Skip to main content

Full text of "Corpus iuris civilis"

See other formats 


Google 


This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project 
to make the world's books discoverable online. 


It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover. 


Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the 
publisher to a library and finally to you. 


Usage guidelines 


Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. 


We also ask that you: 


- Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for 
personal, non-commercial purposes. 


＋ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine 
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 


- Maintain attribution The Google *watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 


Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. 


About Google Book Search 


Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers 
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web 


alhttpo://books.goodle.com/ 


- o — 


Ces 22 p 8 


CORPUS 
IURIS CIVILIS 


EDITIO STEREOTYPA QUARTA 


VOLUMEN TERTIUM 


NOVELLAE 


RECOGNOVIT 


RUDOLFUS SCHOELL 


OPUS SCHOELLII MORTE INTERCEPTUM 
ABSOLVIT? | 


GUILELMUS KROLL 


BEROLINI 
APUD WEIDNANNOS 


1 5 * 7 MCMXIL 


PRAEFATIO. 


Rudolfus Schoell cum praematura morte 
nobis eripiebatur, imperfectam reliquit Iusti- 
niani novellarum editionem, quam ante finem 
anni 1893 se absoluturum esse speraverat. 
Cireumspiciens igitur Theodorus Mommsen 
eum, qui intra idem fere temporis spatium 
finem rei imponeret, tandem in me incidit, 
qui non sine aliqua dubitatione opus sus 

et fortasse detrectassem, si omnes rei aul. 
cultates tunc cognitas habuissem. Illud certe 
spero, qui de meis dac did euris sententiam 
laturi &nt, repu li aliena 
sint baee studia ab BOISE 1 philologo longe 
diversas res tractare solito. 

Sed ut missis ambagibus ad ipsam rem 
transeam, eum diem obibat Schoell, typis 
impressae erant nov. I—OXXX]V c. 13 p. 688 
(fase. X— XIV vol. III fasc. I—V); sequen- 
tia usque ad nov. CLXIII p. 750, p paene 
adeo erant poo ut typis tradi possent; 
praeterea schedae tantum sanequam exiles 
aderant ad novellas quinque ultimas spectan- 
tes, notulae paucissimae ad edicta, appen- 
dicis edendae subsidiorum neo vola nec 
vestigium. Ea igitur usus sum ratione, ut 
quaecunque Sehoelium servaturum fuisse 
ibd LENS quoque gervarem; ubi ille ad 

m 8e non pervenisse signifi- 
e meum e sequerer ingenium; 
errores si quos detegebam, tacite sustuli. 
Praefationem qualem confecturus fuerit, pror- 
sus incertum; studia certe ad textus No 
riam adumbrandam prorsus nulla reliquit. 
Duplileem igitur veniam mihi oblatum iri 
Spero, quod subsidia ad hane editionem ad- 
hibita enumerare satis habeo ). 

Iustiniani igitur novellarum (ri nerd 


1 7) Hinc i igitur prima 3 (corremi etc.) non 
iam Sehoellius designatur. Asterisco, quo tuas emen- 
dationes uo solebat ille, usus non sum. 

2) CL F. A. Biener Geschichte der Novellen 
lustinians. Berlin 1824. Zachariae von Lingenthal 
Gesch. d. 6 Rechts.“ Berlin 1892. 
P. Krueger Gesch. d. Quellen und Litt. d. röm. 
Rechts. Lpz. 1888 p. 955 ss. 


rd xd veag0)» diasd£ecv) syllogae olim 
5 plures ex quibus melius novi- 
us tres: 


TL collectionem 168 novellarum 

II. eam qua usus eet interpres latinus 
vetus (Authenticum) 

III. eam ex qua Iuliani epitome latina 
fluxit. 

Colléctio autem 168 novellarum facta est 
Constantinopoli Tiberio te nititurque 
sylloge vetustiore Iustiniani novellas usque 
ad annum fere 544 ber e 
oui additae sunt et eiusdem imperatoris l Av. 
recentiores et Iustini quattuor (OXL. OX 
OXLVIIL  OXLIX) Tiberii tres 8 
CLXIII. CLXIV), praefectorum praetori 
formae tres (OLX VÍ —OLX VIID. Continebat 
eas quoque leges, quae latina lingua oon- 
seri erant, versione graeoa non adiuncta, 
Hane collectionem integram codex exhibet 
nullus (paene integram M), sed omnibus sub- 
sidiis adhibitis paene integram restituere 
possumus, talem fere qualem in hao vides 

ione. 

"Ex hoc ipao 
confecit Theodorus scholasticus Hermo- 
politanus, qui codicis qu ri breviarium 
graecum oonsctipsit nec multo post annum 
575 fuiase videtar. Inscribitur ea in codioe 
unico sic: Zórrouoc v» vc o tard ge 
d)» magarousaic vfg x óuolug óc 
cigégecg mí uà» év tQ xb, „ à d» 
a)ralc rats veagalc, Geoddoov OyoAaczixoo 
GvBalov 'EguonoAxaqv. Disposuit rem ita, 
ut numerum rubricam exordium aequatur 
epitome, cuius singulis capitibus subiungun- 
tur nagamouzal | e. mentiones eorum Co- 
dicis vel ipsarum Novellarum looorum, m 
ad constitutionem intellegendam aut illu- 
strandam idoneae viderentur; subacriptiones 
semper adduntur. Edidit ex codice Athoo 
maximae laurae 37 saec. XI (qui desinit in 
nov. OLXVI verbis zd soíc vOv» xoóvw») 
Zachariae 4fréxdora Lips. 1843. p. 1—165. 

. 


corpore fluxit epitome quam Theod. 


PRARBFATIO 


Corpore 168 novellarum usi sunt etiam 
qui Leone imperante (886—911) compila- 
verunt Basilica. Quot et quas novellas re- 
ceperint, discimus e scholio quod e Tipuciti 
codice Vatic, 853 bombycino (7) saec. XIV 
f. 500* (ubi extat in fine libri LX Basili- 
eorum) primus edidit Alemannus in notis 
ad Procopii hist arc. XIV P 78, deinde 
Heimbach ed. Basil. II p. VIII: xo) dà et- 
dévai, drt e] vsagal Gvvesé9700» magá 
roõ lovorivLayot. 45 abr Qua ér£9n0av 
elg vo)g ngo0qógovg vírlovg vOv F flact- 
Aux» BGA, al. dà Aouzal érzd xal cl- 
x00t magscion)9n0a», flyovy B. e. c. C. 
9". 1a. u'. g. . vd. . vc. vy. £y. od. 
o£. og. 00. my. d. G. gc. oxL. ox9'. 
o. en xal gu (of. Biener 135). Soholion 
est quissimum aut certe ad codicem 
spectat antiquissimum; nam sequenti aetate 
numerum: novellarum in Basilicorum oodi- 
eibus omissarum in dies crevisse testantur 
Michael Psellus in cvysóuq e Qiaig£0tt rav 
ve ToU "ovoti»iavot (edidit Heimbach 
Artxdora II Lips. 1840 p. 234) et index 
reginae qui dicitur (editus ibidem p. 237 e 
cod. Pars 1349 s. XI) qui enumerat 168 
novellas addens aut num in Basilicis desint 
aut ubi extent. Hi igitur plane consentiunt 
de eis, quas deesse dicit scholiasta (nisi 
quod tacet Psellus de nov. IX. XI latinis 
et de LIV. LV. CXLIX, ind. reg. de IX), 
sen uterque plures omitti ait partim easdem 
partim diversas. Addunt enim Psellus et in- 
dex nov. XXXVIII. LXII s LXVII. 
LXXVII. CI. CIV (lat) CV. OXXVII. 
CXXXIX. OXLI. CLIV, Psellus solus CLXI 
(sed eh; onendum puto pro od“), index 
solus X. XIX. XXXIII (lat). XXXIV (lat). 
XLV (falso). LXV (lat.). LXX. OX. OXXXVIII 
(lat.). COXLVII. CXLVIII. CLXIII(?. Etiam 
plures absunt a codicibus Basilicorum qui 
supersunt! — Quae autem receptae sunt 
plerumnue integrae non manserunt; omi- 
serunt enim Basilicorum redactores semper 
. epilogos cum subseriptionibus, plerumque 
rubricas inscriptiones prooemia (prooemia, 
rarius inscriptiones, nonnumquam attulerunt 
scholia Basilicorum, totarum novellarum in- 
terdum epitomas Theodori), praetere& ex 
ipsis constitutionibus quae eis minus vide 
bantur necessaria — Latinarum summas re- 
eeperunt Theodori (XXIII. XXXV. XXXVI. 
VII. LXII. LXXV. OIV. CXI. (XIV. 
OXXXVIII. CXLIII. CL) atque etiam dre 
rum graecerum (LI. CXXI. OXXII? OLXV).3) 


1) Etiam aliunde constat iam XI. et XII. sae- 
culo codíces extitisse decurtatos: Heimbach VI p. 158. 
Inde quod novellae a scholiasta commemoratae etiam 
in codice L omittuntur neque ullae praeter eas nisi 
latinae paucae, novellarum delectum in hoc codice ex- 
tantem Basilicis non multo recentiorem esse oolligitur. 

2) Id quoque evenisse, ut posteriores loco ver- 

integrorum antiquitus receptorum summas 


IV 


Basilicorum libri sexaginta qui olim fu- 
erunt non omnes servati sunt; desunt enim 
19. 31—37. 43. 44. 53—59. Sed in bis quae 
infuerint novellae plerumque discimus ex 
indice reginae eisque qui insunt in codici- 
2 PD et Parisino N 
titlis j, partim etiam e synopsi ica, 

im e codice Ambrosiano (cf. inira). Fuit 
igitur in B 

J. 81 t. 5, 1: nov. LXXXI 
OXII 7 

l. 32 t. 1: nov. XII 4. XVIII 11 

l. 32 t. 2: nov. LXXXIX 9 

J. 33 t. 2: nov. CLIII 1 

l. 35 t. 11, 81: nov. CVIII t. 18, 1: nov. 
CLVIII t. 20, 2: nov. CVII 

l. 36 t. 1, 7: nov. CLIX 

l. 37 t. 11, 1—4: nov. LXXII 
nov. XCIV t. 12, 2: nov. CLV 

J. 48 t. 28: nov. CLVI 

I. 55 t. 14, 1: nov. OLVII. t. 14, 4: nov. 
CXXII t. 14, 5: nov. OLVI 

l. 57 t. 5: nov. CXXX t. 8: nov. CXVI 
t 9: nov. LXXXV t. 19, 1: nov. OLII 

I. 59 t. 4, 1: nov. XLIII t 4,2: nov. LIX 

De ceterarum quae nune desiderantur 
locis pristinis coniecturas proponit .Biener 
583 (of. Heimbach VI 4168&). Of. infra p. XIV. 

Bssilicorum editiones extant duse, qua- 
rum alteram curavit Annibal Fabrot Parisiis 
1641—1647 septem volumina complecten- 
tem, qui hos edidit libros hisce usus codi- 
cibus: 

l. 1—18, 2, 16 e codice Paris. 1352 membr. 
saec. XIII qui textum habet decurtatum 
" 5 20—30 e codice Paris. 1348 bomb. saec. 

l. 28. 29 e codice Paris. 1354 chart. a. 1556 
(apographo codicis Laur. 80, 11) 

l. 388—42 e codice Paris. 1345 membr. 
saeco. XII 

IL. 45—48 e codice Paris. 1349 membr. 
saec. XI et 1354 
I 60 e codice Paris. 1350 membr. saec. 
Supplementum dedit Reitz Lugd. Bat. 1765, 
qui l. 8 edidit e codioe Leidensi, qui fluxit 
ex Escorialensi deperdito, l. 49—52 e oo- 
dice Parisino 1357 chart. saec. XV. 


t. 7: nov. 


t. 12, T 


0 


[ 


Alteram editionem paravit G. E. Heim- »* 


ponerent, hoc confirmo exemplo: nov. XVII extat 
in B 6, 3, 22—88, sed in cod. Paris. 1852 nil inest 
nisi quorundam capitum summae. — Verba Iustiniani 
duod ie bula latina i tata sunt 
quod vocabula semper in graeca mutata sunt; 
ceterum et hic et alias tenendum est, aconratam 
Basilicorum recensionem nondum extare. 

1) Paratitla librorum 1— 12 edidit Heimbach 
II 753 e codice Vatic. 855 e ut solet (cf. Bran- 
dileone bull. dell' ist. di dir. rom. I 107 s&); ex se- 
quentibus quaedam adnotavit in notis indicum quos 
supra dizi. Tipecitus fiotam ex ví xob ert: cf. 
Heimbach II p. VII se. &»ésé. I 120 6. 


MM in B passa sunt detrimentum, nisi 


PRAEFATIO 


bach (sex voll., Lips. 1833—1870) his praeter 
editüones Fabroti et Reitzii usus auxiliis: 

P ad l. 1—9 eodiee Coislin. 151 bomb. saec. 
XIV (non saec. XI)!) 

ad l. 11—14 codice Coislin. 152 membr. 
saec. XIII vel XIV 
B' ad l. 28. 29 codice Laur. 80, 11 membr. 
saec. XII. 

Nuper denique in bibliotheca Ambrosiana 
coder F 106 sup. detectus est palimpsestus, 
euius prior gel ende quae aaeoulo X. a peri- 
tis tribuitur exhibet excerpta ex toto Basili- 
s* corum opere (B.). Ediderunt quae in codice 
legere potuerunt Ferrini et Mercati Lipsiae 
1897 ( volumen VII editionis Heimbacbia- 
nae) Novellarum locos, quos legerunt, oum 
editione nostra contuli et has lectiones varias 


enotavi 
Nov. XII 4 est in B* 32, 1 inde a. p. 98, 10 


et rig rn ctn ald (eie) — 1 | 


Ovvéyeuav 
15 sabza| uevd tara 
16 ueivowv (quod vellem non attigisset 
Schoell) oí tà» 
19 40 M] o? LAB 
XVIII 8 — p. 134, 2$ 9eoritoue» fuit in B- 
23, 1, 61 et 62 
16 ry om. 
eros 
19 ACOLIOU 
W om. £5 éxelvov 
21 omega Ae. 


XVIII It est in B' 32, 1 inde a. p. 137, 28 
JeoniLouey — 138, 7 
?! j n. vou. om. ut BL 
30 xal om. ut BL 
$1 xul 1096 — 34 rr om. ut BL 
34 £retza ut BL 
$$ gvyygd Vete 
et pro f ut BL 
138, 1 ev4AaDuue» 
2 yvjovo. ut B 
5 dgíxoiwro 
LXXVIII 3 (sf rig eto.) : 4 (— 386, 936 dov- 
Aevovrag) habet B 
386, 1 uóvo» 


21 dad sine dia ut LPg 

1? ygagj bis habet 
roy v0L.0Utto» CoufloAaluy 
om. et dg — ?$ %%, 

39 d ches. N 


1) Ne hunc quidem S integrum esse demon 
itechr. f. Rechtsgesch. IX 191 Za- 
Arise Beitr. sur Kritik u. Restitution d. 5 
1. de l'acad, de St. Pétersbourg VII 23 (1877) n. 6 


386, 29 Jobvat 
4g dv o0 : 
LXXXIX 9 (orae 438, 10 e£ reg — 990g" 
?u6») et 10 eat in B* 32, 3 
438, 3 rijg youeri)g ut L 
6 érsívedeg 
9 nxgotelevrdomg (?) : 
439, 1 zaJiocávat | 
9 org OvrtÓHOS 
rij y tour 
c. 12 6 2 (inde a Oe on ονe p. 441, 21) — 
15 usque ad p. 444, 15 fiaiovolor 
extant ibidem 
23 ral f) 1j 
24 om. 3 — 25 ra lla 
27 dy e «i 
38 xa) om. ut L 
239 uesayaycty 
442, 1 ovuplovisacoiv 
11 sedevrigo,. ut ML 
15 os 
vosvov ut L 
19 dyaugloginsog 
22 sr om. 
2$ Om. srgóc ut cett. 
$? xoÀldg nad 
8] om. ydo 
38 érctLGayayety 
443, 15 xavasinot 
?0 om. verba latina 
25 éyyóvvo ut Theod. Ath. 
444, 2 flefatovpévovg ut L 
5 om. rzdvra — 6 rald us ut -L 
u duo ut L 
I NEFRITI NN (schol. od ro. áuagsá- 
vorreg eic ágrcayelaav rag voy) fj 
INESTN (schol. rà» elg avyyé- 
vet ar) f) da MNartuv (schol. xaraóde- 
Üxaguércn) 
CXVII 7 (usque ad rapézorzog p. 556, 36) est 
in B' 31, 1 (vulgo 31, 6) 
17 avvidouev 
22 dvauguafhysuc 
26 om. rob cards 
CLIII 1 (2eorilouev 600, -) est in B' 38,2 
729, 1 om. sóorc 
dz ogpupOévreg 
2 xal et 
; dom uáÀhov ut ML 
1 voUg re óc.UT dTOvG ágxyteretOxóscoug 
xa Hntoxdnovg xai rde n atvotc 
áylag x. 9. xx lh xai roòg - 
dobordrovg ápxovrag fonJ9siv 
9 hre ut oett. 
10 extat xai. 

Praeteree ad | 46—48 Parisinum 1357 
denuo contulit frater, ad. l. 60 Paris. 1350 
Tischendorf, ad l. 49—52 interdum adhibuit 
Vatic. 5015. Supplementum edidit Zacha- 
riae Lips. 1846 ll. 15—18 pleniores publicans 
e ood. Opolitano (nunc Berol). In libris igituc 
10. 20—27. 30. 38—42. 45. 49—52 soli; 


PRAEFATIO 


fere nitimur Fabroti et Reitzii editionibus 
in ceterig praeterea collationes uabemus mi- 
nimme fideles. 

E Basilicis integris fluxit synopsis al- 
babetica scholiis instructa saeculi decimi 
ere medii (, xal c)vowyig vOv» fact- 
Aux» djxovra fifBAluv a)» nagt? 
xard Orosio») quam edidit post Leuncla- 
vium (Basileae 1575) Zachariae Jus Graeco- 
Romanum V. Eiusdem temporis est ecloge 
librorum 1—10, quae olim Theodori no- 
mine iniuria ferebatur; cuius codice Meer- 
manniano usus nonnulla protulit Heimbach 
(cf. I p. XT). 

Non eiusdem momenti cuius Basilica duae 
Similes sunt collectiones antea factae, dz o d- 
Jeg vógog (Prochiron) publicatus a 
Basilio Constantino Leone imperatoribus inter 
annos 870 et 878 (ed. Zachariae Heidelberg 
. 1887) et à vavaywyty) v06 »ópov (Epana- 
goge) & Basilio Leone Alexandro impera- 
toribus inter annos 879 et 886 edita (ed. 
Zachariae collectio librorum iuris Graeco- 
Romani. Lips. 1852). Uterque liber eius- 
dem fere est argumenti ita, ut ordo solus 
differat; uterque paene totus ex Iustiniani 
libris conflatus est paucissimis recentibus 
legibus receptis; uterque et ipsis novellis 
utitur (recensione tamen, ut videtur, a oor- 
ore 168 novellarum diversa) et Theodor 
interdumque Athanasii epitome. Sicubi a 
novellarum verbis hi libri suo arbitrio re- 
cedunt, varietates non semper commemoratae 
sunt, sed eae fere solae, quae e traditione 
novellarum diversa derivandae. esse videntur. 
Locos novellarum in Epanagoges scholiis 
citatos non respexit Schoell. 

Et Prochiron et Epanagoge postea aucta 
sunt. Prochiron auctum circa annum 
1300 compositum (ed. Zachariae JGR VI) 
epitomis potius et Basilicis et ceteris fonti- 
bus usum est quam ipsis novellis ideoque 
rarissime commemoratur. — 

Epanagoge aucta (ed. Zachariae JGR 
IV 171 ss.) saeculi X. exeuntis novellas addidit 
ex Atbanasio et a pendioe eclogae (p. VII). 

Partim e Proehiro Athanasio Theodoro, 
partim e fontibus nobis incognitis novellarum 
gummaria brevissima hausit éxAoyy) , vOv 
Y érisÓóuQ exreOetuévo» xal slc v rr doug 
de nονõẽẽ.uu vy (Epitome) à Constantino Por- 
phyrogenneto anno 920 edita. Titulos 1—23 
edidit Zachariae JGR II 265 ss., 24—50 JGR 
VII (loci novellarum indicantur p. 211). Raro 
attulit Schoell. 

Colleetio 168 novellarum adhibita esse 
videtur in libro qui inscribitur we xoórw» 
xal swgo9»v0uiQv and dong dug éxaróv 
éytavzOv (vulgo al domal, ed. Zachariae 
Heidelberg 1836), sed eum interdum numeri 
citentur ab hac sylloge alieni, diversam 
oollectioneru excerptam esse suspicatus est 


VI 


Zachariae (72 88. cf. 26058), sed huius nu. 
meros postea auotoritate corporis 168 novel- 
larum in dies crescente immutatos esse. 
Verum cum unus adhuc notus sit codex 
saeculi XIV, retinendum est iudicium. 
Alterius novellarum collectionis in 
habemus versionem latinam, quod Authen- 
tieum vulgo dicitur. Continet 134 Iusti- 
niani constitutiones, quae omnes etiam in 
corpore 168 novellarum fuerunt praeter 121 
(edictum VIII); ex his e versae sunt 
pleraeque, ipsas latinas lustiniani constitu- 
tiones baeo sylloge continet 18 (IX. XI. 
XVII. XXIII. XXXIII—XXXVII. LXII— 
LXV. LXXV. OXI. OXIV. CXXXVIII. 
CXLIII). Loquitur de hae re seholion sub- 
obscurum quod extat in codice Vindobonensi 
ante Authenticum f. 51* et in Neoburgensi 
(V contulit Schoell, Neob. Heimbach. Leviora 
omitto); Centum (om. V in spatio vacuo) vi- 
ginti et duae constitutiones sunt; sed error 
factus est superius intra (inter Neob.?) cen- 
tesumam sextam et centesimam octavam, ubi 
centesima septima, esse debuit. Set quia in 
codice (in codice om. V). antecessoris idem 
error est et ille secundum suum codicem no- 
bis transmissionem (ones V) fecit, melius esse 
duxi (dizi libri, corr. Zach.) non emendare 
numerum. Hae (hee V, hec Neob.) sunt quae 
interpretatae sunt, quas tantum (tamen Neob., 
an etiam?) in codice graeco habemus. 
autem et quaedam latinae inmiætae graecis, 
5 inter graecas tantummodo sunt. 
on extant (etiam libri, corr. Zach.) in prae- 
genti codice centesima, vigesima (om. V) se- 
cunda, centesima, vigesima quarta (c. v. qu. 
om. Neob.), centesima vigesima guinta, cente- 
8i ma vigesima octava, centesima tricesima, 
centesima tricesima secunda. De hoc scho- 
lio disseruerunt Biener 575 8. Heimbach 
ps Auth. LXIII. CCOXVI Zachariae 
itzungsb. d. Berl. Ak. 1882, 1000 ss. Za- 
chariae omnino non ad Authenticum, sed 
ad Iulianum spectare et anno 555/6 con- 
Scriptum esse dixit assentiente Kruegero 
Gesch. d. Quellen 357, u. At verisimillimum 
est haeo scripta esse à iurisconsulto ali- 
quo, qui Authentici codicem comparavit 
cum codice collectionis 168 novellarum la- 
tinas etiamtum constitutiones continente. Co- 
dicem antecessoris dicere videtur non Iu- 
liani, sed ipsius Authentici quem habuit eius 
praeceptor. Ad ipsos codices V et Neob. 
etiamsi numeros corruptos esse statuas, haec 
verba non quadrant; sed in utrumque per- 
venire potuerunt e libro, qui revera talis 
erat. Sed ut haec missa faciamus, est Au- 
thenticum versio latina (ut omittam paucas 
illas quae antiquitus latinae fuerunt) col- 
lectionis aetatis Tustinianae corpori 168 no- 
vellarum similis secundum tempus fere di. 
gestae ipso sexto saeculo confecta; nam etai 


VII 


vitis stultissimis scatet, a Iustiniani dicendi 
genere non multum recedit. Zachariae l. oc. 
993 88. eam esse syllogen coniecit, quae faeta 
M lo annum ipn 5 
ustiniani sanctionem (app. 11) leges poet 
codieem datae in Italiam transmitterentur. 
Sed haec coniectura vel ideo falsa est, quod 
deegt Dos constitutio pro petitione Vigilii 
(app. VII) et quod inest lex anno 563 lata, 
nov. CXLIII (of. ad p. 708, 18. Alias sen- 
tentias haud spernendas protuht Ninus Ta- 
massia professor Patavinus in dissertatione 
une inscribitur Per la storia dell' Autentico 
(Venetiis 1898 Atti del R. Istituto Veneto 
tom. IX ser. VII). Quam quod inspicere 
potui, L. Seufferti Monacensis et ipsius auo- 
toris comitati debeo. Conatur igitur homo 
doetus id, quod ipse quoque posui, versionem 
aetate Iustiniana factam esse, argumentis e 
dicendi genere petitis demonstrare atque etiam 
(id quod talibus argumentis probare difficilli- 
mum est) in Italia eam confectam esse con- 
tendit. Ortam eam dicit in scrinio praefeoti 
praetorio Italiae Ravennae, in 915 leges 

eas fere post a. 554 (ef. app. II) ab officia- 
libus diversis in linguam latinam oonversas 
esse ponit; quod sane speciosum est, non 
certum. Potest enim verum esse etiam, quod 
M. Conrat coniecit in libro utilissimo (Ge- 
schichte der Quellen und Literatur des ró. 
mischen Rechts I Lips. 1891 p. 132), in 
serinio Illyrico eas translatas esse. Contra 
Tb. Mommsen (Ztschr. d. Sav. St. XXI 155) 
versionem undecimo potius quam sexto sae- 
culo ortam esse dixit, quae sententia pluribus 
de causis improbanda est, quas fere protulit 
Tamassi&. Novam Authentici recensionem 
continet haec editio, de cuius subsidiis infra 
dicturus aum. 

Tertiam collectionem novimus imprimis 
ex luliani!) antecessoris Opolitani epitome 
latina. Confecta haec est secundum syllo- 
gen 124 novellas et graecas et latinas com- 
5 post annum 555 (c. 117 data est 

Iun. & 555) Iustiniano regnante institu- 
tam; inest nulla quin etiam corpore 168 
novellarum fecepta sit praeter c. 29, quae 
respondet edicto III. Ordo primorum et 
extremorum ratione carere videtur, o. 40— 
117 secundum tempus colloctae sunt (neo 
tamen nimis diligenter) c. 40—111 eodem 
ordine quo in corpore 168 novellarum ex- 
tant. De suo lulianus addidit paucissima 
(ef. cap. CLXIID; inscriptiones prooemia 
epilogos omisit, verba Iustiniani raro presse 
seotus est (cf. c. CXI. OXV), plerumque 
contraxit; subscriptiones subiecit semper, 
sed haud raro omiserunt libreri. Ad ipsa 
igitur novellarum verba restituenda momenti 


1) Joviuavov ayolaotuov vel avtudlvooooc dar- 
inina extant Anth. Pu. IX 181 XI 361—569. 


* 


PRAEFATIO 


est Iulianus haud it& magni, eo maioris ad 
gubscriptiones, praesertim cum codicibus tra- 
datur vetnstissimis, Ex quibus qui in bao 
editione commemorantur hi sunt: 
Berolinensis (antea Rosnyanus, olim . 

Pithoeanus) lat. 269 in fol. ssec. VIH—IX 
(Haenel p. IV cui est 4) continet Iulianum 
totum cum appendice, de qua infra dicturus 


Bum. Subseriptiones saepe omittuntur; quae 


insunt desoripsit Schoell. | 

. Parisinus lat 4568 (olim Ranconeti) nu? 
in 40 saec. IX (ita Omont) continet Iulianum 

f. 2'—105" cum subacriptionibus omnibu 
appendicem f. 171'—179". Contulit Haene 
(oui est 2); nov. OXLIII (de qua ante non- 
nulla enotaverat Krumbacher) et app. l. 
5 intercedente liberalibrime 


Vindobonensis lat. 2160 saec, X—XT 10. 
(Haenel VI cui est 5) habet Iulianum f, 2— 
162, appendicem f. 162'—183*. Subaoriptio- 
nes post const, XVIII omittit paene omnes, 
quae insunt desoripsit d i [dem con- 
tulit nov. OXLIII; app. I Mommseno 
intercendente L. Hartmann. 

Veroellensis bibl. capit. saec, X (Hae- ru." 
nel VII oui est 6) exhibet Iulianum cum ap- 
pendioe, subsoriptiones servat paucas. Con. 
tulit G. E. Heimbaoh. 

. Raro affertur Sangallensis 1395 saec. VII 
ui septem foliis nuno valde evanldis con- 
tinet cap. COCXLVI— CCCLXII cum sub- 
seriptionibus (contulit Haenel) et Paris. lat. 
4418 saec. X (contulit Haenel). 

Appendix Iuliani comprehendit leges et 
ex Authentico desumptas i etiam 
summas) et aliunde non cognitas. Praeter 
codices quos modo nomminavimus commo. 
morandi sunt hi: 

Mediolanensis bibliethecae Privul- 
zianae saec, IX (Haenel III cui est 3a). Va- 
rietatem ad app. VII a comite di Vesmo 
8 Haenel. 

oloniensis (olim Wallraffianus) X 8 1. 
saec. XII (Klenze Zeitschr. f. gesch. Rechtew. 
VIII 132) adhibitis a Schoellio (qui ipse 
contulit) ad XXXIV. CXLIII. 

Utinensis ecol. metrop. &aaec. X (Haenel 
VIII cui est 7. Habet etiam subsoriptiones 
nonnullas) solus exhibet app. II. III. VI. IX. 
Contulit Haenel, 

Appendicis igitur ratio haeo est (ea tan- 
tum affero, quae ad hano editionem perti- 
nent; uncis ineludo summa): 

Utin. (134). 34. (65). 114. 143. 138. (140). 
(121). ap. 6. 9. 7 n. 140 ap. 1—3 

Paris 143 ap. 7 n. 140 ap. 1 

Triv, 143 ap. 7 n. 140 ap. 1 

Berol. (134). 84. (65). 114. 143. 138. (121). 
134. 117, 1,21) 


1) Eadem sunt in oodíce Haeneliano praetor 
n. 117 c. 1. 2. | 


PRAEFATIO 


Vindob. 34.1) 114. 143. 138. (121) 
134. 117, 1. 2 ap. 8 | 
Vercell. 34. (65). 114. 143. 138. (121). 
Ex editionibus vetustioribus duae men- 
tione dignae sunt, Miraei (Lugduni 1561), 
qui imprimis Ranconeti codice (Iul?) usus 
est, et Pithoei (Basileae 1576), qui praeter 
alios ignotum quoque adhibuit librum app. 
II. III continentem. Hoc saeculo Iulianum 
edidit subsidiis plenissimis instructus G. Hae- 
nel Lipsiae 1873. | 
Praeter bas tres collectiones aliarum 


A^. vestigia. deprehendimus baud panes. Atha. 


HE 


nasii scholastici Emiseni ee ju Tv ted 
vÓ» xcdαε veagO» lustino imperante oon- 
fecta est ex collectione novellarum fortasse 
ab ea quae postea in corpus 168 novella. 
rum transiit haud diversa; insunt enim om- 
nes praeter OXXXVIII. CXXXIX. OXLI. 
CXL VII. CXLIX —CLII. CLX. CLXI. CLXIII 
—CLXVIII ). Ex his Tiberii sunt CLXI. 
CLXIIT. CLXIV, eparchica CLXVI-CLXVIII. 
Unius novellae adest epitome, quae neque 
ipsa corpore 168 novellarum recepta est 
neque quae ei similis sit: 20, 5. Universa 
materia digesta est in titulos viginu duos 
rubricis distinctos (velut primus inscribitur 
re ércLOxÓrcO» xal xÀnguxOv xal uovoyóv 
xal uova0tQiO») his singulae subiciuntur 
constitutiones addita rubrica inscriptione sub- 
scriptione. Rubricae ab eis quae in corpore 
168 novellarum sunt saepe diversae haud 
raro conoinunt cum eis, T: praebent Theo- 
dorus et Authenticum. In fine singulorum 
titulorum subnectuntur paratitla ex ipso Atha- 
nasio hausta — Edidit Athanasii epitomen 
Heimbach dȎxd. I uno fere usus codice 
Paris. 1381 saeco. XI non integro. 

Hae epitome usus est is, qui edidit col- 


. lectionem constitutionum eocclesia- 


sticarum tripertitam quae vulgo dicitur 
(vópoc [nvaztv.avoto BaciAéuc. Ovraycyr vOv 
e(onuévcov à» 17 xóuxt xal sotc Ouyéoroug 
xal »eagaíg: duatdEege re ÉrciOxÓ t». xal 
xÀgetxQ» xal uovayGOv xal mgayudzwv eu- 
yd, Ert dd xal Iovóda(w» xal algerixó»). 

uius tertio capite 34 novellarum .continen- 
tur epitomae Athanasianae quae in tri- 
bus primis insunt Athanasii titulis; ex se- 
quentibus titulis nonnullae citantur in huius 
capitis paratitlis, praeterea etiam in oapitis 
primi paratitlis nonnumquam  novellarum 
mentio fit. — Edita est secundum Fabroti 
recensionem in Voelli et Tustelli bibl. II 1223 
—13601 (inde Ach. Fabroti interdum éomme- 
moratur) varias leotiones affert Pitra iuris 


ecol. Graecorum hist. et mon. II 4108s. Huius 


1) Exciderunt nov. 34 linis et 114 initium (of. 
ad 241, 10. 533, 15) et nov. 65 summa. 

2) Ath. 19, 1 spectare ad ed. III si verum esset, 
etiam nov. XXI deesset; sed hanc illo loco dici pro 
certo habeo (cf. ad p. 760). 


VIII 


eollectionis codici Monac. 380 see. XIII 
vel XIV f. 363 inserta est nov. LXXVII: 
contulit Schoell. | 

Totus ex Athanasio fluxit etiam libellus 
e Óiagógt» ávayrocudrw», quem edidit 
Heimbach dȎxd. I 185 ss. 

Epitomae novellarum Iulianeae similis 
usum produnt Nomocanon XIV titulorum, 
Epitome ad Prochiron mutata, appendix 


eolo 
Nonovasonis XIV titulorum ad xij e 


nos pervenit ea forma quam ei dedit homo 
aliquis (cuius praefatio est apud Pitram 
II 448 8. Olim Photium perperam dicebant) 
anno 883; antiquissima redaetio saeculi serti 
fuisse videtur, secunda inter annos 612 et 
692 fasta est ab eo, qui etiam librum »repl 
éyavystoga»üv conscripsit. Hic raro ipsa 
novellarum verba (OXX c. 10), plerumque 
summaria novellarum addidit et ex coll. 
const. ecol. et ex epitome deperdita Iulia- 
neae simili hausta 1). Nonnullos novellarum 
locos. e Basilicis adiecit Theodorus Bestes 
(euius est praefatio 449 8. Pitra) in commen- 
tario anno 1090 conseripto, paucos Theo- 
dorus Balsamon in commentario saeculi duo- 
decimi exeuntis. Praeterea librarii interdum 
quae eis utilia videbantur adscripserunt (ef. 
ad. n. XII. XXII c. 9. 17 OXXXI oc. 8). — 
Edidit hune nomocanonem post Voellium et 
Iustellium II 789—1140 Pitra l. c. 433 fs. 
Collectionibus Theodori commentario auetae 
duo potissimum innotuerunt codices. Dubli- 


nensi8 coll. Trin. 494 saec. XII, ex quo Nomee 
novellarum locos excerpsit Krueger, et Mo- Nomos 


nae. 122 saec. XII de quo disseruit. aucta 
riaque edidit Pitra I 660 II 441 8&8, quem 
inspexit Schoell. 

. Epitome ad Prochiron mutata in- 


est in codice Bodleiano 3399 (Seldem 10: ftx 


Coxe 590) saeculi XI nobilissimo et Mar- 
ciano 579. Ioseruntur ei fragmenta epitomae 
novellarum eius qua etiam Enantiophanes 
usus est quae e codice Bodl. edidit Zacha- 
riae dvéxó. 208 as. | 
Eclogae Leonis et Constantini anni 740 
saeculo nono adiuncta est appendix, quae 
novellarum breviaria plerumque desumpsit 
ex epitome ab Enantiophane di in- 
terdum ipsas excerpsit novellas. Edidit e 
codice Paris. 1384 saec. XII Zachariae dye. 
18485. Ex hac rursus novellarum summas 
(praeterea etiam ex Athanasio Theodoro 
auctore incerto) bausit 91138 ad Prochi- 
ron mutata (ed. Zachariae J GR IV 49 8s.) 2). 


1) Biener 202 «es. 601 ss. Krueger Zeitschr. f. 
Reohtsgesch. IX 9105 185 ss. Zachariae die grec 
Nomokanones. Méóm. de l'aead. de St. P. VII 23 
(1877) n. 7 et: über d. Verf. u. d. Quellen d. p 
Dun F in XIV Titeln. Ibid. 32 

n. 16. 
2) Nil compertum habeo de epitome Maroiana 


P 


JTEENI 


IX 


Bestat ut oeteros afferam auctores qui 
novellis usi sunt. 

Oolleetio XXV capitulorum quam 
vulgo dicunt (dard eig vóutey | ztoltrixóv 
àx r vcagO» "Iovavtviavoo gGaciAéog - 
nyogobG0oL xal énixvgoügat voüc vOv áylov 
rzzatéQcv &xxÀngia01i.xo0g xayóvag) Sexto sae- 
culo confecta post l e codice desumptas 
praebet novellas OXXXVII. OXXXIII. CXX. 
CXXXI c. 13. Edita est ab Heimbachio 
dvéxd. II. 14588. e codice Monacensi 380, 
adhibitis ad ultimam partem novellas com- 
plectentem Parisinis 1324. 1326. 1334, varias 
lectiones e codice potissimum Palat. 376 
gaec. XI protulit Pitra II 407 ss. cf. 373 s. 
Schoell collationibus usus est Monac. 380 
sua ad nov. OXX, Paris. 1326 saec. XI 
Paris. 1334 saec. X Laur. 10, 10 saec. XI 
Kruegeri ad omnes novellas. 

Collectio LXXXVII capitum con- 
fecta est ab Iohanne scholastico Antiocheno 
cirea annum 550 (fuit patriarcha Cpolitanus 
565 —578) e novellis etiamtum dispersis 
(uezeyodgm éx vOv» orogdón» xeuuéyc àx- 
quvn9euoGv or roũ rg 9elag Aj5eug Tov- 
Orivi.avoD uevd vÓvy xóduxa Oeío» eve) 
dard. Praebet novellas ad ius eccle- 
siasticum pertinentes partim integras (quod 
si fit, rubricae et inseriptiones praemittuntur) 
partim epitomatas. Hoc libro praetereaque 


Athanasii epitome usus est is, qui Nomo- 
canonem titulorum oonfecit, cui ad- 
iecta est appendix constitutionum 


ecclesiasticarum e collectione 87 capi- 
tum compilata eaque huius collectionis capita 
comprehendens quae ipso Nomocanone re- 
cepta non erant!) —- Edidit collectionem 
87 capitum Heimbach d»éxó, II 208 ss. et 
Pitra II 385 8s. cum aliis codicibus usus tum 
Vaticano 843 saec. IX, Nomocanonem L ti- 
tulorum Voelli et Iustelli II 603 ss. (cf. Pitra 
416 s88.). Collectionis codicem Parisinum 1326 
Schoellii in usum contulit Krueger. 

Incertum eet unde fluxerit delectus co - 
dicis Ambrosiani (p. X), quem post 
Heraclium factum esse e loco p. 21, 8. 10 
(cf. Coll. I. Nov. 22) et e thematum mentione 

. 663, 23 conclusit Zachariae Zeitschr. d. 

v. St. XIII 8 s., undeque summaria novel- 
larum sumpserit ecloge privata aucta 
saeculi nom (ed. Zachariae JGR IV). 

Solo codice Marciano traditur collectio 
tredecim Iustiniani edictorum, quam 
supplementum esse existimes collectionis ali- 
cuius lustiniano regnante factae, velut eius 
qua usus est Áthanasius?)  Aetate primum 


(cod. Marc. 172), 
dieit Zachariae m 
1) Rem explanavit Biener 194 ss. 584 88. (ef. 


juam Enantiophanis epitome uti 
. VII 32 p. 6. 


1 8 Zachariae ir 11 VII 23 
et Zeitschr. avignyst. rom. Abt. 236 8s8.). 
2) Biener 53 et Zacharine 


iae Gesch. 7 supplemen- 


PRAEFATIO 


est alterum datum inter annos 531 et 535, 
extremum undecimum datum anno 559. Pri- 
mum et sextum redeunt in corpore 168 no- 
vellarum, tertium novit Iulianus const. XX 
quartum in novellarum corpore latine tantum 
extat (nov. CXI) octavi versio latina est in 
Authentico 122, noni epitome in anonymo 
Bodleiano, Praeterea nullum usquam eorum 
apparet vestigium. 

Ex collectionibus quas enumeravimus 
duas praebet haec editio: corpus 168 no- 
vellarum et Authentioum cum appendice 
tredecim edictorum ceterarumque lustiniani 
constitutionum extra codicem traditarum. 

Inter subsidia ad corpus 168 novellarum 
recensendum parata facile primum locum 
obtinet codex Marcianus graecus 179 M 
qui olim fuit Bessarionis, membranaceus in 
folio, foliorum 415, in fine mutilus, ductibus 
inelegantibus multisque compendiis exaratus 
a librario saeculi tertii decimi!) Altera 
manus coaeva nil nisi correxit vitia. Con- 
tinentur libro baec: 

In folio praemisso rríva$5 veagÓv A£ovtoc 
rob Óc0zórov non plenus; desinit enim in 
veaed xé' rol Àó0eog ò elovoióvgvog xai 
ádvadóctug souxóc. Soriptus est totus a 
manu saec. XV. 

In latere verso huius foli seriptum vi- 
demus: dgiegó 3n zaga v0U utydAov xguto6 
xvgobü Gvvdrogog (8. v. ob uaAetvov)?) éy 
" dyla xal ueydàg ji vob mavgóg 51 
BA Ói.dqoga* é» moórotc Ó ánónvoàloc Ó 
xaóàqueouvÓóc xal vo»viuévoc) xol $ BiBAog 
t» | vOv yaAuGv xal ó vouoxdyov d égun- 
vevrelg raa vixoAdov do xal v uéya 
BiBAlov và vóuupuov: al vcagal al vOv »óuwv 


tum esse volunt corporis 168 novellarum e sylloge 
antiquiore excerptum, quam Alexandriae factam esse 
sine idonea causa statuit Zachariae; at ed. I et VI 
extant etiam in hoc corpore. Pick illius plenio- 
ris vestigia Zachariae (Zeitschr. d. Sav. St. XIII 44 ss. 
XV 366 ss.) deprehendere sibi videtur in adnotatione 
ad nov. I (p. 10, v) et in rubrica novellae CXII quae 
loco verae edicto V (= nov. CXI) praemittur: ze&o. 
AniyióGOY* xal N aGqaáAtlag zv dt moriv tovg 
dvayovtac u tic tov évayouévov vnourviatoc: — 
At nihil nisi aberravit hbrarius. Ex glossemate 
(p. 521,20) concludere non debebat (XV 368) edictum 

versum esse e contextu latino (nov. CXI). Supple- 
menta ab 1 l. c. P. 50 88. 55 edicto ultimo ideo 
proposita, quod huius edicti archetypum papyraceum 
et singula folia in fine mutilata 8 sibi persua- 
serat, non commemoravi nisi ea quae per se com- 
mendarentur. 

1) Descripserunt Zanetti-Bongiovanni 103 Mo- 
relli bibl. manuscr. I 103 Blu me apud Bienerum 
617 88. Zachariae ed. nov. I p. VII ss. Specimen 
dant Wattenbach-von Velsen tab. L. Utile puto 
codicem accuratissime describere. 

2) Recentior quam ovraroo Malévog is qui 
diplomati anni 1130 subscripsit (Trinchiera syllab. 
graec membr. 141 « Montfaucon palaeogr. 401), 
nisi e codice vetustiore haec transscripta sunt. De 
Nicolao Doxapatri cf. Zachariae Sitzungsb. d. Berl. 
Ak. 1887,1159 ss. Krueger Gesch. d. Quellen u. Litt. 
367 s. 

B 


PRAEFATIO 


énavopg9óGeig maga Aéovroc ToU Ei. lor 


BaciAéng xal v0 uaxapglov lovaruv.avot ol 


érovouotóuevo, a)ü9eyzixol* g)y votroig xal 


rd instirof. o. 

Deinde manu Bessarionis: Leonis novel- 
lae rdnog va (del. 79) ai vea al 106 lovον,N 
vob xal d,). BaciÀéov* xvfua Bracapglovoc 
xagónvdAtug vixalag vot vy GaBiyuw»: 
cus 61 (del. 79) Authentice liber b. Car. ni- 
ceni Epi Sabinen. 

f. 11 inscriptio magnae cruci inolusa: 
Aéovrog àv youOTÓ v0 dJavdvo màvrov a- 
oi e0geflotbc BaaL.Aéoc ówualo» al vv vó- 
hm ércavogOwrixal ávaxa9dogoeig. Deinde: 
zt9000tmion (sic). — Sequuntur Leonis novel- 
lae 113, quarum ultima desinit f. 627 in 4 
rtagautovuéync ámoctaceng !). 

f. 627—67' nel vr wuiAO» ovugó- 
v Ineipit: e£ uà» di &gw red, desinit: 
iva xal Suet; abr» dxovodus9a ut in edi- 
tione Leunclavii Ius Graeco- Rom. II 202. 
Sequitur subscriptio ad Leonis novellas per- 
tinens: zéAoc vOv Ólog9wrixOv vGv vóuuv 
dvaxaJagGecv. Post spatium septem linea- 
rum incipit, 

f. 677 index novus: dedrabig DXvwvoc 
BaciAéne eL xaworoutv.  zegl ToU uu) 
ériAéycOOaL . et ceterarum novellarum 
rubricae; numeros saepe omisit librarius 
supplevitque manus recens. Sequitur index 
edictorum, qui desinit f. 727: 25 vóuog rcepl 
10 dAsSavOQécy xal vOv alyvrivtaxv érag- 
1 Sequitur doy?) rob iovor(vov veagG» 
(a'—c), deinde doy) vrO» vifeglov (Ac -g), 
tum a (corr. ex 5) Seiog rbnog rol mi- 
BoÀfóc* B' ren ru r. r 0v9a- 
ry] i. d reo sraQa0rzt0QurQY». S Gr 
rag doxaĩg d' ob roig dνοονοά.X dre %, 
get d BaciAeóg. Haec excipit doy? r 
u nacxixd runus, index formarum eparchi- 
carum quem edidit Zachariae dvéxd. 258 88. 
Desinit f. 73*: 49“ «ízxoc A£ovrog tot àvÓo- 
Pordrov. Post lineam vacuam sequitur. 

ac idixro» uavgux(ov vifeglov" ngore9év 
roĩg xovOravtuvovztoA(rouLc rcagaxeAevóuevoy 
ádvatgceta 9a. vàc uuiravogixdg olxijoeig. 

5 pavoixiov r % Au9oflolovvro». 

f. 74 a': 9éonioua you vouo96cía 
elo'jvnc νμẽ pd ov factAéoc Ócualov xal ab- 
roxgcłroo og rcegl roõ ut) d u⁰ u οj,jml2 vu rcagayó- 
ttlevor eig uagrvglav xai áug.(corr. dia.) xeq. 

B': d a$róg Bacilse)g mepl vOv a9«yul- 
reg Ovvanvouévo» ánó voírov yaàuov xal 
nE xal zegl r Gvvarmrouévov dun 
rolrov yd xal éméxeiva (sic) xal :xeol 
r Ov»aztouéyo» vaíg olxelaug doulelaig. 

aùry 7tQoyeveoréQa é&o1i elosvnc vfc Ba- 
e.Alaongc. 

1) Nov. LXVI deesse verum non est: numeri 


additi sunt a manu recentiore, saepe desunt. Hanc 
quoque codicis partem contulit Schoell. 


a': youo9ecía A£ovcroc xal xovatavr(vov 
ueyálov Baciéo» óoualo» xal aóroxoaró- 
Qo» spl r vd Tdi réxva ÓOtyouévov éx 
100 áylov xal aGwvnoiódovc Barcíauacog xal 
dugorégc» 178 xe alm. 

Hunc indicem $xcipit ipsa didzd£ic Fi- 
»covoc faciAéog re xawvovouiwv»; post 
hanc f. 76" a m? scriptum est doy») a)» Jec 
vOv veagüÀ» LovOri»Lavob (cf. ad 1, 1). Ex- 
hibentur primum corporis 168 novellarum 
graecae lustiniani constitutiones praeter nov. 
OXXII et edictum novellae VIII insertum; 
omissae sunt latinae (quarum nonnumquam 
summae e Theod. adscriptae sunt, nov. XI 
rubrica ex Ath.) quaeque Iustini Tiberii 

raefectorum sunt!) Hunc ordinem non a 
ibrario demum institutum, sed ex archetypo 
translatum esse demonstratur scholis loco 
novellarum omissarum adscriptis: xal aiv; 
oùx cógce9r et sim. Ubi tamen extat aóry 
on éygdg e et sim., fortasse librarius 
ordinem mutavit. Post scholion p. 749 edi- 
tum legitur f. 3917: véAoc 0)» Oe vv vc- 
ao vot LovOtuvLavo0: — ro. gro dy) 
v)» l lxru. diit oris tredecim edicta us- 
que ad f. 4107. Post vacuam dimidiam pa- 
ginam legitur: véAoc vOv v,, vovoviniamü: 
— d n ry vcagOv lovor(vov. Sunt nov. 
(XL I. CXL. Iustini III. nov. CXLIX. 
CXLIV Tiber. I (praescribitur 2 860 ov axel 
r Oel ofxov) cuius in ultimis verbis 204 
oUró ri yevég 9a, Gvyyogobtucv codex desinit 
f.415" ceteris quae indice enumerantur omissis. 

Praeterea haec videntur memorabilia. 
Archetypus litteris minusculis exaratus fuit 
lacunisque (49, 29. 502, 25. 691, 8. 737, 12. 
743, 20. 22. 782, 19) foliisque mutatis defor- 
matus. Librarius cum alia scholia adseripsit 
quorum graviora enotavit Schoell, plura Za- 
chariae, tum interdum ^Z«wc dóóe hucusque 
novellarum verba in Basilica translata esse 
significans. Ubicunque recentior manus £g 
de vel debov adnotavit, eum deprehendere 
videmur, qui codicem descripsit, forsitan eum 
qui Palatinum 387 saeculo sexto decimo ex- 
aravit. Litterae intervallis diversis a manu 
recenti margini appositae (prima est I^ f. 88", 
extrema T f. 37250 quid sibi velint nescio ). 


1) Mentione dignum est Psellum (Heimbach «». 
i Eu codicem habuisse a quo aberant CXL. CLXI? 

2) Textus historiam me enarraturum esse ne- 
avi; sed tamen nonnulla ad verum de codice M 
judicium ferendum utilia congessi. Corpus igitur 
168 novellarum non semper textum praebet genui- 
num; interpolationibus enim vetustioribus (663, 12. 
668, 2) redactor addidit suas (170, 22— 24. 387, s2. 
489, 20. 460, 4—10. 594, 4); ibi potissimum, ubi prae- 
ter e alia quoque diversae recensionis exempla prae- 
sto sunt, verba pristina in MLB passim depravata 
esse cognoscimus: velut in nov. CXX Cs Iul., in 
CXXIII Se ful. in CXXXIII Ce(À) verum praebere 
solent contra MLB. Sed aliis quoque multis locis 
huius recensionis corruptelas detegimus (MLB: 6, 19. 


XI 


Codicem contulit Schoell; ubi alia lege- 
rat Zacbariae, plerumque denuo locos du- 
bios inspiciendos curavit. Lectiones dili- 
genter enotatae sunt praeter levissima illa, 
quibus frustra onerare solent apparatum, 
vitica prosodica, » paragogicum, o ex o, 5 


ex i & prima manu correcta quaeque his 


similia sunt. 

Codice Marciano longe inferior est Lau- 
rentianus (olim bibl. 3. Marci Florentinae) 
plut LXXX 4 chartaceus in fol. foliorum 
194, et in fine et in initio mutilus 1). Seriptus 
est Saeculo quarto decimo ductibus inaequa- 
libus a duobus librarüs, quorum alter a 
f. 144' — oiz« uévzotyc p. 560, 10 orsus est. 
Praecedit index, sed amisso folio primo in- 
eipit f. 11 a verbis zegd iduótov yevouévny 
(nov. LII p. 297, 9), dea. f. 2" On neo mi- 
gol; manus recens adiecit 25 rof l- 
vaxog. f. 3' incipiunt novellae, desinunt 
f. 1947 in verbis drrayogevovreg govleuraĩg 
re xal nov. CLXIII c. 2 p. 750, 18. Archetypum 
in complures tomos divisum fuisse colligi 
videtur ex inscriptione nov. XX XIX: ex v» 
»eagOv» fiBAlov 8'. Manus altera recens 
multas intrusit ooniecturas plerumque e g 
haustas, tertia etiam recentior atramenti nigro 
colore conspicua rarrissime apparet. 

Omissae sunt in hoc libro praeter no- 
vellas latines eae quoque, quae in Basilicis 


14, 1. 211,9. 226,17. 415, 12. 537, 24. 540, 8. 629, &. 
639, 32. 665, 23. 684, 1 et ubi B deficit ML: 128, 18. 
139, 28. 147, 24. 224, 5. 250, 20. 263, 24. 265, 56. 
501, 1. 504, 14. 592, 11. 699, 28. 715, 19. 731, 14. 
737, 24) cf. etiam 695, 3. Sicubi Basilica verum ex 
hibent contra ML (145, 38. 168, 10. 181, 10. 192, 24. 
210, 20. 331, 19. 495, 19. 585, 2s. 587, 15) aut codice 
corporis puriore usa sunt aut ex alia collectione 
interpolata (cf. 181, 10. 455, 32. 487, 1. 589, 17. 600, 18. 
602, 16. 607, 18. 665, 23); idque in universa hac quae- 
stione tenendum est, alterius recensionis codices ex 
altera correctos esse. Ceterum de Basilicis pessime 
editis persaepe nil certi statui potest; ad certius 
iudicium venimus de codice M. Hic enim quam- 
quam saepissime solus pristinam lectionem conser- 
vavit (7, 1?! 22, 11. 25, 7. 45, 8. 72, 32. 74, 24? 
127, 3—6? 215, 17. 220, 1. 287, 37 313, 7. 330, 2. 
334, 19—22. 352, 1. 368, 8. 886, 21. 424,9. 494, 20), 
neque neglegentiis vacat (31, ss. 45, 22. 49, 9. 68, 9. 
125, 11. 658, 15) omissionibusque ob homoeoteleuton 
factis (6, 39. 14, 23. 143, 14. 578, 15. 621, 4. 666, 21) 
corruptelisque minoribus (220, 1. 443, 6. 497, 20. 
517, 19. 610, 12. 777, B. 783, 28) neque interpola- 
tionibus levioribus (28, 37. 76, 32! 100, 9. 167, 28. 
181, 11. 207, 33. 608, 17. 670, 81. 693, 15. 717, 24) glos- 
sematisque in textum illatis (33, 24. 67, s1. 71, u? 
75, 40. 80, 9. 102, 21. 142, 26 - 527, 20. 181, 19. 
341, 17 363, 23. 397, 21. 438, 3. 459, 9. 599, 3. 644, 25. 
654, 22. 680, 36) neque gravioribus (459, 17. 26—29. 
493, 20. 499, 38. 696, 21), quae magnam partem 
fluxerunt e Basilicis (72, 29? 151. 317 153, s? 
190, 1. 325, 8. 390, 16. 465, 22? 467, 4. 493 327 
605, 15—21. 606, 11. 654, 25. 655, 6. 673, 317 697, 1 
nov. ADV e e Codice ipsisve novellis (422, 2. 
594, 6. 11). Vides igitur ne hunc quidem librum pro 
certo duce habendum esse; nimium ei interdum tri- 
buisse Schoellium persuasum habeo. 

1) Descripserunt Bandini III 174 Biener 557 ss. 
Zachariae I p. VI & 


PRAEFATIO 


antiquitus defuerunt OD IV), interdum 
tamen (nov. LXXIV. LXXVI etc.) rubrica 
et inscriptione relicta. Quarum novellarum 
partes tantum Basilica receperunt, eas totas 
praebere solet L; sed nonnumquam eadem 
quae B omisit (cf. nov. I p. 7, 33 XVIII 
p. 130, 34 LVII. LXVI eto.) eodemque modo 
quo B diversas novellas contaminavit (nov. 
VI c. 8. XCI c. 2. CXVII o. 10. CXXIII. 
CXXVII p. 554, 30), verba tradita secundum 
B immutavit (p. 9, 17. 17, 22. 70, 26. 149, 25. 
168, 6. 173, 19. 207, 16. 393, 23. 512, 1. 552, 5. 
557, 29. 568, 29. 685, 4. 688, 3) atque etiam 
additamenta a novellis aliena ex recepit 
(p. 291. 11). Latinarum loco semper fere sum- 
mae Theodori positae sunt. Subscriptiones 
desunt omnes. 
Antequam extrema codicis L folia peri- 
erunt, id quod inter annos 1542 et 1544 
accidisse constat (Biener 568) totum li- 
brum describendum curavit (Politiani manum 
agnoscere sibi visus est Maier) Ludovicus 
Bologninus. Quod apographum nunc est: 
cod. Bonon. bibl. commun. B 4. 67. In hoo 
quae in L cum extremis foliis perierunt ex- 
tant p. 92388. Post nov. CLXVII p. 933 
varia extant ad ius pertinentia, p. 1015 
fragmentum reo émioÀÓ», de quo cf. ad 
p. 755, 19. Cetera vacua sunt!) 
Codicem L contulit Schoell, ad / usus 
est Maieri schedis Tubingensibus et Krue- 
geri collatione. 
Solius commoditatis causa hie describo 
codioem Ambrosianum L 49 sup., qui ali- 4 
quot novellas continet certe non ex corpore 
168 novellarum haustas. Est membranaceus 
in 4? foll. 227; continet primum canones 
apostolorum et decreta conciliorum, deinde 
a f. 49 Nomocanonem XIV titulorum Theo- 
dori commentario auctum. Haec. saec. XI 
Scripta sunt; inde a f. 1847 scripsit manus 
saeculi duodecimi. Inscriptio est: »eogal 
bovorwiavob DactAéng negl vOv Jeíov xal 
iegO» éxxAnaLa0tixÜY xavóvo. 
ví(vÀog a oùrog or oùb g a)roxodtuQ 
xré. Est nov. CXXXI c. 1—4 p. 656, 12, 
sequuntur f. 184'—188' excerpta Athana- 
siana nov. CXXIII, f. 188'—190* nov. 
CXXXI c. 5 usque jad finem. F. 1907!— 
1951 nov. VI tota, quam excipit eiusdem 
novellae epitome Athanasiana. Capitum 
numeri continuantur. 

rr og ÓeUvegog f. 1957—197*: nov. III. 

titulus tertius: f. 1977—197" nov. XVI cui 
adiungitur epitome Athanasiana nov. LVI, 
f. 197'—198" nov. LXXXVI. 

tir log d': f. 198'—f. 201* nov. V, f. 201— 
204 nov. OXXXIII. f. 204 — 204“ nov. 
LXXIX. Capitum numeri ocontinuantur. 


1) Cf. Heimbach Zeitschr. f. gesch. Rechtsw. 
VIII 317 ss, 
B* 


PRAEFATIO 


vÍrÀoc & f. 204'—209": nov. VII. f. 210. 211 
diversi argumenti capita a manu recen- 
tiore inserta. 

rir log g f. 21271—212": nov. XIX. 

rir log & f. 212— 21 ö5r: nov. II. 

ix log ÓyOoog f. 215'—216": nov. XII. 

ix log Svavog f. 216'—220": nov. CXV. 

titulus decimus f. 221'—224' nov. I inde a 
rd ÉurmpgocOOe» p. 3, 40 (folium unum pe- 
risse videtur). 

rr log évdéxacvog f. 224!—224*: nov. XXXII. 

vírÀoc ig f. 224— 2267 epitomae ex 

ri log 17 eo éxxÀgoiaarixOv, Athanasii 
óLagógov xeqaáalov titulis I. II 

rir log 10 f. 2277 (huius follii dimidia tan- 
tum pars superest): in fine extat cO» lor- 
qoͤa lu a)roxgdvop LovOtiviayOc i. e. ex- 
ordium nov. XVL? Cf. Ath. III. 

Manus prior et posterior aequales esse 
videntur; capita et numeris huius codicis 
propriüs et spatio distinguuntur; argumenta 
adscripta plerumque perrierunt margine ab- 
sciso. Maiorem partem contulit eger, 
minorem Schoell Insignis est codex eo 
quod et antiqua servat quae redactor cor- 
poris 168 novellarum depravavit (63, 35. 
675, 22) ideoque cum g congruere solet (6, 19. 
9, 4. 10, 20. 14, 23. 22, 14! 28, N. 35, 31. 37, 24. 
43, 11. 44, 22. 60, 35. 63, 311 97, 82. 99, 7. 
421, 12. 18. 537, 24. 543, 4. 544, 28. 656, 1. 
675, 18) et summa licentia immutat verba 
tradita et ex aliarum recensionum codicibus 
correctus est (95, 25. 673, 8). !) 

Nuper innotuit codex novellarum ceteris 
omnibus vetustior, Vallicellianus 95 (olim 
F 47) saec. XI, quem descripsit E. Martini 
Catalogo di manosoritti greci esistenti nelle 
biblioteche Italiane II 162 sqq. Qui in fol. 
281" sqq. continet nov. XXVII. III. 
LXXVII. OXXXII. OXXXIII, quibus in 


margine adpieti sunt numeri 278, q—«y. Cuius 
aliquam partem (maiorem partem nov. IIT) in 
usum meum summa comitate contulerat Nic. 
Festa amicus; deinde vero G. Bortolucei 
Mutinensis in Rendiconti della Accademia dei 
Lincei, Classe di scienze morali, vol. XVII 
(1908) p. 69 omnes varias lectiones enotavit. 
Et cum iam ex Festae spicilegio cognovissem, 
codicem vetustum (quem decimo potius sae- 
eulo quam undecimo tribuere vult Bortolucci) 
nihil fere quod bonae frugi sit praebere, im- 
petrare a me non potui, ut omnium quinque 
novellarum varias enotarem lectiones, sed 
tertiae tantum hie enumero: 


1) In aliis quoque codicibus novellae extant dis- 
persae: Vatic. gr. 2075 (Heimbach Basil. VI 174) 
sub rubrica /ovotiviavov a' septemdecim habet ca- 
pita pire incerti, deiude nov. V; Vatic. 2019 
gaec. st epitomen canonum septem novellas. 
In Ashburnhamensi 99 (Stangl Philol. 45, 211) nihil 
inesse quod ad ius pertineat ad Schoellium rettu- 
lerunt Kyssner et Karo. " 


m 


XII 


p. 18, 7 om. neyd ln 
11 raórnc nóÀeoc ut L m. rec. 
12 cfc — 13 ratQidgypn] xo»ocavtivov- 
eus) 
15 zoóg ve alterum] xai 
18 uj) om. 
19 rob] vOv» 
20 XK ,] kx 
21 d&lovg 
2) lóuxGgc ut A 
24 dards avreg 
26 rdg év — 7 Óiaxóroig] ei robg 
et laßeordrovg xÀnpuxobüg 
28 ra ig COIT. ex vÓv 
31 v)» alterum om. ut A 
p. 19, 2 uyvégo] U, 
TtOLOUMÉYOY 
6 dà] 0? xoi 
7 En] év 
om. abrijg 
12 om. zb» ut Lt 
14 uóvov 
16 om. on — uév 
A óoí0aL 
£Óoxe» 
xaractraceu» cf. L? 
oͤta el v6 
tuetvev ut A 
&ylov 
ESI q 
055 roũ u 
olxslag 
éx vf] / 
et 85 un0à ut ceteri 
amciglav 
unò abroig Leit. 
dA — mac» om. 
éxvetvaL 


ro οο , voc 
ó) ut A 


émf) 75 
om. uheEd 
om. x voc 
rar y 
yevéa 9c 
ro OtdYTO 
om. 1d 
j| 7 (talia iam omitto) 
7ztQuOTÉQ f) 
om. cóAaflcosázov 
om. ned 
om. ueydàng ut Be 
om. 2ozego» d 
rij À)j5eu Bmoévuc 
rad Zgpwgaxíov| aagaxíov 
dQxéGELEv 
otóelg 
xal abr xal roEỹ,jỹg] xal vsobvo» 
ef. Lc 
98 rotobvreg 
om. x 
p. 21, 2 óduxAaclovag vOv] mAslavag ut c 


* 


p. 20, 


cota 32 K 88 N88 


2 — — — — 
2 82 „ OQ -J 


— 
QD 


S Eg 888 


XIII 


p. 21, 5 sdc] rig ut AB Nomoc. c 
dose] Gore xal 
4—8 haeo mire corrupta, cum numeri 
latine scripti (ut in M) a scribis 
graecis falso excepti sint 
8 óc] £c 
9 dyturdryg ut c 
11 éxaróv] erm 
12 om. od» 
18 om. rabryg 
15 om. xÀpgixOv goto 
uv] uévzoc 
éxBlaAÀouévc» ut LB 
17 ngo0ttOtuévov 
18 20] voíc 
21 om. vob 
23 dzaéiob» uiv] dra&iobusv 
N ngootaGí(ag vivÓc éuuévety 
92 Exe 
rotary aÜTÓY 
96 couiOuévo» 
Gore teraordg tlg 
88 ode] dice 
travre dig] xaAGc 
p. 22, 5 Gore rovg v6» ef. L 
6 xazavro)c Óuoloc 
9 om. d zv 
11 om. xal ante yaàázó» 
12 uy? elc] iueig d 
ve] 9à 


19 xà» zragd Tác] xal etre dármotfc 
20 éxxÀngia0TixÓY érviulov Lor el 
rotobro 210 


tueyd ing riuνπ i dν 
om. éy 


23 
25 
26 Éértéxeiva 
32 éy vj] v 
35 xai 1 ML 
98 g 
40 rod g. 
oͤloͤ uu. 
41 ner ard vd rotobro cf. A 
44 om. xoà (primum?) 
45 abt))Y 
2 éni0oxórmov ut B 
3 xal 11 
8 órcoflalvsty 
TOUTOU 
9 om. xaxovoyíav 
ov0à] o? 
11 i] uévvot 
érii0obyat 
12 0?yyvOtc 
r Y dguOuOv 
14 Exo. 
15 aóvoic (ut Lc) dz. 00. eóoloxew 
N gvvarzrayopsUoLuey 
18 om. &yopue» 
23 rohr (ef. c) 
26 c0] «o6 
31 degree Jeóv 
$$ àridobvat 


| tum quidem nunc licet iudicare. 


PRAEFATIO 


p. 23, 85 om. ydo 
86 (0g eleg rahra 
7 om. sob ut LAB Nomoc. 
abr 
98 Exx A. reite. ut A 
p. 24, 1 re fa 
2 xaraflaívovoav ut A 
4 fle ut A 
5 55 áztdvtrO». 

Haec d ad indolem codicis cognos- 
cendam sufficient. 

Editae sunt novellae graecae primum ab 
Haloandro (Norimbergae 1531), qui solo 
nisus est Bolognini apographo i); edidit igi- 
tur 122 tantum novellarum integrum textum 
graecum, correxit nonnulla, plura temere 
corrupit: quid tandem praestiterit, sine accu- 
rata codicis J notitia statui nequit (cf. Heim- 
bach Ztschr. f. gesch. Rechtsw. VIII 324 sa.). 
In editione Basilensi anni 1541 nonnulli 
loci ope codieis M correcti esse videntur 
(Biener 354), viginti quinque locorum emen- 
dationes prolatae sunt in appendice, quae 
in Parisina anni 1542 in textum illatae sunt. 
Quae in Marciano insunt, primus edidit Hen- 
rieus Serimger Scotus Augustae Vindelicorüm 
anno 1556 sive ipso usus Marciano sive — 
id quod post dissertàtionem Heimbachii J. c. 
330 8s. multo verisimilius — apographo eius, 
codice Palatino 387, diligenter facto, quan- 
Correxit 
pauca eaque fere levia modo versione vul- 
gata modo editione Haloandrina modo suo 
usus iudicio. Post hos viros nonnulla emen- 
davit Agylaeus in versione novellarum la- 
tina (Basileae 1561) partim tacite partim 
brevissimis notis adscriptis. Haloandrinam 
et Scrimgerianam contaminavit Contius in 
editione Lugdunensi anni 1571, quam vul- 
gatae fundamento fuisse iure dicas. Parum 
enim sive &d emendationem sive ad recen- 
sionem contulerunt posteri: quaedam cor- 
rexit Hombergk in versione latina (Marburgi 
1717, desunt edieta), plura Spangenberg 
(Gottingae 1797), qui etiam Viglit Zwichemi 
excerpta anno 1533 ex M facta habuit scho- 
liaque potissimum ex eis edidit 2). Beck in 
editionibus Lipsiensibus (1834 et 1837) ver- 
bis graecis nihil fere medelce attulit, paulo 
plus Qecnbrüggon (Lipsiae 1840). 

Textum vulgatum tandem aliquando ever- 
tit Zachariae in editione apud Teubnerum 
anno 1881 publicata (appendicem adiecit 


1) Omnes novellarum et Authentici editiones re- 
censet Biener 317 ss. 

2) De tribus(?) Meermannianis quos habuit zn 
(Biener 555 8. 572 8.) hoc unum indagavi. Cod. 
Meerm. 178 (= Phillipps. 1499: L. Cohn Verz. d. 
Meermannhss. 39) habet f. 11" Nomocanonem L tit., 
f. 1567 Coll. 87 cap., f. 1791 Coll. 28 cap., f. 2097 
Leonis novellas, f. 301* novellas 24 quae absunt ab 
Haloandrina, f. 3631 edicta Iustiniani Iustini Tiberii. 
Esse igitur videtur Meerm. III. 


PRAEFATIO 


anno 1884, legem de dioecesi Aegyptiaca 
denuo edidit 1891) Quam tanto viro di- 
gnam esse vix est quod dicas. Codicem M 
totum primus contulit, L et À interdum in- 
spexit, ceteros novellarum testes ad verba 
pristina recuperanda adhibuit; nec tamen 
minus sagacitate iudieiique acumine profecit 
quam diligenti horum subsidiorum usu. Quod 
ordinem quoque mutavit secundum tempus 
eonstitutiones digerens (quae lustini sunt et 
Tiberii formasque eparchicas omisit) ), id 
neque commodum est et propter incertam 
multarum aetatem improhandum. 

Venio ad subsidia in edendo Authentico 
adhibita. 

Codices igitur ex ingenti qui extat nu- 
mero (129 novit Heimbach) hos elegit Schoell. 

Vindob. lat. 2130 (iur. civ. 19 cf. Heim- 
bach LXIII 8&) membr. in folio foliorum 233. 
Diligenter scriptus est saec. XIII vel XIV, 
continet autem haec: 

f. 1—50 Institutiones 

f. 5171—191* Authentieum (folii 191 quod 
superest et f. 192 vacua sunt) 

f. 193'—233 Codicis libros X—XII (Krue- 
gero est J). Hane partem ea exaravit ma- 
nus, quae in Authentico correxit (V)). 

Ordo novellarum, qui in plerisque codi- 
cibus mire turbatus est — non glossatas 
enim primo eiectas postea denuo receperunt 
idque saepe non pristino loco, sed appen- 
dicem adiecerunt constitutionum extravagan- 
tium?) — in hoc codice paene integer est: 
1—10. 12. 14—20. 22—103. 105. 104. 106 
—119. 133. 120—130. 132. — 11. 13. 21. 
66. 86. 134. Omissa est igitur 131, bis po- 
sitae 66 et 86. Et inscriptiones et sub- 
Beriptiones adesse solent; numeris latinis 
hic illic adseripti sunt graeci.  Collationis 
titulique nota plerumque adiecta est; glossae 
insunt Anteaccursianae fortasse a prima manu 
scriptae, Aecursiana postea sed saec. XIV 
ut videtur additae, recentiores paucissimae. 
v: Manus altera eiusdem aetatis atramento nigro 
v»supplevit saepius quam emendavit; tertia 
multo recentior (forsitan duo sint) atramento 
palido ex altero codice emendavit Codi- 
cem ceteris omnibus antecellentem contulit 
Schoell. 

Berolinensis (antea Rosnyanus 2394 olim 
Pithoeanus: krit. Jahrb I 189 Heimbach 
LXXIII ss.) lat. in fol. 271 membr. foliorum 
162. Continet: 


1) Illas edidit JGR III, has zd. 249 sa. 

2) Postquam Authenticum Irnerii aetate inven- 
tum est, e novellis 134 selegerunt 97 quas scholis 
explanaverunt; has in novem distribuerunt colla- 
tiones (conspectum dat Heimbach prolL DCC se.). 
Priorum curis usus Áccursius anno 1220 suam con- 
scripsit gloseam; glossatae eaedem sunt quae in 
collationibus leguntur, nisi quod 105 (numeri arabici 
sunt Authentici) est coll. VIII 6, sed glossa caret, 
40 glossam quidem habet, sed a collationibus abest. 


XIV 


f. 1—78 Authenticum saec. XIII scriptum. 
Primus quaternio exaratus est ab altera 
manu coaeva!), eadem in fine f. 98" adiecit 
nov. 92. 


f. 79—86 tres particulas codicis T huc: 


delatas. Prima complectitur nov. 8 inde a 
c. 13 aut aliquos tales (p. 76, 39, sequuntur 
9. 10 usque ad meque impetra (p. 93, 12); 
altera (f. 82) nov. 72 pr. inde a turam esse 
nosirae (p. 355, 24) et 73 usque ad si uero 
alter (p. 351, 22); tertia (f. 853—806) nov. 33 
inde a £oga dicimus (p. 497, 21). 37. 38. 39. 
40 usque ad quas liber: p. 246, 25. 44 a ver- 
bis lege confirmantem p. 271, 3. nov. 49. 


f. 87—162 tertii codicis partem, qua haec - 


comprehenduntur: f. 87—91 appendix no- 
vellarum saec. XIV exarata has complectens 
constitutiones: 123 inde ab habet fidutiam 
(p. 712, 12). 124. 70. 66. 60. 65. 67. 21. — 
f. 91—110 Iuliani aliquot capita (cf. Haenel 
XVI). — f. 111—154 Rogeri summa Codi- 
cis mutila. — f. 155—162 fragmentum opus- 
culi ad ius canonicum spectantis. 

De f. 1—78 haec adnotanda sunt. Ordo 
novellarum hic est: 1—10. 12. 14—20. 22. 
23. 34 —36. 41. 45. 46—48. 50. 51. 53—59. 
61. 62. 68. 69. 71— 86. 88—100. 102—104. 
106—115. 117. 119. 120. 126—130. 132. — 
11. 13. 21. 66. 86. 134. 52 (quam add. R). 
Haud raro quae constitutiones omissae sint 


"adnotavit scholiasta. Rubricator pinxit lit- 


teras initiales, collationis numerum in mar- 
gine superiore laevo, tituli in dextro, in 
margine exteriore capitum inscriptiones, in 
contextu signum c ad denotandas paragra- 
phos. Manus altera saepe prioris vitia cor- 
rexit et n. 52 adiecit. — Contulit Schoell. 

Monacensis lat. 3509 (iur. civ. 10, olim 
August. civ. 9) membr. in folio foliorum 302 
8aec. XIII (Heimbach LVIss) Institutiones 
sequitur Authenticum f. 45—199, cuius pars 
principalis patet ue ad f. 173"; appen- 
dices adictae sunt duae, altera f. 174—177 
a manu altera eiusdem fere aetatis, f. 178 
—199 fortasse ab eadem manu altera. La- 
cunae insunt haud exiguae, quoniam non- 
nulla folia hino evulsa in HK transierunt; 
f. 64" enim desinit in aut armatos p. 76, 30, 
f. 65' inc. a. bit petita. p. 93, 12; f. 101" des. 
in ecclesiam nov. 69 c. 1 p. 344, 26, 
102* inc. a quibus modis nov. 74 p. 370, 7, 
desiderantur praeterea es novellarum 
72. 73 (cf. supra); f. 1977 des. mobili et an- 
tiqua nov. 33 c. 1 p. 497, 21, f. 1987 inc. a 
curialibus nov. 40 c. 4 p. 250, 2. Unum igi- 
tur folium prorsus interiit. 

Ordo idem fere est qui in R: 1—10. 12. 
14—20. 22. 23. 34 —36. 41. 45—48. 50. 51. 


1) Falso de alterius codicis particula loquitur 
Heimbach; f. 8 errore insertum est inter 1 et 3, ut 
nunc numerantur. 


" 


T 


0 


Ee. 1 


II 


Aa. 


XV 


53— 59. 61. 62. 68. 69 ete, (deest accurata 
descriptio). 

Foliis 174—177 continentur nov. 128. 52, 
f. 178—199 nov. 101 (manus recentissima ad- 
notavit: alii libri non habent istam consti- 
tutionem de donationibus curialium nec se- 
quentes). 105 (extat bis). 116 (extat bis). 118. 
122—125. 131 (extat bis). 214—933. [37—39]. 
40. 42—44. [49]. 

Codicis 7 lectiones selectas primo ex 
Heimbachii notis excerpsit Schoell, postea 
(a nov. LXXIX p. 388) ipse eum contulit 
haud minus diligenter quam V et R. 

Ex ceteris libris hi interdum adhibiti sunt: 

Orielensis Oxoniensis 22 (A II 7) 
membr. saec. XIII (Heimbach XVII Coxe 7 
Krueger praef. Ood. VIII). Novellae 17 pau- 
carumque quae extant subscriptionum colla- 
tione à Kruegero confecta usus est Schoell. 

Escorialensis bibliothecae altae I S 9 
membr. saec. XIII (Heimbach LIII), ex quo 
inscriptiones et subscriptiones descripsit Dio- 
nysius Gonzalez. 

Bambergensis D II 11 membr. in folio 
saec. XIV foliorum 217 (est Jaeckii 814 
-- 824 J- 833. Hune codicem cum sequenti 
confudit Heimbach LXIss.. Continet: 

f. 1—49" Iustiniani Institutiones 

f. 507[—1607 Authenticum cum glossa Ac- 
cursiana secundum solitum novem collatio- 
num ordinem, praeterquam quod in nona 
ordo hic est: 1—3. 5. 6. 14. 15. 7—13. 4. 
In fine additur nov. 52 ut in E. Subscriptio- 
nes adduntur novellis hisce: 8. 53—59. 61. 
68. 71—77. 79—85. 88. 134. Primo ex 
Heimbachii apparatu varietatem — excerpsit 
Schoell, postea (inde a nov. 80 p. 390, 18) 
sua usus est collatione. Quae de prioribus 
falsa ex Heimbachio relata sunt, ea in sub- 
ix oir indice addendisque correximus. 

. 1617[—216* Codicis libros X—XII cum 
glossa. In spatio vacuo f. 161 et 217* in- 
dices et addenda scripsit manus recens. 

Bambergensis D I 1 membr. in folio 
"c XIV pagg. 266 (Jaeck 826) continet 
aec: 

p. 2. 3 actionum tabulam 

p. 5—164 Authenticum secundum novem 
collationes, nisi quod deest IX 4. Novellae 
non glossatae desunt omnes. Subscriptiones 
subiciuntur hisce: 1. 4—10. 12. 14—920. 22. 
(23). 41. 45. 47. 48. 89. 90. 92. 93—95. 
Hie quoque inde & nov. 89 p. 445, 5 sua 
collatione usus est Schoell. 

p. 165—264 Codicis libros X — XII ab 
altera manu aequali scriptos. 

p. 265. 266 indices et tabulas. 

Ad subscriptiones potissimum secundum 
Heimbachii plerumque ap aratum variae 
lectiones ex his afferuntur ibris: 

Vindob. lat. iur. civ. 4, olim Ambracensi, 
membr. saec. XIII (Heimbach LXIX). 


— —— . —— ͤ—6——— .. ä ̃ . . —— Pi .ĩ — •AäDũ̃——— 


PRAEFATIO 


Vindob. 
(Heimbach LX 


Claustro- Neoburgensi 62 membr. 8866€. Veob. 


XIII (Heimbach LXX). 


Parisino lat. 4429 membr. 82ec. XIII vel Parz.. 


XIV (Heimbach XLIII) perpaucas exhibente 
subscriptiones. 


Pistoriensi bibl. capit. 103 (olim E 4. 2) Nr. 


membr. in folio foliorum 74 saec. XII ex- 
euntis. Exaratus est duabus columnis, glossa 
adest Ánteaccursiana, cui plerumque supra- 
Scripta est Accursiana. Nov. 11. 13. 21. 66 
positae sunt inter 14 et 15, deest 40; extra- 
vagantes desunt 24. 31. 32. 37. 43. 44. 49. 
52. 60. 63—65. 70. 87. 118. 123. Sub- 
seriptiones insunt ad 8 (p. 80, 10. 88, 41). 
121 (at ef. p. 772, 1). 123—125. 134, quas 
descripsit 8 1 5 Nov. 121 diligentissime 
Contulit Lud. Chiapelli JCtus Pisanus inter- 
cedentibus Buonamicio et Pulleo professori- 
bus Pisanis. 

Monacensis 9359 (olim Frisingensis) saec. 
XIV a Schoellio collatus est ad nov. 116. 

Si qui praeterea allati sunt, loco idoneo 
quae opus sunt adnotata invenies. 

Editio princeps prodiit Romae 1476; et 
haec et sequentes quarum moles non digna 
est quae describatur!), paene solas habent 
glossatas. Magni momenti sunt editiones 
Contii, quarum prior prodiit Parisiis 1559 
(ab hae pendent Lugdunensis a. 1562 et 
sequentes) posterior Lugduni 1571. In illa 
igitur novam collationibus addidit decimam 
a se scilicet congestam 63 novellas com- 
plectentem. Ex his unam tantum (11) ex 
Authentiei codicibus hausit, duas (37. 64) e 
Iuliani epitome, unam (43) ex Isidori cano- 
nibus; maximae partis (47 integrarum et 8 
summarum) non Authentici, sed Haloandri 
versionem impressit, trium et unius summae 
suam; viginti quinque en his in c nunquam 
fuerunt. Verba Authentici expressit ex edi- 
tione Parisina anni 1511, cuius vitia repe- 
tivit; ipse contextum graeci exemplaris opo 
passim interpolavit. Posterior aliquanto prae- 
stat; in qua exhibuit novem collationum 
(sunt 96 constitutiones; nam 126 omissa est 
eiusque locum tenet versio Haloandrina) et 
nov. 11 versionem vulgatam; duodecim con- 
stitutionum (13. 21. 40. 52. 60. 101. 122. 
118. 131. 123—125) versionem ex Authen- 
tici codicibus dedit, nov. 43 ex actis con- 
eiliorum, n. 138 ex appendice Iuliani, sex 
Iuliani epitomas, quadraginta ab aliis, octo 
a se translatas; ordinem autem secutus est 
corporis 168 novellarum. Veri igitur Authen- 
tici et formae et ordinis omnia deleta erant 
vestigia. Praeterea hic quoque ex Haloan- 
dri versione et graeco exemplari summa 
licentia textum interpolavit; qua de re plura 


1) Cf. Biener 322 ss. Heimbach DLXXXIX s. 


Eugenii 157 "membr. saec. XIV 74. 
X). 


PRAEFATIO 


XVI 


— 


disces ex Heimbachii prolegomensis DCIX ss. | nandum est quam si qui nunc talia peccant. 


eiusque notis, cum in hac editione talia omnia 
afferre necessarium visum non sit i). 

Conti editionem repetiverunt recentiores; 
aliquid fructus accessit e Pithoei collatione 
(1573) et Iuliano (1576), in quibus edidit 
versionem veterem nov. 37—39. 67. Ordi- 
nem vulgatum primus mutavit Beck (Lipsiae 
1836 et 1837) restituto pristino, textui suc- 
currit novellis 49. 63—65. 67. 70 quas e 
V eddiderant Savigny et Biener insertis 
emendationibusque temptatis saepe felicibus. 
Beckium excepit Osenbrüggen (Lips. 1840 
etc), qui perspecta vulgatae pravitate pri- 
stinam textus formam recuperare studuit 
antiquis editionibus et inde & nov. 22 co- 
dice Hamburgensi inspectis: nec tamen 
multum profecit (cf. G. E. Heimbach krit. 
Jahrb. II 792 8s.). | 

Contianum igitur fere textum suscepit 
G. E. Heimbach, qui primus criticam 
editionem confecit (2 voll. Lips. 1846. 1851). 
Qui tantum laborem huic negotio impendit, 
ut summa laude dignus sit, quamvis multa 
non recte administraverit. Plane enim abo- 
lita Contiange auctoritate ex ingenti co- 
dicum numero gaucos eosque praestantes 
electos recensionis fundamentum esse voluit; 
quos quod non accurate contulit nullaque 
paene est pagina, in qua falsa non rettu- 
lerit, id illius aetatis homini magis condo- 

1) Quibus usus sit codicibus, non coustat nec 


multum interesset scire, nisi aliquot subscriptiones 
praeberent haud spernendas — si homini fides. 


Vratislaviae, d. 17. m. Nov. 1894. 


In emendatione haud ita multum praestitit. 

Huius igitur editionis consilium est et 
novellarum graecarum et Authentici pristi- 
nam restituere formam. Ab utraque parte 
summae obstant difficultates; illic saepe 
nescis utrum ipsius lustiniani an redactoris 
sylloges alicuius an kg casui recentioris 
verba recuperes; hie plerumque difficilli- 
mum est diindicare, quid in exemplari graeco 
scriptum viderit, quid intellexerit qui vertit 
homo perquam stultus. Illic codicem Mar- 
cianum maxime secutus est Schoell, hic 
cautissimum se praestitit atque etiam spe- 
ciossimas coniecturas saepe in apparatu tan- 
tum commemoravit. Codicum ceterorumque 
fontium lectiones adnotatae sunt diligenter 
praeter vitia levissima, coniecturae virorum 
doctorum eae tantum, quae aliqua proba- 
bilitate commendarentur. 

Versio latina plane rennovata est, qua 
de parte optime meruit Krueger; indices 
adiecti sua ipsi utilitate commendantur, in 
addendis et indice de Bambergensium lectio- 
nibus accuratius relatum esse quam in 
ipsius contextus notis supra dixi. Restat 
igitur ut gratias agam manimas et Schoelli 
et meo nomine omnibus quieunque de hac 
editione meruerunt, imprimis Paulo Krueger 
Theodoro Mommsen Eduardo Zachariae de 
Lingenthal clarissimae memoriae viro, prae- 
terea Francisco Skutsch amico, qui praeter 
Kruegerum et Mommsenum in plagulis cor- 
rigendis me adiuvit. 


Relegi et quae necessaria erant correxi et addidi iterum Vratislaviae d. 27. m. Martii 1899, 
tertium Gryphiae d. 23. m. Sept. 1903, quartum Monasterii Guestfalorum d. 18. m. Dez. 1911. 


Guilelmus Kroll. 


ADDENDA. 


2 ín nota: Anon. Bod. 212 est Eclogae V 1 

4, 14 Frei recte del. Zach(aríae) ad notam marginalem 
(quae betur in eiu; editione I 21 n. 11) spec- 
tare dicens. 

6, 19 sidota xÀngpovóuov os coni. Zach. 

10 adn. 6: nota quae est in M non ad ed. II re- 
ferenda est (Zeitschr. d. Sav. St. VIII 241) 

11, 1 in S: usum jui fuerat) usumque (quidem ScAoell) 
fructum Zach. 


16, 15 xdxsívovs] xai Alo Zach. servato vr, .. 
— 1 S: usus Zach. — adn. 15 xoveíov u 
om. 

20, 3 éxxAqaíae xai vrovre» asxavres Zach. 

21, 2 ín 8 invitationibus Troll 

23, 18 dar] rut Zach., avvó Schoeli 

94, 4 pos — uiv Zach. cf. 314,11 — 6 dn.) 
CP. Zach 


25, * diazO vta Zach. 

32, 9 od coni. Schoeli cl. 661, 1 (at cf. v. l. et 671, 35). 
— 29 vo vr. v5s$ dE dd. avtov maguovaías Zach. 

34, 19 uz v avis Schoell recte 

35, 15 XVI.] XVII. Zach. 

36, 3 adn.: od ys Coll. 87 cap. 

47, 39 ideo deesse nomen episcopi Alexandríni eæisti- 
mat Zach., quod sedes tum vacua fuerit (cl. 
chron. orient. p. 82 ed. Ven.) 

$5 nota: vv. 7—28 in appendicem Nomoc. L tit. per- 
venerunt & Coll. 81 cap. 14 

57, 33 xpávtew coni. Schoell 

80, 1 10] t» Zach. — 26 éxixsioOas Zach. recte 

63, 2 1d »eoypna (10) Zach. — 1 de wowogsai 0vxa 
xal idem — 31 scribe (ind) vo» ex A S. — 30 
adn. ad S: Mad. Bamb. (non Mod.) 

€5, 1 index Schoell recte1? — r del. Zach. — 32 
vad avtóv Kroll 

11, 40 Ie 17/6 d exis igiorarat, quae ce xAonts vsto- 
etgsóuevos Zach. 

76, 31 aut áxdavns aut apgxovcov cum B. Zach. 

80 adn. ad S 10: dat. k. IIII madii nig bisiliano 
add. rubr. in Bamb. II datur XIIII kal. mal. p. 
const. uisiliario he consul Pist. 

$9, 9 qui (primores) in Zach. — 1s coram] curam 
Kroll — 18 felicissimum nostrum . . . excercitum, 
ut reliqua curialis a. fupctionis Zach., seruiant 
pro suertant ÁKroíl — s3 ne ab eis praesumatur 


A. 

90, 34 xai del. Zach. 

94, 1e eisdem Zach. recte. — 22 eis) episcopis Zach. 

95, 8 va) 1 Zach. — 16 el xai) ij xai cum L 5 Ha- 
loandro A. 

100, 29 «7s an an éni rie? cf. S — 35 vóv vouor 
variis modis iemptat Zach. Zeitschr. d. Sav. 
St. XIII 10 

1M, 19 vov ante énapgxov add Zach. 

107, 21 sapgavQenouévae Zach. 

108, 35 verba oxos — 36 ort vice fungi ver- 
borum 26 0xes — 21 Jiavvoooses putat Zach. 
haud recte 

110, 12 éxoríDercas 5 fort. recte 


117, 17 in 8: ue Zach. — adn. 42: cf. etiam 

e no». CXXXI : M f 
„2 dm ; — 8 rar rate idem 

137, 34 d del. Zach. 

144 adn. -: s H. dat. kl. aprilis cap. c. bilisario uic. 


c. Bamb. I 
155, 30 sgg. &rifiovAsvou T v» Zach. 
156 nois: ex B 28,1, i nov. CXV 1I c. 9 in L. 
157 adn. 4 ix rod rj 
158, 35 sic cum & del. Troll 
167, 16 „„ e d n et híc et 
ceteris locis servare debebat Schoell (cf. 142, 16 
etc. 
188, 2 ex] et Zach. T zx 
190, 28 .. — 35 go arenthesin. putat 
' Zeitschr. d. Sav. St. X 291. di 
194, ZU eliam 112, 25 B1 60, 4s, 4 (quo loco 9' corr. 
:) 


201, 33 avrois gc. dd es Zach. 

205, 30 và» del. Schoell 

206, 14 Évexav] Fogo Kroll cl. A65, is ep. Jacob. 2, 1e 
Usener d. heil. Theod. 114. 

223. 3 d - $ 
, 93 avrydyousy 

241, 6 in pososenti necessariam tempore Zach. 

248, s5 eius] sive Kroll 

245, 39 an poenae? 

2406, 25 dtaíps» M. 

241, 3 vouoOstovuivoy M. 

249, 12 vovro (v0) và» Schoell cl. 435,1 

260, 33 (xai) ovx silvas cl. & Zach. 

215, 16 usva] an xaxa? cf. S 

277 adn. ad S 12: consuli (non consul) Bamb. — 
ad 14: habet etiam Bamb. I in coll. IX, in 
T adicitur post nov. CXXV IIl (e Auth. 133). 

285, 34 dat. kl. Nui s v. just. a. c. bis uic. con. anno 
secundo Bamb. II. (cf. ad 281, 31), d. k. sept. cp. 
iust. an. XI. bil. ann. II“ 7 

298, 34 subscr. in T (ubi praescribitur rubricae nov. 
XLV Auth. 52) f. 177: dat. kal. septembris 
constan. a iust. imperatore pp. an. XII. pc. 

305 adn. ad $ 39: X. habet Bamb., octub. i 

308 adn. ad $9 16: imper. domino] iaap. doaano Bamb. 

310 adn. ad & 21: XL) VII. decimo Bamb. — cons.) 
consul ídem 

312 adn. ad $ 11: nouemb. cp. impr. dnm. Bamb. 

822, 82 uia) an urósuíat 

329 adn. ad S 7: CP. om. etiam Bamb. — dn.] dnn. 


idem 

339, 22 deditae Zach. 

354, 22 vastyv 17» Ospgansía» Zach. nunc. — 39 sub- 
scr. habet Bamb. J, qui cp. Ip. dnm. iustinianus 

356, 22 dle Zach., idem avs — 39 ex pertinere 
putat ad praefectum praetorio, cetera ad prae- 
sides provinciales. — 35 subscr. est in Bamb. 1 
qui om. non. lun. CP. habetque dnno et uic. 

359, 1 admirabilibus ve] admirandis /uit in S 

310 adn. ad 55: prid. nonas Bamb. — ss. (non con- 
sule) idem 


377, u yévowro Zach. 

381 adm. ad S 7: dat. quinto id. octub. Bamb. 

387 adn. ad S 39: Apione) cogsule aprone Bamb. 

388 Nov. LX XIX eatat in 47 204, cuius lectiones 
Sunt hae: 5 sq. avcoxogd top "Ioveveviayóc avyov- 
eros M. 0 d. wal naxagutáto xato. Lr 
TivownOAsee. — 7 yvóvts; , «rc M dato 
vaUt9s s. — 12 QiacvQav — r 13 — d — 
om. i et j noós doxnvolas — 14 véptoves m. 
Cova J. adler ad roc ov 0 %% — 1 
(coc dvOpdci , e 20 si] iva si — Kyss — 22 5] 
xai — 4% r 4v — 23 om. de ixdcovus bxo- 
exónp — 27 de] xal 04 — 32 Oh wt $ 
— 389, 1 om. «à . «rc; — 2 Oacvév — om. 
avràce ut $ — 3 om. robe primum — 4 Osiow) 
Sous xal 0gí/ovt — ovtos — olópsvos D — 
8 nd 10 vov vs évOofosdvov Undgyov — 
14 xavcrsAos yevéa Oa, — 11 «ijs dd aſnmosot c- 
vy — 20 dvadéin — 21 mqocrárrovsa» — 22 
om. de — 23 vov yoáppuavos vovrov — 25 om. 
vis — 31 om. 0 — 33 sowüv «à 1 ÀtQorv xov- 
díov — 34. JoOncouévas — 35 nodsropac 04 
om. oí — 0Ào€ noocayaysiv voiavtá» V. dc v 
— 91 xelvóusvor cad. — 39 om. ro — 390, 1 sis 
nr TOUVTOV XQ. T. v. robe ee vwas 3 y 
xal — 4 Kyo] Axor xoàyua u oiacob» — 
6 om. «rs prius et alterum — 6 xgassiv xvoless 
card 

430, 24 0i] requiritur à») 

441, 3! Koi» cl. 442, 3 Zach. 

444, 14 lacunam statuit Zach. haec fere supplens: 
oò (xagd ddshgov* Kxerta dd & dx ydpov Tf 
xAnTixoU x ds Gwmvixr» veyOsie oj vóOos, d 

joo for. xai ovdà) Nas. 

447, 20 an xai («0)? 

469 adn. ad 15: rde roi DB 4ʃ, 7, 12.—21 vópos] Cod. 
5, 14, 9 


ADDENDA 
483, 3 an esse? 
494, 15 ui. hie asavegouay aut 11 doísovro Schoell 
496, 10 0. evoaviovev Krueger 

507, 20 de a Zach. Zeitschr. d. Sav. St. X 294 
3 FCC 

3. 

510. 2 Ae cap. III habet epit. 91, 21 (IGR 
514, 36 5, aut eiusmodi aliquid ante «ov add. 


ger 
593, 2 avroie] ar Kroll 


636, 24 erat à olg nota d 
680 Nov. CXXX fuit in D 51,5 secundum ind. reg. 
606 adn. ad $ 4: kuc pertinere videtur subscriptio 


DERE Pistor. et Escor. praescribitur nov. 

I1 (= Auth. 12: dat. (datur Esc.) prid. 

. Esc.) k. Nov. CP. (cap. Piet.) imp. (cpr. 

ist.) dn. (dni. ni. Esc) Iostinianl (iust. P. 

Aug. (cog. mie arg VIIII pc. (pac. Piat.) R. 

sili vc. anno [a. 545] 

698, 1 priore coniectura reiecta Zach. Zeitschr. V III 
233 proponit: xénxovOs xsocexovt(ova) vayudo 9» 
&xididoc Oa; 

711, 11 fin. 5 utilitate caret coni. Mommsen 

734, 1 «9»)] ar Mommsen 

153, 14 aliquid turbatum esse. perspexit Mommsen; 
post ra excidisse causa o ewrncdpsvos 
putat. Kroll 

160, 13 verba sov — KOvovs post eógov d. 11 ponenda 
esse putat Mommsen 

103, is ín M esse "Iovisasye9 et scribendum esse lov- 


Aavq o(vr5yó eram contendit Zach. et 
olim. E aia ( Anita X 369) 
164, 20 verba «5j» — did insiticia putat Mommsen 


181, 239 xaà primum del. Mommsen 
782, 18 verba unòâ ner vavta suspecta habet Mommsen 


SIGNORUM EXPLICATIO. 


L In adnotatione eritiea ad Novellarum textum graeeum: 


M — codex Marcianus graec. 179 saec. XIII (praef. VIII). 
L = codex Laurentianus plut. LXXX 4 eo. XIV 
(praef. X). 
À = codex Ambrosianus L 49 sup. saec. XII (praef. X). 
B « Basiliea (praef. IV). 
B* « codex Coislin. 151 saec. XI et 152 saco. XIV 
BI = coder Laur. pl. LXXX II ae. XII 
B? e» codex Parisinus 1357 saec. XV 
5 2 editio Fabrotiana 


B- Synopsis Basilicorum 
«m seholia Basilicorum 


r «» versio latina quod vocatur Authenticum. 
vulg. «» vulgata editionum leotio. 


Ail. e» Athanasii epitome (praef. VII). 

Cod. Coden lustinianus. 

s rm V cap. (C) = Collectio X XV capitulorum (praef. 
Coil. esca VII Brent. III (S) — Collectio LX XXVII eapi- 


Coll. const. eccl. » Collectio constitutionum eocolesiasti. 
earum (praef. VII). 

Dig. — Digesta Iustiniani. 

Epan. — Epanagoge legis (praef. V). 

Inst. — Institutiones Iusti 

Iul » Iuliani epitome latina Novellarum (praef. VI). 
Jul.“ » codex Berolinensis 269 saeo. VIII—IX 
Iul» = codex Paris. 4568 saeo. VIII—IX 
Iul." = codex Vindobon. 2160 saec. X —XI 
Iul.* —— codex Veroellensis saec. X 

micis XIV ti. Nomooanon XIV titulorum (praef. 

J. 


Nomoc. 4 «» eiusdem Bestae commentario aucti ood. 
Dublin. Trin. Coll. 494 saec. XII 
Nomoc. * eiusdem Nomooanonis aucti ood. Monac. 
122 saec. XII 
Nomoc. L tit. Nomooanon L sw iizg (praef. VIII). 
Roc. O *QOxegoc vópos (praef. V 
T'heod. Thoodori epitome N ellen (praef. III). 


II. In adnotatione eritica ad versionem latinam quod vocatur Authenticum: 


B = codex Berolin. 271 saec. XIII P rud XII). 
r «m folia alterius libri codici R adnexa. 
V«- codex Vindob. lat. iur. civ. 19 saec. XIII XIV 
(praef. X1). 
T eodex Monao. lat. 3509 saec. XIII f. XII. 
t « eiusdem particulae in oodioem K illatae. 
Bamb. I. II. = eodioes Bambergenses D II 11 et DI 1 
saec. XIV (praef. XII). 
Escorial. codex Esoorialensis I S 9 sace. XIII. 
O » codex Orielensis Oxoniensis 22 (A II 7) saec. XIII. 


55 litterulis ad eodicum notas adpositis distinguitur 
librarii scriptura primaria (e. g. M*) et secundaria 


(M*). 

133 numeris ad codicum notas adpositis distinguitur 
librarii manus (e. g. L!) à correctoris oorreotorumve 
mutationibus (I, L). Ubi prima manus sola nota- 
tur, correctorem in oodioe reposuisse quod in contextu 
nostro editum est, ubi eorrectio sola, primam manum 
eum editis consentire signifleatur. 

pr. et corr. distinguit priorem lectionem et correctam, 
& quando de auctore oorreotionis nom satis eonstat. 

4 . —- scriptura vel notula in oodioe supra versum ad- 
scripta. 


Ambrac. «» codex Ambraoensis Vindob. lat. iur. oiv. 4 

saec. XIII. 

Neob. — codex Claustro-Neoburgensis 62 saec. XIII. 

Paris. » codex Paris. 4429 saec. XIII — XIV. 

tut. «» Godex Pistoriensis 103 ssec. XII. 

uu. alter «» codex Meg Eugenii 157 saec. XIV. 

dett. «» deteriores, al. «m alii codioes. 

ies pr. «» editio ceps Authentici (Bomae a. 1476). 
. » vulgata lectio (praef. XIII). 

us »- editiones Authentici vel sinet vel pleraeque. 

Gr. —— Graeca novellarum lectio 


in mg. «» Soriptura vel notula in codice in margine ad- 
soripta. 

v. l. «» varia leotio. 

mn. rec. em In&DUS reoens. 

addl it) om(ittit) del(et) suppXet) coll(ocat) scr(ibit) corr(i- 
git) notat) ci(at) conWecit) leg(endum) scrib(endum) 
vid(etur) li(ura) ras(ura) ex corr(ectione) in spat(io) 
vac(uo) rubr(ica) inscr(iptio) 4 subscr(iptio) 

LI cancellis quae inclusas sunt delenda esse indicatur. 

Os unois quae inclusa sunt, praeter codicum fidem ad- 

dita esse indicatur 

stellula * praefixa id quod i in contextu editur ex Sohoellii 

emendatione repositum esse significatur. 


XVIII 


377, u yévowro Zach. 

381 ada. ad 5$ 1: dat. quinto id. octub. Bamb. 

387 adn. ad 5 39: Apione] consule aprone Bamb. 

388 Nov. LXXIX extat in. A f. 204, cuius lectiones 
sunt hae: 5 sq. avcoxgd veo "Ioveveviapyóc avyov- 
eros M. «à d. wal dvo wave. Keveovav- 
vivowzOÀsoc. — 7 yvóvtes éxl «56 svQaipovos 
vastos *. — 12 Qiacogus — vivas 13 — d, 
om. ij; et 5 moós donnert, — 14 srépnoves mo. 
Foot d. derer eavtoic do- Has — 17 
ĩome àvOods: xal — 20 si] d si — Eyes 22 ; 
xai — àv] r dv — 23 om. dane ixdcvus bxi- 
exónp — 27 de] xal 04 — 32 Ooh, ut S 
— 389,1 om. «à xsol «zs — 2 Owacvev — om. 
avràe uf 5 — 3 om. rode primum — 4 Oasiow)] 
Oaíovs xal ógíovt — ovtos — olópsvos Kysuy — 
8 nE — 10 vov va dvOofordvov vnágyov — 
14 sxasralos ysyéa Oa, — 17 vje eoda(uovos re 
re — 20 dwadétn — 21 wqoctdvvovsa» — 22 
om. Osioy — 23 vov yoápnpuavoc vovrov — 25 om. 
vàs — 31 om. 0 — 33 wow và D MtQov xov- 
díov — 94 Jo9nsouévas — 95 nodwropac O4 ys 
om. oí — 0Àec ngocayaysiv vOiavrEY V. dn TOV 
— 97 K duy — 39 om. s — 390, 1 sis 
ndr vOUTOUV MQ. T. v. TOUS WQÓS Tuas — 3 y 
xal — 4 Kyo] Kxovvac noayua Oíxys oνẽ o — 
5 om. «rs prius et alterum — 6 xgavaiv »voless 
card 

430, 24 di] reguiritur dij 

441, 31 fes e. 442, 2 Zach. 

444, e Ce 1 . rd fere supplens: 
ov0à (nagd adsigov* He dd O dx ydpov 
xAnTixoU c Gwmvixyv vayOse oi si dos, Hi^ 

0108 éGreu xal odd) Eas. 

447, 10 an »ai (x0)? 

469 adn. ad 15: ràe xo. DX 4ʃ, , 12.—21 vópos) Cod. 
6, 10, 5 


ADDENDA 


483, 3 «n ese? 

494, u aut hic anavegonuay» aut 17 &gínovro Schoell 
496, 10 d. r evoaviovov Krueger 

507, 20 de & Zach. Zeitschr. d. Sav. St. X 294 
508, 131 gerd qr eve del. et 29 g scrib. 


ébid. XIII 335. 
610. 2 CE cap. III habet epit. 91, 11 (IGR 
514, 36 5 aut eiusmodi aliquid ante vov add. 


er 
593, 3 avroic 5 Kroll "m 
636, 24 wm erat d ol dior dr. 

680 Nov. CXXX fuit in D 51, 1 secundum ind. reg. 


6606 adn. ad $ 4: huc pertinere videtur subscriptio 
in Pistor. et Escor. praescribitur nov. 
XXIII = Aut. 05 dat. (datur Esc.) prid. 
N Esc.) k. Nov. CP. (cap. Pist.) imp. (cpr. 
ist.) dn. (dni. ni. Zsc.) lustiniani (lust. bri) p. 
Aug. (cog. libri) anno pe. (pac. Piat.) IA. 

sili vc. anno [a. 545) 


698, 1 priore coniectura reiecta Zach. Zeitschr. V III 
23 5 séxovÓs xsocexovtíova) ?»vaynds On 


711, 17 in S utilitate caret coni. Mommsen 

734, 1 ru ar, Mommsen ] 

753, 14 aliquid turbatum esse. perspexit Mommsen; 
post slra excidisse verbi causa ó ewredpgevos 
putat. Kroll 

160, 13 verba vov — KOvovs post gogo fd. 11 ponenda 
esse putat Mommsen 

163, 3 in 0 esse eee et scribendum yid ipe 

»q A u perperam contendit . et 
olim et NC VAM A 369) 

784, 20 verba vtr» — z insiticia putat Mommsen 

781, 20 xaà primum del. Mommsen 

782, is verba undd nerd xa suspecta habet Mommsen 


SIGNORUM EXPLICATIO. 


L In adnotatione eritiea ad Novellarum textum graeeum: 


M ex Marcianus graec. 179 saec. XIII (praef. VIII). 


Basiliea ( 
e yos 151 saec. XI et 152 saec. XIV 
B. = coder Leur. pl. LXXX II ssec. XII 
B? = eodex Parisinus 1357 saec. XV 
JD «» editio Fabrotiana 
B! — Synopsis Basilioorum 
em g6holia Basilicorum 
6 «» versio latina quod vocatur Authenticum. 
vulg. «» vulgata editionum leotio. 


Ath. » Athanasii epitome (praef. VII). 
Cod. = Codex lustinianus. 
ccm XX Vcap.(C) = Collectio X XV capitulorum (praef. 


Coil. LXXX VII 2 Collectio LXXXVII - 
tulorum (praef. ViIU. 9 ep 


Leurentianus plut LXXX 4 saec. XIV 
55 L 49 sup. saec. XII (praef. X). 


Coll. const. eccl. «» Collectio constitutionum ecolesiasti. 


ri zz» Digesta 5 " 

an. — Epanagoge legis (praef. V). 

p zw Institutiones Iustiniani. 

Iul « Iuliani epitome latina Novellarum (praef. VI). 
Jul.“ « codex Berolinensis 269 saeo. VIII—IX 
Jul. y = codex Paris. 4568 saeo. VIII—IX 
Jul. = codex Vindobon. 2160 saec. X —XI 
Jul. = codex Veroellensis saec. X 

1 XIV tit. — Nomocanon XIV titulorum (praef. 

J. 
Nomoc. 4 «» eiusdem Bestae commentario aucti ood. 
Dublin. Trin. Coll. 494 ssec. XII 
Nomoc.* »« eiusdem Nomoeanonis aucti ood. Monao, 
122 saec. XII 

Nomoc. L vy — Nomooanon L — (praef. VIII). 

Prock. e» O x, ÓxetQoc vopos (p 

Theod. Theodori epitome Norellarun (praef. III). 


II. In adnotatione eritica ad versionem latinam «quod vocatur Authenticum: 


R = codex Berolin. 271 saeo. XIII M XII). 
r 2 folia alterius libri codici 
FV. eodex Vindob. lat. iur. oiv. 10 5 e. XIII— XIV 
(preef. XI). 

T «— coder Monao. lat. 3509 saeo. XIII . All. 
t» eiusdem particulae in oodioem K illatae. 
Bamb. I. II. = codices Bambergenses D II 11 et DI 1 

saec. XIV ipee XII). 
Escorial. oodex Esoorialensis I S 9 saec. XIII. 
O » codex Orielensis Oxoniensis 22 (A II 7) saec. XIII. 


55 litterulis ad eodicum notas adpositis distinguitur 
librarii scriptura primaria (e. g. M*) et secundaria 


(M*). 

133 numeris ad codicum notas adpositis distinguitur 
librarii manus (e. g. L!) a correctoris oorrectorumve 
mutationibus (L?, L9) Ubi prima manus sola nota- 
tur, eorrectorem in oodios reposuisse quod in contextu 
nostro editum est, ubi eorrectio sola, primam manum 
eum editis consentire significatur. 

pr. t cerr. distinguit priorem leotionem et correctam, 
& quando de auctore correotionis nom satis constat. 


&. V. e» seriptura vel notula in oodioe supra versum ad- 
seripta, 


Ambrac. — codex Ambracensis Vindob. lat. iur. oiv. 4 


200. 
Neob. — codex Claustro-Neoburgensis 62 saec. XIII. 
Paris. «» codex Paris. 4429 saec. XIII — XIV. 
tut. «m codex Pistoriensis 103 saec. XIL 
Finu. alter e» codex Vindob. Eugenii 157 saec. XIV. 
dett. «m deteriores, al. « alii codioes. 

Authentici (Romae a. 1476). 
: (pree£. XIII). 
edd. » editiones Authentici vel aliquot vel pleraeque. 
Gr. - Graeca novellarum leotio. 


in mg. — soriptura vel notula in oodice in margine ad- 


mn. rec. manus reoens. 

add(it) omittit) deiſ et) suppKet) coll(ocat) scr(ibit) corr(i- 
22 not( at) ci(at) conilocit) leg(endum) scrib(endum) 

vid(etur) li(ura) ras(ura) ex corr(ectione) in spat(io) 

vac(uo) rubr(ica) inscr(iptio) 4 subscr(iptio) 

L] cancellis quae inclusa sunt delenda eese indicatur. 

() unois quae inolusa sunt, praeter codicum fidem ad- 
dita esse indicatur 

stellula * praefixa id quod i in contextu editur ex Sohoellii 
emendatione repositum eese significatur. 


IUSTINIANI NOVELLAE 


RECOGNOVIT 


RUDOLFUS SCHOELL 


À 
EPI TON KAHPONOM9N KAI 
TOY 9$AAKIAIOY. 


4firoxoároo "lovaviviapóc. /füyovo1os "Ioavvy vd. év- 
door inier TOv lego vj "Eo praetorio» vó F. 
70 vzarov xai satQuxiq. 


(Hgooipuiov.) '"EvnoxoAnuévoss ee sapi rde a7td- 
07€ t$ noAis(ae gpovcídas, xal uixogov ovócv aigov- 
pévow évvoeiv, d once av llégcas uàv rgeuoiev, 
Bard idoi dà ovv Mavgovatoss vrtaxovoisy, en 


I Coll. I tit. 1. 
R DE HEREDIBUS ET 
FALCIDIA. 


Imp. Iustinianus Aug. Iobanni pp. IL 


(Praefatio.) Occupatis nobis circa totius reipu- 
blicae curas, et parvum nihil eligentibus cogitare, sed 
quatenus Persae quidem quiescant, Vandali vero cum 
Mauris oboediant, Carchedonii autem antiquam reci- 


di v5,» naÀciav énolafórvec Ax iu D., Tta»o« 10 pientes habeant libertatem, et Tzani nunc primum sub 


vs vvv ngaovov vuo jv Ponaíov ysvóusvos 04. · 
vaa» év b οονν r (TOVTO c OUS xal »Uy 
i éni Tre ijurregae Bacilsíac ÓsÓcxa "Popnaios 0 
Oso), éniQpéovos xai id poovriüse paga vow 
7usTtiQow» uni πνον dei nota eld 

pd didousv TO» c ον,M TO TVXOY. 


pdv duo Tie rr He G . Óvvaza 
eA gagévra vóuq xowi» anac. Qovva. vv d 


onóca dà aug 
1 


manorum facti republica inter subiectos babean- 
tur, quod nondum hactenus nisi sub nostro imperio 
dedit Romanis deus, incurrunt etiam propriae solli- 
citudines a nostris subiectis semper nuntiatae. qua- 


usvoi, c éxoci] 15 rum singulis quidem damus competentem formam. 


Quaecumque vero frequenti quidem potiuntur per par- 
tes auxilio, possibilia tamen sunt scripta lege 1 
communem omnibus praestent, in quibus opus ha- 


jSOvguv aNpélsiav, ravra xu vouíLousv xai bent, utilitatem, haec oportere putamus et lege san- 


oho er, xaà stapadovva: rie vzrxoow are 20 cire et tradere subiectis per se iuvantia et non semper 


BonOov»ra, xal ur ri aai xaAsvaso s rie dx vov Hανν)6 
1 Lian Ósousva. Lii volvvv fuae évoyAovoiw oi u 
vd zxpeofain» xaraÀsÀsuusv ov ov πν Oidopaycv 
xxQocsovtss, oi d dAsvOeguOv, oi d éréQov vevos, vac. 


1 iussione Imperatorum egentia. Semper igitur no- 
bis importuni sunt alii quidem pro legatis relictis, 
non tamen praebitis adeuntes, alii vero pro liber- 
tatibus, alii ob aliud quoddam, quod transmittentes 


oi uà» stagadoytss vovs e. QoOjval viciv ij yevé- 25 quidem hereditates dari quibusdam aut fieri con- 


GÓ«. ÜisraSasto, oi di ayvauóvos xai tv nQayua- 
rem dier rat xal vavva àapfávovsi, xal T0 xsAsuaO ay 
ov stÀngovc: * xaítotys xai toig A vouoJévai6 si- 

&» rde TOV» TSÀsvrtOwiOY» ÜiatvmO086, 


stituerunt, indevote autem et res adeunt et eas 
percipiunt, et quod est iussum non faciunt, cum 
utique etiam & veteribus legislatoribus dictum sit 
competere deficientium dispositiones, quaecumque 


o z 
docs te nu4yovtas vóuoi, mc. zÀngovcD'a: ,. 30 non repugnant legibus, omnibus modis impleri. Sed 


A dxtsis) robe ovr yeygauuévove vóuovse fjür xata 
ro xÀsicrov ausinOévrac svgopusv, dvoxrüGagOní vs 


quoniam ita positas leges iam plerumque neglectas 
invenimus, reparare eas iudicavimus oportere et tam 


Nov. I ( Coll. I tit. 1: gloss.) Graece extat in ML, inde a medio capite 1 in 4, cap. 1—4 in B A1, 4, 1, 


prooem. i^ Bl. — Epit. Theod. 1. Athanas. 9, 1. 


Julian. const. I. 


DE HEREDIBUS ET LEGE FALCIDIA. 


Imp. lustinianus 4. Iohanni, gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum, exconsuli et patricio. 
Praefatio. Occupatis nobis universae reipublicae curis, nec parvi quid animo agitantibus, sed 


qvomodo 


tam obtineant, Tzanique nunc primum Romanorum reipublicae 
nondum hactenus nisi sub nostro imperio dedit Romanis deus), affluunt etiam privatae curae a 
nostris semper delatae, quarum suam cuique convenientem formam damus. 


Persae quiescant, Vandali cum Mauris oboediant, Carthaginienses 


pristinam. libertatem recupera- 
lecti inter subditos habeantur (id bots 

ns 
Quaecumque vero frequenti 


singulatim auxilio fruuntur, fede autem perscripta communem omnibus ubi opus est utilitatem praebere 


possunt, ca lege sancienda sub 
1 rum iussione indigentia. 


tisque tradenda putavimus, per se auxilio futura nec perpetua imperato- 
Senper igitur negotium nobis facessunt alii propter legata relicta nec 


tamen praestita nos adeuntes, alii propter libertates, alii propter aliud quid, quod qui hereditates reliquerunt 


dari quibusdam aut fieri iusserunt: ei vero quibus obtingun 


t improbe et appetunt bona et accipiunt nec 


fwssa exequuntur; (ametsi a. veteribus etiam legislatoribus dictum sit defunctorum dispositiones, si quae 


legibus non repugnant, omnibus modis esse imp 


Sed quoniam (eges itu conscriptas iam magna ex 


o OsQ vo» Nea "lovctw»iavo( : ai 
rr secsfo» (ryovv Hag s. v.) vóuo $xavog- 


Se. N vy M* | 1 Ie 1» xAnpovóuoy 
xal tov „„ (in quo 1 5 in- 
scriptio v. $—5) B Athan. p. CVI Index reginae c] zregl 
rod paludiow M , xÁggovouidw xal xsol Oaix- 
9£ov Theod. | 4 seas L | praetorio (s. v. sasrogíov) 
M gr L | 5 natqixiov M | 6 axacac rde 
(vic L') L| 7 ovdév] eà us» L | 10 ? M* | 
23 » VVV 
L III »ópovs om. 

I. 


1 In nomine domini nostri (nostri om. V) Iesu Christi 
praescr. RT | 2 Falcidia] constitutio prima R add. V, 
oonstitutio prima et si heres legata solvere noluerit 
add. R rubr. | 3 I (sic) adg. lofi pp scd R, ínser. 
om. V | 7 parum A7 7 8 sq. quiescunt et obediunt 
RTV | uaiandali V! | 9 *Carchedonii] et archedonii 
(aroedonii V) RTV | autem RV, del. V*, om. vulg. 
10 *et Tzani] quànisi (q del. R.) RT quam V! qui 
11 habentur V? | 14 nuntiare V! | 17 ut on. RTV |] 
18 praestant 7, 3 coni. Heimbach | 24 quiddam 
V? vulg. | 32 iudicamus V 

1 


Nov. I pr. 1 


avrov ryncapsOa d xai vois v& stsQuovo« Qovyas 
tZ» I abr ddl xal voie xereeururbot ri 
2 rb, ànovica, ru. Ir u ovv dxsivo 
Gxsztéoy, 01s q vOv OiatuDsuévov rote uiv dd 

braviOnsi 0 vónoc astovéusw ru uoigav er oc, ot 
rio, e dj vovro xav. abr xi gUoiy „ 
ooo Ó5 14 x«i) xal OrvOw, xal szcTQagi xai 
psvoüciw, i Ora xal dA, xal at x. rob 
ztQ0sorztov 7) dv roĩe dE ju 7 év roĩe dE ow loud 


DE HEREDIBUR 


viventibus praebere ex eis cautelam quam morienti- 
2 bus hinc exhibere honorem. Primum itaque illud 
est cogitandum, quia testantibus aliis quidem neces- 
sitatem imponit lex distribuere quandam partem per- 


5 gonis quibusdam, tanquam hoc secundum ipsam n&tu- 


ram eis debeatur, quale est filis et nepotibus, et 
peus atque matribus, interdum vero etiam fratri- 

us, et si quam huiusmodi personam aut in his, quae 
ex nobis sunt, aut ex quibus gumus, enumeraverunt 


ec d, oi vóuos, voie dd ovÓsuía xaDécTrxsv 10 leges, aliis autem nulla censistit necessitas partem 


Ad uoigav q do iwi rij daurœ ztegiovaías, 
d gbr doti 7) quAotiula, x ode àv ò dia- 


rad iuevoe BovAovto Ev. 


dare quamlibet propriae substantiae, sed sua potestas 
eis gitur ad quoscumque testator voluerit profe- 
renda. 


CAPUT I. 


Tur ov» ui wpoduagiGpévo, D'aenibousv 
robe 7agü Tivow vyeypauuévovs xAngovóuove f) va 15 


^ 


vuxóvrac fideicommissov, Td» xaJ' odd a cvxór j 
xat slÓos, 7) xai ztQsofslov, aváyxnv Éysiww, & av o 

vaOusvos xal tiurjgac avtovs [AB ai dx stat 06 
vQónov mÀngo)v, sí TO mposrayOiv vópipov sim, fj si 


His igitur à nobis praeordinatis sancimus, eos, 
qu ab aliquibus scripti sunt heredes, &ut meruerunt 
deicommissa, per universitatem forsan aut per spe- 
ciem, aut legatum, necessitatem habere, quaecumque 
testator et honorans eos disposuerit, ex omni modo 
complere, si quod praecipitur legitimum sit, aut si 


pj xi ahr vouos, ei xai pr y6vovto zapa vov vi- 20 non illud aliqua lex, vel si non fiat ab eo qui hono- 


an err, d ovv xvgiov e. GνÜ/“s dnopaívs. 
1 A 06 vu ur) AανιẽðũB 10 Üiavsrayuévov, al d ĩ⅛ 
gavtoc tQ trtumuévo TOU xataAugtvroc Éx y 
dun, vnouvqg)sis évuvvróv % HA õẽ i) 


zQártwv ro OxsQ mxQocsevaáyOn, si uév rie ixsivooy 25 tum 


& vOv avayxactixOS dx toV vOuov ti AauBavóvtow, 
eic nÁsiov de 7 xa 0gdov O0 vóuos avrQ did oo. 
go lc a yáygazttas xÀÁngovóouos;, vocoUVtoy AauBávsiw 
uóvov, 0nócov 0 vóuos avtQ ò doo al xarà rv xs 
drm rr dL dòiæd tro uoiav ovyyopsi, vo d 
alio güuztav agoigsig Dos, xai si ulv xai Érspoí rive 
veya, vον vvyzavovot xÁngovópos, ztgocavEtv éxsl- 
vo xara TO uépos vije Évoxdgaue, ö éxaaco zt906- 
»avéugro.. Ei d undes alios sm xÀngovópos, 7 
rd zocer udv ysygapuévo, vids, ui) mgodiowv dd «9 
o., t9vixavra v0 agaigotusvov zQoctiOéoO0 tolc 
i6 ztg&ypagsr, xal adeia vrapexégOw xal Àpyata- 
eiois xai gidsixoupacgagloi xal oixétai deus 
Tip sic. ztQosuévas xal tovto oixeiovo Dci, ép. ꝙ A 


vgóxow rd ngosterayuévoy nàngdoa, acpaAsías d. 40 


J nQótsgov mag avtOv ywouévne, xadüztsQ av o 


30 stato 


ratus est, tamen ratum esse expresse iam demonstret. 
1 Si quis autem non implens quod dispositum est, 
sed dum competat ei qui honoratus est, quod relic- 
tum est, et ex decreto iudicis admonitus annum to- 
traxerit, non agens hoc quod eptum 
est, si quidem aliquis illorum fuerit, qui neocosearie 
ex lege : percipiat. in plus autem, quam qued lex 
ei dari vult, scriptus est heres, tantum accipiat solum, 
quantum lex ei dari secundum quartam aut ab inte- 
artem concedit, aliud vero totem auferri Et 
si quidem etiam alii qucm Scripti sunt heredes, ad- 
crescere illis. secundum partem institutionis, quae 
unicuique distributa est; si vero nullus alter sit heres, 
aut sint quidem scripti quidam, non autem adeant 


35 hereditatem, tunc quod aufertur adiciatur aliis rebus, 


et licentia praebeatur et legatariis et fideicommis- 
saris et servis libertate honoratis adire et hoc ad- 
uirere, ita ut omnibus modis quod eptum est 
impleatur: cautione videlicet prius ab eis facta, se- 


cap. I summaria habent "Porta£ 24,38 et Anonymus Bodleianus ap. Zachariae Arerxdord p. 212. 


arte neglectas invenimus, eas instaurandas existimavimus, et tam superstitibus securitatem ez illis prae- 
stai uam defunctis honorem inde persolvendum. — Primum igitur illud iderandum cst, aliis 
testatoribus legem necessitatem imponere partem aliquam personis quibusdam tribuendi utpote quod ipso 
iure naturae eis debeatur, velut liberis et nepotibus, patribus et matribus, interdum etiam fratribus, ct 
sí quam eiusmodi personam vel inter eos qui ex nobis sunt, vel e quibus nos sumus, leges numera- 
verunt; aliis vero nullam incumbere necessitatem partem aliquam bonorum suorum cuiquam relinquendi, 
sed suo arbitrio stare liberalitatem ad quemcumque voluerit testator conferendam. 
His igitur a nobis ante dispositis sancimus iis, qu heredes a quibusdam scripti sunt vel fidei- 
commissa, universalia puta aut singularum rerum, vel etiam legata acceperunt, necessitatem incumbere quae- 
ue lestalor vel gui eos honoravit praeceperit omni modo implendi, si quod iniunctum est legitimum 
sit, aut nisi (ex aliqua, etiamsi non fiai ab eo, qui honoratus est, tamen id ratum esse expresse declarat. 
1 Quod si quis non impleat quod praeceptum est, sed, cum ides din quod relictum est honorato, 
sententia iudiciali admonitus integrum annum trazerit non agens id quod imperatum est, si quidem ex: eorum 
numero sit, qui necessario ex lege aliquid capiunt, in plus autem quam quantum lem et dari vult, heres 
scriptus sit, tantum capiat solum, quantum lex pro quaría parte ab intestato ipsi dari permittit, reliquum 
vero omne ci auferatur, et si alii quoque heredes scripti sunt, illis pro parte institutionis quae cuique tri- 
buta est accrescat. Sin nullus alius heres sit, aut si scripti quidem sint aliqui, hereditatem vero non adeant, 
tunc quod aufertur reliquis bonis adiciatur, et venia detur legatariis et fideicommissariis et servis libertate 


honoratis adeundi et ea vindicandi, ita tamen, ut omnibus modis quod praeceptum est impleant; cautione 


1 ae?v0 L| 7 
8 fo oz M] xal Ka9" ovs LBZ III voi. M] viva 
LB gc | 12 avrsfovo(oc LI | 16 fdicomisson (7ro« 
&moxaracvácscov s. v. M!) M  &xoxavagráosos D || 
17 7 ap,, (xal Àny&com s. v. L LB c l| öneg L 

20 «v:0] avrov s. avrov L^ | ei] lord s. v. L. 

1 axogaíso. Haloander | 23 4x vpn et ex de- 
erete c | 24 &Axo(cs: (éxoícsas L*) L || 29 «oícrv LB (cf. 
BZ d) 31 sa post udv om. L | 31 ãdala agezto O 
Haloander e, dd iar ztagsyévzo MLB | xai om. L 


os LI xavrgaoi] ννLb Mh l | 


38 fldicomissariose (s. v. fZyovv «fv dzxoxevráoraciw 
AauBàávovaiv) M. qudixopcapíiois L| 41 avrov M* 

1 morienti R [ 3 recogitandum V] 12 eis in litura R 
ei V | an sed suae potestatis est largitaa ? (sim. Contius) 
15 merunt V!7" 18 ex] del. R., ea V* | 20 qui] q« 

23 qui] quod i! | 24 et ex (ex R) RT] etiam ex 

al | 26 eorum VT' | 27 quam om. V | 28 scriptum 
R! | tantum à solum accipiet R | 29 dari] uult add. 
H | aut del. vulg. | 33 desoributa R I 35 quod om. Vt 
36 et legatariis] quidem legataris V 


ET FALCIDIA 


vd» zpaymátowv xal viw xoosormrom énidéyosvo c 


wos, dc. rd vxodypara Aafórtee nQatovcev i are, 
xi C , défovifOncev oí a $5 e 
pnósic «àv nvinrs év c7 dead jup rvx "TOV Reus 


οαινο , Tovtéoti Àngovópos 
quidsivonpsgaitoios 7) old cmt ymo téTiMTULÉVOG, 
3 al robe dl lous robe i ddaòcroο, ove o 


Nov. I 1 


cundum qued personarum vel rerum receperit modus 
quia res accipientes agunt in eis, quae recte volue- 
runt testatores. Si vero nullus horum, de quibus 
testamento memoria facta est, voluerit adire, hoc 


Àgyetagios / 5 est coheres aut legatarius aut fideicommissarius aut 


servus libertate honoratus, tunc ad alios, quos lex 
ab intestato vocat post eum quidem, qui 1 t 
e 


pos xalsi rd rO» ysyocmpévor nv, v5 voniue dà et legitima per hanc legem parte exclusus, 


* * - 


vxo rodòe rov vopov TtsQexleiaO évre „ 9épecD'as 
r pr c, xal avTOUS Fs Avus Jad re a0. 
T: xÁxoovc: tà 10 TSpesx0ueva. draxrov 
S ovdi» odd E es ovdi &xi vovtev yívsaOo: 
Solos, AAT & noo 

nerd TÓ» an xaguxsxAs.OQÁvOv vm0 v vÓROU TOU 


ad ing, ovtOS aeiαον o reo, ara 0 uev. dxsi- 15 


vov, xal Te ore, Kos a» ò ralsvratoe du . 
xc 0:505 xal vOv lLoO4v rut, Soviouáévq xai 
st $» wt) r& xaralsÀAnupéva mÀngooGca. us 
eve xai v0 ÓnmóGiov, siys BovAorro, ru % Tal yàg 
xal im vo?» ÁgycataQíow xoi 
vg» sivo, BoviópsDa vàbw, mers ngotépo d 
aan c cvi€ nQosslevgsos vq xaJ OuaÓa gidsi- 
xoppucOaOkp, 3) xÀuóvov Ortov v ꝙᷓ usiLova uoigay 


Frorre, heidi) xal aH, ad r x )uov xaó j 
feo xal nin ingo 1 T 


ra dp "ow, olnso TQ To 
Har QaDoxausv an tdv toworor gileixoupiaecv 
Qa», rds roõ Iinyaciaviov vsQi00ove puar)Gavtés va 
éxBalóvres. si dd ij ovx sir rie xaO dude tete- 
pnpévos 5 ov goht noàbas v xsÁsva Dé», an roùe 
tois usiLogu» idixoig Anyavows ?) xal 
teritur uévove T7» tovtotoy LoysaO'ns svaQenaíav. ovvo 
e xal roĩe oe d oda. xcspOov re dAsvO'eoíq 
tereurmévois xal sQowuévas xal dAsvOsoovs áGpalos 


Ace xal và zoáygara AauBavysuw xal A và xs. tem aut 
Asve dura 3 £uxQogD'ev gieνν,une &gpalsias. 35 ratus, s 


E dd nde ein rh Anyavaglor 7) pidiõ f ανιν⁰ 
té» xaJ  Oudóa 5 xai xev dos usiov. αõ l 7j 
woeacfeaip rern d návrec loy» énéyou Mr. 


„ru mooxoivsa Oa, udy xal ovtoc ro xaO! — est; 


A * 


, 10 complent, quae testamento continentur. 


res, et ipsos similiter praebentes cautionem, quia 
Inordina- 
tum vero nihil neque confusum nec in his fi eri vo- 
lumus, sed primus secundum ordinem vocatus post 


0 Ttpavrog xctà Ty» rd xalovusvos eum, qui iam exclusus est a lege nostra, ita vocetur 


Phor, deinde qui post illum est, (et) ita de cetero, 
onec ultimus relictus locum faciat etiam alicui ex- 
terius venientium, et adire et quae relicta sunt im- 
pere; post quos etiam fiscum, si voluerit, ponimus. 


tenim in legatariis et fideicommissariis hunc esse 
volumus ordinem, ut detur licentia aditionis priori 


gdeixouusGGaoíov voicv- 20 per universitatem fideicommissario, aut multis exi- 


Stentibus maiorem partem habenti, quoniam et in 
similitudinem heredis consistit, et maxime apud nos, 
qui Trebelliano solo dogmati dedimus in talibus fidei- 
commissis locum, Pegasiani circuitiones odio habentes 
et expellentes. Si vero aut non fuerit quispiam per 
universitatem honoratus aut noluerit agere quod 
iussum est, ad eos, qui maioribus propriis legatis 
aut fideicommissis honorati sunt, huiusmodi venire 
fiduciam. Sic quoque servis dari tempus, qui liber- 


gs0sixouuíccoi 30 tate honorati sunt, et adire, et liberis cautum esse, 


et res percipere, et complere quae iussa sunt, cum 
pe udum cautione. Si vero nullus fuerit 
egatariorum vel fideicommissariorum per universita- 
r speciem maiori pere &ut in legato hono- 

omnes aequalem habuerint fortunam, tunc 
praeponi quidem etiam sic per universitatem fidei- 
commissarios propter dictam dudum rationem, aut 
eum, qui ex eis voluerit implere duod praeceptum 
es autem legatarios vel fideicommissarios, 


eg&da pid, bio dd «vOv ſuręoo d= ue 40 quicumque nibil alterutros in hoc, quod relictum est, 
5 an 


, , 1] tov d£ avrov Boviousvoy xnzooca: 
ro ztgosrerayuévoy, vovs d Aowrovs Ànyaragéovs ij .- 
Qsixopuuodaolovs, 000« undi» aÀAlgAov iv tQ xacale- 
Au  7tQoízovoi, xal nàrrac, sí Bovloito, xalsi- 


tecedunt, etiam omnes, si voluerint, vocari, aut 


scilicet prius ab iis praestanda prouli rerum vel personarum ratio admittat se rebus acceptis inde executuros 


recte testatores voluerunt. 


Quodsi nemo corum, quorum in testamento facta est mentio, adire 5 


id est coheres vel legatarius. vel fideicommissarius vel servus libertate honoratus, tunc ad reliquos 
intestato, quos lea vocat post Rp quidem heredem, sed intra legitimam tantum portionem per hano 


legem coactum, bona deferantur, e 
twr, leturos esse. 


ipsos similiter praestituros cautionem se ca, quae testamento continen- 
ihil vero inordinati neque confusi ne in his quidem fieri volumus, sed qui primus 
&x ordine vocatur post eum, qui iam nostra lege circumscriptus est, is prior vocetur, deinde 
est, ct sic deinceps, donec ultimus deficiens locum faciat etiam extraneorum alicui, qui et 


ui post eum 
e et relicta 


implere velit; post quos etiam fiscum, si quidem voluerit, ponimus. Etenim et in legatariis et fideicom- 
miasariis (alem ordinem esse volumus, ut priori detur fideicommissario universali, vel si plures sint, maiorem 
partem habenti licentia adeundi, quia et instar heredis est, idque mazime apud nos, qui soli Trebelliano SCto 


in (alibus 
nulus sit 


implendi cum praedicta cautione. 


deicommissis locum dederimus, ambagibus Pegasiani odio habitis et losis. 

icommisso universali honoratus aut nolit quo 
legatis specialibus sive fideicommissis honorati sunt 
tate honoratis opportunitas detur et adeundi et li 


Si vero aut 
imperatum est facere, eos, qui maioribus 
eiusmodi facultas veniat; itaque etiam servis liber- 


ertate decure fruendi et bona accipiendi ct imperata 
Sin autem nemo legatariorum aut fideicommissariorum, universalium 


aut particularium, maiore portione vel legato honoratus sit, sed omnes aequali sint condicione , tunc qui- 


dem utique 
cumque ea. illis 
que in eo, quo 


| rd» rpayu&rov xal r&v ngocoev] personarum 
vel rerum c | 2 zoavrovai» Lc | 3 7 sig] Si vero 6 
5 5 q1üaixopuagagios M) 7) 0 TT)» ásxtoxaváag cage Aaufa- 
ver» HB, om. L | 10 dre J. dy Tn» B14 vxo 
vOv vógoOv TOV) r sóuo và L 15 ovros] ita (i. e. ob re 
e| 16 éxlstxov L 1 19 To» Ónuócwov LB|22 gqide-- 
grani M Eus u T 5 15 I 
4 juo Li OMOS 25 oc cf. Inst. 
2,23, 7 * gelle f 30 xal om. Le j^ 33 dAev- 
die 67 | oe 75 gidixouuioGaoíoy M) om. Li, i; và 


aeferantur fideicommissarii universales, ob ea quae ante a nobis dicta sunt, vel qui- 
uod praeceptum est implere vult. Á ro legatarii um 
relictum est, nihil alter alteri praestant, universi, si velint, vocentur, vel qui ex illis 


eligui vero legatarii vel fideicommissarii, quicum- 


ficomi? s. v. L* | 37 uoiga cetiunuéva (vstiunudvos m. 2) 
I nosoBsíio L| 40 vov uno ab Ais vv. inc. A f. 
121 | piv om. 4 41 có» i£ avrov Boviousvov A | 
42 ngograrvóusvov L| 43 Soo om. LI, ot LA 


2 uolunt Ri | 14 et om. RTV | 15 etiam] et etiam R 
set etiam V! | 16 uolenti post uenientium add. dett., 
recte | 17 etiamfi fiscum si V! || 19 priore V! 22 similitu- 
dine 7 J 23 qui] qui ex V' | soli R*V? J ?9 dare P! 
30 libertis V' ( 35 habuerunt aequalem V | 38 quod om. 

15 


Nov. I 1 4 DE HEREDIBUS 


Gai, j robe dE avr Boviousévovc, HN dd ndòele - qui ex eis voluerint. Si vero uullus legatarius aut 
et&gioe j guüsixoupsggaQuos Élorto vovro maio, deicommissarius elegerit hoc agere. damus servis 
y done, rote oixévaue mappnoías voie dÀsvüUeoía ver- — licentiam libertate honoratis secundum ordinem de- 
pnpévois xara Try ri x Ovonagíac, v v a  nominationis, per quam eos dominus denominavit, 
robe 0 ÜscztOTQe oonaGs, x TOUTO Éysiv t9,» D 5secundum hoc habere in alterutros praepositionem. 
2 aÀliovs mxotiunciv. Kad vavra «xa»t« 2 Et haec quidem omnia sancimus, ubi necessaria 
vouoOsro)uev, tyO'a dvayxacvoe) rie vntoxsera, et quaedam subiacet datio in aliquo, cui ex natura de- 
sis Tiva Gv» dx qgvOsos Oqsioueévar r. dj Au — betur quaedam successio a testatore et moriente. 
zagà xo) ÓiaOausvov r xa valeur re. Ei ò o- Si vero nulla subest huiusmodi persona in institu- 
dày vxOxseras TH: 7tQOosexov éy rate éyovácaciv, 10 tionibus, sed spontanea largitas dispositionis & testa- 
&ÀX éxovGiog 7) qiAoxiu(a «9€ Üvatvzo soe zx«pà vov tore fiat. deinde scriptus non compleat quod prae- 
QuaDeuévov yivovro, eiva 0 ysyocuuévos ov mÀngoi 10 —cipitur intra praedictum a nobis dudum tempus, 
ztQostetayusvov ec TOU 2 ile éungocOsv illum quidem privari omnibus relictis. nihil penitus 
qQ0»Ov, / Tro TOV apeigeicDas % vow . neque per Falcidiae occasionem neque per aliam 
res , od oro otte xavà Qaladiov zxoo- 15 causam percipere valentem. Similiter autem talia 
vi- ovts xot dim aivíav lag“ Óvvausvos.  Obtinere: et si quidem sint coheredes, hos vocari, 
Ouoíos Óà và avra xgatsiv, xal ad này slev cvyxán- alioquin ad fideicommissarios et legatarios et servos 
o,, vovtove xalsiaa:, eid dn sic gu0sixou- et omnes ab intestato secundum prius a nobis tra- 
uicGaQíove xal Agyaragíovrs xai oixérae xai vove é& ditum ordinem res venire, ubique onere cobaerente, 
aÓiaD rov narrac xaxa vr» LnztpoaDsav vg ruóv r 20quatenus oporteat compleri ea, quae testator secun- 
gadsDouévry vaL r do rdi xs , rar dum legem, sicut prius diximus, imperavit. Si 
rod [ágove Gwvrudvov vov Ósiv zxÀnoovv ««vva, & vero institutio etiam substitutionem habuerit, certum 
o QiaOéusvos xaxa vouov, xaDdxso tunoocOsr ein X est, quia prius ad substitutum volentem venient omnes 
8 res ty dννE,EGp, éniá£eiev. ài 7 £vovac:e xai res secundum legem complentem quae relicta sunt. 
vzoxcrigTagi» yos, xQOOUnÀo» oc ngoTspov éxi vov25 et sic illo nolente tunc ad coheredes et legatarios 
vzroxarvidgratov Üovióusvo» éAevceva. và mwoüypgava et servos et qui ab intestato et qui extra sunt et 
zxa»ta xatr& TOv vOouov mÀngov»ra «à xavalsáeuuudva. — fiscum secundum a nobis datam observationem ea, 
ovta ts dxsívov yu: BovÀouévov, «vn»uavta in r quae auferuntur, venient, complentes ubique defi- 
vO0Ve GvyxÁngovOouove xal Àpyeragíovs xal oixérac xal Cientium legitimas dispositiones: propterea namque 
robe db adiaOétov xai ro Ebo sv xai v0 Ónuociov 30 etiam ad tantas respeximus successiones, ut non re- 
xcta tZ» mag Tow signuevnv magatronciw va dpa: 4 maneat sine aditione morientis hereditas. Exhere- 
Qovueva zagaysvngerca, mÀrgovvras Ttaerayov rs datos autem filios, si iuste & patre exclusi sint et 
«ov vcsÀsvto vto» vouíuovs OwrvuzoOss. did vovro nihil ex patris habeant voluntate. non vocamus neque 
rae dij xai éni rogabras edo Oiadoyas, iva ur)  respicimus, licet decies milies velint. Una enim est 
ust  dzoossAevaros 0 oU relævrros joe. 35 legis intentio, ut quae disposita sunt a morientibus 
4 Exheredatove dà szaidac, si ys Ouxaíee xagà vo — impleantur; eum enim, qui ab ipso testatore propria 
aar, astoxAs.cOsiev xal urÓév dx «i$ vov savgos substantia pulsus est, quomodo erit iustum vocare 
£xyouv yvoune, ov xalovusv ovOà mQowéusDa, xiv di] ad res, quarum eum ille per exheredationem factam 
nvgutxi$ BovangOsiev. Hie yag éavi *qQ vóuq Gxonós, in eum expressim fieri participem noluit? Si vero 
r Üwatetayuéva mapa rov vaAsvco vro zÀngovaD'as. 40 

vOv yàg d avrov vov O.aOsuévov t$ avtov eQuovaías 

dmsÁcvvousvov stc av sin Üixci.v ei sic 7tQdy- 

para, ov aj)rov éxsivos dia ri ém cwvtQ G, 

yevousvre exheredationos ver,, uétoxow ovx Hou 


voluerint. Quodsi nullus legatarius vel fideicommissarius hoc facere voluerit, servis libertate honoratis 
venium damus, ut secundum ordinem nominationis, quo dominus eos nominaverit, ita inter se habeant 
2 praerogativam. — Et haec quidem omnia sancimus, ubi de necessaria agitur datione in eorum aliquem 
conferenda quibus natura successio a testatore et defuncto debetur. Si vero eiusmodi persona nulla 
subest in. institutionibus, sed voluntaria liberalitas dispositionis a testatore fiat, et deinde scriptus heres 
intra (empus a nobis p id quod praeceptum est non impleat: ille vero omnibus, quae relicta sunt. 
privetur, ut neque Faicidiae nomine neque ex alia causa quicquam capere possit. — Similiter autem eadem 
obtincant, ct siquidem coheredes adsint, hi vocentur, alioqui ad fſideicommissarios et legatarios et servos 
et omnes ab intestato secundum ordinem a uobis ante traditum bona veniant, onere ubique annexo im- 
8 plendi ca quae testator legitime, sicut unte iam diximus, imperaverit. — Si vero institutio etiam substi- 
tutionem. habe , manifestum est prius ad substitutum, $i velit, ventura esse bona relicta, omnia secundum 
legem implentem ; pariterque illo nolente tunc ad coheredes et legatarios et servos et heredes ab intestato 
et extraneos et fiscum secundum dictam a nobis observationem quae auferuntur pervenient, qui omnino 
legitimas defunctorum dispositiones impleant. Propterea enim ud tot successiones respeimus, ue hereditas 
4 defuncti non adita maneat. — Exheredatos vero liberos, si modo iuste a patre exclusi sint nec quicquam 
ez voluntate patris habeant, non vocamus neque admittimus, etiamsi sescenties velint. Ina enim est legis 
intentio, ut quae a defunctis praecepta sunt impleantur. Nam qui ab ipso testatore bonis suis exclusus 
est, qui iustum fuerit eum ad bona vocare, quorum eum ille per exheredationem nominatim factam parti- 
cipem fieri noluit? Quod vero partem ei qui voluntatem defuncti non implet ablatam primum ad substi- 


3 voie ante dAevOsoía om. A|| 5 ovouacss d vov | Ànyaxagíovs add. xal qgidsixoupsacagíiove? | 30 «ov 
dx qvosos ogs.Aousvov A || 9. 10 o, £v vzxoxecca, vov | Onuóciov A|32 zavvaxóDev B] 35 uaivo. H N 36 4 
vou vtov 7Ttooccmov Al 115 om. A 12 yévorro DA] | xevà vov d[xoxánpar] A in mg. || &&vegedavovs M. 

/ axoxágoove LB || etye] ere A|| 37 xar e xAncsiso 
9? xal nd a oÀo€ 9 aixto / xis TOU rar guÓi- 
xoujiggov xaAovuavre, ov 7tQociéusD'a. A || 49 æxduỹᷣ - 
ac. À || 43. 44 roe yevouévrs é&heredationos (: ereda- 
riovos L iñjroi aztoxngvéscse s. v. H) ML ae é7- 

| 
| 


14 gro M) om. LAB € | navvov om. A | 15 , 
rio xara qaáx(diov 9 xav aAÀg» airia A || 16 
o xar libri | 17 S0 A rd avcal talia (i. e. 
roi dra] e | avyxAngovouove L. 18 avcote A || ret 
roy zie] en dà robe A | 21 mavvaxov| mdi A 
22 nángovvra ca)ra L! i (sic) & O dia- ehe GHH] B 
Osusvos xara TÜv vOuov TO» signusvov fun οõꝗ e e.. 8 
aner A 24 08 j om. A (in marg. d re vzxox- 1 uoluerit V 3 libertate elegerit honoratis R 
[eracvacsos]) | 29 di] d, A|| 27 vóv om. A | 29 post 7 subiaceat V| 21 prius sicut. Y 34 despicimus R 


tO€ divspsÜatiovos A ysvoueévre anoxrgo 


ET FALCIDIA 


400%: A d «0 dgeigovusvow wápos sagi r 
adiod ros Ty» YOU eee uidi 7tQ0t aov 
yynyouse éuià robe vzoxataGTOTOvVé. ixssra an robe 
Àngovóuove, xal ust éxsivovs éni ÀrnyavaQíove xoi 
qiüsixoupigGaoíove, xal se ya xal oixévac, odr v& 
od Ty» dt 35 Ae xaà tove S 0s» xai tO 
MOGIOv TÁOOUuSY, oe dd TQÓTOU €*OVTO yE5yOVEV, 
5 4 rod xapr»ovtos, odd S ris ria xa avc 
vé sxgoexov. &AÀ dx 


Nov. I 1. 4 


ablatam partem a non complente morientis volunta- 
tem prius deduximus ad substitutos. deinde ad cohe- 
redes, et post illos ad legatarios et fideicommissarios, 
nec non et servos, et ita ad eos. qui ab intestato 


5 vocantur, et ad extraneos atque fiscum venimus, non 


absurde hoc factum est nec inaniter. nec quasi ali- 
uem lateat quod decet, sed ex providentia et secun- 
din legem. ut finitis primum omnibus secundum 


seovoíag xal xarà r0» vóuov: testamenta personis, deinde abrenuntiantibus, ita ad 


[va xenspaGuévo nQOtov «navro» vOv xarà xd 10 eam quae est ab intestato vocationem et alios veni- 


dia uae mootormov, aka áxseóvvtov, ovra in «nv 
4E adiaDévov xátjciv xal) vovs áAlovs agixcipaDa. Ep 
exvtov 36, dp ov r regen to» 0v xÀngovv- 
Te» xaÁOUuSv ij và dx Ve Quad, 

at adiaDérov xal rovs ÁAowove, 
vei/09TOm Qocobxoic yivsgOas xÀnpovopow xal adi; 
tionos 7*0: herede gestionos Kyss» Óíxaiov (vavca 
d; rd «eV vopov GEH, xal es xÀngovouovs dna 
mQurvsev, óvayouóvovs «s xa] évayovras' TOUVTO N 


xai od aÀeiotatvOs TOV vOkcv d« re oixs(ac cb · 20 ad hereditatem vocabantur. 


riac ddídogav, xai xàngovouove énoiovr «ovs ovàà ye- 
yoapuévove xÀngovóuovs ovóà d$ adiaDétov noc Tov 
A ticus xaÁovuévové. Tovro dGca»TOY xQrTowwtow, 
xdv sí jj) magi xÁngovówov, magn Óà Ànyatapéov 3j 
quüsinonusccagíov 7 vov mortis causa d da Bóv- 
ro j ví ñ yavéaOa, o diaJénsvosc rBovánOn: 
«je cr rate ngopags TOv agaagovuévo ngay- 
ron gvlavropévne. xal aoyopáwnc a TO 
wsoxaraevcro» OV Anyatagíov, Amyovous Óà ie ro 


énuocuv. Kai nde mpós tO» vóuov „ 30 


rob ro, G6 tdv H νj⁰jã⸗M x dsrοονοονννανðe 

to, ec anad» avÓpowos sépas E vov fiov o 

Si verre. wu) uóvor có xag érigov avtóc Aafsiw Oso 
«e, 


25 substitutis 


remus. In omnibus autem, in quibus scriptis 
non complentibus vocamus aut ex testamento per- 
sonas aut ab intestato et ceteros. damus omnibus 


70óco7ta i robe talibus personis fieri heredes et aditionis aut pro 
(dousv òù mad x08 15 berede gestionis habere ius (haec enim legis verba 


sunt) et tanquam beredes omnia gerere, et conventos 
et convenientes: hoc quod etiam antiquissimae 1 

ex propria auctoritate praestabant, et heredes facie- 
bant eos, qui neque scripti heredes neque ab intestato 
His omnibus obtinen- 
tibus, licet non ab herede. sed a legatario aut fidei- 
commissario aut mortis causa percipiente dari aliquid 
aut fleri testator voluerit; eodem ordine in occasione 
ablatarum rerum servando, et incohante quidem ab 
legatarii, terminante vero in fisco. Et 
nullus hanc legem duram habeat tanquam relictis 
privatus, sed considerans, quia omnibus hominibus 
terminus est vitae mors, non solum ab aliis ipse se 
percipere contempletur, sed cogitet, quia et ipse aliis 
moriens imperabit. et si non huius legis merestur 
auxilium, nihil horum, quae cum omni studio dis- 
posuerat, ad perfectum perducet. Non enim his, qui 
sub nobis neque qui nunc solum sunt hominibus, 


rœ di, OT. al a9v0€ éréQows vsÀsvtv — sed omni et post haec currenti tempori legem po- 


raise, wal sí i xn nap roUÓs ov vOuov rb zo 35 nimus. 


Bor Oesías, od ov» à» pasta duovórs anasns dia- 
racer. sic dgyov die. ov yag voĩe ép ruo ovdi 
vois vv puOvov avOoozow, dd navi xol tq ut 
vavta Óéovt. vouo)Ostovusv xoOvq. 
CAPUT II. 
B 'EvrsvJev vs aicnAde gol xa vw fn vov 40. Hinc nobis ingress& est cura et quaedam consi- 
Oaudíov vogov, 0$ xai axovrev vàv ÓatsDsausvoy, deratio Falcidiae legis, quae etiam invitis testatori- 


tutos, deinde ad coheredes, pi ir post eos ad legatarios et fideicommissarios, ac praeterea ad servos trans- 
tulimus, itaque ad eos qui inlestato vocantur. et extraneos ac fiscum venimus, id non temere factum 
est neque inconsiderate neque quasi quem lateat quod conveniens est, verum consulto et secundum legem: 
«t perquisitis prius omnibus deinceps personis testamento da digi fisque recusantibus, ita demum ad cos, 
gui ab intestato vocantur, ceterosque perveniremus. In omnibus vero casibus, ubi prius scriptis heredibus 
non implentibus eas personas, quae vel ex testamento vel ab intestato veniunt, et ceteras vocamus, con- 
cedimus omnibus eiusmodi personis heredes fieri atque aditionis sive pro herede gestionis (quae quidem 
werba legis suni) ius habere, omniaque tamquam heredes agere, sive conveniantur sive conveniant ; id quod 
e»tiquissimae etiam leges ex . auctoritate dabant heredesque faciebant eos, qui neque scripti erant 
Áeredes neque ab intestato editatem vocabantur. Atque haec omnia obtineant, licet non ab herede, 
sed a legatario aut fideicommissario aut mortis causa donatario dari quid fierive testator voluerit; eodem 

ine in causa rerum auferendarum servando, ut a substitutis quidem legatariis incipiat, in fisco vero do- 
sinat. Nec quisquam adversus hanc legem indignetur, quod iis. quae relicta sunt. privetur, sed considerans 


inibus finem vitae esse mortem non id solum spectet, ut ab aliis ipse accipiat, sed praeterea 


cogitet se et ipsum moriturum alis praecepta daturum, ac nisi auxilium. ab 
cum omni studio disposuerit ad exitum esse perducturum. Non enim tis tantum, qui sub 


corum 


hac lege habeat, nihil 


nostro tmperio, vel qui nunc sunt hominibus, sed omni etiam posthac decurrenti tempori leges ferimus. 
II. Hinc mos consilium et consideratio aliqua legis Falcidiae subiit, quae invitis etiam testatoribus, 


Al A in ma. |? Bovágoi» BI 3 Ara 4 5 xoi 
ant» oixézag om. A [ ovrcse loro sm. 1) re 4, c5 om. 
M | 6 vov ànuóciov A[ 1 axo vgózov MLA (axónos 
L*) | 9 xaxa vopoy A | 10 zexegacusvory A || ae 
om. A | 11 obe ovro «à LI 12 àgixopsDa] - 


eovénovc add. A |'Eg ] 4 in ms. | 13 vg ov tí TOV 
ysyeanuévov A 1 Li másgovvas A | 
15 A dd Hr xÁngovouovse add. A xai ante d to- 
ms» add. A | 15 A ,̊%ͤιοe AB (c) | aditionos (ros 
wxscslsvoses M s. v.) ML  dÓsQatíovos A bn 
Aevosos B | 17 pro herede geretionos (rovriori xÀngovo- 
de gestionis 

e syxssQrosce =. v.) M  proneregsgüonic (sic) L 
(corr. m. 1) mooxsgadexapetíovos 4 ln 

eíssos B | vavra Ór rod vóuov rà 
tovto om. À | 2U r voucv| vonos L*A | 21 a] A 


24 a xai A | 25 5; xoU nõgrie xavca Omosá» la- 
gor M  tvuogri00aoc Aafovros A, fj vov O- 
Tov aria Aegoóvros L (c) 5 vov Àafowros citíq Oa- 
»arov B | 29 «ov Óguómwv A | 30 vovro» dv 
vérto A 132 0 om. LA | 34 xoà avroc] xaà om. L. 
35 rie zagà ros Hombergk, mapa e (v in lit. 
vovós MB a t6 A magà «ov0s L | vvxg A f 
36 éxeráEosv (in mg. [Osa)raBows ? corr.) 4 37 dos 
A itu L'|ov yap r- dp vucv ov)à ow A 39 
rad ral rd add. A | 40 rubr. B sol galxidiov L..... 
(ov A| nui» A 

16 gerstionis R! [ 17 *quod] quidem | 23 oceeeione 
V! | 25 *legatariis [ termino RT V | 26 hanc] ob bano 
R 27 priuatis R V! 28 non] et non RT [se om. V* | 
30 si non] nisi V | 31 cum omni] communi Re [| 34 
haeo om. 40 rubr. ad legem Falcidiam V 


Nov. 1 2 6 DE HEREDIBUS 


at dLavaliaxowuv và modynpaca dd vv moacsíov, bug, si expendantur res per legata, praebet. etiam 
dido. xagaxatége» :0i& xÁngovopow, 0cov avroic retinere heredes quantumcumque eis impleat quar- 
roset tO TEtCQto» T$ TteQiovgías. xavvaUDa yàp u&- tam substantiae. Et hic enim repugnare quidem 
so . A d ox «3j zun rod radevrijouros, ice · videntur voluntati deficientis. et ineum legi talia 
aca. d v rar igsévte .  Osazxít;onsy voívvv 5 permittenti. Sancimus igitur, quoniam tuenda nobis 
(av D'axvéov yag quiv ztavytayov tre vOv vsÁsvrygavro» — ubique est deficientium voluntas, heredes, si voluerint 
yvoune), ro xÁngovónove, ai Bovo,rro vi ire e bac utilitate potiri, puram servare legis potestatem; 
digelsías dr xaOaguy pulkfa, vq vopq tjv et non per quae forte subripiunt aut malignantur, 
dEovaiav, xai un d aw dv, ow einde, UxexÁMwawy 9 introducere temptent Falcidiam, cum utique, si nihil 
xaxovgyraauev, sicctyetv TceiQücDns xóv daAxidior, »ai- 101  malignati essent, non forte competeret. Fiat 
roiye si urÜàv dxaxovgynGav, ovx àv tot aouocavva,. igitur inventarium ab herede metuente, ne forte non 
FI Him voisvy inventarioy zaga vo9 xÁnoovóuov — habeat post debita et legata Falcidiam, secundum 
To) Óedióros, a mots ovx Éyos usr&à rd yoé* xci rà — modum et tempora, per quae dudum sancivimus, 
xosaBsia DaÀxidiov, xara TOv vgonov wa) rovs zpó- quando homines excepimus ex damno rerum suarum 
vous x ode mxQqnv évouoOer)causw, 6*s robe ds 15 in aditionibus, statuentes onera usque ad substantiae 
Sootove fEngoUnev vis dx vovv iet“ éni coe relictae mensuram: illo adiecto solo, ut oporteat 
Md HEV. 755 dor re r Bagm exg. ToU n: huinemodi heredem, qui non creditores solum, sed 
A ovcíac tre xataÁsdeuiuévrne uétoov. — Exsíivov xgos- etiam legatarios veretur, et metuit non damnificari 
radu uovov, toU xozvas vOv Tow Vrov lid — solum, sed etiam non.lucrari, convocare omnes lega- 
xÀngovónov, 0s ov dani uóvov, dle sui Ayyera-20tarios et fideicommissarios, quanticumque in eadem 
1777 1 lager, xai dib, ov 0. DnusosDT,»a, uóvov, civitate sunt constituti, aut quosdam pro eis agentes, 
À& xal ro ui xspÜavas, mapaleufavesy «xavras 8i forte personarum natura aut dignitas aut qualitas 
robs Agyaragíovs xai guüsixoupuggaoíove, 0c0& xaov& aut aetas aut quaelibet necessitas facultatem eis non 
pv abr nóhw TÜyoww dvÓnuovvrse, ij rede ya vràp — dat ad inventarii praesentiam. Si vero absunt ali- 
evràw ztoaurrovvae, si tvxOv 7) tO mtQoce tov «v0:6 25 qui, interesse testes in ipsa civitate fide dignos et 
jj alia ñ noire 1) reda ñ val rie éváyen soxépeiav — possidentes substantiam et optimae opinionis exi- 
are ov q id «5€ an vq inventari zageveías.  stentes non minus tres (tabulariis enim solis, quan- 
Hi d dnl rive, mapayívsaD'e, paovvgac và» it tum ad hoc competit, nou credimus), coram quibus 
evt5c rs nmoÀeme abumnictow xci wsxtrudvor ovgíae convenit fieri inventarium, ita ut supervenientibus 
xal tr xonatis vmoÀnwens Óvtow o)» ilarrous ro 30 legatariis et querentibus forsan subreptum aliquid 
D (ragovlaoiose xa póvois, vó ys elc ToUTO o, rerum aut non manifestatum licentia elt non solum 
qr οmoꝛx , ép. cv 7tgociixss yavéaO'e, vo invent&- per servorum examinationem causam quaerere (nam 
riov, dsr éxavelJovs. voW Àpyavagíous xai M g- etiam hoc praebuimus per prolatam dudum a nobis 
pávoss vreEnoraOa( *& TvyOv TOv mQayuavow 5 w5 in servilibus examinatiomibus observationem), sed 
gavsgóv ysvéG'as, , ſd⁰ ) slvas ur) uóvov ài vis35 etiam per iusiurandum heredis et iusiurandum te- 
tv oixsvü» facavov t0 zgàyua b5nvsiw (xal yao Ó7 stium, dicentium et adfuisse his, quae gesta sunt, et 
xai rovro Ó(dous» xata TZ£» moqmv xag rnuov ein- 
pévn» in rats oixsrixcis Baaavoi zagactorai), die 
xal Óià toV OQxov TOU xÀngovóuov xal Ói& vOU OQxov 
tà» ucQrvQuv, Asyovrow Tagsivai v& voie xQatto- 40 


sí quidem bona legatis exhauriant, heredibus retinere permittit, quantum illis quartam partem bono 
efficit. Nam hic quoque voluntati defuncti repugnare videtur, lege tamen niti id permittente.  Sancimus 
igitur (usquequaque enim defunctorum voluntas nobis tuenda est), ut heredes, si commodo hinc redundante 
(s velint, legi integram. servent potestatem, negue per ea quae forte subripuerint vel dolo malo fecerint 
Falcidiam introducere conentur, quae scilicet, si nihil dolo „ d bd non competeret. — Fiat igitur 
ab herede metuente, ne forte debitis et legatis solutis Falcidiam non habeat, inventarium secundum modum 
et tempora quae ante. definivimus, cum homines damno ez aditionibus rebus propriis imminente exemi- 
mus, onera usque ad patrimonii relicti mensuram sistentes; illo addito solo, eiusmodi heredem, qui non 
solum creditores, sed etiam legatarios veretur, neque tantum ne damno afficiatur metuit, verum etiam ne 
-ucro careat, [scire] debere assumere omnes legatarios et fideicommissarios, quicumque in eadem civi- 
tate degunt, vel certe quosdam pro cis agentes, si forte personarum natura vel dignitas vel qualitas vel 
actas vel etiam necessitas quaedam eis facultatem non concedat, ut inventario conficiendo intersint. Si 
vero quidam absint, testes adhibeantur ex civibus eiusdem civitatis, qui fide digni et locupletes et bonae 
existimationis sint, non minus quam tres (tabulariis enim solis, quantum hoc attinet, non credi- 
mus), coram 7 5 inventarium confici debeat, ita ut revertentibus legatariis, atque querentibus forte 
subreptum quid esse ex bonis vel non manifestatum, liceat non solum per tormenta servorum (namque et 
hoc concedimus, secundum observationem de tormentis servorum antea a nobis dictam), sed etiam per 
iusiurandum heredis et per iusiurandum testium, dicentium se iis quae gesta sunt interfuisse quaeque 
tunc acta sunt vidisse nec ullius fraudis ab herede commissae conscios esse, rem inquirere, atque ita 


1 d.] dd. A! & dd A* | 2 049o0i verd.] praebet Bevrapío «7€ n&giova(ae A Nr inbentar(e M «o (zov 
retinere heredes quantumcunque eius impleat (i. e. 000» | m. 1) inventar L| 28 dert B | 4£ M] in LA (c) | 
&v abrote mÀngoi) e | 3 10 tévagrov) v0 vgírov 5j v0 | 29 «7c om. A f a&coztíato xal xexrrudvov] vovc atio- 
B, q LB | 4 dort] videntur 6 | émesgeidegOa. M) ro xextruévove A | 30 óvvac A | 31 vaBovAAag(ovs 


T 7 


xi rea, LB guézcvs0 Das 41 5 ravra] talia el | yae uóvovs A | 32 aov) ov q B | yiveaOo AB | 33 
7 BosÀowtro cà tij E | 9 wi om. LI «x doe x&- | Lore xal éxavsAOoUSiv A (in mg. xd pacavos TOME 
w0v0y7,G05/t 86 vrtoxA£assy, xai eicaytuv A | 11 & xai 34 vzetnoro Oa: M] vztdbaigsio D'as L vgoigeic Oa, A | 
pon 41 12 med (unte hoc v. rasura 5 litt) A i | cvyóv cav] vov tvxóvvov A | 5]. ei 41 31 xal om. 
inbentarion (s. v. dzt0ygegr) M inventärion L iv- 4 d. doi praebuimus g | ztgorz» A | 39 9pxov— d. 
ride nil (et 1 s) A Fee "n ca tOV | coU om. MA 

xÁngovóuorv A || 13 £xowv L | «0 xoéos A | 15 a, = ele FTF ATF Nr 
CVVT K* i d M L3 1 aon Um. VAT t 2 'Falidiam] et 
d 5 1 l ante ov add. ^ | | Falcidiam V | 13 quae per V | 14 excipimus (eeeepimus 1) 
aid éva, e 621 o | ov T0] ovto 4 V1 oreditores RTV | 18 reueretur R | 23 non dat 
22 nagaPauBavsiw] và ne 05 i, 1 5 vai L 15 eis V | 26 opinionis optimae RI I 30 subreotum R 
ifie A J 27 decl edet 44 [ Planes ded 28 be B1 Ka. adde, 35 heredi ven bn em. Vi] 

et se adfuisse V vulg. | his „esta V! 


— — — 


ET FALCIDIA 7 Nov. I 2 


v xai d“ và vÓv& ywóusva xoà ovüiv cvves- 
daa ysvópsvov «vq xAngovóuq xaxoégynpa, ovvo tt 
vy» in Toig xaralelepnuévoic vxó vov OiaOsusvov 
] svpíoxtue d:iij e. Àj» si uy vvyóv oi 
rarer r ÁnyataQicv, savtec ij v1v86, Ocauaoru- 
eas «vrois crsÁlouéwré, ov BovinJeiev dlOsiw l, 
again vi inventarip. -«9»uxavra yao aÓsa Lora. 
Li xàngovó xal αν nagaywouévo» TOv ÁApyava- sentia et facere descriptionem, reposito etiam sic 
cc agxeig Jas tjj v0» uagvuQov zagovsia xal zowiv legatariis et iureiurando heredis et servorum exami- 
ry ẽroygaꝙ , aztoxsiudvov xal ovco voie lHnycragiote 10 natione, et his omnibus observatis habere ex Falcidia 
TOV vs Ogxov TOU xÀngovóuov xal rij r oixerwv praesidium. Sic enim non videbimur neque legem 
%, xal TOUT(O» CTLÀVTON 7C der Exe. ita hactenus . minuere neque iniustitiam 
v9» A vov Falcidiov SorOs.ae. odr yào ov g. facere morienti. Si enim omnino quidem sibi vult 
od i pid ovros svOoxiungayra uéyos voy bAartovv — aliquos fieri heredes et habere quandam consolatio- 
ovrs ddr roy TsÀevryGavra. si y&Q x uiv i5 nem ex sua successione, et arbitratur sufficientem 
avr Bovleva4 Twwag yavéad'au "ei Me ge xai &xyew tze habere substantiam, non tamen hoc causae veritas 
ri stapowvygv dx tre aveo òadoxje, x«i oista( ye — ostendit, certum est, quia non hoc contrarietas erit 
«vrágxg zxsQivgíay i, ov h tOVtO M toV xd sententiae morientis, sed ignorantiae puritas illius. 
oc aAÁjO sa Üsíxvui, rn dos, cc ovx dvavríodi 2 Si vero non fecerit inventarium secundum hanc 
£6xas Tovro T$ TOU xatoigouévov BovAge, did xije 20 figuram, sicut praediximus, non retinebit Falcidiam, 
E 2 ayvo(ae xaJaposis vs éxsívov. — EX ur hq e sed complebit legatarios et fideicommissarios, licet 
s0w;0siev inventariov xarà voUrO TO gu, a purse substantiae morientis transcendat mensuram 
sitovrse , ov zxagaxaJtts Falcidiov, d — legatorum datio. Et hoc dicimus non nostram mi- 
zánpoge. rohe ÁAnyaragíovs xcl quÓsixoupaccaoíovs, nuentes legem, quam posuimus, ut nihil de pro- 
x&» &i xò t7 xaOapüc ovcí(as 10V t&ÀsvirOavtoc vzteg- 25 prio damnificentur heredes creditoribus. Dabitque ei 
Argo 5 r Ányavov 000. Kal robrò gapsv — poenam exactio suae malignitatis, cur transcenderit 
ov TOv ru£rspo» Aarrodyres vOuOv, Oy v&EOsixauey . legem, ex quibus caute omnia agens nihil poterat 
r undi, eixoOsv DxuwvcOn,. rove xAngovouovs voic damnificari, sed ex diverso etiam quae sunt ex Fal- 
d«ve,cvaie. mcs yag avtoig zowrz» er e 176 —cidia lege lucrari. Haec autem dicimus, ubi errans 
éavrov xaxovgyías, did. e vóv vouov, F acga- 30 testator de sua substantia haec egit aut forte, cum 
1 dnarra noábarri unüiv %%, vovvavt(ov — debuisset etiam ampliorem quantitatem heredi relin- 
ov» xal tà éx «ov Falcidiov vóuov xsgdave:s — quere, pro minore disposuit; etenim etiam hoc erran- 
Tavra 0à 05) pausv, Fd nen “o 0 Dur voile tis sententiae est et non purae et integrae designa- 
sei 17€ éavrov msQuovgíus ravta ézgabev, r vvxyOv — tionis. Si vero expressim designaverit non velle 
dio xal nÀsío mocótrgra 1d xÁggovóug “u 35 heredem retinere Falcidiam, necessarium est testa- 
vie dAdrrovos Oier)ozcoGe. v ye dn xai rovro toris valere sententiam, et aut volentem eum parere 
xenAavnu£vne yvours dor, u ov xaJapas xal le. — testatori, forsan etiam quaedam iusta et pia relin- 
$ Bode éniGxmpwsos. — Ei ner 6x os 5 M7 quenti, lucrum non in percipiendo, sed solummodo 
gob leo Oa. rd xÀnpgovóuov zxagaxaracysiv Falcidiow, 
Pec ty r toV OiaDtuévov yvopurnv xgavsiv, xal 7 40 
BovAóusevorv avrov vm 


vidisse, quae tunc agebantur, et in nullo conscios 
esse factae ab herede malignitatis, sicque in his, 
uae relicta sunt a testatoribus, invenire veritatem. 
isi forte praesentes legatarii omnes aut quidam 

5 contestatione sibi missa noluerint venire nec adesse 
inventario; tunc enim licentia erit heredi etiam non 
&dvenientibus legateriis contentum esse testium prae- 


7oetroao de 0 biis io 
, * - 2 * " 
xaí vua ie,] r xai evGsf xavalinórt: 10 x6éodos 


veritatem in rebus a testatore relictis invenire. Nisi forte ii ex 55 , Qui praesentes sunt, omnes 
rel nonnulli denuntiatione illis facta venire et inventario conficiendo adesse noluerint ; tunc enim venia 
erit. heredi vel non praesentibus legatariis testium praesentia contento inventarium faciendi, reservato 
uique legatariis et iureiurando heredis et tormento servorum: iisque omnibus observatis auxilium ex lege 
Falcidia habeat. Ita enim neque legem hactenus adeo probatam imminuere neque. iniuriam. defuncto 
facere videbimur. Nam si omnino aliquos sibi heredes extstere, et solacium quoddam ez successione sua 
habere vult, seque sufficiens patrimonium possidere putat, nec tamen rei veritas id demonstrat, manifestum 
2 est hoc non contrarium voluntati defuncti futurum, sed potius ignorantiam illius purgaturum. Si 
tamen inventarium eo quo ante diximus modo non fecerit, Falcidiam non retinebit, sed legatariis 1 
commissariis satisfaciet, quamvis legulorum praestatto modum verae substantiae defuncti excedat. . Neque 
id dicimus legem nostram imminuentes. quam ideo tulimus, ne quid heredes in bonis propriis a creditoribus 
damno afficiantur ; praestabit. enim illis poenam solvens fraudis suae, quod legem transgressus est, cum 
ei caute omnia agenti nullum damnum pati, immo ex contrario ca, quae ez lege Falcidia veniunt, lucrari 
licuisset. Haec vero dicimus, ubi per errorem testator de facultatibus suis ita statuit, aut forte, cum 
maiorem etiam quantitatem heredi relinquere debuisset, de minore disposuit; etenim et hoc errantis cst 
iudicii nec vero purae et accuratae dispositionis. Iam vero si expresse declaraverit nolle se heredem re- 
tinere Fulcidiam, necesse est testatoris voluntatem obtinere, et aut ipsum volentem obtemperare testatori 


UnuuovoOas A | 33 Tura] t xn. . A in mg. | 


1 dgidsiv .4 | 2 rod xAnpovóuov A |3 vaó vov dia- 
5 Tavra dd e. 9. s. usque ad ſinem capitis om. LB | 


ÜDanévov) a testatoribus c | 4 4 tvxov—tivsc om. L | 


6 d Ovs d (antea spatium vac., in mg. xs Ogxoc 
fev .) A| 8 napayevouévo» A| 9 xai sores r 
1 xal ovro om. A l 13 éx 2 
faleidiu gabxidíiov LAB et sic sem ov om. 
do aan A corr. | 14. 15 e -o i i 15 E] xe 
in mg. A | 16 evrov A | He ca] vr A || 19 
Fr a om. A! | 20 vovro rie] rj vovzev A | xaco- 
zovpévov? A! | xa9apoais 7€ ayvolae dxsivov A | 21 7 
ML] xt ev» à... in mg. 4 à M) uz LB c 
om. A | 22 ivBeyraqgiov LA | 4476 oi ua ne 
41 23 Post ov tres litt. erasae in L | 25 ba 
»s 4 28 undà 4 29 avc A s | gozo») »7 in ras. 
L? | xoi» avrois B | 30 é£o»] 4E Lig 4 ov A] 
&cpalas] (Qa add. A (cf. c) [ 31 xoabavra. uE, 


* 


0g om. A | nenáAavnudvesc M I 35 44 A J 38 fn 


vsos Af c M] IL rei tov p.. . 4 in mg. || 4 
uev A | 40 &vayxy avrov tz» A xpaveiv Boviéuevor 


vzngetjcagDa, (dos Üíxaia viwá v8 A | 42 sara 
rr. 

2 eio in VTI 5 uoluerint R | 6 non] a non V pr. f 
8 disoriptionem Ri I reposito V? in spat. | 10 92395 
uantis V'| 12 ita om. VT | approbatam hactenus V | 
16 habere om. V!| 17 hoo] heo R heo R* [| 18 puritans 
Ri illius] ostendit V | 21 legata et fideicommissa V | 
24 ut in nichil V | 25 dabitque V] dabit RT sed dabit 
vulg. | ei om. RI I 26 q«ur RI 27 aegens RI 29 lucri 
Ri | ubi om. V! | 33 et integrae om. V!136 et aut] 
et om. R! | 37 iuste piem Ri iuste et pie A? 


Nov. I 2—4 


DE HEREDIBUS 


ovx dv TQ lage, d dv r ꝙp uóvov ttosBo Éysiw 
xai f, Óoxsiv axegÓ:; ro Toiw0UtO» slvas xÀngor: j el 
uy; Hob loro, avióv uiv avayopnSa. tZ rotal rue dv- 
artGec$, xyopar q yen, xaOáneg BumnpgogÓsv 
«iztóvtse H Ve, vxoxaragtaTrOw T& xcà GvyxÁnpo- 
vouoi$ xal Angyavagíoe xai gidsixouuigGapío:e xal 
oixétau$ xai toig éb dd er xai oic do,, xat& 
tnv KuzgocOsv vp Zuor Éigvonusvnv ind vois roiob · 
roi 000v. 


pie agendo habentem, et non videri sine lucro huius- 
modi esse hereditatem, aut si noluerit, eum quidem 
recedere ab huiusmodi institutione, locum vero fieri, 
Sicut dudum praediximus, substitutis et coheredibus 


5 et fideicommissariis et legatariis et servis et qui ab 


intestato sunt et aliis, secundum prius a nobis in- 
ventam in talibus viam. 


CAPUT III. 
Z Uv Qacouev d ãd eta t xAngovónq: 10 uérgor 10 Non autem dabimus licentiam heredi mensuram 


rie odo las dxgiBaos „5 xarafalsir uiv cb ue 

doxde rig 0AoxAnga và ννννie, xai mÀnon vm 
vrai ToU ÓOiaOsuévov rue (xoUtO YH xal ai 
to» i, Acyovoi dr, ztaga d tiv v za- 


substantiae subtiliter agnoscenti solvere quidem mox 
ab initio quibusdam integra legata et ad plenum sen- 
tentiam testatoris servare (quod etiam praecedentium 
nos dicunt constitutiones), ab aliquibus autem reti- 


o«xatéyssy Ae, ovdà dx uépovs p 7ztÀngovv T 15 nere velle, neque ex parte quidem complere testa- 


TOU QiaDeuévov yvolury, dx uégove q abr éAattoUv. 
a 1óv ys le ov ztezAavnutvor 0l. 10 77$ obolae 
mocó», aÁÀa yuoGxorta Te xal tvO've axolovdjaavta 

oy t0) Qiadeuévov Oià mztàrtov avty; xataxo- 


toris sententiam, ex parte vero eam minuere, sed 
omnino non errantem circa substantiae quantitatem, 
sed agnoscentem ct mox sequentem sententiam testa- 
toris per omnia eam sequi et non ad peiora paeni- 


HI 
love xal ui ptxvaué2sg Dat ztgó€ rd xelge* o yag 20 tere; non enim erit hoc pure sequentis. Sed neque 


&v s] ToUt0 xaJagos axolovOsiv. Ov urv ov06 i- 
coe avtOic r agyrv éÉmigTauEévOrG h-, dr 
dà eh ονν, er varegov mgayuata rote Jαν- 
voοο magegtp. t avalauBave  BovitaDa, cag. 


concedimus eis ab initio scientibus quidem et incaute 
solventibus, postea lites percipientibus inferre et 
recipere velle ab eis quodcumque contigit exsolvisse. 
Oportet enim ante actionem cogitare et agere, et 


evrdy, See àv tUyoiev xarafaÀóvtte. dei yap x 25 non cogitantem recte deinde transferri ad inde- 


[54 , L * , * 
«àv zgabsor Hο⁰οẽ . xai mxgáttsuw, di pr, 
zxoüfavta e er ueraBaleiv ngos àyvouocvrgy* 
nis» ei Q7 Üixaía rie aixia TOUTO elc ydyos, an- 


, ) d * — , L! 
do ov ru ͥο a&vagavrérvor, ore Harro 17v ovoíay xai 


zo«av 1j avaÀQyes Hel. 


votionem: nisi forte iusta quaedam causa hoc intro- 
duxerit, inopinabili quodam apparente, quod minuat 
substantiam et locum receptioni faciat. 


CAPUT IV. 


(H) Alla xáxsivov noovoiav éQéusD'a vov ni) xoóvov 
ylvao dan uaxgóv év voi vovavtais brrzoscuv. Ode 
píav yàg r Towvtc bryrnotov , Qxov. bareggai - 
vet» TO» TOU , ur xoóvov O'ueGz(Lousv, d 
errexi de e siOC mxdypToS ÉviavrOU : 
xai tà 7tgsGfsia xavaflaAÀsw xai va vxo TOU das- 
pévov xazadsisupéva TtÀngovy xara T énvtQv QUOI 
xai zà»ca ztQ&tt&iv, 00a. ÉaztQog Dev siprxapav. Axim 
di r éviaviQ Jiòouer, xa die Epngoatv sinóvisc 


Illud quoque prospicimus, ne tempus fiat longum in 
talibus quaestionibus. N ullam enim talium quaestio- 
num aut litium transcendere anni tempus sancimus. ne- 
cessitatem imponentes omnino intr& annum post aditio- 


pera mgosccAsvauy 35 nem et legata solvi et quae a testatore sunt relicta 


compleri secundum sui naturam et omnia agi, quae- 
cumque prius ediximus. Initium autem anno damus 
sicut prius iam diximus, admonitionem ex iudiciali 


épOnusv, r £x ÓiwxaGTiuxze vrOuvrdiv wypov. Tov 40 


iusta forte et pia quaedam rclinguenti lucrum non in accipiendo, sed solum in pie agendo ponere, nec 
ialem hereditatem pro iufructuosa habere; aut si nolit, ipsum quidem recedere ab huiusmodi institutione, 
locum autem, prout ante diximus, fieri et substitutis et coheredibus et legatariis et fideicommissariis et 
servis el heredibus ab intestato et reliquis, secundum viam antea a nobis in talibus rebus repertam. 

III. Nec vero venium dabimus heredi modum patrimonii accurate noscenti, ut statim ab initio aliis 
quidem integra legata solvat, et voluntatem testatoris. totam servet (id quod etiam decessorum nostrorum 
constitutiones dicunt), aliis autem detrahere velit, nec ut pro parte quidem voluntatem defuncti impleat, 
pro parte vero eam imminuat. Verum qui omnino non errat de substantiae quantitate, sed eam cognovit 
atque statim secutus. est. voluntatem teslatoris, per omnia eam sequatur neque in peiora animum mutet. 
neque enim hoc esset pure sequi. (Neque magis tis, qui, cum id ab tnitio scierunt, incaute tamen solverunt, 
permittemus postea negotia facessere accipientibus et ab. illis quod solverint recipere velle. Antequam 
enim agas consulendum itaque agendum est, nec vero, ubi recte feceris, ad iniquitatem animus converten- 
dus. Wisi forte iusta quae causa hoc induxerit, ubi quid inopinati emerserit. quod substantiam minuat 
et locum faciat repetitioni. 

IV. Illud quoque curavimus, ne multum temporis in eiusmodi quaestionibus consumatur. Sancimus 
enim, ut nulla eiusmodi quaestio aut lis anni spatium excedat, necessitatem imponentes, ut omnino intra 
annum post aditionem et legata solvat et a testatore relicta pro rei natura impleat et omnia faciat, quae 
ante diximus. Initium autem anno damus, quemadmodum supra iam diximus, ab admonitione decreto 
iudiciali facta. Anno enim culpa heredis ctrcumacto ipse quidem relictis excidet, alii vero, quos antea 


| evosaiv A 5 eiztórres ÉpOnusv M] sixouev A || 
6 xal gidixoupsiooapíow xal Apyavapíow A s | 10 85 
M ài. v. L ll Iaragdllas, us om. LB | 
12 iu A, qui deinde om. xu io. xovro || 13 ai post 
Loves coll. A || 14 7zagà om. A | 15 zángov» uiv A t 
20 wsraBaAAsoOas A | 21 Ov] 7 L, AD A in mg. | Ovàs 
pz» agnsousv A | 22 dágpvAnxro:w A | 23 nxoaypata 
post xagéxtiw coll. A | 25 à» om. A i too TOv ztpaseom) 
ante actionem e s gods α L | xei] re x«i B | 
xal sacré delenda videntur; an «qva mgavtav? | 
27 sxoafavra] cogitantem « | era om. A || 30 roeĩ 


zagéysas A. faciat (i. e. zov) c 131 Ad F L in mg. ^3 


A in mg. | 32. yevéaOa. A | 33 , d id. A [ 
35 sice zavros B ade eiao & Schoell | 36 xaca- 
Baásiv A | €aó) de L' | 38 Ars A xoovos 
&oxeras d in mg. | 39 dd ou —&pü rev om. A, id. 
habet 40 Ouxagtixns òõ id ou vzour)ccoe vn. 
bd] FL in mg. 

5 qui] quia V!| 6 a nobis prius V] 7 talibue V! | 
10 Non] rubr. de legatorum solutione RV | 12 ab om. R 
19 peniteri R | 22 postea] et postea R!T'V [| 24 actio- 
nem RA] exactionem T'V | 28 receptionis R! | 31 
Illud) rubr. ut legata intra annum praestentur (prentur R) 
RTV | 32 cnim in talium V | 38 àmonitione faeta ex “ 


ET FALCIDIA 
10 Av, sap aivíaw ToU x 1 a- 
* e ee ud e eee nh 


névorv, Krspos dà ind raVta ij too, ove &tztQoa Dev 
I éclicapsv.  d»ufBom dà» wal dlärroc cq» f.. 
v ovÀi»v 0 staQ Tua spoxoivs: vouos. Vor. ya 
aviole, si ri xatd vas «s cui» airías BAaBaiev, 
d. ni vie go. xal 7) d vis axoxavanvacsos xal 
j did rie a 16v dooqOvurxovov xnüsuóvov odov. 
Ovx V dà vov vouov ovUÀ rde maTQovixüe 
d. ados. xdxsics va 
ane hoid, 9v rvusis QuegiGausv, si vs sxt&ga rab 
rie che xcrcÁspOsin xaí ri xagà tàv anscievod- 
eo» aivnOsis» dxsivos gde, pos pf, Boviowro, 
ra qe v Tüb xat» ODacnitousv, fe 


* 
T 


ydo, ie vopiuns avrois pvlerro-10 parte quam nos definivimus, 


9 Nov. I4 


decreto. Anno enim per culpam heredis transacto, 
tunc ille quidem cadet relicüs, alii vero ad haec 
l venient, quos prius vocavimus. Pupillis autem 
et minoribus aetate nihil nostra praeiudicat lex. 


v 5 Est enim eis, si quid etiam secundum dictas & nobis 


causas laedantur, duplex quoddam subsidium, et per 
restitutionem et per viam contra neglegentes cur&- 
tores. — Non autem excipimus & lege neque patro- 
natus successiones; et ibi enim legitima eis servata 
uicquid ultra hanc 
eis relictum fuerit et aliquid & libertis petiti fuerint 
illi complere, deinde non voluerint, hunc ordinem 
tenere sancimus quem incohantes sacram nostram 


loyó- hanc constitutionem diximus, ita ut legalis quidem 


nsvos 178 e zuo vavtyc Quavataos simousv, cera 15 pars maneat apud eos pura talibus, reliqua vero 


vx» uiv vópiuov ge névsiw stao' avrOis xni» 
va» voivtow, rd Àowtà dd Koxsa Das mos vv c 


"Mov viv avtqypévn» and vois to.vtois 00óv, naàlueva 
reine xal év aóTp «f n50) vOv satQowixOw vo- 
Saia xap' rud d tcra 7906 Ouoloxiv xd 
aue, xal cvü6 drslevÓsouxas dr d d. adoxds. 
8 "Enmuóyn d d. xlode ori 0 r QiaO raw toóros, 


veniat secundum viam & nobis nunc apertam in tali- 
bus, maxime quoniam in ipsa de iure patronatus 
ita & nobis constitutione ad similitudinem paene 


ingenuorum etiam libertates ordinavimus. 


vàv 20 vero N (ent) testamentorum modus, aut in scrip- 
tam delatus dispositionem aut 


in non scriptam 
voluntatem, haec omnia obtinere similiter et secun- 


sj sic gov unos Qiavistog, 9 sic &yoa dum aequam observationem et in non scriptis testa- 
Pocta di aman xpatsiv o ra a mentis et in omni ultima voluntate sancimus, et in 
e xagatügnoiw xal ext epa qa νν . xal éxi250mni persona, sive privata sive militari sive sacer- 
st&076 valsvsalag Bovincaos Jeczítousv, wal éxi xoos- dotali sive imperiali sive alterius cuiuslibet. Com- 
ebzov rr, sirs iOiovriwOU d e GtQatTiorri«OU sive — munem namque in omnibus hominibus hanc legem 
leger die gad 3 éxágov Ógnors. «o» — ponimus. 

vv 


yd dacac Qoo roõ ro TO» vóuov 
&xotiO suada. 30 
(Eniloyoc) Tavca je brd vov wow? xd Àv- (Epilogus. Haec nos, ut communiter omnibus 


qevslovvros ávÜQornoi dygtvausv, xal ö d ol va — prosint hominibus, scripsimus, quatenus et viventes 
tévres vv xavalsisiupsvov àzoAavoiv of va vsÀev- — relictis potiantur et deficientes cum securitate mori- 
tévrss ust! evOvyuac dna ole, yrvoOxovtss ae d vó- — antur, scientes, quia lex eis sepultis etiam ministra- 
pos coe xal S nie vregoetrostas, xal anao av d 35 bit, et quaecumque illi disposuerint, ad perfectum 
1 vo: d,. avvóe sis Kgyov abe. Noro ded) 1 ips& perducet. Quamobrem, quoniam communis 
e Tovro óyslos dme, ác.» avJQporo, ys- haec utilitas omnibus est hominibus, fiant quidem 
vrgecas nad rs 07€ vnzsQgoyre dvvavOoi xnovy- A tua eminentia hinc praecepta cunctis declarantia 
pata TG, TsQuuyyd « c9» TOV vOuov Ovva;u», legis virtutem, dirigantur autem et per provincias 
exaàsceroa, dd xal xarà xooay év ünxaGiw rx voice 40 in omnibus gentibus, quae dudum fuerunt et nune 
D rois mQqim» t 0vG« xal vu» u, Osov q. jud» a deo per nos sunt adiectae principatul Romanorum. 


vj Popnaíov soosyevouévow apzj. Oi di ys «àv ur- 


à vocavmus, ad ea pervenient. Pupillis autem sive etiam aetate minoribus lez: nostra nihil praeiudicat. 
Illis enim si quod ex causis a nobis enumeratis um passi sunt, is Ded auxilium praesto est, et pe 
restitutionem in integrum et per actionem contra neglegentes tutores. Non excipimus autem ab hac lege 
"e onorum quidem successiones: nam ibi a legitima parte, nos definivimus, ipsis servata, 
si quid illis ultra eam relictum sit, iique a libertis, ut quid impleant, rogati nolint, eum ordinem obtinere 
sancimus, quem initio sacrae huius constitutionis diximus, ita ut legitima quidem portio apud eos pura 
ab ciusmodi oneribus maneat, reliqua vero secundum viam a nobis in huiusmodi casibus iam apertam pro- 
cedant ; praesertim cum in ipsa ctiam constitutione de iure patronatus a nobis data ad similitudinem fere 
2 ingenuorum libertinorum quoque successiones disposuerimus. — Quoniam vero duplex est testamentorum 
ratio, aut ad scriptam dispositionem aut ad voluntatem non scriptam relata, sancimus, ut haec omnia si- 
militer atque per aequam observationem et in non scriptis testamentis et in omni ultima voluntate valeant, 
et in omni persona, sive privata ca sit sive militaris sive sacerdotalis sive palatina sive alia quaelibet. 
Communem enim omnibus hominibus hanc legem ferimus. . . 
Epilogus. Haec nos pro communi omnium utilitate scripsimus, et ut (am viventes dis, quae ro- 
Zeta sunt, fruantur, quam morientes aequo animo vita decedant, legem scientes ipsis etiam sepultis opem 
1 laturam, et quaecumque disposuerint ipsam ad effectum esse perducturam. — Itaque cum commune hoc sit 
commodum omnibus hominibus, ab eminentia tua et hic edicta 1 quae Per, d ubique vim legis de- 
clarent, et foris mittantur per omnes iam provincias imperio Romanorum tam olim subiectas quam nunc 


4 5n xal] xaie (i eras.?) L, y om. Ac | 6 Zuiv om. | M vovto xowov» LA | ysvrostaes *56 05$ vxsoox?is dv- 
A | 22485 A . 7 xaà prius om. A1 9 ood 17 4 in cab nd» xgpóypava À | 39 zagayysAlovra A442 r 
mg. | ovx vnetaipovpev L |] o10à om. A ] 19, re | sz» L! 

176 voulu "t 13 5 hi dà u$ foret jj ³o¹1¹ TU ETE 
4114 F 415 guow vf” Li, corr. L3 I 17 «à : 3 

77 lead LB | sede] sie A l 20 d. rgb] Cod. 6, 4 41 g 3 5 icon d e 
21 J. dexdtel nÀggovopias A 22 Enaidr] & L in g., 5 | V1 | 15 purs in talibus I 19 libertates RJ V, 
A in mg ] V libertinitates R$, vulg. (rds azxsAevOsQixas — dad 
24 xai) 9v A, om. 2125 aygagev sa rxo»y xai an 9". | Gr.) | 20 est om. RTV | 21 non scriptam] oonscrip- 
4128 &parixov] dgortixov A131 Tavra ud cipio, in | tam Ra | 23 observationem) onem (sic spatio relicto) 
sug. 47 A à 32 xai om. c | 35 xai xesuévosc] xexoiunuévois R | 33 morientur R | 34 amministrabit /? ammini- 
L^ | £v om. M | 36 Gia vá Eoev avvois A | He LI 75s Al | strabat 1 | 35 illi] «e» J 4 36 perducit RI 37 est]e 
Dore] 48 4 in mg. | 37 xoeó» tovto) 10 xowóv voxro | V, om. Ri I 40 in del. /*| 41 adiecta R 

DL 2 


Nov. II pr. 10 NE MULIERES SECUNDO NUBENTES 


rot lam &pyovrsc vaUra AauBávovrss, x xa jn Metropolitani vero iudices haec sumentes, sicut du- 
v&vouoOérnvas zaQ' uch, éxaaty naganéuova: ns- dum sancitum a nobis est, unicuique dirigant civi- 
det uevsi T OvÓsic àvnxoos toV vÓuOv TOU h,j8' Óv tati, manebitque nullus non audiens legem, quae 
rei Uv ue iv aüÜDvuiq vsÀevtav GvyyoQov»tos. neque in paupertate vivere neque mori in anxietate 


5 permittit. 
Dat. k. Ian. Constantinopoli Belisario v. c. oons. ind. In. Ia. 535.] Dat. CP. k. Ian. Belisario v. c. cons. nd. Ain. 


B II. Coll. I tit. 2 


ITEPI TOY MH EHIAET'EZOGAI R DE NON ELIGENDO SECUNDO 
TAT AEYTEPOPTAMOYZ2AZ IY- NUBENTES MULIERES, ET ALIE- 
NAIKAZ, KAI IIEPI AAA9N NATIONE, ET LUCRO ANTENU- 


KESAAAIQ9N. 10 PTIALIS DONATIONIS, ET DE 
("'Exya de noò ao ij did rug l'ogyogíav r. ——— "d FILIIS 
tecum Meu c 


(Hpgoo(usov.) Kal voi mà ud vsvouoOettn- E Et &nte nos legislatoribus romanis 
x00. Puwpnaíos t?6 da vouoOscí(ae aqoguz» 7 vov 15 continuam legislationis occasionem emergentium cau- 
&vagvousvow nxgayuatoy dü(dov mond, xal juste, sarum dabat varietas, et nos omnem partem legis- 
10 vouoOstuxóv ámav xctaxocuncartse 196 moÀssíae lationis ornantes reipublicae, cunctam paene cor- 
ue, v9» 0Àgv GoxsÜOv dnavópgOcaGiw szocà z  rectionem aliquando quidem pro egentium interpella- 
rate rœ⁰ Üsousvow stQocayysiiau , ztovà dà in voie — tionibus, aliquando vero in iudicialibus quaestionibus 
Qixagtixeic Dnvíssgu énowcauaDa* xal noliovs ys 20 celebravimus, et multas leges hinc subiectis nostris 
và» vOuow évteüOe» rote v mnaòots TOÍG ijueregots conscripsimus. Quale est, quod etiam nunc emergens 
dygtwauev — 'Oznoiov q ij x xal vvv avacvav sig rds 1 ad hanc nos vocavit legem. Gregoria enim sup- 
l %u t0v vOuo» Ai % — Donyogía yàg ixévevas — plicavit dicens habuisse se dudum virum et duos 
goaca Gvsqxrxévas 7957 &vÓolxal Üvo mowjcacÓas, fecisse filios, masculum et feminam, et erxtulisse 
aid ae, dt t8 xai Een, x«l àztoffaAsie uéy xov 25 quidem maritum. Plurimoque a filio experta favore 
cvvowxncavra, roi 08 zagà voU ca mtaipouévg a estimavit oportere, ne Feline ner eum sine remu- 
rijs svvoías, Un xonvac n5 xavaduxsiv avro» àyé- neratione nec extra competentem honorem dimit- 
gactov urdà ÉLo v?€ mQoenxovons agsiva, T«u?;s. vo: — teret. Igitur antenuptialem donationem, licet non 
yago)v tr» ztQoyautiaíav Qogsav, js devrégosc ovzto veniens àd secunda vota, tamen restituit et dedit 
7t00c0u1À50&0a yauois, Occ aztoxatéOtyOs xai Ócücxa 30 


Nov. II (= Coll. I tit. 2: gloss.) Graece extat in M et A (in quo est vísAoc 8BÓopos), deest in L praeter inscr. — 
avtg 9 vsagü o red] sis rà Bacuuxa allà (ovx — did om. L) xagsasomOn, did x0 rd ud aves 9xó 
rij „ ve avoeigeiG Dna, và dd zÀavwisQov vx dx, vouoOersiaOaw  uóvoy DÀ vÓ velsvraiow rab rue 
xapaAciy xQocstéiüy tQ ryje (a vsagüe velevraíq xspalaí (. Tad. L) ML post inscr. — Epit. Theod. 2. 
Athanas. 10, 1. Iulian. const. II. 


dei beneficio per nos adiectas. Metropolitan vero magistratus, ubi ea acceperint, quemadmodum iam lege 
a nobis dispositum est, in omnes urbes mittent, nec quisquam manebit legis ignarus, quae neque in pau- 
pertate quemquam vivere neque in anzietate mori patitur. 


II. 


NE MULIERES SECUNDO NUBENTES ELECTIONEM HABEANT, ET 
DE ALIIS CAPITIBUS. 


[Occasionem autem huic constitutioni dedit Gregoria quaedam.) 
ldem Augustus Hermogeni gloriosissimo magistro sacrorum officiorum exconsuli et patricio. 


Praefatio. Et legislatoribus Romanis, qui ante nos fuerunt, perpetuam leges ferendi occasionem 
emergentium causarum dedit varietas, et nos universa legislatoria reipublicae parte ornata, omnem fere 
correctionem partim in eis, quae a supplicantibus ad nos deferuntur, partim in iudicialibus cousultatio- 
nibus adhibuimus, atque hinc multas leges subditis nostris tulimus. Quale quid etiam nunc emersit et nos ad 
1 hanc legem commovit. Eregoria enim supplicavit, dicens se olim viro nuptam duos peperisse liberos, 
masculum et feminam; ac maritum quidem amisisse. Cum vero magnum filii amorem experta essct, eum 
non sine praemio relinquendum nec debito honore privandum esse existimavit. Quamobrem donationem 
ante nuptias, licet nondum contractis secundis nupliis, restituit (amen atque dedit filio. Nec vero filius 


4 gaPvpia L | 6 k. Ian.] kal. ari (ari del. 2) aprilis Jul.P| | por 7-21 oic zpetépose dj A 23 zpàac 
Constantinopoli 7ul. y (c), om. M | Bilis. M ind. «y M(Theod.), om. A yae] yag ruae A | 26 z«ga] r A | 29 wac- 
iq. a/ Athan. || Post subscr. add. f xà id góc le- *0*) xai A || ovzo] non c f 30 x«i dh, om. A 
vun nao praitor(ow v0 B Axel dat. TH non (sic); — | ^ —————————————————— 
M (ad edictum 11 referenda) | 9 xaà — 11 r«ra. om. 4 2 a nobis sanetitum T'V | 6 subscr. dedi ex R et Bamb. 
12 4Mroxgatog iovotevutros avyovaros éguoyéves A || | II | nILIsaRIO H [7 aligendo RI [| 9 lucra R' (14 ex- 
13 officíov LI xai 5 14 zoo u M] | consule J 22 nos om. Vi | 26 existimauit vulg. Vl 
q A 17 «xa» MI olov A] 20 Crvrosoiw Ac] | 28 dempnationem Pt 


ELECTIONEM HABEANT 11 Nov. II pr. 


