Full text of "Compendium anatomicum, totam rem anatomicam brevissime complectens (Editio quarta Veneta juxta quartam Altorsinam, prioribus longe auctior atque emendatior)"

See other formats

if 


Digitized  by  the  Internet  Archive 
in  2013 


http://archive.org/details/compendiumanatomOOheis 


a  LALfRENTll 
H  E  I  S  T  E  R  I 

Profeff.   publ.   Helmftadienlls,   Academ. 

C^far-Regiis  Londm.  ac  Berolin. 

collcgae. 

COMPENDIUM 

ANATOMICUM 

TOTAM   REIVI   ANATOMICAM 
BREVISSIME  COMPLECTENS. 

Editio    quarta    Veneta    juxta    quartam    kAI- 

torjinam  prioribus  longe  auElior  at- 

que  emendatior , 

ACCEDIT  EJUSDEM  AUCTORIS 

COMPENDIUM 

INSTITUTIONUM  MEDICIN^. 


V  E  N  E  T  I  I  S   ,     MDCCXLIV. 

Apud  Sebastianum  Colhti  . 
SUTEJ^lOKUiM  TEJ{M1SSU  y    AC    TI{iriLEGIO . 


MA-1 
1744 


ril{0    AMVUSSIMO  jiTqiJE    VOCTISSim 

D.  JOANNI  BAPTIST^ 
MORGAGNIO 

In  ccleberrima  Academia  Patavina  Anaromcs  Pro- 

feflori  primaviojAnatomicoriim  Iiujus  fcciili  fa- 

cilc  principi ,  Faiuori  atquc  Amico    fuo 

SEiiimaiifiimdjCompendii  hujus  Ana- 

tomici  edicioncm  quartam  in 

amicitias   pcrpctuam    tel- 

fcram  confccrat 

A    U    C     T     O     R 


Uod  Kovam  kanc,  dmicl/pme  Mor^ 
gaini ,  eamque  quartam  compendil 
mei  in  Germanideditionem  ,  nomini 
Tuo  fplendidiffimo  infcripjerim  , 
cum  diuturndy  fuanjijjimaydtqtte 
conflanti/Jfma  y  qud  amultis  annis 

jam  inter  nos   intercedit  neceffitU' 

dity  tnm  quod  omnes  eruditi  ex  doCliffimisTuis  fcri-' 
ftis  Te  hodie  Trincipem  ^natomicorurK^maximeque  ido^^ 

"     2  nennt 


neu^  mim  dridtomkdrum  judUem ,  dtque  ^quifjlmum 
earum  drbitrum  a^nofcant ,  effecernnt .  Voftpiam  enim 
Tude  hifce  meis  lahoriytts ,  quos  hucufque  in  comfen- 
dio  meo anatomico concinnando ,  emendando^  atque  au- 
^endo  impsndi ,  femper  C^  puhlice  O"  in  pri^vatis  litteris 
amicum  rnlifti  judicium  ,  atque  ad  iliud  magis  perfi^ 
ciendum  mihi  calcar  atque  auxiliHm  dedifti ,  omnifiU' 
dio  ac  iahorey  qtiAntttm  alia  mea  negotia  permiferunty 
etiam  in  hac  editione  id  prdfiare  annifus  fum  :  inqtta 
rnrfus  multa  addita  O*  in  difcipUna  anatomica  emen- 
data  invenies  ~  Qua  fi  Tihi  non  difplicehnnt ,  ^aude^ 
ho ,  atque  cavillatores  iniquos,  qualem  nuPer  inOal- 
lia  chirur^um  quendam  expertus  fum ,  haiid  curaho  : 
in  primis  cum  alii  ernditi  omnes  hucufque  lahoyeshos 
nteos  laudarunty  vel  fi  quid  monendum  jtidicarunt  > 
Ht  honefios  decet ,  monuerunt ,   Fale, 


Dabam  Helmftadii  X.  Kaleiid. 
Martii  A.MDCCXXXII. 


PR^- 


P  R  iE  F  A  T  I  O 

AD     LECTOREM. 


Jamvis  ante  compendii  hujus  editionem  prl* 
mam  libri  anatomici  non  defecerint,  neqiie 
compendiorum  anatomicorum  fuerit  penu» 
ria  :  tamen  me  adtum  egiflTe  non  cxiftimo  , 
cum  hocce  Compendium  anatomicum  primum  y 
&  deiude  aliquoties  au(i^tius  atque  emendatius ,  in  manus 
hominum  edere  lufceperim  . 

Et  enim,  quonfam  fcientia  anatomica  ita  e(l  compara- 
ta  ,  ut ,  moreomnium  aliarum  fcientiarum  ^  induftria 
atque  improbo  praeftantium  viiorum  laborcj  indies  emen'^. 
dationer  c>  incrementa  admittat  ,  atque  etiam  noftris  tem- 
poribus  largilTima  fumferit :  hinc  hari:m  rerum  gnaris 
facile  eritmanifefrum  3 »»  dntea  ufitatis  comfendiis  &  fyn* 
tagmatibus  anatomicis  quam  fLurimx  deficere^Qiix  ab  aliqud 
tempore  a  variis  vel  recens  dete(fta  ntque  invcntaj  vel  e- 
mendata  atque  corred:a  funt,  quacque  ftudiofx  juvcntuti,' 
&  ifl  primis  tyronibus  Medicinx  ,  fcitu  funt  &  utilia  > 
&  necclTaria  . 

Cum  vero  his  valde  moleflum  ac  difficile  fit ,  funda- 
menta  Anatomes ,  &  res  jam  cognitas  ,  ex  tam  mul- 
tis  ,  eheu  1  Iibris  ,  &  quidem  fafpe  ingentibus  ac 
valde  prolixis  ,  colligere  ,  aut  conquirere  ;  atque 
hic  labor  haud  levem  in  progrelTu  ftudiorum  eorum 
ponere  poflit  remoram  ,  magnamque  tyronibus  naufeam 
crcare  ,*  hoe  compendio  ets  fhhlevare  ,  artemque  effato 
HIPPOCRATIS  jam  fatis  longam  ac  difficilem  ,  bre- 
yiopem  j  facilioremque  reddere  fludui  . 

Rede   enim  fuadet   illufhis  BOYLEUS  (  a  )  ,  ut 

*     ^  in 

(  ^  )  Tentam»  phyfiglQg,  cgmmentatloiie  prooemlali  * 


VI  P    R    ^    F    A    T     I    O. 

in  fcientlls  fubinde  ,  quando  largi  progreffus  ,  five 
magna  incremenra  facla  fijnt  ^  novum  ryftemainlu- 
cem  emittatur  ,  ad  optimorum  fcriptorum  fententias 
3c  oblervationes  adornatum  :  Iftiufmodi  enim  opus  3  ait  i 
lunc  fumntx  utilitatis  ej^e  fofe  ,  fartim  ad  initiandam 
in  fcholis  &  ^icademiis  juzentutem  :  partim  ,  ut  ha- 
heant  homines  fra  manibus  eovum  indicem  ,  tjux  ]am 
invent.t  funt  ^  ut  de  cognitis  non  amfUui  Lahoretur  ^ 
&  humani  in  fcientia  frvgrefus  cvidentius  appareant  . 
Infimul  tamen  monetj  ne  iJiiHfmodi  opus  in  pttbUcum 
detur  3  donec  fcientia  cumuh  atiqua  notabiUs  accefjio  ha-r 
heatur  . 

Plures  vero  quam  viginti  nunc  prasrerierunt  anni  > 
cnm  Chr.  Scheihamments  (a)j  poHquam  Ferheyenum  :l- 
cri  cenfura  caftigaverat  ,  jam  fuerit  conqueUusj  nos 
commodo  ,  quo  partium  hiftoria  tradatur  y  defiitui  com- 
pendio  :  atque  optavit  ,  ut  ziir  aliquis  doEius  ,  qui  in 
'ucterum  recentiorumque  fcriptis  aque  Jie  'verfatus  ,  id 
^wi  prcefiet  y  publico  bono  excitetur  ,  qualis  olim  P^eslin- 
gius  fuerity  atque  propterea  exclamavic  :  Utinam  no- 
'vum  aliquem  yesiingium  concederet  nobis  ccelffiis  favor, 
^iti  pAri  cum  zierboYum  nit&re  3  brevitate  ac  pondere  3  no~ 
•va  veteribus  addita  exponeret .  Verum  prorfus  fere  de- 
fperafit ,  ?fi?<5»«ff  hoc  feculo  fortaffis  optare  licerey  fperare 
njero  noft>  licere  ,  indicavic  .  Nam  pergic  :  .Artis  fane 
tflncn  vulgaris  3  majsrifque  ^  quam  facile  creditur  y  con- 
cinnare  ejufmodi  Compendium  ,  fuccinfie  3  nervofe  3  cum 
judicio  3  methodoque  vera  ac  facili  ,  denique  eleganter  ,. 
^  <t  media  tetate  petitis  verhis  .  Ouod  quam  diffici- 
le  {it  3  ex  pra^di(flis  nemo  noii  cognofcit  :  in  primis 
quando  fimul  animo  perpendit  3  quanta  nunc  lin- 
«uarum  notitia  ei  hc  neceffaria  y  qui  hodie  bonum 
Compendium  conncere  3    omnefque   res  novas  3    qua- 

rum 

{  a  )  \\-\  piacfatione  Analeclor.Anatomico-phifiologic®-»     1 
fum;   qulliber  prodiit  Kilije  An.i7o4'4» 


P    R    iE    F     A    T     I     O;  VII 

rum  fane  quam  plurimoe  func  ,  qu^  hoc  tempore 
non  fola  latina  lin<;ua  ,  ut  VeslingH  patrumqLie  no- 
flrorum  sevo  ,  fed  Gallica  ,  Icalica  ,  Anglica  ,  Bel- 
gica  3  atque  Germanica  etiam  fcribuntar  ,  pr.evio 
prsefertim  accurato  illarum  examine  ,  in  compen- 
dium  apte  transferre  ftudet  .  Qhiantum  practerea 
commercium  litcerarum  in  hoc  ftudii  genere  ,  quan- 
tumque  laboris  &  fumtuum  j  ut  libros  :,  eofque  fse- 
pe  pretio^irimos  :,  exteris  prxfertim  in  regionibus 
imprelfos  ,  acquirat,  rcquirantur  ,  dici  fane  vix  po- 
tefl  .  Et  quamvis  yalingius  non  fim  ,  r.iulro  mi- 
nus  me  talem  effe  credam  ,  qualem  Schflhammerttt 
hic  defiderat  ;  fumma  tamen  ope  nifus  fum  j  ut 
ea  ,  qua:  hic  in  compendio  jure  de/iderat  ,  quan- 
tum  tenues  mese  vires  ,  aliaque  mea  negotia  admit- 
tunt  ,  prseflem  :  atque  dum  Fedingium  ^quare  non 
potui  3  eum  tamen  imitari  ,  &  qaoufque  mihi  li- 
cuit  i  afTequi  fliidui  .  Operam  minimiim  haud  \c  em 
impendi  ,  ut  faltem  longe  perfecftius  ac  mel:us 
compendium  exhiberem  ,  quam  ante  meum  habeba- 
mus . 

Quodfi  enim  examinamus  recentifllma  illorum  ^ 
quibus  meum  prima  vice  edere  cccpi  ,  temporum  fyn- 
tagmata  &  compendia  anatomica  i  profe(5lo  ingens  re- 
cens  inyentorum  cumulus  ,  &  acceiTio  quam  maxima 
novarum  obfervationum  occurret  y  qux  in  illis  defi- 
ciebant . 

Gonfideremus  enim  vulgatifllmiim  librum  anato- 
micum  ,  &:  in  Academiis  illo  tempore  ufitatiffi- 
mum  ,  nimirum  Anatomiam  corporit  humani  clariffi- 
mi  VERHEYENI  ^  f  de  imperfedioribus  enim  jam 
nihil  djcam  }  atque  perfpiciemus  ,  non  folum  multos 
adhuc  errores  in  eo  contineri  ,  quos  recenciores  cor- 
rexerunt  ^  emendarunt  j  fed  etiam  nova  inventa 
qnar-iflHrimA  in  eo  dfficere  :  &  quidem  non  modo 
eorum    audorum    obfervationes  j    qui    pofl  eum  fcri- 

*     4  pfe- 


VIII        P    R    .^    F     A    T    I    O. 

pferunc  i  verum  etiam  mulcse  illorum  ,  qui  ante  edi- 
cionem  ulcimam  libri  ejus  (  qux  An-17 1  o.  Bruxellis  pro- 
diit  )  jam  prodabant . 

Liceat  ad  fencentiam  hanc  noHram  probandam  ex 
multis  tantum  nonnulla  commemorare  ,  quae  in  hoc 
fcriptore,  &  plerifque  aliis  ,  qui  ante  ipfum  fcripfc- 
runt  ,  deficiunt  3  vel  male  defcripta  funt  :  non  qui- 
dem  eo  animo  >  ac  ii  honori  atque  exiftimationi  ejus 
aliquid  detraclum  eife  velim  ,  ucnonnulli  finiflre  inter- 
pretari  voluerunc  :  (a)  quod  abfit  a  mCittam  tnultabo- 
nafrcefthit  3  &  fgregU  de  re  anatomica  nteritus  efi  ^  fcd 
uc  demonftrem  3  mulca  ab  ipfo  fuifle  negle^taj  atque 
novum  quoddam  compendium  j  five  novum  rerum  in 
anatome  cognitarum  indicem,  fuiffe  neceffarium  (  ne 
jure  mihi  exprobrari  queat  y  me  aclum  egiffe  3  aut 
nihil  pr3E  VERHEYENO  prgefticiffe  )  tam  pro^  flu- 
diofa  juventute  3  quam  etiam  pro  aliis  eruditis  , 
qui  ,  quae  in  Anacome  jam  noca  func  ,  cognofcere 
defideranc  :  ut  in  cognitts  non  diutius  3  quam  far 
efi  ,  fe  detineant  3  fed  ,  ut  in  incognitis  tanto  melius 
frogrediantur  ^  atque  uberiora  incrementx  facere  anni^ 
tantur  . 

Primo  autem  loco  generacim  hic  notamus  > 
VERHEYENUxM  fcriptlres  Anglos  3  forte  ob  lin- 
gua?  Anglicana^  imperitiam  3  non  legijfe  j  quos  ta- 
men  ,  quia  ab  ipfo  non  adeo  remoti  fuerunt,  habe- 
re  facife  potuiflet.  Nominacim  vero  celeberrimi  ana- 
tomici ,  GUILIELMI  COWPERI  fcripta  ip- 
ii  prorfus  fuiife  incognita  ,  inde  patere  exiftimo  , 
quia  nufquam  eorum  ullam  fecit  mentionem  .  De- 
inde  ,    cum  in  trad:.  II.  cap.  XXIV.  (  ubi  de  penc 


{a)  Prafertlm  auflor  Vcrfiojils  gallicae  hujus  llbri,  ut 
relatumlegi  in  Diario  Gallico  (  "journal  des  Seavans  ) 
An.1725.  merafe  Juh"o;  ubi  tamen  Audotcs  hujus  Diarii 
mc  optimc  dcfendunt. 


P    R    ;t    F    A    T    I    O:  IX 

agit,  In  edit.  BruxcJlenfi  p.  117.  J  ex  Clar.  MOR- 
GAGNIO  aliquid  referat  de  ufu  foraminulorum  in 
urethra  virili  ,  &  MORGAGNIUS  de  glandulis 
COWPERI  juxta  urcthram  loquatur  ,  addit  VER-. 
HEYENUS  in  parentheli  :  ^uales  ilU  gUndHU  Jint  ,' 
ignoro ',  cum  tamen  non  (olum  in  peculiari  fcripto  a 
&  quidem  non  anglicano  ,  fcd  latino  ,  An.  i702.' 
Londini  imprelTo  ,  verum  etiam  poftea  in  ji^is 
Liffienfibus  ,  Ephemeridibus  Callorum  3  Uifloria  ^c<tr 
demi^  B^egice  Scientiarttm ,  KEILII  Anatome  j  D  R  A- 
KII  Anthropologia  ,  &  HORNII  Microcofmo  3 
cum  notis  clarifTimi  D.  PAULI  Anno  1707-  Lipfije 
edito  5  defcriptas  fuerint  :  quos  igitur  libros  omnes 
non  evoIvifTe  videtur . 

Prxter  has  glandulas  omifit  quoque  varios  novos 
mujculos  :  quos  COWPERUS  in  Myotomia  fua  re- 
formata  3  oux  tamen  jam  A-  1^94.  prodiit  y  defcri-! 
pfit  :  ut  fiexorem  capltis  ,  reSium  fcil.  minorem  antiM 
cum  ,  d^  reSium  Uteralem  ^  inter  fpinales  coUi  ,  wm* 
fcuhrum  oculi  ^,  &  linguce  pulcherrimam  delineationem  ,' 
cum  multis  aliis  egregiis  inventis  ,  quae  tam  in 
magno  fuo  opere  ^  The  Anatomyof  the  humain  liody  , 
quam  in  Actis  Lipfienfibus  ,  item  in  citato  modo 
KEILIO  ,  DRAKIO  ,  PAULI  ,  &  alibi,  repetita 
lunt.  lmo'nihil  ^uic^uam  hahet  VERHEYENUS 
ex  jiSiis  ,  ut  Vocant,  fhilofophicis  Anglicanis  3  aut  eJC 
Uifioria  uicademict  ^egia  Scientiarum  i  neque  ex  £• 
fhemeridibus  2{aturte  curloforum  3  neque  e  Diario  Ta^ 
rifienfi  ,  aut  ^EIis  Eruditorum  Lipfienfibus  3  ullove 
alio  libro  fimili  periodico  ,  qui  nova  litteraria  re- 
cenfere  folent  .  Unde  patet  ,  VERHEYENUM  in 
multorum  iibrorum  ,  etiam  vuIgatiflTimorum  j,  kdlio- 
ne  Ixpe  non  verfatum  fuiffe  .  Hoc  vero  adhuc  ma- 
gis  manifeftum  erit  ,  fi  confideramus  eum  obferva- 
tionum  GAGLIARDI  Itali  .  &  HAVERI  An- 
gli  3  circa  ojfa  &  gUnduUs   rnuciUginofas  j    tam  diu 

cum 


X  PRiEFATIO. 

cum  publico  jam  communicatnrum  ,  ne  quidem  me- 
minilfe  ;  itemque  obfervationes  BONCLARI  &  LEA. 
LIS  LEALIS  circa  tefies  ,  ac  FejicuUs  feminaiesomi- 
iifle  ,  atque  mufculos  nrethne  >  tranfverfales  di(5tos  , 
BIDLOO,  COWPERO,  LITTRIO,  &  aliis  defcri- 
ptos  3  aliaque  fimilia  ,  non  commemorade  .  Sic  nec 
Celeb.  DWERNEI  librum  de  organo  auditus  ,  adeo 
tritum  ,  &  notum  ,  ipfum  viaJiTe  3  aut  legilTe  inde 
-patet,  Quia  ejus  non  folum  non  meminit,  fed  &  fi- 
guras  illius  ,  quas  BLANCx\RDUS  ,  fine  audoris 
mentione  ,  in  Anatomen  fuam  tranftulerat  ,  pro  fi- 
guris  BLANCARDI  venditat  :  Tab.  XXIX.  fig.  2. 
quae  vero  DUVERNEO  adicribenda?  erant  .  Silentio 
<]uoque  prsterit  B  R  U  N  N  E  R  U  M  de  Fancreate  , 
glandtilis  dfiodeni  ,  atque  gUndnia  -pituitaria  :  qU3f 
tamen  fcripta  ,  a  triiJinta  quafi  annis  jam  prolta- 
banc  :  iremque  ANTONII  MARI^  YAL. 
S  A  L  V -^  traclarum  de  Anre  humana  :  cum  tamen 
'is  multa  notatu  digna  fcripferit  ,  ejufque  liber  in 
Bel^io  non  folum  recufus  ^  verum  etiam  in  Aftis 
Lipfienfibus  3  aliifque  Diaiiis  jam  etiam  dudum  re- 
cenfitus  fit . 

Miror  quoque  ,  eum  corpus  reticuiare  M  A  L  P  I- 
GHII  in  lingua  ,  ceteraque  ejus  tcgumenta  omi- 
fiflfe  j  cum  tanien  hxc  j:.m  tam  diu  a  MALPIGHIO, 
BELLINO  ,  BURDONO  ,  MANGETO  ,  aliifque 
quamplurimis  fcriptoribus  ,  ab  eo  tempore  defcripta 
fint .  Ita  nec  TERRANEI  obfervationum  de  glandu- 
Lii  uYet.hr ^  ,  neque  Tiahothi  de  Ovario  fuo  novo  mu- 
lierum  ,  ullam  facit  mentionem  .  SWA.MMERDA- 
MIUM  quoque  lilentio  pratterit  ,  qui  tamen  nitidas 
de  utero  exhibuit  figuras  ,  &  obfervationes  :  itemque 
DEVENTEP.UM  ,  qni  fragnantium  uterum  bene 
delineavit:. 

COWPERUS  &  DP.AKIUS  penis  viriiir  ana- 
'tQmen  y    vere    elegantibus    figurii    illuflratam     dede» 

runt  :. 


P     R    /^    F     A     T    I     O.  XI 

runt  ••  In  qua  prxter  fflandulas  y  &  mufculos  fupra 
memoratos  ,  vafa  penis  mercurio  pracparata  ,  in  pri- 
mis  eciam  vafa  ejus  Jymphatica  ,  grato  fped:acuIo 
exhibuerunt  ;  de  quibus  tamen  omnibus  altum 
apud  VEPvHEYENllM  eft  filentium  .  Speciatim 
vero  etiam  DRAKIUS  optimam  ,  qu^  haClenus 
nota  fuit,  arterla  aortdc  evulgavit  delineationem  ,  ac 
praterea  alias  elegantes  figuras  ,  nimirum  dnElus 
ihoracici  CX  homine  y  atquc  artsria  ,  &  ven<e  fulmo' 
nalis  dedir  -  Pulchre  quoque  per  fi^uras  exprefilc 
wufcnloi  j  cir*  cartiUgines  naji  ^  d iflributioncm  mem. 
hrante  narium  fituiiarix  ,  ojjn  turhinata  naji  y  finus 
ofjium  maxiLlarium  3  cum  corum  aperturis  in  cavo 
narium  J  ffpti  narium  confiiiutionem  ejufque  mem* 
branam  j  fulcherrimam  omniam  organi  auditus  ,  in 
vnicafigura  y  repr^efentationem  .  Denique  idem  DRA- 
KICIS  ,  decem  in  Tabulis  ,  nitidiflimas  exhibuic 
rnufculorum  delineationes  ,  eorum  brcvtfque  ,  8c  bo- 
nas  defcriptiones  addidit  j  unde  fa(5lum  effe  opi- 
nor  y  ut  a  LISTERO  ,  in  prarfacione  libri  fui  de 
humoribus  ,  hoccc  t;ilcrit  elogiiuT.  ,'  Tiihil  ,  ut  ar^ 
hitror  ,  inquic  ,  aliquot  annis  generis  ejufdem  abfolti" 
tius  fcriptum  . 

RIDLEUS  quoque  vcre  clegantcm  de  cerehro  tra- 
ftatum  jam  An.  1(^95.  edidit,  pulcherrimis  obferva- 
tionibus  ,  expcrimenris  &  fi^i.ris  illuriratum  ',  qui 
tamen  etiam  VERHEYENO  ignotus  fuiife  vidctur. 
Tacet  prxierea  ,  aux  GLISSONIUS  ,  Trad.  de 
de  Hepate  ,  ^k  Ceieb,  BOHNIUS  ,  jam  tam  diu 
in  A(5tis  Lipfitnf bus  ,  Anno  fcilicct  1682.  &•  1^85, 
ut  6^:  in  Circul.  (i\  )  Anatomico-phyfioloiiico  y  Cap. 
de  hepatis  officio,  de  duBllus  hefatico  eyfiicis ,  cum 
publico  communicarunt  :  quse  VERHEYENUS  , 
dum  ,  in  defcriprione  horum  illos  filet,  pro  fuis  in- 
ventis  venditare  vidttur.  Nec  minus  vafa  nova  faL- 
fcbrarum  Meibimii  noftri  y    in  peculiari  cpiiioln  oliin 

evul- 


xii  P    R    iE    F    A    T    I    O; 

evulgata,  atque  aBARTHOLINO,  BLASIO, 
'^o.  Maur,  HOFFMANNO  ,  aliirque  reperta  praECci- 
mittii:. 

Siluit  eciam  inventovcs  duSius  fallvalh  gUndt*U  ful" 
lingualis  m  beftiis  ,  RIVINUM  ,  &  BaRTHOLI- 
N  U  M  :  unde  &  hos  ipli  incognitos  fuifle  ,  haud 
obfcure  divinare  licet  .  Sihiit  quoqiie  MAuricium 
HOFFMANNUM  3  primum  duEtus  fancnatki  in- 
ventorem  fuiffe  .  Sic  torte  nec  legit  ,  quae  LITTRIUS 
dedit  de  glandula  novA  urethra  y  in  Hift.  Acad.Rcg. 
Scienciar.  A.  1700.  Nihil  loquitur  de  hiatu  ,  five 
foraminulo  ,  quod  ^nmnm  I^ivinusj  (doccnteWEL- 
SCHIO  !n  tabulis  {uis  Anatomicis  )  ,  &  deinde 
£tlam  MUNINCKS,  VALSALVA  ,  &DRAKrUS, 
I»  membranx  tympani  ftatuerunt  ,  per  quod  nonnuUi 
fumum  nicotianjK  ,  ore  attrad:um  ,  per  autes  emit- 
tunc  .  PACCHIONI  obfervationes  dc  dura  matre  , 
in  traft.  de  fabrica  ,  &  ufu  durx  matris  ,  nec  non 
de  glandiilis  congLobaiis  dura  matris  ,  per  figuras  de- 
iignatas  ,  paruer  omittic  ;  ficut  &  finus  inferiores 
dura»  matris  ,  quos  partim  VIEUSSENIUS  ,  &  OR- 
TLOBIUS,  partim  RIDLEUS  dclinearunt,  ac  de- 
fcripferunt  .  Nihil  refert  de  eis  va/is  ,  quac  THE« 
BESIUS  in  inieriori  eordis  fnferficie  detexit  ,  &  pecu- 
liari  differtatione  ,  Lugduni  Batavorum  A-  1708. 
edita,  defcripfit :  de  quibus  tamen  ,  &  a<^aLipfien- 
lialoquuntur  ,  &  figuras  exhibent  . 

Silentio  premit  BRIGGIUxM  de  oculo  ,  ^  quae 
HOVIUS  de  motu  hnmorum  ocularioruw  publicavit  ; 
cuorum  tamen  modo  laudata  A(fta  Lipfienlia  & 
mencionem  fecerunc  ,  &  delineationem  quoque  de- 
derunt  .  Simiiiter  ,  qux  RUYSCHIUS  nova  de- 
dit  ,  tam  de  arteriarum  puUherrima  fer  charoideam 
l^uyfchianam  ,  df  ttveam  difiribtttione  ,  quam  j  qtiSE 
alias  mirabilia  in  fuis  epiflolls  ,  &  thefauris  >  tie- 
fcripfit  quamplurima  ,    vel  prorfus  omittit  ,  ^el  per 

tran- 


PR^FATIO.  xiii 

tranfennam  tantum  indicat  .  Pulcherrima  qiioque 
muita  i  quae  hic  fiupendis  fms  hjefHonibus  in  cerebrOf 
auribus  j  nafo  3  linguA  3  corde  y  ventricuto  ,  inttjiinis  y 
emento  y  hepate  ^  liene  ,  tenibus  3  aliif^ue  fartibus  de^ 
texit  3  ficco  fxpe  pede  tranfit  i  quorum  tamen  in 
fyftemate  anatomico  non  fohim  mentionem  3  fed  etiam 
fufficientem  dcfcnptionem  ,  facere  debuiffet . 

Sic  &  ubi  de  glandnlis  inteftinorum  agic  ,  PE- 
YERUM  filet  ,  inventorum  eorum  :  id  quod  ,  vel 
ex  ejUS  fcriptis  ,  Vel  ex  Mnngrti  Bibiiotheca  anatomi- 
ca  3  cognofcere  potuiffe  .  Neque  quse  NOVESIllS  de 
"veficulis  ferninaLibus  mulierum  3  ney-ijo  auditorio  ,  a- 
liifque  rebus  anatomicis  ,  nova  tradidit  ,  perfpedl-a 
habuiffe  VERHEYENUM  inde  coujicio  3  quia  de 
eis  nihil  fcribit  .  I^evrograyhia  ,  &  novum  vaforum 
fyfiema  VIEUS'>ENI1  quoque  meruiffent  ,  ut  plura 
ex  eis  retuliffet  ,  quam  retulit  ;  ^q^  haud  memmi , 
eum  horum  librorum  vel  mentionem  ufquam  inji- 
cere  . 

.  Nihil  jam  dicam  (ff  iis  inventis  3    &    obfervationi' 
hus     ,    ejute    fofi    ediiionem     tiltimam     AnatoYniae      V  E- 

RHEYENI  prodierunt  ,  quippe  qux  tunc  fcire 
jiondum  poterat  ;  ex  quibus  vero  auiloribus  bre- 
yitatis  cauffa  nonnulli  tantum  hic  nominabuntur  : 
ut  Fantoni  anatomja  corporis  humani  3  Ferceltonius  y 
de  glandulis  oefophagi  ;  ^iigrifolius  ,  Vldtifpus  ,  Fo^ 
glius  ,  Hilfcherus  3  f^altifnerius  ,  &  l^aitonus  3  de  ge- 
neratione  ;  ^netlus  de  dudlibus  lacrymalibus  :  ubi 
quidem  Morgagni  defcriptionem  tradit  ,  attamen  ex 
hujus  fabricaE:  cognitione  fiflula?  lacrymalis  curatio- 
nem  emendat  .  Porro  Cheftldeni  Anatomia  ,  &  li- 
thotomia  ,  Eufiachii  tabuli  anatomica:  ,  Vieufjenius 
de  aure  ,  corde  3  et  liquoribtis  corporis  humani  ; 
Morgagni  quinque  ultima  Adverfaria  anatomica  » 
Satq^atnannus  3  Uenningerus  ,  et  W/«m  de  du^u  tho- 
racico  i  Henrici  veficulas  feminales  mulierum  ;  Tal- 

fni , 


XIV  .       P    R    ^^    F    A     T    I    G . 

finl  y  AnatomiaChirurgica  j  Cantli  impetus  anatomi*-" 
ci  :  Mhhelottus  de  Separatione  fluidorum  ^  et  fan- 
guiiiis  in  pulmonibus  miitatione  :  Boerha.vius  ^  ctK^y- 
fchius  de  glandularum  fabrica  3  hujufque  Adverfaria, 
epi/lola?  i  et  thefauri  varii  ;  Faterus  ,  Cofchwit^^ius  , 
et  Waltherus  de  novis  du(StIbus  falivse,  Teichmejerp 
Antropologia  ,  Covvperi  Myotomia  reformata  nova  , 
et  fplendidiifima  >*  Santorini  obfervationes  anatomi- 
cx  3  itemque  Winsloi  ,  I{auholti  ,  et  Uelvetii  in  Hi- 
floria  AcademisE  Parillnac  j  ^4lbinus  de  inteflinis  ce- 
nuibus  ,  Burggrnvius  ,  de  fpirituum  animalium  exi- 
flentia  contra  Gceiicl^ium  ,  aliique  fcriptores  3  qm 
in  opufculo  noRro  de  incremtntis  Anatomes  nominan- 
tur  ,  quorLim  res  geftas  przscipuas  in  compendiohoc 
indicavi . 

PrSEter  au»5lores  vero  enarratos  j  et  forte  plures 
alios  ,  quorum  inventa^  et  obfervationes  ,  imo  in- 
tegios  Jibros  ignoraffe  videtur  VERHEYENUS  3 
muUos  adhuc  alios  defeBus  3  &  errcres  annotabo  ^  ejuos 
facile  evitare  fotuiffet  ;  ut  exemplis  quamplurimis 
oppido  demonfi:rem  ,  anatomicam  difciplinam  li- 
bro  perfediore  ;,  quam  V  £  P^  H  E  Y  E  N  I  eft  ,  iii- 
dlguiife  . 

Et  primo  quidem  in  trunci  corporishumanl  divifio^ 
lie  ,  eum  tantum  in  tres  fartes  ,  caput  ,  thora- 
cem  ,  et  abdomen,  dividic  >  -^iC  coUum  omittit .  Q[iia 
vero  collum  neque  ad  caput  3  neque  ad  thoracem  ^ 
fine  confufione  referri  poteft  3  merlto  in  ^uatuor  far- 
tes  dividendus  eB  truncus  3  &  collum  3  tamjuam  fars 
diverfa  a  reliquis  3  confiderandum  .  Nam  dici  rede 
jiequit  j  laryngem  aut  afperam  arteriam  in  capite 
aut  thorace  elTe  fitam  3  fed  in  collo  .  Sic  etiam  vul- 
rtus  celli  in  chirurgia  ,  ne^jue  ad  thoracis  _,  ufque  ad 
capitis  vulnera  referri  poteft  :  quapropter  colH  a  re- 
liqins  trunci  partibus  difrinc^io  non  ed  entiuin 
prxter  necelTitatem  multiplicatio  ;  fed  ,  quiaadcon- 

fufio- 


P    R    ^    F    A    T    I    O :  x\- : 

fufionem  evirandnin  facit  j    per  quam  utilis  divi/io  y^ 
multorumque  clarifT.  virorum  authoritate  nititur  >  vid. 
pag.  128. 

Deinde  dcxtrum  'ventrlculi  orlfcium  finiflro  nltitudi- 
tie  effe  ^(juale  ,  et  fcribit  j,  et  delineat  ;  cum  tamen 
RUYSCHIUS  (a)  et  plures  alii  »  ipfaque  experien- 
tia  doceant  >  dextrum  fniflro  ej]e  inferius  .  P^alvulant 
fylori  in  figiiris  fuis  omittit  3  et  hunc  tantum  circu- 
Jum  fibrofum  eile  ftatuit  ;  cum  tamen  fatis  infigneni 
plerumque  valvulam  exhibeat  3  imo  ,  nec  fitum  ohti- , 
net  fyLorits  hori-^^onteilem  3  ut  a  VERHF,YEN()  deli- 
neatur,*  fedobliquumj  prout  fij^ura  VI.  Tab.  i.  utrum- 
que  hoc  demonftravimus . 

yalvuUm  coli  j  ("quam  Bianchus  prorfus  negat  )  ad 
angreffum  ilei  in  inreftina.  craHa  j  rotur.dam  deiine- 
at  3  et  circuli  in  modum  huic  orificio  effe  circum- 
diiCta,m  3  ait  Ferheyenus  pag.  64.  cum  tamen  in  inflva- 
to  3  et  exficcato  inte/lino  non  rotunda  3  fed  Longitttdi' 
nalis  3  et  admodum  fingularis  appareat  3  ^x  duahtts  mtm^ 
hranis,  quafi  femilunaiibus ,  e  regioni  porr.is  3  ccm-  ■ 
pofita  :  ficuti  prolixiori-  dercriptionc  in  diirert:,:ione 
peculiari  de  hac  valvula  ,  An.  i7j8.  ecita  ,  ac  nova 
figura  illufiravimus  .  Valvulas  KERKRINGII  conm- 
'uentes  inteftinorum  ex  BARTHOLINO  recenfet  i 
iinde  apparet  3  eum  etiam  vulgatum  librum  K  E  R- 
KRINGII  non  habuiflfe  .  Mufculos  oefo^hagi  ma'ede- 
Jineat  ,  et  defcribit  ;  quorum  longe  melior  dclinea- 
tio  eX  C  O  W^  P  E  R  O  peti  potuifiet  .  Lieni  tunicam 
duflicem  3  p.  86.  et  cellulas  adfcribit  :  qu3C  quidem 
In  bobus ,  ac  vitulis  reperiuntur  ^  fed  non  in  homi- 
ne  ;  uhl  unica  tantum  ^  et  quidem  naturaliter  iatis 
tenui  tnembrana  cingitur,  ficut  id  etiam  in  canibus  j 
et  porcis  ita  repentur  3  Cellulofa  vero  fuhfiantia  \n 
homlne  a  RUYSCHIO    (  b  )  quoque    jara    refutata 

eft . 

(a)  Thef.Anat.II.Tab.V. 

(b)  Epift.  ly. 


XVI         VKMIATTO: 
jfeft.  Plerique  autem  Authores,  quod  obiter  hic  nota- 
irms  3  in  eo  errarunt>  quod  dejcriptionem  llcnis  vituUni 
fro  humanodederinf  i  nam  experientia  ,  et  RUYSCHII 
fcripta  aliud  docent. 

ImpolTibile  prxterea  effe  putat ,  fer  unum  eundem- 
'^ue  duHum  cyjiicum  bilem  in  tyjiidem  felleam  influere  , 
i^  rurfus  inde  effluere  foffe  j  cum  tamen  nullum  ad- 
fit  obftaculum  J  nec  repugnet  analoi^ia  in  veficulis 
feminalibus ,  ubi  per  unum  eundfmque  dudum  fe- 
men  in  has  veficulas  influit ,  (  quod  ipfe  concedit  } 
et  excretionis  tempore  rurfus  effluit  .  DuBus  cyfiicus 
in  homine  ferpentino  utplurimum  ti»0w  infleditur ,  iit 
dudum  RUYSCHIUS  (a)  et  nos  Tab.  III.  fig.  9. 
ihic  demonftravimus  :  hmc  male  a  VERHEYENO 
jTab.  XI.  fig.  4-  re^us  delineatur  ,  Non  notat  ,  fphin^ 
Berem  adejfe  in  veficuU  felUs  :  cum  tamen  flatus  im- 
miffus  ab  ea  ira  coerceatur  ,  ficut  in  vefica  urinac  , 
lit  non  fponte  erumpat  .  Uretherum  ftruBura  ex  triplici 
mcmbrana  compofita  ,  a  VERHEYENO  omiflfa  eft  . 
Caffulas  atrabilarias  litaS  efle  delineat  inter  renes  , 
.venam  cavam  3  et  aortam  ;  cum  tamen  1  uti  E  U- 
STACHIUS  (b)  jam  olim  reCtc  obfervavit  ,  et  de- 
lineavit  ,  ipfl  renum  fuperiori  3  et  interiori  parti  in- 
cumbant :  in  canibus  vero  fitae  funt  ,  uti  a  VERH- 
DYENO  delineantur.  Ufus  ,  quem  his  capfulis  ad- 
fcribit ,  (  quodjcilicet  liquorem  in  eis  fecretum  ad  arterias 
emulgentet  tranfmittant  y  quo  urinee  in  renibus  pracipi- 
tatio  melius  fuccedat )  nullo  experimento  3  neque  ra- 
tione,  neque  analogia  ,  nititur . 

Troflatas  3  duo  corpora  globofa  eflfe  perhibet  ,  p. 
114.  qusE  vero  nifi  unicum  funt  .  Vrethne  fubfiantiam 
cavernofam  circa  glandem  quafi  obiiterari  affeverati 
pag.  11  j.  cum  contra  ibi  magis  expandatur  3  et  to- 
tam  fere  glandem  conftituat ,  ficut  RUYSCHIUS 

CO  InEpift.V.Tab.  ^fig.^. 
t  ft)  Tra^.  deRenibus, 


PRiEFATIO.  xvrr 
dudum  demonftravic '-  (  a  )  &:  hinc  male  defcribic 
l^landem  penis  pag.  ii8.  quafi  ex  duobus  corporibus 
fponfiofis  componeretur  ;  nam  modo  laudatus  RLIY- 
SCHIUS,  &  dein  LITTRiLlS  (  b  )  dudum  accura- 
tiores  dederunt  defcriptiones  .  Duo  tantum  mufculo' 
rum  fen/j&  uretrhae  paria  numerat  VERHEYENUS; 
cum  tamen  tria  j  ut  lupra  jam  didum  ,  a  lonsotem- 
pore  nota  atque  defcripta  lint  :  quibus  LITTRIUS 
quartum  addidjt  y  reSIum  appellatum  ,  quod  ab  ano 
oritur  ,  &  bulbi  urethrx  parti  pofteriori  inferitur  : 
iicut  in  Myologia  ,  §.  345-  ea  defcripfimus .  Vrethnc 
fuUhra  defcripth  ,  quam  LITTRILIS  (  c  )  dedit  , 
eum  prorfus  fuiiiiTe  videtnr  :  alias,  fine  dubio  hac 
de  re  locutus  fuiffec .  GlanduUs  in  veficuUs  feminalim 
hus  fe  manifefte  ohfervaft^e  in  adolefcentulo  ,  Uar- 
dtrus  aflfeverat,  (  d  )  [cum  du<ftibus  excretoriis  fe- 
tam  admitcentibus  :  quorum  vero  ab  illo  nuJia  fic  men- 
tio  . 

TubuLos  laFiiferos  ntammarum  ex  glandulis  rotundis 
provenire,  fide  NCICKII  quidem  affirmat  VERHE- 
YENUS  y  [td  non  fua  obfervatione  ,  prout  cx  verbis 
ejus  colli^erc  licet ;  quemadmodum  etlam  de  illfs  gian^ 
dulis  mammarHm  tam  breviter  &  fiigide  loquitur,  ac 
li  nunquam  eas  certe  ,  faltem  ita  ,  ficut  eas  delineac  , 
vidifTet  .  Inflore  <etatis  ,  ait  tantum  eas  caniore  nitere  y 
in  feneBute  vero  ftavedine  obfufcari  \  ceterum  vero  de 
eorum  fitu  ,  figura,  magnitudine  &c.  nihil  proponit  . 
Deiineat  quidem  eas  rotiindjs  ,  &  copiofifTimas  ubique 
mox  fub  cute  per  m:mmas  difperfas ,  Tab.XVIil.  fig.2. 
&  4.  fecundum  NLiCKIUM  ;  fed  nunquam  eas  ica  re- 
perire  pocui,  quamvis  la^^ancium  puerperarum  y  vir- 

U)  ObfervacAnatomico-Chirurg.  centefima  . 
(b)  Hiftoire  de  PAcad.des  fcience&  An.iZoo- 
(  c)  locomodo  citato: 
(d)  Prodromophyfiologico. 


xwtii     y  ^  m  V  A  r  l  o. 

ginum  &  allarum  mulierum  ,  mammas  folicite  facpius 
examinaverim  .  E  contrarioobfervavi  ,  illos  globulos , 
qui  cute  feparata  apparent ,  meram  pinguedinem  effe  . 
Verum  in  medio  mammae ,  fub  pinguedine  ,  alia  quae- 
dam ,  parva  quafi  mamma ,  ex  continua  glandulofa 
fubftantia  compo/Ira  j  (  nonglobofa  )  latet ,  qux  uberi- 
bus  brutorum  haud  abfimilis  eft  ,  Per  hanc  fubftantiam 
olandulolam  tubuli  ladiferi ,  ^nftar  ramufculorum,  di*» 
jftribuuntur;  atqne  iic  vera  mammarum  fabrica  fe  ha^ 
bet.  (a) 

Quare  vafa  diaphragmatis  phrenica  dlcantur,  falfami 
profert  rationem  :  nam  docet,  ea  ita  xiOcart  3  quafi  fer-^ 
sineant  ad  mentem  j  fhren  enim  mentem  fignificare  3  tjuet 
cum  futentur  habere  ffecialem  communicationem.  Seo  pla-* 
nior  longe  eft  ratio  ;  nam  phrenes  C^geMx  )  HIPPO- 
CRATI&aliisantiquis  Medicis,  tefte  EROTIANOi 
etiam  diaphragma  vocabatur :  unde  vafa  ad  illud  ex:cur=» 
rentia ,  fhrenicad.'i(i2Lii\x\t-.  (b) 

Arterias  cordis  coronarias  ,  lub  valvulis  femilunaribtis 
aortaorh-i  3  tradit  p.i7<?.  cum  tamen  fufra  eas  orian-' 
2ur  ,  &  hxc  notitia  magni  fit  momcnti ,  ad  motum  cor-^f 
dis  rite  explicandum  .  Praeterea  VERHEYENUS  cunt 
VlEUSSENlOaffirmat,  pcr  ofcula  vaforum  ,  in  ven- 
triculos  cordis  hiantia  , /(frw^«f»wce>yf//i'  deponl,  pag. 
292.  Verum  hic  fanguis  venofuseftj  a  nutritionecor- 
dis,  &  aliis  ftin<5i:io'nibus  e  fubf!antia  cordis  refluus  > 
qui  nulla  ratione  fermenti  nomen  meretar  ,  qola 
cum  fermenti  ofHcio  fungi  ^  rationibus  Idoneis  nun-* 
quam  probatum  eft  5  nec  probari  poiTe  puto  ;  ciim' 
nullum  fermentationls  in  corde  adfit  vel  minimum  in- 
dicium  .  (c) 

GUndulamthyroideam  ab  utraque  afpera?  artcrias  par-^ 

te 


(a)  confentit  mecum Morgagnlns  AdverfMV.fig.III^j 
vid.LexIc.Med.Bj-Mwon^j ,  fub  voce  p^rtfnf  j  • 
Conf.  ^©cr/j^x/.Inflit.Medie.' 


\^] 


^  ....   -    .  -       . 

P     R    ^    F     A    T    I    O.         iz^Q 

te  dependere  3  &  haud  inepte  duas  dici  >  aitVERHE<5 
YENUS,  &ficetiameam  depingic,  Tab.XXII.  iig: 
I.  Verumreaefcrip/it  MORGAGNIUS  ,  [«]  eani 
male  pro  duabus  a  mulcis  haberi ,  cum  unica  /it,  &  cre- 
fcentis  lunae  fi^uram  obtineat,  cujus  cornua  furfumfpe- 
flent  ,  ficut  in  Epljemerid.  cent.  VII.  &  VIII.  a  no- 
bis  exhitita  eft  ,  non  deorfum  ,  uti  a  VERHEYENO 
delineatur  .  T^nmeruKtannulorum  affera  arteri^  3  a  la- 
rynge  ad  divi/ionem  in  bronchiai  frequentiorem  effQ 
20.22.  autpaulio  plures  5  affeverat  p.  191.  Egoinho- 
minibus  tantum  16.  ad  18.  vix  unquam  plurcs  nume- 
rare  potui  ;  in  beftiis  vero  longe  plures  adfunt .  ^rteria 
hronchlalh  ,  e]ufque  diflributionis  inventorem  ,  RllY- 
SCHIUM,  (ilet  VERHEYExNUS,  attamen  ejufdem 
verbis  eam  defcribit  ,  pag.  i;^^.  &  quamvis  quidem 
aliqui ,  antc  RUYSCHIUM  ,  eam  aliquo  modo  in- 
dicaverint  3  L  b  'l  hic  camcn  orcus  &  diftributionis 
perfpicuam  defcriptionem  &  delineationem  primus 
dedit.   [c] 

Sanguinem  non  fufjlcere  3  perhibet  VERHEYENUSj 
ad  nutritionem  ,  niji  in  futmonibus  materia  aerea  im* 
fragnetur  3  atque  pnifiro  cordis  'ventriculo  rite  fermen"' 
tatus  fuerit ,  p.196.  Receptifllma  vero  haec  olim  fentea- 
tia  nervofe  refutatur  a  PITCARNIO  [^]  &  BOE- 
RHAVIO  L  f  ]  aliifque  .  Clandularum  bronchialium 
nullum  ante  fe  mentionem  fecille  ,  exiftimat  VERHE- 
YENUS  pag.  197..  cum  camcn  BARTHOLINUS 
[  /  ]  cas  defcripferic,  &  primam  inventionem  BOR- 

*  *    2  RI- 

[^  ]  Adverfar.Anat.prim.  §.2^. 

[  b  ]  ibid.  §.  240  &  Aa.  Erudit,  fupplem.  Tom.  VI; 
pag.  128. 

[  c  ]  Dilucid.  Valvularum  lymphac.obf.XV.p.^i' 

Id-]  Differc.MQd. 

[f]  InftitMed.  S 

E/]  Ana:om.p.457.Lib.2xap.id. 


tt  P    H   ^    F    A    T    I    0. 

RlCHlO  tribuat  :  Imoab  HORNIO  quoque  eas  jatW 
.^(reaemonftratas,  Jufitts  SCHRADERUS  affirmat  . 
[*]  GUnduUs  epiglottldis  ,  quas  RUYSCHIUS  jam 
Thefaur.Anatom-i.Tab.IV.  fig.6.Iit.  D.  delineavit ,  e- 
narracionemque  Faforum  cefofhagi  VERHEYENUS 
quoquecmifit . 

T'/7of  poy?  TOor^fi»  in  cadaveribus  crefc^re  perhibet  p." 
alo.hoc  vero  cum  veritate  utplurimum  non  convenire  s 
certiffimis  obfervationibus  expertus  fum  i  idemque 
RUYSCHIUM^  experientia  vid-nm  i  mecum  fentirc» 
novi .  Tiios  cufis  efe  foboiem  y  plenque  Auctores  exHH- 
mant ;  in  barba  vero  ,  pudendis,  aliifque  quibufdam 
locis  manifefte  demonltrare  poflTum  ,  eos  bulbis  fuis  in- 
fra  cutem  ex  pingucdine  prodire  . 

Sinus  durce  iw«rr/j  variis  in  Jocis  cwi»  'xjinit  externis 
capitis  per  varia  foramina  communieare  ,  eum  haud 
Cognoviife  puto  ,  quia  nihil  de  hac  apud  ipfum  in- 
yehio;  &hoc  tamen  fatis  manifeftum  fic ,  ufumque  in 
Medicina  habeat.  Locum  in  cranio  ,  quem  torcuUr 
J^erophiii  vocant  y  non  indicat  .  Cerebri  mferloris  de- 
lineationem  meliorem  ,  quam  exhibuit  ,  ex  RUY- 
"SCHII  epiflola  XII.  fumere  poruilfet  .  Par  cfuiutum 
Hervorum  in  duosrantum  ramos  in  cranio  dividit  ait> 
•p.220.  duod  tamert  in  tres  magnos  dividi  [  ^  ].  ji  pa'^ 
ti  fexto  nervos  ad  linfjuam  abire  ,  ibidem  fcribit  : 
quod  vero  experientiae  non  refpondetj  nam  prxter  fi- 
brillam  ,  quam  hoc  par  glandulae  pituitarix  dat  ,  om- 
tie  i  quod  a  conflitutione  nervi  intercof^alis  reliquum 
efl  3  ad  mufculum  oculi  abducentem  abit :  (  id  quod 
etiam  non  indicat  )  .  Ve  pari  decimo  fatis  perfpicue 
jfjaud  loQuituf  j  re(5i:e  tamen  eadem  pagina  ,  dicit  , 
illud  infra  primam  vertebram  coUi  egredi  y  fed  idcir- 
coj  quia  non  per  cranii  foramina  egreditur  3   &  ab 

ipfa 

[<«]  in  Obfervat.p.l9^ 

ihl  Conf. J^idiUy  ofthe Brain ^g. lll.aliique .~ 


Ipfa  rpinali  medulla  oritiir  ,  me  judice  ,  rectias 
colli  i  quam  cerebri  nervis  annumerarur  ;  &  iic  j 
uc  Nota  71.  docui  ,  mclius  novem  tantum  cerebri  , 
quam  decem  ,  Itatuuntur  paria  .  Foramen  illud  in 
cerebro  3  anus  di(5lum  ,  in  anteriori  natium  parce 
ponic  9  p.  224,  cum  tamen  anus  fic  in  harum  par- 
te  pofteriori  .  Emintntiarum  fyyamiddiHum  C5*  olivn" 
rium  i  in  principio  fpinaljs  medullas  confpicuarum  , 
ut  &  valvuU  ntagnte  cerebri  Vicujfenii  ,  prorlus  norl 
meminit . 
^''«InTab.XXIV.fig.^expIicatione  VERHEYENUS  , 

ubi  glanduUt  corticali  fubftantia  eerebri  j  llve  corpu- 
fcula  f^Iobofa  in  ea  exhibere  vulc  ,  ait  3  fubdantiam 
cerebri  corticalem  hic  reprsefentari  ,  protn  T{/i.  ^m<- 
hnfdam  ope  microfcopii  apparet  ;  unde  coiligendnm  3 
ipfum  fuis  oculis  nunquam  talia  globofa  vcl  cvatacor-' 
ptfcula  glandulofa  vidiffe,  ficuti  etiam  LEEllWEN- 
HOECKfUS  ,  RUYSGHIUS,  e^o,  aliique  ,  optimis 
microfcopiis  ea  videre  nou  pocuimus  ;  ideocue  ea- 
rum  exilientia  fi  non  falfa  ,  tamen  merito  valde  eft 
■fufpe<5la  .  GlanduU  pitnitaria  dtfcriptio  prorfus  deeft 
in  Audlorenoflro.  De  ufu  vero ,  pag.  232.  dilTerens, 
put.1t  eam  liquorem  aliquem  demandare  ad  o^,  vel 
nares  >  fed  nullas  indicat  vias  ,  per  quas  hoc  hat . 
Quamdiu  vero  viae  hae  non  demonf^rantur  ,  dum 
nemo  adhuc  eas  invenire  pocuic  ,  fruflra  hoc  a(- 
feveracur  .  Idem  fenciendum  de  multis  uftbus  fpe- 
tialibut  ^  quos  fine  rationibus  cerehri  partibus  variis 
tribuit  . 

MedulU  fplnalis  varia  tegumenta  exteriora  omittit  j 
qiise  §.  274.  pag.  140.  defcripfimus  ,  Sc  mox  a  dura 
matre  incipit .  Mufculum  fubcutaneum  (  quem  Galc 
nus  platyfma  wyoides  appelht  }  §.  J2i.  a  nobis  de- 
fcriptum  difficulter  a  panniculo  carnofo  avelli  ait  i 
p.  2g8.  cum  camen  nullus  decur  pamiiculus  carno- 
fus  in  homine .  Ibidersi  huccinatorem  ,  aliofque  lahra^ 


ffit  P    R    i^    F     A    T    I    6. 

fifm  mufculos  3  male  defcribit :  quod  fatiim  quoque  ha- 
h^t  dtgafirtcus  pag.  240.  In  lahrlsj  papilUrum  neri/ea-^ 
rnm  RUYSCHII  nullam  facit  mentionem  . 

Pa<j.  242.  nefcio  ,  quo  jureruiTus  affeveret  VE- 
RHEYENUS  ,  palpebrarum  firuSiuram  ingredi  pan- 
niculum  carnofum  ',  cum  is  a  recentioribus  omnibus 
in  homine  negetur  .  Mufculus  orbicularis  palpebrarum 
pro  duobus  defcribitur  pag.  Z42.  cum  tamen  revera 
non  nifi  unicus  fit .  Motus  oculorum  ,  pr^cipue  obli- 
quos  ,  Aucl:or  hic  non  re<5ie  explicat  ;  COWPERI 
que  elegantem  figuram  mufculorum  oculi  ignoravit:^ 
qu3B  tamen.,  ut  obiter  hoc  moneamus  ,  paulo  longior 
reprefentatur  j  quam  par  eft  .  Defibris  mufcularibus  u- 
've§  i  qux  pupillam  dilatant  &  conftringunr ,  nihil  , 
aut  male  loquitur  .  Qiiod  tnnlca  cornea  fupra  reliquum 
oculi  globum  emineat ,  haud  commemorat ;  quod  ta- 
men  ad  vifum  3  aliafque  res  rite  intelligendas  fcirit 
pfl  necefTarium  .  Tunica  humoris  cryfiaUini  ipfl  dubi^ 
'uidetur  p.248.  qua?  tamen  non  modo  facile  demonftra- 
ttir:  fed  ejus  quoque  vafa  jam  dudum  a  RUYSCHIO 
Thef-  Anat.  II.  Tab.  I.  f.  8.  delineaca  funt .  fiumtk" 
visvitrei  fabricam  3  probabiliter  vejiculofam  3  omittit  . 
T^ervos  ocuU  peflGme  defcribit ,  pag.  251.  nam  ad  fen^ 
fum  3  ait  j  hibent  oculi  opticos  3  qni  tertium  par  ner" 
'vorum  capitis  confiituttnt  :  ad  motum  duo  paria  inte" 
gra  y  fcil,  fecundum  &  tertium  j  querum  illud  cenfici-r 
V»r  ex  nervis  infignis  magnitudinis  3  ejui  proprie  oculor 
rttm  tnotorii  d^icuntur  .  Toflerius  vero  ex  nervis  exiguisy 
a  WILLISIO  patheticorum  nomine  defcriptis  :  qui  er- 
pres  revera  adeoinngnes  funt>  utillosfatis  mirari  non 
pofTim  :  fufliciatque  3  me  ecs  tantum  hic  indicaffe  . 
Conf.  cui  lubet  >  noftra  nervorum  oculi  defcriptioj  pag, 
144.§.299,  p.igl^2. 

VuBum  y  cum  Stenone  &maltis  aliis  p.  2^0.  &  2^1} 
Oatuit  e  naribus  per  palatum  ad  0S3  mox  pofi  dentes  ;»• 
^ifm^  ftiperi^r^  ma^Jll^i  ^tti  Qrjinarh  fafh  effet  manir; 


'W^i. 


P    R  -i^.    F     A     T     I     O.        xxirr 

fefius ,  Sed  hic  du(5i"us  in  fcelero  quidem  ,  ad  cujus  fi, 
-guram  provocat  Ferheytnus ,  fatis  manifeftus  eft  ,  ve- 
rum  in  vivis  &  cadaveribus  tam  accurace  claufus  eft  j  ut, 
ipfo  StenonetQilQ  y  ne  fetam  tranfmittat .  Conf.  Nota 
[59*]  tJfumjinuHmin  ofjibus  cYnnii  incertum  effe  ,  aic 
VERHEYENUS  p.2^1.  cum  tamen  ad  majorem  tunicae 
pituitarias  nariutn  expanfionem  5  adeoque  ad  meliorem 
odoratum  facere,  mihi ,  aliifquerecencioribus  nullum 
fit  dubium  .  MembYctna  narium  ,  SCHNEIDERI  wo- 
tnen  non  addit  :  quxtamenab  aliis^  &  quidem  redle 
ita  appellatur  ,  quia  ab  hoc  pnmum  accuratepervefti- 
gata  &  defcripta  eft:  . 

VERHEYENUS  recentiores ,  qui  de  aure  fcr;pfe- 
runt,  ut  DUVERNEUM  ,  SCHELH AMMERUxM 
&  VALSALVAM,  prorfus  non  confuluiffe  videtur  . 
J^am  ^nt.helicem  auris  y  etiam  fcaphamappellat  pag^.  26*^, 
camramen  omnibus  accuratioribus  antheiix  eminen- 
tiam ,  fcaphavero  cavitatem  inter  helicem  &  antheli- 
cem  denotet  .  Deinde  cencham  'vocat  ,  ijuod  cetcri 
omnes  fcapham  nuncupant ,  GUndulas  febaceas  VAL- 
SALVit  iilet  J  &pagj.  266.  ubi  gUnduUs  ceruminofas 
defcribit  y  colorem  earum  omittit  ,  invencoris  Yy\l- 
VERNEI  haud  memmitj  atque  fiiiuram  DUVER-. 
NEI,  ut  jam  diximus  ,  BLANCARDO  adfcribit  y 
unde  adhuc  manifeftius  eft,  eum  DUVERNEI  tra- 
Oizxnm  adeo  celebrem  non  novjfle  ,  alias  verum  au- 
d:Qrem  citaffet .  Nec  reticulum ,  cui  inhserenc  h«  oJan- 
dulas^,  a  VALS ALVA  defcriptum  ,  commemorat./liem- 
hran^  tympani  convexitatem  &  dupiicaturam  non  in- 
dicat.  NtQU.Qmembranee  in  foetu  tympanum  tegentisj  ne- 
que  corda  tympani ,  mentionem  facit  .  Mufculos  mai- 
lti&  ftapedis  nufquam  delincat .  Dudtum  ,  iive  Tubat» 
EUSTACHII,  Aquxdudtum  appellat  ;  cum  tamen 
^quaduBus  EALLOPII  lonee  alius  lit  dudus  :  uti 
SCHELHAMMERUS  iam  dudum  ,  &  poftea  etiam 

*  *     4  VAL- 


XXIV  P  R  ^  P  A  T  I  O. 
VALSALVA  aliique  demonilrarLint  :  cujus  vero  de- 
fcriptionem  proifus  omittit  .  CochUam  &  labyrinthum 
pedime  defcribic  ,  dc  dc  canalibus  [emhiYcuLaribus  3  de 
'vtflibMh  ^lamina  ffiraii  3  fcalit  ccchUa  3  q;onis  fonorisy 
fortionis  dtna  nevii  anditotii  dlfiributione  ,  &  nervis 
i/ertebrahbus  3  qui  ad  attreni  abcunt  ,  nihil  quicquam 
loquitur  :  aitque  ,  fe  ex  harum  rerum  dtfcriptione  con^  ^ 
fuftonem  fotius  3  quam  fcientiam  metuere  3  p.  268,  Ex 
quibus  eviclum  elfe  puto  ,  eum  internam  auris  ftru- 
^turam  non  intellexiife  ;  nec  recentiores  antea  cita- 
tos  aud:oreSa  nec  veteres  ,  qui  de  aure  fcripferunt  , 
iit  EUSTACHIUM  ,  CXUTERUM  ,  CASSERl- 
IlM  3  EOLIUM  3  unquam  les^ifle  ,*  nam  alias  accu- 
jatioves  delineationes  &  deicriptiones  3  quam  exhi- 
buit  3  ex  eis  exhibere  potuiifet  ,  aut  fdltem  horum 
tnentionem  feciifet :  verbo  ,  auris  interna  pelTimc  ab 
audtore  noftro  defcripta  eil . 

Lingute  Jex  paria  mufeulorum  tribuit  p-  271.  melio- 
rem  vero  ex  COWPERO  petere  potui(Tet  defcriptio- 
nem  .  Nec  papilUs  Ungua  accnrate  defcribit ;  Tegumen  - 
turum  vero  ,  Faforum  fanguiferorum  ,  nervorumt^ue  Ungute 
hoc  in  capite  ne  quidem  mentionem  fecit :  id  quod  ta- 
men  hic  fieri  me  ito  debuiiTet .  Neque  de  /i-f«w/o  ^  ne» 
^ue  de  r^fi*  Unguit ,  neque  de  gingivis  ,  aut  unguibus, 
vel  verbulum  profert  - 

VhBi*m  faUvalem  'Warthoni  audor  definere  fcribit 
p.  274.  in  oris  interiora  3  NB  frope  dentes  fofteriores  ; 
cum  tamen  prope  dentes  anteriores  3  incifores  ,  juxta 
freni:h;m  linguse  3  in  os  hiet  :  unde  ftifpicari  licet  , 
eum  hunc  ctiam  non  cognoviife  .  Mufculorum  uvula 
duo  tantum  paria  ,  eaque  male  ,  &  fine  nominibus 
deicrlbit .  Ofjis  hyoidis  mufculorum  confuiionem  facit  : 
par  mylQ-hyoideum  3  a  pleriique  defcriptum,  omittit  , 
&  duo  paria  genio-hyoideorum  ,  refragantibus  optimis 
Myotomis  3  tradit  .   Omittit   quoque  mufculos  occipi- 

taUs 


P    R    i^    F    A    T    1    O:  xxv 

tales  ]  ut  &  lividum  (ive    feffinattm  ,    femoris  eleva-^ 
torem  ,  aliofque  . 

Prsecermi/imus  hic  ,  ne  prsefatio  noftra  nimis  fiat 
prolixa,  adhuc  multas  hallucinaciones  Audtoris  noftrij 
quas  in  ojpbus  _,  mufctUis  ,  arteriit  ,  ^venis  &  nerviM$ 
commifit  ,  ex  quibus  demonftrari  pofifet  ,  eum  non 
facis  aj:curate  anaromen  tra^flalTe  ;  nec  in  Audtorum 
Anaromicorum  cognitione  bene  verfatum  fuide  -  Ni- 
hilominus  tamen  non  polIumus*non  adhiic  pauciflima 
ex  his  notare  :  &  quidem  Tab.  XXX.  iig.  3.  capiti 
infantfs  recens  nati  magnttra  $  ut  in  adttlco  ,  procejfum 
maftoideum  ,  appinglt  3  qui  tamen  in  infantibus  ad- 
huc  deeft  .  Deinde  pag.  341.  ait  ,  nullum  mufculhm 
reperiti  ,  per  cujus  folius  aclionem  caput  reSia  dextror" 
fum  3  aut  finiflrorfum  incUnaretur  :  cum  tamen  hoc  fiac 
pcvmufculos  reEios  laterates  3  a  PALLOPIO   ,  COW- 

PERO  ,  KEILIO,  PAULI  ,  &  DRAKIO  jam  du- 

dum  dcfcriptos  .  Paj^.  jf6.  fcribit  ,  fe  mufculumanco^ 
n<eum  f  cubiti  extenforem  j  reperire  nunquam  potuijfe  , 
fed  fe  eum  ex  alUs  delineaffe  ;  cum  tamen  in  omnibus 
cadaveribus,  fi  modo  rite  attendatur,  facile  reperiri 
queat  :  nullumque  novi  probatum  fcriptorem  ,  qui 
hunc  mufculum  unquam  dcfecifte  notaveric  .  Fenam 
4!^7goi  nufquam  delineat;  &  pag.  576.  ait,  an  venie 
cervicales  five  vertebrales  in  cerebrum  (  intelligit  fi- 
ne  dubio  cranium  }  afcendant  ,  mihi  nondum  confiat  , 
Ex  quo  apparet  ,  ipfum  earum  ingreffum  ,  per  fora- 
mina  peculiaria  occipitis  ,  poft  proceffus  ejus  con- 
dyloides  ,  &  fines  nefciviffe  ,  ubi  fe  in  finus  latera- 
les  durae  matris  inferant  .  {  Conf.  Nota  ^8  *  )  Hxc 
tamen  foramina  ,  quod  notandum  ,  in  omnibus  non 
funt  aperta  :  hinc  in  his  fanguis  finuum  cerebri  per 
venas  jugulares  ad  cor  redit  j  &  venae  vertebrales 
claufas  func  .  Quandoque  etiam  tantum  unum  horum 
foraminum  in  alterutro  latere  patct .  yena,  umhUicalis 

lis 


xxvl       P    R    ^    ?    A    T    I    O. 

lls  a  VERHEYENO  Tab.  XXXIX.  fig.  2.  delinea-^ 
tur  ,  ac  duplici  ramo  finitur  ;  uno  ,  qui  in  venaiij 
cavam  ;  alcero  y  qiii  in  venam  portae  ,  definerec  s 
quod  vero  falfum  i  nam  unico  canali  fiye  trunco  in 
folum  finum  ven^  portae  deiinit  ^,  &  ex  hoc  demum 
linu  in  foeta  canalis  peculiaris  ad  venam  cavamtran- 
fit  i  quem  VERHEYEN  US  pro  altero  vense  um- 
bilicalis  ramo  forte  habuit  -  Conferatur  id>  quod  in 
Ephem.  Cenc.  V.  &  VI.  pag.  23^.  de  hac  vena  & 
dudu  fcripfimus,  ut  &  fig.  12,  Tab.  noftra  III.  ex^ 
hibita . 

In  pripri  editione  ,  cap.  de  Cerebello  3  VERHE- 
YENUS  fcripferat  3  arterias  'vertebraUs  ad  meduUam 
oblongatam  appellt  ,  non  fer  magnum  occipiti:^  foreimetd  j 
f(d  fer  foramen  aliquod  mlnus  y  anterius  a  latere  iflius 
magni  foraminis ;  hunc  vcro  errorem  ,  cum  An.lyoZ» 
apud  ipfum  Lovanii  efTem  ,  in  familiari  colloquio  , 
cum  fermo  his  de  partibus  fierec,  ei  amice  indjcavij 
cafque  arterias  omnino  per  ipfum  magnum  occipitis 
foramen  cerebrum  adire  affeveravi  j  atque  inveni  po- 
ftea  ,  eum  hunc  lapfum  in  pofteriori  editione  emen- 
daffe  .  Singulares  vero  Jiexus  arteriarum  carotidum  & 
n/ertebralitim  ,  antequam  cranium  intrant  ^  qui  in 
DRAKII  Tab.  XX.  egregie  reprsefentantur  ^  &  ar- 
teriis  j  cera  repletis ,  faciie  obfervari  poITunt,  nofter 
quoque  VERHEYENUS  ,  uc  &  MANGETUS  , 
prorfus  omiferunt. 

Cum  ioitur  tot  tantique  defedlus  &  errores  in 
VERHEYENI  Anatome  adfinc  ,  nullum  fere  ho- 
minem  jequum  exiftimo  >  qui  himc  noftrum  labo^ 
rem  3  ucilitatis  publicr  caufa  fufceptum  ,  damnatu- 
rus  fic  ,  quo  defe(^us  illos  ex  recentilTimis  Aud^ori-» 
bus  ,  propriaque  mea  cxperientia  fupplere,  &  erro^ 
res  emendare  liudui  .  Atque  hoc  ipfo  me  iludiofae 
jiiventuti   non  inucilc  pfficium    praeflicifie    confido  : 

dum 


P  R  /E  P  A  T  I  O;  xxvit 
dum  in  hoc  compendio  fcientiam  anatomicam  i 
alias  valcie  prolixam  in  idoneam  epitomen  ita  re- 
digere  aJlaboravi  ,  ut  commodiriime  in  Academiis 
pro  iifu  ftudiofae  juventutis  adhiberi  queat  .  Etenim 
prasmilTa  generaliori  anatomes  notitia  ,  ac  fubjunda 
breyi  Oflium  dodtrina  ,  qua?  fundamentum  &  fu- 
ftentaculum  funt  reliquarum  ccrporis  humani  par- 
tium  ,  ad  partes  molles  progrefTum  feci  :  ubi  prius 
tegumenta  corporis  communia  ,  brev'bus  in  tahelUs  , 
f  ut  vocant  ,  )  explicavi  .  peinde  eadem  methodo 
partes  abdominis  ,  thoracis  ik  capitis  ,  ac  tandeni 
arterias  ,  venas  ,  nervos  ,  &  mufculos  expofui  *.  in 
quarum  omnium  defcriptione  rem  ita  dirii^ere  ftu- 
dui  ,  ut  plerumquQ  fingulam  partem  organicam  una 
in  pagina  ,  vel  in  duabus  ,  e  regionc  iibi  pofitis  , 
explicaverim  :  quo  juvenes  ^  fub  uno  quafi  afpe<flu  , 
intueri  queant  ,  quid  in  qualibct  parte  notandutn 
cccurrat:  quod  ad  attentationem  excitandam  j  memo- 
Tiamque  tyronum  adjuvandam  quamplurimum  con- 
fert .  Aliquoties  tamen  etiam  plurcs  paginas ,  ob  rc" 
rum  circa  partes  nonnullas  dicendarum  copiam  ,  ad- 
hibere  coa(5lus  fum  j  quas  tamcn  ira  diftribui  ,  ut  non 
facile  confufionem  pariant  :  fcrmamque  hanc  libri 
prae  majoribus  elegi  3  uc  fit  geftabili!»  ,  atque  ufus 
commodioris  - 

Quamvis  vero  paucis  farpe  verbis  me  expedive- 
rim ,  tamen  ea  pro  indice  &  nerma  ,  dicendorum  & 
difcendorum  commodiflima  ,  fufficere  obfervavi .  Nam 
cum  pro  collegiis  ,  ut  vocant  ,  &  demonftrationibus 
anatomicis  hic  libelhis  potiffimum  fit  compofitus ,  ubi 
breviora  non  folum  oratione  ,  fed  &:  demonftratione 
illuflrantur ,  &  prolixiores  libri  juvenibus  haud  adeo 
commodi  ,  ac  farpe  naufeam  creant  ,  fatis  inde  pa- 
tebit  brevitatjs  ratio  :  quam  tamen  rar.tam  non  ef- 
fe  puto  >  ut   auditor  &  fpec^ator  attentus  rcm  indiT 

catani^ 


xxviii        V    K    M    V    A    r    l    O. 

cacain,  aiit  breviter  defcnptanij  inde  intelligefc  non 
poffit . 

Confcribere  vero  jam  crcpi  hocce  compendium  3 
annis  mei  tyrocinii  anatomici :  fed  verbis  breviflTimis  , 
&foIumpromeo  ufu ,  ex  ipfa  VERHEYENI  anato- 
mia  :,  tanquam  cunc  temporis  ufitatinfima  >  ut  in  fe- 
Gionibus  c\:  inqui/itionibus  cadaverum  breviter  atque 
in  epitome  mox  perfpicere  polfem  ,  qua:nam  quavis 
in  parte  ,  quam  pervcftigaturus  eram  3  inquirenda 
effent  i  Sc  fi  deinde  in  Audorum  ledione  ,  aut  cadave- 
rum  fedione  ,  aliquid  ofFc^nderam  ^  quodinVERHE- 
YENO  &  tabulis  meis  non  aderat  j  vel  aliter ,  quam 
ab  ipfo  defcripcum  erac  ,  obfervaveram  ,  illud  notavi , 
tabulifqne  meis  addidi  j  atqne  fic  fcnfim  ,  ob  rerum 
addicarum  copiam  ,  in  majorem  molem  >  quam  ab  initio 
erat  ,  accrevit,  aliamque  tandcm  prorfus  faciem  af- 
fumfit . 

Koc  deinde  ,  cum  anatomen  alios  docere  inclpe- 
rem  ,  adhuc  m.ajori  mihi  fuit  ufui  i  nam  ^  toties  , 
quoties  fedlioncm  &  demonftrntionem  aggreffurus 
eram  ,  tabulam  partis  demonftrandx  cogitace  per- 
currebam  ;  fic  dcinde  invefliganda  &  demonftranda 
ftcilius  in  memoria  habebam  ,  eaque  levlori  opera 
exhibere  poceram . 

Tandcm  ,  quia  haec  mechodiis  mihi  in  accurata  ana- 
tumes  cognitione  comparanda  multum  profuerat  >  no- 
lui  eam  invidere  auditoribus  meis ,  eamque  per  aliquoc 
annos  defcribendam  ipfis  conceffi  ;  ne  tam  mulca  ad 
VERHEYENUM  ,  vel  alium  AiKflorem,  annocare  ne- 
ceffe  haberent;  iifque  tabulis ,  tam  pro  commoda  re- 
petitione,  quam  pro  norma ,  fi  quando  ipfi  in  fe(Sio- 
nibus  fefe  exercerent ,  felicius  uti  pofTent. 

Denique  vero ,  ut  ipfos  a  defcribendi  txdio  Iibera- 
rem  ,  prxfertim  cum  faepe  in  defcribendo  multcs  com- 
micterenterrores ,  ipforum  defiderio  >  decrevi .  totum 

hocce 


hocce  compendiiim  typis  mandandiim  ;  id  qiiod  etiani 
An.  171')  ■  incepi  ,  atque  An.  1717.  primu.m  abfolvi . 
Cum  vero  hic  labor  ab  eriidic.s  non  male  fuerit  lufce- 
ptus,  atque  exemplaria  primat  cd.tionis  brevi  dinra(Sa 
fuerint ,  Bibliopolx  ropritu  3  alreram  editionem  ,  & 
pofi  aliquot  annos  tertium,  prJonbus  longe  audliorenFi 
&  nitidiorem  edidi  ,  eique  iiouras  aliquot  novas  mea- 
rum  potiiTimum  cbfervationum  adieci  .  Hanc  vero 
quartam  edicionem  3  maxima  fane  induftria  adhuc 
Jonge  auifliorem  arque  emendatiorem  reddere  ftudui  > 
quemadmodum.  eruditi  facile   agnofccnt . 

Quapropter  non  dubiro  ,  hocce  jam  compendium 
adhtic  majoiis  utiliratis  effe  pofle  ,  quam  antea  i  dum 
non  folum  majori  perfpicuitate  illud  digenl  i  (ed  etiam 
omnes  rurfus  novos  Audtores  ,  quos  obtinere  potui , 
pervolvi  ;  omniaquej  qua?  in  eis  fcitu  digna  elfe  invc- 
ni  3  in  illud  tranftuli  ,*  quod  profedo  in  tanta  fciipto- 
rum  rerumquc  invefligandarum  copia  fine  magno  la- 
bore  fieri  non  potuifTe,  quivis  facile  cognofc^  t ;  pri- 
fertim  cum  paura  pio  vcris  defcripferim  ,  qua?  non  ipfe 
in  cadaveribus  humanis  prius  exploraverim  ,  &  vera 
efTc  invenerim  .  Eo  autem  ipfo  non  folum  artium  Stu- 
diofjs  &  tyronibus  Medicinx  ,  fed  etiam  forte  dodlio- 
ribus  &.  in  primis  etiam  anatomes  Profefforibus  ,  uftii 
cfTe  potefl,  qui  vel  in  compendiores  ,  inanatomehu- 
cufque  cognitas  ,  nofTe  ,  vel  eas  ipfi  docere  defiderant- 
Quam  ob  cauflam  Au(flores  recentiores  ,  qui  anato- 
men  fuis  obfervationibus  locupletarunt ,  &  VERHE- 
YENO  ignoti  ,  vel  faltem  citati  non  erant ,  in  recen- 
fjone  :;biervationum  novarum  ,  plerumque  citavi  ,  ut 
fic  ii ,  qui  prolixiorem  earum  rerum  notitiam  expetunt, 
eos  ipfosevolvere  queant. 

Denique  etiam  huic  editioni  iterum  ^dnobgiam  3 
ac  deinde  notas  3  /»<//cfm^Mf  rfrww  locupIetifTimum  ad- 
didi  i  uc  iic  totius  anatomes  compendium    fit  perfc- 

^ius, 


XXX         P    R    ^    F     A     T    I    d.  .     ._ 

^ius,  &  tantomajori  utilirati  efife  queat.  In  jidenolo^ 
gi(t  haud  perfundorie  matertam  de  gUnduUs  ,  hodie 
adeo  controverfam  ,  pertraftavi  i  &c  quae  partes  prd 
glandulis  habendxj  &  quse  e  glandularum  cenfu  pro- 
fcribendije  ,  idoqeis  3  ut  fpero  ,  rationibus  indicavi  . 
i»  noiis ,  ad  calcem  rejeAis ,  loca  varia  obfcuriora  i 
dubia,  vel  nova  ,  praefertim  ,  ubi  ob  tabularum  ra- 
tionem  brevior  efle  coadus  fui,  illuftravi  &  prolixi- 
iis  defcrlpii ,  controverfias  modefle  excudi  ,  res,  qua: 
tnihi  incertac  aut  falfse  vifas  funt ,  emendare  ftudui ,  &: 
quid  circa  eas  obfervaverim  ,  candide  aperui .  Qu« 
vero  quia  debita  modeftia  ubique  a  me  perai^-a  lunt , 
fpero  neminem  fe  a  me  inique  oflFenfum  effe  3  jure 
conqueri  poflfe  ;  nam  utllitatis  publlcae  caufla  resdu- 
bias  &  errores  tetigi ;  ut  vei  au(5lores  ipfi  ,  velalii^ 
res  ,  qux  mihi  dubise  ,  aut  hlfx  vifae  funt  ,  vel  me- 
lius  demonfl:rare  ,  vel  ,  fi  erratum  fuerit  ,  errores 
eniendare  velint . 

Poflremo ,  quje  de  MANGETI  Thearro    anatonrii- 

co  in  prsecedenti  editione  monui,  hic  repetere  nolo  . 

Hoc  tamen,  opere  illo  penitius  perfpedo  ,  aflevera-= 

re  pofl^um  ,  me  plus  laboris  in  hoc  parvo  conficiendo 

libello  impendifl^e  ,  quam  Mangetus  in  vafl:is  (uis  volu- 

ininibusadhibuilTe  videtur;  quippe  in  quibus  facram 

difclplinam  anatomicam  ,    prout    fere  res  in  mentem 

&  manus  inciderunt,  (  fi  nihil  diflfimulare  volumus) 

fine  jufto  eorum  examine,  fine  prudenti  feledlu  ,  &, 

quod  prsecipuiim  ,  jfine  manuum  ad  cadavera  applica- 

t'.one  ,  ex  aliis ,  &  quidem  non  femper  optimis ,  cujn 

graviflimis  fxpe  illorum  crroribus ,  exfcripfit ,  ut  Cel. 

MORGAGNIUS  ,    in  doaifrimis   fuis   Adverfariis  , 

^uamplurimis  docui£  exemplis  ,  &  adhuc  pluribus  , 

n  opus  efl^et  j  oftendi  poffet  |  imo  ne  unicam  fi^uram 

aut  inventum  novum  ,  fuo  marte   in   toto  ampiiflimo 

^pere  prQtuIit  .  Unde  apparet,  illud  nrheyeno  ,^  qul 


P    R    .*,    F    A    T    I    d.        XXXI 

pluribus  fcatet  erroribus  ,  haud  prsfferendum  ^  par* 
vumque  propterea  hocce  cempendium  ^  in  quo  innu- 
meri  horum  errores  corre<fli  ^  defeftufque  fuppleti  , 
majori  ufui  efle  poflTe  .  Vale  ,  Ledlor  bencvole  ^  me- 
ifque  laboribus  fave  ,  iifque  cum  fruftu  utere  ;  do- 
nec  forte  aliquando  major  noftra  Anatome  ,  vel  alia 
Jp erfe<ftior  prodeat  i 


mi 


XXX 12 

NOI  RIFFORMiATOKI 

Dello  ftudio  di  Padova. 


c 


Onccdemo  licenza  a  SebaftimoCoIeti  ftam- 
pator  di  Venezia  di  poter  riftarnpare  il  Li- 
bro  inuioldiio  HeifteriCornpendiitm  ^Anatofnicum  , 
ftampatoin  Venczia  Tanno  1737-  predo  Scba* 
ftiano  Coleti  coii  licenza  de*  Superiori. 


Ddta   li  21.  ^go/lo   ij^^' 

(  Alvife  Mocenigo  1,  Ref. 
(  Zuanne  Qaerini  Pr.  Rel:. 

( 

jtgoftino  Bianchi  %. 

Regiftrato  inLibro  a  carte  47. 

^lvife  Leinn^tSeg,  contro  U  Beftem. 


LAU- 


LAURENTII  HEISTERI 

COMPENDIUM 

ANATOMICUM. 


DE  ANATOME  IN  UNIVF.RSUM. 

NATOME,  jflve  ANATOMrA, 
ell  Ars  3  cjiia:  docet  fitum  ,  figu- 
ram  j  nexum  ,  fabricam  j  adtio- 
iiem  i  &:  ufum  partium  corporis 
humani . 

2.  OBIECTUM  ejua  prlm^trium  efl  corpus 
hnmaiUim  ;  fecundariam  Vero  qUOCvis  alia  ani- 
malia  :  rit  per  lia?c  iJIud  accuratiuscognofcaiur  ^ 
&  ut  qiiandoque  defecflum  cadaverum  humano- 
rum  fuppleanr .  Vocatur  hxc  beftiarum  anatomCj 
^otomia  y    {ivc  jinatome  comfjarativa  .   (a^ 

3  SUBIECTUM  anatomes  efl  Vir,cadavera 
hurnana  &bruta  rc(fte  dirfecandi ,  pcripicueque 
demonftrandi  peritus  :  ut  fpeiftatores  inde  par- 
tium  pofituram  ,  communicationcm  ,  llrucluram, 
.i^lionem  &  ufum  rite  addifcere  qiieant;  vocatur- 
quetalis  ,   ^natomicus  ,   aut  VrofeEior  . 

4  MEDIAj  quibus  Anatomicus  harc  perficit, 
funt  pra?cipue/<ri?/o  j  five  cadaverum  incifo  ,  nti- 
crofcopia  3  injeBiones  ,  aliafjue  infirumenta  y  de 
quibus  mox  feorfum    dicemus  .    Media  vero  , 

A  qui. 

(fljDe  hac  videri  merentur  M.A. Severir.i  Zoo. 
tomia  Democritea  j  Blafii  Anatome  Animalium; 
ColUns  Anatomej'  DiffeEiionei  anatomiae  \d.nox\l\\\ 
animnlium  Parifiisolim  \n{i\t\xi7^:  yalcntini  hm- 
phitheatruni  Zootomicum  . 


anato- 
mejaid 


Eittm 


fubje^ 


medtd^ 


a  Cowpend.  jinatcim. 

autbiis  dlfccntes  habitum  in  hac  fthi  comparari 
fojfnnt  3  eli  I.  diligens  obfervatioa  qiiando  ana» 
tomiciexeucitati  cadavera  incidunt  J  2.  imitatio, 
tam  in  belliis  j  quam  in  hominibus  j  3.  bonorum 
fcriptorum  Jed;io  . 

5  Horum  primarii  Ik  quafi  principes  funt ,  ex 
antiijuioribus  ,  Galenus ,  Vefalius  ,  Carol.  Ste- 
phanus ,  Euftachius  j  Ingraflias  ,  (nimirumref- 
peclu  fcriptorum  anatomicoriim  )  Columbus , 
Paliopius,  Coiterus  3  Vidiiis  ,  VaroJius ,  Val- 
verda  ,  Fabncius  ab  Aquapendente  3  Bauhinus, 
Spigslius  ,  Cafferius  ,  Laurencius  ,  Afellius  > 
Laurembergius ,  Pavius  jCafp.  Bartholinus  Pa- 
ter  5  JVl.A.  Severinus  ,  Cafp.   Hoffmannus. 

6  Ex  rrientioribus  ,  Harveus  ,  Veslingius  , 
K.ioIanus  ^*'ius  ,  Warthonus ,  Gliffonius  j  Pec- 
quecus  ,,  vvi..'^us  ,  Lovverus  ,  Highmorus  > 
Needham  ,  Marchetti  ,  MoJinettus  y  Diemer- 
broeck,  KerKrirgitis  ^  Blafius,  Steno  ,  Malpi- 
ghius  ,  Bellinus  ,  Rolfincius  ^  Schneiderus  > 
Hornins  ,  Graafius  ,  Svvammerdam  ,  Thom. 
Barthoiinus  >  Rudbeckiu'*  ,  Lyferus  ,  Gagliar* 
dus  ,  Peyerus ,  Bourdonus  ,  Drelincwrt  >  Nu- 
ckius ,  Haverus  . 

7  Ex  recentifjimis  Ruyfchius,  Bidloo,  du  Vei** 
neus ,  Bohnius  ,  Brunnerus ,  VieulTenius ,  Or- 
tlobius,  Verheyenus,  ScheJhamerus  ,Xo.  Mati- 
ric  lioffmannus ,  Dionis ,  Covvpens,  Ridle- 
us ,  Cafp.  Barrholinus  nepos  ,  Keilius ,  Hovius, 
Mor;.a<^nus5  Valfilva  ,  Palfinus  ,  Douglaffiusj 
Drak];;'  ,  Fantonus  ,  Pacchionus  ,  Bianchus  , 
Ver.:eron'us ,  Chefi-idenius ,  Arenf  Cant  ,  No- 
«uez  ,  SyncorJnus ,  Winslous,  Albinus ,  Garen- 
?,eot .  Ouibus  adhuc  jungi  po' iint  Anatomici, 
brevitaiiis  c.a"fa  hicnon  nominati :  quorum  fcri* 
pta  in  Metngeti  Bibli^thecct  &  Theatro  anatomico 

COXl- 


JDe^natometnuntverfum.  } 

tontlnentur;  itemqLieobfervariones  nova?  anato* 
mic3e,  quaEin  Ephemeridibus  GalJorum  ,  An- 
giorum  j  Italorum  3  atque  Germanorum  ,  fubin* 
dc  prodcunt  .  Plures  q  iii  noffe  defiderat  fcripto- 
res  anatomicos  ,  evolvat  G«r//c /^^//Hiftoriam  Ana- 
'tomise  j  Jacobi  Douglas  fpecimen  Bibliographiae 
anatomicse  ,  &  Orationem  noRram  de  incremen- 
tis  anatomts  in  hoc  ieculo  XVIII.  anno  1 720. 
Helmftadii  evulgatam  . 

8  FINIS  anatomes  multiplex  eft  :  frimarius  j/^/^ 
tamen  eft  operum  mirabilium  Supremi  Numinis  frimd' 
in  corpore  humano  cognitio  Sc  admiratio  :  cum  rius  . 
artificiofiflimoe  fabricae  contemplatio  ,  partium 
admiranda  figura  j,  connexio  ,  communicatio  , 
^(5lio  &  ufus ,  Creatoris  non  folum  exiflentiam  , 
fed  &hnmenfam&  ftupendam  fapientiam  ma- 
hifeftifrime  ,  contra  Atheos  ,  demonftrent  ,  & 
ad  cultum  ac  venerationem  ejiis  invitent  ;  ideo- 
^ue  finis  frlmarius   ^natomlx    gloria     Vei  efio   . 
Atque   hoc  fenfu   ^natomia     Thilofophica   ,    auc 
fhyjica  ,  imoTheologica  vocari  poteft,  omnibus 
vera?  fapientiae  ac  Theologiae  cultoribus  utilif- 
iima  . 

9  f/w^i /fcH«<f<«r/i  plures  funt :  intcr  quos  pri-  A^^„i 
mum  ponimus  fanitatem  _,  (  quem  alii  prima-  darius 
rium  conftituunt  )  thefaurum  in  hac  vita  ma->,y;,„^j, 
ximum,  ut ,  cognita  rite  fabrica  corporis  huma- 

ni ,  lanitatis  tanto  melior  cura  haberi  queat ,  & 
morbi  facilius  pracveniantur  ,  citiufque  &  me- 
lius  curentur  :  a  quo  fine  jinatomia  tnedica  au- 
dit. 

10  Deinde  >  fi  jufiTu  Magiftratus  cadavera  j  ^ilttfi 
ad  caufTas  mortis  violentz  ,  vel   fufpeda?   in- 
quirendas  ,    aperienda  3    ut   infpeftionis   vera 
relatio    ,    atque  aptum  judicium    dari    pofifit : 
utrum   fcilicet    naortuus     ex     plaga    inflid-a  , 

A     a  ver 


4  tempend»  ^natom. 

veneno  J  aliave  caufla  vloienta  interfent  j  ao 
ob  cauffam  aliam  ,  five  excernam  y  five  incer- 
nam ,  moituiis  fit :  quod  profedlo  ijne  accura- 
ta  Anatomes  cognJtione  iieri  non  poteft  .  Ac- 
Cjue  hanc  ^natomUm  ,  forenfem  &  jurtdicam 
appeJIare  polTumus  ,  tk  propterea  non  foluiii 
Medicis  &  chiiurgis  ,  fed  eciam  Jurcconfultis 
iane  perquam  utilcMTi  :  qui  ea  ipia  quoque  fa- 
oaciiis  de  impotentia  ,  deaidla  &  fterili ,  cauf- 
iis  divorcii  ,  jufto  partus  tempore  :,  abortu  , 
partu  diQimulato ,  vitaiitate  foetus  ,  infancici- 
dio  ,  vulneribus  lechaiibus  i  aliifque  cafibus 
rnedico-Iegahbas  didis  ,  mdicare  &  pronun- 
ciare  poterunt  •  («  ) 

urtiui»  *^'  Tertio  :  quando  cAdaTs^ra  moYhis  defunSin 
difffcamus  ,  ob  caufias  moiborum  3c  mortis  in- 
veitlgandas  :  quam  ^natomiam  ■praElicam  vo- 
cant;  quia  in  praxi  medica  magnam  habet  uci- 
Jitatem  :  dum  multa:;  abditas  morborum  cauiiae 
ea  deted-Ge  func ,  &  adhuc  iubinde  detegunair , 
qux  alias  latuiifenc  ;  quo  ipfo  dein  facilius 
agnofcuncur  &  felicius  curancur  :  exemplo  caL- 
cnli  z>efc<e  3  empyematis  ^  afcitis  ,  hevniai-itm  fuf- 
fujionis  five  cat-ira^a  y  glaucomatis  ,  ttepOinatio- 
ttis  ^  coliae  i  &  mulcorum   aliorum  .  (^) 

r^  12.  Hinc  ob  varios  iines  Anacomiaalia  ffe//a- 

fophica  y   phyfca  ,  auc  theohgica  }  oXidi  forertfis  3  tne- 

ttiplex*  ^'^^^  Ifgaf-ii  ^''nc  JHridica  i  alia  medica  ,  dici  poceft  . 
Prscerea  alia  .Anatomia  fpeculativa  iive  theore- 
tica  audit;  ouando  quidam  ex  inipe(5^ione  ca- 
daverum  ,  dum  alii  profecanc  j  aut  ex  lihris, 

fa- 
(a)  Haud  pridem  Diirercacionem  habui  de  Me» 

dlcina  €>"  a^mprimis  Anatomes  tttilityiie  tn  jurifm 
frudentia  ;  ubi  iongepluies  adhuc  utilitaces  de- 
^onOravi. 

(h)  vid.  nonftt  Sepulchretum  anatomicuni . 


t)t  AiiAtome  in  hnlverfur» :  < 

fabticam  corporis  humani  addireunt  j  (^UantMitl 
pro  fcopo  fuo  nnicuique  fufTicJc  i  &  tales  ^nat6' 
mici  thgoretici  vocari  polfun»: :  quo  fenfu  muki 
unaromen  fcire  dicuntur  ,  qui  tamen  fe(5tione  ca- 
daverum  nunquam  occupati  fiierunt;  neque  (e- 
x^ionem  5  ut  ars  culcarequhit  j  vei  ob  naufeain 
3ut  horrore^-n  ,  aliamve  ob  caiiffam  ^  inflituere 
re<5le  valenc .  Quando  vero  cadavera  incidendo  j 
partes  artificiofe  refolvendo  ,  prafparando ,  at- 
tqiie  perveftigando  nos  exercemus  :,  jinatomijt 
fraSiica.  aut  exercitata,  vocatur  >  talefquc  ,  qui 
'hanc  artcm  czllenc ,  jinatomici  fraBici  appel- 
iantur . 

15.  Llnde  patet  ,  ntliitatem  jfnatomes  efTe  '^^'  nti$ita.t 
gentem  ,  nequefoiis  Medicinx  cancel]i<;  inclu-  -^^.^ 
fam  ,*  verum  e;us  fcientiam  Theologis  y  Jiirecon- 
fultis  &  Philofophis  valdc  efle  ur.ilem  .  Wedic6>s 
vero  &  Chinir^os  falva  confcieutia  ea  carere  no« 
pofle  j  certumefl,  fi  artem  j  quam  profitentur  , 
Jiofi  in  detrimentiim  generis  humani  j  fed  rite 
cxercerc  cupiunt  :  nam  ,  quod  navis  «ubernatori 
pyxis  nautica  five  acus  magnetica^id  hiscfl  noti. 
tia  anatomicarquicquid  etiam  iqnari  &  malevoli 
quidam  obganniantjatque  in  utilifTimae  ac  divinac 
hujus  artis  opprobrium  calumniari  annitantur . 

DE  INSTRIIMENTIS  ANATOMICIS.  ^ 

14.  Q.uia  vero  in  arte  anatomica  INSTRU-  ^^P^^ 
MENTIS,  utfupradic^um  efl  f^.^O,  carer^  *"'"'*• 
Iion  pofTumus  ,  dum  finehis  {q&:\o  3  refolutio , 
pcrfcrutatio  ac  demonliratio  partium  fieri  ne- 
C|Uit  ;  \^c\tCO  i donti i  Anatomict*^  injirttmentit  de^ 
het  ejfe  inflruBus  '\  quorum  quidem  Anatomici 
'quamplurima  excogitarunt  >*  ex  quibus  tamerl 
fequentia  nobis  fufficere  videntur . 

A     I  i^.Pri- 


6  Compend,   ^nataw. 

I  f .  Pritno  tAbuU  vel  menfa  ^ncitomica  >  pra  ca* 
davere  imponendo  .  Dein  a(fer  v^I  tabuU  feSiio^ 
nibtis  vivorum^animalium  accoinrfiodacus  ,  &  /»- 
nes  y  pro  hisligandis  -  Poftea  cultYi  five  fcalpelU 
aliquotrefti ,  unorantum  latere  fecanteS:,  (nam. 
ancipites,  curvos ,  aliofque  inanatome  vel  fu- 
perfluos ,  vel  faltem  minus  reliqu is  idoneos  exi* 
Himo  J  (minores&  majores  j  fubtiliores.  &  robu- 
ftiores  .  Vovro  forfex  y  volfella  y  forceps  ,  hamuli  ^ 
/?;''/;  diverfsE  craflitiei  i  &  fet^  requiruntur  ,  pra 
xiu(5i-ibus  partium  quarundam  explorandis  :  item. 
acu s  rcCtx&z  cuvwx  y  cum  filo  fortiore  ^  pro  ufa 
vario;  ut  Sc  acicuUcapitata  m:ijovGs  &c  robuftio- 
res .  Prgcterea  ferra  ,  fcalpra  *  vel  cunei  cum  cU^ 
1/4  aut  malleo  ,  acque  elevatorium  pro  cranio  ape- 
riendo*  TubuU  quoque  diverlse  magnitudinis  % 
pro  vafis ,  dud^ibus ,  vefica ,  ventriculo,  inte- 
ilinis  &:  piilmonibus  inflandis:  qua:  ultima  ta-^ 
men  folle  idoneo  commodius  diftenduntur . 

i6.  Tandem  &  »a/cro/co/j/<«  5  pro  partibus  mi- 
Horibus  accuracius  perveftigandis ,  ucilicer  adrii- 
bentiir ;  itemque  magnifphones  y  ex  asre  vel  ftan- 
no  confecli ,  quorum  minimum  duo  requirun- 
tur ,  cum  tubulis  diverlx  magnicudinis  &  diame- 
tri :  quorum  alcer  pro  ceracea  materia  ,  alter  pra 
aliis  iiquioribus  iniiciendis  inferviat.  Tubulut 
vero  finguiaris  ferreus  y  pro  argenta  vivo  in  vafa 
immittendo,  quoque  neceffarius  efl  .  Denique 
fpongiapvo  efFufis.  humoribus  abforbendis ,  for- 
dibufque  detergendis  ycos  otearis  &fingutare  ce- 
tium  pro  cultris  acuendis;  terehra ,  varisB  ma- 
gnitudinis,  aliave  infrrumenta ,  ad  offa  perfo- 
xa^ndz  )  fila  4enea  y  tenacul^que  pvoi^CQleto  confi- 
ciendo  five  exflruendoj  requiruntur  .  Uitima 
atitUa  pneumctica  in  replendis  vafis ,  aliifque  ufl- 
bus  j  pulchre  infervire  poteil .  Imo  in  ipfa  fe- 

'^ione 


De  An  atomt  In  univtrfnm  ."  7 

£lione  Anatomicus  pracinElovio  &  manicis  ,  ad 
fordes  a  veftibus  avertendas  j  catere  nequit :  {ic 
&  ollte  i  fatinte  ,  aliaque  ucerifilia  j  pro  Anato- 
mici  genio  ,  commoditate  &  curiofitate  3  varia 
farpe  neceirariafunt . 

DE  EXTERNIS   CORPORIS    HUMANI 

APPELLATIONIBUS  AC 

DIVISIONE. 

17.  His  defcriptis ,  antequam  ad  ipfas  corpo-^^^^y^^ 
ris  humani  partes  examinandas  pergamus,  ^^^^^^  corvorii 
eireduximus,  i^VA-nuxn  deexttrnis  corforis  ^t^ma.- ^pj^^n^^ 
ni  appcUationibus  agert :   ubi  autem  non  commu- f;o„j,, 
niflimas  &  omnibus  e  vulgo  notas  j  neceas>  quse 
jn  fpeciali  partium  perveftigatione  3  ut  in  oculo, 
nalo  ,  aure  &c.  indicandae  atquc  explicandx  oc- 
currunt;  fed  tantum  difficiliores ,  &  non  omnibus 
cognitasj  hic  enarrabimus  i  de  reliquis  fuo  I^co  . 

18  DividitHr  vulgoab  anatomicis  corpus  hunt^m 
num  in  truncum  &  artus,  iive  extremitates.  Ttun' 
cus  coniidit  tx  capite  i  collo  ^  thorace  &  abdomine  j 
artus  vero  funt  vel  fuperiores  vel  inferiores :  illi , 
hrachia  five  ntanus  j  hi  pedts  vocantur  , 

19  InCapite  notanda  primo  ,  pars  capillata  >  (i;i//y>o . 
&  non  capillata  ,  facies ,  didla  :  deinde  ftnciput , 
occiput  3   tempom  3   'vtrttx  y  bucca  3  mala  ,  philtrum 
{twUcuna  y  reliquGeomnibus  notac .  Inco//ojugu* 

lum  ,  pomumAdamij  cervix  .  Inthorace  prac- 
cordia  ,  {a)  doifum  .  In  abdomine  3  fcrobiculus 
A     4  cordis  ,* 

(a)  quid  pcr  pracordia  re*fle  intelligatur ,  inter 
auftores  non  convc^it.  vid.  Fabri  Lexicon.  Mihi 
denotat  anteriorem  Thoracis  regionem:  partim  vi 
vocis ,  quafidiceres  ,  parres  prx  corde  five  ante 
cor  :  partim  ex  Celfi  pra-fat.pag.  11.  ubi  ait ,  cru- 
dele,  vivorum  hominum  alvum  atque  pracordix 


8  Compevd.  jinatom, 

cordis  i  regio  epigafirica  ,  hypogaflrica  & 
umbilicaiis  ,  hypochondria  ;,  regio  iliaca  , 
lum'^i  5  inguina  3  pubes  3  perinsciim  ,  regio 
ifchiatica .  * 

20  In  artuhtts  fuftriorlhui  ;  humerus ,  axilla 
five  ala,  brachium  ,  cubitus ,  carpus ,  metacar- 
pus,  vola,  &dorfum  manns ,  digiti  .  In  inferio^ 
ribus ',  femurj  genu  j  crusfive  tibiaj  malleoli , 
tarfus  i  metatarfus  ^  planta  ,  &  digici  • 

,        DE  PARTIBUS  SIMPLICIORIBUS  .     \ 

fartes  ^^  Poi^^^^mils  quidem  jam  ordine  ad  tegumen' 
folid<s  td  corporisioyHinunia  i  &  inde  ad  interiores  par- 
fimpli^  tes  .  p^ogredi  j  verum  quia  tyrones  partes  coni- 
ciorfs  t  pofiuf  mtHus  inteliigentj  fi  ipiims  fimpllrioruni 
ide.im  habeant:  hinc  hoc  loco  de  hisprimum 
adli>ri  (limus . 

22  Omnes  partes  noflri  corporis  vel  folld^/ 
funt,  {wQ  continentes  i  vel  fimdtey  fiwe  contenta  , 
SOLID^  rurfus  in  SJMILARES  aut  flmpll- 
ciores  >  &  DISSIMILARES  five  compofitas, 
aut  or^^anicas  dh'idi  folent  .  Ad  fimilares  fiVQ 
fimpUces  3  fl  redc  loqui  velimus  ,  non  nifi  fibrit 
pertincrent  ,  ex  quibus  omnes  reliqux  partes 
mirabili  artificio  funt  compofits  :  attamen  la- 
tiori  fenfu  Anatomici  etiam  huc  referunt  om- 
nes  partes  fequentes  ,  ad  fenfum  quafi  fimpUces 
{iwtfintilares  j  id  eft  reliquis  organicis ,  ut  digito, 
manuj  corde  ,  pulmone  &c.  fimpliciorcs :  dum 
illae  j  licet  tion  ubique  omnes ,  ad  harum  com- 
pofitionem  ccncurrunt  .  Tales  funt  :  arteri*  , 
venai,  nervi  3  membrangE^Iigamenta  ,  mufculi, 

tendi- 
incidi ,  aliifque  ejus  locis  plurimis :  itemqueex 
P^irgil.  z.  lEnti^.  redit  in  fracordin  virtHs  j  ubi 
ab  utroque  pro  thorace  fumitur . 


T)e  Anntomt  in  untvtrfutn  .  f. 

tendines  ,  pinguedo  ,  vaia  lymphatica  ,  vaf» 
iadea  ,  dudus  excretorii  ,  ofia  ^  cartilago  j  un- 
«nes  ,  pili  ,  glanduJx;  reliquas  partcs  folidas 
ad  dilJlmiLarts  ^iti\  crganicas  referunt:  eafque  rur- 
[us  in  nobiliorts  &  iiinohiliorts  dividunt  ,  prout 
majorem  aut  minorem  ufum  five  neceffitatem  ad 
vitam  cbtinent  . 

2^.  f/ir^  eft  pars  fJmpIiciflTima,  tenuis  j  inflar  fibrd* 
fili  fubtilis  ,  ad  omnium  reliquarum  partiunfi 
conffrudionem  deftinata.  Hinc  quidam  fibrae 
funtdura:,  ut  ofTex  j  reliqux  in  ceteris  parti- 
bus  molliores.  ]{itiont  fttus  fun:  vel  re^a? ,  vel 
obliqux,  vel  tranfvcrfae,  annulares ,  fpirales  : 
prout  partium  conformatio  &  ufus  hoc  requi- 
runt . 

24.  Arterice  funt  canales  five  vafa  elaftica  3  arterix*^ 
puKantia  ,  conica  ,  fenfim  angufliora  ^  tandem 
minuti^fima  ,  fan<iuinem  ex  corde  ad  omnes 
reliquas  partes  deferentia  .  Feme  vero  vafa  in-  ^^„^ 
ftar  coni  inverfi ,  non  pulfantia^  fanguinem  3 
aliofquc  humores  ^  a  partibus  ad  cor  redu- 
centia  . 

25.  Titrvl   funt  partes  albicantes  j  teretes  ,  nervus 
fpecie  filorum  abfqiie  manifefio  cavOj  a  cere- 

bro  &  medulla  fpinali  ad  omnes  corporis  partes 
extenfx,  fenfui ,  motui  ,  &  nutritioni  infer- 
vienres. 

26.  Mtmhran<c{iint  parres    ad  limilitudinem  wew- 
lintei  vel  chartxexpanias,  ex  variisfilamentis  &  hrAnx 
vafculis  compofita::,  &  variis  ufibus  deflinata?  . 
Tunica    a    membranis    haud    differunt  .    Uga- 
menta  quoquc  pieraque  vix  nifi  ufu  ab  eis  di.  eunicat 
ftindfafuntj  &  prsel^ertim  ubi  partes  ,    praeci-  i'g^*_^ 
pue  ofsa ,  firmiter  conjungenda  ,    hoc    nomen  menti*, 
accipiunt  .    Dantur    tamen    etiam   ligamenta 
quacdam  nervis    vcJ  tendinibus    fere   fimilia  , 

quaii 


10  ^        Compend,  jinatom, 

quafi  teretia  ,  &a  membranis  divcrfaj  ut  in  fe« 

moris  y  tibiXi  &  patellse  juneluris. 

mnfcum       27-  ^^»/c»/;funt  partcs  illaecorporis  rubicun- 

lus  i       dje,  quasc«y»px  vocamus ,  eX  fibris  contradili- 

bijs  &  vafis  conflantes ,  inftrumenra  motus  con* 

rc»(io  €^riituentes  .  Tendines  vero  funt  horum  partesal- 

«/?o»c«-bicantescontinuje  ,  jfirmiores&  tenaciores  ,  ex- 

rofis*     trema  illorum    maxime    conftituences  ;  quas  fi 

membran2:aut  lintei  in  modumfunt  expanlae ,  a- 

f owfHto/Jrj  appellaii  folent . 

fw^ue^      28.  P;«|:ttfrfoeftfubftantiacrafra,  oleofa ,  in 

**^*         cellulis  membranaceis  ubique  fere  in  corpore  a 

fanguinefecretaet  colledl-a  j  ufibus  variis   dica- 

mednl'  ^^  ^.  ^  qy^  medulU  offwm  vix  nifi  Joco  et  fubtilitate 

^^'        differt.  [^  ] 

'uafx  29.  Fafalywphatica  funt  canaliculi    fubtiles  ^ 

iym^ha.  pellucidi ,  liquidum  tenue  ,  fere    aquofum  3  a 

tica  &  quamplurimis    partibus    more    venarum  verfus 

la^ea  *  cor  revehentes  .  FafaLaBea  vero  funt  fimiles  ca- 

naliculi  ,  in  mteftinis  &  mefenterio  tantum  exi- 

ilentes  >  chylum  ,  id  efl:,  liquidum  Ja(^ei  coJo- 

ris,  ab  alimentisdigefiis  oriundum  ,  ex  intefti- 

nis  fufcipientes ,  &  per  mefenterium  ad  peculia- 

remdudum  deducentes :  hinc  fpecies  funt  ve-» 

narum  , 

ducius:        50.  P«f?«*  eArrmoy»  dicunturcanales  >  liqul- 

e.rcre-    dum  ,  in  certis  olandulis  aiiifque  vifceribus  fe- 

torims,  cretum ,  fufcipientesa  &in  deflinata  loca  ex- 

cernentes. 
o/fa .  31.  Ojfa  funt  partes  corporis  durifTimae  >  albse  ^ 

vartila-  fen- 

^ines.  («^PoITec  quoquepinguedo  ad  partes  fluidas 
referi>fi  in  vivis  oleofum  fine  cellulis  in  abflradlo 
confiderareturrquia  vero  in  anatome  foJida  repe- 
ritur3&  una  cum  cellulis  confideranda,  eam  foli- 
disannumerare  malui :  &avariis  etiam  ad  eas 
lefertur . 


DtAnatomtinuniveyfum.  it 

fenfus.  expertes  ,,  fiilciendis  ^  defendendifque- 
mollibus  deftinatx  .  CartiUgines  vero  vocanrrus 
partesoiTibus  analocras ,  fiexiles  ,  lubricas  &  e- 
Jafticas ,  nihil  plerumque  ,  vel  parum  medul- 
Jofi  continentes,  varios  ufus  praeftantes . 

52.  l/«^«f^  ad  carcilagines  aliquo  modo  acce-  ungues 
dunt,  funtque  fammx  ,"quafi  cornese  ,  extremis. 
digitorum  manuum  &:p^duiii  impofitx.  Vili  funt 
filamenta  variisin  parcibus  corporis  3  prarfertim  &  fWh 
vero  ia  capite  ,  longe  excra  cucim  propullulaa- 
tia  . 

55.  G/^w£/««/<c  func  partes  peculiaris  habitus  ,     . 
(4),  ffive  ,  uc  veteresdixerunt /'fcM/Mr?*i  caro  )  ^.'^P' 
excongerie   minuciflimarum  arteriarum  ,  vena-     "  ^* 
rum  ,,  nervorum,  &:  pkrumque  etiam  du(fluex- 
cretovio  ,  conflata:  ^  proprla  membra  cin^Sx^va- 
rixfiguras ,  colons  ,  &  confiftentise  ;  iifibus  di- 
verfis ,  ut  pIu:Jmum  tamen  fecretioni  alicujus  li- 
quidi ,  deftlnaCGE,  De  omnibiis  vcro  his    parti- 
busfimilaribus  fuo  loco  plura  . 

^4.  FIuidgE  fivC  conrencT  ,  funt  thylut ,  lac  , 
fanguit  j  ferum  ,  t^>mjiha  ,  fpiritus  ,  faliva,  mucus  f^^y 
oris  y  bilis  ,  lic^nor  ■pa.ncreatis  ^  ventriculi  ,  inte-  fl***^^  * 
fiinort*nt  i  cefophagi  ,  cerehri  ,  oculorum  ,  ihura.cisy 
fericardii  y  abdominis  3  tuniae  'vaginaiis  tefliumy 
genitura  fve  femen  cum  liquido  frofiatarum  3  mw 
cus  narium  ,  tonflUmm  ,  articulorum  ,  nrethra  , 
vteri  3  vaginof  &  tubarum  uteri  ;  humor  ovvlo^ 
rum  (^  cui  fcetus  innatat  'j  cerumen  aurinm  3  uri- 
na  j  fudor . 

5J.  Dividi  folet  doiflrina  anatomica  in   of^eo^ 
ioigam  3  qu3E    dtiriorum  :   &    Sarcologiam  ,  quac  divijt't 
molliumpartiumnaruram  explicat .  lOe  priori-  anato-* 

bus       tres^ 

(<»}vid.  hac  de  re  Differt  .fub  prsefidio  ncftro 
Alcorfii  habica  ,  de  vera  GlandujU  affellatior.e  i 
Yelinfra  Adenolooiam  noftram  ^ 


"il  tofnfend    Anaiojn. 

hns  primo  agere  confultum  ducimiis  j  qiiia  fufi*'' 
damentum  &  quali  bafim  pi.-^bent  poflerioribus  , 
utpote  quoemelius  poft  eorum  cognitronem  in- 
telligi  poflTuni . 

DEOSTEOLOGIA,     / 

&  quidem  primo 
BE    OSSIBUS    IN    UNIVEHSUM* 

3^/^^Ui  coiporis  humani  perfedam  co^nicjo* 
\J   nem  defiderat ,  ante  omnia  exaclam  e* 
jus  ofluim  iibi  comparet  notitiam  . 
^lj-eBu.       i  7.   OhicBum  ofieologi^  funt  cfTa  (§.  31.)  exfic* 
.     .cara  &  recentia  ,  adultorum  &  infantum  :  quo 
etiam  pcrio/titnn  ,  meduiU  ,  iigamenta  &L  caVtiiA'" 
gines  pertinent . 
fceleson      ?8.Compaoes  aut  conjun^^ioartificialis  offiimi 
naturali  fimilis,vel  etiam  connexio  eorumperli*- 
gamenta  naturalia,ablatjs  carnibus  &  membranis 
fine  co<5lione  ,  fctletus  \'e[fceifton  appellatur  ;  at- 
que  hoc  quidem  naturale  ;  illud^  artificiale  . 
confde-     ^9.  Con/iderantur  ofla  vel  iheoriariWtl  praBicef 
ratio      priori  modo  j  fi  tantum  conformationem  exter- 
du^lex,  nam  &  ufum  eorum  perpendimus  ;  pofteriori  vc-» 
ro  ,  li  i.ad  interiora  luffranda,  diliringuntur_; 
2.fi    ad  articulorum  (fru(^hiram  nofcendam  ,  li* 
gameuta  circa  junduras  iti  cadaveribus  dilTecan* 
tur  ;  &  ^.fi  ad  confervacionem,  aut  fceleton  ex- 
(Iruendum  j  pra^paranrur  . 
fnhf^xn-     40.  St*bfiantia  offiv.m    conliderari    poteft  vel 
fia,        chemice  ,  vel  anatomice  ;  hoc  ,  in  embryonum 
&  infantum  ;  illud  ,  in  adultorum  offibus ,  me* 
lius  peragitur . 
conftdc-      41.  Si  examini  chemico  in  retorta  fubjiciuntur^ 
ratio     obfervatis  jgnisgradibus ,  producuntur  3  aqua  i 
chemi-  fal  y  fftritus  3  oleum  3  remanent  fubftantia  ter- 
ca*  rea 


\ 


Ve  OptoUgla gtmrcttlm  .  ij 

rea  inretorta  ,  figuram  ofluim  adhuc  retinente, 
iedfragilii  fpiricus  vero  rurfi  s  in  aquam  &  o- 
leain    refolvi  poteft  ;  hmc  oifa  ex  quatuor  con- 
ftant  principiis  3  live.  eltmientis  ,  ardiffime  rnr 
duram  talem  fubftantiam  compaclis . 

42.  Si  anaiomico  culcro  eAaminantur  j  primum  conltde" 
in  gcnerationis  princlpio  membtanas  molles  erau-  rath 
lantur  {a)  ,  qu£  ex  varils  fibris  &  vafis  fubcilifli-  anatO" 
misfunt  compo^cae ,  a  quibus  fuum  incrfmen-  mit^  * 
tum  &  nutrimentuni  capiun: .   Kjt  fibix&:  mem- 
brana?3  lympha   in  eis  infpilfaca  ,  fen/im   fiunt 
duriores  6c  quafi  car!:ila;:;incT ,  arque    lamellas 
componLint  :  primls  veru  lamcllls  varla  deinde 
nova  fibrarum  &  lamelhrum  fcniim  inducuncur 
ftrata  five  plar.a  C/?J  ,  quac  tanc^em  iirmiora  red- 
dita  j  &  ope  librillarum  obliqu:  rum  ,  tranfver- 
larum  ^  claviculis  quafi  fimilium  {  c  ))  ardllus 
compaita  3  os  randcm  confticuunc  :  quod   ,   quo 
craflius.  eo  plnres  jibrx  &  IjmcIIae  fibi  Invicem 
incumbunc ,  foraminula  &  interflicia  rclinquen- 
tes ,  rccfta  ,  oblioua,  lonuirudinaliaa  tranfver 
fa  3  fucco  plngui  medullcfo  rcpleta  .   (  d) 

45.  D;jffrn»f  ofla  quantitate  ,  cavitatibus  ,  fi-  d/^ere, 
gura  &  ufu  ,  ur  ex  fpecialiori  confideratione  ma-  ^ia* 
nlfeflum  erit ;  fed  anteqiiam  adhanc  accedamus  , 
generalia  adhuc  qu^dam  de  olfibus  prxmlttamus  , 
necefTe  eft  . 

44.  In  tjuovls  ol^e  covfidcrcinda  OCCUrrunt  I.  OS  gene^ 
ipfum  3  2.  cavitJies  in  eo  occurrences ,  5.  oHium  ralix 
conjumftiones  3  ik  4.ufus.  ^^  '^ffi' 

45.  In       t»^- 

(a)v]d.IIaYveus  dc  Gener.animal.Exercit.LVl 
KtfrKr/nj-.  Ofleogenia  fatus.  I^uyfihius  Thefaur. 
Anac.VI.Tab.I.iI.&  III.  (b)  Malpighius  Anato- 
me  plantarum  .  (c)  Gagliardi  Anat.offuim  part.I. 
capobf.Il.  (d)  Hxvers  Ofleclogia  . 


^4  Compend.  ^ttatotttl 

45.  In  offe  ipfo  confideramus  trla,  i.  corpYis 
oflis  ,  qiiod  diaphjfis  zudlt  Gateno  (a)}  '2.  apO- 
phyfes  ;  j.epiphj^fei  . 

46.  Viafhyfis  ^  five  corpus  ojjis  ,  dicltur  pars 
onisprlncipaljs  &  maxima  3  qux  in  pueris  pri- 
mum  indurefcic,  &  reliquarum  quafifundamen- 
tum  eft  .  Adeoque  ejus  fubftantia  ram  externe  , 
quam  interneprobe  confideranda  eft  ,  uc  de  na- 
tuf  a  ejus  tanto  melius  judicare  valeamus  • 

ttpophy^     4-7'  Apophyfts  eft  oflis  protuberantla  five  excrci 

^f.        icentia  ex  corpoie  {\6)  enata,  cujus  vera  pars 

eft  conrrnua  3  utiramuspars  continua  arboris  3 

interca  ramen  ejus  fubftantia  femper  magis  fpon- 

giofa  eft  j  quam  reliqui  oiTis  . 

48.  Varia  haec  habet  fynonynja  :  nam  procef- 
fiis  ,  prominentia ,  protuberantia  ,  eminentia , 
tuberct-Ium  a  tuberofitas  &c.  idem  (  47  J  fere  fi- 
,  gnificant  Anatomicis . 

4<).  Ob  varium  ficum  ,  ufum  ,  &figuram,  va. 
ria  re.cepitcognomina  >•  alia  enim  coracoides  , 
mamttiiluris  vel  maftoides ,  ijlenoides  ,  Coronoi- 
des  3  ftyloiaes  ,  condyloides  ,  pterygoides  , 
odoi:roides  ,  five  dentiforfnis  ,  anchoroides  j 
fpinofa,  re6la,  obiiqna  ,  tranfverfa  ,  fuperfi- 
ciaiis  &c^  dicirur  ;  qusedam  caput  ,  coilum  five 
cervix  ,  cohdylus ,  corone  ,  ipina,  mperciliuni 
vel  labrum  ,  trochanter  &c.  appellatur  :  ut  fpe*- 
ciali  ciTium  demonftratione  indicabuntur  iinoii- 

<^o.Ufus  apophyfium  i^eneraliseft  i.  ad  melio- 
Jrem  articulationem  facere;  five  ea  fit  cum  vel  fi- 
nemotUj  2.  mufculis  originem  &  infertionetri 
pi-^bere  commodiorem,  eorumque  fa?pe  vim  au- 
gere,  ^.defendere  alias  partes  .  Specialis  vero 
uftis  in  privato  ofTium  examine  indagabitur  . 

<i,Epi*- 

(«)  Adminiftr,anat.V. 


t)e  Ofleologia  generatttn  .  l  J 

^i.  Eplfhyftt  (45.)  eft  oiricuJum  oflfi  majori  vel  »/>»- 
principaJi  {  ^6 )  jnterventu  cartilaginis  adnatum:  fhyps, 
cui  in  junioribus  non  eft  continua  ,  fed  mediante 
cartiiagine  tantum  contigua  :  hinc    etiam  oflis 

apfendix  dicitur . 

52.  Precipuacirca  epiphyfes  notanda  funtj 
1.  In  Infantibus  eas  omnes  eife  cartiJagineasjque 
quidem  fenfim  indurefcunt ,  attamen  femper 
fpongiofse  manent .  2.  PJerafque  in  aduJtis  dege- 
nerare  in  apophyfes.  5.Non  concrefcere  pcrpJa- 
nam  fuperficiem  ,  fed  per  inaequaJem,  /ive  mu- 
tuum  ingreffum  cumcorpore  offis.  ^.Earum  con- 
jundiionem  &  naturam  meJius  patere  in  juniorum 
offibiis  ,  quam  adiiJcorum.  ^.Circahunc  coaJi- 
lum  corpusoflis  quoque  effe  fpongiofum    3c    t£- 

nerrimum  . 
5j.  Ufut  epiphj/fum  (^])  in  adukis  &  infanti- 

bus  varius  eft  . 

54.  Jn  adultis  I.  Oflibus  meduJJofls  pro  opeJ*- 
cuJoefJe  videntur ,  ne  meduIJa  effluat ,  aut  ni- 
misfaciJe  tranfudet.  2.  Fabricae  articuJorum  cum 
motu  amplitudjne.fua  famulantur,  ut  moriis  cer- 
tior  effe  podlt .  j.CeJJuJis  fuis  conferunt  ad  Ic- 
vitatem  ofllum  ..  4.  Prominentiis  fuis  circa  tendi- 
nes  vim  mufcuJorum  augent  .  y.MufcuJorum  ex- 
tremitatibus  Jocum  infertionis  ampJiorem  prac- 
bent.  6.  Lijiamentis,  qua?  articuJafonibus  in- 
ferviunt,  firmiorem  coha^fionem  Jargiuntur  ,  & 
introitum  concedunt  vafis  fanguiferis . 

55.  U ft* t  ininfantibus  flim  ',  I.  Ut  hi  ob  moJ- 
litiem  epiphyfium  in  utero  meJius  compJicari,& 
Jn  ansufiiori  fpatio  contineri  queant  .  2.  Ut  offa, 
quamdiu  homo  crefcit ,  commodius  eJongari  >  et 
ad  debitam  mapnirudinem  extendi  poQint  .  ^. 
Ut  in  pueris  impediant  frequentiores  fradturas  , 

qux  aJias  fep;us  et  facilius  acciderent  in  frequen*       ,  ;^ 
ti  ipforiiailapfu-  5^J  ''^ 


i^  Cotnpend,jinatom< 

eavfta^  %6.  CAijitates  {  44. )  alisE  articulationum  gratia 
tes»  facfisc  ftjnt ,  aliae  vero  ob  alias  cau(as  .  Priores 
\t\cntyic  y  (\\Q  acetabulum  y  vel^/f«f  VOCantur  > 
in  ofTibus  recentibus  profundiores  cxiftentes  , 
quam  in  exficcatis ,  ob  eminenrias  cartilagineas 
inhis  ablatas ,  quibus  fiimior  fit  articulatio.  Hu- 
morem  continent  oleofum  ,  mucofum  ,  ex  pecu- 
liaribus  glandulis  3  Mt*cof(  fivc  tnMciUginofis  di- 
<5lis  (rt)  ,  et  li^amentis  (^)  articulorum  (  forte 
etijm  cx  ipfa  niedulla  )  fecretum  j  qui  ofsa  ,  pro 
motufaciiiori ,  lubricat  . 

$7.  Cxvitates  articularionibus  non  infcrvicntey 
funt  vel  interuK,  vel  externa? .  Illx  j  fi  majo- 
res  j  meduUam  j  fin  minores  j  fuccum  Yubrum  me  • 
dHtlofum  fivc  olcofum  continent  j  et  cellulae  feu 
cavernula  ojfmm  vocantur  . 

j8.  Externa  i  puo  diverfltate  figurx  ,  fovea  , 
fofsa  j  foramen  ,  canallsfive  duiflus ,  finusjful- 
cus ,   incifura  etc.  audiunt . 

59.  Ofjium  conjunfiiorjes  five  articuli  (44),  de 
quibus  plerique  Authores  ante  fceleti  live  oflium 
fpecialem  explicationem  agunt  ,  a  tyronibus  y 
meo  quidem  judicio  ,  rede  percipi  vix  pofsunt  j 
nifi  prius  fpeciali  o(rium  notitia  inflrudli  fint  ; 
idcirco  de  illis  in  fine  hujus  ofleologist  did:uri 
fumus ,  et  jam  ad /"ctf/er»  (38)  ex^licationem  pro- 
gredimur . 


DE 

(a)  Ha-verslocxit.  ( h ')  Ex  ligamentisetiam 
hunc  humoFem  ex  partc  fecc-ni  judico;Iicet  J^a- 
verus  hac  dt  re  fileat)  qiiia  «'ianduls  illz  non  in 
omnibusarticulis  demonflrari  pofsunt,  et  mem- 
branacesB  partes  ^  quales  etiam  ligamenta  funt> 
ali<s  inlocis  certos  humores  fecernunt. 


DeOffihus   CvAnil .  17 

DE    SCELETO. 

6o.Vividhur  fcdcton  in  truncum  Sc  extremita-  divifo 
tes  feu  arcus .  Truncus  conftat  ex   capite  3  fpina 
dorii ,  ofTibus  pe<5to.'s  atqnc  inno-r.inatis . 

61.  CapHt  tii  ,  qaod  fupremae  colli  vcrtebra» 
infiftit  ;  ac  dividicur  vulgo  in  cranium  3  2c  faciem 
five  maxilUs  :  quibus  vero  etiam  os  hyoides  ad- 
di  poteft . 

62.  CfAniitm  i   quod    &     calvaria   dicitur,   eft   de  cra^ 
pars  capitis  5  magnam  illam  offeam    cavitarem  n/o. 
efficiens  ,    qux  cerebrum  alias  includit:  adeo- 

que  omnia  olfa ,  quas  ad  hanc  cavitatem  con- 
ficiendam  confpiranCj  vfia.  cranii  nobis  vocan- 
tur . 

67.  In  eo  generatim  confidcramus  figuram  o- 
valem  ,  fuperficiem  exteriorem  convexam  &  in- 
teriorem  concavam  ;  magnitudlnem  ,  craff^ticm 
ina»qualem  j  fubftantiam  ,  ex  duplici  tabula  five 
lamella  ,  interiori&  exteriori  ,  cum  interjccla 
diploc ,  fiw2  medituUio  y  conftantem  ;  compofitio- 
nem  ex  diverfis  oflibus ;  connexionem  per  futu- 
ras ;  ufus  . 

^4.  Ojfa  hujus  {6i)oSto  [unt  :  nimirum  os  fron- 
tis  ,  duoparietalia  ,  duo  temporum  ,  occipita- 
le  ,  fphenoides,  &  ethmoides .  (a) 

B  ^s^  Os 

[4]0(ribus  cranii  nonnulli  Authores  varia  ad- 
huc  alia  adfcribunt  nomina  ,  quam  qua?  nosad- 
duximus :  quia  vero  reliqua  apud  fcriptores  pra- 
dicos  vixoccurrunt  ,  &  tyronibus  nominum  co- 
piaconfufionem  creat  ,  hic  ea  omittere  conful- 
tum  duximus ,  retinendo  folum  ufitatiora  .  Mi- 
ror  vero  recentem  de  ofTibus  fcriptorem  nonnulla 
horum  olTium  nomina  omittere  ,  ScnoMj  eaque 
inufitata  fubftituere. 


01  fron 
th  . 


rieta" 
lix. 


i^  Compend*  ^natom, 

6^,  Os  frontit  3  quod  SccoronaU  <\i^i\m  y  tA 
primiiin  cianii  os  :  dupJex  in  infantibus  ^  fed  ut 
plurimum  fimplex  in  adultis  ;  quandoque  tamen 
ik  in  his  ad  nafum  ufqiie  bifidum  .  In  hoc  nota- 
mus  Ijtum  i  fiigurafn  irregularem  ,  connexionemi 
crafiitiem,  iuperiiciem  internami  in  qua  fovea  ec 
eminentia  annotanda  ,  quibus  adh^eret  finus  lon- 
fjjitudinalis  dursematris ;  fuperiiciem  externara* 
inqua  locus ,  ubl  fiti  funt  mufculi  frontales  y 
temporales,  atque  annulus  cartiia^^^ineus  rnufcu- 
li  trochiearis  ocuh  j  apophyfe<»  feptem  :  qua- 
rum  fex  ad  orbicas  cf.tihciendas  concurrunt  > 
feptima  vero  offa  nafi  fuftentat:  denique  finus 
frontales  >  eorum  ufum  &  variam  magnitudinem 
ac  conflitutionem  in  adultis ;  f  rfj  ut  &  mirabi- 
lem  illorum  ortum    atque  genelim  in  pueris  . 

66.  Ojfa  parUtalia  y  offa  bregmatis  3  lerticis  i 
five  Jincipitis  quoquedi^-a  ,  fecundum  &  tertium 
cranii  os  conftituunt  :  in  quibus  notamus  fitum  , 
figuram  fere  quadratam  ,  maonitudinem  ,  con- 
nexionem  ,  craffitiem  i  fuperrtciem  externam  , 
in  qua  fitus  partis  mufculi  temporalis  feu  crota- 
phitis  ,*  fuperiiciem  internnm  ,  in  qua  fulci ,  ar- 
bufculas  repracfentantes ,  ab  arteriis  dura?  matris 
imprefli>  &foveae,  tam  pro  finu  longicudinali 
&  laterali,  quam  pro  glandulis  durse  matris  / 
tandem  locum  ,  bregma  ,  in  infantibus  F.ntanel- 
la  five  fons  pulfatilis ,  dj^flum,  &  quomodo  in 
his  generetur . 

67.0fa 

(a)  vidSchneider.de  CitiYvh.fig.l.p.^S^-^Palfin. 
OileoIoj[T  Tab.I.&  IL8c  differt.de  cavitatibus  oi- 
fiumcaptis,  Alcoriii  1722.  edita  . 

(b)  De  foraminibus  eorumque  ufu  ,  tam  hujus 
qii*m  reliquorum  cranii  ofiium  y  infra  conjun- 
^li-n  dicenius. 


j)e  ojfibus  cYnnU  .  19 

^7.  bjfd  temporutni  f^uamofaScpetrofaquoque  temp6^ 
di<5i"a  ,  quartum  &:quintum  os  efficiunt :  atque  rum, 
in  his  confideramus  fitum  3  figuram  Valde  irre- 
gularem  ,  connexionem  y  ft*hfianttam[quamQ{a.m 
Bc  petrofam  ;  apophyfes  quatiiov  ,  jugalem  feu 
zygomaticam  ,  mammillarem  feu  maftoideam  , 
ftyloideam  ,  (4^  &  petrofam  ;  locumj  ubi  arti- 
iculatur  maxilla  inferior  j  meatHm  duditorium',  lo- 
cum  5  ubi  ligaraentum  auris  inferitur  juxra  pro- 
fceflfum  maftoideum  ; /oJ/"<«/ y?^wo/Vf<f/ j  ubi  finus 
laterales  durse  matris  fiti  •  ;nc;/Mr<i»»  fub  procef- 
fu  maftoideo  ,  ubi  miifculus  biventer  oritur;  /0- 
hfeam  ,  in  quafinus  ven^  jugularis  latet  ;  /inus  in 
apophyfi  maftoidea  3  in  cavitatem  tympani  fx- 
pe  hiantes .  Statum  denique  in  foctu  3  ex  parte 
petrofa  j  fquamofa,  &  circuloofTeo /ive  annuloj 
cujus  rimsE  membrana  tympani  innafcitur,  qui 
tandem  fiiccefTutemporis  in  meatum  auditorium 
odeum  mirabiliter  expandicur . 

68,  Inoffe  temporum  j  &  prxfertim  in  pzvtQofaaui 
pecrofa,  notanda  adhuc  funt  CAVITAS  TYM-  (^itttt  ; 
PANI 3  &  in  ea  OSSICULA  AUDITUS  ,  vul- 
goquatuor,  & toridem  notabilia/or^w/ntf  .  Of- 
iiculorum  primum  malleus  dicitur  5  in  quo  con- 
/ideranda  caput  ,  cervix  j  manubrium  ,  cum 
mcmbranatympani  jundlum  i  duse  apophyfes  , 

?iuarum  altera  longiflima  ,  K^tviana  male  dicitur, 
^Jquia  a  fo//o  jamdefcriptaCfJproinfertione  mu- 

.  (a)  Hanc  in  junioribus  per  articuIationem,qu^ 
interventu  cartilaginis  fit,  cum  motu  jungi  offi- 
bus  temporum  ,  notavit  ^M>/cfe/«x  Adverf.  A- 
nat.  Decad.III.  pag.50.hinc  in  plerlfqiie  craniis 
eam  deficere  .  Hxc  vero  cartilago  in  fienibus  f«- 
pefitofTea,  &  fic  cum  olTe  principali  fic  pars 
tontinua  .  (h)  Boerhaave  Inflit.Med.cde  Auditu. 
C|J  vid.Jo//;  nova  auris  intcrna?  defcriptio  ,  & 


20  Compend,  jinatom* 

fcLili  mallei  externi .  Alterum  Incus;  in  qua  c^r- 
piis  j  fovea  proarticulatione  ciim  malko,  &duo 
crura  :  quorum  longiori  jungitur  ofsiculum  ter- 
tium  j  Stapes  dictum  .  In  hoc  notanda  ca/rMt^  in» 
cudis  cruri  longiorijunclum  ;  bafis  ,  feneftraE;  o- 
vali  labyrintbi  infiflens,8c:  duaepartes  lacerales  , 
inrernam  fuperficiem  fulcatam  habentes  .  Qiiod 
vero  multi  pro  quarto  of/iculo  auditus  numerant> 
inter  incudem  &  ftapedem  collocatum  3  atque 
os  erbtculare  zpTptUint  y  mea  quidem  fententia^ 
non  efi:  peculiare  oisiculumj  fed  tantum  epiphy- 
iiscruris  longioris  incudis .  FORAMINLIM  ve- 
roprimum,  cui  ftapedis  bafis  infiftir,  fentftrao* 
'valis  j  alterumquei  huic  vicinum  ,  frmfiraro' 
tundaappelhnv:  .  Hoc  ad  cochleam  i  illud  ,  ad 
veftibulum  ducit.  Tcrtium  foramen  percanalem 
ad  os  definit  j,  qiii  dnRus  f)ve  tuba  Eufiacbii  an-' 
dit  :  per  quem  nonmilli  famum  tabaci  ,  ore  at- 
tradlum  ,  per  aures  emitterCj  &  furdi  ,  ore  aper- 
to  j  melius  audire  pofTunt;  quartum  veroin  cel- 
lulas  proceffus  maftoidei  hiat ,  Omnia  haec  audi» 
tn  inferviunt  , 

69.  Incima  psrs  aurls  ,  ob  varios  mirabiles 
meatus  LABYRINTHUS  dicitur  ;  in  qua  no- 
tanda  cavitas  j  medium  labyrinchi  confticuens, 
^f^/i«/;<»j  noaiinata<:ia  cujus  altera  parte  occur- 
runt:  tret  canales  3  femicirciiiares  dldii  3  maximuSj 
nicdius,&  minimus  ,  quinqu?  oriiiciis  in  veflibu- 
ium  hiantes ,  ac  altera  parte  cochleay  fpiras  duas 
cum  dimidia  periiciens  :  in  qua  w«c/*»/ ,  &  ca- 
nalis  a  lamina  fpirall  in  daos  divifus,  quorum  (u- 
perior  in  vcriibulum  hjut^.s  i  fcala  vefiibuii  ^  in« 
ferior ;,  per  feneftram  rotundam  cavum  tympani 

'refpi- 

^«y«/?o///i.  Anat.Reform.pacr.  m.  715.  qui  ultimus 

y€rg  eam  noii  kih  bene  ddine^vic  3 


teOjfihits  crAnll  ,  If 

refpiciens  5  fcaUtympAni  niincupatiu'  a  Falfat^ 
'va.  C<»)  Denifjiie  c4rj^//j  nervl  auditorii  ,  r.com- 
muniSi  amplior^  ih  quo  tbraminula  ad  labyrin- 
thum  2*  Proprius  j  anguftior^  &  longior  ;  defi- 
nens  partim  exiguo  foramine  in  cranii  cavum  > 
partim  in  aqusednflum  fallofii  -   (  b  ) 

70.  OsOccipitiii  fextum  cranii  08  efl;  in  qiio  occ/f //'V 
conlideramus  fitum  ,  fi:^uram  irregularem;  fla*» 

tum  in  infante  recens  nato  ,  ubi  ex  quatuor  ple- 
rumque  fruftis  conftat ;  connexionem  ,  crafsi- 
tiem  infignem  ;  apophyfes  tres  j  duas  condy- 
Joides,  pro  articulatione  cum  fuprcma  verte- 
bra  ,  totoque  capite  fuftentando  ;  &  tertiam  ad 
fellam  equinam  ,  cui  jiingltur,  extenfam  .  la 
fuperficie  interna  apud  adultos  ,  crucis  figu* 
ram  ,  cui  finus  longitudinalis  &  laterales  ,  i- 
temque  proceffus  dura?  matris  adhxrcnt ;  et  in- 
tra  hanc  ,  quatuor  excavationes  ,  in  quibus 
cerebri  lobi  pof!eriorcs  &  cerebellum  recu- 
bant  .  In  fnpcrficie  externa  ,  eminentias  & 
foveas  varias  fuperficiales  pofl  foramen  ma- 
gnum  ,  quibus  varii  capitis  mufculi  inferun- 
tur. 

71.  Os  feptifnum  cranii  3  /fhenoides  ^  cuneifor-' jP^'^^^* 
nte  &  bafiUre  dicltin i  quia  inflarcunei  reliquis  ^'^  * 
€alvarix  offibns  efl  infixum  ,  et   tanquam  bafis 
pleraque  ,    ut  et    quxdam  maxilla?    fuperioris 

offa  ,  quafi  fuftinet.  Figura  ejus  valde  irregii- 
Jaris  eft,  unde  nonnullis  etiam  mnltiforme  au- 
dit .  Dividi  potefl  in  baflm  et  latera  fn'ealas, 
adtempora  expanfas ,  ac  deinde  in  partem  fu- 
periorem  etinferiorem .  In  paite  fupenori  ba- 
fis  oflendit   fellam   equinam    five   turcicam  j 

B     3  fub 

(a)  Trjdl.de  Aure  humana  . 
(h)  Ibid.Tab.VII.fi-.^- 


^^  Campend.  jinf^totn. 

f^b  qua  pnn^  latec  y  fphenoideus  di(5tus  i  qui 
quandoque  duplex ,  et  in  nares  hiat ,  quandoque 
nulla  in  nares  apercura  adeftj  (a)  interdum  etiam 
tocus  hic  iinusdeficic.  Apophyres  habet  trede- 
cim  3  fex  incernasfive  fuperiores  ,  juxca  fellam 
equinam  i  ec  feptem  excernas  five  inferiores  j; 
quaCLior  fcilicec  fterygoldtai  ,  niufculis  orioineni 
prafbences ,  duas  fiyloides  exiguas,  mufculis  cer- 
tis  uyulxcrochleae  ofHcium  prxfl-antes  ^  et  fepti- 
mam  ^  quae  vomerem  fubit  j  foffas  tres  ,  iinam  in 
fella  equina,duas  inter  apophyfes  pterygoideas- 
cribrt'^  72.  Qs  ethmoides  ,  feu  cribriforme  ,  o(5lavum 
farme  .  cranii  os  conflituit .  In  hoc  confideranda  fitus  , 
extenfio  per  nares  etorbiras ,  figura  ,  connexio, 
ftatus  in  infante  i  aphopyfes  quatyor ,  ut  crifia. 
galtly  fepti  nanum  pars  fuperipr,  et  dut^  offafpon- 
gioja  f  qu3E  et  turbinata  XOC^ntUl' )  fnperiora  (b)  , 
qiiibus  4/oy^<?^«/«j  duo  minora  addit,  (c)  ;  pars 
cribrofa  ,  cavernofa  ,  etpapyracea  five  plana  ; 
fub  quavarii )?««// diverfxfigura?,  magnltudinis 
et  numeri  (d),  et  denique  ufus  diverfus  diverfa- 
rum  ejus  parclum- 

7j.  Omnia  haec  offa  in  infantibus  j  recens  na- 

tis 

(a)  quod  etiam  in  diff.  de  cavitatibus  ofsium 
capitis  notacur  j  p^g-i^. 

(b)  Multi  has  partes  fpongiofas  pro  peculiari- 
busofsibushabent ;  verumquia  in  annofioribus 
^ontinu^  funt  cum  parte  reliqua  j  re(ftius  pro 
partibus  ofsis  ethmoidis  haberj  poffunt . 

(c)  Adverf.anat.VI.Tab.II.fig.^.^qq.  ubi  et  ma-^ 
jora  delincantur  . 

(d)  conf.Afoy^.Adv.Lp.58.Sed  finum  in  hoc  of- 
fe  anemine  indlcatum,eta  fe  primum  dete(5lum 
^fse  fcribit5*rfMfor/rtwjobf.anat.p.89.an  veroa  me 

^       Jiig  non  fit  indicatus^aliis  ^iJHdic^n^um  re^inquQ; 


Ptf  Ojfibus  CYanti  ,  2J 

?is  nondiim  fatis  perfedla  fiinc ,  iiniis  &  meditul-' 
liumferedeficiunt ,  fibreae  ofleae  in  generatione 
plerorumque  acentro  inambittim,  radiorum  in- 
ftar  ,  feruntur  5  &  pleraque  eorum  ex  diverfis 
adhuc  conllant  fruflis ;  neque  futurae  adliuc  ad- 
funt ;  varia  tamen  faepe  interjed:^  oflficula  trique- 
tra  . 

74.  Verum  in  adultis  cranii  ofTa  junguntur  iJt/V#f»r<e. 
plurimum  per  SLITURAS;  qua?  vel  commHncs 
iunt,vel  proprU  .  Ha?  vel  vev<e  dicuntur  ,  quando 

olTa  denticulatis  quafi  eminentiis  inxquulibus  , 
extus  fere  tantumconfpiciendis ,  mirabili  arrifi- 
cio  fibi  invicem  junguntur  ;  (a)  ut  coronalis  ,  fa- 
«ittalis ,  lamboidea  ;  vel  falfae  feu  fpurije ,  ut 
iquamofa^oQium  temporum  &  parietaluim  ,  imo 
ctiam  oflis  frontis  &  fphenoidis  eo  in  angulo  ,  ubi 
curn  parietalibus  coeiint  .  (b  )  Communes  vul^^o 
tranfverfaUs  ,  Cosfrontis  in  facie  cum  fubjeciis 
oflibus  jungensj  fphenoidalis  ,  ethmoidaIIs,zvgo- 
matica  (cj&c  appellantur;  quae  vero  exioua:  func 
confiderarionis .  NonnuIIi  calvarias  futuris  proc- 
fus  deftitutas  viderunt .  ff^J 

75,  Inter  futuras  prasfertim  lamdoideam  &  fa- 
gittalem ,  hinc  inde  in  craniis  variis  diflindta 
quasdam  parva  ofliculaquandoque  reperiuntur  , 

B     4  a  non- 

(a)^Ninslovv  Kifl-. Acad.Rei^.Scient. An.i72<j 

(b)  Idem  ,  ibidem  cum  VefaIio,qui  &  graves 
fabricae  rationes  reddunt. 

(c)  NonnuIIi  adhuc variasfuturas communes 
recenfent:  ut  nafolcs ,  palatinas,  lacrymales  &c. 
qux  vero  red:ius  ad  harmoniam  referuntur . 

(d)  FAllopius  de  ofllbus.Conf.DiflTerc.  Meibomii 
de  Suturis  craniiy  Alcorfiifub  praefidio  I  M./^ojf- 
manni  decenfa,&Connors  Dilfert.de  (lupendo  of- 
fiiim  coalitu . 


24  Compend»  ^natom, 

a  nonnullis  ob  figuram  (^ualemcunque  tuq^f 
tra  y  ab  aliis  WormUna  didla  ,  (  quamvis  Ga« 
lcno  jam  nota  fLicrinc  )  incerti  fitiis  &  figurae, 
per  uitiiras  reliqufs  jun<fta  :  qux  a  qLiibufdam 
Ipeciatim  contra  ep-lepfiam  prxdicanrur.  (a) 

76.  Ufas  futuraii,m  ^ii  1.  uc  dura  mater  fir- 
miiTime  ibi  cranio  jungatur  &  pericranio  ',  z- 
ut  obonacranJi,  in  infantibus  ibi  disjunda  , 
caput  facilitis  extendi  &  crefcere  queat ;  ^.ut 
cerebri  cranfpiratio  ,  in  primis  in  junioribus  , 
utpote  humidioiibus  »  foit:or  ibi  poflit  fieri ; 
4.ut  prscaveantur  aliquo  rnodo  ina^noe  cranii 
fra(^ura?j  5.  fortc  etiam  ,  uc  medicamenta  ibi 
applicata  »  prjefertim  injunioribus ,  melius  pe- 
netrare  q-jeanc. 
ntaxille  77.  A  cr.nio  pergimus  ad  MAXILLAS  i 
fub  quibus-  intelligimus  reliqua  capitis  olfa  > 
fub  anteriori  parte  cranii  /ira  ,  fed  ad  cavita- 
tem  ejus  nihil  facientia  :  quarum  alrera  fupe- 
rlor  dicitar,  &  immobilis  cranii  oflTibus  adhx- 
ret ;  alrera  inferior,  quaemobilis  efl ,  pro  ufii 
mukjpiici . 

78-  LoniiitudQ  earum  minor  efl  3  quam  in 
omnibus  aliis  animalibus ,  fi  refpe^ftum  habeas 
ad  corporis  magnitudinem  :  procul  dubio  ad 
pulchritudinem  majorem  homini  concilian- 
dam  . 

79.  Superhr  componitur  ex  13.  offibus  y  & 
i6.  dentibus  3  fi  numerus  eorum  completus 
efi  . 

80.  Interi^.  illa  ofTa  fex  funt  paria  ;  quo- 
rum  i.lacrymale.  2.  nafale  .  5.  jugale .  4.ma- 

xilla- 

(«)  Cranium  afservo,  ubi  futura  iamdoidea 
duos  digitos  tranfverfos  lataefl,  &plus  quam 
viginti  talia  officuh  dift:n6ta  continet . 


Ve  Suturts  cranii  .  ij 

xillare.  J.fpongiofunn  inferius .  6.  palatinum, 
&  ultimum  impar,  Fow^r  vocatur  .  (a) 

81  Conjunountur  inter  fe  per  jun<5luram  ad 
fenlum  aeqnalcm  ,  quas  harmonia  dici  folet. 

S2  Primum  par  ,  ofja  Ucrymalia  feu  offa  un^ 
guis  y  vocatur  :  in  quibus  confideramuson^inem 
nominis ,  fitum  ,  magnitudinem  ik  civ^cumferen- 
tiam  ,  connexionem  ,  fubftantiam  tenerrimam  > 
fulcum  ,  pro  conformatione  canalis  nafalis  j  u- 
fum  ;  operationem  chirurgicam  3  q»3c  in  fiftula 
lacrymali  ibi  fieri  folet . 

8j  Secundum  par  funt  ojfd  «^yr  :  in  quibus  fi- 
tum  ,  circumferentiam",  hguram  ,  fubfhntiam  j 
fuper-ficicm  utramque  ,  connexionem  ,  iociim  ? 
ubi  cartilagines  narium  adhacrent  >  3c  ufum  no- 
tamiis  . 

84  Tertium  ,  ojjajugaliapve  c^ygomatica  ,  c\iix 
&olfamaIa2  vocantur  ,  conffituunt  :  in  quibus 
etymolcgiam  3  fJtum  ,  circumferentiam  ,  fubffan- 
tiam  duram  ,  connexionem  ,  apophyfes  quatuor, 
Joca,  ubi  mufculi  mafleter&  zyj^omaticus  origi- 
nem  habent ,  foramina  cum  eorum  ufu  . 

8s  Quartum  par  ,  oJ[a  maxillaria  efflciunt : 
in  quibus  confideramus  circumferentiam  ,  ma- 


(a)  Multi  ha»c  ofTa  maxillaria  nonnominibus, 
fed  folum  numero  ,  diffjnguunt :  ut  par  primum^ 
fecundum  ,  tertium  &c.  quod  vero  ,  quia  tyroni- 
bus  facile  erroris  &  confufionis  anfam  fuppedi- 
tat ,  &  leviori  negotio  nomina  hyc  ,  quani  nume- 
ri  retinentur  ,  dum  numerus  nullam  ideam  de 
offe  exhibet,atque  eodem  jure  Iacrymale,nafale, 
jut^jale  ,  palatinum  &c.  primum  vdfecundum'di- 
ci  potefl ,  &au(ftores  etiam  in  modonumerandi 
'non  conveniunt,  nominibus  potius  indicatis  uten- 
dum  effe  cenfeo  ,  quam  numeris  . 


Z6  Ve  Ojjibus  maxilUYum 

gnicudinem  ,  iitum  3  nexum  ,  apophyfes  qua^ 
tuor :  i.jugalem,  2.  nafalem  fuperiorem  .  3.  na- 
falem  inferiorem  ^  cui  fepturn  nafi  jtingitur  ,  & 
4.  paJatinam  (^a)  ^  excavationes  palatinas  &  na- 
fales  i  dentium  alveolos  ;  fnum,  vulgo  antrum 
Ui^hmoti  di(S"Um  {b)  3  qu3imv'is  Fefaliq  (c)  Colum- 
bq  3  Bauhino  3  aliirque  ;am  co^nitum  ,  hujufque 
magnitudinem  ,  &  orificii  iive  apetturse  finus 
conftitutionem  in  viventibus ;  ufum  duplicem  ; 
i.provoce,  2.  pro  muci  fecretione  ;  canaiem 
nafalem  ;  operatipnem  chirurgicarn  in  certaoz?-? 
nsE  fpecie  . 

S^.  Quintum  par  ojfx  ff/Qngiofa  five  turbinata 
inferi^ra  vocztiiv .  Hsc  parva  funt ,  oblonga  & 
friabilia,  atque  adhscrent  interiori  parti  ofliuni 
maxillarium  (^sO  ^  odibus  palatinis  in  cavo 
narium  .  Aeris  adpulmones  irruentisfrigus  tem- 
peranc,  illapfurn  mufcirum  aliorumque  anima- 
jium  in  fauces  impediunt ,  &  membtan^  pituita- 
riseexpandonem  pro  variis  ufibus  au'jent.  (d) 

87  Sextum  par ,  Ojfa  faUti  conftituunc  :  in 
quibus  notamus  valde  irregulareni    figuram  & 

exten-  • 

(a)  Hac  apophyfes  palatinge  a  quibufdam  male 
pro  pcculiaribus  olfibus  fub  ofjium.  paUtinorum 
anticorum  nomine  ,  defcribuntur  :  quia  nunquarn 
func  a  reliqua  hujus  ofTis  parte  diflindla  . 

(b)  Delineatiocjus  vid.  in  Talfni  Ofleolo^. 
Tab.II.fig.  z.^DrakJi  Anatom.  Tab.  XVIIl, 
fig.  I.  &II.  Verum  hosfinus  quandoque  deeffe  , 
notavit  Morgagnius  Adverf.  anac-  Vl.pag.  ii^.fed 
rariflfime. 

(c)  de  fabric.  Hum.  corp,  pag.  49« 

(d)  Stfntoy/wwxObf.  anat,  p.  88.h3cc  ofTa  non 
prodiftiniSis  offibus,  fed  pro  apophyfibus  offis 
palatitantum  haberi  vult .  Verum  eg:o  ea  facpQ 
^jftinttiflrnna  vidii . 


Ve  OjJibHS  mtixUiarum  7  27 

pxtenfionem  per  nares  ufqiie  ad  orbitam ;  cor- 
pus  &apophyres  Vurias ,  pterygoideam ,  nafar 
lem  &  orbitabm  ;  (a)  fulciim  in  fuperiori  fuper- 
ficie  3  cui  vomer  jungitur  j  ufum  ,  i .  ad  forman- 
dum  palatum  ,  orbitam  &  linum  maxillarem  i  2. 
ad  fuflentarionem  membranae  palatini  &  uvuls  i 
5.  ad  vocem  . 

88  Ultimum  /ive  decimum  tertium  maxilla* 
hujus  os  ,  quod  impareft  a  ob  qualemcunaue  fi- 
guram  f^omer  appellatur  :  in  quo  fitum  ,  fubftan- 
tiam  j  fuperius  cralTam  3  inferius  tenuemj  cir- 
cumferentiam  1  Jamellam  duplicem  cum  interje- 
<Sto  fpatiolo  3  connexionem  ,  fepti  narium  com- 
pofitipnem  ,  quod  anterius  ,  cartilagineum  j  po- 
flerius,  offeumj  ex  vomere  &  proceffu  medio  oCfis 
ethmoidisconflanSj&  ufum  exr.minamus  .  (b) 

29  Reflant  hic  confiderandac  magnx  illae  fofff , 
in  quibus  oculi  locantur  ,  orbita  didtae  j  quae  com-  ^*'^'^'^* 
ponuntur  ex  concurfu  feptem  ofllum  ,  nimirum 
I.  coronalis  ,  2.  fphenoidei  ,  ^.  plani  j  partis 
ethmoidei :  4.  jugalis ,  5.  maxillaris ,  6.  lacry 
malis ,  7.  palatini . 

90  Inhisnotamus  fiouram  j  principium  am- 
plum  &  fundum  anguflJcrcm  ^  loca  ,  ubi  mufcu- 
Ji  oculorum  &  palpebarum  ortum  habent ,  &  ubi 
gUnduU  ,  c<zr««c«/4j  atque  /rtccwj  lacrymalis  lo-' 

cantur. 

91  MAXILLA    INFERIOR   ef}    magnum  rnaxil- 

illud       lainftt 


rior 


(a)  vid.  de  hoc  ofle  Wintlowin  Hiflor.  A- 
cad.  Reg.Scient.An.:7io,  &  Cant.pag.2o.Tab.y. 
fig.9.&:  10. 

(i)  hoc  os  partem  oflls  cthmoidei  e(Te  vult 
^antor/wttj  p.  87.  verum  &  hoc  ,  licet  in  adulcis 
cum  ethmoideo  concreverit,  in  junioribus  diflin-? 
^iflimum  demonfirari  poteft  . 


Dentes 


•38  Dt  Ojjlhns  maxUUrum  i 

iJlud  os  mobiJe  capitis  ,  inferiorem  dentiuril 
leriem  continens  ;  a  cujus  mobilitate  prasci- 
puiim  manducationis  negotium  dependet  . 

92  In  iiac  confideramus  j  L  ©s  ipfum  5  2< 
d::ntes  . 

$3  in  ofie  ipfonotamus  numernm  ,  ftat^im  in 
in'ante  ,  (  ubi  ex  duobus  conHac  oiribus  )  ma- 
gnitudinem  ;  fi^uram;  fubHantiam  ^  externam 
firmam  ,  internam  fpongiofam  i  faciem  exter- 
nam  &  internam  ,  hujufque  margmem  exter- 
num  &  incernum  ;  connexionem  ,  locum  ubi  in 
pueris  ex  duobus  oflibus  in  unum  coalefcit  ;  & 
eminentiam  pofteriorem  adradicun  inciforum  , 
p;o  variorum  mufculorum  infertions  ;  meiitum 
iivc  geniam  ;  apophyfes  condvloides  ,  carti* 
lagine  mcbili  tedlas  («j,  harumque  cum  olTi- 
bus  temporum  articulationes  i  &  coronoides  , 
earumque  ufumiduos  angulos ,  alveolos  dentium> 
foramina  quattior  ,  duos  canales  efiormantia  j 
&  tranfitum  vafis  &  nervis  praebentia  .  Vfus 
utriufque  maxill^  pra?cipui  funt  manducatio 
&  ioquela  . 

94  Superfunt  confiderandi  DENTES  utriuf- 
que  maxillx  :  qui  funt  offa  duriflima  aiveolis 
maxillarum  ,  inllar  clavorum  ,  infixa  :  qu3e  jun- 
^tura  gomphofis  dici  fclet . 

9^  In  his  confideramus  ^tum  ,  in  alveolis 
profundis;  connexionem  ,  ope  perioflii  &  gin- 
givarum  ;  colorem  naturaiem  candidum  ;  nu^ 
merum  ,  vigjnti  o(5lo  ad  tri^inta  duo  ,  in  qua* 
vis  maxilla  xiiii.  xv  vel  xvl.  fi  numerus  eft 
perfeiflus  ;  divifionem  ,  in  indfo^es  quatuor  , 
cnninos  duos  ,    qui    in  maxilla  fuperiori    ocu- 

lares     _ 

(a)  quseaccurate  delineata  vid-  in  Morgag»f 
Adverfar.  11.  Hg.  u  2.  5. 


rp  Venttlus  .  29 

lares  vocantui'  i  ^msUrts  oCio  3  in  quavls  ma- 
xilia  j  &  dentci  fafienticc  duos  .  Porro  examina' 
mus  eorum  bafin  j  ejufque  fubfianriam  peculia* 
rem  duplicem  ,  lapideamfn'c  vitreaui  >  &  nie- 
dullarem  ;  radice^ ,  modo  fmplices  ,  ut  in  in' 
ciforiis  3  caninis&  prioribus  moIar:bus  ;  modo 
duplicesj  triplices,  autquadrupl  ces ,  ut  in  mo- 
Jaribus  poftericribus  .  Prgccerca  cavitates  illo- 
rum  ,  membrana  vafculofo  nervea  invefiitas  (a)  , 
&  foraminula  in  fngul^s  r:dicibiis  ,  pro  in- 
grelTu  vjforum  ,  nutritioni  et  fenfui  iniervien- 
tium  .  Tandem  deiniurn  in  infantibus  ortum  , 
ec  accretionem  j  mutationem  quoque  et  ret^e- 
nerationem  poft  anmitn  feprimum  ,  et  quando- 
<3ue  in  ipfis  fenibus  ;  coalitum  ac  C(;liapfum 
alveorum  in  fenibus  mirabilem  ,  pofl  cafum 
dentlum  •  (^) 

<)6  Circa  dentes  pr^tterea  etiam  adhuc  fingu- 
laria  ipfis  contingentia  hic  ccnfidcranda  :  i.t , 
quando  vel  nimis  di.lant  ,  vcl  inter  fe  (c)t 
aut  cum  alveolis  plane  concrel"cunt  ;  quando 
in  palato  proveniunt ,  aut  laitem  extra  feriem 
vel  pofituram  naturalem  . 

97  llfus  dentium  ,  i.cibos  ecm.mirucre,  2. 
Joquelar  infervire  j.ad  pulchritudintm  conferre  ;  ^, 

58   ToramJna   capitis  corumqne   uCus  ,   ut  me--'''        - 
lius  retineantur.  conjunc^im  hic  tr:ic>abimus  ,        ""'" 
eacue  diviQimus   in  interna  etexterna:    inter 


foratni' 


nn 

na  vo-» 


(a)  quae  a  T^uyjchio  defcripta  Thef.Anat.l.p  48. 

{h)  v]^.  I{uj/fcfiii  Obfervat.  pag.  107.  Simile 
prorfus  caput  fenile  olfeum  ipfe  affervo  :  in  cujus 
utracue  maxilia  omnes  dentes  deficiuntj  et  al- 
veoli  toti  3  quoufque  alias  radices  dentium  per- 
tingebant,  omnino  confumti  et  funditus  quafi 
deletifunt . 

( c  )  CilHTnbus  dc  re  anatomica  , 


3<>  Ve  Forawinibus  cYunli  i, 

ha  vocamus  ^  quae  inrra  cranii  cavitatem  bene 
in  confpe<Sum  veniunt  j  externa,  quaeforisme- 
Jius  patent . 

99  Interna  majora  numeramus  ,  undecini 
paria  ,  nervis^  arteriisj  ec  vcnis  cerebri  tran- 
litum  prscbentia;  et  unum  impar,  fcilicet  fo^ 
ramen  maj^num  oflis  bccipitis ,  medullsefpinali 
potifTimum  ,  nervis  fpinalibus  accefforiis  ,  et 
arteriis  vettebralibus  patens  . 

ibo  Speciatim  vero  ftimum  far  illorum  fo* 
raminam  ,  (  quod  re^lius  eft  congeries  fo- 
raminum  offis  cribrofi  )  filamentis  nervorum 
primi  paris  ,  olfaElorii  dicli  ,  tranfitum  con- 
cedit  .  Secundum  in  olTe  fphenoide  >  nervis 
bpticis  et  vafis  fanguiferis  i  tertium  ,  inaqud' 
ie  et  Ucerum  did^um  ,  pari  terrio  et  quarto 
nervorum  ,  ramo  prirrio  quinci  paris ,  et  pari 
iexto ,  iremque  va/is  fanguiferis  et  emiffario 
recepcaculorum  durae  matris  >  (a)  ^uartt*m  j 
in  olfe  fphenoideos  >  ramum  fecundum  quinti 
paris  ,  qui  per  canalem  ofTis  maxillaris,  mox 
jnfra  orbitam  pergit ,  ec  deinde  per  maxillam 
fuperiorem  diflribuitur ,  tranfmittic  ;  quinium 
verd  ,  five  oxjale  ,  ramum  tercium  quinti  pa- 
ris  ec  emiffarium  duroe  matris  .  (b)  Sextum ; 
exiguum  ,  admitcic  arteriam  fer  duram  matrem 
diftributam  ,  qua?  ramtifculos  illos  ofTibus  pa- 
rietalibus  imprimit  .  Septimurh  ,  inter  fellam 
equinam  et  apophyfin  petrofam  ,  nihil  tranf- 
mittit  ,  fed  dura  matre  claufum  eft  )  eique 
arteria  carotis  incumbit  .  Per  oSiavum  fora- 
minum  par  intrant  arteritt  carotides  intema  i 
hinc  foramen  caroticuth  dici  poteft  ,  et  fimul 
hervus  intercoftalis  egreditur  .  Hoc  forameii 
.^analis    eft    varie    inflexus  i   quo   fic  ,  ^"t^^ 

vivis 

(a)  Santorinus  Obf  anat.  p.  7J.  (  b)  ^^^^•' 


bf  Toraminlbus  cranii  i  Jl 

vivls  nimlus  ianguinis  impetus  ,  in  cerebrum 
multum  infringatur  .  Per  nonum  ,  in  ofTe  petro- 
io  i  nervus  auditorius  ',  per  decimum  3  inter  OS 
petrofum  et  occipitale  ,  quandoque  inciuodi- 
vifum  ,  par  vagum  &  finus  Uterales  dune  matris, 
una  cum  nervo  fpinaii  egrediuntiu-  .  Per  unde- 
cimum  ,  (  quod  nonnunquam  quoque  duplex  } 
in  olTe  occipitis  ,  juxta  oras  foraminis  ma- 
^ni  3  par  nervorum  nonum  Linguale  didum  y 
exit  . 

loi.  In  ofTe  petrofo  intus  adhuc  exigua  qua- 
dam  foraminula  fxpe  occurrunt  :  quorum  unum 
reflertit  ramulum  nervi  auditorii  ad  duram 
matrem  ;  reJiqua  3  vafa  fanguifera  ad  laby- 
rintham  ilve  organum  auditus  internum  tranf- 
inittunt.  Denique  finguUris  excavatio  offium  cra- 
rtii  ob  finui  dura  matris  eji  obferijanda  :  quae 
incipit  a  foramine  cccco  ante  criftam  galli  3 
per  medliim  oflls  frontis:,  infra  futuram  fagit- 
talem  ofluim  bregmatis  ,  ad  medium  ofTis  oc- 
cipitis  excurrens  ,  fe  dividit  in  duas  /  quse 
horizontaliter  utrinque  in  ofTe  occipitis  &  par- 
te  bregmatis  antrorfum  abit  ,  pofiea  fingulari 
Hexione  defcendit  ad  foramen  decimum  ,  ubi 
finus  laterales  in  venam  jugularem  fe  exone- 
ranc. 

102  Exttrna  3  in  oflTe  frontis  3  duo  {unt  fro- 
pria  '3  mox  fupra  orbitam  ,  fufraorbitalla  di- 
^a  ,  maximam  partem  nervi  ophthAlmici  W/7- 
lifii  transmittentia  :  quorum  loco  faepe  tantum 
incifura  quaedam  fuperficialis  adefl  j  et  ^ua- 
iuor  commHnid  cum  offibus  planis  fivc  papy- 
raceis  in  orbita  ,  duo  in  quovis  latere  ,  quae 
nervulos  et  vafa  ad  finus  oflTis  ethmoidis  trans- 
mittunc  .  In  farietali  unum  pro  tranfitu  venas 
e  cute  crinii    in   finum    fagittalem    dura?  ma- 


J2  De  For/c/ninibns  cranill 

ths ,  vel  e  /inu  fcigitJ.aII  ad  venas  capjtls  ex- 
ternas  :  qiiod  vero,  qiiia  faepe  deefl ,  a  multis 
proiTus  omittitur.  In  quovis  cjfe  temporum  com" 
miinia  tria  :  quorum  primuna  eft  foramen  ju- 
gale  ,  protraniitu  murculi  crotaphitis  ;  alterum 
ampla  fovea  j  pro  linu  vence  jugularisj  et  ter- 
tium  duFius  Eufiacbii  3  inter  os  petrofum  et 
fphenoides  5  abore  ad  aurem  internam  ducens 
(§.  ^8.  )  Vropria  ,  etiam  tria  :  1.  meatus  audi- 
torius  J  a.  AquteduBus  Fallopii  ,'inter  procef- 
fum  mafloideum  et  ftyloidem  ,  portionem  du. 
ram  nervi  auditorii  transmittens  j  3.  poft  apo- 
phyfin  maftoidem  ,  pro  ingreifu  venac  in  fi- 
num  lateralem  >  vel  e  finu  laterali  invenasoc- 
cipitis  .  (a)  In  uccipiiali  duo  ,  quac  canales 
formant  ,  poft  apophyfes  condyloideas  ,  pro 
trandtu  venarum  vertebralium  in  finus  latera- 
les  durx  matris :  qux  vero  foramina  modo  al- 
terum  ,  modo  ambo  in  maltis  craniis  deficiunc. 
In  fphenoideo  ,  prscer  interna  jam  defcripra  3 
et  aperturas  finuum  in  nares,  communia  cum 
otfibus  palati  ,  quas  funt  aperturse  narium  ad 
fauces  ;  itemque  canalem  novum  in  parte  fu- 
prema  procefTuum  pcerygoideorum  ,  pro  no- 
vi  emiftarii  tranfitu  .  (b)  In  etbmoideo  i.  com- 
munia  cum  ofle  frontis  in  interiori  latere  or'' 
bitarum  ,  modo  jam  indicata  ;  et  2.  aperturae 
iinuum  ethmoidalium  in  nares .  Quibusj.ad- 
di  poteft  foramivtHlum  cescum  criBam  ante  gal- 
li  y  fum  ofTe  frontis  commune  ;  qucd  profir* 
miori  nexu  dur*  matris    ,    ec    fpeciatim  finus 

lon- 

{a)  Hancfinuum  cum  venis  externis  commBi- 
nicationem  primum.  notaffe  Lyferum  ^  adirmat 
Bartholinus  Anac-  Kcform.  p.  ^6^, 

(h)  Santorin. Ohi^.  anac.  p.  ZJ- 


VeForamtn,  cranii  &  maxilL  ^  J 

longitudinalls  infervitj  imo  reciindum  nonnul- 
los  dudum  tranfmittit,  cum  venis  nafi  commu- 
nicantem  . 

103  Foramina  in  !»<<*///<«  /»/»^r/or/i  ojfe  maxil-  fnaxiU 
lati  i  I.  polt  priores  dentes  incifores  ,  ^aixtinum  UxHm. 
anticttm  ^i^um  i  in  nares  hians  i  in  viventibus 
verojCt  cadaveribus  membrana  palati  ita  claufum, 
ut  nulla  in  ore  apertura  coufpici ,  &  nihil  ,  quan- 
tum  hadlenus  obfervare  potui ■,  tranrmitteie  queat 
(a)  3  atque  ,  dum  per  hunc  canalem  membrana 
oris  jungitur  membranae  narium  ,  pro  firmiori  il- 
lius  nexu  cum  palato  infervire  videtur  .  2,  infra' 
orbiiale  j  nervis  quinci  paris  patens ;  5.  poft  den- 
tes  molires  pofteriores  :  per  quse  vaia  &  ncrvi  ad 
jinus  maxillares  ingrediunturi  4.  incifura  in  la- 
tcre  exteriori  fundi  orbicac  communis  cum  olTe 
fphenoideo  ,  pro  traniicu  vaforum  ad  naies  &  o- 
culos  ;  5.  canalis  nAfalis  j  commnnis  cum  ofle 
unguis  ;  6.  aperturse  finuum  in  nares  }  &c  7.  fala- 
tinum  fofticHm  ,  commune  cum  orTibus  palati  3 
nervos  ad  palatum  tranlmitcit  .  In  offe  jugali  , 
I.  commune  five  jugale  j  2.  proprium  ,  modo 
fimplejc  ,  modo  duplcx  ,  pro  tranfiru  nervi  . 
In  offc  falati  ,  prxter  commune  modo  defcri- 
ptum  5  adhuc  proprium,  ubi  jungitur  cum  pro- 
ceffibus  pterygoideis  ,  pro  nervorum  tranfltu 
ad  palatum  . 

C  104. In 

{<t)  Plerique  anatomici  recentiores  liquidum 
per  hunc  canalem  ex  nafo  in  os  influere  fuflincnt, 
atque  hanc  ob  cauffam  eum  Stenonii  tratijitum  a 
tiaribus  ad  falatum  vocant  ,  qui  etiam  in  ca- 
pitc  ofTeo  facis  apertus  &  amplus  apparet  . 
Verum  alias  tam  anguflus ,  ut  neque  in  vivo  , 
neque  in  cadavere  eum  in  os  hiare  ,  aut  fe- 
cam  tranfmittcre  ^  unquam  deprehei>dere  po- 
tuerim  , 


j4  De  Foramiti.  cranit  &maxiU, 
104  In  tnaxilU  inferiori  dlio  in  facie  interna  ^ 
pro  arteriae ,  venx&  nervi  ingreffu  in  fubftan* 
tiammaxillas,  pro  ipiius  &  dentium  nutritione  i 
&  duo  mfacie  externa  ,  pro  exitu  eorundem  vafo- 
rum  in  gingivas  &  mentum  . 

loT  Si  fortehinc  inde  incapitis  cflibus  adhiic 

alia  foraminulareperiuntur  ,  vel  extraordinaria 

funt,  fut  quandoque  contingit}  vel  vafculis  pro 

nutritione  ofifium  ingreifum  concedunt . 

tfhyoi*      '^^  ^^  capitis  ofTa  adhuc  referri  folct  os  , 

flf^^      bafi   lingusB  inhxrens  ,  &  propterea  Unguale  y 

vel  ob  hguram  literx  gracca?  v  y  yf>filoides  five 

HYOIDES  ,  item  bicome  di<^um  .  NuIIum  a- 

liud  os  tangit ,  &  in  junioribus  extribuscon- 

flat  fruftis  mobilibus  >  baji   fcilicet  ,    mediam 

partem  occupante  j  &  duobus  lateralibus  3  «»r- 

nt*bus  did:is  ,    quibus  lingua    connafcitur  .  In 

adultis  vero  ad  junduram  eorum  cum  bafi  foe- 

pe  duo  adhuc  alia  ,    valde  exigua  ,    a  multis 

negleda,  feminis  tritici  fere  figura  ,  reperi  > 

(qixx  triticea  inde  dJci  poffunt  J  quibus  liga- 

menta  junountur  ,  quorum  ope  adhxrent  pro- 

ceflibus  ftyloideis  .   In    his    ligamentis    quan- 

doque  ,  fed  rariflime  ,  adhuc  alia  oflTicula  re- 

periuntur;  hinc  fadum  cft  >  ut  Ftfatius  ,  qui 

fex  in  eis  vidit,  aliique  ,  undecim  frufta  oflfis 

liyoidis  numerent  i  {td  imm^Tito  .  Infervit  hoc 

os  linguae  pro  firma  bafi,  mufculique  varii  ,  qui 

tamad  linguam,  quam  laryngem  movendam  ra- 

ciunt,  ei  infcruntur. 

lar/n*       J07  Quia  cartiUgines  Uryngis  <|uatuorquan- 

g"  •j^<**doquein  fenibus  ex  parte  oflea;  fiunt,  nimirum 

thyroides  ,  crfcoldes  ,  &  dua?  aryttenoides  t  hinc  ali- 

quo  modo  ad  offa   refern    poffunt  .    Qnoniam 

vero  eorum  natura  &    ufus    melius  intelligun- 

tur,  quando  recences  >  qAwm  quando  exficcata?, 

plu- 


te  Offe  J^yotde  .  H  ^ 

pldvi  dc  ils  hic  non  dicemusj  fedubidepuf- 
Inone  agemus ,  &  nunc  ad  ofifa  trunci  examinaf''' 
daj^rogredimur  . 

m  OSSIBUS  TRUNCr . 

io8  TRUNCUS  ,  tanquam  fecundapars  fcC'? 
leti,  conflatex  fpinadorfi,  olTibus  pe(5toris ,  of- 
fibufque  inriominatis  ; 

109  SPINA  DORSI  i  Graecis  rfc^c/?/i  didai   /^  ;^^ 
vocatur  columna  ilia  offea  ,  flexilis  i  a  capite  ad  'y"g 
^num  ufque  extenfa  3  ex  vertebris  potirtimum  &        ** 
Oflefacro  tonftans,  ac  fpinalem  medullam  con- 
tinensi 

tio  Hanc  confideramus  primo  gerieratim  i 
deiride  fpeciatim  . 

iii  Generatim  notanda.occurrunt  ,  notiieri  i 
figtira  quaii  pyramidalis  (  a  )  ^  3c  fere  ut  lite- 
ra  /inflexa;  hujus  figurae  ratidj  connexio  ,  8c 

tifus- 

tii  Speciatim  vero  perpend^nda  dtvlpo  fpi-^ 
hte  in  colium  ,  dorlum  ,  lumbos  i  os  faciunt 
&  coccygis . 

ii^  Collum  ,  dorfum,  &  lumbi  conflant  ^t 
^ertehris  ilve  fpondylis  :  in  quibus  nunc  rurfus 
quaedam  in  univerlum,  quaedam  figillatim  mo- 
iienda. 

ii4  In  vertcijris  iri  uriiverfuni  confideranda   'ue¥ies. 
funt  numerus  ,  vigiriti  quacuor,*  &  in  qualibet  hr^  * 
bafis  five  corpus  ,  f  quod  anterius  &  ad  latera 
convexum  efl  ,  poflerms  finuatum  ,  pro  fpinae 
riiedulla  recipienda  ,  fubflantiamque  habet  fpon- 
giofam  >  tenui  lamella  offea  cindlam);  apopbyfes 

G     2  primo 

C«)  vid.  de  hac  Winslovv  iri  Hifl.  Acad; 
^eg.  Scient.  A.  1720.  inMemor.  pag.  35^.  edis.» 
Amftel.. 


I^  Ve  Sftna  derft , 

primo  dus,  e  parte  pofteriori  corporis  prove- 
nientes  i  ex  qiiibus  mox  aliasfeptem,  nimirum 
una  fpinofa  ,  du*e  tranfverfas  ,  Aux  fuperiores  , 
duaf  inferiores;  epiphyiefque  cartilaginexj  ar- 
ticulatio  ,  qua  quxlibet  recipit  alreram  ,  &  vicif- 
iim  ab  alcera  ,  mediante  cirtilagine  recipitur; 
foramen  unum  proprium  magnuai  ,  protran/itu 
fpinalii  medHLLa  }  ik  quatuor  communia  ,  five 
dimidia  ,  duo  in  quovis  larere  ,  qua?  conjundim 
viginti  quatuor  foramina  in  quovis  latere  colum- 
nsehujus  conficiunr  ;  per  qua:  medullx  nervi  e 
medulla  in  fpina  tran(eunt .  Foraminula  mino- 
ra  ,  in  corpore  vertebrarum  potiQimum  confpi- 
cua  ,  vaf's  fanguiferis  pro  nutritione  ingrelTum 
conccdentia . 

1 1  j  In  adulfis  ex  uno  vertebra?  conflant  fruftoj 
in  Infantibus  vero  &  pueris  ex  tribus  :  corpus 
enim&duo  latera  diftinda  funt  offa  ,  &  adhuc 
defunr  apophyfes  fpinufa? . 
ff.  ii^  COLLUM  feptem  conftat  vertebris  ,*  in 

quibus  ruifus  quaedam  generatim  ,  qua^dam  fpe- 
ciatim  conl;deranda  fe  cfFerunt . 

ir/  Generatim  colli  vertebraj  reliquis  func 
minores  ,  fubftartiam  tamen  habent  casterij 
folidiorem  .  Coipus  minus  rotundum^  ^  anterius 
quafi  compreflum  eft  :  fuperius,  fmuatum  i  infe- 
rius ,  convexum  .  Pleracque  hse  vertebrae^fof/^y- 
fes  habent  novem  :  nam  fuperius  e  corpore  utrin- 
queadhucuna  elevarur,  pro  firmiori  articulo  • 
Prasterea  tranfverf^  &  pofreriores,  fpinofx  di- 
^x  j  plersque  bifurcx  funt  j  &  transverfae  etiam 
funt  perforatx  ,  pro  tranfitu  vaforum  vertebra- 
Jium  ad  caput  .  Forainina  communia  fex  effi- 
ciunt  paria  )  pro  nervorum  cojli  tranf  tii  e  meS 
ijulla.' 

418  Speciatini  prima  vertebra  peculiare  ha- 

bet 


te  yertehfis  :  ^f 

bet  riomen  ,  &  ^tUs  dicitur  j  caret  corporc? 
&  apophyfi  fpinofa  ,  atque  ad  figuram  annuli 
accedit .  Loco  corporis  adeft  arcus  oireus ,  &  lo- 
co  procelTus  fpinofi  ,  tuberculum  inaequale  .  EjuSr 
fubftantiareljquis  folidior;  fupra  &  infrareci- 
pit  i  fed  non  recipitur  .  Caput  ejus  anteriori 
parte  articulatur,  quo  in  articulo  caputfledli- 
tur  &  extenditur  :  foramen  proprium  ,  ob  cor- 
pus  deficiens ,  eft  omnium  maximum  j  procef- 
ius  tranfverfi  rcliquis  longiores  ,•  peculiare  quod- 
Adim  ligAtnentum  habetfemicirculare  ,  quod  pro- 
ceflum  dentiformem  fequentis  vertebrx  ample- 
^itur .  {a) 

119  In  altera  vertebra  ,  tpifirofhieus  five^- 
xis  dicta  ,  confidcramus  nomen  ,  in  fuprema  cor- 
poris  parte  apophyfin  odontoidem  live  denti- 
formem  ,  quseinapice  inaequalis  ,  ubi  Iigamtrn-« 
tdis  quibus  occipiti  nedl-Jtur  ,  fortiter  inferun- 
tur>  articulationem  inftar  cardinis  cum  prima 
vertebra  (b)  3  &  motum  capitis  fuper  hac  ro- 
tatorium  . 

120  TertisE  vertebra?  quidam  nomen  axis  tri- 
buunt;  qux  vero  njhil  habet ,  quod  axi  fimi- 
le  efl ;  ied  in  hac  &  in  reliquis  colli  nihil  pe- 
culiareoccurrit  i  quod  non  jam  generatim  de  iis 
fuerit  di(5lum  . 

i2i.  Dorfum  five  thorax  duodecim  habet  ver- 
tebras :  in  quibus  in  univerftim  notamus  ma-  ^^^1* 
gnitudinem  mediam  inter  colli  &  lumborum 
vertebras ;  apophyfes  fpinofas  longiffimas  >  & 
("  exceptis  duaDus  ultimis  )  valde  inclinatas  ; 
cartilagines  inter  corpora  minores  ,  quam  in 
collo,  ut  motum  laxum  .    pedori  non  conve- 

C     4  nien- 

(a)  vld.  yefAlius  Hum.  Corp.  fabrica  ,  lib.  i-' 
cap.  XV.  [h-]  ibid. 


pieneem  ,  itnpedianc  i  apophyfes  tranfver(^§ 
^rafliores^&foveacartilagine  obduda  donatas  ^ 
ob  articulationem  cum  coflis  ?  quem  in  finem 
etiam  in  lateribus  duorum  corporum  junfto- 
rum  5  fi  primam  &  ulcimas  excipias  >  un^ 
communis  eminentia  parva  excavata  confpici-r 
tur  :  foramina  duodecim  communia  in  quovisf 
latere  ,  pro  exitu  duodecim  pariunn  nervorurn 
dorii  . 

122  Speclatim  priniam  dorfi  vertebrarn  qui-* 
dam  axilUrem  pve  eminenfem  vocant  ^  eique 
fuprema  cofta  anneflitur  .  Reliquis  nonnulli 
quoque  nomina  impofucrunc  ,  fed  prxter  ne* 
ceflitatem  ?    quia    feCtius    nMmerp  diflinguun^ 

h^hq*       125.  Lumbi  quinque    hibent    vertebras  !    in 

1*«f»» ;     quibus  generaliter  nctamus  corpora  &  cartila-? 

gines  interjedas ,  crafliflima  ,*  apophyfes  traHs- 

verfales  lon^iflimas  ,   tenujor^s   tamen    dorfi  i 

fpinofas  crafllflimas  ,  re(5las  >   &    reliquis  ma- 

ois  diflitasa  ob  motum  hic  laXiorem,  forami-^' 

na  pro  nervis  lumbarlbus    quinque    communia 

in  quovis   btere  .  Qiiidam  etiam  his  peculia-s 

ria  nomina  dant  i  fed  fuflicic    eas  numerq  di-? 

^      ftinguere . 

^*  ^^'        124  In  OJfe  facra    notamus  nomen  ,  fitum  ,' 

^^^^'   connexicnem  ^    figuram    triangularem  j  fuperr! 

fi^iem  externam  afperam  >  &  inrernam  laevemji 

concavam  ,  fubflantiam  fpongiofam    i    bafin  > 

apicem    j    apophyfes    duas    fiterales    arnplas  , 

pro  articulatione  cuni  oflibu^  innotninatis  (a);^ 

apo, 

(4)  Quod  conncxus  oflis  facri  cum  innomina^ 

|is  mobilis  fit  j  a  nemine  antefe  obfervatum  eflfe 

Vult  Schelhammer.  A  naleiSt.diflf.VI.  §.  57.Dehoc 

articuJQ&ligamcntis  ,  quibus  h«c  plTa  jungua^ 


Dt  Ojfe  coccygis.  5^ 

apophyfes  duas  iuperiores  parvas  ,  cum  cavi- 
tatibus  glenoideis ,  pro  articulo  cum  vertebra 
inferiori  ;  apophyfin  inferiorem  ,  pro  articu- 
lo  cum  ofTe  coccygis  ;  canaUm  ,  pro  fine  fpi- 
ualis  medullas  i  foramina.  anteriora  &  pollerio- 
ra  ,  quandoque  quatuor  ,  quandoque  quinque 
paria  ;  diverlitatem  hujus  olVis  in  viro  &  fe- 
minai 

125  Ujtts  :  i.  fpinaeproba/i  infervire  ;  2.  pel- 
vim  cum  innominatis  efformare  ik  partes  inea 
contentas  defendere ;  j.  paitem  inferiorem  fpi- 
nalis  medullas ,  feu  potius  ita  didae  caudae  e- 
quinae,  in  canaii  fuo  continere  ;  4.  neivis  in- 
teftiniredti ,  ve/icac  ,  partium  eenicalium  ,  ma- 
gnifque  cruralibus ,  &  ifchiadicis  per  forami- 
na  anterioia  tranfitum  prrbere  ;  pofleriora  ve- 
ro  vei  nihil  ,  vel  folum  nervulos  haud  perci- 
cipiendos,  emittunt ;  5.  mufculis  variis  ongi- 
nem  prabere . 

126  In  adultis  unicumos  efl  ;  quatuor  tameti 
vel  quinque  fruftorum  divifiones  femper  olten- 
dens  .  In  Jnfantibiis  recens  natis,  maximampar- 
tem  adhuc  cartilagineum  cfl  ,  atque  in  pueris 
adhuc  ex  multis  conflat  frufiis . 

127  Os  cQccygis  etiam  in  fenioribus  plerum- 
que  unicum  elt  ,*  in  junioribus  vero  ex  tribus 
vel  quatuor  conltat  >  cartilaiiinibus  ut  pluri- 
mum  diftjndtisj  atquc  in  infantibus  mere  car- 
tilagineum  f  fl  .  In  hoc  noramus ,  nomen  ,  fitum, 
connexioncm  ,  figuram  ,  fubflantiam  ,  bafin  ,  a- 
picem  ,  apophyfes  tranfverfasexiies,  cavitatem 
glenoideam  ,  ubi  facro  jun^itur ;  motum  in  alvi 
difficili  excretione  &  partu  ;  ftatum  infeminis: 
ufum  ,  pro  fuftentando  inteflino  re(5lo  ,  variif- 
que  mufculis  inferendis . 

128  In  iHddru^tdibHs  multis  hoc  os  longutn 
C     4  eft  , 


40  ^o  Co/ils » 

eft  ,  &  ex  quamplurimls  conflat  fruftis  5  ex- 
trorfum  reflediicur  ,  &  caudam  conflituit ;  un- 
de  etiam  oi  caud^e  appellatur  i  in  homine  ve- 
ro  breve  eft  ,  &  varias  ob  caufas  introrfum 
fiexum. 

DE    THORACE. 

thorax>  ^*^  Secunda  pars  trunci  infceleto  PECTUS 
fiye  THOR  ^  X  vocatur ;  funtque  illa  ofifa  ,  qux 
caviratem  efformant  ,  in  qua  cor  &  pulmones 
concinentur . 

130  In  hoc  confldersmus  f^rufturam  ex  parte 
ofream,&  ex  parte  cartiiat;ineam  ,  hujufque  com-* 
pofitionis  rationem  j  figuram  &i  ejus  circumfcri- 
ptionem  j  magnitudinem  ,  partes  tres  >  verttbras 
lciliccLj  co/ias,  ik  ffernum  3  De  vertebris  vero 
jam  d i<5lum  efl:  j  er«;o  hic  tantum  de  coftis  &  fter- 
no  adhuc  dicendum  reflat . 
„  131  InCOSTISj  GraEcis  f/tf«r<f  di(5lis ,  con- 

^*'  *  fideramus  ficum  j  magnitudinem  valde  diverfamj 
mediaequippe  fant  maximx,  fuperiores  &  infe- 
riores  minores  j  proclinationem  fingularem  ver- 
fus  inferiora  i  connexionem  j  morum  ,  ligamen- 
ta  5  numerum  ,  duodecim  in  quovis  latere  ,  divi- 
lionem  in  veras  &  fpurias ,  &  ufum  . 

132  SubffantU  eofiarur/i  pSLtnm  oi^Qa.  td  ,  par- 
tim  cartilaginea  :  hasc  ,  in  parte  anteriori ;  illa, 
in  pofieriori .  Flgura  ,  e(i  incurvata  :  intus ,  con- 
cava  j  extus  ,  convexa  ,  pro  cavitatis  pe(^toris 
msliori  conformatione. 

153.  Tartet  coflac  funt  corpus  &  extremi- 
tates  .  In  corpore  notamus  fuperficiem  inter- 
nam  &  exrernam  ,  labrum  interius  &  exteri- 
us  ,  fuperius  &  inferius  ,  ac  fulcum  in  labro 
anfcriori  >    fuperioribuj    novem    vcL    decem 

in- 


Vi  Cofiis  ;  ^I 

inrculptum  i  vafa  coftarum  condentem  .  A  qui- 
bufdam  f  yof  m'/j  nominibus  infigniunturj  rcdtius 
yeronumeio  diftinguuntur . 

154.  In  extremitatibus  anterioribus  cartilagines 
feptem  coftarum  verarumcum  flerno  junguntur  ; 
odlava  3  nona  ,  &  quandoqueetiam  decima,cum 
feptima,  ac  limul  inter  fe  ,  per.cartilagines  tranf- 
verfas  cohxrent  i  reliquarum  extremitates  ante- 
riores  liberae inter  mufculos  abdominis  ik.  diaphra- 
gmahajrent.  In  extremitatibus  poflerioribus  in 
plerifque  duoobfervantur  capitula  ,  quas  cum  ver- 
tebris  dorfi,ubi  articulos  mobiles  conftituunt  (a)  , 
firmiter  junguntur;  &tuberculum  alperum  iuxta 
capitulum  anterius  ,  cui  ligamentum  inferitur  , 
capitulum  vero  antenus  deficit  in  duabus  vel  tri- 
businferioribus  .  (b) 

Ij^  In  STERNO  attendendum  ad /Itum  3  fi-  <^^y, 
guram  pugionis ,  /lattim  in  infante  ^  ubi  ex  plu-  ^ 
rimisfruft.'s  conftatCcJ;  numerum  fruftoium  in 
adultis ,  ubi  modo  unum  ,  modo  duo  ,  modo  tria; 
fubftantiam  fungofam  ;  partem  ejus  fuperiorem  , 
tnanubrium  ^[(kdim  3  in  qua  utrimque  cavitas  pro 
clavicularum  articulo  ,  cartiJagine  mobili  inftru- 
<^a  ;  partem  mediam  ,  qua?  anguftifllma  ;  &  in- 
feriorem  ,  qua?  latior ;  cui  adhirer  cartilago  ,  6k) 
iiguram  ,  enftformis  (iwQ  Xiphoides  di^tz  ,  faepe  bi- 
furcata,  non  raro  tota  offea  ;  cavitates    laterales 

utrim- 
(tfJDe  mlrabili  effedu    harum  articulationum 
in  refpiratione^vid.W/ni/ox;!;  in  Hiil.  Acad.Reg. 
An.1720. 

(b)  De  collarum  &vertebr3rum  mirabilicoali- 
tu  \id.Connors  diderc.Medico  phyficac  . 

(c)  Quomodo  in  infantibus  non  folum  ex  variis 
ofTibus  conftet,  verum  etiam  tam  ingenti  vaforum 
fanguiferorum  copia  abundet ,  videri  poteft  in 
^«•^/cfe.Adverf.Anat.Decad.II.Tab.II.fig.s, 


42         De  ofphus  Beynl  &  Innomlnatls» 

wtrimque  fepteni  y  pro  articulo  cum  coftis  verls^ ;: 

Ufus  fterni  eft ,  r.  partem    anteriorem    ped:oris 

formare  i  2.  coftas  &  claviculas  fuftentare  i  3. 

defendere  partes  pedtori  inclufas :  4  infervire  in- 

fertioni  mediaftini ,  pro  cordis  fuftentatione  j  & 

mulculorum  variorum . 

^jjaln^       li^'  Ultjmam  trunci  partem  conftituunt  diio 

nomina-  offa  ,  INNOiMINATA  quidem  vulgo  didajquae 

r<i,  Ue-  vero  in  infantibus  &  pueris  ex  tribus    fruftis  di- 

uMf  if'  ftiniftiirimis    componuntur,  quorum    quodlibet 

chiumy  fuum  nomen  habetjvocaturque  fuperius  ILEUM 

«^  «w-  anterius,  OS  PUBIS  five  pefiinis ;  inferius  8c 

his,       pofterius ,  OS  ISCHIUM.  Hsec  interventii  car- 

tilaginis  junguntur  quafi  in  medio  (d)  infignis  il- 

Jius  cavitatis ,  acetabulum    didse,  &  ad  puber- 

tatem  ufque  ibidem  did:in<5la  videri  poftunt  i  po- 

ftea  vero  concrefcunt ,  &  in  unum  os  abeunt,  ita, 

ut  ne  minimum  priftina?  divifionis  veftigium  rc 

linquant. 

137.  Junguncur  in  patte  pofteriore  utrinque 
ofli  facro  per  cartilagines  &  ligamenta  ,  fir- 
mumque  articulum,  licet  quodammodo  mobi- 
lcm  y  ibi  confticuunt  ;  atque  cum  hoc  ofife  cavi- 
tatem  ,  qua^  pelvis  vocatur,  conficiunt.  Inan» 
teriori  vero  parre  ofla  pubis  inter  fe  per  carti-^ 
lafTinem  coeunt  (b)  ;  ubi  quandoque  in  mulieri- 
bus,  pi-:^(ertim  junioribus  ,  in  partu  difficili, 
didu<Aa  cartilaome^parum  a  fe  invicem  recedunc 

w 

(a)  Male  igitur  a  qulbufdam  alTeveratur,  aceta- 
bulum  in  ifchiofoloexiftere  ,  cum  commune  fit 
omnibustribus . 

(b)  Santoiinus  conjun(Sionem  horum  ofnum 
non  per  fynchondrofin  fieri  exi/iimaf ,  1.  c.  Cap.' 
XI.  §.  IV.  quod  Veio  aliis  dijudicandum  relina» 
quo. 


Ve  ogibus  fternl  &  innontinatu,         4  j 

(a)y  pro  foetus  egreflu  facilitando  .  Cohaerent  vero 
fixcofTa  ulterius  ucrincjuecumoiTe  facro  per  duo 
^dhllC  pecftUftriit  robttfia  Hgamenta  ,  tranfverfum 
quafi  digitum  lata  ,  &  tres  quatuorve  di^itos  lon- 
g^(b)j  quorum  fuperius  ab  apophyfi  ifchii  acuti 
pofleriori  ad  os  facrnm  abiti  akeium  vero  &  infe^ 
rius  tubercuUm  ifchiioCii  facro  jungit;  quibus 
tamen  nonobftantibus ,  osfacrum  &:  ofla  ilei  in 
partu  a  fe  invicem  lecedere  cbfcrvai  unt  varii.  (c) 
I^Sf  Ceterum  in  offibus  innominatisconfideran- 
da  fignra  j  fMperficies  excerna  &  interna  ,  pro 
Variorum  mufculorum  ori<iine  i  af.fhyfcM  du^ 
^nteriores  ,  fuperior  j  &infer:or  ,  ac  lUjaepofte- 
riores ,  ampla&acuta;  iV/c/Yyc^  mai^n :  inter  has 
duas  pofleriores  i  crifia  ilei  ;  i^betculHm  five  tu-* 
herofitas  ifchii  ^  variis  mufculis  8>:  Ii<^amento(»  ^7) 
prtum  prjebens  ,  foramen  odi^  pnbis  &  ifchii  com-» 
rnune  j  ovale ,  omniurn  in  Gflibus  maximum  & 
piembrana  claufum  y  pro  pundlo  Hxo  mufculorum 
obturatorinTi  ;  acetabnlnm  (d)  pro  femoris  articu- 
Jatione  ;  ]t\  quo  minor  cavitasj  pro  olandulac  mu- 
cilaginofx  fitu  commodo  ;  d^  indfura  3  pro  vafo- 
rum  inh^nc  glandu|am&  ligamentum  teres  (e) 

fe-» 

(a)  Au(ftores  varii' j  qui  hoc  obfervarunt ,  ci- 
tantur  in  Morgagni  Adverf  Anat.ni.p.58.&  S«<x/-» 
fart.  vander  Wiel.Obf  Cent.I  ^-289.  idem  tefla-' 
tur  Santorin.  l.Q, 

"^  (b)  vid,   de  his  ligamentis    Covvperi  Myoiom» 
nova.  itemque  Santorinui  p.!75. 

(c)  VaraushziX.ii.GnilLemeau  Oevur.  chir.p* 
^98. 

(d)  demirabilibus  cjus  yafis  vid^l^^^/cfc.Adver- 
iar-Anat-Dec  lI.Qbferv.i .. 

(  e  )  Haud  pridem  \uttx  jindrynm^VetUum 
PariftUtoortae  funt^  utrmn  hoc  ligamentuni 


44  ^^  OjfihHS  InnomtnAth, 

femoiis  ingrefTu  ;  locus  infertioms  hujtis  llgamen- 
tij  3i  fitperciliacum  eoitnn  ufu  notancia  . 
'diferen-     T59.  Denique  hic  ncn  negligenda  eft  confide- 
ttte  in     ratio  diverf<e  conflitutionli  horum  ojjitim  in  mnlieri" 
fnare  &  bus  &  viris ',  in  mulieribus  enim  tenuiora  funt, 
femina.  &  magis  a  feinvicem  diftant,  quam  in  viris,  pr^- 
fertim  ofsa  pubis  :  ut  fic  non  fohim  cavitatem  pel- 
vis ,  ^Q<i  &  anguliim  inter  ofsa  pubis  &  ifchii,  ma- 
jorem  efficiant ,  pro  foetus  commodiori  geilatio- 
ne  3  faciliorique  in  partu  exclufione  . 
\)jtfus  ,         140.  t7«/ horum  ofllumj  prgerer  jam  indicatos, 
funt  I.  fuftentatiofpinae  dorfi  ^  omniumque  par- 
tium  fupenorum  ;  2.junclura  reliqui  corporiscum 
fc.iioribus ;   5.  mufculorum  multorum    origo  :  4. 
formatiopelvis ,  quse  pars  eft  abdominis ,  &  de- 
fenfio  partium  contcntarum . 

DE  EXTPvEMITATIBUS  SIVE 
ARTUBUS. 

dehra'       T4r.  Extremttates  {unt  vel  fuperiores  ,  vel  irl- 
ehiis »     feriores;  fuferiores ,  manus  aut  brachia  ;  infe^ 
riores  y  pedes  audJunt . 

142.  Superiores  CompleCtumin  fcapulant,  cUvi* 
cuUm  i  oshumeri  yfiWQbrachii  y  cubitum  j  &  ma* 
num  extremam, 
(capuU,  145.  in  SCAPULA  ,  qua?  GrsEcis  homoplatar 
vocatur^  confideramus  /itum  ,  numerum  ,  figu- 
ram  ,  connexionem  ,  fubflantiam  renuera  ,  fatis 
firmam,  caput  cum  cavitcte  glenoidea  ,  (  quam 
nonnulli  acetabulttm  fapuU  zppclhnt  )  collum  », 

Ba- 

vocandum /it  i^rf  / ,  ^n  flanum  ,  Planum  revera 
incadaveribus  deprehendltur,  non  teres  :  atta- 
men  ufu  invaluit ,  ut  prsEflantifTimi  etiam  Anato- 
mici  illud«yffjappellaverint. 


is,  Ve  Brachih  ,  ScapuU  &  CUvhuU  ,  45" 
Bafnj  angulos  diios  ,  fuperiorem  &  inferiorem; 
co/?ai  fuperiorem  &  Inferiorem  i  fuperficiem  an- 
teriorem  3  qua  coftis  incumbic  j  Ixvem  et  conca- 
vam  ;  pofteriorem  vero  ,  inxqualem  ;  ffinam 
prxterea  ,  criftam  ,  acromion  ,  cavitatem  fupra  et 
infra  fpinatam  ,  procefsum  coracoidem  :  duas  in- 
cifuras ,  unam  inter  acromion  &  coJIumj  ulte- 
ram  in  cofta  fuperiori  ,  juxta  procefsum  cora- 
coidem,  ubi  mufculus  coracchyoideus  oritur  : 
iigamentum  robuftum  ,  acromion  et  procefsum 
coracoidem  jungsns ,  atque  luxationem  humeri 
furfum  impedicns .  Vfus  ,  ifuflinere  et  ccnne- 
(Stere  brachium  cum  trunco  ,  2.  ortum  auc  fi- 
nem  prxbere  multis  mufculis  ;  5.  defendere  a- 
liquo  modo  contenta  thoracis .  Denique  nota- 
mus  ,  acroii.ium  ct  procefsum  coracoidem  in 
junioribus  efse  cartilai^ines  ,  po/lea  fieri  epi- 
phyfes ,  et  tanquamofsa  dif!in(Sa  circa  annum 
XVI.  imo  circa  vigefimum  ,  quod  in  primis  de 
procefsu  coracoidem  valet  ,  adhuc  deptehen- 
di  . 

144.  In  CLAVICULA  ,  quseprimum  fere  os  ^i^^^^ 
in  foetu  ,  obfervamus  nominis  rationem  ,  nume*  ^^^^ 
rum  3  fitum  tranfverfum  ,  ec  connexum  cum 
fterno  atque  acromio  ,  interventum  cartilagi. 
nis  mobilis ;  figuram  ,  quafi  Jittera?  /  j  fubftan' 
iam  ,  fpongiofam  ,  fragilem  ;  corfus  ,  pio  pun- 
(f^o  fixo  mufculi  pe(5lor^Iis,  deltoidis  ,  malioi- 
dei ,  tiQ.  tifrotu^trantiam  pro  mufculo  fubcla. 
vio ,  unde  etiam  Ji^amentum  ad  procefsum  co- 
racoidem  abit;  duas  extremitates ,  rotundiorem^ 
qua?  cum  llerno  ct  cofla  prima  jungitur;  pla- 
niorcm  ,  qua:  cum  acromio  articulatur  :  defe- 
ftum  in  plerifque  quadrupedibus  :  ufum  I-  pro 
brachii  fuflentatione  ,  ne  nimis ,  ut  in  beflus  , 
yerfus  pe(^us  ruat;  quo  ipfo  magna  brachio  a- 


4^  t>e  Offe  humeYi  &tutfUb, 

agilitas  conciliatur;  2.  pro  mufculorum  varlo* 
rum  ori^ine  ;  ^.prodefenfione  magnorum  ,  qu^ 
fubjacent  ,  vaforum  fubclaviorum  . 
^^  ^^_       545-  ^^  OSSE  HUMERI    five  BRACHlt 
,     confideramus  primd  fitum,  jun<5turam3  magnitii- 
^*'*  *  dirtem^*  deindefo»-/?»/  multis  mufculis  pro  ori- 
o^ine  vel  fine  infervienss  quod  fuperius  CrafTius 
efl&  rotundius  3  inferius  tenujus&  comprefTuisi 
porro  protuherantiAm  afperam  circa  medium  ,  cui 
ipeciatim  mufculi  deltoides  &  peftoralis  inferun* 
tur  j    fpinam  externam  &  internam  ,    in  duos 
condylos  definentesj  intus  cavitatem  infighemi 
medullam    concinentem  :  motum  prae  omnibus 
teliquis  offibus  liberrimum  ,  five  ampliffimum  & 
14<>.  in  e^tremttate  VGVO  e)usfuperioiri  ^  capui  y 
tiiagnum  j  levi  caVeje  fcapula?  juH(ftum  ,  hinc  tarrt 
facilc  excidit:  collum  3  cui  ligamentum  annulare 
et  multi  mufculi  bicipitis    includentem  :  tc  dud 
tubercula  ,  maius&  minuSi 

147.  In  extremitate  irtferioriiRgiiram  et  articuld- 

tionem  cum  offibus  cub]ti,ope  trium  capitulorunl 

et  duarum  cavitatum  :  (a)  diwscondyiosi  five  tu- 

bercula  ,  quorum  externusextenforibus^  internus 

flexoribuscarpi  pundum  fixumlargitur  i  duas/o-» 

'ifeat,  anteriorem  et  pofleriorem  ,  in    extenfione 

et  flexione  cubiti ,  duos  ulna^proceflus  alternatini 

excipientef^  •     ,        ., 

tulitUi     148.  IriCUBlTd  Confideramus  genefatim  fi- 

tum  ,  numeriim  offium  binarium  3  ulnam  fiwe  c«- 

bitum  ,  flridle  fic  di^tum  ,  et  radium^  ob  flexio- 

jlis  feu  motus  diveffitatemjmagnitudiriem  et  cra(- 

fitiem  eorum  diverfam  ;  )unSiufam  3  tam  inter  fe 

Iftextremis,  quam   cum  ofTe  humeri  et  cirpoj 

(a)  Delineatur  hic  artlculus  a  C<«^;oTab.<. 


Ve  Offe  httmerl  &  Cuhlto  l  47 

ligtimentum  robuflum  j  ouo  utrlufqiie  corpora  col- 
Jigantur ;  i.  pro  iirinioiiconnexione  ;  2.  promu- 
fculorum  hic  copioforum  conimoda  origine. 

149-  Speciatim  in  IILNA  ,  (  quae  et  cubitus  ulna* 
dicitur  )  fimanus  fupina  con/iderarur ,  notamus 
iitum  interiorem  :  Jongitudinem  radio  maiorem  > 
angulos  five/jpiwrfx  tres,  qnarum  exteriori  prx- 
di^S^um  ligamentum  (§.]48.Jduabus  vero  internis 
mufculi  varii  inferuntur.  Motum  admittic  flexio- 
nis  &exten{ionis . 

150,  In  extremitate  fuperhrf  ,  cavitatem  I.  in- 
fignem  ,  Jigmoideam  diiftam  3  aut  femilunarem  , 
cum  eminentia  in  medio  ,  eminentiis  etcavitati 
ofTis  humcri  refpondentem  i  i.cavitatem  exiguam 
in  latere  externo  ,  pro  articulo  cum  crifta  radii: 
duos  ffocejfus ,  anteriorem  coronoidemj  et  poftc- 
riorem  anconaum  /ive  olecranum  ,  eorumque  ufus : 
co//«i»,et  mox  fub  eo  tubercuium  3  pro  infertionc 
mufculi  brachialis  interni  ,  flexoris  cubiti » 

1^1.  Ininferiore ,  capitulum  ,  malleolum  quafi 
conflituens ;  inquoi.  cavitaslcvior  proarticulo 
cum  carpo  :  2.  afophyfis  parva  flyhides  ,  pro  fir- 
mioriarticulatione  carpi  ,  nehicfacils  luxetur; 
ct^^crifia,  pro  articulo  cum  radio;  4-  cavitas 
inter  hanc  criilam,  et  procefTum  flyloidem  ,  pro 
fitu  tcndinis  mufculi  uln^ris ,  carpi  extcnforis  > 
notanda « 

152.  In  RADIO  animadvertimus  fitum  exte-  raditts 
riorem  :  longitudinem  ulna  minorem  ;  fpinamiCUi 
iigamentum  (148  J  inferitur^  w«*i»»f  pronum  ec 
fupinum .  (<») 

(tf)Radium  inquadrupeJibus  arfte  concreturn 
cflTe  cum  ulna  ,  ficuti  iibula  cum  tibia  :  quu  illis 
motus  pronusccfupinusdeeft  ,  nQMiic  SchelhMm^ 
•Analea.difren.V.f,/. 


4^  Ve  Ulna  &  ^adto  • 

'-  lyjj  Inextremitate  fuferiori ,  capltulum  CUfrt 
cavitate  glenoidea  pro  articulo  cum  capitulo  hu- 
meri ,  ejus  crifiam  ,  quae  cum  ulna  ad  latus  arti- 
culatur  ;  collum  :  et  ultimo  t«^erc«/M»ij  pro  mu- 
fculi  di{li  hicipitis  ,  infertione  . 

154.  In  inferiori  y  fpeClamus  capitulum  fupc- 
rioricrafliuset  anguloflus ,  in  cuius  extremo  ma- 
gnafofiit,  pro  articulo  cum  carpo  ,  in  latere  in- 
teriori  ,  foveam  ^  pro  rotatione  criftae  ulna?j  iti 
latereexteriori  ,  apophyfinhrevQxj]  .^  crafsamjpro 
praediiflo  carpi  articulo  firmando  :  in  fcie  pofte- 
riori ,  aliquot  leves  inclfuras  :  in  quibus  collo- 
canturtendines  mufculornm  extenforum  manus 
et  digltorum  ,  prsfertim  vero  pollicis . 

15;.  Sequitur  iam  MANUS  EXTREMA  , 
qnxin  carpuwi  ntetacarpum ,  dlgitofjtt  oJSa  fefa. 
tnoidea  dividitur  , 

IS^.  In  CARPO  confideranda  </f/7»i?/oj/»f«/ , 
officuU  oBo  in  Infantlbus  adhuc  cartilaginea  ; 
horum y?^«r<t  irregularis  ;  connexio  ,  pars  pofte- 
riorconvexa;  pars  oppofita,  concava,  procom- 
modiorltendinum  et  vaforum  ad  manum  ,  digi- 
tofque  tranfitu  ;  ordoduplex  ;  fuperior  five  prl- 
mus  quafi  capitulum  efficit ,  pro  artlculo  mobih 
cum  radio;  inferlus  verocavitatem  format  pro 
reciplendo  ordine  inferiorl ,  qui  offibus  metacar- 
pi  jungitur,  ubi  vero  in  artlculopriml  et  fecun. 
di  ordinls  horum  ofticulorum  inter  fe  motus  de- 
prehenditur  .  (a)liinc  articulus  offiumcarpi  tri- 
plexeft;  i-interfea  2.cumcubiro,  j.cumme- 
tacarpo .  (i>) 

157. 

(a)  Manifeflam  hanc  in  medio  carpo  artlcula- 
tlonem  fe  primo  obfervafse  affirmat  idemSchelham 
jn  ProgrammateJenenfi  ultimo. 

(b)  Suntj  gui  carpi  ofliculis  nomina  imponunt ; 


Ve  Manu  extremx  &  Caypo ,  49 

157.  In    METACARPO    examinanda   cjfa    m«ta'» 
quatuor  y  eorumque  triplex  quoque  j  cum  inter  C4rpwi. 
ie  ,  tum  cum  carpo  &  digitis  articuUtio  j  atque 
inquovis  elfe  corpus  ik  extremitates  .  In  corf  0- 

ribus  3  figuram  obiervamus  quafi  teretem  j  ca- 
vitates  intus  pro  medulla;  magnitudinem  ,  of- 
fa  digitorum  fuperantem  .  Pars  gibba  five  po- 
fterior  earum  dorfum  manus  ,  concava  >  volam 
conficic.  Corpora  a  fe  invicem  diftant ,  &  in- 
terftitia  mufculis  3  imerojfeis  didis  ^  digitos  mo- 
ventibus  j  replentur ;  capitula  vero,  fiveextre- 
mitates  jund;2E  &  contigua?  funt .  Magnitudint 
inter  fe  diffeyunt  :  illud  enim  ,  quod  digitum 
minimum  iultentat ,  minimum  eft  ;  fubffrquen- 
tia  verfus  pollicem  3  fenfim  fiunt  longioia  j  ali- 
ter  quam  offa  digitorum  .  Extrcmitas  carpo 
junda  irregularis  ell  figuras ;,  fed  qux  digitos 
tangit  i  capitula  habet  rotunda  fatis  magna  , 
quoe  cum  cavitate  glenoidea  digitorum  articu- 
lantur  . 

158.  In  DIGITIS  noramus    littim   ,    nume-  digiti . 
rum  j  nomina  cuique  peculiaria  :   ut  pcllex  ,  /n- 

dex  y  mediitt  i  annularis  3  auricuUris.  Oila  tria 
funt  in  unoquoque  ,  quae  tresordines  ,  fhaUn- 
gas  di(5las  conficiunt  :  quarum  fuperiores  lon- 
ge  majores  inferioribus .  Suferficies  earum  ex- 
terior  gibba  eft  ;  interior  plana  &  concava  , 
ob  prehenfionis  commoditatem  .  Prima  phalan- 
ga  y  ubi  cum  capitulis  metacarpi  jungitur ,  ca- 
vitatem  habet  liJenoideam  ,  &  motum  quaqua- 
verfum .  In  alcero  extremo  duo  capitula  ,  cum 
duabus  cavitatjbus  fecundx  juncta,  ubi  flexio 
tantum  6c  extenfio  fieri  potefl  :    quod  eodem 

D  modo 

quod  vero  fupervacaneum  effe  cenfemus  .  Si 
laaien  forte  diftinguenda  vel  n^minanda  ^  nu- 
mero  illud  fieri  polle  cenfeo. 


50  De  Metacarfo  &  Vlgltls  . 

modc  inter  fccundam  &  tertiam  fe  habet.  Iii 
fuper'ori  extremo  phahn^x  fecundae  &  tertix  , 
inter  duas 'cavitates ,  exigua  eminentia  adeft  j 
eundem  prsifans  ufLim  3  quem  olecranum  .  Ex- 
tiemitas  ulcuna  tertiae  phaiangas  apicem  habet 
pau'o  litiorem  ,  quam  corpus,  ut  digitorum  ex- 
tr,ema  liant  amplioraj  pro  variis  ufibus. 
pollex»^      159^'   POLLEX  fpeciatim  crafliora  habet  of- 
fa  :  quorutn  primum  figura  ,  articulatione  >  li- 
tuque  qujof.m  convenit  cum  oflibus  metacar- 
pi  ;  verum   motu  ab  his  ditfert  .   ydrticuiatio  aU' 
tem  primas  phalangae  cum  fecunda ,  &  fecun- 
dae  cum  tertia  ,  coincidunt  cum  articulatione 
&  motu  fecundae  ac  tertisE  ceterorum    digito* 
rum     In  reliquis  digitis,  praeter  ea  ,  qua?  jam 
di(^afunt,  nihil  peculiare  notandum  occurrit . 
Reflant  oj(/rf  fefAmoidea  manus  examinanda  :  kA 
de  his  infra  §.  i8o- 

DE   EXTREMITATIBUS   INEE- 
RIORIBUS. 
i(5o.    EXTREMITATE5  INPERIORES  , 
PEDES  did"as,  conftituunt ,  femur  ^  tibia  live 
crus  r  fatella  y  pes  extremus   &  cffa  fefamoidta  % 
totum  corpus  fubftentantes  . 
femur*       i^'-  InFEMORE,  maximo  &  robufti(fima 
totius  corporis  ofle  ,  confideramus  litum  ,  nu- 
rrierum  ,  fiijuram  >  magnitudinem  ,  raotum  ,  cor- 
pus  &  extremitates ,  una  cum  eorum  ufibus . 

\62.  In  extremitate  fuperiori  perluftramus 
I.  caput  magnum  ,  &  in  hoc  fojfam  ,  pio  liga- 
m^r^to  'Tothndn  i  f]\'Q  trreti  vulgodidio,  (  Lcet 
revera  fUnum  fic ;  J  (a)  quo  acetabulo  junsitur  , 

ne  fa- 
(a)  De  lite  circa  boc  figamenrum  v\\,T-xamen 
de  divers  points  d*  Anatomie  &c.  par.  M»  ./i»^^»'/» 
pag.  77.  &feq. 


DeFemorel  si 

he  fdclle  luxetur  j  locumque  ubi  hoc  ligamen- 
tum  acetabulo  adhaeret  jfitum  capicis  bbiiquum» 
&  tiriiculumQmn  acetabulo  .  2.  coUum  ^  cui  li- 
garrientum  robuftum  annulare  ^  ab  ambitu  ace- 
tabulioriundumj  inferitur  j  (a)  quod  colluiri 
&  capucquafi  in  caf/«/i  continet  j  pro  firmiori 
articulationc  .  Piasterea  colli  hujus  progreflfumi 
non  perpendicularem  ,  fed  obiiquum  ,  fere  ho- 
rizontalem  >  extrorlum  verqentem  3  pro  femori- 
bus  magis  disjungendis ,  ut  firmius  ftare  &  ince- 
dere  queamus  ,  &  ob  rheliotem  multorum  mu- 
fculorumhic  requifitorum  collocationem  i  fub- 
fiantUm  ejus  fponi^iofam  ,  cavernofam,  ob  quarrl 
faepefrangitur  j  foraminuU  pro  ingrelfu  vaforuni 
nutrientium  .  5.  duas  apophyfesj  tYochanierei 
diftasi  majorcm  five  externum  ,  &  minoreni 
five  internum  ,  mufculorum  femoris  infertioni- 
bus  infervientes  ,*  quae  vero  una  cum  capite  ante 
pubertatem  diflindtasepiphyfes  fu nt .  (b) 

161.  In  extremitate  infetiore  Contemplanda  ^ 
i.  duo  cdpituLa&C  c^\\X.zs  media  ,  pro  articulo 
fcum  tibia  y  2.  cavitas  poflerior  y  pro  tuto  vafo- 
irum  ad  tibiam  tranfitu  ;  ^' cavitas  anterior  y  pro 
patellae  collocatione  &  motu  ;  4.  duo  condyli  y 
iive  tubercula  juxta  capitula  ,  pro  mufculorum 
D     2  pedem 

{a)  Delineata  haec  vid.  in  Fe[aL  cap.  de  Liga- 
rhentis ,  &  Bourdon.  Tab.anat.5  fig.  5  i.Vafa  ve- 
toeorum  eleganter  depida  in  J{uyfchii  Adverf; 
Anatom.  Decad.  II.Tab.  III. 

(b)  In  fuperiori  parte  artlculi  femoris  & 
oCTis  innominatl  ligamentum  effe  robuflum  ,  a 
D.  Vouglat  inventum  ,  quod  valde  muniret 
hunc  ajticuhim  ,  ne  mole  corporis  hic  fierec 
luxatio,  fcribit  Chefelden.m  Anatomefua  .  Ve- 
rum  quiaillud  clarius  non  defciibit,  reperirfil 
ftucufque  ngn  potui  i 


$2  t)e  JFemore 

pedem  moventium  pun(5lo  fixo  ;  in  quoriim  ex- 
teriori ,  in  peculiari  confpicienda  fovea  3  fas- 
pe  infigne  os  felamoideum  i  quandoaiie  etiam 
minus  in  altero  tuberculo:,  prsefertim  in  valde 
fenibus ,  reperitur  .  (a')  Tota  ha?c  extremitas 
ad  pubertarem  ufque  diflin^iflima  confpicitur 
epiphyfis . 

164.  Incorpore  femoris  notamus  faciem  ante- 
^riorem  convexam  ,  pofteriorem  concavam  i  ejus 
obliquitatem  fingularem  j  five  naturalem  infle» 
Xionem  >  robur  ingens  ;  fpinam  ,  five  Uneam  af' 
feram  3  pro  mufculi  tricipitis  infertione  j  &"  ca- 
vitatem  magnam  ,  pro  medulla  mulraconden- 
da  .  Ufus  oUuim  femorum  efl ,  ut  corpus  five 
truncum  fuftineat  j  quando  flamus  vel  ambula- 
mus ,  &  ut  fuper  capitibus  eorum  prarcipua  to- 
tiuscorporis  ffexio  fiat .  (b) 
fdtellf.  j^^  PATELLA,  qux  &  ROTULA  di»5ta  , 
confideranda  offertfitum  ,  figura^  ,  numerum  , 
magnitudinem  ,  craflTitiem  diverfam  3  fuperfi- 
ciem  anteriorem  ,  sequalem  ,  leviter  convexam; 
&  pofleriorem  ,  inxqualem  ,  eminentia  &  dua- 
bus  foveis  prseditam  i  fubflantiam  fpongiofam 
&  fragilem  i  connexionem  per  tendines  &  li- 
gamenta  cum  femore  (c)  &  tibia  ;  motum  afcen- 
dentem  &  defcendentem  in  flexione  &  exten- 
fionetibiae;  &  deniquc  ufum  >  pro  robore  con- 
ciliando  mufculis  tibiam  extendentibus ,  qui- 
bus  pro  trochlea  infervit  ,  ut  firmius  flare  & 
jncedere  valeamus  .  In  infantibus  ,  imo  &  in 
pueris  ,  mere  adhuc  cartlLiginea  efl . 
tihU*       166  In  TIBIA  five  CRURE  in  univerfum 

nota- 

(a)  vM.^^iel-neatio  corum  Tab.noflra  I  fig.  2,^. 
&4.  C^)  5cy;e//;4w.AnaIe<fl.difr.VI.§.7i. 

(c)  Lijramentum  .  quo  femori  jungiturj  vid.jn 
V^i^yfch.  Thef.  anat.  VIL  Tab.j.iig.u 


teTatelU  &  TihU  :  f  ^ 

notamus  fitum ;  os  duplex  ,  tibiam  ilricle  i\t  di- 
^am  i  &c  fibuUm  ;  magnitudinem  &  craflfitien* 
horum  diverram  ;  aiticulationem  utriufqU^ 
tam  inter  fe ,  quam  cum  femore  &  pede  extre» 
mo. 

167  IntihU  fpeciatim  fitiis  ih  interiori  cru* 
risparte^  corpus  &  extremitates  perpendenda  . 
In  extremitate  vero /"«ffr/oyf  cra(l"ities ,  duae  c^- 
vitates  glenoidexj  pro  articulo  cum  femore  , 
quibus  duae  cartilagines  femilunare s  moh\h$  in- 
cumbuntj  (a)  eminentia  interje(fla  3  qua/i  bifi* 
da  ,  pro  nervoforum  &  quafi  cruciformium  li- 
gamentorum  ,  quibus  femori  junoitnr  (  h  )  y  m\-* 
fertione  i  cxvitas  pofl:  hanc  eminentiam  ,  jn 
qua  gUnduU  mucofa  colloc^tur .  In  facie  antc- 
riori  tuberculum  ,  cui  extenfoies  tibise  ,  quibus 
pateJIa  innata  eft  ,  inferunruri  ad  Jateia  duo 
tubercuJa,  pun(5lum  fixum  pratbentia  mufcuJis 
quibufdam  pedis  exrremi  ;  quorum  exteriori 
etiam  ar(fle  jungjtur  fibula  :  fic  tamen  ,  ut  ha;c 
nihiJ  faciat  ad  articuJum  cum  fcmore  ,  quia  fe* 
mur  non  attm«:^it . 

168.   In  extremitate    inferiori  ,    notamUS   exca- 

Vationem  pro  articulo  cum  tarfo  ;  in  latere  exte- 
riori  aliam  pro  artirnlo  cum  fibuJa  i  in  latere 
interno  apophyfin  craffam&  robuflam  ,  mallet- 
lum  internumdl£t2m  ,  pro  articuli  pedis  firmita- 
te  .  Utraque  extrcmitas  ad  pubertatem  ufque  ex 
diflin(flisconflatoffibus  . 

16^  In  coy;>orf  rres  anguJos  five  fpinas :  qua- 
tum  exteriori  Ugamentum    interojfeum  jungiturj 

D     s  fibu- 

C«)  vid.i«0r^tf^^7.Adverf  II.fig.IV.&  V.W/«x- 
tovvin  Hifl^.Acad  Reg.  Scient.  An.  i/i^.qui  de 
illarum  mechanica  difpo/Itione  &  ufu  eJeganter 
differit  &  Canf.Tab.j.fig.^. 

(if)  BQHrdQn.Tzb.  anat.  V.  fig.n» 


54  ^'  TihvU  • 

fibulam  cum  hoc  conjungens  i  anterior  acuti(fif 
(  ma  eft  i  fe4  roboris  cauiracrafififlrima,  fola  cute 
I  &  perioftip  te(^ta  :  qtiapropter  in  contufione  ejus 
'  dolorum  valde  fen/ibilium  fafpe  caufia  .  Hi  an- 
guli  in  infantum  tibiis  vix  apparent ,  fed  eorurri 
tibisE  fere  cy/indrica?  funt  j  tandem  vero  angu» 
lofa^liunt,  Denique  tibia  intus  cavitatem  pro 
m^dulla  habet  infignern  . 
fibuU,  170.  InFIBLlLA,  qu«  &  PERONE  audit , 
examinamus  fitum  &  junchiram  ,  longitudi- 
peni ,  craflTitiem  valde  exiguam  ;  capitnlum  fw* 
ftritts  3  quod  articulationem  cum  femore  non  at-? 
tingit ,  fed  tantum  tibias  lateri  externo  jungi- 
tur  y  inferluf  ,  malieolus  fXfernus  di(5j-um  ,  ad 
articulum  cum  tarib  coneurrit ,  fua  eminenti^ 
articulum  firmat  ,  ^c  fic  facilem  luxationem 
muItu.TTi  impedit .  Corpus  fere  criangulare  eft  j, 
&  a  tibia  dift^at  i  ejus  fpinas  acutiori  ligamen-^ 
tum  inferitur  interofeumi  quod  cum  tota  fibula 
pro  commodiori  inicrtione  mufculorum  multo- 
rum  pedis  extremi  infervit.  MG$um  r/^/<euni- 
ce  iequitur,  nullum  habens  peduliarem  . 
pnf:(^  '^^-  -^"  ?^^^  E^CTREMp  confideramus 
C^^^j^^  jfitum ,  longicudinem  in  homine  prse  reliquis 
animalibus  longiflfimam  ,  ob  firmiorem  incef- 
fum  >  pedis  deinde  dorfHm  i  pUntam  ,  quae  con-? 
cava ,  ne  vafa  ,  dum  homo  ftat  vel  ambujat  j, 
facile  compiimantur  ;  partes  ,  quibus  ,  dum 
ftamusyel  ambulamus ,  proprie  in/iftimus  ;  di- 
vifionem  intarfum  y  metatarfum  >  digitos  &  ojp^ 
fefamoidea  , 

*  172.  In  TARSO  notamus  iTtum  ,  numerun^ 

*  *  feptenarium  ofl]um  ,  ut  ajlragalus  ,  calcaneitm^of 

navicuUye  ^  cnboi^es  ,  &  tria  cuneiformia  i  horurn 
figuram  irregularem  ;  articulationem  cum  ti-? 
bU^  inter  fe  ^  &  cum  oHibus  metatavfi:  atque 

QQnz 


Ve  Tede  extremo  &  Tatfo  .  5  j 

connexionem  per  ligamenta  fortifTima  ;  deni- 
que  ftatum  Jn  recens  natiss  ubi  pluraque  adhuc 
lunt  cartilaginea  . 

175.  Nominatim  in  a/lragctlo  ,  qui  $z  talus 
vocatutj  fitus  j  figura  ,  articulatio  cum  tibia  , 
fibula  }  3c  calcaneo  3  atque  capitulum  pro  aiTti- 
culo  cum  naviculari  pra^cipue  notanda  . 

174.  Incalcaneo,  ku  Oj(/<r  Ci«/c//,  coniideran- 
duslitus,  figura  ,  ma^nitudo  ,  articuIar:o  cum 
aftragalo  &  olTe  cuboide;  apophyiis  retrorfum 
prominens ,  ad  lapfum  fupinum  prchibendum  > 
jn  cujus  faciem  pofteriorem  inferirui  tendo 
Achillis  omnium  fortifTimus  .  In  Iac»^re  irc^  rio- 
ri  excavatio ,  pro  tuto  vaforum  tranfitu  ad  me» 
tatarfum  &  digitos ,  confpicicur  . 

I7f .  In  na-vlcuUri  feu  fcaphnide  ,  fltUS  ,  af- 
ticulatio  ,  cavitas  glenoidea  ,  pro  capicisaftra- 
gali  articulatione  ;  &  tres  facies  anteriores  , 
olTa  cuneiformia  excipientes  ,  perpendenda  ie 
offerunt  . 

176.  In  cuhoide  luftramus  fitum  ,  inrarfila- 
tere  externo  ,  ubi  faftinet  r.,  mctatarfi  extimum, 
quod  minimo  digito  artici-Ijrur  ,  &  fiinul  os 
metatarii  haic  proximum;  deinde  articulatio- 
nem  cum  ^'.fibus  vicinis ;  .'«c/r^^-am  in  inferiori 
parte  ,  in  oua  os  fefamoidcum  frequenrer  , 
in  tendine  mufculi  rer^nsi  p.^ftici ,  reperitur  . 

177.  lii  olTiL'.'?  trjbus  atncifo/mihuf  (icum  > 
magnuu^imem  diverfim  ,  articulation  m  cum 
navicular' & tribus  oiribus  metatarfi  ,  poll  cem 
fCiiJce:,  fecundiim  (k.  tertium  digitum  fuiien- 
tantibus  . 

178.  In  METv*  TA.RSO  nocimus  fltuTi  ;of-  ^^^^, 
fa  quinque,  iu  quibus  corpora  fere  tcretia  ,  fu-  farfut* 
perius  c  mvexa  ,  inferius  concava  ,  inrerflitia 

pro  CQliwcandis  mufculis  interdffeis ;  capitula 
D    4  poite- 


^6  T>e  Mtfatarfo  &  TfigUls  l 

'  pofteriora ,  cum  tarlo  jundla ,  ingequalia  ante- 

riora,  rotunda  ,  pro  articulo  cum  digitis  ,  quae 
multum  eminentj  ut  vim  mufculorum  digitos 
fleiStentium  augeant  j    magnitudinem  diverfam 
horum  offium  ;  apophyiin  in  extimi  five  quinti 
offis  capitulo  pofleriori  magnam,  cui  pes  3  adeo- 
que  tota  moles  corporis ,  mulcum  infifiit . 
digiti ,       ^79'  In  DIGITIS  PEDUM  pleraque  ita  fe 
habent,  utinmanuumi  attamen  tredecim  ple- 
rumque  tantum  in  adultis,  fa?pe  tamen  etiam 
quatuordecim  hic  inveniuntur  ofla  ,  longe  mi- 
nora  &tenujora3  quam  in  manibus ,  fiipollex 
excipiatur)  .  Motum  habet  ftri(^iorem*  quaai 
digiti  manuum  >  atque  digitorum  maximus  eft: 
pollex  ,  quamvis  folum  diio  habeat  offa  five  in- 
terncdia  ;  reliqui  fenfim  minores,  aliterquam 
in  digitis  manuum  :  digitufque  minimus  ut  plu- 
rimum  ,  &  faepe  etiam  huic  proximus ,  duotan* 
tum  diftinfta  in  fenibus  habentoffa,  quia  duae 
ultimaephalanga;  haud  raro  concrefcunt :  hinc 
non  nifi  duodecim  tunc  numerare  pofTumus  . 
0/fafe.       180.  SuperfuntOSSASESAMOIDEA:qu3e 
famoi'  funt  parva  oflicula,  in  annofioribus  &  fenibus 
dtaj      maxime  confpicua  ,  ad  figuram  feminis  fefami 
aliquando  accedentia  :  quorum  fitus  frequen- 
tiflimus  I.  in  pollicibus  manum  &  pedum  ,  in 
quolibec  fxpe  duo,  non  raro  tantum  unicumj 
2.  unum  in  junftura  metacarpi  &  digiti  auri- 
cularis,  in  abdudtore  hujus  digiti  frequentiffl- 
me  haerens  (a)  ;  j.  unum  fxpe  in  quovis  condylo 
externo  femoris  (b)  ;  4.  unum  fub  ofl^e  cuboide 
tarfi  ,  in  ten-dine  perona?i  poftici  .  Ha?c  quatuor- 
decim  in  virili  a?rate  &fenibus  plerumque  re- 
periuntur  ,   quandoque  tamen  etiam  unum  in 

condy- 
(tfjvid.ejiis  figura  &  fitus  inTab.noftra  Lfig.J. 
C0Tab.r.fig.2.5,&4. 


Vf  Ojjihut  fefa  moideh  .'  57 

condylo  femoris  incerno  ,  fcd  rarifTime  .  Ali- 
quoties  etiam  unum  in  facie  externa  ofTis  meta- 
carpi,  quod  indicemfuflentac ,  intendine  mu- 
fculi  addu(ftoris  indicis  reperi  ;  fafpius  vero  ia 
pollicibus  manuum  altcrum  deefl  .  Plura  igitur 
fedecim  rariflTime  ,  fed  frequentiui  pauciora  in- 
vtuiuntur;  hinc  errant  iili  ,  qui  ultra  quadra- 
ginta  generatim  adeffe  fcribunt  &  numerant ,  at- 
que  cuivis  digitorum  articulo  duo  &  adpingunt  , 
&adfcribunt,  ut  tamen  plurimi  feccrunt .  Om- 
niainhasrent  tendinibus  mufculorum ,  exceptis 
ijs ,  quae  in  condylisfemoris  repcriuntur  :  ha^c 
enim  principiis  mufculorum  innafcuntur  .  Fi- 
gura  &  magnitudo  eorum  diverfa  eft  &  irregula- 
ris  .  In  junioribus  cartilaginea  funt ,  idcirco  fa- 
ciliusinfenibus  reperiuntur .  Mufculispro  tro- 
chleis  inferviunt ,  eorumque  vim  augent .  Conf- 
Notasfub  /igno  (1*) 

DENllMERO    OSSIUM. 

181.  Exhibitis  /ic  oflibus  omnibus  totius  corpo-'»«mf- 
ris ,  facile  jam  erit  numerum  eorum  noffe,  in  quo  vus  of- 
determinando  Audtores   tantopere  varianc .  In  lium  , 
fenibusplerumque  ultra  25o.  non  reperiuntur  ; 
in  juvenibus  &  pueris  major  quidem  eft  nume- 
rus ,  verum  incertior ;  quiamulcain  unum  po- 
fteaconcrefcunt. 

In  cfl/»/tf  expofuimus  fexaginta  novem  :  exqui- 
buscranium>  unacum  fex  officulis  audirus  , 

habet        -14 

maxilla  fuperior         —        • — 15 

maxilla  infcrior ^i 

dentes  in  utraque  maxilla  - —  3z 

os  hyoides        ^—        .        — ~»         5 

larvnx        — .  —  —  4 

In 


II 


5  8  J^e  Tiumero  Ojftum  : 

In  truneo  adfunt  offa  53.  nimirum   vertebrje  24 

coftse  .  ,  24 

fternum  flicet  fxpe  ex  duobus  fruftis  conftet;i 

os  facrum        ■ —        »  i 

os  coccygis         - — -  i 

olTa  innominata  •  2 

In  f;v«r<?»»/f4r/&»/adfunto(Ia  1^8.  ut  fcapulse     2 

claviculx  ;         2 

offa  humeri,         , 2 

— carpi ,  in  iingula  manu  odo ,  16 

metacarpi  ,         ,         quatuor  ,         8 

•"— ^digitorum  ,        — -        ij.  jo 

— -femoris  :         — —         ■ — .      2 

rotulx/ive  patellsE  j         —  ««««  2 

oflTa  tarfi  utriufque  pcdis ;,  i4 

metatar/i ,  lO 

digitorum  .         • ■  • 26 

— —  fefamoidea/iaro  ultra  \€*  reperiuntur  ,  i^ 


Igitur  totius  numerus  fivQfumma  eric     — •    260 

182,  EPIPHYSES  (§.51.  )  in  hominibus  circa 
annospubertatisfacile  adhuc  124,  diftind^as  de- 
monftrari  pofTunt ;  quse  ii  his  2<Jo.addantur  ,  nu* 
merarepofTumusin  univerfum  offa  corporis  hii- 
mani  384, 

DEJUNCTURIS    SIVE   ARLICULATIO- 
NIBUS  OSSIUM  . 
Aejun* 

Huris       18^.  DE  JUNCTURIS    OSSIUM  ,  quarum 
#»wj  fcientia  in  chirurgia  adeo  necc/Iaria  j  Anatomici 

vulgo 


vulgo  agere  folent  in  principio  ofteologiac  i  quod  ego  in 
iineejusj  cognitis  prius  oQibus  ^  redius  fieri  exjltimo: 
quapropter  jam  ad  eas  progredior . 

184«  Gracci  nomina  iis  impofuerunt  Gracca  ,  a  figura 
articuli  &  medioconjungentederumta  ;  in  quorum  ve- 
roexpiicatione,  quia  fcript:res  anatomici  immenfum 
variant,&  confufe  mulci  fcribunt ,  fequenti  modo  eas  , 
^exmente(?<i/f«/ et  fJip}.ocra(ts3  opcime  dilpcfci  atquc 
cxplicari  polfe  credidi  i  al:o  tempore  prulixius  forte 
de  iis  adurus  . 
I8T.  SYivrTHESIS  five  SYNTAXIS  OSSIUM , 
(Lzunii  commiffMra  3  conjunEiio)  genus  eft  apud  hos 
'Auclores  omnium  jun^urarumj  tam  cum  j  quam  iine 
motu,  comple(fi:tns  duas  fpecies  a 

CArthron  i    id  eft,  artkulum  3  junSiuram  '.  quas   con/l- 
derat  contadlum  olfium  five  figuram  conjundionis  ^ 
fine  refped:u  ad  connexionem  .  Hujusfpecies  rur" 
fus  duas  funr : 
CDIarchroJis  j  motum  habens  manifeftum;  qiio  com- 
prehcnditur 
fEnanhtofis jqiiando  caput  profunda:  cavitati  jun- 
I       gitiir  :   fit  caput  femoris  cum  acctabulo 
\  Arthrodia  j  quando  caput  cavitati  leviori    jungi- 
I      tur  :  uc  junttura  hiimeri  cum  fcapula  f 
{^Ginglymus  ,  fi  os  fufcipit  ec  fufcipitiir  :   (  Gallis 
c^^rw/fyf  j  ficut  injunc^^ura    humeri  cum  cubito 
etc.  Quibus  a  Fallopio  7Vo«6o/t/fx    additur,   ubi 
motusinlKir  rotae  circa  axin  ,  ficut  articulus   pri- 
ma?colli  vertebrx ''u:n  fecunda.   Hisa  recentio- 
ribus  quibufdam  adjeCta  eft  Amj^hiarthrojis  j  quj^ 
comprL-hendere  voluntomnes  juniSi^uras  cum  mo* 
tumanifjfto,  diffjrentes  a  pra^cedentibus  ,  vel 
figura  ,  vel  motu  . 
K^Synarihrofis  i  motum  habens  vel 

f^obfcurrum  y  utoffAcaipi,  metacarpij  tarfij  me- 
I      [     tatarfi  etc. 

nuHnm 


r o  Ve^JanSfH rh  Offiu m  * 

II  »»//»01 3  eujus    fpccies    func  :  ftttufa  y  harmonU 
C     gomphafis . 
S^Symfhyfin  ,  Luniontm  ,  indicans  ofliiim  connexionem: 
et  Ht  vei 
fftne  medio  i  (  fcil.alieno  j  aut  ab  offe  in  adultis  dl- 
verfo  J  ut  in  ofle  frontis  y  maxilla  inferiori ,  oflfi* 
bus  innominatis  5  vertebris  etc 
cHmmedhy  Cfcil.alieno >  ab  offe  adhuc  diverfo  )  s 
cujus  pro  diver/itate  tres  (unt  fpecies ,  ac  quaeli- 
C     betcum  etfinemotu,  ut 

CSynchondroftsyXn  ofTibus  pub'iS,vertebris intcr  fectc. 
J  Synnevrojis ,   in  omnibus  jun^turisartuum  >  futu- 
I      riscranii  etc. 
^^SyJfarcofis ,  in  fcapulis ,  ofTe  linguali,gingivis  etc« 

DE  PERIOSTIO  ,  MEDULLA  ,  LIGA. 

MENTIS   ET  CARTILAGINIBUS  , 
tanquam  partibusad  ofTa  adhuc  pertinentibus  * 

ferto'  ig6  PERIOSTIUM  efl  membrana  nervofa  , 
fllum  .  vafculofa  f-*}  ,  fenfus  acutiffimi;  omnia  offa  ex- 
terne  et  interne  proxime  invefliens ,  dentlbus  , 
quantum  fuper  gingivas  eminent  ,  locifqucj  »" 
bi  mufculi  inferuntur ,  exceptis ;  hinc  in  tKter- 
WMf»  et  internum  A\\\d\t\XV  y  V0MUXC\ut  fericra" 
rtium  i  ubi  offacratiii  extus ,  dura  mater  vero  > 
ubi  intus  ea  inveftit . 

187.  Conftituit   rudimenta    ofTinm  inutero^ 
organum  efl  fecretionis   materi^  offea?  y   ficut 
membrana  adipofa  pinguedinis^  et  ofsa  ab  hoc 
accretionem  ,  angmentum,  et  nutritionem  ca- 
^  piunt  J  nam  huius  vafa  fanguifera  offa  innume- 

ris  in  locis  penetrant ,  ficut  in  juniorum  ofTi- 
bus    maxime    obfervatur  .  Senfum  o(fibus  lar- 

(a)  Vafcula  hulus  copiofiffima  variis  ia  hguns 
cxhibuic  ^.uyfchius  . 


t)e  Ttvioflio  &  MedulU  l  6\ 

gltur  ;  nam  hocorbata,  uri  &  fecari  poffiint  fine 
dolore  .  Termlniim  &  figuram  prgEfcribit  offi- 
biis :  nam  ubi  lajilim  efl ,  exoftoles ,  tophi  ,  ca- 
ries&c.oriuntur .  Diverfam  in  variis  partibus 
habet  craffitiem  j  internum  tamen  exteriori  lon- 
ge  e(l  tenujus  ,  &  ofla  intus  nutrit  ',  vafaque 
fani^uifera  &  nervos  recipit  per  fingulares  ca- 
nales ,  o^Tjbus  hinc  inde  infcuiptos ,  quje  cum 
medulla  communicat  .  Oriri  vulgo  dicitur  a 
dura  matre  cerebri  :  quod  vero  re(5le  loquen- 
do  dici  non  potef>  ;  quia  fimul  &  codem  tem- 
porecum  dura  matre  in  foetu  «eneratur. 

188.  MEDULLA  ,  mada  olim  informis  ha-  medul' 
bita  ,  conftat  ex  fubflantia  olcofa  ,  pingui  ,  fnb-  /<j . 
tili ,  &  minutififimis  veficulis  membranaceis ,  in 
qttibus  e  fanguine  arteriofo  ,  fere  uc  pinguedo, 
pinguis  haecce  fubftantia  feceriiitur  j  contine- 
turque  in  plerifque  olTium  cylindricorum  ca- 
vitatibus  ;  nim  in  cavernofis  oHibus  fuccus 
tantum  rubicundus  ,  pinjiuis  ,  quafi  medullo- 
fus  ,  deprehenditur .  Vafa  medullx  ,  per  pro?- 
di<5^05  canales ,  hinc  inde  oflibus  occurrentes  , 
ad  cava  offium  penetrant  :  arteri^E:  materiam 
medullofam  adferunt  &  fccernunt  ,  venx  fan- 
Suinem  redundantem  revehunt  ;  rervi  vcro 
fenfum  ejus  vefictilis  lareiuntur.  (  a  )  Titqy.e 
crtfciXy  nte^ue  decrefcit  fecuhdum  iurne  augvntntttfvi 
n)tl  decrementum  ,  ut  nonnulli  exiflimarunt  ; 
fcd  prout  animalia  motu  exercentur ,  vel  quiete 
gaudent ,  idoneo  &  fufflcienti  ,  vel  inepto  pa- 
bulo  ,  fruuntur  .  Ha:c  fubtilis  pin^uedo  iive 
oleum  ,  interflitiis  fibrarum  ofTearum  fe  infi- 
nuans  ,    offa  ab  ariditace  &  fiagilitate  prasfer- 

vat  i 

(a)  Experimentu  D«i»rr«rf»   hac  de  rc  vid.in 
Hift.Acad.Reg.Scient.Aj700. 


II 


^i  Ve  McduUa  &  LtgAmtntts  l 

fervat ;  fed  ea  »   uc  olim  pucarunt   j     non  nii-^ 

189«  LIGAMENTA  func  vincula  robufta  i 
ut  plurimum  membranacea  ,  jundturas  mobiles 
fpecie  annuli  cingentia  ,  connedentia ,  oflfi- 
Umquecollis  firmiffime  innata  ;  nunc  carcilagi- 
nea,  nunc  nervea  quoqiie  auctendinea  i  iive  te- 
iretia  ,  colligandisoflibus  deftinaca.  Danturqui- 
dem  adhuc  alialigamenta  j  qtiam  quae  offa  li- 
gant  y  Cubqiubus  vero  femper  partes  membrana- 
cea*  intellrguntur  i  certaspartes  colligantes ;  wt 
Jigamenta  ml>(cuIorUm ,  lingusc  3  uteri  ,  penis 
&c.  de  quibus  fuo  loco  . 
CdYtiU'  lob.  CARTfiAGINES  deinde  ad  offa  pef- 
gints .  tinent,  quaci  ut  §-^i.  dicSum  eft,  funt  partes  of- 
fiuma»mulaej  elaftica? ;  nihil  vero  plerumque  i 
vel  parum  meditullii  aut  niedulloft  contineri- 
tes*       .^ 

191.  Cingunturiuo  pertchondrtoi  &  i.  ad  oftd 
conjungenda  ,  ut  in  vertebris  i  &c.  2.  ad  cavita* 
tes  articulorum  formandas  >  ^.  ad  extrema  of- 
iium  obducenda  3  eaquepolita,  &  laevia^  red- 
denda,  ubiciimque  eorum  motus  requiritur  i 
inferviunt .  Ceterum  eciani  ad  afperam  arteriami 

.  jaryngem  ,  bronchia,  nares  ,  aures  ,  oras  pal- 
ptbiarum,  aliafque  parces  ,  de  quibus  infra  i 
€onftituendas  i  uciliflimae  funtrf 

DE     SARCOLOGiA^ 

^  quidem  primd 

£)E  TEGTTMENTIS  COMMUNIBUS 
CORPORIS    HUMANI. 

192.  Confidefatis  ha^enus  oflibus,  canquant 

fulGris 


Ve   Cartjtagraihus  *  ^| 

fulcris  machlns  humanae :,  partibufque  ad  ea  pertlnen- 
libus,  progredimur  nunc  ad  partes  molles  examinan- 
das:  quarum  dodrinam  §.5J.SARC0L0GIAM  voca- 
yimus . 

I9j.  Dlvidi  hzc  poteft  r.  In  do^rinam  de  Ttgumtrf 
tts  five  vdnmentfi  communibtts  corporis  humani  ^  2.  in 
SfUnchnohgiAm  3  i.in  Anchiologtam  ^  ^.lieurologiamj  $  * 
Myologiam  ,   ec  S.Adenologiam  . 

194.  In  Splanchnologia  confiderantur  r.  vifcera  ab- 
Aominis  chylopaa  j  /ive  digcftioni  alimentorum  deftina- 
ta  :  quzfunt,  ventriculus ,  inteftina  ,  hepar,  lien  et 
pancreasj  2.uropaa^  five  urina^recretioni  infervientiaj 
iitrenesj  ureteres,  ve/ica  urinaria  ,  urethra  ;  ^,f>artes 
gcnerationi  dicatte  }  ^.organa  refpirationis  &  clrculationit 
faniiuinls  j  in  thorace  etcollo/ita;  ut  pulmones ,  cor  i 
diaphragma ,  partefque  ad  has  pertinentes;  et  deni- 
que  ultimocrrf/^i-Mw  ,  orgaha^ue  fenfuumln  capite  col- 
locata . 

155.  Antequam  vero  ad  inreriora  pergamus ,  TEGtJ. 
MENTA  COMML7NIi\,  totun»  corpus  cingentia  5 
prius  confideranda  funt  ;  quorum  in  beftils  quideni  plu- 
ra  ,  in  homine  vero  non  ni/i  tria  reperiuntur  :  ut  CU- 
TICULA,  CUTISetPINGUEDO,  C.memhrana  adi- 
fofa:  quas  partes  jam  ,  cum  fequentibus  reliq'  '«•  ,  in 
forma  tahularum  i  uc  vocant ,  exhibebimus  J  ut  tyrone  s 
in  fe(Sionibus  omnia  ,  qua?  in  parte  quavis  corporls  no- 
tandaec  difcenda  occurrunt,  unoquafi  intuitu  perfpi- 
cere  intucrique  polTinc . 

I9<). CUTICULA  eftmembrani  tenuis,  totam  cu- 

tem  ,  cuius  quafi  pars  eft  ar^e  ambiens ,  undeetGraeca 

vocabulo  Epidermit  vocatur  .  In  hac  notanda  . 

Adhffio ,  firmacumcute,  inter^^eniente  co/fjorr   reticu- 

iari  Malpighii ;  fic  3  ut  in  fe(5lione  cadaverum    non 

fcalpeilo  ,  feJ  aqua  fervente  feparari   pofiic .  Alias 

tamen  etiam  m  viventibus  eam  putrefaclione  >  igne 

«  veficatoriis  a  cute  recedere  obfervamus . 

Color  y 


64-  t)e  CuticnU* 

t^lor  ,  in  Europais  albus ;  in  -^thiopibus,  niger . 

Strn&ura  vclfubflantia  exminutilfimis  lamellis  ,  et  quafi 
fquamulis,  arcle  tamen  cohajrentibus  ,  microfcopio 
obfervandis  ,  conftat :  in  quibus  copiofifl^ima 

ForaminuU ,  pilis ,  tranfpirationi  et  fudori  exitum  s 
Mercurio  ahifque  rebus  ingrefsum  praebcntia  ;  fori 
vulgodidlav  Hisquidam  7;<i/t/«/rti  tribuunt ,  pro  fu- 
dore  moderando  ;  quod  tamen  vielafti^a  horum  va^ 
forum  potiusfieri ,  exitlimo- 

CraJJlties  dlverCs. ,  eaque  maxima  in  plantis    pedum  et 

t  volis  manuum  r  reliquis  in  partibus  valdetenuis. 

Sulci  3  iive//«f«,  incifuix  Plinio  ,  varii ,  profundiores 
et  leviores  ubique  ,  prarfertim  vero  in  volis  manuum  j 
confpiciuntur  ;  exquibus  mulci  vaticihari  conantur  . 
In  apicibus  digitorum  ,  fpiralesfunt ,  dudufque  cu- 
tisexcretorios ,  certoordine  hic  difpo/itos,  defende- 
re  videntur  . 

"B^egeneratio  ,  in  viventibus  facilis  eft  ;  attamen  eJHS 

ertus  ,  non  a  condenfatis  ab  aere  exhalationibus  corpo- 
ris  ,  iitveteres  voluerunt  ;  fed  potius  fecundum  Leeu- 
vvenhceKium  ,  ab  expanfione  du(5luum  cutis  eXcreto- 
riorum;  vel  fecundum  t^uyfchium  ab  expanfione  pa- 
piUarum  cutis  nervearum  ,  multas  minimas  fquamu- 
las  flve  lamellas  ,  interfe  cohxrentes ,  conficientium, 
ut  mihl  videtur ,  ab  ucrifque  fimul .  Vid.  Notx  fub 

Vafa  ,  neque  a  B^uyfchlo  fubtiliffimis  fuis  inje^Sionibus 
dccegi  ,  neque  ab  aliis  adhuc  certe  demonftrari  pof- 
funt;  hinclxfafanguinemnon  fundit ,  et  fenfu  fere 
deftituitur;  a  fubtili  tamcnliquido  eam  nutririe:re* 
generatl  necefse  eft . 

pfus ,  I.  defendere  cuteb  ab  attritu  ,  dolore  ,  et  ficci- 
ta?e,  atque /ic  z.fenfum  ta(5lus  iuvare  et  moderari,  5- 
moderari  humorum  nirniam  exhalationem  . 
197.    CORPUS    RETICULARE   MALPIGHII  > 

five   RETICULUM   CUTANEUM  ,   eft  tenuif/ima 

mem* 


Ve  CorpOre  reticuUri  Malpighli  ,  6^ 

membraniila  ,  innumeris  minimis  foraminulis ,  reticuii 

inftar ,  perfurata  ,  cuticul;r  prcxime  fubjacens  j  eique  , 

dum  vel  arte  vel  cafua  cute  auft^rrur ,  iirmidime  adhae- 

rens,  ut  vix  inde  feparari  poifit ,  &:  interior  quafi  tan- 

tum  e;us  luperiicies  videatur  .  In  hcc  examinanda 

tocus ,  ubi  maxime  repericur  :  illis    in  partibus  ,  ubi 

fenfus  cutis  exquifiti^Timus  eft  ,  nimiruvD  in  volls  ma- 

nuum  ,  apicibus  digitorum  ,  et  plantis  pedum  t  dein- 

de  etiam  u\  lingua  ,  &  quidem  ioni^c   m  jnifcftius  & 

accuiacius  i  quam  alibi  conlpicitur;  ex  qua  ctiam 

ejus  nacura  &  conftitutio  melius  pjtent ,  quam  ex  om- 

nibus  aliis  partibus.  In  aliis  piitibus  ob  tenuitatem 

vix  confplcitur  . 

Color  :  in  Europxis  ,  albumeft:;  in  ^.thiope  verofcu- 

te  licet  candidiflima  j  nigerrimum  :  in  femiaethiope, 

dilutius  nigrum  :  hinc  color  hominum  ,  ctprorcipue 

nigrities  itthiopum,  maxime  ab  eo  dependet .  (a) 

Vfus  ?  per  foraminula  fua  pilos  ,    papiilas  cutaneas  , 

dudufque    excretorios    et    abforbenres    cutis  tranf- 

mittlt ;  quge  certo    ac  deteiminato    ordine  detinec  , 

n€  facile  de  fede  fua  dimoveri    queanc  :    papilla- 

E  rum- 

{a)  Yid.KHyfchii  recentifTimas  hac  de  re  obfervationes 
in  Adverf.anat.Dcc.Iil.  pag.  26.  qui  etiam  fruftum  ctitis 
i^ithiopis ,  cum  cuticula  ex  parte  inde  feparata  et  de- 
pendente  ,  in  fpiritu  mihi  transmi/it :  in  quo  apparec 
cutis  candidifllma  ,  ut  in  Europxis;  cuticulsefuperficies 
excerior  ,  nigra  :  interior  vero,  ubi  rericulum  confpici- 
tur ,  ni:^errim>i  .  Fx  quo  apparet ,  in  cot-pore  reticulari 
praecipuam  ni^^ritudinis  fedem  effe  .  Confirmat  idem 
Santorintis  ,  Obf.  anat.p.2.  qui  f.mii\  indicat  ,  colorctn 
cutis  Europarorum  iTJultum  a  colore  bilis  pendere  ;  nam 
in  i(^cro  fiavo,  bilem  quoquc  efTe  flavam  >  in  idtero  ni» 
gro  ,  nigram;  in  chlorofi  vero  pallidam  .  Conferri  dc 
cuticuli  uberius  merentur  Af^/^/pfc/wx  de  Tadlus  orga- 
no  t  et  I^Hyfchiuf  In  Epift.prima  ,  fig.^.j.^.  et  7.  qui  po^ 
flerior  prioris  inventum  egregie  illuftravit . 


66  Ve  corpore  rctlcuUri  Matpighlt  . 

niiTiquemollitiem  &adta<ftiim  aptitudinem  confer* 

vare  viuetur . 
.1^8  CUTIvS  eil  membrana  robuih  ,  inflar  coriicraf- 

fd  3  elafiica  >  totuiTi  corpus  invefiiens :  in  qua  conli- 

deianda  . 
Connexio  •  fuperficics  fuperior  cum  reticulo  Malpighii ,  & 

cuticula  :  inFeriorvero  cum  pinguedine ,  &  quidem 

in  quibufdam  locis  laxe  ,  in  aliis  ardiflfime,  cohxret  . 
Craffities  etdurities  varia  ,  in  variis  corporis  partibus  Si. 

in  variis  quoque  animalibus ,  ficut  ex  diverfitate  corii 

patec 
Sulci  3  incifuraefive  Unete  ^  multij  cum  cuticula  com- 

munes  . 
Toramina.  ^majora  y  utinore,  nafo  ,  auribus  ,  &  ubi 

habec    S     tamen  cutis  potius  refiexa  ,  quam  perfo- 
"5     rata  j  dici  potefl. 
^minora  ,  vulgo  pori :  qui  rurfus  funt  vel  W4- 

joret  vel  minores  i  pro  piiorum  ,  tranfpirationis  &  fu* 

dorisexitUj  mercuriique  _,  contagiorum  &c.  ingref- 

fu  .  Mitjores ,  prxfeitim  in  nafo  ,  nudus  oculus  perci- 

pit  i  minores  vero  microfcopia  s  atque  mercurii  tran- 

fitus  per  corium  demonftrant . 
StrftBnret  fiye   fitbfianiix  ex 

(fitr;\rrf?j(i/»f/j  iingularibus  tenaciflfimis  mire  im- 
plexis. 
Vajis  fangtiJferis  copiofifTimis  ^  eX  KuyfchH  inje" 
Bionibus  ftupendis  primum  rite  cognitis  -  vid. 
tejusfcripta 
^J^ervis  copiofts  ,  papillas  ut  plurimum  pyramida'' 
les  3  per  rete  Mlplghianum  in  cu^iculam  protenfas  j 
conflicuentibus  •■  qua?  in  labris ;,  volis  manuum  ,  prx- 
eipue  circa  apices  digitorum  ,  &  in  planris  pedumy 
cuticula  ablata,  maxime  confpicuas  ,  tafiuf^ue  orga^ 
num  conftituunt  primarium  .  (a) 

Glan- 
'  {a)  ^uyfch,  Epifl.  Tab.  XVII.  fig.  2.  Sc  Adverf.  Anacr 
Dec.II.Tab.i.fig.5, 


be  Ctite,  ^f 

ClanduU  cutanta  tn}liares  copiorilTlmae  >  a  plerilqul 
recencioribiis  ,  ipoii  Stenoner»  3c  MalpJghium  y  in  cntG 
ubique  ftatuuntiir  5  pro  fecretione  materiac  exipiran- 
dx  >  quas  tamen  vfx  ,  vel  falcem  paucilTimaE ,  demon- 
firari  poflunt  3  earumque  attnbuta  fuhdio  a  iolis  in  cu- 
te  arteriolis  fieri  potefl .  (a) 

FoUUuli  iive  B^cceftacuia.  cutanea  3  aliorum  forte  funt 
glandula  febacea  ,   (b) 

Vfus  cutis  ell :  i.  partes  lubjacentes  involvere  &  defen- 
dere  ;  2.  organum  tac^tus  efTe  j  &  j.emuncloritim  unr- 
verfale  fanguinis  j  ope  fuddris  &  tranfpirationis  :  quae 
vero  fimul  pro  ariditate  cutis  avertenda  infervit  - 

199  PILI  ad  cutim  quoque  rcfernfolent  i  atque  in  ca- 
pite  y  ubi  CAPILLI  dicuntur  3  maxime  notabiles 
funt :  horum 

Tars  extra  cutem  apparet  teres :  at  miciofcopio  perluftra- 
Z2i  3  inaequalis  eft  j  pellucida  &  farpe  nodofa  ;  fed  nec 
cava  (c)  ,  nec  ramofa  :  extremitas  vero  fafpe  inftar 

_  peniciili  in  filamenta  fiffa  . 

Tars  intra  cutemiadix  3  &  ob  figuram  bulbus  vocatur  : 
verifimiliter  cava  &  vafculofa  ,  ut  pennae  avium  ju- 
niorum  in  radicibus  ,  quae  vafculofa  pars  folliculo  in- 
cluditur,  in  fetis&  majoribus  pilis  barbaebovisj  fe- 
Iis  &c.  confpicuo.  (d) 

Orlgo  :  incutc  &  infra  cutem  in  pinguedine  (e)  :  pro- 
babiliter  ex  nervis  ,  ob  dolorem  3  cui  in  cvulfione  eo- 
rum  percipitur .   (/) 

Materia  nutriens  e^dQmefi ,  ac  aliarum  partium  ;  noni 
excrementitia  ,  ut  veteres  voluerunt  j  nec  poft  mor- 
temcrefcunt,  ut  vulgo  credunt ,  ficuti  certoexperi- 
mento  edochis  fum  :  (g) 

E     2  Color : 

(a)  ib.Dec.i.pag.9.     (^)  ihidem  defcripta.  Conf.Nota 

(l*)     {c)   Leeuvvenhoeck  ASt.Y.riid.^A6S;.p.Ul' 

(d)  Gfc/r^c  inSuppl.Tr.Afl.Erud.Tr-b.VIII.    (e)  Kt*y-' 

/c/;.  epifti.    (/)  idemThef  Anat.X.pag.  $.     (g)  vid.  &: 

i^"7M'.Adveifar.Anat,Dec.II.p.4^. 


Color  :  \t)  regioiiibus  calidiflitnis  ,  ni^errimus  >*  in 
temperatis,  fufciis  vel  niger  :  in  frigldis  ,  flavus  , 
rutfus  ,  fubfufcus  ;  qui  vero  in  fenibus  ubique  in 
canum  mucatur  ,  &  in  cuprum  tradlantibus  3  in  vi» 
ridefcentem  . 

tortgitudo  :  rati')ne  fartlum  iorparlt ,  in  capite  ,  lon- 
gilTimi  (unti  ratione  vero  fubjefiorum  zutregionum: 
fub  zonitorrida  ,  breviffimi  &cnrpi ;  intemperatio- 

•    ribus ,  longiores . 

ConfPemia  ad  taflam  :  i.  pio  diverfitate  fubjfffcrum  & 
regior.Hw  :  in  /Rthiop"bus  dz  ficcloribus  ,  duriores  : 
in  humldiorjbus  dc  infannbus  molliores .  2.  Pro  di- 
veriitate  locorum  corforis  :  in  pudcndis  &  alis  ,  du' 
rillimi  ;  in  capite  molllorcs  :  in  reliciio  corpore  , 
brevin.lmi  ^  moillTiml  . 

Originls  temfus  :  quidam  connafcunt  ,  ut  In  capite  , 
ciliis  8v  fapercillis  ;  quidam  vero  certa  demum  setate 
provcniunt,  uti  barbie  ,  alarum  i^  pudendorum  .  Sic 
&  qiiidarn  pill  femper  ;  quidam  vero  poft  nativicatem 
non  crefcunt . 

Vfus  :  I.  caput  calefacere  et  ornare  j  2.  partes  quafdam 
defendere  >  ut  cilia  ,  fupertiUa. ,  vibrijja  ,  rellquorum 
vero  pllornm  non  adeo  manlfeftus  . 

^oo.  UNGUILIM  (§.32  j  fitus ,  numerus,  figura  ,  ma- 
gnitudo  et  color  omnlbus  nora  funt;  fed  notanda. 

Tarses  :  pars  extrema  apex  ,  oppo/ita  rad.x  /ive  prirl» 
cipium  appelhtur ;  hxc  tenujor  et  mollior ;  illa  cral- 
{lov  et  durior;  candicanfque  ad  radicem  pars /mw«/<« 
vocatur . 

Suhflantia  .  Conflant  ex  papillis  cutaneis  prclongatis , 
indirMcis  ,  et  crdine  parallelo  firmiter  conjun^is  > 
propterea  in  radice,  ubi  papilla:  adhuc  teneriores  , 
vaLde  fenfiles ;  in  apice  vero  ,  ubi  indur^tx  ,  fifie  do' 
lore  refecari  puflunc  .  IWx  paplllx  tam  a  radice  , 
quam  ab  inferiori  parte,  e  cute  provenlunt  ;  propte» 
rea  in  prQgrpITu  verfus  apicem  ,  ob  majorem  papilla- 


i)e   Urtgu:U'ss  .  if 

J*llm  accedentium  copiam  ,  cranloresriint  ei  f^ortiorc^i 
earumque  beneficio  firmifllme  cuti  fubjeOa?  cohaTent* 
Aqua  tamen  fervida  Jn  cadaveribus  faciie  feparari 
poffunt. 

^mritio  :  Slcuti  alix  papillx  cutaneae  fua  habent  vafa  i 
a  qu  ibus  nutriuntur  >  ita  et  hx  ea  habent  in  principio: 
qu2  papillaequafi  radices  funt ,  ex  quibus  deinde  ii- 
mili  modoj  utinpilis,  fibrx  folida?  induratx  emer- 
gunt  :  atque  fic  eadem  etiam  ratione  nutriuntur  et 
crefcunt  .  Ceffat  vero  ha?c  accrctio  polt  mortem  3  fe- 
cus  ac  multi  perhibent ,  {a) 

Vftts :  1.  munire  digitos  3  ne  tam  facile  ab  injuriis  extcr- 
nis  lacdantur .  2.  In  manibus  apprehenfionem  ,  prarfer- 
tim  rerum  fubtiliorum  ,  expecliriorem  reddere.  5.  lis 
commode  utimur  ad  partes  prurientes  fcalpcndasjet  ad 
varia  ,  fordes  v.g,  abiadendas.  ^.In  pedibus  ingrefTum 
firmant  3  et  dolorificam  allifionem  prxcavent ,  etc. 

'Animalia,  quajdam  fin  quibus  analoi^am  habet  ccnfor-a 
mationem  J  eis  apprehendunt  ,  et  prsdam  arripiunt  : 
utfeles,  leones  .  Aliquibus  inferviunt  hamorum  lo- 
eo  ,  ut  fcandere  pofTint,  /icuti  fimiis,  fciuris .  Qiia?dam 
iisloco  calceorum  ,  alia  armorum  loco  utuntur  j  ut 
equi,  boves,  ctc.du  iifdem  fe  dcfendunt  et  feriunt.vid. 
S^c/^rae^fr»  nofiri  differtatio  de  Armatttrit  hrutorum  . 

*oi.  In  PINGUEDINE  (§.28.)  feuMEMBRANA^ 
ADIPOSA   notanda 

Sltus  :  ubique  fere  per  totum  corpus  fub  cute  j  prxterea 
inter  mufculorum  interltitia  jin  orbita  oculi,  in  omen- 
to  ,  mefenterio>  circa  renes ,  et  variis  aliis  in  locis  * 

Suhftanti4   eX 

*iiArf«»^rj".t  ff««;  tranfparente  ,  innumeras  cellulas  i 
feu  loculos ,  inter  fe  invicem  communicantes  , 
habente  ,  et 
'Matcria  pingui ,  oleofa  ,  qnafi  butyracea  fanguinisi 

E     3'  cellu- 

t<«}  Confirmat  hoc  i^w^/c^.  Adverf.  Anat,  Deead.  II; 


feliulas  has  repJente  :  ex  arEerioIis  illius  membra?" 

ngs  3  non  ck  glandulisj  fecreta  .  In  valde  emaciatU 

j.  vero  ranturn  adeft  membrana  illa  celhiloraja  ma- 

tcria  pingui  yacua  , 
pi/JinSih   Authorum  iriter  adipem  five  fevum  ,    et  fint 
gnedinem  :  (ecundum  quam  in  homine  non  datur  ve- 
rus  adeps . 
fafa  ftnguifera  s  arteri:;e  et  vena» ,  a  partibus  yicinis  co- 
piofa:)  cellulas  membranaceas  adeuntia  et  quafi  cin-? 
gentia  j  ntrvi  vero  paucij  hinc  parum  fentit . 
f^afa  adifofa  ,  tanquam  peculiaria  vafa  ,  a  quibufdam 
•    addunL-ur ;  quac  vero  a  yifis  lateralibus  faniiuifero-' 
rum  et  prjedi<5i:is    cellulis    non    dilUncla    effe  arbi-. 
tramur. 
fircuUtiQ '}  motus  y  five  re^^i-eOus.  pin^uedinis  ad  venas  , 
ex  confumcione  ejus  In  certis  morbis  et  iriCtu  fortiori 
animalium  ,  r«pe  valde  ceieri  j  abunde  patet . 
yius  X   I .  defendere  corpus  veftimenti  loco  a  frii^ere  ;  2«. 
a  fali.im  acrimonia  ;   5.  cutis  3  mufculorum  ,  alia- 
rumque  parcium  ,  quibu^  interjacet  ,  fiexionem  con- 
fervare  j  4.  partium  quarundam  motum  facilitare   j; 
;   ut  oculorum  ;  maxillx;  %.  loca  vacua  five  interfti- 
.  tia  replere  ;  quo  refped:M  primo  ad  pulchritudinem 
facic  in  facie  ,  colloa  oculis  etc.  deinde  ,  dumfpatia 
replet  inter  anum  ,  vaginam  utej  i^et  offa  ifchii  ,  diclx 
parces  in  F;-ccum  et  foetu?  exclufione  rite  extendi  five 
dilatari  poffunt ;  ^T.  dolorificum  atrritum  prohibere  , 
ut  in  plintis  pedum  ,  natibus  ,  et  pubis  regione  ,  qui-. 
bus  pulvinaris  indar  fubjacet ;  7.  forte  penuriaa  tem-; 
pore  aliquo  modo  ,  dum  venas  rurfus  ingreditur  ,  cor-? 
pori  pro  nutrimenco  infervire  . 

202.  PAMNIC-TLUS  CARNOSUSproquartocor- 
poris  humani  integumento  five  tegumento  communi  a 
nmlcis  dekribitur  ;  quiefl:  tunica  carnea  ,  mufculofajj 
robufla  ,  qua?  quidem  in  befliis  multis  adeil: ,  inter  cu-j 
|em  €t  pinguedinem  i  cujus  beneficioj  ut  in  bobus  vi-s 

demus  I  : 


De  Tanniculo  cainofo  &  inetnhr.  mufeulor.cowmuni ,   71  . 

demusa  cutem  movent  et  mufcas  abifjunt ;  fed  in  homine 
talis  non  reperitur ,  nifi  in  faL:e  ;  fortafie  j  qiiia  homo, 
utpote  veftibus  inftruClns  ,  eoaliis  in  corporis  ioc:s  non 
ita  indigebat ,  quare  plura  deeo  non  dicemus  . 

.405.  iMEMBRANA  MIISCULOR  IM  COMMU- 
NIS  quoque  inter  tegumenta  communia  a  nonnullis 
refertur  ;  qux  pinoncdini  rub;e(5la  elTe  ,  et  omnes  mii- 
fculos  cin^ere  dicitur  .  Verum  et  hxc  immsrito  pro  unl- 
verfali  tegumento  habetur;  quia  per  lotum  coipus  norv 
eft  expanfa  i  fed  folum  in  quibufdam  partib  ;s  reperitur; 
multis  vero  in  locis  deiicit  .  Male  etlam  Mangetus  cum 
^^r/jf^^no  tunicam  adipolam  ,  ut  numerum  vifterem  te- 
gumentorum  compleant  ,  in  tres  membranas  dividic 
(a)  ,  cum  ex  hac  reliqua  in  homine  deficientia  arts 
formari  non  poflfinc . 

20+.  Seouuntur  jam  ,  abfolutis  velamencis  communi- 
bus  .  ARDOMINIS  TEGUMENTA  five  PARTES 
CONTINENTES  PRCPRIil.  ,  ut  ,  prjter  duo  ojfx 
innominata  ,  Of  facrum  cum  appendice  fua  ,  et  quino.ue 
vertebras  lumhorum  ,  dlaphragnia  ,  mufculi  abdominis  ec 
feritoru-eum  f  nam  ad  vcntris  five  abdominis  partes  exa- 
minandas  pLlmum  pronrLdimur;  quia  hac  ob  foeces  , 
qiias  continent  j  prae  reliquis  corruptioni  maxime  i\in\ 
obiioxix ;  iic  poflea  reliqux  diurius  ct  mcl  ius  fine  foeto- 
re  eccorruptione  tractari  confervarique  poITunt . 

20^.  CncaxV.USCULOS   ABDOMINIS  notanda 
Situs ;  Occupant  et  conficiunc  maximum  abdominis  am- 

bitum. 
Llneaalba,  per  medium  abdominis :,  a  flerno  ad  jundtu- 
.  tam  offiiuTi  pubis  5  extenfa  ,  cx  tendinibus  horum  mu- 

fculo.um  mire  inter  fe  implexis  confeda,  in  cujus  me- 

dio  ell  untbtlicus  . 
^umertis ;  vulgo  quinque  paria  ,  (b) 

E     4  !•   r^' 

(a)  Morgign.  Adverf.  Anat.II.  p.  I7. 

(6)  Eiguras  horum  praedantiflunas  vld.  in  C^vv^erl 
Myatomia  in  folio , 


72  -D^   Mufcttlis  abdominti  . 

r.  reftnm  ,  ortum  habens  in  oiXihus  publs  ;  finem  In 
llerno  ,  et  (quatuor  collis  ;  in  quo  varia  difltn' 
fiiones  tertdinea  . 
z.obiicju(dtfcendens'y  provenit  ex  cofta  6 .  7.  8  9.  10. 
11.12.  etdefinit  aponevroli  fua  in  fpina  ilei  ^  ofle 
pubiSi  atque  maxime  in  linea  alba  >  quam  ta- 
j      men  multx  fibrx  tranfeunc  . 
^  ^.  ohUqHt  afcendent ;  oricur  ex  ambitu  oflium  ilei  | 
atque  inferitur  partim  coftarum  fpuriarum  mar- 
glni  inferiori  ,    partim   jundtus  tendini  prasce- 
clentis    linea?  albx  . 
4.trar>fverfum-y  provenit  a  lumborum  proceflibus^ 
coftis  fpuriis ,  atque  crifta  ilei ,  &  fubreftoin 
lineam  aibam  abit . 
5-  pyramidale ^waldo.  exiguum,  oriturbafi  fua  ad  jun- 
^uramoflium  pubis  ,  ad  4.  digitos  tranfverfos  re^ 
da  afcendit ,  &  definit  in  linea  alba  ;  fed  modo  }k- 
nitus  defideratur  j  modo  unicus  In  uno  latere  taflu 
tum  mufculus  adefl- ,  modo  uterque  . 
yafa  t  arterine  et  vena;  ab  intercoftalibus  3  lumbarlbus  , 
mammariis  &  epigaflricis  vicinis .  liervt  ^  a  dorfali- 
bus  &  lumbaribus  . 
^nnttltis  in  parre  inferiore  oblique    defcendens    j  fro 
tranfitu    froceffut*m  peritoncei  8c  \'aiorum    fpermatico- 
ruminviris;  pro  ii_gamentorum  uteri  rotundorum  in 
mulieribas  :  inherniis,  pro  inteftini  &omenti  ;  af- 
cendentem  vero  &  tranfverfum  non  penetrant  3  itd 
fub  eorum  limbo  tfanfeunc . 
Vgamentum  Poupartii  didiiim  inter  fpinam    ilei  &  os 
pubis  ;  fub  quo  vafa  cruralia ,  mufculus  pfoas&c. 
egrediuntur  .  (4*^ 
Vfus ;  I.  continere  et  defendere  contenta  abdominis  > 
2,  motu   fuo  perpetuo    digeflionem    et    pro^reffum 
chyli  juvare  ;    5.    excretionem    foecum    urinx   fce- 
tus  et  fecundinarum  ,  temporepartus ,  promovere  ; 
4.  refpirationi  infervire;  j,  fiexionescorporis  varias 

adjii- 


Vt  VeritOHito  .  7J 

ddjuvate  ;  <<.ad  vomicum  (^*)  i  &  forte  etiam  ad  laN 

tum  concurrere  . 

206.  Mufculis  abdominis  rranfverfis  prcxime  fubia* 
cet  &  aelhgeret  PERlTONiE,UM  :  quod  ti\  tenuis  ,  las- 
vis  &  lubrica  membrana  ,  totum  abdomen  interius  inve- 
Hiens,  &  vifcera  abdominis  pleraque  j  quafi  in  facco  3 
continens .  Prseterea  cohiret  cum  diaphragmate  ,  om- 
nibufque  vifceribus  abdominis,  quorum  omnino  involvit 
ventriculuui  ,  ittte/iina  3  mefenterium  y  onentum  3  bepar^ 
lienem  &  pancreds  j  qu2  propterea  in  duflicatione  peritO' 
nrf»  fita  cffe  dicuntur  .  i^f«f  j  vero  ,  ureteres  ,  cifternam» 
t/afa  tnajora  abdeminis  &c.fo\iim  ab  anteriore  ;  fedYQ" 
ficam  a  parte  fuperiore  tegit ,  aiiter  quam  in  brutis . 
{a) 
Iawf//.t  conftat  duplici :  inter  quas  vafa  umbilicalia  /1- 

ta  ,  (^  3  "^ultifquelin  locisfub^antia  cellulofa  cind^ 

cft  .  ^ 

ligamenta  efficit  hepatjs ,  venx  umbilicalis  ^  iutcflino- 

rum  varia  ,  uteri  Jata  ,  &c. 
Trocejfus  duos  extra  abdomen  demittit ,  vafa  fpermatica 

&  teftes  involventes  :  circa  quos  notandus 

(-1. T>*-o^rfy?»j  i7»/)'4i;7/j  intsr  mufculos  abdominis  ; 

I2,hiatus  y  inabdomine   canum ,  in    homine  defi- 
ciens  ; 

L^.feptum,  tefticuliim  a  parce  fuperiori  feparans  . 
Involucra  ligamentorum  rotundorum     in   mulieribus  ;   eo- 

rumque  diverticula    a    Nuckio  dclineara  .  Adenogr. 

fig.39.&  40. 
^^rterine^xen^e  i  ab  epigaftricis  ,  mammariis,  lumba- 

ribus,  &  diaphragmaticis  i  quibus    quidam  addune 

tiafa  lymphatica  . 
'^ervi ,  a  diaphragmaticis  3  dorfalibus  ,  lumbaribus  , 

oflis  facri  , 

Clan- 

(a)  Quomodo  vc/icamtegat  ^  figuris  eleganteroften- 

ditCfcf/<r/(/e». Traft.de  Lithotom.  ubi  hoc  fcitu  fumms 

eftneccffarium.  {  h  )  SAntorin.^.i^^, 


74  ^?  "Ptritonieo  .• 

Cl^n 4 H U  quoqiie  In  eo  a -nonnullis  adeflTe  flatiuintur  | 

qiiaecamen  in  ftatii  (ecundum  natiiram  non  confpi- 

cuje  ,  (6*)  ^ 
U[Hf  i  i.continere  contenta  abdominis  j  nam  eo  nimium 

dilatato  ,  Ccdo  ,  vel  rupto  ,  e  iede  fua  dilabuntur,vel 
,  herni^oriuntur,'  2.  tunicam  excimam  praebere  parti^ 

bus  in  abdornine  contentis  fere  omnibus  ;  quas  pro- 
:  pterea  membranam  fuam  extimam  vulgo  dicuntur  ha- 
,  bere  a  peritonxo  ;  5.  formare  procelTus  peritonasi  ^ 

tunicam  vai^inalemteftium  . 
207.   CONSPECTUS   CONTENTORUM    ABDO^ 

MINIS. 

Apertoprudenter  peritonaeo  fpedantur , 
^"afa  3  nmbiltcalia  d\6ii  ,  in  adulcis  in  ligamenta  mu* 

tata  ;^  diiiC  arteria  ,  7tna  vena  3  d>C  urachus  ,  intra  du- 
:  plicem  peritonciei  lamellam  contenta  (a)  -,  quae  in  ani- 

malibus  brutis  ,  annofioribus ,  fere    difparent  ;  auc 

faltem  minus  in  confpe6:um  prodeunc,  quam  in  ho-. 

mine.   Arterise    vero    umbilicales  ,  ex  obfervatione 

Vitvernei ,  femper  cavicatem  retinentj  ufque  ad  fun- 

dum  veficas  urinarias ,  &  haec  vefica  inde  perpetuo  ra-» 

mos  accipit .  (b) 
pmentnm  fcu  Epiploon  ,  intefiinis  incumbens , 
Intejiina  ,  maximam  abdominis  partem  occupantia  > 

{in  medio  ,  tenu]a  divta  , 
in  circumferentiaj  crajf^t ,. 
I^efenterium  y  flve  membrana  inteftina  conjungens  . 
Fentriculus  3  in  parte  fuperiori  &  finiftra  tnagis  fitus.'^ 
HeparcumveficulafeUis,  in  laccre  vel    hypochondria 

dexjro  . 
lien  y  in  latere  finiftro  ,  pbfl  vencriculum  ,  diaphrag- 
,   mati  cof^ifque  fpuriis  adhaeret ;  hinc  non  confpicitur> 

nili  protrad:oventricuIo. 
l^fnes  dm^dib  inteflinis  latentesj&  lumbis  incumbentes* 

f^^ejlca  . 
.  (rt)  Santorinus  Obfev.^nnt  p.f^^.  (h)  Garengeot  Chi» 
yurgie  To.I.p.zzs.plura  de  his  va/is  vid.capite  de  foetu  • 


Conffefius  €onfentorum  ahdor»fnii  ~,  yif 

f^epciiurinaria  ,  in  infima  abdominis  parte  ,  ptlvis  di-? 
da  3  ofifibus  piibis  ope  periton^fi  nexa  ;   qiise  in  bor.u- 
ne  ,  /i  nondiftcntaj  plerumquevix  adpartt .  (a) 
'Pancreai  :  quod  eft  glandula  magna  ,  poft  ventriculurn 

fita  . 
'Pattes  iju<edam  generationi  infervtentes  ;    ut 
(^Virorum  >   Fepcuije  feminalet  ;  &c. 
CMuIierum.  Uterus  ,  Ii»amenta  ejus,  ovarias  tubse 
FallGpianse,  alixque  partes  ad  hunc  pertinentes? 
\^Yteria  magna  feu  aorta  , 
yena  caxia  . 
Vena  'Porti^   , 

^Arteria  <k  vente    iliacx  ,  cmulgentes ,  menfentericae  x 

alixque  . 

2o8.'OMENTUM  ef^  pars  membranacea  ,  pingue- 
^ine  plerumque  multa  inftruCla  ,  iub  peritonxo  intefti* 
nis  proxime  incumbcns . 
Synonymia  ,*  Rete  vel  reticulum  j  cuia  fa?pe  foraminu- 

Ja  in  eo  apparent ,  quanHo  ekvacur  ;  qux  vero  nori 

funcnaturalia  ;  Grarcis  f^/^/oo»  dicitur  . 
Situs^  plerumque  fuperiorem  folum  abdominis  parteni 

occupat  i  non  raro  tamen  quoque  per  infcriorem  ex.^ 

tenditur . 
^ondus }  in  hotnine  adulto,  nec  pinguljnec  macilcnto  , 

circiter  itii  ;  fed  in  brtttis  ratione  pinguedinis  mul- 

tumvariar. 
(onnexio  i  in  parte  inferiori ,  liberum  eft  &:  fiuifluat;  in 

fuperiori ,  anrerius,  cum  ventrjculi  fundo  ,  duodeno 

&  liene  ;  pofterius  ,  cum  inteftinq  cclo  3c  pancreate. 
Subfl&ntia  ex 

(^membrana  tencrrima,duplici,marfupium  quafi  vena- 

torium  formante,cavitate,  Burfa  di(Sla,  inflruda  . 

pinguedine ,  in  ccllulis  adipofis  ^  duBui  quafi  for- 

mantibus,  contenta,  vafa  fanguifera  ambientes;5 

inter  quos 

,Areo* 

(<«)  vid.,C^f/V/4fn,  figuraspa^.prarced.laiidatas ,  , 


i€  t)t  Omehto  7 

ArtoU  3  live  fpatia  membranacea  . 

Carteriis  ,  a  cocliaca  copiofiflimis  ,  epiploicls  di- 

vajit      venitjz  vena  porta?,in  primis  a  ramo  fplenicoi 
ntrvis  i  ab  intercoftali  &  pari  vago  i  dclym* 
^     fhatials  . 

Jtpertura  natttralit  infifr.nis  ,  a  VJinsloo  detefta ,  fub 
magno  lobo  hepatis ,  propecollum  veiicnla?  fellis>  pei* 
quamomencum  flatu  pulchre  diftendi  poteft  *  vid* 
N«ta  (7^) 

DuBus  adipofi  Malplghil ,  nil  funt  nifi  vafa  lateralia  fan-^ 
guiferorum  ,  qui  in  cellulas ,  fanguiferaambientes  j 
pinguediiiem  deponurit ;  qua?  verocellulgc ,  ut  in  re* 
liqaa  pinguedine  (*2oi.)  inrer  fe(A}  &  cum  venisquo- 
que  cummunicant  .  Conf.  Nota  (8'*') 

Vftts ',  i.Iubrica  pinguedine  fua  inteftinorum  motui  in- 
fervire;  z.inteftina  fovere  contra  frigus ;  S-bilisprae^ 
parationi  fuccurrere  ,  prxbendo  partem  pinguem  j 
quicquid  enimab  omento  refluit ,  hepar  ingreditur  i 
4.acrimoniam  humorum  temperare  i  &  5.  forte  rurlus 
nutrire  in  nutrimenti  Atit&u  ,  ficiit  de  pinguedihd 
generatim  didum  eft  * 

209.  VENTRICULUS  five  $tomachus,e{k  p^rsmQm- 
branacea  ,  cava  ,  in  finiftro  potiflimum  hypochon-* 
drio  ,  mox  fub  diaphragmate  j  irtter  hepar  &  lienem 
oblique  fita  ;  inquonotanda 

Figura  :  quae  cum  utriculo  luforio  convenit « 

Divifioj  in  orificia  duo,&/M«<i?<fw,qui  anteriora  fpe<5lat^ 

f  finiftrum  ,  five  Cardia,  quod  longe  altius  dcx- 

Orificia  1      tro  ,  cum  gula  continuum  ,  multifque  ncr* 

I  vis  inftruftum  ;  &  dextrum  >  five  Vytorut  ^  cui 

inteftina  junguntur;  uhi  valvt*la    finguUris  ^ 

vencriculum  claudens.  fc}  iiga- 

(a)  Ini^M^pfei/Thefanat.lI.Tab.V.fig.i.  elegantifli- 

maharum  arteriarum  delineatio  videri  poteft  (^j  I.  M^ 

/Joffm.idea.  p.2^. 
(c)  vid.  ejus  dclineatio  noftra  £g.c- 


Ve  Fentrhulo  .  77 

Z/^^fM*»/«»ij  quo  pyioriis  ventriculi  fupremo  r.etflitur  ; 
Magnhudo  y  variaj  in  heluonibus  ut  plurimum  maximaj 

uc  &  in  viris  plerumque  maior  ,  quam  in  feminis  . 
ISiumtrus  :  in  homine  unicusj  in  beftiis  vero  variis,  plu- 
res . 

^Arttri^e i  gaflric^    dictse  ,  acoeliaea. 
Fena gafiricte  i  ad  venam  portce  tendunt ,  libi  no"^ 
tanda . 

Cf^afa  brevia  ,  ad  ramum  fplenicum  abeun* 
Vafa.  J     tia  ,  & 

l^VenacorQnaYia  y  ventriculum  ambiens  . 
l^trvi ',  inprimis    circa  finidrum  orihcium  In- 
trantes  ,  a  pari  vago  ,  admodum  infignes^  hinc 
adeo  fjn/iles. 
^^lymphatica  ad  receptacuhim  chyli  abeunt . 
Subfiantia  i  membranacea,ex  qiiinque  tunicis  conflata 
(~L  Membeanacea  j  cujus  tibrae  tranfverlk ,  &  fub  ca 

l.celiulofa  . 

^.   Mhfculofai  in  qua  fibrarum  ordo  variiis  &:  quafi 
in^xtricabilis  ;  qusedara  cnim  quafi  circulares  a 
parre  fuperiori  ad  inferiorem  defcendunt  y    aliaj 
in  iuperior:  ventriculi  parte  ,  inter  utriimqueo- 
rificiumialije  a  (iniftro  latere  ad  dextrum  oblique 
cxcurrunt  >  quedam  orificia  aivbiunt  .  (9*) 
4.  I^ervea  i  ru^as  efHcicns  ,  multis  vafis  fanguife- 
ris  &  parvis  glanduLis  y  Iiquidum  gafiricum  fe- 
cernentibtis ,  infrrutfln  ',  quar  in  porcis  facilius  3 
quam  in  homine  obfcrvantur  .  (9**J 
yiUofa  ,  tenuis ,  forofala^i  prscedenti  ar^e    ad- 
L     hs;ens. 

Vfus ,  i.  Cor.ccBio  i  h.e.  ut  alimenta  recipiat,  contine- 
at  ,  fclvat  ,  mutet,  perpylorumad  intefiina  expel- 
lar ,  2v' f  Mte  etiam  fubtiliorem  eorum  partem  abfor- 
beat .  z-  f^mem  cxcicare  . 
210.  INTF^TINA  funt  canales  magni ,  longi  ,  mcm'^ 
W  J^wv/c/;.Thef.anat.[I.Tab.V.fig.2.de  papillis  ven- 
triculi,  vid.i^/i;/frfc.Adver(  111,^.55.(5*^^ 


78  teinttfilnlstenuihus: 

branacei  >  a  ventricuio  ad  anum    ufque  extenfi  ;  iil 
quibijs  notanda  . 
longitndo  3  lexies  qttafi  majorhomine  i  ex  quo  deprom» 

pta  Uinr  .  _  ,     • 

tlrcuynvolittfbnes  mirabiles  y  earumque  utilitas . 
Connex'9  j  ope  mefenterii,  cum  vertebris  lumborum  . 
2^»7Mer?<r;proprie  unum^  fed  dividilolet  in  fex;  quorutri 
Tri^  dicuntur  tenuia  3  ut 

pi.D' lODENaM  ,•  a  longitudine  xii.  quafi  digito- 
Ynmyortum  habens  ad  pvlorum  ,  &  primo  parum 
afcendit:,dein  defcendit ,  &  poftea  iterum  afcen- 
dendojtranfverfe  verfus  renem  finiftrum  excurrit; 
Recipit,adiir.vel  iv.digitorum  diftantiam  a  py- 
loro  uno  hiatu  prominente, 0/c«/a  duiftus  cholido- 
chi  et  pancreatici ,  pro  biie  et  fucco  pancreatico 
fufcipiendd  .  Tunicas  habet  craffiores ,  ec  cavuni 
rriajusj  quam  reliqua  tenuia.  FalvuUs  conmven^ 
tcs  Kerli^i^<gil^  [<i]  /ive  rugas  in  principio  habet 
nullas :  in  progrefTu  quamplurimas,  )uga  quoque 
didas.[^]  Gldndulas  Brunneri  copiofiflfimas  pro  li- 
quidi  tenuis  fecretione-  (c)  ^rterias  a  coeliaca  i 
venas  ,  ut  reliquor/^m  inteftinorum  ,  a  Porta. 
2.  JEJ^^INUM,  quia  plerumque  reperitur  vacuunty 
ob  chyli  fluidltatem  j  ftimulum  bilis  majoreni  .i 
et  vaforum  Itcteorum  copiam  .  Ejus  Situs  efl  iri 
regione  fu pra  umbilicum  .  FaIvuLas  quoque  cori- 
niventes  habet  multas . 
VrincipiHm  :  ubi  duodeniim  definit ;  etfinis  i  ubi 
valvulxobliterantur .  Hinc /o»^UMc/*»e»j  ejus  in 

idiverfis  cadaveribusdiverfam  obfervavi  j  nunc 
tantum  I  ?.nunc  r<f  fpithamas  aequabat ,  et  ut- 
plnrimir-i  iIeobrev:us  erat ;         .  .    '-., 

C  9'  II-EUm  ,  q[uzt]iujttus  potifTimum   eft  infra 
umbilicuui  j  juxta  ojfa  ilei  ,  L^ngitndo  quando- 

que 
[4]  Spicileg.anatom.p30;  89.  [6]  Santorin.   p.i^7- 

Etj  Tra^l.  de  Giand.  Duodeni  conf.  Nota  (i  0^} ; 


iDe  tntefiinh  crafjts  .  7^ 

qlie  vix  xv.quandoque  vero -XX.  fpithamas  excedit  » 
Vrlncifiumi  iibi  valvtilse  conniveni-s  vix  ampliiis  con- 
fpiciiintur  j  finis  vero  ,  ubi  crafTa  incipiunt  j  quo  jo- 
co  latcri  /iniltrocoii  ,  finfjulari  modo:,  utvalvuli  in- 
defiat,  inferitur,  {a)  Qua.m  valvuUmcoU  ,  Bauhini  ^ 
appellant.  Ceterum  valvulas  habet  nullas ;  fed  G/an- 
d/i.'*circafinem  ut  plurimum  plures  adfunt ,  quam 
ahbi. 
Tria  crafia  ,  ob  amplitudlnem  majorem  ita  difta  > 
f  I.  COECUM  :  quod  facculi  infiar  ,  una  cum  afftn-' 
dice  vermiformi. pti.m  eft  ad  os  ileum  dextrum. inci- 
f/finfra  finem  intefcJni  ilei  ,  et  in  fundo  lacculi  fi- 
nitur  .  Longitudo  hujus  inteftini   non  excedit  3. 
vel  _4.dicTitos  tranfverfos.  In    appendice  ,  in  Jatus 
coeci  plerumque  hiante  ,  j:^lahdulae  obfervar.tur;quae 
una  cum  fitu  ut  plurimum  crecto  innuunt,  eam  ali- 
quid  lecernere  .  ingalUnis,  ercduplex;  m  pifci- 
bus  plurimis,multiplexefc  haec  appendix    [^],  iri 
homine  veroquandoque  deeft  .  [c] 
a.COLOiN" ,  fitum  eft  in  circumferentia  tenujum  ,  in 
variis  fubjecftis  varie  et  mire  ?it\nm:Vrincifiun)  ejus 
eftjfupra  ilei  finem;et  finis,ad  os  i^icnwnXonneBitur 
ope  peritonsEi  cum  ofTe  ilei,rene  dcxtro,vcficula  fel- 
lis,hepatei€)mentOjVentricuIo,liene  finiOro  etr.ion- 
^;fK(fo,quandoque  vix  quinque;  faepius  tamen  feptem 
fpithamas  txct^'\t.AmpUtudo  omnium  maxima.//^<t- 
menta  habet  tria,fecundum  lonjjitudinem  excurren- 
tiajet  in  procefTu  vermiformi  definentia.  [d^^Appcn- 

IdicuU  adipofe  externae[f]  ,  ad  lubricanda  inteftina 
inferviunt:    valvul^  conniventes  in  hoc   inteftmo 

maxi- 
[^]  vid.d^fTert.noflradeValvuIaColi ,  Item  fig.hujus 
Compend.7- Wor^ij^n.Adverf.III.fig.  II. 
[^]  vid.Grft^v.Comparative  Anatomy. 
[c]  Ex  Obfcrv.iWorprf^n/ Adverf.anat.III.  p.27.- 
L«^]  ibid.ficr.lll. 
[']  ^Mj^A/^-Muf.anat.pag.jj.j^, 


I      maximae;  tunicxqae  robuftiores  funt  j  quaminte- 
(^     niiibus  . 
^.RECTUM,  dicitur,  quia  t\\\%jittis  fere  rec^us  fuper 
©(Te  facro.  Longltudo,  palmas  circiter  duas.  Latitu^ 
doitvmm  digitorum  .    Vrincipiinn  ad  imam  lumbo- 
rum  vertebram;)?^.tx  vero  ,  anus6.\CX\x^ ,  mulculos 
habet  tres:  pvimoJphin£ler.m  pro  ano  claudendo,  ec 
elevatores  duos,  pro  eodem  reirahendo;  de  quibus  m 
Myologia.  1{eSiituro^[  facro,  coccygis  ac  ve/icz  in 
viris;  at  in  mulieribusj  vaginae  uteri.  Tunicoe  ejus  O' 
mniiim  cradiiTim^  funt  et  carnofidimx.  FalvuU  hic 
ut  in  colo  non  adfunt ;  fed  tantunii  leviores  quaedam 
rugsE  ,  ne  fascum  exitus  remoretur  .  Lacun<e  ,  in  quas 
fet£  faepe  immitti  poflunt,  [<«]  in  veficulas  de/inen- 
tes .  {b)  Anus  fingucdine  mwhd.  cingitur;  ut  in  fae- 
cum  excretione  facile  dilatari  queat- 
II.  STRUCTURA  INTESTINORUM ,  membra- 
nacea  ,  ex  quinque  tunicis  compofita  > 
"r .  Membranacea  ,  five  communi  a  periton2?o  . 
2.  CtlliilofaB,uyfchii  3  mefenteiio  continua  ,  etfla- 
tu  detegenda,  in  pinguibus  animalibus  faepe  pin- 
guedinem  continens .  (c) 
5.   Mufculofaj  ex  diiplici  fibrarum  ordine  compofita 
lonj^itudinalium,  Cqua:  maxime  in  parte  mefen» 
terii  adverfa)  et  annularium,  motui  inteftinorum 
infervientium  . 
4.  "liervea  i  glandulis ,   vafculis  et  cellulis  copiofis 
inftruda  ,  cererifque  amplior  :  unde  rugar  et  val- 
vulse.  vid.Not.[i6*] 
Lj.^/V/o/lii^finesfanguiferorumfi^Jetprincipia  vaforum 
lad-eorum  fuftinens;  unde  accurato  examine  cri- 
bri  inftar  apparet  (e)  ergo  percolationis  chyli  or- 
ganum,vid.[i2*]  P^afa 

(a)  Vid.fig.n0ftra2S.Tab.Vr. 
Morg.Adv.Anat.IIIp.ia.il. 
I  Thef.Anat-VI.Tab.V.fig,2.('(i;  Albin.difT.de  In- 
tcftinis  ,(e)  li;«j//cfc.Epift.XI.TabeU, 


(h)  K 
COT 


'  Ve flruEiuYAintepinoruml  %t 

r<j/««  coplo/iflima  ,  fubftantiam  eorum  perreptantia: 
rArterias  i  mefaraicx  didtae :  fupenor  3  pro  tenuibus 
1      inteflinisj  inferiorj  pro  cra(fis    mirabiles  ana^ 
S      ftomofes  conhcientes . 

j  Feme  ,  quoquc  mefaraicse  ,  ad  venam  portas  &  he- 
^      par  abeunt . 

T^ervi  5  a  pari  vago  &  intercoftali  . 
Fafa  Uclea.  y   qux  Sclj/mphatica  ,   de  qiiibus  mox  fe- 
orfim  .  Redum  inteftinum  etiam  vafa  ab  hypo-, 
gaftricis  recipit . 
Gl^ndiilxTeyeri  (a)  ,  praeter  Br»»;jr»-i^n<:j  duodeni ,  in 
p      inteftinis  tenuibus  plerumque  Cungregacx  3  par- 
vx  ,  miliares ;  quandoqui  ctiam  folitari^e  :  ma- 
jores  vcrfus  duodenum  3  minores  verfus  craffa  ; 
iiquiddm  in  intefiina  deponentes  i  pro  chylo  at- 
tenuando  &  inteftinis  hibricandis . 
crafiis  &  appendice  vermiformi ,  foUtaria  ,  ma]oresy 
Jenticuiares,maxim2B  in  re<5to,cuin  of^iolis,  liqui- 
dum  ,  pro  fsecum  6:  inteflinorum  lubrico,  ne  fa:- 
J^     cum  excretionimislit  molclta  ,  fecementes  . 
Vjus  inteftinorum  tenujum  i   conc(  (^lionem  ciborum  con- 
tinuare  ,  fecretionem  chyli  pcrficere  ,  facefque  ad 
craffa  propellere  ;  crajforum  y  fa^ces  coliigere  ,  &  fuo 
tempore  expeilere  r 
212.     MESENrERIlIM    efl    membrana  in    homine 
craffa  ,  pinguis,  in  medio  intertinorum  ,  prxfertim 
tenuium  ,  fita  ;  unde  ratio  nominis  inteliigitur  .  la 
hoc  confideranda  j 
Sub/iantia:  qiisE  ex  membranis ,  pinguedine,  vafis  o- 
mnis  generis  ,  ^rmuicis  giandulis  in  homine  corrflat . 
Connexio  y  in  parte  fuperiuri  j  cum  tribus    fuperioribus 
vertebris  lumborum  ;  in  inferiori  cum  inteflinis,prf- 
fertim  jejuno  &  ileo  ;  quibus  extimam  quoque  iargi- 
turtunicam. 
Vivijio ;  paitem    illam  ,    quae  colon  tangit  ,  quidam 

F  Mefo-_ 

(*)  Exercit.de Gland.inteftln. /1^.1.2.5,4. 


^\  Ve  Meftnttrlo  . 

Mffocolon  ,  xdiqii:im  Mefenteriitm  fiVQ  Mefaraum  ap- 
pellant . 
Civcanifevemia  :  inqua,  ii  ab  inteftinis  feparatum  eft , 
notand:e 

Cvlicie  3  fpccie   ornamentorum    nianuum  .  f  Man- 
^      thettes  .  ) 

^LQngrttfdo  3  trium  circlter  ulnarum,  cuitamenjun- 
ountur  inteftina  quadruplolongiora  . 
Membrana,  feu  tstniae  ,  duae  :  anterior  Sc  pofterior  ; 
intra  quas  cdLuhfa  ftibfiantiai  pinguedinem  continens, 
glaiidulsj  ik.'vajj  mtfMa'na.\o^:d.m{\x,  Hancquidam 
haiLd  inepcc  pro  certia  nuavcrant ,  &  ceUofam  appel- 
lant .  {a) 

(--Saguifera  j  eadem  cum  inteftinis ^  mirabiles  hic 
Viifa   j       anadomofes  j  arcus  &  inruIascon(lituentia.(i) 
I  TSiervi  quoqiie  a  paii  vago  &  intercof^ali . 
[^LaHea  ^  l^mphaticay   dequibusmox  feorfim  . 
CUnduU  mukx  3  per  totum  meknterium  difperfas  (c)  ; 
quarum 
f~Numerus',  magnitudo,  &/Itus  valde    variant.  In 

fcanibustantumunica  adefi: ,  fed  major  ,  quam 
in  homine  5  Vancreas  ./^/<r/// vujgo  di^ta.  In  de- 
.  I       crepitis  fc^re  evanefcunt . 

(_,LIfas  harum  efi ,  liquidum  fecernere  ;  eoque  chy- 

lum  tranfeuntem  diluere  j  vafa  enim  laftea  eas 

tranfeunt. 

f  i.fufpendere3CoIIigare,&  in  fitu  retinere  inteflina 

Vfus      2.fuftentare  vafa  fanguifera  inteftinorum  acla- 

clea  . 

S.  viam^  vafis  Ia<fleis  ad  receptaculum  ,  bre- 
L     viorem  facere . 
21?.  VASA  CHYLIFERA  conflituunt   VASA  LA- 

CTEA, 
WW^rr/.o».AdenocTr.Cap.VIIIi^«7/c^.Thefanat.VI. 
p.7^.optimeab  £«y?^c^^Tab.anat.XXViI  Vrak^Tah.XX. 
&  Chffela.Tab.i7.8c  i  S.delih.  (b)  elegans  harum  repletio 
vid  in  B,»yfch,  Opufcde  Gland.fabricp.Sl. 


t)e  VafislA^tW:  §1    ^ 

CTEA  i  &  duSius  thomcicus }  illa  funt  canalicult 
fubtiies  in  inteflinis  &  mefenterio  j  chylum  vehen- 
tes ;  circa  qu3e  notanda 

Inientor  ,  jiftiUus ;  A.  r^22.olim  quidefn  jam  ab  £- 

fc  raji/irafo  d>c  Caleno  notita  y  fed  pro  arteriis  5  Ia<fle  ple- 
nis  ,  habita  .  (i^*) 

Tempus  optimum  ta  dtmoftflrandi :  duabus  vel  tribus  ho* 
ris  poft  paf^um  >  in  beftiis  antea  bene  paftis  j  &  re- 
cens  ftrangulatis  ,  quia  cunc  chyloturgent :  nam  ex- 
tratempus  digeftionis  tantum  lympham  vehuntj  &: 
^afa  Ij/mphatica  funt  . 

Methodui  ta  optinte  demonfirxndi :  da<5lus  thoracicuSj  de 
quo  mox  agemus  >  in  talibus  beftiis  filo  eft  conftrin- 
gendus .  Saepetamenetiam  line  ligatura  fatis  in  his 
apparent . 

Piffcultasea  demonftrandi  in  hominibiis  inde  oritur:  quia 
non  calidijauc  maturefatis  poft  mortem  di/Tecancur  i 
nam  in  frigidis  pkrumque  difparent .  Haud  raro  ra*- 
men  in  fufFocatis  j  ftranguiatis ,  varii/que  morbis  de-. 
fun(flis ,  obfervari  polTun: . 

Crigo:  ex  inteflinisj  potidlmum  tenuihus  omnibus  j 
radicibus  innumeris ,  ac  plnribus  longe  in  homine 
fa)  quam  in  canibus .  (i^*)  Deinde  etiam  ,  fed  rarif- 
^me  j  ex  crajjis  .  {b) 

t)iflinSiiova[orumlaBeorum  i   in  la-f^ea 

Cprimigeneris  j  qu3E  ab  inteftinis  j  ad  mefenterii 
^     glandulas> 

^fecundigeneris  ,*qua?  a^landulis ,  ad  receptaculum, 
ubi  eorum  finis  3  abeunt .  Hxc  prioribus  amplio- 
ra  ,  fedpauciora. 

VaIvuU  femilunares  ,  duplices  ,  oppofita?,  ref^uxum 

P     2  impc- 

(a)  vid.noflradelineatio  fig.S.ex  homine  :  quas  enint 

delineationes  alii  dederunt,ex  beftiis  videntur  dcfumt^. 
{b)  vid.obferv.noflra  in  Ephem.N  C.  Cent.  V.p.234- 

^efcf/4»ji».inM.N.C-&in  Analedl.Anat.  praefatione  »  irt 

jnefocolo  vifse,  in  A<5l.Anglic.N.jo7-p.228j. 


^4  ^'  Dufi»  Thoracico  . 

impedJentes  a  fed  non  ita  frequences,  iit  in  alils  lym- 

phacicis .  (a) 

VfttjS  chylum  &lympham  ex>nteftinis  per  mefentc- 

!    rium  ad  cifternam  five  receptaciilum  chyli  deducere . 

r>f/(r^»j  vaforum  Ja(5ieorum  ]n  animalibus  pennacis ;  in 
quibus  chvlus  venas  mefaraicas  ingreditur  . 

;2H  DUCTUS  THORACICLIS  ^feu  CHYLIFE- 
RUS  ,  eft  canalis  tenerrimus,  chylum  e  va/isladleis, 
&  lympham  e  lymphaticis  ,  recipiens,  eaque  per 
thoracem  ad  venam  ut  plurimum  fubclaviam  deve» 
henns  .  In  quo  notanda : 

Inventor  ',V4c<juettis  %)  .  A.i^i^i.Diu  quidem  ante  hunc 
jam  ab  Eu/^achh  (i)  ,  fed  obfcure  nimis  defcriptus . 

Trincifit*m  3  crjierrta  3  vtl  receptacul»i/t  chyli  3  diCtum, 
infjriJ^lro  latere  fupcr'„.ru-n  vcrtebrarum  lumborum  , 
fubaorta,  &  vafis  renis  fininri ,  fitum  i  rc-Iiquo  dt;- 
<Su  fpecie  facculi  pauilo  amplius ,  haE:d  raro  duplex  3 
6<r  fig:ir.i:  irre-^ulans  ,  vid.  05*) 

linii  3  in  vcna  ftibclavia  ,  utplurimum  finiftra  ,  vel  in 
jugulari . 

Trogrejft^^  &  ptHs  3  fub  aorta  in  canibus  3  in  homine  ve- 
ro  alcendit  in  dexcro  lacere  verrebrarum  dorfi  inter 
aortam  &  venam  azygos  :  nunc  {implici  j  nunc  diviio 
trunco . 

laittudo  ,  calami  ilraminei  craflioris ,  ubi  indivifus . 

M<iihodus  eum  oftime  de-.nonfirandi  in  animalibus  ,  e'l ,  fl 
exgr.incane,  benepaflo,  recens  jugulato,  in  tho- 
race  p'-ope  fubclaviam  ,  filo  ligatur  ;  fic  fimul  cifier- 
T\a3\n.  lacfleaj&rlyniphatica  beneconfpe<5l;im  prode- 
unt.Vel  etiam  ?>  ho--Jr,e  aiorti^o^fijiccundum  Sal-siman' 
num  (d)  in  vas  lymphaticum  magnum,  per  venam  e- 
mulgentem  fmifiram,  vel  venas  iliacas,  vel  cav3e  par- 

tem  ^ 
{a)  /^'g'/r/;.diIncidacio  Valvulerum  . 

(b)  s'w\J?ecqueti  Experim.anat. 

(c)  hb.De  Vena  nzygos . 

(d)  inpccul.dificrc.  hacderecditai  Argentor.  1711* 


Ve  Vaftt  l)/mphdt:ch   "^  ^5 

tem  Inferiorem  decui-rens ,  fiatus  ,  velliquiJum,  vel 

cera  injiciatiir  ;  vel  2  fi  jn  vas  litleum  fecundi  gene-- 

ris,  in  centro  mefencerii  inda^andum  :,  idem  tente- 

tur  ,  cx  d^^Ccviptione  Uenningerl  (a)  ;  \el  3.  fi  pleura 

inter  venaJii  azy^^os  &  aortam  caute  diflecatur  ,  ple- 

rumque  ibi  deprehendi  poteft  . 

Subfiantia  ,  ex  membrana  tenera  ,  fubtili  ,  &  pellucida, 

ValvuU  3  in  toto  dudu  ,  fjcut  in  lacfleis  &  lymphaticis, 

chyli  refiexum  impedientes ;  plures  in  homincjquam 

in  beftiis . 

yalvula  femilunaris  (^}tegens  linem  ejus  in  fubclavia  • 

(16') 

Ufuj;  Chylum  ex  cifterna  ,  &  lymphcm   ex  vaf s  lym-» 

phaticJs  per  thoracem  ad  fanguinem  transferre  . 
215.  VASA  LYxMPH  ATICA  ,  ob  /imilem  flru(5luram, 

idemque  demonftrandi  tempus  va/is,  chyliferis  mox 

fubjunoimus.   In  quibus  notanda  > 
Defcriptio  }  funt  vafa  fubcilia  ,  cenera  ,  pellucida  ,  li- 

quidum  vehentia  aquofam  ,  lymfhx  dichimj  in  in- 

tedinisvero  ,  pracfertim  tenuibus,  d:ge/>ionis  tempo- 

re  ,  chylum  quoque  vehunt ;  &tunc,  ut  fupra    di- 

dlum  ,  vafa.  laSiea  vocantur ,  qu£  in  inteftinis  eadem 

funt  vafa . 
Inventor  ;  eorum  j  qux  extra  inteftina  .  T\\,BarthoLinus 

3c  Kudbekius  i  Anno  !(?$  i .(cj  Angli  tamen  ,  ut  Gliffo^ 

nius  (d)  Charletonus  (e)  j  aIiique,Jo//t^»o  fuo  inventio» 

nis  gloriam  adfcribunt . 
Situs ,  in  fuperficie  plerarumque  partium  ,  prxfertiiTi 

hepacispjrte  concava  ,  collo  veficulsc  fellis,  trunco 

venasports  &cavx,  &c. 

F      j  Stru' 

(a)  in  Ephem;Nat.Curiof.Cent.lV.Append.  p.i2o. 

(h)  Lovver  de  Corde  Tab.^.fig.2. 

(c}vid.B<tr//?^//n.deVafIs.lymph.&  ladeistatque  i^udhe- 
c^^.de  duftibus  hepaticis  aquofis:  vel  Hemfierhufii  Meffis 
aurea  .  (d)  Tr.de  hepatc  ,  Cap.  XXXI.  (e)  Ocron.  ani- 
mal.Exercit.IX.p.107. 


S^  De  yafis  lymfhjLthU  . 

StritfTura,  ex  tenuJfTima  membranaj  Ikuti  ladca. 
yalvtilfecopioiiPCim^c  3  remilunares  j  dupiices  ^  a  I{tty^ 

[chlo  optime  demonilracx  j  iib.  de  Valvulis  lymphati- 

corum  .  07'*J 
Trhicipium  ,  inplerifque  corporis  partibus ;  nam  in  o^ 

mnibus  nondum  demonftrata  funt ;  iicet  probabile  lit^ 

ea  adeile  . 
Tlnis  5  five  infertio. 

fi/invenasmajQresvzthS}  inprimis  cavam  j  por- 

Jtx  &:c, 
2.in  cifiernam  five  receptaculum  chjfli . 
C  j.  in  ipn.im  dHBum  thovaeicum  • 
^odus  ea  demonftrandi  j  vel 

(Tiigandodudum  thoraclcum  j  vel    venam  cavam  , 

IporcsE ,  fplenicamj  renalem>  vel  aliam  majorem 
in  animali  adhuc  vivenre  3  vel  recens  jugulatoi 

C.flatum  fortiter  impellendo  in  venas  ,  vel  arterias  , 
vel  dudus  extretoriosvifcerumj  prffertim  adhuc 
calentium , 
y[ns ;  lympham  a  nutritione  redundantem  j  vel  ad  ma(- 

fam  fanguineam  j  vel  ad  vias  chyliferas^  a  partibus 

revehere  .  ij/wpha  vero  ipfa  refluens  pro  chylo  &  fan- 

guine  rurfus  diluendis  inlervit . 
216.  PANCREAS  eftglandula  magna  j  plana,  carnei 

ut  plurimum  coloiis,  poft  ventriculum  ,  transverlim 

a  duodeno  ,  verfus  lienem  extenfa ;  in  qua  confide^ 

randa , 
Ctnnexio  j  cum  duodeno  mefenterio  j  vafis  fplenicis  & 

liciie,^ 
Simphx  in  homine  j  at  in  canibus  &  felibus  quafi  bipat' 

titum . 
LongittiiU  ;  odo  vcl  novem  quafi  pollicum  . 
Z<if/t»u..,i;!g!toruir,  duorumjvel  duorum  cum  dimidio  • 
Crajfnies;nmi\3  digiti. Por.c/» j/trium  circiter  unciarum. 
Jpigtira  j  in  homine  adlinguamcaninam  acceditj  latior 

prope  duodenum ,  anguftior  fenfim  verfus  lienem . 


& 


Dt  Tancreate  .  87 

MernhYAna  clngUuY  ,  qux  cum  peritonaeo  continua  eft  . 
SubpantU  3  glandulcfa  j  ex  mulcis  minoribus  conglo- 

merata . 
Fafa  habet  %  arterUs  a  coeliaca  3  &  ramo  fp  lenico  ;  ve^ 
nasqiioqnQ-  a  tplenica  ;  nervos  a  pari  vago  &  interco- 
li:    -vafa  lymphatica  ytio  inceaa  funt  . 
J)itBusexcretorius3txm{\\z\s  mmoiybws,  conflatus  ,'  cujus 
-/«^ffwfor  primus,   Maurittus  Hsjffinannpts  3    Profeflor 
poftea  Altorfinus,   Pitavii  A.iiJ^r.in  i^allo  Indi- 
co  >  &deindepoft  hujus    dem»^nftrationem  de* 
mum  a  ^Wirfungo  3  Bavaro  ,  in  hommc:  repertus 
eft;  tefte  autopta  Th.B4r<^o/;«o  .  (a) 
l^^umerus ,  utplurimum  unicus  in  homine;  quan- 
doque  duplexiquod  ordinarium  in  anieribus  3  a« 
natibus,  gallis  Afric.phafianis  ,*  tnplex  vero  in 
gallis,  columbis,  aquila  &c. 
Situs  3  inmediopancreatis,  venam  quaii  vacuam 
referens ,  craffitie  calami  ftraminei  tenuioris . 
LiFinis  ,  feu  apertura  in  duodeno  obliqua  ,  4.  vel   ^. 
digitis  infrapylorum  ,  utplurimum  eodem  orificio 
cum  dud:u  cholidocho;  quandoque  veroduplicem 
habet  aperturam.  In  bertiis  multis  ad  notabilem  diJ 
ftantiam  infra  cholidochum  ,  peculiari  orificio  in 
duodenum  inferitur  . 
Vfus  ;  fecernere  liquorema  /«ccmw  pancreaticum  didlum  , 
qni  naturae  eft  falivofac,  &  ad  chylum  attenuandum 
infervit . 
217.  HEPAR  five  JECLIR,  eft  vifcus  maximum  ,  ru- 
bicundum,  indextro  hypochondriofitum  ,  bilis  le-^ 
cretioni  deftinatum  ;  in  quo 
Magnitudirtis  ratio  ',  ftt  copiofa  bilis  pro  digeftlone  fe.' 

cerni  poflint. 
Vigura^  irregularis  ,  fupcrior  fuperficies    convcxa  & 
«qualis  :  inferior  concava  j  inaequalis,  vf/»c«/<im/(r///x 
&^/4!«rfr#/4/ continens .  F     4  Rmi' 

(«}Anatom.refor.I.I.c.Ij.&  lo^Maur^Hpffmunno^diffcrt^ 
\  in  //or«»»Microcor.p.i^4.item  in  Idea  Machin.hum.p.^s 


IS  Ve  J^epAte. 

^mlneniia  ,  ubi  vena  porta:  hepar  ingreditiirj  f  or?4  di- 
ttz  ,  &  alia  adhuc  j  quam  ^o^w/mw>    SflgeUi   quidam 
appeliant 
Ffjfura    ma^na  ,    qua    in  partem  dextram  ,  qux  craf- 
f.or  3  &  finiftramdividitur ;  ied  non  in  taies  lobos,  ut 
incanibus. 
Connexh  ;  ope  iJigamenti  fufpenforii  y  dextri  fSf  fmifiri 
cum  diaphra^mate  ;  rotundi ,  cum   umbilicoi  quod 
vena  fu-t  umbilicalis  in  fxtu  .  2.  Membrana»  proprise 
pofterius  cum  diaphragmate  ;   $.  f^aforumt  in  primis 
venac  cavae  &  vense  portx  . 
Membrana,  hepar  ambiens ,  tenuis  eft,  cum  peritonajo 

continua . 
Capfula  Glijfonii ',  eft  tunica  peritonseo  continua  ,  venae 
portas  ramos  ,  arteriam  &  dudlus  bilarios  prope  &  in- 
tra  hepar  includens .  (a) 

C^rteria  }  pro  nutritionc  l.  a  coeliaca;  2.cyfticis; 
^.diaphragmatica;  4-  interdum  etiam  a  mefente- 

ricafuperiori  . 
^en^  ;   i.a  f^ena  forta,  cavam  frperficiem  intran- 
te  :  quaj  venae  &  arteria?  officium  prasftat;  fan- 
guinemqueaffertpro  bilis  fecretione ;  d;  qua 
alibi  plura  ;  z.Venacavay  ^.a  diaphragmati* 
ca  ,  pro  re&exu  fanguinis  fupervacui  ad  cor  . 
Tiervi  i  a  plexu  hepatico  nervi  intercoftalis . 
Fafa  ^(/«v/tffquibus  {xpQ glanduU  ad;acentj  funt 
dutflus 

^Cbortdocbus  commHnis',  oblique  induodenum 
hians . 
Cyjiicus  3  ex  veficula  fellis  ad  cholidochumj 
angulo  acuto  cum  hef  atico  coiens ;  in  ho- 
minibus  tortuofus ,    &  fxpe  valvulis  varii 
generismftruc^us.  vid.fiS*) 
//(ff4i/c«ijexhep2te  ad  cholidochum;  cujus 
C      C     raml  ,  per  totum  hepar  diftribufi ,    Vori 
hitarii  dicuntur .  Iriepa- 

(«}Eam  jam  W^/^a  notam  fuiffe  docetJWor^.Ep.ana.i.f.^^ 


Ve  Hepate  :  ^j 

r-Hefatico-cypitusd)C  radices felleailTihohu^.  (l8**} 
l  P^afa  Ij/tnphatica  y  detegiintur  3  I.  ligatura  venx 
j      portae  in  vivis;  2.  fatu  in  artenam  vel  du- 

Ictum  hepaticum  : 
Canalis  'uenofus  in  fcett*  j    &  fnus    vtnce    fert^ 
L/      magnus  . 
Suhfiantia  fecundum 

fFeteresy  ex  fanguine  circa  vafa  fanguifera  concreto. 
4  Malpighium  ,  &  plerolque  recentiores,  glanduLofa 

f  I{uyfchium  ,  vafculofa  ,  ex  congerie  vafculorum  mi- 
(.     nimorum . 
.VESICULA  3  aut  cyfiis  fellea  3  eft  veficula  3   ad  figu- 
ram  pyri  aliquo  modo  accedens  j  fita  in  paite  hepatis 
concava  :  in  qua 
^ Magnitudo  :  parvo  ovo  gallinaceo  fere  aequalis . 
CoUum  five  Cervix  j  qux  quafi  fphin<^ere  ciaudi  po- 

teft. 

Fttndus  ,  qui  ,  nobis  ere(5tis  _,  deorfum  ;  collum 

vero  furfum  fpedlat :  incumbit  collo ,  illudque 

fuo  colore  tingit . 

Cohafio  3  ].permembranam  communem,  2.per  vafa  : 

DuBus  cyfiicus  3  ad  cholidochum  abiens  :  de  quo 

lupra . 
Franulunt  y  quo  dudus  cyfticus  cyftidi  jungitur. 
StruEiura  ,  ex  quatuor  membranis  :  i.communi, 
2.  ceilulofa  &:  vafculofa,   5.  mufculari  ,  ex  fi- 
bris  tenuifllmis  redis ,  obliquis  &  transverfis ;  4. 
nervea  ,  intus  rugofa  &  reticulata  ,  humore  un- 
d:uofo  imbuta  ,  in  qua  fubinde  mixum-x glanduU; 
qu3e  fabricadud-ibus  quoque  bilariis  communis 
viderur . 
r^pcommunia  cum  hepate,  quae  hic  cyflicaVO' 
cantur .  (a) 

J{adi' 

(  «)  l^uyfch.  optime  delineata  Ep.  V.  ubi  &  alia  huc 
Pertinentia  . 


^O  Ve  Uepate  &  VeftcuU  feUti  : 

J{adices  fellea  in  bobus  ,  noii  in  hominea  me  invenlun- 

tur. 
Modttt  i  quo  bilis  in  vepcuUm  fertur  .  In  homine  pars 
maxima  e  dudu.  choiidocho  percyflicum  afcende- 
re;  pars  veroamariirima  ex  ipfa  veiicula  provenire 
videtur.  Sed  in  bobut  etiam  per  hepaticocyfticos  & 
radices  felleas .  (a)  (l^**  ) 

"J^epatis,  fecernere  bilem  five  fel  ex  fanguine  Ve- 
nae  porta:  j  fecundum  veteres  vero  ,  fanguifi- 
care  . 
Vfas     FepcuU  felle^e  i  colligerc  bilem  3  ulterius  eam, 
perficere  3  ad  certum  tempus  affervare  ,  &  tan- 
dem  cxpellere  . 
^Biiis :  chylum  attenuare  ,  oleofa  aqueis  mifcere » 
intelli^na  flimulare,  acidum  chyli  ex  parte  im- 
immutare  . 
Bilis  v&vo  diiflex  ett: :  hepatica  3  qux  fere  infipida,  te- 
nuis,  &  vix  coloratas  cyfiicay  qux  craflTior  ,  colora- 
tior  ,  &  amariffima  . 
^18  LIEN  five  SPLEN",  eft  vifcus  atro-rubens  ,  in  fi- 
niftro  ventriculi  latere  fub  diaphragmate  ad  coftas 
iitum  3  in  quo  notanda 
'iiumerus  ;  utplurimum  unicus  >  quandoque  plures  in-* 

venti .  (b} 
rigura  3  vam;  haud  raro  lingusc   quodammodo  semu- 
la  ;  concava  ,  verius  ventriculum  ;  convcxa;  verfus 
diaphragma  &coftas  ;  ftepe  tamenirregularis  eft  ,  & 
hinc  inde  varias  fifluras  obtinet . 
Connexio  ;  cum  ventriculo  ,  per  vafa  brevia  ;  cum  pan- 
create  ,  omento  ,  diaphragmate  ec  rene  finiftro  ,  per 
membranas. 
Magnitudo  3  varia  ;  LongUudo  fxpius   5.  vel  6.  circiter 
pollicum  i  in  porcis  ,  canibus  etc.  multo  longior  , 

at 
(a)  V.  Bohn,  in  Adt.  Erud.  A.1682.  p.  20.  A.  i68^  p. 
lz6.Ferheyen,T^h.Xl.hg-6.  (b)  Scfef//^4W.Anale(^.  dilT. 

X.§.  Xfl,  C^f/c/jfr».  Anacom.iSi, 


T)e  lltne  91 

attenujor  .  Latltudo  j.pollicum  j  craffttUs  unius.  Ton-^ 
dus  XII.  circiter  unciariim  . 
Memhrance  ;  una  in  homine  y  forcis  ,  canibus  ,  at  in  •vitu^ 
lls  dux  ',exttnor ,  communij ,  robufta  3  laxe  adhserens 
per  vafa  fanguifera  interiori  i  fropria  3  quae  3  pnori 
ablata  ,  flatum  tranfmittit . 
yafa  3  proparvitate  hujus  vilceris  admodum  in/ignia  ; 
CArteria  3  a  cocliaca  >    in  hcminc  aquam  ,  aerem 
aut  mercurium  injedum  per  venas  facile  trans- 
mittens  3  ffltnica  di(^ta  . 
^ena  fplenica  ,   in  vitulis  mox  ab  ingrefiu  in  cellulas 
mucata  ;  in  h^  mine  ^-ero  per  cotum  lienem  ,  ut  in 
aliis  vilceribus  3  ramofilliuui  tft  .  (a)  In  vitulis 
utraque  v.)ra  5  in  UDv>extremo  j  in  homine  vero  j 
variis  dift^ndlis    ramis.,  in  roto  tra(Su  fuperfi- 
ciei  concavae  five  interna;  in«:rediuntur . 
^iervi  y  a  plexu  fplenico  .  VuHus  vero  excretorius  i 
nullus  . 
\^yafa  lymj)hatica ,  ad  receptaculum  abeuntia  . 
Suhfiantia  ,  cellulofa  et  glaudulofa  flaruitur  ,  cellulofa 
quidem  eH:  m  vitulis;  fed  in  homine  ,  njafculcfa  &* 
fibrofa  3  ^landulas  enim  ,  quas  adclfe  fcribunt ,  i\wj/- 
fchiuf  vafcula  eife  demonftrvit .  (20*) 
Clandulaiymphatica  y  una  vel  altera  ,  hhx  circitcr  ma- 
gnitudine,  extralienem,  circa  valorum  in  eum  in- 
«ijrelfum  fa?pe  reperitur  . 
Vfus  3  mihi  verifimillimus  eft  ,  fanguinem  hepatis ,  ex 
quobilis  fecernenda  ,  natura  fua  fpiffum  .fluidiorem 
reddere  ,  et  fic  caverc  obftru<^liones  et  bilis  fecretio- 
nem  promovere  .  (21*} 
219  RENES  funt   duo    vifcera    rublcunda  ,  phafeoll 
figuram  reprifentantia  ,   utrinque  in    lumbis  fita  , 
in  quovis  iatere  unus  ;    quorum    concava  pars  in« 

tror- 
(a)  demonflrante  f^«7/cfeio ,  contra   plerofque  recen- 
tiores^EpilhlV.  Tab.4.  qui  plerumque  lienis  vitulini  * 
locQ  humani ,  defcriptionem  dederunt . 


9^  Ve  ^enibui  7 

trorfum  ,  convexa  extrorfum  refpicit .  In  his  prseterei 

con/ideranda 
Situs  s  ad  iniimas  diias  coftas  rpiirias;  fic  tamen  ,  uc 

nunc  sequaii ,  nunc  diverfa  paullo  alcitudine  fici  fint  > 

modoenini  iini/Jer  alcior  dextro  ;  modo  dexter  fini- 

ftfo  ,  contra  opinionem  vulgarem. 
Co»»e;if;o  cum  lumbis ,  coftis  inferioribus  >  inteftinoco- 

io  3  renibus  fuccenturiatis,  vafis  renalibus ,  et  ure- 

terjbus. 
'Membr.-^n^  du<e ;  prima  communis  ,  adlpofa  difta  j  ro- 

bufra  j  luxe  renes  ambiens  ,  propriis  vafis  inftrufla ; 

filiera  fropria,  tenuis  ,  et  ar<Se  undique  lubftantix 

renum  adha^rens  . 
Magnitudoy  Jcngicudo  j  digitorum  circiter  quinque  vel 

fex  i  iacirudo  j  trium;  et  cralTities  ,  unius  cum  di- 

midio. 
Supcrficies  in  adultis  xqua  et  levis ;  in  foetu  vero  Isepej 

vitulis  3  bobus ,  urfis  etc  in  varias  inaequalitates  ec 

lobos  divifa  . 
rafai  membrana  peritona^i ,  five  capfula  j  uc  in  hepa- 

te  ,  inclufaj 

fjirieria  et  vena  amplae,  modo  una  ,  modo  plures, 
emulgantes  ac  renalcs  di6tx  ',  quarum  har,  ex  vena 
cava  )  jllaej  ex  aorta  . 
?{f>  v/a  plexu  renali .  VuEtus  excretorhts  ^  ureter  , 
di6ius  . 
Jymfhatica  y  ad  receptaculum  chyli  abeuntia  . 
SH^riantia  y  firma  ac  dura  ,  duplex  in  eis  obfervatur  ; 

('exterioY  /ive  corticalis  ,  fecundum  Malpighium  , 
glandulofa  ;  fed  fecundum  J^uyfchium  (a) ,  tota 
pulcherrime  vafculofa  .  vid.  Nocce  (az^J  . 
interior  ,  tubulofa  ,  tubuli  urinarii  Bdlini  di<5ta  j 
definens  in  pafiilas  VIII.  X.  vel  XIL  multis  fo- 
raminulis   in  felvim  hiantes  (b)  i  quae  tamen 

pa- 

(a)  Thef.anat.IILTab.4.fig.2.ec  j.Th.IV.Tab-i.tig.i. 

(b)  l{uyfch.ThQan.fig,s.  ec  Thef.IV:Tab.i.fi<T.i. 


Ve^enihus*  9J" 

paplllar  in  omnibus  non  apparent.  (a) 
Telvh  ,  e(i  cavitas  renum  membranacea  ,  produftiones 

emicrens  ^    tubulos    ftlvi*    dicftas  ^    papiJlas  renales 

ampieJlentes . 
Vfnsy  urinam  ,  pro  depurando  fanguine,  fecernere  in 

pelvim  ,  et  inde  per  iirereies  ad  veficam  demittere  . 
220.  RENES  SUCCENTURIATI,  capfuU  atrabiU^ 

ri<e  iiVQ gUnduU  renales  ab   ILufiachio  primum  defcri- 

prxC^),  fimtdu»  glandulse  iiavefcentes ,  compreiTae, 

utrmque  fupciiori  rcnum  p..rti  incumbentes ,  in  qui- 

bus  anguflifTima  cavitas  j  liquore  fufco  fubdulci  imbu- 

ta.   Inhis  notanda 
Tigura  :  irregularis  j  quadrata  j  trianguhris  ^   ovata  etc' 
Mngnitudo  i  varia  :  in  advLtis  y  fsepe   inflar  nucis  vomi-» 

cx  majoris ;  in/crrw  vero  major  ,  et   xqualis  renibus  , 

in-.ofubinde  major. 
Membrana  zmhitns  3  tenuis  efl  j  arcfle  cingens  fubflan- 
5      tiam  glandulofam  ,  eamque  cum  rene  conjungens  . 
Vafn.  fanguifera  i  quancioque   ab   aorta  &c  cava  ^  facpius 

abemulgentibus .  ?iervi ,  a  plexu  renali  .  f^aja  lym- 

fhatica  ,   multa  . 
VuSlus  excretorius ,  nullus  cognitus   :   ideoqiie  et   Ufus 

incertus  ;  quitamen  major  in  fcxiu ,  quam  in  adulto, 

effe  videtur  .  (2^*) 
22  1.  URETERES  ,   funt  canalcs  duo  membranacei  j 

calami  fcriptorii  quafi  craflitie  ,    insequalis    tamen 

diametri  ;  a  quovis  rene    ut  plurimum  unus  ad  ve» 

ficam  extenfus .  Korum 
Grttts  in  renibus  ;    ubi    infundibuli    forma  ampliati  , 

felvim  faciunt . 
Finis ,  in  vefici  parte   inferiori  et  pofleriori  :  ubi  obli» 

que  intra  membranas  ejus  progediur.tur  j,  et  ad  mo- 

dumvalvulx,  angufHs  crificijs ,   in  veiicam  termina- 

tur,  nihilque  exvefica  admittunt. 

Tigt*=^^ 

(a)  Schelham.  Anal.  difT.  XI. 

C^;  Lib,  de  Renibus . 


/^4       ^'  ^enihus  fttccenturtatts  &  ureterihus  ^ 

Hgnra  :  non  redta  ,  fed  qiw)dammodo  ad  figuram   li* 

terar  /  inflexa  . 

Snb/iAntia  ,  membranacea  :  ex  tribus  tiinicis  compofi* 
ra  :  fi)  communi  a  peritonasro ,  (2)  mufculari  tenui  > 
(5)  nerveay  huniore /«^r/co  obdu^la  ,  in  quafubinde 
gUnduU  (a)  obfer^^ata:  . 

^4/4  :  fanguifera  ,  et  w?»-:// a  partibus  Viclnis. 

Vfus  :  urinam  ,  in  renibus  fecretam  ,  ex  pelvi  fufcipe* 
re  ,  ad  veficam  deferre  :  his  enim  obftruftis  ,  uri* 
na  fupprimitur  ',  .i.deoque  ejus  ad  veficam  nullae  alix 
dantur  vise  . 

'»4mpli Cttdo  prceter  naturam  (2^pe  infignis  ,  a  calculis  re* 
nalibus  tranlgredis  fubinde  ipfis  inducitur  .  vid.I^Mjv* 
fch.  Obf.  XV.  et  Cofchvvitr^^,  differt.  de  Valvul.  in 
ureteribus  . 

222.  VESICA  URINi^  eft  pars  rnembranacea  cava , 
piri  fere  forma  in  peivi  fita  ,  ad  urinam  colligendam 
et  expellendam  deftinata  :   circa  quam  indigitanda  ^ 

■  MAgnitndo  :  qu2  circiter  libram  unam  liquidi  capit  ift 
adultls  . 

Connexio  :  i.  fingularls  cum  offe  pubis  ,  perperitonxum  i 
aliter  quam  in  beftiis  i  2.  cum  partibus  genitalibus» 
per  urethram ;  5.  cum  umbilico  ,  per  uraclmm  et 
arterias  umbilicalesi  4.  in  maribus ,  cum  inteftiHO 
ic6io  ;  5,  in  feminis ,  cum  ;it2ri  vagina  . 

Vivifio :  in  cervicem  five  c(»//m»>  j  corpus  veficae  et  furt- 
dum  .  Horum  tunicae  funttenuiores  5  illius  cralftores .. 
"fanguifera  ,   ab  hyfogafiricis  ^  umbilicallbus  et  ha»- 
irrhoidalibHt  }    ac  in  mulieribus    quoque  ab 
J     uterinis  *  ^  *         rt^  i 

yaf*^  i^ervi ,  ab  intercoftali ,  et  inprimis  ex  one  facro.' 
I  Ijmphatica  3  a  nullo  obfervaca  novi  ,  nifi  a  Zel-> 

StruBnra:  membranacea  j  eX  tribus  membranis  conflans. 

1,  com. 

(a)  B^uyfch.  Obf.  XV.  Morgagn.  Adverf.  lU.  71* 

{h)  Difput.  de  Adminiflr.  vafor.  lymph.  p.  5* 


p 


Ve  f^efica  uTime  .  9^ 

rj,  communh  dlcitur ,  peritonxo  continua  ,  fundum 
I      folum  ambiens  (a)  fub  qua  plerumque  pinguedo 
j      obfervatur  .  (24*) 

^z.mufcuUris  j  ex  vario  fibrarum  ,  prxfertimtamen 
j      longitudinalium  &  tranfverfarum  j  tradu  ,  com- 
,  I      poiita.  Ch*)  .  ..       , 

\^^,nervea  }  humore  mucofo  obdufla  ,  in  artenis  Vel 
glandulis  hujus  tunica?  j    juxta  collum  fubinde 
confpicuis ,  lecreto  .  (b) 
SphlnBer  ,  eft  feries  fibrarum  tranfverfarum  ,  fub  redlis 
extremum  colli  veficx  arcusfpecie  ambiens ,   &  clau- 
dens;  ad  urinas  involuntarium  exitum  cohibendum  : 
inviris,  intefliniredli  ;  in  mulieribus ,  vaginx  fibris 
cohxrens  :  cont  Santorin  p.  20J. 
Toramina  tria  :  duo  ,  ubi  uretercs  (  22  i  )  ingrediuntur  , 
perquxurina  influit  :  &  unum  majus  in  C0II03  pro 
via  urinse  in  urethram . 
l//«i  :  ex  definitione  jam  conflat. 

22^.  IIRETHRA  efl  canalis  membranaceus  3  fere 
cylindricus  ,  ve/icse  collo  continuus ,  urinae  e  vefic^  cxi- 
tum  concedens :  in  mulieribus ,  vix  duos  digitosfupe- 
rat  i  fedmulto  longior  in  viris  :  de  qua  vero  plura  in 
partium  genitalium  defcriptione  . 

224.  Circa    PARTES   GENITALES   VIRORUM 

notanda  primum  TESTICULIj  five  didymi  ^  duo  4 

in  fcroto  contenti :  quorum 

figura  et  magnitudo  ,  omnibus  nota  . 

Involucra    five    velamenta    communia  et  propria   func  J 

SCROTUM  ,  five  ^wr/ij/tf  ,  infra  penem  dcpen- 

dens  ,  filis  in  adultis  in(iru<Sum:  in  quo  notanda 

Suturajqua  indextrum&  finiflrQ  larus  dividitur. 

Subjlantia.fx.  cuticula,cute,  &  membrana  mufcu- 

\ohjdartus  didajconff ans,cujus ope  corrugstur. 

Septum    ,    ex  duplicatione    darti  fac^him  ,  quo 

fcro- 

(a)  Chefeld.de  Lithotom.  (b)  Graaf.  de  Qrg.  gener. 
Tab.V.  Drake  Anthrop.  Tab.  III.  iig.i.Iit  h. 


9^  Tartes  genitales  virorum  . 

fcrotum  in  duos  loculos.  dividitur  .  vid,  ^uyfch, 
et  I{au  de  fepto  fcroti . 
yafa  y  apudendis  &  hypogaftricis  .  l^ervl  ^  ex 
©fle  facro  . 
^Vfus  :  continere  &  fovere  tefticulos . 
'^2.      TllNIC^  tres: 

"l.  mufculus  cremaJieVi  five  elevator  teflicull . 
z^vaginaLis  i  laxe  teftem  ambiens  a  procefTu  peii- 
tongci . 
^^.  atbitginea  y  robufta  ,  ar(5le  cum  fubftantia  te- 
flis  coharens ;  vafa  fpermatica  recipit  j  &  ad 
teftem  transmittit . 
Fafa  prSEter  communia  cum  fcroto  modo  indicata,fpe- 
ciatim 
"arteria  fpermatica  y  utplur.  ex  aorta,  angufto  principio 

oriunclsE  . 
vetKe  :  dextra  ,  ex  vena  cava  ;  finiftra  ,  plerumque  ex 
emul^ente  iiniftra  ,  valvulis  fcepe  deftitutse  j  varias 
anaftomofes    &  corfus  pampiniforme  ,    fyramidale  , 
formantes . 
nervi  a.  plexibus  nervorum  pelvis&  lumbaribus  . 
yjymphatica  ;  in  animali  vivente  copiofa  videri  poft^unt. 
Suhftantia:  vafculofa  y  ex  tenuiflimis  vafculis  ;  ferrfina- 
/i«didlis,  inteftinorum  more  intortis ,  conftans  (a) 
pujchre  apparens  ,  fi  teftis  aceto  maccratur  ;  glanduU 
vero  in  eo  nulli  parent . 
Corfus  Hlghmorii  in  homine  ,   in  dorfo  teftis  :  in  cane, 
in  illius  medio  :  cui  cavitas,  pro  femine  fufcipiendo  3 
adfcribitur  .  (b) 
Vfus ;  femen  prolificum  generare ,  in  quo  vivi  vermi- 
culi  .  (c)  225.  II. 

(a)  Chffflden.Amt.Tah2S.8c  eorum  difrokitio  B^uyfch. 
Thef.IV.Tab.I.  fi?.z.  &  Thel.X.Tab.III.fig.  j.  itemque 
fig.noftra  2\.(b)  ^/^/^-wor.  Anat.Tab.X.&  ^l.Lealis  fig.i 
fc)  Leeuvvenhjec\va':\\s  locis  ;  Boerhaxve  Inft.  Med.  cdit, 
altera  p.  2  5^.fed  in  Harrii  Lexic-techn.ra////ney.  de  ge* 
nem.  Tab.l.  &  ChcfeU,  Tab,  28.  delineantur .  C  25  *) 


Tinei genltales  vhorumZ  97 

22f.  11.  EPIDIDYMIDES  ,  five  Paraflata  di\x  ,  in 
quovis  tefte  una  :  qu^  funt  partes  oblongae ,  fcie  cy- 
lindricx  ,  tefticuli  ora?  fuperiori^  erucae  vel  bombycis 
finulitudine  j  incumbentes.  Inhis  confideranda 

Connexio ;  cum  tefte  ,  ope  membranje  albugmexi  6c  cum 
v:ife  def'.rente .  (Conf.de  his  &  reliquis  partibus  genital. 
Graaf.   ) 

Trincifium  ;  in  tede  ,  quinque  vel  fex  vafcuhs  feminali- 
busminiTiis  . 

Tlnis  ;  inaftero  extremo  ,  ubi  V4X  Jf/rr?w/ incipit . 

Membrana  ambicns,   robufta  3  cum  albuginea  continua  . 

Subfiantia  ,  quoque  vafcuLofa  ,  ut  teftium  j  vafculis  ta- 
men  j  non  folum  magis  confpicuis  conlians ;  (ed  quo- 
rum  meatus  etiam  per  injediones  vifui  fe  fiftunt .  Om- 
nia  vero  haec  vafcula  tandem  iii  unum  dudum,  vas  de» 
ferens  di6^iim  3  abeunt . 

Vafa  3  eadem  cumteftibus  ,  fpermaticadiidi^., 

Tiervf  j  ab  iifdcin  ramis  ac  teftium  . 

Ufits  genituram  ex  teftibus  recipere,  ulrerius  digerere 
acperficere,  &advas  deferens  tranfmittere  .  Conf, 
Notafj^*)  . 

226.  III.  VAS  DEFERENS  ,  flve  ejacuUterium  di- 
d:um  ,  eft  canalis  robuftus  ,  albicans ,  nervum  refe- 
rens ,  calami  ftraminei  mediocris  craflitie  ,  unus  ab  e- 
pididymide  qualibet,  ad  ve/iculas  fcminales  &  ure-. 
thram  extenfus .  In  hoc  notanda 

Situs  &  progrefjus ;  ab  epididymide  per  procefTnm  peri* 
lonaei  ad  abdomen  afcendit ,  &:  deinde  ad  collum  vefi- 
ce  refleditur  - 

Tinis ;  in  anteriori  parte  veficularum  feminalium  ,  pai'- 
tim  redla  in  urethram  ;  p-irtim  oblique  in  veficulam 
feminalem  definit;  fic  ,  ut  in  utramque  ,  pro  necefr 
litatis  exigencia  ,  liquidum  fuum  deponere  pofllt . 

Subfiantia  ;  valde  robufla  &  tenax  ,  fere  ut  nervus  foitis; 

Cxvitas ;  in  principio  &  progrefTu  vix  fetam  admittit  y 
prope  veficam  multo   amplior  i  in  fine  rurfus  angu-. 

G  ftior. 


Vf  Tartetgenitales  vtrorum  .' 

Uior  i  nihil  fponte  in  urethram  tranfmittens ;  fed  fo- 
lum  in  oeftro  venereo  . 

i/fus  ,  liquidum  genitale  ex  epididymidibus  continuo  ad 
ve/iculas  (eminales  i  at  in  coitu  quoque  ad  Ipfam  ure- 
thram  j  deferre  .  Forte  &  ad  perfe(5liorem  ejus  elabo- 
rationem  conferre  - 

227  IV.  VESICUL^SEMINALES,  funtreceptacula 
duomembranacea  ,  ceilulofa  ,  parti  pofteriori  colli 
veficae  jun(fta  3  ad  femen  ex  valis  deferentibus  recipien- 
dum  ,  ulcerius  perficiendum  ,  &  fuo  tempore  ,  per  u- 
rethram  expellendum  .  Harum 

'Longitudo ;  trium  digicorum  tranfverforum  ',  lathudo  , 
unius  . 

Sttbfiantia  }  ex  membrana  valida,  vafculofa,&  quafi  mu- 
fculofa,  varias  cellulas^interfe  communicantes  effor- 
mante  5  &  peritonaeorobufloadhuc  cindla  i  quarvero 
cellulse  in  coecum  quafi  inteftinulum  unum  refolvi 
poflunt  .  ("«} 

J)uSius  excretorius,  duplex,  ex  quavis  veficula  unus  y  du- 
plici  ofculo  in  urethram  utplur.definens;  contra  Leaiem, 
qul  unum  du(5lum  3  unumque  foium  ofcuium  ftatuit  & 
delineat .  {b) 

t^aja  fangulfera ,  a  vafis  vefic»  &  inteftini  reCli  copio/ifTi- 
ma . 

Tlervi,  a  pelvis  plexibus.  JPacies  internai  reticulata^rugo. 
fa,  ut  in  cyfti(ie  fellea  .  (c)  GUnduU  quoque  a  nonnul- 
lishic  vifaeperhibentur.  I//i#xex  definitione  jam  patet. 

a28.  V.  PROSTATiE,  redius   T?roflata  ,  eft   unicum 
corpus ,  globofum  ,  quafi  eordiformey  mox  ante  collum 
veficJE  fitum,  &  totum  urethrae  principfum  cingens  . 
(d)  Hujus 
Magnitudo )  inftarnuciscircicerjuglandis . 

T>TO- 

(«)  Lealis  de  part.femen.confic.fig.il. 

(b)  ibid.  (27*) 

(c)  Santorin.p,20U 

(d)  a«/c/.deLithocTab.VI, 


Pirtex  ginltalet  viroYulHi  §§ 

Promtnentla  dua? ,  natiformes  ,  in  parte  pofteriori . 
t-minentitii  caputgaUinaginii    dicta^    in  urethra ,  euiif 
duobus  ofculis ,  qua»  dufl-ibus  ejaculatoriis  &  veficulis 
fcminalibus  communia  funt  ;  finuloque  noVo  his  faepe 
interjed:o  >  (a)     . 
Subfiantia  glandulofa  &fpongiofa  robufta  membranacin- 

«fta. 
toraminuUy  five  duSius  excretotii  hujus  glanduls  ,  ex 
cavernulis  in  urethram,  humorem  albicantem  excer- 
nentes :  in  hominibus ,  deeem  vel  duodecim  j  in  ca- 
nibus,  (3|uamplurimi . 
f^afa,  cum  veficulis  feminalibus  communia  . 
Vfui  ;  liquorem  albicantcm  fecernere ;  qui  vero  ,  cutn 
eum  etiameunuchl  habeant,  foecundum  femen    non 
conftituit,  iicetincoitu  quoque  efFundatur;   fed  pro 
lubricanda  urethra  &  vehieulo  feminis  infervire  vide- 
tur. 
iip*  V.  PENIS  primarium  generationis  organum  eft  : 

cujus 
fynonyma:  membrum  virile,  virga  ,  mentula ,  colis  i 

priapus,  8cc. 
tigurai  fitusy  numerut,  magnitudo  ,  omnibus  nota  funt. 
P<trtfx,funt ,  I.  penis  ipfe  ;  2.  glans ;  &  5.  urethra . 
Itipene  notenda  , 

^'Cuticula  ,  &cutii,  tanquimtegumenta  communiai 

Praputium  :  quod  eft  cutis  replicata  ,  glandem    cc- 

gens :  in  cujus  inferiori  parte  franulum:qvi^  utra- 

quepapillis  nerveis ,  &glandulii,  freAiu';  for- 

te  folliculis :   nam  verxglandulae  hic  vix  confpi- 

ciuntur  J  a  7>/b«f    Anglo  ,  odoriferte  di^is ,  fti-' 

patafunc  (b) 

Tunica  j  propria ,  robufta  ,  natiiraetendineae,  reli- 

quam  penisfubftantiam  ample^ens :  quae    qua,;* 

i      doquediiplex  j  cum  interje<^a  tunica  cellulofa  j' 

t)0ft 

(a)  Morgagn.AdvlV.p.^.ti^.LlL 

(b)  Covvper^  Myotom.rcform.p.228. 


XOO  Tartet  gettUalesvtroTuml 

pofl  inflationem  &  exficcationem  confplcua  .  (a) 
Corpora  duo  cavernofa  ,  feu  fpongiofa  ,  maximam  pe- 
nis  molem  conftitiientia  :  qiix  diiVmdia  oriuntur 
utrinque  abofTibus  piibis  ,  e    peculiaribus  quali 
thaUmis  (b),  deinde  ;undta,3d  j:;Iandem  ufque  ex  • 
tendiintur  :  in  quae,  fi  liquidum  vel  flatus  impel- 
litur,  vel  mercurius  immittitur,  penis  fit  rigi- 
dus  ,  atque  intumeicit . 
Septum  inter  duocorporacavernofa,  a  conjiiniflione 
pariecum  horum  corporum  provenit  j  &  in  parte 
poileriori  craiTius  ;  inanteriori,  tenujus  :  atque 
cribri  infrar  perforatum  . 
Ligdmentum  VefaUi,  quo  penis  jungitur  iynchondrofi 

ofTium  pubis.  {c)  De  hteralibus  vid.Not  (28*} 
M*i/c«/»  penis  varii  fu nt  5  erec^ioni    pQciffimum  in- 

fervientes  :  de  quibus  videatur  Myoloijia  . 
Fafa  penis,eorumque  mirabilis  copia  ac  diflributio  , 
^     vid.in  Tabula  noflra  V. 
GLANS  ,   c:iput,  five  balanus  3  anterior  pars  penis  efli 
cujus  figura  &  color  nota  funt .  In  hoc    vero    ukerms 
notanda 
'Superficiesylxvis^qn^ifi  polita,&  valde  fenfilis,  oh  pa^ 
pillas  r.ervea;,  in  pene  rigido  maxime  conipicuas. 
Vreihva  finis^reliqua  urethra;  parte  paullo  anguflior, 

f  .b  (\i\d.frxnt4Hm  penis  . 
Corona  3  circumferentia  poflerior  glandis  dicitur  , 
cum  (i\S]z^?.  rervice  :  in  quibus  nonnulli  parvas 
glanddas  f\.?LVMxi:^X3(d)SantoYinus\Qxo  tantum  ofcu' 
la  five  duBuks  . 

Suh' 
(a)  ;^/jj'/c^^Epift  XV.Tab.XIX.Hanc  vero  cellulofam 
tunicam  nonfemp.r  adeiTe ,  ipfe  J{uyfchius    in  Adverf. 
'Anat.Pc-cad  I.pag.2i.indicat. 
,       (h)  Santorin.'^.^^, 

{cy  Mor^^^w.Adverf.Anat.I.Tab.IV.fig.4. 
(d)  i/ffr/ru  Hi!l,Acad.Reg.i7O0.^org'«^».  Adverf.I.' 
Tab.fig.I¥.4.K. 


PitYiesgenitaUs  virorum  *  lOf 

Suipantta  :  ex  epidermide  maxime  &  corpote  caverno- 
fo,  qiiod  urechrae  conrinuum ,  &hic  in  globum  ,  vel 
bulbumquafi,  expanfumeftj  conllacf^ji  quibustu- 
nica  penis  intexitur  .  (b) 
URETHRA  :  qux  efl:  canalis  mcmbranaceus  >  fere  cy- 
lindricus  ;  veficaecollo  continuus  ad  extremum  ufque 
glandis  feextcndens,  ad  urinam  &  femen  tranfmitten- 
dum  .  Hujus 

fSituSi  in  fulco  quodam  ,  quf  ePi\;rmatur  in  inferiori 
penisparte,  interftitio  duorum  corporum  caver- 
noforum  . 
Trogreftis:  non  eft  re<flus ,  fed  fingulari  modofle- 

(Sicur.  (c) 
low^/fMf/oduodecim  vel  tredecim  pollicum  . 
Cavhas  i  cum  calami  fcriptorii  craiTitie  fere  convc- 

nit . 
SubfiantJa',  exmembranis3  uuabus  robudis^interio- 
ri  &  exteriori :  (\ii\hiis  fubftantla    fpongiofa   five 
cavernofa  interiacet ,  ubi  glandulie  exiguas  a  non« 
nulljs  ftatuuntur.  (d) 
Bulbns  i\\Q  protuberantia  lirethrae:  efi:  pars  ejus  pro* 
(latisproxima  j  parte  reliqua  crafiTior  ,  pollicem 
longa  3  &  bulbum  quodammodo    referens  ^  fub- 
ftanriaE:  fpongiofa:  craffioris . 
y^^Sttferficies  intzuor  varia  habet/or^tw/ww/tfjrotunda, 
oblonga,  &c  canaUculos ,  ex  quibus  fxpe  liquidum 
vifcidumexprimi  poceft;quod  urethram  lubricat  , 
&concra  urinse  acrimoniam  infervire  videtur.  (e) 
Conf  Llttrii  nova  urethrx  defcriptio  loco  cit. 
^2^0.  Ad  penisconfiderationem  adhuc  pertinent 

G     s  GLAN- 

(a)  I^M^/cfc.Obferv.anat.Obf.ioo. 