Te xt. ov ni Low 0 sais avv] ÓuerdAscev, d — filio. Qui non tamen vivens ei permansit, sed obiit 
&xsiciv. dE de dene, stgiv eie q uri os dÀOsi»v Bov- ex hominibus, antequam ad secundas venire vellet 
j»es TZ» untipa /; nain Kal oye vóuos & re d nuptias mater. Et lex tam antiqua quam nostra 
geioe O0 v8 z»pétsQoG éxdÁsGe» dugo, rVu va xaida Te vocavit ambas, et filiam et matrem, ad minoris suc- 
re frag, x? v?v vov véov did. Kai simsp 5 cessionem. Et si quidem in prioribus mater nuptiis 
roĩe 7tQoTéQo: „j Fidi: ixéusvs yàuow, ovii» àv vo permansisset, nulla quaestio fuerat. Sed illa quidem 
dero . d 9 uv sis avÓgóc éxsiyera: den- ad virum descendit secundum, usum qui fuerat om- 
Tágov, v u yoijGwv axacav Byovaa xi mooyauiuiac nem habens antenuptislis donationis: sic enim eam 
deseãs · ovro vào avtz» xai ddsÓonro, dg 3 ri; etiam donavit, ut usus quidem apud eam remaneret, 
pi» xo?» xag' avt] ue, cz Ósanote(av d ye- 10 proprietas autem fieret apud filium. Omnem vero 
vécOas naga vq xaiü(. rij Qeonortíac dd ij maic i . filia percipere minabatur, non secun- 
vilygwecÓa. xácns dere, ov xaO" 0cov xAnoovousi dum quantum heres erat fratris, sed secundum 
fov dd e , d xaO" odo» O mavüg émiiónxs vjj quantum pater dederat matri, dicens nullam fiduciam 
erre, gáaxovsa urdsuíav zxaporaiasy Exe rim n — habere matrem ad secunda vota migrantem proprie- 
svrépois Ouilovgaw yáuow vi Üsczorsíav Kynv Ye 15 tatem habere donationis quacumque ratione. Verum 
gd xa)" olov Oros Aóyov. All j ij od, mater nequaquam hoc antenuptialem esse donatio- 
Kr. rodro xQoyauialav silva, ò C, rere &Eioi, nem omnino affirmabat, sed permixtam iam rebus 
Svravausuig oat e m tois zQ&yuac, toU ztai00$, xci — fllii, et tamquam hereditatis, non adhuc tamquam 
eic xÀngovouíac, dl ovy ox does ovgayc Fri A- donationis existentis competere ei sex unciarum et 
ius avci xoõ éfaovyylov vr» «8 Ósaxots(ay xi vs 20 UR Hie au et usum habere. Et non solum hoe 
xXo5ciw Hr Kal ov tovto uovoy dpgiafrceicas, dl dubitabatur, sed etiam de ipsas hereditate fratris 
wal sapi «vTOU roο xÀZoov ToU àÜsÀgov ngós avr? y contra eam filia reluctabatur, matre quidem petente 
saie Óiauaystau, tZ6 udv ut toe &fuovoye avro) - eius hereditatem Ao media parte, secundum quam 
ust xarà T)» ijuld eta oe (xa? ñ abr, eam nos ad hereditatem filii vocavimus, una exi- 

ae 4 vOv» ij rov zta4006 xalovusv, uie ovans 25 stente sorore morienti filio cum ea vocata; filia vero 
ade lie vq tslevtrGast:i xa, vz6 ner cbrijs xalov- obtinere hereditatem fratris valde fortiter ex priori- 
pévrs), tr dà xo EysaDa vo) xÀgpov vov dd] bus sanctionibus insistente et dicente, quia mater, 
a iGyvoOS dx vOv» uro vevouoOstrnuévow Si quidem ad secundas nuptias non venisset, recte 
Sraν)ν, 1 ry y& fers, ai d deurd. vindicaret hereditatem fllii, venientem vero ad virum 


[| ? - 


eee ur) dh“ yauoi, de d asixoisicOc. vov 30 alterum omnino privari his, quae ex paterna sub- 
wÀAnoov Tov saidóe, dguxvovusvry dd sis dv0goc érspgov — stantia fllius acquisivit, quia si post secundas nuptias 
ad r dapargsiaOas, vov 00a dx xi 7tatQqQas α, filius mortuus esset, undecumque acquisita est ei sub- 
ò mate éxr)0a10, o eiue ustà Tóv ein if yauov ó Stantia, ipsa esset domina: hoc constitutionibus am- 
æaĩe érelevrngs, xal v7e õ d dinore xrrJa(onc avvQ  babus volentibus, quae talia discernunt. Mater qui- 
megiovaíac davryv &v ysvéaO'as xvolav* tovto 10» dia- 35 dem valde crudeliter habere constitutiones illas et 
en sem dupotégo Boviouéivov, ci và o.cUta q, indigne clementia nostrorum temporum affirmabat, 
vovcuw. I d ys uf ted lia ca pi» dice Axa verumtamen usa est à nobis posita constitutione, 
vas Qiata£s« éxaívac xal dvabíoe và» pa ne» dicens hanc non subdividi constitutionibus prioribus, 
fuc doxveſberat xoóvcv* di xeiras tfj mao 

quov raDaion r, Afyovca r Ye ovx vzxodias- 40 

co rs dard cai cod re, 0005 rds ud 


ili supervixit, sed e vita excessit, antequam mater secundas nuptias inire vellet. Eon hic tam vetus 
quam nostra lex utramque, et filiam et matrem, ad iuvenis successionem vocavit. t siquidem mater 
priori matrimonio acquievisset, nulla quaestio foret. Sed illa ad secundum virum festinat, usumfructum 
omnem donationis ante nuptias habens; ita enim illam donaverat quoque, ut ususfructus quidem apud 
ipsam maneret, proprietatem autem haberet filius. Filia vero omnem proprietatem se vindicaturam minatur 
non ratri heres sit, sed quatenus pater matri dederit, dicens nullam facultatem esse matri so- 

nuptias contrahenti proprietatem donationis qualicumque ratione habendi. At mater eam non 
amplius antenuptialem donationem, sed bonis filii iam permixtam esse omnino affirmat, et cum hereditas 
sec vero amplius donatio sit, ipsi deberi sex unciarum tam proprietatem quam usunfructum. Neque de co 
solwn dubitatur, sed de ipsa quoque hereditate fratris filia cum illa contendit, matre, ut ex dimidia parte 
ili heres sit, petente (ex qua nos eam ad hereditatem filii vocavimus, cum filio defuncto una sit soror, 
quae cum ipsa vocctur), filia vero, ut fratris hereditatem ex legibus ante latis obtineat, eniæius instante, 
eum dicat , fiquidem secundas nuptias non contraxisset, recte sibi hereditatem filii vindicare, 
nubentem vero secundo viro omnibus privari, quet umque ex paternis facultatibus filius acquisivit, ut ai 
filius post secundas nuptias mortuus essct, ipsa bonorum undecumque illi guaesitorum domina futura esset, 
volenũbus id ambabus illis constitutionibus, quae talia decernunt. Mater autem constitutiones illas ad- 
modum dure et humanitate nostrorum temporum indigne se habere asseverat ; iam vero utitur constitutione 
& nobis lata, dicens hanc non limitari constitutionibus prioribus, neque eam matres, quae ad secundum 


1 dw] ui» d A p M | 132A] D mg. t| s e) e£ xvovsévny avtys. si dd xai sic à ea Fe, KA9o., 
MA | davrégov avvoiraiw n xo iv). mücav dhε,ꝰSè al adxi vv Óca ij mavQqas ovoías d 
A | 9 oe yàp a91n xal QaBogrva,, Ard Oávavoy rate 535 A | 32 sávrov] omnino (i. e. æd- 
dà avesse yevéa Dos «rv Qaa movs(av xag trjv xa A|| | vox)c | 34 Kr r OA | too0str; sioe aoro 
10 3à M] ovv A | 12 dxreidat: M] e? A | xAngo- | ovcías éavrü» dwaysgÜaa wingovóuov xal uóvyv A | 
D M) nóvov singovonsiv A l 13 tame avt 35 uevdEscv) e ad p. 14,1519 J 37 H] E A mg. I 38 cor 


i A | 17 ai xal post «ovvo add. A | 18 avyava- 
en 0à ovcav TH. r. ro zxaid0€ di- 


41 39 41¹ M] ne A J vj] 
P d 
8.4 1 20 ex» ls príus om. A 1 ral 3 21441 


gi 0» — 
xal «jj A | drei Cod. 6,56,7 | 41 rate prius om. 4 


7 usum que (qui ) fuerat suppl. P * in spat. vac. 
9 maneret FT | 11 filiam Ri [12 fratre 1116 uerue 
F* | 17 firmabat R | 22 filiam R^ | 25 moriente 
26 optinente P! | 29 uero) filiuo R* 31 post ei 7! 
32 mortuus est FT | 36 indigne] digne RFI dignas 


ezv À| ria 
pos, deer ri coe xÁnpovónoy Tov zu00c di- 7 usu Re 
9* 


Nov. II pr. 1. 2 


od s90& dv0pós dAOoícac Ósvtédgov urvégac usta 
tOv nxaiüovy cla rds dà Devtépow 0j4Agcacas - 
uots ob iii 5 dd xaí M eo und e 
xi yàp quotuu(as sie ov vtcida nowvutvr» Tpogda 
cet eje ten, &vtidmosay uo ain 

jsp due ovro xégdoc acvAAóyugrov Eyswv. — Tavta 
juste in zoÀo xevebevacavtes xal xy dds r coc 
ovrov éridoyo Ts xa) xAngovouia wv J ,u) dyacxo- 
o- Oi» qiOnpsv xowóv ard rohr ygdtas vó- 


atque matres 


NE MULIERE8 SECUNDO NUBENTES 


uidem nondum ad virum secundum 
venientes cum filiis vocari, quae vero secundis copu- 
lantur nuptiis, nequaquam; hic autem etiam aliquid 
adesse peregrinum: se enim largitatem in filio con- 


qévai Qoxsiy 5 ferentem occasione electionis rursus donationem po- 


tius recepisse videri quam sic simpliciter lucrum 
irrationabile habere. Haec nos diu perscrutantes 
et omnem talium electionum et hereditatum contem- 
plationem considerantes oportere credidimus com- 


pov, a Óv xoà , sagovca Hirni derer tdpae. 10 munem super his scribere legem, secundum quam et 


praesens quaestio suscepit terminum. 


CAPUT I. 


Jivvaidouev oivur ut, Gvyxsxeusvov vovro rd sregi 


ro eo xal adiáxgitov xavadlenaiv, dd x 
do, ᷓ noayuets: rdger, aere rie unroós dH 


177v 


Perspeximus itaque non confusum hoc de electio- 
nibus indiscretumque relinquere, sed huiusmodi dare 
ordinem causae: matre semel ad secundas nuptias 


sic Óevrégove yáuovs dÀOovone xigdos svDvs ama». 15 veniente lucrum mox tantummodo filiorum proprie- 


vOv TOY xaidoy vy Qdaonotsíay ri vpoyapiaías yi- 
voc Üwosas, xal undauíay adesav salvas vj unti 
robe uà» «àv zaidov ériéysa Das, rob 0à avena, 
dior nàvras u“ «ois Óevtégow vfg.se yàpoic. Y 


tatem antenuptialis fieri donstionis, et nullam esse 
licentiam matri alios quidem filiorum eligere, alios 
autem exhonorare, quoniam omnibus simu] secundis 
nuptiis fecit iniurias. Quapropter etiam in praesenti 


xai an «oU maQóvros rj ÜeGmore(a Tij wQoyausa(as 20 proprietas antenuptialis donationis tota ad filiam 


Qosac 0Àn mos tjv maida magaysvigGsras, 176 xc 
o Sπ,ẽjwu i untgl uéyo) msQísgrs ,, ,p. 
xai xatà r rusveQay Outzatsv, 6i này f) rjðjẽ noa · 
4A 90, wj xui v5e oÀne mgoyapsaías Ócgsüs apuo- 


Lovons: si dà rate, uáveuw. uàv aga «5 157795 vo dx 25 lucrum ex 
à 


rod c dnaidías Gvpqorvov xdoÓos, «à eztov slvai 

rije 7t04006, xai v 
* — , LÀ - 2 

rode «avtZe wAngovouove, si x e dx TOU v»Ouov x · 


Aoi»'to. 


cav TOUTO TaQazéum5V eie 


veniet. usu apud matrem, donec advivet, servando. 
Et secundum nostram constitutionem, si quidem 
mater praemoriatur, filiae tota antenuptialis donatio 
competit; si vero filia, manet quidem apud matrem 
&cto non existentium filiorum, reliquum 
vero erit filiae, et moriens hoc transmittit ad suos 
heredes, si qui ex lege vocantur. 


CAPUT II. 


Tó dà ywópevov aal, 
Orvgiaudvov, xovro sis xaÀnv sagavEnciy va xal zx 
er dc g «qUs vq vóug. Ei yàg ov maii 


vvxóv, dl vivi vow ÉpoOev 5 uzgtno 51; ÜsvtéQow 
amigo 000a yápov uoipáv viva t7$ ztgoyama(ac Dor 


er dd ovxo vóuo 30 Hoc autem quod fit quidem semper, 


expressim 
vero nondum lege determinatum est, hoc ad melius 
incrementum et interpositionem damus huic legi. 
Nam si non filio forte, sed alicui extraneo mater 
adhuc secundas non experta nuptias partem quan- 


gres, 5 Ti Tvpayua db avri). 7 xal zacav ie, 35 dam antenuptialis donationis aut aliquam rem ex 
! xav dll vuxOv éxnz0wj0& cQónov, re vocspov ea vel totam donet, aut per alium forte alienet mo- 


14 75$ a “ht xvgiov Tra (13, 20) habent Prochiron 6, 2; Epanagoge 19, 13. 


maritum nondum venerint, cum liberis vocare, illas autem, quae secundas nuptias inierint, non item. Hic 
vero absurdi quoque aliquid subesse: se enim, quae liberalitatem in filium per electionem contulerit, videri 


remunerationem potius aec 
nantes o 


episse quam ita simpliciter lucrum irrationale habere. 


Haec nos diu exami- 


eiusmodi electionum et hereditatum rationem considerantes, communem de his legem 


scribendam esse „ ex qua praesenti etiam quaestioni discrimen affertur. 


I. Placui 


talem rei ordinem constituere, ut matre semel secundas PAS 
donationis antenuptialis statim lucri faciant, neque ullo mo 
la omnibus simul per secundas v 


ernari liceat, quia 


senti proprietas donationis antenuptialis tota ad 


conservetur, atque secundum constitutionem nostram, siqui 
paio filiae competat, sin vero filia, lucrum ex pec orbitatis apud m 
sit, ge vocentur, transmittat. 

expressa vero lege nondum determinatum est, puevt 
am $i forte mater secundarum nuptiarun adhuc eæ- 


eaque moriens id ad heredes suos, si gui ex 


Aud autem quod semper geom contingit 
uic N 


incrementi et accessionis loco gi adicimus. 


igitur nobis hunc de electionibus locum non confusum nec indistinctum relinquere, sed 


as contrahente omnes liberi proprietatem 
matri alios liberorum eligere, alios vero 
tias iniuriam intulit. Quam ob rem etiam in prae- 
iam perveniet, ut ususfructus matri donec vivit 
mater praemoriatur, tota donatio propter 

matrem maneat, reliquum velo fiae 


pers non filio, sed extraneo alicui partem aliquam donationis 5 nuptias, vel rem quandam ex ea, 


vel etiam totam donaverit aut forte alio modo alienaverit, ac 


inde secundas nuptias contraxerit, mani- 


1 Óevrdgov Gwvoixrow urrdgac xÀnpovó n 
412 . deux ioo A 1 8 M ad 
red de A | 4 oO A | 6 radra ob- zusic A 
7 5 om. 418 5 ]Onpusv de- 
rage an ro τοι ygdwyas go, vd 10 sapovca 
atoò ixrx as 7tápae Leah A | 122 6 ...Am 5 

Quse» vovv» f OvyxsxaÁuuMÁvov TOUTO de Tt8QéT- 
er xal adidxp«tov A || 15 ddr] tantummodo 6 
16 Óoesac yívec Das. (yevéaXa: Proch.) Proch., Epan. 
21 «75€] res A |! 23 xal] xal si A | e$ ud» 
om. 4 | sooandAJo: «àv avD'oorxivor, rij xαινẽꝭ t A ! 
24 0Àgs] nace A|| 25 sí — ve om. A || udvew piv) 
pevei A | 26 vov om. A | evugevor A | 27 xa:30s, 
dors xol r u ö zxaQaménnzsiv cUTO aic vOVG dx 
«oV syóuov xalovuévovs avri xAngovóouovs A 30 Te] 


Cd» ... A mg. qp] expremim (i. e. nr c 
31 sagevO rmv e e dod v voUds vo? vóuov 9n 
35 «wa nmoiyuata Hoe, Epan. | 5 xàcav dog 
entas  Proch , Epan. | 36 «vxov] vevà A |] desro«jor cas 
Proch., Epan. 


3 hinc /|4 se] sed RV & T6 recipisse RI 7 ba- 
beret FT. [ 11 scr. suscipit? | 12 non om. /* [15 lu- 
erum (uel usum R? e. u^ R lucrum uel (uel de. 2) 
usum 7 lucrum et usum TI mox om. P | tantummodo) 
omnium Ab. roprietate manente antenuptialis (an- 
nuptialis R) T quidem om. R [| florum R. | 19 in- 
iuriam vulgo | 20 proprietas aut nuptialis RI | 30 8; 
hoe uocoatum est de dote ascripta numerata uel praestita 
R rubr. in mg. [| 31 leges determinatiene. hoo R. | 32 huie] 
hunc R'|36 donet] neo R. 


ELECTIONEM HABEANT 13 Nov. II 2. 3 


sí; dvdgós qorrzosis Osvrégov, AA o TQ an- 
vivopévq) OsvréQ«q  yàuq 10 vie áxnoujoews avatoa- 
ira. xoci 0097 chr, ad νον, d dv uevaciQu 
wai rd rij dirrotiuc ee xal rd TiS dvatQozüs ueysk. 
&i nàv 34 une“; stegióv o Hh e, avarQaztOS- 
«vus xaDdxab vo ysvóusvov, toU vóuov tr» Ósanovsíay 
; cgsáe ei, robe aida dyovros xal 


dum, deinde ad maritum veniat secundum, palam 
esse, quia supervenientibus secundis nuptiis alie- 
natio vacuatur, et nec hoc omnibus modis, sed in 
suspenso et alienatio et evacuatio manet. Nam si 
5 manserint superstites filii, evacuabitur omnino quod 
factum est, lege proprietatem antenuptialis donatio- 
nis ad filios ducente et non respiciente mulierem, si 
ovdi» éniOtQapoudvov «76 yvvaiós, si ti stoáEsiey dxi— quid egerit in laesionem filiorum; si vero praemori- 
Blagr xàw zxaidov. Ei dd xpotsAeviüGcusv üzxavrss — antur omnes matri filii, erit contractus firmus non 
Ds fer gos, fe TO OvvdÀAayua BéBauov ovx eig 10 in totum, sed secundum pactum non existentium 
bMoxAngov, dA xarà rovro dj rd dt amaidíac cóp- filiorum, quod nos introduximus primi et sancivi- 
| iti ane "usi sicmyrodusc'u mcvros xal vevouo- mus nuper de hoc scribentes legem. Et secundum 
erjxcusv &vayyo& vOv zt5Q) vOVTOV yQdwavtsc vóuov. quandam quidem partem erit contractus firmus, se- 
xnl xcTd Tuw& uiv uoipav s$0rc& v0 OvvaÁAlayua Bé- cundum quandam vero infirmus apparebit; hoc est 
Balor, cr viva òd üxvgoy ànogavO'0astva,* xovtréct. 15 secundum hoc quidem, quod manet apud matrem 
gar nd TO uévov ztaQa Tj urg zQopács vov db occasione pacti filiorum non existentium, valebit, 
&xcidíac Gvpqoivov xgaryGs,, xara dd rd magamsumó- secundum hoc vero, quod transmittitur ad filii suc- 
pevov is robe TOU rade dad dxvgov &Gva&* — cessores, infirmus erit: ut. si mater sola filio suc- 
eic, siye 7) 4 29 póvn vq c40i dd svosOsing, cedens inveniatur, omnis rursus firmus erit. 
ro 7x» av)us xvgiov dr. 20 
1 'ExwÓ; i ai xaxé vàv Qevrtsqoyauosvrov art 


"e mo yauov 


1 Quia vero contra binubos poenae communes et viri 
xowal xal dvÓgós síG& xal yvvouxós, xal 0 udv ind «jj sunt et mulieris, et ille quidem in dote ad secundas 
xov mo0s Osvrégovc dAOOv yáuove de, ij dd — veniens nuptias periculum sustinebit, haec autem in 
éxi xñj 7tQQ ydpov io dd rouge ya dd, x«à antenuptiali seu propter nuptias donatione, et haec 
9 öh Ovios dp' éxatépov νο νο, mov, xai25]lex in utraque posita sit persona, haec etiam de 
vavra xal mag) je émaloy?s xci sol Tr dxm0wjcaoe electione et alienatione et de lucro sanciens. 

xal xsQl tov x£QÓove v οE,ẽ , m. 


CAPUT III. 


"Proloéxov voívuvy Ovros of) a và ns TOv Cum igitur reliquum sit cogitare de hereditatibus 
lie rr ald, vnég ov xal ró nagóv dugac- flliorum, pro quo etiam praesens est dubitatio, opor- 
farrstras, Qai quOvuev ysveup vóuo Tfj Te xa 30 tere credidimus generali lege et praesentem quaestio- 
eóep Dntycs Óiasrü)sa, va, v& dps :x:v597]ous- nem determipare et in futuro movendis omnibus 
vesc dxagaic Qovvas tougv. Kal Osanítousy, và 444. dare decisionem. Et sancimus, alias res post ante- 

yt và ustà Tz» 7xoÓ yüuov Ócosav eie rove nuptialem donationem ad filios venientes, si quidem 
xcidac dgiypéva, e£ ud, 0 nai, deen ij On,, xu - — fllius masculus aut femina forte testetur, secundum 
v, QiáD'ovro, xarà «0v vouor xosiv ir robe ysygau- 35 legem venire ad scriptos heredes, hic matre non 
pévovs xÀnpovóuove, évravOa vie uur ov Es ét prohibita scribi & filio herede, sed etiam contra 
vine ygagecO'as zaga vov ztai006 ij, dd xal testamentum ei datis allegationibus, si forte filius 
r xarà Te Qiady 7 OjEV Oy dini, 1 eam praetermiserit aut irrationabiliter exheredatam 


€ avr] 4.0 
ys 9 xai abr ͥ zxagaAsiyssv 7 xal &Àoyos axoxÀn- fecerit, reservatis. Si vero intestato decesserit, illius 


2 


govóuo» xowjontai, qgviavrouévow: ei 08 ddòideros 40 
32 OeoniLousv .... sits xai ur; (p. 14, 6) habent Prochiron 6, 3; Epanagoge 19, 14. 


fertum est. alienationem. supervenientibus secundis nuptiis infirmatum iri; neque id omni modo, sed tam 
alienationem quam infirmalionem in enso mansuram. Si enim superstites maneant liberi, infirmabitur 
omnino quod factum est, cum lex proprietatem donationis ante nuptias in liberos transferat nec ullam 
mulieris, num quid in damnum. liberorum egerit, rationem habeat. Sin vero omnes ante matrem moriantur, 
t contractum manere firmum non in totum, sed. secundum pactum illud orbitatis, qued nos primi 
tntroduximus ct nuper lege de ea re scripta sancivimus. Atque ex parte firmus erit contractus, em 
parte vero irritus apparebit, hoc est quantum ad id, quod eæ pacto orbitatis apud matrem manet, valebit, 
quos illud vero, quod ad successores filii transmittütur, irritus erit: unde siquidem mater sola reperiatur 
filio successura, totus rursum firmus erit. — Quia vero poenae adversus secundo nubentes communes sunt 
et wro et mulieri, ille quidem, quando ad sccundas nuptias venit, de dote, haec vero de donatione ante 
auptias vel propter nuptias periclitabitur. Et haec lem in utramque personam valeat, sintque hacc et de 
electione et de alienatione et de lucro sancita. 

II. Cum igitur reliquum sit, ut de hereditatibus liberorum videamus, qua de re etiam in prae- 
zenti casu est controversia, generali lege et hanc quaestionem diiudicandam et quae deinceps movebuntur 
emnes deci esse putavimus. Aíque sancimus, ut ceterae res, quae post donationem ante nuptias ad 
3 pervenerunt, siquidem filius, sive masculus sive femina est, testatus sit, secundum legem ad scriptos 

edes veniant, neque hic mater heres a filio scribi prohibeatur, sed iura quoque contra testamentum ipsi 
data, sive filius eam praeterierit sive sine causa eiut edaserit, salva maucant; sin autem intestatus de- 


1 Ósvrágov) Gvvoiccjos: add. A | £iysvouéyqo: Proch.. | om. A (e) | 39 dzxoxAggovóuov A, codd. Proch. nonnulli) 
geo. ee dic xai A | 4 9sapevsi A | dx uAnoovóucv M Epan., Nock. codd. nonn. | 40 e 
ie Epan., Proch. codd. aliquot 88 ov0à M non £| «jj | ceras A stojaesev Epan.; leg. sto«íjoasvo? | 04] xai add. A 
yvveux] àv «A | 9 EX] J. 7906 mg. A | zov 


€sav A | 10 «756 ede] oi ] (sic) A matri fllii 6 I ue 
vst A | 12xaiOwrvxocape» A|| 13 ópov] fuit Cod.5,9,11] 
15 sovszéavs om. A | 17 )054] BsBasov A] 18 sic 
veve q adõxove r xai e A I dor om. A f 19 e 
A * 21 'Exssd)] ... õον,jed mg. A | 21. 22 u et xoi- 
jn item xal ante 0 „ ante f 
4121 zeocyapuov M n9oyauo A antenuptiali c 
rot 244 | 25 Ka rah xai] vavra A | 27 kde 
r A sanciens e | 28 TsroAoíztov] .. . addo» I mg. 41 
39 vxdo 6v A | 32 àxáscus] d⁰ο àxácaw A | 33 và 
em. A Proch. | 37 xÀzgovonov A || 38 eiys] sire M || 39 xai 


3 hoo om. RT | 4 et prius om. TP | 7 ducente R 
deduoente 7 vulg. | si quid] etsi quidem i 8 las- 
sione 7 | 9 matri 7] matris R7 al. | erit] et erit RI | oon- 
tractus firmus (fllius? V) erit P | 16 occasionem 7! | 
malebit R9 | 18 infirmis 7! ut] uel R ut uel 7? | 
filiis R | ?1 innubos RI hinubos P | 24 donationem P! | 
et haec RV] haec etiam vulgo | 25 etiam) et vulgo | 26 et de 
alienatione vulgo[ 28 igitur] ergo / 30 credidimus R] 
credimus vulgo | 34 testatur I 39 intestatus vulgo ! 
illius partem) reseruans illius partem al., del. R3,0m. Pa 
Yéseruatis correri et transposui post fecerit. 


Nov. II 3 


vslsvri0sis, rij éxsivov uoípac, sl uàv 8yos araĩd as iò tous, 
énii robe ztaidac agixsovpdvns* ei d ovx ãxoi nàv A a 
do tous, ain dà vv dòs lh i xÀ2oic, nal vie uzvoos üua 
vois ad ον xarà võ map' iche vevouoDernuévor éni 
vOv» xÀfngov dgxouévne xal rovrov laxvooss dyovane, ace 
devrigois ,] yápoi sira xal ur. Ov yao rxgoté- 

as re s0&va$ xata và eis Üsvcsgov stapaysvonsscv 

do yvvaixdw ztoijcousv Odd Krege avtàc ais 
d xcraGTÜCOUuE 7.xQQy xal vov ustiQov dv 


NE MULIERES SECUNDO NUBENTES 


partem, si quidem habuerit filios proprios, ad filios 
venire; si autem non habuerit quidem filios proprios, 
sit fratrum vocatio, et matris una cum fratribus (se- 
cundum quod & nobis sancitum est) ad hereditatem 


5 venientis et eam firme habentis, sive ad secundas 


vellet venire nuptias sive non. Nec enim amariores 
poenas adversus mulieres, quae ad secundas veniunt 
viri nuptias, facimus, neque ex hoc eas ad necessi- 
tatem deducimus amaram et nostrorum temporum 


(ay xa&gov, wers Uds. vov gogoóvov “/, sí xai I indignam, ut metu castarum nuptiarum, licet se- 


svta90s xaD'saTrxoiev, TOUTOVS uà» üxtorQénsO Das, o- 
ra Óé eic vivas asrryogevuévac u, xal igo xai 
T006 oH t qOopas, xai "tsp Ovx ábecti vopi- 
Au, Gogovsiv. zsagavóuos àgskyaivesy.  Ovxéta vol- 
vu 
énovuuov tfe ñjurrigas evasBs(ac qvvrayuatos xstad- 
vn» Outafu, vn e rd xegh vOv πι 
vow x ον, ove al ure Osvcégow opasAovaos yd 
uo elüov ztgoansiOovtac, our tu» év «cQ & Ai 
rod GUTtOU Ovyygaupavos vxo TOv ToU TeQtv 
tírÁo», xi zta0i vow yvyaixàayy d. p8vny odd Óev- 
Tápo: u&y opsAovOo:» yduoue, xd o. t7 deut 
8 Figs jit rode 1 lla Partis vd 
szavTOS 7 unco uera tov aüOsAgov éni tov vov xa1006 


reis BoviousD'a ovre x kv vg & HH xo? 15 quaquam | igitur 
t libro Codicis co 


«s'éov 20 conscriptionis sub titulo 


cundae sint, ab his quidem abstineant et descendant 
ad quasdam interdictas permixtiones, et forsan etiam 
&d servorum corruptiones, et quoniam non licet 
legaliter caste viv contra leges luxurientur. Ne- 
ere volumus neque in quinto 
ominis nostrae pietatis positam 
constitutionem, decernentem de hereditatibus fili- 
orum, quos matres ad secundas nuptias venientes 
viderunt praeobeuntes, neque in sexto libro eiusdem 
ertulliani, qui de mulieri- 
bus disputat secundis quidem nuptiis iunctis, ante 
secundam tamen copulationem filios amittentibus: 
sed vocetur modis omnibus mater cum fratribus ad 
filli hereditatem et hanc habeat firme, nihil] ex se- 


xAngov, xai rovtoy áyéro figo, od ly dx vv der- 25 cundis laedenda nuptiis. Quod etiam in subiecta 


BAaztroudvn yáuory. On xai AN x d 
riese, j ro vóuov voUto» dxívrgs, xgevsicvm* xol 
/ pue aua cj sxa01 QiadeyéoD o vóv 7 7 xai 
iaüsEauévr rohr avagasgeros A, od d rie 


quaestione, quae legem hanc movit, obtineat, et 
mater una cum filia succedat hereditati, aut etiam 
succedens hanc inrefragabiliter habeat, nihil ex spe 
secundarum laedenda nuptiarum, sed domina eius- 


dixidos vàv deux BAasrronévn Ar qui d a xvoía 30 dem hereditatis cum filia absolute consistens. Opti- 


Tovtov ustà rj 70:006 νe ] xadscrOGa. Kala 


piv yàg ds, ain xal énaivevóv xal diuov S TO ros 


yvvaixa$ ovro O,axsigDa, Gauvos, cx tác dxat᷑ sie 


8 diOocas vngsiv aJixtov tq) raleurNναννν x- 


mum itaque est atque laudabile et dignum oratione, 
ut mulieres ita se honeste tractent, quatenus quae 
semel ad virum venerunt, servent inviolatum mori- 
entium torum: et huiusmodi mulierem et miramur 


«al tv ys vo.avtrv yvyaixa xai OCavpalousy 35 pariter et laudamus et non procul a virginitate poni- 


xai dr 
dà ovx iGzvo: (xal yag sixó€ xal séa» abr ovcav 
Tovro rad) ovii àvréyo. mQóe vàs xi pvosos óg- 
pás, ov woAactéov avcij» d rovro ov0À az 


soy . dicendae sunt el communes 


xal ov ro rid u,! zagOsvíac, Ei mus. Si autem non valuerit (cum forsan et iuvenis 


hoc patiatur) nec possit contra fervorem naturae 
resistere, non est torquenda 8 hoc nec inter- 
eges, sed et ad viri 


2 * 2 ^ 2 2 2 
ro xoiwdw h, dA xal sis dvds érégov 40 alterius DEM veniat honeste et omni luxuria abs- 


yánov dO éxo asusoe xal axolacías dzteysadoy dans 


xal àxolavéro ri vov mxadov Üiadoy5e. ovto yao 


tineat et tur successione filiorum. Sic enim 


cesserit, siquidem proprios liberos habeat, pars illius ad liberos veniat, si vero promos non habcat liberos 


ac fratres vocentur, mater 


que una cum fratribus secundum legem a nobis 


ad hereditatem veniat, 


eamque firmiter retineat, sive. secundas nuptias contraxerit sive non. Neque enim poenas in mulieres 


secundo viro nubentes statutas acerbiores reddemus, neque inde illas ad 
di necessitatem redigemus, ut metu castarum nu 


illicitas vero quasdam coniunctiones, et forsan 


leges castas esse non liceat, contra leges libidinose vivant. 


duram et temporibus nostris in- 
„ licet secundae sint, sis quidem abstineant, 
o servorum stwpra delabantur, et cum secundum 
Itaque neque cam constitutionem iam valere 


volumus, quae libro quinto Codicis, qui a nostra pietate nomen traxit, inserta ea definit, quae ad heredi- 


tates liberorum 
libro sexto eius 
ante secundum coniugium amittentibus 
vocetur, camque firmiter retineat nec qui 


ectant, quos matres secundo nubentes ante se de, 
operis sub titulo Tertulliani SC, quae de m 

disserit. Sed ad liberorum hereditatem cum fratribus mater omnino 

damni ob secundas nuptias capiat. Quod quidem in 


tos viderunt, nequc cam, quae est in 


us secundo nubentibus, liberos autem 


090 


sita quoque quaestione, quae huic legi occasionem dedit, obtineat, simulque cum filia mater hereditatem 
adeat, vel quando cam iam adiit, irrevocabiliter retineat, nec ob spem secundarum nuptiarum qui 


detrimenti patiatur, verum plane domina eius sit una cum filia. 
laudabile et exoptandum mulieres ea esse castitate, ut 
iramur et 

vero non valeat (etenim consentaneum est. iuvenem cam id pati 
est hoc nomine nequc communibus legibus ei interdicendum, sed oneste ct secundi viri nuptias 


functo torum servent: ac talem mulierem 


puni 


contrahat et omni libidine abstineat et successione liberorum 


Nempe fucum esset. et 
semel viro nups , intactum do- 
nec procul a virginitate ponimus ;. sin 
nec impetum naturae sustineat, non 
fruatur. 


Sic enim etiam magis cos diliget, 


1 vsÀsvroo: A || dxeivow A | Kxe« I 2 vovc noaidas) 
v0v6 id love xaĩd as Proch., Epan. | £xe« A | 3 idcove om. 4 
4 cf. Cod. 6, 68, 7 J 6 Ov] 3à mg. A 7 5 
yevonévorv ávdgac A | 9 sixoa»] Sen, 11 dxo- 
ergépsa ns A | 13 xai &xeidznso] àv9* cw éxeidzysso 
A | 14 Ovxécri) g mg. 41 15 79 Cod. 5, 9, 3, 1 17 va 
om. 4 I 18 dH ν,ẽ e A | 19 c) Cod. 6, 58. 8 20 re- 
rv ο A | 21 magi. yvycuixo» A 23 evvagaíac Ac) 
j 4a] «y' mg. A J 27 2 61 $ M si A] | 28 ro- 
QiadayíaO o A | 31 rovrov) eiusdem hereditatis 
€ | Kalóv] id zs9l... mg. A| 32 ⁊ò om. A 34 dò ae 
4, f. 35 gal ante D'avuabousy om. A | 31 iozve MA | 
aN ovGav om. À (cf. c) | 38 dvrégss A | 40 avv» A* 


avt A^ | TG» xowdàwv (r0. vOv &zxoevolaxov add. 
2. v.) vópcv M vóv xowóv vógov A 


| siquidem habuit — 2 habuit filios quidem pro- 
prios /* in ras. | 4 sanctum P* | 6 amariores R 
ad maiores V1 maiores V vulg. | 9 amarem 7" 
nostrerum J/! | 13 quoniam licet non licet Vg 16 oog- 
nominis Ri] eognouimus RT | 19 prebeuntes RT 
20 tertuliani RT7 | qui] quae vulgo | 22 tamen] tan- 
tum 7 24 secundis “ in ras. | 27 una om. P 
29 ledenda secundarum ] eius ids P | 31 oratione R. 
36 ualuerint T, V in ras. | inuenis R | 37 hoo no 
patiatur R mg., vulg. | 39 et ad) et om. R al. 


ELECHONEM HABEANT 15 


avtov. Fri uã lo dyœ:rijdai x ovz & vivas va» dve- 

Q» Owstas, 7t0weic e vxofaAlousvn zuxoaic. 
Dinio ros ere gas, site sis Osvrépove il Ho 
vduoue, OU* dzt001sQovueEv "Zs TOw ⏑,ñu Juodoyzs, 
ovdi tis r vóuoOG TOL0UTO Ti 
rien dgougggousv TD6 TOW Ttai0ov diado yis, s 
«i nr, vis d ꝰ s &ÀOo:sv ÜsuréQov, xd si mcQO 
tà» dure gm yüuow» xav ei νẽu“ xo Üsvtégovs oi 
raids velevrnGauey. ire fõñs dx Sie dvomías ro 
vouov, xü» si oH D oi maidsg üztavT&G un 
xatalinóviss xaĩdas 7 éyyóvove, oUÓ8y qyvtOv ij xν0i-- 

uv, xai ov QiadéEevas vovrove 7 uico, ov. d 
Znudides TsÀlevtnaauev, du aztsAaOTosta, v76 abr 
Jiadogs ànavOpomnos, ndr uy adivi,gaca, utr 


Nov. I1 3 


eos &dhuc amplius diliget et non quasi quosdam 
odibiles respiciet, poenis subdita sic amaris. Sicut 
enim patres, si ad secundas veniant nuptias, non 
fraudamus filiorum successione, nec quaelibet est 


Ly, ovtc€ ovóà ròùs 5 lex aliquid tale dicens, sic neque matres privabimus 


filiorum successione, si matres ad virum veniant se- 
cundum, licet ante secundas nuptias aut post secun- 
das filii moriantur. Alioquin ex absurditate legis, 
licet praemoriantur filii omnes, non relinquentes 


10 filios aut nepotes, nihilominus supplicium manet, et 


non Succedit eis mater, nec si sine filiis moriantur, 
sed expellitur ab eorum inhumane successione, fru- 
Stra quidem pariens, frustra simul] et nutriens, prop- 
ter legales nuptias subiecta poenis; sed succedent 


di ixDpéyaca, rale va did vOv &vvouov y&uov vzofaA- 15 quidem illis aliqui ex longa cognatione, mater autem 


lauten toiwaic: AA diaòt for u avrove viwes vàw 
zopocréQo ovyyevov, I A¹,ůꝗ e 0$ &Àoyws iu, 


rat. Gere xci avt7 Qiaüsyca Ow xovs rad as, xal 80x00 
rb ovtos$ guddvOQumzó$ v& xal mQQo6, xal r ud 


inrationabiliter expellitur. Quapropter et ipsa suc- 
cedat filiis, et sit haec lex clemens et mitis et matres 
filiis concilians. Colligentes igitur huius legis partem 
sancimus: quoniam matrem secundum quod dudum 


rigas rote 70:01 du rr Zvvshovrse vOívvy 100s 20 diximus adsimilavimus patri, in antenuptiali dona- 


TOV vóuov TO u£gos J'aozriGopusv, lire 17v h, 
xatd TO 8u7tQocOev eignusvoy woubcausy vq nal, 
rat uiv dni 1] ngoyauan(q Üogsd xal ac vztéxsw 
os, xaDansp vmu£ys, xai o mare and tp c ονανje, 


tione et ipsas sustinere poenas, sicut sustinet et 
pater in dote, in hereditate autem filiorum sine tergi- 
versatione veniant et pater et mater secundum sub- 
lectas utrique casui quaestiones. Proinde quod pa- 


d dà robe wAggovs row zaidwv ángayuóvas dizi: 25 tres habent, sive ad secundas venientes nuptias sive 


CÜoca» 0 re zav7Q y rd hirn, xatd rade vmoxsiud- 
vas àg' éxactq Osuoti burro. dere dre oi ztavéQac 
&zoviv, ars sie d vrt ον i yapove sita xal ur), 
TOVIO xai ai umjtéges áyevoa», aa dale re 7) u'jT20 
xe TO» TOV 701006 xdñ 
1 ere xal vatsQov io. 


1 ; dà ngoyauiaíag d e sis Oevvegor dAOQovca 

N , - - N L 
GvvoixéduOy. gend xadógov oha rod 70:006 dero- 
Læverœ, 441 


cu roĩe ara r vóuov ÜsÜouévov, xai 
val u4goe TOU x TOU nociÓ0$, dd  &Ti r re 
zgoyapuasaías d ovx azoBadiov qva. Au x- 
iat xgatsiv xai éni vOw vU» iñjòn qngevovgcowv vv al- 
xav xai robe oixsiove QuaüsEausvarv ud as, dv q ui 


„erte jan Osvrégow u- 30 


non, hoc etiam matres habeant, voceturque mater 
ad fili hereditatem, sive iam ad secundas venit 
nuptias sive postea veniat. 


1 Antenuptiali vero donatione ad secundum veniens 
consortium neque secundum quantum heres existet filii 


1; TOVTO TOv maiÓwv &CtO povov xégjos — fruatur, sed hoc filiorum sit solum lucrum eis a lege 
7 Óoxov» sl-35 datum, et non videatur esse pars hereditatis filii, sed 


adhuc antenuptialis donationis non &biciens naturam, 
Quae competit tenere etiam circa eas, quae nunc iam 
sunt viduatae mulieres et propriis successerunt filiis, 


in quo nondum ad secundas venerunt nuptias, licet 


Qevrégois ngosrOow» yauo«, xa» sí usa, ravra aro- 40 postea veniant. Quod igitur hic habetur, sic omni 


A. TO uiv ov» Ind vovrOw 8yov cs tQ mzavti 
verxouod'stoOo xoóvq. 


tempore sanciatur. 


32 Je 0à — 37 quei» habent Prochiron 6, 3; Epanagoge 19, 14. 
meque vero poenis tam acerbis subiecta pro inimicis habebit. Quemadmodum enim 5 $i secundas 


nuptias contrahant, non fraudabimus successione liberorum , nec ulla lez est quae t 


e quid dicat, ita ne 


matres quidem successione liberorum privabimus, si matres secundo nubant, sive ante secundas nuptias 
sive post eas liberi moriantur. Alioqui em absurditate legis, etiamsi omnes liberi praemoriantur non re- 
lictis liberis nepotibusve, nihilo minus poena manebit, nec mater iis succedet, quamvis sine liberis morian- 
fur, sed a successione eorum inhumaniter repelletur, ut quae frustra pepererit, frustra nutriverit, poenis 
adeo propier legitimas nuptias subiecta: at succedent iis qui ex: remotioribus cognatis, mater praeter 
rationem excludetur. Quare et ipsa liberis succedat, sitque haec lex benigna et mitis et quae matres 
liberis conciliet. Ut igitur hanc legis partem „„ quoniam matrem, uti ante dictum est, 
patri ezxaequawmus, sancimus, ut eas ipsa poenas in donatione ante nuptias ferat, quas in dote pater 
sustinet, ad hereditates vero liberorum nullo negotio tam pater quam mater veniant, secundum subiectas 
ewivis casui quaestiones. Unde quod patres habent, sive secundas nuptias ineant sive non, hoc etiam 
matres habeant, voceturque mater ad. filii hereditatem , sive secundas nuptias iam contraxerit sive postea 
1 imitura sit. Donatione vero propter nuptias d secundum iniit matrimonium ne quatenus. heres qua- 
dem est filio fruatur, sed haec liberis solum lucro cedat a lege iis data, nec pars esse hereditatis filii 
videatur, sed donationis ante nuptias naturam nondum amisisse. Atque haec etiam in eis obtinere. debent, 
quae nunc iam viduae sunt et überis suis successerunt necdum secundas. nuptias inierunt, eisi postea in- 


eant. 

1 ovx ax) ovros A | 2 o9vo$ om. A|3 "conso 9i 
reve 4 (in mg. IE I. . ) | 5 ovà4 cic] ov yao A [ 
7 d doe deuriο]ð avrvoíxgaw 4 | 9 vsAevtr- 
ese» A | 11 dxyóvovs 12 A 14 cod/vaca A || A 
rv di] frastra simul et c | 15 voiaótaus ys Quà vo)» . 
ven yanco» A] 16 ada) xai Ad uiv Ac] om. M || 
Vi szogpertágorv A | éxxirDZoevos M* | 19 ovros A . 
AayODpo tes A9 | 20 -ZvvaAovrse (avveAovvee M)) E M 
., 4 oM .. . ÁÀ mg. rde xà vóuco to zdgac A 
huius legis partem g | 21 énsízteo A || 22 postzratQi lacuna 
3$ 40 itt. in À 22 rij tgoyaguatas dA *avrr;»] 
erra. [ 25 vic xA ois A (cf & | 23 ,p] utrique c] 
JU xoos avrov vov A432 A A33 ros at- 
des A | éxoAaBsva Epan, Prock. codd. plur. | 34 r 


[4 


xéodoc novo» c roĩe QaÜopévov magà vov vóuov A | 


[am quod de his constituimus. ita in perpetuum sancitum esto. 


36 ante qvas» coll. A | Hr. av» t5) ihm“ d- 
à r 5 4 A 38 Kol onis ο⁵f— 
coll. A [| 4i và» nu xaà vvv xatáyrgsvovow» A | 
39 xal om. A || zmaidas, x&v sis d eur stQocrjADov 

ydpovs, j v ustà vavta A 


4 qualibet 7737! 5 diens P | 6 ad uirum om. R. 
8 filii moriantur ante aut post secundas coll. R | !1 suc- 
cedet T (Gr.) | 12 inhumane successione] ddr dz«v- 
Jene Gr. | 16 expelletur vulg. (Gr.) W17 et matres 
R al] matres F matrem / 119 dudum R] iam dudum 
F vulg. | 2! ipsam vulg. | sustinet sicut I 22 dotem 
Vi] hereditatem vulg. | 27 ad secundas iam P 34 ait 
solutum n antenuptiales RI I 39 uenerunt ] ue 
niumt R vulg. 


Nov. II 4 16 NE MULIERES SECUNDO NUBENTES 


CAPUT IV. 


Kal Fro dd «ij ngopács vv ÓsvtsqoyauovaOv Aliud vero quiddam occasione secundo nubentium 
yvvauxdv xal «57€ mgoyajía(ac ÓoQsáe zoocOsiva, — mulierum et antenuptialis donationis adicere priori- 
vois ÉunxgocOs» xaÁos Bye E,. Tav yag ngo- bus bene se habere credidimus. Priscis namque con- 
re- dα “ nagsyovaav érikoyrv tjj yvvcixh vjj ztitutionibus praebentibus electionem mulieri, quae 
Üsvrégosc 0psAnodgy, yajuoue, sive govàgO'ei siv ri 5 ad secunda vota descendit, si vellet accipere ante 
re yapov dagsév, xadócov dpína: «à Gvugova, xo — nuptias donationem secundum quod permittunt pacta, 
Óovvai toig aq &cqauÀsiav, M tsÀevtOGa Tavra et exponere filiis cautionem quia moriens haec re- 
ánoxaO(otncw, sits ov quvndein òdodya r daqa-  stitueret, sive cum non valeret dare cautionem aut 
Ànav 9 ur govlydein vvxóv, u£évssv uày và moiyuava — nollet forte, manerent quidem res apud filios ante- 
nad roĩe aq r] 7Qgoyapuaíag d,, r O3 10 nuptialis donationis, solverent autem ei tertiam par- 
avi] TOv dz ri usgove vis ÉxarogTis vóxov: tem centesimae usurae: nos ex quaestionum emer- 
zei dx xi r üvagvouévow H iοjm u ohe gentium varietate moti, quoniam invenimus minores 
oe, dztsiÓz SQ eUQouev wéovc A tOUtQ :xivÓv- In hoc periculum patientes, antenuptiali donatione in 
»svovra£, rij 7x90 yauov Oogsas d» xoyuagiw ovens, pecuniis existente, et illos aurum quidem non haben- 
süxaivove xovGíov uàv ovx &yovras, àvayxacOévtas q 15 tes, coactos autem omnia paterna vendere, quatenus 
r matpqa moÁZgas mávyta, 0ncc av lud «o ve exsolveretur antenuptialis donationis debitum, ad 
ngoyauialas dogsác 0pánua, xaírowye &x' avrove xarà eos utique secundum legem antenuptiali donatione 
ro vouov tf/$ tQ yáuov ÓcQsas Alevcousvne* did vovro — veniente: propterea iudicavimus oportere hunc dare 
yOTnuev xg9nvoi rOvxUTZ» Üovvci. cQ soiypar. rd EH, — ordinem causae, ut, si quis contulerit res secundum 
va si reg did o noayuava xarà ngoyapaaiay dd, 20 Antenuptialem donationem, si quidem omnes immo- 
ei h &navra axísira xadsatíxos, - vovrow s — biles sunt, maneat horum usus apud matrem, et ipsa 
ron, TaQa 165 rel, xai avt; raUva éxÀéyo: xal uz; eum colligat et non respuat neque exigat filios pro 
zagaatOitO d azxcitoín robe maiÜdac vmào ve ro- — horum aestimatione usuras, sed et diligentiam eorum 
Tov axotnoscos vóxov, dd émiushoivó ve ee, habeat, sicut lex iubet usu existentibus dominis, et 
«adócov 0 vouos Oidoc. vovc T? yonosce Ovrac xv-25 custodiat eas secundum 1 &ntiquas filiis super- 
„ ꝓvuldxxoi «8 Tavta xarà robe vÓuove TOUS e - ztitibus, aut si omnes moriantur, secundum nostram 
408 role xe zt&QuOVGuv, j ei návtec valsvtyocuev, legem casum quidem non existentium filiorum matri, 
xatü t0» 5 pid vouov tov nd dL asxocíÓ(ac wáccov uum vero filiorum heredibus conservandum. Si 
rj unrot, rod d Àezouévov toic vov naídov xÀngo- autem omnis forte consistat in pecuniis aut aliis 
vouois qvAavrousvov. N 0À aca xaOectrxo: Tvxov 30 mobilibus rebus antenuptialis donatio, tertiam usura- 
dv xerjnadsy 1) &AÀoiS suvrrole moaypagiy i zgoyapscía rum : pere percipientem matrem cum cautione iam 
egt, r tQítov oV TOxov pégos Aaufávovgay Tj» definita non exigere a filiis aurum, nisi forte idonea 
nr iga diy «7j id vevouoJernuév aapals(q ur a- zit viri substantia, et habeat et aurum et argentum 
vsiy zagü rcv» r . yovcíiov, i sl uz àpOovos et vestem et quicquid conscriptum fuit matri; tunc 
ij to) àvÓgós ei msgiovoía, xal Kyos xal xovaíov ν 35 enim electionem matri dabimus, sive voluerit res 
&gyvgov xal ii xal si vi xataysygaguudvos 7» percipere et praebere cautionem, sive quam dixi- 
rj ure t yàg v 7 Tjj urg d- mus usuram accipere et secundum priores leges et 
cousv, sive BovAsvas và zo&yuara “ xai Oovyas — nostram. Si vero mixte sint res, et donatio aliud 
viv d,, eire xal vov slonuévov xopitscOas vó- — quidem in pecuniis, aliud vero in immobilibus ha- 
wo» xata te ro BjzQocÜev vouove xavà ve TOv ν 40 
rec Ei di ys Gvapit sir và ,h, xal ij d 
vo ud dv xP, to 0à dv axivivous Kyo rtoáyuaos, 


IV. Aliud quoque occasione mulierum denuo nubentium et donationis ante nuptias prioribus adicere 
aptum visum est. Cum enim priores constitutiones mulieri secundas nuptias ineunti electionem concedant, 
utrum velit donationem propter nuptias, quatenus pacta permittunt, accipere et liberis praestare cautio- 
nem se illa post mortem restituturam esse, an, si cautionem non possit aut forte nolit praestare, manere 
quidem donationem propter nuptias apud liberos, hos vero tertiam partem usurae centesimae sibi solvere, 
nos emergentium quaestionum varietate moti, quandoquidem minores in eo periclitari invenimus quod, si 
donatio propter nuptias in pecuniis consistat, illi cum pecuniam non eant, omnia paterna vendere 
cogantur ad debitum donationis propter nuptias solvendum, licet ad ipsos donatio ante nuptias secundum 
legem perventura sit: propterea rem tali modo ordinandam iudicavimus, ut, si quis res per donationem 
ante nuptias dederit, quae omnes immobiles sint, earum ususfructus apud matrem maneat, ipsaque eas 
eligat negue repudiet neque a liberis pro earum aestimatione usuras exigat, sed earum curam gerat, 
prout lex cos, qui domini sunt usus/ructus, iubet, easque secundum veteres leges liberis superstitibus con- 
servet, vel i omnes moriantur, secundum legem nostram matri quantum competit in casu non existentium 
liberorum, reliquum vero heredibus liberorum servetur. Si vero tota donatio propter nuptias in pecunia 
forte vel aliis rebus mobilibus consistat, mater tertiam partem usurarum cum cautione iam per legem de- 
finita accipiens a filiis pecuniam non exigat, nisi vero amplae sint viri facultates, habeatque et aurum et 
argentum et vestimentum et si quid aliud matri assignatum fuit. Tunc enim optionem matri dabimus, utrum 
re$ capere et cautionem praestare, an vero dictas usuras tam secundum priores leges quam secundum 
nostram velit accipere. Quodsi permiætae sint res et donatio partim in pecuniis, partim in immobilibus 


1 Kai] && mg. A | Aliud vero quiddam (i.e. ru pro «g) ovola, Io rd zgvolov xal agyuqiov écO A8 «a 
€ 13 ixev om. AA vf prius om. A I 5 ei ye A]: «avta.— sodyuara] ravra A | 39 xal om. A | 41 EX) K mg. A] 
idi 55 d si b A 7? 42 4% prius om. A 
oba. A | 9 pévs« A | 12. Fete] ovv add. A l 14 ze . ——————————————————————————— 
naci Cuiacius, cf. s] rriHa MA | 15 ggosiov ud» ,  * Aliud] rubr. de usuris antenuptialis donationis R] 
A (| 18 vis mpoyapiatas A f dia] i mg. AT 19 c- ji I mulieris R^ 16 permittee R^ [7 restituet 
eidousv A | r,, Ag 20 da» rie 4 21 x«Ocovgxev ! ^. 19 manent T'| 10 solueret T soluent T M illos] 
dxivnxa 4 (cf. e) | H M ee A | I cor 414 | alios || 20 antéenuptialem R | 21 maneant | harum 
22 éxidyosvto A || 25 va A || 27 ij xav zrasces reer Ra | 26 secundam 7/ | 27 extentium RI 31 oaution R. 
rico A 28 cf. ad p. 13,13 | vo uàv A|xácov A|30 EX] s. | 33 habeat] om. RIA | et ante aurum om. R vulg. | 34 metre 
om. A132 và om. A | uépové M] 34 xpveóv A 135 sapi- Ve 35 uoluitur R* | 38 nostras T' 39 innobilibus R 


ELECTIONEM HABEANT 17 Nov. II 4. 5 


rd ud» dx xávytos Bono nao vj unto) Quà rds beat rebus, immobilia quidem modis omnibus manere 
tZ» daO p xo dxsiO sv, I Óé xoĩe xuvrtois ravra apud matrem, ut alimentum babeat inde, porro de 
are, &ztep djd KungocÓsv, sizso r- — mobilibus haec valere, quae sancivimus d rr si 


yavev dv :im;TOi6 ztávva và rie c, yauov Qwosac essent in rebus mobilibus omnia antenupt dona- 
xud'satara. 5 tionis consistentia. 
CAPUT V. 
Keéxsivó ys uv dv vois ſuneoo d cuvdgos uàv vo- Illud quoque dudum acerbe quidem sancitum, raro 


ao rr, axavíoc dd dv Qixaatrolo: éErracusvov autem in iudicio examinatum aestimavimus oportere 
9, h, xorvas vouq re Gagsi nsq.Aafsiy xai zaoa- clara lege complecti et tradere usui et deducere ad 
ovvas Tf) x wal xavayaysi» sig tà Óixactroia — iudicia, pro communi positum adiutorio. Si enim 
ages xorviy aztoxsiGÓóusvoyv BorOsav. Ei yag cvva- 10 coniungantur aliqui alterutris cum dotis et ante- 
eee uvae une an ztQoixo6 xai ztgoyagaa(ae d- — nuptialis donationis documentis, deinde vir quidem 
"m cvy Bolaíos, slIra 0 uiv avro ngoyagin(av I- antenuptialem praebeat donationem, mulier autem 
oír qe, ij dd yvvz, átecevéyxorro 7tQoixa Jj abrj scribat dotem, aut ipsa praebitura eam aut dante 
zapagyouévo vavtyv?) QOovros ztarQOs ij vuvoe vOv &Eo- — patre aut quolibet extraneo, postea appareat matri- 
Dev, altra gaveín zag' oAov r TOV yduov xcigóv 515 monii tempore dos non data marito, sed sustineat 
nooit u QoOsica tq Gvvoixraasti, A «vagyousvos ̈ onera matrimonii, et matrimonium morte viri sol- 
éxsivoc T&v tov yauov fagov, xci 0 yáuos Ja, — vatur, non est iusta omnino mulier dotem non dans 
rod dvd ο ÜOiaAvOsin, od av eir Oixaía zavrsios 9; marito antenuptialem accipere donationem. Si autem 
yv" agoixa uz Óovca Tq Gvvouxngavt, tZ» mztQ0ycus- etiam non totam dederit, et ipsa pro tanto exigat 
ala qi Aaffeiy. Ei 08 xal ur) eic oÀóx)nooy doin, 20 donationem, in quantum dederit dotem. Aequalitatis 
xai avt5 x«t& Tog0UTOV dztcuTSÍTO r d ., xaO" enim et iustitiae sumus amatores, quam in omnibus 
0cov do nv ngoixa. "lootrros yaQ éGuev x«i Óixaco- — aliis et in consortiis volumus obtinere. Quapropter 
Pvvrc (gacntaí, xal rr év azací vs voie dd lors xaà quae nil omnino dat, nil omnino percipiat; quae 
x 1 4v oic Gvyoraaíors govións9a et. aera vero minus quam professa est dedit, tantum reci- 
9 und or io ézidov0a urÓ ort luufavéro, i d 25 piat solum, quantum obtulerit, sitque etiam hoc 
&lerrow :jneQ oOnolóynos Óovca Tocovtov aztolapgfa- optimum in praesenti lege incrementum plurima 
vito nuóvov, ogov éztádcxs. xal &cTO xai avtr xaÀ? decernente, quae semper in dubitatione sunt, vix 
tQ zapóvti v ο 7tooscvEnoie, ro tov asi uiv &u- autem modo ad legislationem deducta. 
gio gn ro , e òd vvy eie vouoOsa(ay xatayÓD'év- 
rm Oiaxgívavti. 30 

Tovroy d xgatsiv BovíóueD'a vóv võs en vs rod Hanc autem valere volumus legem et in casu dante 
doro avtq t9v aoxmv Oéuatos, éxí re vOv dv dia- ei principium et in pendentibus litibus et in omnibus 
eryoíoe rgrnusvov, in r «àv épsbie yevrsouévov — de cetero provenientibus. 
a3XarTov. 

(Enidoyos) TM tvoívvy ztagagrásra uiv 7) on 35 pilogus.) Quae igitur placuerunt nobis, tua 
vzspoy? £gyq? xal zágats magadovva: G7tsvgavo, xai — sublimitas operi effectuique contradere festinet, et 
gavaga zxag& dia cgoyoaupirov oixs(ov 70wcavo, manifesta universis per programmata propria faciat, 


cap V (— Oiaxgívayts 30) insertum nov. 91. 2 extat in B 28, 13. 1 et inde in L (f. 111) | 10. EE... 25 dap- 
Barer habent Prochiron 9, 12; Epanagoge 19, 2. 


rebus consistat, immobilia quidem omnino apud matrem maneant, ut exinde alimenta habeat, in mobilibus 
vero ca obtineant quae ante sancivimus, $i tota donatio ante nuptias in mobilibus consisteret. 


V. lilud quoque, quod in prioribus legibus obscure quidem sancitum, raro autem in iudiciis exami- 
natum est, et perspicua lege complectendum et usui tradendum et in iudicia deducendum putavimus , ut in 
commune auazilium reservetur. Namgue si qui matrimonio iuncti fuerint dotis et donationis ante nuptias 
instrumentis confectis, atque vir donationem propre nuptias dederit, mulier dotem attulerit sive ipsa eam 
pracbuit sive pater aut extraneus aliquis dedit, deinde appareat per totum matrimonii tempus dotem marito 
non csse da:am, sed illum matrimonii onera sustinuisse, ct matrimonium morte viri solvatur: nequaguam 
acquum fuerit mulierem, quae marito dotem non dedit, donationem ante nuptias accipere. Sed et si in soli- 
dum non dederit, ipsa quoque donationem in tantum exigat, in quantum dotem dederit. Aegualitatis enim 
et iustitiae amatores sumus, eamque cum in aliis omnibus tum vero in matrimoniis quoque obtinere volumus. 

€ quae nihil omnino dedit, nihil omnino accipiat, quae vero minus dedit quam promisit, tantum re- 
cipiat solum, quantum dedit; sitque et haec praesenti legi pulchra accessio, multa decidenti, quae semper 
n dubium vocata, viz autem nunc ad legem deducta unt. Atque. hanc legem et in casu, qui illi ori- 
hen dedit, et in iis, quae in iudiciis pendent, et in omnibus, quae in posterum contingent, obtinere 
mus. 
Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt, summitas tua effectui et fini dare studeat omnibusque 


3 eróyyavév wvrroic A | ^ Kaxsivo] xa A mg. 6 79. cf. Froch., Epan. | ?5 dodo Epan. || sí ò i larro sig 
Cod. 5, 14, 9 | 9 xazayaysiv LA Be] x«vavavtewv. M || | ovzsQ opoAoyndsv an. doo A || 27 émidédoxe B || 
12 slxa] leg. 00$ v. 4 ole? | sla — 14 N οmũ. 28 nola uiv 1ow L | 29 08] 0d xoà B [ xaragOdvta D 
Pro-h. | 13 dztsiGevéyxovro M] &xevéyxos A &nsvéyxosvo 30 Qiaxglvovri AB | 33 Zotruevov ent rel vov rpotr- 
LBE &noygagoiro Z. scritat € | z9oixa av15 xagacgs- | uévow xal A| 34 aztavrov. Ta rot Anarra toí- 
Ürisay vavrg» de A | 14 nagacxouéyn BL*] aczo- | 9v» 4 4 137 ea,‘ r A 
Kirn L! nagaoynuárn M. tageayruevr Scrimger | ve 1 omnibus modis 7 |6 Illud] rubr. de dote ascripta 
rere M] 15 ee xal A | S on 6 (16 JoOsica 10 ! et non numerata R | 7 uixaminatum Ve estimauimus 
ardel dveyouévo Ov — Bro A fjvécyero Epan. | RT) extimauimus (extimus 1) V existimavimus dett. 
Vi éxsivoc) om. c | «àv LB Proch.] ain «àv M|| 18 vov j 9, enim] uero /* | 18 u RT] «in 7 vulg. | 21 quam 
Seel avrov A | Bixeiov B] 20 Aefeiv ante Óogeav | pT] quàque A quam quidem vulgo; an eamque? | 23 om- 
coll. LB Proch., Fpan., ante ri (19) A f ei d dei nino nil percipiat / T | 25 sicque / | 26 inorementum A! | 
pde, ovx aic olóxAngov d? Epan. | 21 dnaiteiras 4 | 31 in hoc casu vulg. | 32 ei om. / | 33 praeuenientibus 
22 4midoín LB Proch., àv do Epan. | 24 év» om. V | 35 plaouerint 7 


Ut. 3 


Nov. Ill pr. 


ceres à» dnιανν vais b, 0caG & utregoe xa- 
L 


axe Jecuós, ravra wgarsiw xal ÓyÀa nad yevécOau 


xata tó naQ TOv Oiaterayuévov. Dat. xvit. k. April. 
Constantinopoli Belisario v. c. cons. (ind. xim.) 


r 


[a. 535.] 


UT DETEBRMINATUS SIT 


quatenus in omnibus civitatibus, quas nostra dicio 
continet, haec valeant et certa omnibus fiant secun- 
dum 1s & nobis dispositum est. 

at. xi. k. April. Belisario v. c. cons. 


III. Coll. I tit 8 


ITEPI TOY 9PIZMENON EINAI sUT DETERMINATUS SIT NUME- 


TON APIOMON T9N KAHPI- 
K9N THC ALTISTATH2 MEFLA- 
AHZ EKKAHZIA2 KAI T9N 
AOIII9N ATISTATON EKKAH- 


RUS CLERICORUM SAN CTISSI- 
MAE MAIORIS ECCLESIAE ET CE- 
TERARUM SANCTARUM ECCLE- 


SIGN THS IIANEYAAIMONOZ:o. SIARUM CONSTANTINOPOLIS. 


(TAYTHZ2 IIOAE2 2). 


O avt0e Bacilsve Erigavio doyveniaxózuq rj ge- 
Mos raubte mt0Àso€ xal oixovusvexg ztatQuxQyT. 


(Mgooíuios.) Hain uiv xou ts xai ysviexq * 
1 t8 x h, uαοινοαατre i x o r re robe li- 
obs d Zr αανο%, ztaTQuaQyas yasygaupasyq va eol cte 
XesQotovíae tO» svayow énicxózam xal s0Aafsavatowv 
xÁngixOw xal yvvoixQ» ys uu Óuaxóvov, xal OU ur] 
zÀstove elves ro I dere uérgov rove ysgorovovus- 


15ral lege et 


Imp. Iustinianus Aug. Epiphanio sanctissimo et bea- 
tissimo archiepiscopo regiae civitatis et universali 
patriarchae. 
Dudum quidem communi et gene- 
tuam beatitudinem et ad reliquos 
sanctissimos patriarchas scripta de ordinatione ve- 
nerabilium episcoporum et reverentissimorum cleri- 
corum nec non mulierum diaconissarum, et ut non 
amplius sint ab antiqua mensura qui ordinantur, 


(Praefatio. 


vove ÓievvzoGausy, dx uiv 4ò ox xaÁQs T xal20 disposuimus; quod nobis videbatur bene se et com- 


1 Éyav xal vOv isgOv xavóvov As. 
M 2 [4 » * * LI N , 
Tov dd nagóvia vouov iin noc T)v , uaxaQió- 
rirra ygargopsv, xd 7tegi xo) agiOuoU vOv svAafiscca- 

* — — LEN 7 M 
vOv xÁnpuxOv vOv évravda Oiaváviovres. Zusi 


petenter habere et regularum sacrarum digne. Prae- 
sentem vero legem specialem ad tuam beatitudinem 
scribimus, de numero reverentissimorum clericorum, 
qui in hac urbe sunt, disponentes. Quia enim paene 


yàg or dy eò or vw év austQíq xadóv, mposzxov av 25 nihil immensum bonum est, competens est neque 


sis undd vae yeovovías rde év vois svAafsctatois 
- — L 
xÁngixoie 1j raĩe evAaBsavatceue Ouaxóvoss yivea Das v03- 
, « 


a)ta6, o Taie Éxsivov azovgopaie vQv ayu)ttn» 
du,? sie Qavsvuauatov duníztew zos(av usydAcov 


xal xat&à wd sie tz» dcydátgv &nx0Qíav xaraqéor-30simam inopiam deponatur. 


g . 'Iousv yap maga v5v HN, ztQ0QaOiy Tv 


ordinationes, quae super reverentissimis clericis fiunt 
aut super reverentissimis diaconissis, fieri tantas, ut 
illorum expensis sanctissima ecclesia incidat in cau- 
sam mutuorum maximorum et paulatim ad novis- 
Novimus enim propter 


Nov. III (— Coll. I tit. 3: gloss.) Graece extat in MLA, cap. 1—3 in B 3.2, 1-3. — Epit. Iohannis SchoL 
coll. LX XXVII cap. 20 (inde Nomoc. L tit. 19), Theod. 3, Athanas. 1, 9 (inde Coll. const. eccl. 3, 1, 9); cf. 
etiam Nomoc. XI tit. 1, 26. 30. Julian. const. V. 


per propria edicta manifesta reddat , ut in omnibus civitatibus, quae nostra dicione continentur, valeant 
atque omnibus plana fiant, prout a nobis dispositum est. 


III. 


UT DETERMINATUS SIT NUM ERUS CLERICORUM SANCTISSIMAE 
MAGNAE ECCLESIAE ET CETERARUM SANCTISSIMARUM ECCLE- 
SIARUM FELICISSIMAE URBIS. 


ldem Augustus Epiphanio regiae huius urbis archiepiscopo et patriarchae oecumenico. 


Praefatio. lam communi quidem et generali lege tam ad beatitudinem tuam quam ad reliquos 
sanctissimos patriarchas scripta de ordinatione sanctorum episcoporum et religiosissimorum clericorum, 
nec non diaconissarum, et ne qui ordinentur plures sint numero ab initio definito disposuimus, quae qui- 
dem nobis recte ct decore et sacris regulis digne habere videbantur. Praescntem vero legem specialem ad 
beatitudinem tuam scribimus de numero rcligiosissimorum clericorum, qui in hac urbe sunt, disponentes. 
Nam iei fere nihil, quod modum excedit, bonum est, convenit ne ordinationes quidem tot religiosissimo- 
rum clericorum vel religtosissimarum diaconissarum fieri, ut sanctissima ecclesia ilis alendis in necessitatem 
magni aeris alieui et paulatim ad extremam inopiam redigatur. Scimus enim ex tali causa sanctissimam magnam 


1 xavégos M || 2 dg om. A || 3 subscr. om. A | xvi 
Contius ex nov. 22 c. 46] xv M (xo xlavò c Ane - 
Aiov Ath. e, k. April. Jul., ugvs Ani Theod ) | 
4 Constantivovzóleos Belisarío M | ind. xu] «sd. 7 
Ath., d. y' Theod., om. M | 11 rare adde om. 
ML! (s. v. add. L m. rec.), vije navsvóa(uovos «avene 
zt0ÁsCS om. A 12 4foroxoaraQ iovatiavós avyovatos 
énigavio vQ &ywrrarq doywruoxono A (c) | 14 ye- 
vrch LÁg Theod.) ij, M Id Ath. | vouq) est 
novella VI | 15 «5v ev uaxagiotrra A 16 aycoravovs 
om. A «và del. Li, om. A | «7€ om. L | 18 ye n9») xat 

s ur» L| 19 xáncvovs L | 20 zoodiervzocausv La 
meo A4 22 ide A f 24 vOv om. L | 25 oxsóov — 


c xaAov — azsóov A 26 «ac dv] in 4 27 Gia- 
xovicaie L | P cid n A | 29 é&tinvev LI xc A 
31 y&g] om. L. yàg 0v. A | tz» alterum om., idem ante 
ayiorratry (19, 1) add. A 

2 certa in omnibus P | 4 subscr. dedi ex R. om. cett. 
XII k.] kt xi kl R, CP. xu k. Heimbach [| Bilysario R 
9 sanctissimarum 7 vulg) 10 Constantino JT, om. R 
12 rege RIS non ut 7 | 19 sunt R I 20 et om. 
24 qui in — paene nihil tn rasura R (25 nihil paene 
TI bonum est] est om. TJ 26 ordinationes cet.] tiones 
— tantas ut (21) in ras. duorum versuum habet R* || fiunt) 
fuerit P | 27 super om. P | 29 maximorum om. P! || 
30 deportetur Contius, deferatur Cramerus 


NUMERUS CLERICORUM 


Nov. III pr. 


s ga didos rabrne xs e aytorátuy νẽœ lu dx- 
xircia», x rñe hurregas Gacslsiac M dave, 
paci» évozlovuévnv usyGAoss, xal ovx &ÀÀloc (Gyvov- 
ca áxactrv ee, dt ò oo «oic svAafsatáto:us 
xÀngisxois, 7tolv av xgvatov ov u&tQi.oy Qavsícasto, 7toi- 
evié»n» tovto uàdy vnroOZxas, rovro 08 dvexvoov dó- 
cue , voie xaÁA(gtois a)tre xooloc TY x«i 7tQo- 
arr. dia tavta voiyvy» GvvsiQousv éavtove ], 
xe rij TOU zgayuatos brrroiw xai uaDsiv víva uv 
vgózov» lusxpoc 

Ade Ldwiyvsvovtes t0(vvv abr zavrayóoOev eb. 
or, cs Éxagtroc N rde dyiarrœrac dex lnolas oi- 
rodo ned οm a rij evOa(uovos rarHie ztÓÀso S OUx 
ixodouías éqpóvtigs uóvne, dÀÀà xai TOU xognylav 
evrdgxy dovva, re zaQ' avvo) 0 
od xal jut, 7t0GOve MÀ» 7tooseixOv dort mtQscfv- 
rigove xaJ éxa tes naler, nógovs 0d Qiaxovovs, d- 
qevas Ta xal Y nee, mócOve ve vxodiaxóvove, xal 
avis vdlras vs xal ávayvogcvas xal svAogovs xaOe- 


huiusmodi &ccasionem huius regiae civitatis sanctis- 
simam maiorem ecclesiam, nostri imperii matrem, 
debitis inquietari maioribus, et non aliter valentem 
facere singulas erogationes reverentissimis clericis, 


5 antequam aurum non parvum mutuum sumat, faciens 


tam hypothecas quam Dienorum dationes in optimis 
suis praediis et suburbanis. Propter haec igitur 
perspeximus nosmetipsos deponere ad huius causae 
inquisitionem et agnoscere, quemadmodum prius se 


sv si;s, , d rd rob xogÓvov . habuit quidque longitudo temporis adinvenit. In- 


vestigantes igitur illud undique invenimus, quoniam 
singuli horum qui sanctissimas ecclesias aedifica- 
verunt in bac felicissima civitate, non pro aedificio 
solummodo cogitaverunt, sed etiam ut expensas suf- 


i6 svaysguv 15 ficientes darent a se factis venerabilibus (domibus) 


et terminarent, quantos quidem competens esset 
1 per unamquamque ecclesiam, quantosque 
iaconos masculos atque feminas, et quantos sub- 
diaconos, et rursus cantores atque lectores et osti- 


cru — Kal rs rodro xai t5» voU oixov dar, 20 arios constitui: et super haec etiam oratorii ex- 


Se, xai stgósodoy oixs(ay HA, agxovcay voi6 


re «vioU xcradTüciw, si di re mQocmiDai n 
Ove, ovxéti var éxraivea Das Óvratzgv. Kal d- 
éussyé ys uéyos zt0Àlov rà voiaUTa vf. xai 


penus definierunt, et reditus proprios dederunt suf- 
cientes his quae a se constituta sunt, si quis 
autem adiecerit multitudinem, nequaquam penitus 
extendi sufficientes. Et permanserunt usque ad 


le rovro nv, 6ueve xal rd xc ayvordtov éxxÀrcidv 25 multum tempus talia conservata; et donec hoc fuit, 


roĩc oixsíous doxovueva. e di oi DsoguAsaaros dzti- 
6x07x0s xai ÜvsastOsc. viuvOv dsl ztQoscyovtse dbsxé- 
wet re TO TOv xesgorovovusvor ui, nvEnras 
nd» 5 ri Qasavns nogóras sie ausrQlíay stoAÀngy, da- 


duraverunt sanctissimarum ecclesiarum domibus quae 
sufficerent. Cum vero deo amabiles episcopi preces 
aliquorum semper respicientes protracti sunt ad or- 
dinationum multitudinem, aucta quidem est expen- 


»sg1al dà mastayóOsv xal tTóxo(, xal x0 tslsvtaiow 30 sarum quantitas ad immensitatem multam, creditores 


ovdi dra done did ri dne 07 xov ngay- 


parvos, dd éxmoiwGsi6 T8 f"vayxacpévas xal zaQavo- 
ue xcl moayuara xen? xal ov08 oixíag iOwortuxije 


Gba Goxpgovovarc* dots éx xi voixUTES AC ii 


autem undique et usurae et novissima, et neque 
creditores propter incredulitatem iam causae, sed 
alienationes cum necessitate et contra leges, et 
causae indecentes et neque propria dignitate tem- 


rd xepía umts xà 7tgotGTeta 6Eapxsiv vais vxoOnxai 35 peratae: ut ex hac nimietate neque praedia neque 


xai rotes évsy0Qow, urÓà Qavsoto» iux robtro cbno- 

, dl eic dzxopía» xavsAOsiv zavtsÀp, xal unòd 
avroic rois ler ro Trjv err dd Sasa. 
Ga, dd eis ty» nacy dl ν 000v rõ noàyua 


suburbana sufficerent hypothecis et pignoribus, ne- 
que creditores propter hoc invenirentur, sed ad in- 
opiam descenderent novissimum et nec ipsis ministris 
emolumentum dare sufficerent, sed ad viam omnium 


ner ae geo al, ro 1v óvtov anaycvov vois Qavsuavaic 40 infelicissimam causa descenderet, quatenus rerum 
Sr Oni xal Asyovtes gb. xai e a» omnium creditoribus cederet. Quod etiam dicere 
p yévoito zQovooUus». E yao ovx d rie dvéywos piget nos et, quemadmodum non fiat, providemus. 

am si non aliquis feret libenter eum, qui ultra 


ecclesiam regiae huius urbis, imperii nostri matrem, magno aere alieno premi, nec aliter valere ad singulas 
erogationes religiosissimis clericis faciendas nisi prius pecuniam immodicam mutuo sumpserit ita, ut tam 
. uam pignora in pulcherrimis praediis et suburbiis suis constituat. Propterea igitur visum 

is est ad cam rem investigandam nos ipsos conferre et, quemadmodum se res antea habuerit, quid 
temporis longinquitas reppererit, cognoscere. Ex omni igitur parte id indagantes invenimus unumquem- 
que eorum, qui sanctissimas ecclesias in felici hac urbe aedificarunt, non aedificationis solum curam ges- 
sisse, ted etiam ut sufficientes reditus sacris aedibus a se factis suppeditaret, atque definiret, quot in qua- 

ecclesia presbyteri, quot diaconi et masculi et feminae, quotque subdiaconi, et porro cantores et 


ores atque ostiarii constitui deberent. Atque secundum hoc et expensas aedis definivit et proprium 

reditum addidit iis, qui ab ipso constituti sunt, sufficientem , qui tamen, si quis multos superaddat, am- 

plius distendi plane nequeat. Atque haec quidem. permanserunt n longum tempus observata, et quam 
C 


diu id fiebat, manebant etiam bona domesticis sanctissimarum ecclesiarum sufficientia. Simulac vero epi- 
scopi deo carissimi assiduis nonnullorum precibus intenti ad magnum ordinandorum numerum  evagati 
sunt, 5 quantitas in immensum aucta est, et undique creditores atque usurae, denique ne credito- 
res quidem propter fidem rei iam sublatam, sed alienationes extortae et illegitimae atque negotia inhonesta 
quaeque ne privatam quidem domum solidam deceant: ita ut ez: eiusmodi pravitate neque praedia neque sub- 
urbana ad hypothecas et pignora sufficerent, neque creditorum ob id ipsum copia esset, sed ad extremam 
inopiam deveniret, ac ne ipsis 5 ministris alimenla praebere posset, verum res in statum omnium 


miserrimum redigeretur, ut creditoribus universis bonis suis cederet. Quod et dicere haesitamus et ne fiat 
providemus. 


Ae om. 4l 8 rot yov» A | 9 rod ztgáyua- 
ros] huius causae g | 10 avr« L [ 4«a2ousv A|| 12 vov 
om. LI | tr» adyiarrrm/ dxxincíav L | 13 ovx ódo- 
piace L' | 13 rov) vo A | 15 avràw A || cue L 

20 rovro L* 1ovto« Ag 121 6G. e dos d o A | 
vo] vz» Li rj Li I 22 xaraotaoct, deinde xaraccaoy 
corr. L* | Or x noción . 1ñj . (rij os?) L!, 
Ovdé r. rar ngogsntOsto ij os sis 0 L? | 23 qͤv- 
vet Li, Jvvavóv ar corr. L 124 ys om. A|| 25 s» 
In M] zv un A évédusvev L | 26 oixom Ac | 
27 4£pvézOraav A | 29 Ro. L'| 31 „bre A | Aoi 
zov] om. e || ijd om. A || 33 oixosiae L', 34 a£ios 
A ta£íae e?) | 34. 35 *ur0à — und | 36 urvs A | ev- 


Nam si quis eum, qui ultra facultates suas sumptus facit, non aequo ferat animo, quin harum 


oe / dia vovvo A 38 Asovoyovoi» avtois did 
r &xotgogzv À | dd L'|| 39 «0 mQaypa om. A 


3 debetis A5 parum 7 | 15 domibus om. R 
16 competentes RI || esse 7/7! || 17 quantosque R] quan- 
tos T'vulg. | 20 haec] hoc T' | 24 extendi 7e! vu/g.) exeeeee 
Ri exoédenti Yi excedenti //? extendenti T' || sufficien- 
tem RP | ?6 donauerunt R | 28 ordinationum] leg. 
ordinatorum? | 31 autem undique 7? suppl. in spat. 
vac. | nouissima et] nouissima etiam R nouissime vulg. 
33 alienationis E! 38 descenderet 7/ || nec] hec? p : 
ipsis om. | 39 sufficeret RP | uiuam R | 40 causam R 
descenderent | 41 etiam] et 7/ || diceret 72! | 43 fert 


3* 


Nov. III pr. 1 20 


modos vóv Unio r odge «vvQ msquvoíav q ana- 
vr, TOS ovi) xal và msgl voVvtow iu or- 
ore ov yag Usi n vas Üanavac énibnreiv xal vac 
rer ijdese (tovto yàg sie axárotíav va Ouov xal agéBsias 
47, d rot: ovo. OvpuetQéiv xai ru, Óanávas. 
"fers ztQosnxóvras xal rà mwsQ) rovrov vouodstügO- 
usv xai tyjv dopugt(av éxfalovusv, Ei] TO soayua 
napadidostss Oi. 


UT DETERMINATUS SIT 


substantiam suam expendit, quomodo non de his 
nobis est cogitandum? Non enim oportet ad men- 
suram expensarum quaerere etiam possessiones (hoc 
enim simul ad avaritiam impietatemque perducit), 


5 sed ex his, quae sunt, expensas quoque metiri. Qua- 


propter competenter etiam de his sancimus et im- 
mensitatem excludimus, certae medicinae causam 
tradentes. 


CAPUT I. 


A Osonitousv xo vo udv à vov Ovtac 
xaTt r H ayu)taTn» peyaAnv la 
rode loinoùe & nπνEsͤ svayeie OixOve, xal robe sváa- 
Bsavátove xÀggixovg xai yvvaixac Qiaxóvovs xai nvÀo- 
code uévsiv dp' obne gi Oyrjuatoc. Ov yag vO Ov 
dlartoUusv, r , vov usAÀovtoc 5 
radra vouoOsrovusv. Tov dâ Aike xoóvov 0 hen 

yuéaOo  ze«porovía, AN, d sic ro A dre d. 
uóv vóv évavavta zaga . ra ayvovatae éxxÁncíae 
oixoQouraausvov r, vv eviafectitov Wu zt8pi- 
grain nodótns. AA dnsidr rtoqrnv xal t0 h eváa- 


g:otávow xÀngixów rie ayurravne aiif, le 20 


«i BaaiAidos ruv nólsae aQioTo uétpgov, xai agódga 
cvvegvaApédvor zv, ola uc ovans tis dyiarra rie Ios 
weile dH, Uarsgov dà O vs mQosxvvrvos olxos 
rs aylae ixòo Ro nagÜévov x«i Osoroxov Maglac o 


Sancimus igitur eos quidem, qui hactenus sunt in 


Agcía» x IO eadem sanctissima maiore ecclesia et per reliquas 


omnes venerabiles domos reverentissimos clericos et 
mulieres diaconissas et ostiarios manere in quo sunt 
schemate (non enim quod est minuentes haec san- 
cimus); reliquo vero tempore nulla fiat ordinatio, 


(a 15 donec ad antiquum numerum, institutum ab his qui 


sanctissimas ecclesias aedificaverunt, reverentissimo- 
rum clericorum quantitas redigatur. Sed quoniam 
pridem etiam reverentissimorum clericorum sanctis- 
simae maioris ecclesiae regiae nostrae civitatis deter- 
minatus est numerus, et valde brevis erat, utpote 
una existente sanctissima ecclesia, postea vero ct 
venerabilis domus sanctae gloriosae virginis et dei 
genitricis Mariae, iuxta sanctissimae maioris eccle- 
siae vicinitatem posita, aedificata est & piae memo- 


ngóe TQ re dic reti ueyi dne áxxArcíae yeινftννν 25 rige Verina, et veneranda domus sancti martyris 


acti xsiusvoc quxodourr aon r svgaBoUe «Tv Ai 


E. Byoivge, ö «s osfauioc olxoe tov ayiov nagrvgos 
Oo pov magà Zpwgaxíov vo) chi évdóbov uvrjans 
aναν] Or , I di xai 0 ngosxvvqvós oĩuoe rs dylae 


* [4 


Eignvne o *jj dyimrarg payán Said cvvnuusvos, 30 impossibile est. 


Theodori ab Sporacio gloriosae memoriae dedicata 
est, erat autem etiam venerabilis domus sanctae 
Irenae, quae sanctissimae maiori ecclesiae copulata 
est. propterea redigere numerum ad antiquam figuram 
on enim sufficient tantis ecclesiis 


d.a cToUvtO 7tsQu0tZvo! TOv GQiOuov sic tO aggaiov pauci consistentes, quoniam non proprios clericos 


exgua x àÓvvavov dctív. Ov yag 


Oixov», xotvoi 


év avrois noi Vvra,: aÀÀlos ve xai u ο nÀnOovs éx 


rv ngqrn» aigetixov Tfj &yvorcát ueyaág qm 
4 geo xal Go- 40 


mposayO6vToSs xipevi. u&v TOU h 


dv agxtGeLOy 
vocavtais éxxAnaéaiG o liyol xaDsa ro tee" ineineg ovx 
idiaGovtac xÀnoixovs ode el; tovtov Ex TOV tQiOV 

Y soi rij ts Gywwrátne ueyáÀné éx-35 circulum ministeria in eis celebrant; deinde etiam 
xÀÁngíae xal «vtOw, xai TOVTOVe Anarree Tt5QLvOOTOUV- 
ros xatá Tiya TtiQíodov xai xvxAov cà6 As«rovgyiae 


neque in has tres habeat basilicas, sed communes 
sunt et sanctissimae maioris ecclesiae et earum, 
omnes circumeuntes secundum quendam ordinem et 


plurima multitudine ex autiquis haereticis ad sanc- 
tissimam maiorem ecclesiam deducta gratia quidem 


cap. I et II pr. (— GvyxooUusy 22, 2) habet Nomoc. w, item inde a vv. xowoi ds (20, 35) Nomoc. J, 28. 


rerum nobis cura gereuda sit? Neque enim pro sumptibus possessiones quaerendae (hoc enim ad cupidi- 
tatem. inexplebilem et impietatem ducit), sed em facultatibus expensae quoque metiendae sunt. Quapropter 
opportune et de his leges feremus et quod indefinitum erat tollemus, certa huic rei medela adhibita. 

I. Sancimus igitur, it qui huc usque in illa ipsa sanctissima magna ecclesia ceterisque omnibus 
sacris domibus sunt et religiosissimi clerici et mulieres diaconissae et ostiarii in ea forma, in qua sunt, 


maneant. Non enim 
nulla fiat ordinatio, 


uod est imminuimus, sed futuri curam gerentes haec sancimus. In posterum vero 
onec ad pristinum numerum ab iis, qui sanctissimas ecclesias aedificarunt, statutum 


numerus religiosissimorum clericorum redactus Sit. Sed quia iam antea numerus religiosissimorum cleri- 
corum s$ancüssimae magnae ecclesiae regiae nostrae urbis erat definitus isque valde exiguus erat, quippe 
cum sola esset sanctissima magna ecclesia, postea vero et veneranda domus sanctae gloriosae virginis et 
deiparae Mariae, in vicinia sanctissimae magnae ecclesiae sita, a piae memoriae Verina aedificata est, et 
veneranda domus sancti martyris Theodori a Sporacio gloriosae memoriae est consecrata, nec non vo- 
neranda domus sanctae Irenes fuit sanctissimae magnae ecclesiae iuncta, propterea numerus ad antiquam 
formam reet nullo modo potest. Neque enim tot ecclesiis pauci illi, qui constituti sunt, sufficerent, 
quoniam nulla trium illarum domuum proprios habet clericos, sed communes sunt tam sanctissimae 
magnae ecclesiae quam illis, easque secundum ordinem et quasi quendam orbem circumeuntes omnes mini- 
steria in eis peragunt; praesertim cum magna multitudine veterum haereticorum ad sanctissimam magnam 


3 051] 07 4 | 4 amiotíav L' | 5 dll rote ovaw 
o Er L!, A àno ry ovciov avupevoov L 

6 Gore xai ngocrxóvros AI zog? rovro (rovro?) L 
7 órtoc v0 ngayua , nr npáyuats. A | 8 Ha- 
naíav À | 9 oiyv» om. A | 10xai rd robe Li 1t oixovs] 
at L | xai] om. £ | 12 yvvaixac «ai Óiaxóvovs AB| 
14 ztoóvoia» — Ttoiotusyoi] om. € | 17 dvovavtov L 
évevavrov L* | dytas L || 18 oixoQounsapévov (aaus- 
vov in ras. M) MLB) oixodourncavrov A || 22 ueyáAns 
om. Be | "I9 L! | 32 ud advvacvo» A | 34 sb] 


sis legit £?* | 35 xowz L || re om. Nomoc.* | 36 xai 
«vvOv om. LI «ai rohr om. c | vovvo« - 
"Misc 8 cU PENNE 8 

1 non] non et vulg. | 4 auaritiam I in ras. [| 9 agi- 


tur R | 10 per 3. v. add. R?P?T | 11 uerabiles 7! 
13 minuentes] mouentes? RI 15 numerum] initum / 1 
16 ecolesias — 19 ecclesiae re| suppl. R* in ras. duorum 
versuum (vv. reverentissimorum clericorum et etiam omissis)] 
17 redigitur RH | 20 utpute R! utputa T | 21 exi- 
stente om. | 22 uenerabiles domos (domos om. Re, 
add. in mg. 1) RFT | 24 itam R | 25 uirina R. 
26 sporatio RV speratio P! | 27 etiam om. 7 | 28 he- 
rene V helene RJ vulg. helrenae T, Heirenae Heimbach 
29 propteroa] et propterea 7 | 31 paucis RT pacis 7/ 9 
consistentes] reliqua novellae pars om. in RT, sed in 
suppletur ad finem fere libri (Heimbach) | 33 harum FJ 
al. | 34 omnes] et omnes vulg. | quandam 7 | ordinem 
ciroum (om. et) T | 37 deductam Vi quidc 7! 


NUMERUS CLERICORUM 


Nov. III 1. 2 


rijoos ud» Inco» Xguavov, xtóvoie dà xal zx ctis 
Hio €, dei e Trà» db aN n Adi sinis 
1 cef let rovęytas tae vargscíne ; vas. Nr. 
J'agzLouev, ur, 7t£00s1400) udy. étrxorta mosavcéoary 
xara vg» «oraryv usynánv éxxAraiay alvei, la- 
vuv. Ja agpevac éxeróv, xa ve0gapaxovra ' q O), 

vnodiaxovove évevgxoyva , dv π)˙ r,. dà éxatóv 
Üéxa, xal vi dra sixocinévte, ds slve vOv marta 
ages Quo» tÀv svÀafsazatow xÀnguxaow rij (dir rue) 
ne dxxAngíae dv vetQexocío: sixocimévta stQos- 
noise, xa óxatO» ztp0$ TOvTOLG TOY xaÀovuEvow Ttv- 
d Ker uiv ovv rim aywrtetg» ui us dx- 
xÀnGiav rie svÜa(uovos nuo revTZS nóÀsus xai TOUS 
x 


B«AAopávov, xtv & mo nÀsov agiJuos a, naga 
rot v nua ocwicusvov, urdsvos dà tov Ào«xov ie 


TsOsuévov xaÓ' Éxactov t&yua v0 viv, fos àv sic 


tOoUTO» TOY dgiOuOv ανE,EuꝗXmu ro uEvQOY. 


5 presbyteros in sanctissima maiore ecc 


magni dei et salvatoris nostri Iesu Christi, laboribus 
autem et immutationibus nostris, oportet plures 
quam a principio ad pium officii ministerium definiri. 
1 Quapropter sancimus non ultra iUe. ipee quidem 

lesia esse, dia- 
conos autem masculos centum, et quadraginta fe- 
minas, subdiaconos vero nonaginta, lectores autem 
centum et decem, cantores viginti quinque, ita ut 
sit omnis numerus reverentissimorum clericorum 


10 sanctissimae maioris ecclesiae in quadringentis vi- 


ginti quinque, et insuper centum existentibus his 
qui vocantur ostiarii. In sanctissima si quidem 
maiore ecclesia huius felicis nostrae civitatis (et 


vQsié svayeis oixove rob ywvoyuévovs avt] vogo/to» per) tres venerabiles domos unitas ei tanta clerico- 
rocas» for mÀ5Joc, ob évos uàv Tow viv éx-i5rum sit multitudo, nullo quidem horum, qui nunc 


sunt, excludendo, licet multo plurium numerus sit 
ab his, qui a nobis nunc determinati sunt, nullo 
autem de cetero adiciendo in unoquoque ordine in 
his qui nunc sunt, donec ad hunc numerum men- 


20 sura redigatur. 


CAPUT II. 


B Kaxsivov zostiDeuévov, Gere TÓ udyQu ToU 
wUr OUx EVIQ8SUOS yivOuEevOV urx£&i ztOÀvtevsG Dau, rd 
o àv» evàafsOratow xÀgouxOv amabiv» àv 
é&v nl; lego οejR aycorravasé BxxÀraicus Tj, dv- 


Illud quoque adiciendum est, ut quod hactenus 
non decenter fiebat, nequaquam in republica geratur, 
id est multos reverentissimorum clericorum dedignari 
quidem in his, in quibus ordinati sunt, sanctissimis 


rad da 5 xata xoa» uévs, sie dà vv ayworavnvy 25 ecclesiis aut hic aut in provinciis deservire, ad sanc- 


nzynAnv dxxlngíav xal tO» svayr in avtrs dia 
rivos stQogiagías dufrvsw. Or Tov Aowov c 
rcd yívsgO'as xoÁvousv. Ei yag ini r e,E0 
uoragrroíov xoávousv ε árégov uovaotnoíov ngos 
Kxegov uexagaiver, stoÀÀ nallo 

ori 1046 xÀrgixoic toUtO Égrjgouev, xégdove s xai éuzto- 
eiae aznódet» Éyuv x touauvtgv dniDviuav nyot- 
pevoi. E d xal. mot& voinvtgv vivà. uevaotaaiy 7 
€; uaxagiótne 7 ij xaTi xe«igov B«cilela yevéad'as 


tissimam vero maiorem ecclesiam et venerabilem 
clerum eius per patrocinium quodlibet accedere. 
Quod de cetero penitus fieri prohibemus. Nam si 
super venerabilibus monasteriis prohibemus ex alio 


v ovO& rote sviafis- 30 monasterio ad aliud transmigrare, multo magis ne- 


que reverentissimis clericis hoc 
et negotiationis indicium babere huiusmodi [horum] 
desiderium iudicantes. Si vero et aliquando talem 
quandam migrationem tua beatitudo aut per tempora 


ermittemus, lucri 


guido, uz, aÀlo6 10710 ztgtirsg Oc, ntgiv av eic vov 35 imperium fieri perspexerit, non aliter hoc agi, ante- 


anner nuiv agiOuóv eQiGTaíg TO TtQdyua, mete 
^ , * - , », 

TZ» LetGOTcOiV 8(6 t9Y TOU At(zxtovroée rde „ 
L ) U € * 5 , - 

dA ovx vn t0v agiOpov Tiy« ztavycsÀos áuBaivaw. 


ecclesiam 
nostris ucta 


quam ad praedictum a nobis numerum causa redi- 
gatur, ut migratio in officium deficientis fiat et non 
supra numerum aliquem omnino accedatur; hoc 


atia qu magni dei et servatoris nostri lesu Christi, laboribus autem et exhortationibus 
uplo plura quam ab initio fuerunt ministeria ad sacrum cultum. destinari oporteat. 


1 Quapropter sancimus, ut in sanctissima magna ecclesia non plures quam sexaginta. presbyteri. sint, 
centum vero diaconi masculi et quadraginta feminae atque nonaginta subdiaconi, lectores autem centum 
decem et cantores viginti quinque: ita ut universus numerus religiosissimorum clericorum (sanctissimae) 
magnae ecclesiae in quadringentis viginti quinque personis, et centum insuper qui vocantur ostiariis con- 
sislat. In sanctissima igitur magna ecclesia felicissimae huius civitatis et tribus sacris domibus illi iunctis 
tanta esto clericorum multitudo, nullo quidem eorum, qui nunc sunt, eiciendo, etiamsi numerus multo maior 
sit co qui a nobis definitus est, nullo autem in posterum singulis qui nunc sunt ordinibus adiciendo, donec 


ad hunc numerum mensura redigatur. 


II. J//ud quoque adiciendum est, ne, quod hactenus parum decore fiebat, amplius usu veniat: ut 


mulli religiosissimorum clericorum in quibus ordinati sunt sanctissimis ecclesiis vel 


manere dedignentur, sanctissimam vero ma 
ingrediantur — Quod 5 fieri omnino 
ex altero monasterio 


gotiationis notam habere rati eiusmodi cupiditatem. Quodsi 
vel pro tempore imperator faciendam esse perspexerit, non a 


ic vel in provinciis 


m ecclesiam et sacrum eius clerum per patrocinium aliquod 
rohibemus. Nam si in sacris monasteriis vetamus, ne quis 
alterum transeat, multo minus id religiosissimis clericis permittemus, lucri et ne- 


1 talem translationem beatitudo tua 
iter id fiat nisi re ad praedictum a nobis 


munerum redacta, ita ut translatio fiat in locum deficientis, nec ultra numerum quisquam omuino admit- 


2 urre oss M i Oei QunAagiovac] det OuxAac(ova L 
d. Aacíorae u Nomoc. d. oportet plures (i. e. dei adeco- 
vac) £ | 3 vae ML) rj AB Nomoc c | 6 centum (s. v. 
exc tov) M || quadragintia (s.v. ve0cagaxovra) M | 1 nona- 
ginta (s. v. évevrixovva) M || centum decem (s. v. Aa- 
v0» di M éxató» xai deva L (C et undecim Iul.) | 
8 uiginti quinque (s. v. ere) Jf, i Theod. | dv. 

gov: os ante e add. A | tavta] zagóvra Nomoc. 4 
d yurrérge addidi ex e| 10 £v 9' zt9o805n0:6 (xal ul 
ego» om.) À | A ννανẽðt&. om C 
M | nee to» tovto: L'| ul L'| 14 Tov$ - 
pévovs ajt oixove Nomoc 1 L'A B Nomoc. 4 g) 
rocovrovy ML? | 15 éxBaAMouevo» LB | 16 zov A 
plurium i, e. ztÀsusóvo»v) c ; nn vov Ac|11 99 zuo») 
8 Dobis nunc g I ogsuévov (vv. si; 16 — nuo» in li/ura) 
M] ?1 L mg. | tov om. AB N^omoc.4 | 23 àzafwvy 
ph] assafiovs rov A! Bf Nomoc. 4 daEiovy Be 30 robe 


11 centum (s. v. éxazov) 


svAnfsavatovs xAngixové AB | 31 yevéoXas AB [38 - 
paivovra AB 

1 nostri on. P laboribus] et laboribus TV? 2 et im- 
mutationibus om. P in lacuna dimidii versus, inmitationibus 
suppl. V3; et on. T | 3 pium] proprium PT | 4 Quapropter 
F vulg.) Et propterea T' ultra] ultra quam 7 | 8 cantores] 
cantores autem 7' | ita ut / T] ut vulg. | 9 sit] fit / | 10 ma- 
iores 7! | XX.V 7! XX-II VII 11! insuper] super P 
al. | iis T vulg. | 12 siquidem om. T | 13 et per om. 
FT |j 15 nulla P || 16 sit numerus T vulg. [ 21 adden- 
dum T | 23 id est] idem 7/! | 25 aut hio — provinciis 
om. in lac., suppl. /* | ?8 penitus P) om. T (omni- 
modo vulg.) | si de/. V, om. T | 30alium P t multo magis — 


clericis om. «patio unius versus relicto | 5 y 
permutamus T (| 32 et om. T | iuditium horum] bo- 
norum T. Seclusi || 35 perspeximus VT | agit / T jj 38super 


T aocedatur V] aocedant T excedaturvulg., accedat Heimb. 


Nov. III 2 


rodro yd db ovüsuiüe unyasTs ovd8 Kx vuvoc voomov 
rive 9a, avygapovuey. Kai avra udr are tfj ah - 
l rare usyaÁne dxxAngias. "Ev ds rale date amá- 
g, éxvAnG(aue, Ov TQ» xyognylew v) ayiorvatr, usyaán 
éxxAngaia stousicas, Dasoztibouey tove uéy voy ovra u- 
vs óuoíoS xal avtovs dni Gynuevoc, voU dd AowmoU 


ufd tv xegoroveigOai, mxgiv av sie vO xalousvov 
rr éxacctus ÉxxÀnciae, OmsQ A d oQuras 


zaga TO» rare oixodouncaussov, O vOv ngscBv- 


rige re xal Ótaxóvorv, dg vs xal OnAudv, xai 10 masculorum atque 


vzodiaxóvov xal &vayvoGctov xai waÀrov xal vrv- 
Ac pav agiÓpnoc stegsataír: xai 0s slc dv nh, ara 
rache zQocriO 0 Oo. Huete re yag avro ,d 
rotod rd « ztQ&vtesy xal ove yeigorovr Oncousvove r- 


22 UT DETERMINATUB SIT 


enim nulla machinatione, neque ex aliquo modo fieri 
sinimus. Et haec quidem de sanctissima maiore 
] ecclesia. In aliis autem omnibus ecclesiis, qua- 
rum expensas sanctissima maior ecclesia facit, san- 


5 cimus nunc quidem existentes manere similiter etiam 


eos sub schemate, de cetero vero nullum ordinari, 
antequam ad eum qui vocatur statutus uniuscuius- 
ue ecclesiae, quod antiquitus definitus est ab aedi- 
catoribus earum, presbyterorum et diaconorum 
eminarum et subdiaconorum 
atque lectorum nec non cantorum et ostiariorum 
numerus redigatur, et nullus in medio penitus adi- 
ciatur. Nos quoque ipsi cavemus tale aliquid agere, 
et ordinandos adbreviamus, nullusque nostrorum 


den, obe r TÀwv fjeréQov dagyóvrow roi x4 15 indicum tale aliquid agat, nostram formidans legem; 


r., vOv Zuétspov svAaBovusvos vóuov. added vs 
ger v H οαν,AuAblr h doyuztuxOzxq xal zteTQuioyT] 
v6 faoiA(doc xavtrc ũrölleose ꝓòe xu xesporovíav d · 
radeyai, xüv mta xijs ave Nj xsAsvois N ονν 0 Te 


vag anruft O re ÉmvartÓuevos vno éxxÁnciaotu- 20 tale aliqui 


xov &cra. ázitiuiov, sk r. towvTO mzQübusv. Al 
ov0à dv rale éxxÁnGíais rate dae, S0. A trjv v00- 
i xal xognyíav &yovgiv dx rie dyiurrdrie usyaÀne 
dere notas, ztoocrxóv dct« ij EY énaguiva, vOv ge- 


et licentia sit beatissimo archiepiscopo et patriarchae 
huius regiae civitatis ordinationi contradicere, licet 
iussio de palatio veniat. Nam et qui praecepit et 
cui praecipitur, sub ecclesiastica multa erunt, si 
egerint. Sed neque in aliis ecclesiis, 
quaecumque emolumentum et expensas habent a 
sanctissima maiore ecclesia, incompetens est multi- 
tudinem inire ordinandorum eis, neque transcendere 
de cetero constitutam a principio etiam super illis 


gotovovuévoy dv avtais, ovUs „ rod lotnoð 25 mensuram, ne forsan etiam qui in eas consecrantur, 


ro tevaüyuevov df d ve xci i éxsivais uétQov, ut 
mots xai oi xav. avrae ispouevos tgo ij, AN- 
aiirovree aGuetQov xal re TtQos.0vtae avvoie saga 
«àv svcefovytov ztOpove uspibouevoi, xaxeiDev s 
ro uétgov avrüw e dgxovvrac dg res sis 5 
crevoyogíav diuerim roten. E àd unde rô utvgov 10 
opiapévov dy vij ayuoravyg αhEluα¹⅜ éxxdrgíq 7) dv vais 
GÁÀaus dxxÁmnGíaié Xeipoxovi)Sisv O t7 Gyio tÓTTS e- 
yd line éxxÁraíac xQoeGta€s xatà x«ipóv ayvrravog d- 


in multitudinem incidentes immensam et accedentes 
sibi & pie agentibus quaestus dividentes et exinde 
ad mensuram eorum non sufficientes, in maximam 
angustiam incidant. Si vero ultra mensuram defini- 


yáÁgv 30tam sanctissimae maioris ecclesiae sive aliarum ec- 


clesiarum ordinet qui per tempora fuerit sanctis- 
simae maioris ecclesiae sanctissimus episcopus, et 
venerabiles eiusdem ecclesiae oeconomi erogatio- 
nem ex ecclesiasticis praebuerint quaestibus, ipsi 


geenoxoztoe, [xai] of «s Osogiéa taro: «76 av1z6 dy- 35 quoque de suo ex propria facultate praebeant ex- 


v&tne ÉxxÁndí«e oixovóuos Qazxaymv éx vOv du,; 
otixOv éidoiev , avvoí ô oixoD'ey xal éx rie 
éavrov neguovaías Qidóvocay ctv Qanávrv, 0 vs vavta 
xognyeiv avrois ámivoéyas paxagio ratos rar α²e xnẽ. 
lovocav yag c, 8& r 10L.0U1O 7t 
Üouev xai role herd TOv vow vro ztQáfavra rd 
rose 7t«TQuiQxaue xal vois uerà ravra oixovóuoi xal 
dci tois lo, evAaflecvOtos xÀngixoie cd TOiaUTA 
xai mzoAvngayuovsiv xai ywóueva xoàvsv xai x,U 


ayye le- 13, Hai, dor va)trv uayOavovdav o- 45 


tatur. 
1 magna ecclesia. 


pensam et qui haec expendere eos permisit bea- 
tissimus patriarcha. Sciant enim quia, si quid tale 
egerint, licentiam damus et sanctissimis patriarchis, 
qui post tale aliquid agentem fuerint, et posteriori- 


deer, aüsiav di 40 bus oeconomis et omnibus reliquis reverentissimis 


clericis talia et perscrutari et facta prohibere et 
indicare imperio, ut illud cognoscens praecipiat ex 


— 


Hoc enim nulla machinutione nec ullo modo fieri permittimus. Atque haec quidem de sanctissima 
In ceteris autem ecclesiis omnibus, quarum sumptus sanctissima magna ecclesia facit, 
sancimus, ut illi quidem, qui nunc sunt, similiter et ipsi in suo statu maneant, in 
ordinetur antequam ad statutum quod vocatur uniuscuiusque ecclesiae ab aedificatori 


osterum vero nemo 
earum initio de- 


finitum numerus et presbyterorum et diaconorum, tam masculorum quam feminarum, et subdiaconorum et 
lectorum et cantorum et ostiariorum redactus sit, neque quisquam omnino interim adiciatur. Mam et nos 
ipsi cavebimus tale quid facere et ordinandos mittere, neque quisquam nostrorum magistratuum tale quid 
faciet, legem nostram veritus. Sitque venia beatissimo archiepiscopo et patriarchae regiae huius urbis 
ordinationi contradicere, licet ab aula iussio profecta sit. 
quid fecerit, poenam ecclesiasticam sustinebit. Sed ne in reliquis quidem ecclesiis, quaecumque alimentum 
et sumptus a sanclissima ma ecclesia non habent, eorum qui in dis ordinantur multitudo admitti, neque 
in posterum modus ctiam ills ab initio constitutus excedi debet: ne forte etiam qui in illis consecrati sunt, 
ad infinitum numerum aucti et reditus a piis hominibus suppeditatos ipsis dividentes, indeque eos ipsorum 
numero non sufficere videntes in magnas angustias incidant. Si vero ultra numerum in sanctissima magna 
ecclesia vel ceteris ecclesiis definitum sanctissimus archiepiscopus qui pro tempore praeest ordinaverit, et 
deo carissimi eiusdem sanctissimae ecclesiae oeconomi sumptus e ecclesiasticis reditibus dederint, et ipsi de 
suo et ex propriis facultatibus sumptus praebeant et qui haec suppeditare eis permisit sanctissimus patri- 
archa. Sciant enim, si quid tale fecerint, nos et sanctissimis patriarchis, qui talia committenti succedunt, 


Nam et qui praecipit et cui praecipitur, si tale 


et futuris oeconomis, reliquisque omnibus religiosissimis clericts facultatem dare talia et rimandi et si fiant 


2 re vzxéo AB || 3 dddais om. A 5 om. L | 
9 vavvn» B | 11! xai avayvoutOwv] ve x«i avayvo avtov 
LAB IB 7goriDQ'éc29o L | 14ovoveAÀew A (c 17 tor. 
A | éruoxozo LB || 18 av riAéyev] v« Acyew B || 19 xav 
ei zaga A^l| 22 ur om. g, idem negationem ante o- 
5xov (24) habuisse videtur | 30 0povrsc] om. eg | 34 xaca 
x«ig»v zxtoosotase A 35 xal ML, om. A l| avczs om. B| 
ayortáttrs] om. g | 3: éztidoiev] uz) An o A | 41 neca 
ro tO» 10 toi«oUvtO» AA nerd TOv vovto B; post tale ali- 
quid (i. e. «0«0VTO re] agentem 6 || 49 ravra. L* | n- 
oxd xu 


—— 


2 sanctissima de T 5 existente manere 7 existere 
manente T'| etiam eos 7] eos etiam vulg. || 7 status 7 
13 nos quoque V] nosque vulg. | 15 iuditium P || 18 prae- 
cepit 7 vu!/g.) praecipit 7 | 20 egerit T | 21 habent] 
non habent vulg. | 22 incompetens] competens vujg. || 
est] est et 7 || 23 eis] eius T | 26 in multitudine in- 
ecdentes 7 || 27 sibimet eu/g. || 28 sufficere videntes 
vulg. | 29 ultro mensuram diffinita 7 | 31 ordinetur 
F | 33 uenerabilis libri || ante occonomi add. et codd. |] 
34 ex om. codd. || 35 ex] et vulg., leg. et ex? || 36 hoc 
T | 37 quia si quid] quasi qui 7 || 39 fuerint] flent 7 


NUMERUS CLERICORUM 93 


*drrsv dx vje ob, TOv tovro zpoabávrow oixovó- 
pop» 5) xe. toU ÉxtetQÉvavTOS GQyiestuxÓTtOV r dun- 
co6sG Das T] df . éxxAngíq* ats uy) xal gð 
yevéaO'as viva e, νe TQ) Mh,. Goyyvaiv t8 xai 
rage. Tov noaynuavos 08 sic rb IE dxije nteguata- 
pévov uérQov, Trgvixa Uta ysuporovsiv diigvo xarà ro- 
ovrov, ere gr) „ TO 9 pétgov unài 
tov aQiO uov vnsofaAAsv i yivsaDn( «va nsgl Ho 
xaxOvQyíavy. odd yao éxsivo àvebóusDÜa mavtrázaci 
yevéa Das vÓ qacxesv, ox dãdιm ra yeipotovsiv nav, 
o» i énidiDOvos gods. rod co yg Éatiw ne (vv) 
evyxvai» doyalousvov xal rj tow vnig 10v agiOuóv 
xQosO7xy Osvrépovs: xaraAóyove GvvigTávtow: d Ae 


* 


te xai zoÀAlas a» oon TO 7tQüyua 78Qrygagas, mera 


Nov. III 2. 3 


substantia hoc agentium oeconomorum aut etiam per- 
mittentis archiepiscopi haec sarciri sanctissimae ec- 
clesiae. Quapropter ne rursus fiat talis aliqua rei 
confusio atque tumultus, causa ad mensuram a 


5 principio constitutam redacta, tunc ordinare liceat 


in tantum, ut non transcendatur definita mensura 
neque numerus transiliatur aut fiat quaedam circa 
haec calliditas. Non enim illud patiemur omnino 
fieri, ut dicatur quia licentia erit ordinare quidem, 


10non tamen emolumenta praebere; hoc enim est 


rursus confusionem efficientium et immensa adiec- 
tione secunda collegia constituentium; deinde etiam 
plurimas habebit causa circumventiones, ut alias 
sibimet vias avaritiae inveniant [et] pro alimentorum 


irigae avrove odovs AE He disvgicxtv avri v5s 1o expensis. Et hoc igitur agi penitus etiam sub multa 


egi tv r yogny(as. Kai tovto tolvvy nárts- 

qas sxtas-rsÀo azxayogevouev, xal vztó d ka uero 

ter lid tixOv Ércvr(uiov dyousv, Ee davtaw cq£- 

ua silvas vouitovtec 1Ó tqv ayvotátg» usyaÀgv dx- 
mn rot usy 

xÀnc(av ide n, Qavsaloutvnv us GrsvoyoQovud- 

»yv fur Üigvexos dAdsirovaav, alla dd mavtov 
A 


quae vocatur ecclesiastica prohibemus, maximam 
utilitatem hanc esse putantes, ut sanctissima maior 
ecclesia neque debitis subiaceat neque angustetur 
neque perpetuo deficiat, sed semper abundet. 


CAPUT III. 


F "Qeztso ài ri 78g) rodro dana jute, 
or οννb TÓv xarà waigóv dyth rar matgudg- 


Sicut enim de his expensam determinavimus, ita 
congruet per tempus sanctissimum patriarcham et 


v xai vové svAaftotavove oixovóuovs zteQuUxozceiv 25 reverentissimos oeconomos considerare, ut aliae ex- 


ro xai rd du Óanavas rds ywwouévac dx Ow dx- 
xÁnciadvexOv stóQnv E os fais QasavacDa mpa- 
les xai d age0xovGas, xai sis éxsívove vavta xo 
A e rate dy¹elals Ósouévove xal ovx &yovrac 
ir e» TQOq 
Pu» J'egaztsvet), s 4 zoogvagíaie xai 07z0vOais 
Qoo» rde éxxÀnciaGTuxac ÜQamavac sie d- 
7ov$ evztopov»rae U , xal éyvsv sv ro dero- 
govuévovs uT) Tvyyáv&w TOv dvayxa(ov. "lavocav 
yag oí Osogiásatavos oixovóuos: oi 1s vU» ol ts xatà 
xceigóv £GÓusvos, c Sí rt ztagà Tavta stgábasey, rate 
re éx TOU O 7t0ivaic vztoxeígovras xal éx re éav- 
ry ovdías r dh] «7j diert Tt5QinosTOVOIS 
e. 
(EniAoyos.) N uaxao 
(t apyge xal éx wnmías GysÜow rix(ac bv isqatixq) 


pensae, quae fiunt ex ecclesiasticis quaestibus, circa 
pios erogentur actus et deo placentes, et illis haec 
ministrentur, qui pro veritate egent et non habent 
aliunde alimentorum occasionem (haec enim domi- 


eur» (ravra yàg TÓv Ósoxótgv 30 num placant deum), et non patrociniis et studiis 


hominum ecclesiasticas expensas in hominibus locu- 
pletibus distribuantur et ideo inopes necessaria non 
mereantur. Sciant autem deo amabiles oeconomi 
et qui nunc et pro tempore futuri sunt, quia, si 


35 quid praeter haec egerint, et divinis suppliciis sub- 


iacebunt et ex sua substantia indemnitatem sanctis- 
simae procurabunt ecclesiae. 


mra voivvy r ov, 7)120 40 (Epilogus.) Beatitudinem igitur tuam, quae ab 


initio et ex infantili paene aetate in sacrato omni 


cap. III (24 moazxs; 10v 39 éxxAnaíq) habet Nomoc. ud 10, 1. 


— — — 


prohibendi et ad imperatorem deferendi, ut is re cognita ex bonis oeconomorum, qui id fecerunt, vel etiam 
archiepiscopi, qui permisit, sanctissimae ecclesiae illa resarciri iubeat: ne denuo eiusmodi confusio et per- 
twbatio hac in re contingat. Re autem ad pristinum modum redacta, tunc usque eo ordinare liceat, ut 
ne dictus modus transcendatur, neve numerus excedatur neu qui dolus hac in re committatur. Negue enim 
illud fieri omnino patiemur, ut dicatur licere quidem ordinare, nec vero alimenta praebere: id enim rursus 
est confusionem agitantium et adiectione supernumerariorum secundos catalogos constituentium ; cum prac- 
sertim multas causa circumventiones ferat, ut pro alimentorum suppeditatione alias vias insatietatis in- 
veniant. Quare hoc quoque ne fiat omnino . et poenae ecclesiasticae quae vocatur. subicimus, 
magnae ipsis nobis utilitati fore rati, si videamus sanctissimam ma ecclesiam neque aeri alieno ob- 
nociam neque in angustias redactam neque perpetuo egentem, sed per omne tempus florentem. 

. Quemadmodum autem expensas ad rem pertinentes definivimus, ita sanctissimum pro tem- 
pore patriarcham et religiosissimos oeconomos providere convenit, ut reliquae etiam expensae, quae ex 
ecclesiasticis reditibus fiunt, in pias et deo grates causas impendantur, ingue eos erogenlur, qui re vera 
egent neque aliunde habent alimentorum facultatem (haec enim dominum deum placant), nec vero hominum 
patrociniis et studiis ecclesiastici sumptus divitibus hominibus dentur, ut inde inopes necessaria non con- 
seguantur. Sciant enim deo carissimi oeconomi, et qui nunc et qui omni tempore futuri sunt, se si contra 
haec quid commiserint, tam poenas divinas subituros quam de suis facultatibus sanctissimam ecclesiam 


tndemnem praestituros esse. 
Epilogus. 


Sancimus igitur, ut beatitudo tua, quae ab initio et fere ab infantia in omni 


| rovro) rovro «« A «ouotróv v« B] 2 ;; om. A 
éxiotodyarios L| éioxónov B | 4 toiavtgv vi 
B, vovavrg» om. A | 5 3i] om. 6 | 8 ysvéaO as AD | 
Tovro) haec 6 | lu 86cta; r zsigoroveiv L | 11 tov 
add. Haloander | 12 4gyatbouevr» L égyabóusvoy A 
13 ewieromrov L | 15 avvoic (in ras.) L sibimet c 
arri] et pro e | dzr4yevaiGxaiv, in mg. yg. áE(svoioxew *) A 
18 éavro L. avrois (7) corr. L3] 2 Airs duvexos — 
cvv» om. B [ 26 10 xai] vov u LA Nomoc.4 x«i B | 
28 &os ay L l 91 OSugazsvew Nomoc.$ | 37 tov M] 
eu. LAB Nomoc.4 38 Ab Mοαẽ Nomoc.d I éx- 
vinciq seguzourgovas A || 40 & L! 


1 hoo 7] ac T | 5 redactam 7! || 7 transillatur 7 tran- 
seribatur T'| 8 haeo ] hoc vulg. (Gr.), om. T | 9 di- 
catur] dicat in J 12 constituendum PT | 13 habere 
T | causa] causas al. circumuentionis / circum uen- 
ditiones T' | ut! et P | 14 et om. vulg. | 17 sancta TI maiore 
P (18 debetis /* | angustietur V vulg. | 19 perpetua 
ediüitia V al. 23 enim P) autem vulg. | 24 leg. con- 
gruit (Gr.)? | 26 flunt ex) sunt 7 | 28 agent 7 | 29 ele- 
mentorum I occasione T'| dominum placant deum 
dominum deum placant vu/g., placuit deum dominum 7 
31 in omnibus VT 132 distribuatur F | 34 pro tem- 
pore ] per tempora vulg. | 35 propter hoo 7'| 36 sua 
om. PT | 41 sacrato “] sancto T sacro vulg. 


Nov. IV pr. 1 24 


xav: BoOÓnQ ve * Gyüuati . ayuotütng» xaTs- 
: «o0urgsv éxxAngcíav, ola xai d£ leg τν,j, x 
vovga e, rar quÀávrsw Óuvexoe Jscnítousv, 
yivooxoviss, de ovx ÉAcvroy vui» an,, vOw rate 
differ, éxxàngíais ÀAvgsrelovyrov ins abxijs rije 
vuxñc. Dat. xvi. k. April. Idn.] Belisario v. c. cons. 


DE FIDEIUSSORIBUS 


ordine et schemate sanctissimam ordinavit ecclesiam, 
ex sacrato utique genere descendens, haec custodire 
continue sancimus, scientes quia non minus nobis 
curae est horum quae sanctissimis ecclesiis prosunt, 


5 quam ipsius animae. 


Dat. k. (April.) CP. Belisario v. c. cons. 


[a. 535.] 


A 


ITEPI TOY TOYS AANEIZTA2 
IIPOTEPON X9PEIN KATA TN 


IIP9TOTYIIGQN XPE9ZTQN, KAIto 


EN AEYTEPA. TAZEI, AIITOPZN 

TOYT9N EYPEOGENT9N, KATA 

T9N MANAATQ9PQ9N H T9N AN- 
TI$9NHT9N H EITYHTSQN. 


O aviós gage, "odvvg *Q dvÓobovatg dénáQyo 15 


ry iegQv nQaitogiov. 
(IIgooénsov.) Nóuov nahuov r uur hd, 109, 
t9 xe ÓÀ, ovx (guev Oros, oUx évevüoxuraavta, 
4% 08 tr / ) asi Ovu8vOM TtQtyuatov avyayxaiov 


IV. Coll. I tit. 4 
R DE FIDEIUSSORIBUS ET 


MANDATORIBUS, ET SOLUTIONI- 


BUS R. 


Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. 


(Praefatio) Legem antiquam positam quidem 
olim, usu vero, nescimus quemadmodum, non appro- 
batam, per causas autem semper exquisitas atque 


abrij gauvóusvoy avO«ue dvaxadcgag Qaí vs xai sie h- 20 necessarias apparentem, rursus revocare et ad rem- 


Ast&íoy, xavayaysiv e £yey évouícausy, oy asÀoS 
a)rov oUtoc Q6 Éxsvto Üístec (jv yag rte avtq uoiga 
zavtsios dÓidxgrroc). dA uerà T€ TtQosnxovone xe 
xai OsogiAoUs qe ,,, eu xn. 


publicam reducere bene se habere putavimus, non 
simpliciter eam, sicut iacebat, ponentes (erat enim 
quaedam ei pars omnino non discreta), sed cum 
competenti et deo placito distribuentes augmento. 


CAPUT I. 


A Ei te roi da, Rue, xai ννιν 7) pav-25 Si quis igitur crediderit et fideiussorem aut man- 
jaropa 7 dyriporntm re, ovros u7) tz» z00- — datorem aut sponsorem acceperit, is non primum 
v5» u xarG rod navÓaroQos 7 vOv ÉyyvgGauévov — mox adversus mandatorem aut fideiussorem aut 
7 avtgmuvigavros yopsito, , ausàngas toU dare · sponsorem accedat, neque neglegens debitoris inter- 
capévov vag mzagevO:xac OuvoyAsito, di gosíto cessoribus molestus sit, sed veniat primum ad eum, 
7tgo tov ézi TOv v0 gQvaíov siÀngota xai v0 Óarsu.oua 30 qui aurum accepit debitumque contraxit Et si 
mon£avra. Kal et uév éxsiOsv dzoAaflou, vv GÀAov — quidem inde receperit, ab aliis abstineat (quid enim 
dtseo d Tí yag «v avtqQ z906 vove Ne sin, ei in extraneis erit a debitore completo?); si vero 
zapa tov Avtflóvtos xenángoopnuévo; ei d ovx tGyvoccs non valuerit a debitore recipere aut in partem aut 


, 


zagà tov Óarecgauévov asi 5j sic uépos 7) ais 040- 
Nov. IV (v Coll. I tit. 4: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1—3 in B 26, 2, 1. — Epit. Theod. 4, Athanas. 
15, 1. Julian. const. III. 
cap. I. II (— Aa vivos 26, 11) habent Prochiron 16, 10; Epanagoge 28, 11. Eorundem summarium est in Appen- 
dice Eclogae 31 (idem in Ecloga ad Prochiron mutata 30, 6 et apud Anonymum Bodlsianum p. 212 Zach.). 


sacro ordine ct dignitate sanctissimam ecclesiam ornavit, quippe quae etiam ex sacro genere descendat, 
c perpetuo custodiat: quae sanclis ecclesiis conducant, non minus vobis curae fore rati quam ipsam 
animam. 


IV. 
UT CREDITORES PRIMO DEBITORES PRINCIPALES CONVENIANT, 
ET SECUNDO LOCCO, SI ILLI NON SOLVENDO ESSE REPERIANTUR, 
MANDATORES VEL E Amt REOS VEL FIDE- 


Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio. 


Praefatio. Antiguam legem olim quidem latam, usu vero nescimus quomodo parum vigentem, cui 
tamen ob res semper in quaestionem vocatas necessaria videatur, denuo revocare et in rempublicam redu- 
cere idoneum duzimus, non simpliciter eam ita ut lata erat ferentes (erat enim aliqua eius pars plane non 
distincta), sed cum opportuna atque pia accessione dirimentes. 

. Si quis igitur mutuum dederit, et fideiussorem aut mandatorem aut constitutae pecuniae reum 
acceperit, ille non statim ab initio mandatorem vel fideiussorem vel pecuniae constitutae reum conveniat, 
neve debitore neglecto intercessoribus molestiam facessat, sed primo eum conveniat, qui pecuniam acceyit 
et debitum contrazit. It siquidem inde receperit, a reliquis abstineat (quid enim rei illi cum extraneis 
erit, cui is qui acceperat satisfecit?): $i vero non potuerit a debitore nec partem nec solidum accipere, in 


1 75v] ,,,, tjv A | xatexoourcac Li xaca- 2 sacrato] sacro T vulg. | genere] a genere 7 de- 


«ocuncacas A || ! xaraBaivovcas A | 4 vuiv MLA] ruis 
€, Haloander | usAAes A (cf. c) | 5 ine are ciel xe 
cis A | 6 subscr. om. LA] dn. bilisario M ; seclusi dn. || xvii 
k. April. a 19" K Anil, Ath., k. April. Tul. v (c), 
uni ZA ngAMiq Theod. | 15 *vzagxo ML N avayxaiov 
Le 20avr5 om. e | 23 re om. L| 29 GcoxAsit oo M ja 1Ó 
prius om. La JI àxoAavo« M || 33 io Proch.. Epan. 


scendentis [ 6 subscr. dedi ex T' | April. om. T | bilis. 
uic. cons. T | 17 usui EJ 23 ei R'T] eius R!F 
vulg. || 24 distribueus R! I 25 rubr. Qualiter fideius- 
sor oonueniatur R | 26 is om. RT | 27 mox om. R 
vulg. | 28 debitores R= | 31 quidem] quid“ 
33 parte R 


E! MANDATORIBUS 925 


hee, xaO" ogov à» xag avtov u ÜvvnOwi d- 
Bev, xara vocovrov dni vov yy 7) 10v avytipo- 
wr 9 air xogsíro xe ma dBxtivov TO 
Àunzóuavov xopitéGOn. Kai si ue mzagórvrtts avtq 
TVgOuev dj góT8QOs, & T8 ztQUTOTVTOC O T& Éyyvrgáps- 
we ñ uasrdetogsvaac i avtapovrgas, ravra ix ar- 
ros ꝓulœr x’ vgónov. A d 0 udv dyyvgtzs 7 0 
pad? eso 5j 0 tn» avtipoviouw vaxsAO ov ein, tov 
di xgortórvnov azxeivas Gvuufaín, vixgOv dct: 10v da- 
MOTIV a id dÀlaróss, xagov svDvs vov à 5 
y tov navdQaroga i] astupovrt» siengartew. Al 
rovro d Jugamevréov ruiv tOv dyxogobs ra vQónov 
, yag 7» ric évravQa tq mnaÀa«p voug h- 
ei ngos e i xaívos IIazviavos o 


péyas qw & cadre sQorros oyrynaapsvos. Hrd zs 15 


ro TOv ?) ávrupovgyt?» y ua ddr ονοα, 
wi 5% t4 KI. xacÜvaevos Üiagrie ddr 
x«gpóv tq dyyurtij. vavrOv d eine avripowmT? Ta 
xal uavdatpQs, Üoviousvow TOv 7tQartórvmov dya- 
yum, dp S ud : 
y „ Ovro «8 avtov; év xcraloízq nspvAayOa: 
Bow Puig - xal àuvvéro ys vq iyyumñ xal "9 àsti- 
gorryt? xai ua»Davos re TOUTO xa& O toU did 


re éxsivov ztQÓrsQov vzopsivas 


859 
eee (éyyvrtaic yag xai rote roof Bor D'aiv ogiov), 
eite avrov axOévra vti dv xp rie 
lata, robe v avrov OuvorAovusvove. Ei 8 ò xoó- 
vot 0 ixi vovro rayOsic AEN (dei yae xal yoóvoy 
de r Üixatovva), trsyexavra li] 0 dyyvmvne j o 
ard rg j; & &wripow rtis cyonilécOn v9gv xn» 


vad v0 xegos éxvuvvvto, r xatà TOV 


5 ambo, et 


10 torem aut sponsorem 


A (« v * * ros, 30 
$ ade ov vrac évroAas Éygawev fj vi, avTApoVT)OuV 
vie, «ga ToU davsícastoc éxyoovusvoc ayoyas. 


Nov. IV 1. 2 


in totum, secundum quod ab eo non potuerit &c- 
cipere, secundum hoc ad fideiussorem aut sponsorem 
aut mandatorem veniat et ab illo, quod reliquum 
est, sumat, Et si quidem praesentes ei consistant 
rincipalis et intercessor, haec omni ser- 
ventur modo; si vero fideiussor aut mandator aut 
qui sponsioni se subiecit adsit, principalem vero 
abesse contigerit, acerbum est creditorem mittere 
alicubi, cum possit mox fideiussorem aut manda- 
igere. Sed et hoc quidem 
curandum a nobis possibili modo. Non enim erat 
quoddam bic antiquae legi datum pro sanatione re- 
medium. cum utique Papinianus maximus fuerit qui 
haec primitus introduxit. Probet igitur fideiussorem 
aut sponsorem aut mandatorem, et causae residens 
iudex det tempus fideiussori, idem est dicere spon- 
sori et mandatori, volentibus principalem deducere, 
quatenus ille prius sustineat conventionem, et sic 
ipsi in ultimum subsidium reserventur: sitque solacio 


„ àv-20 intercessori in hoc quoque iudex (fideiussoribus enim 


et talibus prodesse sanctum est), ut illo deducto 
interim conventione liberentur, qui pro eo in mo- 
lestia fuerunt. Si vero tempus in hoc indultum ex- 
cesserit (convenit: namque etiam tempus definire 


vayoyTe f] 25 iudicantem), tunc fideiussor aut mandator aut spon- 


sor exequatur litem, et debitum exigatur contra 
eum, quem fidedixit aut pro quo mandatum scripsit 
aut sponsionem suscepit, a creditore actionibus aibi 
cessis.. 


CAPUT I. 


(B) Ov uv odd in và ngayuara vv d 
inen, ai a &ráorv xatáyorro, ragten r 
xe a» dd e vi kni rate ssQgova 
1s g ꝗ at oov xal z Lin ac xai avtupovntov* ovro 
re éxl rd stQauyuava e vov zQororumov, ei 
gag trim xaréyosto, xal voic énsiAnupdvows avTOv 
texas, siys urÜÀ éxsiDsv Gyoín TO ixavOv, r- 


40 000» ward 35 


Sed neque ad res debitorum quae ab aliis deti- 
nentur veniat prius, antequam transeat viam super 
personalibus et contra mandatores et fideiussores et 
Sponsores: sicque ad res veniens principalis, sive ab 
alio teneantur, et detinentes eas conveniens, si ne- 
que inde habuerit satisfactionem, tunc veniat ad- 
versus res fideiussorum et mandatorum et spon- 


xavra xopsíto xara tO» moaymauütow tv dyyvryvov 40 


quantum ab illo accipere non potuit, in tantum cum fidetussore vel constitutae pecuniae reo vel mandatorc 
agat et ab eo reliquum consequatur. Atque haec si quidem utrique, tam principalis debitor, quam fide- 


iussor aut 


tor aut constitutae pecuniae reus praesentes sint, omni modo serventur. 


Si vero fideiussor 


aut mandalor aut qui constitutum suscepit adsit, principalem autem debitorem abesse contingat, 


5 creditorem alio mittere, cum statim a 
Sed huic sane rei idoneo modo 


exigere possit. i 
lege definita medendi ratio, tametsi magnus ille Papinianus haec 


iussorem aut constitutae pecuniae reum aut 


eundem in modum constitutae pecuniae reo ct mandatori 


fideiussore aut mandatore aut pecuniae constitutae rco 


nobis est. Neque enim ulla hic erat antiqua 
mus demonstraverit. Conveniat igitur 
orem, et iudex qui causae praeest fideiussori, et 
alem debitorem sistere. volentibus 2 dd 


concedat, ut ille prius actionem sustineat, et ita ipsi in ultimum reserventur subsidium. Atque in ea re fde- 


iussori et pecuniae constitutae reo et tori 


gui pro eo urgentur. Quodsi tempus 


oportet) , tum [aut] fideiussor aut mandator aut constitu(ae pecuniae reus litem suscipiat et 


auxilium praestet is penes quem iudicium est (fideiussori- 
bus enim et eiusmodi hominibus awcilio venire fas est), ut ille ipse adductus actione interim eos liberet, 
ad hoc statutum praeterierit (nam tempus quoque definire iudicem 


bitum solvat, 


actionibus contra cum, pro quo fideiussit vel mandatum scripsit vel pecuniam constituit, a creditore ad 


tpsum translatis. 


M. At ne ad debitorum quidem res, si ab aliis detineantur, prius veniet quam actionum personalium 


vam contra mandatores dd on 
principalis, si quidem ab aliis 


ussores et constitutae pecuniae reos absolverit. Cumque ita ad res debitoris 
detineantur, venerit carumque detentores petierit, si ne inde quidem 


ei satis- 


factum sit, tunc res fideiussorum et mandatorum et pecuniae constitutae reorum persequatur. Idem autem 


1 89 Proch., Epan. | 7 uà» M) om. LB Proch., 
pas. Hle L^ | 11 vov om. LB] 13 oi — 
15 ! om. B | 14 zazavos M α αν¹²D», 
L| 4.9. cf. Gig. 46, l, 48, 21 27 li rohr Proch. cod. unux, 
128 3 libri. om. g | 30 xava om. L^ 32 vxeserA2e 
Proch., Epos. 33 ii om. M | 34 xavéyovvro ML | 35 sco- 
je, M) stoocernixais LB Proch., Epan. I 37 sits 
L! | 38 xevézowro L | tovc ése per LB Proch., 
Epan. | 39 eiys jenJà M) 0i 703 Lc N dd ur) Proch., Epan. 


1 int /|2 sut sponsorem om. R || 3 mando- 
rem A? I 5 et (om. J) intercessor RV] et fideiussor aut 
mendator aut sponsor T (Gr.) || haec — hoo quidem (10) 
in ras. 4 ve. scripsit R* | 6 fideiussor 7] interoessor 

Ill. 


vulg. aut mandator — subiecit om. R( ) | 9 fideiusso- 
rem) interoessorem R (, vulg. | sut mandatorem aut spon- 
sorem om. R.) | !1 curandum] curandum est vulg. 
12 quondam ] data R! | 14 haec om. R primus 7 (Gr.) 
fideiussorem aut sponsorem aut mandatorem JT] inter- 
cessorem, R al. || 16 fildeiussori, idem est dicere sponsori 
et mandatori, uolentibus ] intercessori uolenti R al. | 
19 ipse R vulg. [| reseruetur PT seruentur 7 | 20 inter- 
cessori] fideiussori F (et sponsori et mandatori add. 
vulg.) I haeo RI 21 et in talibus T pro esse RI || san- 
citum RV | delucto R' | 22 conuentionem 7! J| pro 
eo immolestia fuerunt R. «eo (pro reo /*) melestiam 
ferunt / J 23 haeo RI | 26 exigatur] exsequatur (4l. 
exigatur ) 
4 


Nov. IV 2. 3 26 


xai nay Oatopooy xal àvrupovgvoy. Tavióv de dor 
inet, xd si vivae xo azxavrse ovtOs OgíGiy ad- 
voie ve) b xal Taie vmoOnxagiícis aycoyais éy- 
exec q a Üvvauévove. Kava uévtos ro TtQotOTUTOV 
xai tv ovra q avtQ nQayuarowv, ere rate s- 
covaÀície sirs vai6 vztoOrnxagícug suJUe sits apgo- 
rege xoncacOas BovAnOsín, nàgav avtQ dq ouer 
ade, tz» ÉLuxgogÓev ui signusvgv Od o re xoci 
rat ꝰ dni TOv d 7tQocoov ts xai Óeuatov vo- 
uoOD'evgoastes. 
gauév, d xal e vi6 cwíGaitO Ti νν re, aca. 
ro xaÀotuevov g Dtn, xa) gaAevorro xatà 
re Td rijs zQagece, évayoyis xarà «OU zQürOvV yivo- 
uévn$, h 790€ vOv HH,] i svOve 0 d yoga ri 
xopsíto, urnÓà x0» xatíj0vrA T& TOV TOU re 
ztoaypürov, du dni ro mgar5oa stórsQov, ovto 
re ind vOv fsfciovzv, xal xara toítm» tübw dmi 
tóv xaréyovin. Tij abr ij xavravOa diaigécsoc ovas 
ami re TOV ztagóyrow ni va vw üzóvcor, tjv iun 


DE FIDEIUSSORIBUS 


sorum. Idem est dicere vel si quos habuerint omnes 
ipsi sibimet obligatos et qui hypothecariis actionibus 
teneri possint. Contra principales tamen et existen- 
tes àpud eos res (sive personalibus sive hypothe- 


5 cariis mox sive ambabus uti voluerit) omnem ei 


damus licentiam, quae dudum a nobis dicta est, et 
viam et ordinem in aliis personis casibusque sanei- 
tam. Et non solum hoc in creditoribus dicimus, sed 
et si quis emerit aliquid ab aliquo, deinde acceperit 


Kal ov tovto uoóvov énl ÓQavsctov|i0 eum quem vocant confirmatorem, et moveatur in 


aliquo venditionis conventio contra venditorem facta, 
non adversus confirmatorem mox emptor accedat, 
neque tenentem aliquid rerum venditoris, sed ad 
venditorem prius, et sic ad confirmatorem, et tertio 


gaxóros 15 loco contra detentatorem. Eadem etiam hic exi- 


stente divisione super praesentibus et absentibus, 
quam dudum in fideiussoribus et mandatoribus et 
sponsoribus ac creditoribus [causa debitorum] san- 
civimus; similiter obtinente etiam in aliis contracti- 


cÓev dt va tov iyyvirrœ xai uavdavoQo» xal av-20 bus, in quibus fideiussores aliqui aut mandatores 


Tipovgrtav éni 1s rd Óaysucausvov. N er: a- 
ue». "Ouoíec rovrov xgerOVvvrOs xal éni r aÀlov 
cvyaAAaypacov, dv ole lyyuirai rive ij uavOavoss 
n àyTupomnral xe ,, in «8 avvav tà zQa- 
Totuzov éxaréQnOs» inf va ry d. 
xai Qiadóycv. 'O uiv ovv rie vouoc tavta A 
rar ⁊ bse, xal & ri ri Óixai00vvnG v8 
xc ri ÜicigéGscoe vove iu tri vzttxoove DaAnévo., 


aut sponsores accipiuntur, et in ipsis principalibus 
ex utroque et in heredibus eorum et successoribus. 
Antiqua siquidem lex haec valeat rürsus et eum 
huiusmodi iustitia atque divisione nostros subiectos 


ouo» avtov 25 foveat. 


CAPUT III. 


F) To 0à dgsErs rate dd viinbun fono» 92 


Quod autem de cetero humanis auxiliatur curis, 


nt, el xaí H, vOv ÜaveiSóvron 09 xavaDUuov 30 licet quibusdam creditoribus non forte sit gratum, 


(ace dori», ddl oh- "uiv moe giAavOgoríav vsvo- 
uoOstnaOo. Ei yap vi£ ÜavsíGeis xQudlov, rñ toV 


JedavsuGuévov stepuovaía 7tiovtsvoy, 0 d sie Juri 


guaiov udv ovx sUzopoír, rtsguovaíav q axívrrov Éyos, 
0 Qavactrs à dzixéorto x ovo 
voir, tq dd ovx sin ztooxeigov, od rie xuviyvr) ei- 
ovaía (q do yap vQ Qavsuatt Bovàonévo xal wvncà 
motyuara Àafsiv dri zovaíov), aÀÀ ovO4 rie c 
usvos «ivit avtoU stgayuara ztasín, ToU que, oc 


a nobis tamen propter clementiam sancitur. Si quis 
enim mutuaverit aurum debitoris substantiae cre- 
dens, at ille ad restitutionem auri non sit idoneus, 
substantiam autem immobilem habeat, verum cre- 


iov za»ros émibn- 35 ditor ardeat aurum omnimodo quaerens, illi vero non 


sit facile, neque ulla mobilis substantia (damus enim 
creditori volenti immobiles res N pro auro), 
sed si nec quispiam emptor immobilium eius rerum 
adsit. creditore frequenter etiam divulgante quoniam 


moAÀaxis xal OgviloU»ros, H vnóxato: rd vov da- 40 subiacent debitoris res, at ob hoc terrente adire 
vtuGapuévov ztQàypuava, xal vavry qoftovvros tovs x · 


32—21, 18 habent Prochiron 16, t1; Epanagoge 28, 12. 


dicendum est, si quos hi omnes sibimet obligatos habeant quique hypothecariis actionibus teneri. possint. 
In debitorem tamen principalem atque res quae in eius manu sunt, sive actionibus personalibus sive hypo- 
thecariis statim. sive utrisque uti velit, omnem ci licentiam damus, praedicta a nobis via et ordine in 
reliquis et personis et casibus sancita. Neque solum de creditoribus hoc dicimus, verum etium si quis 
a quo quid emerit atque confirmatorem quem vocant scceperit, et venditio, actione contra venditorem in- 
stituta, aliquatenus labefactetur, non statim confirmatorem emptor conveniat neque eum, qui quid ex rebus 
veuditoris detinet, sed prius venditorem, indeque con torem, et tertio loco detentorem. |. Eademque 
hic quoque distinctio et in praesentibus et in absentibus adhibeatur, quam antea lam in fideiussoribus et 
mandaltoribus et pecuniae constitutae reis quam in debitoribus sanzimus. Quod similiter in ceteris quo- 
que contractibus obtineat, in quibus fideiussores aliqui aut mandatores aut pecuniae constitutae rei ad- 
sumpli erunt, et tam in ipsis utrimque debitoribus 5 quam in heredibus eorum et successoribus 
Itaque antiqua lez in his et rursus valeat et cum hac iustitia ac distinctione subditos nostros foveat. 

| III. Deinceps vero quod humanis curis subvenit, licet quibusdam creditoribus gratum forte non sit, 
at a nobis secundum humanitatem sancitum esto. Si quis enim debitoris facultatibus confisus mutuam pecu- 
niam dederit, ille vero ad pecuniam solvendam non valeat, bona autem immobilia habeat, et creditor instet 
atque pecuniam omnino flagitet, at illi in promptu non sit neque ulla res mobilis (concedimus enim cre- 
ditori, si velit, etiam res mobiles pro pecunia accipere), ac ne emptor quidem immobilium eius rerum inve- 
niatur, cum forsan vel divulget creditor bona debitoris pignori obligata esse itaque deterreat ad emptionem 


2 xav M(g)) xai LB Proch., Epan. | 5.6 z9oco7:- 
xaie L. Proch, Epan. | 7 avvois L | 9 OY. . ud r 
Li | 17 sq. in L post vv. in x (sic) BeBauortzv 
initio f. 9" errore repetitis vv. xáv oaAsvovto xata vi 
— stamQaxóros zQayuarov (12 — 16) statim subicitur 
ini re r anóvtov (v. 19) mediis omissis; m. 2 delet 
xd — mQgayuatew et in mg. supplet xai toítr re. 
xatd TOU xatéyovtOS* te avtt;e òd xai évsavi'a ot que 
tüje q al in vs ztagósytov | 26 vacv7 L Zach. 
29 O9sgansíae L | 31 vevouod'steio9w . | 33 da- 
vesGeuévov. Proch., Epan. | 36 20 dà L Proch., Epan.|| 
37 xumgr& GCuiacius] axívva libri (s) 


| habuerit R [|| *homines (hof V!) libri | 2 ipsis 
vulg. | 3 tamen] tantum R (5 ambobus V | ei on. 7 
6 dicta] electa R | 9 deinde hae acceperit R || 10 uocat 
R|| 15 hic etiam V | tS ac] a A! causa debitorum on 
Ri; causa debitorum horum V || 19 /eg. similiter (hoc 
obtinente? | 21 / /eg. accipiantur f 24 nostres V! | 29 rubr. 
de solutionibus et uerborum significatione NT mg. 
31 An sancitor? (Heimbuch) | 32 enim] etiam enim R. 
debitoribus RI I 36 enim] punct /s del. in R || 38 sed si] 
si V sed T" | 39 creditores Ra | deuulgante R'V! j 
40 subiaceant FT debitores RI terrentes Ra 


BT MANDATORIBUS 97 Nov. IV 3 


, Boviouévove rale dyogaGíase" cHv,ν, éni piv — volentes emptionem: tunc in hac quidem 1 
vis . τ zavTns zxoAsns oí & οεαονοαντνονν vis u cixitate gloriosissimi nostrae reipublicae iudices 
vápac mort &oyowtse xexva ve ixuctq) Teroyuivg» — &ecundum unicuique concessam a lege et à nobis 
xag ToU djd, xai ic Üimaidoc(av, iv dé veis — iurisdictionem, in provinciis autem gentium praesides 
dals oí và» dÜvaw vyovusvo. nagagcxevabéro- b praeparent, subtili sestimationa facta rerum debi- 
gar, de „ yivouévne 4v. πννꝑN⁸ůꝝ ris, dari secundum quantitatem debiti possessio- 
rod zosc817)0as'to6, did o q avadoylay tov xesovs nem immobilem creditoribus cum tali cautela cum 
rio dur rote Üavsug vate rd vOiaUrEC d-. aqua debitor dare possit. Rerum vero datio sit huius- 
Leas, ue ii 4v ò xeοονjẽ d oðs· as ÜvvnÓs(. Ta modi: quaecumque quidem meliora sunt, dentur cre- 
di tie r ngayuavov Óógscs favo ro,jè xa, q naa 10 ditori, quae vero deteriora, apud debitorem post 
r ui» xalàón dioc: vq Óavact?, rd O8 d, debiti solutionem manere sinantur. Etenim non 
rag tQ xpecory nuerà vi TOU yQéove db o uévs,y erit iustum, dantem quidem aurum, recipere autem 
4d. Kal yàg ovx dv sir Oíxociov, T0» Üovra uév xov- aurum non valentem, sed coactum suscipere pos- 
co, lag dd xovatov ov Qvvápsvoy, d ld drayuató- sessionem immobilem, non vel mellora rerum de- 
gsvov xavadétacUn: xrijgw axiyrrvev, ij và yovv - 15 bitoris percipere, et per hoc habere consolationem 
ora rb, tov yoecurov mgayuatov Acsi» xul vav- quia, si aurum non recepit aut aliud rerum quae 
vm» yovv Rx nagayvytrv, otumao ei xoà. xovoíov ovx ortari possunt, tamen licet ei possessionem non 
ge» f? Fra xc gigscOaa Ovvausvov mgayuóá. inutilem habere. Sed hoc quidem sit clementia 
vov, dd Har gbr xciv ov "or ix. A — quaedam clara legis: agnoscant autem creditores 
voUTO i &01O guAuvOQuzía vic Gaqr$ vov vouov:20 quia, etsi non hanc conscripsissemus legem, ne- 
yiveaxáro gay Óà oí Qavaitovtse, os x&y si hij vovvov Cessitatis ratio ad hoc causam perduceret. Si enim 
iyodyauev róv vópov, Ó rie avüyxnc Aoyoc ei; rovro non sit idoneus pecuniarum debitor nec ullus emp- 
TO ztQüyna mzs9uiys. Kal yag ovx evzogov yonuavow tor, nihil aliud facturus erat quam propriis ce- 
0 Üavscagusvos ov0À ayogagtOv ²aijus. lle ode frego dere, et rursus res ad creditorem merito veni- 
rr 7 TOv oixeiov dtlarao qa, xai aue rd 25 rent aurum percipere non valentem. Quamobrem 
sQiyuava zoós r Qavactzs sixóvox éroQs. xguciov quod cum iniuria et affectu acerbo perduceret cre- 
Aageiv avx iGxvorva. ere OzsQ usÓ' vfgaoc xai BÉ ditorem et debitorem, hoc nos clementer aimul et 
dsztotaÁéGuaToS TtaxQoU 7tsQui0TaTO tÓv r Jave.grz,» vOv — legaliter decidentes et infelicibus debitoribus auxi- 
*s xeschiirv, rOVTO "usi gilavOQomos v& aug xal liamur et acerbis creditoribus non apparebimus duri, 
vouod'srixcc Oielóusyos xal ve Trttvyrxog: xoso)gcass 30 causam eis deputantes ad quam, si permanerent in- 
gon ode xol toic ztixpovatoig tO | iic eux a» oboedientes, tamen modis omnibus advenirent. Si ita- 
vaínusv OUsxoÀo., zQüyua avtoi; imirOttovtas, sic que creditor paratus est praeparare quendam emp- 
07:50, sí Üisusuvav azssDovviss, m&vrc6 dy dgíxovro. torem, necessitatem habere debitorem hoc agere, 
Bi névroiys 0 Óassictns Froinòs dor. magacxsvdca, praebentem huiusmodi cautionem arbitrio iudicantis, 
red TÓY (VOULRSVOV, d i xe tOv xosot9» vovro 35 qualem omnimodo est dare possibilis. Undique enim 
stoexvsov, Ó1dó»1a. xoiautQ» dd lata padíq vov ita creditoribus providendum est, ut non debitores 
dend roc „ Oxaíav & le &cti do dò urs. xe»-  graventur. 
Tayó)s» yaQ ovtco q QavsiatOv ztQovontsov, & n7) 
rode xoscorac Baguvo( xaJOünab. 4avauci)v dd 1 Et absolute creditorem ponimus, antiquas se- 
víÜszusv, toi; apyaíoss axolovOo)vtss vóuois, zxdvra 40 quentes leges, omnem, qui actionem habere contra 
vÓv dyoy?jv xen xard Tee Üvyváuevos, si xal us aliquem potest, licet non sit mutuum gestum, sed 
davsoua rd „ du Fre- r Oe alter quidam contractus consistat. Argentariorum 
xadsctyxoi dòidadij r dgyvgonoatixow dvrupovy- quippe sponsionibus propter utilitatem contractuum 
esev Üià v ona r- GvvalÀaypátcw émi vic in ordine moderno durantibus. . 
Uv» uevovoOv rd. 45 


accedere volentes: tunc in hac quidem felicissima civitate gloriosissimi reipublicae nostrae stratus sc- 
cundum iurisdictionem unicuique a lege et nobis statutam, in provinciis vero „ acsi. accurata 
rerum debitoris aestimatione facta, creditoribus Pda debiti possessionem rei immobilis dandam curent 
cum ea cautione quam debitor praestare possit. io vero rerum dationis talis sit, ut quae meliores sunt, 
eas det creditori, deteriores vero soluto debito apud debitorem manere nat. Negue enim iustum esset, 
155 dedit pecuniam, recipere vero pecuniam nequit, sed rem immobilem accipere cogitur, eum non me- 

lores cer(e res debitoris accipere, atque hoc saltem solacium 3 etsi Jerem non acceperit 
neque alia corum gua moveri possunt, at possessionem non vilem ei habere licet. (que haec quidem mani- 
festa benevolentia legis sit; intellegant vero creditores, etsi hanc legem non scripsissemus, necessitatis tamen 
rationem res eo fuisse perducturam. Nam debitor et' pecunia et emptoribus destitutus nil aliud facturus 
erat nisi ut bonis suis cederet, resque iterum ad oreditorem esse venturas par erat, qui pecuniam consequi 
non poterat. Quare quod cum contumelia et acerbo eventu tam creditori quam debitori ere et, humane 
et ut legislatorem decet distinguentes et infelicibus debitoribus succurrimus nec acerbissimis creditoribus 
duri videbimur, rem eis imperantes ad quam, si in recusando perstitissent, omnino perventuri es. 
sent. Si tamen creditor emptorem quendam procurare paratus sit, debitor necesse habeat id facere, talem 
caufionem arbitrio iudicis praestiturus omnino praestare poterit. Ab omni enim parte creditoribus 
1 ita proeidendum est, ne debitores utique graventur. Creditorem autem antiquas secuti leges cum sta- 
fuimus, quicumque actionem contra aliquem habere potest, licet non sit mutuum quod. actum est, sed 
eus quidam contractus: argentariorum scilicet constitutis propter utilitatem contractuum in eo qui nunc 
est ordine mansuris. 


1 ixl om. L* | 4 xai] $zó Prock, Epan. | d. | haeo R (Taurus Gr.) | 16 reoepit V] recipit R vulg. 
xc:0009ía L | 5 49»ow] Qauavov Proch., Epan. [11 và | receperit T' | aliud] alia vulg. (Er.) | 17 tamen] et tamen 
ante này om. Haloander | 16. «àv r xosoovo? L' j | R!V[ 18 hoc V vulg.] haec RT 22 emptor VT] emp- 
vavra L | 22 0 rie — 1 on b l| 24 Jus | tor ageret R y 75 sit vulg. | 26 cum] eum 71 
d, L | 32 ai om. LI | 39 xaJaza£] sequentibus iunxit | effectu R] affectu VT vulg. ; erducerent 2 29 acerbi 
€ | 4U dxolovOovrra? L: KT | dari ur 17 j an be Tru 33 haec 
7 "gloriosmimae | 4 autem] quidem Y | 5 prae. NI. 35 omnino T [possibilis RV'T) pomibile V* vulg. | 

ER 1 6 1 717 x qua] Aor 39 Et] Vt V rubr. (corr. 523 42 aliter V | quidam 
8 dari V | 11 sinatur V!j 12 aurum om. V | 13 us- | AV) quidem vulg. | consistit RV | argentariorum quippc 
lente RI | posionem R | 15 per hoo V vulg] per sponsionibus suppl. V? in spat. vac. 32 
4* 


Nov. V pr. ! 28 


DE MONACHTS 


(Ar tAoyos) Ta volver nag! ie éx' opelsiq vw 


» Li 


(Epilogus.) Quae igitur & nobis pro cautela 


vn5xoov vevouoOstruéva novOavovga i e vzxsooyy zubiectorum sancita sunt, cognoscens tua eminentia 


toic Gvy7Óeci mgoypgaujuadiy éyvravOa va xal - 
v tis vmwxóov pavsgà ysvicOn: magagxsvacato, 


sollemnibus programmatibus et hic et in omni dicione 
fieri manifesta procuret, ut etiam inter gentes agno- 


were xd toic .? yuvolaxmv robe bh, omoor ö scant subiecti quanta fuit nobis pro illorum utili- 


lyovev fiv Te 8xsivom eiae j moovow, Dat. 
Xn. k. April. ind. XI. Flavio Belisario v. c. cons. 


tate providentia. 
Dat. xvit. k. Iul. CP. Belisario v. c. cons. 


[a. 535.] 


E 


IIEPI MONAZTHPI9N KAI MO- 
NAXQN KAI HIT'OYMENS9N. 


Afitoxoato '"lovstuiavós Ióyovotos "Ergavio 14 
«yuuróvq xal uaxagior&tq &pyumuOwónQ cis Bagi- 


À(dos avere Tt0Àsos xal oikovusvixq zatixozn. 
Noe oo ut. 


'O év doxijoe uovagiu Bios odr 


V. Coll. I tit. 5 
R DE MONACHIS R. 


Imp. lustinianus A. Epipbanio archiepiscopo huius 
felicissimae civitatis et universali patriarchae. 


(Praefatio. Conversationis monachilis vita sic 


doti Geuvós, obrœe olxstoõ / olde sq vÓv sis vovro 15 est honesta, sic commendare novit deo ad hoc ve- 


éoxouavov ávJgomov, dera návra p avOgomvoy 
azxogaívss» xal 
vj Lor mQénovra giGe, xai rd mi xavà vovv 


avtov io anoLvsv». xaÓagov Ó 


évsgyovvta xai vw dvOQozivov ppovt(üov vs re- 


Ei voivvy ju vie KascOas uovayoc axosBirs, 20 SÍ qu 


9er xai T?6 vOv E], gps; Aoyiow 7idsíaé xai 
d0x70806 &xgsÉove , ore rl. 
usta go. Qijd nnen ol xai ijnele v 


xavtns det ysvécOa, 
/g»y5nsac 9'as 


nientem hominem, ut omuem quidem humanam eius 
maculam detergat, purum autem declaret ac ratio- 
nabili naturae decentem et plurima secundum men- 
tem . et humanis cogitationibus celsiorem. 

fura futurus est monachus perfectus, in- 
diget et divinorum eloquiorum eruditione et conver- 
sationis integritate, ut tanta dignus factus sit muta- 
tione. Credidimus igitur et nos explanare quod 


ro nztQaxtéov avrois xal &yowicTáe avrove e 56 — agendum est ab eis, et decertatores eos veros ad 


an 10 Olo do xavagthoc,. N 
oro TOU cagò ros dor vOuov, re uetà rd r 


r ÜsogaAsovatow. damn, vevouodernpéva xal 
ra t, r svàagsgrüvow xÁnpuxOw Oiavevayuéva 
undd 10 uovayuxov EEo  xavalueiv oU 7toosqxovvos. 


Kal ovros ul 0 25 sacram viam constituere. Et ita nobis intentio prae- 


gentis est legis, ut post illa, quae de sanctissimis 
rug is sancivimus et quae de reverentissimis cle- 

cis disposuimus, neque quod monachicum est extra 
quod competit relinquamus. ö 


CAPUT I. 


(A) "Exaivo Toívv» vtQo t&v dA érvéov, dere xavà 30 
wasca xoóvov xai dy d,, 1j yñ trs irre Baci- 
Nov. V ( Coll. I tit. 5: gloss.) Graece extat in M et 4 (in quo est rix los 4); om. in L. — A 


oix éridy Sig 


« xag. a* «0 0B Üsvtegov vavtns xag. 
Frootmii pars prior extat Coll. LX XXVII capit. 6. 
cap. I habent B 4,1,1 (inde L in nov. 123 

rnotas 20, 6). Summarium erat in Nomoc. 


* * 7 * , Li 7 P * - — - * 
sic ra Bacuxa ada 714080071:197 , OT. rd ud» avaigaitas M X76 Qxy ve, va d d 
, , 2 , * 4 LJ E * 
Qiardvretas U avine. uóvov Óà v0 i raubt niQOTOv xe 


Illud igitur ante alia dicendum est, ut omni tem- 
pore et in omni terra nostra, si quis aedificare ve- 


/ rises 
xavsOtQo Ov dv fi. d r. Baciuxov ce. 


ueratéO % v5 Qxy veagq. M (sim. L* in ung., Nomoc." 11, 1. 3). — 
Epit. Theod. 5, Athanas. I, 13 (inde Coll. const. eccl. 3, 1, 13). À 


Julian. const. IV. 


ost cap. 33, et Nomoc. ad 2, 2) et Coll. LX XXVII capit. 6 (— c. 
IV ut. 11, 1. 


Apilogus. lam quac in subditorum utilitatem a nobis sancita sunt, eminentia tua cognoscens 


solitis edictis et hic ei 


per omnes partes imperii manifesta facienda curet, ut etiam qui in provinciis 


sunt subditi nostri cognoscant, quanta nobis salutis eorum cura fuerit. 


| y. | 
DE MONASTERIIS ET MONACHIS ET PRAESULIBUS. 


Imp. lustinianus A. Epiphanio sanctissimo et 5 regiae huius urbis archiepiscopo et patriarchae 
universali. 
Praefatio. Vita monachica adeo est honesta, adeo soit deo conciliare hominem eo ingredientem, 


ut omnem humanam maculam 
tatione plerumque valentem et humanis curis 
Quamobrem nobis q 
ad deum ducit via r 


ab eo detergeat purumque eum reddat et rationali naturae parem et medi- 
1 is superiorem. Si quis igitur perfectus monac 
is et sacrarum litterarum disciplina et diligenti exercitatione indiget, ut tanta di 
ue visum est quid illis faciendum sit pr 


futurus est, 
us fiat mutatione. 
aecipere eosque veros luctatores in ea quae 

ma- 


c. Atque haec nobis est legis praesentis intentio: ut post ea, quae de 


tissimis Tae sancita et quae de religiosissimis clericis disposita sunt, ne rem monachicam quidem 


ordine idoneo destitutam relinquamus. 


í 
I. lud igitur prae ceteris statuendum est, ut omni tempore et in omni terra nostri imperii, si quis 


peel] cautela (i. e. àagaásiq) c | 3 zposyQau- 

iy L| 6 yéyova» L | dat. «7j x «5 Cal. April. eee 
72 vxacveíac Falbio bilia! rod 5 M (t£ x. 
Angi. Ath. ; vii k Aprilis Jul.“, kal. April. Jul. codd. 
ali, gnyl LnxoiAAiq Theod.) | 9 inscr. x zoAsteias 
uva A zxsol uovayowv Theod. £ | 12 xai uaxopra- 
rar — szaTQuanoxr) mxaTQuigyn rie Bacilidoe õhᷣ he 
A 114 uovaxixos A | 15 ror% Me Coll. &1 cap.] avtov 
A | 16 za»ra uiv vov auagrnutvov &xolén vov ani- 
lov A | 17 axogaíves A | 18 xai om. Al 19 xai] ox 
A | 20 . ovv A | 21 avrov A | 22 du ryAxav- 
rie àfi$ ustafoÀne νEmuan A | 26 oc A |] 27 9so- 


gidsavavov Ac] OsogiAcv M | 31 zxaop A. Nomoc. ! 
Baaidsiac) dfovaíae A, om. Coll. 87 cap. codd. plerique (c 


1 pro in ras. 4—5 litt. Ri | 5 fuit RI V] fuerit R* vulg, | 
1 eubacr. dedi ex R (et Bamb. II) IV Bara.) | bilissrio 
vo 68 oons.v.ocli (sic) R | 14 monachilis RT] monachalis 
V vulg. | 16 omnem om. V' | quidem] quod A! | 17 de- 
tergeret R | 15 natura RV || 20 est] esse R est esse 
V | 21 eloquiorum om. V | 22 sit] si R! | 23 oredi- 
mus Vi explanere (e medium in ras.) V | 30 rubr. Bi 
quis velit edificare monasterium R mg. | 31 nostra V) 
om: R vulg. 1 N 


DE MONACHIS 29 Nov. V 1. 2 


nerabile monasterium voluerit, non prius licentiam 
esse hoc agendi, quam deo amabilem locorum epi- 
scopum advocet, at ille manus extendat ad caelum 
et per orationem locum consecret deo, figens in eo 

5 nostrae salutis signum (dicimus autem adorandam et 
honorandam vere crucem), sícque incohet aedificium, 
bonum utique quoddam hoc et decens fundamentum 
ponens. Hoc itaque principium piae venerabilium 
monasteriorum fabricae fiat. 


Leia, ai ore rig oixodouel» svayds uovactiQuov go 
Ào«to, " r % aüsiav slvas tovro sodttev, 7toiv 
dv vóv ÜzogiléGraror TOw r“ árxiGxonov a 
xaAéga:to, & d yeipds re dre E, eic ovoavóv, x«i 
dia «i6 ede TOv ron dvisQoGge:s Ds, aride 
4v avtQ T0 TZs ijurregae GUnfoáov aonolac ( gapdy 
ad vov» ztQosxvygrov xal t(piov Gf, aravgós), odr 
re dura ij oixodonías, xaAov Or xiva Tovro» xal 
%, e Oegélo axoÓOsusvos. ddvrg uiv ov» doy?) 
re e H vv svaydw uovaacnolov ro, taco. 10 


CAPUT II. 


(B) Fre dd nui» xal và rag rv xaO" Éxacvoy Hinc autem nobis etiam de singulis monachis cogi- 
uovayd» Gxenxtéov, viva secs yivacOo, voónov tandum est, quo convenit fieri modo, et utrum liberos 
avrove, xal vot &AsvOÓdgovs uóvo» 5 xai oixétac — solum aut etiam forte servos, eo quod omnes simi- 
vexév, dr sávtac oe f, Gele òexerat xàgie, ngo- — liter divina suscipit gratia, praedicans palam quia, 
xgevrrovga Gagos, ws róys i vi vov Jeov dare 15 quantum ad dei cultum, non est masculus neque 
ovx lave» dg ovd Oil, ovvs éAsvOagos ovvs Qov- femina, neque liber neque servus: omnes enim in 
des s&wva6 yao édv Xougstq Bv sixoros vouítecO'a.. Christo unam mercedem percipere. Sancimus igitur 
Osonüons» rv voic de, axoAovOoUvtss ,; Sacras sequentes regulas, eos qui singularem con- 

D ) versationem profitentur, non prompte mox a reve- 


vOv6 cis Hor zagayyfllovras M5 noyaigos 
ode maga row svAafscvaro» fyovuévov cw sva-20rentissimis praesulibus venerabilium monasteriorum 
yo» uovacTuolev Gyjna AcuBávev fo, - a' habitum percipere monachilem, sed per triennium 
a vQuatía» OÀngv, sva. A j vvyov siva OovÀo — totum sive liberi forte sive servi sint) tolerare, non- 
xaOs0T7x0uv, sQocxaptsQeiw ovo TOv uovaysoU 0z5y- dum monachicum habitum promerentes, sed tonsura 
netos zbwopivove, d xovgd re xai éaOTa. «jj vov et veste eorum qui laici vocantur uti, et manere di- 
xodovpévorv bee Aeikov, xai Ae tà rov Deov 25 vina discentes eloquia; et reverentissimos eorum ab- 
diJacxopévovs Áoyia- xal r svAafscrdrov: avrd» bates requirere eos, sive liberi sint sive servi, et 
gyovuévovss nwvvOavscOa( «s «)tív», sivs éleó2Jsgos unde eis desiderium vitae singularis accesserit, et 
naO'sqeixouv sire oi r, xal xóOev avvosc éxiOvuia discentes ab eis, quia nulla maligna occasio ad hoc 
vov uovagove sitijAOs Bíov: xal navOdvovrac xag! as- 0 adduxit, babere eos inter eos qui docentur ad- 
r, cc ovUspía sovnoa szxQOqagis sie vtovro avrov 30 huc atque monentur, et experimento percipere eo- 
ey, iyssv cvtOUG vei ÜiJacxousvois r xaà rum tolerantiam et honestatem. Non enim facilis est 
ovpdvos, xai d Aaufávess je avrov 1 vitae mutatio, sed cum animae fit labore. Et 
sw«prsQíac 1a xal Geuvórmroc. OV yàp 3 Bíov dum triennio tota vita anserint, optimos semet 
l Kragen un nerd Gvwrovías vvyns ywopévn. Kal ipsos et tolerabiles aliis monachis et praesuli de- 
ei uiv vov tuii gie axavra Oiagsvow» aoícvovs 39 monstrantes, hos monachicam promereri vestem at- 
écvroves xal xagreQuxcrrarOve rote t dots wovaxois que tonsuram, et sive liberi sint, sine calumnia per- 
xal «4? 7yovuévq Üsxvrrss, vovrové js Ro] 
d ·Ciod otolzgo t8 xai xovgác, xoà sive A Qo. xaDe- 


cap. II Osossitousy 18 — sbupévove 24 hebet Coll. LXXXVII capit. 1 (inde Nomoc. L tit, 33). Summarium 
eap. I] extat Nomoc. XIV tit. 11, 8. 


asd eee (um, non esse masculum neque feminam, neque. liberum neque servum: omnes 
enim in Christo unum merito censeri. : gi i i 


tur non (emere ilico a religiosissimis praesulibus venerabilium monasteriorum habitum monachicum 
accipiant, sed per integrum triennium, sive liberi forte sivo servi sint, perdurent, habitu monachico non- 
dwm digni habiti, sed tonsura et veste utantur eorum, qui laici vocantur, et maneant sacras litteras dis- 
centes. Atque religiosissimi corum praesules interrogent eos, utrum liberi sint an servi, et unde cos vitae 


1 Et si quidem triennem istum. victum omnem sustinuerint optimos te atque perseverantissimos et reli- 
quis monachis et praesul. probantes, illi veste monachica et tonsura digni habeantur, et ci liberi sint, 

1 oixodopsiv vie A | 3 rv] H r A dxxíawonov 
r&v rõmtam L || 1oosxalscaszo 4, Coll. 8i cap. plur.codd.) 


Ss — s 28 om. 28 cure A | 29 zag' ev- 
r om. A 182 „. 


xooexaAscorto HBL Nomoc., Coll. 87 cap. unus | 4 

rau L ávavsívss» Nomoc. ávatsívas A Coll. 8T eap. l| 
xal om. A, Coll. 81 cap. codd. plerique | 5 àvispo)aes Ne- 
moc. 4, Coll. 81 cap. | 1 deg Ee Tl] xal otros A ov- 
vec Nomoc. | 8 drr, L I 05] ye A | 11 vo» — 
sovaxóv A | 12 u, %,, , A | 13 moórspov 
M | 15 sagas xgoxnpvrrovoa oe ya A | 16 O5», 
d vs xal dlevOsgos: zzávrss A || 17 Ev sixórcos 
vojit.sa O'as M) £v Jou A (unam mercedem percipere 6) 
19 eie ro nen Hin n magayivec On A 
22 dÀavOugove vvxov eive Qoviovs xaJsGtExovas A 
21 vj om. A | 25 xercac2ai. A V 21 «s et site A- 


de uf % , wvyüe yiuouévygwy dyennoscvarov (pro 
dvweztrosacso») e 4125 3 A1 
36 ve om. A| 37 Ósexvvvrac A | vovrove om. 


I esse licentiam V || hoo] haeo RI | 3 euocet VT | 
5 ducimus R. et honorandam om. V, et om. T III rubr. 
de monachis et asisteriis R mg. | 20 praesulimus Ri ' 
monssteriee V! | 22 „forte siue (siue forte V?) 
sint V; forte sunt serui (sunt siue serui A?) R forte 
sint eiue serui vulg. | 26 requilre V 27 accesserit] ao- 
censi sunt. R! 30. mouentur Ri mo«entur V!]33 tota 
uita N] toto uita V toto ita vulg., toto in hac uita 7 
permanserit RV!|35 promerere V* do 


Nov. Y 2 


OT!jK«0461'. (LV67U;0810tOVG e , ars OlxÉTOA, unf 
as · red évoxAeio O'a4, nevafavras sic r xor,» and · 
to» (pauéy dij tr» I ovgavov) deenoreias . xal àvag- 
nabcoJwcav eie ÉAsvOspíay. si yàp dv noAloie OéuaG: 
xal ur TOU vOuOvV tOUVTO yívarat xai roi i6 6Aev- 
g did ora, h ovx av iGybGtusy 1) Otía zaQs r 
TOLOUTO aUrOU; G7t0ÀvUGA Üscudv; EX Ó6 cioo) «76 
rere AA rie, c Twa vOw eis agvrgav sagay- 

Ar Flxns e oixctgp goudndein (rovvo o 


DE MÓONACILHS 


manere, sive servi, penitus non inquietari, migrantes 
ad commune omnium (dicimus autem caeleste) domi- 
nium; et arripiantur in libertatem. Nam si in multis 
casibus etiam ex lege hoc fit et talis quaedam libertas 


6 datur, quomodo non praevalebit divina gratia tali- 


bus eos absolvere vinculis? Si vero intra triennium: 
venerit quispiam et aliquem horum, qui conversatio- 
nem professi sunt, trahere tamquam servum voluerit 
(hoc quod nuper nobis ex Lycia nuntiavit Zosimus 


£vayzos nuir d Avxins zocnyysuAs Zoos 0 950-10 deo amabilis, vir famosissimus in conversatione et 


guásataros, avo ztepuBónvos év d, xai goysyyvs 
2 2 2 * * [4 » *. - € 
uu sis aixogtov xai éxaroGtO» dviavtOv vii nAaxtac 
L * - *» 2 - 
magaysvóusvos, axuatcv 08 caic vs cis yvyrs apevaic 


prope vicesimum et centesimum aetatis agens annum, 
pollens autem et animi virtutibus et corporis opera- 
tionibus: tanta quaedam in eo gratia dei floret) — si 


rale re 100 oαινe ros d , vocavtr re avrQ Tov quis igitur, sicut praediximus, intra triennium veniat 
aov zue énav Det), si rie rot, xa riero sinó»cee 15 aliquem in servitutem trahens volentium et perda- 
. eiac rie xẽE-eae No. và scooe don delag rantium, ut fierent monachi, et dicat, quia arripuit 


c» r HoονõẽxũaEe o xal 7tgosxapgrsooovtov dp' q 
yevc a novaxoí, Ayo: 18, (06 UgsíAstó Twa 7tQáy- 
uava xai Ói& «oUto ? αι,,¾ ea mo0S %, uovagtypiv: 


7 * 


e 
Osczibouer avtov u5) nooxsíoore robro frre, alla 20 


TtoOtsQov azto0euxvvra, vais aÀnOsíau, oc xai ÓoU- 

Sor. xai és ou tvxov y in Bip nxovnoQ xai 
z1aí(Guag. xcÁsmzOic dnzoÓOQacecs uir dq ed TO olxeiov 
ral, sie dà rôõ novacotüouoy HN x si. u 


d ind e d mod ei ein, xai gaveir ui rotor aíivíav 25 vitae forte de 
habitum concupiscens, hunc reddi domino cum qui- 


porayixgy vzo0vouevos agx5giv, j xol Qi aiGyoóvgta 
giov 1vxóy dgroògde xai ov ra ddndeiaie acx5jaso6 
490, rod ro droò dos a tQ xextruivo usD" ow 


quasdam res, et propterea recurrit ad monasterium: 
sancimus, eum non prompte agere, sed primo 2e. 
bare pro veritate, quia et servus est et pro furto 
forsan aut pro vita maligna aut vitiis pessimis fuge- 
rit quidem, propter suum vitium ad monasterium 
autem venerit. Et si quidem verax ostenditur, et 
apparuerit propter huiusmodi causam monachieam 
simulans conversationem aut propter turpitudinem 
iens et non pro veritate sanctimonii 


bus forsan arripuit, si tamen baec ctiam in mona- 


sterio fuerint; eum vero, qui dominus adprobatur, 


o eie vgsiAero, siye xai raUT« xarà tÓ uovactr- dare ei iusiurandum, quia nihil mali ei faciet, et 


gio». slev, xóv dt azoüeizOcvra Ocanótr» xi 
ae avtQ did, míctiw, cs od0dv asrov Ogácn 
9 xaxóv, nagalaufasew re xai Gysy. oixov.— Bi di 
0 unà» qàgdxov éavtóv selva, Osox 
romod ro, Qaívovro q o và voiaUta. éyxalo)uevos 


xaAov- 309 suscipere atque reducere domi. 
dem, qui dicit se esse dominum, nihil tale proba- 
, verit, appareat (autem) is, qui in talibus accusatur, 
obò e ddeyxo ex ipsa conversatione honestus ac mitis, et forte 
testimonium habeat aliorum, 


Si vero is qui- 


quia etiam apud do- 


4E. axis v6 dox/g8o6 gsuvós , xal émuuixüc, xal35 minum consistens disci tus fuit et honestatie 


doc xai uagrugotto, a xai zagd vq xexrruévq xad« 
acra 6 xÓGu4ós Ts Tj» wa] Gsuvórytos dgacTüc, nde, 
x id TUXOL 7te7ztepa GuÉvos 0 trj€ Torevíac xoóvos, dA 
oU» xai ovto uevéro xarà r OsfaOuibrarO» uova- 


amator, vel sí nondum 


8 1, 1 (EX d. rie rd.) — $ 3 passim circumcisa habet Coll. LX XXVII capit. 8. (inde Nomoc. L tit. 33). 


nullis iniwriis obnox&i mancant, si servi, nullo amplius modo vexentur, ; s quidem ad commune onmium 
am 


5 dicimus) dominium transierint; ac vindicentur in libertatem. 


si in multis casibus vel . 


egem hoc fit et eiusmodi libertas datur, quin divina gratia talibus eos vinculis liberare valeat? Quddsi 

779 intra triennium veniat et aliquem ex illis, qui exercitationem monachicam profitentur, ut servum 

ducere velit. (id quod nuper nobis ex Lycia Zosimus nuntiavit. deo carissimus, vir in oxercta- 

tivne celebratus intimi annum propc centesimum et vigesimum aetatis agens lam animi virtutibus guam 
oret 


corporis viribus 


tanta in co dei gratia eminet): si guis igitur, utt. iam dicimus, intra triennium 


veniat, aliquem ex illis, qui se monachos fieri cupiunt in eoque perseverant, in servitutem. vindicaturua, 
: ium) i : 


eumque re$ quas surripuisse et propterea in 


sancimus, sed prius ostendat eum revera et servum esse. et furti forte vel improbae sitae. vel 


delictorum reum propter ipsum delictum suum 


dixisse probetur, atque tali de causa ille exercitationem monachicam suscepisse d. 
itivus factus nec revera emercitationis amans, domino reddatur cum reb 
lae quoque in monasterio sint; is vero, qui dominus probatus cst, det illi 


propter vitac turpi 
uas nimirum 


uit, si modo i 


inem forte fn 


incwrisse affirmet: ne protinus id facial 
'GDÉUR 


et in monasterium. venisse. 5 vera 


fidem quae dicitur, se nullam ei iniuriam facturum esse, eumque recipiat et domum ducat. Si vero 
is, qui se dominum esse dicit, nihil tale probaverit, ille autem, gui in talia crimina vocatur, et em ipsa 


exercitatione monachica honestus et prob 


us appareat et forte testimonium quogue 


habcat se, cwm 


dominum esset, modestum atque honestatis amantem fuisse, licet triennil tempus nondum completum. sit, 


eee bud nu E 
yivevai]. stéguxs. yívedOas A || vie dAevOsgía Oidora: 
dAevOsoía v, sioDa yíveaD'as A || 7 cosovrov) dx 
dovAstas A || ^» ztapaysyovovow H ve c6 A | 9 xo?- 
vor A || 13 7s om. A | 14 vai va] xai cai A | 
18 uovayo( Ag] uovagos M | dei, A | 19 sic 
Jeane aie Coll. 87 cap. | 20 rovro] om. g || 22 svv- 
xsv. M^ || in om. 4 I 23 azxoóoaces M | àzxoóoas sic 
ro uovagtzoiov ue omissis mediis A | 25 aitíay d 
pov. A | 26 7 xai] an zvo.? || 27 don dae 400 
sanctimonii habitum concupiscens g 31 &. dv avt 
t9» xalovuévgv 7tOTiV, c6 o sie ay «oy Ogdco: 4| 
33 éavrOw] usveww *s xai A | 35 rh om. A | 36 
post (Geox om. A || nagvvgoivo] tostimonium habeat alio- 
rum c | 37 osu»oórgroc] Oeogefsiac A 1 vd x&vys A 
38 cvxyos MA Coll. 87 cap. ] x] vulg. | zensgato- 
pévoc A || o ante zoóvos coll. A 


2 commune — caeleste RV] communem — caelestem 
V! wulg. | dominum 7? vulg. | 3 abripiantur 71 6 bi- 
triennium Ra | 7 conuersionem R || 9 nuntiauit ex licia V [| 
13 tanta quaedam] quis tente quaedam V ! quia tanta quidem 
V? | 14 uenerit 7 | 15 seruitute RFT | 16 fieret V 
quia] quoniam RV | arripuit RVT) abripuit vulg. 
18 eum] enim V | agere om. RI [| 19 et servus RJ] et om, 
vulg. J 22 ostendatur vulg. | 24 simulans 7'* vulg.) S- 
mulatus VR*T' simulator Ri | turpitudine R! || 25 forte 
om. V' || deffugiens V diffugiens R ung. | sanctimoniae 
vulg. | 27 arripuit RV] abripuit vulg. | 29 ei mali 
T, € om. V | et om. V | 32 appareat] et appareat 
vulgo; autem addidi ex Gr. | 33 honestius V! 
34 *quia] qui RV quod vulg. | 35 honestatus . 
36 amor RI | uel si PT uel R etsi vulg. [| 37 aut 
tamen V 


rte completum est triennii 
tempus, attamen etiam sic maneat in venerabile 


DE MONACHIS 31 Nov.' V 2. 3 


— 


orig, rie TOV ÉÀAxóvtow axrnÁAayuévos Qoacótrgroc. — monasterium, trahentram asperitate liberatus. Trienni 
Tov vgserovs dà azat dieADOvroc xoóvov éyxgiÜsis c)e vero semel expleto tempore, iudicatus quia monachica 
tis uovague dp xaÓectüxos Gsuvotgroc, usvéro — dignus est honestate, maneat in monasterio. Ne- 
xara 10 povacTjpuv. ovx Kv. yap Ü(Óousv ádsav — quaquam enim damus licentiam ulli penitus perscru- 
oder szavttÀos dun. ovéiv r. tOv xat' avtóv, 5tari quae elus sunt, sed sive servus sive liber sit. 
aÀÀ' ers oíixétge airs Aa eot sir, u£vaw avrüv d: manere eum in conversatione volumus. Nam etsi 
rij a0x5g0so$ foviousDa. xal yàp xav sk ti zraigua — vitium in priori ab eo forte gestum est vita (humana 
xatà TOv Jungod de avtqQ Tvxóv zémgaxrcs Bíov (y enim natura quodammodo labitur ad delicta), at- 
y&g dv οο e bee 0liO9n9oà zo lor zoos va tamen sufficit ad mediocrem purgationem peccato- 
zÀzuusiguara), dd ovv agxei ztQuc uerQínv xáJag-l0rum et ad virtutis incrementum triennalis temporis 
gi» TOV juagvnuávoy xai ztgó€ agetzs ém(docww rj testimonium. Ea vero, quae rapta sunt. etiamsi apud 
rod re ro xoüvov uagtvoía. TOv uévtos xÀazxév- quoscumque inveniantur, modis omnibus reddantur 
row» xal ovto, dae ol; àv svgeOsiav, zxdvros d70- risco domino. 

8 Jouivov tQ xda Ós0zxo0ty. Ri udévros ru Si vero servitii necessitatem effugiens tempta- 
v5 QovAsíae avayury. éupvyow „ ro uàv uova-15 verit monasterium quidem relinquere, aliam autem 
etre» d,, frage dd gion her. eyjne, vitae sectari figuram, licentiam damus domino et 
xaepneía» did ona Tq xewrnmuüwxp x&à ÜÀxuv avrév trahere eum et probanti fortunam inter servos ha- 
xal ànedsuxvort, t TUymv. sic o, Jysev. ov yap — bere. Nen enim iniuriam patietur tantum ad ve- 
&v vfpiaOsirn, rod aic aAn O5 Dovleiav éAxonsvos, rum servitium tractus, quantum ipse iniuriatus est 
6sov avros éfvBo.cs x vov Oro) Aavosía» dstoqv-20 dei culturam refugiens. Et haec quidem de for- 
yov. Kal rasta uà» mxegl tZ$ rue tow gie uova- tuna horum, qui inter monachos profiteri volunt. 


xove zaoayysAÀew Bovhouévcv OsaztiGouesv. sancimus. 
CAPUT III. 
F) Zuemréov de, ane æbroòe oixoUrras xal d- Cogitandum vero, quomodo ipsos habitantes et de- 


ropévove uovayixze quAogogías &yanigvag dg tous azo- gentes monachicae philosophiae certatores dignos 
detteges, Bob le da vag unà & uovactnovv T 25 ostendamus. "Volumus enim nullum monasterium 
£xi xy vxrxóov xaÜsetuse, sts laid d , sub dicione nostra constitutum sive plurimorum ho- 
écvlv er dAavtóvow, vovs dy aótQ povaxovs xsyogic- — minum est sive paucorum, monachos, qui ibi sunt, 
a£vovs ax dA iyu» xn inis oN, xoc- divisos ab alterutris esse et propriis habitationibus 
Au, aÀAÀa xowi; uiv avrove éavudoO cs Ücozitousy, uti, sed communiter quidem eos comedere sancimus, 
xaÜsvÜssv dà azxavtac dv xowq, éxáctov uiv &xí r- 30 dormire vero omnes in communi, unoquoque quidem 
vos id in goοον]j xapsvvns x&iu&vov, dy oixq 95 évi xara- in quadam propria stratura iacénte, in domo vero 
xAivoué£rovs* ñ̃ te ovx dgxoím zoós v0 A ονο vOv una collocatos, aut si forte non sufficit ad multitu- 
povaxgpv» olxos slo, dv dvo vvxov 5 xal elo, ov dinem monachorum domus una, in duas forsitan aut 
Mi» idig xai xaO"  favrove, ad dv x ¾ dõere uág- — plures, non tamen seorsum et apud semetipsos, sed 
rene Tre di“ yívscOas xoGjuóTzyrÓe re xai o- 35 in communi testes alterutri sint honestatis et casti- 
1 xai unó8 ro vavov avtov Gd vuo» Éysv, tatis, et neque ipsum somnum desidiosum habeant, 

z Aera t9]» suxoOuiay q tr» vOv Owoutvcov sed meditantem bonum ornatum propter increpatio- 
ATi cÀZv tí uy rive avtQv 10v (v OsoQíq nem respicientium. Nisi tamen quidam eorum in con- 


cap. III summarium extat Nomoc. XIV tit. 9, 32. 


tamen vel sic maneat in venerabili monasterio ab eorum audacia, qui eum vindicare volunt, liberatus. Trienni 
vero tempore semel elapso monachica sanctitate dignus iudicatus in monasterio maneat. Mequs enim iam 
cuiquam omhino potestatem damus curiose ea perseguendi, quae ad ipsum pertinent: sed side servus sive 
liber sit, eum in monachica exercitatione manere. volumus. Nam etiamsi quod delictum in vita ante 
acta ab eo forte commissum sit (humana enim natura fere proclivis est ad delicta), at sufficit ad modicam 

torum purgationem et ad virtutis incrementum triennis temporis testimonium: ita tamen ut quae furto 
2 ablata sunt sic quoque, apud quoscumque reperiantur, utique veteri domino restituantur. | Quodsi is, 
qui servitutis necessitatem effugit, monasterium relinquere atque aliud vitae genus sectari conctur, domino 
licentiam damus et abducendi eum et condicione eius demonstrata inter servos habendi. Neque enim tanta 
iniuria afficielur in veram servitutem redactus quantam ipse fecit dei servitium deserens. Atque haec 
quidem de condicione eorum, qui se monachos profiteri volunt, sancimus. 

III. Videndum vero esi, quomodo eos in habitatione et victu monachica philosophia dignos lucta- 
tores reddamus. Volumus euim, nullum monasterium sub dicione nostra conslitutum , sive plurium homi- 
num est sive. pauciorum, monachos qui ibi sunt inter se. separatos habere et propriis domibus utentes: 
verum sancimus, ul communiter cenent et in communi loco omnes dormiant, singulis quidem in suo 
quoque proprio lecto cubautibus, in domo autem una collocatis, aut si quidem una domus ad multitudinem 
monachorum capiendam non sufficiat, in duabus forte vel ctiam pluribus, neque vero seorsum et soli, sed 
in communi: ut inter sc (estes sint honestatis el castitatis ac ne somnum quidem ipsum socordem, sed verc- 
cundiae deditum habeant ob corum qui spectaturi sint offensam. Practerguam si qui ex iis, quippe qui in 


2 ax om. A || 3 xaDsavrxevas A| 5 avrav AG. ere | vivos dà avoopuris éxaavo iQiatovans xeuévov. oix 
— eire] site xai — sita xal A I 7 xai rag et e om. An megispxouevoy r xisidíov anavtov* ,d A4 
A | 8 tvxo» post zt1eioga coll. A l z) e& A [ 9 , 32 det Ac | 31 dt ia] io cad ,s A | xaDevoéco- 
om. A | 13 neter, návros x olovügnoxe zoo- | Gav post xouw« add. A | 35 yeréa9a« A 36 avross A [ 
vov xal Gynua azodi). A | 14 sg. ei uévrow et re 98 n si Ac] molAnv si M 
dovleías om. si post éxpvyow add. A | 15 xà pova- | — trienni A] triennii P vulg. | 3 mouachicam Ri] 
crourv ud» A VT xal Fixns Mg] ec O A || 4 uli] illi R nulli / | praescrutari RJ | attm R 
I* xai ante eis coll. Coll. 57 cnp. | yv Tvzz" «70- | 0 meliorem Ri | peegationem V || 10 triennialis 7 || 
denn, ert sic oixérn» xaréyerv A | 22 nagen dat | 1| etiam sio P | 14 rubr. Si monasterium reliquerit 
A 23 avroic] robe A | 24 «azodeíbon M | 25 f- R wg. | 14 temptauerint / | 20 fugiens I 23 rubr 
deres uov«GTwOlov émi vis vr5xoov yudwv x«JÓe*0tO- de uita monachorum F mg.|| degens R |25 nullum om. 
ros zÀsovov &vÓgaomwov i dÀrrróvov uoveyovs A | pi | 28 diuersos T || habitationis Ra | ?9 commedere 
UM» g quoque habuisse videtur) | 28 £xyew M] selves | npiT W 31 proprie Vi iacentem Ri || 35 leg. (ut) 
As | xai duouxzpaciw Blois g). A |] 29 Hei. | testes? || alterutri F7*] alterutr. Ln alterutris vulg. | 
dont — 31 sineg] xal Oum zxariac x Dh Ex | sunt Ri 38 contemplatione et] contemplationis F 


Nov. V 3—5 


re xal vsÀnórnTi Qiabavres Her id ig? A , le- 
ud riov, ove q xaÁsiv ávayonrae v8 xal rnGvyaccas 
sio Oagiv, e rij xowótmros émi TO xgeivrov An- 
pévove. énusírows ove dove, 0Gowe sie mios j 
donne ori), dv roĩe xalovuévoue xowofíow alva 
gol ν . ovtwe yap 0 h loe auroĩe eie deri in- 
dbοοα xal udjuGte rote vealovaiv, siys uera TOV 7tQa- 
GBwiégowv TártOwto. yevüGetai yag y tw ih e- 
gov xoAsteía rie veórnvoc axo«Bne stcudayoyla. odr 


32 


DE MONACHIS 


templatione et perfectione degentes vitam remotam 
habeant in hospitio, quos vocare anachoritas (id est 
discedentes) et hesychastas (id est quiescentes) con- 
sueverunt, tamquam à communione ad meliora ex- 


5 ceptos: alioquin alios, quibuscumque inter multitu- 


dinem conversatio est, in his, quae vocantur coenobia 
(id est in communi vita) esse volumus. Sic enim 
zelus eis ad virtutem crescit, et maxime iuvenibus, 
si cum senioribus constituantur: fiet enim seniorum 


ts rt dy» TOC xouwofíow tQ 7 avté rys- 10 conversatio iuventutis educatio sida et sic sint 
0 


uv naiDOusvot xal «9» ztagadsQouevry aùxoĩe do- 
gw dpépuTttoS$ TnQoUvTEs. 


in coenobiis suo proprio abbati oboedientes, et tradi- 
tam sibi conversationem inculpabiliter observantes. 


CAPUT IV. 


(A) Fi di rie dat lauròꝰ xaOispoógac xal vo v 
netos rv ec r, or TOU hoονν τνieον gol. 
Üsín xal idiarry» vvyÓv io. go, avroc 
rot d rovtov dos vq Y, «rv àxoloyías, va 
"odyuara uévros, ómoca a» Kyow i slc rd uova- 
ev5puov siege, ravra vi)c qs j fra rod uova- 
cTggíov, xal ovÀ' óvioUv xavsrelos Ae. 


Si quis autem semel forte dicatus schemateque 
potitus deinde & monasterio discedere voluerit et 


teo», 15 privatam fortassis elegere vitam, ipse quidem sciat, 


quam pro hoc dabit deo satisfactionem; res autem 
quascumque habuit, dum in monasterium intrabat, 
eas dominii esse monasterii. et nihil penitus eiciat. 


CAPUT V. 


(E Kaxsivo dà v " 
acr quov sicuivas BovAogevoy, Toiv si& tO povagdtrQuoV 
ata Dos. aüsna» irs» vois javroU PRU nad xaO Ov 
gob dera rh. Ries yao GvvaxoAovO rau nàv- 
re rd xe, wüp si ui óuros aleiysiv ravra 


sopíLousv, Gr vov e uova- 20 lllud quoque decernimus, qui in monasterium in- 


troire voluerit, antequam in monasterium ingrediatur, 
licentiam habere suis uti quo voluerit modo. In 

dientem namque simul secuntur omnino res, licet 
non expressim quia introduxit eas dixerit, et non 


e, xal ovx éGra& x9Quo$ aur ovx t xat^ ov- 25 erit dominus earum ulterius ullo modo. Si vero filios 


dva tgónov. Ei dé ys maidac x, si d= Urvxev 
70g ngaypara viva Ómgrcauevos avtoie, I xavà A 
yapaiay osi» fj vr mgomós ngópasiv duo, 


xaà zt Tavra r Hr ro TOv 6E dòaòsrov xis 


avrOU ztsQu0vO(a6 , purÓspíav n vois Aoitois ttoáyua- 30 rebus habeant 


Sw dyérodav usrovcíav oi scidss. N dà y ovdi» 
ad xoĩe Qogroncas T) LClarro- vo) veraQrov, xal usvà 
ro magayysiÀas r 

0d» irxos v0 


q r mà» avtoie doOnva. — Ei q yausvtr» lx) .)] era 


chr dàmzoÀmo» sie uovagrüQouw sícíos, ; vs oit 


véragto» ogsiAscOc oic zzcugi» ij sie 
cya 0, siya Érvxov ijòn xi la H, 7 xai dy 35 tenus totum eis detur. Si autem uxorem 
x 


habuerit, si quidem contigit iam eum res aliquas 
donasse eis, aut per antenuptialem donationem aut 
per dotis occasionem obtulisse, et faciunt haec quar- 
tam ab intestato eius substantiae, nullum in re 4057 

participium filii; sin autem aut nihil 
eis donaverit aut minus quarta, et postquam abre- 
nuntians conversatus fuerit inter monachos nihilo- 


ro dzxotaTTÓusvov eie uovayovs ov- minus quarta debeatur filiis aut ad supplementum, 


si contigit eos iam aliquid accepisse, aut siae A rot 
8, 
deinde eam relinquens in monasterium ingrediatur, 


cap. IV in brevius contractum extat Coll. LX XXVII capit. 9 (inde Nomoc. L tit. 34). 
V paucis immutatis habet Coll. LX XXVII capit. 10 (inde Nomoc. L tit. 34). Summarium habent Prochiron 


cap. 
24, 2, Epanagoge 9. 9 ex Tleod.; Nomoc. XIV tit. 11, t. 


contemplatione et perfectione vitam agant, propriam casulam habeant, quos 


anachoretas et 


hesychastas vocare solent, tamquam a communi vita ad meliora exceptos. At enim reliquos, quibuscum- 
que inter mullitudinem exercitatio est, in coenobiis quae vocantur esse volumus. Sic enim lo eo- 
rum ad virtutem incrementum capiet, et maxime iuvenum, ci cum senioribus consocientur: fiet enim senio- 
rum ratio vitae iuventutis accurata educatio; sintque ita in coenobiis praesuli uo dicto audientes et 
traditam ipsis exercitationem incorrupte servantes. 

IV. Si quis autem, postquam semel se sacravit, habitugue potitus est, deinde ex monasterio dis- 
cedere et privatam forte vitam sectari voluerit, ipse quidem sciat, qualem rationem hac de re deo sit 
redditurus; res vero quascumque habuit, cum monasterium ingressus est, eae in dominio monasterii erunt, 
nec quicquam omnino auferet. 

V. lllud quoque praeterea decernimus, ut qui monasterium vult ingredi, ante quam monasterium 
intraverit, potestatem habeat rebus suis co quo velit modo utendi.  [ngressum enim omnino res una se- 

uentur, ettamsi se eas inferre non expresse. dixerit, neque. ullo modo earum dominus amplius crit. 
i vero liberos habeat, si quidem eis iam quasdam res forte donaverit sive in donationem propier nuptias 
sive in dotem eaeque quartam bonorum cius ab intestato efficiant, nullam in reliquis rebus | partem 
habeant. Quodsi vel nihil vel minus ta illis donaverit, etiam postquam is qui renuntiat se. mo- 
nachum professus fuerit, nihilominus quarta liberis debeatur, sive in supplementum, si quid forte iam 
acceperint, sive ctiam ut totum eis detur. Si vero uxorem habeat eaque relicta monasterium ingrediatur, et 


2 ) M] 0st A [ «6 om. 4 5 av£go:c A| 6 ovcosc 
Ag] obo Af | 13 éavro» xa2usgo cas] forte (i. e. tv- 
xo») dicatus c | 14 ra om. A || 17 uévros om. A] a» 
&xos] axe A | 18 vavva om. A || «5s ne A » 19 za»- 
rade éxsiOev dfafes A | 21 ee vo uovacv. om. 4 
24 va] avro) xai v& A | ef om. A | sícayew] o. gie 
&yos A (c) | 25 ble om. Ma, xvoioc s. v. M' I 
2L n &yuata ijòôj vwà yagudduevos jj xarà A | 31 9 
om. 4 32 degneecas, A || 33 zagayysidas. M] av»- 

Ougo5ve. A | 34 rov rveragrov A | f om. 4 
35 42 ti Jagd jn Frvxo» A | 36 silva avtzj» om. A 


1 perfectionem digentes R! | 2 annachoritas R [ 3 he- 
sycastas J/" hescastas H | 6 conuersatio est] conuersationc 
R | in om. vulg. | id est communia vitae rita 3^ | 
13 scemateque suppl. LV in spat. vac. | 14 positus 
20 discernimus 22 quo] qui R! | 23 sequentur vulg. | 
24 quia Vi] qui R vulg. | introduxerit P vulg. | eis 
Rig eas dixerit om. V | 25 erat / ! 26 oontingit T 
29 reliquiis R | 30 aut nihil R] nihil vulg. | 31 do- 
nauerit eis “ | quarta] a quarta 7! [| et) om. vulg. |l 
32 conuersationi fuerit /! 34 aliquid iam R | 36 eam 
reliquens R reliquiens eam 


DB MONACHIS 33 


vj yvvcux) qvlavrégO c xai «0 d vslevrze GUugo- 
vov (rodro e xal év éráoq um wsvouodsétngra, 
q rates) xawvro» vav éni uovaxoic xspl vovrov - 
dr xal in yvvaixGv si, uovacvupiov. eisi.ovGOv 
NQaTOUFTI. 


Nov. V 5—8 


et dos mulieri servetur et ex morte pactum, quod 
in alia nostra sanximus constitutione; omnibus, quae 
super monachis de his dicta sunt, et in mulieribus 
in monasterio ingredientibus valituris. 


CAPUT VI. 


(6G) Ei 0à áxolanow vo povactügiov sic viva. H 
groateíny 3) Frag Blov Gy3jua, vije ovaíac avtov xal 
bre sie t0 uovactzQuov xarà TO KunoocÓey uiv 
signuévov àszousvovcns, ard év voie rateaꝰ rate TOU 


Si vero relinquens monasterium ad quandam ve- 
nist militiam aut aliam vitae figuram, substantia eius 
etiam sic in monasterium secundum quod prius a 
nobis dictum est remanente, ipse inter officiales 


&rov vie émagzíaé doxovros cTeráberai, xaliO clarissimi provinciae iudicis statuetur, et hunc ha- 


vovto» ee. c56 uerafoÀns; vOv xagzmó», xai O ys r 
Osa» Asrovoyíav caso Tl Jixactrolov 20 dle 
stQosxaotepeívo Oovás(a. 


bebit mutationis fructum, et qui sacrum ministerium 
despexit, tribunalis terreni observet servitium. 


CAPUT VII. 


2 Ei dd dolce 10 novaoviQiov, xaO one viv 


Si vero relinquens monasterium. in quo conversa- 


geo axe, sic Fragoy uavaBaivos uovactroiuov, xal 15 tionem habuit, ad aliud transeat monasterium, e 


odr uiy 7) avTOU 7tegi0vGla uevéto) va xal éxQixeiaO c 
vnd TOU ztgotégov uovactnoiov, A anorabauavos 
Tevtn» xatíÀAzs. lloocrxov Ó4 doti, robe svAafsota- 
rove myovuévove uy) sicÜsyeg da. vOv T0UTO mtQaTTOvta. 


Bic quidem eius substantia maneat et vindicetur a 
por monasterio, ubi abrenuntians hanc reliquit. 
ompetens autem est reverentissimos abbates non 


suscipere eum, qui hoc egit. Erronea namque talis 


pert Ned ó voiovros fíoc. xai uovajuT;s xagregíae 20 est vita monacbica, nullatenus tolerantiae proxima, 
od  OÀoc d 


yyvs, ovdà craOsüs xai MOVÍuOV Vv 76, 
d Aa me gopévns v5 xai &Alors d Unvovayxs Ano 
dag yov. "Qere xai TovVTO xovGovaiw oi Otogie- 
exaroi áxíguono xai of ys &gy«uavógiras xalovusvos, 


* 


ꝓvld rrovxes. 


neque constantis et persistentis animae. sed indicium 
habens circumlatae et aliunde alia requirentis. Qua- 
propter etiam hoc prohibeant deo amabiles episcopi 
et archimandritae nuncupati, monachicam honesta- 


R gauvórQyra xarà TOove do xavóvac 29 tem secundum sacras regulas conservantes. 


CAPUT VIII. 


(H) Ei di rie ro h]“ énayytidauévoy &axngiw 
a H sir xÀngixoU xe«orovías , ne xal ovto) xa- 
Jaa rr rj GOxn0iv, de diys rj TOU ysvé- 


Si quis autem monachicam profitentium conversa- 
tionem meruerit clerici ordinationem, maneat etiam 
Sic puram servans conversationem. Quodsi facti 


o xÁngixóG aztoxorgasto zapgpraía, xai zzpós yauov 30 clerici abutatur fiducia et ad nuptias venire praesu- 


40 Dapognasev, dnlaór vow vrov BaOpo) xaÓe- 
ore év xÁngixoie, 0€ ave ye dino. (Aéyouev dà 
var xe xai avaypycOTOYV' voi yag du a7a0: 
ro yáuov zxavrsAOS xcTt rο, Üsíovs xavóvae d 
yoosvouev, 9 nnÀ 
TO» Bíov), ixSaAlda Ow n«vroícs rod xi, ola ri 
ssporéQas acxnciv xal vOv uovüQr xatcicyvvov Bíov, 


mat, quippe tali gradu constitutus inter clericos, qui 
ei uxorem ducere permittat (dicimus autem cantorum 
aut lectorum: aliis enim omnibus nuptias secundum 
sacras regulas penitus interdicimus, aut concubinas 


&yewv. 7 dνν“j ue dxOovva: 35 habere aut luxuriis tradere vitam, excludatur modis 


omnibus a clero, tamquam priorem conversationem 


cap. VI. VII summaria eztant Coll. LX XXVII capit. 10; Nomoc. XIV tit. 11, i. 
cap. VIII summaria ertan! Coll. LX XXVITÜ canit. II: Nomoe XIV tit. 9, 29. 


est. 
bus valeant. 


dos et pactum in casum mortis factum mulieri servetur, id quod ctiam in alia constitutione nostra sancitum 
mia autem quae de monachis hac in re dicta sunt, etiam de mulieribus monasterium ingredienti- 


Vl. Si vero relicto monasterio ad militiam aliquam vel aliud vitae genus se contulerit, bonis cius 
etiam sic in monasterio, prout ante a nobis dictum est, manentibus ipse in cohortalium clarissimi provinciae 


aesidis ordinem redigetur, et hunc habebit mutationis fructum, ut, cum divinum ministerium 


in iudicii terreni servitio perseveret. 


pecerit, 


Quodsi relicto monasterio, in quo exercitationem habebat, ad aliud monasterium transeat, sic 
bona eius maneant et vindicentur a priore monasterio, ubi renuntians illa reliquit. Religiosissimos 


dero praesules eum, qui hoc facit, recipere non decet. 
j nitima, neque firmi et constantis animi, sed vagabundi aliaque alibi 


severantiae 


Vaga enim est talis vita atque monachicae per- 
quaerentis 


notam habens. Ouare er hoc deo carissimi episcopi et archimandritae qui vocantur prohibeant, monachi- 
cam gravitatem secundum divinos canones conservantes. 


VIIL Quodsi 


habifus sit, ctiam. sic. puram 


is corum, qui monachicam exercitationem professi sunt, clerici ordinatione dignus 
servare perseveret exercitationem; ut si. clericatus libertate abutatur 


et nuptias inire audeat, scilicet in tali gradu clericorum constitutus, qui ei uxorem ducere permittat 
(cantores dicimus et lectores: reliquos enim omnes secundum divinos canones matrimonium inire aut 


: habere aut luxuriae de 


€ vitam omnino velamus), ex clero omni modo ciciatur, utpote gui 


2 vovro om. A(c) | vevouoOsrzxausv Ac. Cf. Cod. 
t, 3. 82 (53), 15. 51 (56), 4 | 3. rh om. A || zrsgi TOV- 
vov] và» 414 povactroia A || 10 Aausoov A] 14 v7» 
t der dome A || 16 DuexdiseiaO o A Y 1T a 
da xal A | 18 rabry Ac] rovro M | ori] »a24- 
eryxs A 19 zronacoyra A 24 xalovpavos Ac]. Acyó- 

xal xaAovpevos M | 271 énayysAlopévorv A 28 K- 
Sages A | 29 ox siys M1 sl yap A Y 32 év xÀnpgioic 
vans ov xcvovros, valvdv Aiyouéy v8 A 


IH. 