(b)  Santorin.p.^gi . 

^  (c)  fere  ut  Alghifius  delineavit  in  Tra<5l.de  Lithot.Me- 
iiustamen  Afor^ «^n.  Adv.IILp.82.eumdefcripfit . 
(d)  ica  fuftinet  Terranem  Iib.de  GIand.p.32. 

CO  ^for^tfsn.Adverf.LTab.4fig.4.c.  ^ 


ij»2  Pflrtesgenitalesvirorum; 

QLANDVLM  COWPERI  ,    mucof^  didts  ;  quarum 
tres  defcribit .  (a) 

I.  du^  j  in  utroque  urethrac  latere  unajinter  mufcu- 

los  acceleratores&bulbum   urethra?  fitx  y  figurjp 

ovatae  aliquo  modo  compreffaej  parva?faba?  quafi 

magnitudine,  liquidum  diaphanum  ,  mucofum 

(  quxlibet  per  fingularem  du<5ium  excretorium  j 

duosfere  digitos  longum,  perforata  utraque  ure- 

thrae  tunicaj  in  urethram  tranfmittentes;  quod  pro 

lubricanda  &  defendenda  urethra  ab  urinas  acri- 

monia,  infervire  videtur.  In  plerifque  tamen  ,  in 

quibus  has  glandulas  inquifivi ,  cadaveribus,eas;> 

praefertim  adeo  magnas ,  ut  a  Cowpero  delinean- 

tLir,  reperire  non  potui  j  hinc  valde  dubito,  ati 

femperadfint .  (29*) 

l^2,una  y  qux  tertiatil  3  in  angulo  curvaturas  urethrae 

fubofTibus  pubis ,  intra  corpus  fponglofum  five  ca- 

vernofum  urethra? ,  fita    cife  dicitur  ,  atqueetiam 

ab  ipfoientis  quafi  figura  deJineatur:  quam  tamea 

quoque  videre  mihi  nondum  licuit . 

251.  GLANDULA  LITTRIIC^J  ,  eftglandula,  inter 

utramque  urethraemembranam  iitajproxime  infra  pro-!- 

ftatas,  C^/or/i  obfcurerubentis ,  pollicem  Uta  ,  duas 

lineascr^^^,  urethrae  interiorem    membranam  inftar 

zonaeambiens,  eamque  multis  ofculis  minimis  perfo- 

rans  :  perquae  liquidum  mucofum  j  ad  urethram  illi^ 

nendam  ,  infundit . 

?32.  V  AS  A  penis ,  urethrae ,  &  harum  glandularum  funt 

^rterU  3  ab  hypogaftricis  &  pudendis. 

f^en^ ,  valvulis  inftrucTtae  ,  ad  eiufdem   nominis  venas 

fan- 
(«JDefcriptio  Glandu4.nuper  detedl.^.Lond.  1 702. cum 
fig.qtiaE  etiam  in  Drakii  AnthropoI.TabJV.&  V.  &  Ter- 
Tanfo  Lib.de  GIanduI.p.<^^  Tab.  2.  lit.  M.  M.  delinea» 
t^  funt.  Defcribuntur  etiam  a  Littrio  ^ift.  Acad.Reg,  A« 
1700. 
(b)  locomQdQ  QhUQf 


Tarteigenltales  vlrorum  ^  lof 

fangiiinem  revehunc;  in  pene  vero  ("vid.Tab.V.  nd* 
ftra  j  &  deinde  fub  oflTibus  pubis  prius  mirabiles  a- 
naftomofes  ,  qua.s  Santorinus  ^.i^i.  Ub^rinthHm  vo- 
cat,  conficientes. 
Tiervi  ,  ab  ultimis  oflfis  facri-  Fafa  lymfathlea  a  Covv* 
ftro  (a)  &  Drachfo(b)  pulchre  delineata  . 

CprimariHs  3  ad  coitum  &  fobolis  procre- 
z^^Mfus  fenis^     ationem  . 

^fecundarius  ,  ad  urina?  excretionem  . 
2H-   IN'  PAPvTIBUS    GENITALIBLIS    MULIE- 
RUM  notandae 
PARTES  EXTERN^,  five  ex  ,  quac  fine  fe(flione  ,  et 
tantum  didudtione  videri  pollunt ;  ut 
CZPudendumhuvulva  j   incuius  medio  3  rima  Sc  os 
vaginae  :  ad  inferiorem  partem  ,  frenulum  ac  fe- 
rin^um 
LabraduQ  y  et  ntons  veneris  ,  a  pinguedine  fubfirata 

ttimidaj  ac  crinibus  obfita  ,  una  cum  eorum  ulu. 
CLITORIS,  £qu  mentula  muliebris ;  in    qua  no- 
tanda 

Situs ;  in  fuperiori  rima?  parte ,  tota  fere  utplu- 
rimum  extra  veneris  ftimulum  ,  fub  cute  fiH 
veprajputio  Jatens  . 
Figura  &  magnitudo  ordinaria,  ad  apicem  digi- 
ti  auricularis  accedit;  extraordinaria,fub]n- 
de  ingens  ,  uc  penem  virilem  quandoque  se- 
quaveritfc);  fed /ine  urethra  . 
Clans ,  five  apex  ,  qui  vero  non  efi:  perforatus  ;• 
humore  tamenfoetidoinquinatus,  ut  coronc 
penis .  (d) 
Prf/j»»/«wi  glandem  obvelans  acute  pudendi 
quod  papillis  nerveis  eft  inftrudum  ,  et  hin; 
valdefenfile. 

G     4  tiga- 

frt)Myotom.reform.Pig.io,f6;  Anrhropolog.Tab.  VT-' 
v)  Qualia  exempla  habent  ,  VanaroUut,  Tlaterusy  Tla^Ti^^- 
**t*Sil{hodiHSiGraafiHt  et  THlftusi^iQ,(d)SantQrinus  pa^f 


f 


|04  Vartes  genitalet  mtiUerum  ' 

It  ligamentum  ,  quo  oflibLis  pubis  jungitur  3  fere 
I      uc  inpene,  [«] 
{Crura  ,  duo  j  clitoride  triplo  longiora  ab  offibus 
pubis  . 
Curpora  duo  cavernofa  ,  cum  fepto  medio,fere  ut 
mpenevirilij  fubftanriam  ejus    conftituen- 
tia  :  qu3E  membrana  nervea  cincla  funt . 
Mufculi  ereSiores ,  duo ,  ut  in  eodem  pene;  qiii 
aboirrbus  ifchii  oriuntur  j  et  in  corpora  ca- 
vernofa  inferuntur . 
yafaj  f  quse  ec  reliquis  externis  partibus  func 
communia  i  J 

^jirteriaO^vente  i  ab  hypogaflricis  et  pu- 
I      dendis. 

yjl^ervi  y  ab  oflTe    facro  ;  quorum    infignes 
rami  per  dcrfum  clitoridis    excurrunt  j 
unde  adeofenfilis* 
Vfus  s  gratum  titillationisfenfum  excitare,  at. 
que  voluptatem  veneream  mulieribus  augere. 
NYMPHiE  j  funt  partes  dua?  membranacese,  utrin- 
que  utplur.una  j  rubella?  ,cavernofae,  criftis  gal- 
lorum  fub  gutture  pendentibus  fimiles ,  niodo  ma- 
ioresj  modo  minores  j  prseputiocontinuse  ,  atque 
interiori  labrorum  lateri  iundtae  ;  in    quibus  no» 
tanda 

(^VapllU  wfyT;p^jCopiof3e,unde  valdse  fenfiles . 
ClanduUpavv2£  j  fubflantiam  febac«am  fecer- 
nentes .  [^] 
LX/fus  y  citillationem  atque  voluptatem  augere  , 

Iut  et  urinae  fiuxum  ita  dirigere,  ne  pedes  ma- 
defiant . 
IOrlpcium  vagina  3  {Ive  os  uteri  externum  ,  cavernofa 
fubflantia  cindlum  ,  quaein    venere    intumefcit  - 

In 
[4]  Gy<t«/.  de  Mulierumorganis  3  cap.  ^*'et  Morgagn. 
'Adverf.I.pag.2o. 
Ib2  Morgagn,  Adverf.  I.  Tab.  III.  ee» 


TAYies  genUalesmulitrumy  lof 

in  virginibus ,  annuftius  ;  in  venere  faepe  utentl- 
bus  ,  &  qu£  pepererunr  5  largiys  :  femper  tamen 
vagina  reliqua  eit  anguftius . 
HYMENj  eit  membrana  5  modo  circulari,  modo 
lunata  3  modo  alia  ratione  conftituta  [«]  in  virgi- 
nibus  vaginam  coar(^ans ,  atque  in  puellis  parvis 
femper  praefens  j  C^o*j  in  quibus  exiguam  habec 
apcrturam  ad  vaginam  ',  in  adultis  vero  plerum- 
que  majorem  .  In  coitu  primo  ,  nifi  forte  jam  an- 
tea  lajfa  j  laceratur ,  fanguinemque  fxpe  fundit . 
CarttncuU  myrtiformes  j  ex  hymenis  lacsratione  o- 
riuntur  ,  ^rnuncdusEj  tres ,  nunc  quatuor  j  eo 
ipfo  loco  obfervantur  ,  ubi  olim  hymen  erat  > 
defuntque  in  infantibus  . 
Vrethra,iiye  meatus  ufinariusi  circa  quem    notanda 
'fitHs;  re(5la  infra  clitoridemj  parva  eminencia  fc 

prodens . 

lorigintdoj  duorum  qua/i  digltorum  transverforuni.' 

amplitudo ,  major  quam  in  vins  j  in  fine  tamen  re- 

liqua  parte  anguftior  ,  magnam  admittens  di- 

latationem  . 

y^duEiitti  y  liquidum  miicofum  ,  contra  urinae  acri- 

imoniam  ,  excerncntes ,  ut  in  virili  >  originis 
adhuc  incertae .  (b) 
.^Lacuna  Graafii  ,fi\Q  o^ciih  C]rc3,  urethram  confpi- 
cua  j  funt  duftus  3  humorem  pro  vagina  lubricanda 
excernentes  ,  ^x  urethra  corpre  glandulofo  onuDdi  .  (c) 
235:  PARTESlNTERNi£,  generationi  infervien- 
tes ,  funt 
I.  VAGINA  UTERI ;  quxeft  canalis  amplus,  inte- 
flino  redlo  non  multum   abfimiljs  i   fcd   robuflior  ; 

ab 
[<»]  ibid.  GG.  S^awtoy/».  Tab.  2.  fig.  I.  e.  conf.delinea- 
tio  ejus ,  ficuti  in  puella  ,  i4.  annos  nata  ,  a  me  inven- 
taefl,  in  Ephem.  Nat.  Cur.  Cent.VII. 

[t]  Morgagn.  A(i\.l.§.  lo.dclV.  p. ^4' Terraneus  de 
Gland.  p.  44.    [c]  ^or^a^w.  Adv.I.  Tab.III.f.  &*  *• 


10?  Partesgenttales  tHulierum^ 

aborificiovaginsE,  inter  veficam  &  redlUm  ,  quibus 
adhxret,  ad  uterum  extenfus .  Hujus 
^Longitudo,  fine  diftracftione  ,  fex  vel  feptem  digitorum. 
Amplitudo  y  major  inteftino  tenui  ,*  atque   in  diverfis 
cafibus ,  prsefertim  partus  tempore  ,  multum  dila- 
tari  apta  ;  orificium  vero  reliqua  parte  anguftius  j  & 
fphinciere  coar<Satum . 
Subfiantia  :  membranacea  ,  intiis  rugofa  ,  nervea  ,  pa- 
pillaris;  (bbfervatore  I{uyfchio)  &  hinc  valde  fenli- 
lis ;  extus  mujculofa ,  qua  penem    in  coitu  blandc 
compledi  queat . 
Connexio  :  pars  anterior  ,  cum  vefica  ,*  pofterior ,  cum 
inteftino  re<3-o ;  fuperior  ,  cum  utero  concreta  eft  . 
^ugayagina  ;  qu3E  non  funt  circulares ,  fed  fere  ut  in 
jejuno . 
^in  virginibtts  y  maximae,  prsBcipue  in  parte  ante- 

riori ; 
in  venere  fape  utentibussminovQSi  quafi  attritae  ;  & 
pofi  crebriorem  fartum  ,  fere  prorfus  obliterantur  . 
yVfus  ;   r.  pro  voluptatis  venerex  ,   tam  maris  , 
3     quam  femina? ,  augmento  ;  2.  pro  faciliori  dilata- 
1     tione  in  partu  . 
Lacuna  five  ofcuLa  ,  uti  circa  wrcthram  ^  ita  &  circa  os 
vaginae  hinc  inde  reperiuntur  ,  fetas  fa?pe  admitten- 
tes ,  magnam  partem  a  glandulis  fubftratis  ,  frofia- 
txBarthoUni  didiis  i  liquidum  mucofum  pro  vagina 
lubricanda  &  forte  ftimulo  veneris  excitando  fecer- 
nentibus,  venientes.  (a) 
Mufculus  ffhlnEier  five  vaginte  confiriBor  ,  eft  fibra- 
rum  mufcularium  feries ,  orta    a    fphindlere  ani  > 
ample(flens  orificium  vaginx,  &  fub  clitoride  ejus 
cruribus  inferitur  .  Ibidem  corpus  cavernofum  ,  ori- 
ficium  hoc  ambit  j  quo  in  venere  a  fanguine  diften- 
to,  ardatur  ,  utpenem  virilem  gratius  afficiat ,  & 
ab  eodem  viciflfim  grate  afficiatur  . 

Vfusi 
(*)  Morgagn.  Adverf.  primis  §.51,  Tab.  III. 


Partes  genhales  tnulierunt  '*  J07 

V[us ;  penem  &  genicuram  virilem  admittere  j  foetuni 
vero  ,  fecundinas  3  menftrua  &  lochia  ex  utero 
emittere. 
aj4  11.  LITERUS  ,  fiveMatrix,  eft  pars ,  in  mulie-^ 
ribus ,  inter  veficam  &  inteftinum  re^lum  fita  ,  cava, 
figura  piri  aliquo  modocomprelTi  ,  generationi  foetus 
deftinaca  .  Inquo  notanda 

Connexto ;  pars  foflerior  libera  eft  ;  anterlor  ,  cchxrct 
vag^nas;  partcs  Uteralcs ,  per  ligamenta  J  quae  du- 
plicia  5 
flata  ,  membranacea  y  cum  peritonaro  continuaj  utrin- 
I  que  uterum  &  vaginam  pelvis  parietibus  jungen- 
j  tia  -  Duplici  ea  conftare  mcmbrana  j  nuper  obfer- 
I      vavi  ,  quibus    cellulofa  ,  tlatu  facile  detegendaj 

interjedta  eft  ,  fere  ut  in  mefentcrio  . 

^jrotunda  ,*  a  parte  fuperiore  uteri  orta  ,    tranfeunc 

per  annulos  mufculorum  abdominis,  &  mox  ibideni 

terminantur  in  pinguedine  ;uxta  inguina  .  Conftat 

ex  membrana  duplici ,  plexu  vafculolo  (a)  ,  fibrifquc 

lacertofis ,  in  puerperis  &  praegnantibus  maxime 

confpicui  .  (b) 

Magnitudo  ;  in  adultis  non  gravidis ,  longitudo  eft  tri- 

um  quafi  pollicum  j  latitudo  ,  in  parre  fuperiori  , 

fluorum  ;  in  inferiori  ,  unius   j  craffities  vero  fel- 

quipollicis  .  In  virginibus  adhuc  minor  >    fed  ia 

gravidis,  pro  diverfo  tempore  ,  varia  • 

Divifio  i  pars  fuperior  &  latior  ;  fundus  ,  inferior  > 

cfr7//jf  appellatur  j  &  in  hac  ,  vagina  prius  aperta  * 

fe  offert  confpiciendum 

Orificium  3  iivc  os  uteri  internum  ,  figura  fere  glandis 

penis  in  vaginam  hians;  exiguum  valde  in  virgi- 

nibus  j  iniisvero,  qu«  pepererunt ,  &  in  gravidis 

paullo  majus  ,  atque  in  his  humore  valde  glutinofo 

claufum  i   in   partu    tamen  ,    miraculo   naturx  > 

tCKT 

(a)  Morgagrt.  Adverf.  IV.  pag.  49.  5«, 

[^]  ^«nier/»,  Obferv.pag.  220. 


'lo8  Tartei  geaitales  mullerum 

foetum  perfedum  tranfmittit  . 
Subftantia  mnfciUofa  ,  vario  nbraium  carneariim  plexu 
compoiita  j  copiofiflfimis  vafis  interjcd:is  .  In  non 
oravidis  compada  &  firma  eft  ;  in  gravidis ,  [fnngio- 
fa  3  finuofa  ^  6c  mirabiliter  dilarari  poteft  ^  fine  craf- 
/itiei  decremento.vid.  Nota  (i^*)  -  Exrus  membra- 
narobiida  a  peritonseo;  intus  in  cavhate  3  qux  in 
virginibus  parva  eft  (tf},  membrana  foro/'-: ,  nervea, 
cingitur  3  quse  in  puerperis  quafi  difparet .  {b) 
^afajangiiifcra  tomxoh  3  anaftomcfes  innumeras  con- 
iicientia  ,  &  in  gravidis  quafi  in  finus  (c)  dilatata 
ofculis  in  ucerum  &  vaginam  hiant  3  ik  menfituorum 
fontes  l^unt  .   (iz*) 
'ArterU  y  i.  fpermatica  ,  ex  aorta  ;  2.  ab  hypogaftri- 
cis  maximac;  3.   ab  hxmorrhoidalibus  externis  a 
omnes  mire  Inter  le  communicantes  ;    ita    ut ,  ft 
aer  ,  cera  vel  mercurius  in  unam  earum  ,  quam- 
cunque,  in;iciatur,  reliqax  omnes  ,  etiam  alte- 
rius  lateris  ,  facile  repleantur  . 
3  ^tna  ,   quoque  triplices  j  ejufdem  nomlnis  ,  valvu- 
%      lis  deftitutse,  arteriis  longe  ampliores  ;  praefertim 
ingravidis,  per  quas  iiatus  in  cavum  uteri  &vagi- 
nsB  ;  &    concra  quoque  per  haec  fipe  in  venas  im- 
pelli  poteft  .  (d) 
ISl^ervi  ,  ab  intercoftalibus  &  ofTis  facri  . 
f^afa  lymphatica  ,  olim  in  beftiis  tantum  ,  nunc  qucque 
a  Morgagnio  in  gravidis  obfervata  .{e)  Qiiaf  enim  hu- 
mano  adhuc  utero  appinguntur  ,  fida  ei^/e  videntur  . 
Qfiiolay  interjed:is  rugis  ,  ceu  valvulis  (f)  ,  in  cervice 
uteri ,  dudlus  videntur  ,  liquidum  glutinofum  fe- 
I     cernentes . 

Vefi' 
ia)  vid.  in  Morgagn.  Adverf.I.  Tab.  III.  \_h~\  ibidem 
'Adverf  IV.  pag.  47.  (c)  Afo»-gfl^«.  Adverf  IV^p.^S./*'^- 
jffrdeUtero-  \_d']  J^^wrow.  Anat.  corp.  hum.  p.  i8(?.  ^4- 
jfr.  loc.  cit.  [«]  Adverf.  IV.  p.  7^. 
[/]  ibid.Adverf.I.Tab.III. 


Tartef  genitaUs  mnlterunt  7  i  o^ 

FfJiciiU  3  five  corft*fiuiji  globofa  ,  in  uteri  cervice  &  ori- 
ficio  quandoqiit  oblei  vancur  (a^  ,  humorem  mucofum 
continentia ,  amulrispro  hydatidibus  habitae  {b)  3  a 
quibufdam  pro  gUnduUs  (c)  ,  liquidurn  illud  glutino- 
fum  fecernentibuSjquod  in  gravidis  os  iiteri  intus  clauJ 
dit.  Abaliis,  proNOVO  ET  VERO  OVARIO  , 
in  quo  fa-tus  efnngitur  3  habentur  (<i).  Nonnullis  i^fji- 
cuU  feminalesmuLierum  audiunt  (r],  ex  quibus  in  coitu 
femen  prolificum  profundi  fufpicantur  .  {f)  Hinc  ufut 
adhuc  dubius .  In  pue;  peris  &  gravidis  confertiflimae 
funt,  (g)  magifouequam  alias  confpicuae  . 
217'  III.  Ovaria  ,'  ohm  TESTES  MHLIEERES  dl- 
<5la  ,  funt  duo  corpora  quodammodo  globofa  ^  Ixvia, 
albicantia  ,  ( iitrinque  unum  j  fundo  uteri  annexa  y 
circa  qux  notanda 

Connexio  :  l.  cum  fundo  utert  y  ope  Hgamenti  teretis  3Z. 
^tit^cWius  •vas  deferens  mulierum  didli  ,  quod  vero 
meatu  ad  uterum  deflituitur  ;  2.  cum  tuba  Fallofiana 
et  lateribus  pelvis  per  ligamenta  iiteri  lata  3  et  alas 
vefpertilionum  ;  j.opevaforum  fpermaticorum  cum 
variis  aliis  partibus  . 
Tigura)  fere  ovata  ,  fnperne,  gibbofa;  Inferne  ,  plana; 
Magnitudo ;  pro  xtatis  et, tcmperamenti  ratione  di- 
verfa  j  in  vigore  artatis  et  Iibidinofis  ,  maximaj  ad 
3ij.  afcendens  ,  ec  veHcuIis  prominentibus  fipe 
ornata  j  in  vetulis   vero  exiucca  ,  parva  3  corru- 

gata , 
(a)  ibid.delineata? .  (b)  vid.Au(flores  a  A/or^^^».  Ad- 
verf.I.  §.32.  recennti  ;  tiB^uyfch.  Adverf.  anat.  decad.  I. 
p.5.  (c)  /l/oj-^d^n.fudcm  loco,  ec  ^fr/rrj/fw.l.CC.XXXIII 
[<f]  Tiahnih.  difierr.  de  Sterilitate  i  et  frid.  I-Ioffmann. 
in  Medic.  rational.  Tom.  I.  etcontra  hanc  opinionemj 
Ga?//cj!^f  Hifl.Anat.  p  1  8  j.  £fwj^//.  Epifl.de  Ovario  riovo, 
ec  UHfchey  difT-  de  Generat.  p.  2 

(c)  Lettres  des  Vefm.-ue,  p.jo.et  Blegny  Zodiac.  Tomi 
i.p.2o.  (f)  /yf/«r/ci  diflert.  de  Veilc.feminal.mulierum. 
(g)  Santorin.  p.215. 


;    , 


'IIO  Partes  genhaUs  mulieirum  ." 

gata  ,  vix  ^f^.  pendens  ,  cicatriGibus  Foeda  * 

AU  -vffpcttUlonHm  >  funt  membranae  ovariis  et  tiibi^ 
inte";e(5l3e. 

i^ie^''brana  ^lba  3  valida  ,  cinguntura  peritonaeo  . 

Subftantlai  membiMMacea,  fibiola,  reticulata  ,  plu- 
nmis  vafis  intertexta  ,  inter  quse  fxpe  apparent  ve- 
JicuU  rotundte  i  plures  ,  pauciores  ,  pro  aetatis  ec 
temperamenti  diverfitate  ,  humore  albo  ovi  fimili 
replecac,  qui  humor  ebulliendo  confiftentiam  ,  co- 
lorem  et  guihim  quoque  albi  ovi  adipifciturj  hinc 
ob  an  .loijiam  cum  ovis  a  5ftf»or»e  primum  (a)  difta 
funt  OVULA  ,  quorum  maximapifum  vixxquant. 
QLiandoque  x.xv.  XX.  imo  plura  in  uno  ovario  vifi 
funt  ,*  quandoque  vero  vix  unum  vel  alterum  obfer- 
vari  potef} ;  creduntur  prima  foetus  rudimenta  con- 
tinere  .  (h) 

/i/ydatiVty  ibidem  quoque  faepereperiuntur  ;  quaevcro 
moibofae,  &  fsepe  hydropis  in  mulieribus  caufTa 
funt.  '  1 

jCorpora.  Itttea  ,  fupt  fubftantia  qua/i  glandulofa  (c)  ,  lu*  J 

tei  coloris ,  inteftinulorum  tenuiffimorum  fimilitudinef 

contorca  (d)  ,  ovulis  fubftrata  ,  quaein  finu  eorum  con. 

tinentur  ,  cum  in  virginibus ,  tum  maxime  in  gravidis 

&  puerperis  confpicua  ,  ufus  adhuc  dubii  ,  (e) 
»58.  IV.  TUB^  FALLOPIANi^,Ci^«jfojaffinot«> 

funt  duo  canales  fere  conici ,  tortuofi  >  utrinque  unus  n 

fundouteri  Tundi ,  a  fimilitudinecum  tuba  ^Talbptv 

ita  di(5ti  >  in  bis  notanda, 
1  Connexio  ,*  cum  utero  s  ar(5la  &  cofitinus;  cufn  oVariisj 
C    laxa  3  per  alas  vefpertilionum  . 

lo»- 

[4]  in  dided:.  pifc.excan.  gen.  {b)  vid.  trendel  dj 
Embryone  &c.  yaUifnerlus  de  Generat.  aliique  . 

{c)  fecundum  Graaf.  Malpigh.  BrendeL  Berger.&c. 

Id']   f^etl/ifner.8c  Santorin.  p.22I.et  feq. 

[f]  conf.  Morgagn.  Adv.  IV.  p.  ji.et  78.  yallifner*  Cf 
Santorin.  locis  cit^vid.  Nota  ($S^) 


Tartesgenhales  fnttlitrMm»  Iii 

LongUudd  ;  VI.  vii,quandoque  vili.  ix.circiter  digi- 
torum  . 

AmpUtudo  ',  circa  medium  fere  minimum  digituni 
sequac  j 

Extrema  vero  anguftiora  &  quidem  extremitas  utero 
JLindla  minima  eft  ,  in  ejus  cavum  hians ,  flatum  ac 
flylum  tenuem  tranfmittensAitera  j  libere  in  abdo- 
mine  flu(5lLians  j  amplior  efl  ^  tubulum  mediocrem 
admittit,  fimbriifque  multis  3  five  Uciniis  3  quafi 
mufcularibus  j  ornataefl,  ovario  ,  quando  opus  eflj 
fe  applicantibus ;  vid.  Tab.  III.  fig.  10.  11. 

5»^/?<i«j/<tjmembranaceaj  caveinofaj  ex  duplici  mem- 
brana  conflans  j  quarum  exterior  cum  peritonaso  , 
interior  cum  intcriori  membrana  videtur  continua  - 
Intus  rugofa  eft ,  &  iubrico  humore  imbuta  i  fed 
nen  3  utinbefliis,  celiuiofa. 

Fafa  copiofKfima  >  corfus  cavemofum  intra  membranas 
earum  efficientia  ,  uc  erigi  fiverigidas  reddi  queant» 
quando  ovario  appiicandscj  a  quibus  etiam  intus 
hume(5lantur  .  {a) 

Vfus '3  Tempore  fervidi  coitusinfJuxu  copiofo  fangui* 
nis  atque  fpirituum  eriguntur ,  &  motu  naturali , 
orificia  iibera  ,  ope  fimbriarum  five  iaciniarum  mu- 
fcuiarium  ,  ovariis  applicantur ,  genituram  proli* 
ficam  mafculinam  tranfmittunc  >  {b)  ovulum  im- 
pra?gnatum  ex  ovario  recipiunt,  &  ad  uterum  ,  fi 

tnihil  impedit ,  deferunt .  (e) 
OviduBus  in  gallinis  aliifque  avibus  appellantur  . 
aj9  Vfns  uteri  i  genituram  virilem  admittere  i    ovu- 
ium  fcecundatum  ex  ovario  et  tubarallopiana  ,  reci- 

pere  j 
(a)  inDr^Ictf  Anthropol.  Tab.X.fig.  a.eadelineat.  et 
defcribit.  Vid.hac  dc  rc  notxnofivx  hum>s^*)(b)]{u^fch. 
Thef.  anat.  V.  Tab.  V.  fig.i.  atque  Adverf.  anat.  dec  i. 
pag.  5.  Fallop,  Obferv.  anat.et  Craaf.  de  Org.  gener.  mul. 
cap.XIV.  (c)  cxempla  fcetuum  in  tuba  hac,  et  alias  extra 
uterum  repertorum  ,  vid.  Nota  (jj*; 


112  Ve  fcetU  &  fectindlnts  . 

pere  ;  foetum  per  ix.  utpl.  menfes  contlnere  ,  fovere 
&nutrite,  ac  tandem  perfed:um  ,  vi  fua  mufculofa  , 
per  os  fuum  &  vaginam  expeliere  . 

240  Vofi  impragnationem  ,  nova  contingit  partium  in  fe- 
minis  produftio  j  qua  tamdiu  in  eis  exiltunt ,  quam- 
diu  durat  graviditas  .  Harum  pars  principalis  efl 
EMBRYO  five  FOETUS  ;  (a)  reliquy  .,  Ut  memhrana 
foctUS  5  flacenta.  utevlna  y  funicuius  ttnihtUcatis  ,  "vafci. 
umbilicalia  _,  (  qusc  conjundlim  Celfo  SECLlNDiS^  , 
vulgo  Secundirne  vocantur,}  et  liquor  pellucidus  ,  gluti' 
nofus  3  cui  foetus  innatat  3  omnes  propter  hunc  fadlac 
(unt  . 

241  Circa  FOETLIM  igitur    perfe(flum  confideranda 
I.  MEMBRAN^j  euminutero,  quafi  in  ovo  inclu- 

dentes.  (h) 

I.  Exterior,  CHORION  di(5la,  crafTa ,  fpongiofa, 
villofa  ,  et  va/is  fanguiferis  copiofKfimis  repleta 
eft  ,  utero  contigua  ,  atque  in  lamellas  /ive  mem- 
branas  duas  dividua  . 
2  Interior  ,  fivefecunda,  AMNIOS  vocatur  :  qu2e 
tenuis  et  pellucida  eft,  priori  contigua  ,*  in  qua 
vero  vafa  vel  nulla  ,  vel  paucilfima  ,  confpiciun- 
tur  ;  ^  llquoY  \\\t  glutinofus  ,  ferlucidus  3  fcetufejue 
in  ea  continentur  j  quse  vero  membrana:  in  partu 
rumpuntur  ,  &liquorem  emittunt. 
(^5  ALLANTOIS  ;  feu  farciminalis  di(^a  ,  in  nonnul- 
lis  beftiis ,  prsefertim  vaccis  ,  uracho  pervio  conti- 
nua  ,  pulchre  reperitur  ;  it6.  non  in  homine  :  &  pro 
iirina?  cclleflione  in  eis  infervit-  (c)  Longitudinem 
habet  in  vaccis  duodecim  circiter  pedum  ;  ejufque 
diameter  ,  quando  flatu  diflenta  eft ,  pedem  fupe- 
rat  :  adeoque  pars  ingens  et  ftupendaeft  .  Suftinenc 

qui- 
(<«)  embryones  parvi,vid.in  7^«^/c/7.Thef.anat.VI.Tab.' 
2.et  3.  (b)  tales  in  membranis  ,  Thef.X.  f.  j.et  Tab.VT 
noftra.  (c)  vid.obfery.  noftra  de  Allantoide  Eph.  N.  C. 
cent.  VLobf.  24. 


i 


Vcfcettt  &  ficundtnii  .  Il^ 

quidem  nonnulli ,  eam  arque  efle  neceffarjairi  in  ho- 
minejquam  bePiiis  ;  &  hinc  evincere  volunc ,  quod 
Quoqiie  necelTario  in  homine  ex.l-at  .  Alii  eam  inter 
chorion  &  amnion  ,  aiii  (ub  amnio  ftatuunt  (a)  ,  ve- 
rum  quia  eam  prjefTantiflimi  anatomici  non  invenlunt, 
&  urachus  in  foctu  humano  plerumque  claufus  reperi- 
tur,  aliaeque  graves  rationes  reddi  queunt  ,  guarc 
Deus  mulieres  ab  hoc  lotiionere  Iiberare  voluerit  ,  z; 
plerifque  nondum  admittitur.  Fajis  fanguiferis  eam 
deftitutam  effe  volunt  ;  qux  vero  copiofa  reperi  &  de- 
lineavi  .  (b) 
242  II.  PLACENTA  ,  veteribus  ,  hepar  utertnumy 
dida  :   in  qua  confideranda 

jSl^itmcrus  3  in  mulieribus  refpondet  numero  foetuum  : 
ita  tamen  ,  ut  in  f;emcllis  facpc  coalita?  fint ;  quorum 
tamen  vafa  inter  fe  communicare  non  videntur  :  in 
multis  vcro  bef^iis  ,  pra^feitim  vaccis  ,  pliires  & 
quandoque  centum  pro  uno  foetu  ,  reperiuntur  ;  di- 
cunturqueibiCOTYLEDONES.  vid.  Fabr.  «6  .^- 
tjuap.  de  fa?tu  formato  . 
Pigura  orbiculata  ,  diametrum  habens  oflo  circitcc 

novemve  pollicum,  &  craditicm  pollicis  unius  . 
Connexio  :  pars  convexa  &  fpongiofa  iitero  adhjrret  ,/n- 
tervtntumembranie  tenttijjimx  y   reiiculatnc  s   villofie  , 
chorio  continua  :  concava  vero  ,  foctum  recipiens  , 
vafa  multa  &  amplaoftendens ,  atqne  funiculo  um- 
bilicali  jun(5ta  ,  cingitur  Ixvi  membrana  chorii  & 
amnii . 
Locus'.  cui  in  utero  adhGcrct,  nullus  eft  cerrus  &  per- 
,  pertuus  ;  plerumque  tamen   ejus   fundo  :   ubi  ^w>'- 
/c/j/M/haud  pridem  no^xw  in    puerperis  mufculum  , 
fibrls  fpinalibus  conftantem  ,  fibi  detexifTe  vifus  eftf 
(  c)  fa?pe  etiam  parti  poflerlori . 

H  Suh' 

(a)  vid.  A(n:.AngI.N-27T.p.8j5.  ubidelincataeft; 

(b)  loco  antea  citato. 

(cj  vid.  Adv.  anat.  Dec.  III.  Tab.  III. 


1T4  ^f  'PUctntd l 

Subflantla,  recundum  recentiores pfurimos ,  t(\.  gtaH'^ 
duhfa  ,  ex  irnumeris  parvis  glandulis    compoiita  ; 
qusE  vero  videri  nequeunt.  Hinc  melius  fecundum 
^^uyfchiHm  3  variolque  alios  hunc  jam  fequentes^ 
'vttfcutofa  flatuitur  ,  ex  tneris  vafculis ,  arteriis  fci- 
hcec  &  venis  umbiljcalibus ,  fubtiliflime  divifis  & 
irltertextis,  conftans  (a)  t  nam  cui  ufuihicerunc 
glandulae,  ubi  fecretio  illius  >  quod  ex  utero  pla- 
^    centam  inrravic  >  ;am  fada  ci\  ? 
Vfus:    j.  una  cum  chorio  fcsnguinem  &  fuccunx  nutri- 
tium  abforbere  y  ut  inteflina  chyluiti  (h)  ,  eumque 
deinde  ad  foetum  ,  per  venam  umbilicalem  5  tranf- 
mittere  .  2.  Verifimiliter  etiam  fanguinem  &  urinam* 
afoetu  ad  matreni  ^  per  arterias  umbilicales  rurius 
emittere  .  vid  Not.(j^*) 
143  III.  VAS^  UxMBiLlCALIA  foetus  ,   poft  par- 
tum  in  ^/^««»»f>s/rf  illa  (^§.207.}  abeuntia  ,  lunc 
^ArterU  y  du^  ,  vena  longe  tenujores ,  oriundae  utplur^ 
utrinqueex  iJiacis,  incernis  ,  five  hypogaftncjs  ar- 
teriis ,  quandoque  ex  ima  parte  aortae :  progrediun* 
tur  in  utroque  rarcre  vefjca;  ad  umbilicum  >  hfac 
per  funieuluni  umbiiicalem,  fpiralibus  contorfio* 
nibus,  ad  pLic-^ntam:  ubi,  in  infinicos  ramulos  di- 
vifse  &:  fubdivila*  ,  frniuntur,  fanguinemque  c  foe- 
tu^  ad   placentim  ,  &  inde  forte  quoquerurfus  ad 
m^trem  transferunr  .  (c)  ^uare  veto  duof ,  nen  nna, 
ut  unica  venti  ?  Forte  ,  ne  facile  haemorrhagia  le- 
th-ilisoriatur  ,  fi  funicufus  umbilicaDs  cafuabrum- 
parur  j  vel  aliam  obcauffam  poft  partum   non  fta- 
tim  ,  aut  non  fatis  ligetur . 
yena  .  una  r  arteriis  duplo  amplior  y  in  placenta"  ex 
innumeris  ramufculis  ,    in    unum  truncum  coali- 
fis,  orta  :  pergitinde,  fimilibus  fere  contorfioni- 

bus^ 

(a)  i^«7/c^.Theranar.V.  Tab.I.&Hift.Ac.Reg.irM. 

(b)  Pv*»7/cfo.ibid.p.i^.conf.HiihA.R.An.i707.  p.24o.- 
Cc)CQnf.Nota(56*) 


Ve  vajfs  unthiltcaUhus  ,  ii  i 

bus  fpiralibus  ,  inter  arcerias ,  per  funiculnm  urti- 
bilicalem  ,  &  deinde  per  umbilicum  ad  hepar  foe- 
tus  :  ubi  firiitur  in /f»«  T^«n«c  po>t<e,  iri  quem  ,  fari- 
guinerri  ,  cum  fucconutritio  ,  in  placenta  hauOumj 
infundit :  unde  per  fingLiIarem  tanaiemi  venofum 
diclum  (a)  y  cylindricum  ,  venx  umbilicali  quafi 
oppofitum,  ex  hoc  firiii  fo>/«  ,  magna  parte  riiox  ad 
venam  cavam  &  cor  tranfit ;  pars  veroreliqua  ramis 
venae  portae  per  hepar  didribuiciir-  .   , 

i/rachut  i  invitulo,  ove  ,  5cc.  ell  canalis  pyramidalisi 
a  fundo  veficae  primo  ad  umbilicum  excenfus  ,  quem 
tranflt,  &  deinde  fenfim  denuo  ampliatus ,  in  alUri' 
toidcm  (§  241.5  J  tiinicani  >  ad  angulos  utrinque  fere 
re^os ,  flve  tranfverfim  in  latus  aliquod  terminatur 
(6J,adquam,  urinani  e  vefica  deducit  .  (c)  in  fcett* 
humino  tocus  pervius  non  efl  (d)  i  aut  tamen  rariirime; 
fed  plerumque  inf^^ar  iigamenti  lolidus  reperiiiinhinc 
canalis  munere  in  hoc  turic  hjud  fun^i  videtur  ;  pi3C- 
fertim  quia  tunica  allantois  ,  iut  aiiu$  ejufrriodi  locusi 
in  quem  fe  exoneret ,  haud  reperitur . 
344.  IV^.  FUNICULUS  UMBILICALIS  ,  eft  pars 
furiiculi  fpecie  contorta  ,  craffitie  digiti ,  aut  polli- 
cis  ,  ex  una  \ena  &  duabus  arterils  ,  uriibilicalibu$ 
diftis ,,  ("24^}  communi  membrana  cralTa  ,  fed  mollii 
qiiafi  fpongiofa  ,  ex  cellulis  plurimis ,  liquore  gluti^ 
nofo  limpldo  repletls  (e) ',  amnio  continua  i  cin^lis 
compiofita ;  cujus 
rOrttit :  efl  in  placenta,  multis  vense  &  artcriarum  ra-; 
,J  dicibus;  finls ,  in  umbilico  foetus . 
I  Longitudo^  nunc  duarum  ,  riiinc  trium  ,  nunc  qnacuor 

H    2  qua- 

U)  vid.  Tab.  noftra  11 1.  figJi: 

(h)  \\d. Pabr. ab  Aquap.  de  ^octuformno  ,  Tab.i3.r4 

(c)  vid.Ephem.Nat  Cur.Cent  VI.obferv.24. 

(d)  Cent.III.  &  IV.  obf .  T  84.  p  4<? j. 

C4  vid,  ^0»^^»^.  jn  Hifl.Acad.Reg-,  An.i/i^- 


\16  C*  Tunhtth  umhHicali  . 

qiiafi  fpltliamariiiTi  :  i.  Mt  f<xtus  libere  ^  /ineavul- 
lione  placentae  ab  iitero  j  fe  movere  poflit;  2.  ut 
foetu  cxclufo  ,  etiamfi  vafa  hxc  non  mox  fint  liga- 
ta  ,  tam  facile  lethalishxmorrhagia  non  oriatur  . 
Vfus  :  o-eneratiifi  ,  ex  vafis  Lia-biliniibus  confiati  fy€' 
ciatim  ^  ne  vafahasrclebrfim  fin^ula  pergentia ,  a  foe- 
tu  facilc  laedantur ,  ec  ut  hujus  ope  piacenta  poft  par- 
tum  ex  utero  commodius  educi  queat  . 

24^  V.  NLITRITIO  FOETUS  in  utcro :  quam  fieri 
putamus 

Cmenjibus  frinjh,  organis  digeftlonis  nondum  perfedlis/ 

J     per  folum  funiculum  umbilicalem  ; 

^menfbus  vei'0  ultimis  y  multas  ob  rationes  ,  etiam  ii- 
mulperosj  a //^«/Vo  blando  ,  glutinofo  ,  foetum  am- 
biente  ,  quod  ex  amnio  excerni  videtur  .  Nam  reperi- 
tur  T-  fimile  liquidum  inore  ,  oefophagoet  ventriculo, 
tam  frctus  humani ,  quam  beftiarum  ;  2.  mutatum  ec 
quafi  digeflum  hoc  confpicitur  in  inreftinis  tenuibus  ; 
5.  faeces  in  craffis  ,  et  fubindeetianri  toto  iieo  ,  ut  ali- 
quoties  obfervavi  j  mtconittm  di'it\x  ,  reperiuntur  co- 
piofac  j  4.multum  illius  liquidi  primis  menfibus  ambic 
foctum  'f  paucum  vero  faepe  ultimis  reperitur  :  quod 
alia  ratione  non  confumi  videtur,  quam  a  foeruj  ^.quia 
illud  llquldhm  fatum  ambiensnutritioni  ram  idoneum 
eft  ,  ut  aptius  defiderari  non  poffet ;  ^.iliudque  in  os, 
ocfophagum  B.:  ventricuium  premi  videtur  a  perprtua 
le^itentia  uteri  preQione  mufculorum  abdominis  & 
aeris  ambientis  {a^  ;  utoefophagus  >  inteftina  ,  vafa  la- 
Citz  i  duclufque  thoracicus  hoc  ipfo  melius  dilaten- 
tur,  apertn  fervcntur,  &  fundtioni  deftinat3e  fenfim 
affuefcant  ,  ^'c. 

24^  VI.  SITUS  FOETUS  in  utero  : 

flnifnfthMs  frimis  &  medils,  varius  eft  &  prorfus  Incertus.' 

}mer,fibHsnltimis  3  pierumqiie  fedens  quali  percipitur, 

ca- 

[«]  vid.  Nota  ($?*) 


Vejtttiftsttkf^pixrtu:  itr 

caplte&  collo  inclinato  ;  genubus  vevfus  gen.:s  i 
3c  calcaneis  ac  nates  retradis  .    Maniis   ejiis  iii- 
plurimum  funt  deiniffa?  :  &c  pedes    quali    ampie- 
cluntur  .  (a) 
brevi  ante  partum  3  plerumque  ita  fe  vertit  ^  ut  capuc 
prolabatur  deorfum  ad  os  uteri  j  nates  vero  &  pedes 
furfum  erigat .  Sxpe  tamen  toro  oeflationis  tempore 
variat  ,  &  ad  partum  inftantem  ufque  caput  in  fupre- 
ma  vel  laterali  uteri  parte  percipitur  vid.  Spigel-  de 
foetu  formato  . 
24/.  VII.  PARTUS:  quieftfoctus  perfecll  ,  natura- 
Jis  per  vaginam  ex  utero  ^  ruptis  foetus  memibraniSi 
exclufio  :  cujus 

cauf>e  excitantes,  quotquot  ab  Authoribus  vufgo  le- 
cenfentur,  ut  ucerus  majorem  expanfionem  nori 
admittens,  iHmuhis  meconii  &:urina:,  aeris  J^ 
relpirationis  neceifitas  ,  &c.  incertas  ac  dubias 
funt  . 

Hegitimum  &  oYdir.AYium,  funt  menfes  IX. fo- 
lares ,  aut  X.  lunares  :  five    hebdomades 
quadraginta  . 
pr<ematurum  y  menfes  VII.  vel  vili.  quibus 
tempus        tamenfanus  vitalis  adhuc  five  fuperfles 
elTe  potefl . 
nimis  framaturum  ,  fi  foetus  ante  feptimum 
1      menfem  excluditur ;  qui  partus  ABOR* 
\^    TLIS  dicitur ;  &  vitalis  efTe  non  folet . 
]  modus  ordinarius  fiwt  naturalis  ed  ,   fl    foJtiJS    prono 
capite  exitum  molitur  :  ubi  os  uteri  aperitur,  mem- 
branae  foctum  ambientes  rumpuntur ,  liquor  contcn- 
tus  efFunditur ,  foetuf(|ue  uteri ,  mufculorum  abdo- 
minis  S<:diaphragmatis  contradione  expellitur ;  re- 

H     5  liqui 

(a)  An.i722.  oravidam  incidi  j  qua?  oftavo  geflatio 
nismenfe,  glande  plumbea  ,  per  caput  trajc^a  j»  inter 
fedla  erat .  In  hac  caput  jam  infimam  ,  nates  vero  fuprt 
mam  uteri  partem  occupabant . 


^IB  ^f  Shufafuf  &  parftt  . 

jiqiii  ejiisin  parru  fitus ,  morboli  habentur  3  &  cauff^ 
runt  paicus  dilTicilis )  imo  fafpe  irnpoflibilis  j  ni/i  art? 
emendetur.  Interea  tamen  illi  partus  ,  ubi  foetus  pe- 
dibus  vel  natibiis  exitum  quxrit ,  ad  naturalem  quam 
maxime  accedtijit :  Sc  vel  fine  artis  ope  ,  vel  levi  tan? 
tum  ddminicujo  nafci  ppteft  . 

248  DlFFERENTIi?^  notjbiliores  ,  quat  inter  fatut» 
&  adultum  3  ante  ,  aut  brevi  poft  partum  3  imer-? 
cedunt. 

]n  ahdomine  ,  Cpra?ter  certum  qiiandoque  humorem) 

yfna  &  arteyite  utnhilicales  y  6c  canalls   venofus   in    hc- 

pate  ,  pervia  &  ampla  fatis  funt ,  in  adultis  folida  y 

contradta  . 
Hepar  valde  magnum  .  Ventrlculus  ,  liquore  gluti- 

nofu  j    nrpina  yero  cralfa  ,  &  farpe  etiamileum| 

mtcpnio  rirpleta  . 
Vroctffuf    vermifurmis    inteftini    coeci  3    utplurimum 

ampI'or  ,  quam  in    adultis  ,    &    faecibus  quoque 

repletus. 
2^enfr ,  furcenturiati  AiCti  »\w2i]ort%  i  quam  in  adulcis  t 
f(f wf ;  ip.^  inasqualcm  habent  fuperficiem  ,ut  viculini  . 
frfic^  ,  figurae  lon^ioris  3  ad  umbilicum  yalde  pror 

tenta  i 
Hymen  in    foetii    ferninino    plerumque  prxclare  pc- 

ciirrit  . 

1«  thova^e ,  (  praeter  iimilem  3  ut  in.  abdomine  3  hu- 
rnprern  } 

^GlanduUthymus  3  mgjor  quam  inadultisj; 

Tulmonet ,  oui  non  refpirarunt ,  collapfi  &  ni«ricante$ 

repcrjuntur  3    atque    aquae  inje^i  ,    fundum    pe-? 

tiint  . 

.  r«    ^orde  ,   foramen  oyale  inter  dextram  &  /iniftratn 

auriculam  j  (  38*  J  cum  membtana  fua  fiuSluante  , 

§^  cavalis  arteriofus ,  inter  arteriam  pulmonalem  & 

^pr^arn  >  aperta  '3    pro   peculiari    fanguinis    circulp 

ifl  PQO  ^^^^^  '   ^'-^^^  xefpiiare  nequeunt   in  urero  • 


De  fatus  &  adultl  differentlts  .  ir^ 

Propecor  In  venas  cavsetrunco  inferiori  v»lvuU  injt^ 

Jncapite:  (prsEter  magnituamem  plerumque  infii^nem  ) 
Co/i  crrf»*7hinc  inde  diftant ,  inprimis  ubi  fontanelU 
^  dicitur,  &  fucuris  deftituuncur  -  Cerebrum  valdc 
C     moI>e. 

CDentes  y  adhuc  imperfeifli  &  ftne  radicibus  inmandi* 

•^     balls,  fub  gingivis  abfconditi  lacent . 

f  Meatms  auditorius  nondum  perfed^u;    eft  ,  &  mem- 

branula  quadam  peculiari  ,  cum  epidermide  conti* 

nua ,  poft  partum  fenfim  rurfus  evanelcente  ,  clau- 

dltur  .  (b) 

effatotius  corporis  y  paucls  exceptis  ,  vel  molliora,  vel 

imperfedla  adhuc  funt  :    &  qiixdam  adhuc  prorfus 

cartiUginea.  .    ArticuUsiones  quoque   nondum  perfe- 

ax.{c) 

DE     THORACE, 

ALTERA  TRUNCI   PARTE: 

249  THORAX  five  PECTUS  ,    dicitur   magna   illa 
pars  corporis ,  inter  abdomen  &  collum  fita  .  In  hoc 
condderanda 
Vanes  :  quaE  (unt  vel 

fcontinentes  ,  five  cavitatem  efficientes  > 

ICcommunes:  cuticula  ,  cutis  &  pinguedo  (§.197 
'^     I98.  201.J 
I       C  P^^P^^^  i  mamms,  mufculi  pe<floraIes ,  in-- 

H     4  ter- 

(4)  ^W/nj/oft/ defcripta  in  Hift  Acad.Reg.An.iTir- 
pag.172.  chefeUen.  in  Anat.  edit.  I-  Tab  IX.  fig.  I.  fub 
r^/t;»/^  7jo6<7i/ nomine  eam  defcribit ,  fed  in  edit.  III.; 
hanc  tabulam  &  defcrlptlonem  rurfus  omifit  . 

[6]  Kfrky/w^.  Ofteogenia  p.222»  ^^uyfcht  varii»  iii 
locis  . 

CO  ^erKring.  ibid. 


'f  20  X^f  Thorace  in  gfnere , 

il  tercoftales  ^  aliiqUe 'pltires  ;    icem  dia« 

1  phragma  ,  pleura  ,  i^  denique  oiTa  j  uc 

I  coflsE  viginti  quacuor  ,  fternurrf ',  ffapu- 

I     „        Ix  dux  j  3^  vercebrx  diiodecim  ,  dequi- 
t       r  bus  in  Ol^eoloi^ia .' 

1       l^cotitentte  in  cavitate  ;  ut  mediaflinum;  pulmo- 

Ines  ,  cor  et  pericardium  ,  cum  vafis  inde  ori- 
undis  magnis ;  prxfertim  trunco  arteriae  aor- 
tr  ct  pulmonalis  ,  venae  cavx  ec  pt/Imonalis; 
ductu?  tnoracicus  ,  et  denique  oefophagi  ii- 
'I  ve  guIcEpars  maxima  5  etc. 

[^Vfus  :  a6lionibus  vitalis ,  id  eft  refpirationi  ec  fan- 
guinis  circulo  potidnnum  infervire  .  Quibus  in  mu' 
"lieribus  etiam  Iad:is  prseparatio  accedit . 
250  MAMMa^igitur  hic  primum  defcribenda?;  qua- 
Tum  finjura  omnibus  nota  .  In  viris  nullius  cogniti 
funt  i.fus;  hinc  mulierum  potius  confideranda? ;  ubi 
notanda 
Situs  ,  m  qusdrupedibus,  abdomini  j  inmulieribus  > 

thoraci  adhsrrenc  j  plures  ob  caufas . 
Ti-Jtnnrus ',  in  homine  ,    dux  iunc  ;  in  befliis  variis , 

varius  . 
'^eqnifitx  fulchrarum  tnanmarum  ;  funt  magnitudo  me- 
diocris  ,  diftantia  modica  ^  cutis  tenera  et  candida  > 
iubftantia  duriufcula  ,    non    flaccida  aut  pendula  > 
et  papilla  parva  rofea  . 
Magnitudo ,  varia  :  in  virginibus  mediocris ;  in  gravidls 
puerperiset  ladlantibus  >  maxima  ;  in  puellis ,  ance 
pubertatem  ,  etinvetulis,  minima:  varians  quoque 
varns  in  regionibus . 
Tempns  incr^mentltli  annus  circiter  decimus  quartus  vel 

quintus  ;  quo  turgere  five  fororiari  incipiunt . 
Tempus  decrementi  ,  varium  :  plcrumque  annus  circiter 

quinquagefimus  ^  nunccitius,  nunctardius. 
TapilU:  que  efi  eminentia  parva  >  fere  cylindrica  , 
rubella    in  medio  mammse  >   ^iresla  cindta  ;   cuju.g 


T)e  Maynmisl  \ti 

CfHhFiAntUi  cavernofaeft,  fere  utpenis  ,*  hinc  erigi 
five  intiimefcere  folet  in  contredlatione  &  ladatio- 
neinfanrum:  conflans  fibris  nerveis  ,  reticulatis  , 
fenfuin  acutum  pr^bencibus  :  vafis  fan^uiferis    co- 
piofis,a  mammariis,  tubulorum  ladeorum  extrcmiSj 
&cpidermide,reliquam  fubftantiam  cingente  . 
l  foratninuU  >    feu  orificU  tubulorum  laBeorumiin  la(^an- 
tibu»  optimej  quando  lac  exprimuncjconfpicuajfunt 
vir.vii  r  .ad  X.  in  homine  . 
arcoU  j    olandulis  parvis  obfita  (^^  ,  in  virginibus 
gratenibella  ,  in  mulieribus  jiinioribus  plerumque 
oblcurior  ,aut  pallide  fulca;  in  vetulis  ^  livida  j 
foeda  . 
Lufus ;  prola^atione  foetus  3.qux  iinc  papilla  fieri  ne- 

quic  . 
Subfiantia  matnmarum  :  praeter  ttgumenta  corforis  com^ 
ntunia  ,  epidermidem  fcilicet  i  cu'em  teneram  ,  & 
pinguedinem;  co\\{\.2t.ntex  finguUri  albicante  glandu- 
lofa  fabrica  3  fubftantije  uberum  in  befliis  haud  abfi- 
milij  medium  potiflimum  mammse  occupante:  quam 
copiofa  plnguedo  ,  magnam  mammarum  fubftantiam 
conflituens,  undique  ambit,  {b)  &  cujus  centrCf.». 
filU  refpondet. 

Glohofa  vero  corpora  >  a  ?iuc^io  (c^potifrimum  &  ye~ 
rheyeno(d)  ,  aliifque  j  qui  hos  imitati  funt  3  proglan- 
dulisnuiltis  fejunClis ,  dclineata  i^  defcripta  ,  glan- 
dulx  revera  non  funt ,  fed  pinguedo;  quod  etiam  con- 
iiXm^^it  Morgagnius  .   (e) 

Siibflantia?  vero  illi  glandulofn?  ,  praeter  vafa  ,  in- 
tcrisCti  Cant  du^fiis  3  fiVQ  tubuH  UHiferi  ^  ex  glandu- 

lo- 
(4}  de  harum  natura  vid.ATor^tf^n.Adverf.i.  §12.  & 
IV.p.8.&feq. 

(b)  vid.^or^^r^n.Adverf.IV.iig.j, 

(c)  Adenograph.fig.2. 

(d)  An3t.Corp.hum.Tab.XVIILfig.2.&4. 
(0  AdYerf.II»92.&V7.8. 


1*2'  Dt  Mammit . 

lofa  fubftantia  orlmidi ,  per  anaftomofes  jundli,  jn  h- 
.dantibus  ampli  ,  in  finusquafi  &  cellulas  dilatati,  lac 
fccretum  colligentes  &  affeVvantes :,  cum  arteriis  &  ve- 
nis  communicantes  ;  /icut  illudlaftisgeneratio;  hoc 
cjus  diflipatio  evinc^i  e  videtur  . 

Ha:c  omniatantum  in  mammh  turgidis ,  magnis,  & 
in  primis  puerperarum  ac  Ia(5lantium  ,  conlpici    pof- 
funt ;  vix  ver;>  vel  prorfus  non  in  puellis  impuberibus, 
vetulis  aliifve  mulieribus  emaciatis^auc  exiguis  mam» 
mis  gaudentibus ,  apparent . 
f^afa:  drferta  &  vemej  a  fubclaviis ,  intercoftalibus  &  a** 
xillaribus,  mammaria  didlaj^quarum  illa:,intern3eih3e  » 
externr  appellantur . 
Tiervi',  a  dorfaI]bus/]p/»4///  medullaj- 
yafa.  lymphatica.  'WarthoKUS  (a)  addit. 
VfusS  i.Iac  ex  arteriis  jn  glandulofa  fubflantia  fecernere,' 
(quod  nulla  arte  alias  e  fanguine  pra?parari  poteft  )  in 
tubulis  &  finubus  lauhferis  coIIigereja(rervare,&  fuo 
tempore  infanti  per  papillam  pr$bere  .  2.  venuftateni 
feminis  conciliare  .    j.ftimulum  veneris  utrique  fexui 
excitare  ;  vitili,  dum  pulchras  mamillas  vel  folum  a- 
fpiciuntjfeminiiio,  quandoearum  mammascontrej^ant 
mafculi  i 
25  r,  Mammisremotis  ,  con/ideranda  occurrunt 

^i,  duo  mufcuUyftHoraies  majores  dicti  ,  utrinque  ii- 
nusjfub  mammis  fitijad  brachia  tendentes,  ^ 
z.mufculi  /nfeyco/?«/f5,externi,viginti  duOjtotidem- 
que  intern:,inter  coftas  f?ri,elevando  coftasjrefpi- 
rationi  infervientes;de  quibus  vero  prolixius  in 
myologia . 
?.  Memhrana  pleura  dii5ta,mox  fpeciatim  examinan- 
da;  totum  thoracis  cavum  invefliens  . 
:J5?.  His  indicatis ,  feSius  aferiendum ',  ubi  notanda  co- 
ftarum  utrinque  in  parte  cartilaginea  ,  juxta  partem 
offeam  .diftedio  &  flerni  elevatio;  quod  dum  fit,  occur. 
ric  255. ME* 

(<»)  Adenograph.cap.XXXVI- 


Vi  Medla(ilno  ,  12^ 

In-  MEDIASTINHM  i  cu  )d  eft  membranadiiplex  , 

pleuraecontinua  ,firafub  (ternoj  e;que  firmi:er  cc.bae- 

rens ,  thoracem    fecundum    longitudinem  ,  in  duas 

partes  dividens ;  ubi  notanda 

ClnteYfiitiu<n  ccilulofitm  ,  latis  notabilejinter  utramque 

membranam  ,  in  parte  diaphra^mati  vicina;  in  quo 

iubinde    inflammationes    ^    abfcelTus    oriuntur.. 

Connexio 'j  cum  fterno  j  pleura,  pericarpio,  aliilque 

vicinis  . 
Si$us  3  non  accu^ate  fub  medio  fterni  i  fed  fenfim  ad 

latus  finiftrrm  d;  fcendit ,  quo  dextra  thoracis  pars 

ampiior  fit  finiftra    [^) 
Fafa   arterite  &  vc  *,a  mammariis  &  diaphragmaticis 

fubinde  veropropria?,  abaortaet   cava  ,    mfdiaftin^ 

Tlervi,a  diaphragraaticis  er  pari  vagOj  exigui  . 
f^afa  lymphai  ca  ,  ad  dudhim  th   rac 'cum  abeuntia. 

^Uf»s  }  I.bipartiri  thoracem  fecundum  Ian<^itudinem  ^ 
ob  varia  commoda,  ut;  i.  ne,  uno  lobo  pulmonis  ulce- 
raro  ,  mox  alter  inficiatur ;  2  ne  pus  ,  aqua,  etc  in 
una  thoracis  cavitJte  conrenta  ,  iimul  utrumque  pul- 
monem  articiant :  j  ut  uno  thcracis  latere  vulnerato, 
jn  altero  adhuc  refp'rario  confervetur  ,  ne  vulneratus 
mox  fuffocttur  .  etc.II.CuV  perdiilum  fuftentare  pra 
libcriori  e;us  motu  :  pnfertim  quando  fupinidecum- 
bimus . 

254.  Mediaftino  diffedo  ct  fternQ  remoto  3  confideran-? 

SITCIS  PARTIUM  IN  THORACE. 

^diapbragwatis,  in  parte  inferiori^  tranfverfc  > 
giandulte  thynti ,  in  (iiperiori  et  media  , 
fulmonis,  in  utroque  latere; 

cotdit  in  medio  quafi,pericardio  involutum^  ita  ta* 
men,ut  maxima  ejus  par^  fita  fit  in  latere  finiftro^ 

tefo' 
(0  ^hslqvvln  Hifc.Acad  Rc^.A.i^is.p.jo^. 


i24         Ve  put  partlumthoracis  &  defltuYA, 
^yo/jf^a^jjfive^tt/if^in  parte  pofteriori  ec  finiftra> 
vaforum  ma]orum  ut  vcnce  cav<e  ,   et  ven^e  aT^gos^  lll 

parte  pofterloriet  dextra; 
ArterU  aort^ ,  maxime  in  latere  finiftro  et  pofte- 
riori  > 

Ltdtifiusthoraclcl ,  In  homine  inter  aortam  et  venam 
azygos  . 
255.  Antequam  aiitem  hascfpecialius  conliderentur  , 
PLEURA  ,  prius  examinandaj  qureft  membranaloe- 
vis,robufta,tenrj,  cofcis  mufculifque  intercofcalibus 
adhaerens,  et  totum  thoracis  cavum  cingens.   In  hac 
notanda  y 

r^l,  quod  confiet  ex  duohus  ejuafl  /4cctt//i  ;quorum  qui- 
libet  unum  latus  thoracis  invefit,et  fiTi^ulus 
fingulum  iobum  puhnonis  continet  ,quodque  ex 
horum  conjunccione  in  mcdio  thoracis  oriatur 
mediapinum  (z?^-  } 
z,(\\^Qdi  ex  dufUci  UmtlU  valde  vafculofa  compo- 
n^tur  .  '    ^^ 

^iTarteriie,  ab  intercoftalibus  ,  mammariisj 
diaphragmacicis  ,  copionflimse  .  (a) 
Fena  ,  a  venis  ejufdem  nominis  ,  ac  ar- 
terise  :  quse  vero  in  venseazygos,  ut 
l^yafa         et  cavaetruncum  fuperiorem  omnes  ex- 
I      onerantur. 

Inervi ,  ex  vertebris  thoracis^et  a  diaphra- 
gmaticis  . 
{^lymfhaticaa^  ducflu  thoracicum  abeiintia. 
G/<«W(iM/<c  a  quibufdam  in  ea  ftatuuntiir  ^  fed  im- 
merito.  Conf.Not. ("(?*) 
C^  ufus  i  inveflirea  lubncare  &  firmare  totum  tho- 
racem  . 
z$6.  THYMUS  ,  eflglandula,  in  recens  natis  valde 
infignis ,  in  fuperiori  thoracis  parte  ,  proxime    fub 
fternofita,  pericardio,  truncoaortas   &:  venas  cavae 
Aiperioris  incumbens.  Huius  £•«- 

(a)  l^r,;>'/-f/,.Epifl.ir.Tab.2  f.i. 


DeThymo,  12J 

'Extenfio  j  apericirdio,  fecundum /itum  trunci  aortaei 
adcaroridum  ufque  inicium,  imo    quandoquc  ad 
thvroideam  ufque  glandulam  fere  afcendit  ,  ut  a- 
liquocies  vidi . 
Tigura  :   incerta,  varia  ,  ilvt  irregularis .  (a) 
Color ;  in  infantibus  pallide  carneus  j  in  adulcis^  ob* 

fcurior» 
Magnitudo  !  in  recens  nntis ,  maxJmaj /ow^/jwfi^,  trlum 
circiter  digitorum  :  latitudo  ,  duorum  ;  &  crafll- 
ries ,  dimidii  djoiri;  in  pueris  fenlim  decrefcit  (^}j 
&  tandem  in  adultis  &  fenibus  penitus  fere  rurfuse- 
vanefcic  . 
fanguifera}  glandulofa  ,  conglomerata  ,  membrana 
cin^ta . 

^fangttiferamodo  a  fubclaviis ,  vel  [mammariis 
-    I      auc  mediaftinis  J  modoa  carotidibus  &   ju- 
^^^  I       gularibus. 

Llymphatica ,  nunc  ad  du<flum  thoracicum,nunc 
ad  venam  fubclaviam  abeunt  ,  carentque  ut- 
piurimum  valvulis  .  Vid.Nocf^o*} 
l^ervi i  a  pari  vago  aut  intercoflali  . 
Humor  USiens  quandoque  in  recens  natis  in  eo  reperi- 

tur . 
Duf}i*s  excYetoriui  nullus  co^nituj  ,  ideoque  & 
Ufus  adhuc  incertus .  Forte  lympham  fecernit ,  eam- 
que  per  v.ifa  lymphatica  du(frui  thoracico  infundit> 
pro  fan9,uinis  &  chyli  dilutione  ,  ficuci  pjanduloe 
mefentericaE  &pancreas  agunt  in  diluendo  chylo  . 
Major  hinc  ufus  cjus  eft  in  non  natis,quam  in  natis> 
quia  illi  refpiratione  adhuc  deftituuntur,a  qua  tenu- 
itas  fanguinis  maxime  procuratur.  Bellingerus  vult  , 
eum  in  uteropra?parare  liquidum  fcetus  nutritium  , 
illudque  per  iingulares  du<ftus  ad  os  ejus  demanda- 

re 

(a)  vid.figura  noftra  U.&r  ij.Tab.IV. 

(b)  An.1725.in  pueroXIlI.  annos  nato  3  he<5lica  ex- 
tin^Ojeam  fcirrho  induratam  &  valde  ini^entein  vidi. 


fi^  &e  fhymo  - 

re  (a)  ;  quds  vcro  duClus  nemo  adhuc  irivehlre  potulc « 
i57.DIAPHRAGMA  eft  pellis  amplaj  mu(culora,ro- 
bufta  ,  abdomcn  tranfverfeathoirace  diftirigiiens  >  un- 
de  Latin;s  feftnm  tranfxjerfum  appellatur  •  In  hoc 
notandi 
j^Shus  uh\ic\uu^  ,  inter  abdomen  &  thoracem  :  fic  ,  iiC 

ar^tenor  ^dextra  parsalcior ,  pofterior  longe  fit  de- 

clivior  : 
^uij^yfi  i'.s  fuperior  eft  corivexajinferior  vero  concava  . 
Conirxlo  ,    um  fterrio  ,  cortii  fpuriis    j  pericardio  > 

medi-ifiiiio  &  vertebns  lumborum  i 
Pigura  V  iiloo  cum  retlculo  luforio,  vel  raja  pifce  com° 

paritur:   at  in  trartfverfuiti  vdlde  eft  oblonga  &  el- 

liptica;  v.fi^.n.ijf. 
Pordmin^  y  duo  rriagna  iri  eio  riotari  folent ;  vid.  noftr.; 

^frt^ium  ,  irj  flniflrolatere  ,  pro  gula?  &  pans  vagi 

ttranfitu  . 
altertini  i  irtdextro,  per    qiiod    vena  cava  infe- 
K^     rior  tranfit . 
Jititer/ihiutjt,   inter  duo  capita  partis  inferioris  :  aor- 
J      tam  ,  venam  azygos ,  &  du(flum  thoracicum  tranf- 

Imruteris.  ,  ,  ■  . 

P^afa:  phrenica  zudiiint  i  ^^sfss  cn\m  diaphragmddgni" 

\     ficat . ;  ,^  ^. 

fArteria,  i.abaortai  vel  coeliaca  ;  i.a  fubclavia 
aut  mammaria;  &  j.ab  intercoflalibusac  lum« 
baribus.  (h) 
Fsna  ,  a  cava  ,  azygos  &  fubclavia  . 
ISljtrvi  i  j  dno  magni  diaphragmatici ,  utrinque' 
I      a  vertebrdlibus  colli  oriundi  ;  qui  toti  fere  in 
C     illud  inferuntur  (c)  ;  a.ramuli  a  pari   inrerco-. 
flali  &  vago  - 

Ljfm* 
(a)  Tra(f^.deFoct!i  nutrito,  Londin  A.T7i7»^dito  . 
(h)  Kitjyfch.EpiOi.lK.  p.i?.  (c)  finifter  tamen  longiof 
t^  dextro,  W/«j/ot?x;  H.A.R^Ari.i/iy.p.Ji^.- 


Ve  "Otaphragmatt .  I2f 

lymphatica  ,  venam  JLiguIarem  adeunt .  (a) 
Membrana  cingitur>  fuperne  a  pleura/  infernc  a  pe- 

ritonxo  . 
Suhfiantia:  mufcuhfa  i  cnjus  pivs  fuperior  affipla  >  & 
elliptica  ,  a  coftis  fpuriisjmufculis  abdominis  tran- 
fverriSj&!  cartilagine  xiphoide  carnea  orirurj  tendi- 
nequefuocencrum  ,  diaphragmatisnervofum  jferc 
triangulare  ,  conficit ;  inferior  vero  ,  dupHci  fur- 
git  principio  utrinque  ex  lumborum  Vertebris ,  & 
I      fere  in  centrum  fuperiotis  inferitur  .  (h) 
K^Ufus  1-  pro  refpiratione  ;  nam  in  infpira^-ione  movetuif 
deorfum;in  exfpiratione  vero  furfum  In  cavum  tho- 
racis .  2.pro  motucontentorum  abclo»iinis,\'cntv'ici\l\i 
inteftinorumjhepatisjlienisjchylijbijjs  8cc.  promo- 
vendo»  5  pto  juvanda  expulfione  ^-xcum  >  arinapj  foe- 
cus  in  partujfecundinarum  &c.4.tranfmittit,  praster 
di(5la,nervos  intercoflales  * 
558.  PULMO>  cfl  vifcus  maximum  thoracis  ;  in  qiio 

noranda 
Sltus;  in  utroque  thoracislaterc>  corquafi    in    medio 
'*'  ..-coa:tinens . 

Connexioj  i.cum  f!erno  &  vertebris  opc  mediaflini.  2. 
:^'     cum  corde>  ope  vaforuitipulraonalium  .  ^.cum  afpe- 
ra  arteria  . 
Color  ;  in  infantibus  grate  rubens*  inadulcis&  fenibus 

Ilvidus ,  aut  ex  albo  &  nigro  variegatus . 
figura;  fiinflatur,  ungulis  quodammodobubulis  fitni- 

lis ;  fuperius  convexa  >  inferius  concava  . 
tiiifio-y  in  duos  lobos  magnosj  {CeLfo  fibras)  dextrumet  (i- 
niftrum;quorum  finifteriqui  minor,in  duos;  dexter  ve-' 
ro,  qui  majorjin  tres  minores ,  &  hi  deinde  in  innu- 
mcros  minimos  dividuntur. 
Membrana ,  qua  cingitur  j  cum  pleura  contlnua  efli 
Suhfianttafpongiofa  Celfo,  five  iieficubfa  Malpighio  ^ 

ex 
(«)  2^{«c^.Adenogr.p.i42.  (^jefegantes  diaphragma-' 
tJ&fiauraf  vid.inCei^T/ffri  novaNyot^^miaTab.^^.^J^, 


■^ 


\28  Ve  Tulmone  . 

cx  meris  tjtfieuUs  minimis ,  quafi  carneis,  et  vafis  va- 

riis  compofita  ;  quae  funt 
^Bronchia ',  ex  annulis  principio  imperfeclis  j  in  pro- 
grelTii  vero  frudris  vario  modo  commiiTis,  cartilagi- 
neis  5  er  membranis  concra^hlibus  compoutaiqLia?,a 
tracheaortaj  ptimo  in  ramos ,  dein  in  ramulos  in- 
numeros  divifa  ,  dejinunt  in  minimas  illasveftculas  s 
{internitia  velinquentQs  inrer  Te  communicantia  ) 
prjecipuam  pulmonum  lubftantiam  conficientes  , 
qua?  ramulis  racemortim  inftar  adhaerere  videntur. 

oirteriDt  &  vena  pulfnonalisi  fere  ut  bronchia  divifcejca 
ubique,vario  tamen  in  variis  /jtu,  comitanturjet  tan- 
dem  extremis  fuis  ramufculis ,  circa  veficulas  j^  *''^^ 
vafculojttm  Malpighii  efficiunt,  fervintjtque  non  nu- 
tritioni  pulmonum  i  fedcirculo  fanguinis  per  pul- 
mones .  f^i"^) 

AritriabronchiaUi,J{uyfchii    VuIgO     did^a  ,    nutritioni 
pulmonis  dicata  ^  ex  aort^jaut  intercofJalibus  ,  mo- 
do  fimpIex,dupIex,imo  triplex  oricur,  et  bronchils 
ubique  arde  cohxret .   (a) 
Fena  btonchiaUsyQX  incercofUlibus  vel  azygos.  ("42^} 
7^fri/;,a  plexu  thoracis  paris  vagi  et  intercofralis. 
f^afa  lymphaticai^d  ductum  thoracicum  abeuntia  . 
Vfiss  i.I{efpiratio  ',  qua  fanguinis  attenuatio  in  reti  vafcu- 
lofo  perficitur. 
2.  VQci  et  loquelsE  infervit .  ^.odoratui.^.fanguinis  emun^ 

BoriHtn  efc  ,  etc. 
259.   ASPERA   ARTERIA,   Trachea.CiyiQVlft^Ujpi- 
rjUs,  efc  canaliscartilaoinofusa  faucibus  ad  pulmones 
extenfus :  cujus 
Sittts  3  inmedia  et  anteriore  colli  parte  - 
Connexio',cum  faucibus,puImonibus  et  cefophago  . 
I)/t/;/jo  in  Laryngem  et  Afperam  arteriam  ,  itccte  di- 
ftam. 

(a)  it»7/cfc.>aIvuIar.Iymphat.diIucidatio  p.<^i.  sc  Epi- 
ftoLVI, 


Ve  Larynge  l  I2^ 

LARYNX  eft  pars  ejus  fuprema ,  craffiorfive  caput; 

inquo 
jlftrtura  ad  pulmonem  ,    Clotth  didta  ,    figuras   fcre 
eliipticae  ,  quae  cartilaginibiis  ac  mufculis  (a)  am- 
pliatur  &  anc;ufl:aturj  pro  vocis  jn  loquela  &  can- 
tu  miiabiii  variatione  .  (b) 
Struclura,   potiffimum  ex  cartilaginibus  quinque  ; 
fi.  Thyroide  five  fchtilormi  ,  quaii  quadrangula  ,  in 
I      anteriori  parte  fita  ,    qux    fomum    ^dami    vulgo 
I      diflum     fua    prominentia  efficit  ,  &  rcliquarum 
\      maxima  ei\  . 

I2*Cricoide  five  annuUri ',  ceterarum  fere  bafi  j  infi- 
mam  partem  occupante  :  cui  inferius  afpera  ar- 
^      teria  adhacret  . 

.4.  Aryttenoidlbus    duabus  (c)  :  gutturnium  quafi 

ei^ciencibus  j  figurae  /ingularis  :  qu3e  parti  pofte- 

riori  &  fuperiori  cricoidis  peculiaribus    utrinque 

articulis  junguntur  ,  ut  glottis  aptius  conflringi, 

ik.  dilatari  queat .   (d) 

^4.  Eflglottide  :  figura  faepius  folii  hederse,  fuperiori 

&  antcriori  thyroidis  parti  ,  fuper  quam  mox  pofl 

radicem  lin^uae  ere(5la  cminet ,  jup.cT:a  :  cui  etiam 

Jigamento     luo     medio  ,    duobus    vero    Jateralibus 

oflis  hyoidis  cornubus  ,    &  duobus    poflerioribus  , 

arytajnoideis  cartilaginibus  ne<ft:itur :  qua?  in  deglu- 

titione ,  fere  ut  pons  mobilis ,  glottidtrm  tegit^  ne 

quid  in  eam  incidat . 

Membrana  ,  laryngem   invefliens  ,  valde  fenfilis ,  plu- 

rimifque  ofculis  pertufa  ,    liquidum  lubricans  plo- 

raaribus  • 

CianduU  aryt^noidete  3  ^eplglotttdis  per  utramque  hu- 

I  jus 

(a)  dehisv.  Myol.  (§.524.)  (^)  s-Tfodart/mll.  A, 
R.  An.  1700.  (c)  Santorin.  quamlibet  ex  duplici  conf^are 
vult ,  &  Vn.  numerat.  p.  97.  (d)  quatuor  has  priores 
cartilagines  faepe  ex  parte  in  ofTa  mutari  >  mdnuimus 
(§.107.) 


l^o  Ve  Larynge  . 

jiis  faciem  extenfat  ,  iiquidum    mucofiirn  fecernfn* 
tes  pro  tota  afpera  arceria  iubricanda  . 
yenfruull  /ive  finus  Uvyngis  ,  func  cavesB,  modo  ma- 
jores  5  modo  minores,  intas  luper  giottidem  exten- 
f ae ,  voci  inferviences .  {a) 
jiffera.  arterU  ,   iive    Traihea  ,   ftri<fle  ilC  difta  ,  eft  ca* 
nalis  ille  carcilaginofus  reliquus,  quodammodo  co- 
nicusj  a  larynge  ad  bronchia  extenfus :  cujus 
TrincipiHm  y  rocundum  ,  digitum  facile  admiccit . 
jiinisy  paullo  anguflior  ,  fub  fferno  thoracem  fubit  s 
ibique,  ancequam  pufmones  ingreditur  ,    principia 
in  duos  ramcs  5  dextrum  &  iiniftrum  ,  c\\xi  bronchia 
dicuncur,  dividitur  ,    quae    iitrinque   pct  pulmones 
fubtiliflimis  ramis  diftribuuntur  >  donecin  veiiculas 
dennant. 
SHhfi:intia:  ex  annulis  cartilagineis  xvi.  ad  xx.&  tunicis^ 
'Annuii  ,  imperfecti    funt  :    nam  a  parte  pofteriori 
tota  trachea  ,    ut  &    principluni    bronchiorum  , 
membranacei  exii^unr:  parcim  ,  nc  deglutitioni  ob- 
fint  I  partim  ,  uc  pro  vocis  variac;one  &  cxcremen- 
torum  expulfione,  hi  cnnales  conf^ringi  &  dila- 
tari  queanc  . 

^^Tmm/c*  quaruor  func  ;  earumque  exterfcr  wemhrafia-' 
eea  eft  |  afte'-a  glandulofa.  (b)  y  tert:a  ,  mufculofa  , 
qua  fibris  transverfis  extrema  cujufque  annuli  inter 
fe  conjunguntur  &  concrahuntur  (c)}  quarta,iive 
interna  ,  tendinea  ac  robufla  ,  longitucinalibus  fi- 
bris  tracheam  <k  bronchia  breviora  reddere  poteil, 
atque  in  ea  plurima  ofcula  glandularum  tunicae  fe- 
cundseapparenr .  (d) 
Vafa:  arter^<e,n  carotidibus  externis;  vena,  a  jugularibus » 
Tiervi  ^  a  recurrentibus  &  plexu  cervicaii  * 

(a)  detotaafpera  arteria  vid.^/or|[flfg».Adv.I.  Tab.  I* 
JI.  &  V.p.  59.  &feq. 

(b)  vid.Mor^tf^n.Adv.LTab.II.fig.Koo^  (cJibid.P. 
(d)  ibid.Tab.I. 


te  afpna  arierlal  i|f 

Vftis }  1'  communis  cum  pulmone.  2.  fpecialis  itid^^ 

glucitione  . 
CUnduU  etiam  notabiles  cxtus  adhuc    afperae  arterix 
accumbunt  ,  qux  ei  humeCtandac    inlervire    viden- 
tur  i  ut 
"i  Thyroidea:  qua?  infignis  eft  j  utplur.  inftar    lunac 
cornutse,  medio  fuo  luperioribus  tracheae  annalisi 
cornubus  vero  furfum  ereflis  ,  Utrinque  laryn^i, 
&  oefophago  adhxrentibus .  De  qua  vid^  plura  in 
Adenolog.  N.  5  8  ^ .  &  fq. 
2  Bronchiales  ,*  qu3E  funt    glandulx  nigrae    inferiori 
traches  parti  i    bronchiorum    divifionibus    &  oefo- 
phago  nexae ,  majores  &  minores  i  ufus  dubii  *  vid^ 
plura  ibid. N.  588. 

260  In  CORDIS    examine    con/iderabimus    primd 
PERICARDIUM  j)  quod  eft  faccus    membranaceus  j 
in  parte  media  &  infima    thoracis    inter  duos  pul-; 
monis  lobos /itus  j  cor  laxe  inciudens.  Hujus 
flgura  ;  conoides  ,  cordi  analoga  ,  fere  triangularis  . 
Magnitudo  y  talis,  ut  cor  commodecontinere  queac  . 
Conntxio  ;  cUm  mediaftino  ,  diaphragmate  &  vafis  cor- 
dis   magnis  /ive  communibus  j  a  quibus  hoc  j  /imut 
cnm  corde  ,  ob  rationes  N.  2^1.  dicendas  ,  fuften- 
tatur .  In  beftiis  vero  plerifque  cum  diaphragmate 
lion  cohiret . 
Subfidntia  ',  ex  membrana  duplici ,  quarum 

{exterior  ,  communis   cum  medialtino    &  pleura  i 
interior    ,    propria  3  lubrica  cft  j  cum  tunicis  ma- 
jorum  vaforum  continua  3  in  qua  quandoque  in- 
numera 
fordminula  ,  five  forl ,  adverfo  fole  faepe  apparent : 
Fafd  i  arteriofa  &  venofa  j  a  mediaftinis    &  diaphrag-i 

maticis . 
Itiervi  y  qiioque  a  diaphragmaticis  . 
tymphaticay  ad  du(^um  thoracicum  abeunti^ 
W»*j  h  fuftentare  cgr  ,    quafi   pendulum  ,  maximd 

I    2  quaii": 


•|^2  IDe  etrde  &  pericdrdh  ^ 

quando  3or(b  incumbimus  >  z.  defendere  cor  ,  t\€ 
aer  frigidior ,  pulmones  ingrediensj  illud  forte  of- 
fendat  >*  s  ne  pus  ^  aqua  ,  fanguis,  in  thorace  hz- 
rens  ,  cor  licdere  polTit  ;  4.  liquorum  pericardii , 
-pro  expeditiori  cordis  motu  j  continere. 

tf^uor  ftricardii  eft  liquidum  loturaj  carnls  /imile  , 
quod  in  pericardio  ,  parva  pierumque  copia  ,  repe- 
j.icur  ,  videturque  pro  cordis  humed:atione  ,  motuf- 
que  facilirate  (  qui  liberrimus  &  continuus  hie  re- 
quiritur,)  inferyirei  qiiod  ,  nedcficiata  in  ficcu' 
lo  hoc  coiligitur  .  Multi  eum  cxglanduUs  ieducunt , 
quas  vel  in  reiicardio  j  vel  incorde  ipfo  exiftere  Vo- 
iunt;  quiavero  hx  demonftraii  non  polfunt  ,  ilkim 
potius,  infyftolecordis  &  auricularum  ,  ex  his  ex- 
primi  fufpicor  ;  nijf/is  obfervatione  BarthoUrti  ,  de 
vulnere  pericardii ,  (a)  ,  ^  expcnmentol^hebefti^b), 
^umque  potius ,  a  foris  pericardii  rurfus  abforberi  > 
quam  excerni  ,  exiftimo  i  male  vero  a  quibufdam 
ttegatur  3  (  c) 

Concretio  pericardii  cum  corde  in  hefticis  aliquoties  a 
me  obfervata  eft .  lllud  vero  defedjfe  notarunt  va« 
rii  .  M 

'pf5f  COR ,  eft  pars  mufculofa  ,  robuftiflima,  pericar- 
dloinclufa,  in  medio  fere  thoracis  inter  pulmones 
pcndula  ,  circulationis  fanguinis  &  vita;  organum  pri- 
marium.  Inhocnotanda 

Tlgf^ra,  quodammodoconica  ;  cujus  pars  amplior ,  ha^ 

fs  ;  tenuior ,  afex  dicitur  ;  inferior  ^  plana  ifuperior, 

convexa  eft  * 

$itus  3  fere  tranverfus  five  hori^ontaUs  ;  ita ,  ut  bafis 

in  dextro^  apex  cum  maxima  cordis  parte  in  fini» 

ftro 

(a)  Anat.Reform.cnp.de  pericardio  .  (b)  Di/Teut.de 
Clrc,  Sangu-ia  corde  .  (c)  cunf.  exper.  Literii  Hift.  Ac. 
Reg.  A*  I71U  p.  S7.  (d)  ibid.  A.  1712.  o.  ^j.Geucjf  Chi^ 
yurgiep.^  J^  Coinvihttf  deRe  anatomica. 


De  Cotde.  ^  f|f 

Itro  latere  ,  ubi  pnllaie  percipkur  >  hsticat  .  (<?) 
Phna  fuperficies  diaphragmati  iociimbic  ,  convexa 
furfiim  fpe(ftat  . 

Connexio  }  j.  intervcntu  pericardii  cum  Wediaflin6  , 
fterno  ,  vertebris ,  &  diaphra^matis  quafi  media  par- 
te  ;  ne  in  motibus  corporis  variis  ,  e  fede  fua  diltur- 
bari ,  inverti,  aut  diftorqucri  poflit  >  id  quod  /ine  prx^ 
fentvineo  vitae  periculo  contingere  non  polTet .  2.  bajisy 
vafis  communibus  cohxret  j  apex  vero  Jiber  eft  ,  & 
cavitate  quadam  ,  lobifinillri  pulmonis ,  juxta  fex- 
tam  coflam  veram  fovetur  ^ 

tovgitudo  ,  vi.circiter  tranfverforum  digitorumj  /41/- 
tudo  bafis ,  V.  tiTcumjertntia.  cjufdem  circiter  Xiil.  di- 
gitorum . 

Subftantia'i  carnea  /]vc  miifculofa  ,  jFIippocfati  &  Celfo 
jam  nota  :  (b)  duabus  ma^^nis  cavitatibus  ,  qu3e  t/f»- 
»ric»/*  dicuntur  >  inftrut^ta  ,  extus  et  intus  membrana 
cin(5la  . 

Thguedo 3  vafa  cordis  ,  bafin  et  apicem  obducit  ^  prO 
eo  lubricando ,  ejufqiie  motii  perpetuo  facilitando  • 
yafa  fanguifera  ;   qux  funt  vcl 
fVropria  :   v.t  arteriit  Qtt^ena  ,  coronariit  di^la»  ,  irl- 

Inumeris  ramis  per  ipfum  cor  diftributx  ,  pulchre 
a  l^«7/c/;/o  delineata:.  {c) 

(^Co?wTO«n;rfeaque  maxima  :  venafduaf>  cava  ttful", 

monalis  i  atque  arterias  dux  ,  fulmonalis  et  aorta  . 
^{fri;;  I  a  pari  vago  et  intercoftali  ,  non  adco  infignesj 
Succi  f  fmtf^s ,  duoi  alter  ad  auriculam  dextram  ,  alcer 

ad  finiflram 
'tAuricula  dux  ,  (cordis  in  bafi  quafi  appendices)  dextra 

et  finiflra  vulgo  di(5ta  .  Dextra  ,  Jonge  major  finiflraf 

haec,  inpofleriorij  illa  ^  in  anteriori  parts /ira  efl  • 

1     ^  Sunt 

(a)  optime  delineata  ab  Fefalio  Lib.  III.  fig.ulc.et  lib; 
.Vi.  fig.  variis  ,  atque  Eufiachio  Tab.IX. 

{b)  Celf.Iib.IV.cap.  I. 

(0  Epift.  prgblem.  lil.  ec  Jhef  anat.  IV  JTab.III. 


154  VeCorde: 

Sunt  dlverticula  fanguinis>  diim  cor  e/l  in  fypoU  ; 
&  fubflantiam  habent  mufciilarcm  j  ex  columnis  , 
quafi  lacertofis  ,  cum  interje(ftis  fulcis  ,  pro  eon- 
iiridione  &  expujfione  fanguinis  in  cor  ,  quando 
hoc  efl  in  dtafiole ^  hinchoruna  motus,  cum  cordis 
motu  ,  achronos  efl . 
Cavitates  dua?  ,  FentricHU  ^iCtx  j  perquam  infignes  , 
fluorum 

<  ^dexter  ,  tenujor  &  debilior  ,  fed  lit  plurimum  capa- 
cior  finiflro  3  fanguinem  ex  vena  cava  &  auricula 
dextra  recipit  ,*  atque  in  arteriam  pulmonalem  ac 
pulmones  expellit . 
'^ftni/ier  longe  robuftior  &  craflfior  ^  at  anguflior 
(43.  *}  dextro  ,  fanguinem  ex  vena  pulmonali  ,  & 
auricula  Jiniilra  accipit ,  atque  in  aortam  magna  vi 
extrudit.  Illein  anteriori  thoracis  parte  ;  hic  m 
pofleriori  ficus  efl  j  quare  ille  <r»^<»-;oy ,  hic  fofie- 
r;or  re«5lius  dici  poffet .  (a) 
Septum  3  interduos  ventriculos,  robuflum,  non  perfo- 

ratum . 

Tuhercttlum  magnum  in  auricula  dextra  ,    inter  venaj 

cav2Efuperioris&  inferioris  concurfum  multi  cum 

Zovvero  flatuunt ,  eique  magnus  ufus  adfcribunr, 

Verum  hoc  quidem  'in  befliis ,  fed  non  in  homi- 

ne  inveni  •  (  4+) 

lacertuli  fivQ  columnx  earnea  ^  cum  fulcis   interje(5}-is  , 

in  utriufque  ventriculi  &  auriculas  parietibus  quam 

plurimi ,  totidem  quaji  farvuli  mufculi ,  ex  quorum 

tendinearum  fibrarum   concurfu    in   corde  fiunt  pe- 

culiares    membranae  ,    'valvttU    di6ix    ,    ad  oriiicia 

auricuiarum    ccrdis    pofiraf  .    Ejufmodi   etiam    co- 

lumna?   ex    uno   ventriculorum     latere    in    oppofi- 

tum  tranfvcrfe  feruntur;  partim  ut  in  fyflole  con- 

traftionem  cordis  juvent  ,  partim   ut    in    diafJoIe 


ni- 


(«}  W/»j/oi;vHift..Ac.Reg.:  izij.p.  jxa. 


Ve  Cerde  .  Ijy 

nimiam  eorum  dllatationem  impediant .  (a) 

P^alvuU  eordis  [unt  Wiplices  :  i.  tricufpidales  diclas^  tres, 
ad  ingreifum  venae  cavx  ,  in  dextro  ventvicuL  i  z.mi. 
tralei  ,  duae  3  prioribus  fimiles,  ad  ingrelUim  veni  pul- 
monalis ,  in  liniftro  vencriculoj  fanguinis  ex  corde 
refluxum  y  dum  conftringicur  ,  in  venas  impedientes, 
$.  femilHnarei ,  tres ,  tam  in  principioarterjas  magnae, 
quam  pulmonalis,  redicum  fanguinis  ex  arteriis  in 
cor  prohibenres  :  quaeroboris  caulTa  fibris  carneis  ec 
corfufculis  certis  ffharoidets  inflructa?  funt  .   (b) 

Cfcula  venarum  Thebefii  {(.)  ttyerheyen*  (d)  in  caveis  cor- 
dis ,  qusmale  pro  arceriis,  fermentum  cordis  ex- 
cernentibus  ,  habica  funt  a  yieuffenio  (e)  ;  revehunt 
enimfanguinem  exfubftantia  cordis^  tam  cxarteriis 
quamvenis,  ad  cava  ejus . 

JPibra  fttbfiantia  mufcuUris  mirabilem  obtinentfabricam, 
egregie  primum  a  lovvero  (f)  extricatx  .  i  enim  oc- 
currunt  re^a  in  ventriculo  /Iniftro  .  (4?*)  aliquo 
modo  fpirales  y  utrique  ventriculo  communes,  etqui- 
dem  duplicis  ordmis;  exteriores ,  a  ba(i  &  tendine 
cordis  finiftrorfum;  interiores ,  dextrorfum  excurrunr, 
Ct  priores  interfecant  j.  alixrfrcKtfr^e,  ohUquce -i  tranf- 
vtrf^ ,  vix  latis  cxtricsndas  (^),agendoque  cava  cordis 
exafte  conftrinj^unt  3  atque  fan^iuinem  expellunt  . 
Hanc  verofabricam  in  duos  diflindtos  mufculos  ,quo- 
rum  quilibet  unum  ventriculam  efficit ,  relolvi  docuic 

Winslous  »  (h) 

V/ms:  circ«lacio  fanguinis  .  Sanguinem  enim  per  vcr 

I     4  nas 

(a)  vid.de  h:s  ,  ut  et  detcta  reliqua  cordis  fabrica  ele- 
gantiflimx  Co-^T^fp»-»  novae  figurae  in  Myotom.  in  fol.  a 
Tab.  ^6.  ad  40.  (b)  Morgagn.^Ady^ti.  I.  Tab.  IV.  fig.  3. 

(c)  dilfert.  de  Circ  Sang.  in  corde  .  («i^  Anac  cap. 
de  Corde.  (e)  Nouvellcs  Decouvertes  fur  le  coeur. 
(f)  Traa-.  de  Corde  (g)  Lancis :  de  corde  Tab.  IV. 
(fc)  Hif}.  Ac.Reg.  A.  17x1.  ubi  et  valvuiarum  cordis 
nov.  pracparatio  • 


1^6  Vc  Corie . 

nas  ex  omnlbus  partibus  reclpit,  et  per  arteriasad 
omnes  rurius  parces  fuG  motu  propellit  j  undx  vitac 
corporifque  confervatlo  ,  et  omnium  reliquarum  par- 
tium  fundlones  dependent . 
2^otui  hic  cordh  mirabilh  eft  ,  dies  nodiefque ,  flne  in- 
termiflione,  et  fine  delaiTatione  ,  centum  quandoque 
annos  perduians  ,  unicoque  die  centies  millies  fere 
pulfans ,  quo  ipfo  autem  verum  a  Mechanicls  adeo 
defideratum  ffef^einum  mobile  cv.nifituit  ,     DEI<^ue 
ftupendam  iapientiam  manifeflat .  (a) 
ClrcuUtio  fangninis  in  foetu  ,  utero  contento  y  ob  refpira- 
tionis  defedlum  et  pulmonum  quietem  ,  alia  ratione 
contingicj  quam  in  natis ;  ianguis  enlm  in  illo  non 
f  excepta  pauca  quantitate)  per  pulmones  tranfaglturf 
verum  partim  ^cx  forAmen  ovate  j  intcr  dextram  et  fi- 
niftram  auricuiam  ,  partim  per  canaUm  arteriofum  , 
inter  arterlam  pulmonalem  linlftram  et  aortam  ^  ad 
finiftrum  cordis  ventricuUim  et  aortam  tranfit  • 

Z6z.  OESOPHAGUS  /ive  GULA,  Ciceroni ,  /?ow«- 
chtu  ,  eft  canalls  membranaceus  ,  a  faucibus  ad  ven- 
triculum  extenfus,  cibum  et  potum  ab  ore  ad  ven- 
tnculum  tranfmlttens.  Hujus 

iPigura  y  'nfuudJbuli  formisj  et  pars  fuprema ,  PHA- 
RYNX  u;dit . 

^hus  y  in  colio  ,  fere  poft  tracheam  ,  juxta  longitudi- 
nem  vertebrarum  colli ,  in  thorace  tamen  parum  ob 
aortam  ad  dextram  ,  fed  mox  rurfus  in  finiftram 
infleaitur.  Conf.  Not.  (46*) 

Suhfiantia  ,  membranacea  j  ex  quinque  tunicis  con- 
ftans ,  quarum 

|Ti.  exterior    memhranaceit  y   in    thorace    cum  pleura 

\     continua- 
1  2.  Mufculofa  y  robuftai  in  bomine  ex  duplici  ftrato, 

\^    fibris  fcilicet  longltudlnalibus  et  annularibus  fivc 

cir- 
(a)  vid.  jy<i«iifr|f r  difl. de  Deo  ex  demonftrationc 

jcordis .      I 


Ve   Oefofhago  jrve  guW*  1^7 

circularibus  ('tJ  ;  inbobusvcro,  ex  duabus  lamel- 
lis  fpiralibus ,  fe  decufiTantibus,  conftans ,  conftri- 
^ioni  &  propeilendis  cibis  inferviens  . 
l.  ctUulofx  ,  ftre  ut  in  inteftinis . 
4.  nervea  ,  quoque  fatis  crafta,  in  varias  adhnc  la- 
mellas  dividuaj  multis  vafculis  &  glandulis  in- 
ftruda,    fqusE  propterea  a  Ferheyeno  {b)mvafcu^ 
}      lofamSc  glandulofam  fubdividitur  )  cum  membra-. 
I      na  oris  &  ventriculi  interiori  continua  . 
',  j.  villofa,  vulgo  trufiti  villofa  ^  humore  lubrico  ob- 
(.     dufta. 

MufcuU  pharyngis    oefopha<»i    partem    fuperiorem    vel 
aperiunt  vel  conftringunt ;  de  quibus  vero  in  Myolo- 

GlanduU  minores  in  fuprema  prajfertim  pharyngis  par- 

te  copiofsE  ,  quae  cum  ofculoexcretorio  haud  raro  ap- 

parent . 
^ritfy;>acarotidibus,  aorta,  intercoftalibus  &  coeliar 

ca  . 
^(P»<c  ,  a  jugularibus  ,  azyi^os ,    &coronaria  ventriculi  l 

Ti^ervi  ,   a  pari  vago  .   Forte  &  vafa  lymphatica  . 
"DuSius  excretorii  novi  yercelloni    (c)   liquidum     fubfal- 

fumin  oefophagum  &  ventriculum    ducentes ,  orti 

cx  glandulis . 
fga/iricis ,  conglomeratis  3  flniftro  ventriculi  orificio 

Iviclnis  y 
dorfalibus  ,  circa  quintam  thoracls  vcrtebram  fitls  ; 
\  bronchialibus  ,   trachealibus  dc  thyroidea  ,   Vid.   Notae 

L    fub  N.  u?*) 

Ufus  y  degIutitIo&  commixtio  liquidi,  digeftiom  in- 
fervientis . 

DE 

(a)  VideCoz/i/;>*r.Myotom.infoI.Tab.XXIX.  fig.  5. 
Schelhammer.  in  An.iIe^^.anat.din^.VllI.N. J4.  &CSan(o- 
rin.\>.i^8.c^s  fpirates  effe  contenduBt  . 

(b)  Anatom.cap.de  oefophago. 

tO  differt.  Anat.de  Gland.conglpmeratis  oefophagi . 


ij»* 


Ve  CoUo  . 


D    E      C    O    L    L    O, 

TERTIA  TRUNCIPARTE. 

2^^.  COLLUM  ,  efttercia  parstrunci,  tenujor  fcili- 
cetilla,  interthoracem&  taput/ita;  afterno&cla- 
viculis  aclcaputfe  extendens .  Conftat  ex 
"Tegumentis  c^mmunlbus  . 
yer$ebris  ,  ut  phirimum  feptem  . 
MHfculis  i  multis ,  caput ,  collum  ,  laryngem  ,  pha- 

ryngcm  ,  oshyoides;  &c.  moventibus . 
Arteriis  y  carotidibus  internis&  externis  *  atque  ver- 

tebralibus  ,  valde  infignibus . 
f^enis  3  jugularibus  ,  internis  &  externis ,  vcnifque 

vertebraiibus,  admodum  magnis . 
"tierTiis ,  magnis ,  paris    vagi ,  intercoftalis  ,  rccur- 

rentibus ,  diaphragmaticis  &  brachialibus  . 
MedulU  fpinalis  parte  . 
Afpera  arteriay  /ive  Trachca  ,  prsEcipue  Laryngc  , 

inquo/»ow»ro  Adami  hiceminet . 
1  Tharynge  &  Oefofhagi  parte  , 
(.GJanduIa  thyroidea.  aliifque  minoribus  «landulis. 
»^4.  Adtum  vero  jam  tHdt  f^ertebris  ejus  N.  iltf.  ad 
120.  de  jifpera,    arteria    N.  259.  &  de  Oefofhago  N. 
7.6Z.  Sed  de  medulla  infpina,  mufcuUs  y  arteriis  , 
Xfenis  c^  nervis  infra  fpeciatim  diduri  fumus;  non 
enim  negligenda  vel  omittenda    eft   colli  confde- 
ratio,  ut  multi  anatomici  confueverunt;  quia  par- 
tes  continet  haud  minoris  ad  vitam  momenti,  fci- 
tuque  haud  minus  neceffarias  ,    quam  abdomen  y 
qu3E  propterea  indicendge  a  docentibus  ,    &  probe 
nofcendae  a  difcentibus.  Hinc  etiam  ab  AriftoteLe  , 
B^i*ffo  3   Oyibafio  y  Coitero  3  B^iolano  3   B^^yfchlo   ,   Morga^ 
gnio 3  aliifque  ,  in  fiis  corporis  divifionibus  non  0-^ 
mittitur,  &areliquispartibusdiftinguicur;  quia  ne»' 

que 


Ve  Colh,  139 

cjuere^Ci  neque  coirimode  j  aut    ad  cfaput  >  aut  ad 
thoracem  referri  poteft. 

DE      CAPITE, 

TRUNCI  Q^UARTA  PARTE. 

t$6,  CAPLIT>  quarta  trunci  pars ,  eftomneidj  quod 
fupremsE  colli  vertebrx    infiftit.  In  hoc  notanda 
'Tlgura',  lotundo  cblony,a  ^  quodammodo  ovata  y  e- 
minens  anterius  &  pofferiiiS,  ad  latera  vero  com- 
pJanata;  fic  tamcnj  iir  anterior  pars  ,  praefertim 
circa  tronrem  3  minus  lata  :  quam  pofterior  .  fi- 
gura  huic  contrana  ,  vel  ab  hac  recedens  ^  de- 
formitatem  ,  atque  fgepe    udicii  laEfionem  >  &  in- 
fert  &  indicat  . 
Magnhudo  ;  proportionara  £t  corpori  ;  magna  enim 
vel  parva  nimis ,  v  itium  non  foJum  formae ,  fed  & 
judicii  pJerumque  prodiiCit .  Praeftat  tamen  caput 
panJlomajus,  cap;te  nimis  parvo;   quippe  in  quo 
plerumque  etiam  parum  judicii . 
Shus }  in  fuprema  corporis  parte  ,  ob  utiliorem  or- 
ganorum  fenfuum  ,  qua?  in    eo  continenrur  ,    & 
anima?  quafi  fatellitcs  funt,  in  loco  altiori  pofi- 
tionem  . 
Viviftofuperficiet,  in  partem 

'non  caj^tlUtam  ,  qux faciej  dicitur,  organa  fen- 
fuum  ,  ut  vifusj  olfaclus,  guftus,  auditus,  &c. 
continens ,  & 
apiiUtam  i  cujus  pars  anterior  ,  fnciputs  pofte- 

rior,   occiput  ',   iuprema  >  bregraa  d>C  vertexjla,' 
terales  veropartes,  tempora  audiunt. 
Vartes  conftituentes )  quae  funt  vel  continentes  ,    vel 
l^     coHtentit , 

W.  rCONTINENTES    PARTIS    CAPILLATi£ 
I     funt  vel 

Com* 


t4o 


i 


Ve  Vdrtihus  eontinentlhus  capitts 
Cvtnmunes  ,  ut  in  aliis  parcibiis  :  nimlruitl 
CCuticitfa  ,   fjve  epiaermis  ; 
j  Ctnis ,  quse  h  ic  crarriflima :  Sj  duriflima  j, 
\  i^inguedo  :  clrcacranium  pauca  >  ingenlsi 
C     copiQla . 

Vroprije  , 

CPILI:  dequibus  N.199.  adlum  efl:  . 
MUSCLILI  CRANII,  quatuor^  valde  te- 
nues ,  duo  in  frontc ,  frontalcs ;  et  duo 
plerumque  in  occipite  ^  OccipitaUs  didli  > 
qiii  fuis  tendinibus  fuperne  cranium  ^tan-* 
Q.{va.mgatea  i  cingunc.  vid.  Myologia. 
PERICRANIUM  ,  eft  membrana  cranium 
proxime  invefHensi  tenuis  quidem  ,  ae 
fatis  valida  . 
'Cohrret  CLim  cranio  ,  mufculis  vicinis  ct 
dura  matre  ;  prsfertim  circafuturas  ♦ 
<      Vividi  poceft  in  diias  hmellas  ,*  hinc  a  qui- 
bufdam  in  pericranium  et  periofittttny  fed 
prxterneceflTitatem  auc  utilitatem  ,  di- 
^      flinguitur. 

Fafa  fanguifera  habeC  CopiofiflTimajCum  rC* 

liquo  capltecommunia  ; 
litrvos  vero  e  vertebris  colli ,  &  pari  VII 
cerebri . 
\^Vfus  ejus  efJ-  3  1.  fuflentare  vafa  pro  cra» 
niinutritione;  2.profenfu  craniocon- 
ciliando;  quod ,  utpote   cs ,  fme  hac 
membrana  ,  non  fentit  . 
CCRANILIM  ;  procerebri  defenfioncj  mere 
ofTeum  ,  ex  06I0  robuflis  conflans  odibus ,  ope 
futurarum  jundis  ;  dequibus  ;am  in  Oi^eolo- 
gia  .  Hic  vero  folum  notandum  ,  cuod,  ad  in- 
teriora  Iuf!randa  ,  fuperior  ,  dimidia  circiter 
pars  ,  ferra  tranfverfe  five  fe^}'/\o«<«//Vfy  divf- 
denda  ^  et  deinde  caute  auferenda  3  qua  abJa- 

ta. 


:i,t2i' 


rfi » «'•• 


^,aii 


De  TdYtVbus  continenuhus  CApUls  i^f 

ta  5  rubentia  puncca  ,  qu2  vafcula  rupta  ,  de- 
monfirantj,  quomodo  fubjeclx  durx    matri  ,  z 
\      qua  intus  nutritur  y  per  vafcrla  adhxferit . 
CCONTENT^PARTES,  {imtCtrcbrum ,  etc. 
2S7.  Circa  CEREBRUM  j  animae  fedem  primariam,' 

primum 
MEMBRAN.-t,  tres  notandse,  wtnyngts  qi  tnatrts  ^\^ 

^x ;  quarum 
I.  DUPvA  MATHPv,  moxfubcranio  fira  ,  robufta  , 
cralfa  ct  djvidua  membrana  ,  ex  fibris  ttndineis  con- 
fians  (5)  :  in  qua 
li  P;in<.7/W4  r-M&r<«  ,  f.vafcula  rupta  ,  avulfocranio  fedi^o  > 

apparens  . 
y%gur a  tt  magnltudo  cv\m  cerebro  fere  et  cranio  conve- 

niunt  . 
Connexio  jungitur  ubique  cranio,  (uperius  tamen  laxiusj 
infenus ,  arfiius  :  itaet  cum  fubjedis  partibus  laxe 
cohxret . 
^rterU  j  a  carotidibtis  et  vertebralibus  ,  ut  ramufculi 

diflributar .  (b) 
Vtna  y  duplicis  generls  j   qu.rdam  ut  alibl  in   corpore   , 
arteriifque  focix  i  quscdam  vero  pecwliarcs  ,  trianmi- 
;   Jarisfiguras,  roburix,  et  SINUS  vocantur  .  In  his 

notanda 
C^umerus  i  quidam  mulros  ftatuunt  (c)  i  alii  tantum 
quaruor  praccipuos  numerant  ',  ut  primo  Sagittalem, 
Ycl  Longitudinalem  ,  quj  a  fronte  et  crifta  galli  ad 
occiput ,'  per  medium  cerebri  excurrens  ,  definit 
in  duos  laterales ,  [48*]  fionram  chcuw/U^i  GraLCo- 
rum  reprxfcnrantes ,  utrinque  in  i/rr;<f  ^nguUris  fi-^ 
num  /ivc  diverticulum  fe  exonerantes  j  qui  cerebro 
exemto  demum  vlderi  polTunt  .  Denique  'Qj*artus  , 
a  regione  fijlandulx  pinealis  provenit ,  (d)  et  inferi- 
j      tur  fere  ,  ubi  illi    tres    concurrunt :   quem  locum 

Tor- 
(a)  Vacchion.  de  dura  matre  .  (b)  Jt^Jv/cAy.Thef  V.Tab, 
^  vl.f.4.  (c)Ortlobi  in  Oecon.  animal.  fin;.  2.  et  f^ieuj^cn-  in 
Tjl^^urogr.  (d)  i{idi^y  Anat>ce:-£br.fgJV.C, 


r 
ii 


I4±  t)e  t>i4td  Mntn  ; 

Tore uiar  I/eyophiU zppclhnt.  (a)  Mtnorei  l  itih^ 

cerebrum  adhuc  varii  ,  de  quibus  infra  N.  274. 
yenarum  cerehri  (inouUris  in  hos  finus  infertto  • 
GlandnU  con^^iobatxVacchionicxigixxln  parte  fupe- 

riori  .  (h) 
Chord^  Wiiupi  tranfverfge  in  finubus ,  nimiam  linuum 

extenfionem  impedientcs  . 
<^Ufus ;  languinem  peculiari  arcificio  e  cerebro  revehe- 

^ervij  a  quinto  et  feptimo  pari  cerebri ,  pro  fenfu  * 
f^afalymphaticn  i  nondum  certe  demonftrata  * 
Trocejfiu  i  i.falciformis  i  iiuer  duo  cerebri   hemifphae-» 

ria;^  2.  inrer  ceiebrum  et  cerebellum  ;  |.imer  cere- 

belli  diviiionem  ,  mat^ni  ufus  * 
Motut :  fecundum  Uaglitium  et  Vacchionutny  huic  mem- 

brana»prcprjus ,  mufcularis ;  qui  vero  a  puKu  arte- 

riarum  ejus  oriri  videtur,    (c) 
Vfus  dur^  matris  ;  i.Ioco  perioftii  cranio  intus  infervire/. 

a.cerebium  defendere  ;  3.  proceflibus  fuis  cerebrum 

et  cerebeJlum  firmare  compreflfiortemque  pii^Ecavere  i 

4-  ope  finuum  calorem  cerebro  cortciliare  * 

DE    ARACHNOIDEA. 

Ut,  ir.  ARACHNOipES^  alcera  cerebri  tunicd ,  ^i 
P^arolio  primum  defcripta,  fij  valdetenuis>  ob  fimi" 
litudinem  telas  aranearum  it^  dicitur  ;  in  qua  no- 
tanda  : 
^itus  j  fubduramatre,  intra  hanc  ef  piam  niatrem  ;' 
Connexio  i  in  fuperiori  cerebri  parte  ,  cum  pia  matre  a- 
deoar<5lai  ucfinelaceratione  irtdefepararl  nequeat/ 

(«jibid.Iit.g.etf.^.lit.P.etr/pw/.l.c.l^ab.i.E. 
(b)  cr.de  oland,  dur.  matr.  et  Kuyfch,  Thef.  anat.VII-ij 
Tab.I.£?.  (V)i^»^/9;Tranf:Angi.i703w  fl 

(d)  Morgagn.Epift.anaM.n.91/ 


Vc  ^raehnoidea  tuntca  *  141* 

in  inferiorl  vero  parte  ,  praffertim  circa  cerebellurn, 
medullam  oblongacam  ec  totam  fpinalem  »  tam  la- 
xa  3  iit  ibidem  fine  fed:ione  facile  et  abunde  con- 
fpici  queat  j  licet  nonnulli  adhuc  hodie  eam  in  du- 
bium  vocent ,  aut  prorfus  negent  ,  aut  folum  >  ut 
l^idleJHs  (a)  aliique>  proexteriori  piae  matris  la- 
mella  habeanc. 

Bxtenfio;  eadem  ac  cfuras  matris  ,  nimirum  per  totuiTi 
cerebrum  et  fpinalem  medullam  ;  hanc  vero  tan- 
cum  laxilTime  ambit ;  ut  optinie  videri  poteft,  fi  in 
aqua  vel  fpiritu  vini  fufpendicur  . 

Fafa  fanguifera}  nulla  in  ea  ,  ficut  in  epidermide,  cer- 
te  obfervatafunc;  quamvis  a  nonnullis  delinean- 

ZUY,(b) 

GlanduU  interhanc  etduram  macrem  circa  truncoi  va- 
forum  a  Santorino  hic  defcribuntur  (c)  ,  quse  li- 
quidum,  quod  inter  has  membranas,  feccrnere 
videntur  .^ 

Vfns:  cerebri  Involucrum  conf^itucre  .  Quidverotant 
cenuis  membrana,  in  qua  nulla  vaia  confpiciuntur, 
cerebro  et  medullxfpinali  prodeffe  poftlc ,  haud  a- 
deo  patec.  Attamen  ,  monente  Santorino  (  d  ), 
cum  pia  mater  inter  cerebri  anfraftus  alte  fe  de- 
mittat,  hsec  fupereamfic  procenditur,  ut  et  fube- 
iintia  vafa  firmec  ,  ec  frequenciffimos  eorum  fle- 
xuum  fulcos  colligac,  ecne  quid  illuc  iniro  force 
defcendac,  quod  cerebrum  lasdere  poffic ,  oinnin<? 
prohibec. 

26^.  III.  PIAMATER,  (quae  vulgouna  com  arach" 

i  noidea  profecunda  habecur  ]  fecundum  reccntlo- 
res  cft  cercia  cerebri  membrana  j  fubarachnoide» 

(  a  )  Anacom.  cercbri, 

(b  )  ut  PiV/oo  Anac.  corp.  hunj.Tab.  0.  fig.f.- 

(  c  )  ObCervac.  Anacom.pag.  52. 

(  d  )  Ibidem  pa^.  ^J* 


144  ^f  ^^ft*  WAtre  . 

cercbriim  proxime  et  firmiter  ambiens .  In  hac  no- 

tanda 
Bxunfio ,  non  folum  per  fuperficiem  cerebri  5  fed  et- 

iam  per  omnes  ejus  lulcos ,  anfra<5tus  et  plicas  j  fe  in- 

iinuat.  Medullam  Jn  fpina  et  nervosquoque  inveftitj 

hincfuperficies  eius  longe  major  ^  quam  reliquarum 

cercbri  membranarum  . 
Cohicfio ;  cum 

CCtrchro  fano  >  arcfia  et  iirma  i  in  hydropicis  j  laxa. 

•^Arachnoldea  y  fuperius  arcfta  ,  inferius  laxa  . 

C^Dura  mattt  i  non  Bili  per  venas  3  ad  finus  abeuntes. 
yafa  fangulfera  ,    communia  cum  rciitfuo  cerebro,  copioiif- 

fima  ,  iic  ut  ex  talibus  fere  tota    conflata  videatur  : 

prout  injedlionesmirabiles  ^uyfchii(a)  docuerunt  . 

{^rteria  y  a  carotidibus  internis  et  vertebralibus  , 
f^ena  ,  fingulari ,  obliqua  ratione  varios  in  finus  du- 
raematris ;  hi  infaccos  /ive  diverticuU;  hxc  in  venas 
jugulaies  &  vertebrales  fe  exonerant .  (b) 

T^erviy  hujus  fubftantjam  intrantes ,  nulli  obfervati 
funt . 

f^afa  quoque  lyvnfhatica  ,  nulla  mihi  in  cerebro  vifa  - 

ClandnU  i  aWilHfio  aliifque  in  ea  ftatuuntur,  fecre* 
tioni  Ijquidi ,  menynges  hume^tantis  ,  deftinatae  : 
quse  vero  utplurimum  tantum  circa  /inum  longitu- 
djnalem  obfervantur  ,  vel  eaedem  effe  videntur  > 
qua:  N.  26S*  Santorinus  tunicx  arachnoidea;  ad« 
fcripfit . 

Vfus',  involverecerebrum  ,  &  (uftentare  ejus  vafa  fan- 
guifera  ,  ut  hxc  eo  melius  peromnes  fulcos ,  plicasj 
&anfra(5tus  illius  diftribuiqueant,  pro  liquidiince- 
rebro  (ecernendi ,  iive  fpirituum  ,  fujfficienti  copia 
fuppedltanda- 

27o. 

(a)  Epiftol.problem.  VII.IX. XII, uc  et Thef.  anat. 
variis  in  locis , 

(b)  FleHffenii  Ncurograph.Tab.I.  et  lo vx^cr.de  Coj:^ 
de  Tab,5.f.i./;/<i/7  Anat.cerebri  fig.IV,*! 


J 


T)e  Cerihro.  14^ 

270.  CEREBRUM  ftri<fte  didlum  :  in  quo  notanda 
'Vigura  fuperius  olobofa  ,  fed  paulo  inx  ,.ualis  ,  an-^ 
frafcibns  ,  [ulcis  [cu  gyris  fuis  inreltinula  quaH 
reprxfentans . 
Divijio  ;   [n  di]o  qii3.fihemi[ph^eria  ,   interventu  pro- 
ceilus  falciformis  ,  &  hsc  in  lobos  i  anteriores  a 
medios,  &  pofteriores. 
Magnittido  ,  f  u  moles   integrl    cerebri  ,  ad  libras 
quatuor  accedit  ;  & /ic  fere  tnplo  majus   cerebro 
bubulo  . 
Siibjiantia  :  fi  pars  qua?dam  r^fccatur ,  diiplcx  ap- 
paret : 

r^exterior,  cineficiaCwt  corticalit   didtn  :   cujus 
i       ^  cmljities  du^.  rum  quaf  lineaium  ,  &  repta- 

Itus  ferpentinus  ,  profunde  fsepius  cere» 
brum  penerrans  . 
[^fiYuSiura:  fecundfim 

f^Mxlptghittm  y  B.dlou-i  ,  &p!erofque  hoS 
feq  :cnr-es  rc^^ntiorLS  j  gUndulofa   ; 
[{uyfchiurn  vero  ,  BergfrHmi  Vit  Jfeoium^ 
&  alios  tota  vafiut>f.i  (a);  ceite  enim* 
fi  ub*qtie  in  aliis  vifcerjbus ,  hic  ta- 
men  glandulas  non  demunftratas  eC, 
fe  puto . 
L.interIor  ,  alba  ,  mf^/<//^»-;f  appellata  ,  cujus 
ffirufiura:  vidjtur  fibrofa  ,  tubuiofa,  totum 
reljquum  cerebri  cjnHitucns . 
origo ;  ex  arteriolis  minimis  fubflantia^  cor«i 

ticalis  . 
finis ;  principium  nervorum  ,  qui  indeomr 
nes  oriuntur  . 
^duriiies  :  paulo  major  corticali  . 
Corpus  callofum,  in  confpecftum  prodiens  hemifph?* 
riis  diduclis/  quod  album  eft  ,  duriufculum   & 

K  hemi- 

W  ^'f^yfcfe.Ep.Xrr.&Thefanar.variis  inlocis.  Berge-i^ 
thj  in  ^yHoiog^VifttJfeniui  in  novo  fyftemate  yafQrum  .. 


i 


J 


145  Ve  Cerehro  i 

Ihemifphaeria  cerebri  fibris  tranfverfis  conjunglt ; 
jn  <5uo  ifl«c/yj«j  aliique  fedem  anima:  cogitantis 
L.  conftituunt .  (a) 
yentricuii 'y  funt  notabilcs  five  infignes  cavitates  in  ce- 
rebro,  iigur3eirregularis,&  quatuor  vulgo  numeran. 
tur , 
\Anteriores  duo  y  primusfcil.  &:  (ecundus  3  qui  maximi  7 
apparent  demum  >  qii:ndo  cerebrum,  herizontalife- 
^ticne  ,  ad  cciptis  l/cuc  callofum  ,  aufertur .  {b)  In 
hisnotanda 

^Seftum  lucldum  i  ftu  potius  fellueidum  y  elevatO 

Icorpore -allofo^  inrer  duos  hofce  ventriculos 
confpicuum  j  ex  fubftanriaquidem  tenui  me- 
duUarij  duplici  tamen  pariete  j  caveam  ob- 
longam  ccmprehenJenre  ,  pia  matre  obdudtas 
conilans  ,  d3(5^.;.s  ventrici.Ios ,  fere  ut  media- 
(linum  pedus  :,  ciHinpUJt .  A  Galeno  appella- 

tum  eft  diaph,  a^ma  terebri  , 

Fornix  ,  fub  fcpto  lucido  occufrit ,  ex  niedul' 
liri  fubliantia  ccmpofirus  ;  cu;us  pars  anttrior 
duplici  furgic  radice  ,  quae  mox  coeuntj  pofle- 
ricr  rurfus  bifida  ,  CmtK  fornius  3  item  Tedes 
hif^tocampt  y  di(5^a  . 
Vlexuschoroideut  y  eft  membrana  vafculis  reple- 
tifTima;  at  ^landulls  deftirutai  pulchre  deli- 
neatus  a  Kuyfchio .  {c) 
Corfora  firiata  y  extus  cineracea  ,  intus  pulchre 
firiata  ,  principia  meduliar  oblongata?  confli- 
tuunt . 
i^ThaUmi  nervorum  optieorum  ;  extus    albi  ,   intUJ 
cineracei  ;  inter  quos  &cerebellum 

ren- 

(r.j  Diflerc.  de  Sede  animae  cogitantis .  Camerar,  in 
Eke,Medicin„p.i8. 
(h)  Hosc?Iacie  tocosreplctosreperiin  cadavere  fenis 

(<}  inEpiflolisTabj^. 


Ve  Cerehro :  I47 

yenttUulut  tertlus  ^  (a)  in  quo  ,  prseter  plexus  choioidei 
partem,  notanda  GianduU  pinfaUt  ,  fubftancisE  cineii- 
cia?,  cum  procefTibus  &  bafi  (aepe  medullaribus,T^<?ff/> 
Te fies 3^1  qiie  fiib  his  f^alvuU  magna  cerebri,  ^jiqutedu,. 
fift  Sylviiy  (^)  cujus  orificium  poflerius  Anus ,  ante- 
rius  V{ima  ad  infundibulum  ,  ac  P^ulva  mukis  vocatur> 
communicationem  pra^bens  duobus  anterior'ibus  ven- 
triculis,  &  tertio  cum  quarto  .  Qux  vero  pleraque  e- 
xemto  cercbro  melius  videri  pofiunt . 

yentriculus  quartus,  ell:  cavitas  inter  cerebellum  &  fub» 
jcdam  mcdullam  oblongatam,  exemtOj  &  dilfecflo 
pcr  mediumcerebello,  demum  rite  confpicuus ,  de 
quo  plura  N  272. 

271.  CEREBELLUM  ,  quafiparvum  cerebrum  :  quia 
hocfexies  fere  minus  eft.  In  quo  notanda  S#f»i  ,*  fub 
pofterioribus  lobis  cerebri  ,  &  pofterioribus  dure  ma- 
tris  procefTibus ,  in  inferion  cranii  parte;  quibus>  ne 
a  cerebro  comprimatur ,  impeditur. 

TlgutA  ;  ad  globofam  ,  aliquo  modo  comprefTami  acce- 
dit. 

Superficiet  ;  minus  ^yrata  j  quam  cerebri,  fcdquafi/»/- 
cata)  &  in  lamellas  fere  parallelas  divifa  ;  qua:  lanel- 
Jae  in  medio  maximse,3t  per  o^radus  utrinque,  tanquam 
diverfa  circuli  feamenta  ,  fenf?m  minores  ,  de/inunc 
Utrinquein  Proce(ft4m  y  t/rrwi/orwfw  di(ftum  ,  anterio- 
rem  &  pofteriorem. 

Suh/Jarttia  ;  /i  in  partem  dexteram  &  finiftram  cultro  dl- 
viditur  ,  corticalis  quoquc  ed  &  mcduilaris  ,  fed  cor- 
ticalis  lonoe  hic  Copio/iormed»  Uari ,  atque  arbufcu- 
laspulchrereprasfenrat,  quarum  trunci  ita  diftosPf- 

dunculoscetebelU  ^   ccnftituunt  . 

iAvltates;  nullaeadfunt  incerebello,  fecus  ac  in  ccre-' 
bro. 

K     t  lo' 

L«]multi  de  hoc  ventriculo  aliter  ferr^ii  "t. 
^  [i]  a  f^efalio  &  jirantio  jam  delcriptu-j ;  Morgagn.  E- 
pift.anat.l.n.91. 


^48  P*  CerthtUb  &  medulU  nhlongatd  l 

lobuii  cerehtili y  lacematlm  qnafi  arbufculls  mec!iillari- 
bus  ,  fol ioru m  inftar  ,  divifo  Gerebello,  a<?h3?rentes, 
appareni ,  [4]  qui  vero  IobuI:,five  folioia,  cerebro  in. 
tegrolamellac  ill^?  fant  cerebelli  ,  pia  matre  cin(5lae,& 
totum  certbellum  confliLuentes  , 
IPednniulicerebelU  3  GX  tnbus  proceiTibus  medullaribus 
conftant,  quovum  pritnHt  3  a  cerebello  verfus  teftes 
afcendit,  8c  f^alvuUmmagnam  cerehrKQiLmat;  alter  ^ 
Trominentiam  annuUrem  Willifii  ^  five  Vontem  Va^ 
rolii  >  tertiuf  vero  ad  fpinalem  medullam  defcen- 
dit. 
272.  MEDUTXA  OBLONGATA,  eft  (ubftantia  in- 
ferior  ,  cerebri  &  cerebclli,  medullaris ,  in  caudam 
quafi  coaHta  ,  ad  foramen  magnum  ofQs  occipitis  ex- 
lenfa  ,•  fpinali  medull?j  &  nervis  ceiebrioriginem 
prscbens  .  L^l  In  hujus  parte  inferiori  , 
^Dum  cerebrum  e  cranio  decenter  eximitur  ,  fpe- 
d:anda 

CTiervorimcerebit  3  vulgo  xi  redlius  ix.  tantum 
pariaj  commcde  fub  his  ver/iculis  compre- 
henfa ; 

Clfaci^ns^CernertSj  Otulofqttemovens,  Vcttienf^ 
^ue  3 
j        \  Cti/ianM  j^hducens  3  ^t*dienf<jttt3  f^aganfquei 

"^  Locjuenf^ue  . 

Arteriatum  carotidum  iiiternarum  in  cranium  in- 

fljrelTus  e 
Infundioulum  ,  ejufque  in  gUnduUm  fituitariam 
infertio  . 
i^l^ervus  fpinatis  accefforius    -^illijii  .    [c] 

LPoftquam  cerebrum  e  cranio  exemptum  eft  ,  confide- 

f    randa 
I  In  parte  inferiori ,  ^r- 

t*l  vid.Fig.  noftra  i^f.Tab.IV. 

Jf^l  hancfenfcrium  commJineefTe  exlftimat  Sihtihaml 
AftaUnatom.difr.XIILN.XXV, 


ereDrum  aittrtoutio\o j 
rebri ,  ?"  ^"ibu,  oi- 

j  nalis  medullx  » 


Vi  mtdulUahlongAUZ  T^f 

f^  AYttrlAYUm  caYotidum  &  verte^raUutn  Ar.ajlona^ 
/Iri  [«]ac  fingularis  per  cerebrum  difirilrutio.^b) 

Cfttra  mcdulU  oBlongat^  ccrchi 
CrHYa  3  itUfedvtncuU  ctrebi 

Ortus  fUrorumgue  nervorum  cerehri  parium 
VrotHberanti^orbiculares  y  pone    infundibulum  > 

duae . 
Trotuberantia  annnUrh  ^illijii,  five  Tons  f^aroliiy 
male  a  W;7///i03aliirque  ,  led  redle  I{uyfchiQ  de- 
lineaca     [c] 
Finij  medulU  o6/o»^4f<?,atque  in  hoc  Eminenti^e  fy^ 
ramidalet  Zif  olivares  yieujfenii(d)zc  I{uyfchii.le'] 
\^  Tunicx  arachnoides  ,  maxime  hic  confpicua  . 
^ln  Parte  fuperiori,  poftquam  cerebrum  rurlus  inver# 
titur , 

/rVencriculus  iv.  &  CaUmus  fcriptorius ,  cum  crc- 
j      na  fua . 

I  Omnia  rurfus  ,  quainf^entriculo  tertio    defcriftA 
\       funt . 

LtSubJ}antia  mtduUje  ohlongata' :  extus ,  medullaris 
cft;  intus,  paucum  corticalis,  feu  cinericix 
/  fubftantia? ,  continec. 

yASA  harum  patium  ,  &fimul  totius  cerebrl  ; 

CArterix  y  a  carotidibus  &  vertebralibus  >  c^rotides 
per  ilngulares  canalesoffis  pccro/i;  verttbrales  veH 
ro,  per  foramen  magnum  occipitis  >  miris  flexi-. 
bus  cranium  intrant . 
r«ewf,interiorem  cerebri  fubftantiam  vix  penetrant, 
fed  ecorticali  prodeuntes,  fe  in  finus  durae  ma* 
tris  [§.2^7.]  inferunc. 

K     3  2^cr- 

W  Kiilfy  I.c.fifT.i.d. 

Ih-]  Kyfcfrius  Epiil.probl.Tab.XIlI.&Xy. 
tc]  ibidem  . 
U]  Tab.4.R.S. 
[^  Epift.Tab.i4.f.4.  &  5. 


!^o  Ve  vafts  &  uf»  cerehrl , 

y^ervi ,  8c  vafa  lymfhatica  haudceite  perfpe^a^ 
USllS  CEREBRI 

^generalisett  3  fun(5lionIbus  anlm«  famularj ,  2.J//>»- 

ritus  fecernere ,  eofque  ad  nervos ,  pro  fenfu  & 

motu,  tranfmittere  .  Cerebrum  tamen/f/ruwi»»» 

Animalium  ;  cerebelliim  vero,  vitalium  &  natura" 

liuft»  fecretionj  magis  deftinatum  efl. 

K^fpecialls  vero  uniufcujufquepartis  cerebrl  [  qulbuf- 

dam  forte  exceptis]incognitus  j  vel  certeperquam 

dubius  . 

27 1.  Reltant,  cerebroexempfo,  Incranro  adhuc  con- 

ilderanda  ;  Egreffns  novetn  ilhrum  (  §272.  )  farium 
Ttervorum  cercbri  .  Ingrejjus  arteriarum  cerebri  &  du- 
r^matris . 

SINUS  DURi^  MATRIS  majores,[§.267.  II.)III.& 
IV,  finus  falcis  inferior  ;  Itemque  circtUaris  f^)  clrca 
olandulam  picuirariam  ,  Keceptacula  veteribus  dida 
(b)  ,  atque  alii  minores  varii  ,  imo  quamplnrlmi  ^  In 

'  baficranii  (f],  una  cum  eorumexitue  cranio  vario 
(d)  &  partim  In  venas  occipitales  &  vertebralcs  ,  ma- 
xlme  vero  in  venas  ju^ulares  ingreffus  :  quos  omnes 
prolixe  defcribere  ,  vix  opera?  pretium  eft  . 

RETE  MIRABILE  :  quod  efl  plexus  vaforum  &  fibra- 
rum  membranacearum  retiformis  ,  utrlnque  jiixra 
glandukm  pituitar  ain  ,  fub  dura  matre  ,  ubi  /inus 
circularis  eft  ,  fitus ;  major  in  vitulis,  quam  homine; 
fed  ufus  incogniti . 

GLAN- 

^  (a)  r^tdley  Fig.II.2.2  (lf)Morgagn.Adv,VLp'7.(c)  Conf; 
yituffens  Neuro^raph.Tab.XVIL(?yr/o^.HIft.Part.p.i5$. 
M^rgagn,  A  dv. VI, p. 3  .7.24-25,  Santorin,  p.74.75.  in  qui- 
bus  vero  naturam  varie  ludtre  obfervavi  cum  Schelamm, 
Analcifi:.  anat.  Diff.  XIII  N.9.  cum  quo  ut  &  cum 
Morgagn.  Adv.VI.  p.i,  annotavi ,  inferlorem  finum  non  ,- 
fempel- adeffe  .  (d)  varios  txitLS  emi/SariorumnominQM 
defcribit  ^«»^or/»Joc.cit. 


/ 


Dt  GUnduU  picuitaYU  •  i  5  r 

GLANDULA  PITUITARIA,  efl  parva  glanduU  i 
inrellaequina,  incra  duplicaturam  diirae  macris  fita, 
in  qua  aliqua  cavitas  {a)  ;  cujus 
CDenumlnatio/.  ab  atcribuco  uiu  abforbendi  pituitam 
cerebri . 
Membrame  ,  dux  I.  dura  macre  cin^icur  et  fufpenfa 
cenetur.  (^j  z.tenuis,  piaEmacri  fimilis  i  qu?  pro 
infundibulo  perviae . 
Magnitudo  j  ec  figura  3  cum  phafeolo    parvo    fere 
convenic  y  cum  appendice  in  parte  pofteriore^ma- 
jortamen  comparate  in  beftiis  j  quam  homine  y 
plerumque  obfervari  folet. 
Sufiftantia  ygUndulofa;  ex  albo  rubens  j  utplurimum 
duriufcula  ec  firma  i  in  appendice  mollior  ec  ci- 
nerea  .  (cj 
yafa  y  Arteria  ,  a  carotidibus  :  venx  ,  ad  finus  pro- 
ximos  abeunt ;  ntrvi  y  aquintopari:  duSiutex^ 
cretnrius  ,  force  tHinfundibulum  [§  272.  ]  j  nam 
I      nullus  alius  notus  . 

KjVfui ;  Vulgo  ftatuitur,  quod  imbibat  pituitam  ven» 

triculorum  cerebri,  eamque  poileaforas  mandet; 

(<ij  qui  vero  ufus  mihi  haud  veiifimilis    eft  ;  !• 

quia  glandularumofficium  e^t  aliquid  fecernere: 

2.  quia  ad  illud  fimplex  canalis    fufteciffet  :  ^. 

quia   ejus    fubflantia  firmaet  diira  iili  ufui  ine- 

pta  videtur  .  (e) 

'A74..MEpULLA  SPINALIS  efl  medulla:  oblongatx 

continuatio,  et  quafi  cauda  certbri ;  canali  o!ieo  verte- 

brarum  incliifa ,  acapitead  finem  oflTis  facii  fe  extens 

iiens .  Hujus 

K      4  lOff^ 

{a)  Littre  Hifl.Acad.Rec.lA.I707. 
(&)  ibid. 

(c)  MoTgagn.Ucp.^U 
'"    (d)  Coiif.BrM«i.,de  olandul.pituit.  etZ/«r«I»c» 
(0  ^rac\'i  Anchrolog.  p.  4P0. 


p-rte  fuperiori  3  robuftiorj  in  ifl- 


t5»  Vc  MedulU  ffinnU . 

Xonghudo  convenit  cum  longitudine  fpins  dor/i ." 
Cralfitiei  j  digitum  circitei*  squat  ,  non  tamen  iibiquc 

aequalis  . 
Ttgt^menta  fi ve  involucra  eius  propria  funt  fex  . 
(^i.  Canalh  ojfeus  24.  vercebratum  et  ofTisfacri . 
2.    Tumca    /  ^tfOTfWfo/^  ,  rubuftiflima  j  vertebras  intiis 

colJigans . 
^.Tunrfa  celUlofa  y  five  adipofa  3  in  pinguibus  pin- 
gued  ncm  ccntinirnsj  adem^jlliendam  priorem  in- 
fcrviens. 
4,   Dttr^  matfy  ;   ir- 

fjriori  i  tt  u:  r  ,  qucc  meduUam  in  fpina  laxe  am- 
bic ,  et  anterius  cum  corpore  veitebrarum    fitmiter 
c:ni-et. 
%  Ara^hnoido  i  antcrJus  ,  arcfte  cum  pia  matre  jun- 

cta  ,   jtofi-crius  vero  ,  Jibere  quafi  fluCluat» 
6,  Viam^:-^  ,  ubique  medullam  fpinalem  ac  nervos 
eju^JambiCj  et  diviftoneni  ejus  longltudtnulcm  ingre- 
ditur. 
I>}TjiJio ,  ope  nfTursE ,  in  partem  dexteram  et  finiftram  , 
quafi  in  duas  columnas ,  quse  tamen  ad  medium  ufque 
nonpenetrat. 
ynfa  fangjifera  j  arterite  et  vena  y  a  vertebralibus  coIH, 
intercort^aiibus  et  kimbaribus;  quaj  in  lutere  vertebra- 
rum  j  i^bi  nervi  exeunt ,  ingrediuntur  j  et  miras  a- 
naftomofes  conficiunt . 
liervifpinales  ^i.vel  ;2.paria  j  quorum  qiiilibet  pluri- 
bus  fibrisex  anteriori  et  pofteriorimeduJIac  parte  ofi- 
tur,  quaj  dcin    coeunt  j  membranis  colligantur,  et 
wf rtfOi  confticunnt . 
Subfian4ia;  pa.nis  fuperioris  3  ufquc  ad  ulcimas  thoracis 
vertebras  ,  eadem  ac  medulJa"   oblongacae  cerebri  , 
fed  paulo  tenacior  ;  txtus    medulUris    i     uc    nervi 
commode  inde  egredi  queant  i  intus  3  cintracea  , 
ejufdem  ufus  ac  cineracea  cerebri  ,  Partis  inferi^- 
fis  ycro  fubfuncia ,  ab  ulcimis  thoracis   yertebris  , 

ufauj^ 


Ve  MtdulU  fplnall ,  'i$f 

ufque  ad  finem  ofTis  facri ,  ^^^ra/rf ,  tenacifllma ,  c4»« 

<f<r  tquina  di(fla  . 

l//i#f,*  I.  prafdidis  partibus  nervorum  origincm  darc  ; 
qui  prxcipue  per  artus  ,  partefque  externas  diftri» 
buuntur .  2.  fpiritus  j  five  liquidum  nerveum  ,    in 
uftim  horum  nervorum  pra^parare  . 
7.7$  In  FACIE  ,  live  farte  cafitis  non  cafillata  ,  conli* 
derandx  partes 
fContinentes 

"communes  ;  ut  i  .epidermis  y  2.  tutis  ;  a  quo-' 
rum  colore&  teneritate  ma^na  formofitatis 
pars  dependet;/)/w^i*f(io  multa  :,  quam  facpe 
hic  tegit  fpecics  fannicuLi  carncji  ,   quoque 
propulchritudine . 
Lpropriae ;  ut  mufcuU  ,  frontales ,  nafi  ,  labro- 
rum  ,  maxillae  inferioris :,  &c.  de  quibus  in 
myoIogia;deinde  oJfa,qu2e  vid.in  Ofteologia- 
Conrentac;  ut  or^ana  quinque  fenfuum  ; 
iVifus, 
«^Guftus, 
^Olfaaus, 
CAuditus- 
i^Taftus,  qui  vero  rcdlius  adtotamciitem  perti- 

27$  VISUS  ORGANA  ,  funt  duo  OCULI  .  In  quir 
bus  noranda 

Situs,  inelatiori  faciei  partC:,  ut  remotius  videre  quea* 
mus . 

ligura 'y  demtis  partibusexternis,  (eregiobofa  . 

Color  y  inhominCj  niger  j  fufcus  ,  gryfeus  j  glaucut  i 
cceruleut  . 

PARTES,  vifui  infervientes  ,  ocuJum  vcro  nonconr 
ilituentcs ; 

CI.  SUPERCILIA  :  qusc  funt  duo  arcuspiloli :,  fu- 
'i  pra  orbitas  pofiti  ex  filis  ,  peculiaris  magni* 
C       tudinis  &  pofituro?  ,  tempora  refpicientis  i 


|y4  ^'  Pacie  &  oculh 

f        eutecra(fay  ikplngucdine  Cuhje6t2L  9  conftruftl; 

(I  quo  bene  einineanc .  Pars  nafu  vicina  capurfOp- 

pofita  vero  j  cauda dicitur  j  quxinferviunt  ad 
1  fudorem  ,  a  fronte  deflutnre-.Ti  y  ab  oculis  ar- 

L         cendum  ,  &  ad  lucem  rnoderandam  . 
z  PALPEBR^i  tegumentafunt  oculorum  ,  in  quo- 
vis  oculo  dua  3  fuperior  &  inferior  :  ad  quarum  conr 
curfum'confpiciuntur«»^tt// five  c«wrfe/  duo  :  inte- 
rior  ,  major  s  extcrJor ,  tninor .  PraEcerea  circa  has 
notanda 
CStruElura  :  ex  epidermide  ,  cute  tenera  ,  &  cartila- 
gine  arciformi  a  r<tr/i#jdid:a,qu3eintas  inveftiun- 
tur  membrana  valde  lubrica  ,  fenfili ,  periofteo 
&aIbuginea:ocuIicontinua  .  (a) 
Cilia  }  lunt  pili  rigidi  in  oris  palpebrarum  ,  fingu- 
lariter  inflexi  ,  ad  avcrtenda  cxtranea  &  radios 
forciores  moderandos . 
MufcuU  ,  pro  mocu  earum;  de  quibus  videatur  Myo- 

Jogia  . 

CUndul^  febaceaMeibomii ,  in  palpebrarum  Inte-j 

riori  facie  fitae  (b)  ,  liquidum  pingue  five  oleofui 

fecernentes,pro  attritu  palpebrarum  impediendo^ 

CaYnncttU  Ucyy  'aaL;s  ,  rubicunda  ,    in  an(;uIo  ma- 

jorl ,  in  qua  fubinde   glandulse  &  pili  confpi« 

ciuncur  [c]  ;  itemque 

Membrana  femiiunaris   rubicunda,   ibidem  C''^  pr( 

lacrymis  In  pundla  Jacrymalia  dirigendis  . 
VunBa  duo  UcrymaUa  ,  in  angulo  majori ,  ad  finei 
tarfoTum  ,  de/inentia  in  dudus ,  cornw^t  didtos , 
faccum  Ucrymalem  ,  canalem  nafaUm  ,  &  nafum 
ipfumle'},  Caleno  jzm  not3, , 
GUnduU  Ucrymalis  ,  in  orbita  ,  fupra  angulum 
minoremJica,  cum  dudlulis  fuis  excretoriis  fub 

pal- 

(tf)  /^»7/cfe.  Thef.anat.;}^.  p.ia.  (yEpIft.de  vafispal^' 
|>ebrar.novi&.  (c)  Morgagn.  Kd^s,h%zz*  {^)  ibid. 
v(e)  yfcn»  de  gland.  QculQr» 


ve  Ocutts:'  tj^r 

!   ]      palpebra  fuperiori  (a)  emergentil^iis  ,   facilius 
I   J      in  bobusjquam  homine  demonftrandis  .  j 

{^Ufus :  ad  oculum  tegendum  ,  dcfendendum  ^  cor- 
neam    abftergendam  ,  -humorem    ex  glandtilis 
crebro  fuo  motu  proliciendum  ,  &  hicem  for- 
tiorem  moderandam  . 
MUSCULI  oculorum    |    pro   motu  eorum  j    fcx 
rin  homine ,  quatuor  re(5li :  attollens ,  deprimens  , 
I      adduclorj  abdu-^or  . 

iduoobliqui  :  fuperior  &    inferior  :    de    qulbus 
j^     vid.  Myologia  . 
^4.  Tlngutdo ,   inter  hos  multa  pro  ufu  vario  . 
PARTES  PROPRIA  ,  ipfum  oculi  bulbum  conflituen- 

tes,   funt  fi#n;c«  ,   humoresi&lvafa. 
TUNIC-^  oculorum  funt  variae . 

jilbuginea  i  adnata  y  five  con]unSiiva  ,    in    antcriore 
fohim  parte  hxretj  ocuJum  crbitx  jungit,  &  vafis  eft 
repietiiTima . 
Corneat  qua?  pclhjcida,  convcxa,  &  in  varias  lamel» 

Jas  dividua  . 
ScUrotic'^  ,  dr.a  j  opaca,   a  cornea  ad  nerviim  opti- 
cum  exccnfi  •   in  qua  poft^erius  ita  did:i  AquadH- 
Bus  T^Mck»/ c()i)fpicui  ,*  qui  vero  ipfa  vala  fangui- 
fera  lunt  oculorum  .  (b) 
Choroidfa  ,  mox  fiib  iclerotica  fita  ,  nigra  inhomine; 
cujus  lamrlL)  iirerior ,  J{uyfchiana  vocatur ;  utraque 
vafcuJis  diOincftis  rcpJctilhma  ,  (c)  &  vifus  grati»t 
niiirore  imbuta  eft  . 
Vvea  ,  qiix  pais  anterior  eft  choroidea? ,  perforata^  y 
coloraca  per  corneam  confpicienda  ,  convexa  i  in 
qua  notanda 

faciet 
(a)  Motgagn.ihld.Tah.lV.R^.l.yerheyen.Tah.zS.  fig.9- 
zBianchi  ihi^iiis  Jacrvni.\-  J  jff.noftra  de  fiftula  Jacryma- 
li.  {b)  vid.Diffnudrade  Tunica  choroid.  (c)  ibid.  & 
B^uyfch.  Ep.  Xll.  Tab.  XVI.Thef.  anat.II.  Tab.Lfig.  ^? 
^Qvius  de  circul.  humor  in  ocuJo  . 


li«  0f  OcuU  tunich. 

^factt s  dnter$or  colorzu  ,  Iris  di^la  ,  tota  vafculofa 
(it)  y  varii  coloris  ,  unde  varii  illi  oCLiloruin 
colores  in  homine. 
pupila ,  five  foramcn  in  homine  rotundum  ,  in  me- 
diofereiridis  c^J  ,  quod  ob  varios  ufus  dilatari 
&:;on(lringi  poteft . 
fachs  ptfierior  nigra  >  ubi  y  abflerfo  nigrore  ,  vi- 
denda 

"ffhinBtr  pupilU  ex  fibris  orbicularibus ,  pro  con- 
traclione  . 
i^     proceffus  five  fhrte   ciliarcs  rcdtse  pro  diiatatione 
J  pupillx . 

^  UgamentHvneiUate  i  annulare  ,  pro  motu  vitrei  & 
cryftallini  . 
circtilus  arterioffts  &  •uenofus  fub  hoc  j  eX  quibus 
vafcula  per  uveam  ,  choroideamj  ligamentum 
ciliare  ,  humorem  vitr^um  &  crySallinum  , 
mirabiliter  diflribuunrur.  (c) 

IlJuBus  nigri  ',  xQCii  y  inter  proceflus  &  ligamentumy 
ipatium  inter  uvcim  &  corneam  i  carKtra  oculi 
antetior  didlum  ;  illud  vero  inter  uveam  &:  cry- 
^flallinum  ,  camera  poflerior  y  qucd   minus  eft  (rf) 
aut  fere  nullum  .  {t) 
^x^GUndnU  a  variis  in  uvea  ftatuuntur  j   quae  vcro 
dubix . 
Tsitina  5  tunica  tcnerrima  y  albicans  quafl  mucofa  ,  nervi 
opcici  per  ociili  fundum   expa.  {)o  3   oculi  &  vilus 
pars  primaria  ,  cujus  caufa  ojT^nes  reliquae.  (50*j 
HUMORES  in  oculo  vulgo    tres    numerantur  ,    qui 
pellucidi  ,  expanfioni  tunicarum  &  refradioni  ra- 
diorum  infervientes . 
^^ucus   iive   albttgineus    utramque    oculi    cameram  j 

quem 

(«)  ibid.  (b)  W/»i/ox;x/ in  Hift.  Acad.Reg.A.  1721. 
fO  k**yf(^'^  Uovius  locis  cit.  (d)  vid.fcripta  mea  de  Ca- 
tara^a&Not.  (>!*)  (0  W/n^/oi/v.  lof.cit. 


VoOcult  humoftbus  ^  vaJtSi  i<f 

fquem  locum  oculi  •vacuum  dixere    veteres    (^)l 
repiensjin  quo  uvea  Jiberc  quali  flucluat  &  moveturj 
quicoitfinuoj  imo  &  vulnere  amiffus  fponte  repa- 
ratur.  vid.  Nota  (5  i*j 
Fitreus  i  vitro  fufo  vel  gelatinaj  pellucidiflims  fimi'- 
lis,  prob;biIitcr  ex  vtjicuUs  /ive  cellulis  fubtiliJlimis, 
humorem  limpidirtlmum    aqueum  continentjbus  , 
conftans  (b),  paitem    pofteriorem  ocuii    lepiens 
J     tunicse  retinae  parte   pofteriore  ubique  contiguus, 
I      eamque  expandens . 

I  Cry/ialUnus  ,  fete  lentifarmir  y  reiiquis  foiidior  j  hinc 

I     re(ftius  corpus  vtrl  /c^/  cryftaUina  di^flus  3  fovea?  vitrei 

I      ope  tunicx  tenuifTimae  ii.clufus,  a  ligamento  ciiiari  , 

I      inter  aqueum  ^  virreum  humorem  ,  mox  poft  pupil- 

I      lam  3  iibere  quali  fufpenfus  ,  ejufque  ope  mobiiisj  e)C 

I      multis  iamellis  peiiccidis ,  vafculofis ,  ad  ceparum 

I      fimilitudincm  conftn.ctus  (tjjfub  cujus  tamen  mem- 

\      I^rana  fxpe  aiiquid  huiroris  aquei  continetur  .  {d) 

^Tunica    fubtiiiffima    ,  arachnoides  dlCtz   ,   vafculofa  , 

cryft.Tninnm  &r  \itreum  corpns  cingit  (e)  ,  ejufque 

auxilio  iens    cryftallina    finui  vitreo  inciuditur  , 

quia  vero  nipta,  vel  incila,  lens  ha-c  facile  ex* 

cidit .  [fl 

VASA  SANGUIFERA  ,  miuibiii    modo   per  inter- 

nas  oculi  partes    diftributa  (^)  i  jirterite  a  caroti- 

dibus  internis  et  externis  ,  irultis    in  locis  oculum 

adeuntes  (h),  uitjmo  minuciflima?  ,    lympham  te- 

nuif- 
(a)  Celfus  lib  VH.cap-VII.  (h)  hanc  fabricam  nos  per 
conjechiram  tantum  nol''^  ,  redic  monet  Morgagn.  Adv- 
VI.  p.  lo^.  &  I{icUnum  L  .m  p:  mum   indicaile  :  poftea 
vero  Hovitis  \.  c.  pro  certa  dcf(  ripi  t  .  (e)  Hovius  ibid. 

(d)  Morgfl^n/hid.p.^o  <)].  (e)  f^t^^/cfc.Thef.II.  Tab.I. 
^"•^'  (f)  Nor.nulli  hanc  rumcam  negant  :  fed  facile 
demonlhaii  potcft  . 

(g)  oilenderunt  hiEc  l{uyfch.  tiJJovius  I.c." 
Qi)  yid.  Dilfv  nolha  de  tunicn  (horoidt^  • 


Vjf^  tie  OcuUhumotlhus  &  vaftt : 

niiiflimam  vehentes,  (52*^  quibiis  tunicae  et  hiimo- 
res  nutriuntur  .  Fen^  vero  partim  ad  finus  durae 
matris  ,  partim  ad  jugularem  venam  fanguinem  re- 
vehunt, 

yafalymfhatica  in  oculo  bubulo  obfervavit r<*//k/v4  . 

Tiervi ,  quam  plurimi  ',  l.  optkus ,  retinam  ,  organum 
vifus  priiTjarium  ,  conficiens ,  e  latere  nafi  oculum 
ingrediens.  (51*)  Deinde  per  cerebri  III.  IV.ramus 
y .  et  VI.  per  mufculos ,  membranas ,  palpebras,  glan- 
dulam  et  iaccum  lacrymalem  diftribuuntur  ;  de  qui- 
bus  vid.  Nearologia  (§299.} 

277  Pnmarium  GflSTUS  et  LOQUEL-ffi  ORGA- 
iSlUM  eft  LINGUA  :  circa  quod  tamenfimul  reli- 
qux  orisparres ,  linguse  fundHoni  famulantes,  confi- 
dc.rr^dx  ,  nimirum  GUnduU  fallvates  ,  Os  hyoides  , 
Cligl'.^  y  Taiatum  ,   labra  ,  Uvula  ,   ctTonJtlU. 

S78  GL\NDUL.E,  SALIVAM    SECERNENTES, 

funt 

PAPvOTIDES  ,  in/ignesghndulae,  utrinque  una  , 
inter  aurem  et  maxilJce  inferioris  angulum  fita  > 
faepe  fnper  ma<^nam  maffeteris  partem  fe  exten- 
dens :  ex  qua  notabilis  dud:us  ,  tres  quafi  trans- 
verfus  digjitos  longus ,  calami  ftraminei  craflfitie, 
rauICiS  radicibas  prodit,  qui  a  Stenone  An.  1660. 
inventus  ,  (a)  Duclus  fativalis  Stenonianut  3  five 
fuperior  i  appellatur :  tran/it  inde  tranfverfim  fu- 
per  mnfcnlurn  maflTeterem  ,  per  mediurn  genx  » 
ibidemque  mufculum,  buccinatorem  'et  membra- 
uam  oris  ,  juxta  lecundimi  vel  tertium  dentem 
molarem  ,  perforat  ,  ei  ofculo  fuo  falivam  ibi- 
dem  Iarg3  copia  (t4*J  inosdeponit. 

MAXILLARES  ,  quoque  fatis  notabiles  ,  utrin- 
que  una,  ih  intenori  latere  anguli  maxilla?  in*- 
ferioris  fita  :  quarum  quaehbet  fingularem  dii» 
ftum,  exvariis  radicibus  coalitum  j  priof^  paul-,, 

lo  Le-    j 

(«)^S^f»d  Obferv.  anat. 


VeCHpus  &lequtUorgtinis  i^J 

lo  ten«;orem  j  fed  f^peiongiorem  ,  ab  inventorei 
cn  Ut  putant  ,   Warthonianum  [«]   five  falivalem  infe" 

i;^  r/orfw  ,  di(ftuin  ,emittit :  qui  fub  Jingua  ,  juxtara- 

dicem  frenuli,  plertimquefimplici,  nunc  etiamdu- 
plici  ,  imoquandoque  triplici  oflio(^}  in  oshiat  . 
SUBLINGUALES  ,  dua?  oblonga; ,  utrinque  una,  fub 
Jingua  pofitae :  quasfalivam  in  hominein  Wartho^ 
nianoi  dudlus  exonersre  hucufque  vulgo  credide- 
runt.  In  vitulis  peculiarem  du<5tum  ,  ex  quavis 
prodeuntem  ,  primo  i^/i;/»w/  [c]  ,  A.  1^79-  et  dc- 
jndeetiam  fi<ir;/?e//w«/,  inleone,  A.  i<^82.  invenic 
(d)  qui  propterea  VuEius  B^ivinianus  vel  BxrthQlinia- 
nus  vocatus  eft  .    At   in    homine    has  glandulas 
parvis  dudtulis  five  ofculis  ,    inter  linguse  latera 
cr  gingivas  utrinque  in  os  hiare,  primus  medo- 
cuit  Morgagnus  (e)  ,  quos  etiam  inveni,  eofque  , 
iicut  a  me  reperti  funt ,  delineari  curaviTab.  VII. 
fig.j^.  conf.Not.  (S5*) ' 
toramen   Ungu^  ,  coecum  alfas  appellatum  9  a  Ccllino 
(f)  j  Morgagnio  (g  )  et  me  olim  Tab.  IV.  fig.   20. 
delineatum  ,  primus  pro  duFiu  falivali    habuit  ya- 
terus  (h)  y  multifque experimentis ,  quod  cum  glan- 
dulofa  fubftantia  circa  bafin   lingux   communicet  , 
confirmavit  :  fed  qua  ratione  hoc    fiat  ,    perfpicue 
non  demonftravit  .  Cofchwitc^ius  (i)  vero  hoc  ,  ec 
quomodo  plures  dudlns  per    glandulas  maxillares  , 
cc  fublinguales  excurrant  ,  atque  in  lingua?  fuper- 
licie  loca   excretionis   varia    habeanc    ,   oftendere 

voluit  i 
(a)  Adenograph.cap.  XXI. 


(b)  ^uyfch.  Thear.  anat.I.p.25. 

(c)  Diffen    " 


fertde  Dyfpepfia  A.  le/^.habita  :  ctWelfcb, 
.Tab.anatjo.  (d)  de  Du(^u  falivali  novo  . 

(e)  Adverf.VL.p.j^o.  (f)  Anatom.  fua  Tab.2. 

(g)  Adverfl.Tab.I.  (^)  peculiari  difiert.de  «ct»p«f»- 

Bu   faliyali  in  lingua  ,   bis  jam  edita  . 
Q)  diffiyc.  dt  du£lH  falivali  nov»  . 


iii^  De  Cuflut  &  hqutU  ovgAtiU  T 

voluit;  quos  autem ,  mea  forteculpa,  aut  quia  na- 

tura  faepe  hic  ludit ,  ita  reperire  non  potui .  Atta- 

-  men  nuper  in  cadavere  virili  3  duos  egrei^ios  dudus 
aliterfe  habentes,et  in  foramen  iUud  definentes ,  in- 
veni ,  quos ,  ut  fuernnt ,  delineari  curavi .  Conf.  Not,' 
06*;  etTab.  VlILHg.  ?4  5J. 

CUnduU  d$t(e  y  utrinque  una  ,  in  eodem  cadavere,  in 
genis  ,  circa  dentes  moiares  pofteriores  maxillx  fupe- 
rioris ,  aliqu^^t  ofciilis  excretoriis  ,  in  os  hiantibus» 
a  meobfervatae  (unt,  vid  Not.  (57*^  etTab.  VIIL 
fig.  56.57. 

VuEius  eti.^m  ,  alias  non  obfervatus  ,  in  eodem  cada» 
vere  ,  fub  oflls  occipitis  ap'.phyfi  anteriori  in  fu- 
prcma  faucium  parte  occurrebat ,  fatls  amplus ,  qui 
preflTus ,  in  fauces  Uqt*idi4m  mncofum  dabat.  vid.  Not. 
(58*;  et  Tab.VIII  figsS. 

CUiids*Upv2£tQreJL  ,  milUttx  et  Unticulares  plures  de- 
prehenduntur  per  membranam  oris.prjccipue  per  la- 
bra,  palatum  ,  buccas  &  linguam  difperfx  >  quae 
pro  fitus  diver/jtate  ,  Ungualts  ,  Labialet  ,  huccates  , 
faUtina:  i  uvuUres  &c.   vocaii  polTunt . 

CUnduite  l^ucklan^e  j  in  canibus  utrinque  juxta  ocu- 
ium  iitae  ,  duBus  demittunt  in  os  ,  prope  dentem 
molarem  penultimum  mixills  fupenoris  (a)i  qux 
vero  in  homine  d<?ficiunt . 

279  OS  HYOIDES  ,  Vnguaie  five  Bicorne  diclum  , 
refpedu  oflfium  in  Ofleologia  C§.lo^.  )  defcriptum, 
ob  nexum  cum  lingua  ,  &  ufum  ,  quem  hic  pri- 
i>at  ,  uberiorem  paullo  hic  requirit  confidcratio- 
nem . 

Cofc^jTt  lingua?  bafi  five  radici ,  ita  ,  ut  inter  hanc  & 
Jaryngem  litum  fit,  8c  una  cum  Imj^ua  moveatur . 

CenneSiitur  ope  ligamentorum  cum  linj^ua  ,  laryn- 
ge  ,  &  proceflfibus  capitis  flyloideis  s  interventu 
vero  mufculotum  ,   tam  cum    partibLis    piaedi<5i-is  ,  , 

quam     1] 
ia)  2^wckSiaIogr;iph.p.l5.Tab.IlLfig.i.et2.  \ 


II 


Ve  Guflns^  &  LoqueU  organh .  iGi 

qiiam  curn  maxilla  ,  fcapulis  ,  claviculis  ,  8c  ftcrno. 
J^ufcitlorum  hsibet  quinque  paria  ,  quorum  ope  una 

cum  lingua  ,  cui  aiaxime  fervit  ,  varie  movetur , 

qai  vero  videndi  in  Myologia . 
Vfuj ;  !.  lingua?  firmam  bafin  prxbere  ,  ejufque  mo- 

tui  &  cJeglutioni  infervirej  2.  variis  muicQlis  pun- 

dlium  fixumdare  . 

280  LABRA,  duo  funt ,  exmufculis  potiifimum  con- 
ftantia  i  cxtus ,  tefyument's  univerfalibus  ;  intus, 
membrana  oris  tedla  i  lub  qua  gUnditU  mlUarei  , 
&:  /fnt/cM/arf  f  tam  in  inferiori  (a)^  quam  in  ^u- 
periori  (b)  litrfunt.  2^ro/4^/<j,  cpidcimidc  denu- 
data  ,  &  aqua  aliquamdiu  macerata  ,  odendunt 
papillas- nerv/eas  copiofiffimas  {c)  :  hinc  adeo 
fenfilia  .  Suptrius  Ubrum  ,  fub  iepto  nafi  C^^J^ 
inferius  vero  ad  radices  dentium  inciforum  (e), 
quodvis  peculiare  ligamentum  ,  quod  frenulum 
dicitur  ,  habet  ,  atque  in  loquela  ,  bibc-ndo  ,  &: 
manducando  magnam  nobis  cperam  prGeflant. 

281  GINGIVi^  ,  ex  membrana  oris  communi  ,  & 
periodio  maxillarum  confir.nt  ,  quibiis  firmiflime 
adhxrent .  Vafis  infirucftss  funt  copiofiOnnis  ;  hinc 
adeo  rubent  .  Inferviunt  tegendis  maxillis  ,  fir- 
mandifque  dentibus  . 

282  PALATLLM,  fimilem  fere  habet  fabricam  ;  cui 
vero  adhuc  copioO  gUnduU  ,  Fallopio  jam  no- 
tae ,  maxime  in  parte  poflcriori  ,  prope  uvulam  , 
ubi  veli  inftar  pcndulum  eft,  &  veUm  fivc  cUn- 
Brum  paUti  vocatur  ,  accedunt,  liquidum  inuco- 
fum,  pro  fjucibus  lubricandis  j  &    deglutitione 

L  faci- 

(«)  Covvper.  M/otom.  reform.  fig.  4. 
(b  )  vid.  Tab.  noflr.  VIII.  fi«T.  ^dT.dd. 
( ^  )  K^^yfch.  Thef  anat.  III.  pag;.  26.  Tab.  IV.  fi<r.  r. 
lit.  B.etThef.VlLTab.2.fig.5. 
(d)  fiid/00  Tab.XII. 
(<)  Morgi>gn.)  Adv.I.  Niim.s. 


i^i  Ve  Talato  ^   VvuU  ^  &  Ton/tllh 

fac ilitanda:?  per  ofciila  ,  qiiam  pliirima  (a)  ex- 
cernentes . 

Ceterum  etiam  hxc  membrana  olTa  palati  a  corru- 
prione  defendit,  &  cUyJiro  fao,  ne  deglutienda 
in  nares  facile  irruant  ^  picecavet. 
2S3  UVLILA  ,  Celfo  Kua  ,  aliis  columcUa  ,  efl:  pars 
reres  3  atit  fere  conha  3  inverfa  y  in  parte  pofte- 
riori  palati  ,  fupra  linguse  radicem  ,  inter  dms 
^uafi  arcus  palati  ,  &  utramque  tonfillam  ,  a  lit* 
h  five  cUu/lro  faUtino  pendiila  j  (b)  in  qua  notanda 
'Plgura',  cum  extrcmo  articulo   digiti   infantis  fere 

conveniens . 
SubBantia  }  mufculofa  )  membrrana  orisglandulo- 

fa  cinda  . 
Miifculi}  a  quibus  varie  movetur,  vid.  in  Myologia. 
tigamenta  membranacea  duo,  quibus  cum  palati 
oiribuscoha^ret . 
{jjfus  ;  nondum  adeoperfpicuus;  /s^we/zetamenele- 
gantius  formandse  infcrvire    videtur  ,  &  ne  potus 
in  deglutitione  in  nares  irruaty  aliquo  modo  pri^- 
cavet  .  In  beft iis  autem  deficit  .  (c) 
284  TONSILL^. 5  vulgo  jimygdaU  ,  funt  dux  nota- 
biles  glandulae  ,  amygdalas  faspe  reprsefentantes  , 
utrinque  ad  fauces  juxta  uvulam  fitse ,  humorem 
lubrieum,  pro  faucibus  lubricandis  j  fecernentes, 
&  per  varia  confpicua  ,  irregularia  foraminula  3 
excernentes .  (d) 
Harum  vero  omnium  partium  ,    tonfillarum  ,  uvu- 
IsEj  gingivarum  3  labrorum  ,  palati ,  &glandula- 
rum  falivalium  omnium  arterite  j    a    carotidlbus 

exter- 
(a)  vid.Tab.  noftra  VIII.  fig.  3^.  bb.  (b)  Ephem.  Natw 
Cur.cent.  Ill.&lV.obf.  i90.fig.  I.  E.  &  Hid.  Acad. 
Reg.A.  1718.^.590.63. 1.  &  2.  (c)  Ab  uvula  hie  venerea 
ablata,in  aliquibus  vocem  raucam,  in  aliis  nihil  vitii  autf 
impedimenti  illatum  vidi.  (d)  de  TonfiUh  legi  mcretuf 
diiiM'idmannis^t  Ephem.Nat.Cur.Ioco  antea  citato'. 


Ve  VaUto  ,   UvuU  ,  &  Tonftllts  .  iH-, 

cxternis,  vena ,  a  jugularibus  ;   ncrvl  3    potiui* 

mum  a   pari  quinto  . 
t%6  LINGUA  ipfa  ,    nobilififimum    illiid  organum  3 

animae  noftrse  optimus  intcrpres ,  jam  examinan- 

da;  cujusiitus,  numerus  j&r  ma^nitudo  omnibu^ 

nota  lunt ;  fed  notanda 
"figura  :  qux  aliquo  modo  pyramidalis,  fed  plana  > 
ejufque  anterior  j  mobiiior  ^  &:  acuta  pars  <tf  f  j:; 
pofterior  vero  &  craffior  ,  bafis  five  radix  dicitur. 

Conncxio  :  cum  olTe  hyoide  ,  maxilla  infcriori  , 
proceffu  ftyloide  ,  pharynge  &  larynge  ,  aliif- 
que  partibus  vicinis ,  fer  mulculos  auc  mem- 
branas  . 

Ligamenta  :  1.  /Vf«;*/»>M  habet  fub  apicc  ,  in  cujus 
radice  utrinque  du(5i-us  falivales  Warthoniani  o^ 
ingrediuntur  }  2.  membranacenm  ligamentum , 
quibus  maxill;^  inferiori ,  ofli  hyoidi,  &  laryn- 
gi ,  fpcciatim  epiglottidi  jungitur  . 

iinea  longitudinalis ,  in  medio  mediana  di(5la  ,  lini' 
guam  ccqualiter  quafi  in  duas  partes  dividens . 

Subjiantia  ',  potiflimum  ex  mufculis  teneris ,  ncr-» 
veifque  involucris  flve  membranis,  pinguedine^' 
ut&:  ex  glandulis,  ac  vafls  notabilibus  compo- 
nitur  . 

CUndttU:  praEterfubllnguales ,  (§.278.}  infupe- 
riori ,  &  pofteriori  parte,  quam  plurimse  miliares: 
quas  in  nonnullis  ad  lentis  magnitudinem  ,  ofcu- 
lis  in  medioperforatis ,  aliquoties  vidi  .  («) 

Foy^fiM^r»  alias  c^c«»j  did:um  in  fuperiori ,  &  pofte.^ 
riori  parte  lingux  ,  inter  has  glandulas  fsepc 
confpicuum  ,  ufus  alias  incogniti  {h)',  ;am  vc- 
ro,li  adeft,  pro<iM^w/4//v«/»  habctur,  (§.278-) 

L     2  Ar^ 

{a)  vid.  etiam  Morgagn.  Adverf.  I.  Tab.  I. 
(b)  vid.  ejus  delincatio  in  Collins  Anatom.  Tab.a.^/tfr^ 
i<ign,  loc.  cit.  rig^  noft.  Tab.  4.  fig.  29, 


1^4  ^^  Vngud , 

MttfU  *  magnse  et  niultae  ,  a  carotidibus  exter- 

nis .  {*) 
Fen^  :  funt  rami  jiigularium  externarum  :  quarum 
eae  5  quaefubapice  confpjciunttir  ,  vena  raninte 
audiunt  ,  etquandoque,  prsffertim  in  faucium 
malis ,  incidi  folent . 
Tiervi  y  valde  infignes  :  duo  rami  a  pari  quintOi 
qui  vulgoguftui ;  duoa  pari  novo  ,  qui  motui 
infervire  creduntur.  Boerhaviat  concra  ,  hos 
gufiui  3  illos  OTot«»  famularifentit .  (^)  Forte 
fnnul  et  motui  et  guftui  famulantur  . 
tymfhxtica   vafa    et  Cufcbwiti^  (cj   ec    Vh   yernoi 

{d)  delineant  . 
Invelucra  3  tnnica  five  Tnembrante trts  ,  Ilnguefub- 
ftanciam  mufculofam  cingences  : 
"u   et  excima  ,  continua  cum  membrana  orix  commu^ 
ni ,  va^inulas  efformat  ,quaii  pyramidales, 
eC  olobolas  ,   porofas  ,  pro  papilUs  ntrveis  ter-^ 
(»«e  TOciw^r^w*  fufcipiendis .  (e) 
^.  five  media  ,  reiicuUris  Malpigkii  dicicur,  ex 
eleganri  rece  conUans  j  papillas  nerveasper 
foraminula  fua  tranfmitcens  ,    et  in  fupc-» 
riori  cantum  parceconfpicua  :  vid.  fig.  no- 
flra  20.  difticiliustamen  in  hominej  quam 
befliis  videnda  . 
5.  papillarisnervofa  3  in  eodem  quoquc  tantuni 
I0CO5  continens  papillas  nerveas  3  diverfae  fi- 
guias ,  maximetamen 

five  cfl/j/tdM/j  cornubus  limacum,vel 
liles  ,  quas  foraminulis  pra?ditaf 
retrahi  pQffuat .. 

(a)  1{uyfch.  TheC  anat.  I.Tab.j.  fig.4.  pag-  4f. 
(  h  >  Iniilu  Med.  cap.  de  Gufiu  .     fc  )  djfi.  de  Vufli* 
hiivatinQvo*     (d)  diff,  deVufi.falival.novo- 
(e)  J^Mjrfc/;  Thef.  anat,X.Ta.b,  iV,  fig,  $.  Morga^n^ 


f^uix  j  maxjmc 

ICftingof^s  5  five  Ci 
-^  furgis  fimil 
^        emittietre 


Pr  tlngui  i,  t^i 

fyrafnldales ,  majorcs  &  minores  ,  quandoque  ar^ 
cuatas  .  (a)  UtrsEqiie  vere  hae  papilix  oriuh- 
tUr  ex  hac  intima  tunica  &  ncrvis  Iin«us  i 
tranfeunt  foraminula  tunicae  reticwlaris  ,  & 
terminantur  in  extcrioris  vaginulis  ,  confti- 
tuunrque  primarium  orgaitum  gu(lus  . 
Mttfculi  :  quorum,  prater  cos ,  quosos  hyoiclcs  h^r 
bet ,  quatuor  funt  paria  ,  de  quibus  in  Myo- 
iogia  :  fupcr  quos  vero  multae  adhuc  alix  mu- 
fculofa:  inextricabiles  occurrunt  fibra?  :  (b) 
I  quibus  lingua  contrahitur  ,  expanditur,  protra- 

I  hitur ,  retrahitur  ,  ceterique  onines  mirabiles 

^         lingux  motus  perficiuntur  . 
Vfus  :  Guftus  ik  fermonis  inflrumentum  cfl  pra?ci- 
puum  :    mandncaiioni  t^men  quoquc  ,  fu^ioni  y   de- 
glutitiyti  ,    exffuititni  &c.  mirabiliter  etiam  iri'^ 
fervit  i  (c) 
IB^.ORGANUM  ODORATUS  ,  NASUS  eft  *  cu- 
jus  fituj  ct  numerus  nota  funt  omnibus  i  notanda 
vero 
Magnitudo  :  vel  mcdiocris  ,  maxima  ,  vel  minima  . 
ViguTA  j  clej^ans  ,    vcl  ttirpis  i    aquilinus  ^  fimusj  vel 

deprcflus  . 
Divifio ;  in  partcs 
("Externas ;  ad  quas  referuntur  ^ 

fDorfumj   radix  ,  fpina  ,   orbiculut ,  aUvdpinft^  ^ 

IStftum  y  nafum  in    duas  cavitates   dividens  naret 
'    dic^las. 
Vili  3  tjibriff^  a  nonnullis  di^n-l  »  muci  effluviunl 
involuntarium  ,  ilJapfumque    infedorum    iri 
fauces,  impedientes  . 
Tegumenta  ammunia  ,  epidermis  ,  cutls  ,  pinguedo  .■" 

L     5  Tars 

(«)  Kf^yfcfj.Uc.  (b)\\<\.M:ilfighiuSifracaffatus,tlSteno 
oeLingua  (c)  Ohitv\zt\o  nonzhWh  de  futllafine  lingud 
w«^«  ,  omnes  tamen  Iingua:fun(^iones  perficieiue  ,  re^ 
feitur  a  -juoffieu  Kift.  Acad.  Reg.  A.  1718* 


}0^  Dt  Odayatus  organo  ; 

I  Tars  ftsperhr  rigida  eft,  &  ex  ofilbus  conflat  } 
[jPars   inferior  3  fltxUls  j    ex  varils  caicilaginibus  3 
niiircLiIis  &  meinbranis  componicur  .  De  miifcu- 
lis  vid.  Myologia . 
il,Internas  y  utfunt 

j  ojfa  :  quorum  multa  ad  nafi  fabricam  concurrunt  i 
ut  oifa  nafi  j  maxillaria  ,  cribrifoimej  fpongio- 
fa  ,  frontale ,  lacrymalia  j  palati  y  vomer  j  fpheT 
noides  . 
Cartitcglnes  |  partem  inferiorem  nafi  conftituentes, 
membranis  colligat^  ,  ut  nafus  flexilis  iit .  Ea- 
rum  primaanteriorem  fepti  larium  partem  con- 
ftituic ;  deinde  in  quavis  ala  dux  fatis  magnae  exir 
ftunt ,  quibusnunc  dua^ ,  nunc  tresj  nunc  plu-^ 
res  mineres  interpoaimtur  .  {a) 
\Septi  nariumflrt^Siura  j  in  parte  anteriori  &  inferio- 
*      ri  cartila^ineum  eft ;  inpofteriori  vero  &  lupe- 
I      riori ,  elfeum  i  qwjt  partes  membranis  robulHs 
j      conjunguntur . 

1  T^ares  f  Meatns  ,  duoad  fauces ,  pr«  aeris  &  muci 
tranfitu . 
Sinus ;  oflTium  maxillarium  ,  frontales  ,  fphenoi- 
dei  ,  cellulafque  oflTis  ethmoidis  j  cavum  nali , 
atque  ficfimul  expanfione  membranse  pituitari^e 
&odoratum  augentes .  (b) 
Inaqualitates  3  fivc  eminentise  oflium  turbinatorum 
five  fpongioforum  m  cavo  narium  ;  partim  eidem 
ufui  inferviences^  partim  ilJapfum  infedorum^C 
C      aeris  frigidioris  in  fauces  impedientes . 

iMembrana  mollis  rubra  valde  ,  vafculofa  ;  naresj 
finus ,  &  inaequalitates  earum  inveftiens ,  »»«r 

C0/4 

(tff  ^^vr<ffc'Ep.  VIII.  fig.4  Dra^.  Anthropol.  Tab. 

■yiWll^Santorin.y.i. 
(h)  deiineati  in  PWj?«/  Olleol.  Tab.  I.  ^  II.  Pr^K, 
^  Jab.XVl^. 


Ve  OdoYAtus  organo.  j^7 

cofa    five    fttuharia    Schntideri  dicla    C^jjodo- 
ratus  &  fecretionis  muci  orgarjum  . 
Ofcula  diAEiuum  excretoriorum  m  hac    membrana  , 
prxcipue  in  capite  bubulo  ,  optime  funt  conipi- 
cua.  (b) 
GlanduU  ,  liib  hac  membrana  exigiix(c)  prxiertiin 
in  medio  fepti  (d)  obfervanair ,  muci  quoque 
fecretioni  deftinatx  . 
Arterifi  j  a  carotidibus  copiofifllmoeper  illam  mem- 
branam  funtdifperfx  (e  j,quae  &:  iecretioni  muci 
I      inferviunc . 
4.Fente,  a  juguiaribus  j  pro  fupervacuofangtiine  re- 
-'      ducendo. 
^iervi ,  per  pituitariam  dii^per/I ,  funt  i.  olfaFiorii , 
latis  infignes ,  minores  tamen  ,  quam  in  beftiis  : 
qui  olfaaus  organum  conftituere  if)>  ^*  ^ami 
parisquinti,  qui  in  i//7/oj  de/inenres  hunc  ufum 
prxftare  ab  aiiis  creduntur  .   (g) 
Membrana  tenuis  fub  fituitaria   (h),   olTa  &  carti- 
lagines  inveftiens  :  in  his^  perichondrium  ;  in  iilis 
j       f  eriofiium  diO:^  . 
iForatnina  in  naribus  notanda  . 

"i.  ad  finus  y    fronrales  ,   maxillares  ,   fphenol'- 
deos ,  &  celiuias  offis  ethmoidis ,  pro  communi- 
catione  eorum  cum  naribus  . 
2.  «fcuU  duBuum  lacrymalium  3  utrinque  in  nares 

hiantia  ,  optime  deiineata  a  Afar^a^wo .  (i) 
j.  duBus  tx  nare    utraque  ad  os ,  mox  poft  den- 
tes  incifores  maxiila?  iuperioris ,  in  fceletoqui- 
L    4  dem 

(a)  deCatharris  (i.)  i^«y/"c/;.  epift.VlII.  Tab.9.  f.j, 
(c)  ibid.   (d)   Morgagn.  Adv.YI.  Santorirt.p.  ^l. 

(e)  B,u\fch.  1.  c.   fig.  6. 

(f)  Schlevrgt.id  ncgat,eofq;tantum  pre  cerebri  emif- 
fariis  habei  i  vulc  dilT.de  ProcefT.cerebri  mamii.etc» 

(g)  Srt«tor/«.obf.  an. p.  92.  (h)  i^»y/cfe.  l.c.fig. 8. 
(0  Adveif.VI. 


r58  ^f  Odoratus  organt . 

dem  aperti ;  fed  neque  in  vivis  ^  neque  in  ca- 

daveribus  in  os  hianc  ;   ac  membrana  palati 

exacle  clau/ifanc :  ideoque  ec  ufus  vuJgo  ad- 

fcripruK ,  ac  j[i  mucum  ex  naribus  ad  os  cranf- 

mitcerent,  nullus  effe  videcur .  {)9*) 

Vfut  nafi '.  organum  efle  odoratus  j  refpiratieni  et  voci 

infervire  i  mucum  fecernere;  diverticulum  effe  hu- 

moris  oculorum  ,  ad  gravitatem  et  pulchritudinem 

multum  conferre  .  Sed  neque  aerem  ,  neque  pulveres 

naribus  3tcra6tos  ad  cerebrum  tranfmittit.  An  vero 

picuiram  vei  fanguinem  e  cerebro  emittat ,  ut  vetcres  ^ 

ec  Schlevogtius  volunc  ,  adhuc  dubium  eft  - 

287=  ORGANUM  AUDITUS,  AURES  fanc;  qua- 

rum  ftusy  numerttss  ct  figura  QXte:nz  }  omnibus  noca 

funt .  Dividi  (oiec  in  cres  parces ,  cxtimam  j  mediamitt 

intlmam  .  Excimam  confticuic 

AUPvICULA  ,  quae  re^ftius  attris  externa  vocatur ,  in 

qua  variseminenciae,  cxcavationes  ,  aliaque  notan- 

da  :  ut 

CVirtri'*  er  Lobulus ;  fJeiix  et  Anthelix  .  Tragus  ec  An- 

titra^4us  .  f  fterior. 

^c«^fe;t:qu3eeftcavitas  inter  helicem  et  anthelicem  po- 

Cuncha  :  qua?  major  excavatio  ante  meatum  audito- 

rium  ,  iibi 
GUtidtd^  [tbaceaValfalvte  (a)  i  qu3E  folliculi  cutanei . 
Subfiantia  ',  ex  cegumentis  comraunibus  ec  carcilagine 

conftac, 
Mafculi ;  in  homine  valde  exigui ,  ec  faepe  vix  confpi- 
cui  ;  nunc  duo  ,  nunc  cres ,  nunc  plures ;  fuperior  ,. 
fofierioryQt  anterior  ,  a  fitu  dicendi  i  quorum  ufus  in 
movenda  aure  aut  nullus ,  auc  cerce  valde  exiguus . 
fl      Tenfioni  camen  auris,  quando  accuracius  audire 
i|      volumusj  infervire  fovce  pofTunc- 
\  Ligamentum  ,  quQ  ejus  pars  pofterior  ofli  petrofo  ju^ 
C    gitur  .   (b)  MtA-, 

(a)  Tr.  de  Aure  hum. 

(b)  Vuverney  de  Org.  Aud-  Tab.  IIL  f.  ii. 


De  jtHditus  crganoV  '1^9 

Meatus  auditorim  ;  in  quo  nocanda 
Vrogrejfus  tortuofus  Scobliquus^  vcrfus  anteriora.  (a) 
Subfiantia;  partim  oflea  ^    partim  carcilaoinea  ,  ex 
cartilaginibus  quafi  frad:is  j  tunica  elaflica  obdu- 
€th  i  compofita  . 
Membranay  internam  partem  inveftiens,  cuti  continiia» 
GlanduU  flavJB  j  exiguse  ,  ceruminof^  did:x    Vuvernei 
(i^J  in  convexa  hujus  membranae  parte  ,  ad  medic- 
tacem  hujus  meatus  ihx  3  cerumeny  quod  flavum  &  a- 
marum  eft  j  fccernences,  &  inmcatum  auditoriumi 
pro  ufu  vario  3  deponentes , 
Corfus  reticuUre  ^alfalva  3   in  cujus  areolis  glandula 
ceruminofa  contentae  confpiciuntur  .  (c  ) 
(^P»7i  in  meatuauditorio  ,  eorumque  utilitas  . 
Vfus  auris  externa  j  ad  fonum  ,  quafi  per  tubam  acufti- 
j     cam  melius  fufcipiendum,  atque  fic  ad  accuratius  au- 
I     diendum  ,  (  d) 

>lediapars,  TYMPANUM  dicitur  :    in  quo  notan- 
f     da, 
'Membrana  tympani ,  in  fine  meatus  auditorii    pofita  i 
cujus 
rSitus)  non  perpendicularis ,  fed  valde   obliquws 
introrfum  . 
Tigura  }  elliptica  >*  non  plana  y  fed  concava  - 
Cennexio ;  in  circumferentia  j  cum  annulo  ofTeo  in 
infantibus,  qui  poftea  in  meatum  auditariumof- 
fcum  mutatur  ;  in  medio  3  cum  ofTicuIo  maUeolus 
diao. 
Sub^antia  i  membranacea  ,  tenuis ,  duplici  vel  tri- 
plici  lamella  conflans:   vafis  fanguiferis,  a /<«>'/'- 
||  C     c^io  detedis  :,  repleta  .  (e) 
'  rora- 

•     {t)  ralfalvarzh.UUi.d^c  ^  (t)  I.c.Tab.III.  f.i.  &  z- 
p)\'C.lCzh.niA.i.Z>c^.{d)Schela^m.  affirmat,  fe  pri- 
fmum  docuifle  y  {  Tr.de  Auditu)  auditum  fieri  pcr  radios 
lonorosj  ut  vifio  perradios  viforios,  I.c.N.j^. 
I    W  W«fe.Epift-VIII.pag.i2.fig.9. 


•tyo  ^e  AudUui  crgan», 

^Foramen  exigUHtny  obliquum  ,  nonnulll  pofl  KlvlnutH 

J(a)  m  hacmembrana  naturalicer  flatuunt  C^}  ;  per 
quod  quid3m  fumiim  tabaci  >  ore  attradlum  ,  tranf- 
i'     mittunt.  Conf.  (^o*) 
Cavitas  tymfani ,  oflfea  i  minor  in  homine  ,  quam  vi- 
^^    tulis;  ubi 
' '  Veriofieum  fubtilififimum ,  vafis  fanguiferis  repletifiTi- 
mum .  (c ) 
Cordatymfani )  quaenervulus  efl: ,  ex  ramuli  paris 
quinti8.:  feptimi  anaftomofi  conEatus ,  membra- 
nx  tympani^  inftar  chordse  fubtentus  3  ufus  non  fa- 
tis  perfpedti  . 
Ojjiculaauditus  y  tria  ,  perlofteoobduda  {d),  mal» 
Leus  ,  >»cw/,  &/?4pej  j  de  quibus  jam  in  Ofteolo^ 
gia§.58.Conf.N.(6i.*) 
OJJiculorum  horum  cohsefio  i   Maliei  manubrium  mem- 
branastympani  adhseret  ;  capitulum  vero  ejus  per 
ginglymum  corpori  incudis  articulaturj  atque  hu» 
jus  cruslongius  cum  capite  fiapedis  per  arthro- 
diam  i  C^d  ftapes  bafi  fua  feneftrae  ovali  ope  tenuis 
membranulse  inhaeret . 
Mufculi  mallei ,  duoj  internus  8c  externus  ;  fiapsdis 
unus  '  (e)  » 

Covalis ,  ad  veftibulum  ducit  3    cui 
Ventfim  dua  <     ftapes  infiftit . 

^rotunda^  ad  cochleam ,  membrana 
claufa  . 
Foramina ,  praeter    modo   didas  feneftras  ,  adhuc 
X^     duoi 

ralcerum  ,  per  tuham  five  duBmm  Eufiachli ,  (  Ari- 
I      ftotelijam  notumj  (f)  mox    poft  tonfillas  ia 

os 
f4)W<c^.Tab.anat.LIX. 

(b)  yalfaLva  l.c.Cap.II.  VraKe  Anthropol.p.^^7, 

(c)  T^uyfch.  EpIft.VIII.  T.  9.  f.  lo.(d)  ibid.  f.J.  (e) 
de  quibus  plura  in  Moyoiogi^ .  U)  ^^rgagn,^     epift.  a? 


' 


Ve  Audltui  0Y7a.no»  lyt 

iosdefinlt  ;quiclud:iis  pavtim  ofTeus  >    partim 
membranaceus  ,    partim  cartilagineus    y  auri 
I      cum  ore  communicationem  pracbet .  (a) 
^alterum    tendit    ad  iclluUs  procejTus  maftoidei  . 
Intima  ,  five  ttrtia  auris  fars  ,  LABYRINTHUS  di- 
citur,  in  qua 

^Fcftibulum  :  quod  cavitas  eft  mediam  labyrinthi  par- 
tem  conftituens  :  cujus  introicum  feneHra  ovalis 
conilituit . 
Canales  trcf  femicirculares  :  maximuSj,  medius,  &  mini- 
mus  Celfo  non  incegnit:;  quinque  oriticiis  in  veftibu- 
lum  hiantes  i  bcne  dijlincati  polt  varios  a  Dwf^ernea 
&  f^alfalva  ,  loc.citaiis  . 
Cochlea  :  eft  pars  ^  canalibus  his  oppofita  ,  cochlejefi- 
milisj  fpiras  duas  cum  dimidia  perhciens :  in  qua 
nuclcus  i  &  canalis  ;  a  lamina  fpirali  Eullachii  in 
duos  divifus  ,  quorum 

falteri  in  ve/iibulum  hians,  fcala  i;ey?i^»/;  vocaturi 
alter,  per  fenefhani  rotundam  in  cavum  tympani 
definens  j  fcala  tymfani  dicitur  .   {b) 
Membrana  iubtililiimaj  per  omnia    Uhyrinthi  cava   di- 
ftributa  ,  ab  expaijlione  nervi    andicorii  orta  ,  pri" 
tnaria  auditus  organi  fars,   ficuti  retina    in   oculo   i 
qux  expanfiones  mcmbranaceae  3  in  ove  &  aquila  me- 
lius,  quam  homincconlpiciendxj  aValfalva  ^on€ 
I     /o«or<f  dicuncur  .  (c) 
.\[        ^Citnalis  nervi  auditorii 

Ci.  communisi  ampliotj  in  qu®  foraminula  ad  laby- 

<     rinthum . 

^2.  frofrius  ,  an<;uflior  j  at    longI®r  ,    ^quaduSlus 

fallopii  cWOius ,  dcfinens  pai  tim  in  cranii  cavum, 
partim  inter  apophyfin  ftyloideam  &  malioideam 
infracranium.  (d) 

Tier- 
(4)  vid.Tab.noftr.VIII.fig.38  c.d.ee. 
(b)  Valfalva  Trad.  de  Aure  hum.ana  .  (q)  ibid.Tab. 
yill.f.8.3.  (O  ibid.Tab.VU.  f.s.4. 


.(4 


^ervi  ^  I.  a  pari  auditorio  :  ^qiiad  duplici  con(!at  ramoj 
molli&  duro.  Mollis  per  labvrinchuni  djftribuitut 
(a)  :  durus  vero  impertlt  ramulos  durse  matri ,  tym* 
pano>  &  auriexternae.  z.a  tercio  pari  vertebralium 
colli ,  pro  aure  externa  . 
l^rterU  ,  a  carotidibus ;  externis  &  internis . 
rena  3  partim  ad  jugulares ,  partim  adiinus  durae  matris 
abeunt. 

2S8.  TACTUS  ORGANUM  conftituunt  fapilU 
cutane^  j  qusefunt  extremitatcs  nervorum  cutis  villofa: 
in  fuperficie  ejus  ubique  ,  maxime  tamen  \h  ziolis  ma* 
nttttm  y  fUntii  fedum  i  ac  potiitimum  in  flf»c/^»j  digito- 
tum  ,  iibi  fenfus  tad:us  eft  accuraclnimus  ,  elevatae ,  &: 
jcuticula  tedlae;  licuti  jam  fupra  ,  ubi  de  cute  egimus  , 
indicatum  eft  .  Harum  abobjsdl^is  commotione  ^  fenfus 
tadlus  in  nobis  excitatutj  &  qualitates  tadliJes,  afpe^ 
rum  ,  leve  ,  humidum  ,  iiccum  ,  calidura  ,  frigidum  > 
durum  &  molle  &c/nobis  manifeftantur . 

289.  Cum  hoc  fenfuquam  maxime  convenit/<r»/«i^M* 
fius  ;  in  quo  ,  fapilU  nervea  in  lingua  ,  a  Corporibus  fa-* 
pidis  affe^la? ,  variasp/7or«»i  differentias  excirant  .  Ita, 
eodem  fere  modo  ,  nervi ,  in  memhrana  narium  fituita-^ 
ria  ,  ut  papillx  difperfi  odores  varios  percipiunt  j  &c.fic> 
utfenfustad^uscommuniflimus  fit>  &reliq^ii  fenfus  ejus 
quafidiverfx  tancumfpecies  . 

DE    ANGIOLOCIA* 

290.  ANGIOLOGIA  j  proprie  vocari  folet  doflri- 
na,  de  vafis  fanguiferis ,  arteriis  fcilicet  &  venis  . 

291.  AR- 
^a)  ibid.Tab.VIILfio^.  S.9.  Singularisadmodum  re- 
ptatus  hujus  nervi  per  cochleam ,  veftibulum,  &  canales 
femicirculares  a  informa  filamenti ,  dLSimoncellio$c  Mi- 
flicheUio  zra.diuir  ,  in  EpiftoI.Df/  l>{oves  p.zoS.qui  vero, 
an  cum  veritate  cpnveniat ,  oculacioribus  me  dijudican- 
dumrelinquo.  Vid.Not.Num.  (62.*) 


i*,:,i 


Pf  organo  TaBus  &  Mterilt  l  Ijj 

29  T.  ARTERIA  eft  canalis  piilfans ,  cUnicus,  ra- 
mofus ,  fanguinem  a  corde  ad  onines  corporis  partes  de- 
ferens ;  ubi  iiotanda  , 
"Numeius:  dux    in  toto  corpore  3  pulmonalhj  Siaorte 
fivc  arteria  magna:  ex  quibus  omnes  reliquae ,  tan- 
quam  rami  . 
FiLiura  ,    eonoides  :    ab  ampliori  diametro  in  angii- 
ftiorcm  pergens  .    Circa    exf.ema    tamen    ramuli 
tandem  fiunc  canales  cylindrici ,  &  mutantur  mo- 
do    in   fleXHs   reticuUres  ,   modo   in   fenicillus  ,  ffi" 

IruUs ,  glomos  &c,  &  tandcm  iii  vafa  ferofa  :,  venas, 
vafa  lymphatica  ,     aut    ductus    excretorios    defi- 
}       nunt  . 

(_Struclura  membranacea  :  ex  membranis  quinque  com- 
pofita  5 

l.vafc$tlofa  ,   2.  eellulof:t y    ^.  tendinea  ,  4,  mnfcutofa^ 

f  ex  libris  annularibus  qiiam  plurimis  conftans  }  y. 

nervea.    Conf.Not- ("«73*  ) 

292    ARTERIA  PULMONALIS,  edextro  cordis 

'    entriculo    oiiunda    primo  jn  ranuim  dextrum  &  fini- 

-■  :rum  j  deinde  infinitis  ramis  per  folum  pulmonem  di- 

blltribuitur . 

29J.  AORTAj  unico  trunco  c  fmiftro  cordis  vcntri- 

kdk  luloef^reflTa  ,   fufra    valvulas  fuas  femilunares  ,    moX    ad 

ilHCJi   or,  ejufque  auriculas  lefiedlit  duas  arterias,  coronari^ 

\)rdis  di^is  }  dein  vero  «r««c/o  ,  ad  iimilitudinem  <tr- 

4t  infiexus ,  emittit  . 

LAMOS  ASCFNDENTES,  tres  in  hominc ,  (^4*  ) 

unde  proveniunt 

''Carotides  61120  y  dextra  d^  finifira  :  quarum    quaflibet 

circa  laryngemjmire  fa?piushinc  inde  fieClicur((j5*J, 

&  dividiti;r  in 

^  Cayotidem  externam:  qu3E  ram.os  dat  hiryne;i ,  pha- 

Iryngi,  nuifculis  ofTis  hyoidis^  maxillis  ^  lin^uje, 
labns ,  orij  nafo  ,  oculis ,  auribus  ^  temporibus, 
(^    omnibufque  partibus  externis  capitis  - 


174  ^^  Mnl2 

Carotidminttrnami   quoe   cianiiim   intralldo  3  muitis 

fiexibus    &:   anaftoaioribiis    cercbrum  y  ejufque 

mernbranas :,  oculosj  nares  ,  &   aures  internas 

adit . 

SuhcUvia  dux  :     ex    quibus    utrinque  pirodit   arte- 

L     i"ia. 

•Fertchreilif  y  qiiae  ad  cerebrum  ,  intra  foramina  i 
apophyfibus  tranfverfis  vertebrarum  infculpta  j 
(  96  *  J  afcendentes  j  miris  prius  fad;is  ambagi- 
bus  cranium  fubeunt,  juncjuntnr  carotidibus  : 
conftituunc  cervicalem  diclam  (  a  )  ,  refle(5luni 
fpinalem  (  b  )}  dc  cum  illis  totJ  cerebro  profpi- 
ciunt . 
MiifcfiUres  colU  y  varie  5  incerti  numeri ,  per  mii- 

fculos  colli  . 
ScapiUaris  externa  3  per  partes  fcapulsE  externas  . 
intercojialet  fuperiores ,  percoftas  duas  ,  trefve  fu- 

periore» .  ( c) 
Mediafiina  ,  per  media/lmumj  thy5tiumj&  pericaf- 

dium . 
Diaphragmatica  fuperior  3  inter  mediaftlnum  ad  dia- 
phragma  defcendit  ,  &  di(5tis  modo  partibus  ff- 
pe  ramulos  largitur  :  prsefertirn  i\  peculiaris  me- 
diaftina  ,  ut  faepe  fit ,  deeft  • 
Mamntaria  ;  fub  fterno  ad  abdomen  ufque  defcen- 
dens  3  mammis  3  mufculis  variis  thoracis  &  ab 
domiaisj,  imo  &  fubinde  mediaftino  &  diaphrag- 
i     matiprofpicit  . 
X^JxilUris  i  exqua  progerminat 

I  'ScapuUris  intetna  >  per  pattes  ofld  fcapulae  fubje 
Aas. 
Thoracica  s  f.  mammaria    txterna ,  per    externn 
thoracispartes  . 
{.Brachialis  y  ad  flexiiram  cubiti  plerumque  un 

trtin» 
(a)  B^ldley  Anat.cereber.fig.T.s:.  (^)ibidem. 
(t)  Walsher.  de  Vaf.  vertcbral. 


I 


sn 


.1 


be  AoYtA  1  1?^ 

trunco  defcendit ,  ramulos  folum  impertiens 
brachio  .  Deinde  in  radUam  ac  cubitaaM  divi- 
diturahseque  per  manum  ac  dii^itos  diftribuun- 
tur  .   QLiandoque  etiam  brachialis  in  fuprerna 
brachii  parte  ,  quandoque  in  media    jam  in 
ramos  dividltur ;  variufque  naturse  lufusj  re- 
fpedlu  hu jus  divifionis ,  in  diverfis  hic  obferVa- 
tur.  N.(66**) 
tRUNCUS  vero  DESCENDENS  aortge   nomine  per 
thoracem  &  abdomen,  ufqne  ad  os  facrum,  defcendit 
amplior  ut  pluritnum  in  feminis ,  quam  viris;  &  eX 
eooriuntur 

^Bronchfalis  I{uyfchii  y  qua?  tamcn  f^epius  ex  intercofla- 
libus .  (a) 
InttYcoflaUs  inferiores  ad  omnes  coflas ,  duabus  vel  tri- 
bus  fuperioribus  haud  raro  exceptis  3  medullam  in 
fpina  j  mufculofque  dor^  &  abdominis. 
Oefofha^ax  ad  ocfophagum  ^  a  paucis  olim  notata:  : 

Viaphragmaticainieilovesj  quaj  quandoque  ex  calia- 

ca . 
CceHaca ,  mox  fub  diaphragmate   prodit,  (b)  cujus 

ramus 
Cdextetj  cmhtit gaflricas  dc  epifloicas  dextras  pan- 
^  creaticam,  duodenaniy  hepaticas,  &  cyfiicas  gemeilasj 
Cfinifler  ,  cditgafiricas  &  epiploicas  finiflras  ^  gafiro- 
epiploicas  ,  rtjagnam  fplenicam  ,  &  hacc  pancreati 
quandoque  colo  ramos  dat .  (c) 
Mefenterica,  fuperior  3  per  mefenterium  &  inteftina  te- 

nuja  * 
^enales  {ive  emulgentei  3  utrinque  modo  fimplex  ,  mo- 
do  duplex . 
I  Atra- 

(a)  T^uyfch.  dilucid.ValvuI.Iymphat  p.tfi.&  Epifl.VI. 
( b)\Valtheru snQ\^mhujiii  artcriae defcripcioncm  dc^ 
dit  1729.  (c)ibid. 


17^  P^  <A6rta^ 

^traelUrU  3  ad  capfulas  atrabilarias  abc-  I     faEpe 
unt .  (  etlam 

Mif9fa  ^    ad   meimbranam  renum  adipo-  fexrena- 

fam  .  ^      ^  I  libus . 

Spermatic^  i  in  viris  3  adtef!es5  in  feminis  ,  prajci- 

puead  uterum . 
Mefenteritdinferior  i  ad  inteflina  craffa  :  cujus  ramus 
adinteftinumreftum  abiens  ,  hamorrfmdalis  inter- 
nx  audit. 
tumbares  y  varioj ,  ad  mufculos  lumborum  ,  abdomi- 

nis  &  vicina  . 
54cr«  j  fi  adeftjper  medium  oflTis  facri  defcendit   ad 
pelvim  ;  quandoque  verounaex  qnavis  iiiacapro- 
dit. 
»I/i«c<f)  dua:  quarum  qua^Iibetrurfus  induosdividitur 
ramos . 
rinternum  ,  \n\go  hypogaflricum  :  quiprofpicit  ve- 
ficse,  inteflino  redtoj  {{xhih^emorrhQidalis  exter- 
»<«audit)partibusgenitalibus ,  natibus  ,  parti- 
b*ufque  vicinis  ; 
externus;  emittit  umhiUcalem  (a)yepigrajiricamj  per 
mufcLiIum  recflum  abdominis  ufque  ad  mamma- 
riam  excurrentem  ;  pudendam  ,  ad  cutem  puden- 
dorum;  &denique  Crnralemy  venae  incumben- 
tem("^j,  quas  dividitur  in  r;ifffrw4r»i ,  minorem, 
per  exteriorem  femorispartem  ;  &  intemam  mz' 
jorem  ,  unde  popUtatej  furalesy^c  tibidlet ,  &  qu^ 
per  extremum  pedem  quam  plurima;,  fine  nomi- 
nibus  y  dividuntur . 
2pV  VENA  ,  eft  vas  ,  fanguinem  a  partlbus  ad  cor  re- 
vehens.  Venanimtres  funtprimariae ;  pulmonaUsjca" 
'Va  y  Sc  vena  porta  . 
295.  VENA    PULMONALIS  ,    a  flnlflra  cordls  au- 
ricula    prodit  ;    ubi    primo  finum  format  3    deinde 

mox 

(a)  cujus  terooi^us  varlat .  (b)  quod  chirurgisoli- 
iecvandum.  Morgagn.Ady.ll.Bj* 


mox  in  quatuori  poftea  in  innumeroj  rartios  y  pcr  pu!- 

mones  diftributosdividitur  .  (a) 
z^e.  VENA  CAVA  ampliori  iinu  a  dextra   auricula 

provenir,   \\>\(\\xc  vtnam  coronariam  cordit  cmittit  > 

dein  dividitnr  in 
TRUNCUM  SUPERIOREM,  latere  dextro  fitum; 

ex  quo 

ryenaari^y^os  (b) ,  &  ex  hac    intercoflaUs  atqiie  «- 

j       fofhag^ea 

I  f^fw/iironc^M/Mjqux&quandoque  ex  ipfa  azygos 

Iprovenit,  quandoqueex  intercoftali  ;  fafpe  verO 
deficit  . 
Mediaftina  ,  comes  arterisc  mediaftinaf  y 
Viaphragmatica  fuferior  3  comes  fua?  arteri»  . 

KjSHbclavice  i  Cquarum  liniftra  longior  dextra    )  cx 
«juibus  utrinque 

(^fugularis  externa,  pro  cxternis  capitis  partibus^ 
a  quibus  varia  nomina    recipit ,  uc  fronsaiis  > 
temporalis  ,  occipitalit ,   angularis  &c. 
'JugttUris  rnterna  ,  iaryngi,  pharyngi ,  mufeulis 
o(fis  hyoidis,  linguarfquap  fub  apice  I^anina  vo* 
canturjpartibulque  vicinis  ramos  dat.Truncus 
veroterminatur  in  diverticulnm  fiwc  facettm  jut 
gularem  ;  &  fanguinem  e  durae  matris  finubus 
&  cerebroreducif» 
yertebralis ,  in  apophyfibus  tranfverfis  vertebra- 
rum  coili  afcenditad  cranium  ,  f<58*)  &:  adit 
/inum  lareralem  ,  /1  foramen    poft    proccflmTl 
condyloid.  aperrum . 
Intercoflatet  fHperioret  ,  per  duas  ,  trefvc  coftat 

fuprcmas . 
Mammiria  ,  arteria:  mammari«  fociai? 
Mufculares  ,  fupcriores  &  inferiores  ^ 

M  S€£^ 

{»)  Pigura  vid.ap.Drrf^.Tab.XIir- 
(b)  dehacdoftilfime  q%\z LanciRutiSi^MQrgain.hi.y'^ 
V.73.  &  feq. 


I 


I7l 


excern3e&interna?3  zcthoradc^e}:^ 


iScapularet  > 
terna  , 

L,uixilUrhiCiijus  ramiis  exterior  3  Cephalica  diftiis  , 

in  exceriori  brachiilatere  ,  verfiis  poilicem  , 

exrenditur ;  interior ,  B.ifdica  nuncupatus,  in 

brachiodextro  i/<r/?<zt/(ra  i  in  finiflro  Splenica. 

vocatur .  Mediana    fit  ex  praecedentium  con- 

curlu  in  flexura  cubiti.  SalvatelU  \tvi)ea.di- 

citur  vena  3  quae  per  dorfum  manus  verfus  di- 

gitum  auricularem  excurrit . 

TRUNCUM  INFERIOREM,  cum  valvuU  Euftachii; 

(<^9*J  qui  in  thorace  brevifllmus,  vixtranfverfum  di- 

gitum  longus  5  prope  hepar  flngulares  infiexiones  pa- 

titiirj  a  recentioribus  ne<:jle<^u«  a  a    Fefalio  vero,  & 

adhuc  melius  ab  £«/?^c/;/o  Tab.XXV,  ut  Morgagnus 

docet ,  (a)  delineatusj  ex  quo  venas 

(~  Viaphragmaiiae  i   five  phrenica  inferiores  . 

Hepatica  i  magni  &  multi   rami ,  per  hepar  diftri- 

buti  . 
^entlef  ,  ex  quarum  finiftra  ,  [peywaticafiniffra  . 
AtrabiUri^  &  adipofa ,  quoque  fafpe  ex  renalibtis  . 
Spermatica  deinde  dextra  6c  Lumbares  varias 
Sacra  ,  qu3e  quandoque  duplex  reperitur . 
^lUaca  }  ex  quibus  utrinque 
^Hypogaliriea  ',  a  qua  rami  abeuntad  inceftinum  re« 
Ctum   &anum,    Hiemorrhoidales  extema  diclae  ; 
alii  ad  veficam ,  parces  genitales,  nares  ,    mu- 
fculofque  vicinos. 
Epigafirica  ,  Vudtnda  ^  Zc  MufcuUres  ;   alteriarum 

cjufdem  ncminis  focise  . 
Cruralis  ,  per  pedem  excurrens  ;  cujus  yamus  inter-- 
»»j  juxta  mallelolum  internum,  Saphtena  ;  ex-. 
ternus  ,  circagenu,  "PopUtaa;  in  furis,  Siiy<«///; 
&  circa  pollicespedis  j  Cephalica  3  chirurgis  no| 
ilris  dici  folec . 

257.  Ve- 
(a)  Epi(l,anacoin.Ipag.if, 


i 


I 


i- 


m 


«4 


:r:i:^^ 


li;"'-'i 


iPlv^ 


,Vf 


97.  VEN  A  PORT^  ,  arborl  fimilis  efl  (a)  ;  cujiis 
nl{adicet  (  feu  rami  inferiores }  dividuntLir  in 

(-dextrum  ,  aquo  omnes  venx  Mefaralca;  intefit. 

inorum  y  Utemorrhoidalis  interna  y  6c   Epiploic<s 
dextrte  , 
Cfiniftrum  j  qux  f^ena,  Splenica  dlcitur  ,  a  qua  ^ 

IGa/iric:e\3Lnx  3  C or on ar i am  Ytntncnli    confti- 
cuentes  . 
y     afabreviai   Epiploic<e  3  ^  Gajlroepiploieee  . 
I  Vancreaticte   ,    &  quandoque    Hiemcrrhuidalit 
L>interna  . 
Truncut  ,  hepar  adiens  ,  dac  Cj/fticas  ,  Gafiricam 
dextram  3  Duodenam  3  3c  hrc     faepe     Vancreati' 
eam    . 

I{ami ;  ubitruncus  "explicari    incipit  j  in  hepate 

ISinum  porta  conftituit,  deinde  innumeris  ramis 
per  folum  hepar  didribuitur  . 
Lr//«j ;  qui  idem  efTe  videtur,  ac  vena?  azyi^os  ;  ut 
nimirum  pondus  fan^uinis  in  vena  cava  afcenden- 
tis  fic  imminuatur ,  &  reditus  e;us  five  aicenfus  ad 
cor  facilitetur  . 
9S.  StruEiura;  conflant  venGE  maxime  ex  tunicis  twew- 
branacea  ,  vafcutofa  &  mufcidofa  ,    fed  longe  tenujo- 
,  ribus,  quam  arteriae .  FalvnU  femilunaret  in  ramis 
i  quibufdam  venae  cavoe  ,    nuUz    in    vena  portx  anc 
'  pulmonali  ,    exiftunc  ,    circulo  fangulnis    fuccur- 
•  rentes . 

99.  NERVI ,  funt  partes  teretes ,  albicantes  3  ple- 
'  rumque  fibrofsE  ,  fiveex  iilamencis  compoiita^ ,  ortae 
vele  cerebro  i  aiitpothis  raeditlUejin  oblongata,  in  cra- 
'  nio;  \t\emed14Ua  infpina,  atque  ab  hls  ad  omnes 
'  corporls  partes  extenfas .  (70*) 

•/'u/djfoLmc  in  2^fri;oi  cerebri  3  &    in  ?{ervos    medulU 
'  (plnalls  , 

rervorum  cccbri  novem   tantum    numeramus  paiia  > 
C^.z/^;  M     2  I.  OL. 

(^)  opcime  delineata  aC^e/fl/<i«»f.Anatom.  Tab.XVl. 


iSp  Tievrologta  ,  five  de  Tiervlt  l 

I.  OLPACTORIUM,  peros    cribrofiim  membra- 
nam  narium  adiens.  Conf.qujein  fine(§.  287O  de  hoc 
pari  ciida  funt . 
IX,  OPTICUM  ,  runicamretinam  ocuIiefFormans . 
III.  OCULORaM  MOTORIUM,  propeorbitam  in 
fex  raraos  divifum  efl,  quoriim  T.  in  homine  abit  ad 
clevatorctn  palpebrs  ,  2,  ad  elevatorem  oculi ,  j.ad 
dcpreflorem  >  4.  ad  adducentem>   ^.ad  obliquum  in- 
ferior  em  ,  ^.in  oculi  tunicas.  In  befliis  vero  alio  mo- 
do  dif^nbuitur  . 
IV.PATHETICUM  ,  Wi///y?o  diftum  ,  Bufidchh  jsm 
notum  ,  valde  tenue  ,  mufculum  oculi    trochlearem 
adit  . 
y.  GUSTATORIUM,  perquam  magnum  ,  incranio* 
mox  fub  dura  matre ,  in  tres  infignes  ramos  dividitur; 
quorum 

l*r.  &fuperior,  Ophthalmtcut  dichur  ;  variis  oculi 
partibus ,  palpebris ,  mufcuiis  frontis  &  nafi,  tc- 
jiumsnri/quc  faciei  profpicit . 
2.  MaxiUarhfuperir  dici  potcft  ,  quia  fpoftquam 
per  forainen  rotundum  craniacgrcfTus  )  fer  om- 
net  maKiUte  fufertorit  partet  ,  lAbra  ,  nafum  ,  ^a- 
Utum  y  uvulam,  gingivxty  ^  </^nr^x  diftribuitur. 

(Attamen  ramulum  quoquead    aurem  refleftit  > 
qui  ramulo  feptimi  paris  jun^lus  ,  chptdam  tym^ 
ffini  conftituit  .  Praeterea  furculum    unum  aut 
duos  adhuc  in  cranio  emittit ;  qui  cum  ramulo 
paris  fexfi  principium  quandoque  Ti^erviintete^'» 
jiatis  conliituunt . 
_  j    Maxillir.s  inferior  vocari  poteft  ,  quia  ,  Cegref- 
fus  per-foiamen  ovalccranii  }    maxillae  infcrioriS| 
partibus,  dentibuj,  ^  in  primis    etiam  lingux  ,' 
profpicit  ;  unde  totum  par  Guj?atorii  nomen  ac- 
cepjt, 
yL    rvBDUCFNS,  ramulum  emittit  ,  pro  li,erviin' 
xercoftaiit  (  V.2.}  conftitutionc  i  tota   vero   reliquai 

pars    ' 


7{tvrologUi  Jtve  de^trvtf  ^  I8f 

pars  potKTimum  ad  mufculum  ocah  abdutentem  Mt  • 
IntercoRalc  autem  ex  ramulis  duorum  prxcedentium  j 
vel  ex  folo  fexto  ,  ortum  y,  per  canalem  carotidis 
internae  cranio  cxit,  &:juxta  par  Vlll.pcr  coUum» 
hincjuxta  fpinam  dorfi  per  thoracem  &  abdomen, 
ttfque  ad  pclvim  defcendit  >  ubique  ex  fpina  ramu- 
Jos  accipiens,  variofque  flexns ,  fitu  «ariantes  ,  & 
gdnglU  (  a  )  conftitucns  ,  ramos  dat  fere  omnibus 
in  collo ,  thorace  &  abdomine  contcntis  partibus. 

VII.  AUDITORIUM;  duobus  oritiir  truncis  ,  quo- 
rum  alter  ,  fortio  dura  ;  zkevfortiomoUitinidit  Hxc 
foramen  oflis  petrofi  intrat ,  ac  per  varia  foraminula 
labyrinthumadit  3  (%-69,)  per  omnes  cjus  partes  ex- 
f)anditur  ,  &  frimariam  organi  auditus  farttm  ccnfti- 
tuit  .  Portio  vero  dura  ,  AquxiuEium  faltofii  tianfiens 
Tefledit  faepe  ramulum,  aut  plures  ,  ex  anteriori  fa- 
cie  proceflfus  petrofi  mcrani'  caveam  ,  qui  fub  dura 
meninge  ad  receptacula  &'c.abeunt  (b)  i  alium  vero 
intus  pro  chorda  tymfani  cum  ramo  quinti  paris  con- 
ftituenda  ,  aliofque  minoresad  mufcuIos,reKquafque 
tympani  partes .  Reliqua  pars  ad  dunm  externam  , 
pericranmm  ,  mufculosoiris  hyoidis ,  bbrorum,pal- 
pebras  &  parotides  abit . 

VIII.  VAGUM  ,  (  uai  cum  ffinali  £ccfJfjri9VK'iUifti  ) 
juxta  finus  laterales  diirac  marris  e^^rediens  ,  dc- 
fcendendo  per  colium  &  choracem  ,  (oefi^phago  ad- 

.  haerens  )  ad  abdomen  ,  ramos  impendic  laryngi  , 
pharyngi,  linguae  ,  {c)  cordis  pulmoni  ,  &  praeci- 
pue  ventriculj.  l^ervos  quoque  e  fupr^ma  thoracis 
parte  reflecTtic  ad  laryn^em  ,  qui  inde  J^ecurrentes 
dicuntur .  Ceterum    tam  in  collo  ,  thorace  ,  quam 

M     j  ab- 

.    (4)  de  horum  fabrica&  ufu  mufculari  Morrkgn.Ady^ 
II.71.  &  V.  101. 

(b)  idem  Adverf.  VI.  p.  54. 

(c)  Lanciftus  de  cordc  Tab.VI.  fig.i. 


iBz  l^evYolopA  j  Jivi  de  Tiervh  * 

abdomine  3  variis  plexibus  implicatiir//w^Mij/r,  <«y. 

'victtlibus  &  intercofiati  (VI. j 
XI.  LINGUALE  ad  linguam  abit,  &  Ungua  tnotoriHm, 

vulgoi  a  quibufdam  veio  pGCius  Gwy?<ijcy*«i»    habe- 

tur'.  (§.  285  J 
Illud  vero  par  ,  quod  cum  W///'^;©  vulgo  pro  4ecimo  ce- 

rfi>ri  nnmeratur ,  varias  ob  rationes,  re<^ius  pro  pri- 

mo  colli  habendum  elTe  puto  .  (71*) 
300.  NFRVISPINALIS  MEDULL.^dicuntur3quiex 

medulla,  qu^e  in  Ipina  ell ,  oriuntur,  ("Conf.§.  275.J 

Hor: Mn  tri^^/tnta  dvo  numeramus  paria  i  nimirum 

(^CERYICIS  vel  COLLI  ,  pa'  ia  odlo  :  a  quibus 
jnni.meii  ramitli  per  mufculos  capitis,  colli  , 
fcapufce&  humeri  diftribuuntur  .  Speciatim  ve- 
ro  i  pari  tert'o  ramus  quidam  ad  aurem  afcendic . 
Inftmi;I  a  parirertio,  quarto&  quinto  utpluri- 
mum  oritur  l^ervui  diaphragmaiicus ,  per  coJIum 
&  uh  >racem  (ubi  pericardio  adhxret}ad  diaphra- 
gma  defcendens  ,*  ex  quo  ranjuios  ad  venae  cavx 
inrenorem  truncjm  emJttit .  (a)  Par  fextum  ,  fe- 
ptimum  ,  oclavum  ,  &  primum  par  dorfalium  , 
anaftomolibus  juncta  ,  nervos  byachiaUs  fex  ro- 
buftos  coinponunt ,  profpicientes  fcapulis,  bra- 
chiis  .  manibus  &  digitis  . 
Huc  ,  tanquam  nonum  nervorum  colli  par  ,  re- 

ferendus  l>{ervus  ff^inalis  VqI  actejforius  f^f^iUifiiy 
qui  circa  par  tertium  vel  quartum  coJIj  e  fpi. 
nali<;  meduJIar  parte  pofttriori  (b)  orrus  ,  per  fo-i 
ramen  magnum  occipitisin  cranium  afcendic;' 
<^t\v\At  fari  njago  ]imCt[.]<s  i  &  per  idem  fjramer 
cranio  egreffusj  recedic  rurfus  a  pari  vago  ,  & 

refle- 

(a)  vid. Lancifdecord.TabJ. 

(b)  hoc  par  non  a  prioribus ,  fed  a  poflerioribus,  ne 
que  infra  qumtam  coniugationem  oriri  notavic  Santori 
nus  i  concraRidleum,  obferv.anac  p.58. 


lievrologla  ,  pve  dc  ?iervis  '.  it^ 

refledtirilr  ad  tnufculum  fcapulx  cuiulUrcm  liv^ 
trape^^^ium  (a) 
DORSI ,  diiodecim  funt  paria  ;  ha?c  ,  prseter  ra^ 
mum  ,  qiiem  nervis  brachialibus  dant ,  iiixta 
tra<5lum  coftariim  i  in  earum  fulco  ,  excurrunt  , 
ac  pleurx  ,  muiculis  irttercoftalibus  ,  pe(5lorali- 
bus ,  &  abdominis  ,  mammis  >  aliifque  thora- 
cem  ambientibus  partlbus  ramos  largiuntur  . 
LUMBORUM,  quinque  paria ,  non  folum  per 
lumbos  j  peritonsEum  ,  tet^Umenta  &  mufculos 
abdominis  diftribuuntur ^  fed  practerea  etiam 
eorum 

r-far  f y/;*i»wa  utrinque  faepe  furculutri  diafhrag» 
»><tt»  largitur . 
parfeeundum  vero  ,  cum  rartiU  parh  primijter^ 
tiidC  ijuarti  inofculatum  ,  T^ervum  Cruralem 
conftituit,  per  anteriorem  femoris  parteiil 
diftributum  .  Slc  3c  ex  pari  ftcundoy  tertio  et 
^w^rroramus  componitur  ,  qui  per  foramerl 
magnum  oflls  pubis  tranfit  ad  fcrotum  y  ttftti% 
pnrtefcjue  vicinas  . 
\^par  quartum  &  cjuintu*»^  cum  primo,  fecuhdoj 
tertio  ,  &  quartj  onTis  facri  componuntT^f?-- 
vttm  ifchiaticum  ,  flve  cruralem  po/icriorem  j 
totius  corporis  maximum  .  Hic  inter  mu- 
fculos  <Tlut3?os  pelviegreditur,  atque  in  po» 
fteriorifemorls  parte  ,  irtterduo  capitula  in- 
feriora  femoris  3  defcetidens  ,  pertibiam  & 
totum  pedem,  ad  digitos  ufque  3  diftribui- 
tur .  Antequam  veroe  pelvi  exit  ,  ramulos 
impertit  veficf  ,  inteftino  refio  ,  partibus  gt^ 
hitalibus  ,   tnufcuLifque  vicinis   . 

^OSSIS  SACRI>  quinqueutplurimum  paria  >  per 
foramina  hujus   oiTis   anteriora,  egrediuntur  i 

M     4  quo- 

(a)  optime  a  Duvernto  delineaturi  tra(5l.de  Audicu* 
organo  Tab.XI.fig.i.T- 


<juorLim  ftiperiora  ,  utdiftum  modo  cft,  T^ervum 

ijchlaticumconiiltiiiint ;  quod  vero  reliquum  eft, 

partibus  in  pelvi  fitis  ,  inteftino    redo  ,    vefi- 

cs  i  partibus  genitalibus  3  aliifque  vicinis  im- 

penditur.  Perforamina  vero    pofteriora  hujus 

oflis ,  etfi  fatis  magna  ,    nullus  notabilis    ner- 

vus ,  ut  mulci  male    perhibent,  tranfire  obfer- 

vatur . 

Ccteriim  de  nervorumfubtiliorl  diftrlbutione  ,  evolvi 

meretur  Wiliifiut  de  Cerebro  &  Nervis  i  atque  f^ieuf- 

fenii  Nevrographia ,  figuris  maximis  &  fplendidis  il- 

luftrata. 

501.   STRUCTURA    ilve   FABRICA    NERVO- 

RUM  ,  in  nervis  maioribus ,  multifque  minoribus,pre- 

ter  vafa  fanguifera  ,  et  membranas ,  quibus  cinguntur, 

confpicitur j^^ »•»/<« ,  ex  quamplunmis  fb/is,  et  quafi 

/a/cicK/o )?/<twf «rorwM  cylindricorum  ,  albicantiumque, 

compofita  :  que  quidem  filamenta  folida  appnrent  ,  ec 

uulla  in  iis  cavitas  facile  confpicitur  ,  (a)  multo  mlnus 

liquidum  in    eis  obfervarur  .  Interea  tamen   fiUmenta. 

nevvoYum  ejje    eava  ,  et  liquidum  ,  quod    SPIRITUS 

vulgo  vel  Liquidum  ntrveum  vocant  Medici ,  in  eis  con- 

tineri ,  eaque  proptereanon  fibrasfolidas  ,  fed  vera  ef* 

pvafcuUi  interaiias  fequentibus  perfuademur  ratio- 

uibus  :    ^ 

i,  Quiae  cerebroet  (pinali  medulla  ,  uti  duBus  tx^ 

crerflrii  alii  ex  alits  vifceribus  et  rcIanduHs  ,    ad 

«xtrema  fcilicet  arteriolarum  corticalis  cerebri 

fubftantiae,  oriuntur. 

».  Quia    ingens   copia  fangulnis   (ubtiliflTimi  ,  qu« 

per    quatuor    iniignes     arterias     ad    cerebrum 

continuo  defertur  ,    comparatione    hdid.   cum 

hepate  ,  ab  exiirua   arteria  nutrito  ,    pro   lola 

^erebri  nutritione  non  requireretur  ;    nifi   /e- 

cre» 

(m)  Lci^verJtack  tamen  fe  eas  faspius  'oblervafTe  afSr- 
«wEpift.phyf.XXXII. 


VeTiervorum  (irt4fiura:  1S5 

trethySc  quidem  larga,ex  hoc  fangiiine  hic  fierct; 

j.  Quia  a  primo  ortii  in  utero  3  ad  peifedam  uf- 
que  corporis  magnitudinem  ,  crefcunt  ,  elon- 
gantur,  &  ad  CAtremum  ufque  vitas  nutriuntur: 
quod  vix  redte  explicari  poile  puto  ,  niii  liqui- 
dum  fubtihfllmum  in  nervis  admittatur  ,  quod 
eos  extendat . 

4.  Qui:i  ncrvo  reftffoy  SENSUS  ,  MOTUS  ,  imo  & 
NUTRITIO  illius,  cui  inferebatur,  ceffant  ; 
certo  indicio,  influxum  alicujus  liquidi ,  quod 
aliai  ad  harc  prseftanda  afrluebat  y  jam  fubla- 
tum  elTe . 

j.  Ifgatis  nervh ,  idem  contingit ,  &  fpeciatim  //- 
gatis  fhrenicis  ,  motus  diaphraii^matis  cefTat  . 
Prertis  vero  deinde  his  nervis  infra  ligaturam 
verfus  diaphragma  ,  motus  aliquis  in  diaphrag- 
mate  rcdit  :  quod  perfpicue  indicac,  motum 
diaphragmatis  a  tluido,  in  his  nervis  contento* 
oriri  &  inftaurari . 

6,  Somni  &  vigHiai^Hm  «arwr^  finc  fpiritus  aut  fluido 

nerveo  intelligi  rede  nequit  ,  &  nemo  eam 
adhuc  fine  his  clare  expofuit  . 

7.  Cur  a.  nimia  venere  ,   pratfertim   in   debilioribus  3 

aut  minus  robuft's  ,  tanta  (xpe  fequatur  debili'* 
$as  y  fme  Ipiritibus  explicari  aut  concipi  non 
potefl . 

i.  Nctque  dtbititas  a  fi ndiis  nimiisy  vel  in  multls  mON 
bis ,  &:  prceCercim  fnbitanea  \\h  virium  proflra- 
tio  in  febribu.s  maLignis  ,  ab  ullo  fine  fpiritibus 
hucuique  bene  expoJita  eft  . 

9.  Ex  incremento  '6c  accretione  fvuEiuum  y  verbi  gratia, 
ceralorum  &.'c.  in  quorum  pediinculls  f.braf  finc 
cavitaiibiis  confpiciuntur ,  &  tamen  fuccum  fi- 
ve  fiuidum  loni^e  craiTuis  j  quam  nerveum  eflc 
ponitur  ,  quod  ncn  folum  frudum  >  fed  durifli- 
mum  nuclcum  efficic  ^  per  cava  inconfpicua  pe* 

dun- 


tB6  ^f  T^ervoY^tmfiruBHra,  . 

.  *  diinculorum  tianfire  ,  incrementum  &  perfe«5lic> 
friid-Lium,tanqLiam  manifeftus  &  non  denegandus 
efFed:us ,  quam  evidentifTime  docent-  Quare  igi^ 
turtenuiflTimum  fiuidumin  nervis  non  concedanc 
mulci)  rationem  idoneam  non  vidi .  Prsecerea 

-  10.  Spiritus  ^tti  negant,  nullitm  3  vel  faltem  nuUumfer* 
fficuum  uf^>7i}  nervis  dare  foffunt.  Sl  enim  dicuntj 
animam  contrad-ione  nervorum  agere  imotufque 
producere  ;  primo  contradio  neque  percipitur  in 
nervo  ,  neque  demonftrari  poteft: .  Deinde  pha?- 
nomenon  hgati  nervi  CN.5  )  explicare  nequeunt^ 
quamvis  enim  nervus  filo  ftringaturjligatura  haec 
aclionem  ejus  impedire  non  valeret,  eodem  pror- 
fus  modo  y  quo  vis  trahendi  funi  non  adimiturjli- 
cecfilo  conftric^us  (it .  («}  302. 

(a)  Conferri  h;c  meretur  totum  caput  de  Cerebro  e:C 

hotr hav .Iniill.hicA.Morgagni  Adverl.anat. II. p. 70.72.  & 

VI.  p.  26.  30.  itemque  BurggravAt  Spirit.  Exiftent.  &:c- 

quia  hodie  tam  multifunt ,  qui  hos ,  quoniam  eos&ca* 

va  nervorum  videre  non  poffunt ,  alialque  leves  ob  cau- 

fas  ,  negant  ;  imj  funt ,  quos  nominare  hic  nolo  3  qui  irt 

illos ,  qui  rpiritus  admittunt ,  fcommatibus  &  conviciis 

invebuntur.  Haud  enimfubciliter  (atis  de  fubtiliflTimd 

hoc  fiuido  judicare  videntur  ,  qui  illud  tam  crafifum  auc 

fpilTnm  fingunt ,  quafr.  in  oculos  incurrere  debeat  i  cum 

potius  tam  fubtile  concipiendnm,f:cut  hand  inepte  Sche- 

///«wwfytt/nofter  judicat ,  f  Anal.anat.  difl.  XIII.  4^,) 

ut  mftar  lucis  velocilTime  fe  difTundat  j  quod  profedlo 

non  oculls,  fed  ex  etfediibus  &  phsenomenis ,  qualia  non-i 

nulla  adduximus,  ope  judicii  five  mentis  oculis  cogno- 

fcendum  :  quemadmodum  cava  vaforum  &  Iiquidum 

renuiHimum  in  infe^Sis  minimis ,  acaris,  aliifquecentiesi 

miliies  his  minoribus ,  fconf.  Hift.  Acad.Reg.  A.1718.)  ' 

non  niii  mentis  oculis  cognofcuntur.  Ita  aerem    aniwdnii 

8c  mulca  alia  non  videmus  ^  quastamert  ex  effVdibus , 

quemadmodum  fpiritus  animales  >  effe  &  exiltere  jncel* 

ligimas . 


T>e?iervorhm/}ru  ftura&  ufu  .  187 

joa.  tlSUSigitur  NERVORUM  mea  fen- 
tentia  eft  3  ffiritus  ,  fi\e  il<juidum  fuhtilifftmum  y 
in  cercbro&fpinali  medulla  fecretum  3  fovere  , 
ZC  frofenfu  3  motu  &  nutritione  ^  ad  omnes  cor. 
'|>oris  partes  ,  imo  fubtilifTimisfuis  fibrilHs  ,  ad 
omniapartium  punc^a,  deferre . 

DE     MYOLOGIA. 

^oj  MYOLOGIA  efl;  dodrina  Atmufcullsy  ^^0/0. 

docens  eorum  fabricam  ^originem  ,  infertionem  gix 
feu  finem  ,  fitum  ,  aftionem  &  ufum  .  quid . 

504  MUSCULUS    eft    inftrumentum     mo- 
tus  j  fiveparscorporis  ,  motui  prsefertim  volun-  mufcu- 
tario  perficiendo  dicata  ,  conftans  potiffimum.  ex  ^**\ 
iibris  carncis  &tendineis;  quibus  omnis  generjs  i**^^* 
vafa ,  arteria^,  venx,  nervi  &  Jymphatica    ac- 
cedunt;  qua?  partes  omnes  communi  membrana 
involvuntur  . 

joj.  D/i/;<i/j«y  in  corpus ,  &  duas  extremica- ^y«^<^;, 
tes ;  corpus  etiam  venter  3  3c  cxtremitates ,  pras-  »y//?o, 
cipue  albicantes  ,  quoque  tendinet  vocantur  . 
Extremitas  ,  ubi  oritur  ,  caput  ,  principium  , 
origo  j  five  etiam  fnr.Bum  fixum  appcllatur  ; 
finis  vero  cauda  ,  punBum  mobilt  ,  &  frpiffime 
<fw(/o  dicitur  ,*  qui,  fi  membranaceus  &  latus , 
Mfonevrofis  audit . 

^06  ^ciio  mufcull  confiflit  proprie  in  contra- 
£lione  ventris,  quocunqiie  modo  hoc  fiat ,  qua  e- 
jus  extrema  ad  fe  invicem  accedunt,&  fic  partem 
cui  finismufculi  inferitur  ,  quafi  chorda  trahere- 
tur  ,  movent .  Schelhamerus  (aj  contradlionem 
hanc  iieri  exiflimat  corrugatione  fibrarum  ,  ficuc 
l^umbricos  fe  corrugarc   fivc  contrahere  vide^ 

mus» 

(*)  Analedt,  anatom.Diirert.VIIL 


lUg  Vi  Muf^Ulh  gtntfdtimi; 
«nus .  MorgMgnus  [«]  ad  adJionem  muTcuIi  ineel* 
li^endam  multum  facere  judicat  txfetimtntum 
yNilUpi  i  quoprobatur,  minimam  vim  aerispec 
tenuem  cilindrum  in  veficam  impulli ,  lateribuf 
cjus  difUfltis  ,  ac  longitudine  contra^a  >  pondus 
plerumquelibracum  (5o.  veJ  70»  attollere  &  fu- 
flinere  polle  \  Alii  hydroftaticis  experimentis 
demonftrant>  quomodo  paucum  liquidum  3  pei* 
tcnuem  cylindrum  ,  qui  vafi  amplioris  bafis  s  jam 
pieno,  in»ftit>  immilfum,  ingens  pondus  moverc 
&  elevare  poflit  .  Ex  quo  fequitur  3  ventren» 
mm/Vm/i  incontra^ione  iive  ac^ione  iua  intumt-' 
fcere.  Verumfunt  mulci  ex  recentioribus ,  qui 
intumefcentiam  mufculi  in  aiflione  negant .  Sed 
his  fuadeo  1  ut  >dum  maxillam  inferiorem  forti* 
ter  adducunt  ad  fuperioren;,digitos  duos  vel  tres 
mufculo  malTeteri ,  vel  temporali  ,  imponant  j 
tunc  manifcftiflimam  intumefcenciam  &  indura- 
tionem  percipient.  Vel  folum  ,  manu  prona  , 
pollicem  fortiter  adducant  ad  indicem  ,  &  vide- 
bunti  t2(5tuque  percipient,  quomodo  mufculus 
interpollicem  &  indicem  valde  intutnefcat,  at* 
que  durefcat ,  fic  ,  ut ,  licet  plura  hic  exempla 
non  adducamus  ,  nemo  de  intumefcentia  mufcu- 
li ,  quandofecontrahit,  jure  amplius  dubitarc 
poifit .  (h)  Inmultis  mulculis  utraque  extrtmi" 
tAt  mobilis  efi  ;  8z  tales  proprie  nullum  habent 
punftum  fixum  ;  quo  vero  in  cafu  illa  pars ,  qux 
altera  immobilior',  pro  pun^o  fixo  ,  five  origi-. 

nc; 
f«)  Adverf.V.  p.  112. 

^  (h)  De  adHone  mufculoriim  prae  ceteris  proli» 
xius  videanturfio»-e//i*i,de  motu  animalium:  Ber^ 
novilliusyde  Motu  mnCcixlornm: Bergtrus  in  Phy- 
fio\og.c.XK.lI.Boerhavius  Inftit.med.  articulo  ic 
Mufculorum  a(5lione  ;  &  Mead.  IntroducfHo  ia 
Myotoiniam  nQyam  ac  fplendidam  Covvperi . 


Ve  Mttfcnlit  gentratim^  T^y 

ne  i  mobilior ,  pro  fine  ,  fcu  piin^o  mobili  3  ut' 
plurimum  eft  reputanda  .  Nam  dantur  cafus  va- 
rii  talibus  in  mufculis ,  ut  id  ,  ifuod  modofwit 
funiium  niobile  3  jam  fat  fHnSlum  fixumi  &  con* 
tra  ,  quod  fixumfuit ,  jam  fiat  mobiie  ;  exemplo 
fcalenorum  3  ferratorum  antitorum  ,  mufculorunt 
quorundam  abdominis ,  aliorumque. 

307.   Quidam  mufcnli  in  unam  cotifpirant  aBio-  mufeuli 
«fWjfive  focii  uniusa(5lionisi  ut  flexores  five  ey-  focii  <> 
tcnforcsbrachii  &c.  &  hinc  mufculi ,  in  unzm  antaga^ 
a^ioncm  confpirantes ,  tongeneres  five  focii ,  vo-  »//?<«  •■ 
cari  polfunt .  Quando  vcro  refpcdum    habent 
ad    aftionem    contrariam    mufculorum   ,    dum 
lcilicet    extenfores  alicujus  partis     contrariam 
flexoribusadionem  perficiunt,  tunc  taks  muf- 
culi  ^n»4^oniy?«e  appeJlantur  .  Amboverofimul 
agentes    membrum  ri^idum  efficiunt  ,ac  immo- 
tumfervant;  qux  muft;uIorum  a^flio,  Motus  to^  de  mo- 
nicus  dicitur .  Pr^terea  notandum  hic  elTe  exilH-  tihnt 
mamus  ,  multos  mufculosy  feerfim  confidiratos,  alios  (jutrutl» 
adhuc  ufus  ferficere  ,  quam  qui  toti  fari adfcribun-  dam 
tur,  auc  a  toto  pari  fimul  agcnte  perficiuntur  .  Sic  «»w/ci#« 
mufculus,maftoideus ,  rcdlus  major  capitis ,  Scc  hrum  • 
quando  utrinque  fimul  agunt ,  caput  refta  an- 
trorfum  fle^unt  ;  quando  vero  in  uno  tantum 
latere,  caput  oblique  deorfum  ,  &  ad  latus  aU 
terutrum  ducunt.  Hinc  a  diverfitate  mufculo- 
rum ,  qui  vel  foli  agunt ,  vel  conjun^im  cum 
fuofocio,  vel  cum  aliis  ,    multi  adhuc  medii 
motus,  &aprimariis  motibus  diverfi  ,  hucul- 
que  vero  non  fatis  obfcrvati ,  oriuntur  .   Id  quod 
non  folum  in  rapicis  mufculfs,  tam  flexoribus  * 
quam  extenforibus ,  vcrum  ctiam  in  multis  aliisi 
praefertim  vero  in  oculorum  ,  labrorum  ,  maxUIac 
inferioris,  Jingu»,  colli ,  abdominis  y  brachii 
&  carpi  mufculif ,  8cc.  gbfcr vandum  ,  alias  tam 


T90  Ve  Mitfcitlisgenerattm 

varios  &  mirabiles  partiiim  motus    intelligere 

non  poffemus .  Conferri  hic  merentur  elegantif- 

fima? obfervationes  Winslowi  de  a(5lione  miifcu-^ 

lorum  (a)  j  ubi  in  primis  etiam  demonftrat,plu- 

res  motus  non  fieri  contradione  3  led  relaxatione 

eorundem  in  latere  oppofito. 

phretYvt       508.  Fibra  mufculof^jpio  a^ftionis,  cui  dicatap, 

diver-   <liver/itate  ,  vel  rr^rf' funt ,  vel  obliqua  ^  trans- 

ptas  ,      verfa  ,  anulares  y   vel  ffira.les  ,    &C. 

509  Nonnulli  mufculorum    ex  fimplici  five 

Wtt/V»// nniformi  fibrarum  tra6tu  conftant;  &  hi  fimfU' 

fmpU-  cffi  dicuntur  .  Alii  vero  ex  vario  fibrarum  ,  eo- 

c€s&    quefaepe  contraiiotradlti  ,  imo  ex  diverfis  quali 

compO'  parvis  mufculis  componuntur  ,  &  compefiti  voca- 

fiti.       ripoifunt:  prout  STENO  ,  BORELLUS  ,  & 

LOWERUS  egregie  demonftrarunt .   Quo  plu- 

res  autem  tales  in  unum  mufculum  coeunt  ,  eo 

mufculus  fit  craflior  &robuftior  . 

qnid       3 1   Motus  plerorumque  mufculorum  efl:  volun^ 

wotui     tarius  dvt  atiimalis  i  aliorum  invoLuntarius  five 

Anima-  naturalis  (\\^[xs  i  ^  quorundam  motus   mixtus 

i/^,»i^-e{|;ex  naturali&animali  ,  five  ex  voluntario  & 

turalis  involuntario  :  &  hinc  »»or»y  »»»JcfMi  appellari  fo- 

^w/AT-jet.  limufculi,  qui  motum.  obtinent  volunta- 

'**' •      rium  ,  a  cerebro  aut  fpinali  medulla  nervos  ac- 

cipiunt  ;  qui  naturalem    five   involuntarium  a 

cerebello  5  qui  utrumque  ,  a  cerebro  &  cerebel- 

Jo  fimul .  Sicuti  vero  mufculus  ,  nervoejusvel 

dijfcBo  vel  liga;o  ,  agere  amplius    ne-quit  :  ita 

eum  quoque  agere  non  poffe  ,    Hgata  vtl  dif- 

ftBa  ipfius  arteria  ,  STENONIS  ,  aliorumque 

in   canibus  experimentis  &  indiiflria  comper- 

ttnde      ^""^  ^^  • 

nomina»     4^^*  ?{of»i?r<  recipiunt  mufculi»  utplurimum 

vel 

0)  inHiilgr.  Acad.  Reg.  An.iZao. 


Ve  MtifcuHsgeneratim  •  I9I 

vel  a  pun^lo  fixo  &  mobili  ejus  Hmul  ;  vel  a  pun- 
(^o  fixo  ,  aut  pundto  mobili  folum  j  vel  ab  ufu  , 
quempr^cipueprsftant ;  vela  fi<^ura  aut  fimili- 
tudine  :  vel  a  loco  aut  fitu  ;  vel  a  magnitudine  , 
aliifve  eorum  qualitatibus :  ficut  ex  fpeciali  mu- 
fculorum  confideratione  uberius  pat-ebit  ;  quo- 
rum  optimx  delineationes  reperiunttrr  apud  f^e^ 
falium  j  Luftachlttm  3  Cajferivrn  ,  VYakium  ,&  im- 
primis  Covvferum  m  Iplendida  fua  A^j^oton»/^  in 
folio  . 

312.  IncJpiemut  vero  ff,ecialtm  eorum  hi/ioriam  a  ordo 
capite ,  progrediendo  ulque  ad   calcem  :  fic  po-  wyolom. 
flea  apparebit  j  de  eoium  num<Ya  :  m  quo  Audto-  g'« . 
res  &  Cadavera  tantopeie  variant  j  &  qui  facile 
500.  fuperat,  nihilcercum  aut  perpecuum  hic 
Itatui  polfe . 

DE  MUSCULIS  SPECIATIM  . 

313  MUSCULI  CUTIS  CRANII   funt  q"a- ^^f}^"*'* 

frontales  y  duo  :  valde  tenues  j  fiti  fub  cute 
frontis ,  ik  ucrumque  extremum  habent 
mobile  ,  paucis  fibris  exccpcis ,  qus  ex 
inferiori  margine  oflls  fiontisproveniunt . 
Extenduntur  utrinque  fub  fupercihisab 
orbiculari  palpebrarum  prope  canthuni 
oculi  majorem  ,  ultia  dimidium  orbitae 
verfus  cantiuim  minorcm  ,  &aftendunc 
paululum  -blique  extrorfim  ,  fuper  os 
frontis ;  c.einde  tendines  fuos  fuper  cra- 
nii  partem  fuperiorem  expandunt  ,  & 
cum  aponcvrcfi  occipitalium ,  qui  lixi  , 
conjungi  videntur  :  fic  iis  cutiscrarii, 
prxfeitim  frontisj  moveri ,  &  fimul  fu- 
percilia  attolli  polTunt .  Horum    anta,;o- 

nifiae 


%^i  Vt  Mufcults  fpechttta': 

Inidaefuntorbiculares  palpebranim)  qui- 
bus  innafcuntur  . 
l^OccipitaUs  ,  duo  ,  plerumquc  etiam  valde- 
tenues :  orinntur  ucrincue  ex  olTe  occipi- 
tis ,  ubi  ofTibus  tempoialibus  adhacret  : 
afbenduDtfuiTum  ,  fupra  olfa  bregmatis  > 
aponevrofin    cum    frontalibus  (  quorum 
quafi  pun(5tum  fixum  funt  )  adunant,  cra- 
nium  veluci  gaUa  tegunt  j  eorumque  a- 
^ioni  fuccurrunt  .  (a)  Hos  occipicalcs 
quandoque  deficere  notavit  Morgagnus  , 
&  quandoqUc  adeo  tenues  funt ,  urdif- 
ficillime  confpiciantur  ,*  quandoque  vero 
fblito  ampliores  j  &quafiinduo  divifi  ^ 
hinc  utnnque  duptices  occifitaUi  ftatuit 
Santorinus  .   \_b'] 
fuptrcU  5^4.  SLIPERCILIORUM  CorrugattiT  ,  fi>e  Pe- 
liorHm»         preffor  unus ;  oritur  utrinque  a  radice  na- 
fi  ,  &  in  utrumque  iuperciliumoblique  in- 
feritur,  qua?ad  (e  invicem  adducit,  &  ii- 
mul  deorfum    movet  j  frontales  contra  ea 
attollunt .  Vjdeturmihi  pars  quafi  fronta- 
.  Jium  ;  ^««lor/rto  vero  pars  orbicularis  (c)  . 

Wr«m.5 '  S   P ALPEBR  ARUM  ,  f  e?  J 

Orbicularit  feu  conftri«ftor  ,  unus  ;  oritur 
ex  apophyfi  fuperiori  oflis  maxillaris  , 
juxta  oculi  canthum  ma;orem  ;  fibris 
orbicularibus  utramque  palpebram  am- 

bit, 
(a)  Cowperuf  hos  et  frontales  mufculos  pro 
uno  quafi  dioaftrico  haberi  polfe  cenfet  Myo-- 
tom.  in  fol.  pag.  19.  [i]  paj».  8.  et  9. 

[c]  obfervat.anatom.pa*:  8.  et  9.  Dehoruma- 
liorumque  mufculorum  facieivarietate  legi  me- 
retur  ^aUheri  Tenerior.  mufcul. Anatome.  173 '• 
Lipfije  edita . 
W  pag.  8.  et  9. 


J)e  Mufculh  fpecUtim  falpthrdyuni ",    19% 
bit,  eafque  claudlt;  atque  eo  ipfofiiper- 
cilia  deprimit&  adducit  r^)  ,  &  palpe- 
bram  infcriorem  elevat .  (b) 
Eltvator  froprius  fnlfebrte  fuperhrts  .  Ori- 
tur  in  fundoorbitae,  &  inferitur    palpe- 
brx  fuperioris  margini   ,  prope  cartila- 
ginem  tarfi  . 
Veprejfor  pnlpehne  infertorls  j  efl  ferics  fibra- 
rum  carnearum,  modo  tenujorjmodo  cra(- 
iior,  ex    cute  genarum ,  quandoque  ex 
olTe  jugali  proveniens,  &  in  orbicularis  o- 
ram  inferioremoblique  introrium  fe  infe- 
rens ;  quibus  palpebra  inferior,  (i  rite  at- 
tendamus  ,  manifefto  dcorlum  trahitur  3 
quandooculum   aperimus. 
ji^.MUSGULIOCaLIfLintfeptem  inbeftiis,  mufculi 
fed  fex  tantum  in  homine  (c)  ,  nimirum       oculo* 
f^I^efli  3  quatuor  :  oriundicirca  foraminis  ner-  rum  • 
vi  optici  ,  in  fundo  orbitas,  ambftum  ,  in- 
feruntur  in  fcleroticam  ,  non  procul  ab  am- 
bitu  corneac  (d)  ',  ut 


Snperior  attellens  ,  five  fuperbus. 
Irt/rr/or, deprimens,five  humilis. 
£Actrr;or,abducens,f.!ndignatorius 
Inrfrior,abducensj  five  bibitorius. 


Oaquibus 

quoquc 

n  duo 


\ 
^Obii 


conjun- 

6lim  a- 

gunt  , 

motuf 

obliqui 

fiunt . 


ObU' 


,  five  rotatores  duo  :  ut 
N 

(a)  Jifor^tf^n. Adverf.II.28. 

(b)  id.m  Adverf.VI.4+. 

(c)  ab  EMy?4cfe/9optime  dellneatl  Tab.j^. 

(d)  ad  palpebras  cos  quoque  effe  extenfos  « 
pr«fertim  inferior-m  ,  lit  motui  horum  fuccur? 
ranc,  ngtatitforgii^n.AdY.VI.jS. 


I94  Ve  Mufchllt  ctulL 

^Obltquus  mafor  y  fuperier  ,  five  -trochlearis  ; 
oritui-  juxca  prxcedences ;  led  traniit  per 
lin::'jlarem  trcchleam  (  a  jFere  cartilagi- 
neam  ,  lupra  v  anthum  oculi  majorem  : 
inde  rurfus  refleditur  ,  &  fuperiori  oculi 
parti  circa  meduim  inferitur  ;  hinc  oculi 
I  pupilhm  obiique  deprJmit>  &  quodam- 
t      modu  educit . 

K^Ohli<irAt*i  mirtor  ,  five  inferlor  :  oritur  ab  an-» 

tei 'ori  &:  interiori  orbitse  parte  fcre  prope 

canalem  nafiIem;obIique  inferiorem  bul- 

bi  parcem  ambjt ,  &  exteriori  ejus    parti 

circ:^  'Tiedium  inferirur.   Hinc  octili  pu- 

piiLimoblique  furfum  movet :  aliter  ac 

vulgoputarunt.  Ambovero  /imul  agen- 

tes  i  oculum  antrorfum  ducunt ,  atqwe  lic 

rectorum  ,  (qui  retrorfum  ducunt}  anta* 

goniftsE  funt;  oculumque  fimul  quafi  in 

arquiiibrio  fufpenlum  retinent ,  ut  in  om- 

ne  pund:um  fitmobiliflimus . 

Miifculus  feptimut  brmttrum  3  in  fundo  orbita? ,  a 

circumferencia  nervi  optici  undique  oritur  , 

fclerotica?  parcem  pofteriorem  totam  ample- 

^itur,  &bulbo  oculi  protrudendo  infervire 

videtLir . 

5T7.  MUSCULI  AURIS  EXTERNi^fxpe 
tam  exioi.i  funt,uc  vix  appareant;aut  revera  fub-' 
inde  defunc:  hinc  Schelhammerus  nofter  ,  pra?fer- 
tim  ,  quid -"orum  adioraropercipitur  ,  ipfoseX 
numero  paitium  confuetarum  rejicit.  (b)  Veteres 
etiam  ob  hanc  cauiam  eos  neglexilfe  videntur,  & 
Calenut  pro  lineamentis  potius  mufculorumy  quam 

mu- 
^  r«Jde  hujus  conftitutione  ib.De  his  mufcufis  et- 
iam  le^^  meretur  ^Ninslovv  in  Hift.A.R.an.i72t 
C^)T:Aa.deAudituP.LC.I.n.7.  &  Analea. 
Anat.difp.XriL  N.3, 


jbe  Mu/culis  aurii  t  i§^ 

iiiurculis  habult  (a).Columbus  (b)  &  cLim  primis  F»llopluf 
\)  primi  ipfos  defcriprerunfjquos  tamen  non  femptr  ad- 
jfsejfimul  monent.  Pallopius  ipeciatim  tres  aliquando  fe 
eperiffe  aic;  quorum  primus,  ut  refert,  in  anteriori  parte 
:ollocatus,oritUr  a  fine  mufculi  frontis^unde  valde  tenuis 
lefcendic  vcrfus  auremj&  in  ejus  anterioretTi  &  fupcrio- 

l  etn  pirtem  inferitur.  Secundus  fupra  proceffum  mamii- 
irem,  tenui  principio  oritucj  per  tranfverfum  fertur  de- 
cendendoi&  parum  latior  fa(5li:s,veluti  fi  in  tres  digitos 
ivideretur  j  pofleriori  auriculae  implantatur.  Ttrtius^ii 
ars  illius,  qui  pUtyftna  m^odes  dicirurt  a  quo  aliofiando 
ars  ad  partem  inferiorem  auriculs  afcendit ,  e'que  in- 
xxtux.Calfcrius^d^d^c  Bidloo(e)  recenfent  quinquejDM  Fer, 
*y(f)  tantum  duo,fuperiorem  &  pofi:eriorem,  atque  hos 
jm  fuis  inquifitionibus  maximeconvenire  affeverat  Ca- 
vperus  .  (g)  Verum  yaifalvA  (h)  tres  delineat ,  &  antc- 
orem  his  additiSed  pQdt^yieulTenius  quatiior  rurfus  de- 
ribit,  affirmando  >  fe  aurem  non  defcrjpfiflfe,  antequam 
illies  eam  examinaverit,  fuafque  fif»uras  tam  accuratas 
•  rcut  nunquam  exadliores  yiixfxnt.  (i)S antorinus  vero, 
■li  yieujfenii  tra(fl:tum  haud  vidi/Te  videtur,  fere  omnes 
<rorisincufatjC\)atque  aliamru  fus  exhibet  delineatio- 
::m.Verum  e^o  hilic  au<!lorum  divcrfitatem  non  errori- 

.  i'.s,  /i  Bidlofanas  forte  excipias,  Ccd  pctius  varietati  fub- 
l^ovum  adfcribcre  malo :  nam  in  quovis  fere  cadaver^ 

N    2  ali- 

-    f«;  deufupart.L.XVI.CdT. 

(b)  dereanatomi 

(c)  obferv.  an.itom. 

(d)  Trzd:  (^Q  auditu  . 

•    (e)  AnsLtom  Tah.ii.  Hg.i: 

C?J  Tradl.de  auditu . 

fg)  inMyotom.nov.  p.29. 

(h)  de  aure  hum. 
.     (0  '^raitede  foreiite ,  in  quoCenfor.Parl/ienfis  prsK- 
t  ea  teflacur,figuras^/fwj(/Vn//  cum  archetypg  convenif^. 

iK)  obferv.  anatora* 


l^S  ^  Tk  Mufculis  Auris  l 

lliquam  varietatema  raepiffimetamen  etiam  tantii 
riorem  &rpofteriorcm  ,  varie  in  variis  confiitutu 
prehenderefoleo;  eorquej  fi  adfunt,  potilTimu 
<lend3c&  relaxandxauriculaej  profoni  diverfita 
ibrvire  exiftimo .  {a) 

ikfi*/c«//,quos  ^<i//i/t;4  trago&antitrago,  &  Sa^ 
cvi^^  Douglaffio  (b)  helici ,  conchs ,  atque  mez 
ditono  adfcribir,  meafententia  quoqueprolir 
tis  magis  mufculorum,  aut  membranis  tantum 
Jaribus,  quam  pro  veris  mufculishabendi ;  q 
ro  fatis  manife/ljE  fibrsecarnegE  cis  in  locis  de 
duntur  ,  neqre  motus  ibi  obfervatur . 
318.  MUSCULI  AURIS  INTERN.-E  ,funt  v 
lei  ,  vel  ftapedis  ,  omnes  valde  exigui . 
MALLEI,  cum  Co^pero  ^  DougUf,  &  Falfci^ 

numcramus(c] 
("fAcrerr!»/orirar  ventre  brevi  a  fuperiori  x 
meatus  auditorii^  &tendine  tenui  per^ 
membrane  rympani  partem  iuperiorem  in 
ni  cavum  ,  &  in  cranfiorem  malhi  proce 
feritur,  cujus  manubrium  foris  trahendo 
ni  membranam  laxat, 
thliqttus  five  femicircuLaris  3    fitus  cH  in  ext 

(a)  Conf.WWrfcpr;  teneriorum  mufculorum  / 
irepetita.  (b)  Myograph.p.29.  (c)  Myotom.rov.! 
3j.  er  Tab.  XXVI.  Du  Vtrnty  duosnumerat, 
nominibus  eoS  defcribit ,  fed  Vienflens  traite  de 
unicum  tantum  effe  mufculum  mallci  contendit 
fnonbgafificum^L^^tlUt  3  duplici  prlncipio ,  du 
fine  infiriidt^um  ,  p.40.  eumque  delineat,  Tab 
Yalfalva Tr.de  au'e  ,  his  mufciilis  non  folum  al 
natfibuit,  verum  etiam  aliter  defcribit  :  neqi 
bus  cumC§yx^fero  comevhiBoerhavius  in  Inflit.ri 
fert  ab  his^ex  quibu»  diflScuItatlbus  proptcr  part 
tilitatem  '•.rcadaverum  forte  etiam  in  his  variet; 
adhuc  s  nt  verum  fatear ,  extricare  fatis  aon  p 


t>e  Muf(uIlJ  auvhl  ]§f 

o^t^^^nt  du6iHt  Euffachii  :  unde  pcr  canaleal 
paulo  furfum  ec  retrorfum  proorediendo  ,  inferi-» 
tur    mallei    procedui    iongifTimo ,  tympanique 
membrana  tendere  varieque  laxare  poteft . 
I  dnternus ,  ex  parce  cartila^Jnea  ,  ubi  pars  offea  du- 
clus  HM/iFtfc/j// terminatur  j  oritur  ,  etpergit  in  ca- 
nali  ofleo  partis  fuperioris  hujus  dudtus  fere  ad  fe- 
neftram  ovalem  in  tympanum ,  ubi  tendo  ejus  ,  qua- 
ft  fuper  trochleam  3   ad  malleum    refle<ftitur  ,    eC 
parti  pofteriori  manubrii  moxfub  capituloinferiturj 
tympanumque  tendit  . 
APEDIS  j  oritur  in  canali  offis  petrofi  fere  in  fundd 
tympani  3  corpore  facis  craffo  ,  quod   mox  tendincm 
emictittenuem  ,  qui  in  caput  ftapedisjCt  os  j  orbicu- 
laredictum,  inferirur,  ftapedemque  elevat . ' 
9.  MUSCULILABROx^LlMmihifunt  quatuorde-; 

cim  (a)  : 
varioiabrorum  motui ,  animique  aflfe(flibus  fervien- 

tes . 
ConflriEior  3  unus,  orZ»/c«/jir// di(5lus  ,  ipfa  labra  C6n* 
ftituens:cujus  fibrxtamen  fspe  quafi  arciformes.(i 
AbdHBaret^ciiii  B^ifores  dici  poffunt  ,  duo  paria  . 
^Zygomaxiius ;  cujus  ori^o,os  zygomatis ;  finis  an- 
gulus  labrorum  .  Hic  quandoque  duplex  ,  quan-» 
doque    caput  habec  duplex  ,    quandcque  finem 
tantum  bifidum  ,  vicinis  variis  implexum  . 
K^Eutclnator  j  cujus  origo ,  partim  a  parte  anteriori  eC 
infima  procefruscoronoidismaxillas  inferioris  C  c  )t 
partim  ad  radices  poftremorum  dentium  molarium 
utriufque  maxilla?;  frogrejfus  ,  capite   eredto  fere 
horizontalis ;  Qtfinis,  ut  prioris .  Cibos  dentibu» 
fubmittic,  buccinatores  juvac ,  etdudlus   lalivaiis 

N     j  Sce. 

«j  SAntorinus  longe  plures  numerat,qua  de  re  vid.  p2 
fe  [6]  y.Ctfnf.Tab.I.  etS<««ior/n.  Tab.  I.  [c]negathoc 
S<ior/».  fed  non  folum  nuperrime  hoc  ita  obfervavi;  vc- 
4"  ec  Co^ptTMiiVou^lAti^antfut  mccuiTi  cgnkntiMnc ; 


X98  T)e  Mttfcuils  UhroYum  n 

Stenonianus  ejus  mediiim  perforat ' 

Elevatores   func  vel 

^comipunes  3  duo/iveunum  par ,  canlnus  di^flus 
j      qui  oritur  ex  cavea  fub  offe  jugali ,  in  oife  maxil 
I      Jari :  et  inferitur  in  angulnm  labrorum  » 
lCproprii,  duopanaj 

piabro  fuperiori  ,  inciforlus  A\ct[\%  ;  cujus  origo 
]      os  maxillarc:,  mox  fuborbira,  tranfit  proxim 

(ahm  naii  ,  cui  fibrcs  impeitic,  et  inferitur  or 
biculari  ad  dentes  incifores , 
Clabro  inferiori  j  BievatorhhYi  inferioris  Cowp^r 
oritur  infra  incifores  maxill^  inferioris  fub  gin 
givis,et  defcenditin  cutem  menti.Hic,>«c//or/tt 
inferior}  ille,  inciforius  fuperior  dici  'poflTet  T 
i^VepreJfQreSftvcSiViVils  prxcedentium  mirefepc  innex 
..   ("Trianguldres  y  diioiquorum  quilibet  oiicur  ex  part 

ilaterali  et  infima  maxillx  infeiioris  circa  me 
dium  j  unde  afcendit  obliquead  angulum  orbi 
\      cularis . 

Cj^4adiatus  i  unicus  ^  fibris  reciculatis  conftans,  o 

ritur  ex  parte  anteriori  ejufdem  maxille  lato  prir 

cipio  ,  et  definit  in  tctam  partem  inferiorem  QC 

bicularis, 

^zoMUSCVH  NASIjtria  paria  numerari  poflTunt  i  [< 

Dila- 
(a)  Santorinus  nafojIabris>aliifque  faciei  partibus,Ioi 
ge  plureSi  eofque  novos ,  a  fe  primum  defcriptos  mufc  ? 
loSiacfpeciatim  nafo  oSloparia  cribuit:eaque  omniaTa 
liia  I.delineat.Horum  vero  et  labrorum  plerofque,  fi  nt. 
omnesjquos  praeter  hosja  nobis  defcriptos  ,  indicat>  \i 
prorfus  non  obferv:^'-^  potui,vel  quandoq;  et  raro  ranti  i 
i^num  alterumve  adelTe  vidi :  vel  vix  membranulas  tt, 
^bras  mulculares  referunt.-mnfculi  enim  faciei  tantop(2 
Varianti  tcitihns  Cowpero,  Morgagnoy  Cantio  y%c  quc- 
4ianaexperientia,  ut  ,  fi  centum  fecabis  facies ,  fem]r 
aliquam  differentiam  inyeneris :  idque  in  caiifa  effe  f  ■• 
tOj  quodoptitnorum  au^n^grum  de  his  mufciilis  j(igur«r 


Ve  Mufculii  nap  .  I^^  " 

CVlUtatores  i  {  qui  &  fimul  elevant)  nriagnopere  va- 
riant ,  ut  plurimun:!  tamen  ucrir.quc  duo    lunc  , 
quamvis  faepe  valde  i:AM  tenuts ;  ^:: 
"Pjfratnidalis  y  qui  orituc  a  radice  n. '.  .  &cont  nuus 
plerumque  eft  frontaii ;  in  later.    aaii  oiuiL-lum 
lenfim  in  tenuem  membranam  ^xpanfus    defcen- 
dit  ,  &  infentur  zix  nafi ,  fibraf^^iic  fabinde  uf- 
que  in  labrum  fuperius  demitcit.  (a) 
L-W^^-^Torwj/Trive  Dilatator  ftricle  iicdidus  ,  oritur 
propc  inclforium  labri  fuperioris ,  cu;us  fo^piffime 
pars  eft,&inferitur  partim  alsE  nafi ,  parrirn  labro 
fuperiori. 
Con/Jy/^o*' crbicularis  ,  ut    in  befliis  variis  ,  in  ho-J 
minenon  adeft;  fed  exiguus  a  Cov^jpero  primuin 
dcfcripcus  (6)  ,  &  ab  Euftachio  qucque  delineatus 
(c)^  oricur  fupra  dentes  incifores  maxillx  fnperio- 
ris  ,  &  definit  in  alas    nafi.  Hunc  duplicem  effe 
.  vult  Santorinus  (d)  ,  quod  quandoque  etiam  obfer- 
vavi,  ejufqueadVioni  multum  fuccurrit    orbicula- 

N     4  ris 

Cow/^ey;  inutraque  Myotomiaceditione  ,  Eu/fachii,  che^ 
feldenii  3  Cantii ,  5rt»tor;»/ &c.valde  difcrepent  ;  quam 
vero  difcrepantiam  non  tam  errori  ,  quam  diverntati 
objedtorum  adfcribo  :  qua  fit,  ut  de  iis^a  me  non  defcri- 
ptis ,  nihil  certi  aut  perpetui  affirmari  poiTit  ,*  atque 
ab  hac  varietate  ingcntimufculorum  faciei  Morgagnux 
Adv.  II,  28.  Covvperus  facierum  quoque  varietatem 
re^ilfime  deducunt .  In  primis  vero  nonnullos  auris  , 
nafi  &  faciei  novos  mufculos  tam  teniics  &  eiigu')s 
effe  ipfe  fatetur  Santorinus,  ut  vix  nifi  in  robuftiffimis  vi- 
dcri  poffint,  fateorque,  me  plerofque,  fummolicet  f-udio 
indagatoSjUt  verosmufculos  dcprehendere  non  potuiffe, 

(a)  vid.  Dr^J!;^.  Tab. XVII.  &  Covvperi    Myotom.  in 
fol.Tab.XXV. 

(b)  in  Myotomia  in  8< 
C<)  Tab.XLI.fi£r.i. 
Wobferv.anat.p.2r, 


aoo  P^  Mufiulh  naft . 

rislabrorum.  Confer.  hic  laudata  W^/^fefr/ tene- 
rior.murculor,Anatome . 
J2I.   MUSCULI  J^AXILL^  INFERIORIS  ,  funt 
fex  paria . 
DeprelTorum  1  duoparia,  ut 

(^VUtyfmA  mjfoides :  quod  oritur  circa  claviculam; 
a  mufculo  peftorali  ac  deltoide  3  imo  ctiam  > 
ut  CaUnus  &  Covvperus  notarunt  >  a  vertebris 
colli;  &  inferitur  maxilla:  inferiori  ;  ita  ta- 
men  3  ut  fibras  plerumgue  ad  labra  &  gensts  , 
imo  ad  aures  fatpius  emittat ,  bc  fic  horum  mo- 
tui  fuccurrat . 
^Biventer  five  Digafiricus ;  origo ,  incifura  fub 
proceffu  maftoideo ;  tendo  vero  facpc  tranfit 
mufculumflylo-hyoideum  j  &annulummem- 
branaceum,  nifi  hyoidi  jundum  ,  tanquam 
trochleam  ,  atque  infei^itur  internacfynchon- 
drofi  menti ;  hujus  vero  trochleae  btneficio  mi- 
rabili  artificio  os  aperitur  .  (a) 
Elevatorum  quatuor  paria  ; 

"Crotxphitesifive  Temporali s^ovigOjtotz  regio  tem* 
porum;  ac  fpeciatim  os  frontis,  fincipitis,  tem- 
porum  &  fpenoides;  tranfit  fub  jugo^  &  inferi- 
tur  proceffui  acuto  maxillx  . 
Ma/Seter:  origo,  pars  inferior  &  interior  jugi,finis 
anguli  maxilla5.fuperficies  externa.Super  hunc 
mufculum  tranfit  dudlus  Stenonianus . 
Vterygoides  internus  ,  origo  ,  cavitas  procefTus 
pterygoidei  :  finis ,  fupcrficies.  interior  &  iB» 
1      ferior  angulimaxilla?. 
^Pterygoides  externus  ;  origo,  lamina  exterior  di6li 
procefTus  &  pars  viciaa o(fi s fphenoidis;  finis, 
mox  fupra  prioris  infertionem  .  (b) 

522.  OS- 

jftf)  vid.Difsert.noftra  de  Mafticatione.f^}a  pterygoi- 
deis  et  mafTeteribus  mufculis  maxiila  etiam  ad  latera  > 


I 


Vt  Mufcults  offts  hyoldis  &  l!ngu£  •         20 1 
322  OSSIS  HYOIDIS  quincjue  funt  mufculorumpa- 
ria, 
(^Mylo-hyoldts  i  orituramplo,  fed  tenui  principioa 
bafi  maxiliaeinferioris  ,  finisbalisonis  hyoidis. 
Coraco  hyoidts  :  oritur  juxta  proceffum   coracoide- 
um  ,  e  cofta  fuperiori  fcapulse  (<}  5  atque  inferi- 
tur  bafi  &  cornu  ©(fis  hyoidis  . 
Genio-hyoldes  :  oritur  in  medio  menti  j  fu pra  mylo- 
hyoideum  ,  juxta  fynchondrofin  maxillx  ;  iinisj 
in  bafi  hyoidis . 
Sterno-hyoides :  oritur  modo  a  fterno  &  clavicula  , 
modo  a  folo  fterno  5  modo    a  foJa  clavicula  (b)  r 
&  inferitur  bafi  hyoidis :  eflque  praecedentis  an- 
tagonilla .  1 

Stylo-hyoides  :  origo  proceflus  ftyloides ;  finis  ,  colr- 
nu  S^  bafis:perforaturqiie  fsepe  a  digaftrico  maxillae. 
Horum  ufus ,  ex  fitiis  confideratione  ,  facile  patent . 
Conf.  figurae  Cowperi  Tab.  XXVII. 
32;  MUSCULI  LINGUit  quatuor  funt  paria  (c)i 
quorum 

i.Genio-gloJlfusiOYinlt  fupra  genio-hyoideum  a  men- 
to  ,  in^reditur  medium  Jinguap,  eamque  movet 
antrorfum . 
2.  Stylo-gloffus  i  a  procefTus  flyloidei  apice  provc- 
niens  ,  defcendit  obiique  in  radicem  &  latus 
linguar,  eamque  ad  latera  &  recrorfum  ,  ac 
furi^um  movet . 

5.  Certt'- 
itemcjue  antrorfum  &  retrorfum  movetur  j  cifque  flridor 
dentium  excitatur ;  qui  motus  in  manducando  vaJde  uti« 
lesfunt.  Conf.  Cex;vfrr-Myot.  nov.Tab.  31. 

(4}  Coi;x;frr.  Myotom.  &  Morgagn.  Adveif.  I.  Tab, 
I.T. 

(b)  Covvferui  e  fola  clavicula  eiim  oriri  contendit  ; 
SAi^torinus  vero  c  folo  f^erno.  Ego  tripJicem  jJIam  diver- 
licatem  vidi .  (c)  optima  eorum  deJincatio  ap;  Cgvvftr» 
Myocom.  Ngva  Tab.  XXVllI.fis.x. 


t 


;8^  Pf  MnfcHlis  offis  hyoidis  &  Hngute , 

Ci-  Cefato-glojfus  ',  oritur  a  cornu  oflis  hyoidis ,  & 
i^     inferirur  radici  Jingua?. 

^4.  Bitfio-ghjfus  f  a  bali  oflfis  hyoidis ,  per  medium 
Jinguse  verfus  apicem  excurrjt,  &una  cum  prae- 
cedentilinguam  retrahit  ac  breviorem  facit-^ 
Mylo-gloffus  quorundam  ,  eft  pars  Mylo  hyoidei;Tiinc 
non  opus  eft  pecuharem  inde  formare  mufculum  . 
Sgepius,  ut obfervavi:,  quoque  nonlinguae,  fed 
tantum  mufculogenio-hyoideo  inferebatur. 
124  LARYNGIS  Mufculij  feptem  vulgo  numerantiir 
paria,  ab0rigine&  fine  nomina  recipiencia  >  qui 
omnes  glottidis  &  vocis  variationi  maxime  infer- 
viunt .  (a) 

"Communia  ^  II,  extra  laryngem  ortum  habentia  , 
Sterm^thyroides ,  deorlumtrahit  laryngcm  3  & 

glottidem  fimul  dilatat .  {b) 
Hyo-thyroides ,  elevat  laryngem  ,  &  glottidem 
arctat .  (c) 
t,Propria ,  V.  in  larynge  originem  &  finsm  habentia;. 
CCrlco-thyroides ,  &  dilatare  &  conftringere  vide- 
J     tur,  (d) 

lCrico-aryt^noides  foflic^m  ,1  gio„idem  dilatant. 

\CricO'arytA'.noidei  lAttrAlt  i   J^ 

^Thyro-iLrytienoidesi  una  cum  fequenti  conftringit. 

^Ary-aryt(snoides  ;    oriturfa?pe  ab  una  arytaenoi- 

,,  ^  .  de  cartiJagine,&  inferitur  in  alteram  ;  fe  invi- 

cem  interfecant  &  glottidem  ftringunt  (e)  :  fge- 

pe  unicus  tantum  eft  mufculus  (/)  ;  faepe  alio  mo'- 

do  fe  habet.  (g) 

EPI- 

(a)  Santorinus  plures  adhuc  defcribit  Cap.VI.&  Tab^ 
.  fig,  I.&  2,  delineat  j  eos  vero  non  nifi  in  aptis  ob- 
lervari  fcribit  cadaveribus .  Scd  hos  invenire  non  potui. 
(b)  Cof  ^ef**.  Myot.nov.p.4^.  (c)  Sansorin.p.io^. 
(d)  ib;d  102.  (e)  viddelineati  in  iJforgtf^w.Adverf»^» 
Tab.II.fig.i.  k..  (f)  ibid.p.38.  &Cot;v/>er.p.  4^. 
(g)  MQrgagn,ibici'^Sanmin.pAQ^.    .  .      . 


Ve  laryngh  &  epigloitUis  mufculit ;  20^ 

EPIGLOTTIDI  hiicnique  tantum  in  brutis  concede- 

bantur  mukuli  (c.) .  iicet  a  J«ic-  Sylvio  duo  attoUentes 

totidem.vtie  deprimeiUc^s  indicaii  erant  {h).  jam  vero 

ab  aliqu^  cempore  homini  reflituuntur  3  &  primum  , 

quantum  memini ,  a  I.  G.  i*auU  (cj  ,  qui  eos  fe  vidif- 

fe  teftatLT  ,  rurfus  deicribuntur . 

^attollfntes  3  duo  :  fatislon^ij  a  bafi  offis  hyoidis  ad 

\     poPicam  epiJouidis  radicem  protenfi  ^,  quos  fcjo- 

j     epiglotttis  vccac . 

^deprimentei  ,  duo  »  minores  j  ab  arytaenoidearum  car- 
tilaginum  apicibus  oblique  &  ancerius  ad  epiglotti- 
dis  latera  delati  ,  aryei^i'^U:tei  Aictndi .  {d) 
525  PHAPvYNGIS  mufculi  (Oeum  vel 
"Dilacant  3  quori.m  fcx  numeiamus  paria  :  ut 
.  StyLofh^ryftgaum  ,  quo.i  a  principio  procelTus  fty- 
\     loidis  oritur  ,  iU  in  t- jus  thyroidifque  latus  u- 
^     trinquc  infj.iiur .  (Hoe  &  fequenspar  etiani 
^^     attoilurt . ) 
.   (J)  vid.Fabric.ab  ^quap.^z  Cafferius  de  vocis  organ. 

(b)  in  Ifai.anac.cap.Vir-de  mjfc.  (c)\n  Praef.ad  /:/orn, 
cpufc.ft^)  Liitrius  \n  \\\i\.  Ac3d.Rei^,A.i7l8.  epiglotti- 
di  tres  mulculos  adfcribit ,  di:os  deprimcntes ,  &  unum 
attollenuci-i  i  fed  eos  non  defcribic  .  Santorinus  vero  non 
iblum  unum  attoilcntem  ,  (cujus  haud  leve  veftigium 
nuper  quoque  obfervavi,^-  Tab.VIlI  fig  j^.k.adumbra- 
\i)  verum  quatuo:  quoque  depreflores,  ut  duos  ary-epi^ 
glottidxos  &  duos  ihyio-epiglottid<eos  tnajores;  duolq;i/jyr» 
efiq^Uitidaos  minures  ^  pro  m^-uja,  ut  exiilimat,  epiglotti- 
dis  parte  incimanda  ,  ucfcr  b:t  :  qui  vero  ,  ut  ipie  aifir- 
mac,  tam  tcnuesl."r,t ,  prsefcrtim  ulrimi ,  ut  vix  ,  nifi  in 
robufiiilimis  cadavcfibus ,  videri  queant  :  &  propterca 
etiam  ecrum  loco  hucufque  nil,nifi  membranulas,obfer- 
vare  potui ;  eos  tamen  .nccrea  pro  ulteriori  inquifitione 
hic  indicjre  volui.  Conf  ejus  Cap.ejus  Cap.  VI, &  figurx 
antea  cirata' ,  itcmque  o^^jiX  Mvigagnius  de  his  habet  Ad- 
verf.l.  N.28.  (;)  vid.iiiguras  in  Cantii  Tab.j.^C  Qowptr: 
Myotgm.  ngya  Tab.zS.et  29, 


Jlb4  ^'  Mufculis  fhatyngls  ; 

Cephalo^pharyngieum  y  prodic  ab  apophyfi  atlte- 
rioriofTis  occipitis ,  &  definit  inpartem  illius 
pofteriorem  .  (a) 
'Pterygo  pharyngiCHm,z  procefiTibus  ptery^;oideis.(y 
S alpingo-phatyngttum  ,  tuba  EHftachii  .  (c) 
Myh-fharyngaum,  a  maxilla  inferiori^  pone  ulti- 
mum  dentem  molarem  j  tonfillas  maxime  com- 
pledlcns .  (d) 
\GioJfo'pharyngteum,  alinguaj  qui  omnes  inpar- 
tem  pofteriorem  ,  ubilinea  tendinea  fspecon- 
fpicitur,  (c)  terminantur. 
jConfiringunt  ,  unum  ,  afophdgut  ,  fi\e  fphinfier guiit  y 
vulgo  di6lum:quod  utrinque  oritur  ab  offe  hyoi- 
de  ,  cartilagine  thyroidea  &  cricoidea  laryngis  , 
atque  gulae  partempofteriorem  ambit.  Ob  multi- 
plicem  verohanc  originem  illud  in  tria  pariadi- 
vidit  Falfalva  (f)  ',  Douglas  vero,  Cantius^tt  San- 
torinus  (g)  adhuc  in  plura  i  quibus  ab  originc 
&  fine  nomina  imponunt  j  ni  fJyphatyngaum  , 
Tbyro-pharyngaum  ,  Cric^-phar^ngeeum  &C.Quo- 
niam  verofibras  earum  incime  utplurimum  con- 
nexxfunt,  utfine  difficultate  dividi  nequeant » 
&  rarotales  divifioncs  ,  quales  yalfalva  pingit  > 
qu2  eas  diftinguerent ,  clare  perfpiciuntur  ,  en- 

tia 

(a)  ibid  et  Vouglas  Myo^raph.^r.  Hoc  par  «'^(ygos  ap- 
pellat  5rf»<or#».p.i2i.Negathancoriginem  Faljalvals^" 
rum  hi  omnes,&  ego  eam  obfervavimus  . 

(b)  ikfoy^<«^«.A(iv.I.p.4.  II.  p.4j.&  modo  citati . 

(c)  Douglas  yp. /^2,  Cant.p.1 2.ei  Sant»rin.  p.  122. 

(d)  VougUs  et  Cant.  ibid.  Santorinut  putat,  pratcedens 
&  hoc  a  nullo  nunquam  indicatum  elfe  i  delineatum  ta- 
men  etiam  reperiturin  Cowpeti  figuris  Iaudatis.(f)Hanc 
Jineam  negit  Santorinus  p.i28.verum  Morgaguus  Adv.U 
44.  ^Cant»  p.i2.  eam  modoadefl^e,  modoabelfe  re<^e 
obfervant;  ipfeque  pharyngem  aflervo  ,  in  quo  adeft  . 

(f)  d^aurehum.  [^]  lo.cis  cit. 


T>e  Mufculis  fh^ryngit',  abf 

tia  praetcr  neceflitatem  ,  utetiam  Covvperus  hic 
fentit  (a)  i  multiplicarc  nolui  ,  led  has  partes 
fub  unius  fphinflerit  five  cefofhag^i  nomine  com- 
prehendere  malui . 

yaginaUi  %ii\xCovvferi  (b)  jam  nomine  tunicae  muf- 

culofxGefophagi  (§.2^0.;  defcriptus  eft  . 
$16  MJJSCULIUVJE  five  UVUL^  ,  (quae  cum  ve- 

Jo  palatino  pars  eft  pharyngis )  fex  funt  paria  &  unum 

(ine  pari  . 

1.  GloJJo-fiaphilinhm  (c)  fi\C gloJfo-faUtinum  y  oritur  U- 
trinquee  radice  Jinouae ,  afcendit  verfus  palatum  & 
definit  in  velum  . 

2.  Vharyngo-ftafhiiinum  ,  utrinque  e  lateribus  pharyngis 
provenit  ,  &  finitur  in  eodem  palati  veJo  .  (d) 

3.  Thyro  jiaphiUnum  emcrgit  ex  latcrali  parte  cartllagi- 
nis  thyroidis ,  afcendendo  verfus  uvam  latius  fitj&  la- 
teri  veli  palatini ,  arcus  in  modum  ^  infentur  . 

4  Spheno JiaphUinum  y\i\gO  Covvpero  ^  Crf»fio,  aliifquC  , 
itd  rt£t'n\%Salpingo-fiaf>hiHnum  (c) '.  quia  ultimis  in- 
quiiitionibus  inveni  ,  illud  non  aut  vix  ab  offe  fphe- 
noide  ,  fed  potiflnnum  a  tubx  parte  pofteriori  ,  & 
quidem  partim  ex  parte  ejus  membranacea  ,  partim 
cxolfeaoriri  (f)  3  oblique  inde  ad  tivam  defcendit  j 
ejufque  parti  pofteriori  iQferitur ,  hinc  eam  ^  fi  ambo 
agunt ,  retrahunt . 

5  Tterygo-fiaphilinuM  (g)  f  oritur  a  parte  fi:prema  pro- 
ceffus  ptery<;oidci&  anteriori  rubxj  huic  vicina  :  de- 
fcendit  inter  utramque  illius  lamcllam   :,  ttndinem- 

.  que  fuper  apophyfi  tenui  lamellx  interioris  ,  quafi 
pertrochleam  ,  ad  anteriorem  membranx  palatinx, 
cui    infentur  (  h  ),    paitem    refledlit  ',     uude    ab 

hoc 
(a)  l.  c.  p.  i4r  (b)  Tab.  28.  29. 
(0  rwp/v.  deaureCap.II.  (a)ibid.  (e)  eum  yalfal- 
t;<e  ibid.  (f)  fortc  tamen  hoc  principium  ,  ut  in  multis 
aliis ,  quandcque  variat .  [^]  vid.  Co-^-ufcr.  Tab-zSfigf 

4.  &  Tab.neftf a  .  VIII.  fig.58.  (h)  ibid. 


3:0^  t)e  Mitfcnlh  utuU  i 

hocparl  cJeotfam  &  sntrorfum  movetiii' .  A  Falfalv&. 
mu^QulLKsnovHs  tuba  f  quamvis  diu  jam  fuerlt  cogni- 
tus  )  vocatur  >  qui  tubam  ad  eo  dilatari  exiftimat  .  {a) 
VJd.  plua  de  hoc  inFra  in  explicatione  figurxjS. 
H  Taiato-fia.-^hdfnum  y  oricur  utrinque  ad  jun(fluram  of- 
iium  paldti  ,  principio  iatiori  3  &  conjun(flUm  Curh  fo- 
cio  (eniim  fit  anguftiUs,  ac  triangijlum.repraefentat  j 
qui  dciCendondo  uvx:  parti  fuperiori  inferitur  :  eam- 
qiie  furfani  &  anforfum  trahere  videcur  .  (b) 
f,  ^^ygos  MoTgagni  (c)  a  tergo  paris  prscedentis  colto-* 
Catus  I  oriii  v  K.etur  tendi<1eus  ex  junclura  oflfium  pa- 
lati  j  &'carneu,  ^  fed  tenuis  &  teres ,  pet  tnedium 
uvuldj  extendic!:r  (d)  >  quod  cum  glandulis  &  metn- 
brana  orJs  ipfani  ?jvul,im  cohflituit.  (e) 
527.CAPITIS  mufciiJi  >  funt  decem  parii  i 
pFIexorum  ,  tria  paria  ,  utrinque  unus  >  (f) 

^Aid.Roideus  j  oritur  a  fterno  atqUe  clavicula  i  Bt 
finitur  in  proceffus  maftoidei  facie  externai 
P.f^jfj  major  anthus  1  oritur  ab  5.  inferiorulii 
colli  vertebrarum  apoph.yfibus  tranfverfis  , 
&  inferituroffi  occipitis  j  ante  ejus  procef^ 
funi  coiidyloideum  . 
^efius  mlnor  anticusi  f.  annHtnsCovvperi  Ig]^ 


1 

i 

1 
I 


(a)  Cant.  Tab.  j.  fig.  i-  &Tab*  nofira.  VIII  fig.jg. 
(b)  Tr.de  aure  (c)  huyas^  thyro/iaphilini  inventioneni 
Vouglas  Myogr.  pag.xxxv.fibi  adfcribit :  cum  tafnen  jaiTi 
^ntea  publlcati  erant  a  Mcrgagn.  Adv.  J.  n.  8;nomIna  ta- 
men  Vouglafias  primus  ipfis  impofuit .  (d)  iWd.  (e)  Cant^ 
1.  c.&Tab.noflr.  VIII.  fig.^8.  ro  Conf.de  his  &:  pha- 
ryngis  Sd«/oy/n/Cap.VIL  &Nota(^72*) 

(g)  Flexionem  capitis  mulrum  juvat  ,  imo  faepe  fofunl 
efficit  pondus  capitis ,  hujufque  finfTniaris  cum  prlmi 
Vertebra  articulatio  ,  quando  ere(fli  fumus  ,  mufculis  fe= 
rc  qaiefcentibus .  MVinsiovv  Hifl.  A-R.  1720.- 


Ve  Mufcults  eapith  .  207 

origo  ,  facies  anterior  prima?  vertebrs  f.  at- 
lantis  ,  -latet  fub  praecedenti  3  &  mox  poft  eum 
inferitur  ofli  occipitis  . 
Extenforum  ,  prxter  communes    colli  3    quinque 
paria  , 
fSfUtiius;  oritur  a  vertebris  tribiis  inferioribus 
I      coili  j  &  quinque    fuperioribus  dorfi  apo- 
phyfibus  inprimis  fpinofis  ,  inferiturque  fu- 
pra  procefTum  maftoideum  . 
CompUxus  ;  origo  ,  apophyfes  tranfverfse  triuttt 
vertebrarum  fuperiorum  dorfl ,  &  6.  inferio- 
rum  colli  ;  priori  fubjedus :,  inferitur  olTi  oc* 
cipitis  juxta  praecedentem  . 
1{tBus  major  foFiicus  ',  origo  ,  apophyfis  fpino- 

fa  epiftrophapi  ;  finis  j  os  occipltis  . 
B^eSius  tninor  fofticus  j  otjgo  pars  pofterior  at- 
lantis  :  finis ,  fub  proecedenti  . 
l^Obli^uus  minor  ',  origo  >  apophyfis  tranfverfa 
atlantis  ;  finis ,  fupra  re^um  majorem  . 
Rotatorum  ,    Obliquus    tnajor  ;  origo  ,    apophyfis 
fpinofa  epiftrophaji  ;    five    vertebrae  fecunda!  ; 
oblique  afcendens    inferitur  apophyfi  ^anfverfae 
I     atlantis  .  ( <t} 
^Ad  iatus  fleftentium  3  J^e^us  latiralis  (b)  ;  origo  , 
facies  fuperior  apophyfjs  tranfverfae  atlantis ;  af- 
cendit  recSta  ,  corpore  brevi  ,  fed  craffo  ,  &  in- 
feritur  partim  ofli    occipitis  ,    partim    offi    tem- 
porum  >  juxta  incifuram  proceffus  mafloidei  - 
32g  COLLI  mufculorum  funr 
CFIexorum  ,  duoparia;  ut 

<      rScalenus  ',  qui  oritur  a  prima  >  fecunda  3  & 
C      L    quandoque  tertiacofla  ,  &  inferitur  in  apo- 

phyfes 
{a)  Covvftr.  Myotom.  fig.III.  Iit.T.&  Myot  nov.Tab. 
24..  {b]  Hic  m.ufcuiusproprienon  ef!  mufcuhis  capitisj 
quia  caput  non  attingic,  fed  mufculus  atlantis  :  oritur 
enmi  ex  fecunda ,  &  inferitur  primx  vertebra? . 


« 


i  d  &  T>t  MnfcH  Ih  tilH .' 

phyfes  cranrvcrfas    vertebrarum    colli   .   A' 
fMlUpio ,  alii(qiie>  ad  thoracis  quoquc  ele- 
vatores   refertur  ,  nec   fme    rationc  i  nam 
utrique    ufui    infervire    poteft  .     Angli  ex 
hoc  trcs  fcalenos  conficiunt  ,   fub   nomine 
Sealeni  primi  y  fecundi  y  et  tertii  j  quia  fxpc 
in  tres  partes  dividi  poteft .  ^ 
i^Longus  5  oritur  a  CQrpore  fuperiorum  quinque 
vertebrarum  dorfi  ,  &  infericur  omnibus  ver-- 
tebris  colli  . 
Extenforum  ,  duo  quoque    paria  vulgo   nume- 
rantur , 

J^      ^Tranfyerfale    et  Spinale  didium  (a)  ,  quae  ve- 
*       ■      ro  immerito   ab    extenfore    communi  dorli 
&  lumborum  ,  Longiffimo  dorfi  diclo  ,  cu jus  re- 
vera  pars  funt ,  diftinguuntur  ;  de  quo  vcro 
mox  infra  .  His  autem  addit  Covvperus  (b) 
X^lnterfpinalet  coUi  ,    inter    apophyfes  Ipinofas 
fiti ,  paria  quinque  ;  qui  oriunrur  a  parte 
fuperiori    apophyfis    fpinofas     vertebrarum 
quinque  inferioium  colli  ,  et  quodlibet  in« 
feritur     in    inferiorem    partem    apophyfis 
fpinofae  vertebraj  vicinx  fuperioris. 
;^Ad  htus  flet^entium. 

^lntertranfverfalet  ,    qui  inter  apophyfeS  trans- 

\     verfas  /iti  ,  oriuntur  exinferiori,  et  inferun- 

"j     tur  vicinas  fuperiori  vertebrae .  Ci) 

^lntervertebrales  Douglajii  (d)  ,  valde  exigui ,   ec 

incerti  numeri ,  oriuntur  ex  corporis  vertebra? 

parte  laterali ,  et  oblique  afcendunt  ad  partem 

pofteriorem  vicinae  fuperioris^ 

329  SCA- 

(a)  Covvper.  Myot.fi^.yilL  T.et  k.  [&]  ibid.  LL.  et 
Myot.novaTab.44.  [c*]  Tranfadl-.Anglic.voI.zi.p.iji, 
ct Covvper*  MyotomJT Ab,^^'  ld2  Myograph.  p.8j. 


Ve  Mufculls  fcapul£,  209 

329.SCAPULi^miifculi  ,  nobis  fiint  quinque  paria  . 
(^Elevator  3   {i}fQ  raufculus  patientne  :   ontur   ab   apo- 
I      pliyfibus  tranfver/is  1.2.  j.&  :  ^  vertebras  cclli  3  & 
I      linitur  in  angul  j  fuperiori  fcapulae . 

(TrapeT^^ius ,  five  eitcalUris :  origo  ,  os  occipitis  j  a- 
pophyfes  fpinofje  colli,&  7'Vel  S.dorfi  (a)  ;  finis , 
fpinafcapuiac ,  acromion  &  clavicula  .  Ob  di- 
verium  verofibrarum  curfum  ,  pro  diverfa  ea- 
ruma(^ione,  fcapulam  actollere  ,  deprimere  &: 
retrorfum  movere  poteft  .  (b) 
Bj}Qmboides  :  origo  j  apophyles  fpinofae  inferiores 
5.C0II1J  &fuperiores  j.dorfi  ,  fub  mufculo  pre- 
cederitii  fub  quo  deinde  oblique  per<^it  ,  &  in- 
fericur  toci  bafi  fcapulas :  quam  retrorfum  &  fur- 
fum  movet. 
SerratHs  y  fivc  dentatus  ntinor  artticHs  five  fifiora- 
lis  tninor  :  oritur  fub  pe(ftoraIi  majorCjprincipiis 
dencacis  ,  a  2.;.&  4«  cofta  vera  ;  afcendit  fub  eo- 
demoblique  verfus  fcapulam  ,  3c  infericur  pro- 
ceffui  coracoideo  fcapula: . 
'LSerratttSy  five  dentatm  major  anticusj  oritur  quoque 
dentatis  principiisjab  inferioribus  fex  coih's  ve- 
ris,&  una  vel  quatidoq;  duabus  luperioribus  fpu- 
riis  ff^joblique  afcendit,  ac  dcfinic  in  bafi  fcapu- 
Ix  .  Hi  duo  fcapulam  movent  antrorfum  &  deor- 
fum  ;  &  quia  a  mulcis  ad  elevacores  quoque  co- 

O  fla- 

(tf)  D(3«e/4j  originem    ad  vertebiam  ufque  decimam 
exfend^.it ,  Myo^/aph.p  ^^. 

(b)  cfcc/V/(ifw.negatdiverfas  has  a(5liones ,  nullumque 
muiculum  in  una  parte.quiefcentereliquajai^ere  poffe  , 
concenditjeumque  tantum  fcap'ilisrecrahendis,five  adfe 
invicem  adducendis,  infervire  judicat;  contra  Winslous 
eum  potifllmum  fcapulam  elevare  cenfet  ,  Hift.  Acad. 
Reg.  A.l7To.iibi  S)C  ferratum  majorem  curatius  exponit . 
(0  Principia  dentata  inferiora  duo  veltria  cummu- 
iculis  obliqiiis  extcrnis  abdominis  coeunt . 


Sia  ^^  Mufculh  fcapula  . 

/hrum  referiintur  ,  hiprincipium  vocantjquod  floiS 
jftnem  .  [<2]  Hunc  vero  ulum  praeftare  pofTuncquan- 
do  fcapula  ab    elevatore  ,  trapezio  &  rhomboide 
mufcuJo  firmatur ,  &immobilis  retinetur  * 
^^o.RESPlRATIONISmufculi,  thoracem  ve(  ^//4- 
r  tant  ,   vel confirtKgunt  , 
^Dilatatores ,  conjun^ftim  agunt,  funtque 
Diaphragma  j  de  quojam  adlum  §^257. 
Iniercofiales  ,  quridraginta  quatuor  ,  in   quovis  in- 
terftirio  coftarum  duplex  ,  externus  er  internusl 
quorum  origo  eft  margo  inferior  coftse  fuperioris  > 
linis  vero  ,  margo  fnperior  coftse  fequentis.  Vu 
bras  externorum  j  antrorfum  |  internorum,  obli- 
que  retrorfum    cxcurruncj  coftafque   elcvantr  ^ 
Conf.Not.  75-*) 
Levator  cofiarum  Sccnonis  ,  Supercofiales  Ferheyeno  , 

fBreves  ,  utrinque  duodecim  ;  origo  ,  procemis 
1      tranfver/i  vertebrarum  undecim  dorlijCt  unius, 
inferioris  fcilicet  ^  coJli  :  inferuntur  oblique  in 
partem  pofteriorem  coflarum  • 
L.Longi  y  tres  vel  quatuor;  origo ,  eadem  y  a  ver- 
tebra  7«^.?.  &  Jo.  finis  in  cofta  9.10. 11. &  12.  [  c  ] 
Suhctavius  ;  oritur  ab  infcriori  parte  clavicula:  % 
juxta  acromion  y  et  finitur  in    coflas    fuperioris 
parte  anteriori  ec  flerno»   ^^ 
Serratus  pojiicus  fuperior  ;  oritur  tenui  3  at  laro  ten-' 
dine  ,  a  vertebris  duabus  inferiorjbus  colli  ,  et 
duabusfuperioribus  dor/i  ;  finitur  in  cofta  ;  2.j. 
et  4.  [  ti  ] 

SirrA" 

[4]  Vou^las  Myoi^raphia  p.^^.et  7^» 
[^]  Anatom.Tab.XXXV.fig.i.ee.ff.Hos  mufculos  jam' 
CafSerQ,eKStenoni  notos  fuifTe  ollendic  Morgag.Adv>ll.^6 
[c]   Frrheyen.  ibid.fi^^.  I  .ff. 

[ci]  li)rte-/>'c»»M/ct»/«r  etiam  collum  extendir>  mufcu« 
Iifque  coUi  ec  dorfi  loco  ligamenti  ii/fervic . 


De  MufcuLls  refpirationh  .'  £if 

Serratus  mapr  anticus,  (pag.^o^  )  a  pleiifque  etiaiH 
hucrefeitur  :  fed  quia  fcapula  coftis  mobilior  '> 
me  judice  redius  ad  fcapuiam  pertinet .  Interea 
tamen  j  elevando  coftas  ,  prgEfertim  in  dilticili 
refpiratione ,  euniquoque  infervire  poffe  ^  non 
negamus . 

CS*ca/fri «/ colli  i  de  quojairi  fupra  j  pi75. 
^Conftridores  i  five  depreflores ,  prJEter  niufculos  ab- 
dominis,  huic  fcopo  infervientes ,  funt 

f^Serratut  poflicus  mfrrior;  oritur  latotendine  a  ver- 
tebris  tribus  inferioribus  dorii  3  et  duibus  fupe- 
rioribuslurnborum  ;  finitur  in  coftis  quatuor  m- 
ferioribus  fpuriis  :  ambitq-ae  extenfor^s  dor/I  i 
ut  vagina  3  ne  libra?  earum  in  magnis  motibus  a 
fe  invicem  facile  recedant  . 
Triangularis  fierni :  oritur  ab  inferiore  et  ihteriori 
fterni  parte  ,  et  inferitur  utrinque  in  cartilagines 
coftx  4.5.6^.et  7.vera:.  Ferheyenas  hunc  in  plures 
dividit ,  eofque  Sfcr»oco/?^/fj  appcllat  .  la']  A 
quibufdam  immerito  Hegatur;  quia  plerumque 
facile  repcritur . 
Intracofiales  Ferheyeni  yiplQUXdi  A^lXZ^di  confpicui  i 
6.7'  8.  vel  9.  utrinque  ;  oriunrur  haud  procul  a 
capitulis  cofhrum  ,  afcendunt  oblique  ,  ac  defi^ 

Inunt  in  cofta  fuperiori,  nunc  proxJma  ^  nunc  al- 
tera  .  [6]  Hos  mufculos  ub  Eufiachio  ;am  delinea- 
J      tosfuifte^  Morgagnius  indic^LZ  .  [f] 
^^Extenfor  lumborum  &  dorfi  communisy  §.J  j  T.  quoqiie: 
coricurrit  ad  coftas  deprimendas :  quia  ab  offe  fa- 
crooriginem  trahit,  et  multiplici  tendine  pofte- 
tiori!  coftarum  parti  inferitur.  (d)  Morgagnius  etiam 
tendines  hujus    mufculi  indicat  ,   quibus  munu$ 
coftas  elevandi  adfcribit .  [e] 
.      .  O     2  3JT. 

W  l.c.fig.2.a  b  c  d  e  .  [t]ibid.fij:.j.  dd.ee.  [c]  Ad- 
Verf.  Anat.ll.p.jf^.vidf  Af^n^«f*Theatr.  anat.Tab.  Eu* 
ftach,XVI.fi^,2.1^4/]  hrheyen,^g^hh.le^  Adv.II.p.jS^/ 


212  Ve  Mufculis  doy/i  &  lumhorum  , 

1^1.  DORSI  &  LUMBORUM  mufcuJi  maximam  par- 
temfunt  communes  ;  liquevel 
^Extenfores ,  quorum  vulgo  tres  utrinque  numeran- 
tur ;  ut 
fTSacroluinbaris  :  cuiusori^Oj  os  facrum  &  fpina 
pofterior  iIei,'linisjincofi2rum  parte  pofteriore. 
tongifjimus  dorft  i  origo  ,  ibidem  ;  finis ,  partim 
in  omnibus  vertebris  fpina?  dorfi,  &  nominatim 
in  apophyfibusearum    tranfverfis  ;  partim  in 

CoftjS  .    [rt] 

^Seniifpinofus;ovigo,  os  facrum  &lumborum  vcrte- 
brsejfinis,  in  fuj)erioribus  vertebnsthoracis,  a- 
pophyfibus  prseiertim  fpinofis.  Sed  quia  hi  tres 
ita  inrer  fe  cohscrentjUt  fine  laceratione  toti  fe- 
parati  aur  dividi  raro  vel  nunquam  poffint,  at- 
que  in  eandem  a(flionem  confpirant  ,  re^tius 
pro  nno  Extenfore  commntii  iumhorum  ,   dorji   & 
ce//?  habentur  .  [b"]  Si  in  uno  lacere  rantuiii  a- 
gunt ,  dotfum  oblique  ad  larustrahunt 
C^Flexores,  prxter  mufculos  abdominis  ,  flexioni  tam 
antrorfum  ,  quam  ad  latus  infervientes. 
f^uadratu  f  lumborum  ,  cujus  origo  in  anteriori 
&  fuperiori  parte  pofterioris  ofiis  ilei  procef- 
fus  ;  finis  irurpophyfibus  rransverfis  verte- 
brarum  liimborum  j  ukima  thoracii  verte- 
bra,  &coftauItima . 
^Vfoas  farvus  ,  qui  oritur  tendine  tenuiexofTe 
pubis  ,  ubi  ileo  jungitur,  &  inferitur  lateri 
vertebra^'  fupremas  lumborum  .  [c] 

Jnter- 

[4]  Morgagn,kd\.ll.p.;^.  [^]  Hos  mufculos  nlterna- 
timquoqueagere  j  dum  incedimus  j  elevando  olTa  in- 
nomiiiata  ,  pcrcipi  poife  applicariotie  manuum  adlum- 
bos ,  indicat  c/>f/fa;f»^.Anar.p.7;j.  [cj  Hic  mufculus  fe» 
pe  deficit  i  quando  Vt-v-  ^deiT  >  cum  c^uadrato  etiam  ad 
elevanda  ofTa  innom  na  a  ,  pritfertim  ,  tjuando  decum- 
bimus,  infervit,  eiufque  inventignem  i^/o/4?io  adfcribit 
VoitgUs  Myograph.p.^o* 


te  MftfcuUt  dorfi  &  litmloYum  .  ^ti 

InttYtnnfverfaltt  lumborum  exigui  a  DohgUs  cle(cri<' 
buntur  j  qui  inter  tranfverfas  lumborum  apophy- 
fts  fiti ,  oriuntur  ex  ora  unius  ,  &  inferHncur   irt 
vicinam  »  movenrque  ad  latus  .  [«] 
jjz.BRACHlIvelHUMERI  mufculi  funt  novem  , 
frElevatores ,  tres,  [6] 

f^Deliotdes  :  oritur  a  ciivicula  ,  acromio  &  fpi- 
I  nafcapulaei  finitur  ad  latitudinem  quatuoc 
I      digitorum  fub  coHohLMneri . 

ISuprafpinatus  i  origo  j  cavitas    fupra  fpinarti 
fcapula?;  finis ,  collumhumeri. 
KjCoraco-brachialir  j  origo  j  procefTus  coracoidcs 
fcapulas  >  finis  ,  pars  media  brachii  . 
DeprefTorcs ,  tres ;  (  quos  pondus  .brachii  juvat  ) 
ClnfrafcapuUrisi  orii^o  ,  tota  facies  interna  fca^ 
pulsej  finisj  pars  iRrerior  capitis  humeri . 
I{otundus  ,  fiveTeres  major  ;  origo  angulus  in- 
ferior  fcapulas ;  finis  tres  digitos  infra  caput 
1  humeri  . 

I  iaLtetifftmus  dorft  ,  Anifcalptor  quoque  di(5ius;  o* 
rigo  ,  pars  pofterior  fpinx  ilei,  fpinaefupe- 
riores  offisfacri ,  omnes  apophyfes  fpinofafe 
lumborum  ,  &  feptem  inferiores  dorfij  jun-; 
git  tendinem  cum  priori ,  &  eidem  loco  iri«' 
feritur , 
Addu(5tor  ;  nnus ,  VeFtoralis  major  ;  origo  ,  clavi- 
cula,  fternum  ,  &  omnescoft:^  verx  ;  finis  ,  ad 
latitudinem  4.digitorum  infra  caput  humeri  « 
Hujus  a(flionem  acoraco-brachiali  mufculo,  Sc 
deltoidis  adlionem  ,  a  paite  fuprema  hujus  pe- 
(Storalis ,  (  quse  plerumque  diftindlus  quafi  mu-J 
fculuseftj  juvariexiftimamus. 
CAbduftores ,  duo ; 

O     s  Jnfra^ 

[«]  ibid.  p.91. 

[^]  His  fuccurrunt  addu(flores,  &   abduftorcs  >  ut 
"demonflravic  "^Unshw  Hiil.Acad.Reg.A.1720. 


I   I 


al4  ^«f  Mufculis  brachli  i 

Clnfrafplnatus  ;  origo  ,   cavitas  infra  fpinain 
^     rcapuJac. 

^I^otundt*s  3  fiveTeret  minor  :  origo  ,  cofta   in- 
ferior  fcapulse.  Hi  diio    proprie    iinicutn 
conftituunt  mufculum  :  atque  eciamtantutif. 
iinum  conHciunt    tendinenii  qui    inferituf 
pari  pof^eriori . 
3n.  COBITlmufculifuntVL 
r^Flexores  >  duo; 
l^Bicefs:  qui  oritur  tendineus ,  alterocapite  ,eoque 

II  latiori ,  a  proceffii  coracoideo;  altero  ,  tereti  & 
I  lor.go  5  parte  fupericri  acetabuli  icapula?  .  Hoc 
in  fulco  humeri  lub  ligamento  a:ticuli  defcendirs 
fit  arneum  >  junoiturcum  priori,  perizit  juxta 
infertionem  deltoidjs ,  :n  anrericri  brachii  parte> 
&  delinit  partim  tendinc  tereri  in  rad:i  tubercu- 
lo  ,  mox  infra  capitalumejus  fuperius  i  partim  9 
tendine  lato  ,  in  membranarr^  communcm  ,  mu- 
fculos  in  cubito  /itos  cingertem  :  qui  tendo  in 
vena:=  f.'6tJone  Ix-fus ,  gravia  fxpe  fymptomata  in-^ 
ducit  .  [«] 
LBrachialis  internus  ;  oritur  ,  mox  infra  finem  del'' 
toidisj  &'irferirur  ulnse  tuberculo ,  mox  infr^ 
capitiilum  e;ns  fuperius . 
t^Extenfores  ,  quatuor  . 

cLongus  :  oritur  a  cofi^t  inferiore  fcapulae , 
^revis  :  o^^itur  u  fpi;}?.  externa  humeri . 
Srachitlls  externus  :  oritur  juxta  prsf^cedentem  z 
fpina  interioti  humeri .  I:^i  tres  mufculi  tendines 
adunant,  &quaii  unum  tiicipitem  conficiunt  ^ 
qui  parci  poueriori  oJecrani  inferitur  ,  &  Triceft 
braihialrs  ccmmode  \  ocari  poflet  ■. 

An-' 
C<*1  delineantiir  hxc  eleganter  a  Cnwfero  Myotom» 
ppv/Cab.I.  &  i..D  ecdt.v.  defcribuntur  p,74.Conf  et  Wi». 
iloMu  Fifl:.  A.R.i72o.qui  hunc  mufculum  etiamp/?/»4r 
t9rtv%Ytidii&  tUvAtQYmhrtLchii  ^Gq<)^^t\^\1  f 


k 


V9  Mufcttth  cuhiti  &  radlt»  sTj 

(^Anconaus :  parvLis  eft  mufculus  5  cujus  origo  ,  ex- 
rior  eft  condylus  humeri^"  finisj  mox  infra  prsc- 
cedences . 
3j4r  RADII5  funtquatuor; 
f-  f^otundus :  qui  oritur  a  condylo 

'  j  I      interno  humeri  ;  ec  finitur  in 

Pronatores,duo,-         parte  fere  media  ra.lli . 

Ij^adratus  :  origOj,  pars  inferior 
ulnx;  finis  j  e    ref^ione  ,  in 
radii  parte  inferiori . 
Supinatores,  duo:  p:o»^M/;principium  ^fpinaexte- 

Irior  humerii  finisj  capitulum 
inferius  radii  [«] 
Brevis  :  oritur  Ipartim  a  condylo 
exrerno  brachiijpartim  a  parte  fuperiori  &  exterio- 
riulnaj,  &  inferitur  in  partem  fuperiorem  radii  , 
quam  totam  amplecftitur  . 
555.  MANUS  fivcCARPI  mufculifunt  fex  . 
p-plexores  ,  tres;  oriund:  a  condylo  humeri  interno  ;  ut 
^^l{adi^us  intcrnus  y  qui  juxta  radium  pergit  verfus 
polliccm  ;  ubi  fub  abdu(5tore  ejus  tranfitj,  &  abic 
in  capiculum  fuperius  offis  metatarfi  indicfs . 
Ulnaris  intcrnus  ;  finitur  in  otliculo    carpi  interno 
ordinis  i. 
tHPalmaris  ;  tendine  lato ,  expanfo  3  inferltur  palm^ 
manus ,  quam  quoque  aliquo  modo  confiringere 
videtur. 

CExtenfores ,  quoquctres;  qui  omnes  oriiintur  acon- 
dylo  hu:iieri  externo  ,  funtque 
(~I{adiaus  externus  3  Longus  3c  Brevis  y  alias  quoque 

IBicorras  LuCtnsli^',  qiiorum  altcr,  parri  exterio- 
ri  oH^is  metacarpi  primi  ;  alter  3  oflis  metacarpi 
C    fecundi  infcritur  . 

O     4  yinaris 

[<i]  Hic  mufculus  etiam  ad  cubitum  fle^endum  face- 
re  poteft . 
[^]  quandgque  tticornm  reperi  • 


2lS  Ve  Mtifculh  manus  ftve  carpi  &  palma  , 
Finariswcl  CubitaLis  externus:  defmit  in  ofTe  metacarpl, 
disitum  auricuLirem  fuftinente  . 
Si  mufculi  radi^i  cmnes  /imul  agunt ,  quiefcentibus 
ulnaribus ,  manus  extrorfum  movetur ;  &  contra  » 
quando  duo  ulnares ,  quiefcentibus  radiasis  j  iimul 
agunt  ,  trahitur  manus  introrfum  .  Coercentur  quo- 
que  hi  raufculi  prope  carpum  a  Iigamento  ,  vulgo 
annulari  didto  i  quod  vero  ligamentum  non  annu^ 
lare  in  fe(ft-ionibus  reperitur ,  fjcut  vulgo  pingi  fo* 
let  y  fed  eft  potius  membranae  communis  ,  omnes 
mufculos  ,  in  cubito  &  carpo  coilocatos  :,  ob  me- 
liorem  ipforum  a(5tionem  includentis  pars ,  cui  ia 
praeparationibus  figura  annuli  datur  .  (  «  )  In  dorfo 
carpi  robuftius  eftj  &  fibrse  annulares  in  eo  deprehen- 
-duntur . 
35^.  PALMi^  manus  alias  duoconftriclores  adfcribun- 
tur  ,  quorum  primus  eft  Valmaris ,  jam  inter  fiexores 
manus,  cuimagis,  quampalmx,  infervit,  defcri- 
ptUS  .  hXttV  cxro  ejuadr^ta  3  five  palmaris  brevis  ,  ^ul" 
go  appellatur :  qui  >  ut  parva  maffa  carnea  y  variis 
fsepe  tendinibus  diftinCi-a.,  aponeurofi  palmaris  lon- 
gi  ,  fuper  mufculoj  abdudore  auricularis  ,  inhx- 
rec ,  volamque  eo  conftringi  volunt  .  Utrumque 
hunc  palm^rem&ego  8^  alii  fsepius  deficere  obfer- 
vavimus . 
337.  DIGITORUM  MANUSmufcuIifunc  velrowwn- 

nes  y  vel  proprii  : 

Communes  funr  utplurimum  tredccim  :  uc 
(^Flexores  phalangae 

(^prima  3  tumbricales  IV.  qui  oriuntur  a  tendinibus 
profundi  ,  unico  plerumque  principio  ,  &infe. 
runtur  lateribus  ,  pollicemrefpicientibus,  pha- 
langx  primx  ,  IV.  digitcrum  .  N.  f74*J 
fecunda  y  fublimrs  [qu  Terforatus  :  provenit  a  con- 
dylo  hunieri  interno  ,   &  radio  i  diyiditur  ia 

IV. 
(a)  vid. r«/a/»;MufcuIor.Tab.i.& 2» 


De  MufcuUs  dlgUcrum  ~,  2T7 

CIV.  tendines  ^  qui  inferuntur  3  phalangx  fecundatl 
<     quatuor  digltorum  .  (7^*) 

C^tertU  y  Trofundus  five  Vtrforans  5   cujus  origO  ,  pars 
fuperior  &  media  ulnaf  ,  in  quatuor  quoque  tcn- 
dines  divifus,  perforat  tendines  prcecedentisj  & 
definit  in  initium  phaJanga?  tertixj  quatuor  digi- 
torum  .  (a) 
E.vfr«/or  omnium  trium  phalangarum  3  Extenfor  com^ 
tnunis  dicitur  :  cujws  origo  tW  condylus    externus 
humerij  ac  pars  poftcrior  radii  &ulna?j  dividitur 
deinde  in  quatuortendines  3  fub  li^amento  annula- 
ri  &:  tranfverfocarpi  tranfeuntes  i  quorum  finis  eft, 
facies  pofterior  /ive  gibba  omnium  tnum  phalanga- 
rum  . 
lurfyojfflr/fex  funt  j  tres  extcrni ,  tres  interni  :  Conf. 
i^    Tab  IX. 
r  EA-ffyw/tria  interftitia  inter  offa  metacarpi  in  dorfo 
manusoccupant  5  (  attamen  &  in  vola  videndi) 
&  quilibet  utrinque  a  vicinis  offibus  metacarpi  o- 
ritur  ,*  quorum  vero  primus  inferitur  in  extcrnum 
Jatus  digiti  medii ;  alter,  inejiifdem  latus  inter- 
num  3  tertius ,  in  latusexternum  auricularis  . 
Interni ,  in  vola  manus  folum  confpicui  ,  olfibus 
metacarpi  non  interponuntur  ,    ut    externi  3  fed 
fuperponuntur ;  omnes  vero  oriuntur  a  parte  oflis 
metacarpi  ,  cui  incumbunt ,  carpovicina,  &  pri- 
mus  lateri  interno  indicis ,  aJter  Jateri  externo  an- 
nularis ,  tertius  lateri  externo  auiicularis  commit- 
titur .  (b) 
J38  POLLICIS  prepriiV. 

(«)  Hi  duo  mufcuJi  fub  ligamento  transverfo  carpi 
cranfeunt ,  eorumque  tendinesj  vagina  forti  membra- 
naceainclufi,  firmitcr  junguntur  offibus  digitorum  ,  ne 
flexionis  tempore  recedant . 

W  Pluradehisvid.N.  (75*;. 


l 


^lS  Ve  Mufcnlie  poUieh» 

fflexor  ;  origo  j  pars  media    radii  ;    pcogreditiir 
fub  ligamenco  carpi  ,  &  derinic  in  tercia  pha- 
langa . 
Extenfor  ,  Bkornis  vel  Tricornh  dicius  j  oritur  in 
parte  pofteriore  &  media    ulnae   ac    radii  ,    & 
definit ,  duobus  vel  tribus  tendinibus ,  in  i.  2i 
&  5.  phalanga . 
Thenarfive^bdnBor;  cujus  origo  eft  ligamentum 
tranlverfum  ,  offa  carpi  conjungens  &  os  carpi 
poUicem  fuftinens ;  finis  vero  ,  phalanga  1.  &  2. 
In  tendinehujus&  fequentium  duorum  mufculo- 
nim  h»rere  folent  dito  offa  fefamoidea  pollicis  3  3C 
fpeciatim  in  hujus   externum  .  (a) 
Hypothenttr  ;  oritur  juxta  prsecedentem  ,    ab  eo- 
dem  ligamento  &  olfe  ,  magis  volam  verfus  j 
&  definit  in  os  fefamoideum  externum    &  ca- 
pitulum  inferius  phalangae  primx  ,    quam    fle- 
^it .  A  multis  omittitur  ,  quia  pars  prxceden- 
tis  haberi  fofet . 
Antithenar  y  iive  AbduBor  ;    oritur  ab   oITe  meta- 
carpi   digiti    indicis    ac    medii  ,   &    inferitur 
phalangx    1.&2.  concinctque    os  fcfamoideum 
^    internum  •  (^) 
3)^  INDICIS  tres  funt  proprii. 

fi,  Extenfar  i  ieu  indicator  ;  cujus  principlum  eft 
I  media  ujna,  &  finis  idem  cum  excen(ore  com- 
[     muni , 

2.  Ad' 
{a)  Quandoque  tendinem  datextenfori  pollicis.  {b) 
Notandum  ,  quod  in  mufculis  pollicis  xque  ac  aliorum 
digitojum  fjepe  variationes  occurrant  ,  ita  ut  nulla 
eorum  defcriptio  dari  pofTit ,  qux  cum  omnibus  fub^ 
]t^\s  conveniat :  Extenfor  enim  folUcis  modo  hicomis  , 
XCioAo  tricornis  tft  i  fuhindit  TlexQres  duo  reperiuntur  , 
Mt  Covopertis  in  Myotom.  notavit  pag-  2i<5.  atquefic 
0tlam  variationes  in  aliis  digitis  obfervantur .  conf.itfar"» 
jrt^».  Adv,  II.  40» 


Ve  Mufculls  dlgitovum  manur  proprth  :       2!  9 
2.  AhiuHor  :  origo  ,  phalanga  prima  pollicis  ,  & 
os  pninum  metacarpi ;  fiiiis ,  phalangae  primac  in-' 
dicis  latus  externum  («j 
j,  MduEioT  proprius ,  rcvera  eft  interoffeus  internus 
primus:,  Tab.  IX.  fig.  ii.D.qui  ,  ut  §.  j J7.di<5lu!Ti 
ellj  oritar  abolie  mctacarpi  indicem  fuftentante  , 
bz  de/init  in  e^'ternum  indicis  Jatus  . 
^40  DIGITl  MEDII  proprii  ,    duo  funt,  addud^or 
&  abdudor  : 
Ci.  jidduEior  :  eft  interofTens  externns  primus  A  y 
<2'  ^bduBor  ,  interofTeus  externiis  fecundws  B^  fig» 
C,     I.  &  n.  quorua;  defcriptio  vid.  §.  537» 
DIGITI  ANNULARIS  proprii  itidemduo  ; 

Ci.  ^ddnBor  j  qui  eft  interolieirs  internus  E>  fig*  i'» 
'^z.  ^bdufior  :  interolTejis  externus  C.  fig.  I.  &xXf 
<J      quorum  oriqu  &  infertio  quoque  vid/§.  337. 
DIGITI  AURICULARIS  proprii  tres  funt  j 

p-  Extenfor  proprius ;,  videtur  parsexcenforis  com- 
munis^  cum  quo  etiam  ori^ine  &  fine  fere  con» 
venit . 
z»  MduEior  ;  cujus  ori^o  j  ns  interius  metacarpi  & 
carpi  ,*  finjs  ,  latus  intcrnum  phalanga;  primx  (^J. 
l,  ^dduEior  'y  oritur  a  lij^amento  carpi- tranfverfo  , 
&  olficuli  interioris  carpi  acuto  proce^Tu,  atquc 
tcti  interiori  ac  ccncavar  parti    oflfis  metac^rpi 
digiti  auricularis  fe  infcrip,  hocque  adducen- 
do  iimul  digitum  auricularem    adducit  j  adeo- 
que  huc  referri  poteft .  (c) 
341  Revertimur  jam  4  brachlis  ad  abdomfn  ,  ut  muf- 

culo$ 

(a)  In  tendinehujus  Mufculi  ,  ubi  tranfit  capitulum 
oiTis  metacarpi ,  digitum  hunc  fuf'entantis ,  aliquandiu 
ofliculum  fefamoideum  obfervavi .  (b)  In  hoc  mufculo 
frequenter  reperit  ir  ofliculum  felamoideum  ,  Tab.Lfig. 
5.  lit.  c.  a  riobis  delineatum  .  (c)  conkv^Nh/hvv  HHl' 
Acadt  Reg.  A.  17^0. 


220  De  Mufcuiis  tejiium  &  penis 

culos  ad  hoc  peitinentes  adhuc  deicribamus ,  &  de- 

inde  ab  his  ad  ^edes  pro^rediemur  . 

J42  De  ABDOMINIS  MIUCCILIS  jam  §.  20^  & 
deClitoridis  ,  §.  234.  adum  eft >  fed  reftant  adhuc 
mufculi  te/]icitlorutn  ^  fenis ,  nrethra  3  ani  ,ve{ica  8C 
•vaginte  uteri  defcribendi . 

545  MUSCULUS  TESTICULI  ,  Cremafier ,  five£- 
ievator  (\\t)mi  eft  tenuis  feries  fibrarum  mufcularium, 
quaeoriuntur  modo  3  mufculooblique  afcendente  ab- 
dominisj  juxta  Jocum  illum  ,  ubi  a  vaiisfpermaticis 
perforatur  j  modo  a  tranfverfo  (a)  ,  modo  ex  ipfa  fpi- 
nailei.  (b)  Inde  cum  procelTu  peritonaei,  ciii  firmi- 
ter  junguntur  5  in  lcrotum  defcendunt  ,  atque  fuper 
tunicam  vaginalem  ,  <}ua2  teOem  includit  ,  expan- 
duntur  .  Qiiando  hx  conftringuntur ,  teftem  elevant. 
In  emaciatis  corporibus  fxpe  adeotenues  iunt ,  ut  dif- 
ficuiter  in  confpedum  prodeant . 

^44.  PHNIS  MUSCULI,  proprie  tantum  funt  duo  • 
ERECTORES  fcilicet  3  qui  utrinque  oriuntur  ab 
oifibus  ifchii  >  inter  hujus  tuberculum  ,  ac  initium 
corporis  cavernofi  ,  &  quilibet  lato  tendine  in  cor- 
pus  cavernofum  fui  Jateris  inferitur  .  (c)  Qiii  j  dum 
iimul  agunt  ,  premunt  venas  dorfi  penis  contra 
olTa  pubis,  refiuxum  fanguinis  ex  pene  impcdiunt, 
acque  fic  >  quando  fanguis  fervidus^  &  qua/i  ebul- 
liens  5  in  afFed:u  venereo  per  arterias  copiofe  in- 
flmt,  ejus  ere<fliouem  efficiunt  -  (d)  Acceleratores 
vera  mufculi  atque  TranfverfaUs  di(5li  j  quia  pro- 
prie  non  ad  penem  >  fcd  ad    urethram    pertinent: 

eos 
{a)  S^rfwforiw.obf.cap.IX.  1.  (h)  vid.  hujus  delinea- 

tio  in  Covvperi  Myotomia  nova  Tab.  XVII. 

(c)  ibidemTab.  XVII.  &  XIX.   {d)  Schelhammerus 
riegat  hunc  effedum  ,  in  Analed.Anat.  dilT.  Xll.Che^ 

felden,  vero  de  eo  foJum  dubitat ,  in  A  natom.  ed  it.  tertia 

&  'WAltherns  quoque  aliter  fentit.  Tener.  mufculor.  Ana- 
tom.  p.  17. 


De  Mitfculli  tejitum  &  penh  .  f  21 

eos  jam  fub  iirethrae  mufculis  defcribemus. 
545  URETHR^  VIRILIS  MUSCULI  fu.ntvelDi- 
Jatatoresj  ut 

CTYttnverfi  fwtTranfveffaUs  (a)i  oriuntur  ple- 

^     rumque  (  fi  adfunt}  utrinque  ex  oflium  ifchii 

^     tuberculo,  &  inferuntur  ut  plurimum  in  bul- 

C     bi  urethrce  partem  pofteriorem  :  quam  ,  dum 

^     agunt,  diflendant.  (b) 

f  D  U(at§r  fofllcHs  /ive  triangularis ,  faepe  perquam 

exiguus ,  quandoque  duplex  (0  ,  oriturepar» 

te  anticafphin(!>eris  ani  ,  &  inferitur  in  par- 

tem  pofticam  &  inferiorem  acceleratorum,  aut 

bulbi  urethrx .  Hinc  mulculusalias  pro  iphin- 

(il^eris    ani  parte  a  I{iolano  (  d  )  fuit  habitus  . 

ad  bulbum  urethrse  extenfa  ;  i^ed  littrius  eum 

propeculiari  mufculo  primus  a^novit  atque 

dcfcripfjt.  ("fj  Videtur  hic  mufculus  antagoni- 

fia  cum  acceltratoYum  ,   tum    eYeSiorum  fenis   y 

dum  pcnem  ab  offe  pubis ,  pnft  ejedtionem  fe- 

minis  y  retrahit ,  &  fic  fan^uini  hberum  reflu- 

xum  reftituit . 

Conftri(5]-ores ,  (unt  illi ,  ita  didi  , 

ACCELERATORES  urinx  :  qui  oriuntur  par- 
tim  a  mufculo  pra?cedenre  ;  partim  ,  &  pra?- 
cipue  utrinque  a  corporibus  penis  nervofis :  ob- 

lique     / 

(a)  Bartholin.  Anat:  I.I.  Cap.  24.  B!dloo  Anat.  Tab.47. 
fig-  5.  l.Covvper  Mvot.  reform.  fig-  X.  et  XII.  lit.  EE. 
Tirak,.  Anthropol.  Tab.  VI.  et  VII.  EE.  (^jHosmti- 
fculos  quandoque  dee(fe  ,  eorumque  ortum  ,  pofitum, 
numerum  ,  et  infertionem  farpe  variare  obfervavi  ,  fi- 
cut  et  notarunt -Mo^-^^t^w.  Adv.IV.  Anim.  20  Covvper^ 
Xdyot.  nov.Tab. XVII.  etXiX.54nfori«.p. 182.  (c)  Mor^ 
gagn.  ihid.  (d)  Cap.de  mufc.ani.  (e)  Hift.A.R.  j7oo. 
Hunctarnencum  Fefaiio  rurfus  fphin<^eris  ani  partem 
cffe  contendit  ^^mor/n.p.i^^. 


Sii%  t>t  MttfcuiisUvttiiYd. 

lique    perg-n(.?s  ambiunttociimlnilbum  et  infd* 

riorcm  rpo;*,<:ioram  partem  urethra- ;  atque  inli-» 

iieam,  qt??»  ex  horum  concurfii  fgepe  efficitur,bul- 

boque  ^Ciiijfret ,  inferuntiir  .  Hinc  agendo  5  conw 

ftrinount  i.iretbr.i?  parrem  pofleriorem  ,  quo  uri- 

nam  tx  urethia  j  at  j  przecipue  in  coitu  ,  femeri 

exp.^llunt . 

^AnUrimn  adhuc  novos  urethra  projeftorei  et  elevatOYts^ 

iltCZ  frojiatarnm  tnttfculoj^defcilbk  (a)  ;  ubi  vero 

J^rsEcerani  levatores  nil  nifi  membranas  vidi. 

$4.6.  MllSCUlOKli^A  ANI  tres  vulgoniimerantui^i 

nnw^  fphin^er.ct  diio  Uvatores .  (b) 

Sphinirler  eniy  extremum  inteftini  redli  claudensj  of- 

tum    irahif  e>:    ima  parte  olTis  coccygis  et  cute' 

huic  iubje<Jta  >  ejufque  fibrse  j  a  feinvicemdi- 

fc -dentcs  :,  et  anum  utrinque  ambientes  i  'af- 

ccndiiiit  ,    atque   in    viris    in  partem  infimam 

b^iibi  urethra?  >  five  in  mufculos  acceleratos^ 

bL.lbum  hunc  inveftientes  ;  in  feminis  vero  in 

imrnn    vaj^inae  iiteri  partem  inferuntur  .    Multsc 

tamen  ctiam  fibrse  ab  ofTis  pubis  parte  interiorii 

et    inferiori  y    prope    fy nchondronfin   utrinque 

dle- 

fajib.p  jSi.et  feq.conf.Wrf/j/jfr.Tener.mufcanat.p.iS 
(^)  In  nullis  fere  mufculis  audores  magis  diffentiunt, 
<5uam  in  mufculorum  ani  defcriptione  ;  quemadmodurrt 
ex  prsefianti^imis  et  accuratifTimis  anatomicis,  nomi- 
v\2^t\\r\  BJcUno  ^  Anthropogr.  lib.  ^.  cap.  40^.  Covvpero 
Myotom.  (ua  novapag- 1|.  Vow^Us  Myographiapag.  66 ^ 
Morgagn.  Adverf.anat.  Ill.p.Sg.et  fq.  S^ntOKin.obferv. 
p.  \64'  feq.  vider;  potefl  :  nam  non  folum  in  numero  » 
fed  cuarti  maxime  iii  origine  ,-  progrefTu  ,  ciirfu  ,  figura 
tt  infertione  defcribend.i  tantopere  variint ,  nt  inter  fe 
corfciliari  vix  poflTint :  quod  fubje(5torum  diverlitati ,  ari 
^liis  ciufis  fit  adfcribendum  ^,  uberius  inquifendum  efit/ 
Egonunc  eam  defcriptionem  dabo>  /ieur  inultimis  fe- 
^ilcnibusecsGbfervavi» 


t>e  mufcuHs  ant .  21  ^ 

defcendunt  ,  &  fij^iira  quafi  oVata ,  latitudinc 

circicer  pollicis  extremum    inteflini    xcCti    am- 

biuntj,  illudque  conftringunt  five  claudunt.  Merac 

vero  circufares  aut  annular^s  fibrae  y   ut  vulgo 

fphincfteri  adfcribuntur  3  vix  aut  paucae  obfer- 

vantur  . 

Jievatores  utrinque  oriuntur  amplo    principio:,  ab 

^interna  parte  oflis  pubis  j  tunica  obturatoris  in- 

terni  ,  interna  parte  ofTis  ilei  >  &  acuto  procefsu 

ifchii  >  unde  fibrx  iilflar  radiorttm  a  circumferentii 

adcentrum  quali  pergunt  verfus  fphirttlerem  s  ^^" 

que  in  parte  inteflini  pofleriori  >  quod  cingunt ,  co- 

cunt ,  includendofimul  collum  velica?  >  prof^atas 

&  veficulas  feminales  in  viris  i  in  feminis   vero  va- 

ginam  uteri  f  &  inferuntur  partim  in  fupremam  St 

pofieriorem  fphin(^eris-  parremj  partim  confundonc 

fibras  cum  fphindleris  ovatis  &  annularibus  y  atque 

/ic  nontanturnfuflentando  levandoque  ano  ;  verum 

efiam  exprimendis  veficuljs  feminalibus  &  profla-' 

tis  in  coitu  infervire  poffune  . 

Praeter    hos  levatores  ,   quos  majores  ^ppellat  touglas 

(a)  i  levatores  minores  quoque  cum  I{iolano  defcribit  : 

qui  oriuntur  partim  tendinei  ,  partim  carnei ,  a  pro- 

tuberantia  ifchiijtr^nfverfi  inde  feruntur  verfus  anum> 

atque  inferuntur  in  fphind-erem  ejus  >  haud  procula 

'   bulbo  urethrac .  (h) 

CSSIS   COCCYGIS    mufculi    ducJ  quoque    obfervati 

funt, 

(a)  Myograph.p.58. 

(b)  quomodoin  muliere  hic  fe  hateat,  DottglalJtHS 
facet#  Ego  tamen  etiam  aliquando  in  muliere  tales  vi- 
di ,  e  fuperiori  partcprotuberantia:  ifchii ,  prope  exor- 
tam  ercCtorum  clltoridis ,  oriebantur  ,  &  in  fphindleris 
partemfuperiorem,  ubi  vaginae  uteri  jungitur  ^  infere- 
bantur,   Santorinusp.  2o6.mulieribus  tnufculos  tranfver" 

fale s  u-ihuit  f  quoscum  cransverfis  penis  virilis  compa* 


224  ^*  Mufculit  anl^coccygts,  vejica  &  vaglna  r 
/unt  j  (x)  utrinque  unus  ,  cocc y^*w i  didus,  qui  ano 
infervire  videntur;  or;um  ducunt  ab  apophyfi  acuta 
&  pofteriori  ifchii,  &  utrinque  Jateribus  olfis  coc- 
cygis  implantantur .  Hi  attrahcndo  os  coccygis  le- 
vatoribus  ani  fuccurrunt,  illudque  nimis  retrorfum 
preffum  ,  in  ftatum  naturalem  ad  anteriora  redu- 
cunt;  impediuntque  ,  nefacile  luxari  3  aut  nimis  re» 
trorfnm  cedere  queat .  • 

347.  MUSCULI  VESIC/^  duonumerarifolent; 
ysphinBervefica  3  222.   defcriptum  ,  & 
1  Vetrufor  urinie  y  Ibidem  jam  defcriptus  (h);  nihil 
aliud  e5l,  quam  tunica  mufcularis  veficae ,  fphinfteris 
antagonlila  ,  qua  urina  e  vefica  expellitur  .  {c) 

348  VAGIN.^  LITERI  SPHINCTER  fiveco^y^W^o»' 
efl  feries  fibrarum  mufcularium.quae  oriuntur  a  fphin- 
dtere  ani ,  crificium  vaginse  utrinque  compIe(5luntur  , 
&  in  crura  clitoridis  inferuntnr  5  quibus  os  vaginae  an- 
guftatur  ,  &  penis  in  coitu  blande  afficitnr. 

^4nfor/wr#f  plures  mufculos  vagina  &  urethvte  muUebris 
defcribit  ,  quos  vero  invenire  adhuc  nonlicuit  .  ,(d) 

349  FEMORIS  mufculi  func  XIV, 

Fie- 

rat ,  eofque  tab.2.  lit.  gg.  dermeat,  cum  quibus  mei  val- 
de  conveniebant,  vel  iFdemerant .  An  hi  mufculi  fem- 
per  adfint,  ignoro,  itemque,  iftrum  cum  Vouglajjio  ad  anij 
an  cum  Santorino  ad  vagina?  fint  referendi ,  hxreo ,  aliif- 
que  dijudicandum  relinquo . 

(a)  Vouglai  M.yogrzT^h.p.i/ihChefelden,  Anat.  3for- 
gagn.  Adv.III.  pag.94. 

(b)  vid.  figur.  InChtfclden.  Tr.  deLithot.  &  Covvpcr. 
Myot.  nova  . 

(c)  Bianchus  in  Manget.  Theatr.anatom.p.^U.novos 
veficac  mufculos  elevatores  &  depreffores  defcribit ,  eof- 
queduabus  tabulis  delineat.  Verum  a  Morgagn.  Adv.IIl 
p,  75.  fq.  itemque  a  5<t«fo>*/»o  obf.  cap- X.  N.  lo.  impu- 
gnantur.  (d)  Lc.  p.2o7.fq. 


i)e  mnfcuih  femorts}  itj 

^piexoresfive  tUv^tores  proprii ,  tres  >  («)  uc 

r^.Vfoas  magnus  >  qui  oritur  a  prima  ,  fecunda,  ter- 
tia,&quarta  Jumborum  vertebra  . 
Uiacus }  cujus  orjgo ,  tota  cavitas  internailei; 
f  finis  vero  utriufque  ,  trochanter  minor  ferao- 

LfVcflinaus   f.  livldus ;  ciijus  origo ,  pars  fupe- 
rior   oflfis    pubis ;  linis  vero  >  ^.digicos  infra 
priores . 
Extenfores  ,  funt  Glutal  tres  ,*  maximus  >  mtdius  &  wiV 
nimus  j  qui  omnes  oriuncur  in  fuperficie  extema  i- 
lei&ifchii;  maximus  vero  etiam  ex  offis  facri  & 
cocy^is  ;  fed  maximi ,  elt  ad  4.  digitorumdiftan-' 
tiam  infratrochanterem  majorem,  medii  &  mininti 
vero,  inipfohoctrochantere. 
Abdu(5tores ,  quinque ; 

'Pafcia  U:a  y  five  Membranofus  ,   vid.paq.fcq.' 
^adratus :  origo  >  tuberculum  ifchii;  iinis  ,  C- 

mincntia  intcr  ucrumque  trochanttrem  . 
Vyriformis }  prodit  crafsus  ab  illa  parte  onSs  facriy 
ubi  oHl  iJeo  jungitur  . 

Cfnperior  ,  a  fpina  pofteriore  &  infe- 
^^Gemini  auo  i-^     riore  ilei  . 

^/n/<fr/or;a  tuberculo  ifchii;  (^}at-' 
que  hi  trcs  inferuntur  finui  trochanteris  majaris* 
Addudtor  ,  Triceps ;  cujuscaput  primum  ik  fecun- 
dum  oritur  juxta  fynchondro/in  pubis  ;  tertium  ,  3 
tuberculo  ifchii  ,  et  inferitur  toti  fpine  femoris . 
^Rotatotes  ,  (qui  &  Oi«ar4jorri  dieuntur  duo  : 

P  inter- 

(d)  His  verovarii  fuccurrunci  ut  addu^or  triceps glu-^ 
iai  y  fafcialata,  &,  ut  ^inslous  notat ,  reSius  quoquC 
tibi?.  HifKAcad.Reg.A.1720. 

(^)  DuoGemini  firmiter  concreti  plerumqiie  repe* 
tjuntur  cum  obturatore  incerno  :  hinc  a  quibufdam  nori 
utdiflin(fti  defcribuntur^  fed  ad  huncmufculum  obtu^ 
ratorem  referuncur  ^ 


ihtg  Ve  MufcuUs  tihtg^, 

internus ;  orltur  a  circiiinferentia  interna  magnl  fc* 
raminlsofljs  piibis ,  tran/it  ifchii  incifuram  po- 
fterlorem  ,  6c  inferitur  fove?  juxta  trochanterem 
majorem  . 

{^externus ;  a  circumferentia  externa  predidli  forami- 
nisoriturj  &  eidem  fere  loco  ,  ut  precedens  ,  in, 
feritur, 
Hi  mufculi  etlam  abducloribus  fuccurrere  pofTunt  . 
550-   TIBIy^,  undecim  mufculi  niimerantur  ; 

CAbduCtor  ,   Vafcia  iata,il\e  Membranofits  dfduSjOrl- 
I      tnr  carneus  a  fplna  anteriori  &  fuperiori  ilei  exte- 
rlus^mox  veroinfra  trochanterem  majorem  cotus 
fit  membranaceus,  includlt  arcfle  miifculos  i  n  fe- 
more  iocatos ,  partique  fuperlori  tlbie  juxca  capi  • 
tulum  fibule  inferirur ,  unde  et  per  totam  tibiam 
aponevrofin  fuam  emittere  videtur ,  (a) 
Addu^flor  et  Elevarcr ,  Sanortus ,  intus  a  fplna  ilei 
anteriori  &  fuperiori  prodit,  atque  oblique  de- 
fcendens ,  interiori  ac  fuperiorl  tlbis  parti   im- 
pla  ntatur:  quam  una  cum  femore,  fuper  alterum 
femur  ,  ut  fartores  iedere  folent ,  movet  . 
Extenfores ,  quatuor,  in  anteriori  femoris  parte  fitl: 
,"{{ecli*s:  ortum  habet  a    fplna  anteriori  &  in- 
ferion  ilgi ,  (b) 
Cruralis ,  fub  prjori  fitus :  a  tota  anteriorl  par- 

te  femorls  , 
^afius  internus  y  a  tota  parte  pof^ica  &  Inter- 

na  femorls  . 
f^afiusexternus :  a  tota  partc  poflica  8c  externa 
,     ejufdem  , 

Hi 
(a)  Infervlt  fimul  ad  femur,  cui  valido  tendine  necli'» 
turjabducendum  ,  itemque  ad  hoc  &  tlbiam  elevandam; 
hinc  mufculus  hic,  aliique  horum  nonnulli  ofTi  utrique 
communes  funr,  (b)  Elevatonbus  femoris  ac  fartorio  quo- 
que  fuccurrit,feiTionemque  unaciim  pe(ftina?o,pfoajili;i; 
eoj&  glutxis  3  notante  VVirtilovv  Joc.cir.periicit  • 


De  Mufcullt  tilla»  2-27 

Hlquatuor    robuftiim    tendinem  communem 
mox  lupra  gcnu  conficiuntj,  cui  poftenus  patei- 
Ja  inhxret  ,*  qui  deinde  infra    genu  tubcrculo 
tibise  infi^itur . 
[^Plexores  ,  quinque  ,  ut 
fGr-^c/V/j  r  prope  fynchrondrofin  pubis  oruindus  . 
Semlmembranofus  :  a  tuberculo  ilchii ,  fuperius. 
Serntntrvofiii  y  ab  eodem  tuberculo  ,  pofterius. 
Hi  tres  inferuntur  parti  interiori  &  fuperiori 
tibise .  {a) 
Blceps  :  ori^o  capitis  primi,tuber  ifchiijfecundi, 
pavs  femoris  media:finis  par-;  fibuls  Uiperior. 
\JPofLititus :  parvusefl,  &  oritur  tendine  tereti 
a    condylo    exteriori :  femoris ,  tendineufque 
tranfit  fub  poplite  introrfum  }  ubi  carneus  lit , 
atque  in  fuperiori  &  interiori  tibia?  parte  fi- 
nitur . 
351.  PEDIS  EXTREMI,  fiveTARSI,  func  o(5lo  mu- 
Iculii  C^) 
"  Elexoresj  tres  ;  ut 

(~TiblaHs  anticus^,  cujus  principium  ,  facics  ti- 
bia:  fuperior  &  exterior;  rinis,  os  cuneiforme 
internum  ,  &metatarfi  internum  . 
Veronxus  anticus  minoriorigo,pars  quafi  medla 
&  anterior  fibulae,finisjOS  metatarfi  exterius . 
Peronaus  anticttt  major  ,  ori<^ine    &    fine  cum 
praeccdenti  fsre  convenit  vid.  {76*) 
Extenfores,  tres  ;  P  2  Ga- 

(<t)  Omnes  fere  ribiae  mufculi  vario  modo  fe  invicem  , 
&femoris  quoque  mufculos  adjuvant ,  atque  vix  ullus 
cfleorum;  qui  priter  ufum  primarium  ,  adaliasaclio- 
nes  non  concurrat. 

(b)  Hi  tarli  &  nonnulli  digitorum  mufculi  robuf^is,  iii 
pr:mis  circa  mallcolos ,  coercentur  ligamet.tis/pecie  an- 
nuli,  ne  aflioni?  tcmporeimportune  exf^liant ,  &uc  a- 
ftiones  mufcuIor'.:m  dirigant :  vid.rfp/»/ mufculor.  fig 
I.&  II.  atque  illa ,  quam  capitis  de  ligamentis  addidic . 


.28  T>e  Mufculls  tafjt  . 

Gajlroenetniui  i  ciijus    origo  fiint  duo  GOrtdyli 

femoris.  (a) 
Tlari(aris:  principium  >  pars  interior  condyli 
externi  .  (b) 
y^Solayis ;  provenit  a  parte  fuperiore  &  pofterio- 
retibia?  scfibuls  .  Horum  trium  mufculorum 
corpora  con;un(5^a  ,  furam  :  fed  tendinesjun- 
^i  3   l\jhuiVl(!Limi\m  tendinem  ,   chordam  ^chillis 
diclum  ,  conflituunt  j  qui  inferitur   calcanei 
parti  pofteriori  .  (c) 
Addudlor ,  Tibialit  fofticus ;  cujus  origo ,  fuperior 
parj  lignmenti  interoifei  &  tibise  j  finis  os   navi- 
culare  .  (d) 
Ahdu^oVy  TeYon<eus  pofticus  f  inicium  ,  pars  fupe- 
rior  fibulae  i  fedtendo  ejus  refledlitur  fub    olfe  cu- 
boide  ,  infra  tarfum  pedis  j  &  inferkur  ofii  meta- 
tarfi  j  quod  pollicem  fuftencat .  Hujus    tendini  in 
annofioribus ,  ubi  fub  offe  cuboide  tran/it,  osfcfn" 
moideum  inhxret  . 
j52.DIGITORUxM  PEDIS  mufculi  funt  vel  commu- 
nes  ,  vel  proprii  ; 
Communes,  fi  interoflei  huc  referuntur ,  funt   XV. 

ut  Extenfores  duo;  nimirum  Lon- 

(a)  induobus  his  principiis  cum  Fefallo  ,  T^ioUno  & 

VraKi&  duo  illa  olTa  fefamoidea  ,  Tab.noflra  I.fig.2.  'de 

deiineata  ,  obfervavi ,  &  quandoque    cum    Fallopio  & 

Co  vvpero  rantum  unum  ,  in  externo  horum  mufculorum^ 

ConLMorgagn.AdvevCll  p.64. 

(b)ln  origine  hujus  mufculi  fe  os  fefamoideum  reperif- 
fe  affirmatc^^/<r/rfe».Anat.p.34-eum  vero  mufculum  quanw 
doque  deficere  notavit  Cuwperut  &  Morgagn. kdw .11,^^ 

(ejde  tendinis  hujus  ruptura  controverlia  cnmVetit» 
Mid^Andry  Examen  p.  ^4.feq. 

(d)  Hic  mufculus  fxpe  duplicem  tendinem  habet,  un- 
de  ^Kor«/f  efl,&  quandoque  omnino  in  duos  mufculos-i 
drvidi  poreft  ;  hinc  quidam  diios  tibinUspoJihos  numen 
lant  y  lo/}^Hm3c  brevem  r 


Ve  Mufculis  digttorumpedls  ,  229 

("Lon^usy  origo  ,  pars  fupericr  tibi2&  Jigamen- 
ti  intertibiam  &:  rtl^ulam  pais  anterior;  di- 
vifus  in  qiiinqiie  tendines  ;  quorum  quatnor 
fuperius  in  quatuor  di<jitoriim  phaUngas  > 
quintus  ,  in  os  metatarfi  extimum  inferitur. 

LBrevis ;  ortus ,  calcanei  pars  fnperior  &  atite- 
rior;  dividitur  nunc  in  quatuor  ,  nunc  in  tres 
tantum  (  h  )  tendines,  qui  tribus ,  vel  quatuor 
pollici  proximis  ,  digitis  inferuntur  . 
Flexores  ,  (robufta  aponeuroiicbdudi  (cj  pkalan- 
garum 
Cprimarum  ,  Lumbricales  IV.  quorum    origo  , 
tQudo  mufculi  f>erforat7tis ,  &  pars    calcanei 
interior  ;  finis ,  in  di^itorum  facie  interiori. 
fecundarum>  Terforatus;  prodita  facie  calcanei 
inferiori  &  interiori  ;  dividitur  in  quntuor 
tendines  perforatos ,  finitur  inonfium    pha» 
lauiix  fecunda?  capitulis  poderionbus  . 
^^terthrum y  Perfora»s;  or\2,Oj  pars  tibiac    pofte- 
rior  ,  fuper:or.&  media  ;  diviius    quoque  in 
quatuor  tendines  ,  priorem    perforantes  ,  qui 
delinunt  in  phalanga  tertia  . 
Addudores;/«trroj(/V/  intemi  IV.^^ds  quibus  mox 
L.   AhdlM^Ovesilnteroffei  extcrni  III.  J  §  j  54.plura.(fij 

S4S'  PROPRII  funt  vel  puliicis ,  vel  rel"quorum  digi- 
torum 

P     ^  PO- 

(a)  Kxc  pars  quinta  proprie  flexorem  tarfi  conftituit, 
fsepe  dift:!iuhim  mufculum  efficit,  hinc  cum  nu.prac- 

:edenti  ad  mufculos  flexores  pedis ,  nomine  Verornei  dn. 

pi*»  m«;oy/j  retuli.  Conf  N.(76*j  Quandoque  tamen  et- 

iam  uique  ad  minimum  digitum  excurrit . 
{b)  Hoc  Vouglas  aliiqOevarii  non  notarunt. 
(<•]  Quam  Vouglas  egregie  defcripfit  Myogr.p. 1^^.15^ 
(d)  Omnes  hos  interoffeos  unicum  tantum  eflfemufcus 

lUm  vulc  Gottey  Qhirurgie  verifdble  p.2n. 


2^0  T>e  MnfcuUs  pollicis  fedls  i 

POLLICIS  mufculi  prcprii ,  funt  feptem  : 
fExtenfor  longus ;  cujus  origOi  anterius ,  a  ligamen- 
ti  inceroffei  &fibulaEparte  fere  media  ;  finis  , 
phalang2eprimae&  fecunds  facies  gibba  five 
fu  perior  . 

Extenforbrevis ;  cnjusorigo,  pars  fupetior  &  an» 
terior  calcanei  prope  aftragalum  ,  finis  ibi- 
dem  ,  ut  prioris  •  V^idetur  hic  mufculus  facpe 
par$  extenforis  communis  brevis  digitorum  , 
praefertim  quando  hic  tantum  tendines  mittit 
adtres  prioresdigitoSj  ut  aliquoties  vidi .  (a) 

Tlexor  longus  i,  origo  ,  pars  fibulas  pofterior ;  finis , 
phaiangae  ultima:  parsinferior  . 

Tlexor  brevis  y  origo  ,  os  cuneiforme  medinm,finis 
ofTa  duo  fefamoidea  pollicis ;  quae  hujus  primae 
phalangae  per  li«amenta  jungunt  ur . 

Abdu£ior  ,  five    Thenar  ;  origo ,  latus ,  internum 
calcanei  &ofIis  navicularis;finis,Iatusinternum 
pollicis ,  in  olfe  fefjmoideo  interno  .  (b) 
%^jiddu,Eiores ,  fcilicet  ad  reliquos  digicos  } 

X^Antithenar  i  origo  ,  os  cuneiforme ,    tertium  & 

•^         &calcanei  pars  anterior  ;  finis  vero    os  fe- 

C         famoideumexternum  .  (c) 

Trans, 

(a)  idem  notatum  invenl  a  Cox^vfpro  Myograph.pzi^". 

(b)  Latu5  internum,  ubipollex  fitus  ell;  fed  externum 
liic  vocamus,quod  reliquos  digitos  refpicitjquod  a  Covvm 
fero  aliifque  invercitur.  (c)  Covvperut  eum  pro  adduftore 
miniml  digiti  habecMyooraph  p.2i4-  ScCafferio  inven- 
tionemtribuic  :  atcamen  eiim  inferi  fcribit,  non  in  mi- 
nimum  dlgicum,  fed  in  os  metatarfi  ,  minimo  digito 
proximum  ,  p.22^.  Igitur  pro  mufculo  minimi  digiti 
propriehaberi  nequic  ,  accamen  digitum  minimum  una 
cum  quarto  ad  pollicem  adducf  re  pote^f  ,  pr^fercim  cum 
viderim  in  eodem  cadave^-e  ipfum  in  altero  pede  exoflc 
quarto  ,  inafteroex  interftitio  Inrer  quartum  &quintum 
os ,  quafi  ex  mufculo  interoffeo  prodire . 


t>e  Mufcuits  potlicis  pedis  .  a|f 

Tranfverfalis ;  origo  os  quartum  metatarfi  i  finis ,  juxfi 
praEcedentem  .  Hic  mufculus  etiam  digitos  acl 
poJIicem,  autadfc   invicem   adducere    vide- 
tur  i 
1^4.  Mufculi  proprii  reliquorum  digitorum  : 
DIGITI  PRIMI  j  five  pollici  proximi  duo  funt ; 
(^i.  Addu^or  ;  inter  poUicis  &  primidigiti  ofTa  meta- 
tarii/itus,  totum  fpatium  interofTeum    occupat  j 
tam  in  fuperiori,  quam  inferiori  pedis  parte  con- 
fpicuus .  Oritur  ab  oflis  metatarfi  fecundi  capitu- 
lo  pofteriori,&  latere  pollicem  refpiciente  ^  par- 
timfuperius,  partim  inferius^  &  in  latus  inter- 
num^  polliccm  refpiciens,  primi  digiti  Inferitur. 
Vocacur  vulgo  interoffeus  extemus  primus  - 
2,AbduEior',  fitusj  os  inter  metatarfi  fecundtim  et  ter- 
tium  i  oriundus  utrinque  tyi  fecundo  et  tertio  ofTe  me- 
tatarfi  j  rcplens  fuperne  totum  hoc    interflitium ,  et 
inferitur  in  latus  externum  digiti  primi ,  ac  fecutidui 
tR  interofeus  externus  f.fuperior  .    (aj 
JDIGITI  SECUNDI   five   MEDII  ,    triufculi  proprii 
funtduo; 

Ci.  .AbduSiori  inferne  ineodem  interftitio  tantuni 
^  videndus,  provenit  ex  tota  cotlcava  five  infcriore 
C  parte  oflTis  metatarfi  tertii  j  et  in  mediidigiti  latus 
C  interrtumabit .  ^Rc\}\q  interoffeus  inferior  Lintet' 
■c      nus  primus  . 