1 mulieris 7 | 2 sancximus RT || 6 ueniet 7 sub- 
stantiam RV || lOstatuerunt i habeat RI 12 dispexit 
R despexerit T vulg. | terreno P* || seruitio P7 | 134 si 
uero re| suppl. I in spat. vac. | 16 sic] si T] uindi- 
oentur | 18 compotens Rif est autem I reuertiesimos 
120 leg. monachicae 7 I 21 iudicium R || 22*habentis 
libri | 23 haeo R | 27 rubr. De nuptiis clericorum R 
mg. | 28 meruit R! 30 cleri PT | abutantur R 
praesumant R | 33 enim] autem P | 34 connubiss R 


35 excludantur Ri 


b 


Nov. V 8. 9 34 DE MONACHIS 


xal ldiotgc love r- Aoinóv, 85 erer ud» f et solitariam confundens vitam, et privatus sit de 
évágav dzit0svouw ue o) Dagodv, sl pij H cetero, ad militiam quidem aut aliud officinm venire 
ovo role KungocOSy rar le,. c inch dr. non praesumens, nisi voluerit dudum interminatis & 
nos énvtiuícic, aUtóe dd dp' éavtov dag, xal nobis subiacere poenis, ipse autem Apes semetipsum. 
yurogxov Onoíay vro vovtov docs, 1Q usyaÀqg 9e 5 degens et agnoscens, qualem pro hoc deturus sit 
ri anodloyíav. magno deo satisfactionem. 


CAPUT IX. 
(0) Ty» ddr zyovpévery xesgovovía», si more ohn Ordinationem vero abbatum, si quando contigerit 


gain deĩo Da, «có novaetugroy zyovpévov, ur, xata v egere monasterium abbate, non per ordinem reveren- 
rde TOV ad Aafsa caca vive povaydv, A, tissimorum fieri monachorum, nec omnino eum, qui 
ndr *óv usta TÓv TtQOrOv i i vive 10 ne primum est, mox abbatem fieri, nec qui post 
ca, urdà ron ust! dxeivov Qavtegov ung vov «Qi- um secundus est, neque tertium aut reliquos 7 
vov ij robe dpsEnc (roõ ro 07ztsg xai vóuos ud, Fre quod etiam lex nostra alia dicit), sed deo amabilem 
Asysi), d tÓv D'eogildatavov «àv vózov énícxorov locorum episcopum percurrere quidem consequenter 
xi uàv d did mávvav (oU0i yao ar.uacréov per omnes (non enim exhonorandum est omnino 
zürros rÓóv yoovo» xai «zv db avtov rübw), xal tO0v 15 tempus et ex eo ordo), et eum, qui apparuerit prius 
&vagaavousvoy ztQo tov ügiGrov dv «oic uovaxoié xaós- — optimus inter monachos constitutus et dignus prae- 
eva xai àbioy «7$ nyeuovías eürov, tovtov alosi- — sulatu eorum, hunc eligere: eo quod humana natura 
oa: 0114 rd re de oot Uns gvosos tavta dO1,v, — talis est et neque omnes per ordinem inter summos 
oi faire mávrac dee dv rie áxgow, uind adde — neque rursus omnes inter novissimos constituti sunt. 
&zavrac àv voié éogavoss vaa a.. àAà zotro uày 20 Sed procedat quidem secundum gradum praecedentis 
xarà ro BaDuóv xj «ov zyncauévov dr 4mowía, inspectio; qui vero prior mox inter numeratos opti- 
0 d ngartoc eg dv «oic üágsOuovpévow ag.gros dy. mus apparuerit, is abbas sit, et ordinem simul et 
gavsís, ovroc vysuov &cro, xai x vdb» ò u xal virtutem suffragantem habens. Oportet enim eos, 
Tjv GgsTiv CvuuazoUca» &yov. der yag Oiaxglvovras qi discernunt quod melius est a peiore, aliud qui- 
tO wgéirrOV óx Tov pavAotéQov tO pis Zyeuovsiv dds, 25 dem ad regendum dimittere, aliud vero inclinari 
ddr d vnoxexAla Oa, avygogsiv, xai vj xar 6 · — iubere, et paulatim per eruditionem hoc etiam ad 
yov moidaycyíq wai vovro sos tO xgeirrov dufaí. melius accedere. 
1 wes. Oca uévto. zaQ' zuov év axacció r ,ỹ; I Quaecumque tamen a nobis in omnibus, quae 
re 7tgóTago» Tai; ve viv yavouévais Gain zudw di. prius et quae nunc prolatae sunt, sacris nostris 
rd sd i vevouoD'érgcas egi wÁnguxQw i] povaydy 1 30 constitutionibus sunt sancita de clericis aut mo- 
gos · aur), tavta H v(Jausv vsgí va αοενοτεt nachis aut monasteriis, haec communia ponimus et 
xai OnÁsO» xci uovagtnoíov xal acxyingíor, ov in masculis et in feminis, et in monasteriis et asce- 
d. are x ys dn vOívo 10 dee an vov teriis, non discernentes quantum ad istos masculum 
9ug4soc, J. «ó, xaDánso &ungocÓsv sinóviss &gpOr- aut feminam, eo quod, sicut praediximus, unum 
pav, iv ánavra dy. Xowtq xasavasas. 35 omnia in Christo consistant. 

(Eniloyos.) Tavta voí(vvv üàzavta o T d- (Epilogus) Haec igitur omnia sanctissimi pa- 
Taro. zrvTQuuQyGs v“, Up lavrobe OsogiAsgtatow triarchae sub se constitutis deo amabilibus metro- 
uirrgonolir a,] gav&ga sto.e(rogav, oí d voie d 


cap. IX summaria ertant Coll. LX XXVII capit. 11 (inde Nomoc. L tit. 33); Nomoc. XI tit. 11, 8. 


priorem exercitationem vitamque monachicam dedecoraverit; et deinceps privatus sit, neve ad militiam aliudve 
officium irare audeat, nisi in poenas, quas ante minati sumus, velit incidere, scd vitam privatam 
transigat videatque, qualem ea de re rationem magno deo at redditurus. 

IX. Ordinatio vero praesulum, 1 quando monasterium praesule egere contingat, non fiat secun- 
dum ordinem religiosissimorum monachorum , neque omnino is, qui post primum est, statim praesul fiat, 
meque qui ilium sequitur secundus neque tertius aut reliqui (id etiam alia lez nostra dicit), sed deo 
carissimus illius loci episcopus omnes deinceps perlusiret (neque. enim plane contemnendum. tempus. et 
ordo inde oriundus), et qui 5 inter monachos optimus apparcat et dignus qui reliquis praesit, 
is eligatur: quoniam natura humana ita comparata est, ut neque omnes deinceps in summo neque omnes 
rursus in infimo loco positi sint. Procedat igilur omnino secundum gradum praesulis inspectio, quique 
primus statim inter eos gui peroensentur optimus appareat, is praesul sil, tam ordinis quam virtutis 
adiutorio usus. Oportet enim quod melius est a deteriore discernentes alteri quidem imperandi alteri 
1 vero obsequendt vopiam facere, ut disciplina paulatim aucta hoc quoque ad melius ascendat. — Quae- 
cumque vero a nobis in omnibus sacris mostris constitutionibus tam prius quam nunc latis de clericis vel 
monachis vel monasteriis constituta sunt, ea communia ponimus et de masculis et de feminis, ei mona- 
steriis et asceteriis, nec discernimus hac quidem in parle masculum a femina, quia, wi ante dicimus, 
unum omnia in Christo sunt. 

Epilogus. Haec igitur omnia sanctissimi patriarchae deo carissimis metropolitanis sibi sub- 


1 và Aoi» ide rν,a Boco A | udv] uévro ATA Cv. 38 . oi d voie Unegnpio:c ovtor Osogilsotasons 

lr f ueQiuvéto ysvoaxov A q 10 be post — (Osocsffsuxavos corr.) 4 ud 
rtávro coll. A | yiveaSas om. A | 12 vovrov A| 99- I uitam] unam R'|2 sd) a i duraturus J/* | 
aoc] Cod. 1, 3, 46 (17) | 13 44 vóv iat, vOv 7 rubr. De abbatum ordinatione R mg. | ordinatione 
rone A | 14 ai, A | 15 mavcoc «ov om. 4] R I sio quando Vi si quando si Rif 8 abbatem non 
16 avagsgouevoy A | VI vovrov om. A | 19 év «oié post | RA abb&eeeece R | 12 deo Ri in ras. quinque fere 
sasra$ add. A | 20 An om. 4 | verég2a.] sivo: litt. | 13 epee Vi per omnes consequenter 14 est 
4 | ngoiro uà] ngo Qéxq, d A | 21 7] er | ou, P | 18 est et — quidem (20) Ri scripsit in ras 
A | rwe] om. c (23 ovros zysuew| zyovusvos Al | 2 versuum | et R (I ut T quod vulg. (9€ Gr.) | 
24 fus post Qsaxgívorvas add. 4 | 25 4x) axo A 18 omaes] omnes per omnes //! | i9 inter] si inter R(*); 
gyovsavevew À 9 7 wai — éuaivs.] stQuc vr» svoé- | 21 qui] d. 1 | optimos Re | 22 his abba sit R! i 
Bsuav Fixsw A] 28 nag zuo» om. 41,30 4 4tovG- | 23 habens suffragantem R | 31 aut m isa) mona- 
rel, 4 | 31 vavra om. A Ha vs aggéver «s M | atoriis (que add. R) R | 32 et sasisteriis RT, et in 
ant ce aggévov A | 32 «ei kovactnoie» om. Al leg. | assisteriis suppl. V in spat. vac. | 33 discerentes R. 
wai uovaGtQio xai acxrcoiov? | 33 &. are, éni rod. | 33 masoulos aut feminas J/* | quod om. T | 35 consi- 
rois v0 ys d A | 34 Oe M | 35 navvac A | | stunt T 


QUOMODO OPORTEAT EPISCOPOS ETC. 


énvrosc Dsogilsaraross éuauórtoi Ündovrocav, dxsi- 
vol va rie uovaeTne(c TOi; VAmÓ xh éavrowv ysiga 
waOsctaS: yroqiLicogay, 0xos d Qui xüvzev roõ 
Qsexérov Üso) Jspexsía t x«vrayóOsv adug2e- 
ec. "E»nixsicovras yàg wiyuigTas zowal volé ravra 
xagafaívovs, pauév d rde dE ovQavov, as ava 


Tele tà» d Seyuctov vxspéntroié érmaxsiodo. 


35 Nov. VI pr. 


politis manifesta faciant, at illi subiectis sibi deo 
amabilibus episcopis declarent, et illi monasteriis 
sub sus ordinatione constitutis cognita faciant, qua- 
tenus per omnia domini cultura maneat undique in- 


5 corrupta. Imminebunt enim maximae poenao ista 


transgredientibus: dicimus autem de caelo, quas ne- 
cesse est rectorum dogmatum eontemptoribus immi- 


nere. Et nostrae siquidem reipublicae iudices, si 
haec eis nuntientur, omnibus studeant modis ea 
10 quae sacris regulis continentur, quas nostra sequitur 
lex, ad effectum perduci procurare. Nam nec illos 
deserit poena haec neglegentes. Quapropter sequen- 


Kai oí ri rie wvro, meArvaiae drove, si 
v«»ra a zQocnyysdOuisv, sai Gnavüérocav , 
x04 và tels ,ð“ xavógi Eva, ol; 0 sag 
ne xavaxolovOsi , sis & eo naoga- 
Sf e Sd yuo (xsívovs zel xoi) vovrom 
S er. Derg duelov9eseav vevto:c ar,, tem haec tuam sanctitatem decet omnibus sub se 
t5» Gv dyiocWrgv &xasi vos vw r OCiDTdToss positis sanctissimis metropolitis baec facere mani- 
enm, as$ gaytga avra xaragvioas. Dat. xvi. k. 15 festa. 

April. Constantinopoli Belisario v. c. cons. la. 535.] Dat. xur. k. April. CP. Belisario v. c. cons. 


* o 


S VI. 


TIEPI TOY II9Z AEI XEIPOTO- QUOMODO OPORTEAT EPISCO- 
NEIZ8GAI TOYZ EIHZKOIIOYZ POS ET RELIQUOS CLERICOS AD 
KAI IIPEZBYTEPOYZ KAI AIA- ORDINATIONEM DEDUCI, ET DE 
KONOYZ APPENA2 KAI 0H-:» EXPENSIS ECCLESIARUM. 
AEIAZ, KAI IIOIA EIIITIMIA 

KATA T9N IIAPABAINONTON 

TON TYIION THS AIATASZE92. 


O avis flagidsve "Enipavig *Q aywrtátq dx 
TugxónqQ r faciÀidos vajvine n ο xal oíxovus- 25 
sixQ? ar Quar p. 

(MIgoeíusov.) Miyusca dv avOgonow der dà 
92 quce dsdousva qiAavOQusac le- 


Coll. I tit. 8 


Imp. Iustinianus A. Epiphanio archiepiscopo Con- 
stantinopolitano. 


(Praefatio. Maxima quidem in bominibus sunt 
dona dei & su collata clementia sacerdotium 


wen, M dà rd avOoozivoy éEaouovaa vs x«i dzt:- 30 autem humanis praesidens ac diligentiam exhibens; 
pslouévn, xai d« utc ve ual xis avri dex óxactQa 
Nov. VI (sz Coll. I tit. 6: gloss.) Graece extat in M et A (in quo partem efficit tituli primi); om. in L. — ' rg j 
ved ovx rid sis và gail M. — Epit. Theod. 6, Athanas. 1, 1 (inde Coll. const. eccl. 3, 1, . — Jul. const. VI. 
emium (praeter verba 'Husic — Gs 36, 8— 16) Aabet Coll. LX XXVII capit. 1 (inde Nomoc. L tit. I). 


ditis manifesta reddant, ii vero deo carissimos episcopos ipsis subditos certiores faciant, atque illi cum 
monasteriis, quae in ipsorum potestate sunt, communicent: uti perpetuo cultus domini dei ique incor- 
ruptus maneat. Gravissimae enim poenae imminchunt eis qui haec transgredientur: caelestes dicimus, quas 
rectorum dogmatum contemptoribus imminere necesse est. At nostri imperii magistratus, si haec illis nun- 
iata erunt, omnibus modis Studeant ca, quae divinis canonibus comprehensa sunt, quos lex a nobis data 
itur, ad effectum adducere. Namque no illos quidem, si haec neglexerint, poena deficiet. Itaque tuam 
sanctitatem his obsequentem omnibus metropolitanis sub ipsa constitutis haec nota facere decet. 


VI. 


QUOMODO EPISCOPI ET PRESBYTERI ET DIACONI MASCULI ET 
FEMINAE CREANDI SINT, ET QUALES SINT POENAE IN EOS, QUI 
HUIUS CONSTITUTIONIS NORMAM TRANSGREDIUNTUR, STATUT AE. 


Idem Augustus Epiphanio sanclissimo archiepiscopo regiae huius urbis el patriarchae universali. 


Praefatio. Maæima inter homines dei dona a supera benignitate data sunt sacerdotium et imperium, 
quorum illud quidem rebus divinis inservit, hoc vero humanas res regit earumque curam gerit: quorum utrum. 


| xaxsivo. 0À oic vxó tz» lavtaowv ysigovovíay d- 
rd povacTnQlos A (xsgorovíay etiam € videtur 
legisse) | 4. 9aov] xo«otoU d, om. e | uevei M uvas A || 
zarrayoUsv] xadolov év yn A || 6 gauiv 07 al d£ 
o9oasov als dd vv 0gU v toit vnsgoxvass doy- 
re épniéxigOa. xal 1006 Y iu i uávto: 
rode xs aoyortac . "404 tQOrtOIe TG 
vois 1 | 12 ézuAsiyos A | 15 svavva] dx nacb add. 
5^ procis om. 4 xv1 k. April.] a «y. xad. Ane. Ai 

(kal. April. Jul., à An Theod.) | 16 Con- 
stantinuzróA. Bilisar, Af [ 17 «q. rubricam om. A; 'vsaoá 
"sei yesgotovías dz Oxon ory cit. Ponat 19,5 1 24 Au- 
ron cr Kaicag daovios 'ovgviuwiavos avasBéaratos 
avyovavos Exiparí Coll, $1 cap., avroxgavo 'Iov- 
-riiayós Rue A [| ayurtatq xal uaxagi tato 


&gx. A | 29 Tastr6 om. 4, «ie — zx0Àso€ om. Coll. 81 
cap. | 27 d»] «à» d» Coll. 81 cap., quidem in e | 28 x 
— guAavO'eorríac post BaaiAs(a coll. A 29 20 wm. 4] 
to Jee À | 30 éfagxzovca xal éxiusdovudyn Coll. 8 
cap. | 31 sg. éxavsQas 7190400025 10» dv. gion xava- 
xoguovg; 4 Coll. 87 cap. C 


2 monasteriis] dei add. vulg. | 5 imminebant J 6 di- 
cemus /! | 7 contemporibus 19 ea] eas 12 . 
derit R | 14 metropolis P! | 16 subscr. dedi ez R Bamb. 
Il, ed. pr. | xxu R] xut Bamb., ed. pr. | Bilisario R 
Bisiliario Bamb. I consule viro clarissimo Dam... ed. pr. 
19 deduci RI adduci P vulg. | 24 Constantinopolitane P | 
27 quidem del. R quidem in & in ras. | hominibus] 
omnibus RV al. J 29 boo] heo ! 


5e 


Nov. VI pr. 1 36 


wpoíotge« xal vóv apÜDQgonvov xavraxocuovga Bor. 
ots ovò d or e Gv sir stepiastovOaoto» Baaslavaiy 
OX i r íisgéov gsuvotre, eiys xai 9ndg avtov dxei- 
vov às) tóv Jsóy íxstsvovouwv, N yàg j udv dhe 
cos 8i sxavyvrayóOsv xal re g € Oti y uatágos sxag- 
enoías , y dà (oO xa xal e“ xavaxoguotn 
152» magadoOsicap avt] molrs(av, &ora, Ovugoníc 
ric &ya Dj, xüv sí vr xorGtOv «q avOgonívo xape- 
dove y — Hysic €olvvy y iita v ixousv goov- 
vía negí ve và aÀnÓY; vov d 
T)» rh (spé GapvÓtgta, e Éxsivcyv Óvtvsyonévory 
TT.GOTStxausv, 0€ d. abrije usyaAa rule dy do- 
oer 7ztaQà ÓsoU, xa) và va Ovra flefBaíos ftousv 
và «s oiTtO xai viv dgiyuéva ngocxrnsónsDa. Ta- 
] TOU Tztgüyu«toc agyy yevoro modmovga xal in 
aq. Tovro di KosaD'as ruGTStOREV, edi 7) xv de- 
pO xnvovo mxagaryoncis pvlatrosro, I of «s d- 


QUOMODO OPORTEAT EPISCOPOS 


ex uno eodemque principio utraque procedentia hu- 
manam exornant vitam. Ideoque nihil sic erit stu- 
diosum imperatoribus, sicut sacerdotum honestas. 
cum utique et pro illis ipsis semper deo supplicent. 


5 Nam si hoc quidem inculpabile sit undique et apud 


deum fiducia plenum, imperium autem recte et com- 
petenter exornet traditam sibi rempublicam, erit con- 
sonantia quaedam bona, omne quicquid utile est 
humano conferens generi. Nos igitur maximam ha- 


óyuata meoí e 10 bemus sollicitudinem circa vera dei dogmata et circa 


sacerdotum honestatem, quam illis obtinentibus cre- 
dimus quia per eam maxima nobis dona dabuntur 
a deo, et ea, quae sunt, firma habebimus, et quae 
nondum hactenus venerunt, adquirimus. Bene autem 


de dd Ov aztavta ztoáttovto sai vooerxóvtvoss, vir 15 universa geruntur et competenter, si rei principium 


fiat decens et amabile deo. Hoc autem futurum 
esse credimus, si sacrarum observatio 
custodiatur, quam iuste laudati et adorandi inspec- 


nale UxvOUUEVO, Xa) ngocuvmroi x«l avronztas xal — tores et ministri dei verbi tradiderunt apostoli, et 


vnnoerat vo Jusov Àóyov zagaó 
xal oi yis ztaréQs? dpoiaGav re xai Ugryrcavco. 


sdarxagsv &xogrvolo, 20 sancti patres et custodierunt et explanaverunt. 


CAPUT I. 


(A G»anitousv ru voie G atois qi návtow 
OLuSVOL xXGVOOiV, f)Víxa ric eis TO» ÁOWTOV aszavca 


Sancimus igitur sacras per omnia sequentes re- 
gulas, dum quispiam sequenti omni tempore ad ordi- 


xQOóvov in xsporovíav dmxíGxozmoc ayorvo, or ,t — nationem episcopatus adducitur, considerari prius 


vtQótspo» avtov vO» Bíov xava rõ Osiov amógtoÀos,25 eius vitam secundum sacrum apos 

csuvós va xai apsumTOS xai mxavrayóOer avemi- 
Àgnvos si xai i ayaOois usuagtvgnuévos vs xai bonis testimonium habeat, 
xai ovts éx vabsoruxie m7 


a4 Bovisvtuets M une, li si ur dx véac 
à 707 


(B) 1 i zsnowv: 


aer ale, bAsvO'tgcrDaír «ijs vUyrs, TÓ Téraprov fer- 


azt00idove « 
45 id ro xai *Àv xalovutdvowv 2 


: OovtTte 7a 7 
cvvoixOv, dd f) xagOsvíq 185 1 5 


valxa udv axo, dx sxagOsvías dd sic avrov dA o- 


€ d$ doyre 9 yv- 


tolum, si honesta 
et inculpabilis et undique irreprehensibilis *» et in 

et sacerdotem decens. 
1 Et neque ex officiali aut ex curiali veniat for- 


eap. J pr. $ 1. 2 (— avaflaivam v. 34) et excerpta $ 3—5 habet Coll. LX X XVII capit. 2 (inde appendiz Nomoc. J. 


tit. cap. eccl. 1). 
8$ 3 summarium extat Nomoc. XIV tit. 1, 23. 


que ab uno eodemque principio proficiscitur ei humanam vitam exornat. Quare nihil imperatoribus aeque 
curae fuerit atque sacerdotum honestas; si guidem hi etiam pro illis ipsis semper deo supplicant. Nam si 
alterum omni ex parte integrum est et fiducia dei praeditum , alterum recte et decenter rempublicam sibi 
traditam exornat, bonus quidam concentus existet, qui quicquid utile est humano generi praebeat. Nobis 
igilur maaimae curae sunt et vera dei dogmata et sacerdotum honestas, quam si illi custodiunt, per ipsam 
magna bona a deo nobis datum iri nosque et quae habemus firmiter possessuros et quae nondum adepti 
sumus insuper adquisituros esse confidimus. Bene autem et decenter omnia gerentur, ci modo decens et 
deo gratum rei initium ponatur. Id autem fore credimus, si sacrorum canonum observatio custodiatur, 
quam et apostoli merito laudandi atque venerandi, spectatores et ministri verbi dei, tradiderunt et sanca 
patres et custodierunt et lanarunt. 

I. Sancimus igitur divinos canones omni ex parte secuti, ut, quando in omnc futurum tempus quis 
ad ordinationem ducatur episcopus, prius vita eius secundum divinum apostolum spectetur, num sit honesta 
et integra et aper dei irreprehensibilis et quae bonorum operum testimonium habeat et sacerdotem deceat ; 
1 ac neque a cohortali aut curiali condicione profectus, nisi a tenera acetate, uti iam constitutum est, in 
monasterium allectus condicione illa liberatus sit: ut tamen quarta pars bonorum curiae prius solvatur ; 
2 meque ex privato, et corum unus gui laici vocantur, statim ad episcopatum ascendat, nec simulatam 
accipiat. ordinationem, ut qui modo privatus, moz clericus, deinde brevi tempore interiecto episcopus sit ; 
8 nec uxori coniunctus, sed qui aut ab initio caelebs vixit aut uxorem quidem habuit, sed quam virgi- 

2 ovre or A | 4 dai om. A | 5 neréyos M Coll. 81 | sed aut (i. e. di d i) e, cf. At. (p. 1 n. 20 Heim- 
cap.] psavz; Ac | 8 e£ vi) ovs A jj 11 «v om. Ace | bach) | 39 Ao» A 
vórgros A | 14 Kal xalde a» xáyta A | 15. re 
ex? | 4 ipsis Va] ipsi 4P/* ur 


et 16 rod ztgayparos om. 4 || 17 zcvevousv KasaD'a: | ex] leg. 2 
A | 18 v0 om. 4 lj 19 xal 7tooc o xal om. A | õõ - | 5 et) etiam 8 bone 7! | 12 dona dabuntur 


ru & Coll. dĩ cap. || xaà vzoéras om. Coli. 87 | donabuntur AK bona dabuntur vulg. | 14 adquiremus 7/* 
cap. | 20 Osov Coll. 87 cap. | 22 toívv»] ov» A || | vulg.]17 m J/! | 18custoditur R iuste Osenbruggen] 
2A xegotovía A | dnícxonov A érziGxózov Coll 87 | iusti libri || laudati R.] laudandi 


vulg. | adornandi 
R 120 et oustodierunt R] et om. P vulg. | 7 rubr, de or- 
dinatione episcoporum R I 24 vitam] uita debet 7 oportet 
uitam 7 25 et undique irreprehensibilis om.“ 27 leg 
habens? | 28 tamen ex] tam ex AT etate in ras. 4 litt. 


cap. leg. ézuG0xom5e (6)? cf. 38, 12. 39, 18. | 26 K 
ar. dveztíAnztos om. 4127 «a on. A | xai éepoztoe- 
nie Coll. 87 cap, || 28 de om. A J dx] dx ow. A Coll. 1 
cap. | 29 sq. Cf. Cod. 1. s, 52 (53), 1] 31 sq. to — rje 

Aro ry ole A || 33 ovts)] Ove A || 4E 


aetate om. P | 29 iam del. R* | 31 ex] ee , eciam J/* 
ido vov A Coll. 81 cap. c] 4 id slc] «c 


idioata P! | uocatur laicus 32 ascendat R vulg. 
34 modo om. / | 35 praeeiens P*| 31 printicipio 


eovexovu. M 


A (om. €) | 35 AauBáse» A | 30 sive A | 38 444 7) aliae, 


AD ORDINATIONEM DEDUCI 37 


car, add ovts xnoav ovre QiatevyOsica» dvd be oves 
4 xi  — ovts ncidas j dyyóvovs éxov, odr 
yveoitouáérove vq vouq ovre vs éxeivov. enn 
vou ézeítowys Ó mxaQa TaUvtà t& TxtQátTOw aUTÓG tS 
ixxsaéita: 77€ lav, xai O tOVTOV ge Ow 
ouoias &Eo rise Eni0xoz e dAaO2asvos, Td vou rohr 
(T) B mooixexgovxos. | All ov9À xonuatow o 
cc t TZv ispata(av avtqQ Gvyyogovusv, uóvn dd 
agocixaꝰ avrOw Tjj toi Üeamórov O'esov Dagazsíq fov- 
Len, xal uf) rote dvOgcrtivas ppovría: steps 
A 6 bee at. Al undd Gusiérgros cw vOw 
7 ísgov Óoyudrow móc émiGxomüv sicíro* · x- 
reo dd 7) uovayixov lov agx1cas 5) i xi xaca- 
leyóuevos ovx Narro urvav EE, yvvaixi uévtos x,. 
xsp sinóvrsó KpÜnusv, ui] Gvvokdw Tj maidas 5; 
y die éxov. Tevra yag mawros émi vOv - 
r éxi0x0TOY h,, xaOasso xal tooveQor 
3 Of uc» vovro Quavátsos vevouoO érgxai, xaO" 
4$ robe udv jdn cvvowoivtas yvvaibiv ov zxtegutipya- 


10 6 protrahi. 


Nov. VI I 


virginitate autem ad eum venientem, et non viduam 
4 neque seiunctam viro neque concubinam. neque 
filios aut nepotes habens neque cognitos legi neque 
illi odibiles; alioquin qui praeter haec aliquid agit, 


5 et ipse cadet sacerdotio, et qui eum ordinat, foris 


5 episcopatum sectabitur, hanc legem offendens. Sed 
neque pecuniis (oportere] emere sacerdotium ei per- 
mittimus, solum vero respicere eum domini dei cultu- 
ram volumus, et non plurimis humanis cogitationibus 
Sed neque ineruditus existens sacro 

rum dogmatum ad episcopatum accedat: prius 
autem aut monachicam vitam professus aut in clero 
constitutus non minus mensibus sex, uxori tamen 
non cohaerens, aut filios aut nepotes habens. Hoc 


15 enim omnino super deo amabilibus episcopis quae- 


rimus, sicut etiam prius duabus sacris nostris hoc 
constitutionibus sancitum est, per quas dudum co- 
haerentes uxoribus non perscrutamur, omne prae- 
teritum relinquentes, de cetero autem nulli permit- 


cds, vÓ saQqynxoc amav apérree, vov Aovxov dà 20 tentes & positione legis uxorem habenti talem imponi 


Im xo r Tovavra» i Eva, xaiporovíav. 
ov xal vv» avavysOoUusy, ur «XOtS, ai ra taUta 


yévyras, avtóc vs éxnuéGo: rij iapoGUrrG TOv xs 


4x rie d ore ToU vouov undd avyyopovsrss jene 
ee 


ordinationem. Quam legem etiam nunc renovamus, 
ne forte, si praeter haec aliquid fiat, et ipse cadat 
sacerdotio et ordinantem similiter excludi procuret. 
Igitur ordinandus episcopus aut ex monachis aut 


vovrsavra vs Onoíos dH rνννẽ sagacxeva-25 ex clericis sit, etiam in huiusmodi vita testimonii 


E cn. O *oívev zsipotovouuevos éxíGxosxos f 
an uovayaw r dxÓ Angie BOvO, siys xal év vq 
vow vt D uaprvgoiro Gsu»óc xai 3895 d ol cc 
aya dc, xai r αννννν xonzida c9 dx bvne dvano- 
8 Oénusrvos vj vuxñ. 
xsiusvov xal 7tQ0€ T é7t0xOT9 nxagacxsvatóusvoy 
reo. der TOUS sveysié xai savrayoOsy dy 
pévov$  dwayivolgxsiy xavovac v v yespotovias, 
ove 79 x ind xal dpougros cud» d tr xxloxis a 
l 

xai raααοο νον dxxAncia. Tal énadav dia rie avy- 


ixods c OvayvOSsoOS & a T9» Xxngorovíav 


boni et honestus et gloria fruens bona, et hoc funda- 


8 mentum pontificatus deponens animae. Sed etiam 
Sic eum constitutum et ad episcopatum praepara- 
tum competens est venerabiles et undique probatas 


Alla xa ofr avrov d- 30legere regulas ante ordinationem, quas recta et in- 


violata nostra suscepit fides, et catholica dei aposto- 
licaque disposuit et tradidit ecclesia. Et dum ex 
frequenti earum lectione transierit qui ad ordinatio- 
nem deducitur, tunc is, qui ordinationem impositurus 


eov xal azxoctolixn z&poc5yxcro x 35 est, interroget eum, si sufficiens est custodire et 


agere, quae sacrae regulae sancierunt. Et si quidem 
declaraverit et dixerit, praecepta sacrarum regula- 


tyousros 8ÀOT, TrvixaUTOG r T9» xeipotovíav dsciti- 
tr. len zv»JavsgÓacs avTOU apicis olóc «s 
pure, dari xal zgárvsv, än oi Daios xavóvec 40 
évouoDérrgay. xal e uiv dnognosus xaà Ayo và 
magayytAgsava r d u⅛ xavovov ovx x], elyas 


$ 7 a — urnvóv KE] notant Nomoc. XIV tit. 1, t1 et '"Poraé 19, 5. 
$ 8 summarium extat Coll. LX X XF II capit. 2 (inde in appendice Nomoc. L tit. cap. eccl. 1). 


4 nem duxit, sed neque viduam neque a, marito separatam neque concubinam; nec qui liberos aut 
nepotes habeat, sive agnitos a lege sive odio ab ca habitos: alioqui qui contra haec fecerit, sacerdotio et ipse 
5 excidet, et qui eum ordinaverit, similiter ab episcopatu removebitur, cum in hanc legem peccaverit. Nec 
magis pecunia emere sacerdotium ei permittimus, ad solum vero domini dei cultum respicere nec multis 
€ humanis curis distrahi eum volumus. — Nec magis sacrorum dogmatum ignarus ad episcopatum ac- 
4 cedat: sed prius aut vitam monachicam professus aut in clerum non minus sex mensibus assumptus, 
ucore tamen, sicut ante diximus, non utens nec liberos aut nepotes habens. Haec enim omnino in deo 
carissimis episcopis requirimus, quemadmodum etiam antea duabus nostris sacris constitutionibus id san- 
citum est: in quibus cos, qui iam uxoribus utebantur, non morati sumus praeteritum omne omittentes, in 
posterum vero inde a lege lata, qui uxorem habet, eum ordinare nemini permittentes. Quam legem eti- 
am nunc renovamus, ne Forte si contra haec factus sit, et ipse sacerdotio excidat et qui illum ordinaverit 
wt pari modo indc removeatur efficiat. Itaque qui episcopus creandus est, vel ex monachis vel ex cle- 
ricis sit, si modo in (ali quoque vita honestum se fuisse ct existimatione bona frui testimonio probet, 
8 atque hoc se summi sacerdotii fundamentum in animo condidisse. — Verum licet ita dispositus sit et ad 
episcopatum praeparatus, decet eum ante ordinationem sacros et omni em parte approbatos canones legere, 
quos recta et vituperii ers fides nostra suscepit et catholica dei et apostolica ecclesia admisit atque 
tradit. Cumque is, qui ad ordinationem accedit, assidua lectione in eis versatus fuerit, tum qui ordinatio- 
nem impositurus est cum interroget, num ea, quae divini canones sanxerunt, observare et facere possit. Et 
ti quidem neget, seque praeceptis divinorum canonum servandis parem non esse dicat, nullo modo ordinatio 


| *aAÀ' ovdà M dd ov un A et non 6 || ovvs A] | autem) aut Yi 3 aut nepotes — illi om. & | 4 illi] 
ovdà M | 6 óuoíoc om. c | vovro M| zezuacw A | | filio T | agit) augit J| 6 episcopatus 7/! | sectabitur 
8 avtQ] rA 11 ausderzs A | 14 x Oe sizóvves | corruptum (ada d iur. Gr.): an leg.segregabitur? | 7 opor- 
IpOrnuev om. e| 16 éxyóvovs A | Tavra M] vovvo Ac | | tere seclusi | 14 nepotes habens) nepot . Vi 15 om- 
9uogiAy» A || 17 n Aq 18 vo A f cf. Cod. 1. 3. 41 | nino R] omnimodo vulg., om. / | 17 per om. R'!P'T | 
(4$) et 41 (42), 2 sq. l| roUvo om. A| xa9' &c rove] x | dudum) dum 20 a positione) appositione P | 21 re- 
e«vrove M | 21 vovds vov vópgov A | 22 iert, uocamus R! [ 25 ex olericis) cootisis R || etiam et in 
46) | 24 yévgvac M] ri yérgtas Ac | avvos ve] ó | PT | 26 fruens) faueres R. fauens A? | et] in R I 27 sed 
yngorovovusvos add. A| 25 rabris om. e || ztagaaxev- | etiam) fr! (sic) R. | 28 eum sio (si ) 7 | 29 competens 


ago. A | * axo M) éx A | 29 xai om. A || 42 dune 
uívovs M| 33 x 157€ xsigotovías ante rod svaysic (32) 
coll. 4 1 34 ovazeg xal dj ue 4 36 inuidàs] ora 
8 d 4137 0 om. 4 zs évayóuevos A || £490. MAI 
41 àzog£0oie xci e A 


est] competenee f 30 legere] legem RI | 32 disposuit] 
di (i. e. dei) disposuit Ri | ex) « P! 33 ordinatione 
VF! | 34 ordinatione (ordinationi P?) impositus “ ] 
35 & om. Vi est et custodire et I 36 saneerunt P 
sanxerunt 7/1 


Nov. VI 1 38 ü QUOMODO OPORTEAT EPISCOPOS 


rum non se valere servare, nullo modo ei ordinatio- 
uem imponi; si vero su it et dixerit, quia 


rica, xcr Ad ia 3 abr ri Xtgorowíav 
quantum homini possibile est complebit haec quae 


tere ei dà xavadétorzo xal ggasiev, o xaJ" 
0sov dvJgonQ Ovvaróv nàngoes và vovrOw N 


sxópeva, v9yvixavva vovOsrsiv avrov zal AMysw os, eh. bis continentur, tunc monere eum et dicere quia, 
ah vavva uu, i «s dAÀórQuoe Kavae xai ix- 5 nisi baec observaverit, et & deo alienus erit et cadet 


,d «ns QoOe(cnc rin,— wal ov0À oi molirixol 
vóuoi TO nÀnupslnDév deer xavalaiovai, di- 
6 xal «oi 7tQO zMOv BsHaciAsukoS: xal ruiv avvoss 
80 0e M, dais robe lego xavóvag evvl vopov 
xgarsiv. xal simap xcl o éupsivsis tov au’ 10 
ros &vreyÓu8vOoc, TmprixcUTa dni T&vt«ig re dn 
n fuoco v5» iepov xevadéyos Das re ,v ui 


dato honore, et neque civiles delictum inultum 
relinquent, eo quod et 4 p ntibus nos impera- 
toribus et a nobis ipsig recte dictum est oportere 
BACTAS pro legibus valere. Et si etiam aic 

causam amplectens, tunc super his pro- 
essionibus unumquemque ss&eram suscipere episco- 
9 patus ordinationem. et hanc non pecuniis emere 


9 .-,“ . ^ xai wavTgv x7) xerurcro» ovs- neque per reram aliquarum dationem suscipere, sed 
ga: ,d d xoayucrov r,, docsos AauBássiw, porem propere et sine mercede, tamquam a deo 
ILA x&Jaga» OiyscOns xai , ola maga Osov 15 datam. Nam ai etiam alia omnia habeat utilia, quae 


QsQondsn». ai yao x«à rd ná»ta Éyow xorcvà và — prius & nobis dicta sunt, pecuniis autem vel rebus 
ngócÜsv Suiv sionuéva, xonp&voe d f xoaypavov videatur episcopatum emisse, sciat se et e 
gavsin «nv éxicwom]w áLowgcaneroc, icre Tis Ts ipsum easurum et hoc munus retributurum ordi- 
art ori avtó€ éxzesovgevoc xal rovro Odo» à»- anti, ut et ille episcopatum amittat et eo cadat. et 
T:0096 v xsgorovüSaer, v wüxsivov r iᷣn⁰õα i 20 utrique causa talem praestet retributionem, ut hic 
amolàiuras α r, éxszintuv, xci imer, ré — quidem non adipiscatur quae sperabat, ille autem 
nedyua fol i rh? pápnv &vrídociw, sers vov niàv pij etiam quae habebat amittat; verumtamen pecuniis 
vvxeiv TO» dixibouévore, vóv d xal ov slyev axovv- ac rebus datis occasione ordinationis sanctissimae 
ysiv* Jndadij vv dad xonuávow ij npayuarev — assignandis ecclesiae, sive episcopus ait accipiens et 
swQoqácss ysiporovíac Tjj «ywetTavy ztoocxvoovud»ov 25 propterea sacerdotio cadens, sive etiam quilibet in 
éxxÁncia , aN dxíaxoxoc 0 Aafow sig x«l Ów& rovro — clero constitutorum. Nam et illi aequam imponimus 
vie iepesaUvrS dxrtegov, ais v, rie tov d æᷓ wi$oq — poenam, ut ordine, quem inter sacerdotes babuit, 
«aT Mévov. xal yao Ó7, wixsivq v icnv bmiri- cadat, et reddat aurum aut res, quae occasione 
ge hi], x0 xal vie vabsos, v dv isosvai clysv, — ordinationis datae sunt, iniuriam passae quantum 
lere, xal asxodovvas 10 Apen, 9? và xoaypara 30 ad ipsum ecclesiae. Si quis autem extraneorum sit 
rd WwQopágs, «?6 xtpovovías Osdoudva 1 "spivBos- et non in clero constitutus, qui aurum aut rem 
epivy ,” ys xat avtüv éxxind(q. HA dé rie vow — propter patrocinium ordinationis accepit, et maxime 
r» sig xal ovx sic xAnpo» ral O r xoveiov 5) Si administrationem aliquam (habeat), habebit qui- 
ro stp&yga Óuà xQogtacíay v?» in vj xegorovíg dem ipse a deo poenam, et succedent ei de caelo 
lago, xal uálicva suxep dex um rev, it. „ SUUM, verumtamen etiam quod datum est totum 
are ri dx Ohe mowisv xaà dad go ye avróv ablatum ab eo sanctissimae ecclesiae omnibus red- 
ai I ovgavov ci s* xj» dla a v0 do, datur modis duplum: insuper etiam si quam admi- 
dna» daga xaQ' abr Tjj dire dxxÀraíq nistrationem babet, ea cadat, et perpetuo exilio con- 
adi rod. lee vgónow ÓumÁaciov, zQ06 tQ, , demnetur. Illud quoque sciat aperte qui pecuniis 
r riva de 8xoi, rare deri, xal aeupvyiq 40 

dyuioo d. — Kaxsivo Ód. ys loto Gaga Ó xorjuaciw 


v. 9 dei — xpatsi» cit. Nomoc. TI cap. l, 2. 
$ 9 summam ex Atlan. habent Nomoc. L tit. 11 et Paratitla coll. const. eecl. 3, 2 p. 1354 Voeli. 


ei imponatur. Si vero suscipiat, seque quae illis continentur, quoad eius homo facere possit, ünpleturum 
affirmet, tum moncat illum et dicat, si haec non observet, fore ut et a deo abalienetur et data dignitate 
ecwatur, ac ne civiles leges delictum inultum esso relicturas, quoniam et ab eis, qui ante nos im- 
perarunt, et a nobis ipsis recte dictum est oportere sacros canones vice valere. Quodsi sic 

we permanea( rem amplectens, tum ee TUR has quisque ee, sacram episcopatus ordina- 
tionem recipiat. ue ne pecunia emat neve per res aliquas datas acquirat, sed puram et sine 
mercede tamquam a deo datam accipiat. Nam etiamsi reliqua omnia habeat commoda gude ante dizimus, 
pecunia autem vel rebus episcopatum emisse cum 1 N sciat sc et ipsum episcopatum amissurum et eum 
qui ordinasit hoc esse munere remunueraturum, ut ille queque episcopatu privetur xis fd amittat: itague ea 
res utrique talem remunerationem afferat, ut aller quae sperabat uon adipiscatur, alter etiam quae, habe- 
bat amit(at; pecunia scilicet rebusve ordinationis causa datis sanctissimae ecclesiae 1 s, sivc epi- 
$copus sit qui accepit el propterea sacerdotio excidit, sive etiam corum quis, qui in clero numerantur. 
nam illi quoque parem imponimus poenam, ut ordine, quem inter sacerdotes bat, excidat et aurum 
vel rcs ordinationis gratia datas ecclesiae reddat ia ipsius causa affectace. Quodsi quis ex- 
traneus et qui ad clc non pertineat, aurum vel rem pro patrocinio in ordinatione praestando. ac- 
cepit, ac praesertim si magistratun aliquem gerat, is quidem poenam divinam sustinebit vindiciaeque eum 
caelestes manebunt, sed praeterea etiam datum est omne illi ablatum sanctissimae ecclesiae duplum 
omnimodo reddatur, ut etiam. insuper, guem magistratum gerat, ab eo removeatur et perpetuo ez- 
ilio multetur. Atque illud quoque, qui pecunia aut rebus episcopatum emerit, certo sciat, si antea diaconus 


-R | 6 multum reliquent R! 7 quod et/] quod N ul. 


9 dvi vóuov] pro legibus 6 | 10 ovros MA | 
12 petum iis RI I 15 habeat] aliant B! I 17 et om. R 


psivo. M 447600 A | 11 voie opoAoytcis vavrois Éxa- 


€To» xaradeeg d vi» iegay A || 13 xoguacw cr | episeopatum I eptatü RI [ 18 et hoo munus) in 
ga ure Óia ntoayuavovy d vivc)v A | 16 d. | hoo minus R | 19 ut et] ut R | eo] adeo R (a clero 
o A vulg.) | 20 causa] cause in ras. 3 litt. | hio quidem 


18 gavsín) e pavtíg A| 19 arri 
[2 sq. tv dAzuLoudvowv 


4, | 38 aza» Ov» om. A | 39 r &xod»- 
a OnAáciov axac. A | 41 ye avo] yvoto A 


1 ordinationom ci A | 3 haec om. 7 | 4 quia] qui 


Ri] et hio quidem A? vulg. et quidem Vi et quidem 
hoc 7? | 23 occasionem £1 25 quilibet VT] quilibet 
alius (alis Ri) R vulg. | 27 quem] quae V inter] in 
R|31 in] en 7! | 32 maxime si] si maxime R maxime 
quidem si T ha habeat inserui (habet add. ed. pr.) 
34 succederet R. | 36 ab eo] babeo R. omnibus] omnino 
RI 38 habet om. R., habeat ed. pr. (Gr.) 


AD ORDINATIONEM DEDUCI 


j vA ri inter ébowncüpsvos, cx, dre 
mQótepov Oiaxovos f) mQeGfUtspos sin, slra xara do 
godoxínp sic vv ie ⁰⁰ io, o nOvov d 
rat ry dniGxonie, di od tO stQÓTsQov ac q; n- 
lugOrnsera: Gyzua, TÓ TOV n uf 
Jiaxovov. stQocastoAsGss vag xai avto, oe YO OU - 
or avacioe dgususvos, mxa07é v6 liegatixpe s- 
Z sáíaJrGera, rag e. 4 di xav! avtOv vOv 
rij xsigoto»íac waspov vov émitiDévra rl abr 


ixi xavróc v0UV su6TOTrdátOv Aaov te dytarrie ne- 10 praedicere, ut agnoscens eum omnia, quae 


: éxxÀÁnsíae «avra &xavra s:goayogsves aUTQ, 
es &v uad'or avtov axavra xd pi gos Day signudva 
vag jud» Ir dn ri íspiv avrov d zer- 


via Gere xaxsivov 7ttv tov éyvavtíoyv rad ra QXOVOVUO 


39 


égov cTvyóv ñ 5 sitan aut 


Nov. VI 1 


aut rebus emerit praesulatum, quia, si prius dia- 
conus aut presb sit, deinde per suffragium ad 
sacerdotium veniat, non solum cadet episcopatu, 
sed neque prior ei relinquetur ordo, pres ii for- 

disco natus. ittit etenim etiam illud, 
utpote (non) decentia indigne concupiscens, et omni 
sacerdotali excluditur ordine. Oportet autem in ipso 
ordinationis tempore, qui imponit eam illi, coram 
omni fideli populo sanctissimae ecclesiae haec omnia 
rius 
icta sunt a nobis, habere, ad sacram eum deducat 
ordinationem, ut et ille coram omnibus haec audiens 
non solum habeat dei timorem, sed etiam coram 
omnibus denuntiationem et professionem erubescat. 


p3* pévov izt rõ vov Osov Ó$os, alÀa xal v? 15 


10 Ei dd rie ro. oro H elvos vopiítovro xal 7tQos 


4% anavrow dv ti x xai taion égvO'qias. 


dee ztgo6 9v. 4 
yivepevo» avr! ovOevoc óv' aÀÀ  O re 1 
pov ysvó armee ra 126 ispoGvvrge O vs adoxi- 
pag1ov éniÜsie vv ys«gotovíav xal avtós udv Opoícs 
éxxsGeivas TOU Üpgórvov vs iapaTa(ae , xal vxevO'vvosc 


4004, avesívo: 9. 


r ordinationem transeat, contradicat autem 
iquis atque dicat conscium se esse alicuius illici- 


nem, quam examinatio querimoniarum flat, et appa- 
reat undique innoxius. 
contradictionem non 


dotio, et 
et ipse quidem similiter cadet sede sacerdotali, reus 
autem erit.deo, qui praecipue omnium quaerit suo- 


eres De) 19 uchora návrov Lgrovrr, «nv vov 30 rum sacerdotum puritatem. Si tamen is, qui ordi- 
oixsíary iagecoy xaDagornva. Ei „ s 0 xgos ri nationi contradicit, aut examinatione facta probetur 
xugorovíey avrmzow : éxebeÀDov OsyOsi) Gcvxo-  calumniator, aut in ipso principio neque in exami- 
pdvtye, 9 xai avro rij aoxnv undé def Jag- natione persistere confidat, segreget istum in perpe- 

, xc 6r) voUtOv Oinvaxaé vr6 ia xowwvíaé — tuum & sacra communione is qui ordinationem fa- 

rij ysigotovíap α,j¾B/a Ho , iva undi 4xsivo 35 cere vult, ut non autem illa falsitas impunita sit. 
ro yewdoc a»ysvJvvov p. de yàp vr» dad m d- Sicut enim bonam gloriam in eo, qui ordinandus est, 
ker ini TQ ztoorovovaivq Urtovsev, ovro xal vj» — quaerimus, ita etiam calumniam in eo, qui frustra 
evzogpastíar Óni Tq purnw xarnyogovrrs xoAadLousv. accusavit, punimus. Si vero nemo accusaverit om- 
A dà nde xar1yopoín gis e 2 55 nino, aut toto denuntians examinationem non faciat, 
lers ovx Anf ον 1) ãinινον dùetoò etui, c 40 aut facta examinatione demonstrare, sicut praedixi- 
eixóovtac H Ex, ur Ji Tv xavnyogíay an 27, mus, non valuerit accusationem veram, tunc oportet 
T9vixaVTa 7tQOSrxss tO» Quà. 1000vtoo» 00! avsvOv- 


5 9 extr. et 10 summarium habet Nomoc. XIV cap. 1, 8; summam $ 10 Nomoc. L tit. 16 ex Athan. 


aut presbyter fuerit, deiude per largitionem ad sacerdotium venerit, non solum episcopatu se privatum 
iri, sed ne priorem quidem presbyteri vel diaconi statum sibi relictum iri: simul enim et hunc amittet, ui - 
pote qui ea, quac non decent, indigne sectatus sit, et omni sacerdotali ordine exuetur. Oportet autem ipso 
ordinationis tempore, qui cam imponit illi, eun hacc omnia coram toto „ opulo sanctissimae magnae 
ecclesiae illi pronuntiare, ut, ubi eum omnia, quae a nobis antea dicia sunt, habere cognovit, ad .sacram 
ordinationem eum producat: ita ut ille quoque, qui haec coram omnibus audivit, non solum dei metum 
10 habeat, sed etiam in proclamatione coram omnibus facta atque confessione erubescat. — Si quis vero 
talis qui. existimetur et ad episcopatus ordinationem accedat, contradicat autem aliquis seque peccati 
alicuius illi conscium esse affirmet, ne prius di fudicetur ordinatione, in ca, quae de- 
lata sunt, inguisitum sit, et ipse omni e parte insons appareat. Quodsi vel post eiusmodi contradictio- 
acm is, qui ordinationem drag, legitinam inquisitionem causae impendi non passus ad ordinationem 
properaverit, sciat. quod ipso fit pro nihilo esse: sed et is, qui contra legem factus est, sacerdotio 
eccidet, et is, qui sinc probatione ordinationem peregit, et ipse similiter a sede sacerdotali removebitur 
atque deo rationem reddet, 10 omnium maæime in sacerdotibus suis integritatem requirit. Si tamen is, 
qui ordinationi oblocutus vel rem persecutus est, calumniator appareat, vel etiam si ab initio ne persequi 
quidem rem ausus sit, eum is qui ordinationem peragere vult in perpetuum a sacra communione removeat, 
ul ne illud quidem mendacium impunitum sit. Quemadmodum enim bonam existimationem in eo, qui 
ordinandus est, requirimus, ita calumuiam quoque temere accusantis castigamus. Si vero nemo rus ac- 
cuset, vel qui detulit rem omnino non persequatur, vel ubi eam persecutus est, veram esse accusationem, 


2 ad sacerdotium per suffragium A | 3 cadet P) oadat 


l| ex sixao) iM, "v A12 n om. AI Ara] 41 4| 
R al. I 4 neque] ne RI relinquitur R |: amittet et 7 er- 


dgοοοοννl A | 3 Ggyisgeovsnv ATA avto) Ae A 
5 «0 om. A | 1 xacnc vs) xal zao0x€ v5 A | 10 
value om. Ag | 11 dr A | avrQ om. £ | 12 ox av 
gage exoc uaOovra A | &xavra) nàs A|| 13 Ke 
al Axa xe A | dyesv A || 14. xaxsivov Ac] xaxsivom 


cludetur vulg. | 6 non inserui ex Gr. | 8 ooran am 

9 omni om. E] 10 eum per omnia RT. | 12 ut et 
et ut T ut R omnibus — 14 denuntia| R suppl. in 
ras. 12 fere litt. | 14 omnibus haeo audiens non solum de 


MI 20 & «ife xeigovovíac) mereatur episcopatus | nuntiationem 17 et om. Ri N 24 curat RN 25 ao 
erdinstionem & | 21 qa»r, A|25 tero post yevó eo) habeo RI | fit om. RI I 26 fit] fecit Y | 27 ordi- 


Ar 
coll. A | 29 xai vztsvOvvosc) vzxevOvrosc dà A (c) | 30 dr. 
té J uáhcora TO (Lyvovrti A 32 ayrezor» j o.’ | 39 
var xal vnsbeAOsiv ov Jaggüco, xoQiesóo 
dme 76 dylas xouvorvías saga r Tz xeiporo- 
nian co. i BovAonévov, iva ur) tO vevóos ànousivn 

] 41 uz M] ov A 


a A] 33 * Oaogorso, fort. leg. aut in toto 


Nov. VI 1.2 


vov OgO6vra stgosíscOas mzQO$ inv écouévnv xsigo- 
rovia . O yàg ovro zeugorovovusvos avróOs» v 
leo xal xaÁliGTa yvo)Geves TOV uaOnuirow xai 
odge éxwmecsivas A Üíov dxOlactov, tT?» cvOiaUtnv 
seztaudsvusvos Aóyq ve xai ÉKgyq Oh,. 


40 


QUOMODO OPORTEAT EPISCOPOS 


eum, qui per tot vias inculpabilis apparuit, accedere 
ad venturam ordinationem. Qui enim ita ordinatur, 
ex hoc multa et meliora cognoscit praeceptorum, et 
non incurrit ad vitam impunitam, huiusmodi eru- 


5 ditus et verbo et opere [corporis] sapientia 


CAPUT II. 


(H) Kaxeivó ye u ngosOiopiLousv, ere nde 
r Üeogidsctatov óniOxÓTO» H vi xa éavrov 
éxxÁncías mxÀsio» 7) xav' éviavtOv 0Àov axoÀuzavs- 
o at, ul si un tovto xarà Bagixg yívorto x- 
Leva (r0vs yag uóvov dariv d Di] TOv 00i- 
rr] ztarpiangyQv éxaGTEe Üiouwscs ayayxatóvrowv 
robe Ü'eogilaGTaTOvé émWGxo7zove Taie abr.’ dyxap- 
Tepeiv aya rata ÉxxÁngdíaus xal gf uaxoai» odo 
eTéÀAsg Das end dv ker OiaxolBmy dO éAsw ui 
r ¼ aywwrátov ÉxxÀnciuDv Glut, ends ros éviav- 
ro Unsofaívs.w, 0v 0r xa) avtóv d ν,Wοο 
rd HE. Hi uévvowys xai vno vóv éviavtOv da- 
vqto xal aÀÁnrsvoi xal ur 706 tim éniGxomv dnay- 
(0 vv oixs(av, urÓà Bacixo ri aUTÓv, xaOansQ 


aiztóvtec ÉpOrusv, xa1éyos xéAsvais, vrvixavcra, ei uiv 20 tionem segregatum regionis illius 


sin uncooxoÁ(vns, N s t9 8xxÀnggiactixyy svvabiav 
dgopow ó voU xAparos zxatQuioyne xaÀeito àv i- 
roy roĩe vevouiGuévorG xnovyuagi, qvAarTOY mf 
xov tg» r ispQv xavóvmv magarnonciu* si d uel- 


15 propter misericordiam constituimus. 


Et illud etiam definimus. ut nemo deo amabilium 
episcoporum foras & sua ecclesia pos quam annum 
totum deesse, nisi hoc per imperialem fiat iussioném 
(tunc enim solum erit inculpabile), sacratissimos 


10 patriarchas uniuscuiusque dioceseos compellentes. 


eo amabiles episcopos suis inhaerere sanctissimis 
ecclesiis et non longo itinere separari neque in 
peregrinis demorari velle neque sanctissimas eccle- 
sias neglegere neque annum excedere, quem et ipsum 
i i vero ultra 
annum erraverit et dereliquerit et non ad episcopa- 
tum remeaverit proprium, neque imperialis aliqua 
eum, Sicut praediximus, detineat iussio, tunc, ei 
uidem sit metropolita, circa ecclesiasticam disposi- 
atriarcha evocet 
quidem eum legitimis inclamationibus, servans ubi- 
que sacrarum regularum observantiam; si vero ma- 
neat per omnia inoboediens, et expellatur & sacro 
episcoporum choro et alium introducat huiusmodi 


vel u&zos zavróc a7ztsi.D Qv, xal dEcoD'tivoo xov Oeíov 25 et verecundia et honestate dignum. Si vero non 


TOv» émiGxóTtOv zo xal Étepov awrsicaysro  T7* 
0) «voiavTns aidovc vs xal Gsuvórmgros aLiov. Ei 
à ov uur gorolirne, ddl vOv aÀÀov rie Aõ,)̊ 

0 mÀavoyuevos sin, rad ra x«i vOv urtoonolirov yi- 


metropolita, sed aliorum episcoporum aliquis sit. 
qui erraverit, haec omnia a metropolita tiant. Nemo 
enim eorum talem suscipiat occasionem, si dixerint 
propterea proprias derelinquere ecclesias, propter 


ve ο obòõd yap &v ri avtdv cavrgv ngoc0sbo:ro 30 quod litium causa, aut aliarum rerum propriarum 


rim 7tQógaciv, ei leyote din rob ro rds éavtOv xava- 
Auumaüvey dνν,ẽẽĩss, deri Üixdv  Évexsv ij ddl 
zoaxypatorv idío» ñ eie TZ» &yurravoy | ÉxxÁnaiap 
oo. TEQuvoGTOUO: xai ij voig bvravO'a ztQocxap- 


aut ad sacras ecclesias respicientium circumlustrant, 
et hic constituti adhaerent aut in aliis veniunt locis. 
Hoc enim non habet decentem rationem. ut cum 
multitudine, quam necesse est episcoporum habere 


regodoi 7» eis trigoue din odr römovs. Tovro 35 ministeria, lustrent peregre et expendant, et neque 


vu ovx àv AH mgémovra Aoyiduóv, TO herd ni 
Qovc, Omsp a&vayxn ra vOv ÓÉmiGxOTOv Éyswv ega- 
meae, zteguwoGOtsiv ve dv Eévn xai Óanxavav, xal Hh 


ullum sanctissimis ecclesiis praebere iuvamen neque 
secundum quod decet sacerdotes proprium habere 
habitum; praesente, si quaedam sint lites forte sanc- 


Üajav xa ayuotttaic ÉxxÁnalaus ztagégeuv i, 
und d xaxa «à ztQéztov iegevai Oiayívea Doa o iñu¹E, rrapóv, 40 : 
cap. II et III summae extant Coll. LX X XVII capit. 3 (inde Nomoc. L tit. 13) et Nomoc. XI tit. 8, 2. 


uti ante diximus, probare nequeat, tum decet cum, qui tot modis insons apparuit, ad futuram ordinationem 
admitti. Nam qui ita ordinatur, exinde plurima et. pulcherrima praecepta cognoscet neque in vitam im- 
moderatam delabetur, cum talem sapientiam et verbis et factis doctus sit. 

II. Porro illud quoque insuper. definimus, ne quis ec deo carissimis episcopis foris ab ecclesia 
sua ultra integrum annum absit, msi forte imperiali iussu id fiat (tum enim solum impune est): ac sanc- 
tissimi patriarchae cuiusque dioeceseos deo carissimos episcopos in sanctissimis ecclesiis suis permanere 
cogant nec longum iter ingredi patiantur nec peregre velle commorari neque sanctissimas ecclesias neglegere, 
neque annum excedere , quem quidem ipsum propter humanitatem constituimus. Si vero vel ultra annum 
vagetur et erret nec ad episcopatum suum redeat, neque imperialis aliqua iussio, prout ante diximus, eum 
detineat, tum illius regionis patriarcha ad ecclesiasticam disciplinam respiciens eum, siquidem metropoli- 
tanus sit, solitis citationibus revocet, custodita usqueguaque sacrorum canonum observantia: quodsi perpe- 
tuo maneat non oboediens, et expellat eum sacro episcoporum choro ei alium in eius locum eiusmodi reve- 
rentia et gravitate dignum substituat. Sin autem is, qui vagatur, non metropolitanus, sed cæ reliquis 
episcopis sit, haec a metropolitano fiant. Neque enim 3 illorum eum practextum admittat, si 
q dicant sc ideo ecclesiam suam relinquere, quod litium aliorumve negotiorum propriorum aut ad 
sanctissimam ecclesiam pertinentium gratia oberrent et vel in his locis commorantes perseverent vel in alia 
se conferant. Neque enim id iustam rationem habet, cum magno hominum numero, quem necesse est in 
episcoporum ministerio esse, peregre vagari et sumptus facere nec ullam sanctissimis ecclesiis utilitatem 


4 éuzeceives A| 5 Koyy re «ni Àóygp A[ 8 59 xac] 
ine - olov om. 4 t yévo«ro A 12 éavrow A 
gur, M | 17 xai om. A (c) | 18 GAgceves A | xal us 
A(c)) xai urra M 20 xavéxes A || 24 * usivos M A 
A 25 é£o2sí(vo) expellatur 6 29 avra] haeo omnia 
C; leg. rar ? || 30 "toro 41 33 r ayrovatrv dx- 
xÀngcíav] sacras eoclesias c | 36 yao] dd A | 38 Qazravay] 
«às zt9odóOovs add. A|| 40 agóv S õν⏑Uöů Z ο 41,5 om. 4 


1 ineulpabiles E! | 2 quia 7! || 5 et uerbo RV] 
uerbo vulg. | corporis] et corporis RV. Seclusi | sapien- 
tiam «T 6 defuimus R | 7 quam vulg.] aut R ese P! 
quam per ] anno toto R | 8 deesse supp/. V in 
spat. vac.; add. debeat m. rec. in P, audeat vulg. || per 
hoo P J imperieses Vi | 9 sacratissimos] autem s. v. 


add. H 10 unuscuiusque 7e | dioceseos H dioceeiseos 
Vi diocesis /? | 11 inhere 15 sin / [| 16 annum] 
animum R1 deliquerit “i | 20 segregatos segre- 
gatus T | illus patriarcham reuocet i 21 quidem) 
quod V | 23 et om. P vulg. | 25 et uerecundia R7] 
reuerentia et uereoundia vulg. | 28 si om. R' 30 causa. 
FT) ouusas R vulg. | 32 ueniunt] uenient Vi uenerant 
Ri ueniant RV T I 33 non] si non RQ＋T | 34 multitudi- 
nem ] *episcopum libri [| 35 ministereee 7! | pere- 
regre 7! (lu)strent — asserunt 41, 1 in ras. 2 versuum 
ser. R*, omissis verbis praebere 36 — ecolesiis 41, 1 36 ul- 
lum] nullum 7 luerum ullum R (Y) | ecclesiis] uiris ecole- 
siis 7 P, 37 sacerdotem 7 || 38 habitum] habitum sacer- 
dotem Vi *praesente] praesertim libri (cum liceat ad. 
vulg.) 


AD ORDINATIONEM DEDUCI 


1 rere alen da cvxOv rate dyworárais dun. 
gase, q. G6 vavva zxQogocíLovtas, vavrac qua vOv 
wm' evtzv magerer, xAngudw y üxoxoigiaoícov 
j oixovopow xsveiv, xal d,ji ie mév 7:906 ꝗ˙ν ao. 

dexztépztesv, xvyyaveiw dà vow g , iM. Der 
dia vavra Oscmlousv, st stotd v, ÉxxÁnciaGTIXTS 
freue gopácsos dunéco: ægeia, vavvn» fj d và 
ra H mngavróvrowv vow dj la s, 
ode «giapíove xaAovGiv, 9] did rtv xÀnpixaiw 


41 


Nov. VI 2. 3 


tissimis ecclesiis, propter quas has occasiones asse- 
runt, haec per eos, qui sub ipso sunt, religiosos 
clericos aut apocrisarios aut oeconomos movere, et 
petitiones non ad imperium dirigere, impetrare autem 


5sperata. Propterea sancimus, si quando propter ec- 


clesiasticam occasionem inciderit necessitas, hanc 
aut per eos qui res agunt sanctarum ecclesiarum, 
quos apocrisarios vocant, aut per aliquos clericos 
huc destinatos, aut oeconomos suos notam imperio 


ivravOa octaÀAouévoy 7 did vOv oixovónov avrov 10 facere aut nostris administratoribus, ut impetrent 


yr Tjj ga yl, i vaic iner ga- ag- 
qais , àdvsi» t8 CUTOUS TOU 7tQoG5xOviOG, xal u 
vOVTO TOiG ÜsoguAecravoió dmiOxOTtOi6 dave x xal 


dzovoías xai r vow aywrütoy ixxAgcuDv BAdfns 


cite yivegDai, vÀv vs dv vai& ina dπ¹ i,, 15 tarum, quam etiam 


evexaw nzooyuácov mag Tiv &novoíav avrOw aps- 
Aovmévoy Ve re évravOa dq ie ci avrois 
yuvopévne rie va dv kern q axis ob- evozruovoc xad- 


ore, x rar ra TOV 7tQüyuatos ovOsuíay 


egilnav, uu nuév ovv gh rate dyicrrdrais 20 


bexángíase éxayovzos. 


quod competens est, et non hoc deo amabilibus 
episcopis erroris et absentiae, et sanctissimis eccle- 
siis laesionis occasionem fieri, tam in provincia ec- 
clesiasticarum rerum per absentiam eorum neglec- 
ic expensis multis ab ipsis 
factis, nec non in peregre habitatione non habili 
constituta, et undique causa nullum iuvamen, 
autem laesionem sanctissimis ecclesiis inferente. 


CAPUT III. 

( My alles d ra r Osogisoravow doce Non aliter autem aliquem deo amabilium episco- 
exóxe» Oaoosiv aa 7006 rar T9)» svÓcó- porum praesumere diri ad hanc felicissimam 
pova moli, nol» a», sí uév rie &xíGxonos sj, y,. civitatem, priusquam, si quidem ue SPEO pus sit, 
para Aafos vov oixsíov urε νꝗ̃ĩirov c, ο i gd · 25 litteras acciperet proprii metropolſtae imperium, 
exea», vavta Ó;y va wrd ros Oele xavovac haec quae secundum divinas probabilia vo- 
vr xadovusva, rd govvra *Q avayxaío — cantur, testimonium perhibentia necessitatis eius 


v esee p MATT 5 

rij «vrov xagovgíace, sí Ó4 ys ungvoonolivns sim o 

5 Bovióuevos, ypánpava wouícasro vov 
40 


praesentiae. Si vero metropolita sit, qui proficisci 
vult, litteras sumat eiusdem dioceseos patri 


rie ah mxaGTQuioyov, Tiv avro) qgragovcíav 30 eius praesentiam necessariam esse dicentes: et sic 


&sayxaíay slvai a. or r ÜsigOa, BaciAsos 
xal aneręinsod at x évravÓ« zagovsíap, xal uj 
mepoxsíQme nagà yvonungv TOv untgonoluow 5 TOv 
sarginpxdy» asxoÓnusiv, QiOT, vovro xal Toig Oeíois 


oportere imperatorem iubere hunc praesentari, et 
non temere sine conscientia metropolitarum aut 
atriarcharum proficisci, pro eo quod hoc et ex 
ivinis interdictum est regulis; ut huc advenientes 


cur. xavógi. Ka rad dà avtove zaga- 35 non praesumant per semetipsos se prius nuntiare ad 


yevopávovs ur, Qagosiy q. aur r nzQorv un- 
e sic TZ» BagciAs(ap, ddl x ij a vOv 
JuogsléGrazov zargusorry zagaylvsaDas 1) ngós vove 
orie 3 je aiot, dοννειονινν,, os, xai 
cd roĩc xowovugOa, tas aitíac, O^ 36 5 

a *&8 i] h- t9» facilsíay avrOiG, xal TOV Aoizov 
d ye gal dna Dac, JVA ay vq Baci- 


imperium, sed primitus aut ad deo amabilem patri- 
archam proficisci, aut ad uniuscuiusque dioceseos, 
ex qua sunt, apocrisarios, et cum ipsis conferant 
causas propter quas venerunt, et congredi ad im- 


4890 - 40 perium eius, et deinceps imperiali perfrui adspectu, 


Mee neque ut sacerdotes decet. vivere, cum, si forte quae sanctissimis ecclesiis lifes sini, propter quas 


praetextu utantur, illas per religiosissimos, qui sub ca sunt, clericos vel 
movere et precibus ad imperatorem delatis quae desiderant consequi liceat. Atgue 


apocrisiarios vel oeconomos 
propterea sancimus ut, 


si quando quae ez causa ecclesiastica necessitas incidat, illa vel per eos, qui negotia sanctissimarum eccle- 


siarum gerunt, quos apocrisiarios vocant, vel per clericos aliquos 
ratori vel magistratibus nostris nota fiat atque illi quod competit impetrent, ne 
errationis et absentiae et sanctissimarum ecclesiarum laesionis causa fiat, cum et in provinciis per 


missos vel per occonomos spsos impe- 
c deo carissimis episcopi. 
sentiam 


eorum res ecclesiasticae . et hic multae ab iis expensae fiant et habitantis peregre vita parum 


decora sit, et undi res 
III. Non aliter vero quisquam 


am utilitatem, sed damnum potius sanctissimis ecclesiis afferat. 
deo carissimorum episcoporum ad hanc felicem civitatem profi- 


cisci audeat, nisi prius litteras, s episcopus sit, a metropolitano suo ad imperalorem acceperit, quae 
idem secundum sacros canones commendaticiae appellantur, quae de necessitate praesentiae eius testentur, 
sí vero metropolitanus sit qui huc venire vult, litteras patriarchae illius dioecesis afferat, quae praesen- 


fiam eius necessariam esse declarent. Atque. ita supplicet imperatori, habeatque veniam hic vers 
temere praeter voluntatem V vel patriarcharum pro 
uc 


nibus vetitum est. Nec vero ubi 


i, neve 
L 
ficiscatur, quoniam id etiam sacris cano- 


advenerunt, per se ipsi protinus imperatori nuntiare audeant, sed prius 


tel deo carissimum patriarcham vel apocrisiarios suae cuiusque dioecesis adeant et cum illis causas, propter 
quas venerunt, communicent, atque una cum illis ad imperatorem accedant, et imperiali deinceps adspectu 


3 * gbr] tub ipso c | 4 Adv] non (i. e. A] c 6 t- 
xov A1 11 yvopiun» Ac) yvopiua M| 12 chr (e)] dau- 
tod A avxac M | 16 avrov A | 18 evayr]kovoc A*c| evozy- 
pov A* aay/uovos M || 26 avra 07) om. A || 27 Ay 
A | 1ó avayxatov A | 30 ztagova(av zosscid7 gàaxovra sl- 
v A | 35 avcovc) voUs A | 36 «v sfr et slc om. A || 
38 robe] che A || 40 dvaxorvova Oa; vac d, & do ara 
val €vvsstiévas xc908 t7)» A | 41 ce] eius C | 42 dd om. A 


1 adferunt P | 2 haec] haeo eos heo RI I ipsa vulg. | 
3 spoerisarios id. infra)) spocrissarios R et sic v. 8 || aut) 
nennt RI | 4 petiones 5 separata P | 7 aut per 
eos suppl. V in vac, om. T' | sanctarum R/] se- 
erarum wwig. [ 8 alios R | 9 huoc) huie / ioonomos R 

Il. 


politanorum 33 


yconomos VT, et sic constanter | 10 aministrationibus 
RW II II et om. RT || hoo deo] hane a deo 7 ? | 12 sanctis 
R || 13 sg. ecolesiasticis rebus — neglectis vulg. | 15 hie] 
his Ri 16 in peregre] iperegre R I habili] „eli 7! | 
17 causam R!T'! | 18 inferentem RJ | 22 rubr. ne epi 
scopus sine litteris sui metropolite vel metropolita sine 
litteris sui patriarche in hano regiam urbem ad inperium 
ueniat R mg. | aliquam 75 24 quis RV qui V, 
om. vulg. | 25 metropolitani / | 26 *haeo quae] et quae 
libri | 27 necessitas R' | 28 47 quod 29 diocesiseos 
Vi diocesis 30 esse om. 31 huo R 32 metro- 
i Ri I hoc et ex VI] ex hoe 
Ri hoo ex RI 36 ad deo) à deo /'T'! 40 perflni R. 


6 


Nov. VI 3—5 42 


Lor magactaín.  Ebécvo fro voie Ósouévois 
ét.09071016 yer p vOv» xcÀovuévov e 
rs dytarreriße payaÀne diese ij did rc aH e- 
ordr ) dzoxgiciaQío» vov ε⁰ννναE,q Qiouxnoso oy«o- 
vdra mavQuagxd» àvagégn» Tj BaciÀsiq xal vvy- 


xc ànoxoícsoe Gv»TOÓuOV, O€18 avtOve 7) Üíxaía 
ag rij faciAs(ac alxod / ras vaUra AauBavaw f 


ddixa Lnvovsrae G. ονν àvalus,v, OOsv xal zagsyé- 
»o»to. 


5 patriarcharum suggerere 


QUOMODO OPORTEAT EPISCOPOS 


mox quam imperanti adstiterint. Liceat quidem pe- 
tentibus episcopis et per eos qui vocantur referen- 
darii sanctissimae maioris ecclesiae aut per religio- 
sos apocrisarios cuiusque dioceseos sanctissimorum 
se imperio, et promereri 
responsum celeriter, ut aut si iusta ab imperio peti- 
erint, haec accipiant, aut si non iusta quaerunt, 
velociter revertantur, unde profecti sunt. 


CAPUT IV. 
lA — Tavra n vois ÓOsogiAsgrárow  dziGxozow 10 — Haec de deo amabilibus episcopis secundum di- 


xara ro Osíovs xavOovag diardfavves xal rob,§ vo. 
avtov; svAafscidtove xAnguxove ustü x ,mie Ore 
yivao Oa, g ur¹εα 6e xara ro le e xavóvae xal 
psuaQrvgnusvové dvd xrporoveia a O, 


yeaunuatov mar roche a r,,²αννi sr · yean aca 15 enim 


yap dyvoovwra mavtsids ov fovióusDa dv oe, 
rde xÀngixóv slvai: quad r nosGÉvtéQow xai 
r Óiaxóvow ve va íagaG E Óidagxouévov vr 
26 r éxxÀnciaGTixOw  xavOvoY  iyaysivocxovytow 


BiBia TX» r xeoorovíav ds Nr, Ta xal avsv-20 et datione 


Suvov xai ÓÜíya tvós dwriggrGsom xal Óócsow xp 
pavo 3 i r Ósyousvov.  Ovte dd avtove 
BovióunaDQa zxavrslade 9 valeo ac 7 Bovievtae Ovvas 
agreed cv yaQovovíav, sí uj xarà XOU vÓMOUS 


vinas regulas constituentes, et religiosos clericos cum 
multa fieri inquisitione secundum divinas 

et boni testimonii viros ordinari sancimus, litteras 
omnimodo scientes (eruditos] constitutos (litteras 
ignorantem omnino volumus neque unum ordi- 
nem clericorum, videlicet presbyterorum et diacono- 
rum, tam sacras orationes docentium quam eccle- 
siarum canonum legentium libros), ordinationem sine 
querela et inculpabilem et sine aliqua contradictione 
pecuniarum aut rerum suscipientes. Ne- 
que autem eos volumus omnino officiales aut cu- 
riales constitutos suscipere ordinationem, nisi se- 
cundum leges, quas super his posuimus pridem, 
quas et nunc co us; e& ipsos autem ordinatos 


ove vado vovtov éOQxausv 5 ove dj x 25 sacra praecepta in conspectu totius populi susci- 


vu» BaBauoUusv* xal avroUs xe Qorovovsévovc và 
ia xagayyéAuara xavtóc dvavríov v Aaov Osye- 
aid. dia rde avrac arts, qi & vovro sxoacvrsa Das 
xal émi r Osogilsgrévowv driGxÓónov évouoOesty- 
qa · 


„ propter has i CAUSAS, pro uas hoo 
eu M super es amabilibus 3 sanci- 
vimus. 


CAPUT V. 


Neque autem secundas habentem, aut eum qui 
xegoxovsia Oct Óutxovov 7) stQsafvisQov, urs sí yv- habuit, nuptias ordinari diaconum aut presbyterum, 
va Gvvoixoír OisLsvyuévg xai TOv oixsio» dvd neque si mulieri coniungatur seiunctae et proprium 
xaraÁsnovGp, urs si a Kyo ö d «al avrove — virum derelinquenti, neque si concubinam habeat, 
j nerd Gogoocvvrc Lovrac , yausvais ov Gvvoixovy- 35 sed et ipsam uxorem si cum castitate et ex virgini- 


cap. IV summarium habet Coll. LX XXVII capit. 4. 
cap. V summaria habent Nomoc. L tit. 27. 26 (ex Ath.); Nomoc. XIV tit. 9, 29. 


fruantur, quando imperatori placuerit. Liceat vero supplicantibus episcopis etiam per referendarios qui 
vocantur sanctissimae magnae ecclesiae vel per religiosissimos cuiusque dioccesis apocrisiarios sanctissimo 
rum patriarcharum ad imperatorem referre, et responsum praecisum ferre; ita ut aut, si iusta ab impera- 
tore petant, ea impetrent, aut si iniusta postulent, cito revertantur venerunt. 

IV. Quoniam haec de deo carissimis episcopis secundum sacros canones constituimus, sancimus etiam, 
ut religiosissimi clerici, qui illis subiecti sunt, cum inquisitione quam diligentissima fiant secundum sacros. 
canones, et viri ordinentur spectati quique litterarum omni modo periti sint (eum enim, qui litteras ignorat, 
in nullo plane ordine clericum esse volumus); scilicet ut presbyteri et diaconi et sacras precationes discant 
et ecclesiasticorum canonum libros legant et ordinationem irreprchensibilem atque a. crimine vacuam ac 
sine ulla intercessione et pecuniae vel rerum datione accipiant. Ac neque eos qui officiales aut curiales 
sunt accipere ordinationem ullo modo volumus, nisi secundum leges de his a nobis antea latas, quas qui- 
dem etiam nunc confirmamus: et ipsos cum ordinantur, sacra praecepta coram omni populo accipere 
ob easdem causas, ob quas id fieri ctiam in deo carissimis episcopis sanzximus; 

V. neque magis is, qui secundam habet aut habuit uxorem, diaconus aut prem ordinetur, ne 
si cum uxore vivat, quae divortium fecit et maritum suum dereliquit, neque si c inam habeat; sed et 
ipsi si aut caste vivunt aut uxoribus non utuntur, aut si qui unius uxoris maritus fuerit vel sit et ipsius 


(1B) re dà vOv deux xo ra y&pove 7 Gzóvtra 


1 doro A Aro] quidem c [| 2 óa«psperDapto 
MA | 4 rz «7s A | ayvoxavov] vàv ayitazov 
A | 6 evvróuov M) evytouos Als) abr, asrove 
ud A | 1l vouoOerncavtes A || n avrovc] om. 6 
13 yívsa Da, v7€ geri ν,s A 115 sero A 16 - 
velo fovióusDQa νůô/ «Gut A(g) | 11 xÀngixv Ac | 
15 rà om. A | !9 ecclesiarum c 20 r ve) r Ac 122 d- 
zouévove Ag || 23 ij ante rate rag om. Ag || 24 rove om. 4 
vóuove] cf. Cod. 1, 3, 52 (531, 1 || 25 ove — KusrpoaD'ev 
om. A | 21 xascoc om. A 28 «vrac — zxtotrtsa Das om 
A | 29 évouoDstgcausv] vevouoOerrusvac aittas A | 
31 umrrs rove Üavrégove &yovrac A || 32 sq. Oiaxóvovs 
j neGfvrégove, urjjra sl E o,] Ousbevypd- 
vais x«l rode oixaiove A xavadinovscué, prs dà 
aa , &yovrae A | 34 ugdà M | 35 ; yapusrais] 
«al yapsvaie À 


1 mo|mox RI quam] quidem (cum add.“) / | 3 aut 
per] auper RI 4 ouius oumque RT | 7 si non] sine R. 


9 praefecti R | 10 de) de 7 || amabilibus — 14 oon- 
stitu| in ras. 3 versuum scr. R* | 11 reliog|sos 1 
12 regulas oonstituentes et boni / | 13 adordinan R(3) Tq 
14 eruditos) et eruditos R (% vulgo. Seclusi || 15 *igno- 
rantes libri | omnimodo R I nolumus RI unum om. R 

17 tam) tae R' | 18 ordinationes R ordinationum 

20 et datione] in ras.. sine querela add. R* | 22 or 
dinationem — leges in ras. 10 fere litt. scr. R* | 23 super 
his] superius P | poesumus Ri | 25 in conspectui 
R|26 propter has] propterea R! propter has autem P | 
31 aut] autem Va | 32 habuerit 7 | 33 ooniungantur 
RP (siueiunote 1 34 derelinquentem RT | 35 sed 
et ipsam — 43, 4 eligentem) Haec nisi forte vetus inter- 
pres mire turbata aut in graeco exemplari habuisse aut 
ipse dedisse censendus est, ut verba inter xal avtovs 
v. 34 et xal avt? v. 43,1 prius omissa, postea in mar- 
gine suppleta alieno loco insererentur, videri possunt ita 
potius in ordinem cogenda esse: sed et ipsos cum casti- 
tate viventes aut uxoribus non oohabitantes, aut unius 


AD ORDINATIONEM DEDUCI 


yauerie dvd yevópsvov r7) d,, wal 

a ia 
év rate ísQaie ysuporovíaie die GexpoogUvn» ie , 
cer derm xai i dri xevà robe D'alovs 


wevovac xal «7$ 10 ij xaODscrOgas, Ei d 
xaí xa stpsgfUregos j Oiaxovoc T) vzodiaxovoc ow 


xal so0$ To(vovc dox 
8; xoi T0 e E 
wal x90€ Osvrégovs 4d d dunes and usítova Ba9- 
póv , -r de id iar 
sécne lage Aserovoylas du . Sebgovos yào 
ie d zx&vrov ανjðẽ. Biov. 


sí yap rorob ron K - omnia pertinet vivere. 


43 Nov. VI 5. 6 


tate sit. Nihil enim sic in sacris ordinationibus 
quam cum castitate viventes, aut uxoribus non co- 
habitantes, aut unius uxoris virum qui vel fuerit vel 
sit, et ipsam castitatem eligentem, primum princi- 


5 pium et fundamentum manitestum secundum divinas 


regulas et residuae virtutis constitutam. Si autem 
et aliquis presbyter aut diaconus aut subdiaconus 
postea ducat uxorem aut concubinam aut palam aut 
occulte, sacro statim cadat ordine, et deinceps idiota 
ait. Quodsi et lector secundam ducat uxorem propter 
quaedam, et hoc forsan inrecusabili necessitate, nul- 
latenus ad altiorem accedat, neque perfruatur gradu 
maiore in sacerdotio, maneat autem in eodem gradu 


sacro ministerio cadens.  Pudice enim nobis per 
Si enim tales constituti bi 


acra vcss ol sic xÀArjpov dyOusvos xsuporovnOeisv, suxoAos 20 qui in clero adducuntur ordinentur, facilis eis ad 


evroig 7» c Tn» imiGxonz?» avodos fr, dx .- 
4 40e ya G svpuuxonévomy TOv» d 
dee a 7tQ0€ ispocvvny aLiov. 


episcopatum ascensus erit, et ex multis viris bonis 
facilius invenientur, qui adducantur ad primum gra- 
dum sacerdotii digni. 


CAPUT VI. 


lA Dom ys A ain r svAafeatávor xÀngixaw 
Suiv t, vavra xai dz «àw 9 
xovigGOv zpiárrecOas BoviousODa, & end avrac 
NT rj wpenovanse 5 yívscDas* ada tQó- 
vepov nv avtais ri 2/axíay uryra véay alvas ur;cs eixul- 
LT and c, e no0s và nnuusinuaxa nrÓOcav, 
' usto 0v uéGov 705 xaOsotodac x 
rode Xs»t?xovra é$vixvtOUS xatd rode d K- 
ves &yovgae, odr vs rje iegac Ge yeigorovíag, 
xal ij xa ποννν xaOeccocasc 7 d eee 
ov yao dyijooueꝰ ovrs OsvrsQoyauovdase 
ovre gro» éxovocius oit 
ed vxxomrrov d de AM vr» iagav ragiévas Qiaxovíav, 


auév xacvsyvoguevov, d 35 vitam habentibus non dicimus reprehensibilem sed 


nta igitur super venerabiles clericos & nobis 


Qua 
«Aen vévov da- 25 dicta sunt, haec etiam super deo amabilibus diaco- 


nissis agi volumus, ut neque ipsae' citra observan- 
tiam fiant, sed primum quidem eis aetatem neque 
novellam esse neque crescentem neque exhinc ad 
delinquendum salientem, sed super mediam consti- 


xalaugi30tutas aetatem et circa quinquaginta annos secun- 


dum divinas regulas agentes, sicque sacram prome- 
reri ordinationem, et aut virgines constitutas aut 
unius viri quae fuerant uxores. Non enim permit- 
timus neque secundas contrahentibus nuptias neque 


neque suspectam omnino, ad sacrum venire mini- 


eap. VI summaria habent Coll. LX XXVII capit. 5 (inde Nomoc. L tit. 24) et Nomac. XIV tit. 1, 28. 8, 14. 9, 29. 30. 


castae et ex wirginitate nuptae. Nihil enim aeque in sacris ordinationibus probandum est at 
sacros canones reliquarum ctiam vir(utum primum principium et certum fu 
iaconus vel subdiaconus uxorem aut c i 


ert. Quodsi etiam presbyter vel 


simulate duæerit, sacro ordine statim excidat et deinceps 
quandam necessitatem eamque ferme inevitali 

gradu in sacerdotio potiatur, sed perpetuo in eodem gradu maneat. 
; im i cundae. Si vero tale quid fecerit, et secundis nuptiis contractis ad maiorem gradum 


«rorem propter 


su entm am be 


castitas, 


nam sive palam sive 
patus sit. Quodsi etiam lector secundam 
duxerit, ne porro provehatur neve maiore 
Ne tamen etiam tertias nuptias ineat: 


fret, ilico privatus erit et. laicus, omni sacro ministerio exutus. Casta enim vita nobis ante omnia 


curae est. N 


si tales in clerum adducti ordinentur, commodus ipsis ad episcopatum adscensus erit, 
cum i-i multos bonos facile inveniantur viri qui ad di 


sacerdotium prove 


gni. 
us vero de religiosissimis clericis a nobis dicta sunt, ea etiam in deo gratissimis dia- 


€onissis fieri volumus: ut ne ipsae quidem sine idonea observatione institua 
ili neque florente ncque inde in peccata ruente, sed quae medi 


, sed primum quidem aetate 
aetatem iam exzcesserint et 


annum circiter quinquagesimum secundum divinos canones agant; atque ita sacram ordinationem obtineant, 


«t aut virgines sint aut unius viri uxores fuerint. Neque enim 
vitam agunt non dicimus probrosam, sed quae omnino suspicionem 


secundas nuptias contraxerunt, aut 
cat, eis ad sacrum ministerium ventre ot 


1 yauer5s) yvvaixóc A | ysvó j ovra] qui vel 
foerit vel sit A 7 elita im A 59 gavsposc) paveoos 
A | 8 N om. A | 10 drin foxorvo. yvyaixa 
has r^ 13 vov avrov Ac] ] 

TOV GVTOU Ag] Tovrov Tov A- 
vosys A] névros M15 P wis. I7 astevociusy A 
18 xacv»e Ac] ade ve M; fort. sea096 vs? || Aeicove- 
yías isgac A | 19 udAls M || 22 aváysa 9a — 24 air 
vOv bis scr. M | 23 90s l.] ad primum gra- 
dum sacerdotii g | 27 57€ zoezovavys] om. c | 28 ri 
MA. ui, (u3) om. A9) axuatovaas silvas Aue — 
pite) und — q M| 31 £viavrove v5» » dyob- 
Sac x«ra ro Osíovs$ xavóvac A | 32 v« om. A134 74 
venévac MA | agpnaous» Osvrspoyauovcas evrs glo- 

o ov gausv A | *ovdà — ovo M || 36 ztapsivas A 
wXoris virum qui vel fuerit vel sit, et ipsam uxorem si 
eum oastitate et er virginitate sit. Nihil enim sic in 
meris ordinationibus quam castitatem eligendum. Quam- 
quam in Àis verba et ipsam uxorem non satis conveniunt 
Jraecis | 1 enim om. R' fin sacris ordinatoribus quam 


Ac) aivíav M | noocorrágos A(c)) 7008 


cum V suppl. in spat. 2½ versuum | 2 oohabitantis R. 
oohabitanti y ! | 3 aut] et RI qui uel si fuerit R7 (6 et 
residuae] -i- ( id est) residuae R || sin 7? | 7 et aliquis 
FT) aliquis R vulg. | 10 quodsi et lector] supp. V, Get 
( Yr 3 relicto) P! 2 Pru R* | dm 
12 um maiorem 14 perpetuo . 
ad) in R satis enim est | 15 v eimi iM an 
ad secundas peruenissee add. P? | 16 ad maiorem] et 
maiorem Ri | 17 exinde] et inde omni Rl omnino 
P vulg. | 18 enim om. Ri 19 uiuere] supp!. Vs in spat. 
vac. inte R utere T 21 assensus RI accessus P | et ex] 
et Ri ex PTR?* | uiris bonis R] bonis uiris vulg., uiris 
in quo bonis (corr. boni) post inuenientur collocatum 
est | 24 cleros J| 25 etiam R vulg.] et VT 126 neque 
ipsae) ipse neque P/ | obserustionem R | 28 crescente //! 
exhino (ino suppli. in spat.) VMR] ex hao Ri vulg. 
29 delinquendum] deliquen A! I 30 quinquaginta annos 
secundum suppl. I in spat. vac. | 32 costitutam R* | 
34 nuptias) neque nuptias V1 | 35 dicimus reprehensi- 
biles P ! dominus inreprehensibilem R. 36 mysterium R 


R 


Nov. VI 6 44 QUOMODO OPORTEAT EPISCOPOS 


sterium et adorandis ministrare baptismatibus et aliis 
adesse secretis, quae in venerabilibus mysteriis 

eas rite aguntur. Si vero quaedam necessitas fiat 
et minorem ab hac aetate qua diximus ordinari dia- 
5 conissam contigerit, liceat e&m in aliquo venerabi- 
lium asceteriorum ordinari et in illo habitare, ne 
tneíov. yssgorovsia Das xal xat' éxsivo oixsiv, xcO'  — quaquam viris admixta constituta sit neque suo ar- 
on OVT5 bird Sn xaOdavgxev ovre avvsfov- bitrio habitans, sed vitae separatae et mediocris, et 
9:06 d calra, du Bloc avvsctaAnévos xal uétQuo6 xai a & conveniente multitudine bonum testimonium habens. 
IE) vzó vov cvvosros nÀrOovs napgrvoovuevoc. Bor- 10 Volumus autem et ipsas, quae ad ordinationem per- 
ue dd xal avras rds dmi vy» xSporovíav ayo- ducuntur, diaconissas, sive ex viduitate sive ex vir- 
pévas Qiaxovove sirs dx xnosíac eir éx xapOeviac ur ginitate, non cum aliquo cohaerentes aut cognatorum 
re Guvóvvae Igels óv rde Ore dd eh ij Gvy- aut eorum quos appellant dilectos (talibus enim 
yevàv :3 rc xaÁovuévowv ayammióv: voie yd vow.0v- — nominibus utentes maligna suspicione suam replent 
rote ÓvóÓuags xooevas zxtàcTG gud N vzoyíae vov 15 vitam): sed aut solae habitent, aut cum parentibus 
éavrtOv nzÀrgovc: H, du 9 ra  éavtàc oixsiv ; solis et filiis aut vere fratribus aut iis cohaerere, 
yoveda t uóvow wai j j rate di oiaue ddal- de quibus si quis suspicari aliquid praesumpserit 
qoic 7 Osíoc Gvvsivai, dp' om si rie bro r — malignum, ipse insipiens simul et Pg e forsan puta- 
11 elu ., Za, dur dvóGiÓc x dua xal dcs- — bitur. ip^ si dicatur tale aliquid de aliqua earum, 
gie sixóros ο,s ier. ddr si Aéyoró x, vov 20 quae in diaconissarum ordinationem ingredi vult, 
oro ai TivOG Ow ee Qiaxov(GGTS xegorovíav du- quod alicui cohaeret sub imagine quidem bonae ap- 
Baíveuy go,]. , O6 wi gUysOTiv. dGyrpoTiGuEvT) llationis, maligna vero suspicione, non oportet 
uà» ayad ngosnyogíq, novnog d noi, odd rm uiusmodi mulierem produci omnino ad ordinationem 
TOiGVUt7y yvvaixa ztpoelea Das stavtsAos eie xysigorovíay — diaconiae. Nam etsi ordinetur, et tale aliquid egerit, 
Oiaxovíac* &nxei03) xàv ai xsigorovrO'eín, xaí v« rovro 25 et cohaeserit alicui cum praedicto nomine aut sche- 
ztQaisa xal Gvvoixoín vivi usa xov ,,, Ovóua- mate, cadat quidem a diaconia, et ipsa autem et 
ros 1) qxijuc ros, éBxxecsita, ui vi Üiaxovías, xol ille subiecti erunt huic legi et reliquis, quae corrup- 
«v7 Óà xàüxsiwvos brei d ur dcovras xqUs zuov tQ tores puniunt. Oportet enim omnes, quae ordinan- 
»Ou4«p, xal xoĩe Aowtoic voie robe qOogsas xoAálovos — tur, venerabiles diaconissas tempore ordinationis et 
lc 4 dà ada rde zegorovovusvas svAaBscravas 30 moneri et sacrorum audire mandatorum coram 
diaxóvovs xal ee xar TOv Tie j, xaigó»v — reliquis. quae dudum sunt venerabiles diaconissae, 
xal vou re xal rw E dxovm» magayysi- ut ipsae et dei timorem habeant et adhaerentem 
pavo an «ov lot và fr ovaov svAafseczarov — sacris mandatis fiduciam, timere autem et confundi 
Qiaxovcov, c01Ts cvTü& xai v0 toU ÜsoUv dio éyovcas sacro cadere ordine, scituras quod, si praesumpse- 
xai Tl» 7tQocovca» toig % ztapgayyéAuag. ragen 35 rint aut erubescentes ordinationem, aut derelin- 
oa pofaigDaí v& xal aiGyuyecOn. vis lee éxzs- — quentes sacrum ministerium ad nuptias venerint, 
cei» rd, siüvíac c, sí. D'aggrgausv ij xatvcucyovas aut aliam omnino elegerint vitam, ipsae quidem ob- 
ry ztiporovíasy ij dærolimodcat r iepay xeipovovíay 
ztpocogsATges yóuois ij d. OÀcs H e Blov r- 
Head roge iu, ara ve HAN ⁰ονν ysvücovrau ÓOuavárov 40 


xal rote re TtQoswvy5yroie vzungereia da: antíauas, 
roĩe 18 doe 7taQsiwas voie dr Hν,ů“̊Iae, ders , oic 
„„ auorHiαν, Gd avcaw sis npávce- 


gw. Ei yao cw avà yévovro xal ve dax xo 


rabrig TUS Me ve sixOuev yeiorovnOTvcs ö 


voy, d éisctT. vavtn» Ív Tui TOv sVayOv àgxn- 


$1—45, 3 cit. Paratitla coll. const. eccl. 3, 2 p. 1354 Voell. ex Ath. 


adorandis baptismatis ministrare reliquisque arcanis, quae in venerabilibus mysteriis per eas peragi solent, 
intereste permittemus. Enim vero si quae necessitas adsit etiam minoris hac quam diximus aetate ordi- 
nandae diaconissae, licet sane in sacro aliquo asceterio eam ordinare et in illo tare, ubi cum viris 
commercium cst neque ex arbitrio victus, sed continens et moderata vita et multitudinis, quae cum illa vivit, 
testimonio probata. Volumus autem illas ipsas diaconissas, quae ad ordinationem vocantur sive ex vidui- 
tate sive e virginitate, non uti consuetudine cuiusquam de genere scilicet fratrum vel cognatorum vel aga- 


petorum qui appellantur (qui enim eiusmodi nominibus utuntur, omni mala icione vitam suam onerant): 
$cd vel solae habitent vel una vivant cum solis parentibus et liberis vel iis, qui vere fratres vel patrui sunt. 


de quibus si quis quid mali suspicari ausit, ipse "potius scelestus simul et impius merito. existimabitur. 
Jtaque si tale quid dicatur de earum aliqua, quae ad diaconissae ordinationem accedere volunt, commercium 
eam cum aliquo habere cum ficta quidem bona appellatione mala vero suspicione, ne eiusmodi quidem mulier ad 
diaconissae ordinationem omnino admittatur. Nam etiamsi ordinata sit, et tale 3 commiserit atque aliquo 
utatur sub dicto nomine vel specie, diaconatu excidet, et tam ipsa quam ille huic legi nostrae reliquisque, 
quae stupratores puniunt, obnoæii erunt. autem religiosissimas diaconissas ordi et ipsas 
oportet ordinationis tempore et admoneri et sacra praecepta audire coram reliquis iam sunt venera- 
biles diaconissae , ut et dei timorem habentes et fiduciam, quae sacris praeceptis inest, vereantur. et erube- 
scant sacro ordine e, cum sciant, si audeant aut ordinationem dedecorare aut derelicta sacra ordi- 
natione matrimonium inire aut aliam omnino improbam rationem vitae eligere, se ipsas capitis poena 


1 vs om. A [2 zagéiva: oic om. A14 dAécrova 7& 
sizous» rAxíac A | 5 Qiaxoviocay A| 6 idet td wid AJ 
7 sie 0x40 A|| *ovdà — o MA (9 Jíama]) Óiayoyr 


A (| 10 pagrvoovuevoc r diadove A | 11 vas ante ayo- 
pévag coll A | 12 airs az ynosíae (xc pr.) A || 


13 % rde dhe adsl] om. c | 15 ade] om. 
€ | 18 ; eto] aut lis (thiis?) c | vzortvevcat «s c) d- 
arebqat A vVxoncevGOse» |j | 19 rolν⁰ëe, A* | 
21 zegorovíav (om. A?) 3 A | 22 o 
scri», dv Oyruat. udv àyaOTSs moocryogíae , coe 
3% vnoyíac A (cf. c) | 23 ode]! non oportet c || 
28 avv M | 29 vois Aoinois rote] ass voic A | 30 Kd 
cas ante evAafsacátas coll. A | 31 xai aves om. c || 
37 9 om. 4 f 38 zer. xal αν οEœux,.. lud, om. vv. 
9j — xetgorovíay A || &zoÀsovcac M 39 xovnoàv om. 
Ag | 40 ara ve M 


1 adorandi Ri | 2 quae] queque 7/ || mysteriis Heim- 
bach) ministeriis libri | 4 qua N] quam vulg. | 5 con- 
tingerit RI | 6 assisteriorum R asisteriorum 7 | ne 
quaquam] leg. in quo neque? | 7 admixtam 29 con- 
uenienti R oonuenien RI | bonum om. R habens] di- 
cimus R | 10 ordinationes RI | 14 utentes] ute R. 
16 aut hiis R., suppl. / in spat. vac., aut e«scus Rt 
17 suspicare TRI suplicare E! | 19 Ut si) si RTP, et 
si vulg. 5 R dicat VI 21 quidem bonae] qui de 
homine RI | 24 aliquod / || 26 cadet vulg. | 27 ille] 
ipse 7 | quae corruptores] ecerruptores R. || 28 quae] 
qui ! | 30 moneri] muneri Vi coram R“ et P? in 
ras. || 31 reliquas R | diaconissas R^ | 32 ut et ipsae dei 
3 | 34 ead' R. ecituras) eoituris (situris R) RTV | 
86 "We P! | 36 misterium R | uenerit et 37 ele- 
gerit 


AD ORDINATIONEM DEDUCI 45 Nov. VI 6—8 


xal rà rij 7ttQu0vOíae avtov mgosxvogo rostra, va ligatae effciuntur morti, et substantia earum appli- 
«ytorrataus dxxÀnateus yj vois uovactnoío:s, dv ole si- — cabitur sanctissimis ecclesiis aut monasteriis, in qui- 
g O re Tavtas pti, «i X yjuat QCaopgcavtes bus sunt. Qui vero eas aut uxores accipere aut 
vzctevUvvoi: uóv xal avrol e SY, tv d o- corrumpere praesumpserint, obnoxii quidem et ipsi 
eíav avro» xaOsbe v0 Ónuóciow. ei yap d» ois 5 gladio erunt, substantia autem eorum applicabitur 
mila vonoic Tage ra %  Éxsívowc eie xm cvtOwv mÀa- sco. Si enim in antiquis legibus virginibus illis, 
wr» xaJovu£vaig zxagO vois Oavaros dri ij gnula quae in eorum errorem vocabantur, mortis incum- 
I coc o) o juste Tovro 4 và» ri - — bebat damnum 5 quomodo non magis nos 

7 tpi Oe Qotabovaówv Opio)usv, ri 5 in his, quae & deo glorificantur, definimus, pudici- 
vi, I; naga yvvaixae xoGuei, puAavregOas H,] 10 tiam, quae quam maxime mulieres ornat, conservari 
vo. Qiagsgóvros éni r y svAafravatov dianoι,ẽ)m , — volentes competens venerabilibus diaconissis, ut et 
O-t€ d» TÓ Ts 7tgémo» Tj h gvlavrowv T cs 3588 decet naturae custodiant et quod debetur sacer- 
Ogrilouevoy Tjj iepoovvr Trooisv. otio conservent. 


CAPUT VII. 


IZ  Tovs d ara an vovrow yevouévove dia- Semel autem secundum haec factos diaconos aut 
ove 7) 7tpsc/visQovs gerd pnÓéva tgózo» &zxoÀgzda-15 presbyteros nullo modo derelinquere sacerdotium. 
vs r isgaveíav. Ons ov uóvoy éni zgscfvrégov — Quod non solum in presbytero et diacono sancimus, 
xai Qiaxovorv OeGzigousv, du xüv vztodiaxovos xxv sed et si subdiaconus aut forte lector fuerit ali- 
ai Tvgó» avayvoGTne di] Tw, unÓé rovrov ümolumá- quis. neque hunc relinquere pristinum schema, et ad 
ve 1O ztpóvsQov Gyjpa xai sie Frsgov uevavíOscOa. — alteram migrare vitam, scientem quia, si tale aliquid 
Béov, yivoaxovra o, sizteg vo.vtO t« ztQabeie , xara 20 egerit, secundum quod iam a nobis sancitum est aut 
vo 5ón nag vu vouoJernOév r sis BovÀsvtrgiov in curiam cum substantia, aut sub inopia degens ad 


«sra xiye ovgías, ij év àmxogíq ow góc tabeorix]» — officialem deponitur fortunam. 
xartvezOrGstat TUZmv. 
CAPUT VIII. 


— e 

IH. Ov ui odd éxxeyvusvas ztpocyxm yívsaOa, Sed neque effusas competit fieri de cetero reve- 
vov Àowtoo rds TOv svÁafroratow xÁnguxw xeigo-25 rentissimorum clericorum ordinationes. Quod enim 
vovíac. TO pv yao uxor vvv, sí xal émavsopÓov» hactenus gestum est, licet corrigi oporteret, sed 
4xorv, a ove Oi TO» yoóvov dpi, rov Loro tamen propter tempus sinimus; de cetero autem non 
84 En ne e ye unds sic buuia» và» prompte hoc fieri neque ad damnum sanctissimarum 
zirerœ ] éxxÀngiOv xe Oscnxitouev. Oca uiv ecclesiarum venire sancimus. Quaecumque igitur opor- 
ovr éxo5nv ↄegi TOU tOi0vTOV TQÓzxOV xarà Ty» d - 30 tebat de tali modo in sanctissima maiore ecclesia 
vary» ueyaÀAsv éxxÁnciav r Bacilsvovone ud» vav- huius regiae nostrae civitatis et sub ea constitutis 
*ze 7ÓAsce xal và6 vm avtZ» dywvrütac lex ic sanctissimis ecclesiis et aliis, quae hic sunt, fieri, 
xa; rds ã das rot évravÜoi ysvécOn., vara idixq hac speciali lege complexi sumus. In omnibus autem, 
ve, vonq. "Ev d axaci rois S rns quae foris sunt, locis sancimus, si quis cum con- 
Jeazitopev, ei uà» o gvatncagevoc db doxrs «ai oi-35 stituit ab initio et aedificavit ecclesiam, definivit 
roò onijcae T7» ÁxxÁrg(av eug& TÓ TOV vyeiQUTOVOVAE- 


/ 
cap. VII summaria habent Nomoc. L tit. 10 (ex Ath.); Nomoc. XIV tit. 9, 32. 
cap. VIII habent B 3, 1, 34 et inde L in nov. 123 post cap. 18. Summarium Nomoc, tit. XIV. tit. 1, 30 er Ath. 


teneri et bona sua sanctissimis ecclesiis vel monasteriis, in quibus sunt, addicenda esse. Atque qui 
sfuprare eas aut matrimonio sibi iungere ausi sunt, ipsi quoque gladio obnoæii erun(, eorumque bona 
fiscus occupabit. Si enim in antiquis legibus virginibus, uae apud illos in ipsorum errores vocabantur, 
corruptis capitis poena instabat, quin multo magis nos idem in eas, quae vera de deo sentiunt, statuamus? 
gui castitatem, quae mazime mulieres ornat, praecipue in religiosissimis diaconissis conservari velimus, ut 
(am quod naturam decet custodiant, quam quod sacerdotio debetur servent. 

VII. Qui vero semel secundum haec diaconi vel presbyteri facti sunt, sacerdotium nullo modo 
derelinguant. Quod non solum de presbyteris et diaconis sancimus , verum etiam si quis subdiaconus aut 
lector forte sit, ne ille quidem priorem statum relinquat et ad aliam vitam transferatur, sciens se, si tale 
quid fecerit, secundum id, quod a nobis iam constitutum est, aut in curiam cum bonis suis, aut si in 
paupertate degat, ad cohortalem condicionem detrusum iri. 

. Neque tamen effusas decet fieri in posterum religiosissimorum clericorum ordinationes. 
Quod enim huc usque factum est, etsi emendari oportuit, attamen propter tempus relinquimus: ne vero 
4 posterum (temere fiant. neve. in detrimentum. sanctissimarum ecclesiarum vertant, sancimus. — Atque 
quaecumque de co genere in sanctissima magna ecclesia huius regiae nostrae civitatis et sanctis- 
simis ecclesiis sub illa constitutis reliquisque, quae hic sunt, obtinere oporteret, ea speciali lege com- 
plexi sumus. In omnibus vero locis extraneis, si quidem is, qui ab initio constituit atque aedificavit 


229. dv ole aav v0 xda. oí q vavvac A | gOsipa. | doe L" | vaverne zv A | 32 xai vàc — c. om. B | 
7 vnn] aut uxores accipere aut corrumpere e | ron | 33 xai de rde évravOa A | yivsaDas B | vavra LB] 
cavrsc A | 6 vopos) he tov d vro» d A|| | Tovro v9 Me, om. AL 34 zxspidaBoyusv B | vóug] vox 
$ re ov] zóco A | vovro M] avrzv A (om. C) laÀg- | A. Est novella III | 36 &ιν, post uérgov (16, 1) coll. 
9e A. om. c | 10 J y M ot A Et gvAacteodos] | D | xesoovosio*. A (e) 
yvlarrag dt xoopioc A || 11 9iagsgovros) competens 
€| 17 xa» si) 5 A] 18 sg] 7 A] 19 usracaccecPa: A 1 effieientur vulg. | 2 sanctis (sanctissimis R/ aplica- 
20 «« Towovrov A || zcoatows M, xen ante sis BovA. 21 | bitur R | 3 eas aut] eas et R! || 4 praesumpserit 7! | 
colL 4 | 21 vogoD'arg2é» 7) Qdiavvrxo Oi» 4. Cf. Cod. I, 7 errore E | 8 nos V] om. RT || 9 definiuimus Y] 12 debet 
3,52 (53),5. 9. 10. Nor. V, 6 220 Ae Nomoc. XII tit. ] om. M| | RI | 13 conseruentur R | 15 relinquere NI sacerdotio 
24 Ov u — aiv5asi6 46, 6 in fine capitis 8 errore manus | R^ | 16 Quod] quidem 7 | presbyteros et diaconos 1 


prima repetiit in L. quae in altera utra parte sola ex- 17 lectos Ra | 18 sema RI | 22 deponetur vu. 

tant diserepantiae notavi L et L. I ob uv r xsyv- | 26 liceſet P! || oportet // | 27 tamen] tmi P | siuimus 7^ 
gear A | vov Aorzov om. BI épísuev L | 28 avrac | «ee iuimus / 71˙28 prompte Hombergł, propter libri 
M) av1ó LABs (29 ayiov L | xogsiv om. A | 30 ovv | 29 uenire] ueniri iure N | 3! regiae nostrae N] nostrae 
u. LI rd vs v) A | 31 asyalgv om. L ga- | regiae P vulg. | constitutis] eiuitate R^ | 33 spiritali Ri 


Nov. VI 8 


vov uf, ola a) avró wal Ti» Óamawn» mnsqi- 
€150a$, ui nQótsQov xeiporovnOYa( viva xatd viv 
cu xi Pis Bind x av sic vOv» àgiÓnO» vó» 4 
dex OpuoOévra T he avrov v τναν,jφ;8. E di 
n vovro yéyovev, avt5 dd ij xi; nõlame éxxAncia 
xopryoín vae cαιjνν,ẽẽq aurñũ re xal re de dx- 
xÀggície, tr»ixaUTa uu! TQOxsioce avtbsv robe ixsiga 
xángixovs, add d. vivas ics mQoesadeíac 9) xder 
rate évrsUOev avigv xaragogtiz;siy  Dazxávas* 

apceg5 yag ra xo, odd ísgéov Aba: aAA 
cw 0 Óecnuótue didoín Oeós, dx vovrov và Üvvava 


tognysiv, 7| ri yoUv maAmuw gulértuv o nav, 
and  órw)» savteÀOS xcisiLoudvny. Vers ro 
tovc & co. lord ro navoisoyas xal urrQonolivas Ho- 


vov tíO:aD'ai ztQóvor», xai ro H Hh d óvras 15 qui hactenus sunt, sinere in schemate, in 


dae in vov avro) Gx5juavoe, i ovzsp sicí, xAnpi- 
rohe, GvupetQtiy qa 5 15 éxacTnc dxxÀncías Óvvajus, 


xal ore ajtOU€ v TOUS Ocio TÓTOVS zaTQudoyae rde 
vy éavrovc tátT&w dxxÀnc(ae, robe T8 urtoonolicas 


brd ToUvO ztaQd vOw OgGiortátow TxatQiaoyav vrtopu- 20 


pvroxouévovse 7tousiy, éxeívove «a rote az avtas 
robe u avrov; émigxónove A tz» gvupstolay r 
ri éufiBatsy, xal onxsvÓsv n5 vmig t5v Óanxawnw 
rote d al rds tO xÁnpixov xeigovovíac. lu yao, 


QUOMODO OPORTEAT EPISCOPOS 


ordinationum mensur&m, tamquam secundum eam 
expensas constituens, non prius ordinari quemquam 
in eadem ecclesia, nisi ad numerum à principio de- 
finitum eius mensura redigatur. Si vero hoc non 


5 fecit, ipsa vero civitatis ecclesia ministrat emolu- 


menta et sibi et aliis ecclesiis, tum non promptum 
augere illic clericos, neque propter aliquas forte 
compassiones aut beneficia ex hoc eam sumptibus 


ob prasgravare (non sunt enim haec pia, neque sacer- 
4E 10 do 


tibus digna): sed ex quibus dominus dederit deus, 
ex his quae sunt possibilia ministrare aut antiquam 
conservare consuetudinem nihil penitus innovantem. 
Unde competit deo amabiles patriarchas et metro- 
politus huius habere providentiam, et eos quidem, 
quo sunt, 
clericos, metiri vero uniuscuiusque ecclesiae virtutem, 
et ita ipsos quoque sanctissimos patriarchas sub se 
constitutas ecclesias ordinare, et metropolitas hoc 
eum a sanctissimis patriarchis commonitos facere, 
illos autem alios omnés sub se constitutos episcopos 
ad mensuram hanc deducere, et studere non ultra 
expensam facere clericorum ordinationes. Scimus 
enim, quantae sanctissimae ecclesise propter hanc 
ordinationum et alterius expensae effusionem inopes 


So vOv aywrtatov éxxÀncuov 0i rovro q rò vov 25 factae sunt, et qui& aliquas earum vix quidem, tamen 


xesgotovovpévow re xal rüjs d Óamawne éxxsyupé- 
vov jnógncas, xal Or. Tiwwva6 ÉL chr uoÀhwe dv, 
nspuscogausy dà õ ue, vwic dd Exi xavanspogtiayus- 
va& K ,, , xis vOia TTG Gvsveyxsiv OTevOyOQÍas 
ov Üvvdpevar, Gers voUTOV 7 
rar xal oi umnrgostoAVras xal oí doirol & .- 
Acvaro: dnicxono:, dp' q vs u và mzaQ avtov 
yiwónsava uavD'àvorras anodétagDa, avroís, Ovi vóv 
év yodpuaciy rdv vóuov dv avroic delta oic t- 
voss 7tOÀ eu 


ov. 35 
(QEniloyos) TR vovv» sap! judw vouoüsrp- 


Üévra xal t9» (sgav rde / «s xcœrco ra quAct- 
royra xatà t9» vOv» ο e xavóvov Ovvagiv vs xal 
acer ro. AowxoU qvAavrévogay que üxd- 


cada oi vd &yiorratos statQuioyas. Qiowosoos éxáavre A0 patriarchae uniusc 


of vs Osogildovaror urrvoonoAivas of «a Aowxol a- 


eliberavimus, q vero adhuc oneratae iacent, 
ex tali elevari angustia non valentes. Ideoque hoc 
provideant sanctissimi et metropolitae 
et reliqui deo amabiles episcopi, ut et nos, quae ab 


govo1ovair oí dy veros 30 els aguntur discentes, approbemus eog, quia nostram 


legem in litteris positam apud semet ipsos osten- 
derunt operibus pleri. 


ilogus. Quae igitur & nobis sancita sunt, 
bos d statumque custodiunt secundum 
sacrarum regularum virtutem et observationem, de 
cetero conservent x perpemo in et sanctissimi 

usque diocesis et deo amabiles 


metropolitae et reliqui reverentissimi an dheip finn 


giorcros ámíaxozos of v& xAngixo(, ztasrayov «59» «ov clerici, ubique dei culturam et sacram 


ecclesiam, modum ordinandorum definiverit utpote secundum eum expensis quoque constitutis, ne quis 
ius in cadem ecclesia ordinetur quam ad numerum ab initio definitum eius modus redactus sit, sancimus. 
in id factum non sit, ipsa vero civitatis ecclesia et sibi et reliquis ecclesiis aismenta inistret, tum 
ne (emere augeantur qui ibi sunt. clerici neve illa propter m forte affectiones vel suffragationes 
sumptibus exinde oneretur (talia cnim non sunt. pia neque sacerdotibus digna), $ed quae dominus deu: 
dederit, ex iis quoad | potest subministretur, aut saltem antiqua consuetudo servetur nullo modo re- 
novanda. líaque decet deo carissimos patriarchas et metropolitanos huius rei curam gerere, et eos qui- 
dem, qui usque eo sunt clerici, in eo statu, in quo sunt, relinguerc, facultates vero uniuscuiusque 
ecclesiae recte metiri: atque ita et ipsi sanctissimi a ecclesias sub ipsis constitutas ordinent, et 
metropolitani id ipsum a sanctissimis patriarchis niti faciant, et illi reliquos omnes episcopos sub se 
constitutos ad hanc convenientiam adducant, dentque operam ne ultra modum expensarum fiant clericorum 
ordinationes. Scimus enim, quot sanctissimae ecclesiae propter istam qui ordinationum et ceterorum 
sumptuum abundantiam inopia laborent, atque eæ eis nos alias aegre quidem, at tamen servasse, alias autem 
etiamnunc oneratas iacere neque ex eiusmodi angustiis emergere posse. Itaque huic rei sanctissimi patri- 
archae et metropolitani et reliqui deo carissimi episcopi prospicient, ut nos, quae ab illis fiant edocti, 
approbemus eos, quod legem nostram scripto mandatam re quoque ipsa valere ostenderint. 
Epilogus. Quae igitur a nobis sancita sunt et sacrum ordinem atque statum secundum sacrorum 
canonum auctoritatem et observationem conservant, in posterum et sanctissimi cuiusque dioecesis patriarchae 
et deo carissimi metropolitani et reliqui religiosissimi episcopi et clerici perpetuo integra custodiant, in 


1 eam secundum V | 2 constituentes R* | quamquam 
F | 5 facit Ri | inministrat R | 6 tum] cum, Re 
promptum au in ras. (sit post promptum add. vulg.) 
7 illi libri | 8 passiones R I 10 digna om. R | deus 
dederit R | 11 quae] quoque i] inmistrare R | 15 se- 
mate RI 16 metui R!| uirtutum RI 18 hoc] uero hoc 
P | 20 alios om. P | constitutos episcopos R episcopos 
(episcopis ) positos T positos epi al. 22 si- 
mus Ri | 24 *ordinstionem libri | 25 quis) qui R. 
tamen] tin / 26 cliberauimus (eliberamus Y) R 
deliberauimus I uero) ue i iacerent 7 | 27 rele- 
uari vulg. | hoc] R J 28 sanctissime RI | 30 quia 
V] qui R vulg. | 37 etatumque] statutum Re | 39 per- 
| petueP/ T | 41 metropolites/ | reuertiasimi 42 ibiqué R 


1 ofa om. L" | regior vj xal r ÓOaxasn» A | 
2 wa] v: B 14 avrov L (| sí d ov yéyové ri xotoõ - 
vov, dd. 2) «76 A J 5 y itid yévyreas L' | 7 x- 
V pymes A I l xai A] 10 ée- 
eie L doyisoéov A | d. A l dx vovrov om. A 
12 yov» om. Ac | Fee det ud rx rei A | 14 Geo- 
vl (sopvAaxvove L) L e gi LB 
Jod a rovrov A || 15 dx. A 16 abr om. A 
17 r vj L || 18 avcovsc re om. A | 21 ve] d Ac 
22 «ovs om. A | 25 Cal] oc ai A || dxxAnciov) A 
ge u j,. A | 26 xesoorosicv A(c) | 28 Se yovv 
rive Fr A | 29 sq. ov d,, crsvoxopéías A |j 
TOUTO v 31 xai wrrooxoliras A | 40 o£ re] of «s ot 
M | 42 of ce] ere A || vov O Oeíav A 


AD ORDINATIONEM DEDUCI 


Duos Asrrovoyíav xal v íspàü»v sUvxoGMíav TrpoVsrss 
&x£patov, TtOLvIS re TQ rad ra szapgafoivort. 
v09 xawrsios evrov aÁloroioy slvai Üsov T xal v? 
nee avrQ xavà v?» ispogUvnv ꝗ fue die yd 
]O à&vábs rœhrne dF, Adi dd nàci 


47 


Nov. VI ep. 


custodientes inviolatam, poena imminente haec prae- 
varicanti, quod penitus alienus sit a deo et imposito 
sibi sacerdotii ordine; nam velut indignus hoc ex- 
cluditur. Licentiam vero universis damus, cuius- 


5 cumque sint officii vel conversationis, respicientibus 


aliquid horum praevaricari, nuntiare nobis et ad im- 
perium quod semper est: ut nos, qui haec secundum 
sacrarum regularum explanationem apostolicamque 
traditionem constituimus. decentem etiam indignatio- 


quae sancita sunt & nobis de hereditatibus deo ama- 


gat xal r „55 aeg nuo» 1 bilium episcoporum custodiendis. 
1 lerrouévov. 0 piv . 


, 


ov» &yiorraTOL TtxTQudQyas 1 


xapado)vcóueva e. 
(X) 23 Bean r v0 ruνν,ĩ (TiuoOéq) r ocwrévo — 2 Scripta exemplaris Euphraemio sanctissimo archi- 
agysestioxos q Alea, Epoaiuiq Tq 00v1átq 30 episcopo Theopolitano. Scripta exemplaria (Petro) 
dere f Osovnólsos, TQ òd o ν r d- — Sanctissimo episcopo Hierosolymorum. Scripta ex- 
Srl, "lepocoAUp ov, Im vq dd oνονα,νꝙ éxáoyo emplaria Iohanni viro gloriosissimo praefecto sacro- 
r ls praetorio» v0 ÓOsvregov, dno vzatov xai rum praetoriorum secundo, exconsuli et patricio. 
zatQsxip, dousixqo xq dvdotordrꝙ index vv rapa Cui etiam hoc adiectum est: Et tua quoque celsi- 
5 | 35 tudo haec sciens una cum semper suscepturis sedem 
tuam haec servare festinet, et si denuntiatum fuerit 


tego» praetorio». 
Dat. xvn. k. April. CP. Belisario v. c. cons. (a. 535.] 
aliquod tale delictum, prohibeat, et maxime quae- 
cumque in ordinationibus curialium et officialium 
interdicta sunt. Nuntiet autem etiam nobis, ut de- 
40 cens super eis imponatur correctio. Utatur quoque 
praeceptis ad clarissimos provinciarum iudices, ut 
et ipsi quae fiunt inspicientes non permittant a: 
extra hoc quod & nobis constitutum est fieri. - 
minebit enim eis et poena quinque librarum auri, si 


emnibus rebus dei cultum et sacram disciplinam inviolatam servantes: poena transgressuro imminente hac, 
wt et a deo et a dignitate sacerdotii in eum collata plane alienus sit futurus; nam ut indignus ca exuetur. 

icentiam vero omnibus damus, in quocumque ordine et vitae condicione sunt, ubi quid horum violari 
wdeant, ut id et nobis et quicumque imperator futurus est indicent: quo nos, qui secundum divinorum 
canonum praeceptum et apostolicam traditionem haec constituimus, debitam etiam transgressoribus indigna- 
onem exhibeamus. Videlicet ca quoque quae a nobis de hereditatibus deo carissimorum episcoporum gan- 
1 cita sunt, observentur. | Sanctissimi igitur cuiusque dioecesis patriarchae haec in sanctissimis ecclesiis sub 
se constitutis proponent et cum deo carissimis metropolitanis quae a nobis imperata sunt communicabunt ; 
Ài vero rursus et ipsi in sanctissima ecclesia metropolitana ea et proponent et eadem episcopis, qui sub 
ipsis sunt, manifesta facient; denique illorum etiam in sua quisque ecclesia haec proponet: ut nemo eo- 
rum qui in nostra sunt republica ea quae a nobis in honorem et incrementum magni dei et servatoris nostri 
lesu isti constituta sunt, ignoret. ltaque his obsequens sanctitas tua omnibus sanctissimis seda inei 
2 gui sub ipsa sunt, haec manifesta faciat omni tempori simul prodenda. Scripta sunt exemplaria (Ti- 
motheo) sanctissimo archiepiscopo Alexandriae, Ephraimio sanctissimo archiepiscopo Theopolitano, Petro 


sanctissimo archiepiscopo Hierosol 


orum, lohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum, e- 


consuli et patricio, Dominico gloriosissimo praefecto sacro praetorio apud Iilyrios. 


1 n isgatoc;v A | 3 * rov] vo libri | 6 3ióóa- 
pev À 12 4) om. M | xa r A || exzuavs Bíov] oon- 
uersationis (i. e. à0»1)04) & | 12 cf. Cod. I, 3. 41 (42), 5—9] 
13 xinpgovogsav Ac) ey tita M | 14 oi ui» 0cio- 


veros A | 15 ravra zrgo2raovow] xgoOévvec A iy 
ievrove A4 | 16 d xo«jaovaiw dv voie A || 18 xal avrol 


post avrà coll. A | oos Oaove: A || 20 ava om. A | 
N xooO'noovaiw A r om. A | 23 &yvoovvra A | avEr- 
ei] 176 tía taco$ add. A | 26 aos A" Euros A || 29 $2 
em. A. Cf. nov. VII extr. | v Alg) ν,ꝛs] om. c. Ti- 
od addidi  30*.4igppsuíio M |31 Hire om. cf 34 *9o- 
avívo M Jour, — praetorio om. c. Quae sequuntur 
ing, om M; excerpta habent Ath. (inde A) et Theod. || 36 dat. 
k. April. CP. Belisario v. o. cons. Jul; yen xaAávdaw 
: vzateíac Belaaaoíov xad Hr E- Ath. (sim. 
Theod.). Éygava xaAás asc lavvovaptíais dvd urid an 
r vxarsias Be/scagíov và xai EXtooniov Al bilissariu M 


1 poenam imminentem RT! [haeo] e V hao 7*1 
praeuaricati 1 2 quod] quo R/ || penitus alieni sint 
R 3 uelud indignus “ in ras. 7 litt. | exoludetur vu/g. 
4 universis dam J! damus uniuersis R | cuiusque R 
5 oonuersationibus A! | 8 sacra RI apostolioaque R 
10 etiam — 12 oustodiendis om. R [| 15 preeponant VT 
16 deo om. RI || 18 metropolitana R vulg. | 19 fatiant 
manifesta RT] manifesta fatiant 7 vulg. |j 21 nullius 7 | 
25 sanctissimi Vi] fatiant J/! | 26 leg. tempori? | 
oontrahenda RT | 29 Euphraemio (cf. Lib ratus bre- 
viar. c. 28)] eupraemio (i post prae add. R^ R oum 
eufremio I episcopo archiepiscopo (archiep. de/. Li) V 
30 Petro om. codd. | 31 sanctissimo] «eeimio R. || 33 prae- 
teritorum R | 35 susceptoris RTI sedere P/ | 38 ordi- 
natione Re et (e in ras. I) RP) uel vulg. | 39 intro- 
duota RT autem om. P | 40 correctione R. [ 41 iuoes 
Ri | 42 quae] quoque 7! qui VA aliquid in ras. / 


Nov. VII pr. 


7 
IIEPI TOY MH EKIIOIEIZOAI 
H ANTAAAATTEZOAI TA EK- 
KAHZIAZTIKA IIPATMATA H 


48 DE NON ALIENANDIS 


quidem et ipsi praevaricari videntes non denuntia- 
verint aut sedi tuae aut imperio: ut undique decens 
ornatus ordinationis gradui conservetur. Scripta cum 
adiectione Dominico ......... 

Dat. k. April. CP. Belisario v. c. cons. 


VII. Coll. II tit. 1 


R DE NON ALIENANDIS AUT PER- 
MUTANDIS ECCLESIASTICIS RE- 
BUS IMMOBILIBUS AUT IN SPE- 


EIS IAIKHN YIIOGHKHN AIAO- CIALEM HYPOTHECAM DANDIS 
EDI d MOMENTO 1? CREDITORIBUS, 75 75 SUFFICERE 
* E ES HYPOT 
PES GENERALES H HECAS R 


Zfvroxgárog Kaisag Àafgios lovavwiavos 4vyovoros Imp. Iustinianus A. Epiphanio archiepiscopo et 

r TQ rr xal uaxagwrtatg deze. patriarchae Constantinopolitano. 

o cfe svDa(uovos vavrrs arõ le xai oixovpsvixq? 15 
ztacQuxoxr. 

(ooo. ) "Eva Gxonoóv ash vovrov éOéusDa 
-Ó dv ei r. 7tQÓXSQOY dανινjꝭC 7) Ovyxsyvudvov édóxss, 
voVro xal dyaxadüpa, xoc vélo» A droõ do um videbatur, hoc et expurgare et perfectum ex 
va. On xai éni ri; OÀne vouosecías sowjcasvtec, 20 imperfecto declarare. Quod etiam in omni legis- 
fyovusOu xgijyai xal i và éxmowjoso» vov ywo- latione facientes credimus oportere et in alienationi- 
pévow ind vois ispoWc zQayuagiw évi aa vóuq — bus, quae fiunt super sacris rebus, una complecti 
robe fnztgocOe» axastas, xal avavsovuévq xoi éma- lege, quae priores omnes et renovet et emendet, et 
vogÜovvri xal «ó vs dAlinde zQocriÓévvs «0 15 et.. quod deest adiciat et quod superfluum est abscidat. 


(Praefatio. Unam intentionem hanc semper 
nimus, omne quicquid prius imperfectum aut con- 


10» ügaipov»T.  2iéo»vra uév ov» TQ rij svcefovc25 A4 Leone siquidem piae memoriae, qui post Con- 
aht , s 09 ur Kowvacvasytivoy B rij svosBovc stantinum Dis memoriae christianae fidei inter im- 


nung xal vov T7 xougTiasuxiS Ae év fac: peratores principem auxit et constituit sanctarum 
suci» doynysvnv gvbncéá vs xal xcvscv5GarO Tj TOv — ecclesiarum honorem et disciplinam, scripta lex est 
dir éxxÁnGiQw» Tiu» 78 xoà xaractagu, y6- de ecclesiasticis alienationibus, conclusa in sola huius 
yoazva, vóuos e vow éxxAncgiacTexOw éxntosjosow, 30 felicissimae civitatis sanctissima maiore ecclesia. Et 
lng rege ,ονỹE vj xcxà ri svÜciuova ravtyv — laudamus plurima huius legis cum omni vehementia 
r &ywrraty uayaAm éxxAngíq. Kal émawovuév ys et dei cultura posita, sed eo quod non generaliter 
và lei vovrov v0V vópov usta sücne cgodgórgróc posita sit in omnibus tractamus, egere tamen etiam 
v8 xai r Sans vsÜsuéva, d €Q ys ur yevixoe — eam quadam correctione credidimus. Ab Anastasio 
avT^v xsiGDas xarà mxávrow ómicx9mtOusy, ÓsigOas 35 

pévtos xal avtóv vivos étavogO' cascos neztiOTeVxapnesy, 


Nov. PII (z Coll. II tit. 1: gloss.) Graece extat in M et A (in quo est xirdos 8), om. in L. — Epit. Theod. 1, 
Athanas. 2, 1 (inde Coll. const. eccl. 3, 2, 1. Julian. const. VII. 


V II. 


NE RES ECCLESIASTICAE ALIENENTUR AUT PERMUTENTUR AUT 
IN SPECIALEM HYPOTHECAM DENTUR CREDITORI, SED UT H. 
POTHECIS GENERALIBUS CONTENTUS SIT. 


Imperator Caesar Flavius lustinianus Augustus Epiphanio sanctissimo et beatissimo archiepiscopo felicis 
huius civitatis et patriarchae wniversali. 


ner atio. Unum propositum hoc semper habuimus, ut si quid antea imperfectum aut confusum 
videbatur, id omne emendaremus et perfectum ex imperfecto redderemus. Quod cum in tota legislatione 

raestiterimus, etiam in alienationibus rerum sacrarum una lege priores omnes complectendas esse ex- 
istimamus, quae et renovet et corrigat eas, et quod deest t, tollat quod superfluum est. A4 Leone 
quidem piae sortis, qui post Constantinum piae memoriae, christianae illum fidei inter imperatores prin- 
cipem, sanctissimarum ecclesiarum honorem atque statum auxit atque constituit, lez de alienationibus eccle- 
siasticis scripta est, que intra solam sanctissimam magnam ecclesiam huius felicis civitatis se continet. Ac ple- 
raque quidem illius legis cum omni severitate et pietate sancita laudamus, verum in eo quod non generaliter in 
omnes (ata est offendimus, quin etiam correctione aliqua eam indigere persuasum habemus. Anastasius vero 


9 vo] νς At avcóv] avróv xal uóvo» | (dominicam Ri) libri. Hiatum significavi: supplendum fere 
c” vzxoréitaxras A | 12 vaoOnxcs] vnzodY, gloriosissimo praefeoto praetoriorum per Illyricum (sim. 
odr xavytac A|| 13 Kaicap dÀaBios om. A | 15 vs | Contius) | 5 diem et annum exhibet Bamb. II, ex Iuliano 
— stólaox] 5 4 | 17 40h, vov | ut videtur; om. rell. Cap. Bisiliario uice 6 Bamb. 
ad àtsÁés xe xal Gvyxsy. Üoxov» vOVTO dvaxaOüoas | 8 aut in] aut si in R J 21 oredimus — in om. RI 
4119 anogrvai] avaósizas A 21 énà vOv yevouévow | 22 fiunt] fuerint /I 23 renouat 27 principe 7! 
éuroj0200v. A || 26 0c 07 om. 4 27 xoà om. As | ri 


secundarum Ri | 28 honore 7! est lex 31 omni 

om. A | 28 av£rcarrs 1s xa) usyaAvyasvs A [ 30 »o- | om. V (32 sed — posita om. Vi, sed — generaliter add. 

uoc] Cod. 1, 2, 11 J 32 ys] r 4 | 33 vov wopov vovrov | I mg. | 33 tractamus R tractare T om. P vulgo; leg. 

A134 ye om. 4136 stesiavevxausv om. 4 retractamus? (gravamur Krolj)| tamen om. V | 34 que- 
1 quidem] quid 75 | nuntiauerint R | 4 dominios | dam R! quandam V* 


UCCLESIASTICIS REBUS 


7fvaezagíp dà sq) vi evoeflové Ànfswsé yéygantal xis 
xa8pl tO» TOwUVTOMV vÓLOS, OUTS OuOL06 Tq TQOté 
xavroíos va Me.  éxysDeie yàg xai éni rode ito 
ro nous ovOiv mprtov Hue keit eo 3906 uOvnv tT 
dex , xal xi Oiolxgsiw Opi tj» veran- 
vg» dn r waxagurctO» nttrQ » 17e gail òoc 
rare xai sbOa(uovoc xóAsos, rovs d ene ares 
res wr) zrag¹ ννEudñeꝰο Ooóvove* xaírows eizsp di- 
ánavooOocsos siva, ivo güyua m r, xarà molav 
sv; Dore avrO» xal sxsmavgOas TOU loc 
OsosiíLouav, dvsÀ 1s xaOscrOTa xal v0xq ge- 
tÀesopsvov, dl ov ysvuxóv dv vópow óvra obi ci 
(A) Gxtovdaior sícayayóvra. — Tavta ovv fusis énav- 


49 


Nov. VII pr. 


quoque piae inemoriae scripta quaedam de talibus 
lex eet, neque similis priori et omnino minus habens. 
Effus& namque et per loca foris posita nihilominus 
mansit imperfecta, eo quod ad solum sacerdotium et 


5 diocesin respiciat constitutam sub beatissimo patri- 


archa huius regiae et felicissimae civitatis, alias 
autem omnes non perscrutata sedes: cum utique di- 
gnam correctione esse causam arbitrabatur, propter 
quam occasionem alia quidem corrigebat, alia vero 


tnt và niv émyvooOov, và dd áxóGurra xar-l0incomposita relinquebat? Quamobrem eam quoque 


vacare de cetero sancimus, utpote imperfectam et 
loco circumclausam et non generalem inter leges 
existentem neque aliquid studiosum introducentem. 
Haec ergo nos emendantes omnia unam existimavi- 


0 azcvta uíav qus xenva. vouoOscíaw 15 mus oportere legislationem imponere omnibus sanc- 


ixiDsivai. xdg. rie TOV dir. g,. xa 
kv xal wogoxousíov xal szrexsíoy xal uova- 


eres »al fosporQopsiov xal yspovtoxousiov xai 
sa»toe iaQaTixOU OvOTTUTOG 


tissimarum ecclesiarum (et) xenodochiorum et noso- 
comiorum et monasteriorum et brephotrophiorum et 
gerontocomiorum et totius sacrati collegii rebus, et 


zoàyuagi, xal rovrov e hanc legem Leonis piae memoriae constitutioni adi- 


ros vóuov Tjj /Íéovros ToU «is evOsHovc Àjbsos de- 20 cere, prius eius breviter legislationem exponentes 


rüÉss ngosDsivas, ngóvsQov avtrs év Bgaxysi vv vono- 
Jesíav ir. ovto «vs Gzxav TO loro TtQoc- 
wpaivovtss. Hobleraν yàg dxsivm níyre vÓv Daogils- 
eraTov 5 xai satQutoyn» rie c’ 
vavTQ9S nóÁAtow 9"TO« rije dytiarrd xe us 44 

Kir oíxovouov TuQagxsip 9 dh ,ẽõν Y r dds Éx- 


mousiv Qype a,,, oixíav Tvy0v T7) aygóv, fj 
yempyóv fj avdganoda aygouuxt T) rod Girt)Osis 


exa 
x 
var deen], dA s in dri hg i dd iwi 


- - p» , $3 - — 1 
GopiGpep rotor ri mtQaTtstv. wal d]. vq) uiv 
pévq TZ» TOU 7ztQáyuavos avadogiv, cere avrov 

*, , bd * * - * L 
ayadióvas Tq» xarà xaigüv oiοαονhõ0 ir Tà ztgaypaa 


xai rare % TOic dxiuitO:6 Gꝰ , 


ac xñ xarà Kavaravtiyovzoh aysorratr us- 30 


ric air α usytAne dxxincíne TO mag avrov In- 35 


0 ngàyua usta ztavtoS rod xarà TÓv uéGOY xoóvov 
xagzov xai or &AÀov xegÜorv, éxmvo0sc€ iu o 
vine tO» TiunuiTtOV tQ tO/Vt0 ti AauBavew 7) cvEi- 
g 5 , qr ro rag rode v'ouove zcgayDiv 


sicque omne, quod reliquum est, intexentes. "Vult 
enim illa neque deo amabilem archiepiscopum et 
patriarcham huius felicissimae civitatis seu sanctis- 
simae maioris ecclesiae neque oeconomum vendere 


€ éxxÁgcíac 25 aut donare aut aliter alienare rem immobilem, do- 


mum forsan aut agrum aut colonum aut mancipia 
rustica aut civiles annonas (nam et haec inter im- 
mobilia numeranda sunt), quae competunt Constan- 
tinopolitanae sanctissimae maiori ecclesiae, sed ne- 
que pro ulla compensatione aut alia qualibet circum- 
ventione tale aliquid agi. Et interminatur emptori 
quidem rei restitutionem, ut reddat per tempora 
oeconomo rerum sanctissimae ecclesiae rem quam 
AS rcepit cum omni medii temporis fructu et 
aliis lucris, casu imminente pretiorum ei, qui tale 
aliquid accipere aut comparare praesumpserit, cum 
etiam hoc quod contra leges actum est ita ponat 
ac si neque a principio gestum sit. Oeconomum 
vero haec praevaricantem dare quidem de suo sanc- 


iy iao víOn3: cQ uz0i «5» d yevouévq. vov dd 40 tissimae ecclesiae iubet omne quicquid ex ea causa 


nov v0» vavra vaspBavra didóvas uiv oixoD'ey 
vj dyiarrœrj uayaÀn i,, Ne mv OmxsQ dv 


per sortis legem aliquam de eiusmodi rebus scripsit neque priori similem et omnino imperfectam. | Quae 
t 


etiam ad loca f'oris sita redundet, nihilominus tamen imper, ecta mansit, cum ad 


solum sacerdotium 


summum et dioecetin sub beatissimo patriarcha huius regiae et felicis urbis positam respiciat, de reliquis 


autem sedibus omnibus non laboret. 


omnia corrigentes unam legisiati 


uam $i quidem 
causa alia emendabat, alia incomposita relinquebat? | Itaque ut illa in posterum cesset sancimus, 
perfecta et loco circumscripta, nec vero generalis lex sit neque quicquam gravius introducat. 


hanc rem correclione dignam putabat, qualt de 
et im- 
aec igitur 


onem omnibus rebus sanctissimarum ecclesiarum et æenodochiorum et nosoco- 


miorum et ptochiorum et monasteriorum et brephotrophiorum et gerontocomiorum , et omuis sacri coetus 
putavimus atque hanc legem constitution! Leonis piae sortis adiciendam; ita ut prius illius 


constitutionis argumento 
«we deo carissimum archiepisc 


eviter exposito omne id, 
et patriarcham 


uod reliquum est, attecamus. Vult enim illa ne- 


huius felias urbis vel sanctissimae magnae ecclesiae 


ze ii oeconomum vendere aut donare aut alio modo alienare rem immobilem, domum forte vel agrum 
vel colonum vel mancipia rustica vel annonas civiles (etenim hae quoque in rcbus immobilibus nume- 
randae suat, si pertinent ad VV»? sanctissimam magnam ecclesiam), nec magis remunera- 


tionis nomine vel cx alio quo commento t 


quid facere. Atque emptori quidem rei restitutionem minatur, ut 


quam acceyit rem cum omni fructu temporis interiacentis et cum reliquis lucris restituat ei, qui eo tempore 


res sanctissimae ma 


nomeiem vero, qui haec transgressus st, de 


ecclesiae admintstrat, amissione 
eusus sit, quoniam quod contra leges gestum est, perinde 


etii imminente ci, qui tale quid accipere vel emere 
et lex ac si protinus ne factum quidem sit. Oeco- 


suis bonis sanctissimae magnae ecclesiae omne id, quodcumque ex 


eadem causa lucratus sit vel quo sanctissimae ecclesiae damnum intulerit, reddere iubet; praeterea autem 


2 oe] Cod. 1, 2, 17 | ob ovx A |] 3 zavro£os c5) 
AAA xavro(os e» A | 5 xai «7» dio om. A] 9 moíay 
Ac] uia» M|| 11 ztenacO«a M | 13 0vra) vrrápyovva A 
14 ovv om. A [ 17 xal stvexgeiev om. 6 | 19 ngtyuavc A 
21 év Begaxsi om. A | 22 ovo 1s] xai ovros A | AE 
votes À à 25 fro] urea R26 ps om. 4 J 27 7 post 
&ygov om. A | 29 xai yag e, Spangenberg] hiatus 8 litt. 
in M | xai yag — ne urrios] d e 4131 And 
éx' dvri sao M d zxavyrl dogo A | 33 ovrca- 
2 A |] 34 e A | 35 ayirárns ru 
om. A. usyaÁnS om. 6 || 36 zgàyua om. A || 40 And 
saoà «zv Goyiv A | 401g. oixovóuo» Oi vóv ravra zaga- 
Salo vr $T ohe da» ro GL'/uiOv Tj dy., Om. - 
lea niv — alla 50, 6 A 42 usyáAg om. Ac 

DI. 


4 solum ad 7 | 6 regia / ! [ aliter Rl |j 7 perscrutatas 
R perscruta|tans 7 perserutans R | 8 correctionem 
R! | arbitratur R | 11 uocare RI uecare P! | facimus 
R! | 14 ergo] igitur I 16 et om. RFT | nesochomio- 
rum P | 17 betrofotrophiorum R bephotrophiorum T 
18 gerentocomiorum R | 19 adieere prius eius R* in 
ras. 6—7 litt. | 20 legislationem (legislatione Y) bre- 
uiter / | 25 29. Pro aut P wbique & (vel an) | 27 inter 
bis scr. RI | 29 maioris A! | 30 conpensatione aut alia 
bis scr. R! I aut om. /! [31 tali /* | 32 restitutione 
F | 33 eoolesiae] maioris ecclesiae T (Gr.) | 34 ipee 
om. RI | 36 aut] an 7! | praesumpsit RV | 37 hoc 
om. P | ita] «« 7* | ponant P7 | 38 2 et gestum sit 
om. R. 

7 


Nov. VII pr. 


lu rij avri ax ie dxdgBavay fj rin jj tend pori la- 
xAngíav apIu˙)νν -’ x tovtov dd xal dnsiavva ví 
oixovou(ac, xai didmaw ayoyij rjj d ftr Éxxn- 
20 OV xatà uóvov TOv Oetogilectatov oixovOuov, 

y xal xarà Qiadóycv abr, eire avvol rov10 E- 
Exto(ncay sits TOv xarà «aigóv OsoguAéatatov éníaxo- 
mov 5? viva tàw d xÀngixóv Ogoyvree dxztowivva 
0.0)» áyevyi) ra xal àvslevü ga» ij xai zoll 
ud lo si Gvvaiwwovvra BÁémovrse rotor iwl Geve- 
z09rncav, d ov v0 ngàyua OiexoÀvcas. 
ye xal vóv cvufoAawygágor v0» rd xolaõrα Gvytd- 
E£avta GvufóAcia Üuvaxet xrapgadid wow éEooí(q, urde- 
nde avt gilavOgozías unò d dnavódov noté usta- 


5 successores eorum, sive ipsi 


DE NON ALIENANDIS 


lucratus est aut sanctissimam ecclesiam damnificavit ; 
super haec autem etiam excludit officio oeconomi. 
Et dat actionem sanctissimae ecclesiae non contra 
solos deo amabiles oeconomos, sed etiam contra 
l hoc alienaverunt sive 
pro tempore deo amabilis episcopus aut aliquis alio- 
rum clericorum videntes alienantem taciturnitate de- 
generi et sine libertate passi sunt, et multo potius 
si consentientes videntes tale aliquid permiserunt et 


xal zoóc 10 non causam prohibuerunt. Ad haec autem et tabel- 


lionem, qui talia confecit instrumenta, perpetuo tradit 
exilio, nullam ei clementiam neque reversionem par- 
ticipans. Ipsos quoque maximos iudices, qui ad 


dodo xal «vvove her, xovc ueyígrove &pyovrac — haec accedunt et ministrant talibus causis aut con- 
robe Td TOiGUTG 7rQoCi&uévove xai vsxovoyovrtae voie 15 fici apud semet ipsos monumenta pro confirmatione 


rotou rose ctQiyuaoiy 7) GvvíGxvaa Oa, i áavtoic vzro- 


uvüuava moós gvovagi» vy touvtOv Üopsv 7) vy 
2 zto&bsovy àvsyouévovs vi re epis xal «7€ dae 


B xal vie meguovaíag éxBáÀleww dmeiloUca. Tur 


talium donationum aut aliorum.actuum patiuntur, 
et cingulo et dignitate et substantia interminatur 
excludere. Haec igitur increpans vehementer, per- 
mittit rei ecclesiasticae usum aut qui vocatur usus- 


ovv in, Goodpoc, ar. moáyuaros d- 20 fructus sub certo quodam tempore aut etiam usque 


«AngiacTixOU xQOiv iñĩroi tOV xaÀovuevoy ovGOvgQovx- 
vov ani Óyróv Tia xoóvov 7 
AaBóvroc Qi0óvat 17v &ysarrátmv , hey boese ln la, 


end voUTQ vro. TQ 0Qq, Ép d roy vm roa 


2 


dexõ e p. ch, rij abrjje 
vai zQàypa «7j ayvrpáty 4 d xarà Ós- 


onote(ae yon, éE ov Üvvijaeras x avtzv noósodoy 


7 &yw)1&tg ÉxxAng(a xopilsaD'a:, 009v éxsivo; dz 
af xonosos H, on lady 


xai axo. t9$ Lore vov 


ad vitam percipientis dare sanctissimam maiorem 
ecclesiam, sub hac tamen definitione, ut is, qui hanc 
accepit munificentiam , eiusdem quantitatis repenset 
rem sanctissimae maiori ecclesiae sub proprietatis 


z0goTrZros àvti0.00- 25 ratione, ex qua possit eundem reditum sanctissima 


ecclesia habere, quantum ille ex usu accepit; post 
percipientis utique mortem aut definitum tempus in 
usu videlicet et usu datae ecclesiasticae rei ad sanc- 


a r tov Aafóvros  tissimam ecclesiam redeunte et usu donatae rei cum 


veAsvttj» ij vOv 0g. Oéyra xoóvoy a Ti xen xal30 proprietate sanctissimae ecclesiae faciendo; talem 


T! xc r doOévroc éxxAnciaGTixOV mpAyuotos 


en r di, éxxÁno(av énaviovarne, xal tr r 
dender j, e aua T ñ Jeαõ,,H“u x, 179 dir 
196 éxxÀncíae ywwvoudvns. dx νο yag selva: t0 ro- 


namque contractum sine periculo esse ponit lex Si 
vero minus fuerit quam quod datur a sanctissima 
ecclesia illud, quod compensatur ei, cuius mox qui- 
dem percipiet proprietatem, sperat autem etiam usum 


ovrov cvváAÀayua Tílncw d vóuos. si dd FÀevvov 35 accipere, infirmum contractum et pro non facto po- 


ein vov ÓsÜonévov saga xi dywrvr&vne dxxÀncias cà 


&vridoOàr avrj, or avtixa u And viv Óe- 


ozocsíav, Axle. 9i xai x xoñoi: 
tO GvvaAAayua xai avi ur, 


Betv, axvgoi 
à y8yovoros v(OnGi, xai 


nit, datque licentiam vindicationis, utpote circum- 
ventione contra ius sanctissimae ecclesiae facta. 


did aüsav f jeh, ola steg«ypagt;e xavà cv 40 
1 dee, rij aywrratgs dxxÁncíae yevoucvre. — 'O 1 Lex itaque sub brevitate talia decernit et multam 
pdv ovv vóuos die dv He vouavta de οννẽ,jᷓ re 
ab administratione quoque eum removet, et actionem dat sanctissimae ecclesiae non solum contra deo caris- 
simos oeconomos, sed ctiam contra successores eorum, sive id ipsi alienarunt sive deo carissimum, 
qui tum est, episcopum vel reliquorum clericorum aliquem alienare videntes e atque illüberale silen- 
fium egerunt, et multo magis si, ubi consentientem eum in tale quid viderunt, id concesserunt neque rem 
prohibuerunt. Atque insuper (abellionem quoque qui (alia instrumenta confecerit, perpetuo exilio tradit 
nullius ei clementiae neque reditus spe facta. — Quin etiam ipsos summos magistratus, qui talia admittunt 
et eiusmodi rebus operam praestant, aut apud se documenta ad eiusmodi donationes altosve actus confir- 
mandos confici patiuntur, et magistratu et dignitate et bonis expellere minatur. His igitur fortiter re- 
prehensis rei ecclesiasticae usum sive usumfructum qui vocatur ad certum „ tempus, vel quoad is, 
ui acceperit, vivet, dare permittit sanctissimae magnae ecclesiae, hac tamen sub condicione, ut is, qui talem 
iberalitatem accipit, rem eiusdem quantitatis sanctissimae magnae ecclesiae dominii iure reddat, cx 
eundem reditum sanctissima ecclesia percipere possit, quantum ille ex wsufructu accepit: scilicet ut Be 
mortem eius, qui accepit, vel post tempus uculfructui praefinitum tam ususfructus rei ecclesiasticae datae 
ad sanctissimam ecclesiam redeat, quam rei donatae ususfructus una cum dominio sanctissimae ecclesiae 
acquiratur. Talis enim contractus ut sine periculo sit, lez sancit. Si vero eo, quod a sanctissima ecclesia 
datum est, minus sit id quod ei in vicem datur, cuius illa proprietatem quidem statim accipit, sperat vero 
ge usumfructum quoque accepturam, irritum reddit contractum et pro non facto ponit, atque vindicandi 
1 potestatem tribuit, utpote fraude contra ius sanctissimae ecclesiae commissa. — llla igitur lex breviter 


5 diadoyov avrov d are vovto dEemoincsv A | 
6 sirs) d xal A || 5 V iin éx7zt0.00u8y0v xal αο hn 
&ysvv: vs xal ur; dAsvü'£gav àcx5ncavra, ot rod ys 
ud vÀv Gvvaiwovytoy xaraxquOTgorra* 0€ t0r- 
oro ysvóusvov Ti BAézOvte$ xai uy diaet, 


4 etiam om. RI | contra om. / | 5 successiones RI || eo- 
rum actionem ipsi siue 7 | 6 aut] an 17 taciturni- 
tatem Ri taciturnitati A237 | degencre? V, eg. P! 
8 libertati /' | passi] nacti R nati Vi 9 si] hoc R. 
11 tradet R tradi T' | 12 principans 7?! | 14 oonfixi V 


A (cf. €) | 9 avvaiwovvra] consentientes g | 11 xai r 
om. A | 12 evufiodcia om. A | 14 abrovc et roòs om. 
4 15 ca] rs I 16 rotobrote om. 4 18 rue r — 
&fías] d vs xai a&íac A 19 dxBaásiv A | 20 4er. 
remis A || 21 vov] v0 A || 24 «ovv om. Af *z» A) 
em. M | 32 éxavogOovons A 33 apa) xag A || 34 7. 
»óusvov M r yàg vouvovtov axivÓvyov slvas A(s) |] 
35 dd] d xai A | 31 avvíxa uiv] avt7) xa» A | 4t e- 
vouévre) ju yeyevnusvne A || 42 sg. vs xal émisipq] x 
ant vivace A 


1 aut] àn 7/* | 2 excludi RI 3actionem om.“ (cf. ad 5) 


15 confirmationem P | 17 interminantur V | 20 aut) an 
Vi 21 praecipientis Vi moiorem 7 || 24 ecclesie maiori 
(maioris ) P | 25 qua om. Ri eum A! || sanctissimam 
RI I 26 accepit] habere acoeperit R 27 in] e i del. 
R* om. vulg. | 28 et usu f. (i. e. fructu) RV dato 
libri | Es sg. namque talem RI 33 ei) rei Y oui V, 
del. 34 proprietatem om. R | 36 uendicationis 
FT uenditionis R | circumuentionem 1 41 R rubr. 
in mg. Ad eos qui rem ecclesiasticam parua pensione 
detinent perpetuo | subreuitate R. 


ECCLESIASTICIS REBUS 51 


xai aner xai fi TOv TtQuypáTOn xje d iarr- 
rue dxxÁngiac Lor uovné* xal Una r ud» d 
€09«0u0v. rohr OrtsQ ein, y dνν,iꝛ, ov un» an- 
gysiv T9» TOv pata Tavra TavOvQyíav iGxvOBV. TiviS 
yao Ó5 r xalovpsvov magosixov disvgovtss, fire 
roc rperéposc vOnow eur d Twi vv anavroy 
yyogiSópevov, ztapsyQagry» o pixoav éusiévrcay xarà 
vov vOuOv, dei GysÜOv émivorcavrss xstoírGiv. 
zee. rig TOU ÁowmOU ztprrregÓe xixcAoxausv, d$ 


Nov. VII pr. ! 


imponit, et usque ad res sanctissimae ecclesiae stat 
solummodo; et omnem quidem perimit circumventio- 
nem, quam praediximus, non tamen retinere calli- 
ditatem postea insurgentium valuit. Quidam enim 


5 dudum hoc quod vocatur colonarium ius adinveni- 


entes, neque nostris legibus neque aliae cuidam 
omnium notum, circumventionem non parvam medi- 
tati sunt contra legem, perpetuas paene cogitantes 
alienationes. Quod nos de cetero agi prohibemus 


ov TOv e rovrov éygawapey vóuov. 'Hóg d xai 10 et pro eo ipso conscripsimus legem. Dudum autem 


ais 6 r slÓov xai jar r— νðauu 10 000v 
ri ry ore soocódov voie dUνe rue. xai 6e. 
oí và» xQayuarow 7o» vie dyiardrue haya lne du. 
AH z0ocraprss. is jut Év vui vOv u, 


bpTsvgiv yívsü Oa, TOU r ÁAanufavovxos wal Óvo 


et ad emphyteosis respexeruot et imminuerunt plu- 
rimam quantitatem veri reditus illis qui emphyteosin 
accipiunt praestantes ii qui rebus pridem sanctis- 
simae maioris ecclesiae praesidebant. Ideoque nos 


dem usque ad personas tres emphyteosin fieri, ac- 


ferire ógica. uàv dre. nQocamtov xQvv vi» 15 in quadam nostrarum constitutionum definivimus qui- 


sad0ycw iris, robro xal éxi re Tie dytarrdxijs 
ec noayuags yivsaDcs Gvyyoirjgavtse, uy) ns- 
c d rie here hoi. GvyyogsiaJas voie au- 


cipientis et duorum successorum aliorum; hoc et 
super rebus sanctissimae maioris ecclesiae fleri per- 
mittentes, non autem ultra sextam partem relevari 


gvrevrais q d ràc Tvyrgae nsQugtagsss vouoduarzsav.?0 emphyteosin percipientibus propter fortuitos casus 


roc · , duavOavousv oUvos éxxsyvuévos cvs 
xci dog zaga tiuvow yívecOÓns xà Gcvuflolaia, o 
nod i Éery» xaradgemávesDa, ν üywrrár] i. 
,d hdg, vOv lot anávrov TQ dugvtsvii 


sancientes: quia |vero] didicimus sic effuse et impie 
ab aliquibus fieri documenta, ut neque sexta relin- 
quatur sanctissimae ecclesiae pars, reliquis omnibus 
emphyteosin accipienti donatis. Anastasius autem 


e inii 7fvacvácios dà ò rie evasBovs A οπe ˖ 25 piae memoriae gesta monumentorum constituens fieri 
pd bi vx 


opvructor q taxdae yívso Oa, éni rale ix - 
WO5G8Giv, sSixOv xai rovrov yévorro xaigO0é, xai cas 


énqvrsvaeis agas dixa i vis noábsos d p 
rs ge TOU sow vpévov r SupitsvOiv, uera. 08 xa 
e xai gie v0 Óimvexéc abr dereiv ase, ovra axgiBT) 
wenoígxev ovza Gvugdoovta vouov, ztavtoíosc re dri, 
are. uóvns$ T? dο/Üu e TOU mx«TQuaggixoU D'QOvov 
rs svÓc(uovoc vavvre Mee, xadaseg sitousy, vi 
vouoO'ecíav „M ch,ñs. 


super alienationibus, sicubi etiam huius rei fieret 
tempus, et emphyteosis statuens sine gestis quidem 
usque ad solam vitam accipientis emphyteosin, cum 

stis autem in perpetuum eam extendens, neque per- 


30 fectam fecit neque utilem legem, et undique imper- 


fectam, usque ad solam diocesin patriarchicae sedis 
huius felicissimae civitatis, sicut praediximus, legis- 
lationem statuens. 


CAPUT 1. 


(D) Heis oiv (9g yàg ini rb. gh i - 35 


exiLousv, ait TZ» dyiarrœriv Ts avÜa(uovos xavts 
Mes usyaÁgv éxxÁrGíav huifre rde bn abr ovaos, 
ev avtr trjv xognylav iòetaro, xaJanao avtr» Ara · 


Nos igitur (iam enim ad legem veniendum est 
sancimus, neque sanctissimam huius felicissimae civi- 
tatis maiorem ecclesiam neque sub ea constitutas ec- 
clesias, quarum ipsa praerogationem suscepit :sicut 


(alia et definit et. persequitur, atque in rebus solius sanctissimae ecclesiae subsistit: caque omnem quidem 
fallaciam , uti ante diæimus, tolit, negue vero malitiam posterorum cohibere potuit. Quidam enim iure 
paroccico quod vocatur invento, neque nostris legibus neque alii omnium ulli cognito, non exiguam frau- 
dem adversus hanc legem moliti sunt, e fere. alienationem meditantes. Quod ne in posterum 
fieret nos 5 ex quo legem de his rebus conscripsimus. lam vero emphyteuses quoque Sp ectarunl. 
et veri reditus quantitatem emphyleutis gratiſicantes valde imminuerunt qui nuper rebus sanctissimae magnac 
ecclesiae praeerant. Itaque nos in quadam constitutione nostra definivimus quidem, ut usque ad tres 
personas fiat emphyteusis, et eum qui accepit et duos alios successores, atque id etiam in rebus sanctis- 
&mac eccíesiae fieri permisimus, sancimus (amen, ue ultra sextam partem. emphyteutis ob fortuitos casus 
remittatur, quoniam contractus tum effuse et impie a quibusdam iniri accipiebamus, ut ue sexta quidem 
pars sanctissimae ecclesiae relinqueretur reliquis omnibus emphyieutae condonatis. Anastasius vero piae 
sortis quod constituit, ut alienationes, sicubi id quoque tempus ferret, in acta referrentur, atque emphy- 
teuses in ac(a quidem non relatas ad vitam solam illius qui accepit emphyteusin limitavit, actis consignatus 
adeo in perpeluum cætendit: neque accuratam neque utilem yc. legem, et plaue imperfectam, qui ad 
solam dioecesin patriarchicae sedis huius felicis urbis, sicuti dizimus, legislationem redegerit. 

l. Nos igitur (iam enim ad legem veniendum est) sancimus, ut neque sanctissima huius felicis urbis 
mag /tu ecclesia neque quae sub illa constitutae sunt, quarum ipsa sumplus suscepit (quemadmodum Ana- 


2 éxxÀncíac] din, éxxAroíae A | 3 uz»] us» da 
&vOooxov A | 5 id rote A | 9 éE ov có» vnd 
rovrov] et pro eo ipso e | 10 vóuov] Cod. 1, 2,24 pr. 
11 zoAÁg 10 7000» plurimam (i. e. zov) quantitatem g 


ipsam (upà A! uiam qua R) domum sub tam parua pen- 
sione in perpetuum et p et heredes eius possidebant. ad- 
inuenientes (et adinu.7) e.q. s. Glossa marginalis in con- 
tertum inrepsit | 6 legibus noetris / *alie cuiusdum R 


14 * £v ti» e] 4v r M dv uua A. Cf. Cod. l. c. 5 5 
15 ópíaa: uiv] S- A || 16 dvo QiaBogov érágov) dvo 
avtov xarò adi h xAngovóuov A 18 dxxAg- 
cias M) ueydáre e Ag | tagsacavres A|| 22 va — 
x«taduuzaveadas) uaxgay A | 257 tovtov Me] rodro A 
29 «avta A | 32 uóvoy A | 38 avg A avedétaco 

| stat) constat /! | 3 tamen] tantum /7/! | 6 uocant 
F | eolonarium ius narium ius (col. ius son repetit 
Ri) est, ueluti si domum ualentem centum solidos (quin- 
que add. P, decem add. 7) et praestantem pensionem 
solidos decem (solidorum x V) accipiat quis ab ecolesia et 
det pro ea solidos centum seu amplius, aut certe minus, 
et quasi iam de propria aggrauet se dare (aograuat se 
meare A!) singulis annis quasi pensionis nomine solidos 
tres. Iste ergo appellatur paroecos (parioos RJ T). sed 


alicuiusdam alii cuiquam vulg. | 7 uotam Ri notam 
R3 | 9 nos om. E 10 eo om. RI | 11 enphiteosis Ri enfi- 
teosis T emphyteosim P enphiteosim R? || reseripserespexer 
R! prospexerunt // | 1? ueri] iusti P? in raus., T* ius 71 
ini P ! || qui] qui ad “/ | enphiteosin R et sic in segg. fere 
constanter | 13 ii VT] hii RI his R* hi vulg. | 14 prae- 
aidebant] psidebant J/! | 15 nostra RI definimus R dif. 
finimus 16 enphiteosyn R jj 17 et super] insuper et 
in P | 18 sanctissimae om. 7 | pormitententes R || 19 non 
ultra autem | 20 percipientee V | 21 vero seclusi | 
22 reliquatur R J 24 aocvipientibus 7 | 26 alienationes 
R^ || fleri 1 27 enfiteosis 7 emphyteosin 7 enphiteosin 
R (vulg.) | 29 perfectum &! | 31 patriarchie 7 | 32 legi- 
muslationem if 35 enim om. E! | 36 sacratisumam R 

38 ipso V! || praerogatione V? rogationem Ri erog. Krol 


4 * 


Nov. VII 1 92 DE NON ALIENANDIS 


eam Anastasius piae memoriae interpretatus est), 
neque alias omnes ecclesias in hac felicissima ex- 
istentes civitate &ut circa eius confinia neque sub 
patriarchica sede huius felicissimae civitatis consti- 
5 tutas, quarum metropolitas ipse ordinat, neque alium 
ullum undique neque patriarcham neque Vogt irm 
y- 


otadioe Ó vis svGaBoUc Anbsoc vourwsvce, urvs rde 
éllae ande d, uuf xard Qv sv ya ra- 
vy» ob mOv ͤ vij» abr xe, urs r 
vnó rb natQuigyxóv Ogovov vie svÓaiuovos rave 
no le xaÓsGtoGac, cv ros grtQonolivas avtoé 
eser. ume d und ina zavtayov urta Rare. 


4e puts énícxomxov (qaudv dqiñ tovc s éni v5$ (dicimus autem et eos qui in Oriente et qui in 
A robe vs in rñje lAÀvgidos, xai mov ys tovs rico, insuper et Aegypto et vicina atque unita ei 
in Aiyiaxxov re xai Tij ztQocsyoUe xal vouévne avrz, Libya, et eos qui in Africana provincia sunt, com- 
A. HA vs 4 tis Au xe, xai avvsiovra 10 plexive dicendum per omnes quicumque nostrae sunt 
anavras einer-, 000. Tis ustéas d ye), urs uzv terrae, nec non qui in Occidente sunt deo amabiles 
robe in xis Zoneiae oviae — révove émi0xó- episcopos ab ipaa seniore Roma usque ad oceanum 
zovs der cb rh ruhe 7gsfUridos Pine H vov — consistentium sanctissimarum orthodoxarum eccle- 
eis exsavoy xadeatogoy ayutátuy 5e % éix- slarum), neque quem xenodochum aut ptochotro- 
xÀnciov, fits rivd Devolóyov i mvoyotQópov n - 18 phum aut nosocomum aut orphanotrophum aut 
eoxópow 7) 0ggavotgóyov fj yspovroxóuov ii Bpeporgó: gerontocomum aut brephotrophum aut monasterii 
por 5 uovactnolov dvò e 7 yvvmuxov fyovuevov 5 virorum vel mulierum abbam seu abbatissam, aut 
7y"vpévny, 7) T4 0Ào6 ztgosg tO Ta TOY tvaymv gvgtr- gum omnino praesidentem venerabilibus col- 
lar adsuav Axe Axrtowiv ziQuypa axivitoy év oí-  legiis licentiam habere alienare rem immobilem aut 
xis 7) dv dygois ; dv xrnoiw 9| d l dy xoi vovovrois, 20 in domibus aut in agris aut in hortis aut omnino in 
undi yampyixóv. dd undi noÀeixn» círgsw, — huiusmodi, neque rusticum mancipium neque civilem 
andi xavà iQixoU ngógaciv évayogov ztagadidovas rof6 — annonam, nec per specialis pignoris occasionem tra- 
Javscrai. t0 dé vic éxxoujosos Oóvoua ye, — dere creditoribus. Alienationis autem nomen gene- 
dia vovvo vsÜeíuapsv, iva xmávcopsy xal xoagiwv xal ralius ideo posuimus, ut prohibeamus et venditionem 
dogsà»v xal dbu, xai zv si$ TO Óigvexés dxtsivo- 25 et donationem et commutationem et in um 
nim éuguvsvaw, 5jya oui nógpo xaÓ4ctgxsv du — extensam emphyteosin, quae non p ab alie- 
jose. du návtae sta»rayov robe lage 7$ TO:- natione consistit. Sed omnes uhique sacerdotes ab 
ure éxxodjGsos sipyousv, tais 70:vei$ vzxoxsué- huiusmodi alienatione prohibemus, poenis subditos, 
vove, ale i 71éovtos toV re oe HO L éxorncavo ͤ quibus Leonis piae memorise usa est constitutio. 

à namque per omnia valere et ratam eese san- 


Qi&vafuc.  éxeivn» yàp xarà mnüvtaw xQavsiv xai xv- 30 
eta sivo, Osanitousy, Qiónsg avtzv xai mgovOrXa- cimus; propterea hanc [proposuimus] et protulimus 
et non paterna voce legem conscripsimus, sed bac 


ev xai od tjj natQíq j tO» vouov Gvveygawa- 
: „ ddl vavtr dy 7 3 re xai éAlad,, iis communi et graeca, ut omnibus sit not& propter 
anagiy avtóv al yvogsuov Quà v0 rgoysgov *7€ facilem interpretationem. Quod itaque iam prae- 
égunvsias. To niv ov» rr sagqxnxos agíspsv: x0 35 terit, relinquimus; nam tanta documenta tempore 
100aU7ta GvufoÀca xpó» *6 uaxQq yevousya — longo facta nunc commovere multae erit tergiver- 
vb àvaxwel» z0 av si] tns nOoÁvzgayuogvvne.  sationis. Quapropter quae usque hactenus extant, 
ovs r hx. vd Óvra TO Oixtiov dyéro oxrua* vov — proprium habeant schema, de cetero autem omnem 
AotoU dà naga» dxnoínci» asxayogsvousv, xd sipn- aàlienationem interdicimus, praedictas ei poenas im- 
pévac avtjj zowae éxvtiO dva. 40 ponentes. 


stasius piae sortis interpretatus est), neque. reliquae ecclesiae omnes, guae in hac felici ciwtate vel in vici- 
nia eius, neque quae sub patriarchica sede huius felicis urbis constitutae sunt, quarum ea metropolitanos 
ordinat, neque alius quisquam uspiam patriarcha aut episcopus (eos scilicet dicimus, qui in Oriente et Illyrico 
sunt et praeterea qui in Aegypto eigue confini atque unita Libya, quique in Afrorum regione, et ut omnes 
complectamur, quicumque in nos(ris sunl. (erris) neque magis qui in Occidente sunt. deo carissimi epi- 
scopi, ab ipsa vetusta Roma usque ad sanctissimas orthodoxas ecclesias ad oceanum constitutas, neque 
zenodochus quisquam aut ptochotrophus aut nosocomus aut orphanotrophus aut gerontocomus aut 
brephotrophus aut monasteri virorum vel mulierum abbas vel abbatissa, aut omnino quisquis sacris coe- 
tibus praeest, licentiam habeat rem immobilem aedificiorum vel agrorum vel hortorum vel omnino id genus 
aliorum alienandi, neque mancipium rusticum neque annonam civilem, nec magis specialis pignoris nomine 
creditoribus tradendi. Alienationis vero nomen generalius ideo posuimus, ut prohiberemus et venditionem et 
donationem et permutationem, et emphyteusin in perpetuum etensam, quae non procul ab alienatione ab- 
est. Verum omnes ubique sacerdotes ab eiusmodi alienatione arcemus, poenis illis, quibus Leonis piae 
sortis constitutio usa est, obnoxios. lila enim ut per omnia valeat et rata sit sancimus: quapropter et 
Prope eam, neque patria (i legem conscripsimus, sed hac quidem communi et Graeca, ut omni- 

innotescat propter facilitatem interpretationis. Ceterum iam praeteriit, missum facimus; tot enim 
contractus longo tempore factos si nunc sollicitentur, id quidem multa negotia exhibeat. Quare quae Àao- 
tenus facta sunt propriam formam retineant, in posterum vero omnem alienationem vetamus, supra dictis 
ei poenis impositis. 


6 sarQu&Qgyv) mavQikoynv HͥEs urvgonoMn» A || 
1 05 A) 9; M (s) V 9 TEQOO& OUS xal om. A || 10 evve- 
Aowvras sineiv axasszsc A || 12 S A | 13 nézod 
xai u&xos A || 14 xaDscracov Api?» q As] 


Ri] quecunque R vulg. | sunt terre nostre J 12 no- 
oceanum Ri ocoeanum R | 13 oonsisteretium R. 

14 quem Ri] alium quem R? aliquem 7 vulg. I ptocho- 
troouum protochotrophum R I 15 nosocomium R no- 


xal yvvauxoy M | 19 d» oixícis] aut in domibus g || 
20 . év x59now ve . oÀos A 21. 22 re 
Eins Aire libri | 23 rel voie M 123 sg. d. robro 
re yevixortegov A || 21 du — dxzoijosws 
om. M^, in 51 155 128 pr om. À 3 30 zara 
4131 avtz» o (i. e. rauriv 1) e | zooxeD'txauav A 
32 cvvsygavausda A | 36 5 4 l 
| ea P!| 2 neque alias] neeeilias R! | existente FI 
3 supatrierchica Ri sub patriarcha 4 buius (supp 
Ve%J in spat.) felicissime ecclesie ciuitatis 7 in ante 
üdlirico om. R || 8 et insuper et “et in Aegypto vulg. 
unita ei Libya scrip: (sim. Heinbachl initibilia 
in mitibilia (mitibilia suppl. I in spat.) inmutabilia 
* (in Lyoeaonia atque in Lycia vulg.) | !0 quicunque 


dochomium J| 16 gerontooomium Ri therontonium J| 
bephotrophum & bephotrofium 7 | monasteriorum uiro- 
rum (orum uirorum suppl. V in ras.) P | 17 vel) aut R 
abbam seu R] abbatue seu? i abbatem scu V abbatem — 
uel vu/g. | 18 quemlibet) quem 7/ | praesulentem Re [| ue- 
nerabibus R ueneralibus / f 19 alienarem rem A! 4 20 in 
gnaris aut mortis R! | 22 specialis] spiritalis t [ occasione 
F'* | 23 oreditotribus RIA generalis / | 24 posumus R- 
prohiberemus I uentionem RI | 25 et commutationem 
et donationem | 27 undique P | 29 alienationes (sic) 
RI | 31 proposuimus seclusi | 34 Quod] Q« (Quia, ut vid.) 
PF] 35 tanto P | 36 nunc) non ] tergiü satisois R 
37 actenus VT hug sotenus R (vulg.) | 35 liabent RFT 
sema Ri ecema 139 eis RFT 


BCCLESIASTICIS REBUS 93 Nov. VII 2 


CAPUT II. 


"Ones dd r 0 vouot mos 10 tjs avOpomívrS qv- Ut autem lex ad humanae naturae varietatem et 
ce xouilov xal «Ó magacvufcivo» de — ét quod semper venit moderata per omnia immota per- 
péivg did sávrov áxívnvos (ví yàg av eig avadagor — maneat (quid enim erit stabile inter homines et ita 
t&v i avÓQpen0ow xal ovros acaAsvsov, os H — immobile, ut nullam patiatur mutationem, cum omnis 
con ustaBoÀnv, rij dene we» gveracsoc év 5 noster status sub perpetuo motu consistat?), neces- 
dn, aeterne ,,; ; avayxalov qrjOrusv serium aestimavimus quasdam exceptiones dare legi 
rene éLfaipéese Jovvos «Q véuq usr& h,ju qe «je cum multis vigiliis et subtilitate adinventas, ut eas 
yen e vs xai dr,, éEnvenuévas, iva vavvas habens in auxilio lex nequaquam moveatur. 
Fani sic fonOnav 0 wouos Ad au e GCalsvOsig. 
1 Eg. voívu» vrt Hadid, sinov rie xow-101 Sinimus igitur imperio, si qua communis commo- 
See Aer, xal ngos AvsvréAsiav rie ao. rae g. — ditas est et ad utilitatem reipublicae respiciens causa 
novog xp xal xrycw dmarvovV0a OwVTOv verge et possessionem exigens talis alicuius immobilis rei 
dxiwTtow XQdyuaroc Omoiov vmxsOéueOa, rovro avtj qualem proposuimus, hoc ei & sanctissimis ecclesiis 
gad TOv» ayuratoy dung xai *oOv Àono» et reliquis venerabilibus domibus et collegiis perci- 
esayd» ο Ts xal GvGtruátow Aaufavtv , 15 pere licere, undique sacris domibus indemnitate ser- 
veas, TOU ztaytagóDev abnpíov vois ispoic o, puAar- Vata et recompensanda re eis ab eo qui percepit 
teuévov, xal aviididouévov mzQaypavos avtois xaga X &equa aut etiam maiore, quam data est, Quid enim 
tov Aapfavorvros: (cov Q xai xAsíovos toV O&i0oué- —causetur En per etor ne meliora det? cui plurima 
vov. Tí yag av xai giv.agesro Halse x TO deus dedit habere et multorum dominum esse et 
En Qovvas v0 xaÀor; ys noAla uày Ósdoxsv 0 Deos 20 facile dare, et maxime in sanctissimis ecclesiis, in 
Éysev, nod dà x⁰νẽe xnDsctava:, xai Gd 3430- quibus optima mensura est donatarum eis rerum 
vas, xal ualugta sig aysotataé éxxAngéaé, i o» immensitas. Unde si quid tale fiat et pragmatica 
i uérQov 9| TOv Qogovpévoy xad&ctuxsv dus- — processerit forma praecipiens imperio dare aliquid 
ter.. Vers 2 rotor x. yévowto xai mgaypatixoe — talium ferum, et recompensaverit mox rem meliorem 
xooéAJo: tvnoe O énivQénov f Bacisq do9Zva(25 et uberiorem et utiliorem, sit ea permutatio firma, 
te tO» TOi!0VTO» zpaypgaro» xal avtididove svOve et ii, qui praesident domibus, quarum est quod alie- 
xQüyua xaÀlov vs xai Jayslécregov xai dmogsAé- natur, et qui talibus ministrant litteris, sine querela 
re, ter và te avT/e ge, HH,, xai oí — undique sint, nullam metuentes poenarum, quae a 
XQosGTo sc TO OixQ, 4 Oo» ro éxzoivusvov écxí, Leone piae memoriae interminantur et a nobis firma- 
wai oí TOié TO&0OVTO&6 VzrQerovusvos yoduuagi» dv, 30 tae sunt: utique cum nec multo differant ab alterutro 
vvos zna»raxóUs» faroca», „ svAaBovusvo: Sacerdotium et imperium, et sacrae res & communi- 
xoiwz» TOY nacga z1éovroe vov rie svcefoUs Antsoe bus et publicis, quando omnis sanctissimis ecclesiis 
$uslnuévo» xci nag  nudv xvooOncOv. Kai yàg abundantia et status ex imperialibus munificentiis 
esd stoAÀAg dueocasi» 4 aa π]%“¹l . re xai H perpetuo praebetur. Alterutris itaque compensantes 
, xa rà is moayuara TO» οjj¶ 0 xe xci d- 35 quae decent, non ab aliquibus iure culpabuntur. 
pogícv Omxov ys mxaca Tai ayiotTaraie dxxÀrGícué jam vero omnem sive ad ipsum imperium sive ad 
evzogéía xs xal ovotadis ix Tdv nagd tij BasiAeíne — aliam quamcumque personam factam sive veuditio- 
5 q iner h énid(dota:. ae OV» dre - 
idovGas tr ztQémOvTa OUX àv ν TivOG sixOTtus usp- 
on Aly dà adde sive nooc avizv vrv faci- 40 
cw sirs sQ08 ÉrsQov oiovoU» stQOsc tO" ywvouévv 


II. Ut vero haec lex ad humanae naturae varictatem ct ad id quod ferme obvenit accommodata 
maneat perpetuo immota (quid enim inter homines stabile est et adeo snconcussum, ut nullam. mutatio- 
xcm patiatur, cum omnis constitutio nostra in etuo motu sit )), necessarium putavimus exceptiones quas- 
dum legi e multa cum (ucubratione et diligentia inventas, ut carum aui lo «sa lex nequaquam con- 
I cutiatur. Permittimus igitur imperatori, ut, sicubi qua necessitas sit ex: communi usu ct ad reipublicae 
utilitatem spectans quaeque possessionem ciusmodi rei immobilis, qualem proposuimus, exigat, cam a 
sanctissimis ecclesiis reliquisque sacris domibus et collegiis illi accipere liceat, ut tamen indemnitas omui 
ex parte sacris domibus servetur, tisque ab accipiente res aequalis vel etiam maior, quam data sit, in 
wcem detur. Quid enim causetur imperator, quominus det meliora, cui quidem deus largitus sit, ut mulia 
habeat, multorum dominus sit, et facile dare possit, idque mazime sanctissimis ecclesiis, quibus sine men- 
sura € optima mensura est? [taque si tale quid fiat et pragmatica sanctio prodeat quae imperatori 
ex talibus rebus aliquid dare praecipiat et statim meliorem et praestantiorem et uüliorem rem in vicem det, 
ea ipsa permutatio it, et qui praesunt domibus, quarum est id quod alienatur, et qui talibus in- 
strumentis c iendis operam dederunt, omni undique crimine vacent, veriti earum poenarum, quae 
Leone piae sortis intentatae sunt et a nobis c . Neque enim multum inter se dislant sacerdotium 
et imperium, neque res sacrae a rebus communibus ct publicis: quandoquidem sanctissimis ecclesiis omnis 
copia aique status a munificentia imperatoris perpetuo praebetur. Unde si mutuo sibi praestent quac 
decet, a nemine iure reprehendi poterunt. Aliam vero omnem sive venditionem sive donationem sive per- 


2 «0 om. A | 3 usivo. era A |9 0 vópos 0 rubr. Quomodo licet ad imperatorem rem sanoti 
em. A | 10 &gísuev roi vi» Bacidsíay A || xo | loci transfere R mg. | humanae] h ez corr. R I 2 p 
7$) communis commoditas (i. e. xowogsAs:a?) c | | maneam RI 3 erit] permanearit Re | 7 ut] aut R!T 
2 xai xt5)0w] dxnoinga:ww A | 13 avvzv A | 14 và» om. | 10 Si minus RI [ 11 causa respiciens R, causa om. vulg. 
A115 dapfásey om. A| 18 2 om. A| vov dQidousvov | 12 et poss. exigens] in possessione exiems Rl I aliquius 
em. 4 19 aiv. 0 fads A | 20 Govva: v0] 1aQaax4oOas R | immobilem f 13 eis 7 | 16 rem RI percipit 
41 A4) om. M | 21 naOuavavai] slvai, in mg. . das] vulg. | 17 aequa] 1 in ras. R | etiam) in R | 19 dedit 
2 pe xad'ectjava:?) A | 22 xai hie, ualota A deus vulg. | 20 facere dare R^ | 21 mensalra Re 
23 Qesgovjdvow avrois xadéatnxev A] 21 xQayuavixos] | 22 unde si quid bis scr. R' | pragmata RI I 26 bii RT 
xolstinóc A | 26 ngayuaov avrididoc« A | 21519. die hi P | 28 nulla NA 4 29 2 lieone Ne, one suppl. 
9 «al in. levat, 0 «à rig d. à. Báfaia xavéxov À | | P ín spat. | 30 multum vulg. I differat Y | altero utro 
30 age xayrayóOey avsvOvyos A| 34. Queeczxa- | R [31 sacerdotum RI 32 omnis] omnibus P | 33 ex 
ew A | 35 «à ísga — Un uocícv] dv évégoie stg&yuaci viv ot RP | 31 perpetue | praebeatur P vulg. | 35 de- 
wool xsxalórpogíos A31 xexráeracic A | raga om. A | cent RI decet 7 vulg. dioentur 7| 37 fsotum &. 


Nov. VII 2. 3 54 DE NON ALIEN AN DIS 


etre ztQigiv sits Ümgaav sita dusuav eite éupuxsvouy nem sive donationem sive permutationem sive em- 
Jenvexij aral avaigovusy* ov ue ovÀé db vi- 5 perpetuam omnino perimimus; sed neque 
»óe dvexvgov émx' duα⁰ννj,νjm¶n mQüyuavi yivouévm» mgo- dationem cuiusdam us e in re immobili factam 
de. QJaveupátov y, q GvyycgoUvusv. Kai tovro occasione mutuorum fieri sinimus. Et hoc valere 
xgateiv BovióusDa i re macns dxxAgcíac zu«vvoe va 5 volumus in omni ecclesia omnique monasterio et 
povactngíov xai vogoxoueíov xal bsvowos xai Bgepo- — nosocomio et xenodochio et brephotrophio et asce- 
Tgopsíov xal ácxrrnolov xal yspovroxousíov xal za»- terio et gerontocomio et omni absolute collegio 
ros ande gvGTüpeTOS, Ozep ntQàbus evasfrs gvví(crn- quod actio pia constituit, nullo penitus horum ali- 
Civ, obdenò e mavteÀoe vovrov ti AauBávew maQ' que accipere ab eis valente. Unde neque constitu- 
avtOv Ovvauéyov. "ers ovre rie diaxvabsos zívacra- 10 tione Anastasii divae memorise ulterius opus erit, 
Gíov vov tij dee Ajfsoe Fri deijos ovts và» xav! — neque secundum illam faciendis decretis memoratae 
ixeiyr» gagouévov Üexoérov xai rie elgruévne raga- observationis; ipsa enim rei principia perimentes et 
Tro6Geos. avràc yàp rds dex, ToU modyuaros da- — prohibentes To fit, nequaquam perscrutatione dein- 
ore xal xcávovtes vd yuvopevov ovx av rie def — ceps indigebimus. 
Lind 7t0ÀvztQrtyuog yrs. 15 


CAPUT Ill. 


'"Eugvtevow q eive. in ri Aywuorütne dxxlnc(ac Emphyteosin autem sive in sanctissima maiore 
ar in ctovtov vy on ngosxvvgtov oixov yí- — ecclesia, sive in omnibus reliquis adorandis domibus 
vs Gvyyoovuev in «8 Tov Àaufvorvros nxQoc- fieri sinimus et in accipientis persona et in duobus 
onov int te do toU avro) scgocoxov xÀnogoróuow eiusdem personae heredibus deinceps, filiis tamen 
ie Ee, xaidov nher uovcv dggévov i OrAuov, 72080lis masculis aut feminis, aut nepotibus utriusque 
dyyóvov éxarégae gvGecs, 7j yauetis ij avÓgós, siys — naturae, aut uxore aut viro, si hoc videlicet de 
tovto je auer ij ij ToU dv oòe d$ OvouacOsiy. uxore aut viro expressim nominetur; alioquin non 
énsítows un QdiaBalvau eie tiva. Évegor xÀAngovóuor, transire ad aliquem alterum heredem, sed usque ad 
d uéxQu uOrré *ü$ Lo$ vOv A«ufavórrov lora - solam vitam percipientium standum, nisi filios aut 
6 al, ai uj ald aue 7 iyyòvovs xo. cÀAos 08 x- 25 nepotes habuerint. Aliter autem penitus emphyteo- 
rel éugvtevsiv 7ztgaTtsGOG, éxxÀngiagTixOU TivoG sin agi ecclesiasticae cuiusdam aut ptochii rei im- 
mtoyixov ztguyparos dxwiytov 7) «vOgazóÓov yecgy:- — mobilis aut mancipii rustici et civilis annonae nullo 
«oU 7 noÀvixns c«trGec s? ovOsvi GvyyogoUusv toónq, permittimus modo, neque quod fit habere aliquod 
ovdà to yuóusyoy Kx r 1 lo xu édusv. penitus robur sinimus. 

1 Enedij q ij u Atorroe rod vi svasfovs Artsoc 301 Quia vero Leonis quidem piae memoriae consti 
did rabie dn! od. mavreAde dAarross, dcdos da. tutio sub nulla penitus deminutione dari rem eccle- 
mgdyua dxxÁrc&aOctixOV óvouoOGétTrGev, ue d dv  siasticam sancivit, nos autem in alia constitutione 
éxéoq dard nap! zur ysyogauusvn r Hero EH. a nobis scripta sextam excipi solum super emphy- 
o uóvoy inl vàv éugvtsvceov Dm teosibus sancivimus, huiusmodi quendam deminu- 
ToinUtn» Twà tq tis dAartonGsos zoáyuate did one 35 tionis rei damus ordinem, ut quaeratur cum omni 
ratte, [va dH ron nerd mxáàgye aÀgOsíae xai dxgw- — veritate et subtilitate pensio eorum quae dantur 
Beías 0 xavov» rα dxÓidouévov ocovroc, 0mxógoc tanta, quanta ab initio fuit, quando ad sanctissimam 
4b axe Tv xai sis x dywrratgv be dxxÀg- venit ecclesiam, et detur emphyteosis talibus per- 
clas, xal Qidoivo tà xi ÉugvtsvGsav roiovvo:s stQoS- — Sonis, quales dudum diximus; tunc enim sextam ei 


mutationem sive emphyteusin perpetuam, seu cum ipso imperatore seu cum alia qualicumque persona con- 
tractam, prorsus tolimus: ac ne pignoris quidem dationem in re immobili constitutam sub mutui specie 
fieri concedimus. Atque hoc ct in omni ecclesia et omni monasterio et nosocomio et zxenodochio et bre- 
photrophio et asceterio et gerontocomio et in omni plane collegio quod actione quadam pia constitutum est 
valere volumus, ne quis omnino ab ipsis horum quicquam accipere possit. liaque neque constitutione 
Anastasii divae sortis neque decretis secundum cam faciendis neque supra dicta observatione amplius 
opus erit. Cum enim ipsa rei principia (tollamus quodque fieri solet. prohibeamus, nulla deinceps sollici- 
tudine indigebimus. 

III. Zmphyteusin vero sive in sanctissima ecclesia sive in reliquis omnibus venerandis domibus tum 
personae accipientis tum duobus eiusdem personae deinceps heredibus dari permittimus, liberis scilicet solis, 
masculis aut feminis, vel nepotibus utriusque sexus, vel uxori aut viro, si uxoris aut viri expressa mentio 
f«cta sit. Alioqui ne transeat ad alium quem heredem, sed ad solam eorum qui acceperunt vitam limite- 
fur, si liberos aut nepotes non habeant. Alia vero ulla ratione emphyteusin fieri rei ecclesiasticae sie 

tochicae immobilis, vel mancipii rustici vel civilis annonae nullo modo permittimus, neque id quod 
1 ( ullam omnino vim habere sinimus. Quoniam vero Leonis piae soriis constitutio sanzil, ut. 
nulla penitus deminutione facta res ecclesiastica detur, nos vero in alia constitutione a nobis conscripta 
ut sexta solum pars in emphylteusibus excipiatur sanzimus, talem ordinem statuimus deminutionis rationi, 
ut cum omni veritate et subtlitate quaeratur canon rerum quae dantur (antus, quantus ab initio fuit et 
ad sanctissimam ecclesiam rediit, et detur emphyteusis talibus personis, quales ante dizimus; tum enim 


1 7 Sogeik» 5 du. j (ug. A || 2 o9 uz» dà àAX | 3 donationem R (sed cf. ad 4) || in re] iure R | 4 oo- 
our A || 3 yuvouévn» zQopact] zoosADovgav Évsxsv | casionem RI si minus. Sed neque dationem et hoo RI 
4l 4 xal tovto» xgaveiv Hou. TOv vÓuov xai n vs | 6 nosochomio soenodochio 7 || bephotrophio R bepho- 
A || 6 vosoxoue(ov xoi uovaatrpíov ter A || 8 - | trophio R bephrotropho ] asisterio R/ | 1 geron- 
cafisiae A | 10. 11 *ovdà — ovOà libri || 11 *Üenasieyv tonio et omnino (omni corr.) alsolute R | 11 "faciendi 
M soo A 12 xai] om. c | 14 ovx i ovàà xav A| ! decreti R facienda decreta vulg. | 12 rei om. peri- 
16 dxxÁna(as | mentes Vi | et prohibentes om. R | 13 ft] sit R 
perscutatione R | 14 indigebimus] indige supp. . 1 
in spat. vac. | 16 rubr. De enphiteosis contractu a 
sancto looo constituendo. et quomodo ususfructus rerum 
ad sanctum locum pertinentium constituantur R(T) 
17 ecolesia om. N 19 tamen] tantum E? s. v., om. R. 


15 dendeinus 156 nolvzQayuogvvne À 
M] , dcus etos Ag | VI s, xai dni A | yevé- 
al 4 | 18 éxAauBávovros A | 20 uóvow om. A | 
21 éxyóvow A | 7 dvò oe] xai avdgós A || 22 rj yu. 
rije ij rod avÓOg0s] ztagà rio avrOv A, de uxore aut viro 
€ | 27 tvoixexov]) ztTooyixov 1(906 A posue [| 30 Freiòi 
i 9 ud»] 767 5 nivei» A| 32 évouoO'scvrosv vivi, u,, 24 statam RI J 25 habuerit PT | 26 cusdam 27 e 
33 cf. ad 51, 14 [ 35.29. did vf x , Ortes h %; ciuilis] leg. aut ciuilis | 33 soripta] ta om. R* | enphi- 
38 xai ais] eie A | 4À9v A l| 39 S. dotxo] 4d id (sic) A teosibus R emphyteosin T emphyteusi vulg. | 34 dimi 
I siue per emphyteosim 7 | 2 perpetüna? omuino AR! | nutionis /7'[ 36 eurum RI 


* 
D 


ECCLESIASTICIS REBUS 99 Nov. VII 3 


eto, Ozoiín mQó0Oev elp?xausv.  tz»ixavTra yàp porem cum scrupulositate imputandam concedimus. 
ri Íxiyv avtàv polgav Ov» dxgiBeiq Aoyitouévg» Si vero minui contigerit per quandam cladem pen- 
dgisuev. Ei dà dAattooD sig xatd Tias x&gimereíae — sionem, aut in toto tunc constantem pensionem ac- 
0 xayor, 7 in d lou, tQ vÓTe $gecrOT: xavósvi — cipiat qui emphyteosin subire vult, aut nec accipiat 
lanfavsis TOV t9 55 unser Bovióusvov, 5 penitus, cum liczat conducere potius quam taleg de- 
7 njji AauBávey , fov jucOovv j s minutiones in emphyteosin celebrare. Si vero ali- 
rote Ódlattonse i dure u,]; ztQüvteuv. — N — cuius ecclesiastici suburbani pretiosi! emphyteosis 
di vivos éxxÁngciaotixoU mponcTt(ov TOv moÀvtiuz- — detur, qualia plurima maxime in hac novimus feli- 
TOv Ééugvtsvois öl d oꝛto (omoia molla ler xarà cissima consistere civitate, multo quidem digna pre- 
rh (cuev v svOa(pova xanDeorrci mtóÀwv, mol. 10 tio, parvas vero reddentia pensiones aut nihi! pen- 

je uiv dia rius, dlagioru d gípovra mgócodov, sionum omnino, non ex reditibus metiri empbyteosin, 
j odd ngócodov de), au; tjj 79000 pergeicOc. sed aestimari suburbanum subtiliter, et reputari ex 
tjv éwgpvrevgiv, d Oíaviuag Da, xÓ mQoacttio» — pretio collecto reditus possibiles in viginti annis 
dr, xal aviloy(tea Dat, Trjv ν rõ d Oοννοονẽ u Comparari, et in reditibus ex hoc computatis agi 
riſua roc Üvrauért;» car sixogi dviavroUs oneicOas 15 emphyteosin non perpetue, sed in eum qui per- 
wooco0o». xal in r ÉvrevOsv „ rg. cipit et duas ex eo successiones, et viro et uxori, 
d ngartecÓo: Tzv dugürevoiv ov e, AA — sicut praediximus, faciendam. 
eie avtov ve rd Aaufdvoryta xal Óvo vv at avrov 
Jide xe, xai avÓQOs 7) yauevre, xaJánepo dun go e 
2 einóvres KpOwuev, ywouévry. — Eilfva. 0$ robe 20 2 Scire autem emphyteotas convenit quia, si in 
dugvtevrü$ mQo$rxes (coe, xine émi der éqstze biennio continuo non exolverint emphyteoticum cano- 
un x r- éugvttvtixó» xcvóva (rovrov yap nem (hoc enim tempus pro triennio aliorum hominum 
roy xgóvov arti 15€ (mi vOv dis avÓQgonxov r. — sufficere ad casum ecclesiasticarum aut ptochicarum 
víae d sie Hr TOV ÉxxÁngianTixOv -; emphyteosium pro non soluto canone ponimus), tient 
xen Éugvrevoeor 4 ayvopocovne Tí(Üeusv), ysrr- 25 omnino extranei emphyteomatis, et volentibus prae- 
covre, zxavtoíos Ibo vov éugvte)uavos, xai fBovào- positis sacrarum domuum licebit praedia aut domos 
ufo re A ον,YÜe a vOv evayOy oixov dEéava: vOv defendere. nullam metuentibus meliorationum reddi- 
reor 7 TOv oixov avridauBásyecOn:, unósuíav ev- — tionem. Sed si quidem deterius fecit praedium aut 

Bovpévois éurorruatoy azódocw- aÀÀ' aime xeĩ · zuburbanum aut domum qui emphyteosin percepit, 

se7tOínxs TÓ zh j v0 ztgodcttoy ij «7» oixlay 30 cogi eum de suo diligentiam et restitutionem prisci 

0 r Éugvtevaiv Orbauevos, ayayxabsaDa: avrov oi- gtatus facere, et obligatum esse ad hoc et ipsum et 
xoJsv ru, éniudlua» xal azoxataccacip 2€ Owecs — heredes eius et successores eiusque res, insuper et 
mousiG D'a4, xal vroxsiGOa, vovtg avtóv Ts xal x- — debitos omnes reditus sine dilatione exigi. 
govópove «toU xci d taòò ove xai «à ajtoU ztQ&yuata, 
«00$ TQ xai t9]jv 0psidouévr» zacap noocodoy avvneg- 35 
due tien re 

(A) TO d elgnuévor iu, ere und évos dxiviytov Quod autem dictum a nobis est, ut nullius immobilis 
n Eero. éxxárgiagrixoU fj r xyixoU éxsroírgiv n- rei ecclesiasticae aut ptochicae alienatio sit permissa 
ret gd noóc urÓi»v r 47€ vustégas moÀrre(ae ad nullam nostrae reipublicae personam, sancimus 
woócomo», JsomiLousv xgattiv guy uovov émxi vOv 40 valere non solum super constantibus domibus et sub- 


7 Ei di vivos ...... 28 mavroíos ito toV dugvrsvuatos vive decurtata et mutata extant ia appendice 
Nomoc. L tit. cap. eccl. 12 extr. 
$ 2 Eider al... . siangaávtso Da, (36) habet B 20, 2, 5. 


sextam illarum partem accurate computatam remittimus. Quodsi canon ob adversos quosdam casus im- 
minutus sit, is, qui emphyteusin subire vult, aut secundum integrum canonem tunc constitutum eam accipiat 
auf omnino non accipiat, cum locare potius praestet quam tales deminutiones in emphyteusibus admittere. 
Si vero ecclesiastici alicuius praedii suburbant eiusque pretiosi emphyteusis detur (cuiusmodi multa mazime 
in hac felici urbe esse scimus, quae magni quidem pretii sint, minimum tamen reditum vel plane nullum 
ferant), non ex reditu emphyteusis mensura fiat, sed accurate aestimetur suburbanum et computetur redi- 
(us qui e pretio collecto viginti annis percipi possit; et cum reditu inde computato emphyteusis non in 
5 instituatur, sed ad ipsum qui accipit et duos qui ex eo sunt. successores, et virum aut uxorem, 

sicuti ante diximus, pertineat. cire autem emphyteutas decet, si continuo biennio canonem emphyteu- 
ticum non solverint (hoc enim tempus pro triennio ceteris hominibus definito sufficere ad emphyteusin rerum 
ecclesiasticarum vel ptochicarum tollendam propter neglegentiam statuimus), se emphyteumate omni modo pri- 
tatum iri, quique sacris domibus praesunt, si velint, potestatem habituros esse praedia vel domos vindicandi, 
nullam veritos meliorationum restitutionem: verum si is qui emphyteusin accepit praedium aut suburbanum 
aut aedificium deterius fecerit, cogi eum de suo curam ei restitutionem pristinae faciei peragere, atque ad 
hoc et ipsum obligari et heredes eius et successores et bona eius, praeterquam quod etiam reditus qui debeantur 
omnes sinc mora exigantur. Quod autem a nobis dictum est, nullius rei immobilis ecclesiasticae vel ptochicae 
alienationem licere fieri ad ullam nostrae civitatis personam, id ut valeat sancimus non solum in aedificiis 


1 óxoíose £ungooOsv A | 2 avra] ci (i. e. avrg) | conducere potius quam suppl Vn in spat. vac. || po- 
€ | 3 4gésusv. ei dd xal d&avvoOr A || nsgexaveías | tius) p in ras. (er p?) R | de tiationes P ! diminutiones 
M* aísías A | 4 4% óloxijgoo rr vector. A| | P* | 6 emphyteosin] emphyteusi vulgo | 7 ecolesisstico 
6 noa, A | Ho, yap cor ju0Dovv A | 77 éugvvevoss | Ri | pretiosi RT!) praeeeee Vi praedii VTI (vulg.) | 
A(c) | 10 sto» xaDectava, A | 12 o90à zxQ0codos] | 8 nouissimus /! | 10 pensiones] feesiones (pro pos- 
gd, A | 15 c»eicDai) j GvvowsiaDas A | 17 post | sessiones?) Vi | 11 metiret N | 12 extimari. RIT | 
iu reuν, spatium 2. fere litt. ent in M 19 dd | 14 *computari libri | 15 percipit] accepit R | 16 eo) eee 
successiones (i. e. Qiadoyov) c J| 25 d£ ayvouosvengs] | P | 13 sicut] si E! | 20 renphiteotas R* [| 22 homi- 
pro non soluto canone 6 | yevncovra: 4 el yer num] omnium P/! | 23 phochiarum R | 24 . 
ra 31 (BT) | 28 vow oixsiov A 30 nexoinxscav A | Vi sient RI | 25 propositis Ri ( 26 sanctarum R saere- 

I o om. A | 31 oi v. d. deGapsvos, àv. avvovse A] | rum bis ecr. Va | 31 facereom. Ri ad hocipsum|sum 24 
33 avrove v8 A| 34 avrov A| avrov 4 35 xoós vo 32 eiusqee res V, om. R! || insuper et] et insuper 


4138.9. émevQéstec Oc n9 u708 8» A] 40 9ocooxovA et i T | 37 & nobis est “] est a nobis vulg., 
1 scrupolositate inputandandam (dam in ras) R | est om. R | 38 ecclasticis aut ptochie R | 40 domibus 
2 contignerit R | pensstionem R | 5 liceat] debeat R do et Re 


Nov. VII 3 


€vvecto te» oixnudvov xai ngoucts(ov xal dygow 
xal j, ddl xal dégsutícw, sirs am 7tvgoe sits 
dnó cs.Guov sirs A d lin. olasd mors aíríae vÓ t 
to sim dla xci in «àv mavvoíos xaOponusivov 
xal sis Küagos H sita xal vila dgamíaw, u 
Qsuíavy éyóvtorv oixoQouia» urdà vÀgv xeuudivny. ood 
ydo n éxsivow 59v dwxnoénsiv yívsaDa. Gvyyosgov- 
pav, A ai us ind nne éugvrevasos mQocxaípov, 
cr r lune ruiv signuévov, ind 1Qiol. zx 
€O:6 *0,00T046, OTtOit 7tQÓG 
en rie msgiygagr) urdà. dni voviQ yévgvas, 
ard x / Ttgo'tsvovtOY» unyariQv ij derer, 
&ita xarà Tü» acida tavi» xal u du mÓÀw 
vois Üeogilectdroic oixovOuo:e xal ztévtes r 
avAaBsotatov vr 
ros xal voU OesogiAsgTAtOv doyiszt.OwOTtOv , sive xoà 
rt xoa» d vOv émunuo» unyasuxy y xe 
rer], 9 xal érvóc, si Éva uóvov 7 móc Kyo, 
magaywousvov vole ron ders vov Üsíov sQoxn- 


56 DE NON ALIENANDI& 


urbanis et hortis et agris, sed etiam super ruinis, 
sive ex igne sive ex terrae motu sive ex alia qua- 
libet causa ruina sit: sed etiam in his quae omnino 
destructa sunt et in pavimento iacent, sive etiam 


5 puris ruinis nullum habentibus aedificium neque mate- 


riam i&centem. Non enim in illis alienationem fieri 
permittimus nisi in sola emphyteosi temporali, se- 
cundum quod dudum a nobis dictum est, in tribus 
personis talibus, quales praediximus. Et ut neque 


ev siggxausv: xal iva 10 ulla circumscriptio neque in talibus fiat, duobus 
do «o» — tempora primatibus mechanicis aut architectis, sive 


in hac regia et maxima civitate una cum deo amabi- 
libus oeconomis et quinque reverentissimis presby- 
teris et duobus diaconis, praesente quoque deo ama- 


io xai qu Qiaxóvoy, rapóv- 15 bili episcopo, sive etiam in provincia duobus insigui- 


bus mechanicis aut architectis, aut etiam uno, si 
unum solum civitas habeat, intervenientibus in illis 
locis, sacrosanctis positis evangeliis, definiatur ab 
architectis, quantum competat pro hoc solvi sanctis- 


cy svayysMio»v 0p.gOTjvas ragd vw apyitexróvov,208imae ecclesiae secundum modum emphyteosis, et 


Sc 7tgoczxóv écriv vxdo vovtrov vsÀéw v aysertá Ty) 
55 ard cQómov éugvrsvGsc, wai - TOVTOIS 
ugvrevtixr» ovyygagz» sic avrov yívacO'at xatà TO 
is (edis KungocOsv sio TOv Óà xal oixodo- 


in his emphyteoticam conscriptionem in eo celebrari 
Secundum figuram prius dictam. Illum vero et aedi- 
ficare et uti materiebus, si materias habet, et trans- 
mittere emphyteosin usque ad duas successiones, 


priv xal xeyoijaOa, voie vÀmis, ain ae Kyo, xal25sicut dictum est, et sic reverti post trium persona- 


saganéumev Trv éuguravgiv axpy Óvo. OiaDoyuv, o 
eigr tai, odr re áztaviéva, usta ri TOV TQuOV. 7tQO6- 
otov tsÀsvtn» in r dp éxxÀngíav ij vOv 
svayéavarov olxov, nag oV yéyovev ij; éugUtevGis. 
xai dpgoa Das x«l r, vov07tO 
8 ovr, uj uaxóusvov vong. Ovdà éxsivov oV 
70276, vU» xara vOv roõẽr . GvvalAayuárow d- 
von d ero xpgavsiv Gvyyosgovusvov, vov zgoctíOecDas 
Gere xà» sl 0 vOv Óvo v ονi1¹a nángoOsin xoó- 
vos, ãdetaꝰ slvai toic ner ) 
xal del mngoxoívsaO'a, vv dÀAÀov. Tovro yàg ov0iv 
Ergee dati 5j xarà megloÓov xa ung. dihνν]te 
e avro éupvrsóGne, uállov di agmipécne và 
bb tied» dgyátsadas toaypáo. X xa 


yu, o€ tQ 7ag- 30 


2 
*av si 


rum mortem ad sanctissimam ecclesiam aut venera- 
bilem domum, ex qua facta est emphyteosis: et 
valere etiam talem contractum, utpote praesenti non 
repugnantem legi. 