^2.  AbduBor  y  oritur  utrinque  ex  tertib  ef  quarto  offei 
metatarfi ,  et  in  digiti  medii  latus  externuni  im- 
mittitur  ,  eflque  interoffeus  externus  tertius  . 
DiGiTl  TERTII  mufculi  proprii  duo  funt ; 

^uAbduSior;  cujusorigo,  concava  fuperficies  offis 
I      metatarfi  quarn  ;  finls  in  digiti  tertii  latere  intet'- 


no  4  Edinterojfeus  externus  fecundut 

V     4 


2.  Ah- 


(4)  InterofTei  pedis  *Ar*fr»;redtius  fuperiores ,  internl 
^ew  s  ttiQliminferiores  dici  pofTunt. 


^31^  t>e  Mufcttltt  preprUf  dtgUoruin , 

2.  AhduBor  ',  fuperne  incer  quartum  &  quintiinfi  oi 
metatar/i  fitus  ,  utrinque  ex  olTibus  vicinis  ortutn 
trahens,  finitur  in  latere  externo  digiti  tertii,  fcu 
minimoproximi,  eftquefic  interoffeut    txttrnm 
C     f. f u p er  1  or  qvartus , 
PIGITI  MINIMI  mufculipropriitres  funt; 

.  'Ti.  AdduSior  :  ex  concava  five  inferiori  oflls  metatar^ 
fi  quinri  facje  prodit ,  &in  digiti  minimi  latus 
internumdefin!t>  eftque  vxiigo  irtttrojfeut  exttmus 

tertiuf  . 

i.AbduHor  'j  orituf  partim  cx  parte  inferiori&  an^ 
teriori  calcanei  ,  partim  ab  offe  metatarfi  quin- 
to  i  inferiturque  lateri  exteriori  primf  phalangc.' 
^^.Vlexor  fropriui  $  cujusorigOs  partim  capitulum 
pofterius  oflfis  metatarfi  quinti,  partim  calcaneusj 
6n\$suQi  parsinferiorprim^phalang^^  . 


©XAIK 


I 


D.   LAURENTII 
H  E  I  S  T  E  R  I 

COMPENDIUM 

ANATOMICUM . 

PARS  IL 


Ve  CUndulis  generatim  .'  25 S 

ADENOLOGIA. 


/\   dulis,  quasGrxci  oc"3£»o?  vocant  j  La- ^    .^ 
tini  \ei-o glandnias  i  a  glandibus  forte  querciniSj  a^/j/ ? 
quarum  figuram  nonnulla?  sEmuIantur  . 

i$6  Partes ,  quibus  veteres  jjlandulae  nomen  defini' 
dederunt  ,  quamvis  tam  varia  figura  ,  magni-  tiogla- 
tudine  &  colore  fe  offerant  ^    a,    vulgo  tamen  ydularii, 
quod  mirandum  ,  facile  cognofeuntur  :  definitio- ^^>^f'- 
nem  vero  ,    five    defcriptionem    earum  dare  ,lis» 
quae  omnes  veras  glanduias  comprehendat  3  & 
nuHis  aliis  partibus  lit  comn:unis  ,  quas  vete- 
res  ,  tam  nomine  3  quam  re  ,  a    glandulis  di- 
/linclas  eife  voluerunt ,   aiiudque  nomen  indi- 
derunt ,  res  ett  adeo  difficilis ,  ut  prsEftantifTimi, 
acutifTimique  viri  id  hucufque  pr^eflare  non  po- 
tuerint . 

j^7  Multi  enlm  dod-ifTimi  Anatomici ,  &  in-   amuU 
ter  hos  tales  nonnulli  j  qui  ex  inflituto  ,  vel ,  xxttisfro- 
ajunt ,  ex  frofejfo  de  giandulis  fcripferunt,  e^--ptirea 
rumque  naturam  curatius  extricare  ,  illuffraie- ow/^<<  t 
que  fluduerunt  ,    fine  dubio  ,   ob  rei  difficul- 
tarem^  ,  nullam  definitionem  ,    aut  pcrfpicuam 
defcriptionem  ,  dederunt  ,aut  dare  potuerunt  : 
quo  vero  ipfo  effecerunt ,  ut  multa?  inglandu- 
iarum  do<5lrina  orta?  fuerint   confufiones  atquc 
crrores . 

358  Alii  vero ,  qui  audaciores  fuerunt  5  zt-ahaVis 
que  definitionem  aliquam    dare    conati    funt  iimfer^ 
tantopere  difcrepant  ,    atque    tam    imperfedas/''^^* 
&   erroneas    fipe    protulerunt    ,   ur    vel    cumdataw 
glandulis,  quas  omnes  tamen  pro  talibus  agno- 
fcunt  ,  non  conveniant  ;  vel  alias  partes  cum 

slan- 


ftj^  ^eCUndulh gtneratlm  , 

«laridulls  conftindant  ,   quje   tales   tamen   non 

func  :  iccuti  hoc  prolixius  in  Dillertatione  ,  de 

Clanduitevera  appellatione  ,   noftro  fiib  dudu   & 

prxlidio  ,  Altorfii  quondam  habica  ,  oftenfum 

e^  . 

proha-        559    Quidam    enlm     glandulam    per    fartera 

$M.       g/fl^o/itni&c.  definiri  Volunt;  verum  iili  hac  de- 

finitione  excludunt  pancretts ,  glandularum  ma- 

ximam  ,  atque  pixcipuarh  :  quippe  quod  cum 

nulla  figura  minus  convenit  ,  quam  cum  glo- 

bofa,  &  tamen  femper  pro    f;landula  habitum 

fuit .  Ita  etiam  capfui^  Atvabiiarije  ,  parotides  y 

aliseque  ,    quae  gljbolas  non  fu nt  ,    ex  numero 

glandularum  profcriberentur  :  qux  tamen  quo- 

que  ab   omni  temporc    glandulae    fuerunt  ,  & 

appellatsB  funt . 

proha-        5^°'   ^^^'^  dixerunt  ,    glandulam    ejfe    partem 

sio  .  ll,^»^/f «  }  iaxam  ,  fpongicfam  ,  &c.  verum  habemus 

primo  glandulas  ,  quas  molles  ,    laxa?  &  fpon- 

giofae  non  funt  ;  fed  quas  duriufcula?,  firma?  & 

compad^x  deprehenduntur.  Delnde  alia?  exiftunc 

partes  ,   ^uoque  moiies  ,  iax<e  &  fpongiofte  ,  Ut  pul- 

mones  ,  pinguedo,  alixque  ,  quaj  tamen  ,  om- 

nium  confenfu ,  glandulse  non  funt ;  &  idclrco 

cum  glandulis  confunderentur . 

proha-       ^^i  Nonnulli  glanduhm  vocarunt  paremhy- 

tiotlll,  fn^  ^   five  carnent  moiitm  ,  laxam  &  fungofam  ,   Aft 

vero  hi  glandulam    melius    clariufve  definive» 

rint  ,  quam  pra?cedentes  ,  ex  modo  di^is  fa- 

clle  judicari  poteft  :  ilfdem  enim  ,  quos  mo- 

do    indicavimus    ,    defedllbus    hx  definitiones 

laborant  . 

prohA'       J62  Non  pauci    ,    qui    glanduiam    congeriem 

f i(i  *iy "Vafcuiorum  omnis  generis  3    yei  partem  ex  conge^ 

rie  vafoYum  compoftam  effe  dixerunt ,  putarunt  , 

t$  optime   glandulse   nOTram    tc  definitionem 


Pf  Clandulh  gtneratm  .'  2^? 

cxhaufiffc  .  Verum  enim  vero  3  an  non  meirv 
hianx )  miiiciili,  aliaeque  omnes  partes  corpo- 
ns  humani ,  fi  accuraiius  carum  examen  infti- 
tuatur  ,  congeries  funt  vaforum  omnis  gene- 
ris  ?  Igitur  haec  definicio  glandularum  naturam 
minime  exhaurit ,  eifque  minime  competere  vel 
tribui  jure  potefl  . 

3^3  Alii  diftin(^ionem  glandularum  ab  z\us>  ^roha" 
partibus  in  eo  quxliverunt  j  ut  eas  cortgerlem  va^  tio^V* 
fcuUrum  3  fropria  membrana  incluforum  ,  effe  af- 
iirmaverint .  Sed  quaero ,  an  non  idem  in  pulmo- 
nibus ,  corde  ,  ventrjculo  ,  mulculis  ,  aliifque 
partibus  ,  a  glandulis  diflini5liflimis  adfit  & 
reperiatur  }  tota  enim  horum  fubftantia  con- 
geries  eft  valculorum  ,  quas  peculiari  mem- 
brana  includuntur  .  Qiiod  cum  ita  fit ,  profe- 
Oo  ad  veram  gIandul2B  definitionem  fuflicere 
nequit . 

^64  Quidam  ,  imo  multi  ,  voluerunt  ,  quod  f^oha^ 
fihicum^ue  fecretio  ,  ibi  glandula  :  ideoque  non  "o*Vl« 
a  fabrica ,  aut  a  priori  ;  fed  ah  ufu ,  five  fun- 
ftione ,  &  a  poftenori  ,  ut  ajunt  ,  glandulac 
definitionem  petere  allaborarunt  .  At  ,  primo 
videmus  multas  fieri  iccretiones  ,  earumque 
etiam  maximas  ,  quae  in  corpore  contingunt  , 
fine  ope  vel  interventu  glandularum  .  Quis 
enim  eft  ,  qui  nefciat  ,  chylum  in  inteftinis  a 
fecibus  fecerni  ,  fine  ope  glandularum  folis 
ofculis  vaforum  Ia6leorum  abforbentibus  j  in 
papillis  tunicae  villofa?  }  Sic  in  teftibus  ,  ge- 
nitura  ;  in  finubus  pituitariis  cranii  ,  pituita 
feparatur  ,  ubi  tamen  nulla:  funt  glandulas  . 
Ita  etiam  finguedo  in  foUiculis  five  cellulis 
membranx  adipofa?  tenuilTimis  ,  ubi  nullac 
ghndulae  videri  aut  demonftrari  poffunt  >  fe- 


'R 


2  ?  S  JOe  GUndutts  getrerattm  ^ 

cernitur.  (a)  E  contrario  habemus  i;landnlas> 
ab  omnibus  pro  talibus  receptas  ,  de  quibus 
tamen  incertum  ell  ,  an  aliquid  fecernant  . 
Quis  enim  probare  certe  potefi:  ,  glandulam 
finealem  ,  fiinitariam  ,  caffuUs  atrabiUrias  , 
thymumy  gUndttUm  thjroideam  3  bronchiales  &C. 
aliquid  fecernere  ?  &  tamen  pro  glandulis  ab 
unoquoque  habentur  -  Imo  quia  veteres  certas 
partes  vocarunt  glandulas  j  etiamfi  ignoraverint 
eas  aliquid  fecernere  ,  (  ficuti  iddeomnibus* 
ufque  ad  prxcedens  feculum  ,  ignorarunt,  J  hinc 
aperte  fequitur  ,  tjettres gUnduLas  non  ob  ttfum  y 
fed  ob  alias  rationes  aut  cjualitates  ,  ita  vocajfe  . 
Accedit,  quod  vulgus  adhuc  hodie  ex  fola  ex- 
terna  facie  ,  five  ex  folo  habitu  dignofcat  glan- 
dulas,  etJamfi  eorum  ufum  ignorec  .  Igitur  ex 

Droha-  ^^^^^  fignis  poterunt  cognolci . 

iio,yiL  ^^^  Aliij  inter  quo«;  dux  eft:  iW^/f /^/?/»x,quan- 
do  in  ftatu  praeternaturali  in  cadaveribusj  hydro- 
pe,  phthiii,  he<Sica  ,  aliisve  gravioribus  morbis  , 
defundis  ,  corfufcuU  fpharoideaifive  reftius^wor- 
bofa  tubercula. ,  atheromatai  fieatomata,grandines  , 
congefiiones  terrejires  aut  tartareas  y  in  formam 
j^lobulorum  compada  ,  invenerunt,  inhepate, 
Iiene  ,  cerebro  ,  periconseo ,  pericardio ,  &c.mox 

inde 
(a)  Jam  dudum  ctiam  Schtlhammerus  noiler 
hanc  fententiam  impugnavit  ,  docuitque,  non 
omnes  feparationes  liquorum  in  corporeanima- 
lium  per  ghndulasfieri :  in  Anal.  Anatom.Difl. 
III.  N.^XXXVII.  Meryus  (]Uoqut  inHift.Acad. 
Reg.  variis  in  locis  fe  opinioni  huic  oppofuit  : 
praeiertim  cum  ex  ejus  collegis  fuerint ,  qui  ipfo- 
rum  menfium  in  mulieribus  excretionem  non  nifi 
perglandulas  f  qucetamenin  utero  non  depre- 
henduntur  ,J  fieri  pofife  exiftimaverint :  cui  fen- 
tenux  Uttrlfts  pociflTimum  addi(^us  erat ; 


Ve  GUndultt  generattm.  2^9 

mde  concluferunc,  hsec  tubcrcula,  iive  corpu- 
Iqula ,  qula  fphxroidea  apparnerunc  ,  veras  glan- 
dulasfuilfe;  ideoque  haec  vifcera  in  ftacu  natu- 
raliextalibuscorpufcuIJs,  five  ex  meris&infi- 
nicisglandulis  componi . 

^^6  Ad  qu3;  vero  refpondeo  :  primo  3  hoc  cor- 
pufcula  iphasrica  in  corpoubus  fanis  eis  in  locis 
non  deprehendi ,  faltem  confueca  &  ordinaria 
noneffe;  ideoque  illa  efFe^us  pocius  exiftere 
caulTge  morbolae ,  ftagnaciones  cerieftrium  ,  auc 
cralfarum  &  vifcidarum  paiciculartim  in  mini- 
mis  vafculis  j  fphxrulas  cales  poftea  menciences  . 
Quod  enim  nacurale  &  ordiruT  ium  efle  (lacui* 
tur  ,  illudeciam  femper,  vel  lalttm  plerumque, 
in  ftacu  naturali  ,  non  tantum  in  morbofo  >  pate- 
re  debec  :  alias  enim  fallimur  vehemencer .  Quo- 
ties  enim  arterise  &  membran»  variae ,  hinc  inde 
in  corpore  carcilagineaE",  imo  offeae  deprchenfae 
fiieriint  !  An  vero  re(n:e  inde  infeicur  ,  atteria^ 
Yum  &  membranarur»  natuvalem  tor,fiitutlonefn  e(fe 
cartihgineam  -vel  ojjfam  ?  Profc.<flo  m:nime  -  Prx« 
terea  corpufcula  ,  cjulmodi  fphiroidea  ,  five  re- 
^ius  tubercula  ,  non  folum  in  porcorum  he- 
pace  &  hene;  verum  ,  quod  probe  nocandunij 
fxpius  eciam  in  putmonibus  unius  ejufdemque 
animalis  obfervavi  ;  quac  cuberculis  ,  cum  in 
fuperficie  ,  Cum  in  tota  interna  pulmonibus  fub^ 
fiantiA  ,  fcacebanc  .  Similia  etiam  corpulcula 
aliquocies,  uc  Malpighium  («  j  &:  alios  caceam, 
ipfe  in  juvenibus  neSica  defun<5lis ,  in  pulmo- 
nibus  offendi  .  Nemo  tamen  hanc  obcauffam» 
opinor   ,   pulmonem   vifcus  glandidofum   appella» 

bic  ;  neque  etiam  uterum  i   quamvis   i»  ipfa» 

uceri 

W  vid.  ejus  Epift.de  GUnduI.pag,  y.  edit; 
LQndin. 


z^O  De  CUndulis  ginerattm  4 

literi  fiibftantia  ejufmodi  corpufrula  rofiiridi 
quoque  obfervata  finr .  (a)  Cur  igitur  alia  vi- 
fcera  ,  in  quibus  tubercula  in  ftatu  morbofa 
deprehenduntur  ,  ^landulofa  vocabimus  ?  cur 
fpeciatim  lienem  ?  in  quo  tamen  nulla  fecretio» 
cognita  ,  &  nulla  actio  glandulofa  contingit. 
Neque  unquam  fatis  probarunt  Malfighiani  j 
fph^roidea  talia  corpufcula  glandulas  potius  ellej, 
quam  tubercula  ,  ex  morbofa  quadam  cauffa  pro- 
dudla ;  quia  etiam  in  fuperficie  membranarum 
vifcerum  ,  tefte  ipfo  Malpighh ,  (b)  &  quideni 
etiaminipfius  cordis  membrana  vifa  fu nt  ,  ubi 
nemo  facile  glandulas  oftendet. 
probat,  ^^7  Rurfus  alii  in  cerebro  ,  hepate  &  renibus 
Vlli.  'i^fficuUs  inventrunt  :  &  hinc  has  partes  vere 
glandulofas  effe  evincere  voliint  >  (  c  )  Verum 
primo  i  /latus  hi  rurfus  fuerunt  prorfus  mor* 
bofi  &  extraordinarii :  qui  propterea  ,  quiaiu 
fanis  idem  non  reperitur  ,  ad  ftatum  natura- 
lem  &  ordinarium  probandum  non  fufficiunt: 
in  quo  longe  alcer  hf  partes  apparent  :  nam 
ipfo  Malptghio  notante  (d)  ,  non  femel  ingtns  ve* 
fca  cerebri  vices  fupplevit  ',  quod  faneflatum  na* 
turalem  (  cujus  cauffa  tamen  adducitur  )  doce- 
re  nulio  modo  poteft  ,  Deinde  ,  veteres  «»»* 
^ttam  veficHUs  appelUritnt  gUndnUt  ,  aUt  tales 
elfe  voluerunt  ',  ideoque  confufio  nominum  ac 
rerum  ,  &  logomachia?  orirentui'  innumer»  s 
fi  nunc  veficulas,  aut  folliculosj  vellemus  ap- 
pellare  glandulas .  Denique  qusero ,  cttr  «on  c* 
his  obfervathnihus    cerebrum    ^    hepar  &    n^ires 

fartes 
[4]  vid.P^>m*Parercr.  ahatoM.p.ij2.  I{ujijch*\ 
Thef.anat.IX.  p.70.  &  Tab.  III.fig.l.lit.D. 
ib']  locomodocitato. 
[<?]  conf.  Malpigh.  \oc.  cit. 
[rfj  EpifJ.de  Glandul.pag.^. 


Ve  CUndulls  geneYdtJm  .'  241 

fartes  vejiculofas  ipoVAL^  elle  concludant  3  quatn 
glandulofas  ?  I>Jemoen  m  hac1:enus ,  &  ne  qui-  » 

i\Qm  ilpCs  Malpighiiis  _,  pulm^nem  ex  veilculis  in 
Jpfoftatu  natmali  conftantem  ,  propterea  ^/<tn- 
dulofum  appellarc  voluit;  fed  omnes ,  ut  gcquum  , 
fcaphani  icapham  appellarunt :  id  eft  ,  veftculo- 
fum  ,  quod  veficulofum  exiftit ;  vafculofumj  qiiod 
eH:  vaiculofum  .  Ncque  ovarium  ghindulis  annu- 
meraLumfuit,  licetineoin  ftatu  naturali  veii- 
culx  manifcfto  deptehenduntur  .  Hincmiror, 
nonnullos  talesobfervationes  tanti  facere  ,  prx- 
lertim  eam  ,  de  renibus  Littrii  [«]  ,  ut  inde  re- 
num  fubflantiam  (quaE  tamen  a  {{ttyfchio^  locis 
fupra  addu(flis ,  (%.2i^.)  aliifque  ,  tota  vafculo' 
fa  demonflrata  eft  ,  &  autopfia  talis  deprehendi- 
turj  mere  glandulofam  efle,  cerioevi(^um  vo- 
Juerinc  rquxtamen  mihi ,  ad  glandulofam  eorum 
ftibftantiam  probandam  ,  ob  rationes  did:as  ,  ni. 
hilfacere  videntur .  vid.  ("77*)  de  his  plura  • 

568.  Regerunr  hic  quidam  patroni  glandula-  ''^i^^'^'* 
rum  3  pr\mo  3  vafiulofum  ik  glandulofum  non  dif'  ** 
ferre  ,  omne  enim  gUndulofum  effe  vafculofum  , 
&  e  converfo  ,  vafculofum  ejuotjue  gUnduUfum  ap- 
pellandum  efife  .  {b)  Cui  objecftioni  verorefpon- 
deo  ,  confundi  fic  partes  ,  qu3J  revera  &  abiblu- 
te  diliinguendx  :  quia  alias  hac  ratione  ftatuen- 
dum  effet ,  totum  corpus  ,  dum  omnes  ejus  par- 
tes  varculofx  ,  ex  meris  glandulis  compcnl  :  id 
quodaJbfonum  efl  ,*  adeoque  haec  fententia  ab  il- 
lis  ,  (]ui  accurate  loqui ,  &  diftindle  de  partibus 
judicare  volunt,  non  piobari  potefl  ,  quia  fum- 
mam  in  anatome  confufionem  pareret . 

C<i)  Hifi.Acad.Reg.Scient.An.1705. 

{h)  Ita  tamen  poft  alios  adhuc  ratiocinatur 
doctiff.  Micbehttus  in  libr.  de  Se^ctratione  fitti-^ 
dorum  , 


242  Ve  Glandulisgeneratlm  , 

3^9  Deinde  qflidam  ciim  M  ALPIGHIO  affir- 
ohjecilo  naanr  ,  in  qtmvis gUnduU  minima^jimpiici  ,  atque 
i/.  de     fic  etiam  in  omnibus ,  quas  in  vifceribus  ftatuunc 
follicu-  glandulas,  neceffiiijum  effc  folUculum  ,  ftve  vefi- 
lis gla-  cuUm  y  inter  excrema  arteriarum,  venarum  dc 
dn lar if '  duttuum  excretoriorum  interje(^um  ,  quibusfe- 
cretio  fieret  >  iifque  a  cauffa  quadam  morbofa 
dilatatis  5  folliculos ,  adeoque  &  glandulas  con- 
fpicuas  reddi.  Sed  prxterquam  ,quod  multi  ce- 
leberrimorum  anatomicorum  huic  fententiae,tan- 
qiiam  non  probatae  3  &  mente  folum  conceptae , 
eoncrarientur  ,  (dum  in  (latu  naturali  in  his  vi- 
fceribus  ne  quidem  glandulse  videri  po{funt,mul- 
to  minusearum  folliculi)  experientia  convidlus 
affirmo  ,  a^ue  faciie  ,aut  forte  adhuc  facilius  ,  va- 
fcuU  minimit  in  veficuUs  tnutari  foffe  ,   ficuti  tales 
in  placenta  uterina  ,  refle  1{nyfchio  .  ^auholtio  («) 
aliifque  mere  valculofa  ,  in  pulmonibus,  fuperfi- 
ciecutis,  oculis  ,   aliifque  partibus ,  ubi  glan- 
dulas  nonadfunt ,  nec  demonftrari  poffunt,  f«- 
pius  obfervaras  funt .  (h)  Ergo  ^  idem  in  renibus, 
hepate,  cerebro  ,  &c  concingere  poterit  .  Cum 
veroanatomici  fit ,  non  dicere  aur  fufpicari ,  fed 
demonflrare  ;  hinc  utique  pro  veris  ea  accipien- 
danonfunt>  quas  in  fanis  nunquam  apparent . 
In  flacu  enim  practer  naturam  tot  fiunt  monftra  & 
aberrationes  natura? ,  ut  illi  ,  qui  ex  ejufmodi 
conflicutione  naturalem  deducere  volunt,  facil- 
lime  a  vero  aberrare  queant.  Prxterea  notandum, 
'veras  glanduUs  j   ut  falivales  ,  mefenterii  ,   thy- 

mumy 
{a)  Hiflor.  Acad  Res:.  1714.  171^.  I718- 
(b)  de  vefjculis  &  tuberculis  in  partibus  non 
glandulofis  ,  ut  placenra&c.  repertisvid.Dfk/?fyf 
&  Bidloi  QXQvckdt.  Ki^yfch.  Adverfar.II.p.z^./s^rt/- 
lijner,  de  «zenerac.Diar.  Erudit^  Parif.  An.  1722» 
menfe  o6tobri . 


De  CUndulis generattm  .  24  j 

fnum  3  fancreas  j  &c.  raro  3  fi  unquam  in  vcficulai 
mtttatas  reperiri  ',  unde  patet  igUndulas  veras  vix 
'veL  nunquam ')  fartes  vero  vafcuUfas  fafijjime  ve- 
fcuUrinm  fpeciem  induerCi  acquefic  multis  >  quafi 
i^Iandulx  hx  effent  j  iJludere  .  (a)  Sed  dcmus 
Malpighianis  j  ede  in  quibufdam  glandulis  ali- 
quam  veliculamfive  foJIicuIum  i  tamen  inde  non 
requitur^  eos  in  omnibus  lis  partibus  adeire^quas 
ex  glandulis  conRare  contendunt :  quia  effedtor 
noftri  corporis  ad  potentiam  fuam  demonftran- 
dam  partes  variis  modis  componere  voJuiti  ut  di- 
verfis  ufibus  tanto  iint  aptiores .  Multi  quoque 
cum  Malfighio  folIicuJi  ^gnificationemj  ut  l\vpo- 
thefin  fuam  tanto  mdius  tueantur  3  laxifTimam 
faciunt ,  &  vafcula  fcminalia  teflium  longiflima  i 
imo  totum  etiam  longiflimum  inteftifiorum  tra- 
(Sum  pro  folIicuJo  glandulofo  habeant.Ita  &  ven. 
tricuJum  ,  pericardium  ,  tunicam  teflis  vagina- 
Jem  ,  peritona?um  3  pleuram  ,  &:  nefcio  quas  non 
partes  ,  pro  folliculis  adeoque  &  glandulisfu- 
munt^atque  fic  neceflario  omnes  fere  partes  glan- 
dulas  faciunt .  Quam  apta  vero  veJ  inepta  haec 
foliiculi  glandulofi  fit  fignificatio  ,  aliis  a  praejii- 
dicjis  Jiberis  judicandum  relinquo. 

170,  Abunde  praeterea   cognofcimus  ,   fecre-f^'^^'^*^ 
lione  fine  foUicnlis  talibus  interjeSiis  &  fieri  pof- "^/J^**^ 

[«]  DotflifTimusquidam  vir  objecit ,  vafculo-  '*J?'^* 
fas  paites  in  veficulas  mutari  vixpoffe  ,  follicu-^''^^'*  ' 
los  vero  glandularum  facillime  .  Sed  haec /1  vera 
eflent ,  veficulae  in  glandulis  nominatis  longe  fre- 
quentiores  efTent^quam  in  vifceribus  reJiquis.  Ex- 
perientia  verocontrarium  docet .  Adeoque  vel 
folliculi  non  funt  in  iflis  glandulis ,  vei  faltem 
vafcula  facilius  in  veficulas  tranfmutantur  folli- 
culis,  licetmodus,  quo  hoc  fiac  ^  non  adeo  ma^ 
nifeflus  fic . 


244  VtGlandultsgtneYatlml 

fe  ,  &  revera  etiam  flerifquein  fartlhtts  Ua  fiert, 
£a]  \Jx.  enim  taceam  chyli  atque  pinguedinis  fe" 
cretionem  (b)  y  &  fingamiis  folliculum  in  glan^ 
(dula  quadam /implicj ,  per  quam  arterix  &  ve" 
n3E  ultimse  dideminata?  fint,  &  in  quo  ,  uti  vo* 
lunts  duv^us  excretorius  incipiat  i  tunc  follicu-^ 
ius  tamen  ad  fecretionis  negotium  nil  prxfta- 
^et;  fed  receptaculi  tantum  otBcjo  fungeretur  % 
Quandocnim  perpendimus  ,  illud  liquidum  ^ 
quod  in  folliculo  vel  du(flu  excretorio  jam  has- 
jrere  concipitur  y  cognofcimus  quoqiie  jllud  jam 
pfTe  fecretum  3  &  non  ibi  demuni  fecerni,  E  ve- 
jfiis  vero  ,  Cnifi  in  hepate  y  ubi  vena  porta?  vicem 
arterias  praeflat  }  fecretio  non  contingit  j  quia 
fanguinem  revehunt^  e  quo  jam  fecretio  fadla 
eft  ;  ergo  in  arterjis ,  &  prxcipue  in  lateralibus 
canaliculis ,  perfici  necefie  efl,quos  e  lateralibus 
rninimarum  arteriolarum  provenire^eodem  forte 
modojUt  vafa  chylifera  ex  intefHnorum  lateribus 
egredi  confpicimus  ,  exiflimo  .  (c)  Atque  hoe 
jnodo  fecretiones  in  cerebro  ,  renibus  ,  hepate  , 
feftibus ,  cute,  aliifque  membranis  ,  imo  in  ipfis 
glandulis  fieri  concipimus.  Quonlam  vere  na- 
tura  fimplex  eflTe  folet  in  fuis  adionlbus ,  &  fol- 
liculi  vel  non  confpiciuntur,  vel,  Ci  adfint.potius 
receptaculi  ,  quam  organi  fecretorii  munus  per- 
liciunt  ;hinc  certiorem  huncfecretiopismodumi 
?t  manlfefiachylifecretione  defumtum,dubio  in-* 
cercoque  modo  procfercndum  merito  efife  cenfeo  , 

571.  Igi- 

(a)  In  hoc  Mhhelottus  omnino  meeum  eonfen" 
tit  »  lococitatoj  licet  in  aliis  dififentiat , 

Qi)  Miilptghius  eriim  lympham  abarteriise^ 
jnanare  judicat.  Epift.  de  glandul. 

(c)  Conferititetiam  inhoc  cwm  B?///7?o  &  me^ 
Michcloffuglg^  '  ._     - 


teCUndiiUtgeneratiml  24f 

^71.  Igltur ,  qui  aquivocationes   ciim  jnde 
proveniencibus  erroribus  atque  confufioriibus  e-  vnfcUi 
vitare  ,  &j  quantum  fieri  poteft  ,  removere  vo- /o/m»» 
lunc,   \\li  vafculofum  & gUndtilofHtn  non  fvo   unaet gUm 
eademcjue  re  habcrc  *,  fed  ,    ut  partes   \\>(x  ^guXti  idulostu 
facie  ,  habitu  ,  atque  afpecflu  ie  diftinguuntj  itadifiirf 
fiomine  quoque  eas  diftinguere  debent  .  Adeo-g»^»' 
quevilccra,  duaeoculis,  injecflionibus  ,  aut  mi- ^»^  * 
crofcopiisj  valculofadeprehenduntur  ,  &  in  qui- 
bus  in  flatu  naturali  nulla  iiftindta  corpufcula 
fphserica  ,  peculiari  membrana  inclufa  ,  confpi- 
ciuntur,  illa  haud  incongruo  aut  alierioriomine 
inlignirefas  eft;  fed  vafcuhfum  ,  iiio  nomincj  va- 
fculofum  :  3c  glandulofum  ygUndulofum  appellari- 
dum  j  ita  enim  asquivocatio  Zc  confufio  hatum 
partium,  quse  in  libris  multorum  neotericorum 
regnant  3  optime  evjtabuntur  :  {a^ 

S7Z  Sed   /i  jam  qnxtdLtui- 3  quid  gUnduhfum  ^  quid 
^uidve  gUndula  dicidtbeui'   Refpondeo  3  qUia  •veteres 
recentiores  ,  ut  ex  ha(5tenus  diftispatet,  in  eovocavei 
non  conveniunt ,  hinc  primo  confiderandum  efife  rint 
exiftimoj   quidveteres  gUnduUs  vocaverint  ;  &:  gUn-- 
deindcj  quare  illud  ita  vocayerint  :  ne  veterum  duUsi 
nomiriai  quod  Afor^^^wiwj  aliique  prudentiores 
fxpe  meritoque  inculcant  ,  prseter  necefTitatem 
immutemus  .  Prius  perpendendo  ,  invenimris  eos 
glandulas  VOCafi^e  glanduUm   finealem  ^  fituita^ 
riam ,  farotides  ,  maxillares  3  juguUres  3  thjroi' 
deam  3  thymumi  fancreas  3  gUnduUs  menfcnteri- 

Q.   5  «-^ 

t*]  in  hoc  Michelottus  diffentit  ,  &  vafculo" 
fum  atque  gUndulofum  pro  unaeademque 
re  habendum  efife  vult  i  jure  an  immeri- 
to  3  aliis  judicandum  relinquo  .  Interea 
tamen  infra  adhuc  nonnuHa  hac  de  ledif^ 
fercmus , 


eas  3  axtlUres  ,  ingif^^^iji^  idf^oquQ  hx  ,  aliae- 

que  his  iimiles  partes  ,  quasforte  iplis  non  inno- 

tueruntj  &  inpofterum  glandula?  vocandae  funt: 

ii^enlmexnotis  &  datisad  ignota  &  dubia  no- 

icenda  ducimur . 

quare         ^71  Quod  vero  ad  pofterius  attinet ,  tftKtrf /;4* 

certae     fartts  (^72)^lan(iuUs  nuncufctverint,  certum  eft, 

fartes    veteres  eas  non  ob  globofam  aut  fph^ricam  figuram 

gUn-     ita  appeilafTe  ;  alias  pancreas ,  thymum,  aliafque 

duUs     his  non  annumeraflfent .  Neque  ob  molUm  ,  Uxam 

vocave,  &  ffongiofam  fubfiantiam  :  alias  enim  duriores  & 

rint»     compadioresglandulase  numero  earum  exemif- 

fent,  &pinouedinem  ac  pulmones  ,  mollem  , 

laxam  ,  fpongiofamque  fubflanciam  habentes  ,  in 

numerum  earum  retuliffent .  Nequerercio,  cer- 

tas  partes  ob  ufum  five  fecvetionem  gUnduUs  vo- 

carunt }  quia  maximam  partem  ignorarunt  glan- 

dulas  aliquid  fecernere;  dum  hic  ufus  demum 

luperiori  potiflfimum  feculo  de  quibufdam  inno- 

tuit  .  Exadverfo  vero  vifcera,  de  quibus  certo 

fcicbant  ,  ea  aliquid  fecernerc  ,  ut  hepar  ,  renes, 

ac  telies  ,  pro  glandulis  non  habuerunt-  Praete- 

rea  ,  neque  lienem  glandulam  vocarunt  j  licet 

putaverinc  eum  bilem  atram  e  fanguine  fecerne- 

re  .  Ideoque  illi  .  qui  ab  ofliciofecretionis  par- 

tes  appellandas  effe  cenfc nt  glandulas ,  graviter 

hallucinari  videntur ,  &  a  prifcis  prjeter  necef- 

iltatem  nimis  recedunt;  dum  fic  partes ,  con- 

rra  mentem  &  confuetudinem  veterum  glandu- 

Ix  appellanda?  effent ,  quas  tales  non  funt  ,  & 

jam  alia  nomina  ab  ipfis  receperunt  ,  ut  inte- 

ftina  ,  uterus ,  pulmo  ,  cutis  ,  membranaf!,  etc, 

et\Contra  ,  partes  qiiaedam  ,  quas  illi  glandulas 

vocarunt ,  hodie  nonamplius  efTcnt  glandulge 

quia 
(a)  conf.  Hiffuratei  lib.de gkndulis  ^  aliiquci 
veteres . 


Ve  GUttdulltgeneyatim ."  247 

quia  ignoramus  ,  utrum  aliquid  fecernant  ,  an 
alii  ufui ,  nobis  adhuc  incognito  ,  a  conditore 
deftinatac iint  i  ut  olanduh  thyroidea  3  bronchia- 
lesj  pituitaria,  pinealis  ,  alixque. 

374  Clarum  igicur  eft  ,  veteres  quafdam  par-  oh  ccr- 
tes  no(hi  corporis  non  ob  aliam  caulTam  ,  quam  *";^ '^^ 
cb  fecHltarem  carnem  3   id  elt  ,   ob  fecuha.fem   habi-  n^^r^^ 
tJim  i  five  obJinguUrem  faciem  externam  nullo   ha-  ciem» 
bitorefpeclu  ,  five  ad  ftru(fluram  internam  ,  live 
ad  figuram  fphaericam  ,  five  ad  ufum  ,  (  quicquid 
nonnulli  contradicant  J  glandulas  dixilTe  :  ideo- 
que  ,  cumnobis  neque  liceat ,  neque  ,  ob  confu- 
lionis   metum ,  opportunum  lit  ,  nomina  vetera 
prxter  necelTitatem  mutare  ,  aut  glandularum  no- 
men  talibus  partibus  imponere  ,  quac  nimis  diver- 
iae  funt  ab  illis ,  quas  ita  vocarunt ;  hinc  nomen 
glandulx  nulli  parti  ,  (licet  fimilem   fabricam 
internam  iimilemve  ufum  habeat ,'  quam  qusdam 
gjandulx  obtinent)  reifle  competere  poteft  ,  nifi 
talibus  3  quse  fipniUm  fimul  faciem  externam  ,  five 
feculicLtem  illum  habitum  exhibeantjob  qiiem  olim 
etprimumita  diflse  fuerunt  ,  ct  adhuc  hodie  z 
vulgo  ita  dicuntur .  (a) 

37  j  Quid  igitur  glandula  fit  3  aut  quomodo  o- ^«//W 
ptime  deliniatur ,  hic  non  repetemus  ,  quia  jam  ^'-^^^*' 
pag.  12.  §.  35.  definitionem  earum  ex  hoc  funda-  *^j*'* 
mento  dcdimus ;  ita  ,  ut  melius  jam  ,  quam  oIim> 
fifine  prxjudicio  res  perpendatur  ,  ab  aliis  par- 
tibus  diftingui  qucant. 

Ij6  At  niirabuntur  forte  non    pauci  3    quare  quare 
ad   fecuHarem  habitum  gUnduUrum  ,  ad   eas  di-  ^^  ^^*' 
gnofcendas ,  confugerim  .  Sed  mirari,  opinor  3  jll^^n: 

Q_   4  defi-       fiigien, 

dtm, 
(a)  Sententiaf  huic  noflra:  folus ,  quantam  no- 
\\  i  Miche!ottus[Q  op\)o[[iit;  cui  vcro  mox  infra 
refpondebimus . 


248-  Ve  GUttduUs  generatltn^ 

defment ,  fi  conlr^erabLint ,  alia  certa  iigna  ,  auG 
diiferentiam  Ipecificam  ,  hucufque  ab  aud:oribus 
data  non  efle  ,  nec  dari  potuilfe;  et  propterea 
me  hunc  habitum  graves  ob  cauffas  in  auxilium 
vocare  ,  necetfum  habui/Te  .  Nam  quia  fummi 
Botanici  ,  /icut  ex  quamphirimis  exemplis  apud 
RAjUM,TOrjRNEFORTIUM,  BOERHA- 
VIUM  etc.  Botanicos  xvi  noftri  principes,  con« 
llat,  adproprium  certarum  plantarum  habitum 
fubindeconfugerecoadi  funt  j  quando  genus  no- 
tafque  earum  charaderifticas  aliter  definire  aut 
defcribere  non  podunc  i  hincqiiiahoc  ipfis  lici- 
cum  eft  ,  cur  Anatomicis  m  tali  cafu  ,  ubi  ob  rei 
difficultatem  perfedla  definitio  aut  defcriptio  aut 
nota  charadteriftica  dari  nequit,  idem  non  eric 
licitum?  Nemini  verohanc  fententiam  obtrudi- 
mus  i  fed  fimulac  quis  talem  definitionem  aut 
notamdabit,  qua  glandulx  ,  fine  peculiari  fuo 
habicu  ,  ab  aliis  partibas  rite  diftingui  queant ,  ec 
quseomnibus  glandulis  competat ,  (  qwod  tamen 
adhuc  nemo  fecit  j  tunc  fentenciam  meliorem  ac- 
cipere  non  detrec^abimus . 
Idfit  ^^^  ^^  ^^^^  quasratur  ,  ^uid  Jtt  ille  pecuHaris 
tlleha-  habitus  in  glanduUs }  Refpondemus  ,  illa  fingu- 
t/t«s.  laris  vaforum  complicatio  et  compofitio  ,  un- 
de  talis  emer«it  forma  ,  qua  primo  intuitu  a 
mufculis  ,  pinguedine  ,  olfibus  ,  membranis  , 
vafis  ,  et  vifceribus  reliquis  corporis  animalis 
dignofcitur  ,  qui  quidem  habitus  vel  forma 
verbis  defcribi  nequit;  iimili  modo ,  ut  Bota- 
nici  habitum  mufci  vuIgatilTimse  licet  herbaj  , 
verbis  defcribere  non  poffunt  ,  tefte  Celeb. 
RAIO  (a) i  et  tamen  ,  tam  a  do(5lis,  quam  ab 
indodis  >  ex  fecuUari  habitu  ct  facie  hcile  co- 


(a)  Method.  Plantar.^emendata  pag.4. 


Ve  ClanduliT  generatim ,  1^9 

gnofciti)r>  atqueabaliis  plantis ,  eodem  modoj 
iitglandiilxab  aliis  partibus ,  diftinguitur  . 
'  ^jB.Quacum^ue  Igitur  f^ars  a  veteribus  glandula  qutd 
tippeUata  efl  j  antfaciem  five   habitUT»    illum    obti-  fro 
net  j   quem  illa  partes  habenr  ,  quas  x>eieres  glandu-  glan^^ 
las  appellarunt  3   tatem  pro  -vera  glandula   agnofci-  dula 
wus ,  &  pro  tdi  habendam  efife  cenfemus  *  Que-  fca^r»- 
cunque  vero  ea  facie  ,  five /?a/>/fM  deftituiturj   il-  dur»  . 
Jam  e  numero -landularuni  exterminandam  effe 
judicamus  .  Notandum  autem    hic  efl ,  vetercs 
non  folum  glandulas  magnas  pro  talibus  agnovif- 
f e  ;  fed  etiam  glandulas  parvas  ,  fpeciatim  me- 
fcnterii,  inter  quas  multi   valde  exiguae:  qua5 
tamen  quivis  fere  e  vulgo  ,  in  vitulis  verbi  cauf- 
f a  ,  adhuc  glandulas  appeHat  j  &  pro  glandulis 
agnofcit  .   Hinc  ubicunque  vei  majores  vel  mi- 
nores  partes  occurrunt  >  facie  ,  five    habitu    il)a 
prxdira? ,  quem  partes  ,  a  veteribus  &  vulgo  glan- 
dula;  appellata? ,  obtinent  >  jIIs    pro    glandulis 
mento  aj^nofcendae  funt . 

179'  Ex  iifdem  vero  rationibus  expungenda 
veniunt  e  numeroglandularum  i.corticalis  cerebri 
fubftantia  :  quJa  nihil  in  ea  j  neque  nudis  ,  nc- 
qac  armatis  oculis  ,  naturaliter  confpicitur  , 
quod  olandularum  figuro?,  aut  faciei ,  five  ha- 
bitui  fimile  fit  ;  e  contrario  autem  inje(ftiones  do- 
euerunt,  eam  ex  meris  vafculis  confiare  .  JFJip^ 
focrates  etiam  notanter  fcribit  [  <t  ]  ,  cerebrum 
glanduU  jimiU  effe ;  illud  vero  glandulam  non 
vocavit;  quia  fimile  non  efl  idem  .  Hoc  ipfum 
fentiendum  de  hepate  ,  liene  &  tefiihus  ',  in  qui- 
bus  I{u/fchiut  y  Leenvvenhceck^y  ^ieuffeniuty  Ber^ 
gerus  i  ego,&:  multi  alii  prxflantifTimi  anatomici 
nihii  4  quod  gUnduUrum  habitHtn  ebcineac  >  vel 

quod 

£«]  Libr  de  GlanduL 


\ 


2^0  T)e  ClanduHs  generatim  , 

c|uod  glandulam  referat ,  in  Ihtu  naturali  repe- 
rirepotuimus  i  at    va(cuia  copiofinima   ubique 
ineis  dcprehenduntur .  Hinc  igitur  redlius  t/«- 
fcHlofx  appellantur  hsec  vifcera  ,  quam  gUndulo- 
fa»  quiarevera  vafculofafunt:,  atque  fic  compe- 
tensnomen  ipfis  tribuitur.  Omnium  vero  maxi- 
me  miror  ,  quod    ob  tubercula    in  cadaveribus 
morbofis  quandoque  inUene  reperta  ,  multi  lie- 
nem  quoquegiandulofum  efie  perhibeant.  (a)  ; 
cum  tamen  liennihil ,  quod  notum  fit,  fecernat, 
verum  alio  longe  officio  fungatur;  vid.Not.(2i*) 
adeoque  ne  quidem  glandulis  indigeat.  Si  ve- 
teres  hoc  egiffent  ,  qui  fecretionem  bilis  atrx 
ipfi  ,  licet  falfo  ,    tribuerunt  ,    condonandum 
hoc  ipfis  effet  facilius  .    Gum  vero  hoc  hodie 
adhuc  contingat ,  ubi    dodtiores    conveniunt  > 
nullamfecretionem  hic  fieri ,  atque  Infuperdu- 
<3:u  quoqueexcretorio    deflituatur  ;  non    conci- 
pio  5  in  quem  ufiim  glandula?  in  eo  adefife  de- 
beant  5  prsefertim  cum  omneid,  quod  lien  pre- 
Jftat ,  aut  his  glandulis  tribuiturj  per  vafculo- 
fam  fabncam  vel  xque  bene  ,  vel  adhuc  facilius 
^  melius  intelligi,  atque  explicari  queat.  Si  J^e- 
net  ex  homine  ,  porco  ,bove  ,  vitulo ,  cane  &c. 
vel  recentes    vel  coCti   difcerpuntur ,  tota  cor- 
ticalis  eorum  fubftantia  ,  3?que  ac  intcrior ,  va- 
fculofafive  tubulofaapparet ;  rotunda  vero  cor- 
pufcula,  ex  quibuseos  conflare  pethibent  ,  of- 
fendere  potui  nunquam .  Aut  fi  forte  quando- 
que  nonnulla  deprehendantur  ,  ut  I{uyfchius  a- 
liquando  qujcdam  vidit,  ea  cum  ipfo  vel  mor- 
bofa  efTe  exiflimo;  vel    tam   pauca  &  exigua 
funt  3    ut  largiffimas    urinas  fecretioni  minime 

fuffi- 

[«]  quod  tamen  DoitgUs  adhuc  fecic  in  A(5lis 
Anslican. 


Ve  CUndulls  geneyattm  »  251 

fnfficerequeant .  hz^  teflicnll  t  omnium    fere 
confenfu    prorfiis  funt  vafculofi .  (  a)  Item  in 

fleura,  fericardio  ,  peritonceo,  tunica  vaginaliy  na- 

turaliter  nulJas  funt  plandulae  ;  fed  fubinde    tan- 
tum  tubercula  movbida. 

580.  DIVVEKENTIAS glandfdarum  au^ores 
quamplurimas  excoi^itarunt ;  ex  quibus  hic  pau- 
cas  ,  quas  verofufficere  exiftimamus  ^  profere- 
mus .  Dividemus  eas  primum  in  fimfUces ,  quas 
alii  conglohatai  vocant  y  ex  unico  corpufculo 
fphxroideo  ,  dif}in<5i:o,  fuaque  membranula  in- 
clufoj  conftantes  j  &:\ncomfofitas^  quas  vulgo 
appclhnc  conglomeratas  3  quat  ex  pluribus  mino- 
ribus  ,  iin^ca  communi  tunica  incJufis  j  compo- 
nuntur.  (/'JDitferunt  z.Confiflentia  :  dum  quae- 
dam  Huriufculas ,  qua^dam  moJIifiTimae  ,  praefer- 
tim  1II3E  ,  quae  in  jundluris  ofTium  ha?rent  .  3.C0- 
/orfjpJeraique  quidem  palJJdi  /ive  carnei  funt  co- 
loris,  aJia:  lunge  magis  rubentes;  qusedam  fla- 
vefcentes ,  aut  fufca- ;  nonnulla?  prorfis  nigri- 
cantes .  4  Tigura:  plurimse  quidem  funt  globo- 
f ae ,  five  fphaeroidcar  ,  &  quxdam  "landiformes  ; 
muIta?veroab  hisfiguris  quam  alienifTimae ,  ut 
pancreas,  thymus ,  thyroidea  &:c.  Quxdam  et- 
\zm  a  figura  nomen  acceferunt  j  ut  glandula  f»- 
fiealis  ,  miliares  ,  &  tonfilJa» ,  barbaris  atnygda* 
/«didtae.  5-  ^^fu  ^W^cxunt:  undc  quxdam  fali- 
vales  ,  mucofa? ,  Ivmphaticx;  alix  j  muciUgino- 
f<e,  feb.iccx  ,  ceruminofx  :,  Jjcrymales ,  pitui- 
taria  &c.dici  confueverunt .  6.Sitt* :  ob  cujus  di- 

ver- 

(a)  vid.fii^ur.nof^r.24.Tab.VI. 

(b)  Divifionem  oJanduIarum  in  conglobatas  & 
cojj^/owifvflraj  vaJuc  ineptam  effe  judicat  Schel- 
hammerus  ,  Analedl.anar.DififertjIII.N.^^,  cuin 
gtobus  d)CglotM.er  idemfignificent . 


2^^  t)e  GUndulis generatlml 

Verfiratem,  parotides  ,  maxillares ,  thyroide?; 
lingLiales  ,  palatinx ,  Jabiales  ,  jugulares^  cer* 
vicales,  bronchiales  ,  axillares  ^inguinales  5 
lumbares ,  inceftinales,  mefencericae  3  renales^ 
vocantur  .  Ica  eciam  a  fitu  vel  folhari^  ,  vel  con* 
gregatx  t  prxfertim  in  inteftinis ,  vocari  folent- 
7.  Magnitudine  oUndiwls^s  quoque  differre  ,  tam 
nocum  eft  omnibus  ,  ut  non  opus  efTeexiftimem  j 
verbis  id  indicare  prolixius . 


DE  GLANDULIS  SPECIATIM* 


glandH.     581.  Videamusvero  jam  fpeciatim ,  quaenam 

U  in-  partes  in  numero   glandularum    merito  retineri 

ff*  cr^.  queant  :  &  quidcm  primoIN  CAPITE  .  Hic  fl 

nium  ,  quis  velit  totum    cerebrum   pro  glandula  magna 

habere,  quia  HIPPOCRATES  illud  ,  ob  gua-^ 

lemcumquelimilitudinem,  ut  fupra  jam  monui- 

mus,  corfns  gUndulis  fimile  i   vocavit  ("<«),    non 

vaide  repugnabo;  licetceten  veteres  idem  non 

egerint .  At  corticalem  ejus  fabftantiam  natura- 

iiter  ex  innumeris    parvis  glandulis  five  corpu- 

fculisglobo/is,  ut  BIDLOtJS  delineavit  {b  )  y 

conftare  ,  a  fententia  HIPPOCRATIS  &  auto- 

pfia,  ut  fupra  evici ,  quam  alienidimum  eft.  At-» 

tamen  induras  matris  finibus  ,  &  extra  eofdem 

ad  latera,  glanduiae  exigua?  reperiuntur  a  PAC- 

CHIONO  defcriptse.  (c)  Aliae  in  foveis  oflis  fron^ 

tis  &circa  divifionem  vaforum  quandoque  oc- 

currentes  3  inter  duram  macrem  &  arachnoideatu 

a  San^ 

f^J  Lib.de  Glandulis/ 
Ib)  Anat.Tab.X.fig.2. 
(c)  de  Gland.cgnglob.diirae  mat-rij? 


De  GUnduUs  generatlm  T  25^ 

a  Santorino  Indicantuv  ,  (a)  Itx^go  aliquocies  a 
cervos  qiiaii  fimiliiim  glandularum  in  foveis  offis 
fincipitis,  qu3c  haud  prociil  a  /inii  longitudinali 
fxpe  hisolTibus  infculptx  funt ,  vidi ,  quse  quo- 
que  dura  macre  ,  uz  Sanrorinuj  defuisin  foveis 
oflis  frontis  icribit  ,  tcdx  non  erant  3  verum  du- 
ra  macer  ibi  deficiebac  ,  &:  quafi  perforata  erac  . 
Videncur  hx  ^landuix  humedandx  dura?  macri 
inlervire  .  Prsecerea  in  ccrebropro  glandula  ha- 
benda  cft  gl.mdttla  f>incalit ,  pag  i?5  &  fub  cere- 
hro  glAndiiUhtQZ  fituitayia  \n  iella  equina  ,  de 
qua  vid.  pa[j;.i  59  quarum  vero  glandularum  om- 
nium  ufus  valde  incercus  eff .  In  plexu  choroideo 
nullas  nacuraliter  eiTe  glandulas,  injec^iones 
RlIYSCHlI  &  autopfianos  docuerunc . 

382.   Excus  in  capice  habsmus  T>^ro/iiifj  3  Ma-  gUn* 
xillares  ,   Snblinguales  ,  Ltnguales,   labialesi    Ta-   duU 
iatinas  ,  &^  buccales  hinc  inde  per  membranam   extut 
oris  difpcrfas  ,    p.   14^.  defc-ipcas  .   CUnduUm  in  ca^ 
item    Ucrymalem  ,    oCim    innominata   didlam,    in  fite  ^ 
orbita  ,  pa^.i42    Sub  palpebris  ,  ceraceas  five 
febaceas  Meibemii  j   ibidem    indicatas.   Intus   VC- 
xo  in    uvea  ocuU  ,  ubi  quidam  tales  adelfe  ftatu- 
unt  j  ob  eam  lolum  hypochefin  ,  nulUm  ftcretio- 
nemfieri   fine  gUndnlis  y  fervandam   ,   nulii  re» 
periuntur .  Prxterea    hic  occurrunc  TonfilU  in 

fauci- 

(a)  Obferv.anat.p.52.  Sed  cum  in  tunica  ara" 
chnoidea  nulla  finc  vafa  confpicua  ,  haud  incel- 
Ii^o  ,  quomodo  gUnduU  hte  novte ,  uc  ab  ipfo 
appellantur  ,  circa  truncos  vafontmy  inter  duram 
matrem  &  arachnoideam,  quemadmodum  in  mar-' 
gine  fcribit ,  hxrere  potuerint .  Ego  haud  raro 
nonnullas  circa  divifiones  ramorum  notabilio- 
rum  piac  matris  hinc  inde  obfervavi  :  qua?  igitur 
^liar  forte  erunt,  quam  {^uasS^^ntor/rtWJ  hiq  pQ-'. 


2^4  J^e  GUndulls  ffeciattml 

faucibus,  de  quibus  p.i  6i.GlanduIac  ImitemhrA- 
napituitarianariHm  3  mucofa  j  p-1^7.  &  ccrumi- 
nofe  >  in  meacu  audicorio  .  p.1^8. 
depUn'  385-  In  COLLO  occurrit  potilTimum  GUnduU 
duU  Thyroidea  3  tanquam  colli  maxima  ,  f  vid.p.i^i.J 
^^^yo,*.  quam  quiaa  VERHEYENO  &  malefcripta,  & 
^g^  ^  maledelineata  eft  j  in  Ephemeridum  Cent.  vii. 
&  vni.  pag.555.  accuratius  defcripfi,  ex  cada- 
verehumano,  iin^  cam  hronchialibus  gUnduUs  , 
magnitudine  nacurali  delineari  curavi :  ubi  fi*' 
mul  delineationem  thyroidese  ex  infante  addidi . 
Efl:  verq  hsc  ^landula  plerumque  unica  in  ho- 
mine  j  non  duplex  ,  lunse  cornutie  uc  plurimum 
fimilltudinem  referens  ,  cornubus  ex  utroque  la- 
tere  non  deorfum  ,  ut  Ferheyenus  pingit  5  Ted 
rurfum  exporredlis  ^  eifquetam  cartilagini  thy- 
roideaeSc  cricoideas ,  quam  oefophago  utrimque 
adhserens.  Pars  vero  media,quam  ifthmum  appel- 
lant  ,  fuperioribus  afperse  arterix  cartilaginibus 
jungitur .  W 

584.  Prolixiusetiam  in  prsedidis    Ephemeri^ 

A''^'^""  dibusdeufunovo  ,    quem    VERCELLONIUS 

'^'1^'*'.' r^)  huic  glandula?  adfcribit  j  differui;  dum  eaiii 

^^''''^^^^  nidam  ovulorum  •verminoforum  CQX\{i\iU\l  y  e   quo 

de  ea.     p^j.  fubtilifTimos  dud:uIos  ,  quorum  meatus  ta- 

men  in  confpedlum  nonvenirenc,    ovuU  vermi^ 

nofa  ,  in  hac  glandula  generata,  in  oefophagum  , 

&  inde  ad  ventriculum  ,  pro  charadtere  vitali  , 

chylo  in  ventriculo  impertiendo  ,  atque    dige- 

flione  promovenda  ^  tranfmitterentur  5  quae  vera 

ovula  in  flatu  prseter  naturam  fa?pe  in  vermes 

abirent  , 

3Sf. 
(tf)conf.A/oy^<Tg«,Adverni.Tab.i-  Cantius  figura 
cordisTab.^.eam  delineatj  quam  vero  femper 
aliter  deprehendi . 
(b)mT>\^AQ  glaqdulis  conglomeratis  ocfophagi . 


De  GUnduUs  ffeciatim  .  255 

38J.  S^epius  in  hanc  rem    in  cadaveribus  hu-  ^uld 
manis    inquifivi   :   fibras  quoque  fatis  manife- ?^o  oi» 
flas,  quibus  oefophago  adhaeret  ,  deprehendi  j  ferva- 
^^landulam  femper  duriufculam  j  firmamqueof-  i^er/w. 
fendi  ;   verum    neque  ovula  in  ea  obfervare  , 
neque    dudulos    cavos    deprehendere    porui    . 
Annoautem  1719.  Altorfii  ,  in  cadavere  femi- 
nino ,  quodpublice  diflecuij  glandulam    hanc 
Jiquido  valde  turgidam    reperi  :  propterea  fpe- 
ravi  ,    me  hic  aliquid  circa  ufum  ejus  depre» 
hendere    atque    manifeffare   poffe  3    Quam  ob 
rem  a  parte  pofferiori  tam  tracheam,  quam  ce- 
fophagum    aperui  ^  ut    in    horum    cavumrede 
infpicere  polfcm  ;  deinde  glandulam  hanc  ma- 
nibus  primo  leniterj  poflea  fortius  prelfi,  ea  fpe^, 
fore  ut  vel  in  tracheam  vel  in  oefophagum ,  vel  in 
utrumque  aliquid  liquidi  ingrederetur  ;  verum 
ne  guttula  neque  in    tracheam  j  neque  in  oefo- 
phagum  impeili  potuit ;  itautmihi  fcmper  ad- 
huc  dubium  fic  5  cui  ufui  nocabilis  h^cce  glan- 
dula  inferviat,  aut  in  quam  partem  aliquid  in- 
fundat .  Cumverohanc  turgidam    glandulam  , 
ad  interiora    luflranda,  diffecarem  j  liquidum 
limpidum  copiofum  efriuebat  ,  qiiod  repletiffi- 
mum  erat  l'ph2:rulis  flavefcentibus ,  quafj  ut  gut- 
tula!  olei  minutiflima? ,  aqux  innatabant .  Utrum 
vero  hxc  corpufcula  ovuU  fuerint  VERCELLO- 
NII  ^an  aliud  quidjdeterminarenonaudeo  .  In- 
terea  tamenhanc  obfervacionem  hic  notare  volui; 
fortafse  enim  expcrimentis  impoflerum  inflituen- 
dis  j  aliquidlucis  dare  poterit  :  nihiltamen  ab 
eo  tempore  nocatu  disnum  in  ea  obfervare  potui; 
manetque    igitur   ejus    ufus  mihi  adhuc  incer-^ 
tus  . 

38^.  Prxrer  hancglandulam  in  collo  hinc  in- 
dediverfseglandulaein  incerftitiis  miifculorum  & 

pin- 


2  5^  P«  Glandultt  fftctatitnl 

gUndu  piniiuedine  ,  magnitudinis  &  figurs  variaf^  fituf- 

U]h'  que  &  numeri  incerti>  depreiienduntur,  juguU' 

gnUres  ret  in  parte  anteiiori,  occipltaltt  8j  cervicaUs  , 

Uryn-  in  po(l:eriori    appeliatse  i  quarum    ufus  quoque 

gis    s     non  adeocertius  efi:  .   Vulgo    vafis    lymphaticis 

rytfc^tferervire  creduntur  ;  quem  vero  in  finem  ipfis  in- 

&efo-  lerviant ,  non  perfpicio  .  In    tpiglottide    RUY. 

^hagi.  SCHIUS  atque  MORGAGNIUi  ahndulas  ex- 

hibuerunt  ac  delinearunt ,  ficuti  pag.izj.indica- 

vimus.  In  reliquis  laryngis  partibus  ,  &  prae- 

fertim  justa  cartilac;ines  arytxnoideas,  ut  ^  in 

trachea  j  gLanduU  a  MORGAGNIO  delinean- 

tur  j  {a)  qux  vero  faepius  non  adeo  magnae  funt  , 

utin  illo  cadavere  fuerunt,  unde  fuas  delinea- 

vit  ;  interea  tamen  femper  fatis  confpicuas  eas 

ofFendi*  In  efofhagoy  praefertim  ejus  parte  fupe* 

riori  j  multae  fxpe  glandulae  reperiuntur  j  qusea 

VALSALVA  C^)  delineatae  lunt .  Reperi  vero 

eas  aI:quando  adhuc  majores,  &  in  fingularum 

medio  foraminulum,  tanquam  ofculumj  fivedu- 

clus  excretorius  ,  confpiciebatur  j  quas  adhuc 

delineatas  afifervo  . 

587.  IN  THORACE  glandulae  quaedam 
dethy-Cunt  externae  ,  qusedam  internae  .  Externc 
l»9.  mammarum  prafcipuam  fubftantiam  glandulo- 
fam  efife  ,  fupra  ,  ubi  de  mammis  aftum  ,  do- 
cuimus .  Quid  vero  de  areolarum  glandulis  fen- 
tiamus,  §  597  videri  poteft  .  Interne  vero 
occurrit  primo  ClanduU  THYMUS  y  cujus 
defcriptionem  pag.  n8-  dedimus  ,  duas  vero 
diverfasejus  figuras ,  Tab  IV.fig.i4.&  15.  ex- 
hlbuimus  .  Anno  170^.  controverfiae  de  hac 
glandulaortaefunt,  inter  BIDLOUM  &  VER- 

HEYE^. 

(a)  Adverf.anar.I.TabJI. 
(b)  De  aure  humana  Tab.  V,  fig.z. 


11 


li 


DeGUndulis  fpecUtim:         257 
HEYENUM  ;  dum  BIDLOCJS  m  dljfertatient 

quadam  dc  Thymo  ,  Lugduni  Batavor.  habita  , 
acriter  aggrelVus  erat  VLRHEYENI  defcriptio- 
nem  &  delineationem  hujus  glandulaj  :  cui  vero 
VERHEYENLIS  eodem  quoque  modo  refpon- 
derat .  Huic  deinde  BIDLOUS  alteram  dilfer- 
tationem  oppofuit :  quam  ille  altera  quoque  ref- 
poniione  refutavit .  Quoniam  vero  BIDLOUS 
llatum  controverfiap  reliqucrat,  &  iatinitateni 
Vtrheyeni  potiflimum  carpere  annifus  erat ,  hinc 
nihilutilitatisex  illa  controver/ia  natum  eft  ' 

358  in  thorace  prasterea  occurrunt  confide-^/^„^^ 
landae  GLANDLIL^  BRONCHIALES:  fde/^/,^,„' 
quibus  jam  N.2^9.)  qux  funt  fatis  notabiles  f/,/^/^,, 
glandulx  j  extus  in  traciicac  &  bronchiorum  ma« 
joribus  divilionibus  iitx  («)  ,  coloris  nigricantis, 
fed  ufus  quoque  adhuc  dubii  .  Creditum  vul- 
go  hucufque  fuit  j  has  glandulas  feparare  li- 
quidum  quoddam  ,  quod  in  bronchia  demit- 
terent  ,  pro  horum  humectacione  atque  lubri. 
catione.  Verum  VERCELLqNIUS  {b)  vult, 
eas  potius  liquidum  ,  dige/^ioni  inlervjens  ,  per 
tenuiflTimos  du(^us  ,  ad  ccfopha^um  (cuima- 
xime  quoque  adha^rent  )  &  ventriculum  mit- 
tere  .  Inquifivi  quoque  jam  faepius  in  hos  dii- 
dfcus  ,  &  reperi  etiam  fibras  fatis  notabiles  , 
ab  his  glandulis  ad  ocfophagum  exporredlas  : 
qu3E  vero  nunquam  tam  magnse  erant  ,  ut  ca- 
vitas  le  in  eis  manifeftaverit  ,   vel   fetam  ad* 

R  mi- 

(«}  Harum  in/itu  &rmagnltudlne  naturali  de- 
Ilneacionem  accuratam  dedi  in  Ephemer.  Cent. 
VII. et  VIII.  Tab.VI.pa2.  j^i.verum  chalcogra- 
phi  incuria  varix  tam  male  fculptae  funt  ,  ut  a 
broncbiis  diftingui  nequeant . 

{b)  in  fupra  citata  dilfertatione  . 


258  Ve  gUndults  fpectatitn  . 

miferint ,  &:  propterea  uberiori  inqui/itionc  in- 
digent.  Aliquando  in  cadavere  virili  in  ma- 
ximi  harum  glandularum  calculum  reperi  j 
extrcmum  articulum  digiti  auricularis  adajquan- 
tem  ;  poftea  vero  etiam  in  muliere ,  a  me  dif- 
fedla  ,  paulle  minorem  in  eadem  ghndula  vi- 
di  :  quod  deinde  etiam  ab  aliis  notatum  in- 
veni .  Anno  lyzj-  in  cadavere  viri  multas  e- 
julmodi  ghndulas  nigras  in  tota  tracheaepar- 
te  pofteriori ,  juxta  hanc  &  oefophagum,  pha- 
feoli  parvi  &  feminis  tritici  figura  ac  magnitudi- 
ne  ,  offendi ,  atquenonn«Il3Eetiamanterioritra- 
chesE  parte  laxe  adhaerebant . 
gUndu,  589  Circa  quintam  circiter  dorfi  vertebram 
Udor^  in  thorace  fubindenotabilisreperitur  s'«««^«^«> 
falis>  oefophagi  pofteriori  parti  adharens,  a  VESA- 
LIO  ahifque  veteribus  jam  delineata  atque 
defcripta  3  quam  DORSALEM  appellare  lo- 
Jent .  Hac  glandula  diverfae  obfervatur  magni* 
tudinis  :  farpe  ramen  phafeoli  vel  amygdal* 
magnitudinem  obtinet ,  &  fubindemajor ,  fu- 
binde  quoque  minor  reperitur  .  Imo  non  raro 
vel  prorfus  deficit  ,  vel  faltem  adeo  exigua 
eft  ,  ut  ,  omni  licet  induftria  adhibita  ,  eam 
invenire  non  potuerim  .  Quandoque  etiam 
dux  hic  reperiuntur  glandulaj;  id  quod  quidam 
frequentius  effe  volunt  una.  Ante  plures  annos 
virum  fecui  ^  qui  nihil  cibi  aut  potus  amplius 
deglutire  poterat  >  proptcr  obftaculum  quod- 
dam  ,  quod  non  in  faucibus  >  fed  in  thorace 
percipiebat  .  In  hoc  hanc  glandulam  ad  ovi 
gallinacei  magnitudinemau^lam  reperi  ,  unde 
oefophagus  ita  comprimebatur  ,  ut  nihil  am- 
plius  tranfire  potuerit  .  Paucis  ctiam  abhinc 
annis  a  celebri  Germanias  Medico  confultus 
fui  cb  ftmilem  morbum ,  quo  filius  ejus  ,  qui 

non 


Ve  CUnduta  ffnclattm  4  t^^ 

flon  nifi  dlflScillime  propccr  obftaculum  in  ccio" 
phagodeglutire  poterat ,  laborabat .  Sufpicatus 
i[xm ,  idem  vitium  hic  adelTe  r  Jegef  etiam  mor- 
tuus  eft  *  An  vero  cadaver  incifLim  ,  &  quid 
repertum  Ht,  non  comperi  «  VERHEYENUS 
cefophagum  ex  eadem  cauffa  penitus  coalitum 
fcperit ,  (4) 

^90  VERCELLONIUS  (b)  hanc  glandu-  'jy 
lam  quoque  dicacam  effe  ftatuit  feparationi  li-  */*' 
quidi  digeftioni  infer vientis :  id  quod  perdu- 
^us  tenues  in  oefophagum  transfundi  affirmat: 
quos  vero  du^us  etiam  neque  alii  ,  ncque 
ego  hucufque  reperire  potuimus  .  Cl.  FAN- 
TONUS  (r)  aliique  jam  ante  VERCELLO- 
NIUM  fulpicati  funt ,  has  glandulas  in  cavi- 
tatem  oefophagi  mucofum  liquidum  fecernere, 
feque  eotum  meatus  in  cane  ,  irt  quo  hae  glan- 
dulae  excreveranCj  non  (olum  vidiifej  fed  cti- 
am  vermiculos  in  iis  inveniffe  fcribit  .  Ita  etiam 
celeb.  MORGAGNIUS  (d)  reftrt ,  hasglan- 
dulas  in  canibus  f»pe  turgere  ,  &  a  vermicu- 
iis  quibufdam  rubentibus  ,  oblongis  &  cenui- 
bus  incoli :  id  quod  &  REDIUS  C  ^  )  atque 
CLERICUS  f /)  confirmant  .  Atque  talibus 
in  cafibus,  MORGAGNIUS  fcribic,  canali- 
culos  in  oefophagum  apercos  reperiri  :   verum 

flandulis  his  fecundum  naturam  fe  habenti- 
us,  nullos  cvidentes  meatus  in  cane  ,  multa 
minus  in  homine  videri .  Quare  vero  tam  fre- 
qucnter  his  in  glandulis   vermiculi  oriantur  t 

R    1  &  acL 

(a)  Anatom  Cap.  de  oelophago  . 
{b)  In  eadem  difTercacione  . 
(0  Anacom.  Corp.  hum.  diflert.  III.  pag.  ^f^ 
U)  Adverf.  anatom.  IIL  pag.  f* 
\t)  de  Animal.  vivent.in  viventibusrepertij* 
(J)  de  lumbrico  lato  >  cap.  13. 


I! 


2<?o  De  CUniulis  fpecidttm  . 

&  an  fotte  hic  calis  vermlcuiornm  nldus  five  ova* 
rium,qu2le  VERCELLONIUS  In  thyroidca  fta- 
tuit ,  res  eft  ulterioris  indaginis  . 
gUndu.       ^9*-    I"    ABDOMINE    reperiuntiir  multae 
U  in      glandulae  :  quarum  maxima  eft  Tancreas  ^  pag, 
tf6(io-      87«  Deinde  G/<««<f«/*   renaUt,   fiVQ  Cafjful<e  atra' 
miife  ,   hiUri^e  i  }pig.  81.  poftea  Mef:iraic:e  patl.  72.  Iwfc^ 
fiinalcs,  tzm  BRUNNERI  ,    quam  PEYERI, 
in  inteftinis,  pag.    8©.  &  82.  notatx  ;  Fentri- 
cuU  gUnduU  in  canibus  &  porcis  facile  appa- 
rent,  in  homine  vero  peicjuam  difficulter :  at- 
que  quam  m^xime  de  iis  in  homine  dubltafTem  , 
nifi  CI.  .MORGAGNIUS  me  luis  obfervationi, 
bus  de  illis  certiorem  rcddldiiret ,   Pofteatamen 
Helmftadii  eas  in  ventriculo    cadaveris  virilis 
ftdmodum  iniignes  deprehendi  .  Pra^terea  circ<t 
^ertebras  lumhorum  ,    ubi    chyJl  receptaculum 
iitum   eft  j   circa  os  facruw  ,   et  divifionem    vafa^ 
tttm  iliacormn  varia?  f^Iandui:^  ^  fed  diverfa?  fi-' 
gurx  &  magnitudlnis  5  reperiuntur,  tnmhares  ^^ 
Saera  et  Iliac^  vuigo  di(fi:a? ,  in  quas  vafa  lym^ 
phatica  copiofa  inuredluntur  :  quag  indeinre- 
l,         ceptacclum  chyll  fe  exonerant ,   Vidi  iumbares 
glandulas  in  mullere  ultra  pugni  magnitndinem 
excretas  ;  id  quod  etlam  in  pueris  atrophiade, 
;  fun^is  fa:pius  obfervavi  .  In  hepatis  parte  con* 

cava  clrca  jngrefTum  Nena?  pcrtx  3  &CcoUumve* 
fcuU  felie^e ,  ut  et  prape  iienem  ,  juvta  ingrefTum 
•  vaf.  um  ,  Ixpe  glant^.n.Ia?  con-iobatae,  phafeolj 
flMafi  magnitudlne  reperiuncur ,  quas  a  nonnul-' 
]Is  GUr>di*lie  hTfaiica  ,  tyft  ca  y  lerae  porta  y  Ue- 
vares  five  fplenica  appellantur  ,  vaf fque  lyiTi-' 
phaticis  <^i'vire  vid.  rtur  In  hepate  bubulo  mo- 
do  indicat?^  gljndulx  in  concava  parte  plures 
Ptplurimum  c  ^nfpiciuntu  -  ,  quam  in  homne  : 
^uaruna  nonnuHx  amygdak^  aJiae  ngcis,  alia! 

farvi 


t)e  GUndults  ffecUttm  .  iSi 

parvl  ovi  magniCHdinem  quandoque  adaEquant  ^ 
Circa  Jini/irum  ventricuU  orificium  extus  ei  ad- 
hxrere  ^landulam  j  phafeoli  magnitudjne,  af- 
firmat  VERCELLONIUS  :  e  qua  quoque  du- 
^um  excretorium  ,  in  ventriculum  definere  af- 
firmat .  [«]Talem  quidem  glandulam  fatpe  in 
porcis  inveni  ,  dudtum  vero  detegere  non  po- 
tiii.  At  in  homine>  nefcio  quam  obcaulTamj 
ne  quidem  adhuc  glandulam  notabilem  videre 
potui,  lice^.  in  varui  cadavenbus  in  eam  ma- 
gno  ftudio  inquifiverim  .  In  omento  nonnulli 
ubique  ,  ubi  pinguedo  continetur  ,  giandLilas 
ilatuunt  ,  pinguedinem  feccrncntes  l  b  ]  :  ve- 
rum  pauci(iimGE  tancum  ,  prjefertim  ubi  pyloro 
}ungitur  j  fubmde  reperiuntur  3  omentaUs  di- 
^x  3  &  pinguedo  hasc  ex  arteriolis  ,  ficuti  aliis 
in  partibus  j  fecernitur  .  In  •vfficula  felU.f  bcutn 
fsEpiiis  parvas  glandulas  flavas  ,  ceruminofis  in 
hieatu  auditorio  haud  abfimiles  ,  vidi  .  In  hu- 
mana  vero  quandoqut  tantum  cas  videre  po- 
tui  .  [  c  ]  P^ffua  et  ureteres  interdum  parvas 
glandulas  oftendunt  ,  &  quidem  in  h;5  hinc 
inde  ,  nullo  certo  in  loco  ,  apparent  ;  in  illa 
Vero  maxime  prope  collum  ,  attamen  raro  con* 
fpicuaf  funt. 

592   1«   partibitt    ginitalibus    virorum    OCCUt '  in  par* 
tunt  r.  GUnduU  Covvperi-y   de  quibus  pa^.loz.  tibus 
etinfraNota  [29*].  2.  GlanduU  Littrii  jiiidemgenita'- 
pag.99.  defcripta  .  5.  GlandnU  «dorifera  Tjifonisy  libus 

R     3  in      'viroTfi^» 

[4]  locd  citato ; 

[t]  Uippocrates  Iib.de  Glandul.  multa  loqui* 
tur  de  glandulis  epiploi  five  omenti  ;  fed  voce 
epiploi  mefenterium  intellexifle  mihi  videtur  . 

LO  vid.  Ephem.  Nat.  Curiof  Cent.  V.  &  VI* 
Pag-H^Tab.VI.fig.I.&II. 


I 


2(32  Tfe  CUndulis  fptctatlm  , 

jn  pr«piitio  &  corona  penis,  pag.  99.  &  100. 
ijuarum  tamen  illa?,  quae  in  prxputii  parte  in. 
teriori  exiftunt  ,  freqiientius  fe  mihi  obtule- 
runt ,  quam  eje  in  corona  pcnis :  iibi  valde  dif- 
ficile  eft  eas  a  papillis  nerveis ,  ibidem  occur* 
rentibus ,  diftinguere  .  ^.'Profia.ta  ^  quge  p.  98. 
defcrjpts:  funt .  5.  CUnduU  veficuUrum  fcmina- 
lium  raro  quidem  occurrunt  ;  aliquando  ta- 
men  eas  feminis  Hnapi  magnitudine  confpexi, 
KARDERUS  (a)  vero  fcribit ,  fe  eas ,  una 
cum  foraminulo  excretorio  ,  tantas  vidifTc  « 
ut  fetam  in  eas  immittere  potuerit  ;  ideoque 
maxin^as  inteftinorum  craflbrnm  a?quaverint  . 
6,  OUndfUs  parvas  in  urethta  virili  defcribit 
TERRANEUS  (b),  quas  hinc  inde  in  ipfa 
cavernofa  urethra?  parte  ha?rere  perhibet,  ure- 
thram  multis  foraminulis  perforantes  3  &  li- 
quidum  lumbricum  in  eam  excernentes  .  Ha- 
fum  vero  nullam  adhuc  offendere  potui  .  Hoc 
vero  vidi,  quod  MORGAGNIUS  fcrip/itCO, 
foraminuU  fcilicet  ilU  3  retento  intus  liquore  y 
fttrgiduU  non  raro  3  fpecie  fubrotundorum  ,  albe- 
fcentiumtjue  corfufculorum  imponere  .  Tefies  vero 
cum  epididyrnidibus  a  ghndulis  propterea  di- 
ftinguo  ,  quia  mmifefto  vafculofi  iurtj  habitu 
gUnduU  delHtuuntur  ,  et  veteres  et  plerique 
€X  recentioribus  eos  quoque  aglandulis  diftin- 
xerunt. 

in  n4m  ^9?  Jn  partibns  mulittum  n4turalibt*s  ad  glan- 
turali^  dulas  referri  poffunt ,  i.  eae  ,  quas  MORGA- 
bmsmH.GNlUS  in  nymphis  detexit  atque  defcriplic 
li€ri*m»(d)i  magnam  cum  odoriferis  pra?putii  penis 

fimi- 
(4)  in  prodrom.  pbyfiologico . 

gin  Tradl  de  Glandulis ,  pag.  32. 
A  dverf  anat,  prim.  §.  10. 
(d)  Adverf.  aaat.  I.  Tab.  III,  ce. 


DeGUHdulh  fpecUtlm",  26? 

/imilitudinem  habences .  Hae  glandulae  quidem 
non  in  omnibus    feminis   aeque  magnae  ei   con- 
fpicuas  func ,  ut  ab  ipfo  delineancur :  cjuod  in- 
de  fieri  exiftimo ,  quia  ipfx  nympha!  in  divei- 
fis  fubje(Sis  figura  et  magnitudine  multum  di- 
verfae  funt  :  ec  ubi  nympiiae  valde  exigux ,  ibi 
has  glandulse  vix  in  confpe(5lum  veniunt  :  con- 
tra  vero  3  ubi  ilias  magnae ,  glandulxhar  quoque 
manifeftius  le  oftendere  folenc  ,  esque  utplu- 
rimum  tanto  majores  >  quanto  nymphae  majo- 
res  exiftunt  .  Ita  enim  in  muliere  ,  nymphas 
valde  amplas  et  fimul  craffas    habente  ,    non- 
nullas  eadem    magnitudine    offendi  ,    quali    a 
MORGAGNIO  delineantur  .    In    aliis  autem 
cas  vix  ,  aut  prorfus  non  confpicere  poiui .  2. 
CUndiiU  in  urethra  muliebri  asque  ac   in  vitiii 
Hatuuntur  .  (a)  Meis  quidem  obfervationibus 
du^ulos  in  urethra  vidi ,  at  nullas  glandulas  vi- 
dere  potui  .    $•  Circa   urethravero  ofiium  in  va^ 
gina.  ttteri  j  ubi  lacuna?  fe  manifeflant ,  fetas  ad- 
mittentes  ,  in  cadaveribus  quandoque  glandu- 
las  fubjacentes  offendi ,  qualem  valde  infignem 
MORGAGNILIS  (b)  delineat  .    Has  vero  ec 
nympharum  glandulas  fappius  valde  turpere  ob- 
fervavi  partus  tempore  ,  quando  mulieribus  iti 
partu  difficili  ,  vcrtendo  atque  extrahendo  foc» 
tum  3  adfliti  :  quia  tunc  partibus  his  a  fanguine* 
copiofius  influente,  tur^efcentibus  3  omniame- 
lius  in  confpedlum  prodeunt  ,  quam  in  cada- 
verihus  :  ubi  non  raro ,  neque  duftus  ,  nequc 
glandulae  apparent .   3.  VeficuU  circa  uteri  orifi^ 
«itti»  irt te ynwm  faepeoccurrentes ,  p.  104.  in  gra- 
vidis  et  puerperis  optime  apparentes ,  pro  ovario 

novo 

[tf]  Bidloo  Anatom.  Tab.  n«  fig-4.  Ttrraneut 
de  glandul.pag.  44.  €t  alibi . 

Wloc.cit.H. 


2^4  .  ^^  GUndulis  fpeciatlm  l 
not;©  a  qulbufdam  repiitatae ,  non  pro  glandulis 
haberi  polTe  cenfeo  :  partim  quia  faciem  fivc  ha- 
Zr/«i«i»  glandula!:  non  obtinent  >  partim  quia  con- 
fufio  inde  oriretur  ve/iculofi  et  glandulofi  :  quip- 
pequx  partes  a  veteribus  femper  pro  diftindis 
partibus  habita?  fuerunt,  ideoque  et  hodie  non 
confandendse  j  fed  pro  diverfis  habendae  ^  funt ; 
alias  enim  ovarium  quoque  aliaeque  partes  veficu- 
lof;p  in  olandulas  tranfmutarentur.  5  In  utero 
nonnulli  glandulas  flatuunt ,  pro  fanguinis  men* 
ilrui  fecretione  perficienda  :  quod  praeter  alios 
littriHs  prasfertim  farpc  fccit  in  Hifloria  Acadc- 
mix  Regiae .  Non  quod  eas  viderit  ',  aut  figuram, 
magnitudinem  ,  vel  habitum  earum  defcripferit; 

fnam  non  entis  nulla^  funt  aflfe6tiones  )  vcrum 
blum    quia  falfa  illa  hypothefi  j  imbutus  erat^ 
nulUm  fieri  fccretionem  fine  gUttdulis  - 
gUniu.      J94  In  pUcenta  tsteri  oh  eandem  forte  malam 
UfU"  hypothefin  varii  glandulas  flatuerunt,  et  non- 
€tntx»  nulli  adhuc  flatuunt  ,  licet  nullus  3    quomodo 
fe  habeant ,  defcripferit  aut  demonflraverit  .  E 
contrario  frequentes  i<«7/cfc//obfervationes  variis 
in  fcriptis  ejus  iteratae ,  diligentes  placentx  per- 
vefligationes  I{auholti  [«]  itemque  noffra  alio- 
rumquc  in  hac  parte  adhibita  diligentia  ,  glan^ 
dulas  nullas  hlc  detegere  valuerunt ;  verum  eam 
ex  merisvafis  fanguiferiscoagmentatam  effeifa- 
tis  evicIfTeopinor  . 

J9^   GUnduU  ad  artus  pve  extremitates  per- 

gUn-    tinentes ,  funt  1.  ^xilUres  y  fub  alls,  pinguedi- 

duUar,n\  involutae,  vafis  axillaribus  adfitae;  et  2.  J«- 

tuttm »  guinales  ^  utrinque  in  inguinibus  ad  vafa  crtira- 

lia  coIJocata?;  quse  variis  in  raorbis  fa?pe  intu- 

mefcunt  ,   infla*mmantur>  et   in   abfceflus   vel 

quan- 
[«]  inHiftor.Acad.Reg.  A.  I714. 1715-  & 


Ve  GUnduHs  {ffchtim  .  2^5 

qu^doque  fcirrhos  infanabiles  tendunt .  Ha- 
rum  vero  ufus  haiid  manifeftus  ef!  .  ?.  In  ar- 
tubus  occiirrunt    qucque    GUndttU    Haveriana 
(a)  ,  ab  ufu  mucofx  didx  :  quae  in  articulationi- 
bus  ofTium  j  praecipue    femoris  >  tam  ubi  cum 
acetabuloolfis  innominati  ,  quam  ubi  cum  Ti- 
bia  jun^icur ,  quam  maxime  obfervantur  .  In 
aliis  quidem  jundturis   quoque  tales  reperiun- 
tur,  verum  ionge  minores.  Hx  glandnlae  om- 
nium  molli(rimaf  funt  j  &  llquidum  mucofum^t* 
cernunt,  quod  in  junduris  offium  deprehendi- 
tur,  pro  excremis  eorum  lubricandis  ,  ut  mo* 
tus  Jjbere  atque  expedite  fieri  queant,  &  ne 
Jnvicem  concrefcant.  Hx  "landulaemultiim  ad 
pin^uedinis  quandam  fubtilem    fpeciem  acce- 
dunt ,    qualis    etiam  in  inier/iitiit    ^uorunjdam 
tttufcu/orum  ,    itemque  in   canali    vertebrarum  y 
circafpinalem    medulUm  deprehenditur  i    ica  UC 
ambii^uum  fafpe  /it  ,  iicrum  vera  glandula  ,  an 
pingucdo  qua?dam  laxior ,  cui  Kt*yfchio  &  mi- 
hi  limiiior  videtur,  ad/it .  Ceterum  etiam  cif 
ca    fcapuUm  ,  fiexuram   cubitl   ,   manus  ,  gentt  5 
fedit  3    aiiifque    in  iocis  inter    mufcuhs    variae 
hinc  inde  parvx   glanduii  reperiuntur  :    quas 
vero  omnes  figillatim  hic  receniere,   cum  earum 
incertus  numerus ,  ftus,  figura  ,  &  magnitu- 
do  ,  tum  compendii  breviras  prohibent  . 

59^.Reftat,  ut  pauca  adhuc  de^/^rnJM^'/ c«ftf-    .      » 
«oxdicamus.  VERHEYENUSfi»]  inquitSTE- jy*^^"] 

NONEM  obfervaffejfingulit  foris  ctttis  fuamgUn- 
duUm  fubjacere  y  ex  qua  vafculum  fudoriferum  , 
in  exteriore  cuti s  fuperficie  definens  ,   exurgeret  : 

indc  VERHEYENUS,  licet  ipfe  fe  tales  vidifTe 
'  non 

(a)  in  Ofleologia  Havcri  defcriptar. 

(b)  Anacom,  cap.  de  cute  >  cap  3$. 


26S  De  Glandulh  fpeiUtim  - 

non  afftrmet ,  eas  glanduUs  fubeutantas  appel- 
Jat .  Sed ,  quot  3  quaefo  ,  tales  glandulse  adef- 
fent ,  fi  omnibus  poris  (  quorum  infinitus  efl: 
numerus  ,  )  glandula  fubefiTet  ?  tantus  ccrte 
numerus  vifum  efFugere  nonpoffet.  Attamen, 
ii  cutis  a  fub;ed:a  piui^uedine  exadle  feparatur  > 
nullseglandulae  ,  neque  in  fuperficie  pinguedi- 
nis  ,  neque  in  inferiori  cutis  facie  confpiciun- 
tur.^  Pinguedinlsquidemexiguae  partic,ul3s  fo- 
veoliscutis  hinc  inde  adhaererc  femper  depre- 
henduntur  3  qua»  multis  impofuiffe  videntur  , 
&qusemihi  quoque  in  juventute  ,  ab  uno  pr«- 
ceptorum  meorum  3  pro  glandulis  demonftra* 
tae  funt  ;  quae  vero  a  glandulis  ab  accurato 
fpe<5i:atore  nullo  negotio  cliftinguuntur  .  Hinc 
certum  effe  puto  ,  gUnduUs  fubcutaneas  3  id  eftj 
tales  3  qux  cuti  fub  quovis  poto  fubjacerent^  9 
quafque  miliares  vulgo  appellsnt,  non  dari . 
Videtur  potius  hypothefin  hanc  a  falfo  illo 
axiomateortanvefie  ,  ubUun^ue  fecreiio,  iblgUn^ 
duU;  dumenim  STENOaliique  cognoverunt, 
e  fingulo  foro  fieri  cxcretionem  ;  hinc  ex  illo 
axiomatejudicaffe  videntur  3  etiam  cuivis  /»0/0 
glandulam  fubiacere ;  quod  vero  falfum  effe 
jam  fupra  N.^^4.  probavimus  .  In  ipfa  vero 
cute  3  aut  fuperficie  ejus  exteriori  3  fub  epi- 
dermide  >  variis  in  locis  corfufcAa.  fphteroidect » 
una  cum  du(5luIo  excretorio  ficpc  confpiciun- 
tur  3  praefertim  in  palpebris ,  nafo  3  auribus  3 
areolis  tnammilUrum  3  fub  alis  ,  in  cute  penis  tSf 
fcroti  y  circK  anum  &  fudenda  muUerum  &c, 
quac  fi  tanquam  pecullaria  corpufcula  adfunt* 
pro  gUnduLis  cutaneii  y  fed  non  pvofubcutaneis 
haberi  poffunt :  quia  non  fubcutCj  deprehen- 
duntur. 
S97*  Circa  quas  vero  adhuc  notamus  >    i. 

tas 


WeGUndulisgeneratlm  ,  2.67 

eas  non  tequt  copiofas  ,  nec  aque  ma^nasy  tn  otnni-  epicrl- 
hus  occurrere ;  nam  in  qiubufd;.m  nafus  &  pal'  jlsde 
febra  corpufculis  talibus  miliari  magnitudine  iltis, 
icatent ,  eifque  tota?  exafperatae  funt  ,  ita,  ut 
notabiljs  faciei  deformitas  inde  inducatur ;  in 
quibufaam  vero  paucifllmx  eaeque.  exiguae  ;  in 
aliis  vero  prorfus  nulIaE  confpiciuntur  .  Sic 
cutis  penis  &  fcroti  quorumdam  talibus  cor- 
pufculis  valde  luxuriat"^;  in  aliis  ccntra  vix  ul- 
ja ,  vel  nulla  prorfus  reperiuntur .  Ita  in  areo- 
lis  mammarum  rarius  tam  ma'.>na  deprehendun- 
tur ,  quam  a  M0RG.\GN:0  delncata  funt. 
(a)Un(ie  fatet  ,  eat  &  numero  &  loe»  &  na~ 
gnitudine  muitum  variare,  z  Mihi  aliifque  va- 
riis  adhuc  dubium  fupereffe  j  utruw  h^ec  tuber^ 
€ula  ver^e  Jint  glanduU  :  8c  an  non  potius  du- 
Auli  excretoriij  ex  arteriolis  cutis  provenien- 
tes,  qui  vel  a  denfitate  cuticulx  ,  vel  a  craf- 
/itudine  materia»  contenta?obftrnuntur  ,  &  dein- 
de  in  tubercula  expanduntur .  Iraetiam  fentiunc 
RUYSCHIUS&  BOERHAVIUS;  (^qui  eas 

propterea  foUiculos  ,  cryptas  3  five  rectftaculx 
cutanea ,  appellant  .  Ita  quoque  fertir  VER- 
CELLONIUS:  dum  affirmat  W  >  gUnduUs  je^ 
haceas  (  ha.  enim  recentiores  hxc  tubercula  ap- 
pellantj  meras  effe  extremitates  arterioU^-^tm  in 
foUiculos  expanfas  :  ut  &  EIANCHUS  ,  dum 
olandulas  cutaneas  nec  effe  ,  nec  neceffarias  ef- 
fe  ad  fecretionem  in  cute  judicat  .  {d)  ]{atio  et- 
iam  fuadereiiidetur  ,  has  particuUs  globofas  non 
tffeverasgUnduUs  :  1.  quia  in  tam  multis  homi- 

nibus 

(a)  Adverf.anat.prim.Tab.lv.  fig.2. 

(b)  I{uyfchii  Adverf.anat.Dec.I.pag.9. 

(c)  Difserc.  de  GlanduLconglomer.afophag^i- 
pag.150. 

(d)  inHepatlsHifloria. 


i^S  Ve  Clandulis  gentraM  ; 

nibusfanisprorfus  defunt,  vel  faltem  variis  Iti 
locis  non  in  confpe(flum  prodeunt .  2.  Quia  ^ 
poftquam  digitis  contenta  five  fhgnans  mate- 
ria  vifcida  aut  febacea  exprimitur,  torum  tu-* 
bercuium  difparet,  &  p.irs  concidit;  id  quod 
non  fieret ,  li  tuberculum  vera  glandula  5  hoc 
eft,  peculiare  quoddam    corpufculum  ,  ex  va*  | 
fculorum  congerie,  peculiari  membrana  inclu- l 
fc!m  fuifset,  licet  ali^uid  inde  fuifset  exprcf- 
fum  .  Igitur  hanc  rem  ,  &  m,ulta  alia  citra  glan- 
dulas  momenra  ,  uberiori  eruditorUm  difquifi- 
tioni  commendo  ,  antequam  aliquid  certi  deiii 
affirmeturi  ut  fic  veritas  in  dies  augeatur  3  at* 
que  promoveatur  . 
Mtche*      ^98.  Hance  meam  de  glandulis  fententiatn  5 
lotti      tanquam  claram    y    perfpicuam  >    cuiii    natura 
oijf-     glandularum,  Sc  cum  mente  veterum ,  imo  3t 
Si i on i-  ciimvnlgi  deglandulis  idea  optime  convenien* 
husref'  tem  3  multis  hucufque  eruditis  haud  difpiicuif- 
fonde-  fe    intellexi  ;    imo  a  Medico  Gallo  tanti  fuit 
$ttr  ,      habita  ,  ut  totam  meam  Adenologiam  prxce^ 
dentis  editionis  verbatim  Gallice  verterit  &  itl 
fuam  Anatomen  tranftulerit     (a)  Neque  ullum 
novi,  qui  hanc  meam  fententiam  adhuc  impu- 
gnaverit,  nifi  Clarifs.  Mlehehttum  y    Medicum 
&  Mathematicum  Venetum  nobilifllmum,  itt 
\  tra<i;latu   de  feparatione  /lnidorum  in  corpore  ani" 

waU )  qui  fingit  ,  fe  ignorare  ,  quid  fer  ftct*^ 
Harem  glandularum  habitum  velim  ,  dum  fcri-* 
,,  bit  :  ?ieque  vero  eos  de  fententia  (  fcilicec 
>,  Malpighiana  )  deducunt ,  qua  tleifierus  per 
3,  pecuHarem  habitum  ,  ncfcio  quem  ,  depnire 
3,  conatus  ,  nuperrime  opfofuit  ,  pag.  154.  Sea 
praeterquam  quod  vulgus  &  mulieres  glandu- 

las 
(a)  Noguez  Anatomie  du  corps de  Phomme» 
12.  Paris  172  J. 


Ve  CUndHlis  generatint  .  2€<^ 

las  ex  Colo  &  noto  eorum  habltt* ,  non  ex  li- 
bris,  ncn  aliundci  non  ex  definitione  auc  de" 
lcriptione  vel  docUtrnna  cogncicunt  ,  iple  Mi^ 
chclottus  fitis  indicac  j  it\\\xnQ  gUn<lnUrum  hA- 
bitum  haud  ignorare  ,  atque  fic  meam  olandu- 
\x  fcriptionem  non  adeo  cbfcuram  efse,  quan- 
«io  pag.  25J.  ita  habet  ;  ,,  Tacile  concederem  3 
M  ^f  ^UnduUrum  majQrum  ,  e^  ^uarundam  ?»««• 
,^  notum Jiruflura  exieriori  per  faciem  quan- 
„  dam  ,  feu  habitum  exreriorem  judaari  ffcfje 
j,  &c.  Confentic  prsecerea  mecum  >  non  om- 
nes  fecretiones  five  feparariones  fluidGrum  in- 
t(2rventu  veficula:  aut  folliculi  fieri  ,  ficut  Af<r/- 
ftghii  rigidiores  afseclge  voluerunt ,  dum  ait  : 
„  Cetertir/%  convenit  tnihi  cum  Keiflero  ,  fepa^ 
jj  rationes  fliiidorum  in  animantibus  fine  folli- 
j,  culis  ,  Jive  veficuHs  interjefiis  ,  ^  fieri  foffey 
j,  cJ'*  revera  etiam  plerif^ue  in  partibus  ita  fieti  ^ 
Verum  fuff  inet  ,  abditam  &  penitiffimam  glan" 
duUrum  ,  C^  pracipue  tuinimarum  ,  confiitutio^ 
tiem  ,  »0»  in  frnguUris  exteriori  facie  five  habi" 
tH  }  fed  potiffimum  in  earum  iiruBura  vafculofa  3 
fluidotum  feparationi  maxime  opportuna  ,  confi- 
fiere  :  atque  inde  condudit  pag.  2^6.  cerebri 
partent  corticalem  ,  hepatii  ,  renum  atcjue  tefticu» 
lorum  partet  vafculfar  penitiffimas  in  gUndu- 
larum  numerum  referer.das  tffe  ,  Verum  haec. 
lententia  jam  fupra  n.^6S.  $c  feqq.  fatis  ,  ut 
opinor,  refutata  cft  ;  dum  demondravi  ,  con- 
fufionem  partium  inde  oriri ,  quando 'jnter  par- 
tes  vafculofas  &  lilandulofas  ,  ab  antiquidniiis 
temporibus  diftinctas  3  diif indtioncm  jam  tol- 
lere  velimus,  ita  enim  quaelibet  fere  parscqr- 
poris  fieretglandula;  quod  profed:o  valde  in- 
congruum  efset  :  dum  fcapha  ,  fcapha,  &  qii?e. 
Jibec  res  iuo  proprjo  nomine ,  H  diltin^te  ,  clare 


2  70  Vefenptfenttntlie noftra  de GUndHlit  • 
&  accurate  loqui  atque  judicare  velimus  ,  ap- 
pcllanda  fit .    Prsterea  Audlor  *do6i:i(limus  ex 
fua  de  glanduh  idea  ,  quam   in  fola  dva&iivi 
vafculofa  confiftere  indicat,  non  male  eos  fen- 
tire  exiftimat,  ^uiubicum^ue  fecvetionesj  five  Um 
quorum  feparationes,  ibidemgUndutas  ejfe  pronun-^ 
tinnt .  Sed  &  hanc    fententiam  confufioncs  & 
errores     parere  ,    quoque  jam  fupra  n.j^4.S9^* 
&  595.  indicavi  ;  quia  chj^Ius /ine  glandulis  in 
inteftinis:,  pinguedo  fiae  glandulis ,  mucus  iti 
finubus  pituitariis  ,    genitura    in  tefticulorum 
vafculofa   fabrica,  fanguis  menftruus  in    utero 
fine  glandulis&c  fecernuntur,  &  omnes  mem- 
branae ,  imo  omnes  ferc  partes  glandulae  in  po- 
fterum  efsent  vocandx  ;    quod  re  vera  neque 
cum  fententia    veterum  ,    neque    cum    natura 
partium  convenit  ,    atque  ab  idea  ,  quam  vel 
vulgus ,  vel  alii  fapientes  ,  qui  Medici  aut  A- 
natomici  non  funt,  de    partibus    habent ,  qui 
glandulas ,  mufculos ,  pinguedinem  ,  membra- 
nas,  inteftina  ,  vafa  &c.  facie  fatis  diftinguunt," 
nimis  abhorret .  Veniunt  mihi  occaficne  hujus' 
jam  in  mcntem  aliquot  difticha,  quaealiquan- 
do  in  honorem  cujufdam  Medicinae  Candidati* 
de  glandulis  difputantis ,  Altorfii  adhuc  confe- 
ci;  quae  quia  non  male  huc  quadrant^  appo- 
nere  luber. 
Dicere  dlfficile  eft    Medlcis ,    ({vlt:  gUndulA 
pars  fit ; 
Nondum  Dodtores  hoc  docuere  fatis  • 
Corporis  hinc  omnes  mire  confundere  partes 
Coeperunt ,  &  pars  ^UnduU  qua^vls  erat . 
■  Nunc  quivis  plexus  vaforum  gUndula  didtus  ; 
Nuncmembranaomnis^/««n<f»/4  fadla  fuit  . 
Mox  cerebrum ,  fplen ,  pulmo  9  jecur  ,  re- 
nefque  vocati 

CUn- 


Vefenpo  fententtjt  noPra  de  CUndulls .      271 

CUndula  ;  nunc  quaevis  huiltiU  talis  erat . 

Altqui  diftinguitpartes  j  quas   vifus  &  ufus 

Diftinguunt  prifcus  ,  reaius  ille  docet . 

Qiiapropter  quamvis  et  ego  glandula?  abditam  & 

penitiflimam   fubftantiam    vafcuIo(am    efse    ir> 

definitione  mea  §.  ^j.  pofuerim  >  tamen  quia 

Guam  plurima?  partes  vafculofae  exiftunt  ,  qua? 

immerito  &  non  nifi  nimio  novaturiendi  ftudio 

olandulae  vocarentur  cum  Malpighianis  5  hac 

jn  Adenologia  oftendi ,  ve/iculofum  et  vafcu. 

io^m-n  efse  ad  glandulae  definitionemnon  fufH- 

cere  ;  etcum  necfecretio  ,  ut  modo  evici  ,  nc- 

quealiud  quid  ,  mihi  hadenus  notum,  iufficiat 

ad    glandulas  re  vera  extra  controverfiam  ta- 

les ,  quafque  veteres  ita   appellarunt,  ab  aliis; 

partibus  diftinguendas ,  faclem  ilUm  pecultarem 

fivehabitUmgUnduU  proprhi,m  y  pro    iis  ab  aliis 

ritedifcernendis  in  auxilium    vocandum  effe  , 

merito  judicavi  &  adhuc    judico  ,    atque  has 

forte  ob    caufl^as    egregius  Anatomicus  Argen- 

loratenfis ,  Uenricut  jilbert,  Tiicolat  ,  hypothe- 

iin    Michelotti     de     glandulis     frecariam    ejfe  , 

pronunciavit  diflcrc.   de    dire^ione   vaforum  > 

pao^.7. 

579-  Neque  a  mea  meabducunc  fententia  ,  ^^^'Z 
quae  Clarifs. Bofrfc4x;iii j  prolixa  epiftola  ad  K**y'  1'*^  _ 
/cfe/iiw  in  favorem  hypothefeon  Malpighianas  in  ,      .. 
medium  produxit.  Sciendum  enim  eft  ,  I{f*j/-     **'* 
fQhinm    atque    Boerhavium  ,  Medicos  in  Belgi® 
princfpes ,  meofqucolim  Praeceptores  acternum 
vcnerandos,  farpius  amice  de  glandulis  coram 
difputafl^e  .    Cumque   T^uyfchiut  pro  fua  3  -^of- 
rhavius  pro  Malpighiana  ftaret  hypothefi,  con- 
vcnerunt  incer  fe  ,  uc  Boerhavius  epiftola  ,  ea  , 
qua:  pro   MaJpighii  fententia  facerenc  ,  com- 
plei^eretur;  ^u^fching  contra  ha:c  ^  li  poflTec  , 

fe- 


iji.   *-^Z^ffoJententU  mflrM  ie gUndullt  • 

rerponfioiij  impui^naret  ,  everterer ,  fuamqiie 
uberius  illulharet  atque  vindicaret  fententiam  ; 
idque  poftquam  fadum  efset ,  binos  hae  epifto- 
Ise  titulo  opufculi  Anatomici  de  fabrica  gUn-' 
duUrum  tn  corpore  humano  i  evulgatae  funt .  (a) 
In  priori  harum  Boerhaviut  fumma ,  qua  pol- 
let  >  ingenii  viomnia  produxit  argumenta,  quae 
pro  Malpighiana  moveri  pofsunt  hypothefi  ; 
quamvis,  ut  ipfe  fatetur ,  fsepiusminus  a  i^Mj/- 
fchio  difsentiat  j  quam  ex  verbis  ipfius  colligi 
polTit  j  quibus  deinde  in  pofterioribus  Jiteris 
^uyfchius  nervofe  refpondit .  Attamen  ,  quia 
nonnulla  haud  exigui  in  hac  dodtrina  momenti 
fuperefse  puto  argumenta  contra  Malpighium  , 
quae  I^uylchius  ,  tunc  fere  nonagenarius  ,  & 
negotiis  mukis  j  Jaboribufque  Anatomicis  con- 
tinuo  diftra(n:us  ,  imo  obrutus  ,  praetermifit  , 
venia  nobiliflTimorum  horum  Virornm  j  in  pri- 
mis  Boerhavii ,  mihi  fempcr  amlcinimi  ,  non 
contradicendi  ,  fed  veri  ftudio  ,  qugedam  ad- 
huc  pro  E^uyfchiana  meaqiie  firmanda  fententia 
proponam  ,  &  refponfioni  Ruyfchianse  quafi 
fuperaddam  .  Matpighius  3  &  qui  eum  fequun^ 
tur,  atqiie  adhuc  ipfe  Michelottt.s ,  gJanduIam 
veftcuU ,  vel  foUiculo  membranaceo  conftrui  , 
ficut  jam  fupra  fatis  expofui ,  docuerunt .  Ve- 
rum  Boerhaviut  ,  qui  tamen  M*lpighii  partes  > 
fi  fetvari  pofsent ,  majori  ftudio  et  acumine  , 
quam  forte  unquam  alius  ,  defendendas  fufce- 
pit  ,  in  hoc  mox  ab  hujus  fententia  rccedere 
videtur ,  dum  glandulam  fmpUcifJimam  definic- 
fartem  3  i^tt<e  proprie  *»embran<e  fimpUci  apparatit 
format  involucrum  ,  cavum  ,  intra  quod  ftnguU^ 
vis  humor  Jecernitur  ,  etc-  pag.  ^.et  4.  Verum 
cum  involucrum  ,    uc   notum  eft  ,    nihil  aliud 

pro** 
[0  tu^dixni  Batavorum  An.  I722.in  4, 


DefenfiofententU  noflr^  de  glanduUi ,  275 
proprie  lit  ,  quam  integumenturn  ;  integumen- 
tum  vero  alicujus  partis  non  (it  ipfa  pars  ,  uc 
involucrurn  hepatis  non  d\  ipfum  hepar  ;  at- 
que  fic  involucrum  glanduli£  [  venia  tanti 
virij  non  ell  ipfa  glandula :  idcirco  involucrum 
pro  glandula  ipfa  re6\e  ac  citra  confulionem 
fumi  aut  haberi  non  poteft.  Quod  fi  veroCla- 
riflft  AuC\or  tnvolucri  \7oce  ,  eoque  inufitato  & 
improprio  utatur  fenru,  pro  foiliculo  aut  veli- 
cula,  cum  Malpighianis  reliquis  ,  prseter  ca  , 
quae  fupra  jam  hac  de  re  difputata  iunt  ,  hoc 
folum  adhuc,  hic  monebo,atquc  sequis  arbitris 
judicandum  relinquam  ,  annon  ,  fi  veftculam.9 
folliculum  aut  involucrum  pro  glanduia  habere 
velint ,  veficuii  &  glanaala^  voci  novam  pror- 
fus  atque  veterib  )s  inufitatam,  imo  incoguitam 
prorfus  fignificationem  aflingant,  atque  utrara- 
que  confundantP  Velimenim,  uc  demonftrent, 
quis  audorum  veterum  ,  Grscorum  ant  Lati- 
noram  ,  aut  quis  ante  Milpighium ,  veflrulam, 
folliculum  aut  involucrum  pro  giandula  habue- 
rit  ,  aut  glandulam  vocaverit  ?  Manifeilucn 
cnim  eff ,  novas  ejulmodi  fignificatioues  voca- 
bulorum  hodie  fine  coiifufione  rerum  introdu- 
ei  non  poffe:  nam  <fi\  re  vera  nova  prorfus  ac 
v-eteribus  incognita  vocis  glandulx  &  veficulae 
notio ,  qus  pr^terquam  quud  nova  ,  &  ,  mc 
judice  incongrua  lic,  non  raodo  pra^ter  necelli- 
tatem  excogitata  efl ;  fed  etiam  adconfufiones 
&  crrores  producendos  aperte  facic  .  Concedo 
quidcra  fummis  his  Viris,  dari  in  corpore  hu- 
mano,  variis  in  partibus  ,  veficuks  aut  tolli- 
culos ,  intra  quos  liquida  diverfa  fecernuntut  , 

continentur ,  foventur  ,  mutantur ,  &  per  emif 
farium  denique  exeernuntur  ;  vero  nego  has  par- 

ics  glanduias   rcde    auc   jure    vocari  .   Nani 

S  vefica 


274  DefenJiofententi^enoflradeglanduUs  . 
vefica  urinie  ,  veficula  fellis  ,  veficuIsE  femina- 
les  ,  veficulie    in    finubus  ofTium  cranii,  partes 
funt  cavce ,  intra  quas  Itquida  diverfa  fecernun' 
tur  ,  cominentur  ,  joventur ,  mutantur  ,  &  per . 
certa  emijfaria  denique  emittuntur ,  kabentque  fic 
omnia  requifira ,  quit  a  Clariff.  5ofr/;^7;/o§lan- 
duise    adfcribuntur    :    nemo    tamen    veterura  , 
nemo  recentiorum ,  has  partes  glandulas  voea- 
vit,  aut  glandulas  effe  voluit  ;  verum  fuo  ge- 
nuino  eas  nomine  veficas ,  aut  veficulas  ,  om- 
m  aevo  appellarunt  .    Quare  fi  etiam  clare  de- 
monflrentur  veficulas  ,  variis   in   corporis  par- 
Tibus,  in  quibus  vel  re  vera  adfunt ,  ut  in  cu- 
te  >  vel  in  quibus  eas  adhuc  in  fUtufecundum 
naturam  funt  dubia?  ,    in    quas  liquidum  quod- 
dam  fecernatur  ,  contineatur  ,  foveatur  ,  mute- 
tur ,  &  per  emifjarium  emittatur  :   tamen  inde 
non  evincitur,  glandulas  effe  inillaparte;  fed 
veficulas:  eamque  ob  cauffam  ese  etiam  partes 
non  glandulofjs  ,    (ed  veficulof^  appelland^  e- 
runt  .•    quia  ut   vcficse  vel    veficul^e    majores  , 
quas  antea  nornmavimus,  fe  habent ,  adeoque 
&  idem  norren    Ipfis    dandum    eft  ;    nifi  data 
opera  jFquivDcationes  ,    logoir.acbias  &  confu- 
Cones  m  rem  auatomicanv  6c  raedicara  magno 
cjus  damna  invehere  velimus  :  nara  juxta  tri- 
tum  illud  : 

Elrrorum  genitrix  efl  squivocatio  femper. 
Ubi  igirur  non  nifi  vafcula  deprehenduntur  , 
illae  partcs  vafculofa  \  ubi  vefica^,  iWxvefieulo- 
fa'y  ubi  vero  i;Jandul«  ,  ill^e  etiam  glandulof^s 
vel  glanduU  apjeliandaf  funt  .  Itaque  in  cutis 
variis  partibus  ,  uf  in  nafo,  auricuiis,  aliifque 
partibus  follicuii  au^'  veficula?  deprehenduntur, 
in  quibus  liquidnm  un£\uo(um  -  illudque  fa?pc 
tenax  &.  febaceum  reperitur  ,  hx  veficul^e  fi» 


vc 


'Oefenftofententia  nojlr^  de glandulis  .275 
ve  folliculi  ,  quia  funt    veficulae  ,  &  nullam  , 
me  judice  ,  faciem  glandulae  obtinent  ,  oS  ra- 
tiones  expofitas  3  inunerito  glandulae  appellan- 
tur  *,  verum  re£lius  folliculi  ^  receptacula  ,  crym 
pta  i  omnium  vero  optime  veficulce  cutanejsdi^ 
cerentur;  quia  ea  habent  requifita^  quae  vefi- 
cx  reliqu^E  fupra  nominatGe ,  &  ab  iis  vix  nifi 
magnitudine  differunt.  Cur  iraque  his  veficuli§ 
nomen  veficulse  denegent  Malpighiani  ^  aliud* 
que  haud  congruum  ,  novum  ,  confufiones  pa- 
riens,  &  cum  earum  natura  acratione  noncou-* 
veniens  imponunt,  caufTam  gravem  auturgen- 
tem  video  nullam  ;    fupraque   jam  [  §.  367.] 
monuij  quod  fi  etiam  inhepate,  renibus ,  ce- 
rebro  &c.  in  naturali    ac    fano    flatu  veficulas 
re  vcra  adeife  demonftrent ,  vifcera  tamen  haeC 
immerito  glandulofa ,  fed  VESICULOSA  job 
CaufiTas  modo  &  fupra    allatas  ,   dicenda  fint  « 
Ubi  vero  vcficulae  ejufmodi  glandulofi  carne^ 
id  eft  ,  tali  fubfiantia  an^ix  funt  ,  quse  glan- 
dulis  ,  five  partibus,  quas  nemo  glandnUs  efife 
negat ,  propria  eft ,  vel  qux  faciem  &  habitu-nt 
glanduU  omnibjs  notum  obtinet,  utividemiiS 
ade(fe  in  glandulis  labrorum  [a]  ,  afperce  arte- 
r\x  [^]  ,  palati  ,    pharyngis   &  inteflinorum  , 
praeicrtim  duodeni   &   retW  j   tund    hai    partesi 
glandulas   jure    &  re£^e    nominantur  ;    veruni 
non  ob  veficulam  ,  ut  Malpighiani  volunt,  mul- 
to  minus  ob  tnvolucrum    membranaceum  ,*  fed 
propter   peculiarem   earjm   faciem   &   carnem 
glandulofam^  qua  veficulas  hsecinguntur  yquip- 
pe  ob  folam  hanc  faciem  ,  aut  ut  clarius  loquar^ 
ob  hanc  carnem  propriam  [  non  cb  alias  cauf» 

S    2  fas] 

W  vld.Tab.nortri  VITI.fig.  36.dd. 
W  Morgrt^??.  Adverf.anar.I.Tab,  11. oc?- 


-275  Defenfi^fententta  nofine  dc  planduUs  l 
fas]  ut  fupra  evicl,  veteres  ccrtas  corporis  par- 
tcs  glanduloCas  appeJJarunr,  [  quorura  nomina 
prseter  necefritatetn  non  muranda]  adcoque  & 
nobis  non  nifi  taies  partes  glandula' appellandae 
funt;  alias ,  ut  abunde  denionftravi,  a^quivoca- 
tiones,  rerum  &  partium  confuGones  ,  atque 
errores  neceiJario  lequuntur  ;  qux  omnia  evi^ 
tantur,  fi  a  vereribus  in  glandularum  appella- 
tione  non  recedamus,  fed  cum  ipfis ,  ut  par  eft, 
confentiamus. 

400.  Denique  adhuc  monemus ,  tumores  ii- 
los,  quos  Clarifr.  Boerhaviui  cum  Malphhio  m 
folliculis  five  veficuiis  cutaneis  oriri  ck.  exiiie- 
re  judicat,  ut  atlieromata ,  iteatomaia,talpas, 
&c.  mea  fententia  non  in  cute  oriri  ,  fed  fub 
cutey  quotielcumque  enim  tumores  ejufmodi  , 
quod  fsepe  feci  ,  icalpelio  exflirpavi  ,  non  fo- 
Jum  eos  ante  curationem  fub  cute  adu  percepi, 
verum  quando  eo5  excidere  volui ,  tota  miiii  fem- 
pcr  cutis  prius  difcindenda  erat  ,  antequam  ad 
tumorem  ejufque  folliculum  pervenire  potue- 
rim  j  quod  etiam  ex  iis  exemplis  ,  qux  aui^or 
xflarifTimus  ipfe  vidit  ,  &  defcripfit  pag.  14.  & 
16.  maijjfeflum  eft  .  Unde  liquido  coniiat, 
quam  parum  tota  h;*'^  de  turooribus  cyiiicis  re- 
citatio  ad  giandularum  curanearum  ,  aliique 
morbori  cafus  ad  pjiarum  glandularum  proba- 
tionem  faciant  y  dum  partes  nimis  a  fiatu  na- 
turaJi  recedcrc  poHunt  ;  prjefertim  cum  vcrx 
glandulsB  vix  unquam  ,  parres  vero  vafculofae 
farpiffime  in  hydatides  aut  veficulas  mutentur;' 
ubiquam  maxime  etiam  lile  ca(us  ,  m  hoc  li- 
belio  iecenfitus  ,  noiatu  digniiiimus  eft  ;  ubi 
totum  hepar  in  hydatides  fuit  muratum  ,  ut 
de  vena  porta'  &  vcna  cava  nulium  fuperfue- 
rit  veltiguim  .*   ui  quod   enormem  pariium  in 

mor- 


"Defenfiofententi^  mflrie  de  Glandulis .  277 
morbis  tranfmutationem  docet  ,  unde  nihil  dff 
"vera  partis  fabrica  difci  poteft, 

S  C  H  O  L  I  O  N 

HIPPOCRATEM  tn glandulanm defcriptio- 
ne  ad  habitum  earum  potiffimum  refpcxifre  , 
cx  eo  inteUigi  pofle  puto  ,  quando  ita  loquitur  ; 
(a)  Natura  ipfis  efl  fpongiofa  :  funt  enim  rara 
C^  pingucs  \  neque  carnem  habent  reliquo  corpori 
fimilem  ,  neque  aliud  quid  corporifimile  ,  fedfriO' 
bilem  ,  &  multis  vents  (  hoc  eft  vafis  )  refertam  . 

NOTiE  ,  SI  VE  ILLUSTRATIONES 

quorundam  locorum ,  quje  tabulis  noftris 

anatomicis  commode   inTeri 

non  potueiunt  . 

NOta  (1*)  ad  finem  pag.  57.  Solertiffimus^^^^J^^f^ 
quondamnoflerper  quadriennium  ,& quod^^fl^Jit' 
excurrit ,  audttor  y  Dn.Chri[}.  Jac.  Trew  ,  nuncdeis^ 
Medicin^  Dofior  Norimbcrgce  celeberr.  obfervatio^ 
nem  anatomicam  ,  Ephemertdum  Centitr.  VlsAnno 
1717,  per  me  tnferi curavit  y  qu£  ibidcmpag,  245. 
legttur ,  de  ofTiCijIis  quibulJam  reQmoideis,  ^«^ 
fuo  marte ,  in  cadaveribus  variis ,  in  Theatro  a^ 
natomico  Altorfinoa  me  dijJlBisy  invenit  ,&in 
hac  Obfervatione  y  tnnquam  nova  ^  defcripftt  y  at- 
^ue  delineavit  .  Hxc  vero  obfervatio  ,  itcet  fub 
TRE\^I1  nomine  a  me  tranfmijfa  fuerit  ;  cer^ 
tas  tamen  ob  cauffas  ab  illiflrihus  harum  Ephe- 
meridum  diretlortbus  ,  pau:is  mutatis  ,  fubmeo 
nomine  ,  me  tamen  infcio  &  inconfulto  ,  impreffa. 
^fl  \  quod  propterea  hic  indtcare  volui  ,  ne  vel 
^Pfs  D.  TREWiUS  ,  vel  alii ,  quibus  illud  no^ 

S     3  tum 

C^)  Lib.de  Glandulis. 


278  _   ^       Not(^, 

tum  fuit  ,  extjllment  ,   me  honon  ipftus  altqui3, 
^etrahere  ,  aut  mihi  quid  ^  quod  tamen  rneum  non 
^Ji  ,  tribuere  voluijje  :  Idecnue  totam  illam  obfer^ 
^ationem  ad laudatum  TREWIUM  pertinere  , 
publice  hic  profiteor  ,  Ceterum  illa  ab  ipfodefcri- 
pta  officula  ,prafertim  ea  ,  qu(S  in  offibus  femorum 
locantur  ,  antequam  ea  TREWltJS  nobis  mon" 
Jiravit ,  ut  verum  fatear ,  ignoravi ,  &  tunc  tan- 
quam  nova  confideravi  \  cumprimis  quia  Cl,  RA- 
VIUS,  meus  olim  in  anatome ,  &  prafertimin 
Ofieologia  ,  praceptor ,  (  cui graves  ob  rationes  fi-r 
dem  adhibueram  )   ea  in  demonfirationibus  fuis 
cfieologicis  nonfolum  mn  demonfiravit  jfed  etiam 
in  Ofieologia  fua  fcripta  ,    quam  tunc  temporis 
(um  auditortbus  fuis  communicavit ,  atque  defcri- 
^endamdedit,  aperte  negavit ,  dum  ita  de  offibux 
fefamoideis  locutusefi:  Notandum,  inquit ,  me 
ofliLiin  nurpero  non   plura   ofTa  fefamoidea  ad-^ 
fcribere  ,  quam  decem  ;  duo  fciJicet  ,  ad  fecun- 
dum  articulum  utriufque  pollicis  manus   &  pc- 
dis  \  unum  in  utroque  tendine   mufculi  tibialis 
poftici  [a']  innatum  \  Ceteri  digitorum  articuli 
NUNQ.UAM  hsec  h-ibentj  rarifTime  prardiw^us 
tendo,  6lz,  Atque  ftc  RAVIUS  illa  in  femore y 
^-  auricidari  digito  fita  non   tantum  filct  ;  ve- 
Tum^  etiam.  reliqua  ornnia  fefamoidea  ,  pr^ter  de- 
cem  illa  enarrata  ,  negat ,,  Deinde  ctim  viderem 
^HORNIUM  in  microcofmo  fuo  ,  hujufque  com-. 
TXientatores ,  (  qui  tamen  viri  juerunt  doUiffmi  ) 
^liojque  multos  anatomicos  ,  hcec  offictda  quoque 
pxa.temifijfe  y  itemque   VERHEYENUM  (b) 

illa 
(^?)  Forte  hic  Ravius  loco  tiblalis  poftici  ypero-, 
^^ijpojtici  krihex^  voluit  :  cgo  enim  ,  Vefalius ^ 
aliique  5  non  in  tibiali ,  fed  in  peroqseo  poitico  o£* 
fitulum  fefan:ioideum  invenimus . 
1^2  m  AnacQm,  Cap,  de  Qffibasfefaraoideis.      1 


tlla  infemore  lacata  non  fua  obfervatione  ^fed  tan" 
tum  fecundum  BARTHOLINI  affenionem  com- 
memoraffe  ;  imo  MARCHETUM  ,  celebrem  quo^ 
que  anatomicum  ,  affeveraffe  (^a)  ,  fe  nunquam 
hccc  offxcula  in  femore  a  quibufdam  defcripta  repe^ 
rire  potuiffe  ,  quamvis  multts  in  cadaveribus  ea 
invefiigaverit  :  hinc  fententtce  KAVll  ,quemifi 
ojfibus  ^y  mufctdis  egregie  verfatum  fciebam  ,  eo 
fortius  adhccrebam  ;  prafertim  cum  ea  etiam  ali~ 
^uoties  ,  fed  frufira  ,  inqui/ivertm  »  j^fl  1  REV- 
VII  demonflrationibus  revera  convmctbar ,  dari 
omnino  interdum  offa  fefamotdea  adhuc  altayquam 
qU(S  a  RAVIO  mihi  indicata  era?it ,  Cum  vero 
poflea  horum  ojficulorum  cauffa  plures  anatomicos 
pervolverem  ,  atque  ex  variit  cognofcerem  ,  mn 
unum  ,  fed  duo  ojficula  fefamotdea  in  eafemoris 
parte  ,  ubi  mufculi  gaftrocneraii  originem  habent , 
in  fenibus  non  raro  reperiri  ,  &  nominatim  ex 
VESALIO  {b)  RIOLANO  (c)  r  qui  primam 
inventionem  eorum  VESALIO adfcr/bit)  BAR« 
THOLINO  (d)  MUNNICKIO  W  DRA- 
CKIO  (/)  &c.  Ex  FALLOPiO  vero  (g)  & 
COWPERO  {h)  eos  tantum  unum  ibi  reperire 
potuiffe  ,  quod  tdem  forte  erit  ,  quod  TREWI- 
US  defcripfit :  hinc  hujus  confenfu  hic  monere  i;o- 
lui  ,  hxt  oiTicula  non   effe   nova  ,  flcuti  prima 

S     4  fron" 

■  [^}  Anatom.  Cap.XIX.ubi  de  mufculis  gaftro- 
cnemii  agit , 

[^]  Corp.  human.  Anat.  Cap.28.  Lib.L 

[c]  Antropograph.  L^b.  V.  Cap.  42. 

\d^  Anatom.Cap.de  Ofnb.ft^famoideis: 

[e]  de  Re  Anatomica  §.  LXV.  ubidehisofTib. 
agir. 

/]  Anrhropuiog.  pag.  729. 

'g\  O^ferva^  Anatom.mihipag.44T. 

'h\  Myotom.  Reform.Cap.54.p.2o5, 


28o  ^    ^  1^0ti£. 

fronte  ipfi ,  mihl ,  aliifque  multis  appamerunt ; 

attamen  quia  hoc  tempore  fcre  oblivioni  data  eranty 
&  a  nemine  antea  unquam  mihi  demonjirata  , 
'vel  indicata  ,  imo  a  magnis  y^natomicis  variis 
fruflra  qu^fita  ,  &  hinc  vel  negata  ,  vel  faltem 
fdentio  pr^termiffa  ,  nec  ufquam  delineata  fue- 
runt  ;  quapropter  ,  licet  non  nova  fint  ,  tamen 
curiofls  anatomicis  haud  ingratum  erit  ,  quod 
TRE WIUS  unum  ,  <&  deinde  ego  etiam  alte- 
rum  in  femore  ,  ohlivioni  quafi  tradita ,  nonfolum 
refufcitaverimui  y  fed  etiam  novis  experimentif 
compYobaverimus  ,  atque  figuris  naturali  magni* 
tudmi  refpondentibur  illufiraverimus :  (  confTab» 
■I'fig>  2.  ^.4. )  multum  enim  figurts partmm  ,  7ion- 
dumfatir  cognitarum  ,  ad  anatomen perficiendam 
exornandamqm  faciunt  .  Ita  in  vertebrse  lura- 
baris  primae  procelTLi  laterali  oflTjculum  fefamoi* 
deum  lareri  ejus  utrinque  adh^rens  &  peculiari 
finui  infidens  ,  fe  vidifTc  CQmmemorat  ClarifT. 
Schulziusxw  Commerc,litter.UniverfaI.A.i73t. 

letmL        C^*)  ^^  §•  19^'pag.d^,  ExpiicaturgQnQY^tio 

dis  ge-  Sc   regc-nerario     cpidermidis   aiio    modo  a  CL. 

»er«f/o.]VIORGAGN10  inMverf,  anatomMteris  pag. 

^J^^''^'  I ■:>.Nimtrumy  cuiicula  ipfi  nihil  aliud  efle  videtur  , 

„e  &    niiijpla  lunima  cutis  luperncies,  a  comprellio- 

vajis,    ne  extcrna  indurata  ,  &  quafi  callefcens:  unde 

infenfibilis  &  quafj  cmortua  eflfet .  Sedingeniofa 

huic  conjeElurje  obflare  exiflimo ,  cuticuice  jam  in, 

foetu ,  utero  adhuc  inclufo  ,  prafeyitiam  :  ubi  ii- 

quorii  amnii  muciiago ,  fcetum  ambiens ,  nonad' 

mittere  vei    efficere   poffe    videtur    taiem     cutis 

compreffionem  ,  quaiis  ad  cuticui^ produBionem, 

exficcationem  ,  &  quafi  caliefcentiam  requirere^ 

tur  .  Pr£terea  ,  quomodo  cuticuia  &   corpus  re^ 

ticulare  Malpig,hii  optime  fint  praparanda ,  epre^ 

gic 


gic  Ruy khins  docet  f  in  Advsrf,  atiat .  III.  p»26s 

ubi&  anntomicum  Anglum  j  cui  S.  Andreae  «<?- 
menjfortiter  impugnat :  gui  non  folum  vafa  epi- 
dermidi  adfcripltt  j  verumetiam  affirmajfe  dici- 
tur ,  fe  vafa  h(ic  ita  rephre  poffe  ,  utrubrama' 
teria  in]eEia  valde  turgerent ,  atque  ubique  libero 
cculo  copiofiffima  apparerent:  quae  vcro  Ruyfchiui 
negavit . 

fp*)  ad^.igS.  pag,66.Recentioresnonf2u!li  de-^g  ^jaf^ 
fcrtbunt glandtuas  ,  in  cute  hinc  inde  exiflentcs  :dulis  fsi 
quas  kb2ice2^s  appellant ,  prafertim  in  auribus  ,  ^^f*»^' 
pa^pebris  ,  nafo,  areolis  mammarum  ,  fcroto  & 
pcniscute,  praeputio  ,  in  nymphis  &  labris  pu- 
dendorum  muliebriura  ,  circaanum  ,  axillas  five 
alas  ,  &c.  cx  quibus  materia  quadarn  craffa  , 
febo  fimilis ,  htncfebacea  di6ia  ^fape  exprimi  pO' 
tefl ,  Has  vero partes  non nift  extremitates  efle  ar- 
teriarum  ,  in  folhcuJos  expanfas ,  contendit  BER- 
GERUS  (a)  &  VERCELLONIUS.  M  Dt- 
inde  ea  corpufcida  potius  Receptacula  effe  htt- 
moris  cleofi ,  untluo/i ,  quam  veras  glandulas  , 
docet  BOERHAVIUS  [c]  ,  qux  fubttli  forami- 
ne  ,  quod  emijfarium  eorum  efi  ,  epidermidem 
perforarent  :  atque  hunc  humorem  cx  cutis  ar- 
teriolis  mtnimis ,  in  hxc  receptacuJacutanea  ^^- 
finentibus  j  deponi ;  qui ,  dumfecernitur,  tennts 
effet  .  Quando  vero  ex  quacimque  caujfa  diutiuf 
tbi  hareret  ,  exhalante  parte  tenuiffima  ,  reli- 
quum  infpiffari  ,  cerafive  febi  indolem  adipifci, 
O'  tubercula  creare ,  qua  glandulas  refenent,  in 
facie  frequentia ,  in  primis  in  nafo  &  fronte  , 
Hac  fortiter  preffa,  eruBare  materiem  lentam  , 

aU 

[/7]  inPhyfiologla  variis  in  locls . 

C^]  in  DilTert.deglandul.oefophagip.ijo. 

[c]  in  i^wy/r^. Adverf.Anat.dec-  I,p,io.&  feq; 


282  Nota. 

albam  ,  febaceamftve  ceraceam ,  qu^efape  exgut' 
ftte  vermicHlum  reprafentaret  y  ut  multl  hac  ima" 
gine  decepti ,  pute-nt ,  fe  vermes  cutaneos  vidiffe  • 
Indepojlea  puftularum  ,  atheromatum  ,  melice- 
ridum  ,  almumque  morborum  cutaneorum  origi' 
nem  ,  perquam  erudite  ,  utfolet ,  deducere  voluit» 
HancdeitadiBis  glandulis  cuZ2ine\s  [opinionem 
non  folum  femper  fovi ,  fedetiam,  quamdiu  Ana- 
tomendoceo  ,  docui .  Sed  de  his  plura  Jam  diEla 
funt  in  Adenolopja  ;  ex  quibus  vero  minimum  id  e- 
viEium  effe  credo  ,  glandulas  veras  cutaneas  tanta 
copia  non  dari,  ut  cuivis  foraminulo  cutis  infenfi- 
bili ,  ftve  unicuique  poro««^  fubjeSia  ftt :  ftcuti 
STE^O,&  multi  alitpoj}  eum  ;  crediderunt  at" 
que  docuerunt ,  Cl,  Boerhavius,  in  epifiola  ad 
Ruyfchium  de  glandular.fabrica  ,  hos  folliculos 
proveris  glandulis  habere  videtur :  cui  vero  & 
Ruyfchius  in  refponfione  fua  contradici ,  &  nos 
dehac  hypothefi  N .  ng*  fententiam  noflram  ex' 
pofuimus  . 
detiga^  .(4*)  ^^  §.  20^  pag.  71,  Ligamentum,  ita 
wento'  didum?oup3.rin{a)  ,  perhtbetur  effe ligamentum 
rPoupar-  robufium  a  fpina  anterionojfis  ilei  ad  fupremam 
'"•  o(fis  pubis  partem  extenfum:  quo  conniventiam 
mufculorum  abdominis  ,  ubi procejfits peritoncei  & 
vafa  fpermatica  in  vtris  tranfeunt ,  firmari  perhi- 
bent ,  ne  tamfacile  intefitna  prolabi  ,  autherniiz 
generari  queant ,  Sed  retie  MORGAGNIUS 
Mverf  Anat.  Ill.pag.  2,  negat  hxc  ligamenta, 
Ciique  ?iikil  aliud  effe  fufiinet ,  quam  imam  oram 
five  limbum  tendinis  mufculi  oblique  defcenden» 
tif  :  qu^  ettam  femper  mea  mens  fuit  ,  &  pro' 
pterea  ,  ne  entia  priSter  necejfitatem  multiplica- 
rer:tur,  filcntiohac  ligamenta  in  prima  edttione 
mei  Compendti  aiiatomici  y  ta?iquampartes  feor' 

fim 
WinHift.Ac.Reg.Scient.A.i7o5.pag.<54._ 


Nots .  2  8^ 

fim  non  exiflentes ,  prcctermi/i  .  Confentit  etiam 
nobi[cum  Co vv perus  .  {a)  Interea tamen  robore fuo 
itgamentt  munus prxfiare  videtury  ne  intejhnafa- 
cile  prolabi  &  herni^e  hic  generari  queant :  id  qmd 
Vefalius  baud  ignoravit ,  fed plane fatii  indica^ 
vit ,  (b) 

{')*)  ad §.20^. pag.ji.  Cf/f^r/VTournefortlus  an  a 
U)  aliquando  Medicis perfuadere  voluit yVomiium  »»'«^«- 
alolis  mufculisabdominis  pr  rDn  ;  verum  Schel-  J^miW^ 
hammerus  jamdudum  hanc  fententiam  rejecit  .  vomitus. 
(J)  Chiracus  autem  pojiea  &  Oa  Verneus  vomi^ 
tum  a  motu  extraordhiario  dtaphragmatis  &  mu^ 
fculorum  abdomtnii  fimul  fiertjujimuerunt,  abf- 

fue  concurfu  ventriculi .  (  e  )  Verum  Littrius^ 
unc  adjjanc  aBtonem  concurrere  ,  gravtbus  ratio- 
nibus  evicit .  (  /  } 

{6*)  ad^.  20(5,  pag.yi.Varii.  fcriptores perhi'  deplan- 
hent ,  fe  in  perironeo,  pleura,  ^  pericardio    ,  ^"^f^ 
corpurcuiafpha^roidea  (  qujs  glandulasfeffe  vo-  ^"/^^" 
lunt  }  ob- r  r  vaffe  ,   Vcrum  quia  ha:  objervationes  o-  pieula 
mnes  ex  corporibus  icgris ,  five  ex  /latu  morbofo  ,  &  peri' 
funt dejumta:  j  & in  Janis  nunquam  ,  quantum  cardii^ 
novi ,  adhucvifcc  i  hincpotiui  exijiimo    hxc  cor^ 
pufcula glandtdai  r^pr^fcnta?ttia ,  nil  ntfi  tubercu-» 
ia  morbo  produda  exijlere ,  a  Jiagnattone  mate- 
xia  terrejiris ,  autvifciddc ,  inminimis    arteriolis 
harum  membranarum  orta  :  qujs  negieBa  confide' 
ratio  muitas  m  mente  produxit,  atque  tn  anatornen 
prater  necejjit.item  tntroduxit  ,  glanduias  ,  qua: 
in  corpore ,  animali  fano  re  tpfa  non  exijiunt  , 

& 

M  in  nova  fua  Myotomia,p-2.&  T.XIV.XV 

[b']  de  Fabiicacorp.luim.Lib.II.c.3i.p.334, 

tcl^  in Cataiog.pIantar.Parifienf. 

W]  in  AnaIt(^Laiiat.Dificrt.VIILinfine. 

[e]  Hut.Acad.R(^g.A.i7oo. 

Lj]  ibidem. 


284  .  ^ot£ . 

C^  proptena  inflatu  fecimdnm  nattitam  non  repe* 
riuntur ,  CHESELDFNUS,  recenffcriptorAn' 
glux  yfcribit  ,fe  in  muiiere  hydropica  peritonaeum, 
tres  pollices  cralTura  ,  repeulfe,  &  in  hoc glandu* 
lasejufnudooculoconfptciptuiffe,  (a)  At ,  guis 
ex  ingenti  illa  atque  morbofa  peritonai  mutatione 
nonfufpicabituYy  corpufcula    hsc   pro   glanAulis 
habita  glandulas  veras  non  ejfe  ,  fed  potius  res  no» 
njasmorbo  produBas}  Sicuti    enim  quandoque  in 
quibufdam  partibus  calculi  ,  officula ,  cartilagi^ 
nes  ,  atheromata  ,  fieatomata  ,  aliaque  inufitata 
corpora  producuntur  ^  autpartes  ipfje  in  offa  ,  imo 
inlapides  mutantur   {b)  ^  quas  mutationer  nemo 
facilepro/iatunaturali  dijudicando  habebif.  itct 
^  hanc  mutationem,  pro  naturali illarum partium 
fiatu  inde  cognofcendo  ,  affumi  nnn  poffe  ,  credo  . 
Nequevideo  ,  quomodo  ccrte  prcbabunt,  talia  cor» 
pufcula  ,  injlatuprater  naturam  ,  eaque  quando' 
que  tantum  apparentia  ,  veias  effe  pjandular.ldem 
judicandum  effeputo   de  aliis  fimilibus  variorum 
auBoYum  obfervationibus  ,  ficuti   in  Adcnologia 
noflra  pluribus  evicimuf  rationibus  ,  ad  quas  varii 
recentes  fcriptores ,  qui pofl  me  de  hoc  argumento  t» 
gerunt ,  nonfatis  refpexiffe  videntur . 
Ha  apeV'      (.7*)  ^^  ^.zoS.pag.iy  ^,  ForaTjen  nn.rurale  ,  fi' 
tuia  0'  r^g  aperturam  peculiarem  ,  aut  infoitimi /«  ca^ 
^^"^^    vumomenti  ,  invenit&  defcripftt^^^ivAo]^^  fO» 
natma  ^^^^f^^is  Parifienfium  Anatomicus  ,  per  quem  o- 
mentum  ,  pro  conformatione  ipfius  naturali  retlius 
demonftranda ,  flatu  pulchre  diflendi potefl  .  H<^c 
apertura  invefliganda  fub   magnoUho  hepatis  ^ 

inter 
[^]  in  anatome  fuaeditlonisprim^  p.96. 
SJ)]  exempla  iegi  poffunt  in  Hi{l.Acad.Reg.A, 
i/uo.aliifquequamplurimis  fcriptoribus  . 

[c]  Hill.Acad.Reg.A.i7ij.pae.3i6.edit.Am- 
flel. 


,  c 


I.ll 


■Nota,  285 

intcrligarrjentum  aliquod  membranaceum  f  quod 
jungit  principium  duodeni  &  coilum  vefic^uUfel- 
lf£  hepati ,  a  latere  eniinentice  ,  gua  radix  tfl 
parvi  lobi  di8i  Spi^elii ,  &  ligamenturn  aliudy 
quod  colon  '/leciit  paricrcati  .  Hoec  duo  ligamentay 
dum  fe  imiunt  y  interjlitium  five  aperturam  re- 
linquunt ,  qucmadmodum  auctvr  fcribit ,  quatuor 
vel  qumque  linearum  diametri ,  tn  infante  qua- 
tuor  vel  quinque  annos  nato  ,  per  quam^  apertu- 
Y(h,m  ante  ditia  emtnentia  tranfit,  Si  per  hanc 
magnus  tubus  immittitur ,  &  reliquum  apertur£ 
dtgitis  conflringitur  ,  tota  epiplei  cavea  flatu 
expandi  poteji ,  atque  epiploon  tunc  facculum  , 
quem  buiTam  Galli  vocant  ,  fed  imequalem  ,  re- 
prfifentat  ;  cuJut  vsro  cavea  ,  ut  idem  auElor 
notat :  non  lolo  epiploo  conficitur ,  verum  etiam 
juperficic  fuperiori  mefocoli ,  parte  intefiini  coli 
&  ventricult  y  acdenique  eamembrana  y  qu^in- 
tervallum  occupat ,  quod  crificia  duo  ventriculi 
intercedit  y  quam  membranam  parvum  epiplooii 
appellat,  Ufum  hujus  apertura  effc  exiflimat ,  ut 
humores ,  qui  in  cavo  omentt  furte  colligerentur  y 
per  eam  ,  homine  pr.cftrtim  dorfo  incumbente  , 
ejfluere  queant , 

(8*)    ad  §.  208.  pag.  76.  DiiC^us    adipofos  ^^  ^^. 
(tanquam  dijlintiavaja)  ipfe  MALPIGHIUS  ffibus 
tnOf^er.pojihurn,  rurjus  in  dubiumvocat '.  neque  ^^'f^* 
eosnecejjarios  effe  ,  re^e  MORGAGNIUS  /«- ^"- 
nuit ,  ./Idvtrj.JInat.LlL  pag.^^.quia  hic aque  ac 
alibi  ,  Jecrttionem    ptnguedinis  ex  arteriis  fieri 
pojfe  cenfct  in  celiuias  adipojas,  &  ex  his  de- 
inde  eam  quoquc  ahjorbeTt  rurjus  poffe  a  venis  y 
fine  intcrventu  tertii  cujufdam   p^eneris  vaforum  , 
qualeMc\L?iGHlllS  olim  adeffe  fujpicatus   e- 
rat ,  Negathos  ducius  quoque  Rivinus ,  dijferta» 
twnedeOmf^nto, 

i9n 


H 


28<5  Notce  . 

defibfis      (9*-^   ^^   §•   ^^9"  /'^<^'  77*   -^^^^  WO«f^  C/^l** 
f^voe/j  Margagnius  [^]  ,  w///^^Fallopium  deventrkuli 
&tuni'  flrutiura  ,    ■prafertim  qux  adfibrarum  carnearum 
Tuhfl    ^'^^^^^^ attinent,  docuijje  ,  quapoftea  Wiliifi us  pro 
ventri'  fuis  defcripftt ,  Helvetius  verolonge  alium  fibra* 
cufi»      Yummufculariuminventriculofitum,  curfum  ac 
diviftonem  defcribit  &  delineat.quam  ab  aliis  fa- 
Bum  efl.  [b^An  verofemper  /tafe  habeant  ,dubtto; 
quta  aliter  eai  vidi,atque  adhuc  ventriculos  huma^ 
nosflatu  diflentos  atque  ftccatos  affervo,  in  quibus 
alia  ratione  fe  oflendunt.Adeoque  potius  credo,  va- 
riam  in  variis  hominibus  fibrarwm  harum  effe  con- 
ftitutionem,Praterea  Santorinus  vultfibras  ventri* 
culicaraeas  non  2Lnnuhres,fed  [^ln^iles  effe^hafque 
maxime  m  corportbus  lacertofis  prope  pyhrum  con- 
fpici  poffe  y  [c]  quod  vero  diftinguere  diflicile  eft « 
Clariusveroapparetxunlca.  cellulofa  ventriculi  > 
quam  Morgagnius/?f^  tunica  extima  ftve  commu- 
ni  nuper  indicavit ,  prafertim  ea  in  parte ,  qua  «- 
trapie  ejui  oftia  interjacet .  [^] 

(9^*)  ^d,  §.200.  p^  jj.  Tunicam  ventricidi  villo'^ 

j^^^^   fam  Maipighiusw^^^^[6']  quia  anervea  feparari 

^land-j  non  poffet ;atque propterea  tres  tantum  tunicas  ven^ 

lisvsrt-  tricult  numerat  .  Interea  tamen  v\\\qs& papillaS 

tricuit,  ijentricuUnon  negat.  Alii  vero  eas  negant ,  aut  faU 

tem  in  dubium  vocant.Attamen  Ruyfciiius  [/]  C^ 

Santorinus  [,^]  docuerunt ,  quomodo  maceratione  in 

aqua,  prxfertim  tepida ,  confpicua  reddi poffmt  in 

ho' 
[a]  Adverf.Anatom.III.p.^. 
[^]  Hiftor.Acad.Reg. A.i^ip.pag.  4t.  &  Me- 

nior.p,444- 

tc]  Obfervar.Anatom.pag.25j. 

[^]  Epifi.ariatom.Ln.62. 

[^]  Epift.de  glandul.p.9.  ; 

[/]  Adverf.Anatom.III.p.^^. 

ig]  Obfervat.Anatom.pag.91. 


Nota.        ^  i?>j 

homme ;  cumlongefaciHus,videri^ueant  in  ven^ 
triculis  ovium  ,  porcorum^  canuminliorumque  ani' 
malium;  ita,  ut  de  his  mihinullum  amplius  ftt  du' 
bium,  In  hactunicaetiam  quandoque  glandulas 
ventricuii  3  eorumque  ofcula  excretoria  hiantiapro- 
peantrum pyloriy  Morgagnius  in  viro  notavit  \_a]  ; 
quo  vero  in  locofe  tantum  ofcula  vidijfe  Santonnus 
affirmat ,  qua  C]\>huncu]osappellat .  [^] 

(io*)^7<^S.2io./?^^^.78.Glandul£eBrunneri^«(?-  degla- 
madmodum  ipfe  docet ,  in  duodeno   valde  magna  AuHs 
atque  confpicu£  funt^prxfertim  in  infantibus^diar-  ^^"!*' 
rhoea  vel  dyfenteria  mortuis 'f  qujeverout  etiamin 
aliis  homintbus  melius  demon/irari pojfmty  coquen- 
dum  hoc  intefimum  in  aqua  ejfefcribit ,  donec  fun^ 
dumpetat  y  poftea  afacie  interiori ,  ablata  tunica 
interna ,  invefligandaz  ,  Jic  'optime  apparebunt  , 
prafertim  inparte  ventricido  vicina  , 

(11*)  ^^§.2 II.;?. '80.  Albinus  in  differtatione  ff/^^" 
inaugurati ,  Anno  ijzi.  Lugdunt  natavorum  e-  „;Vj 
dita ,  novam    lenuium  inteltinorum  defcriptio*  celluh, 
nem  exhibente,  docuit ,  quomodo  vertendo  inte-  f^  >«* 
fiinum  tenue ,  illudque  fcite  inflando  atque  ficcan-  ^JHgj^ 
do  ,  tunica  nervea  in  ce\\u\o[sin[i  elegantem  &  no-  6"  wk- 
vam -,  ^  Ruyfchiana  diverfam ,  mutari   queat  :  fcuhfa 
quodfacilcfuccedere  ipfemet  expertus  fum  ,  fl  mo' 
do  experimentum  legitime  inflituatur  ,  Varia  pra- 
pterea  notatu  dtgna  &  de  alns  inteflinorum  horum 
partibus  ,  eadem  in  dtffertatione ,  tdem  autlor  pro* 
tultt :  ut ,  exempligratia  ,  quod  cellulofa    Ruy- 
{chuflt  inter  exter?jam  membranaceam  communem 
acmufculofam  ,  C^    totum    canalem  inteflinalem 
'  non  ctngat :  fed  deficiat  in  parte  mediaflino  aver^ 
fa ,  fitque  mefenterii  propago;  fua  vero  nova  ext* 

ftat 
W  Adver^.Anatom.Iir.pag.^. 
tbl  Obfervat.Anaroro.p.164^  / 


2  83  Nota^  » 

fiat  niter  villofam  &  mufculofam  ,  ccnflituat  tpm 
fam  nerveam  ,  ^ingatque  totum  inteflinorum  ca^ 
vum^  {a)  Deinde  quod  fibr^  longitudinales  car- 
Keae  tantum  firt  in  parte  mefenterio  oppofita  [^], 
C^  quod  nonfint  utfila  per  totam  inteftinorum  lon- 
gitudinem  extenfa  ;  fc  d  interrupta  ad  fimditudi' 
nem  quafi  mufculorum  retiorum  abdomtnis ,  Por- 
ro  quodamzularesmefenteriouttendtni ,  non  fmt 
infertt€ ,  ficut  "WillifHis  volutt ;  contraBionem  ta^ 
men  earum  verfus  mefentertum  fieri .  Praterea  , 
quod  inflatione  nerveaey^m-  novic  [ux  cellulofae  o- 
mnes  rug<T  &  valvuU  horum  inteJ}i?iorum  eva- 
nefcant  ilico  ,  &  quod  hoc  artificto  fimul  tunica 
villofa  a  nervea  (  qu£  alia  methodo  non  nifi  dif 
ficillimerecedit  j  feparari  queat .  Denique  quod 
villi  in  tunica  villofa  raacerarione  levi  inaqua 
tepida  &  crebra  ejufdem  abluitione  egregie  fpe- 
£\abiles  reddi  cueanr  ,  fi  deterfo  lubrico  muco 
inteftinum  inverfum  in  liquore  limpido  fufpen' 
datur  ;  qui  villi adhuc  craffiores  fitrent ,  (  pr^' 
fertim  illi ,  qui  rum  venis  communicant )  fi  cera 
frius probc  infarBifint »  Tandem  quod  venje  in- 

tefti- 

[^]  Htlvetius  etlam  in  Hift.  Acad.Reg.Scient.' 
A.i72i.[quae  vero  A.i^^^.demum  inBelgiopro- 
dit  ]  meminit ,  fe  duas  iu  inteftinis  tunicas  cellu- 
lofasnovas  invenijfe  ;  quarum  alteram  ponitin- 
ter  mufcularem  &  nerveam  ,  alteram,  inter  ncr- 
veam  &  villofara  ,  quac  forte  eadem  erit  ac  ^lbi^ 
ni ,  Atraroen  monet ,  fe  has  membranas  noa- 
dum  fatis  examinalTe . 

[^]  Hf/i^mw/contrariumfuflinet ,  atlongitu- 
dinales  prope  mefenierium  fortiflimas efse  fcribit 
p.397.Attamen  in  ukimis  inquifitionibus  eas  in 
parte  mefentcriDoppofitaquam  maxime  vidi,ut 
jilbinus. 


Not£ ,      ^  2S9 

teninorum  per  arterias ,  arterlxvero  pervenas 
ccra  impleri  poirint ,  & perutramque  ceraufque 
in  cavum  inteftinorum  pelli  queat  :  quodque  cera 
tunc inftar  vtrm'icuhrum{ft  inteftinum  caute  ape^ 
riatur)tunicf  intim§  villults  adh^reaf.id  quod  mul~ 
tis  egregiis  meditationibus  occaftonem  pr^bet . 

(12*) ^^§.2 II.  pag,  80.  Intima  inteflinorum  flura 
tunicavulgovi\lo(2Lappellatur  anatomicis  ,  quia  ^^  y\' 
parviactenuesvdli ,  quaft  in  holoferico  ,  in  ea  <»»»f" 
obfervantur  {a)  ,  prffertim  in  canibusy  porcis  , 
aliifque  nonnuUis  animantibus ,  fi  in  aqua  tepi- 
da  ,  f^pius  mutanda  ,  per  unum  alterumve  diem 
maceratur  ,  <& fubinde probe  agitatur .  i^f^Ruy- 
fchius  notavit ,  papil':!':  quoque  in  hac  tunica  exi" 
fiere  ,  eamque  ob  caufam  eam  villo-papillofani  ap^ 
pellavit .  (b)  Hclverius  vero  villos ,  qui  pilis 
fimileifint ,  in  hac  tunica  prorfus  negat ,  eamque 
ex  folis  <&  meris  papillis  fpongiolis  ,  planis 
(  quasquoque  y  quemadmodum  'mlcrofcopio  ap^ 
parent  j  delineat)  irregjlaris  figUfdE  ,  atque  fo- 
raminulis  fere  infenlibilibus  pertufis  conifare 
proponit ,  quibus  foraminulis  chylum  forberi,  & 
advafa  laciea  deduci  contendit  (r)  :  qua  de  cau^ 
faetiam  eamnovonomine  membranam  papilla- 
rem  appellat .  QHoniam  vero  h^  papill^  non  nifi 
exquifttis  microfcopiis patent  y  &  oculis  nudis  , 
utvtlli  in  holoferico  appjrent  ,  imo  ipfts  micrO' 
fcopiisvilli  fimul  obfervantur  ,  nomen  ufitatunt 
l\xmQ£v'\\[o{r  non  mutandum  ,  [ed  retinendum 
effe  eenfeo .  Conf,  qu§  dc  hac  tunica  nota  pr^ce- 

T  den- 

[«]  vid.^/zr^/W/«.Anar.quarturarenovata  p. 
297  .fig.  I .  Manget  Theatr.anat.Tab.  6g  .fig.j/P*?. 
chlinAo.  purgantib.Tab.il.rig  3. 

[^]  Aclvcrfar.Anatom.r.pag-25. 

[c]  Hift.Academ.Reg.A.i2i,p.35.&Meraor, 
P-392. 


290  Notte, 

denti  diBafunt,  tuncufusejuT,  dequoO*  h^^i" 
nusC^Helvetlus  eleganter  differunt ,  tanto  erit 
manifejlior ,  Wt\v tuu^  etiam  eodem   loco  fibras 
cameas  ,  quas  anatomici  ^'^•/annuiares,  vel  fpi- 
raies  effe  volunt ,  tales  effe  negant ;  fed  ut  irre- 
gularesC!^ranquara  fei^iones    circuiorum  in  fa- 
lciculoscolie6\as/?ro/?ow/V  atque   delineat ,  quas 
vero  ita  videre  no?idum  potui  • 
ie  tti'        ( 1 3 *J  ^^  pag.Si.Prater  hic  citatos  vaforum  la* 
'ventO'   B.eorum  obfervatores,  Rolfincius  indiffertat.anat, 
ribus      Lib.V^cap.zz.pag.<po6  adhuc  alios  adducit  auBo^ 
laSieo.   res  i  quos  vafa  hac  vidiffe  exiftimat :  &  quidem 
THtn ,     ex  veteribus  ipfum  Hippocratem  &  Arabes  ;  ex 
recentiortbus  vero  V ehVmiu  ,  Faiiopium  &  Va- 
roliun). ,  quorum  ipfiffima  verba   refert ,  Conf* 
m'/3!w  Almeiovenii    inventa   Nov,  antiqua    §• 
XX/il.Sed  hosoronesin  animalibus  tantum  ea 
vidide  verifimileefse  ,  indicat  Morgagnus  (^)  / 
vcrum  Ccecilium  Folium  cz  in  homine  primum 
obfervafse, 
de^vajts      {i^^^^ad pag'?)2.Anno  ij\j.  juvenis  Yobuflus  , 
UBeis   poftquam  in  nundinis  Altorfio  vicini  oppidi  bene 
eor^orii  paflus  ac  potus  ,  &  forte  ebrius  ^  vefpert  domum 
humani  yedire  vellet ,  inctdit  in  fdveam  profundam,  aqua 
ame  oh'Yepletam  ,  ibidemque  fuffocatus periit .  Altero  die 
ferva-  ^^  Iliul^rib[]«:  Academif  Aiforfin^^  Curatoribus 
"*  •        adfeCrionem  publtcam  mihi  tranfmittebatur  :  quo 
dietegumentts  communihus  ,  mufculifque  abdo- 
minis  demonjirandis  occupatus   eram  .  Sequenti 
die ,  cum  ad  mtertora  periufiranda  progredcrer  ^;. 
in intefiintstenuibus &  mefemerio  ,  tertia  hoc  a\ 
rnorte  die .  in  magna fludtoforum  corona,  tantami 
vaforum  laEieorum  deprehendi  copiam  ^  mox fub 
membrana  mefenterit  ,  fuper  pinguedtne  ejus  re- 
■ptantium ,  ut  jane  tnteftina  &  mefentertum  hts 

vaf 
M  Epift^anat.i.num.Sj. 


Notx .  .     ip  I 

vdfif ,  liquidocandidtjfmo  laEleo  plenis ,  effen 
refertijtjima:quf  copiam  laBeorum  j  alihf  in  cani- 
bus ,  optimelicetpaftis  y  occurrentium,  longe  fw 
perabant .  In  his  cnim  plerumque  tantum  traSium 
vaforummefenieriifequuntur:  verumin  hoc  ho- 
mine promifcue per  totummejenterium  ,  frequen^ 
tiffxmis  inofculationibus  five  anaflomoftbus  fe  ex" 
tendebant,  &  nonmlla  in^landulas,  inteflinis  vi' 
tinas  y  rnox  tngrediebantur  :  alta  vero  partim  pin- 
guedini  mefenterti  immergebantur  ,  ut  progrejfus 
eorum  videri  non  potuerit ;  partim  ad  rernotiores 
glandulas  abibant ,  ficuti  ea  Tab.II.fig.  8.  deli' 
neart  curavi ,  qu§  vero  &  piSor  &  fculptor  fa^ 
iis  coptofa  &  fubtilta  reprpfentare  nonpotuerunti 
T)einde  Anno  iji"^.  mtnfis Aprilis ,  tncadavere 
juvenis  ,  phthifi  extintii  ypr^fentibus  aliquotflti' 
diofts  Medicinf  ,  vafa  laciea  ,  viginti  quatuor  ho' 
ris  poft  mortem  ^copiofijfima  rurftis  &  eodem  modd 
ireptantia  obfervavi  :  tmo  tn  hoc  cadavere  ,  & po- 
ftea  adhuc  in  alio  ,  ed  ex  ipfo  inteftino  duodeno  i 
(  quod  nonnulli  negare  audent )  provenire  ,  dc* 
turate perfpeximus ,  Anno  17 19.  in  duodeno  i 
prope  pylorumjterum  vas  magnum  latleum  vidi^ 
aique  ab  eo  tempore  adhuc  altquotiesvafalztiea 
intnteftinistenuibus  humaniiy  fcd  non  ad^o  tur- 
gida ,  uitn  prioribus  ,  confpexi  ,,  &  fpetiatoribus 
demonflravi »  Quia  vero  rariffime  in  hominc  y 
pr^fertim  adeo  copiofa  fe  exhibent  ,  atquc  ed  i 
qup  hucufque  Anatomici  delineartint ,  folum  ex 
brutts  dejumta  effe  videntur  ,  eoruyn  in  homine 
ibnjiituttonem  ,  &  a  brutorum  lacieis  diverfim 
iatem ,  figura  altqUo  modo  oflendere  volutmus  ♦ 
ExhibUit  quidem  NUCKIUS  ,  Adenogr.  fig» 
IV.  vafa  la<^ka  (  uifcribit)  ex  h..  lune  i  ve^ 
rurri  adeo  paucd  tn  tanio  fruflo  intefHnl  ftflit  ^ 
m  cum  caninis  melius  convcntam :  nam  tn  am« 

T     2  Bo^ 


292  NotiX. 

hobus  hifee  nojlris  cndavrfibui  miyiimum  decuplo 
'  .  plura  adfucYurjt .  Valvulg  ,  quas  hic  in  iis  fpecio- 

fas  &  magnas  ddiyieni^pYorfus  non  appaYuerunt; 
'verum  'vafa  laSiea  in  hominibus  ita  fe  habebant , 
ftcutiambis  delmeata  funt  \  valvul§  enim  & 
tubercula  horum  vaforum  tunc  apparent ,  quando 
in  animantibus  recens  maBatis  Itgantur ,  In  prio- 
ricadavere  ,  (juiajuvenis  ille ,  in    media  quajl 
digefiione ,  cibo    <&  pctu   bene  repletus  ,    aqua 
fubito  fuffocabatUY  ,    hinc  ftmul  motus  chyli  in 
vafts  chylijerti  ,  ad fatietatem  ufque  repletts  ,  fi' 
Jlebatur :  undefaBumeffeputo,  ut  in  eo  tam  e- 
gregie  confpicipotuerint ,  Alterivero  juveni  phthi* 
ftco  ,  ad  extremum  fere  halitum ,  gelatin^ ,  ju- 
fcula ,  fuccolata  ,  emulftones  ,  &  fimilia  robo^ 
rantiaingejia  jucrant  \  inde  quoque    mirum  non 
eji ,  hac  vafa  tam  pulchre  repleta  apparuijfe  . 
Qu^eoccajiones  cum  raro   occurrant ,  mirum  non- 
eji ,  vafa  iaFtea  copiofa  rariffime  in  hominibus  ob^ 
jervata  fuiffe ,  Interea    tamen    Ci.  MORGA- 
GN 1 US ,  uti  in  MverfAnat.II.pag.^z.  refe rt  , 
^ea  ,  eodem  quoque  fere  modo  ab  ipfo  vifa,  imo  & 
induodeno,  mox  fub pyioro  obfervata ,  Adv,  ./f- 
nat.IJI.pag.^ i . defcrtbit.  Quomodo vafa  iaSiea in 
caneiiquido  c§ruieo  ,  exjoiutione  deruiei  montanl 
(^angiice  S^.oncBltw)  inaquafatia  ,  fint  repien^ 
da  ,  M  u  (^  a  V  i  u s  defcripftt  in  Acl,  Ang iic.  M  2  7  5 , 
pag.996.&  in  Mottii  epitome  horum  aciorum  . 
Part.II.pag.y6. 
derece*     (^i'^*^  ad pag.^4.,  Variifuerunt,  quireceTptacu- 
ftaculQ  ^^^^  chyli  in  homine  prorfcs  negaruntjalii  giandu- 
^^^^ '   ias iumhares  receptacuii  vtces  gercre  tradiderunt» 
Verum  iliud  nonJcJnm  aiiquoties ,  una  cum  (iuciti 
thcracico  ,  ayge-novtvo  ni:ide  repievt ,  ac    tan- 
quam  faccuii^m  tcnuem    membranaceurn  ,    fiunc 
fimplicem  ,  nunc  dupiicem  ,  dcmonjlravi ;  fed 

varii 


Notd.  iP5 

vaYii  aufiores  illud  etiam^atque  dvMum  tkora- 
cicum  ex  hominc  figuris  eleganter  reprxfeniaruntj 
v.t  Govvperus  in  Anatomia  fua  magna  ,  Bid- 
lous,  indijfert,  de  Organo  chylifero  ,  Drake  , 
in  Anthropol,  Tab,  11,  fig.  5.  Salzmanus  O* 
Wium  ,  in  peculiMrihus  dijfertatio/iibus  ,  Hen- 
ningerus  ,  in  Ephem,Cent.  III.  Append.p, 120. 
&  Cantius ,  Tab.  VI.  Quare  dotitff.  Morga^ 
gnus  Bianchum  refellit  ,  qui  receptaculum  hoc 
tn  homine  adhuc  negat  ^  ejufque  in  locum  glan^ 
dulas  lumbares  Jubflituit  ;  tnfimul  oflendit  , 
01,  Rudbekium  primum  fuiffe  ,  qui  hoc  rece" 
ftaculum  ex  homine  delineaverit «  Epifi»  anat» 
Ln.^3. 

(16*)  adpag.SuVa.\vu\xkm\\Lin2.vis  invena  dc  uft$ 
fubclavia  ad  infertionem  duclus  thoracici  ufus  a  vaIvu^ 
plcrifque  hucufque  creditus  efl^  ut  claudat  duSium  ^*  ^^ 
thoractcum ,  nefanguis  ven^efubclavije  in  eum  in-  fi^'^ 
trarepojfit .   Minime  vero  eam  hujus gratiafabr  i-  duclut 
catam  effefufiinet  Vir  Clfo.Moiph.Wedciiusla-],  ''!'!'''' 
atque  dotie  demonflratf  nuilumfanguincm'ineum  '^"^'  J*"' 
intrarepoffe  ,  fl  vel  maxime  hj^cvaivula  abeffet  :  '   '**  '*** 
auiaprimovalvulcc  in  dutiuthoracico  .  ac  deinde  '    ,  ^' 
etiam  itqutdum perpetuo  tn  tpjo    contentum  ,  hoc  /       ^^ 
impedtrent ,  fanguinique  in^reffum  tentanti  rcfi- 
flerent :  id  quod  pluribus  rationibus  cvincit*  Pra" 
tcrea  oflendit ,  vaivuice  hujus  pofitum  talem  non 
effe  ,  ut  ingreffum  fanguinis  fatis  impedire  poffit , 
ft  aiias  duBus  thoracici  condnto  id  admitteret .  E 
contrario  vero  docet ,  vaivulam  hanc ,  cum  ad- 
ftante  ftmiii  valvula  focia  in  pariete  oppofltofdem 
prafiare,quod  valvulie  venarum  in  aliit  locts :  ni" 
mirum  nefanguis  e  vena  cava  ,  dum  cor  contrahi* 

T    s  tur, 

La"]  In  peculiarl  de  hac  valvula  cdito  progranv 
xnate  A.i7i4.1en2E  in^. 


a5?.4  Nota, 

fur  j  per  hanc  viamfactie  rctrocedat ,  ficutplurk 

bus  apud  laudatum  auBorem  videri  poteft ,  Pfse* 

terea  in  univerfum  de  u(u  valvularup  lemilunay 

rium  in  animalibus  peculiare  quoque  fcriptum  e- 

didit,  [^]quo  evincir,  has  valvulaspmncs  noii 

agerc  ,  fed  tanturn  a  liquido  moveri ,  ita  ut  hu- 

moresnonpropellant  5  fed  eorurn  n^otum  tan- 

tura  deterrninent ,  rationefquereddit  mechani- 

casj*  quare  femper  vclunica,  velduap,  vel  tres^ 

&  non  pluresadlint ,  autadeffe  queant  . 

^eyafis      (ly"^)  ^^§.21  ^./7^^.88.  Vafalyrriphatica/^/rz^c^ 

/yw-      ex  homim  habemus   delineata  ;  ipfaque  ea^  guce 

fhatU    N UCK I US  tn  Adenographiafuafiflit ,  a  multis 

V^.'        pro  vcris  humanis  habita  ,  revera  ,  fi  nen  omnia  , 

'    pleraquetamen,  ex  brutis,vel  ingeniofunt  defum" 

ta  :  id  quod  ejusfigura  ,  de  renibus  ,  coxde   &c, 

fatis  tejianiur :  ftcuti  experti  anatomicifacile  ob* 

fervare poffunt ,  Ea  vero ,  ^«^utero  addidit  hu- 

"mauo  ,  ctrte  nunquam  ita  vifa  ,  fed  non  nifi  ad 

analogiam  cum  Ij/mphaticis  bcftiarum  ita  ejfiEla 

^ffe  credo  ;  quia  enim  hcec  vafa  vix  7iifi  in  viventlr 

bus  yideripoffunt ,  viva  vero  mulieres  non  fecan- 

tur  ^  piucttnde jente-ntice  noftras  veritas  .  Interea 

tamen  non  nego  ,  quandoque  nonnulla    obfervari 

poffe  f  7ideturque  ea  cum  receptacuio  chyii  pri- 

mus  in  homineconfpexiffe  atque  delineafle  01, 

RudbecKtus  Exercit.de  Dud.aquof.  Tab.X.  uc 

Morgign.indicat ,  Epill.anar.r  .n.83. 

dedii^flu,     [i^^]  ^^  §-2170  pag,  87.  In  Ephemeridum 

^Uiarh  centuria  V.  <&■  Vi.  dejcripfi  quidem  jam  duas 

^fiieo,  yeftculasfelleas  humanas,  tn  quarum  dutlu  cyftico 

puichfg  atque  mirabiles  val vuig  fpirales  aderant»: 

'  '      '  "   "  quas 

[^j  J.n  pecojiari  de  hac  valvula  cdiro  program- 
|ri^te  A.i7i4.kn2ein4o 

L^]  iibid.1727. 


Notce  •  29? 

qua^  vero  hic^dum.quantum  novi,  ab  aUis  non  de^ 

fcripta  aut  delmeatafunt  ,  TabJII.fig.p.  iterum 

feflcaddhoftmul  novo  &  tertio fchemate  ejufdem 

duBus  ,  cadaveris  femitiini ,  pojiea  a  me  dijfecli, 

inquoetiammultxvalvuld  five  membranx  ade» 

rant  tranfverfa  &  obliquce  ,  dutlum  hunc  quaft  in 

cellulas  dividentes  :  qua  vcro  dutium  non  (/mnino 

claudebant  y  verum  ut  valvuU  conniventes  tn  in- 

teflino  jejuno  aut  colofere  fe  habebant^ficuti  exfi^ 

guris melius  cognofcere  licet.  GLISSONIUS  [aj 

quidem  ait,  Anatomicos  quofdam  in  dud^Li  cylH- 

co  valvulas  effinxifTe,  fc  aurem  credere,  fibrofum 

annulum  cyftidis  iisimpofuifse,  (eenim,  num- 

quam  valvulam  ibi  invenifse.A^^BI  ANCHLJS 

[/^]/w^«/>  valvulascyrtisfelleae  coilum  &  cervi- 

cem  occupantes,iraaginarias  efse.  Verum  ayi  non 

ha  indicatiC  parte  s  ,non  femcUfed  ab  aliquo  tempo^ 

re  inplerifque  cadaveribus  reperta; ,  fint  dicendf 

valvul^,aliis  dijudicandum  reltnqun.  Ita  &  quem 

ufum  hicprffiarequeant ,  doclorPbus  indagandum 

commendo.  Moneofolum  adhuc  hic,  Bianchum  irt 

novahiflorif  fuf  hepaticfeditione,  p.^y^  ^P74- 

ea,  qugantea  contra  dutlus  cyfltcivalvulas   fcri- 

pferaty  revocarCyeafque ,  poflquam  experientiacoH' 

viHus  eft.jam  admittere.Cetcrum  Bauhinus[r]Bi- 

dlous[/^]  &  Vedus  [f]  valvidas  etiam  hicflatue' 

runt,  Schelhammerus  vero  notavit  ,du&um  cyjii-. 

cumjlylum  neq;aparte  duodeni,  nt-q^aparte  cyflim 

dis  admitterefflatum  ve,o  Iiberrimelf]unde jufpim 

cor ,  hunc  vtrum  valvulas  hic  ojfendijfejicet  td  /- 

T    4  gnO' 

\_a']  Tra6\.deHepate,  cap.14. 

[^]  Hi[l.hepat.edit.prima2cap.i4.§,2. 

[c]  Theatr.anatom.p.i5<5. 

[/]  Anat.Tab.^S.fig.^ 

[f]  in  Obferv.adCrc^zw^r/Colleg.chim. 

[/]  Analed.anat.Difsert.XI.N.23. 


1^6     _  Notce , 

gnoraverit ,  &  de  alia  ratione  hujus  phoenomeni 
Joliicitui  fuerit.VlzncDstamen    hic  valvulas ,  co» 
chleam  perfeBiffime  refere?ites ,  vidit  [^]  &  de  ufu 
eariim     jam    Riolanum  &  Highmorum  difse- 
ruifse  IViGrgagnus  indicar  Epiit.  anar. 1.0.5:5. 
de  duSti,     [18**]  ad pag.  88.  Multum  hucufque  difputa- 
hui  he-  tumfuit ,  an  detur  duEius ,  qui  ex  hepate  ,  Jine  in- 
fatko    terventu  alteriur  dutlus  ,  hoc  ejl ,  imraeaiaie  , 
cyjiicisf  ut  loqutjolent ,  in  veficulam  fellis  bilem  invehant, 
Bchr; lus  egregia  defcribit  experimenta  [^],  quibus 
evincit,dari  omnino  ejufmodi duBus  in  bobus ,  wo- 
/^r^wf  GiifsonKimjBiafium  C^  Amftelodamenfes 
jam  eorum  mentionem  feciffe^atque  ftmul  inde  con- 
cludit ,  duElus  etiam  tales  in  homine  neceffarios 
effe  ,  <&  exifiere »  j^ttamen prgflantiffimi  anato- 
'jnicifere  om?ies  eos  inanimalibus  variis  quidem 
concedunt  j  verum  in  homine  negantjfeque  illos  in 
hoc  nunquam  reperire potuiffe  mecum  affirmant  « 
Cel.  Chefeldenus ,  j^nglus  ,  in  prima  anatomes 
fuf  editione  cafum  refert ,  ubi  minutijfimos  ejuf^ 
modi  du6ius  in  cadavere  iclero  demortuo  ,  fevi' 
diffeputavit ,  atque  conflitutionem  illiusveftcul§ 
fellii  Tab.XVllLtunc  delineavit  ■    Verum  in  ter^ 
tia  &  ultima  ,  quam  pojjtdeo  ,    Ubri  hujus  edi- 
tione pag.iyS,  revocat  hanc,  quam ,  ut  recens  ana- 
tomicus  ,  ficutipfe  loquitur ,  propofueratjfenten^ 
tiam  ,  &  fatetur  ,  fe  nunquampojiea  hos  duEiuSy 
fumma  licet  adhibita  diligentia  ,  deprehenderepO' 
tuiffe  ,  At  Bianchus  denuo  illos  dutJus  magn& 
conatu  ,  multis  rationibus  &  experimentis  ad^ 
firuere  contendit ,  [c]  eofque  in  hepatico-cyiH- 

cos 
[^]  inEpiftolaad  JofephPo2:2;«w,Bononiiee- 
dita  172^. 

[^Jin  A<^,Eruditor.  Lipfienf.  An.  1682.  pag. 
20. 
[Oin  Hi(i.hepat.nov.edit.pagJII.&  940. 


cos  &  cyft-hepaticos  diflinguh  ,  atque  amplif' 
jfimis  fipurif  evincere  fatagit .  ^n  vero  ha  inqui- 
fitiones  aliis  quoque  in  re  anatomica  exercitatis  , 
ita  fuccedant ,  tempus  docebit  .  Hoc  fahem  cer- 
xum  quod  Morgagnus  hsc  omnia  negaverit .  [d] 
Unum  tamen  pra  ceteris  tejiimonium  adducit ^C^jt- 
tani  nimirum  Taconi,  Philofophi  &  Medici  Bom- 
Tiienfis  ,  qui  in  epiflola  ad  Bianchurp  data^atque  ft- 
mul  infigura  cum  eodem  communicatn,  duHus  ejuf 
modi  ex  hepate  ad  veftculam  fellis  abeuntes  pecU" 
liari  obfervatione  ex  cadavere  morbofo  confixmare 
fudet.  Verum  poftea  in  epiftolajofepht  ?ozz\,  Jna^ 
tomes  ProfeJJcris  Bononienfts ,  ad  Janum  Paulum 
Simonem  Planchum  Anno  1726.  edttay&  in  hujuf 
refponfione  ad  epiftclam  prioris  tota  hxc  Taconi  ob- 
fervatio  fitia ac  falfa  declaratur  ,  atque  Taconium 
ab  arttriolis  cyfticts  deceptum  effc,  {jure  an  injtma^ 
aliisuberius  decidendum  relinquo  )  indicatur  .  Mi- 
hi  faltem  contigit ,  ut ,  cum  in  hos  duEius  fummo 
ftudio  faptus  tnquirerem  ,  tandem  in  cadavere  quo- 
dam  ,  prafentibus  multis  auditoribus  ,  invenerim 
aliquem  ,  quem  ob  coloremflavum  &  locum  prope 
colli  cyjitdispartempofleriorem  ,  quam  attingebat, 
verum  ducium  hepatico  cyflicum  habebam.Sed  cum 
ut  certus  effem  hujus  rei ,  hinc  inde  in  ortginem  & 
progreffum  ejus  diu  dilige?jterque  inquirerem,  atque 
tandem  per  infltclum  vulnujculum  flatum  vcrfui 
cyflidem  tmmttterem  ,  cogytovi  ,  ejus  dijiributio' 
nemper  cyjltdem  inflar  ramujculcrum  arboris  fe 
habere  ,  truncumque  vas  cyjiicum  fangutferum  ef- 
fe:  Itcetob  coiorem ,  &  locum  ,  quo  ductus  hepa- 
tico-cyfitct  in  bobus  in  collum  cyflidis  Je  iyiferere 
folent ,  fere  juraffem  ,  me  duBum  hepatico  cyfli' 
cum  ,  qui  tamen  talis  non  erat ,  inventffe  .  Atque 
inde  uberius  cognovi  ,  quam  facile  quis  failipoffit 

in 
{(i)  inEpiftol.anatom. 