8 Neque ilud, quod hactenus contra tales con- 
tractus agebatur, valere permittendum est de ad- 
lectione, ut vel si duorum heredum compleatur 
tempus, licentia sit eis, qui post illos sunt, in em- 


éxsivove éugpvtsvecO'as avro 35 phyteosin dare id unde agitur, et semper eos prae- 


poni aliis: [in] hoc enim nihil aliud est quam per 
revolutionem et machinationem perpetuas eis em- 
phyteosis, magis autem privationes ecclesiasticarum 
d rerum. Sed et si quid factum est tale, nullam 


ri yéyove ro %, undepíav avayxny slvai rote da · 40 necessitatem esse reverentissimis oeconomis duobus 


gerd rote oixovópose tv Qvo xÁngovóuow zxavouévosy — heredibus cessantibus ceteris tradere. 
vole ape dxdidOva:s. 


stantibus et suburbanis et agris et hortis, verum etiam in ruinis, sive incendio sive terrae motu sive ex 
alia qualicumque causa ruina extiterit: quin in iis quoque, quae plane destructa sunt et in solo iacent al- 
que adeo in meris ibus nullam habentibus aedificationem nec materiam iacentem. Mam ne in illis 
uidem fieri alienationem permittimus, excepta sola emphyteusi ad tempus facta, secundum id quod a 
ictum a nobis est, in tribus personis talibus quales antea diximus. Tt ne quae fraus ne in hac qui 
re committatur, duo ex primariis suo quoque tempore mechanicis aut architectis sive in hac regia et 
magna urbe cum deo carissimis occonomis e( quinque religiosissimis presbyteris et duobus diaconis, prae- 
sente simul deo carissimo archiepiscopo, sive in provincia duo insignes mechanici aut architecti, vel etiam 
unus, si unum solum civitas eat, ipsis locis tnterveniant: ut sacris evangeliis propositis ab architects 
defimiatur, quantum sanctissimae ecclesiae pro hoc solvi secundum emphyteusis modum par sit, atque de iis 
emphyteuticum instrumentum adversus eum secundum e ee supra dictam conficiatur. Ille vero el aedificet 
et materia, ti habeat materiam, utatur, et usque ad duos successores, ut dictum est, emphyieusin transmittat, 
atque. ita post trium personarum mortem ad sanctissimam ecclesiam vel domum venerabilem, a qua em- 
5 constituta est, redeat: vigeatque talis guogue contractus, ut qui praesenti legi non repugnet. 
At ne illud quidem, quod usque adhuc contra tales contractus agitabatur, valere permittimus, ut adi- 
ciatur, licere etiam impleto duorum heredum tempore successoribus corum in emphyteusin rem illam dari, 
eosque ceteris semper anteponi. Hoc enim nihil aliud est nisi per ambages et machinationem perpetuas in eis 
rebus emphyteuses, immo vero detractiones rerum ecclesiasticarum agere. Verum licet tale quid factum 
sit, nulla necessitas religiosissimis oeconomis incumbat, si duo illi heredes deficiant, successoribus eorum 


emphyteusin tradendi. 


3 sire xal 4£ A | 4. in A] LM js sl us; om. A (9 doi 
tQ] st9o0oó7t046 ante xara €0 coll, 10 rotor — slor- 
xapav om. 41 11 nòd om. A in xovrq)] in talibusc 
555 » A || 16 episcopo e 18 7 K évoc sí 
el dà xal A | 19 xagayiwópevov A; leg. ztagaywopévov 
(e)? | A» oic xóro: A in illis locis c | dre] 8e A, 
em. € fort. recte | 21090v] stócov (roc A=) A 1 r dem- 
rr ÉxxÀngiav A | 25 e in xol A | iz. A (e) 
26 dx, xa Óvo xavaà òadoxh / cc siggras ee (a 
"eet ?) ovrt odr 06 A | e e. suooeesiones 
(v. ad 55, 21) 6 | 30 xai dgpcócO'wn] 8ppetas ya 

45 vo M 131 ux M] oA Oi addo vs 9985 4 
33 vov] «0 4| 34 Gore om. 4 | si) ei xai A | xoóvos] 


ò xoóvos A | 35 rote] r A] abrò] id unde agitur 8 
38 r avro] éavroic A 


4 destricta? E materia R | 7 in sola] insula 
Ri | emphiteosim Vi | 9 diximus /] Et] Sed Ra 
10 illa RI | neque 7] ne R (del. R.) neque quod 7 
pro tempore vulg. | 13 pee R3 in ras, 4—5 litt. 
14 duebus i diaconibus RT I deo om. R | 15 etiam 
ot RI duo i | 19 competat quantum | solui] solo 
R!|20 et om. RP | 22 Ilud R illud T 23 et post habet 
om. R | 24 h in 1 25 personarum om. R. 
28 utputem Vn 34 *illum libri | sunt] eue Vi flunt 
VJ 36 in seclusi | 38 priuationem P 


ECCLESIASTICIS REBUS 


Nov. VII 4. 5 


CAPUT IV. 


E Ei di rie fgovirOsin AaBsiv xaxa Aoyov xen. 
ene fjtOs tOU uésvov ovgovggo)Uxtov zgayua Éx- 
Fri pter 9 rie ayuoraTne fed us éxxirGíac 7) 
a oíasürnnors vOv» d» axácy Tp nustéQq Yve 
rf T mroOyslov, pi) alles gassx rob ro, 
&i K xata t8 T9 signusvnv zapaTÜonoi xal xata 
TOP TUTO» re Aiorros xo rc svcefovs ÀAáfeoc din · 
vdÍso€, dere avTOv sizxogov ,a ra xa) ovoías 
axivi tov Qaaxótrv Éregov evOve ztgtyua xata soso- 
velas qa àvriDiOóyas D ayvrraty dj vd 
svaysi ol. d ov roõro Aaufaysi, vogavtrv xal toi- 
u qégov noócodo», onócnv y onoíav áyes tO .- 
Kópavov: cccs usvà T9» avtov tsÀsvtz» 1Ó re ÉxxÁr- 
eta c 3) s're»pxóv mQüyua avatgéyuv dmi cóv 


Si quis autem voluerit accipere secundum ratio- 
nem usus aut quod vocatur ususfructus rem eccle- 
siasticam aut sanctissimae maioris ecclesiae aut alte- 
rius cuiuslibet, quae in omni nostra dicione sunt 


5 positae, aut ptochiorum, omnino percipiat hoc et 


secundum praedictam observationem et secundum 
formam constitutionis Leonis piae memoriae: ut iste 
locuples existens et substantiae immobilis dominus 
aliam mox rem secundum proprietatis ius compenset 


10 sanctissimae ecclesiae aut venerabili domui, ex qua 


hoc percepit, tantos et tales ferentem reditus, quan- 
tos aut quales habet quod datur, it& ut post eius 
obitum ecclesiastica aut ptochica res revertatur ad 
venerabilem domum cum usu, qui datus est, non 


ejayéGraso» olxov uera tfe xo5csos Tre QsÜouévns, 15 transcendente tempus vitae percipientis; accipiat 


eUx vs&gaavovone TOv xo0vov rie Los vov Àaufa- 
roc Aapfdysv d onoíoc xal voU dvtriÜsÜo;évov 


TOV lau- 


e T9» gen. dere elvat pasa «yv : 
ers Ty 


os ra 9 t0» xoovov, sic ov j d 


autem similiter etiam rei in compensationem datue 
(et] usum, quatenus sit post percipientis obitum aut 
tempus, in quo donatio usus convenit, non transcen- 
dens videlicet percipientis vitam, utrumque ex toto 


Xgnesos ovusspovrtai, ovx ixfaivovvos T root r 20et secundum proprietatem et secundum usum apud 


vov laufavovros Lor], éxerspo» 6 oloxAngov xal 


xarà Óeczorri(ae xal xara xoiGiw maga tfj dytarrdry 


boi. 


sanctissimam ecclesiam. 


CAPUT V. 


Ereidij dd j Aiorros «ov rie evaeBoic Agbsos dia- 


Quia vero Leonis piae memoriae constitutio poenas 


ratic rde mowac aysÜóv vi nóvov ni zxácsos . 25 paene solummodo in venditione decrevit, nos autem 


gev, "usi; dà at7yogsUGausy ov ztpágs6 uóvov, d 
xe] d, xal apsiyeis xai Óinvsxeis éuqutevaew xai 
édvaxvgesv Óócsi éxi ngáyuaciw dxisi;TOI6 , òoν,Ec (di 
suwag ovtase quAoxiwvOvryove xaQsatoac, Ger rod 
wal roc d uuinote, 
oda vOv» vopgev , nc Krove, yvoyurs ts xai 1óÀ- 
prs, xai rd ra rote ànnyyogsvusva , gégoyta dà xai 
sis Düvaroy íces avOgonovs mQárrovci, Óià rovro 
ayayxatoy qonpge» 7 

ri TaLÍos 7c, 
r oiwovoucy 7tOwOv éx x signusvrs TOU 136 sv- 
ga go i, ziéovros Ó,.«rábsoc Ouoímc xaà vd 
ther, TQ oixovóuq, 9 t Levodóyg 7) voco- 


us non venditiones solum, sed etiam do- 
nationes et permutationes ct perpetuas emphyteosis 
et pignorum dationes in rebus immobilibus, videmus 
autem quosdam sic amatores periculi constitutos, u- 


as xal azózt&&gav gu- 30 praesumant ad ea quae interdicta sunt &ccedere et 


circumventionem facere legibus ex voluntate et prae- 
sumptione quam habent, et quae omnibus modis 
interdicta sunt et forsitan ducunt ad mortem ho- 


indie r GvvalÀdyuati xai . mines, agunt: propterea necessarium aestimavimus 
Naòij Gv fnnÀnuévov mr 35 in unoquoque contractu etiam certam statuere poe- 


nam, his quippe poenis, quae positae sunt adversus 
oeconomos ex constitutione praedicta piae memoriae 
Leonis, similiter etiam nunc imminentibus oeconomo 


IV. Quodsi quis ex ratione usus qui proprie ususfructus dicitur rem ecclesiasticam sive sanctissimae 
ecclesiae sive. alius cuiuscumque in universa dicione nostra sitae sive ptochiorum accipere velit, 


non aliter cam accipiat nisi secundum supra dictam observationem et secundum formam constitutionis Leonis 
piae sortis: ut locuples dumtaxat et immobilis substantiae dominus, aliam statim rem iure proprietatis sanc- 
issimac ecclesiae vel sacrae domui, unde illam accipit, in vicem det tantum et talem reditum laturam, 
quantum aul qualem fert id quod datum est: ut post mortem cius res ecclesiastica vel ptochica redeat ad 
venerabilem domum cum iun uc dato, qui quidem non excedat vitae tempus eius qui accepit; similiter 
vero etiam rei in vicem datae usumfructum capiat, ut post mortem cius qui accepit. vel tempus in quod 
usumfructum donari pacto convenit, quod scilicet vitam eius qui accepit non excedat, utrunque in totum 
et propric(latis et ususfructus iure penes sanctissimam ecclesiam sit. . 5 

W. Quoniam vero Leonis piae sortis constitutio poenas fere tantummodo in venditione definivit, nos 
vero non solum venditiones, sed etiam donationes et permutationes et perpetuas emphyteuses ct. pigno- 
rum dationes in rebus immobilibus interdizimus, cum quosdam periculis adeo de'ectari videamus, ut et in 
vetita niti et pro ea quam habent praesumptione atque audacia legibus periculum facessere audeant caque 
faciant quac omni modo prohibita sunt, quae adeo ad ipsam forte mortem homines adactura sint: propterea 
necessarium duximus in unoquoque contractu ceríam quoque poenam statuere , ita nimirum ut poenae cx 
supra dicta constitutione Leonis piae memoriae contra oeconomos intenta(ae. similiter etiam nunc immineant 


9x7x00 uo» A|| 5 un adde M] I dle svayow 
a oixov A omnino (i. e. öde) e | 6 sí un om. 
Ac | 7 rie ante Alorros om. A || Giava£eos om. 4 


2 meéyuara A | dxxánciagrixóv 5g om. 4] 4 «5 | P? | 8 subsubstantie inmolisbilis RI dominus om. R 

) D D» | 9 proprietates Vi 10 uenerabile Ti 12 quales] tales 
Re | habet] habeat R | 13 phtophica R toobica P || 
15 transcedentem R | 16 in compensationem rei date 


11 xai rj et 12 3 oónoíav om. A | 12 ante ò noa 
verba r evaysi — Lie (10 sq.) repetit. M 
15 evAaBécraro» A usta re dsQoudvre xonasoc A 
17 84] bg. vid. ve | ávridedouevov AY v xefjaww 
et usum g f ?4 7 Zéovtos] Aéovros 9 A ( 25 sowas 
vo» GysÜóv ini rie ngácsoe A | 26 d Ac] re M 
20 o A* 138 5 tq) 19 on. A 
eum inentium constituatur R ( 2 usus aut quod 
woestur om. Vin 3 aut R vulg.) uel PT || aut] ut 
R*|4 dictione R | sunt positae sunt 7! positao sunt 
III. 


R | Vi et seclusi | 18 datio 7 (T mg.) | ususque R. 
24 rubr. quibus penis subiecti sunt qui huno oonsti- 
tutionem contenpnunt R | 25 pene del. “ | 26 inter- 
diximus] interdicimus vulg., diximus R dicimus 7' | 
21 petuas A! || 28 donationes A! | uidimus 7/ | 29 quoe- 
dam] et quosdam Ri | 30-—34 terdicta — existimauimus 
R3 scripsit in ras. 2 versuum | 33 et quae forsan R () 
33 deducunt R () vulg. | 34 neoessarium esse existima- 
uimus R (2) 35 statuere certam R | 36 his] iis vulg. 
37 ex constitutione praedicta in ras. P || 38 etiam R 
et P vulg. | inmentibus R. 


Nov. VII 5. 6 98 DE NON ALIENANDIS 


xóprp m» epe 77 9 7 nyov - vel xenodocho aut nosocomo aut brephotropho aut 
1 / Fe ee 461g 78 an 922 . abbae aut abbatissae monasterii aut asceterii, se- 
vov. Ei cis TOÍvvv QvrGnada eee αννπνα - cundum quod prius dispositum est. Si quis igitur 
xÀÁnciaGTixOw ij rg, ür ,t, i WwW.ð.)ͥ⁰ vov emere 55 rem ecclesiasticam aut ptochi- 
riſijua ros, dna o dà ró ng&yyua, ore Hage, 5 cam, cadat quidem mox pretio, exigatur autem res, 
uera zone ry dv t uécq xgorq re. xal quam accepit, cum omni medii temporis incremento; 
xcrà uiv Tie dy MH gin, ñ ro svayovs oi- et contra sanctissimam quidem ecclesiam aut venera- 
xov undeuía» ν,e , dyéro ayoynv, xata uévros — bilem domum nullam omnino habeat actionem, con- 
r evÀ«facrarowv oixovouOy 7 dle TOY nez tra venerabiles autem oeconomos, aut qui omnino 
TOv ind rate idiaie avt zteQioveíase éyéroo v dx 0 vendiderunt, in propriis eorum substantiis ex con- 
voV gvvallayuaros i., iva des, rie dur yovr — tractu habeat actionem: ut metu suae substantiae, 
7ztepiovaíac, sí xal uy q vóv vov d qófov, d — etsi non propter dei timorem, at tamen segniores 
l ov» óxvngoteQo: xe va6 modgse yiyvouro. N 1 circa venditiones fiant. Si quis autem per 
04 rie xarà Ómgsav Aafsivy En per ztoüyua i. — donationem accipere praesumpeerit rem ecclesiasti- 
ciaGOTixÓv 7 t'TOixÓv, avtOU 1s TOV Üopovutvov zàv- 15 cam aut ptochicam, et ipso quod donatum est 
rs dern Hr xal Érasgov rooobdro dx rij avrov omnino at, et aliud tantum ex sua substantia 
meQiovains dvruidóvo Tfj dn fαer dxxincíq j rQ repenset sanctissimae ecclesiae aut venerabili domui, 
evaysi ol. ak ov rovro lagen, iva T» énsxsQraev ex qua hoc accepit: ut quam nisus est agere con- 
dpgyaGacg Oa, xav! avrS xaiwovouíay, tavtrv aue dy tra eam novitatem, banc sibimet in propriis ex- 
voie énvroU did rS ole ate oro zavovoyíac. 20 hibens suam sentiat maliguitatem. 
9 Ei d ausus drtí i04. yévorvo zpososzow, xoglie 2 Si autem permutatio in quibusdam fiat personis, 
póvné ri Bagilaiae, waDameo ÉunpogDev sinóvre; praeter solum imperium, sicut praediximus, et qui 
ÜÓrgev, xal 0 t2» dptiyiv. Angew vroxsíaOo xowp — permutationem accepit subiaceat poenae, ut 
tQ xai v dedouévov avrQ mgüyua amofcAsiv, xai sibi rem amittat, et recurrat rursus haec ad venera 
dvargéyeuv au % Tovro dni vOv sjayi olxov 09s»25 bilem domum unde progressa est, et quod pro com- 
Itegn, rad rO avridedopévoy usivas zaga tQ evaysi — pensatione dedit, maneat apud venerabilem domum, 
oix, xai vOv zxoocsADOvta mt Qdyuas zagasópq .- et qui accessit ad causam legi contrariam, 
irre [rs] éxevégov de der w«và rovro xo: — utroque iuste, et secundum hoc poenae subdatur, 
vy avtOv biken, xaO" 0 xal vOv oixsiov dE,ẽjꝭCX⸗e — secundum quod et propriis cadet et quod speravit 
xal oxsQ rÀniGsv ov sage. xavravOa toS ayo-30 non acquisivit; etiam hic actione ei servata in pro- 
yñe avt gvÀavtcpádrne in vj idiq zspiove(q và» rd pria substantia eorum, qui contractum cum eo ce- 
Gvvallayga moós avtov noatavrov. ebraverunt. 


CAPUT VI. 


G Ei d ÜQavncris sie couatixóv dvdyvgov Floro Si autem creditor in pignore corporali elegerit 
Jager mgàyua axívrrov éxxinciaGTixÓv ij 7toyixóv, — accipere rem immobilem ecclesiasticam aut ptochi- 
dv oíx(aig TvyOv 7] mxgoactsíoic f aygoie ij xn 935 cam, in domibus forsan aut suburbanis aut agris 
moÀewixeie Gt, i aypoixixoie &vOganodow, xal aut hortis aut civilibus panibus aut rusticis man- 
doin xovaíov νι robrov, in r Hr ro Üaveícua- — cipiis, et dederit aurum ob boc, cadat credito, et 
ros, xai dyéro p in 7 Qavsicagévn ayvorrátn dnl i- — habeat lucrum, quae mutuum accepit, sanctissima 
día 5 o ay olxos vo QavsuaDdv yovaiov* xdyravDa — ecclesia aut venerabilis domus quod mutuatum est 
xarà ToU r Üavegua morfavros oixovóuov f) Levo- 40 aurum; etiam hic contra celebrantem mutuum oeco- 
dóyov 9 zroxorQópov ñ nyovnévov pov«ctnolov ij nomum aut xenodochum aut ptocbotrophum aut 
dexngrgoíov ñj tdv dll ay Gvstnua1ov» fie — praesulem monasterii aut asceterii aut aliorum ve- 


oeconomo vel æenodocho vel nosocomo vel brephotropho vel abbati abbatissacve monasterii aut. asceterii. 
secundum id quod supra constitutum est. Si quis igitur rem ecclesiasticam vel ptochicam emere ausus 
sit, ille pretium statim amittat, et res quam accepit cum omni temporis interiacentis accessione exigatur 
Atque adversus sanctissimam ecclesiam quidem vel venerabilem domum nullam prorsus actionem habeat, 
verum adversus religiosissimos oeconomos vel e qoi omnino vendiderunt in propriis eorum bonis 
actionem ex contractu habeat: quo illi metu saltem $tantiae suae, si non ob timorem dei, utique tar- 
1 diores ad vendendum fiant. — Quodsi quis dono accipere ausus sit rem ecclesiasticam vel ptochicam, ct 
ipso quod donatum est omni modo privetur et alterum tantum ex sua. substantia. sanctissimae ecclesiae 
vel sacrae domui , unde illud accepit, in vicem det, ut quo detrimento illam afficere conatus est, idem in 
2 suis ipse rebus expertus. propriae sibi malitiae conscius fiat. Quodsi permutatio fiat in quibusdam 
personis, solo imperatore, sicut supra diximus, excepto, etiam JU DUIS accepit ei poenae. sub- 
iaceat, ut rem ipsi datam amittat, eaque rursus ad sacram m unde venit revertatur, et quod in 
vicem datum est apud venerabilem domum maneat, atque. qui rem illicitam aggreditur utrumque merito 
amittat, ita ut eatenus poenam subeat, quatenus et proprias res amittat nec quod. speravit acquisierit ; 
actione illi ctiam hic contra propriam substantiam eorum servata, qui contractum cum illo fecerint. 

VI. Quodsi creditor ín corporale pignus voluerit rem immobilem ecclesiasticam vel ptochicam ac- 
cipere, domus Forte aut suburbana aut agros aut hortos aut annonas civiles aut mancipia rustica, dederit- 
que pro hoc pecuniam, privetur credito, atque sanctissima ecclesia vel sacra domus, quae mutuum acccpit, 

ecuntiam sibi creditam (ucretur: ut etiam hic contra eum qui mutuum contraxit oeconomum vel zenodochum 
vel ptochotrophum vel praesulem monasterii aut asceterii aut reliquorum. sacrorum collegiorum actio 


R | 4 emere] omne R I ptochicam] thechicam 7 | 5 exi- 
8 Axt navteAc A | pévroi ros] d. y" | gat autem rem s habeat hãtoõm oontra I 10 ex 
ovv vOv À | 5 4114 oν˖jẽoỹ Af 15 d- oontraotu om. R. I 12 attamen] ut tamen R ut tantum 
govidvov) Oan ivros avr A | 18 iva M] Srœe A T. at om. P, in quo tamen seg| P * scr. in ras. | segniones 
19 ar cure égyacacOa, A | avros] sibimet e R | 17 uenersbile P! | 1*5 ut] et R [ 23 *utj 
„ rois] dx rov A | 24 vo A] vov M | axodafeis] | et libri | 24 et recurrat] ot om. Ri | haeo om. R. i 
ázxoÀlova: A | ?8 vs M, om. A | 33 8i] d xci A 25 pro] per P | 26 domum om. „ | 27 causam] oári 
síc coparixóv om. 4 | 37 rovrov A ( 38 dd R 29 cadat P | 33 oorporari eligerit R | 34 im- 
en A | 41 sq. 7 &owyT5olov om. 4 mobilem et ecolesiastioam /?! | phochieam A | 37 dedit 
——————————— | F[oredito Heimbanh] creditor libri e 39 aut (alia s. v 

1 uel RFT] aut vulg. | scenodooho aut nosochomio | add. R?) uerabilis R I mutatum Ri 41 scenodochum 
P | bethotropho R | 2 asisterii RT | 3 disspoitum 42 aut asisterii AT om. P 


3 roh ovzcacJa. A ! 6 4207 om. M* 
41 12 ds 


ECCLESIASTICIS REBUS 


&yeyüc ovene TQ Ósdavsxori avtov vovtow xai 
ini t yon ο tOv yvyaaxsíov donne io 
] Zora xgatovrtowv. Ei yag 0Àos taii 
5 lese lijgiuis ij toic dose &vay£gev oixouc 
avsíGuctO; yévowo xo&ía, i6 uóvrv avayxalay y- 
lad xal axapgaítgtov ngogaciv xal f$ xopis ovx 
fs rò xatsnsiyov nàngo vai, 1 ade *& TtQaypa 
lverveléevazov r &yuotatr xaOectos dxxAngcíq, K. 
tor roĩe xQoscrOGiP avtuv u£xgs T$ yavixijó vA O- 
99a feracDn, und idixóv dvi, 


Love: sx apexopéross. 


39 Nov. VII 6—8 


nerabilium collegiorum creditori actione manente. 
His omnibus etiam in &bbatissis muliebrium ascete- 
] riorum aut monasteriorum valentibus. Si enim 
omnino sanctissimis ecclesiis aut aliis venerabilibus 


b domibus crediti opus fiat, aut in solam necessa- 


riam videlicet et inevitabilem occasionem et praeter 
quam non potest. quod imminet, adimpleri. aut in 
aliam causam utilissimam sanctissimae consistentem 
ecclesiae, licebit praepositis earum usque ad gene- 


évéxvgov toic Qave(- 10 ralem hypothecam stare, et nullum speciale pignus 


creditoribus praebere. 


CAPUT VII. 


(2 Ei d xai q, vis Éupitevoww d˙He Sag 
, oxap o Eser, f] nQ0exa&Qgov páv, ij Ra- 
tę. xara Tv roòe "HO tOU vóuOv Tνeα,enανν. xai 


Si vero etiam etuam quispiam emphyteosin 
accipere praesumpserit, quod non licet, aut tempo- 
ralem quidem, non tamen secundum huius nostrae 


evtoc íxsixtéto n vs épqvtsvOscG xai tO ùdeòo- 15 legis observationem, etiam sic cadat quidem de em- 


pévov psvéte naga cQ svaysi oixQ , didóto d giu- 
vexéb; xal td xi Hen v0) Éugvrevpaoc, 000v 
dM veÀsiv, a xara vOuov vnjAOe t?» éugU- 
tac, OvÓsvoc xog' avtQ uáévorros dx tOw ν 


esté xai éugvrevgiv Osdouévow stto»xcv noayud- 20 remanente ex rebus pauperum, 


] row. Tavra [1e] oov azavta nagagvAettéaOo, 
vais sipruévaig vnoxe(usra hie, gira TOF OGvp- 
Qaqw» Oapgpovvtow toi roiob roi vnovQyeiv 
aH, dida de r Tiv asgvylay ual xo. un- 
dexobnots émassiOsiv, und àv si Oe tovto do 
tis. nir TO» aQyóvtow y] Vmxayogeuw» robe era 
ev, , 9aggovyto» f) ysróusva xgocdéysaDas xal 
* vxOuvZuaTO avrà BsBasovy, cs h wal 


in 25 quam revertantur, nec si sacra hoc prae 


porn , et quod datum est maneat apud venera- 
ilem domum, det autem continuo et post casum 
emphyteomatis, quantum futurus erat solvere, si se- 
cundum legem subisset emphyteosin, nihil apud eum 
uae frustra ei per 
emphyteosin datae sunt. sec igitur omnia 
tur praedictis subiecta poenis: neque tabel- 
raesumentibus instrumentis talibus mini- 

metuentibus usque exilium, et ut num- 
beat forma; 
neque iudicibus vel dictare talia instrumenta praesu- 
mentibus vel facta suscipere et gestis monumen- 
torum ea firmare, ne etiam ips) et cinguli et 


1 

cus 
lionibus 
strare, 8 


evrovs T5]v vi r dexñe xai dttac xi vs x ovgías dignitatis et substantiae casum secundum Leonis 


Ar nasa vr» 71éovzos ÜOiurafiy ue . 


30 constitutionem sustineant. 


CAPUT VIII. 


cap. III iun Aabet Nomoc. XIV tit. 2, 2. 


lisdem poenis servandis etiam adversus eos, qui 
tacrata vasa contra nostram legem aut l dant 
onem. Nam 


ercditori competat; eaque omnia etiam de praesulibus muliebrium asceteriorum vel monasteriorum valeant. 
1 Si enim omnino sanctissimis ecclesiis vel ceteris sacris domibus pecunia mutua opus sit, ad solam scilicet 


mecessariam et incvitabilem causam et sine qua quae urguent ne 


sanctissimae ecclesiae utilissima sit: licet prae 
moe prs nullum creditoribus concedant. 


perfici, vel ad rem aliquam quae 


queant 
earum intra generalem Àypothecam se continere, wt 


penes vencrabilem domum maneat, detque vd died etiam post emphyteusis amissio- 


i 


P esse sancimus , 
Nisi nero id fiat, uti diximus, ad re 


i$$6(, ncc quicquam a 


Atque eaedem poenae. observentur etiam. adversus cos, qs sacra vasa conira nostram le- 


amque illos quogue pari vel adeo 


1 sovresv om. A | 5 yévovco A) yévrvas M | elc 1 
aut in solam £ 7 7) xal 4 [8 xaJscróc A) xa G 


eie A | 10 e 8 ( «G400Y, 
e, A | M wai otros M) wal ovre. Ag 19 Ad- 
vgv] gera sz» A»21 r M, om. A | 22 nd libri 
5 A126 d libri I N om. A t" vd no 
1. 2, 21 34 07] 045 4 J 35 000» A | 36 $35) on. 
Noro M) r vovto A aliquid tale c; scrib. s; «0v0vv01 
e i sixousy om. A | aà»dogvce) Avciy 
[ ? muliebrum 7/ | aesisteriorum 
A et ssisteriorum 3 aut] teu | $ ! rubr. quando 
lieet res uenerabilium locorum ypoteoo titulo obligari R 


4 aliis om. RI | 6 occasionem] a66on& (i. e. actionem) P! | 
8 oonsistematem RI | 10 spiritalem R. | !2 rubr. 
Quibus penis subicitur qui illicitum eontractum enphi- 
teosis uenerabilis looi componit R (sim. T) | 13 quod non 
lioet om. RI | 14 tamen) tm 7 | huius om. R | 15 de 
R FTI ab ulg. l enphiteosin R!7'! | 20 remanente R vulg.) 
manente F manentem Vi] ei Heimbach] et NV, om. 
rulg. | 27 uel) « Ri | et gestis) egestis R I 31 rubr. 
Quomodo punitur qui sacra uasa uel donaria pignerat 
uel conflat, et de panibus ciuilibus 1 F'I 
32 sacra. R! | 35 quando RI I deo] ideo A! | 36 prac- 
sumetur praesumentur e praesumunt 7 | tamen] 
tantum RT 37 quod] prout T 


80 


Nov. VII 8. 9 60 


DE NON ALIENANDIS 


ova: Davárov xai üscudw Tjj vv d y,.) éxnodge 
xeiunALov.  drAaÓ7 10€ doi magavnerasos R in 
rije Éxmowjcené TOv moÀvtixdw gitjgsoov ziageupvAat- 
rouge. x ro e, q: voiavtae alvei 
or ,,dd o uóvov éni «7€ gau ον cavtne 0Àso", 
aÀÀa x«i err vz6 ueyaÁms Ale d ̃ 8e xai éni rj 
Orovzol« ov elvas« usua xauay, (Go òòͤ rd rotodᷣro 
xai év étégruS rie éxagxícue elvai. di yag xal aAla- 
xó0s TOiaUTE TiG bir xtZGiC, xal dm dxsivnc 0 vónos 


animse hominum liberantur & mortibus et vinculis 
inanimatorum venditione vasorum. Simili quippe ob- 
servatione et super alienatione civilium enum custo- 
dienda, sicut saepe diximus, eo quod tales esse panes 


5 non solum in hac felicissima civitate, sed ctiam in 


magna Alexandria et in Theopoli esse didicimus, 
forsitan autem tale aliquid et in aliis quibusdam 
provinciis est. Si enim etiam alibi huiusmodi quae- 
dam sit possessio, et in illa lex servetur et suam 


qvAavvéaÓ m xal tZv áavroU zxaparü2onciv éxtsusévo. 10 observationem extendat. 


CAPUT IX. 


O "Enn; dd sixós vivas in magaxgovGe: roròs 
TOU vOpov ztigda Oa ztQaypatixoUe TOV TUTIOVS dau- 
gars rotor T ngatras avroic éxicoéztovcac, xai 


rodro xmovouev ain mzavióé tQoso TOv, usiLovos xe 


Quia vero verisimile est quempiam in circumven- 
tionem huius legis temptare pragmaticas nostras 
formas accipere tale aliquid eis agere permittentes, 
et hoc prohibemus in omni persona maiore vel mi- 


val éAarrovos, ars dgyrv Exo. Tiva sits vOv ms9i15 nore, sive in cingulum constituta sive horum ui 


judis ein sire tv dd res tO sie 


ivreUOs» Aaufavav v& vÀw tai$ nywotaveig ExxÁn- 


g,, ztQoerxóvrow f) novaaTnQtor Tj 3 57 eva- 20 
Ala r re 


ved GvOtnac«» dm ¹h o Ttpaynatov. r 
évdoborarq xoiaígcroQs tov émixsigcOas quinqua- 


. „ * - € , P 
ginta librarum auri, er vs rorovto vztayopsvGsie, TOic 


re Üeyouévoic T9)v Éuqásigi TOi0vTOV (Ti Deíov r- 
70v 
vzxoxsicOas stOuvZy, robe t8 Ovufo gagove v7t0- 
ners Tjj 7déovvoc vov vij svaaBove e dre, 
&i y vi toi0vtTo GvufjóAciov* vovc va Geo- 


Ójuove vshovy- 
vov. Kai Osoni(tousv under rar adea». salvat 
rotoõ ro Tiva. ztpaypavixóv ztQoloyeg Das vonov, undà 


circa nos sunt, sive aliorum quispiam inter populos 
habitantium. Et sancimus nulli penitus licentiam 
esse talem quempiam prugmaticum proferre typum 
neque ex hoc accipere aliquid Ide] sanctissimis ec- 
clesiis competentium aut monasteriis aut ptochiis 
aut venerabilibus collegiis immobilium rerum; sed 
et gloriosissimo quaestori poenam imminere centum 
librarum auri, si quid tale dictaverit, simul et 
suscipientibus insinuationem talis cuiuspiam sacrae 


oforáros dr, fj dri, vii Tiv avri» 25 formae gloriosissimis iudicibus aut aliis quibusdam 


eandem imminere poenam: et tabelliones succum- 
bere Leonis piae memoriae constitutioni, si egerint 
tale aliquod instrumentum, et deo amabiles episco- 


cratove ézuGxóztove 7] tove svAafscratove oixovouove pos aut venerabiles oeconomos sine qeueus refu- 
0 


coivOvvos dnogsíea Dai ro H ð“r ue O aſoue roayua- 30 tare huiusmodi sacras pragmaticas 


TIXOUS ruroο, uà uv ov» émixivOvvos 7tQosís- 
, xal yuwolGxsiv, de ztepl avciv xivÜvyavaovos ri 
íspcgU»r», si ys ausincarTes cv v . coi od 
. yivouévow nga ypetixols axolovOTGiev Nhe. 
yào T4 xo 
Aug vevouoDernuéva uaÀlloy xgateiv f) à xavá re- 
vov gmovügyv in nagagÜogd Tow xowcw yevónsva 
v,“. 


sai 
xal dv yéve xal ézi «jj nàvtow os- 35 muniter et generaliter et in omnium utilitatem san- 


rmas, magis 
autem cum periculo suscipere et agnoscere. quia 
circa ipsum sacerdotium periculum sustinebunt, sí 
neglegentes leges has quae ita fiant, pragmaticas se- 
1 quantur formas. Oportet enim ea, quae com- 


ciuntur, potius valere quam ea, quae circa aliquos 
studentur ad corruptionem communium agi legum. 


cap. IX 5 1 excitatur in tractatu r Qiagopgov ávayyoguavoy 2 (Heimbach Avexò. 1, 191) ar Ath. 


rant alienatione inanimae supellectilis. Similis videlicet observatio etiam in alienatione. annonarum ci- 
vilium, sicut saepius diximus, custodiatur: quoniam tales annonas esse non solum in hac regia urbe, sed 
etiam in magna Alexandria ct in Theopolitarum urbe didicimus, fortassis autem eiusmodi quid in aliis quo- 
que provinciis quibusdam usu venire. Si enim alibi quoque ciusmodi quae sit possessio, etiam in illa lez 
custodiatur suamque observationem extendat. 

Quoniam autem. verisimile est quosdam ad labefactandam hanc legem nostram pragmaticas 
nosíras sanctiones impetrare conaturos esse, quae tale quid ipsis facere permittant, etiam hoc in omni 
persona prohibemus et maiore et minore, sive quem magistratum gerat sive ex iis sit quos circa nos habemus, 
sive ex reliquis, qui popularium numero sunt. Ac sancimus, ut nemini prorsus eiusmodi pragmaticam 


sanctionem praetendere liceat, neque inde rem ullam immobilem quae ad sanctissimas ecclesias vel mona- 


steria vel 
quaginta 
suscipiunt gloriosissimis 
scripserint, constitutioni 


sciantque sc de pen sacerdotio periclitaturos, si quidem neglectis le 


1 (tionibus ita factis. 


lochia vel sacra collegia pertineat. accipere. 
ibrarum auri irrogetur, si tale quid diciaverit, et quae insinuationem (alis sacrae sancttonis 
otestatibus aliisve cadem poena immincat; et notarii, si tale instrumentum 
onis piae sortis subiciantur: et deo carissimi episcopi vel religiosissimi oeco- 
nomi sine periculo eiusmodi sacras pragmaticas sanctiones reiciant, immo vero cum p 


Verum et gloriosissimo quaestori poena quin- 


ericulo admittant, 
obscquantur pragmaticis sanc- 


Oportet emm quae communiter et generaliter et ad omnium utilitatem sancita 


sunt, magis valere quam quae c studio quorundam ad corrumpendas leges generales facta sunt. 


4 silvas om. A | 5 Bao. dj M) wdv o 4s | 
7 silvas om. A | 0i] dà xoà A x0 rotobro] tale aliqui 
€|| 8 sí yàg — 9 éxeivns) x als xaà 419 & hoe 
o vouoc 1000s A || 11 ru quempiam 6 | 13 avvovc 
A | 15 Kyo] deo. A || 10 hs, sive vic vv sic vv 
dh A | 18 zoayuaroxóv om. A || nd dress») 
«ayraevDev A | 20 9 vois d evaysss A. I 22 xo 
% — uuri om. A | quinquaginta librarum abri ( Aura 
xevatov s. v.) M (cf. Tul. A /h. Theod.) centum librarum auri 
e || 29 vrryogsvas» A1 24 voiorov] voU vowvrov A |j 
25 v9» — sto» om. A || 26 «oic re avuolaioygagois 
vstoxsigOas 7t0:vij vi) 41éovroc A|| 27 dire — of- 
Bólaso» om. A 1 29 7] xa 4 l 32 Gone sic avr" A 
36 év ydves ,, M Ath.] yevixdie Ac 136 va] rd A 
91 ag. yevouévac vouo?toiac A 


1 hominum] omnium £t! 2 similiter R !T'! | 4 sicut 
om. P | 5 etiam om. RI I 6 1 aliquid 
RF) quid vulg. | 8 est om. P | tt rubr. De pragma- 
ticis sanotionibus quae contra comoda uenerabilium looo- 
rum promulgantur RT | circumuentione T | 14 omni] 
omnino 7! | 15 in om. R' | qui] quae 7 | 16 quaepiam 
F (18 pragmaticam proferture E! | 19 aliquid R/] ali- 
quod vulg. | de secíusi | 20 *compendium lihri | mona- 
steriis — 31 periculo R scripsit in ras. 5 enum f 
tochiis aut aliis uenerabilibus R () | 23 si tale aliqui 
R () | 26 succumbere] suscipere E () | 28 aliquod / 
vulg.) aliquid RT | 33 pragmatioos RI j 35 in omni R 
utilitate RFT | 36 aliquas 7 | 37 copruptionem R 


ECCLESIASTICIS REBUS 61 


"Exsivov uóvov Ó5Àaüf uicDovpévov vs xal du 
revo 1 v ο⏑u“,E T, óvóga vopítovgs to./0UtOv 
redes dc O. 


Nov. VII 10. 11 


His solis videlicet conducendis et emphyteosi dan- 
dis rebus, quascumque putant tale aliquid egere. 


CAPUT X. 


Ei ur. Botlovted viva vxó TZ» éavrOw Oioíxg- 


Si tamen voluerint quaedam sub propria guberna- 


sev Hh oi DtoguAéa avos oixovópos ij o vv ddl 5 tione habere deo amabiles oeconomi aut aliorum 


gyoiuevor: Gvatnuatov, urjsvi vv dv Üvvauni undi 
xerü Justo» wQaypaTixOv TUmzOV maQopnGíaw alva d 
aua avtove 7 xatà uíGO Gi 7) xarà dpquUtsvaiy 
vevra dxOidova,: én&h vOv tvOUtO mQütTovra iaQocv- 


praesules collegiorum, nulli horum, qui in potentatu 
sunt, neque secundum sacram pragmaticam formam 
licentiam esse cogere eos aut per conductionem aut 
per emphyteosin haec tradere, et qui hoc agit, et 


Las vs vnoxsia Dai sto) xal sa3s voie r vq) Y 10 sacrilegii subiacere poenae et omnibus multis, quae 


ZpOv vOp(p m6QisXOU4VOIG αEꝗtwuiois. 


hac sacra nostra lege continentur [suppliciis]. 


CAPUT XI. 


|] udn dd Éyvouev Óswóv v: tÁuupéÁnua. y- 
psvov zagi v8 ZMAsbavdosis:. xal Jiyvztt(ow, ion dd 
xal] iv ri d rigose r vItgxÓcwv *ÓTO(6, TÓ rede 
dag avrà q) tà svay; 
dr 3 OcpstaDa, (dv ole af T8 Ka- 
dei xal (aga yéyovs lerrovgyta, ò roi tοο % dor 
év rate dysr dre dxuÁnd(aic yívea Das, vàwv va Olin 
évayivaGxoudvo yoago r6 vs dee x«l agorrov 


pexadidopévys xowovías, uovayas) v8 dxsiaa ysyoyev 20t 


oíxno:c), Gre avrà Her 4E (epo) xal G 
doe oyrueros sis iQimtoc]v d iatrus 18 «aj xaracta- 
Gi», tovtO ztavtsÀos TOU losrod yívsgOas xcvopar, 
evórri TOÀ» nüvvo» A t ravra éLauagravewv: 
élàà xal r ywópsvov áxv 1 

rei ar xai TOV viunpuarov ExsvoGgiv énivíiOsuev và 
Àagort, xal vOv munxQdGxovta H οονν e tf T5 XOU 
age xsrogss Tjj 13 TOU riiijua ros d ni, 
rij xara vOv rõ mo ayiorráty ÉxxÁnGíq xal vole wava 


véxov svaycai novacTnQlos ravra xQocvéuowyrec. Gr 30 quod male alienatum est, rursus 


ros stQovosiv rOU To KN e CN) adde sis 
Derag éxaváys Gyjua' imòd ye uod ijne tie 
and rob ro dogocudvrs, alla xal avtie dxugov udn. 


xa] vov povaGTnolov nx» t) isQd sQocxvoovuévov 
35 


Lrroveyiq. 


di Gtogpalvouss 25 


Quia vero cognovimus pessimum aliquod delictum 
factum et apud Alexandrinos et Aegyptios, iam 
autem et in quibusdam aliis imperii locis, quosdam 


ri woÀsv 5 praesumere ipsa venerabilis monasteria vendere aut 


permutare aut donare (in quibus et altare colloca- 
tum est et sacrum exhibitum ministerium, quale 
moris est in sanctissimis ecclesiis celebrari, sacris 
quippe lectis scripturis et sacrosancta et ineffabili 
ta communione, et monachica illic facta habi- 
tatione), ita ut haec mutarentur ex sacro et deo 
amabili schemate ad privatam mansionem et statum: 
hoc omnino de cetero fieri prohibemus, nulli omnium 
ermittentes baec delinquere. Sed etiam factum in- 
um omnibus declaramus modis, et pretiorum 
casum imponimus accipienti, et venditorem quoque 
damnificamus et rei casu et pretii amissione, sanc- 
tissimae ecclesiae eius loci et venerabilibus mona- 
steriis haec tribuentes, quatenus ipsi provideant ut, 
monachicam 
his valente, 

o rursus SACTO 


revocent figuram; neque hypotheca su 
sed etiam ipsa infirmanda et mon 
ministerio assignando. 


cap. Xl summaria habent Nomoc, XIV tit. 11, 1 in.; Ecloga aa Frocatron mutata 23, 1. 


At illae solae scilicet. res locandae sunt et in emphyteusin dandae, quascumque tali opera in- 


digere existimant. 
X. Si quae 


ticam sanctionem (liceat cogere eos, ut illa aut 


a ra 


autem in aliis quoque quibus 


tamen in sua administratione habere malunt deo carissimi oeconomi vel reliquo- 
rum collegiorum praesules, nulli eorum gui in potestate sunt ne secundwn sacram. quidem 
er locationem aut per emphyteusin foras dent. Mam 
, €t sacrilegii poenae et omnibus suppliciis hac nostra sacra lege comprehensis obnomius sit. 

Sed quoniam comperimus grave quoddam delictum et apud Ale 
dicionis nostrae locis committi, ut nonnulli ipsa adco sacra monasteria 


pragma- 


rinos et Acgyptios, iam 


sendere aut permutare aut donare. audeant (in quibus et altare dedicatum est et sacrum ministerium perac- 


twm, 


in sanctissimis ecclesiis solet peragi et sacris litteris lectis et sacrosancta atque arcana com- 


munione celebrata, ct monachorum ibidem domicilium est), ita ut illa a sacra et pia forma ad privatum 


«usum et c 
lalia commitiat concedimus. Sed et quod fit omni 


epit imp 


icionem transferantur: id omnino ne in posterum 


t prohibemus, nec cuiquam omnium ut 


irritum declaramus et pretii amissionem ei qui ac- 


onimus , el cum qui vendit et rei amissione et. pretii dispendio mullamus, sanctissimae illus loci 


ecclesiae et venerabilibus illius loci monasteriis ea tribuentes. Quarc ipsi provideant, ut quod male alio- 


natum est rursus 


ad monachicum statum reducatur: neve hypotheca in his 
irrita sit et monasterium rursus sacro ministerio addicatur. 


rebus valeat, sed et ipsa 


2 0xos a» vouiloc. A | 4 BovAovca:] uoluerint (i. e. 
„ oí M) / A | AA] du. sva- 
ye» A | 6 h, om. A| 8 e. I; xav' dpgitsvaiy dxdido- 
vas zagagvAavrso OwGgay 0iyexas* 06 yao roro x - 
torres & vxóxsras sto?) A | 10 sq. zuo» vo 
9aío A | 14 d» om. A || rige — v0 vivas] doe 
age tie vsrxoov rösrois, c tivac A | 16 dv ole 
2 ) Ts M | 18 yivec9a, M] éxetslsioDa: A 
(celebrari c) | vov ve vov A] 19 v7$ ve] xal «7$ A 
uas 


psvov A. Nomoc. | 29 &y«vrávy] aysorravr usyaln A | 


ard Tóxov om. Ág | 31 avrove et Tov om. A l 32 i 
eyaysiv A Nomoc. | unòd] urs à A 


VI noluerint RP | 8 esse om. Ri oonduotione R 
9 et] ei libri, et ei R* | heo R adir as sub| 7 
suppl. in spat. vac. | 11 nostra lege J] lege nostra 
R suppliciis) et supplioiis E? vulgo. Seclusi | 12. rubr. 
Nemini liceat locum in quo sacra sollempnia sunt 
alienare R | cognouimum aliquid A! | 14 et om. R 
15 sg. aut donare aut permutare P7 | 16 oollatum 
17 monasterium A! misterium R | 19 ineffabilium 
21 mutaretur RV | 22 semate R' scemate R!P 
23 omnium] hominum ! vulg. | 24 permittentes om. 
R | derelinquere 7 | 26 et venditorem] et om. "n 
29 ut om. RI | 31 reuocetur R, I 32 monasterio KP 
om. vulg. | 33 ministerio “] monasterio (i superscr. 2) 
R monasterio vulg. | aseignanda vulg. 


1 enphiteosin x. 2 agere RT | 4 tamen] tm 
: 


Nov. VII 12; ep. 


DE NON ALIENANDIS 


CAPUT XII. 


lA . nee d rd. ing, dxstoirge«c éxcodíaa- 
psv, ovto xai re dmifAaBeic sr5)08:6 dzayoprvopuav. 
IloÀlal yag nag' ruiv xsxivrstat drt. I. J r 
&noga xcopía Óde0o)grvta. vais dtytarrerate dxxÀna(acs 
ij tois GsBlaGuuotátois oixoi, 7) xal steztpaxagi» d- 
Ov he svztoQa, waírois asxooga t9» de xaDtotO ra, 
xavreUO'ev TOUS evaytie oixove 7Oíxrgav. dnayogsvo- 
ps» xoívu» ros so0s010)104 TOv GefaGcuio rato oi- 
xo? ros? Ti TtQüttEiv, I ywolxsiv de ai ur) Hr 
done axodBeíae stov0ivro rd OvvaAÀd a, d 
Q06 xi xtnOi6 7v) duBAaBre ODoOsír vaie iii, 7; 
tote uovagtroíoe y) ter-. T] vogoxous(o:s ij vois 
dA evaysG. cvGTZuROi, TÓ cvvalAayua d 


py ysyovóroe Éaveu, xai dvalgysras ztavtos d dobe 


Sicut autem damnosas alienationes prohibemus, sic 
etiam damnosas possessiones interdicimus. Multae 
enim apud nos motae sunt quaestiones, ubi quidam 
minus idonea praedia donaverunt sanctissimis eccle- 


5 siis aut venerabilibus domibus, aut etiam vendide- 


runt tamquam idonea, cum utique sterilia a prin- 
cipio essent, et ex hoc venerabilibus domibus nocu- 
erunt. Interdicimus igitur rectoribus venerabilium 
domuum tale aliquid agere, aut certe cognoscere 


do- 10 quia, si non cum omni subtilitate fecerint contrac- 


tus, sed faenea quaedam possessio aut damnosa de- 
tur ecclesiis aut monasteriis aut xenodochiis aut 
nosocomiis aut aliis venerabilibus collegiis, contrac- 
tus quidem pro uon facto erit, et recipiet omnino 


TO xaTa TtsQívoia» xni d. Oedouévos- o di vo:- 15 qui dat, quod per circumventionem et fallaciam da- 


odr x mQaLac oixovouosc )usvos 9 E 

9j vogOxóuo$ fj stxo)yotQÓgos f; Óppavotoogos ñ ye 
vox0po$ oixoOev tq Üsümnxoóts Dapansvce rij évtsV- 
Oe» Unuíav. ei dà xal ovre 10 noayua OxruaticOslr, 
Gere xaí Ti z0vOÍOV un 
xagüavei uàv 0 svayrs 6 0 t0 duo b, 0 


di ys doe r xovaiov IR wavà r «o „ 
22. 


Toe xi évrsuDav dyoryt», na9anso jo 


817t0 " 


Óx0€ 


roi ro do, xal vovvo 20 vero sic causa 


tum est; oeconomus autem, qui tale aliquid egerit, 
aut abbas aut xenodochus aut nosocomus aut pto- 
chotrophus aut orphanotrophus aut gerontocomus 
de suo ei, qui dedit, salvabit ex hoc damnum. Si 
figuretur, ut etiam aliquod aurum 
ro hoc detur, et hoc lucrabitur quidem venerabilis 
omus, quae faeneum aliquod acceperit; qui vero 
dedit aurum, habebit contra eum, qui contractum 
celebravit, ex hoc actionem, sicut praediximus 


Meist d Ovros fui» am Tis vOv» éxxÀngia-25 (Epilogus.) Haec nobis super ecclesiasticarum 


eres 7) 0Ào$ vto j, stQayuavov éxxodosos dro- 


xaíaOc vóuos, Tj Aiovros uév «ov vj evoagov: 
AF cubacgœe . d. rtes, d o9 «0 ar 


iousvos, vo dd aOsgümevtov xaraljgumavowv. dA 
art done vije ye, 5v 0 Pm, 

0 ri ua doe éxxigg(ac Oscuóc, ovros dxvevág ,. 
xal ogibéro) va oixsia xal xgataito die,, ovAat- 
TÓusvVOS N, T8 TOV OGiOTATOV saTQuxroyOQw toe 
Get éxdGtr6 waod r Tw Üsogilectátow utztoonol- 
r saga T8 TOV d 
xal oixovógc» xal gyovuéyov xal Levodoxow xal ve- 
coxóuow xal „ xal fosgotoogow xai 
yegovtroxóuav xai zürvraw dn h vw fyovudycw x 
vov svayOr gvGtnuavov, anacey énitiO sie t5» idia 


laxóv, xai dd Oidovs r Boviousvq xtQocayydAlesv 40 


aut omnino N rerum alienatione posita 
sit lex, Leonis quidem piae memoriae sequens con- 
stitutionem, et non aliud K curans, aliud autem 
incuratum relinquens, sed in omni terra, quam Ro- 


Ar vopos xai 30 manorum continet lex et catholicae ecclesiae sanctio, 


haec extendatur et determinet quae sua sunt, et 
valeat tua et custodita et a sanctissimis patri- 
archis uscuiusque diocesis et a deo amabilibus 
metropolitis et ab aliis episcopis et clericis et oeco- 


dsiGxóztov re xai xÀngiciv 35 nomis et abbatibus et xenodochis et nosocomis et 


brephotrophis et orphanotrophis et gerontocomis et 
omnibus simpliciter rectoribus aliquorum sanctorum 
collegiorum, omnibus imponens proprium robur et 
licentiam praebens volenti denuntiare, quae delin- 


15 o rohr T. — 19 dnulas citantur Nomoc. XIV tit. 2, 1 extr. 


XII. Quemadmodum autem damnosas alienationes prohibuimus , ita etiam damnosas acquisitiones 
vetamus. | Multae Tent lites apud nos motae sunt, ubi quidam sterilia praedia sanctissimis ecclesiis vei 


venerabilibus domi 
essent, atque hinc sacras domos laeserunt. 


agere; qui nisi cum omni diligentia contractus fecerint, s 


donarunt vel etiam vendiderunt 
Vetamus igitur religiosissimarum domuum praesules tale quid 


fertilia, quamvis a principio sterilia 


sterilis quaedam vel damnosa ito 


ecclesiis vel monasteriis vel zenodochiis vel nosocomiis vel reliquis sacris collegiis detur, sciant contractum 


uidem pro infecto fore, et recepturum omnino eum qui dederit, d per dolum a 
cer, vel praesulem vel eee eel Bodies ind ptochotrophum vel 
exinde natum ei, qui dederit, resarturum. Si vero ita 
illo datum sit, hoc quoque venerabilis domus, quac steri- 
qui vero pecuniam dederit, contra cum qui contractun fecerit actionem ea- 


gant a vero, qui tale quid 
erphanotrophum vel gerontocomum de suo damnum 
res comparata sit, ut etiam pecuniae aliquid 
lem rem accepit, lucrabitur ; 
inde oriundam, sicut supra diximus, habebit 


audem datum est; 


Epilogus. Haec nobis lex de ecclesiasticarum vel omnino plochicarum rerum alienatione lata 


esto, quae Leonis quidem piae sortis constitutionem pie sequatur, nec vero parti medeatur, partem incu- 
ratam relinquat. Verum haec per omnem terram, in qua Romanorum lex et catholicae ecclesiae regula 
obtinet, extendatur, et quae propria sunt definiat et valeat in perpetuum servata tam a sanctissimis 
cuiusque dioeceseos patriarchis quam a deo carissimis metropolitanis et a. reliquis et episcopis et 
clericis et occonomis et praesulibus et æenodochis et nosocomis et orphanotrophis et brephotrophis et ge- 
rontocomis et postremo ab omnibus, qui sacris quibusdam collegiis praesunt, omnibus propriam vim tri- 


2 émiBlaBsic) daevugápove A | 10 v0 avvdAlayua A 
Q0 sg. Ti doe A | 11 9 vois — 17 vosoxóposc om. A 
16 7 jou hoc loco Nomoc. c, infra post ysgov- 
voxOuoe hahet M] 11 j sv'roxorQogaíoie f) 0ppavotgo- 
gelo 5 A | 18 vr» dvrevOsv. aùrꝙᷓ 
evugaácav bnuíay Nomoc. | 19 xal ovre) sio g | 21 6 
ro a7zogo»v Aafow , olxoc A| vo &x0po»] feneum 
aliquod c | 25 4n «s rh A | 26 5 Glos] vs xal A I 4 
w0:120sc0$ om. 4 || 28 savaeBoss om. Ac | 31 xai Bpsgo- 
re xal ógpavorgópo Ac | 38 Gv om. A (39 ov. 
etruatov sUayOv xagav (m er a corr.) éitiDsic A | 
40 sq. tgogayyéAlew i vavvra 4 

i rubr. Si sterilis ad uenerabilem locum perue- 
niat A(T)]|2 pensiones 7 | 5 au: uencrabilibus domi- 


bus bis scr. er 6 itaque R | 65g. & et et et nocuerunt om. 
R' | 9 certe|te R 1229. au no aut nosochomiis R. 13 aliis 
om. R | 14 non) noe R I omnino] oi RI A 16 yoonomis 
P | aut ptochotrophus] aut ephotrophus (pro bre- 
photrophus) aut gerontochomus R | 18 gerontochomus 
R gerotooomus I 19 ei qui] eequi R | saluat R. 

22 fenum Ri [aliquid R | 23 oontractum] oontra R. 
24 oelebrauerit R | 25 nobis supeculasticarum Ri | 26 pto- 
chocarum R | 30 factio R | 32 a om. Ri | 33 a om. 
RT | deo) ideo R. | 35 sonocomis 7" || 36 bephotrophis 7 
befotrophis R | et orphanotrophis om. R, post geronto- 
oomis legitur vulgo | gerontooomiis JP" (miis et segg. ws- 
. ad rectoribus suppl. P* in spat. vac.) | 31 similiter 

vulg. | 39 praesens R. 


ECCLESIASTICIS RKBUS 63 


ta K A¹ςe⁰L, Lc. i , % y&o O towvtoc Sora: 
xa] rij roõ GvxogavrOv Oiapevisroas mxtoosnyogíav 0 
r mQgaypa stagna TOv vOuov ywousvov d, xal 
airs0$ e,? xal oqsásiae rote isgoic OÍxOi$ yivO- 
usvos. G /-. dà avrov old mtrOov xal oi re 
ruerégac m e“ as dre, usíGove 1a xai dA&rtove, 
nodstexoí v8 xal Gtgatiorrixoé, xal Qiagsoóvtos oi re 
1avrayocs vOv Oiouxraecoy d dog rerrot Énagyo« vov 
de zov monito of vs vas uégas Kyovtsc cv 


Nov. VII ep. 


quuntur. Laudabilis enim huiusmodi est et calumnia- 
toris fugiet nomen, qui causam contra legem factain 
redarguit, auctor pietatis et utilitatis sacris domibus 
factus. Servabunt autem eam nihilominus et nostrae 


5 reipublicae iudices maiores et minores, civiles et 


militares, et praecipue per omnes diocesis consti- 
tuti gloriosissimi praefecti sacrorum praetoriorum. et 
medias habentes administrationes, quos spectabiles 
vocant, dicimus autem Augustalem et  proconsulares 


egxyóv, ode 7) neg«BAérrove xadovat, qopéy dj «vyov- 10 et spectabiles comites, et alios et Orientis, et qui 


ri, Ts xai «tove xal ro mxeQuBAén tovs 


rr αe, rovc t8 aÀÀove xal r rj ae, xal ai 


der édxeívovs agyaé, vovtéGtuv ob v8 tOv éÉnaQyiV 
ioc, cr vmaTIXO) &iva8 TysuOvixol xaOsctíxadi, 


€ 


post illos sunt magistratus, hoc est et provinciarum 
consulares sive praesides constituti, atque defensores 
civitatum: et simpliciter omne civile et publicum et 
militare auxilium banc nostram legem tamquam ir 


£xdixod v8 “,] u xal axÀoe nàca nolui v6 xai 15 communi utilitate et pro totius terrae pietate posi- 


Ugneeía nal egerit) goñ df rod nud» vov 
no, 6 xowosl] 1*8 xoà tag rie nawtcyov 


vis woe ve siusvov, gviattéro xai robe zaga- 


Baívovras vxotiÓéto tais nowaic, ác KuzooaDev si- 


ron. E di ri a uiGÜnGscow dxxÀnoiaGTixOv 20 hoc in propria firmitate neque ex 


a] , xal ép $régow xepaAaios évouoOets- 
vVaus» ñ xal sagaü tàw 790 uc ego érstas, 


^ 


Auer robro du rijs oixe(as (Gyv06, ob amo rij 


Üsíae zuov Oiarabsos xawilóusvoy. vd 


tam servet et praevaricatores subdat poenis, quas 
primitus diximus. Si quid autem de conductionibus 
ecclesiasticarum rerum aut in aliis capitulis sauxi- 
mus aut a prioribus nostris sancitum est, maneat 
raesenti sacra 
nostra constitutione novandum. Alia enim omnia 
manere in propriis terminis sinimus, nisi tamen ali- 
uid de his habeat, quae hic constituimus, cum suf- 
ciat pro omnibus haec lex super id, quod a Leone 


x 
dla yao ndvra uévuv i r ois o u- 25 piae memoriae factum est, omnem adversus ptochicas 
uev, adi, ti ui) r egi vovro»v xo, änse dvr — res auferre alienationis occasionem. Tua igitur bea- 
dera dgxovvros avri n&vrov tovrov toU vóuov titudo et qui post illam in pontificalibus fuerint 
xoos Tq xad /iovros rov rj svgsfovs Antec e- sedibus, quae a nobis disposita sunt, operi effectui- 
vou£vq) süga» xrT&ü TOY nTOQxX» ngryuttov dv- que tradere festinet. 
late ticros je ngoyuciw. I xoivvy qi uaαανονjỹcnge 30 Dat. LVIII. k. Mai. CP. Belisario v. c. cons. la. 535.] 
xal oí ner abr TOv» agyugatixow ywwouevos - 
vev rd ve "uv Óurerayuéva ie xal nágati 
5 onsvcatocga». Divinitas te servet per 
multos annos, sancte ac religiosissime pater. 

Eyciyn yal r icórvmo» voi; 0Gwvràrow AUER 35 
s71:0x07:06:6. Poouns, Ailiae, 44AsFavÓQsías xai Osovnó- 
le '"Ioavyn tQ dvdotorato énagyo TOv iagQv vie 


buens, et potestatem cuilibet concedens delicta deferendi. Nam laudandus erit talis vir et calumniatoris ap- 
pellationem cffugict, qui rem quae contra leges fit arguat atque sacris domibus pietatis utilitatisque auctor 
existat. Neque vero minus cam reipublicae nostrae potestates servabunt et maiores et minores, et civiles 
et militares, ac praecipue gloriosissimi in omnibus dioecesibus praefecti sacro nostro practorio, et qui me- 
dias potestates gerunt, quos quidem spectabiles vocant, Augustalem dicimus et proconsules et spectabiles 
comites cum alios tum Orientis; et quae post illos sunt potestates, hoc est provinciarum rectores, sive con- 
sulares sive praesides sint, et defensores civitatum: et denique omne et civile et publicum et militare 
officium hanc wostram legem ut in communem salutem et pro totius (terrae pietate. latam servet, eosque 
qi eam violant poenis, quas supra diximus, subiciat. Quodsi quid de locationibus rerum ecclesiasticarum 
del ctiam in aliis capitibus nos sanaimus vel ab antecessoribus nostris sancitum est, id in suo robore maneat, 
nequaquam per praesentem nostram constitutionem innovandum. Reliqua enim omnia intra suos fines manere 
sinimus, nisi forte quid de his habeant quae hic constituimus: quandoquidem omnium instar haec lex cum ea, 
quac a Leone piae sortis lata est, ad omnem praetextum alienationis rerum ptochicarum tollendum suffi- 
cit. Tua igitur beatitudo et qui post eam in archiepiscopali sede futuri sunt, quae a nobis constituta 
sunt ad opus effectumque adducere studcant. — Divinitas te servet per multos annos, sancte ac religiosis- 


sime pater 


Scripta sunt exemplaria sanctissimis archiepiscopis Romae, 4eliae, Alexandriae et Theopolis, 


0 rotod ros Soto] huiusmodi est 6 2 xatnyyogíav 
A* 3 0 om. A I 3 xal om. g | 4 yiwouasvos]  qauvo- 
uevoc A | 5 ad$r0»] avra A | 10 27] 07) xai A || 95 
a. autem g. om. M || asyoveraAMovs và | 11 e- 
Bíxxove] xavavdobovs A | 12 xai ro — 13 of «s 
ner dxsívovs rie doc coyovras* aAÀa xai oí A 
I Sorte, dre om. c | 17 xouwogdAsila» M (eie) 
xii , Schoell [| mavrayov e swivro» A 
19 enogallére aie xag iu, BungocOsr asíign- 
pévaié stowais A | 20 e osos A | 21 2 om. 4 
73 ovdé»| neque (i. e. ovd3) € | 24 xa«viLousvor] - 
sxrousvov A 126 di ei ur) ri dvavtiov byes vov dy- 
rat Ja d. a rat A 21 vov vóuov vovrov A |j 28 v9] 
ro M | yervoucvov A | 31 xai ot ueta. Tavva. in vov 
dpruspetixov mapayóusvos Ogovoy A | 33 one er- 
% A | diuinitaintieseruetpermultosannu . sancte as 
religiosis . simepater M; om. Ac | 35 yam yog — 
Sgastopíorv (64, 3) add. solus A: quod additamentum 
ets: fieri. potuit ut ex novella VI extrema (cf. p. 47, 29) 
minidtoris errore in archetypo codicis 4 commisso Aue 


trans ferretur (vid. similem errorem in inscriptione no- 
vellae XII), tamen cum et in singulis ab illo differat 
et huic loco aptum sit, aspernari nolui 


2 leges libri | 3 erit / | 4 Seruabunt] ea nichil 
hominus Seruabunt Ri | eam] ea R | 7 glosissimi A^ [ 
sacro R! || praeteritorum R | 8 quos om. R' | uocant 
spectabiles R | 9 auguralem? A! | 13 similiter vulg. || 
omni Re ciuiliter /! | 14 legem nostram R | 15 pro 
totius] potius RI IIS captulus R jj sanximus N] *anci- 
uimus us) 21 nouandum est. alia autem omnia 
PF | 22 simus 7 | tantum i 23 habebat R; hort. 
leg. habeant | sufiat R. | 24 licone /'! 4 25 ptbocbi- 
eas NR ptochias 7 | 26 auferre alienationis auferre /t'[ 
21 post om. Ri | illum RFT | fuerit Ri 1 29 As 
festinent corrigendum? | 30 datum xvm kal. Mad. 
Cap. Bisiliario uic. con. Bomb. II. dat. kl. mod. uic. 
in inscriptione sequentis novellae (vid. ad 64, 9); 


subscr. om. plerique 


Nov. VIII pr. 64 UT IUDICES SINE QUOQUO 


ia ztgauvoogíoov r OsvtsQov, dx vnarov xal xatQi- 
xíq, xal douvixp xq dvdofováto énágyo tà aga 
Auge stgeuteooQíeov. 

Dat. xvii. k. Mai. CP. Belisario v. c. cons. la. 535.] 


H VIII. Coll. II tit. 2. 3 


H AIATAZEIZ IIEPI TOY TOYZ R UT IUDICES SINE QUOQUO 
APXONTAZ XQ9PIZ THS OIAZ- SUFFRAGIO FIANT R. 
OYN AOZES932 l'INEZOAI 


O avrós gage "oavvn éx«pzq mxQaitoQio» TO Imp. Iustinianus A. Iohanni pp. secundo. 
, dcò vn, xai natQuxlq. 


(IIgooíusov.)) Anda riv ruégac va xal vuxvac 10 (Praefatio. Omnes nobis dies ac noctes con- 
gvufcires uera mne dygvzrías e xal goorríüos tingit cum omni lucubratione et cogitatione degere 
d. dev del Bovisvouévow, ö r d» yoncotóv v& xal semper volentibus, ut aliquid utile et placens deo a 
age ÓOeg maQ' zguowv rote 977x016 do den. Kol nobis collatoribus praebeatur: et non in vano vigilias 
ov mdgspoyov tr» ayguzvíav Aaufavousv, dd sie ro- ducimus, sed in huiusmodi eas expendimus consilia 
avrag avri» dvaliaxousy Bovias Qiusgevoytéc vs x«i 15 pernoctantes et noctibus sub aequalitate dierum 
vv dv icq tais ius xooevor, re robe fus- utentes, ut nostri subiecti sub omni quiete consi- 
regovs vmanxóove év evzaOs(q yívegOa. ard, e- stant sollicitudine liberati, nobis in nosmet ipsos pro 
redoe ázrÁAÀlayutvovs, E 2s éavrovs rde vnéo omnibus cogitationem suscipientibus. Per omnem 
&nxürvto» uepíuvac &vaüsyouévoyv. dix xácne yao namque curiositatem et inquisitionem subtilem dis- 
dgevvrs xal Ne Fs doxousJa, ngácvtaw 20 currimus illa agere quaerentes, quae utilitatem nostris 
dxsiva gu rod rie, reg õꝙe los tois rusvégote vorxcow e zubiectis introducendo omni eos onere liberent et 
sicayovtra za»tos avrove analláte. Bá xai svácrné omni damno extrinsecus illato, citra publicum cen- 
dnuiae KicoOav éxeicéayouésrs naga ri Ónuoaíay dm“ zum et iustam legitimamque collationem. Invenimus 
yoag9z» xai r9» Oixaíav v8 xal veropiGusvnv Gvvré- enim plurimam ingressam causis iniustitiam, et hanc 
dec  EvgíGxouev yao moÀÀqg» éxsssÁOovcav rote 5 non olim, sed ex quibusdam temporibus violenter 
noayuaciv ddixíav, xai rau ob avo ev, 4 &x accessisse et nostros subiectos ad inopiam com- 
Two» xygovov, fiacauévn» rove ijucregove vsrnxóovs pude: ut ad novissimam ipsi penuriam devenire 
xai sic i, dAavvovsav, ox sie teÀsiotatr» avrovs fluctuarentur et neque consueta et legitima tributa 
d ola xwüvvevew dAOsiv xal undà va guινje xal et pro veritate pias functiones secundum publicum 
vevouiguéva àv Ónuogiov xal vais tÀnD'sicie be- 30 censum possint sine maxima necessitate persolvere. 
Bà gogmv xara vr» Ónuocíavy dzxoygapry OvvacOa. p Quomodo enim valerent collatores, cum ex aliquo 
xl ueyáÁne avayxne r II yàg av icxvov tempore imperatores semper aliquid lucrari ex pro- 
oí Gvrtisleis, tv re Éx rio yoóvov Befacilevxoroy vectu iudicum cogitarent, et merito hos sequerentur 
del ri xegÜaivs.y dx vi, du rais doycie mwpocyoyis etiam gloriosissimi praefecti, ex hac iniustitia et 
Bovlouévov, síxótos 18 Tovrtow axolovOovyrov xai35 


Nov. VIII (z Coll. II tit. 2. 3: gloss.) Graece eztat in M et L; maior pars in B 6, 3, 199. — Epit. Theod. 
n. 8, Athanas. 4, 1. — Julian. const. XV. 


Iohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio Orientis iterum, exconsuli et patricio, et Dominico glorio- 
sissimo praefecto praetorio apud Illyrios. 


V III. 
UT MAGISTRATUS SINE ULLA DONATIONE FIANT. 


Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. Omnes nos dies noctesque cum multis vigiliis et curis solemus transigere, perpetuo 
deliberantes, quomodo utile quid et quod deo placeat in ditos a nobis conferatur. Neque subsiciva 
opera vigilias ducimus, sed eiusmodi consiliis eas impendimus, et toto die id agentes et noctibus aeque 
ac diebus utentes, ut subditi nostri bona condicione fruantur ab omni cura liberati, nobis in nosmet ipsos 
curas pro omnibus recipientibus. Omnem enim investigationem et inquisitionem diligentem adhibuimus, illa 
agere studentes, quae utilitatem subditis nostris allatura omni eos onere omnique damno extrinsecus illato 
liberent praeter publicum censum et iustum atque legitimum tributum. Invenimus euim magnam in res pub- 
licas iniustitiam irrepsisse, camque non antiquitus, sed aliquo abhinc tempore, quae subditis nostris vim 
faciat eosque ad paupertatem redigat, ut periculum sit, ne illi ad extremam egestatem deducantur et ne 
consueta quidem atque legitima ei revera pia tributa publica secundum publicum censum solvere. sine 
mud difficultate possint. Nam cum et qui aliquo abhinc tempore imperarunt semper lucrari aliquid ex 
collatione officiorum voluerint, et, ut par est, gloriosissimi praefecti eos secuti sint, quomodo ex hac iniuria 


cu reo] véragrov A | nr, A | 4 subscr. | scriptione novellae praecedentis per errorem rubricatoris 
om. 4 xvii k. Mai. M (At^.)) kal. Mai. Jul. (cf. ad 6 gum inscriptione huius novellae conſſuta | 10 ac noctes 7'? 
an ue Theod. | Bilisario uc. conss. M, ivd. 8' | in ras. | 12 placeres z1s collocatoribus R | non in] 
bar Bshiwapoíov Theod, $xavsí(ae Belton ,v ivd. nee P9 | 14 dicimus R [| 16 utentes et 17 nobis in 
E Ath. | 9 ztevoextov M || 12 BovAoucvois Lei 14 ro- | suppl. Vi in spat. vac. | quietate RI 17 liberant R. 
avras L | 1? xd legit € | 21 siaiadapérn» xal rovc | 18 cogitatione // cognitionem R J 19 disoutimus 7! 
Le | 28 Ka om. Le | 33 xerafsfaciAsvxórow L | | 22 omni in ras. * | sensum Ri [ 23 iustum RT 
34 ztgocayoyre L | 35 Sovisvouévov legit c? [| v6 s. v. L | colletionem i 29 funotionis R^ s«ectiones (s«nctio- 
nes?) /! 30 leg. possent? [ 31 ualent RI collationes 
6 FIANT] dat. kl. mod. uic. const. II add. P, sub- | RI 34 etiam] in RI [| ex) et ex et ex dampnis P 


BUFFRAGIO FIANT 


vOv d oFor r v rd „4e ve T$ dvvevOsv dd. 
mías Tci6$ rr de Fuadae raĩe r VSVOMAGMÉVGAG 
1 svcefécww éxagxsiv slepogaic; F roi 
pis ysyovs, ví or- d nxodia»ree ümav, de dv 
rate ier H éxapyíaue daviv dxiBAaBádc, xt. uad 
wO4»7) 71906 rd wgaírro usracTü]GOiuEY. — TOVTO 

d re asofncousvov sv (gxousv, sí robe TyOvpvous 
r dÜvdw, 0G0: r TztOÀvtixa6 &gyac vOv éxnaQyey 
Kxovai, xaD'agais szagagxavaccauav xgrad'as vaic ve 


5actu communi ad 


69 Nov. VIII pr. 


damnis extrinsecus illatis et sollemnibus piis colla- 
tionibus sufficere? 

1 Cogitatio igitur nobis facta est, quid agentes 
omnia quaecumque in nostris provinciis sunt, uno 
l meliora migraremus. Hoc enim 
omnino eventurum credimus, si praesides gentium, 
quicumque civiles administrationes provinciarum ha- 
bent, puris procuraremus uti manibus et omni abs- 
tinere acceptione pro illis, solis contentos eis quae 


xal ma»ros àniysgOas Ema ros, uovow doxovué»ous 10 & fisco dantur. Ano non aliter fiet nisi et ipsi cin- 


roc zagà TOU Ünuocíov Oidouévow. "Onsp o)x d- 
a yévovro, si i gal gur và6 dea dne ou 
a wouv, odd oviwv» d .doõꝰ res o q moogdes 
tv 
cuv ovts i 3 
yàg SNN, sí xal ztÓQos oU 0 dAartovros Tfj 
ga, du ov» v8» MEQUE vors éxí0ociv 

iflavóvrowv, exeo eLüpio. waQà rw de- 
vea» gvlavrowro, 7) ve Baeilsía vó Ts qu¹⁰, ui 
vd rvijOss xou : L 
sicayopvre rde, “ xal os dera rod 
zayparos apOowía. I ov nxa€iv der. qavago», ori- 

o (o» Qidovc xal ovro ru d cvovutvos 


«s 


[4 


ovx avito did. uOvov, 1084 TOv xaÁov- 


nive voi suffragio, dila xai e 25 iam uno principio illicito dato 
p; 4 


eO0ugss stÀstov stQogaces T6 TOV tc 
Ty» dn» j did : uvnovevovtuw Óspamsias; 
x«i Ade QS &TOTUOV Jo Salone oe avdyxy xa 
355 e ννν b rij dd aQyóuevov, xai vOvTO 
à «6 xi ovx oixoOs» (cce xagéysiy, da 
v, xai iva Qaveicac OQas ÜvrnOsin, dn 
vor, xal gvAloyitsa Das xax! avTov, dr vtgoerixóv doti 
vogovto» dx ve émagxías siv, ono€ev ÓOiclvaes 
piv avvq) 1à dylijuæra, xepaÁAni& ve v Tóxov, xal 
rate vi avtov TOU 
xal v9» dv uéGq Üaxcwvn» O«ydegrépay vs 5Óv xai 
1 ral rote dn «viov zQimovee», xcá wa 
eras z0Qov xarà TO» AEN ygó- 
&&' Sr TOU xa 


V Javsicao “us, docs dd 35 quo forte non administrabit. 


CUTOU 


sine mere l 
nec occasione suffragiorum, 
habent nec alio omnium ulli. 


e percipiant, nibil s dantes 
ue qui cingula 
ideravimus enim 


nir suffragio», ovre rote ric agyas M — quia, licet quaestus non modicus imminuitur imperio, 
rob mávrev ovüUsv(. dewon5jcapev 15 attamen nostris subiectis incrementum maximum per- 


cipientibus, si indemnes a iudicibus conserventur, et 
imperium et fiscus abundabit utens subiectis locuple- 
tibus, et uno hoc introducto ordine plurima rerum 
et innumerata erit ubertas. An certe non omnibus 


u ados s07t0gois, pid s rabrge 20 manifestum est, quoniam qui aurum dat et ita ad- 
uv 


ministrationem emit, non dat hoc solum, quantum 
occasione adinventum eet suffragiorum, sed et aliud 
extrinsecus addit &mplius occasione commodi ad- 
ministrationem ant dantibus aut spondentibus? et 

lurimas necesse est 
manus circumire eum qui dationem facit, et hoe 
aurum non de suo 5 sed mutuatum, et 
ut mutuare possit, ificatum, et computare apud 


se, quia convenit eum tantum ex pro 


perei- 
deòa- 30 pere, quantum liberet quidem ei debita, sortis et 


usuras, et damna pro ipso mutuo: computabit autem 
et in medio expensas largiores iam et iudicem vel 
qui circa ipsum sunt decentes, et quendam sibimet 
etiam recondere quaestum ín tempore sequenti, in 
Quapropter eius quod 
ab eo datum est triplum, magis autem, si ies 
verius dici, decuplum erit, quod & nostris subiectis 
exigitur. Et ex hoc etiam 42905 imminuitur: nam 


q. do tQ«nAaAgios, uà de, ei det rd in ior ego 40 
sixsiv, QaxastAdciov T0 TztaQa TOY „ v ore 
sicnoevrópsvoy Savas EyvrsUOév 1a xai 10 Ónuócioy 


subditi nostri et damnis extrinsecus. illatis et sollemnibus piis contributionibus sufficere valuerunt? 
1 Subiit igitur nos cogitatio, quo pacto quodcumque in provinciis nostris damnosum est, id omne uno 
actu ali ad meliora transferremus. Hoc vero omnino eventurum invenimus, si d pijgseae ut praesides 
promnciarum, quicumque ciwles magistratus in provinciis gerunt, is utantur manibus, et ab omni lucro 
abstincant, illis solum, guae ex fisco dantur, conlenti. Quod aliter non fict, nisi et ipsi magistratus gratuitos 
accipiant, niki prorsus ne agiorum qwidem quae vocantur nomine neque tis qui magistratus gerunt ne- 
que cuiquam omnino alii dantes. Consideravinus enim, licet reditus non exiguus imperio minuatur, tamen 
cum subditi nostri magnum incrementum accepturi sint, si indemnes a magistratibus serventur, et imperium 
et fiscum prospera fortuna usurum propter divitum subditorum copiam, atque uno hoc ordine introducto 
mul tam ct incredibilem rerum ubertatem esse futuram. An non manifestum est omnibus eum, gui pecuniam 
dat et ita magistratum emit, non solum id, quod nomine suffragiorum quae vocantur excogitatum est, dare, 

etiam alia plura extrinsecus. adiccturum esse. ceteris qui stratum vel dant vel spondent blan- 
diendi gratia? Atque uno principio perverso admisso necesse est 1s qui largiri coeperit multorum manus 
drcumeat, camque pecuniam non de suo forte, sed mutuo acceptam praebeat, et quo mutuam pecuniam 
accipere possit, damno afficiatur, ac secum reputet tantum sibi ec provincia percipere licere, quantum 
tam debita sua, et sortem el faenus, damnaque ex ipso mutuo orta compensaturum git quam sumptum 
tempore interiacente factun ampliorem iam et magistratwi iisque, qui circa se sint, convenientem prae- 
stiturum, ac praeterea ipsi insuper reditum in futurum. tempus, quo forte magistratus non 
erit, reservaturum: ita ut id, quod a subditis nostris exigitur, triplo, immo si verius dicendum est, de- 
cupio plus futurum sit, quam quod ab ipso datum est. Atque inde fiscus quoque. minuctur; nam quae 


1 vxagro Li 4 Fο iv] & % L | 5 énigAagéc | procuremus P vulg. || 9 pro del. R* | eis] eos R illos 


om. |] 9 x «& uàv M | 10 Àzupacos] accep- | (suppl. m. 2 in spat. vac.) P 10 non om. R | 12 oc- 
tione pro illis c | 11 ovx d] ovx" dati» (per compen- | oamonem 13 alio RT] alii / vulg. | omnium] 
dium) L | 12 yevécDos L^ | 11 sufragéen M covgga- | hominum in ras. 2 litt. illi R! 19 innumera RT 


vues L., et sic infra || 14. 15 - od libri | 15 Fre- 
Pe PAIS % 4 E] v Serimger | 20 rr 

L'|21 vov xoéyuavos] rerum c 22 àg9ovíac? L* | 
j] an certe c 26 và» dll. om. £ (31 dgavtór | 
38 noosanxoOT7)sstas] zx900az0odoO)0eros M. 7900a70- 
do9naeo 9a. L sQocanxoO710scOa: c Haloander | Ae 
Ataxie L | 39xxag' avvow L | 400si v7» an Oecctéoa» L 


1 eonlationibus (lationibus J^* in ras.) V] 3 quid] 
quod RV | 5 actu) casu 7/' | 8 procuraremus A7] 
ul 


vulg. | libertas Ri an oerte in ras. P? | ominibus R. 
21 quantum occasione] non datñt hoccasione R! | 23 oo- 
casionem communi RI üministratione 24 etiam uno 
Ri] etiam in uno R* et sio uno (in spat. vac. ppl. 
F*) F vulg. | 26 donationem R | hoo aurum scripsi 
(cf. Heimbach)) eorum RI hoo R vulg., om. spatio 
vacuo ante et relicto P! 271 mutatum R! | 28 ut] om. 
R'T | 30 quantum] que R | 31 damna] dona RI 
32 uel NV] et vulg. || 33 sibimetiam RI 35 aministrauit 
RI | 36 magis] g magis R I oporteret V [38 exig: R 
9 


Nov. VIII pr. 66 


rr Deere & xo sic rò Ónuociow eic- 
ayOjvai, coU x dex Axor xaDagai yocévov 
rate xspgí, ravra eie tv oixa(ay OD'gazt(a» lag 
0 xm dx Éyww dopo» ts dme Suiv rò ov 
velactzgv, ty» anopía» dxsivov v d, abr ysvont- 
wn» iu v no loyig eri.  lloca Óà àcefü xai à 

yívexas ele xi vOv i . rohre sixóvo€ évagesgó- 
nsva noópacsv; oí yag dj «ac agxac Kyovree «as ar: · 
xœiovs eis v0 Ànuua stgoséxovrss vovro u Hi 
r vnxsvÜUvov dquüci, rio avtoic TO iu 
pdÁnua, col loves d vv dwsvÜÓvvo» xaraxolvovsiv, 
[va «ois vxsvOvvow ragícovrai xal vovro ovx dmi 
race zonuavixeis uóvo» zQo&rrovau alrías, dd xtv 
voie éyxA/uagi», Ad znsgl wvyns dort O xivOvvos. 


UT IUDICES SINE QUOQUO 


en, quae oportebat in fiscum inferri, eo qui admini- 
strationem habet, puris utente manibus, haec ad 
pronrem utilitatem redigens, qui administrationem 
abet, et inopem faciens nobis collatorem, inopiam 


5 ülins, quae per ipsum agitur, nobis reputat Quanta 


impia et alia fiunt, &d horum furtorum merito relata 
occasionem! Administrationes namque habentes pro- 
vinciales ad hanc acceptionem respicientes multos 
quidem reorum dimittunt, vendentes eis delictum, 


10 plurimos autem innoxiorum condemnant, ut noxiis 


praestent: et hoc non solum in pecuniariis agitur 
causis, sed etiam in criminalibus, ubi de anima est 
p Fugaeque flunt ex provinciis, et confluunt 

c omnes ingemescentes, sacerdotes et curiales et 


pvyai ve éx vOv éxagyuiv yivovra., xal ovogéova«w 15 officiales et possessores et populi et agricolae, iudi- 


ard Oa n&»vss ÓÓvoousvoi, ispsit re wal BovAsvral 
xa) raso tas wal wr9rogss xal Ónuóras wel ysopyol, 
«aig TOv dez «ie ve eixbrœe wal adixíauc 
uspgóusvoi, Tad ov vavra dj yíivera | eti alla 
cd a vd st0Àsow Gvacss xaà oí. Ónpoódass 

và sola xonudvow» yivovra( r wal mavovvaw. xai 
ade pla vis dor a rf,“ dgpopui) vOv xaxdv, 
xa) v0 ys dgyvooloysiv ra$ d, suce dor movn- 
oe ztpoo(pióv vs xal stépac* xai Katiy aga xal rod 


SpvBo: 20 rum, et acc 


cum furta merito et iniustitias accusantes. Et non 
haec fiunt sola, sed etiam civitatum seditiones et 
publicae turbae plerumque fiunt atque sedantur: et 
omnino una quaedam est haec omnium occasio malo- 
re suffragium & iudicibus totius ne- 
quitiae est principium et terminus: est quoque hoc 
sacrorum eloquiorum mirabile et verum, quod ava- 
ritis omnium sit mater malorum, et maxime quando 
non privatorum, sed iudicum inhaeret animabus. 


r Oeo» Àoy(o» Oavuacróv vs xal alngOdcvaro» 25 Quis enim sine periculo non furetur, quis non latro- 


10 T?» gi gíav nàvroy slva, urrípa vOv» g. cinabitur sine reatu administratorem respiciens? illum 
«àv, xal naler Ora» ui) rate rs lIdiarrœ, d namque videns omnia auro vendentem, et praesu- 


race 1 agyóvrow» éyyévivai eie. Tus ou mens quia, quicquid it illicitum, hoe pecunias 
dv axuwóvses iid ul od o)x dy 3 àv. dando redimet. "Hinc omicidium et adulterium et 
svÜvva, sie ri dex d ro, waxsivp» ópav 30 invasiones et vulnera et raptus virginum et com- 
axavr« yougiov sitQdgxovgav, xxi Daopdw cx, O0veg — merciorum confusio et contemptus legum et iudicum, 
r ngaieuv &rOnov, vOUTO xgijuaœra dos dF ν].¹ðον,Hi; omnibus haec venalia proposita esse putantibus, tam- 
évrsvOev avOgogovías «s mal uoiysias xai &podor xal quam aliquid optimorum mancipiorum. Sed neque 
zányal xal agmayal napOévcov wal zavnyogscov Gvy- — sUfficiemus considerate exponere, quanta ex furto 
xUgG&i6 xal xavapoovigsc TOY v8 vÓuov xal ví d- 35 provincialium iudicum flunt pessima, nullo eos prae- 
x, stü»rov avràc dwíovs sQoxsicDüas vojibóvrov, zumente cum fiducia redarguere, cum illi repente 
ens Ti TOv xaxíGrew dvÓgasódcv. Kal oix av cingula se emisse pronuntient. 

aQuécaiusv. srQosavvosiv vs xal dgnysigOai, ónóca xal 
éx «76 xÀonie vOv Émigogío» agyóvro yíveras x- 
lend, obe avroie Daggov»ros tr, zxaggnaías in · 40 
reuãv, dxsivcov avOve v0 rg doyàc owijgacOas ngo- 
(0x0uéveory, 


fisco inferri oportuit, si is qui magistratum gerit puris manibus uteretur, haec si in proprium usum con- 
ver tat is qui magistratum gerit, inopemque nobis collatorem reddat, inopiam illius per ipsum effectam 
nobis imputat. (uot vero scelera praeterea committuntur, quae ad horum furtorum causam merito re- 
ferantur? Nam qui provinciales magistratus gerunt, ad hoc lucrum attenti cum multos sontes dimittunt, 
vendentes iis delictum, tum multos insontes condemnant, ut sontibus gratiam faciant: neque id in pecu- 
mariis solum causis agunt, sed etiam in criminibus, ubi vita in discrimine est. Itaque fugae fiunt ec pro- 
vincis: atque confluunt huc lamentantes omnes, et sacerdotes et decuriones et cokortáles et possessores 
et plebeii et coloni, magistratuum et furta et iniurias merito obiurgantes. Neque haec sola iam fiunt, 
verum ctiam civitatum seditiones et populares tumultus ex pecunia pleraque et concitantur et sedantur.  At- 
que omnino unus hic est omnium malorum fons, et quod pecuniae exiguntur a „ id quidem omnis 
nequitiae principium idem et finis est: sane inter divina 5 eloquia admirabile et verissimum illud est 
avaritiam omnium matrem esse malorum, mazime quando non privatorum, sed magistratuum animos in- 
vasi. Quis enim non furetur secure, quis non latrocinetur impune, si ad magistratum respiciat eum 
videat cuncia auro vendere, seque quicquid turpe commiserit id pecunia data redempturum confidat? 
Hinc homicidia et adulteria et invasiones et verbera et virginum raptus et publicorum conventuum ae et 
contemptus tam legum quam magistratuum, cum omnes credant eos venum expositos esse quasi quodlibet 
vilissimum manciptum. Mec facile sufficiamus reputare et exponere, quot damna ez furtis magistratuum 
provincialium oriantur, cum nemo cos ingenue increpare audeat, quippe qui statim, quod magistratus emc- 


rint, causentur. 


b chr L | 6 azodoyiteras: L | 14 dovww om. L 
16 závros ovoóuevo: L | 17 xai ante ge om. L 
21 xonu&tow om. e. Leg. (anò) xenudr . | 23 x 
Tóys Le] «a4 ]. M 25 Aoyícov] Paulus od Timoth. 
J, 6, 10 | 26 «ov» om. L | 29 avev2vra) axivdvsya L | 
32 ,n M d£ovijosica L 133 r om. L | 37 Ka- 
xíGrro»v] optimorum (i. e. x , ) e | 39 xaAexal 
M|40 2«ppovscosc] voAuo roc L 


1 infleri 7! | qui] que (quod?) 7! | 2 utende R 
4 post habet verba puris utende manibus repetit R' 
innopiam R | 5 Quanta] Et quanta T vulg. | 6 *impie 
talia libri furorum RN i futurorum NI relata] reto 


relatam R! | 7 occasione is exceptionem 7/ | 9 quide 
RI | eius P | 10 noxii RVT | 11 pecuniarias N 
13 fugaeque fiunt ex vulg.) fugiunt exeque R. fugiunt 
aeque ex Hs al., fugiuntque ex Heimbach | confluit. R 
14 ingemiscentes vulg. | 17 fiunt] pecuniae causa flunt 
vulg. | 20 et accipere) et om. E 21 haec 7 | 24 ineret 
Ri | 26 administratorem Ri] ad administrationem 
R VII] ilud namque videre 7 $| 27 auro omnia R 
28 hoo] ob 7 | 29 redimeret et (et del. Ji) hino P 
30 eommerciorum] commendatiorum R | 33 aliquod 
vulg. | optimorum] vilium dari | 34 considerare et 
exponere vulg. | furto 7^ | 35 fiunt] fuerit R | 36 re- 
petenti R 


8UFFRAGIO FIANT 07 


Nov. VIII 1. 2 


CAPUT I. 


Tavta ana»ta i dj r fovisvcausvos xd 
rad q c x e / rov Bovisvuaros xcgaAafóvtse vy 
dx Oed d edo ul svoefscTÁvy» GUvoixov, xal 
vj Gi y& bteοðαÿ tO vtQüyua xoivogcausvos xal , xal 
— x e 2 g rõrò vov Oe 
A d4iglvOaus» vóuov: & ov ÓOsonitousv, ure 
&vÜvnatsav unÓauíav qe tqv uüyou vvv xalovut- 
»yy» fixagíav ui TOV xOungta ie ÉQac ugcs &À- 

ola d., Aire vraTux]V lire Iycnovuteiy, 
&c dn xovcov 
Twv» nr usuvgcas v, vnoxeuévr r òs jus vg 
Dep vóuq dzoygagy, &c Or xai uóvae vxo ròvdò 
TOv vóuov done), Óidóvas Ti 8 lov upóà $75 
ve dGaoyzge r oiíavov» d αν,,t &gxovta unóÓsv 
Kirn to» 750) r“ dQxàe Tivi Ine ; 
ver mxQÓópagiv ztgoctagíae" àÁÁa zxQoixa pudv xopui- 
QesDas và; dgxas, ner dd ragα⁰,,ẽ ztgopácei vv 
vd éxictne di do cvpufó re xai xaptov. 
Kal yap dy xai vnzsÜTxausv ànoygagzv rde t4 
De , voug dn t tí Dee 
eri y» xaoéxs» 7 sic TO Osiov zgudv laterculo- 
5 sic TÓ OixaGTÜQuo» TTG oe VXSQOXTE TtQOqacs. vOV 
nd, v 7 460 7 3 cera dxa 


gung 
[1e] deve cil a) xal u9 7taQéyssv avrtQ usydàn al- 
25 


€999:. 


Haec omnia apud nos cogitantes et hic quoque 
participem consili sumentes eam quae a deo data 
nobis est reverentissimam coniugem, et tuae celsi- 
tudini causam communicantes et quiddam etiam a 


5tuo sumentes consilio, ad hanc sacram venimus 


tenus vocatam vicariam neque comi- 
tem Orientis neque aliam quamlibet administratio- 
nem, neque proconsularem neque praesidalem, quas 


Rem: per quam sancimus, neque proconsulariam 
ullam neque i 


das xal xoggextogíae xaàouc«» e 10 consularias et correctivas vocant (quarum express im 


meminit supposita huic sacrae nostrae legi descriptio, 
quasque solas sub hac lege ducimus), dare aliquod 
suffragium neque pro administratione quamlibet do- 
nationem, neque iudici ulli neque horum qui circa 


ire ο rd 15 administrationem sunt alicui neque alteri per occa- 


sionem patrocinii: sed gratis quidem sumere admi- 
nistrationes, pauca vero praebere occasione borum 
quae pro singulis dantur cingulis, codicillis et char- 
ts. Nam etiam subiecimus descriptionem huic no- 


dor éx&- 20 strae sacrae legi declarantem, quid competat unam- 


quamque administrationem nostram praebere in sacro 
nostro laterculo aut in foro tuae celsitudinis occa- 
sione codicillorum aut praeceptorum: unde et illud 
adbreviatum est, ne praestet maximum damnum. 


CAPUT II. 


B '"Exeivo uévvo« QiogiGousv, 0 xgrvai tO» H- 
(rov. rj Ldoiasis, óvra di xai &gyovra cfe Iaxatua- 
v Sh, aH, nàv ovre nQgocayogsvea Das, dd 
rod 

s d] e TS mal xamitOaT(OVOV Vxdg éxaréQas 

ye dAaufavev, ovdsvos dAatrovuévov vovtww' xci 
às Bos reis. xojoOc, aÀla &wajaysicav éxatéQav, 
ri Ts TOV GQXovroc ví» ve TOU ÜixaQíov, uia» ysvi- 
as, xoprcia 
suvüvrov TOv Ónuociov gogo abr; TS xai nàgiw 
ouoíos éxórros — ola uide rabsoé xaD'sctocyé, ur 


cap. III extant B 6, 3, 1—3. 


Àozov xourra Qovyías IIaxariavijs óvopalsada:, 
xal xopitsa On, dx vov Óruogcíov, anx&Q xai vv» 7tQo- 30 


ovcav r xai Ovoualouevy», vov 35 carum et ei et omnibus 


Illud tamen decernimus oportere vicarium Asianae, 
qui est quoque iudex Pacatianae Phrygiae, non ul- 
terius quidem ita nuncupari, sed de cetero comitem 
Phrygiae Pacatianae nominari, et percipere de fisco 
quae etiam nunc occasione annonarum et capitorum 
pro utraque administratione percipiebat, nihii borum 
imminuto; non autem duobus officiis uti, sed per- 
mixtum et iudicis et vicarii unum esse, comitianum 
existens et nominandum, periculo functionum publi- 
imili imminente, ut- 


I. Haec omnia nobiscum p 


endentes, et hic quoque participe consilii assumpta coniuge piissima a deo 


nobis data, atque ctiam cum tua sublimitate re communicata et aliqua parte a tuo consilio petita, ad divinam 
Aanc legem venimus: per quam sancimus, ne quis neque proconsul ncque qui adhuc vocatur vicarius neque 
comes Ürientis neque alius quilibet magistratus neque. consularis neque praesidalis, quos consulares et 
correctorios vocant (quorum diserte meminit notitia sacrae huic legi nostrae subiecta, quos quidem etiam 
solos huic legi subicimus), ullum suffragium det, neque ullam pro magistratu donationem neque ulli 
magistratui neque cuiquam corum qui circa magistratum sunt, neque alii personae patrocinii nomine: sed 
ut gratis accipiant magistratum, modica vero praebeant symbolorum et chartarum nomine, quae pro quo- 
que magistratu dantur. Namque ctiam notitiam subiecimus sacrae huic nostrae legi quae declaret, quid 
quemque magistratum vel sacro nostro laterculo vel iudicio tuae sublimitatis pro codicillis aut olis 
aut mandatis praebere deceat: ita ut id restrictum sit nec magnopere ab ipso sentiatur. 

Illud tamen definimus, vicarium provinciae Asianae, qui etiam Phrygiae Pacatianae pracest, 
non amplius ita appellandum esse, sed in posterum comitem Phrygiae Pacatiande nomimandum, atque ex 
fisco ei danda quae ctiam nunc annonarum et capitationum nomine pro utroque magistratu accepit, ut 
nihil ex his immimuatur ; nec duobus officiis utatur, sed mixtum ut ue, (am praesidis quam vicarit, unum 
fiat, quod comitianum et sit et nominetur: ut periculum publicorum tributorum et ipsi et omnibus similiter 


4 ys M) xà L| 5 uve Heimbach] ugóé ML |8 uà 
TO» TIA 1 9 85 B19 4 — xaÁOUGi» om. 
B | 10. xovcovAagíovs r xal M | xonxsovogías L | 11 79 
Ssip nuov LB | 13 sufragion M covgotyioy L in Bog- | sita) Y suppl. in spat. vac., sub R I 12 dicimus RT || 
Sea H. v., B | * uita libri | 14 sg. pits — ure r B] | 13 per aministrationem R? | qualibet R | donatione 
qi uróà «ov ML | 15 * uro libri | t9o0o« zu R'FT | 15 occasionem — 20 declaran scr. Ri in ras. 
18 xal ante zar om. Li 21 xai 7) 7 om. c] | 2 versuum | 16 quidem om. R | administrationem t 
vo» Osioy L | fatereulon (s. v. ros vapasioy) M Ar | |T occasionem J| 18 pro singulis (cingulo pr.) dantur 
xoviov L *ausiov B | 23 sxoduxdAÀov jj cvufoAo») | cingulis et cartis et codicillis R () pro cingulis dantur 


R | 5 uelimus RI | 6 proconsulariee 7! 7 uica- 
riam] uicá uià R | comitem] committere R | 10 con- 
sularie« I consulariuas R | ocórretiuas R | 11 suppo- 


codieillorum e | 24 xe M, om. LI 28 a L | 31 x 
r xameraviivow» you xspaángtiQvOY xci Ovy- 
rade (sic) M s Lg xspaártiovov B | 32 cvov- 
tov L| 33 vol B | éxavéQa» om. c 34 yíveaOos B ] 
37 é&xóvtos Scrimger (c)] Ho ro M &norvos LB 


2 datam 1 3 coniugem] coniungere RI 4 quidam 


et cartis T vulgo; delendum vid. cingulis | 19 sq. no- 
strae om. P, legi scr. P in ras. 5—6 litt. || 22 oocasio- 
nem RV iT 24 est om. RI | 26 tamen] tin / 127 qui 
est] quia Re | paeatione RI | 28 de cetero) de cetero 
quidem R || 29 pacationene Ri pacatione //! || 30 ooca- 
sione] de fisco occasionem 7! 32 uti os. R! I 34 nomi- 
nando RFT 


ts 


Nov. VIII 2—5 68 


Jinonudvge asc56 rares, da xava play anavroy 
OtoaTRvOuévov GuyüysunP —P, xouibonsvn» uévvos xai 
evtzv dia 10 Ho «ov xuvÓvvov vàás ayvovas wal 
wan TaTíOVa6, du áxatéga mons éxonitevo vafe. 
um EH évépac TuvOG dpysv vóv Qon» uiv Bixaquoy, 
vuv dd mo xouyca ve llaxaviasie dovy(as, 
ovx éxovtu mtavisÀOs ovOsuíay gusvrovcíap d» aie 
ale voie Ti Aosta dio émcoyíae, dd 
ro ra uà» r vov nxsgiBAémTov xóugtos «7€ llaxa- 
TiO T6 Qovyíac S 
Ilauaviavgj, xaDansQ sinóvess épOnusv, i. 


5 cipiebat officium. 
ministrare 


», ügxovusvov dd ovp tj 10 6 


UT IUDICE8 SINE QUOQUO 


pote uno officio constituto, non dividendo d 
sed per unam continuationem militantibus univer- 
sis: quod accipiet tamen propter duplex pericu- 
lum annonas et e quae utrumque pridem per- 
on tamen in altera quadam ad- 
pridem quidem vicarium, nunc autem 
spectabilem comitem quam in Pacatiana UTE 

non habentem penitus ullum participium in 
Asianae dioceseos . sed habentem quidem 
tabilis comitis Pacatianae Phrygiae cognomina- 
contentum vero in sola Pacatiana, sicut 


tionem, 
P , 


CAPUT III. 


ane GiriSe, oU pv N cie r, l'aAa- 
Via edes yia odrd dr 5 


3 


gur éripay mawrsios Oídous»v 20 penitus damus habere 


annonas, non 
ullam enim ei aliam 


mitisno 
existente et nominando, nulloque penitus eorum ad 


25 alios habente aliquam differentiam, sed unum esse 


officium sub uno iudice unius provinciae praesule: 
omni similiter officio una cum suo iudice circa fis - 


énagxías fyovuévo' mcns Onoíwc je vabses dua —cali& periculum sustinente. 
TQ Gpáv avrOv dv a1 và Ónuócia xd u 
ovens. 
CAPUT IV. 
S Os Bà apyovt, r ν i épísusw evva sto- Nulli quoque iudici penitus concedimus 


ovts Gvocviu»TIMQ A % d». vale d 


9 (ae, je dex, rods romorij 
$a. 5 ec sí vou/vTÓ vs vp& ed 


waovvsÀes dxxecobrvas rie dex oi 8 ar. 35 


cous sie ci davrov valw dufiBatssv. 


civili neque militari mittere per civitates 

quibus praesidet eos qui vocantur loci servatores: 

sclentibus quia, si quid tale fecerint, ipsi cadent ad- 

B praesumentes alios in suum officium 
evare. 


CAPUT V. 


E .4óró d vovro pauiv xai dni voV Aauzorá- 
wdxsigs yaQ pia» apyyv augorépae sow vpuaDa, Krov- 
cap. V—VIII extant B 6, 3, 4—31. 


incumbat (quippe cum unum sit officium 
); ut tamen et ipsum propter duplez p 
offida antea accipiebant. Neque vero alii 
autem spectabilis comes Pacatianae Phrygiae 
vincis communionem habeat, sed et spec 


I Negue 
tabilis comi 
Pacatiana Phrygia, sicut ante diximus, contentus sit. 


Hoc autem ipsum dicimus et in claríssimo comite 


vov df r d wai TOU Aauzxgorárov &oyovroc. Orientis et clarissimo iudice. Et illic enim unam 


nulla plane eius divisione facta, sed omnibus coniunctim militan- 
ericulum annonas illas et capitationes accipiat, quas 1 

ulli provinciae praesit vicarius. qui quondam erat, iam 

omnino ullam cum ceteris Asianae dioeceseos pro- 

(is Pacatianae Phrygiae appellatione utatur et sola 


III. Hoc ipsum vero in altero quoque qui erat vicario, eum dicimus qui in Pontica dioecesi est, de- 
cernimus: ut in posterum non duo consütuantur, sed unus, qui comes Galatiae primae nominetur et in 
milites A is id potestatem habeat, sicuti etiam nunc habet, et utriusque magistratus annonas , non tamen 

: : : : : 


extra pri 


mam, accipiat. 
damus, sed in sola Gala 225 


5 ullam enim ei aliam potestatem in 
tia prima. Officium quoque similiter misceatur ac pro uno atque coniuncto, ut 


omnino Pontica provincia 


diximus, habeatur et numeretur, quod comitianum et sil et nominetur: neve quisquam cx illis ullam a 


reliquis 


discrepantiam habeat, sed unum sit officium, uni magistratui, unius provinciae praesidi subiectum : 


ita ut uns similiter officium una cum suo magistratu periculum circa fiscalia subeat. 


Nulli vero prorsus magistratui, neque civili neque 


militari, permittimus, ut in civitates prown- 


ciae, cui pracest, eos qui locum tenentes vocantur mit(at: ut si tale quid fecerint, sciant se ipsos omnino 
potestate privatum iri alios in locum suum substituere ausos. 
V. Hoc ipsum vero dicimus ctiam de clarissimo comite Orientis et de clarissimo praeside. Nam ibi 


2 «al avt» om. e | 3 àvovac L! | 4 xastvacviovasc 
M x»amia Le neui B IN éxéxovra BI v7» 
LB) om. MI 13 «à xqorv.Bixaoi 0à opitouer Li 
16 sors] compendium in ras. LI | 17 «2v om. 
M | 18 »v»] CC 
M || 31—36 cap. IV om. LB | 35 rel om. 6 
37 avro) avt» Li 39 yag om. Le 


1 uno] in R. 
8 tamen R] tm 
dem] utree quid 


uidendo RI | 2 continutiaonem R 
T i 4 annonis RI | utrumque pri- 
i utraque quid | 5 offitio 


PF | àministrationem Re | 7 quam) quem untl. er 
frigie R 48 eee e Feser Con- 
tivs] prouintie diocesibus libri | habente R. | 10 pees- 


FP ina enim] et n 
F | 21 primo e 24 nomimendo] numerando R 
25 babente] eorum 7 (26 praesulem RI I 33 soci R! 
34 quia] a in ras. / perfeoerint R I 35 suum] suos 
Re zu V | 37 sg. comite orientis et olarissimo 
om. R. 


SUFFRAGIO FIANT 69 Nov. VIII 5—7 


vos niv wal v) vo9 gro wóurros vis Exac administrationem utramque facimus, habente quidem 
sn, váteos dd ud amies nere od ονẽ T6 8 . comitis itis Grientis nomen, officio vero 


xai óvopaopévns , xal rie sgorrye Hire Jvolas wai raesidente, comitiano existenti et nominando, 
re Kvpoonereuvv ve, xal rd fe doyije ae solius Syriae et Cyristensis praesidente et 
ak 2 ale 5 «prm dolus Brie e annonss habente. S 


5 esos. 4 e yao voie Bexaoíose 
„ Sor dun xal Ard 27] ND» lem namque vicariis et illum ponimus, ut et 

vélos xsvOvyeveiv vado re re r Ónuoc i el cum subiecto sibi officio iculum habeat et 

zo&bsec Uxéo Te vi mois xal Ünuoeías ger — fiscalium exactione et pro et publica disciptiba. 


erde. 
CAPUT VI. 


S BoviónsJa ys ni d rasa rote dexovos r dt 10 "Volumus autem omnibus iudicibus nostrarum 
reges dw navrac z,, Jas, robe uiv lsa. vinciarum omnes subdi, privatos quidem sec um 
ras wer TÓ iai dere iio» in sicci abi wai quod cinguli proprium ' est, in omnibus causis et 


seam excGiG T8 xci s, universis et criminalibus . 
wi 5 X s err — euer de qui vero in militiis — zunt, etiam intos 
rr vevaypévevs xoi eee dq ür Ate e ers 15 nihilominus occasione fiscalium et criminum subdi 
„5 a xac» voó- omnibus modis ei. Sed etiam eos qui hinc deseen- 
— S avrei Alla xal v voe drehen e d dunt ex quolibet foro, qui quascumque execuntur 
eiovàrmeta Ümaoctnolov 2 cus ola d r. — sententias, licet provinciarum iudicibus non sinere 

n vie éisivas «ovs e 2 aoxiov E ees us per ias quam „ 5 dis- 

% mAsióv v. aq f situm percipere sportularum, scien quia, 

E. pw ev dag on go M boc exerint, omne damnum ex hoc nostris 


(novas es, TOUTOV v» ja mien | wüca» Lnwíav collatoribus illatum ipsi persolvent. Damus autem 
vole iner vnorsiésu» dxayondvg» cwvol eis licentiam et referre de eo non solum ad iudices 


e it digen dd avvois ddl wel yv & quibus sunt missi, sed etiam ad nos ipsos, ut nos 
iw" * pur TOVTOUV i povoy sie rd sev, 2 28 haec agnoscentes causam competenter uamur. 
ov sisi" oi us, send a sic fuas «vrew, Si autem ipsi uos invenerint propter tatis 
idis sas vocvra yivoexo fpdyuavs seo t cinguli su lium noetris collatoribus violentias 
p - 55 Ug J. 5 . rea d lente d 7 eis damus e EX vio- 

- dn re 2207 953 rig Lebvgc vxspgovíaw rede tias et reos 3 eingulo 5 
dene vor,, G Hιοννο ,' , dd e)reis - 30 ordinem in N uod etiam 
ee vue ee veteribus * 4 legibus Sicut yt eos omni 


: dpeipsia Oo; ij geb x«l v s, iniusto lucro prohibemus, ita etiam cingulis 
wv óv vais ixegyíase nr 1 Tc utentes omni honore et reverentia et honestate. frui 

derte Oiyógevras vàv vcr 55 sancimus. 

xavréós dJiwov gie dieren, o e scd 

rei doxais xsyonpévove sácne viui ve ove 

ral qspwótr tos dxolcsmy Dagnitousv. 


CAPUT VII. 
H %%% Sa ))))FCCCCVVVVCCCTCCC medir 
ss cu évvra$Óa gere r dęr h .... ien 


"s roõ · OsoU mene Fes Je 5 7 ii iv 40 coram nobis, aut si non vacat, coram tua celsitu- 
ocn sig exor, évavrior «r6 «s 67e ic, wai rh dine, et qui tuam rexerint sedem, et qui semper 
es) vó» gov eee Sig Sina roõ «vs d») 

17 sg. Hanc cap. VI partem (Z), item cap. VII et VIII (H—1 in.) multifariam decurtata exhibet Epanagoge 7, 1—8. 


quogue unm ex duobus magistratum facimus, qui spectabilis quidem comitis Orientis nomen habeat, uni 
atem 5 officio d comitianum et sit et nominetur, atque soli primae Syriae et Cyrrhesticis prae- 
sit et wtriusque fratus annonas habeat. E aequo enim cum vicariis eum quoque ponimus: ut et 
88 1 cum — ei subiecto et de fiscalium exactione et de civili atque publico statu periclitetur. 
Vo autem, ut omnes omnibus nostrarum provinciarum magistratibus subiciantur, privati 
opriam magistratus rationem in omnibus causis omnibusque et pecuniariis ct crimina- 
Caribe, qui ae gn militia sunt PER M OMM subditi * ii quoque nihilominus fiscalium et 
ne omnibus modis iis subiecti si dps hinc ex qualicumque iudicio proficiscuntur 
i$ ARIA TAE exequuntur, quominus plus sacra nostra constitutione dispositum est spor- 
nomine accipiant, magistratibus provinciarum licet prohibere: qui si hoc neglexerint, sciant omne 
damnum inde subditis nostris illatum ipsos 5 esse. Damus autem iis veniam ut de hac re non 
solum magistratus, a quibus pendent illi delegati, sed etiam nos ipsos certiores reddant: ut nos haec 
cognoscentes rem, ut decet, persequamur. Si quos vero et ipsi dignitate vel cingulo. guperbientes in- 
tar iam subditis nostris inferre reperiant, potestatem iis damus et in maleficia inguirendi et quos sontes 
555 cingulo privandi, nostramque vicem in provinciis obeundi, id quod etiam veteribus legibus 
odum enim eos omni iniusto o arcemus, ita etiam, qui integre magistratibus 
usi 5 drip est et honore et reverentia et auctoritate fruantur sancimus. 
VIL Ita igitur magistratibus a nobis distinctis par est eum, 155 hic magistratum accepit, cum 
dei memoria coram nobis, aad si nobis otium non sit, et coram sublimifate tua, duque tam semper sedem 


4 xvgscrixOv. L wgictinó» B svoisvtixov M | 1 utraque R | habentem libri | 3 existente vulg. 
en BT vüé vuv — on oi v8 om. Ein 4 eyristensis J] oritensis R. airitensis Ri | 6 ut et] et 
1 B em. RT | 12 proprium primum est RV i proprium prae- 

se) — cverayuévovs om. g | 17 octo MBc | 19 «à» | mium €: vulg d 17 qui om. 1 ncgleserint RI 
2. 3 1 Fer .be reg ge, i, Se ERE EE AE Ge 
De egen L | 22 vf ro, LY da. c en. R. J 33 honore] labore (al. honoro sg. A3) R 
Ran LB | 93, e L | 32 cre bowué fru. Jo | 39 hic sio libri | aministrationes 5 I 40 co- 

LB Epa».] Cr M | 39 xagalapBivorra B | 40 va». | ram] oor Vi im ras. | si non] sine RI; eg. si (nobis) 
vov (ita Li in ras. 5 fere litt.) «fc ys vs S L| non? | tua] tue 7/* | 41 erexerit R 
42 del prius om. € 


10 


Nov. VIII 7 


q oo rd cou xóumvos ν˖ Y nzuowv largitione 
TOU T8 dvdoboró rov qua estoros vov Ósíov zuo» - 
víov toU r dvÓoborátov wóugtoc «Ov» anavtayo 
dei ic privatov, zxagóvros 07 xal toU xavà 

)»v u&yalongensctiatOv yaprovÀanQiov vàw O, 
fov xovorvov ToU 1oi$ ufo xo role voie x 
"uiv vxngstovuévov, ogxov Oiüovas, urdssy). ztavvslos 
undd ovi)» magéyev uite ztQopaces Oócenc . 
7poctaGcías, uróà énayys(AagOn:, urdà dx rije ina 
xíae opoloynaas i‘, ui voie évdobotázoss énao- 
xose untras voig dos voie ràs dee Kyovss aui] rote 
cQ avrov; xaDscTGO. u,, étSQq twi warà A- 
qasi noogragíoc. d db duo Aaufaves 73v 
dx, voocAauBavs, 18 xa rob Ünuogíov rüc Gitf 


ode (rare yag dj xal novas Aaugavssw avrov die. 15 eum sinimus), sic eam puris custodire manib 


ps»), ovroc a)t2» xadagaie qvAdtss rate xc, Dag 
v8 wal zu ro- vnd cvtie vgéilow Aóyov. "lavo 
vue 9 on vatgoyy xal oi perá Gs Ov av10» Ain 
cópsvo, Joovov, ox, sire avro Qaggraeaw Aafsiw v4 


10 UT IUDICES SINE QUOQUO 


fuerit gloriosissimo comite sacrarum nostrarum lar- 
pua et gloriosissimo quaestore sacri nostri pa- 
ii et gloriosissimo comite ubique sacrarum nostra- 


rum privatarum, praesente quoque et per tempora 


5 ficentissimo chartulario sacrorum nostrorum 


cubiculorum, qui codicillis his apud nos ministrat, 
5 „ nihil peus nec quodlibet se 
raebere neque occasione suffragii neque b 
perma . neque de provincia profiteri diri- 


10 gere neque gloriosissimis praefectis neque aliis cin- 


gula habentibus neque qui circa eos constituti sunt, 
nec alteri cuilibet per occasionem patrocinii; sed 
sicut sine suffragio accepit administrationem, a pu- 
blico percepturus annonas (has enim solas aoc pero 
et nobis pro ea redditurus rationem. Sciat enim et 
tua celsitudo et qui post te easdem conscenderint 
sedes, quia, sive pel prasaum pesce accipere quic- 
quam ab illis qui praedictas administrationes 


xai vd» sis vàs signuévac dgyàs Rh ,h sirs 06 20 . sive proceres ipsi, sive etiam officium 


ener tà Eu GvyrJtudv xag! ic cr 
: (azsg df) xal d nóva vouitovrsc Oi 


szeapaÓvvaccsvorres aur sits xal r rab i on A0 


QQLG ILS OOV 
doo Qiopicausv), e ovx dv puxgoic v) nou] x- 
vncsrai* du oi này quéyios do 
dage- re %, va» a rde dαν, xa cv j 
xal Gvyxorgascss rij oixalg rate tow vTO t 7tQat- 
rate, xal ztgocayysAO 8v ov Dagazsvovtec, oce oU uó- 
vo» c&rQastÀugiOv axododgovgi. f d ο) siÀnpaciw, 
aa xai tÁn» dyavaxrncu vogtOG 

inl dexñ xivÓvvov svàcgnÓnSorra:i wal of ys 
dh abr Ovrss xal 5 msiDouévr, válic aítoie, si 
másiov t vüv nap' zucv Ódejomévow éániyeptjgaiev 
Aagsw, avtoí ve vVxoxsiGovtas tois éDnpacouóvow rñ 


s$ oí Aafsiv r: 25 


tuum, ultra ea quae occasione consuetudinum a 
nobis eis definita sunt (quae scilicet et sufficere 
sola putantes dari decrevimus), non in parvis a 
fiet: sed maximi quidem iudices accipere ali 
Unda ab his qui ad administrationes acce- 
unt, aut etiam permittentes suum officium tale 
aliquid agere et nuntiatum non emendantes, non 
solum quadruplum reddent totius quantum perce- 
erunt, etiam magnam indignationem sustin 


nora xal ov 30 bunt et cinguli periculum formidabunt; et qui circa 


eos sunt, et oboediens eis officium, zi amp ali 
quid quam a nobis concessum est temptaverint 
accipere, ipsique subicientur damnis quadruplae red- 
ditionis et cadent etiam substantia et cingulo, in- 


siG v0 TertQasAov» az0000& dxmagoUvral ve xal ov- 35 1 et suppliciis subiacebunt quae congruant de- 


alas xal bone, e vq xal violae vrxoflaAlso Das 
xQamovoai6 roc TÁnuusÁ]uog: voie aUTOV. 


ctis eorum. 


ezornaturi sunt, et gloriosissimo qui semper. est comite sacrarum nostrarum largitionem , et gloriosissimo 


quaestore sacri nostri palatii, et gloriosissimo comite sacrarum nostrarum quae uli 
vetarum e Acon PINO qui est chartulario sacri nostri cubi. 
apud nos inservit, iusiurandum praestare, nemini plane gs 

cini dedisse nec promisisse, nec pactum esse ut em provincia mitteret, nec gloriosissimis prae, 
reliquis, qui magisiratus gerunt, nec qui circa eos sunt, ncque alii 
quemadmodum magistratum gratis accipit, et insuper ex 
percipere permittimus), ita eum puris manibus geret, et : i 
] ingressuri sunt, sivc ipsi quid accipere ausi sint ab dis gui 


T praesente etiam 


enim sublimitas tua et qui post te candem sedem 


we sunt rerum 1 


te guicquam suffragii nomine neque patro- 


nec 

alii ulli per causam patrocinii. | Sed 
ublico cipit annonas (has enim solas eum 
o et nobis pro co rationem redditurus. Sciat 


ad dictos magistratus perveniunt, sivc 45 iuxta eos auctoritate valent sive etiam officium tuum, ultra ea 
n 


quae sportularum nomine illis a nobis 
non levem 
accipere 
consuluerint, non solum quadruplum 


oenam essc futuram: sed summos q 


ita sunt (quae quidem sola je Deoa arbitrati danda decrevimus), 
idem magistratus, qui | 

quid ausi fuerint, vel officio suo tale quid facere permiserint, nec ubi nuntiatum fuerit, rci 
ue acceperint restituturos, sed etiam gravem i 


iis qui ad magistratus perveniunt 


ignationem 


subituros esse et periculum amiiiendae. potestas reformidaturos. Atque illi qui circa eos sunt, et officium 
iis subditum si plus quam quae a nobis data sunt accipere temptaverint, et ipsi iis qui damnum passi 


sunt ad restitutionem in 9 


plum obligati erunt, et bonis atque cingulo 


privabuntur, praeterquam 


quod poenis subicientur quae conveniant ipsorum delictis. 


1 largitiónemn (s. v. zagoxó» Ovncavoov) M Àlapyee- 
rio π . xagoxdv iro Orcavoov L nagozov tos J- 
o B sicodío» Epan. | 2 quaestoros M wo:aí- 
cvoQi6 L xouaí(atogos B Epan. | 4 priuston M] idio- 
ci. B et s. v. M (idioxviyow nQiBávor L aid. 
Epan. | 07) 9à Epan. | 6 rovro om. LB| 1 unósvi) 
nihil (i. e. And) € | 8 * 4siv B Epan. | «gogacww 
L|9 zxgoccacía» L| ire — A libri | 13 Aauga- 
ves M | 17v apxgv noocAauBavss om. B* | 14 gosáap- 
Báve» M percepturus (i. e. v oocAauBavom? cf. 299.) e | 
15 An om. Epan. | agísusv Epan. | 16 custodire (i. e. 
ulla c | 18 vov avrov 5 
Epun., quod sane praestat | 19 J'agoraeuev L dage- 


1 sq. gloriosissimo comite quaestore saori palatii nostri. 
et gloriosissismo (sic) oomite sacrarum nostrarum itio- 
num priuatarum. praesente quoque R | 4 et o. 
5 cartulario ez cartularum corr. R [| 7 iusueneradum R 
neo oolibet R nequolibet i neo quolibet 7? | 9 ne- 
que de R//) et neque de vulg. | prouideri (prouiteri Ri) R. 
11 eos om. P | 13 ministrationem J 14 accipere bis 
scr. Ri | 15 custodiet vulg. | 16 enim om. RI I 17 te 
om. RT | conscenderit / oonsendunt R | 18 quis] qui 
ii 19 illis B] his eis T vulg. | praedio[dictas R 
20 etiam) et R | 23 dari R in ras. | 25 ad om. R! 
26 permitterentes suum (um R in ras) R | 27 non 
emendantes suppl. U in vac. | 29 indignationem 
magnam cüguli ez corr. R | formida|da- 
bunt R I 32 temptauerit RI | 33 subiciuntur R! 
» suppliciis] suppli| RI | congruant RT] congruunt 

vu e. 


SUFFRAGIO FIANT 


Nov. VIII 8 


CAPUT VIII. 


0 Tode d ovros auiaDove ztagaAauB&voyras «às 
are Tto TOv andre GzovÓacua Kysuv xor) rò roĩe 
du note en r siQocéysiv, xal ros u8v dyvoypo- 
vovvtac so dy pera mons slexoac- 
Ts» vis Gqodoorz roc, c vxoxavaxnisvouévovs undà 
t avrov tovtov xiodoc v& ssavrásagiy dvvoovvras, 
veis q siyvomoss mar, moocpsoouévove: bxerra 
ro rob fcueréQovsc viuroovs gvAavTu» xavrayó0sr 
&vestposágtovc, odd oTi)» sraQ' ovÓsvóc avrOw xo- 


5 nullo flexos neque 


Eos autem, qui ita sine mercede sumunt admini- 
strationes, prae omnibus studium babere decet fis- 
calia vigilanter inspicere, et indevotos quidem et 
egentes necessitate cum omni exigere fortitudine, in 
pro hoc ipso lucrum aliquod 
omnino considerantes, devotis autem paterne se ex- 
hibere; deinde nostros subiectos reservare undique 
sine violentia, nihil ab ullo eorum percipientes: sed 
aequi sint in judiciis, aequi vero in publicis disci- 


dc 
ene. dd Loo. ud d» rate di,, Loos d dv 10 plinis, exequentes quoque delicta, innoxios quidem 


rale Ónpodsss weracrágsciv fr π0 , émebióvrec ve 
rote à ]pags xal vov; uüv a»svOveove ma»rayó- 
Os» ꝓvlarrovres waDaoís, voie vrsvOvvois 03 dxiti- 
Dévevse xoóc TÓv vópov T)» wow, wal ovra de- 


, 


undique custodientes eos qui puri sunt, reis autem 
imponentes secundum legem (poenam), et ita prae- 
sidentes collatoribus, tamquam patres filiis, diligentes 


quidem eos qui sunt innocentes, qui vero rei mon- 


rorrre r vum o) a» xatéípss viov, 55 15 strantur, castigantes ac punientes, omnemque iusti- 
* L4 L. « d 


d vras, vxevOvvove dà qaiwo- 
gene Gagpovilovrés va xal vuuoposusvos, xal và- 
ea» Qdixaiocv &v v8 voie òduoolois Kv vs «oic [dioi 
evnBoÀalo:s cbroĩe Oicrnoovsytac: xal dbb avrol. nóvoi 


tiam et in publicis et in privatis documentis eis 
servantes; et non ipsi soli hoc agentes, sed etiam 
semper consiliarium talem sumentes et qui circa 
eos sunt omnes: ut non videantur illi quidem velut 


vovvo sxatrorvrsó, dll xal vOv as) magsdosvovra 20 innoxii esse, pe alios autem delinquant atque furen- 


voxvro» AauBavowres wal rohe sgh e«vTOUG mayas, 
; vove uà» djd, dvsvÓvvove slvai, 


Fr ops 


énierapévoy và Ongócia, Bovisvrów re gauiv xal 
ALS ,, aur OsÓmwovow dy- 
d xal ngós v&s doyas αννm'Nw v. rie yàg dv o 
fine, ine , uerioq vio xal xoiaei vis o b 
epe dmi r deriv ip vadat pspaorvonusvos àv 
ec sig xoncrOc, mQoixa q avtry» Osyousvos, ovx d. 
nere ige dd zavrsAGe oh ονα qavAq xarà t9)» xo» 


tur, hoc quod magis turpius est, ut et participes 


iniustitiarum sumant. Ideoque licebit tuae celsitu- 


c6 , dont det 

à is vol dd ninuusisiv vs xal Ain, vovro óxsp dini honestiorum quosdam ad administrationes diri- 
a aleypórspóv dor. TÓ g xowcvovc Tow gere et scientium tributa fiscalia, curialium quippe 

aOmr prov liufaüvav. "irs Fiera v5 oñ vxegoyz; 25 et aliarum 

TOv GapvoréQev vivac dx) vac Goya sáu wal Tow 


ersonarum, experimentum sui dantium 
bonum et magistratus opportunorum. Quis enim 
non diligat eum et honestate compleri magna putet, 
si nostro decreto iudicioque tui culminis ad cingu- 
lum veniat, testimonium quidem habens quia sit 


ss xol genvornros dunemircO«: fueyꝭ us vo- 30 optimus, gratis vero eum suscipiens, non vacans 


omnino per 8 ulli pravitati, nec quemad- 
modum quod dedit congreget nec unde colligat 
aurum, sed ut hoc solum habeat studium, deo 
nobisque semet ipsum commendare et gloria frui 


„ 0903 oz 10 do aDoolcsiap, ouòd 80 cvÀ- 35 optima et repensationem sperare praecipuam? 


xoveíov, GAÀ' [va 07) Tovro uóvor vo or- 
dana TO tQ DsqQ re xal iu ) davrov GvacrGcs, xal 


zo Ene ànmolavces eri, wai duoifàs dAmicas f- | 
] y&Àas; A d, ve vaa gabrd v; , vl 1 81 quis autem praeter haec aliquid egerit, et do- 
an le éxi «75€ dere, dp vs der: Oma Tre, doris 40 nec in administratione, in qua est iudex, furti reus 
airíev vxoctncópsvoc* xal siys t, Jove yovaíov appareat, et si probetur aut dans aurum, ut acci- 
% vov lag r dex ij lago du tnc aoyye piat administrationem, aut accipiens ex administra- 
VIII. Qui autem hoc pacto Fa magistratus suscipiunt, cos primum omnium studium habere 
oportet, ut ad tributa vigilanter attendant eaque a contumacibus et quibus necessitas adhibenda sit cum omni 
severitate exigant, nihil concessuri, neque in eo ipso lucrum omnino ullum spectaturi, erga obsequentes 
vero paterne se gerant; deinde ut subditos nostros undique immunes ab iniuriis servent nec quicquam a 
eorum accipiant: sed aequi in iudiciis sint, aequi in publicis causis, ut qui peccata perse- 

quantur et insontes quidem undique integros servent, sontibus vero secundum legem poenam impo- 
mant, atque ita subditos moderentur ut patres filios, diligentes gos, si insontes sunt, si sontes apparent, 
et corrigentes et punientes, omnemque iis iustitiam tam in publicis quam in privatis contractibus servantes; 
neque ipsi soli hoc faciant, sed ctiam talem semper assessorem assumant et omnes qui circa eos sunt: ne 
forte ipsi quidem insontes esse, per alios vero peccare ei furari videantur, id quod longe ius est, 
socios adeo iniuriarum assumere. — Itaque licebit. sublimitati tuae quosdam ad see, oig destinare ex 
honestioribus et rerum fiscalium peritis, curialibus dicimus aliisve personis, quae bonum de te specimen 
ediderint et ad magistratus idonei sint. Quis enim eum non. libenter accipiat atque magna gravitate 
praeditum existimet, si quidem nostra sententia et sublimitatis tuae iudicio ad magistratum venerit, testi- 
monio probatus qui vir bonus sit et gratis magistratum susceperit neque ulli omnino rei improbae in 
provincaa operam dederit, nec quomodo quod donaverit congerat nec unde pecuniam colligat, sed id 
solum nitatur, ut deo ac nobis se commendet ei bona fruatur. existimatione et magnas remunerationes 
l speret. — Si vero quis contra haec quid fecerit, sciat se etiam dum in eo magistratu, in quo iudeæ 
est, furti crimen subiturum, et si eum pecuniam ad magistratum obtinendum dedisse, aut quid ex magi- 


1 &, Epan. | 7 xpocgegopévoss M| 8 «à om. 
B | vxyxoovs om. L | 11 ore Epan. | 13 «oic 
onsvOvvow 0à B] «oic oxevOvvow ve M rod dà 9xev- 
9v»os L 5 vOv voucv L*|| 19 o ⁰ονtlcuοue 


1 aministrationts R aministrationem 75 aliquid R 
7 nostros] in nostros 7 | 8 ab ullo] a nullo R* [9 sunt 
Ri I 12 poenam om. R, ante imponentes add. vulg. | 
13 filis] is /? i» ras. | 15 iniustitiam R [ 16 et in 
publicis 7] et om. R vulg. | 18 tale RI 19 ut om. P! 
20 esse om. RI | 21 particeps Ri | 22 summant R. 
23 ad om. R | 29 haberes R. | 31 ulli Contius] populi 
libri | prauitati ed. princ.] priuati libri [ 33 sed] eit P || 
habeat] ut habeat P | 35 optimi J | reconpensatio- 
nem R? vulg. | 40 in administratione] amministratio- 
nem R | 41 appareas Ri apparuit P | ut] et R! | 42 aut 
accipiens ex administratione om. R 


Nov. VIII 8. 9 


12 


UT IUDICES 8INE QUOQUO 


(éxévepov yàg oͤuotwe vnusvOvvo»), Ott xal Ónusvoww 
xal éfogíav vyocv5cstas xal t9» slc v0 copa faca- 
vó»v rt xal tuuc lav, xal avzov dj vv Aaffóvva xag 
avtO), xaÜanmeg simovts& 8pÓvnuev, waxois vitoOT0s4 
psyalow. KaOaoac yaQ dxasrovusv silvas vac ém- 
xoQío &oyaie vac yeipas, Íva «ove agxousvovs g 
ulove va xai svOnvovuévovrs qviaba,usv. Kal aur 
ud i vs vv vóucv Éx re r dx énixsícovras 
ov vois dv rate signuévais dA Oo 8i ti cot 
| ovro xgaLaww. —— didowev Ef 

raus dd eta, sí r. xava tj énagyíae dd. d Tn» 
a Kyo» Quanodlrras xal N] ri 7) ins 
napuBdAAos robe iure. vxorslsic, dere vOv ge- 


b maximis. Puras 


tione (utrumque enim similiter noxium est), sciat 
quia et confiscationem et exilium sustinebit et in 
corpus verbera atque supplicium, ipsum quoque qui 
accepit ab eo, sicut praediximus, malis subiciens 

i enim exi esse provincialibus 
indicibus manus, ut collatores custodiasmus. Et 
istae quidem tam ex legibus quam ex administratio- 
nibus imminebunt poenae his qui in praedictis ad- 
ministrationibus sunt, si tale aliquid egerint. Damus 


xai Toi éxcgyec- 10 autem etiam provincialibus licentiam, si quid a 


provinciam „qui administrationem 
egerit, vel si damnis aliquibus aut calumniis subdat 
nostros collatores, ut deo amabiles episcopi et pro- 


rr émícxomno» xal ro d» «5 xe oevsv- vinciae primates es ad nos 
8 tv, al erras vov 15 d à 


ora sposi sic v) uas aeagti, 

Tiv ae Kxovros và sánpusijuava. Igel yào r 

uayQavortss re,] I 25 xo9q xóv ravra Aker - 

core, iy q v4 avro», ivO« Musso», Sete xal 

rde zt0»Vàg UTJOGXSiV TOV . ers urdà 
„ Tiv& TOI0710 T« mQaubÍoi Dagois 


fs. 
iin irt e Bino. 


dirigant, exponentes 
cingulum haben elicta. Nos enim haec agno- 
scentes dirigimus in provinciam haec exami 
quatenus ipse, ubi iniustitiam feeit, illic. quoque 
poenas subeat delictorum: ut meque alter quispiam 
tale aliquid agere praesumat, ad exemplum respi- 


as xoc cO 20 ciens. 


CAPUT IX. 


yv duistovvoe *avà rds 


Ard Krovros vov tijv áo a 


L * , ^ 
Éunsqoa de 4rd, énsida» savad orto rij Ju. 
7 


«de rπντιπ⁰ν⁹tν i te dv vj éwapyiq qr 
] asso, , xal rde ra A 

évayoyas, si nero, stQiv Ai ο,m,Il rde Tevtzxovza 
7 , dz00i0gagxcv aoi naOuxsp v« và dvi 
ret àvÜpanódcov, Oídousv dÓsav» «ois . 
xarégsv avtov dv vj xceq lñ vj émaoxi] 
à t& ÓdsÜoxacw aUTQ mQopace 
"Qdvvswv, saQóvroc usvto, ToU Deoyelsctónou dztiGxó- 
tmd vr ie am Lagi) Pig 
dzt0doír xv OTsQ wex gavsin. AAA xal aw- 
reis TOU; dhe, e eigÜoNrO Tfj Té» a- 


xaà i pon et 
domi rodro sic-90 omne quod dederunt ei occasione furti exigere, 


dQiaexozto)vtoc, ls av 


Necessitatem habente eo, 
rexit, secundum priores cons 
suerit fasces, quinquaginta 


qui administrationem 
tiones, dam depo- 


in provi com- 


mavtow Osyousvov 25 morari, publice se monstrantem et ab omnibus sus- 


i 5 Si perm ante quam e: 
pleantur uaginta dies iens capiatur t 
aliquod SEU IIR FUN mancipiorum, damus li- 
centiam collatoribus detinere eum in 


praesente tamen deo amabili episcopo et causam ex 
non scripto examinante, donec at omne quic- 
quid furatus ostenditur. Sed etiam ipsos provin- 
ciales, si senserint administratorum furtum, licen- 


mem «loni, dea Éysw, uüÁlow uiv ov» va 36 tiam habere, magis autem et necessitatem haec re- 


jsuy eic ids Octa uae ,- 

xevolom muzQacxs TO Üixawv. 
z a r ᷓ 
Évoxov el,, a 


vdyxy», vara pu 

vo»taé, OTi 7t8Q 

race N avro» vnxofaÀÀlev nouwaic, 

xal «ais 4 ovgavoU T? e 

gara xo ogxovs d ole Mag v9» di. 
cap. IX (— v deri 40) extat B 6, 3, 8. 10. 16. 


ferre nobis, ut . quia omnino auro 
vendit iustitiam, p is eum subiciamus poenis: 
super quod etiam caelestibus suppliciis reus erit, 
transcendens iusiurendum in quo accepit administra- 


Ei dà 40 tionem. Si autem valuerit ex quacumque causa non 


twrum. 


areat (utrumque enim pariter poena dignum est), se et bonorum licationem et 
r1 ri ip supplicia essc fubiturum. nec minus illum % j 


copus eiusque loci preces ad nos mittant, 


Nos enim his cognitis in provinciam mittemus qui 
delictorum subeat: ut ne quis alius quidem tale quid 


tratum gessit. incumbat secundum " lores constitutiones, pest- 


appareat et ab omnibus 


magi- 


stratuum Pompeiani veniam habeant, immo vero necessitatem id nobis indtcandi ; ut certiores facti illum omnino 


tjj A om. L, 5j xw eq 7) om. Be | 32 dye 
Be 13 t í 488 Anf 


vovra B 1 40 — reroanldονο,õ,i (73, 5) om. LB 


2 quia et confiscationem] & et oonfisoa R* in ras. 10 
fere litt. | et in) et om. 2 Er praediximus om. R.. 
5 eximus /* | 8 his RTV] is 'i iis vulg. | 9 damus 
bis scr. 1 )" prouineialibus (a om. Ri) etiam R prouin- 
ciali|libus P | 11 amministratione R'/* 13 callatores 
RI | 14 praeoe RI | 16 dirigemus vulg. (Or.) | haeo 
hoo vulg., om. R| examiminaturum R I 17 fecerit. Ra 
18 poenam R | 23 secundum) see 7! | oonstitutiones 
R | dum 1 dum posuerit /i due e e R! | 24 dies 
Ri] per dies “ vulg. | oommemoreri V1] 25 se oon- 
stantem et ab omni Ri | 26 si) añ ( ante) vel ad ( aut) 
430 dederit P || 31 tamen deo] deo tamen 7/1 32 non om. 
T | examinantem R | quiquid Ri | 34 amministratores RI 
35 hoo 7/137 eum suppl. P? in spat. vac. 40 voluerit V vulo. 


SUFFRAGIO FIANT 


wal icxvceis xa" ola dix ui) enngaxosc rd. 
"vt9kovra nuépas d, ty Éxapy(ac qvysiv, xy ui 
oh 0%, d av diareig raralꝶ ra x ijae- 
ra eis ri émaoyíav i fxev, dra qe, d cο 
a» svosO'si AaBow, dr] οονε xerpanákaiov. 


79 Nov. VIII 9. 10 


completis quinquaginta diebus ex provincia fugere, 
tunc comprehensus, ubicumquo degere videtur, revo- 
cabitur quidem in provinciam in qua administrabat, 
omne vero quod inventus fuerit accepisse restituat 


5 quadruplum. 


CAPUT X. 


"Exsivov dnladg qviarrousvov xov unÜsuiav elvai 
roĩc iure νιν]ůoe Güsua» ép! évéu ivl mÀTq 
9? xlonñ rar 59i TOUS (Qgovras noaTr&v. OU yag 


ai gasaíg dpodgóispos voie dyvoluoc. du, wv rob 


lllud videlicet obserrandum, nullam esse nostris 
subiectis licentiam in alio uem praeter furtum 
haec circa iudices agere. Non enim, si videatur 
vehementissimus indevotis propter fiscalium exactio- 


Ónuocíov siezgabuw p d Xv Tow mzuusAngárov nem aut propter delictorum executionem, dabimus 


„ [4 L] 


tebsÀsvgi», Üoiaousvy vois d Ot nQdttuv T xaT 

«viov TOUvavríov uiv obe xai zOai$ «vcoUs rate 
sag» 7uxootatau.é vnabtousv, si robe xaD'aQaic 

capévove rate yapglv wci Tjj r Óguocíov sienoatei 

pévovs «5v aoy5yv ùgei nu. en, d, u Gv» 

svpnuíq muc] just TOV vsvouiGuévOP xoovov cd 

xias axoAsuztavovras dnonéuyassy. det yao robe 

. e * 7 , 7 

gerd vÓvÓs uh 0v vouov ywouévovs AaunxQota- 


tous TOV VaoTETGyuSvoy énapyiov agxovras Ar- 20 siderare, quanta quidem 


iu da, mone usv azoAavgovc. d rotor α¹- 
vOusvOs, rs ÜÀ 7tsQumaGOUF r ÜvcxoA(ai roy vO- 
po» tovtov magaávgoOs tO ya d éavroic Ü'agoraasvse. 
dim yàg dv vOv arOzxow, ai robe uiv émx' cure 
vxogáAÀo:sy, xai ov zoótsgov Gvyyooisv Ie àv 
éxodoisv và qoQux, abr dd &vevOvvo: uévouv dni 
psyaÀor» yevousvos xÀonow, xci ov)i TO mwQ06 rovs 
vxxoove dguJ Qu wras dne inc vl ov &tsctiv avoic 
vxsoidovgs Gauvoic ts xa) dAsvOspo: 

éxaivovusvoss pasyijvas xal vy» A ud Axa K 
lA 1 ea xa xal % O cvyyogovusy 
dà ovre rote nsQuBAézro: Óovbly ovre éréQq vivi T 


[4 


oíavovv avro eo, yj adux(a» dmayaysiw, ij 


y xai savrayo2sy 30 


subiectis agere aliquid adversus eum: e diverso 
autem etiam poenis eos omnium amarissimis sub- 
iugamus, si eos, qui puris sunt usi manibus et fisca- 
lium exactionem cum omni detulerunt subtilitate, 


era done ngocsveyDévvas dxgusiae, sirva xevads- 15 postea deponentes administrationem iniuriari prae- 


sumpserint et non cum omni favore post legitimum 
tempus provincias relinquentes deduxerint. Oportet 
enim eos qui post hanc nostram legem faciendi sunt 
clarissimos subiectarum 5 iudices con- 

entur gloria tales . 
rentes, quantis autem sint incursuri difficultatibus 
legem hanc solvere quantum ad se praesumentes. 
Erit enim absurdum, si eos quidem, qui in vilibus 
capiuntur furtis, ipsi torquebunt et non primitus 


rde locales avtoi xoAaLowv, xal Bacásoius c 25 quiescant, donec reddant furta, ipsi autem innoxii 


manserint in maximis constituti furtis, et neque 
apud subiectos erubescentes exemplum, cum liceat 
eis honestis et liberis et undique laudandis ostendi, 
et & nobis habere testimonium et spem. 


1 Non sinimus autem nec spectabilibus iudicibus 
nec alteri alicui quamlibet eis oppressionem aut in- 
iustitiam inferre, aut civilibus omnino com- 


adi, Sl mgáypagi bai, iva xal usi; 35 municare: ut et nos eis honestatem servemus et illi 


ad rote Caueótyra uff xüxéivos VJ?» xa- 
ÓDagoórgtà vs nuiv xal svvoav dvtidiOoisv. oro d 
Se à erer, ec id cj» abrir dias wal 
«0 mxavtayoOsv avrà dgijuio xal xó did nacgs av- 


ToU; dye evraOs(as xal ui xaravayxabsgOas cac 40 quere et 


ee axolunavas unjé év kern vakunogsicO, 
$2 TOUTO vOv 7aQOvra vóuov éygdyapav, OsQ re 


puritatem nobis devotionemque restituant. Sciant 
enim omnes subiecti, quia propter eorum utilitatem 
et undique eorum indemnitatem, et ut per omnem 
agantur quietem et non cogantur provincias relin- 
is affligi, propterea praesentem 
legem scripsimus, deo eam voventes et praesentibus 


eap. X—XIV extant B 6, 3, 17-21. — 2 cf. Al $orad 13, 1 (n. 75 Zach). 


ginta dicbus e provincia fugere ausus sit, tunc comprehensus, ubicumq 
i | praefuit, quodcumque autem MAY 

servandum est, nullam esse sub 

Negue enim si severior contumacibus videatur propter tributo- 


ovinciam cui 
lud videlicet 


furtum haec adversus 


p in 
| magistratus agendi. 


a ue eum commorari apparcat, re- 
isse repertus erit, 5 restituet. 
0 


tis nostris veniam ob aliam rem ullam praeter 


rum exactionem vel delictorum executionem, permittemus subditis, ut quid contra cum agant: immo e con- 


trario poenis omnium 
omni diligentia versatos deinde 


issimis cos subiciemus, si illos puris manibus usos et in tributorum exactione 
i istratu deposito iniuriis afficere ausi fuerint, ac non post legitimum 
provinciis decedentes cum omni honore prosecuti sint. 


Oportet enim clarissimos qui post hanc le- 


tempus 
gem nostram futuri sunt subditarum * magistratus considerare, quanta gloria usuri sint, si tales 


se praebeant, quantas autem di/fic 
rerum enim esset, si in 2 
que pu remittant quam furta re 


(ates subituri, si hanc legem, quantum in ipsis est, violare ausi sint. 
ehensos furtis illi quidem puniant eosque tormentis subiciant ne- 
(uerint, ipsi vero impuniti maneant magnis furtis commissis, ne 


exemp subditis datum erubescentes: cum iis liceat his contemptis gravibus et liberis atque undi- 
1 que is videri et a nobis bonum testimonium bonamque spem habere. — Non permittimus autem 
neque spectabilibus ducibus neque alii cuiquam, ut ullam illis fraudem vel iniuriam inférant, aut civilium 


omnino negotiorum participes sint: quo et nos eis auctoritatem conservemus et illi integritatem nobis ct 


invicem praestent. 


Sciant enim omnes subditi nos propter illorum utilitatem et ut ab omni 


parte indemnes sint et cum omni tranquillitate degant neve cogantur provincias relinquere et peregre 
us et 


- 


6 e gváacvousvov L | 10 záguuavov L! | 11 d 
112 avrov] avrov M* | 13 vgétoue» B | 19 vo» 


en. B 21 drolauouo. 1; stegurtégeuvvo Li glx 
core L* | 23 d aιαοον,Qd B | áavrove MH 25 xoAáCowv 
xal om. C | 26 9noBáAou» M | 29 àv Neri avrois 
, odo cum liceat eis c | 31 xaAzv ante i ud 
coll. LB, om. 6 | 33 *ovdà — o libri | 36 aves 
L]|131 ve om. Lj àvvriois» I. 


7 praeter furtum] 
propter furtum Ri | 8 
III. 


praeter fisealium exhaetione aut 
iu|dices] dices om. RI | 10 praeter 


misere vivere, propterea hanc legem conscripsisse, et deo eam et praesentibus sanctissimis magni eius e 


R | 12 poenis] in penis R | subiungamus R I 15 ammi- 
nistratione / | 17 deduxerunt // deduexerint (sic) R?, 
om. RI | 18 qui post) quibus Ri | 19 clarissimi 7/* 
21 quantis autem quantis Re, autem quantis autem | 
23 enim] autem Ri 24 torquebuntur I 25 quiescunt 
R | 27 apud om. R I 32 spectabilius Ra | iudicibus] 
leg. ducibus | vv. ab us vocis iudicibus usque ad op- 
precem suppl. V? in spat. vac. 2 versuum | 34 oiui- 
ibus) ciuisebus J* cuilibet RI | 37 omnes om. P* | 
eorum om. P 39 leg. agant? | 40 pelegrinus Ri pere- 
grinus R? 
10 


Nov. VIII 10. 11 74 


UT IUDICES SINE UO UO 


avtóv avatiOérvsc xal re xagovsaus οh“E,itj d- 
rate r ueydÁne avro? xal woworáTne dor iui- 
paie" iva. sagi. &E7j mavápac QéxscJas uallov &oyov- 
vag ij xÀérttorrác T xal áyQpanodo0se xal vai$ av- 
2 ro ovcí(aus dpsDgsvovras. — dei d xal ups role 
ijurriove 2 tis eiòõ x , nócgv vnd» éOéuaJa 


venerabilibus maximae eius communisque festivitatis 
diebus: ut omnibus liceat patres suscipere i 
iudices quam fures et sollicitatores et eorum su 
stantiis insidiantes. 

528 Oportet quoque vos nostros subiectos, scien 
uantam vestri us providentiam, cum o 


stQóvouwv, per stácy6 evysouogóvne rove Onuocíove devotione publica sine imminutione tributa persol- 
dveAlumas qógovs sic, wg à 179 ae và» vere, et neque administratorum egere necessitate, 
dex avayxge OrcOca,, dl ovros svyvopovac ed ita devotos vosmet ipsos praebere, ut nobis ex 


icurobe zxagéyse, Ger ui a cvrow évüsifacOas 10 ipsis ostendatur operibus, quia et ipsi pro huius- 
Tí» Éoyov, Or. xal avvol vj toGaUTS „5 modi clementia pro riam nobis devotionem resti- 
tas T9» oixsíav ruiv svyvouocovgy àvridídors, xal tuetis et merito bitis omnem a iudicibus oc- 
això rs Err mxüca» mapa TOv» doxóvtow zmQopágss  casione devotionis favorem et providentiam: illud 
rij sVvyvopocvvne dzovUr» vs xal stQóvouuw, éxsivo —Sclentes, [ut] quia iudicibus imminet undique fisca- 
yevo)oxovres oc, Ari voie aoxovaiv Éríusivas xav-15lium periculum, et manifestum, quia in proprio 
vaxóDsv 0 vOv» Ónuocíov tu ͥο xal vOv dvo 8uo periculo administrationes assumunt: et vos hoc 
Aoynuévov deri, cc dni cj cov avro» xÜvvqo — agnoscentes ex omni modo evitate indevotionem et 
res &oyàc ,x ra, xal dd vOUTO ywogxovras nolite vestras voluntates ita praebere inoboedientes, 
ix r % cf, svAafsiaOas vv dyvouogóvy», xxi quatenus eorum egeatis vehementia, quam necessa- 
aun rde éavtdv vywvopac ovvo magéxs.y d e, o 20rium est eos assumere propter inevitabilem fiscalium 
xa vi i avv Ov deo. 5 5v avayxaiov exactionem; scientibus vobis nostris subiectis, quia 
avrOic or ztgocdauBáseiy 0a. vv. arxagoitrtoy t tares et hostium insecutiones multa 

uon sienoaEiw. sidótov vuav àv zustiqov vrr- — egent diligentia, et non possunt citra pecunias haec 

ov, € al GxrQatiotixal Qanárvas xal 7) vow 70 agi, causa videlicet nullam recipiente dilationem, 
piov dt roll daraus vr démiusiaíac, wai ovx 25 neque nobis concedentibus despici Romanorum ter- 
for xonuáTow xcgis ravra mxQaxOTvas voU mpíypa- ram diminutam: qui et Libyam omnem reparavimus 
ros unÓspude àvafolne Qeouévov, odd uh aíoov- et Vandalos in servitutem redegimus et plurima ad- 
pévowv n&giogay Tv Poualov yip» darrodeicay, dll — huc et maiora horum speramus a deo percipere et 
Sn, ve cd àvaxtrcauévov xal BavdiAovs xa«- — agere, pro quibus competens est fiscalia tributa sine 
vadovAcGástor» xal er ys Fri wal usitova vovrov 30 imminutione et devote et secundum definita exigi 


dizibóvrom mapa vov Oueos Aafsiv ve xal ,t, — tempora. Quapro ter si vos quidem devote occur- 
ais & rose dor vove Ónuocíove qó &»sÀlzoc retis iudicibus, illi vero facilem et praeparatam 
xal evyvouovos xaà xarà rds cQuGuevas sicmoxrrs- — fiscalium illationem in nos exhibuerint, et iudicum 


g ztgoOesGuíac. cera ee vusic udv svyvouóvoc laudabimus studium et vestram approbabimus volun- 
aza»t5200vts TOi koyovsiw, oi dd ÓqU(av vs xal d 35 tatem, et undique una quaedam erit optima et 
ztpoysípov vv tow Ónuogíov sicxouudnv sie yas ro- — consona praesidentium et quibus praesident con- 
oivro, xai rv dora émoivecousv rie cmxovÓ5s gruentia. 

xai uud &zxoÓstousOa vie yvopnuneé* xal mavrayóOev 

pía xis Kara, xaÁZ e xal GUupovoc TOY ta GoxOv- 

toy xal tÀv db ] aonovía. 40 


CAPUT XI.- 


TQ usyahp rote Jug xai corps u,, Ino Magno itaque deo et salvatori nostro Iesu Christo 
Xoi0Ty nza»reé Ouo(os avasxeumérogavy Vuvovs e, omnes similiter offerant hymnos pro hac lege, quae 


universalis festi dicbus dedicantes: ut omnibus liceat magistratus ut patres potius accipere quam wt fures 
2 et illiberales bonisque suis insidiantes. Oportet autem vos quoque subditos nostros, cum sciatis, 

vestri curam gesserimus, cum omni devotione publica tributa integra inferre, ày deed isfratuum 
coactione indigere, sed ita vos obsequentes praestare, ut nobis ex ipsis factis os is vos et ipsos 
tantae humanitati opportunam nobis gratiam vicissim exhibere, et merito devotionis nomine a magistra- 
tibus omnem favorem et curam impetraturos: ut [hoc intellecto], quoniam magistratibus undique imminet tri- 
butorum periculum ot in confesso est eos cum suo periculo munera subire, vos quoque hoc intellecto omni 
modo contumaciam evitetis nec animos vestros non obocdientes praebeatis ita, ut severitate illorum opus sit, 
quam cos necesse ett assumere propter inevitabilem tributorum exactionem. Nempe notum vobis est sub- 
ditis nostris, expensas militares hosti persecutionem mulla cura indigere, nec sine pocunia haec con- 
fici posse, cum res nullam requirat dilationem neque nos facile patiamur tmminui Romanorum terram, sed 
et Libyam omnem recuperaverimus et Vandalos subiecerimus et multa etiam his maiora nos et a deo ac- 
cepturos et acturos speremus; ad quae publica tributa sine deminutione et. grate atque. definitis tem- 
poribus pendere condecet. Quare si vos alacriter respondeatis magistratibus, illi vero facilem et expeditam 
nobis tributorum solutionem reddant, ct magistratus ob diligentiam laudabimus et vos ob voluntatem pro- 


babimus, eritque una ique pulchra et consona tam imperantium quam parentium concordia. 
XI. Magno igitur deo et servatori nostro Iesu Christo omnes pariter hymnos mittant pro hac lege, 


9 uaÀlov d ixao d. B | 5 zuac M^ | 12 oixia» LM 
14 verba áxsivo yivoGxovrse nescio an delenda sint 
19 svAaBeiaO m L' u lageĩo ds Li | 21 GeioOs L 
24 a r ˖/ xolsuiov Ówutbus LBe | 25 ovx Kvsavs B 
27 unódspiac &vaSoAns Osopévov] nullam recipiente di- 
lationem (i. e. ugdeuíav &vaBolz» Ósxouévov) c | *ovvs 
libri ( 30 usitova * Tovro» L | 32 áveAleds rd xal 
L 133 rode oqiauévovrs B* | 34 uiv om. B | 35 leg. 
dum rijuarre 7 | 38 vxodetauaDa L 39 Kaνν L 


1 communis quae R eommunionisque (quae Y) al. 
2 omnibus ut || 3 solitatores RI substantiistiis R. 
6 quoque uos suppl P? in spat. vac. | uestros R! 


8 administrandorum agere RI || 9 nosmet R | nobis ex 
ipsis Heimbach] HE ry libri | 10 et om. R. 
ipsis RP 11 restituens i 14 ut om. vulg. | imminet 
undique L N in spat. vac. | 16 asumunt 17 o- 
gnoscentes P | euitate T vulg.) et uite RP |20 eos est 
asumere P | 21 nobis R | 22 exsecutiones R i 24 nulla 
reoipiente dilatione Ri recipientem 7! | 27 uuandolos 
V | redigimus RIT | adhuc et] et adhuc R | 31 qua- 
propter — quaedam (35) suppl. N in spat. vac. 1 ver- 
suum | si uos] suus RI | 34 laudabimus] exibimus R. | 
probabimus R I 35 et consona E] oonsonaque / vulg. 
36 eg. *oongruentia magna. Itaque deo libri 


BUFFRAGIO FIANT 


vovrov d vov vóuov, 0c «vrois oss: xal rde sratol- 
Jas out de xal rds olxsíac (ac Eysv 


geBaíosc xal «56 «àv co» àzoAave Oixaiogv- 
e. Kei pe j xal isi qua roõro cvtóy duda, 
se aw éx rie dv Tq vÓuo ÓOixciogUvnc laxvaoyuev 


oxev o 

. a» avràüv d navro» puóoyusDQa, Tj avtov 
savaxolovOov»res &yaOOrgt.. Or TO ye 
á&gpociova Oo vq Oe, Qut. univ r sie vovv nuiv 
éoxonévov ayaO9dÀv Du Na idis TOV vrmeban 
t MSVO. yao re d»slsvOdoovs 

vavra6 xai dwOoano0o0s.s x londs dre xai tovs 


qMetdpove ele dv evxaOa(q magi TOv rde d7i- lb quere et abri 


xeoíove dexde hz r uladbal, did Tovro daztsUca- 
pe» , rde d Er cd roẽs Jovve:, Omncs av undi 
groe fj H iv ve xai agnabeus ro vr 


evzso Évexa mzawvta aipovusÓa xOvov, ovx abwvvtec 


d uiv 10 


75 Nov. VIII 11. 12 


eis dabit et patrias habitare caute et proprias facul- 
tates habere firmissime et iudicum frui iustitia. Nam 
et nos propterea eam posuimus, ut ex iustitia, quae 
in lege est, valeamus domino deo vovere nosmet 


b ipsos et nostrum commendare imperium, et non vi- 


eamur despicere homines oppressos, quos nobis 
tradidit deus, ut eis per omnia parcamus eius se- 
quentes benignitatem. "Wen uantum ad nos con- 
secretur deo, eo quod ni n mentem nostram 
veniens boni pro tuitione subiectorum relinquimus. 
Volentes enim inhonesta haec et servilia furta per- 
imere et nostros subiectos quiete a provincialibus 
iudicibus conservare, propterea festinavimus qa 
administrationes eis dare, ut nec ipsis liceat delin- 
subiectos: quorum causa omnem 
perferimus laborem, dedignantes imitari eos qui ante 
nos imperaverunt, qui pecuniis ordinabant admini- 
strationes, sibimet ipsis auferentes licentiam admini- 
stratoribus nocentibus increpandi iuste, et ipsi ea 


ie O vovc ngo rw geHα⁰0L?i dra, of xen. 20quae percipiebant celando iusti putati, et proprios 


fare mtQOU o rde doxde, éavrois dvcipovvces 
ri 5 %% udartasr fico 
ran Üíucsa, d ab rot «e olg dAauBavov éyxalónts- 
a. Óíxaso, ma d οντνοαοννε, ros T8 oixsíove v tore late 


d,  avró di vovro dfαε,ν,Ja rà» xaxds aQyóvrorv 25 m 


ov Qvrauevo, o0 avrois voie doyovaw éxitiuüv o 

» stgopacs rie slorudvns aivíac. ius dd d- 
wev»ra vj Ggacils(q mxógov elvas vouilopsr vÓ uóvovs 
évvalsic Tobe du noobs xouitsa Das qóQovs, ala um 
r xal éfo sv mxoocemibngvew, OneQ roĩe · v 
sata xaragsígs, vov go. 


v o 30 


collatores propter hoc abripere a iudicibus 
non valentes, unde nec ipsis iudicibus increpare 
oterant caste, occasione praedictae causae. 
os autem sufficientem imperio quaestum esse puta- 
ut collatores sola fiscalia conferant tributa, et 
aliud extrinsecus quaeratur, quod subiectis 
omnem commoveat vitam. 


CAPUT XII. 


IB 79 dd d» «oic uno i Mdvov Kr 
geg xojvas wal áxoiBegvégq ag, QiyOvuev 


vouoOssíq, ders TÓv ")ctsQo» r, axac: yevéa Da: 
gavspgóv. Gsanitousy yo rove 
vevaypéva éxapyiov deo r, xoi assagys 5755. 
pévovc xonuáto» docens xal «ow pim «vro» o- 
e, Sen. ueuvnuévovzs, Axa wai r xap' 


Sw» vi . rod dei. slyas νð] u sto0€ 


cvTOUS æασν 


2 - « 
goratove rà» bro - 35 


gógov [gros xgstreiov) sagaygagyv 40 


3 autem primitus a nobis dictum est, adhuc 
0 


ri opere et subtiliori complecti existimavimus 


legislatione, quatenus nostra intentio omnibus flat 


aperta. Bancimus clarissimos subiectarum pro- 


vinciarum administratores, citra omne factos pecu- 


niarum suffragium, et ab his datorum iureiurando- 
rum memores, habere et hanc & nobis licentiam, ut 
nulla sit ulli apud eos penitus fori praescriptio ne- 


ipsis praestabit, ut et in patria versentur secure et bona sua tuto possideant et magistratuum iustitia 
(enim nos quoque ideo eam tulimus, ut ex ea quae legi inest iustitia domino deo nosmet 


conciliare nostrumque imperium confirmare valeamus, ne pati 
deus dedit, ut eis semper parcamus ipsius benignitatem imitati. Itaque quantum ad nos 
quoniam ni. is pro subditorum cura in mentem veniunt bonorum prae 
cwn illiberalia illa et serwlia furta tollere velimus nostrosque subditos in tuta 


nihil eorum quae nobis 


„ guos nobis 
um sif dco, 

timus. 

iis qui provinciales 


amur nes iniuria af, 


pc Epid habent condicione servare, propterea studuimus gratis illis magistratus dare, ne ipsis liceat 


c et spoliare subditos, guorum gratia omnem laborem suscipimus: indi qui 
istratus proponebant, unde sibimet ipsi potestatem magistratus in- 


ante nos imperarunt, qui pretio 


i imitari cos, 


iuste agentes iuste reprehendendi auferebant, immo et ipsos de dis, quae accipiebant, par erat pudore 
effi, cum nec proprios subditos ob id ipsum a is magistratibus liberare neque magistratibus ipsis, 
ut sibi temperarent, propter causam modo dictam imperare possent. Nos vero sufficientem imperio redi- 
ium esse putamus, cum sola publica tributa integra accipiamus, neque vero ctiam extrinsecus quid insuper 
quaeramus, quod subditis omnem vitam conturbet. 

XII. Quod autem in prioribus a nobis dictum est, id maiore ctiam et accuratiore legislatione com- 
prehendendum esse existimavimus, ut consilium nostrum omnibus manifestum fiat. Sancimus enim, ut claris- 
simi subieclarum provinciarum magistratus nulla pecunia data creati et surisiurandi memores ab ipsis 
praestiti, hanc quoque a nobis potestatem habeant, ut nemini apud eos ulla omnino fori praescriptio sit 


RI | es R! | *ex iustitia] et iustitia R et iustitiam P 
vulg. | 4 in lege] ex lege / || 1 per omnia] persona R. 
8 ideoque) ideo ee RI | 9 deo] d« RI] in mente nostra 


1 6c] oe Li [5 loyvocupev LB II «avaotzoa: B | 

8 rapadéd xsv LB || 10 xavaxo jcavvss B | 11 ie 

post vada coll. LB | 13 nagaAaufavo am- 
épov$ L | 15 v 


pue A ce» — 7 doxas R | 10 tutione RI | 13 conseruere R. | 14 relinquere 
om. B* | 18 iei; B | rel v L| 19 vróvov aigovus9a R || 15 Spopee RI arri RI subiectos PT] 
M | 20 xoos L^ 21 4 bree] vvrsc in ras. M || | subiectis R vulg. | 16 errimus T | 18 auferentem 


23 Oíxau;ov M^? | 25 abr dj om. e | 26 avroic c] abr 
ML aut B | 29 acveÀsic B collatores (i. e. ou 
Asie) «€ || sioxopit;sa d'a: ll p co xal L'tMB) A 
r dÁlo L'g | 31 xaracsíss B oonmouest c 132 «i 
ine M? | 33 usi5ovi] maiori opere 6 agg 
(xsgsBaAsiv L*) LI 40 avvoic L | iůroi xq«voéov M, 
om. LB (sc) EN 

0 et ante patrias om. R | proprihas R I 3 et om. 


Ri | 20 putatio A! | 21 arripero RP | 24 imperium R. 
33 completi E! compleri E*P | aestimauimus T I 34 legie- 
lationem 7! | 35 apta (t ex p oorr.) RI | enim uiros 
clarissimos ] subiectarum — a nobis li (38) ser. R* 
in ras, 2 versuum | 36 sg. omni — io R|37 dato- 
rum] datore “ dato RT dati vulg. iure iurando 
PT iureiu R iureiurandi vulg. [ 39 nulli R. 


1n* 


Nov. VIII 12. 13 16 


hir dv rale dun r ονUĺ ↄregd vuvov. Blasg hure 
in vois dyxAguag. xal rate dvrevOsv adix(cue u,, 
ar va; GvàGs04 taiG6 ÓÜnuocí(au , , vai; rh 
Ónuocíam ꝓòõ gos siezatecu, alus ndyree d hof 
o noted νι§ v7 votvov did oo, ovx avausvovtav 
ovts ztpocvá£sie AaBsiy dx «aw apyovvov ole vnóxsw- 
rat, OUTS j, sis avos, drs vs 
uch tQ vóuqQ, OV ov nàücav» avtoic éfovaíay ra- 
iyousv.  ovÓsvóc dÓsav Fyovros mzxavishos in vow 
signuévowv aituv oUts 7tQOVO 
éxsiOsv éavrQ xavrogOov» v0 xÁnuusAsr avsvOvros. 
ov yàg àv oí Adον,jç &zéyOusvo. Ányans doyovrss Fre- 
o *& voU OsoU xal TOU vwOuOv xai r ede. 
a ον ννοõοσ/.ul Ócove, d sie éxsivo BÀénovvs$ qv 


Love. voie vmxóois «ó Üixciov, nàvsa xarà robe us. 15 omnia secun 
1. vágovs xgivorrés vs xal ngcvrovvss vouove. — En 
yd t0i& xotoro xal vov$ OtQaTic ras rose dv calis 


éxaQyiaue Ovvac avrois vxoravrousv, odd dxeica deo. 
vous. 7k Qoer a Eoi vivos iliac 7 a "uo ñ naga 
TOY ure agyovtow, a ] 
xen, xal vovrov aùroĩe gero, ons an- 
ahb cvtOUS xoop£évor rij ij zaopnoíq, vi- 
voOxortag 3 al 2 „ ibn yon d 
xai abe rie GtQacsíae vzousvovci» Éxspvrm0iv xol 


xoho dal, vus oO 10 


UT IUDICES SINE QUOQUO 


que in his, quae committuntur ab aliquibus, violentiis 
neque in criminibus et quae hinc oriuntur laesioni- 
bus, neque in seditionibus publicis neque in publi- 
corum tributorum exactionibus, sed omnes similiter 


5 subiacere horum iurisdictioni, non expectantium ne- 


que praecepta percipere & iudicibus quibus subiecti 
sunt, neque nuntiare ad eos, sed contentos esse hac 
nostra lege, per quam omnem eis potestatem prae- 
bemus: nemine licentiam habente penitus in prae- 
dictis causis nec privilegio uti quolibet neque ex 
hoc sibimet impetrare, ut delinquat innoxie. Non 
enim qui omni abstinent acceptione iudices aliud 
quiddam dei et legis nostroque praeponunt timori, sed 
ad illum 1 servabunt subiectis iustitiam, 

um nostras iudicantes et agentes leges. 
1 Quia enim milites et huiusmodi in provinciis con- 
stitutos eis subicimus, neque in hoc egebunt prae- 
cento cuiuspiam proprio aut a nobis aut & nostris 
iudicibus, sed praesenti lege utentur et hanc eis 


r zagóvr, vóuq 20 ostendent, ut auxilientur eis utentibus iudiciali fidu- 


cia, scientes quia, nisi hoc egerint, et emolumento- 
rum et militiae sustinebunt casum et in corpus peri- 
culum patientur: ut nobis nullo alio penitus opus 
sit iudice, et aut latronum insecutores aut appel- 


vOv eie GOua kívÜvvov vxoctücovroi  "Qevrs iu 25 latos violentiarum inhibitores, magis autem fures, 


unósvós érépov stavvsloe qa / doro, xal Àgcvo- 
, j robe xalovuévovs fioxo vias, uaÁlov ud 
Àeodvrac, 9 dgoniictàe Éxnéumzsiw, 7tQOQácscs uiv 
d yd svióyois yoouévove, avros dà «à z&vrow rei 


aut violentos mittere, occasione quidem quasi rationa- 
bili utentes, ipsos autem omnium pessima facientes. 
Cum enim iudices provinciarum uniuscuiusque maxi- 
morum iudicum compleant officium et pro omni alio 


oe zxgavrOvras. r yap apyóvtow àv énagy.dw 30 cingulo provinciis sufficiant et ad ea, quae ex no- 


ri qu ro tÀw uv r àpyowv zÀnoovytov xd, 
xal &vrl mdgye érégas d deve rats traegiν d 
xovvrOv, x r dx rÀwv jura dL vÓ ys i 
ci roĩe wrgitousva, rie dv Dagoraaisv fj gógov zaga- 
yea i j voí0vcq Tw) ztQ06 avrove xorjaaada:; 


stris legibus super eis decreta sunt, quis praesumat 
aut fo : praescriptione aut huiusmodi aliquo apud 
eos uti 


CAPUT XIII. 


dni di xal 1$ d4v)oforávq or. 
c xal nde roĩe TustéQow Goxovgsv, [) 
io roò. rae j fioxovrag y) dondlrde ij ru 


aD A4 
u re 


Interdicimus autem et gloriosissimo magistro mili- 
tum Orientis et omnibus nostris iudicibus aut latro- 
num insectatores aut violentiarum inhibitores aut 


vow vTove dv vais énaoyiaw éxzéuzsuv. "lavocav yag armatos aut aliquos tales in provinciam destinare. 


neque in violentiis a 5 gommissis neque in criminibus et laesionibus hinc oriundis, neque in causis 
publicis neque in publicorum tributorum exactionibus, sed ut omnes similiter illorum iurisdictioni subiecti 
sint: quippe E spin: ici jns eæpectandum sit, ut praecepta accipiant a magistratibus quibus subiecti sunt, neque 
ad eosdem denuntiandum, sed hac nostra lege acquiescant, per quam omnem potestatem illis concedimus; 
nec cuiquam omnino venia detur in praedictis causis vel privilegio ullo utendi vel exinde in animum sibi 
inducendi impune delinguere. Neque enim magistratus, qui omni lucro abstineant, aliud quicquam 
deo et legi et nostro metui praeponent, verum ad eum respicientes subditis iustitiam custodient, omnia 
1 secundum leges nostras et sudicantes et agentes. In talibus enim rebus etiam milites, qui in 
provinciis sunt, ipsis subicimus, qui ne ad hoc quidem proprio aliquo iussu sive a. nobis sive a magi- 
stratibus nostris edendo egeant, sed hac lege utantur eamque illis ostendant: ut ipsis magistratus potestate 
utentibus auxilio sint, scientes se, nisi hoc fecerint, et annonae et ipsius militiae iacturam subituros ei 
de corpore periclitaturos. Quapropter nullo plane alio magistratu nobis opus est, nec ut persecutores 
latronum, aut biocolytas qui vocantur vel potius grassatores, aut exarmatores emittamus, qui practeæti- 
bus quidem ferme honestis utuntur, ipsi autem omnium pun faciunt. Cum enim magistratus provin- 
ciarum locum uniuscuiusque maximorum magistratuum obtineant et pro quovis alio magistratu provinciis 
sufficiant, et quae secundum leges nostras sunt quantum in ipsis est decernant, quis aut praescriptione 


fori aut 11 8 ulla re apud eos uti audeat? 


Interdicimus autem et gloriosissimo per Orientem magistro militum et omnibus magistratibus 
nostris, ne vel latronum persecutores vel biocolytas vel exarmatores vel eius generis alios in provincias 


3 evacsc: Mz) dvaxacscu» LB | 6 aq. *o203 — ov 
libri | 10 *ov0à — ovdi libri | 16 4 yàp L quia enim 
€ | 17 voice rotob xo xal tovc GrQaviorrac) milites et 
huiusmodi e 18 Ks, éxsivow B | 19 vaga vow] ztspi 
và» L!|20 c9] vo» L | 22 ywocxorras Mc) xai ys- 
vocxovras LB || 24 cure om. e | xai eis vov sis M || 
26 xal) et aut g. Aut ante aut post xai quaedam ezci- 
disse videntur, fort. leg. xa (urÓsuíasy üvayxnv slvas 7) 
Agov20.o»raé xvÀ. (cf. Julian. 15, 60 in.) | 29 zxáv«a 

| 31 dgxóveo» B | 32 &égas 0à. M] J om. LBE 
35 J ante 10101 Q om. L Tei Ti Tiv). L| 37 £o M) 
io LB | xai zxàc bis «cr. M|38 apgozcas L | 
39 "lovoca» — n&gaO70ovta (11, 7) om. LB 


—— —— ͤ — ͤuĩ—ã—k ——Ó 


contentus RI | 8 potestate 7 | 9 nemine licentiam ha- 
bente Contius] omnem licentiam habentes hbri, et ipsi 
ante omnem add. RI 10 ex om. R' | 11 sibiment R. 
delinquant R | 12 omni] omnino P || abstineant R 
acceptione] actione 7! | 13 quiddam] quie Ri propo- 
nant R praeponent vulg. | 15 nostram P! A 17 agebunt 
RI 20 ostendent A vulg.] ostendunt RV | ut) aut R 
utentes Re | fiditia R | 21 scientes quia nisi] scientes- 
que in (nisi corr. 2) P scientes quod nisi R* quuuſi (om. 
scientes) RI | 23 potientur RI ullo RI opus sit] posit 
Ri | 24 et aut] et om. RI | 29 offücium om. RI I 30 et 
om. RI I 31 eius RI | 32 aliquid RV 36 Verba inde 
a dicimus vocis Interdioimus usque ad no vocis nobis 
(17, 9) scr. H3 in ras. 8 versuum | 39 prouintiam Rt] 
prouinoias vulg. 


SUFFRAGIO FIANT 


oí vs ysvécO'vs perà vóvUs ruo ro vóuov Japggt- 
garret, ae GvÁAmgOévvss mapü vàw dgyovtov vOv 
inaęxich xal deg uortzoiov oixrGovos xai sic , TOU 
woaynatos nnvvouévov tóv ÉGyavov vxoctrgovtas xip- 
gro of T8 rats vO.avTae avtoic zagadidórtss - 
táfec triginta librarum auri vz00T/GOVTO4 7t0i9/]9, 
xai usitovos d Hr. xai agoügorégac nud dyavaxtt- 
lA sesos z5poaOnCorta.. Ad vovv» tvove aQxov- 
«as vOv ina xogcavtge abuOsvras mxaQ' "Au 
louis ovr) 14) moáyuots yoraDas, o 
robin, azagiw ele pofsgovs, siüóvae die, si vj 
dedouévg zag! uch dexñ. v’ u, avabios r 
imtr am, ai vos zaQ ic maognoías xencov- 
rat, voxedοerqj,/ voie TiucQolaws ale &uzgocsv ai- 
nousv, xai foe xi dex Kyovgs vavras une rec, 
xal éxsidàv avt» xaváOowt i£óvo. Fri ars 
psvos π ) Oůq d yag duous» evcoie ũdetas, 
sov r vevouugpévoy vüw nevUüxovra zuspdw U 
eacove: vOv, vOv ina Ov nokta» avayo- 
à» 7) xata zQógaciv revocatoriae 
xara 7Q0gaGO0i» quyrs y xavà aAAg» oiavov» ai- 
Tíay* yivejOxovgi» o, va KusQocOev simóvtese 
KpOnuev, axe in vavvg6 ydvouso Tre svÓa(uovos mó- 
Siva dv olqòingre xa, mQ0s r ina 


avOis énavayOsvtss he jet zxowas Ogéslovoiw, às 25 


KnzQocOsv sinóvtse KpOrnusv. 


77 


Nov. VIII 13. 14 


Sciant enim, qui ad hoc institui post hanc legem 
nostram praesumpserint, quoniam capti ab his no- 
stris iudicibus provinciarum et in vincula rediguntur 
et ad nos causa renuntiata a nobis summum peri- 
5 culum sustinebunt: et qui huiusmodi eis praecepta 
tradiderint, triginta librarum auri sustinebunt poe- 
nam et maiorem insuper ac vehementiorem nostram 
indignationem  experientur. Oportet igitur iudices 
provinciarum, tantam promeritos & nobis potestatem, 


4 
c9 Qixaícs xali0 sic causis uti, ut iuste et legitime sint omnibus me- 


tuendi, scientes quia, si data a nobis administra- 
tione male et indigne utantur & nobis concessa sibi 
licentia, subiacebunt suppliciis quae primitus dixi- 
mus, et donec administrationes habent haec per- 


15 ferentes, et dum eas deposuerint maiori adhuc ex- 


perientur periculo. Non enim damus eis licentiam 
ante quam legitimum quinquaginta dierum complea- 
tur tempus, & provinciis in quibus administraverunt 
discedere aut per occasionem revocatoriae aut per 


A avaxi5gscs]200ccasionem fugae aut per aliam quamlibet causam, 


scientibus, sicut praediximus, quia, sive ad hanc ve- 
niant felicissimam civitatem sive in quamcumque 
regionem, ad provinciam denuo revocati, cui prae- 
fuerunt, poenas sustinebunt, quas prius diximus. 


CAPUT XIV. 


ee vr 
un 1 


4S ps pos xis dx, sire xara xo- 
car avrg và qua vaUtne Tsup)sin nagà vi; 35 


ro AauBavorra r dc 


7E&QU- 
xoiBi» TQ 5 oo agel 476 r og dνͥ nc 
ien, va av avtós xaDaone Qoxupacsas. 


Iusiurandum vero dabunt hic quidem, quod supe- 
rius diximus. Si vero aliquibus in provinciis ex- 


istentibus mittantur cinguli codicilli, et coram deo 


codicilli 
eius transmittantur à tua celsitudine, ut ipse qui 
&ccepit cautionem faciat fisco de tributorum incul- 
pebili exactione, sicut ipse pure probaveris. Posita 
sit autem lex haec a nobis in omnibus istra- 


mittant. Sciant enim ct qui post hanc legem tales existere ausi sint, se comprehensos a magistratibus pro- 


vinciarum et carcerem habitaturos et re ad nos delata extremum pericul 


wm subituros esse: et qui eiusmodi 


iussa is dant, sc triginta librarum auri poenam csse. passuros, et maioris etiam graviorisque indignationis 
nostrae periculum facturos. Oportet igitur. magistratus. provinciarum fanta potestate d nobis dignatos 
ita rem agere, ut iuste et legitime omnibus metuendi sint, scientes se, si magistratu a nobis dato male et 
indigne potestate ipsis a nobis commissa utentur, poenis quas supra diximus fore obnoxios, et dum magi- 


stratum gerunt eas passuros et ubi eum deposuerunt maiora etiam pericula subituros. Neque enim damus 
iis facultatem, antequam legitimum quinquaginta dierum tempus impleverint, ex provinciis quibus prae- 
fuerunt vel nomine revocatoriae vel nomine fugae vel alia quacumque de causa discedendi; scian 40, 


sicufi ante iam diximus, sive in hac felicissima urbe sive ubicumque locorum sint, ad provinciam cui 


aefuerunt 
di AIV 


rursus reductos poenas, quas iam ante diæimus, subitwros essc. 
. Jusiurandum vero hic quidem secundum id quod supra dictum est praestabunt. Quodsi qui- 


bus, qui in provinciis sunt, insignia magistratus mittantur, coram deo carissimo episcopo metropolis et pri- 
molibus vul di sunt jusrurendum. praestabunt, aique ita magistratus negotia ee ao fia videlicet 


sublimitas curam gerat ut, sive. quis in 
insignia eius ab sublimitate tua mittantur, is, 


magna urbe magistratum accipiat sive cui in 
qui ea accepit, cautionem 
integra exactione prout ipse liquido probaveris. Latague esto haec nobis lex 


prouinciam 
co praestet de tributorum 
omnibus valitura gui 


2 xagà vov àoróvro] sb his nostris iudicibus 6 
6 vgedxovra how xovoíov s. v. M | 9 ófioODfvra 
L! | 10 79 18576 causis g | 11 gassoove B | 17 »u»- 
sie L' | 18 «o0» — nnoosovos om. L| 19 zoóvov 
L, 5 zune s. v. add. Li Zoxov B 20 reuocatorias 
ros Aeneon M reubedtoras L ávaxAgosoc B | 
21 oíavovs»] ov» LI | 22 xaOünsQ xai $umzQocOsv 
5 25 . as — i Ec om. LB | 26 800095» x1 
21 «0) sa M | 31 ovre» LI 33 voi] vovvo BI 34 * 
Ago: L I 39 ovvoc A 

1 *instituti (cons.ituti t) libri ] nostram legem vuly. 
3 iudicibus uidelicet prouintiarum t | redigentur vulg. | 4 re- 
muntista R annuntiata // nuntiata t vulo. 5 qui] quia P || 
T ae] et R | 8 experiuntur P/ | 9 *tantem) tanquam 
libri | potestate /* | 10 ut] et R! 111 & nobis om. RI 
13 supplitiis subiacebunt 7 | primitus et donec diximus 


R! | 14amministrationem R! | 15 deposuerunt R | maiora 
(maiori 2) adhuo ee (suplicio in ras. 2) experiuntur 
(om. periculo) P. Leg. maiora &dhuo experientes peri- 
cula? | 16 enim suppl. P? in spat. vac. | 18 a pro- 
uinciis — reuoocatoriae scr. H* in ras. 2 versuum || 19 aut 
— reuooatoriae om. t | aut per occasionem ante 
punctis not. /* | 20 quamlibet aliam J 21 quia om. Pt j 
22 quacunque regione 7 [23 praefuerint t [27 hio 7 
hoo RP? vulg. | quod] hoc quod ? [| superius] eis add. t! 
29 mutantantur RI oodioelli t! | 32 suscipiant J tuas 
R! | prouidentie R! | 34 codicelli J 35 transmutantur 
R | 37 exactione suppl. Li in spat. vac., excusatione 
R! | probauitis R | posit autem lex heo Ri posita 
autem sicut (sit lex corr. ) heo P posita autem tit 
heo lex (| 38 in om. R't 


Nov. VIII 14. ep. Edictum 78 


ag uc 6,E0 ÓvouacÓncouévac de dx rod 
sagóvros xoóvov d οο mapgaÁqypouévow. xà yap 
87 ipae Ad «& rote Auargoo de 8 vztoxaia 9 
90u0ie, dc e ro, TOv dy vqUs r)nOv cQ vóug 
Qioquouévoy énixsiuévnc vois uéxos vov r deu 
&xovci, , sí um xal avrol hurra vy Ópngariciw 
rodòe TOU vÓuov xÁéxtovrsc aÀoisv. 

(Ex do yo.) Tavra voívv» ij 0f) d' U návta 
pavOavovca dy sacs re EOvsgi voie Urtovevaypévow 


UT IUDICES SINE QUOQUO 


tionibus a nobis nominandis et ex praesenti tempore 
sine suffragio percipiendis. Nam quae praecesse- 
runt, pridem positis subiaceant legibus, nulla poena 
horum quae in hac nostra lege determinata sunt 


5 imminente hactenus administrationes habentibus, nisi 


tamen et ipsi post insinuationem huius legis furari 
capiantur. 

"E pilogus) Haec igitur tua celsitudo universa 

oscens in omnibus gentibus sub se constitutis 


cee stagacxsvacáro yevécÓon:, xara r wevopi- 10 fleri manifesta procuret, sollemniter praeceptis utens 


Gu£vov mQostáypac. yooyuv: are stavr«S robe TOV 
énagxi» vyovpévove* dOevs uhr yuwoGxovrag ri 
Zustiur sto) robe vznxóOve orovòi xai jv Kxousv 


spl v r doxóvrow xsigorovíav yvounv, cid eva, 


apud omnes provinciarum praesides, ut ipsi cogno- 
scentes nostrum circa subiectos studium et quam 
habemus circ& ordinationem iudicum voluntatem, 
considerent, quanta eis bona participantur, neque 


«ócoyv avrois ayad'Ov eL e ,,,4 o «f$ ga- 15 imperii medelae pro eorum felicitate parcentes. 


^ 


oidixñje Dsoazaías Quà x avrov svDc«uov(ap» qeica- 
psvok Dat. xvi. k. Mai. CP. Belisario v. o. cons. 


Dat. Xn. k. Mai. CP. Belisario v. c. cons. 


(a. 535.) 


"Óó«xvov ygaqà» voig &movrayoU ig 960gi- 
Leordroig i õ,)̈iH o xol ÓOLTGtOLG rvoTQL- 
dor. 

Tyje nagadoOsicne uc % O molwsíae x500- 
psvos xal dv amácg d αẽm i iνν dn vove iner go 
uͤrmrõoue on οοοαννν, vv vxorsrayuévoy vóuov éyoá- 


vausy, ov q vp ep ociórzgti, xai d, abris anaci 
rote vr6 émaoyíae re aq 
Kysv évouiGausv. ry ov» oe Osogilae wal vOw 
Aog» éniGxózxOv 
vi ca Hao magi rv agyovtow, sie vHàS um 
we, OstOS dv ur xu magopasír càv d,2⁊ vs xal 
Qixalec 9o' uch vouoOernOdvvov. - 
piv robe wustépove vznxoove éÀsovwrse, Oti c , Tjj 
rb Óruocíov qópov éxrícs xal usydÀas vrxéuavorv 
dx t$ và» dpgyovvow i oje adixíae did r yivopd- 
vac vOv émagyuow mwQácsu, vavrag dvaléiv .d rod 


vztotsrayusvov éaxsvgcausy vouov, vusic dd óqOvuovv- 35 


res uj 7tpocayysiAgts, uiv uà» dpociovaOm vo soos 
Edictum extat B 6, 3, 48. 49. 

5 a nobis distincte nominandos inde a 

sunt, i incumbat, 


legis furantes depre 
Epilogus. 


ntur. 


$0004 qpavagov xaÀme25 sunt, facere manifestam bene 


Orc radra mxaQct5osiv, xal & 


Edictum scriptum in omni terra deo amabilibus 
archiepiscopis et sanctissimis patriarchis. 


Traditae nobis & deo reipublicae curam habentes 
et in omni iustitia vivere nostros subiectos studentes 
subiectam legem conscripsimus, quam etiam tuae 
sanctitati, et per eam omnibus qui tuae provinciae 
bere putavimus. 
Tuae igitur sit reverentiae et ceterorum baec custo- 
dire et, si quid transcendatur a iudicibus, ad nos 
referre, ut nihil contemnatur horum quae sancte 
iusteque a nobis sancita sunt. Si enim nos quidem 


E yag iuα⁰j, 30 nostrorum subiectorum miserati, quoniam supra fis- 


calium functionum exactionem etiam maximas susti- 
nent ex furto iudicum violentias propter factas pro- 
vinciarum venditiones, haec auferre per subiectam 
Studuimus legem, vos autem neglegentes non refo- 


! raesenti tempore gratis sunt. suscepturi. Nam prae- 
legibus ante latis subiaceant, ut nulla earum poenarum, 


quae in hac nostra lege dcfinitae 


ui usque adhuc magistratus habent, praeterquam si et ipsi post insinuationem huius 


Haec igitur omnia tua sublimitas a te cognita ut in omnibus provinciis subiectis 


manifesta fiant, curet edictis ex more legitimo usa ad omnes provinciarum praesides, ut illi, comperto 


nostro erga subditos studio et quod habemus de 


creatione magistratuum consilio, sciant, quantorum illos 


bonorum participes fecerimus, ne imperiali quidem cultui ob corum felicitatem parcentes. 


Edictum ad deo carissimos ubique locorum episcopos sanctissimosque patriarchas scriptum. 


1 oe om. C | 3 xagaAgyouevos L| 3 vxoxsiaOo 
em. mÓ 9 posit S iie L. . L* | 
saca vOv L || 13 x om. LI axovózc L' | 11 subscr. om. 
Ath. Theod., dat. april. cons]. uelisarii Jul, dat. k. April. 
Jul.“ | Bilisario M | 18 Edictum (18—80, 11) A. I. om. M, 
habet f.391 inter Edicta primo loco, unde vv. ll. enotavi. 
In € habetur infra ante Iusiurandum (p.89, 42) | yoagày — 
sarQidoyei om. B | xa, om. y L | 19 archi- 
episcopis e || 25 «oic «7s MB] vois ve L | 26 O- 
Asiae MLB II dxicxónom om. c | si vos L| 28 18 
LI nde L 32 vnuiuevoy M sustinent c | 31 ee 
Li35 vóno» L! 17 L | 36 ngos ayysAirvas piv 
09rngiovc Ow 7t906 


1 et om. P L2 nam quae] namque R nam queque 
t! | 3 poteritis R. | 4 horum om. R! | quae] quaeque 7 || 
5 amministrationis R* | 6 tamen] tantum / insinuatione 


F | in om. / | 10 praeceptis omnibus utens 12 ue- 
strum E! | studium quam (om. et) ez corr. P | 13 circa om. 
t | ordinationef R | 14 15 partieipamus ? | 17 subscr. 
dat. Xn kal. Mai. p. c. vm Vilisario uc oonsulis Escorial., 
datur xn kal. Mai. post oons. Belisarii u16 cons. Paris., da- 
tum xi: kal. Madii p. cosl. Bilisiario Bamb. alter, dat bi- 
litizario (corr. bilizario) t; om. RP | 18 Edictum scriptum ar- 
chiepiscopis in codd. infra demum habetur ante Iusiurandum 
(p. 89,42): transposui cum vulg. | 19 et sanotis N, et sano- 
tissimis om. t 22 vivere] iure R. utre 7! | 23 subiecta 
R? | lege Ri, legem ER? | quam] quae Ri etiam 

et vulg. | 25 haberi R/ 26 reuentie R! | hoo t | 2? tran- 
sendantur RI 28 ut P? in ras. | 29 iustique t || sancita] 
eonstituta t ti] sio RV | 91 funotionum exactionem t 
vulg.] functionem exhaetione R sanotionum exactionum 
F' | maxima sustinere & 32 uiolentas R [| prouintia Ie 
33 hoo t | per] pro A! | subiectas t? 


SUFFRAGIO FIANT 


ro QeoxóTg» OJuaóv, vusis dà dooyoo npgóc av- 
ro in vie TOw d dd tas, si x map *Ó jui, 
fads inis HH role nag vui» dvÜOQomow d 
éyoto. alla der zapóvrac ùus vj xooq xal H, 
avtov xai vOv ond ayowvicvtaé qayspovs Tiv 
xaDigTà» xai re G agxovrac xol ro mapa- 
paívovras vóvUs zuawv vov vouov, re ü» éxavégovs 
puresaxovcas rote uiv xolábopav, rovs d dpsifo)usJa, 


Eneday dd 0 vóuos Onuoaía xoorsDsín xai azxacs 
»010 gavagós , Tr»yixavta Ae 
iv *j ayiorra noi rr vOv de GxsvOw, 


ola xa] avtos &vateOsuudvos Oe xal zpos t 
té» un avro) ysvouévow d plici wd 
xomJgaa dà a» v xal «oig aur nüciw d- 
Jpormos Gvu 

gavioi ij U o, dv taie Groats vie 
clas &vaygá 
té» vo 


treue d- 
Ys, TQÓyeiQov νοαννν, e αν ri 


U 


eryOévcvom avayvegív v& xal «tci. 


79 Nov. VIII Edictum 


ratis: a nobis quidem consecrata sit domino deo, vos 
autem rationem reddetis &pud eum pro aliorum in- 
iustitia, si quid non agnoscentibus nobis damnum 


apud vos hominibus inferatur. Sed oporeet qe 
5 sentes vos provinciae et pro eis ac reliquis decer- 
tantes estos nobis facere et rectos iudices et 


transcendentes hanc nostram legem, quatenus utrum- 
que cognoscentes hos quidem puniamus, illis autem 
us. Cumque lex publice proposita fuerit 


€ — repensem 
Ov üxexsie Pu 10 et omnibus manifestata, tunc sumpta intus recon- 


datur in sanctissim& ecclesia cum sacris vasis, ut- 
pote et ipsa dicata deo et ad salutem ab eo fac- 
torum hominum scripta. Facietis autem melius et 
ilic habitantibus universis hominibus utilius, si eam 


er, sizsg avTOv drohe ; 15 sculpentes aut tabulis aut lapidibus in porticibus 


sanctissimae ecclesiae describatis, pronam praebentes 
omnibus horum quae sancita sunt lectionem atque 
possessionem. 


CAPUT I. 


Ei dà re và» dvdr xaODagotgros tocavtinv 
40 % xpóvoiav, TtQÓ 
éxDixows Oo p Vased odd otwv» ovre Aaufasey 
cr Qidóvas.  QoG0vos uy yàp vrdg và srageyoua- 
rev groe szrQosrayuatov dy vg QixagTholo và dv- 
door r ind, si udv ueitovsc aà mtóÀwe slev, 


7 € 


Si vero pro iudicum puritate hanc habuimus pro- 


zgó0nÀov ox zoÀÀp uüllov vois 20 videntiam, palam est, quia multo magis defensoribus 


non permisimus nec quicquam accipere neque dare. 
Dabunt enim (pro) concessis sibi praeceptis in foro 
gloriosissimorum praefectorum, si quidem maiores 
sint civitates, solidos quattuor, si vero minores, so- 


solidos quattuor, 2 dà «à» éAavrróvow, solidos tres, 25 lidos tres, et ultra haec nihil: accipient autem 


xal xi xovtov ovOév* Àmyortas dd ovd ^ óvioUv xao 
oviavós, di sí ur rie i ToU ÜnuoGíov vavouiad- 
vos avroie rei TÓgos: f) in gnÓdév dx vov ànuo- 


nihil ab ullo, nisi aliquis ex fisco sollemnis eis e 
quaestus, aut si nihil ex fisco percipiunt, nihil ultra 
quam sacra nostra statutum est constitutione per- 


eiov laufavosev, urdév ssgastágo rb vij Osíq ruv cipiant. Alioquin si quid accipere capiantur aut ipsi 
Óyopsuuéycov Oiavabss xouiítsa Das. énsivovys si 2 30 aut qui vocantur eorum chartularii aut alter quis- 


laowvres aAoisv 7 avvoà y] oí xadovusvo, avt xap- 
tou osos 3) Frag vió vOv mts0l e, éxsivo vevoa- 
zÀaci» &xodocovsciw ÓnsQ Mago, xai rod ge 
rionœros &xalaóncovra, xal A ys xal di 


daat GrpsmDéviss xal sie opua gapgoriaDévres 35 


0osoves ooa» avOgaa.v dye dv) xaxa toU y 


piam, qui circa eos sunt, illi quadruplum restituent 
quod acceperunt, et hac sollicitudine repellentur, 
insuper exilio perpetuo multabuntur et in corpore 
castigati reddent provinciam viris bonis pro malis 


denuntictis, a nobis quidem abesto piaculum adversus dominum deum, vos autem rationem illi reddetis de 


aliorum intwriis, si quid inscientibus damni 


vos 
gui legem hane nostram violant mani festos facere, ut utrisque cognitis 
remuneremus. 


in sanctissima ecclesia iuxta sacra vasa rec 


hominibus 
Vieni id in provincia et pro illis ac reliquis sollicitos nobis et eos m recte magistratu funguntur et 
$0s 


Lex autem ubi publice proposita omnibusque manifesta facta erit, tunc depr 


qui apud vos sunt inferatur. Verum oportet 


quidem amus, alios vero 


ta intus 


tur (amquam et ipsa deo dedicata et ad salutem hominum 


ab illo creatorum conscripta. Melius autem et utilius omnibus ps illic sunt hominibus facietis, si eam vel 


is vel lapidibus insculptam in porticibus sanctissimae ecc 
tancita sunt et lectionem et possessionem omnibus praestituri. 
I. Quodsi integritatis magistratuum tantam curam gessimus, manifestum est nos multo magis de. 
À i aut accipiant aut dent, permissuros esse. Nam | i 


fensoribus 


ae perscribatis, expeditam eorum quae 


unt quidem pro concessis 


„ 94 
edictis in iudicio gloriosissimorum praefectorum, si maiores sint urbes, solidos quattuor, si vero ex: mino- 
ribus, solidos tres, nec ultra haec quicquam: nec magis accipient „ ab ullo, nisi qui ex fisco legitimus 


ad cos perveniat quaestus; quodsi nili eq fisco accipiant , nihi 


praeter ea, quae in sacra nostra consti- 


tutione sancita sunt, auferant. Alioqui si quid vel ipsi vel chartularii qui vocantur eorum vel alius quis 
corum qui circa illos sunt accepisse deprehendentur, quadruplum illud quod acceperunt reddent, et a munerc 
diea hid aique insuper et perpetuo exilio puniti et corporis supplicio castigati locum facient. viris 


1 dzxoloyrjoscOÓa, ML | 3 vuiv Haloander €] uiv 
bri |4 d 07 LI, MV 6 gavsgoc LI 7 uiv L 
&avsgov L Bg | 8 yevojoxn vss L | xolatosusv — ajee- 
« BIN xàc« LB | 14 xo«jsosvs B) xo, r. 
[15 evugogoravov B cvugsqovavov L | 16 vate 
ayvetóvaue D 1 17 *ávaygtyore LB ávaygágtis M 
avaygrwrys Scrimger | 19 1ocavvy»] hanc g 21 4 
€0ps»] permisimus c [ ovÀ' M) sid. L | *ov0à ML) om. 
B 122 oves L] o903 Mov B | uóv om. BL | 23 eee 
ww» L| 24 vxaozov M | 25 solidos quatutor (s. v. 955 4 
M , r, / L vouíauava «éocaga B || 
solidos tres M) 99 F. v. M vouusuavov o.c» L vo- 
vionr zoía B | 26 dd om. LB (21 vevouicuévos — 
inuosíov om. L | 28 god M | 29 sragairépo ros 
L|31 avro 5 oi om. Ls om. B | 32 éxsivo. Be 


1 quidem — deo suppl. P? in spat. vac. | consecrata 
tit R*t vulg.) consecratam “ (ante k. v. contra legem add. 
V˖/ non eonsecratam Ri; an consecrator? || uos autem R*t 


vulg.] om. R!P | 2 apud eum) ei apud eum R7 | 3 quid] 
quis quod vulg. | 4 omnibus R! 5 uos] suos RI reli- 
quis corr. ex prouintie A | * detestantes /ibri | 7 utrosque 
vulg. | 8 agnoscentes R || 9 repetissemus RI lex suppl. 
L in spat. vac. I publilicee R | 10 manifesta t vulg. |] 
5 sumptus omnes R | reconditus RV; an reoon- 
ditor? | 11 ut puta t | dicata (e superscr. 2) / dedicata vulg. 
13 faciens Ri facientis t | 14 illic] hie t omnibus 

15 seulpentes] seul V in spat. vac. aut] autem 
& (| aut] 3 t | porticibus] o in ras. P portibus t | 16 sces- 
sime R! | * pronam] penam R7't; plenam vulg. || 17 lectione 
atque possessione t | 19iuditium R [ puritatem 7/ | 21 neque 
dare Ri] neo quicquam dare 7/ | 22 pro add. vulg. y proe 
ceptis] priuatis 7 | in om. R 23 maiore R. | 24 soli- 
tres Ri |25 autem] aut te 26 ex] et R | 27 quae 
stus) erit add. vwlg.; leg. (accedat) quaestus? || 28 con- 
stitutum est RI constitutione bis scr. R | 30 chartularis 
Re 32 acceperint P | et hac! mao et ha«o RI I repleo- 
tur (133 peretuo R 


Nov. VIII Edictum Notitia 90 


viauatoc avyrilauBaveaDas. Food dd xal vovrov qy?- 
€ vusie, xai xmÀvovtes xd rad vavra yuópnava 

xal uzvjvowtee, ctas ur) QuxAaOsiv v« TOv auagravo- 
urs] urójà éx «oU AaOsi» aruucQrroy slvai, dA 
naga» to, d r xal dixawocUvrv toic ijurxeoie vxtr- 
bo dr ,ͤrwa. E di xal oi fig vuv (ioyovtae 
A5 usvt v5» Óugarucip voUUs vov vouov sione &xÓ- 
oh er xÀone, tavo)Gay xal avro) vaig dx vovUs toU 
ov 7t0u/aie  vztoxsiuevot [rovro cO iOiuxtov v4 


UT IUDICES SINE QUOQUO 


defendendam. Eritis autem et in hoc custodes vos, 
et inhibentes quae praeter haec aguntur, et insinu- 
antes, ut neque lateat aliquid horum quae delin- 
quuntur neque latendo sit inpunitum, sed omnis 


b aequitas atque iustitia nostris subiectis floreat. 81 


vero etiam hactenus iudices non post insinuationem 
huius legis omni abstinuerint furto, sciant et ipsi 
huius legis poenae se esse subiectos. 


rode ézu0xónove.] Dat. xv. k. Mai. CP. Belisario 10 Dat. XIII k. Mai. CP. Belisario v. c. cons. 
v. C. cons. la. 535.) 