39B  Notjf , 

m  duSiuum  hoYum  inquifitione ,  &  pYopterea  cort" 

cludo  :  quod  fiin  hominereveradenrur  ,  eos  non 

efTe  perpetuos,  fedraros,  imo  rariffimos.  Conf. 

ubcrius  hac  de  re  Morgagni  Epiflol^  anat.  qui 

Bianchum  pluribus  refutat . 

de  fuh.       (^^*)  ad  pag.  89.)  Qiii  hepatls  fubflantiani 

ftantta  g^andulofam  ^//^  dixerunt,  exeo  potijjlraum  fun" 

hepatis  damento  hoc  affirmarunt ,  quia  vavii  in  cadaveri^ 

jlandH^  hus  mcrbqfu ,  hydrope  prafertim  aut  atrophia  de- 

^J^  •     funciis  ,  corpujcula  fpharoidea  fape  quamplurima 

in  eo  obfervaYunt .  VcYum  quia  in  corporibus  fanis 

non  ita  reperiuntur  ,  hcsc  co^pufcula  potius  pro  tU' 

beYCulis  pYater  naturam  funt  habenda ,  ficuti  fu- 

pra  jam  docuimus  ,  pag,  218.  Nam  ,  etiamfi  hepar 

rnaximi  bovis  vel  equt  fumatur  ,  in  quibus  omnes 

hepatis  partes  valde  magnac  exifiunt  ,  tamen  in 

eis  nulla  peculiaria  aut  difiin^.a  corpufcula ,  fin^ 

gulari  membranula  inclufa  ,  confpiciuntur  ,  At , 

fi  in  cadavenbus  morbo  dcfuntiis  ad  tubercula  illa 

rite  attendatur  ,  haud  adeo  difficulter  cognofcipo- 

tefi  ,  tubercula  illa  effe  produ^a  morbofa  ,  <&  totcc 

prateY   natuYam  .    Ita   enim  prater  alia  fimilia 

corpora  a  me  diffeSia  ,  cum  amiciffimo  quondam 

Ccllega,  D.  JO.  JAC.  BAJERO,  Altorfii ape^ 

rui  cadaver  mulieris  hydropico  moYbo  defunti^,  cu^ 

JKS  bepaY  innumcYa  in  fupcYficie  albicantia  coYpu^ 

fcula  fphxYoidea  vaYix  magnitudinis  ofiendebat: 

qtua  certe  aliispYajudicio  occupatis  ,facile  proglan^ 

dulis  impofuiffent  .  Sed  cum  hasc  tubevcula  dif 

fecando  accuratius  examinaremus ,  materiam  con^ 

tinebant  a  fubfiantia  hepatis  quam  alieniffxmam  , 

&  adipi  yfcbo  ,  five  i7:atcr'-£ tn  tumoribus  cyfticis 

durioYibus  ftspe  ccntentcc ,  fimihm  :  quorumtuber- 

CulGYum  dei-nue  ,    cum    hepar    (  quod  natuYalem 

magnitudinem  bis  aquabat)  ultCYius  diffecaYem, 

intus  per  totam   Jubfiantiam  quamplurima  dif 

perfa 


Not(is  ,  299 

tfrfa  invejjimuf :  horumque  multa  avellana  ,  aUa 
nucis ,  qu^dam  ovi  magnitudinem  ^quabant ,  tmo 
juperabant .  Eorum  etiam  color  &  totus  habitus  a 
Jubjiantia  reliqua  kepatis  quam  alieniffimus  erat: 
unde  jatis  ccgnGfci  poterat  ,  hac  tubercula  five 
corpora  fphproidea  non  glandulas  effe  ,  fed  tu- 
jnores  morbofos ,  licet  figuram  fphp'oideam  habue- 
rint ,  &  aliquo  modo  glandulasmentitafuermt. 
Similiter  ,fi  aliis  in  fubjeEiisy  tam  humams,  quam 
brutis ,  taliatuberculaexa-fniyiavi ,  ea  femper  de 
natura  tumorum  cyfVtcorum  inveni  :  qut  ,  ficuti 
tn  exttrnis partibus  y  ita  &  internis  oriri  folc/it , 
atque  fub  fpecie  glanduiartim  f§pe  imponunt  • 
Alii  veficulas  niorbidas  in  hepate  obfervarunt, 
qvas  nonnuUi  glandulas  effe  vdunt  ;  fed  idem^ 
hic  opponimus  ,  qutd  Nota  (77*)  renibus  tali* 
bus  oppojutmus . 

(19**)  adpag.  89,  FMausmereprehendity(a)de  itu 
quodcontfa  Veriieyeni  fententiam  itum  &  redi^reditu- 
tum  ,  fiye  tngrefstcm  biiis  per  ducium  cyfiicum  in  <jt*e  bi' 
cyfiidtm^  ejulque  rurfus  egreffum  e  veficulaper^^^t 
eundem  dutiurn  tnif  olidochum  ajferutrtm  :  cum 
pleri/ue  prajtantiffimi  anatomici  ,  utperhibet,  hoc 
negent ,  &  cum  \/ trhcy eno  fentiant  :    qui  im-? 
pcliibile   ei\c   putar    ,    pcr    unum    eundemque 
du6\um  cyiiicum    b)Iem    in  cyf^idcm  infiuere, 
&  rurlus  inde    efflnere    poffe  .  Verum  Bohnius 
[^]C>^  Ortlobius  [c]  graviffimis  rationibus  atque 
experimentis  certifjimis  (  qu^  tpje  repetii  )  hoc 
evicerunt ,  conjcntiuntque    C-jI'-  [d)  ,  ]o.  MauYt 
{loffmannus  {ej ,  O'  alii  quam plurimi ,  tlludqiie 

tibc'.  i 

[a]  Anatomie  d.v,  corps  hqmain  pag.  134». 

[^J  in  AdisEruu.  Lipf.  A  1682.  pjg.20.^  A, 
1683.^,126.  [c]  Hifl.pdr'iiim  pag.  135.  [d]  de 
lccrcc.  ani.uai.  p^g.i33.[^]in  Idea  Machin.corp, 
feuinun.pag.  55. 


3^0  iVof^. 

Mheriusconfirmavh  ^iznchus  [a]:  qua  de  re  tm* 
to  minus  dubitandum  ,  quicquid  nonyiulli  contra* 
dtcant ,  quta  analogiam  habemus  in  veficulis  fe- 
minalibusy  in  quibusidem  fiericeni  [umus  ,  ne- 
que  vel  iplc  Palfinus  negar . 
degUn,      [20*]  adpag.go,  Sicuti  in  hepate  ,  ita  &  iti 
iulis  in  liene  nonnulli  corpufcula  fphseroidea  quandoque 
lienii     obfcrvarunt ,  in  cadaveribus  morbidis  ,  qu§  pro 
fub/ian*  glandulis  lienis  venditarunt .  Sed  idem  hic  ,  quod 
tU  •       paullo  fupra  contra  corpufcula  fph^roidea  hepatis 
dixi ,  regerere  licet .  Imo  ,  quia  ne  quidem  fecrc' 
tio  contingtt  inliene  ,  dum  nullus  duBus  e^creto- 
yius  adeft  y  hinc  tanto  minus  glandulx  hic  requi- 
runtur  .  Cui  enim  ufui  hic  erunt  pjandtdf  ,  ubi  nuU 
la  fit  fecretio'?  Cum  vero  RUISCHIUS  in  variif 
fuis  fcriptis  &  prxparatis  tam  clare  demonflrave- 
rit ,  h^c  vifcera  efse  vafculofa  ,  verafque  glandu- 
las  in  eis  non  adejfe ,  atque  SCHELHAMME- 
!RUS  m^wglandulas  licnisM^//'/§M,racema^ 
tim  ei  inh?renres,tr)erum  efTe  coramentumy?^??^- 
atlJP^priejiat  certumpro  incerto  amplecii.  Conf.quf 
in  Adenologia  N.^6^.  &feq.  hac  de  re  diciafunt . 
[21*]  adpag.^i,  Nulliusvifceris  ufus  magi.f 
.  "v      obfcurur  fuit ,  quam  lienis , & hinc  mdlum  magis 
lienis  i   ^ij^entientes  fcriptorum  opinio7ies  excitavtt.Multi 
enim  cum  Eraftfirato\_c']  ^pr^fertim  quia  animali" 
bus  ,  falvavita  ,  exfcindi poteji ,  cum  pro  inu- 
tiii&  fupcrfluacorporis  parte  ,  five  pro  errore 
natur?,  habuerunt .  Alii  eum  tantum  ob  ;rqui- 
libriura  corporis  confervandum  faHum  efse  pU' 
tarunt .  Nonnulli ci^m  Hippocr^i^  &  Ariftotel^ 
aquofas  partes  e  ventriculo  attrahere  fufiinuerunt^ 

la]Ple- 

[a]  inHift,  Hepat.  cap.  XIII.  edit.prior.  & 
cap.  XVIII.  edit.  pofter. 

[b]  Analea.  anatom.  Differt.  X.  N.  XXIL 
\c]  Galen,  de  ufupart.  Iibr.IV.  cap.XV. 


Nota »  ^  ^      ^or 

[^]  Flerique  veterum  illum  cloacam  bllls  atrae  y?- 
'vemalanchcli^  cum  Gaieno  conflituerunt ,  Qui' 
aiim  fermeiitum  five  menltruuni  ventriculi  pro 
digeftione promovenda  m  eo  fecerni  ,  &  adven' 
trirulum  dcmandari  exiftimarunt ,  Varii  lienem 
rifus  abdoKfm  credidtrunt,juxta  tritum  : 

Splen  riderefacir  ,  cugit  amare  hepar  . 
^//i eum  iargjinem  infpilfare  docent  .  HAVE- 
RUS  [b]  putavit ,  illumprxparare  mucum  illum, 
qui  in  glandulis  mucofis  articulorum  fecermtur , 
SCHhLHAMMERUS,  [c]  &  cum  hoc  Angli 
recentiores,  «fLISTERUS  [d]  ,  PURCELLT- 
US  [e]  ,  eum  diverticulum  fanguinis  effe  volunt  in 
motibus fortioribus :  qui  ulttmus  quoque  vult ,  eum 
fangutnem  infpijjare  ,  ^  ope  acidi ,  nefcio  cujuSy 
prxcipitationemproducere  ,  pro  raeiion  bilts  fecre- 
tione  .  Ahi  adhuc  alios  ufus  produxerunt,  quos  om- 
nes  hic  recenfere prolixum  7iimts  foret  .  lEgo  vero 
exiflimo ,  eum  vi  fltus&  fabricir  ejus  fanguinem 
'•tenuem  ,  fluidiiiimum  fuppeditare  hepati  ,  ut  re- 
liquus  crafTus  ex  cereris  partibus  ad  hepar  in- 
tiuens  3  &  ex  quo  biJis  in  denfo  hoc  vifccre  fecer- 
ncnda  ,  fluidior  reddatur  ,  hepatis  obllructio  fic 
impediatur ,  biJifque  fecrtrio  hoc  modo  promo- 
veatur  .  Nam  fveyiafplentca  in  cane  alioveant- 
malivtvente  inciditur  ,  languinem  tenuem  ,  fio- 
ridum  jiiibtilem  etHucre  &  alii  &  egofapcdepre-- 
hendi ,  nunquam  ve>o  crafjiorem  ,  reliquo  fangut^ 
ne  venofo , 

(22*J  ad  pap.%%.  Rcnum  fubftantiam  obtu-degUn. 
bercula  quandoque  tn  eis  reperta ,  glandulofam^^^'*^  '**^ 
quoque  efficere  multt  conati  junt,  de  quibus  vero  ^^^*'^'*^ 

idem 

[a]  vid.Cafp.  Hoffman.  Je  ufu  lienls . 

[b]  inOlleoIogia  ,  [c]  Analefl:.  anatom.DiC- 
fert.  X.§.4o.  [d]  Tract  de  Hudioribus . 

[^j  Trad.dw  Cciica. 


302     ,  Not<is. 

idemfentiendum  ,  quod  de  tuberculh  in  hepate^  yios^ 
ta  (i9*J  ,  &  fupcriusN,  ^6'^.  &  feq.in  adeno- 
logia  dixtmus .  Quid  vero  de  renibus ,  veficul/ns 
obfervatis  ,  fit  judicnndum  ,  inferiur  in  Nota 
.[yy^]videripoterit  * 

(23*)  adpag,  g^.Quoniam  ufus  harum  glandu- 
dtrent,  larum  adeo  obfcurus  &  incertus  efl  ,  ante  aliquot 
busfuc*  annos  Academia  Burdegdlenfts ,  in  Gallia  infigne 
centti-   pYcemmm  publtce  obtulit  ei^qui  ufum  vertim  earum 
TtAtii «  detegere  pofjet ;  verum  nerrio  quantum  adhuc  per- 
tepimus ,  fuit  ,  qui  ,  id  pr<gflare  ,  &  pramium 
deportare  valuiffet .  Attamen  haud  adeo  diu  pofl  y 
Anno  nimirum  171  ^.Valfalva  ,  cehbris  quondani 
JBononienfium  anatomicus ,  publicari  curavii,  imo 
dd  varioi  fcripferat  (a)  ,  /e  ufum  earum  deprehen- 
diffe  ,  dutiufque  inveniffe  y  qui  in  viris  ddepidi- 
dymider'^  inmultertbus  vero  ad  ovaria  abtrCnt  ^ 
eafqnefic  ad  generationem  conferre  ,  atque  difftr- 
tationem  hdc  de  refe  edtturum promiferat ,  Verurri 
.  ^uamvis  poflca  duBor  ddhuc  per  aliquot  annos  vi* 
xerit  5  promiffa  tamen  illa  differtatio  non  prodtii  ; 
neque  adhuc  ullum  ab  auBore  hofce  dutius  didtciffe 
cognovi  .  Hiric  de  iisnon  folum  dubito  ,  verum 
etiam  ingens  harum  gldndularum  magnitudo  iri 
fcstu ,  &  diminutio  contra  in  adultis ,  huic  ufui 
quam  rriaxime  objidre  videtur  .  Ceterum  de  haruni 
fabrica  eleganter  differii  Malpighius  .•  [b'] 
detuni,     (24*)  ad  pagi  94.  Tres  vulgotanrum  mem-si 
£i«cc//».branx  in  vefica   urinaria   numerari   foienr  ,   d! 
lofd  &  nobis  ^,tit,recenfitit  :  verum quia^/ ^WYHO' 
fniifcn'  JsJUS  cellulofzmnumefat  'mmtiQv^tcno ,  in  qua' 
{of^ve^pifjguedo  hceret  ;    RUYSGHIUS^wf   &    dlii 


[a]  vid.  Vallifneri  HKlor.  gerierat.  pag.  ^i^i 
[b]  Epi(i:.  deglandul.pag.  5.- 
[cj  Epiitol.anat.  J.n.dzv 


Celluloramin  inteftinis.  ut  §.211.  diSlum  eji  : 
hinc  eodem  jure  &  eafdem  ,  vel  forte  adhuc gra- 
*viores  obrationes  invefica  humana  tunicam  cel- 
\\i\o(^iTifiatuipoffe  credo  ;quia  mamfefio  interex» 
timam  &  mujcularem  tunicam  plerumque ,  fi  nort 
femper ,  pingucdo  eaque  fape  copiofa  ,  inpingui- 
bus  ibidem  reperitur  ,  inpeculiaribus  cellulis  adi" 
pofts  fecreta ,  colleBa  ,  atque  in  certum  ufum  af-* 
fervata  \  fic  ut  merito  quatuor  mcmbranaveftca 
urinaria  numerari queant .  Ex  eodem  fundamen- 
xoc\.  Morgagn,xti:}iQ  etiam  tunicam  cellulofara 
cjufmodi  <&  \n  ventriculo  &  in  veficula  fellis  fla- 
tuit ,  contra  Bianchum  vero  tunicam  vefica?  ma- 
fcularem,  quam  in  Hift.  Hepat*  p.  980.  negare 
conatur,  mafcule  defendit  &confirmat ,  In  ca- 
nibus  vero  hac  cellulofa  veficce  tunica  -vix  in  con- 
fpeBum prodit ,  Infervire  videturtn  homine  ad  ve* 
ftcam  contra  urina:  acrimoniam  defe?idendam  . 

(25*)  ad  pag,  q6.  Cum  varia  notatu  digna  di  teftl' 

de  tefltbus  fuo  loco  paginag6,commode  inferere  hui  • 

fion  potuerim  ,  nonnulla  adhuchic  notabo  ,  Prtmo 

.Cl.  W[org2ignus  indicat  [^]  ,  quod  veram  teflium 

fubjiantiam  vafcidofarn  ex  vetertbus  prtmi  tndi^ 

.taverint  Av2LnUus ,  Cabrolius,  &  adhuc  perfpi- 

.cadus  Kiolsinus  j  Graafius  vero  connexionem  ho- 

fum  vafcuiorum  &  ufum  dcmonfiraverit .  Hac  ve^ 

ro  fubjlantia  vafculofa  bene  apparct ,  in  teftudi- 

.ne,  [b~\  infuibus  (r)  ,  aricte  [d']  ,  gliribus  .    [  f  ] 

JDetnde  notarnus ,  artertas  fpermaticas  non  fem- 

per  ex  aorta  Jedjinijlram  quandoque  ex  emulgen' 

U ,  tmoutramque  aiiquando  ex  hypogaflrica  pro^ 

venire  [/] .  Idr  quod  haud  obfervaffe    videntur 

tlli , 

[^]  Adverf.anat.l.pa.21.  [b]  Adverf.anat.IV 

p.4.  [c]I^/;f//,^ww.Ana!ea.Di(r.XII.§.IV.lir.B 

id]Lecilis  dc  part.genital.[f]Gr^^?/.&  Chefelden^ 

Lj}  iVKo/^;diret\.  vafor.p*69* 


504   .  Not^, 

ilii  ,  qut  arterias  fpermaticas  proTfuf  defeciffe  fcrU 
iiunt  ;  ^uos  Tiugari  ^/V/r  Graafius .  [a]  Prjeterea 
Lealis  C  Schradcrns  [^]  volunt ,  arterias  fper- 
maticas  ,  antequam  ad  tefies  perveniant  ,  per 
^nafiomofes  communicare  ,*  quod  tamen  alii  ob- 
fervare  non  potuerunt ,  ^c']  Denique prima  harum 
arteriarum  defcriptio  And<'.r\riCQ  deberividetur  . 
(d)  Tandem  albugineam  teflis  tunicam  in  duas 
facile  dividi  pojfe  ,  Morgagnus  monet  [e~\  :  Tei- 
ehmejerur  vero  eam  in  tres  ,  tendinofam  fcilicet  y 
vafculofam  &  nervofam  difiinguit .  [/] 
deebi'  .  [^^*3  ad  pag.  gy,  Pecuharis  tefticuli  &  epi- 
^;^^;^  didymidis  pr^iertira  difpolirio  obfervata  a  me 
depecu.  ^fl  Helmliadii  inviro  ame  publice  diffeBo  :  ubi 
lia.ri .  tefiiculus  finifler  ncn  in  fcroto  erat ,  fed  in  abdo- 
mine  reperiebatur ;  vetum  noninpelvi  ad  vefic^ 
latera  ,  ut  ab  aliis  obfervatum  {_g^  ,  fed  eo  in  locOy 
ubi  alias  vafa  jpermatica  abdomine  egredtuntUTy 
altero  longe  minor^  ^  ftne  epididymide  .  vid.Tab, 
VI.  fig.noflra  25.  m.  Epididymis  vero  n  0  per 
mufculos  abdominis,  ubi  alihs  vafa  fpermatica 
tranfeunt,  verfusfcrotum  egrediebatur  ,  & per  in- 
guen  flnifitumad  fupremam  ufque  fcroti  partem 
fe  extendebat .  Afine  vero  epidldymidis  vas  defe- 
rensrurfus  refleSiebatur  furfum  ,  quod  juxta  epi' 
didymidem  per  inguen  &  deinde  mufculos  ab" 
dominis  ventrem  intrabat  ,  &  confneto  althr 
tnore  ad  veflculam  feminalem  flniflram  abibat: 
quemadntodum  hoc ,  &  quomodo  vafa  fpermatica 

hic 

[^]  de  viror.organ.generar.p.3o.conf.Fi3///«cr,  1 
degenerar.  p.  352.  [/>>]  inoMerv.  anaiom.  j 

[c]  vid.//(?«(r/»^r/Difirer.Anatomearsmagna,  ' 
§.XII.  [^]  Inftitur.  anatom.p.37. 

{e)  Adv.  anar.  IV.p.j, 

[/]  Antropolog.  171. 

[^J  Adverf.  IV.pag.i, 


Notjs .  ^or 

htcfe  diviferint ,  clarius  exfigura  modo  citata  co» 
gnofci  potefi , 

(27*;   ad^,  227.  pag.   98.   LEALIS    deli-  de  du. 
neavit  veficulas  feminalcs  uno  dut^u  comrnuni  in  ^'^»* 
urethram  definentes.*  cujus  defcriptionem  etiam  ^*^»"'- 
/^^«/V/^rC/.BOERHAVlUS  M,  e^.  utperce^  '»*•• 
/?/* ,  nonnuUi  in  Gallia :  pcrhibentes ,  fvejuentius  .  /*^/'* 
eos  unico  communi  duclupaudere  ,  ^«^w  duplici.    ^^y'!" 
Verum  egojemper  auplicemoojervavi :  atque  non 
folum  vejicular  tales    exficcatas  cerague  repletas 
ajfervo ,  ut  &  alias  in  fpiritu  baljamico  ,  ,♦«  qui- 
bus  duplicem  femper  Uuclum  oflendere   poffum  ; 
verum  in  omnibus  cadavenbuSi  qu£  adkuc  Jecui  , 
femper    hucufque   duplicem  dutium ,  fS>'  duplex 
ofculum  excretorium  y  demonflravi .  Frjetcreaom^ 
nes  reliquos  AuHores  ,  (prater  modo  citatcs  )  con' 
fentientes habeo .  Irao&  ipfe  Bocrhavius  poilea 
fententiam  h^nc  muV?.vjt  .  \_b~\Jdctrco  ,  licetfoY- 
te  fubinde  fimplex  tantum  orifirium ,  ^'^' uriicus 
duSlus  adfit  ^  tamen  nondum  cr-:Jcre  Pofjur-i  hoc 
frenuentius  reperin  .,  fi  modo  rit:  inqHiiiintur.quia 
omnes  ceteri  anatomia  mecum  c^ntraru.ffi  obj\rva' 
runt ,  Facildvero  contingerc  potcji  ^  ut  mt7ius  e^ 
xercitati  unicum  tantttri  repeure  queant , 

(2::^*)  ad pag,ioo.  hi  prajatwne    cditionif  fc  ^^ u^^^^ 
cuyidiC  hujus    compcndii     notavi    ,     me    in  ul-  |„f„^/,' 
tiino  ,  quodfub  manibustunchaLcbam  y  cada-tre  tenis 
virili ,  inpcne,  prjtcr  Itgament^r-n  ejusfufpenfo-  Ufera. 
riutn  y  duo  latcralia  Ite^arrrznia  .  fufptnjorio  fere  lihm, 
fimilia ,  reperiffe:  qux utrimqu''  njxfupravuum 
mujculorum  ercSiorimex  ojfibu^  puhis  prodibant, 
O'  fupra  inferttonsm  horum  mujculorum  in  late^ 
jra  corporum  cavirndferum  penis  fe  inferebant  % 

V  Qum 

W  in  Indir.med.cdit.alter.  &  tertia  §.^48. 
L^3  cdit.quarta ,  -  - 


3o5  ^         Notjs . 

Cum  vero  fjxc  ligamenta  ab  eo  tempore  non  ntfi  his^ 
&  quidemtenitjora  longe  ,  quamprimavice  ^  dc- 
prehendere  potui  j  eas  pro  partibus  ordinariis  ha- 
terenec/y.eo , 
degUn-    C:i9*>^;^^^.^^02.CH£SELDENUS ,  Angius  , 
dulls     O^^nuyjiceps  CO^i^i^ERI,  has ipfius glandutas in 
Cqv\J'  pYim'innatomesfu£editione,pag.i6o.prorfus  in 
f^^*  •      dubium  vocaty  ajfirmando  ,  fe  eas  nunquam  repS' 
rtrepotuiffe :  additquepricterea ,  nlCihx  glandu- 
jae  iuventum  elTent  Covvperi ,  fufpicandum    fo- 
rec,  quafdam  glandhlai  exiguas  ,  vel  ob  flatum 
morbo-p.m    tta    iyituynui\fe  m  eocadavere  ,  unde 
C0WPERUS////7X  delineavit :  utpote  qui  lufus 
'/jaturcein  gianduiisnonejjent  rari ,  Sed  in  tertia 
edttio72e  Chefeldenus omne  ,  quod  modo ex  ipfo  ad-   i 
duxtmus  ,  omittit  y  attamen  non  affirmat ,  je  has'  1 
giandulasreperiffe  ,  verum  modo  judicaty  Covv- 
pertim  bas  tres gianduias  defcripfijfe pag.zg^,  un^ 
defffpicor ,  eum  hucufque  ipjas  nen  vtdiffe.  Mor- 
gag  .ns  tamen  ajfrmat ,  fe  iiias  inpiuribus  cada^ 
vertbus  invenijie  ,  &  ea  quidem  aitquando  magni'  J 
tudine ,  utparvum  phafeoium  fuperarent  -^  inter'  1 
dum  part ,  alia.s  minori  magnttudtne  confpexijfe  :  ,1 
fccpe  tamen  etiam  eas  ,  omm  quamvis  adhibita  di- 
ligemta  ^  deprehendere  nonpotuiQe.  \_a'] 
de  hy»       (30*)  adpag.ioi.  Multumfemper  utramque  in 
mene  .  partem  de  exiltentia  membrans?  hymenis^«  i;/r- 
ginibus  difceptatum  eft  a  Medicis]  muitis  tam 
oiim  &  adhuc  hodie  vel  neganttbus ,  vei  pro  rc 
mconfueta  aut  prater  naturam   venditantibus  . 
Sed  videntur  ki  juniorum  pueilarum  vcrarumque 
virginum  vagi>jas  haud  fnjpcxifje,  &  foium  de- 
fiorata:  periuflrajfe ,  Ego  certe  in  omnibus ,  quas 
ego  examinavi  puellasjumores  ,  (  examifiavi  vera 

per. 

[a]  Adverfar.anafom.IV.pag.zj.  &  feq. 


peT^rAultds  )  iam  receni  natas ,  quam  aliquot  meJi' 
fes  natas ,  kemque  unius  anni ,  biennesyfexennei 
&  iilam  quatuordecim  annos  natam  ,  cujus  defcri^ 
ptio  &delineatio  in  Ephem.Centur.  VII,  &  VIIL 
Tab,  VI.  fig.^'  a  me  exhibit/i  tfl  :  atque  fempeii- 
imembranofum  quoddam  corpus  ,  orificium  vagi?hi 
coarBans  ;  «'^«<r  annulare  ,  «««t  (emilunare  ,  re- 
peri  :  ita  ut  profiatumorbofo,  quod  in plerifque 
cccurrit  y  minimefit  habendum  .  Quodvero  in  a^ 
dultioribus  raro  reperiatur ,  multiS  hiijus  rei  poj' 
funt  ejfe  caujfae ,  de  quibus  vero  hic  dicendi  non 
tejl  locus  i,  Confentiunt  mecum  Viri  gravijfimi  i 
Vierus  [a]  ,  Riolanus  ,  Graaf,  Svvat-nerdam^ 
Morgagnus,  Santorinus  ,  aliique ,  Velaiius  ab 
initio  illud  quoque  negaverat :  pofiquam  vero  iu^ 
nioresO*veras  examinavit  virgrnes ,  illud  affir- 
mavit . 

(31*)  ad pdg.  loy.  Nonnulli  fcriptores ,  &  indeuieiri 
primis  celebris  Mauriceau  [i*]  ac  DionisJ[c]  volue-  crajjitlc 
funt,  uteri   fubftantiam  in    gravidis  tenuiorem '".  ^'^*" 
fieri,  qnaminnon   gravidis  :  credendo ,  impof^^^^^^ 
ftbile  ejfe  ,  uterum  in  tantam  molem  ,  quanta  efi 
ultimis  menfibus  in  gravidis ,  extendi ,  fine  dimi^ 
nutionefubfiantfa  aut  crajfitiei .  Verum  no7i  folum 
Dcventerus  tntegro  acpecuUari capite  illam  fen^ 
tentiam  rejellit  [^]  ;  verum  ego  ipfe  varias  gravi- 
das ,  aliajque  muUeres,  &  in  partu,& pauUo  pofi 
partum  mortuas ,  cultro  aperut  ;  fed  nunquam  ute» 
tum  tenujorem  ,  fape  vero  cra(fiorem  inveni .  Quod 
in  primis  probe  noiavi  ,  dum    hic  Helmfiadii  ^ 

V     2  jntra 

M  Obfcrv.med.pagi95. 99.  &Iib.  deprsdigi 
D2Bmon.lib,III.cap.i9. 

[^]  Traitedes  maladiesdesferamcs  groffes.. 

Ltr]  inChirurgiafua,  itemque   inlib.  dcart^ 
obrtetric.cap.de  fe^^.Ccefar. 

^d']  Operat.chirurgiCap.VIII. 


^0%  Nou, 

trttra  tiniur  circher  anni  fpatium  ,  tres  gravidas 
mortuas  aliquando  incidi ;  quarum  dua  in  partu  , 
una  vero  ex  vulnere  capitis ,  mortutc  erant :  ficut 
haud  pridemfcripft»  [^]  ^ed  dubium  mihi  interea 
objecerat  vir  quidamerudituSy  an  nsnforte  partus 
demumtemporetanta  fanguinis  copia  ad  uterum 
adjiueret  i  quaitaextenderetur,  qua  copia  extra 
illud  tempus  non  adeffet ,  adeoque  etiam  uterum 
extra  illud  tempus  forte  non  ita  craffum  effe  :  nam 
obfervationes  ex  inuliefihus  in  partu  ,  aut  paullo 
pofi  partum  mortuis  ^nnc  ob  cauffam  fallerepojfe  , 
Verum  omne  hoc  duhtumfuflulit  exemplum  mulie-' 
ris ,  qutje  extra  partus  tempus  ex  vulmre  gravijfi  mo 
capitis )  glande plumbe^  j  medium  cerebri  pene- 
trante  ,  concitatOy  fana  ceterum  &fubito,  oEiavo 
graviditatti  menfe  interfeBa  efl,  \n  hacnullus  in- 
folitus  tunc  erntjangainis  ad uternm  affinxusy  nul- 
lus  pariencfi  conatus.  (D'  tamen  uterifuhfiantia  non 
erat  tenujor ,  fed  ccque  eraffa ,  ut  in  aliis  gravidis 
0" puerperis  eam  obfervavi ,  Qonfentiunt  etiam 
mecum  ,  pr^fter  feriptores  a  De  ventero  &  ame  in 
AViis  novts  Academ^Nat.Curiofor.laudatos  ,  Viri 
Qiariffxwt  y  Morgagnus  [<^] ,  LiTrius  [r]  ,  Vo- 
gliusM,  SantorinusX^]>  Vaterus  [/]  ,  alii' 
que  . 
<*r  WM-  Denique  etiam  ad  hunc  locum  notamus ,  quod 
fc  nh  Ruy  fc  h  i  us  in  puerperarum  uterifundofibras  carne" 
Ttovo     asfpiralesfive  orbiculares  viderit  O*  delmeaverit^ 

^'^7"     ^«^jnovinri  Jterimu^^^culum  orbicularem  appel'* 
fchlh  la. 

M  inA£\is  Naturxurlor.vol.I.  pag400, 
Ib']  A_dverf.anar.IV.p.4(5. 
.[c]  Hiil.Acad.Re^.S:i{^nr.Ar.i72Q.pag.3»3, 
[(i]  in  Antrophogcnix  Part.il. pag.55. 
[ff]  Obfervat.anatom.p.K^^. 
t/]  deuterogravidopagai. 


iavit  [al ,  cui  vives  adfcribit  placentam ,  j^tH  c^ 
dito  ,  abuterofeparandi&  expellendi :  atque  fi- 
mul  docet ,  pUcentam  nunquam  vi  ab  utero  fepa' 
randam  y  fed  fi  lenem  tratiionem  non  fequatur  5 
relinquendam  effe ,  donec  ab  hoc  novo  mufculo 
(  quem  tar,ien  a  reliquauteri  mufculofa  fabricaju- 
vari  exiflinao  )protrudatur .  Inquifivi  po(lea  ,  oc- 
cafioncoblatain  gravidis  in  hunc  murcuium  or- 
bicularem;  vcrum  euraMtainvenire  nonpotui  3 
fed  folumfibras  mufcularcs,  in  varium  fenftjm 
inextricabili  modocircura  tcnfasy  quas  vero  i- 
dem  imo  plus  pr^Qarc  ponfe  puto  in  ff  ru  fecundi* 
Difque  expellendis ,  quam  fibras  illas  orbiculares, 
camqueobcaufTam  uterum  ex  gravida  ^  paucis 
diebus  antc  partus  tempus  fubito  extint\a  ,  adhuc 
afTervo . 

(32*}  ad  pag. iiS.  De  menflruorum  fontibus  de  mU 
pve  fcaturigine ,  utrura  exipfo  uiero  ,  an  f(  lum  firuoru 
CX  vagina  u'eri  proveniant ,  Medicinon  conve-  [""tU 
niunt :  quibufdam  prius    ,    aliis   pojlertus  affir-  ^»'* 
mantibus ,  eo^umque  magnum  cataU.gum  proponit 
doBiffmus  Morga;:;nius  ,  [^]   qui  fimul  docet  , 
qutd  fuif  obfervationtbus   hunc  crucrem  fipius 
cr  fundo  ureri ,  nunquam   vero  e  vagina /'ra- 
Veniffeviderit .  \dem&  ego  duobus  in  cadave» 
ribus  fuam  luculentiffime  vidt  ,    &  lem   uteri 
prejfione  guttulas  fanguinis  ex  foraminulis  ad- 
huc  fatis  ccnfpicuis  expreffi  .    Confiroiat   etiam 
denuo  menfiruorum  ex  utero  ortum  Litrrius  no' 
tabilibus  cbfervationibus  [  ^  ]  ,  itemque  Graf» 
^  V    3  fius 

[^]  Adverf.anatom^Decad.IlI.  Deindcinptf- 

culiari  iibello  de  hoc  mufculo  beigicc  edito.  Iccm 
in  epift.^^rfjv  ad  Ruyfchimm  de  hoc  raufculo  , 

[^]  Adverf.anar.I.p.45. 

ic^  HiH.Acad.Reg.Ao.ijio.p.ap,  ^ 


f  fio  ^  Nota, 

!  fius[^]  Santorlnus  [^]  acSchuIzius .  [c]  Vnicusvr* 

roejl ,  quem  novi  ex  recenttoribus  [d]  ,  ^ui  fujli" 

net ,  fanguinemmenjiruum  exfolavaginapiodire^ 

illudqueje  incadaveribus  obfervajfefcribit.  Qui' 

bus  obfervationibus  variifque  ratiombus   nixns  , 

;ftaturam  in  hoc  negotio  variare  ,  &  modoper  ute* 

rum,modopervaginamy  modo  fcrte per utrague  lo' 

ca  exire  ,  cum  Freindia  [  ^  ] ,  Morgagnio  &  Va» 

tero[/] ,  exijiimo, 

de  ovu-     (35*)  adfinem pag.gd^VeficuU  in  ovariis  obfer- 

\\i  &     vat^  vulgo  cum  Hornio,  Graatio  ,  Srenone  ,  Ker- 

forfoYi-knT\%\o&c.pro  veris  ovis  hucufque  a  plerifque 

hi*i  lu^  habit^funt ,  in  quibusj^tus  prmctpium  ,  ejufque 

fff'*       rudimentum  fit  delineatum  .  Verum  recentiorum 

varii ,  ut  Morgsgnius ,  Vallifneriu*; ,  Santorinus 

&  Pai.onus  ,  rum  Malpighio  dubitant  non  fo^ 

lum ,  veficulas  illas  vera  ejfe  ova  y  verum  etiam 

evincere  vclunt ,  in    luteis  iflis  glandiformibus 

corporibus  vera  larirsreovnla  ,  fed  minutijfima  ^ 

qua  poft  impTcegnationem  accrejcerent  :    cum  e 

contrario  veficuicc  ,  pro  ovis  vulgo  habitje  ,  faElc^ 

impr§gnatione  ,  decrefcerent ,  vtroovulof^fftui 

in  yiutrimentum  cederent,  atqiie  ejus  expanftonem, 

(iccretionem  &  feparatiojiem  promoverent  :  qua 

fane  res  dtgna  ejl ,  ut  ubcrius  pervefligetur ,  donec 

(td  majorem  certitudinem  hac  tn  re  perveniamus  ♦ 

(Jeterum  licct  plerique  recentiores  medici  genera- 

fionem  horninis  ex  ovo  credant ;  funt  tamen,prater 

Piemerbfoekium  ,  Lamium,  Duverneum  C/;/- 

rurgum ,  in  Zodiaco  Medico  Gallico ,  A,  1 680.^ 

Sba- 
la-]  Ephem.Nat.Curiof.Cent.  V.obf.XXIV, 
j;^]  Mcr^^?^?z.Advcrf.anar,IV.p.48, 
[£•]  111  CommereJitterar.An.  17:51. 
i.d]  GoueyvtxivjQlt  chirurgiepa.^^S» 
[e]  inEmmenologia, 
ifl  de  utero  ^ravido . 


Sbaraleam,  ex  fecemijjimif  auBcribuf  ,  qui  fy- 
jlema  hcc impugnar2t,ViduiVim[a']&  Voglius  [^], 
Itali ,  atque  de  h  Mo:tG  ,  Galluf  [c]  ;  oui  vero 
a  multif  recentioribus^ut  Morgagno  [<^],Santorino 
[_€']  ,  &  qui  de  generatione  fpeciatim  haud  pridem. 
fcripferu7it  ^  Nigrifolio  [/]  ,  Vallifnerio,  [^^  ], 
? 2i\lono  [^h]  eiliifque  refeliuntur '.  qui  C^Leevve- 
Y\\\csk.\ifyllema  generationif  ex  vermiculif  in  geni- 
tura  virilt  deftruere fatagunt . 

(34*J  adpag.i^S'  Figuram^  quam  DRAKIUS  de  Tu- 
exhibet ,  de  Tuba  Fallopiana  ,  quia  liber  extra  hx  FaU 
Britanniam  in  paucorum  manibuf  verfatur ,  hiclo^iAxiA 
Tab.  IIL  figt  10.  ftfterevolui  .  Quiavero  in  diffe- 
tlione  publica  cadaverif  fem/nint,  menfejanuario 
A.iji^.cummercurium  in  venam  fpermaticam   ■ 
dextram  immitterem  ,  ligata  tub^  Failopiana  in- 
feriori parte ,  una  cum  ligamento  ah  vefpercilio- 
numdido,  nemercurius    ad  reliqua  uteri   vafa 
defcenderetjCopiofJimorum.atqHe  fubtiiiifimorum 
vaforum  curfum  ionge  alia  ,  &  adhuc  puichriori 
ratione  ,  per  haf  partcf  obfervavi ,  atque  audito^ 
ribuf  demonftravi ,'  totamque  partem  ,  quia  nuf 
^uamftmiiiffigura  exiftat ,  deiineari  curavi,ftcuti 
reprafentatur  i 'ab.III.fig. 1 1.  Uoi  vero  mercurius  , 
poftquam  Tub.t  Fallopiancc  copiofiffima  v^fcuia  , 
totam  tubam  denftjfimif   ramufcuiif  ambientia  , 

V     4  gra- 

C^ ]  i  r  1  i br o ,c u i  t i  t n )  u?; :Motivi  di  dubitare  intor^ 
ho  ia  Gi^nerazi^nc  dc^viventi  ^iC.An  Ven.i 717.  12. 

\_b'\  in  AnthroponegiA  ;  Boi.oni.;^  A.1718. 4. 

[c] DijJcrtalionjUT la  Generation.firis,  1 7 1 8.8. 

[<i]  Adver/pr.anatom.variisinlccis. 

[tf]  Obfervat.anatom. 

if]Co::fiderazioni intorno  aiiagener.  de^viventi» 

L^l  l'IftcTiadeilt  &cnera7Jone  ,  Venez.  17 11. 

Ihj  Difcorfi  delia  Generazione  ,  in  Venezia  , 
1722.&1715.  4. 


'  5^2  NctjE . 

gYatijfmo fpeElaculo  npleverat ,  tandem  in  ipfam 
tuba  caveam  illapfus  efi  y  manifejlo  tndicio  vafa 
hac  cum  cavitate  tubp  commHntcare ,  &  pro  ea 
humeBanda  atque  lubricanda  aliquod  liquidum 
illuc  deponere  * 
iefctti'  [? c *]  adfinem pag, 1 1  i.Uterus quidem  ordina' 
hu.  ex'  riumatque  confuetum  fostus  eft  domicilium ,  ubi 
tra  utc-.  crefh  i  ^  ad partus  tempus  continetur\  verum 
rum  *  exemplaquoquenondefunt  y  fftus  extra  uterum 
conceptes  effe ,  &  ad  perfeBionem  ufque  accrevif 
fe  :  quibus  etiam  pra:ter  alias  rationes ,  erudimur, 
fcetum  noniR  uteroex  raixtura  utriufque  fexus 
genitura^oriri ,  ut  cum  veteribus  nonnulli  recen-  ^ 
tioresvolunt'^  neque  qx  fubrtantiae  uterinae  ,  utl 
~V ogWus  in  Jfnthropogeniafuacontendit ,  elonga- 
tionc  ,  verum  jam  in  ovario  principium  fumere » 
ihidemque  agenitura  virilis  parte  maxime  volati- 
liimprdgnari ,  &  fubindevariasob  caufsas  vel 
in  hoc  ,  vel  alio  loro  remoram  pati ,  ut  in  uterum 
tervenire  nequeat ;  fed  7iunc  ex  ovariofe  extricare 
tionpojfit ;  modo  in  cavum  abdominis  decidat  ; 
alia  vice  tuba  Fallopiana  anguftias  fuperare  haud 
valeat ;  verum  ibidem  parti  cuidam  accrefcat,nu^ 
trimentum  capiat;atfua  plerumque  &  matris  mor* 
te  :  quemadmodum  triplicis  hujus generis  hiftorias 
ex  variisfcriptoribus  collegit  atque  prclixijjime  de^ 
/cT//>//i^MangeuisM;  defptibus  veroextra  ute» 
rum atque  in  tuba  Fallopii repertis  Dionis  [^  ] 
O*  Aiieiius  i  c  2    varia  quoque  exempla  profe^ 

runt 
[^]  Theatr.anatom.Tom.  Il.pag.  140.  &feq. 
quas  iifiiem  veibis  in  oibliotheca  lua  chirurgiea 
TofB. J I.p ig.i ^i.  ut  Jibri forte  raolcm  &  pienutn 
augereJ  ,  repetlc . 
[^]  Didertation  fur  Ja  generation  de  J'homme. 
[c]  Suitedelanouvelle  merhodedc  gucrir  Jes 
fiftuiesJacrimaJesp.  2^4. 


runt  .  Speciatim  vero  htftoria^  foetuum  in  ovarto 
YepertoYumpublicarunt  ZodiacusMedico  Gallicusy 
{a)  VieuflTenius  [b]  ac  Littrius  [c] ;  in  abdomine 
dcprebenforum  ,  SrraufTius  [d]  ,  Baylius  [^]  ^w/ 
&  aliorum  adhuc  obfervationes  rf/fr^, Saviard, 
[/],  Courtial.  [ g]  Bianchus  [h]  Calvus  [/'] 
quibus  &  ea  addenda  hijloria ,  qux  de  fcctu  ex- 
tra  uterum  reperto  refertur  in  Diario  Gallico  An» 
ijiz,  fed  in  tuba  Fallopiana  inventorum ,  Rio- 
ianus  [k],  Elsholrzius  [/] ,  Bufliere  [m]  ,  Littrius 
[n]y  Duverney[o],  Cyprianus[;?].  Quibus  ad' 
huc  addendum  recentiffimum  exemplum  a  Santori- 
ro  [^]  dcfcriptum  ,  aliudque,  fi  non  idem  ,  a 
Paitono  indicatum,  at  fimul  in  dubium  vocatum, 
[>•]  &  forte  quoque  ea  hijlcria  Camerarii  de  foetu 
per  annos  46.  in  utero  detento  ,  de  quo  An,  1720. 
TubtngiC  peculiarem  dijfertationem  edidit ,  cujuf-* 
que  in  variis  Diariis  mentio  fit  .  Ex  quibus  fatis 
conjlare  arbitror ,  qucemodo  affrmavimus .  Con- 
ftrri  hic  meretur  Celeb,  Valhfncrii  liber doBiffi- 
mus  ,  deGenerationc,  Italico  fermone  fcriptus  y 
&  fiSpius  jam  a  nobis  laudatus , 

[a]  An.  1^82.  [b]  DinTerr.deftruaura&ufu 
uieri  [c]  Hiftor.Acad.Reg  An.  1701.  [<^]Hiflo- 
ria  fxtusMufTipontani .  [f]Hiflor.anatom.gra- 
vidir.  Annor.  XXV.  ubi  fcetus  epiploo  anncxus 
crat.  [/]  Obferv.Chiriirg. 

[g]  Obfervat.anatom.  pag.  29.  [/;]  Manget. 
Theatr.  anat.  Tom.U.  p.142.  [/]  AnelAoto  cita- 
10.  [k]  Anthropograph.lib.2  cap.35. [/]decon- 
ceptu  tubario  ,  dc  quoeriara  Ttllingius  tk  Deu» 
fingius,  [m]  in  A6>.  Anglican.  1(594.  &  Lipfien- 
fibus.  [w]  Hift.Acad  Reg.  A.  1702. 

[0]  ibid.  Ip]  Fpift.de  tcetu  &c.  [q]  Obferv. 
anatom.pag.  225.  [r]  DifcorfoIV.  dciiaGcne- 
razione,  pag.97. 


314-  Not£ » 

dt cir»       [36*]  adfinempag,!  14.  Quajlio agitatur  inter 

ctilo    ^  anatomicos  y  an  fariguinis  detur  circulus  recipro- 

/■i«f»|»/.cu5inter  matrem  &  inter  {(X^xurci :  plerifque  id 

nisin*  negantibus  ,  vel  faltem  in  dubtum  vocantibus  . 

^^"^  ^'^Verum  ^  pr<3Sterquam  quod  Cowperus   mercurium 

y^*"  ^  in  arterias  umbilicales  fcctus  iyijeEium    vidit  in- 

fcttHm ,  ^j,^^,^  -j^  venas  uteri  matris  [a]  ;&  e  contrario  Vi- 

euflenius  mercurium   in  arterias   carotides  canis 

gravida  inje^um  ,  non  tantum  in  omnes  ejus  mem- 

branas  &  vifcera  decurriffe  ;  fed  etiam  in  catellos 

in  ipfius  utero  conclufos  perveniffe  affirmat ,  ut 

ipforum  interiora  ,  cutifque  ipfa  hoc  mercurio ,  per 

vafa  fanguinea  affluente  ,  jucundofpeBaculopin- 

gerentur .  [^JMeryus  huncfanguijiis  circulumfm- 

gulari  confirmat  exemplo  mulierts ,  ultimo   menfe 

gravidtg ,  infelici  lapfu  fubito  etiecata:,  ac  infeBio" 

ne  abdominis  cavitatemfanguine  turgidam;ex  ad- 

verfo  cunEia  vafa  fanguifera ,  cum  propria ,  tum 

fcetus  una  mortui ,  prorfus  vacua  exhibentis ,  cum 

placentia  nihilominus  uterina  matrict  adhuc  inte- 

grafine  ullafanguinis  in  utero  ejjufione  ,  adhare^ 

fceret  [c^.Hoc  unicum  optarem.ut  auBor  addidijfet, 

I  q^uanam  vafa  in  abdomine  matris l<efa  fuijjent,un- 

de  fanguis  effluxijjet ,  vel  ut  alii ,  qui  huic  feHioni  - 

interfuijfent ,  hoc  adhuc publice  indicarent ,  ut  ob-  > 

fer^ 
M  Anatomy  of  the  human  Body  Tab.  54, 
&  Ad.  Erudito.r.  Lipf.  An.1699.  pag,^^. 

[bl  Manget^  Theatr.  anatora.Tom.  II.  pag. 
159.  quare  vero  propter  hoc  experisienium  mer- 
curium  incarotides,&  non  in  aUasartcrias,  ute- 
ro  propinquiorcs  ,  injecerit,  rationemexhibet 
nullam  . 

[c]  Hiftor.Acad.Reg.  An.iyoS.p.  45.  &  240. 
Contcrri  etiam  poteft  ,  quod  id^m  Meryus  cir- 
ca  hoc  argumentum  de  foetu  fine  corde  nato  pro- 
fcrt  An.  i7ZQ.p-i7, 


Nota,      ^  515 

fervatlo  fic pe-rfeElior  ejjet .  Denique  &  meam  ad'^ 
dam  obfervationem^  quam  haudparum  fententiam 
hanc  firmare  credo ,  Nimirum  amio  lyi^,  menfe 
Decembrt,  prafeyitibus  D.  WAGNERO  ,  Colle^ 
ga  meo  conjuncUffimo  ,  &  Academice  nofira  Phi-r 
iiatrif  jpuerperamfecui ,  qux  duos  fcctus  in  utero 
gefferat  y  uncque  vlvo  jeltciter  exclufo  ^paullGpofl 
-mitra  quartam  hor^e partem  ,  cb  enormem  fuperve^ 
nientem  uteri  kccmorrhagiam  ,  alteroadhucretento 
mortuaefi.  Hanc  infelican  puerperam  aliquot  ho^ 
rispofi  (citius  cnim  affines  fetlionem  admittere  re^ 
cufarunt)inctdt ,  ejufque  vafa  fanguiferafangui- 
nevacua  deprehendi ,  Cumque  deinde  matricem 
quoque  aperirem  jtnveniplacentam  fo^tus  nati  ab 
utero  magna  exparte  folutam  ;  (unde  fine  dubiofu^ 
bita  <&  lethahs  illa  hiimorrf.agia  ]  foctus  vero  in  u^ 
tero  adhuc  reltcit  pLuenta  firmiter  exaRequc  utero 
lohxrebat .  Perluflrc:is  atq\  indicatis  tunicis  f^tus 
reltcii ,  qUiH  adhuc  ijtegrcc  erantyipjum  huncjcetum 
fcalpello  aperui ,  utphiltatris  ea  ,  qu§  in  fftu  no- 
$atu  dignafunt ,  dcmorijirarcm  ,  nullum  in  hoc  in* 
fante  fanguinem  ,  neauc  in  corde  ,  mque  in  vafis 
ejusmajcrtbus  deprehendimus  JJ^ide  cotiflare putOy 
fmguinem  hujus  fptn  rper  arterias  ipfius  umbilica- 
ies^ placcntam  ad  uterum  matrts  tranfiiffe  atque 
una  cum  materno  /aoguine  per  uterirni  cjfluxtjfe  ^ 
Eundem  reciprocum  minv  circulum  cttam  Jiatuunt 
viri  dociiffimi  ,  Rauholtius  [a],  Morgagnus  ,[  b  ] 
Salzmannus[r]  aliij  ue,  Vaja  vcro  placentjc gemel- 
lorum  ,  iicetj.:uf€ntiC  intcr  Jc  tnvtcem  araijfime 
fapius  concretx  Jint ,  non  ctmmtmicare  exijitmo  , 
Nam  ajfervo  taies  piacentas ,  tn  qutbus  untus  arte^ 

rias 

[«]  inHiilor.  Ac3cl:Reg.An,i7i4.  ubi  de  pla  • 
Centaagit.     [^]    Advr-riai.cnat.  IV.  pag.82. 
[c]  didert.de  circu'  .(an^uin,in  foeti) , 


^i6  Nota, 

rias  &  venas  ceracea  materia  probe  replevi  :  ubt 
vero  nihil  ad  alteram  arBiJfime  licet  connexam 
tranfiit  placentam . 
denu-    ^   [^y  *]  adfinempagMo.^^cctum^zro^QXi^m 
tritione  in  utero  nutriri  ^prater  aliafingularis  caftis^quem 
fetus  in  bis  ,  multis  Studiofts  Medicina  prxfentibus ,  Al- 
^tero  .   torfii  obfervavi ,  extra  dubium  ponere  videtur,  Ae- 
cepi  nimirum  aliqiiando   f^tum  vaccinum  perfe- 
Eium ,  utero  &  membranis  fuis  adhuc  inclufum 
tempore  hyemali  frigido  ;  ubi  non  folum  iiquor 
amnii,  quif^tum  ambit ,  conglaciatus  erat ,  ve- 
rum  idem  liquor  conglaciatus  per  os ,  totum  cefo- 
pbagum  ,  &  ventriculum  ,  tanquam  unum  conti- 
nuumcorpusy  digiti  circiter  crajfuie  ,  in  ^fophago 
^  reperiebatur  ;  quod  ipfum  deinde  alia  hyeme  ite* 
Yum  mihi  videre  co?itigit :  ita  ,  ut  liquoris  hujus , 
foctum  ambientis ,  cum  eo  ,  qui  in  ventriculo  ejus 
reperitur  ^  communicat'o  inde  fit  manifefla  ,  Ne- 
que  verifimile  efl  ,  t.antam  illiusliquoris  copiam  , 
ijuanta  in  ventriculo  fcetus  perfetlt  plerumnue  re-» 
peritur  ,  in  hoc  omnem  fecerni  ,  ficut  nonnuUi  exi* 
flimcfnt  jfed  aliunde potius  eum  provenire  credo  ; 
prafertira  ,  cum  omnibus  iiiis  qualnatibus  donatus 
fit  y  quas  ille  habet  extrafoctiim  i  cui  innatat  ,E* 
gregieetiam  hanc  meam  fe^itentiam  confirmat  ob* 
fervatio  y  quainFrid,  Ho{i'rnanni  dijfert.de  pin- 
guedinepag.  lo.  refertur :  ubi  auBor  fcribit ,  in- 
fantem perfeBum  natum  ejfe  ,  cujus  funiculus  um"  -| 
bilicalisputredine  totus  corruptus  erat .  Impoffibilc ' 
fuiffet ,  ut  vixifjh  .  nifi  aliunde  ,  quamperfunicu* 
lum ,  nutrimentum  capere  potuifjet  *  Ita  &  Pc-  , 
titus  Academids  Parifina oflendit  funicfilum  foetus  | 
humani ,  qut  in  medio  nodulwn  habebat:  i:bi  ma"  ^ 
nifeflaindicia  adfuerunt .  hunc  7iodidum  diuantc  >\ 
partum  jam  conflrithm  fuiffe  ;  unde  induandumfi 
hunc  foetum ,  ficut  priorem ,  nutritione per  os  con- 

fer. 


Notp,  _       317 

Jervatum  fuiffe.  [^]  QuaUm  nutritionis  fcctus  mo- 
dum  per  os ,  ex  flandula  thjrmo,  BELLINGE- 
RUS  Anglusy  in  medtumproduxit ,  ut  fupra  pag. 
I  ii.indicavimus.Conf.Aci.Erud.Lipf.A'  1 7 1  S.p.6 

[38*]  adpaf.  i  iZ.  \J ius  hujus  foraminis  ova-*^^/^»"** 
lls  magnas  quondam  movit  lites  inter  Meryum '"''"f 
[qui fanguinemexauricula  fimftra  ,  contra  i'«/- <''^j*"^ 
garem  ac  receptam  fentcntiam  in  dextramperil-  ^i^  " 
iud  infiuere  contendeoat]  &  Duverneum  ,  Ta- 
vnum  ,  Sylveftrum  ,  BufTierura  ,  Lifierum ,  C!^ 
Verheyenum,^«i  co^itrarium  fentiebant ,  (D^ pro 
recepta  fententif^quametiamplerique  adhuc  hc- 
die  tuentuT  ,  pugnabant  \  qua  de  re  evolvi  poffunt 
cum  primis  Hiftoria  Academip  Rcpip  Parifjenfts 
'  Anni  1699.  aliaque  laudatorum  virorum  Jcripta  . 
^m^XQU^tamen^^ltryo  aliquo  7nodo  iterum  afferi- 
'  tire  videtur  m  ejufdem  Academi§  H-fioria  An. 
'   ijij-pag.^o.  &  272.  edit.  AmjUlodam.  atque 
fimul  doeet  y  GaJenum  hoc  foramen  &  canalem 
'  arteriofum  jam  fciviffe  pap.  281.  aliter  ac  haEle- 
•'  nus  creditumfuit.  Fii<ra  eti^^ym  de  hac  re  ,  ut  Nova 
'  litteraria  indica)unt  ,    in  Hiji.  Ac.  Rcg.   1725. 
Oropofuit ,  qui  verotomus  ad  manus  nojlras  non- 
.  dum  pervenit , 

[39*]  ^dpag,  12^.  Hoc  tnterjiitium  varit  ma-  dc  me. 
gntnomtnii  anatomict  negant ,  imo  tmapinanum  diafiini 
'  Oronunctant  ^  &  aviolentajievni  eievattone  tlludi"''^- 
"■  demumprcduci  contendunt .  Verirni  illud  interjlt'  fi^'*^  • 
"^  Uumjempcrin  partenon  Jolum  Juperiori ,  Jed  et- 
'^\'am  diaphragmati  vicina  ,  quamvisfiernum  ientf- 
•^  ftme  tantum  ^  ut  ab  boc  diaphr  t^m.-'  commode  Je- 
'''' t)arari  qucat ,  elevttur ,  uep^ef^nai  j  qua  bian- 
iaprojetloeievatione  ,  qua  egovtor  .  nthii  ,  qnod 
mtea  nun  erat ,  nthilvc  novt  aut  pr^tvr  naturam  , 
')roduci  pofje  cxijiimo ,  Imo  An,  ly^o.in  anatomo 

pu^ 
M  Vid.Hifl.Acad.Reg,i7i8.  pag.40, 


publica  illud  amplijfimum  mvenl  ac  demonftravi^ 

ita  ut  mediajiini  membrana  dextrafterni  medloy 

finijira  vero  tantum  cartilaginibus  coftarum  fini- 

flrt  lateris  adhj;reret ,    Veindc  pra;tervarios  aw 

Bores  ,  qui  abfceffus   &  pus  in  hoc   interftitio 

viderunt ,  Majerus  qUoque  recens  auBor ,  fe  /f^- 

pius  ferum  in  hoz  medtaftini  interftitio  invenif' 

fe  affirmat  i  [^] 

iethy'      [40*]  ad  pag.  iz^Idem  Majerusex  Muralti 

miva'  obferv.  XXXILrefert ,  quod  hic  in  thymo  plu- 

fs  ex^    rimavafcula  cryftallitia  ,  ad  mcdistiftinum  & 

<trefar/;jpi.ricard!um  ferpentia  ,    viderit  ,    itemque  du- 

Cium  ad  tonfillas  meantem,  natura  durum  5£ 

membranaceum  i  Ib']  Quo  vero  in  libro  Muralti  ^ 

cum  plures  ediderit  y  hac  obfervatio  contineatur  i 

invenire  non  potui  * 

q»are         [41*]  ad  pag,  i^g.  Difputant  nonnulU  recen- 

artertx  ^j^^^j  anatomici^  quare  arteria  pulmondlif  amplior 

fnlmo'-  y??  vena  pulmonali  :  cum  alias  in  omnibus  par- 

'^"  r.    tibus  vena  arteriis  ampliores  effe  foleant .  Qut^ 

# -jc-  daynextjttmant  ^  hocpertpropter  jangtnnemtn  ar* 

na  .       teria  nimis  refolutum  ,  qui  in  pulmone per  refpird ' 

tionem  rurfus  cogeretur  ,  five  condenfaretur  ,  eum- 

que  propterea  in  vena  pulmonali  minus  fpattUm 

requirere .  Ego  vero ,  mijjis  altorumfententiis  ,  exi- 

Jlimo  ,  artertam  proptcrea  ampliorem  hiceffe:  quia 

fanguis  ad  cor  refluus  ob  crajfttudinem  dtfticultei 

per  rete  fubtilijfimum  pulmonis  vafculofura  t^ari' 

firepQtefl\  hoccnimvelutlatut  vehementer  y  hint 

aliquO  modo  in  progreffu  fuo  retardatur  ,  undi. 

arteria  diflenditur  ac  dtlatatur .  Ex  adverfo  fan 

guisveniSpulmonali  notdbile  obflaculum  vix  ha 

bet ,  quod  ejus  motui  refiflat  y  fed  libere  in  cor 

dis 
la']  in  Colleg.  Anatomico.  prafl.  4.  Pragse 
1715.  pag.  99. 
[^]  inColleg.Anatomicopra^l.  pag,  io9< 


dts  caveam  finijlrami?ijluere  potefl  ,  hinchacmi' 
norfive  angufltor ,  [^]  Cum  fupra  commemorare 
pratermiferim  capfulam  five  tunicam  cum  pericar^ 
dio  continuam  ,  qux  vafapulmonum  ,  arteriam  ni^ 
mirumacvenam  pulmonalem  ,  itcmque  hronchta^ 
extra  ^  inpulmone  ,  eodem  modo  ,  ut  capfula  Glif-^ 

foniivafa  hepatis  includit ,  quam  cel,  Lancifius 
haud  pridem  egregie  defcrfpflt,  [h]  eam  adhuc 

fupplementi  loco  hic  indicare  volui, 

(42*)  adpap,  106,  Venas  bronchlalcs  ,  quas^^""^^* 
tnhomine  Jiipe  jrujtra  tnvejtigavt  ,  prtmum  -^^'  chialt. 
171  g.in  cadavere  muliehri  clare  ac  perfptcue  vidi , 
aiiquot  ramis  ex  venis  intercojlaltbus  ad  bronchia 
abeuntes  ,  quorum  ramorum  tres  erant  fatis  notabi* 

.  les ,  calamtflraminei  tenujoris  ctajfitiem  habentes  ; 
quje  vcro  nonfemper  occurrunt .  Sed  Cowperus  af-^ 

•  firmatjfe  unam  vel  pluresfape  vidijfe  in  fubclavias 
influere .  [c]  Plura  de  hac  veyia  legipojfunt  in  ceL 
Morgagnji  Epiji.anat.  I.n.  90.  ubiinter  alia  etiam 
memtntt ,  Galenum /«?w  de  hac  vena  fcrtbere  .  de  ma- 

(43*)  adpag.  134,  AuricuU  &  ventriculi  cor-  snitudi. 
dis  ,  licet  non  in  omnibus  ,  ob  diverfam  atatem  ,  '^^^^yu^ 
jlaturam  ,  altasve  caufas,eandem  magnitudinem  &  iordis- 
capacitatem  habeant ,  tamen  auricula  dextra  ^ 
vcntriculus    dexter    utplurtmum   flntjiris    capa^ 
ciores  exijiunt  :    qua    de    re  multa  experimenta 
ab    Heivctio    ,     Salzmanno  ,    Michelotto    & 
Morgagnio  ja^ia  coilegtt  &  recenfuit  Nicolai  , 

[a]A^ 
[a]  Conferri  i^ac  de  re  prolixius  poffunt  ea,quse 

,  ,^(?/i;m«xin  HiHori  Acad.  Reg.  Anni  17 18.  pro 
condenlando  fanguinein  pulmonibus,  &  contra 

I  hmc  jidichelottus  m  pecuiia:"»  epiftola  ,  atque  Saa" 

:  torinuso[)krva.\..  anat.  pag.  143.  oro  eo  attenuan- 

i  idodo6\i(rimercripferunc.[/^]  Lib. ^e corde ,  &c. 
p.  23.30. 
W  Anaf.of.  Hum.Bodies* 


320  ^         Nota . 

{a)An^tomcsjaYn  Profelfor  Angentorati ;  quihui 
vero  adhuc  alias  fuperaddit  Santorinus  {b)  :  qua 
egregie  hoc  argumentum  illuflrant . 
tuhef'  (44*j  adpag.iS4»  Hoc  tubercutum  y  quod  Lo-' 
'ee^cUs  ^^"^^^P^intt^^^ defcripftt  (c),  quodque in  boum& 
ftega-  vitulorum  cordibus ,  maffa  five  eminentia  carnea 
zur*  efformatum  <,  facile  oflenditur  ,  in  corde  humano 
nunquam  obfervare  potui  .  Memini  quidem  ali- 
quem  praceptorum  meorum ,  cum  tuberculum  hoc 
in  corde  humano  auditoribus  fuis  oflendere  vellet , 
operta  vena  ,  cum  nihil  in  loco  a  Lo^wero  indi- 
cato  protuberaret ,  volfetlapartemeam  ,  ubituber- 
culum  in  cordibus  vitulinis  exiflit ,  apprehendiffe, 
illamque  elevando  dixijfe  :  Videtis  hic  tubercu- 
lum  cordis  Loweri  .  Verumcum  nec  ante ,  nec 
-  pofl  ufum  volfella  tuberculum  eo  in  loco  viderem  y 
ddigenter  deinde  in  quamplurimis  cordibus  huma^ 
nis  in  illud  inquifivi  ;  verum  nunquam  illud 
deprehendere  pctui  .  Interea  tamen  laudatus  mo- 
do  NJcolai  (d)  affirmat ,  quod  hxc  eminentia  in 
homine  longe  major  flt ,  quam  in  beftiis  .  Verum 
ego  ob  hanc  caufam  plura  corda  humana  in  fpiritu 
vini  affervo  ,  in  quibus  femper  ,  oftendere  poffumy 
tale  tuberculum  five  eminentiam  abeffe ,  eamque 
ob  cauffam  in  prioribus  hujus  libri  editionibus  tl^ 
lud ,  tamquam  partem  in  corpore  humano  non  exi^ 
ftentem ,  omift  .  Nufquam  etiam  in  elegantiffmir 
de  corde  figuris  in  Cowperi  nova  Myotomid  re- 
peritur  j  fed  concurfus  ille  venx  afcendentis  & 
defccndentis ,  planus ,  ut  ego  femper  vidi ,  repra- 
fentatur:  &fiforte  quandoqj  adeft  ^quemadmodum 

&ul' 
[^]  in  DifTert.  de  Direc\ione  vaforum  &c. 
pag.  51. 

[^]  Oblervar.anatom.pag.  144. 
X  W  lib.ueCord.pag.48.Tab.Lfig,Lcap,L        . 

r*  Wl  Iqc.  citaro  pag.  55.  I 


Nota:  321 

&  Schulilus  fe  illudvidijfe  affirwat  y  (a)  varo 
tamenidadeffeexifltmo  .  He^^rh 

(45*)  ^^P^f^'  135'  -Lovverus  jn  cordis  dejcn'  ^^;^;, 
ptionefibras  reBas  mufculares  .^  fub]eBasreliquas  recits  . 
involvejites  ,  defcripfit :  qux  quidem  in  animali- 
bus  brutis  facile  oflenduntur  ;  verum  a  quibufdam 
magni  nominis  anatomicis  tn  humano  corde prcrfus 
nepantur  .  Fateor  quidem  ,  tam  multas  tn  hoc  non 
adelje  ,  quarn  in  befliis  ;  attamen  hoc  affirrao,  me 
in  humano  ea  oflendere  poffc  ;  prxfertim  in  fuperfi- 
cie  ftniflri  ventriculi.  Quem  infinem  adhuc  cor  hu- 
manum  diuturna  maceratione  in  aqua,  donec  mem' 
branam  externam  avellerc  potuerim  ,  ita  pnepara' 
vi ,  ut  ablata  membrana  hac  ,  moxfibr^  reBa  in 
confpeflum  prodierint :  quod  cor  etiam  propterea 
adhuoiufpiritu  affervo,  ut  dubitantibus  illas  ofleti- 
dere  poffm  . 

(^6^)adp.x^6.Non  conveniunt  recentiores  ana-  ^^  ^g^^ 
tomici de fttuoefophagi refpeBu  afperje    arterix  in  ^fopha' 
collo  .   Plerique  cumreSia  pofi  tracheam  fitum  effe  S^I*^^* 
fcribunt ,  inter  banc  fcilicet  &  vertebras  colli;  Oi, 
Morgagnius  vero  eum  aliquo  modo  ad  latur  dex^ 
trum  trached  inclinantem  delineavit.(b]Scd  ^m- 
slous  ad  latus  fitniflrum  illum  femper  fitum  e[fe  con- 
tendit.  (c)  Cantius  erroris  Vefalium  accufaty  quod 
gulam  pofl  tracheam  collocaverit;atque  fimulMor' 
gagnium  reprehendit^quod  oefophagum  in  latus  de- 
jctrum  afper,e  arteria  pinxerit^  provocatque  ad  Eu- 
ftachii  tabtdas  .  Verum  ego  in  hocjitu  naturam  va^ 
riarCy  &  ut  dicunty  ludere  exiflimo;  certeque  affeve» 
rare  poffumy  me,  ut  alias  obfervationes  taceam^  ad* 
huc  ultimis  tnvefltgationibus  aliquoties gulam  oefio- 
phago  fubjacere  deprehendiffe:  in  aliis  cadaveribus 

X  ad 

(a)  in commerc.literar.A.n. 17^1.^.55. 
{b)  Adverf.anar.prim-.Tab.I.lit.G. 
(0  Hift.Acad,Rcs.A.i7i5.p.3i5. 


liC. 


g2z  ^      Not£, 

ad  latus  dextYum  tndinantem  ,  ut  a    Morgagnia 

fingituT  ;  attameneumetiamiyi  latere  finijho  vi- 

di  ^  S/  quisveroE\i(i3.c\m  tal?ulas-  y  ad  quasQzti- 

tius  ,  licetneque  numerum  tabulijs  neque figurje  in- 

dicet,provocat,re8e  injpicit^  tlle  cognofcet,  opinor^ 

^un^Qhvam  etiam  cejophagum  poji  tracheampin^ 

xijfe .  Nam  tn  tab.4.  i  fip.S.&  9.  ubi  trachea  cum 

gula  (quod  notandiim  )  cnptte,  dtxtro  lateri incum- 

bente  nflitur  ,  gula  vlx  potefi  aliterapparerejcuam 

Ji  ad  lcTtUi  finijintm  in-  linaret ,  licetpoft  tracheam 

fira  fic ;  tn bula vero  ^ifiig .^.&  S.gula  & trachea 

quam  mamfejlijftmefioi  incumbunt , 

deda&i'     (47^)  ad  pag   i^/.Dudus  excrerorlos  novo?, 

bus  no'  inoefophas^um  deftnentes ,  multos  haud  adeopri- 

rnsv,r.^  dem  dcfcftpfit  JAC.   VERCliLLON lUS  in  li- 

ce  omt  jyy^  ^  cuititulus:  differtatio  anatomico-medicayde 

glandulis  cefophagi  conglomerati.  ^.Aft^  MDCC* 

XLln  hoc  libro  AuBor  contendit,  digeftionis  nego- 

tium  nondum  hucufqi>ie  perfpeElum  fuijjeyquia  Me- 

dici  humorem  vere  digefiivum  ignoravertnt^  Hunc 

vero  humorem  §fophago&ventriculo  ,  per  duBuf 

fubtdijfimos  injundi ,   i  .ex glanduUs  conglomera- 

tisyfinifiro  ventriculi  oflio  ajfitis.z,  Ex  dorfaJibuf  ^j 

&  :^,ex  bronchialtbus  &  trachealtbus  .  Kx  thyroi- 

deaveroglandida  y  qujinidus  ejfet  ovorum  vermi- 

noforum  ,  ovula  verminofa  ad  ffophagum  &  ven- 

triculum  tranjmitti  .  qUiC  chylo  charatterem  vita^ 

lem  concitiarent ;  ficuti  hoc/am  in  Adenologia 

^%^.& feqjndicavi ,  Quidvero  de  his  glandulil 

acduBibus  obfervavertm ,  in  adenologia  quoqui 

candide  profe/fusfum . 

efefnh       (48*)  adpagA^i,  Naturam  varte  in  finibusi 

vema-  ^^^  i^^wr/jtr  w^^mj  ludere ,  quartumquemn  femper 

tris ,     <^de^ ,' ^ ,  ; am  pag .  r  3 8 . notavt .  Hic  vero adhuc mO' 

ncndum Jmum  lateralem ftniftrum  ex  obfervatio-\ 

ne  Morgagni  fapiffime  a  dextro  incipere  y  nort\ 

aU' 


■t 


&Uiem  d  longhudinaUyUt  vulgo  putarunt,  (a)  DeiH» 
de/inusfalcis,  quem  inferiorem  vocant ,  mihi  orri^ 
nium  minime  finum  vidcrt^quia  tunicie  ejus  tenues) 
iit  in  aliis  venis  y  neque  figurd  ejus  angUldris  ,  ut  a- 
liofUm.Pr<£terea  notavit  Morgagnus  ,fefinuslate' 
faiesper  canalem  peculiarem  tranfverfum  commu* 
hicantes  inveniffe  (b)  :  id  quod  ego  quoque  anno 
1726.  vidi  ;  huncque  canalem  five  fmum  commw 
hicationisjftcuti  in  eo  cadavere  erat  Tab.  VIL  figi 
^i.delineari curavi .  Rivinus  quoque  firius  tran- 
Iverfi  mentionem  facit ,  Differt.dc  ^uditUs  vitiis, 
pag.^i.Omnes  vero  minores dura  matris  finus  de* 
fcrtbere  tjelle  ,  vixopera  pretium  effe  puto  .  . 

(49 *j  dd  ^.iy^.pag.  150.  Non pauct  funt  auBo-  ,^-^^[ 
jres  y  qui  hoctcte  homini  denegant ,  quorumvarios  bilii 
tollegitNicol^ii  y  (c)  mirorque  ipfumRuyich^umy 
qUihoc  rete  olim  figUra  <&  verhis  i'ndicaverat  (d) , 
hunc fabults  illua  annumerare  (  e  ):  cum  ta» 
men  ,  fi  modo  dufa  mater  utrtnque  juxta  glandu- 
dulam  pituitariam  fcalpello  decenter  aperiatur,  u- 
nicutque  rete  mirabile  facile  in  confpedum  veniat, 
lllud primum  a  Varolio  defcriptum  effe  ,  noiai 
Morgagnus  EpiJi.dnat.I.n.^i. 

(50*)  adpag,  145.  Veteres proprimario  vifus  or-  de  pvU, 
1^7/0  humoremcry{lal'inum  agnoverant ;  recen-  ^^"'* 
ttores  vero  fuperiori  feculo  tunicamnerveam  ocu-  ^YJandi 
li ,  reunam  ditiam  :  qua  fententia   cumexperi^ 
mentis  opttcis  optime    conveniens ,  plerifque  & 
Mednis  <&  Mathematicis  pofl  C^xlt{\um  placuit\ 
^  adhtic hodie  placet .  Atiamen  MariottuSj  ce^ 
lebris  Mathematicus ,  choroidem  brganurri  vifus 

X     2  prx' 

(a)  Advcrf.anat.VI.p»2. 

\b)  ibidem  pag.2. 

(c)  Difleftat.de  Direiliorie  vaforum,  ^45,? 

(d)  Epift.problem.XII.Tab.i^.Iit.To 
U)  Adverfar.anat.II.pagc45< 


?-24  Not£, 

prjceijyuum  ccnJUtuere  voluh  (^j)^  mtdtis  ratloci^ 
niis  &  experi-mefitis  in  medium  adduciis ,  Hunc 
deinde  fecutui  efl  Meryus  (b)y  varia  quoque  nova 
experimenia  proferens ;  itemque  Do:  de  May- 
ran  {/)  &  Dn.  dc  S.  Yves ,  ocularius  quondam 
Parifmus  celebris .  {d)  Verum  quia  in  ommbus  re^ 
liquis  fenfuum  organispars  fentiens primaria  ner* 
vus  eft ,  rationem  fufficientem  non  video  ,  quare 
hic  nervi  optici  expanfionern  in  oculo  ,  quae  retina 
efly  excludere  ,  aliique  minusadfenfationem  apta^ 
membrance  hoc  negotium    committere  malimus  . 

d  hu-        1^5'*]  adpag.isy.  Lis  ab aliquotempore  mihi 

tnofis     vnota  eji ,  ab  advcrfnrio  fententitc  meuz  de  catara- 

^^uei     aa& Rlaucomate.UTRUM  PLUS HUMORIS 

f  7".  .y^QUEI  EXISTAT  IN  ANTEiUORlAN 

inocZo  IN  POSTERIORI  OCULI  CAMERA  ?  id 

vero  fi  eji  ,  utrum  plushumorisaquei  inter  corneam  & 

tu  con-  uveam ,  an  interuveam&  ientem  cryftallinam 

trovet'   exiftat?  Adverfarius  fuflinebat ,  in  poderiori  ; 

•''*•       €go  vero  in  anteriori  c^meraplus  contineri  ,  affir- 

mabam .  IUe ,  ut    videtur ,  ex  figuris  Itbrorum 

magis  ,  quam  avtopfta  edoBus  ,  &  ad  hypothefm 

fuam  defuffufione  five  cataraBa  tanto  melius  de- 

fendendam  ,  ita  fentire  neceffe  habebat:  pr^fertim 

cum  plerique  fcriptorum  anatomtcorum  &  optico* 

rum  3  fpatium  illHd  inter  uveam  &  cryfiallinum  , 

vel 

(a)  Nouvetles  decouvertes  touchant  la  vue  ^  & 
A£^.£rudit.i68?.pa.67. 
(^)  Hift.Ac3d.Rcg.1704. 

(c)  D;!lert.de  caufa  lucis  phofphororum  ,  vid. 
Aci.Erudit  1717.P.460- 

(d)  Traite  des  Maladies  des  Teux  ,  p.36. 

(0  CovA.delaHireM.AQ  Vifu  ,  6c  Hcmel. 
HUt.  Ac^id.Reg.  m.pag.75. 


I 


t)d  majus  longe,  [^]  velfaltem  aqualeib^piTixeriTtt 
illi,  qued  inter  uveam  &  corneam  intercedit.  Curri 
vero  ob  multa  experimenta  ,  olimjgtm  in  Hollandia 
in/iituta,  certus ejfem^  plushumoris  a^uetin  ante- 
riori ,  ^uam  pojhriori  camera  reperiri ,  tamen  oc^ 
cafione  hujus  controverfids  denuo  accurate  inhujus 
rei  veritatem  i?)<]uirerc  ,  veramque  delineationem 
txkibere  ,  confiitui ,  quia  a  paucis  fatis  bene  humo" 
Yum  oculifitus  exhibitus  ej}.  [c]  Quia  vero  i^  cculis 
recentibus,(D'  non  conglaciatis,  ob  ejflaxum  hum»^ 
ris  aquei  inter  difjecandum  ,  &  collapjum  tumca' 
rum  ,  humorum  fitus  nte  confpici ,  adeoque  dcccrre^ 

X    3  ae    ^ 

[a]  vid.Vefalius  Ca.de  Oculo  Cajfefii  Tab.anat* 
lib.X.Tab.XII.fig.i.ra.ra/^/anat.Tab78.fig. 
to.Valverda  hn^lovc.T2Lh.lll.\\b,V .^g.i.Kcple- 
fttxParalipom.pag.177.  HorJ} i us  dQ^N^iur.  num. 
Tab*XXIX.^^r^;/"r/;».Ophtalcnod.  fol.  8.  Plater 
Tab.Anat.Tab.49«figii.///^/?mor  Anatom.p.238 
j5^«/7/«.Theatr.anat.  iib*  III.Tab.  XXII-fig.  i. 
Bartholin.Ai^zti  reform.  cap.  de  Oculo  *  Tauvry 
Anaf*Tab.i4.figJ.&  z.^r/^^/Ophthalmogr.  fig. 
5.^^/'«.  ucul.  artificial.  variis  in  figuris .  Biegny 
Zodiac.Mcd.Gallic.An.II.p.iiz.fig.i.Salom../^/- 
berti  in  Hirt.part.corp.hum.Mffkrf«.obf.chirurg. 
append.eap.XlI.  Bourdon  Tab.  anatom.V.  fig.  5. 
"^agner^  difT,  de  oculo  fig.y.6.  Fo//w/fr^Experien- 
cesde  PhyfiqueTab.5.i<5.  aliique  * 

[b]  ut  5'r£'/?te«jDined.part.corp.hum«pa.303« 
Cartefius  in  Dxo^uScheinerus  in  Fund.opt.  Ho* 
norat.Ffl^r/ Iib.de  homine  ,  pag.mihi  300.  fig.  r* 
iV(fT;  i^ro^^.Opt  i .  Hc'7r//o  fkn-.  Di  o  pt  r.  Ffr^fj/fw.Tab. 
XXVII.fig.5.i^^«j6^«/f ,  inPhyfica,  aliique  . 

[c]  intereos,  qui  hunc  fitum  optime  reprae* 
fentarunt ,  funt  Fabric.  abAqunpend*  deVifu* 
organo,  capVIll.ikf^zr/W.  de  Viiu,  fig.^-BidUoi 
deOculis&  Vifu,  pag.3. 


|2<5  ^  ^  Nota^ 
^e  judicari  nequh  ,  propterea  neceffum  ejl ,  ut  ext 
perimentum  in  oculis  conglaciatir  injiituatur :  ii% 
^uibus  ,  fi  caute procedawuf ,  omnia  naturalem  & 
^^rum  fttum  retinent .  At  quoniam  ultima  illiu^ 
hyemis ,  ut0" penuitimx  maxima  pars  ,  cum  aU 
^era  vice  hoc  compendium  ederem  ,  niniis  tempe' 
rata  erat ,  &  magni  frigorif  tempore  cadavera  hu- 
rriana  mihi  non  mox proflahant ,  primo  in  vario^ 
rum  animaiium  oculis  recentibus  ,  ego  aliique  tarr^ 
'jiltorfii  y  quam  Norimberga  ,  inJlinEiu  meo ,  ex^ 
perimenta  inflituimiis ,  &  m  omnibus  his  oculis  , 
per  axin  dijfeciis,  cryjiailinum  uvea  valde  vicim 
'7ium,atque  imcr  cryQallinum  &  uveam  cxiguaoi, 
ac  vix  percipiendam  humoris  a^uei  copiatn  in- 
Venimusy  inter  uveaq.i  vero&  corneam  quadru» 
plo,  vei  falrem  ionge  majorem  femper  quanti- 
tatemcjus  offendiqiys,  Jicuti  exTab,  nojira  IV. 
jig,  i8.  qU(e  Juillum  oculum  repr^Jentat ,  videre 
(Ji ,  Nuiius  vero aqualem  nedum  majorem  copiam 
poji  uveam  invenit ;  fed  omnia  experimcnta<&- 
(leiineationes  cum  fententia  nojira  accurate  con^ 
ventebant .  Interea  tamen  ,  ut  quoque  ex  homine 
deiineationem_  veram  exhibere  pojfem  ,  fi  Jorte  & 
liUima  iiia  hyeme  cadavera  frigons  tempore  m^ 
deficerent  ,  per  litteras  rogavi  Cl.  MORGA- 
GNIUM,  quia  fcepius  ipft  cadavera  pr/tfio  ef 
fent,  ut  non  Jolum  Juam  Jcntentiam  hac  de  re 
rnihi  perfcriberet ;  verum.  etiam  oculi  humani  , 
diBqmodo  pYtjepnrati  y  deiineationem  tranfmitte-. 
xet .  Ad  qux  Vh'  humanijfimus  dotiijfimufque  , 
VII,Kal.Februar.anni  1 7 19.  non  modo  refpondit , 
fe  femper  ionge  majorem  fciumoris  aquei  cppiam 
intercorneam  &  indem,  quam  inter  hianc  &; 
(;ry(bllinum  vidiffe  ^  fed,  etiam  delineationcm,  , 
auaTab.noflraIV,fig.ig.  hic  a  nobis  exhibetur, 
%en€Vole  txanfmifit »  Opportune  vero  infine  menn 

4         '      {'^ 


I 


Nota,  ^  ^ij 

fis  MaYtii  anni  i  jig.cum  alteram  hujus  compendn 
editionempararem^coelum  frigidum  nobis  favit  , 
ut  experimentum  quoque  novum   in  homine  ,  vio- 
lenta  morte  extinElo^inJlitutre optime  Hcuerit,ubi  in 
theatro  anatomico^toti  fpetiatorum  coronj: ,  ^<i  oculo 
bene  conglaciatoclare  demonflravtmui  ^  vix  con- . 
fpicuam  humoris  aquei  copiam  inter  iridcm  &  cry* 
flallinum  ,  longe  vero  majorem  inter  indem  &  cor- 
neam  extitiffe:  ita  ut  cum  delineattone  MORG  A- 
GN I  oculus  hic  optime  convenerit  y  id  quod  &  po- 
fiea  7iobis  multifque  aliis  femper  feltciter  fucceffit . 
Potuiffemus   hinc  quidem  noflram  delineationem 
hic  exhibere  :  fed  maluimus  virt  integerrimi ,  & 
a  partium  fludio  liberi ,  figuram  rettnerej  ut  ^qui 
arbttri  tantomelius  inde  judicare  queant ,  utrum 
adverfarius  ,  an  Mor^agnius  &  ego  verum  fcri- 
pferim»  Vid,eadem  de  re  obfervatio  ,  quam  oltm  E^ 
phemerid,Acad,N.C,Cent,  VII,  &  VUI.  tnferen- 
dam  tranfmift  \  qu£  ibidemp.^Si,  legi  potcfl  . 
j  His  quidem  nonnulla  ,  verum  confueto  ,  amaru- 
lcnto  fuo  more  & fljio  ^olhuC^us  variis infcriptis 
oppofuit  y  atque  in  eis  audatler  rclumniando,  qua» 
f%  remfuam  honefio  ae  decenti  moda  rrpere  non  pof- 
fet.y  meam  fententiam  &  expcrimenta  convtllerc 
allaboravit ,  Verum  ficuti  in  Apologia  &  Vtndi* 
ciif  meir  ipfum  de  errortbus  ,  plagtis,  ac  mendaciir 
quamplurtmis  ita  convici ,  ut  hucufque  coram  or- 
be  literatofe  ab  iis  purgare  non  potuerit;  fic  vel  ex 
fola  maledica  fua  fcribendt  ratione  ,  qua  cum  trt 
alios  houtflifjlmos  viros ,  tum  in  me  conttnuo  ac^^ 
hiffxme  debacchari  pergit  [«],  honefli  malam  e)us 
remfatis  agnofcunt .  Quure  etiam    cum  inficeto 
tali  adverfarto  ,  prafertim  cum  viri  plnres  pra!' 
ftantiffmi ,  inter  quos  Morgagnium    &  '^ins- 

X     4  loum , 

[a]vld,CenruramejusamarulentIaeplenifrimara 
,in  Mernor.Trevolt.  An.  1725,  raenfe  Martio . 


328  Nota» 

$\oum  y  funjmos  anatomicoi  y  Petituni  ,  Medl* 
cum  doEiiffimum  Namurcenfem ,  D«.Reneaume, 
j^cademtcum  ParifienfemJtemqueDnA^  Sr.Yves, 
MorandurB,6^  autiorem,quifquis ille  fit,qui  com^ 
pcndium  meum  gcAlice  verterit^atque  commentartQ 
illujlravitia^.nominaffefufficiat,  miht  affentiant , 
me  ulterius  committere  ,  donecurbano  decentique 
rnodoforte  aliquando  fcribat^mlo^  Attamen  uno  al' 
terove  tantum  exemplo  hic  demonflrabo ,  quam  va- 
naipfiusftnt  argumenta  contrame produCia  [  ^  ]. 
Primum  ipfi  efi  ,  *'  quodglobusoculi ,,  a  parte 
5,  convexacornese  ,  ufque  ad  centrumoculifem  • 
„  percrefcat  &augeaiur;  ergo  cameram  oculi 
3,  poftcriorem  majorem  efse  ,quam  anteriorem. 
Verum  hoc  argumentum  clare  ojiendit,  quam  male 
ocularius  hic  eculi  fabricam  intelltgat ,  Hoc  qui" 
dem  argumentum  terum  ejfet ,  fi  oculus  fphara 
cava ,  liquorcfolum  repleta  effet ,  vel  Itgamerp- 
tum  ciliare  longius  effet ,  aut  remotiorem  a  ccrnea 
fitum  haberet .  At  quia  hoccum  cryfiallino  ,-  tan- 
quam  paries  five  jeptum  ,  camer^  pofleriori  bre" 
viffiYnos  limites ponit ,  ficut  ex  Tab,  noflra  IV.fig, 
I9.[  qup  Clar,  Morgagniu  m  autlorem  agnofcit  } 
confpici  poteji  ,  hinc  hoc  argumento  non  evincit  , 
quod  volebat  ^  fed  potius  ex  vero  hoc  uve^  ^iga^ 
Tnentt  ctliarir  ,  cryflallini  &  vitrei  fltu  mantfefle 
cognofcitur  ,  cameram pofleriorem  non  augeri  ,  aut 
anteriori  majorem  fieri  .  quamvis  oculus  verfuf 
centrum  crefcat .  Deindecx.  puris  copia  ,  qu:^  ,, 
quandoque  in  hypop  o  poi\  uveam  obferva-  „ 
tuT,  fententiam  fuam  fiabilire  contendit ,  Verum 
quales  mutationes  partium  in  morbts  fiant ,  &  i» 
primif  quantumpus  alicubi  contentum  partes  prf" 

ter 

fayimh-.V Anatomie  ^''HeiflerXz  Parls  1724- 
b]  Journal  (iciSravans  A.1720. 


Notje,  ^ig 

ter  naturam  dhellert ,  expanderey  ^  mutarepojfi  t, 
nemo  ignorat :  id  quod  tx-l  ipfe  adverfarius  in  Me- 
mor.  Trevolt.  An.  172^. pag.  406.  in  maledica  fua 
cenjura  fponte  fatetur  .  Unde  conflat ,  guam  ma- 
leexhoc  altifvemorbofts  cafibus  aut  operationibus 
quibufdam  chirurgicis  ,  naturalis  &  vera  oculi 
conflhutio  doceri  queat .  Ita  &  reliqua  ejus  argu- 
menta  ftmdis  farina  facile  ,  ft  vellem  ,  refutare 
poffem  ,  Verum  quia  compendii  ratio  non  permittit , 
ut  171  una  controverfta  nimis  diu  verfemur  ,  hac  & 
confenfus  jupra  laudatorum  virorum  nobts  jam  fuf- 
ficiant  ,  leBoribus  judicium  relinquentes  ,  cujus 
fententiam  amplecli  maliyit :  pnefertimft  ea .,  qua 
Cl.^\n%\om  hac  de  re  in  Memor.  Acad.Reg. 
An, iy2i.&  ?sZiiuSyMedicus,in  eadem  Acad.  Re- 
gia  An.ijl^.fcripferunt  ,priuslegerint . 

f^z*)  ad  pag.  158.  HOVIUS  in  traBatu  fuo  jeocuh 
de  motucirculari  humorum  in  oculis,  vafa  fan-animad- 
guifera  minora  in  oculo  ^  quce  fanguinem  rubrum^^^^^f^": 
non  amplius  vehunt ,  fed  lymphaticum  ,  dudum  a  ^'^       ' 
RUYSCHIO  defcripta  atque  deiineata  (a)  novo 
nomine  donavit ,  eaque  ISlEURO-LTMPHATL 
CA  appellavit,  Quamveroob  caujfam  novo  & 
jnufitato  notnine  hic  opus  ftt  y  &  prafertim  tali , 
a  nervis  defumto  ,  in  vafts  ,  qua  ,  vel  arteriarumy 
vel  venarum  ,  propnginesfunt ,  &  ab  aliis  artcrize 
vcl  venxlymphatica? ,  prout  vel  ab  his  vel  ab  illis 
oriuntur  ,  appellantur  ,  vel  vafa  arreriofo-lym- 
phatica  ,  ego  certe  idoneam  rationem  non  video:  & 
idcircaa  nomine  talt,  quod  perverfam  ideam  leBo' 
ribus ,  ac  prxfertim  tyronibus  ,  excitare  poteft  y 
abflinere  malui ,  Praterea  ineodem  libro  quadam 
adhuc  leEiorum  uberiori  conftderationi  commenda^ 
mus  :  ut ,  quando  i.tunicam  choroideara  in  quin- 
que  tunicas  dividendamefTe  vult  j  dubito  vero y 

an 
{a)  inEpiriol.  problem.Tab.  XVI. 


^50  Notte. 

aninoculo  humano  hanc  divifionem  praflare  que^ 
at  :x:umfua  experimenta  y  ob  cadaverum  inopiam, 
upipfepag.  58.  fatetur  ,  tantum  ex  brutis  defum- 
ferit ,  2.  Mufculofas  fibras  in  procefTibus  ciliari- 
bus  ,  &  ligaraento  ciliari  negat ,  pag,6%,&  loi. 
quiavafculaeffent,  Verum  refpondeo ,  ratum  ejfe 
bodie  prudentioribus  anatomicir  hbr2iS  mufculofas 
elTeeavas,  five  vafculaj,*  ideoque  ex  hacfententia 
,nullce  amplius  mufculofiS  fibra  m  corpore  ejfent  fla- 
tuend(je  y  id  quod  abfurdum  effet .  Hoc  vero  vafcu^ 
lofumejfe  ,  nonprorfus  repugnat  mufculof^  natur^e: 
qua potiffimum  in  manifefla  motus  ftve  contraElio' 
nis  aBione  confiflit .  In  pupilla  vero  aBio  contra- 
WtonisO'  dilatationis  eft  manifefla  ,  &  fibra  -. 
mu/culofls  flmillimie ,  inproceffibus  ciliaribus  con^ 
fpiciuntur  ,  qu(e  vafculorum  habitum  prorfus  exue^ 
runt .  Ergo  meritopro  veris  mufculoflsfibris  haben- 
doifunt ,  Pagina  tamen  25.  uvea  fubflantiam  ap- 
pellat  mufcuiofo-rnembranaceam.^.P^^,  2  i.con" 
tendit ,  vafa  adducentia  oculorum  ab  una  eadem- 
que  fcaturigine  provenire ,  a  ramo  fcilicet  caroti- 
dis  interno  ;  aft  non  intra  cranium  admifTo  ,  uti 
NUCK  fuOinuiiTet  ;  verum  oculorum  orbitas 
impertito.  At  fciendum  ^  quodin  homine  etiam 
fevera  e  cranio  ad  oculum  excurrant ,  4.  P^g*  49. 
ait ,  du6^'jm  arieriofum  Nuckii  ,  e  cranio  pro- 
yenientem ,  non  elTe  fcaturiginem  du£\uum  aquo- 
forum ,  quianimis  parvus  effet .  Refpondetur  , 
eum  non  ejfe  folum  fcaturiginem  ^  fed  per  anaflo- 
mofln  junblum  cum  aliis  ramis  ad  oculum  excurren* 
tibus .  5.  Pag.  30.  choroideam  tunicam  cum  Ma* 
riotto  aliifque  a  pia  matre  produ^lam  elTe ,  perhi^ 
bet :  verum  hoc  non  probat  .  "Nam  non  folurrk  dU 
verflfflmjs  efl  natura: ,  colorts ,  figura  &  habitus  j 
Jed  etiam  certum  efl ,  reliquas  membranas  corporis 
fmul  cumpia  matre  genergri  ^  0*ortumfuHm  huic 

non 


Nota:'.  551 

npn  debere »  6^  Pag.  45.  inquit ,  cryj}alli?ium  e 
nervis  pellucidis  conjiare  .  Sed  quaro  ,  cur  nonpo- 
tiusdicatcumaliis,  ex  vafis  pellucidis?  j,  Pag* 
75.  Gluten  in  fanguinem  fine  novo  acido  reftau» 
rari  non  po{\e  ait ,  illudque  acidum  non  nifi  in 
glandulis  feparari  ,  Quam  vero  fententiam  nullo 
modo  probavit ,  nec  probare  forte  unquam  poterit , 
8,  Pag.  77,  affirmat y  conglomeraias  glandulas 
nullis  mferennbus  gaudere  vafis  ;  quod  vero  efl 
contra  omnem  rationem  atque  experientiam^ft  enim 
nulla  inferentia  ef[ent  vafa  ,  nihil  in  ipfis  fecerni 
poffet ,  g.Pag.i^^^^ait  ,  circ;.»lum  venofum  a  li- 
gamento  cilian  imearum  NB.SEX  .  SEPTEM- 
VE  mathematicarum  c:i(]:antia  abefTe,  cum  ta- 
men  oculus  integer  vix  feptem  lineas  fuperet  ,  & 
hic  circulus  ligamento  ciUari  fit  quam  proximus  . 
Unde  apparet ,  eurn  ^  quidlmea  rnathematicavo^ 
cetur ,  non  intelligere .  10.  Artefias  oQuli  ,  fon- 
tes  appellat  ,  var/is  in  locis  ;  fed  quid  opus  efl 
novo  nomin'; ,  &  cntia  prater  neceffitatem  mul- 
tiplicare  ?  li,  Pag,  iS^.angulumocuH internum, 
canthum  minorem  appellat ,  id  quod  efl  contra 
confuetudinem  &  ipfos  fenfus  ,  Tacemus  jam  mul- 
tas  fimiles  hallucinationes .  Ceterur^i  in  amarulen- 
ta  fua  epiflola  in  meritiffxmum  RUYSCHIUM 
perhibet ,  ac  perjuadere  vult  leBoribus  ,  fe  (  ho^ 
minem  Batavum)  KUYSCHii  fcr/pta  adeo  nc- 
ta  &  celebria ,  nunquam  vidijfe  ,  ut  plagia  fua 
dejendat .  An  vero  quis  facile  hoc  credet ,  cum  in 
Hollandta  ubtque  projient  ,  omnibus  literatis  no^ 
tiffimafint ,  valde  dubito  . 

(53*)  adpag.  i?8.  ISlotandum  hic  effe  exijli-  ri$  nev- 
manius  ,  quod  ncrvi  optici  licet  obiter  intuentiviopki 
appanat  ,  in  oculis  ex  cxbita  exemtis ,  atque  a^¥^^' 
mufculis  acpinguedine  liberatis  ,  quafi  dircEie  in 
m^dium  five  centrum  partis  pcflericris  cculi  infc' 


5^1  Notce,  ^ 

tantur  y  tamfri  oculum  non  ingrecliantur  In  loco 
pupili<eediametro  oppoQto  ,  Ut  BRIGSIUS-uo- 
luit  (a)  ,  ftdiitrique  magisprope  nafum  :  ne  radii 
ab  objeElis  in  ipfos  uervos ,  cum  quibus  arteriee  in-^ 
grediuntur  ,  incidant ,  a  quibus  quaft  abforbentuY 
&  fuffocantur  .  PupilU  enim  utriufque  ocuU  per 
pollices  fere  tres  a  fe  invicem  diftant ;  foramind 
vero  cranii ,  per  qu^  nervi  optici  orbitas  intrant  y 
parumultraunicurn poUicem  *  {b)  Sciendum  ve?o 
efi ,  hunc  oculi  locum  ,  ubi  nervi  optici  eum  ingre» 
diuntur  ,  coecum  effe  :  idquodnobtli  MARIOT- 
Ti  experimento  pfimum  eviSium  efl  (r)  *,  hinC 
muha  non  vidcrentur ,  ft  direcie  e  regione  pupillj! 
nevvi  ingrederentur  :  quod  vero  incommodum  nervi 
alatcrenaftinfcrtionepracavetur  ,  ut  homotalem 
defe^ium  tn  oculo  non  perctpiat , 
de  quan-  C  54*  )  ^^  V^g*  1 5^.  Quodper  hunc  duBum  Ste* 
titate  nonianum  larga  fativa  copia  ,  prtefertim  inter 
faliva,  mandendum  ejfluat ,  Varia  obfervationes  chirurgi" 
c^  docent  .  Et  primo  quidem  Fabricius  ab  A- 
quapendente   obfervavit  y   ^  d  )   \n  vulneribus 

gena- 
(^a)  Ophthalmographia  cap. ^. 
(^b)  CQnf,Boerhav.  InQit.  Med.cap.de  Vifu  ,  & 
cum  primis  ^inslo^^a/  in  Memor.  Acad.  Reg« 
An.  i72i.ubi  adhuc  variaahade  oculo  do£\e 
pertra6\at* 
(  r  )  Nouv,  Decouverf.  toucham  la  uve  :  quod  dc* 
inde  de  la  Hire ,  dilTert.  de  Vdu^BoerhavAx* 
Startcarius  Sch^^is.  mathem  pag.  ^S^aliique 
confirmarunt,  Egohocquoque  experimen- 
tum  more  M^y/W/ faepe  imitatus  fum  :  vc- 
rum  ctiam  nova  ratione  nodu  ,  ope  vel  unf- 
us ,  velduarum  candelarum  illud  inftitui: 
ubilegitimolocoac  diftantiarepertis  >  mox 
candeladifparuit  - 
(<i)in  Chirur.cap.de  &enarumvulnenbuSpm,p.iSo 


genarum  verfus  aurem  ,  foraminulum  anguftam,' 
vix  oculisconfpicuum  ,  apparere  ,  perquod,po- 
tiffimum  ubi  patientesmandunt  ,  tantaiT»  copiani 
exire  lirnpici.v  aquse  ,  quse  e(t  veJuti  iacryma  ab 
oculis  emiflfa  ;  qucc  vero,  quomodo,  <&  unde  effiuat , 
fi  nefcire  fatetur  ;  duHus  entm  falivaUi  tunc  non- 
dum  erant  cogniti  .  Deinde  Heivetius  affirmat  y 
(a)  quautitatem  hujus  liquoris  ,  in  hac  glandula 
fecreti ,  tantamelie,  ur  ,  cum  miles  vulnus  gla- 
dio  infiif^um  accepifTet  in  gena  ,  quo  duclus  hic 
faiivahs  dide^^lus  effet ,  quoiies  hic  cibaret ,  fem- 
per  unico,  eoque  brevi  prandio  velccena,  aii- 
quot  mappulas  [fervieites]  faliva  per  hunc  ef- 
tiuente  toias  impleret.  Similes  cafus  &  e^o  <& 
adhuc  alii  viderunt .  Unde  co7iJiat ,  quam  tnepte 
nonnuili  y  motu  maxilia  tn  manducationc  falivjs 
ingLjndultsfeparattonem&progreffum  ad  os  pro- 
movert ,  negent  ,  totumque  negctium  anima  ad- 

\  fcribere  velmt .  Conf.O"  Nuckii  Sialographia  cap. 

^  ,lILpag,6^. 

I[  55  *  ]  adfin.pag.i^g.  Glandulasfublinguales  DeglS^ 
vafcula  excretoria  utrinque  ad  linQux  lateraobti-   "['f. 
I  •  rr  rf'c\i  n   rr  ri  ■  •        •  Juetitt* 

nere  brevijjima  <j   anpujtijjima  ,  Jwi  tnvicempa-  gualis 

•■ratlcla,  vixque  confpicua  ,  nift  premantur ,  Ste- du^tbu» 
no  prius  in  brutis  notavtt  atque  delineavit  {b)\ 
deinde  Stenonis  verbis ,  ejustamen  nomine  fup- 
Prejfo ,  ea  quoque  indicavtt  Vcrheyenus .  {c)  Ve* 
:,  -rum  quia  a  fummis  qucndam  Belgii  j4natomic:s 
:  hisc  in  homtne  nunquam  demonflratas  vtderam  , 
hofque  &  aliof  magni  nominis  Anatomicos  aliter 
'entne  ac  fcribere  noveram  ,   atque  ego   ipfe  ea 

ali- 


I 


I 


[^l  HiHor.Acad.Reg.  An.  1719.  pag. 4^. 

[^J  in  Obferv.  anatom.  de  Glandul.  oris  ,  §.20. 

I  [f]  Anatom.Traa.IV.  cap.  XX, 


itliquoties  frujlra  invejligaveram  ,  ea  in  bruili 
tantum  ita  ejje  pataveram :  donec  Clar.  Morga- 
gnus  non  modo  in  litteris  fuif  ,  humanitate  at- 
que  eruditione  plenijfimis  j  fed  etiarn  in  fcriptis 
Juis  dotiijfimis {a)me certiorem  reddiderat ,  da- 
ri  revera  etiam  in  homine  complura  utrinque 
ejufniodi  vafcula,  quje  abexterioribus  glandula- 
rum  fublingualium  Jatcribus ,  non  antrorfum,  fed 
in  tranfvcrlum,  re(^agiHgivas  verfustenderent^ 
&  non  magno  a  glandulis  intervallo  peculiari 
quodqueofciilohiarent ,  perquod  fspius  teniijo- 
res  fetas  immittere  potuerit  ,  a quo  tempore  majort 
ttira  in  ipfa  inquirere  ccepi  j  atque  etiam  tandern 
inveni  ,  Interea  vero  harufii  glandularum  duBui 
peculiari  dijfertationeprolixius  defcripfit  3  &*  pTt- 
mus  y  quantum  novi ,  ex  homine  delineavit  Claf, 
Walrherus ,  Regis  Polon.  archiater ,  <^  profeffor 
Lipjtenjts  ceieberr.  (  b)  ^  eorumque  oBo  reprdfen- 
tavit .  Menfe  vero  Februatio  anni  1727.  in  cada- 
nyere  virili  hos  du8us  longeplures  atque  ampliores , 
quarri  unquam  alihs  vidi  ,  inveni ,  atque ,  ficutt 
erant  in  hoc  cadavere  ,  ex  uno  latere ,  ImgUa  ddhuc 
perfpiruitatis  gratia  cum  maxilla  inferiori  natufa- 
liter  cobafente  j  dccUfate  delifieari  cufavii  vid. 
Tab,  noftfa  Vlhfig,  ^p 
detin-  [  56  "^  )  /76?  pag,  160.  In  eoderri  cadavere  ,  fofd 
gu^fo-  men  i  coecum  ^vulgo  appellatum  ,  in  lingua  vah 
ramne  ^^.  ^yy^pi^^yj^  fy  profundum  deprehendi  ,  ita  ,  u\ 


€(eco 


efufque  c^affum  tubulum ,-  qualerri  alias  pro  ureteribus  C^ 

viovis     veftca  inflanda  adhibere  foleo  ,  riullo  negotio  irfi 

aud^f'    mittere  potuerirn  .  Currique  pef  hunc ,  pro  duth 

^'      a  Vatero  indicato  ,  detegendo  aerem  injlarem 

pafs  lingUiS  pojiefiof  inftgnitef  quoque  intumefci 

hati 

(a)  Adverfar.  V/.  pag.  130. 

£^J  Exefcirar.de  Lingua,  4.Lipr.An.r72^ 


bat  .  Quomam  vero  7iec  fic  ejus  verum  ptum  , 

confiitutionem  &  progrefjum  cognofcere  valebam  , 

fiphone  ceraceam  materiam  rubram  injeci  y  atque 

hoc  eo  quidemfuccejfu ,  ut ,  pofiquam  foramen  cce^ 

cum  in  lingua  aperuerim ,  [  vid,  Tab,  Vlll.fig. 

^4.  lit.^^,  ]  moxprincipia  duorum  notabilium  y  huc^ 

ufque  non  defcriptorum ,  duEluum  fe  offerebant  > 

qui  ad  lineiS  circiter  profunditatem  fub  tegumen- 

tis  linguce  pergebant ;  quibus  tegumentis  caute  re- 

rnotis  ,  duBus  hi  ,  alter  in  finifiro  ^  alter   in  dex* 

tro  latere  eadem  figura  ,   magnitudine  ,  fitu  & 

progrejfu ,  ficuti  hic  ad  exemplar  delineati  funt , 

apparebant  ;    quorum  finifler  b  ufque  ad  tubercu-' 

lum  c  c  ,  quod  veficula  pellucida  erat  ,    liquore 

faliV(S  fimillimo  tur^ebat ,  qui  liquor  ,    ut  mihf 

videtur  ,    a  cera  vi  iyijeBa  in  illum    locum   re-^ 

pulfus  efl  ,  ubi  cedere  nefciens ,  partem  poflerio" 

rem  hujus  duBus  ita  dilatavit .  Indextrnd,  non 

?iifi  m  principio  aliquid  cera  harebat  j  qua  rur- 

fus  exemta  ,  flatum  ope  tubuli   tenuts  injeEium 

ufque  ad  e  propellere  potueram  ,  fic  ut  a  d  uf- 

que  ad  e  du8us  ejufdem  fubflantice ,  ac  faliva- 

^'  /;/  Warthonianus^,  fe  manifeflabat ;  in  cujut 

i'  fine  vero  ntdlaveftcula  ,  ut  in  altero  latere ,  con- 

fpiciebatur  :  qui  igitur  ducius  in  hac  lingua  ,  quam 

'1-  adhuc  in  fpiritu  ajfervo,  veri  duclus  faltvales  mi- 

j'  bi  videntur  ,  Quoniam  vero  tn  eodem  foramtne 

.  i1  cosco  adhuc  tria  ofcula  lit.  g  g  tndicata  ,    cadem 

C^  ntagnitudine  ,  ut  hic  exhibentur  ,  aderant ,  deor- 

mfum  fpeBantia  ,  qua  autem  flylum  tenuem  ultra 

Ai\  lineam  unam  alteramve  non  admittebant  3  hoc  fo- 

■n  ramm  ,  ftve  canalem  ,    cum  Collino,  Morga- 

:/h  gnio   &  Vatero   duEium  excretorium  glandula" 

•,  Yum  lingualium  ,    vel  concurfum  effe  jtuitco  Va- 

ricrum    duciuum  ,    qui  ex  glandulofa  Jubflantia 

lingun  falivam  in  eos  deponunt  :  quos  veri  dt^ 


55^  Notig , 

tlus  ,  prxfettim  fi  magnum  illud  foramen  abefl  ^ 
quemadmqdum  fapius  contingit ,  per plura  minora 
efcula  fe  exonerare  ,  mituramque  in  his  valde  va^ 
riare  exiflimo  .  Qua  ceteroquin  adhuc  tn  hacfigura 
notanda,  in  tabularum  explicatione  monebimus  . 
DuBus  vero  a  Cokhwnzio  pro  falivalibus  novis 
defcriptos  atque  delineatos  ,  6^  ^  Kulmo  [_a']  repeti^ 
tos  ,  cum  Du  Vernei  [b]  alitfque  venas  effejudico  , 
deglart'      (  57  *)  ^^  P^S,*  1^0.  In  hoc  ipfo  fubjeBo  duas 
dulis  ^    infignes glandulas  conglomeratas ,  utrinque  unam, 
vnolan-  circa  dentes  molares  pofieriores  maxilla  fuperio' 
ris ,  inter  mufculum  buccinatorem  &  maffeterem  , 
ea  magmtudine  &  figura  ,  ut  in  fig.  36.  //// 
delineantur ,  deprehendi  ,  qua  ob  fitum  molarcs 
dici  poffent  :    in    quarum    qualibet   duo  magna 
cfcula  ,  punElis  lacrymalibtis  duplo  ampliora  ,  qucs 
facillime  fetas  craffas  ,  gggg  ,  itemque  flylos, 
qutbus  in  fijiula  lacrymali  utor ,  ad  duarum  li- 
nearum  ppofunditatem  ,    admittebant  ,   perbelle 
confpiciebantur  j  infiniflra  vero  adhuc  duo  vel  tria 
paullo  mitiora   foramintda  aderant  ,    qu£  omnia 
membranam  oris  &  buccinatorem  mufculum  pene- 
trabant  ,  glandulaque  leviter  prejfa  ,   guttulam 
qtiodltbet  falivapeilucida  dabant .  Fig.  37.  oflen- 
dh  faciem  externam  glanduU  finifiri  lateris  ex 
pluribus  minoribus  ,  fere  ut  mori  jruBus  compa- 
Eiam  :  unde ,  qtiod  ad  compofitas  five  conglomera- 
tas ,  ut  vocant ,  pertineat,  cognofci  potefl  ,  qua  ve- 
ro  in  hoc  cadavere  ,  ubi  dentes  pofleriores  deficic' 
bant ,  cum  glandulofa palati  fubfiantia  coharebat, 
An  ha  glandtda  femper  adfint ,  earumque  duBus 
ftve  ojcula  excretoria  in  aliis    quoque   adeo  fint 

mani-    i 

[^]  in  Tabul.  anatom.  germanJce  editisGe-i 

dani  1725.  in  8.  Tab.XII.  {b)  Difquilir.  ana- 

tom.  dud.  falival.  noviCorch^J^ltzii,^.  TubiDg.. 

1725- 


Notts ."  537 

manlfejla  ,  affirmare  ncn  audeo ,  fed  ulterius  in- 
quirendum  efi . 

{<^%*).ldp,i6o.  Cum  in  eodem  cadavere  circatu-deduct» 

bas  Euflachtt  &  mufculos  coiumelU pervefiipan-  mncofv 

dos  occupatuf  ejfemjorte  fortuna  digito  tmpmootn  in  fh^' 

fupremam  pharyngts partem.tTt  locumfigurcc  ^8.  l?,  '7"5'' 

membraytje  tllius  crajf^ ,  qu^  ibi  injeriorcm  partem  f^^^^^*' 

apophyfis  magnce  ojfis  occipitis  tnveflit ,  ubt  exloco 

a,prope  fupremam  vomerispartem  ,  humorem  mu* 

cofum^non  pellucidum.prodire  obfervo,  Cumq;po* 

ftedfludto  tllam  regionem  ac  vicinam  premerem  , 

ifemper  fimilis  humor prodibat .  Exploraturu^.quid 

\hocfGramtnisfive  duzius  infauces  hiantis  ejfet.prt- 

'moflylum  tenuem  verfus  anteriora  itemqusad  iate- 

ra  tmmittere  volebam  ;  verum  res  non  fuccedebat . 

Poflquam  vero  eum  recla  ad pofleriora  ,ftve  verfus 

magnum  occtptttsforamen  dtrtgerem  ,facile  ad  di- 

gtti  tranfverfl profunditatem  imrabatniimirum  uf 

quead  b.Detnde  cum  cognofcerem,meatumfive  ca^ 

naiem  hunc  tam  amplum  effe  ,  ut  cralfioremflyium 

admtttere  poffet,  taiem  tmmtfi  ,  qualts  tn  eademfi^ 

gura  itt.fco-nfptcttur,  qut  quoque  ufque  ad  b  liber- 

rtme  tntrabat.  Immifi  atam  aerem  per  tubuium;ob 

ienfam  verofubjianttamparumvel-nthti  dtflende^ 

hnturyfenfim  tamenjenfimque  fatis  largam  iiqutdt 

nucofi  coptam  expnmere poteram  ,  Aperut  deindc 

imc  meatum  ,  cum,que  ab  ofcuio  aadb  ,  inter  fub^ 

ianttam  denfim  gianduiofam  ,  qua  cingttur,fub 

nedto  apophyfi?  ojfis  cccipitts  verfusforamen  ma^ 

numfe  extendere  comperi .  Sufpicabar  primum  , 

nnon  htc  duths  forte  morbofus  effet  in  hoc  cadave\ 

"'AMuiciifcidumprxternaturam,  tnptmis  quta, 

'//•  htc,prater  aiia  fymptomata,  quce paffus  efl,  eti- 

'■njauctum  tnfiammauone,  eo  morbo,  quo  mortuuf 

It,  iaboraverat  ;  prxferttm  quta  ettam  nonfuccur' 

''bat ,  quod  quifquam  de  duclu  taii  hoz  tn  ioco  aii' 

uid  jcriplerit,  FGficaveroincido  m  locum  San- 

Y  to^ 


9^8  Notx, 

torini  [.a"]  ubi  de  pharingls  fornice  agh  ,  quo 

hanc  fere  regionem  intelligit ,  quam  hac  ^figurain^ 

ternarium  extrema  pojleriora  ,  utramque  tubam 

Euflachiij  &  foramen  magnum  occipitis  reprcefen^ 

tamus ,  De  hac  fcribit  j  quod    denfa   craffaque 

men^brana  obregatur  ,  plurimis  cumulata  glan- 

dulis,  e  quibus  rpifrior  3T1UCUS  deftillat .  Hancin 

levescavitates,  quodam  velut  ordine  compofi- 

tas ,  aliquando  diicretam  fe  oflfendifTe,  aliquando 

in  inordinaros  loculos  didu6\am  ,  aliquando  fic 

cavernofam  rcperiHe  ,  quacconfpicuis  olculis ,  ac 

profundioribus  finubus,  propemodum  tonfillas 

irmularetur  ,  e  quibu^  pronum  fuiffct  mucofum 

humorem  elicere.  Hic  miicu^  ■,  five  ex  pluribus 

ofculis  ,  five  ex  unico  ,  ut  ego  hic  obfervavi  ,  & 

quafi  communi proveniat ,  in  cujus  canalem  vici- 

na glandulofa  fubflantia  fefe  exoneret  ,  (  qua  in 

re  analogia  tnter  canalem  five  foramen  illud  lin- 

gUfC  &  hunc  canatem  intercedere  conjicio  )profau- 

cibus  lubricandis  vocis  fuavitate  ac  cibis  faciliui 

per  gulam  detrudendis  infervire  videtur  .  In  flatu 

prater  naturam  autem ,  fl  redundat ,  ex  his  fonti- 

busillam pyoluvitrn  ^  quamfic  ajfeEii  e  capite  de- 

flillare  judicant  ,  &  frequenti  exfcreatione  rejl 

ciunt ,  maxime  proventre  ,  cum  Santonno  judico , 

^e  iuBvk     [  ^  9  * )  ^^  pag'  1 6j.  In  ultimis ,  quje  fecui ,  cada- 

e  nari'  veribur  magno  fludio  in  duSium  hunc  ,  Stenonis 

Ims  ad  utvocant,  anaribus  in  os ,  pofl  dentes  mcifore. 

falatu  .  inquifivt ,  Verum  quo  manifeflior  efl  in  fceleti  ca 

pite  ,  eo  obfcurior  mthi  apparet  in  cadaveribus 

Kugas  &  foveolas  quidem  variaspofl  dentes  in 

cifor£s  femper  deprehendo  _,•  fed  nullum  dutiur.l 

aut  canalem  ad  nafum ,  neque  flyto  tenuijfimo 

neque  feta  ,  quapun^a  lacrymalia  facile  tngri 

di- 

[a}  Obfcrvar.anatom.  pag. 137. 


,Notf.  33^ 

dttur  ,  detegcre  potut  .  Palatt  memhrana  rugofd 
ibtdem  pojlea  refetia  ,  Jiylus  quidem  in  canalem 
cffeum  juxta  membranam  ,  qu£  per  hunc  canalem 
exporrtgitur  ,  per  brevefpatium  intrabat  \  verum 
in  nafum  nonpenetrabat .  Ita  vice  verfa  nec  e  nafo 
ad  os  aperturam  reperire  potui  ,  qu£  veltenuiffi' 
mumfiylum  autfetam  tranfmifijjet .  Quare  mem- 
branamhanc,  qua  fatisvalida  efi ,  ligamentura 
quaficdc  fufpicor ,  quod  membranam  palatioffi^ 
bus  neiiit  <&  firmat ,  ne  a  durioribus  aut  afperiori* 
bus altmentis^aliifve  injuriis  apalatt  offibusfactle 
avellatur  )  unde  gravia  alihs  fymptomata  ortri 
pojjent . 

(60*)  adpag.i6^.CLKWlNVShocforamen,di  hlai 

quod  nonnulli  hiatum  Rivini  appeliant  ,fiatuit  in  '**  ^'7 
ea  parte  tympant ,  ubi  chorda  fita  efi  ,  &  manu-  '^^'"  ^^ 
briummaliei  capitulo  fuo  jun^itur  :  ftcut  locum  *^^^^^' 
buncdefignat&figuralllufirat  ipfe  Rl  VINUS '*'' '^'"'' 
[a]ttcmqueCl.  T tlCHMEY ^RVS  ^difctpulus^'"''*  ' 
&Judttorquondam  R[VlNl,Anatom.;am  Pro- 
feflor  Je?ienf.  ceieb,  amicus  &  fautor  Jingidariter 
colendus .  [b]  Aiti  hocjoramen  aiio  in  ioco,  aiioque 
rnodo  defcnbunt:  &  quidem  inter  recentifjimos 
fcriptores  anatomicos  ,  C H ES h. L  DEN U  >  affir- 
xnat ,  membranam  tympani  eo  in  ioco  ,  ubi  circidus 
cffeus,cui  tn  injanttbus  hxc  tympani  membrana  in- 
najcttur,tnteger  non  eji,  in  tantum  apertam  effe,  in 
r( ,  quantum  circidus  iiie  deficit  [c].  Eam  tamen  aper^ 
turam  tn  diverfis  hominibus  vartam  effefatetur\& 
m  quibujdam  eam  adeopaterc  ,  ut  ignem  candeU, 

Y     2  pref 

[a]  piifert.de  Auditus  vitiis,  fig.i.&  2.  iir.  b. 

[^J  in  Anthrupoiogia  fuafig.  IJ. 

[^J  In  Anatom.  fu2E  primx  editionis  cap.  dc 
Aure .  Intertia  vero  hujns  llbri  e^itione  exi- 
guam  tantuai  hoc  loci  adelle  apercuram,  eamqud 
vaivuiaeSQ  tcttam» 


540  Noti€ . 

pYeffione aeris  ex ove  claufo  per  tubam  Euftachia* 
\jiari^  &  aurem  externam  ,extinguerc potuerint:  fe* 
^que  vidifle  virum  ,  qui  funium  tabKi,  integri  tu- 
buli  tabaealis  orc  fenfim  attradurc,per  aures  rur-.. 
fuscmiferit;  atque  hunc  virum  optimo  auditu 
gavifum  eOe.  In  cadaverevtritifs  membraniC hu' 
jus dimidium  apertum  deprehf?idif[e\vtrum  tamen 
non  fuifjejiirdum  ,  De  aho  refert  ,fide  tamen  Dn, 
S.Andreae ,  quod  ei  tctum  tympanum  ulcere  deflru- 
£lum,atqu^  ojjicula  auattus  ejeBafuerint^et  tamen 
fiuditum  non  fublatum  effe  .  Sed  haud  meminit , 
hoc  in  una^an  in  utra(]ue  juerit  aure:  fi  enim  ha  /^f- 
fiones  in  una  t.miumfuerunt ,  altera  adhuc  audire 
fotuerunt »  Mthi  contra  noturn  eft  ,  auditum  lapfu 
horum  oJficuUrum  qmnino  fublatum  effe .  Ceterum 
C^  Munnicks[rtj':'^  \' <i\6.\\J2[b^aj]evernnt^fe  quoq\ 
fcrarnen  Pjvinianum  eiliquando  vidilfefacet  poftc'- 
Xfor  alium  locum  indicare  videatur,quam  Rivinus. 
Quod  ad  me  att.'T?et ,  lubens  fateor  ,  me  neque 
illam  aperturam  ce^to  videre ,  nrque  reperirc  po- 
tuijfc  y  licet  inquarnplurtmts  humanis&  beftia^ 
Yum  auribus  ,  rna^na  tnduftria ,  variifque  experi^ 
mentis  y  in  illas inquifivtrirn .  Ajfervo  etiam  ad" 
huc  tales  memtranas  ex  cadaveribus  humanis  ,  in 
fttu  naturalt  conftiitutas'.que  vero integerrf m^e  funty 
nuUamque  vel  mintmam  aperturam  ,  neque  in  ioco 
<i  Rivino  ,neque a  Chcfeldenoiw<i/V^/"o  jtneisde' 
prehendcrc pojfum  ,  Novi  etiam  ,  C/.RU  YSCHI- 
UM  &  RA^-'iUi\'I  ,  exercitattffimos  quondam 
(inatQmicoi ,  ap^rturarn  talem  in  tympani  memm 
branafxpius  ,  fedfruftra  ,  inveftigaffe  . 

Vidi  qutdem  quoque  jam  dudum  hominem  ,  & 
i)aud'prtdem  adhuc  Heimjiadttmiiitem  ,  qui  fut 
mum  rab-f."  e^  o'-e  per  aurcs  iranhnr-tere 
poiLierun.  j  vc^uyn.  hic  ^x  ulcer^e  auris  ,  ille  ex: 

ver- 
^^]  Lib,  dc  Re  Anat.  [^]  de  Aure  huaiana<4 


Whefihus  vshsmentibus  ,  gua  pusr  acce-perat  ^ 
furdusfac^userat.-  idcircofufpicandum^  ipforum 
tympani  memhranas  ruptas  fuiffe  .  Nullum  vero 
adhuc ,  auditu  vakntem  ,  qui.  hoc  praftare  poffet , 
inveniYe  potui :  licet  multi  fUerint  ,  etiam  fape 
inter  Medicina  fludiofos  in  ufu  fumt  iilius  exerci' 
t/itjffimi,  qui  hujus  experimenti gratia  ,  hocfapiuf, 
omni  conatu  ,  tentaverint .  Certum  hinc  effe  exifli' 
rno  ,  hunc  meatum  five  hiatum  ,  fi  detur  ,  non  in 
omnibus  adeffe  ^  verum^potius  inplerifqueabeffe  : 
alias  plures  repertum  irt ,  quiillud  perficerc  pof- 
fent .  Interea  tamen ,  quia  quidam  (  qui  tameri 
pauciffimifunt)  idprxjlarevalent  y  uti  mnnulli 
fcriptores  teftantur  ,  illum  hiatum  non  omnino 
negandum  effe  cenfeo  .  Attamen  optandum  ejlyut 
j^natomict  adhuc  dthgenttur  in  hancrem  inqui- 
rant  ,  donec  veritas  &  confiitutio  ejus  melius  pa-* 
ieat  . 

Percepi  quidem  ab  Auditoribus  quibufdam  RI^ 
VINI ,  clariffimum  hunc  virum  hiatum  illum  de- 
monflrare  folere,fetx  porcinje  appellatione  ad  locum 
fupra  indicatum  ,  ejujqueper  membranam  tympa^ 
iiitranfmtffone  \  ccults  vero  eum  obfervare  haud 
poffe .  Tentavi  quidem  tdtm  experimentum  eadem 
methodo  ,  fetxque  tranfmiffio  quoquefucccffit .  Ve^ 
rum  femper  dubius  h(£ft,<&  adhuc  hareOyUtnimfeta 
per  naturalem  meatum  tranjierit\an potius per  tam 
tenuem  membranam  novam  aperturam  fecerit^ex- 
perimentum  enim  fine  notabili  quadam  prefjiont 
mihi  7ion  fuccejfit ;  quali  etiam  aliis  tn  locis  mem^ 
branam  tympant  perforare poteram  . 

Idemprorju? ,  quamplurimis  experimentis  hunc 
in  finem  injlttutis  ,  convtclus  mecum  fentit  lau- 
datus  Cl.  ^ALTHERUS,  dijfertatione  doBa 
de  Membranatympaiu  .  [a~\  E  contrario  celeb, 

Y     5  TEI- 

[^]  qu£E  Llpfix  prodit  An.  17 2  5. 4. 


TElCHMEYERUSfA;///^^?/^^  hujus  hiatusper. 

petuam  nonfolum  vindicandam\verum  etiam  ejus 

facilern  tnveniendi  rationem,  in  aure  vhulina ,  no^ 

vo  fcripto  y  novaque  figura  docendam  nuper  fibi 

fumftt ,  [a]  Attamen  nondum  mihi  conttgit  adea 

t\lfefehcem  ,ut  tamfacilejiylum  ,ficut  ille  affeve- 

rat  ytranfmittere  potuiffem .  Ex  adverfo  obfervara 

mihi  videor  ,  locum  hujus  hiatus  in  figuris  Teich- 

meyen  <&  R')^''in\nGnu?ium  eundemgue  indicari ^ 

Qiiam  enim  ille  in  Anthropologia  dedit  figuram  , 

cumK\ V u:  1  convcn'it^dum  hiatus in area^ut vocanty 

majore  tympant  reprjcfentatur,  Infigura  VlLvero , 

gua  Vindictis  addita  eji  ,  in  area  minori  exhibetur , 

Deinde  fi  hiatus  hic  femper  ,  vel  faltem  fccpe  adef- 

fet  tn  homin^  ,  quaro  ^^cux  non  multi  fumum  tabaci 

vel  aerem  per  auraf  efflare  queant ;  cum  tamen  hi 

hominesftnt  adeo  rari^  imo  rariffimi ,  Plures  habeo 

rationef  ,  qu,t  contra  perpetuam  hujus  htatus  exi- 

Jientiam  pugnant  ,  quas  v^ro  hic proferre  nimis 

prolixumforet , 

ieoffi-       {6i^)ad pa.i6g,Occ2i?v.mt  numerl  onnculonim 

€uLit      auditus  nctandum  hic  adhuc effe  putamus^cfTEl-. 

^udhus.Q^^^YEKim  m  laudata  modo  Anthropologta 

fex  ojficula  in  unaquaque  aure  numerare,  & pr^tsr 

illa  quatuory  vulgo  recenferifolita  ,  adhuc  duo  alta 

€x  vitulis  defcribexe  ,  figuraqite  \/^.&  i^^.ea  repxas- 

fentare,  Horum primum  ,  lent  iculare  ab  tpfo  voca- 

tum  ,  malleo  &  incudi ,  tnjiar  officuli  fefamoidet 

interpofitum,  iifqueper  Hgamenta  juntlum  effe,  ad 

articulationem  hanc firmandum-,  ad  tnjiarpatdltjei 

affixmat,  Mtexum  fivc  fextum  officidum  ad  finem^ 

tendinis  muf^uli  Jiapedis  harere  ,  mufculumque 

hunc  ,  non  in  caputjiapedis ,  ut  vidgo  pexhibetur  , 

fed  officulo  hujc ,  ovai^  ^s^ur dejlapedts  lateralitec ' 

an- 
[a']  Vin  Jicis'  quorundara  inventorum  fuoruoi 
anatoniicorum,  Jenffi727, 


Not(e  .  545 

annexo,  inferi:  hocque  jam  a  VESLINGIO  ;  al- 
terum  veroa  nemine  adhuc  obfervatum  effe  , 

Illud  ,  quod  lateri  ftapedis  adhxret ,  in  vitulis 
facile  reperitur  ,  atque  id  non  folum  Bilfius  [a']  & 
COWPERUS  [^]  jamdudum  delinearunt  \  ve- 
rum  iliud  etiam  femper  meis  Auditoribus  dcmon- 
firavi .  Quia  vero  inhomine  nullum  horum  adhuc 
reperi :  ea  hucufque  inter  officula  auditus  omifi . 
SCHELHAMMERUS  qutdem  in  brutis  etiam 
ejufmodi  o(ftcula  obfervavit  [c]  [,  nunquam  vero 
in  homine  .  Quid denique  de  z[\x2iXio  oiY\z\Ao  ,  or- 
biculari  (i/6?o  ,  fentiendum  ftt ,  )am  fupra  §.  68. 
indicavi»  Sienim  epiphyfes pro peculiaribus  offibus 
numerare  velimus,  tunc  os  femoris  non  unum  effet 
os  ,  fed  quinque  conflitueret . 

Teichmeyerus  nuper  his  adhuc  novum  ,  tan- 
^uam  feptimum  offtculum  addidit ,  triangulare 
ob  figuram  ipfi  diftum  ,  quod  quoque  in  vitulis 
fe  reperiffe  docet  y  &  quidem  inpariete  ^  utaity 
jlnuofitatis  offis  mafioidei ,  cui  crus  incudis  bre- 
vius  &  craffius  ,  tanquam  bafi  five  hypomochlio 
infifieret  (d) :  monetque  fimul ,  hoc  os  dijficillime, 
&nonnifiin  coBis  organis  deprehendi  ,  ac  loco 
moveri  poffe  .  DOUGLAS  denique  etiam  de 
alio  adhuc  officulo  auris  loquitur  (e)  ,  quod  non- 
nulli  in  tendine  mufculi  mallei ,  quem  internum 
Eultachii  vocat  ,  obfervarunt  .  Hoc  vero  tan^ 
tum  extremum  a  longo  illo  canali ,  cui  inharet  , 
nbruptum  effe  putat ,  quod  tendini  illi  forte  for» 
tuna  fubinde  adhareret  .  Ceterum  quod  Alex» 
y     4  ACHIL- 

[^]  In  fpecim.anatom.ubi  auditus  organi  ana- 
tomen  exhibet ,  mihipag.  57. 

[b]  Myotom.rcform.hg.IX.  [c]  de  Auditu, 
pag.44.  &  feq.  ^  ^^ 

\d]  in  Vindiciismodocitatis,  pag.22. 

lcl  Myographia,  pag.  27. 


^44  t^ot^e . 

ACHILLINUS  primufde;mallei&  incudis  of 

ficulis  fcrtpjeYit ,  licet  fone  inventor  non  fuerit , 

monet  Cl.  MO RG  A GN  US  ,  la]  quia  alii  vulgo 

aliis  y  iifque  recentiorjbus  inventtenem  tribuunt . 

de  Si.         (62^)adpag.  lyi.  Quia  liher  hic  ftnquo  ftngu • 

moncel-  larts  htc  nervi  audttortt  reptatuf  defcribitur,  his  in 

li  aiftri.  regjonibus ,  &  forte  multis  tn  aliis  ,  extra  Italiam, 

bntione  rarus  efiyimoer  aMANGETO  adhuc  ,tn  Thea- 

'"^'7^'     ^»^0  anatorriico  omiffus  efi ,  hinc  LeHortbus  curiofts  , 

auditQ*  clfqiie  ^  gui  defiderio  forte  flagrant  in  hanc  rem  K- 

''"  '       berius  inquirendi ,  integram  defcriptionem,  latine 

utcunque  verfam  ,  hic  adjungere  ,  <&  quia  adhuc 

fpatiolum  aliquod  in  Tab.IL  aderat ,  figuram  quo- 

que  fub  numero  1 1 .  addere  placuit , 

Tituluslibrieft  ,  LETTRES  DE  G.  DESNO- 
VES  Profeffeur  d'  Anatomic  &  de  Chirurgie 
de  lAcademie  de  Bologne  ;  &  de  MR.  GU- 
GLiELMINI ,  Profeileur  de  Medecine&  des 
Mathematiques  a  Padove,  dePAcademie  Roya- 
le  des  Scienccs ,  &  d'autres  S^avans,  fur  differen- 
rcsnouveilesdecouvertes.  A  Rom£  MDCCVL 
in  8.  Inquop.  i6o.  MASTICHtLLUS,M^^/W 
Komanus  ,  fequenti  modo  ncrvum  audttorium  de- 
fcrtbit ,  Par  nervorum  ,  auditorium  ,  qui  e  me- 
dulla  oblongata  proveniunt  ,  ingrediuntur  fo- 
ramen  oflis  perrofi;  &  poftquani  portio  dura 
a  molli  rcceffit  ,  haec  per  exiguum  foramen  , 
quod  linea  centralis  cochlea?  format,  tranfit . 
^  inde  per  exii^uum  foramen  exit ,  quod  a  bafr 
re£ta  furfum  afcendit  .  Poftea  in  parre  fupe- 
riori  non  folum  parva  illa  foramina  ,  fere  haud 
confpicua,  quze  VALSALVA  indicavit ,  repe- 
riuntur;verumadhuc  meatusquidam ,  inqueni 
ietaimmittipoteft  :  per  quem  via  libera  datuc 

por- 

M  Epift.anar.I.  n-92a 


'Nota.  ^  54f 

portionimolli ,  foimam  filamenti  adeptsc,  quae 
augetuf  inprincipio/icut  jn  ccntrofuo,  atque  in 
progreffu  prolongatur;  fe  ira  infle6\it ,  ficut  in 
circumferentia  quadam  ,  &  pcr  cavitates  fpira- 
lescochles,  de  qua  jam  diximus.  Poftquam  ve- 
rodefcendit  ad  finem  bafis ,  tranfit  per  parvuna 
foraraen  in  veftibulum.  Hic  vero  hifc  fubftantia 
mollis  &  nervea  muco  quafi  quodam  involvitur  , 
&  diverfis  inflexionibus    fenfim  progreditur  ad 
arcusufque    labyrinrhi;  ubi    affumens   iterum 
formam  filamenti  raollis  &  nervei ,  mox  intra: 
orificium  anguQura  minimi  canalis  ,  &  tranfe- 
undo  pcr  hujuscavitatem  redit  per  proprium  o- 
rificium  parvi  canalis ;  &  pofiquam  tranfiit  per 
hanc  cavitatem  ,  egreditur  inde  e  magnoorifi- 
cio  ejufdem    arcus.  Hinc    ingreditur  orificium 
proprium  parvi  canalisy  &  egreditiir  rurfus  ex 
orificiocommuni  hujus  arcus ,  per  quem  denua 
jntrat  in  canalem  magnum  ,  &  egreditur  iterum 
cx  orificio  proprio  ,  tandemque  cx  offe  petro- 
fo  exit  pcr  unum    foraminum    illorum   ,  f  quae 
tranfverfim  in  vefiibulum  hiant,  atque  in  cra- 
nium  revertendo,  fe  ia  cercbrum  infinuat ,  ubi 
vero  dum  penetrat,  in  ramos  fe  expandit,  fe- 
que  muhisexiguis    ramulis    jungit,  ficuti  alias 
parvce  ramificationes  venofs  arque  artcriofix  ,  in 
duramatre,  incerebri  fuperficie   fupcriori  ,  & 
circaglandulam  pinealem  .  Utvero  circuitus  hu^ 
jus  yjervi  facdius  intelligi  queat ,  en  adje  Eiamfi' 
guram  ,  (  nobis  hicTab.Il,  fig.  21.  )  quixeum 
feorfim  ,  offibus  liberatum  exhibet  :  ut  tnde  vi- 
dert  queat  ,  quomodo per  has  cavitates  tranfeat: 
Hac  efi  defcriptio  hujusnervi^  cujus  mtrabilem 
ctrcuitum  SIMONCELLIUM,  Chirurgum& 
anatomicum    Komanum  ,    detexiffe  ,    perhibet 
MASTICHELLIUS  ;  inquoprxcipue  demon* 


54^  .     Noi^ ' 

Jlrare  vidt  i  ncvi  auditorii  portionem  mollem 
per  cavitates  cochlea^  &  labyrinthi  neque  in  for- 
ina  membrana?,  (  utvulgaris  efl  opinio  ,  )  ne- 
que  in  forma  Zonarum ,  [  quemadmodum  VAL- 
SALVA  vult ,  ']excurrere  ,  verum  in  formafila- 
menti  nervci ,  mollis,  quod  tandem  ad    cere- 
brum    revertitur  .  Praterea    vero   fcribit  ,  SI- 
MONCELLIUM  hanc  aliafque  curiofas  obfer- 
vationes  de  aure  brevipecuiiari  libro  editu7um,fi' 
gurafque  jam  ari  incifas  effe  .  Quod  tamen  ,  licet 
jam  An^ijO';.  promiffum  ftt ,  haBenus  ,  quantum 
novi ,  nondum  faBum  efl  .  Defcriptio  quidem  hu^ 
jus  nerviftne  dubio  multis  objcura  videbitur  ,  //- 
cet  magnam  in  ea  j  e  Gallico  vertenda^  adhibuC' 
rim  induftriam  y  verum  in  Gallico    quoque  adeo 
obfcura  eft ,  utpaucos  effe  exiftimem,  qui  mentem 
fcribentisreEie  intelligere  queant .  Denique  nota- 
njus  Cd.meran\jm  in  Differt.Taurinenfi  X.  hanc 
SimoncelW  inventionem  impugnaffe  :  qua;  propte- 
rea  y  ftlubet ,  evolvipoteft. 
4e  tun;»      (6^*)  ad pag.  lyz,  Inpracedenti  hujus  libelli 
€is  arte-  edttionetres  tantum  ,  ut   olim    numerarunt  ,  de- 
rj^rttm,  fcripji arteriarum  tuntcas  :  pofterioribusveroin- 
quifittonibus  reperi ,  quinque  mtnimum  in  arteriis 
numerandas  ejfe^qucc  in  majoribus  arteriis,&  pra:- 
fertim  trunco  arterice  magna  ,  fatis  manifefla  ac 
diflinBfe  funt ,  facileque  deprehendi  eo  poffunt  or- 
dine  ,  quo  ilUs  defcripfi .  In  extima  multa  con^ 
fpiciuntur  vafa  fanguifera ;  alteraex  multisplexi- 
bus  retiformibu^  conftat ,  &  in  varia;  lamellas  di- 
vidipoteft:  quam  tamen  ob  homogeneam  fubftan- 
tiam  tantum pro  unica  numero  .  Tertiaeft  tenax 
&firma  membrana  ,  ad  tendineam  fubflantiam 
accedens  ;  qua  ablata  ,  tunica  denfa  craffa  ex  fi- 
bris  manifeftis  mufcularibus  quamplurimiSyCtrcu- 
U  "vW  annalf  in  madum  arterias  ambicnttbus  ^ 

CQm- 


Nota.  ^    547 

eotnpojlta  ,  ^ua  quoque  ob  cra[fuudinem  in  diver- 
faslamellaifaciledividuaeji,  Quinta  dentque 
t^  inttma  ,  fibris  annularibus  earneis  /ubjeBa  , 
ncrvea  appellatur.  Quod  vero  ad  iTiulcularem/p^- 
ciatim  attinet ,  in  dtarto  quodam^  quod  quondam 
Haia ,  Itngua  germanica  ,  tituloBiblicthecami' 
fcellanea  (  vermifchte  Btbliothec  )  prodibat  ,  in 
recenfione  compendii  mei  Authores  tllius  tunicam 
mufcularem  ,  partim  aucioritate  Pechlini  & 
Schelammeri  ,  partim  propterea  negare  volue- 
Yunt ,  quia  requifita  mufcuit  htc  abefient  ,  & 
quandoq ue  avtexix  oI{q^  fierent  y  id  quod  contra 
naturam  mufculorum  effet :  Schelhammerus  /w- 
fuper  putavit  j  arterias  non  vi ,  aut  tunica  ma- 
fculari  ,  fed  fola  iplarum  fublideniia  confiringi ^ 
^nale8.an^t.DiJfert.IX.&  X. 

Verum  cum  in  tntefiinis  alttfque  partibusfibra 
bis  longe  tenuiores  tunicam  mujcularcm  conjiitu^ 
ant  ^  O' promufcularihabeantur^atque  motus  & 
confirttiio  intejimorum  huic  intejiinorum  tunica  ab 
omnibus  anatomtcis  .^<&qutdem  mertto  adjcribatury 
mtror,ruare  arteriis.in  qutbus hcefibra  carnea  an^ 
nulares  longefunt  manifefiiores  ac  crajfiores  ,  va^- 
riafque Jatis  notabiles  jubrubicundas  lamellas  , 
quod  untcuique  quotidie  ojiendere  pofjum  ,  confii' 
%uunt,qujsque  ionge  manijcjiiorem  ac  forttorem  in 
■propeliendo  fanguine  conjiritiionis  vtm  &  motum 
exerunt ,  mujcularem  tuntcam,aut  requifitum  mu" 
fcult-,  (  quodinmanifrjiafibrojafubjiantia,  & 
^onfiritiionis  vi  ac  motu  confftit)denegare  queant, 
JDenique  ettam  nec  >  oc  verum  eJ]e,quod  partes  mu-^ 
Jcuioja  inojfeam  Jubjianttam  mutart  nequeant  y 
(prater  ojjicuia  Jefamotdea  ,  qudc  htnc  indc  &  in 
principio&  in  fine  variorum  mufculorum  /apc 
deprehenduntur  )  ipfa  dura  mater  ,  qua  recen'* 
tiQrumanatomicorum  judicio  mufcularis  efl  ,  imo, 

tpja 


p4^       .  .        ^^'^  * 

ipfa  intcjliyja  ,  inquibuifubinde  offea  fnbflantta 

reperitur ,  fatis-    evincunt  ,  Denique  autloritati 

Pechlini  C^Schelharameri ,  loco   multorum  alio* 

rumyauBcntatem  Mor^na,gm,  fuwmi anatomici  , 

cppono\qui  in  kdverfAl.  Animadv.^%,  tunicam 

mufcularem  arteriarum  nonfolumfiatuit ;  fed  et- 

iam  ejuffibras  annulares )Centray[iX)gtu  fpirales, 

def'ndit.Meo(^ue  fummo  jurc  irteriis  tunica  mu- 

fcularis  tribui  poteft,^«^  de  re  etiam  conferripot- 

^/fLANCISlUS^fW/?;?^^.9^D0UGLAS- 

SIUS  contra  in  Di [fert.de  Peritonxo  arteriar  tan- 

tum  ex  fcla  O*  unica  tuntca  mufculari  conflare 

vult  ,  exteriorefque  reliquas  tantum  a  tunica  ceU 

lulart  communi provenire  exifltmatpag.  26. 

\_6^*-  l^ad  p.  173.   multi  quidem  j^natomici  & 

Phyftologi  dividunt  Arteriam  magnam  in  trun- 

cum  ejus  alcendeniem  &  defcendentem  ,  eodem 

modo  y  utivena  cavadtviditur  ,  Verum  alio  mo' 

dofe  habet  hac  arteria  in  homine  .  [a^  Nam  pofl- 

qnam  tres  circiter  digitos  tranfverfos  unico  trunco 

furrexit ,  arcus  in  modum  infleiVttuf  ,  retrorfum 

&  flmul  deorfum  pergit per  thoracem  atque  nbdo" 

men  :  qui  vero  arcus a  bafl  cordis  ,  donec  defcen^ 

dat  ex  Morgagni  annotatione  [^]  feptem  circiter 

digitos  tranfverfoff  tmplet ,  vocaturque  a  loco  in- 

flcxionis  ,  verfus  tnferiora  ,  triincus  aorta?  defcen- 

d ens,  unde  omnes  arteria partium  inferiortm.   Ex 

arcus  vero  fuperiori parte  in  bomine  tres  ufltatiffu 

me  infignes  X2Lmi  furfum  afcendunt ,  quorum  dex- 

terdeinde,  modocitius ,  modoremotius  atrunco  ^ 

infubclaviam  &  carotidem  dextram  dividttur  , 

medius  vero  carotidem  flnijiram  .  &  tertius  fub- 

claviam  ftnifiram  confiituit  :  quiS  pojlea  per  tOm 

tum  caput  &  brachia  diflribuuntur .  AUquando 

quod 

[a]  vid.optima  cjus  delineatio  in  DraKio  An- 

tropoIog.Tab.XX. 

Ib']  vidMichelottAQ  feparat.fiuld,  pag,  1 04  • 


quodraYumeJly  quaiuor  rarrcs  arcencientesin  fc- 
minlno  caJavere  reperi  .•  quomm  duo  extremi  ,  «• 
tramque  Jubcl  iiiam\  duo  medii  vero  binas  caroti» 
des  cunjiimeru/it :  quod  ctr  vafu  his  cera  re^letts, 
adhuc  infpiritu  ajjcrvo  la^.Rarijfime  vcro  fi  un- 
quam  ,  duotanc  jm  rami ,  .^('.^jdcjnres  in   homi- 
ne  reper^un:ur ,  multo  minui  unus  y  quapropter 
aortain  truncum  afcendentern  &  defcendentem 
dividi  n-:quit ,  In  canibus  quidem  ,  vicuJis   ,  a- 
liifque  bejiiis  plerumque  unus  inftgnis   ramus  a^ 
fcendens  obfervatur  ,  unde  crrcr  tlle  ortum  traxif' 
fe  videtur:  cui  tamen plcrumque  adhuc  m inor  qut' 
dam  ramui  afcendem  vicinui  efl  .     "Neque  Caniii 
novahorum  vafommddineatto^^b']  cumjlatu  6r- 
dinario  maximeque  (onfueto  convenit ;  cum  duos 
quafi  tantum  ramos  afcendentes  exhtbeat :  altcrum 
eumquc  prtorem  ,  foltto  mcijorem  ,  (ex  quo  deinde 
fubclavia  dextrc^  O'  du£  carotidcs)alterum  a  prio^ 
riquam  remotifjimuyn  ,  qui  Jubclaviam  finijiram 
confliiuit .   Epo  contra  inomnibus  ,  qux  amultis 
annis  hufus  diflrtbuttomts  cauffa  examinaviyCada- 
vertbus  ,  nullum  cum  hac  deltneatione  conveniem 
deprehcndi .  Nam  ramus  ,    qut  carotidem   fini' 
jiramconflituit  y  ut  plurtmum  dijiinctijjimo  prin- 
cipiQ  ,  acjere  in  medto  ,  /  tter prtmum  O"  tertium 
prodire  folet .  Qnare  fif^uras    Verheyeni ,   Ruy- 
lchii  [^"'iey  Drakii   [a^accuratiores  p^.dtco  :  Itcet 
hic  divijionem  fubdavta:  &  carotidts  dextrx  trun- 
co  nimts  vicinam  delineaverit.  Attamen  non  qua. 
fuor  exhiLuit  ramoSi  ut  NiCoJai  vult  [c] ,  fed  tau- 

tum 
[^]  quatuor  eiiam  ramos  noiavit  ac  defcnpfit 
\\\.Bergerus^\r\  Ad.Erudir.an.i  698.^.295.^111  ve- 
ro  a  ojeisdifferunr.  [Z>]  Impe:.Anitoi-nic.T,lV» 
[c]  Thelaur.anatom.IV.lab.ill. 
W]  Anthropoloi^.Tab.XX. 
l/\.  DifTert.de  DiicCt.vaioiuin  ,  pag.24* 


550  Notte: 

tum  tres ,  Carotidem  enim  dextram  ex  fubclavtet 

provenire  ,  &  exfigura  Drakii,  &  ex  ejus  expli' 

catjone  quam  manifefiijjime  agnofco  . 

^ecar^i'      (6$*) ad p.i-/ ^.Czmius ii6rofa:pius citato,  Ta- 

tidt»m     ^^^^  Lfigurje  2.  explicatione  ,  omnes  anatomico- 

divifio'  rum  de  arteriarum  carotidum  divil^tonibus  atque 

nibus»   diflributionibufcarpitfiguras,  & pro  imperfeBis 

declarat ,  aliamque  novamfubfiituit ,  quam  forte 

peffeBam  credidit.Verum  quantum  &  hac  aperfe- 

tlione  adhuc  abfit ,  facile  illi  agnofcent ,  qui  vel 

leviter  tn  vafis  ope  cera  replendis  exercitati  funt  : 

illi  enim  norunt ,  harum  arteriarum  diflributiones 

per  tempora  &  faciem  longe  ulterius  progredi  ^at- 

que  finemnon  habere  y   ubiille  finesfecit  ;  verum 

temporalesionge  lateque per  totam  fupremam  ca- 

pitis partem  ,  reticulatis  anaflomofibus  difiribui  , 

atque  cum  arteriis  alterius  lateris  coire  .  Ita  &  ea 

arteria  ,  quac  genam  afcendit  ^  &quafi  circa  me- 

diumejus  minimis  ramufculis  termtnaretur,  deli^ 

neatur ,  mtnime  ibi  finitur  y  jed  hu\us  artertiS  in- 

fignis  ramusper  totam  malam  oblique  verfu^  oculi 

cayithum  majorem  afcendit  ,  partim  orbitam   tn- 

grediturjifque  in  regionibus  multis  partibus   pro- 

jpicit\parttm  adfrontem  abit.  Alius  eiufdem  arte» 

ridC  ramus  notabilis,priusfubdivifus,perlabraper- 

gity  &  arteri£  alterius  laterisper  anafiomofinjun^ 

gitur:qu§  arteri^  in  cura  labrileporini  vel  car^ 

cinomatts  labri  incifp  magno  fatis  impetu  fangui- 

nemfunduntyquaverolabrafecundum  Canrn  fi^ 

guram  ,  nulios  arteriarum  ramos  haberent .  Tace^ 

mus  ,  7ie  ntmii  hic  prolixi fimus^alios  hujus  figur^ 

defeBus ,  variafque  eas  variationes ,  quas  circa 

primam  carotidis  divifionemf^pe  obfervavimus  . 

ab  ea.,quf  a  dmiofijtitur  ,  longe  diverfas  .  Hii 

enim  neque  in  arte  vafa  revlendi  fatis  exercitatui 

fuiffe  videtur  :  ali^f  h^cfaciei  vafa  mcliui  reple 

ta 


ta  Nou.  351 

effent ;  nequeforte  fgpiui  hac  vafa  replevit  ; 
^'^^ias  carotidii  externp  &  internp  fitum  atque  fle- 
xionesnoyiita  femper  fe  habere  y  ut  fcribit  ,  finc 
dubiomonuiffet  *  Quandoque  enim  ,  ut  a  Drakio 
delineatp  funt ,  quandoque  vero  alia  rationefiexf 
deprchenduntur  :  quod  illi  facile  invenient ,  qui 
has  arteriasffpius  apta  cera  ,  idoneifque  fiphoni» 
bus  implebunt . 

[66*>^/?.i74.Arterias  vertebrales^/«^<:/^7;/V/  de  ar- 
criundas  f  per  fcramina ,  qup  apophyfibus  verte-  teriis 
brarum  colli infculpt^  funt ,  ad  cranium  afcende-  '"^'''f" 
re^omnes  yquantum  memmi ,  docent,  quide  hisar-  J*"''"* 
terisfcripferunt ,  anatomici :  atquefic  per  h^c  om-         ' 
nium  vertebrarum  coUiforamina  has  arterias  tran- 
ftre  tacite  imiuere  viaentur  .  Ego  vero,quod  adhuc 
a  nulio  notatum  novi ,  in  quamplurimis  cadaveri- 
hus,  in  quibus  arterias  cera  replevi  ,  conflanter  de^ 
prehendi ,  has  arterias  non  in  infima  vel  feptima 
colli  vertebra  ,  verum  infexta  five penultima  fo» 
ramina  hcec  ingredijvenas  autem  vertebrales  e  fe- 
ptimi£  demum  vertebraforaminibusprodire.  Quod 
€um  infinem  ab  ejfeHore  corporis  noflri  faElum  vi- 
detur ,  ne  ,  fi  arteria  &  vena  per  unum  idemque 
foramen  tranftrent,  arteria,  dum  valde  dilatatur, 
venam  comprimeret ,  atque   fic  progrcffum    fan- 
guinis  in  hac  impediret .  Quam  ob  caujam  etiam 
in  cranio  arterije  &  venx  prxcipujs   non  per  ide  m 
foramen  ,  fed per  diverfa  tranfeunt . 

{^SS^^^^ad pag.i'] \.An.  iji(^.incadavere  femi-  De  ar- 
ntno,  in  quo  arterias  totius  corporis  cerarubra  re-  teria. 
pleveram  ,  hoc  inprimis  notatu  dignumjudicavi  ,     bra- 
quod  arteria  axillaris  dextra  ,  flatim  ubi  axillam  chiali  • 
deferuerat ,  atque  ad  brachium  pervenerat ,  mox 
induos  ejufdem  magnitudinis  infignes  ramos  bra^ 
chiales  divifaeffet:  quorum  alter   per  internum 
brachtilatus   verfus  cubitum ,  uti  alias  ex  con^ 

fucta 


55  2  Nota, 

ftieta  naturit  legc  fiert  fokt ,  pergebat ,  ibiquepO' 
flea  eafdem  dtvifionet  ,  eujfdemque  per  cubitura 
&  manum  progreffum  ac  diflributionem,  ut  aliasy 
quandounic^  tantum  arteriie  brachialis     truncus 
adefl  ,  habebat ;  altervero  mox  infra  articulum 
humerifuper  mufculum  bicipitem  tranftbat^  &  in 
externobrachiilatere  ^  juxta  bicipitem  ufque  ad 
esradii,  ac  deinde  fecundum  hujusfitum  ad  car» 
■pum  &  pollicem  manus  defcendebat ,  arteriam' 
queprimoillam  ^  quj:  in  carpo  apud  agros  explo' 
rarifolet.a  Medicn ,  conflituebat ,  Pojiea  prope 
pollicem  varie  divifus  per  anaftomofes  cum  prioris 
inmanu  ramis  jungebatur  ^  qui  dtinde  ftmul  per 
manum  &  digitos ,  ut  alias ,  ubi  untca  tantum 
arteria  brachialis  adefl ,  fierifolet ,  dtflribueban' 
tur  ,  In  primis  vero  notandum ,  quodramus  in» 
ternui  in  brachioininttriori  bicipitis  latere  ,  alter 
vero  in   externo  ejufdem  latere  ad  cubitum  de^ 
fcenderit ,  atque  ambo  demum  in  mafiu    rurfus 
manifeflis  ramulis  juerint  conjuncii.  Quales  ufus 
in  chirurgica  difciplina  ex  his  in  vulneribus  bra- 
chialis  arteri^periculofis ,  itemque  in  anevryfma' 
tibus  brachii  curandis  y  deduci  pojfmt,  brevitatis 
caujfaftlentio  hic  prjctermitto:  qui  vero  prolixius 
legipojfunt  tndifftrtatione  ,  quamtitido  obfervu" 
tionum  Medicarum  An,  1730.  Candidatus  tunc 
Medicinije  ,  D.  Mcebius  Helmftadii  publicavit  , 
pag.iZ.  atque  folum  hic  monemus  y  nunquam  ob 
vulnus  brachialis  artert^  brachtum  ejfe  amputan- 
dum  ,  ut  alias  fcepe  fatlum  efl  achirurgis  ,  ante- 
quam  certe  cognoverit ,  ligatura  arttria  brachium 
fervari  non  poffe . 
de  arte.      {S-j^^adpag.  175.  ArreriascDefophagi  ^ /j^?«- 
riu  oefo^cts  notatas  atque  mdicatas  effe  ,  jamdudum  mo- 
f^^S^is-nui :  Nicolai[^]  nonnifiKuYkhiumcitatjatque 

Dra- 
La']  Difsert.de  Dirc£\.yaror.p.64, 


Drakiura,  quiparvulamaYteriamex  aortaadgur 
lam  abientem  ,  notaverit .  Ego  vero  nonfemel  ,fed 
faptus  ,  duas  ,  imo  tres  tales  arteriolas  ,  djjimtlis 
principiis  ex  arteria  magna  oriundas  vidi  ac  de- 
monflravi ,  qu£  cera  repletx  erant , 

(68")  adpag.  159.  ^''enas  Vertebrales  ad  cra-  devena 
niuai  non  a(cendere,  neque  Cm^us  laterales  adire,  JJ^J^ 
cum  Willifio  &  Fallopio  ,  contra  Vefalium  ,  Rid-  /i^j^/, 
leum  C!^  me  ,  modo  laudatus  Nicolai  contendit.  (a)  fu  in 
Hoc  verum  effe  concedo  (n  illis  cadaveribus  ,  i?i  qui-  craniu, 
bus  foramina  illaftve  canales  poft  apophyfes  condy- 
loideas  ojfis  occipitis  ,  (  de  quibus  ^.202.dtxi  )  ftcut 
fepms  effefolet ,  claufaftve  coalita  funt .  Quoniam 
vero  hccc  joramina  in  multis  non  claufa  j  fed  aperta 
funt ,  &infinus  laterales  manifcjle  defrnunt ,  in 
hifce  cadaveribus  ,  p^-xfertim  fi per  ftnum  durx  ma- 
trts  longnudmalem  reltqui  ejusfmus  y'&  veucc  i?ide 
provenientes ,  bene  repleti  funt ,  per  hxcfcramina 
five  canales  venas  vertebrales  cranium  ingredi  ,  & 
infinu;  latcrales  ,  prope  exitum  eorum  e  cranio  ,  fe 
inferere  vidi .  Qui  huic  expertmento  apta  inveniet 
cadavera  ,  (^  meomore procedet  ,  hanc  communi- 
cationemftne  dubio  inveniet .  Injuper  ab  iis  ,  qui 
hancvenarum  vertebralium  cum  finubu^  laterali- 
bus  ,  per  canales  indicatos  ,  communicattonem  ne- 
ga?it ,  rogo  ,  tit  alium  horum  canalium  cranii  ufum 
oflendant . 

(69*)  adpag.  iSo.ValvuU    hujus  infignispro-  de  val- 
pe  cor  tn  veniC  cavce  trunco  inferiori  ,  (  de  qua  jam  "^"^^ 
pag,  1 1 2  nonnulla  dixi  )  primam  mentioncmjecif-    l"»   " 
fe  invenio  Ch^ic^d^num  ,  tn  anatomes  jua  prima 
editione  ,  qux  Londtni    Anno  lyi'^.  prodiit ,  pag, 
(^o.qui  &  ejus  aliqualem  deltneationem  cum  pu- 
blico  Tab.  IX,  comfnunicavitj  quam  vero  Douglaf- 
iio  adjcribit  ,  eamque    v^^lvulam  nobilem  cavae 

Z  afcen- 

(a)  ibidem  p.4. 


354      .  NotiS .. 

afcendentis  (  quo  nomine  eevam  Inferlorerft  hic 
intelligit )  appellat .  Sed  in  tertia  hujus  libri  editio- 
ne  hanc  tabidam  ,  i'n  qua  hjsc  valvula  delineata  eji^ 
nefcio  quam  ob  caufam  ,  rurfus  omiftt ,  M  hayic  ve- 
fv  valvulam  deftonandam  forte  Eullachii  Tab. 
VllLfig.VL  qu£  m  opufculis  ejus  anatomicis  Anno 
if6$.  f^enetiis  imprejjis ,  euraque  Boerhavii  An, 
ijoy.Lugduni  Batavorum  recufis ,  exhibetur^^Doii- 
glafi:e  occafionem  dedit :  fed  Euitachius  eam  non 
valvulam  ,fed  membranamyo/«w  ,  artificii  &  ad- 
niirarioiiis  plenam  ,  appellat ,  quae  forainini  veng 
c:>vx  a  jecore  afcendentis  ,  quamprimum  ha:c  in 
dextram  auriculam  degenerat  ,  pra£fe£\a  eflct  , 
dimidiam  pariem  ,  eamque  anteriorem  illius  oc- 
cuparet  ,  &  de-ncepsrerrculum  efformaret  .  (^a) 
De  ufu  vero  illius  nihil  addit .  {b)  Sed  Lancifi  us  /W 
Eufi3chi!  tabulis ,  quiS  deperdit^  credebantur  ,  at- 
que  Anno  17  14.  Roma  ab  ipfo  editjs  funt ,  &  fpe^ 
ciatim  in  Tab.XVLfig.llL  expUcatione^hancmem' 
branam quoquev2i\vui2im  appellat :  qua  impedir 
credit  y  ne  ianguisa  jugulanbus  ,  per  fuperjorem 
cavam  defcendens  ,  nimio  impetu  arietet  cum 
fanguine  percavam  infcnorem  alcetidente.  Wins- 
lous  vero  omnium  optime  hanc  valvulam  &  de- 
fcripfit  <&  explanavit  (c)  ,  eique  valvulx  reti- 
Culat(T'  Eufiacrii;  ncmen  impcjuit ,  Detnde  elegan- 
tem  ejus  figuram  lunatam  atque  reticulatam.jitum 
ac  conriexionem  accuratius ,  quam  anteafattum  efl, 
litteris  cc/fignavit :  notavitque  y  ejus  cavam  par- 

tem 

(a)  «r  ^  br.  de  vena  nnepani  adhuc  paulio  pro- 
lixiorem  m    -is  membran:r  delcriptjonem  dedir, 

[b)  Bauh;ni:('n  thcHr,  arai  ^►ra.  a!>pend.  Tab, 
VlJi.  rig,  ueandcm  £/(/?^ry6/V  figuiam  exhibet; 
fed  ufum  quoque  hu;')s  membraijas  filet,  nequej 
adhuc  valvulam  eam  appeliat.  } 

(r)  in  Hiftor,  Acad,Reg.  An  1717. 


tem  furfumyConvexam  vero  deorfumfpeEiare,PriCte^ 
rea  oftendtt ,  eam  invefligando  non  anteriorem  yfed 
pofteriorem  cavac  partem  incidendam  effe  ,  alias 
eam  non  facile  reperiri  .  Denique  notavit  ,  eam 
fapius  in  adultis ,  ubiforamen  ovale  claufum,  abef 
fe  ;  in  infantibus  vero  ,  prafertim  recens  natis ,  & 
ubi  alihs  foramen  ovale  apertum,  optime  confpici  ac 
demonfirari poffe  :  in prirnis  ft  vafi  aqu(C  pleno  im' 
mittatur  .  Tandem  ,  ut  alia  ,  qua  notatu  digna  tn 
doElahac  dijfertatione  enarravit  ,  brevitatis  cauf- 
fa  ,  prMeream  ,  docuit ,  cam  ipfam  non  folum  u- 
fum  prdsfiare  ,  ^^r/w  Lancifius  et  affignavit ;  ve- 
rum  ettam ,  cumprimts  in  foctu  najcendo  ,  {  ubi 
maxime  fpeHabilis  )  impedire  ,  ne  fanguis  ex  au- 
ricula  dextra  ,  aut  vend  cava  fuperiori ,  in  cdvarri 
inferiorem  remeare  pojfit  :  quibus  vero  de  rebus 
"Winslous  uberins  legi  meretur :  qiti  etiarri  eodem 
ioco  de  ufu  fbraniinis  ovalis  &  membrano:  huic 
bppoiitCE  ,  quam  contra  vulgarem  fententiam  cum 
Meryo  valvulam  effe  negat ,  varia  profert  ,  qux 
ubenori  inquifitione  dignafunt . 

(70*)  adpag.  162.  Nervos  vel  ex  medulla  ce-   . 
rebri  oblonpata  i  vet  ex  fpinali  oriri ,  Anatomici  "^  "''^" 
isonjenttunt ;  verum  ex  qutbus  Jpectattm  meduUa  ,.„„,/«.; 
partibus  aut  locis  proveniant ,  vatde  difcrepant :  ceno ; 
qtiemadmodum   cx    ^'\\\\(\o    <&    Vieijirenio   de 
Nervis ,  Duverneo  de  organo  auditus  Tab.  XL 
Ridleo  de  cerebro  ,  Morgagnio  &  Santorino  va- 
fiis  ex  tocis  ,  aliifque  videri poteft .  Quod  autem  non 
lam  crroribur   nonnullorum  auBorum  ,  ut  facile 
qUis  fufpicaripoffet ,  quam  natura  varianti  potif- 
fimum  adfcribe?idum  effe  cenfeo  :  qua  in  origine , 
dijiributione ,  ^  pteJttbus  multorum  nervorum ,  ut 
HSiJfime  Morgagnius/fwm  (a)  ,  incerta  &  varid 

Z     2  ejl 

(a)  Adverfar.  anat.  II.  p.  75.76.&  AdverfiVL- 
Variis  in  locis.? 


5^(5       ^  Nou\ 

tfl .  Santorinus  quoque ,  fubtilijfimuf  nervorum  pet" 

fcrutator  ,  poflquam  in  veris  eorum  originibusdete* 

gendis  multum  opera  imptndit ,  atque  dtpna  de  iis 

tf  fpe-  propofuit ,   tandem  tamen  fatetur  (a) ,  origines  ner- 

ttaum  ^  n^QYnyyi  cerebri  non  conjhnies  e(]e  :  fed  variare  ,  At 

^gji^ll^^  /peciatimdevero  nervi  inrercoit^ilis  principjo  ex 

recentioribus anatomici prxflantijfimi  diffentiunt , 

Plerique  cum  WiJlifio  ex  pari  quinto  ,  &  fexto  ft- 

mul  eum  deducunt ,  atque  certos  furculos  huic  \  illiy 

■alios  adfcribunt  .  Eufiachius  ,  ut  ex  tabtdis  ejus 

conflat ,  exjolo  fextd  eum  accerftt :  cum  quo  maxi- 

me  cGnfentitMor^^2.gnhi^ :  qui  nunc  unico  ,  nunc 

duobus ,  nunc  tribus  furcuUs ,  ejus  exortum  afertoy 

nunquamvero  /ntir  luculenter  a  quinto  fe  vidi(fe 

ajfirmat.{b)  Linciru  s hunc nervum  ,  neque  a quin- 

to  ,  neque  afe>.to pari deducit  ,*  fed  peculiarem  ac 

diflinSium  exortum ,  a protuberantiis  fciiicet  ce- 

rebri ,  ubicurn  peduncuHs  glandul^  pinealls  ad- 

ne£tuntur,  ipfltribuit.  (c)  Co^i/pcru^  de  certa  & 

conjlanti  origine  ejufdem  ?ieTui  ?iihil  aflirmare  vo- 

luit .  {d)  Santorinus  tamen  rurfus  a  pari  quinto,& 

fexto ,  cum  VleufTc-nio  ,  &  H.id iec  ortum  ejus  fe  vi- 

dijfe  tejiatur .  (e)  Ego  quoque  eum  nunc  exfexto , 

nuncex  Jexto  ,  &  quinto  flmul  prodiijfe  obferva^- 

rui  :  qtia  omnia  ,  criginem  ejus  variare  ,fatis  evin-^ 

cert  videntur  :  ctijus  tamen  varie  ac  diverfx  ob  -^ 

fervationis  tam  ntrvorum  csrebri  in   univerfum  , 

^uam  fpeciattm  intercoflalis ,  etiam  aliquacaufai 

ejfe  pctfl   fumma   exilitas   <&   mollities   horum^ 

nervorum  prope  exortum  ,  ob  quam  ,   dum  cere- 

hrum  eximitui' ,  &  praparatur ,  facillime  rumpi , 

diflrahi,  autaUomodoUdi  pojjunt , 

(71*)  ad 
(d)  Obfervat.  anatom.  pag.d^.  aci(^7.  i 

{b)  Adverf.  anatom.  VI.  pag.  30.  | 

(c)  Mcrgagn.  Adverf,  V.  pag.105 
'd)  ut  Morgagnius  monet  Adv( 
}  Qbfervar,  anatom,  pag.  66, 


(^)  ut  Morgagnius  monet  Adverf.  VI.  pag.  J 


fyi^)  adpag,  1^3.  \/illifiura  ,  qui primus  de^  d$p^'A 
cem  cerebri parianei-vorumnumefavit ,  omneffere  ctrebrl 
Medtci  &  Anatomici  recentiores  hucujque  fecuti  ^<^^^^^^ 
funt  .  Mihi  vero  jam  dudum  vifum  ejl  ,  decl- 
mum  five  ultimum  ejus  par  immerito  ad  nervos 
cerebri  relatum  effe :  primo ,  quta  tion  a  cerebro  , 
aut  medulla  oblongata  oritur  ,  fed  a  fpinali  me* 
dulla  :  qu£  vel  fola  ratio  ,  fiali^  deficerent ,  fuf^ 
ficere  poffet ,  ut  Anatomici  illud  mecum  e  numero 
nervorum  cerebri  eximerent  ,  &  ad  medullje  fpt" 
nalis ,  cujusvera<& genuina  foboles  efij  nervof 
transjerrent »  Accedtt  deinde  ,  quod  hoc  par  non 
per  foramen  quoddam  capitis  five  crantt  ,  quem- 
admodum  cerebri  reliqua  :  tranfcat :  tmo  ne  qui^ 
dem  inter  cranium  <& primam  colii  vertebram  ,  ut 
"yiiliiius ,  aliique  eumfequentes  voluerunt  y  verum 
inter  primam  demum  y  ut  e^o  faltem  obfervavi , 
&  Jecundam  cclli  vtrtebram  :  nullv.m  entm  un- 
quam  nervum  inter  cranium  &  pnmam  verte^ 
bram  prodeuntem  manifejie  ccnjpicere  pctui  ,  ip^ 
feque  Willifius,  ubi  de  paris  hujus  exitu  dijje^ 
rit  ,  tam  dubitanter  de  tllo  loquitur  3  ut  merito 
inde  fufptcandum  ,  ipfum  hunc  ncrvum  interocci- 
put  &  primam  vertebram  exeuntem  luculenter 
haud  vtdtffe  :  &  idcirco  ,  quia  ejus  ortus  et  egref- 
fus  omnino  efi  extra  cranii  limites  ,  nullo  modo 
pro  nervo  cerebri ,  fed  pro  fpinalis  medulLc  primo 
haben  debet  .  Do6iiJfimus ,  mihique  amtcijfimut 
Morgagnius  concedit  quidem  y  hocpar^ion  e  me^ 
dtdla  cerebri  oblongata  ,  fed  ex  fpi?iali  oriri  , 
■  neque  per  cranii  foramina  exhe  (  ^  )  ,  differre  au^ 
»  tem  ineoa  Iptnalibus  reitquis ,  a<w  Ridieo  afjr' 
mat  ,  quod  non ,  ut  hi  ,  antico  <&  pofiico  ortatur 
principto :  &  propterea  illud  fpinaltbus  non  ac^ 
^(nfendum   effe   arbitratur  .    Verum   Santorinus 

Z     3  non 

i^a)  Adverfar.  anatom*  VI.  pag,  39, 40. 


fien  folum  mecum  fenfit  (a) ;  fcd  accuratijflmh 
ettam  inquifttionibus  fe  recepiffe  affeverat ,  il$ud, 
ficuti  ceteri  nervi  fpinales ,  tam  c  priori ,  quam 
pofteriori  medullse  fpinalis  facie  oriri :  hinc  quia 
fic  omnia  fpmalium  nerv(r,'um  ,  nulia  vere  cere^ 
bri  requifita  obtinet  ^  merito  etiam  ad  fpinalis 
medulU  illud  referendum  effe  cenfeo . 
^emu'  {jz^)  ad  pag.  184.  Cum  in  uvula  ejufque  mu- 
g  ^^'  fj^^i^  examinandis  occupatus  ejfem  ,  fccpius  &  uU 
Jiaphh  P^i-^  inquifitionibus  perpetuo  obfervavi ,  e  radice 
{ho  -  (ipophyfis  tenuisproceffuum  pterygoideorum  ,  (quam 
Sd,nior'ums  haud inepte  corniculum  horum  procef- 
fuum  appellat  )feriem  fibrarum  carnearum  ,  fatis 
confpicuarum  ,  oriri  ,  qua  conJunSia  exiguum  mu- 
fculum  conflttuunt  ,  cujus  tendinea  expanfio  de- 
finit  in  velum  palatinum ,  verfus  uvuU  partem 
fupc  riorem  ,  quam  una  cum  aliis  mufculis  fur- 
fum  trahere  valet  .  Si  &  ab  aliis  exigua  hxc 
mujculofa  pars  pro  mufculo  agnofcetur  ,  quemad" 
modum  revera  effe  videtur  ,  ccrato-flaphlJinuG 
vocari  pojjet ,  eumque  aliquomodoTab,VlILfig. 
38,  littera  II  indicavi  :  licet  a  cdatore  fatis  bene 
non  fit  expreffus. 

[7.5*]  ^^  P^E.^  1^3,  Qundraginta  quatuor  mu-i 
de  wu-  fi^^^-^  intercoflales  pcrperam  numerert ,  cum  Dre- 
jfcuUs     Ymcuri\o  fufiinet  Schelhamerus  .  [^]  „  Fibras 
inteyco.  ^^  enim  tntercoflales ,  ait ,  non  ita  difpofitas  effe 
jialibns.  ^^  ^^  mufculos  feorfim,  exhibere  queant  ;  fed  per ; 
5j  mixtas  ejfe ,  ut  decuffatira  inter  fe  difcurran  t 
..,  Aiterum  enira  horum  ordinem  a  coflje  fuperiori 
„  parte  inferiore  externa  ,  ad  coft<e  mferioris  pai 
5^  tem,  fuperiorem  internam  ,  oblique  deciirrere 
^,  alterum  contrario  modo  a  cofla  fuperiQris  pa 
te  inferiori  interna  ,    verfus  inferioris  parte 

fupe-. 
1]  Obfervatv  anatom,  pag.  69. 
'b]  Anakct,  anatoni.  differt,  IX,  N,4^, 


>? 