Eyed ij vó loo» vov lòlxrov Kuvavavsiwov- 
ol lxuig, Exo org 
Vous &návrow v b,ó/ u dQépsOa , di- 


Scriptum est exemplar edicti Constantinopoli- 
tanis habens ita: 
Quantam subiectorum posuimus providentiam, osten- 


e 0 rag, ichs, Évayzos ro Oe vópoc, óv dj góc 15 dit & nobis nuper posita lex, quam ad gloriosissimos 


robe évdoforavovs uus éndgxove éygvamsv. 
r doti xal vuas avrove sidévai v9» , 


ztQóvoity, Tf» ækxee müvrae à»OQosove Éxousy. wal 
dia rodro ro vóunov avtóv xal dy» idixrov ztQorsOsi- 


xauev o dere vus vq dacnórg Oaq xal h 20 


růjg uc Inood XowrQ) dan, dare gs, dN, 
xai p "uevsoq Bacilsíq, Ovi stávva Oi v0 dura 
evugégov aigovuas'a stÓvov. 


Ty Oe rng v éxaOTQG TOY „ 

vu» &gxyuv ÓgttÀovogg Nαν“uS da. 

0v»nJeuy z0g019106, [vaga] vt» vàc dd 

ixóvrov ov0svóc voÀudvtog zxogà rd v — 

ysyoauuéva  otre lage oUrs dobyal tL 
7tÀéoy. 


nostros praefectos scripsimus. Sed competens est 
et vos ipsos scire nostram providentiam, quam circa 
omnes bomines habemus: et propterea legem ipsam 
et in edicti proposuimus figura, ut vos et domino 
deo ac salvatori nostro lesu Christo iuste referatis 
hymnos et nostro imperio, quia omnem pro vestra 
utilitate perferimus laborem. 


Notitia horum quae ab unaquaque subditarum 


67% 25 administratione debent praeberi causa consue- 


tudinum quantitatis ab his qui administrationes 

habent; nullo praesumente extra ea quae supra 

scripta sunt nequaquam requirere aliquid am- 
plius. 


l Anò vov nspiBAénvov xópr vos «5$ 4vavoArc301 Ab spectabili comite Orientis (ita): 


ovtos 
dv «Q O nuch indi iem vou. Ey 
TQ 7tQuuxnoip vOv ÁcuztQorcTO» v 
ovvOv voraoíov» ustà tQ» tscOaQUV 


GxQivicv oV Oeíov AatsQxovAov . v 
rqᷓ; «vtov Ho yop. y 


in sacro cubiculo solidos LXIII 
primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
cum quattuor scriniis sacri laterculi sol. L 


eius adiutori sol. III 


bonis, qui pro malis munus suscipiant. Hritis autem vos huius quoque rei custodes, qui et prohibeatis quae 
contra haec fiant et denuntietis: ne quid lateat delictorum neve cum lateat. impunitum sit, sed ut omnis 


aequitas et iustitia inter subditos nostros floreat. Magistratus autem qui usque 


insinuationem huius legis ab 
iectos esse sciant. (Hoc edictum est ad episcopos.) 


fuerunt, nisi post 


omni furto abstineant, se ipsos quoque poenis ex hac lege constitutis sub- 


Scriptum est exemplum edicti Constantinopolitanis in haec verba: 


. Quantam omnium subditorum curam gesserimus, lem nuper a nobis lata ostendit, quam quidem «d 
gloriosissimos nostros praefectos scripsimus. Verum conveniens est, ut vos et ipsi noscatis nostram pro- 


videntiam, quam pro omnibus 


nibus habemus. Propterea legem ipsam etiam per edicti formam pro- 


posuimus: ut vos domino deo et servatori nostro lesu Christo iuste os cantetis nostroque imperio, 


quoniam propter vestram utilitatem omnem laborem suscipimus. 


Notitia summae ab singulis quos subiecimus magistratibus consuetudinum nomine praestandae : 
nemíne eorum qui magisiratus gerunt audente praeter ea, quae praescripta sunt, quicquam 

amplius aut accipere aut dare. : 
1 A spectabili comite Orientis sic: in sacro nostro cubiculo solidos 63, primicerio clarissimorum tri- 
bunorum notariorum cum quattuor scriniis sacri laterculi sol. 50, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissi- 


1 KcsoOas M xal KacoOas LB | 2 maga) epi L | 
3 45 M] uve LB A undi ML] hi B | 0iaAaDuiv 
LI6 »vv s. v. M ER unòd d B | 9 vovvo — Ant- 
stove M, om. L Bc || t0 Mai.] April. M (cf.74,1.18,17.88, 41) | 
bilisario M | 15 dj om. L 116 ind exo LI vzagxove 
M 3 L | 19 sgocvaD'sixausv L | 20 «à geonõr 
392] et domino deo c 22 «0] 0 in ras. MI u 
L | 24 7s] và» L (cf. €) | 26 vaga seclusi | 28 or Qov- 
vas om. g || 30 vov) «à L | 35 vog. Y] om. L | 36 evev L 


1 eritis] meriti & suppl. in spat. vac.; metiri Rt | 
uos et] et uos P suos et 212 praeter] praeces praeoes 
eorum RI hoo t| aguntur Heimbach] agunt RVt funt 
vulg. | 3 lateant 1 | derelinquuntur f | 5 floreant A! 
6 insigniflode 7 abstinuerunt t| 10 dat. xur (XIII Zamb.) 
kal. Mad. caput bisiliarum (bsiliarium Vind.) uice consule 
Bamb. II, Vindob. alter, dat. kal. xn Mai. op. Vilisario uiro 
clarissimo d. &. Óxx Escorial.; om. subscr. RFt | 12 inscr. 


bis habet P est om. altero loco || constantinopolitani Rt 
al. | 14 quanta RP/t ai. | exposuimus R possumus t! | pro- 
uidentia RV t al. | 15 lex] lex est 7 | 16 scripsimus] 
sorips er scriptos corr. E. || 17 providentiam quam circa] 
praeuidentiam (corr. praeuidentia) ostendit & nobis nuper 
posita (ostendit — nuper punctis notata) R | 19 edictis 


Rt al. figura R vulg.) tam P | ut P] et Ri ut et 
Rat vulg. | et om. vulg. | 20 ac] et | 22 perfer- 
rimus t proferimus RI I 24 eorum t vulg. [. unaquoque 


subditorum J 25 debet E | causam I oonsuetudi- 
nem Vi consuetudine RJ 1 consuetudinis I 26 a5] 
que R administrationem Re 27 sg. quae — nequa 
suppl. in spat. vac. | supra scripta] subscripta n 
30 Ab RE] a t vulg. (id. infra $3. 4) I ita add. vulg. 
93 primiceriorum i tribunorum ie scr. in R, tribu- 
torum (et sic $ 2. 3. 4) (|| notariurum R. I 34 criniis R. 
(id. 81, 6) | scrineis sacris t || sol. numero quinquaginta t 
vulg. | 36 adiutorio t adiutorii R 


SUFFRAGIO FIANT 81 Nov. VIII Notitia 


ej rute r évotovácem énápyewv vr officio gloriosissimorum praefectorum praetoriorum 
sQotráypuavoc von. 7 sol. LXXX. 
2 Anò vov dE vou Alas or 2 A proconsule Asiae ita: 
dv vq d fué xov, vou. Ey in sacro nostro cubiculo sol. num. LXIII 
TQ XxQuespolp vàv gorétov r- 5  primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
[tir ragt uera vv rS0gGQOV cum quattuor scriniis sacri laterculi 
fuc Stow lere o vou. m sol num. XL 
v0. i eius adiutori sol. num. III 
4 22 TOV Sleeve ést& yov vrrdo officio gloriosissimorum paeem 9 8 5 5 5 5 
poer 80l. num 
8 4o 55 «ónncos Ey T ^s iut spectabili comite Phrygiae Pacatianae 
tiav76 ovtes* t 
vole (stapeBÀdorvos) xaprovAaoíos tul chartulariis tribus sacri cubiculi sol. num. IX 
rov & ov jud» novfovxAsiov von. & 
r eee red Aapnmoorácov v 15 primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
ro- 5 vn. xd sol. num. XXIIII 
T$ cVTOU von. í eius adiutori 80l. num. III 
c 2 TOv i ard x dn officio gloriosissimorum praefectorum ges om 
vo. sol. num. 


ger 
4 J nd a pxosDilasiccng o- 204 Ab spectabili comite Galatiae primae ita: 


voie xlr rote xaorovAaoloss vQsol toU spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi 
Ouiov xovBovxAsiov von. 9' sol. num. IX 
rỹᷓ ftQepaseolq va Aaprtoovatev v primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
ye irr vow. „ 25 sol num. XXIIII 
1ꝙ cu rod E vo. y eius adiutori sol. num. III 
rij rata r obord ro énáoyev vnd officio gloriosissimorum praefectorum praetoriorum 
a] op. »' sol. num. L. 
8 Axò vov Biwaglov voU Max eodᷣ᷑ Teí(yovsovros* B. AÀ vicario Longi Muri (its): 
ros s80c B Aéreros6 xagrovAaoéío: Qual vov " 30 chartulariis tribus sacri cubiculi sol. num. IX 
Suov xovBovxAsiov von. 
r edu vàw Aapstoor&rov xosBov- primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
very ripe vou. xd sol num. XXIIII 
Té GVTOU vo. y eius adiutori sol. num. III 
«p rde r leeres; lara exo d 35 officio gloriosissimorum praefectorum praetoriorum 
SQoetay ua vos vou. u 80l. num. XL. 
Kal 60a, ágxol $nacsixoi ijrot XOvOO0v- Et quaecumque administrationes consulariae 
Àdouac gunt: 
& Hn) vov Gpyovros ITalasa vivos roo vncovrov 6 A iudice Palaestinae ita: 
rote 5 xagrováagíoi tua x 40  spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi 
xovfovxlsiov von. 9' sol. num. IX 
rỹ 5 tàw laurQoraton vQiBov- primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
v vor vou. xà sol. num. XXIIII 
t$ avrov BonOÓg 9op. y' eius adiutori sol. num. III 


2 morum praefectorum pro iussione sol. 80. A proconsule Asi as sic: in sacro nostro cubiculo gol. 68, 
clartssinorum tribunorum notariorum cum quattwor scriniis sacri laterculi sol. 40, eius ad- 

futori sol. 3, officio gloriosissimorum * pro iussione sol. 80. A spectabili comite Phry- 
giae Pacatianae sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri nostri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum 
notariorum gol. 24, eius adiutori s10/.3, officio gloriosissimorum 17 7 fussione sol. 50. 


4 4 spectabili comite Galatiae primae sic: spectabi chartulariis | sol. 9, primi- 
n notariorem sol. 24, eius adiutori sol. 3, Sissimorum prac- 

& fectorum pro fussione sol. 50. A vicario Longi Muri sic: spect ibus 6 — tribus sacri 
cudiculi sol. imicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, dius adititors gol. 3, officio glorio- 


fissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. 


Et quaecumque consulares potestates sunt: 


A praeside Palaestinae primae sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primi- 
cerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum 


| emioyov et sic in sqq. C constanter (praeter p. 82, 10) | 7 num.] nüo RP al. et sic in sgg. | *rxm) xm (tre- 
M | éxagxoov vxlo noocráynaros] praefeótorum prae- | decim V) libri| 6 sorineis Vt laterculi — 10 sol. 1xx 
teriorum g constanter | 5 và t, idem $3— | nüor it R? in ras. 1*/ vers. | 7 num. om. R | 8 adiu- 
8. 11; 7o $ 10. 12. 19, ín ceteris recte | torio RJ numero sol. t [| ru] mu: E | 9 praetoriorum om. 
T8 x eio L 15 & Mel L| 13 ssesBlézrros ad- R | 10 num. 1xxx (octuaginta t) Y Lxx nüo R | 11 pac- 

„Igo toil Lc] re% xagrovAAaQio: M| | catianae t capatiane RP | 13 sacris et | sol. om. t | 
14 sues] i omi 17 avvà L et sic in 299. semper | 19 17 adiutorii R | 18 praeteritorum Ri | 19 1] qua|qua- 
Le) y. M | 22 vov Oeiov)] vov. Oi uw L| 28 »' draginta (sic) R I 20 sg. $ 4 et 5 om. R | 25 *xxumn] 
Le); MI 30 sapsBAésevou L, om. | x 555 et | xxxi (triginta tres .) Pt xxi vulg. | 26 sol. V in ras. || 
ita in sgg. „„ 86, 5 11855 voraoicv | 29 ita add. vulg. | 32 tribunorum om. 7/ | notariorum 
en. L B6 meme, item 82, 3. $ 7 totam om. e || | offitio numero xxin t || 35 feotorum om. P | 37 oon- 
43 zulariue t | 39 palastine R | item PM ohatulariis 
— 7 octuaginta Rr i nostro sacro ! et cubili RI 44 adiutori sol.] sol. om. 

III. 


11 


Nov. VIII Notitia 02 UT IUDICES an QUOQUO 


vj rate r 5 Anáoyov vd . 1 officio gloriosissimorum praefectorum pra etoriorum 
s go?ray na: 80l., num. XL. 
4. Anò rod 8 Ha 4440 r. dave dodi 
odr 
rote cg ra¹ eee co b 
Heiou xovBovxAslov. e von. 9 
9*9 Rouukgolq và» lapstQováxen vH 
yay e, vop. «J' 
v$ ar g 5755 von. 
rj rds. 4 odor r énáoyov vsxào 10 
99, 
8 5 $oivixgs zagáiov pae 7 A dann 3 . ita: — 
vois 046 19.6) toU spectabilibus . chartularlis us cu 
ee cai UE | vum. IX 
r rQuuumolq sow Aauxoordsem soifov- 15 primicerio clarissimorum teibunoram. p 
yov eram vou. xJ' sol. num. 
vj ad xo on. y eius adiutori sol. num. III 
"E aa co Ede énágxe d n officio gloriosiastmorum e anis 
goecaypavos vou. p XI. 
9 455 rob doxovros Zoe tat QavedQasc ovros: 208 A indice Syriae secundae ita: 
vois 5 8 PETI 105 spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi 
S'uiov wovBovxlsiov vou, 9 "DM ; . sol. num. IX 
TQ TtQiuacolq vOv AapussQosatowv ro primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
sav wrd, vou, & sol. num. XXIIII 
18 avrov gon? vou. y W eius adiutori sol. num. III 
«p rd x 8333 ind ox u ! officio gloriosissimorum Biaeteetorum ] 1 
90 
10 du eos demere JIIFITTPY oce ü 
soie 7tapguAésttosc xagroviagéoré tQu3i toU 
SOiov i xovBovxAsiov uii vou. 9 30 
v4 nouaxnop TG» Aagngoruraw rei- 
OUVt?Y bern »op. ud 
vq avrov vn. y 


d rde c 9 td Undo 


ονανντοννο 
1¹ in) roi dQxovvos Oc qonvis ovre 
vois zag«BAérctoi6 xagvovAagíow ouai xoU 
Sto ui vou. 9 
T4 ve dene, rv ÁapnsQovaveov v 
vn vorao won. xà 40 
vj avrov 5 5 
rj vado s ivdotord ra énáoxov vxo 
st gocráypatoc von. M 
nó vov àgxoyvros KAI. ta x - 
LUL odr e 45 


«oic Aurrroit xagrov 10 vQuOl €0U 
A^ i" Dod Aapiose r 


vq vQuuxnoiq vàv laussovavov voBos- 
vr dre vou. xJ' 

vj avTOv 275 vou. » 50 

vj rd bo ve» dvdoSovósem éndoyem dd 
sigo ré yuatos vop. uw 

18 Ano 3 Kox ee o 9 Aiudice Cypri ita: 

roĩs st89.B i 0:6 35 r vov spectabilibus chartularlis tribus sacri cubiculi 

go xovBovxAaiov vou. 9/ 55 80l. num. IX 


vou. O^ 


cuia gr 40l. 40. A4 praeside Palaestinae secundae sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri 
culi col. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio glorio- 

sissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. 4 pracside Phoenices maritimae sic: specta- 
libus chartulariis tribus sacri 5 gol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, 
9 vind. adiutori sol. 3 tabilibus c io . en e ee pro iussione col. 40. A praeside Syriac 
secundae sic: spec acri oubiculi sol. 9, primicerio ee tribunorum 
notariorum s0l. 24, eius us criar 5 3, 5 gloriosissimorum . praefectorum iussione sol. 40. 
10 4 praeside Theodoriadis sic: spectabi chartulariis tribus sacri dori cubiculi $0 9, primicerio claris- 
simorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum pr 5 afi 
11 íussione sol. 40. A praeside Osrhoénae sic: ectabi libus chariularüs t 

gg ice clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio 55 a ai 

2 fectorum pro iussione sol. 40. A praeside Ci liciac prim ae sic: "pdctabilibus chartulariis 
sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio 
13 gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. 4 praeside Cypri sic: spectabilibus. chartu- 


3 smaloustivne 50] rue naÀmnctivns L | 13 ce V* | 15 primiceriorum RV | olarissimorum] gloriosissi- 


fiie L (id. LU 15 Hh JrQuiuaxTQÍQ — von. morum V, om. t| 18 praeteritorum RI 19 xr) quinqua- 
om. L | „ M | 23 Aaungozáso L e gint. I 21 sacris R I 22 sol.] solis A! I 23 tribunorum) 
toV om. M | 32 voc et sic 5 13 st inde a $15 con- | praefectorum tribunorum R. I 24 sol] solis R I sol. nüo 
stanter L zr suppl. VA in spat. vac., 111 eius adiutori sol. num. 


———————————— | 26 praetoriorum V] om. R ai. | 27 solidis R! 
12 Foenicae] sinioe R Vi sirie V? phinioe t | item 


SUFFRAGIO FIANT 83 Nov. VIII Notitia 


t stQuiuuxnoi« ve» Aansootávo vogos- cerio clarissimorutà 'tribeborum . notariorum 
v 5 e . von. K us * gol: num. XXIII 
vj «vov BonOQ n. y elas adiutori *' sol. num. III 
vy rates cow év0otorávov éndoxev vxio officló glorfoxissfmorum pruefectorum riorum 
7t QO8tG.y ta t06 von. & 5 ^" gol. num. XL. 

14 Anò vov dero Ha n pvátas ovre: 10 A iudite Pamphylise ita: 


rote xegsBÀAsérrvoss xagvovAagíous vQ«ol xoõ spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi 
e dep is primicerio clarissim tríbun um 5 25 
rqᷓ; x vov lansxootavorv voufov- I orum drum notariorum 
v 3 vdd adi von. x0 10 " gol num. XXIIII 
TQ avro$ go vop. y elus adiutori "" gok num. III 
vp sales vov dy dro éndQxcv d rde officio gloriosissimorum praefeetorum: riorum 
gore. »op. n num. XL. 
1b Axò vov» doxovres B. Yat ore · 11 A iudice ... . ita: 

rote zxteg«BAés vois xagvovAaoíon v9sol vov 165 spectEbilibus cht * wübus 'sacr cubiculi 
O'slov xovfBovxAsiov vog. & sol. num. IX 
tQ 7tQuuemolq và Aausoorazo uebi primicerio elarimimorum tribundrum : notariorum 
voy ora von. xd | " sol num. XXIIII 
TQ avrov g ỹᷓ von. y elus adfutori of. num. III 
rij res r —— lara un 20 officio gloriosissimorum praefectorum persi 
gottdypatos »op. Mw num. XL. 


2 T 
16 Ad eee ne odr 
roĩc 056 v ro * rod 
T MM 


vog. & 
r 7tospteot)olqp v o)v lapstootaveow x 25 
sem vorapinv, DE 
550 . 
rj rd vov ávdofovávev énaQyorv dne : 
JsEQoeTa.y ua ros . n 
17 posit: Goxovtoe Aud la e ovros: 
rote sepsBÀértvos. xagvoviagéíois tQsol toU 
Osíov xov (ov von. & 
te ztQuuxyoly và» lννοοiνπ e v ο 
ve . n. xà 2: 
rᷓ avro? go »op. yl 
" rates cor» éyDobovásov ádnáoyov nio . 
eee eee op. 
18 Anò vo &pyovros Oovy(as calovcagtas 
ovre» 
rote xspufAésrvose xagvovAagíoss tQugl xov 40 
Osíov xovBovxAsiov vou. 9 
tq? ztQiuaxolq và» laungotatow voifov- 
355 dixi d 
*Q abr H vo. 
3 rata ro évdoborárow énagyov vio N 4$ 
ztgoesayuatos , vou. M 
19 Anò vov agxovvos N. od jep ode 
roĩe c D yagvovAaQ(íos vQucl roõ 
Jaiov xovfovxAsiov : „ ven. & 
vq nQiumexnoiq tà» lauzoordvov tQufov- 50 
vo votaQíov vou. xà 
TQ avro? fo von. y 


799 
rij ꝛctes r bene index brd : 
rgogrdyf roc v0. p 
20 Anò vov ãgrorroe Aus O αα odr 
rote „„ xa rovd io vQuol v0) 
(ov 


O'uiov xovfovx vos. 9' 


lariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori 
14 sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. — A4 praeside Pamphyliae sic: 

ctabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, 
15 cius adíutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. A praeside Bithyniae 
sic: spectabilibus char tulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
16 col. 24, eius adiutori sol. 3, ee praefectorum pro iussione sol. 40. A pracside 
Hellesponti sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribuno- 
rum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissinorum ectorun pro iussione sol. 40. 
17 A praeside Lydiae sic: spectabilibus chartularits tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimo- 
rum tribunorum notariorum soi. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum pro ius- 
18 sione sol. 40. A4 praeside Phrygiae salutaris sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi 
gol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimo- 
19 rum praefectorum pro iussione sol. o. A praeside Pisidiac sic: spectabilibus chartwlariis tribus 
sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, 7 
20 gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. 4 praeside Lycaoniae sic: spectabilibus 


14 5 15] vid. infra x 81 12 1 L | | 1 primiceriorum R I 2 on RI 4 praeteriorum RI 
42 M ater cv M et sic $19 et inde a $21 constanter] | 5 solü RI I 14 s iudioe R y Bithyniae ita add. vulg. 
18 xa/vovAAaoios (id. 85, is) M* 15 tribus om. V | 16 sg. 1x — notanorum sol. num. bg 


11* 


Nov. VIII Notitia 04 UT IUDICES SINE QUOQUO 


VQ 7xQuusxgol tà» AausQoriron vQ«Bov- 
Psp sas ph vop. ud 
vj avrov for? ' . von. y 
p rasa vov évÜobovávov énaoyov vaio ] 
7t Qocsáyua os o. 5 
21 Aus «vov &oxowvvo NAH lovaviveavze ov- 
ros · 
voie ztsoiBAértvose xagvovAaoíoss vQuol xo 
9440 „„ iid vog. 9 
vq) TtQsuasrolq) r lapssQovaverv vH 10 
voy voragíor von. xà 
vQ avrov on99 . vop. y 
vp rde vow id oto rr Aru vxio 
argoerdyn ros vop. MU. 
23 L4xó vov dgxovtot d o nav (a6 ÜsvedQas ov- 15 
rc 
rate stapefAdoevoss xaQvovAagéor x roõ 
O'eiov * id von. 9 
r G (y r cr v 
„ iid vdd vou. xd 20 
*Q avro) 52575 i vo. y 
vp rd ka. «àv. évdoboráve éndgye v 


„ " sop. M. 

28 vino 205 épyorvvo$ A e uayaáne ad s A iudice Armeníae maioris its ut supra. 

ros e 

vols sagsBidsexo« yaproviaoíoi vQi0l vov 
„„ di * 


p. 9 
14 7t9uuxnoi xàv lapnooravov vo«Bov- 


sov voragiov. vou. xJ' is 
r avrov go op. 
ui raikes re dvdolovére» index vxxdo J 


75Q06zdy ga T0G n. M 
24 Anò vov doyovres Kam xadox(as nedlsqe 18 A iudice Cappadociae primae ita ut supra. 
ode 
«oic sapi Adzetous ov 40 €Qu3l «oU 35 
Helo „ . vop. 9 
*9g 7tQuusmolo vov lapstoovate»v voiBov- 
v] ]. votagéory vop. ud 
1j avro) £93 
rij rte vov dot rr éx&oyow edo : 
mgovráypuaros vop. p 
28 Ano tov &gxovvos Kammadoxías dvr ie 14 AiudiceCappadociaesecundae ita ut supra. 
odr 
rote staQs B ,, yapzovAaoíom xo. xoõ 
Oeiov xovBovuAs(ov 
1$ Ttosuexnolq vébv lanssgoravow vosfov- 
5 . 
tQ avro) vo. 
d vafe: dis dodoBocéeny ade ux 1 
SUpostaypuatos . „ h. m 50 
26 Lino vov Goxorvvos EÀsvonóycov ovres: 15 A iudice Helenoponti ita ut supra. 
voic ztaguBAdzeros6 xagvovAagétows vQuol xov 
geo xov, vou. 8 
tQ 7tQupaxnolq vov Aaungovavov vosBov- 
vo» votaoéov vou. xd 55 
»opu. y 


vou. 9 45 


' tQostáypsa tog v. HM 


chartularüs tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorwn notariorum sol. 24, eius ad- 
21 iutori sol. 3, o/ficio gloriosissimorum praefectorum pro iussione 501.40. — 4 praeside Novae Iusti- 
nianae sic: speclabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio issimorum tri 

notariorum sol. 24, cius adiutori sol. 3, officio Fe wer praefectorum pro $ussione sol. 40. 
22 A leen dodi secundae sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primi- 
cerio issimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum prae- 
29 /ectorum pe iussione gol. 10. 4 praeside Armeniae magnae sic: * char 1 
tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, 
24 officio gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. A praeside Cappadociae primae 
sic: spectalilibus char(ulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum notariorum 
25 sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum pro sussione sol. 40. A prac- 
side Cappadociae secundae sic: spectabilibus chartulartis tribus sacri. cubiculi sol. 9, pri lo 
clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum 
26 pro iussione sol. 40. A praeside Helenoponti sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi 
sol. d, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimo- 


6 ioveviav7e L* | 33 29. F 24 om. L| 51 dAevoozrov- | 24 sq. 5 12 et 13 om. R | maiore Vt | 51 eleno- 
vov L ponti Hj esponti t ellesponti V al. | ut om. R 


SUFFRAGIO FIANT 85 Nov. VIII Notitia 


27 nó 10v àgxovros EXQo7s xs · 16 A iudice Europae ita ut supra. 
rote stspsBAdzetow xagvoviaoíous r rod 
geo xovBovxAsiov vou. 9 
tQ 7toupaxrolt cv lapzgoratov vosBov- 
vov ram vou. xà 5 
r c Boo? vo. y 
rij rde cov. id obo rt . énagyov ue , 
stgoeráypa toc vo. M 
28 Axò 155 d xo ros G odx7$ ovros: 17 A iudice Thraciae ita ut supra. 
voie zragiBAéstvosc xagvovAagéow xh xov 10 
Osíov xovSovxAsiov yop. 9 
TQ 7tQuiaxngl« vv Aaustgorava vgiBov- 
ee rd ed 
ve cvro? gon vo. 
rj rte. Es drdotovéree td xom vxo / 15 
35 * ay Matos e , - ven s 
29 Axò «ov agxovros Podónns ovo 18 A iudice Rhodopae ita ut supra. 
vois stagsBAdrtvoie xagrovAaQíosc e roõ 
Osiov xovBovuAsMov vou. 9 
tQ TtQuuixnol« vv AauztQov&vov r- 20 
vo vr vou. xd 
r avrov gon vo. y 


j res r 3 index dxde ] 
axgosrdyu ros vo. M 
80 "ix 1 Adíncnóvvov ovtos: 25 


tois BAdzerose xaprovAapíose Qual ov 
„ e von. & 
r 7tQuuasrQl« r Aaustoovivorv xosBov- 
vov voragíov von. xd 
Té avro? BonOQ vou. y 30 
xd vales xh bslotoréra ad dra , 
exe e — | 
Sl Axò vov &gxovros Kapgías ovrox: 19 A iudice Cariae ita ut supra. 
rote ssegifAdrexose xapgvovAaoioss «Quai xoU 
Osíov xovBovxAs(ov n. 9 35 
TQ stQspaxnolq rh Aaustoovaxov xoiBov- 
»ev verd. vou. xd 
1 c Bono : von. y 
vj roba cow Ydotordra énaoxorv derade bos 
xQoetáyuotos . 1 n 
$23 Axò 3 Aus lac ovros: 20 A iudice Lyciae ita ut supra. 
tois s:sQ«BAdrrrow yagvovAaoéíoss A ToU 
Ouov ee von. 9 
1j Ml xav avo vQsfov- 
vay 5 N n. xà 45 
r avrov go von. 


TJ rd a. vOv — ird zar vd 


Hd M nher 2 e y 2 2 2 
33 Ars rod doxovros J4vyovotapuvixügs 2e 21 A iudice Augustanicae ita ut supra. 
17$ ovrwes* 50 
roĩa % pIeTOn mq rio xo 
(ov 


Oeíov xovfovx : vou. 9 
TQ TtQsuixnQlq và Axprigosavom - 
vov vorago» v. 0 
1p avrov fono vou. y 55 
Tp vübes vov — ande vzxéo 
οον von. n 


27 run praefectorun pro iussione s0l. 40. A4 praeside Europae sic: spectabilibus chartulariis tribus 
sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio glo- 
28 riosissimorum — pro iussione sol. 10. 4 praeside Thraciae sic: spectabilibus chartu- 
lariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, 
29 officio gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. A praeside Rhodopae sic: specta- 
bilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, 
30 eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. A praeside H ae - 
min on ti sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum tribunorum 
notariorum sol. 24, cius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. 
31 .4 praeside Cariae sic: spectabilibus chartularis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum 

notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum pro iussione 
32 soi. 40. 4A praeside Lyciae sic: spectabilibus Char tilariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio 
clarissimorum tribunorum notariorum sol. A, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorun 
3 pro iussione sol. 40. — A praeside 4ugustamnicae primae sic: spectabilibus char is tribus 
zacri cubiculi sol. 9, primiceriocclarissimorum tribunorum notariorum sol. 24, eius adiutori sol. 3, officio 
gloriosissimorum praefectorum pro iussione sol. 40. 


49 avyovavapurixis M] avyovevayvrxzs L | 51 Cum in 


1 616 om. (19 sq. $ 17. 18 om. R ita post tratiae 
en. t | 17 Rhodopae] europe Vt (cf. tamen ad $20) | | 49 


$ 19 om. V | Cariae] augustanie carie Re casiae : 
$ 20 A iudice aciae ita ut supra. A iudioe litiae ita 
supra. iudioe roppae ita ut supra t| A] om. R 
A] om. l 


33 
41 
ut A 

) om. R | sugustanie R augustiani V augustini t 


Nov. VIII Notitia 


Kol 9ca« doyal 2ysuovixal Trou cor- 
reetorio:' 
84 Anò vo? &oyovros 7.8096 «7s dv ox · 
vois s:80i.Adrerose xagvovAaoloss vQual voU 
Oeiov xovBovxAsiov 
t$ ztQuuxnoio và» lausiporavam v 
»Gv votagíov 
tQ avrov Bono à »o 
rj rd ko- vv évdolorásev éxagyom undo 
Jtpoera. ya toe 
$6 Axò rod; doyovroc iy Umtov sootnc ovtos: 
toic ztapsBAssevois xagvovAaíowu vQuai «oU 


O'síov xovÉovxAslov vn. 9 
*Q TtQuuaxnolq và» Aausooravom voifoi- 

vov vor voα. 48 
*Q avrov BonOq sop. y 
vg vals vàv i index die 

7&Qoerd.y uaxoc vou. Ac 


86 L0 «ov Goyovro AUA r ÓOsvctégas 
ere · 2 


vois stag«Bdorrous xagzoviagíose X voU 
3440 xovBovxAsiov gun vn. & 
và 7tQuusmolo và» AausQosávow v 
3 re 
r; avvov Bon 
d rate. v 3 ide x u 
xcorινπαντο von. 40 
37 nó vov GQyovros Móyvovapnveaxze do- 
rie ac 3 » 
«ois ara bi X cose t Qu0l vov 
„ e 


von. 4 


O'aíov von. 9 
*Q TtQruesmolo xà» Aapsiooravov vosBov- 
VOV vOTARQUoV von. 40 
vj avrov go von. y 


95 
rij vd vov 3 ard u 
ονανπνεeο von. ig 
88 And «ov dero, HilaÀAas«o cives voices 
dr 
rote x οανA iM õον yaprovAaoíoss xui voU 


Ssíov wovlovxAsiov ] „ von. 9 40 
VQ 7tQIuusTQUp vOv AapQororov vorov- 
vov voraogiov von. £8 
*Q avtov gon . y 


» 86 


n. y 25 


UT IUDICES SINE QUOQUO 


Et quaecumque administrationes praésidales 
sive correctivae sunt: 


28 A iudice Libyae superíoris ita: . 

spectabilibus "* tribus'"iacri* cubiculi 

' gol."num. IX 

primicerio clarissimorum tridunorum " hotariorum 
801. num. 

i "' gol. num. III 

officio gloriosissimorum"praéfettoruni 'praetoriorum 

'" « gol? num.) XXXVI. 
28 A iudice Aegypti primae ita ut supra. 


3 A iudice Aegypti secundae ita ut supra. 


25 A iudice (Augusts)nicae secundae ita ut 
supra. 


26 A iudice Palaestinae tertiae ita ut supra. 


Et quaecumque potestates praesidales aut correctoriae sunt: 


tribus sacri cubiculi sol. 9, 


libus chartwlariis 


sorum tribunorum notariorum sol. 15 
98 iussione sol. 36. 
cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum 


Ais provinciarum indicibus ordo dioecestum servetur ($ 6— 
13 Orientis, 14. 16—20 Asiae, 21—26 Ponti, 27—30 
Thraciae provinciae recensentur, itemque praesidales 34— 
37 Aegypti, 38—42 Orientis, 43—46 Ponti, 46 Asiae, 
41. 48 Thraciae), Cariam et Lyciam (5 31. 32) im- 
merito ab Asianis divelli apparet. — Bithynia quoque 
($ 15) loco suo quem inter Ponticas habuit, errore mota 
esse. videtur: quamquam Jieri potuisse ut ea  provin- 
eia per tempus quoddam Asianae dioecesi attribueretur, 
Mommsenus monet. — Praeterea Augsstamnicam primam 
(8 33) quae secundum Hieroclem synecd. 726, $ correctoria 
erat, perperam in extremo indice comsularium collocari, 
cum initio tabulae praesidum inter Aegyptias ex ipso 
dioecesium ordine collocanda fuerit, idem Mommsenus 
notavit. Atque plura turbata sunt in tabula praesidum 


provinciarum Aegypti (33—37): in qua quattuor pro- 


36 of) 10 7 deg l. 36 
officio gloriosissimorum praefectorum pro $ussione sol. 36. 
m tribus sacri cubiculi gol. 9, primicerio 
$ s0l. 15, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum 
Augustamnicae secundae sic: spectabilibus char is tribus 
eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum pro 
4 praeside Palaestinae tertiae sic: spectabilibus chartulariis j 
notariorum sol. 15, eius adiutori sol. 3, officio glorio- 


34 4 praeside Libyae superioris sic: spoctabilibus chartwlariis tribus sacri oubiculi sol. 9, 

! tribunorum notariorum zol. 15, eius adiutori sol. 3, officio losí. 
praefectorum pro iussione sol. 36. 4 praeside Aegypti primae sic: * 
tribunorum no 


(peo i chartularsis 
tariorum sol. 15, eius adsutori sol. 3, 
4 praeside Aegypti secundae sic: 


sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissi- 


us sacri 


vinciae nume desiderantur Libya inferior, TAebais I (in- 
ferior), Thebais II (superior), Arcadia | 1 xa 00a« — 
correctorias om. L 13 Ae avo L| 5 & om. L| 
17 index om. L | 22 *BovxAs(ov (sic) L | 28 avyov- 
€vausere M) avyovevausnvns L 5 55 aeg. $ 38 bis 
scripta extat in 21 2⁰ Ar L priore loco 

1 praesidales R ai) praesidiales Vt vulg. 1 2 sint : | 
9 liberos superiore R | 4 spectabilis R | cubiculis 
Ri | 5 nouenf numero t I 6 tribunorum om. Vt: | 
7 sq. uncis inclusa. addidi | solidos (solidorum Re) nũo 
nouem Xxx (primi pro xxx Re) sex R | 19 $ 24 om. 
t | egiptif eocte (sic) RI 28 $ 25 om. V al. | nicae se- 
cun t £ (i. . secundum) nice ecole R seoundanice 
seounde Neoburgensis || 31 29. $26. 27 om. t | 37 pala- 
stine RI trecie V 


SUFFRAGIO FIANT 87 Nov. VIII Notitia 


vj rb vv ivdotor dr éxágyom unde 
* „„ Ld 
89 .4xó vov agyovros A a Bías ox · 27 A iudice Arabiae ita ut supra. 
toic step«BAdorvois zagrovAaoloss , vov 
O'siov xovBovxAsiov 
v4 xou vàv dar ve,, 
a 


eng res „„ 
40 Aò vov àgzovros By eνjEeb;as odr 28 A iudice Eufratesia e ita ut zupra. 
rote szspeBAdretoss xagrov 46 1940) roõ 
go xovovxAs(ov 


c ᷓ xouxolo àv Aaussooritev vosBos- 
vr voraoíawv 


xd rates r — ird ex d . 
ty MATOS . A 


eorr e . -— E 
41 A 3 Mesaozocapíag ovcos* 29 A iudice Mesopotamiae ita ut supra. 
oic Ar rιν, xagvovAaoíos vQiai vov 20 
O'siov xovBovxAsiov von. 9' 
19 "tQuuexmelq vOv Aansootavov vorffov- 
vev voraoíov von. 4 
v9 «vro Bond vou. y 
vj rata. vv door r &xápyor vio 25 
gr od 


vou, 9 
von. 4 15 


a 06 »o 
43 4 5 KiAsxtag Qsvrégas ovroc — 80. A iudice Ciliciae secundae ita ut supra. 


rote sisoe(SAdorvoss zaQrovAaQiout xQudi c 
Sao xovBovsíav iid ven. 8 
v4 xQuusqqíq v&v AausiQorávon - 
vn voragla» von. i 
v9 avro) Bon. ] von. y 
vp vale cv évdoboráce» éxaqyno vxio 
meorreymevos — »op., de i : 
48 rod aexowzos Aae xoovys bre 35 81 A iudice Armeniae primae ita ut supra. 
: sob fiia vQidi xov 
Ouíov sovBevxAaonv. 
vd xQuuxnolp vo» Aauxgezato vgifoi- 
vr vot 


», 


vou. 9 


— , «- gon ꝙ ven n1 
r GVTOVU von. y 40 
d rhei cov —— énágyom vzxdo í 
Reosréypavos vou, AE T 
44 Auò vov agyovvoc l'aÀavíac Qsvségas ovsos: 82. A iudice Galatiae secundae ita ut supra. 
vois sape BAdsrtoss xagvovAaQéoss vQsal xov 
Oi ο vou. 9 465 
v9 *Qu ole và» Aaustgorávon v 
ser voraeíev, s 
*Q avtov 9o, 
d cats. dw dvdokovérem ici gr dr d 
spo váy maroc : vou. Ae 50 
pet ies 5 Ov oo:iádos DH · 88 A iudice Honor Ila dis ita ut supra. 
flu ce xagvovAaQéou vQual vꝰ 
ODeiov xovÉovnAsov zii vou. 9 
rꝙᷓ 9tQuuasiolo ta» AaprtQovávory vQsov- 
ver votapíov von. „ 55 
rᷓ avtov BonOq vou. y 


von. 40 


39 sissimorum praefectorum pro iussione gol. 36. A praeside Arabiae sic: spectabilibus chartwlarsis 
tribus sacri cubiouli gol. 9, primicerio clarissimorum notariorum sol. 15, eius adiutori sol. 3, 
40 officio gloriosíssimorum praefectorum pro &ussiome sol. 36. 4 praeside Euphratensis sio: 
ZW ibus chartwlarüs tribus sacri cwbiculi sol. 9, primicorio clarissimorum tribunorum notariorum 


o 
8 ac fectorum pro iussione sol. 36. A praeside Armeniae primae sic: spectabilibus chartu- 
i 9 d d psv li sol 20. 2 , ? p sp 


3 4opafíae M | 4 en L. om. MH I 51 sg. $ 45 m namie Re | 27 Cilicise] oecilie RV | 35 $ 31 
en. L ; id ; i om. R; ante 3 

ra (cf. 5 20) err. repetita | 35 &menie V | 43 5 32 om. 
3 A] om. R 11 euphratasiae t£ | 19 $ 29 om. t| 1 e galitie RV 151. $ 33. 34 om. V 


Nov. VIII Notitia 88 UT IUDICES SINE QUOQUO 


rñ re. r éydoEovavow éxágrow oio 
TtQocraynuatos 
46 Anò rov doyovrot «ov Nie ovroc: 
vois step. Adzrro(6 yagrovAagíom Qui rod 
gelov xovfovxAs(ov 
tQ TtQuux ola vàv laustooracovy co 
von vor ed 
tQ avrov HO ᷓ 
B rds rab 1 ird exo dn i 
JtQoe ray ua vo6 v0 : 
47 ys Muc ae Qavctépas e 
rote taps Aszeto «6 yagvrovAagíoi osa rod 


vou. l. 
84 A iudice Insularum ita ut supra. 


vou. 9 ^ 5 


10 
$5 A iudice Mysiae secundae ita ut supra. 


O'slov xovBovxAsiov von. 9 
tQ TtQuuaxrolo vàv AaustQorivor tosfov- 
»ov vr. vou. 4 15 
rꝙᷓ avro) gon? , . ! von. y 
rij vales c e ande vsrdo d 
gocrayua vop. Ag 


7 roc 
48 Axò rov Gpyovvos ZxvÓ(asc odr · 


86 A iudice Scythiae ita ut supra. 
vois ca ον, xa ro v r 20 


Sto xovBovxAalov vou. 9' 

tQ TtQuiaxQéq rc Aansoosácov π 
vo- 5 von. 44 

TQ avrov BonOg vOM. y 

i «afin x 9 ird vu í 25 
ztQoeráyp aoc von. I 


49 Lac dd éxacvge móleos dx ͤ , si uiv sin un- 
rosrodlixye, vg xQosráyuavos sic «à vov édvOoEora- 
vov énágyow 0idocÓa. voulauaca 
le 
rode éxdinovc oUrs e 
ro odr gde, | BovióusDa, 
slciv . rod Ónpocíov zageyónavas 


8604* 


silóvcv avrdw de, sí ugvvDain cQ Yusréop. xodeni 


* 


7sQÍ tivoc avTOv, o» zapaBaívo: và xag. u Oe- 
exiGOévra, xal dr à» lag quadruplum &zoóocas, 
xal xe goovtidos sagalvóOsis dlopíay oix502: Qunsexi)" 


ónóts xal oí Ov énagyiaw dgxovrec, sb rovrov mapga- 
Slo napitdou xAsztrOvTaGS, 


pshasay xal ro 
ovx dAávrova xal avrol tOiviV Ux ovt 


00 1t700»ta4. 
Dat. xvii. k. Mai. CP. Belisario (v. c.) cons. 


„, sal. dà allg 
von. y* xal sáoa vovrov unÓév. ovó3 yag 30 IIII, si vero alterius civitatis, solidis tribus, et ultra 

bre did voie &Qxovoiw ov0à éréop haec nihil. Neque enim defensores vel dare iudici- 
i si D rive 


87 Pro uniuscuiusque civitatis defensore, si quidem 
sit metropolites, pro metropoli apud gloriosissimo- 
rum praefectorum praetoriorum dandis solidis num. 


bus, nec alteri cuiquam, nec acci volumus, nisi 
quaedam sint eis ab fisco praestandae consuetudines: 
scientibus eis quia, si nuntietur nostrae potestati de 


35 aliquo eorum, quia prsevaricatur quae a nobis san- 


cita sunt, et quod acceperint quadruplum reddent, 
et officio soluto exilium babitabunt continuum, cum 
etiam provinciarum iudices, si hoc neglexerint et de- 
fensores sinant rapere, non modicam et ipsi poenam 


40 sustinebunt. 
(a. 535.] Dat. Xii. kal Mai. CP. Belisario v. c. cons. 


46 iussione sol. 36. 
imicerio clarissimorum 
47 praefectorum pro iussione sol. 36. 
larüs tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio 
ol. 3, officio gloriosissimorum praefectorum 


48 pro iussione sol. 30. 
speciabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, primicerio clarissimorum 


4 praeside Insularum sic: spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. 9, 
i notariorum sol. 15, eius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum 
A praeside Moesiae sccundae sic: spectabilibus chartu- 


notariorum sol. 15, eius adiutori 
4 praeside Scythiae ric: 
tribunorum notariorum 


gol. 15, cius adiutori sol. 3, officio gloriosissimorum praefectoruwn pro iussione sol. 36. 


A defensore vero cuiusque civitatis, siquidem metropolita sit, pro iussione o 


gloriosissimorum 


praefectorum dentur sol. 4, sin vero alterius civitatis, sol. 3, nec praeterea quicquam. Nam me defen- 


neque accipere volumus: nisi quae con- 


sores qui uicguam neque dare magistratibus aut ali cuiquam 
piod aspe quae ex fisco illis praebeanter. Sciantguæ, 4 maiestati nostrae de ipsorum aliquo denun- 


Getur violare cum quae a nobis sancita sunt: illum et quadruplum quo 
etuo exilio mansurum: cum etiam praesides provinciarum, sí haec neglexerint et 


munere exutum in p 


accepit. redditurum et 


defensores furari passi sint, non minorem ipsi quoque poenam sint subituri. 


3 Desiderantur quattuor provinciae praesidales, dioe- 
cesis. Orientis duae Phoenice Libani (inter 39 et 40) et 
Isauria (inter 42 et 43), Ponti duae PapMagonia et Pontus 
Polemoniacus (post 45). Quae non tam errore librarii omis- 
sae videntur quam e recensu sublatae, postquam eae- 
dem per novella« paulo post eodem anno publicatas ex prae- 
sidalium numero ita exceptae sunt, ut spectabiles praefice- 
rentur Jsauriae comes, Phoenicae Libani moderator (nov. 
XXVII. pg dis Pontus 55 cum Heleno- 
ponto itemque Paphlagonia cum Honoriade in unum con- 
tunctae ipsae quoque spectabiles acciperent altera sodera- 
lorem s praetorem (nov. XXVIII. XXIX). Quam- 
quam corrector coeptum non persecutus est: qui debebat 
etiam Helenopontum et Honoriadem (26. 45) loco movere, 
quattuor autem potestates novas addere spectabilium in- 
dici „ y 5 bend Me nio L 1 ² 
L 28 bnd ανοBeLindνννενο metropoli e 
29 dori ogar M | 8i0oc9o4) Sandi r 30 y dn. L431 obe 
vis L | 32 *o90i AauBávsw. libri | 35 sg. avtov — 07cep 
d om. L | ragaBaívo, — A&Bo. — àzodocs — oi- 


i praeuarioatur — aeceperint — reddent — bhabi- 
tabunt e 36 qudruphur L I 37 zregidvO'sie L |38 eic 
Tovro zxapausincsev L | 39 e L|41 zu k. 
Ma. M| Bilisar M 

19 A om. R I sithie Rt sciphie V | 27 Pro — defen- 
sore] a iudice cuiusque ciuitatis defensorum | ciuitatis 
defensorum 8 (sic) R | defensione t | 28 metropolitas R 
metropol' Vt | pro om. t, pro metropoli del. vulg. | apud 
officium gloriosissimorum vulg. | 29 raeteritorum V | 
dandis (dampnis V!) solidis RVt al.] dandi sunt solidi 
vulg. | 30 solidis tribus R Vt) solidi m vulg. | 31 defensiones 
t | 33 *eis ab fisco praestandae (possis etiam quae ab 
fisco praebeantur) oum ab his uolo praesideant libri | 
34 nostrae] meae t | 35 praeuaricantur J praeuacatur 
R*|36 reddant Rt teneant V ai. | 37 solito t; leg. so- 
luti? | habitant V! | 38 negleserint R | defensiones t | 
39 modic|cam Re ' 41 dat. Urx kal. Mad. (Mad. om. alter) 
n d Bilisiario (Bisilat primus) Bambergenses duo, dat. 

XI oap. Ambracemsis, data xin kal. Mai. Vilisario 
clarissimo uiro KEscorialensis ; subscr. om. RV: 


SUFFRAGIO FIANT 


89 Nov. VIII Iusiurandum 


Verog Óidóuevog magà và» sàg doxòg Aau- 


5 f . 
r c) TO» Üsóv vÓ» mawvoxQaroQa, wal vó* 
yp. dy * L4 Ie — d 9. 


4, 
0 
wo» avro) TOY ov» ro / T7 


, xal vó 
o, xai robe dy 


Seyyidla, & év rate yegaí uov 
e xaOapoó» gvvsi- 


egzayydAove Mixa xal laf 


Soriptum est exemplar huiusmodi Dominico glo- 
riosissimo praefecto apud Illyricum praetoriorum, 
sed ita quidem adiectionibus: 

Iusiurandum subeant secundum proprium de hoc 

5 factum indiculum sacramenti, cuius exemplar etiam di- 
rectum est tuae celsitudini. Qui vero administrationes 
suscipiunt, a tua celsitudine directos hinc eis & nobis 
codicillos suscipiant praesente deo amabili civitatis 
in qua 3 o et alis qui in civitate sunt 
10 in iudicio tuae itndinis congregatis et officio omni 
tuo: coram quibus et codicillos accipiant et iurent 
praedictum iusiurandum. Et maxime hoc praecipimus 
coram curialibus agi, quos competens est frui 
et a tua celsitudine et eis, qui eundem cingulum 
15 optinuerint, providentia et studio: ut et nihil ab eis 
tu lucreris omnino neque permittas eos ab ullo laedi; 
eos enim, qui hanc nituntur iniquitatem, quatenus el 
felicissimo nostro auertant exercitu et reliquas cu- 
riales adimpleant functiones, A owe non oportet talia 
20temptari solacia, ut possit ad tantam referri tardi- 
tatem. Nihil enim nobis commendat tuam celsitu- 


accipientibus a te ut praesente, hoc eis tuam denun- 
tiare volumus sedem, ut curialibus omnem ferant favo- 
rem, nihil penitus ab eis accipientes: prohibeant autem 
et ab alis eis afferri damna, et agnoscant per te 
30 quia, si praeter haec aliquid egerint, poenis subia- 
Sicut enim c 


crem 8 bernationem. Sciant enim Tue 
40 si citra haec aliquid acceperint, non solum quadrup 
subiacebunt poenae, sed etiam exilium habitabunt 
continuum, prius eis plagis corporeis infligendis. 
Iusiurandum quod praestatur ab his qui admi- 
nistrationes accipiunt. Coll II tit. 3 


45 luro ego per deum omnipotentem et filium eius 
unigenitum dominum nostrum Iesum Christum et 


ayiov ztvsuua, val vr» dyia foto — spiritum sanctum et sanctam gloriosam dei genitri- 
óuov xal &smáoOsvov Magoíavy, xal rd «(00a9a cem et semper virginem Mari 


iam et quattuor evan- 
gelia, n in manibus meis teneo, et sanctos archan- 
50 gelos Michael et Gabriel, puram conscientiam ger- 


43 O xag» 0Qxos xaveotQorOr dv Bug Bero vàv Bacuaxdów €. y. xep. xy M. Est B 6, 3, 50 (31 Fabr.). 


Iusiurandum, quod praestatur 
Juro per deum omnipotentem et filium cius 
sanctum et sanctam gloriosam dei 
manibus meis teneo, et sanctos archangelos 
46 vo» rd zuo» dominum nostrum 6 | 47 ayíav 
sa) doo L | 50 25 om. LB 


1 huiusmodi np. N im spat. vac. huius vwlg. 
2 ifliriceum t| 3 adiectionibus] adiectum est Heimbach; 
fert. cum adieetione (cf. 48, s)? | 4 seeundum] fee V' | 
6 *facto libri | indi C 
25d *sacramentum libri] 7 eis] eius Ri ei t|| 9 degit 
Ri Vt | epi J ipso R* | 10 tuo V* | et om. R Vt 
nine V | 11 "quibus etiam libri 12 haeo Vt | 14 tua] tu 
R' | *eis qui) qui eis libri | eundem] eum R* | cingulum 

ed. pr.] oirculum optima erit (optimauerint (t) 

Vt | *studium hbri | et ut RVt | 17 nititur RI hao 

tus. Mommsenus 


temptari E(] temptare V attentari vulg. | possint 

B* | tantum V | /ort. leg. ut possint ad illarum r. t.? 

21 nihil] nullam RA! | nobis tam commendat vulg. | tus 
iu. 


ab iis qui magistratus suscipiunt. 
unigenitum lesum Christum deum nostrum et spiritum 


enetricem et semper virgi Mariam et tuwor evangelia, quae 
X Michael et Gabriel 2 t6 


me puram conscientiam et iustum 


celsitudo t| 22 oirea om. f | 23 prouintia V' prouintie t 
proueeee RI pro uestrae R* | praebere 7 | 24 a] ac R, et 
add. M^ successioibus (sic) t | Quapropter] propter V 
25 du A! | dederis] dedit is V || üáministratonis Ne 
26 accipientis R | à te] ante t | ut V] aut R vulg., om. t 
27 euriabus R | 27 ni id E 8 accipiens Rꝰ Vt accipient 
Ri autem) aut :I 29 auferri V | 30 haeo om. RV | 33 neo 
ab eis praesumi Mommaenus ; an neo pati eos 
accipere] et aocipere et V Í 34 subiectibus 
Rl administrat Vt vulg. | 35 publica res V] publicas Rt 
res publica vulg. | eis A solatium quantum suppl. V? 
in spat. vac. | 36 definiunt RI [37 ipsi Rt | 38 et post 
rins t | eis om. Ri | 39 uitae] inte t inter RV (suppl. 

in spat. vac.) I quis] quidem E! quod R 40 hoo t || 
acceperit t | quadruplum R 1 42 continuum om. Ri, oon- 
tinuo V (eius RI 43 his] illis R | administrationem (em 
corr. ez um N) VE | 44 aocipiuntur V* | 45 ego] R 
46 dominum) et dominum : | 47 sanctum spiritum : geni- 
trioem Mariam semper uirginem R!| 49 angelos 

12 


Nov. VIII Iusiurandum 


ase xal yynaíay QovAsíay pvAaEo oic Osiorátom xal 
wege vui Ósenórai lovgteviasq xal Ga- 
dhe; vj OuoLvyq roõ avro) xg&rove, mhQoqdos. vis 
zapads0ouévne uo« maQü tfe avtOw svcsBeíac 9 155. 
xal zxà»ra nóvov xal ͤô rt ust! svvoíac àd. 
xal déya véyvnc vivos dvadétoua, éni «jj QoOsiag' noi 
sag' avtov àgyr) Y v9 avrov facils(ac xal srola- 
vos. Kal xowuavixóG sip. rij dig rob J xaDo- 
hf xal àmoctoAux; éxxÁncéq, x xav' ov0fva x- 
sov 5 xpóvov dvavtioO 0 avt, ov03 d vr 
xo, va S ο Ovváusos Kyo. "Ouvvus 0à robe 
cUTOUe Opxove, oe ovüsvi mza»rsÀoc ovrs OiOcxa ovra 
deo ngogpács cis QeÜopévns uo. derne ov0À o 
5 8 stgocvacías, odr érnyytsláunv ovvs opuolóyrca 
rs émapoy(ae nxéuTtsuw 
ÜscztovixoU 8 lov, ovre rote évOoLordros éndp- 
yo o «voi dle mwavevgiuo: , -d g,, vois rde 
ae Éyovgiv ovts ro ztsQl avtOVS xa OscTOGOIV bod 
ilo vow nàüvrowv ovdsvi- G dene GpiaÓov h, 


& stépo, 0v0À rtoogács 15 dominici 8 


UT IUDICES SINE SUFFRAGIO FIANT 


manumque serviium me servaturum sacratigsimis 
nostris dominis Iustiniano et Theodorae coniugi eius 
occasione traditae mihi ab eorum pietate admini- 
strationis; et omnem laborem ac sudorem cum fa- 


5 vore sine dolo et sine arte quacumque suscipio in 


commissa mihi ab eis administratione de eorum im- 
pen atque republica. Et communicator sum sanctae 

ei catholicae et apostolicae ecclesiae, et nullo modo 
vel tempore adversabor ei, nec alium quemcumque 


10 permitto, quantum possibilitatem habeo. Iuro quo- 


que idem iusiurandum, quia nulli tus neque dedi 
neque dabo occasione dati mihi c i neque occa- 
sione patrocinii, neque promisi neque professus sum 
de provincia mittere neque mittam, neque occasione 
neque gloriosissimis praefectis ne- 
que aliis famosissimi administrationes habenti- 
bus neque qui circa eos sunt nec alii omnium ulli: 
sed sicut sine suffragio epi cingulum, sic etiam 


pure me exhibeo circa subiectos piissimorum nostro- 


dlagoy xi dgxi, ovro xal xaPaoós pavounua: . 20 rum dominorum, contentus his quae statutae sunt 


rode vxorelsió vOv svgefsorátow ud» Osgmorow, 
&gxoÜuevoc cic agpoQuguévcie pos dx r Onnoaiov 
geri. Tal ngovro» udv máwrow 7t0Uj0OMas G7tOV- 
zy x0 vois qu uociois i eee cr ο,n&⁴U , xal robe 
nv 5 xai 


eiezodEo «9s ,Guo0górr;vos , ovÓày vzoxaraxAwópavos, 
od vnde avrov rovrov xsgÓoc szavrámnacw dvvoov 


sQ08 GméyOmnay àmavOw vwa sag 
vÓ fmtgocrxov f| ovyxogncow vw. voie dd sVyvoyo- 
»0UGi 7taTQuXO 7cQOGavayO cona, xal robe debe. 
vév sicefacratov rvuov Üscnovrdw venrQsactovs 
a raęõ dev, 00ov dvvausoc Kyo, ud. xal Looc 
dy rate Üíxai£ áéxavépo 247 xal dv vois Ónuovixaic 
xavacTAgag: yuvópevos, wai ov0ssi uds. raga rd de- 


j ngóe x&pw Jj) 


30 habeo, custodibo. Et aequus 
et in pue disciplinis ero, nullique parti citra 
uam 


mihi de fisco annonis. Et primum omne habebo 
studium ut fiscalia vigilanter inspiciam, et inde- 
votos quidem et indigentes necessitate cum omni 

vehementia, nequaquam subinclinatus neque 


eonévove dváyxrs uavà ztaons 25 ob 1 ipsum lucrum omnino considerans aut per 
gra 

petit, aut concedo 

tractabo, et subiectos plissimorum nostrorum do- 


vel odium exi aliquem citra quam com- 


icui; devotos autem paterne 
minorum illaesos undique, quantum possibilitatem 
causis utrique parti 


1 ustum est praestabo, sed exequar universa 
elicta, et omnem aequitatem serv&bo, secundum 
quod visum fuerit mihi iustum: et eos quidem, qui 


xav» mgoersgrcouaa, d' émsbelevsoues r rode 35 innoxii sunt, undique innoxios illaesosque conser- 


auaprávovc. xal nacay icóvyva pvláto xarà r ga- 
»ópsvóv uos Oíxciov. xal robe ud dvavOvvovs d 
errgedovove yvi, vois d vxevOvvow émióao t» 
aumetas zt90c xóv vOuov' xal zacay q 


„ «ada 
sionras, 4 «s voie d uu Kv vs «ois rug 40 


cvvaAliàyuadi avrois Qiavnorso, xal div svo ro 


vabo, noxiis autem impono supplicium secundum 
legem; et omnem iusti 
publicls 


, Sicut dictum est, in 
privatisque contractibus eis servabo, et si 


servitium sacratissimis ei piissimis dominis nostris lustiniano et Theodorae, coniugi maiestatis cius, magi- 
stratus nomine a pietate eorum mihi traditi servaturum , omnemque operam ct laborem libenter sine dolo 
et sine ulla fr in concesso mihi ab illis magistratu pro illorum imperio et re publica suscepturum esse; 
et in communione me esse sanctae dei catholicae et apostolicae e , fegue ullo modo aut tempore 
ci adversaturum neque alii cuiquam id permissurum esse, quantum mearum virium est. Iuro autem tdem 
iusiurandum, me nemini omnino quicquam neque dedisse MIN daturum esse nomine traditi mihi magistra- 
tus nec patrocinii nomine, neque promisisse neque $popo ez provincia mittere neque missurum esse, 
ne dominici quidem suffragii nomine, neque. glorio  praefects neque reliquis tpectatissimis viris gui 
magistratus gerunt, neque tis qui circa eos sunt, neque omnino ulli. Sed g odum gralis magis- 
tratum accepi, ita etiam erga subditos piissimorum nostrorum dominorum integrum me praestabo, con- 
tentus annonis cx fisco mihi destinatis. Ac primum omnium operam dabo, ut ad tributa vigilanter attendam, 
caque a contumacibus et gui coactione indigeant cum omni severitate exigam, nihil declinans nec pro eo ipso 
lucrum omnino spectans vel propter gratiam aut odium ultra quam par est a quoquam reposcens aut cuiquam 
remittens. Obscquentes vero paterno animo accipiam, et subditos pitssimorum nostrorum dominorum undique 
illaesos quantum mearum virium est servabo. Atque aequus. in litibus utrique parti et in publicis causis 
ero, nec ulli parti contra ius concedam, sed omnes delinguentes persequar omnemque aequitatem servabo, 
prout mihi iustum videbitur: et innocentes quidem ab iniuria immunes servabo, sontibus vero poenam im- 
ponam $ecundum legem, atque omnem iustitiam, sicut dictum est, et in publicis et in privatis negotiis 


1 xai e. om. c | 3 xodvovs om. & | 4 xaoa2idoud- | suum RI | 8 catholicae licae ecclesiae t eoclesie 


»ne M süouévye L e L | 8 aya Mc|ayvorvévg LB| | catholice et apostolice V | 9 auersabor V | quicumque 
12 leg. (oda) ovódsvi? | 13 *overs er og: libri] 14 ovvs | V* quemque t! | 10 iuro suppl. V? in spat. vac. | quo- 
irnyy. B] ovdi énnyy. ML | 15 obe] ovs libri n | cumque V! | t1 iusiurandum idem V | idem del. R* | 


gage, om. B* | 16 sufragíu (s. v. daigov ru $ Bog- | 12 occasionem Ri | 13 professus] profe RI | 17 alium 
vy 


O'eíac) M OiQousvov yapiw go eiae xai Gvyr D'eíac Ri aie V! | 18 percipi RI | 20 eontemptus R JI 
giu L covgoay(ov B | vxaoxose MB :18*ovdà d libri| | constitutae t | 21 habeo R abeo t! | 23 indignas ne- 


20 xaJapas qévouas L (c, |,23 závrov — anovónv| 
omne — studium g || 24 &ygunvos om. L | 25 vovvov) 
vov L || 2* dmr Haloander | 29 avyyozaerv Heim- 
bach] cvyyogroo MLBe | 30 na L | 36 Et. 
vàvvovc: M9 | x«xà) xal xavà L| 31 avezgosaccovs] 
xal dvenrosacrovs L undique innoxios illaesosque « [| 
39 «a9a) xai xa9a B*| 41 «0] «ov LB 


2 domino V | 3 horum Ri | 6 imperie V! | 7 sum] 


cessitates f | 24 uchementi neequaquam t! | subindigna- 
tus t| 25 hoo ob t! | considerant ti aut pro gratia uel 
hodio t| 26 exiens It I 27 deuotos] oiues deuotos V'!]| 
28 subieo[iectos R | 30 custodiam R*i* | aequis RE 
utrique parti in causis V | utre RI | 31 et in] in om. 
R | nulleque R! | 32 exequor t execor R. | 33 sq. secun- 
dum — conserua pl. Vi in spat. 3 versuum | 34 usum 
Ri qui om. RI | 35 sorserao ? | 36 noxiis] ab noxiis 
RI 37 et men R* '"« rae, 8$—4A n. 


UT ECCLESIA ROMANA CENTUM 91 Nov. IX 


S dOixovpevovy. Ovx dy uóvoc vavva so&te,  comperero fiscum iniustitiam pati. Non ego solum 
. vOv d uos bad i nid rosod ros o ' haec ago, sed etiam semper mihi adsidentem talem 
déco x ie xal TOv6 dad dire, ders Lu)  studebo adsumere et circa me omnes, ut non ego 
pv xaDagssss, rovs Qà zeQi ,, nisu» xal quidem purus sim, qui vero circa me sunt, furentur 
agr. si dà evosO vic vOv sagi du vovovros, bet delinquant; zi quis autem inveniatur circa me 

Ó * avtov Ouganxesvco xal abróv talis, et quod fit ab eo me sanare, et eum expello. 
éxodieLo. Ei dd uy tavra xaàwra ovros ovÀàbo, Si vero non haec omnia ita servavero, recipiam hic 


&xolavo évravOa xal dv tQ nudAlowrs old» , vj et in futuro saeculo in terribili iudicio magni dei 


gofsod, xoícss vov usyalov Ósanórov Jsov vs xal ew- — domini et salvatoris nostri Iesu Christi et habeam 
$3905 . Haoõ XoiroU xai cy vi Rapida rod 10 cum Iuda et lepram Giezi et tremorem Cain, 


uper et poenis, quae lege eorum pietatis conti- 
nentur, ero subiectus. 

criptum exemplar huius Dominico gloriosissimo 
praefecto per Illyricum. 


lovda xal «2» Àénogav vov Ne xal rd v TOU 
Kaiv: e 79 ed vole zxovaig vale vg pd LLL 
avra» deR, nsouyouévais vxxsvOvros silva. 


IX. Coll. II tit. 4 


is UT ECCLESIA ROMANA —— ANNORUM HABEAT PRAESCRIP- 
TIONEM. 


Idem A. Iohanni viro beatissimo et sanctissimo archiepiscopo et patriarchae veteris Romae. 


Et legum originem anterior Roma sortita eet, et summi pontificatus apicem apud eam esse nemo est 
ui dubitet. Unde et nos necessarium duximus ee legum, fontem sacerdotii, speciali nostri numinis 


20 illustrare, ut ex hac in totas catholicas ecclesias, quae usque ad oceani fretum positae sunt, saluber- 
rimae legis vigor extendatur, et sit totius occidentig, nec non orientis, ubi possessiones sitae inveniuntur 
ad ecclesias nostras sive nunc pertinentes seu postes eis acquirendae, lex propria ad honorem dei conse- 
crata. Cum enim antiqua iura trigints annorum metis temporales exceptiones e et, si hypo- 1 
theca fuerat, paulo longiora eis spatia condonabant, nos s&crosanctas ecclesias huiusmodi quidem curriculis 

25 temporum nullatenus excludi concedimus, et maxime in his rebus in quibus vel laesionem sustinuerint vel 
quicquam debeatur. Sed centum tantummodo annorum lapsu temporalem exceptionem eis opponi sancimus, 
ut maneant per totum supradictum tempus integra iur& ecclesiastica et non possit eis alia praeter centum 
annorum obviare exceptio, cum hoc tempus vitae longaevi hominis plerumque finis esse dignoscitur. Habeat 2 
itaque vestra sanctitas hanc legem catholicis totius occidentis ecclesiis profuturam et in orientales partes 

30 propagandam in quas aliquid sacrosanctae vestrae ecclesiae possident: ut sit deo omnipotenti dignum do- 
nanum divinarum rerum tuitio, nec iniquis hominibus impium remaneat praesidium et tutus peccandi locus 
etiam scientibus relinquatur, sed ille servetur innocens, qui re vera innoxius sit, nec improba all 
sese tueatur, tempus pro puritate praetendens. Quod igitur nostra aeternitas ad omnipotentis dei honorem 3 
venerandae sedi summi apostoli Petri dedicavit, hoc habeant omnes terrae, omnes ins totius occidentis, 

35 quae usque ad ipsos oceani recessus extenduntur, nostri imperii providentiam per hoc in aeternum remi- 
niscentes. Huiusmodi legis praerogativam, sicut supra dictum est, non solum in occidentalibus partibus 4 
Romanae ecclesiae condonamus, etiam in orientalibus, in quibus ecclesiasticae urbis Romae possessiones 
sunt vel postea fuerint. Scilicet omnibus iudicibus maioribus et minoribus, qui Christiani et orthodoxi sunt, 5 
hanc nostram constitutionem servantibus: nihilominus huiusmodi legis temeratoribus post caelestes poenas 

40 etiam legitimum semper vigorem pertimescentibus et poenam quinquaginta librarum auri formidantibus. 


Nov. IX. ( Coll. II tit. 4: gloss.) Latine tantum extat. — „ vag oix aigéOy M; d u ovs viv er- 
xÀgeia» Poune KÉuuv v)» vOv Q Ávcvvdw magaygapn»: ovx dri sis và Baciuxá* vavcr» avoigel j Qua 
schol. in mg. M. — Epit. Theod. 9, Athanas. 2, 4 (inde Coll. const. eccl. 3, 2, (). Julian. const. VIII. 


düs servabo, et si fiscum iniuria ore deprehendero. Non ego solus haec faciam, sed etiam assessorem qui 
mihi semper fiat eligere studebo et qui circa me sint omnes: ne forte ipse quidem integer sim, qui vero 
circa me sunt, f'urentur et delinquant. Quodsi quis eorum qui circa me sunt (alis reperiatur, et quod ab eo factum 
sit resarciam et ipsum expellam. |. Nisi vero haec omnia ita observavero, consequar hic et futuro saeculo in 
terribili iudicio magni domini dei et servatoris nostri lesu Christi habeamque partem cum luda et lepram 
Giezi et tremorem Cain; praeterquam quod etiam poenis lege pietatis corum comprehensis obnogius fiam. 


1 Ox MLel Kal ox. B* | 4 xAéstteiv xal agagtá- 


. totis t! ] scite I 22 ad] et ad R 
w in ras. M | 5 rie »xepi dpov L | 8 &ztoAágo B*(s) | ; 


seu) siue V | 24 fuerit V* | ei R V | sacroe|sanctas V | ori- 


dv vg) dvom. B| 9 vs om. L | 10 xa fÉo L | 11 en, | coulis RI I 25 nullatenenus R | sustinu|uerint R sustinu- 
B* yiaitz L| 12 «àv vóuov Be «àv (r L) vóouov | eruntt|[ 26 exemptione V [ 27 integra om. V' | eoclesia- 
L|13 «vig. B* | exev2vvos L siastica R | eas J 28 excepto V' | longiui RI dinositur 


(duesitur R) R | habeat] beata :! | 29 profutura R. 
in om. t | 30 quas R Pt al.] quibus vulg. I aliquis R1 
ecclesie uestre 4. donarium] donaeee VII 31 diuine- 
rum) sanctarum RI omnibus : | impcrium V* | prae- 


1 instutiam R* | ago) ago quidem t 2 etiam] ego Ri 
3 studeo t| omnes] oeee t! | 4 uero 


ee V! uero sunt 1 | post circa me verba omnes — 


purus (3 sq.) err. repetit RI | sunt furentur vulg.] (ü- 
rentur R «eee rentur V furentur V?t ( 5 me talis) 


dium A! | 32 sitientibus t | innocere Ri f allegatione Re 
al.] allegatione temporis V temporis allegatione vulg. l 
33 sese Rt vulg.) se V | tempus — praetendes (sic) sup 
V? in spat. vac. | praetenteens R* | igitur] ergo V 
dei in ras. R [| honore t 33 sedis Rt [ habeant] ant R. 
35 ad] apud 1 | receeeus RI prouidentia R | reminis- 
oetes V | 36 praerogatiuam — minoribus (38) supp. V? 
in spat. vac. | est om. V(*3), add. V* | solum in] sol- 
uerin V(*) | 37 Romanae ect.) nae ecclesise — Christia| (38) 
scr, E? in ras. versuum | 38 sunt om. V 39 huius 
t| legis] legibibus RI 40 etiam) et V 

12* 


Nov. X 99 


DE REFERENDARIIS 


Hac lege non solum in postes emergentibus causis suum tenorem exercento, sed etiam in his quae iam in 


iudicium sunt deductae. 
Sanctitas i 
nem quam deo d 


l 
IIEPI TN PE$EPENAAPIQ9N. 
Arora r "ovativiavós 2dUyovatos . t TG 
e rd aio» „ d 
vOv» xal nxatQixiq. 


ue tua praesentem nostrae mansuetudinis legem 
camus accipiens inter sacratissima vasa 
siasticas possessiones servaturam. — Dat. XVII k. Mai CP. COR$. 


piissimam sive sacrosanctam oblatio- 
nat, . 
. e 


X. Coll. II tit 5 
DE REFERENDARIIS PALATII R. 


Idem A. Hermogeni magistro sacrorum officiorum 
et patricio. 


(Ioooiusiov) Metà «àv Ai aná»rov, &xs0 10 (Praefatio) Cum aliis omnibus, quae in ordi- 


sic dE Üyáyousv T9» nQosüxovsay, odd và s 
rode c 7 


rove ju QepagevOaolovs H xavals- 
msi» qovuev ric ra row» nQovolac, xal vogovtq 
p&llov, 0ntócq noÀlow u yosuo0éavegos naOaovaae. 
7:QO'T8 uro ovx eie mÀy 

te „ ds x, q. abr ornOoiusv rds 
eco ro is alvrguc nasOvorces, nAsiove salvas 
1 và» Haro de nsnowjxausv. Al dgávncav 
rivee x iure gulotuuéav eie dusrolay i α i 
pevos, xal soÀÀlovs "uiv 

vove, oe dd ixevsíase yoouevos, oUto «s r dsl 
zgosOv;xcu6 sie dur o) sQémovga» mQüyua ov- 
vo€ dfayayóvves ceuvóv. od yao vois alvoves yf- 
yovs area, Kos sic — — ó rovrov dpiO- 


se din. did voUvo voivvv, dne d p; nxQüyua 25 pote causa forsan a nobis honora 


eixóvos uiv ceruunudvov, slva sic xl doe éxxsous- 
vov *j9 olustas ler r Gsuvóryrose, Ovveidousy 

Q rr avrov àpiÓuóv mepigtélÀos Af OUX 
Gore xo Ovvaé dgeAégOos vov ÜsÜouivoyv (ov yàg 


rod ro ga dd to- ueyalopoontvre, dl le vs nàv- 


nem uximus competentem, neque ea quae de 
spectabilibus nostris referendariis sunt foras relin- 
quere existimavimus & nostra providentia, et tanto 
magis, quanto nobis utiliores constituti sunt. Primum 


doe cvyreraypdvove 15 quidem eos non in multitudine constitutos nos, ut- 


pote multos per eos adiuvemus singulorum facile pe- 
titiones discentes, plures esse quam dudum fecimus. 
1 Sed apparuerunt quidam nostram largitatem in 
immensum vocantes, et multos quidem nobis intro- 


énicelovyrsc vovc D, 20 ducentes supplicantes, multis autem petitionibus usi, 


ita semper adiectione in immensum incompetens 
causam sic perduxerunt honestam. Nihil enim pe- 
tentibus fa est finitivum, donec in quattuor et 
decem eorum numerus Propterea igitur, ut- 
deinde in mul- 
titudine effusa propria imminuatur honestate, prae- 
vidimus certa eorum numerum comprehendere men- 
sura, non ut, qui sunt, aufer&mus eis concessa (nec 
enim hoc imperialis est proprium maiestatis: sed ut 


Nov. X ( Coll. II tit. 5: gloss.) Graece extat in. M et L. — où dr alc và Baciixd M. — Epit. Theod. 10, 
Athanas. 22, 2. lulian. const. XVI. — yas 5) Quivolio xepaáosa vola. Ath. 


DE REFERENDARIIS. 
Imp. lustinianus Augustus Hermogeni gloriosissimo magistro sacrorum officiorum exconsuli et patricio. 


Praefatio. 
ad spectabiles nostros referendarios 
quanto utiliores nobis sunt multis. 
1 * multos per cos adiuvaremus singulorum 

essent. effecimus. i 
plices nobis immitterent multisque supp 
sitatem parum dignam rem tam honorificam pr 


Inter reliqua. omnia, quae in ordinem redegimus 


Sed extiterunt, qu liberalitatem nostram in immensum 
icationibus uterentur, atque ita continuis adiectionibus ad 


oduceront. Neque enim finis 


idoneum, me ca quidem 


ectant cura nostra destituenda esse existimamus, idque tanto magis 
am cum is ordo prius non magnum numerum comp 
etitiones facile cognosc 


teretur, nos, 
quam antea 
ent et multos sup- 


entes, wt plures 


immen- 
petentibus factus est, denoc 


numerus illorum ad quattuordecim excrevit. Propterea igitur, ne res a nobis merito in honore habite, 


soc: in multitudinem effusa dignitate propria exwatur, placuit 


nwnnerum corum cería mensura coercere, 


non ul us, qui nunc sunt, auferamus quae impertita sunt (id enim parum proprium esset maiestatis im- 


1 in postea] inpea V, om. RI | emergendis R Pt al. i 
suum A* in ras. | exercentem R'V!|2 iuditio R | de- 
duote sunt V | 3 obligatione V* obleeeeece V! | 4 di- 
dicauimus Ri dicamus V | & nobis obseruandam t [ 5 ser- 
uaturam] ram V?* suppl. in spat. vac. | subscr. dat. m 
kal. pos Cap. Bisiliario consule Bamb. II: d idus 
maii Neoburgensis; dygágr u. nag 7) vxat. B (ov 
Ath., dispov5on 22 uam v nE ros Ball caccov 
Theod. In Iuliani epitome quae post vv. Praesens con- 
stitutio Parisini duo habent quae consulatu Belisarii 
kal. Mai. data est, absunt a Vindob., Vercell. aliis, in 
Berol. a m. 2 adscripta sunt. Contra quae in fine le- 
guntur Nihil autem de ea latius exponemus, quia inno- 
vata est ab alia constitutione quae data est vnn kl. 
mai. consolatu uilisarii ovii; (ita Berol, dt. k. mag. 
cons. Vercell, data est consulatu Belisarii al.), temporis 
sota ad nostrae constitutionis subscriptionem pertinet, 
ante quam intercidit notatio novellae CXI ( Iul. const. 
CIV) datae k. Iun. consulatu Basilii 


6 Rubricam praecedit inscriptio (1—9) im L | er 


qeoevQagiov ML, et sic semper | 8 ógguxíov om. 


9 sas, 


: M | 14 Koe om. e || xa9scvoe L | 
5 b] 


quidem g | 16 zxoAAovc L| Son? ine Li go 

s0eíovtss M) K. 
s$ Haloander (cf. e) | 21 del «eis 
L123 AT do rat e Li | o$03] nihil (i. e. ob- 
dà») c | 24 «ovcov VVV 
do2pov LI 30 dds vs Hale 


; ME TIE t |6 rubr. de numero re- 
erendariorum Jul. | palaciis 8 et patritio (patri- 
tium V?) post e Ban (10) col V | 12 nostris om. 
R' | 14 oonstituti ect.] tuti sunt — inmensum (19) 2 
ras. 9 versuum suppl. R*| 15 multitudinem V | 16 ad- 
iuvemus] audiuimus R Vt, al. adiuuimus t mg. | faciles 
t | 18 apperuee V? | 19 nobis quidem t 20 usu R 
21 *adiectiones in V vulg., dicti ne in t, om. R in- 
Pig rie, V | 22 enim bis scr. in R 23 infinitiuum 
t*, finitum Y vulg. er et decem RI 111 decim R 


24 utpote suppl. 
ria vulg. | honesta- 


26 effusa om. Hd preona] ne p 
tem R! | 27 oertam V || mensuram RI VI 28 ut] uee V1 
vt eis V? | eis om. Ri, del. V* 29 hoo om. V | set del. V* 


in spat. vac. | 25 multitudinem vulg. 


PALATII 
te» dgecdy tow iu xal asas vnnosrvrcauévov Ko 
res & avt» xaragiSa: v7 7, 


5juevéspas vxovoyías 
ovOeri j] aigovusD'a vein): 411 „„ n d 
avrove OecmiLowey xaO" dN, sici Gyruc, And Bà 

eOXva, navrümagiw, foc üv sic Óxro dvò 
YO XOvrow xapigTaít irg, Sers cÜTOUS dn, 
Gre xaJsCTdvas, ro udv h,] tOUTOV A o- 
dev voóztov 9) xoovov avbouévov, azsvüóvrov» dd ab- 
té» dee Alone vnusoBaAlsgÓ n, vais C 5uà 


93 Nov. X 


omnium placentium nobis et honeste ministrantium 
foras aliquos ex his constituamus & nostro mini- 
sterio, nullo omnino concedimus modo); sed manere 
quidem eos sancimus secundum figuram qua sunt, 


5 neminem tamen adici omnino, donec in octo virorum 


perveniat numerus: ut ii perpetue octo (sint) con- 
stituti, numero N hoc per nullum modum aut 
tempus aucto, festinantibus autem ipsis 

invicem ere circa nos et imperium cura et 


xal v5?v fagilsíaps Oapaxsíass v& «al svvoíau. ovds- 10 devotione; nemine licentiam habente neque 


vos dósia» Kyovvos d alveiv ri voU locaroõ rosoꝰro, 
A yen H m ovre vsvbevas vow aivovpévow 
v vs rie aitnoscc avt]e ov uóvo» Kvoros Fra. 
sosv]) (ov Avo decem, dd wol cre oixsías 
ixxscsita, GvQavsíac.  BovAóusDa ct c Pent 
re niv ue vov (nOsvros &oxOnos GuvvscTáAD'n:, 
à j xai rale dals dgeraic aUbs vs xc 


XG400VVT) a 
éxi QiapaivsaOas. 7) yàg xavà apuOuóv mÀg- — 
55 . , 7 ya 4 ͥ ov 


dan a» fro ch, Ard ie dv OMyow éx 


aliquid deinceps tale, sed sciente quod neque iiec: 
trabit petita, pro eadem autem petitione non solum 
obligatus erit auri librarum decem, sod etiam 
propria spoliabitur militis. Volumus enim eos men- 


15 ura quidem usque ad dictum numerum contineri, 


iustitia vero et aliis virtutibus augeri et ad maius 
apparere. Multitudo enim numerosas nihil habet ho- 
nestum, quoniam in paucis ex multis quae secundum 
virtutem est vita salvatur. Maneant igitur secundum 


ol d xav der cobsras fos. Mevérogav 20 quod praediximus nunc in eadem figura. 


i eie, a ee sinóvesc Ép9rpuev, vuv dl voitov 
TOU Gyyparos. 

Neb duin Tavra dd yj ei vregozs) yivoiakovaa 
gvAartére , xarà unn xcigov sapaBaÓOTvya ovy- 


(Epilogus.) Haec autem tua eminentia cogno- 
scens iat, ut nullo tempore 


xegovsá x r Tuv DeczigOsvrow, da robe 25 aliquid eorum quae & nobis sancita sunt, sed 


XaQà tavt& T& zxtQáUrO»TaS Ty uévn» sicxodt- 
reis xoi», ola vovrov i qzrog ore air 
᷑ cor ovre qc ν Üvvavov. xal Saxo xal vovro 
3 zuécspoc x ο uàv d Jovuavoc, dr 
Agra éx' &àvÓgac: zxQosÀ2ovos udv dx matvdQow &ya- 
9, vo» dà avvov Boy àxoteOsuxóge vais «8 v 
don íxevsíaiG taie x e TOv eic abr dau- 

Ju roivv» zapacrápra nui» xal Óià rodò⸗ 


qui praeter haec aliquid agunt, interminatam 

„ quam eis permisimus, quam neque repeti 
icet neque reddi est possibile. Sitque et hoc lex 
nostra multitudinem quidem expellens, introducens 


d , 9750 ovx dv Sr oe Qixpaiverai, xai uá- 30 vero virtutem, quae non in multis apparet, et prae- 
: ' cipue in viris procedat quidem ex i 


ibus bonis, 
suam autem vitam constituentes tam in petitionibus 


indigentium quam ad nostrum in eos auxilium. 
Quae igitur placuerunt nobis et per hanc sacram 


xovolass. 
vov Osíov Ónlovusya vouov s) oi bra Koyq xal35legem manifestata sunt, tua eminentia operi effectui- 


uu od G7tSvOGTO. 
at. XVII. k. Mai. Constantinopoli Belisario v. c. 
cons. 


[a. 535. 


que tradere festinet. 
Dat. xvnur kal. Mai. OP. Belisario v. c. cons. 


Gtoriae, praesertim cum omnibus illis nobis prob 
Lohr pr 0. sed 


lane modo a 
donec 


removere nullo 
meminem autem omnino 


6 or rer L | 8 eXfovpsvor L | 12 od LI 0903 M | 
VVV eadem autem 
petitione 6 | 14 decem (s. v. d M, d, L | 15 n. 
7 L | 18 $ M) rd LI 19 esuvov) ceueecec L! 
20 Glos L* | 24 evyyosgovaa om. 6 (26 ret 
dee uévy» Li sien L* | 27 ola vovvov dpa 
pévov L, quam eis permisimus 6 Vo altre 

28 vevro] ovros Haloander (cf: c) | 30 93] , | dm 
L^131 2190 Li, noosAJovea g | 32 avo» Ha- 
loander (cf. c), «vróv M avtov LI 35 sóuoc LI 37 bi- 
Brrio uc. consulie M | die xvn k. mag. po. uiliserii 
Falle, dat. vn k. mai. uilisarii Ju..* ( uat Theod., 
em. subscr. AtÀ.) 


1 honestate RI Vt | 2 aliquos) et aliquos E! | 3 omnino 


om. R | concedamus R | modo sed manere] modosjet 
menere V! | 4 quidam gi ia tamen] tantum V' | addiei 
t| 6 hii RVt | sint octo vulgo, sint om. RV al. | 7 nullo 
R* | 9 transcendeee V! | 10 petere] pti & (sic) du 

se Arge RI 14 mensura] mensurationibus Ri 
15 edictum 7 J 17 sppare V!| 20 quod om. Ri I figu- 
ram RI 24 nulo R in ullo V [as leg. 

ti)atur ? | 26 propter R. I exgi R | 27 quae nec vulg. | 
28 redi est R* redire R* | et hoc] ex hoo R et haec 
V] 29 expellenlé (sic) R | 30 uirtutum N [31 patria 
Ref 32 constituens ed. pr. | 33 indigentum R I 37 sub- 
scr. dat. xvm kal. Maii Cp. Bisiliario uice c, Bamb. II, 
dat. kl. Madii cap. bi s 11 (post rubricam novellae XII 
quae statim sequitur) V 


Nov. XI 94 DE PRIVILEGIIS ARCHIEPISCOPI 


N XI. 
R DE PRIVILEGIIS ARCHIEPISCOPI PRIMAE IUSTINIANAE R. 
Idem A. Catelliano viro beatissimo arcbiepiscopo Primae Iustinianae. 


Multis et variis modis nostram patriam augere cupientes, in qua prima deus praestitit nobis ad hunc 
mundum quem ipse condidit venire, et circa sacerdotalem censur&m eam volumus maximis incrementis am- 
pliare: ut Primae Iustinianae nostrae pro tempore sacrosanctus antistes non solum metropolitanus, 
Sed etiam archiepiscopus fiat, et certae provinciae sub eius sint auctoritate, id est tam ipsa mediterranea 
Dacia quam Dacia ripensis nec non Mysia prima et Dardania et Praevalitana provincia et secunda Mace- 

1 donis et pars secundae Pannonise, quae in Bacensi est civitate. Cum enim in antiquis temporibus Sirmfi 
praefectura fuerat constituta, ibique omne fuerat Ill fastigium tam in civilibus quam in episcopalibus 
causis, postea autem Attilanis temporibus eiusdem locis devastatis Apraeemius praefectus praetorio de Sirmi- 
tana civitate in Thessalonicam profugus venerat, tunc ipsam praefecturam et sacerdotalis honor secutus 
est, et Thessalonicensis episcopus non sua auctoritate, sed sub umbra praefecturae meruit aliquam prae- 

2 rogativam. Cum rur in praesenti deo auctore ita nostra 5 aucta est, ut utraque ripa Danubii 
iam nostris civitatibus frequentaretur, et tam Viminacium quam Recidiva et Litterata, quae trans Danubium 
sunt, nostrae iterum dicioni gubactae sint, necessarium duximus ipsam gloriosissimam praefecturam, quae 
in Pannonia fuerat constituta, iuxta Pannoniam in nostra felicissima patria collocare, cum nihil qui 
magni distat a Dacia mediterranea secunda Pannonia, multis autem spatiis separatur prima Macedonia 2 

8 Pannonia secunda. Et quia homines semper bellicis sudoribus inhaerentes non erat utile reipublicae ad 
primam Macedoniam per tot spatia tantasque difficultates venire, ideo necessarium nobis visum est ipsam 
praefecturam ad superiores trahere, et iuxta eam provinciae constitutae facilius sentiant illius medi- 

& cinam. Et ideo tua beatitudo et omnes praefatae Primae Iustinianae sacrosancti antistites archiepiscopi 

habeant praerogativam et omnem licentiam suam auctoritatem eis impertire et eos ordinare, et in omni- 
bus supradictis provinciis primum honorem, primam dignitatem, summum sacerdotium, summum fastigium: 
ut & tua sede creentur et te solum archiepiscopum habeant, nulla communione adversus (eos) Thessaloni- 
censi episcopo servanda; sed tu ipse et omnes Pri Iustinianae antistites sint eis iudices et disceptatores: 
quicquid oriatur inter eos discrimen, ipsi hoc dirimant et finem ei imponant et eos ordinent, neque ad 
alium quendam eatur, sed suum cognoscant archiepiscopum omnes ictae provinciae, et eius sentiant 

creationem, et vel per se vel per suam auctoritatem vel clericos mittendos habeat omnem potestatem 

b omnemque sacerdotalem censuram et creationis licentiam. Sed et in Aquis, quae est provinciae Daciae 
ripensis, ordinari volumus & tua sanctitate episcopum, ut non in posterum sub Meridlano episcopo sit 
constituta: sed Meridianus quidem maneat in Meridio, nulla ei communione cum Aquis servanda; Aquensis 
autem episcopus habeat praefatam civitatem et omnia eius castella et territoria et ecclesias, ut possit Bono- 
siacorum scelus ex ea civitate et terra repellere vel in orthodoxam fidem transformare. 

6 Ut igitur sciat beatitudo tua nostri numinis dispositionem, ideo praesentem legem ad tuam venera- 
bilem sedem transmisimus, ut in perpetuum tale beneficium habeat patriae nostrae ecclesia in dei omni- 

7 potentis gloriam et nostri numinis sempiternam recordationem. Quando autem tuae sedis gubernatorem ab 

luce decedere contigerit, pro tempore archiepiscopum eius & venerabili suo concilio metropolitanorum 
ordinari sancimus, que odum decet archiepiscopum omnibus honoratum in eoclesiis provehi, nulla 
penitus Thessalonicensi episcopo neque ad hoc communione servanda. 

Beatitudo igitur tua quae no sanxit aeternitas modis omnibus ad effectum perducere non differat. 

Dat. xvnr kal. (Belisario v. c. cons.) (a. 535.] 


Nov. XI Latine tantum extat in appendice coll. VIIII Authentici (extravagantium prima est in R f. 7 et V 
J. 182). — Rubrica aacs vas ztsQs xo Biuwaxiov yavouévac vxo o sols vso idv Goyuaxicxonor - 
vas, un ui vxo xov Osceadovíxns M in mg. (ez Ath.). — Epit. Theod. 11 (inde in L), Ath. 1, 8$ (inde A 
tit. 13, 9; Coll. const. eccl. 3, 1,8), Nomoc. XIV tit. 1, 5. Julian. const. IX. 


3 nostra patria Ri 4 mundum] modum RV | quam R 
venire et om. V | amplioare RI ampliore V|[ 5 pro tem- 
pore sa bis scr. V9 | 6 certae] oeterae vulg. I sint om. V 
id est] reddere V | tam ipsa | tamen ipsa V | meditranea 
meditanea R | 7 misya V missis R | prima Contius] secunda 
libri | 8 panonie V | banoensi V bacensis R, Urbatensi de- 


dit Augustinus (ed. Iuliani a. 1567) | enim om. R Sirmii habeant T pone om. R 
Contius] firmii V vulg., om. R spat. vac. relicto | 9 erit R 9 omnemque] omnem V [ et om. V' | datia R ditie V 
vulg. tam in] in om. R | 10 atilanis ZV | Apemius RV] 30 non im R | medridiano R. I 31 meridio V 
Apenninus dedit Miraeus (ed. Iul. a. 156 I), Apennius Con- meridiano R vulg. | ei VI om. R vulg. V uis] quis R 
tius, Aprecinius Augustinus; Apodemius al. firmitana V vulg. itoria V | bónosiacorum V! 33 et terra 


firmata RI 11 thesalonicam V tesalonioam R (id. infra) | | V vulg.) oontra R | vel] et wuig. I in] ideo R | 84 sciat] 


honori V | 12 sed sub] su FI 13 auctoritate R! | 14 fre- 
quentetur vulg. | tam] iam Val., om. R | uiminatiuum quae 
R | recidiua V recidua ££ | Literata vulg. | 15 nostrae om. 
R | diotioni E | diximus R | 16 panonia RV, et sic sae- 
pius I fuerat (flat V*) constituta iusta panoniam in V] om. 
R al.|quidem magni V] quod magis AR | 17 meditanea 
R | autem V] etiam R ai. | separarunt V | 19 tantas quae 
V | uisum] uenire sum RI 20 et] ut vulg. | 21 praefare 
R || sacrossancti V antistes R || 22 habeant 5 

pertiri A* vulg. | 23 supradiotis R] supra- 


tiuam Ri im 
soriptis V vulg. | * honorem] habere honorem V habere 


sit V | 35 sedem] domum RI ecclesiae R V* | dei opitisV || 
36 nominis sepiternam R quando] quoniam R | 37 re- 
cedere V | pr tempore] rp R | archiepiscoporum 
R al. | conzilio V | 38 dicet V | archiepiscoporum R al. 
39 communionem seruantia R | 40 sanoxit RV | 41 dat. 
xvin kal maii subscriptio est in Neoburgensi, inscri 

tioni seg. novellae XII adnexa, dat. v1 kl. mai. cons. uili- 
sari Jul. (cod. Berol. al.), sim. ez Iuliano vulg. ; AES 
pod 4 All.) mni maÍp ùmrν,ẽρ Baliaoéow 

eoa. 


30 


49 


DE INCESTIS ET NEFARIIS NUPTIIS 95 Nov. XII pr. 1 


IB XIL Coll. II tit. 6 
ITEPI AGEMITOTAMIS9N. DE INCESTIS ET NEFARIIS 
NUPTIIS. 
Afvroxgávoo "lovavissavos fUyovavos O vd év- Imp. Iustinianus A. Floro comiti divinae rei privatae. 


deter g vé dxawvoyov Osíiev nQiBátov. 


(Hgooípsos.)) Tos snd vOv üOsuírov et 5 (Praefatio) Pro incestis dudum scriptas ab 
ysyeanpévovs d vOv HH Ki eds imperatoribus leges non perfecte habere iudicamus, 
ovx évrsios Kyu» zyovusDOa, ot robe uiv aJeuí(- quae eos quidem qui incestis copulantur nuptiis im- 
vow Gopfalóvras yopow dario Qütovs d, v3» d  punitos sinunt, ex eis autem procedentem sobolem 
dE avia soosADovcav yoví», xaízowyys áysiOvvov o- utique inculpabilem existentem . rebus patris: 
car, &paigovwras ve» TOU mavoO6" cs Gvayxaiov ov 10 ut necessitas sit eos quidem qui peccant sine reatu 
ws ud» duacpotrivorras àvevOvsovc silvas, vous dd -— autem qui innoxii sunt t&mquam peccantes 
ere c5 duaprávorrac woAdtecOa. puniri. 


CAPUT I. 


B Oecmitouev voivvv, vov Aostov, si rie aOsurcov Sancimus igitur, de cetero, si illicitas et con- 
wel dvavtríov tj y,. (0v Ó vóuoc incestóv *s xai trarias naturse, quas lex incestas et nefandas et 
nefariov x«l damnatov asi) z yànov, i 15 5 vocat, contraxerit lente E qu non 


ov» Éyos saidac i mQorüpev . vs xal dpdn- uerit filios ex prioribus ] 

xvov avte yevouévevs , d uiv avrQ v bus sibi contractis nuptiis, mor ei suarum rerum 
vé oiusíov xocyuarew Éewvosm AC, , n — casum mere, simul autem et ea, quae nomine 
à xal vv Óóvónets zQowos áni0sDoudvev ac?re no. — dotis data sunt ei, in pullo potiri, sed omnia aerario 
davóc dero lb, mxévra TQ TupsQ xoorwoow- 20 assignari, eo quod, dum licuerit nu facere legi- 
c. d ron yàp A ya vsvopiGuéva x timas, contra leges amaverit, et confuderit quidem 


a 
h xal Gvyysi uàw yovas, dd dd «à yévr, sobolem, nocuerit autem et generi, egerit vero quae 
rn dà àcafl va ga d, xa) co ys r- — impia sunt et scelesta, et talia concupierit qualia 
Se, oxoia sola xal r aAóyev &xocsísvas Lov, — plurima etiam irrationabilis amovent animalia: sit- 
er ys «vig wow ur Ónusveu pwóvov, dÀlà xal25 que ei non confiscatio solum, sed etiam cin- 
dee apaígesis xal étogín, xal „ ys ev«sire si,  guli privatio et exilium, et si vilis fuerit, etiam cor- 

Noe. XII (. Coll. II tit. 6: gloss.) Graece extat in MLA (in hoc est vir los 0yOoos), prooemium et cap. 1—3 
ia B 28, € (1. 2 B* p. 150 Zack. J. — Epit. Theod. 12 (inde B), Athanas. 11, 1 (inde cod. Vaticanus 1981 Nomo- 
canonis XIV tit. ad 13, 5 extr. 'dzó «56 «€ veagaác'; cod. Bodleianus 3390 tit. 7 ' ànàó ru, vs vsagüs Fris dme 
yéyoasrvas vag] &Deuivow yaucov'). Julian. const. X XXII. 


XII. 
DE INCESTIS NUPTLIIS. 
Imp. lustinianus 4. Noro gloriosissimo comiti divinarum quae ubique sunt rerum privatarum. 


Praefatio. Leges de incestis antea ab imperatoribus conscriptas non perfectas esse existimamus, 
quae qui eos, qui incestas nuptias contraxerunt, impunitos relinguant, prolem vero ex iis progenitam 
quamvis insontem paternis bonis privent. quasi necesse. sit eos. qui peccarunt impunitos esse, insontes 
autem uam peccantes puniri. 

L : igitur, ut in posterun, si quis nuptias illicitas et naturae contrarias (quas lez et in- 
cestas et nefarias et damnatas vocat) contraxerit, siquidem liberos ex: prioribus nuptiis legitimis et culpa 
vacuis natos non habeat, statim ei suarum rerum amissio irrogetur, simulque ne carum quae dotis nomine 
ei datae sunt, ulla fruatur, ted omnia fisco addicantur. Oui enim cum legitimas nuptias contrahere liceat, 
illegitimas 5 et subolem confundit et genus iniuria afficit agitque et impia et nefaria ac talia concw- 
piscit, a quibus multa etiam bruta animalia abhorrent: esto quidem ei poena non solum publicatio bono- 
rum, sed etiam cinguli ademptio atque exilium, et si quidem vilis condicionis sit, etiam corporis casti- 


2 xsg) GDepevoyauuv MLB Theod., xa CHAT AB | 17 avxà yevousvovrs] avta xavcaw ysvoudvoy 
rande xal = dx r ,] j A nsgl adeui- Li, ahr; om. A | uiv om. A(c) | 18 nE ran — 
te» yápgo» Ath. BZ IV p. 2739 Fabr. ) wegi aJw- | 19 7x9osoc om. L (agatgeaiv dvsivas xa) v dr x- 
péxov vsagá' Bl ib. 2725 | 3 sg. avvoxgavo lovovi- | xóc s. v. add. L) | 20 vaussip AB* | 21 yàp om. e | ve- 
sviavós enen, paylavom vv Deiov q, rd Myr sida yausiv Al oov vevouaGpave (a s. o» eras., 
deer dxò vxdvowv (inscriptione novellae A praece- | xn s. v. add. L?) gangen N ost 

vero vaga vouoy L I 23 ys om. B. 24 Ce- 


ab 
A, O avvos Bacilsve DÀógq v hαỹ,e cod. . xal form LAg xal Kovos B | 
6 aig] 40 rl A 


p. LX XIV) joe L | 5 Tos vxio dif- 2 inscr. de nefariis et inoestis nuptiis Julian. | Rubricae 
ve % Dvs ysyoauuévovrs KumgocOev vro «dv | subscriptionem novellae XI continuat V (cf. ad p. 93, 37) 
: post ugoo de | 4 rei priuate rei V, repriuate R | 5 Pro incestis in ras. 
E riis evufa as Rz J 6 habere] se habere V?] 7 quae — sinunt V? suppl. 
| 10 «à»] vov L' in spat. vac. | quidem] qe Y (7), corr. V*| qui om. 4 
in oeteris RI | nupteie V(*) 8 sint R! | prooedeute- V! 
9 priusuerat RI | 10 eos] hos E | 11 peocstores V 
e A 9 B* | woeston vs M ivecrov ve A lvxéovov | 12 puniet? RI | 14 incertas RI | 17 sibi contractis 

de tn L!) vs L aOéuevov B xagavonuov s. v. | R* in ras. 6 fere litt. | 18 ea] eis RI in mg., vulg. 

ML saga 19 dat R'|errario RT | 20 arsignari RI | nuptiis R. 

A K BI damnaton M Jayvevo» (dae L!) | 21 confunderit R. / | 22 et generi suo add. R*, om. Ri 
LA xatdugevov B. d, s. v. L* | *evvaAlato: MB it Ri | vero om. V | 24 inrstionsbilijà V* irrationa- 
evvaldaEe (cvvaAdaEs L*) LAB / ] ei dv A 16 xe. | bilie R'irrationabilium TI 26 si] à F (i. e. seeundum) V! 


Nov. XII 1—3 96 DE INCESTIB 


xal ro €oiatos aisuauós, dꝛroe i c- ke d quatenus discat caste vivere et in- 
vad xal sico rie qvgsoS ht p x“ 1 se continere, non autem delectari et 
re xal de b, 5 v sapedsdouávow ia tra terminum et traditis nobis a natura 
. v76 qUGsoe xaravD'adites Das »ópov. xal E etam his ds uim 5 Muliere quoque, si 
vvcuxós, sí vov vóuov émiwgvaudwr vovrou uàv àdus- 5legem sciens 5 incestis autem 
e &Ospivose di éavrzgv émidoín yauose, d, v5» — semetipsam tradiderit nuptiis, sub eadem consti- 


GUTÜ9 JiVOREÉVIG JCOLVITV tuenda poena. 
CAPUT I. 

T E fist rögog- dx 7t e dpdpmTany Si vero contigerit ex prioribus nuptiis inculpabi- 
naidsc Fang 7 4 „„ ria, libus filios esse ei, aut nepotes forte aut ulterius, 
Te ra pe 4 éxeivos. AM“ diadoxiv, cr 10 paternam mox illi accipiant successionem, suae qui- 
So, bt uiv Tjj YOU rere Tip ywóusvo:, voé- dem potestatis patris supplicio facti, pascentes au 
pov ros dd Opes avTóv xal «à Td» dvaywaío» eum et alia necessari& praebentes. Nam licet le- 


7 ss. si xal r vóucw vzegómtne eip gum contemptor et impius sit, tamen pater est. 
sink dag, Al eee 5 d ume doct. 


CAPUT III. 


„ gerd vavra d 15 Et hoc quidem sequens habeat tempus post prae- 
de 5 Aii e, Mr dva "imi sentem nostram constitutionem currens: nullo con- 

2, a ye eexpoovois. Koc. yàp tristando, si caste vixerit; licebit enim nihil pec- 
rae d vQ *OMq TOUTQ A ene, ^fi d „ cantes sub bac lege non subdi Quod vero iam 


an xapqxygxos or m 4dpuev ovsóOvvov transactum est, nec omnino relin innoxium 
i — vo dye drr. 20 nec omnibus modis sub acerba i ione submit- 
AAA! si vic αον,Es,ꝗs yeves em ste D fe P user timus. Sed si quae incestae factae sunt nu si 
old re reh. stro u, 3 form. quidem PONE: eas quolibet modo dissolvi, sine 


si d 00r wow ò vónos svpo, Hand ,utTà&, dw xoio$- reatu sint; si vero haec nostra lex invenerit ali- 
re v,, dÓsia» d dyére, d o, dxae,y quem T. iie e ar licentiam ille habeat, ex 


pru» Fri x avTOv 5 s tQ ax ad eum neque seio quidem fguraliter, 
e xal pro veritate vero coniunctam (forsan enim sic prio- 

toic 5 d noο¹οονονννννν˙, Körne N us a- ribus satisfaciat), sola quarta eius substantiae 

rod zsQuvoías folge énl vo Ornuóciv qspouévne. 30 ad fiscum deferenda, et ad filios, quoniam eis tam- 

E Za robe ys naldas, éxsi05jnsQ avro); , dvsv- quam innoxiis concedimus ut, si quidem soli et non 

Svo Gvyroposuav, si uiv uóvos xal ui, ua?" évé- cum aliis et ipsis 1 itimis sint ex aliis nuptiis in- 

dd «al avrov yvngícv slev dE érépov yd dvsv- culpabilibus 96 us, non priventur paterna suc- 

cw» yevopévowv, n5 GtspsicOns rie szavQqas dia- 


gatio: ut discat caste vivere, et intra naturam se continere, nec vero luxuriari et quae modum excedunt 
appetere legibusque a natura nobis traditis vim facere. Mulier quoque, si legem sciens neglexerit et in- 
cestis nuptiis se dederit, eandem poenam subeat. 


II. Si vero ez prioribus nuptiis culpa vacuis liberi ei sint vel forte nepotes vel etiam ulteriores, 
illi protinus paternam accipient successionem , ut per patris gone sut furis „ illum tamen alant. ei- 
que reliqua iren praestent. Licet enim legum contemptor et impius sit, at utique pater est. 

III. hoc quidem servet futurum tempus, quod post hanc constitutionem decurret, quod neminem 
dolore af jiciat dummodo caste vivat. Nam liberum est nihil delinquentes huic legi non on subiungi. Quod vero 
iam praeterit, neque plane impunitum esse sinimus pod penitus acerbae indignationi subicimus. Sed 
si quae incestae nuptiae contractae fuerint, si modo iam antea dissolutae sint, impumitac 
mancant. Sin quem haec nostra lez inveniat talibus nupiis utentem, veniam habeat ille intra biennium, 
ex quo lez omnibus manifesta fiat, uxorem sibi ita copulatam dimittendi, non amplius ad eum re- 
versuram, nec specie quidem separatam, ut tamen re vera consuetudinem cum eo habeat Corts enim sic 
etiam prioribus satisfaciet); atque quaría pars sola substantiae eius ad fiscum deferatur. Et liberi qui- 
dem, quoniam illis ut insontibus ignoscimus, si quidem soli sint neque una cum aliis tisque legitimis, ex 
alteris nuptiis licitis progenitis, non priventur paterna successione: nisi forte eos pater iure exosus propter 


1 2 0 Te su d 3 zapadidousvary Zh éx om. A] | M s. o., LAB I 27 dier Li | 28 ovroc AL! , 
xevavOadiaLec Das vóuov) ecccco Ditto as v L' | 29 «o» sporíoas L | ouertae M, verge M s. 
etiam his legibus rep € | xai rj yvvaixoc, si) ei «e LAB |30 vo) xo» B | 31 aXrois L!, avo Le | 34 ye- 
d xal yvvaxóv A 6 dniosapévre B 7 me vóouevos B 
. L) L. Trg A18 auémrov — 1 — — 
9 avv5j; L 2 ee, 48, Tante om. 4 1 et om. RI I 2 delectare R! | 3 amare ultraditis 
10 éxsivo L! Aeiyoyras. L III Zz om. 3 terminum nobis & natura R. | 4 mulieri V mulierem 
pi isses 13 si yag] xai, y si A | vov vó- R | 8 contingerit R! | 9 eforte Ri | 10 paterna V! | 
S L! | eig M(c)] 5 I: L Bf om. AB*|| | 11 factis E! | 12 eum om. R | 13 et om. R! [ tantum 
M. Già al mario 4 15 xaà vavva uiv eee aten do V* | 11 is om. RJ 18 non] num K. 
uv (dev dxéro xoóvos mnÓsva | constristan do V* | 17 enim om. RI I 18 non] num Ri 
arte A| 17 9i» áuagróvrac (auagrávorras B) | 19 esses ! | 21 siqe V! | 22 contingerit R 
MLB;] và Boviouévo A || 18 VAÓ TOV vóuo»v rovro» | contigent vulg.; leg. contigit? | 23 sunt | 24 habeat 
Haloander | ov«q] voveo M ! veváyDau] V des xa- | ille V |25 duos pl. V3 mee vac. | 27 fuguraliter 
«419 ovce] ov B | dou 5 KpOa- | (flcte s. v. R*) R | 30 *ad allo, quoniam eis] ed flios 
ea» 22 or om. A f ir M* | 23 ei d o rb | quam eis R* ín ras. 12 fere Ag., VT (ommi alia eub- 
fjsébv jnoc A sí d& vóuos ruov B] gerd vóv vo. CC ei 
evrov yüuov Be | 24 éxsivoc om. A | 25 duo M] dvo ' 32 ipsis legitimis vulg. ipsi legitimi 


BT NEFARIIS NUPTIIS 97 Nov. XII 3 


do xe si pr d, avvovs puorcac Ó sxar?o i4 cessione: nisi iuste eos odio habens pater propter 
sva érápev vousuov stQOcxoovaiy 7$ oixslac axoxAsi- — aliam quandam legitimam offensionem a sua excludat 
l8 ens dd d uávrowe xci yáuos sin vi& — 1 successione. — Si vero etiam nuptiae sint aliae 
tregos mpoyevóusvos xal ovOdv vo? vóuq xqocxgovew, prins factae et non offendentes legem, et filii inde 
xml x ĩd as éxsiDuv yévowwro, rde uàv tQsic uoípne vov 5 oriantur, tres quidem partes hereditatis undique incul- 
xAnpov toic swa*rayODr» auéu;cTO: TS «acl üvysvOUvOIH "Ep et innoxiis relinqui filiis, nisi aliquid offen- 
rr iar id d scauiv, ai ur) vi Ttpoexoovasias Fre- nt aliud, quod eos indignos patris secundum legem 
go", Zu avrove datt, rie TOV maT0o06 xcvà vó- zuecessione demonstrat; quartam vero filiis iniuriam 
pov Je ꝗαα Re, r dà veríorgw roĩe mai — quidem passis, innoxiis tamen relinquere liceat, et 
vois vBpua vow ui, aysuvOivoi dà ö, xaralin- 10 ipsis inculpabilibus per alia omnia circ& patrem vi- 
ad dEécvo, xal avroic duéuzrrTo:w và dla mzevra- is; Scilicet praeexcept& ex paterna substantia quarta 
ri d spi vóv meréga geuvopévou: d ladij x parte, quam fisco dari praecepimus Damus autem 
sfasgovusvys dx «7€ rf g sepgiova(ae tre rrrderye — eis non ex testamento solo, sed etiam ab intestato 
poígas, 3v «q Onuoaip OiídocÓ«n moocrrátapev. 4i-  genitorum secundum prius & nobis dictum modum 
done, dà abrote ovx d die, uóvngs, dl xalib feri heredes. Hoc eodem valente, si etiam post- 
t ddr erov r yayevenxóvov xara v0» fur οe quam prius dimiserit coniugem inceste sibi copula- 
ade ii aionpévov voonov yivecOa: xAngovónove. tam, alteram duxerit secundum legem uxorem, filiis 
(Z) Texo rovrov ,, si xal usto v0 v9v ei et ex priore existentibus et postea ex legitima 
ngorípav axonéuypag?m. yagsri» r de, avv — procreatis. Sic enim prius tempus clementia vinci- 
evvapO siga» érégav ayovro «ata vónov yvvaixa, al- 20 mus: dote quippe praecedenti mulieri danda. 81 
de aur xal iu ry Ar Ovtow wai voces autem uxorem non dimiserit intra duos annos, ex 
in 17$ vouípov ysvouévon. 0V10 yàp tóv KuzngocDev quo lex publice fuerit insinuata, et ipse cadat sua 
m giAasO'gotíq suxgcousv: vr co, Ór- substantia et mulier dote, et sub praedicta fiat 
dy «jj dero vang yvraixi dq o. EX 0i uz) tr» ya- ena; talesque filii. nihi] ex 5 substantia 
»» astonépyaito dycvram eigo duorum c ovneg 25 habebunt neque materna dote. si quidem fu- 
6 vouoc ÓrpoGíq yévorvo qaysoós, avróc va Éxurerévo — erint ex prioribus nuptiis innoxiis filii ei procreati, 
re avrov ztsQu0vGíaG xal yvi] tie mwgo:xO6, xal illi res accipiunt (post quartam quippe partem, quae 
vxo vv sionuévn» yivécOn h. oi «e rotobro ad fiscum defertur), suse potestatis effecti et pa- 
maide; ovÓév dx rije maTQqc csceQiovGíns e, trem alentes et aliam ei praebentes sufficientem 
odd uiv 9e ,p) 9 A si uiv 30 sanationem, sicut praediximus; dote etiam hic in- 
ale dx stpotégow» vaucowv apsviüvvoyv mncióss avcqQ cestae coniugis sub fisco facienda. Si vero filii non 
yevóuevos, éxsivo: TG TtQüyuotra Àgwovras, r T?» — Sint ex prioribus inculpabilibus nuptiis haec agenti 
quartam d ladij uoipav «rZ» sis x0 Ónuócuv qspoué- procreati, tunc totius eius substantiae dominus erit 
»vpv: avcsÉovoioí «8 yiwwóusvo: xci vOv sactópa e cue. Hoc enim etiam in postea nubentibus in- 
govrec xal r allg» abr zagéyovtss apxovgav 85 ceste sancivimus, sub (ea! aequalitate per omnia 
Jaga, xaOÓà gqOacavrse sitOusv. rỹe T7tQoOiIXOG 
xüvravOa rje dOauírov yvvaixóé dd rd Üruóciuov 
Ó ywouivnc. Ei uévrows rade ovx ele dx u- 
Tépev du t g. vq vavta x, yevóns- 
vos, TyvixcUTA Te zt0076 avtov 7tsQuvGiae xvowv 40 
Keras x0 Ónuódiov. rohr yap Or, «ai ain vàw usva 
rad ra yauoUvvtov dOsuvra vevouoOetrxauev, dv i3q 


1 aliam quandam legitimam offensam sua successione excluserit. Quodsi quae etiam aliae nvptiae 
praecesserint , legi non repugnent, atque liberi inde nati sint, tres quidem partes hereditatis liberis 
crimine et culpa omnino carentibus relinquantur, nisi quid aliud deliquerint, quod ipsos secundum 
legem paterna successione indignos ostendat; quartam vero liberis iniuriam quidem passis, sed in- 
tontibis relinquere liceat, qui quidem et ipsi in ceteris omni circa patrem. culpa careant: scilicet 
excepta prius e bonis paternis quarta parte, quam fisco dari iussimus. | Concedimus autem dis, ut 
non Solum eæ testamento, sed etiam ab intestato secundum modum a nobis antea dictum 3 fiant 
heredes. Atque hoc idem valeat etiam ti postea quam priorem coniugem inceste ipsi iunctam dimisit, alteram 
ducat secundum legem wxorem, liberis ei (am ex priore natis quam postea ex legitima uxore progenitis. 
lta enim prius tempus humanitate vincemus; ut nimirum dos mulieri exactae reddatur. Si vero uxorem 
non dimiserit intra biennium ex quo haec lem publicata fuerit, et ipse bonis suis exuatur et mulier. dote, 
atque poenae supra dictae subiciatur: et huiusmodi liberi nihil ex paternis bonis habebunt, nec magis eæ dote 
materna. Sed si quidem ez prioribus legitimis nuptiis liberi ei progeniti sint, illi bona accipient, praeter 
quartam scilicet partem ad fiscum deferendam ; ut gui iuris fiant et patrem alant ac reliquam ei curam 
guſficientem | praestent, sicut. ante déximus: dosque incestae coniugis ita quoque in fiscum redigatur. 
Quodsi ei qui haec commisit, liberi non sint e prioribus legitimis nuptiis, tunc omnium eius bonorum do- 
minus erit fiscus. Nam hoc quidem etiam de sis qui posthac incestas nuptias contracturi sint, sancimus, 

2 wh, om. A || oixeíac] idle A | *ànoxisico. | om. L* | 31 vóv Ónuóciov AB 35 ale MB) i dv L 
MLB àxoxisicn A|| ^ ein rie, Éragoc] ei de, in évé- | eiaiv A | dx ngorego ,] yáuo L | noorégov] 
qois, eraso ain A* | 4 mooaysvóusvos LAB | x«i om. A | | ssgorov B | 4| vovro] rob Z. leg. vasco? 


5 seas éxsiÓsv Gyoin A | 6 ve et 7 v« om. B' | | ^ iuste eos R vulg. eoe iuste T. eos om. V | pater om. R 
1*5 e MA nQoaxoovsoisv Bí noocxoov- 2 offensione R | 4 factae prius V | 8 vero om. R. 
eu» l role om. A| 11 re L| zavrazóDev | 9 tantum RVT | 11 excepta. R. [12 dari. suppl. V* in 
om. A | 12 aj L | gawopévoss % adi 09. | spat. vac. | praecepimus V] praecipimus RT vulg. | 13 ab 
M | xoosBaigovuévoss B 13 75s) rh ve Bí | 15 «v om. R! intestato] intestatmento sol (sol del. RUR 


tee LBg] avvove M avroie Aοονj A | oix) oix | 15 hoo idem RFJ I 17 altera Ri | secundum om. V? ^ 
t L' n' | 18 red ovv ovre xgarovvta A, | legem R vulg.) leges VT |filiis et ei Ri et filiis ei T ; 
T om. L | v?» A rien prius c || 20 rA Li dyá- | 19 *clementise /ibri | 20 si] sin R | 22 ipse] p (i. e. prae) 
zorro Bj 21 avrov L 422 17 ns B | 23 vj om. | R. 123 sub praedicta. R7'] supradicta V. vulo. | fiat om. 
LB 25 ámonéuys «à gv L| duorum M] jvo M P25 fuerit V | 26 innoxiis R V^] innorii jay 1 
2 v, AB, dd (i, e. Üvàv) L | 26 yévorro am. A fli Re | ei] eius Ri eis V | 27 aocipiant vulg. | 28 ad 
29 ooeíac A | 31 % M. | avrov L I 32 naga) uet dis ser, R 5 29 sufüeientem) ei add. V* | 
4 | 33 quartam M quartum B! in Mr em M 30 etiam] et V | 31 filii] dee E in om. V 35 san- 
, LAB | 34 ze om. A yevónevos: M*LB R35 ar, ^ cimus vulg. [sub] su. R! ca R VV. om. vuly. 

III. 


13 


Nov. XII 3. 4 98 DE INCESTIS ET NEFABIIS NUPTIIS 
dia stávtov ri, vóv ovx dxonsunópsvo»r sioe ponentes eum, qui non dimittit intra praedictum a 
v0V 6d avros ruiv ri aÓO4urov yausr?]v vQ nobis tempus incestam coniugem, cum eo, qui post 
nerd rde zuo» rO» vóuo» vOv üOsu(tov *s xal hanc nostram legem incestas et odibiles quas 
uapaanuéverv viva yáucv áAopáve. nuptias elegit. 


CAPUT IV. 
T MagiaBnrnDiy 0à Kv vwsiv KÓveai xaí t& ag) vv 5 Dubitatum itaque in quibusdam gentibus etiam 
4 rij zustégac Oiavábees yivoudvov yrynsío» v i- aliquid de legitimis filiis ex nostra constitutione 
jov, S ννhEẽ õ Krass Inets, ola vov vóuov xa- factis, aestimavimus recte se habere nos tamquam 


rise, 7tQosOsival re avtQ xal) QiaAvSas = v gvaciató- 1 patres et adicere ei et solvere dubitationem. 
psvov. xal yag 0f, xal usta vouavtnse t$ évvoíac é& — Etenim cum tali intellectu ab initio legem posuimus. 


dexñe TOv vóuov dOsusDa. H ydo vie wcl cíov 10 Nam et si legitimorum quisquam sit pater, et ob- 
457 ai mxatZo xal dol Solos avrov 5 eunte eius uxore ex bomines. aut etiam legitime 
rie it avOgonev xai vouí(uoe d aud ion, Kyo transigente, babuerit quandam consuetudinem ad 
via GvvzOsas mgO0S du yvvalxa, I dbz» xai vo- aliam mulierem, quam licebat etiam legitime ducere 
ane dy yausvi», xal yévowro mate aír9 — uxorem, et fuerint filii ei aut ante dotalia docu- 
xQó vOv zQowqQov evufoAlaíov, & ys rar zxoj-15menta, si tamen ea fecit, aut etiam postea, vel 
044v, 7) xa) usta vavta, sí xal uóvos o oí “ etiam soli maneant ante dotalia filii, secundis aut 
ro nouo» ncidss, d cure ij od yevouévow i non procreatis aut etiam uam nati sunt mo- 
xa 3735 ro yevécOas reÀsviggavrov, QnOvca» vuvec rientibus, aestimaverunt quidam non posse secundos 
aun OvvacOua, rovs Üsvrágovs slve: yvraíovs, éns,d5, esse legitimos, quoniam praeexistant et ex priori 
7tgov7cGo» xal dx xs 3 . Kvegos »ó- 20 coniuge alii legitimi et proprii filli. Quod nullam 
MApOL T8 xal yvjci: maidss. Ümso odd: s roctam et onse üedtene habet consonantiam. 81 
xal axolovOov Kys& Cvuvéxsia». si yao rode tow vrovc enim huiusmodi filios nos legitimos et proprios de- 
maidas ?usis vouíuovs vs wal yvnciovs àmspüvausv,  monstravimus, dotalium documentorum contenti con- 
vj ry 7tQowqom cvugolaícv agxeaO dtes sow,  fectione, legitimi vero etiam primi constituti sunt, 
yynais d xal oí oótsoos waDsavaciv, i, xàcs - 25 in omnibus legitimis pater moritur, et his qui ex 
Gío6 0 mwatZQ veÀevtd, toe v8 dx vij mtQobryS ysvo- prins fuerunt, et qui de secunda, licet ante dotalia 
pévo« xoi; vs dak vie Üsvrégas, si xal e r documenta procreati sunt et nullus post eos post 
xQowqQov cvufoAa(ev édyévoyro xal unósie u av- documentum dotis natus est, aut etiam natus mor- 
roĩe uera *Ó GvufióAciow "m 7900€ dvéyÓv, ; xal tuus; et licentiam lex ei praestat, quo vult testari 
rex dae drsÀevtrOe. xal &Ósiav & vouos avtq dí0c-30modo in su& sobole: ut tamen non offendat in ali- 
cuv bv BovAstas QiaviO dvas vQóxtov xà xavà t9» éav- duo leges, quae mensura certa successionis omnes 
rod , fva 0& uf * Uy x Té rote ios vocant. Venient igitur etiam ab intestato et 
vd hole, oínsp uSrQq ónvq r O.adoyne dre rode ex testamento (sicut et pater et lex permittit) pro- 
ede xD dÀsvcortes voívvv xal db dei. prii existentes atque legitimi, alterutrisque succe- 
vOv xal dx dia pne, naDaneg 0 ve ce & vs vino 35 dent. Quod enim aliud decernimus, cum sufficiat 
dino, yv5diol v8 0vves$ xal , ů, à re ta- 

dikov ral. aa ri yàg áv He O gaínusv, ógxovone 


cum eodem loco per omnia habeamus eum, qui intra dictum a nobis tempus incestam uxorem non di- 
mittat, cum illo, qui post hanc nostram le incestas el invisas nuptias clegerit. 

IV. Cum vero in quibusdam provinciis etiam dubitatio orta sit de liberis ex nostra constitutione 
legitimis factis, par esse nos tamquam legis patres iudicavimus aliquid ei addere et solvere id de quo dis- 
e pep Etenim huiusmodi consilio ab initio legem tulimus. Namque si quis et legitimorum liberorum 
sil pater et uxore eius em hominum vita abrepta vel etiam legitime dimissa cum alia muliere consuctudi- 
nem habeat, quam licebat etiam legitime uxorem ducere, ac liberi ei ante dotalia instrumenta, si modo 
ea fecerit, vel postea nati sint, si iam soli supersint liberi ante dotalia instrumenta nati, secundis aut non 
procreatis aut postquam nali sunt morí(uis: fuerunt qui existimarent secundos liberos legitimos esse non 
posse, quia e priore coniuge iam ectarent alii iusti et legitimi liberi. Quod aptum et concinnum 
conecum nullum habet. Nam si eiusmodi liberos nos confectione dotalium instrumentorum contenti iustos 
et legitimos declaravimus, porro si priores quoque legitimi sunt, legitimis omnibus relictis pater moritur 
tam iis qui ex prima uxore nati sunt quam qui ex secunda, licet ante dotalia instrumenta nati sint nec 
ulus praeterea post instrumentum dotis sit. genitus, vel ctiam gui genitus sit decesserit. Atque veniam dat 
ei lex quo velit modo testandi de rebus ad suam subolem spectantibus: ne tamen uspiam leges offendat, quae 
certo modo successionis omnes liberos vocant. Accedent igitur (am ab intestato quam e testamento, 
prout et pater et lem permittit, iusti qui sint et legitimi, sibique invicem succedent. Ouid enim aliud di- 


3 quasdum RT I 5 etiam om. R | 7 estimauimus T exti- 
mauimus V existimauimus R vulg. | se habere (hee V?) 
reote nos («os V) Fs patris y] icere RI [| 11 omni- 
bus autem Ri | 12 transsigente (sigen suppl. V* in spat. 
12 QiaGevx sione A transigente c | 13 £7») Li K&eoviv | vac, t seunte s. v. R.) RV transeunte T | 13 etiam om. 
avt L* | 14 dyscDai] A A [| yévos" L | 15 700] 7114 documenta] instrumenta RI 15 tamen] tantum 
j a Ac, fort. recte | 16 sl xai] 7 xai L I usi- | V. tum V? | leg. fecerit? | 18 estimauerunt V extims- 
vausv Schoeli 18 àíi9rcay ML] dag A J 19 7 uerunt T exstimauerunt R | 19 quoniam] quam V' 

y» étépac 


3 ve] 14 A [| 4 viva om. A ! 5 1] «ag. A schol. Be p. 534 
Zach. | El aod A | 6 Qsavateos] Cod. 5, 21,11 e 
v0 A | Ie M* | 8xoocvsO'sivas và L | avro A | vj 
om. 4 ! 10 sg. xal et xaidov om. c ( 1l xa. ei A || 


o? LA oe L | 20 zgorsgas) priore R | 20 coniuge om. RI alii legitimi et proprii 
11 géxsevuv MN . A 1224 e L om. R | proprii ex uxore fllii V | 21 recte V» | Si] Sed 


25 r % xaD'savács xal dni A (cf. 6) | 26 rv - 
€ yauavrs yevopdvou A | 28 Ppvto (sic) A | xai) 
xd» EAA wir- 41 29 2 ch. A | 30 xa] om. 4 
A ae ward 


RJ n om. PA legitimus At ter R etiam pater V 
vulg. | 26 qui de] qe V* | dotali 727 llus peos (post eos 
V?) post dooumentum suppl. V? in spat. vac. | 28 documente 
R*! | natus et mortuus RL al. | 29 ei lex N, ei om. T 30 ut 
om. Ri] tantum V! tum V? in] et in R I 31 legese 
quae R | eerta om. V* | 32 igitur etiam om. R. | 3359. pro- 
prii — suocedent suppl. R* in ras. unius fere versus | 
34 alterutriusque V (35 Quod R F Quid vulg. 


DE PRAETORIBUS POPULI 


rij TOU wOuíuOv xol yrrcíow mx as vsssEovaéovs 
an deen. def nz 3 J 
xnc aep oi vóuo: Qi00asi, aa návra Kyu» Onóca 
&»v tq) TOr/UTQ) 7Wgocoruats QUTD; 

"Esxí(Aoyos) 'H cvoivvr G5 vnspoy? và saga- 
evavza Zuiw xal Quà vovUs ro Osíov ÓnAovusva vó- 
ovvoas tavta 


vapav xal rds dxpulove «vs xai od TOV 7, er 
pspaonuévas vo dzto0voegóusD'a cvusiouac. Dat. 
XVII. k. Iun. CP. Belisario v. c. cons. 


IT 
IIEPI T9N IIPAITOP9N TOY 
AHMOY. 
4vtoxoaveo "lovaviviavós Aũyoveros Kore r 


(Heoo in. To «àv lanngorávow «ie àyounvias 
dex, Óvoue, Geuvóov vB X 
yregin rr oy, ovx Vapev orco sis d Molar uevéaer 
x posryogíav xal váEw. j) này Hoi TáTQuOS iq ud gor; 

ectos vigilum avrove éxaAscs, t7j tà» ayQvztvo)v- 
TO xal ovdsv &vsgeivrvov xatadAuuztavóovvov d - 


ap 
5 


99 Nov. XIII pr. 


legitima et suorum appellatio sub potestate eos osten“ 
dere et dare etiam contra testamentum, j ens leges 
praebent, et omnia habere quaecumque 

llationem decent? 


erunt nobis p aed 
cens operi effectuique tradere festinet, 


(a. 535.) dictione xiv. 


XIII. 
DE PRAETORIBUS POPULI. 


ldem A. Constantinopolitanis. 
(Praefatio) Clarissimorum iudicum vigiliae no- 


vois cd. las "Popaíow 20 men et honestum et antiquis Romanis cognitum, 


quod nescimus quemadmodum in aliam translatum 
est appellationem et ordinem. Patriae enim nostrae 
vox praefectos vigilum eos appellavit a vigilantibus 
et nihil inperscrutandum derelinquentibus hominibus, 


sto»v der voírovc éiot£gaga. ij qi ys EAÀgvorr gari, 25 cingulis hos 1 Vox enim Graecorum nes- 
P 


ovx igusy O énágyove avrovs e TOV vvxtàw, 
é:xap &vayxaioy Óv rov uàv e Kows Ovvovtos = 
evígtogOo. r d,. mavacOans Üà dvíGyortos. v. 
vd à» sin, dir. v0 tÀV vuxrOw stQoséO xev Ovoua; 


cimus unde ectos eos appellavit noctium, tam- 
quam necessarium esset sole quidem similiter de- 
cumbente exsurgere cingulum, quiescere autem debi- 
litato. Quid enim erat, propter quod noctium addidit 


ei uir pe o vaUrze uóvne ri àozye vOv» de vu. 30nomen? Si enim quomodo hac sola dignitate, quae 
e d 


zoartouévov éniuslovuévge xal stspuvo- 


in noctibus sint non recte gesta, curam habente et 


Nov. XIII Graece extat in ML, cap. 1 pr., 3—6 in B 6, 5, 4—7. Latine legitur inter extravagantes Auth. 


(R f. 73, V f. 182* 
vp 4, 2. T dis. const. X XIII. 


post nov. XI) interpretis novicii inscitia multifariam deformata. — — Epit. Theod. 13, 


camus, cum iusti et legitimi appellatio sufficiat, ut et in potestate esse cos ostendat et det etiam contra 


testamentum, quae ge dant, et omnia 
Epilogus. igitur sublimitas quae 


homines inte : 
invisas aversari copulationes. 


eat quaecumque 

ae nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata 

sunt cognoscens net effectuique tradere festinet, edicto usa ad j 
egan 


tali notioni conveniunt ? 


ovinciarum praesides: ut exteri quo- 


( nos innocenti ei iniegrae suboli prospexisse aigue alienigenas et nostris legibus 


XIII. 
DE PRAETORIBUS PLEBIS. 
Imp. Iustinianus A. Constantinopolitanis. 
Praefatio. Clarissimorum vigiliae 5 nomen et honestum illud et antiquis Romanis 


notissimum nescimus .guo modo in aliam (rans 


tum relinguunt, regimini praeficeret. 


(um sit appellationem et ordinem. Nam patria nostra 
lingua praefectos vigilum eos vocabat: Apre quos e qui vigilias 
Gecorum vero lingua nescimus 


t nec quicquam ineæplora- 
praefectos noctium cos vo- 


cavit: quasi vero necesse sit. sole videlicet. occidenie exurgere eam potestatem, quiescere oriente. Quid 
enim causae fuerit, cur noctium nomen adderet? Nam si ista potestas tamquam quae sola eorum quae per 


subscr. om. LA 13 xvn id. 
Iun. % K, h,. "ovii Ath. u "Iovsig 
Theod. | bilisario M 16 druov 7vos vvxrsnagxev M | 
17 Imp. Iustinianòs avyovevos M avroxgaroQ (useeti- 
nianòe x avyovevos L| 20 ceuvov L| 21 ov] quod 
(i e. 0) c | 23 praifeotos M praifecres L | «z» L 
24 watsMauxavs rij tv üyOooov " 25 d L 
roi ros Haloander | 31 doegueAouévrsc 


2 etiam oontra] contra et V | 4 docent V | 6 sunt om. 
Ri 9 sobolis] solis E! | 10 aliegnigenas V' | 11 aduer- 
samur RV | 12 subscr. dat. viidusObtubus Constantino- 


polin Bilisario uiro olarissimo consule indic. XIII est ín 
Bamb. II; om. RVT al. | 15 De praetoribus populi 
rubricam om. RV (De officio praetoris populi Julian.) 
17 oonstantinopolitani R oonstanti. V | 19 iudicum om. 
V | nomen] omen spatio ante o relicto V' 20 et hone- 
stum V] et om. R vulg. | 21 quod om. vulg. | alia V 
22 est) esse R' 23 vigilum eos V) eos vigilum R vulg. 
24 inpersorutandum derelinquentibus V) persorutandum 
delinquentibus R imperscrutatum relinquentibus vulg. | 
25 cingulis] singulis R singuli V cinguli vel cingulo 
alii | 26 noctium om. V | 27 deoumbentem exugere cum 
cingulum RI 28 singulum V | 29 quid] quod V qui E | 
propter quod om. E | nocitum ad dedit V | 30 sg. hae 
sola dignitate vulg.] hane solam dignitatem R Y al. | 
31 sint V al.] sunt R vulg. | habente et cireumlustrante 
vulg.] habentem et ciroumlustrantem (oircumstantem R) 
RV al. 
13* 


Nov. XIII pr. 1 


orobone «9» xólu» vavvn» KGxs t9» Mole-, dd 
«vt0 d) rovto xal v πYͥỹiνE x OpoMsv nortvvov- 
ga», Ocie od i tÓ xoÀbov vÓ ys ám vj x 
qyopíq 1«vrn xal tr» d H vovco vq or 
xaÁsir. si dà Q«ngraO'as cas p 1:6 o xal roy 
ue évdobóratov Knagxov cis b reurue xõ- 
leu el tre ijuigas &oyovra, rob d allovs re 
»"xt06; opοο rh aixovov νινimciνν]¹, Ty 
óoOórgxa vOv Óvouátov o)x ioyav loi] Oxo d- 


100 


DE PRAETORIBUS 


cireumlustrante civitatem hanc habuit appellatio- 
nem, sed hoc ipsum et civitatis cingulum videmus 
agentem: quatenus nihil esset quod prohiberet super 
appellationem istam etiam dignitatem illam isto no- 


5 mine vocitari. Bi enim dividi dignitates possunt, et 


gloriosum quidem praefectum felicissimae huius civi- 
tatis esse diurnum iudicem, alios autem noctis, ve- 
hementer competentium erraverunt, rectitudinem no- 
minum nescímus quemadmodum corrumpentes. Hinc 


qUeípavrso. Tavry roi xal zy mQoenyopíav xavcn» 10 et appellationem istam nebulosam existentem et ob- 


Dopod vs ovd«v xal Gxottivüy» xal vüS vvwtós dx. 


Ovvuoy síxótex txopsiyovgiy (vavrec xal stowiw «iv 
xegotovíay nyovyta, xal ovdà Badiixcv a&(av cvw- et neque imperialium 


golla slvas vouitovaiw 


scuram et noctis praenomen fortassis refugiunt om- 
nes et poenam esse hanc administrationem aestimant 
8 dignam codicillorum esse pu- 


CAPUT I. 


A Hue ovy ro ar oc dxprv Je ¹ν, u E 15 


Ouusv xonvai v dgyjv q vavrge db avcns o 


Nos ergo rem quomodo oportet aspicientes, aeati- 


mavimus oportere dignitatem hanc & principio inci- 


uvm rie mgosnyooías sic r ri avsysigai v& xal pientem appellatione in totum erigere et ornare. Et 


vr õ%õ] j. xal wwxtémagyov udv uxÓsva vov Aoi 


xov zavttAoOe xalsigOn éxiusiggorvas yao xal re 


dv hu xal vOv e vvxti magü rd r )., stoat- 
1 roi — Enn; dé vov naa: '"Popetove a- 
dpa 10 ro) mQaíroQo: foeGev a et dix tovto Qr- 
Ónusv avrove praetores plebis di o 


iv 0ovoudar, TOUS 
ani rj y Te x«l svvabéq vsrayuévovs xal «5» — disciplinam constituti sunt et pl 


nycteparchum nullatenus de cetero vocari: curam 
enim habebunt eornm, quae et in die et in nocte 


20 Per quod competens est aguntur. 


lgitur quoniam antiquis Romanis vehementer prae- 

toris placuit nomen, propterea aestimavimus eos prae- 

tores plebis oportere nominare, qui ad custodiam et 
e 


iam possunt com- 


üÜnuoórn xaOiGtip ilGyDovrac axak(as. xai Ger eg Fre- 25 pescere seditionem. Et sicut alii praetores sunt cu- 


gov praetores síciv % v5 gu i ovi oi rd 


led egi wal Tow émtQoxO xai vOv TOi.0UTO 
zpoxadrusvos, ovroe KatoGg«» xal ovros stQaicogssc 


ric in tàv Óguov ogOórgvos, xci rj uàv ijurre 
ovi praetores plebis szgosayogevés O'wGav, v5; 0i 
fri rabry xal xow] xi, e, 


lerne vmat&(aG, 0m6 νννντππτe v0U vóuov tétaxca, 


dn loo oi vu, vj) r vravsíq rag ν robe 
* , 


riae senatus aut libertatum aut tutorum et talibus 
praesident, ita sint et isti praetores super populo- 
rum rectitudinem: et nostra quidem voce praetores 
lebis appellentur. graeca vero ista et communi 


4 30 1 5 praetores populorum. Praetoris enim qua- 
guo». To q vov 
Ee omos dari o“ẽ.ᷣ , OTt ov nópQo xaJ- 


liter est honestum nomen, qualiter non longe con- 
stitutum a consulatu, qualiter vicinum legi affictum, 
manifestant leges consulatui coniungentes praetores, 
secundum eis cum lege dantes ordinem. Et quem- 


ngaíropae Óevrégas vr r,, aer vov vóuov dóvrss 35 admodum antiquitus consules fuerunt, qui magnae 


ri tübw. xal cemx5Q vO mzaÁni» Vmavoí( re Hon 


oi r usylarne Lapyovvec Bovine Onuagyol re oi 


v0» quo rns»uoyovrtsé, ovt Ór xal vov ſa roa 


zxgaitwoes uév GvyxAmgtov ot và KungocÓsv uiv si- 


praeerant curiae, principes plebis autem, qui plebem 
gubernabant, ita et nunc sint praetores quidem se- 
natus, qui ea, quae pridem & nobis dicta sunt, 


18 Ilooo» uiv oov Osanitousv vuxténaoyov undéva — 20 sxoacvrouévoy habet B 6, 5, . 


nociem non recte aguntur curam 
idem etiam praefecturam urbis. vi 
appellationem , illa quoque 


— 


erat et urbem circumeat, inde hanc nacta. est appellationem: at hoc 
us agentem; ita ut nihil impenierit quo minus, guantum ad hanc 
otestas eo nomine vocetur. Quodsi divisas esse 


otestates eaistimant ei 


gloriosissimum quidem praefectum huius felicis urbis diei esse magistratum, reliquos vero noctis: valde 


a veri 


specie aberrarunt, recta nominum ratione nescimus quo pacto corrupta. 
pellationem utpote obscuram et tenebricosam atque moctis nomine 


Hinc profecto eam ap- 
aeditam omnes merito refugiunt et 


poenae (oco eam creationem habent ac ne imperialibus quidem codicillis dignam censent. 


I. Nos igitur re 


quemadmodum oportuit considerata hunc quidem magistratum ab ipsa appellatione 


profecti in totum restituendum atque ornandum esse existimavimus. Ac nycteparchum quidem neminem 
lane in posterum vocandum: curabunt enim tam quae interdiu quam quae noctu iniuste agentur. 


Cum vero aniiquis Romanis admodum placuerit 


raetoris nomen. propterea praetores plebis nomi- 


nandos putavimus cos, qui ad custodiam et disciplinam constituti sunt. turbasque populares. cohibendi 
otestatem habent. Et quemadmodum alii praetores in senatu sunt, qui libertatibus girive tutelis ac simili- 


praesunt, ita hi qi 
tores plebis, hac vero 


ue praetores sunto disciplinae inter populares: atque nostra quidem lingua prae- 
raeca et communi xgaísopse dOnuov „ 

sit ratio, quam prope absit a consulatu, quam nicina legi co 

latui adiwnzerint praetores et iisnem secundum post legem dederint ordinem. 
quitus et consules erant. qui summo praeerant senatui et tribuni 


Praetoris autem quam honesta 
cata sit, declarant leges, quae et consu- 

Et odum anti- 
plebis qui plebem moderabantur: ita 


nunc quoque (am praetores senatus sint, qui quae ante a nobis dicia sunt agant, quam praetores 


2 soAvagyiay M | 5 *olovras) olov «e libri | 6 bn 
yov I. II aoxovrac M! 8 vw om. L | 9 ovoga* L. 
ovóuat: Lid M, om. Le | 11 FO , L 12 &no- 
eue L VW 13 *ovre libri 15 dyor»v MLe] A Halo- 
ander ' 16 A abr el a prinoipiog | &g£auevos Osenbrüggen; 
an &gbapévovc? | 19 rar MB] om. Le | xai om. 
L V 220] và L | ?3 praetorae plobis om. 7, | 26 praetœres 
M noaíropossc L | ei dv) j a5; L 5 30 praetores plebis 
M ngaíropes Adice L | 32 dovi sduve I.* daviv 0voua 
Li; nomen add. g, óvoua post xtgaívooosc (32) Aaylaeus; 
&ed cf. 92. 15. 98, 17. 99, 12 a! 135 Üsvrégovs rs GÜTOVÉ 
L]|36 xalciewv Li 31 Bovi» L 


1 eiuin|tstem RI applicatione R |4 etiam istam R 


—— M — — 


5 diuidi dignitate R | 7 uehementium V* | 8 aberrave- 
rint »uw/7. €! 9 *hanc libri | 10 et om. R | nobiliosam 
R | obscuratam R | !1 noctis per nomen refugium 


V (13 digne V | putatur R | 15 rem] esse R |] 16 prin- 
cipio inoi bis er. t | 18 noctiparthum / nootipartium 
R V de cetero] nulla V | 19 * diem /ibri | noote N] noctem 
V vwig.| 23 plebis eos oportere R [24 possunt] posses- 
sionem R | 25 seditionem] sediei non R J 27 super] et 
super R | 29 vero om. R 30 praetores populorum om. 
R | praetores RV | 31 qualiter non — consulatu om. V | 
34 eis oum om. RI 35 antiquitas R V 36 prineeps R 
autem qui] aut R | 37 gubernant R al. I ita nunc et 
R | sint V) sunt R vulg. | 38 qui ea] quia V 


POPULI 


: ir rote, noaótooss dd và Ünuov oi tij 
an ilie xcii e e sem xal rod quνν 
2 ros abroĩe mgorooürtss. Aua ri dex vav- 
1 xà ceuvyv ovgay xal énl Tie nQscÜvtagas 
Piu xoÀrravgapavn» Àaungo, ixi vOv oovaow ov 
póvov ovs oí avtoxgaroQss fog, d xal rh Ar. 
XéQpOtáQe», xai T 2 oli avtg Ósbapusvm r 
der on l to Foze. towapgov» ovOÀ dv 


o SUXOTA 
p weesfvraros qpovos usuaü0xuusv rev ras 
as vOv agua» Osayegicasrac, ai nsgi vj» H 10 quae circa imperium sunt, et post haec non 


edel site, ar bor 555 dxafiogastas 77 
rovrov v ggovvicuaroc ifi, % Tard uixgov gi 
evre TÓ ngayua ννενε epOw) xal abwwv ohe, 
Sers od dx Gvuflulov ie yivsgOas, xsiaDa: 


di ixi rote évdoGoravow &napxois vts svÓuiuovoc vav- 15 ex ordine eorum istam suscipientes di 


zoÀsce, xal và nod tovs dx ri rds vj 
avtov tavtg» xaogaAaufayes f agyg» xal α,: 
cr TO" qzüvTOY xdxiGTO9 vQo7tOv. Koiroiye 
& ns Jaágaaro v ri GoxycwoTqyvos avtüs Guuflolov, 
egédoa avez», óno(a TO nQot 
ru óvren uo.O geras, Jer yag avv] Óixagtrjguov iq. 
sai cb, xou usvtagnaiove vs Eyovaa xoi vida zarta, 
exosa GysÓOv Tjj noAapxíq nagàü và» vopom agoQu- 
esas. 


101 


Nov. XIII 1. 2 
agunt, praetores vero 1 hi qui quietem 
eorum defendunt et quod eis expedit provident. 


2 Revera enim dignitatem hanc, olim honestam 
constitutam et in seniore Roma in usu frequenta- 


5tam splendide, in temporibus non solum quae impe- 


ratores habuerunt, sed et adhuc longius, et magna 
civitas haec suscipiens dignitatem non despectam 
habuit. Neque enim in multum veteribus temporibus 
didicimus aliquos magnas dignitates N 

na- 
tos de hac re sollicitudinem fieri: paulatim ita res 
&biecta visa est et nullae rei digna, ut neque ex 
codicillis n..stris (fieret), iaceret autem super glorio- 
sissimis praefectis felicissimae huius civitatis, et multa 
itatem et ad- 
ministrasse eam omnino pessime. Etenim si quis 
aspiciat antiquitatis eius simbolum, vehementer eam 
qualis pridem erat, et de his quae nunc sunt doce- 
bitur; coguoscet enim eam et forum proprium et 


zy», xai dx T0 200fficium commentariensis habentem et alia omnia. 


quae paene civitatis cingulo a legibus deputata sunt. 


CAPUT II. 


(B) VEntaidi) roi ij usĩe rr digi và e- 25 


rah stgoGU'ey ee xaAAiova rabiw xal trj» 
ag, Geuvotr Ta xai Tv TOVTOV tO 7tgayuatos énay- 
ayaysiv suxogQuiav, iva guy xÀonaéó Z e nag avtaw 
yivowvro Guxzval xai xouvowviaa N ds xo xn otras, 


Quia igitur nos omnia perscrutantes, quae facta 
sunt pridem, festinamus in meliorem ordinem et 
antiquam honestatem et huius rei reducere orna- 
mentum, ut non furta ab eis fiant frequentia et s0- 
cietates cum furibus, et iudicia negligi et sperni, et 


xd] ai xgécaué iu, ra xal étiviAos xai ovÀ  ávós 30 nullius dignae procedant rationis, propterea aestima- 
aal n goc S vo Aóyov, di vovro ] rà nsgi — vimus quae circ& ea sunt definire. Sancimus enim. 
at t QiogíaaaO ai. "Evsvorgauev ya o, si xornua- quoniam, si propter pecuniarias lites, in quibus non 
riad / Évexev ,, dv. ale ovx dv usyíavow éasiy d magnum est periculum uisi in pecuniis solis, attamen 
xivüvyvoe, ddl dv xjõj uóvoi, ouo agyaé ts d- — dignitates eas iudicant magnae et multotiens etiam 
Ibovoiv aáí usyiGvaa xal zxoÀÀxus xal GvvOixagtoi 35 cumiudices dantur et innumerabiles sollicitudines no- 
ldorvras xal uvQías ggoviídec ruiv sig vnio vov bis sunt, ut non causae sine iudicio procedant: quo- 
rij «à agayuava xwopié xgíGswe 7goisvas, xoc ov modo non competens est de iudicibus, quibus super 
J dar in Óixagtate, ol; ind rate yvxaic animabus iudicantium est periculum, omnem ponere 
t&v x dor d xivOvvos, nàcavy Jic »oó- — providentiam, qualiter alicuius digni efficiantur ra- 
vay, once dv Twwos abs yivowto Aoyov, 2 are 40 tionis, nec animam perdant hominis nati quidem se- 
prr dzto2égaisy ívOQamiov 1xtopévov uév anal, mel, recipere autem eam, dum perdiderit, non va- 
valaBeiv dà avi» énav axoAéc:u» ovx iGxvovroe; lentis? 
3 plebis, qui cius disciplinam exerceant commodisque prospiciant. Ac profecto unc magistratum, 
qui olim insignis erat et in vetere Roma cum honore adminisirabatur, non iis (antium temporibus quae im- 
peratorum f'uerunt, ted etiam superioribus, haec quoque magna urbs ubi receyit, ab initio haudquaquam 
contemptum. habuit. llague non nimis remotis temporibus quosdam. comperimus magnis honoribus. illis 
qu cirea imperatorem. sunt gestis inde non dedignatos esse hoc munus. suscipere. Paulatim vero res 
adeo vilis e£ nihili facienda visa est, ut ne yer codicillos quidem nostros fieret, sed penes gloriosissimos 
praefectos huius felicis civitatis esset, et p ue qui in o/ficio eorum essent, hunc magistratum susci- 
perent ue pessima omnino ralione gererent. Quamquam si quis antiquitatis eius insigne. spectet, 
qualis antea fuerit abunde etiam ex: iis quae nunc sunt. agnoscet. Lat enim illi proprium iudicium. et 
officium, quod et commentarieuses habeat et reliqua omnia quanta fere praefecturae urbis a legibus 
ignata sunt. 
l. Quoniam igitur nos omnia guac ante facta sunt perscrutati ad meliorem ordinem ei pristinam 
itatem huius quoque rei disciplinam reducere studemus, ne ab ipsis et furta crebra et societates cum 
ſrrunlibus fiant, neve iudicia levia et languida nec ullius pretii procedant, propterea quac ad eam rem per- 
tinent definienda esse putavimus. | Cousideravimus enim, si de pecuniariis causis, in quibus non de maximis 
rebus, sed de pecuniis solis periculum est, tamen et potestates maximae iudicant ei saepe etiam iudices 
collegae dantur, ct sescenlae nobis sollicitudines sunt, ne res sine iudicio procedant: quidni deceat in 
iudiabus apud quos aniünae reorum in discrimine sunt, omni uti cura, ut alicuius fiant pretii, ne forte 
eximam hominis perdant, qui scel nascitur nec eam ubi perdidit recipere valeat? 


5 zoóvov L | 1 z0ggortégov LIN noAAoie L zoÀÀv 
D | «aic 1 p» | 10 cz» dex L' | giayxs. 
clear ra L | 14 *ovre ML | riis wd L | 15 vza 
vc L | 16 robe M] «o» L | 17 Qiazopitn» avcots 
L|19 «ó0] «2 L | 21 avrz ML || 22 xogevragroéiovs L 
XogueyteQuoéove M || 23 iu ML | 31 vovcvo L || 
32 a:319». Haloander | xenuatixóv L | 42 abr om. L 
1 agunt om. AR al | qui om. V 2 quod] au) 
din usum / || frc.quentata R I 5 qui R 6 et post 
en. RV* | 7 haec] te haeo RI defeotam R | 8 multi R | 
$ *aliquas libri | *administratas quae V vulg. ad- 
ministrat ue R administrans atque JPistoriemsis | 
10 *dignati V dignitati R dignari vulg. An corr. de- 


dignatos? | 11 paulatim) vero add. vulg. | 12 visa] ius 
R | dignam RV al. | 13 fleret add. vulg. | autem] et 
animus R | super] sub vulg. | 14 felicissimae huius) 
haec felicissime RI 15 et videtur delendum || 16 omnino 
eam R I 17 aspiciat I] accipiat R al. | antiquitates Re 
antiquitas V | symbolum Contius] cingulum libri |, 19 oog- 
nosoe R | 20 habentes V* | 21 reputata V | 27 antequam 
R || reducere] uendicere R I 28 ut om. R I societas R 
29 negligi] cum negligi R 30 leg. digna? | propter N 
31 sancciuimus V | 33 ac tamen AV al. 35 ooniudices 
vulg. | 36 non om. R | 38 indicantium RI onne R | 
40 animo R | nati] nam R | 41 autem eam] cum es R 
perdiderint Je Fal. j non] nuno R 


Nov. XIII 3. 4 


102 


DE PRAETORIBUS 


CAPUT III. 


(V) lodwov uiv ovv Jaexitouev, urdéva rare 
in ri ei, dex nagiévai, mgl» fj xag. j rd 
cvufoAa xov goorricuaros Aifgos, xal undevi lp 
voÀua» Kto faciuxow cvuBólo» Ain rd Qoorvtwua 
rod ro r-osiv, dd Avauévus viv Bacisiav xal civ 
édxéiOev dv yoduuas. vrgpov. Huet yag ovdevl. v 
aignuávn» dA 7 ogous» adi di i vw heya- 

geneaváto» iAlovavoíow 9 , νοννντνοmD xo- 
prov consistorianaw jj vv Aapzgoravow voifovvovy 


vO» stpastQuavo» xal voragíov oi vavtá» napao- 10 fuerint dignitatem, aut aliter 


AauBavsorrss ele, 5 dll àgyas agfavrsc xal a- 
viv res rnuiv I ανjẽẽG xal ve xag nuOv d ti nap- 
vvpíac* rs aur vi signuévns Kxovrac asuvótgta 
val Tipi» üvtlaufávscOn, ToU ÓOuxalov, málsata 


t vnio yr dor 0 dychùs, xal và ys xoà 15 
qo»ixaic ai Oíxau6 Diasvüv xal voice negl not- 


xe» xal épóüow xal agmaydw» xal ai ri TOiOUTOV 
1 4er». Vers dei vov «ov vnAwovvav éyxigua- 
ram npgoxadTzusvoyv avdpa slva, maprayoOsv gapuvov 
re xal dv, xal voiuuvim6 d 
xal nzácys dzégesgOas xÀon5e [2to: dogodoxíac, do- 
soÀgyícc] d xaJagas Exsv à6 ysgas. ym» 44 
qu xai nágsÓÜgov 1o ÜDoxiuow» fva. xai yap ov0À 
fto xapauvO (ac avrove xs daroxocone xavaÁsiyopev, 


qoaceos aà£vv,20huius auditorii dignum et omnis absti 


Primum quidem sancimus, neminem omnino in 
praedicta itate adesse, priusquam & nobis codi- 
cillos administrationis accipiat, et nulla ratione prae- 
sumere citra imperiales codicillos ad curam ban 


b accedere, sed expectare imperium et exinde con- 


scriptum iudicium. Nos enim nulli praedictam digni- 
tatem tradimus nisi ificis illustribus aut specta- 
bilibus comitibus consistorianis aut clarissimis tri- 
bunis praetorianis et notariis, qui hanc suscipientes 
admini strationes agen- 

tibus et apparentibus nobis apti et nostro digni 
testimonio: quatenus eos praedictam habentes hone- 
statem et honorem defendere praesertim pro iustitia, 
ropter quod pro animabus est intentio et multis 

bomicidu consueverunt litibus habitare et de adal- 
teriis et invasionibus et rapinis et si quid tale est. 


1 Oportet talibus criminibus praesidentem vi- 
rum esse undique honestum et inreprehensibilem et 
tem furti 
et puras habere manus; habere autem et consilia- 
rium probatum unum. Etenim neque citra usum 
consolationis eos derelinquimus, sed unicuique eo- 
rum tot solidos occasione annonarum annis singulis 


4 dvà decem librarum (auri) avroic zgopace, d- 25 dabimus, quatenus hi sufficientes his nulli adquiea- 


rv Frou 5 . 35 rob xose 
&oxovuévovs nüsuixic &vacyécOas xAon?e j an- 
2 Lutas. ld undi éni doom vyíiveaDa, savts- 
As, xaDanso . ri dyivsro xp, urdÀ nools- 
cJ xovocíiov undevü dv iq yao éyxinuaw. yevr- 
der, xal & dove vw. mQogüca vie aps xal 6, 
énsi0ày yévovto, sxagá Twwos Aafsiv dvacyóusvos, 
waa xa) vQ OoOncouévQ xag! avrà» 0gxq ÓgÀo- 
Sr.. 


30 proiectare aurum ulli. 


cant furto aut venalitati. 


2 Sed neque per dationem fieri omnino, quemad- 
modum in quibusdam flebat temporibus; neque enim 
In aequali enim crimine ef- 
ficitur et qui dat alicui occasione dignitatis, et qui, 
si factum fuerit, ab aliquo &ccipere adquiescens se- 
cundum dandum ab eo iusiurandum manifestatur. 


CAPUT IV. 


(A) Mena ian dà abr moe ùaroveyta slvai 35 


ryumura around, paudyv dà ApcvoyyooTaé va xci f - 
np xai BaAaptrioróuovs xal Éragoy mÀjJos, 
cv Éxacvov nwQosüxOv dcv& xexoÀagOn: u ij ro- 


Didicimus autem eis ad obsequium esse officia 
maligna; dicimus autem latronum cognitores et bene- 
ficialios et cingulorum incisores et aliam multitu- 
dinem, quorum unumquemque competens est casti- 


cap. III Kai nò t xtavtsAcs A vv voU mpaívoQos doyzv taguévas — cap. VI habet B 6, 8, 4—1. 


III. Primum igitur sancimus, ut nemo omnino ad potestatem quam diximus accedat antequam 


codicillos muneris a nobis acceperit, nec ulla ratione audeat sine codicillis imperialibus id munus adire, 
sed expectet imperatorem et inde. scriptum decretum. Nos enim nemini potestaten quam diximus tra- 
demus nisi ex magnificentissimis illustribus vel ec spectabilibus comitibus consistorianis vel e clarissimis 
tribunis praetorianis et notariis sint qui eam suscipiant aut alioqui magistratus gesserint et idonei ac 
nostro testimonio digni nobis probati fuerint: ut dignitate quam diximus et honore praediti iustitiam 
vindicent, praesertim cum de animabus periculum sit et. plerumque de causis homicidit et de adulteriis 
1 ei invasionibus et rapinis et si quid eiusmodi est iudicare soleant. — Itaque eum, qui tantis criminibus 
aesidebit, oportet ex: omni parte et honestum et integrum et tali cognitione dignum esse, atque omni 
abstinere furto li. e. corruptione, donis accipiendis], et puras habere manus; praeterea assessorem quo- 
que habere ea viris probatis. Neque enim absque solacio sufficienti eos relinquemus, sed singulis 
ibras auri annonarum nomine quotannis dabimus, ut his contenti nullum admittant furtum aut quaestum. 
2 Sed ne per largitionem quidem ullo modo instituantur, quemadmodum quibusdam temporibus fiebat, 
neve aurum cuiquam profundant. In pari enim crimine tenebitur et qui quid alicui magistratus. gratia 
dederit et qui, ubi magistratus est facius, ab aliquo accipere ausus sit, quemadmodum etiam iureiurando 
ab iis praestando declarabitur. 
V. Comperimus autem in ministerio illis esse mala officia: latronum cognitores dicimus et benefi- 
ciarios et sectores zonarios et reliquam multitudinem, quorum unumquemque par est castigari potius quam 


| nid fva vuxvérxaQyey ravrsAds M | 5 ze L. 2 uam R | 9 hae V | suscipientes ZeimbacA) 
xoti en 9 consistorievcon A vov vymAov Büpavos | suscipiunt libri | 10 fuerit R | dignitatem vulg.] digni- 
M . v., B 5j vo vyilovavov Bzuavos L| om. L tatis R Fal. | agnitibus N | t1 abti V [aptis et dignis 
10 szgasmopgíov B | 15 vvxrzv Li wvxre L* | xai | vulg. I digno nostro R | 14 est] et V | 15 habetur R 


và x zoÀÀa M xal yag xara ye tà ro L| 16 i- | 16 quid] quidem R | 18 praecedentem V | virum] vix 
Saca» (sic Osca» corr.) L | HOC, ,L Be] uoszetae | R!] 19 honestum et] et om. in spat. vac. Rt, uel suppl. 
M | 18 và» om. LB I 21 ros Qogodoxías Ónovinytac | R* | 22 etenim V vulg.] et R al. | 25 hü R his ＋ 


E o 9ocoAgyiías) M, om. LBe 23 dil de B | vóv | adquiescat R I 26 uentilate R | 29 enim proiectare 
oxzuo» L| 25 decem librérum M Óéxa u (vel porrigere) conieci] enim poefecal R (sim. al.), om. in 
cíov Ms. v., B dt xovaiov L (tot solidos c) | &vóvow | spatio ca. 12 litt. V, enim szooísaD'as vulgo, quod ex Graecis 
B | 26 avro] Qóoous» add. L* | 27 ávaxéaOc L | interpretem retinuisse volunt | 30 aurum ulli V vulg.) auri 
avéregOe, B | xAozxzs 3j xai dzoAs(as (&xoàs(ace L?) R al. (31 *et qui] Qui et N quod et Val. quod vulg. || 
L|28 et 29 leg. ure — urea? | 4ridóosie e 32 factus vulg. | fuit R | secundum dandum] seruandum 
31 zpogacsoe L 36 gapév à L| ve xai] vs om. B, A I 36 aut KV |36 cognitiones R [ ueneficialios RV 
«al om. L | 38 dor. xai xoAjaaOa: L 


POPULI 


evra flo. odd yà 
v(woU10v 4 cc dx 
rob 
dec 

&xawra noocjxe ros vuv naQ zudw gie ci) 
rod rob d ijnov xapi0vtaG uigrgas xal dxogtga- 
gáva., «cl xaOagaic zoncOns vais yseot „ xal in- 
tévas mügs Tois zroosayysilouévoss sire sol lor 
i TO» d agrnucroO», xal to» nÓÀhw 


rò rh Àneroyroctó» Tovro 
day c moérrus, AA an 
póvo» yevejcxovo, robe xÀémtras, dp' q vi xép- 

*s xa] voi; gro avrdw Sues». Ars 


3 


eva 
nmi» éxxaOaípsr» rv Mop xáo7ta6 derne, Ju- 10 industriis uti ad 


gio», xal dvd α,e oro i zgrsJa, e rabra 
vxovgyois, xal ty oixe(q r.. 7t90égtosa Das rtQos- 


103 


Nov. XIII 4 


gare magis quam taliter vivere. Neque enim latro- 
num cognitorum talis est, quomodo in bonum quid 
agere, sed in hoc tantummodo cognoscunt fures, in 
quo lucrum eis et iudicibus eorum venantur. 


-xe- 5omnia competens est eos, qui nunc a nobis in prae- 


turam populi transeunt, odire et aversari et mundis 
uti manibus et resecare omnia quae praecepta sunt 
sive de furto sive de aliis delictis, et civitatem nobis 
emundare ab his qui furta operantur bestiis, et viris 
aec ministris, et proprio officio 
offerri competenter, quatenus timor eos habeat sui 
iudicis et omnia agant cum vehementia et bona vo- 


H luntate. Si enim velint recte agere et digne iudicio 
yorvros xal asxavra „ petà Gqpodgorrtos ve xa) doe se, neque multi aliqui fures erunt et furta cele- 
svvoíag, si yoo flovAnOsiav ógDns OiayivecOas xai 15 riter inveniuntur et peccantes minuuntur, timentes 
M avroic d, e xgícasos, or roll twwec oí — dignitatem quam nemo comparet pecuniis. 

ovrss far, rà qoa 15 Üürro» cu 
gerad, of vs auagrávovras drove ysviGovrar, de- 


, ders dos c roùe Eye» vov n avtov d- 


dsr I ovx av reis vj, pátom. 
1 Alla xal éyxinurrow, vd ai Gqodgorava ein, 201 Sed et crimina, vel si vehementia sint, cognoscent, 


] Geuvorépa. xal 1 zógo» dct) v0 
psrü Geuvotrto: , ij rab rie * ei», xo? 
d dé noAlaic vals reet 7 4 N dee 
xal dzogsiv UVOtsQov, dir urdév vOv ovra d eor 
dor népuxa H.. du xaxdc r gui, Y 40 quidem per hanc aestimavimus oportere occasionem 
xal avtíxa i l One toívvv robe jus 

rigove bc οο Gxalngcawusy, dd rar qrnonusy 


tali modo vivere. Neque enim latronum cognitorum res ita comparatae sunt ut ez re quid agant, sed ideo 
dumtaæat fures cognoscunt, quo quid lucri et sibi et magistratibus suis aucupentur. Quae omnia illos, qui 
iam a nobis ad praeturam plebis provchuntur, odisse et aversari decet ac puris uti manibus et vindicare omnia 
quac ipsis denuntiantur sive de furto sive de ceteris delictis, et urbem nobis purgare a bestiis furta facien- 
fibus, atque viris probis ad haec uti ministris, et erga proprium officium decenter se gerere, ut hi praesi- 
dem suum timeant el omnia cum studio et benevolentia agant. Nam si recte et nostro de illis iudicio 
digne agere voluerint, neque multi erunt. fures et furta citius deprehendentur, et delinquentes pauciores 
l' fient, cum magistratum metuant, quem nemo facile pecunia emerit. — Sed etiam de criminibus quamvis 
gravissimis cognoscent, el populares tumultus ita component, ut non magistratui huius gloriosae ac regiae 
wrbis, sed nobit ipsis ministrent, omnemque honorem ab eo mereantur i(amquam magistratus. minores 
& maiore magistratu. uniguę ei curas: nec quicquam agere malint, quod non sit viris bonis 
et ünperiali (estimonio dignum. Si vero accidat (id guod abominamur), ut. incendium aliquod in urbe 
oriatur, oportet ipsos quoque adesse ct operam praestare, atque id antiquissimum habere, ut cos qui 
furantur t bona miserorum surripiunt, repellant, et quantum [ieri potest iis qui ab igne opprimuntur 
res conservent. Etenim si in hoc magistratu diligenter versati sint, maior eos sedes et potestas gravior 
excipiet. Ac scient, quanto satius sit cum honestate vivere quam hac contempta multis manibus uti et 
per cas impie agere, et poste in angustis esse, propterea quod eorum quae ita coacervantur nihil ita 
comparatum est, ut maneat, sed ut male parta statim dilabantur. Hague ut subditis nostris prodessemus, 


$ nove LIVA «à LI 5 M* | 11 xh | et iudicibus R | uenatur V uenerantur R | 6 auer 
3 ov10$] r νtll ra 1 

Dy aUTO» d ae (ere L*) L 
1$ devotas B* | 16 Havre a N và goa v 


tevra — | reliquis omiasi⸗ sari vulg.] aduersarii R Fal. | 10 uti] ut RV 12 agant 
13 Kp» vo vulg.] agunt RV | uoluntas RI 13 uelit V f| 15 sg. in- 


uenientur et minuentur vulg. | tes minuuntur om, 


garter svo. om. B* | 19 zona: (sic) Li xu,“ L R | 20 et om. R | 21 huius et regiae vulg. | 22 iudicis 
* «i om. L | egodpórgea B* 22 09 2 (v« M9) MB] V sed] se V sed et vulg. || ipsi V tpis ( temporis? Re) 
re Le | dexovres L* | 23 zóleos dA MBI v | 23 *dignati ab eo] dignos eo R digno eo V digni eo 
elc (es LI) 2a L | 24 ar L3 I 26 avvói» L | 28 leg. 


vulg. | 24 minore 4 et om. R euaeuauerit R | 25 0 
ab? | 29 id BI det] dj L 37) LI 32 e | qui R d 26 et om. 27 aliquam R | 28 aliquid 
cetus] anocotsy B | 36 csuvoreo (ee et per compen- 
dium scriptum et s. v. add., stapaé pro ssp L*) sicovtos 


TIS ovre Be 42 àgelgoa: uà» legit c | r- 
tw 


aliqui R aliquod . | 29 maxium | 30 ut seclusi 
33 sedis V sederes R (34 cognosceret V cognoscant R 
quod] cum V* f 35 uti] ut RV | autem] ante R | 37 agere 


RI quod om. V | eorum V | 38 consuevit] conscii eum 
—————— —— | R | sed] etsi V | mane R 39 iubare quidem V' inuwitari 
| quem R[2 leg. tale? | 4 lucrum eis aut dampnum | quidem R | 40 hano] heredem R 


Nov. XIII 4— 6 


geivos r 7t9ó 


aci» xal zeQawyvyrv ri avos 
ovvas xal ay 


eas vstiumuévovc %,, uéCo» dyaysiv, 
0no$ dv vj abr drrije alo dr YO v rij uoo-. 
Ego dd oí maQíBAszvo. vv dijn,õx maíroQss xal 
nágsÜgov «ic irrige in avroie xolcsce , waDánsQ 
eizrousv, dE 


104 


DE PRAETORIBUB8 POPULI 


et solacium tantum eis dare, et homines honoratoe 

&d medium adducere, eorum virtutem sentiant sub- 

iecti. Habebunt autem spectabiles populorum prae- 

tores et consiliarium nostro super eos iudicio, sicut 
5 diximus, dignum. 


CAPUT V. 


Ilagésovra: dd atroce wal dd sixoc. GvQaridrra: 

2 * , L M - - 
xal N vQiixowra petQuxáQus, ode 07, viv ijueĩe xat- 
sUt5ccuey, vais OwervmoGeUiv vUnroetOvutpoi: rate 


Assistebunt autem eis et viceni milites et triceni 
matricarii, quos nunc nos constituimus, dispositioni- 
bus obsequentes eorum, et sicubi hi eos qui inde- 


avTOv xal, & zov Ó£oi, xal robe àxoGuovvrac in- 10 center agunt detinuerint, competenti ordine tradant. 


éxorTes xai vd ser Gx5ueti mxagadidóyrec rõ 
oli revum. si dd avtovs émícracÜÓn. gagne, os 
lers · xaDago)e darrobe ry , vv vs dx S Gvg- 
uaxíav Ktovg. ve «8 ca gu sÜnevsíags ovx dno- 


Oportet autem eos scire manifeste quod, si mundos 
semetipsos custodierint, et dei auxilium habebunt 
et nostra placatione non fraudabuntur et longior eis 
dignitas erit. Quis enim bene et recte agentem amo- 


reh Hhα H vs «vrois ora, và ci dex. 16 vére velit? 


tc yag üv vOv xaÁoe vae xcl ógOGc Üiayivóusvoy 


dusifeuw. dD'alzoswv; 


CAPUT VI. 


Alla xav sb cανν,j? i ein vie c role ix vov qi sa- 
eíov voi Aauzgorárov én'ípyov vijs sÜda(povos zaitre 


Sed si transmittatur aliquis eis a iudicio viri cla- 
rissimi praefecti felicissimae huius civitatis, quatenus 


stólso s, dp q vaucQíav vxogysir, üxoiB as drci 20 supplicis subiciatur, scrupulose inquirant dignita- 


* 


voca» vZüv aiia» xal urrOayérogap, ép' ol; dvd 
cod tOv d- Q 9 dqcigoUytas ui ve ij vivoc 
TOLOVTOV, Ttvr'Üarousvos, xci α e‘ avrov vov évOoLo- 
rd rov ductQyov, &i xal tOUTO GOvvíÜoww, cere cvtoOUG 
dre éfeveyxeiv rv wigov ij 
l agecupovuévp» ro- zagameuxoutsov. Vene di 
roùs ztagiBAéztTOUG var vàv Onucn vr axabraie 
ériurcagev. Qogscis, &&iocayrec avrov xal Gvuó- 
Ae dx Té ijucrene stQoiÓvTOw xsigóc wal GiTTORCG 


tem eius, et doceantur, in quibus occidunt hominem 
&ut auferunt membrum aut tale aliquid, sciscitantes 
et ab ipso glorioso praefecto, si et hoc praeviderit, 
ut cum subtilitate proferant sententiam aut animam 


yvxiße f) udAove vivos 25 aut membrum alicuius auferendi a destinato. 


1 Quemadmodum enim spectabiles praetores popu- 
lorum talibus honoravimus donationibus, dignos eos 
facientes et codicillis à nostra procedentibus manu 
et annonis et appellatione tanta et aliis quae dudum 


xal noosnyogías vogastrc xai vw dan, onóca Ju- 30 dicta sunt, ita eos exigimus reddere nobis suam pu- 


argoo de / signtai.' OvtoG avTOUG dztQiTOUJUY dvd 
Oóvai nuiv tr» dovtüv xaOagórrgra xai tg» d» dna - 
0i aygvzvíay xal v0 zàvta ztoattsi ia xal Qixaíq 
au iai xal xaD«ga 1 ee E yag T» parete 
nánuusioUriss wal N 


Lol * 


dveyónevoi Tj ui rd Émebiwvrss voózow xal robe 
plv. a&íove Davátov viuogovusros, ove dd uevpioitsga 
zoatrovraG éfsÀavvowtss Ty6 usyaAne rar nóÀsos, 
da av nusis mxoocrábaiuey: Vovoav, oc avroi voy 


ritatem et in omnibus vigilantiam, et cuncta agere 
aequali et iusta conscientia et pura manu. Si enim 
aliquid n delinquentes aut furantes aut 


furibus adquiescentes, nisi omnibus resecaverint mo- 


vovtss j vOv xAantóvrov 35 dis, et dignos quidem morte suppliciis subdere, me- 


na hac civitate, 


diocria vero agentes expellere a m ja ] : 
ipsi pro huius- 


ubi nos praeceperimus: seiaut, quo 


hanc ob causam existimavimus et tantum iis solacium dandum esse et viros honoratos in medium produ- 
cendos, ut eorum virtutem subditi sentiant. Habebunt autem spectabiles praetores plebis etiam assessorem 
nostro de iis iudicio, sicut diximus, dignum. 

V. Aderunt vero iis et viceni milites et triceni matricarii, quos quidem nunc constituimus, qui eo- 
rum mandatis obsequantur et si quando opus sit tumultuantes contineant atque convenienti formae admi- 
nistrationem tradant. Certo autem scire eos oportet, si integros sese praestent, et a deo auxilium se 
habituros, nec nostra benevolentia destitutum iri, ac diuturniorem sibi futuram potestatem. Ouis enim 
eum, 951 dene et recte se gerit, removere velit? 

Vierum etiam Si quis e iudicio clarissimi praefecti huius felicis urbis ad eos transmittatur, 
ut ene subeat, accurate in causam inquirant et cognoscant, cur hominem summo supplicio affecturi 
vel membro sive tali aliquo privaturi sint, sciscitantes etiam e ipso gloriosissimo praefecto, si hoc quoque 
iis placuerit: ita ut accurate sententiam ferant, qua aut vita aut membro aliquo privetur qui transmissus 
1 est. Quemadmodum autem spectabiles praetores plebis tantis muneribus honoravimus, cum eos et 
codicillis ex: nostra manu proficiscentibus et annona et tanta appellatione et reliquis quae ante dicta sunt, 
dignati simus: ita ab üs flagitamus, ut nobis vicissim integritatem suam et vigilantiam in omnibus praestent, 
et ut omnia ratione aequa et iusta ac pura manu gerant. Nam si. quid appareat illos delinquere et vel 
furari vel alios pati furtum facere neque vero omnibus modis persequi, ac morte quidem digno 


$ punire, 
qui vero leviora commiserint ex hac magna urbe eo quo nos iusserimus expellere: sciant se de his rati- 


2 xal &vÓgas — áyaysiv om. Be | 5 avrze L8 ro- spatium $—4 litt.) hi V sibi ubi hii R | 10 detenuerint 


so»ra] aixoc« BI 07] Ji L |95q. raĩe dar. - art 
om. Be 10 d et 11 «o zrodirevpa om. g | 17 da- 
pe] urn dung L auetBew  Haloander | 24 si 
xci] xal si L | evvidowv B] cvveidou» ML (prae- 
uiderit €) Ihre om. L || 25 leg. tr» wngo» v5» 2? | 
26 dgeugovuévev M dgaipovas: ]» mapamegu- 
zouévgy L || 28 écvrove L||36 5 wr] nisi ( ei sr) c || 
38 zgarrovrac om. B* | 39 zgoocalesusv Scrimger) 
7gocvatouuev MLB 


1 honeratos R | 2 eorum) ut eorum vuig. (Gr.) | 4 con- 
siliarum nostrum super eos iuditium V | 7 asistebant R 
aut V | uicini R | 9 sequentes V | sicubi] si ubi (deind» 


V detinuntur R detinentes et vulg. | competi R I ordini 
tradentes vulg. | 11 aut R ] 12 semetipso V | 13 no- 
stram R || 14 et om. V* | 15 sg. uelint si transmittantur 
R | 19 huius felicissimae E vulg. | 20 inquiratur R 

21 eius om. vulg. (Gr.) | 22 offerunt R | suscitautes 

al. | 23 et m. V | ipso domino glorioso praefecto V | 
24 subtilate RI | 25 alicuius membrum R a£. |] 26 quam- 
admodum V I spectabilem A | populorum om. RIU 28 fa- 
ciente V | manum RI | 29 quae dudum V] dudum quae 
R al. | 31 cuncti R I 32 aequali et] aequalibet R, et 
om. V* | consitientia AR! | 33 erit R | aut. furantes] 
auferentos R | 35 quidem] quidem et V qui R | mediooca 
R | 36 haec V | 37 perceperimus R percipiemus V j 


DE LENONIBUB 105 Nov. XIV 


vxdo vor vgélovc: lóyov, o Os uóvov, àjÀà modi reddent rationem non deo solum, sed et nobis; 
xal "iw, xcl Kvoyos ysvíjcovvas xal Unuíq xdcy vois rei flent et omni damno, quod subiectis contigerit, 

AH Tj rie i d dye, et nostra indignatione, (e) velociter cum infamia a 
x«l vq derten avígeos éPenAácO as vis a uc dignitate nostra repelli. Propterea et labores susti- 
d «ovo xal stóvove vnoerascoy xal Jad Bey 5 nemus et expensis magnis adquiescimus, ut non ali- 
Àge dvexonédvow, iva. ur) vive ,, vusvdoev vo cui nostrorum subiectorum inferatur aliqua calum- 
éxsv ay ois res Gvxopevría v x Z f) Vy nia et pecuniarum aut animae perditio et quae talia 
dxesa xal 07a tora xaJéctgxev, d sáwva — constituta sunt, sed omnia cum examinatione fiant 
VXO xoíGev yívosro tw scQ0€y, com 


d. rob vov Oeíov xngsyuevós ro xal wo testem per banc praeceptionem divinam et legem 
yeréboxowves, wal dri vOv Guugspórvrov i o0) cognoscentes, et quia quod expedit vobis nullatenus 
dre t : tn jurrepas vzsosvyscÓs  derelinquimus, pro nostro orate imperio, sic vos 


o 
Besilsias, oc de endo nine, or oluô nien tuente, sic vos proprios aestimante, quae in uno- 


N dp éxáctq Gv «a, or *9*v savoe» ép 15 quoque contingunt, ita paternam in omnibus vobis 
axasuw vui» Ourtnoovoye sgovoxs. custodiente providentiam. 


Proponatur Constantinopoli civibus nostris. Proponatur Constantinopolitanis civibus nostris. 
Dat. (xv1.] id. Octobr. Constantinopoli (dn.] Belisario 
v. €. cons. ind. xiv. (a. 535.] 

TA 20 XIV. Coll. III tit. 1 

ITEPI TOY MH EINAI IIOPNO- R DE LENONIBUS R. 
BOZKOY2 EN MHAENI TOII9I 

TH P9MAI9N IIOAITEIAA. 
Kroner 8 5 Keovocastuwov- » Imp. Iustinianus A. Constantinopolitanis. 


Me oo.) Kal voic zaAai ie vópow xal rote (Praefatio. Et antiquis legibus et dudum im- 
geh Befagilsvxóg: GpOdp« h, uu .νν d sl- perantibus satis odibile visum est esse lenonum 
va TÓ xije nogvofooxíac óvoua re xal zQüyua, xnl nomen et causam, in tantum ut etiam plurimae 
TOGOUTOv, r xal zt0ÀÀA0l xav& TOY và vouxUtTA e contra talia delinquentes scriberentur leges. Nos 
er dypdqnca» vóuow Hunte dà xal «as 2 30 autem et dudum posita contra eos qui sic impie 
rede xava YO ovros d ego r ren mia agunt supplicia auximus, et si quid relictum est a 
Er wal ab v& maoaÀsieuuévov i vois woo nostris praecessoribus, etiam hoc per alias correxi- 
nah, xal vovro d dérápov éngvog0ncáus)a Y- mus leges, et nuper interpellatione nobis facta re- 
uev. xal Évayxos d mQosayysAae sie ind ysvoné- 

n xoayudvew agspo» in vouxvvaiw aitíaie waa 35 


Nov. XIV .- Coll. III tit. 1: gloss.) Graece eztat i» ML, maior pars (inde a 5 1) in B 60, s8, 8. — Epit. 
Theod. 14, Athanas. 12, 1. Iulian. const. XXXI. 


onem reddituros non solum deo, sed etiam nobis, atque obnoæios futuros et omni damno, quod subditis 
eventurum sit, et indignationi nostrae et periculo ne celeriter cum infamia a potestate lantur. 
Nimirum nos ideo et labores suscepimus et magnos sumptus sustinemus, ne cui ex subditis nostris calumnia 
ulla et pecuniae vitaeve amissio et quae sunt eiusmodi accidat, sed ut omnia iudicio convenienti subici j 

pilogus. Omnes igitur cum hanc nostram voluntatem per hoc sacrum edictum et legem cognoscatis 
nec quicquam nos omnino eorum, quae vobis conducant, praetermittere , MENO nostro imperio vota nuncu- 
pate, quod ita vobis prospiciat, ita quae de unoquoque accidant sibi vindicet, ita paternam de omnibus 
vobis providentiam conservet. 


XIV. | 
NE LENONES SINT IN ULLO LOCO REIPUBLICAE ROMANAE. 


Imp. lustinianus 4. Constantinopolitanis. 


Praefatio. Et antiquis legibus et prioribus imperatoribus lenocinii et nomen et res admodum 
exosa visa sunt, adeo ut multae leges in eos, qui talia committerent, scriberentur. Nos autem et poenas 
illis qui ita nefarie agunt iam propositas auximus , et si quid ab iis qui ante nos fuerunt praetermissum 
erat, id quoque per alias leges emendavimus. Atque nuper denuntiatione nobis facta de impiis facinori- 


1 rovrov L huiusmodi c | 2 sg. ad rois d. Guuflaa- 1 rationem om. R [ et om. RI 2 et ante rei add. vulg. 
i (sic) L| 4 v9] vov L | 5 voovavo» L | 9 yévorvo | flent] fuerit RV || omni) 1o (i. 4 ideo) R | contigitur 
B | 13 $zepsixooDa, ML | 14 . M1 17 sg. subscr. | 5 nostrae indignationi vulg. I et add. vulg. | uolociter V 
om. L | Constantino M | nostaris M | 18 xvi id. | 4 nostra dignitate R al. [5 expressis R | 7 aut om. R 
Octobr. M. sid. br HO Ath., pr» Cr Theod. | 8 oum) eum V | 11 perceptionem V | 14 tuentem R 

. Iul. | Ceonstantinuzólec of. du. bilisario M | xrv] 4d FT sio] si V [ proprio R. 1i cio propria? I estimantem 
| 21 inscr. ae zxopvoBooxdw Theod., Ath. c (riv | V al. J unoquoque) uno RI 15 ita om. R | 16 ousto- 
ae tei» ztopvofodxow vsagay cit. Anon. B2 II p. 436), de dientes V al. eustodientibus KE | 17 proponantur RI ciui- 
lenonibus tollendis Julian. | 22 «rà ivi M | 24 lovar;a- | (atibus V | 28 causa rt ] ut] et R | 29 scribentur R 
e L | 28 xarà vogovco» c | 33 iar n L 31 a nostris) auris V! I 32 haeo V | 33 interpellationem 
35 eírías] drs L R* | nobis — impisrum (106, 1) . in spat. vac. 

n. 


Nov. XIV 


rer c)» d. aucotavopdvoy nólw, vó zoiypa 
ov nspisidousv.. "Eyvouasv yáo tuas Cy» uày vore, 
4 dd aiti raÀsnov v8 xal q s, Mévor stoóqagiy 
éevtois uiago» dEsvolaxasw xapgÜov: svaguogtsiv và 
age v& xai vOzovs zoÀlose wal »éa$ ? ñ mus de: 
Laage, JLQOTSLVORAVOUS cod ij ura v8 xal eur 
rev, xal TOVTOI uero aur, wal dy eie *nv 
svÓciuove r now xal Kyuw waÜspyuévas A 
vai gar woavayoyais xal v avtaie du 
psvadidovas xal 
7o0c dgGéÀysiav «vras vois Boviouévou: xal ndvra 
x0pov à9 dx v0V Gouatoc avTOv 7tQocyewó, 

ceb ro Axufávysv, wal noiuicOa. Gvyygapás, o dri 


e * - 


, 0v avroic dH, noossügsvcovos v5,» ácsfi) 


vs xal avogía» ru avvois Aurovoylas ángovsas* 15 


rere dd avrOwv wal éyyvgas dsraatfi. r x0ogas- 
vg» yevégÓc. T9» vOv mQayuaroe deoníav, de dv 
mcg oed «jj fa : var móla wal év rote 


7spiuogi avTre, wal *Ó dj xsiguorow xal zxÀgoíov deterius est) iuxt& sacratissima loca et ven 


106 


DE LENONIBUS 
rum impiarum pro talibus negotiis in hac maxima 
civitate co causam non despeximus. Agno- 


vimus enim quosdam vivere quidem illicite, ex causis 
autem crudelibus et odionis - occasionem sibimet ne- 


5 fandorum invenire lucrorum, et circuire provincias 


et loca plurima et iuvenculas miserandas decipere 
5 calciamenta et vestimenta quaedam, et 

is venari eas et deducere ad hanc felicissimam ei- 
vitatem et habere constitutas in suis habitationibus 


ve 
uavroe, xal évrsvOs» adi 10 et cibum eis miserandum dare et vestem et deinceps 


tradere ad luxuriam eas volentibus, et omnem quae- 
stum miserabilem ex corpore earum accedentem ipsos 
accipere et celebrare conscriptiones, qui& usque ad 
tempus, quee eis placuerit, observabunt impiam et 
scelestam c functionem implentes; uasdam vero 
earum etiam fideiussores expetere. Et in tantum 
procedere illicitum actionem, ut omni paene in hae 
regia civitate et in transmarinis e 

es 


r ipn ru xal , GsafaGuso iro oiov 20 domos tales sint habitationes, et causae sic impiae 


ras roc ra avTOiG slva, xavaycydc* xoà soaypova 
odr dagcsÓ xal magavoua iN tv jusx ian ro- 
add. xoóvov, Gere xaí was Alo avras àsa- 


et iniquae sub nostris temporibus praesumantur, ita 
ut etiam quosdam miserantes earum et abducere & 
tali operatione crebro volentes et ad legitimum de- 


oTiGas r dgyaGíac vavryS stoAld»us Bovàn9üvas xal — ducere matrimonium non sinerent. Quosdam autem 
a vópiuov aysad'ua Gvvoimdégiov, robe 08 ovx di. 25 sic scelestos existere, ut puellas nec decimum 

vai. zou qi ovroc dv»ogíoveé xaÓsgtüvai, chers tes annum ad periculosam deponerent corruptionem; 
ro ovdà r qe, &yovcac évixvró» sic in- et quosdam aurum dantes non parvum vix inde red- 
xívivvov xaráysu pÜogá». ere xa( Twva6 xoucíov emisse miseras, et nuptiis copulasse castis. Esse 
Jovrac ov uévQiov uode dxsiDav dEovisacOos vac He- etiam decies milies modos, quos nullus praevaleret 
Laura xal yauq  gvvaoguócas Go)pQovi. xoi %- 30 sermone comprehendere, cum ad infinitam crudeli- 
szove sivo p" e, ovS ovx d» vic iGxvass ÀAóyg 7xs- tatem perductum sit tale malum: ita ut primum 
quAafeiv, sis d aogiat(a» AF vov vox — quidem in ultimis partibus civitatis esset, nunc 
OjtOv xaxov, o6 7pótspov uàv dv dAey(crow u4osc, autem et ipsa et quae circa eam sunt omnia plena 
vie nóÀsos slvai, voy dd ac xs al và msg) avtz»v talium sint malorum. Haec igitur dudum quidem 
Gxavra usGrü TOV voiovtoy yeyégOa: xaxdv. Tavra 35 aliquis nobis secrete denuntiavit, deinde etiam nuper 
ToÍvuv TQor» uév tw uiv dy &nxopgyEQ 7x9osyysAsv,  magnificentissimi praetores & nobis talia requirere 
sIca xci Fish oí usyaAonossécvaTOs xQaérmQss xao praecepti haec eadem ad nos retulerunt: moxque 
9"LO» rd tOowdta avabgrsiv éytiTQazcévtac avra vavta — &udivimus et iudicavimus oportere deo huiusmodi 
sic rue iron. apa vs OV» ?«OUGausv TOUTOY, Q7- commendare causam et velociter liberare tali scelere 
Ouusv xonvocs OsQ Tiv voavtQ» àvaDsivas zoüb 40 civitatem. 


nal Oarrov dαπt A uvgove tovtov *Z» mw. 
1 Osonítousv voívov màvrae uiv, % 0ocov síci 1 Sancimus igitur omnes quidem secundum quod 


bus, quae ex eiusmodi causis in hac magna urbe committuntur, eam rem non negleximus. Comperimus 
enim esse, qui cum improbe vivant, tum ex gravibus atque exosis causis occasionem nefarii lucri sibi 
reperiant: nimirum circumire eos provincias ei loca multa, ac miseras puellas inescare calceamentis et 
vestimento promissis, hisque venari cas et ad hanc felicem urbem deducere ac tenere inclusas in ipso- 
rum deversoriis et cibum tis miserum et vestem praebere indeque ad. libidinem eas tradere cuivis volenti: 
atgue omnem quaestum malum ez corpore illarum redeuntem ipsos accipere, et syngraphis factis cogere 
eas in tempus, quod ipsis placuerit, assiduo impium hoc et scelestum ministerium sibi praestare; quosdam 
vero ab ilis etiam fideiussores exigere. Unde tantam rei evasisse immanitalem, ut per totam fere. hanc 
regiam urbem et in traiectibus eius, quodque pessimum est, etiam prope loca sacra et venerabiles aedes 
talia iis sint deversoria. Ac facinora tam impia et illicita nostris temporibus perpetrari, ut etiam cum 
quidam misericordia moti cas a tali quaestu nonnumquam removere et in legitimum matrimonium ducere 
vellent, illi non permitterent. Nonnullos vero adeo $celeratos extitisse, ut puellas ne decimum quidem 
agenies annum in stupra periculosa inducerent. Itaque quosdam pecunia non modica data aegre inde mi- 
seras illas redemisse et honestis nuptiis secum coniunzisse. Atque sescentos esse modos, quos haud facile 
quisquam oratione complecti possit, huiusmodi malo in immensum importune aucto: ut cum antea non esset 
nisi in exiguis partibus urbis, nunc et ipsa et quae circa eam sunt loca omnia plena sint ciusmodi malis. 
Haec quidem prius nobis in secreto wo ipa nuntiawt, deinde ctiam nuper magnificentissimi praetores in talia 
inguirere a nobis iussi cadem haec ad nos rettulerunt. Nos igitur simulatque haec audivimus, deo hanc 
1 operam consecrandam et civitatem cito tali pesti liberandam esse existimavimus. Sancimus igitur, 


2 megisiOouev M) zspgidousv ,L xapgióousv L 
tov] d Ly A om. L | dvórxovs LI | 5 rollo M | 
6 40 mtr. L* | 8 Av «d r L| 14 *zoocedosv- 
govo le tpoceDosvovo« ML || gbr on. c | 18 cave 
om. L | 21 are om. c | 23 avvovs L! | 24 rabrye] 
€ | 26 ov robe L' | 27 Osxaevz ML] Oéxavov Haloander 
(c) | 29 rode L' 133 dv Alaxio rose (dv eAexiovne L!)) in 
ultimis (i. e. groge“ 6, 34 avzoic và. L! 35 * ueava 
(c)] Ar ML | 39 ov»] ov L | vovrov om. L | 40 xe 
L? | &va95,va« L avevOsiva. (avsvOr yas M9) M dvev- 
uvas Scrimger | 42 uiv om. L 


4 autem] aut V | occasione V [ sibiment Ri [| 5 cir- 
eum re R* I 7 sq. et (om. V*) in his VI 8 uenerari RI 


10 ei miserandum V* enumerandum? V! | 11 ees] eis V 
tradereas R* | 15 quosdam? Ri | 16 etiam om. R. 
17 paene] pée V! | in ante omni transposuit V? vulg. 
18 ciuitate] ciui RI | 19 loca et miserabiles (et misera 
V? in ras.) V| 21 et om. RI iniquae om. 2! 22 ut 
om. V! ab R I 23 orebo R VI legitimam V [| 24 quoe 
dam autem sio soelestos suppl. V? in spat. vac. 27 re- 
dimisse R | 29 deciens V | mille vulg. | nullue V? | prae- 
ualeret] ualet corr. R. || 30 sermonem V! sermo V? vulg. 
finitam R | credulitatem V' | 33 eam vulg.) ea RU 
omnia] loca s. v. add. R | 34 eunt V | 34 sq. aliquis nobis 
quidem R I 36 praetoris V! 37 praeoeptis RI | 37 mox 
quae audimusmus (sic) V | 39 soelere] sede (i. e. se- 
eunde) R. 


DE LENONIBUS 


107 


Nov. XIV 


awer, c dss, res xal uóvr de Herd 
magprGias duvαιν, xadScTnxsy α t νEjDë napacti- 
cat vu, Hnerdiñj dà ro va àyOQgormva, t0 yovy 
«vv téxvr wal dolo xai avüywp vevüe sie roc 
agélyssap ys On, sag wcoÀvouav vQÓztOu6* xal um. 
devi agent slvas stogvoflooxsiv xal i oixrpavos 
Kae yvvaixac, 7) xal Ónpocíq nooiavas an ace g. 
5j A dÀlge r zQayuatsíag và v,“ r uno 

en, Rd engt ei vost Aaufávsw urdà 

a6 dex daxeĩꝰ i A TOI) 

&vayxdlss rds xai 
€wgoogvrn» xavrdiGrv»si»v, uu] Au we H 
v0 Loro avtoie do dννẽ,Ede Óóce I xal xocuiov 
revo 75 vgogais dada / ard sic TÓ xal dxovcasc 
moosxagrspsi». O 111 vy 
aA xai . 


vad a TOILOVTOV * vU» dar r d» 


Beaxsi rie οπννονντε nbuogausp Ospaszxsíac, a 
x tva eras oval xoodu Do vov 


xal dxovga6 vg» daurœ 


exsvagastses xal aw 
* L Li —- , , , 
do lata TQopagss TOU TOLOVTOV uUGOvG ixO'Géusvas, 


o0UTÓv T& ztQaTrr&v e 10 tale agere, 


N castitatem agere, quae etiam sola deo cum 
ducia possibilis est hominum animas praesentare. 
Quia vero plurima sunt humana, cum arte et dolo 
et necessitate quaslibet ad talium luxuriam deduci 


5 omnibus prohibemus modis, et nulli tiduciam esse 


pascere meretricem et in domo habere mulieres aut 
publice prostituere ad luxuriam, et pro alio quodam 
negotio talia mercari, neque conscriptiones super 
hoc percipere neque fideiussores exigere nec aliquid 
quod cogat miseras et invitas suam 
castitatem confundere, neque sperare quia licebit de 
cetero eis vestium donatione aut ornamentorum for- 
san aut alimenti decipere, ut etiam invitae sust- 
neant. Non enim permittimus quicquam fieri tale, 


odd o riod- i- 15 sed etiam nunc omnia talia breviter competenti cura 


disposuimus, statuentes etiam reddi eis omnem quam 
contigit cautionem occasione sceleris huius exponi; 
et neque permisimus scelestos lenones, si quid de- 
derunt eis, hoc ab eis auferre: sed etiam ipsos le- 


xai ovdà gvvayoreausy rovs &vocíovc grhν‚ινον⁰οοτ⁰ν, 20 nones iussimus extra hanc fleri felicissimam civi- 


&i r. ÓsÜnxagu» cura, TOUTO ag avtOv dgsahd- 
c Al xai avvove robe zoQvofogxovs He r- 
ye yasécOa, t5 sUÜa(novos mxaQsxslsvgaueDa nô- 
de, ab 0ÀsD'glove xai xowovc Àvusüwas r Goxppo- 


tatem tamquam pestiferos et communes vastatores 
castitatis factos, et liberas ancillasque requirentes 
et deducentes ad huiusmodi necessitatem et deci- 
pientes et habentes educatas ad universam confu- 


evvn: ywousvovrs , xal éAevütQas *s xal Osganaívas 25 sionem. Praeconamus PIRE TUE si quis de cetero 
u 


2 Li » N , b 
nsQusQyalouévove xal xovayortas sie ty» toiaUtEV ay- 


xai OsAsitorvrae xai &yovrae maparQapou£vas 


4c nzagav aigyvvn». llooayogevousav Óà cw, si rie 
toõ Ao:«tov roi &xovGa» xogn» Aafsiv xai Kyu 


meos dvdyxns azorQspopévgw vs xol éx noi avc) 30 


s a» nõ , roco, &vdyxy H.ó tdv ztaQu- 
gLerres ανναπσπ] xov dijuov 125 sv0aíuovos νν•9G 


rue zt0Àec S Gvvesyóusvoyv rds macOy» dogd re vnopd- 


praesumpserit invitam p sumere et habere ad 
necessitatem nutritam et fornicationis sibi deferen- 
tem quaestum, hunc necesse est ab spectabilibus 
praetoribus populi huius felicissimae civitatis com- 
8 omnium novissima sustinere supplicia. 
i enim pecuniarum eos furtorum et latrociniorum 
emendatores elegimus, quomodo non multo magis 
castitatis furtum et latrocinium eos cohercere per- 


vuv 7zOuwac. si yao tO» xyonueTiuxow» avtove xAozo» mittimus? Si quis autem patiatur in sua domo 


wal À 
ou uo rm rije copgocv»ne xlonzg» *s xal 
Àgevsíav avcois . 3 Ei dd xai vie 
drdoorro dv vq avro) og cTwwà moQvoflocxovvyta 
xal roc rie 7zt9otüvauevoy doyacíac Ixus xal ur, vavva 
xgocayysiO évta uad'ow 17$ oix70so6 avtov ib t 

vorm xai decem librarum auri vzrogvgGópevos t0» 
wal xa avt9v xwÜvrsvco» rij oixncw. Ei 


, 40 


da xaí 


ev énavogJorras noovBaAlóusDa, nos ov 35 quendam lenonem et huiusmodi praepositum opera- 


tionis habere et haec denuntiata cognoscens non de 
domo sua expulerit, sciat etiam decem librarum 
auri sustinere poenam et circa ipsam periclitaturuin 
habitationem. Si quis autem conscriptionem de ce- 


ut omnes quantum possint pudicitiam colant, quae quidem sola deo hominum animas cum 


mendare possit. 
trahantur, omni modo 


ucia com- 


am vero humana sunt multa, certe ne quae arte et dolo et vi ad talem impudicitiam 
rohibemus. Neque cuiquam licebit , 


cinium ecercere et in domo sua habere 


mulieres vel etiam publice prostituere libidinis causa, aut alius nescio cuius negotiationis vice talia com- 

mercia contrahere, neque syngraphas eo nomine. accipere neque fideiussores exigere neque eiusmodi quic- 

3 agere quo miserae et invitae suam pudicitiam polluere cogantur, neque sperare in posterum sibi 
e 


vestimentorum vel forte etiam ornamentorum datione vel 
ritac perseverent. Neque enim permittimus, ut quicquam fiat tale: verum nunc quoque 


mentis cas ita inescare, ut ctiam in- 
haec omnia breviter 


ortuno remedio impertivimus, cum omnem quam huius probri nomine praestiterunt cautionem liis 
Fe eee . 2 D 


curaremus; ac ne id 


ines et communes pudicitiae adir A did. 
necessitatem deducant atque. inescent 


quidem concessimus, ut nefurii lenones, si quid illis de 
id ab iis auferrent. Immo ipsos lenones ex hac felici urbe discedere iussimus t 


uam perniciosos 


qui (am liberas quam servas sollicitent et in eiusmodi 
eantque alumnas ad omnem turpitudinem. — Idicimus autem, 
$i quis posthac ausus sif invitam puellam capere et per vim habere 


et ex: meretricio quaestum 


ips paraturam: ci a speciabilibus praetoribus plebis huius felicis urbis comprchenso extremas omnium 


esse sub 


habere 


poenas eundas. Nam si illos pecuniariorum furtorum et rapinarum vindices instituimus, quidni 
mullo magis pudicitiae furtum et rapinas iis expellenda commitiamus? | Quodsi quis ctiam in domo 
sinat aliquem lenocinium exercentem et eiusmodi quaestum | administrantem, ac non his nun- 


ua 


tiatis ct compertis eum domicilio expellat, sciat se et decem librarum auri poenam subiturum et de ipso 
domicilio periclitaturum. Quodsi quis etiam posthac syngrapham hoc nomine accipere vel fideiussorem 


2 d L| 7 7 xai] nad om. B] 9 éni vovro LI 
II rr LB]avróv M | acvzeiv L | 117:a0a0xsvácav- 
ves L | 18 avrac Li abr L* | 19 x09 vovovrov] huius 
4 e rl 21 oro. zap' asvóv L! | 23 x- 

aus2a L | 25 yevouévovs B | 21 ávacvospoyus- 
vow B 28 sosayogsvousy M || 29 xógr Li 33 za- 
ev del, L* | 35 zxgovfaAóousD9a B 36 ex» om. M | 
38 ore B i 40 c7] «ov L | avrà é£nla- 
esu» L | A1 decem li auri M, déxa lr (A.. 
vegas L) xovaíov M s. v., LB | voa vnaónevov E. o- 


Ld 


r vxoorgcogevos BI 42 xeOvysvov L| xat om. L 


2 pomibile /i I 3 artem R 5 fidutiam esse pascere 
mere R in ras. | 7 ad] aut V] 10 inuitas] mutas RI 


11 confundere] «fundere V? | quia licebit R?* in ras. || 
12 ei V eius T | datione vulg. | armentorum Ri | 13 ali- 
mentis T (Gr.) | ut) aut RI mutae RI I 16 quam om. 
V! spat. vac. relicto | 17 contigit Rl contingit FT oon- 
tigerit vulg. | occasionem R! V! (| 18 dederint RI 20 hano 
felicissimam ciuitatem fleri R | 21 uastores R | 26 inu- 
tam R | pulam RI | ad om. 27 fornicationes R. | 
deferente V | 30 omnium T] omnia V vulg., omnibus R 
31 peouniariorum vulg. | latrocinorum V | 32 elegimus 
suppl. V? in spat. vac. | 33 permittemus vulo. | 35 quan- 
dam ARV | propositum R | 36 de domo RV] demo V! 
domo V? [| 37 expullerit Aj etiam) et vulg. I 39 habi- 
tatione RI | de cetero conseriptionem V 


14* 


Nov. XIV 


yàg à plv dy. 


s avvoloc 


vavrge ee sxooocrato mwoAsos AE ,d. 
d ovióusdá cs 


pev xal ysvopévgy xo- 
lasch, Quagagóvras udv A ene Eis avOaí(uoyos 
öde vj vavcgs agi , ovdi» dd, ir- 
vov xal áp cxoic NR -Tómow xag: vois re i derne 
TS fuerégac odo role coe x v9UV 7X 


deo: cd xo Osov d dοeEZxoie ju. xal ere ys dv 
éx5ívose, di rde ro O ο Qopsde, de ον vu per 
rica énowgaro ro BovióusDa puliccead'as 
xaÓ'aoas za0796 TOrcUTQG d»dà xal rie xa roõ 


ve» Ae.  llemutevxaus»v yd Si, vov d 


Osóv xal dx rabrije nuc vf mspl T?» Goxpoocórnv 
cztovóre ueyale» Je Ms rer q ö,, r 
O, vov Osov návta zuiv aic Out r tOLOUTOV 
sagsxousvov srQaEsov. 


2 
(Eniloyos) "Onoc àv od ie sodes oí 7 — 
, b 5 


reo rox a v76 Goppovos rud» axoÁavgaiTS 
rvmœJsce, did rodro /b «q ODaíq xnovyuavs e- 
usDa: dne dw sidsigvs *9» iu, i νEẽ¶Z ea. vu& 
cnovüj» xai ov suspi «9» Ggoxppogo 

paa». nóvov ruov, di ov dv &naciv ayadois pvax- 
Sονοοο⁰νj q rustégay rox sia dé Loue. 


Eyed vó laóvvzov vQ ivdobordzg uayi- 
org ue vg magaAÀlayng e 


Om &v azxaci vaUva yévovro pavaod rote r fue 35 


ren Kyovai moÀstalav, 7) TOÍvvv Gi) ve,, vóvds 
jud Ostanévn ro vóuov dv d,] Tij bh,! did 


stgocrayuatov oixs(ov toUtO» Gzag& gavapov xara- 
] avQaiuovos 


oriod r os à» uy) in rabrijs xe 


108 


5 omnino 


digna. 
Qacnórov Osov magi rs debate slvai «s xai Óiagd- 20 nostro circa castitatem studio 


DE LENONIBUS 


pieni quad ant fideiussorem aoci- 
pore: sciat nullam quidem se utililatem huiusmodi 

deiussionis aut conscriptionis habere. Etenim fide- 
iussor quidem obligatus non erit, conscriptio vero 
valida manebit; et ipse, sicut praediximus, 
in corpore supplicium sustinebit et hac lon- 
gissime civitate expelletur. Mulieres itaque caste 

uidem vivere volumus et oramus, non autem in- 

tas ad luxuriosam vitam deduci nec impie agere 
cogi. Omnino enim lenocinium et fieri prohibemus 
et factum punimus, praecipue quidem in hac felicis- 
sima civitate et in eius circuitu, nihilominus autem 
et in locis foris positis omnibus, et quae ab initio 
nostrae sunt reipublicae et quae nunc & domino deo 


x vov 15 donata sunt nobis, et maxime in illis, eo quod dei 


dona, quae circa nostram fecit rempublicam, volu- 
mus conservari pur& ab omni tali necessitate, et 
domini dei circa nos munere esse et permanere 

Credimus enim in domino deo etiam ex hoc 
magnum fleri nostrae 
reipublicae incrementum, deo nobis omnia prospera 
per talia opera conferente. 


(Epilogus.) Quatenus vos primi nostri 
cives casta la] nostra fruamini dispositione, propterea 
hac praedicatione sacra utimur, ut sciatis nostrum 
circa vos studium (et) circa castitatem atque pieta- 


re xal des. 30 tem labores nostros, per quos in omnibus bonis 


custodiri nostram rempublicam speramus. 


Seriptum exemplar gloriosissimo magistro, in 
quo adiectum est: 


Ut ergo omnibus haec fiant manifesta in nostra 
habitantibus republica, tua sublimitas hanc nostram 
suscipiens sacram legem, in omni dicione praeceptis 
propris eam universis insinuet; (ut) non solum in 


ausus sit, sciat se nihil commodi ex eiusmodi 


nem subibit et ex: hac magna urb 


ssime expelletur. 


jussione aut apha percepturum esse. Namque nec 
fideiussor erit M nid et syngrapha plane e et „ dle is castigat 


imus, corporis castigatio- 
Mulieres enim ut vudicas M, et volumus 


e quam lon 
et optamus, neque vero ut invitae ad libidinosam vitam deducantur neque ut impie se gerere cogantur. 
Nam omne lenocinium et ne fiat prohibemus et factum punimus, ac praecipue in hac felici urbe ei 
territorio, verum non minus etiam in locis extra eam omnibus tam quae ab initio nostrae sunt reipublicae 


nos beneficio digna et esse et manere. 


studio magnum futurum esse reipublicae nostrae incrementum, cum 


modi actiones largiturus sit. 


9 nunc a domino deo donata sunt nobis, et vel maxime in his, ? quee in 
nostram contulit 5 integra ab omni eiusmodi necessitate servari volumus et domini dei erga 
Confidimus enim domino deo etiam ex hoc nostro de pudicitia 


quoniam dei dona 


deus fausta omnia nobis propter eius- 


Epilogus. lam ut primi vos nostri cives pudica nostra constitutione fruamini, ideo hoc sacro 
edicto utimur: quo cognoscatis nostrum erga vos studium et de pudicitia et pietate laborem, per quae in 


omni felicitate conservatum iri nostram rempub 


speramus. d 


Scriptum est exemplar gloriosissimo magistro cum hac mutatione: 


Ut omnibus, qui in republica nostra habitant, haec manifesta fiant, tua summitas hac lege mostra 
accepía in omni dicione nostra propriis mandatis eam omnibus manifestam reddat: ut non solum in 


om. B 4 9 pz» om. L (uy) post glos inseruit. L) 
àxovcac. L | 1 - 
aan 1 26 zue, Li E *axoAavoors MB dxo- 
Aavcsie L! &noAavorss L* (28 r d L| 29 z. 
rea — 32 «5» bis acr. (sed vuerégas vagi "uas priore 
loco) M | 30 vov] t?» L| 31 π L']| rd d. 
„ veru rug 
in quo adiectum est c | 37 deo L]| «ov G- 
40 sacram legem (i. e. ro» Oaiov vópov) c 


1 fideiussores V | *acoeperit libri | 2 quidem nullam 
V|4 obligatus non erit bis ser. R' (erit euppl. V? in 
5 Begin it | expellitur R | 8 non] nos 

| 10 enim om. R. I 12 autem et] aut V | 13 et post 
omnibus om. V | tio nostrae sunt — uolumus (16) scr. 
R3 in ras. 2 versuum | 15 dedicata sunt a (sic) nobis 
V| 17 puram ab omnibus R [| !8 *munera à&bri | esse 
et) et om. RI | 21 erementum Ri F | 22 inferente V 
26 erga RVT | 27 a Ri ac V hao vulgo. Seclusi 
28 praedicatione saora R V] sacra praedicatione vulg. | 
29 et addidi | 31 custodire V | 33 magistro add. V? i 
spat. vac. | 35 in nostram habitantibus rempublioam R V1 
37 dietione R FI 38 ut add. vulc. 


DE DEFENBORIBUS CIVITATUM 109 Nov. XV pr. 


wle, dA xal „ vois N ꝙvlarrorro rb, Y, bac felicissima civitate, sed etiam in provinciarum 

^» r Sl Osp avv aÀAge vwós svod(as custodiatur locis, domino omnium deo pro alio quo- 
dam odore suavitatis oblata. 

Dat. k. Dec. CP. Belisario v. c. cons. (a. 535.] Dat. k. Dec. CP. Belisario v. c. cons. 


IE 5 XV. Col. III tit. 2 
IIEPI TN EK AIK NN. R DE DEFENSORIBUS CIVITA- 
TUM R. 
Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. (I.) Imp. lustinianus A. Iohanni pp. secundo. 
(Hoooé(pnsov.) A i Oürrov &xavayosusv xai cà (Praefatio.) Nisi velociter revocemus curam de- 


yo ri aw teòtxms ais v9» goοE,h]’Ja e rte, 10 fensorum per competens officium, nec ipsam ulterius 


vov, oc iv vost ua ijne H vise xsicO'ws gsuvó- — quidem fiunt quidem viri obscuri, decreta vero super 
. TOryaQgovy yívovros udv dd ge àpassis, rac dà eis misericordia magis quam electione conficiuntur. 
' avvoie vj ü 7| mne éniloyi zopí- Quibus enim non est victus et vita sufficiens, isti 
sw. ole ovx fart vQog?) wal Bíos avrdgxne, 25 defensorum emendicantes ordinationem ad hanc ac- 


err rde xh  ixÜixoav dgasiGouevo, xsigorovíac ni — cedunt curam, et pro alio quodam lusu iudicum sub- 
voro x’ *Ó ggovr.Gua, xal avr. GÀlov rsd — iacent voluntatibus. Denique removent eos, quando 
xaivíov taie *Ov doxóvtowv Éxeivras yvoyuug.. à voluerint, aut nihil aut parvissimum delinquentes, et 
a xavovcí xs avrove v ay Bovis Pie», ij ovdà» alios in illorum provehunt officium, q loci ser- 
q Gjuxpoteta lcavrsc, due re sic tjv éxsivosv 30 vatores eos defensorum facientes, et hoc in anno 
inBiBatovas «iy, tonorgogiac djd avvove dxdiuov 


Nov. XV (= Coll. III tit. 2: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1—96 in B 6, 18. — Epit. Theod. 15, Athanas. 
4 34 Julian. const. XXX. 


He Lows wrbe, sed etiam in locis externis custodiatuwr domino universorum deo pro aliis odori- 
ata. 


Xr. 
DE DEFENSORIBUS. 


Imp. lustinianus A. Iohanni praefecto praetorio iterum. 


Praefatio. Nisi defensorum quoque munus in ordinem idoneum cito redigamus, ne ipsa quidem no- 
minum antiquorum veritas amplius praesto nobis erit. Etenim cum aliis alia ab antiquitate indita sunt nomina, 
bus res dilucide significentur, tum hoc defensorum nomen manifesto demonstrat antiquitatem quosdam 
praefecisse rebus, qui eas ab omni iniuria liberas vindicarent. Itaque popu id ipsum eos patria li 
defensores vocamus, ut cos qui iniuria EO UAE ex malis eripiant. Nunc vero ista dofensorum cio 
in multis reipublicae nostrae partibus admodum conculcata est et adeo contempta, ut in contumelia potius 
quam in dignitate aliqua ponatur. ltaque et obscuri homines fiunt defensores, et suffragia de ea re miseri- 
Cordia potius quam electione parant. Nam quibus non est alimentum ct victus sufficiens, illi defenso- 
rum clectiones emendicanies ad hoc munus accedunt, et pro alio nescio quo lusu voluntati praesidum 
proditi cunt. Nimirum hi et removent eos quando voluerint, aut nihil aut minima criminati, et altos in illo- 
rum locum substituunt, cum eos quidem vicarios defensorum reddant idque saepius per annum in pluribus 


| evitrros sozow M | 2 9sóv L! | 3 sroocayóge- | nons.) | 4 subscr. dedimus ex V, Bamb. II, Orielensi | 
» L| 4 k. deo. M Ath, unvi Qexepfpío Theod. (om. | CP.] Cap. V, oapit. Oriel., om. Bamb. | Bilisario Bemb. 
subscr. Iul.) | Bilis. M | 6 sapi. dxÓíxcov Theod, index | Bilisiario V Bisario Oriel.| uio. cons. V consuli Bamb. 
Áthan. (p. MY Heimb.) de defensoribus oivitatum Jul. 6 De om. V! 4 8 secundo RT s. V | 9 defensorum per 
£| 8 imp. uustinianus. aug. (s. v. asyovavoc) . ioánnm | rum per suppl. 75 in spat. vac. rr ipsam] ipsam in 
1 JO" * 2 NI 12 nomine V* 13 14 pra uisset 
pri x M imp. UN SIDIADUS ters pp: L|9 4vayaye- | p. l 15 ündicarent libera P! | 16 Miguidan] quidem 
ei» wa) rd, L | % evo (an woe f 7 malis] malu Ri a malis V? vu/g. | 18 hoo om. 
vol evoengouu ML habebimus c | 13 sg. zecyuéro" | VV üefonorum] nomen s. v. add. RV | 19 in add 
PH ada $ rà» L| VI, rareóo LL 2spéscoené | 1 J 20 partis Ré ut in] in om. EFT | 21 inceat 
1078 ders E129 folis M E. 50 n, : | V1 9 22 fee P? fuerint V3 [ quidem uiri A uiri qui- 
kd didi dem vulg., quidem om. VT || super cis) supereris Ri super 
eius V! 24 et] in V (| isto RI | 26 aliquo V? I luso 
1 etiam) et V | 25g. quodammodo refuauitatis (re- R'T luse Fi 27 uoluptatibus V [ 28 uoluerit R | nihil 
fasnitatis V) RV | 3 oblata] constantinopoli add. V et | aut] nihil aliud V! 29 loci quasi seruatores V | looo 


€ 9. R* (pp. constantinopolitanis civibus nostris edd. | RI 30 defensorum om. V 


Nov. XV pr. 1 


110 


DE DEFENSORIBUS 


70.0U»T8s, xal rovro OU Krovs ztoÀÀaxig in deo 
dvÓQgo7to: mQatrovrsé: ore xal oi tabac to. xal 
oí tQwv % ne dxovrse xal oí cavvae oixovvrse d» 
ioc rn xaragQQovnos, vOv &xÓiuxov &yovgi Tu dd dij 
zgarrtousva mao' avvoie dv io vois azp&xrow daviv. 
2 yag ur, ártivasousy oi tOV énagxuDv agyovrae, ovd 
a» rOÀurgauiyv ava ztübus vsouvnuatow Gvgt5Ga- 
«Jas nag' éavroie oí xàvva Óovisvovtss avcoic Hedi - 
x04, vOis Éx&í(vc»v vsuuags re A,. ei dd 
07 xaí tw« xgaxO'tin, xgarrov uév xal tavta 79a- 
0xovci»v , Har ovósvóos Ortoc agysiov, xaO" & rd 
mparróusva na éavrois amoriOevos, zagaztóAAveaa 
tO 7tQaTtTOusvOP, xai Ovx à» Sbον,ẽa ag  avtoic 

vov nÀsóvov vxóuvnue zxavisÀoe od £v, aÀÀ eic 
xÁrQovo to 
Tov Üsouevo: bnvovos va zengayuéva, xal tovto» tà 
pv svpíaxovaw obdeuνw/s alia. míavsoe Ovra, và da 
xai ébanoAÀvtas, xai Qiaztózvs vOGOUTO» ͤ obs dv iG 
vois uud) ysvouévow slvai. — Hpeic volvvy, df r 


5 enim imperaverint provinciarum iudices, neq 


Pa pad in pluribus hominibus agentes, ut et offi- 
ciales et civitatum iudices et harum habitatores in 
novissimo contemptu defensorem habeant. Quae vero 
aguntur ab eis ad instar non actorum sunt. Nisi 
uam 
praesumunt qu gesta monumentorum conficere 
apud semetipsos per omnia servientes eis defensores 
et illorum nutibus intendentes solis. Si vero quae- 
dam conficiantur, primum quidem etiam haec ve- 


10 numdant, deinde, cum nullum habeant archivum, in 


quo gesta apud se reponant, deperit quod conficitur, 
et nequaquam invenies apud eos plurimorum tem- 
porum poni monumentum ullum penitus, sed ad 
eredes eorum aut alias successiones his monu- 


re avtov xai 1a6 aAÀae diadogac oí vov- 15 mentis egentes gesta 5 et horum quae qui- 


dem inveniunt, nulla fide sunt digna, alia vero etiam 
pereunt et in tantum cadunt, ut in similitudine non 
actorum sint. Nos igitur quoniam de iudicibus bene 
disposuimus et maiores potestates eorum in genti- 


TO» doyovtoy sU dia «cus» xal ueíLovs vs rde in- 20bus fecimus, et procul ab eis est inspectio civita- 


xgarsías avrov d» voie &Ovsci» áztovjcausy, xal zt0g- 
335 ys avroig t rd vje tov mx0Ásov ino, 
i robrο h e xgnvas xal r0 vOv dxÓixow xa- 
ra rijaao a, ro 119 &» odr rie aguovía xgn- 
017, éizx6Q GQyOÓvtowv 1 
Hedinos, xal d Tis inne,, . yo e doroin xis do- 
xov el uàAMov ágyovvorv x rννν gauvóvsqos vOv 
Turo paivsaD'ai. 00 yàp &v ris GQyos xgservó- 
vov, t000Ut« ua(l,ov avtOc xaà Geuvóvscoc dari. 


tum, propterea credidimus oportere etiam de defen- 
soribus constituere. Fit enim sic congruentia utilis, 
si iudicum sumant officium civitatum defensores, et 
provinciae praeses videbitur quidam iudex esse po- 


Bora Tá&uw oí Tov móÁso» 25 tius iudicum et ex hoc honestior praecedentium 


apparere; quanto enim quilibet praeest melioribus, 
tanto maior ipse et honestior est. 


CAPUT I. 
Time ov» éxsivo zga1ov vouoOstzytéov, cts un- 30 Interim illud prius sanciendum est, ut nulli omnium 


dad vv závtwv selva, magonoíav x59v vov éxÓixov 
xe gorovíay dmosicJa, G auoigadov axavtas 
robe OsurOtéQove Tow ztÓÀsmw oíixmvogae vaUTQY gal- 
rate tz» Ámtovoyíay Auen rod yàg Ó5 vd 


roĩs Jungoo de yoóvoss xgatsiv ve xal zoÀ«raveg al 35 


papadíxagsv. oda, od Gv así veriumuévos ain 
ne ayaAongenscvatov iAlovGvolov dig, rod ro 
demi Gvyywpovuévov, ou dy sl avgavaía» Kxos 
c. odd d si vs ngolaxovro stgovóuiov dx. de 


sit licentia defensoris ordinationem declinare, sed in- 
vicem universi nobiliores civitatum habitatores hoc 
ministerium eis adimpleant; hoc enim et prioribus 
temporibus valuisse et in republica gestum didici- 
mus. Nulli, nec si honoratus sit magnificentissimo- 
rum illustrium dignitate, hoc declinare concedimus, 
nec si militiam habeat honestam neque si proferat 
privilegium suum ex divinis formis, vel si pragma- 


ax; ronmm, xü» sí zQayuatexol xaDsctáxowv, ns- 40 


hominibus faciant; adeo ut et cohortales et civitatum magistratus et earundem incolae summo contemptui 
defensorem habeant. Quae vero (opua eos aguntur, pari loco atque non acta sunt: nisi enim praesides 

rovinciarum imperaverint, ne audebunt qui acta documentorum apud se conficere defeusores in omni- 

us iis servientes, cum ad illorum nutus solos attendant. Quodsi quae etiam acta sint, primum ca quo- 
que vendunt, deinde, cum nullum sit archium in quo quae apud ipsos acta sunt reponantur, perit id quod 
actum est, nec apud eos reperias ullum omnino remotiorum temporum documentum; sed qui his egent apud 
heredes eorum et reliquos successores acta conquirunt, et corum alia reperiunt nulla fide digna, alia etiam 
deperierunt ei ita interciderunt, ut eodem loco sint atque non acta. Nos igitur lam magistratuum 
rationes bene disposuimus, et maiores eorum potestates in provinciis effecimus, ut iam longius ab eis 
disiungatur civitatum inspectio: propterea ctiam defensorum res constituendas esse existimavimus. Sic 
enim opportunus fiat concentus, si magistratuum ordinem accipiant civitatum defensores , et praeses pro- 
wnciae videatur magistratuum potius magistratus este atque e honoratior prioribus; quan(o enim quis- 
que ui d rd imperat, tanto maior ipse et honoratior est. 

Interim igitur illud primum sanciendum est, ut nemini ez omnibus defensoris electionem recu- 
sare liceat, sed alternis vicibus omnes urbium incolae honestiores hoc illis ministerium praestent. Id enim 
prioribus quoque (emporibus valuisse et in usu fuisse comperimus. Nec cuiquam, ne si illustrium 
quidem maguificentissimorum honoratus sit dignitate, id repudiare permittatur, nec magis si honesta 
militia fungatur neque si quod privilegium praetendat e sacris ipsi sanctionibus, licet pragmaticae sint, 


3 oí àv] oí om. M* || 5 vote] r L* | 7 voAuzaaw» L 
vrouvnuctoy — 10 zoazjeín om. L | 12 zagavrois 
L|13 xeóvov L| 15 «ovro» L' 416 va prius om. L | 
18 4£anóAlvvra, L 23 v0] rc L| 21 sow] vois L | 
29 vocovrov .paitoy L | 32 ausBadov M* | 36 — 39 leg. 
ovt! àv — ovt. ay — ovt av»? | 38 sic ctpatíav 
Ke M. oi a19a1síay Kyss L | 39 dx r. Suiv B | 
40 run L! || 40 sq. zeguAotiuoipáyos xvni dla xatd 
xvxAo L (cf. 6) 


1 ut] aut Ri | et om. RV! eo V? | 3 contemptu] 
eomptum Ri | 4 factorum V | * Nisi enim] Si enim libri, 
Bi enim non Zeckius | 6 praesument R | quadam (aite- 
rum & in ras.) R || gesta] iegesta T 8 solis) solet R 
9 haeo etiam F | 11 iesta R | 12 plurimorum V] plu- 


rimum AT plurium vulg. | 13 ullum] illum RI nullum 
R3*| 14 aut ad alias R* in ras. | 15 agentes RI quae- 
runt et horum] unt et horum scr. V in ras. et 

vac. | quidem quae V | 17 ut neo in sim. actorum sint 
V | 21 credimus V vulg. | de om. RI VT | defensoribus 
Re defensoris V'! defensores V* | 22 üt V* in ras. || 
23 si] iuditii RI | sumat RI defensores ect.] ros et — 
defenso| v. 31 scr. R* in ras. 3 versuum || 24 quidem 
V*R(3) | potis V! | 26 quislibet FE [ 30 Iterum, s. v. t. 
interim R.) | sanciendum He.mbach) sciendum libri 
nuli homini sit (sil ps.) silentia (licencia R in mg.) 
R | 32 uniuersis nobilioribus RV! | babitationes p 
habitatoribus TJ 33 misterum Ri | eius / J 37 milia 
RI | habet V | neo V | 38 sg. formis ect.] mis — oollati 
suppl. V* in spat. vac. 


CIVITATUM 


piloriunndvov: dd xavà xvxloy ví obarópov «is 
xoóleos, cw Tí? dort xal , savtn» éxnÀnoovs- 
tov, xal éxsaidav 0 xvxÀoc zavanvau, nau ina 
Tov ee r qoóvtiGua xal Tj bla v5» sign 

geortida Autovoyovsroy. dere vOv dv éxacty nón 
Exdixov Goyovta uaüAÀo» i Hedi slvas Qoxsiy, vn 
piv o OQxq yiwousvoy , xowi tO xata ri 
sol» éxsivp» Óvtow ne, da uy r. dw- 
1 re dab r 0Qxov q rtagéxovra, Ge der H 


111 


Nov. XV 1—3 


tici sint collati; sed secundum circulum babitatort- 
bus civitatis, quorum aliqua ratio est, hoc implenti- 
bus, et dum circulus expletur, rursus revertentibus 
ad sollicitudinem et civitati per praedictam curam mi- 


5 nistrantibus: ut in unaquaque civitate defensor iudex 


potius quam defensor esse videatur, decreto quidem 
cum iureiurando factus omnium possessorum in illa ci- 
vitate consistentium, sed non in hac urbe degentium; 
1 iusiurandum vero praebens, quia omni& secun- 


ac co vónov xal 0 d, ngabsn [xor], HeHανõẽỹCT 10 dum legem et ius aget omnium communiter, con- 


pevov de, xaOansg ute voy qauév, A ngocrabscs 
rà» dyÓoLorarow ruowv énapoyam, sie dierte Óà d- 
yovra uóvn»v, xai Jiavóusvov TOU qgortíGuaTOS. ob- 
xo roc adetas; rod 5 re énapyíae aQyov- 
ros 7taVsi» aVTÓV' 

8086, bass aic ro évÓobotávovi énagxove, dere 
ter O avtqQ yevéaOas T9» TOU qgovtíGuatos di- 
lay, 09s» xai diòoras. 


firmandus autem, sicut nunc, ex praecepto gloriosis- 
simorum nostrorum praefectorum, in biennio vero 
&dministrans solo, et removendus a cura. Non ha- 
bente licentiam clarissimo provinciae iudice remo- 


er r. doro moarrav ovx 15 vendi eum, sed si quid videtur agere non recte, nun- 


tiare ad gloriosissimos praefectos, ut inde ei fiat 
curae privatio, unde etiam datur. 


CAPUT II. 


Mrepaás ode maggngías vq r dex Eyovri 


Nulla existente licentia administratori aut ipsis 


1 cb ros xoĩe éxÓíxow Tonornogtàc xd ian xoisĩ / 20 defensoribus vices agentes defensorum facere, sed 


Gl xal vovro nxügi» avroie dzryogevcO'as tQÓrxos. 
alla , oixsíovs txomorngrrac év voie red ro 
xporárove üoyovrac ge mj» avrOv vw 
iu, ove ri vOv dor rab, mÁngovv dv 


vais zÓÀsc. BovióusDa, avrovc vs dv amaci» At- 25 que in omnibus 


led vow , dv alc aiot. 


etiam hoc omnibus eis interdicimus modis. Sed ne- 
que proprios:vices agentes per civitates clarissimos 
iudices destinare nisi ipsos defensores, quos iudi- 
cum officium complere in civitatibus volumus; ipsos- 
igentiam adhibere civitatibus, in 
quibus sunt. 


CAPUT III. 


Iloaàvvsa da re rad oic éxdíxow xal diaOnxaw du- 
donde xal οεs xal xà» ei r tw tovtov dativ 


Et agi apud defensores testamentorum insinua- 
tiones et donationum et quidquid talium est monu- 


do r] idiov. ov Üvvauévovr ro Aaunzgoravov mentorum proprium; non valente clarissimo provin- 


ee nip £o ov Bováovtó r. zgaxÓ'wos i xtQay- 
Oi» up dxÓÜoOnvoci odd yag ToiovTov A” avtQ 
are éLovcía» Qídousv, tà» dvonorxatow slvcs 
vopitovtss 7zQayuera avayxaia Oianímts voie d 


oc xoAvs» TO ztgarrec Das usAloy 30 ciae iudice prohibere 


uod agendum est, aut prae- 
cipere quia non velit aliquid agi aut actum non edi. 
Non huiusmodi alicuius ei omnino potestatem 
damus, absurdissimum aestimantes necessariis rebus 
cadere bomines propter iudicum forte irrationabiles 


Doénou did rs vÀw apyóvrow ico aÀóyove óguás 35 nutus atque praeceptiones: sed etiam agere, qu&e- 
ra xal ztpocrabes. di xai ndvra, aeg à» 1c cumque voluerit, et edere, et licet quod agitur 
BovínO'sín, xai éxdidovas, xd si tO mQavrOusvov dn tangat provinciae praesidem aut quemlibet poten- 
TOO tOU ts ümaoyías no idis ri tOv da- tum, neque hoc prohibere. Oportet etenim sic agere 
t&v, nd tovto xoónv* si yag ovre Oiayivsa Das 


liberaliter collatum. Sed per orbem incolae civitatis, quorum aliqua habenda est ratio, id ministerium prae- 
stent, et ubi orbis desierit, rursus ad idem munus revertantur, et civitati praedictam curam ministrent: ut cuius- 
civitatis defensor magistratus magis quam defensor esse videatur, suffragiis omnium communibus cum 
|. iureiurando creandus qui in ea civitate una habitant possessorum, nec vero eorum qui hic degunt; ius- 
iurandum autem praestans, se secundum legem ct ius omnia acturum esse; atque confirmandus, sicut nos 
nunc dicimus, e iussione gloriosissimorum nostrorum praefectorum, per biennium autem solum ministrans 
ac (um munere removendus. Neque clarissimus praeses provinciae rem | eum potestatem — habeat; 
sed si quid agere non recte videatur, ad gloriosissimos praefectos deferat: ut inde ei imponatur muneris 
icatto, unde id confertur. 

II. Nulla autem sif licentia ei qui magistratum gerit vel d defensoribus, vicarios defensorum 
instituendi, sed hoc quoque omnibus modis its interdictum sit. Sed ne proprios quidem vicarios in urbi- 
bus clarissimi praesides delegent nisi ipsos defensores: quos magistratuum locum in civitatibus obtinere 
solumus ipsosque in omnibus prospicere civitatibus, in quibus sunt. 

III. Aigue apud defensores et testamentorum agi insinuationes et donationum et omne quidquid 
instrumentorum eiusmodi proprium est: ut nequeat clarissimus praeses provinciae impedire id quod agen- 
dum est, aut denuntiare nolle se agi aliquid sive actum edi. Neque enim eiusmodi rei potestatem ullo 
modo ei concedimus, rem absurdissimam esse rati negotia necessaria deficere homines propter incon- 
sultos forte magistratuum impetus et iussiones. Verum et agant quaecumque quis voluerit et edant, ac 
licet id quod agitur praesidem provinciae vel aliquem e potentioribus tangat, ne hoc quidem impedimento sif. 


5 rr M) re L I. of om. € (cf. ad 10) | 8 oi- 
xgrógov L* r v L' | 10 xowr M, om. LB 
omnium communiter (cf. ad 7) & ( fusius Athanasius: 
ópvvrmGgay dà oí ngos rovro udllovtss meiévas d 
yoovtiGua, De navta nQibovsww và UPILIYUDEPLI 
qai6 ò Ie, s tO» vóuovy xal v0 Qíxciov f- 
goes: unde suspiceris excidisse quaedam ante xou, 
velut AvasvsloUyta . t. 9.) | 11 uei et 1 
om. c | 12 vxágzov M | 03 om. B 13 uovoy? M* || 
16 exagxovs MLB | 21 azryogsvac On, L | 22 oixiac 
M | 25 éziusAslac'a: B | 26 siciv LB | 29 vzrtouyrauaá- 
vo» L| 31 o9 om. LB [35 e Li 

1 oollati] s. v. I. oodicilli R | habitationibus V ! 
2 ratione R VI | 4 solicitationem R! | 5 in om. R. 


6 defensus V! | decreto] decetero V! | 7 factis Ri facto 
VT | illi RI I 10 *aget] agat RT agat et V vulg. | 
13 deministrans A! 15 uideatur vulg. | 15 sq. ad glorio- 
sissimos nuntiare V 16 flant V | 19 ipeis aut V | 20 de- 
fensores facere RI | 21 haeo V | eis — proprios suppl. 
V? in spat. vac. | modis om. Ri, add. in mg. Leg. 
interdici modis? | 22 proprias AR? vu/g. | 24 copulare 
Ri 27 defensiones R! 28 *talium] aliud libri | 30 iu- 
dice] pro iudice V! | percipere R V! I 32 alicui. ei 
V | omni RI I 34 cedere RV al.] 35 nutus RVT (al. 
motus' Accursii gl. in V) motus vulg. | 36 uoluerint 
et cedere V | 37 praesidet V* | potentum ect.] tentum — 
" Ex quaedam mo| in ras. 5 versuum scr. R. | 38 enim 


Nov. XV 3—5 


vov$ dni «d» dex i vwos Üvváuscs OvraS, OU. 
Ser «csv xuwa, yíveg at uas! aXvow noàbw, dd 
OVTOG iw raid vóv darch smagéyecÓa, vgómov, ex 
pydevi Sido wasgóv «7$ wav r Ae. xal 
avra Adu oin rale ode Goycwv sirs ur, ur) woÀv- 
tod ve nQvras xal mad vois éxDixow vwwà mo- 
eiuer RÀ ole à» Bovlowo, Adi éxsivov» , 
oca d ogí(ac Qeizas xal ij 7€ vOv GoyÓvtowv 
avOervrías nornvas. 


1l 'Ensta xal voi; và6 Ónuocíae eien Vani 101 


rode vOv z0Àsow» dxÓíxove mxügi» ádmaubvew vQO7toN, 
xü» si dc mQopags. vis r dyvopuóvov Gvvrsidw 
&zovoías vmoueüpera nQübc., wal ToUTo stowicDes 
mooDvnoc, xü» si mapaysvdgDa, xal re d 

vag iò a/ xal sace robxoss Tet 

potixóv staUGOs Oogufov, xal axAqe ti» . dN, 
vov nés vidi, nal ud lor oru . 
ro vaso a6 TOUS Ei m (ove, ot xav ry ro lux elciv 

[^ 


dae xaO" fv d Kx doti», dr ⁰ννE avtQ xc 


get, cvs ánxóvtov TOV Tyov 
prd» Qoxeiv dAleirtew rate x «r$ du , 
glas. Eu d v9js émiyoglov váfsow Kysv xal xraxv- 
yodqov cure vxovoyoUvva xal Óvo vaEsorras, oi «à 
rag avrov vnpibouava sngacoves. 


2 Aixábuv re vois Duci &nàccié rats yonucrixais 25 2 Et iudicare in causis omnibus 


MéXQ& xovacw vQuaxoG(cv* oU Üvvaudvov vOv vsxots- 
dc Eius roùs avrOv UmsvOvvovs zxagü voie Aap- 
mgorérow TOv dmagyiw doxovgiw, vie sico 


- 


sionuévnc vOv vQuaxogíev vouiGuvoy Jt00ÓTZTOS 7 
30 


din xaD'sccrxo. 


112 


5 eos. 


DE DEFENSORIBUS 


eos qui in administrationibus sunt aut in qualibet 
potestate, non ut prohibeant quaedam fieri contra 
se gesta, sed ita inculpabilem suum praebeant mo- 
dum, ut nulli detur tempus querimoniarum adversus 
Et sive Vds civitatibus iudex sive her eid 
quaquam prohibeatur quispiam 1 apu en- 
sores quaedam monumenta in quibuscumque volu- 
erit, praeter ill& sola, quae iurisdictione egent et ex 
ipsa iudicum auctoritate pendent. 

Deinde eos qui et publicas exactiones habent ci- 
vitatum defensoribus omnibus modis auxiliari; et si 
opus fuerit occasione contemptus contumacium tri- 
butariorum monumenta conficere, et hoc fleri velo- 
citer, et interesse, ut inornate agentes videant, et 


MOV. 
esc, xcv si dun- 15 his ipsis testimonium perhibere, vel publicum remo- 


vere tumultum: et absolute iudicum obtinere ordi- 
nem, et maxime quando absunt. Et officiales pro- 
vinciae, quicumque in civitate sunt illa in qua de- 
fensor est, oboedire illi et adiuvare: ut absentibus 


udvowv vov dOvav 20 praesidibus gentium nihil videatur deesse civitatibus 


sub illorum praesentia. Ex provinciali autem officio 
habere et exceptorem eis en et duos offi- 
ciales, qui ea quae ab eis decernuntur adimpleant. 


uniariis usque 
&d aureos trecentos: non valentibus nostris sub- 
lectis trahere sibimet obligatos apud clarissimos pro- 
vinciarum iudices, si usque ad praedictam trecento- 
rum solidorum quantitatem lis consistat. 


CAPUT IV. 


Alla undà d.  avrO tovto robe Ouoixovvas No- 
voc dxotiuag Das tz» Óixny, Íva gvvrolyoss xove - 
Juvouévovs wal us) vq ve nólscs ddl, alla «à 

dero. dd ei r TOLOUTO 


Sed neque pro hoc ipso actores amplius aestimare 
litem, ut conterant reos et non civitatis defensori, 
sed provinciae deferant iudici. Sed si quid tale 
egerint et sententia manifestet minorem litem esse 


rij xc 7tQoGayayousy 
3 Bec S App daga dAkvrova r que 35 trecentorum aureorum et studio auctam, ut apud 


slvas vOv cQiaxog(ov xovco» xal ee nin 
o dia r xagà cQ vνs ina &oyovti, dd ui 
vd rie nolens éxÜxq warsferagcOT,as, uóvov ro 
évdyorva vj nàcy vje d cue vxoBalAsaOa: Cnudq. 


provinciae iudicem et non civitatis defensorem exa- 
minaretur, solum actorem omni litis subdi dispendio. 


CAPUT V. 
Kal ij» wal «às magü dw id éxxicrovs in 40 Et a defensoribus appellationes ad ipsos ferri iudi- 


ab xo gégscÓas r aoyovrae. Ni d ri zxoabauev 


ces. Si vero egerint aliquid iniuriosum circa defen- 


Oportet enim ita vivant ii gui in magistratibus vel dignitate aliqua sunt, non ut prohibeant acta ad- 
5 fieri, sed potius adeo integros suos praestent mores, ut nemini dent occasionem de ipsis con- 


quer. 
que instrumenta quaedam 
et ab ipsa magistratuum auctoritate pendent. 
fensores civitatum omnibus 


i. Atgus sive in civitatibus degit magistratus sive non, nemo impediatur quominus apud 

de qui ue voluerit conficiat, praeter ea sola, quae iurisdictione egent 
Deinde etiam iis, qui 
modis auxilium ferant, et si oporteat cos ingratorum subditorum contumaciae 


6en30orcs$ 


licas exactiones habent, de- 


causa monumenta conficere, hoc quoque alacriter faciant, et si adesse ac videre cos, qui indecore agunt, 


et his ipsis testimonium dare, et si 


opularem tumultum sedare: et omnino magistratuum locum obtineant 


ac maxime quando absint. Officiales quoque provinciae, qui ín civitate illa sunt, in qua defensor est, 
ipsi oboediant praestoque sint, ut absentibus provinciarum praesidibus nihil videantur carere. civitates 


illorum praesentia. E 
2 ciales, qui ca, quae 
usque 


rovinciali autem officio habeant et ex:ceptorem tibi ministrantem et duos. offi- 
ipsis decernuntur, exequantur. 
aureos trecentos; nec liceat subditis reos suos ad clarissimos praesides provinciarum trahere, 


Tudicent quoque in causis omnibus pecuniariis 


si intra dictam quantitatem trecentorum aureorum lis consistat. 
Nec vero propter id ipsum actores litem pluris aestiment, ut reos. affligant neque ad defen- 


sorem civitatis, sed ad praesi 


litem trecentis aureis minorem esse et consulto auctam, ut apud 


provinciae adducant. Sed si tale quid fecerint, et sententia ost it 


praesidem. provincias neque vero apud 


defensorem civitatis ecaminaretur, solus actor toti litis damno subiciatur. 
Enimvero appellationes a defensoribus ad ipsos praesides deferantur. Si quam autem in- 


1.9. robe in — vyísysaDas om. L | 3 vov) vo» L | 
4 xarà aur M $5 are uz) eive uidà L | xoÀves as 
L*!|6 v L|] xaà om. 67 uovov L | rote — Kxzovoi] 
v0)06 — Kyovrae B | 12 Kd xaà x&v LB | noogacce 
Be 15 vovrove MI 16 axAas LBc] om. MM21 cry] 
dni «i Haloander (cf. s) | ?7 rode v avTOv vev- 

; Li «ove vn avtov vxevOv L| *àv lan- 
ort vOv» L| xagà vove Aaunoovarovs x. 4. d- 
xovrac Haloander | 31 násíorvas | 34 si vo: ros - 
ovroy L | 35 m L doͤ bn B]| 40 éxBíxov dl 

(xove .B* 


vovs) 


4 quaerimoniarum tempus R | 8 iurisdictionis Ri nüs- 


dictione V | gent RI | 10 eos qui et R V] et his qui vulg. | 
actiones Re | 11 defensores vulg. | auxiliari etsi opus 
om. V., add. V? in mg. | 12 *oontumatiae (contumatia 
V!) libri | 14 interesse ut] ut interesse V | inornate 
(ornate R) RT] inordinate vulg. | 15 his om. V | per- 
hibere] al. prohibere R mg. | 18 quicumque] et qua- 
cumque V ] in qua — ilh suppl. V* in spat. vac. | 
22 habere et] et om. RT | 25 iudicare in HEN in 


causis Re | 27 sibiment R. I 28 usque) esque V! 29 lis 
constat et 32 ut conterant suppl. V? im spat. vac. | 
94 egerit V | manifestat V* | 36 iudicem .] iudioes 


RFT | 31 actoreV auctorem R I 41 egerit V | 41 sg. def- 
fensores eos offitiales RI offltiales defensores V'! 


CIVITATUM 


aßen re aa robe dxÜixove oí vaEsa vas, *rviMaUta 
vov$ r &xapyubv Tyovgs áuvvs» xal cexpovi- 
Dev vov? rater. Gd yà d du voice Adi 
xoc, el covrov QqOvurjsmsv oi vOv dÓvdàwv fyovpevos, 


p JOO»q TS O76 bregogñe rei ra ztocayydAAs,w, o ete 
sr dd oo a BorzOsa» cvroie xal wv *. 


ore, xal ve &ÀAngOs(asc éxd(xovc a9vose sivas t, 
vOv agaoravovrov, Kyovras dx, GauvótnrOS ub 
2 


113 


Nov. XV 5. 6 


sores officiales, tunc provinciarum praesides ulcisci 
et castigare officiales. Licentiam enim damus de- 
fensoribus, si hoe neglexerint gentium praesides, 
sedi tuae eminentiae haec nuntiare, ut inde detur 

5 auxilium eis et vindicta competens: et revera defen- 
sores eos esse contra delinquentes, habentes iudi- 
ciariae [claritatis] honestatis imitationem. 


1 Kw si Qiavtecsiv cvufain αο ,“ Hedi, rade 10 1 Et si cadere contigerit civitatis defensorem, mox 


1 Fre- eie vngv wvrgor vóv iu coU vou 
„ ee r largo siongévoy d 
xcl KyegDa. nó» soOvs «5s poovridoc. vi dà vnpo 
prisca Das wal xvoovaO'as xapà vie one v e · xal 
ndõ, vois éxÜíxos romDον 

: - Ji, iva uy) tal «jj noócDev 


"isi Gpev q sUloyov aypooniv. 


ego yavíjgovras, xal dn vov n 


sí pi» ci xó 
eorras "yel 
wu Hie ri, jdn rois suevápom Oiatévaxras vóuos. 


r a. 
l Lfxgo&Sovrai ys ijv val r dAapgotéov . 


giro, wal G 40H ein 

sel) rove éxi 0049 Ma Ge 2 
qgeoveneove, xal avastéupoves roy 

7yovusvow. ovto yàg amoAascss xal adus zetor 
cor ridos do], TO GUpoxav KOvoc vxo usitovs 
veraypévov doxovts 


p», Mer d sl- 16 agentes, sicut 


ad alum i qui. Or. CEUNIO NORMA 
cum dudum dicto iureiurando, et suscipere quidem 
mox curam, decretum vero nuntiari et co 
& tuo culmine; et nequaquam defensoribus vices 
us, „ ne rursus priori 
confusioni demus quasi rationabilem occasionem. 
7275 unam. 
que provinciam, ut in civitatibus habitatio rra 
e. 
res monumenta recondere, 0 q in 
provincia qui horum habeat custodiam: quatenus in- 


quaeque cura iudiciali, et omnis gens sub maiori 


providentiam; et 


E quas pro omnibus habent, sollicitudines, 
psi particulariter removentes ea, quae vim patienti- 


eratur decretum, 


tatis, statim 
: etum vero nun 


FCC detur, te rursus priori 


, ut in cin tatibus aedificium aliquod publi- 
designetur aliquis ex provincia, gui eorum 
VVV et ait apud 
t in civitatibus emendetur. 


si 
quidem urbes maiores sint, quattuor aureos solos, sin minores, tres aurcos iudicio tuae sublimitatis t 08 
esse iam nostfis le constitutum est. quas annonas publicas habent, eas quoque con- 
1 suefudinem accipient. — 4t cognoscent etiam de levioribus criminibus e castigationi convenienti 


wrbs wunaquaec 
maiorem experietur „ ac multa de 


ovinciae praesi remittent. Ita 
sub maiore magistratu constituta 


magistratumm negotiis praecident civitatum defensores 


cum ea in sc transferant, et sublevabunt magistratibus curas quas hi pro universis habent, cum ipsi singula 


4 óaOvuZansv L| 12 slongsvor 0, L| 15 d- 
xc 1 16 79» 900v Eraklas L. 18 worgedrer 

705] xal jon LB sicut iam dudum g || zuscé- 
uoi] Nov. VIII p. 88, 21 | 32 9nuociovs 


LB | z 
91 8 BI vie om. L | 41 vn grenod-- 
6] 


37 
arl aur M | 43 éxixovgitovos B | vàv 

eov 

3 haeo neglexerit V | 4 sedi RT sedis V vulg. | emi- 
nentie V? in spat. vac. | 6 eos bis scr. Ri | iuditiari R. 
7 homestam V et honestatis . Seclusi claritatis 
inmitationem R | 10 contingerit R contigit V | 11 allium 

III. 


R || deferri vulg. | 12 dudum] dum Ri quidem) quid 
V | 16 quasi] al. est quamlibet Ae(cursii gl.) V mg. | 
21 recedere RH! | 22 habeat in custodiam Ri custodiam 
habeat V | 23 inueniatue EV! | 27 etiam] et V f 29 sunt 
add. 2 131 sicut om. vulg. | 32 quadam R' [| habeant 
R | et 1 33 secundum haeo R$ | 34 audiant Ri | casti- 
gatione R VT | 35 tradent RI «cederet V' traderet V? 
contradent 120 os Re | 36 carcere V | ad] in R 
37 praesidet V* || sic] si E! [ fruetur vulg. | unaquaque 
RE 39 sentiat V sentiete RI | 40 recidenter LT 41 in 
om. RI 43 partioueeeef RI remouentur RQT 1 eam Rt 
15 


Nov. XV 6; ep. 


édixovuévov $ «dv d- 
res, wa xo x 


vive oí Ónuócios gógos, vovs xdv e tyovpivovs 


2 


voie d νοονν h, r r rde x vOw een 
oe 


vov sien, iva xal xarà vOVtO c 

Ei dé vie dxÜinov mapà vaVva yévowro x 
ñ xagoizOUXÓ vie TS» ro dxÜixov mofloÀy»v ám gm 
«ov lodoa / site d Ric eive ere airs o- 

brarum . 5 N 
rau rie Hexio sic A νν * 
ayxagÓnssras *xÓ TOU indio 
N yào Ha co vv GsuvoréQuy 


114 
grob r dialvo»tse xal bus inferuntur, aut dubitationes solventes, et hone- 
i administra- 


s6 eiortoi, rode dv «oic dg 
Óvras &xopalvoyvss. Ei dd xal àyvapuovoivro zagà 


TOvVQysiv 


DE DZFENSORIBUS CIVITATUM 


dictum est, eos qui in 


ved aaa Si vero etiam deti 


tionibus sunt demonstrantes. 


neantur ab aliquibus publicae functiones, tium 
5 praesides defensoribus imperabunt contra detenta- 
res exactiones, ut et secundum hoc eos adiuvont. 


Bi qua vero defensoris praeter haec fiat ordinatio, 
aut renuerit aliquis defensoris officium in semet 
veniens, sive dignitatis sive militiae sive pri- 


ipsum 
sire érépov x xgopágs, ovros lavo quinque 10 vilegii sive alterius cuiuspiam occasione, iste quin- 
[, xa) ovroS hr T 
e 7tpoxoovGas d- 
Óiasvaas 3 tur defensoris implere sollicitudinem. Convenit enim 


ue librarum auri subiectus poenae etiam sic post 
us exactionem ad opera civitatis proficientem coga- 


unumquemqüe nobilium semper functionem agere ci- 


«aie xódscev alc olxsi, xa] savtuy evraié àxorwvu- 15 vitatum quas inhabitant, et hanc eis conferre habi- 


dd vovds cov 


rayndr y. 


avres, OTs v vow u&yiGrowv wal «dy» usce xa 
và» Guixoovárow spiv A xal osOév dc, rvotoõ ro- 


„e oi e a» dhv. — 

(EniAoyoc) Tu rose xagacrávra fu wal 
„ dnicipsva véuov $ ej) Vmagori cram insi 
év vais éxagyícus cv Goyss ,-, passoa did mos- in provinciis quibus praeest 
cxavcáro, dne d yivoGcxow» 20 programmata propria studeat, quatenus agnoscant 


tationis repensationem. 
(Epilogus. Quae igitur 3 nobis et 
hanc sacram insinuata sunt m, tua sublimitas 


manifesta per 


omnes, quia et orum et mediocrium et par- 
vulorum nobis cura est, et nihil est tale quod & 


Sve N r rr ppovríde xovóusDa. fee nostra sollicitudine removemus. Partem vero faciat 


8d xoicácOo v) o) vxspoy?) v 
cd évvevOev jdn trois vv éOvów 7 


our] at d éxáctyv móhv ros sU be 
xo ras ÓóvouacOTvas éxÓíxov; wavà vÓ» αννij˖ẽwe, g 


sipnras, xal yriypovs ysvdaO'as xowàs ua" ogxcv a 
uaa xal A quom: co 
ovto xarà deer v 
Ene, xal %, Dianácos i6 é6 avrov, Frag 
dyso d d ud vie pe e Ognov ywopévrse, 
avrov 04, fina dv. pd lios v 

gÓa,, «óy cuGuévoy Ogxov vnxéyovroc, xal n wQo- 


soocraieo» tus eminentia suorum p 
pévovs saoa- 25 gentium praesides praeparent secundum unamquam- 


» res vó poovriGua vovs dy- 30 biennium subintrare curam eos qui su 
évrs- ii ceciderit quispiam ex eis, alium introduci: semper 


ov ggorricuatos dc 


rum, ut ex hoc iam 


que civitatem eos qui bonae opinionis sunt nominari 
ensores secundum circulum, sicut dictum est, et 
decreta fleri communis cum iureiurando in eis ha- 


slgnudvov xvxAov, xal bito, et describere praedictum circulum, et ita per 


bsecuntur, et 


quom decreto cum iureiurando faciendo, ipsoque, 
um futurus fuerit curam suscipere, definitum 
iurandum subeunte, et electione eius facienda & deo 


Ie cu roð yiwouévns mxapá vs Tov Osogisctátov 35 amabili episcopo et venerabili clero et aliis in eivi- 
yn bx» Md UayOUG xAfhpgov inloni 10 i 


50x07 YOU EUGyOUS xal vv A 


ro wcrà ey» mnólw vmolyysow awrsyouévov. d fleri convenit, omnibus, sicut dictum est, 
«al v)» ] yet, mocws, mvrov, dc en- hanc nostram generalem procedentibus ] 


rau, xavà vóvUs iu có» ysyixóv tQoióvtoy vópuOy. 
code dà viv Ovrac dxÜxovs, el 


ar. sÀnga- 


o) pes, 40 antur, etiam ípeos 


tate op studentibus. etiam nunc moz 
Nunc 
autem existentes defensores, si vide- 
inscribi circulo et biennio com- 
lere curam, T 

t, removeri defensoris sollicitudine, nisi tamen 


34 sg. Huius loci argumentum adumbrant Paratitla ad Atkanas. tit. 1 p. 26 Heim. 
dirimant et corum qui iniuria afficiuntur aut qui ius postulant, causas decidant et graves esse, sicuti sac- 
; ved d Quodsi a quibusd. X 4 


lus diximus, eos, qui potestates habent, demonstr 
jen A id 2 

ipsos . | quae adversus haec 
ad se delatam teu dignitatis teu militiae seu 
sciat se 
prove 
virorum munera 


Epilogus. Quae igitur nobis pem et 


in provinciis q praeest nota r. 
et mediocria et minima nobis cordi esse mec 
beamus. Atque in numero propriorum pr 
sides provinciarum in unag civitate eos 
dictum est, nominandos curcnt, et suffragia 
orbem describendum 


oenae quinque librarum auri subiectum iri, u ita 
cessiram coactum iri defensoris munere i 
praestare civitatibus, quas habitat, et 
per hauc sacram legem doclarala sunt, tua sublimitas 
e per propria praecepta stude 
quicquam 


publica tributa segnius prae- 


ovinciarum defensoribus i VVV!!! . 
creatio defensoris, sive quis defensoris designati 


privilegii seu alius nescio cuius rei nomine recuset, is 


ost eius solutionem in opera civitatis 
iis rependere pro habitatione remunerationem. 


at, ut intellegant omnes, et maxima 
esse eiusmodi, quod a curis nostris alienum perhi- 


5 fua sublimitas id quoque referat, ut hinc iam prac- 
ona 
iis communia ferenda cum iureiurando, et quem 


fruuntur existimatione, defensores per orbem, uti 
7 o: 


, ut ifa per biennium deinceps se excepturi munus subeant, et si quis ex: iis deficiat, 


alter pro eo gubstituatur. U 
turus sit, iusiurandum defini 


clero et reliquis, qui in civitate existimationem curant. 
i dictum est, secundum hanc nostram generalem legem 


cum omnia, uti 


Quippe semper cum iurciurando 
Vf. )) j0s0 


„ ipse vero, ubi munus sus 


Quod quidem nunc quoque statim fieri t, 


a sini. Oui vero nunc sunt 


„ siquidem probati appareant, ipsi quoque ordini inter antur, ot per biennium munus 
( 


si quidem tam biennium in co munere 


Qíxov wapgavavsa yévos tgofoÀzg» L* | 10 or α om. 6 

uinque ^ 
L | 19 d zQoc rayuatov] per programmata e | 22 ays- 
l - e 775 uiAles ML * a 


270 douce 


28 na9opxov L | 33 IA 


2 saepe] Be V! | administratoribus Ne | 4 alibus Re [ 


ansegerint, a cura defensoris liberentur, nisi quem forte communi 


6 exactiones] fleri add. V* | ut et secundum R nl 
secundum ut V ' 1 defensionis R!T | 8 retinuerit V" 
remouerit R | 9 priuilegiis R V | 11 etiam] et R 


12 exactionem] occasionem £t | operam RV | ciuitati pro- 


floisoentam R | 14 unumquinque V! [ functione V' | 

15 inbabitat vulg. | 17 placuerint R I 20 programata 

RV | 22 nobis om. d E remouemur V 24 ieget 

torum suorum R | 26 opinioeesit R' | 32 ien 

ipso quoque (que corr. V?) dum futurus L VI in 
at. 


vac. | 39 iussurando N | 34 et om. E | $8 procen- 
&bus R1 [412 tamen] t 


DE MENSURA ORDINANDORUM 


vos sic éc. dera rie »e émrrOevascs* ei dà 
evsteo Tz» Quia» dnánoocar, alios dà paívomwtro tov 
S tq xvxAq, sÀgoovw vóv Àenopevov xoó- 
ver, p)9éva dà ztsgastéQeoo vovTOv rde ô late éxOixsiv, 
i wáros vovrov uóvov lqragÜ«c. TOU xc xd 

i „ TO xoiwó» cie able awrsÁéyovros ovUsvos 
d avró». xal vovrov dd ywopdvov drin 

zurria avridauBávecÓns *oU qoorzíianatoSs xal sáy- 
res r xarariOagcÓan., wal vóvs ma yivscÓas, 


115 


Nov. XVI pr. 


voluerint communi decreto teneri eum bíennio eo- 
dem officio. Si vero nondum biennium impleverunt, 


jquum tempus: ultra quod nullus civitatem de- 

, sed usque ad hoc solum stet tempus, nisi 
cuncta civitas reluctante nullo el t eum; et hoc 
facto alio biennio suscipiat sollicitudinem et modis 
omnibus deponatur, et tunc rursus flat, quando ipse 
eum circulus &d hunc adduxerit ordinem: ne uen- 


reliquum. videntur communicare circulum, impleant 
5 fen 


dra cr, avvov o vos ele cavenv d vi vá£w* 10 tia. et continuatione curae et per quandam 
Sera ui) Tij Gvvexsíq wal vq) d. cr tionem illo semper renovando fiat aliquibus infinite 


4 : ori- | 
voc x VQ A tova απj,¶b i abr , xaO h,, praedicta gubernatio. His omnibus valituris in omne 
&vevsov» yivaaDal viai dstáQeyvo» vr,» alor, 


do- 5 cum toto haec studio et vigilantia 
ee. Tovrow axvtow xpavovrtow sig v0v amxavra et do intuitu adinvenimus et nostris subiectis 
vov, Arad inrag uera ace avra GzovÓfé Ts xcl15 contulimus. 


&ygvxvías xal rie ngos *xO» Osov e e Ae o- 
gu te xal rote rueTéQous Ne ον xsyapiguaD'a. 

Dat. [vl.] id. Aug. Constantinopolf "Belisario v. e Fr idibus Aug. CP. Belisario v. c. cons. 
con. a. 535. 


ſ 20 XVI. Coll. III tit. 3 


ITEPI TOY TOYZ KAHPIKOY3 R DE MENSURA ORDINANDORUM 
ES ETEPAZ EKKAHZIAZ ME- CLERICORUM R. 
TATIGEZOAI EIS ETEPAN EIS 
TON T9N EAAEIIIONT9N ZTA- 

TOYTON APIC MON. 25 


O evvós Baaiesc AvDipq vd Ouorázq wal A, -, Imp. Iustinianus Aug. Anthimo sanctissimo et bea- 
cer dQgisMLOKÓTEQ wa) oixovusvixq) scaTQuiQXT. tissimo archiepiscopÓ et universali patriarchae. 


Nov. XVI E Coll. III tit. 3: gloss.) Graece extat in ML, A (tit. 3), prooem. et c. 1 in B 3, 3, 1, Nomoc 
XIV tt. 1, 26. — Epit. Theod. 16, Athanas. 1, 10 (inde Coll. const. eccl, 3, 1, 10; cf. Nomoc. XIV tit. 1, 26. 30). 
Iulian. const. XII. 
njfragio in alterum quoque biennium idem officium sustinere velint. Sin biennium nondum impleverint, 
X ind autem appareant qui ordinis eius participes sint, compleant tempus quod reliquum est; nemo vero 

a hoc wrbes defendat, sed usque ad hoc solum agp ten perstet: nisi forte commune civitatis nemine 
contradicente eum denuo clegerit. Quod sí fiat, per alterum biennium munus capessat ag deinde utique 
deponat, et tum demum rursus instituatur, ubi ipse eum ordo iterum ad locum illum deduxerit: ne continua- 
tione et perpctuitate muneris et co idem per artes quasdam in singulis renovatur administratio D 
diximus dam fiat infinita. Atque haec omnia valeant in omne — quoniam cum omni lo et 

deum contentione ea et excogitavimus et nostris fis largiti sumus. 


lucubratione et erga 


XVI. 


UT CLERICI EX ALTERA ECCLESIA TRANSFERANTUR IN ALTERAM 
AD STATUTUM DEFICIENTIUM NUMERUM. 
ldem Augustus Antlimo sanclissimo et beatissimo archiepiscopo et patriarchae universali. 
Praefatio. Legem muper scripsimus de modo ordinationum, et quam non conveniat eas effusas 
ette neque in sanctissima magna ecclesia huius felicis urbis neque in reliquis: quam quidem legem et 


1 Ki om. c de . 7 yevouésov L | 8 záv- 10 larconë m KovocavcwovnóAews Ath. | 27 éx- 
cas M |9 avo xavavíDso Oa. Mc] avro» agícvag Das L| | on L 128 NH est nov. III | 29 xe«qovovovudvory 
11 x«l om. L | 11 4xaqscauaDa L | 18 xvi id. Aug. M 1l 30 rde] rd xs«gososías A | 31 vavtrs) sal Bace- 
& av . Ath. 10 8 al Theod. (om. subscr. Iul.) | oc A | dy] xd A 

exwtantinomoe. biliario m M [21 sq. rwbricam om. A, | —1 eum (om. R!) in bienuio E sum biennio ín wig. 
sagi xavaEiuov xÀno«a v Theod. | 23 sic évépav om. ài ideantur oommunicari RI I circulum R 
enero LB (cf. 116, 31) AM M Ath. (in dn vulg. J 8 * 


rubrica, in contartu idem ds vw dAÀssnóvto ινẽ . 11 illo V) iliud vulg. | renouando] uan V* 1 ali- 
) |,.evavovro» ML) evatovse» B Ath. Vino ros rod | quid V | 12 usalituris] turis suppl. 72 | 13 hoo E= F 

eravovrov agiOuov Theod. in contextu) | 26 sg. avtoxoa- | vulg, J 18 subscr. dat. idibus Aug. O. Bilisario uiro olar. 

tee lovcri»iasós avyovdros émupavio TQ dywrtatQ | Bamb.II, om. RVT al | 26 Anthimo Escorial] Antimo 

xal ag , d ,t rie gad lde xólsos | T Antbymio V Anthemio R vulg. | 27 episcopo R | 

sna] oixovpeviuq? e A | .4dv2iug A.] Au 29 competerent V | 30 sanctissimam maiorem 

ML (cf. ad C). Vid. nov. XLII Ir ꝙᷓ 9&oxavq — xavQi- | siam V 


Nov. XVI 1; ep. 


mavguüroy éAcevoJeaé, did vovro müCav 


vy» dir usyilgv émwincía» Óvncas Üvydpsvor. 


116 


DE MENSURA ORDINANDORUM 


esse et valere secundum omnem suam volumus vir- 

tutem. Quis vero intentio nobis est adbreviare qui- 

dem ordinati hinc autem senctissimae maiori 

expensam ad mediocrem quan- 

dam atque d genes statuere quantitatem, quatenus 

o eí expensarum minuatur, propter hoc om- 

nem circumeuntes viam et ad praesentem legem ve- 

nimus, nihil quidem aliter existente priore, sed ex 

elus procedente voluntate, adhuc autem amplius 
sanctissimae maiori ecclesiae prodesse valentem. 


CAPUT I. 


[4 


Sancho ydo, M Kv ri «dv &ywerdtov d 


tv, Ov cUT?) 9 cyiuorütn ] di éxxÁncían xi 
dona xal rds Jerdrar à „ o re 


vapov 5, Üiixovoy f dvννE,αννi f vir relur5. 15 


gad, uj Frego r dtoOsrv émenayscÓm,, dad 
Gxoztsiv, st00O» ÉGtT) vj, TÓ uérQov vOv det 
àuirouęeyob r, svAafscxávow xAgouOv. Kal ei ud 
ovxo *0 tüw xÁngudw ler rc ner, dd Fr: 


Sancimus enim, sí in quibusdam sanctissimarum 
ecclesiarum, quarum ipsa sanctissima maior ecclesia 
bernationem et expensas suscepit, contigerit pres- 
yterum aut di&conum aut lectorem aut cantorem 
mori, non alium mox extrinsecus introduci, sed con- 
siderare, quanta est tunc mensura ibidem ministran- 
tium reverentissimorum clericorum. Et si quidem 
nondum clericorum minuta mensura est, sed adhuc 


másováLovdw Ocov ? ́ e vO GvaXJsv jb xal rd 20 abundant, quantum ad id quod superius definivi- 


)usvov Gvavovrov, n yívegDa, avv! avtov 


xsgorovíav, ue, a» 0 dend e alc davtóv axoxava- 
ral. Ei 9 e v0 ide, Gre wváyxngy 
di TÓ Ai dAlsipos vó GvaroVtov Fragos dvr 


rod coleuxija Noe sicayOTyas xAngixóv, Gxoxsiv «ij» 25 duci 


paxapgióTEXa rij Gn, s ri dci» d» oic 
hence vale xagà Tj» ayuvctn» ^ den- 
Gíap arcade TOV GVTOU vüypoTOS xAngixóe, xdxsid'ay 
ástTuixaOugxüs Frag, à 
xesgovovíay. 
éAlsinowros dvamAngovuévov i ni re wal O 
5 ze ue ,p da, ad 7 


8 N 
s iai i 55 (a xava d qutt TOV ógánua- 


Toiye sí rd ud» dpÓsov d 


Ob yàg ix rod . dsl «ov 30 sem 


mus et eum qui vocatur statutus, nullam fieri pro 
eo ordinationem, donec numerus in semet ipso resti- 
tuatur. Si vero deminuta multitudo est, ut necessi- 
tas sit, ne desit statutus, alium pro moriente intro- 

um, considerare b dinem tuam, si 
est in aliis ecclesiis citra sanctissimam maiorem 
ecclesiam ex abundanti eiusdem ordinis clericus, et 
exinde restituere alium, et non novam facere ordi- 


du uf) »dav TwouicOacs v?» nationem. Sic enim, dum ex eo, quod plus est, 


hoc, quoc defuit, impletur, bona et deo 
amabilis imponitur causae mensura, et sic sanctis- 
sima maior ecclesis paulatim debitis Hberabitur. 
Alioquin si quod defuit qun compleatur intro- 
ductonibus extraneis, quod vero plus est non minn- 


wÀngovro vais émssmycyais vai KicoOsv, cd dd ne-3b atur, et plurimum et indefinitum transiet tempus, 


errtsvov p; usioiXo, xo va wal índgavros dia la- 
geras o$, Js üsxav v0 msQevrsvov mr r Os. 

(Eniloyos) H voivvv oi naxagióvne và did «rv 
rv d yiarrũ r ciOv ο,7a sixóvosc ju: 


ratam esse et omni vi sua valere iubemus. 


alterun loco defuncti introduci 
ssi pix : 


donec omne quod plus est minuatur. 


Epilogus.) Tua igitur beatitudo ea, quae propter 
scd E, iere ie utilitatem poena nobis 


moderatam quandam et tolera- 


m e ecclesiae possit. 
uihusdam, quarum administrationem et impensas haec 


etusdem | ordinis Ne illinc alterum substituat, nec 


magnam ecclesiam supervacaneus 
vero nova fiat ordinatio. Ita entm, cum ex eo quod redundat semper id quod deficit 5 et 
9258 itis 


grata rei impertietur con 


cente et deo gruentia: atque 
itur: alioqui si id quod deest exiraneis introductis 
quod redundat imminutum sit. 


erabi 
longum et infinitum tempus transibit, donec omne 


inde sanctissima magna ecclesia : iti. 
atur, autem red non minuatur, 


Epi lo gus. Tua igitur beatitudo, quae propter sanctissimarum ecclesiarum utilitatem merito nobis 


1 dale; (ric L e-, B| 32 MB] 
sa) L e 4 wy) M | 5 x.] ve Lg 
Nomoc. d | 6 d» 10) av«ó L | avere A oss o d 
Li odd L* | 11 usyáágv om. A | «vnoas A* | 13 A- 
1% om. L | 14 siAsvo] yes sL A | 15 dvayvolavgy 
I om. A* | 16 be om. B* 17 ocov A18 Ascrove- 
yovuévov B | sjdaBscrávov om. Bf | 19 ovxo o — 
gov] ojmxo ij v uérQov A | 20 u- 

" pos vóv dvoJev d ,L? A | xoos rl vo om. 

E 21 8 om: 4 | 22 Loisir E. dia] eve 
40 L I 25 XOU oo / Nomoc. sq. Oxo7taiv 
% d» Vies A [26 2 
rte] J rds Nomoc. 4 u orsus Nomoc.4 | 28 xeer- 
ro A An „ xüxsi Je 5 A Jj 
29 r om. À | 31 , delendum videtur | 33 vov 4. 
parvos A [ 35 «aic Nds éneicayoryots- «ó AR 36 uz) 


N 


9 A 


| secundum] set? V! [suam om. V | 2 nobis intentio 
R | 3 hino] huic (huo R) RVT | 5 *statuere] statum 
quaerere R FT | 6 ei multitudo R | 7 cireumeuntem Re, 
circumeuntes suppl. V? in ras. | 8 nihil quidem] quod 
nihil V J existentem et 9 procedentem vulg. | priores et ex 
eius procendente V | 12 maior sanctissima R | 17 de- 
monstrantium RI 18 et si — clericorum om. V., add. 
V* in mg. | 19 mensura est) est. mensura est R 20 id 
quod] hoo | 21 statutus VR*] statuitur Re (i. nu- 
merus R* s. v.) | pro eo fleri V | 22 numeremus Vl 
in semet Beckius] et in remedio RV! in remedio V 
vulg. | ipeo] 1 priore V* in mg. | 24 sit] est sit V: 
status V | 27 eoclesiam om. RI habundantiaiusdem V* 
30 r RI defluit V | deo] ideo R f 31 amalis R 
32 tim Ri Vi 33 aliquin RI | quod R vulg.] qui 
| quidem) quod V | 34 gus] ple V! | minuarum R 
35 et plurimum R et om. V vulg. 


DE MANDATIS PRINCIPUM 


r Koyq xal xápavs wapadovras Gxsvedro. 

Edd yào si pérquas saga vera rona &vdyx 
TO» * rod zuo» tOv vOouov OstagOnA4 T9 x 

e Oi cor, ade o ávzsvÓsy qaos 455 

d loy.cOnssra, voie svAafscrávos oiovóuos và 

5 rob ro TO h yevouévnc vj cywordrp d 

1% DQaxarys, 41 abr rò Ar V 

rats Beg, oixoOsv vovto»v vie davtow e 

&xolapSavorcss xóv xagnóv. Dat. [zv1.] id. Aug. Con- 

stantinopoli Belisario v. c. cong. ind. xim. [a. 


IZ 
MANDATA PRINCIPIS. 


"Ey óvónars rod dronòrov Incov Xoutvov xov OsoU z,uOw 
Acres Kaigao Aáfios "lovaviviavós Ala 
rde Tur doayyiwxos Tu ,es udvvixóe Als 
x Bavdaluxós Apg,Gůͤs wong svruyuc d okos 
ruf TQosai0Uy06 dSiGéfactos Al ovg 'r0$. 
(Ulgoo£psov.) Hon uév dv «d ysvinq? ve psváoas 
Nos. XVII (« Coll. III tit. 4: gloss.) Graece extat 


117 


Nov. XVII pr. 


pacoerunt, oper effectuique contradere festinet. 

tenim si quid fiat praeter haec, scire necesse est 
eum qui contra hanc nostram legem suscipere ordi- 
nationem praesumpserit, nihil hinc utilitatis habitn- 

b rum, neque reputabitur reverentissimis oeconomis in 
hac parte facta sanctissimae maiori ecclesiae ex- 
pos sed ipsi ex hoc cognoscent damnum, & semet 
psis hunc suae Darren ene recipientes fructum. 

i * id. Aug. CP. Belisario v. c. cons. 

535. 


XVII. Coll. III tit. 4 


DE MANDATIS PRINCIPUM. 
Imp. Iustinianus 3 3 sacri palatii 


i ged 
mandata dare, quibus ins omnia gubernare 
25 laudabiliter possint: ideo mandatorum com- 
posuimus, qui subter quidem per utramque linguam 


adnexus est, ut detur administratoribus nostris se- 
cundum 5 qualitatem, in quibus eee vel 
graeca lingua uentatur, scire eorum sanctionem, 
30 ut nihil ex his audeant praeterire, sed saluberrimas 
dispositiones nostras observantes in perpetuum, nos- 
tras provincias nostroque imperio subiectos guber- 
nare festinent. IIlustris igitur auctoritas tua, ad 
quem 5 pertinet censura, eadem mandata 
35 et in li legum transcribere et in sacro laterculo 
ni praecipiat, quatenus ex his una cum codi- 
suscipiendis administratores, quemadmodum 

possint reipublicae subvenire, non ignorent. 


40 


(Praefatio) Iam quidem in generali nostrae 
in ML, cap. 1—1" in B6,3, 122—858. — Epit. Theod. 17, 


Athanas. 4, 8 (cf. inde excerpta ca dsagóQerv dvayvoguávov $ 4 p. 191 Heimb.). Iulian. const. XXI. 


placuerunt, operi effectuique tradere studeat. — Etenim si quid adversus haec fiat, scire 
ionem ausus sit, se nihil inde commodi habiturum, neque a 
sissimis oeconomis expensas in hoc genere sanctissimae ecclesiae natas rationibus esse inferendas, sed 
damnum inde redundans experturos atque ex propriis bonis hunc suae neglegentiae percepturos fructum. 


contra hanc nostram legem suscipere or 


reliai 
ipsos 


oportet cum, qui 


XVII. 


MANDATA 


PRINCIPIS. 


In nomine domini lesu Christi dei nostri Im erator Caesar Flavius Iustinianus Alamannicus Gothicus Francicus 


Germanicus Anticus Alanicus V. 
Praefatio. lam quidem in generali pietatis 
| sotyuovi A 12 yao om. L | yévyvos MA) yévvoszo 
Li 3 zagà vóvàs 3 2.41 5 ovdà LA) ovre 
| 6 vovro on. A| sz» L| sanctisimae maiori eocle- 
d c 17 aasee L | Jandene ante vij (6) coll. A | 
9 Post xagsxóv adiungit A: uávos rot oi. zstgovovoi- 
n 5 8 pora is 
ner descripta t. XVI i corr. Scrimger) Aug. 
rcs Bir uc. cons. ind. I M, dat. xiu kl. 
Aug. p. c. uilisarii Jul.“, idem p. o. Belisarii Jul., dat. oon- 
mlstu Bilisarii Jul. codd. al, yo. aa. avyotsvov vxa- 
raias Baacagtov Ath. (uri avyovaeq Theod.) | 12 IITAN- 
$m. PRINCÍPIS: xapayyéAnara 
a M ' 


lepivrov Theod. uà 
v0i6 rd rò no d 

habet insoriptionem: man prinei 

are (v. I. navdáov) «ew à an 

venea g (v. IL. ac dedx. ) cit. Nomoc. XIV tit. 9, 30) | Litteras 


pius feliz inclutus victor ac triumphator semper Augustus. 


nostrae lege omnia declarata sunt, se um quae eos, 


cf. v. 26) probat inscr. apud Athanasium O avvos face 
de Tribuniano quaegogs: sf er-) ce r õοẽL 
39 "Exovópat: L| 42 Harold. EI ovaydndauos L* 


2 seire] gde R! | 3 legem nostram V | 4 huic V | habi- 
taturum R | 5 yoonomis R imis V 
sement R | 8 huic V* [| respitientes RV | 9 subser. de- 
3 15 N J 14 et 
Bamb., Cap. reliquis omissis V | 13 Triboniano vulg. | 14 et 
om, O | 15 in. Ex plurimis antiquis (e lou d 
cod. Ath. dx d üpyadory Theod.) citant Ath. Theed. | 
17 legis R* | quique? RI [19 ueritatem RI 21 oorruptores 
Re I 23 ordicillos RI | 26 quidem VTO] om. R i 
8 quantitatem Ri | 29 scie V! [32 subiectas VT || 33 ad 
quam vulg. | 35 transcribi vulg. | in om. R I 38 non om. V! 
| 44 lege nostre pietatis 


-— 


Nov. XVII pr. 1. 2 


avcefaíac vóuq závta 0inyógsvras i ole scposijóv dor. 
TOUS rde dy ara ufávorras vavras diomsiv, us- 
n tO o Ov A t0UTOI6 rtaoésyovaw. A- 
ayxaloy dà ume qrjOnuer xal voy or go: 
ri dex émickipas và TtQÉTovra, cr roõro dj vO 
rote 7tQ0yóvose tT;$ Ttolsvelae j éEnvonuévov, oi vois 
eis rds dpyas csllouévow ónvà sageizov sagayydA- 
gata, navOaca Y avrà xalovvres, xa^ 
dc ixoñ «vrove Qiaxvsovas rds aras. 


118 


DE MANDATIS PRINCIPUM 


pietatis lege omnia declarata sunt, in quibus con- 
veniens est administrationes accipientes eas guber- 
nare, memorantes iusiurandum quod super his prae- 
stant. Necessarium tamen a avimus etiam nunc 


5 percipienti tibi administrationem designare, quod & 


genitoribus reipublicae nostrae adinventum est, qui 
ad ones directis certa praecepta dabant, 
mandata principum ea vocantes, 


um quae 
oportet eos gubernare administrationes. 


CAPUTL 


? (A) t , * 

derm xal dóssos asxacrs e xQó r ata. 
vOv xaDaoac guvAtvrsuv Osq vs »ol zuiv xal vq vou 
rd ys(Qae, xal urÓsvos asxrscÓGs xdodovc mis usi- 
Covos urs dAatvovos, 

a xava và» vmnxócv dh, 
póvo« roĩe ad xov Ónuodíov do yogryovpusvose, wal 
d, *& GavroU Oud vé vÀw msQí G8 xaJuaQo 
ma»rayóOsv plates r Üxciov. xal o v 


vO» u co Órnuogíovs dra dyQUsvoe, 


dei xoivvy ae wa Sg nagaAauBavovca vij 10 


ad rote 


rtet igitur te pure sumentem administrationem 
et sine omni suffragio prae aliis omnibus mundas 
servare deo nobisque et legi manus, et nullum con- 
tingere lucrum neque maius neque minus, neque 


od cscogicuévnv tiva sto — captiosum quoddam facere contra subiectos negotia- 
d doxeiaD'as 15 tione, sed contentum esse solis a fisco tibi ministra- 


tis, et tam per te quam eos, qui circa te sunt, 
purum eis undique servare ius. Et festinare primum 
quidem fiscalia tributa exigi vigilanter, nihil demi- 
nuens circa publicam curam requirere, ne forte fis- 


55 Auto ra vy x vo dafacto zQovoías, &va- 20 cus inminuatur, et salvare ei undique quae propria 


siv v8 fire YO Ünwóciow jr rr, 
oi sid savvayóoOsy và oixsia. Oe 
to .araν &rovuévow BorJoUusv, ovra x 


wa) rc 
rd dun- 


sunt. Sicut enim privatos iniustitiam passos adiu- 
vamus, sic et publicum illaesum manere volumus. 
Collatores namque omni alia calumnia liberi conser- 


dio» ávsnofagrov uévss BovióusJa. oi yap on cn. — vati facile et in promptu solvent tributa, et que in 
" calia, 


vsÁs oval mxa095c dae inna add 
pavor GqXíoc vs xai dx ao 3 rode 


coe, xai asap sie lord zoorspoy d οννẽ,j&G u 


gó 
root lors Fri xd Ónuócia, tavta vp avtoic «oic 


Ónuocíoss iO dvres axaAlayyggorvas ÓqÓíoc vov A 
vois qópo«s Ópárnuatov. 


 evAavvó- 25 furta prius dantes manebant debentes adhuc 


haec nunc ipsis fiscalibus exsolventes liberabunt fa- 
cile se tributis. 


CAPUT I. 


B Eratra mQocixóv dort c stQovosiw TOU quy) robe 
ÓZuovs và» nóAsov áv dAAjlos eracibm», dA 
sacas sionwn» siva, vais % „ TOU dy icó- 
ryra xüprcUDa oic iuerigoss vmuyxOOU quAdTTa 


, 


Deinde conveniens est te providere, ut nulli po- 
puli civitatum alterutri seditiones faciant: sed om- 
nem pacem esse civitatibus, dum aequitas etiam hinc 
nostris subiectis servatur et neque lucri neque pas- 


xal ufyrs wágdove ura seüDovs wwwóc Évaxev ars vi 35 sionis alicuius causa ad aliquam partium declinatur. 


r uso» &snoxAive. 


^o — — — 


qui magistratus suscipiunt, hos administrare deceat iurisiurandi memores quod de his praestant. At- 


iamen necessarium 
scilicet secuti a 


gent. essent. 


vimus etiam nunc tibi magistratum suscepturo quae par est praecipere, morem 
bus rei publicae nostrae inperatoribus 5 y Lad 20 
stinabantur, certa dabant praecepta, quae mandata principis vocabant, secundum quae il 


otestates de- 


qui iis, gui ad 
magistratus 


ortet igitur te magistratum pure et sine ulla donatione suscepturum praeter. cetera omnia 


as et deo et nobis ct legi servare manus, nec ullum lucrum attingere neque matus neque minus, nec 
dolose excogitatam adversus subditos exercere negotiationem, sed contentum essc iis solis quae c fisco 


Ac primum quidem operam dare, ut tributa 
gui ere, num quid fiscus detrimenti passus si 
enim 


tibi praestantur, et tam per te ipsum quam per cos, qui circa te sunt, illi 


ue servare ius. 


ublica vigilanter exigas, 7 remittens fisci curam, et in- 
etri il, quaeque ad eum pertinent omni ex parte conservare. Sicut 
privatis iniuriam patientibus opem ferimus, ita ctiam 


cum incolumem manere volumus. col- 


latores si ab omni alia vexatione liberi servantur, et facile et prompte tributa solvent, et quibus antea in 


furia impensis manebant tributorum debitores, fis nunc 


a debitis vectigalium. 
Deinde te providere par est, ne pop 
Ale or sit civitatibus, co quod 


ullius affectus causa in partem ullam declinas. 


ad publica tributa destinatis facie liberabuntur 


ulares in civitatibus inter se seditiones agitent, sed ut 
uitatem in hoc quoque subditis nostris servas ac neque lucri neque 


1 »óug] nov. VIII | 3 r ogxov L |o» om. LI 


b «a ztQézovta xara vovto 07 om. 4 | 8 mandata prin- 
cipum e | 10 zagadauBavorrss L | 14 cecogiousvny 
red — iu] captiosum quoddam — negotiatione 
Tusc berba Poles. vov M vie cov L 
18 xal] & wai L | 20 ávatgvsw] d Ure L 
21 «s om. £ 23 rote] avroic B | 23 ovre) ovzo 
evvo yap L | 26 dx om. Be | 28 »ov] voivv» L | 
29 10 vg» L! | ni) dv B | 31 B notavit L 134 xd»- 


rad] etiam hino (i. e. wàsvtsvOe») c | 35 Fern B | | 


36 uspow] € (sic) add. L 
2 &ministrationem F 3 memorante 710 | 4 tantum 


stratoeee die ee V! ad administrationibus direotis V? | 
directi O || 8 secundum] set V | 9 oporteret vwig. i 
10 simentem V | &ministratione R | 12 et legi] elegi 
Re | 13 pale minus om. V | 14 quiddam vulg. [ 
oaptiosam quan f. o. s. negotiationem O* | 15 con- 
temptum RV| aministratis V| 16 per eos] per om. R 
17 ius om. Ni | 19 leg. circa publicum cura, et réqui- 
rere? I 20 minuatur V | 21 enim] etiam RVTO 123 eal- 
latores R! | omni] eommuni Zt! | oonseruati liberi RI oon- 
seruari V!O | 24 quae Osenbrüggen] qui libri || 25 furta 
vulg.] fura Ri futurs R*VTO al. | manebunt O | 26 ipeis 
vulg.) ipsi RV | 27 se a tributis O | 32 ciuitatem O* 

alterutri in ras. V? alterutris vulg. | 33 dum aequitas 


V! | existimauimus R vulg. I etiam] et RI 7 ad mini- de «quitas V! 34 passe Fi possessionis V? 


DE MANDATIS PRINCIPUM 


119 


Nov. XVII 3. 4 


CAPUT II. 


F Tor Go: xal rt Gnovdacua «ó «Gv din 


, 


Bit tibi quoque tertium studium lites cum omni 


sione icornroc dxgoáaOas, val «às uà» oayv- aequitate audire, et omnes quidem breviores 


pera 
riese wal d uálucva vv r 


ss vs xal wQévss» wa) d 


ol 


gm lv xspusrépe vow sspuxoudvo vj 
rde Nu 1. 

doοο c, síys 0Àos ixavol xoos Qóciv nadDsacvaciv. 
ástaézosya gn r^ cs vv din & t 
cvyx e piae robe cfc 3 778 

sic ETT Toézuv vv svQa(uova stóluw e 
ez. ed. yàg ex, si vic NO xal ,, 


" 2 


€ - 


Üiuagtic»  Qanavnpavov 


&xgoagagÓan, xal ui) ex neglegentia 
e: 10 currere 
TI 
/Asvcov nem nobis facíat, et a nobis interrogatus, si prius 


per 
cumque maxime vilium sunt ex non scripto decidere 


A tvrssv &vÓQe- et judicare et liberare homines alterna contentione, 
GA qilovasxéag, xal us) di ay ord 5 


et non permittere ultra quam continetur sacra nostra 
constitutione occasione causalium expensarum dam- 
nificari, si tamen sufficientes in datione consistunt. 
Alioquin etiam lites audire et non permittere 
provincia cui praesides ad hanc 
elicissimam civitatem et nobis molestum 
esse. Scito namque qui&, si quis veniat et aditio- 


ze sosjcasTo, xol . in 5 a ie adiit, deinde dicat te adisse et quod iustum 
„ Siva 


picea wal nee. 


icu, «jj gag. & vavry JDaoor- 
ens de; EX ÉMYOMSV CUTÓV 
ic «al izoxoícscs o mscadegopev. 


Si» x«i 
„ &le 15 


gov énvtépn O8. 


non impetrare, et hoc verum inveniamus, in te in- 

ationem convertemus. Sin vero eum te non 
adierit, venire ad regiam hanc praesumpserit civita- 
tem, et remittemus eum eum omni one et 
responsum non dabimus. 


CAPUT IV. 
(A) "Emsita gf, dort Gs xal vovs dwrsvOsv 20 Deinde competens est te etiam hino venientes sive 


gorvavras siva h, sire d$ olovdiroro dia- 
evroéov ps) e disi» purOà droite robe 
€ e x 5 6. ¹ 


nner si ce stQosdADo, vo, r 
and ον, voUtq xal éxstuivas wal xó dùhj]q / ad- 
ros 7I8QuOu8iv, x 


al 
piv inox dena 
rat 


o vónq ywopsvow, xal Axio vouvivov) Dypsovv 30 
ros zue uE. OV ydo a ovdi 
vert rosa 


ae &xavra moürrow xoíc. Ei Ó4 v vowUTÓ Ti 
mévoc 190i, S Yn ov c avrQ, 35 


seoersvay, 


; à cvyyoQeiv viv. stQorewo- 25 proferenti p 

stpocva sie (ravvas dj 
ét 790 yore oled «e VOacroc Évexs» xai 
nee xal OdocrQoguGw xal yspupdw xal aiv 


os sive ex quolibet foro non permittere 

ere nec superexigere nostros subiectos. Sed si 
quis adierit tale aliquid questus, hoc et exequi et 
indemnitatem ei procurare, et neque ttere alicui 


quae sollemni 
et portuum et itinerum sternend 


II. Tertiwun quoque * esto, ul causas cum omni aequitate cognoscas, ac breviores quidem 


quaccumque potissimum ex 


rwn nomine ullo damno afficiantur,. 
cognoscas nec per socordiam patiaris 


et oribus sunt sine scripto praecidas et diiudices ac liberes homines a mutua 
contentione, nec permittas, ut ultra ea, quae sacra nostra constitutione continentur 


fudicialium eapensa- 


i omnino idonei ad dationem sunt: alioqui et gratis causas 
ines em provincia cui praees ad hanc felicem urbem accurrere 
nobis negotia facessere. Scias enim, si quis venerit et aditu ad nos dato a nobis interrogatus, num 


prius te convenerit, se et adisse te dicat nec vero ius impetrasse, idque verum esse reperiamus, nos in te 


indígnationem esse conversuros. Si vero te non convento ad 


regiam urbem accedere ausus. sit, et 


remittemus eum cum omni reprehensione nec responsum ei impertiemus. 


Mm po uu id i 
inentibus concedere, ut subditos 
pertinentou 


praetendenti cuiquam (ea scilicet, quae ex 


qui hinc commoant sive magistrianis sive ad quodlibet iudicium 


— 


et 
%%%%%%%%%0%%%%%%0%%%000 q ñũ eA, ig edid c 


dico extent, et 


mus ne. huiusmodi ee ee um damnum illis inferri. Ipse vero omnibus his Laid a ita ut 


sine damno omnia agas. 


1f „ lo nid cer omnes quidem e | 3 re- 
lev Br| 6 Se,] LI I dr Cod. J. 2, 5 (cf. 
Kruegeri not.) | 1! tavta LI vodxe«o. M* | 1?» dat. 
pova xólw om. Be 12 700. — 16 voévousv om. BL | 
13 *xojsorro M| 16 roi] 04 ri BL [11 «avrog» 
L!| 18 xóhe LI | 20 os] co. B | 24 vovro MB] 
vovro L || 24 avvos] ei € gur Zachariae | 25 u 
M s] ai BL | 28 99ocvaciov i xal yspvgav om. 

L., vónq om. c He vowvtov 5j 
33 ewrós] avvove B* Nu L'| 34 e 
(d. el *eitvvee MB | 35 xgoeverayuévos L' 


1 sit tibi quoque bis scr. Ri | 3 utilium sunt ex eon- 
scripto decedere R' [| 5 permittere] nihil ve/ in aliquo 
add. vulg. | sacra constitutione nostra R I 7 si] sit R 


| quis vero cum eiusmodi mandato veniat, omnino rationem cius non 


ebis, misi 


tantum RV!O | consistant R vulg. | 8 etiam) et T | 
9 oni praesides] alicuius praesidis libri | 10 concurrere 
V | ciuitatem felicissimam O | 11 sito RI adiione V 
13 dicat se te V | 14 impetrasse vulg. 15 conuertimusVT 
sin R] si V vulg. [16 aditee V! (17 oorreptione OT 
20 hie R | ueniente R. | 21 magistrianos Heimbacá 
magistriano (magistraano A!) RT magistri annone V 
ex magisteriano vulg. | 22 laedere om. R | 23 qui« V! | 
adierit om. Ri, audierit ia mg. R | haec V | 24 pro- 
eurari RVTO | 25 praeferenti V proferente RI | hoo 
Ri | 26 formarum et] formarum etiam pr leg. et for- 
marum ? [ aqua V! [21 et itinerum] et om. V | 25 destrue- 
tionis] in destructionibus R! | 29 factarum vulg. J 31 in- 
ferre V | 32 omni gestum] al. et omni quaestu R* in 
mg.; leg. omnia gesturus? | 33 tale autem oui aliquid V | 
aliquis R* | uisum V! 


Nov. XVII 4. 5 
mj» si aj Oslo» 
TUTIOV yer ; 

den udv vÓv vowvtov vUxOv, OU uf» v T 


1l vov 
rje dd oas vow dzxnÜs(o» xal vOv Koyov r 
Aae ésiusigog, sagagusvito» dx r 9 


bd 


rs, év ol; d des ei rms vig dj 

Aue,, xal vszow éxipsAsiaOGs* ua) 8 v 

tq dnuooc xai vais nólscs Gvpgépov, Boviscy «e 
2 (G8) xal nodbns xo) ; Eke à vrtaxov- 
ovtác gos xal vovc xavà v9» énagxía» GxQavio tas d» 
ole àv avrov xonbos sie vmrovgy 
j, ˙ . t e d ,ỹ,, vxoOvgAG GoyQoriGuep cod- 
nor, xai are ya dx dw ντντιj,eν avtOY YO d 
yer «oie. Qe udvos ssagacusváces. 


120 
. non respicias eum nisi sacram nostram pragmati- 


51 ceptionem nostram suscipias. 


Aus- 
(ag zoyss6 10 sunt locis provinciae 
Sons eri d 


DE MANDATIS PRINCIPUM 


cam ostendat formam pro hoc scriptam; tunc sus- 
cipies quidem talem formam, non autem aliquid ages 
ex ea, antequam ad nos nuntians 


u neeessariorum et operum civitatum diligen- 
tiam habebis, procurans ex civilibus pecuniis patres 
use valde necessaria sunt operum facere et pontium 
iter et viarum et portuum, in quibus omnino 
des portus, e& muro- 
rum curam habere; et quidquid omnino est publico 
et civitatibus utile, et tabis et facies et nuntiabis. 
2 Habebis autem oboedientes tibi et qui in pro- 
vincia sunt milites, in quibus eorum opus habueris 


Qixaíay. ode a 15 ad ministerium iustum: quos si delinquentes inveneris, 


subponi castigationi decenti insu et) ex emolu- 
5 eorum satisfleri laesis misi Erud 


CAPUT Y. 


OS ovyxoorces dd io r xorja Das 


(S 


vove dixov»vas, d gu . avcoic ae BorjJea» 20 sed illu 


ulis «0 mavyraxoDav xaOapovs vOv» émayopdvom 
arg ond ilias par  Oóvovc d xal uosxsías xal 
mugOéve» domayàs wal épolovs xal ddl ovra 


Non e privilegiis aliquibus uti nocentes, 

solum eis in auxilium observabis, ut undi- 
que puri horum quae eis inferuntur (et) innoxii vi- 
eantur. Homicidia autem et adul virginumque 
direptiones et invasiones et oppressiones ita cum 


o uereAsven, xolalo» robe d vehementia corriges, puniens delinquentes secandum 
eee — vóuove, eM Tfj xcv. ÓM-25 nostras leges, ut paulatim supplicium alios omnes fa- 
1 7 viucpíq robe d Nous éxtayvac co Qs. — Má- 1 cíatsalvos.  — Praecipue vero officiales tuos re- 
leta òd r cafemróv và» aavcoy e, o — tinebis, non permittens eos subiectos nostros impel- 


uale re TOUS vztzwÓOUVS TOUS Ed len dare 
Rif Qousiw ud» apyseDas rap& Go, rale deln 
2 Ji eie on dens yvouns. . 
r albis 
um à (ov. wal ei 71 ve wao 


lere, neque ut videantur quidem subiecti tibi, pro 
veritate autem tuae praesint voluntati. 


Jxevesió Óà xal3028 Festinabis etiam consiliarium et quicumque fuerit 


circa te assumere virum optimum et purum undique 

et contentum his quae s fisco dantur. Et sí quis 

usd spem accesserit et non inveneris eum custo- 
entem 


sacram nostram pragmaticam sanctionem ostendat de his scriptam; ac tunc quidem suscipies talem sanctio- 
nem nec vero quicquam e ea ages, antequam re nobis nuntiata secundum praeceptum nostrum 
ariarum et operum civitatium stude 


1 Sed et copiae rerum necess. 


* 


er. 


as cur , ut ex. civilibus pecunüs ipsi 


civitatium ea quae macime necessaria sunt opera perficiant et pontium similiter et viarum et por- 


tuum (in quibuscumque omnino locis provinciae, cwi 
ped omnino sco et cipitatibus utile est, i 


3 s 
CC debian per oboedientes tibi in 
Quos : tes deprehenderis, et e diei swbicies convenienti et insuper ut e ipsorum annonis 


satisfiat iis iniuriam passi sunt, pro 


et consideres et 


aces, portus sunt) e£ murorum curam gerant; atgue 
K as et nunties. Babebis autem 
cumque tis ad iustum ministerium indigebis; 


et adulteria et virginum raptus dt insat ones et oppressiones cum severitate ita 1 delinquentes se- 


, ut paucorum 
(ís, ut subditos nostros 


2 «vzo») s L! | rovro L hoog | «ove ys L Bc) «ó ye 
M | 93 4£ om. 144 5 Li Inde rohr om. 
€ |8 avvo?s &vs xavégas M rovc & r B «ove 
«at Le, «àv nóAsov add. s. v. L* (patres civita- 
tum Tul. cf. Cod. 1, 4, 26 5 9, 12. 10, 44,3 81; nov. CX XVIII 
c. 16). Leg. cb rate «ovs rerigac, vel rob avváv sru- 
rigas ? | 9 xoi» LBe] ro M | 10 ri 84e — si «4 
om. L | 12 evupéoov L | 15 xontess L | 16 K νν- 
Ar Li | 18 yívecD'as otc fn wesuévois B. | 19 & 
voutov L| 24 c eva L| 25 sev' oMyem B (cf. 
nov. XX X c. 11 pr.)) xav' óMyov Me 26 cuuopiq] s 
* L (cf. €) , 30 yvoune) vóuow M* | ad MB] 

xadaodvy 


TL 
yao L om. c | 34 ovz svoe» L | 36 »»] xaO'a- 
oss L 


2 soripturam V? | suseipies Ri] suscipiens RTO | 
3 ages vulg.) agens R FT O | 4 secundam] ad secundam V 


nprimis vero officiales 


5 suscipies RI | 7 civilibus) olibee V (al. ex ouius- 
libet gi. Accurs.) | patres] partes O (al. partes V*) [ 8 ne- 
cessarie V*| 9 portuum) portium Ri I 10 *portus) por- 
tuumque (om. Ol, portuum O?*) libri VU est omnino R 
publico Ri I 12 et cogitabis] et om. V | 15 ministrerium 
R | *quos si] quodsi libri | 16 *subponi castigationi 
sub omni oastigatione libri | decente R detenü VO 
et addidi | 17 faotisfleri Ri | 19 permittes vulg.] per- 
mittas R FT | 20 obreseruabis R ut] et R VII 21 puri 
om. Ri | et add. vulg. | 22 iurgiumque V | 23 inva- 
siones et ect.) nes et — 24 delinquen supp!. V? in spat. 
vac. | 24 corriges] oorrige R corrigere VO* | secun- 
dum] see (set?) V? 25 alios vulg.] eos (e ez o corr. 
R) RFT O | 27 pertinens O! | 28 subiectu R* | 29 vo- 
luntati] ueritate Ri ueritati R* | 30 fuerint V | 31 vi- 
rorum VR*0! | 32 ocontemptum VO | quid R vulg. | 
35 utilis O 


DE MANDATIS PRINCIPUM 


8(Z) ev gvÀzctovr vé». xnigàw. n aa 
rage ase Gavtó» aaa. oͤnuooiq re xal id(q, Ger 
qoBegoarov uà» slvai vel 4vovg, wal «ois 


&yveovoUg, ngos ó Ónuódiov, nie rr ad xoi 


121 


Nov. XVII 5—7 
8 puris servante manibus. — Talem vero praebebis 
temetipsum omnibus publice et privatim, ut terribilis 


quidem sis delinquentibus et indevotis circa fiscalia, 
mansuetissimus autem et mitis omnibus placidis et 


odo» Gxaes Troie émimxecrépous xal svyvouoss, xal 5 devotis et paternam eis exhibens providentiam. 


mex abxoĩe aed ya 7tQÓs'osay. 


CAPUT VI. 


RO Ala unà rovrov rohe xalovuévovs lo- 
— di dna. e ej%f 5 int ae 22 
vow, 


v en dstsoxeeiv xal — rd . 9 si ur) 


ros dx faa pnóv éna be xcl usa xi . 
loben roĩe ayiot / opo aidovs. 


Sed neque haec quae dicuntur verba (id est iusiu- 
randum) prompte dare festines aut amplius tempus. 
sed et cum examinatione (et) in tempore  medíioeri 


10 et non transcendente triginta dierum indutias, ne ex 


hoc infinitae sint hominibus ad invicem contentiones 


duorum propones éco eid utrum ety dato verbo 
absolute abrenuntiare et agere quae iudicata sunt, 
an non. Certe si non hoc, sacris eum terminis re- 


debita ' venerabilibus locis reverentia. 


CAPUT VII. 


(6) Pre dà d»3pogóvow ovs fo 255 . 
dtv den avOvVGi , d r 
dates ác Piece, Ld 
ele crit dre. Ov yàp er rd TOiavra apag- 
raab, poi eo j., tw nr νο , 
iva py) vowvra vn r ToÀungorégo co gol 
Ie vs 5 & rOw de eαον dGyiAsa o rote ddt ob- 
ew, A¹ vois dOuxovpévoie 040 
xal oUx dy ai Qvyvavoy br iayvoleaD'as Tjj aga 
và» do rom dcpalsíq, xai ro ddr xal 


1 (y ro a , Tae d vw Ónpodicv 
8 si&noábuc Ra do- vàw ia yinoa an 


ztapacxsvégsi, icq rb 2 35 ratio et militibus et 
. 


crga rase xal id. cc,, wal avrois 


rare dfexvasis xe « E 25 


Neque autem homicidis neque adulteris neque vir- 
dies c FOEDE delinquenti ad terminorum custo- 
cautelam, sed etiam inde extrahes et jum 

eis inferes. Non enim talia delinquentibus parcere 
competit, sed obpatientibus, ut non talia a prae- 
sumptoribus patiantur. Deinde templorum cautela 
non nocentibus, sed laesis datur & lego, et non erit 


oras zaoà ToU vóuov,30 possibile utrumque tueri cautela sacrorum locorum 


et laedentem et laesum. 


1 Publicorum vero tributorum exactiones et intra 
templa decenter fleri is, quoniam fiscalium 
is ipsisque templis et cunc- 


VII pr. habet Nomoc. 4 XIV tit. 9, 30; eiusdem summarium BI 5, 1, 12 (ex Athan., vid. p. 191 Heimb.); 


s. Nomoc. XIV tit Lc. 


8 assessore uteris legem et iustitiam cum puris 


0. Talem autem temet omnibus et 


manibus servatur 
publice et privatim pr aestabis, ut mazime Leda sis delinquentbus et adversus fiscum contumacibus, 
mansuetissimus vero et mitis omnibus probis et officiosis üsque paternam curam impertias. 


VI. Sed ne fidem quidem 


pas ips 
mentum 
et duarum ei r 


eum 5 in ius qui 


debetur reverentia. 


publicam illam — qui vocantur ly 
€ dae hne sed vide cum examine et in tempus congruum et 
t hominum inter se contentiones. Ouo E rs 
duces eum, custodiens 
2 omni parte servata, et si quidem etiam sententia perdit eum opus sit, 
fionem propones, sive velit datae fidei 
nolit, sacris eum m ufus restitues, atque ibi executionem adhibebi 


o. — promptius dare aut in longius 
uod non excedat triginta dierum — 
o rris qui prin 

fidem, d eee e 


e renuntiare et facere dudicala, sive c id 
moderate et cum ea quae sacris finibus 


VIL Neque vero homicidis neque adulteris neque virginum raptoribus 25 ter- 


vabis cecuritatem, sed et inde extrahes eos et poenam iis impones. 


decet, sed iis potius, 


Neque enim talia delinq parcere 


ui superant, ne ab audacioribus talia patiantur; cum praesertim templorum securitas 


noa iniuriam facientibus, sed iniuria affectis a lege data sit, nec fieri facile possit, ut uterque, tam qui 


1 intwit guam qui passus est iniuriam, asyloru 


m securitate nitatur. 


Exactiones. autem tributorum 


publicorum ut etiam in locis sacris cum dignitate fiant curabis, quoniam tributorum ratio et militibus et pri- 


B* | Te 5 „ 

ósi Haloan. pns 3 LA. dn. 
10 CIE 15 bags 1j 5 
B˙ avro Li, om. € 


„ MEER Abe Z 22 — 71 

locis c | 23 dà om. L 26 r om. L | 27. zs0eo»- 

aov] obpatientibus (?) (Gedern Haloander) | 29 da- 
ine. L! | 32 adixovvcev L 


1 E 1 d aa] ie Vt] 8 knit R. . 

simus R | 7 id est] · i⸗ 8 promitte aut] in vv 

VVV 
D 


et addidi | mediocri] modios V! modico V? 10 et om. 
V! | ex] et RE! | 11 omnibus RVO |13 adieoerit R. 
deduoere O | 14 custodies RI ei om. V | et edd. vuly. 
16 sint RI [| 17 praepones EV | 19 non (ne O!) hoe 
FVV | 20 infferre Ri, in- 
feros pd V initio paginae | tem Ri | et] ut Ri 1 
28 neo ad ulteris Ns mee ad Ri neque adulteriis 
O ut neo "uten Fr | neque bis sor. Fi | 26 in- 
ferres Ri. Fallece e patientibus RO »« patien- 
tibus V: (al. hoe mg.) patientibus Y hoo petien- 
tibus vulg.; an le read | ut non] non ut 
E | 29 et om. Kt | trumque non eritueri R 
cautelam V'* ", 34 praeparabis V*O] properabis R V2 pro- 
curabis vulg. 


16 


Nov. XVII 9—12 194 DE MANDATIS PRINCIPUM 


Douévns co. vaEw, di oixstols nd vrobvylow, oi- sed propriis quidem subiugalibus, propria quoque 
xsíq d Üanavy rot a vi" xogsíav. .4vroU rh, expensa agere iter; hoc ipsum custodiendo, vel si 
TOv QuAaTTOMRSvOU xüv ai gf) VztaQogioe yévow, ddl non ultra terminos properes provinciae, sed propter 
rs rij bra. did *wwa ztgóqaci» àvayxaía» r- quandam occasionem necessariam circumeas civi- 
voccoéne les. 5 tateg. 


CAPUT X. : 

lA) Tode yàg diy xalovuévove c às 0409- Eos autem qui vocantur loci servatores dare iudi- 
" ros d 3 év rate xóÀsUs «Us drap vas 5 ces in civitatibus provinciae cui praesident, licet 
obs r, xd» ei spectabilis «d» si Aaumgóreros xxv — spectabiles viri vel clarissimi vel praesides sint, 
si eue slev, xdgiw dxayogevouev vQózo:w. AA omnibus interdicimus modis. Sed neque si milites 
4108 si G'rQaviO ral vivet Furor goi, urÓ8 djs 10 aliqui sequantur te, nec illos gratis permittas ex- 
ονñ gvyyopgeiv Qazxavaes, d dx 19 oje o- 9 sed ex propriis emolumentis. Si vero non 
v9osov. Ei Ó8 uz vovvo mpoafoisv, d dx vOv gur oc egerint, sed ex tributis expenderint et angarias 
rad Óaxowncsav xci ayyaosíae Àáfoiww, sav 0cov acceperint, omne quidquid damnificantur subiecti 
&» gui TÓ vm9xoov, rovro ix vOv a)tOv ori- hoc ex eorum emolumentis exigens proprio periculo 
Gecw sicmgaEtas oi, xwÓvsq rote s0npévois azo- 15laesis salvabis. 
0 OG. 


CAPUT XI. 


(IE) O5 ue» od ngopáce, Donaxndw vs «al al- Neque occasione religionum haeresumque quae- 

iG6c y Ureneeos cvyyoQnesc vivi xh énagyíav Aen- stionis permittas alicui provinciam commovere aut 

viv, ij alls vowxyTEV Twà ngóerafuw éyyeiuoOr- — aliter quandam praeceptionem iniungi provinciae cui 
ve f ve xe 9€ üQyess, avros dd zmQovoncte,20 praesides; ipse vero providebis cum competenti uti- 
.uetà TOU mzposmxovtos xal Tov Gvugsporros voie di- litate fiscalibus, et quae talia sunt perscrutari, et non 
uogíou, xal Tov và TOLaUTG Gvegevyü» xal uf) Gvyyc- permittere aliquid circa nostras fieri praeceptiones 
oe Tt vtapà rds iuere ae y ztposrüEee mQo- Occasione religionum. Si vero canonicum sit 
gács Zi-. E dà xavovixóv sis rd ing quaeritur, una cum metropolita provinciae haec dis- 
rohe, Gua x ungtponoAiy «5s émaoyíae car 25 ponere et decernere, sive episcopi dubitent aive alii 
Qiaxoivew, sire. értíGxozxtos duquefrroiev sire Fre % quidam, et causae dare deo amabilem et decibilem 
Twv86, xal vq 7Qayuati Ói00vas OasogiÀAz re xal -- terminum, qui et decentem orthodoxam custodiat 
7o»vra 0gov, 06 xal vi ztoézovgav Tiuzv f, - fidem et indemnitatem procuret fiscalibus et nostros 
dE 51 lors xal tO d hluĩos ee On. Toic subiectos servet inviolatos. 
anuooloce xal voie rjustápous vstorsAécs x avemngsa- 30 
ro gvAáEn. 

CAPUT XII. 


(dd) 4e 34 o xal vovvov nàcav ride - Oportet autem te et in hoc omnem ponere provi- 
vote TOU Tqvíxa xte divos qavair MO,, éxsivoy Y id dentiam, dum aliquis dignus apparuerit poena, illum 
xoAats», vov dd ztQayuátoyv cvrOU u ,und Oa. quidem punire, res autem eius non contingere, sed 
da cvyrosiv vavra vq yéve xal vQ vóuo xal vj 35 sinere eas generi et legi et secundum illum ordinem. 
xar' dxsivov gépscÓon T ov yap và xgàyuara Non enim res sunt quae delinquunt, sed qui res 
dor, xd ννEN lob ra, dd oí xà mxQáyuata xsxvn- 


cium, sed propriis iumentis, propriis sumptibus iter facere. Atque hoc idem observandum est etiam si 
fines provinciae non egrediaris, sed ipsius provinciae urbes propter causam aliquam necessariam peragres. 

X. lam quominus vicarios qwi vocantur instuuant magistratus in urbibus provinciae, cui 
praesunt, licet vel spectabiles vel clarissimi vel praesides sint, omnibus modis prohibemus. Verum ne 
milites quidem si qui (e sequantur, eos patiaris. gratuito facere expensas, sed de propriis annonis. 
Si vero id non fecerint, sed ex subditis sumptum fecerint et angarias acceperint, omne quocumque sub- 
fecti affioiantur detrimentum ex illorum annonis exactum proprio periculo iis, qui iniuriam passi sunt, 
restitues. 

XI. Sed ne religionum quidem et haeresium inguisitionis nomine permittes cuiquam provinciam de- 
spoliare aut alio modo eiusmodi aliquod mandatum in provincia, cui praces, administrare. Sed ipse pro- 
pidebis, ut cum dignitate et publicarum rerum utilitate etiam in talia inquiras, neve quicquam patiaris 
contra nosíras iussiones rel Lene nomine fieri. Quodsi canonicum sit id, de quo quaentur, una cum 
metropolitano 5 id Aiiudices, sive episcopi sive qui alii disceptent, causae pium ac dignum 
finem, qui et honorem quo digna est orthodoxae fidei custodiat et securitatem publicis rationibus praestet 
et subditis nostris incolumitatem servet. 

XII. Oportet autem te in hoc quoque omnem curam ponere, ut, cum quis poena dignus videatur, 
illum quidem poena afficias, bona autem eius non aggrediaris, sed. sinas haec generi et legi et ordini ex 
lege recepto committi. Neque enim res peccarunt, sed qui res possident ; at inverso ordine dignos quidem 


1 oixo,s Li 4 ve dna, cum vrsgoQuos yévowo | sine O! || 3 propter] per V | 4 necessarias R | eircu- 
iunrit c || regsvoovoíns Haloander] zregwvoaveis ML v | meres V' | 10 aliqui sequentur O sequatur aliquid R 
vors BIG yàp di autem c [| 7 rode vas L' [8 e£ | te om. RV | illo V! 12 sed] si O || tributariis Zacha- 
sepestabilios (s. v. ztsgsBAerevos) M. eiaztaxvaB(Asos L si | riae | et] etiam R j| 15 saluabis VTO'] seruabis RO 
stsgíBAenvos B | xav oí Si As pide M | 10 éxeívove Be vulg., om. R! | 17 haeresiumque vulg. | 19 quadam (quo- 
12 gu ε , MB'] ovvtslecto» LB (tributis g) dam Ri) praeceptione RO | iniungi] unigeniti (erasum 
13 Qazavncasv LB | àyyagsteie L | 14 v0 om. L R | prouintiam R | 21 talia Zachariae] alia libri 
15 jd hh, rusvégow L | 19 wa rovavtg» LB 22 circa R VO] contra vulg. | 23 fit? RI | 24 dispo- 
21 xai vov] vov om. B | 22 vov om. LB I 23 ad] | nere et delenda videntur | dicernere R | 25 dubitetur 
circa (i. e. e) c 24 H d — 31 gvAafas om. BL || | R! | sive] si 01 | 27 deoentem R VO decente V* de- 
28 «49» mpénovcav — ire decentem orthodoxam | center vulg. | 28 nostros] nos O! | 32 aut O] in om. 
eustodiat fidem c 34 dà om. LI 36 xav' éxeivov] x«v' | V1] 33 dignis R'| 34 eis V' [| contigere V | 35 il- 
éxsivo Li ixsivov Be I gépecOas om. e lum (ilud O' ipsum V) ordinem ROT] illam ordini 

| quidem) quibus V | 2 ipsum] ipso vulg. | si non] | vulg. 


DE MANDATIS PRINCIPUM 


— 


12⁵ 


Nov. XVI 12—14 


K o6 d ávrievoépovrss vv rate vovs u a&love — possident; at illi reciprocantes ordinem eos quidem 


-- 2 * 
T0526 
ir. 


and rn éxsivow éxaÀss q o ννπνν. 


2 Ld 8 


7i, và d íxsivow dyegovrvos moaypora, qui digni sunt poena dimittunt, illorum autem aufe- 
ar cUTOVv TQAUDQOUMEVOS, ode O vOnoc «Go — runt res, alios pro illis punientes, quos lex forte ad 


illorum vocavit successionem. 


CAPUT XIII. 
(IZ) Ilpooraciaé Óà aÓíxovs, ds uavOdvousv $» 5  Patrocinia quoque iniusta ] quae cognoscimus in 


vais nusrégeis émagyícis ylvegÜaa, mi uevsievay 
re, oU GvyyoQov ob rode érégov Biovs éveg- 
yolaBri», ovx oixmo)Uv éavrQ «à xogía và u. 
Ou» avtQ mQos5jxovra, ovx sie vy» e Hu 


nostris provinciis fieri, omnibus corrige modis, non 
sinens ulli aliorum vitas in se suscipere, non 
liare sibi praedia nullo modo ei competentia, 
n aliorum laesionem promittere patrocinium, 


am- 
non 
non 


iragye dio Dos stgoavaaíav, ovx, ono ay áztocvagoisv 10 quemadmodum fraudent fiscum suam virtutem obi- 


ro Ünuóciov, rin dcr iGyvv ανBꝓ v cer. à 
* , Li - 
à foro go ggovtis, omoíae av slev oi xc 
, " ^ L 
szQevrovtse Ósozovaíac: dgxégs, yáo cos q müvcov 


xh tsÁso ta Tv do O re vónOS Jj xe xijs Bacslsías 


uu. 


cere. Neque sit tibi cura, cuiuslibet sint haec 
agentes dominii; sufficit etenim tibi omnia ad 
perfectam fortitudinem et lex et imperii favor. 


CAPUT XIV. 


(IH). All xai xobs eicüexoudvovs aAlorolovs y 
OVtO uGT7086, OvTOS dvayxiGes DütrOY dno- 
god «ovs ÀnpOérras wax, ox, si uézos noÀAoU 


Nals axaJovrrss, amav 000v azogov rj dage- quidquid onus provinciae est sic illis 
xí(as or, rovro rate éxsóvow xvncscw dériOnesse. 20 bus imponens. 


2 dé dv tre gate ánmapyioac oí yempyol Àsyovvas xad 
serasas, ypauuuags xong Onuogcíoi sxpoc rνον Tv 
ama éxeívo Tyovuávove, Gr avrove robe dy 
evraié tepevyotac ya 


Sed etiam suscipientes alienos agricolas sic odio 
habebis, sic compelles cito reddere quod suscipiunt 
male, ut, si plurimum manserint inoboedientes, omne 
essioni- 

Si vero in aliis provincits agricolae 
dicuntur eese ier od litteris bos ublicis ers 
provinciarum praesides, ut in eas entes - 
colas confitentes aut convictos tradant possessori- 


woyovs gvvouoloyovsvas y dl bus, et revocentur ad provinciam cui praesides, et 


xe nagadidogO'as voie xexcvnuévoss xal éxavays- 25 inoboedientes vehementer corripies minus idoneorum 
, mgóc Tüv émaoyíav 7€ Goysc, xal robe dm — adiectione. Competens est enim talia studentem 


Sor: raus agodpórsgov nher t1) vv dmóQuv $m 
Boi argh yáo ác) ron tà TOicUva GOmxsUÜOvTA 


T0 vU 


(quod) hinc onus et rerum deminutionem in sua fa- 
cultate cognoscere, ut minoratus cognoscat, quantum 
age, 


evJsv doo xal v TOv H a dAxr- est laedere et delinquere in alios. Hoc i 


vog» dni vs éavroU mepiovaías fee, zr dy 30 sive praedia possidentes in provincia sint sive aliquo- 


dAatvtovusvos yivalaxos, roco dor vO dies va ; 
zzÀnuuaÁleiv ee éréQovs. Tovro Óà ,, sive oi 
ra xopía xexrruéóvoi, xav& xoouy siGiv er TiO 


&rágois zQosnxóvro gooyvurral xi da yào 3 quae per conductionem aut 


xal robe wextruévove éxsiva uOvov Exsuv dreg a rote 
did oe 0 vóuos, xai rovs zgovooveras TOV aAAo- 
voíov éxsívov mooicvacDas uovov azeQ xavà uíad'c- 


cap. XIII summarium extat Bf 6, 3, 16. 


rum aliis competentium gubernatores sint. Oportet 

enim et possessores illa solum habere quae eis dat 

lex, et gubernatores alienarum illis 1 solum- 
2 iti 


dimittunt, res vero illorum auferunt, alios pro iis punientes, quos forte iex: ad illorum succossio- 


nem vocauit. 


XIII. Iniusta vero patrocinia, quae in nostris provincüs feri 
aliorum vitas actionibus r. 


cognovimus , omnibus modis persc- 
is quaestui habere, non sibi vindicare 
spolient 


femere receptos, ut, $i per ME fempus contumaces permanserint, omne quidqwid sterile est in 


id iorum possessio 


2 ágngiasuv. L'| 4 r vov L | éxaAesae LI 5 4v] 
ad BIG urrelevtzoos L! urveAsvose L3] 7 rose écé- 
ind r y évépov L? | ] ove Li dq L? | 
S PAM iar L «vvov M in 
Serimger i avtole Hombergk | du om. LBe | 13 a 
xésos B | 14 veleovóvg» LII 16 xa) om. BI 18 mo 


ovre c? | 23 dxsivow et avroos om. e| zysuóvovs L! 
zyenóvae L^ | 32 vovro] hoo ipsum (i. e. avc) c | 
37 novov B | jO ovr?» L! 


1 ille V* | reciprocant (reoiprocatur Ri) libri | 2 il- 
lorum] eorum O ] auferetur R referunt V | 4 succee- 


si» BL |8 «à $335 L] xooía MB | 9 v | 
] ex 9. à ? 5? j 


siones A? | 5 iniusti Ri iniustilis O! | 6 corrigi R YO 
corrigere T, corriges Heimbach | "7 sinente RVO 
suscipere suppl. V? in spat. vac. | amplificare V ampli- 
dare O! | 8 ullo (ulle V!) RV | 9 lesione V | 11 tibi 
sit V | cuiuslibent V! | 13 forütudine 71 | lex et] et 


om. O 16 sie) si O « (ut?) V! | 17 quode suscipiunt 
" V* | 19 sic om. vulg. | illis VO] ilius RT illorum 
love Li | 19 usivas dv M | dre ,L I 20 vovro] , 


vulg. | 20 imponens RVO] hoo impones vulg. | 21 di- 
centur RI 22 ea V || 23 eoniunctos RI tradat R VTO 
27 quod RO «e V! quidem , om. vulg. | ct rerum 
om. V' | diminutione V | tua O | 29 hoc hoo T7 
vulg. | agere RI; leg. ages? | 30 prouintiam R aliquo 
RI 31 gubernatores om. O | 34 aliud R. 


Nov. XVII 9—12 194 DE MANDATIS PRINCIPUM 


ÜSouévn» go. r, d oixe(ow gà» vxobvylow, oi- sed propriis quidem subiugalibus, propria quoque 
xsíq dà dame aoteto da vn ToQs(av. Abroõ vov- expensa agere iter; hoc ipsum custodiendo, vel sí 
TOV qvÁaTTOMéevOv xa» sí p vmxsQogi0e yévo:w, Au⁰ι non ultra terminos properes provinciae, sed propter 
ros «7€ bree did tiva 7tgóqaGiv. &vayxaía» r quandam occasionem necessariam circumeas civi- 
voccoíns 7t0Áste. 5 tateg. 


CAPUT X. 


(IA) Te yag à xalovuévovs ii) in dag Eos autem qui vocantur loci servatores dare iudi- 
val vove oyovvas óv re ,, (Ve ómxeoxícce rs ces in civitatibus provinciae cui praesident, licet 
ob r, xdv sí Spectabilis xd» si Aauzgórevos xav — spectabiles viri vel clarissimi vel praesides sint, 
si ryeuóvsc ele, xdgw amayogsvouev vgómow. AA omnibus interdicimus modis. Sed neque si milites 
4508 si OrQatiorraé xu ο Értotwxó gos, urÓà éxsívo«c 10 aliqui sequantur te, nec illos gratis permittas ex- 
r gvyyogsi» Qamavàüv, dAÀ dx r ola ot pendere, sed ex propriis emolumentis. Si vero non 
rij. Hi d ur vovto noaboisv, d ix vOv Gvv- oc egerint, sed ex tributis expenderint et angarias 
reich Óasawncsics xci ayyags(as ÀíBoww, ard 0cov — acceperint, omne quidquid damnificantur subiecti 
&» Lnuaoito rd vx9xoov, TO óx tOv dg city hoc ex eorum emolumentis exigens proprio periculo 
c Sten ανεενπ⁰ oixsíp wwvÓvyq roĩe fjOeuévoic dero - 15 laesis salvabis. 

Joes. 


CAPUT XI. 


(E o) aui ov0À ngogpáce. Donawsiy xe xal ai- Neque occasione religionum haeresumque quae- 

ig Scoy raden. Cvyrorese vui Hr émagxíav e- stionis permittas alicui provinciam commovere aut 

rei, j de vovxv TE» Tw cf.. ive n — aliter quandam praeceptionem iniungi provinciae cui 
vad ind Xie xe 9$ üpyse, abr Ó8 ztQovornscee,20 praesides; ipse vero providebis cum competenti uti- 
usta ro ztQOcZxOvi0s xal Tov Gvugégovros voie dun- litate fiscalibus, et quae talia sunt crutari, et non 
uogíou, xal vov «à voixUra Gvegevyaüs xal uf) Gvyyc- — permittere aliquid circa nostras fieri praeceptiones 
ce vi reg xd "uersa yívegOca zgosráfei . Occasione religionum. Si vero canonicum sit quod 
gage. QZ, E d xavovuv sim rd nien. quaeritur, una cum metropolita provinciae haec dis- 
tovusvov, aua TQ nr οιõtzty 7€ &maoyíae vavra 25 ponere et decernere, sive episcopi dubitent aive alii 
Oiaxoívsw, ere émíGxonxos dugicfyroisv sire Fro — quidam, et causae dare deo amabilem et decibilem 
ravse, xaÀ vq) zxQayuati Qidóvas GO vs xal zoé- terminum, qui et decentem orthodoxam custodiat 
or d, de xal tz» ztsxovcav Tuv Tf 6e o- fidem et indemnitatem procuret fiscalibus et nostros 
dô t pvidtn ztíotes xal v0 abruov „ Toi; subiectos servet inviolatos. 
anuooloce xal voice rustápois vstorsAsc. tO dv,Muueca- 30 
crov pváá£n. 

CAPUT XII. 


(o) 4e 34 o xal «oívov màcav víÓscDo. xpó- Oportet autem te et in hoc omnem ponere provi- 
voixy TOU Tvíxa xte dos gavain toi, éxsivov uàv dentiam, dum aliquis dignus apparuerit poena, illum 
vod, rv 03 noayuáro avroU n5 zQosimrsgÓc. — quidem punire, res autem eius non contingere, sed 
d a cvyyoQeiv ravra vq yévs. xal TQ vóuqo xal r 35 sinere eas generi et legi et secundum illum ordinem. 
er dxsivoy qdoscJos vàÍs. o yàp và zgáyuara Non enim res sunt quae delinquunt, sed qui res 
dors «à mzÁAguuslovrra, d oí và ntQüyuava xexct- 


cium, sed propriis iumentis, propriis sumptibus iter facere. Atque hoc idem observandum est etiam si 
fines provinciae non egrediaris, sed ipsius provinciae urbes propter causam aliquam necessariam peragres. 

X. lam quominus vicarios qwi vocantur instituant magistratus in urbibus provinciae, cui 

, licet vel spectabiles vel clarissimi vel praesides sint, omnibus modis prohibemus. Verum ne 
milites quidem si qui te sequantur, eos patiaris gratuito facere expensas, sed de propriis annonis. 
Si vero id non fecerint, sed ex subditis sumptum fecerint et angarias acceperint, omne quocumque sub- 
iecti affioiantur detrimentum ex illorum annonis exactum proprio periculo iis, qui iniuriam passi sunt, 
resti tues. 

KI. Sed ne roligionum quidem et haeresium ingrisitionis nomine permittes cuiquam provinciam de- 
spoliare aut alio modo eiusmodi aliquod mandatum in provincia, cui praees, administrare. Sed ipse pro- 
videbis, ut cum dignitate et publicarum rerum utilitate etiam in. talia inquiras, neve quicquam patiaris 
contra nostras iussiones religionum nomine fieri. Quodsi canonicum sit 1d, de quo quaeritur, una cum 
metropolitano provinciae id diiudices, sive 5 sive qui alii disceptent, causaeque des pium ac dignum 
finem, qui et honorem quo digna est orthodoxae fidei custodiat et securitatem publicis rationibus praestet 
et subditis nostris incolumitatem servet. 

XII. Oportet autem te in hoc quoque omnem curam ponerc, ut, cum quis poena dignus videatur, 
illum quidem poena afficias, bona autem eius non aggretiiaris, sed. sinas haec generi et legt et ordini ex 
lege recepto committi. Neque enim res peccarunt, sed qui res possident ; at inverso ordine dignos quidem 


1 oixow L! | 4 dye dmagyías cum vztspóguoc Dove sine Oi | 3 propter] per V | 4 necessarias R | eireu- 
iunxit᷑ c | regevoovoiue Haloander] eguvoovsis ML . | meres V' | 10 aliqui sequentur O sequatur aliquid R 
vocvys B 6 vd di autem e || 7 vovs] rds LI (8 ei | te om. RV illo V! 12 sed) si O || tributariis Zacha- 
sepestabilios (s. v. r r H eie aH L si | riae | et] etiam R || 15 saluabis VTO!] seruabis R30? 
stspíBAsrvoi B 755 ol 2 M | 10 éxsivovs B* vulg.,om. Ri 17 haeresiumque vulg. | 19 quadam (quo- 
12 gur, MB'] ovvtsheovrOv LB (tributis c) dam A!) praeceptione RO | iniungi] unigeniti (erasum 
13 dQaxaviscuv LB | ayyagsécie L | 14 «0 om. L R | prouintiam R [ 21 talia Zachariae] alia libri 

15 5jumuévoi] rusvépgois L 119 viva vouavrg» LB 22 cirea RVO] contra vulg. | 23 fit? RI | 24 dispo- 
21 xal vov] vov om. B | 22 vov om. LB | 23 rad | nere et delenda videntur | dioernere R | 25 dubitetur 
circa (i. e. regt) 6 1 24 Ki 0à — 31 gvAa£ss om. BE | Ri | sive] si O! || 27 decentem R V?O decente V! de- 


28 r nmgénovcav — lors] decentem orthodoxam | center ewig. | 28 nostros] nos O! | 32 aut O | in om. 
eustodiat fldem & 34 dà om. LI 36 xav' éxeivov) xav' | V! 33 dignis RI I 34 eis V' contigere V | 35 il- 
éxsiv L. éxsivov B* | pégsadas om. c lum (illud O' ipsum V) ordinem RVOT?] illam ordini 


DE MANDATIS PRINCIPUM 


125 


Nov. XVII 12—14 


guet oi d dvrievosporvec vi» vali ros nàv dE lovs possident; at illi reciprocantes ordinem eos quidem 


ai d r avTOv TD 
éxi t5» tea ο a Oiadoyrv. 


duci, và Ó8 éxsivoov dga4gov»vos sokykora, qui digni sunt poena dimittunt, illorum autem aufe- 
D Qovpusvos, ode & vónoc v 


runt res, alios pro illis punientes, quos lex forte ad 
illorum vocavit successionem. 


CAPUT XIII. 
12) Io racias dà ddixovs, G6 uavOdvousv é» 5  Patrocinia quoque iniusta ] quae cognoscimus in 


rate TusriQcus émaoy(cic ye, rad nere, 
*Qó7t046, oV OvyxoQov ovdsyi rode évépov giove évsp- 
yolaBeiv, ovx oixuo)v éavtQ rd zel tà unÓapóo- 
Dev avrQ mQgoejxovra, ovx aie Tuv ir Hu 


éxayyéllscDas nigosvaaíay, ovy, ónos av axogvepoisv 10 


ro Ünuóciov, TE» éavrtOv iGyvv avUt&vtMy. à 
* M 7 — 
pnÓó for go. goovtíc, Omoíae av slev oí vavra 
$ , * , 
sQecrovtsé Óscztots(a6: agxscs, y&o Go& d zavtow 


a ra r iGxvv O t8 vÓuOS 3) re vrjs. Bacide(ae 


uu. 


nostris provinciis fieri, omnibus corrige modis, non 
sinens ulli aliorum vitas in se suscipere, non am- 
pliare sibi praedia nullo modo ei competentia, non 
in aliorum laesionem promittere patrocinium, non 
quemadmodum fraudent fiscum suam virtutem obi- 
cere. Neque sit tibi cura, cuiuslibet sint haec 
agentes dominii; sufficit etenim tibi per omnia ad 
perfectam fortitudinem et lex et imperii favor. 


CAPUT XIV. 


(i. Alla xai roùe eicQexouévovc dor uν‘ ysop- 
OUVTO QuGZGSI6, OvTOS dανν,ννj,t OüvrOV dno- 
dovvas rovs ÀngpOsvvas xaxos, c, si uéxot vp 


la aa Dovrrse, ar 0gOo» amogov rie ézxag- quidquid onus provinciae est sic illis 
xias dor, rovro rate éxsivow »vncscw éniOrees.20bus imponens. Si vero in aliis provincits 


E dà dv évepuue dnaQyieuc oi yeopyol Asyovras xaO 
serüwes, ypgauuacs xoram ÓOvuocíoi soos rode t&v 
énuaQyi» dxe(vcnv Tyovudvovs, ders aUvove xo dv 
«vraie sepevyotac yscQyove GvvokoAoyovsvac 9) dle 


Sed etiam suscipientes alienos agricolas sic odio 
babebis, sic compelles cito reddere quod suscipiunt 
male, ut, si plurimum manserint inoboedientes, omne 
essioni- 

icolae 
dicuntur esse constituti, litteris uteris publicis ad 
provinciarum praesides, ut in eas fugientes agri- 
colas confitentes aut convictos tradant possessori- 
bus, et revocentur ad provinciam cui praesides, et 


ys 
gepieove zagad(dogOa« tois xexcrpuévow xal éxavays- 25 inoboedientes vehementer corripies minus idoneorum 
LÁ adiectione 


an stpóc Ty émagy(av he dgzeis, a robe dme 
Jod rue oõ⁵ ανο ο gsvidyva, t9 àv AxÓQov an 
Bo lj. „ yao dor vOv xà xo Uva OxsUÜOvTA 
10 évreUDev a10zO» xal vj» TOY nQayuivov dActr- 
r i rij éavrov mspiovaía$ a Ng, 
adac cou uso vir, ad dor rò dòi xs va xai 
xAnuusAsiv si$ érégovc.  Tovvo Óà , eita oi 
ra xl xextnusvoi! xata yoQav aid / sive TavOw 
£rágoss ztQoerxóvrow pgoyvuaral xaDsccixouv. de yàp 


xal robe xexvnuévovs éxsiva uóvov Axe ameg av ros 35 


dida» Ó vóuos, xai robe mgovoovvras TOv A 
rea éxsívow nQoicragD'as uovov drs xava uiaD'm- 


cap. XIII summarium extat Bf 6, 3, 16. 


. Competens est enim talia studentem 

(quod) hinc onus et rerum deminutionem in sua fa- 
cultate cognoscere, ut minoratus cognoscat, quantum 
est laedere et delinquere in alios. Hoc I eer age, 
ve aliquo- 


me ds 30 sive praedia possidentes in provincia sint 


rum alis competentium gubernatores sint. Oportet 
enim et possessores illa solum habere quae eis dat 
lex, et gubernatores alienarum illis praeesse solum- 
modo quae per conductionem aut altam legitimum 


poena dimittunt, res vero illorum auferunt, alios pro iis punientes, quos forte iex ad illorum successio- 


nem vocavit. 


XIII. Iniusta vero patrocinia, quae in nostris provinciis ſteri 

vitas actionibus 
se pertineant, non in aliorum damnum polliceri patrocinium, non ut fiscum spolient 
suam auctoritatem opponere. Sed ne id quidem cures, ad 


„ non 
l e e 


agant : suff ciet enim (ibi per omnia ad 


imus, omnibus modis persc- 

1 quaestu habere, non sibi vindicare 2 
quale e dominium pertineant qui haec 
potestatem am lar rende odia bonévolentia. 


Sed cos quoque, qui alienos colonos reciptunt, ita odio habebis, ita compelles ut cito reddant 


femere receptos, ut, si per lon 
MA, id. VIOFNN. DOREINONDME 


us tempus contumaces 
adidas. Quodsi 


ermanserint, omne qui sterile est in pro- 
ne quidquid d ds 


coloni in aliis provincts morari dicuntur, 


uteris licis ad praesides provinciarum illarum, ut coloni ipsi, qui eo confugerunt, confessi aut con- 
sicci i inis tradantur et in provinciam, oui praees, ene e 5 ut in Apri 8 antmad- 


vertant sterilium praediorum | adiectione. 


t enim eum qui ei 


usmodi rebus operam dat, incommodum 


inde sequitur et rerum deminutionem in suis bonis sentire, ut damno effectu intellegat , quanti sit 
t, in i 


iniuste i hs et peccare in alios. Hoc vero facies, sive, qui praedia pos 
rerum ad alios pertinentium curatores constituti sunt. 


rovincia sunt sive 


ortet enim et possessores tlla tantum habere, 


quac lex tis tribuit, e( qui aliena curant, illis tantum praeesse, quae per locationem vel per alium aliquem 


2 ángiaoiv L'| 4 vr] r L | éxaAesas L!|5 év) 
4 B | 6 usvslevtroo: Li usveAsvose L*] 7 c0ovc xi. 
core LI vov éxépoy L* | Bíove] ove LI d mv? Li 


Aapsiv BL | 8 «& xopía LI x % MB 9 9 c» ' 
n «vsóv M in abr 


«ev L'B Il ar L 
Serimger i avtoie Hombergk | aÀÀà om. LBe | 13 a 


xégo. B | 14 veleovévg» L') 16 al om. B | 18 mo4- ! 
lovs L! | 19 usivas dv M | drs do L| 20 vovro] ; 


ovro 87 | 23 éxsivov et cho om. c | rysuóvove L! 
psuovae L* | 32 rovro] hoo ipsum (i. e ravc0) c | 
37 nóvo» B | :Oocvr» L! 


1 ille V! | *reciprocsnt (reoiprooatur Ri) libri | 2. il- 
lorum] eorum O | auferetur R referunt V | 4 succee- 


siones R | 5 iniusti R! iniustilis O! | 6 corrigi RVO 
corrigere T, oorriges Heimbach | 7 sinentes RVO 
suscipere suppl. V? in spat. vac. | amplificare V" ampli- 
cere O1 | 8 ullo (ulle V!) RV | 9 lesione V | 11 tibi 
sit V | cuiuslibent V! | 13 fortitudine Fi lex et] et 
om. O || 16 sie) si O (ut?) V! | 17 quode suscipiunt 
V! | 19 sic om. vulg. | illis VO] illius RT illorum 
vulg. | 20 imponens R FO] hoc impones vulg. | 21 di- 
centur 512 ea Vi 23 eoniunetos R | tradat RVTO | 
27 quod RO «e V! quidem VT, om. vulg. et rerum 
om. V! | diminutione V j tua O | 29 hoc hoo T 
vulg. | agere Ri; leg. ages? | 30 prouintiam A | aliquo 
Rif 31 gubernatores om. O | 34 aliud R. 


Nov. XVII 14—17 


en 59 xaO" Fra 
zo», r dà d 
uà» étígcv, adixsiy dà à 
doe évrsvO'sw nooits. 


vóousuov avrois sxagaódsDoras v, 
xal euros x o 


126 


DE MANDATIS PRINCIPUM 
eis sunt tradita modum, extraneis autem abstinere, 


qíov üxéyscÓas, xal ui mgovosiv — et non providere quidem aliis, laedere vero alios et 


sibimet lucrum impium hinc acquirere. 


CAPUT XV. 


(8) Zavsidas d inert xeoío.s d l lor cos 9 5 Titulos autem imponere 


dgyagTrolo:s dv n0lsg, Üiaxsiuévoss xal dxiygágsuy 
vae davrOwv f je od vois voludeuw d 
O» xGrGOT/OSiG, Oc /, OTi rœõr xe 
ais "ia T9» écvtOv stsQuvGíav m T 
7uocíq. 10 rQüyua 
dn uo ddo lee e ris vpapnábev, dv cv 
éavvoU uavOaséro vv nsigav, xal rote avroU ztQay- 
pags TírÀow évxTLÜsudvov Ünuocíov y,] ois 


Zoe me, o οeeͤ, olmap si vv avrdw 


vj Bagisiq al 17 10 


praediis alienis aut erga- 
steriis in civitatibus constitutis, et superscribere sua 
vocabula ita praesumentibus periculosum constitues, 
ut agnoscant, quia haec tes ipsi suam substan- 
tiam applicabunt fisco. Si enim causam soli im- 
perio et fisco datam temptaverit aliquis abripere, 

suis agnoscat experimentum et suis rebus titulis 
1 publicis alis exemplum abstinentiae, 

si isdem implicantur malis, similibus poenis sub- 


dentur. Haec igitur omnia observa, sciens nostram 


dy % KZ, vraie OkolaiG zt0.vaie vxoxeícovtas, 15 circa te voluntatem atque sententiam, qualis quidem 


Tavra roi azavca 0 Ty» Irr- 
Qa» m&Qí Gs mQoaípedi» re vv h, ozoía uév 
ris ora zÁnuusiovytóc gov, ónoía d 
vet rote ijurrον do 
xal v. 


à do αõj0 ro 
ov odr sxagayysAuact c5 : 
0 


erit delinquente te, qualis autem probato et nostra 
sequente praecepta ac leges. 


CAPUT XVI. 


: Ana 04 ig «i€ xc ov UM 0e 
aztawvra$ robe dv vy untgonOAnm wadsctOrae, paudy 


dà «óv ve DsoguléGratro» dmíGxomov TOv r sUay!) 


Mox autem ut ap tide provinciam, convocatis 
omnibus in metropoli constitutis (dicimus autem deo 
amabili episcopo et venerabili clero et nobilibus ci- 


xAngov ro, vs % redes vf wOÀscS, dpa? xavacvy- vitatis), insinuabis haec nostra sacra praecepta sub 
cet ravra ius va Y zxagayysipava éni soáEsos 25 gestorum insinuatione, et propones exemplar eorum 


, 


vzouvnuivow. Kal mooOncsu vs T0 lob rν“e,%/ i 
r Ünuocíq ov uóvo» dz rij tnc eomò lame, d 
xal é»v rate dass tis ina, scoAege, ag avrà 
gi rater cov Unuías xopíc: cevs Gnavrae ye 
va édp' ole zagéAafsc tv Aor ; 
vavra ꝓuldxxsis xal v? ijurxiat Gb.» cavtów do- 
Üsexvvsie xoícsos. 


publice non solum in metropoli, sed (et) in aliis 
provinciae civitatibus, transmittens ea per officiales 
tuos sine o, ut omnes agnoscant, in quibus 
suscepisti cingulum, et videant, si haec conservas et 


, xal d, si30 nostro dignum temet ipsum ostendis iudicio. 


CAPUT XVII. 


(KA) Tavra yàg gvlevróusva magà goU zxoWjce, 
cot TZ» zapovOa* àpxyv xooviotéga» Ts xal svxAs- 
ovyb GrQatueTOY Tus GvyyogrGauc* rabrd Os De 
xal voie vóuow xal riv zxQocpiAS xaragtiOM. Ka- 
rj. dà stQovorasase dere, ei Ti vOv xoùt Ónuociove 


eap. XV summarium habet Bf 6, 3, 22 ex Theod. 


egrágav* ei ys R rote ddois nd d Onlopogsiv vov 35super alia neque armis uti non militantem 


Haec conservata apud te faciunt praesentem tibi 
cingulum diuturniorem et gloriosiorem: si quidem 
iquem 
permittes; haec te et deo et legibus et nobis caris- 
simum constituunt. Sed et illud providebis ut, si 


legitimum modum iis tradita sunt, ab alienis autem abstinere, nec vero aliis quidem prospicere, alios autem 
iniuria x agis et sibi impium inde lucrum comparare. V 
X vero imponere praediis alienis vel ergasteriis quae in civitatibus extant, suaque no- 


mina inscribere ausuris adeo peri 
turos esse. Nam si quis rem soli imperio et 
titulisgue n in suis rebus impositis 
aggrediantur, similibus poenis 


atque * ibus obsequaris. 


. Simulac vero provinciam ingressus sis, convocatis omnibus 
abilem clerum et primores civitatis, haec nostra sacra praecepta per 


carissimum episcopum dicimus et vener 


iacebunt. Haec igitur omnia cus 
ed sententia qualis quidem sit futura, si delinguas, 


sum statues, ut sciant sc si hoc fecerint sua ipsos bona 
co datam arripere conetur, in suis bonis periculum agnoscat 
ceteris exemplum continentiae, gui quidem si cadem mala 


todies, sciens nostra de te voluntas 


qualis autem, si probatus sis et praeceptis nostris 


qui in metropoli constituti sunt, deo 


actorum instrumenta manifesta reddes. Atque exemplum corum publice propones non solum in metropoli 


sed etiam in reliquis provinciae civitatibus, mittens ca per officiales tuos sine 
3 i „ num haec observes et nostro (e dignum osten- 


scant, condicione magistratum susceperis, vi 
das sudirio. dii 


jo: ut omnes co 


XVII Haec enim si a te „%% iio potestatem tibi et diuturniorem et clariorem ef 
o 


cient: si modo praeter cetera ne arma qui 


1 dora. B | 2 dnézeo Oa: B* | roovosiv] vosiv L' | 
6 «ai om. B| 9 «9 qdnuoocq in ras. Be 10 ed 
L|11 d. d E || xeiqgieoo L! | 13. yivéoO E] ye- 
vi M yívsa Das B | 16 «àv zusvégov LI 17 e 
9s) od LI coi L* || 24 eee L* | 26 v0) v0» B 
28 rais éxapyícus L | avrov Li | 29 axavres L 
93 yàg om. Be | 36 Oe] et deo £37 xdxsívos L 


3 sibimet et luorum VO | 6 subscribere V | 7 oon- 
stitues] consentiens ROI esse sciens Os esse scias (suppl. 
V? ín mg.) R. V | 8 agnoscat E | ipsi quidem suam OT 
9 amplicabunt V | fisco datam temptauerit si R || solo 
V! | 10 temptauerint V ! | arripere vulg. | 11 et suis] suis 


gestare cuiguam nisi 
et legibus et nobis carum reddent. lllud quoque prospicies, ut, 5 quando 


qui miles sit permittas: haec f 


quis corum gui publicos 


et V* | 12 alios RI | 13 si iisdem vulg., hisdem RVO 
subdentur om. KR! | 15 uoluntatem cirea te V | senten- 
tiam] (eee V! quali V! | 16 eualis V! | probato te V? 
eeato V! | nostram O! | 17 consequente (consequentes R.) 
R || legis libri | 21 29. convocatis omnibus in metropoli 
constitutis ] oonuocans omnes in metropoli (metropo- 
lim O) constitutos R VTO | 22 deo E vulg.] de O om. V || 
24 uestra RI | praeoeptorum subiectorum RI | 25 pre- 
pones O praeponens FT I reorum V | 26 metropoti V me- 
tropolitis T | et addidi (etiam add. vulg.) | 27 prouintiis 
VT | es] eam RVOT | 33 haeo VO] et R et haeo T 
35 non — 36 deo suppl. V? in spat. vac. | 36 hoo VT' || 
clarissimum V 


DE TRIENTE ET SEMISSE 127 Nov. XVIII pr. 


IT i ri pmsycns ui ulum in turbas sollicitant, tem- 
e nén 5 Fee, nad MS irpo e hac magna civitate fugere aut 


— —— 5 cum o CVVT 
r vex» dxuabgrovuévew si moosomov' ers nuntiare hic, si forte dignae Ue sint p 


&yss Das acer 2 r evdaiuova xólw xal xov —w8S0nae et adduci ad hanc felicissimam 
vec vxéxsum, ac & 9 cd x en vov couovvtov d rn. sustentare, quas lex de talibus constituit. 
Det. xvi. k. Belisario v. c. ons. la. 535. Dat. k. Mai. CP. Belisario v. c. cons. 


IH 10 XVIII. Coll. III tit. 5 
QZTR THN NOMIMON MOIPAN TN IIAIAON DE TRIENTE ET SEMISSE ET SUCCESSIO- 
EINAI, E MEXPI MEN TRZZAPRN EIHZAN S FILIORUM ET NEPOTUM NATURALIUM 


OI HAIAEZ, OYTKIAZ TEZZAPAZ, EI AE VEL COLLATIONIBUS VEL DISTRIBUTIONI- 
IIR TOYX TEXZAPAEZ EIXIN OI IIAIAEZ, | BUS, NEC NON LITTERARUM AUT ANNUME- 
OYTKIAZ EE. KAI OTI EK AAIAGETOY OI 1$ RATIONUM ATQUE RERUM EX QUIBUS DE- 
9YZIKOI IIAIAEZ, T'NHZIAZ MH YIIOYZHZ INFITIATIONIBUS Hy. 


TH MHTPL KAI OTI KAI EX AIAOHKHZ 

EAI EX AAIAOETOY APMOTTEI H ZYNEIZ- 

OPA, EI MH KQAYZEI PHTQZ O TEZTA-20 

TOP. KAI IIEPI AIAIPEZEQZ lTINOMENHZ 

AIIO TONEQN EIZ HAIAAZ. KAI ITEPI TOY 

APNOYMENOY THN IAIAN ZYTTPAOHN. KAI 
IIEPI ETEPQN KEOAAAIQN. 


Imp. lustinianóc e Jodv»vp v 57 25 Imp. Iustinianus A. Iohanni pp. 


Hoe oo.) Hon dÀp rœbrg xal ox 1 Iam quidem magnae huic et, ut ita 

£ Ti 2 * sri jul "m nolscaiq, vj quis dicat, bene a deo 8 reipublicae, dici- 
11. napi dia dm Oioxovda- 30 mus Romanorum, plurima de testamentis dis sus 

eraí cs E ipid pet Ad r vópov figlia vv vor. Sunt, et pleni ] codices de talibus co 

vov wadégrnxs: xal ov aer e. oi 57. ooo ravra et non solum an jui sapientes haec scripserunt "Er 

ysyoagixaciv odd ij «àv svaefO» H éFovcía, piorum potestas imperatorum, sed etiam & nobis 


Nov. XVIII . Coll III tit. 5: gloss.) Graece extat in ML, cap. i—4, 6—11 in B variis locis. — — Epit. 
Theod. 18, Athanas. 9, 2 (cf. xag) Qiagógov dvayyocuavov $ 12) Julian. const. XXXIV. 


tumultus excitant, rodteer dene Made dici odRtgi a MacgdLos gr esae apélbns du, Hadr spiri nr Hg 
cui praees, morari, investiges eum resque eius et cum omni diligentia examines et in custodia teneas atque 
por ier guten Pid eee 6 JJC 


XVIII. 
UT LEGITIMA PORTIO D RUN SI USQUE AD QUATTUOR SINT. LIBERI, QUATTUOR 
UNCIAE, SIN PLUS QUATTUOR SUNT LIBERI, SEX iii y SINT. ET UT AB INTESTATO 
LIBERI NATURAL SI SUBOLES LEGITIMA NON EXTAT, DUAS UNCIAS ACCIPIANT 


CUM MATRE. ET UT TAM EX TESTAMENTO QUAM AB INTESTATO COLLATIO COMPETAT 
NISI TESTATOR EAM NOMINATIM PROHIBUERIT. ET DE DIVISIONE A PARENTIBUS 
INTER LIBEROS FACTA. ET DE EO UI ADIT Hi SCRIPTA INFITIATUR. ET DE 


Imp. lustinianus 4. lohanni gloriosissimo di pni roii per Orientem praetorio iterum, exzconsuli 
. Praefatio. lam quidem ab hac magna : quod facile al M UTER bene A re 5 


multa de testamentis agitata sunt, ac pl 
eque antiqui solum prudentes Àaec conscripserunt aut piorum principum vales i p a nobis quoquc 


1 rv re 75. 12 % wal] xa om. L. Ble) 3 & 1 sollicitant temptarit vulg.] sollicitare temptant (temp- 
agvevec, M) djove óvixvevses LB | 6 Sers we) | tarst P) RVT|3 tolum Fi 4 hoo et) et om. O b don 
LBG, éevs xal Scrimger | 9 xvi k. mai. M) »aáav- | stituere et] constiterit libri | 6 hoc Vn vulg. | personis 
dev gal- Ath. c i pato Theod., om. Iul. | Bili- VCC 

i : Den p GowaHnop. O Cap. Bamb. | Bisilario 
i, xal Ee, % wo) ddl wspáAcaa u. e. O Bilisisrio uic amb.|11 successoribus R 
Ath.. (cf- 6) | 20 3 M) d. nene L | 21 xegi | 12 nataiium V!| 13 vel ooll.) d in! vulg. | vel distr. 


espéesest L' | 23 xai sapi éxépo poet verba | aut distr. E | 14 sg. neo non — infloiationibus scripsit 
sis ed 1 ) coll. ML, 1 725 ke 3 125 iov- le in „ j 14 ne 5 r 5 
eveiavós L | 26 vnaoyo «àv $a (a s. v.) pp.] pbm ti ante quis 

! 85 eii. Ds ddl 15 | eoa bene] benedicat V | 32 aut 


xat và Jer, L | 27 soteuiov M| 31 cà 
4 LI 33 yeypápacw L 


Nov. XVIII pr. 1 128 DE TRIENTE ET SEMISSE 


d AA xal ui» jdn vOv x90 nuo» «vroxoaróQov ov- iam non aliquo priorum principum minus legislatio- 
Qavos éAavrovs wasafsAneraa 759i vowrov vouosgs- nes prolatae sunt. Deum vero considerantes sem 
o. Tóv Óà de évvoovrtse dai, xal qr av de et quatenus ei placiti videamur et aliquid bonorum 
oro r / gaiwoipad'a uu xd TOv sia indie ayad'c» — dignum in nobis agamus, nitimur aliquid adinvenire 
tfiv r Qdrerosuuav, J49c)usDa vs ssposabevolaxmv asi 5 semper et naturae consequens et quod possit priora 
tr QvGs, ts üxólovOov xal w& xgàcUsv émavogOov- corrigere. Frequenter itur et alia vice mirati su- 
pevov.  Holláxu voíve» xai Alors weOavgaxausv, mus, quomode legitimis et benivolis filiis, quibus 
&xÓ' Orov vois ywnoioic wal avyvopoSe véxvow, ol; agunt gratias parentes quibusque quod relinquitur 
&xovo: xd, oi yowsig, vÓ warcAiwzavóusvop, ö jon jam etiam debitum vocant, solum triuncium defini- 
xai xodos xaAovOi, uóvov vQiovyxio» coica» dE avay- 10 erunt ex necessitate derelinqui, reliquum vero iacet 
ae xavaduuxdvacOa,, v0 los Óà e v5 yvouy in voluntate parentum, et capiunt quidem cognati 
tO» yován» dnóxsiveu, xal Ajpovra: udv xal cvyye- omnia et extranei vel cum libertate servi, filii vero, 
sis agavrss xai oi ys &tcoOsv xal uer! éAevOsQías licet multi consistant, etiamsi nihil offenderint pa- 
oixérai, oi xcdee O6, sí xai zxoAÀol xaDscT5xowv, ei ^ rentes, confunduntur et triuncium divident solum, 
xai uyÓàw mgocxoovoisy vois yovsvgt, x«voadJovyvas xai 19 vel si decem forte aut amplius fuerint, et pauperes 
r tQuoUyxi0v Üuaagraorvras uóvov, x«» sí d vvxov erunt filii donec vixerint patres idonei. 
xay a vtÀsiove alev, xai zmévngvse Égowras je a- 
r N En niovrovvros. 

CAPUT I. 


Tavra uas dxívrcsv énmavogOdGGat TOv vóuov, xci Haec nos moverunt corrigere ion , et non eam 
un reg avrov uéyo. xavtoe dgvOgirta, A, 20 despicere semper erubescentem, talique modo deter- 
rotor OioQígos xd Ns r * Gora, ei hdr évós minare causam, ut, si quidem unius est filii 

doxi xcuÓ06 sat9o y uůẽůũsb̃ 7j Óvoiv ij vQio»» Tj re- aut mater aut duorum vel trium vel quattuor, non 
gam, uu cvQsoUyxiov acvTOI; xavalaumzüvssv uovov,  triunclum eis relinqui solum, sed tertiam propriae 
4440 ri xirm je éavrov stsQiovoíaé, Tovrécr,» — Substantiae, hoc est uncias 1 et hanc esse 
ovyxíac réGcaoac, xai vovxo salvas «o Ó«ogiGuévov fi. 25 definitam mensuram usque ad praedictum numerum, 
vQov yos vov ÓmOévros dpiJuov. ai dd vaio rode Si vero ultra quattuor babnerit fiios, mediam eis 
véggagas Kys, zaidac, vrv ruicsav vie ma0ns reg. — totius substantiae relinqui partem, ut sexuncium sit 
ovolas avrois xavaAsuzavsgOuns moipay, cere A h-’ omnino quod debetur, singulis ex aequo quadriun- 
xtoy silvas savvos 10 Ogstáousvov. éxiücrov xar lcov — cium vel sexumcium dividendum, et hoc non sub in- 
ro TeTQaovyxiow rug Tj v0 éiaoUyxiov Ovaigovuévov, 30 iusta circumstantia rerum (forsan enim etiam hic 
x xovro ovx dv dÓixo mxspug1acs. mQayuuro (ais alii iniustitiam patiuntur, aliis quidem meliora aliis 
yàg xa»ravOa tovs d dd , vOv usv va vero deteriora percipientibus), sed quod contigerit 
x a, vOv d và xeipova Aaufavóvrav) aAA: unumquemque per omnia aequum esse in qualitate 
rodxo dj ⁊ dnigallos éxacgrq “ mxáüwerov» l - et in quantitate, sive quis illud institutionis modo 
vas év toi0UEt( re xal xu, acc rie GUTO xarq 35 sive per legati (idem est dicere et fideicommissi) re- 
tgómnov ívgtdgsce sivs xcvà zQscÜsiov, vavróv Óà  linquat occasionem.  Licebit enim ei reliquum octo- 
dovev ciner xal qulaixoujiogov, xacvaAumavss sQó- 


quy. adio yAQ cV*Q v, losõs, OxTGOUVMIOP TU- 
cap. I, 21 (O si ue voc ..... ) — IV extant B 41, 4, 2 (1,21 Oeaztitousv si ny ... xoosiv 129, 4; 


III. IV xo) vouiuov dà robrou uégovs 129, 35 .... yvnaíov 130, 31 P' p. 661 Zach.). — cap. I argumentum 
adumbrant Prochiron 32, 1; Epenagoge 34, 1. | 


non minus quam ab ullo eorum qui nos antecesserunt imperatorum de ea re propositae sunt legislationes. 
Dum autem deum semper intuemur. atque. quomodo et probati ei videamur et agamus quod dignum sit 
beneficiis in nos collatis, semper aliquid reperire insuper. annitimur d et naturae conveniat et priora 
corrigat. Atque saepe etiam alias mirati sumus, quid sit cur legitimis et gratis liberis, quibus gratiam 
habent parenies, id quod relinquendum est (quod quidem etiam debitum vocant) quadrantem solum deſini- 
verint qui necessario relinquatur, reliquum vero in arbitrio parentum positum sit idgue accipiant et 
coqnali quidem omnes et extranei et servi libertate honorati, liberi vero, quamvis muli sint, quamvis ni ii 
offenderit parentes, reprimantur et quadrantem solum inter se dividant, Woet decem fortasec vel plurcs 
M, ac dr ei futuri. sint liberi patris, dum vivebat, divitis. ; 

I. Huec nos moverunt, ut o corrigeremus neque in perpetuum oam sineremus erubescere, sod 
tali modo rem determinaromus: ut si quis unius sit vel duorum vel trium vel quattuor liberorum pater 
aut maler, non quadrantem. solum iis relinquat, sed tertiam bonorum ipsius partem, lac est quattuor 
uncias, e mensura definita sit usque ad eum quem diximus numerum. Sin vero plus ttuor habet 
liberos, damidia ers lotius substantiae ds relinquatur, ut semissis sit omnino quod debetur. Ac 
singuli ex aequo trientem forte vel semissem partiantur; idque non per iniustam rerum constitutio- 
nem (nam ita quoque iniuria reliquos affici par est, si ali meliora alii. deteriora. accipiant): sed 
id ewique competit per omnia aeqwale t et in tate et in quantitate, sive quis illud per 
mo institutionis, sive legati sew quod idem velet fideicommissi nomine relinquat. — Licet. enim ci 


7 dl M* | 12 v, . L | 13 axavxa Haloander 1 legislationis prolatione prolati sunt R VT | 2 semper 
cum £ | 19 xai undiv| xai om. L'[x«raidovyras Ha- | considerantes R J 5 naturae aliquid consequens V | et 
loander cun e] xaOsdovrras L xaSsvjovrra, M; an | vulg.] o RVT | 11 qaidem vulg.] quidam R ll 
leg. waOsAobvrai? | 19 . vov paludov ruhr. ML | 15 peupes R jj 16 donee] sed denec V | patris donec 
in m9; 20 dgvO'ovavra M | 24 xsgeovates] agida add. | vixerit idonei vulg. || 19 rubr. De legitima portine (sic) 
Be 127 xe. MB4 £yos« Le Kyovoc B | 29 éxacvov M] | liberis a parentibus relinquenda & mg. | 22 vel quattuor] 
hα,j LBe | 30 vo om. L! | vvxóv om. c] Qiaigov- et quattwor / 23 reliquis V! | 24 hoe] haeo V | 2€ ha- 
udvov M] diasqosuevov LB I 31 o«xoc L! || 32 2g. va | buerint 7 | 27 subefentiae totius V | 29 sub iusta (al. 
— và] xavà — xavà, B* 34 d d L*| 35 ar L| | sub iniusta R* mg.) RV | 30 etiam om. V | hine R 
36 sg. ravtóv — qiüeixougu. om. B | 31 gideiouíacov | 31 patiantur R | 32 quod) qui V* om. V! [ 33 in equa- 
M gidsixouiaov L | 38 avrQs om. LI vo om. Bf vv- | litate V | 34 et om. V, in om. vulg. | 35 relinqusat V ] 
yov] Aowso» (del. L*) L 36 pon V | eoteuietium V oetouintium V* octeu- 

uncium MEE 


ET SUCCESSIONIBUS 129 Nov. XVIII 1—3 


p n rore lar Aae al giioriusiaOns xa9' 0cov — uncium forte aut sexuncium habere, et largiri sicut 
E BovigOwin 5 vois scíciv avroic 9 xi Ow N voluerit filiis ipsis aut cuilibet extraneorum, et na- 
Dev, xal 156 pUgsos mQoóregov JasgamsvOs(ors rà sí- tura primo curata competenter, sic ad extraneas 
xorc ovtoc a vàc Hr pio cee xosiv. Tgvrov largitates accedere. Hoc servando in omnibus per- 
xoarov»roc dp dazxavro» tOv nxgosoztov, e cv ét 550nis, in quibus ab initio antiquae quartae ratio de 
&oxrs ò rod gras rerderov rijs de inofficioso »evo- inofficioso lege decreta est. 

noOécvrras o. 


CAPUT II. 


Rege 9i zus o xag vOv BovisvrOv deri Excipiatur autem a nobis de curialibus nuper po- 
vsÓsiuévoc vóuos, 0s «ois stuig) voie BovAsvraic j xol ita lex, quae filiis curialibus aut filiabus curialibus 
vais Bovisvreic ysyaunuévas Ovyctoáciv dvvaovyxwv 10 nubentibus noviuncium omnino dari vult, reliquo 
car q cd Hof vov losxov voiovyxiov vr, triuncio a parentibus secundum potestatem dispen- 
vd» yovéow xct' dEovaiav Owwovuévov. navrov «0v — sando; omnibus aliis de inofficioso positis legibus 
c Td» zs0i vn de inofficioso ssu£vov v et praecipue nostris in sua virtute servandis et de 
xal hdr. vov juerigms ini t$ lauf b % — ingratis filiis et de non talibus, praeter solam quanti- 
pévov iayéos in r ram dai, r, xcidov dni vs 15 tatem, quam ad praesens auximus, secundum omnes 
TO uf rocor c wav uóvov v0 vogóv, ö ee praedictas definitiones. 

warü TO zxagóv gUbücausv wcr& dre TOUC x- 

pMévove OQovs. 


CAPUT III. 


Kovouev da xaxsivo, Baov vs 0v xal Kyov uév xe Prohibemus autem et íllud grave existens et ha- 
rh, üqoguiv, sis q d dunistroy πνj,ĩVm va 20 bens quidem aliquam legalem occasionem, in diram 
xai x ,,. icusv yaQ rv ÓiaOTYxas, vag 4c oí tamen incidens crudelitatem et amaritudinem. No- 
veAsvtovteé o TtatQexo: 0008 ox üvOpas dxorv, ddl — vimus enim aliqua testamenta, secundum quae mo- 
colpa nalOaxds xal vmoxsxAuiivos émowjcavro xd rientes non paterne nec ut viros oportebat, sed 
évaovagee. rate d yap yvvai£i navra xaválaov vov — nimis molliter atque remisse fecerunt institutiones: 
iu noaypacow r 0vg0Ug. ov, rote dà add 25 uxoribus si quidem omnem reliquerunt suarum re- 
ri Usanoreíav yvust;* dre, olus, onovóacua silvas rum usumfructum, filiis autem proprietatem nudam. 
rijc rotai rie q aden TO x yvvaixa xal v2» Ósoxo- Quamobrem arbitror studium esse huiusmodi testa- 
vsíav zxoocAafsiv, «ov mado (cos lug eOXaugoué- mentis uxorem etiam proprietatem acquirere, filiis 
vov. mzOJev yao av d» u£GQ xal Üioixoivro xal v9» — forte fame peremptis. Unde enim in medio etiam 
éqrusQov you» tar, ovOavos a)roic xccaAsAng- 30 gubernentur et cotidianum babeant cibum, nihil eis 
pévov, yvyaixaiac eye igo xol aAóyov sagsumisrov- derelicto, uxoris ira forsan et irrationabili interce- 
one, Irie avtov xai tz» ,x nudoay dqaigsira, d- dente, quae etiam eis cotidianam gubernationem ab- 
oix0.v; Ovx d£éava: colyvy vó ÁAowxróv ovÜssi e-  ripiat? Non licebit igitur de cetero ulli omnino 
Aces rade Kyovts voiUtÓ r ztgatttis, d xárros filios habenti tale aliquid agere, sed modis omnibus 
abreĩe xoõ vouipov vovrov pspove, ö nee vuv deoQi-35 eis huius legitimae partis, quam nunc deputavimus, 
gane, xal Tr» xo xal t5» mixagmíaw h Tjj et usumfructum insuper et proprietatem relinquat, 
Qeanorsq xavraiurmavéro, si fovAeras ci, ovx si vult filiorum non repente fame morientium, sed 
rde Lug tsÀevtowvvowv, dÀÀa wal dj Qvvauéve» — vivere valentium vocari pater. Et haec omnia dici- 
xaAsigOc. xatrgo. Kal ravra szávra qauiv ovx dni 


quod reliquum cst, bessem scilicet vel semissem, habere et in quantum voluerit sive liberis ipsis sive extra- 
meorum quibuslibet largiri, et naturae prius quae debentur praestitis inde ad extraneas largitiones pro- 
cedere. Atque hoc valeat in omnibus personis, in quibus ab initio antiquae quartae ratio de inofficioso 
querellae constituta est. . e . 

I. Excepía vero sit nobis lex de curialibus nuper lata, quae filiis curialibus vel etiam filiabus 

cum curialibus nuptis dodrantem omnino dari vult, ut de reliquo quadrante a parentibus pro arbitrio 

isponatur. Ac reliquae leges omnes, quae de inofficiosi querella latae sunt, et maxime nostrae in suo 
robore conserventur, tam ingratis liberis quam de iis qui tales non sunt: excepta sola quantitate, 
quam in praesenti auæimus secundum definitiones omnes propositas. » 

III. Prohibemus vero ctiam illud, quod et grave est et, licet legitimam quandam causam habeat, 
tamen in duram iniquitatem et acerbitatem incidit. Novimus enim testamenta quaedam, in quibus defunct 
non paterno animo neque ut viros decuit, sed admodum molliter et imbecille heredum institutiones fecerunt. 
Namque uæoribus suis omnem reliquerunt rerum suarum usumfructum, liberis vero nudam proprieta- 
tem: ut eiusmodi testamenti hoc, opinor, studium sit, ut mulier etiam proprietatem insuper accipiat, 
liberis fortasse fame perituris. Unde enim interim et re familiari utantur et victum cotidianum habeant, 
cum nihil iis relictum sit, cum adeo muliebris forte ira iniusta accidat, quae sis etiam cotidianum victum 
auferat? | Itaque in posterum nemini omnino, qui liberos habet, tale quid facere licebit, sed utique nt 
legitimae huius partis, quam nunc definivimus, et usum et fructum una cum 5 relinguat, i pater 
dici vult liberorum qui non statim fame pereant, sed etiam vivere possint. Atque haec omnia dicimus non 


2 5 prius om. C | avrov LB. voi r voie B* || | vec xai B. | 36 e vzv dsexoveia» L(c) | 38 65») 
4 Rades B' 5 %% ddr. vov xoodozov) in om- | usto L'|39 zavra om. . 
mibus descendentium personis Tul. (at vid. Athan.; 
cf. Heimbach Artad. I p. XCV) | 0 Qewogguuoco M, 

M s. v., LB IS é£pone2o — 12 diowmovudvov 1 sicut) si RI 4 haec V | seruantes R? 8 rubr. De 
om. B | 8 dere 280. sine] i novella XXXVIII | | filiis eurialibus R m. | a om. RI 10 noniuncium vulg. 
9 voie Bovisvraic M c Iul. (cf. Theod.)] «àv BovAsvsev | 13 serustis R f 14 non talibus] naturalibus libri 
L|10 ie Bovisvvov TO Hk e L | fva (fvya L*) | 19 rubr. Si liberis suis nudam proprietatem reliquerit 

^ LI 13 9eivoggixioco M, uiuysos LB | 14 %% | Emg. | 20 diram RT V duram vulg. dura V! | 24 fu- 
1 1 Cod. 3, 28, 30—37 16 rotebr% L | 20 dpzcízeraw ? | erunt RI I 26 aut / 27 leg. testamenti? | 30 gubernen- 
L*123 éxosjcavsza L'| 24 dr] xàcav» BI 25 vo» | turvulg.] gubernantur R VT | habebunt V | 31 ira 27 
e9soóqgovitov) t7,» xpijsev B iq;ros cas v a M | iure RTV ui: (uita?) V!932 quae J vulg.) quod R2 
. 126 om. B | 32 avvov? L!|33 vov Aowvov | eis etiam vulg. | 33 nulli V! | 34 hsnti V! | 35 huius 
35 vovvov om. BI apopgícausy j xai L dy. mdv- | om. V | 38 pater uocari V 
III. 17 


Nov. XVIII 3—5 


savooc uóvov, dA xal eure, xal ss&xztov «ol s0o- 
sv tov xal «a»v sageLsvypdverv énkOvq OvÀéiov re 
eio», uduune pauiv xal sQopudiuwse, avra TRQOG r 
reòs sive xgòe urroos ev. 


130 


DE TRIENTE ET BSEMISSE 


mus non in patre solo, sed et matre et avo et proavo 
et adiunctis unicuique feminarum personis, id est 
avia et proavia, sive paternae sive maternae sint. 


CAPUT IV. 


Oꝭòd dxeivov puvlavrouévovr v0 Àowtóv an rote y- 
yovows wai rtQoeyyóvow, role o wal Suo xal bratov- 
voss, Gere ztaga TO Toítov lKysw ar rije olga, 
7 voie cu r yovava: ztegioUgiy de xacadensiv ro 

wcO'euévovzs, OU yàg dfnigoUpsv Fri rode dyyóvovs 


5 Neque illo de cetero servando in nepotibus et 


pronepotibus non suis et sub potestate, minus ter- 
tiam partem eos habere, quam eorum parentibus 
viventibus oportebat relinquere testatores. Non enim 
excepimus ulterius nepotes, qui ex filio paternis avis 


robe dzÓ said ros Y staQóG mrtxOi6 ysvoué- I &ccrescunt, ut illi quidem integram accipiant par- 


vove, ers Sxsívove nip rilj,ꝰu Àaufávsw vo 47 2. 
0cov à» 0 ab rhον . KAagev msguv, vovs d éy- 


yóvovs TOUS an TOU mx«&mzTmOv d αẽ e Duwyatgóc ys- 
vopdvove jj tovs dnò t6 nudus r matQoe f) mQ06 
Are mapa r, vQítov AauBavew* aAÀa 


4 &mxaci v(Osuev éyyóvow xal sztQosyyOvow, ovx d 
8yóusvo, vo Yi vov dogsvoe év «oic Toi0vTOI6 A lxx. 
rob. OUT& yap rod üpgev avtó xaO  avró ovre vd 
di uóvov zgós rewvoyovías avraoxss, d oertso 


tem, quantam eorum pater acciperet vivens, nepotes 
autem ab avo per mediam filiam venientes, aut avia 
paterna aut materna, minus tertiam accipiant: sed 
unum ordinem in omnibus ponimus nepotibus et 


d Aa uia» vL 15 pronepotibus, non ferentes feminam & masculo in 


talibus minui. Neque enim masculus ipse in se ne- 
pe femina solum ad nativitatis propagationem suf- 

ciens est, sed sicut utrumque coaptavit deus ad 
generationis opus, ita et nos eandem utrisque ser- 


éxrvapov cmd Ó Gebe mQós vr» vij6 yevsciovo- 20 vamus aequalitatem. 


(a6 ygs(av, or xal w̃ ry) cvr29 éxctéoo 

1 . io rura. pr ovÀà uéyo: N eu 
gone TOv vóuOY. cTcUTA y&o qausv xal ém' éxsivow 
vow ral, oixso dx yauowv et 1 e xol us) 
7tQoixse rote ydo axoAovOrgasav, A 

Aoynuévr xai cap9c nerabo TOv GvvOixoUvTOV OvGG 
vois arci did oin vO 5 Tgoixa uà» yap dno- 
ro le yápos, yápov di moixss ov ztoiov0iy, dA ij cv 


Ovvoixovvrov auovBaía di 'scis.  Tavstó dd xpatsito 


1 Sed nec usque in hoc statuimus legem. Haec 
enim dicimus et in illis filiis, qui ex nuptiis sunt 
legitimis, licet non sint secutae nuptias dotes, sed 


dia Denis ih. 25 affectus indubitatus et manifestus inter coniuges exi- 


stens filios praestet esse legitimos. Dotem etenim 
celebrant nuptiae, nuptias autem dotes non faciunt, 
sed coniunctorum affectus. Hoc idem obtineat et 
in his, qui ex posteriore affectu cum dotibus secun- 


xal . vow éx „„ 0ia9 cssc a- r 30 dum nostras constitutiones legitimi fiunt. Et haec 


xqewv vr vis ijurrigae dia raste yevouévowv y 


cíov, Kal ovvos uà» &cvo vónos rate ywncíaie vo- 


v&ic. 


sit sanctio legitimae soboli. 


CAPUT V. 


Bl d 07 «i; «al 7006 uóvr» v qvaiw e- 


Consideremus autem aliqnid et ad solam naturam 


b,. ard yàp dvoylovaw . ie d xai íxs- 35 clemens. Multi namque molesti sunt nobis semper, 


vélos Gvyval wal Qaxovowrss maidas: wal dsl uév vi 
giAvOooov ogitousv, d Ot: ui uevà vóuov rovro 


precesque crebrae et flentes filii: et semper equidem 
clemens aliquid definimus, sed quia non hoc cum 


de patre solo, sed etiam de matre, et avo et proavo et coniunctis unicuique femininis personis, avia scilicet 


et proavia, swe eae paternae sive maternae sint. 
IV 


Ne illud quidem in posterum in nepotibus et pronepotibus, qui non sui et in potestate sunt, 


observetur, ut minus tertia parte habeant eius portionis, quam parentibus eorum superstitibus relinquere 
testatores oportebat. Neque enim amplius excipimus nepotes, qui ex filio avis paternis nati sunt, ut illi 
quidem integram accipiant partem quantam pater eorum superstes accepturus. esset, nepotes autem avi 
ex filia nati vel nepotes aviae paternae aut maternae minus tertia parte accipiant: sed unum ordinem 
in omnibus statuimus nepotibus et pronepotibus, nec patimur feminam in talibus mari cedere. Neque 


enim masculus per se ipse neque femina sola ad liberorum 


1 coniunzit deus ad 
ne hoc quidem termino legem coercebimus. 


rocreationem sufficit, sed. sicut nir oe 
e 


generationis opus, ita nos quoque eandem utrique servamus aequalitatem. — 
enim etiam de illis liberis dicimus, qui ez nuptiis lo- 
ir nati sunt, etiamsi dotes nuptias secutae non sint, sed 


ectus manifestus et cerius inter coniuges 


oc liberis praestet, ut legitimi sint. Dotem enim nuptiae guidem constituunt, nuptias vero dotes non 
faciunt, sed coniugum mutuus. affectus. Idem autem obtineat etiam in iis qui ex posteriore affectu per 


dotalia instrumenta secundum nostras constitutiones facti sunt legitimi, Et 


proli constituta. 


c quidem lex sit legitimae 


V. lam vero consideremus aliquid, quod humanum sit in solam naturam. Multi enim negotia 
nobis semper facessunt, precesque crebrae et lacrimantes liberi: ac semper quidem aliquid humani decer- 


1 rebel ind uytoós (unvsoas LY LB | 3 sg. sire — 
airs] s xa) — sirs xal D* | 5 sg. cf. Cod. 6, 55, 9. 
20, 19 | 6 Ka suois M] yo M s. v., LB |" v 
roi Bf | 9 QiaviOsudvovc B* robe om. Bf | 10 «oic 
s, ar. nénzxoi MBS] vov m. r. mànmov L | yevoué- 
vou Lege | 11 AauBá&vgy víAnov L | «0 udpos om. 
Bf 12 "arem 13 pudore cre Ovyaroós I, | yevo- 
e DB! | 18 ol — odd hbri | xaO" iavrò B 
xavavtoó L | 21 vy» voiavtg» B | 23 *«avra libri 
25 mgouxe vOv ytucv (và yapgo Li) axoviovO'nantv 
L | 26 cagóc L | 27 d. don MB.] don B! dòocme 
Li de dne L* | 28 sxpoisozowvow L' Aαν i aAa 
B* | 29 àpoiBadóv Bí | «avra L | 29 »g. In Iuliani eni- 
toma his aliena substituta sunt (ex nov. CX VII potius 
deprompta, cf. Theod.) | 30 zooixeesv LL! sooixov L* | 


31 &crdkers] Cod. 5, 27, 10. 11 1| 32 »óuoc Kovo B | 
verse B | 34 sg. cap. 5 om. LB 


1 sed et] set etiam in V*|| 2 personarum feminis RI 
id est] ide RFI 5 rubr. Quemadmodum ab intestato 
liberi per femininum sexum descendentes suis parenti- 
bus succedere debeant R mg. | 6 tertia parte vulg. !' 
9 excipimus eu/g. | 13 aut materna om. R || tertia vis. i 
15 & om, R! | i6 neo enim V | 18 ad om. Ri | 19 eadem 
R. 22 Haeo] hoo NI 23 et puncto notat R | 24 dotes 
om. RI | 25 consistens V | 26 praestet esse] praeteresse 
R! | 28 conuietorum X || affectus om. Ri I obtineant V 
30 fuerint V | 34 rubr. De naturalibus liberis R mg. a 
om, V!| 36 precesque nobis crebrae /] equidem] qui- 
dem V?|37 haec / 


ET SUOCESSIONIBUS 131 Nov. XVIII 5 


no&rvouev, éovJpidpev* cete vq woiyuate xal vó- lege agimus, erubescimus. Ideoque causae etiam 
pov xgosUévrss avsol udv OyAovs 2 des- legem adicientes ipsi quidem populos removebimus, 
sons» dd dna, Kymv jv dx rov vouov fornJnav. dabimus autem omnibue babere ex lege remedium. 
Os, A yaQ diaOécOa:! roig rdv gucixc» nacio» — Quis enim testari naturalium filiorum patribus etiam 
sevgags ua) éx' avvoie QsDamauav das ui vxov- bipsis dedimus legitima quidem existente prole usque 

0% Nd MO Too &pna unam solam unciam, quam habebunt una cum 
42 e (1ovro 0zxsp xal KungoaOsv 7»), Kai dd inatre (hoc quoc etiam prius fuit), filiis autem non 

óvtow yvnciev ucl HE. vOU 5MíGSOG TS e — existentibus 


n, ovx d QiaO povov ve satoigi épiévist 10 in testamentis solum ibus concedentes hoc agere, 
coõro ntt, 4414 xd» vai dd lass 5 de ted etiam aliis muniticentiis, quas et 5 do- 


ne ovx vstovans, saidwv qapáév 7) éyyoror 7) xis d 
2 rolevxioeie p!) .Sucoessionis), neque uxore legitima, proinde moria- 


ydo éxsivov «óys dni TovvQ 5 sir, dd avg 20 (nec enim illi, quantum ad hoc, parcimus), sit autem 


xara róv Olwow los nsu» u va yvv?) dv x ei domi, donec vivit, liber& mulier in babitu concu- 
dass Gxnuaet: Gvvovga, a mzoides dE ar (voi? yàp — binae cum eo „ et filii ex ea (talibus enim 


os soos avaáoyíaw wal j wytéga Aaufd- accipiat. Et haec dicimus, si uni concubinae coha- 
. Kal ravra gapuév, si. A Ad pde evvewolg 30 bitaverit et filios ex ea habuerit, aut praediscedente 
xal saidac 4E éxaivns Gxoín, j xaà s Jovews — concubina morte forsan aut divisione filii domi sint; 


r d, éxsiayayos f e N,, xai enim dicere melius est) et ex eis filios faciens mo- 
xÀ7 os Kxo« yvyaixmow sogrsvousvory (ovze» yag sisse — riatur, multas simul relinquens concubinas: odibilis : 
wdÀhev), wai d avra noidomowvupevos tsÁsviüGms — quidem nobis iste qui talis est, procul autem omni- 
xoÀlo; Ouos v xaAAcwus, uad tos uà» nui 


oe 
9 rotodxos, nde dd xodòe roõ Gio dt’ der · 40 
14 K Aro. velsvtrasud rie yviyoías — 132, 16 ví(Osusv vouorv paueis mutatis repetuntur nov. LX X XIX, 12 $4.9. 


nimus, sed quia non per legem id agimus, crubescimus; itaque. lege rei apposiia ipsi et turbam remo- 
vebimus et ut omnes e lege praesidium habeant efficiemus. Htenim naturalium liberorum patribus nos 
concessisse ut pro iis quoque tlestentur, $i quidem legitima suboles extet, usque ad unam solam unciam, 
quam illi una cum inatre habituri sint. (id quod etiam us obtinebat), si vero legitimi liberi non sint. 
vel usque ad dimidiam totius substantiae partem, id quidem leges a nobis latae dicunt, quae patribus non 
solun in testamento id agere permittunt, sed etiam in reliquis largitionibus quas etiam superstites donant. 
Praesens auiem constitutio de successione ab intestato aliquid disseret et de novo nunc introducet. Nam 
si quis moriens legitima subole omnino nulla relicta, liberis dicimus aut nepotibus aut reliqua succes- 
sione, neque legitima coniuge, non testatus de substantia sua decedat, ac veniant cognati fortasse vel 
forte etiam manumissor, qui bonorum A agitent a(que intendant, vel etiam nosirum acru- 
rium (nam ne illi quidem quantum ad hanc rem parcimus), ille vero domi dum vivebat et liberum mu- 
lieren coucubinae itu et liberos ex ea habuerit (talibus enim solis haec sancimus, ubi nulla omnino 
dubitatio est neque de concubina in domo habita neque de naturalibus liberis ibidem et procreutis et edu- 
catis): concedimus iis, ul etiam intestatis parentibus defunctis duas. uncias paternae. substantiae. cum 
matre dividendas habeant, quotcumque fuerint liberi, ita ut pro rata unius filii mater guoque accipiat. 
Atque haec dicimus, si una concubina usus sit et ex ea liberos susceperit, vel etium si cum prius discesserit 
concubina, morte puta aut separatione, liberi eius domi maneant. Tunc enim concedimus illis, ut ab intestato 
in duas uncias vocentur. Quodsi effusa libido eius fwerit, et alias super alias post primam  adsciverit 
concubinas, et multitudinem habeat mulierum. scortantium (ita enim dicere praestat), liberisque ex illis 
procreatis mortuus. sit multis simul relictis concubinis: et odio dignus nobis est talis homo et procul ab 


10 »oko:] Cod. 5, 31, 8. 9 || dia ih testamentis c | | lam (del. R*) fuerit prius R | aut V| 8 totae RT totius 
13 éx was] novi aliquid 6 | 16 *cedevrgsos libri | | V vulg. | 9 dioant R [| 15 filiorum] autem aud. NRW 
20 vovry M in nov. LXXXIX] 1ovvov M A. J., ceterae] I. certe R s. v. | tti successiones neque uxores 
nov. LXXXIX à 24 sq. 2 1*8 — i 1e] sive — sive (i. e. | RI I 18 oerte] leg. forte? | 19 autem V* | errarium R 
ire — sivo € | 25 ve] naidw» LXXXIX | | 20 neo enim] nam neo V || partimus V! | 21 donec ei domi 


«s om. LXXXIX | 28 9o0(xeo. LXXXIX | 29 xoos Ri ei doneo domi R* ei domi doneo R? ( 22 degens] agens 
om. LXXXIX | 31 oxoig] 4xos LXXXIX | 33 avro — R'[j 23 baeo sancimus] sanctimus hoo E | omnino non 
om. 135 avrq)] ita (i. e. ovre) «| 36 u dddale om. ; indub. V! | *indubitatae (sunt add. vulg.) siue concubinae 
6130 ze om. LXXXIX | 40 xvovós om. LXXXIX in (in om. N.) domo habitae libri | 25 proles V? | 27 fu- 
40 sg. xaOdxaB usrà vow vovvrov aida xai xad- , erint scr. H* in ras. 4—5 litt. | 30 0 et nos R' | prae- 
Áexev ànsicvsdcOn LXXXIX , diseedente A] praediscente R! praedeoedente R? prae 
| oedente J vulg. | 31 siut vulg.] sunt RVT | 31 et] ut 
1 ideo V | 3 ex lege] nostra s. v. R* 4 etiam] et in | E* | euperindueat vwlg.] induoat R? inducatur R! iutro- 
Heimbach | 5 ipsi V | 6 solam om. 2 7 prius fuit) o- | duont FT 37 simili V* | relinquens om. A! 
17* 


Nov. XVIII 5. 6 132 DE TRIENTE ET SEMISSE 


slavedcÓc. conso ydo, A vie vening Gvvooln bus modis ab hac l . Sicut enim si 
voii, dae Zapf ob d» divae o roõ er quis legitimae uxori did asa alias superinducere 
«scíov ,,, xai db «vvOv vwemiuec zxciDosxow — non poterit matrimonio consistente et ex eis legi- 


e %%% xal à éxl Onisow wera vovro víOÓsusv. haec lex nobis in futuris, et maxime omnium haec, 


* 40. 

ive, - nàlicva xasyto» ovros* énsid5 [yàg] aoa — plurima et emendavit et explanavit, et quod prae- 
7 xsxQavyxOs oUx ë GS dvoJes» nmoAÀlá re éxrvoo- terit, non potest ab ea, quae nondum erat, regulis 
d xai She, wal vÓ zxQossgót ovx à» éx20subici. Haec & nobis de praedictis successionibus 
rod gto ysyovóros xcvorviLoso. Tavra uie zspi int sancita. 

và sionuévory Qiadoyow vevouoD'erraO e. 


CAPUT VI. 
Lune q xalos Ia QOnusv rde „ Illud quoque bene habere credimus hac lege com- 
Mas cOV 


ai vow Gcvvaepogov, si niv dla xooic r- 25 tionibus, si quidem sine testamento morerentur pa- 
rijcalev oí yovais, vàc * «vrà» rentes, collationes secundum earum virtutem fleri, 
40 , 


Qo 
ros vsÁevtycsev sive ad q Oνν,j (dmsi0nso adg. pro tumultu mortis angustatus huius non est memo- 


Cvweipogár», d i có» dw usvov di toU 
wónuov Gvvticsveyxsiyv xal vd jdn OsÓouévo»v xal vois 40 


cap. VI extat in B 41, 1, $1 (B. p. 413 Zac). 


hac lege protinus depellendus. Quemadmodum enim si quis legitima utitur uxore, alias insuper adsciscere, 
dum constat matrimonium, et ex dis legitime liberos procreare nequit, ita ne post concubinam qui. 
lege, quemadmodum diximus, agnitam et liberos ex ca susceptos concedemus , si quod aliud praeterea libi- 
dinis opus protulerit, ut id quoque ad successionem eius admittatur, si intestatus. decesserit. — Nisi enim 
hoc sanciamus, nullum erit discrimen in mulieribus, quam magis quamve minus amaverit, nullum discrimen 
in liberis. Atque nos non iis qui luxuriose, sed qui caste vivunt, legitimum ius damus. Ne vero 
distinguimus in liberis, sive masculi sive feminae sint. Quemadmodum enim natura niil circa talia ar 
tatur, ita ne nos quidem aliam de masculis, aliam de feminis hac in re legem ferimus. Valebit autem 
haec quoque lez nobis in futurum, et omnium mazime haec: quoniam praeter. id, d olim non recte 
obtinuit, multa et emendavit et introduxit, neque id quod praeteriit e co quod extitit, regulam 
accipere facile potest. Haec nobis de dictis successionibus sancita sint. 

VI. ud quoque bene habere visum est nobis hac lege complecti. Cum enim priores leges de col- 
lationibus constituerint ut, si quidem intestati decesserint parentes, collationes secundum vim suam fierent, 
sin (estamento facto sed ut nihil de illis dixerint, collationibus locus non fieret, verum et res dotis forte 
nomine vel alio modo datae retinerentur et relicía vindicarentur: nos sancimus, nullo modo talem prae- 
ceptionem fieri; sed sive quis intestatus decesserit sive testamento facto (quomam incertum est, an ob- 
litus eorum, quae data sunt, vel ob perturbationem morte instante in angustias compulsus mentionem 
eius rei non fécerit), omnino fieri collationes atque quae inde redundat aequalitatem secundum id quod iam 
constitutum est: nisi expresse ipse statuerit nolle se. collationem fieri, sed cum, qui ex lege conferre 


1 »outup LXXXIX | 2 éxeicaysv LXXXIX | 4 cQ | Re siout Re si RV vulg. | 7 fuerit om. V, inte- 
vóug om. g et LXXXIX | 6 *. 7 opus c || | status add. “ | 9 amauerint V | 10 indisorete R 12 de- 
8 siys rar. LXXXIX | 16 aul M* | 18 v0 stinguimus V ! | sunt (ex corr.) 13 rationatur V | 14 et 
om. c | 23 B s. v. M, id. in mo. xe. 3 om. R | 15secundum] set V | hec V ! || 17 quoniam omnium 
25 d D yxasc M || re rj Bi vsAsvrroowv M earum V | !9 ab) eab V | regulus RI | 23 rubr. De ool- 
roleuvrννẽe L | 25 yiveoO0as Qvvayw B* | d lationibus R sig. | credidimus T | completi V | 25 morien- 
Bf 29 «vxóv] vixz»f L! | 30 Qedouéva Bf | 32 aAA &£ | tur RU 27 war Les eo ! | 28 sed et] et om. R 
vic Bf | 34 «ov . Bí | 36 «r$ oνν,A. e | vulg. 199 non esse] defendere V' | opinione R | 32 oer- 
M*| 31 sq. si ur; dg GH 5 38 yiveoDas Bf tum R | 33 angustatus R FY] angustiatus RT | non 

est] nomine R!V* | 35 seoundum) set V | quod olim 


3 poterint V || oonsisteze E! | 6 si et Heimbach] si aut | quod disp. RI | 36 designauerint V | ipse se uelle R 


ET SUCCESSIONIBUS 


* vie d 0 xonsOos Dixalow.  srdvrov i Hu- 
xoc Jer sapi Gvvaicpopow iu vevouoOervnudvor éni 
rie dur pmsvovrow loxvos. 


133 


Nov. XVIII 6. 7 


uod iam datum est, et ex iure testamenti; omni- 
us, quae prius de collationibus a nobis sancita 
sunt, in sua virtute manentibus. 


CAPUT VII. 
Kal vo rode Óà zu Qixalovos mapacvá» àv- Et quod saepe nobis iudicantibus placuit, neces- 
eyxaioy évouígcÓr, vvv uépos ysvécOas vov sagówvros b sarium credidimus nunc partem fleri praesentis logis. 
. ö z Frequenter enim quidam plurimorum filiorum con- 


t »íe, ret * mado» *. 
rcd res & Ae Qoxovwves svOve và noayuava di- 
eugeiv, N a» adsÁgueis avrove axallaEessv. Koidos, 
sic uaíLovc Fre xal yaÁszotéQaé avTOUS quAovaixíac 
ifayovs:.  O$ov 
&xe»ta Quis» év rie de ,, vois davrow, v) sl 
p Tovro, papgíüae yovv zt0wj0ag Os xal urõ] n 
oa. vravrais xal E bids avaugigBrryvoy Oovvas vois 
gad v9» ,,,, oí dd ov vovro sxowvcw, alia 


stituti patres, deinde putantes mox substantiam di- 
videre, ut & fraterno certamine eos servent, ad ma- 
lores adhuc et saeviores eos contentiones adducunt. 


fg, di rovro 0fovAovro, Erbe 10 Am enim oporteret, si hoc vellent, aut aperte omnia 


videre in testamentis suis, aut si non hoc, vel 
artes facere et eas subscribere et sic indubitatam 
re filiis divisionem: at illi non hoc faciunt, sed 

quidem aliquam per se ipsi scribunt, et ne- 


Kies ud» d. davràw aD ygagovai, xai o0à vovvo 15 que hanc continue, sed forte interscriptam alterius 


ext, dd (goce smagsyysy rio ch 

ig, xal dy Gsoyoagy rid sagspiuuévr xal gv- 
— ovdsgaae Mee xsíusvov, vo 08 %% ç 
pépoc ovx Fri rig d dor ysioós, d voyga- 


gées rive ĩume OiagDapivros f; xal vov ryxõ Vr. xav- 20 


vsvÜsv avroic dish agoppal uvgíos, vtóvsQov rad r 
y»oprn ,? , v0U mavQóe ij vae lor Koidóc v0 
xal isla vsyvízov dgydrov xal mzQós Tivo6 vOw 
ge xáouv ysygagóvos. Tavra zu, évoyisiv rod 
Áoexov ros Tnusté , 

spi sí rie BovAorro «à oixsia segiyperra vois sraucl 


iv, 7 sávra ij xaí Twwa rr xavadansi» a- 


esva, ravea a uév, sí Ovvatov sin, Àsyévo dv 
$33 d O xal àvaugigBrnrov Oi0óro rote maii 
viv auxer de r. ei d rod ro o) zto« 


Tevag ü»dyxac, at xd ,M¹ë q av Dgotovs, dd 
toot. vasurjsis mt0dgacD'os càv vQayuitov, Gxso ay 
Ne Hou Dein, sai vnxocuugvadÓa xágac 
j| avro», ñ rode naidac üxxavrag vsoyoáyas siapagusv- 


d. 30 cumadsistunt hominibus, licet tamen 


Rios Tg litteris et in descriptione abiecta et nulla 
custodia digna positam, ua vero pars nequa- 
quam illorum est manus, sed subscriptoris cuius- 
pm forte corrupti aut cuiuscumque; et hinc íllis 

um occasiones decies milies, utrum haec volun- 
tate gesta sint patris, an alicuius est artificis ope- 
rarii certaminis et contentionis et ad favorem partis 
alicuius scribentis. Haec nos molestare de cetero 
nostros subiectos nolentes sancimus: si quis volu- 


vzrxóove o) BovAóousvoi Osazí-25 erit suas res filiis dividere aut omnes, aut etiam 


aliquas forte relinquere praecipuas, has maxime qui- 
dem, si possibile est, dicat in testamento et indubi- 
tatam det filiis hinc utilitatem. Si &utem non hoc 
agit propter aliquas necessitates, quae e cir- 
escriptiones 

facere rerum quas partire voluerit, et subscribere 
omnibus aut ipse aut fllios universos subscribere 
praeparare inter quos res dividet, et ex hoc causae 
indubitatam fidem; et quod secundum hanc fit 


esci, e usta£o và nodyuava Oiaiget, xavreuJsv vq 35 Speciem, tatum sit atque firmum aliaque cautela non 


stodypu ats Qovvas stati» üvaugugBrvgvoy. xal vo xata 
rodro ywónevov TO on u xvQuóv «s fur xai iGxvgóy 
xal évépac ov Osópsvov dcgaAs(as. H d rie rob 


indigens. Si vero aliquis non hoc egerit, sed di- 


25 Osocmitowev — 38 &cgaásías extant B 35, 20, 1 (B. p. 410 Zach.); summa capitis ib. 2. 


cogitur 
collationi 
VIL Deinde quod s 


et habere quod iam datum est et iustis ex: testamento delatis frui. Omnia autem, quae antea a 
is de onibus sancita sunt, in suo robore maneant. 
e iudicantibus nobis placuit, id ut nunc pars fieret praesentis legis necessarium 


visum est. Saepe cnim quidam qui plurium liberorum parentes sunt, cum statim bona dividenda censeant, 


wt fraterna eos discordia liberent, in maiores ctiam el 
sis, si quidem id velint, expresse omnia in testamentis suis 
um atque ita non dubia liberis divisio danda sit: at illi non 
(, ac ne eam quidem continuam, sed fortasse 
interscriptam, et in exemplo aliquo reiculo neque custodia ulla digno 


dae üisque subscrib 
sua ipsi manu scri 


1 contentiones eos adducunt. Nam cum 
ividenda sint, sive id nolint, certe partes facien- 
hoc faciunt, sed partem 
alterius cuiusdam litteris 
bito positam, reliqua vero pars 


non iam ab ipsorum manu est, sed librarii nescio cuius foríasse corrupti, vel etiam alius cuiuslibet; inde- 
illis sescentac litium causae, num haec voluntate patris acta sint an a quodam discordiae et contentionis 
artifice profecta irs in favorem unius ex partibus scripserit. Haec cum nos in posterum subditis 


nostris molestiam afferre nolimus, sancimus, 


velit sive forte etiam quaedam relinquere 


licet tamen ei divisiones 


ul, si quis bona sua inter liberos distribuere sive universa 
praecipua, haec 1axime quidem, si I potest, in testamento dicat 
atque non dubium praestet liberis emolumentum inde redundans. Quodsi hoc 

tates, quales multae homines circumdant, non faciat, li 


opter quasdam necessi- 
faces rerum carum, quas- 


dividi voluerit, et omnibus vel sua manu subscribere vel ut liberi omnes, inter quos res distribuit, 
subscribant operam dare, atque inde causae fidem non dubiam addere. Et quod secundum hanc formam 
fit, et ratum sit et firmum neque alia cautione indigeat. Sin quis id non fecerit, sed tam disturbatam 


1 xonoOan] xexoraOas B* om. c | 2 ziv) Cod. 6, 20, 
19. 20 8 abr e Li| 10 4BovAorro L| 12 vrxoonunve- 
oda (vxo ugeveaOas L9) L &| 15 udoos udv) partem 
quidem aliquam c J 16 magayeyganpévov LI 17 xai 
prius om. L | 21 zxoóvsoov L! yr vavra L 
22 «som. L [29 3:06va: (did ro corr. in mg.) dv «oic M 
30 Kere d. xiva &vayxalas aivías B. | 31 d 
ge, LB | 34 xagacxeváca. MLB'| nagaoxeva- 
eas B| 37 *0 ante exzua om. L 


1 ex om. V! | 4 rubr. Si res suas pater inter liberos 
distribuere uelit R mg. | 8 ut a vulg.] in RFT 1» V! 
wt V? | frate V! | eo V | seruant. RD VT seruatur R. 


praeservent vulg. | ad) et ad R | 9 seniores eos oontemptio- 
nes R | 10 haeo V | t1 suis om. RI hoc] hé (i. e. ha- 
bere?) V* 3 12 parte R | 16 in descriptione) inscriptione 
R]|17 posita RVT' | pars] posita RI | 19 aut quicumque 
Ri aut cuiusque gratia suppl. V? in spat. vac. | 21 sunt 
RI est RT] scribentis et V, om. vulg. | artifices R 
operari RI 22 contemptionis RT | patris (del. V?) alicuius 
partis V | 25 res suas Ej 27 si om. R 28 hino] hano 
suppl. V* in spat. vac. | si autom non hec V si hoc autem 
non R si autem hoo non vulg. | 29 agat vulg., ait R 
plurimum V | 30 leg. disoriptiones vel distributiones? | 
33 res om. V | 34 et quod secundum bis scr. V* 36 non 
hoo egerit RA] hoo non egerit vulgo, hoc neglexerit V 


Nov. XVIII 7. 8 


134 


DE TRIENTE ET SEMISSE 


vibes aer A ÓuscueDacuévn» oh xai dv voié 
stásigvosc aud. , ]9 704004510, LOTO 

ds c sv „ 0gsáos, aÀÀ' abe pi 
dende ysvouévov Óiaurovtas v)» ovcíav oi æaiãd ee, 
rate able xdi xava X0 TÁBiOTO» d.. rνοοE V- 
eaic ovx axolovOovrte:, ovdà vow c9» vnoOsci x- 
»é»row (ovs à: vov familiae erciscundae xo oi 
vóuos Qixagtds) ÉnecD'as covro« avaysatousverv. dei 
yde ngovosiw axQ«Bo vie va maidmv adpaásías xal 
M3 ro u dogaiu; 

veusvoyr, OvixoAortéquy r. xai aAvtov sxoAAous Oi 
xai s éyxAnuata Qagovca aita» doi sapsyo- 
usvov. leoi ud ov» Óiadoyow 48 wa) GvvMiegpogev 
v, TOv 4d. r 790SQruévov uéyos π o vavo- 


or. 


5 couscriptiones non 


spersam sic et plerumque sine testimonio subscriptio- 
nem fecerit, sciat nibil hinc filia sese praebiturum 
utilitatis, sed quasi nihil ait factum, divident sub- 
stautiam fili, incertas et plerumque sine testimonio 
uentes, neque iudicibus cau- 
sae, quog iudices illae herciscundae leges appel- 
lant, has sequi ig bend Oportet enim providere 
subtiliter cautelae filiorum et non aliud quidem mu- 
nire, aliud sub errore relinquere, quod difficilium 


scÓ«a., v0 dà xavtajuundvssy da- I insuper et insolubilium, crebro etiam crimina feren- 


tium causarum occasionem praestet. De successio- 
nibus itaque et de collationibus et aliis, quae prae- 
dicta sunt, usque in hoc sancitum ait. 


CAPUT VIII. 


H d nspi i ayvenocvevuv ywopuévn nagá ve 
vn ono avayxaiov uiv énoéncs vr» voV dijuou 
aa vouojsgíav dmodébagOas, Zw d vivos r 


oi ae Óguagxom, ri ro 4dMOVviAiOV 7tQO6- 
* 


Studium vero malivolentiae, quod fit ab aliquibus, 
necessarium nobis fecit plebis denuo legislationem ap- 
probare, quam per quendam suorum protulit tribu- 
norum. quae Aquilii nuncupationem ab illo suscepit, 


ixsivov ÓsGauévr», xaJ" 9v A agvrssc: 20 secundum quam pro abuegatione duplicibus subde- 


ada vméfaAs tais eiemateGs tOv$ GyvupOvaiw x 
xai agvsigD'as stssQouévovc* ozxov yk 0r) x«i du x.. 
vé; aycyai moos ty avtQ9 OgunGa» rat d j 
xcva usxoov Ooxovga gilapOgwumia AnOs nv vov 
ziv avayxaic doe A= rat dc’ vs xai OUX 
svo yr uovas «dv ágvrgso Tjj e / vatis 7t01V. 
Li yag xQopégoszo vivos eap, o 0à avtz» Ab 


»oito xai vavra ygaupava àyovgasy avtOV, o ayayxa- 


bat exactionibus malevolentes et abnegare temptan- 
tes; ubi etiam aliae quaedam actiones ad eundem 
coaptatae sunt ordinem. Sed paulatim putata cle- 
mentia oblita est iniquorum enutrire maüvolentiam. 


sovngotégo» aywvopocvsn» éxOgsyaga. 4i di] un 25 Quamobrem etiam nobis necessarium visum est in- 


decentes et turpes abnegationes praedictae poenae 
subicere. Si enim protulerit aliquis scripturam, alter 
autem eam negaverit. cum litteras eius habeat, ita 
ut necessitatem patiatur actor causas pati circa 19 55 

cat 


cOTas vOv Oiomovta ac r vxousivas 759i tr» 30 bationem eius, aut litteras quidem suscipiat, 


GU0TGgi» avTIS, j T& uáv yoduuava d uro, ijne 
dd u xarafeBAnaOas TO xgío$ ur, xai GvGcto. 
roc vOLAuO0Ie TQOTLOA6 O di /i, xi xatadírny xav 
«vtov QuxAagiav ép' éxatégov Oéuavoc yívsaD'a, He- 


autem non solutum debitum sibi, et probaverit hoc 
legitimis modis actor: condemnationem adversus eum 
duplicem in utroque casu fieri sancimus; non quia 
amarioribus legibus delectamur, sed quia lites ho- 


enitouev* ovy OTt rote TuxgotéQow vow» vóucw 1500-35 rum minores efficimus, quatenus timore poenae citius 


Aa, aÀÀ' ow. vac d d covrow dur rous am- 
T8ÁOUMav' Ote Tq dee TZ νhονj,.iε atro» avtovs 


13 llsoi d. ad og — 27 eztant BZ. 28 'Kav ngoqégorso — c. IX s1Qotsgoie Kavo (136, 6) B 23, 1, €2 
(inde c. VIII B. p.682 Zack. item capitis VIII extremam partem Hi dà xol (135, 28). . . et c. LX repetit B 22. 1, 18). 

cap. VIII summam ex Athan. habent Prochiron 16, 12. 13; Zpanagoge 28, 18—15. v. 21—28 summatim excerpsit 
Anonymus Bodleianus (in Zachariae Arend.) p. 212. 


et maximam partem testibus destitutam conscriptionem fecerit, sciat se nihil inde utilitatis liberis pracbitu- 
rum: $ed perinde ac si nilàl actum esset, liberi substantiam divideut, incertas et plerumque sine testibus 
factas scriptiones non secuti; nec magis qui de causa iudicant (quos iudices familiae herciscundae leges 
vocant) illas sequi cogentur. Etenim accurate prospiciendum est securitati liberorum, neque aliud qui 
muni aliud vero in errore relinquendum, quod dif/ficiliorum etiam et iuexplicubilium criminum quae- 
que sacpe adeo accusationes moveant copiam praebeat. De successionibus igitur et collationibus et reli- 
quis, de quibus supra dictum est, hactenus sancitum esto. 

vifi. Malitiae vero studium quod a quibusdam exercetur necessitatem nobis imposuil antiquae legis 
a plebe latae comprobandae, quam scripsit per unum e tribunis suis, Aguiliue nomine ab illo prae- 
ditam, per quam e infitiatione dupli exactioni subiecit eos qui malitiose agere et infitiari conarentur ; 
quandoquidem ctiam aliae quaedam actiones ad eundem ordinem directue sunt. Atqui. paulatim quae 
videbatur humanitas improbtorum hominum malitiam clam enutriit. Propterea etiam nobis necessarium 
visum est indecoras et parum honestas infitiationes poena modo dicta coercere. Etenim si cuius scriptura 
proferatur, iile vero eam infitietur, etiamsi litteras ipsius contineat, itu ut actor ad eam probandam ne. 
gotia subire cogatur, sive litieras guidem agnoscat, neget vero debitum sibi solutum esse, atque id ipsum 
actor legitimis modis probet: saucimus, ut utroque casu damnatio adversus eum in duplum fiat; won quo 
acerbioribus legibus delectemur, sed quia hoc modo litium numerum minuemus ut metu poenae citius illi 


6 axoAovOevos L' |? ovs dj voie (che L*) vovtov 
Ala» (pausMas Li) éxxaAovsiv» L || 9 ztQoovosiv 
L'| 14 vevouoJerraDas L' | 165g. H dà — ono 
om. L | 17 dvayxaiov ovv iu L| 18 záAas ML) Ra- 
ad- B denuo (i. e. nau») c | 19. vg» om. LI axo- 
àov Le | 2 vnsgalle L | 22 wei ao|veiv và xai 
do , Li | 23 aAÀ' j A BI I 24 lden L. 
dal d B (dAsánOw Heim bach) | 31 *grco. ML'B( 
pros. B' | 33 vovry M) rovro. B* sovvov B/ xoveov 
L | tz» sar avtov xavadíxr» QixAacvov Bí | 34 9. 
uatos] usgovs Bf | 36 dia om. € 


1 sie] hio R*[2 sese) esse V| 3 diuidant V4 5 oon- 
scriptiones] uoluntates (al. oonsoriptiones K* s. v.) R 


causas E? | 6 heroiscundede V | 7 etenim RT I 8 cautela 
V | munire suppl. V? in spat. vac., munere R | 11 oon 
sione V! | 12 de om. vulg. | 16 rubr. Si quis prolatum ma- 
num suam negat R mg. | 17 necessarium V] necessariam R 
E! 15 quam] quando? Vi quamdam RI I 19 aquae- 
li V Aquiliae vulg. | illo) alio (aeo R) RI 20 sude- 
bat V | subdebat exactionibus subdebat exactionibus sub- 
debat maleuolentes A' [| 22 aoetiones] uel actiones aoci- 
pientes V (| 23 eoapte sunt (s. v. oomparantem sunt. A?) 
KR j 24 * oblita] oblata libri 25 nobis om. V | 28 autem 
om. V eum haeo litteras V | 31 autem non solutum 
om. RI | et om. V! $ 32 duplioem aduersus eum R | 
eum om. V! | 34 & maioribus R maioribus (maio|bue 
V! V] eorum A* vulg. | 35 minorumes (sic) R. 