»  fuperiorem  externam ,  iudem  oblique  .    Hujus 


fahrica  autem  rationem  effe  ,  quod  non  tan- 
\y  tum  furfum  ,  fed  etiam  extrorfum  rojia  tra- 
5,  hendig  erant  ,  quo  thorax  amplior  fieret  .  At' 
5,  que  hoc  modo  thoracem  folUm  exhibere ,  qua- 
jy  lis  }2ullus  exjiaret  ufquam  ,  nec  ab  artifice 
„  quoquamfabricaripoffet.  Itaque  tantum  XXII. 
intercofiales  numerat  :  quibus  folis  cum  fubcla^ 
viis  elevationem  thoracis  adfcribit  .  Gouey  ve- 
ro  contendit  ,  omnes  mufculos  intcrcoflules  non 
nifi  unicum  conflituere  m\ik\x\\dm  ^  qut  in  pluref 
tantum  ventres  diflributus  effet  {a)  :  cjuoA  fingu- 
lari  experimento  probare  vuh  ,  quo  unum  latus 
thoracis ,  vel  exhomine  ,  vel  alio  animalt  reJeBumy 
coquit ,  donec  carnei  offa  rclinquere  queant  :  ita 
enim  totum  hoc  extenfum  carntum  ,  ut  partem 
continuam  ,  a  coflis  detrahi  poffe  docct  :  quod  iis 
forte  haud  difplicebit ,  qui  mufculos  midttplicare 
non  amant , 

[  74*  ]  ad  pag,  193.  §.  937«  Mufculorum  lum-  de  mu^ 
hncalium  quatuor    utplurimum  in  quavls  manu  ^f^^'f  . 
adeffe  folent ,  quorum  fmgulis  ftn^jdo  digito  ,  v.t  caiihusy 
fupra  indicavimus ,  tnferitur;  attamenfuutnde  ,  ut  profun^ 
in  aliis  ,  ita  &  hic  varietas  obfervatur .  Deprehen-  ^"  6* 
dienim  An.ij-^o,  quinque  in  una  raanu  ,  ab  ea-^^^      ' 
dem  originc  ,  tendinibus  nimirum  mufculi  prof".n- 
^i    di  in  manu ,  unico  principio  proveniffe  ,  quorum 
^  primus  in  iafus  externum  digiti indicis pollicem  ref- 
■\    piciens  ,fecunduf  ,  tn  latus  externum  dipjti  medii; 
,^  terttus,  tn  iatus  tnternum  cjufdemdigitt  y  quartus, 
i^f,  inlatus  externur.i  di^iti ajtnularis  ;  V,  iniatus  in- 
J   ternum  ,  annuiaris  tnferebatur .  Quatuor  poflerio- 
^\  resi)iprimaflatimphaiangajung^'jantur  tendini- 
jj,»  bus  iriteroffeorum\ primus  vero  tendine  fuoPecuiiari 
,\  periatusexternum  digiti  indicis  cxcurrebat  y  &  in      '    ' 
'  I  1  Z    4  '         fx- 

[0]  Veritable  Ghirurgie  .  pag.  189. 


^6o  Notac. 

extrema  demum  hujus  digiti  phalanga  fini&hatur» 
Ft£terea  7iotavi  ,  digiiuni  minirnum  ab  his 
4umbncalibus  hoc  in  cadavere  nullum  obti- 
nuii+e  muiculum  ,  ut  aliar  fieri  folet  :  contra 
digitus  medius  ,  &  annularis  quilibet  duplici  mu- 
fculo  lumbricali  gaudebat  ,  index  vero  tantum 
unico,  Circa  uim  horum  mufculorum  moneo  , 
cum  vulgo  tantum  pro  fiexoribus  >  &  quidem  pri- 
7n<s  phalanga  haben  foleant  ,eos  i .  quanUo  untfo' 
lum  lateri  digiti :,  ut  vulgo  fit  ,  inferuntur  ,  <& 
quidem  utplurimum  pcllicem  refpicienti  ,  eos 
etiam  adducere  ^odt  adpcUicem  ,  atque  ftc inte- 
roffeos  juvare  j  2>  quando  ad  extremam  ufque pha- 
langam  excurrunt ,  eos  nonfojum  primam ,  verum 
etiam  reliquas  phalangas  moverc  \  3.  quando  duo 
uni  digitc  utrinque  inferuntur  ,  eos  non  folum  fle- 
xionem  hujus  digiti  multum  promoverCy  ejufque  vim 
augere  poffe ,  prsfertim  fi  hcc  in  duobus  di^itis  me- 
diis  uniuf  m-anus  ,  ut  hicfaBum  ej}  ,  contign:verum 
etiam  eos  ad  digitos  facilius  citiufque  &  addu- 
cendos  ,  &  abducendos  a  fe  invicem  multum 
facere  pofje  y  id  quod  Muficis  ad  digitos  citius 
elegamtufque  movendos  ,  magnam  aptitudinem^ 
prce  aliis  conciliare  potefl  .  Denique ,  notamus  , 
mnfculos  lurr>bricales  proprie  unum  tantum  efTe 
mufcuium,  in  quatuor  vel  quinque  caudas  defi- 
nentem  j  dum  unico  tantum  principio ,  eodemfe- 
re  modo  ,  ut  fublimis ,  &  profundus  incipiticir- 
ca  quos  vero  idtimos  mufcidos ,  lublimem  Cl^"' pro- 
fundum  adhuc  moyiemus ,  quodtendines  eorum  in 
manu  ffpijftme  tenctines  fibris  interfehinc,  inde 
fcuhs  connec^antur  y  imo  &  nonnulli  harum  fibra- 
ittterof-  rum  mufculi  profundi  iii  primam  digitorum 
f<^'^      .phalansam  inferantur ,  atque  fic&  hismovendir 

m.  E75*]  ad  pag,  193.  §.  ^7j,  Haud  finc  ratione 

Cla^ 


C/^r///".'WinsIous  monet  {a^pUrofque  Anatomicos 
mufculos  interoffeos  non  fatis  accurate  propterea 
tradidijfe ,  quia  hi  in  myologia  demonfiranda  utm 
plurimum  poflrerni  fint ,  ubi  Anatomici^  diuturni 
laboris  tunc pertxft  i  adfinemproperent,  atquefic 
hos  mufculos ,  (  quodfape  verijfimum  efi  )  raro  dc" 
bita  cura  perfcrutentur  y  fed  obiter  ,  &  quaft  per 
tranfennam  tantum  ojlendant  atque  indtcent  : 
quemadmodumetiam  ip/e  Covvperus,  diligentij' 
jimus  alias  mufculorum  perfcrutatcr  ,  fatis  jejune 
ac  imperfeBe  eos  adfcribit :  atque  hinc  faEium  ef- 
fe,ut  eoufque  haud  accurate  a pUriJque  traditi  fue" 
rint  y  adeoque  meliorem  eohum  defcriptionem  , 
qUi£  hic  fequitur ,  \/inslous  Juppedttavit ,  Divi' 
fionem  ecrum  in  externos  &  internos ,  numerum" 
que  fenarium  probat^  verum  ratione  infertionis,  & 
tifus  cumvulgart  defcriptionencnconvenit .  Non' 
nuUos  enim  ,  ait ,  affirmare  omnes  externos  ejfe  ab» 
duHores  \  internos  vero  adduElores ;  aUos  contra-- 
rium  de  iisjlatuere  .  Wjnslous  vcro  contendit ,  ex^ 
ternorum  duos priores ,  {indici fciUcet  maxime  vi- 
cinos  )  unico  digito  medio  utrinque  inferi,  ad  tpfum 
adducendum ,  &  abducendum  ;  terttum  vero  an» 
nulari  digito  datum  efje  ,  eumque  abducere  ,  atquc 
fic  ojlendn  ,  tnterojfeos  extcrnos  non  nifi  duobus  di' 
gttis  (  mediofcUicet  &  annulari)  infervire . 

Internorum  veroprimum  ,  indici  j  aUerum  ,  an' 
nulari  j  ad  tertium  minimo  digito  comtttt  :  qui 
omnes  hos  digitos  abducerent ,  (b)  Unde  apparet  , 

iitte- 

(a)  Memor. Acad.Reg.An.iyzo.p.i  14. 

(b)  quomodo  vero  interofTeus  internus,    fi  fj- 
tum  confidero,  digitura  minimum  abducere  pof- 
jfit ,  (^^<^«r^rf  enim  anatomicishiceft  ,  a  pollice 
removerc  five  abducere  )  ego  fatis  non  perfpicio  . 
(MonuitmeCI.^V^/Wowj-hoc  abducerevhiumd- 
ic  tyo§raphicum  editionis  Araftelodaraenfisj  cuiaa 


^Sz  Not£^ 

vjterojfeas  internor ,  ex  'Winsloi  fentenfia  ,  digito 
Vftedio  hanc  famulari  ,  fedfolum  reliquit  tribus  . 
tiaDou ,      ^^  ^^ ndem  fere  modum ,  fed pro  lixius ,  nobilis 
gUffti .  anatomicus ,  &  fpeciatim  fubtiliffimus  mufculo- 
rumfethr,  Jacobus  Dooglas ,  in  jdspius  laudata 
fua   Myographia  (a)  ,  hos  fex  mufculos  lingua 
Anglicana    defcribit .  Quia   vero  hic  liber  extra 
Britanniamraruserat  ,  cum  tertia  vice  compen-' 
dium  hoc  ederem  ,  nec  a  ^f^infloo  multifque  aVtis 
anatomicis  tunc  adhuc  vifus  videbatur  ,  ejus  defcri" 
ptioncm  hreviter,quantum poterojatine  verfam,  hic 
anneSlere  volui:quf  tamenjam  ettam  in  verfione  to- 
tius libri,quts  A, ij2p»Lugd.Bat, prodiitjegi poteji, 
„  ReEie  eos  dividi ,  ait ,  in  externos  O*  internos^ 
Exteynosrcplerefpatiumtotum  (five  triafpatia  ) 
ojfium  metatarft  in  dorfo  manus :  inter^ios  vero,qui^ 
busnomen  interojfeorum  minus  reBe  competeret  , 
oriri  ex  anteriori parte  offium  metacarpi,  qua  vo- 
kim  refpicit ,  eofque  unice  in  vola  manus  ,  non  in 
dorfoejus  confpicuos  effe\  cum  contra  externi utrin^ 
que  appareant  ,  Prirrmm  interoffeura   internum 
oriri partim  tendineum  ,  partim  carneum  ,  a  tota 
parte  anteriori  sffis  metacarpi  indicis ,  inter  caput 
0"  condylum  ejus  ,  ut  &  a  parte Juperiori  offis  me» 
tacarpi  digiti  medii  ;  atque  inferi  ei  latere  indicis, 
quod  digito  medio  proximum  .  Alterum  ,  eumque 
cxterBorumprimum.  ortum  babere  aparte  maxi^ 
raalateris  extertiis  off\s  metacarpi  ,  quod  medium 

digitum 
in  cditioneParifina ,  quam  non  vidi  ,  adducere 
fcriptura  efsct ,  quod  itaque&  hicledorcs  monc- 
revolo  ,  quiafic  fenfus  manifeftiis  &  perfpicuus 
cft  .  Attamen  non  omnes  interni  funt  adduSlores, 
fedrolura  fccundus  &  tertius  ,  Tab.  nol^ra  IX. 
fig.  II.  E.&  F.  primus  vero  D.  indicem  a  poili- 
Qt,  abducit , 

{a)  quae  jara  Londini  A»  1707.  prodiit  in  8. 


^tgitum  fujlinet ,_  &  alir^uc  modo  tendiriem  ab  e-. 
jus  parte  interiori  ,  proxiniefub  capitulo  ejus  ,  h-. 
deque  perlatusmedii  ,  quod  indicem  fpeBat ,  fe 
extendere  .  {a)  Terttum  ,  excernomm  fecundum  , 
per  alterum  digiti  medil  latus  porrigi  ,  atque  o- 
rjfine  hoc  fpatium  ,  quod   inter  offa  metacarpi  hu- 
jus&annularis  digiti  ,  sx  quibus  crttur  ,  interja-. 
cet ,  implere ,  Quart'i-n  ,  internorum  .fecundum 
ad  latus  digiti  annularis  ,  quodmedium   digitum 
refpicit ,  perttnere  ,  oriundum  a  tota  facie    ante-s 
riori  offis   illius  mttacarpi  ,    cui  annularis  infi' 
Jiit .  Quintum  ,  exiernorum   tertium  ,  per  alte- 
rum  hujus  dtgitilatuf  excurrere  ,  &  interflitium  , 
inter  ojfa  m^^tczsarpi    anmdaris   &  auricularis  , 
in  quibus  ortum  l.abet,  replere,  Sextum  ,  atque 
internorum    tertium  ,   extcndi  per   illud  digiti 
auricularis  latus  ,    quod  annularem  fpeEiat  ,  at» 
que  parcim  tendtneum  .  partim  carneum  ,    a  to- 
ta  illius   ojfis  metacarpi  facie  anteriori  originem 
trahere , 

Omncs  hos  mufculos  utrinque  generis  tranfife 
monet  fubl'gamerjto  quodam  tranCvcrfo  cartila* 
gineo,  <&  tunc  quemiibet  duos  formare  lendi- 
nes  :  qunrum  alter  mox  fuperiori  ,  &  laterale 
parti  primi  tnternodii  injcratur  ,  alterum  vero 
valde  ampliari ,  tta  ut  maxiw.am  partem  prt-. 
mx  junBura ,  cut  tendo  extenforis  adharet  ,  te~ 
gat ,'  pofita  eum  paullo  anpujliorem  rurfus  fiert, 
Ji  appropinquet  ad  jjcundum  internodium  ,  ubi 
uitimo  nomtnatus  mufculus  finiatur ,  atque  obli- 
que  fecundum  lo/igicudinem  hujus  ojjis  excurre^ 
re  ,    tbique    ipjum  ,    tn  parte  fupertori  articuli 

extre- 

{a)  mr;glsperfj.icua  &  facilis  forte  fuifset  Au-. 
^ons  defcriprio,  iipriusomr.es  internos,&  dein-» 
de  extcrnos  dekriprilset ,  zm  vice  verla  :  c\i\^ 
nem  yero  cjus  liic  (ir.iiarc  noiui , 


^6^  Notjs, 

txtremi ,  pciflq^iam  priuf   cim  focio  fuo  dlttriui 
laterif  fe  conjunxerit ,  finiri . 

Quod  ad  ufum  ex  mente  DougfafiTii  attinet  , 
pergit  y  fi  tendines  longi  agant ,  u  1 1  i  m  u  m  articu* 
tum  eis  extendj ,  atque .  fic  eos  fupplere  vicem  ex* 
tenforis  magni  ^  qui  hic  deficeret  y  fin  vero  bre- 
yes  ,  dignos  ad  latera  moveri ,  ide/i,  vel  adpoU 
licem  adduci  j  vcl  ab  eo  abduci  .  Haclenus  Dou- 
giaffii  horum  mufculorum  defcriptio,  cum  qua  \^in- 
sloi  &^  noflr<&  pofleriores  obfervationcs  plurimum 
conveniunt . 

Ubi  tamcn  adhuc  monere  volo,  intercffeum  intcr- 

num  primum  Tab.lXfigA,  Aeffe  adduclcrem  di^ 

gitimedii ,  alterum  B  ,  abduttorem  ejufdem  di* 

gni  ,  ^  tertium  C  abdnElurem  annularis  :  e  con" 

trario  internorum  primum  indicis  effe  abduElorem 

Tab. IX, fig.  II,  £);  alterum  E,  adduBorcm  an- 

nularis ,  ac  tertium  F ,  addutlorem  auricularis  . 

Prater  hos  ufusvero-,  dum    interojfei  ftmul  agunt 

cum  fublimi  & profundoy  flexionem  digitorum  prO' 

movere  ,  fed  ftagunt  cum  extenfcre  communi ,  dt^ 

gitorum  extenfionem  juvare  ,  imo  &  Ixfo  extenfore 

communi ,  eos  aliquo  modo  extendere  poffunt  ;  fin 

vero  quilibet folus  agit  ^  unum  digitum  ad  alterum 

TtocK'  ^^^^^^^^  "^^^  abducere  potejl , 

hufii  Quod   Clar.   Scokhuiius,  ut  in  tertia  editione 

fenten'  pag.  ^i^,  fignificavi  ,   tres  externos  &  fex  in* 

**<*  •      rernos  interoffeos  flabilire   voluerit ,  neque  cum 

Douglarfii  aut  Winsloi,  neque  cum  noftris  ulti-^ 

4  mis  obfervationibus  convenit ;  videturque  mihi  , 

ipfum  partes  illas  externorum  ,  qux  inmanu  ^  ut 

peculiares  mufculiapparent ,  pro  diflinElis  mufcu'- 

lis  habuiffe ,  quce  tamen  revera  tantum  partes  ex- 

ternorum  funt ,  u^  in  antecedentibus  fatis  indica* 

tum  efi, 

C7<5*)  /7^§,  551,   C3^352.  Quintum  extenforis 

dtpjto» 


Nota.  ^Ss 

dtghoYumpedlslon^t   tendinem^.^^i.a  nooir  in^ 
dicatum,  nonnuUi  &  cum  primis  etiam  Clar.DoV' 
glaflTius  hicomittn  ,  &  pro  peculiari  tnufculo  ha* 
bet :  quorfum   vero  fit   refcrendus  ,  quantum  ego 
recordor ,  non  indicat  .  Quando  igitur  pro  pecu^ 
liari  mufculo  fit  habendus ,  quemadmodum    hoc 
apte  fieri  potefl  ,  refrendus   ent  ad  fltxores  pe^ 
dts  ;  eique  nomendari potefl  pcvotrsi  av.lici  majo- 
usfive  ion^i :  nam  oritur  afihuiiS  medio  fupra  pe^ 
Ycnao    aulico  vulgari   froe  minori ,  &  ligamcnto 
interoffeoy  &  fubindein  duosvel  trestendines  di'> 
vidi  folet ,  qui  in  os  metatarfl  extimum  ftve  qiiin' 
tum  inferuntur  ,  atque  pedcm  fletiit .  Attamenfje- 
piffime  cum  extenfore  longo  flve  communi  digitO' 
Yum  fatis  avEle  cohjeret  in  principio  ,  ut  pro  parte 
ejus  a  multis  fuerit  habitus.  VefaJius  quidem  Lib, 
Il.Cap.IX.  ut  CowperiJS  Myutom.pag.  219.  indi^ 
cat ,  eum  pro  mufculopedis  agnovtt;  attamen  cum 
adextenforsm  communem  longum  retuiit ,  &  inde 
feparare  noiuit . 

iy7^)ad   pag.   241.  Adcelebrem  obfervatio-  ^srsm-i 
nemCi.LlTTR]l(a)  ,  de  ren/busfcctus  veficuio-  busve^ 
fls  y  ex  quibusmultt  renum  fubflantiam  ,  in  flatu  ffculos% 
fecundum  naturam  ,  veficulofam  e(se  certe  proba- 
tam  :iC  demon(tratam  e(Te  credunt  ,  prciter  ea  , 
qucc pap^,  cit.ii^i.& feqq.jam  dixtnius  ,  adhuc  fe- 
quentia  hic  moaemcs , 

I.  Eos  renes  quafi  monftrofos  fui-Je  ,  &  afla- 
tu  naturali  quam  aiieniffimos  ,  ex  hcc  etiam  patere 
exiflimamus  y  quod  urcteres  non  foium  prope  renesy 
adpoii/cts  latitudinem  prorfus  foiidtflve  coaitti  ; 
fedetiam  tpflui  peivis parietcs  concrtti  fuerint  de  - 
preLcnfi  :  id  quvd  flatumprcrfus  prxter  natttram  , 
inufltatum  atque  extraordtnarium  fuifje  aperte  de^ 
monjirat . 

2.  Li* 
{d)  in  Acad,Re2.Scienr,An.  r^c^.defcr^na  , 


^6&  'Notdt^ 

2,  Licct   LITTRIUS  o£\o  conclufiones  five 
fequdas  ex  hac  cbfervatiom  deduxerit ,  ad  glan* 
dulofam   remmi  fubfi antiam  probandam  :   unam 
iamen^  eamquc  practpudm  ,  cmfequentiam  omifijje 
mihivifui  efl  y  qua  ex  hac  obfetvatione  reBiufforte 
tlici  potertt .  quam   reliqua   omnes  *  Nimirum  , 
foetum  hunianym  urinse  excretionein   uterd  ,  i- 
deoque  t^ttriica  allantoide   non    adeo  abfolute 
indigere  ,  ficiif  *T)ulti  putarunt ,  Si  enim  hicfoetus 
fine  tirinx  excratone  adperfeBionempervenire  pO' 
tuit ,  (fuit  enim  f^tus  novem  menfium  ,  &  jufld 
tempore  ,  partu  dijficili ,  in  quo  mortuus  efl  ,  ex- 
clufus ,  )  crAY  nou  etiam  inaliisidfieri  poterit  ?  PeU 
viyn  enim&  ureteres  adeofolidos  &  coalitos  fuiffe 
affirmat  LITTRIUS  ,  utnidlum  liquidum  fubti- 
liffxmum  ,  ncque  aereniy  neque  flatum ,  multo  mi' 
rtus ,  ut  tpfe    confitetur  ^  urinam  ,  tancjuaro    W* 
q uid lim  crafTi u s ,  tranfmittere potuerit .  Ideoque  et 
his  nulla  tirina  ad  v eficam ,  nedum  ad  urachum  & 
allantoidem  vel  perveyiit ,  vel  pervenire  potuit  . 
Sed  exiflimathlTlLKWJS,  (a)  ex    Veficulisho- 
rum  renum  ,  liquido  uriricE  fimili  repretis,  proba- 
ri  5  recretionem  urin^  in  foetu  fieri;  adeoque  fe- 
tum  vei  mejere  jrinam  in  allantoidem  ,  vel  eani 
per  urachum  in  aijantoideai  demittere.   Neutruni 
n)ero  horum  inde  fequi  exiflimo,  Ratum  quidem  ej~ 
fe   opinor ,  aliquam  quidem  fecreticnemfieri  in  re" 
Tiibusfftuf  y  verum  an  hcec  adeo  largafit ,  ut  urt" 
7ia  in  vefica  ,  ureteribus  &  pelvi   contineri  omnts 
fiequeat ,  nondum  demoyijtratum  efl  .  St  ex  adverfd 
confideramus  renes  y  a  LiTTRlO  delineatos,  fa-^ 
cile  judicare  licet  y  omnem  liquidi ,  iri  vcficuUs  his 
fenalibus  contenti  ,  copiam ,  unciam  unam  non  ex' 
t^jfijfi  S  nihilveroplustnhoc  f§tu  fecretum  effe  i 

ia)  vid.Hill.Acad.Reg.  1718.pag.-46. 


Nota.  ,    .   ^^7 

foatitus  pelvis'  atque  urcterum  manifefle  evincit .  Cum 
verg  fftus  humanus  jacile  majorem  adhuc  copiam  urtntt 
invefica  y  fatis pro  r/iagnitudtne  corporis  ,  fnagna  ,  ure» 
teribus^  pelvi  ntraque  continere  queat ,  atque  ille  ffttU 
ad  perfeBionem  ,  fine  ullo  alio  vitio  in  corpore  ,  prtcter  il- 
lud  in  renibus ,  pervenit,  &  tamen  urins  in  allantoidem 
excretio  fatla  non  efl,  conflare  liquido  inde  poffe  ,  optnotf 
hanc  excretionem  tn  allantoidem  in  aitis  fftibus  quoque 
non  ahfolute  effe  nectffariam  .  Hinc ,  donec  urachus  in 
f§tu  humano  longe  frequentius  reperiatur  pervius  >  & 
tunica  allantois  certlus  clariufque  demonflretur ,  quarn 
adhuc  fa^um  efl  ,  eam  infoctu  humano  ,  utpartem  ordi- 
nariam  ,  non  admtttendam  effe  cenfeo  .  Vias  enim ,  qua* 
cumque  illjefuerint ,  per  quas  in  hocf^tu  LlTTRII  ow- 
nis  ,  exceptapauca  ,  eacopia,  quce  invefiiculisrenalibus 
erat  ,  excerni  potuit  urina  ,  etiam  in  aliis  ffttbus  urtna 
exitum  concedere pojfe  ,  non  efl  dubitandum  .  Deum  enirn 
ab  urini£  onere  ,  quod  in  vaccis profecio  ingensefl  ,  femt^ 
nas ,  utpote  duobus  tantumpedibus  incedentes  ,  libetare^ 
&  urinamcumjanguine ,  per  arterias  umbilicales  ,  ad 
fanguinem  &  renes  matris  tranfmittere  fitve  remittere  vo^ 
luijje ,  negravida  ob  ventrem  alias  ?iimis  magnum& 
protuberantem  tam  facile  cadant  ,  aut  procidant  ,  mihi 
prueter  modo  diEiam  rationem  ,  etiam  ex  coalitu  tllo  urete- 
rum ,  fi  non  abfolute  demonflratum  ,  tamen  valde  veri- 
fimile  effe  ,  vidctur,  {a)  Denique  non  omnia  ,  qu£  L IT- 
TRIUS  dc  his  renibusfcripfit ,  tam  clare  atque perfipi- 
cue  in  eis  apparuiffe  ,  ficuti  ab  authore  loco  pradiElo  re- 
prafientata  funt ,  eA-C/.FONTENELLIl  ,  Academia 
Regije  Scientiarum  a  fiecretis ,  monito  fitve  eptcrifii  con- 
ftare potefl  ^  dum  ficribit  {b)  quam  tumidifive  diften  * 

ti 

{a)  Itaquoque  rentire   Cognovi  Molinettum  difscrt,- 
anatom.patholog.lib.VI.  cap.^.p.^o^. 

(b)  HilKAcad.Reg.Scientiar.A.ijo^.pag.^S*  &59' 
edu.Amllelodamenf. 


3^8  de  Splanchnologia  Gt^yengeoti » 
i\  etianl  fuerint  iilitenes,  in  q^uibus  D.LITTRlUS 
obfervationes  bas  fuas  fecit  ;  tamen  maximam  par- 
tera  rerum  fingularium  ,  quas  in  eis  notavit  ,  non 
nifi  microfcopio  detegcre  potuit .  j^  MAYERO  ve- 
Yo  obfervatio  notcfbilis  ex  aduho  refertur  (a)  ,  ubi  to- 
tam  fubftantiam  renum  veficulofam  deprehendit  : 
quae  loGge  majoris  mihi  monienti  videtur  ,  quatn 
Li  ttriana  • 

Monita   qu^daixi 

circa 

Splanchnologiam  Garengeoti  ,  Chirurgi 
Parifienns . 

CUm  Compendii  hujus    quarta  editio  jam  magna 
ex  parte  Altorfii  imprefsaefset ,  ad  manus   meas 
pervenit  libcr  Anatomicus  Gallice  confcriptus  ,  edi- 
tufque  a  Chirurgo  ,  aiiasdi^igenti ,  &  in    obfervatio- 
nibus  aliorum  colligendis  hacienus   perinduftrio  ,  cui 
Garengeot  nomen  ,  Titulo  Splanchnolngie ,  ou  L  Ana- 
tomie  des  vifceres  ,  avec  des  figurer  origirtales  ,  tirees  d' 
apresles  cadavfes  &c,    a  Paris  1728.  in   12.  cumque 
hunclibellum  evolverem,  mox    prneter  fpem,  inveni 
varia  loca,  ubiauthor  rudi  acindecentiratione  mihi, 
qui  tamen  ipfum  numquam  laffi ,  aliifque  magnis  vi- 
ris,  infuiravit,  {b)  variafque  leves  hallucinationes  , 
fi  mt)do  tales  vocandae  funt  ,    tam   acri  ac  mordaci 
fcribendi  ratione  mihi  exprobrat,  quafi  errores  ma- 
xiroi  momenti  commififsem.  Agnovifse  quidemipfe 
videtur  ,   cum  hicc  fcriberet  ,    fe  rudius   quam    par 
e(l  ,  sequique   rerum   arbitri    probare   poliint  ,     me 

aggredi : 

(a)  ColIeg.anarom.pag.73. 

(b)  (^uamobrationem  diueius  diflributio  &  vcndi- 
tioi  utpercepi,  Parifiisprohibitafuit. 


de  SfUnchnologta  Gnrengeoti .  ^g^ 

aggredl :  attamen  ut  petulantiam  fuam  excufet,  me  V<- 
rheyenumquoque  durius  tradlafTe  perhibct ,  fed  nuf- 
quam  id  probat.  E^o  vero  hic  prolixius  me  a  civillatio- 
ne  &  falfa  accufatione  hac  purj^are  nolo  ,  quia  ipli  au- 
<5tores  Diarii  Gallici  Parifini  ,  qui  antea  mei  amici  non 
erantjme  jam  ducium ,  cum  interpres  ille  Galius^  qui 
Gompendii  hujus  editionem  II.A.iy^^.Pari/is  i^allice  e- 
didilfetj  ab  hoc  impucato  crimine  liberum  pionuncia- 
runt ,  meque  A^erfc^^fw^wneque  uUum  alium  offendiflTc 
affirmarurit  fa)  • 

Unde  apparet  contra  veritatem  ,  adcoqiie  maloani. 
mo  haec  a  Garengeoto  didla  elfe  ,  eiimquc  iic  parum  ju» 
ris    me  tam  inique  a^j^rediendi  habuiffe. 

Quoniam  vero  tamlmmodefte  mecum  egit  j  qui  ip- 
fum  nunquam  offendi  ,  fed  potius  in  Chirurgia  mea,jam 
jam  quartum  edita  ,  fxpius  laudavi ,  dum  multa  prae- 

A  a  ftan- 

(a)  Confer.Journal  des  Scavans  A. 1725. menfe  julio  , 
ubi  ita  fcribunr  :  le  TradttFteitr  menagt  peu  Mf/Jieurs  Vc- 
rheyen  &  Heifler  ,  il  fait  ente.\dre  ,  ^ue  If  Hvre  du  pte* 
tnier  eft  plein  de  fautes  ,  &  ejuet  dans  celut  de  l^autre  ity  et 
de  U  pajjion,  II  va  meme  ]uf<^ua  dire,  cjue  le  procede  de  M» 
Ueifier  a  l*egard  de  M^Verheyen  efi  ftu  feai,t  a  un  homme 
judicieux  d^  njodere  .  //  ajoute  ,  ijue  cet  ^Auifur  s'  efi  laif- 
fealler  a  des  emporti^ment t  ridicuLes  .  Cependanc  on  nc 
trouve  dans  le  livre  de  M-Heifler  rien  d'oftenfanc  contre 
perfonne  .  Ce  n*e(}  p£>int ,  comme  le  veut  perfuader  il 
Tradudleur ,  pour  decrier  Verheyen,  que  M.Hei/Ier  a 
composc  faPrefaces,*c'efl  feulement  pour  pcrfedioner  les 
Oeuvres  de  cer  Anatomifie  ,  c*ef^  pour  avertir  les  Etu- 
diants  en  Medicine  de  ce,que  cet  AutPur  a  ncglioc,  dc 
ce  qii'il  j  ipnore  ,  &  de  ce  qiii  a  et^  decouvert  apres  fa 
mort.M.  Heifter  dit,  que  Verheyen  a  fait  honneur  a  1* 
Anatomie,  ils*applique  a  lui  rendre  juflice  ,  &:  a  lui 
conferver  toute  Peftime  ,  qiie  lui  efl  due  ;  mais  en  me- 
me  tems  il  tache  de  fe  mettre  a  couvert  du  foup^on  inju* 
fte  de  n*avoir  fait  4  quece^  que  Verheyen  a  fait  . 


|70.  de  Spleinchnologia  Carengeoti  . 

ilantiorum  Chirurgorum  inventa  &  obfcrvaciones ,  qiias 
alias  facjJe  perlilfent ,  notavit  &  edidit  ,  paiica  circa 
librum  bunc  ipnus ,  quem  ^  thrafjnico  fere  modo  ex- 
tollitj  monebo  :  fi  enim  omnes  ejus  errores  hic  commii- 
fosindicare,(lk  debita  cenfura  perftringere  quis  velJet  , 
ruagnu:»  Jiber  confcribendus  elTet  i  itaque  tantum  non- 
xiuJios  indicabo  ,  &  a  faJfis  quibufdam  accufacionibus 
me  purs^abo . 

Primo  in  pr^fatione  alibique  multis  in  locis  vehemen- 
ter  ^Joriatur  de  muJtis  novis  fuis  inventis  &  emenda- 
tionibu»  errorum  anatomicorum  omnium  etiam  recen- 
tilfimorum  ,  nullo  faepe  exccpto  ,  &  quonrrodo  hsec  non 
ab  aliisjnec  ex  Jibris ,  fed  ex  foJo  naturae  Jibro  dcfum- 
ferit  ,  cum  alii  plerique  recentiores  tantam  ab  aliis  li- 
bros  fuosdefcripferint  .  Attamenut  in  Chirurgia  fua> 
tanquam  compiJator  ,  quod  aJii  nobiJes  Chirurgi  prae- 
ftiteruntac  invenerunt  ,  fere  tantum  defcripfit ,  pau- 
cas  vero  vcl  nullas  operationes  magni  momenci  a  fe 
peraclas  ;  &  ita  &  hanc  anatomen  partim  cx  meo 
Gompendio  j- parrim  a  meis  difcipulis,  qui  a  me  Pa- 
xiCioS  abicrunc,  cum  quibus  amicitiam  coJuit,  hau- 
£t  f  partim  a  prxHantioribus  anatomicis  Parifienfibus, 
uti  Crl.  Winsfous  aliiquc  forte  brevi  probabunt  >  de- 
fumlit  ,  atque  pro  fuis  inventis  &  obfervationibus  e- 
didit  . 

Quod  ex  meo  compendio  didicerit  ,  &  in  fuum  li- 
brum  mufra  t^anfluJent  ,  inde  fufpicari  licet  ,  quod 
cum  errores  quofdam  mihi  exprobrct  ,  erro>es  edi- 
•  tionis  fectindxmei  compendi:  maximam  pa  tem  ag- 
gred.'tar,  quos  ego  ipfc  in  tertia  edjtione  ,  qu2E  cjr- 
ca  principium  Anni  ijij.sdcoqiiQ  diu  ante  Iplanch- 
lfoIo2;'am  jpfius  profJ-abat  ,  meo  fiudio  ac  laburc  cor- 
^feteram  .  Hic  vero  fimulans,  ac  fi  tertiam  compen- 
diimei  editionem  non  vidiffet,  (  cum  tamen  Anno 
3727«  jam  abunde  Parifiis  prof^aretj  varia  tanquan» 
crrores   a  ie  primum    deprehenfos   rcdarguit  3   quo»- 

cgo 


de  SflanthnoUgia.  Caiengedtt .  ^fl 

ego  diti  antea  ipfe  correxeram,  exemplo  origlnis  mtf^ 
fculorum  abdominis  aliorumque  .  Quae  an  non  ipfi  prd 
plagio  fint  imputanda  ,  aiiis  di;udicandum  relin- 
quam   . 

Deinde  de  ingenti  errorum  copia.qui  adhiic  in  recen. 
tiffimis  fcriptoribus  anatomicis  effeht ,  ipfumque  ad 
iiovam  anatomiam  edendam  impulilTent  (  U  grand 
nombre  de  fautet  ,  qui  funt  datti  les  ouvrages  j  qu*on 
noui  a  donnt  Juf^*  ici  )  conqueritur ,  paucos  vero  ali- 
cujus  momenti  producit ,  Prxterea  quod  recentiflimi 
au(fi-ores  anatomici  (  ubi  nullum  excipit  )  fcripta 
fua  in  mufjEo  confecerint^  nec  cadavera  inciderint  j 
fed  a^Iter  alterum  tantum  defcripferit  ,  fe  vero  folum 
(  ut  gloriatur  )  cadavera  incidide  .  Quarti  injurius 
Vero  fit  in  tot  tantofque  2vi  noftri  anatomlcos  Ruy- 
fchium  i  du  Vernejum  ,  Valfalvam  ,  Covvperum  j 
Lancifium  ,  Mor^agnum  ,  Winsfoum  ,  DouglalTium  , 
Chefeidenum  ,  oancorinum  ,  Cantium  ,  Albinum  i 
Walcherufn  3  me^aiiofque,  qui  ingentem  cadaverum 
numerum  fecuerunt ,  quilibet  ,  qui  hos  viros  eorum- 
ve  fcripta  novit ,  fatis  co^nofcit,  hujufque  caviilato,- 
iris  maiedicentiam  atque  oftentationem   abunde  intel- 

Quando  igitur  ingenS  magnorutn  illorum  errorunl 
copia  efl  oftendenda:,  pauci  revera  funt  ,  quos  pro- 
fert  ,  qui  alicujus  elTent  momenti,  qui  vel  ad  theo- 
riam  vel  praxim  medicam  aut  chirurgicam  iliuftran- 
dam  aut  enendandam  aliquid  faciant,  &  qui  non  iri 
compendii  mei  editione  tertia  jam  ernendati  fuiffent  } 
aut  quosfndicat,  vel  errores  non  funt  ,  vel  falcem  , 
tam  cxigui  ,  ut  ab  corum  ignoratione  nullum  dam- 
num  in  artc  Medicaaut  Chirurgica  fit  metuenduni  ? 
Ita  &  inter  additamenta  ejus  multas  res  quam  levii- 
fimas  producic  ,  uc  v.  gr.  peritonxi  quafdam  produ- 
ftiones  ,  quibus  inteftina  &  vifcera  abdominis  hinc 
inclc  corfne^uncur  ;    quai  quidem  ego  &  fine  dubi'<i_ 

A  9    s  nnt   . 


57*  dt  Sptanchnoluffta  Gatengecti  ^ 

antea  alli  rccentiifimi  anatomici  haud  ignorarunt ;  ve- 
jrum  oblevitatem  rei  ,  magnamque  earum  varletatem 
in  variis  cadaveribus  nihil  de  iis  dicere  voJuerunt  . 
Nam  quis  adeo  ftulrus  eric,  qui  credat  ,  omnes  ana- 
tomicos  reccntiores,  qui  tam  f^^pe  Inreftina  &  vifcera 
abdominis  examinarunt  ,  &  ex  cadaveribus  refecue- 
runt ,  eas  produdliones  vel  ligamenta  periton2?i  non 
vidifTe  ,  cum  manife/linima  fint ,  &  necelTario  re(ecan- 
<3a>  qiiando  vifcera  auferre  volamus  ?  E  contrario  loco 
levifiTimorum  additamencorum  ,  aut  cmendationum  , 
quas  proferc  ,  &  qux  (  ut  forte  brevi  tempus  &  ana- 
tome  a  Cl.  W/nj/oi;/o  exfpe^ftanda  docebunt  }  ab  a- 
liis  ,  tanquam  au(5loril3Us  s  provenerunt  ,  ^ravlfllmos 
Tiovos  errores ,  fuo  marte  producn^os ,  commlttlt  ,  qui 
fua  gravltate  longe  fuperant  leviiTima  ejus  additamen- 
ta  aut  emendationes  ,'  quemadmodum  nonnullos  mox 
proferemus  ,  priufquam  indicaveroi  quod  etiam  figt*- 
rat  recentioruni  anatomicorum  in  univerftim  ,  nullo  eriam 
cxcepto  ,  conttmn^t  y  fuas  verothrafonico  prorfus  modo 
(f»  veritable  Gafcon  )  ad  corlum  ufque  cxtollat  j  cum 
tamenmulti  errores  ,  iique  enormesj  &  anatomico  non 
condonandi  in  cis  deprehendantur  ,  qui  in  vilifllmls 
etiam  figuris  evitati^  parteff^ue  re<flius  ab  aliis  exhibi- 
tx  funt .  _ 

Accedic  3  qucd  ,  quemadmodum  ^  quaebonaS^  no- 
va  fcrlblt,  vel  ex  ore  &  demonftrationibus  pracftan. 
tiorum  Anatomicorum  Parilienfium  ,  quos,  ut  audio  , 
contlnuo  &laudabili  aiias  conatu  uudivitj  prsefertim 
Q{.\SJinsloi  3  vel  ex  meo  comptndio  anatomico  hau- 
ferit ,  Ita  &  fi{iur2s  fuas  bonas ,  ut  ipfe  fatetur  ,  ab 
alio  obtinuit »  Sc  quidem  a  D-  StocJ^iJio  ,  Medico 
nunc  Magd^tirgenfi,  in  vlcinanoflra  prseflantifllmo^ 
Germano,  &dIfcipuIo  quondam  meo;  verum  pa  tium 
conOitutionem  ,  fitum  &  fabricam  prius  apud  me 
vidit  &  didicitjf  14  quod  Garengeot  afiute  filet  .  .) 
Unde  manifefium  eft  »  <^uam  parum  de.  lis  ipfi  glo-' 


(■^•■;^:v  -*J^!r- 


1  €c'i  '<-  -^"^ 


^wS4^ 


:^ 


w^;: 


^-V  •■%^' 


;r,5^ 


imm 


^ 


^^-m^ 


de  SplanchnohgU  Gafen^etti :  ^ff 

rlandiim  i  &  cui  e  contrano  honor  Sc  gloria  3  qu£  ex  bo^ 
nis/iguris  proveniunt  ,  jure  debeatur . 

Atcamen  quam  accurate  etiam  hx  iigurae  deiinea* 
tae  fuerinc  (  novi  enim,  quod  D.  Stockhufius  aVten> 
dclineandi  accuratiflime  calhierlt  )j  tam  cnorrnes  ta- 
men  errores  chalcographi  dz  Chirurgi  noftri  vitio  f 
pod  abitum  Stock^hufi  ex  Gallia  comminTi  funt ,  quos 
ne  obfervare  quidem  valuit  Garengeoc  :  dum  neque 
eos  corrigi  curaverit  ,  neque  in  defcnptione  aut  ex- 
plicatione  indicavit.  Hinc  quam  accuratus  fic  infuis 
inquifitionibus  &  obfervationibus  (  id  quod  tamen 
fa?pe  jav^tac  )  facile  judicari  licet  3  aperteque  often- 
dit ,  eum  hos  errores  non  agnovilfe,  vel  eos ,  quod 
perinde  eft  ,  approbaiTe  ,  ut  exemplis  nunc  ncnnullis 
probabo  4 

in  omnibus  figuris ,  ubi  peritonacum  indicatum  efl  ^ 
iitTab.  VI.  VII.^X.  ita  exhibctur,  ac  fi  ex  fibns  ro-* 
buflis  mufcularibm,  quas  in  mufculorum  delineatio- 
ne  tam  robuflae  &  ctaffx  non  pini^untur,  ccnftarec  * 
Dcinde  eas  ita  exhitec  ,  ac /i  abumbilico,  tanquam 
cencro  ,  ut  radii  circuli  ad  ambitum  excufrerenc ;  id 
quod  vero  in  cadaveribus  ,  vel  m  Iibro  naturas ,  uc 
vulgo  loqui  amat,  &  quod  tantopere  fe  perfcrutatum 
cffc  fjppe  gloriatur,  nunquam  ita  rcperitur,  nullum- 
que  librum  anatomicum  novi ,  in  quo  pericon^um  non 
melius  delineatum  exhibeatur,  quam  in  Garengeoti  : 
dum  ut  tyrones  norunt,  pellucida  e(i  membrana,  m 
qua  vcl  nullac  fibroc  ,  vel  faltem  alius  eorum  curfus 
obfervantur. 

In  prarfatione  prapterea  perhibeti  quod  omnes  par-' 
tes  in  finu  naturali  meiius  reprarfentec  ,  quam  alii 
feccrint :  &fpeciatim  pag.  16^.  affirmat  ,  quod  Tab* 
V.  venas  &  arterJas  umbillcales  in  fitu  exhibeat  :  id 
quod    tamen  falfifrimum    >    quemadmodum     quilibet 

f»rimo  incuitu  cognofcet,  prjcfertim  quia  funiculo  al- 
igato   cx   iitu    naturali   remotaj   a    piftore  de   indu- 

Aa     3  ftru 


«ff  4  d^  SffCanchnologta  GerengMi  . 

Rvig  iirt-untiir,  quod  vero  cavillator  pro  finii  natura- 
|i  vcnditat.  Unde  qiiantum  accuratione  &judiciova* 
Jeat  in  vero  fitu  partium  decerminando ,  facile  intel- 
iigitur. 

Unus  vero  omnium  errorum  anatomicorum  maximusj 
qui  unquam  infiguris  commidi  funt ,  Tab.  K.  fi^y.  z. 
confpicitur  ,  ubi  ttveteres  ambo  ita  exhibentur  ^  ac  ii  »« 
fartem  anieriorem  C^  ft*periorem  ve/tca  infererentur  ;  CUm 
tamen  {'cmper  in  partem  pofteriorem  ^  inferiorem  vefi- 
cx  ingrectiantur ,  quemadmodum  quivis  tyro  chirurgie 
aut  anatomise  novit ,  cetcrique  anatomici  femper  reprae- 
fentarunt ,  ledtoremque  hujus  cnormiflimi  eiroris  ne 
quidem  admonet  •  Verum  potius  quamplurlmis  enco- 
miis  fuas  fuper  omnes  figuras  reliquas  ita  extollit  ,  uc 
nihil  fupra  i  cum  tamen  verifiimum  fit  hanc  infertionem 
ureterum  nufquam  pejus,  ^Gd  ubiquelonge  melius  ex- 
hiberi  . 

Quamobrem  etiam  miror ,  quod  nonnujli  Chirurgo- 
j-um  ijlorum  ,  a  quibus  encomia  ,  libro  ejus  premiffa  , 
cmendicavit ,  ipfius  figuras  promifcue  tantopere  lauda- 
verint ,  nullufque  ingentes  hofcc  errores  vel  obfervave» 
rit  velindicaverit . 

Porro  in  praefatione  jadlabundus  aflfeverat,  fe  in  hoc 

lihro  non  de    vulgaribut     oranihufque  notis    rehus  agere 

^elle  i  fed  tantum    de  UUs  ,    quas    minus    cognitat  effe 

(redat ,  Mox  tamen  pag.  $.  dicit  :  Inous  fomtnes  obli^ 

ge^x  de  convenir  y  que  l^homfne  efi  compose  des  partiet  foli'» 

det  &  des  farties  fiuides  ,  Ex  quibus    confiat ,  iplum 

credere ,  nihil  vulgare ,  fcd  rem  minus  cognitam  ef- 

f e  ,  quod  homo  conflet  expartibus  folidis  &  fluidis; 

cum  tamen  hocfemper  nihilfuit  notius  aut   vulgatius  . 

Atqueejufmodi  res  tot  in  hoclibro  occurrunt,  ut  quis 

integrum  libellum  fcribere  pofTet ,  fi  vulgares  omnes  e- 

jafmodi  res  notare  &  perftringere  vcllet ,  qua?  pro  novis 

^minuscognitis ,  dum  vulgariatradere  non  vultj  de- 

fcr^bk »  ^ 

De# 


4t  SpidnchnelogUtSarertgeoti ,  ^75 

Deinde  pag.9.  perhibet ,  ipfius  defcriptionem  vaforum 
lymphaticorum  eorumque  curfus  diverfam  effe  a  defcriptio-^ 
nibas  reUqnorum  fcriptomm  j  ubi  tamen  ego  qiiiclem  ni- 
hil  notatu  dignum  deprehendi  >  qwod  non^vel  ipfe  ,  vel 
alii  jam  de  iis  dixerimus  . 

Pag.ro.   &  pag.  1 1.   •vafa  fecretoria  &  'veficulas  glan^ 
dularumQ\nr\Qi  intus  indutas  elTe  villofa  fubOantia  ,  (<i* 
une  efpece  de  duvet  )  :  id  quod  vero  in  libro  naturae  ♦  un- 
defuas   cfbfervationes  omnes  defimiliire  f^epius  jadat  , 
demonflfare  non  poterit .  Uc  enim  venculse  glandula- 
riim  ,  falcem  in  plerifque  demonftrari  non  poffunt  ,  pro- 
uc  in  Adenologia  mca  jam  dudum  evici  ,    &  pleri- 
que  anatomicij  experientia  convid^i  hodie  affirmant> 
ita  mulco  minus  villofa  fubfl-antia  in  eis  oftendi  pot- 
eft .  Verum  Garengeot  potius  hic  agit  ,    quod  anato- 
micis  reccntioribus  vehementer  exprobrat  ;  nimirum 
fcribit,  auc  defcribit ,  (H  copie  )  quod  alii  hac  de  re' 
jam  dudum  ex  ingenio  fcripferunt  ,  Sc  nunquam  vi- 
derunt  ,  neque  adhuc  in  libro  natura?  demonftrari  po- 
tuic  Unde  manifeftumeft  ,  qiiod  incerta,  dubia,&  fal- 
fa  ,  quae  alii  jam  fcripferunt ,  hic   ab   ipfis  vel  eoruTnT 
fide  defcripferit ,  licet  ea  non    videric,  ncc  demon- 
ftrare  quear  . 

Pag.i^affirmat  j  ungues  peium  ad  ambulandum  in- 
felrvire  3  pitofque  parvos  tuboselTe  infenfibiles,  quod  ve- 
ro  non  probac  ,  fed  rurfus  ex  aliistantum  defcripfiti  ita 
^uod  pili  fub  cute  proveniant  y  cgo  aliiquc  jam  dudum 
lcripfimus ,  aliaque  vnulta  fimilia  . 

Pag.  vero  16.  poftquam  partes  fimpliciores  ,  quas 
vulgo  fimihres  appellant ,  defcripfit ,  &  interhas  et- 
lam  ,  pilos ,  ungues  ,  ofTa  >  medullam  &c.  retulit  > 
tandem  perglc  ,  cjuodomnes  expofitie  partes  fimilares  con^ 
jtiVfSfim  omnh generis  pantt  confccYent ,  e^u<e  vifcera  dice-^ 
tentur» 

Scd  -fcire  vellem  ,  ad  quod  vifcus  conflituendum 
pili  j,  ungucs ,  medullaj  &  ofTa  concurrant  ?  Quod  ai 

Aa    4  artus 


37^  if  SpUnchn^hgia  Carengtoti , 

artuscomponendos  Faciant,  novi,,  quod  vero  ad  confi- 
cienda  vircera  naturaliter  concurrant,  anatomicis  adhuc 
ignotum  eft  ,  atque  magnificis  inventis  chirurgi  noftri 
adfcribendum  crit ,  quse,  quia  non  funtj  etiam  demon- 
ftrari  nequeunt. 

Pag.17'  in  dlvipone  trunci  (t(\n\t\xx.^c  defcribitfquod 
adeoBeteftatur  in  aliis  jmethodum  vulgarem  anatomi^ 
corum  ,  qua  illum  in  trcs  cavitates  tantum  dividunt  ab- 
domen  fcilicet  ,  thoraceiTT,&  caput,  coliumque  prorfus 
omittit  :  ubi  verojamdiu,  confentientibus  eruditis  , 
monui  ,  illam  vulgarem.  trunci  divi/Ionem  mancam  fivc 
jmperFe<5lam  5  adeoquemalam  tffe  ;  quiacollum  lic  ex- 
cluditur,  quae  notabilem  trunci  partem,  eamque  quar- 
tam  merico  conftituit  j  quemadmodum  non  folum  gra- 
vi(rimi  anatomici,  faj  verum  &  liber  naturx,  inquofa. 
cile  a  quolibet  etiam  ex  vulgo  ac /ine  artificio  demon- 
ftraripoteft,  optime  mecum  confentiunt  :  nam  collum 
fzne  confufione  neque  ad  caput,  neque  ad  thoracem  com- 
mode  referri  poteft  . 

Pag.  1  8.  Bx  mcdulla  oblongata,  cerehri  novem  paria  ner^ 
vorum  incrani» provenire  docet  y  quafi  hcc  ejus  effet  in- 
Ventum,3ut  primo  ab  ipfo  nctatum  :  cumjam  dudum  e- 
go  ,  er  forteprimus  contra  vulgarem  anatomicorum  fen- 
tentiam,  qui  poft  W////y/tt/»  fcripferunt ,  et  decem  ce- 
rebri  nervos  effe  docuerunt ,  fuUinuerim  ,  novem  tan- 
tumcerebri  feu  medullacoblongataf  in  cranio  e(Tc  ner- 
vos ,  ubi  vero  me  filet ,  et  pro  fua  inventione  venditare 
videtur  . 

Pag.28.Ita  et  inter  nova  fua  inventa  refert ,  cum  alii 
hoc  non  doceant  ,  ^nod  rotuiaas  fit  forma  cordh  pnedi— 
tum  ,  Quiverolibrum  nacura:infpicit,  parum  cordifor- 
me  in  hoc  efse  deprehendit  ,  vecerefque  anatomici  a  f^- 
gura,  quam  in  eo  as^noverunCj  rotundaj  jJlam  potius  rottt- 
iam  dixiffe  verifimile  efl , 

Ibi. 

(a)  Conf.comp^nd.anacom.noflr.  N.a^r^» 


di  SpUnehnologia  Garengflt  ;  ^ff 

Ibldem  fuflinet  digitorum  ftdum  ofa  in  ^uovis  digita 
ejft  tria  y  iit  in  manu  ;  cum  tamcn  in  virili  aetate  & 
lenibiis  non  folum  in  pollice  ,  verum  &  in  digito 
minimo  ,  imo  &  in  huic  proximo  ,  in  libro  naturx 
fxpe  rantum  duo  &  raro  tria  offa  diftin^a  rcperian- 
tur . 

Pag.  ^o.  &  J4.  negat  corput  reticutare  fuhcntaneum 
Malpighii ,  illudque  imagmarium  elTe  proclamat .  Vc* 
rum  non  folum  in  recentibus  cadaveribus  ,  fed  etiam  in 
praeparatis  meis  hoc  femper  oftendere  pofTum  - 

Pag.  50.  Contendit  ,  maximam  partem  anatomico- 
rum  velle  ,  corpui  reticulare  hoc  in  y^thiopibus  albumef- 
fe  3  quod  vero  falfum  eft  :  quia  phirimi  anatomici  ab 
hoc  colorem  i£thiopum  nigriim  deducunt  ,  &  ut  vidc- 
reeftincomp.  anatom.  meo  N.  197.  Prxterea  CI.  D. 
TREWIUS  ,  Medicus  Norimbergenfis  ,  in  commerc- 
litterar.  univerfal.  An.1751pag.i4i.  nonfolum  hoc  cor- 
pus  reticulare  novis  obfervationibus  confirmat;  verum 
&Cingarorum  /ive  ^gyptiorum  colorem  fufcum^quem- 
admodum  nigrum -^thiopum  inde  manifefle  deducen- 
dum  elTeevincit . 

Vag.  ^6.  cuticulam  &  ungues  a  cute  fine  diuturna  ma-' 
ceratione  feparari  non  poffe  txiftimat  j  adeoque  hanc 
methodum  inter  nova  cjus  ,  dum  vuigaria  proponerc 
nonvult,  referre  veJIe  videtur  .  Verum  methodo  a  me 
N.  l$6  indicata,  aqua  fcilicet  fervida  ,  intra  momen- 
tum  temporis  feparari  poffunt ;  id  quod  tantus  anatcmi- 
cus,  qui  acerbaiuacenfura  in  omnes  recentiores  anato- 
micos  invehitur  ,  fcire,  velfaltcm  non  diflimulare  de- 
beret :  quiahzc  methodus  prompta  ,  altera  vero  quam 
ipfe ,  ut  novam  forte  &  peculiarena  proponit  ,  vaJdc 
diuturna  ac  txdiofa  efl . 

Ibidem  ventrem  effe  affrmat  ,  uhi  cutit  in  corpere  fit 
valde  tenuit  :  qua?  tamen  in  palpebris  &  praeputio 
longe  cft  tenujor  ,  quam  in  abdomine  .  Ita  nec  hoc 
verum  cft,  quod  hic  affirmac,  €htm  in  vtntre  muitp 


^^B  9e  SptMtichneiopta  Garengmt . 

§Jfe  durhtem ,  quam  «mnibus  aliis  corporis  in  toctr, 

Glandulas  cutis  milliares  negat  ,  pag.  59.  qiiali  pri- 
m-us  cffec  ,  qui  hoc  obfervafTet ,  &  hoc  in  compendio 
nreo  nunquam  legifTet .  Unde  apparet  ,  ipfum  hanc 
fcfltentiam  ,  meo  nomine  fupprelTo  ,  ex  meo  libro 
hajjfiffe  . 

Qtiamplurima  adhuc  effent  monenda  ,  imo  Augiae 
ftabulum  expurgandum  3  ii  omnes  chirurgi  noltri 
Japfus  proferre  &  refellere  vellem  i  cui  negotio  au- 
tem  expediendo  nunc  non  vacat  .  Unicum  tamen 
/ilentio  prastermittere  non  polTum  ,  quod  int^r  pr«- 
cipua  fua  inventa  refertj  imo  forte  pro  prsecipuo  ha-' 
bet  y  atque  Academia?  Regiae  fcientiarum  Parifiis 
jam  An.  172^.  tanquam  rem  novam  magnique  nio- 
menti  >  in  qua  omnes  anatomici  hucufque  errave- 
rint,  multa  cum  ja^Hiacione  &  oftentatione  obiulit ,  & 
de  qua  adhuc  in  hoc  Iibro  pag.  348.  nimis  ,  quam  par 
cft  i  magnificc  loquitur  >  quod  tamen  inventum  re 
vcra  vel  valde  cxiguum  eft  ,  vel  prorfus  nuJIum  . 
Confiftit  autem  in  eo  ,  ^ttod  Arteria  intercofiales  dua~ 
rum  vel  trium  cofiarum  fi*perioritm  non  a  fHbclaviis  ar^ 
teriis  ,  fed  ex  trunco  aortte  defcendentes  proveniant  ; 
adeoque  coftas  fuperiores  arterias  fuas  non  a  fubcla^ 
viis  9  (^(i  ex  ipfo  trunco  aortae  defcendentis  accipe- 
re  .  Quamvis  v^ro  ego  negare  nolim  ,  hoc  quando- 
que  &  forte  fa?pius  accidere  ,  quia  natura  in  vafo- 
rum  minorum  diftributione  ,  ut  vel  tyrones  Ana- 
tomcs  non  ignorant  ,  vehementer  variare  folef;  ta- 
men  non  folum  certus  affeverare  pofTum  ,  me  faipif- 
fime  fuperiores  arterias  intercoftales  cx  fubclaviif  , 
iic  omnes  antea  anatomici  fcripferunt  ,  &  fine  dubio 
multi  ex  iis  viderunt ,  prodeuntes  obfervafte  ;  verum 
&  prjBftantiffimus  fubcilifTimufqus  Lipfienfium  Ana- 
tomicus  ,  Auguft.  Frid.  ^altherus  occafione  hu;u$ 
novsB  Garengeoti  fententiae  fummo  ftudio  quoque  in 
hfts  arterias  inqiiifivit  ;   eas   vero  non   uc  Garengeor 

per- 


ie  SpUnchnohgUCArengeott  l  379 

perhibet  3  invcnit  ,  fed  ut  ego  aliique  praeftantif-'* 
limi  anatomici  eas  dcfcripfimus  3  ex  fubclaviis  pro- 
deuntes  notavit  :  quemadmodum  hoc  peculiari  exer^ 
chatione  de  vafit  vertebrnlibus  y  Lipfis  An  IZJO»  edi- 
ta  i  perfpicue  defcripfit  ,  atque  gravem  fimul  hujus 
Chirurgi  di(5tatoriam  cenfuram  ,  qua  omnes  tam  ve- 
teres  quam  recentiores  anatomicos  maoni  errorls  al- 
to  fupercilio  accufat ,  dum  pag.  598.  ait .  Tarmi  flu- 
jiturs  erreuri  3  tjue  j*  ai  rernar^utts  dans  les  Uvres  d 
^natomie  ,  tam  anclens  3  que  roodernes  ,  U  naijfance 
des  arteries  vertebraUs  e/i  unedes  flus  conjiderables  dccJ 
cx  libro  natura^  refutavic  ,  p.  5.  &  4. 

Acque  ha?c  hac  vice  licet  quamplurimi  adhuc  fu- 
perfinc  ^  loco  fpeciminum  errorum  hujus  chirurgi 
Tufficere  pofTunt  .  Diu  fane  dubius  hxfi  3  utrum  quic- 
quam  ejus  infulrationibus  rcgerere  vel  refpondere  , 
an  generofo  contemtu  eas  negligere  debecm  :  quia 
prudentes  facile  ejus  alios  lacelfendi  petulanciam  co- 
gnofcerenc:  attamen  ne  folus  fibi  fapiens  videatur  ,  aut 
impune  hoc  fibi  licere  exiftimet  ,  ut  alios  bene  me- 
ritos  atque  adhuc  bene  merentes  viros  ,  tam  teme- 
rfe  iaceflat  ,  mordeat  ,  ac  contemnat  ,  nonnuUi  ami- 
corum  meae  etiam  exiflimationis  &  nominis  fervandi 
caufTa  ,  ut  nonnulla  tantum  refponderem  ,  fuaferunt, 
id  quod  tandem  etiam  hic  effeci  .  Qiiod  fi  vero  im- 
poflerum  non  modef>ius  fe  geret  ,  profe<5lo  non  de- 
erunt ,  qui  acriorj  lixivio  caput  ipfi  lavabunt  .  Nun- 
quam  me  infallibiJem  credidi  ,  multo  minus  rem  ana- 
tomicam  omnino  a  me  abfoJutam  ,  exhauftam  ,  aut  ad 
umbilicum  deduclam  clfe  ,  credidi,  ut  falfo  mihi  tri- 
buere  videtur  }  fed  potius  probe  gnarus  fui  ,  multa 
in  ca  adhuc  corrigenda  ,  emendanda,  &  fupplenda 
fupereile  .  Neque  etiam  unquam  aeore  tuli  ,  quando 
viri  dodi  &  honefli  vel  errorem  aliquem  a  me  com- 
miirum  ,  vel  aliquid  adhuc  addendum  ,  quod  vel  no- 
vum  efTet,  vel  antiquum  >  privatis  litteris  auc  publi- 

cis 


3 1©  ds  SfUnchnsUgU  Gartngeoti  i ' 

crs  rcrJptis  de^enti  modo  mihi  indicarunt  ;  fed  po^ 
tius  grato  animo  hunc  favorem  erga  me  &  bonum 
publicum  agncvi  ,  in  novas  compendii  mei  editio- 
nes  ,  /i  fa(^to  prius  cxamine  in  cadaveribus  >  verum 
id  elTe  deprehendi  ,  inculi  j  a  !c?^orefque  illius  lauda- 
vl .  Qui  vero  tam  amaulento,  mordaci,  ac  farcaftico 
fcribendi  genere  utitur  in  eos  ,  qui  bene  meruerunt  * 
&  a  quibiis  nunquam  laefus  fuic  ,  ut  Garengeot  fa- 
cit  ,  male  agunt  ,  atque  merito  sravi  reprehenfione 
digni  lunt  .  Ouare  in  fine  tandem  ipfi  commendo 
verba  gallica  D.  VERNAGE  ,  Cenforis  Regii  Pari- 
fienfis  ,  qnx  leguntur  in  ejus  Teltimonio  D.  Cheva- 
lieri  libro  Ctfj  de  ufu  &  differentiis  Venacf-dlionis  prae- 
mifio  ,  qiix  :ta  fe  habent  :  En  ecrruant  U  bnt  doit  etre  d* 
eciairch  lcs  doutes  et  deeopvrir  la  •verite  j  &  »on  ^as  dt 
biejljer   far  des  ironies  fiquantes  , 

EXPLICATIO 

TABULARUM  ET   FIGURARUM. 

PLacuit  compendio  huic  anatomico  figuras  aliquoC 
addere  obfervationum  anaromicarum  novarum  , 
quae  in  aliis  Anatomicis  ,  fi  duas  forte  excipias  , 
nondum  occurrunt  i  ccterae  vero  ex  noftris  funt  ob- 
fervationibus . 

EXPLICATIO  TABULi^  PRLMiE . 

Fig.  i.Demonflrat  Malleum  ofliculorum  auditus ,  per- 
fpicuitatis  cauffa  naturali  paullo  majorem  ,  eX 
homine  ,  cum  apophyfi  iive  frocejft*  ,  ut  vulgo 
VOCant ,  l{aviano  • 

4  ,  Eft 
(a)  Cui  titulus,  Reflexions  critiques  fur  le  Trait^ 
de  1' ufagb  des  differentes  faignees,  principalement  de 
ccile  du  pied  a  Paris  i7S0.  12. 


Expllcatio  TdhuU  frlnne  l  5*1 

«,  Eft  capitulum  mallei . 

b  ,  Ejiis  manubrium  . 

c  i  Apophyfis  minor  . 

d^  ^pofhyfsYoVn  3^u\go^\(kz'R,<ivUna  3  live  longi^ 
fima  . 
Idem  malleus  mox  adjungitur  ,  microfcopio  delinea- 
tus,  ut  omnia  clarius  in  confpe<ftum  prodeant  :  ubi 
literx  majufculae  A  li  C  D  idem  indicant ,  quod  in  fi- 
gura  minori  . 

Notandum  vero  hic  e(Te  cenfemus  ,  hanc  apophy^ 
fn  ,  iwt  froceffum  l{avia»um  ,  nobis  ita  fxpe  apparuiffe  , 
ac  fi  vetum  os  non  elTet  .  Nam  fiexilis  &  elaflicus 
faepe  eft  ,  quemadmodum  &  alii  notarunt  ,  ut  fpinae 
pifcium  fiint  tcnujores  ;  ita  ut  ,  fi  in  apice  aliquo 
modo  prematur  ,  paullulum  flecftatur  &  cedat  j  fJn 
vero  a  preflione  remittatur  ,  apexque  relaxerur  ,  apo- 
phyfis  ha?c  in  priftinum  flatum  fe  refiituat  :  qualem 
tiexibilem  faciilratem  in  aliis  offibus  veris  ,  fi  coflas 
excipias  ,  non  facile  offendimus  .  Deinde  eum  re- 
centem  >  imo  quandoque  jam  aliquo  modo  indura- 
tum  ,  acu  circa  apicem  in  varias  fibrillas ,  ficuti  ca- 
pilli  in  apice  fa?pe  finduntur,  five  ut  tendinem  paul- 
lo  induratum  ,  dividere  potuij  id  quod  primum  apud 
Clar.  RUYSCHIUM  vidi  :  fic  ,  ut  tendinis  quafi 
indurati  illius  mufculi  ,  qui  ibi  inferitur  ,  five  fpinae 
pifcis  quandoque  magis  obtineat  naturam  ,  quam  veri 
olfis  .  Quofdam  talss  procfllus  ,  quos  microfcopio 
examinavi,  circa  anj^ulum  £  ,  cartilagineos  effe  de- 
piehendi,'  reliouum  vero  ab  hoc  angulo  E  ,  ad  D  » 
magis  rurfus  oifeum  ,  fk  ,  quafi  peculiare  os  five  epi- 
phyfjs  elfct ,  inveni  :  hincque  forte  fieri  credo  ,  quod 
tam  lacile  in  extraclione  mallei  abrumpatur  :  ita  ut 
hucufque  muki  pra^f^antiffimi  Anatomici  praefertim 
illi  ,  qui  fpeciatim  de  Auditu  Sc  Aure  humana  no- 
ihU  temporibus  egerunt  ,  ut  Vuverney  ,  Shelhammz^ 
rus  )  yalfalva  3  &neyjfensj  imo  ^  MAn^e$ifs  in  ma» 


I 


^f2  kxplUatU  TahuU  prim^  1 

gno  fuo  thcatro  anatomico  ,  hanc  apophyfi-n  fvel,  fi 
placet,  eplphyfin  )  praptermiferint  ,  aut  non  invcne- 
rint  .  Hoc  vero  tanto  magis  mirandum  3  quia  non 
Xoimtl  ^C&ciLio  Fiilio  y  equite  >  in  fchediafmate  s  quod 
infcribitur  j  T^c^*  duris  inuraa  delineatio  ,  &  Vene- 
xiis  An.  164?.  imprefTum  eft  ,  (  quod  vero  poft  com- 
pendii  mei  alteram  editionem  primum  vidi  )  defcri- 
^tus  atque  dellneatus  ,  licet  forte  non  fati^  accurai- 
te  ,  cernltur  ;  verum  etiam  in  BarthoUni  Anatom.' 
Reform.  pag.  715.  exhibetur  .  Nutlum  tamen  adhuc 
vidi  ,  quod  cum  horum  delineationibus  rede  con- 
veniret . 

Quonlam  praeterea  prlrtiae  me«  de  hoc  figurae  per- 
fpicuitatis  caufta  naturali  fad;aslunt  majores ,  eaderti 
tabula  i.  Bgi  i.  *  alium  adhuc  malleum  cum  hoc  pra- 
ceiTa  ,  ex  infante  recens  nato  ,  magnitudine  ,  ut  ir! 
his  eft  ,  naturali  ,  diverio  fitu  ,  bis  repraEfentari  cu- 
,ravi,  ubi  hujus  protejfi^t  PoUani  vetus  fmii  ,  figura  i 
ac  fimul  aliqua  varieras  apparet  w 

-^i^^  2.  Exhibec  ojjis  femorts  partetn  infetiorem  ,  currt 
duobus  oflficulis  feiaimoideis  ,  ab  aliis  anatomi- 
cis ,  quantum  memini  ,■  nondum  delineatls  . 

Ji ,  denotat  os  femoris . 

JB,  condylum  interniim  . 

C,  ccndylum  externum  . 

D ,  Os  [efxmoideum  ma]us  i  In  fovea  notabili  cofidy- 
11  externi  >  quod  vero  in  alio  cadavere  Ion<^e 
majus  vidi  . 

ty  offtculum  fefamoideum  mifiu^r  ^  in  condylo  intertlfo  > 
quod  non ,  nifi  rariflime  i  prius  vero  frcquentius 
referitur  . 

]fig.  5.  Denotzt  i>fftculum  fefamotd^Hm  tnajus  ,  fcor/im  y 
ex  fovea  fua  condyli  exterai  exemtum. 

rig.  4.  Demonftrat  0 fffculttm  minus  condyli  interni . 

]f  ig'  5.   Indicat  offa  digiti  auricz^.Urit 

■■-.  Ji  i  eft  05  metacarpi »  cui  aL;  "cularis  Infiftlt. 

L-  _  Bj  pri- 


ixpllcathfahuUfTttHa^  5^5 

'Sj  prlma  hujus  digiti  phalanga  ,  five  nodus . 
C  ,  os  feramoideum  ;  quod  inter  junfturam  oflis  merat* 
carpi  &  dit^iti  auricuJaris  ,  fsepiflfime  reperitur  } 
quod  non  raro  majus  ,  quam  hic  repraEfentatur  a 
tendini  mufculi  abdudoris  hujusdigiti  jnhxrens  , 
ofFenditur. 
Fig.  6.  Oftendit  partem  dtxtram  ventrhhll  httmani ^  flat» 
extenfl  &  exficcati ,  cumt^alvuia  ,  live  membrana 
ampla  circulari ,  qua?  in  dextro  ejus  orificio  3  y^io- 
rus  di6to  ,  facpe  repericur  .  ^      ^ 

^  ,  ^  i  A  ,  Pars  dextra  ventriculi  flatiiexficcati . 
By  B,  B3  Pars  inteftini  duodeni  aperti  &  reclinati. 
C  y  D,  valvula  pylori  3  five  membrana  circularis  y 
pylorum  intus  ambiens ,  in  naturali  fituy  proui 
in  hoc  cadavere  fefe  obtuiit  >  fatis  ampla  . 
£,  Apertura  in  ventriculum  . 
Ex  hac  figura  patet,  primo  ,  pyhtum  non  habere  ftum 
hori^ntalem  ,  ficuti  vujo^o  a  WILLISIO  ,  in  Phar- 
,mac.  rationali:,  VERHEYENO  in  Anatomia  fua  aliif- 
^ue  reprxfentatur  ,  fed  obliquum  ;  &  quidem  fic 
collocatum  ,  ut  a  Jatere  dextro  ,  C  ,  oblique  deor- 
fum  verlus  Jatus  finidrum  P  ,  defcendat  .  Deinde  , 
^uod  pyUrut  non  folum  ex  ferie  fibrarum  circularium  , 
tripcium  hoc  ventriculi  ambientium  confiee  y  Ut  Vulgode- 
fcribitur^  led  plerumquc  ex  fatis  ampla  membrana  , 
duas ,  &  quandoque  treslineas  lata  :  unde  fit ,  utorifi- 
cium  hcc  bene  impleat ,  cgrefTumque  rerum  crafliornmif 
e  ventriculo  ,  magis  remoretur  .  Sciendum  tamen  hanc 
•membranam  pylori  five  v.ilvulam  non  in  omnibus  homi- 
nibus  tam  amplam  reperiri }  verum  in  quibufdam  mino- 
rem  ,  &  vix  unicam  lineam  mathematicam  Jatam  efle, 
E  contrario  vero ,  eas  quoque  non  raro  dari  adhuc  afnplio- 
res  ;  afl^ervoque  ventriculum  ,  in  quo  talem  habet  ma- 
gnitudinem  &  figuram  ,  utiliteraP  &  G  reprsefentatQr? 
ubi  regio ,  G  ,  anguflior  i  regio  jF  ,  vcro  ,  quJC  fupe- 
rior ,  amplior  exiflic . 


^i^  ExplUath  TdhuU  prini£, 

Denique  monemus,  fimilem  figuram ,  quam  cumE- 
phemerid.  Natur.  Curiof.  Cent.  V.  communicavimus , 
culpa  Chalcographi  inverfam  ibifuifle  repra:fentatam  , 
Tab.  11.  %.  4.  pag.  iy8. 

EXPLIGATIO. 

TABUL.^    SECUNDi^. 

Fig.  7.  Exhibet  portionem  inteftini  iUl,  caci  et  e»li , 
cum  valvnU  coU  Bxuhini  .  Exhibuimus  quidem 
jam  varias  hujus  valvuIsE  delineationes  y  in  Dif- 
lertat.  noftra  de  valvuta  coU  ,  praefertim  duas  di- 
verfitates  notabiles  ibidem  ,  Tab.II.  fig.  I.  &  II. 
reprarfentavimus  ,*  alteram  fcilicet ,  ubi  partes  hae 
omnes  funt  amplifllmae ,  alteram  vero  ,  ubi  angu- 
ftiffimge  .  At  hic  exhibemus  unam  ,  qux  mediomo- 
do  (e  habet ,  &  prout  frequentius  reperitnr  :  ut  fic, 
noh  ob  .antibus  hifce  varietatibus  ,  cognofcatur, 
dari  rcvera  femper  valvulam  coli  Bauhini  j  zd  fincrrt 
ilei  ,  eamque  non  efTe  fivflam  aut  fuppofitam  ,  ut  CL 
Bianchut  in  Mangeti  Theatro  anatomico  orbi  litera- 
to  perfuadere  voluit . 

ji  A  Eft  ;nfr/7;«»»Mi7f»«of,  oblique  ,  ut  plerumque  fo- 
let ,  ad  cralTum  afcendens ,  &  in  liniftrum  hujus  pa- 
rietem  fe  infinuans . 

£  Inteftinum  ccecum  . 

c  Procefifus  ejus  vermiformis ,  furfum  refluxus  • 

D  D  D  D  Pars  cocci  &  coli  aperta  ,  ut  interiora 
confpici  queant . 

E  Apertura  valvulac,  five  inteftini  ilei  in  craffa. 

f  Valvulae  pars  fuperior . 

G  Valvulac  pars   inferior  . 

/it  H  Membranae  utrinqus  valvulam  hanc  ,  (  vel 
reftlus  valvulas  has)  fuftentantes,  o^w^  U^nmtntA 
Vfl  frfnttU  (jtis  appellari  poffunt  • 

■*  *  * « 


Tal  n 

M 

K 

g 

i 

^ 

^%. 

^ 

% 

My 

ik  *  i 

i 

i 

^ 

"^ 

< 

?r 

i 

"jC 

1 

p 

1 

1 

^ 

1 

1 

g 

^l^ 

^ 

m  ^ 

^^ 

^ 

^'l''  7 

r 

•^^ 

^ 

ExplicatioTahuU  [ecund^  l  585 

lll.  VarisE  valvulr  conniventes  co!i . 
Fig.  8.  Ofiendit  VASA.  LACTEAj  quomodo  ea  bis 
in  cadaveribus  humanis  leperi.  Conf.  qu2  de  iis 
Nora  (>4*J  ditl:a  funt  . 
ji  A  A  Pars  inteflini  jejuni  ,  cum  rugis  ve!  plicis  fuis 

!eviter  tranfparentibus . 
BBBB  Copiofii]\mx  radices   vaforum  Ucreorum  ;   qu3E 
■Jon^e  plures  hic  in  cadaveribus    apparebant  » 
quam  piclor  repraefentare  po:uit,  aut  in  cani- 
bus  vuli^o  apparere  folent^  muitas  anaflomofes 
conficientes . 
CCCC  Eorum  reptatus  quoque  ionge  frequentior  per 
mefjnterium  ,  frequentiflimis  anaftomofibus  in- 
ter  fe  communicantes ,  &  parrim   in  mefenterii 
glandulas  fe  iniinuantes ,  partim  glandulas  trans- 
gredientes  . 
DDVD  ma;ores  hinc  inde  glandulse  mcfenterii:  pra»- 
ter  quas  piures  hinc  inde  minores  aderunt  . 
Fi^.  21.   Quam  ob  fparii  cummoditatem   huc  collocavi- 
mUS  ,    indlCi':  di/}ribuiionein  T^ervi  auditorii   per  U- 
hyrinihttm  ,  frout  in    Epiltolis  NOVESII   liftitur  > 
pag.  208.  vid.  Ncta  noftra  (^z'^) 
A  ,  Nervus  auditorius . 
Bi  Ejus  per  cochleam  in  forma  filamenti  diflribu- 

tio  . 
C  ,  ProgrelTus  per  veflibulum  . 
P  ,  Gyri  per  tres  canahs  fcmicirculares  . 
£,  Extremitas  ad  cerebrum    rediens  j  &    per  illud 
multis  ramulis  diflr;buta . 


EXPLICATIO. 


TABIIL^    TERTIi^ 


Pig.  9.  triplcxfiftit  fchema  tortuojl  curfus  &  valvuU^ 

B  b  rf*m 


5$^  Expllcatk  TahtiU  tertia  • 

rt^m    duBns    biUrii    cyftici    3    cum    parte    veficulae 
fellis  ,  pioLic  in  diverfis  cadaveribus  eum  obler- 
vavi  . 
^A  Pars  eft  veficulse  fellis  aperta. 
B  Exitus  in  du(ftum  cyfticum  valde  tortuofui . 
C  Du^ftus  cyfticus ,  inftar  funiculi  contortus,  intus 
'vaLvulai  ffinales  obnnens  . 
rig.  9.  D,  Aliam  ejufmodi  demonftrat  veficwlam  fel- 
Jis  > 
£  Ejus  exitus  &  inflexio  quafi  figmoidea . 
tF    Dudlus  cyfticus   apertus  ,    valvuUs    fpinaUs  y 
alio  modo  conformatas  j  oftendens  ,    quam  in 
figura  priori  . 
Pig.  9.  G,  Rurfus  alia  exhibetur  veficula  :  quae 
^-«Varias  intus  obtinet  cellulas ,  &  membranulas 
transverfas,  rectas ,  obliquas  j  omnes  tamen  pro 
tran/itu  bilis  perforatas  iive  patentes  :.qu3e  qui- 
dem  f^atum  ,  fed  non  ftylum  ad  veficulam  adlhit- 
tebant .  Conf.  Nota  (18*3 
Negledla?  hadenus  funt  a    plerifque  anatomicis  hae 
valvula?;  itd.  credo>  fi  femper  inquirantur ,  eas 
frequencilTime  obfervari :  quia  in  pierifque  cada- 
veribus  ,  qua?  a  multis  nunc  annis  diffecui  ,  ali- 
quid  vaIvuIofum>  fed  femper  cum  aliqua  diver- 
fitate  ,  ibioffcndi.  Idem  nunc  teftatur  Bianchus 
in  Hiftoria  hepatica  nova  >  qui  has  valvulas  olim 
negaverat . 
Ilg.  10.   Oftendit  unam  Tubarum  Tallofianarum   Uteri  , 
ex  DRAKU  Anthropolo^^ia  ,  c\x)u%\ ^hmtrcuri^ 
&^<?ri*  repleta  eranr  ;  ad  demonftrandum  illorum 
progrelT-im  in   alcera  alarum  vefpertilionum  ,  una 
cum  diftributione  reticulari  venarum  ia  parictibus 
tuba?,  ejufqueexpanf^onum  five  fimbriarum  :  qui- 
bus  hse  partes  in  orgafmo  venereo    diftendii';tur  , 
eriguntur,  apta:que  redduntur  ad  ampledendum 
ovariumfuiIateris>  tam  pro  femine  mafculino  ab 

ute- 


ExplicAtlo  TahuU  tertU  .  3§f 

Utero  ad  ovarium  conducendo  ,    quatn  ad  ovutil 
impra?gnatum  ,  ex  ovario  ad  uterum  transmitten- 
dum  . 
i4  Pars  eft  hujus  tubx  ,  utero  proxima  . 
B  Extremitas   ejus  altcra  i  quae  aliquo  modo  rurfus 
anguftior   fit    3    antequarrl    fimbrias    fuas  emit- 
tit . 
C  C  Fimbria  i  five  expanfiorics  membfariaceae  diflen- 

t«. 
r  OrificIUm  hujus  extremi  difientum  . 
E  Ala  vefpertilionis  hujus  lateris  . 
J^  Venae  &  arteria»  ejus  ab  hj^pogaftricis . 
C  Vafa  ,  mirabile  caverncfum  five  reticulare  corpus 
in  parietibus  Tubx  conficieritia  ; 
Jig.  il.OltenditquoqueTLlBAM  FALLOPIANAM, 
cujus  venas  mercurio  in  diffe^iorie  quadam  publica 
quondam  replevi :  in  qua   vero  earum  diftributic^ 
ionge  alia  &  pulchrior  apparuit  i  quam  a  DRA» 
KIO   delineataeft. 
iA  Eftparstubae,  utero  proxima  >  filo  lioata  :   qui£ 
alias  Mercurius  ad  uterum  &    Vafa  hypogaftricA 
rueret  3  atque  perfe(5fcam    tubaE!    fexpletionem  irii* 
pediret. 
B  Extremitas  altera:  in  qua 

CC  Timbria  ,  five  expanfiones  membranacei  ,  ad 
extrema  ultima,  vafis  mlnimis  ,  confpicuis  ta- 
riien  ,  repIetiflimaE  i  qua;  vero  a  pirtore  tarti 
pulchre  omnia  cxpririii  non  potuerunt  3  quam  vi-r 
fui  fe  exhibuerunt  . 
£>  Ofculum  hujus  extremi , 

%  Ala  vefpertilionis  five  ligamentutti  inter  tubam  J 
&  ovarium  :  quod  primo  aipeftu  vafis  mercu* 
rio  plenis,  erat  retertififimum  ;  qua?  vero  rur- 
fus  ,  donec  pi<ftor  accerferetur  ,"  ex  partc  de- 
flebantur  >  ^iiia  mercurius  per  forartiiiluiunl 
quoddam  effluebat. 

Bb    jl  ^  Ve^ 


j88  Bxpltcatto  TahuU  tertia  7 

JP  Venai  cui  mercuriusinje(flus  erat  ,  a  fpermatlca 
uteri  orta  . 

G  ejus  divifiones  majores . 

/^^  Ramus  inngnis,  cum  tuba  uteri  quafi  paralle- 
Jus  incedens  5  fereutvenas  inteflinorum  in  me- 
fenterio  -•  ex  quo  ramo  parallelo 

JJ  Rami  plurimi  j  tubam  ,  fere  ut  vafa  in  intejli- 
nisadeuntesj  eamqne  tam  copioiis  ramulis  re- 
plentes  ,  ut  tota  fere  tuba  ex  meris  vafculis 
confeda  videretur  ;  nam  tam  copiofa  erant  > 
ut  vafa  ,  qux  a  RUYSCHIO  in  pia  matre  > 
corde  y  aliifque  partibus  3  maxime  vafculofis, 
variis  In  fcriptis  fuis  ,  repraefentantur  ;  quae 
tamen  tubx  haclenus  ab  aucftoribus  fere  abfque 
vafis  delineat$  funt.  Inde  vero  miriim  non  efl, 
has  partes ,  in  orj^^asmo  venereo,  a  ccpiofo  fan- 
guine  3  in  hxc  vafa  irruente  ,  diflendi  &  erigi 
pofTe  :  cum  etiam  ipfo  flatu  aliqua  ratione  erigi 
queant, 
!Fig.  12,   O^^ondrat  hepar  fcetus  recens  natf  * 

^^A  HepatJS  ambitus. 

BBB  Pars  hepatis  ima,  in  qua  varise  inxqualitates , 

C  Veficula  fellis. 

P  Vena  umbilicalis ,  ab  umbilico  ad  hepar  unlco 
trunco  progrediens . 

%B  Sinus  venae  portas ,  in  quem  folum  vena  umbili- 
calis  3  al^er  ac  Fcrheyen  fcribit ,  uno  trunco  fe 
inferit . 

P  Truncus  venae  portae  refe(5lus . 

G  Rami  prascipui  finus  vensc  porta?  per  hepar  di- 
flributi ,  hepate  leviter  abrafg  demum  confpi'. 
cui . 

JFi  Trpncus  ven«  cav^. 

Jl  Cf^nalis  venofus  {\yt  duEiui  venofus ,  e  regione  in- 
greffus  vena:;  umbilicalis  ,  ex  finu  veni  portae 
^grediens  ^  ^  jn  venam   cavam  fe  inferrps  ; 


'<<¥" 


^xpUcatio  TaIuU  TertU.  $^^ 

#5ui  in    utero    magnam  ,    imo    fortc    maxirnarrl 
ianguinis  partem  ,  per  venam  umbilicalcm  ad 
hepar  foetus  allatam  ,  ampla  via  in  venam  ca- 
vam  &  cor  redla  transfert  ;    qui  vero  poftea , 
foctu  nato  ,  fenfim  concrefcit  .  Hic  canalis  iii 
Bianchi  Hiftoria  hepatica    non  delincatus  re- 
peritur  . 
k  Locus  introitus  vcnac  umbilicalis  in  folum  flnum 
ven$  porta? ,  unico  extremo  i  non   duplici  ,  uti 
male  a  VERHEYENO  aliifque  nonnullis  per- 
hibctur  . 
l^ig.17.  Viaphragma  exhibet  a  parte  inferiori ,  eo  fcilicct 
pofitu,  quo  in  corpore  fitum  eft  :  quod  prcpte- 
irea  rurfus  ad  corpus    humanum  recens  delineari 
curavi  ,    quia   in  altera  editione  a  pidt-ore   male 
exaratum  fuerat ,  atque  etiam  R^iirx  VERHEYE- 
NI  &  MANGETI  illud  inverfum  ,  five  ?  parte 
fuperiori  tantum  repraefentant :  quo  lecftores  ,  pxx- 
cipue  tyrones ,  facile  falli  pofTunt . 
A  ^  ^  .A  ^  Oiaphragmatis  mufculiis  fuperior  ,  iibris 
carneis  cralTis  e  llerno  &  coftarum  cartilai^ihibus 
proveniens:  quae  fibras  verfus  partem  ccndineam  j 
quafi  radii  ad  centrum  excurrunt. 
SB  Mufculus  inferior  ,  quafi  duplcx  . 
C  Tendo  ejus  dexter  &  longior  . 
D  Tendo  finifter  &  brcvior . 

EE  Pars  tendinea  ,  five  centrum  tendlneum  ,  cul 
fuperius  pericardium  adhaeret  :  in  qua  fibrx  ten- 
dinca:  ,  obfervdnce  Sdntorlno  ,  robor:$  gratra  , 
decuffantur  ,  &  mirabiliter  fibi  invicem  irite- 
xuntur . 
f  Poramen  ellipticum  tranfverfum,  in  parte  tendi-; 

nea,  pcr  quod  vena  cava  tranfit . 
G  Foramen    oblongum  in  paite  carnea  ,   per  quost 

cefophagus  ventriculum  adit  . 
U  Lo<:;us  five  incerfiicium  inter  duo  capita  mafculi 

B  b     3  inferio- 


I 


,    39®  Bxplhath  TahuUterti^; 

inferioris,  ubi  ArterU  magnat  thorace  in  abdomen 
defcendit  y  VuElus  vero  thoraficus  &  facpe  vena  4^-» 
goj  ex  abdomine  in  thoracem  afcendunt , 

J  Pars  quaedam  carnea  ,  quae  hic  erat  in  tendinea  . 

j^  Appendices  du2  mufculofx  ,  quac  in  varijs  varianta 
&  modoadfimt  3  mododefuqtt 

EXPLICATIO 

TABUL4i    QUART^, 

Jig,  I4.  Repraffentat   GLANDULAM    THYMI    ex 

foetu  humano  recens  nato» 

yi  ji  td  Cor  y  pericardio  involutum  j  cui  thymus 
i^aj^na  parte  adhajret , 

B^  Clanduh  thymus  3  prout  in  hoc  foetu  fe  habebat : 
bifida  quafi  >  in  inferiori ;  trifida  vero  in  fuperiori 
parte,  Cujus  partes  inferjores ,  aay  adhaerent  fu« 
periori  part;  pericardii  i  pars  media  a  bb,  trunco 
aortje ;  partes  vero  fuperiores  ,  ccc  y  principia 
ramorum  aortae  afcendentium  incumbunc  . 

Q  C  C  Rami  tres  afcendentes  aortae . 
Jjg.15,  Varietatem  hujus  glandulse  ex  alio  foetu  often- 
dit  *,  quales  adhuc  plurimas  afFerre  pofifem  :  nam 
aeque  figura  >  quam  magnitudine ,  in  quovis  fere 
infante  variat . 

\A  4  Pars  fuperior  cordis  pericardio  involuti, 

BB  Glandula  Thymus,  fuperius  in  duas  partes  di- 
vfi,  44,  inferius  levitcr  tanrum  finuata  ,  ^* 

CCC  Rami  afcendentes  ^  ut  in  praecedenti , 
Conferatiir  §.  2^6.  &  §.  ^87, 
Fig.  i^.Exhibet  CFREBELLriM  HUMANUM  :  in 
quo  diviliones  ejus  ia  lamellas  five  lobulos  5    ab 
aliis  ,   quantum  novi  X  non  dercriptos  ^  puichre 
dcimonftrantur . 

Indi'^ 


i 


Explicatlo  TahuU  tjuarta  l  ^9  r 

Maaa  lt\dlczx.ux cerebttluiti  humanum  ,  in  medio  per* 
pendicLilariter  &  in  sequales  partes  fedlum  . 

BBIi  Interior  fubftantia  corticalis  &  medullaris  . 

ccc  Tra(flus  medullares,  non  adeo  craffi ,  nec  adeo 
breves  3  ut  vulgo  a  muJtis  deiineantur . 

dddd  Divifiones  corticalis  fubftantiae  primo  in  /0- 
/»oi  majores  ,  quiveromox  in  plures  minores  ,  & 
tandem  minimos  lobulot  ubique  pulchre  dividun- 
tur  >  ita  j  ut  quilibt;t  lobus  major  ,  fuum  peculia- 
rcm  habeat  ramum  medullarem  ,  &  quilibet  lo- 
bus  minor,  imominimus,  fuum  ramulum  medul- 
laris  fubftantiaj  ,  quorum  quilibet  ab  alcero  di- 
ftindlus  >  omnes  tamen  tandem  rurfus  prope  me- 
duUam  oblongatam  j  quafi  in  unum  truncum  3  coe- 
unc  .  Hae  divifiones  &  lobuli  literis  fatis  indicari 
non  poflfunt ,  fedexfigurz  confideratione  facilius 
patebunt . 

t  e  Medulla  oblongata  . 

//  Principium  fpinalis  medullae. 
Quomodo  veroope  fpiritus  vini  prsparari  ,  &  in  con» 
fpedhim  optime  produci  debtac  hxc  fabrica,oIim 
in  Ephem.  Nat-  Curiof.  Centur.V.  pag.ij^.proli- 
xius  docuimus . 
Pig.  17.  Oftendit  CEREBELLUM  VITLILINUM  , 
in  medio  quoque  verticaliter  divifum  ,  cum  par* 
tibus  quibuldam  anncxis,  ut  in  eo  lobuli  cerebel- 
li ,  quomodo  in  vitulo  fefe  habent,  quoque  vide- 
ri  queant . 

a  a  a  a  a  a  a  Demonftrat  majores  &  praecipiios  cere- 
belli  hujus  lubTiIos . 

hbbbbh  Prsccipuas  divifiones  lobulorum  cerebelli^ 
quos  vulgo  pro  una  eademque  continua  fubftantia 
habuerunt 

c  c  Tradus  medullsres  prafcipui  unde  minores  ,  tamr 

quam  ramuli  arborum  innumeri  procedunt . 
dd  Crura  cerebri  refe(^a . 

Bb    4  R'H 


'j<)2  ExpricattoTahuU  ^uart^,  » 

t  Kima  ad  infundibulum  . 

/  Glandula  pinealis , 

gg  Nates . 

h  h  Telies  . 

ii  Fentrlculus  fjHffrtus  ccrthn  ,  fjve  calamus  fcrlpfo- 
rius  y  in  cujus  inedio  ,  crena ;  in  parte  fuperiori 

Ic  jinus  y  five  orificium  ^diAqu<eduHt*m  Sylvii . 
Fig.lS.  Proponit  OCULUM  SUILLUM^  recentem  , 
frigorc  congUci atitm  ,  &  vercicaliter  diffecflum  ,  uc 
fitus  trium  itadi(5lorum  humorum  oculi  &  tunica: 
uvex  rire  confpici  queat . 

a  a  Membrana  cornea  . 

b  b  h  h  Scltrotica  3  nec  non  fubjcdx  chor§ide^  &  uti^ 
rtis  3  ambitus .  ^ 

'  c  membrana  uvea  ,  in  cujus  medio  pupilla  . 

dd  Ligamencum  ciliare  3  juxta  humoreni  cryflallinum 
infertum . 

tet  Hitmor  vitrens  3  partem  pofteriorcm  oculi  occu- 
pans . 

f  Hitynor  cryfialHnus  y  in  /Inus  vltrei  ,  3  ligamento 
ciliari  quafi  fufpenfus ,  &  membranula  inclufus . 

g  Uttmor  aqnetts  3  inter  cryliallinum  &  tunicam  cor- 
neam  ;  ubi  confpicitur  ,  copiam  humoris  aquei 
inter  corneam  &  uveam  ,  five  in  anteriorj  humo- 
ris  aquei  camera  5  longe  majortm  elTe,  quam  in 
poOeriori ,  five  inter  uveam  &  cryfhllinum;  ubi 
pars  longe  minima  3  &  vix  tenuiflima  lamella  , 
obfervari  poteft  . 
rig.  19.  Demoqftrat  eadem  ,  fed  ex  OCULO  HU- 
MANO;  in  quo  adhuc  plus  humorisaquei  ante 
uveam  >  quam  poft  uveam  confpicitur  .  Ceterum 
r,ulla  notabilis  difFerencia  quam  quod  cryfialUnus  f 
in  homint^  longe  fit  minor ,  quam  in  porcis ,  cani- 
bus  ,  vitulis  jovibus ,  leporib-us ,  aliifque  omnibus 
beftiis  ,  quas  hujus  caufia  diffecuimus  .  Conf.  qu*e 
<de  hoc  argumento  Nota  (15*)  di<5la  funt . 

Fi^i 


ExplUatio  Tdlii^a  quart£  .  ^93 

FJ5.2o.ExhibetLINGUAM  HUMANAM,  cum  trL 

bus  ejus  tegumencis  ,  quse,  fire«I^e  .memini ,  nuf- 

quam  adhuc  delineata  funt .  (^a) 
AAAA  Superficies  fuperior  lingux  ,  in  qua  eminen- 

tix  pupillares  capitatas  &:  pyramidales  undique  in 

confpeiflum  prodeunt . 
S  Tunicxexterioris  fru/^um  feparatum  a  rcliquis  j  &^ 

reclinatum  ,  in  qua  papillse    nerveac    innumerx  m 

confpecn-um  prodeunt ,  interiori   ejus    fuperficiei 

adhaerentes. 
^CC  Tunica  fecundaIini^U2E  ,  carfus  retlcuUre  Malpi- 

ghiidli^i;  per  cujus  foramina  papilla?    nervese  ex 

tertivi  ad  primam  /ive  excimam  tranfeunt . 
T)  Corpus  reticuUre  i  a  fubjeclo  tertio  involucro  fepa- 

ratum  &:  recTlnarum  . 
EE   Membrana  ;  flVQ  corpus    papilUre   nervofutn  ,   in 

quo  innumers  papiila?  eminent  >  quxex  hoc  cor- 

pore  ,  per  membranam  rcticularem,  ad  tunicam 

extimam  ,  tranfeunt  - 
FF  GUnduU  liiiguales,  ut  &  papillae  anterioribus  lon- 

ge  majores ,  in  pofleriori  lingux  parte  confpicuae  : 

nuncplures,  nunc  pauciores  . 
G  "Foramen,  quod  in  pofteriori  linguac  parte  fjcpe  oc- 

currit  5  figuraf  incertz  &  dubias  :  modo  rotundum, 

quandoque  triangulare ,  alias  ovale ,   de  quo  vide 

plura  Nota  ($6*) 
Pig.2r.jam  inTabuIa?  fecundeexplicatione  cxpofita  eft: 

EXPLICATIO 

T  A  B  U  L  i£     Q^ll  I  N  T  iE . 


Pig.22.0ftend]C  membrum  genitale  virile  a  facie  fupe- 
riori  ;  cujus  venae  &  fubftantia  cavcrnofa  ,  fingula- 

ri 
t7-#wT.V.fig.i2.hec 
jam  delineata  linti  led  magnitudine  naturali  majora  . 


(ajReperi  poftea,quod  apud  Bourdoni 
jamdelineatafintifed  magnitudine  n; 


594  Exfllctttlo  Tahula  quint/e  l 

ri  &  elegariti  modo ,  argento  vivo  ita  a  me  repleta? 
funt ,  uc  egregie  &  melius  in  confpedum  prodeant, 
quameasantea  unquam  vidi,  aut  delineatas  uf- 
quam  reperi:  quod  membrum  adhuc  ita  praspara- 
ratum  alTervo . 
U  VenjE  penistruncus ,  in  qucm  mercurium ,  pertufa 
prius  valvula  ejus ,  immifi  . 
J5S  Venaj  hujus  circa  penis  medium  in  ramos  duos  in- 

flgnes  divifio. 
CC  Llberior  horum  in  plures  ramos  notabiles,  &  tan- 
dem  in  quamplurimos  ramulos  minimoSi  prope  co» 
ronam  penis  3  dlftnbutio  . 
PD  ElegantilTimus  vafculorum  fubtiliflimorum  &  copio- 
fiffimorum  ,  ex  minimis  ramulis  ortorum  ,  inextri- 
cabilis  &  mirabilis  curfus  per  totam  glandis  fuper- 
ficiem  ,  tortuofis  &  flexuofis  gyris  5  ad  inteftinulo- 
rum  aut  vafculorum  feminaiium  in  tefticulis  fimili- 
tudinem  ,  quae  adeo  numerofa  funt ,  ut  tota  glandis 
fupcrficies  ex  merisminutiffimis  vafculis    conftare 
videatur  . 
ttee  Vafa  quajdam  minora  5  majora  &  maxima  ,  mul- 
tisin  locis  lcandentia,,  ample(^entia  five  fupere» 
quitantia  . 
V  Finis  urethra;  ,  per  quam  urina  exit .  ^ 
G  Funiculus,  quo  poft  expletionem  penis  pars  poftc. 

rior  conftridia  eft  ,  ne  mercurius  facile  effluat, 
JEi  Pars  penis  pofterior  refc(5ta  . 
Fig.  2?.  Reprazfentat  ejuldem  penis  faciem  inferiorem: 
in  qua ,  quomodovena;  ,  mercurio  repletae,  tam 
mirabili  reptatu,atque  tam  multis  amplexibus  , 
conjun(flionibus  five  anaftomofibus  >  perhanc  ,  & 
in  primis  cciam  fupcr  urethram  dilcurrant ,  ap- 
paret ;  quarum  multae  longe  fubtiIiore>  funr  &  co- 
piofiores  in  ipfo  objeifi-o  ,  quod  jdm  ultra  quinquen- 
«ium  alTervo,  p^a^fertim  circa  frenulum  &  coro- 
ndi»,  quam  a  pi<^ore&iCulp{;ore>  fine  confufio- 

ne 


D       E  t) 


i 


B.xflhauoTahuUquinta',  595 

ne  producenda  ,    exhiberi  potuerunt  ." 
A  Frenulumpenis,  copiofiflimis  minutiflfimifque  va^ 

fculis  pilum  tenuitate  fuperantibus  inftrudum  . 
dB  Corona  &  cervixpenis,  vafculis  omnino  fubtilif- 

fimisabundances . 
CC  Glandis  tora  pars  inferior,  ficutifuperior  3  ubique 
vafcuiis  valde  cxiguis ,  mirabiliter  toriuofis  ,  re- 
pJetiffima  . 
DD  Llrethra  protuberans  ;  cujus  corpus  cavernofum 
mercuriopienum  ,  eam  itaextendiCi  cum  vafis  plu- 
rimis  eam  ambientibus  , 
££  Corpora  duo  penis  cavernofaj  urethram  in  medio 
continentia,  ari^.enro  vivo  quoque  repleta;  qu2  una 
cum  urethia  vaijrum  majorum  ,  multas  flexiones  , 
ambages  ,  amplrxus  &  anaftomofes  facientiumjma- 
gna  ccpiacini^untur  ,  omnia  mercurio  impleca  , 
J?  Finis  urethra? , 
G  Funiculus ,  quo  penis  ligatus  • 
U  V;x\-^>  pcnis  pofterior  refe(5I-a  . 
Hoc  pulchr  trimae  repletionis  experimentum  aliqift)ties 
in  alii.s  pehibus  Jtcra-e  volui;  fed  in  nullo  tam  bene  fuc- 
cedere  voluit ,  quam  in  hoc  ;  quia  mercurius  per  venam 
doi/i  immillusk  ,  perirer   urinae  mox  rurfus    effluebat    . 
Unde  veio  communicatio  hujus  itineris  cum  venis  penis 
cognofci,^:  pr^Eter  aiUiContagii  venerci    modus    indc 
intelligi  potell  ^ 


EXPLICATIO 


TABULiE    SEXT^; 

Fig.34.Repraefentat  ttfticulum  humanum  ,  cujusVafa  fe« 
minalia  mon^  KnyfchianQ  a  me  refolurafunt . 
'A  Tunicam  teiticuii  aibusineam  denotat  a  vafculis 

fe» 


'19^  txf^lUatioTahuU  fext^i 

reminalibiis  feparatam  &  reflexam  * 
BB  Vafcula  tefticuli  feminalia  refoluta  ,  quse  j»enita- 
ram  conficlunt ,  atque  inflar  capillamentorum  fere 
dependent:  ex  quibus  interiorcm    teftis  fubftan- 
tiam  totam  conflare  3  hic  videri  poteft  , 
'£lg,z$. 'pQCuUMCmteBicuU  cujufdam  humani  compofitio' 
nemy  licut  a  me  Helmftadii ,  incadavere  public<r 
incifo  ,  olim  reperta  eft  . 
A  Arteria  aorta  defcendens . 
U  vena  cava  inferior  . 
CC  venas  emulgentes . 

r  ^rtus  arteriarum  fpermaticarum  ex  trunco  aortae  * 
e   Vena  fpermatica  dextra  ,  e  trunco  venae  cavae . 
/  Vena  fpermatica  finlftra  ,  exemulgente  finiftra. 
5  Vena  &  arteria  fpcrmatica  deXtra  fibi  invicem  im- 

plicatas  confueto  modo  ad  tefticulum  abeuntes 
h  tefticulus  dexter  ,  & 
il  epidydymls  e  fcroto  exemta  . 
Kl  vas  deferensfive  ejaculatorium  ;  qux  tria  omnia, 
hoc  latere  y  confueto  et  naturali    more  fe  habe* 
bant  . 
m  Teftlculusfinifter  ,  qui  non  infcroto>  fed  in  abdo- 
minehgefit,  eo  in  loco ,  ubi  alias  vafa  fpermatica 
abdomine  egrediuntur  ,  altero  longe  minor  ,  &  ii* 
ne  epidydymide  .  Conf.Nota  {26.) 
no  epidydymls  inhoc  cadavereatefticulomaximam 
partem  feparata;  nam  ad  » tantum  adha^rebat  tefti- 
culo,  reliqua  pars  per  loca  vafis    fpermaticis  a- 
lias  confueta,  per  mufculos  fcilicet  abdominis  ex 
abdomine  egrediebatur  j  &  ad   fcrotum  ufque  fe 
extendebat ,  fic  ut  locuso,  qua?  pars  ejus  inferior 
fuit>  in  fuperiori  fcroti  parte  haereret.  Inde  ve- 
ro 
f  dudlus  fi  ve  vas  deferens  3  fquafi  ex  tefticulo  e  fcra- 
to  veniret )  rurfus  afcendebat  ad  abdomen  ,  fub  te-». 
fticulo  wpergebat  j  ^d 

q  emer# 


£xplicattoTaluU  fext£  '.  ^97 

q  emergebat ,  &  dcinde  more  iolitoa  Iltera 
f  ad  veficulam  feminalem  iui  lateris  progrediebatur: 
l^  Efllocus  j  ubi  vafa  fpermatica  dividebantur  ,  & 

pars 
s  ad  tefticulum  ,  pars  vero 
t  ad  epidydymidem  abibat . 
Coqnofcimus  ex  hoc  lufu  naturas,  quam     ingeniofe  ce 
pulchre  natura  hujus  tefliculi  ftru(fturam  fabricaverit  . 
Nihilin  eo  deficit  j  fcd  partes  j  quaealias  conjun6l«e  e{- 
fe  folent ,  ut  epiaydymis  et  teiliculus  ,  feparataeet  qua- 
fi  arte  a  fe  invicem  refolutas  erant . 
Cumque  alias  tciliculus  in  fcroto  naturallter  eile  con- 
fuevit  3  natura  vero  per  errorem  eum  in  abdomen  po- 
fuit,  volulttamen^  ut  pars  aliqua  ejufdem  j  nimirum 
epldydyinis  ,  cum  vaiis  ejaculatoril  parte  3  extra  abdo- 
men  verfus  iocum  conluetum  abiret  :  atque  fic  ,  Tcet 
hapc  teiliculi  fabr^ca  non  iit  coniueta  et  naturalis  ,  hac 
tamen  ratione  omnes  teiljculi  naturalis  fundiones  et  u- 
fus  praeiUre  pocuit ,  ac  fi  naturali   prorfus  modo  fa(5tus 
cifet     Perfuademur  ctiam  hac  fabrica  certius  ,  genitu- 
ram  ex  teilibus  per  cpidydymides  ad    vafa    deferentii 
pervenire  . 

jig.2^.  aaa  denotat  itficuUm  femlnAlent  dextram  y  a- 
pertam  ,  recentem  ,  non  ficcatam  ,  at  elotam  ,  ut 
non  folum  varix  eius  cellulx  ,  verum  etiani  /«- 
cU$  interna  reticulati  ,  a  Santorino  in  obferv.  a- 
natom.  pag.  201.  defcripta  ^  in  confpedlum  pro- 
deat. 
hbb  Facies  interna  reticulata,  (tanquam  corpus  reti-' 
culare  }  qiia^  fere  ut  interior  facies  veiiculs  fel. 
Jeas  a  T{uyfchio  delineata  ;  quibus  in  cellulis  five  re- 
ticulis  genitura  viriiis  forte  maiorem  perfec^io- 
nem  acquirit .  Pujchrior  vero  In  iplo  obiedo  ap- 
paret  ,  quam  a  pidore  et  chalcographoexhiberi 
potuit. 
|fig.27,  ^KtHi  efihumAnus  y  abortu  ex  mulierc  ,  tertio 

men- 

/. 


3^8  txpllcatloTahuU  fext^,^ 

menfegravida  j  reiedlus ,  inembranis  fuis  j  quafi 
in  ovo  adhuc  pulcherrime  inclufus,  ac  liquori  fuo 
confuetoinnatans ;  omnia  in  naturalis  magnitudi- 
ne  ,  ut  a  me  aflervatur  . 

^  Foetus  humanus ,  capite  craflb  >  oculis  magnis  i 
protuberantibusj  niaris ,  {icut  plerumque  hoc  in 
flatu  eflefolent ,  per  liquorem  et  tunicas  pelluci- 
das,  ficut(itusefl,  apparens, 

BBBB  Tunica  e.nerior  chorii  ,  valde  vafculofa  j  va-» 
fculis  inftar  radicularum  undique  dependentibus  % 
copiofiflimis ,  ab  aliis ,  quod  fciam  >  nondum  de- 
lineatis  ,  ornara  ,*  ubi  notanda 

CCCC  Tunicarum  foetus  pellucidarum  pafs ,  a  quibus 
vafculofa  a  me  ex  parte  feparata  five  detra(5la  eft  , 
ut  una  cum  foetu  in  liquore  fuo  ambiente  confpici 
pofTit  :  nam  fciendum  ,  maximam  partem  huius 
ovi  humanitunica  tali  vafculofa,  varculisfluftuan- 
tibus  ,  ut  pidtac  funt  j  ct  dependentibus  fuifl^e  in- 

DD  Funiculus  umbilicalis  fudi  modo  adhuc  appa-  ? 

rens. 
pjo.27.*  aaaa  Ovulum  a  muliere  pef  quatuofcirciter,  iit 
credit ,  hebdomades  ^ravida  ,  magna  uteri  haemor-* 
rhoj;ia  et  doloribus  re;edlumiquod  fere  pellucidunii 
mulcifuue  vafculis  five  radjculis  chorii ,  tanquam 
villis,  in  ambicu  ornatum  ,  in  quo 
l  corpufculum  apparet,  embryonem  adhuc  informent 
repraefentans ,  quod  quoque  adhuc  afl^ervo  . 
Ylo:,.z%,aaaa  Eft  pars  ani  &  intefiini  reffi  aperta  . 

bb  Insequales  eminentixet  rugat  ]n  extima  ora  ani,  u-» 
bi  venae  lividge  tumentes  m  hoc  cadavere  appare- 
bant* 
ccc  inargo,  qui  a  litt;  cc  ac{  litt. ^'«  inferiores  irtflar 
fimbrisE  erar,  ubi  fphindler  &  inteflinum  redfum  co- 
lore  8c  connflentia ,  ut  plerumque  fieri  folet  *  dif- 
ferebant  -• 

dddd  Of- 


l 


II 


^y:j'A 


'-»;v 


^■r-ifi'*i 


V-,.  '^-  ^■M^m 


>v^ 


ExplIcatioTabHU  fexta  ,  S9^ 

dddd  Ofcula  minjma  quamplurima  circa  inteftini  rc* 

(itifinem,  cum  multis  glandulis    fubrotundis,  uc 

in  hoc  cadavere  apparebant . 
teee  Ofcula  quxdam  majora  fetam  admittentia  y  infra 

fimbriam  redi ,  ubi  fphin(5ler  fltus    eft  ,  prout   m 

hoc  cadavcre  videndaerant  j  quorum  duobus  fetac 

immiiTar . 


EXPLICATIO 


TABUL^     SEPTIM^. 

Fig.29.  0(iendk  tntefttnum  ileHm  ,  colon  ,    ccecum  cum 
/>rocf//»  vermiformi ,  quomodo  le  fa?pe  habeant  in 
infante  recens  nato  ,  flatu  diftenta  &  exficcata  . 
^A  Pars  inteftini  ilei ,  ejufque  in  latus  feu  parietem 

coh  finiflrum  ingreflus  . 
BB  Pars  intelHni  coli . 

C  Inteflinum  coecum  ,  ejufque  in  procefTum  vermi- 
formem  peculiaris&  diverfa  ,  quam  in   adultis   « 
mutatio  :  in  infantibus  enim  his  coecum  fenfim  fen- 
fimqueanguflatur  in  procefTum  hiinc,  coni  quafi 
figura  ;  cum  in  adultis  id  alia  fiat   ratione  3  &  cy- 
lindricus  fere  flt . 
D  E  ProcefTus  vermiformis  in  hoc  infante  finguhri  mo- 
do  inflexus  :  primum  enim  a  C  fub  ileo  tranfibat  & 
afcendebatadD.  Deinde  vero  fdpra  ileum  iterum 
refieclebatur  ,  &defcendebat  ad  £  . 
Pig.^o.Eadem  intefiina  a  farte  fofierlori  3  Ut  coeci  muta- 
tio  in  proccfsum  vcrmiformem  ,  quomodo  in  :n- 
fantibus  plerumque  fe    habeat  >  clarius    confpici 
queat. 
jiA  Inteflinum  ileum  cum  ejus  in  colon  ingrefsu  • 
-BS  Colwn . 

€  CoP- 


4Q0  Bxflhatlo  TahuU  fepiim^* 

C  CcccLfin  . 

P  Iniciiim  procefsiis  verrniformis. 
EZ  Siftgularis  huius  flex(.is  circaileiim  : 
ri^.^i.  Trocrjfum  quendam  •vermiformfm  ieparatim  ex  a- 
diiltOj  peculiarjbus  flexionibus,ec  quafi  gvris  dona- 
tum  3  exhibet ;  qui  /imul  folito  longior  erac. 
J.  Principiiim  ejus  acorco  refei^um  . 
B  Finis  iurfum  fpedtans. 
CC  Singulares  fiexiones. 
Tplg.^z.Sinicm  hngitudinalem  dnra  matrh  cum  lateralibus 
exhibet  j  quibus  finus  peculiaristranfverfus  inhoc 
cadavere  inrerje(5lus  erat . 
[AA  Sinus  lon^itudinalis  pars  aperta  . 
B  Locus,  ubi  accurate  in  duos  arquales  lateralesj  (quod 
ixpius  ita  non  contingit  )  dividebatur  in  hoc  cada- 
vere , 
CC  Initium  duorum  lareralium  . 
VD  Laterales  in  progreflu  fuo  reredl. 
£  Sinus  quidam  tranfverfus,  duobus  laterallbus  com- 

municationem  pr^ftans ,  per  quem 
TF  Stylus  crafsus  facile  tranfmirtebatur  , 
Kuius  finus traniverii  hiarus  in  dextro  finu  ampllor 
erat,  quam  in  finiftro  .  Conf.Not.(48*J 
FlV'^^.  Reprsefentat   linguam  cum   maxilla    inferiori  ad- 
huc  cohxrentem  ,  et  In  illa  ofcula  du(5luum  fali- 
valium  glandulse  fublingualis  j  ficut  in  hoc  eranc 
cadavere . 
^A  Llngua  ad  latus  finlf^rum  reclinata  . 
hbh  Oicula  du(5luum  falivalium  glandulae  fublingua^ 

lis ,  quorum  feptem  in  hoc  latere  occurrebant . 
(ccc  Setxhisofculis  immifsar  • 
'X)P  Duo  miifculi  elevatores  labrl  inferioris . 
In    finidro    huius     lingux    larere    horum     ofculorum 
primum  et  anterius  tam  amplum  erat  >  ut  non  folum 
fetam  ,   fed  tenuem   tubulum  immittere  ,  atque  per 
hunc   fl^tum    injicere  potuerim   i    reliquorum    vero 
»  ofcu» 


Explicatio  TnhuU  oSfaV£,  40! 

ofculorum  diio  vel  tria  tantum  apparebant  minora  .  ConF. 

Not.csr) 

EXPLICATIO 

TABUL^     OCTAViTE. 

Fi(«.^4.Z./w^//4  n.^itur  humana  >  uhi  in  forairjine  j    cceca 
alusJido,   duo  notabiles  dtsfiuj^ili^v^ltscx  me   ob« 
fervati  funt  .  Conf.  paf;.i4^.&  Nota  (  ^6  *  ) 
A  Furamcn  illud  ccpcum  ;  quodinhoc  cadavcre  val- 

de  amplum  erat,  iam  apertum  . 
h  dLjcli)!;  alcer  fahvalis ,  &quiJem  nnifter,  verfus  ra- 

dicein  Iingua?abiens  ,  cera  rubra  repletus  . 
€c  Veficula  in  fine  hujus  dudus  5  faliva  diilenra  . 
d  principium  alterius  dudus  ]n  htere  iinilhojqui  qui- 
dem  cera  replems  noneratj  inflar  ducfiLis  tamen  non 
folum  a  reliqua  Iinguapfub(lantia,tiadu  albicantc  , 
diftinguebatur  ;  verum  etiam  fubtili  tubulo  flarii 
diflendi  poterat . 
f  Locus  ,  ubi  hic  du(5lus  difparebat . 
ff  Situs  &  proi;reIfu5  horum  du(f^uum;  ubi  norandum  , 
eos  non  in  luperficie  lingux  hififlc,  (cd  ad  linee  pro- 
fundltatem    fub  linguae  involucris  ,    qua^  hic  re- 
mota  funt ,  fitos  fuiHc  . 
Prxterea  notamus  ofculorum  h  Sc  d  finfiularem  fuiffe  fa- 
bricam  ;  nam  ut  valvufse  vel  caruncula^f:'  habebant ,  quae 
collapfas  apparebant .  Si  vc-o  flatus  ope  tubuli  Cc.ta  ra- 
tionc  inferiora  verfus   pellebUur,  aperiebantur ,  fequc 
ut  hic  delineata  funt ,  exh;bcbant . 
gl  Adhuc  tria  alia  olcula  five  foraminula,   qiia?  Irf 
majoii  erant ,  indicant;  unum  in  parte  anteriori; 
alterum  in  laterc  dextro  ;  alterum  ,  in  finiflro  :  qur 
quidem  fetimper  breve  fpatium  oblique  adm;tte- 
bant;  veruman  ulterius  pro^rcderentur  deprchen." 
dere  non  pocui.Unde  videtur,  hoc  foramen,  nuando 

Cc  adefl. 


462  UxplUeitloTahuU  o^ctVoi  ■ 

adeft  ,  communemquafi  dudum  variorum  dudtuIo«3 
rum  falivalium  ex  lingua  effe  ,  in  quibus  veto  natu- 
ra  nonconftans  eft  i  led  faepe  ludit  &  variat. 

h  Epi^lotcis  . 

i  Ejus  lii^amentum  anterius . 

h  Mufculofas  fibrae,quae  ex  lingue  fubftaritia  in  ligamen- 
tum  hoc  tanquam  in  tend]nem,inferebantur;quac  ad 
epiglottidem  elevandam,  quando  adfunt,  (nam  fem- 
per  non  patent)  inlervire,  &  pro  mufculo  epiglotti- 
dis  ,  nomlntglofo-epiglottideiy  haberi  poffunc 

//  olTicuia  duo  minima  oilis  hyoidis . 

mm  Apices  cornuum  atJis  hyoidis. 

n  n  Variac  glandulae  &  papillse  in  linguac  fuperficis  cir- 
ca  medium  • 

tf  Lingua?  apex  deorfum  flexus  . 
Fig.^j.Demonftrat  dudtus  hos  feorfim  ,  e  lingiia  quafi 
exemtos,  cum  foraminecoeco ,  hic  non  diffcdto  > 
tanquam  dudtu  communi  minorum  . 

A  Foranien  hoc  linguae  ccecum  3  quod  valde  amplum  , 
&  canalem  in  hoc  cadavere  ,  /Icut  hic  eft,  tres  circi- 
ter  lineas  longum  ,  conficiebat  ^  atque  tubulum  cral- 
fum  facile  admittebat . 

iJS  Duo  du(5lus  faIivaIe«novi  in  illud  definentes ,  ea 
magnitudine  &  figura,  ficut  in  hoc  cadavere  erant. 

CC  Fines  horum  duZtuum,  aut  quorum  faltem  ulterio- 
rem  progreffum  invenire  non  licuir^ 

t>  Locus ,  ubi  fihifter  in  veficulam  pelhicidam  expan- 

debatur  ,  quse  liquido  pellucido  ,  fubvifcido,  fali- 

V3E  fimillimo  ,  replebacur  ;  quod  a  cera  ^  vi  injedta,- 

illuc  compulfum  clfe  videtur . 

JFig«5<f.Exhibet  varia  in  falato  ,  juxta  palatum  >  &in  /4- 

^ro  /«/jcr/or/confideranda. 

a,  a  Palati  pars  anterior  ,  in  qua  nulla  ofcula  hic  appa- 
rebant.  . 

h  h  Falati  pars  pofterior,vafde  glandulofa  j  ubi  in  hoc 
cadavere quamplurim  ofcula  excretoria  manifeftif^ 

fima 


4< 


Tu 


II 

m 
n 

ff 
A 

C 

t 


h 
l 


Explicatfo  TahuU  oSiaVte  .  40^ 

^ma  apparebant;  quorum  nonnullafetam  craflahijSj 
ftyJum  tenuemjad  duarum  triumve  linetrum  profiin- 
ditatem,non  redU,fed  paullo  obIiq;verfus  polteriora 
admittebant;  quae  alias  bm  magna  rarius  occurrunc . 
.    c  Inlocd,  qui  refpondet  canalibus  illis  Stenonianis  j 
in  capite  ofTeo  ,  poft  dentes  inciforfes,confpicuis,  & 
ad  nafuni  definentibus,  niillahiCerat  apertura  ,  nul- 
.    lus  tranfitus  ad  nares  patebat  i  vid.  Nota  {')$*) 
VDD  Labrum  fuperius  reflexumjUt  interiora  pateant . 
dddd  CUndul4se]US  ienticuUres    ik  miliareti  iicut  in 
hoccadavere,  remota  tunicaoris  interna  ,  appare- 
bant ,  ad  fecundum  ufque  dentem  molarem  utrin- 
que  fe  extcndentes . 
e  Ligamentumlabri  fuperioris  , 

ffDuxgUnduU  conglomerata  in  hoc  cadavere  obferva- 
tXjCumofcuIis  aliquot  excretoriisjab  aliis,  quantuqj 
fcio,nori  defcriptis.  Coiif.pag.i5o.  &  Nota  (w*) 
gggg  Seta:  &  flyli  ofculis  his  ad  duarum  linearum  pro- 
.   funditatem  immifli. 

I  pars  hujus  glandula?jubi  adhuc  duo  ampla  ofciilaap* 
parebant ,  quseprelfa  guttulas  falivsE:,  inftar  roris 
.     emittebant  . 
Fig.^7.AIteram  Harum  glandularum  ,   &  quidem  iini- 
ftram,a  facie  exteriori  exhibet:  unde,eam  ad  conglo- 
meratarum  genus  pertinere  j  confpicitur. 
Pig  58.  ^aria  circa  faucei  &  «t/«/<»»7i  repra^fentatjin  capi- 
te  &  maxilla  fuper iori  a  parte  inferiori  infpedlis . 
aL{k  duclus  ille  in  fornice,five  fuprema  faucium  parte, 
fub  procelTu  anteriori  oflis  occipitis  fitus,p.i<5o.indi- 
catus,&  N.C^8*Juberius  pro  duEiu  mucofo  dcfcriptus. 
h  E;us  fub  oflis  occlpitis  apophyfi  verlus  foramen  ma- 
gnum  occjpitis  extenfiojquinq;  minimum  linearum^ . 
c  Tuba  fni/lra  Eufiachiana,ciim  aperturafua  longitudi* 
nali  obliqua  ,  &  cartilagineo  limbo  aperturam  hanc 
cingentejqucmadmodum  fi  paullo  oblique,  a  regio- 
ht  aiiquo  modo  oppofita  infpicitur ,  apparet . 

Cc    z  dtni 


46^  %xplicAtUTa.huU  O^AVf'^ 

4  Ti*h»  %u[iAchianA  dextra  ,  quoinodo  eodcm  fpe^l* 
toris /itu  fe  oftendit ;  ubi  non  in  orificium  cjus  in- 
rpicere  ,  fed  Jimbi  live  or3e  faciem  pofteriorem  & 
exteriprem  tantpm  videre  poflumus . 

feProgrcflTus  ptriufqihujus  tubxobliquus  verfus  aurcm 

/  Hamulus,  mufculum  tubse  ineumbentem  aliquomo- 
dp  ad  latus  tr^hens ,  ut  tuba  Eufidehii  hujus  laterls 
tanto  melius  in  confpedtum  prodeat . 

gg  MuCcnVifalpitigcftaphilinii  in  partem  ppftcriorem 
uvulce  inferti  ,  qui  eam  retrahunt. 

hh  Tterygo/iaphilini  tnuCculi  y  CupQr  csmlculHm  /Ivc  a- 
pophyiin  ftyloidem  ii.  Interioris  Jaminae  proceffus 
pterygodei,  quafi  per  trochleam  reflexi  ,  &  in 
^nteriorem veli  palatini  partem  inferti .  Hosuvulas 
mufculoseflenegat  Mottia^nius  Adv,  II'  p.  3  5.quia 
'*  (  Ut  ait  )  iUor^m  tendints  in  ipfam  extremam  oJSeam 

faUtioram  infigantnr  .  Mihi  vero  vidctur ,  partem 
quidcm  huic  pfTi ,  partem  vero  etiam  membfanae 
palatinjp  >  ut^.  ^?<f,  propofui ,  inferi  . 

a  Apophyfes  iJI?tenues  in  pterygoideis ,  quas  haud 
incongruo  vocabulo  cornicula  appellat  Santorinus. 

K  Uvula  ad  palatum  reflexa,&  in  ejus  medio  fcparara 
tnembrana  palati  glandulpfa  ,  mufculus  uvuU  a^ygoi 
Morgagniy  /jcut  hoc  in  cadavcrc  fe  oftendebat  . 

//  Mufculus  uviilae  cerato-fiaphilinuSilQntQV  adumbr^- 
tus ,  yid.Nota  (72*} 

mt»  duac  aperturac  polleripres  nariuin^  quomodo  in 
fauces  hiant . 

11  Septi  nafipars  ppfterior>  quam  vomercpnficit  • 

00  Diio  capjtula  offisoccipiris  5  quae  fu premoc  verte* 
brgear^lculanturi  &pofth«c 

f  Foramcn  magnum  occipitis , 
■■   ^y  Aures  aliqiiP  mpdpapparentes  * 
JR?:Uquas  partes  j,  de  quibus  hic  non  agitur  3  Charadleri.. 
Vii<;  notarc  (upervacunm  effc  cenfuimus . 
f\%*l$'Q^  vfm^hf  fi\^  vomerj  quod  9, Santonnt  non  pro 


u 
K 


P 


i.xpUcauoTatul<e  oftavMi  i  ^ff 

f  ecuiiari  offe  ,  fed  pro  parte  ethrrioidrS  untum  na^ 
betiir,  feorfim  hic  ,  ac  diflindtum  ^  oflenditiir,  H 
puero  ij.annos  nato  :  in  qiio  diftin^iflimum  crat  ab 
cthmoideo  .  In  adultioribus  vero  ciim  ethmoideo  irt 
«num  concrefcit. 

Md  Vomer  ,  ex  duobus  jamcilisfive  parietibus  ofleis 
difHn(^is  conflans  . 

h  CaveajCum  oris  reclinatisaqux  apophyfin  ofTis  sphe- 
noidci  pcr  gomphofin  rccipic,  ut  alveolus  maxillae 
dentem:  unde  ha^c  duo  offa  per  gomphofin  jun^i 
dicuntur -     . 

et  interftitium  intota  i^acie  fupcriori ,  inter  diias  la» 
mellas ,  cui  fepti  nafi  pars ,  oux  ab  ethmoideo  olTe 
provenir  ,  inferitur  . 

dd  Pars  inferior,  adfimilitudiriem  vonieris  acuta,qua: 
•;Dalatioflibu8 ,  ubiinter  fecoeunt ,  adnafcitnr. 

ee  lamclla  five  paries  vomeris  dexter ,  cui  in  alterd  la-; 
terefinifleropponltur  . 

explicAtio 

T    A    B    U    L    it     N    O   N    .*- 

tig.I.  MufcuIosinteroCfeos  manus  externos,  &  (juidein 
folum  partem  eorum  externani ,  quia  interna  hic 
vidcri  ncquit ,  exhibct . 

U  eft  mufculus  primus  interofTeuscxternus ;  ^  ^  ejua 
duo  diflin^a  principia  cxterna  ,  ex  fuperficie  exter- 
na  utriufqueofTis  metacarpi  indicis  &mediidigiti 
oriunda  .  c  Linea  ubi  eorum  fibfx  oppofito  tradlu 
cocunt;  dtendo,  qui  interiorilatcri  digiti  medii  i' 
hoc  eft  ^  quod  indicem  refpicit  j  infentur  . 

B  eft  alter  interoffeu$externus,utife  in  dorfo  manus  O'^ 
ftendit:  c  eft  ejus  tendo,qucm  inexternum  mediJ  di- 
gitilatusimmittit,  hinc  hi  duo  mufculi ,  uni  liuiy 
iigito  famulantur ;  prior  Jy  ut  eum  ad  pollicem  ^cf: 
ducat;  pofteriorB,  ut  euma  pollice  abducat  . 

C  tertius  eft  interoffeus  exrernus;/f  dijplex  e;*Uipi-in- 
Gipium,ex  duplicioffe  &oppofitis  tradibusvc.i»e^*f 

C  c     I  tibii5> 


^§5  ^      ^jicplhcttfQ  TahuU  noftip- 

fibusfibris:  qiisportea  in  unum  mufculum  coeunt  V 
cujus  tendo  h  lateri  digiti  annularis ,  quod  auricu- 
Jarem  refpicit ,  infertus ,  digitum  hunc  a  niedio  & 
pollice  abduclt . 
r  eft  parsaddudtorisindicis. 
£  parsabdudlorisdigiti  aiiricularis. 
T  tendo  mufculi  radialis  externi. 
G  tendocubitalisf.  ulnaris  externi  . 
f  ig.  II.  oflenditur,  quomodomufculi  interoffei  externj 
iigJ.modo  defcripti ,  in  vola  manusfefe  habeant  5 
ibidemque  &  oriantur  &  Inferantur  ;  ac  deinde  quo- 
modo  etiam  interofifei  interni  hic  fintconftituti . 
jiA  a  eftmufculus  interofleusexternus  primus^  etfpe- 
ciatimejuspars  interior  (nam  extenpr  praEcedenti 
figura  indicata  eft.  ) 
BBb  interoflei  externi  fecundi  pars  interior . 
C  c  interolTeiexterni  tertii  parsinterior. 
r>  d  interorteus  internus  primus  cum  tendine  • 
E  e   interoffeus  internus  fecundus  . 
J/  interofseus  internus  tertius  . 
C  eft  hamukis  3  guo  cutis  U  paulum  retrahitur ,  ut  in-? 

terofseus  internus  tertius  melius  videri  queat . 
Ceterum  ,  qtiod  mufculorum  interofseorum  dodrina 
hucufque  vajde  confufa  fuerit  apud  anatomicos,  inde  fa- 
cile  cognofci  potefr,  dum  interofseorum  manus  Spgelius 
et  Bucretius  in  explicatione  tabularum  Cafferii  odo  nu- 
m'*:avei*]nt ;  Brownius ,  o6to  »  Mangetus  modo  o<S:o  , 
j-nodo  fex  j  BarthoUnut  quidem  iex  ^  fed  eos  omnes  abdu- 
^oresefse  fcribit ;  Ferheyenus  quoque  lex,  fed  omne? 
internos  addudoies ,  externos  veto  abdu(5lores  efse 
vuls,  feque  muruo  interfecare  in  formamcrucis  putat  . 
^«fi/;r^/?iijCjufquecommentator  Bhfius  \cvum  numerum 
>iprum  mufculorum  ignprafse  videntur,  quia  numerum 
ponindicant. 


INDEX 


IN  D 

A     U     C     T 

AChillInus(Alex.)  pa.;44 
AibertiYSalom. )  525 
Albinus  2. 81. 28S. 289.  290 
Alghifius  101 
Almeloveen   290 
St.Andreae  281.540 
Andrius  45.50,228 
Anellus  $12,11; 
^b  Aquapcndcntc  2.104.105 

202.525  5  J2 
Arantius   147.505 
Ariftoteles   158,171.500 
Afelius  2  82.85 

BAglivus   142 
Bajerus  29S 
Bartholinus  (Gafparj  2 
BarthoIinus(Thom.)  2.19.26. 
87,106.159.221,279.  289, 

325. 
Barthollnus^Cafpari  ncpos;? 
Bartlfch   525 

Bauhin.2.26.79-295'325.554 
Baylius   51; 
Bellingerus  125.317 
Beilinus  2.92.244 
Bergerus  100.145.188,250, 

281.549 
Bernovillus   188 
Bianchus  2. 154.224.267.295 

298.500,505.515 
Bidloo  2. 145.  145«  *Si»  195« 

221.242.252.257.265.295. 

295-525 
Bilfius   54? 
Blafios  1.2.295 
51cgny  |09«SI5'S=24 


407 

EX    L 

O     R     U     M. 

Boerhsavc  19.96.I64.186.  j88 

196.248.267.271.272.  27if, 

276.282.505-5  J2. 554 
Bohnius  290.296.299 
Bonerus  4 
Korellus  188. 190 
Bourdonus  2.51.55.524 
Brendelius  100 
Briges  524.552 
Brunnerus  2.78.260.287 
Burggrav  »87 
Brulfiere   515.517 

CAbrolius   505 
Calvus  515 
Camerarius   i4<5'5i55'46 
Cantius  2.17.46.55.  L97./98. 

I99'204.206.254'295.   521» 

5z2.549.550 
Cartcfius  525.525 
CaiTerius  2,191,195,205.210. 

J25 
Celfus  8.112.127,157.162 
Charletonus  85 
Chefelden  2.5 1.75.75.82.  90. 

95'9<5'I  I9'l79i99'209.2iz 

220.22^,228.284.296.  505. 

5e6.559,540.55S 
Chirac  67.285 
Clericus  259 
Coitcrus  2:i^$ 
Cole  299 

CoIIinus   M59*^i*5.555 
Columbus  2. 26. 29. 152. 195 
Connor  25.41 

Cofchvvitz   94»i59.i54. 556 
Counial   515 

C  c     4         Covv^ 


4-08  tndex  1.  ^uSt^rtH»  . 

Covvperus  2. 4j. 72.95.   102.  /^Agl.latdu&  2.1 1 

127.1 35. 157-161. 1S8.  191.  Vj  Galenus  2.14. 24.59. 2|» 
J92.l9(5.f97''9S.i5;9/  202,  1  54  1 9 5. 200. 5 61. 3  1 7.3  I9 

203.204.205.207.208,214.  Garengeot  2.74.368 

21?. 220. 221. 222.  228.230»  Gliflonius  2, 85. »8. 295. 29^ 

itfi. 279. 283, 293. 506.  3 14.  Goelicke  3.109 

5^9.320.343.356,361,56^  Govey   1 32,229.310,359 

X^yprlanus   515  Graafius  2.95.103.104,   lue- 

DEkerus   242  503.304.507.310 

Dcs  Noves  109-172. 344  GrafGus   310 

Dcventcr  507  Grevv  79 

Dcutingius   313  Guillemeau  45 

Dictncrbroeck   2.310  Gulntheiius  Ani^ernacuS  7f 

JDionls  2.307.312  TJ  Ambergcr   156 

Dodart   129  JL  JL  du  Hamel   J04 

Dortu  cte  Mayran   324  Harderus  262 

Douglas  2.3.51.1 96.197.204  Harris  96 

106. J<09. 210. 2*2.222.  223.  HartfoecKcr   525 

2.24.229.250.343.148.353.  Harveus  2.13 

362.364»365  Haverus  1.13.15 

DracKius  2.26.82  95.102.1 11  Heinrici   109 

151. 166. 170.177. 191.  199,  /yclvctius  286.287.  288.290» 
321. 228. 279.2^3. 511.  548.         319.3J5 

350.351.35j  }Icmfterhufiu$  85 

ELsholzius  31  j  Henningerus   S4.29J 

Erafiftratus  300  Herophilus   142 

littmunet  109  Heuchcrus  J04 

Eaftachius   2.82.84.  93»i3  3.  Highmotus  2.26.96.296.  325 

170.171^175.1^0.  191«  193.  Hilfcherus  109 

19  9-21  '.321,354.35^  Hippocratcs  59«' 3  J  '46.249» 
Abry    325  232.26i.290'l99 

Faliopius  2.23.111,161.  delaHirc  332 

195.205.228,279.286.  290.  HoffmannusCCafp.)  2.300 

353  Hoffrnannus  (Frid.)  109.315 

Fantonus  2.10$, 259  HoffmannusJMaur.j  87 

jFolius  19  290  Hoffraannusrjo.Maur.)2.2|» 
lonrcnelle   367  76-87.299 

FracaiTarus   16^  Hornius  2.87.278.310 

Fcccind  310  Horftius  22^ 


F 


Ho- 


IfKlex   h 

Hovius  ia5<5. 157.329 

INgraffias  2 
folivius85 
Juflieu  165 

KEiiiusz 
Keplerus» 
Keplerus  225 
Kckrlngius  21 5.78.  1 19*  •)  10 

LAmius  jio 
Lancifius  135. 146.  177» 
181. 182.319.348»  354*355. 

Laurcmbcrgius  2. 
Laurentius  2. 
Lealis  96.98.304.305. 
LceuvvenhoBck  64.67'9<>'l84 

249^   311 
Lifterus  301.  517. 
Littrius  100.102.132.1 51.203 

25  8.241.26 1.264.  283.308. 

3«9.3M'565.368. 
Lovvcrus  2.85.154,135.  J44, 

190.320.  321. 
Lylerus  2.31 

MAjcrus  318.368 
Malpighius  2.13.  65, 
66.89.92.1 10.127. 145. 16  5 
138.244.272  276.  281,285. 
300.  3«2.3io 
Mangccus  2.71.211.289.3 12, 

314.344.34^ 
Marchcttus  2.279 
Mariottus  323.325.3  j2* 
Maftichcllius  171.344.345. 
Mauriccau  307 
Mcad   i88 
Mecckrcn  325 
Meibomiiis  23,54.353, 
Merius  238.3  14.516,324.355 


Michclottus  24I'  244.  34f' 
26$.  271,272.519.34* 

Moebius  352 

Molinctus  236 

Morandus  328 

Motgagnus  2,22.26.28.43. s^j 
71. 79. 8 1.94. 99.100. 101.104 
106. 107. 108. 109.  iio  12I# 
130.135. 138. 142.147.  150. 
151.154.I55'»57.»6I.165. 
167. 170.176. 177»»7^'  »*»• 
l86.ll8. 192.193'  »98.  199' 
iOl. 202.203. 204.2«6.  212. 
218.221.222.224.  228.245» 
254.256.259.260.262.  267» 
275.280-282.  285.286.290 
292.294.296.29S.  303.  304 
306. 510.315. 3I9.31I-323» 
526.327.3. ;4. 335. S^^^J^'* 
355.357. 

Mottius292.  51U 

Munnick  279,  J40 

Muraltus  319 

Mufgravius  292 

NAboth  109 
Kedham2 
Nevvton  525 
Nicolai    27  i.  505,  52«.  |2j. 

349.352 
Nigrifoiius  lil 
Nogucz  2.268 
Nuckius  2.75.121.  127,  16O 

291.294.  330.335 

ORibafius  158 
Orrlobius  2.141. 150.19^ 
PAcchionus  2.141.25  i 
Paiionus  510.511*315. 
Palfyn  2.18  26. 166. 299.^00. 
ranarollus  103 

Pa- 


4tQ 


Indcy.  f»  AuSloYum 


Paull  izoj  • 
yavius  2 

rcchlinuS289.  547 
Pccquctus  2.84 
3%i:itas4j.228.5i6.  32?>,  52^ 
Pieyerus  2.8i.24©.l6C) 
Plancus  295.297 
PlatCfUS  105.525 
Plazzopusioj 
Plinius64 
Ppliniere  535 
Paupartius  72.  282, 
Pozzus  297 
Purcellius  jot 

RAjus  248 
Rau  96.278.540 
Kauholt  115. 242.264,5 15. 5  2^ 
Redius25  9 
Reneaume  528 
Rhodlus  105 
Kidlejus2.i4i.  142. 144.149* 

I50.i74«»85.555'  lSS>iS7 
B.Iolanus  2,158.157.212.  221. 

222.228.279.505.  507.  51  r 
Rivinusi59f  170-  2S5.   12$ 

$19'   542 
Rolfinelc  2.290 
Rudbeck  2.85.295.2^4 
Ruffus  1 10 

ROylchius  2. 15.29.41.45.  $1 
'^  52.-60.64-65.  66.  67.  77.  79^ 

80. 82. 84.  89,  91.  92.  94.  96 

109   lOI.   109     III.  IIZ.1I> 

"^  119.1^6.  128.  I  /8.  1141.  142^' 
144.; 4^.  149.  54«  »5  5«  «5^* 
»57'  »59-  161, 154.  165. 166 
r67'i69-i70-J74'  175*240 
24Z,24^.250«255.  250.  264 


26$,  267.271.272.281.182. 

286.287.  289. 500.502.505 
525.  529.  5Ji*540-?49-i52. 

SAlzmannus  84.295.515 
Santorinus  2*  22.  z6.  27. 
50.52.42.45.(55.69.75.74 
76.98.100.101.105,105.107 
J09.  up.  129.157.145. 144 
150.166,167,182  192.195 
197.198.  199«  201.202.20j 
204.  206.  220.221.225,224 
255.286. 507.510.511.511 

520.558. 555*557 
Saviard  545 
Sbaralea  510 
Schelnerus  525 
Schcllammerus  2.  5S'47.  48 

52.85.90.95*  I37*  »48.  169 

186. 187. 194.  220,  258.  251 

285.295,  50Q.  5«l*505.54| 

547*558 
Schneiderus  2.18. 167 
l^chradetus  69.504 
Schulzius  50.95.280.510.521 
Sevcrinusi.  2 

3imocelIius  172.544.545.54^ 
Slevogt  168 
Spigelius2.it7.28^ 
Stancarius  352 
Stcnonis  2*55.67.110. 154.158 

165.  190«  210,255. 282.51Q 

555 
Stephanus  2.525 
Stockhufius  564. 57J 
Strauilius  515 
Svvaannerdam  £.  517 
Sylvefter5i7 
Sylviusi47*  205 


Index  If 

TAcontis  297 
Tauvrius  317.^25 
Teichmejerus   304.  3  J9.  342 

"34J 
Terraneus  loj.  102.  105.  z6z 

■    263 

Thcbcfius  1 32. 13$ 
Tilinglus  313 
Tournefort  248. 28j 
Trevv  277.279«28c.577 
Tulplus  103 
Tyfo  99.26  I 

VAlentlni  i 
Valfalva  2.2i.i69'i7P 

171.r9j.19j.204.  205.  25 'i 

502.340,346 
yallifnerius  96. 110.242.  302 

304-310.511,315 
Valvcrda  2.525 
Varolius  2.142.149.  290.  J23 
Vaterus  108.159.308.510.554 

355 
Vercellonius  2.  135.254.  257 

261.267.281,522 
Verheycn  2.  71.  90.109. 121. 

135.  «37. 155-  210.211.254 

257.265.278,299.517.525 

333-349 

Du  Vcrncus  2.61.74.168.  17» 
185  195.  196. 283. 510.513 
3  «7.5  5  5 

Bu  Vernoy  I9<5.5?6 

yefalius  2.26.34.  37«  5  »•  135 
147.  178.  I9r. 216. 219. 221 
227.228,258.278.  279,  285 
390.507.521.525,365 


AttSiorutn .  41 1 

Veslinglus  2.J4J 
Veftus295 
Vidius  2.525 
VidufTIus  311 

yieuffenius  2.  155.  141«  142 
144.145.149.150.  184.  i$| 

196.249,515.3»+ 
VlrglHus  8 
Vogllu?  508.511.  512 

WAgnerus  5»5.J25 
Walaeus8  8. 
WalHfiusiSg 
W^althcrus  174.  175.  192. 19(3» 

200.220.  221.  554.  541. 57S 

Xlf^arthonus  2.82.122,159.501? 

Wedelius  [jo.  Adolph.]  295? 

Welfchius  159.170 

Widmannus  I62 

van  derWiel  45 

Wierus  507 

Willifius  2. 144. 148.  up'!^^' 
184.286.  288.  555.555.355' 
3^7  ' 

Winslous  2.  25.  27.  55.  41. 
5  5.  119.  125.  126.  154.I5<5 
190.194,  206.209.21  5, 214« 
219-  225.226,284,517.524 

528. 119. 552.354.355.351 
562.564.372 

W^irfongus  87 
W  ium  295 
\roHuf1us528 
deSr.  Yves  524.52S 
'"F    Ahn.  525 
£^  Zellerus  ^4. 


IN. 


INDEX   IL 

RERUM  PRiECIPUARUM 


t  \  Bdominis  partes  feu  re- 

£\  gionesextern«7.  con- 

tenta  74  mufculi.71.tcgQ- 

nienta  f.  partcs  contlnen- 

tes  ibid. 

Arbotus  I  »7 

Acetabulum  )5.  quid  condi- 

tuat  42 
Achillis  tendo  55.  244 
A^Iomufculi   187.  diverfaB 

de  co  fentejjtije  188 
Adaml  pomum  7.129 
Adnologia  (5j.i55 
Adcpsin  homine  no  datur^o 
Adipofa  mebrana  ib.vafa.iU 
Adipod  dudus  75.2S5 
Adnata  tunica  I55 
^thiopum     cuticula  nigra 

64>nigritiei  caufa  65. 
Ala  S.vefpertllionum  lop 
Aibuginea  tunlca  1 5  5 
Allantoides  membrana  il2 
Alveoli  dcntium  aS 
Amphlarthrons  59 
Amygdalae  i6z 
Aivatonpe  quid  i 
Anatomcs  fubjcAum ,  objc- 
ftum,  media  i.finis  j.  in* 
ftrumenta  ^.feqq»  divifio 
10.  utllitates  multx  5* 
Anatomla   comparatlva  1« 
forenfis4.  medlca  5.  pra- 
Aica  4.  thcologica,  philo- 
fophica,phyfica  1.4. 


Anatomici  fcrlptores  opti^ 
mi  2.  rccentiffimi  »*«  f^^f* 

Anconaeus  proceffus  47 

Angiologia  6J.172 

Anguli  oculi  154 

AniniK  cogitantls  fedes  i4<^ 

Annulus  pro  tranfitu  pco-» 
ceffus  peritonaei  72. 

Anthcllx  168 

Antlcragus  169 

Antrum  Hlghmori  16 

Aous  80.  ejus  elevatores ,  & 
fphindet  ibid.mufculi  di* 
verfe  ab  au£loribus  de- 
fcrlpti  220 

Anus  cercbri  147 

Anifcalptor  mufcuius  21  j 

Aorta  I7J.  ejus  arcus  ibid. 
rami  afccndentes  ibid. 

Apex  cordis  152-Hnguae  itSJ 
unguis  68 

Apponervofis  10.  187. 

Appophyfisoffis  14.  ejosco- 
gnomina  ibid.  fynonj^^ma 
ibid.  ufusibld. 

Appophyfis  condyloldcs  28. 
coronoidcsib.  jugalis  19» 
mammlllatls  f.  maftoidea 
jb.  nafali*  fuperior  5c  in- 
ferIotts«paIatina  2<S<  pc- 
trofa  18.  peterygoldea  22. 
Ravlana  difta  mallei  19 
fiyloldea  19.  ji.zygoma- 
tic.a  19 

Ap- 


cMM 


-5-^. 


'mm 


■'i^:^S^^?:^:> 
'•s 


;_/■■-     ./■■ 

■-'§■■ 

■A--*^  . 

"  ■     ■■'•'.'* 
■  ■■  ,  •;"->:'i5'.>;'tV::  - 

.;.•?>? 

^ 

^i^S 

■ 

.,'^B^^^I 

■;">.•'.',  /^^^^B 

^^^1 

*"r.r'-::":-^H 

■ 

Kerutn  pr£ctpudrum  l  '4*  | 

App^cJIculacadipofaecoli  79  haemorrhoifJaHs  6xterna  J 

Appcndix  oflis  i  >.vern:iifor-  &  intcrna  ib.hcpatica  ib. 

mi  "/o  hypogaftrica  ib.iliaca  17S 

Aquedu<n:usFallopii  21.  52.  intercoftalcs      fuperioref 

i7i.Nuckii  i5  5»Sylvii  147  174  inferiorcs  i^s.intefti- 

Aqueus  humor  oculi  146.  e-  norum    Cum    venis  com- 

)us  verusfitus96«&c.  munlcant     289.    lumba- 

Arachnoidcs  tunica  cercbtl  xls  i^e.m^gna  f.aorta  171 

143,  i49.medulla:  fpinalis  j^S.mammarla   i74»  "le- 

i5i.oculI  147  diaftlna  ibld.  mefenterlca 

Arcus  aortac  173  fupetior&  inferior     175« 

Areola  mamma:  120  mufcularcs  coUi  i74-«fo- 

Arreria  quid  9.ejus  ftrudura  phagcae  175.352.  pancrea- 

I73.figura  ibi.  mufcularts  (ica     »75«    poplitJjea  17^» 

tunica  dcfenfa  547»  ^  ^udenda  ibid.  pulmonalis 

Arterias  adipofae  i7<5  1  j j.i^j.cur  amplior  vcna 

Artcriaaorta  124.   172.174  288,iadia:a  r74.rcnalis  17^ 

ejus  divlfio  i73'H^-afpc-  facra   176.  fcapularis  cx- 

ra  i28.i3o.atrabiiarix  176  terna  &  interna  174«  ^P^^^' 

axiliaiis    174«  brachialis  matica   176.   ejus  exortus 

174.551.  bronchialis  I  aS  ^o^.fplnalis  174.  fplenica 

i75.catoti.<  interna  &  cx-  i76;fubclavia  174.  furalis 

tcrna  i  J7.r74.   550.intcr-  i76:thoracica  f.  mamma» 

narum  Ingtelfus  149.  cum  ria  externa   174.    tibialis 

vcrtebralibusanaftomofcs  176  iracheai  28.1  jo.vcrte- 

ib.carotiuum  divifio  349  bralis  174.5  51. umbiiicalis 

cervicaii?  i74'Coeliaca  175  176.  cjuoufquc  cava  raa- 

Cjusrami  ibid.  coionaria  ncat75i 

:ordis  i^^.i^j.cruralisex-  Arteriofus  canalis  118.1 36* 

eroa  &  interna  r7<5  cubi-  Arthrodia  59 

xa  175.  cyfticK  gcmellac  Arthronibid, 

75.diaphragmatica  fupe.  Artlculationes  foetus  nt 

or5c  infcnor   174.  175.  Articull  ofl^ium  16.58 

'.odcna    ibid.  dur^  ma-  Articulus  59                 (rcs  '?• 

s   141.  cmul^entcs  175  Artus  fuperiorcs  &  inferio- 

^           igaftrica  ibidem  .  cpi-  Arytaenoides      cartilagincsi 


icu   dcxtra   &    finiftra         54«  «29 
^aftrica  dextra  &  Gni-     Afelii  pancreas  S2 
ib.gaftro.epipioica  Ib.     Afpera  aneria  182.130 

Aftra- 


414-  Index  II. 

Aftragalus  54 
Atlas  j7.  ejus  llgamentum 

femiclrculare  37 
Atrabilarias  capfulae  95.260. 

in  fetii  majorcs  95 
Auditorlus  meatus    19.  55. 

i69,nervus  i7i.ejuscana- 

lis  21.171 
Auditus  organon  168.v7i.os 

orbiculare  20.  o0icula  20. 

.  377»542 

Avlum  oviduftus  lii 
Auresi68 

Auricula  ib  ejus  pinna  Ib. 
Auricuiae  cbrdis  i  jj.  dcxtra 

amplior  finiftra  JI9 
Auriculatis    digiti  mufculi 
-  .  2»9    . 
AxiilaS 

Axillaris  vertebra  58 
Axis  37 
/Lzygos  mufculus  uvulf  205 

vena  176 

BAlsinus   100 
Barthollni  proftratae  106 
^afilareos  21 
Bicorne  os  34.  160 
Bills  88,ejus  itus  6c  reditus 

per  duiffum  cyfiicum  de- 
,  fenfuszpS 
Brachiu':^  7.ejns  os  45.  artc- 

ria  174.-  mufculi  21  j. 
Bregma  1 3  ejus  olTa  ib. 
Brevia  vafa  yy^jyg» 
Bronchia  128.1  ^o.eonim  ar- 

terla  i28,i7<;.vena  128.175 

319,  olandulae  130 
Brunneri  glandulas  7S 
Bucca  7.earum  glandulae  159 

255. 


Bulbusoculi  I55.plli67.ure;5 
thrae  100. 

CAiamus  fcrlptorius  I49 
ejuscrenaibid. 
Calcaneum5  5 
Calcis  os  ibid. 
Caliofum  corpus  145 
Calvaria  17 

Camera  oculiduplex  156 
Canalisarteriofus  118.   156 

nafalis  ^j.i^^.nervi  audi- 

torli  21.172.  femicircula- 
,   resib.venofus  88.115. 118 
Canthioculi  154 
CapDli  67 

CapfuiaGlKTonii  88.  fimills 
,  cu  pericardiocotinua  319 
Capfuiae  atrabilariae  93.260. 
Caput7.i7.  139.  ejuspartes 

tdntinentes  i^o.contentae 

ib,  142. 
Caput  mufculii87.  gallina" 

ginis  99 
Cardiai  7*6 

^llaro  ro.  quadrata  416. 
Carotidles  arterigi48, 173.3 50 
Carpus  8.48.ejus  mufculi2i5 
Cartiiago  ii.  62,  arytaEnol- 

des  34.1  i9.cricoides  ibid. 

enliformis  42.thyroides34 

129.  xiphoides42 
^artilagines    laryngls  129. 

allquando    oftefcunt    34. 

nafi  165 
Caruncula  lacrymalis  27.1^4^ 
Carunculie  myrtiformes  105 
Cauda  mufculi  187 
Caud^  f.  coccygis  os  40' 
Cavernofa  corpora  pcrtisioo 
da- 


--^ 


■'r^ 


.r»V,i 


wm 


jiiy:*. 


^■^^j^: 


;.'-^>':^.^ 


Kerufn  pracipuarMm  •  *4*5 

Cavernofutn    corpus    tubx     Chorioxi  iii 

rallopianae  iii  Chyli  cyfterna  84»  icccpta- 


Cavernulae  oflium    16.  oflis 

•     ethmoidei  166 

Cavitas  tympani  19. 109 

.Cavitates  oflium  16 

Cerebellum   147«  ejus  crura 

;  lb.i49.pcdunculi  ib.  pro- 
ceffus  vermiformis  147, 
protuberantia:  orbicula- 
res  149^ 

Ccrebrum  I4i.(lri£lc  diftum 
I45.totura  glandula  ma- 
gna  forte  non  incpte  dice» 
retur  252 

Cerebti  anus  157 

Cerebri  cortlcalis  fubftan- 
f  tia  non  ed  glandulofa  249 
diaphragma  146.  hemif- 
phacria  145.  membranae 
141.  nates  147.  nervorum 
paria  148.  fubftantia  145. 
teftes  147.  valvula  magna 
i47,  148.  ventriculi  147. 
antcriores  aliquaado  gla- 
cie  pleni  reperti  ibid. 

Cerebri  vulva  147.  ufus  150 

Cervix  7 

<^ervicis  uteri  oftiola  &  vefi- 
culae  108 

Ceruminofae  glandulas  169 

Cerumen  ibid. 

Choida  Achillis  228,tympa- 
hi 169. 180 

ChoidcWilIifii42 

Choroidea  tunica  156.  vifus 
primarium  organon  fc« 
cundum  quofdam  52J 

Choroideusplexus  14$ 


Culum  ibid. 

Chylifera  vafa  85   ^ 

Chyliferus  du^us  84 

Chylopoea  vifccra  6j 

Cilia  154 

Ciliare  ligamentura  156 

Ciliares  proceftus  ibid. 

Girculatio  pinguedinis  7tw 
fanguinisin  fostu   i35 

Circulu^  arteriofus&vcno» 
fusin  oculo  I5<5 

Cifterna  chyli  84 

Clavicula  4i 

Clauftrumpalati  161 

Clitoris  103 

Coccygis  os  39»  mufculi  224- 

Cochlea  20.  171 

Coecum  inteftinum  79 

Colis  99 

CoIIum  7»  13^ 

Colli  vertcbras  j^.WUfcuH 
207 

Colon  intcftinum  79.  cjus 
Valvula  78.valvulae  conni»- 
ventes  79,  ligamenta  tria 
ib.appediculac  adipofc  ib. 

Columella  162 

Concha  168 

Condyloides  proccftus  2S 

Conjun^liva  tunica  158 

Cor  i32*perpetuum  mObile 
1 56,quale  in  fgtu  1 1 8.cju$ 
artcrig  Coronaric  13  3-^75 
auriculae  133.  519.  colum- 
nae  carnca:  1 34.fitrae  redlg 
32r.Ucertuli  i^^.mocus 
i3<i.fcptum  I54'tubcrcu- 
luft* 


•  i*f« 


Xndex  ir. 


ItiRi  Lovvcti  negatur  1^4 
j2o.valvalas  1  j  5-  venae  co- 
ronaria:  i  j  j.  earum  orifi- 
cia  iiS>vcntr\cu\i  i  ^t^r^^* 
horum  dextet  amplior  fi- 
niftro  J19 
Cotacoidcs  proceflfus  45 

Cornea  tunica  155 

Coronaleos   18 

Coronoides  procclTus  28  47 

Corporfs  humani  extcrnas 
appellationes  &  divifio.  7. 
S.tegumenta  communia.62 

Corpora  cavemofa  penis  loo 
fphasroidea  morbofa  non 
ar^uunt  glanJuUszjS.iS^ 
ilriata  146 

Corpuscaliofum  145 

Corpus  cavcrnofum  officium 
vaginacambiensiO(5.High- 
inori  9<S'lutcum  ovarii  110 
parapiniforme  9<5.pyrami- 
«lale  ib.  rcticulare  Malpi- 
ghii54.  65.  hujuscotor  in 
JFthlope  ib.  Valfalvas  168 

Corpufcula  globofa  ccrricls 
uteri   109 

Corticaliscerebri  fubftantia 
non  eftglandulofa  349 

Cofts  40'4i 

Cotyle   16 

Cotyledones    Mj 

Crartium  ir.i^o.ejusfutura; 
*^.tl  ;s  tnufcali  r  ^o.offium 
sn  fjem  coftditio  22.  1 18 

Crfmafigr  inufculus  96 

CfcpA  calami  fcript^rei   149 

Cta^iuormeos  22 

CiicoidcscaicildgQ  14.129 


Criftagalll  21 

Crifta  ulna:  47 

Crus  8.55 

Crura  cerebelli   149.  medul- 

laeoblongatae  ibid. 
Cryftallinus  humor  157.CJUS 

verus  fitus    314 
Cubitus  8.  46.  cjuS  mufculi 

114 
Cubdides  os  54 
Cuneiformc  os  21 
Cunciformia  offa  tarfi  55 
Cutancne  glandulx  i9«papil-* 

lae    17»  j 

Cutanei  folliculi  67 
Cutaneum  reticulum  64 
Cuticula  6j 

Cuticulai^thiopum  nigrafi^ 
Curls  66.  fulci  f.  lincas  64 
Cyftlca  bilis  89. 
Cyftica  vafa  ibid. 
Cyfticusduftus  ibid^  | 

C^ftisfclica  ibid. 

DArtus   95 
Dentes  28.29  fftus II* 

Diaphragma  126.  2»o.  cjus 
arterla:  174  ^ 

Diaphragmaccrebri  146 

Diaphyfis  cfiis   14 

Diarthrofis  59 

Didymi  95 

DifK:rentrte  inter  foetum  fic 
adultum  118.  offiumin- 
nominatorum  utriufquc 
fcxus44  olfium  IJ 

Dlgiti  manuum  49«  eorum 
mufcuri  2 16.  auricuUrix 
digiti  mufculi  219.  pedum 
5  5.corura  mqfcuU  Z28.mi. 


Rerum  pYiectpuarum  ,  417  ^ 

nimi  dlg.peJ.  mufculi  251     Dura  mater  60. 141.1 50.  f  jus 

protclTus  142.  arterl?j  141 
finus  ibid.    150-  J2} 

ELevatores  ani  So. 
Embryo  1 12. 
Emlp.entlac  pyramlv-iales  Vi- 

eufienii  149.  olivarescjui- 

dem  ibld. 
Enarthrolis  59 
Enfiformis  Cartilago  41 
Epldermls  6  j 

Epldidymldes  97.  pecullari- 
ter  conftituti  defcriptio504 
Eplg.iftrica  reglo  8. 
Epiglortis  1  2,9 
Eplphyfis  ofTis  I  4.1  5 
Epiphyfium  numerus  58.  u- 

fusia  adultis  i^.Infanti- 

bus  ibid. 
Epiplooa  74.  parvum  Wins- 

lol 284 
Epiftropheus  j7 
Ethmoidcs  os  22.ejus  caver- 

r^uL-e  165 
Euftachii  tuba  20. 52  170 
Excavationes  nafales  25.  pa- 

latinae  ibid. 
Excretorius  duflus   io«  pan- 
creatis  86.hujus  igiventor  87 
Extremitates  cdrpor is  7.  44. 

$0 

FAcIes7.  155 
Falciformis  ptoceffus  14^ 
EaMopii  aquacduiius  21.3.'- 
FallopIancE  tubas  110. 5 1 1. 
Parciinlnalis  mei/ibjaua  l»4 
Pafcia  lara  225.126 
Fellea  cyftis  89 
Pellca  Ycfica  74  89 

D  d  Fol- 


Dlgltorum  mufculi  multutn 
varlant  2i3 

Diploe   17 

Dlverticula  NucKli  75 

Divlfio  fcfleti  17 

Dorfum  7  ejus  fplna  ^5«  hu- 
jus  divifio  ib.  vertebrae  ib. 
mufculi  212 

Dorfum  maiuis8.49.pedls  34 

Du<ftusadipofi  76.285.  Bar- 
tholinianus  159.  cholido- 
€hus  communis  88.  chyli- 
fcrus  84.  cyftlcus  88.  89. 
cyft-hepatlci  Bfanchi.  297 
Euftachli  20.32.170.  excre. 
toriusquid  10,  pancreatis 
S6.hujus  inveRtor.  ib.  eX'. 
cretorii  novi  Vcrcellonii 
I  57,  322.ex  nafu  ad  os,  an 
apertus.  167.33  8.  Jiepatico- 
cy(licus.88.  an  in  homine 
detur  i96t  hcbaticus  88. 
laftiferi  izi 

Du6lus  Rivlnianus  159«  fali- 
yalls  Cofchvvlzlanus  eft 
vcna  3  36.StcironIanus  158 
3J}.  fub  offe  occipitls  in 
pharyngls  fornice  muco- 
fu8.l6o.3  37«thoracicus.8  5 
S^.eum  demonftrandi  mc- 
thodi  ibi.finem  tegit  val- 
vuhi  fcmilunaris  85.CUJUS 
ufus  controvcrfas.  293. 
^i^^arthonianus  159 

Du£luum  lacrymalium  ori- 
ficia  167 

Duodenum  intcftinum  78 

iDuodena  artciia  175 


N^ 


41  8  Udex   II. 

J^elleac  radices  88. S9  Frontalls  finus  166 

Femur8.50.51.ejusmufc.225  I^uniculus  uaibilicalls  it<j 

Feneirra  ovalis  20.  170.     ro-  /^AlIinaginis  caput  99 

tunda  IblJ.  VjGanglla  nervorum    181 

Flbra  8-ejus  diffjrentia:    ib.  Garangcot  Splanchnologia  ^ 

FibfyK  caraea:  vcntrlcull  285  nionica  circa  illam  368  580 

cordis  rect^e  j^i.mufcuio-  Genitalia  mulierum  io<S.  vi- 

f:£  dlvctruas  i8o  rorum95 

Fibjla  5  :.54'  Genu  8 

Flflula  fpiraLis  128  Ginglva^iSi 

Fluidcs  partcs  u  Ginglymus  59 

Fcerus  112.  ejus  membranx  Glandula  1 1.247. ejus  defini- 

ib.fitus  in  urero  ii5  extra  rio  difEcilis  25  5.  definitlo 

«teruai  leperti     512.    31?.  Eoerhavil  expendltur  272 

Sirtlculariones    i  «  9.     o(Ta  dcnificiones  plerxque  im- 

cranii  ibid.citculatio  fan-  pQtfs^x  z^$.  habitus  pe- 

guinis  1  ^'S.inter  Ipfum,  &  culiaris  anTcrltur  248.  268 

matrem  comittunis     114.  ab  ipfo  Hippocrate  iHniii- 

c0rquale.119denteslb.ca-  tur  277    glandulam  quid 

nalis  vci.cfus  8S.  1 1  <>.  118  veteres  dixerint  240.  245. 

dlfferenriic  ab  adulto  .  ib.  -47«  glaadulas  muItcEnll 

nutricio  116.  per  os   ji6  fecernunt  25^.  glandularii 

Folliculus  in  quavis  glandu-  diffcrtfnticE  25 1,  glandulas 

la  242  non  arguunr  corporamor- 

FolIiculJ  cutanel  67.266  bofa  fphaeroldea  259. 

F^ons  pulfatilis  18  GUnduIae  aryra^noideas  129 

Pontaneila  iS.Tf  9  axiUares  264.  bronchiales 

Toramen  c^cum  Vingux  116  130.254.257.  Brunneri  78 

165.334.   ovale  118.   156.  quando  optime  confpicla. 

ejusufusji^  tur  2S7.buccaics  160.  253 

foramtna  narium  i67.o{Iium  ceracex     Melbomir     255 

cranli  29.maxiIIaE  55  cervlcales  2^(5.cerumlnofg 

Fornlx  146  169.  254.^0^^0(110:251, 

ro0s2  ligmcidea;  19  conglobatse  ib.conglome- 

Tovea  (inus  vcnp  jugular.  Ib.  ratac    ib.  congregatas  252 

Frenuium  labri  fuper;or.i67  Cov/perl  102.261.306.  cu- 

lingucE*i63.  muliebre  10;"  taneac  67.265.256.282.  cv- 

prasputil  99  Itice  26o.dcrfaIis  ^^S.ejus; 

FontisosiS  conftltuuo  morbofa  ibid^ 


i 


Kerumpr 

epiglottidls  129.  256,  Ha- 

verianas  sCj.hepat 'ic:e  260 

illacJEib.  ilei  clrca  fincm 

308.  inguinales  2<54.  inn©- 

minata    255.  inieftinales 

£runneri&  Peyeri  260.JU- 

gulares256.  labiales   160 

265.1acryma!is  27.154.255 

iaryngis  256.1ienaies  260. 

Littrii  i02.25i.lingug  159 

165.  255.  lumbares  260. 

mammarum  in  areolls  267 

matri  dure  6c  arachnoideg 

intcrpofitsE  25  2.  maxilU- 

res  I  5S.25  ^.mef^raicac  82. 

26o.molares  160.^36.  mu- 

cilaginoras  16.265. mucorg 

l6.254.Covvperi  102.  Nu- 

ckiana  160.    nympharum 

i^j^occipiralcs  256.  odo- 

riferasTyf.  99261.   oefo- 

phagi  256.  earumdudlus 

excretorlus    Vercelionii . 

J  3  7.522.omenraIes  261.0- 

rificii  ventrlc  (iniftri  Ver- 

ccll.ib.  oflis  frontis  fovea- 

rum  253'.  Pacchioni    142. 

palatine  160.255. pancreas 

26o.parotides  15S. 255.^6. 

ritonaeijan  dentur  74.  Pe- 

yeri  8j.  pinealis  247,255 

pltuitaria  15  i.254.placen- 

ta:    uteri  an  dentur  264. 

pleurae  an  denrur  1 24.pro. 

ftata  262.  renales95.  260 

iacrx  ibi.falivales  1 58.  fe- 

I>aceae67.cutis  52.267.280 

281.  Meibomil    154.  255. 

Valfalva:  I68.fimplic.251. 

) 


jscifiLartim »  4!^ 

finuum  durae  matris  i5i 
folitarlse  ibrplenlcse  260i 
fubllnguales  159.  du^lus 
25  5'5  5  5'thymus  256.in  fg- 
tu  I  i8.thyroidea  151.254 
unica  in  hominc  255.  254 
ifthmuslb-anfit  nlduso- 
vulorum  vermlnoforu  ib» 
dubii  ufus  25  ^.tonfiils  ib. 
tracheas  256.tunicas  pitui- 
tariae  i67.Venp  porte  266 
ventric.  ib.286.vefic£  261. 
veficula:  fellene  89,261.  ve- 
fic.feminallum  262.vcteri- 
bus  cognIta:,qua:  245. ure- 
terum  95.26i.urethrae  mu« 
liebr.265.virllis  262,  uteri 
an  dentur  265.uvular.i60. 

Glandulofum  6c  vafculofuni 
diffcTunt  241,245 

Glans  penis  100 

Glene  16 

GHlTonii  capfula  8S. 

Giobus  &  Glomer  idem  251 

Glottis  120 

Gomphofis  28.60 

Gula  156 

Guftus  i72.ejus  organii  15S. 

HAbitus  peculiaris  glaii" 
dulae  248.268 
Harmonia  25.60 
Helix  168 

Hemifphaerla  cerebri   145 
Hepar  74.87.  in  f^tumagni 
118. non  eftgland.  249. 29S 
Hepar  uterlnum  iij 
Hepatica  bllis  290 
Hepaticocyfticus  du(flus   %% 
Hepaticus  dudusib. 

Dd     2        Hc- 


41S  Iniex 

Bepatis  portl  Ib.  tubercula 

inftatu  morb.  qualia  5?s? 
Jlerophlli  torcular  142, 
Bighmori  antrum  t^ 
Highmori  corpus  9<3» 
Jiomoplata  44 
Jlumerus  S.ejus  rn^fculi  ^i  3 

os  46 
Jlumores  oculi  15* 
Hydatides  ovarii  mulieb.iio 
IJymen  105.  omninoexiftit 

|C6.  in  foetu  118 
Hyoides  os  54.  cjus  mufculi 

161.201 

Jlypochondtia   8 
Jdypogaftrica  reglo  ibid. 

IEcur  87 
Jejunum  inteftinum     79 

tlleum  inteftinum  ib.  os  42. 

lliaca  regio  8. 

Incus  20.170 

Indicis  mufculi  219 

Iflfundibulum  148«  ad  lllud 
ilma  147 

Inguina    8, 

Innominara  oflTa  42.  45.  eo- 
xum  diff-r-ntia  in  mate^c 
feniina  44.1igamenta  45. 

Interoffeumligamcnmm  54. 

Inteftina  74  ^^.craflTa  79«  te* 
nuia  ibid. 

Inteftinorum  fUu(fl:ura  80.  fj- 
bra?annulares  irregulares 
590.  longitudinales  ubi 
<^uasrendaE  28S  tcnuiun\ 
rug?e  ib.  tunica  cellulofa 
Xuyfciiil  80.  Albini  287 
Dilfett  a  Ruyfchiana  ibi» 
tWiliuYillofaSo.  288.  cft 


ir. 

villo-paplllofa  289 
Intcdinum  coecum  yg.  coFon 

ib.duodenum  78.jejuniiib 

ileumibid.  reclum  80 
Involucra       ligamentorum 

rotundorum  7^ 
Iris  156 

Ifchiatica  reglo   8 
Ifchlum  os  42 
Jugulum  8 
Jugalis  apophyfis  ip 
Jugalia  olfa  25 
Junclura  odium  59 

LAbra  161.  horum  fupe- 
rioris  frenulum  ibid. 
Labra  pudendi  loj 
X/abyrinthus  20.  171.     ejus 

veftibulum  ibid. 
Lacerti  cordis  1 J4 
Lacrymallscaruncula  27.154 

glandula  ib.faccus  ibid. 
Lacrymalia  puda  ib.offa  25. 
lacrymalium  duftuum  ori- 

ficia  167 
Ladea  vafa  10.82.  in  pcnna* 

tis  defunt  84 
Ladiferidudus  I2i 
LacuHa  7 
Lacunx  Graafil  105 
Lamina  fpiralisEuftachil  171 
Larynx  I29.ejuscartilaglnes 

ib.mufculi  202.  oda  34.  fi- 

nus  i^c.vcntriculi  ibid. 

Lens  cryftallina  1 57 

Lien  74'9o.  an  fit  glandula 

91.249  joo.ejus  ufus  ib.joi 

Ligam-ntum  9»  62.  annularc 

cotli  fcmoris.  5  i.annulare 

manussitficiliaic  i56.in« 


tetcflfeum  ^C.  $4.  lingua: 
membranac.  i6j.  Poupar- 
tii72.  282.  femicirculare 
Ailintis  j^.rufpenfbriuni 
SS.teres,  an  teres  44.50. 

Xigamenta  duo  ofnum  in- 
nominatorum  4j.coIi  tria 
79  uteri,  iatum  &:  rotuh- 
dum  107.  rotundorum  in- 
volucrum  75. 

linea  alba  71 

Linguais^.  i<jj«  ejus  fora- 
men  coecum  1 59.  >J4.  fre- 
nulum  iGj.  ligamentum 
mcmbranaccum  ibld.  li- 
nea  mcdiana  i6j.  mufculi 
I65,20i.nervi  ic^.papiilcc 
nervcae  172 

jLiquor  pericardii   1  j2 

i-umbi  S.eorum  mufculi  ar2 
nervi  18 j.vertcbrae  38 

l.unu!a68 

Lutca  corp.glandiformiajio 

Lympba  85 

Lymphatica  vafa  10.  85.  jn- 
ventorcs  iliorum  ib. 

MAIa  ^.cjusoiTa  25 
Mallcoliibid. 
Malleus  ip.i^^-ejus  apophy- 

fcs  19.  mufculi  170 
Malpighii  rete  vafculof.  128 
Mammse  119.  harum  corpora 

globofa  NucKli  i2i.glan- 

dulaz  areolarum  266. 
Mammillaris  apophyfis  19. 
JVlanus  extrema  48 
^lanus  dorfum  7.49*  vola  ib. 

mufcul.  21 5 
Maftoidca  appophyfis  19 


acfpuariitH.  4H 

Mater  dura6o. !.*.:.   pta  14J 

Matr"ft   107 

Maxilla  24,   infetior27 

Maxillaria  ofla  26 

Maxillares  finus  166 

Meatus  auditoriiis  52.  kCg* 
foctus  1 18 

Mcconium  i  16 

Mcdiaflinum  i2j.  e^ls  inter-« 
ilitiumcellulofum  ib-  ^17 

Medltullium  17 

Medulla  10.  6i,  oblongara 
r^S.  ejus  crura  ib.  fpindlis 
i52.ejus  tunica  ligamen- 
tofa  5c  celluiofa  ibid. 

Membrana,  quid  ii.adipbfa 
Cj.dp.allantnides  f.  farci- 
minalis  122.  mufculorum 
communis  71.  iriiicofa  na- 
iimn  167.  oculi  femilui*ia-» 
ris  1 54)pdpillaris  Helvetii 
2S9.pituitaria  Schencide- 
ri  167.  fubpituitarla  ibid* 
tympahi  169.  ejus  fora^ 
mcn  ibid.559 

Membranac  foEtus   112 

Membranula  meatu  audifGN 
rium  in  fetu  claudens  119^ 

Menflruorum  fontes  108.303» 

Mentula  99.mulicbris  loj 

Mefarsum  82 

Mefenterium  74.81 

Mefocolum  S2 

Metacarpus  8.48 

Metatairfus  8.  55 

Mons  veneris  loj 

Motus  animalis ,  involurtta-^ 
tius,mixtus  ,  naturalis/ 
YoluQtarius  190 

D  d     s         M9« 


422  "        Mex  n« 

Motus  tonlcus  189  complcxus  ib.  conftri^oip 
Mufculus  to.quld  187.  ejus.         Iabror.197.  orbicuUr.  naft 
partes  ibid.  199.  coracobracbialis  215. 

MurculiantagoniftaBi89.ro,  coracohyoides  20i.cranii 
cii  ibid.aflio  187.  diverfce  140. 191. cremafter  96.220. 

fententia;    188.    (impli.ces  crico  arytccnoides  latera- 

i90.compofiti  ibid.  abdo-  lis  202.ppfticus  ibid.  cricQ 

minis7i.  abdu£tor  auric.  pharyngaeus     204.    cricQ 

dig.219.  annularisdlg,  ib.  thyroldasus    202.     crota- 

indicis  ib.medii  dlgiti  ib,  phitcs  200,cruralis  225.cu-, 

pollicis  218.  pedis     251.  biti    214.  cucullaris   209» 

proprius    diglti     minimi  deltoides     215.    dentatus 

pedis    231.    acceleratores  major  antlcus  209*detatus 

220.  iirina2  22i.  addudor  minor  ib.  depreflor  palpe- 

auric.dig.229.  femoris  tri-  br.Inf.190.  detrufor  urina^ 

ceps225.  annularis    :-i9,  224  digaftricus  2oo.ejus 

medii  dig.man.lb.  polllcis  trochlea  ibid.  digitorum 

man.2i8.pcd.tranfverfaiis  manus    213.  multum  va- 

sjo.anconoEus  215.  ani  222  riant  2i8.diglti  medii  ma«i 

anifcalptor     21  j.  annuen  nus  219.  anularis  ib.  auri-- 

Covvperi  20(5.  ary  aryts-  cularis  Ib.  digitorum  pe- 

jioldes  202.ary  epiglottei  dis228.  dlgiti  prlmi  ped, 

205.antithenar  90II.  man,  231  medii  ib- teitii  ib.ml- 

218.pcd.230.  aurisi68.  e-  nimi  ibid.dllatat.nafi  19  8. 

ternx  195.  auricularis  di-  pofticus  uretluc^  22i.dor(i 

oiti  2i9.azygos  Morgagni  21  2.1atiftimus  21  j.Iongif- 

20().bafiOglolfus  202.bibi-  fimus  212,  clevator  fcapu- 

torius  r93.biceps  2:4.  ti-  Ise  209.1abri  infer.ipS.pal» 

blas  226.bicornls  215,  vcl  pebr.  fuper.  192.   urethra? 

tricornis  poHicis  218,  bi-  Santor.  222.  epiglottidis 

venter    200.  brachii    213.  attollentcs  &  deprimentes 

brachiafis    internus    214.  203,  ereftores  penis  220* 

pxternusib.   breviscublti  extcnfor  aurlc.dig.223.e.x« 

ib.radii    2.1$.  bucclnator  telor  communis  21  7.1um-^ 

J97.canlnus    198.  capitis  borum  ,  dorfi  6c  colli  211, 

,20G.  carpi  2i5.ceratogIofti  dig.ped.Iongus  228.brevis 

201  cerato  ftaphylini   358  229.  fc. indicis  2i3,  exten- 

ib.cephalopharyngaei  204  for    lumborum    &    dorfl 

^pccygceLiS224. colli  207»  coriimunis    211,    poUici? 

/  d, 


1' 


Kerum  pracipuarum ,  425 

'ped.longus  2J0.  brevis  ib.  228.  mallei  169.  196.  ma- 

fafcia  lata  225.226,  femo-  nus  21  <•  maOTetcr  200. ma- 

'  ris  224.  flexor   poll'    ped,  ftoirieiis  206.  maxill^in- 

longus    230.    brevls  ibid.  ferioris  2oo.membranorus 

frontales  191.    gaftrocne-  225.  226.  myloglolTus  26z 

mius  22?,gemini  duo   225  myiohyoides    2cr.  myio 

geiiiogloflii  201,  genio  hy-  pliarynga:us   204.  myrti- 

goides  ibid.  glutJEi    225,  formis  iiafi    199.  nafi  193 

glodo     pharyngsi     204.  obliqui    oculi   194.  obli- 

'  gloflToftaphylini  205.  gra-  quus  major  cap.  207.  mi- 

cilis  227.  helicis  197«  hu-  noribid.  cbturacorts  in- 

meri    215.    humllis     194  terni  &:    extcrni         226. 

hyo-epiglottei  205.  hyo-  occipirales  192.  oculi  1  54. 

thyroides  202.hyoidis  of-  ip^  feptimus    brutoruin 

fis  1(30.  201.  hyo-pharyn-  194  efophagarus  2o4.orbi- 

gaeus  20  4..  hypothcnar  218  cularis  labror.j  97.  palpe- 

iliacus  225,  inciforius  fu-  bra.i92.olTis  coccyais  225 

perior  6c  inferior  198.  in-  hyoidis  zoi.palato-ftaphy. 

dicator  218.  indicis  digiti  linus  ^oa.pahxic-E  210.  pal- 

ibid.    indignacorius     194  maris  ib.patientiae  lo^.pc  • 

infralcapularis  21 3.  infra-  clinsEUs  225.pecT:oralis  ma» 

Ipinatus  ibid.    intercofta-  jor  122.21  j.minor  209. pc- 

les    112.     210.    interofTei  dis  extremi  227.p;:nis  220. 

man.217.   361.  digit.  ped.  perforans  2r7.dig.ped.228 

228.    231.     intcifpinales  perforatus  2  !6.  digit.  ped. 

coUi  2o8.inter  tranfverfa-  228.peroniEUs  anticus  227 

lcs  iblumborum  212.  in-  pofticus    228.    pharyngis 

tervertcbrales  208.  intia-  aoj.phary  ngo-ftaphylinus 

coftales  Verncy.  211.  la-  205.plantaris  228.  ^latyf- 

brorum  i^^.Iaryngis  202,  mamyodes  i9S.2©o.poIli- 

levatorcsani  222.minores  cis  excenfor  2i8.flexor  ib. 

Riolan»  &  Dougl.  223.  Ic-  multum  variant  ibid.poH- 

vatores  caftarum  210.  lin-  t^us  227.  profundus  217. 

guae  165.201.  lividus  225,  projedor  urethrx  222.pro 

longus  &:  bicvis    f.  bicor-  ftatarum  Sanclor.ib.  pfoas 

nis2i5.  longuscolli  207.  magnus  225,  parvus  212, 

cubiti  ii4.rad!l  215.  lum-  pterygoidcs  externus  200. 

boruni    212.  lumbricales  internus  ib.  pterygo-pha- 

15(5.359.360.  digit.  ped.  ryng.204.pterygo  ftaphy- 

V  Dd     4         linus 


444  Index 

ilnus  205.pyramIJaIi$  na- 
fi  ipp.pyriformis  lij.qua- 
dratus  198.  femoris  224. 
Jumborum  2  \%>  radii  215. 
ladisEusexternus  ib.  radii 
21)  .re£ti  ocuii  ipj.reftus 
Jatcralis  c.zo/.major  anti- 
cus  206.  pofticus  207.  re- 
^usminor  anticus  &  po- 
llicus  2o6.re£lustibix  226 
lefpirationis  210,  rhom- 
boidesiop,  rotatores  ex- 
lernl  Sc  inteiQi  laG.rotun- 
dus  itiajoi  &  minor  2!j. 
Totundus  radii  215  fac^- 
jumbaris  212.  falpingo- 
pharyng.  204.  falpingo- 
^aphylinus  205.fartorius 
a26.fcalenus  207,21 1  fca- 
pulas  209.femimembrano- 
fus227.  feminervofus  ib. 
femifpinolus  2ia,ferratus 
major  anticus  209. 211. mi- 
nor  anticzop.pofticus  inf. 
211.fuper.210  folaris  228. 
fphcno  ftaphylinus  205. 
fpin^fler  ani  l22,vagin^  u- 
teri  224.veficaE  ib.fplenius 
ao/.ftapedis  170.  ip^.fter- 
np  hyoides  2oi.ftcrno  thy. 
loides  202.ftylo  gloffus  ib. 
flylo  hyoides  ib.ftylo  pha. 
xyng.  203  fubclavus  2x0. 
fublimis  li6.fuperbus  J94 
fuperciliorum  corrjjgator 
i92.fupercoftales  brevcsSc 
longiVerheyeni  sio.fupra 
fpiuarus^ij.tarfi  227.tem- 
poralis  200.  tercsmai.  & 


IT. 

mii}..2i^.the;iar  2iS.poIIt« 
cis  ped.2jo.  thyro  aryta&- 
noid.202.thyro-pharyng  • 
204.thyfO  ftadhylinus  205 
tibix  226.  tibialis  anticus 
227,pofticus  228.tragi  & 
antitragi  196,  tranfvcrfa- 
Ies&  fpinales  colli  20S» 
tranfverfi  urethrac  22i.tra- 
pezius  209.triangularisla. 
6r,i98.fterni  21  i.uret^  211 
triceps  brachialis  2l4.tro- 
chlearis  194«  tubae  novus 
Valf.  ic6.  vaginalis  gulae 
205.v4iftlis  internus  &cx- 
ternus226.  ulnarisextcr- 
nus2i5.urcthrx  virilis  221 
uteri  novas  orbicularis 
Ruyfchil  208,  uvulas  205. 
zygomaticus  197 
Mufculor.  denommatio  190 
numerus  ibtd.  membrana 
comfnunis  71 
Mufculolg  fil>r?  diverfitas  19* 
Myologia6j.187.eju8  ordoipi 
Myrtifermes  carunculae  10$ 

NAfuS;Nares  i66.ejus  of- 
fa  ib.feptum  26.27.165 
fmus  I66.cartilagines  ibid. 
Nafales  cxcavatioaes26.apo- 
phyfes  inferior  &  fuperi.ib. 
Nafaliscanalis  35 
Marium  foramina  i67.tunica 
mucofa  tb.finus  166. an  dv^ 
dia  quodam  cuoi  ote  com^ 
municent  167 
Natescerebri   147 
Naviculare  os  5.). 
Nervus  9.179 


./ 


Ker^Bi  VrAcifuarHm  • 
Kervi  quotupliccs  fJBtib.eo.         lus  artctiofts    8c 

rum  ortus  incertus  3  5  s.ye- 

ra  funt   vafcula    184.  ce- 

rebri   148,     179.     cervicls 

iSi.dorfi  t%i,  luraborum 

ib.oflis  facri  ibid.  fpinalcs 

151.182 
Ncrvorumganglia  iSi.ple- 

xus  ibid.ufus  187 
Ncrvusabduccns  i8i.acccf- 

forius  Willis  182.  audito- 

rius  171.  181.  cjuscanalis 

2o.i7 1  .portio  dura  &  moU 

lis  iSi.diftfibutio  544 
Nervi  brachialcs  182 
KcrvuscercbrlX.  Willls  181 

557  curallsiSs.diaphrag- 

matlcus    182.  guftatorius 

180.  cjus  rami  infigniorcs 

ib.Intercoftalis  180.182.C- 

jusori^o  inconftans   555. 

ifchlaticus  18  j.  lingualis 

i82.ocu!or.   motoriusiSo 

Cjus  divifio  ib.  olfa^orius 

167.1 80. optlcus  ib.ejusin- 

fcrtio  3  J1.3  j  j,thalamir46 

patheticus  iSo.rccurensiSi 

fpinalis  acccftorius  148.181 

i82,vagus  fupcr  vagum  181 
Ncvrologia  65 
NucKli  divcrticula  73 
Nymphae  104 

OCcipat  7.CJUS  mufc.191 
OcuIusi55.  ejusanguli 
f.canthi  i5<>.bulbus  i55'Ca- 
mera  duplcx  ib.  humores 
1 56.orbita  ^^.tunicae  i  55, 
mufculi  1 54.193. mcmbra- 
Jiafemilunaris  154.  circu» 


4»ir 

yenof\i£ 
i56.netvi  158 
Odoratusorganon  i65'i67 
Odoriferae  glandulac  Tyf.  99 
Oefophagus  136.  cjus  veius 

fmus  321 
Olecranus  proceffus  47 
Omentum  74*7  5«ejus  apettu- 
ra  naturalis\irinsloi  76.1S4 
Orbita  oculi  27 
Orificium  vaginae  uteri  i04 

uterl  intetnum  107 
Os  lO.bafilare  2i.bicornc  34« 
I60.brachii46.  calcis  i5» 
cauda:  f.coccygi  39.40.co- 
xonale  18.  cribiiformc  22« 
cribtofum  ib.cubolues  54« 
cuneiforme  21.  cthmr^ides 
ib.cjus  cavcrnul^  j*56.fron- 
tis  i8.huraerl45*  hyoiics 
34.i6«.iicum  42.ifchiu  ib« 
linguale  34.  60,  multifor* 
mc  2i.occipitis  ib  crbicH- 
larc  auditus  lo.pcdlinis  42 
pubis  ib.facrum  jS.^^.fca 
phoides  ^^.fphenoidcs  21. 
vomet  27,ypfiloidcs  34 

8.  cranii  in 


OiTa  bregmatis 

infantibus  recens  natis 
qualia  2j.cuneiformia  55« 
foetus  ii8.innominata  42, 
eorum  ligamcnta^jdiffc- 
rentia  in  marc  &  femina 
44  jugalia  25.  laciymalia 
ib.  laryngis  34.  malae  26# 
maxillaria  ib.nafi  5  2. 165, 
palati  26.  palatinaantica 
malefic  defcribuntur  16. 
paiietalia  iS.  ped^oiis  4^« 


4?^^  I»de» 

petrofa  iS.facrum  5«:  Illum 
an  iii  partu  disjungantuc 
4j.fefamoidea  5(S.ib,ad  ea 
percinentia  varli  hiftorica 
277»  280.  ubi  invenlantut 
219'228-ofla  fincipltis  18. 
fpongiofa  infer.2(5.  fuper 
■  22.fquamofa  iS.tempOiu 
ib.thoracis  40.  rrunci  55. 
turbinata  i.  fpongiofa  22. 
26,  eorum  inaequalltates 
i<J6.vertlcIs  i8.unguis25, 
zy^matica  ibid, 

pffiumcavcrnulae  &cavita- 
tes  i^  confideratio  anato- 
micaSc  chcmica  12.13.dif- 
fcrentias  ibid.  jundura  $8. 
numcrus  57- 

Os  uteri  extcrnum  104..  in- 
ternum  107 

Officula  auditus  19.170.^ or^ 
mia  24 

Ofteologia   11 

Oftiola  cervicis  utcri  108. 

Ovarium  109 

Ovarium  novu  quorunda  ib, 

Ovarii  corpora  lutea  i  lo.vc- 
ficuiai  an  vcra  ova  3  lo.hy- 
datides  iio.  novi  Nabo- 
thiani  veficulac  an  glandu- 
\3£  254 

Ovidudiisavium  loi 

Ovula  mullcrum  jio.  510, 
verminora  Vcrcellonli  255 

PAlatnm   i6i.  ejus  clau- 
flrum  f  velum  ib.oifa  26. 
antica  iiiale  fic  defcribuu- 
tur25 
raipebiie  i5i«€artimtarfi  ibe 


11. 

Pamplniforme  corpiis  95 
Pancreas  8(5.  260.    ejus    du« 

ftus  excr?rorius    S5.    j.i- 

ventorejufdem  87, 
Pancreas  Afellii  82 
Panniculus  carnofus  70 
Papllia  120 
Papillae  cutaneg  i72.pyrami- 

dales  66.ventriculi  286 
ParaftatsE  97 
Parotides  158 
Partcs  compofitae,  contentJC, 

continentesjdlfiimilares  , 

organicre^fimilarcsjfimpli^ 

ces  ad  fenfum  8.  fluidas  ib« 

ii.folid.T  8 
Partus ,  ejus  tcmpus  6c  mo-« 

dus  naturalls  1 17 
Patella  52,  cui  inhaercat  227 
Fedes  hippocampl  146 
PeduncuII  cerebelli  147 
Pelvis  42.75 
Pelvisrenum  95 
penis  99.ligamenta.latcralia 

305     _ 
Perlcardium  131.  ejus  liquoi: 

Pericardli  concretlo  cun% 
corde  morbofa  ib.an  glan* 
dulas  habcat  ib,250.  283 

Pcricondrium  62 

PerlcraniumS  i  140 

PerlnsEum  3, 103 

Perlofteum  61 

PeritORicum  73  an  glandulas 
habea:  ibld  6c  250,283 

Pcrone    54 

Pes/.jcextrcmus  54  cjusdi» 
glti  56.dorfum  54.plara  ib. 
Pi;v 


yharynx  2jdf 

riiiltrum  7 

ria  mater  145,152 

rilus  11.67.140.ejus  bulbus67 

ringuedo  10.65.(59.  ejus  cir- 


culatio  70 

rinna  auriculae  16S 

riacenta  1 1 j 

Planta  pedis  7 

riatyfma  myodes  195.200 

ricura  122. 124. an  glandulas 
habeat  ibid.z50.283 

PIcxus  choroidcus    \^6 

Plexus  no  habet  gladulas25| 

PIcxus  nervorum  \  Zi 

Pollex  49.  50.  ejus  mufculi 
218250 

Pomum  Adami  7.  i  29 

Pons  Yarolii  148.149 

Pori  64.horum  valvuL-e  ib. 

Porta  hcpatis  87 

Prascordia  7 

Prceputifi  99.ejus  frcnulu  ib. 

Priapus  ibid. 

ProcefTus  o(Tis  14.  ejus  fynor 
jiyma  5c  ufirs  ib  anconajus 
47.ciliares  I  56.  condyioi- 
des  &:  coronoides  maxill.x 
infer.28.cor3coides  45  .co- 
ronoides  ulnp  48.dure  ma. 

'  tris  141.  faiciform/s  ibid. 
niammillaiis  i^.olecranus 
47.  pcritonaEi  73.  annulus 
pro  tranfitu  ejus  72.vermi* 
formis  cerebelli  147«  inte- 
ftini  coEci  infaetu  118 

Proceifuum  pterycoideorum 
apophyfis,  ccrniculum  di- 

f.y5  5^ 


Kernm  VrxcipuaYum^  427 

Proiabla  161 
Prominentia  annularis  Wll"* 

lifi  148 
Profeclor  l 
Proftata  98 
Proftatae  muliebres  Bartho-. 

lini    iO(S 
Protuberantia  annularisWil- 

lifii  149 
Protuberantice    orbiculatcs 

ccrebelli   ibid. 
Pterygoides  apophyfis  22 
Pubes  8 

Pudendum  muliebre  105 
Pulmo  5  27,in  faetu  qualisiiS 


Pulfatllis  fons  \ 
Punctaiacrymalia  154 
Pupilia  i56.ejus  fphin(fter  ib, 
PyIorus7<5 

Pyramidale  corpus  96 
Pyramidalespapilla:  66 

RAdices  fellex  88.  89 
Radius  46  47 
Radix  unguis  68 
Raviana  apophyfis  19 
Receptacula  curanea  67 
Rcceptaculum    chyii  84.   iiv 

hoiiiine  an  detur  29 z 
Redl:um  inteftinum  79 
Regioepigaftrica  S.hypoga- 
ftrica  jb.iliaca  ib  ifchiati- 
ca  ib.  umbiilcalis  ib. 
Rcnales  glanduiae  95 
Rcnes  74.91'eorum  pefvis  92» 
an  fint  "landulofi  241.  25Q 
30i.veliculofi  Littrii  exa- 
minantur  566. in  fgtu  qua- 
les  !i8,  fuccenturiati  91» 
qualcs  in  f.^tu  ibid.uS.u-. 
fus 


%2^  Index 

fusdubius  loi 
^ete  r^Jmttabile  1 50.  vafeu- 

lofum  pulmonum  128 
Reticulum  cutaneuj»  64 
Khachls  55 

Jlima  ad  infundlbulum  147 
Rotula  52 
Ruga:  intefl:Inorum  tcnuium 

288.vao;ln5e  106 

So 
Accus  jugularis  177.  la- 
crymaIis27.M4 
Salivae  quantitas   jjz 
Salivales  glanduU^  i$8.  ea- 
rum  du^us  ib  ^tiudus  Co- 
fchwizianus  eft  vena  356 
Sanguinis  circulatio  in  foetu 
156.  inter  foetum    &  ma- 
trem  communicatfo   314 
Sarcologia  11.65 
Scala  tympani,  venibuli  20* 

171 
Scapha  168 
Scapula  44 

Sceleton  12.17  ejus  divifio  ib. 
Sclerotica  tunica   i  55 
Scrobiculuscotdls  7 
Scrotum  9<5 

Secretioties  non   fupponunt 
glandulas  2  J7.nec  follicu- 
I0S24J.  fiunt  ex  laterali- 
bus  canaliculisarteriarum 
ib.  non  ex  vcnisnifiven« 
portas  244 
Secundinae  iil 
Sella  equina  f.turclca  21 
Septum  cordis  134.  lucidum 
i4S>narium  2(5.i6$.tranf- 
verfum  i^^.fcroti^^ 
Sefamoidea  oifa  5^ 


Sigmoldea;  fo^W  19 

Slncifiut  7 

Sinus  olliu  m  capltis  ,  fronta* 

Ies,maxillares,fphenoIdeij 
ethmoidel  i66.durae  matrls 

i^r-iso.  J22.  laryngis  130. 

venaeportsE  89.179 
Sphinder  ani  80,  gulae  204« 

pupillae  156.  vaginac  ig6» 

224.veficac  95 
Spigelii  lobulus  87 
Splna  dorfi  3  s.ejus  divifio  ib« 
Spirituum    viae    funt  nervi 

184.185 
'  Splanchnologia    63.  Garen- 

geoti  monita  circa  illam 

368.380. 
Splen  90 
Spondyli  35 
Spongiofa  offa  infciiora  26* 

fuperiora  22 
Squamofa  ofia  18 
Stapes  20.170 
Stenonianus  dii£Vus  15^ 
Stctniim  41 
Stomachus76.i  j6 
Strudura    inteftinorum  So« 

ncrvorum  184 
Styloidea  apophyfis  19.  »2 
Sulci  cuticulae  &  cutis  64 
Supercilia  155 
Suram  qui  mufc.faciant  aiS 
Satura  6o.fcroti9$ 
Suturae  cranii  ^j.ufus  24 
Symphyfis  60 
Synarthrofis   59 
Synchondrofis  60 
Synncvrofis  ibid. 
Syntaxisofliium  59 

r- 


l^erttm  Vracipu4rum .  429" 

Sythefis—  Ibld.  pus  cavernofum  m 

Sy{larcofis  5o  Tuberculufn     Loweri  \  154 

T^Actus  organon  67,  ijz  negator  ibld. j2o 

Talus5  5  Tubercula  morbofa  hepatis 

Tarfus  S.54.  palpebrae  154  299 

Tcguirenra    abdomunis  71.  Tubuli  laclifcii  121  urinarli 

communia    corporis    hu-  Bellini  92 

mani  65  Tumores  cyfticl  noa  In  cute, 

Tcmpora  S.harum  olTa  18  fed  fub  cute  275 

Tendo  lo.Achillis   ss  Tunica  9«adnata  f.albuginea 

Teftes  96.non  Aint  glandulas  1  ss^arachnoides  i49.oculi 

249.muliebrcs    109.  ccre-  1 57«arteriarum  546.  cellu- 

bri  147  lofa  veniriculi286.choroi- 

Tefticuli  elevator  69  dea  155.  an  vifus  prima- 

Teftium    fubftantia    qualis  rium  organon    J2j.  con- 

30;.  tanica  albuglnca   di-  junOiva  1 5  5.cornea  ib.  in- 

vifibilis   504  teftinorum  cellulofa  Ruy- 

Thalami  nervorum  opti.i4'S  fchii  ^ci.inteftinorum  cel- 

Toracicus  duftus  82.84.  e;us  lulofa  Alblni  287.  villofa 

valvulac  85  So.eft  villo- paplliofa  fc- 

Torax  7.    119.  ejus  vertebrae  cundum  Ruyfchium  289; 

57-partes  119  ligamentofa    &:  cellulofa 

Thymus  I24.qualls  in  foetu  mLduliae  fplnalis  I52.reti, 

118  na  1 55,vifus  organum  pri. 

Thyroides  cattllago  54.129  marium     325.   reticularis 

Tibla  8.55  Malpighli  lingux  J64.  pa- 

Tonfilla:  162  pillaris  ncrvofa  linguas  ib» 

Torcular  Herophlli  145  fclcrotica   155.  vaginalis 

Trach^a  12$. 150  pfi.villofa  venrriculi  an  dc* 

Tragus  168  tur  286.uvea  1 5  5 


Tranfitus  e  naribus  ad  paia-  Turpinata  oHa  22 

tum  Stenonlanus   a  Tympanum  i69.ejus  cavitas 
Triquetra  ofticula  24  i9.i7o.chorda  ib.membra. 

Trochar.ter  51  na  » Cg.foramen  hujus  du- 

Troclilcarls  mufc.ofculi94  bia?  eft  cxiftentiae  169.3  j9i 

Trochoides   59  fcala  21.171 

Truncus   7  Ty fonis  glandulae  odorif.^Z 

Tuba  Euftachii  20.170.  Fal-  \  ZAjzina  utcri  105.  ejus  o- 

lopiana  iio.jii.  ejus  cor-  V     tificium  104.  fpin^cc 

2:4  VaU 


4jo  indfx 

Valyula  cerebri  magna  145, 

i^S.coIi  79'pylori   76.   fe 

milunarls  dudus  thoraci. 

,  ci  finem  tegens  8  ^.cohrro- 

Verfi  ufus  zgj.trunci  veng 

.  caVcE  infeiioris    17S.  puta- 

tur  valvula  reticulata  Eu- 

,  ilachii  JSS»  554'infignis  eft 

In  foetu  '.19 

yalvulas  connivcntes  coli  yg 

jejuni  78,  cordis  mirrales  j 

tricufpidales  &  femiluna- 

.    res  I  j5'du(3:us  cyftici,qua- 

.  les,6c  a  qulbus  admlll^  294. 

295.femilunares  aort^  lyi 

■  vaforum  laclcc^rum  i:  du- 

£lus  theraci  Sz.S^.lympha. 

ticoium8  5,   venarum  fe- 

niilunares  179,  dcfunc  iri 

.  vena  portx  6c    pulmonali 

179 
Vas  acferens  f.ejaculatoriuni 
.   .97rmcJlierum  109.  ladl^eum 
.    iclymphaticum  ib. 
Vafaadipofj.  70-  bilaria^SS. 
.    brevia  77'i7P'Chylifera  82 
cyftica  9c>^aftrica  77.  la- 
,    ctea  Si.in  pennatisdefunt 
ib.in  homine  vifa  290.  ex 
duodeno  prodeantia  291. 
292.eoium  inventores  289 
lymphatica  85,3  NucKio 
cx  brutis  vcl  ingenio    ho- 
mini   appida  294.  nervo 
lymphatica     Hovii     529. 
phrenica  I25.  umbillcalia 
■74.114 

.yafculofum  5c  glandulcfum 
.    »ndiftcrant  259.245 


11 


Vafculofg  partesfacile  trari* 
feunt  in  veficulas  242.245 

Velumpalati  161 

Vena  9'i76.primarie  tres  Ib. 
eacum  ftrudura  i79.axil- 
Jaris  i77.azygos.ib.bafiIi- 
ca  ib.bronchialis  128.177' 
5i9cava  i^j.i^^.cephali- 
ca  ib.i78.coronaria  cordis 
153.  177.  ventriculi  179* 
cruralis  i^S.diaphragma- 
ticafup.i  77. duodcna  179 
epigaftrica  178.  epiploica 
I79.gaftrica  ib.gJiftro-epi^ 
ploica  ib.haemorrhoidalis 
externa  178.  intema  179- 
hepatica  177.  liypogaftri- 
ca  i78.jugularlsexterna{5c 
interna  177«  internse  fac- 
cus  f.  diverriculum  ibid. 
mammaria  Ib.mediana  Ibf 
rriediaftina  ib.  mufcularis 
178-pancreatica  i79.popIi- 
ta^a  i78.portac  i^^.ejus  ra- 
musdexter  6ifinift.ib.fi- 
nus  88.179,  valvulis  caret 
ib.pudenda  i78.puImona- 
lis  135.177, valvulis  dcfti? 
tuitur  179  Tacra  178.  ("al- 
varella  i77'raphaEna  178» 
fpermatica  dextra  6c  fi- 
niftra  i^S.fplenica  177.»79 
fubclavia  1 77. furalis  178. 
Vcitebralis  177. 

Vepre  atiipofae  i78.atrablla- 
r:a:  ib.cerebri  i49,corona- 
iiscordis  ijj.cyftic*  179 
diaphcagmaticEE  inf.  178. 
hcgmorrhoidales  extcrnas 
ibc 


t 


Rerum  Pracipuaruw 


ib.hepaticgcib.  iliacse  ib 

intercoftales  i77.Iuinbares 

i^S.mefaraicc  i^Q.mufcu- 

lares  177.  oefophagacce  ibf 

pancrcaticae  i^^.phrenicae 

infer.i7?.ranina2  i77'  le- 

riales  i^S.fcapuIares   177. 

trianguiares  f.  finus    141. 

vericbralis    ingreffus     in 

cranium  3  jj 
Venarum  cordis  orificia  136 

Ventriculi  cerebri  176, an- 

teriores  glacie  plcni  reper. 

ti  ib.   cordis  1 55,   dexter 

amplior  laryngis  128 
Ventriculus  7^-7^*  ejus  fibra£ 

carnese  285.an  habeac  tu- 

nicam  viilofam  ibid. 
Vermiformis  appendix  79 
Vertebrae  55 
Vertebras  coili   56.  dorfi  f. 

thoracis     37.    lumborum 

Vertex  7.ejus  ofTa  18 
Vefica  94- ejus  mufcuii  224. 

tunica  celiulofa  &  mufcu- 

lofa  302.  qualis    in    fgtu 

118 
Veficula  an  pars    necefTaria 

glandula:  242.fellea  89 
Veficulae  cefvicis  uteri  109. 

morbofa:     non     arguunt 

glandulas    in    flatu  fano 

241  leminales  98,   harum 

dudlus  in  urethram  quot 

ibid.  305.  fem.  mulierum 
109. 
Vefpcrtilionum  alae  110  iw^. 

Vef^ibulum   labyrinthi  20,     Uyaf.uvula  162 

\ 


451- 


17« 

Veflibuli  Scala  20 

VibrifTa  165      . 

Vifus  prioiaiium  organunii 

Vitreushumor  oculi  15S 
Ulna  46.ejus  crifla  47 
Umbilicus7»«  ejus  vafa   74^ 

ii4.arteria£  quoufque  ca- 

\x  maneant  74 
Umbilicalis    funiculiiS  xi5« 

regio  8 
Ungiiis    1 1.    68.  ejus    apex' 

ibid. 
Unguis  ofsa  25 
Unio  70 

Vola  manus  8.49 
Vomer  27 
Vomitus,  a  quibus  mufculiS 

284 

Urachus74'ii5 

Ureteres92«9J«horum  glan- 
dulcE  94 

Urethera  95'ioo.virilis  buj- 
bus  loi.finis  ib.  muliebris 
105. 

Urinarum  tubuli  Belliny 
92 

Uropoea  vifcera  65 

Utcrinum  hcpar  1 13 

Uterus  io7.ejus  cervicis  cor-' 
pufcula  globofa.i99'  craf- 
lities  in  gravidis  jo^.liga- 
menta  107.  mufculus  or- 
bicularis  novusRuyfchii 
'3* 


ii3.>o8.osexternum   10 
internum      107.     VJ 
05. 


Uvea 


') 


i\  iji  Indexlt, 

|i  tJvcatuaica  155  ^  Onx  ConoKX   ValfaU» 

Vulvacerebri  147  ZL/  '7i 

Xiphoidcscartilag0  4l  Zootomia  i 

[irpnioides  e5|4*i5o  Zygomatica  ofsa  24 

Zygomaticus  proccfsus  ii> 


LAU. 


LAUB.ENTII  HEISTERl 

COMTEliDlUM 

INSTITUTIONUM 

.S"      I    V    E 

FUNDAMENTORUM 
M  E  D  I  C  I  N  ^, 

C    V    I 

ADIECTA  EST  METHODUS 

2)     £ 

STUDIO  MEDICO  OPTIME   INSTITUENDO 
ET   ABSOLVENDO 

U    N    A      C     U    M 

SCRIPTORIBUS  MEDICIN;^  STUDIOSO 

mmz    MAXIME    l^ECtSSAl^lS  , 


Ec 


M 


/ 


PRiEFATIo/ 

^jlginti:,&  quod  excedit,  praeterlapfi  funt  anni  2 
camcogitaverim  j  Studiofis  Medicinae  brevi 
aptoque  quodam  compendio  fundamentorum 
/ive  inftitutionum  Medicinae  opus  elTe ,  ex 
quo  non  folum  prima  3  ac  priecipua  artis  falu- 
lutaris  fundamenta  addifcere  ,  verum  etiam  eo  ipfo  3  le- 
vi  negotio  3  8z  brevi  temporis  fpatio  ,  illa  repetere  pof-» 
iint  r  ut  femper  perfpicua  totius  nobiliffimae  hujus  fcien- 
tiselHea  animis  5  ac  memorise  eorum  inhaereat  j  atque  po-' 
flea  in  ceteris  ejus  fpecialibus  partibus  tanto  meliores  pro- 
greifus  faccre  valeant .  Pleraeque  vero  inflitutiones  Me- 
dicse  cum  ita  mihi  comparatje  viderentur  ,  ut  hoc  tam  fa- 
ciletyronesMedicinseex  iisobtinere  non  potuerint ;  jam' 
dudum  brevem  aliquam  ejufmodi  delineationem  in  char- 
tamconjeci,  eamque  auditoribus  meis  haud  fine  fru<^tii 
iarpius  explicavi  , 

Hanc  autem  ob  rem  fYollxlores  Infiltutiones  mcdicas,ifi 
c^mhwsThyfologia  3  Vathologia  ^  alixque  Medicinae  par- 
tes  uberius  expljcantur :,  minime  damnoi  verum  potius 
Jubens  profiteor  j  eas  ,  pr^fertim  qux  bene  5  &  non  ex 
lidlis  3  iive  non  probatis  ,  fed  potius  ex  genuinis  anato- 
micis ,  phyficisj&rmechanicis  principiis  confcriptsefunt,' 
cjuam  commodilfime  cum  his  conjungi;  vel  etiam  iis  cmn 
frucflu  fubjungi  poiTe  . 

,  Prxterea  hocce  compendium  etiam  quam  utilifrimura 
^tipxQhtn^i  Medlcin(S  candidatis  3  qui  ob  honores  doiH:©- 
rum  adipifcendos  3  examinibus  folemnibus  prius  fe  fifle- 
re  debebanc .  In  his  fxpe  obfervavi  3  quod  pof^quam  ulti--' 
mis  fludiorum  temporibus  Medicina?  3  quam  vocant  pra- 
^icam  3  dilij7enter  operam  navavennt ;  attamen  in  exa' 
minibus  etiam  de  primis  fundamentis,  definitionibus  ,' 
divifionibus ,  objedo  3   fine  Medicinas  3  ac  fpeciatim 

E  e    t  ^hyt 


43^ 

phyfiologix  i  pathologi«  y  variaramqtie  anarum  ejri* 
parcium  cum  interrogarentur  ,  fundamentorum  interea  , 
qux  initio  &  f^rimum  ex  prolixis  inftitutionihus ,  dc  fine 
adminicuio  alicums  compendii  didicerant ,  f.^re  vel  om- 
niumj  vel  maximx  forum  partis  mrfus  obliti  fuerint  > 
autfaltem  adeoincerti  vaciliaverint  j  ut  3  nifi  hsecprius 
fundamenta  cum  ipfis  repeterentur  j  guid  refponden- 
d»m    fere  prorfus  ignorarent . 

Prolixjores  mrtitutiones  repetere ,  eafque  brevi  tem- 
pore  ,  qucd  ipfis  haud  raro  eonceiTum  erat ,  memoriserur- 
ius  mandare  j  fxpe  itinera  j  aot  negotia  valde  urgentia  3 
aliajquecaufae  j  velres  circumflanres  prohibebant :  imo 
f^pe  3  quia  animus  pra(5licis  rebus  erat  intentus ,  de 
iis  vix  amplius  cogitabant .  li  vero  ,  qui  fecundum  bre- 
ves  hafce  meas  inflitutiones  edodli  erant  ,  aut  faltem  ex 
his  tabulis  ,  quas  cum  ipiis  peraliquot  dies  communica- 
Teram  j  prima  MedicinGeprincipia  repetiverant ,  iit  plu- 
ximum  in  examinibus  bene  lieterunt ,  atque  de  Fundamen- 
tis  Medieina?apte  refponderunc ,  toriufque  ejus  ideam 
^uafi  prct  oculis  femper  habuerunt . 

Has  ig/tur  ob  caufas  ol.'m  j  ut  dixi ,  hoece  infi-itutic- 
num  compendium  5  Sc  quidem  ad  du^ium  VropyUi  y  & 
'4.o^matum  Medtcin<€  generelium  cehhQrrimi  atque  praclian- 
tiSimi  quondam  Medici ,  "y^tc.Powcritt.  Brunonis  ,  mei  iii 
JVcademia  Altorfina  in  munere  profelforio  anrecefforis  3 
ubi  hi  libri  ufitati  erant,  in  forma  concinnarum  tabula* 
rum  Gonfcripfl  ,  eifque  ,  qui  mese  fe  concrediderant  in- 
formationi  >  defcribendum  dedi  j  &  ^uae  breviffimis  ^ 
aut  verbo  quafi  fubinderantum  indicflvi  ,  prolixiori  fer- 
mone  in  pra:Ie^ionibus  explicavi,  atque  ubi  plura  hac  de 
re  ,  ut  verbi  ^^raria  ?n  rebus  phyfiologicis ,  aut  pathologi- 
eis,  invenire  >  aut  fegere  optime  poflint ,  indicavi .  Qlio 
faEpefa(flum  eft  >  ut  excitatioris  ingenii  adolefcentes  aliis 
BrQlix-ioribus  in^itutionibus  prorfus  haud  indiguerint,veJt 
^3S;propria  <^v'lig£nria  intelkxc^nt  ;  alii  vero  ,  qui  tar- 
4iGmiA>^wi  Qra.at^  imtQ  aielius  deinde  ,  facili^fqu^ 


( 


/ 


...  4?^ 

^mpliorcs  intelligere  ,  &  compiehender^  Valuerint  .' 

Qiioniam  ii^itiir  hunc  Jaborem  adhuc  mti!c:s  MeJicinaS 
tyronibiis ,  &:  candidatis  haud  inucilem  elfe  exift:ma  j  11* 
lum  «unctandem  emendatiorem  atque  au<5liorem  ,  non- 
nullorum  hortatu  ,  typis  excudendum  boni  publici  caufa 
judicavi  .  Qui  vero  etiam  fimul  &  ailis  t;/y/s  eruditis  mx" 
gni  ingenii  fervire  poieft  ^  qui  fy/tematis  totius  MedicinJB 
aliquam  ideam  in  brevi  confpedlu  ,  &,  nt  dicunt  s  iri 
nuce  quafi  defiderant:  dum  hic  unica  in  rabula  cujuf- 
cumque  pa«:is  Medicinae,  qux  in  inftituLionibus  pertra-* 
d:atur,  ut  phyfiologiae,  pathoIo?,ix  &c.deIineacionem  , 
uno  quafi  intuitu  perfpicere  &edifcere  ,  Medicinar  vero 
ac  Medici  defcriptionem  ,  ejus  officium  ,  brevem.  deni* 
que  Medicinar  etiam  hifforiam  ,  fe(5las  prs:cipuas ,  &  di* 
viiionempaucifllmis  in  foliis  ex  prolegomenis  perfpicere 
(jueant .  Quia  verohifce  in  rebus  vocabula  ,  &  termlni, 
quos  vocanc  technicos  ,  ufurpandi  <,  atque  explicandi 
lunt ,  fermonis  latini  puritas  fspe  obfervari  non  potuic  ► 

Utvcro  non  tanto  magis  etiam  iis  ^  qui  Medici  non 
func ,  hoc  compendium  ufui  effe  pofTit ,  in  parte  //j^^/f- 
nes  ,  quas  fanicatis  confervanda!  rationem  docet,  pag.44j." 
regulat  ,  quibus  hoc  potiffimum  obtinetnr  ;  in  hac  vero 
cthm  3c  Therapeuiice  y  qulbus  morbi  imminentes  aver- 
tuntur;,  pag.44J.praecipuas  addidi  :  de  quibuscertus  fumj 
illos ,  qui  easbene  obfervant  ,  aliis  prolixioribus  libris 
disEtetlcis  fere  carere  ,  &  a  morbis  quam  plurimis  fe  egre* 
gie  prsfervarc  ,  tuerique  poflfe  . 

Ita  &  pzrtl  pharmaceutica  Sc  chirnrglc^  prsecipilcls  Caii- 
telas  ,  axiomata  ,  &aphorifmos  quafi,  hic  adjeci ,  quse 
in  manufcriptis  meis  tabulis  olim  non  erant  j  qua?  vero 
futuris  Medicis  pradicis  haud  cxiguo  ufui  >  dum  exper-. 
tus  hic  loquor,  effe  poterunt . 

Denique  ,  quamvis  nonnulli  prajftantifTimi  Medici  me- 
thodum  five  rationem  ,  quomodo  flttdium  medicum  oftime  in^ 
pitui  &  ahfoLvi  debeat  )  tradiderint ,  ut  Cafp.  Bartholi- 
nus,  Laurenbergius,  Sennercus ,  Petrus  Caftellus,  Liiv- 

E  e     3  de* 


|3eniusj  Jo.Rhodiiis,  Georg.  Francus  j  allique;  tamen 
quia  eorum  fcripta  jam  vetuftiorafunt,  quam  ut  ad  fecu- 
li  noftri  genium  j  quod  infinitis  obfervationibus ,  &  in- 
ventisj  omnibus  in  partibus  valde  audlum  eft,  atque 
longe  alios  aptiorefque  libros  fuppeditavit ,  accommoda- 
ririre  queant ,  oleum  &'operam  me  minime  perdidiffe  e- 
xiftimavij  fi  talem  methodum  etiam  hic  indicarem  ju- 
venibus  ,  qure  hifce  temporibus  mihi  maxime  accommo- 
data  ,  &  utilis  videtur  5  utfie  in  ftudio  hoc  ,  ouodreve- 
ra  diificillimum  ,  tanto  facilius  egregios  profedhis  facere 
atque /imulprarflantiores  ,  utiliores  ,  &  maxime  necef- 
farios  libros ,  una  cum  ordine  fludium  medicum  rire  ad- 
difcendi  cognofcere  poflfint.  Quam  ob  caufametiam  bre- 
'vcm  inciicem  eorum  fcriptorumieorfim  m  fine  adjeci,  quos 
hodie  Sn*dioJis  Meiicime  mnxime  necejfarius  ejfe  reputavi  ; 
cum  mea  quidem  fententia,  magna  parsfapientia;,  atque 
eruditionis  in  quavisfcientia  efl:,  cognoviifej  &  noffe 
optimos  fcriptores  j  ne  tyrones  minus  utilibus  tempus  te- 
rant ,  atque  fic  difficilius  vel  quandoque  nunquam  ad 
fcopum  perveniant;  Hippocrate  tefte  ,  Sed.I.Aphor.  I. 
jirs  lQng.i  i  vita  brevis  .  Difficulter  vero,  imo  vix,  atque 
ne  vix  quidem,  praeftantibres  audtores  /ine  offenfione  mul- 
torum  aliorum  ,  qui  eodem  in  numero  efle  voluerunt ,  in- 
dicari  pofTunt.  Interea  tamen  nihil  mihi  antiquius  effe 
ireputavi  ,nihilque  gratius  ,quam  fi  modpcommoda  Stii- 
dioforum  Medicinsca  aliorumque  me  hoc  ipfo  juvafTe  5 
|ic  promoviflfe  a  prudentioiibas  inteliexero  . 


Pr«?- 


459 

Trok^omem  Inftitutionum  M^dicarum  fi^iic 
Medicincc , 

L  Q:_quid  eft  Mediclna  ? 
£^.  Eft  Sclentia  five  Ars,  ranitacem  hominisamifTam 
recuperandi ,  &  prsefentem  confervandi  » 

2.   .^j4odnam  efi  ObjeFium  Medicina  } 

^i,  Homo,  5.:  quidem  vivus ;  quatenus  fanitatis/& 
morborum  capax  eft  . 

J.   ^hh  eff  finh  Medtcina? 

15:.  Duplex  habetur  :  unus  priaiarius  ,  Sanitas  ,  vel 
confervanda  vel  refHtuenda;  alter  ,  fecundarius ;  prae- 
ftare  fcilicec  omnia,  qux  ad  fanitacem  vel  confervan^ 
dam,  vel  recupetandam^vel  vitam  etiam  tantum  confer- 
vandam  ,  necefTaria ,  &  poflTibilia  func  ;  nam  Ovidius 
canit  : 

Non  eft  in  Medico  femper  relevetur  at  xgcr , 
Incerdum  doCta.  plus  valet  arte  malum. 
4.    ^^odnam  efi  SubjeEium   Medicin<e  ? 

v^,  Medicus . 

5.   Qjiomodo  Medicus  definiturj  aut  quid  efi  Medicus  } 

i^.  E(c  homo  ,  omniaprobecallens,  &  faciens  ,  quae 
advitam,  cum  primis  verofanitatem ,  confervandam  & 
recupeiandim  funtnecelTaria  .  Sive  plenius:  Eft  homo 
omnia  probe  callens  ,  &faciens,  quae  ad  duplicis  offid 
cii  Medici  (  Quasft.5.)  requifita  pertinent . 

;  6.  ^Qjtotuplex  igitHY  eft  ojficium  Medici  ? 

15^.  Ut  plurimum  duplex  habetur  :  I  j  fcilicet  con- 
fervare  fanitacem  praefentem  ,  &  2  ;  amift^am  refti- 
tuere .  Quibus  tamen  &  tercium  accedit  officium  y 
nimirum  forenfe  di(^um  ,  quo  obligatur  fententiam 
dicere  coram  magiftratu  de  occifis  ,  yulnerumque 
eorum  lethalitate 'i  item  de  veneno  intWectis  ,  de 
potentia  ,  3c  impotentia  utriufque   fexus  j'-'de  infan'» 

E  e     4  tici- 


^4?        ...  ,     .  . 

cicidio,  virginitate  ,  legitimo  partus  tempore  ^  morbis 
fimahtis ,  ac  di{iimulacis  ,  aliifque  rebus  iimiiibus  . 
Conf.  Bohnins  de  oificio  Medici  duplici,  clinicoa  &fo* 
renfi  . 

7.  j^tnam  fuit  ortus  Medicinte  f 
152-Quando  homines ,  vel  a  caufa  externa,  vel  interna,' 
Isefionem  ,  (ive  morbum  quendam  perceperunt ,  inftin- 
<5tu  quodam  naturali  ,  ad  dolorem  j  aut  moieftiam  illam 
tollendam  ,  ad  remedium  ,  five  auxiliura  quaerendum 
impulfi  fuerunt  i  ica  ut ,  quod  vel  renfus ,  vel  cafus  for- 
tuitus ,  vel  appetitus  fuppeditavit ,  adhibuerint .  Quic- 
quid  deinceps  prodefle  obfervarant ,  notarunt ,  ac  fibi , 
aliifque,  fimilibus  in  cafibus ,  iterum  adhibuerunt;at- 
que  lic  ex  cafibus  fxpe  fortuitisj  &  inflinxfiu  naturali 
primum  nataeft  Medicina,  primosfine  dubio  inter  ho« 
mines ,  atqiie  ita  diu,  licec  valde  rudis ,  continuatai 
hinc  ars  eft  anti^uljjima  . 

8.  ^tifnam  ejus  fnit  frogrcfus  ? 
i^.Poft  mulra  vcro  fecula  oentescultiores ,  cum  primis 
-^{Tyrii,  Babylonii  ,  Chalda:i  ,  -^gyptii  ,  &  deniqne 
Gr^ci ,  cum  necefllratem  ,  arque  utilitatem  Medicinx 
probe  cognofcerent ,  eam  majori  tandem  ftudio  excoluc- 
runt  5  obfervaticnes  de  i]s  rebus  j  qu3c  in  hoc  vel  lllo 
morbo  defcripto  profuerunt,  aut  nocuerunt ,  litteris  con- 
iignarunt,  mulra  ejufl-nodi  cxperimenta  tandern  college- 
runt ,  p.tque  lic  incrementum  haud  exiguum  Medicmae 
conciliarunt .  TqR,  fftrodoto  ^  Strahone  3  Hmero  ^Hif' 
focrati. 

9  Unde  ma]us  tandem  artis  incrementum  ? 
i^^Ex  conftitutionc  Medicorum,  quiex  obfervationi- 
bus,  &  notatis  antecelTorum  ,  propria  ftmul  adhibita 
diligentia  ,  accuratius  non  folum  morbos  cognofcere  , 
verum  etiam  eos  maxime  idoneis  curare  ftuduerunc 
remedils  .  Dum  hac  fcientia  magnos  honores  ,  &  fi- 
miil  emolurnenra  egregia  confecuti  funt  :  imononnul- 
h ,  ut  jipoUo  ,   &  y^fcfiUpiHt  3   in  Deorum  numerum 

rela- 


441 

relati  fuerunt  >  quamvis  illo  tempore  magis  adhuc  ex- 
ternis,  quam  internis  ,  moibis  curandis ,  tefte  Homero^ 
ik  Celfo  i  ftudium  adhibuerint .  Inter  omnes  verotan- 
dem    i    quingentis    fere  annis  ante  Chriftum  natum  , 
Hippocrates  Cous ,  in  Grjtcia  prse  cacteris  caput  extu- 
lit  i  qui  omnes  antecefforum  oblervationes  ,  &  expe- 
rimentaprobe  didicerat ,  magno ,  quo  pollebat ,  judi- 
cio  iuirque  obfervationibus  auxit  ,  emendavit^  atqiie 
iic  tandem  ,  qus  optima  cognovit,  rcjeCtis  minus  u- 
tillbus,  aut  noxiis  ,    in  fcriptis  fuis  ,  cedro  dignis  > 
quibus  adhuc  fruimur  ,  coliegit  j    eifque  effecit  ,    uc 
non  folum  primus  veri  Medici  nomen  meruerit  ;    ve- 
rum  etiam  Tartnt  Idedkime    rationalis    jure  appellatuS 
fiierit  :    quem  deinde  ex  celebrioribus    Herophilus  3 
Era/iftratus ,  Afciepiades  ,  Diofcorides  ,  Themifon   » 
Celfus,  Galenus,  Aretxiis,  Paulus  Aegineta ,  AetiuS, 
aliique  fccutifunt.    Conf.le  C/^rc,  ^iWiSchnlf^ii  Hifto-: 
riamedica . 

10  jQ^nibus  rebut  7najorem  ferfefiioriem  adeptaefi? 
I^».Inqui/icione  &  cognitione  corporis  anaromica,  pef 
cxtifpicia  lacerdotum  ,  cadaverum  condiendorum  mo- 
rem  ,  lanienam,  incifionem  animalium  in  iifiis  philo- 
fophicos  j  feu  phy/icos  ,  &  tandem  incifionem  five  ana- 
tomen  cadaverum  humanorum  ipforum  3  ad  cognofcen» 
dam  fabricam  ,  &a(flionem  partium  ,  caufarum  abdita- 
rum  fanitatis ,  morborum  ,  &  mortis  ipfius.  Deindere- 
centioribus  temporibus,  poftquam  feculis  barbaris  diu 
JRCuIca,  &:negle<fla  fererelicta  eft ,  phyfica  tandepi  , 
anatomia ,  chemia  ,  botanica  ,  &  meclsanica  a  quam- 
plurimis  prxftantifllmis  virismelius  exculta  ,  atqiie  ad 
Medicinam  ,  ac  Chirurgiam  applicata,  cum  primisve- 
rocirculo  fanguinis  ab  Harveio  detedo ,  ad  faftigium 
illud  ,  in  quo  nunc  confpicitur  ,  pervenit  i  ita  nt 
nunc  longe  majori  certicudine  3  quam  olim  3  agerc 
que-amus . 

II.  J^anam  fueruntfrtecipmi  fef^a  in  Medieina  ? 

Pri- 


Prima,  &  antiqinflima  Medicina,  utex  dl^h  patet  , 
fuit  empirica  }  cuideinde  Hippocratc  auCtore  ^  fuccefTi^ 
rationdis  3  five  dogmatica  :  quae  experientia,  &  ratione, 
tanquam  duobus  Medicinse  fulcris  3  utebatur .  Quam 
cum  C74/tf«»Jtandem  majore  anatomes  cultura ,  &phi- 
lofophia  Ariftotelica  exornare  3  atque  explicare  annifus 
fit  f  talem  iibi  famam  compatavit  ^  ut  eum  potiflimum 
omnes  Medici  fequerentur  per  plura  fecula  :  nifi  quod 
pofl:  mppoeratem  etiam  fe<5la  adhuc  oriretur,  audlore 
Themifone  3  qux  a  methodo  ,  quam  feftabatur  j  Me^ 
thodica  dicebatur  j  quae  vero  non  diu  duravit  .  Cum 
autem  feculo  XVI.  Taracelfns  chemica  principia  iti 
Medicinam  introduceret  ,  &  multos  afleclas  fibi  con- 
ciliaretj  Medicina  in  Galenicam  ,  &  Chemicam  dividi 
coepit  .  Sequebatur  pauilo  poft  Xartejiana  ;  denique 
hanc  fecuta  eft  Mechanica,  ex  fundamentis  phy/icis , 
anatomicis  3  &  mechanicis  cunda  dijudicans  ;  & 
Stabliana  3  qua:  ab  anima  omnes  adlones  3  tam  m 
itatu  fano  ,  quam  aegro  deducere  fatvigit  .  Atque  hae 
duse  ultimse  nunc  pra?cipue  vigent  3  omnefque  fere 
hodie  Medici  alterucrius  fetflse  dogmata  ample(Sunr 
tur . 

12.  jQuomodo  dividitur  Medicina  ? 
P  ^.  Inpartes  principes  5  &  miniflras  •  Principes  funt 
du3e  :  Hygiene,  &  Therapeutice  .  Miniflra?  vero  fex: 
&quidem  tresj  pr^gredientes  diCtx  3  ut  Phyfiologia  , 
Pathologia,  &:SemioIogiaj  atque  tres  pediftequis  3  five 
executioni  defiinata: :  ut  Dixta  3  Phavmacia  3  3c  Chi-! 
rurgia .  Sive  informaXabuIx 

Dividitur  Medicinainpartes 

IrPrincipes  5  quarum  dus  funt . 
f  Hygiene^  & 
I      L  Therapeutice  .  ' 

Adiniflras,  lex  ;  quseyel 
f  theoreticae,  five  prajgredientes,  tre§  J,  cognitioni 
j         dicata^ :  nimirum. 


445' 
f  Phyfiologi^  3  ad  quampraecipue  Anatome  i 

Ideinde  &  Phylica  j  atque  MechanicJlt 
pertinent. 
Pathologia  , 
(^  Semiologia  . 
(^pra<^tic«  3  five  pedilTequae  ^  executioni  deftinatap^ 

quoque  tres  :  ut 
f     Diaeta , 

[      Pharmacia  ,  ctijus  pars  efl:  Botanica  ,  Materii 
I  Medica,  &Chemia. 

i^     Chiru-gia. 

Par-Lim  Medicinae  miniftrarum  primaeft . 
PHYSIOLOGIA  :  cujus    objedtum  funt  I{fs  fecundHini 

naturam  3  (  ^  )  3c  fpeciatim  quidem 
("i.  SANITAS,  id  eft  ,  ftatus  ille  hominis  ,  in  quo 
ad  adioncs ,  Jibi  competentes ,  idoneus  eft  • 
Hujus  VijferentiaCuit  vel 
fEfientiales  ,  quarum  tres  funt  :   ut 

"Temperamentum  ,  &  quidem  bonum  :     quod  eft 

"     \Qlai]uale  i  five  tcmperatifTimum  ,  ut  fan-^ 

guineutn  :  quod  di(Hugunt  vulgo  in  sequale 

ad  pcndus  ,  &adjuftitiam. 

intequtile  ,   iit  phU^maticum  ,  cholericunti^mA^ 

lanchclicum  :  qu3e  varie  ac  mire  rurfus 

inter  fe  invicem  mixta  deprehenduntur. 

Organica  jlruBura     iegitima  y  confiftens    in  par- 

tlum  debita  confcrmatione,  magnitudine  ,  fi- 

tu  ,  &  numero  . 

Vnitasy ,  fi  ve  connexto  dccens  cum  aliis  partibus  : 

*4c€ir 


{  ^  )  Vocantur  etiam  ves  naturaUs  ,  6c  feptem  vul- 
gp  numerantur:  ut  pattes  foljdae,  fluidae ,  temperaraen- 
ta  ,  facultates,  aftiones,  exiernenda  ,  &  qualitates  ex- 
teriiae  fenfibiles;  quibus  alii  elcmeiita  adduntj  quaeve- 
ro  jam  fub-  partibus  foHdis  ,  &  fluidis  comprehendun- 
tur. 


444 

*       ("^cc/itfn*«^ffiUt  fanitatls    f  perFe^fiii  aiit  excei^ 

Oualit as  :  cnjusmionQ    I  lens  i  five 

fanitas  eft  vel    |    imperfedta  ,  quxfla- 
[^    tus  neuttr  vocatlir  . 
Tempus :  culus  intultu  dicitur  vel  longa ,  Sc 

habitualisj  autbrevis  ,  iiverecens. 
Motus  3  five  mobilitas  :  cujus  refpedlu  dicitur 
{irmaj82  conftansiaut  infirma,  &  inconftans  . 
Lventus  :  ubi  fperare  jubet  longam  fanitatem  s 
five  longaevitatem ,  aut  ubi  talem  fpem  non 
facit . 
zTCAUSSA  SANITATIS:  qusceftvel 
C^PYQpinqux  ,  ouam  conftituunt  tria  :  rite  fcil.  con* 
rftituci   l^iumores 
f      alimentarii  ,  ut  chylus  ,  {anc^uis  ,  ferum  j 
\  cruor,  lympha  :  (  quo  &  fpiritus  refer- 

I  ri  poftunt  .  ) 

(_  excrementitiij  abe^cretione  ita  di6li  >  qui 
funt  vel  utifes,  ut  faliva,  liquidum 
gaftricum  ,  bilis  ,  fuccus  pancreati- 
cus ,  lac  ,  femen  &c. 
inutiles  tranfpiracio ,  fudor  ,  urina  ,  mii- 
cus  ,  &c. 
Sfiritus :  qui  licet  unius  ejufdemque  fint  naturae  3 

tamen  dividi  folent  in 
^animalet  ,  qui  adlionibus ,  anima?  five    mentis 
I         voluntati  fubjeftis ,  inferviunt :  utfenfui, 
I  &  motui ; 

\jvitales  y  quladionibus  >  anima?  voluntati  non 
j  fubjci^isj  praefunt  :  ut  adioni  cordis ,  pul- 

I  monis ,  ventriculi ,  rcnum  ,  hepatis ,  glan- 

j  dularum  &c. 

l^Vartet  folidai  quac  dividuntur  in  ^milares,&  difli- 

miIares,fimpIicesj&organicas,moIIes,&  duras  . 

[^I{cmota  ,  funt  fex  I{es    non    naturales  ,  ut    &  adia- 

fhor/fdidx:  ut  aer  ,  cibus ,  &porus,  motuSi&r 

quie* 


44f 
qulesj  fomnus>  Sc\ig\\iXy  excreta ,  &retenta, 
atque  an:mi  pathemata  i  quibus  etiam  fano  fenfu 
jungi  porTunt  Medicamenta  i  &operationes  qux- 
dam  chiruri;ic32  . 
5.  ACCIDENTiA    f.    effe(5tus    fanitatis  funt  tri- 
pliciai  ut  Adiones  integrx ,  five  perfedts 
in  toto  corpore 
{*     naturales  j  ut  di^^eftlo  ,  nutritio,  vegetatio  > 
I  fecretio  ,  generatio,  tranfpiratio  ,  &  affines. 

I      vitalei  y  motus  cordis  j  &  pulmonum  ,  five  cir. 
I  culatio  fanguinis ,  &rerpiratio. 

\^    animales  y  {  ab  anima?  volunrate  pendentes  i  } 

ut  fenfus ,  &:  motus  voluntarius . 
Excreta  &:retenta  rite  conflituta  ;  quorum 

I^^haecfunt  humores ,  &  fpiritus  ; 
/uLiliai  ut  laCifemen,  bilis,  faliva  >  ^c* 
.  illa  V.  I  S  inutilia  ;  ui-ina^  faeces,  mucus,  cerumen-, 
i^  ^    menflrua  5  lochia  ,  ha?morrhoides&c. 

Oualitates  corporis  externx  five  fenfibiles  integrx  , 
qu3s  a    quinque  fenfibus    externis   vulgo    dicuntur 
vifibiles ,  auuibiles,  olfadiles  ,  gufiatiles  ,  ta- 
ailes. 
II.  PATHOLOGIA,  cujus  ob;e<5lum  funt  ^es  pr^ter 
naturam  , 

I.  Morbusj  qul  efl  IsEfio  ac^ionum  competentium  . 
"Hli}us    dlfferentia  funt >  ficut    in    Phyiiologia  ,    vel 
fEffentiales  ;  ut 

I    r     Intempcries  ;  plethorica  ,   fhlegwatica,   choUrica  > 

meUnchoLica  j  quarum  quxlibet  potefl  cfle  ^f- 

nigna  ,  d.\xt  maligna.  y  gradu  vario  corruptionls 

diverfae . 

Morhus  ovganicus ;  qul  confiflit  in  partium  Incon- 

I  j         grua  conformatione  ,  magnitudine  >  numera 

I  I  aut  fitu  . 

I  I  ifnitas  foluta  j  cujus  fpecics  In  partibus  vel 
i  jniollibusj.  fun:  vuLnusy  ulcus,  contufio ,  rttptura  2 

duris 


^^^^*? 


r  r 


I    I 


duris,  iiveofllbiisj  fra^ara ,  fifural  carhs  &c; 
Ex  his  mo: bis  fjmplicibus  3  inter  fe  diverfo  mo- 
dcconciirrer.tibus  i  refulcant  Me>-i>;  compojtti 
innumeit;  ut  fra<^tura  cum  vulnere  vel  lu- 
xarione  8<rc. 
Accidentales ;  qua  refpiciunt  vel 
Snbjedum  ,  &fic  morbus  dicitur  a 

loco  affcBo  3  univerfaliss  vel  particularis  i 
item  elTentialisj  aut  per  confenfum  ;  ma- 
nifeftus  3  autoccultusj  morbi  denique 
capicis  3  pe(5toris  j  ventriculij  intefli- 
noriim  ^  renumj  oculorum  ,  &c. 
?iumero  ,  folitarius  3  fivefimplexa  aut  com- 

pofiius. 
.'StatCj  infantilis,  puerilis  3  juvenilis ,  viri- 

lis  3  fenilis . 
Sexu  ,  muliebrisj  vel  virilis,  aut  communis. 
[Orlgine  3  connatus  3  vel  advcntitius;  haeredi- 
rarius  3  vel  non  hajredicarius  j  iive  acqui= 
fitus . 
Caufas  3  unde  morbus  a 
^/vLignitudine  3  dicitur  parvus  3  velmagnuSo 
Qjtalitate  3  benignusj  aut  malignus,  conta- 
giofus  ,  legitimus  ,  five    exquifitus  3    aut 
ipurius ,  ariomalus  . 
Moin  ,  conflans  3  aut  pcrtinax  ,  vel  inconflans. 
Tempore,  vernus,a?ftivus,  aucumnalis,  hyema- 
lis  jcontinuus  j  continens ,  intermittens. 
Vnratione  3  recens,  inveteratus>   brevis,five 
acutus ,  aut  chronicus  .  Item  principium/ 
incrementum  .,  flatus  5  declinatio  morbi  . 
j{egione s  endemius,  epidemicus,  publicus, 

privatus  .        ,  ,      , 

Bventu  3  fanabilii  ,    infanabilis  ,  falutaris  j 
^         dubius,  lethalis,  aut  defperatus  .• 
CaUSSA  MORBORUM  alia  eft 


447 
tvroptnqua. ;  quse  in  froxtmam  rurfas  3  &  antecedcntem 
dividitur>  acfundaturveliri 
C I^Hmoribus  3  &  SfiritibHs  :  qui  peccare  poffunt 
•    .    .  „^!   rexcedentCj  Tlethora  ^ 
^uantttate,  vel  ^  aeficientc  ,  yc«HW«  vocatai 
qualUate  °y  Cacochymia  iiiCtz y  biliofa^  pituitofa, 
fnelancholica^  acida,  alcalicaj  falfa ,  beni- 
gna  y  &c. 
motu  ;  excedente  ,  deficiente  . 
'^loco ;  undeftagnatio  i  velefFufio  humorunir 
Vartlbus  folidis  t  qu3E  peccant  conformatione :,  ma- 
gnitudine,  numero,  litu,  unitate,  laxitatej  rigid. 
Excrewentit  vitiofts  quibufcumque  utilibus  5  &  in» 
utilibus  . 
l  j  Quibus  addendse  funt  res  externa  deglutita?,&  quge-' 
I  {^    vis  inftrumenta  ,  &  coipora  cxterne  Isedentia. 
*j{emota  ;  funt  res 

'l.  Tion  naturales;  ut  aer,  aIimenta,motuS  &c.p,444 
2.  Vrceter  natur aU s ;i:noxh\i^  fymptomata,  alia  ma- 

la  ,  &  morbosproducentia  :   \x.tmyenena, 
j.  fupranatuYalesy<\vizn6.QT>tv\s  i  diabolus,  autfa-' 
g3E  C  fi  quae  forte  funt )  morbos  inducunt . 
t:3.  !iYMPTOMATA  funt  triplicia  :  ut 

rjiSiiones  Iaef2:aboIit3e,imminut3E,atque  depravatop. 
t  Excretd  y  &  retcnta  laefa  :  quantitatCj  quaIitate,loco,^ 
I     aut  tempore  peccantia. 

K^^ualitates  extern<s{^cn(\h\\ts\x{x  :    indicantes  vitia 
corporis  humani  infenfus  incurrentia  :  &a  fenfibus, 
in  quos  incurruntj  dicuntur  vel 
rvi(ibiIes,quando  vifupercipio  ifterum,  chlorofiri  J 
guttam  rofaceam  ,  ery/Ipelas ,  tumores&c. 
audibiles,  quando  audioraucedinem,  /tertorem^ 
iingultum  >  ru<^us,  murmura ,  flatus>  autcre- 
pitus  . 
olfadlilesj  dum  percipimus  fcetorem  fudoris ,  uri-' 
nx,  oiis  i  ulceris ,  cancrii  &c. 

^ufta- 


44^  \ 

guftabiles  j  fi  ab  scgro  fapores  peregrinl  fentiiintur; 
amari  ,  acidi  ,  falfi ,  aromatici  ;,  pingues  , 
putridi . 
Vta<^iles ,  quandotadtuxftus  ^  frigus,  flccitas,  hu- 
miditas  3  durities,  laxitas  &c.  aegri  exploran- 
tiir . 
III.  SEMIOLOGIA  .  In  qua  confiderantur  fignorum 
fj.  DIVISIO,  in 
rDIAGNOSTlCA 
rfecundum  naturam 
rSanitatis :  quse  demonftrat  fanitatem  optimam 
ex  tribus  fcilicet  illis  accidentibus   lani- 
tatis  3  a(5lionibus ,  excretis  ,  &  qualitati- 
bus  integris. 
i.SanitatisIatitudinem  ;  ex  fanitatis  aftionibus  a 

bonitate  fua  quadantenus  recedentibus . 
praeter  naturam  ,  live  morborum  i  quxlunt  vel 
Commnnia  ,  five  qux  incerta  funt ;  &  defumuntur 
j      partim  a  fymptomatibus,  partim  a  caufis  morbo- 
I      rum  ,  aliifque  circumftantiis  rerum  fecundum  > 
I      6(rpraeter  naturam , 

^Vathognomonica  ,  propria^  five  certa  :  quae  movbum 
certe  indicant  j  &  petuntur  a  fymptomatibus  > 
five  ex    adlionibus :,  excretis,  ac    retentis>  ec 
oualitatibus  fenfibilibus  lacfis, 
PROGNOSTICA  . 

rSecundum  naturam  ,  re  ipfa  cum  diagnoflicis 
fn.  conveniunt,  et  folum  confiderandi  mo- 
dodifferunti  hic  enim  confiderantur ,  qua- 
tenus  ex  praefentibus  fignis  bonae  fanitatis  fir- 
mam,  et  longam,  aut  brevem,  vel  vacillantem 
fanitatem  prxfumere  poflTimus  ;  id  quod  ex 
prudenti  fignorum  confideratione,  et  collatia- 
ne  pctendum  . 
Prster  naturam  ,  quas  patefaciunt  eventus 
1  J^uiiliiatem  y  cujus  figna  ftint  vei 


r> 


445 
fSatutU  ,  five  faliitarh  ;  (\v\x  a  flatii  fano ,  rive 

Inatiirali  pariim  recedant  . 
VcricuU  i  five  periculofai  c\i\x  a  ftatii  naturali 

multum  rccedunt . 
MoYtis  y  five  lethalia  ;  qux  a  ft-atu  naturali  ma- 
xime  recedunt  ,  atque  propter  vehementiam 
certum  fere  mortis  periculum  portendunt  ; 
ut  funt  fumma  debilitas ,  fenfus  amiQi  ^  alia- 
que  vaiia. 
Te^nipus  i  quod  pronunciant  figna 
~     cruditatis ,  ideltmala,  vehementia  ;  mor- 
bum  longumj  &  periculofum  prsefai^ientia» 
co'5tionis ,  id  efl,  patillo  meliora  ,  morbum 
declinancem  ,  brevem  ,  &  faluLiferum  in- 
dicantia . 
L  Modum  ,  qui  efl  vel 

^"repentinus  ,  accidens  In  morbis  acutis ,  dc  vel 

fbonus  eft  ,  diciturque  tunc  Crifts  j  quas  vel 

r     perfccla  ;  cuando  evidcns  larLia  ,  &  cum 

euphoria  ,  five  Icvamine  fitevacuatio; 

j  vel  per  (iidorem  ,    alvum  ,  urinam  , 

nares ,  fputum  ,  uterum  ,  hxmorrhoi- 

des  ^c. 

impcrfe(5ta  ;  quando  vcl  nimis  parca  fic 

evacuatio,  vcl    ad    loca  ignobiliorii 

materiae  morbificas  transmi(lio,five  me^ 

tAflnfis  . 

malus  ,  qui  AcripA    dicitur  ;  quando  nulla 

fit  evacuatio ,  aut  tranfmiflTio  falutaris ;  auc 

infufficiens;  id  quod  ex  fignismalis  ,  imo 

pediinis  coliigitur;  bona  crifis  ex  contra» 

riis . 

lentus;  qui  fi  bonus  ,  dicitur,    xur/? ;  fi  ma- 

lus ,  Irnta  tnors  }  quodexfignis  communi- 

bus ,  &  fpecialibus ,  bonis  3  aut  malis  con- 

ftarc  debet . 

Ff  3.  ANA^ 


r     3.  ANAMNESTICA  ,feu  rmeniorattvdy  fuhf  i 
(^         qu3?  prafterica  nobis  in  mentem    revocant :  uc 
quem  jam    apoplexia  vel  haEmoptyfi  laboraffe 
KJmus ,  iJle  facile  denuo  eodem  morbo  corri* 
pitur ;  &fmiilia  . 
2.  FONTES  SIGNCmUM  funt  vel 
"principalej ,  &  majtime  neccffarii  i  defumunturqiic 
ex  efFediibus ,  fea  confequentibus  aftionum  ,  ex- 
cretorum  ,  ac  retentorum  ,  atque  qualitatum  fcn* 
fibilium  integrarum  ,  aut  laefarum  . 
^minusprincipaks;  qui  petuntur  ex  attributis  >  & 
circumftantiis,  cum  fubjed:um  ^  tum  caufasrcfpi- 
ciencibus;  v.g.  rerum  non  natuialium  3  temporisj 
aetatis,  fexus ,  loci,  fitus,  qualicatis  &c. 
C5.  MEDIA  3  quibus  figna  exploramus  ,  &  percipi* 
mus  »  funt  fenfus  noffn,&  potiilimum  externi  ;  ut 
1  )  Vifus  p  quo  segri  faciem  ,  oculos ,  linguam  3 
ventrem  ,  omnes  partes  externas  malc  conflitu* 
tis  ,  refpirationem  ,  excremenca  alvi,  oris,  8c 
prxfertim  etiam  URINAM  examinamus  .  In 
hac  confiderandus 
•Liquor  5  &  ratione  hujuj 

Quancitas;  copiofa,  parca ,  velmediai 
Confiftentia  >  quar  velcenuisefl  >  aut  aquofa  , 

vel  crafTa  ,  vel  media  >  qu«  varia  indicant- 
Color  r  naturalis;  citrinus. 

(_  prajtcr  naturalis  /  pallidus  >  flamme* 
u$  ,  ruber  ,  eroceus ,  viridis,fu- 
fcus ,  niger . 
Odor,vel  nacuralisjvel  inodora,  foetida,  grata  • 
CContenta,  ouxfuntvel 

C     uuiverfalia  ;  nubecula  ,  fufpenfum  ,  five  e- 
<         neorema  ,  fedimentum  ,  fpuma. 
C     particularia>  &  p.  n.  utfanguis  ,  caruncii- 
lae ,  pus ,  crufla^  ciiticwla>  fiiamenta ,  mi!i-» 
cui ,  &c. 


•    -    ■;  ..    ..     ...     ..:     .  4iU 

2  J  Audltiis;  quopercipjmusreiataaegrorum  *^ 

adftantium  ,  relpirationem  ,  ftertores  j  liiui- 

muravcntrisj  deliria  segri,  clamorcs ,  dolore^ 

indicantes .  ,  . 

I  )  Olfaclus;  qui  percipltodorem  conclavisjuri- 

nae^  fudoris ,  excrementorum  3  puris  ,  falivae . 
4  )  Guflus ;  dumxgri  fipores  p.  n.  falfum  ,  aci. 

dum  3  amarum  j  putridum  3  &c.  vel    nuiluiii 

percipiunt . 
$  )  Ta^us  ;  quo  cognofciinus 

[f  I  )  quailtates  varias  aegri  j  ut  frigus ,  asflum,' 
humiditatem  ,  ficcitatem  ,  iivitatem  3  afpe- 
ritatem  . 
(  2  )  PULSUM  jex  cujus  inniimeris  veteruni 
differentiis  tres  forte  fufficere  pofTunt ,  de- 
fumptjE 
^     I  }  a  robore  i  lit   robuftus ,  aut  debills    five 
^        parvus . 

C     i  )  a  tempore;  utfrequens,  fivs  c^Ier  j  aiic 
C        tardus . 

^     5   )  ab  asqualitate  j  xqualis  ,  aut  inacqnalis-i 
^         quo  pertinet  intermittens  ,  myurus ,  CdpriH 
2ans,  ferratus ,  &  fimiies  .  Sed  cmnes  va- 
rio  rurfus  modo  compofiti  efTe  pofTunr;  ut  ro-, 
buflus  cum  celeri  &c. 
Partes  Medicinae  PRINCIPES  funt  dux;  Hj^giene,  &: 
Tiierapeutlce. 
I,  HYGIENE  ;  efleapars,  quaedocet  modum  fanira- 
tem  confervandi  ;  ubi   doclrina  de    indicationibus 
notanda  ,    atquc   refpicienda   hic   funt   Sanitatis 
Indicantia  ;  qux  funt  vel 
Primaria ;  caufac  nimirum  fanitatis ,  propinquae,^ 

et  remorae  ;  quae  bonae  confervandae . 
Stcundaria  ;  circumflantiae  caufarum  ,  et  fubjedi  ; 
ut,xta$,  regio  ,  fexus ,  temperamcntum  ,  anni 
tempus,  vit^tilatusj  confuetudo  jidiofyncrafia: 

f  £    3  quae 


qu3eomnIa  in  praxi  mcdiea  in  quovis  bene  pe^^' 
penrfenda  funt . 
1  Indicata  funt  tria  ; 

DI^TA,  fivefex  resnon  natiirales  diflacj  eoriim- 
que  in  quo  ibet  It-e.icimU")  i\(i\^  5  uc 
Azr  ;  qiii  quantum  fiev- poref}  ^  remperarns  fit 
vitando  vel  corrigendo intemperatum  >  impu* 
rum . 

J  Clhits  y  etpotusi  quifitfimplexj  et  modicns  ; 

virandus  nimius,  acrior  3  pinguior:,  durior, 
prsefertim  imbecillisj  fitque  temperiei  con- 
veniens . 
Motus ;  fit  frequens ,  fed    moderatus  ^  ct   non 
I  >  mox  porr  pafrum  ,  piJrJfTimLr.n  manej  auccir- 

li  cavefperum^  ad  fenlum    lenis  Liiritudinis  , 

vel  levis  ftidoris  i 
yjgrlU  y  nonfint  nimioe  ;  /ow«/ menfura  Gpt;ma 
efl:   fpontanea    evigilatio  &    agilitas  corpori 
redituta . 
Excerntnda  }  qu3C  non  funt  nimis  fupprimenda  > 
S      (1         i<ff/rtp«f/^  vero  non  nimJLim  excerncnda  . 

Animi  affeEius  ',  noxil y  funt  ira  ,  terror  j  mocror  > 
trirtitia  ;  falutares  ,  gaudium^  fpes,  defiderium. 
PHARMACIA  ;  ouacin  perfedi-e  lanis  locum  non 
habet ;  in    debilioribus    autem  ,  &  imbecilli; 
quandoque  roborans,  lene  evacuans ,  diapho- 
j  reticum,  autremperans ,  f?  opus  eft ,  remedium 

.    ;  adhiberi  potcfl,  ac  debec . 

I    I      CHIE.URG1  A  j  quxqiiocue  tantum  in  valetudi- 
J  nariisj  five  non  perieae  faris5,  locum    habet;  ut 

l  fanguinis  derradtio  ,  pervenas,  cucurbitulas  3  vel 

j  hirudines ;  itemque  fonticuli ,  etc. 

Indlcationes  funt  vel 

Similia  fimilibus  confervanda.' 
contraria  contrariis  corrigenda  ." 
noxia,  aut  fupervacua  evacuarda; 
SpeQialisj  Pr<3 


mes  li 


rprafefti  fanitas  ^  pjr  continiiationern  eonjm  ^  quJ! 

tprodelFe  ;  et  mutationeiTi  iiloium  3  cuse  nocere  oh^ 
lervanturj  confervetur  . 
CPtttura  5  per  ufum  rertim  fex  non  naturalium  3  prio- 
ribusfimilem ,  et  noxiorum  eje^^ionem  vel  corre-- 
(ftionem  procuretur^ 
CSpecialifrima  ,  qiix  pro  varletate  hominam  ,  sctatis  » 
fexus  3  idfofyncrafi^e  ,    confuetudinis  variat  ,    m 
quovis  fpeciatim  obfervanda  j  nam   fxpe  huic  pro* 
defl;  i  quod  alteri  nocet ,  et  contra".   hinc  quilibetf 
fanofenfufitMEDICUS  Sltl  IPSIUS,  obfervan- 
do  j  et  notando  3  qux  /Ibi  vel  profunt  3  vel  fiocenc  y 
non  negIcd;o  tamen  confilio  boni  Medici  . 

REGULJE  PRO  SANlTATE  CONSERFANDA 
POriORES  . 

1.  Temperantta  3  iive/o^>/f/<e/ efl  cardo  totius  di^t^; 
intemperantia  vero  ,  ct  ingluvies  ,  quamplurimoru  m 
morborum  foecunda  mater  ,  et  tefte  Syracide  ac  Ctlfo  ^ 
'L.l.cz.nunquAin  utilit  eft  ;  fed  corpus  ,  et  mentem  Ix-' 
dit  .  Adeoque  moderata  vid^u';  ratio  j  ita  iit  ventriculum 
nunquam  nimis  repleamus  ,  fedfempercum  appecitu  a-' 
liquo  a  paftu  furgamus  ,  fumme  ad  faniuatem  confervan* 
dam  eft  proficua. 

2.  UnaeX  faluberrimis  v«terum  fanitatis  ref^ulis  eft  : 
von  fatiari  cihis  ,  &'  imfigrum  effe  ad  Uboret.  JJippocT.Vih* 
de  Morb,  et  Epid.L.VI.  quibus  nonnulli  haud  immerito 
addunt ,  et  Uquidumgenitale  non  temere  3  aut  nimiura  fraa 
fundere  . 

3.  In  primis  etiam  valde  falutare  eft  prseceptum  illud 
Schols  Salernitanx  j  Si  ziis  efe  Itvis  3  ft  tibi  cxnabre- 
^it . 

4.  Sanus  homo  ,  et  qui  fui  juri$  eft  3  audore  Celfa 
X.  I,  Cap.i.  nullis  fc  obligarc  legibus  debet  :  modo 
luri  efle  j  modo  in  urbe,  fed  frequenter  fe  exercere  ^ 

Ft     3  Tiul^^ 


.  4V4. 

^uiium  clht  genus i  qiiopopulusutituri  fugere;  fi  mo; 
Aoevitetur  nimiareplttio  ',  imbecilli  vero  ,  ec  litterarum 
cupidi  cibis  durionbus ,  pinguibus  ,  atque  acrioribus 
cautiu?  utantur . 

5.  OmnRquidem  intemperantia,  five  exceffusjnoxius 
ert;  tutiortamen  in  fotione ,  fecundum  CelfHm  ,  quam 
in  efca  . 

6.  Quemadmodum  vero  p}erique  in  quantitate  cibo- 
rumexcedunti  ica  nonnulli ,  et  praefertim  virgines  ,  ac 
focminae  qusedam  ,  haud  raro /» />of»  ^^j?^/»»^  .  Quia  v^r 
ro  hujus  negledu  fanguis  nimis  fit  fpilTusj  unde  mu}ti  o- 
riuntur  niorbi  fatis  quotidie ,  attamen  non  nimis  bi- 
t>endum . 

7  ?otus  tenuis  3  aqueus ,  ut  aqua  pura  >  levis ,  vel  ce? 
revifiatenuis  ,  et  in  affuetis  vinum  mo^icum  interpofi* 
%\xm  ,  eft  potus  faluberrimus  .  Votus  \evocraffus  j  f^cu- 
|entus ,  velfortis,  v^lde  inebrians ,  et  fpirituofus  ^  mi- 
nus  convenit  ^  imo  nifi  caute  adhibeatur  ,  valde  no? 
xius  y  praefertim  pueris  j  junioribus  3  atquc  imbe- 
cillis 

8.  Motus  3  d^e^^ycif^n'*  corporisiitfrequens  jf  attamen 
^on  nimis  vehemens .  Qiiies  vero  nimia  corpus  debilitatv 
Hxc  maturam  fene^utem  ^  illa  longand  adolefcentiani 
reddit.  celfus  ■ 

9.  Poffent  homine^ ,  fldebltoteRipore  r;rm«i<»  >  c^/<f 
^ore  uterentur ,  Medicis  >  et  medicamentis  carerej  ait 
^vicenna  Lih.I.  Fen.Cap.i. ;  obferv^ta  taraen  fimul  le-^ 
eitima  viiflusratione.  Nammotusfive  labor  corpusfif 
mat,  tcde  ^^ppoyate  Lib.I.de  Diarta  n,4p.  et  Celfoi  I- 
«^navia  e  contrario  hebetat . 

10  Vixaliquis  morbus  imminet>  q^ii  non  exercita- 
tlone  3  (  ad^o  et  abflinentia)  corrigi,  aut  averti  poffita 
audiore  yeruUmio  Lib.  I  V.  de  Augment.  Scieqtla- 
runi 

xr  OptmeiexercitationuntgenerA  {vinx  y  ambulatio,  c« 
quitatio,  veftio  inrheda,  pilaelufuj,  arma,  clarale^ 
^ioa  vQci^CQRtentioa  geftatiQ?    "  "  x?»Pi: 


'■'"■=- ^'^  - 


12  Votlo  frtgida  i  quandocalemiis  >  aiit  a  motu  ,  vel 
labore  fudamus ,  perniciofiflfima  eft,  ec  inftar  veneni  fu- 
gienda;  alias  vero  >  quando  non  calemus ,  affuetis  non 
nocet . 

Xj  It^et  torpore  ealcnte  ,  ac  fudatite  ,  ab  <«erf  aut  ven» 
tofr»^iVo(ibicavendum.  Nequeex  fummo  frigore  mox 
loca  calidiflima  intranda . 

14.  Qmnis  tnim  fnbitanea  mutatio  in  hac  ,  &  alHs  rehux 
ferietthfa»  Igitur  fi  quid  mutandum,  paulatim  mutah- 
^um^  fJifpocr.Aiphor.$t.Scd:,llCelfus   Lib.l.cap.j. 

Ij.  Votus  a^uei  calidi  ,  infufum  Thex,  aliarumque 
herbarum  temperatarimi  j  moderata  copia  ,  quotidie  a(- 
fumti ,  multum  ad  fanitatisconfervationem  faciunr;  dum 
diluuftt^  et  refolvunt  vifcida  ,  fpilfa  ,  cralfa  ,  arque  a- 
criatemperant ,  obftrudiones  reierantj  et  tranfpiratio- 
nem  promovent.  Potus  verocalidus  nimiu«  quicunque  y 
vel  nimis  frequensj  fivc  theae  fitj  {ivq  caffae,  debilitat  , 
ac  nocet . 

1(5.  luctpotusaejute  frigidie  y  praefertim  temperamen- 
tis  calidioribus  ,  etbiliofisj  prudenter  ufurpatus  ,  mu!- 
tumprodeft*  et  qux  eadem  imo  f«pe  plura  praeftatcali- 
4a  ;  hinc  aqux  medicatae  fa?pe  efliciunt ,  quod  alia  me- 
dicamentaprxftare  nequeunt .  Vid.  Frid.  Hoffmanni  dif- 
fert.de  falubritate  potus  frigidi ,  et  fcripta  de  aquis  me-. 
dicatis . 

17  yefiimtnta  hyherna  vere  ante  medium  Maii  non  fune 
deponenday  circa  afquinodtium  vero  autumnale  corpus 
denuo  contra  ingruens  frigus  maturefatis  npuniendum  , 
ne  tranfpiratio  Ixdatur  :  unde  mulci  >  eique  periculoft 
tunc  morbioriri  folenc .  Conf.  S«n^or»;  Medicina  Stati- 
ca  . 

18.  Sow»M/ fit  feptem,  vel  06^0  horarum  ;  P^igiUieye^ 
TOy  etlucubrationesnimiae  corpus  valde  debilitant,  ac 
nocent;  f  vid.pai^.i^.  Vigilix.  )  utraque  enim  modum 
excedentiamalaiunt,  .fi^/ff ocr.  Aphor.  j.  Se^^.  II.  71- 
Se(^.VII. 

Pf    4  ^/- 


19  AffeStus  artlmi ,  ex  cdp  confillo  3  nefjue  omnlno 
fiipprimendi ,  neque  nimis  cxcitandi .  i^oiciores  praefer- 
rim  ira  >  terror  ,  rnoeror  ,  invidia  y  qiiantlim  fieri  poteft, 
vitandi^  vel  faltem  rationis  freno  bene  moderentur.  A- 
nimus  contra  femper  ad  hilaritatem  fit  compo/itus  , 
fecundum  Salomonis  3  et  Senecx  di<5lum  :  difcc  gciH^ 
derc  . 

20.  /-^fww/ procmattira  corporis ,  et  mentis  vires  valde 
infringit;  id  quod  etfacit  jullaxtate  ,  fi  nimia  ,  praefer- 
tim  in  imbecillis  ,  litterartim  cupidis^  maxime  in  actate 
ad  fenedutem  vergente . 

21.  J{atione  fatdiorum  moderatio  quoque  fervanda  l 
Jn  pueritia  ,  et  ineunte  adolcfcentia  animi  contentio 
non  nimis  intendenxla  ,  poftea  paulatim  plus  exercen- 
cla;  in  fenio  magis  rurfus  fenlJm  minuenda ,  et  mode- 
randa. 

zz  IzsLQtJ^udia  ,  atque  mtditationes  nimi^  j  prefertini 
mox  ante  j  vel  mox  poll  paftum  inflitutf  ,  vel  in  feram 
ufque  HGiflem,  aut  per  integras  no(5ics  protra(51f  valde  de- 
bilitanr . 

25,  Qallibetj  ut^m-x&i^iimQ^s^tMedicusfuitfpusi 
cbfervando  non  rolum  quid  ,  {"td  &  quantum  commode 
ferrepoflit.  l^^vca  confuetndo  ti\.  altera  natura  ,  &  faepe 
vix  credenda  fert .  Tta  &  non  pauci  res  nonnullas  in  certa 
qriantitate  iine  noxa  feire  poffunt ,  excmplo  vini  3  Cnffe 
&C.  fi  vero  nlrra  progrediunturj  malefe  habent.  Omne  e- 
Tiim  nimium  natura  inimicitt»  y  juxta  Hippocr.Aphor.  $1* 
Sed.  II. 

24.  Idem  «ff  A^^wfr?  intclligendiim  ;  quam  raram  multi 
fine  damno  ferunc;  fed  frequenti  laeduntur .  Hinc  Cel~ 
fus  i  rara  Fenus  corfus  txcitat  3  frequens  folvit  .  Lib.  I. 
cap.  X. 

25.  Temperantia  igitur  in  'vifiu  3  otio  ^  venere  8c 
animi  relicjuis  afeSiibus  ad  confervandam  valetudi- 
r>em  valentifTima  eft  ,  eamque  Vlato  'vitte  iufiodem 
appellavit  ;    Coof.  CornnYus  f.  CorntllHs  de  fobrietate, 

&pri- 


^ 


457 
&  princjpium  cel.  ScboU  SaUrnhanx  l 

Si  vis  incolumen  j  ii  vis  te  reddere  Tanum) 
Curas  tollegraves ,  irafci  crede  profanum  . 
Pirccmero,  coenato  parum  ^  non  lit  tibi  vanum 
Surgere  pofl:  epulas  j  fomnum  fuge  meridianumj 
Nec  mictum  retine  y  nec  comprime  fortiter  anum  ." 
Hxc  bene  fi  ferves  ,  tu  longo  tempore  vives . 
II.  THERAPEUTICE    eft    pars  Medicinae  princeps; 
<3U3C    docet     modum    fanitatem     amifTam     reftitucn- 
di,    id  eft^   modum  morbos    fanandi  .  Eftque  hxc 
vel 
COrdinAria  :  iibi  quolibet  In  morbo  attendenda  ,  &  ob-; 
fervanda  rurfus  funt ,  ut  in  Hygiene  , 
f  INDICANTIA  :    ou3e  hinc  funt  res  frater  naturani 
P^g-  445-    morbi  fcilicet  ,  cauftE  morborum  3  ^ 
fymptomata  .  Dividuntur  ea  in 
"primaria  ;  quae  funt  caufae  morborum  , 
fremota  ,  frocatarSiiae  ,  five  occafionales  ,  pag3 
447.antccedentesj  in  humoribus  noftri  corporis 

jam  haerentes . 

proximae,  qua?  a(5tu  in  parte  acgra  haerent ,  & 

(.     eo  ipfo  proxime  morbum  f.iciunt  . 

^Secundaria  j  qux  petenda  a  rebus  circumftanti- 

bus    ratione    caufarum  ,  ^z    aegrcrum ;  nimi- 

rum  ab  ^tate ;  aliter  enim  infans  curandus,  quam 

adultus , 
fextt;  aliter  mulier,  praefertim  ratione  menflruo- 
rum,  vel  fi  gravida  ,  aut  puerpera,  quam  vir-' 
temferamento  3  aliter  calidus ,  quam  frigidus  &c, 
anni  tempore  }  aliter  fsepehyeme,  quam  aeftate. 
vittegenere  3  &  rohore  :  aliter  ruflici  ,  &robufli3 

quam  molliores  &  imbecilli  • 
confuetudine ',  ratione  fangtiinis  mifHonis ,  diaeta?. 
idiofyn^rafia  ',  ob  quam  quis  hoc  vel  illud  ferre  ne- 
quitj  aliud  vero  qqam  optime  . 
INDICATAi  c[_ua?fun^tripJicia^ 

4 


5IT^ 

n.  VUtas  five  legitmk  viCiai  ratiot  ubl  optimiis 
ufus  fex  rerum  non  naturalium  p.444.  &  fequent. 
aegrisordinandus,  xtati,  fexui  ,  tcmperamen- 
to  anni  tempori&c.conveniens . 
Tharmacia  t  ex  qua  medicamenta  optima,  mor- 
bo  ,  &caufiscohtraria,  evacuantia  ,  vel    alte- 
rantia  ,  jufto  tempore  ,  &  copia  ordinanda  . 
Chirurgia:  ratione   cujus    perpendendum ,  an 
operationeschirurgicae,  &  quales   in   pracfenu 
morbo  ,  &  aegro  neceflaria? ,  aut  utiles  iint. 
JNDIC  ATIONES  :  qux  funt  vel 
primariaej  easque  rurfus  vel 

fl.  CeneraUs  y  ut  contraria  cotttrariiscurandaf  in 
I    fabttndantia  i  fupervacanea ,  &    noxia  idoneo 
modo  funt  auferenda  ,  evacuanda ,  modo 
venarfedione,  modo  vomitu  ,  purgatione. 
defeBu  ,  dnit  penuria  :  deficiens  rertituendum» 
qualitate  pr^va  j  ea  contrariis  eft  corrigenda  • 
motu  fanguinis  vitiato  j  is  eft  emendandus  » 
'^     augendus,  temperandus  ,  vel  minuendus. 
'..   Spcciaiej  3  funt  veJ 
("/»trw/>crif/:  pag.445.  Ubi 

f  I.  humorum  ukeriorfive  major  corruptio  eft 
prohibenda. 
2.  humores  vero  jamcorrupti,  corrigendi  ^ 
[^j,  caufa  ipfo  adtu  laedcns ,  tollenda  . 
morbi  organici  i  pag.^^j.  inquibus 
Ci.  caufas  remota?  interna? ,  &ex:ernae,  qu« 
organicam  naturalem  ftruduram  iaedunt  x 
removeantiir . 
.  cauf^  antecedens  toHatur 


r 


& 


tur. 


V^j.  parslarfa  emendetur,  ac  roboretur  . 
\,roluneunitatix 
Ot'  procurandum,  utuaio  convcnicns  ,  ae 
i     decens  a^u  fiat . 

?.  pro" 


^2.  prohibendum  j  nefuturaunio  per  caii- 
fas  quafcunque  3  five  propinquas ,  fivc 
remotas,  impediatur. 
5.  juvandum,  uc  inftans  unio  ,&  glutina^ 
tio  per  humores  laudabiles  promovcatur  . 
3.  specialijjinne ,  ad  curationes  fpeciales  atquc 
_     ipfam  praxin  clinicam  peitinenr. 
.Secundariae,  defumuntur  a  variis  accidentibus, 
&  circumftantiis  :  undefaepe  nafcuntur  cowdi" 
catio3?es  :^   6^  conti^aindicationes  ^  obfervatU  Val- 
de  neceffarix  . 
Extraordinntia   ',     tribuitur    fymptomatibus    urgenti- 
bus  j  doloribus ,  animi  deliquiis,  evacuationibusnimii$ 
quibufcunque  ,  vioiliis  &c. 

REGUL^  PR ACflC/E  NONNUiL^  . 

1.  Quando  ad  aegium  perveneris ,  ex  HIPPOCRA- 
TIS  prxcepto  ,  inierrvgare  tportet  ,  (juid  fatiatur?  quam" 
ptf  ^  ^ua  de  caufa  }  ^uo  viSft»  ^tatur  ?  an  alvum  (xcer^ 
nat  ? 

2.  ^pud  muUeres  vero  eciam  an  menftruaj&  apud  puer- 
pcras  j  an  lochia  rite  fuccedanc  ? 

3.  Praecerea  Medicus  fulfuta  agri  exploret,  infpiciat 
iproht  faciem  ,  oculos  ,  &  Ungu^m  ,  atque  in  multis  mor- 
bis  etiam  Mrin4»t ,  ommbufque  fenfibus  utatur  ,  ut  prin- 
c:ipio&  pr3E  ceteris  morbum,  ejufque  fta^um,  ac  vires 
«gri  probe  cognofcat .  ISjtm  ignoti  y  ut  vulgo  dicitur  » 
pttlla  efi  curatio  morbi . 

4.  jibjiinentia  multi  magni  m^rbi  Sc  praecaventur  ,  & 
4urantur  .  Hinc  Poeta  canit  • 

Abftine  ,  &elficies,  quod  Medicina  nequit. 
y.  Adeoquefimulac  q^ismale  fe  habere  fentit,  fri» 
gus,  &  cibum  evitet  :  quia  abjiinentia  multorum  mor* 
borum  egregium  tfl  remedium  .  Totus  vero  tenuis  ,  a- 
queus,  five  moderatefrigidus ,  fivecalidu^,  pro  cujuf- 
cumque  natura  ,  ac  confuetudine  tunc  non  nocet  , 
fcd   potius   prodeft  ,  prasfercini  ii  poft  potura  aqueum 

caji: 


calidiim  matutino  cum  primis  tempore^  fudori  blandd 
indulget  . 

6,  In  morborttm  ingruenttum  longorum  ,  five  chronicorum 
\ulgo  diCtoium  princiffio ,  prodeft  maxime  abftinentia  , 
&  motus ,  five  exercitatio  corporis  :  quibus  plerique  vin- 
cijfive  averti  pofTunt .  Conf.pa|^.4j4.n.  ^.  &  xo.  Inacuto-^ 
tumwero  initio  3  abftincntia,  quies ,  potus  aqueusmul- 
tus,  tranfpiratioaudla  j  ilve  fudor  iine  vi  excitatus;,pri- 
maria  funt  remedia  . 

7,  Ubi  quis  a  <:r^;7»/<«,  veJnimia  ingluvie  prsforefla 
malefehabet,  &faf}idium,  naufea  ,  conatus  vomendi, 
fapor  peregrinus,  &  prxfertim  amarus ,  aut  putridus  , 
itemque  moleflia  ,  ut  oppreflfioin  regione  ventriculi  per. 
cipitur  j  vomitiis  efl  movendus  i  aut  fi  quid  contra  indi- 
cat ,  alvusducenda . 

8,  QiioQumquQinmoxho  fanguii  ahundat  j  aut  fangui- 
nis  audiior  motus ,  &caIoradefl,  vel  fanguinis  qui- 
dam  fluxus  confuetus  fupprefTus ,  mijfio  fanguiois  indi- 
catur  . 

9,  Quocumque  in  morbo  calor  ,  &  fanguinis  motus  au- 
^ior.adefl,  pra?ter  fanguinis  dctrac^ionem  ,  &  abf^inen- 
tiam  ,  prxfertim  a  carnibus ,  potus  aqueus  largus ,  blan- 
daacida,  nitrrum  ,  abforbentia,  &  temperantia  remedia 
funtpr^cipua  . 

10  Igitur  in  movhis  acutis ,  ubi  moda  di<fla  figna  ad- 
funt,  etiam  prxlaudataremedia  cumregimine  tempera- 
to  adhibenda  .  In  ^cm»/^  vero  ««^//^n/j,  fanguinismiflfio, 
purgantia,  &emetica  plerumque  noxia  >  reliqu^a  vero 
moao  laudata  optime  profunt . 

II.  Ubi  magnadehilitas  adeft  in  acutis ,  ,i//««w»  modi- 
cum,  cum  potionibus  citratis ,  cardiacorum  fere  prin- 
cepsefl,  robur  dat ,  Sc  fudorem  movet .  In  quibufdam 
acutis ,  prxfertim  ubi  interna  inflammatio  ,  aut  deli- 
rium  adefl  ,  etiam  camfhora  valcntiffimurn  efl  reme- 
dium  . 

12  In  chronicis  contra  infufa  vegetabiluim  ,   herha- 

rum. 


rum  ,  radlcum  ,  &  Ugncnim  ^  falia  media  ,  remedia  a- 
mara  ,  formd  infufi  ,  efientia»,  extia(5li ,  pillubrum  > 
veleied^uarii ,  Ipeciatim  aloe  cum  extradis  amaris ,  for- 
ma  piilularum  ,  fapo  ,  correx  peruvianus  ,"  cinnaba- 
ris ,  mercurius  ,  caftorcum  ,  fpiritus  C  C.  mars  ,  a- 
qu3E  medicatae ,  frequens  corporis  exercitatio  j  vidtus 
mcdicus  ,  &  animus  tranquiilus  efficaciflima  funt .  Imo 
in  non  paucis  ejufmodi  morbis  diaia  fatca  ,  &  motuf 
frequens  haud  raro  luiiiciunt  .  Conf.pag.454.  N.  8-  9. 
10. 

15  Medicus /jjMc/i  j  fedfcUFIh,  &  ufu  comprobatis  > 
titatur  meciica^nentij  j  multitudo  enim  confu/ionem  pa- 
rit . 

14.  ValcntiOimaquaedamremedia  Medicus  magni  no- 
minis  fequentibus  ver/iculis  comprehendit : 

Sex  funtin  medicis  ,  quas  vincunt  robore  tanrum  : 
Succinaj  cartoreum,  mars,  camphora  ,  tartarus ,  au- 

rum  .  Verum  his  majora  adhuc  efle  puto  : 
Vinum  ,  aloen  ,  iympham  ,  nitrum  citreum  ,  velace- 

tum  ,  Mercurium  ,  chinam ,  fal  neutrum  ,  cinna- 

barinque  . 

15.  ^namdiu  Medicuj  morhHtn  ,  cjufve  caufam  ,  fut  % 
in  dirficiiioribus  haud  raro  accidit  )  non  coi^novit ,  a 

,  valentioribusremediis  abliineat  i  tei^ro  vldlnm  ,  &  regi- 
men  convenierts  commendet  i  &  fi  qua:  medlcamenta 
danda,  blanda  ea  fint  :  ut  temperantia  ex  abforbenti- 
bus  ,  &  falibus  medils  4  itemque  ex  diluentibus  a- 
quels. 

16.  ^  juvantibu  f  i  &  nocentllHi  fumenda  fsepe  indi- 
ctio,  &  curandi  ratio  :  praEfertim  in  morbis  non  fati-s 
cognitls. 

17.  Votus  aqu^  fiigldce  prodefl  In  fvbribus  ardentibus 
ii/ebiliofis,  inflatibus,  ardore  ventriculi  ,  iitl  fortiori  , 
cumprimis  no<5rurna  ,  rud:ibus  crudis ,  vomitu  cruento, 
aliifquc  lani',uinis  iiuxibus  nimiis  ^.  acido  prsei^ertlm  ido- 
nea  imprapgnatus ,  /^ 

18.  M?- 


4<?»  , 

18.  Medicusfemper  bperatii  det,  tiC  J  quantiim  fieri 
potefti  cho  j  tuto  y  &  jucunde  curet. 

19.  SI  prodeffe  non  poffis ,  cave,  ne  noceas  3  noxlis  ni^ 
toirurh  ,  vel  fuadcndis,  vel  pbrrigendis. 

20.  In  ufu  pHrgahtJum  ,  vomtorioriims  dfiiatotum,  et 
mffrcuriatium  ,  cautKTitiic  agcndum  ,  et  doliscorum  exa. 
ikifCime  fcienda,eaque  iiunquam  majori  copia  dandaiquisi 
yalentidima  ,  &violenta  funt  medicamenta  . 

2.1.  Mtdkamenth  y  zitCelfus  L^y,cap,2$.<^uafotnnum 
mcterfuht  ,  utl  ^  ntfi  nimta  necejjitas  urges  ,  alienum  eji  : 
funt  enim  e*  vehemehtibus  medicamentit ,  &  fiomdchodd^ 
do  &  cerebio  )atienis  . 

22.  Morborum  acutorumnullatertae  funt  fradiBiones  i 
neque  mortis ,  neque  faJutis.  Hippocr.Aph.i^.feiS.il. 

2j  Morbos  y  qhiexrepletione  fiunt  i  curat  cvacuatio  p 
to%  vero  i  qui  ex  cvacutiorie ,  repletio ,  et  in  ci3eteris  con- 
trarietasrcmedio  eft.  Hippocr.Aph.22.  fed.  11.  Indicac 
igitiir  hic  apKorifmus  redtiifime  contrdria  c&ntrariii  ckz 
tanin  effe  . 

24.  Si  ^uaiiadpdrtei  purgenthr 3  conferti  etfacile  fe- 
ittnt  j  contra  vcro  fi  jfiat  j^  grafiter.  Idem  Sed:.  IV.  A- 
ph.   j. 

is;    PrigidapeCtorilmrtiicz.  Seft.  V.  Aph.  24. 
2^,  Si^HitfebricirantiiibumprxheAt  3  valcnti  quiderfi 
robur ,  scgrotanti  morbusfic  .  Sct\.yil.6j. 

27.  Fortiord  pttrgAntid  raifo  profunt ,  fa?pius  noccht  : 
hinc  a  variis  rnaj^ui^  Medicis  fereomnino  profcripta 
func. 

2^  Sanguinis  emifjio  prsEflantifllrtium  multorum  morbo= 
fum  eftreniedium;  quia  mulci  homines  ob  intemperan* 
tiam  ,  ingiuviem  ,  et  otium  nimium  abundantia  ejus  la- 
borant  .  Interea  tamen  ea  tion  eft  abutendum  ,  neque 
promiTcue^  praefertim  in  imbecillis,  neque  nimis  fre- 
^uenrcr  ca  eftadhibenda . 

29.  Sanguinis  detraEtioepede  ihrhdrhii  capitis  ,  prs* 
fcrtim    doioribus  capitis  ^   morbls   iiiultis  oculorum   , 

pe<^o- 


^i^' 


jped^oris,  hcpatlsi  lienjsjetuteriegregic  convcnit. 

30.  Edufilovtto  fanguinis  t  vena  juguUrl  potiiTimum 
ift  vertigine  >  apoplcxia  ,  doJoribus  vehemcntioribus 
capitis,  oculorum  inflammationibus  ac  doloribusfortio- 
tibus  I  ani^ina  five  faucium  inflammatione  majore  maxi- 
rne  prodelt , 

^i.l^imorbi  fdciterecrudefcant  j  vitandaomnia  per  a-^ 
liquodtempus,  quae  duriora  ac  diflicilioris  funtdigeftio- 
ttis  5  ut  carnes  fuiJIaei  carnes  ac  pifces  indurati ,  legu-»; 
mina  ,  brafllcas,  omniaque  olcra  Jiyberna. 

J2.  QLiandof/eMr/<;c/j  vena  fecatur,  dum  fanguis  fluiti 
f'^pius  tuflire  debent ,  /ic  facilius  ftacrnatio  fanguinis  iii 
picura  et  pulmone  refolvicur  . 

5  5-  Si  fuerpera  pleuritide  Uhorat,  etianl  Ycna  incidetl-r 
da  ,  imo  fi  opus ,  ea  quoque  repetenda  eft . 

J4.  Exfebre  intermittentt  non  tam  frequens  junioiibusi 
quam  fenibus  mors  mttuinda  , 

jf.  l/y/»<t  in  febribus  ardentibus  palJid^  ,  aquea  ,  de- 
lirium  et  mortem  ut  plurimum  portendic ,  Ita  ct  urina  ni^ 
^r*  in  fcbribus  continuis  mortem  ,  in  hypochondriacis 
Vero  vaietudjnem  prasfagit. 

^6.  Vrinacrocea  y  qus  lintca  tingit ,  ifterum  :  Urini 
furulenta  i  ulcusrenum,  veficjf,  velpartium  genitalium; 
fanguineay  mi(flum  cruentum  indicat .  Aiias  uriiia  foU 
eft  fallaciflima 

37.  Surditas  in  febre  continua  plerumque  nihil  mali  de« 
notat  ,  et  utplnrimum  cufii  febre  rurfus  evanefcit. 

5  $.  Ptbris  inttrmittens  cum  mtntis  fimpore  aut  fopore  pC- 
riculi  pleniflima  eft  ,  pr^fertim  in  fenibus .  Largior  cor- 
ticis  Peruviani  ufus  unkum  ferc  ac  divinum  hic  eft  temc-- 
dium ' 

^^.  Vodagra  y  prf  fcrtim  recens ,  aut  faltem  non  inve- 
terata,  non  tfimorbusinfanabilis}  fed  prudefiti  vid"us  ra- 
tionc,  et  medicamentis  idoncisffpe  curata  eft,  etadhuc 
curatur . 

40.  ^qu4ntdi€M$e  <iivinainfnulcismQr!^i$rMnc  reme-»; 


oia ,  qua»ra?peianant  motbos ,  quialiis  curaii  non  po~ 
tuerunt . 

41.  Lac  &  ftrum  USiis  zd  prsEftantiflima  quoque  reme- 
dia,  variis  in  morbis ,  &praefertim  in  tabe  ,  hedica  & 
'arthritide  funt  referenda  . 

42.  ?\[«<r;cf/3  quiafuos  morbos  ciim  infantlbus  facile 
communicant,  quantum  fieri  poteft  j  fanac  eligend^ 
funt. 

4^.  Infantihtss  &  ocuUs  mederi  ,  difficillimum  eft  . 
Tartes  Medlcime  pediffequte  ,  live  executioni  deftinatae  > 

tres  funt :  Dlaeta  ,  Pharmacia  ,  &  Chirurjria. 
t,  DIATA.  Hujus  objei^umfunt  j  I{es  ^  Ticniiaturales 
didlsE  ,"  necejfariee  etiam    five    adiaphora  a  nonnullis 
appellatae  ,  (  de  quibus  Conf.  rurfus  Hygiene  pag. 
45J.&  Regulae    dixceticae    pag.  452.  &    lequ.  )   ut 
"AER;  circaquem  adlnic  hic  confideranda  ejus 
''quantitas  f  vel  excedens>vel  dcficiens ,  &  quomodo 
utrumque  vitium  fanitati  ac  vitx  nocere  poflit  .^ 
qualitas ;  cu]us    refpedu    dicitur  temperatus ,  in- 
temperatus  ;  purus  ,  impurus  ;  calidus  ,  frigi- 
dus  i  craffus ,  tenuis ;  gravis ,  levis;  humidus  , 
iiccusj  fahibris  j  infahibris  ;  contagiofus ,    non 
contagiofus  . 
motus:  tranquilhis^  agitatus ,  ventofus  y  procellofus . 
regio,  fiveloca}  hinc    eft    auftrinus  ,  aquilonius  , 
orientalis ,  occidentalis ;  ruralis;  urbanus;  mon- 
tanus  >  fubterraneus ;  foli  oppoiitus ,  eive  averfus. 

_^anni  ,  vernus  ,  xftivus  ,  autumnalis  ,    j» 

hyemalis  :  quorum  quilibet  peculia-     ■ 

res  fuo  morbos    fovet   &  producit  »    H 

poris  ConL  IJippocratis  Uh.lll.  ^ph-20.  ^ 

^    '^      diei  ,  diuturnus  j  no(5lurnus,  matntinus, 

vefpertinus  :  quorum    vefpertinus  &         1 
nod:urnus  imbecillioribus  valde  ad-         I 
^  C     verf!  ,  prsefertim  fi  frigidi  &  humidi  »         ! 

ALIMENTA,  five  CIBUSacPOTUS  :  ubiconiide. 
randa  eorum  i.Ori- 


4«J5 
i.  Origo ;  ex  regno  vegetabili  &  aniraali ,  id  eft  vel 

e  plancis  vel  ex  animalibus . 

2.  auanthas :  cujus  refpedu  opcima  eft  moderara  ; 

excedens  vero  vel  deficiens  j,  noxia  .  Plurcs  vero 

quantitateexcedente,  quam  deficience  peccant  », 

2^:itHra  enim  faucis  eji  contenta  . 

5.  tjuali tas •,i\ndt  quaedam  funt  evpeptay  dyfpeptay  ew 

chyma  jcacochyma  3  calefacientiai  refrigerantia.  &c. 

4.  .ternpus  afifumendi :  jentaculum  ,  prandium  j  ce- 

na  &c. 

y.  ordo  alfumendi  varius  efTe  potefl:  .  Cavendum  ta- 

men,  ne  calidis  modo  alTumtis  ^  mox  frigida    fu- 

C      peringerantur  j  nec  mox  po(^  pin^ui^  potns  &c. 

MOTUS&QllIES;  velexcedens,vel  deficiens ,  vel 

moderatus  &  reficiens . 

SOMNUS    &    VIGILI/^    :    in    quibus    obfervanda 

"quantitas   ',  excedens  ,  deficiens   ,  vel  fufficiens  . 

qualitas 'y  utrum  fomniis  fit  quietus,  an  turbulen- 

tus  i  naturalis,  an  prascernaturalisj  reficiens,  an 

debilitans  &:c. 

tempus  i  diurnum,  no(5lurnum  i  ")    no(5lurna?c 

meridianum  ,  lucubrationes     j    antelucana?  , 

EXCRETA  ,  /ive  EXCREMENTA  ;  funt  alvus  , 

(urina  ,  tranfpiratio  ,  fpurum  ,  mucus  , 
cerumen  ,  menlirua  ,  lochia  ,  hgemor- 
p-p         rhoides  &c.  circa  qux   obfervanda  ,  ut 
debita  copia  five  quantitate  ,  quaTitate  , 
tempore    &    loco  prodeant  :  quia  alias 
morbos  faciunc 
RETENTA  ;  funthumores  boni  &fpiritus;  ad  quos 
pertinenc  fanguis  y  faliva  ,    bilis  ,  fuccus  pan- 
creaticus,  liquorgaftricus,  genftaiis ,  lacryma- 
lis,  &c. 
j  ANIMI  AFFECTUS  ,  five  PATHEMATA  ,  circa 
I  quoe  confideranda; 

1         Divifioi  in 


my 


4^^ 

"     C    jucunda,  ut  gaudium  ,  Ijetitia,  fpes ,  ds- 
fiderium  . 
molefia  ^  ut  ira  ,  terror^  moerora  triflitia> 

invidia  ,  odium  ,  metus  . 
mitioTA  &  vehementiora  : 
^Eflfectus ,  in  huttiores  &  fpiritus ; 

f     molefta  i  fpuitiium    &    humorum  motuni 
tuibant,  iiftunt,  figunt . 
jucunda,  excitant^  recreant,  roborant  i 

tranfpirationem  ptomovent . 
Vehementiora,  /ive  immoderata  ,  humores 
turbant  &  vehementer  fsepe  laedunt;  mo- 
derata  &  jucunda  lecreant  j  fpeciatim 
veroira  turbati  terror  ,  moeror  &  tri- 
flitia  figunt  >  ^audium  ,  iive  laetitia  ^ 
defiderium  &  fpes  humores  fixos  exci- 
tant  ,  expandunc  .  Hinc  aflfedus ,  uc 
CELS^llS  air,  nequi  nimis  cxcifandijtte' 
__  ^ue  nimis  fiipprimendi  . 

lli  PHARMACIA  .  In  hac  confiderantur  Medicamen*' 
ronim 
tfDIVISIO. 

IC     fimplicia  ;  qux  petuntur  ex  triplici  regno  >  veg^-^ 
^  f<j^/// nimirum  >  animali  Bcminerali  » 

I  ^     compojita  i  ex  variis  fimplicibus . 
COGNITIO:   quxeftvcl 
f^     ixjerna^nominalis  ',  quando    eorum    nomina  & 

Ifaciem  externam  difcimus :  quo  BOTANICA 
^  maxime  pertinet . 

f      l/!!^rna  y  qua  vires  difcimus .  Quarum  principia 
(^         cof^nofcenda  funt  vel 

•    C'    univerfalia  3  a   Cpri^fri  ^  ratio:  exodorCi  fa? 
^  ^     pare,  ra(5lu  . 

(J     particularia  j     <[|;>o^fy/ori3  experientia  •" 
r     extrinfeca; 
t  \     ^t    co/or  i  ut  rubra  plerurnque  adftringunt  ? 

^  ador  : 


.'^W 


odor ',  ut  fragrantia  &   aromatica    func 

calefacientia  ;  foctida  ,  uterina  » 

textura  i  iit  mollia  &  lubrica  :  ficut  al^ 

thea  5  malva ,  violaria  ,  olea  ^  Scc. 

emolliunt . 

pgnatttra  y'  qiiando  figuram  membri  re-i 

L>        ferunt ;  quse  vero  plerumque  vena  elK' 

intrinfeca  ;  fapores  :  ut  amarusj  falfus  ,  a- 

cris  ,  aromaticus  ^  inlipidus  3  acidus^ter- 

reus ,  aufterus ,  adftringens ,  dulcis ,  pin- 

L     •  "^'^^' 

KACLILTATES  ,  quac  vnlgo  habentur  vel 


fprimarix  vel 
I      fecun.darise 
I  manifcfta?  vel 
I      occultx . 
Ltemperatas  vel 
mtcmperatx. 


Ux 

mnes 

rurfus 

funt 

vel 


Calterantet:  ut  calc:tacientia> 
o-"S  frigefuciehtiajinimeiflan- 
s   f      tia  ,  ilccintia,  emollien. 

I 


tia  3  adllrigentia  ,  aiexi-; 
pharmaca  j  cephalica  i 
flomachica  &c,  &:c. 


acuanses 
univerfates  ,   purgantia  ,  fu- 
dorifera  ,    diaphoretica    > 
diuretica,  falivatoria 
farticulares ,  vomitoria  ,  er- 
rhina  ,  mafticatoria  ,  apo«^ 
phlegmatizantja  . 
ELABORATIO;  quaseft  vel  galenica,  vel  chemicd  i 

eamque  abfolvunt 
Cfraparatio  ;  cui  inferviunt  pulverifatio  ,  tritura  i 
akolifatio  ,  cribratio  ,  fedio  ,  rafura  ,  limatutaj 
infufio,  co(Sio  &c. 
folutio  :  qua?fit  nic«/?rKO  Vel 

Caqueo       ^quofpec^ant  deliqufum  ,  cryflalllfa- 

■^fuIphureo>     tio  ,  coagulatio  ,  decantatio  ,  fil- 

(^faling       3     tratio  ,  colatio  ,  trajeclio  ,  infu- 

fio  ,  coftio  ,    digeftio  ,    expref- 

fio  3  defpumatio ,  clarificatio,  ex^ 

G  s    2  Crat- 


4«^ 

tra<?lIo,  liquefaflio^  prpeclpitatlQ> 
efFervefcentia. 
defillUtiu  ubi  noranda 

*'a.ntecedentU',   uz  macerath  ,  futrefaSfh  ^  fermen^ 
tatio  . 
deftillado  ipfa  ;  qux  efl  vel  humida^  vel  i?cc<j. 
confequentia;   rectificatio,  circuUtio  ^^  cobob/itio  , 
^     aUoUfatio  . 

i^caldnatioi  qua::  fit  fufione ,  fuls^uratipne  ,  deflasra» 
tione  j  detonatione  ,  vitrificatione  ,  amalga- 
matione,  cementatione  ,  fixatione  3  reveibc- 
fatione  &c- 
COMPOSITIO,  ubi  notanda 

n.  Diferentia  3  funtenim  compofitiones  vel 
I    \ojficinales  y    vel   extemforanete  ,   vuli^o   l^eceftte  j 
j  X.  ;al-nicx  aut  chemicse . 

{_2.    Bajis  nirdicamenti  3  )uvintia  tt  corrigentia  • 
DOislS  j  {ive  quatitiias :  quae  determiantur  vei 

l  fundere  y  ut    libra    ft ,  uncia  ^,  drachma  ,  5 , 
•v      granum  er.  j  addito  numero  . 
f  1'ficcorum  :   iiint  manipulus  y  qtji   indlr; 

1  -         '      carur  littera  M  ;  fugillus  y  p. 

j     ntenjttra    Xiic^^^^^^^cA-iim:  libra  ,  uncia  3  dra^hma^ 
J  V_     fcrupfilus  3  gtitta  ^  gt. 

f  numero  ,  uc  in  fru(ftibus ,  pillulis  ,  rotu]is , 
CONSISTENTIA  eft  vel 
liquida  j  eaque  vel  quoad 
'interna  :  ut  infufum  ,    decodum  3    aquas  de-» 
ftillat*  ,   julepi  ,     emul/iones  ,     potiuncu- 
lae  5  fpiritus  ,  tindturas :,  eilentia:  ,  elixiria  , 
olea  ,  mixturse:  auae  ultiixiae  rurfus  funt  vel 
rdiffufse 
l.concentrata?. 
extema:  ut  cl^fteres  ,  epithemata,  coll^ria  » 
balnea  5  pediluvia^  gargarifmata  ,  collutio^ 
JlJSQris^  inje(Siones  in  os,  oculpsj  anum  ^ 


M 


I     uterHaij  ulcera  3  vulnsra  ^  pecluSjurethrsitli 
c     vencam  etc. 

folidafiveficca ,  eaquenirrus  vel 
^interna,  pulveres ,  falia  ^  magiflefia  j  pilula?i 
I      morfuli  ,  trochifci,  rotulx. 
1  exttrna  ,  fuppofitoria  ,  emplaftra  3  epithemat^ 
i     ficca  ,  pefli  etc. 
tmedia,  five  media:  conflitiitioriis  ,  vel 

nnterna  ;  ut  eledtuaru  ,  rob  ,  extracfla  ,  boli,* 

lin^lus,  confervx  ,  condita  j  firupi  . 
j  externa  :  unguentum  3  linimentum  y  cataplaf- 
^     ma  ,  ceracum  ^  balfamum; 
V^IISLIS  redus  :   ubi  requiritur 

1  r.  qtiantitat  determinata  ,  tam  continua^  qtiam 
1  difcreta:  quantum  fcilicet  quavis  vice  fumen- 
I      dum  five  exhibendum. 

J  2.  quaHtat  concinna,  in  debita  virtute  ,  conflflen- 
*^      tia  ,  foliditate,  iiLilditate  ,  cralTitudine  j  colo-^ 
"j      re  erc.  confiflens  . 

j  5.  modHt  conveniens,  medicamentum  lite  adhi-, 
^      bendi,  fiveextra,five  intra  corpus  ufurpetur* 
I  4.  tempus  opportunurn  . 

kEGULit  ET  CAUTEL/^    PHARMACEUTIC^i 

1.  Mediciet  pharmacopoei,  qui  medicamenta  dare 
aut  prxpararCjeaque  ceoris  prarbere  volunt,  pmpUcia  ex 
triplici  ret^no  f rottf  pr/w/co^no/cfrr^bonaque  a  corruptisec 
inutilibus  difcerncre  if;/c<tnJ ;  ne  noxia  vel  inutilia  loeo 
bonorum  adhibcant . 

2.  Igitur  ct  £of4«/ctf»?i  probe  callearit ;  ne  falfse,  inii- 
tiles  vel  prorfus  noxix  aut  vcnenatx  radices  vel  herbas  lo^ 
co  falutarium  ,  ut  haud  raro  inpharmacopoliis  ab  impe- 
ritis  pharmacopocis ,  cum  maximo  xgrorum  damno  ^  fic- 
ti  folet ,  ufurpentur. 

5.   Medicus  quoque  arth  chfmhte  frohe  fit  peEitGs;  quii 

Gg     3  eju-t 


^jiis  ope  prjEftantluima  et  valentilUma  nonnulla  remedia  , 
quibus  in  Medicina  feliciter  faciendacarere  Ijaud  polTu-' 
mus  ,  praeparantur  . 

4.  Magna  vero  cautela  opus  eft  ,  ut  medicamenta,  che" 
^wha  arte  confeEia  y  praefertim  quae  ex  mercurio  &  antimo- 

nio  conflan^ur  ,  quam  accuratifTimeatque  »w^*/w<t  curae^ 
laborevtur  ;  quia  alias  facile  quam  nocentiCTima  fieripof- 
funt . 

5.  In  medicamentis  etiani  dandis,i'temque  in  compofi- 
tis  praeparandis  pharmacopcei  fummopere  caveredebent, 
ne  in  defed:u  alicujus  {implicis ,  aliud  quoddam  pro  lu- 
bitu  Scijne  praefcitu  Medici-adhibeant  5  &utvulgo  dici 
folst  3  ciuid  fro  quo  fuhjinuant  :  ne  medicaraentum  inu- 
tile  ant  picrfus  noxium  inde  emer^at . 

6.  M^dicus  c/o/<rx  wf(fic<:»wf»toyM?M3  pra^ferrim  ^alentio- 
rum  aut  vehementiorum,  cum  primis  vero  rr,erct*rialiumy 
anti'honial}um  y  ofiatorum  3  votnitoriorum  &  furgantium 
probe  callear  ,  ac  memoria  teneat ;  quia  alias  enormes  , 
gi  mortiferos  errores  facile  commitrere  poteff  . 

7.  \\.^^Tharmat<pceusint]u{^modi  medicamentls  <//- 
ffy,ibuend's  ^  ponderandis  3  quam  cautiflime  atque  acCU- 
i-^tinime  procedat  . 

I2I.  CHIRURGIA,  parsMedlcinsE;  tefle  CELSO  , 
'    (  Ub.y  li-'v^^  pi'3tht\ot]c)  vetufiij]ima  3  ac  certiftmai   itl 

qua  confideranda 
/-1,  CHIRURGUS;  qui  eft  Medicusmanu  potijjimum 
fanans  .  Pluius  praecipuse  viitutes  funt  ,  ut  bene  CjD- 
gnofcat  corporis  humani  fabricam  j  ut  fit  manu  ftre- 
nua  ,  ftabili  j  non  intremifcente  ;  acie  oculorum  a- 
crichraflue;  animo  intrepidus  j  &,  ubi  opus^  im* 
mifericojs  ,  neclamore  acgri  motus ,  veJ  ma«;is  j 
quam  res  defiderar;  vcl  rainus  quam  neceffe  eft  , 
trahat  ,  pellat  •  fecet  >  urat  ;  [ed  perinde  faciat  om^ 
nia  5  ac  ji  nullus  ex  vagitlbus  alterius  affeBus  orlaturo 
CELSnS,  lib.VILinprsefat. 
a,  INSTRUMENTA  i  qu«  funt  vel 


47  f 

^naturalla  :   ut 

I       Cmanus  ipfius  chirurgi  ,  quae  fere  praEcipuum 
1      i     atque  utiliiTimum  ejus  inftrumentum. 
^       ^famuli ,  iive  minillri  &  adftantes  i  itemque 
I  ignis  &  lumen  . 

[^nrtificialia. :   quae  dividi  folent  in 

^ufitatiorayfiwQ  portatHia;  ut  fcalpellum  phlebo- 
tomumafcalpellum  redtum  &  falcarumjforfex, 
fpecillum  fimplex  ,  fpecillum  fulcatum^voi- 
fella  ,  acus  curva?  cum  filo  varije  magnitudi- 
nis  ,  fpecillum  proore  infpiciendo  . 
rariora;  trepanum  ,  ferra  una  cum  rcliquis  am- 
putationis  requifitis^  aciis  ad  cataraCtam  fup- 
1      primendam  ,  acus  cannulata  pro  paracenreli  ^ 
^      inltrumenra  ad  lithotomiam,  ad  cancrum  ex- 
tirpandum,fyring(jton- ij  forcipes ,  fiphones> 
cauteria  ,  elevator.a  &c. 
rariffima',  quorum  v^ria  pro  variis  cafibus  rario- 
ribus  ab  jilbua^fej  VAiteo,  Andrea  a  Cruce,I{yf- 
fo^  UUdanoy  ^^uafeniertfy  ScultetOj  SoU/.gens 
Vionyfo  ,  w»^ ,  in  chirur^ia  mea  >  8c  Garengeop 
delineantur  ac  defi:rjbuntur  . 
OPERATIQNES  CHIRURGJC^  ;   qus    in   fex 
claiTes    ulgo  dividi  folent  Sc  poliuiit :   ut  funt  ^ 
"SYNrHESIS,  fivc  conjuncliopartium  praeter  na- 
turam  dij.:unftarum  :  earumque  vel 
Cmollium  ;  ut  invulneribu   y  ulceribus  ;  ruptu- 
<      ris,  contufionibus  ,  labris  leporinis ,   &c. 
Cdurarumj  ut  in  fra(fl.:" is  j  luxationibus,  carie; 
DI-^RESIS  ,'  eft  divifio  partium  vel  frneter  naturam 
conjH-nBarum  ,  ut  in  digitis  coalicis  >  ano  ,    parti- 
bus  j^enit^Iibus  ,  naribus,aut  palpebris  concretis  f 
veL  fecunditm  naturam  conjunflarum  ,   ut  in  vencefe- 
(flione  )  arteriotomia  ,  fonticulis  excltandis  j  ab- 
fce^ibus  aperiendis  &c.&rc. 
[  APHi^RESIS,  eft  ablacioj  /ive  remotio  partium  noi 

G  s    4  xia- 


-^i^i 


472 

[  xlariim  aut  fupervacaneaiuin:  ut  funt  membra  Ipha^ 
I      celo  corrupra  j  carnes  excrefcencesj  verrucae,po- 
J      Ivpi  V  cupcri,   fieatomata  ,  farcomata  &c. 

EX^RESiS,  five  EXTRACTIO;  ut  urinx  vel  cal- 
culi  e  vefica  ,  foetus  aut  iecundinx  ex  utero,gIan-* 
dium  plumbcarum  ,  fagittarum  ,  fruftorum  gla- 
dii  >  veliium  ,  vitri  ex  vulneri!)us  ;  rerum  pere- 
srinarum  ex  auribus  ,  oculis,  faucibus  . 
PROSTHESIS  eft  addicio  five  reftitutio  partis  de* 
licientis :  eflque  vel  cura 
fpalliativa  tantum  ;  ut    in  nafi  ,  aurium ,  ma- 

Inuum  ,  pedum  &  oculorum  qualicumquc  re- 
ftitutione  per  cerras  machinas . 
[^vera  ;  quo  referri  poteft  chirurgja  curtorumj  de 
qua  Taliacotitts  ;  &  chirur^ia  infttforia  :  qua 
in  certis  morbis  ,  vel  enormibus  ha?morrha- 
oiis ,  lac  vel  jufcuhim,  in  venas  loco  fangui- 
nis ,  vel  medicamenci  infundicur  . 
DIORTHOSIS  eft  redu^^io  membrorum  vitia- 
torum  &  curvorum  ad  naturalem  figuram  ;  ut 
in  luxarionibus  ,  gibbere  ,  collo  ,  pedibulque 
incurvatis  ,  vifu  lufco  ,  hernia  inteftinorum  y 
omenti . 

REGULi^  QUi^DAM  CHIRURGICiE  . 

T.  Ut  in  rebtis  politicis  omnia  frttts  conjiHJs  ,  ^uam  4r- 
vais  i  exf^eriri  decetf  ita  in  Medicina,  et  cum  primis  Chi- 
rurgia  .  blandiora  fcmper  remedia  prius  tentanda  ,  ante- 
ciuam  ad  duriora  aut  vehementiora  ,  ferrum  fcilicet  auc 
ignem .,  procedamus  . 

2.  In  adep^ndis  rericults  3  fapientKTime  ait  CICERO  > 

ionfnetudo  Medicorurnimitanda  efi  :  quileviter  agrotantes 
leniter  cnrant  ;  gravioribus  autem  morbis  periculofte  ft- 
7afn  cttrationes  &  anciptts  adhikert  coghntur  y  Az  o^c* 
lib,I.cup.24, 

^.  Me- 


^.  Meluis  tamcn  eft  ,  utCELSUSdlxit ,  in  def^eriili 

rnorbis  anceps  exptriri  remedium  _,    quamnt*llum  . 

4.  Hinc&HIPPOCRATES  prxcepit ,  ad  extremos 
worbos  extretnx  ctiam  adhibenda  efe  rcmedia  .  Aphor.  6, 
fea.I. 

5.  Chiriirf^us  igitur  ncn  fit  crudelis  j  ubi  leniori  tnodo 
rem  expedire  poteft  :  adeoque  hernia  3  calculo  ,  carcl- 
nomate  ,  gangraena  &c  laborantes  non  fecet  ^  quamdlu 
blandJori  ratione  seger  fanari  potefc . 

6.  Attamen  fi  neceQuas  id  exigit  3  non  pt  timidus  3  & 
aegro  mora  jufto  diuturniorl  non  noceat:  quia  fscpe  in  mo- 
ira  periculum  hic  ell:  ;  fed  imrepidHs  ,  &  omnia  faciat  > 
quxad  aegrum  fervandum  utilia  ac  necelfaria  funt  .  Nam 
fepe 

-     ^   -         -         Immedicabile  vulnus 
Enfe  recidendum  efl ,  ne  pars  /incera  trahatur  . 
?•   Qu^od  Medicamentumnonfanat  3  ferrutn  fanat  j  quoi 
fcrrum  non  fanat y  ignis  fanat  y   quod  ignif  non  fanat  ,  /n* 
fanahile  eii  .    Aphcr.^.  fed.  VIII. 

8.  De  curationibus  chirurgicis.qua»  cum  perlculo  fiunt,^ 
attamen  nullum  aliud  auxilium  fuperefr ,  CELSUS  aptif" 
ftme  ait  :  nihitinterefi  ^  an  fatis  tutum  prafiditim  Jit  3  quod> 
ftnicum  efl  j  Iib.VII.cap.53. 

9.  Chirurgice  effeElHs  interOnines  Medicina  partes  efl  e» 
'bidentiffimus  :  (  Celfus  lib.  VII.  in  praefatione  )  ^primo: 
celebriores  Mcditos  y  chirurgos  fuijte ,  folumque  chirurgi' 
cam  ab  ipfis  excultam  fuiiTe  ,  conflat  ex  CELSI  praefat- 
Jibro  I.  prasmlffa  . 

10-  Frigjdum  inimlcum  oftibus  3  dentibus  3  nervisj  me-' 
dullae  in  fplna  ,  ulccribus;  calidum  vero  amicum  .  A- 
phor.18-  &2o.fedt.V.  Vingtiiadc  olcfA  olfibus  quoque 
luntinimica. 


Gg    i  DE 


474 

DE     OPTIMA     MEDICINAM 
DISCENDI    RATIONE, 

Librifque  j  quos  lludiofo  Medicinae  maxime  necefTarios 
-^     effe  judico. 


QUi  in  ftudio  medico  magnos  hodie  profedlus  facere; 
acque  prxclanis&  genuinus  Medicus  evadere  fa- 
ra^it  j  is  ante  cmnia  earum  linguarum  notitia  in- 
ilruclus  /ic  necede  eft  ,  que  uriliratem  ipfi  hac  in  re  affer- 
re  polTum:  5  atque /imui //^ftfr// ,  quas  humaniores  appel* 
lanc ,  probe  in/rruc^us . 

2.  A.d°bq.ie  prster  linguam  vernaculam  prx  caeteris 
probe  caileac  Unguafn  latin3.m  ,  atque  etiam  ,  quantum 
lieri  potefi: ,  bene  verfatus  /it  in  gneca  ;  faltem  in  hac  tan- 
tum  lciat  ,  quantum  opus  eft  ad  iignificationes  &  etymo- 
lo^ias  vocabulorum  ,  quae  graecse  in  Medicinafunt  origi- 
nis  5  probe  intelligendas  :  qtiia  ha?c  fcientia  multum  con- 
Jf^ert  ad  res  ipfas  tanto  meJ  ius  &  percipiendas  &  memoria 
retinendas . 

5.  Praeterea  quia  hodie  multi  libri  quam  utilifiTimi  at- 
qur  pr*f>anti(llmi  in  arte  falutari  in  univerfum  ^  &  cum 
primis  in  v^rijs  partibus  .^-illatimj  gallicay  anglica^  41- 
^«r  italica  Ungtta  a  p.rseclaris  viris  eduntur ,  ille  meher- 
cules  tanto  majores  progrefTus  facere  poterit ;,  qui  harum 
linguarum  haud  imperitus  tfl  ;  ut  fic  ,  quicquid  boni  & 
povi  inhis  linguis  confcribiturj  Jegerej  intelligere^  atque 
fruclus  inde  multos^cofquefajpe  iniign.es  prar  aJiis  capere 
queat   . 

4.  Quodfi  forte  quis  aJiquando  etiam  itinera  in  hat  rf- 
ginnes  fxcere  velit ,  tanto  majorem  utiJitatem  ex  iJIarum 
iinguarum  fcientia  percipict :  dum  hac  ratione  tanto 
melius  non  foJum  cum  eruditis  3  verum  etiam  cum  ex» 
pertis  chirurgis ,  pharmacopocis,  chemicis  ,  hortuJanis 

&c. 


^71 
&c.  colloqui  poteft: ,  atque  lic  multa  cognofcere  &  intel»' 
ligere  ,  qux  ipfum  fine  hac  notitia  fsepe  latuiflent  . 

5.  Deinde  iit  inelius  etiam  de  rebus  quibufcunque  & 
"dilTerere  3  &  tcrib^re  ,  &  ratiocinari  difcanr ,  atque  in 
difputationibus  quoque  y  tani  folennibus  ,  quaci  privatis, 
aptum  fermonem  proferre^ac  iyllogifmos  idoneos  forma- 
re  j  eofque  etiam  ,  ubireshoc  exifjit  ,  impugnare  auc 
deitruere  valeanc  .  cloijuentia  qualicumque  (hidio  ,  3c 
arte  bene  coiiitandi  five  lo^/r^t  opus  eftjiifqucjqui  ad  paul- 
lo  majoreai  erudirionem .  quam  qua  vuli^aris  Medicus  cli- 
nicus  indiget  j  afpirant,  parcim  ob  doctrinam  caufarum, 
partim  ut  de  rebus  fublimioribus  ,  prxfercim  inter  erudi- 
tos  5  tanto  melius  quacumque  occa/ione  diffcrere  queant, 
etizm  Metaphyfica  nonpiorius  negligenda  .  Morate  vero 
ftudium  )  ut  fe  apud  plerofque  ,  prxfertim  apud  magna- 
tes  meliorifque  conditionis  homines  gratum  reddere  que- 
ant ,  haud  obicer  eciam  colendum  eOe  duco.  Mcdicus 
enimThilofophus  3  ut  Hippocrates  ait ,  /Vjfles?  ,  Deo  fi- 
milisefl . 

6.  Porro  ex  philofophicis  difciplinis  quam  maxime  re- 
rum  uaturaliumquoque/c<>rir/rf  five  Phj/fica  futuro  Medi- 
co  bene  perfpeifla  elfe  debec .  Nam  Hippocrares  hoc  jam 
fuaflt  faturis  Medicis  ,  dicendo  :  conare.ut  phyficut  evadaxl 
atque  antiquum  jam  idque  verifllmum  di(5lum  eft  :  vhi 
definit  Vhjfficus  ,  ibi  incifit  Medicus  .  Opera  vero  danda  , 
wfexeares  Medico  maxime  ncceffarias  ^  ut  doftrinam 
de  aere  y  aefua  ,  igne  ,  terra  ,  mineralibnt  ,  falibus  ,  ve-' 
getahillbut  ,  tk  animalibnt  fibi  probe  cognitam  reddat  . 
In  qua  vero  aptc  addifcenda  ,  practer  vivam  boni  Prarce- 
ptoris  vocem  ,  Verdriefii  Vhyficam  inter  alias  commendo; 
cui  &  Wo//^<t«<«  aliave  exrecentioribus ,  fi  placet,  jungi 
poteft  . 

7.  Q^ioniam  vero  corpus  nof^rum  artificioflfltma  quae- 
dam  w«c/n"»<t  efl ,  ut  a  quamplurimis  jam  probatum  efl  , 
atque  adliones  ,  quasineo  liunt ,  fecundum  mechanict* 
re^uUs  5c  fundamema  peraguntur ,  &  quicquid  certi  in 

G  *     6  co-: 


/ 


0^ 
pognitione  fun<n:ioniim  corporis  noftrl  habemus ,  ex  me* 
chanica  fcientia  unice  fere  obtineamus  :  hinc  mathematt' 
cafltidiay  &cumprimis  ex  quamplurimis  ejus  partibus, 
I^echanka  3  Staticx  y  HydrauUca  ^  hydrofiatica  »  Opttca 
c&*  ^c?<7?/(r«  feduloexcolenda  ,  quia /ine  his  plerxque  a- 
dliones  corporis  noilri  intelligi  re«5le  nequeant .  Tyroni  ^ 
prseter  idoneum  doclorem  ,  Cl.Wolffii  fcripta  mathema- 
tica  aliave  recentiora  fufficere  poffunt . 

8.  Vario  deinde  modo  ac  via  ad  flndium  mtdlcuYn  addi- 
fcendum  pergi  poteft  .  Vel  enim  Iftflitutiones  mrdicas  pri- 
mum  audire  ac  difcere  poteft  ,  quse  fundamenta  &  ideain 
prs^bent  omnium  Mediciud;  partium  ;  vel  ^i^ato^en  & 
Botanicam  hisprolubito  ,  vel  prout  occafio  in  Academiis 
ferta  pr3?mitrere  ,  etiam  hcrc  lludia  f.mvA  3  diverlis  fci- 
licet  hcrisconjungere  ;  qiiia  harc  omnia  ad  fundamenta 
probe  exftruenda  firmandaque  faciunt :  &  varieras  hsec 
objedcrum  deledat  atqueexcitat ,  nulloque  modo,  ut 
nonnulli  ptitant ,  confundit  .  Nec  intereft  .•»  quatnam  al- 
teri  vel  pra?ponatur,veI  poflponaturj  quem^^dmodum  qui- 
<lam  nimis  rigorole  exiftimant  i  fi  modo  bas  partes  cm- 
iies  StLidioius  Medicina?  primis  annis  addifcat.  Id  ouod 
&  in  lin^uisvariis  ,  aliifque  nonnullismedicina^partibuss 
chemla  fcilicet  ,  fharniacia  ,  thirurgia  ,  &C.addifcenda 
verum  eiTe  puto  :  ut  pote,in  quibiis  addifcendis  nullus  a- 
deo  liridus  ordo  obfervandus  eft  ,  five  hxc  pars  priori  , 
five  pofteriori  loco  addifcatur  . 

9.  Pro /n/?/^rfn*on;^wj  fivefundamentisprimis  haeno- 
fl:r3e,  fiarrident,  infervire  pon^unt  j  quibus  fi  lubeat  ^ 
vel  Frid.Koffmanni  medicina  rationaIls,veI  Boerhavii  in- 
iflitutionesjalixve  fimiles  jungendse  j  quamvishse  ultimai 
ilne  prudenti  pr^ceptore  a  tyrone  vix  intelligi  queant . 

10.  Pro  anatomicis  addifcendis  fimdamentis  ,  compen- 
dium  noflrum  anatomicum  haud  ineprum  efl  >  cui  ob  fi- 
guras  BartoIJnus ,  Verheyenus ,  aut  Kulmus  >  &  ,  qui 
gillica  intellij^it,  Winsloi  expofitio  corporis  humani, 
quique  ad  altiora  in  hoc  ftudip  afpirat,  atque  controver- 

fias 


( 


47? 
fias  etlam  nofle  de^derat  ^  Morgagnl  fcripta  anatomica' 
addenda  ,  Speclatim  vero  diligentcr  tamm  cadaveribus 
humanis ,  quam  briitis  incidend:s  fe  exerceac  :  atque  in 
niufciilis  Covvperi  ,  in  nervis  Fiet^ffenii  fiourls  utatur  . 

II.  AdREM  HERBARIAM  iive  BOTANICAM 
ratlonaliter ,  fecundam  certa  fcilicer  fundamenta  .,  co- 
gnofcendam  j  pro  optimo  compendio  &  fuudamentls  hu- 
jus  fcientiae  acquirendis  commendamus  RAIl  methodum 
fUntarum  .  Ditiorts  TCURNEFORTII  infiittttiones  rei 
herbaria  his  addere  poflaur  y  &  deinde  quam  plurimos  a- 
lios  Botanicos  reccnticics  fcriptoies  .  Praterea  ad  prom» 
tam  notitiam  plantarum  coiT:p.uandam  quamplurimum  fa- 
cit  inffeflio  earum  fre^uensiprxitnim  quando  a  prudenti 
Botanico  demonftraftur ,  notaeque  earum  rite  indicantur 
atque  explicantur  .  Siquis  aiirem  plantas  apte  ficcare,at- 
que  in  heriarium  ficcum  coliigeie  itudet  3  ille  tanro  majo- 
res  hicfacere  potefi:  progredus  ;  quam  deinde  frequens 
perlaftratiofcripiorum  j>otanicorimi  i  qui  aptas  figuras 
&  defcriptiones  carmo  dederunt ,  ut  Matthioli  ,  Taber- 
nacmontani  ,  Lobelii  ,  D-  nxi  ,  Bauhini  ,  Clufii  ,  Cha- 
braei,Hoiti  EyHectenfis ,  Amflclodamenfis ,  Breynii,  Ri- 
vlni  j  &  aliorum  rcccntiam  maltam  provehere  potcfl  . 

\z.  Ad  vires  vero  fflar.tarHni  addilcendaSj  poflquam 
prius  earum  facicm  cxtcin.Tm  >  odorem,&  faporem  co- 
gnoverunt  ,  commode  adhiberi  potell  vel  Eranci  Flora  , 
Vel  Hermanni  i,- 'teria  n,  dlca.  ,  aut  Dale  Pharmacolo- 
gia,  vel  LEMFRII  liber  de  medicamentls  fimplici- 
bus ,  Itemque  Wedelius  de  Medicamcntornm  faculta- 
tibus . 

i^.  Eodem  tempore  vel&  paullo  pofl  proderit  prxci- 
puos  ac  frtefiantiffiinos  fcripiores  medicos  ,  &  quid  de  fin- 
gulis  judicandam  flt ,  probe  cognovlffe.  Hanc  In  rem 
maxime  laudo  Conringii  noflri  introduBiouem  in  artem 
tnedicam  ,*  qux  vero  ,  quia  jam  dudum  confcripta  efi:  ,  a- 
deoque  de  recentioribus  non  agit ,  operam  dabo,  ut  bre- 
yi  ufque  ad  hxc  noflra  tempora  in  ufum  tyronum  Medici» 

nae 


; 


nae  continiietur .  Pfscterca  etiam  Lindenlus  Je  fcrlfth  w» • 
iUls  ,  a  Mercklino  au(^usj  huic  fcopo  fervire  multum  po- 
tcft  •  Lexiion  fimul  meditum  tyroni  valde  eft  neceflfarium  i 
Ut  vocabula  ignbta  medica ,  terminofque  ,  ut  vocant ,  te- 
chnicos ,  fi  qui  inter  legendum  vel  audiendum  occurrunt, 
quos  nondum  novit  j  evolverejeofque  inde  intelligere  po(- 
iic .  Hunc  in  finem  vel  Brunonis  vel  Blancardi  if^Ko» 
Medicum  adhibendum  eli . 

14.  Abfolutisgeneralioribusillis  fundamentis  medi- 
cis  ,  (  vel  etiam  pro  re  nata  fimul  cum  his  )  opuseft  > 
ut  partes  medicinae  varias  curiofius  ac  fpecialius  fenfim 
pertradlet  .  Et  quamvis  PHYSIOLOGIA  five  dodrina 
de  ufu  partium  ,  in  demonftrationibus  ac  fcholis  anato- 
micis  ab  idoneis  magiftris  plerumque  jam  tradi  foleat  9 
tamen  ledtiones  fpeciales  phyfiologicas  ,  ut  tanto  firmio- 
ramedicinse  fundamenca  ponantur ,  inftituere  haud  alie- 
num  eft  ;  mihique  hic  apciflimae  videntur  phyliolo^ia  vel 
Bohnii  j  Ortolobii,  Bergeri  ,  Vateri  ,  Boerhavii  ,  vei 
Pr.Hoffmanni  ex  medicina  rationali .  Ex  veteribus  >  Ga- 
leni  libellus  de  Uft*  partium  legi  meretur  . 

1$.  Pro  PATHOLOGIA  five  morborum  notitia  fe- 
cundum  mechanica  principia  comparanda',  rurfus  vel 
Boerhavii  velHoftmanni  pathologia  ex  libris  modo  indica- 
tis  peti  poteft  .  Qui  vero  Stahliana  principia  noffe  defide- 
rant ,  quibus  anima  omnium  adionum  ,  cum  fecundum,. 
tum  prseter  naturam  ,  auftor  conftituitur,  vel  ipfius  Stah- 
lii  Phyfiologiam  ,  &  Pathologiam  ,  vet  unius  ex  fe«5ta« 
toribusejuslegant;  quamvis  forte  dulcius  ex  ipfo  bi- 
bantur  fonte  . 

16.  SEMIOLOGIAM,  five  cognitionem  ,  &  praedi- 
^llonem  morborum  HofFmanniis  conjunxit  cum  patholo- 
oia;  feorfim  vero  eam  ex  recentioribus  bene  tradide- 
runt  Wedelius  &  Vaterus  in  Semiolo^^iis  fpeciacim  con- 
fcriptis  ,  atque  Boerhavius  in    infticutionibus  fuis  me- 

dicis . 

17.  De  HYGIEN£>  ac  P/«u  *  cui   h»c,  quae  fuprx 


{   i 


pag.  4?r.&req.  tradldi;  non  fulficere  vidennir,  uberius 
confiilat  Hoffhiannum  in  Medicina  ration.  tomo  fecundoj 
vel  Boerhavium  in  inft.  vel  Bruyerinum  de  re  cibariijvel 
Beberovicum  in  thefaur.  fanitatis .  Speciatim  de  ftudio- 
forum  fanitate  tuenda  Gr.  Horftius ;  de  litteratorum 
fanitate  Wedelius  ;  de  Principum  Valetudine  tuenda 
Ramazzinus ,  idemquede  vita  fobria  eomwodis  3  aliive 
evolvi  poft"unt . 

18.  InTHERAPIA  morborumrite  addifcenda  ma- 
gnsE  utilitatis  funt  Aphorifmi  Boerhavii  de  cognofcend^s  ^ 
c^  cMra»(i/j  woy^i/^itemque  Fr.  Hoflfmanni  Medicina  ra* 
tional  Tom.  III.  ac  feq.  &  forte  ilhid  compendium  Me- 
dicinae  prad:icx  3  quod  brevi  edere  conftitui.  His  /i  Hip- 
pocratis ,  Sydenhami,  Baglivii ,  Lancifii  &  Ramazzi- 
ni  fcripta  pra(flica,ac  fpeciatim  ratione  curationis  fc*- 
brium  intermittentium  Tortus  ,  atque  dodifl^ima?  ob- 
fervationes  j  &  cautela?  Werlhofii  addantur,  magnum 
emolumentum  inde  capere  poterunt.  Qiii  vero  fecun- 
dumStahlii  placitacurationes  inftituere  voliint ,  Nen- 
teri ,  veljunckerii  vel  Storchii  iyftemata  pra(Sica  e-' 
volvant;  vel  eadem  vernacula  noftra  in  Weisbachii 
vel  Gohlii  libris  pra(flicis,  quafi  in  compendio,  per- 
fpiciant . 

19.  Ad  materiamtMedicam  fimplicium  cognofcendam  5 
praeter  infpecflionem  diligentem  &  fcriptores  fupra  (  n. 
32.)  jam  laudatos  3  Maca/ii  promptuarium  Materiae  Me- 
dicae ,  Grube  de  Medicamentis  fimplicibus  cognofcen- 
dis  ,  aut  Schrcederi  Vharmaeopceia  3  vel  Valentini  Mu- 
feum  conducunt .  Ad  compofitavero  difcenda  vel  Phar- 
macopoeia  Auguftana  3  vel  BorufTica ,  vel  Lemerii  Phar- 
macopoeia  ,  vel  Lexicon  etiam  Pharmaceuticum  Jungke- 
nii  tyroni  fufficere  vidctur. 

20.  Quoniam  vero  &  CHEMIA  3  tam  ad  corporum 
naturaliumquorumcumque,  quam  ad  medicamentorum 
naturam  &  viresexplorandas  3  ficut&  ad  idonea  atque 
cfficaciffima  nonnulU  reme<iia  pracparanda  ,  &  adhuc 

cova 


4^0        .  . 

novainvenienda  5  vel  iam  cognita  corrigenJaj  Medico- 
utiliriimaefl ;  pr^^ter  fidelemmaniidiidtionem  ab  idoneo 
magiilro  f  idquod,  &  in  ceteris  partibus  addifcendis  in- 
telii^i  \'oio)^  vel  Rothiichemiaj  germanice  edita  >  vel 
Wedelibaut  Teichmeieri ,  veldenic]ue,  qui  profundius 
nobiliffimam  hanc  artem  pc^netrare  ac  comprehendere 
cupitj,  Boerhavii  Elementis  chemicis  utatur  ,  eifque  tan- 
dem  &Stahlii  6c  Hoffmanm  lcripta  chemica  jungat .  Qui 
gallicam  callent  linguam,  leFebure,  Lemerii,  Sena- 
ci ,  &  Moldvini  opufcula  chemica  legere  quoque  pof- 
funt  . 

21.  PormnUrum  il/c(//c<ty«»w  confcribendi  rationem  Me- 
dicinoe  Candidatus  quam  accuratHfime  addifcat .  Hae  e- 
nim  p^tiflimum  efle  videntur ,  ex  quibus  &  Mediei  ,  S<: 
Pharu;acopoei  junioris  Medici  vel  fcicntiam  ,  vel  igno- 
rantiam  djjudicare  folent.  Le^ere  hunc  in  finem  poffunc 
vel  Morelii  j  v^el  Wedelii  ,  vel  Ettmulleri  libeilos  de 
formuiis  medicis  ;  veletiam  Eyfelii »  Fickii ,  aut  Jmi~ 
ckerij  aliofve  de  hoc  argumento. 
^  22.  ProCHlRURGiA  ,  pra:ftanti(fima  illa ,  &  an- 
tiquiilmia  Medicinae  parte  rite  addifcenda;,  tyroni  mea 
forte  chiru:gia  idoneam  opem  ferre  poterit  .  Qui  vero 
ad  majorem  hac  in  arte  afpirant  fcientiam  ,  praeter  ufum, 
-Garengeoti  operationes  chirurgicas  ,  Chaberti  ,  & 
Dranii  obfcrvationes  ,*  ex  veteribus  vero  Celfum  ,  ^gi- 
netam  ,  Parseum  ,  Fabr.  ab  Aquapendente,  Hildanumj 
Scultetuii  ,  aliofque  ,  quorum  quamphirimi  f  unt ,  jun- 
gat-  S^d  de  fpecialibus  €hhurgi<e  partibtts  qui  fcripfe. 
runt  ,  vidcri  polfunt  in  chirurgia  noftra  ,  proxime 
latine  edenda;  plures  enim  funt>  quam  ut  hicrecenfe- 
•  ri  queant . 

2  j.  Prgcterea  pro{)ter  nova  inftrumenta  chemica ,  chi- 
rurgica,  &  anatomica  ,  itemque  propter  novas  elegan- 
tiarefqueplantas,  ac  flores ,  ut  &propter  morbos  five 
cafus  pwculiareschirurgicos  delineandos  ,  futuro  medi- 
CQ  quam  utUijftmx  efiart  deiineitndi  aut  fingendi ',  ut ,  fi 

quid 


^"id  tale  notatu  dignum  obfervat  >  illud  apte  delineare  $ 
&  /i  poftea  lubeCjpro  ufu  publico  etiam  delcribere  valeat^ 

24  Interea  fludiorus  Medicinas  frcquenter  quoque  dif* 
ftttandoy  opponendo  ydcreffvndendopQV  omnes  Medicinae 
partes  fe  exerceat  j  qua  ex  re  non  folum  varietatemopi- 
nioniim  ,  verum  ctiam  veritatem  tanro  melius  invefliga-'' 
re,  Go^nofcere  ,  dijudicarc,atque  compledi  pcterit.  Eun* 
dem  in  finemiatque  eciam  pro  variatione  quadam,  &  oble* 
Eiamento  fhyfico,  &  medho  egregie  prodeft  lecflio  obferva- 
tionum  Medicarum,&  Ph^^ficarum:  nt  Ad:or*Acad.Nat. 
curioforum  ,  Anglicanae,  Gallica^ ,  Petropclinanae ,  Bono* 
nienfis ,  A(fi:a  Hafnienfia  ,  &  cumprimis  jam  commerctuni 
Literarium  univerfale  ,  quod  Norimbergs  prodit  . 

2^  Ubi  tandem  omnes  has  Mcdicinx  parres  juHo  tem^ 
pore  rife  excoluit,  atque  memoria?  prcbc  mandavit  ,  ad 
CONSULTATIONES  Medicas  ,  tanquam  ad  finem,  & 
fcopum  fuorum  fludiorum  academicorum  fe  conferat  * 
Multos  quidem  confultationum  fcriptores  habemus  in* 
ter  paulo  vetufliores;  fed  tyroni  fuadendum  ,  ut  prxter 
cjufmodi  pra?Is(fliones,  &  manudu<^ionem  per  cafus  vd*- 
ros ,  &  non  fidtos ,  apud  peritum  ProfefTorem  pra(flicum 
quotidie  occurrentes ,  Fr.  Hoffmanni  Confultatlones  y  & 
confilla  Medicinalia  diligcnter  iej^at ,  atque  relegat  :  ac  fi- 
mulobfervationes  recentiorum  praeflantifTimorum  pra(5li- 
corum  Medicorum  ,  cumprimis  vero  ,  quae  jam  in  Con:>- 
mercio  littcrario  Norimbergcnfi,&:  A(5tis  naturx  curiofo- 
rum  ,  aliorumque  collegiorum  ,  aut  prajflantiorum  obfer- 
vatorum  Medicorum  occurrunt  fcriptis  ,  probe  perpcn* 
dat  ,  ac  memorias  imprimat . 

26  In  Medicina.  vero  FORENSI,  ubi  coratn  magiflratti 
de  variis  rebus  medicis  ad  fiirum  pertinentibus  refpon- 
dendum  ,  Medicus  quoque  hofpes  effe  non  debet .  Ve- 
rum  ex  Bohnii  Iib.de  Officio  MedJci  duplici  ,  clinico,  & 
forenli  j  itemque  ex  ejus  libro  de  Vulnerum  renunciatio- 
ne  ,  atque  Teichmeieri  infiltutionibi*s  Medicinae  forenffl, 
pra?cipua  fundamcnca  petet:  quibus  deindc  Ammantvi 

Me- 


Mediclna  critlca ,  Zittmanni  Medicina  forenfis,  Valen^ 
tini  fcripta  forenfia  ,  imo  &  Zacchias  qiiseftiones  medico-^ 
legales  j  vanique    alii  jungi  poflfunt . 

27  Denique  etiam  his  tunc  temporis  3  &  quando  ad. 
Medicinam  faciendam  ,  live ,  ut  vulgo  dicunt,  ad  praxin 
medicam  exercendam  ,  fe  conferre  volunt  3  fuadeo  ,  ut 
jadis  probe  prxdi(fla  ratione  fundamentis>etiam  anttquif^ 
fimos  pYaBantiorei  Medicos ,  &  ex  his  cumprimis  Hippo- 
cratem  ,  &Celfum  ,  latinum  Uippocra.tem  3  magna  cura, 
quam  diligentiiTimelegant  atque  relegant  j  &  prsecsete- 
jris  Hippocratis  ejus  aphorifmos  fibi  bene  notos  faciant : 
ut  non  fohim  inde  difcanta  quid  &  quantum  veteres  hi 
jam  in  Medicinafciverint^  &  quoufque  progrefli  fuerint; 
fed  potilTimum  ,  ut  eorum  regulas  pra<5J"icas  ,  tam  ad  co~ 
gnitionem  y  ^  prxdiHionem  accuratam,  quam  etiam  ad 
citYationem  morborum  pertinentes  ,  eafque  ,  non  ex  hy- 
pothefibus  vanis,  fed  ex  diuturnis ,  &  frequentibus  ob- 
fervationibus ,  five  experientia  natis  memorix  bene  im- 
primant ,  atque  occafione  occurrentc  in  fimilibus  cafibus, 
prudenter  imitentur.  Prstterea  ex  Celfo,  elegantiftimo 
fcriptore  Medico  Roinano  ,  &propterea  Medicorum  Cice' 
rone  diclo  ,  etiam  eleganter  latine  fcribere  difcendum  eft 
Medicis  3  prsefertim  lis  ,  'lui  aliquando  Medicinam  vel 
docere,  vel  falcem  per  fcripca  rem  medicam  augerc  exor- 
nareque  contendunt, 

28  Poftremo,  ut  tam  memprix,  quampofteritat!  etiam^ 
raagis  confalant  Medicorum  filii,  quam  maxime  e  re  erit, 
quscunque  utilia  ,  curiofa  ,  rara  ,  &  obfervatu  digna  vi- 
dent ,  audiunt ,  vel  in  fide  dignis  au<^orJbus  legunt ,  qua: 
ipfis  ha(5lenus  incognita  fuerunt ,  in  locos  communes  ,  uc 
vocant ,  congerant  ,  ut  fuo  tempore  basres  tantornelius, 
invenire  ,  atque  in  ufnm ,  S"  utilitatem  fuam  commo- 
dius  convertere  queant  •  Pieri  in  hunc  ufum  ,  me  quidem, 
judicc  ,  pro  quavis  medicinx  parte  pofTunt  peculiares  li- 
,belli  :  utanatomici,  phyfiologici ,  botanici ,  chemicir 
.^hirurgici  ,  pradlki  3  quos  Advcrfarfa  qucquc  ^ppellant;^ 

in 


\ 


...         .      .  ^^^ 

i\\  quos  y  quicquid  in  hac  vel  illa  artis  falutaris  parte  no-, 
tatu  dignum  3  vident,  audiunt,  veliegunt  :,  inferant, 
iicterifque  con/igncnt ,  vel  pro  quavis  parce  pecuJiaris  li- 
ber,  charta  pura  inrerpolatus ,  utv.gr.  pro  anatomicis 
novis  invencis ,  vel  oblervationibus ,  C(.mpendium  me* 
um  anatomicum  adhibtii  haud  inepte  puceft  3  pro  chi- 
rurgicis ,  Chirurgia  mea;  p;o  rebus  phyiiologicis ,  ali- 
qua  phyfiologia  ex  recentioribus  ;  pro  chemicis ,  aliquod 
cjufmodicompendium  chemicumj  propradlicis,  aliquod 
prac^hcum  ,  acque  iic  porro  in  ceteris  efi  faciendum  Me- 
dicina?  partibus . 

29  Omnibus  autem  his  tandem  ornamentum  atque 
emohimentum  infigne  addere  polTunt  Itinera  pruden- 
ter  infticuca  :  cumprimis  ad  ioca  ,  ubi  celebres  Me- 
dici  ,  &  Chirurgi  vivunt,  aut  docent ,  &  ubi  magna 
funt  nofocomiaj  may/naque  xgrorum  copia  quotidie  vi- 
deri  poteft  .  In  icmere  \ero  excerifque  cumprimis  re- 
gionibus />r«(/f»ffr  ,  cafic  y  ac  fobrie  vivat ,  ne  facile  in 
morbos,auc  ipfius  vitae  peric«lum  incidaci  lis  in  locis 
Medicus  junior  claros  erudiccfcue  Mcdicos  ,  &  Chirur- 
gos  ,  ChemiCGs  eciam  acque  Botanicos  ,  imo  ctiam  me-. 
chanicos  prxftantiorcs  ,  qui  infh  umenca  phyfica  ,  anato- 
mica  ,  &  chirurgica  conftciLint ,  apcis  moribus  atque  de- 
centi  obfervantia  adeac ,  &  cum  lis  omnibus  civiles  ,  ac 
prudences  fermones  inftituat  ,  confilia  ab  ipfis  petac , 
ditficultatesrefolvendas  ,  vel  explicandas  ipfis  modefle 
proponac  ,  res  novas  ad  medicinam  atcinences  ex  ipfis 
exquirat,  ^v:  quidque  notatu  dignum  apud  ipfos  audit, 
velvidct,  memoriaE  primo  ,  dcinde  &  chartce  qucque 
domi  tradat  .  Qui  animum  &r  manus  ad  chirurgiam 
fpeciacim  applicare  cupic ,  cuin  prxf^ancioribus  chirur- 
gis  ,  pracfertim  eorum  ,qui  vtl  inmagna  praxi  verfanturj 
vel  qui  nofocomiis  majorum  civitarum  prxfunt  ,  amici- 
tiam  contrahcre  fiudent ,  eofque  in  vifitatione  segrorum, 
imo&  in  deligatione  eorum  fcepius  comitecur ,  atque  ,  ii 
licet  j  adjuvent,  in  primis  quando  operationes  chirurgi- 

cas 


cas  inftituunt::,  eas  infplcere  fatagat,  &  qiiomoc^o  ipla^ 
perficjant ,  ac  deinde  ctiam  y  auomodo  in  curatione  pro- 
cedanc ,  probe  obfervet  ^  eaique  deinde  primo  in  cada- 
veribiis ,  ac  tandem  etiam  in  vivis  imitari  contendat.  lca 
&  hibliopol.rs  ,  prasfertim  pra?ftantiores  vifites  ,  &  an 
novos  aliofve  bonos  librcs  apud  ipfos  invenire  queat> 
perfpiciat  ,  ut  i\c  librorum  fcientiam  adaugeat . 

50  jQjtos   ret  herharia  deleSiat  ,   Requentent    diligen- 
rer  hortos  wedicos  ,  vel  magnatam  y  nbi  multx  phntze  ,  tam 
inquiiinf ,  quam  exoticseexcoluntur,  videanrque,  an  ha^ 
61:enus  ignotas  ibi  inveniancj  eafque  addifcere  ftudeant  *  " 
Obfervent  quoque  ibidem  fimul  hybemaculaj  qua  ratione 
ea  iint  conflru(5i:a  ,  uc  plant3?exotic2E  hyeme  optime  ,  & 
facillime  minoribusve  fumtibus  confervari  queant  j  & 
quomodo  vere  in  tepidariis  rariores  ,  &  delicatiores , 
plantas  elevent ,  ac  poftea  colant ,  meliorefque  modos 
tiifcant ,  &  notent ,  ut  eos  aliquando  imitarl  valeanc .  Ita 
diC  Uboratoria  ,  ut  vocant  ,  chcmica  ,  vel  cfficlnas  prae- 
ffanriorum  chemlcorum  vi/itent ,  atque  an  boni ,  &  novi 
quld  vel  circa  medicamcnta  ,  yel  furnos  chemicos  ,  vel 
inftrumenta  occurrat,  nocent ;  Imoquiartem  delinean- 
dicailent,   quicquid  vel  his  In  rebus  ,  vel  in  anatomlcisj 
chirurglcis  ,  &  botanlcis  notatu  dio^num  obfervant  >  de- 
llneent  :  Ita  egregium  inde  aliquando  emolumentum  ca- 
pere  ,  et  fuo  cempore  in  ufum  adhibere  ,  quln  etiam  fub- 
4nde  emendare  ,  aut  corrigere  valebunt  .  Denique  etiam 
in  bona,  &  probata  remedia  ubique  inquirant  j  eaque  in  re 
non  pudeac  cclam  ab  empirlcis,  &  anlculls  quandoque 
allqiiid  difcere  ,  fi  modo  iliud  cum  fuccelfu  fxpius  ufur- 
patum  fic .  Conf.  uberius ,  fi  lubet  3  Bartholinus  libro  de 
fcregrtnatlone  ntedica  . 

31  Ulclmo  \ocofi  forte  bellum  efi^  Ws,  qui  fpeciatim  chi^ 
furyixfe  dare  conftituerunt ,  iongeoptimum  eft  ,  jadis 
priiiS  fundamentis,  nofocomia  edam  ca/^renjia  per  all- 
quod  cempus ,  imo  per  allquot  annos  ,  li  commode  id 
fieri  potefl ,  frequentare  ,  operamqu;  dare  ,  ut  ipii  hfc 

nia* 


maniim  In  dcligandis  agris ,  varlifque  operationibu? 
chirurgicis  perriciendis  ,  prirertim  lub  du(flu  j  confi» 
Jio  ,  vel  auxilio  experti  alicujas  chirurgij  ut  &  ego  quon-» 
damfeci,  diligenter  admoveant ;  his  enim  in  locis  ut- 
plurimum  optima  occa/iones  hifce  in  rebus  quampluri- 
miim  proficiendi  j  &  habitum  ,  ut  vulgo  diciint,  in  chi-» 
rurgia  animumque  jntrepidum  /ibi  acquirendi  ,  occur- 
runt ,  idque  eo  magis ,  quo  diutius  ejufmodi  in  locis  cum 
fludio,  &ardore,  laboreque  improbo  verfantur ;  ubi  iimul 
praccipui  cafus  ,  &  operationes  bene  funt  notandi. 

^2  Poftremo,  quando  ftudia  ,  &  itlnera  fua  feliciter 
abfolvernnt  ,  &  ad  Medicinam  faciendam  fic  fe  vere 
aptos  reddiderunt  ,  haud  etiam  ignorare  debent  off/- 
tnum  mcdum  vtfendi  ,  vcl  vifitandi  agros  ad  UBnm  .  Nos 
quidcm  jam  in  Chiruriziae  noftra?  prolegomenis  pra!ci- 
pua  fere  hac  in  re  obfervanda  ,  &  facienda  propofui- 
mus  j  &  fupra  etiam  adhuc  nonnulla  hoc  incompen- 
dio  monuimus:  attamen  qui  pluraadhuc  udlia  moni- 
ti  3  ac  pra?cepta  nofle  cupit  ,  eum  frudlu  vel  Clau- 
dinum,  libro  de  ingYtffi*  ak  infirmos  y  vel  Scharan- 
da?um  ,  libello  peculiari  dc  modo  j  &  ratione  vifendi 
«egros  i  evolvere  poterit. 

3  5  Qui  igitur  hac  ratione  fludium  fuum  medicum 
inftituet ,  regulasque  hux  3  &  chrifliance  Philofophiae 
moralis  prxcipuas  (quas  elTe  puto  ,  f/e /^onfyFftjMf  vive^ 
re  ,  neminem  Udere  3  ae  fhum  c»ione  tribuere  )  benc 
obfervabit,  Deo  benedicente  ,  quam  certifiime  bonus, 
&  prafclarus  evadet  Medicus  ,  atque  tam  ad  ledumj^ 
(5v  ad  forumj  quam  ad  cachediam  vcre  idoneus. 


Ih 


4^^ 

LIBRI  .  QtlOS  STUDIOSO  MEDICIN^  HOC 

TEMPORE  PR^  RELIQUIS  MAXIME 

NECESSAPJOS  ESSE  JUDICO  . 

I.  Lexicon  Medicum  y  pro  vocabulis  medicis  ipfi  ignotis  » 
quae  inter  legendum  velaudiendum  occurrunt,  evol- 
vendis  >  velBlanc^rdi  5  vel  quod  adhuc  melius  vide- 

,   tur  ,  Brunonis  Lexicon  medicumc 

II.  hA  Anatotniant  3  tamquam  fundamentum  Medicinae 
ac  Chirurgiae  ^  prceter  idoneum  et  fidelem  pr^cepto- 
rem  ,  compendium  meumanatomicnm  utile  effe  pot- 
eft ;  cui  >  filubet,  ob  fi^uras  Anatomia  Bartholini  i 
vel  Verheyeni,  vel  Veslinoii  ^  vel  Kuhni ,  etc,  jan- 
gipccefti  et  qui  gallicamlinguam  intelligunc  ,  Win» 

.,    slovii .  '    . 

III.  Pro  TheorJa  Medica  ,  Inflitutionibus  fcilicet  five 
fundamentis  Medicinx  optime  addifcendis,  praeter 
hoc  noflrum  compendium  ,  vel  Boerhavii  tnfiitmiones 
Medic<t  3  vel  Trid.  Hoffmanni  Medicinaerationalis  to» 

,   mi  priores .  ,.-■..: 

IV.  Ad  Medicamentorum  fimplicium  cognitionem  ^bi 
comparandam  ,  vel  Macafii  promptuarium  Materise 
Medicae,  vel  Hermanni  Mxteria  Medicay  vel  Dale 
p/?<«rwtfco/«g-itf  fervire  potefl: . 

y.  Pro  Medicamentis  compofitis  ,  pharmaceuticis ,  che- 
micis  et  galenicis  cognofcendis,  vel  Jungkenii  Le- 
xicon  Chemico-pharmaceuticum  ,  vel  vharmacopcgjd 
jittgupana  ,  vel  Difpenfatorium  Boruffo-Brandenhurgi' 
cum  o  ' 

VL  Qui  remherhariam  zccuvztius  difcere  volunt ,  prae- 
ter  diligentem  plantarum  er  florum  infpeflionem,  prae- 
fertimquando  ab  cxperro  Botanico  dembnftrantur  , 
Raii  Methodo  pUncarum  utl  poftunt :  cui  illi ,  quibus 
noneft  les  an^-ufta  domi ,  Tournefortii  Infiituthnes  rel 
/>fr^«r/<e,  aliofquetandem  varios  Botanicos  fcriptores' 
jun^ere  polTunc .  Vll. 


VII.  Speciatim  pro  c/;f«»;4penitiusexcoIenda  j  Weujjj 
chemia:,  vel    Jo.  M^ur.  HofFmanni  Afta  Iabo:ato;j 
chemici ,  vel  Hotihii    introdu(flio    in  chemiam,  vc 
Teichmeieri    aut    Boerhavii  Elementa  chemica  fer- 
viunt . 

VIII.  Ad  fundamenea  chirurgU  addifcenda  tyronl  noftra 
chirurgiafufficere  poteft  .  Cui  deinde  alii  praeftantio- 
res  chirurgi  addendi  . 

IX.  Adformulas  Medicas  confcribendas,  Wedelius  de 
Medicamentonim  compofitione  extemporanea  ,  vel 
Morellus  ,  Eyfeliusj  Fickiusj  aut  Junckerusde  Por- 
muiis  Medici?  prodcft . 

X.  Pro  Therapia  sfivt  praxi  Medlca  y  ut  Vulgo  dicunt  j 
difcenda,  Aphorifmi  prjdlici  Boerhavii ,  &  Frid. 
HofFmanni  Medicina?  rationalis  tomi  pofteriores  com- 
mode  adhiberi  poffunt ,  quiveroet  Stahliana  funda- 
menta  pra<2;ica  co2;nofcere  aut  fequl  volunt  j  eis  vel 
VVeisbachii,  vel  Nenteri  j  veljunckeri  praxis  Me- 
dica  ufui  erit . 

XI.  Vrojiqtiarum  vel  fontium  Medicatorum  prSEcipuoruni 
in  Germania  cognitione  fibi  comiparanda  Frid.  HofF- 
mannus  j  deaquiset  fontlbus  Medicatis  Germanix  $ 
Bergerus  ,  deThermis  Carolinis;  Caftius,  de  Toe- 
plicenfibus  5  VVolfartus  ,  de  Thermis  Embfenfibus  , 
Melchior  autJungkenius  de  WisbadenfibusjLangius, 
de  Acidulis  Egranis ;  Henfingius  de  Schwalbacenfi- 
bus ,  "J^ofFmannusj  de  Schvvalbacenfibusj  &  Spadanisj 

,  Seipius  Slarius  ,  et  ego  de  Pyrmontanis. 
XII  Mifcellanei  quidam  libri  juveni  Medico  quoque  ad-' 
huc  valde  utiles ;  ut  Conringii  introdu(fF:o  in  artem 
Medicam,  et  Lindenius,  cum  Mercklini  additamen- 
tis,  pro  fcriptoribus  Medicis  cognofcendis ,  Hippo- 
craris  Opera  vel  faltem  principio  cjus  Aphorifm:  ec 
jiurel.Cornelius  Ceifus  de  Medicina  :  ut  ex  his  duobus 
Veterum  Medicinam  et  Chirurgiam  difcf  ^e  pofrir.Boh- 
liius  de  05icio  Medici  duplici ,  c//w/ce  &  forenli)  idemV 

qUe 


'ic  yulrteyum  renuneUtione  3  vel  Telchmejeri  infti- 

jyionesMeciico-Iegales ,  in  Bfum  Medicinaj  forenfis . 

^(lique  pro  nov/i  quibufcumque  In  omnlhus  Mcdicin^ 

g/tibuscognofcendis  y  quam  maxime  nunc  etiam  pro- 

i^icuum    efle  cenfeo  Commercium  illud  Utterarium  uni^ 

'verfale  ,  quod  Norimbergae  imprimitur  ,  et  cujus  fin- 

gulis  liebdomadibus  plagula  prodit. 


AD     BIBLIOPEGUM 


Tab.  I. 
Tab.  II. 
Tab.  III. 
Tab.  IV. 
Tab.  V. 
Tab.  VI. 
Tab.  VII. 
Tab.  VIII. 
Tab.  IX. 


ad  pag.  380. 
ad  pag.  584. 
ad  pag.  1^6, 
ad  pag.  590. 
ad  pag.  394. 
ad  pag.  39(5. 
ad  pag.400. 
ad  pag.  401. 
ad  pag.405. 


^d  collocanda. 


\ 


F    I    N    1    S. 


»«*>**■  ^at^tyja^rirnirtWgj^^Jia^rsggg^ 


J^ 


x.-*^ 


i 


^x
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Compendium anatomicum, totam rem anatomicam brevissime complectens (Editio quarta Veneta juxta quartam Altorsinam, prioribus longe auctior atque emendatior)"

See other formats