ET SUCCESSIONIBUS 


4% an Ouoloysiv mtocrpui. ind uàv od «dày t0i- 
ovte nag: rQÓxou *a6 xaTaÓíxec rod ro BoviousDa 
9a. rÓv reno, xal sí saga rad rd vs arανeee 
mg,, yuvoGxégo co€ mxapafaivov r vónov a- 


135 


Nov. XVIII 8. 9 


dicant, quod confiteri competit. In talibus itaque 
omnibus modis condemnationem hoc fieri volumus 
modo, et si praeter haec egerit, iudicem scire, quia 
transcendens legem ipse tenebitur his poenis. Haec 


rot dvéLsras raĩe dvvevOs» sowaic. Tavra dà pg, 
sí ui) are rds Grodsibes O0 d¹,,ẽze dν,iαq den 
vov gevyovros ry uáyos: vvv &ovngi»v AvOTvas Bov- 
ds . 6i yág 1. rororo vtQibeisv, el nd evOvs it ab initio post abnegationem intulerit iusiurandum, 
pz mera ri aovnOiw émaydyo, vOv ogxov, xdxsivos et ille continuo confessus fuerit quod in negationem 
i 55 tO sic &gvrciv ádvayO'év, dxivÓvvos 10 deductum erit, sine periculo erit quantum ad duplum. 
vo ye sic 10 Ü,nAágiov Jura. Ei d uaxgorépas -. Si vero longiori facta lite tunc actor inferat sacra- 
eee dune rn Ó qieοτ dr αναν⁰οαν , mentum, at ille etiam sic, quod infertur, profiteatur, 

„ 0 3d xal ovro v0 éxayóusvov OuoAoyiaes, rj de dupli quidem eum eximimus poena; omnes vero 
TOV Üinlacíovos avrov éfaigovuev sowie, maga» ^ expensas, quae usque tunc factae sunt propter pro- 
di r Üanxavy» r ſie x rc yevouévny did vàe 15 bationes actori, iureiurando eius definitas, exsol- 


5 autem dicimus, nisi probationibus actor abrenuntians 
sacramento rei nunc usque negationem factam solvi 
voluerit. Si enim tale aliqvid egerit, si quidem mox 


re,, vg évdyovti, OQxq Tovrov xQwouévgv, vere eum qui ab initio quidem negavit, postea vero 
xerre gt ll vOv ry aer uv 555 dere - confessus est, iubemus. Si quis autem umeratio- 
xasAsvopsv. 


gov da ò no loyijoa r ue 4 rie Tz» ag(9- nem in se factam pecuniarum negans, postea uta- 
net in avrQ yevi⁰οο t vOv yonuavow dovngcdus- tur solutionibus a se factis, tali nullam utilitatem 
voc, alra voregov xorncarro xf zxap' avrov 20 horum, quae vere soluta sunt, esse sancimus, sed 
evouéveic, vq rohðHXqq undiv õpe los slvas «ov «aic — totum eum debitum exigi praecipimus, et hanc so- 
a,b xevagsBAnusvov Osazí5ousv, d od le. lam sustinere negationis poenam (hoc quod etiam 
Qo» avróv TO yoéo6 axairéia On: ousv, xai ra- quidam ante nos imperatorum constituit), nullo iudi- 
Tn» H dne Tis Govnjgacos t?» mov (rovro  cantium neque in hoc flectendo, sed integritatem 
se ad rie Gv mQO "jw avvoxgetógo Krvxs d. a- 25 legis custodiente. Si autem etiam reus proferat lit- 
vabausvos): oUdsvós vOv ÜixaLóvrow o, ngos roco — teras actoris, deinde ille eas neget, at ile probet 
v7IOxaT pévov, A x &xoífis.av v0U vOuov qv- — eas: non solum illud reputetur, de quo negatio fuit, 
Axrrovros. Ei di xal 0 gsvyow zQoxouísei yoau- — sed etiam tantum aliud adiciat. Hic quoque de iuris- 


pava ToU dicse, er dxsivos vavva agvnOsin, o 


iurandi datione similiter etiam in actore introduca- 


0à avevaín vovvos, Uu póvov éxeivo Aoystác Jo» xcegl 30 tur ratio. 


ov v& t€ agvücacs n», du xal vogovrov Fr 
r évo. xdyravDa i 0 nspi vis r Opxoav 
gos opoíos xaj dni x0oU éváyovtos sicayéa Oc Aoyos. 


CAPUT IX. 


Bi d f din nocrrowo d xnÓsuóvov (ola g- 


Si vero lis agatur per curatorum forte constitutas 


estoga ntgosoorov à xrÜsuóvery dera, rds vowrórac 35 personas, quae curatores respiciunt, huiusmodi ne- 
vOv aovüngsov» sowas, orav in oixsíois avrov vàw — gationis poenam, quando in ipsorum curatorum fu- 


xrOeuóvo ylvoiro renn, ni) xatà cav x70540- 


erit litteris, non adversus eos quorum sunt cura- 


»evouévery, & xav avraw gie vÀv ri dN tores, sed adversus eos ferri qui turpem et inde- 


r xal msn; ravt9v Ai, νοννmaeανντXö. 


L 
EI di vie niον xaradixnge avEnsiue $9] eis rô DumAovv 40 


dicant, quae confiteri decet. In talibus igitur rebus omnino damnationes hoc modo peragi volumus: 
| judex: adversus hacc quid fecerit, sciat se violata lege ipsum poenis inde statutis obnoaium fore. 


s 


centem hanc negationem fecerunt. Si vero aliud 


2 


vero dicimus, nisi actor probationibus renuntians iureiurando rei infitiationem qua is usque eo usus erat 


decidi voluerit. 


Nam si tale quid fecerit, siquidem statim ab initio post infitiationem iusiurandum detu- 


lerit, et ille statim id quod in infitiationem adductum erat confessus sit, quod attinet ad duplum expers 


periculi erit. Si vero lite longius prolata demum actor iusiurandum detulerit, ille vero sic ue 
confiteatur id quod pe bar dupli quidem poena eum eximimus, omnes autem sumptus usque co proba- 
tionum causa Wuctos actore iureiurando eius definiendos eum, qui initio quidem infitiatus, deinde vero 


confessus est, solvere iubemus. 


Quodsi quis numerationem pecuniae. sibi 


actam esse snfitiatus, postea 


solutiones a se factas alleget, ne tali homini quicquam prosint ea, quae revera soluta sunt, sancimus, sc 
integrum debitum ab eo exigi iubemus atque hanc eum solam subire infitiationis poenam (id quod etiam 


wnus ex „„ gui ante nos fuerunt, constituit); ut ne in hac quidem re iudex ullus flectatur, 


sed legis su 


lilitatem servet. Quodsi etiam reus litteras actoris proferat, isque eas inſitietur, ille vero cas- 


dem probet, non illud solum, de quo in infitiatione agebatur, compulet, sed etiam alterum tantum adiciat. 


Ceterum ibi quoque de iureiur 
IX. Qu 


o praestando ratio pariter etiam in actore instituatur. 


odsi lis per curatores agatur (utpote quae sit personarum quae curatoribus egent), cius- 


modi poenae infitiationum , quand 


o de propriis ipsorum curatorum litteris fiunt, non adversus eos qui 


sub cura sunt, sed adversus ipsos qui indecora et inhonesta hac infitiatione usi sunt, statuantur. Si vero 


t xl uàv — 5 sowas om. B* | 3 ztod&siev ò di om. e | 37 yévowro BBT | «àv om. BZ I 40 Sri 
ev B|5 dvreb£era. B] 1 22v] 10v Li rob re | B2 | Óixáaoiov — voixAdoiov (136, 1) B2 


1 B* | 4£ dep ru de Bf | 10 dxivdvvos ML) axiv- 
duo BI áxivovveas B. Haloander | 11 iure L. 
yevopderns B* | 15sg. v damm xi r ù acid 
195 L'|15 yeopédvow L' ywouévg» L? pene 
B* | 16 éváyorri 19, & B* | 18 rig om. Bf dna. 
usse Bí | 19 4 avro MBs] ix^ avrov Li kr cbrdbs 
L*; leg. p? 124 vovyvo — 26 Qiaxabtausvoc om. B. 
25 5 om. LI da ,ντενοο Bf, quod non 
improbat Zacheriae, ad decisionem forte ad preces vel in 
auditorio latam referens. — Certe eiusmodi constitutio non 
extat | 27 dT % M* | 28 wgogxopicsis 
MI yea» BI noayuava Bf | vov q. av O, 
Aera b. 1 29 o Ji] o L' | 30 robro B*L? | 32 


7 C . e. 0 
- | pene RTI in ipsorum] impiorum V'! 
«araviOs0vo L QogdxavatiOdcOn B | 36 oixsío:w ; rum sunt R* | curatores] curatoqest 


2 omnio V*| 4 lege zd Pour leg. hino? | 5 aut V ] 
8 intulit V!|9 negatione 10 deictum ! | alterum 
erit om. R | 13 eum om, R!V! | ex minimis V' | 
16 ab initio] abitio V! | 18 postea uero utatur R postea 
non utatur V | 19 factis a se R tali] homini add. R 
vulg. | 20 solute V (21 totum] totum esse R. debitum 
eum A | exigimus RI | 22 quod om. R 23 quidem V | 
28 tantum] inter RI I 34 rubr. Si lis per procuratorem 
uentiletur R mg. | per procuratorum VR* I constitutas] 
constituta in Osenbrüggen | 35 respiciunt] recipiunt Osen- 
brüggen: leg. vid. requirunt | 36 poenam vulg.] pena V 
37 eos ferri quo- 
! | 39 fecerint R 


Nov. XVIII 9. 10 


j ele và vgeniovy N el rd vevoaniaciv zagà vw 
Goxalov voucv ] vOv» Baca sicipxvas dard ES, 
nsvéro uv dus xcva TO oixsioy Gyrjua, xaO 
aux ius àv rote ijuarigoie ivcvivovrow xai Oiyd- 


136 DE TRIENTE ET SEMISSE 


condemnationis augmentum aut in duplum aut in tri- 
plum aut in quadruplum ab antiquis legibus aut prin- 
cipum introductum est constitutionibus, maneat qui- 
dem illud secundum propri&m formam, sicut nos i 


corone xai vq r Üicxatsov évouoDerraausv BiBAi: 5 in nostris Institutis et Digestis et Constitutionum san- 
rõ Óà vU» vovvo mgosÓxr vois ztQovépoow Saco. clvimus libro: hoc autem nunc augmentum priorum sit. 


CAPUT X. 


Káxsivo dd dri Div év Üiuxaavnolow oiópsDa Illud quoque in iudiciis arbitramur oportere me- 
xenvas d reg dre oi mgó 9uov ÓiagÓgG- lius quam omnes ante nos determinare et consti- 
gal ve xai rl H yao vie dyxaloíiro mgdypara — tuere. Si quis enim conventus fuerit res habere 
ver ix  érípov, qácxo, 4 ovx slvai «à zxQáyuava 10 alterius, ille vero dicat non esse res illius, de quo 


€ 


isi vou, vsQh ov qai & d. , dvayxacOe(ig dà o dicit uctor, et cogatur, qui actionem inferet, aut 


* 


vi» évayoyü» mnoiwvpuevos 5 gvufola(os 5j udgrvcw — documentis aut testibus aut aliis uti laboribus, ut 


, [4 * 


ñ érégows móvow xorcacÓas gos TO dax’ Tà Ogtendat res illius esse, postea vero is, qui semper 
codyuava éxsivov xaJecvávo:, ara vorspov d uéxos abnegaverat illius haec non fuisse, uti voluerit illius 
are OiagrnOsis éxsivov vavra nu: ysvéaOwa: xor-i5iure et dicere, quia ex hypotheca aut aliis causis 
o BovinOsing rote &E dxsívov je xal qacxs, in illum personam relatis propinquior est quam ille, 
ox A vxoOwxdw fj évégow aiviov sic éxsivo xó % qui causam movet: aliae quidem sententiae vacent, 
c0» dvagsponévoy xvguorsgóc zr TOU TX» dene quae prioribus nostris placuerunt, mediocris autem 
xuvovrros* a uày da. sztagos Gzolatévrogav yvouos — quaedam et clemens et ipsi causae conveniens poena 
al rote 790 9nd sagactügei., geroía Óó re x 20 abnegantibus inferatur. Pro abnegatione namque 
. ooo: xal avrov vo ngayuavos dcroyacuévn circa haec et actoris laboribus, dum adhuc causa 
T0197) toic aQvrOvicuw dxayécOn. vnào yàg r$ msol — dicitur, ad actorem transferatur rerum, de quibus 
rad ra dovicsos xal vw vov Ó&oxovroc stóvov xal est quaestio facta, possessio, licentiam habente eo 
ouévnc Kr. «rs die éni vóv Oibxorra err , ,“ qui hanc reddet, si qua iura habeat ex illa per- 
G0 vOv noayu&vov, ssp) aw ij brvnowe yéyovev, 1j 25 sona, de qua prius negationem passus est, compe- 
vour* &dsiay Kyovvoc ToU vavtr» axodidóvcos, si ru — tentia sibi, haec proponere et legem et iustitiam 
d ,d A Sb éxeivov vov ztQocoxov, sapi ov u promereri, poena in sola translatione possessionis 
1500» r dovrGiw sis icd stgosrxovra avtQ, ravra Constituta. 
n gotid'évas xaà tov vóuov xal vov Oixaiov rvyxciv, 
re οιν d» uovpy fj ustacTaOS. e vours re- 30 


0 ανναE. 

Tavra ui ni xa d οεαεάεν xal avvsiépopdw xal 
veuácsov xal r vOv OixaLouévov aggalsíae xai 
rod rà r Óixco» Nr mÁQO xai di5vonro: 


Haec & nobis pro successionibus et collationibus et 
distributionibus et 5 cautela et ut multitudo 
litium minuatur, et adinventa sunt et sancita, et de 


xai vevouoO rr, xal éx vov. AortoU Xgóvov xg«t7- 35 cetero tenebunt, quatenus et successiones agnoscant 


er 


05 Oncc Gv ucl rde DiaDoyae sidetav xai vàs Gvveis- 
goose ui &yvooisv xal xsgl vàé vii ui) or 
Cows», xal ura z«QoxsiQo6 vais rd ol,. ygaupua- 
vow in] e apvgasaw o ztovrosveaO'as Boviousvos 


ure rds dg. dj éLapvoivro ufyve vatspov (gos 40 


et collationes non ignorent et circa distributiones non 
resultent et neque petulantes suarum litterarum ab- 
negationibus insiliant malignari volentes neque ad- 
numerationes abnegent neque postea forsan solutio- 


cap. X Kaxsivo .... vtepuavauéyns (30) extat B 59, t1, 18 (9 Rrrie dyxadoito ..... seguct. B* p. 94 Zach.). 


quod aliud damnationis augmentum sive in duplum sive in triplum sive in quadruplum veteribus legi 


vel principum constitutionibus introductum est, illud 


uidem in statu suo maneat, modum id in 


nostris Institutionibus et Digestis et constitutionum Codice sanzximus: hoc autem quod nunc constituimus, 


additamentum ad n 
X. Atque il. 


ora esto. 


d quoque quod in iudiciis disceptatum est melius quam qui ante nos fuerunt omnes eæi- 


stimamus conformandum et ordinandum esse. Si quis enim arguatur res alterius detinere, neget vero res esse 
illius de quo actor loquitur, ut is, qui actionem intendit, vel instrumentis vel testibus vel aliis curis uti co- 
gatur quo probet res illius esse: ac. postea is, qui usque eo 1 erat res illius esse, iustis ab illo 


repetitis uti voluerit ac dicere, e hypothecis aliisve causis ad il 


am personam referendis se potiorem esse 


eo, qui litem movet: ceterae quidem omnes sententiae cessent, quae antecessoribus nostris placuerunt, 
modica vero quaedam et humana ipsique rei accommodata poena infitiantibus imponatur. Etenim pro 
infitiatione de his adhibita et pro actoris negotiis etiam dum causa agitur ad actorem transferatur rerum, 


de quibus quaestio mota est, possessio ; 


ei, qui hanc restituit, si quae iura habeat a persona illa, 


cum 
de qua antea infitiationem sustinuit, sibi debita, ea proponere et ius et aequum consequi liceat: ut pocna 


in sola translatione possessionis contineatur. 


Haec nobis et de successionibus et collationibus et divisionibus et litigantium securitate et ut litium 
multitudo minueretur et excogitata et sancita sunt ac tempore futuro valebunt: quo et successiones sciant 
neque collationes ignorent neque circa divisiones disceptent, ac neque temere ad propriae scripturae 
infitiationem properent, si qui malitiose agere velint, neque pecunias numeratas infi&entur neque postea 


1 ceroanlov» B | A avi)» MBI) avrov L avró 
Haloander, om. B | xai 9:yéovosé] «à xal Oiyéovows 
LBBI | 1 cxaciac Oi» om. c | vousJa LB? | 9 ve 
om. B || 10 xavázes» — 7tQayuava om. L | 11 &vayxa- 
cOgj B'|12 áyoyr» L| 16 diu L | paaxev MB") 
dL 9a0xos Bí | 18 avapaivoudvo B? | 19 Ped 

ot» B | 20 rale M | 21 avvo L I 36 *eidoisv 
ML |40 ire] urpxove L 


1 oondemnationis] negationis RI 3 maneat secundum 
illud quidem formam propriam V | 5 sanotiuimus V) san- 


cimus R vulg. | 8 omnes V? in ras. |. 10 res non 
esse V | 11 et om. V! inferet RI] inferret V in- 
fert R* vulg. | 14 non om. R | 15 dicere] dote R. 
23 licentia V! | 24 reddet] credet V* reddit V* | habeat 
V vulg.) habet RT | 27 penam V | 32 pro collationibus 
et suocessionibus et distributionibus V? pro sucoessioni- 
bus rell. om. V1| 33 et ut vulg.) haeo (del. R) ut R 
e ut V! Z (»» etiam?) ut V?]| 34 et ante adinuenta ere- 
sum in V | sancitaf V* | 36 *sed cirea libri 37 pecou- 
lantes R!: leg. petulanter? 


ET SUCCESSIONIBUS 137 Nov. XVIII 10. 11 


xarafolau roqvro urs Tà a cv wavézovc. tà ce nibus utantur neque res ex quibus detinent ab- 
« Óiagrotvro jV, Uns ptQuot v8 xai .- negent personis, sed mediocres et mites ex causis 

e xal dÀnOsic éx vOv zoayuatev pouvousvo. us- — oStensi mediocri potiantur etiam iudicio. 

TQíacs àxoAavouv xal vis Oíxne. 


CAPUT XI. 


To dà xovgodse xaoa twov augiaBrvgDé» dni xc. 5. — Quod autem maligne ab aliquibus dubitatur in 
TO» TustéQov Shin lt xal év d cane uáv aero late qunm nostris constitutionibus et in iudiciis qui- 
a, d lucy ò Óy , iure d a, 1Q naoóvri em plurimis motum est, cum sit iustum ulterius 
7gocacrvousv von. insi rat vd ya in o6, c non quaeri, praesenti coniungimus legi. Constituen- 
ve BAéweis scQó6 yvvaixa guAk»OQosov, xal vcvrg» tibus enim nobis ut, si quis respexerit MA ad 
ade usque cvugoAaíov xooíc, sra xaii0 mulierem clemens et hanc sortiatur absque dotalibus 
70d)0041T0 zxaidac, vOtsQov d yauaxü» vs soos avv» — documentis, deinde faciat filios, postea vero mari- 
évaAigo: ÓikOsUiv xal yoüyes Gvufólaia cocvza — talem ad eam receperit affectum et scripserit huius- 
xa sta4dozt0:150848, uj uóvov robe usta vavra vex. modi instrumenta et fecerit filios, non solum eos, 
Jirrac sxaidas, add xai xov$ KuzgocÓOesr xaJscravoa. qui post haec nati fuerint filii, sed etiam priores 

love xal &iaà vy» vOv Gogilopévoy cvs xal xa-15 0886 legitimos; et propter circumvenientium et ma- 
xovQyos éQurvsvóvto» * xal érüigav ygawuv- ligne interpretantium calliditatem etiam aliam scri- 
ve» dir, cc ravra BovAousOn xoctsiwv, sí xai bentibus constitutionem, quia haec volumus tenere, 
ÜsévsQos pr) yévowro uerü TÓ ar) zaidse j ys- licet secundi non sint nati post dotem filii aut exi- 
o. ral euxονον,ẽj:e Aeοεαν vivas xai érágav augic- — stentes moriantur: adinvenerunt quidam etiam aliam 
giro, 5 Üsyousvor ravra xgatsiv wocà i, vÀw 20 dubitationem, non recipientes haec tenere in his qui 
a cuc GvvoixoUvtoYv* xaírors vois ge dr — libertabus copulantur, cum utique recte conicienti- 
xo vOU ruaTEQOV OxOTtOU xal tovto fjv Axa jon bus nostram intentionem et hoc fuerit iam sanci- 
»svouoOernuévov. Ki, yàg ò x dzsÀsvOsQav ov tum. Si enim ad libertam non omnino nuptiae pro- 
xaO'uszat A er vaigios, 7900rAov i, d$ xal , bibentur, certum fuit quia etiam in illis haec tenere 
éxsivasi6 Tavra xoavsw %! . ah d ea 25 volumus. Sed quoniam utique hoc dubitatum est, 
Tovro l H ⁰εẽjö:jfrras, Dacziülousv: si rde yaus- — sancimus: si quis uxorem non habens legitimam aut 
Ty» ovx HE ywncíay i α] ,, vouiuovs · s Jsoa- filios legitimos ad ancillam propriam habuerit quan- 
xasva» oixsíav Gyoín xoav& Twwa fsÀr(ova yvopunv dam meliorem sententiam et filios protulerit ex ea 
a 07 xal maidonowjassv A avtvzc dv Bovial, xaJ- in servitio constituta, postea vero libertate honora- 
eg o0176, vovsgoy q dAevOsoíq viu3sis xal vr» Y- 30 verit et ancillam et natos et ius eis aureorum peti- 
sa,vay wal vovc gUrra6 xal Óíxaiv avvoi; xovodv erit anulorum et regenerationis et inter ingenuos 
eirross ÓaxvvÀ(m» xal mQ06 ys xal ma/yysvscíae ^ Secundum istos reduxerit modos et nuptias confir- 
xal TtQ0c roh sUyevsio xctà TOUTOVS dyevéyxoi re maverit, postea vero ges conscripserit docu- 
vQÓónove xal vOv yauov fsfaioosavy, VorsQov Óà xol menta, et aut fuerint filii postea aut non fuerint 
yapaxà ygdypsus GvufóAc.n, wal y yévowto moiÓs;35((ut) utrosque nostrae constitutionis amplectamur 
prtà zavta 7 xal ut yévowto (Iva «a éxatépas i,] 


cap. XI excerpta leguntur in Appendice Eclogae III (Zachariae Avid. p. 186), eadem in Ecloga ad Prochiron 
mutata 28, 1.8. — vsagü» sj xsp. “ dv q xal msg) ánsÀsvÓdoas prol ywoudvns yvngslac «jj và» vQoixqv 
moi. citat schol. Be (ed. Zachariae p. 534). 

26 Osoxitousy — 138, T extant B 32, 1, 2 (ex B. p. 419 Zach). 


fortasse solutiones allegent neque res personarum a quibus eas tenent esse negent: verum ut idonei et 
aequi et veraces ex rebus probati idoneo etiam iudicio fruantur. 

XL Quod autem de quibusdam constitutionibus nostris prave a quibusdam in dubium vocatum et in 
multis quidem causis agitatum est, cum de eo non amplius quaeri par sit, praesenti legi adnectimus. Cum 
enim nos constituerimus, ut, si quis benevolenter respexerit ad mulierem eamque sine dotalibus instrumentis 
domum deduxerit indeque etiam liberos susceperit, postea autem coniugali erga eam affectu adsumpto 
eiusmodi instrumenta scripserit et liberos procreaverit, non solum liberi postea nati, sed etiam qui prius 
nati sunt legitimi sint; porro cum propter artificia cavillantium et malitiose interpretantium alteram quo- 

constitutionem scripserimus, veille nos haec valere etiam si secundi liberi post dotalia instrumenta non 
sint nati aut, qui nati sint, decesserint: quidam aliam quoque excogitaverunt dubitationem, cum non con- 
cederent haec etiam de iis valere qui libertabus uterentur coniugibus: tametsi consilium nostrum recte asse- 
cutis hoc quoque in promptu erat lege iam sancitum. Nam si cum liberta nuptiae non protinus prohibitae 
sunt, manifestum erat nos de illis quoque ea valere voluisse. Atqui cum de eo omnino dubitatum sit, san 
cimus: si quis uxorem legitimam non habens vel liberos legitimos in ancillam suam aliquatenus voluntate 
bona 5 sit atque e ea in servitute constituta liberos quoque procrcaverit, postea vero et ancillam et 
natos übertate honoraverit et ius iis anulorum aureorum et insuper natalium restitutionem petierit eos- 
que hoc modo inter ingenuos rettulerit ac nuptias confirmaverit, deinde autem etiam nuptialia instrumenta 
conscripserit, sive liberi postea nascantur sive non nascantur (ut utriusque nostrae constitutionis casus 


3 xal die om. c | 7 0»] Ó» M fjv Li z» La | 8 Sta- 1 post abnegent verba neque — neque res 
vaEapévc»] Cod. 5, 27, 10 | 9 pila» Domno» M(c)] p, | (136,39 29.) repetit R* 2 personis N in ras. || ex) et RI 
den] Li qilavOoo oc L* gqilavOoorixos L | 3 ostensi V!7' ostensis RV? | patiantur RI | etiam et 
11 2106700:10 I^ 201508; L | 17 d.. Cod. 5, 27, 11 iuditio R | 5 rubr. Quomodo concubine is condi- 
ravra HLS vavvov? Li; leg. vavza? | el d xa L || | tionisconstitute legittime uxores fiant R mg. | (Quid V'! | 
18 Jevrsgos Lc] Qevvsooy M herd tv ztooixaov (590: dubitabatur ReT | 6 quibusdam] quidee V! | 9 respexit 
va Li) LI 19 reAevrrosisev L | Crea LI 20 Qezóueva | aliquem V | ad RI om. VT vulg. | 12 et om. RI | 14 haec 
L| 22 een om. c Haloander | 25 5j ovAóusD'a L! volu- | om. V | 16 scribepntibus aliam 7 | 20 haeo om. R 
mus c | 27 5 cn, vopgipovc om. LB (28 r om. 6, | 21 libertatibus RI lieee V! | 22 fuerit sanctitum iam 
delet. Homberg | 30 xai om. LB !| Ougánawa p V | 24 tenere] tenere in illis Re I 25 hoc dubitatum uti- 

/ 


31 3a «ove — 34 voóxovs om. LB | 32 sos ys que V | 29 postea] et postea F donauerit V* | 30 eis 

om.c | 34 vovagoy M) &xeiva LB I dd on. BI 35 .. | om. V | 31 inter] int. Ve [ ingeeuos RI I 32 seoun- 

Bólaia. evyygéssis B | xai 5 M) xai ei LB dum] « R!]| istos V] iustos R vulg. | 35 ut add. vulg. | 
utriusque vulg. | nostro V* nostros R. 


III. 18 


Nov. XIX 


d. ard Ewe ov go. Oéuara) For xal m , 

gía xal oí xoldei onsBovdioe xal guos x 4 Aba. 
Orov xÀnoovóuos Td yeysvsrxots (paudv d gods 0 
TOV» 7sQoixqOv vx G ναe · r ò d, d. ov sic ev- 
yirata xatà TÓ ztQotionuévoy dio ro, nal rie gira 
red ra YO» T7tQOuxqQov 756005006 r y»)cio» avtois 
xaegicouévory. 

"mihoyos.) H ru Gy) vag và v 
jut n, odíoc magagtiyra xal h rj ro 7, 


138 


5 tum est, venerant, celebratione postea do 


DE FILIIS ANTE DOTALI/ 


casus): sit et uxor legitima et filii sub potestate 
ipsius et sui et ab intestato heredes itorí (dici- 
mus autem eos, qui ante nuptias nati sunt); vías, 
per quas ad ingenuitatem, secundum quod praedic- 
um ius 
legitimorum eis praebentes. 

pilogus) Tua igitur excellentia, quae bene 
nobis et sancte vis& sunt et pro nostrorum quiete 


ins- 
reges d dmgaypogóvns ik mE ¹jẽZl 4 àmao 10 adinventa, omnibus gentibus quibus praeest, per prae- 


rote &Owedev ole de du wrgvypdvow ois t 
cdrom ꝙꝓavsgd, mere ysvoGxsiy avrOUS, cc oονννν h 


ta propria faciat manifesta, ut agnoscant, quia 
nulla maxima cura, per quam semper aliquid adicit 


yíavn povtis, d. ev deí vi stpocr(Órcw d 9 vois deus nostris sceptris, extra nos consistit pro eorum 
Qjusrégoig Ox2zxTQ0i, H „„ 7u4s 19$ vrdo sollicitudine et providentia. 
; 15 


«vvv Erne va xol 7t, 


Dat. k. Mar. CP. (post) cons. Belisarii v. c. 


18 
ITEPI T9N IIPO T9N IIPOI- 


K9I9N ZYMBOAAIS9N TIKTO- 
MENSN IIAIAQN. 


O robe Bacile)s Io và „ 


tÀv leg «fü E zparroQíov r de, du 
u ndr xal satQuxiq. 


A ooo.) "HÀOev sic tuac, dpuquofiyeroiw 
nataías aie ied si rd opo aro di 

Ius mao) rv naidov xàw yevopdvorv rs xis TOV 
* 7tOs]08c06, VOTSQOv TOW 7tQoexqQ)oow yevopd- 
vov, ovx sic rovzico gégsras in vOv u yp Tj 
Qialvos, cTeturuévov Unvjosov' xaírowys rudv, Ovs 
xaca € ariden robe vónovs, 
7909» Oiavalu» rij ravra vouoOerovca»v wvnaOds- 
rm, cc, are stegísigi aucoie oi saves sivs free 
rica, OUTO uéytos tà xarà rde TOvGUTGS L9T!GeuG 


(a. 536.) 


Dat. k. Mar. CP. post cons. Belisarii v. c. 


XIX. Coll. III tit. 6 


DE FILIIS ANTE DOTALIA IN- 
STRUMENTA NATIS. 


Imp. Iustinianus A. Iohanni pp. 


(Praefatio. Pervenit ad nos dubitationem va- 


gra nag 25 nam quibusdam incidisse, si, quod sancitum est a 


nobis de filiis procreatis ante dotium celebrationem, 
pores dotibus factis, non et in praeteritum feratur 
n his quae non decreto aut transactione sunt ter- 
minatae quaestionibus: nobis utique, cum particu- 


Err xarà v 30 lariter poneremus leges, expressim in prima consti- 


tutione, quae haec sancivit, memorantibus, ut, sive 
supersunt eis patres sive defuncti sunt, nondum ta- 
men huiusmodi quaestiones aut sententiis aut trans- 


Nov. XIX ( Coll. III tit. 6: gloss.) Graece éxtat in MLA (in hoc est «íváoe 7). — Epit. Theod. 11, Atha- 


nas. 11, 2. 


—————äU —?ę 
comprehendamus): et «uxor esto legitima et liberi in potestate et sui et genitori ab intestato heredes (di- 


cimus autem natos ante dotalia instrumenta); cum ipsae viae, per 


ad ingenuitatem modo praedicto 


pervenerunt, ei quae secuta est e dotalium instrumentorum ius legitimorum illis praestent. 


Epilogus. Tua igitur sub 


milas ea quae recte nobis et sancte placuerunt et pro subditorum 
nostrorum tranquillitate excogitata sunt, in omnibus provinciis, quibus , i 
festa faciat: ut cognoscant. nullam e maximis curis, 


praeest, 


er edicta pr mani- 
er deus semper 
per gun? hab 44 


uid sceptris nostris ad- 


iungit, nos alienos reddere a sollicitudine et providentia pro illis 


XIX. 
DE LIBERIS ANTE DOTALIA INSTRUMENTA NATIS. 


Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. Perlatum est ad nos, dubitationem inanem quibusdam 


incidisse a nobis sancita 


sunt de liberis natis ante dotalia instrumenta facta, ut tamen postea fierent dotalia instrumenta, an 
etiam retrorsum referantur ad quaestiones sententia aut. transactione non decisas. Quamquam nos, cum 


singulatim leges ferebamus, e 


este in prima constitutione de his lata memoravimus, sive parentes super- 


stiles sive defuncti sint, necdum vero quae ad eiusmodi quaestiones pertinent aut sententiis aut trans- 


L* corr] vàe Li vove Li pr. | 6 cà] «9$ xov L 
7 xaoscoudvrs L|| 10 vsrnxoorv om. s Veron aL 
14 ox5ustoow L| 16 k. Mar. (cf. nov. LXVI 1 $2) 
M Ath. (u uagtip Theod.). Exemplar novellae latins 
seriptum ad Salomonem pp. Africae datum est kal. April, 
(cf. nov. LX VI |. c.) I post cons. Belisarii v. c. € (usva 
verrat Bed. Theod.; dat. p. o. Bilisarii Jul), 
bilissarii uo oon. H (vmarsíae Beshwgaoíov Ath.) 

18 % rb om. L (x add. s.v. Lij, ngoióvrev A 


EA ee ED HT 


19 vuxrouévowv) xooovvo» A | 21 Au ee 'Iov- 
OTiviayOS cU ov ros (sic) laavvp A énaoxo Ath.) 
vzdoyo libri | 22 fo. M) de A al-was L 23 mere. 


xov MA | 24 A notat LI 25 ros om. Theod. 
26 nsQl maidov A | yevvouévov L ysvvopndvov L 


N ywoudvorv A | 28 ovx sic] &v sic A non et in (i. e. o9 
sal sie) c | vipo 5 L'] yrpov MA vi LI 130 
vds] r ónvos A || t» zoo» Qiavabw)] Cod. 5, 27, 1e 
32 siys nsoísus A 33 va) vae L! 


5 ueniant V? | celebrationem Ri et oelebratione vw 

9 visa] iussa V | 10 quibus] qui Ri j per om. V: 
13 extra nose] extraneos RI | 16 subscr. dedimus ex 
Bamb. II et Orielensi | Cap. Bamb. | post consin. Oriel. 
uic. ost. Bamb. | Bilisario uic. (X Oriel.) consule Oriel., 
Bemb. II| 2" ferantur Ri I 28 determinate V | 30 ex- 
presam V! sl. | in prima] iniee V! in nostra * 
32 supersint et sint vulg. | 33 quaestionis Vt 


1 casu V? | 3 eis V' | viis et 6 iine vs | 


INSTRUMENTA NATIS 


139 


Nov. XIX 


5X vro 79 Qialvossuw Hugo mxéQas, mxárros odr 
xoívecO'us, oM 0 jure Aéyss ,,. I àvamAg- 
ere xal Ósvrspov vsDsixausv s,, 1à avtà x 
rar ÜecniQor:se, wal ai u Er va. stQoixqia. y&vov- 


rat va 5 ysvóusvos vslevrQcovGiv, ovdi» U¹r r b 


xal ov$ mQo tàw nQowqov reyOvvac y»ncíovs al- 
van xal and vavins Ouoíme rie dura ud dia- 
ri tas voosteDsixapsy, xozvas v9)» avtze vouoOsaías 
xal sis vOv$ 7z9sGvrágovs ayagagsg O'as xoovove, éEas- 
guat áxsívaw tow vnoOcsowv, o 

B vpe ñ QidÀvaic Éxquvev. Al drtsiós) vives ner 
vOvTOv$ uc ro Gapsie vóuovs volunod daD 
ri ner dOágornaay e ihi vouo'saíay, 
xa oítnv voyait ar Jed, Qitraliy, di he na- 
exsisucausDa, xa» sí vouinngv dcynw«os xis yaνçi 
xal yvngíovs éx vavtTnc dae, xa vavtre raleurij- 
d v f) v0UV GwvoixsGiov ÓenovOig ÓuadvOsvros Kays 
maióac É« vivos, a 7j» Ó yapoe ovx de f,, 


usta dà ⁊ò vovrovs r va nQowqa ovyévabs 7906 


ocas , Qixaetuxr) lO actio. terminavit. 


per quam iussimus, si quis 
15 


actionibus susceperunt terminum, omni modo ita iu- 
dicari, sicut nostra dicit lex. Quam complentes 
etiam secundam posuimus legem, eadem valere san- 
cientes, etiamsi non post dotes procreentur filii aut 
1 moriantur, nihilo minus et ante dotes natos 
egitimos esse. Et in hanc quoque secundam nostram 
constitutionem similiter adiecimus, oportere eius le- 
gislationem et ad senior& referri tempora, exceptis 
ilis causis, quas aut judicialis sententia aut trans- 
Sed quoniam quidam post has 
nostras claras leges audaci mente nostram prae- 
sumpserunt male interpretari legislationem et sen- 
sum, tertiam coacti sumus e constitutionem, 
egitimam uxorem ha- 

ens et legitimos ex ea filios, deinde ea moriente 

aut matrimonio repudio soluto habuit filios ex ali- 
qua, ad quam nuptiae non interdicuntur, porquam 
vero hi nati sunt, dotalia confecit in eam docu- 
menta, legitimos etiam ita ei natos filios existere. 


ravvg» Gvufólau, yrnciove xal vovs ovrtcoc avrq 20 Sed in ipsa nostra constitutione non adiecimus aperte 


yevouévovs naidac viagysw. Al uaxà rabhrνν nuo 
ri Üiéraluw ov. noocreDsixuauav (rto xgarsiv vi- 
rot vouoOeGí(ap xai in éxsívois cw oi zaTéQss 
Fe. stspísiciv, 95 évelsvtgca» uív, và q rij ue 
aas or ? v, , 
F gas. "EvtsvOév vivas n "uae u¹Idaιν,0e 
4801 rd rale uvnuovsvOsicais szapstyóusva vo 

Oscí(ass xag) vw stQÓ ri noꝑU ae TOV 7tQOixqov 
vexDévrow naídov xoavsiv xal i éxsivow vois dn 


valere horum legislationem etiam in illis, quorum 
patres adhuc supersunt, aut defuncti quidem sunt, 
contentio autem neque iudiciali sententia neque ami- 
cali interventione decisa. Hinc quidam arbitrati sunt 


Óixagtex; vos ovre gue xatTéÀvas gvu- 25 nos nullatenus velle ea aquse in memoratis continen- 
Igor jua 


tur legislationibus de filiis, qui ante celebrationem 
dotium nati sunt, valere etiam in illis, qui ante hu- 
iusmodi legislationem nati sunt; et maxime eo, quod 
huius pars in prima et secunda constitutione posita 


x vie vouavvne vouoDagías re,, xal uaAscca 30 ablata sit a nobis in Codicis compositione. Quod 


4 TOU tO m&Qh vovtov ν,0 e v0 év v mtQoxtp wal 
devréoq . uc — ao [9E 
ar rij vov xdÜixos . dre dre n- 
sxtsvgav. Oixoci0tara yae vie Te a xal cur. 
eas vovro agsiousDa νMMebe, x 

A moosrsÓsixausv. "Ev uiv yag vaie wuvà uos vs- 
Selce vouoOscía,s avayxaiov f» ve r ro- 
v9» magaAauBavssy % vovníGc rie vouoOscías ava- 


absurde arbitrati sunt. lustissime namque et primae 
et secundae hoc subtraximus constitutioni et in ter- 
tiam non adiecimus. In particularibus namque po- 
sitis 1 tionibus necessarium erat forte hanc ac- 


rij ve/vg ov 35 cipere in praeterito legislationis relationem, in omni 


actionibus finem pent ea omnino ita diiudicanda esse. ut nostra lex dicat. (Quam su 


secundam (tulimus 


lentes etiam . 


gem, ut eadem valeant sancientes, etiamsi post dotalia instrumenta liberi nati non 


sint sive, qui nati sint, decesserint, nihilominus ut etiam ii, qui ante. dotalia instrumenta nati fuerint 
legitimi sint; atque similiter in hac secunda constitutione nostra adiccimus legislationem eius etiam ad 
praeterita tempora referendam esse, exceptis illis casibus, quos iudicialis sententia vel transactio deci- 
disset. Sed quoniam fuerunt qui post has leges nostras satis dilucidas. temerario animo legislationem 


nostram perperam interpretari 


auderent, tertiam quogue coacti sumus constitutionem ferre, qua 


prae- 


cepimus, etiamsi quis legitimam uxorem habuerit et legitimos ex ea liberos, deinde ea defuncta vel matri- 


monio 


repudiuin soluto liberos susceperit ex aliqua 


cum qua nuptiae non sunt interdiciae, post natos 


vero illos dotalia cum ca instrumenta condiderit, ut legitimi cliam qui ita ci nati sunt liberi ccistant. 
in hac constitutione nostra non expresse adiecimus, valere legem de his latam etiam in illis, quorum 


patres adhuc superstites sint, vel mortui quidem sint, ut tamen controversiam neque i 


neque amicalis conventio composuerit. Hinc quidam 


udicialis sententia 


opinati sunt nos neutiquam velle ea, quae legibus ante 
memoratis de liberis ante confectionem dotalium instrumentorum natis continentur, val 
qui iam ante ciusmodi leges latas nati sint; idque inde maxime, quod 


valere etiam in iis, 
de hac re in prima et $ 


constitutione „„ a nobis in Codicis compositione sublata sit. Quod absurde suspicati sunt. 


Optimo enim iurc illud et c prima et secunda constitutione sustulimus et tertiae non adiccimus. 


in legibus singulati 


Etenim 


im latis necesse opinor erat, talem in modum legislationi retrorsum referendae locum 


175 yison 9] vipss sur 13 0v] Sr A | 3 d. 
«ego» re. vouov) Cod. 5, 27, 11 | «à avra] ravra A | 
4 v& om. L'A|5 7) oi A* | leg. vsÀsvrraoas (cf. c) 
7 h. opolen Tij Osvrdgae A | 8 moosveDrxausv ) 
zooc|osPsxaps» (s pro ij corr. L) L| xervas dd «1» 
avc» L*|10 9 om. AQ f] xc1A || 11 B, item capitum 
numeros . notat A | 12 rua om. A | 14 ff — 
dera Nov. XII c. 41 15 1e éoxyx«oc A | 16 selva) 
9$ A] 17 óéexoviio MA) Qiabvylo L | 19 avvéxate 
e vir bis scr. M| 20 vavrg»] vovvo« A* | eyvr- 
eíovs d estin Li E xata e 9v pid ^s L | 
2A sq. an, ov , xpivay: — Kayrav- 
Ser dirus omissis 4 25 "191 — o ML | 26 as 
$ (2 Li L ud, ML | 29 ain dxaivou] dni A | 
35 om. 6 | 30 ae L | 31 4 vov MA) ov: L eo 
quod c | 0 om. A J| tovrov] vov (corr. «ó) A|| v0 om. 

Hb L| 36 yàg om. L | s9s/aas M) r- 


Ouusvais (vsO9nusvoscs L!) LA | 37 vπ＋] «ovaven»] 
hano g 


1 omni (omi V) modo RV) omnino F vulg. | 3 ean- 
dem V? | 4 dotem V | 5 dotem V | 6 secundum R 
nostram secundam V' [7 legislationem eius V || 9 quas 
aut] quas a V] 11 nostram om. V | 12 sensum deien- 
dum videtur wt ortum ex Graeco Óiavoíq male repetito 
aut vario modo translato | 13 coactissimus V | 15 ea post 
deinde om. V!| 16 soluto repudio R I habuit RT) ha- 
buerit V vulg. | 17 non dpi posteaquam V? | 18 eon- 
fecit mp conficit Ri confecerit V? vulg. | eum V 
ea RT | 19 etiam) ea etiam Re | 21 horum om. d 
22 adhuno V* | sunt om. RV | 24 decisa] est add. 

5 29 et in secunda V || 30 compositionem VR* | 31 et 
om. V | 32 in tertiam V] terciam (al. in tertia R* in mg.) R 
tertiae vulg. | 34 legislationibus — 140, 2 reote ab| scr. 
R3 in ras. 2 versuum 

18* 


140 


vero coacervatione legum Codicis cognominis nostri 
recte abscidere talia proposuimus, quatenus non 
multitudo superflua codicibus scriberetur. Tertia 
vero constitutione non adiecimus aliquid de tempo- 
5ribus, cum omnibus manifestum sit oportere ea. 
quae adiecta sunt, per interpretationem in illis v&- 
lere, in quibus et interpretatis legibus fit locus. 


Nov. XX pr. 


pod, dv d vj c cvyaDQolauavi vOv ,. 
acer vÓ» éxovvuov Tuv xcÜixa síxótos v 
O95va. và cToirUra moossrübansv, er uj vj doe 
segsrvóv ros fiBMoic dyygagiivas. dni d «rc voivne 
J. cru ov 7t aide ri msQh vOv xpovow, 
drrami pavsporarov 0» xen 


DE ADMINISTRANTIBUS OFFICIIB 


a tà gooctsOsvra . 
formes in dar. ugatsiv, ép! ow xal oic deun- 
vv soi vOuo yívavos xoa. 

CAPUT I. 


S ue dà dds d4pávgcá» re xal msQi vOw Quia vero omnino emerserunt quidam et de sic 
or gavegov dugigBrveiv dyzsigoUvrss ros - 10 manifestis se dubitare contendentes vel errantes, et 
pavoi, xal rb nxoosrí(Oausv xov vouov, Oecniítov- hanc adiecimus legem, eancientes in praedictis tri- 
rec T9» iv vois slonuévais voiGl Oiavalscs ysvouévn» bus constitutionibus factam a nobis legislationem 
ae rudv vouodscía» fre ép' cow Kal, óntos valere in quibus etiam expressim primae positae a 
cQ 7torQ TsÜSvri ν TOv vóÓuq TQocsygaya nobis legi adscripsimus: hoc est sive superesse con- 
rovtéOTiuv sits scsQuSivos Gun Baívs, vov; vo vowvtov 15 tingit talium filiorum patres sive mori, nondum vero 
ald xavéoas siys xai vsAsvtzocs, od d rd zxeg) de huiusmodi negotio aut deereto aut transactione 
re roa vnoOuZcsos 7 ip ñ Óixiocsc. vie — fnis acceptus est. Secundum hoc tales causae ad 
AaBsiv, dere xarà vOUTO rde vOiaUTaS vzoDG0s6 , leges & nobis positas deducantur, exceptis illis ne- 


robe map Tuv tsÜé»vras dyscÜas vóuovs. AS ο tiis, quae contingit ante l a nobis positas ant 
pvo vov Tiv vxoDuécsow, 8 & Oca» 20 decreto iudicum aut transactione determinari. 
sol» robe naQ iam vsÜT5vc. vóuovs fj wnpeo d. 
x, d 9 Ó.aÁAUGeL xgsO vas. 
Erco Id coivoy zagagvásra rui» xal did (Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et prae- 


4?» y- sente sacra declarata sunt lege, tua sublimitas mani- 
April. 25 festa omnibus facere studeat. 
(a.536] Dat. xv. k. April. CP. Belisario v. c. cons. 


robe vov J'síov Ónlovpsva vómov t| d) vns 
vs cd xavagt2vas gzsvcato. Dat. Xvi. 
CP. post cons. Belisari v. c. 


K XX. Coll. III tit. 7 


HEPI T9N YIIHPETOYMEN9N R DE ADMINISTRANTIBUS OF- 
OS9$IKI9N EN TOIZ ZAKPOI2 FICIIS IN SACRIS APPELLATIO- 
T9N EKKAHTSQN. 30 NIBUS R. 


O avtóc ga "Iaavvy vq. évdotovatq énáQyq tàw Imp. Iustinianus A. Iohanni pp. 
zs praetorio» «ó g, dn vsavow xal savQuxiq. 

Ilgooíusov.) "Hà: uà» Oeioy énowGausDa vóuor (Praefatio. Iam quidem sacram fecimus legem 
Nis Ser épéceov OraAsyógsyov, viva xor xapgagv- de appellationibus eloquentem, quem oportet servari 


Nov. XX ( Coll. III tit. 1: gloss.) Graece extat : M, prooemii pars (Eid) Iagáayovía rA. 141, 25 sgg.) e: 
cap. 1—9 in B 9, 2, 1. — Epit. Theod. 20, Athanas. 7, 1. Julian. const. XXV. CXA. 


fieri , in universa vero illa legum collectione per Codicem, js a nobis nomen traxit, facta merito talia 
resecari iussimus, ne moles superflua in libris illis perscriberetur. In tertia vero constitutione de tem- 
poribus nihil adiecimus, cum omnibus apertissimum $t ea, quae per interpretationem adiciuntur, oportere 
de illis quoque valere, de quibus legibus interpretatis locus fit. 

Sed quoniam omnino extiterunt, qui de rebus adeo manifestis disceptare conarentur vel erra- 
rent, etiam hanc legem adicimus, sancientes, ut, quae in tribus quas diximus constitutionibus a nobis 
facta est legislatio valeat etiam de iis, quae expresse primae legi a nobis latae adscripsimus, hoc est, 
sive eiusmodi liberorum patres superstites esse contingat sive mortem obiisse, necdum vero eiusmodi cau- 
sam aut sententia aut transactione finem accepisse, ut secundum hoc eiusmodi causae legibus a nobis 
latis subiciantur: exceptis illis. causis, quaecumque ante quam leges a nobis latae sint sive. sententia 
iudicum sive transactione iam decisae sunt. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata sunt, tua subli- 
mifas omnibus manifesta reddere studeat. 


AX. 
DE OFFICIIS MINISTRANTIBUS IN SACRIS APPELLATIONIBUS. 


Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum, eæconsuli et patricio. 
Praefatio. lam quidem sacram tulimus legem de appellationibus disserentem, qui in dis modus 


Tied y 29 év vois aaxpoic ML*gc (cf. Cuiacii expos. et 
nov. CX XVI pr.)] d» «ois de ον Li vaic dwoaic Ath. 
(rubr. c tà ate &yxA2vow vrovoyoirvov Theod.) 
31 dex Ath] vxapyo ML | 33 Oeiov om. Theod. 
vópov] est nov. XXIII | 34 dgpeaso» M] éxxigro» L 


2 absoedere R! | 3 leg. insoriberetur. In tertia? | 6 quae 
om. Ri | 7 quibus) qui V! | et om. vulg. | interpretati Ti 
10 et om. V | 12 facee RI I 14 seperesse V! 16 patres 


2 «àv étovvuoy L r éxovvopov A || xodíxov A | 
3 «à rolabra] rabra A | 4 voit] ve 4 l. 5 epi. vd 
xoóvo» A | 6 20»] Li davw 0v A | xor, A | - 
redete L'| 9 sg. opos dpasrncav vivec 7teg) tovtorv 
are ztÀavoyusyos xal apqiofrrsiw &yysipovvrac A | 
12 égnudese Li || 13 sg. vouoOaciay — scgoseygaspapev) 
u. ségosayQaaqusv mediis om. Li, 7 7 sgiay xal " 
cw 7&gosyoavapuey eh, xgarsi» L ép ) zcsoi 


xal G] Osoxgítoc A4 | 14 xap' yuov vsOcvre A 

17 J prius om. A | 18 Gore om. € | xaxa] xai «à. L. 

20 pd, M] p9acav LA ] 21 zgiv] oos Li zo 
cov Di I om. A | vryov Li 21 sg. 7 9 Óixa- 
or (s 7 in ras.) 4 | 25 subscr. dat. XVI k. 
arr. CP. post Bilisari uc. conss. M 4ygagr c «5 N 
dvd. MxoiA. uerò xm u, Bsíacagtov Ath. (cf. c), 
depovijÓn ungvi axoiMp uera. vnaveíav Bshigapíov 


in ras. R*|| modi 7117 tale V!] 23 placuerunt no- 
bis RI nobis plaouerunt V vulg. | et in praesente V || 
26 subscr. dedimus ex Orielensi et Bamb. IT]datur xv kkl. 
Oriel., dat. xv kal. Bamb. (dat. XII kal. ed. pr.) | Cap. 
Bamb. || €. Bilisario uic. o. Bamb., Bilisario cons. Oriel. | 


31 pp.] pbrm V | 32 sacram et 33 quem om. R | t. re- 
seruari R 


IN SACRIS APPELLATIONIBUS 


AévrecÓa. «oómov i avrai, xai OOev ele vívac 
O rde éxxÁQgrove: Óv ztQóS vs V o uns- 
ox xogoc vs vOv dvOoLórarov ii. xaTsméuwvausv 
xoscígvcopa. "Exsid: dd noÀÀ? yéyovev àugta Brrenois 
x vÓ vmnosrovudvow vaUrci6 Ógguxicwv, vd» uiv 
ix vow Osíov vàv $niGtOÀOv GxQivíov rds vOv Spec- 
tabilio» 9 3533 Pipe xx lift oss 
vnnosséias, vOv Óà dx vov o ys une απν? 
péyurva qndob r dννs,οYν,p si Tee USE 
eynuavos obxér. pgóvos vais dero vm 
taie dach TOv Àaumgotürow vOv émagyubv Goyovrow 
doyopdvoss, ei uóvov x Góv. Dixaattowv, cc 
spóvspov , iv dy Ocio piv xal avos ew ài- 
xcGvnoíp, vxrostsivo dd / vábu j o, d 


141 


5 ciis, cum ii, 


zoouos 10 his quae à 


Nov. XX pr. 1 


modum super eis, et unde &d quos ferri appellatio- 
nes, quamque tam ad tuam celsitudinem quam 
gloriosissimum misimus quaestorem. Quia vero plu- 
rima facta est dubitatio de ministrantibus eis offi- 
i, qui ex sacro quidem epistolarum scrinio 
sunt, spectabilium iudicum vindicarent sibi appella- 
tionis ministerium, qui vero ex sede tuae sunt cel- 
situdinis, maxime dicerent se laedi, si mutato sche- 
mate nequaquam soli appellationibus ministrarent 
arissimis provinciarum iudicibus veniunt 
ad solum tuum iudicium — aicut prius erat, dum in 
divino quidem et ipse audires consistorio, ministra- 
ret vero officium tuum —, sed propter spectabilium 
schema in ordine sacri auditorii negotio moto et 


TOv on D. Gyrua dv rd ej dxgoatrolov 15 pariter audiente tua celsitudine cum gloriosissimo 


rij vsoOécscs xuvvovueyrs, xal cvyaxgoouéyov rj 0f) 
vc, xal rov évÜoLorátov nuow xoicícvoQos, xai 
éxavépov nápove vÓ ztà» oixewovuépov, xal GvyayOdv- 


nostro quaestore utriusque partis totum sibimet ap- 
plicarent, congregatisque et apud tuam celsitudinem 
et gloriosissimum nostrum quaestorem saepius et his, 


vo» saga x jj oñ vxtsgoyr xal vq évOoLoratq nuv qui ex sacris scriniis appellationibus ministrant, et 


xosaíoto Qi uro 
odr rale épécsg:v vmzrpQstoUvici, TOV ve % TE 
váLenc vo) Opovov vov gov: voc sie re TUTO» 70 
ztpdypa zwsQiégTE, 0» dygagos sie fjuds ijydyrru. YO 
spayua Óà xal riv ovx amó TQÓmOv ysyovós t. 
Kai rde, d νẽę llagAayovia xal Ovogiáe, Oi 
nonpévas xoorsQov sie deore quo, sie Éva xal vOv 

ro zt8pisOTZGA» TÓ TOV 7tQaírOQOS OvOua A. 
Bóvva, xobro 3 dos 10 Gyzua j 0j) 


ww py. 0 dd vovro xal i vOv nord 


ite TOV v8 i, TOV Üsíov Gxguiov,20qui ex tuae sedis officio: novissime ad quan 


ormam causa perducta est, quam ex non scripto ad 
nos deduxistis. Causa vero nobis non incongrua 
visa placuit. Et interim, quoniam Paphlagonia et 
Honorias, divisae prius in iudices duos, in unum 


25 eundemque reductae sunt praetoris nomen suscipien- 


tem, hoc indubitate placuit schema tuo competere 
cingulo. Hoc idem etiam in duobus aliquando Pontis, 
hoc est Helenoponto et Ponto Polemoniaco: nam 
et illic duobus constitutis prius iudicibus, nunc 


8 llóvtow, tovréstw» "EAsvortórvvov vs xai Iowrov 30 autem uno moderatore facto et decorato etiam ipso 


IloÀaucowiexoU* wxüxsigs yàg Qvo xaOscvovrov KumQo- 
o àgzó»vvov, vvv dq nd vov uoÓsQavopQos yeyo- 
»óvos, sxexoGusuSvov xal avro) Tj) TOv vtepifAémtow 


spectabilium b ire rursus hoc proveniebat et ad 
tuum solummodo iudicium ferri appellationum lites 
oportebat, secundum terminum tamen constitutionis 


, dd vavta Gv»dfauys xai sic «0 gov uovov ds appellationibus. 


Qixact2pio» qépecÓas vas dxó rc der dias 35 


txen-, u névros voc dg Tis nag) vOv d 


ro» derts. 


CAPUT I. 


ge voívuv apa lad vois vzovoyoUvsiw i 
ria r deris &ua dà vui» dpporápois, xal * 
ys xa 5nuiv 


Complacuit igitur simul quidem officiis utriusque 
administrationis, simul autem vobis &mbobus, insuper 


Teo : : 
ede Mo Kyu» v0 xagacrày vui», 40 et nobis, et recte se habere visum est nobis, solum 


observandus et unde ad quosnam appellationes deferendae sint; quam et ad tuam sublimitatem et ad 
loriosissimum nostrum quaestorem misimus. Quoniam autem magna de officiis quae illis ministrent 


gno ; 
dubitatio orta est, cum ct qui ex sacro scrinio 


tularum sunt, ministeria spectabilium iudicum in appel- 


sibi vindicarent, et qui de sede tuae sublimitatis sunt maximam sibi iniuriam factam demon- 


strarent, si mutata forma non iam soli appellationibus, quae a clarissimis praesidibus 
solum tuum iudicium deferuntur, ministraturi essent, sicuti antea fiebat cum et ipse in sacro (udi 


provinciarum ad 
cio 


causas cognosceres et officium tuum ministraret, sed propter spectabilium formam causa in ordinc 


s$ac7* 


torii mota, et una cum tua sublimitate etiam gloriosissimo nostro quaestore cognoscente, cum 
utrague pars sibi totum vindicaret, atque saepius et apud tuam. sublimitatem et ssi. 


apud gloriosissimum 


nostrum quaestorem congregarentur tam qui ex sacris scriniis sunt, qui appellationibus ministrant, quam 


| sunt ex officio sedis tuae: postremo res in formam q 


Istis. 
Honorias prius in duos prae 
cesserunt, haec forma 


est redacta, quam non scriptam ad nos 


res ne nobis quidem inopportune fieri visa est. Atque interim quoniam Paphlagonia et 
s distributae iam ad unum eundemque, qui 55 nomen accepit, con- 

dubio ad tuam potestatem pertinere visa est. Idemque 

gui olim erant Pontis, hoc est Helenoponto et Ponto Polemoniaco: nam ibi 


hoc etiam in duobus 
woque cum antea duo 


praesides. instituti essent, nunc vero unus factus sit moderator, ornatus et ipse spectabilium dignitate, 


eadem rursus evenerunt, et ad 


tuum iudicium solum causas ex appellationibus, secundum terminos nimi- 


rum constitutionis de appellationibus latae, deferri par fuit. 
L Probatum igitur simul et iis, qui utrique magistratui ministrant et vestrum utrique est. atque 
insuper nobis quoque recte se habere visum, quod nobis propositum est: ut solum officium tuae sublimitatis 


159 sic Me] d de xai sic LI 3 yudw om. c | 6 o- 
viov L. rds tO» vapiBAézrov H, (Bixaotov L 
dae oixsiovuévoy dix (óv Li) xaĩe r- rie Dn 
vnaroeciícse L | 9 ádixeioDas L | 14 Qiavró L | 15 r. e 
L'|19 và (vov s.v.) Ado rdv wosatavos (v 
alorœ Oe? Mr) MI zuàv om. L | 20 axeeviov L 
25 'Ovooias B* ovogsas L óvogíia M | 26 agyas B* 
28 vovro L| cf. nov. XXIX c. 5] 29 5 


31 ö L' | 33 xai xocunuévov et deoorato e 
34 cf. nov. VIII c. 8 | vxavra. ML*3B*] vasta Li 


vevrà E hoo g) | 39 xai om. L | 40 vo xagacsav 
(aer L ML, om. e| dh L e 


1 bis R [| 2 quam vulg. | tam em. R! | 3 gloriosimum V || 


5 hii RV | qui om. V! | 6 iudicum] sunt add. R* | uen- 
dicarent R uindiearint V | appellationum V* | 11 ad so- 
litum iudicium (tuum add. R?) RI 12 et VT) om. R 
vulg. | 17 congregatisque] tisque supp!. V* in spat. vac. | 
18 et quod gloriosissimum V'! | 20 nouissimo V* | 21 non 
ex soripto V | 23 plagonia (sequitur spatium 4 litt) V 
flagonia RI plaphagonia RT | 24 honorarias R | in 
om. V | iudices duos] deee dice % o« V' | 25 re- 
duote sunt] e sunt V? in ras. || suscipientes V | 27 oin- 
gulo] congrulo Re Pontis Beckius] positis libri | 28 *eles- 
ponto R VT | 32 iuditium referri V ferri iudicium R 
33 secundum] set VJ] tamen] tantum V || 38 simul bis 
(iis T) quidem T vulg. 1 39 aut V | uobis om. R. 


Nov. XX 1—4 
eere 
sí xal év oGxyüuati Ouaíov , i 


ixoc ta 7tQatTouévov. 


142 


rim rde vj ux οαe raĩe ro- 

rats ùnnorreĩ de ,τõ,s, 8 xal stgóvsQov , 
axi lyouvto xal 

mage xal 0 évdoLóvaros zuo xowcroQ xal ust- 


DE ADMINISTRANTIBUS OFFICIIS 


officium tuae celsitudinis talibus ministrare appella- 
tionibus, sicut et prius fuit, si et in schemate sacri 
auditorii dicantur et adsit gloriosissimus noster quae- 


: stor et particeps sit gestorum. 


CAPUT II. 


Alla wi» uin Ó ry xQo0ne Karnmzxadoxíos 
gyovusvos ngórsgov ei, Tn» om der daga ubm 
x&xsig5 xd tQv Ápsgsov ápépsro, vuv dà sic tO ro 
S τ%, dvÜvnárov usraféfAnvas Gyrua, odd 
"ttov 1 
xouévns xal avansusouávns vie diane dcn . xovà 

jv Qsíav uch die dv rde O, dx piov 
cx dige , Gvvóvros xal ToU évÜ0oLorávov 
jud xowidvogoc xal avvaxgoeuévov Tis vrtoDécsos, 
uovns dà 
xal zoótsQov 10UVt0 vwevóuicvo. N yag xal 0 x 
glurrog du vüw oludw gvvavep(gr) viv tjj dexñ, 

AÀ' ovy ovrs ngótspov nxoÀÀa( ri éxuvovsvo Oíxas 


Sed etiam quoniam primae Cappadociae praeses 
prius ad tuum cingulum respiciebat solum, et ibi 
appellationes ferebantur, nunc autem in spectabilis 
proconsulis figuram mutatus est, nihilo minus com- 


eme gr, xal tZ doxTe éxsivne &osci» de- 10 petens est, et illa administratione appellationem sus“ 


clpiente et mittente litem hic, secundum sacram 
nostram constitutionem in ordine sacri auditorii eam 
examinari, praesente quoque gloriosissimo nostro 
quaestore et pariter audiente negotium, solo officio 


rjs rde vmTEQerovuévns tis o, ms 15 ministrante tuo, uoc et prius hoc solitam erat. 


Nam etsi specta comes domuum permixtus est, 
tamen neque pridem multae quaedam movebantur 
causae apud eum neque ex iudicio eius ferebatur 


d 
ag avtqQ ovre i toV Oixagtnoíov TOU xt  avtó»v aliqua paene appellatio hic. Nunc autem quae 
ápdpetó ric GysÜOv dpascis édvravOa, v)» dd qi xal20 aerarii dispensationem sunt, et aliis haec quibusdam 


*& xe rde Taüjuaxs 40 


s6 xal évdooie viol n 
ado xausv, xal ov det x 


trod ro Adar r rd 


dimus et non oportet ob hoc minui tuam, 
sed similiter tuum ministrare officium solum hic de- 


c0» Qoóvov, dd polos t9» o9» )nnosteicDa, vaGw — latis negotiis. 
e e dvraU Oa pspouévaic Uν⁰, ννE—⸗ꝑ 
CAPUT IIl. 


Tavvó dà vovvo xal éni toV vi, 4douev(ag üvOvnàá-25 Hoc ipsum etiam in Armenise proconsule, quo- 


10v, iti mootsQov apyyw aur Gd. a] (Hu- 
BaSpoy 710170 9/186 vir ovdi» a de ire aie 
rõ rj avÜvnaisías usrnyáyouev Gia. Kal yag 3j) 


prius trationem eam ordinariam - 
tes et nunc nihil ei addentes in proconsulis figuram 
mutavimus. Etenim inde venientibus litibus tuae 


xal rate duet Üíxcae 7 rie oe vmspox?e vsrgosvy- celsitudinis ministrabit officium, lite quidem in or- 


ora. 55 5 2 rat 
xaJuamso sinOvTse un, X49OU e, 7 
ee dà vu dbevatouévns, odd i »i feror i 
vabsos rie GT vrnoerovuévns vq zayuaTi, vd 
dne xal mQoOtsQov , vu uOvov vO xi GQxTS 


noa HO 


es J'eíov axgoact)- 30 


dine sacri auditorii, sicut praediximus, movenda, 
apud &mbos autem vos examinanda, nihilominus 
autem officio tuo ministrante causae, sicut prius 
fuit, dum solum administrationis ordinariae 


rs schema maiore ordine non suscepto. 
ogd.vagías alys on nusitova vaEw o)035 


CAPUT IV. 


"Ens dà xai 7vxaovía» xal ILceidíay xal 'Iaav- 
gíav u, dx] zgótsQov rere xal rde dx- 


talibus appellationibus ministraret, 


Quoniam et Lycaoniam et Pisidiam et Isauriam 
sub iudicibus primitus constitutas et appellationes 


modum etiam antea fiebat, etiamsi in forma sacri auditorii 


duisi et 5 noster quaestor adsit et particeps sit eorum quae geruntur. 


am quoniam 


ui primae 
atque illuc appellationes 


Cappadociae praeest. antea ad solum (uum magistratum | respexit 
ferebantur, nunc vero in spectabilis proconsulis figuram mutatus est, nihilo- 


minus par est, ubi et ille magistratus appellationem suscipiat et causa huc. transmittatur, secundum 
sacram nostram constitutionem illam in ordine sacri auditorii disceptari, ut intersit etiam gloriosissimus 
noster quaestor et una causam cognoscat, solum vero officium tuum ministret, quandoquidem etiam prius 


hoc usu venerat. 


Nam etsi spectabilis comes domorum ei magistratui nunc 


admizius est, (amen 


antea multac lites apud eum movebantur neque a iudicio illius ulla fere appellatio huc defere s 


Nunc vero et quae 


aerarii administrationes pertinent. aliis quoque quibusdam 


commisimus, nec prop- 


terea tua sedes imminuenda est: sed similiter tuum officium solum causis huc delatis ministret. 


Atque hoc idem etiam in 


Armeniae proconsule: 
riam reddidimus, nunc nihil ei addentes in proconsulatus formam mutavimus. 
inde veniunt causis tuae sublimitatis officium ministrabit: ut causa in ordine sacri 


oniam qui eam prius potestatem ordina- 
KEtenim ctiam iis quae 
auditorii, qwemad- 


modum ante diximus, moveatur, apud utrumque autem vestrum examinetur, nihilominus vero offici 


tuum rei ministret, sicut ctiam antea erat, cum solam potestatis ordinariae quae vocatur speciem 


maiore ordine non visito. 


eret 


IV. Quoniam vero et Lycaoniam et Pisidiam et Isauriam, quae sub praesidibus antea constitutae 


4 *nagij libri | zuo» om. B* | uevéye« HIS và cv 
B | 9 cf. nov. XXX | !3 avcoie L | 14 av» a- 
pévac L| 15 dd om. 61 16 xal o nootegov LI vevó- 
posso libri wid uri Heimbach | 17 obuov» Me) oi- 
xsíov LB (cf. Cod. 12, 5, 2 cum Cuiacii comm.) | vvv 
vj dgxj om. € | 18 sg. ovdà — 0908 libri | Qixasov 
T» fed ave] avi» E. | 20 viv dà dj gal] nuno 
autem 6 | 21 ra] «àc LI vraussaxac B || éxégost v 
aliis haec quibusdam g | zagadsQoxausv L 122 roy 
S vov aov» L (BI | 26 9ó01sgo» «7» d B* | 
lage fo M, om. LBe 27 cf. nov. XXXI c. p 
avr» ovOé» avi; L | 29 vnnostss B* | 30 Oaíac 
L]|32 dd on. Be | 33 «9 om. L| 35 xalovudvne om. c | 


37 dà om. B* | 38 éyxÁziove M 


2 i RV set RI scio V, om. vulg. ] 4 et perti- 
ceps sit gestorum om. RI | 6 tie R | 7 solum 
et ibi] m et ibi V? ín ras. | 10 illam administrationem 
(amministratione V) a tonem suscipfentem et mit- 
tentem /ibri, corr. Beck | 11 sg. nostram constitutionem a- 
cram AT | 12 ordine 7 vulg] ordinem R FI 16 prae- 


mixtus V*] 17 tantum £ | cause mouebantur R | 18 causa 
V| 19 aut V| 20 errarii RVT | sunt dispensationem 
R| haee del. Beck | 22 delatis] detalis V! de V* 


VT 


25 etiam) et RI | 26 aministratione V | 27 figura 
29 oelsitudinibus R* | ordinem 


28 aduenientibus V 


RI 30 mouendam V [31 apud omnes ambos V! 37 li- 
caoniam R liconiam V | pisoidiam V' psidiam R | hisau- 


riam RVT | 38 et appellationes] constitutas Re 


IN SACRIS APPELLATIONIBUS 


wirvows vassumovcas sis x)» ODoóvov àv cóv v 
v0 a rj TOV 5 dexñ 5 (sl 
xml donn ut gu 
ria rde, £xuid ne 7t 
ridi tragxias 5 * nes ys Mots did 
5 Q di v9 Joóvp v9 oj 
d vg dv Gr „5 magaüovvas v/v «wv 
épéeseov. Tera, dovva, di puit d dis cd M: 
rate «7 cj xal vois ind rob r "Qarrouévoss vzrr, 


143 


5 cessarie nobis se ha 


Nov. XX 4—7 


destinantes ad sedem tuam nunc decorari praetorum 
cingulo contingit, licet videatur quodammodo per- 
mixtum quoddam el etiam militare officium, quoniam 
prius et dux in u — harum provincia fuit, ne- 

p lacuit propter novitatem 
soli sedi tuae et gloriosissimo quaestori tradere ap- 
pellationum Pei M sion cedere quoque et cle- 
mentius tuo officio, ut his, quae super hoc aguntur, 
ministrent. Unde si quid factum est tale prius sive 


e. Sera, si vs yéyovs vowvtoy fusigos?er 3 710etiam postea fiat, eundem causae ordinem imponi 


xel rcd, vain „ TZ» avt)» *Q dyn xd 


sancimus. 


CAPUT V. 


Era. di dd 5o xaSagés j deal rod 7$ Nu 
res vie Ea roõ vs deo ro 
Rene, xai ai nd rij nor, vavty 
dete als vov cv ápégovro 9e 
3% aD 8 


„ vñe je babe ve. 


Quis vero duse fuerunt administrationes pure et 
rid g comitis Orientis et iudicis eius primae 8 et ci- 
6 dex ég- 15 vilis quidem huius administrationis appellationes ad 


tuam referebantur sedem, officio ministrante solum- 
mou tuo, comitis autem Orientis, u 


in sacrarum auditionum 


M C 


lade f- e ue 
Pus Het mus autem aliud Gala 


CAPUT VII. 


Kuro Nen, etra i «ovrov ài Illud tamen sencimus 
Té» dex vv vv» v = nunc a nobis adinventls 
v» và ere ar dee xavà — schema, sive hoc ipsum secundum naturam 
vj» qocuv Tie ol, eee Apps sire wal 4. 35 iudicent administrationis sive etiam 185 
wagasowmie ijurrigas, vavtó guÀarrecÓns GyZua: gatione nostra, idem servetur schema: 


erant. et. appellationes ad sedem. tuam. transmittobant, nunc praetorum potestate decorari contigit (etsi 
4 militare quoque aliquod officium fere admixtum etse fur, quia prius etiam dux erat in ung. 
quaque carum provinciarum), necesse nobis esse propter hanc imnovationem visum est iam oli sedi 
fuae ef gloriosissimo quaestori examen appellationum tradere, et clementius concedere officio tuo, ut dis 

quac hac in re aguntur ministret. k K 
—— nest tanc, 

oniam vero duae 


ut ex administrationibus 
et mutantibus sp bue 


iam wnius provinciae solius 
ped „ at " tuam — tatem et ad glo- 


VVV | nunc a nobis inventi sunt 

ac veterem formam mu „ dite. ultro secundum naturam propriae ote sive ctiam ex: delegatione 

sostra $ servetur forma. It ubi solum ministrare officium tuae sublimitatis sanximus, 
1 * LB e» Be ngotége» M. om, L^ » M | 34 uevaBadovars 5 hoc 

neo. X XP. F. t xv ** abe ev. ad. LH] ipsum IE ol, mee B* | 0 etis 

M vie avi? L! j xal woóvsoov B* 

5 $» ee 2 | 8 di] quoque &, et, 9 om. x 

€ | 10 & 1. M) sive m B (cf. ad &) | ME 7e 2 eontigit R* | 3 quodam AR! | 4 prouintiarum V 

(pro ipd E sive 6 | 13 7. as i 3E necessario vulg. 8 T vulg. (Gr.) 

14 vov vs GQyovros — 17 4 6 sedis V | | 9 ministret Beckivs | & 


| 73€ om. B 
PEL VTLT, 6, € vs 18) K18 sra «Mov 


quid R Er V ^ | 14 iudices Ri | civilis 
Il exextaf. ov L s. v., Bf xsoifilexntos | vulg.] ciuiles eiuile V | 15 &ministrationes R. 


Ms. v., B* | àv om. B* 19 ie eb «e L| 20 oe. | 16 ministrente E] administrante V vulg. | 18 sacrum 
vier L | ?1 ee statwit Zachariae ita fere ezplen- K I águram E 19 et o R | veniebant ewig. | 20 sunt 
dum: X aee egt i Morti e om. V | 23 ministerium is ras. V? 25 quod ín ras. 
pie» & ara) iv «ovre wrá. e v V?*| ducorum V | Ponticae Heimbach) pontica libri 

vv L | 25 cf. nov. vH L Ire, L| . / 27 administrationis RVT |28 gallie RI aliud V) ali 

énaoyrv L 28 Iulardas — Haerias „ po R vulg n M. 29 quidam V] 30 vero] 
sexaruapne B* | 91 v raise] offücium g | 32 (2 uerum RA E V135 iudioent] uidetur 


Hombergk] dx libri | vovvev o. F | 38 vov ante »»» | RI 36 wbi NJ ibi Nah. ld V. 


Nov. XXI pr. 


wal , uóvnv vmgostsiv T$» rd Ti oje bi- 
(VIII) oz7s „ oͤuolwos [sire &x xapazop- 
se] sivs dx rie ToU d 
av , tiv xder rj o, vzxsQoyye vsnosrsiaDos 


144 


oo gvcsoc rj épsg.s natura appellatio veniat, officium tuae 


DE ARMENIIS 


lum ministrare officium tuae celsitudinis sancivimus, 
(VIII) similiter sive ex delegatione sive E cinguli 


tudinis 
ministrare appellationibus sancimus; sive etiam ex 


rate épsgsc, Dagzitousv, sits dx maQamouauS iurxa - 5 delegatione nostra, similiter officii erit tui. 
0 


(IX) cas, S hονe ry rde Jord rie o. 


Terayuévov àv cQ 
fluo, Qixaaval xoivovsw, dla gvvijyogoi uóvov, dg 
Qv dpépsro và xis vroD'écsos sic va vov Ügóvov vOv 
COv si; T8 ro ot raro- 


lc 
v8 xOuvT)» siztousv r t5 TOV (GOV) rat e,ο⏑ v, va a 
rd d / cxgwicov vnovoyía», quo,] T9» xowó- 
rira QvÀorrousv, sre éx svaQamOuzS sits «avo, TO 
Óixacvnoíq yévovro rd trs dEeva- 10 
GscS. "Ex dxsivov uévtos TOv di, & ov re r- 


(IX) In quibus autem commune diximus et tuorum 
officiorum et sacri scrinii ministerium, similiter com- 
munionem servamus, sive ex delegatione sive, secun- 
dum quod dispositum est, in iudicio fiat examinatio. 
Super illis tamen litibus, quas non spectabiles iudi- 
ces iudicant, sed advocati solum, referatur nego- 
tium tam ad sedem tuam quam ad gloriosissimum 
quaestorem, devotissimis libellensibus ministrantibus 


Uv» xouxí(GToQa, tO» eis: quoniam, dum nihil omnino super istis innova- 


va. m/“. lune vnngevovuévc» avrai, 15 tum sit, antiquam servamus figuram; sicut etiam 


inandi) univ ares dri rœ ra xexaívic tas, TO 
mala quAATTOMSP qανi . de xal . vw d- 
dl aànxávrov tov ov xcivuGOSvcorv và r à 


in aliis omnibus non innovatis antiqua ministeria 
manere in semet ipsis disposuimus, nulla novitate 
facienda. Accedens namque novatio aliter quodam- 


vaovoyíae uévsov e dur di, , ovdsvós modo oportere fieri etiam ministrantium ostendit 
vsc'réQov yevonuévov. & ydo émvufac xaiwvicuóc dA» 20 figuram. 


oiov sto xozjvos yavsaDas ual xÓ vOv vrovoyovvtavy 
vida Oyrnpua. 

(Eniloyos) T voivev zagacv&vsa Tuv xc 
dà vovUs voU Deíov ÜnAovpsva vópuov , G7) dr,, 
&gyq xai nágats i Uvas Gravoaco. 


Dat. xv. k. April. Constantinopoli post cons. Beli- 
ii v. c. la. 


KA 
IIEFPI APME NIN 


Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et per 
hanc saeram declarata sunt legem, tua celsitudo omni- 


25 bus faciat manifesta, edictis destinatis a se, ut omnes 


nobis sunt placita. 


oscant, quae 
pe] Dat. 2. K. April. CP. p. c. Belisarli v. c. 


XXI. 
R DE ARMENIIS 


9STE KAI AYTOYS EN IIAZIs»UT IPSI PER OMNIA SEQUANTUR 


TOIZ P?MAI9N AKOAOYGEIN 
NOMOIL. 


O avxós gail dxaxio TQ usyalongsnsotazq d- 
vuatQ ousvías. 


(Uoooíuiov.) N JMousaviov xder, rele,,t sv- 35 


voαενννοα Boviousvos xal hv) xi dle nuov di- 


ROMANORUM LEGES R. 


Imp. Iustinianus A. Acacio proconsuli Armeniae. 


raefat io.) Armeniorum regionem bene legibus 
gubernari volentes et nihil ab alia nostra differre 


Nov. XXI Graece extat in ML, cap. 1 in B 45, 6, 1. Latine legitur inter extravagantes Auth. (R f. 14, Vf. 184 
post nov. XIII, eademque in R ab alia manu scripta ( r) f. 91 post nov. LXI). — Epit. Theod. 21 (inde BZ I. c.) 


(VIII) similiter [sive ex delegatione] sive e iudicii natura appellatio prodeat, ut officium tuae subü- 


mitatis appeliati 


ministret sancimus, sive cx delegatione nostra, similiter ) e 
Et in quibus commune diximus esse et officiorum et sacrorum scriniorum ministerium, similiter 
communionem servamus, sive ex delegatione sive secundum id 


officdá twi erit. 


quod constitutum est in iudicio fiat exami- 


natio. In ilis tamen litibus, quas non spectabiles iudices, sed advocati tantum diiudicant, in quibus 
quam 


causae tam ad sedem tuam 


gloriosissimum 


storem nostrum deferebantur ita, ut devotissini 


libellenses iis ministrarent, quoniam nihil. omnino in his innovatum est, antiquam formam servamus. 


wn etiam in rcli 


omnibus, quae innovata non sunt, ut antiqui ministerii ratio maneat 


ners quid now fiat, constituimus. Nam quae supervenit innovatio diversam aliquo modo ministrantium 


ormam fieri oportere monstravit. 
ilogus. j 
operi effectwque tradere festinet. 


igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata sunt, tua sublimitas 


Re d! 


DE ARMENIIS, UT IPSI QUOQUE PER OMNIA ROMANORUM 


LEGES SEQUANTUR. 
Idem Augustus Acacio magnificentissimo proconsuli Armeniae. 
Praefatio. Armeniorum regionem cum bonis plane legibus instrui nec quicquam a reliqua nostra 


2 re dx zraQaztouzve secludenda iudicavit Heimbach. 
Aut haec delenda aut v. 5 vv. atra — «9€ o | 5 seva] 
sive etiam c | 7 ad» addidit Haloander cum £ | 8 o 
vio» L | 11 ov zsxrag(Awe M oi (ovx oi L*) ozexra- 
glos L o Amro B || 18 géoevas B* || 14 % 
om.£ | 15 AfsAliotov MB Age,, ne L| 18 «àv ov] 
roh om. M | 19 S.ardrrones] disposuimus c | 20 a4- 
Aoio» MB] dl L dle Haloamder (Bf) aliter e | 
21 xo? L| v0) 19 L| 22 dnn L| 25 ey — 
exsvcato] Diversam clausulam habet g | 26 subscr. dat. 
XV. k. April. Vi giu uro Bilisario uo. cons. 
M, z Q0 «i8 waAavÓOv An, nerò tn» 
„„ Ath., dispovijOn uU, jd xi vxa- 
rata Bshaoíov e inpii Theod., dat. In M. 
Ianuarias oons. uilisarii Tel.“ (cf. nov. XXIII) dat. post 


cons. uilisarii Tul. codd. al. | 29 rubr. Ie "Mouasvíoor 
Theod. | 33 9] và» L ! ian cil 


1 tuum V | sancivimus — 3 celsitudinis om. R (4 mi- 
nistrare appellationibus del. R.) | 3 tuae om. V | 7 saeris 
scriniis T; leg. ex sacris scriniis ? | communionem T vulg.) 
communem V commune R | 9 quod om. V | 10 tantum 
RV|11 dieant V | 16 misteria R | 18 namque om. V. 
nouatio aliter quodam| suppl. V* in spat. vac. | 19 etiam] 


etiam et RT et V | 20 figura V | 26 agnoscant ie 
scr. dedimus ex VO] x V, om. O | Cap. VO || Bisilari 
uc. cont O Basiliario uicit consul. V| 29 Armeniis R 


vulg.] Armenis Vr | ut — 31 leges Fir] om. V vulg. | 33 in- 
zer. om. r | Armeniae om. R I 35 regione r I 36 nostre H 


DE ARMENIIS 


cru zoÀsrsíac d, vs Popalxocig d õοεj,M)“ , 
Té rxQovréQo» avt9» ümaAÀakawerss OvomdTow, Gy 
past vs xn. re PM je gvvaDícansy, O- 
robe v5 ovx dAlovo slve xag' avroie ij ode Pao 
vopítovg»v érafapev. Kol qnjOnuev xen ére 
n xàxsivo émxavopünGas TÓ xaxOc xag aD O 
epapravousvoyv, xal un xavü 10 (flagfaowo» EKOos 
a»Óodv uiv sivos «ó6 Oiadoyac vOv v vm vOv 


r ade 


145 


Nov. XXI pr. 1. 2 


republica, et administrationibus eam Romanis orna- 
vimus, prioribus eam liberantes nominibus, et figuris 
uti Romanorum assuevimus, sanctionesque non alias 
esse apud eos quam eas, quas Romani nominant, 
5 disposuimus. Et aestimavimus oportere expressa 
lege illad quoque corrigere, quod male apud eos de- 
linquebatur, et non secundum barbaricam gentem 
virorum quidem esse successiones tam parentum 


dv vov e do yévovs, yvvcixO» O8 ovx quam fratrum et alterius generis, mulierum vero 


Fre, und xwele nouos avras eic e 4703 10 nequaquam, neque sine dote eas ad viros venire, 


ayopgalecÜas. e TOV Gvvoixsiv us (V, TOVTO 
onzag BaoBaguxorvsQow páyos ro vvv za. avtoie évo- 
e od avrdv uóvov cvaUra àygurragoy dot 


cd, d xal dévégov dOvav ob cttuagcycoy 


nec emi a maritis futuris, quod barbarice hactenus 
apud eos servabatur; non ipsis solummodo haec 
ferocius sentientibus, sed etiam aliis gentibus ita 
exhonorantibus naturam et femineum iniuriantibus 


T9» pvGiw xal vé Jil are voy, OG ov £n 15 genus, tamquam non a deo sit factum nec serviat 


Osov yevousvov odqd cvyre 7j yevsgiovoyia, à nativitati, sed tamquam vile et exhonorandum et 
ex ri, ve xol zyriuaGpuévoy xal sons N ztpos- extra omnem competentem consistens honorem. 
7Txov uaOsGtivos Tig. 

CAPUT I. 


Osaxitousv voivvy» dd vo voU O'eíov vopov, Gre 
xal saga ;dousvíos và avrà xgatsiv ams xal 
ziv ngopacs: T6 vOv OnAnOov Oiadoync, xal nde, 
gie alra d. apogds deer S va xal e. AA 
Sen V rote ñuerοοο, vOuOIG vνννεεν, xavà roco 
piv oyjua wÁnpovouoUss yoveis, Tyovv rer N 
pntéga, xal saüsnow xal nápuunv, xal robe Hr, c. 

ig, 9 xal zov ust avrove, TovtéGTiww vió» xal 

cri, & 18 avtoi 5 odr xal 
K "opuevioss silvas xal urdév «à Au⁰wανe Y j 
r '"Pouaícv Oicrávoai N yao rije rustágas no- 
vr eig Óovlevovoi t8 u usrà vOw d. 
v6» xal xávrov» àmolavovo. vOv ZuetéQow», oU dj 
) ' avrois al OvAnuc vis xao! riw 
jcovras* du , d» ioq tà vOV 


psv xal 


e dni di ai dc rs u TOv nalcdv cvv- bus collegimus et in nostris 


Sancimus itaque per hanc sacram legem, ut et 


ag 20 apud Armenios haec ipsa tenere quae etiam apud 


nos occasione successionis feminarum, et nullam 
esse differentiam masculi aut feminae: sed sicut et 
in nostris N dispositum est, secundum quam 
figuram heredes existant parentum, hoc est patris 


25 et matris, et avi et aviae, et adhuc longius, et eo- 


rum qui post ipsos sunt. hoc est filii et filiae, et 
quemadmodum ipsi hereditatem transmittant: ita et 
apud Armenios esse et nihil Armeniorum leges a 
Romanorum differre. Si enim nostrae reipublicae 


49-30sunt serviuntque nobis cum aliis gentibus et omni- 


bus nostris fruuntur, nequaquam solae apud eos fe- 
minae nostra aequitate repellentur, sed omnibus sub 
aequitate nostrae erunt leges, quascumque ex veteri- 
posuimus Institutis at- 


Tois ustégos; éxraLausv ivcti- 35 que pi. iin is et quaecumque ex imperiali legislatione 
cob ros T8 N ÜiyéGvow Oca vs p^ ria gate vo- tam priorum i 


imperatorum quam nostra conscriptae 


poOscías vOv vs KurgoaOsy avroxgatóQow xal zov — sunt. 
[rs] avvév dr ret. - 
CAPUT II. | 
Tavra voívvy Gmaovta xgatsl» sie voy narra e- Haec igitur omnia valere per omne gancimus tem- 


exitLousv xgóvov, àgxousva i mQoouuicv vf mago)-40 pus, incipientia & principiis praesentis quartae de- 


re publica differre velimus, et magistratibus Romanis ornavimus prioribus nominibus liberatam 


norwm 


cie 


consuetudinem earum habituri sunt, id 


quod magis etiam barbare usque adhuc apud il 


et Roma- 


uti consuefecimus, neque leges ut aliae apud cos essent. nisi quas Romani colunt consti- 
existimavimus expressa lege illud quoque corrigendum esse, in quo male apud eos pecca- 
tur, nec barbarorum more viris quidem successiones in bona ; 
tionis competere, feminis vero non item, neque sine dote eas in matrimoniwn duci 


parentium et fratrum et reliquae cogna- 
ip de emi ab dis qui 
os usu venit; cum 


non ipsi solum ferocius ita sentirent, sed etiam aliae gentes naturam adeo. contemnerent atque. femini- 


nu genus con 


tumelia afficerent, quasi quod a deo 


ofectum non esset, neque ad generis procreationem 


una . sed tamquam vile et contemptum et quod omnis honoris expers esse deberet. 


successionis 
nostris le 


ita etiam apud Armenios sit, neve 


acquam 


Sancimus igitur per hanc sacram legem, ut apud Armenios quoque cadem obtineant quae apud nos 
1 TORIA UR NONAS neve ullum sid discrimen inter 1 Vt femi Lis 


um et feminam. Sed quemadmodum in 


gibus constitutum est, quo ordine succedant parentibus, patri scilicet et matri, et avo et aviae, et 
| remotiores sunt, vel ctiam tis qui ipsos sequuntur, id est filio et filiae, 
] iae leges a Romanorum 


et quomodo ipsis succedatur: 
differant. am si nostri im- 


H sunt inserviuntgus nobis cum rcliquis gentibus atque omnibus quae nostra sunt fruuntur, non sane solac 


inter cos feminae 


aequalitate, quae apud nos est, repellentur, sed ad omnes aequaliter leges nostrae per- 


tinebunt, tam illae quascumque ex antiquis collegimus et in nostris Institutionibus et Digestis collocammus 


quam illac quaecumque ez imp 


eriali legumlatione et anteriorum imperatorum et ipsa nostra perscriptae sunt. 


Il. Haec igitur omnia ut in omne tempus valeant, sancimus , initio capto a principio praesentis 


ef. nov. XXX] c. 1| 5 *vouitovaw] ovouaátovouw 
J 7 Moe] gentem (i.e. voc) e | 12 vov om. I. 
L | 21 «5$ om. L 23 GG sicut et c 
»óuoss om. L | 24 yo. M) voviéev. BL | 26 x 
om. L | 27 xÀngovouovvra:ss L' | ovre L ovs 
28 1opusvías] Armeniorum c | 29 7s] ro L | 
36 r xal) «al L | 39 26 ML, om. B || 39 cap. II deroga- 
tur Edicto III a. 535 de eodem argumento scripto | 40 4 


TOv soooiuíoov L 


1 ordinauimus R | 2 eanu r* | numinibus R Vr | 3 uti) 
uiro r | 4 eos] eas V" | nominat R uocant r || 6 quod] 
qui RI delinquebantur Ri 7 et] ut RI seeundum] set 
R | barbararicam V barbari causam r | 8 successores R 
parentium V || 10 nequoque r | eos RI 11 a r vulg.) om. 

III. 


1 
libri 


RV | margaritis E | 12 apud eos] eos apud eos r [| ipsi R 
haeo om. r | 13 feroois Er || sentientibus vulg.) sequentibus 
RVTY | 14 exhonerantibus V f femine ut iniur. r | 15 non 
adhesit factum Ri nana deo oló fit actum r | neo] ne 
16 exhonerandum R honerandum V | et vulg.] ut RV TY 
19 ut et del. Ro, ut om. vulg. | 20 Armenios 2 Armenos 
R!r || quae] quiue EV || 21 occasionem V || et om. R, ante 
oocasione add. R? | 22 aut R Vr] et vulg. || sicut et in V] 
et sicut in r sicut etiam R siout in vulg. | 23 uestris x | 
24 extiterat r | 25 et eorum] vel eorum vulg. | 26 filie 
et fllii R flliuset filia r | 27 transmutatur R | 29 romé- 
rum r | nostrae om. r | 31 femina RI | 32 equitate nostra r | 
repelluntur R repellantur r || 33 ex] et ex r vulg. | 34 col- 
legibus RI colligimus Vr [ et in] et om. r | 35 imperia- 
lis legislationem r | 36 piorum RI V] conscripta Rr 
19 


Nov. XXII pr. 


e vsOGaQecxaiÜssi eS Au xal acris, xaO" 

vÓvÓs ygagouev vo» vóuov. rd y&Q wal và c- 

ióv8pa. vteQiagyagag Oa, xal stQ0c TOUS dvo» xoóvovs 
dpsÁOsiv Gvyyvosos l 9) vouoDscíac daviy: d 
4 r xopovew, xadJdxso simüvtss épOvuev, ci, 
zagovons vegcaoscxcidaxátnc éxivauncscs xal avcne 
val xaxà vóv i dr e yoóvov ai Owdoyci - 
vega» Ouowu, tO» dx nacgc aitíac sis daaBogás 
5 o ole niv éni yvvcixow, Ouolose dd éxi 
av? 


Qv rod, los gvAartouévov. TO dd ue 10 prius factum est omne manere in priori f 


ysvousvoyv aca» máves i ToU sQotépov eros 
éousv, sivs an vysvscoyuidw» sita dml vw ew 
éyovsv, oU0. Or.0Uv» ÉxixOnowvoUrtav vor 8 
, éxi toe jdn diva 


146 


re 5 praediximus, 


Oeics ysveciaoyixoic factis successionibus usque ad tertiam 


DE NUPTIIS 


cimae indictionis tantum, secundum quam hanc con- 
scripsimus legem. Nam etiam antiquiora perscrutari 
et ad superiora tempora ascendere confusionis magis 
quam legislationis est; sed ex temporibus, sicut 
praesentis quartae decimae indictionis 
tantum et in subsequenti universo tempore succes- 
siones maneant similes, et ex omni page e iari in 
successionibus relata est, similiter in m ibus, 
similiter in viris de cetero servandae. Quod autem 
gura san- 
cimus, sive in progenitoralibus sive in alis factum 
est, nihil omnino communicantibus femineis 
nis super iam divisis progenitoralibus aut 
ecimam in- 


— I taie yevouéveu& d opes ite, rs v ν 15 dictionem tantum; sed ex memorato tempore, hoc 
« 


are A= ᷣν xal i, rod 6n· 
gros , Trour tore darò vaccagecxaid and trs 
énvsurosoS, Ar và xao TOY vouoOstrO évva 
O'soxcíCousy. 


est decima indictione, valere quae a nobis 


sunt ta sancimus. 


(Emiloyos.) TE roi aegagrávra fiv xal20 (Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et per 


d.d rodòe roð Osiov OnAo)usya vónuov J e? neyalo- 
4 fin xal ol ust! avc» rie dexje avtiAmvousvos 
7apapvAnTtsuy sic 10 Oinvexic azxovuacarocay. Dat. 


xv. k. April. CP. post cons. Belisarii v. c. 


KB 


ITEPI T9N AEYTEPO- 
l'AMOYNTSN. 

O avv0e gane T Tg door r ird 
r a 17$ "Eo siad Mi ro . s xn 
ura xal zctQikiq. 
eo.) llolio ud» an wai miu v 
SiyTG& VOROL TEQQ ina rr fe x - 
T ju vouoOtetnOévtov ij OuvaxOUvtov sv, 
2 0i iu H⁰eꝰ ovx ógO Os v3» éni rd xgaírvo 


igi 
banc sacram legem declarata sunt, tua magnificentia 
et qui post eam administrationem susceperint, in 
perpetuum custodire festinet. 


[a. 536] 


XXII. Coll. IV tit. 1 
R DE NUPTIIS R. 


Imp. Iustinianus A. Iohanni pp. 


(Praefatio. Plurimae quidem iam variaeque 
positae sunt leges a nobis unicuique parti prius a 
nobis sancitorum aut dispositorum quidem, visorum 
autem nobis habere non recte, ad meliora dantes 


Nov. XXII ( Coll. IV tit. 1: gloss.) Graece extat in ML, maior pars in B (21,1 et 28, 4 99.) variis locis. — 


Epit. Theod. 22, Athanas. 10, 2 (cf. rag). Qiagógov àvayrsocuavowv 


13 p. 195 Heimb.). Julian. const. XXXVI. 


Epilogus. Quae igitur placuerunt nobis et per hanc sacram legem declarata sunt, magnificentia 
fua et qui post eam suscepturi sunt istam potestatem observare in perpetuum studeant. 


XXII. 
DE IIS QUI SECUNDAS NUPTIAS CONTRAHUNT. 


Idem Augustus lohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. Multae 


eorum, quae a nobis prius sancita erant vel constituta nec tamen recte se habere 


iam ac variae a nobis latae sunt leges, quae et singulis partibus — 


visa sunt, viam ad 


7 wevéronav Ms) fasoca» L| 14 d. 
(sic) L | 16 avcoic L | 23 subscr. d£epoovi9n ursi dA 
Mq id. d usvà vr» vxacsíav vici np Theod. || 
post Bilisario uc. con. M | 26 vo» M Ath.) om. L 
(rubr. wap U ya xal x Üsvrspoyapaosv 
Theod., de secundis nuptiis Jul., j c. y&po»v vaaoa cit. 
Nomoc. XIV tit. 18, 2. 4) | 28 4n&oxo Ath] vr O 
ML|32 rl c L'| 33 = om. MI 34 xgivro» Lt 


1 inditionis RV | hano quam R 2 soripsimus r vulg. 
legem om. R etiam Rr) et V vulg. | 4 legelationis r 
5 indicionis R 6 tempore uniuerso A | 7 et ex RV) 
sx r vulg. | 8 est, sumitur in V | 9 serusndae. Quod] 


seruande sunt V| aut RV | 10 omnem r | prioris RV | 
sancimus] sinimus vulg. (Gr.) | 11 progenitoribus (prae- 
gen. Re), omissis verbis sivo in — 13 progenitoralibus 
RV | progenitorialibus sive in aliis vulg., progenitor 
alis r f 13 super iam] superbiam r | progenitorialibus 
vulg. | praesidiis r | 14 andictionem J inducerem R | 
15 tantum ante tempore coll. R | tempus V | 16 indi- 
tione R | 17 legislationis R | 21 declarata sunt legem r 
vulg. | 22 qui] quae RV om. r* | susceperit r | in) et in 
RV] 23 festinent vulg. | 25 sg. KB XII de nuptiis V | 
28 Iohannis V| 33 saeeetorum V? | 5 
rum horum Ri iussorum 7 I 34 nobis] a nobis R/ 
habere] se add. V? 


DE NUPTIIS 147 Nov. XXII pr. 1 


3idévves A nal vgryov voie vs5xóo.c Ov % viam et exponentes subiectis, quo com degere 
e d cQómov. d dj viv «evro vÓ v modo. Hoc autem quod nunc à nobis lex quae 
sue» yuvOusvov vónos víc dor , tq dt, dam est communis, omnibus propria rebus compe- 
GTQ Tw» noayudte» €)» zQosxovgas rale tentem ordinem ponens. Si enim matrimonium sic 
énsveDsíc. HN yàp & 33 ovrec écvl Gsuvóv, cx 5 est honestum, ut humano generi videatur immorte- 
oxsiv àOavacíav énrrayyrtr» litatem artificem introducere, et ex filiorum procrea- 
xal éx vj xaiJomodas d»vavsovusva và — tione renovata genera manent iugiter, dei clementia, 
pé" névas , vit red Dsov guiayDooxías xa)' — quantum est possibile, nostrae ortalitatem do- 
Sc der Üvravóv rij nad ide vó üXüvevov R — nante naturse, recte nobis studium de nuptiis est. 
denne qoas, síxovos iu xspguoxov0acva và c 10 Alia namque omnis, quae sancita sunt, non omni- 
te yápcov d Tà niv yào alla vv vouo9sty- bus competunt nec hominibus nec rebus neque tem- 
gr ov xàgi xQoerxss ovva d oj«s soáy- bus, studium vero nuptiarum totius est, ut ita. 
pas ovts xasQoic, 28 dà eg vv yápow Gnoviagua icatur, humanae sobolis, ex quo etiam renovatur 
sens deriv, as sixsiv, vi dvOposiens yovze, a — solo, et ampliori quam alis sollicitudine dignum est. 
ev wal avavsovtas uóvow, xal dais zo» dle 15 Antiquitas equidem non satis Mie de prioribus 
pgervidos u«Odorgxev dbiov. H ov» , aut secundis perscrutabatur nuptiis, sed licebat et 
ov Ss ο và xg) «dv ich- q «àv dere. tribus et matribus et ad plures venire nuptias et 
yonov, 44 dig» xai voie warodcs xal lucro nullo privari, et causa erat in simplicitate con- 
rale ji toig, x«l sie aeiou dg]? yáuove xal fuss. Maioris autem Theodosii temporibus amplior 
rede o dpaigsieDas, sal rd ve zv 4% 20 sollicitudo facta est circa huius rei tractatum, donec 
rr Gvyxsxvuévov. E dà ví» tov wsiLpovos  circuiens per ceteros im res in Leonem piae 
8sodeciov xgóvow j qgovtic yos r ei memoriae pervenit, virum fortiter atque viriliter 
rc csyvoAoyías, Bes ssQisADovsa dd «ov de istis plerumque sancientem. Nos autem in con- 
ga si; Air «ów rij svGaBoUS uvüpuns stitutionum compositione multa quidem et alia de 
leere, avÓpa ysvveios va xal ádeÜ0pixee xal va ssol25istis decrevimus, aestimavimus autem oportere nunc, 
ro xcva r sásicre» vomeJsrycavra. Huus 04 consiliis perfectioribus causam considerantes, MM 


ves, xaí viva émavogOGGa, ev vw povorv, 30 prius diximus adinveniamus, hoc sancire et com 
? 5 ^ - 5 € - * — 2 L 2 . 2 
a 2Óg xal r mag! ij aur »ouoJernOév- tentem prioribus imponere correctionem neo ab 
va». ov yao égvÓQuüpev, ai vi xà «al e» avro) expectare corrigi legem. 

moorspow simopuev nQoestevgouusv , vovtO vouoOectsi» 

nd v7)» 7x a rote r Üsvrégav aneri- 

O4vas dù 9. oixoOsv, du pur) sag" éxágor àva- 35 


pévsev éxavooOmOTvas vOv sopor. 


CAPUT I. 


dvo roi toVra 7tgoeonsÓo rob toU nov. Duo igitur haec praemittantur huic legi. Et pri- 
Kaà ngdow éxsivo, cd xávra uàv Onóca i «oig mum illud, ut o quidem, quaecumque in priori- 
ineo vevouoOérrras sva xao nua sita xoà bus sancita sunt sive a nobis sive a prioribus nostris, 
TÓ» XQO rud», taUta xQutsiv 8 vr robe 40 haec valeant singula secundum propria tempora, non 
oixsíovs zoovove, ovx Kyovra ovüéva éx ro xagóvros habentis ullam ex praesenti lege novitatem, sed etiam 


meliora facerent et subditis praeciperent, quo modo vivere deceret. Hoc vero quod nunc a nobis fit, lex 
quaedam est communis, quae rei omnium gravissimae ordinem convenientem imponat. Nam siquidem matri- 
monium res est adeo sancta, ut videatur humano generi e tmmortalitatem conferre, atque ex 
liberorum procrcatione renovata genera manent perpetua, ut dei clementia, quoad fieri potest, immortali- 
tatem naturae nostrae largiatur, merito nobis 5 est de nuptiis studium. Cetera enim, guae. legi- 
bus sancita sunt, non omnibus conveniunt neque hominibus neque rcbus neque temporibus; quod vero de 
nuptiis est studium ad totum, ut ita dicamus, genus humanum spectat, e quo etiam solo hoc renovatur, 
ac maiore quam cetera cura dignum est. Atque antiquitas quidem quae ad priores aut secundas "d 
pertinent non nimis curiose perscrutaía est: sed licebat. (am. patribus quam matribus et ad plures 
fias venire neque ullo lucro privari, ita ut res in ipsa simplicitate confusa csset. A temporibus autein 
Theodosii maioris amplior fuit cura hanc rem cum arte tractandi, donec per sequentes deinceps imperu- 
tores agitata ad Leonem piae memoriae pervenit, qui vir egregie et viriliter etiam epe ad haec spectant 
magna ex parte lege constituit. Nos autem cum in constitutionum compositione alia multa de his defini- 
vimus, fum nunc re consiliis perfectioribus considerata dam emendanda esse existimavimus non solum 
eorum quac ab aliis, scd iam eorum quoque quae a nobis ipsis sancita fuerunt. Neque enim erubescimus, 
si quid pulchrius vel illis, quae ipsi antea diximus, reperiamus, id lege sancire et prioribus secundam 
quae conveniat correctionem sponte adferre, nec vero ut ab aliis ler emendetur expectare. 
L Duo quidem haec praemittantur huic legi. Atque primum illud, ut omnia quidem, quaecumque 
prioribus temporibus sive a nobis sive ab iis qui nos praecesserunt sancita sunt, secundum sua quodque 
tempora valeant, utpote quae nullam habeant ex praesenti lege innovationem, sed in suis casibus valeant 


| óJó» xal Mc) de L | moocf«ue L | 2 97) | bus (hominibus s. v. V et propria Vi 4 ordinem suppl. 


* 
d L II , ML!) «rato L' xvouvváévo | V? in spat. vac. | 6 artificem 7] artifioe RV! 

rd io (propria e) 48 „ Zachariae E I V? s.v., vulg. J 7 manent] genera add. R | 8 nostrae 
ve» L| xaosSouévoss L| 19 urtodos xa£ Lg) n - | immortalitatem vulg.] nostra immortalitate R VT | 12 est 
e» M | 21 Gvxxexvudvoy M 22 &sodocíov] cf. Cod. 5, | totius V 13 reeoeatur R'| 15 eequidem R I 20 facts 
5, 129. d L* | 23 dei L | 24 Auer cf. Cod. | est post rei coll. RI 22 uemt d 23 constitutione R | 
5. , 8 l 26 vovrov LI Hunte rd.] cf. Cod. 5, 9, 8 499. | | 24 compositionem RV | 26 consilii 71 | perfeotoribus 


28 wv» xe5nvas L 31 ad dj LI 34 «7v] vote L Ri perfectioibus V! | causa Ri | 27 iam V] tam &, 
devriga L*] Qavvéogoss ML!, om. € | 35 oixoOsv o. c om. vulg. | 29 erubescimur V | horum] bonorum V 
39 xaga ve» Le] mapa om. M 30 haeo R | 32 expectae P Cap. 1 V rubr. | 37 Duo 
——————————— | Quo V rubr. I permittantur R!V 


2 quod] que V: quae V?|3 est et communis omni- 
19* 


Nov. XXII 1. 2 148 DE NUPTIIS 
casibus valitura atque tractanda et suos even- 


vóuov xciicuóv, dAÀ' dmi h olf, , Osuavov in sui 
woavovyra xal szoÀ«svóuava, xai zac davtaw éxfa- tus ex his, quae iam positae sunt, legibus expectan- 
dels dx vOv jon veÜévrowv avauávovrta mi, xal tia et nihil communicantis praesenti egi. Praesen- 
orò i xowovovyta €Q nxagórti vÓuQ* t0» d mag- tem vero legem ex nunc valere volumus in omnibus 
éóvra vó dx ro wv» xgatsiv in mags vois de- ö futuris casibus et in omnibus postea nuptiis, sive 
pávou Ouuas. xcl dni nzüptoy» tO» ustd cara yd prioribus sive deinceps, et in posteris aut futuris 
aita 7tQoréQov siva vO» date xt «ve cow ive nuptialibus lucris sive successionibus, quae ex 
ders ácopávcow sits yapi4xaw d» air dq — filiis sunt. Etenim quod quidem omne iam praeces- 
qd*v r ix au. xal yàp v, uiv ngosángós it, conscriptis relinquimus legibus, quod vero futu- 
aa vois 75 yeyeappuivois xavalaunavousv vónos, 10 rum est, per praesentem munimus legem. Unde (sive 
r d A Qi rod xagórroc dcgpalitóusDa vouov. priores) sive secundae provenerunt nuptiae, sive pa- 
der airs οαντεhο arte OavraQos ysyóvac. xu⁰ν, are — rentibus successiones ex prioris matrimonii filiis sive 
voi; yovsvg. Óiadoyal xdv» dx vov nQowov ya lucr& ex dotibus aut antenuptialibus donationibus 
aaſd - sis vi , nooweorv s ngoyapiaioy J- aut ex alia causa, sive existentibus ex secundo ma- 
ebe 5 4E d Aline alrias, rs Ovtom Óx «0v gere gov 15 trimonio filiis sive etiam non, in prioribus tempori- 
yáuov xao» sírs xal uj, dv voie KumxgocÓsv xoó- bus, haec serventur secundum zua singula tempora, 
90:6, taUra suauoagvdatisGOm xarà ro éavtO» et fruantur tam viri quam mulieres quon legisla- 
aao ra xoóvovss, wai &nolavérogas of vs dsds af tione, sive ad alias venerunt nuptias sive etiam us- 
*s yvvaixsó ry Juno vouoÓscíaus, sits x que ad priores steterunt, eive successerunt filis sive 
Ósvt do E p ren sits wal sites và e- 20 aliquid omnium egerunt priores sequentes leges. Illis 
tov lovnca», sivs died], «ove ada eiva vu xà». enim credentes et ita contrahentes nullus inculpabit, 
"á»to» Énoafav voie zgorégo áxolovDoUvres vó- quare non futurum scierunt, et hoc, 1 vid a 
tuts. robe y ö), stia vsvgastas xa) ovros cvu- quidem et tractabatur, omnibus m crediderunt, 
ac ovx ü» rie airudgasto, did sí u xal t0 quod vero nondum factum erat, non formidave- 
péllov fmígcrayto wal vq qauvouisoq wdv xal xoÀ-25runt. Unde illa quidem omnia maneant suum ser- 
vevouévq sa»ramag fnütOovy, v0 05 oUmo i  vanti& ordinem, deinceps vero tempus in posteriori- 
ae disDíacas. "ive dxsiva udv àmavra usvéro bus pariendis casibus in una omnia hac pus pon 
ti» devrà» gvlavrorvra «afi»: & dd iet xoovos — atque collecta respiciat, quaecumque de fu „ 
év tois e «avra cure, Dénacw dv h — cut dictum est, nuptiis competunt valere. Unum 
58 s cQ vóuq xsíueva va xal gGvvrOpowuéva de- 30 itaque hoc praemittatur legi. 
ao, Onóca nso) và écopévov, ox a, yà 
o, woatsiv. "Ey udv oov vovso nQonoa d «ov 


vOuov. 
CAPUT I. 
Are dd dest %, ders amavra ònò dx rij Secundum vero illud, ut omnia q ue ex 


viv ue, 0 OixOsuevos Ósavávtros magi và» v0:v- 35 hodierna die testator disposuerit de talibus, sive vir 
rm, sits d»jo sia yvy?) xaDsGtixo., vavta xoatsiv. tive mulier consistat, haec valeant. Disponat itaque 
vouoOsrsíro udv yao Éxacsos éni rote éavtov sa sí- unusquisque in suis, ut dignum est, et sit lex eius 
xóra, wal Kgto vwópos j tovtov fov, xaÓOasxso xal voluntas, sicut et antiquissima nobis lex et prima 
ó maÀaiótatos fiv xà» vóucv xai ar Gysdóv — paene reipublicae Romanorum disponens ait (dicimus 
e zxolivsíay Poualoss Ówxabtas qnoi . a 40 autem x11 tabularum) secundum antiquam et patriam 
roy dumò dic, xavà v9» doxoíav ac QUOV 


atque observentur el eventus suos e latis iam legibus maneant nec quicquam cum praesenti lege com- 
mune habeant. — Praesens vero lex inde ab hoc tempore valeat in omuibus futuris casibus busque 
quae posthac futurae sunt nuptiis, sive prioribus sive secundis, et in futuris deinceps tam lucris nupti 
successionibus ex: liberis. Etenim omne quidem quod praeteriit legibus iam scriptis relinquimus, quod 
autem futurum est, praesenti lege munimus. Itaque sive primae sive secundae nuptiac 5 tas sunt, sive 
parentibus successiones liberorum e nuptiarum, sive lucra e dotalibus vel antenuptialibus donationibus 
vel e alia causa, sive ctant liberi ex secundis nuptiis sive non extant, is quae praecesserunt tempori- 
bus, haec serventur secundum sua quodque tempora, ac fruantur priore legislatione tam viri quam fe. 
minac, sive ad secundas venerunt nuptias sive etiam in primis steterunt, sive liberis successerunt sive quid 
iud omnino egerunt priores leges secuti. Nam qui illis confisi sunt atque ita nuptias contraxerunt, 
facile quisquam arguat, quidm etiam futurum noverint et ei quod apparuit atque obtinuit omnino diffisi 
sint, id vero quod nondum extitit, formidaverint. | Itaque illa quidem omnia maneant. suumque. ser- 
vent ordinem: futurum vero tempus in casibus posthac nascituris in una omnia 120 hac posita et col- 
lecta conspiciat, quaecumque de futuris, ut dictum est, nuptiis valere par est. Unum igitur hoc legi 
raemis esto. 
E IL Alterum vero illud, ut omnia quaecumque inde ab hac die testator de eiusmodi rebus statu- 
erit, tive vir sive femina sit, ea valeant.  Constituat enim de suis quisque rebus quac par est, et lex 
sit cius voluntas, quemadmodum etiam nostrarum legum antiquissima et guae prima fere rempublicam 
Romanis constituit, legem II tabularum dicimus, secundum vetustam et patriam linguam ait, cum ita 


1 dAA dori] sed etiam in 6 | 3 raxO'évro» L | »ó- 3 praesenti (ex praesenti R?) lege R | 6 aut delen- 
uov L|5 xeavsiv] valere volumus c | 6 ueravra L'!| | dum videtur | 8 etenim] et eum E! 10 minimus V! 1 
7 smegorége» Lg) zoovegov M | tà» — cà») vo» — | sive priores addidi | 11 peruenerunt V' | 12 priores R 
«óv L'| 9 r éx Lc] éx vov M| 15 Ósvrsgoydpov | prioribus V* | filii V' | sine lucro (luora R) R 
L* | 18 àxodagévesay L | 19 vel «ois M |] 20 TO» | 15 etiam om. RI 16 secundum aua] set RI | 17 priori 
xoótov L! | 22 axoAovD'oUvvsc Mc] dxolovOoUvras L prioris (priores V') V vulg. | legilatione Y legislatio- 
23 og as Scrimger | 25 xai v ztolvrsvousvo M| | nem V*121 inculpabit Rl oulpabit V vulg. | 24 non 
26 snícrov») crediderunt 6 | 27 4ósÓíssas Scrimger | V wulg.] nondum R | 26 posterioribus) uero add. V | 
(cf. Lobeck ad Phryn. 180 sg.); non formidaverunt g j 21 dis V! | in] et in V | 28 fueeis (furtis?) 
30 Oed M] OsacacO9o L I 40 S.ard fue] dr | V* 30 permittatur R | 34 ut om. R [37 unusquis 7 
(eic) LI | 41 9vodexaóedvo» L in suis om. R | 38 sicut et] et om. RT J 39 paene 

om. R | leg. rempubliosm? | 40 sg. patria lingua R. 


DE NUPTIIS 


yd ovtwoí nov Àtyov* uti legassit quisque de 
zus re, ita ius esto. ovós»osc qu "aca hie 
ü&xsívov yvoyury, ovd" av sl Oaioy ztQattos tóxo» i 
&v si 35 VÀ» αν ,, Frag r nagadiatvzosv dni 
vois dÀlotgios. 

1 A dà An 0 diaOcuavos sizxos 7) Q«arvzt Omer, 


149 


Nov. XXII 2—4 


linguam ita dicens: Uti legasset quisque de 
sua re, ita ius esto. Nullo valente citra illius 
voluntatem, nec si sacram impetret formam nec sí 
quippiam aliud omnium, aliquid aliter disponere in 


5 alienis. 


1 Si vero nihil testator dixerit aut disposuerit, quod 
non iam positis et valentibus praeoccupatum sit le- 


sQ A7) toi jdn xauuávoró xal xoatovgi ztQoxatsí- 
Anras vonow, Ad, Ti %s xo xaJOvAov vó gibus, nec aliquid contra universales leges ordina- 
dsavásvoi,, vgrixavta 008 ij 0 vouos sio, vdr — verit, tunc haec nobis lex posita sit omnia, quantum 
xaJ" 0co»v d»Jooitp Óvratóv nspiiauBayor xal òn 10 est homini possibile, comprehendens et transiens in 
Baivev iv g, xal và in roĩe zuo: ézavog- brevi et quae in prioribus erant corrigens nuptiis 
Oovuasvos yáuow xol rà iN voi Ósvtégos, xal rà et quae in secundis, et in successionibus et in so- 
r vai& diadozais xal raĩe Avgsc. TOv» yduov siva — lutionibus nuptiarum sive ex mortibus sive ex sepa- 
dx asd sts dx duazsvEsoe, xal và zQO0 fr zev- ratione, et quae ante luctuosum tempus sunt et post 
OSugov xoóvov xal usv! áxtivoyv, xal ,t rsd Gvy»-15ilud, et anam quandam continuationem faciens to- 
ixasa= zOLOUAu&YOGS 7tastOG O9 tobrov TOU cvyyeippa- tius huius conscriptionis, atque legislationem olim 
ros, xal vouoJscíav dla. uiv apbaudvny, éx zé»vts — quidem incohatam, ex quinque vero praecipue et 
à dr xal zsvinxovra xai Le tr cvxsó- — quinquaginta et centum annis frequentius motam et 
re T6 xivrOsica», xal xatà uégos aOQgowOsica» particulariter collectam simul et paulatim colligatam 
vs & xal 14 xavà waxgó» GvyOsicOaÁ ts 7906 dau- 20 äd semet ipsam et cohaerentem, confusam in pluri- 
zz» xal 555 cvyyedsiga»v d» nzÁs(cTO: t mis et quadam semper egentem correctione, puram- 
ra dei Osouévyr» énavogOoGgso$, naJagds» 18 xad] que et consonam sibi omnino declarans. 
evngevor éavrj zarroíos anogaivo. 


CAPUT IIII. 

Pépov niv oov diaOeacic üposflaía soul, tie vov Nuptias itaque affectus alternus facit dotalium 
sQouxqie»v ye oUx éxidsopévn QosOn«nc. éxsda» dd 25 non egens augmento. Cum enim semel convenerit 
at gveséAODo: sivs dmi wu yagax? da ,ẽ,Be sive eu puro nuptiali affectu sive etiam oblatione dotis 
xal &midócss mQoixó6 xal víj$ did r0» yauov doxece, et propter nuptiae donationis, oportet causam om- 


dai v xQayuats ma»toS axolovOTSas xal Àvciv av- nino sequi etiam solutionem aut innoxiam aut cum 
Sue dy nd moa: nad? rà» d» ,“ poena, quoniam horum quae in hominibus subse- 
S αον ztagaxo wrov T0 dad üxa» durò . 30 quuntur, quidquid ligatur, solubile est. Ut autem 
1o àd xal áni r ánxgoixov avuBolaiom Qiajvouévom super indotatis matrimoniis distractione facta 
xal xo» ico du , vovto "usi; éfsvoouev — poena merito subsequatur, hoc nos adinvenimus primi. 
at. 


CAPUT IV. 
4dialvortas dd dv Lojj vàw Gvaflallóvtoy ih, Distrahuntur itaque in vit& contrahentium matri- 
e e gvvaivoUvtos éxatégov uégove (undo o» ovdév 35 monia alia quidem consentiente utraque parte, pro 


cap. III in. Tov yáuoy dq d, — οỹO rs extat B 28, 4 41 (B* p. 144 Zac). 
cap. IV in. respicere videtur Ecloga Bash aucta 2, 18 p. 14 Zu. 


fere dicat: Uti legassit quisque de sua re, ita ius esto. Nec cuiquam liceat contra illius voluntatem, ne- 
si sacram formam ncque si quidvis impetret, aliud quicquam praeter illa de rebus alienis statuere. 
Sé vero nihil testator dixerit aut statuerit, quod quidem legibus iam latis et valentibus non praeccp- 
tum sit, neque quicquam conira leges in universum disposuerit, (unc haec nobis lex data esto, quae omnia, 
quantum per hominem ficri polest, comprehendat et breviter percurrat, quae tam quae ad priores 
quae ad secundas nuptias, quaeque ad successiones et solutiones nuptiarum sive morte sive divortio fac (as 
pertinent, quaeque ante tempus luctus et post illud sunt, corrigat atque unam aliquam efficiat continuatio- 
nem lotius huius scripti, et legisiationem olim quidem incohalam, abhinc autem centum et quinquaginta 
quinque fere annos frequentius 5 et ex suis particulis collectam, eoque quod paulatim inter se 
colligata et conglutinata est in plerisque confusam et utique correctione aliqua indigentem, et puras et 
sibi 1psi omnino consonam tret. 
III. ique nuptias quidem affectus facit mutuus, dotalium instrumentorum accessione non indigens. 
Cum autem semel contracíae sint. sive ex mero coniugali affectu sive etiam dote et donatione propter 
nuptias data, etiam solutionem rursus rem scqui omnino par est aut impunita auf cum poena: quoniam 
ex tis quae inter homines eveniunt, ligatum omne dissolubile'. Quod autem in indotatis quoque coniugiis 
solutis ficri gotest ut poena sequatur, hoc nos primi repperimus. 
IV. Solvuntur autem nupliae inter vivos qui eas contraxerunt, aliae consentiente utraque parte 


1 uti legasset disque (auiaue L) ML (uti legassit | L dv Cor) ovv Loci? L* | evuBadóyro» L | 35 cv 
super pecunia tutelave lar XII tab. p. 127 ed. Schoell) | | vovsvos — 150, 2 oi dd om. L 


de suarcira L de suar. r M (suae rei, ita lex XL 
tab.) | 3 leg. ovt" a» — of à»? | 8 a libri | 
10 xag) d (Aaugavsso ) L | 101 % Boaxei] 
gg LV 13 eive dab, L| 15 aevexeivom L 
16 sas voc) vov xavros L || 15g. cf. p. 147, 21 29. 1 20 T 
| (evróv M | 21 cy, t L| 22 deouivow 
L. I 25 ys ovx M(c)) asl ovx L ovx dm B (da“ ; i 


1 legassit vulg. | 4 in alienis] malens RVT | 7 sit 
om. R | 8 ordinauit R | 11 breu (sic) V] et om. RV | 
et in V) et R et quae in T vulg. | 13 mortibus 
morte R vulg. | 15 totiens R* | 16 *legislationis libri 
19 eolleeta Y 20 ad] a R* | pluribus V | 21 quan- 

dam R egente R*| correctionem V | 22 consonantem 

povo t&v Gvyxigtu» adnot. BI. c. nov. CA VII, 4) Ra | d vulg.) declaratam RVT | 24 post itaque 
inssd àv da M énsida» ,L xal c L* | 21 in atium vacuum ca. 15 litt. est in V | alternus affectus 
joess Zachariae J. sse om. L dia vd» yàuow» L | 2 26 *seu) sub (set Rü) libri l 27 omnino causam 
238 as dis ML) av9us ; Haloander, aut 6 | 79 0:7; R | 29 omnibus R | 30 ut] aut Z* | 31 matrimonis 
sw add. L L3 Pato Timaeo p. 41 A: «0 uy V|34 rubr. De diuortiis bona gratia fatiendis R mg. | 

qed mà» Avróv | 31 Qialvovidvov L | 31 dà om. | 35 uterque R. 


Nov. XXII 4—6 150 DE NUPTIIS 


ra e vOv avugavov vo soàyua ,, quibus nihil hic dicendum est, pactis causam, sicut 
dag ü» éxatéQq J6 bas dioxovusvoy), oí dà xaxa utrique placuerit, gubernantibus, alia vero per occ&- 
spóqagi» süloyov, oi Ó xai bona gratia waAov»r«, sionem rationabilem, quae etiam bona grati& voca- 
oí J aizíac ande xte, oí dd wal Aer aivíac tur, alia vero citra omnem causam, alia quoque cum 
avAóyov. 5 causa rationabili. 


CAPUT V. 


Tard nde ovv ngópaci» Gusumxtov, Ora» don Secundum occasionem itaque SACO IDA Ee quando 
gc Jurrai vv usoov, 7tQ0$ rim ind «à xgeírvo conversationem altera elegit pars, meliorem mi- 
phis du odó», xal qv iv ayvsíq Bíov aígovusvov.  grans viam et sub castitate conversationem concu- 
TQyvexaUxO yào vouos xal dAAos fjuiragoc Àdyss, 2 piscens. Tunc enim lex et alia nostra dicit licen- 

o 10 tiam esse viro et mulieri ad meliora trans- 
paD9uacaudvoie q alis xd GuvoixáGiop xai dyayoosi» igere matrimonium et abscedere, quodam brevi dimisso 


CvuBaAlorrss àxo cvsÀevi?e yivegOas xé4gdos, rod ro bere oportet eum qui dimittitur ab altero, sive vir 
xe di ro xaraÀsluugévor mao Javéígov, ee 15 zive mulier sit, eo quod et iste quantum ad matri- 
&»o sirs yv») xaJsGtyxo, dr xal ovvos v0 ye monium videtur mori, aliud pro alio vitae eligens 
ixl «à avt; dont velsvsüs, rica dv ter 

évápgas Bíov xo éAópnevos. 


xal và maoà ve ucsos avÓods. dsjo- ^ impotens fuerit coire mulieri et agere quae a natura 
péva xoàvcrsww, d dir uiv, xaxa vov sag) vov- viris data sunt, sed biennium quidem secundum de 
TOV ztQomv saQ' zpow ysypauudvov vóuov, zagadoá- hoc & nobis pridem scriptam legem transcurrat ex 
pos éx Tov r yduov K 0 dd dr. «aic aÀrOsíc — nuptiarum tempore, ille vero quia pro veritate est 
écviv dwio ov Ósixvvcs  xágscrs yao «pj yvwvewd 525 vir non t. Licebit enim mulieri aut eius 
«oic ys au rij xatQagi Oialsvyrsuva, r , pesribue pre dedi matrimonium et mittere - 

) ium, vel si noluerit hoc maritus. Et hic si 

ouv. Lara i A E , ai ve d d de dos, si qua est omnino data dos, sequitur muli 
énidsdouévr svgoiE, dxoAovO ass «jj Tunes «al eszo- et reddit hanc vir, si eam contigit accipi, propter 
à 70. 5 ; Bow, 9 dà dia 30 nuptias autem seu ante nuptias donatio manet apud 
^) d xaoc virum nihil de suo damnificandum. Hanc itaque le- 
odd oixoOev Lnuovuévq.  Tovvov ES gem corrigimus brevi quadam adiectione: non enim 


cap. V (u. & cit. schol. B*) diaÀveras yàg yauos ava nógpacw d. — cap. VII extant in B 28, 7, 4 (. 
p. 155 Zach). cap. V habet E 775 21, 1; cap. VI, item cap. VII initio decurtatum Prochiron 11, 3. 3; Epana- 
goge 21, 2. 3. — Summa cap. V— est Nomoc. XIV tit. 13, 4 p. 615 Pitra. 

cap. VI summaria habent "Ponoi 26, 13; .Ecloga privata aucta 2, 17. 20 (p. 14 Zac). 


de quibus hic nihil disserendum, cum pacta rem, quemadmodum utrique placuerit, ordinent, aliae ex 
causa iusta, quae quidem etiam bona gralia vocantur, aliae sine ulla culpa, aliae etiam cum culpa $usta. 
V. Atque cx causa quidem non wituperanda, quando vitam solitariam alterutra pars elegerit 
demigrans ad viam, quae ad meliora ducit, et vitam quae in castitate transigitur eligens. Tunc enim alia 
quoque lex nostra dicit licere et marito et uxori ad meliora transeuntibus solvere coniugium et secedere, 
cum exiguo aliquo solacio relicto ei, qui deseritur. Quodcumque enim coniuges in casum mortis lucrum 
fieri pacti sunt, hoc habere oportet eum qui ab altero deseritur, sive is maritus sit. sive uxor, quoniam 
hic quoque, uantum ad coniugem attinet, mori videtur, cum alterum vitae iter pro altero elegerit. 
einde ex causa necessaria nequc iniusta solvitur matrimonium, si quis cum uæore coire 
et quac viris a natura data sunt facere non possit, sed bienniun, secundum legem olim a nobis de hoc 
scriptam , inde a tempore nuptiarum praeterierit, ille vero se revera virum esse non probet. Licet enim 
uæori vel cius parentibus solvere coniugium ct repudium mittere, etiamsi nolit hoc mariius. Atgus hoc casu 
dos quidem, si quae omnino data est dos, sequetur uxorem, reddetque cam maritus, siquidem forte acce- 
pit, donatio vero propter muptias sive ante nuptias apud maritum. manebit nihil in suis rebus damni 
passurum. | Hanc tamen legem iam exigua quadam adiectione corrigimus: neque enim biennium solum ab 


3 oi — xaAovvtoi] 3j — xaAsivas Zachariae cum c | | e«siAas Qiaíciov om. B | 9iaioiov (pro Ó«ucoiov) ML) 
Bova ygatía (yoavia L*) L | 1 «o xosivvov B* | 8 er- | QiáAvaiw Proch., Epan. (iatvywov. Hal.) | sí xai MB] 
gala B!f | kai vóv — 12 Herd re om. Epan. | 9 vó- | xai si L xav si Proch., Epon. | 28 5) uv] si quidem 
uoe — A «eAsvouey. B | »óuoc] Cod. 1, 3, 52 $ 15. | (i. e. eb ui») c || et rie] s B^ Proch. bd écviv 
cf. nov. V, 5 | 11 us9uovapavow BL*] usDuocauévn | Epan. | 29 4dxidsDoyévn» L | sootE om. B. Proc, 
M(c) et Scholl. usDuavauév o E. usDicsauévo» L! | pan. 30 si ve) si 2 B^ | 31 uevet M Dan., Proch. 
12 vxolslespsuévgs LB | 19 ixse L | 14 ovuga- | v. l.] uéves L Be, Proch. codd. plerique | 32 Tovvov — 
Tre B! | yevéaDas B* Epan. | 16 sire D 7:8 | 151,5 «exvoyosiq om. B Prock., Epan. 
yov" L ] ovros) ovr0$ (pro are L*? | 19 ses —————————————————————————— 
L | 20 S ahονj,],j.’q L | 212g. «aj rà. — e rf 6 oocasione V | quam V! | 7 conuersatione d 
xal & did ij gícu E GvÓgags 2v stgavts | alteram. R!| eligit E vulg. 8 uitam R*( 10 ad) et 
Epan. | 22 d — 25 Ósixvvsi] dzg xh, ra, | R | transigere Ri vulg.] transire VT, R. in mg. | 11 de- 
dvi.avctOv dx voU r yauow xcspov B |Oiaizía» L' | misso V; leg. remisso? | 12 *solacio] et oblato libri | 
rgarria Proch., Epan. | «ava — 23 »oóuor om. Proch. | 21 impotens] im in ras. V | 22 *sed] si libri | 25 osten- 
ER 23 »ópo») Cod. 5, 17, 10 | 25 d, ML] | datur V | 27 siquidem] quidem vulg. | 28 sq. ai qua — 
Sau- Proch. & Óssxvvss Epan., Proch. v. l. fears | reddit] sit det mediis om. RT | sequetur vuig. | 29 red- 
Epos. | 26 7zavoac:) yovevo: Epan., Proch. v. L| 27 wai | dit V] reddet vulg. | contingit V [30 autem] aut V 


DE NUPTIIS 151 Nov. XXII 6—8 


ev yàp dierte agDpusiaOcns nóvn» dE avrov toU a- biennium numerari solum ex ipso tempore copula- 
eov Ha Guvapsías, d vQuaríaw BoviónsDa. xai tionis, sed triennium volumus. Edocti namque sumus 
yao dc] éx vOv éricvunBávrov iv uécq, Ti- ex his quae inter haec provenerunt, quosdam am- 
vag zAs(ova 7) wal wavà d. xoóvov ovx lob - plius quam biennium temporis non valentes postea 


rere verspov ixavovs ópOérras vrrrgerigacÓans vj *s- 5 potentes ostensos ministrare filiorum procreatſoni. 
«voyevíq. 
CAPUT VII. 


All xal rd i alypaAoocíac tovtov der, O0Tt0ioy Sed etiam captivitatis casus talis est, quale est 
bona gratia Jiadeam vOv yánow. sive v à»dpi ou bona gratia distrahere matrimonium. Sive enim con- 
gain sowvrov áriynua, re yvvauwós iv vij nor — tingat tale infortunium viro, muliere in republica 
ated Y. airs ae n uiv sis aiyuaAoG(ay aniio, 10 manente, sive rursus mulier quidem in captivitatem 
s d 0 die dv nolwsiq, & uiv áxoiBfs vs xai — ducatur, maneat autem vir in republica, scrupulosa 
Asoc Aoyos dt vv H) Oovisías yàp de quidem et subtilis ratio transigit nuptias: servitute 
éxayevopéyre Oavígq fj Tre vUyye &».JóT96 t9?» óx namque semel superveniente alteri personae for- 
ro yáuow icótqyra néves ov gvyyoQst. mÀev cÀÀà — tunae inaequalitas aequalitatem ex nuptiis manere 

garrórsQov xà Toíavra OD'uogov»tee, le uiv ib non sinit. Attamen humanius talia contemplantes, 
ar. gavagóv neguivas 9 rov a»ÓQa i xi yapsT]»v, donec quidem est manifestum su e aut virum 
pévesv ddr rd Guvowécia Gvyropgovusv, xa) ovx aut uxorem, manere insoluta matrimonia sinimus, et 
dlsvgovvai móc Üsvtépove yauovs ovts yvvaixs; ovra non venient ad secundas nuptias neque mulieres ne- 
ovOoss, ai ui) Hobo r Qoxsiv xara ztgonxétsua» rovro — que viri, nisi volunt videri ausu temerario hoc egisse 


Was xai vstonacsiv voie xo, O uà» vj v 20 iod gari succumbere, ille quidem ante nuptias do- 
"x Zu dg qaud» dwrícss, y) d ri l. onis dicimus exactioni, vero dotis. Si vero 
4 ãd uo xaJscv5xo:, sóTaQov msgíscrw ññ pij incertum sit, utrum superest an non quae ad hostes 


*Ó sic stolsuíové AguxOpevoy arc, *5vixcvra persona devenit, tunc eee expectandum 
mevrasrtíay pueversov sits TQ de sírs vjj yvvcixí, est sive & viro sive & muliere, post quod, give mani- 
ed, Tv, airs Gag!) yévorto và cis ralsvrüs sirs 25 fectum fiat de morte sive incertum maneat, nubere 
add uévos, yausiv there» dess due Kal vovro licebit sine periculo. Et hoc enim nuncupatis bons 
yàe dj rale xalovpévaus bona gratia d, maga — grati& transactionibus & praecedentibus connumera- 
té» xQó zuo» cvvnoiOurrai, xal iuste òd sis rodro tum est, nos quoque in hoc consentimus, ut hic ne- 
cvpgausv* H u] ovdi dj, yiveras xai-— que repudio flat opus, ita personis distantibus ab 
ce Or TOv noocono» Óuctoro» dil, xal30alterutris, et nullus ex hoc lucrabitur, neque vir 
evdsis évrsvÜsv xsgÓassi, ovrs ò av? n 7z9oíxa ^ dotem neque mulier antenuptialem donationem, sed 
evts 79 yvv] T3» nQoyapuia(a» Ódogsüv, d Éxacvos — unusquisque in suis manebit. 

id vov oixsicv ue. 


CAPUT VIII. 


T6 0à no. ix je vOv vouov asc«nolac sleny- Quod autem prius ex legum severitate introductum 
pávos ruis 5 db evyiepian. Ei 76 35 est, nos clementi cessione resolvimus. Si enim ex 
vrpov OixagTuxne alc ura ve 7) dhe 7 decreto iudiciali in metallum aliquis aut vir aut 
god v xossraxOn (ooo vo» dort vo vs dv He- — mulier dari iussus esset (quale nunc est in Proe- 


cap. VII ere dd avuBair, v0 xiße alyuaAogías àvuxnpua — viis te (8— 21) citat Leonis novella XX XIII. 
cap. VIII extat B 28, 4, 45 (s BI). 


ipso coniugii initi tempore, sed triennium numerari volumus. Adocti enim sumus e iis, quae interim 
contigerunt, fuisse qui postquam vel per longius biennio tempus impotentes fuissent, postea ad liberorum 


procreandorum operam praest idonei arerent. 

VIL Sed etiam captivitatis casus est, qualis bona gratia dissolvat matrimonium. Nam 
sive marito eiusmodi calamitas acciderit uxore in civitate manente, sive rursum uxor in tivitatem 
venerit, maritus in civitate maneat, accurata quidem et subtilis ratio solvit matrimonium. enim 


servitus semel alterutri supervenerit, condicionis inaequalitas aequalitatem nuptiis effectam manere non 
patitur. Nisi quod clementius talia considerantes, quamdiu manifestum est superstitem esso. sive mari- 
fum sive wurorem, non soluta manere coniugia sinimus, neque ad secundas nuptias venient aut uxores 
aut mariti, nisi velint temere id fecisse videri et poenis subici, nimirum ille quidem ante nuptias dona- 
tionis exactioni, haec autem dotis. odsi incertum sit, utrum quae ad hostes pervenit persona supersit 
necne, func quinquennium expectandum est sive marito sive uxori, quo peracto, sive de morte explorata 
fuerit res sive incerta mancat, sine periculo matrimonium inire licet. Nam hoc quoque inter divortia bona 
afia quae vocantur ab tis qui nos praecesserunt connumeratum est, ac nos in hoc consentimus, ita ut 
ne repudio quidem locus detur, personis adeo inter se disiunctis, neque quisquam hinc lucri facturus 
sit neque dotem maritus neque antenuptialem donationem uxor, verum in suis quisque sit permansurus. 
VIII. | Quod autem prius ex legum severitate introductum erat, nos humana tollimus indulgentia. 

Si quis enim ex sententia iudiciali due vir sive femina in metallum dari iussus. esset (quale est quod 


1 Giaicia» L (id. n | àps9uroacDn L | uóvos | s.v. L* xaAg xàágvrs B | 28 sic] xa sie L | 29 9iaoip 
L| 3 dzcevpBoworrov L| 5 9xnosrzoOs Ls bona | (pro 01s0íp)] diuo» B! (d. ahuνν,Cd Hal.) | 31 évrev- 
gratia (s. v. xaÀz míot8s xal y&ovri) M 5775 xd. sv MB) Ara L Proch., Epan. | xsgdaívss Proch., 


B, om. L | 9 vosovxóv «s B*] 11 0 prius om. Epan. | 32 ngoyáuov Epan. | 33 fe B* Epan., Proch. 
cor B, Leo | ve om. ed 13 yevouévrs 25 v. I. 137 zooiovzoo MB! 
14 „ Bad rad Qa 7xsQusivas 1 emumerari K | 6 etam] et K I 9 viro om. RT | 


yapsn» . Proch. v. l., Epan. | 18 ovra dd im ; . | 
2 , . 10 captiuitate V! | 18 uenirent V* | 20 ille R] illud V! 
ivre ureDus pon: 19: Brvaeeros Tipos, volunt 1 illum V* vulg. I 21 exactioni] subeumbere add. V? | 


20 7] usvros L, vj ante decía: (21) coll. Leo : : A s í 
21 rel kgs B Fan Proch: v. L| 22 co LI | illa NI illam V vulg. | 23 deuenerit 7127 transactionis 
23 xo adi 


(a xevsyópnasov Epan. | 24 zxevrascía R! transactioni R*| 28 nos) et nos vulg. [| consentemus 
L3B! | uevézeoo L* || eive «7j ale sita xq dq B* | Re | 29 opus] tempus vulg. | 35 cessione] l. reoomione 
26 névasv, s.v. ixij tévva M || Kai vovvo — 29 ojugausv | s.v. V* | 36 iudiciale V* | 37 proeconisso R prooonisso 
em, Proch., Epan. | 21 Bovaygatía Li &yaO: zágvts | (sic) V Proconneso vulg. 


Nov. XXII 8—10 152 DE NUPTIIS 


wov»)ngcp t0 vs é» rjj xalovudvg IVwq) do connisso et in appellata Gypso), servitus quidem 
1 e ro med ELA zxaÁcuQy vouoOstTr Oi» dx pd erat ab antiquis legislatoribus sancita ex vides 
Tiucogías Énayopuévn, Qulsiyvuvvo i 0 yauos, vr vi-— illata, separabatur vero matrimoni suppli pos 
ue xo» xcraüsÓuxagusvov dyovcns éavvj ÓOov-  sidente damnatum sibi servientem. Nos autem 
Asvovra, use dà vovvo &vísuaev xal ovOéva vov i 5 curavimus, et nullum ab initio bene natorum ex sup- 
der sU ysyovórmw dx Tipepíac ylvegOas Gvyyogov- plicio permittimus fieri servum. Neque enim mut&- 
oixéty9. o) yàp ay pnerafaÀowusw nusic ru mus nos fortunam liberam in servilem statum, qui 
leude ga sis do e x«ráctacu» of ys xni vo» etiam dudum servientium manumissores esse festi- 


CAPUT IX. 


Ei dà vnpoe Oixactixr) rd dre lei e f r Si vero decretum iudiciale libertum aut libertam 
amsÀevOÓé4oa»p fj robe toUrov saidac x«radoviocss, aut horum filios in servitutem redigat, constat qui- 
cvviaratas niv db dex ò yáuos, j dà Fre émi- 15 dem ab initio matrimonium, postea vero apparens 
gavsica Oovisía Oialsvyvuvscev avvovs d ddl, servitus separat eos ab invicem, tamquam morte 
wcavel vsÀsvr?e axolovOnrgágne: éxsimso oí , ruv — secuta: quoniam praecedentes nos dicunt superve- 
ge vq» éniysvouévny QovAs(ay o9 ncxoq Oiuscráwvas nientem servitutem non procul a morte differre. Id- 
Davárov. Gers évrsvOs» «Ó uà» oixsio» HE ázxo- circo ob hoc, quod quidem proprium est unusquis- 
dauere r, vó 0à ànó ralevrije uóvov rois du. 20 que recipiat, placitum vero solum quod ex morte est 
qoi6 ztsQuyusda Do) , rod lo: ro stQóc vOv liberis adquiratur, reliqu& vero veniant ad eum qui 
xavadovAvncasca z0900vvtoc. redigit in servitutem. 


CAPUT X. 


A dd ode dE depis x ing rie du co gu Si vero ab initio putaverit aliquis liberae iungi 
drreo as ztooconq, sirva éxsivo dolo» Üovepov àxo- personae, illa vero famula postea declaretur existens, 
qavOsin xadecvos, ov q700 lbs v0» yáuov, 25 non dicimus solvi matrimonium, sed ipso initio ne- 
d“ abr TZ» de ovÓà yauo» ysvégOat, mao vj» que matrimonium fleri, secundum prius & nobis dictam 
KungocDsv niv signuévr» aivíaw T?» rj xe vzy»v — Causam, propter inaequalitatis fortunam; unde neque 
ux avigóTQroc* G Ob xwágdoc dx yáuov - lucrum ex matrimonio contemplandum est neque ali- 
enrior oUÀ4 ri vow vrov, d wilzv rw nxQosyxov- quid tale, sed puram rerum competentium per con- 
tov Óià r ngospógov ayoyov avadosi». Tavra 30 gruas actiones redditionem. Haec autem decerni- 
da dio go xaà TOv vowvtov ovx silvas paud»v yá- mus et tale non esse dicimus matrimonium, si cau- 
uo», sxso TO mQ&yua ru dn Oioucjaais , sam animus incertus disponat solum, neque consensu 
uiyre Gvvaivégeoe ToU Üscnórov urs xcxovgyías c. domini neque malignitate eius aliqua neque negle- 
rod revo Huf (qOvpias MAsyyouévne. gentia convicta. 


cap. IX. X extant B 28, 7, u (s Bi; cf. excerpta inde B' p. 158 sg. ZacA.), eadem in cod. Vaticamo 828 
Nomocanonis XIV tit. 13, 4 p. 616 Pitra (rie A vsagae — xag. , 9). 


nunc accidit et in Proconneso et in Gypso quae vocatur), servitus quidem erat secundum leges a veteri- 
bus scriptas ez supplicio illata, solvebatur autem matrimonium, cum poena condemnatum teneret sibi 
servientem. Mos vero hoc remittimus, neque quemquam corum, qui ab initio ingenui fuerunt, ex: supplicio 
servum fieri patimur. Negus enim nos condicionem liberam ín servilem statum commutamus, quippe ros 
etiam corum qui antea servi fuerunt "iberatores esse studeamus. .Maneat igitur in his matrimonium 

ex eiusmodi sententia detrimento affectum, utpote quod inter personas liberas consistat. 

Si vero sententia iudicialis übertum vel libertam vel liberos eorum in servitutem e 
consistit quidem ab initio matrumonium, at quae postea apparuit servitus separat eos inter se perinde ac 
si mors secuta sit: quandoquidem qui ante nos fuerunt. servitutem. supervenicntem non multum a morte 
distare dicunt.  ltaque hinc suum quisque recipiat, pactum vero in casum mortis solum liberis sup- 
petat, ita ut quod reliquum est ad eum, qui in servitutem redegit, perveniat. 

X. Si quis autem statim ab initio se cum libera persona nuptias contrahere 5 it, deinde 
illam servilis condicionis esse postea appareat, non dicemus solu matrimonium. sed ab initio illud me 
matrimonium quidem fuisse, propter rationem prius a nobis dictam E ped in condicionis inaequalitate po- 
ita est. Unde neque lucrum ex matrimonio neque quic eiusmodi spectandum, sed mera rerum quee 
competunt per congruas actiones restitutio. Haec autem definimus ac tale negamus esse matrimonium, si 
quidem rem condicio incerta sola instituat, neque domini aut consensus aut fraus aliqua aut neglegentia 
coarguatur. 


1 208 rel xal v0 LB | IVV BI ovisia rd.] cf. Dig. 4 sibique RI aut V] haeo RT] hoc vulg., om. V 
283 5,6 6 U 3 cz] vóv ve E NA vv M*| auen M | | 5 curavimus] remittimus vig. | 7 qui] quod R. 
5 el eurauimus c 7 ueragaAlousv LB! | 10 r | 8 seruientium secundum manumissores R seruitientiee 
devi B! 12 cure] éevox L | 17 sg. cf. Dig. 35, 1, 5€ | e«eemissores V! [9 hio ow. RI nihil om, V! 10 at- 
$ 1. 50, 17, 209 | 18 5 2 éniywouévno L? pote RV? vulg.] utpute V! utputa V?| liberans V' | 
paxog Bel op aug L | 20 ànolsvrzgs Li 15 maneatrimonium Re] appares V'! | 16 ad inuiccm 
21 sespiyesvéo o L | 23 u de om. c | 24 xQocoizo» M V? | 17 sq. seruitutem superuenientem (superuonientes 
sere om. B | 25 xaJO«aavós Bi corr. I 9íaAsec Ow, B*| In RI 19 ob del. Ri vulg. | 20 ex om. RI J 22 redigit 
«vro vi dex] ipeo initio c | saga] , malit | RV]redegerit T | 23 rubr. Si quis liber ancillam uxorem 
Zachariae | 27 ei, Li ri ye 7590) T9» óyg» | ducxerit uel contra R mg. poter fuerit H! | 
&»icótr;ros) propter inacqualitatis fortunam g | 2829. leg. 24 famula V! | postea uero deolaretur R. I 27 propter 
ovra — ovis? | 29 vovovvo ML! [ v L! | 32 e | inaequalitatem fortunae n | 28 neo aliquid R [31 di- 
rure xa) vvyy$ B, Vor legit € | dioejoeis M(s)) | cimus esse R | 32 consu V! | 33 malignitatem R' | 
ovvYqioẽj2s B. ovv Ovixrosoy (0ioiossv L*) L 34 coniuncta A? 
33 29. d — And d — uri libri 


DE NUPTIIS 


193 


Nov. XXL 11. 12 


CAPUT XI. 


A yop étéd oouey as ivd 7 


, 


aa o dead rue, 0 di d, cv xal zi0TSUGae 


roy TOLOUTOY M y 
cer dAsvOsolav doo sra vd» dvÜpl a 
vj yvvoixi, Toi0vtOV r, sao TOU ÜsczOTov ysyo- 


Nam si tradidit tamquam liberam suam ancillam 


sequi sive virum sive mulierem, cum tale aliquid & 
domino fit, sancimus, et rapi talem virum aut femi- 


roc, dn, avapnáLegcOa( v8 TOv roh f nam ad ingenuitatem et causam tamquam super li- 
5 ai svyévsiays xal r zgüyua cs éx 10 beris et ingenuis iudicari. Si vero ipse quidem non 


doois v8 xal e y&yovOG: „ Ei d ad- 
rds uàv o9 cvvaguógss T)» yáunov O0 Oatépov tÀw 
7tgosos ov Ósanóvnc, aidòain A TO ywópsvov xal d£- 
sc üzroxovTtv0i, va Vavsgoy zodypa (dysis vov 

sys sapo, and. 
ys . Muy 


A 


an, xaxovoyias xal d 
drr TOw 5 L. Boule. 
xal Kcvo adi xal voUvvo yduos Gems d 
sí Gvvjvegev O xaxrruévos cT 7 
ixstesttévO X36 decor, 
dvaozabéoOmn rd do lo moócomov, ToU avrov Ovp- 
Balvorroc dxorsMopaos, 1j 7770 cvvjvecey 1) sim 


éxaxovoyngev d xextyuévos* 1 οð o Oy, de xal o 
nass oi dx r Tow UTOV s api dei  apol ro xal 


svysvéic xavà vóvÓs ud Kcovras tÓv vóuov. 


1 ' sal o uiv 
je 92 ele svyévssas 20 minus. Palam itaque est, quia etiam 


celebraverit nuptias alterius personae dominus, sciat 
autem, quod agitur, et ex studio taceat, ut postea 
causam sarciat alteri coniunctorum, ulciscimur hu- 
iusmodi, si aperta probetur, nequitiam et privamus 


„ VipopovuaDa x roxUTo", 15 dominum ita maligne cogitantem, sitque rursus etiam 


hoc matrimonium, tamquam si consensisset dominus 
ab initio; et ille quidem cadat dominio, ad ingenui- 
tatem vero servilis persona rapiatur, hoc ipso eve- 
niente effectu, sive consensit slve malignatus est do- 
ii ex talibus 
nuptiis liberi et ingenui secundum hanc nostram 


erunt legem. 


CAPUT XII. 


Kei ro allo va9va xgarsivo, sims Kroxev 
$09 r GGGGGG000TCCCT anti dicus 
xa 97 xal xat ae uhr azzopa- 
der viv Dl 7 „ avTOv yvoutyv. rae 
. yào e jdn a,, dAséD rgo 
Sc, pro. cto rex dor éavrov, d ovx érégov 
src, OUx Gv» VOT&QOv ÜvoyAoiwro maoà r tÓ xext?- 
€Oas rovtovs xda ugcavtov. 


7. 
& xaà xaca vov 30 


Et multo potius haec valeant, si contigit dudum 
servum aut ancillam seu languentes dereliquisse seu 
etiam contempsisse eos et amisisse super dominio 
adversus eos voluntatem. Illi . utpote iam 


constituti liberi et secundum pro derelicto titulum 

sui et non aliorum existentes, non in in- 
hn E ab his qui possidere eos olim odio ha- 
uerun 


eap. XI —AIII habent B 28, 4, 45; cap. XI Prochiron 34, 14, XI et XII Epenagoge 37, 13. 18. 


XL Si enim ancillam suam dominus 


liberam nuptum collocarit, ille vero, cum liber esset 


tamquam 
et collocanti crederet, eam duxerit, forte etiam dotalibus instrumentis confectis, vel non confectis qui- 
dem, re tamen ex voluntate eius constituta, par non sit tale non consistere matrimonium. Sed ut 


tacita libertas se sive virum sive 


fias non conci 


— «t postea vigi . ej strueret, ei 
: eosque , | (am prava consilia agitarunt, dominio 
3 vimonium, p 1 ? di 


feminam, si 
ille vel illa eripiatur in ingenuitatem, atque res tamquam inter liberos et ingenuos diiudicetur. 
i Baveri it alterutrius personae dominus, scierit vero, 


eiusmodi a domino factum sit, sancimus, et ut 


Si vero ipse 
quod factum est, et consulto 
| malitiam, si qui. manifesto probetur, 


vamus. ique rursus hoc quoque esto 


ac si ab initio dominus consensissct: ct ille quidem dominio excidat, ter vilis autem 


persona rursus in ingenuitatem 

dem commiserit. 

dum hanc nostram legem fore. 
XII. Ac 


, eripiatur, idemque effectus contingat sive. consenserit dom 
anifestum est etiam filios ex eiusmodi matrimonio natos et liberos et ingenuos secun- 


nus sive frau- 


multo magis haec obtineant, si forte iam servum vel ancillam aut aegrotantes dimiserit 


aut etiam aspernatus et voluntate dominii in eos exercendi deposita. 


stifuti et quasi ex titulo 
ab iis, qui dudum eos possidere fastidierint. 


s. v. | 13 eidsin) idio Li dn, 
avousvov Proch. | xai del. L* | 


* Oo. . 


T 

vov oix. 59g B | 28 5 sal) sa) om. B Epan. 

om. B s. ar Bi : 

pan. | so») ri B! vóv và» BI 31 pro derejlictor 
III. 


o derelicto sui nec vero aliorum, non merito postea molestia affician 


Illi enim, utpote iam liberi con- 


tur 


M pro dereli eto Li dmgovogre» B, Ms. v. I évépov 
(are L') LBc Epas.] svépov M | 32 xap' aur 
L5|c0 eev5j02es MB] &soxewreioOas Li ane rio a. 
Epas. L* 


2 autem) an FI] tradendi R! 35 pue R sooipiat 
zi i colebratisj oelebratis etiam 4 documentis — 
e 


ratis om. R (documentis post libus v. 3 add. 
R3) | 5 causa V* | non om. 7 tive prius om. R 
cum] et cum vulg. 10 iudicare V | 12 autem] dominus 


add. R* | 13 ooniunctorum et ulciscim | 14 ne- 
quitiam vulg.] nequitia RT | 15 dominum] leg. do- 
minio? | 16 consensus V' 20 itaque V vulg.) om. RT 

21 sq. erunt nostram V | 26 rubr. Si quis seruo suo au 
anoils egrotanti nullam curam habuerit R mg. |27 siue 
etiam V | 28 amisse R | 29 namque] 1 autem ?* s. v. | 
30 delicto Y 


20 


Nov. XXII 13. 14 


154 


DE NUPTIIS 


CAPUT XIII. 


Deportatiov pévroi, sis / Herze wol ij na. 
A r *8 wc) do ros &xayogsvgie ( aqua et 
igni interdictiona xaAovsiv oi ruévagos vouoi, ov dia- 
dat rd OvvouxsGia. XovtO yaQ q xal vj Ouorct 
noon obe Kovorasytisq u ] ts noiyua 
xüà vp' zucv uiv ànoüsyOév, vov d magóvxos ov 
zgocasitóuevov vóuov' G Ou và àmovsléGuaTa 
Enrio «qQ ys in v olxs(as Mévovts va£soc ztoay- 
pai. 


Deportatio tamen, in quam migravit et antiqua 
ignis et aquae interdictio, ques aquae et ignis inter- 
ctionem vocant nostrae leges, non solvit matrimo- 


nia. Hoc enim et sacratissimo pridem placuit Con- 


b stantino clemens quaedam causa et a nobis quidem 


probata est, praesenti vero non copulata legi: unde 
neque effectus causae dicendi sunt, cum in suo ma- 
neat ordine. 


CAPUT XIV. 


Jeusv dd dj xal vov 1760s nud» ⁊ije svÓa(uovos 10 Novimus autem et huius nostrae felicissimae civi- 


to le obuctQ», rö r Os(ae paud» ÀAnbsos K 
crawrivov, ysypagóra vóuov, va Ov s Tw éni 
OTQavonéÜov ysvovto xal GiyyG&I& nQOG vin. yar 
in verQasi? xogóvov, xal und  Otwv» avtjj yé 

nage éxsívov gvufioAo» e vue Tsgi 
tg»ixaUra düsiay sivo, 5 a mos Ósvié 

dgixvsig Das yáuove, OidagxaA(ay énidovar x 
TQ TZ» GvQaTuy(av Axor xol abr TOUTO íxuaQtvu- 
of xal si v& Tow TO yévorro, avsvüvvos «6 j 


tatis conditorem, divae memoriae dicimus Constan- 
tinum, scripsisse legem secundum quam, si quis in 
expeditione fuerit et tacuerit ad uxorem per qua- 

ennium, et nullum ei fiat ab illo signum eius 


tn. 
avtz»v d,], 15 circa eam affectus, tunc licentia sit muheri ad se- 


cundas nuptias veniendi, (libellum) offerenti prius 
militiae principi et hoc ipsum testificanti: et sl hoc 
fiat, inculpabiliter mulier ad virum alterum transiet 
et non damnificabitur quidem dote, non tamen ante- 


yvvr 90e dvòòe éréQov uerafzssra: xal ov Eu- 20 nuptialem donationem lucrabitur. Haec itaque sa- 


nooixa, ovx Kr, dd x szpoyapiatay 
sq a Oogaay. ovra oe. d e Tos 
craviivoc* gGqódoa , zuiv doos Kyu ij voiaUTE 
did rakie do v0 yap ih ji e évrOxo- 
Ànuévq *Q yüuavvs yvvoixs « * 
ijrrœ éc1l 7097 10v zxaga Ro aÀAmcvas. "Qera 
fen He sic avÜpos qorráto Ósvrágov f) ro 

] ónoía» d vouodé vc ro, ngiv dv 


OQ4cosras uiv v)v 


uod xis ovtos 
dud fcr d. il do xoóvosc, xal 


cratissimus Constantinus: vehementer autem nobis 
inmature habere illa constitutio videtur. Actibus enim 
bellicis occupato marito uxoris inferre privationem 
non minor est poena quam ab hostibus capi. ldeo- 


éxáysi» GtégnOiv od 25 que non prius ad virum veniat secundum huiusmodi 


mulier qualem legislator iste proposuit, quam etiam 
decennii transeat tempus, et haec importuna quidem 
Bit viro mittens litteras aut per aliquos verbis utens 


avt Oiuvoxigoss ad eum, ille vero aut aperte renuat nuptias eius aut 


ro dvÓga GréMÁovoa 7 $ q viov bi, qs 30 absolute conticeat, tunc quoque libellum offerat aut 


xen poc avTOv, ," Gags dmsímo, sos 
To» yáuov ro» avvüe y xaJasaL GiyüGSs, r,. 
vs d- domi de 9) v9 dvd obo r avoernyo 
9 vj A Sovxi 5 y AausQotétq tguBovsq, 
vp' ov6 0 GvQat«o rre lie io xi. 

ave de done xoi ixetnoíav dvaveiva, fad xáxei- 
Oe» vovvo émitoazvoi vor dd de, sl zagà rab 
vi ztoaEsiav, o stQoztavoié yruauásr vnoxscsiras rate 
éx ro wÓuOv 70:vais. 


gloriosissimo istro militum aut spectabili duci 
aut clarissimo tribuno, sub quibus miles ille est. 
Tunc licentiam enim ei damus et preces porrigere 
imperatori et inde hoc promereri. Sciat autem quia, 


rr yào asas 35 si citr& hoc aliquid egerit, tamquam temerarie nu- 


bens subiacebit legitimis poenis. 


cap. XIV—XVI om. L, eadem exceptis cap. XV $3 — XVI pr. om. B. 


cap. XIV summarium ex Athan. kabet Nomoc. L tit. 41. 


XIII. Deportatio iamen, in quam vertit ctiam antiqua agua et ignis prohibitio (quam aqua et 


igni interdictionem vocant nostrae leges), non solvit. matrimonia. 


Haec enim etiam olim sanctissimo 


nstantino placuit humana res ct a nobis recepta, quae tamen cum praesenti lege non conexa est: unde 


ne de effectibus quidem 


dicendum rei in suo ordine mansuraec. 


V. Praeterea novimus etiam huius felicis urbis nostrae conditorem, Constantinum divinae memoriae 


dicimus , legem conscripsisse, ex: qua, si quis in castris fuerit et per 9 
adversus uxorem neque ullum ei affectus erga eum signum 
| prius rem in notitiam per 
t si quid eiusmodi fiat, et impune transibit mulier ad secundum virum neque 
(ialem donationem lucrabitur. | Haec 


nuptias transire liceat, ubi 

ipsum testibus probaverit. 
olis iacturam faciet, nec tamen iam antenup 

Constantinus. 


obis autem admodum intempestiva esse eiusmodi constitutio videtur. 


tempus silentium egerit 
ab ilo venerit, tum uxori ad se 
it eius, qui imperium militare habet, atque id 


uidem sanctissimus 
am marito bellicis 


negotiis occupato etiam uxoris privationem inferre non minor est Pone quam captivum esse apud hostes. 


Itaque non prius ad secundum virum veniat talis femina qualem 
cennium  praeterierit et ipsa. sollicitaverit maritum litteris missis, vel per alios verbis usa ad eum, ille 


gislator ille statuit, antequam vel de- 


vero aut diserte renuntiaverit nuptias eius auf omnino tacuerit, ac tum ipsa notitiam eius rei pertulerit 


vel ad gloriosissimum magistrum militum vel ad spectabilem ducem | 
lle est. Tunc enim facultatem illi feminae damus et litteras supplices imperatori porrigendi 
| quid adversus haeo fecerit, sciat se tamquam quae praepropere nupserit 


bus miles i 
et inde hoc impetrandi. Quodsi quid 
pocnis lege statutis subiectum iri. 


1 Deportatéo» — 2 àzayógevow MLB] Ilegiogio- 
uos 3j db B | 2 *q. fjv — vónos om. B | asquaet 

mterdiotiona M adáa e (aqua et ignis L*) inter- 
dictéona LI 3 oí évsgos] oiuévspos Li rudtsoos y. 
5 seoón»] oiv BI Koveravrivo] Cod. 5, 16. 24 (cf. 
5,17, 0 1 6 ul» om. L| 5 ovdi] . olx Ne L | 
12 vóuov] Cod. 5. 12, 7 17 dd 19 14 ros 
ovro] hoo s | 21 ovx Kr. d Scrimger] ovx dx M non 
tamen g; leg. ov u | 28 oiv] soos M | 29 avroi 
MP | haeo importuna quidem sit (i.e. avr Oisvozángas 
uv) € 


post prius | 


ad clarissimum tribunum, sub qwi- 


1 quem R. 2 quam aqua et igni vulg. l enim et] etenim 
et alia V|5 alemes RI 6 lege R* | 10 rubr. De uxo- 
ribus militum R wg. | nostrae] autem V', del. V* | 
12 legem et secundum RI in expeditione V* vulg.) im- 
peditus R FIT I 15 effectus R I 16 libellum add. vulg. 
erendi R I 17 testifleandi Ri | hoo si 
V 20 donationem om. R Haec] hoo cap. innouatum 
est per oonstit. PIB kp. 1 adscr. rubricator V | 22 in- 
mutare A! | 26 qualem RT] quam V vulg. | propo- 
suerit R f 29 aut] si aut V | 30 absolute eius conticeat 
V*133 tune enim licentiam vulg. | ei V] om. R uvulg. E 
34 inde] non RI I 35 eitra haec E I merarie V! 


DE NUPTIIS 155 Nov. XXII 14. 15 


1 Al , ovv iurxdotsons ro ydmev dun, 1 Mitiores itaque nuptiarum solutiones, tamquam 

Se yevixqg vivi Jóyq nó ri bona gratia ywouévoy generat quadam ratione sub bona gratia factis dis- 

S. Gb avovavéov, vouavtal toe ι,e. unctionibus, sciendum tales esse quodammodo. 
CAPUT XV. 

Ai dd ipslris aivíav gu ro ideiv j ra ro d. Ceterae vero causam quaerunt inspicere aut a viro 
agb 9 mapa vie yvvawos ywouévny, iva 5 b aut ab uxore factam, ut damniflcent temerarium in 
vóv mgoner] Tj 1G» r avrov OsQopévorv értroóos, — casu horum quae ab eo data sunt, dotis dicimus aut 
* gausw ij dd yauov d, AAA rovro» propter nuptias donationis. Sed harum causarum 
re niti» oi dgxas0tsgos s0ÀÀoUvs &owov*tro xal antiquiores quidem plurimos faciebant diversosque 
S. ago xataAóyovus* GOsoüócioe ò O véos vàc ud, — tractatus, eodosius autem iunior alias quidem 
éxsiD'ev lago, rde Óà cvvós stQocsisvoow «ijv xsQi 10 deinde sumens, alias autem ipse adinveniens de re- 
vo» repudio» Kygays dra, i dd xal frega; — pudiis scripsit constitutionem; a nobis autem et aliae 
Ti»8e sposstevosd ngay alrias, üs ohe Kysy cvvsl- quaedam adinventae sunt causae, quas recte habere 

ohe aie aitía» GVEYEyxSiv TOU TGVTOAG VTIOTEEGÓVTOG. e ad culpam referri eius qui succubuerit. 
1. A roí(vvv xarà v Osodocíov vov t$ svasBove i igitur secundum Theodosii piae memoriae con- 
1E q. dra ilayvomev 7 yvi deĩtas vOv cvvwo:- 15 stitutionem valuerit mulier ostendere maritum aut 
xy)cayta E poxsíav agapróvra, ] Hog xaOsctotra — adulterio delinquentem, aut reum homicidii, aut vene- 
vou, y mayyavsície T8 xal dyveri éGyolaxóva, ficiis aut seditionibus occupatum, aut quod pessi- 
$19 xalenoratg mávrowv a p&áro» éxmixowo- mum omnium peccatorum est communicantem de- 
encavra ninupslnuar, papiv di tQ noyavüsacOa, licto, dicimus autem machinatum aliquid contra ipsum 
re xarà T96 facie(ac arise, j xatadixag DO dvra sxa- 20, E aut condemnatum falsitatis, aut sepulcra 
oi, j ro OiopvLavra, f Kx rive vOv odientem, aut ex aliqua sacrarum domuum aliquid 
es o Ts GsGvAgxota, Tj ÀpgrQuxOóv émavpon-  rapuisse, aut latrocinii sectantem vitam aut latroci- 
Bíov ij rovs loro, vsodesyóusvov, 5 Éva nantes suscipientem, aut unum eorum qui appellan- 
res xalovévoy àxsierow, ole ori gor rie vois aÀ- tur abigei (quibus est cura alienis insidiari animali- 
doro ieò ebe varog vy 7j Hohe xal vav- 25 bus aut iumentis et ea transponere alibi), aut probet 
ra 5 frigodi, fj Eke dvd gαντ⁰ο ee plagiarium esse, aut ita luxuriose viventem ut in- 
sa ra, y ovre agsiyo Biobvra 0 év owes, —spiciente uxore cum aliis corrumpatur (quod maxime 
rij yaust)e érápaus avyDiagOsipea Das (oxsQ ualiera — mulieres utpote circa cubile stimulatas exasperat, et 
yves ola xl id ru 9Oumudvac eine e — praecipue castas), aut si insidias se passam & viro 
wol, xal uihcra 5 và cowpovas), 5) ine n- 30 probet circa ipsam salutem aut venenis aut gladio 
Bovievonéyn ra rov dvÓgos da msg) v co- — &ut per alium aliquem talem modum (multae nam- 
Troí(a» avr?» 5 gaguixous ; iet 7 va Frege que hominibus ad malitiam viae sunt), aut etiam si 
rotoõrõꝰ viva Toó7tov (zoÀÀal dà &vOoarrtois a x de «dp super ea utatur: si igitur mulier tale ali- 
xaxíav 0doi), ñ xal uacTibuw i avt?v xyoQro: sb — quid ostendere potuerit, licentiam ei dat lex repudio 
roi v yvvi rotor, vt def ÓvynOs(n, adsav a)17 35 uti et nuptiis abstinere dotemque percipere et ante- 
gde 0 vóuos xal repudio xgroÓa. xal agícra- nuptialem donationem totam, non solum si omnes 
cO'«s Tov yáuov, xel Tí» mooixa Aaufáve:» xal vj» — simul probaverit causas, sed etiam si secundum se 
Ttooyagaaíay Qoxosay astagav, ov nóvov si zícac ouov — unam. 
dsc vac ara, a sí nal xaO" avt)» uíav. 
9 Kal able ada 0/00. xq dvò v yuv 409 Et rursus licentiam dat viro mulierem abicere, 
dzoscéprtesv, ad pouysvopévns. svQos ; &ayyavevovgav, zi adulteram inveniat, aut veneficam, aut delinquen- 
7j éfapaQrávovca» góvov t) dvdgazoÓicuóv f vvpfc- tem homicidium, aut plagiariam, aut sepultorum 


L 


gexíav, I leb ovcas, j GvonsvÓovca» Àpcrais violatricem, aut sacrilegam existentem, aut faventem 
eap. XV $1 decurtatam exhibet Epanagoge 21, 6 extr. 


1 Tales igitur sunt fere Bas pad nuptiarum solutiones, quae generali quadam ratione ad divortium 
quod bona gratia fit refer. sunt. 

XV. Quae vero deinceps se tur culpam requirunt aut a. marito aut ab uxore commissam, 
wt nocentem puniant eorum quae eo data sunt amissione, dotis dicimus s dicia nuptias dona- 
tionis. Ac veteres pom harum culparum multos et diversos fecerunt indices, odosius vero iunior 
aliis illinc petitis aliis ab ipso rep constitutionem de repudiis scripsit; denique a. nobis aliae quoque 
insuper repertae sunt causae, par esse intelleximus ad culpam eius, qui in 1llas inciderit, referri. 

1 Itaque si secundum Theodosii piae memoriae. constitutionem mulier. ostendere valuerit. maritum vel 
adulterium commisisse, vel homicidii reum factum esse, vel veneficiis atque praestrigiis operam dedisse, 
vel sceleris omnium delictorum gravissimi participem fuisse, scilicet ut contra ipsum imperium aliquid 
moliretur, vel falsitatis condemnatum esse, vel sepulcra violasse, vel ex: sacrarum aedium aliqua aliquid sub- 
ripuisse, vel latronum vitam sectatum cssc vel latrones recipere, aut unum esse ex abactoribus qui vocantur, 
quibus studium est alienis iumentis aut pecoribus insidiandi caque alio abigendi, vel si coarguerit eum 
plagiarium esse, vel adeo luxuriose vivere ut in conspectu uxoris cum aliis mulieribus scortetur (id 
quod maxime mulieres, utpote de toro iniuriam passas, ac potissimum castas exasperat), vel si saluti 
suae insidias a viro paratas esse probaverit sive venenis sive gladio sive alio simili modo (multae enim 
hominibus ad flagitium viae sunt), sive flagris in eam usus sit: si igitur (ale quid mulier Pos potuerit, 
veniam ei lez dat et d saga utendi et a nuptiis discedendi, et dotem et sg Map ationem totam 
auferendi, neque id solum si omnes simul illas causas, sed etiam si sin soías probaverit. 

9 Atque invicem veniam dat viro mulierem dimittendi, si eam teram deprchenderit, vel vene- 
ficam, vel homicidii aut plagii aut sepulcri violati ream, vel sacrilegam, vel latronum fautricem vet 


2 às] sangui (i.e. Ge) e | bona gratian M13 ávow- | lege rm nouellarum kp. II adser. rwbricator V | 
eréov) scien (i. e. dv lovéov) c| 11 & Gr aαν Cod. | 16 reum om. V | homicidiis V* | uenefleii RT | 21 ali- 
5, 17, 8 J url Cod. 5, t1, 16. 11 1 26 %% ele Epan. quis V'| 22 leg. rapientem? | latrociniis V | 23 sus- 
30 zo:si» M | 34 avrzv] egodoais add. Epan. | 35 cipientes V | 24 abigehi V | abigei — 27 quod mu- 
yvy; Epan. | 36 repud/o M] 9iais(q Epan. | 38 ei] sie | lieres maxime ut| ser. Rà in ras. 3 vv. | quibus] qui V' | 
M 39 decken (cf. e)] de M 26 plagiarum V! | uiuentem luxoruriose R I inspiente 
V!|29 pasem rulg.] passe RIU pa RT | 30 pro- 

1 minores RI 8 plurimo V! | 9 iunior] minor Rt bet vulg.] probent RV | 31 aliquod V | tale V*136 non 
10 deinde] leg. inde? | 11 repudiis autem seripeit R* solum autem si RI | 37 secundam RFT | se] sea R 
autem] as V* 13 suecumbunt R sueeuerit 71 14 Sij ! 41 adulteratam TI 42 tepulerorum A? vulg. 

20 


Nov. XXII 15. 16 156 DE NUPTIIS 


* 


í cvAAgevevovga», f| và»ÓQ0c Ayvoovwros z xal - latronibus, aut viro nesciente vel etiam probibente 
vo ro xaípovca»v ois us)' érégov ovÓi»v avrj  gaudentem conviviis aliorum nihil sibi competentium 
Ttpocrxóvro» GuuzoG(, j xal àxovroc vov a»Óg0s vel etiam invito viro citra rationabilem c&usam foris 
evAóyov sigogágeos xe azxóxorrov yvvouéyy, ñ aod — pernoctantem aut extra eius voluntatem circensibus 
Tz aur yvouny innxo0gouícw xaígovcav xs xal 5 congaudentem et spectaculis inhaerentem aut thea- 
stagaysvouévny 9) OsávQoie zrapaBaAlovca» (panàv dà — tris advenientem (dicimus autem, ubi scenae et talia 
roĩe KvOa Gxnval xal và rosabxck dor, P) x Zeh sunt, ant etiam ubi bestiis adversus homines pugna 
O'noiois n e àvO'oomovs 1j páxn), 9? émigovias cdx) est), aut insidias sibi facientem ex venenis aut gla- 
UvTOvga» rie dx p 7 toe ñ xaO" Fre- dio aut alio factas modo, ex quibus circa vitam pe- 
er ye voózxtov ÓE cw negl v0 du ve 10 riculum est, aut etiam consciam tyrannidem medi- 
75 xal GwvemiGTauévn» roĩe vuQavvída A,, i tantibus, aut falsitatis ream constitutam, aut audaces 
xal maoaztou0s0€ Kvoyov xaJacra ca», 5j vas r,. eius manus inferentem sibi: scilicet tali aliquo facto 
oe «vvTe zelne dmdyovcap avvq. xal yàp di vov dat lex haec viro abicere mulierem, vel si unam 
OUtOV re 5 Óidocu» o vóuos ovtos dx - harum et solam probaverit causam, et lucrari qui- 
v éusegO'as o vm yausvüv, xc» sb uia» vovrov» 15 dem dotem, antenuptialem vero habere donationem. 
xal mówn» OsíLsev ait(av, x xspÜaivse iv v 
sooixa, v di ee Oops» éxsiw. 
8 A di ve ODüársgov abr moocoomov àlóyos — B Bi vero altera harum na irrationabiliter re- 


perso 
$exoí0iov. spes, viti d robrꝙ TQ OiaLevEas vóv — pudium miserit, et hoc ipsum solvendi matrimonium 


TtoMztiS yivopuivry xal sic stevvasvíav l sx 
T8Qov ntes «mávsscÜ'ea vvoixéciov, xal TOv 


CAPUT XVI. 
Ei ò xel svÀóyos , yvri 10 $enovdiw or. Si vero etiam rationabiliter mulier repudium mi- 
xal xgat5csus TOv &ydwov, fj 0 àv) dl avv 30 gerit et in inibus vicerit, aut vir irrationabi- 


e dyiavvov A, sic dave d» yduov. O annum completum ad secunda vota venire. Quod 
„ 9nui» 1 455636. TQ yag Mii us non observahdum nobis eet in viro rationabiliter ob- 
vH xOv TOLUTOY xspÜGw, Omov ys xal «Q 35 tinenti talia lucra, cum et non obtinenti etiam re- 
pr) xexgatxots, xal zaoayorua yausiv Étecviv* i Ie nuptias facere licet, "mares nulla circa so- 
anden saph v rie ye oννννν rõloybs dor lis confusionem rationabilis est suspicio. Quod 
vmóvou. Orso A rb yvvoimw v9» r ro dvi. in mulieribus ante anni completionem recte prohi- 


eap. XV S 3 eliquwsntum mutata et cap. XVI pr. extant B 28, 7, 2 (B* p. 153 Zack.) 


una latrocinantem, vel quae viro ignorante aut etiam prohibente aliorum nihil ad se pertinentium con- 
viviis gaudeat, vel etiam viro invito sine iusta causa Joris ernoctet, vel contra illius voluntatem ludis 
circensibus. delectetur lisque intersit, vel theatra petat (ca. dicimus wbi scaenae ac talia sunt 


unde de vita discrimen sit, vel etiam conscia sit M. pese ui molientibus, vel etiam falsitatis rea facta, 


i 
" 


prius quam annus transierit ad secundas gr pond migrare. (Quod quidem in viro nobis observandum non 
est; ei enim qui lucra illa e iusta causa o i 


— 


6 rapayivondsny) spectaculis inhaerentem e | 18 e- 6 adinuenientem RI ene V] scena R vulg. | 8 satien- 
esto» ariae cum e] »gosozov M | 25 uf; yauov M] | tem uenenis V | 9 alias R7" | facta factas (factos V) 
neque legitimas vocari c (od vópuuos yápos xAnOvwos | V!|10 tyrannidem V? ín ras. 7—8 litt. | 12 talia 7 
vas B); leg. Nd vópauov xÀAnOTvas) yáduovt cf. Cod. | 18 lex haeo a uiro V uero lex haec E | 14 horum 
$,11,8 $4 J 26 no om. Be | 27 xavryogeíivocas M* RV | 18 alteram V' | personarum vulg. udiumis- 
29 óenovdior dr] lakers B] 30 *«oav5osis (cf. c)] | erit Fi 19 et hoo ipsum] leg. ex hoo ipso? J 21 om- 
xpavrgo: B! xgevios. MBI LIF o — 31 xowaic om. | nimodo V | 22 irrationabili edd. | repudiis V*| 23 pro- 
B | 33 elc Üevvapov porrãs y&uov. B(e)) òci r B ona hibetur] proibere totum Ri | 29 rubr. Soluto matrimonio 
vá» M | 34 in àv$oos vov Alge xaxgcTyxóros Hom- | ut per annum abstineat mulier a secundis nuptiis R 
bergkius cum c | 35 oxov ys — 36 xsxgatruóts om. B | mg. | irrationabiliter RI 31 subiacuierit V* 32 erube- 
seant RI I ante] antenuptialis R | 35 oum non et noa 
1 latronoibus V! (| vel] aut R | 2 gaudente V! Ve I replente RI 38 muliere RI complectionem V | 
eoniugiis R | 4 pernocitantem V | 5 coherentem R. prohibetur — 157, 7 Theodo| scr. R in ras. 4 versuum 


157 Nov. XXII 16—18 


betur, et tanta est prohibitio ex hoc, quia, licet 

bona gratia dissolvi contingat matrimonium, tamen 

etiam sic ex Anastasii piae memoriae constitutione 

in annum prohibitio secundarum nuptiarum mulieri- 
5 bus instituta est. 


«aic P tse irrer. 

1 bras nde ovv rds abvíac iu 0 Oeοοοοο,“tt 1 
d ynyicœro. ii d du rh malc larfóvvec xal Nos autem ex veteribus sumentes et alias adiecimus 
axe xQossÜrjxauav cvosic, — Ei % 7 5 tres. Si enim mulier tanta detineatur nequitia, ut 
xetérorro sovnoiq, ce xal db, ádufAowas xaliQetiam ex studio abortum faciat virumque contristet 
vó» dq lun o wal , a tnc in «oic -- et privet spe filiorum, vel tanta libido est ut etiam 
viv dAnidos, xal vogavra và vis àxoAagías édcviv c» cum viris voluptatis occasione lavetur, aut etiam 
wal avÓpács wcTü tQvgis moópasuw iu νẽ 0, 5 dum adhuc constet cum viro matrimonium, ad alios 
wal de evvéctnxs «0 N r0v &sÜpa cvvoiéciov de nuptiis suis loquatur, licentia datur a nobis viris 
re érápove nsQl yauav e diaAéyorto: asia Ó4- 15 mittere eis repudia, et lucrari dotes et antenuptiales 
deras xao roĩc avÓgac: zéunsv avtaic Óemo?- habere donationes: utpote etiam his causis rationa- 
dia, »ai * rs xQoixas xal rd zooyauiaías biliter solvere valentibus matrimonium et sub eun- 
221. dees, ois 50r val vovv «àv airov mies dem deferentibus ordinem, sub quem poenas Theo- 
Na Óvvapévov T yáuov xal vxó yv ?» — dosii piae memoriae constitutio definivit. 

deni rab, vp' jv rad mods ij soDocíov vov 20 

vne svespevs e e cus òd d He. 


aur ,v síxóvos amsipym* xal togovtóp 

rij x e d n , Ors xav si bons 
gratia da nva, q To yágov, d xal oV- 
rare dx r Zdyagvag(ov xov cric svaaBovs Ie dt · 
rute t dvixvróv ij xovaie vv Ósvtégov yáuow 


Has itaque causas nobis Theodosius explanavit. 


CAPUT XVII. 


"Eraxoyoapo 0à dor jv dAsvOMoav ovx Aseripticio autem alieno nubere liberam non licet 
erer, . ox Lbros obra „ neque . neque sciente neque consentiente 


ros TOU wsxtruévov, d xav sí xd TOLOVTO ztaQà ToU — possessore, sed licet aliquid tale ab ascripticio gera- 

évassoyoágov rez. toscre tq den ονν xal αννð 25 tur, licebit domino ipsi per se et per provinciae iu- 

x«O déavtóv xal d voU vie xc do xo q dicem castigare plagis mediocribus fee agentem 
A 


s ; asta ascripticium e& trahere ab ea quae frustra ei 

estoy, xal ddt ànó c u pti: vvvov- coniuncta est. Unde neque nuptiae sunt, quod fac- 

ent Ser od yauos dc) xd yevóusvov o Ani tum est, nec oblatio dotis nec antenuptialis dona- 
5e ovdà mooyauiaias de, dd qus rov 30 tionis, sed pura facti mali correctio. 


916 
o6 xaxd dravoosag:e. 
i Orr uiv oov tà Gvvoiésia Qialósvas re,] 1 Sic itaque matrimonia dissolvuntur viventibus 
adhuc his qui ea contraxerunt, et pecuniariae poe- 


vites vs alva usvolais TOv Tavra sdb 


fr. xà «avra ovuflalóvrow, xal yonpatiual al o- 


val ri xc S xcl v5» nooyapsciacw - nae circa dotem et sponsaliciam paene consistunt 
Jor 5 9ogsav. id 35 donationem. ES 
CAPUT XVIII. 


"AA Sade v5 val Fr. stQocsEssonzas vÓ xal rde Sed a nobis aliquid etiam aliud adinventum ent, 
5 evrageíac / rts cee rod dia, ut etiam indebag à matrimonia irrationabilibus factis 
eap. XVII 
usp. FH ( 612 
eap. X 


F idem cod. Vatioanne 828 Nomooamonis XIV tit. ad 13, 2 'vs«gà «ff 
$1 et XVIII om. L et B. 


Pitra). 
eonubium ne fiat ante annum merito impedit, ac tantum valet prohibitio inde petita, ut, etiamsi bona 
gratia forte matrimonium solutum sit, tamen sic quoque ex: Anastasii piae memoriae constitutione mulieres 
t» annum a secundis "pus pro : 
1 Aas igitur causas Theodosius nobis demonstravit. Nos vero alias quoque ab antiquis mutuati addidimus 
j acdita sit, ut etiam de industria abortwn faciat et maritum dolore 


tres. Si enim mulier tanta nequitia 

spemque ei liberorum auferat, et si tanta sit illius luxuria, ut etiam una cum viris libidinis causa 
lavetur, sive ctiam dum constat cum marito coniugium, cum aliis de nuptiis secum faciendis sermonem 
conferat: venia a nobis data est viris repudia illis mittendi, et dotes lucrandi et antenuptiales donationes 
hebendi: ut iam hae quoque culpae muptias ex iusta causa solvere possint et sub. eundem ordinem 
redigantur, socundum quem Theodosii piae memoriae constitutio poenas definivit. 


XVII. Adecripticio vero alieno liberam ducere non licet ante sciente neque con- 
senliente domino. Immo etiam si tale quid ab adscripticio factum sit, licet domino et per se ipsi et per 
praesidem. provinciae et modicis verb castigare adscripticium qui haec fecerit et abstrahere ab ea, 
quae temere illi coni est: ita ut ne matrimonium sit actum est neque dotis datio neque 


"Mii 7^ donationis, sed mera rei male gestae correctio. 

1 oc igitur modo matrimonia solvuntur superstitibus adhuc iis qui ea contraxerunt, atque pecu- 

wiariae scilicet poenae in dote et an tiali donatione fere se continent. . 
XVIII. Verum a nobis etiam aliud quid insuper excogitatum est, «ut indotata quoque coniugia se- 


oocasione uoluptatis V | 13 constat vulg. | 14 & nobis da- 


2 eg pes] e dyaOT xáoezs (Bova 


. B! mg.) B| 4 de vie — Qiaváteece om. B | da- | tur F 15 antenuptialia Ri | 19 piae] piae diue R diuse 
vas Cod. 5, 11, 9 | 9 xossDvauev. tosic) Cod. 5, | V divinae vulg. | 22 rubr. Si alienus asoriptitius liberam 
17,11 $2] 22 vanos Li | 26 *na9' avro M dad dav- | mulierem uxorem duxerit R mg. | ipſtio Ri Soripti- 


vov L di davro? B (e] | sa j B | 28 avroic L* | 
29 sq. 5 — ovra? | 30 soyapsaiay 
de L 133 cwnBallóvrov M 


2 eontigat V | matrimonie V! matrimonii V? | tamen 


tio V!| 24 ascriptio R | 26 agentem in asoriptitium 

28 conuiota R || sunt om. R! | 29 neo] est nunc V 
30 leg. faoti 74 32 isuentibus P | 35 uniariae cet. 
rie pene — 36 sed aliquid a nobis scr. R? in ras. 1 ve. 
paene del. Y. om. E vulg. | 36 a nobis aliquid etiam aliu. 
(etiam aliquid aliud ) adinuentum est Tvulg. ] aliquid a 


— 3 memoriae post nuptiarum (4) coll. R VT, corr. vulg. | 
$ Anastasii] Anastasio RFT | constitutionem Y“ oon- 
stitutore R | 10 obortum V | 12 uiris et uoluptatis R 


nobis (ali et & nobis scr. R) etiam aliud adinuentum 
est R, aliud a nobis adinuentum est in ras. scr. V? 


Nov. XXII 18 


GsOv GoposuGuq aoadovra, stposnxowri. EI yd 

rie ayáyovro yμEẽE , f) wal yvvT, no0$ dd See 

yapixne này d ẽð]ůi⁰ e v οEꝑανονe vs xal yvoyuns, 
y [uy G0 Gádv6 mxQoixÓe y; ν,N]ꝗαεeα does 


oU 
(a dij xal stportevégvapov yívsad'as «às Àvoase Mu 5 


gas, prÓevos dre de Onóvros xara TOU r 
vsvGauévov xivOUvov), O«iraluw dygdvapev Adyovcay 
eX, et rie VzsLovgíay yvvaixa yrvopn yovdow f xal 
«vrsbovc(a» vvxóv dyáymras ufya mcQoixóS éxiDoO s[- 
oe nr evufoAaíav rotor yavouévorv, d uy 
pos favo yapoc, way ai zQoixqa. ur) Gvyygagsin, pr) 
dia vovro Óà8 ; dvo 5 a mo 1 
avouéyov) éxdicxéro «5€ olxlas «rv yaανj r zo 
audis TOv luzoocOsv elorpévow Aye, alti, 45 
v8 Geoò . de r Tusc Niεανν “ αα. 
oro ge xal j gools aivías chr àzonáduyrras 
re oix(ag f) xal avrós sevAoyov aitías zxagácyos td 
I yvvaixa &z0yog5Sas YOU 7tQ06 cUTÓV GvvoixsOÍOv, 
TO TéraQTOV pépos rers evsgiovdíag &vayxabds Oc 
ere avr. dl uíxo. uiv vevpaxogícov 
Gov arg ci» xsQiovaiav Kyov dxuavóv A, vn 
pao ale, rovréGti vq veve q^ ve mepuovaías f fd 


oel, AArrova d rabrue, xaO" doo i rod rrrdrov 


158 


0 Et usqu 


e 


DE NUPTIIS 


divisionibus castigationi tradantur competenti. Si 
quis enim duxerit uxorem, aut etiam mulier ad vi- 
rum veniat, nuptiali quidem assumpta voluntate at- 
ue sententia, non tamen secuta dote aut sponsa- 

cia largitate (ubi quoque praesumptive fieri solu- 
tiones contingebat, nullo ex hoc contra temerarium 
sequente periculo), constitutionem scripsimus dicen- 
tem: si quis sub potestate constitutam mulierem 
voluntate parentum aut etiam suae potestatis forte 


yé- 10 ducat uxorem neque dote oblata neque instrumentis 


talibus factis, nuptiae quidem sint nuptiae, licet do- 
talis non sint conscripta, ut non ob hoc vir (quod 
in multis novimus factum) expellat domo uxorem 
sine una prius dictarum rationabilium causarum, 


d ri ro- 15 quasque Theodosius quasque nos enumeravimus. Si 


qnin autem tale fiat et aut sine causa eam abiciat 
omo, aut etiam ipse rationabilem causam praestet 
ut mulier separetur ab eius matrimonio, quartam 
artem . substantiae cogatur exsolvere ei. 
8 quadringentas quidem auri libras sub- 
stantiam habens centum libris damnificabitur, hoc 
est quarta substantiae parte, minorem autem ad hoc 
in quantum quartae facit quantitas. Si vero etiam 


otet arocõ runs. si dd xol us(Lova rije slonuévne vc» — maiorem praedictae quadringentarum auri librarum 


reręamool m TOU xQv3ciov 
Quovgíay FÉyou, ur mxÁÀ£ov vOv éxcrÓ» TOU xovgiov 
Snuiobo d Argo. mxoóe yag Ór r ueyiavn» inc. 
a amxofAópavres sipoixa r vOuov TOUVTOV dyQá- 
vausy, ovgía» err dt e TOUS Taetipove 
vóuove oinJ'évves slvat, je à» waOapà yosaw 
aívorro. Kai o ya Aóyos 8x vOv avrov h 
&»tiGTQOpov xogeíro, xai siz&Q ij yvy) ind altíay 
oixt(ay dztoyoQrosis vov àvÓgos azooiosc xaDeatoSa, 


» 


Avvgov zocótrtoc sic xs-25 quantitatis substantiam habeat, non amplius centum 


auri damnificetur libris. Ad maximam namque ple- 
rumque respicientes dotem legem hanc scripsimus, 
substantiam illam merito secundum nostras leges 
aestimantes esse quae pura debitis videatur. Ratio 


4. 30 quoque ex ipsis causis pro cautione procedat, et si 


mulier per culpam propriam separetur a viro indo- 
tata existens, aut etiam mittat ei sine aliqua causa 
rationabili repudium, iisdem in omnibus subiaceat 


/ xal mau w,xͤ gd O(ya vivos aiias evAóyov óenov- — poenis. Et si quidem per culpam eius matrimonium 


10, rate gbr dv axaguw vztoxsíaDo stoivaic. xal35 solvatur, quinquennium observandum mulieri est, et 


ei udv xav! airíav avijs 0 yáuos ÀvDsin, v ztsv- 
vasr(av gvAaxvéov «jj yvvaui, xa) ÓsvrtéQois ovx Opa- 
joa yuẽ“. ei dd xat! ait(av voU Gvvowovvros T) 
xai bona gratia d. ad (ĩ o yag xai TOVtO), T0» 


éyiavtv arif d v0 oU astégnaros dgoyyvrov, 40 


(va did cd r ut 0 vóuos vsÀnos p. 


secundis non copulabitur nuptiis: sin vero per cul- 
pam mariti aut etiam bona gratia distrahatur, me- 
rito et hic annum custodiat propter seminis confu- 
sionem, ut per omnia nobis lex perfecta sit. 


* 


parationibus eine iusta causa factis castigationi convenienti tradantur. Si 
1 quidem animo et voluntate adhibita, 


etiam mulier viro nupserit, coniugali 


is enim duxerit uxorem, sive 
te autem vel antenuptiali do- 


natione non secuta (qua quidem in re accidebat ut etiam inconsideratius solutiones fierent, cum nullum inde 
periculum subesset adversus eum qui inconsiderate egisset), constitutionem scripsimus, quae statuit. ut, si 
quis mulierem, quae in potestate sit, cum voluntate parentum, vel forte etiam quac sui iuris sit, in 
matrimonium duxerit neque dote data neque. instrumentis eius generis confectis, nuptiae quidem sint 
nuptiae, licet dotalia instrumenta conscripta non sint, neve propterea (id quod de multis factum scimus) 
vir uxorem domo expellat absque una illarum ante diximus iustarum causarum, et Theodosius 
et quas nos enumeravimus. Si vero tale quid factum sit et vel sine causa eam domo dimiserit, vel adeo 
p iustam causam praebuerit mulieri a coniugio cum illo divertendi, artem suae substantiae 
illi persolvere cogatur. Atque qui quidem usque ad quadringentas libras auri substantiam habet, centum 
libris multabitur, id est quarta substantiae parte; qui vero hoc minus habet, in quantum quartae partis 
uantitas efficit. Quodsi etiam ampliorem dicta quantitate quadringentarum auri librarum substantiam 
abeat, non plus centum auri libris multetur. Etenim ad maximam Lin plerumque est dotem respicientes 
hanc legem conscripsimus, substantiam nimirum illam secundum leges .nostras esse rati, quaecumque 
ura aere alieno appareat. — Atque ratio em iisdem causis e contrario procedat, et si mulier. indo- 
tata constituta ob propriam culpam a viro diverterit, vel ctiam sine iusta aliqua causa repudium illi 
iserit, iisdem per omnia subiaceat poenis. — Et siquidem per mulieris culpam matrimonium solutum sit, 
quinquennium mulieri custodiendum priusquam ad secundas veniat nuptias; sin per culpam mariti, vel 
etiam si bona gratia dissolutum sit (pariter enim ad hoc quoque pertinet), annum custodiat ad vitandam 
seminis confusionem, ut per omnia nobis lex absoluta sit. 


57 dicrakv dypaspauav] Cod. 5, 17, 11 15 ac ve nee 


V | quasque Theodosius om. Ri I 16 eam] et eam R. 
Sers isis M | 11 leg. mata yn | 21 ur. M | 


1729. ut praestet V! | 20 quadrigentas R VT (id. infra) 
22 quartam quidem substantiae partem R ad hoc] hae 


31 H avrioroógov] pro cautione c | 33 *dzoxo7oeis 
vulg. | 23 etiam] et R | 24 maiorem — 25 quantitatis 


(cf. el dH % tr M | 35 vxoxeiado Zachariae) bo- 


xsiada: M | 39 yàg om. e [| an leg. Loo yàg xava 
rod ro? 


1 Si] rubr. De nuptiis sine dotalibus instrumentis R 
mg. | 2 dixerit R | 6 nulla R 17 sequentem RI 8 sub) 
in rb parentium RTI suae] siue V! 11 talibus 
dotalibus N vulg. || sunt vulg. | nuptiae Nl om. V vulg. 
12 hoe om. RI | 14 una] ulla vulg | 16 quascumque 


suppl. V* in spat. vac. | 25 habet V[ 26 auri om. RI 
dampnificentur ad (ad del. R) libris R | 21 hano (hune 
BRI) scripsimus legem R | 28 secundo? V! | 29 uideeen- 
tur V! | 30 pro cautione RFT] e contrario vulg. 
33 isdem Ri hisdem RFT | in om. RI subiaeet V 
34 et si) si et R1! 36 sin FR) si V vulg. | per om. R 
culpam Ri culpa R eausam VT '| 37 etiam] non R 
distraitur R | 39 perfecta lex N 


DR NUPTIIS 199 Nov. XXII 19 


CAPUT XIX. 


"Hov. di rd xal Frag- ziv svcsÜsc vs Gua xai Est quoque quoddam et aliud a nobis pium simul 
xapéísv éEsvorudvor , % xai e e craÀévto» et gratum adinventum, ubi etiam repudiis missis 
oi yao, uávovguy H. a6 yàp r vnstovcímw no- nuptiae consistunt adhuc. Eorum namque qui sub 
Hela zt80l vov6 zmaveéQas xaAvorvss* énaidT) re sv- potestate sunt calliditates circa parentes habitas pro- 
gone» dlenítuÓas Qenovóia yQagav GmsvÓovras xai 5 hibemus: quoniam quosdam invenimus ex studio re- 
xi, rate avtov pale, j wal ros h pudia scri festinantes et mittere suis uxoribus, 
2. svAoyov xavtslos vrovons art QiaÀvsuv ros — &ut etiam e diverso et nulla rationabili penitus exi- 
u, Ge vove avid yovsis vnoflállsgÓas vais  stente causa solvere matrimonia, ut eorum paren- 
éxrícsci vie mQowxOc 3] vij6 mQÓ yáuov Óoaüs, o tes subiaceant exactioni dotis aut sponsalicise largi- 
07 S % vo) yduov, xal avtol uà» acc AàO'Qa l0 tatis, quasi soluto matrimonio: et ipsi quidem foraan 
Gvvquovy duns, àmnpacas Óà oí yovais νν’ e- latenter miscentur alterutris, discedunt autem paren- 
»o& xal ravTn» rij e, robe maidac i οmνjEu6 tes damnificati et hanc apud filios humanitatis ha- 
éxovzss ri üpuoifyv* vóuov éygdvausv foviousvov bentes recompensationem. Ideoque legem scripsi- 
psa vssbtovaíove ure éuayximatTove maidae, Aire de mus volentem neque sub potestate constitutos neque 
eva unrs Oe, ÓQvvacOci Qialvsw tovs yáuovs 15 emancipatos filios, neque masculos neque feminas, 
si; TZ r oixsiov H natéow T) [ie oi posse distrahere matrimonia in suorum laesionem 
Ta 7tQuixae f| 10$ zQoyapacias ümgsas dꝗ o Magi trum aut matrum, qui dotes aut ante nuptias 
X vnediDovio uóvo. f xal ustà và» noidww. d onationes obtulerunt aut susceperunt soli aut etiam 
esxsQ év 1j GvG1áG&. tOY* yüucov àvauévouay t5» cum filis. Sed sicut in contractu nuptiarum ex- 
và natio» gvyaiysci», or od QiaAvsa Uns vo 20 pectamus patrum consensum, ita neque transigere 
dove evyxogosusv an 15 r yovse» BAl&fy xao matrimonia sinimus in parentum laesionem citra illo- 
viv éxsivow yvapunv. d si xal nsug/sí] ósxov- rum voluntatem. Sed etai mittatur repudium, com- 
8, aguoLs» xat' , ri eien. tO» xov petere contra eos exactionem poenarum non sini- 
ve ov GvyrogoUusv, sits avrol ÓsÓcac: Tata ij; mus, sive ipsi dederunt haec vel susceperunt, sive 
wztsÓsPa»to, j xal gvryvnadaLavro. odd zue 4» Kxo.25 etiam cum aliis susceperunt. Non enim habet ra- 

„ t*ó» ui» matéga Ew yvojnw tov zxo4006 uf tionem, parentem quidem citra voluntatem filii non 
GóvaaDa, Qialons vov yánov, vois dd nouiy dnevgé- ase transigere matrimonium, filiis autem permittere 
e come xal éÀivrogi. T?» ], od xal uydà rd forsan et in minore aetate constitutis et neque quod 
gvugioov énigvapévois Ais» naga r zo» ανα,s utile sit scientibus citra patrum voluntatem solvere 
yyoyrv Tov yiuOv wüvrsUOs» OUS marégac dds. 30 matrimonium et ex hoc parentes laedere. Hoc autem 
Tovro dd sv niv agLausvos 0 gulodoparagoc 404. bene quidem incohans philosophissimus sancivit Mar- 
6708 Maàpoxos,. ps nsi dà Tot xcet*59xolAovOn- cus, Diocletianus autem hunc secutus est, nos autem 
ge», ijne dd Ouoícs azxsüsbausDa. Kal or vélos — similiter approbavimus. Sitque terminus nobis hic dis- 
iat Tovro r OiaLevEsev oi zteqióvtovy Tdv Gvyow— iunctionum quae superstitibus contrahentibus fiunt. 
vob yívovtac. 35 


cap. XIX extat B 28, 4, 45. Summam habent Prochiron 4, 21; Epanagoge 16, 23. 


XIX. Est autem etiam aliud F a nobis ef pium simul et gratum excogitatum, ubi etiam repu- 
diis missis matrimonia permanent. Nam ut corum qui in potesiate constituti sunt malitiam adversus patres 
ohiberemus, quoniam quosdam deprehendimus de industria repudia scribere studentes et mittere uæori- 
bus suis, vel ettam e contrario, cum nulla omnino iusta causa subesset, solvere matrimonia, ut parentes 
illorum solutioni dotis vel ante nuptias donationis subicerentur, utpote dissoluto matrimonio (aique 
ipsi quidem forte consuetudinem inter se clam retinebant, pareutes vero damno affecti abibant et hanc 
Aabentes benignitatis suae erga liberos remunerationem): legem conscripsimus, quae neque in potestate 
constitutos neque emancipatos liberos, neque masculos neque feminas, potestatem habere vult matrimonia 
in fraudem suorum patrum aut matrum, qui dotes aut antenuptiales donationes dederunt vel 
vel ctiam cum beris, dissolvendi. Sed quemadmodum in constituendis matrimoniis patrum consen- 
sum ecxpeciamus, ita ne solvi quidem matrimonia in fraudem parentum praeter. illorum boluntalem per- 
mittimus. Sed etiam si missum sit repudium , non concedimus, ut pocuarum exactio contra eos competat, 
sive ipsi illa dederint aut acceperint, sive. etiam cum liberis acceperint. Neque enim rationi conveniat, 
patrem quidem contra filii voluntatem matrimonium dissolvere uon posse, liberis vero forsan etiam aetate 
minoribus ac ne inteliegentibus quidem quid e re sua sit concedi, praeter patrum. voluniatem matri- 
moniwn solvere et inde patres iniuria xi seid Et hoc quidem recte sanciendi initium fecit Marcus 
sununus philosophus, Diocletianus autem gecutus est, nos vero simili modo recepimus. Aigue hic 
finis esto disiunctionum quae superstitibus coniugibus fiunt. 


1 ss om. B F 1 rwbr. De repudiis a flliisfamilias non mittendis R 
Sag,, LB|4 xoÀvorrs L' (prohibemus c) 8 5 „ | mg. [ Est] Eo E! | quiddam V*|4 habitis R! | 5 quon- 
zovdia M] dietvyia LB G nd ande] et nulla 1 975 «2e iam] quando R I er] et R IJ e VTI ex Rz om. R. 

eo 2 (d. £Qo«xejoo» pro ονναͤ s corr. Li) 8 ut] aut V!| 9 subiaceat R. I 11 disoederit Rl i au 
10 3 o». B] 11 ev»g MB) evvoiovew -L (c.c) | R | 12 dampnafiesti V! | inmanitatis R [| 13 recom- . 

EA Gr, Li b H | | pensationem V vulg.] res peneationem Ri repensationem 

13 «xv om. B | vouov] νt,Ü vouov L dyodwausv] Cod. | R*T | 16 laesione RV || 17 patrem R'J ante nuptias 
5, 17, 12 |] 14 duayxumdvove M] avrstovcíovs LB R] antenuptiales vuig. | 18 donationis Ri autem R 
CCC etiam om. V 19 contractum V' 20 transiegere V 
21 Hag L' | 22 óenovówv diatvyiov LB 21 finimus R | parentum] pa um V! | 22 uoluntate V? 
23 «gv now» Lil 25 9 xai evvvzsóstavto om. L 24 dederunt — 31 marehus ser. R* in ras. 4 versuum 
28 cc xal 4 ilarrosi vj) Ui om. BI) swíq ovs | 26 extra V | 27 filiis autem permittere om. RI 30 au 
B|31 ohn 9i) sai 5 2 Aionderreas e Cod. | E | 31 philosophosissimus V | 32 dioclitianus AVT | 
5, u, 5 | vovvo LAH | 38 Kevo — 35 yivevras | boe R I 33 terminum RI I 34 contrahentibus om. V 
om. LB 


Nov. XXII 20 


160 


DE NUPTIIS 


CAPUT X. 


To dd dafi vw yaucov rie ò mavra Ouolcs 
Qiadvovy Anbexera- ÜDuüsaros. dere, dre Davárq ToU 
avÓgóc dus «Ó Guvoixdcio» avra xelevrij «76 
yevaixós , ri ο yiveaa: M &vÓol «rnv soixa 
xcrà TO TOic yauixoie Hopi, irn Api ou 
govov, jj yvvaix) dà «2v ngoyauialuy d, dc 
dre ü» xàxsics de dE doxre voie ou oi 
ov xovoudvos uà» vOv dvícow» xcrü rò mocov an- 
dogs», c;, dd rv avíaov avupovoy* vovto 


5instrumentorum continetur 


Deinceps autem matrimoniorum terminum quae 
omne similiter solvit expectat mors. Unde sive morte 
viri solvatur matrimonium sive fine mulieris, lucrum 
sit viro quidem in dote secundum quod nuptialium 
acto, mulieri vero ex 
nuptiali donatione, sicut et ibi convenerit & principio 
contrahentibus: non prohibendis "en insequali- 
bus secundum quantitatem oblationibus, prohibendis 
autem inaequalibus pactis; hoc quod fortissimus qui- 


07150 O này yeyvaiovavos Air i vois ol, he 10 dem Leo in suis conscripsit legibus, nos autem hoc 


Éypave FORO. uss dd abr mapgalafóvcec Yrs . 


qécrsoov Qievabauey. R yàp ò uh, misiov, o Oi 


2 


Harro dy tQ x ονννοπ?Hοste, adnloy 
dat ròõ xperov» sivocs, ztóvegov vo 7tÁsiov 7) v Har 


- 


pávns. dere ui? dots cac 
vow vr οο *O Mr ro xaOsÀxoGos TO szÀsiow 


vov, tis dugigfrrügene hv ópoloc dauer- 15 utroque similiter ins 
. Seren urged gy A 

ro 

evugoro, os uy tQ ud AP T õ,,u,t vp; qi vvxOv 
d 1ÀÀ' A v& voiovTO 


yévovro, (vó véraprov) dy éxatépov nagalaufávs- 20 


TéraQorov TOU xdodovs cvuqovésiv, 


o, xal dpebyc ouoícc émà xo» uspow, ov ur» A 
rj Guuztsporvngdvns éxcréouUey nogórpvos 


7», 07t0i0v 


sumentes adhuc clarius ordinavimus. Si enim alter 
quidem amplius, alter vero minus in lucro pacisca- 
tur, ineertum erat, quale oporteret esse quod teneat, 
utrum quod plus an quod minus, dubitatione ex 
nte. Unde nobis placuit im- 
moderationes aversantibus ad minus protrahere, quod 
in pacto plus est, et non alio 3 licere tertiam, 
alio autem forsitan quartam lucri pacisci: sed si 
qua tale fiat, quarta in utroque percipienda, et 

einceps similiter in partibus, non tamen in consti- 
tuta ex utroque quantitate. 


1 .vOds»vos Toívv» roU yauov xarà vas Kungog ev 1 Soluto igitur matrimonio secundum praedictas 


àndgac de dE uà» wai toi.oy au- 


e r g 


xal un Tán» N yov? rote dpesbze oνοοννł,m 
70 dn sal si ys rovro ngaLcuev xal dmi vOv 


si». 
stgotégov cvalev yauowv, Éfovcs niv và oixsia, tovr- 
pid spoika ud» y yvi, xooyapsc(ay dà d d 
&vrp, odd zxoÀvmgayuovovvrow inc 
dri t&v Qsvrépow dor yáuov), AM M,, dd và vie, 
9 uà» die rd dx rie 7QowxOc, v) d yuv 


ovÓév axysÜóv v5c dle avrtOw Oiagéáporra r. 
Gere dv So smapgíngs, müca» saw 
(Gens én' aVroie, ox d vois d doe ole oíxoOev ab 
dore elyov* d x vdr, wágegtiv avrois xai 


aAóvro» A , vu mwQoréQae svvijs 25 que contrahentium 


rc dx T9 
mpoyapaaíac dg. xal KGovvas rara avcole oixsia, — tione; et erunt haec eis propria, 


omnes disiunctiones felix quidem et beatum est utri- 
erdurare in priori coniugio et 
non procreatam sobolem sequentibus matrimoniis 
forsitan contristare. Et si hoc egerint et in priori- 
bus steterint nuptiis, habebunt quidem propria, hoc 
est dotem quidem mulier, sponsaliciam vero largita- 


Tovro dne 30 tem vir, nihil perscrutantibus nobis (hoc quod super 


secundis est nuptiis), percipient autem lucra vir qui- 
dem ex dote, mulier autem ex antenuptiali 3 
nihil e 


eorum differentia possessione. Unde donec vixerint, 


denon 35 omnem licentiam habebunt alienationis super his, "o 


ut in aliis quae de suo ab initio habuerunt. 
vero etiam moriantur, licet eis et legatis et fidei- 


cap. XX $1 2 et cap. XXI (— ádsAgovc ayousy 162, 4) habent B 28, 15; $1 Aud tro ro. . vr 
cso6 (34), ilem reliqui capitis et cap. XXI excerpta B. p. 191 Zahl. 


XX. lam eum qui deinceps sequitur. matrimoniorum finem 


omnia pariter dissolvit mor: 


quae 
continet. Itaque sive morte viri sive obitu mulieris coniugium solutum sit, lucrum fiat marito 3 
o 


dos secundum pactum quod nuptialibus instrumentis compro 
initio contrahentibus visum sit. 


prout in hoc quoque 


tur, mulieri autem antenuptialis ; 
Neve prohibeantur dationes quantitate dispares, 


prohibeantur dispares pactiones, id quod generosissimus Leo in suis recte scripsit legibus, nos vero 


ab eo tum etiam certius constituimus. 
erat esset quod valere 

similiter oreretur. It 

cere, quod in pacto plus est: ut non liceat 
lari, sed si 


uantitatæe utrimque pacta. 


Soluto igitur matrimonio secundum disiunctiones quas supr 
utrique coniugum sors est in priore toro acquiescendi nec forte subolem sibi natam s 
| qui hoc [n atque priore matrimonio steterint, et sua 
antenuptialem fionem vir, cum nos nequaquam scrupulose rem perscrutemur (id 
quod y in secundis nuptiis), et lucra accipient, tam vir quae ex dote guam mulier 


contristandi. It si 
dotem mulier et 


i enim alter plus, alter minus de lucro pactus 

oporteret, utrum quod plus an quod minus est, cum d 

nobis, quippe qui 4 quod modum excedat aversemur, visum est ad minus dedu- 
1 e. . 


uerit, incertum 
tatio utrimque 


, alteri vero tam forte lucri partem stipu- 


tale fiat, quarta in utroque accipiatur, ac deinceps simili modo in partibus nec vero in 


a dicimus omnes feliz quidem et beata 
ebunt, hoc est ct 


ec ante- 


donatione redundant: at haec &$ la erunt nec quicquam fere a reli eorum bonis 
e propria quicg 3 liquis 


n 
ferant. | Itague donec er. 
aif guae propria ab initi) habebant. 


sunt omnem in idis facultatem | alienandi 
Quodsi moriantur, licet sis et per legata et per fide 


, Sicut in re- 


1 76] I8' L in mg. | *óv L' | y&ápov L | 2 9:3dvg» L 
7 sq. voi (ri Lij ovngd o xodvopévov uàv Ld 
và» L | 9 9i] 03 xai L | 10 A Cod. 5, 14, 9 | 
se om. c | 12 diera J Cod. 5, 14, 10 cf. 5. 3, 20 
$1] 16 éxocrgegouévgs L | 19 vowéce E | 20 «o 


' «éraQvov inseruit Osenbrüggen cum 6 (cf. Jul.) | 21 sepe] 
quse» M| ov pr; 22 vue 


|] ov? — v0 rr om. L 
nod M* t cvuBaddoyvov B | 26 joa , 
M | yovis] sevi» M* 30 o, Bel od ML | 32 
0i yvvr, M] 5 yeuex? dd LB || 33 Post d B. 
inserunt nov. CX XVII cap. 3 | 4 xaà L| 36 Gel 
Sers L | 37 veAsvrois» MB « L 


ribs. Si morte uiri uel uxoris soluatur matrimo- 
nium R mg. | matrimonium Ri terminum V vulg.] ter- 


minus T terminum siue fide mulierisque R | quae emne 
om. RI | 3 uiri] mori Rü fine] finis? V', erasit V? 

4 in dote om. RI | seculum RI 6 conuenit R | 7 non 
quae RI I i ibus] ut qualibet RI | 9 faetis R 
quod] quae RI 10 autem om. RI 11 ordinamus R 
12 alter uero] alterutro R! | 13 incertum cet.] certum — 
utrique (24) scr. Ra in ree. 5 versuum || oportet . P» 
14 plus] amplius V | 15 utraque V | 16 aduersantib 
m 1 17 alii vulg. pe alio N alii V vulg. | forsan 
vulg. | 25 perdurari V | priori VT] priore R vulg. 
26 prooreatam R. 27 forsan|ta R' | oonstristare 

28 steterant R | 29 vero om. R | 30 nihil] in nichi 
Ri 1M aut R | danatione V | 33 haeo erunt R alia] 
ab alia vulg. | 34 unde] ante E! | 35 omne R. 
37 eius E legatas RI et om. V 


DE NUPTIIS 


Àny&tous xal gilsikoupuiocom rà stouyuara xavra slc 
&xíoovt psvactrGa, xal yàg 05 rd vowxvrae iO 
possis épixapav Ie, dukvatziv vrrdp voro ysygagorss. 

E uévtow voj$ uiv maoidac Fr vivos fe ygá- 


ir xal ravra vois vai. o 24 sl yodposav 


, 4E done apr i 
Las diexsQ xd» sí urÜéva er ygiynay lj 
qorónov, du dforrixove üxavras, 
E od 


» ó sar?g iv & uj bv b 7) 
wai Gre vx or t TOV xQayuarow tovtov, 7 


161 


Nov. XXII 20. 21 


commissis res has in alios migrare; talem quippe 
alienationem permísimus nos constitutionem pro 
conscribentes. 

2 Si vero filios ex aliqua parte scripserint heredes, 


5 extraneos autem ex alia, maneant autem tales res 


per alios modos satisfactione habita, percipient eas, 
enim nobis per praesumptionem, quia pater, dum 
non vivens alienaverit aut im obligaverit ali- 


véÁsvrOv uj He ie Fr & neren, go 
4 . nallo» ꝓularxai voie a,,, ex d& airíac 20 "pres ex causa illorum sibimet acquisitas, et non 


er; rod sarQOG j vj ¹ꝗ e v) OmoTáQov, wá» 4 
cee udv avtov x notes, r Od xe 
vovro vào div S vw mQotrípov e 


a 
8 ele avrove, nnÓsusd. M οοDν,¶ ire in o- 


nore praecipuo ex nostra lege, licet non fiant here- 
des aut patris aut matris aut utriusque, vel si qui- 
dam quidem eorum heredes fiant, alii vero n 


CAPUT XXI. 


ES yao vie dF abr (xáqugros gawein, tO yd 
vovro «oic allo ÓO(dous» rote Je 75 8 
ct., iva xal r d sta40svGOuS» OUS 


voi, viuüv wal wgós ro vOv üÜsÀpw mapgddasyua 


Si quis enim ex eis ingratus videtur, praemium 
hoc damus nihil tale agentibus, ut etiam alios 
corripiamus parentes honorare et ad fratrum exem- 
plum respicere. Unde si tantum infortunium filio- 


paite Ders el vocovro» avvynua cie «Ov r- 35 rum sit sobolis, ut omnes ingrati sint, ad heredes 
ov 


yovije, ex astavras dyaoícvovs elvcs, ain robe 


xÀnroovonovc égyéaOv rer TOV xadlrurijcasros o x 
dxsívov (as Oyra* ov Üvrapudvov vàv jj. 


dx TOU saQ' avr» )Jriaspévov yovéns bn, 


ds ue cvroic q id rar tr» alxtas ov à 
res illas in alios transferre. 


2 Si tamen 
modi res vel etiam q 


ouv. 40 


Ausmodi enim alienationes nos concessimus constitutione de his scripta. 
os ex aliqua parte heredes scripserint, extraneos autem ex 
ex tis non alienatae, non propterea cae alienatae esse videntur, quia alius 


veniant haec defuncti uam illus substantiae 
constituta, non valentibus filis ex parente a se ex- 
honorato praemium „ quod nos eis propter 
hanc causam non damus. 


alia, maneant vero eius- 


quoque heres scriptus est, sed maneant hae quoque liberis. — Neque enim si omnes liberos heredes scripse- 
rint, ex dispari partibus, illas secundum hereditarias portiones accipient, sed ex aequo divi- 
dent se ipsorum numerum ; dum eliam si nullum e ipsis heredem scripserint, sed ex- 


traneos omnes, si ipsis alio modo satisfiat, eas capient, tametsi genitoris heredes non fiant. — Per prac- 
sumplionem enim visus ett pater, cum non vivus alienaret vel etiam expresse obligaret earum rerum 
aliquam , aut moriens non expresse in alium eas transferret, maluisse liberis eas servare utpote ipsorum 
causa sibi acquisitas, neque vero in extraneos transferre. — Atque dabuntur haec filiis ut praemium prae- 
cipuum ex nostra lege, vel si non sint heredes sive patris tive matris sive utriusque, bel si alii ex üs 
Aeredes existant, ali vero recusent. — Hoc enim prioribus rectius se habere nobis visum est. Itaque 
si quidem praemium cst ad eos ex lege delatum, nullo additamento neque obscuretur neque deminuatur, 
miss forte ipsi liberi causam suae deminutionis praebuerint. 

XXL Nam si quis ex iis ingratus apparuerit, hoc praemium ceteris damus, qui nihil eiusmodi 
commiserint: quo etiam reliquos doceamus parentes honorare el fratrum exemplum respicere. Itaque si 
tanta calamitas in liberorum progenie existat, ut omnes ingrati sint, ad heredes defuncti ilia perveniant, ut 
quae ex eius bonis sint: cum nequeant liberi praemium habere a parente per ipsos iniuria affecto, quod 
quidem nos iis propter hanc causam non damus. 


1 5 (nc pro oe L!) L, xa .. om. B 


V vulg.) scribentes RT J 5 aut ex RI rex RI 6 non 
alienatae del. V* 7 hae] esse E | quoniam] quae R 
8 etiam om. R! | 9 leg. scripserint? | heredem R! 
10 aequalibus V | hereditariquas RI g 11 accipiunt 
RT | ex om. V | 13 leg. scripserint? | omnes om. | 
eius Ri | 15 parentium | 16 per praesumptionem no- 


L| 13 yotyeay M] yoéyaur LB 15 yevopévov L | | bis V | 17 non) ne V! | expressit Re | 19 alias R. 
Mes (40 LI 16 t4: el 8 18 vov- ym hoc i geg, V^ [3 ni 
evoyvas B | 32 «ovro] | forte nisi causam V | denti R! ie V! | 29 diminu- 


vo» Li 19 ravra B | 25 z« 
: tionis V | 31 rubr. De ingratis liberis uel oontra R mg. || 
ingratis RI | 32 etiam R*V] uni 33 fratrem 
——————————— | R|[ 94 liorum dei. V? | 36 substantia 

1 has) alias R | 2 alienationes RI | 3 conscribentes 

III. 21 


Nov. XXII 21. 22 


] Ei d «Gv naidov ol dv [oci xaDsacixoiv, 
oí 03 áxdAOouv. uév, Ee e dd xavalinouy, c0 roõ 
valevrüGavros h vois dxsívov Ojüousv maicív, si 
Anpovouoisy ToU staToós, Émsíirows A vovs aÓs- 
gove dcn, Kal vavTQ Ór sov vóuov fucw rel 
ovvrec 5 rodro xoavsiw oux i ↄrονjỹ² pó- 
vov obòd a 
dn ονõον,E uνον,,j˖i e stage vie dir οe 3 ele- 
SvT5QOUS 


162 


DE NUPTIIB 


1 Bi vero filiorum alii quidem inter vivos sint, alii 
vero defuncti quidem sint, filios autem relinquant, 
defuncti portionem illius damus filiis, si heredes sint 
patris, alloquin ad fratres deducimus. Et ideo legem 


5 nostram perficientes volumus haec valere non super 


dote solum neque super sponsalicia largitate, sed 
etiam super indotatis matrimoniis ex constitutione 
nostra introductis lucris. Nam et illud, nisi ad se- 


CAPUT XXII. 


Ei d rie rote KimpoaO'v oix &gxeaD dsrec yápoiw 
xal æròe Osvrf, 
vero d= axaidac 0vrac dx rd rpotégonv, ix di 
tÀv d eurem staidonoivpdvovs, 9, tovvavríov astai- 
dae ud» dx vOv q eur, navíoas ò dx ry r 
rs, f) üztaidac dppordonO sv, f) rœriαe Sr . 
Fi ov» dates nenn, dx cow 7 7 
46 dpgoréporr và» yápcv, odd rto)vnQayuoaovi 
are rd ÓÜsvrega* Aαι dò oe này &nshevaovros nav- 
rolqme xαν zagernorgaos dieiO soo, xv d u- 
vov énixeiGeves d rd pi) r. rod Éyiavaialov. yoó- 


Nous, avayxn t »opo vovrovc 15 ad secundas venerint, necesse est legi 


Si qui vero prioribus non contenti dide etiam 
os ponere 

aut sine filiis existentes ex prioribus, ex secundis 
autem filios habentes, aut etiam e diverso sine filiis 
uidem ex secundis, parentes autem ex primis, aut 

ne filiis ex ambobus, aut parentes ex utroque. Si 


, y xal20igitur sine filiis manserint ex prioribus aut etiam ex 


ambabus pi ed nulla perscrutatio circa secundas 
est, sed quidem ibunt omnino omni observa- 
tione liberi, mulieribus autem solummodo imminebit 
metus, ut non ante annale tempus ad secundum 


vov ztQ0$ Üstvrsgov dÀOsiv cvvoixdéciov, 9) yuwoiaxsw 25 veniant matrimonium, aut sciant quia, si quid tale 


be, ar t TOL0UTO e ue xal àcpovs Gvvalldfauw 
yauovse, t9x£fovas stoiwác, üAÀas uév, ei crxaidec dx 
TÓV T&QOTtéonv cgi Gvvowsg(ov, usítovs Os, ei u 
zaidse onsisv. asi uiv yàp o UmsOT: yov), TO TS 


sserint et immaturas contraxerint nuptias, subi- 
unt poenas, alias quidem, si sine filiis ex prioribus 
sint matrimoniis, maiores autem, si etiam filii sint. 
Si enim non est soboles, infamia mox sequetur, et 


3 N LU 2 € 2 2 2 2 2 
areae c de axolovOTss, xal Hr savrolos 5 30 erit omnino mulier propter nuptiarum festinationem 


yv»7z d «9» r yápow Gmovinv fmiuacuévn cu 
ovrs Amyperaí Ti rh 7a9à TOU 7tQotépov Kare - 
A avri Gvvomscíov ovts ümolavgsi vj x 


infamis, et neque percipiet aliquid horum quae a 
priore relicta sunt ei consortio, neque fruetur spon- 


eap. XXII—XXXVI. XXX VIII—XL VIII pr. extant B 28,14 (inde XXII XX V Nomoe.“ XIV tit. 13. 2). 
T XXII. XXIII Ei ud, ov» (162, ?0) ..... .. Gvyvageía (165, 2t) habent B* p. 192sg. Zach.; XXII — 
XXIII med. (... . &rtev(paa. xaíaOc 165,12) Prochiron 6, 4—6; Epanagoge legis 19,15. 6.16 (— 164, 28 asa» «à 


évrsvOe» Epanagoge aucta 17, 4). 


cap. XXII summaria habent Nomoc. XIV tit. 13,2; Ecloga privata aucta 2,14 p. 12 Zach. 


1 Quodsi ex liberis alii superstites sint, alii decesserint quidem, liberos autem reliquerint, partem do- 

functi liberis eius damus, s patri heredes existant; alioqui ad fratres transferimus. Atque ita legem 

nostram perfecturi hoc valere volumus non solum in dote vel in antenuptiali donatione, sed etiam 

in lucris sis, guae in coniugiis indotati per nostram constitutionem introducta sunt. Nam illa quo- 

que, si parentes ad secundas nuptias non venerint, sed. perseverarint, liberorum erunt secundum eum 

uem ante diximus modum. Priora igitur matrimonia et quae inde redundant lucra et observationes 
enus statuta sint. 

XXII. Si qui vero prioribus non contenti nuptiis etiam ad secundas venerint, hi necesse. est legi 
supponantur aut liberos non habentes e prioribus nuptiis, ex secundis habentes liberos, aut contra liberis 
destituti ex secundis, patres vero ex primis facti, aut utrimque liberis carentes, aut patres utrimque 
facti. Si igitur sine liberis manserint ex priore vel etiam ez utroque matrimonio, non est quod labore- 
mus de secundis nuptiis: sed viri quidem omni omnino observatione liberi evadent, mulieribus autem 
sola incumbet verecundia ne ante anni tempus ad secundum coniugium veniant. si fale quid fecerint 
et intempestivas nuptias contrazxerint, sciant se poenas subituras esse, alias quidem, si sine liberis sint ex 
priore matrimonio, maiores vero, si etiam liberi extent. — Etenim si proles non extat, infamia statim se- 


quetur, eritque mulier ob festinationem nuptiarum omnino infamis, ac neque quicquam accipiet eorum, 


1 év Loc: naOsctzxowv] Loc B* 3 rail] rote 
sai» M || 5 tone] avtó add. B* | xai «avtp — 
11 ue om. LIS diavaEsoc] Cod. 5, 17, 11 (e . supra 
cap. X VIII)! 10 gvAaEcusv] add. robe zoosrovs fis xal 
om. M | Sr Epan. aucta | áváyxr, — 19 éxavdoo- 
Sev om. Proch., Epan. || 17 zaidac zovovpdvovs B | II x«i 
add. c. Haloander | 18 xoxo) zxoovépo Haloander | 
19 dr, uàv add. Nomoc.4 | rravépgov L! | 20 * uai- 
votes (Otxusivoiev B* f Proch.unus) libri || 5 xai 4E 
«up. tà om. Epan. aucta | 22 Qevrsoa] uévoa Proch., 
Epan. aucta | 23 dd rod ro sóvov Proch. | 24 12] tov Nom.* 


cr Epan. aucta || ésiavaiatov xoóvov] dv«xvtov Nom?. || 
25 cvvoixdécioy 1 Epan. aucta | 27 aàÀasc] dder- 
vove Epan. aucta | 28 c o. sisi B Nom. | 


29 vxéccvy Li, Prock. v. I. | 30 &r,,²] aivíae Proel. 
v. l. 4xaxoAov2roe B* | 31 veau Nom., Noel. 
v. IL. Epan. aucta, froisacudvr L' | 32 ovre] ovdi 


MLBNom. o Proch., Epan. | *« post vroovégov coll. 
Epan. aucta | 33 ore o, Epan. 


1 quidem] quod R' | 3 portione R! | filii eit V! | 
5 haeo AR vulg.] hoo VT | 6 super sitie sponsalitie lar- 
gitatem V! | 7 indodatis R | 9 sed servent] deseruent 
R!| 10 quo] quorum R | duximus RI | Primae] rubr. 
De muliere quae post mortem mariti non annum er- 
peotat R m | siquidem] quidem V | 12 sint R* vulg.) 
sunt R!V | 14 contempti V continenti Ri 15 uenerit 
R! | lege Ri | supponere vulg. | 17 autem] aut A! || sine 
filios RI 18 autem] aut R 19 sine filiis — 20 etiam 
ex scr. R in ras. 2 vv. 21 ambobus R || secundas uenerit 
est Ra | 25 aut sci aut sciant V! aut siat RI | 26 etiam 
imaturas R! | 27 quidem] quippe E || sine filiis — 163, 10 
quae tali scr. R* in ras. 8 versuum | 28 filii sunt R I 29 in- 
famiam R | 31 praeeipiet N 


DE NUPTIIS 163 Nov. XXII 22 
ine q e ovre TQ GvvomoUvts xarà ro- d-  salici& largitate, neque marito secundarum nuptia- 
rag yauow i,, rij TQítyé Tie oixsíac ns. rum ultra suae substantiae offeret partem. 


das éxi0o)0s4 uoigac. ov uf oðùòd rie Rode Sed neque extrinsecus sentiet largitatem neque per- 


eo 
4Àsvosta, 5 nevsi saga oic . TOU rele- 
jGavr06 ñ xaà GvyxAngovouoi a)v5s, S ys fj0vvato 
3 SIe, 0 j % d riod - Ó 
dene. aÀÀ si ysyoauus 
«Axzpovouo; siv&8 xal dE à 


d Au od zoggortégo xÁngovouíay dE adiaJévov I Sed neque longius hereditas ab intestato proprio- 
TG» oi avtüS Uf ber svov, dl 25 rum eius veniet cognatorum, sed usque ad tertium 


di óvrss ice οe RO xÀngovOnovs. Kai ij ys m Et quae prae aliis ei poenis infertur, dicimus autem 
0 dÀÀlew avi] nowd» ,g̊HhBͤoca, paudv O5 r infamiam, si quidem sine filiis ex prioribus fuerit 
ar, sb ui» anc de vov ngotéguv sig yauow, 30 nuptiis, solvitur imperatoris litteris iubentis. Si vero 
deÀvasras gaciAsos ygàuuasi xsisvovros, sai q xai- filii fuerint cuiuscumque serus, licebit quidem ei 
dec vzsisv oíacór ots 55775 , fecta uiv avij fas imperatori pro infamia supplicare, non tamen utili- 
Aus vnd te cr e Qeio Qai, o9 us» o 


sÀos ri vOv — tatem 22 uy Agi auge habere: nisi tamen vo- 
luerit ex imperio ha utilitatem et aliis liberari 
5 


ez priore coniugio ei relicta sunt, neque donatione ante nuptias fruetur, neque coniugi per secun- 
matrimonium facto plus tertia bonorum suorum P ade dabit. Quin ne extraneam qui erietur 
liberalitatem neque omnino ab ullo extrancorun aut hereditatem aut fideicommissum aut legatum aut 
mortis causa donationem accipiet: sed haec devenient sive remanebunt penes heredes defuncti vel etiam 
coheredes ipsius, si modo heres esse omnino potuit, cum illa nullam plane utilitatem habitura sit. 
si forte etiam alii heredes scripti sint, sive etiam ab intestato vocentur, ad illos pervenient quae ceius- 
modi mulieri relicía sunt. Neque. enim Y eei ea vindicabit: ne forte videamur, dum talia corrigimus, 
fisci emolumentis providere. Sed ita quidem, quae ab extraneis ei relicta sunt, ad alios venient, quae 
vero a priore marito, haec ei ablaia pervenient ad decem illas personas ex cognatione viri; qui ea reli- 
quit, edicto comprehensas, hoo est et ascendentes et descendentes et qui ex latere sunt usque ad secun- 
adum, gradibus in suo ordine servatis. (uae si non extant, ad aerarium venient. 
1 d ne ulterius quidem ab intestato hereditatem suorum ipsius cognatorum illa consequetur, verum us- 
ad tertium gradun solum undique observandum successionis iura ei coercebuntur ; qui vero remotiores 
sunt alios habebunt heredes. — Atque quae prae reliquis poenis ei imposita est, infamiam dicimus, siqui- 
dem liberos non habebit ex: priore matrimonio, sublata erit imperatore per litteras id iubente; si vero 
liberi cui ue sexus extabunt, licet quidem ei infamiae causa imperatori supplicare, nec tamen fructum 
ullum cx rescripto habere: nisi velit utilitatem quae ab imperatore datur percipere et reliquis poenis libe- 


0 *ov0À libri | r0» om. Epan. | 2 rie alterum om. 
Nom. 4 | 3 foi L! | 4 Agyezoas] . add. Bf e 
evódsvós xavtsÀlóe Epan. aucta | 5 ov guÓsixópacaov 
(gsDsnópscaov L) ML, om. B. Nom. a, Noch., Epan. | 6 ov 
piros E Epan. odd Àsy&ro»  Proch. | nber xavaa 

D'avarov aii LB Nom. 4 vr» uera Qavavoy Proch., 
x qu | 7 évoicsvas Nom.*| 9 usvei M] 5 nes L 
pv als» B Nom. Proch. si uec slsy Li (aut ma- 
nent c! | zaa] Li zsAevirjsastos] Gvsouoav- 
tos z1018 Epan. aucta | 8 9 om. Bi, xal om. Proch.. Fpan. | 
evtois Li, Proch. v. L| £dvyavvo LNom4| 9 & le om. 
g arye Noch., Epan. | 10 ei sfrs Epan. legis | 11 xaà 
om. B. Epan. aucta | 15. pv, L! |[ zagà om. Noch., 
Epan. aucta | 17 ys on. Epan. aucta | 7ootégov B* Epan. 
aucta | 18 p ro] Sie L, om. L! | 19 29. «d — 1 
axopava om. Noch., Epan. 1 20 dier) vouo BNon. 
va om. B Nom. 4, Noch., Epan. | xal om. B! Epen. aucta 
21 xai] 5$ Épan. aucta, om. B! | 22 «àv BaOuov om. 
Li J 24 e ,j,e o Noel. Epan. | . L 
25 vnusAsvostas L Proch, Epan. énsiasAsvaevras Bf 
26 naéxos uóvov tQíov Bf uóvov uéxo: toívov B! 
Ssoos; om. Ép«n. aucta, %. — 21 abr om. 
B» 27 avvg]) av15$ Epan. aucta, om. € | ztóggo? L Proch. 
e. L, Epan. aucta I 28 óvtes] avvij Epan. aucta, om. Be 


xal sí ys Li Kal I ys — 31 xelevovzoe om. Noch., 
Epan. aucta, 30 sg. && uiv — xslsvortos om. Epan. 
legis | 31 Asávasvas LB! Nom. a] Audra M. üer Bf 
(id. Ath., Theod., Nom. XIV tit. 13, 2) | e£ dd ef ya Ep. in. 
legis | 32 olacòͤijnots you, om. Proch., Epan. | for. 
Proch., licebit e | 33 «7$ o». B! | 34 sq. di — yn» 
om. LI ur om. B" Nom.4 | gotHσ Proch. go 
Epan. legis (voluerit c) | tz» — àqsAsias] e — p- 
Asíae Epan. aucta 


2 oferet R offerre licet V | 3 sentiat RI pertiet V* | 
5 non ante fideicommissum om. V | 6 donatoem A | 7 pot- 
erant heredes R | 8 nulla utilitate V | 9 sunt R 
11 uendicabit FT uindicabat R | 12 uideantur RI 
13 ita quidem — 15 reliquentis suppl. V? in spat. 
vac. 4 vv. | relicta VT | 14 ad] et V! et ad P* [| ueniunt 
RV | manto sunt V* vulg.) maritos R! marito derelicta 
(relicta V3) sunt R3 V* Lt reliquentis (en scr. V? in 
ras.) uiri V relioto iure R | 1T et descendentes om. V 
19 errarium RV | 20 venient vulg. | 25 uenient R! 
27 ei VI eius R vulg. | heredes que et prae aliis RI 29 filiis 
liberis R | fuerint RVT | 30 iubentis Fal. ] iubentibus 
E ous. i 1 fllii om. RI I 32 imperatorem V | 33 nisi] 
si Ri vulg. | noluerit R | 34 liberare FT 

21* 


Nov. XXII 22. 23 


A«yZ»as souwcv toig dw vo9 xQotá &uov sxosdi 
5 rie olxsías jos decor pot- 
qa» xaDagoe, aigécscs astare zœele, xai ov r 
70i» ztGQaxarSyovGa, dll mugy6 rij ovgGías TTE 
ore robe qruriove égoíra ydyuove, wava xi 
nu˖νj/, e igOrnusv sinóvess, ICE 
oa voi KumngogOs» yevopévou moigé. Tal da 
gor TOUTO o maidegs dates dE (ope, xal maidas 
piv Éyovrec si; ro éavrow magamépyovgs meiJas 
(si yap v« xal voie m ie zcQocDsivas voposc) * 
o ob-, Kyousv, r TOU TeÀsvi2Gawtos X TOv rodeuri- 
oc e uégn Amwowras zxüvrsc àvaloyos oi Tovro» 
dò aol. 4 ad dre anélJowv, éyéro rer. 
rie dure OvexAnoías fj fuifrng r vavva máy d 
da H Kai vavta , 5 
c 5 od qe roe ni vois ax : 
abr siogtousv» avrove Qia rixas S9 7) 4 
vas Ov oi paid vavra „ 8 A ud» 
ovv énixsiusvcs ao, rate n rod ssvÓiuov ynua- 
pívass xoovov xouavvat cms lot, 
To» dir voie &umoogOev ysyoaupévac ui Tis 
2 «vr 7 2 od V * 


a s 0 vOuoS uera «T, g- 
obo ee e eee 


164 


5 nuptias, mediam, sicut 


DE NUPTIIS 


poenis, ex priori matrimonio filiis mediam suae sub- 
stantiae donare portionem pure et sine omni con- 
dicione et aun usum retinere, sed omnis sub- 
stantiae quam habuit, quando ad secundas veniebat 
imus, cedens partem prius 
procreatis filiis. Et divident hoc filii omnes ex ae- 

uo, et filios quidem habentes ad suos transmittent 
fliios (oportet enim aliquid veteribus adici 
legibus), si vero non habuerint, defuncti seu de- 


ei 10 functorum portiones accipient omnino pro portione 


eorum fratres. Si vero omnes cti sint, 

consolationem suae infelicitatis mater, ut ea rursus 
recipiat Et haec dicimus, si intestati moriantur 
filii; non enim in his, quae semel facta sunt eorum, 


dc 
% dò . ro vaÀsvtr- 15 prohibebimus eos testamenta conscribere, aut super- 
ag ysvopávos 


stites quo volunt haec modo disponere. Igitur im- 
minentes poenae ante luctus nubentibus tempus tales 
quodammodo sunt, et tres pro his constitutiones 
prius scriptas una quadam bac interpositione haec 


xal xi vào vov-20 nobis lex competenti protulit adiectione. 


CAPUT XXIII. 
Hi d dv ud» vÓv 59 y xai ravrꝑ Si vero expectet quidem tempus mulier et propter- 
Qiagiyos tà sigrpévac sowas, éni Ósovagov 03 d 25 ea effugiat praedictas poenas, ad secundum vero 


XO&tO GvyoIXéOtOV, tO» TtQotéQm» ausAggaga youmy, 
ei ud ovx Kyo. xaidas — siga du do xai aus — 
dxivOvvovy üzna» v0 évvsuOsy. N d vnsin yov woi 
maidas 0 vónos évrsvOsv driuadOé»rac idol, x 
avra rde qe / 
Ad oõοie xara rd ry Óecnore(as dgoaugsiras uépos, 


veniat matrimonium priores neglegens nuptias, si 
segs non habet filios (dicatur etiam denuo), 

periculo est totum ex hoc. Si vero tit sobo- 
les et filios lex hinc exhonoratos viderit, tunc omni 


Lore maga Tov avügós sié avri)» 30 largitate a viro ad eam veniente eam secundum pro- 


prietatis privat partem, solum ei derelinquens usum 


rari ita, ut liberis ex priore matrimonio natis dimidiam suorum bonorum partem pure, sine ulla condicione, 
ac ne usumfructum quidem retineat, sed omnium bonorum ebat, cum ad secundas veniret 
nuptias, dimidiam, sicut modo diximus, partem liberis prius natis cedat. It hoc liberi omnes ex aequo 
divident, et si quidem liberos habent, liberos suos transmittent (oportet enim aliquid etiam antiquis 
legibus addere); quodsi non habeant, defuncti vel defunctorum paries omnes pro rata fratres corum 
capient. Si vero omnes decesserint, mater hoc durae fortunae suae solacium habeat, ut ca recipiat. 
Atque haec dicimus, si quidem intestati liberi obierint: neque enim de iis quae semel ipsorum facta sunt 
prohibebimus eos, quo minus testamenta faciant vel superstites velint modo de iis disponant. Poena⸗ 
tgitur iis, quae ante tempus luctus nupserunt, impositae tales fere sunt: ac tres constitutiones de his a 
prioribus conscriptas uno hoc supplemento auctas hacc nobis lex: cum accessione convenienti exposvit. 
XXIII. Quodsi tempus quidem expectaverit mulier atque ita praedictas poenas effugerit, ad se- 
cundum vero matrimonium prioribus nuptiis neglectis venierit, siquidem liberos non habeat (dicatur enim 
idem iterum), sine periculo erit omne quidquid inde fiet. Si vero proles extet atque lex liberos inde con- 
tumelia affectos videat, tum omni liberalitate a marito in illam profecta quantum ad proprietatem pertinet 


1 zoaxrov Epan. aucta | 2 9ogovuévr] xaod£ss B* | | ysygauusvos LI 21 A rauher tiv Nom.4 | 22 x 
3 xadaoa» Epan. aucta | aioácsos 8 B* Prock. XM 25 * ον L'| Mor Nom. 4 | 24 E di 


done a, Epan. aucta | xai odd i inòd B. | 4 d 
— 7 za10( om. Bev ove] ore Epan.aucta, t? ao - 
one ota Haloander (cf. e) | 5 dpoíra — 7 sadi] yápovs 
iolra x) nuígaa» gota» voie Ku 92 yiyoné- 
v 7ta40iv in  Epan. aucta | 6 ri adsis ein 
(aizr rie &gpOrnus» Bf) B Nom. 4] KpOnusv ML Fynn 
Proch., Epan. (cf. s) | 4£yavausvng» L'| 8 vovro] rcœb- 
vy» B Epan. aucta | xaà zaidac — 10 vouoss om. Epan. 
aucta | 9 xagazréuzoves B* | 10 der — vouois om. B* 
Proch., Epan. | 12. dsres] zavvoc Bie Noch., Epan. | 
ol to?rov adsAgol] dr pog aucta | 13 àdsAgol] 
o 7tQOTi.u0 VOL TZ6 u eie v diu ovaíay xov 
vsÁsviCa»tOS arcaidòòs 59 r raleuxrija , (5 vOv 
red. om. Nom. 4) add. B Nom., Li in mg. | dN 
dd .d d rr ιν add. B* | 14 5j urrezo — àvadaBsi»] 7 

vavta mxá»ra age Epan.aucta d= à 7 
TOUTO x ,Eze ve rote aralol-ꝰ 7] vai ÜvyatQáciw 
id αοοναο add. B Nom. 4, L* in mg. (cf. Theod.), às 
rote aol 4òõ ανααε e add. B. 15 xa) ravra — 23 - 
Nene om. B* | rανοαπiαοον,, M | 16 o o B!Proch., 
15 | 17 abr] un abr Prock, Epan. aucta, 
idiot avtov Epan. legis 'L stsQióvras — 23 xQocO- 
eie om. y aucta | 18 diaDsivas (reOzjvas Proch. v. |.) 
Proch., Epan. A u — 23 noodÓ'xns om. Proch., 
Epan. legis | 19. éyxaiusvas Nom. 4 | 20 29. r, — a- 
va£ei6] Cod. 5, 9, 1. 2. 6,56,4 | 21 vois] vac Haloander (c) 


xal add. Proch., Epan. || avausivsus MB'] àvapsivosa 
Bh àvausivos (éupsivo: Epan. aucta) L Nom.9 Proc., 
EN | 9 yvy? ros xoóvov L | ravry] avt Proch., 

pan. aucta, om. B* | 25 O,agvyg Epan. aucta, Qiagvyes 
L | 26 rb móvspov apuaÁncaca ya Proch. codd. 
plerique, Epan. legis, om. B. | 27 si n= ai 
aucta | 4xsi B/ Epan. aucta e | eiggoo o — ie om. 
M gs aucta] yàg] 9$ B*| xai om. Nom. 4, Proch. v. I. 
28 yore! L!| 30 zagà om. B- 


1 ex] et ex V | 2 an leg. donans et 3 retinens? | poroio- 
nes RI 3 substantie V'| 6 diuidet haeo omnes dii R 
7 transmittent vulg.] transiuit et Ri transmittunt R* V 
9 eeu RT] siue V | 10 portionem V | proportionem V! 
proporoiones y 11 fratres] fü RI | sunt R | 12 con- 
solatione Ri | 13 intestata R! | 15 prohibebimus T] 
prohibemus R V* vulg. || sut adhuo superstites V | 16 quo 
ee V1] 18 his] issus RI hissus R | 19 prius om. R. 
interdispositiones RI | 20 adiectionem HR, | 24 rubr, Bi 
mulier ad secundas ueniat n- de luoro dotis et ante 
nuptias donationis R mg. | 25 penas praedictas EN 
cundi RI I 27 habeat vulg. | dicat enim et denuo A! | 
28 ex del. V* | 29 lex Heimbach] ex libri | 31 partem 
suppl. V* in spat. vac. [ delinquens RT 


Nov. XXII 23. 24 


movg» avt) aral th civ ra xal dung 
xev. Tal ravra di ee eee xal émà rie 
sooyausaías degsac wal in sácys érága 

re v Lo xaga vov a»ÜQOs sic aUtzv yevopévne M; 
mel dx Ma fene 5 póQtUi6 xavga Qosac, atre fe- 
«sos si puégoc sica stpacBaloav are gudsixónuiGGOv. 
Kei uxes abxsiv, &’ acutü» éxdsiys Óscno- 
o émi voi$ xaoà Xov sxoorégov owOgOc aic 
i dgiyuivow , xal oi xa avrà A9worvas xol 


Kal rad ra 


mapa Tis yvvaixós daf saver» A BaBoloe, mÁzw 
oco» Das xal odo uéyo. mpi) q. 
sev /0:0& was 


m yàg, ol nne, al xai vns 


90689 , Ov» xUQu0s r, ÜscoxoTrSs(a» TOY TOV- 


165 


&v- 10 Et haec communis m 


DE NUPTIIS 


et fructum. Et haec sancita sint etiam super ante- 
nuptiali donatione et super omni largitate, sive cum 
viveret a viro ad eam veniente aut etiam ex tests- 
mento aut mortis causa donatione, sive institutionis 


ö sit pars sive legatum sive fideicommissum. Et gene- 


raliter dicendum, omnis eam deserit proprietstis mo- 
dus in his quae & priori viro in eam venerunt, et 
fllii ea percipient et proprietatis erunt domini se- 
cundum tempus mox quo mater coniuncta est alii. 


non aliam & 
habebit : 


erunt venientium mox in eos simul cum secundae 
uxoris coniunctione. Et non discernimus de dote 


ve» Ksorroa: nagaywopévov i sis avrove &, 20 et ante nuptias donatione, utrum ipsi hanc dederunt 


vj 17€ Ósvrégac yagavi gvvagsía. Kal o9 da 
ps2a sapi vis mpoimós 5 vie xe yápov d, stó- 


]poastse f vivat 
T8 TOV Íx yévovc 


Fry avro] rar Üsüoxaciw oi 
vxap ahr Tovro Kxoabav 
svra wal rev KtoOer. 


pro se contrahentes an aliqui alii pro eis hoc egerunt 
give ex genere sive etiam extrinsecus. 


CAPUT XXIV. 


Ka» si doi wet evvaysilipÓes xal 3) rooyauiala 
(XXlV) SSS vj t, dd tO e en d» an 
re évvss)sv sie ro yrjuavras sapispyopévor xsodaw 
sel ovre» xvpiov Karo. Tad ovros à j$ và» v0 


, 


éustoínS.v ovüsuíav épínai toit yovevaw Aid rote tov 


o O vOUuOG aGUTOIG re goAaE, 8er 090230 ut neque alienationem ullam 5 . 


licet videatur quodammodo comprehensa et ante- 
nuptialis donatio doti. Sed quod sancitum 

est zi sad lucris hinc venientibus ad nubentes, etiam 
sic JJC 


talibus neque hypothecam. v 


egerint 


. XXIV grins oòd (30) — XXV in. 4. vov ssQoráégov yápov (166,21) habent. Prochiron 6,6; Epanagoge 


cap 
19, 16. — cap. XXIV epitome extat Be p. 195 Zack. 


privat eam, solo usu et fructu ci relicto. 


Kt haec sancita sint tam de donatione ante nuptias quam de 
omni alia liberalitate sive inter vivos a viro in cam collata sive ex testamento 


vel mortis causa dona- 


fione, sive pars sit institutionis sive legatum sive fideicommissum. Et ut generaliter dicamus, omnis eam 


destituet proprietatis ratio in iis, quae a 


priore marito ad eam pervenerunt, et liberi ea capient atque 


proprietatis erunt. domini co statim tempore, quo mater cum alio viro sc iunzit. Aigue hae communes 


tam mulieris quam viri poenae statuantur. 


coniugem, lucris dotis non fructur secundum 


am ille quoque si liberos habens secundam tis superduxerit 
proprielatis rationem neque. aliam liberalitatem a. muliere 


fam firmam habebit, praeterquam quod uti et frui ei dumtaxat quamdiu vixerit licet. Nam hic quo- 
eri, etiamsi sub potestate consũtuti sint, tamen domini eiusmodi rerum secundum | proprietatem 


que 55 
erunt, quac quidem statim ad eos transeant quo tempore coniugium cum se 


muliere factum est. 


Neque discernimus in dote vel ante nuptias donatione, utrum ipsi coniuges eam dederint an alii quidam 
pro ipsis id fecerint sive ex cognatis sive ex extraneis. : 

XXIV. 4c licet in dote fere comprehensa esse. videatur ctiam donatio ante nuptias: tamen quod 
sancitum est de lucris inde ad coniuges pervenientibus, etiam sic ratum git. Atque ita lex: talium firmus 
fiet custos: quandoquidem neque alienationem ullam parentibus in talibus concedit neque. oppigneratio- 


5 E E 785 agr r2 dà om. v pues 
., Epan. | 3 79oyapov Epan. a6 om.g | 4 sive 
év Geor om. Rock., Épan. | ie aimi diodes (oir yevo- 
yug Fock. v. l.) 1 ., Epan.; in Epan. additur ij xai 

p xoaoa vo) dvd sic avtT, pdvns | 5 xai 
om. BI 7) nogric mii M] $ (Acc airíq LB 
«al v uera, D'àvatov Proch., Epan. | 6 x- 
Ra L, Proch. v. I. | sive gudsexopaacov (qróixóupacov 
L) ML, om. B Nom.“ Proc, Epan. |" Kai et 9 dpsy- 
rote om. Proch., Epan. I yevixos L | 8 zagà tov om. 
L! | 95q. xal «5$ — gioi) xaxa Ósozzovsiay Proch., 
Epan. | 12 o om. LB* | ve om. Proch., Epan. | xsi- 
«9o] vov uà» . rij nQoux(, Tie dd dmi «5$ mxQO 
yamov dee add. Prock,, Epan.| 13 di Br 
éxeonyayg L in,] Nom. | 15 «ava t0» rie 
deexotsaías Àoyov Nom. à I ov] o Nom.4 ps BsBaios) 
firmam c | 17 xagesín B* | 18 éxstovai, L! | xa2socr- 
nao. 4n 19 vov 5 xard 5 B⸗ 
Nom. 4 J 20 &a uovov Gua B= 21 «5j om. Bi | yaus- 
vij] yvvasxoc B* [22 novspov L' | 23 Post 3 
edd. avrà» L, vue avt&» B, une éavrow 
Non. 4 f 24 abr rovro] avxov 1o LI | vov éx) xov 
4% Nom. 4, x&v om. BI 26 29. xàv sí — , vulgo 


cum C prioribus continuantur | Qoxe: L!B! jW 
L? (yoastvéov xai avvaAnAig J'ai B! m. 2 in mg.) | 28 sic 
rode yz uasvas) leg. slc ros sraidac? | 30 adrote 0 v 
Nom. | Post dre verba ovo àGqaAg àv To.vtov 
0 9006: — errore repetit L | 30 sq. leg. odr — oves? | 
31 Hr voie Tok0vto«6 om. Epan. 


1 etiam sint V 2 largite V! | 3 uenientem V! | Pest 
ueniente verba eam secundum — sanctita sint etiam 
antenuptiali (1) errore repetit, aut etiam — causa (3 sq.) 
om. Ri | 6 dicendum R] dicendum est V vulg. | nodos 
R!|8 eam V | ea — 15 frui donec ad| ser. Ra in ras. 4 
versuum | 9 alio F 10 sunt V! [| t1 si et] etsi V 
12 fruitur RT | 15 adiunxerit Vj 16 hii R? ait R. 
19 decernimus R I 20 donationem RI ipsi hane R in 
ras. 3 litt. 21 aliquid RI I eius RI I 22 etiam om. R 
licet] et add. Ri | 24 doti] in dote vulg. | 26 rubr. Alie- 
nationem geo lucri (liori cod.) ante nuptias do- 
nationis uel cuiuscumque ultime uoluntatis oollate in 
uxorem a uiro uel e conuerso parentibus esse interdictam 

tsecundas nuptias R mg. | 29 erit eis V | 30 aliena- 


pos 
tione R!V* | ulla V: | 31 ypotheca V'] egerit R 


Nov. XXII 24. 25 


166 


DE NUPTIIS 


cross od vzoOxuv. did ww A v& moiboev oi 
yovsié, dds x ab vzoriÓncw avtois nsQuov- 
Cíav, o9y chere xcÀU& r yovsig i abrole Ti 
modrrav ev go f (aiayvveras yào ò vóuoc c- 
geri ove maidas voi? ye inriν,˖gj, 
Hirt éxaivovc 7781 dq, duns, d «ois Aaufa- 

i» avvovs c H o wal vor 


90vOiy, Q6 OV 
ab vue 


cà» ys xal éx vovOs iu toV vópov, cé, nav 
zaGQU tüw Ov. vtOv yo ayogadíay stowgaivrO 
rds sl ÀxBouw Oogsüv xa» sí T& TO avTOv ngá- 
Fates, dv iGq oic u 5 MTS ysygap- 
pévois erat rd ysvóusvov. exrG0vGs ydo avrà 
dre oi xte xÀgoovouos, v& GVtOw diadoyo, 
xag v8 xÀrgovóuow éxsivow xal ax, o d- 


10 factum est. Vindicabunt enim ea omnino 


tes, mox eorum ob eis substantiam: non 
ut prohibeat eos in his aliquid agere quae voluerint 
(erubescit enim lex castigatores filios genitoribus 
statüere): (sed) illos quidem erubescit, interminatur 


5 autem accipientibus, tamquam nihil eis quod accipiunt 


prosit. Et sciant ex hac nostra lege quia, vel sí quam 
& talibus parentibus comparationem fecerint vel 81 
acceperint donationem si quid omnium 
tale erit quale neque gestum neque scriptum, q 
fülil here- 
desque eorum et successores ab heredibus illorum 
et successoribus, non aliter excludendi nisi tricen- 
nale transeat tempus et detentatio dominos accipien- 
tes constituat: incipiente filis tempore currere ex 


duns ánoxinouevo: ng» &i A tQiaxovrastre xagél- 15 quo suae potestatis 5 existentes aut fact, 


Sos xoóvoc xal 7 xavoxy xvolove ros Aaffóvras xata- 
ev5css* dpyous roĩe 00i» TOU xgóvov tQiysw 
it ovzsp b Lo sid parse OvtsS 7) yevó „ Ad 
sl ui, tie avrfos j xoosBonOasiv Nn 


nisi tamen aliqua impubes aetas adiuvet adhuc. 


CAPUT XXV. 
Elora dà tà ro tw f- , vov620 Venient autem talia lucra ad fillos omnes ex pri- 


naidas axarras ro d TÀw mQoti 
ya dgísuev Toig yovsvOs T7, 
vn * * 


ducv. Ov 
ovx doux énsrypd- non recte l 
ino sis abr évOsinvvgOa:, o vq uiv — quidem filiorum dare, alium vero exhonorare: omnes 


oribus nuptiis. Non enim permittimus 
troductam electionem in eos. neque ali 


vov nzaidoy didóvos, vov dà aviudLsev. Gnavtss yao enim secundis similiter exhonorati sunt nuptiis. Sed 


toig derrepois q no sqriudad gar yapuow. alles 1825 
„ , e Ni ονον%νν 

oí yovsis xal ow vOv piv diaòexos r, vOv Óà ovy 

Ouo(og, q dc i xal avtol nad éiicne 1O ys 


ine desd r rev nado» óuo 


ad vovtq) stQosgégovva:, tobs uév éniAéyorzoa, 


rode dà magogosiv; Leere wava x dvaloyías Ha- 30 


oros rd totol ro xsQÓcuvéto, xal ai Oxoír eue, 
ale a vovTO nagansunéto* oí dà rovro d» aM 
Ve OicigeíoOmcay avrol uiv xarà rd Argo, 
0z000& xaJsctàüGiv, OU uévtos , roõ xaTQOS u 
Baívortss u. 


quemadmodum si omnium filiorum similiter 
existunt parentes et non alii quidem succedunt, alii 
vero non similiter, cur non et ipsi omnibus ex ae- 
uo, quantum ad hoc, conferant, sed alios quidem 
t, alios vero despiciant? ue secundum 
portionem unusquisque hoc lucretur, et si habeat 
ios, ad eos hoc transmittat, illi vero hoc inter 
alterutros partiantur ipsi quidem secundum mensu- 
ram, quanti consistant, non tamen patris transcen- 

dentes portionem. 


15 sq. 1Quaxovsasti$ — xgóvos] notantur haec FN. 40, 9. 


nem. Sed ctiam si quid fecerint parentes, statim ipsorum bona illis „ non quo prohibeat paren- 


tes ne de iis faciant quae volunt (pudet enim 5 rp castigatores parenti 


quidem reveretur, minatur vero accipientibus , ni 


J ipsis profuturum esse id 


us liberos praeficere), sed illos 
quod acceperint: ac sciant 


ctiam ex hac nostra lege, licet quid ab eiusmodi parentibus emptione acquisierint, licet donum acceperint, 
licet aliud quidvis egerint, id duoe factum est perinde fore atque quae neque facta neque scripta sint. 


Vindicabunt enim ca omnino liberi yer id 
api aliter excludentur nisi s$ tricennale 
re 


heredes et successores 
tempus praeterierit et possessio cos qui 


illorum heredibus et successoribus, 
j erunt nos 


derit; tempus autem liberis currere incipiet ex: quo sui iuris esse vel facti esse apparcant, nisi forte 


wpillaris aetas illos insuper adiuvet. 
Pup XXV per 


. Fenient vero eiusmodi lucra ad omnes liberos, qui ex 
ttimus parentibus, ut non recte introductam electionem in illis exhibeant, neque ut alii quidem ex 
iberis dent, alium vero contumelia afficiant. Omnes enim sccundis nuptiis pari contumelia 
parentes omnibus liberis suis aequaliter heredes eatstunt, nec vero alii succedunt, alii 
| modo, quantum ad hanc rem, tractent, sed alios eligant, alios prae- 


Praesertim si quidem pa 
non item, quidni ct ipsi omnes pari mo 


termittant? taque pro sua quisque portione talia lucretur, atque si liberos habeat, 


oribus nuptiis sunt. Neque enim 


ecti sunt. 


eos illud trans- 


amittat; hi vero id inter se dividant secundum mensuram, quotquot sunt, ut (amen patris portione: non 


excedant. 


2 dard Proch., Egan. vztotiO aan. Proch. | 3 rob 

sis] eos c | in avsovs M éavroie Proch., Epan. | 
5 yevvrvoociw B || éniovzvas M, Proch. v. L I 1 avcvoisc 
L Proch. As Àgg 9i») round Proch. v. l. | xai icto 
ca — 12 ysvousvov om. Proch., Epan. [8 ys) dd B! 
x«l om. B rode] vov ys M| 10 al si Aagow B! 
11 voie uA L | 12 ee B | 14 v et 15 i7 0m. 
Proch., 7g ] 15 aid B* | 16 *xaracetáos (xava- 
91707 L!) Ms y^ ZI KEpan. xavac11500s B! Proch. (s) || 
20 sq. cf. Nov. II c. 11 21 «ov re 10v Proch., 
Epun. 2 od oͤd B I 23 in lóyov 25 | drdeixv Das 
om. 6 | 24 avipátov Li | 25 oópoíws rois Ósvrégose 
Nom. 4 | yvoiuaoÓnsa» L | aALoc vs] d mots c | 
28 u xai] α ur Bí(| 29 vovro L| AAN“ avrovs ud 
M|31 rb vow vrov BL? Nom. 4 (hoo g)] tà» rotor 
ML! | »«99aséto xaà loxóss (si oxoss i L | 32 vovv 
L'| 33 vó hero v0 om. B! 


2 prohibeant E V? | quae] quod RI 1 sed add. vulg. |, 
illos quidem erubescit del. V? 6 sciant] l.. % Ji 7 com- 
parationes R! | 8 donationes R || 10 uendicabunt R F 
eam RI Ff omnino] nomine V | 13 tempus transeat R 
detentio R* 14 filii RI 15 suse] sciuae RI apparuerit 
R! | 20 rubr. Lucrum ante nuptias donationis uel cuius- 
eumque ultime uoluntatis collate in uxorem a uiro ael 
e oonuerso filios prioris matrimonii habere equaliver R 
mg. | sut Ri alia V 21 nuptiis] add. offensos (suppl. in 
spat. vac. V?) FRI, offensis R., V* s, v., ut ostendi R 
s.v. | 22 introdueee V! | alio RI | 25 si] ipsi V f 
omnium flliorum) omnium deinde sit omnium liorum 
add. V* deinde ai omnium flliorum add. Ri | 26 alio — 
alio R | 27 our] eum £! | 29 ideo VT | 30 proportionem 
(antea spat. est 2 litt.) V, portiones N portionem Z' vulg. [ 
unusquis V | lucretur hoo VT | habet RT | 31 trans- 
mittant V transmittatur R hoo inter om. RI [33 oon- 
sistunt V | 34 porciones R 


DE NUPTIIS 


167 


Nov. XXII 26 


CAPUT XXVI. 


"Enn? dà àxópovs dm e n rag dxrowjcsc 
v&€ mapà TOv yovécw émi rote rotob r, e, 
Asswrotépae An mpocixe TQ moiyuers re. 
E d, yàp dee msQísuw oi rare oi dx cOw 
reer qurres yüpucw, xal szoovalsvrrOsev grote 
O yOvrU$, dev SH. re uavei xà T7€ dxmOijceo€ 
cr v0 KuzgocOsv iu slonnivoy. H d vrhevrf- 
cee stay tes xal rde sig dai, v0 ztoüyun stepi- 
rain, vr»ixavra. dE asovelégueros xvgiov Kavas TO 


rot. rie yàp tv etrrÓ wal Gvargdysis, vv r] 10 


dev, ol; di xai Hi, vovro dpvAaBapsv, ovx ò r- 
vov; Al dra dd vie fnac soo» ale den uv 
Aer, re va ususpuuvnuépym xal ev igo» dugoly 


roi Üsparow steoiepyabonévn. nei yàg dH 


Quoniam infirmas declaravimus alienationes a pa- 
rentibus super talibus factas, subtiliorem imponere 
convenit causse ordinem. Si enim omnes supersunt 
filii ex prioribus nati nuptiis, et praemoriatur eis 


5 parens, infirma omnino manebit alienatio, secun- 


um quod prius a nobis dictum est. Si vero mo- 
riantur omnes et rursus ad orbitatem causa veniat, 
tunc ex effectu ratum erit du alienatum est. 
Quis enim hoc etiam infringat filiis, quibus videlicet 
solis hoc servavimus, non existentibus? Sed hic 
quidam nobis pridem ingressus est sensus subtilis 
et sollicitus et medium utrorumque casuum pertra- 
ctans. Quis enim omnibus quidem extantibus filiis 
et praemoriente genitore nulla relinquebatur pars 


plv vnóvrow vOv maidow xal moorsAsvtijgnvros vov 15 eis ex lucratis rebus, omnibus autem morientibus to- 


ysysvynkóvos od onoldAetrro uágos avroic dx ro 
ve, stávro» dd rlevryod r d lo sic 
evrove énavüs, OiucxeptusDÓa uie» viwvà TQ noay- 
pata re druvorgo. Ove sl tÀnóvov Óvrov a- 


do cslevrüjosiev slc, el de Kygoi zaidac, m dxsi-20 


vue gégscÓa, «0v xAngor, vovto Orso mxoAÀdxs el- 
re ei dà ovx Kyos staidas, ph savros sic TOUS 
edo ro i KoysaOoi, d 0cov. dx roõ avugo- 
vov ToU 4L dre dyívsvo vd ysysvvrxóri, rod ro 
cirov aívs.y, «0 ÁAovtóv di 
ax vovs vov scidos QiaÓóyove, rte adsÁgol H 
sctrxoum sire Gr vrvyóv (OrneQ nauava ind pem- 
*9os oH Eͤ,ũ, eire QutDowro [sic] as avr& re 
rro sirva xal aduiOsro. rue — Kal rodro 
. éisvoovrss mQarro& xal gulavOgorrow vo- 
poOerncasts, Gere xávvavOa, sizmso dxstoujosum. Ó 
v9 zl» eic Qevrágove aguxéa Onus yápove, ara r- 
3 Té» raid slo, xarà vocovrov Koporas 


ie typ irrig d vónuo pseiisraavrés c2 30 cundas veniat nuptias, deinde moriatur 


tum in eos revertebatur, cogitavimus medium quen- 
dam causae ordinem invenire. Unde si pluribus ex- 
istentibus filiis moriatur unus, si quidem habeat 
filios, ad illos ferri hereditatem (hoc quod saepe 
diximus); si vero non habeat filios, non omnino ad 
fratres totum venire, sed quantum ex pacto non 
existentium filiorum acquirebatur generanti, boc eum 
lucrari, reliquum vero concedere in filii venire suc- 
cessores, sive fratres sint sive extranei forte (quod 


xogsiv Jex. 25 maxime in matre contingit), sive disponant suas sub- 


stantias sive etiam intestati moriantur. Et hoc nos 
scripsimus in nostra lege, cogitantes illud et inve- 
nientes primi et clementer sancientes. Quapropter 
etiam haec si alienaverit parens antequam ad se- 
iorum unus, 
in tantum valet solummodo quod alienatum est, quan- 


tum ad alienantem ex pacto non existentium filio- 


rum pervenit; alioquin secundum alias partes, quae- 
cumque ad 'Rlii heredes veniunt, omnino infirma 


póovov và üxztowO vcra xaO 0cov sic «ov dxnocasta 35 erunt. Unde alienatione facta manet causa in sus- 


xar& TO dE dztai0 (ac srspidoyevas avuqorvov: éxaíroiys 
xeu rd d (oy, onóca sie robe cov zaí400€ xd 
Qovónove xogm, zxawroíce dxvoov Kcvas. Gre x- 
900200 yevonávns usvel r mQüyua d» pwstseQu, 


19 si uu — 28 sq. sira xai A eros cs 


zune sirva QuáOoivro extant. & p. 195 29. Zach. 


Quoniam vero irritas declaravimus alienationes in eiusmodi rebus à parentibus factas, 


subtiliorem rei ordinem imponere decet. 


dictum est. 
ratum erit quod alienatum est. 


medium curiose rimetur. Nam 


Atenim si omnes supersunt liberi ex prioribus nuptiis pro- 
ereati, et parens ante eos mortuus sit, irrita omnino manebit alienatio jucundum id ud. 


9 privs a 


Si vero omnes decesserint et rursus ad orbitatem res redacta sit, tum em eventu 
Quis enim id evertat liberis 5 guidem 

extantibus? Sed hic nos nuper subtilis quaedam et sollicita subiit cogitatio 

quoniam omnibus quidem liberis 

pars ex lucris illis relicta erat, omnibus vero mortuis totum ad eos redibat, cogitavimus 


solis hoc servavimus, non 
quaeque utrorumque casuum 
superstitibus et parente antea mortuo nulla 
medium quen- 


7 
dam rei ordinem comminisci: ut si pluribus existentibus liberis moriatur unus, siquidem liberos habeat, 
ad eos deferatur hereditas, id quod saepe diximus; si vero non habeat liberos, non omnino ad fratres 


fotum perveniat, sed quantum ex pacto in casum orbitatis facto ad genitorem 
i vero concedatur venire ad fllii successores, sive fratres sint. sive forte extranei (quod 


lucretur, reliquum 


mazime in matre contingit), sive de bonis suis iestali sint sive etiam intestati decesserint. — Atque 
ipsimus nostra lege, primi illud et meditati et excogitantes et benigne sancientes. 
quidem alienaverit parens ante quam ad secundas nuptias venerit, deinde unus ex liberis mortuus 
alienata sunt, quantum ad eum qui alienavit ex pacto in casum 
partes, quaecumque ad heredes filii veniunt, omnino irri- 
Itagus alienatione facta res in suspenso manebit, per fortunas deinceps futuras commu- 


que si 
sif, in tantum solum firma manent quae 

orbitatis perveniat. Certe secundum reli 
fwm enit. 


pertinebat, tantum ipsc 


hoc nos 
ltague hic quo- 


1 dixaldxvgovc L | 2 4 vos vov vro M | 3 dri 
(sic) L'A A si] oi M | 7 relevigoeiev L | 12. ziv 
Bí | 13 dugoi» (apow Li dg olv. L3) voiv Osnatow 
LB | augoiv rc Osnavov M | 160 vsoAdsAnsTo libri] 
exsAdAseszto Heimbach | avzQ B | 17 sagdaOdvtow 
L| 18 «vvó» B! éavrovs Bí | éxavsíy L| udcov L 


19 éxivosiaOa! DB! | 20 sls] icov Li | éx'] eic Bí 
21 vovro Bis] rod ro MLB^ | ozsp xo . om. 


B: | 22 d 9à yag L' | £xye« MB | 23 dx rod] axo 
L3|25 «o dà loeo» B= 28 sic M, om. LBe | 29 sive 
xal] xal om. Bí | «sÀsvrgsowuv M v z, L 
30 dà et re om. LB | vóuq) Nov. III 31 avvó Me] avr 

LB |32 rab Ha] etiam haeo (i. e. wa ravra) c | 35 và 


éxstoiw Odvra nóvov B 


| rubr. De lucro dotis et ante nuptias donationis R 
mg. | Quoniam] autem add. vulg. | a parentibus] appa- 
rentibus R | 3 supersunt V] supersint R vulg. | 4 nati 
om, R I eis] qui A! | 5 infirſinfirma RI I 6 quod om. 
V'$8 affectu R!|9 etiam hoc R 12 casum R I per- 
tractans] leg. persorutans? I 14 relinquabitur R. [ 15 lu- 
cratibus p 16 cogitamus R | 19 hereditatem om. Ri 
quod] que Ri] 21 sed tantum R. I 22 filiorum] uenire 
(u ex f corr.) V !, del. V? | 25 contingerit RI substantias] 
res V | 26 siue] extranei forte add. RI noa scripsimus] 
eonseripsimus A | 27 illud et] illud etiam RI 29 haee 
R] hie vulg., om. VT | antiquam RI | 30 nuptias ue- 
niat R 


Nov. XXII 26. 27 168 DE NUPTHS 
vais iir ovupsvaBallónsvoy voyes xal fj rade n80, 5 commutanda fortunis et aut per. 


d xxx dxvpovpévns vie éxnowcsos 3 rad,. iaxv- ab initio infirmanda alienatione aut 
ovoys, 5 xarà pépos wàv áxvoovuévns, xarà nápos dà valente, aut particulatim quidem i 
l ran. Kol i vovrtow» dà dj rd v, natione, particulatim vero constante. 


Sa ros dcvri oe doyouévew yauove rdv $1 Et super his quoque lucris, quaeeumque ad se- 
vic fávoveiw, ov mepgispyatóusD'a, moTtQOY ron cunda venientibus vota parentibus percipiunt, non 
U recs acl yovéos ij vo) perserutamur, utrum heredes existant aut praemo- 


MOUGI» ij TOU TtQUTS 

8 e &i rive ud xÁnoovouovs:, Tientis entis aut secundi morientis, nec si ali 
vivde 0à ojy(* ddl, xaOümso EKumgocÓsv sizxous», quidem heredes existunt, alii vero non: sed, 

yipas cb rote Qídopsy vovro, sis xÁngovouoev sira xal 10 superius diximus, praemium damus eis hoc, sive 
a xal rovro a igov li,, avvol uiv nsgiovrss, heredes fiant sive etiam non, et hoc ex aequo per- 
cvv a 0à xal oí vov vaÁsvtiGastos xaidsc, t0 vov cipient ipsi quidem superstites, cum eis autem et 
yeyevvnxóvos 5 ui. xavraxoU uévros e defuncti filii, genitoris accipientes partem; ubique 
&yapigt(as, vd xal uno sainonsv, dur ον⏑ tamen ingratitudine (sicut praediximus) i 

4 TO rotor xéQÓos LGxagdvre tq rotor ανtt. 15 tum ad tale lucrum faciente huiusmodi filio, Contra 
roùs yd xarà vOv àyaoictowv jz o Vzsofai- ingratos enim positas non transcendimus leges, ta- 
»opay e tul vavty xal vovs yowsis TiuOwrss xal liter et parentes honorantes et filios ad pietatem 
roùs saiÓas sis svcégeav dyovrss. cereo yag và Tie — deducentes. Sicut enim electionem prohibuimus et 
&iAoyre éxcivogaue» xal mcs Oídousv Ouoíoc và vo — denuo omnibus damus similiter tali& praemia, sie 
avra yüoa pue ro xe dag ovx d νj⁊es. 20 en, quae de ingratitudine sunt, non interimimus. 


IloóünAov 04, à &yáguatov stoocrxss v vüv fj nsQ) — Palam vero est, quia ingratum oportet intellegi eum 
5 rode yovéae f) suXvro€ Srαπe , ro vovsoov qui circa ambos parentes aut omnino circa posterius 
véÁsvtOvTA ysyvécO'ns paysoüc ànoduxvuusvov. morientem factus aperte monstratur. 

CAPUT XXVII. 


Actor dd nui» As ò vie detag Anfeuc ODowsi Optime vero nobis Leo divae memoriae videtur 
exévacOas xà nao) «ov énidogsov ov. sic r d- 25 cogitasse de oblationibus, quas in secunda faciunt 
rea mOi0UvT«i. Gvvewdgua oi TcUva GuuflaÀlovres. matrimonia qui ea contrahunt. Ait enim quia, si 
gei yàp ds, sizso dw voU zQovépov yauov ui e en priori matrimonio filios habeant parentes, deinde 
roses ol yoveic, ar si; Osvtspov iũ xal épsbze xo- ad secundum aut deinceps veniant matrimonium, 
Qoisv GvvoixéGiOy, oV Üvvascras ovra sic vy r non possunt neque in novercam patres neque in 
oi staTépes ovrs gi, tO» rr ai ui,, xara 30 vitricum matres secundum vitae tempus q i 
ro x Loc xoóvowv t?» oiavov» sowicOcs r facere largitatem aut in morte relinquere, nisi tan- 
Ni, 5 4 redeurß T: vrai f, di 7 rot- tum quantum unus filius aut filia solus existens ex 
vov 0cov ó ale xaic j 3 póvos e» éx vov ,-  generante habet. Si vero multi fllii sint et unus- 
cavvos xai. BÀ dà mollol soids; sls» wal Éxacvos — quisque aequalem habeat portionem, non amplius, 
leov Ixos ni, ov adio tow eie Éxacrov dgixvov-35 quam ad singulos venit, àut vitricus aut noverca 


eap. XXVI $1 Kal drt in vovvowv — sic evaéfssa» dor (17) extant B* p. 196 Zach. — $1 in. summam 

habet Anonymus. Bodleianus (in Zachariae Avard.) p. 212. 

55 5 Or. o Qvvavra: — rote dx roõ xQotrégov ydpuov jj (168, 39—100, 33) passim decurtata extant 
p. ach. 


fanda ita, ut aut integra ab initio irrita fiat alienatio aut integra valeat, aut ex parte quidem. irrita 
l Fat, ex parte vero consistat. — Atque in his quidem lucris, quaecumque 1 parentibus ad 
secundas nuptias migrantibus, non curiose quaerimus, num heredes sint vel antea defuncti parentis vel 
postca defuncti, nec magis num alii heredes sint, alii non sint. Sed praemium hoc, sicuti prius diximus, 
tis datum ex aequo acciptent ipsi quidem superstites, cum ipsis vero ettam cius, qui mortuus est, liberi, gui 
quidem genitoris partem capient. Ubique tamen ingratitudo, quemadmodum etiam antea diximus, 
tale lucrum impedimentum constituat eiusmodi filio. Nam leges contra ingratos latas non transgredimur, 
wi ita et parentes honoremus et liberos ad pietatem ducamus. — Quemadmodum enim electionem pro- 
ibi imus et omnibus pariter (alia praemia , $a quae ad ingratitudinem pertinent non tollimus. 
Manifestum autem est ingratum eum esse iudicandum, qui aut in utrumque parentem aut utique in eum, 
qui posterior decessit, (alis fuisse aperte demonstretur. 
XXVII. Optime vero divae memoriae Leo reputasse nobis videtur quae ad donationes pertinent, 
quet in secundas nuptias conferunt qui eas contrahunt. — Dicit enim, si e priore matrimonio liberos 
cant parentes, deinde ad secundum vel etiam ulterius coniugium migrent, non posse neque in novercam 
es neque in vitricum matres ullam liberalitatem inter vivos conferre, neque in morte quicquam relin- 
quere nisi tantum tum unus filius filiave, si solus sit, a parente abet. Quodsi plures sint liberi et 
singuli aequam habeant partem, non plus quam ad singulos perveniat vel vitricum vel novercam acccptw- 


1 re L!] xal om. B! | 4 dà 07 M) di LB!, om. | 2 alienatione] aut perfecte alienatione add. R! | 5 et 
B* (quoque c) | 5 «ovs om. B/ | và» yovéov yagovs | super — 7 utrum heredes in . vac., existant — neo si 
B. | 6 AauBavovew Mc] oi szoidec add. LB | wAggovo- | alii heredes (8) in ras. suppl. V* [7 perscrutantur V pr. [| 
povsgi» — 8 bis scr. LI xÀngovopovasv] oí staidec | existunt T extant R | aut] ad V || praemorientes R! | 8 pa- 
edd. Bf | 7 5 om. B' | noovedsvrovros B* | vov Osv- | rentis 8 secundum? V' | 9 quidem om. V | heredes] fiant 
re % — 9 rue dd om. B* | 10 Gidouev vovto, sira | siue etiam non et ex hoo add. Ri existant vulg. | 10 damus 
aleo, sire xal uü* wal rovro BfU ve Jon eis hoo A eis hoo damus V eis damus hoo vlg. | 11 hoc] e 
rod ro, xal B Qidousv vovvo L Oi0óusvo» tovto M | | hoo R' [ 12 cum aat eis aut RI | 13 R | 15 huius- 
12 10 om. L | 13 yevvisasvos B/ | 14 .d — sinousv | modo R I 16 talie R! 18 educentes R I electiones? R! | 
om. B* | 19 «el xacs] et denuo omnibus c | 19 vo] | 20 de om. /] interimimus in ras, R*, interiminus V 
và BI 21 &xagisvoe L! | J om. c | 23 u, vos | 21 opoportet RI 24rubr. Qui ad seoundas nuptias migra- 


evror ysyéaOas mavult Heimbach | sdes B | | uerit non habeat licentiam liberalitatem ullam confere in 
27 ne yag] Cod. 5,9, 6pr.—53 || «ov om. 29 «9» | nouercam filiorum suorum uel uitrioum ultra eam partem 
em. B. 31 77€ om. BTI 32 . om. B'c| 83 & om. B] quae ad unumquemque liberorum ex substantia eius uenerit 
35 Leos] «o0 % B! R mg. | divae] pie R | 25 quas] quae RI I 27 habent 

RTI 30 temporis RI 33 filii om. R!| sint RT] sunt 


1 commutanda V] committenda R vulg. | fortunas V! | Vvuig. | 31 habeat Rl habet V vulg. | 35 utrious V 


DE NUPTIIS 169 


2 ò xavgoóe ; 9 Eu] xagalfpovra. N 
dt . var ee rvyxdvo, TOGOUTOY er 
Foro, ii» ij ro sarQaóv KoyeaDaa 
7 olacd cor ele. rod yovécs, sic jer 9 TO 
o» Kyo» nci x Tie éxsivov xsQuovoías Lan. 
5 ànó- televra(ías Let rie xaralnpdy 5 
sa) d» oj deen’ q ri mom» rerdgruoe, 
* dd rpirue 9) i,⁴ mi TOY reer, 9OHLOY 
Rotes xavros v gras „vr Ie 5j 01do- 


, 


Nov. XXII 27 
8 Si vero inaequalia quae relinquuntur 
erint, tantum necesse est solum. ad novercam aut 


vitricum venire ex quacumque largitate parentis, in 
quantum qui minus habet filius ex illius su 


5 p aut ex novissima voluntate dimissum aut in 


; quippe dudum quarta, nunc autem tertia 
aut media secundum nostram 8 portione omnino 
filio relinquenda aut danda; rursus ingratitudi- 
nis ratio 5 Hoc idem observando et in 


gange, si p] sal» ó t? dai Barrage Aóyos. 10 avo et in eir Des D avo et proavia, et nepotibus 


Tevrov vovrov gvlavvouévov xal mi mász7wov wal 
uu, xc are,, stpouauune, xal dyyovev 
umi ; „% OvÀndóv xal ngosyyóvov modi are 


masculis aut et pronepotibus similiter, sive 
sub potestate forsan sive emancipati consistant , ex 
paterna vel materna linea descendentes. Et hoe de- 


c vuxóv sirs duaywim&rO: naDsGTrxowv, i — cernens recte intulit qui&, quod plus est in eo quod 


Ho xavogas T urvoqas nc gib 0st 
N ce ehe ev, or. ro 1e rod xara 
75 do troc & Le 1) «jj U, aq; fj yd 9915 
pira xavalsupódy ? 
oM beg s& voie nανõ˖ wc furrakò voir 


zie — Ada des d 

net, d. ode xal rag S e 2 E 

. v ovrs d. iden 

evrs xaT d ata pBavesDas g=, 

Tovro dd v) msoervóv Diasgijsovvas soos als 
xsyapigpávos vn] ee voie yovavGiv, Ovy oi sees. 

rue vovrovs de rt dag rν,u TOLcUTES 


eas. Kai vovro 15 relictum aut datum est omnino aut novercae aut 


vitrico, ac si neque scriptum neque relictum aut 
datum vel donatum competat filiis et inter eos solos 
ex aequo dividitur. Ut oporteat namque ex secun- 
dis nuptiis filios participari etiam horum, scriptum 


eiit 
3 TU de dui» xal. robe dx 20 quidem in quadam constitutione est, non tamen 


FR nunc nobis placet, sed ex priori matrimonio 
SUN propter quos et observatum € detur solis, 
n a Mas 1 er suppositas personas 
neque per aliam ea j^ ni valute: e 


pao» stoosoxcv 25 autem quod plus et b divident adinvicem grati filii 
parentibus, non noi o circà hos approbati et in- 


gratitudine huiusm 
ges quaerunt. 
privamus, ne 


obnoxii constituti, qualem le- 
ales namque etiam hac utilitate 
zm propter spem huius possessionis 


pavos 
vxsvOvvo: xaJ'egvarree, oxoíay oí vouos 5yvoven. Mis 30 contra parentes &ccedant et protervi sint et naturae 
a d α 


rosoic o xal «9$ évrevOsv 
n a, feinrors xije ddercdos oónopowouévos r, a- 
ee ee cog TO» yOVSO" xo «al al On- 

GU» OUTO 


iurientur leges. Palam quoque est quoniam et 
hic, si quis horum moriatur, quos quod lus est 
deducebatur filiis existentibus, defuncü fllii hoc ac- 


rie qvgsos eriuüLow» be cipient secundum propriam quidem multitudinem, ad 


xoóünloy P dx » mdprai fa, i vig tovto vssvr?- 35 defuncti vero partem. 


c=, sic ove rò zsQirvóv dpépsro, aid v vr, 
oi *OU redevriuar roc res ro a xavà 


- «0 oixsio» ge dijdos, ), ÓÀà rò vov rue 


ros esse. Sin vero inacgualia forte sint ea quae relicta sunt, tantum ad novercam vel vitricum ex 
3 liberalitate parentis solum perveniat necesse. esse, quantum filius, qui minorem portionem 


bonis illius sive e ultima voluntate derelictum sive etiam inter vivos 


datum accipiat, ita 


nimirum ut quaría quac olim fuit, nunc vero tertia vel dimidia pars ipsi e nostram legem filio 


omnino relinquatur aut 
in avo et avia, et proavo et proavia, et nepotibus 
forte sive 3 ali sint, ex paterna vel materna 


relictum vel 
ex secundo e e natos liberos in 


id etiam observatum est, detur solis: 


qualem leges r uirunt. 
gente bonorum inde 


despiciant. o din vero est hic quoque, si quis eorum, 
functus sit. liberis „ liberos defuncti et pro numero suo t 
cepturos esse. 


detur; nisi rursus ingratitudinis ratio obstet. Idemque hoc custo efiam 
tibusve pariterque in Are otibus, sive in potestate 

inea descen déntos. 

wt id, quod plus 2 een vel datum omnino vel novercae vel vitrico, t 


€ definito recie adiecit 
neque scriptum neque 


donatum liberis competat et inter hos solos cx: aequo dividendum sit. Wam etiam 
partem vocandos esse 
dam constitutione, tamen nobis iam Pesos Sed liberis ex. priore matrimonio natis, 
ut nulla machtnatio neque 3 gs 
neque ex alia causa adhiberi possit. Hoc vero quod abundat qui graf 

inier te divident, non qui ingrati adversus eos probantur. at hA eiusmo ingratitudi 

Tales enim etiam emolumento quod i 

wirendorum conira parentes surgant et 


quamquam scriptum est in qua- 
propter quos 
terpositas personas 
erga parentes liberi 
ini . facti 
redundat privamus , ne forte sp dy iint 
beni] se gerant atque didi a 
sd, Gai abundat deferebatur, de 
se defuncti portionem id ac- 


5 7 «al om. LB!g | d. B 
J nov. XVIII c. 1 ] 
coll D» | «oia 5059) B* | 7 dd om. Bf | 10 46 
évavziovras B* | " vovrov) vov|ovrov L'| 18 $] xai 


16 v0) Tovro 3 om. ao Scrimger | 18 m 

2 he] 7 718 6 1 19 rovrov 
20 der 23 L. 1 vov. MB!) om. LBI 5 
23 ydpov om. 20 a om. B | 22 Sr e Er; 5, 
9, 9 pr. | 23 vov om. B' «ov 7tQorápo yápea» L(3) 
24 ches. B' 4 26 Óvragece Li | 27 v0 om. L. 
28 oi] s L' [32 $zogawo om. 35 dà om. L 
A o Met 10 om. M | vxóvvev L 
exaozovro» Bf 


III. 


J R 4 illius) illi ut R. 
5 peroipit R] peroepit 1 5 16 quartam et terciam 

) 4 7? nostram) miàs R 
me y ize prions Rl portionem R*V | 8 re- 


2 R¹ d H R vulg. 15 m quidam 
i d riore 29 neque 

24 ualent IAE 

uiceem V i ad praesentibus parentibus 


Tum apis nam R | 27 buloimedo R | quales V | legem 
55 talem 2 52 2 v1 20 etiam) B 0 et T Deque 
eges ( ) eius propterui 
Y propteruissint RI I 34 multitudine V 
22 


Nov. XXII 28. 29 


170 


DE NUPTIS 


CAPUT XXVIIL 


Frasdòij dd vois uézos viv vópous adiaupesóv das, 
gore a ονiανEe TO xe ÜscQsiw, doa xatà xd r 
td õο? ͥ xaigóv iñ xad vÓ» ri TOV yáuov - 
C506, xodTiGtOov iuĩ / doe sva, vOv cre valeur 


ro ÜsvragoyauzGa»ros yovéce mgatnosiv xaigóv. 5 


1povos &vOQoxo. xai mv Éxovas nÀs(ova, 
— Tl di „ ai dd démicvuaivovcas 
Tvya. 1à6 dee d, e ir doyalowta. 
Nora Íva 5 ssQh xavra mAapopusDa, ; 
d«sivov Gx&xntéov xaO Ov 0 dur 50sas t 
xai vy» avaAoyías t*9n» xc e- éov, xal st 
ini v0 mÀsiov GxomXoUrtae dqoagsigOns vÓ vzsQ- 
Baivos ztposqx«st xal rote xa ssQocvéusw * éni nac; 
tois roco rt ov v dL dei Üósses 9) year Oso 
govpdvne, aAÀa vov xaAovudvov eventu 


Quia vero hactenus legibus indiscretum est, quando 
conveniat quod plus est inspicere, utrum secundum 
oblationis tempus an certe matrimonii solutionis, 
optimum nobis visum est esse mortis binubi paren- 

observari tempus. Scribunt itaque homines et 
horum quae habent amplius, scribunt autem et mi- 
nus, evenientes autem fortunae contrarios eventus 
saepius operantur. Unde ut non circa haec erre- 


TO» Xxc4p0» mus, tempus illud considerandum est, secundum 
sisveq, 10 quod binu 


us moritur, et portionem inde sumendam, 
et secundum eam quod plus est contemplantes au- 
ferre quod transcendit oportet et filiis applicare: 
in omnibus talibus non ab initio datione aut scri- 


ptura respicienda, sed qui vocatur eventus conside- 


Guostovudvov. 15 randus est. 


CAPUT XXIX. 


A o deo i- ca ga laute i 
Hees Geoò do, ó ri de Leise & »éoc d. 
stüfavo, je Sr, da» y waidoromoapáérn 
a devvsgov d ya xaxsiOsw arp yévowre 


8 c b 


Nec illud quoque nobis relinquendum est, quod 
recte habendum Theodosius piae memoríae iunior 
constituit, dicens quia, sí mulier filiis procreatis ad 
secundas veniat nuptias et exinde ei nascantur filii 


ade frag, ala xai 0 Sur dene radevrijq 20 (alii), deinde etiam secundus vir moriatur, eius qui- 


C514, và My aver Oo modyuaca oi d$ apporépov 
TOv y&uav sagaAmyporras naides adiaDétov «Tis 
. *QOe ver ον 1 loge wai d go˖αταονντνν Üiavepun- 


CacG* v9» wávro, mQó yápov Ooeiw 3 13 - 
7 


5 olusjõ; q Aywyeras sxatooy, «s o 
uiv oí ro ngo'tov yàpgov xa ri éxsivov xspÓa- 
vdo d, 4E Ae dà oí éu x&v dere 
)vrec GtsQudvo» ijs sao. Éxsivov ysvopévrs dxo- 
0vOs gi 


TéQouc, s 
ande éxdctTr yov!) 
gasévo sooyausalas 3 xal le t&v» noctu 


em proprias res ex ambobus matrimoniis percipient 
filii intestata matre moriente ex aequa et simillima 
divisione, antenuptialem vero donationem utraque 
soboles proprii percipiet patris, et ex solido quidem 
prioris matrimonii filii illius lucrabuntur donationem, 
er solido quoque ex secundis nati seminibus ab illo 
facta fruentur munificentia, licet non ad tertium illa 
matrimonium venerit. Quid enim hoc prioribus pro- 


nado» d «X» Óavrsgoyamíar lags r 555. oí 35 quae secundas contraxerit nuptias, ad tertia minime 


XXVIIL Quoniam vero legibus 


hactenus latis non distinctum est, 


4$ 4 Hispanis id, quod plus est, 
spectari debeat, num tempore dationis an solutionis matrimonii, optimum nobis visum est 5 mortis 


entis , | secundas nuptias contrazit 
Poribunt vero etiam pauciora: at qui incidi 
de iis erremus, illud tempus c 
inde oritur proportio 
liberisque tribuere decet: neque in 
eventus qui vocatur considerandus est. 


iderandum est 


iunior 


observari. 
unt casus contrarios ut plurimum exitus efficiunt. 


enim homines iis ent plura, 


Itague ne 


is gui secundas nuptias contraxit moritur, et quae 
, ag secundum illam quod plus sit considerantes auferre id quod excedit 
in talibus omnibus datio aut scriptura ab initio facta spectanda, sed 


XIX. Sed me illud quidem nobis praetermittendum est, quod ita ut recte haberet Theodosius 
piae memoriae constituit. dicens, si mulier. liberis sus i 
que ei liberi alii nati sint, deinde etiam secundus. maritus 
utroque matrimonio natos accepturos esse matre intestata defuncta ex pari atque aequab 
visione; ante nuptias donationem vero sui wtramque subolem 


tis ad se nupíias transierit inde- 
cesserit, propria ilius bona überos ex 
ilissima di 
atris capturam, et in solidum quidem 


rimi matrimont liberos donationem illius lucraturos, in solidum autem e secundo genuine oriun- 


P 5 
dos largitate ab illo profecta fruituros, licet «lla ad tertium coniugium non migraverit. 
; 5 quid priores liberi secundis invideant, si pibe illi Ls i 
suboles patris ante nuptias donationem accipiat, et uti- 
cum cam primi liberi propter secundas nuptias acceperint, secundi omnibus modis 
dabeant, licet quae secundo nupsit ad tertias nuptias mon transierit: ut in 


hoc prioribus proderi 
iuridm passi sunt? Kt ad summam sui 


2 nóregov L (1. ygágovas dà ual , om. B! 
8 www TÜxGS dn h B! u,, L | 18 dx 
d» B! | 15 euentu &xo:sÁdcuavos M s.v., LB | 
16 sxagaAsitcréov Bie) vx sov (st 1% L!) 
id 17 650360:0s] Cod. 5,9, 4 | 18 sraidas , 

| 19 490% B! | avvol B! 22 ddiaSérov «f 
LBel ddiaOévov dd «5c M| 23 vs od B | g- 
veu5gscc Be] daes e Fera, ML | 24 noc 
L| 26 , MLB) prioris c | 29 * L! | éxeivg 
om. M | 3i ar prioribus g | 35 add. Haloan- 
der ez £ 37 ö — 111,1 Arco em. g 


1 rubr, Cuius temporis oomputatio da sit. e& 
quomodo superflua quantitas distribui debeat R mg. | 


d enim 
quoque tertiis nuptiis in- 


eam 
re non videantur fratri- 


uero om. V | 3 *solutione libri | 7 aut fortunse R* | 
euntus R! | 8 operantur] Quod plus est tempore mor- 
tis binubi inspicitur add. Ri ut] et R! | 9 sg. quod se- 
oundum V | 10 porciones R; portio vulg. | sumenda vwg. ; 
leg. sumendum? | 13 datione VT] donatione (2. v. al. 
datio) R* rulg., donationes RI 14 considerandum RT 
17 haben RI 18 quia om. RI | 20 alii fllii vu/g., alii 
om. RFT | 21 ex] eius Ri 22 ex qua et simili R. 
24 soboles om. RI I quidem — 26 ex solido om. R! 
26 natis R | 27 tertie RI | 28 Quid] Quod YR. 
20 quod 7 30 tertiis iniuriam] in tertiis iniuriam 

in ras. | 31 unaquaque R | 33 filiis prioribus V4 34 eam 
om. Ri, post habeant add. R* | habent VT | quamuis quam 
secundas contrauerit nuptias conoipientibus ad tercia Re 


DE NUPTIIS 171 Nov. XXII 29—31 


»cvà vevro té» ddalys dievroveOn. N dd vis — vota migraverit. Ex rerum vero consequentia hoe 
vé» noayndrow dxolovO(as vavró xal émi mavégov ipsum et in patribus sit secundo nuptias facientibus, 
Kavo Osvtspoyapovsrow, xal qvAavrécÓo toi uà» et servetur ex per quidem matrimonio filiis propter 
ix Tov 5 reo maig) qa rij òrursgoοννινe — Secunda vota lucrata dos, secundis quoque (ex se- 
xs siga , voi& dd Jevrépow và é« vàw b cundis), licet non ad tertia pater venerit vota, 
seTiQov, xd» si ur x vQírovs O stam)Q di 


1 T& 17 Aoewxá, óxóca siete i neis éx(g- 1 Reliqua vero q ue in ns Mee est 
avev y d nxat9o f i; uiry Tij6 Üsvrspoyapíac, ter aut mater ex is nuptiis, aut per lega- 
53 rr Àgyavov LAB $5 8 ee eis 10 aem forsan seu fidelcommissum, non tamen ad ter- 


„Greve alia yauovs, ravra GvvavaxoaÓOévra v5 tias venerunt nuptias, haec commixta eorum sub- 
eUcdv» xsquvgíq xal vzó voírov ov calsvÜévra ya-  Stantiae et & tertiis non mutilata matrimoniis ma- 
pow usvéto na avroic d,ꝭj , xal sic rds avvov — neant spud eos inmota et ad eorum velut e 


S oixsia Qiadogas agaxvaiaOn, xal ztagà vsqhóvrov — successiones perveniant, aut etiam superstitibus quo 
9v Bovlowras Ne,: Do coózov. "ie 15 volunt disponantur modo. 
CAPUT XXX. 


Erasò d và xédoUn xawrayoU xarà vj» «oV Aóyov Quia vero luera ubique secundum rationis fre- 
€vvéxsia» sig vag axo valsve3s Oiazsvise dvouoDOsrz- quentiam in disiunctiones ex morte sancivimus, brevi 
che , fpayst viva Aóyq waxsivo mgoeriOs oe, quodam sermone et illud adicimus, qus quA nne 
óxóga wagücvauw oi yovsis QemovÓip O.alvOévros lucrati fuerint parentes repudio soluto matrimonio, 
rod yáuOv, sivs bona grati& cvadévr, sivs xal - 20 sive bona gratia misso sive etiam aliter, sive per 
Aes, sits wa1à x νðe are xaT& mxgoyapuaíae 9. — dotis sive per sponsaliciae largitatis occasionem, 
esas noógacw, vavra gerd nn, vOv dnxàó vsÀev- haec ad instar ex morte lucrorum omnia serventur 
rq̃e «sodo»v anavra gvlariícOn vole scicí. avrov filiis. Hoc idem custodiendo etiam super indotatis 
rovrov gvlarromávov xal ézi «àv àmnpoíxcow yacus- uxoribus, ubi a nobis posita constitutio procacitatem 
ro, Fa ñj nao" ius r ,, Qiivatie vj» 90-25 punivit. Et non discernimus, ex cuius culpa matri- 
fr u e, o. Kal od 3715 , ag d monium repudio sit solutum. Quocumque enim modo 
rive aita» 0 yauos tQ Gerrovòc dN. òù me- ze habeat causa, servatur et super illis quod lucra- 
q irors yàg a» Kyo. rò moüyua, gulárrsras wal ém' tum est ex illis ps irm filiis, ex quibus processerunt 
s to xsgUavOd» «oic dx re yd bee. — filii, sive prima soluta sint matrimonia repudio sive 
maii», i ov ngorADov oi maides, ire oí stoartos 30 etiam secunda, licet tertiae non secutae sint nuptiac. 
OisivOncav yauos Óenovü(q sirs xal oí dairsgos ad 
sí tQíroS ovx rxolovOros vd. 


— CAPUT XXXI. 


u dà msgh avbgcsow 7) A õ,¶Gp½̃ ον, e 5 De augmentis autem aut deminutionibus dotium 
yapsaíev Oosóv ,]. udv vus vov KumgocOev aut antenuptialium donationum dictum quidem est 
vouov, nuiv dd dLsgyacras vslsórsQov, of ys xol35 aliquibus 5 legibus, & nobis autem perscru- 
GvvsOtorTOv TO» yaüpoy» rde Ük rò- dio cesis tatum perfectius est, qui etiam consistentibus matri- 
ovx avEscOas uóvov, du «al i dN didoo d moniis propter nuptias donationes non augeri solum, 


bus inferiores asse. Ex rerum vero consequentia idem etiam de patribus secundas nuptias incuntibus 
obtineat, serveturque liberis quidem ex priore matrimonio natis propter secundas nuptias dos luocri- 
facia, secundis vero liberis quae ex secundis nuptiis redundant, licet ad tertium matrimonium pater 
non venerit. 
1  Heliqua vero, quaecumque in talibus pater vel mater ex secundis nuptiis vel per legatum forte vel 
icommissum lucrati sunt, nec tamen ad tertias transierunt nuptias, haec bonis eorum commixta neque 
per tertium matrimonium concussa apud ipsos immota maneant, et tamquam propria ad ipsorum succes. 
zores perveniant, atque dum supersunt quo voluerint modo administrentur. MOM 
Quoniam vero de lucris secundum orationis continuitatem omni ex parts in disiunctionibus, quae 
per mortem fiunt, sanximus, brevi mentione hoc quoque addimus: ut, quaecumque parentes matrimonio per 
repudium soluto, sive bona gratia misso sive etiam aliter, aut dotis aut ante nuptias donationis nomine 
lucrati sint, haec ad imitationem lucrorum quae per mortem obveniunt omnia beris serventur. ue 
hoc idem etiam servetur in indotatis uxoribus, ubi constitutio a nobis lata temeritatem punivit. Nac 
distinguimus, ex cuius culpa matrimonium repudio solutum sit. „ enim ge res habeat, in illis 
que id, quod lucrifactum est, liberis illius matrimonii, unde liberi illi procreati sunt, servatwr, sive 
primae nuptae repudio solutae sint sive etiam secundae, licet tertium matrimonium secutum non sit. 
XIII. De augendis vero aut deminuendis dotibus vel ante nuptias donationibus dictum quidem 
est in quibusdam legibus antea latis, a nobis vero res perfectius elaborata est, quippe qui etiam con- 
stante matrimonio ut propter nuptias donationes non solum augeantur, sed etiam ut ab initio flant prae- 


2 ,a mooyauo» M| 3 uiv om. B'[5 vois , I vero om. V| 2 secundas vulg. (3 et om. RI 4 uota 
devrigoss d B! | vov dure vov Ósvrápov? Zacha- . secunda R | lucta RI I ex secundis addidit Berkiws | 
riae | 6 si] 9 L' 4 9 7 prius om. LBe | 10 q«daixó- | 8 rubr. Si legatum uxori maritus reliquerit uel contra 
paccov M B a pal B' gsdixóupacor L| 12 ov. | R mg. | 11 uenerit V | substantiae — 23 super indo- 
ow. B | 14 ol MBI oixsías Be oixíac L* sixiag | tatis mulieribus (sic) ecr. Rà in ras. 7 versuum | 13 pro- 
L' xe aut etiam € | xao om. Bie, del. L* | zsg pris vulg. | 14 superstitibus RF] a superstitibus V? 
Ovrov Li a av rov L* | 18 Beaxv L | 19 xsg- | vulg. | 16 rubr. Si repudio matrimonium solutum sit, 
Qávcisy M) xsgÜáveue» LB | Qenovóio M) Qiatvyio | quid statui oporteat de lucris nuptialibus E mg. || ubi 
LB (idem v. 13. IJ 20 Bovaygaría L dyadñj zd ,] V | frequentiam] an leg. consequentiam? | 18 addioimus 
L.. v., B | eradévr« Hein bach] ovaAévos libri [22 voy] | V|20 per om. V* | 21 largitatis] donationis T | 24 pa- 
z»L|23 vavvov — 26 é(riuozoaro om. LB | 25 d- cacitatem. RI I 28 2. fllii — filii post super illis (v. 27) 
raise] Cod. 5, 11,11 (cf. supra cap. 18) À 30 oi] sí. L! | | coil. V 1 30 secunde V! | non] neo R ] sunt RI 33 rubr. De 
31 duÀnrivÓnea» L|35 rale )] D' augenda uel diminuenda dote uel propter nuptias do- 

natione — mg. | 37 augere R. 


22* 


Nov. XXII 31. 32 


xpocerífanev, xal eexap cf OvveyoQ7 " 
ovro xai — Das TO» GOvveÀOOvtov Fouls v 
dina pev. Alla rovro, tO x9 usiógsos qausv, sl 
rege yévorro ydpos, os ég)üconsv ([va mr) xt rñ 
& 


4déovros ToU «i avgefoUc Anbsms v οεοu%οu)NL“ͤ“n 
Qiavába), fixa rade dx rov zgorápov yévowro 
yéuov. N yàg &usrpo» ézidoín vf» smQoixa T) v» 


Qogeos 9 yoveve f) Ha r. . lor 


i da, 7) xavalspOs(n, xal d AaBow sic deux 
ipisorro yd nove, uévsiv wal ovto Tij» zoijGtv, GxoiG ov 


TO» OvVGOV 


hl * 


ade T9» oixs(av πν,SuÜ‚(l x Óscmocsíay. 
vavca uv teo) và xava gi 


172 


u Osdoudvorv papuáv. 35 


DE NUPTIIS 
sed etiam & principio dari prae u—€— sicut 
augeri permisimus, ita quoque minui contrahentibus 
volentibus concessimus. T oed hoc, quod de deminu- 


tione dictum est, si secundae fiant nuptiae, non pe 


5 percimus (ut non aliquo modo Leonis piae memo 


offendamus constitutionem), cum ex prioribus 
fuerint nuptiis. Si enim immensam obtulerit dotem 
aut antenuptialem donationem parens aut aliud ali- 

, deinde sentiens, quo ferat lex, ab- 


uid 
co 10 breviet quod factum est et deminuat dotem aut ante- 


lucrum erit filiis 


Si vero solum usumfructum rerum aut vir uxori 
novissimam dederit volunta- 
tem, ante nos quidem dicebat lex, si ad secundas 


habet us 


cap. XX XII—XXXIV decurtata exhibet Be p. 191 Zach. 


ceperimus, et 


ut augeantur concessimus, ita etiam ut deminuantur, si coniuges voluerint, 


permiserimus. Verum hoc (de deminutione loquimur), si secundum matrimonium factum sit, non permit- 


temus (ne quid Leonis piae 
sunt. 
deinde 


memoriae constitutionem offendamus), ubi liberi ex 
Nam si immodicam dotem vel ante nuptias donationem parens dederit vel aliud quid largitus sit, 
animadvertens, quo tendat ratio legis, contraxerit quod actum est et dotem vel ante nuptias 


priore matrimonio nati 


onem deminuerit, non iam quod datum est liberis lucro erit, sed vel vitrico vel novercae lucrari 


donati 

licebit, ut liberi in hac re laedantur. 
XXXII. Si vero solum usum 

luntatem dederit, 

eos statim relicto usufructu 


batur. 


obis vero hoc non admodum placuit, sed volumus, etiamsi ususfru 


bonorum aut vir uxori aut coniux marito per ultimam vo- 
quae ante nos erat lez dicebat, si vel pater vel mater ad secundas nuptias venerint, 
ivari, quemadmodum antea 
restitui, si vero impuberes Forte liberi essent, etiam cum 


inio privabantur, et illum confestim liberis 
ibus medii temporis; hoc enim legi vide- 
ctus datus sit sive e largi- 


fate rive mortis causa donatione facta sive ctiam inter vivos, quatenus donare licet, sive relictus 


sit, et 


eum accepit ad secundas nuptias venerit, etiam sic usumfructum 


manere quoad superstes 


ui 
sit qui hunc usumfructum habet: nisi ipse qui donationem, uti din. est, fecit vel illum reliquit, sive 


masculus sive femina, 


este dixerit velle se ut, si ad secundas nuptias. transierit qui usumfructum 


accepit, ille et solvatur et ad propriun dominium revertatur. Sed haec quidem de iis dicimus quae ex 


largitate data sunt. 


gosevafagusv vA.) Cod. 5, 3, 19. 20 | 3 «0 om. 
uon] pepercimus (i. e. épsícapav) c | v: 
om. Bi | 5 Atorroe] vov zféovcros | 6 d. rde] 
Cod. 5, 9, 6 | 10 yuvóusvoy B | 11 oix era xdoBoc 
B! 12 4&íéova;] Yer LI dfc P 145 (in marg. d 
2 a ..... TO rh btb yso«v Qeb[ausvo»] ποο - 
€ „ dq vÀ nai rõ Mero] 
roi xocovtov Qi0[óvas) add. L | «Gv zavooxov L! | 
15 obsoíggovxro» ngayuavov M] xeon xapnow ; 
zoayuávov L zorow ngayuavowv B | 16 l 
115 vonoc] Cod. 5, 10, 1] 18 dgíxosrro L. 
LI 20 doxsp xaà (xaà x0 Bf) x B | 
oí xaidsc BI vOv éupusco L | 24 9] si B', om. L 
25 9 xard) ñ om. e | uógtis xavca M] Oaraov aitíq 
LB | 26 7 B 9 xai) et c inter aetuoy M 
dv toy LB | 27 f LI ei Re, om. M (cf. Julian. 
cap. 130 in.) 29 raubry a xc »» xenow LB 


30 curòs] «vtz L, om. B* | S eigrnvas om. B* | zs 


oe Bí| 31 vavrzv BJ gnco. MLB | 32 sq. roc 
TOV OUGOU TOV xorGi» qoovxtap Li roõ t9» r 
L*B|33 avr» B] 35 Gidousvov LB (e,. 6) 


1 praecepimus vulp ) icio! tim RFT | et] set et R. 
3 concessibus AR! j e diminutione V deminutionem R 
6 constituciones Ri | 8 aliud om. V, aliquid om. R [9 abbre- 
uiat R! [| 10 aut om. RI 11 neque lucrum (luctum Ri) R 
12 dictum est V | 16 rubr. De usufructu uxori a marito 
relicto relicto (sic) uel contra R mg. I vir] ei in Ri d. eit 
FV 16 eoniunz R= 1.17 ueniret R vulg. | 20 impu- 
bere RI 23 vel) ut (sit V*) V | ususfructus vulg. | 24 do- 
nationes RI et] aut Beckius, aut et Heimbachius | 25 si 
om. vulg. | relinquatum Ri | 28 expressum Ri | 29 est 
om. E! | 31 nuptias ueniente eo RI solua R!] 32 Sed] 
rubr. Bi ususfructus dotis nomine vel propter nuptias 
donationis causa constituatur R g. I 33 his quae] his- 
que qui Ri his qui R 


173 


Nov. XXII 33—36 


CAPUT XXXIII. 


Ei udvtos dv mxwQoixi 5] stpoyapua(q d ãᷓ m, 2 
vw» ovcovpgovxroc do Le idi» ere 0 Ko. 
pav, d vo fn vsvo arruéva, xgavsívo, xal us- 
sr 7 W dxoie OV 7T8QíOO0iP, ad si 
- évavtíoy vi BovigOsisv oi vslsvri)gavtec. ro 
Ne ix vov vóuov Qs0ouévor Hd id. axe dei 
WaptaxaSu ovx laxvae. 


5 velint morientes. Quod enim ex ] 


Si autem in dote aut in sponsalicia largitate re- 
rum ususfructus detur, nihil penitus innovamus, sed 
dudum sancita teneant, et maneat apud accipientes 
donec vivunt, licet decies milies contrarium Rue 
est lu- 
crum privatus auferre modis omnibus non valebit. 


CAPUT XXXIV. 


"nad ji hec sic fi vov maph vo ob 
wüxSiwo 2 


Quoniam omnino ad memoriam de usufructu le- 
gum venimus, illud quoque misceri legi bonum est, 


vov vogov dügiópsÓa, gosavapiEas 
TQ "OU er, dr vανν lungoodòe sigyras da- 10 quod tribus pridem dictum est constitutionibus: 


t&lsci»v, de mxavtow ò raxrijge TOv eie rode xe d 


&gexvovudvov sica dx urvoqias Gespàs siva dx yap) 
Tov ,d airías site aa lagó av TOY SUNL COUNTY 
Kyu, wav sb moos Óayvégovs No yáuovs. v?» yd 
sv cr dyoie ov „ dd .darrrroꝰ x 
ei *Qo t9ucv una ee BouAovras vópos xal ind vois 


omnium pater horum, quae ad filios veniunt 
sive ex materna linea sive ex nuptiali filiorum causa 
sive aliunde, usumfructum habet, licet ad secundas 
veniat nupti Usum namque eorum, donec vivunt, 


15 manere sine casu etiam ante nos omnes volunt leges 


et in maternis et in aliis omnibus, et nos simul di- 


r xal ôAn rote dl loss azxagi, xal rusic cíu- cimus. Castrensium vero et quasicastrensium pecu- 
van. & dd vàw castrensis» wal quasicastrensio» liorum excipiatur ratio. 


xexoviio» éEronaO' Aóyos 


CAPUT XXXV. 
Ming fir Jjogncauévn *& vQ xcidi r o- 20 Mater tamen donans aliquid filio de suo si ad 


na sizap sic Osvtdpove Ne. yduovc, ovx à» d- 
vero xaTd mxQópacw AM xõ Jeden dv- 
rer. ov yào éx xaD'agac dont yvoune v)» dxa- 
5 aied ya, dd vOv» ÜsvtsQo» yauov évvoovoa 


[4 


secundas venerit nuptias, non poterit per occasio- 


nem ingratitudinis revocare quod datum est. Non 
enim ex pura videtur voluntate ingratitudinem 


intro- 
ducere, sed secundas nuptias considerans ad hanc 


rey AD’ OxyWaT 7t v, A si25 venisse cogitationem putabitur. Nisi tamen aperte 


ee 0 mae T) wsQi ij» Lorjv abα émifov- 
rov Tj umnrgl 7 xegas émif dgefeic j msgi 
vy» vie ole OÁge agaíosci 7tQUvTOw *& xaT ad- 
rie G7t00eixvvo:to. 


filius aut circa vitam ipsam insidians matri aut 
manus inferens impias aut circa substantiae totius 


ablationem agens adversus eam aliquid declaretur. 


CAPUT XXXVI. 


O9 piv GvyyogoWpsv vals, j 
pévoie yàpoy Fr BoviscÓo: voie vOw mQó- 


alk noc ÓOsvrspov 30 Non tamen permittimus mulieribus ad secundas 
5. venientibus nuptias adhuc velle priorum maritorum 


eap. XXXIV Harro vàw (11) .... ex B excerptum extat in tractatu de peculiis (Heimbach Arend. II. p.253) 
XXXIII Si tamen in dotem vel ante nuptias donationem rerum ususfructus datus sit, nihil plane 


innopamus, ted quae iam sancita sunt obtineant, et apud eos, qui cum 
atites sunt, etsi sescenties contrari quid voluerint defuncti. 


euferre nullo pacto valebit. 


XXXIV. Quoniam vero omnino ad mentionem legum 


acceperunt, maneat quoad su 
Lucrum enim e lege datum pcc adi 


quae de usufructu agunt delati sumus, illud 


quoque admiscere 155 par est, quod anterioribus quibusdam constitutionibus dictum est. ut pater rerum 
: libero si ! ^ : 


omnium, quae ad 0$ sive ex 


XXXV. Mater tamen quae 
allegare videtur. 


mnibus et omnes ante nos latae leges vo 


„ $ed. secundas muptias respiciens ad 


linea sive ex nuptiali causa liberorum sive aliunde pervenerunt 
usum/ructum habeat, etiamsi ad secundas venerit nuptias. 
manere integrum tam in maternis quam in ceteris o 
conscntimus. Castrensium tamen et quasicastrensium peculiorum ratio excipiatwr. 
flüio ez suis rebus aliquid donavit, si ad secundas venerit 
son poterit sub praetextu ingratitudinis quod datum erat revocare. 
inem 


Usumfructum enim ei quamdiu e est 
unt et nos 

tias, 
Neque enim ex puro consilio ingra- 
praectextum venisse praesumitur. Nici 


vero manifesto probetur filium vel n matris vitae insidias struere vel manus impias ei inferre vel ad 
substantiam 5 auferendam aliquid contra ipsam moliri. 


Neque vero inus m 


1 zoixíov Li | 2 oveo?egoveros M) xe 9n 
3 xondis 1 lj 50% B* | ovóssvi LB. 
4 * νννꝓPua BI segísoxi Bh 7 iozvoe ue 
lexvss LB IS «ov ovcov 8 47$ xoiſo a j 
vov L «596 xonosos B 10 v - tribus (i. e. 


torexiyr 

air 19 Aoyos] x rim ri add. LB 
20 'H uno B | 24 vos om. L* || 26 axévev B | 26 soi 
sip L' | 27 Hale, B! | 28 eve] rabrne L | 
29 &xodsixvvras B! ámidsvvorco Bí | 31 zQoregor 
MB!) xqosépov LB 


1 sponsalitiam largitatem usus rerum ufruetus (sic) V | 


ulieribus ad secundas nuptias transeuntibus, wt priorum mari- 


3 sanctitas R! | et maneat Ri] et maneant RT vulg., 
om. V| 4 uiueret RI uiuerent RI milium V [ aliquid 
om. V5 morientes] Si qua suscepta legitimorum (lega- 
torum Ro) naturaliumue tutela contra sacramentum se- 
cundo nubit, subiacebit penis inflictis et illi quam (sic 
nubit infra tempus luctu praestitutum add. R' | Qui 

Ri legem Ri | Srubr. De rebus maternis uel nuptia- 
libus luoris quae ad filiosfamilias peruenerunt. et de 
castrensi et quasicastrensi peooulio R mg. | Quoniam] 
vero add. vulg. | merism R 10 tribus] bonum est add. 
Re | est 5 quia V) quod R vulg. | 14 eorum 
om. RI 15 mane V! | etiam post annum annos omnes 
RI 17 uero et quasicastrensium om. R! | peculiorum V] 
iam peouliorum R vulg. | 20 rubr. Si mulier res quas 
liberis donauit quasi ab ingratis post secundas nuptias 
reuocare maluerit R mg. | tamen om. V | de del. R* 1 
sed V! 21 nuptias uenerit V | 23 uidetur ex pura R 
uoluntate et gratitudinem Ri 25 cognationem uenisse 
Bz, cogitationem, om. uenisse Ri | 27 totiueeblationem 
V | 28 oblationes RI adversus] ad R. 


Nov. XXII 36—39 


«e OvvoiwrnGávtov d 7? weovepiss rore, 
nus elc olov av her vov sQóraQov igixowro yáuoy, 
dxsivov Gvapgyérexda» v9» vUyp». v) yag vOv lum 
eOev émslngopévg ovn av adi dx vOv KuxgocOev 
gon otro. 


174 


DE NUPTIIS 


3 aut privilegiis uti: sed ad quale post 
orem venerunt matrimonium, íllius amplectantur 


ortunam. Quae enim priorum oblita est, non rur- 


sus ex prioribus adiuvabitur. 
5 


CAPUT XXXVII. 


Xa dà xaxsivo xal ovdÀ svosBsías KE cq rj 
uias. J bree Ala οοο moOs mwoAlois évépow vw 
dp 5 b ders, ai ce Ae. 

8:8 asvay, Ar &yáyovto cri 
dera e eee, eir T. 
v0 c · vOv arri oννοανν,/ o, Ovx ino 
é vouo; moóc Üsvrégovs yáuovs dÀOsiv &xovroc vov 
&QótsQov yruavros, dla vOv dye yduov soQvsíaw 
/ i», d ov. yáuov ovdÀ Gvvágeiav, 


Ti xa , a, 


» 7 
Lcd vs xal vgvpaga Oialvass 10 


Iucundum quoque illud et non extra pietatem a 
divae memoriae Alexandro super alios plurimos anti- 
quorum 1 rum determinatum est, ut si quis 
manumiserit ancillam, deinde eam ducat uxorem, at 
illa ut videtur elata et epulata solverit circa manu- 
missorem ma nium, non sinit lex ad secundas 
nuptias venire invito priore marito, sed deinceps 
nuptias fornicationem iudicat et corruptionem, sed 
non nuptias nee matrimonium, ex quo iniurise mon 


96 vg,, ovx avstQast?)S «vq» vj dl . éniOévs: 15 decentes ei, qui libertatem imposuit, fiunt. 


stposyívetas. 


CAPUT XXXVIIL 


Tavrov dd 07) ga lit xdxsivo evoóvvsc abiov «7 
leur nod nágos xoiaacD'as vouoDssíac: E 


Eius quoque cipis illud quoque invenientes 
S rdi eri i nostrae facere sanctionis: 


nid nàvtov , urvno à&ioniovovága zx90s Tj» vóv — quoniam omnium mater fide dignior ad filiorum edu- 
xaído» dyayayr» ddóxs, Qídociv avvj wal «ovro o 20 cationem videbatur, dat ei hoc lex, nisi ad 
vóuos, si n *QOo6 Qevráoove qosti)osia yapove. secundas ac nuptias. 
CAPUT XXXIX. 
Tàc dà di ngoixas, Ke d lag oi Gvvosixovvres, Dotes autem, quas acceperint contrahentes, non 
ov Jocove, ngoxsíoes vac à gvvsctorov Kr — dabunt facile mulieribus consistentibus adhuc matri- 


ry evvowmeciov, xj» at airiiv de Ó vópos H je- 


d dézaírowya Si v4 TOLOUTO swQüÉcusv, uiurcis J. 25 


qais xÓ ysvousvov avróOev slvas d xai si csAsv- 
igen j yvwü, xal àvalQworras rds ago oi 
dedoxórss avrag dopo vais i» avdgss magà 
r xÀngovóuo» vOv yvvcixov us:ü vOv dv usq 


xagzov, avroí 1s xal xÀngovóuos avrov, xal Ktova,s 30 in lucrum secundum 


eíc og xara tO Gvusegpovnufvor. xal si sui 
dsvtágovs din ro 3 oí xag d Puls loves 


dv Dj x toe sau0(, rod ro 05 vÓ xaO" Olov 
Qiavevayudvov. N uévres m?) vToxouw AaBówves oi 


moniis, nisi tamen ex causis quas lex numeravit; 
alioquin, si quid tale gesserint, instar donationis 
quo agitur hoc ipeo esse videtur: et si moriatur 
mulier, et recipient dotes qui dederunt eas inmature 
mulieribus mariti ab h bus mulierum cum medii 
temporis fructibus, ipsi et heredes eorum, et habebunt 
pactum. Et si ad secundas 
venerint s oer viri, servabunt sine alienatione hacc 
filiig, hoc videlicet quod generaliter constitutum est. 
Si vero non contigerit accipere contrahentes dotes 


eap. XXXVII summarium habet Nomoc. L tit. 42 ex Athan. 


torum dignitatibus aut privilegiis uti adhuc velint, sed ad 
acqwuiescant. 


transierint, illius condicione 
emolumenti qui ebit. 
XXXVH. lilud 


duxerit, illa vero videlicet animo intumescens et 

mittat ei lex ad secundas nuptias venire invito 

et $ 

libertatem impertiit afficiatur. 
XXXVIII. 


atum ac ne pietatis quidem 
alios multos veterum legualatorum definitum et ur si quis 


priore marito, sed i 
ro habeat mec vero pro matrimonio aut coniugio, per quod quidem contumelia indecora is gui 


ost illud matrimonium 


Quae enim priorum obB eit, non rwrsus ex prioribus 


ers a divae memoriae Alexandro post 
llam manumiserit camque postea wxorem 
solverit coniugium cum manumissore, non per- 
matrimonium pro meretricio 


4b codem autem imperatore illud quoque lucrati dignum existimavimus quod partem 
legislationis nostrae „ ut quoniam mater omnibus fiducia dignior ad liberorum ir ciet td cre- 


debatur, id quoque 


ei tribuat, nisi ad sc 
Dotes vero, 


migraverit nuptias. 
quas mariti acceperint, non facile reddent mulieribus constante adhuc con- 


iugio, nisi cx causis quas lex enumeravit. Alioqui si quid eiusmodi fecerint, instar donationis eo ipso esse 
videtur quod factum est; atque si mulier decesserit, et recipient dotes qui eas intempestive uxoribus resti- 


tuerunt mariti ab edibus 


uxorum una cum fructibus medii (emporis (am ipsi quam heredes ipsorum, 


et lucri facient secundum pactum. — Et si viri ad secundas venerint nuptias, haec non alienata. liberis 


servabunt, id quod quidem in universum constitutum est. 


Quodsi forte mariti non acceperint dotes con- 


1 7 voie Es- e zoroacdas B | 2 drr 36% 
3 éxaivos? LII G cap. XXXVII om. LB II Alg 

Cod. 5, 5,1; cf. Dig. 24. 2, 10. 11 | 17 Tavrov MJ Nds 
LB (Eius c) | 20 sq. ò »vópos) Cod. 5, 40, 1 22 às &»aA4- 
Bow» B | 24 lh cf. Dig. 23, 8, 13 $ 1. 24, 8, 20 l 25 K 
vos L || 26 yevópsvor B! | ei] r L! | 27 «ai om. LB 


(cf. ad c) | 29 dupsco ML |30 vs om. L (c) | 31 ei] oi 


M | 34 &iasxezayuévor] Cod. 5,19,1 


2 uenient Ri uenerint R Vy V? ap spatio 
vacuo relicto V* | 6 Iocundum RVT | 8 determinatur] 


18 dignum vulg. | sanocios Ri 


J. dum s. v. R* | 10 illi RI ut uidet se elatam et epa- 
latam V] 11 eiuit E! 14 non] neo RI iuriae Ri in 
iure V| 15 decedentes RI I inposuerit fiunt R* i non 
posuit fruitur R! | 17 Eius (Eis Ri) RV) Eiusdem vulg. 

19 leg. (quia) 3 
educatione RI 22 rubr. Si adhuc constante matrimonio 
dotem maritus uxori persoluerit T mg. | 23 oonstanti- 
. vulg. | 25 gesserit R instar] ad 
instar R | 26 uidetur esse V] 27 et om. V, de. R* [ 
31 ueniunt R [33 oontraentibus Ri. 


DE NUPTIIS 179 Nov. XXII 39. 40 


GwvemovvT Td; sxQoiuas Kv, cvvecróvros «ov Gvvow. — adhuc constante matrimonio, etiam post mortem eas 
ce, wal gerd TsÀsvrüw cru rh yapsvóv wacà uxorum secundum legem ab illarum percipient here- 
TOv vénov wapa tdv H LVverra: xAngovouov, dibus, sicut scriptura vult dotis. 

9 yea gor roð TQoixqiov. 


CAPUT XL. 


A megórspov éxítQonóv ts aírjcaga gal ros dum, non prius tutorem petens et rationem reddens 

4 X xouévn xal xavafalovaa sd» 50 10 et exsolvens omne quine hinc debet, non solum 
re 0gsiln, a nóvoy và rie vnoOywxn» Ére» quae elus sunt in h 
0 vóuos Gvyyogsi voie zrasGÍp, a wal vj» ToU y ilis, vd etiam t substantiam trahit cum hypo- 
garrot ovdía» Gvvvnays, rate vsoOTMcic, avvf vs  thecis; ipsi quoque interdicit filii successionem im- 
&xayogevss Tj» tov Rae Jiadoyy» dwüfov . puberia morientis, licet ex substitutione pater eam 
recess, sí al 4$ vnoxavacragacé Ó swatüo pi 16 venire ad filii dixerit successionem. Sed qui- 
40 móc g? vov maios simos QiaJoyy». All dem priores nostri. Nos autem miramur, si mulierem 
ravra u, oi ngO fdv. fusis dà ODavuaLouev, si — sic impiam constitutam, ut etiam hoc ipso iusiuran- 
, ovre dog waDscrógav, e xai abr dum n et sic ad immaturas nuptias de- 
de apalnga, xal ovra) stQos &esQov ydmov dAOsiv ^ veniret bus maximis neglectis deo et defuncti 
vue v&v puayicrow tuaÁnuévomw, OusoU vs xal v5€20 memoria et caritate fillorum, ita parvis subdiderunt 
rod TSÀrvtZOaswtOS uvzu9e xal t926 ro naidev cx poenis, et illam quidem, quae ante luctuosum nubit 


ye, ovres dle émxáfalov rogue, xal rh : tempus et nec omnino mater filiorum consistit, pu- 
x vo 5 yukapévn» xoóvov xal oùòd a,“ niunt amare, et licet filios non habeat, propter $o- 
tec pirtépa scaideov xaDscva gay Tiuegovvras arge, lam honestatem haec agunt, mulierem vero sic effu- 
&AÀà wür si alda ovx Kyos did uóvr» «ij» aauvótrra 25 lam concupiscentiis, non vel ipsis subdiderunt 

vavra zxgavvovvss, ywvaixa dd evros éxxsyvmévy» — quas sustinent quae ante lugubre tempus ad secunda 
N, oU ra, awvaiG yov» ien Sand so»ais vota declinsverunt. Ideoque sancimus eas, quae sic 
onoías wmouévovuduw ai sxQó vw mavÜO(ucw» r de cetero praesumunt mulieres, super du- 
sie $zápov Gvroiésiov &noxAivaga. "fors vouoJs dum praecedentes poenas et has sustinere omnes 
ro «às ovro6 , ² vOv Aowmov voÀuoe«s30 quas fas diximus super his mulieribus quae 
yevaixa& noóos Taie u mxooenpvícu me, xal ante — tempus nubunt, et infamiam et alia 
vavcas vpícragÓns nácas , unge simopsv én) omnia his inferentes et solutionem eis 

T&v g vov mevO(uov ygóvov yauovuéve» yvvaw dantes eandem quam etiam illis, ut supplicent im- 
xev, v «vs r «cl xà d mavra ravraie - peratori et dimidiam portionem dent suarum 
dyorves, wal loci evrais vov wow» do ves vi» 35 

r wáxsívas6, x0 deĩo da Bacildos xal «rnv 

n moiga» Ódidóvas «xoig sc40À vOv oixsiev, 


cap. XL decurtatum extat Be p. 197 sq. Zac. 


stante adhuc coniugio, etiam post mortem uxorum secundum legem ab heredibus illarum accipient, prout 
vult dotalis instrumenti . 
XL. Quodsí mater liberorum scilicet impuberum tutelam gerat quae iusiurandum dedit se ad secun- 
des nuptias non irancituram, deinde et priori toro et eee contempto ad secundum maritum venerit 
tutore antea petito neque rationibus redditis neque omni co quantum inde debet persoluto, non 
wm bona cius in Aypothecam tenere liberis lez permittit, verum etiam mariti bona simul subicit hypo- 
thecis, illamque excludit a successione filii, si impubes moriatur, etiamsi pater ex substitutione cam ad filii 
successionem venire iusserit. Atque haec quidem praedecessores nostri. Nos vero miramur, quod mulier 
adco impiam, ut etiam iusiurandum prolinus neglegat afque ita ad intempestivas nuptias transeat, tribus 
Ns quae summa sunt neglectis, deb et memoria defuncti et amore liberorun, tam exiguis poenis sub- 
iecerunt, atque cam quidem quac ante tempus luctus statutum serit. neque omnino mater liberorum 
fuerit, severe puniunt, quamvis liberos non habeat, propter solam tem hoc agentes, mulierem vero 
adeo in libidinem effusam ne iisdem quidem subiccerunt poenis, quales subeunt quae ante tempus luctwi 
statutum in se | viri coniugium declinarunt. | Itaque sancimus, ut quae in posterum ita peierare 
ant mulieres, praeter poenas iam constitutas eas quoque omnes subeant, quas antea de ibus 
ante tempus luctui statutum mulieribus diximus, ut et infamiam ceteraque omnia iis irrogemus et colu- 
tioncm poenarum candem ii$ concedamus quam illis, id est ut supplicent imperatori atque. dimidiam 
partem suorum bonorum liberis dent, ne usufructu quidem apud ipsas servato. Atque omnino aequo loco 


2 chr , àv] «àv om. Li | 3 xaga vov Be] xata 1 bis scr. V! | mortes Ri al. mortuas R* in mg. I 
t M dx vov Li om. LI | 45 ^» ante rite eas s un calo] iore di : là rug" R 
transposuit L*| 5 iner νẽ, L | 6 Óiverayyeslan uxores i . illorum rubr. Si mu- 
L B* | xeos 1 Mo 8 ogxe» Mz] éxayysisov | lier tutelam filiorum suorum administrauerit et ad se- 
LB (idem v. 19). Cf. nov. XCIV c.2 | eie 555 eundas conuolauerit nuptias T mg. | 6 imberum R. 

davssgoyaurss, D* | 9 dxívqonov om. Bi 11 évrevOsy] | iurans non existenti ad R | 7 se em. V, ante non (6 
de Pio B* | 12 o »ópos] Cod. 5,35,3. 6,56, 6 coll T | 10 hinc) al. huio s.v. V* | 11 hypothecam 

14,6 | 13 evyvnáyss B'] ovrandyss L vr&yss M(Bl) vulg.] ypotheca RI 12 maritis R! | 13 cue R! | 
10 J He] algOsíae BL | 22 vnáfallov voie now | 15 sucoemione RI | 16 prioris? V* | si om. RVT al, 


] peri 
dà ee LA unt R. | 32 offerentes Ri 3 eundem Ri etian- 
32 rah, B! | nácci L| P“) xoóvegov B*. | dem V*| 34 *dimidiam) mediam libri 


Cf. supra cap. XX11 | 33 yauovusvo» MLB) 
brotes B! | 34 cad L V'aéreut] $90€ vavvrais F: 


Nov. XXII 40—42 
ovÀ) cc xi mao aUraiS usvovore. xal d 
foy» avis Tí(Osusv .d vj vd yáuow di vj 
x vOU sevO(uov yoóvov , been, RN dd sal rh 
cux» énutoonavos zral gas (xal yao dr) «al vovto 
ad, avt), d eer de & 95 dAJovca xai 
v«vra soacaga ansQ un õ,BÜʒ 9 siorras, vais 
irai vmoxsícOc soa. Il de Kev xarà 
pàv vàs émagyías rote zv éÓvdw fyovudvow, év- 


rab dd vg dvdobovaàvg ce E Mdαiunοe 
rei rie 0 du TQ r] r, e q tovt 


TOV u dera foviouévns die yáuove dAOsiv vii 
eee yuyasuós xal st, Bins vos ro 


po ie vet 
éxízQozxo» xal voU$ ÀoyiGpoUe vzodétacOas xal OQ 
/ ufyng ö st 
o. 


176 


2 15 d 0⁰νjẽ¼a e, TOUTO dno- 
15 


DE NUPTUS 


rerum, neque usufructu apud eas remanente. Et 
simpliciter aequalem eam ponimus ed nuptis- 
rum immaturitatem ei quae ante re tempus 
nupsit. Si vero etiam naturalium tutelam gerat 


5 filiorum (nam hoc quoque praebuimus ei) tamen ad 


virum veniens et non agens, quae prs dicta 
sunt, iisdem subi&sceat poenis. Providentia vero ait 
per provincias quidem & gentium praesidibus, hic 
autem gloriosissimo pr&efecto felicissimae huius ur- 


i 10 bis una cum praetore, cui huius partis cura est, uf 


volente ad nuptias venire tutelam gerente muliere 

et ordinetur oribus tutor et rationes suscipiantur 

E uod mater debet occasione gubernationis, hoe 
atur. 


CAPUT XLI. 


Aion dd - 9 Sime vov vie d e A 
kde Jiéraboc, Aouévr xóv saréon, así i pe ri 
vQ oixsíp sod) moscfsiov dd alpscuw ij 

dovvo,, ui) de dmasraigÓas v) vie v q 


Placet quoque nobis Zenonis piae memoriae con- 
stitutio volens patrem, si iubeatur proprio filio lega- 
tum sub condicione aut die dare, non aliter exigi 
pro donatione legatorum cautionem, hanc videlicet 


igpalsiay (reh 07 vn» corum 20 quae legatorum servandorum causa vocatur, nisi se- 


TOV ipli 

servandorum causa xaAovudvr»), mA)» si ui; Üevréoois 
ó satio OpsÀsGsus ydpow. Moro yd wal roõro rote 
QevregoyauoUciw Axvtipuov. 


cundas pater contraxerit nuptias. Sit enim et hoc 
secundo nubentibus poena. 


CAPUT XLII. 


Ala wa» ei vis dv «oic avAaffscróven velw xÀn- 
5 onde vOv» àva emm ^ : 

9 ÓpsÀ:gsss yduow, vovvov dx «rs in da- 
vábaos ej, fe (sQo0)vnge QwralausÓA «s xal 
povióusDa. Ei névtows avaypycctTue Qv» xcl y9guas 
sita 2 Tiva, dztaoaétytoy dꝰd sic deux 


loro yÀpuOUS, ovx Kr a và aach x ispoovvns 30 


dvafircetos d avro? navsi map vj yvvcíué, 
3 3 (vas astovàr, ehe dll rd gal- 
ri sxooódov. Ei dd dv idiobvauc oiv. dri. xsiQotovíay 
vxodiaxóvov ?7) 


oro, ala pas yvvaixa zer urn ix magOsvías35 appareat mulierem ha 


aur; Gvuvoencagay, dl y OweLevyudvn» aàvdgoc u 
dle oóx dE dre de avc M e OvytÀOov- 
car, 7) xa) avvóc góc dr . d, yápuove, oU 
vevEeroa vis legocv»ne* alla xav sl da sic «ovvo 
No, rtáscos gie éxregsiras. 


j Oiaxóvov f| moscfvrépov 4AOsiv g aut diaconi aut presb 


Sed et si quis inter reverentissimos constitutus 


vr pauév,25 clericos, ultra lectorem aut cantorem dicimus, om- 


nino contraxerit nuptias, hunc ex nostra constitu- 
tione cadere sacerdotio constituimus atque volumus. 
Si vero lector existens et nuptias faciens deinde 


a Biropter aliquam inevitabilem necessitatem ad secun- 
as 


veniat nuptias, nequaquam ad maioris sacer- 
dotii ascendat culmen, sed illie manebit apud mu- 
lierem, affectum illius praeponens meliori provectui 
Si vero, cum sit laicus, ordinationem i 
venire voluerit, deinde 
non er virginitate sibi 
copulatam, sed aut disiunctam & marito aut aliter 
non ab initio mox sibi legitime coniunctam, aut 
etiam ipse ad secundas venerit nuptias, non impe- 
trabit sacerdotium, sed licet latenter ad hoc venerit, 


40 omnino eo cadet. 


cap. XLII pars prior decurtata extat B* p. 198 Zach. Eiusdem capitis summarium habet Nomoc. L tit. 26 ex Athan. 


eam ter intempestioas nuptias habemus atque eam 
E aal um liberorum futelam gerat (nam etiam 


etiam naturali He 9 
actis iis ante dicta sunt tis 
sidibus ree 


subiaceat poenis. Curae autem sit in provinciis qui 


ante tempus luctui statutum serit. Quodsi 
oc „„ pei coniugio inito 
prae- 


provinciarum, hic vero gloriosissimo 5 huius felicis urbis una cum praetore, qui hano 


partem curat, ut, s mulier quae tutelam genit 
rationes reddantur et quod mater tutelae 
I. Placet autem nobis 


enim haec quoque secundo nubentium poena. 
XIII. ed etiam si 


necessitatem ad se nuptias venerit, non a: 
manebit uxorem, utpote qui studium erga i 
laicorum numero ad ordinationem subdiaconi vel 


nuptias venire velit, et 
inisíratae pbi] debet, id . P fili 
is piae memoriae constitutio, quae ut a patre jo fili 
legatum sub condicione vel die praestare. iussus tit, non aliter cautio de praestandis le ir uz 

(ca quidem quae legatorum servandorum causa vocatur) nisi si pater secundas nuptias inierit. 


lis tutor designetur et 


atis exigatur 
Esto 


Is e religiosissimorum clericorum numero, eorum dicimus gui supra lecto- 
rem aut cantorem sunt, omnino nuptias inierit, hic uf ex nostra constitutione sacerdotio 
stituimus et. volumus. Si tamen lector. sit et uxorem 

j lius ad maiora sacerdotii munera, ascendet, sed illic 


privetur et con- 
habuerit, deinde propter inevitabilem quandam 


progressui ad altiora praetulerit. Quodsi quis ex 


, diaconi vel presbyteri venire velit, ac postea uxorem 
eum habere appareat non ex virginitate nuptam, sed aut separatam a viro aut alio 


non ab initio . 


statim legitime cum illo copulatam, vel etiam si ipse ad secundas nuptias. transierit, non impetrabit 
sacerdotium, quin etiam si clam eo pervenerit, omnino eo exuctur. 


2 too avrov L| vov yauov B! | 3 ysyaungévr B! | 
5 Osdoxausv]) Cod.5,35,3 | 9 9naoxo ALB] 14 rod roj 
«al vovro B| 16 ½%ãe L | vod] nde vov B17 da- 
ratte] Cod. 6, 49, 6 51 fl xsAevOsíg L| 18 5 vxo 17. ^ 
BI 20 vavry» — 21 alone om. B | d om. L. ] 


arógovu csoflavQógovg xavca M, om. L | 22 vc 
11 26 Ferrägzwel Nov. VI c.5 | 28 ro B. 132 * 


xoívae bis scr. M | 36 avcav Li ovνον,ẽw]äafœ&ſu L | 
Qietsvynévois L'| 37 siagsi2ovca» L avvscsiOovcay 
57 38 dgíxosto. L BI] dterro MB! | 40 avvoic L 


1 eos V | manente vulg. | 2 ponimus] inponibus R1 
3 maturitatem V |? hisdem RV | subiacet RT | 8 aom. 


vulg. | raesidibus)] proeeeeeee RI | huio V | 9 huius 
om. 110 eui huius] cuius R | cure R cure F. | est 
ut uolente V? in ras. | 19 occasiones RI | 16 rubr. Si sub 
conditione mater legatum uel fideicommissum filio suo re- 
liquerit R mg. |j Placet suppl. V* in spat. vac. [ 17 i 
V] 18 erigi Ri | 19 legatorum om. RI | cautiones RI 
20 conseruandorum R | 22 poena om. V | 24 rubr. De cle- 
ricis qui nuptias oontrahere non possunt 7'mg. I 25 oleros 
RI 26 hune] habet RI I 27 sacer datio R | 30 nuptias 
om. V | 32 effectum V1 33 ordinem R | 34 aut diaconi 
om. V| 35 aperuerat R! | non ex om. FI 36 sed) se 
V!||sudis iunotam RI | 37 non om. R. Lio non om. 
R'|39 set RV] sed et vulg. | 40 eo om. RF! 


DB NUPTIIS 177 Nov. XXII 43 


CAPUT XLIIL 


T6 3% zen moayuá der aas wal molle uae nunc vero sequitur causa est antiqua et 
pevov éxavog2oGnc o9 map! érígev wóvov, m quidem suscipiens correctiones non ab aliis 

T ) Ki 0$ ae de — Solum, sed etiam a nobis, non tamen ad summam 

vvv usraó.oó- ui veniens rectitudinem: quam nunc sectantes prae- 
moverse và TaQ0vra vouoDstoUnsv. O 708 xalovyusvot 5 sentia sancimus. Lex enim quae vocatur Iulia Mis- 
Iulio: miscellac : »óuos agyaios rd rñje cad - cella, lex antiqua, lex vetusta, filiorum procreatio- 
xo«íac xoofallouevos GmovÓacua éxécQems vois yv- nis p nens studium permittebat mulieribus, licet 
vasti», ai xai 0 vro xmA00s xaí t, xal vzdo ro r,“ vir prohiberet et aliquid ob hoc relinqueret, qua- 
nerd , dre rod fà xQó€ Üsvvspov &gixéaOas — tenus non ad secundas veniret nuptias, tamen et 


yevaidi riß Güsa»: cvovrov dd xagsiOóvros, autem transeunte si vellet accipere relictum, non 
ace, rfovinOv Aa8siv «ó ar * d, — aliter licebat mulieri hoc accipere, antequam cau- 
de f» vais yuv rod ro Aagsiv, wolv a» ácgdAnav 15 tionem exponeret, quia ad secundas non veniret 
&xOonvxo cs éxà Óevrsgov oUx M õwẽ“˖ “ yauov. nuptias. Sed banc quoque adiectionem (non) ipse 
dll vavrgv dj tZ» hh ovx avróc ò lulios Iulius Miscellus adinvenit, sed Quintus Mucius Scae- 
miscellae AT ed , dil Quintos Mucios Scaevolec — vola hoc praesanciverat, super omnibus quippe P era 
xQorouoDstjcaS érvyyavev, éni návroyv dj r e- dentibus in causarum prohibitionibus huiusmodi ad- 


«as rode Pier ier d uuiq yánowv, ov dia ra- procreationem. sed propter necessitatem et iurantes 
4 d v vie pígso íváyxr» xal Óu- St nubentes et transcendentes morientium volunta- 


tmaadas oUgac maus Tovro» Óusvseuwv TO» 0Qxov,30dum, quod deum simul et defuncti animam contri- 
éAÀlà xal maidas dxoοõe ztQoUxsivo và x&v» Ogxov, staret, cum utique periurium quidem esset in 
Osóv vs OuoU xal TZ» TOU xatOiopuévov Avmovyta prompta. filiorum vero procreatio in casus muneri- 
vz. xaírows vÓ uév Tis ÉvioQx(ac mQóysipov , bus reiaceret. Quia igitur hoc nostra sancivimus 
TO dd ce moidomodas dv tois js TUync dur, ,C lege iusiurandum eis auferentes et talem permittentes 
Qoo. nud: roivv» vovro frpeviop vsDsanixauesv 35 

vg, XO» OQxov avt» àpshóvtss xal Ty tOiavtTyV 


XLIIL Quae vero deinceps sequitur res vetus quidem est et quae multas emendationes experta sit, 
non solum ab aliis, sed iam a nobis quoque, neque (umen ad summam ipsius perfectionem pervenit, quam 
xunc sectantes praesentia sancimus. Lem enim quae vocatur lulia miscella vetus et antiqua studium 
procreationis 5 se ferens mulieribus concessit, etiamsi maritus prohibeat atque ea aliquid con- 
dicione reli t ne ad secundum transeant matrimonium , nihilominus et viro nubere et iurare se libero- 
rum gratia hoc facere et quod relictum est capere. Ei hanc quidem potestatem mulieribus dedit in 
annum; co vero praeterlapso si qua capere vellet quod. relictum erat, non aliter licebat mulieribus hoc 
capere nisi antea cautione praestita se ad secundum matrimonium non transituras esse. Verum hoc addi- 
tamentum non ipsa lex Iulia miscella invenit, sed O. Mucius Scaevola sanciendo pracceperat, qui quidem 
in omnibus, quae a rerum prohibitione pendent, eiusmodi cautiones excogitavit. Nos igitur cum videremus 
plerasque mulieres cupiditate nuptiarum, non liberorum procreandorum causa, sed propter naturae neces- 
sitatem et iurare ct nubere et defunctorum voluntates transcendere, interim a principto illam rei partem 

cum deo artius cohaeret sanandam et periurium eis arcendum existimavimus, neque permittendum ut 
eiusmodi sacramenta subeant, in quibus omnino proclive est periurium. Lienim ne hoc quidem legi adiectum 
erat, mulicribus, quae liberis carerent, hoc sacramentum iurandum esse, sed etiam iis quae liberos habe- 
rent, sacramenta 5 erant quae deum simul et defuncti animam laederent. Aigui periurium in 
promptu crat, liberorum autem procreatio inter fortunae munera reposita. Quoniam igitur hoc lege 
nostra sancimus, cum sacramento sublato iis ut tale quid caperent permitteremus, alteram rem a nobi. 


1 deri Mi) dari» uà» L u dor B | 2 d om. B (id. 178, 3) | 34 vos) «9 L | 35 vovro «9 nur 
póvov L BJ uóvov MBf | 4 avrov xagayevóusdQa L Bf | 36 »óuq] Cod. 6, 40, 2| «vvo» Bf 
6 iulios misoellas M "Ios/aos uicxéAlas (cpaxdAlas DB!) 
vó 


B ih (om. pr.) A, L | i d- : E 

xaios) lex antiqua, lex vetusta c, vo agxaiov malit Heim- 1 rubr. Bi decedens maritus uxori sue sub conditione 
bachius: potius ztxÀas0€ delendum videtur; an leg. ard lal? | | legauerit si secundas non nuptias contrarerit uel contra 
1m juavos B | 8 xal om. B' | «odios MB]| v« | Rag. uero nuno vulgo, vero om. R | 8 etiam] iam et 


(ro M*) xaà M] vwa L * Ble) | 11 zoévve: B' II sumandam R! I 5 miscellis AV? | 6 uetustata V | 
13 «ovro Li 15 sq. rale yvvas&i — KDoiyro — d- 7 proponens R | 8 proibent E | 9 uenerit V | 11 agetur 
cort al] mulieri — exponeret — veniret g | 16 ox ovx Re VR? | 12 licentiam mulieribus V | Eo — 
hi dure dlsísovtos yápov B | d cvrigoe L ] 16 sed hano scr. R? in ras. 2 vv. | 13 uelit RI 15 ueniet 
aus- L | 17 ixlios miscellas M 7jov4«os R | 16 non add. Heimbach | 17 miscellius RI 18 

lob. A (apexdAAas B!) B Iulius Miscellus c | entibus R! | 19 proibitiones RH 21 desiderio) detentas 
18 quintos.mucios.soaeuolas M res uao»uoe cxa- | add.s.v. Pe V: | 22 prooreationem) prooreatione 
dBólas. L Kovwzos Movxios -ZxasBoáac B | 19 *eovo- | set propter flliorum procreatione R. I 24 existimauimus 
no9stiSac Me) x906 vouoJevgaas L vel vn e R vulg. | inter in Ri 25 periurum V! 1 26 promptum 
B (cf. Dig. 35, 1, 1 pr.) | stenuévo» LB! | 23 óuvvovgas | est] est promptum est V* [29 etiam om. V | 31 impromtu 
LB | 21 us LB) A o M | 31 gz] adiacebat | R I 32 in casus Osenbrüggen] in casu sine  wulg., in 
(i. e. mooséxsero) c | 32 vs om. B | xaroiovuévov M | casu (suppl. V? in spat. vac. versus) VT | 33 hoo om. V 


II. 23 


Nov. XXII 43, 44 178 DE NUPTIIS 


inert % Anu, dvsvorga e Daüvsgov zue rceptionem, consideravimus quoniam alterutrum- 
vay eee ee ee io e toV que a dpa & nobis 5 est Deca et 
xavoyouévov O'apaxsUcas jv. 4i 05 v0» ma i animae mederi. rop m 
óvra «íOsuev vouov' ov you pgovióusDa «às imd nimus l ; non enim olus delicientium ahn 
5 ovdi» d romo dxovcae Boviàe dan b illicitum habentes 5 e Si einen 
^T. i 1 Siv v ad  ceremus oportere mulierem omnino 

raus TOU „ yopeiv s dar- non nubere hoc custodire, pro — ine habuis- 
T&v, axe à» r TixQOv Pains A. cw * s un set hoc ero ES pu N — pee dum 
s. s Qocóvr os roõ van raesto si est ut, si voluerit nu non) &c- 
Tan, 0 ido ee e rise eie fear évonías 10 cipiat quod relictum est, novissimi sceleris 5 de- 
dor aeg ei v yvounv voU valsvrígawros ovre  spicere voluntatem defuncti ita fluctuantem, ut ei 
x4 ovgay, ers ai dovvas saQonaía» xal p detur licentia nubendi et accipiendi quod relictum 
A, xal d XO xaTaÀsÁnuudévor xal dix ent et per omnia contristandi priorem maritum. 
dr Àuxsiv t0» sQÓtsQo»v GvwoudjGc»Ta, 


CAPUT XLIV. 


"Deve Oeenitonuev, A rie xo)css i yager 15 Unde sancimus, sí quis prohibuerit ad aliud venire 
8 rer N eee e 3 ps 1 ya vov matrimonium uxorem, sive scam 5 -— perry 
7 TGUT to dave éxcvsQo»), vn tovrov namque est utrumque) et pro hoc ali reliqu 

Té „ i vo N Kysv r q unam ex duabus condicionem de cobtrabeudum 


ti; rb Ta ar, süvro€ ànocyécOns f omnino abstinere de cetero nuptiis. 
] eK ya All“ fd uf) 10 r urréo 1 Sed nt non causa suspensa sit et tempora 


1 yana 

ados. N uévtos Oiadgapasiv avuflair vov áviav- Bi vero transire contigerit annale tem damus 
vialov xygóvov, Oídomev uàv tQ wgosomq rovro La- 30 quidem personae huic accipere quod relictum est, 
gad rò uavalsleuusvor, ovx dale dd od ovre. non absolute 

' ei udy áxivgtor sig v0 xoaypa, uu dle xovro immobilis fuerit res, non aliter boc accipere nisi 
AauBavas xd sí ws dusuocíav É«Jowro wal vxo-  iuratoriam cautionem exposuerit et supposuerit suas 
Oy vod dor «à éavrov u. (Tovro PK res (hoc quod tacite ex hac lege damus), ut si ad 
xa 5 ix voUÓs ToU 335 vidis vi a 35 3 . nuptias nd reat quod datum, - 
xoóc Qsvcapov Mo. yápoy, ànodí0ma. xó ddοννj e t, restituens et quos accepi 
qoe devcspos f tmd Klages 9 per 


S 5 8 8 8i bilis fuerit res, si quidem ido 

Ld sunto» sir tO c vero mobi u res, em idoneam 
sí d „ rà 755 stegiova (as 14. 7 3 habet substantiam na volens accipere, dari 
rꝙ Boviogévo lH, d idoo d a v xav 575 dni 40 quod relictum est sub eadem cautione et iisdem hy- 
vp avrj dcpalsíq wal vais «vraie vaxoOrxai. du  pothecis. Sed si quidem aliud aliquid mobilium 


e. 
esse, haberet fortasse lem acerbi aliquid. Iam vero cum alterum praesto sit, ut, si quidem nubere velit, 
non iat quod relictum est, summae absurditatis est pati voluntatem defuncti ita. periclitari, wt illi 


XLIV. taque sancimus, si quis prohibuerit uxorem, vel ctiam uxor maritum (idem enim utrum- 
Ld est) ad s um coniugium transire eoque nomine qwid reliquerint: ut alter coniugum ex duobus 


2 personae 
vero anni tempus praeterierit, concedimus quidem ci sonae, ut relictum capiat, quamquam ne ita 
quidem id protinus fat. Sed siquidem immobilis res fit, non aliter eam capiat nisi tusiurandum prae- 


1 dvevojsausv MB) %, LI o9 om. L om. V1| 8 *secundo libri | 9 sit] sue E! | *non] quod V 
is de om. BI | Fo- Mi T vov Bi | 22 dize Bi | hoo T. om. R vulg. | 10 abe K. ont] et R | 16 uxo- 
27 ériyivópavos B! | 28 80 (sic) M | S0 uà» om. rem V) om. RT, post prohibuerit coll. vulg. | 17 utrum- 
rodro Bl I 31 o axÀGs uávro: d, ovre) non ab- que HeimbacA] utrinque libri | relinquerit R | 18 unam 
solute tamen neque 1 e| ovroci L | 33 vxo- | nam RI 19 praeceptioni Fal. | 20 sed honorat om. V! 
dg adir €, 34 vnódovvo om. B! | 35 sl) sie M | | 22 CIXIE habere] haberi R VI hano V* | deter- 
$6 ojcss B'| 39 oi] habet g minari V! 


1 pereepti Ri [| quoniam alterutrumque et 2 & g 
suppl. V* in spat. vac. | alterumque Ri al quoque Ri I 30 ha 
vulg. | 2 rerum R] rerum nostrarum V, om. vulg. | 4 nihil | V] osutignem R| hisdem RVT I 41 quid R 


ep vi TOV *vovudvesy. sin, 
z e ooo e 7778 «te l 4 


ovas 
aq. dor dels &Qrvopóyov, 
t^ cvvexorsato dé, r d, voírov éxavocvijs pod 
,dóvo Tóxov. Ei "e Ky epe ru 
ral éyyvytiv vovtov Vic aa. s 37 88 
3 TOv ÉyyvoiusvOv esu, vyvixaUva dni N 
eee «avrà TO sion 


Way putt e» Auf ro warade- 
132 A 2855 sug tiia 
TOVTO iN 403 dd vroe dxdixsic a j,, 


179 


Nov. XXII 44 
fuerit, tale restitui quale perce aut deminutionis 
medeatur partem. : p 


4 Si vero pecuniae fuerint, etiam cum usuris quas 
inde pere valuerit, iureiurando restituentis 


5 iudicando. Si vero non mutuavit quidem. sed usus 


est, tertiae centesimae reddat usuras 

B Si vero non mE locuples fuerit, etiam fideius- 

sorem hunc exigi. Si autem non valuerit fideiusso- 
rem dare, tunc sub iuratoria cautione et — 


pévov vOY OVtOv do auen quod dictum est, suarum rerum aoci 


qum quod relictum est. 
Mox autem ut ad secundas nuptias venerit, hoe 
&b eo, qui dedit, 5 apud quamcumque ap- 


e, ze, , l , vj» t personam, tamq hoc ab initio neque 
d d vas, df aaròe rie d Lede . Bann Wies videretur. Quod in omni restitutionis 


Oupavos, air „ dua 5 sig TO 
e. 5 5 Hire pe 


E 3 (ov 
indes i de vie dim 


orci avrà coco relide, & din 
ws d Devrépose éxsieos d 
rà 7 dradicum vov — 
ra yoQa») 7 revo r gavagov Fr. 
rodro mos 40 are wav vQó- 
sow ísQo gowns (Hh yàg abr ꝙᷓ J ro xata- 
2 5j xa] Qavásq: as yàg avrà de f 
SOVTOV ovi r Üsjouévow 


sai 


ire * y! ov x ipi riui T0» 20 manere quidem 


casu, p Pater sive immobile sit quod futurum 
7 est reddi, valere sancimus. Si vero usus fuerit 

od celiodiltar. minus idonee vero se habeat ad 

8 et nec ipse dignus sit cui hoc credatur, 
apud illum & quo relictum est, ex 
terti& vero cen eius usuram praestari, quam 
usque tunc solvat, donec aut secundas ille contrahat 
nuptias (quando et restitutio praestitarum usurarum 
suscipiet Macultatem) aut [si] fiat manifestum nulla- 


eó- 25 tenus posse istum ad nuptias pervenire, sive secun- 


dum modum sacerdotii (tunc enim ei dabit quod 
relictum est) sive morte. Accipient enim hoc omni 
modo eius heredes, nihil] neque de datis usuris red 


9g. ps abr di sickyousv wa- 8 dentes. Hanc ele autem introducimus obser- 


diclone dari quid iid Videlicet fortuitorum ca- 


suum secundum suam naturam et leges super his 


TSVXXQé" xspuuta 
rode an avtais vopovs éni ro- Slots vs - &»a-$35 tam in presence quam in restituendis servata. 


Haec ex iam nuper factis & nobis occasione 
Iuliae constitutionibus retribuimus; alia 
vero sint firma secundum terminos et casus secun- 


quos 


Seove ue vavra d νν. dum quos haec exposuimus 
9 Sn . Al d signuéves mao! raw Te. 409 Praefatae autem a nobis observationes dentur, si 


dicíam rerum suarum mencur iat quidem ue ad so- 
cundas nuptias transierit, id ab eo qui dedit wndicetur, aruerit, ut quod 
a principio ne datum esse videatur. I. in omni restitutionis casu, sive mobile sive immobile 
7 sit quod restituendum ee urged sancimus. odsi aurum sit quod relictum est, careat autem fideiussione 
ec ne pas quidem idoneus | Àoc committatur, epa wnde relictum est, 
hic autem wsur tamdiu solvet, donec aut secundum iile 


matrimonium incat (quo casu etiam restitutio 


ee 


. 
fuum 5 


e fortwiti casus. secundum suam naturam ei al Leger de iis 


locum habebit) , aut manifestum fier 


dabit quod r 
—— — quidem 


uerint, sed ales quis extraneus sive marito sive 


— 
latas et in dationibus et in — considerentur. Hasc igitur em constitutionibus occasione 725 


luliae miscollae a nobis iam latis mutamus; cetera vero rata sint racund 


quos ea exposuimus. 
3 . 5 75 4 V vóv] 


g L | t1 ] Bi, om. C 
17 nr 5 € | 18 Axe B T 
2 u M) T 


2 se] 5 L ree 
u Bí | 40 Al d — 180,8 savaMAevas om. L 


1 diminutionis VT | 2 mediatur R. | pertem] in 


VIS fuerit RI | usuris] reddi add. vulg. 
Pino R | 6 tera T, E band melt Hassan! 7 K. 
cuplex V | fideiussorem cet. iussorem — 9 eautione et y| 


scr. R in ras. 1 versus | 10 dictum] oautum K 13 uen- 
dicetur R V quaeumque RI | 15 uidentur RI] 16 siue 
alterum om. furtum Ri | 18 relinquatur R I adj a 


V*| 19 fideiiussionem R | reddatur RT | 20 ille s 
e SA. o aae s e 9 


AI 
om. R 


des eius R | de „ 
eimus] dueimus — 33 essuum 
80 si non] sine V*! | 31 relique vr : 
om. R | 34 et om. R | leges ud 1 
RV, eeruandas vel serustas al. | 36 ex iam 

37 miseille V | 39 *quod libri | hie 


Nov. XXII 44. 45 180 


ÓidosO'wcavs, el này dyavácsoc si uégoc 7) soscBsiov, 
voce xÀngovóuow j VnoxctaGtáro:. T) éxsivou Gg 
cv tavra waraÀAdAesztrai" si nuévros mortis causa 
Óomos&, mdwros rote xÁngovouow. Zi dà 4E ö lord 
Qov xarà voicvvTy» alosguw ygagaír rie xAngovópnos, 
rote vaoxaragTatOI, aiys alev, ij rd yovv volé 
4E adiaOérov mQ06 tO» xi judo TOLCUTOG 
agpaÀsías sapeyéro, iva ztavrayoOs»w O0 vópwos Éyy 
ri Oixs(ap vsheóTrmgta. xd si ui zxoÀÀnx 0 dia- 


DE NUPTIIS 


institutionis sit pars aut legatum, heredibus aut sub- 
stitutis aut illis (a) quibus haec relicta sunt; si qui- 
dem mortis causa donatio, omni modo heredibus. Si 
vero ex asse secundum talem condicionem conscri- 


5 batur quis heres, substitutis, si fuerint, aut omnino 


his qui ab intestato ad hereditatem vocantur, huius- 
modi observationes praestentur, ut undique lex ha- 
beat propriam ectionem. Nisi forte testator et 
hoc praecipiat dicens licentiam habere eum cui de- 


Qipsvoc xal vovro an gras ãdetas Eyes vov 10 reliquit sive per institutionem particularem sive ex 


9 waraAMAowrsv Jj v5» Évataci» T9» uagued]w T) vi 
1E oloxinoov, y) O mscBsiov 3j x0 gudsixóppuncov f; 
ty» mortis causa Joeeav, xal Aafsi» t0 xataÀsAnp- 
i xal urÓsuiay» doc lad did. Trvixavra yap 
axolovOrtéoy v7) rod talsvirGastos yvoup. msgutov- 
djacro» yao , doti rde vOw . ꝓuldx · 


14» usta TOV vOLov fovánGes. 


asse, aut per legatum vel fideicommissum, sive per 
mortis causa donationem, et accipere quod dere- 
lictum est et nullam cautelam dare; tunc enim se- 


uenda est defuncti voluntas. Studil enim nostri est 


15 defunctorum conservare secundum legem voluntates. 


CAPUT XLV. 


"Ems; dà uaxoQ nQócÓsv rd ae, vf. 
vOv ngayparo» e ,, xal «95» zíéoytos dniGca- 
ede vov «i evasBove dijteme didrałes 


ri yduow, sinap y 7:906 tovtové éADovGa yvw?) 
jj 


0T: coe æ,ẽ! dcο,jłů r,ν va mpayuava, vÓ tQl- 


Et qui& parum addita de cautela rerum ediximus 
et Leonis novimus divae memoriae constitutionem 


ini và» dev: 20 de secundis nuptiis, si ad eas veniens mulier non 


valeat dare fideiussionis cautelam quia filiis restituat 
res, tertiam centesimae accipiens: nos cau- 
sam adhuc melius ab ea constituimus; quod enim 


vov usgos vie áxaroctye AauBaseww, nusic tO zoaypa — super hoc, statutis competentem adiecimus subdivi- 
Kr. ad Alo éxaGausv vois nag éxsívnc vO ys dni inta 25 sionem. 


Tq tTerGyufvOuw 9v stQosxovgay émayayostec b 
1 d. aleo Tal Osozitouss (rovro 07xep Jun co- 
csv ii dn vivos signras die f, si rue 


1 Et sancimus (hoc quod pridem a nobis in qua- 
dam dictum est constitutione) ut, si quis offerat vel 


gridoin vQáypava xavà stooyapaíay qu, si uàv res per nuptialem donationem, si quidem omnes im- 
Gza»ra dxivnta xaÜOsaT9xo:, u6voi j vovvaw xorc«e 30 mobiles constitutae sunt, maneat eorum usus apud 


"agi Ty gri ngóc q curious 49 xai 
avt?) 0 éxA£yos xal uj) „ dmaero¹¹ 
robe xα⁰ͥee vxdo ve voUrow darmoruuGsoG röt eo, 
dÀÀ' éniusAoivó «a abr, xaO" ogov ó vouos dd 


matrem ad secundas venientem nuptias, et ea haec 
eligat et non recuset, neque exigat filios pro aesti- 
matione earum usuras, sed diligentiam earum habeat 
Secundum quod lex dat usus dominis constitutis, 


robe x xo5OscG Ovrac wvolove, guA«rros vs rar 35 conservet autem haec secundum leges filiis guper- 


xarà Tove wopove voie fai mQuoUOiuy , j el N 
re leurHNαQe“, cr TOV cie vid „Hor rod udv dE 
amaò,,t ; asu cj unrl, rod dd Aeztopévov vois vOv 
2 maoidov xÀgpovouow gviavtousvyov. | Ei d xàca 


stitibus, aut si omnes moriantur, secundum nostram 
legem tam sine filis casu [moriente] matri quam 
remanentibus filiorum h bus conservato. 

2 Si vero universa constituta est forte in pecuniis 


«aOscT!xo. vuxov dv xoruagiy ij dose savrvoié ssody- 40 aut aliis mobilibus rebus nuptialis donatio, tertiam 
heredibus vel substitutis. vel illis, a quibus haec relicia sunt, praestentur, zin mortis causa donatio, 


omnino heredi Quodsi quis in solidum sub tali 
vel uti Wis 
suam eat per, 


stitutionem sie 
reliquit, et relictum accipi 
luntas. 


mus conslitutionem de se 


nuptiis (qua praecipitur) mulierem quae ad 


one heres scriptus sit, substitutis, siquidem adsint 


ectionem. |. Nisi forte testator hoc quoque permiserit dicens veniam habere eum, cui vel in- 


2 ab intestato ad hereditatem vocantur eiusmodi cautiones. praestet, ut undique lea: 
particularem sive in solidum, vel legatum vel fideic 


icommissum vel mortis causa donationem 


endi neque ullam cautionem praestandi. — Tunc enim sequenda est defuncti vo- 
Nam maximum nobis studium est defunctorum voluntates cum lege custodiendi. 
XLV. Quoniam vero paulo ante de custodia rerum 


a fecimus, et Leonis piae memoriae novi- 
eas venerit, si cautionem 


fideiussoriam se scilicet liberis res restituturam praestare nequiverit, partem tertiam centesimae accipere, 


nos hanc rem etiam melius ordinavimus iis quae per illam 
ivisi j Atque sancimus (id que. antea a nobis in quadam constitutione 


1 divisione addita. 
si quis res AP asd antenuptialem donationem 
maneat ap 


pro earum aestimatione wsuras exigat, sed et curam earum pit 
potiantur, et servet eas secundum leges liberis superstitibus, vel si omnes mortui sint, se 


de hoc ipso constituta sunt, $donea sub- 


ctum est) ut, 


t, siquidem omnes immobiles sint, earum ususfructus 
matrem guae ad secundas nuptias venerit, atquc ipsa eas eligat neque repudiet neve a liberis 


eat, prout lex praecipit iis qui usufructu 
] legem 


nostram matri quidem quantum competit ex casu orbitatis, reliquum vero liberorum heredibus conservetur. 


Si vero tota ante nuptias donatio in pecunia forte vel 


1 post u, add. airs gidsixóoupaaaoy Haloander (cf. 
Julian. c. CLX) |, 3 Agri xavca. M, Davávov aitíq 
LB| 1 rde voavrac B | 8 £e L xo Bf | 12 5 «o 
gideixommisson M $ xb gudixopagoov. L, om. B | 5 vr» 
aitíq OQavávov B. j; vov Oayávov airía L| 14 doiva: 
LB | 11 vov om. B! | 18 ed edd Li xo0o2ev rd (dx. 
«à L*) ML BI addita (i. e. good ra) e | 19 rr 
B! | 20 vov] robe L! [ dra] Cod. 5, 9, 6 56 f 21 ya- 
pov] addendum Asyovsav (Zachariae) vel deo ονννν 
24 Aaufaveiw] accipiens g | 25 vois] «rj L? | tue 
L3B'g]) éxsivois ML' déxsívov Bí | *óys) quod enim 
(i. e. ro Tien € | vovro L! | 26 éxayayorces] adieci- 
mus c | 28 dard he] nov. II c. 4, unde repetita sunt 

ae sequuntur | 29 aol vel (i. e. 7) add. e | 30 uv 
p usivn B | y] sé. LI I 34 avrov L'! | 36 rote ssage- 
oves xcuci» B | n&vtoc veAsvirosev L | 37 »óuov] 


iis rebus mobilibus consistat, mater tertia 


fuit. Cod. 5, 9, 11 (cf. Kruegeri adnot.) | 38 xasov (xac- 


cov B!) LB | 39 «aca» L 


1 heredibus] ab heredibus RT" | substitutionibus R. 
2 a add. vulg. | i quod R I 3 dona Ri | Si vero om. V! 
5 fuerint] flo RI | 10 dereliquid V deliquid R 
11 aut] ut V | sive om. RI 1 om. RT | 14 stud 
R!| 15 leges E | 18 adita R I 21 fideiussionis] iussio- 
nis RI quia E!vulg.] qua R VT | 22 aoci vulg. |j 
23 ab ea] eam V! | 24 sub RI 27 in om. R | 28 con- 
stitutionem Ri | quid Ri | uel del. R, om. vulg. | 29 si 
quod RI I 30 eorum RT Vi illorum V! earum wwig. | 
32 estimationes R! | 34 usus] usui R Val. | 37 moriente 
seclusi | matre V | 38 leg. remanenti? ho vero] uero 
moriente R | constituta vulg.] conscripta VT | est] sunt 
V! fuerit V? | 40 tertiam vu. ] tantam R 


DE NUPTIIS 


181 


Nov. XXII 45. 40 


puso» ij mooyapuním Oogsd, vÓ vQírOv vo) röõeou 
ioc 3 ri funriea o rj in u, 
Oermuévp acpalsq uy amastsiv maga vGw macidow 
XovSiov, màn» ei ur dgOovos 5; xov avdgóc sin napi- 
o xal Kyos wal xovcíov xal &oyvoov xal l,. 


wal sí vs xaraysyoapuévov T» *j A, T9vixavta 
yàe w] y émoyn» vj üócousv, si ys go 
ret moayuara H xal Óovvas gv i dyyune dop- 

„ re xal vOv signusvov xouitsaOas xÓxov, TÓV 


"is vpírov pauév éxovoctis, xara «s roh Kungoad'ev | 


9ouove xavü va TOv nuérsQov. — Ei di ys avayui£ 
sig «à noayuava xal dhe rõ uiv év roüuags, r 
àd év cwuviyrow Kyo. nodyuass, và pl» dxivosa. náv- 
res pnávev uoí tp da v0 TZ» doro 
Fa tac, éni 


dc évogoOsrycausv Au, ,: bee, ve évvyxavev 
dv wavytoU návra và Tre aas d α xaJ- 
r NA. ftQovoovgQe rie yaustne, er u xataQQqg- 
Sees, IF dnss vd» dxeire» ibi rr 


ace] c 
rede h, dA ola Hage drodob yu. 


un 


partem usurarum Pe matre cum prius sancita 
cautela non exigi a filiis aurum, nisi forte sine in- 
vidia sit viri facultas et habeat aurum et ntum 
et vestes et quidquid conscriptum est matri. Damus 


5 etenim tunc electionem matri, sive velit reg accipere 


et dare fideiussoriam cautionem sive praedictas ac- 
cipere usuras; dicimus autem ex tertia parte cente- 
simae tam secundum anteriores leges quam 
secundum nostras. 


8 Si vero permixtae sint res et donatio tam in 
Doounns quam immobilibus rebus sit, immobiles qui- 
em omnino manere apud matrem propter quod ali- 


menta habeat exinde, in rebus vero mobilibus illa 


à TOW *wivmrois vavra xoatsiv 15 tenere quae pridem sanximus, sive contigerit in mo- 


bilibus rebus omnia antenuptialis donationis consti- 
tuta. Provideat mulier, quod non respuat immobilia 
neque imminuta haec faciat, sed qualia accepit re- 
stituat. 


CAPUT XLVI. 


H»vsvOev sus Érsgos walsi Llyoe ò m je TO» 
raid diadoxre, fjv av Id gt ai 3 oνιi 
ps^ovgas 7 Hon 1. od xai ed TOVTO 
). 8 

e eee : 
uper dvriysypanuévos, xarà v Behicaoíov vov 

Ofor&rov xgosÀÓov vnarsíap v9» m0 dere 
xaAavÓov /isoiAor: xaO" 0» dOsanicausy rde ur- 
ria in vÓv xo v is TOU u xavaAiztówros α 
Jas rr «à» avro) TOU T5 
&ztpay uova xaAsigOas xÀZoov, wal tovrov usta Tie 
xenosos xal 5v Üsomovaíav &ysv He Hue, are r 
vOv xAv5oov sivs uera rod ro Üsvrégow opincas yá- 
oe avsóvves e dxsivov vove vóuove oi zsgi rob - 


cap. XLVI decurtatum exhibet B. p. 198 29. Zac. 


Hinc nos alia evocat ratio quae de filiorum suc- 
cessione est, quam accipere quae ad secundas veniunt 
nuptias. lam pridem enim et de his scripta est lex 
& nobis ad Hermogenem gloriosae memoriae magi- 


dei ruov ysvousvor 25 strum sacrorum nostrorum factum officiorum re- 


scripta, Belisarii 1 procedens consulatu sep- 
timo decimo kalen Aprilis, per quam sanximus 
matres ad filii non relinquentis liberos cum eius qui 
mortuus est fratribus sine causatione vocari succes- 


jcavios àüsipov 30sionem, et eius cum usu etiam proprietatem habere 


am, sive prius quam heres relinquatur sive 
ostea ad secundas venerit nuptias; auferentes de 
oc leges quae de his contrarium quid praecipie- 


wsurarum parte accepta cum cautione iam lege constituta pecuniam a liberis 2 0 at, nisi forte amplae 


sint mariti facultates habeatque et aurum et argentum et vestimentum et si 


fuerit. | Tunc enim optionem matri dabimus, sive res accipere et cautionem fideiussoriam dare vult sive 


usuram, nempe quae (ertia centesimae efficitur, 


8 nostram auferre. 
constanlem contineat, immobi 


tam secundum priores leges quam. secundum 


Quodsi 55 sint res et donatio partem ex pecuntis partem ex immobilibus rebus 
ia quidem omnino apud maírem maneant, ut i 


alimenta habeat, de mobi- 


libus vero ca valeant quae antea sanaimus, si in em mobilibus tota ante nuptias donatio constet. .Pro- 


videat tamen mulier, ne temere negiegat immo 


lia neve deteriora reddat ea, scd qualia accepit restituat. 


XLVI. Hinc alia nos vocat ratio quae est de liberorum successione, quam habeant quae secun- 


das initurae sunt nuptias. — Atque. de 


ante diem xvii. kal. Apriles proposita: 
non reliquit, cum ipsius defuncti frat 
etatem iter 


his quoque iam 
gloriosae memoriae magistrum sacrorum nostrorum officiorum data, 
er quam sancimus, ut matres ad hereditatem 

sine ambagibus vocentur, eiusque cum usufructu etiam pro- 
eant, sive. ante: delatam hereditatem sive post delatam. secundas inierint nuptias: 


uidem scripta est lex a nobis ad Hermogenem 
j Belisario gloriosissimo consule 
ii, qui liberos 


abrogatis per illam legibus quae de his contrarii aliquid statuebant. Haec nostra legislatio ut nunc quo- 


1 vÓ r i vov vOxov uspos] vO» &7zO tvQírov éxa- 
gige 


v00176 rn L* (sim. Ath. Theod), éxaco- 
i suppl, Zaekariae | 2 vevogoJernpuuévr» L. 
45—355995—75L'| 


Bie I siye] leg. tre (cf. € et p. 106,38)? | Zovdevas M B!] 
pgoviero Li Bovioro L*Bí(g) | 8 vo d a dag L 
AaBsiv r ngáynava drei Fader 


17 và om. L 
M | 19 7 dusirca, M 
L. | iz) s deten . 
32 rie 9. 


B | 16 «$4 WT Le] évvyxavov MB (cf. 


eouíAngay B! | om- 
drin 414 cf. p. Tum 294. 


gerd rah 


Ao Be 34 


4 matri. Damus] damus matri Ri damus matri. damus 
E] Damus etenim tuno eleotionem matri om. V !|| 5 siue V] 
ti R vulg. | 6 fidei iussoriam V | praedictas] post praedictas 
R | ? aut V || centeeeee V* | 8 secundas R | etiam 
om. R | 9 secundas RI | 11 dona| tam V | 12 quam in 
immobilibus vulg. | 14 inmobilibus E | 15 saneximus R 
sive] si uero A? si vulg. | in immobilibus 7'| 16 nuptia- 
lis V j constituta] haeo faciat add. R | 17 providente 
muliere vulg. | 21 rubr. Mulier quae seoundas (ad seoun- 
das Re) nuptias contraxerit quemadmodum filii sui guo- 
cessionem capiat tam ex testamento quam ab intestato 
Loquitur autem in eodem oapite et de superiore (fra- 
trum T) successione quae ad eam deuoluta est R mg. 
(sim. T' mg.) | 21 euooat R vulg.) uocat VT | 22 accipere 
(al. R3 mg.) R VT] aooipiant vulg.; acciperent 
Heimbach | quae] qui R que V! | 24 Ermogenem R VT 
25 sacrorum om. V | 26 bilisarii R FT | prooedens Beo- 
kius] praecedens libri | consulatu R FIT] consulatum V* 
vulg. | 27 decimo om. quam) quas V quem Ri sane- 
ximus RV | 28 liberos] filios E | 29 siue V | uocati R! ji 
uocari successionem om. V | 31 relinquatü R | 33 oon- 
tractum R 


Nov. XXII 46 


182 


vov ivavtíoy v: Qigyógevov. Testo» zuOwv tT?) - 
poDecía» xvolay i, vur e ain fee rate 705 
οο Qevrsqov. οj& yagov Osazitopsv ual «was 
vov olxsío» Oiuadsbauévouw saildov, év BsBalq v 
cu rale dx ro h wal wcvà xóv i ygóvov, eie 
$00 TOV yüucov» ss ueri robe yüuove ro 

pi ave 2055 acòòe „ gun. "ey 
agi vai; nerd vaUra gie Üevrágov govro aue dvds 
ovro ziv ó mago vóuos vun, ve xal Qa D'ecuo- 


Pddnrese tem 


bant. Hanc nostram sanctionem firmam etiam modo 
manere super solas quae dudum ad secundum venere 
matrimonium sancimus et quosdam propriorum ac- 
ientes filiorum, firme eis servantes et secundum 
pus, sive ante nuptias sive post nuptias 
hereditatem in eis filii descen contigit. De his 
autem quae post haec ad secundum veniunt virum, 
ita nobis praesens lex disponatur et sanciatur. 
necesse est filio moriente sive masculo sive femina, 


Oursívo.  Ovxovy áváyxr vov r, raleur r sive 10 sive. testatus. moriatur sive etiam sine h 


aggeva ere i,, j in Qua aie rale f) r 
vow zel rde ovy và d dau, sinóvess ovtes 
1 H t?» i adiaO'évov xd e Ei roc 
vvv vouínos d ce d, éusvos xaraAsivess x fr 


0€: 

ea quae ex testamento sunt dicentes ita ad 
ordinem qui ab intestato est veniemus. 
1 Si igitur legitime filius testatus fuerit et relinquat 
matri substantiam sive partem eius aliquam, hanc 


jv o)cía» X xal uoiqa» vavvns Twá, vavvr» éxsivr 15 illa accipiat per scripturam, quia ubique custodire 


wüerayoy gu- 
5 uada yvelume), 
f| 0sdonévoy xal ava 


* - 


Aaufaséro gi ví» yoagpáv (A] 
rni n rds vOv . 
xal éxéro) r wavaAsisuu 


Üsczotsía» xal xatà xonosv. 


bs Em xata- 
Auα¹ ,,, r víw H οον⏑ xai od cà» xAnpgovó- 20 


pov 0 dcbregos éxaiync KBAasts yáuos, odr xal «jj 
are xavaLsov i * are Horao= e 
xoscBsiov 0gO'À€ xataluusvavéro xal xavà Qsgnovsíay 
xal yorjGiw, sva dx vw ltr ac zQocyevouévoy 


ain, noayuárov as wal éx« r sarQqov, ovdi» 25 


$906 vovro vOv» dd dàwvtsyuv Ovvauivov. 
: A 5 0 race e jdn «os 
uri ou obo ce D coe «al v 

éoxo, xaAsíao e pem hs & vov puc 


b] a? — 


CUTS) re 
nalòos 3) Tis a dò ele in capita du ,õ 30 
«crà Tij» i Duivaluw a dd. ad tro mos v 


éxsivov dad oxid. A d udv dx xavQqas oveías 
zie vóv ada c, rovro H éyéro ri 


morientium volumus voluntates, et habeat quod di- 
missum est aut et secundum pro et 
secundum usum. Sicut enim licebat quere ali- 
cui extraneorum et nihil heredem secundae mulieris 
nocebant p ee ita et matri derelinquens sive in- 
stitutionem sive legatum recte derelinquat et domi- 
nium et usum, sive ex rebus quae extrinsecus ad- 
venerunt fuerit facultas sive ex psternis, nihil ex 
hoc fratribus contradicere valentibus. 


2 di autem intestatus filius moriatur, iam ad se- 
cundas veniente matre nuptias aut postea veniente, 
vocetur quidem et ipsa cum filii aut filiae fratribus 
secundum nostram constitutionem ab intestato ad 
eius successionem, sed quanta quidem [quae] ex pa- 
terna substantia ad filium pervenerunt, eorum solum- 
modo habeat usum ad secundas omnino sive prius 


xo? sic d eure o e j soóvego» f) Vac 1 sive postea veniens nuptias, in residuis vero omni- 
n, yáuove- sic dà xà Aoinà mávra — 35 bus rebus, quae aliunde erant filio praeter 


onoca R e- zv «d sadi ago ty)» ro rtavgos d 
Qoyj»v, dpyécOc xavà v wAncw v9» Zustépap, Sw 
avtíxa 5 revòs in ο , xal avt?» 
pévgyy. Kal rabra gauidv a coic 
ito ve sgoyapaaías Oosác. «à yag a 


7tQuyuags tee 
* éxaivns ve- 40 


successionem, veniat secundum vocationem nostram 
uam atatim dicimus, quadam correctione et ea in- 
igente. Et haec dicimus in rebus quae extra nuptia- 
lem donationem sunt. Quae enim in illis sancita sunt 


ue rata maneat in idis solis sancimus, 
iberorum successerunt , 
nuptias hereditatem fili 
ituras sunt, haec nobi. 


quae iam secundas nuptias inierunt. et quibusdam. suorum 
pat bp frma iis etiam in futurum 

eas deferri contigerit. De iis vero quae posthac ad secundum maritum trans- 
nobis praesens lez constituat et sanciat. 


tempus servetur, sive ante nuptias sive post 


Aique necesse est prolem quae moritur, sive 


masculam sive feminam, aut testatam mori aut intestatam: primum igitur dis quae. ex: tesíamentis sunt 


1 expositis 


s ad ordinem ab intestato veniemus ltaque si 
substantiam vel etiam partem eius aliquam roligueri iat 


filius legitime testatus. matri 


it, hane illa acci propter scripturam fromam 
defunctorum voluntates utique servari volumus), atque eius quod relictum vel datum est tam ini 


quam usumfructun habeat. 


Quemadmodum enim extraneo alicui relinquere licebat nec 


icquam heredi 


secundum illius matrimonium nocebat, ita etiam qui quaeve matri sive hereditatem sive legatum religuit, 
es relinquat tam in proprietatem quam in usumfructum, sive id sit em rebus quae extrinsecus ei ob- 


venerunt sive etiam ex paternis, neve fratribus guicquam adversus hoc contradicere liceat. 


Sin vero 


intestatus filius decesserit, cum mater iam ad secundas nuptias venerit vel etiam postea veniat, vocetur 
quidem et ipsa cum filii „ fratribus in capita scilicet secundum nostram constitutionem ab intestato 


ad ilius successionem. 


quaecumque ex paterna substantia ad filium pervenerunt, eorum solum 
habeat usumfructum, quae omnino secundas Maps aut aníca ee inierit- ad 


cetera vero 


bona omnia, quaecumque filio extrinsecus erant praeter paternam successionem, veniat. secundum in- 
$ 


vitationem nostram quam statim dicemus 
dicimus quae sunt extra antenuptialem donationem. 


1 évavría Qinyógsvov B! | ruiv L' | 2 xal wv et 
póvose om. B* | 5 dne Mc] d£ dN LB | 1 ar 
"Fils n (cf. e)] év 


L'!B | i Tu 0à — dd om 
LB | eic Qevvego» goicóócac à»dodv L! gosroGasc sic 
Sevgsgov ade B! sis Qavvegoy povroigass ávga. Bf | 
9 ovros ML) ovroc Be | *vxovro vs xaà JiaOsc 

Oersíro)] disponatur et sanciatur c | rel dà LI 13 Alu- 
eóus9a B| 18 5 Sedo om. 24 avvq om. || 
xposy.voudvo B! | 25 sin) fuerit facultas c | *. om. L | 
21 vsÀsvrgsos B! | 28 4é49ojens yápove vie wntoos 
Bf vis mre dA9ovons ydpove B* | 9 om. L' | 30 5 
«5j xai006 om. B | dds, Mc] 5) c adelgoxatdow 
add. LB | in capita dnAovóvs M) vQocornixos àndoròr. 
LB, om. 6 | 33 vovro Li covro M* FN 34 - 
„ uxvovpévr L | 40 , MB') éxsivoss 


correctione 
Nam 


sam quoque egentem. | Atque haec de rebus 
illa quae a nobis et praeterea per Leonis 


R FT | oontingit V| De 
8 lex 3 ergo] 
erga V, „ | 14 matris RI I bano 
accipi RI ac R* | 17 et — et] aut — aut V | 19 i 
y3* 5 derelinquent siue in inst. R1 
21 dominum E 22 ex rebus quae om. RI I 29 uo- 
eatur RI quod R'|flio R flliis T | 31 quantam R 
quae om. vulg. | 32 eorum habeat solummodo habeet 
Ri | 36 ueniant RFT I 37 dioemus vulg. (al. dicemus 
V2 s. v.) | correctionem V! oorreptione R (38 in rebus] 
quam statim dicimus quadam oorreotiones add. Ri quae] 
quam A!, om. V! 


— edv dila 
slogveas yovdev dni 


G 10 sae 


Nov. XXII 40. 47 


a nobis et & Leonis divae memoriae constitutione, 
integra conservamus, in quibus solum mater habeat 
usum et usumfructum. 


8 Sed in alis rebus haec sancimus et d 


5tradimus tempori, quaecumque post nuptialem do- 


sunt & patre venientia filio aut ex aliis 
causis, tam ex testamento quam ab intestato suo- 
vessionibus. Ratione contra ingratos filios undique 
et super istis rebus servata, quando manifestae cau- 
itudinis demonstrantur; aliorum omnium 
quae de successionibus dicta sunt parentum in filiis 
aut filiorum in parentibus, intactis manentibus. 


4 itudinem autem hic consideramus non o- 
matrem secundum pridem & nobis dictum, 
sed etiam adversus eundem ipsum fratrem defunctum. 


CAPUT XLVII. 


dxevéyxorto 

o, i qum i E iem . 4 
. 1 

Y de adsAgovs sod a 

Ros ó vónos éni vais „ el 


vxodiaíosu slenyov ale eis 
3 — 


ver 
. pe 25 * ο Osvrapov dADovGcuG Gwevomdciov 30 
«76 


: 4 vov nvnuovsvOévros vónov jv 


2 8 
sÀpóv yuvOuevOY P ore. m 


77855 sie ve 
Ou. Kal25 
oxele, alc 


Et quoniam scimus multas fratribus adinvicem 
factas contentiones, illum solum tamquam ingratum 
circa fratrem effectum participari hoc lucrum non 
eonoedimus, qui mortem voluerit fratri aut erimina- 
lem inducere contra eum inscriptionem, aut substan- 
tiae ei properaverit inferre iacturam. Eius enim 
CFCCCCCGC0C St DAMM ODE 

t haec lex super rum successionibus, quibus 
cum matre succedunt filii, maneat, illam X ign a 
nobis facta est subdivisionem ucens quae 

sunt 


enim 
pervenerunt, successionem sive testamentum sive 
ab intestato habere firme et ere ee dominium et 


um usum et secundum usumfructum, et alie- 
ll9óvcva Qsadoyne abva. de Qua Ovyuéov eva é& ddiaOdcov 
u RH nora. «a Qaesovslav ual xorgiv «al , luerint modum, nihil eis im q 
xal éxstousio xa) ÓQiasiOdvas p rsapanéu- 35 tempore ex praesenti constituta lege. 


bonis servetur, verae causae ingratitudinis 


4 parentum in bona liberorum 
tudinem autem hoc 


1 Aero] Cod. 5,9, 6 | 3. i Be, wow 
IN e 97s 
aitia L* | 11 Qesnviowro M] Oaiuvvrras (8vdaievvrras 


eee om. L 19, uóvov 
eie om N 20 K v0» àò sd 
e dds, B* | 22 meis 14] 
B. I 23 en ove$cmaev o avrq j 
24 ve] ys. B! | 25 ádelgoss] xai ddslgóstasdas (d- 
goónaida B!) add. LB | 26 & M | 29 dri evvoisi» 
bene d» doi) quae — secundo matrimonio (i. e. cur. 
rg :) futurae sunt viris c | 30 59g LBe) 02 M 
32 ra] vàs Li 


1 eonstitutionem E! | 2 habet V | 3 um et RT] 
en. V vulg. | 5 tempori] ipsi V* | 7 sg. tam «« testato ex 


Ceterum ratio adversus 


liberorum in bona parentum dicia sunt, integra serventur 
loco non solum adversus matrem secundum id quod 


ingratos liberos wndique in 
ac re omnia quac 
Ingrati- 


antea a nobis dictum est Consi- 


testamento successionibus Ri tam ab intestato quam ex test. 
succ. RI successoribus V | 8 rationibus RI filiis R. 
10 demonstratur Ri | alisque omnis (aque omnia suppl. 
in spat. vac.) V | 11 diota] rationem dicta Rl | 12 intotis 
V! intraetis Ri (intraetas Re) | 14 aut eM UU fratrem] 
fre V! eundem fratrem E! 18 Et] leg. Sed 1 uoniam) 
quae R!| 19 contemptiones RI 20 hoo om. 21 uo- 
luerit ed. pr.] uoluit libri | eriminali V! | 23 ei BR'vulg.] 
eius R VI properavit vulg. | eius) ei RI | 24 et] quam 
ad 1 25 leg. quibuseum matres suocedunt filiis? | 
2" subdiuisione RI | 28 futura RI | 29 viris] de matris 
successione add. R FV, rubrica male in textum illata | 
30 pem et beneficio memoratae nostrae legis 
vu sunt, his lieeat V om. V ] 
1 et secundum dominium om. R | dominum V | 32 usum 
et secundum om. A i-e 33 testatori (testatorio 
pr) R I uoluerit R FT |34 eis RT] ei tit V sit eis vulg. 


Nov. XXII 47. 48 184 DE NUPTIIS 


1 Ca dd wvqeowv vois dx roõ smQorépov yápgow 1 Et illud autem firmum, quod ex primo matzi- 
erer ateiu, reg, nd «59 signpévne vjuiw Ferd. monio est, filis maneat, quod super praedictam a 
vawvos vouoDecías, aera, el «v sooyamaiay ,, nobis constitutum est sanctionem: quod, si ante- 
gy» 7 Eifrne vílevrjgavvos avtj Tov Gwvowxov»ros nuptialem donationem, quam mater moriente marito 
PA Ras, cvuBáfrxsv sic rd vrsÀsvtrcavra vov sai- 5lucrabatur, contigerit morientem filium pervenire 
ds nsoielÓsiv xal dd vovro págos avt9» «ic dxsí- et propterea ei illius fieri hereditatis, matrem 
vov ysvécOcs wAngovomíae, t?» uncéon n, xaO" meri p secundum quod succedit filio dominium eorum, 
Ócov xÁngovousi vov scio «7€ Üegstots(ae và r) ilicet antenuptialis donationis rerum perfrui, solum 
rie di xi x yáuov Üosás stpayuóvov àmolc)s.», autem habere horum, quamdiu N usum et 
povg» dà Ie tr» vostro, y o0ov sxsoísgri, xor- 10 usumfruetum. Maneat igitur et hoc his ex 
€iw xal énixagníay.  Koacvsívo voívov xal rovro voie — prioribus muptiis sunt condonatum, forte 
b r ngoréQow yauew be Jing. vid * , nig» ante praedictam constitutionem iudicialis sententia et 
ei g 7xoo vov r vóuov ↄ j), wrpos 9 transactio inter partes facta de his aliquid statoit. 

Jad d voie l vov ,- yevoudvr , tovvew t6 


d.. 15 


xal avt?» xoipa si vero 
ví» dd si dd xal avauib aooerés re xal Ov- et permixtim masculi et feminae fuerint, hoc ipsum 
des xaDsctixousv, vasto vovro ÜOvrvrocavrec. H 25 disponentes. Si vero mater et filiae solae consistant, 
ro 1 ri n nuicsav woipay Ado T5 ret matri, residuam vero mediam sororibus, quantaecum- 
rin Asistoudvn» 


yjuosuap dO(Jov rate ddalpate, que extitissent. Quod quia non primitus correxim 
dc dirora xaJscrywouv. "Oxso d, us) M 2 node &dducimus &d competentem correctionem, 


coOncauev, vir d and r m, 30 in isto casu vocantes eam pro rata $ 
if debe, a An vovrov vov Oéuatos xalov»- tenus quantum E habet, tantum 
rs avtTy» 7:906 d (a» r xai ocov solummodo et eam accipere, et in omni casu huc 


gegopévov in virilem portionem (rovro dj «ó vov - 35 feminae sive etiam permixta utraque proles. 

e xal 5 rng iyuxvelaOos, etre gévos saOsovi- 

roten dogevec sva H 30145 re xxi ds 
yovq 


éxavépa e 
OAPUT XLVTIIL 
"Hwsivo dà Kr; x v$ vónq Oc» /g - Illud quoque super hoe adicere justum aesti- 
eev. sí yàg «a io d dee 3 yi ald as Erw 40 mavimus. gl enim moriatur vir — mulier filios 


1 uud quoque firmum maneat liberis ez: priore matrimonio progenitis, quod in dicta legislatione a 

nobis constitutum est, ut, si ante nuptias donatio, quam mater mortuo marito suo lucrata est, forte ad 

defunctum unum eæ filiis pervenerit et propterea pars hereditatis eius facta sit, mater ne pro ea quidem 

parte qua filio heres est dominio rerum huius quidem ante nuptias donationis fruatur, sed solum earum 

usum et fructum quamdiu superstes est habeat. — Valeat igitur hoc quoque beneficium liberis ex priore 

matrimonio progenitis datum, nisi quid forte ante dictam legem iudicialis sententia vel transactio inter 
artes facta de his statuerit. 

Quoniam vero mater a filio quidem eæcludebatur (quod SCtum quod vocant Tertullianum instituit), 
cum filiabus autem admitiebatur, nos filiorum ius non perscrutantes, ted ultro ei legitima iura dantes, 
ipsam etiam cum fratribus defuncti vocavimus in tantum quantus sit. numerus liberorum, ut et ipsa par- 
tem habeat tantam quantam singuli fratres: sive etiam promiscue et masculi et feminae sint, Roc dem 
constituimus. Si vero mater et filiae solae sint, ibi SCtum dimidiam quidem partem dabat matri, reliquam 
autem dimidiam sororibus quoique essent, dabat. Quod quoniam antea non correximus, nunc ad con- 
venientem emendationem deducimus ita, ut hoc quoque casu eam pro portione filiarum vocemus: ut quan- 
tum quaeque filiarum habet, tantum solum ipsa auferat. Aigus in omnibus casibus qui huc per- 
tinen l in virilem portionem (haec quidem verba legis etiam mater veniat, sive soli sint masculi sive 
solae feminae sive etiam promiscue utriusque generis proles. . 

XLVIIL — Mud vero praeterea par esse putavimus legi adicere. Si enim decesserit vir sive mulier 


| «otc i vov (vov om. LB) zgotvégov yáuov MLB] 8 est om. RI | 4 moriente / | 6 fleri] fllius 7 
quod ex primo matrimonio est (i.e. vo b «ov soorrov | fli V* [7 dominum V, dominium om. RI | leg. earum? 
dnn f) c | 2 Jiacéraxra; nov. I c. 1 | 6 avvz»] ei | 8 solam V| 9 aut E! [usum et om. V| 10 his) et bis 
Le. avevi) € b 1 wAngovogías ye B | Ned V| 11 nisi] non RI | 12 et transactio] aut transactio . 
MIS vov * oh] eorum (corr. earum 7) scilicet a edd. | 16 „ que R!| quidem] quod R I 17 ter. 
9 om. B apualas L I 12 xexagisuévos Me] tulianum RT | 18 aut R! | oontransmittebatur V) noa 
uszapianévoss LB | 14 yevopévn zi vegrvAutwsio» | transmittebetur T transmittebetur R |j 19 nos om. R* | 
L VA od. 6, 686, 7: 20 eam] eum R. %% em puse 
nov. II c. 3 | 20 Hits ee | éxaAécauev] | RT] permixtum i vulg. | fuerit 

vooavimus quidem (i. e. apsv ud) sd 23 22 Ri J 28 prius RI 29 correptionem R I 31 quantum om. 
Bi f) 124 si dd om. L | 26 dxeice — 29 serxouv | V| unaquaque R I 32 et in Ri vulg.) etiam in R“, et 
om. L | 30 énavog9ocausv L | 34 vovrov L| 35 in | om. VT | huo Heimbach] hoo codd. hie «le. d 34 uenieet 
uirlem prtiónem M 4v rj «oV &»Ópó LB|éxa- | 39 hoo om. V | exstimauimus R exi us vulg. 
vápa] xal éxevéga B | 40 % d Mj o e L e Ble) 


DE NUPTIIB 1 


85 Nov. XXII 48 


5 decrevimus portiones quas necesse est 


habentes e£ ex prioribus et ex secundis nuptiis, quas 
post hanc nostram contraxerint legem (in his enim 
praesentia disponimus), quae quidem super lucris ex 
nuptiis servari oportet, haec sanximus, insu 


gitimis et non relinquere filiis: ipsos (tamen 
genitores non erit iustum ad 5 Pd 


J Àj) rode qosavvas o9 Oo» & «90$ *)» — clinare prolem et qued ex lege est tantummodo re- 
dra oos son ias yov?» sah «ó dw 1 ö. . linquentes prioribus alia 8 ad secundos dedu- 
mer ce rote ftQovéáQoic dd 10 cere, sed aliquid prioribus adicere. Si quidem ali- 
vr iu r Qeveépovu &yaysiv, Au xal uem ex secundis habeat nuptiis, aut primis 


; vs xal 
v tma in «dv 


in ita festivum, ita dilectam, ut velit 8 


devr Éxoiav „M vai và» sooo vvyov, eum aliis in possessione, damus licentiam hoc agen 
r eο ovre dyaxeimsvov, e go non tamen omnino priores quidem filios minuere, 5 
Se vnspgégs» avrov vovv &llow iv cj r, 15 cundos autem augere, sed neque vehementer magni- 
Jews» áümev vovTo sroévr piv vA fi nec omnino oblivisci priorum na- 
red uiv 765 made Aer r , w d dur.  trimoniorum neque quae praecedentibus nos 
eovs aspe, ar c 50S 1 souicOa. de talibus dicta sunt: sed e quidem et se- 
r sagavEnguw anòd xaOanab dxilsinaOn, v I- cundis, providere autem et primis, cogitantes quo- 
wQqosDerv yipov à fsBaiov» và voie mQó inα 20 niam fili ambo sunt, et ita facientes successionum 
r ro . in testamentis em. Si enim intestatis eis 
vév Üsvrdoov, moovosiv dà xal r soorrov, év)v- — mortuis lez omnes ex o vocat, CO est 
povpévovt Ovi xaldes ange var , wal o*re eos imitantes legem non vehementer eos ad- 


valinosv, Leo ra , vs dpa xal gulávD Qoo: 
xal ov red ra gapév uerab ayagígrcw ve 
ual [rev) re, malle (rà gae ssp vOv 
d ion i sierras), dÀÁà sx 
9) ros dyanonévov, o€ xol) rd go 
dor dxapigtías 18 ua) svxapgiav(as ual vie 00x Opolas 
rig. Tovro dà ) r wápos vo map vije lor 
res maídov r éx sgortov xal Qsvragov Gvroixsgíov 
ywwopávoy cvufovisvovrss uallo 7j 
ane dero & xa «vijcasrec «ry» db ddiadtxou 
polgae r navtoS voie ratod xavalnprgousvgy 
wal dyos uàv vsccaQow naíüov vevQaovyxiov. stas To6 


vo» 35 tius 


vouoOstovsces 40 


t, erunt | 


Hanc itaque partem de aequitate filiorum ex priori 

et Secundo matrimonio venientium erint po- 
uam sancientes dicimus; me^ semel n- 

tes ab intestato partem omnino f relinqu 

et usque ad quattuor quidem filios quattuor uncias 


Mberos habens et ex 


et ex secundis nuptiis quas 


ost hanc mostram legem contraxerit 


ven de his quidem praesentia disponimus), quaecunque duidem, in lucris nuptialibus observanda sunt, 
sanximus et insuper portiones definivimus quas parentes. legitimis eai ingratis Bberis relinquere 


neCESSE esst: ipsos tamen Mores 


bus parte ez 
iqwid adicere. Nam si quem e secundis n 
adeo dilectum, gui 


prorsus obliriscantur priorum n 

; verum prospiciant 
tantes, atque ita suecessionum in testamentis divi 
legem resereri. Sio enim 
pen observantes, si 


fuerit ad secundam pror. 
ge definita 9 la — reliqua omnia ad Nudes eee verum etiam 
uptiis, vel etiam forte em primis, 

t eum eur ap praestare velint in bonis, potestatem damus id fi 
prieres liberos ; , Secundos vero augendi: sed nove nimis magnum reddant au 
"id spici » t tiam primis, wtr über 

ant vero e „ frog 0$ este T 
onem instituant. H — 
lex omnes ex aequo vocat, decet eos legem imitari nec mimis magnis i 
arentes boni erwnt et nostra legislatione digni; et iusti quidem erunt solam 


j secundis, P4 
wis 


$us inclinare et priori- 


habeant adeo carum, 
aciendi, neo tamen ru 
RÍMIM wers 
praedocess nostris de talibus dicta sw 

| enim éintestatis iis defunotis 
Is imminutionibus coercere illos, sed 


M vero etiam ultra legem reliquerint, erunt. iusti simul et. humani parentes. 


eque haec dicimus in ingratis et gratis liberis (de íngratorum enim rebus iem saepius dictum est), sed 


de dis qui 
qu 


magis aut minus diliguntur, cum magnum sif. discrimen inter ingratitudinem 
huno locum qui est de ae 


gratitudinemve 
Mate liberorum ex primo et 


peii! Apis aequalem honorem. ] ; 
coniugio progenitorum consilium potius dantes quam legem ferentes indicamus: si quidem cum 
semel portionem ab intestato liberis utique relinquendam auæerimus, ita ut, si usque ad quattuor liberi 


1 r Qevrégors] và om. B | 6 ds) &v L^ | 10 Nico 
om. 6 | 13 Koe yduor LI yapov Kxouv B. xo ya- 
7 B xe Zachariae | 17 «ove Qevrégovs à 
18—20 leg. 15 a oum rien * d» 
PELLIS e 
H | gte infirm aod v. "21 


; vOv & MA pà 
Ao» L| N B | os) oe B(f) | 37 ve xal - 
cor om. i 


40 pvo Heimbach | 41 sgq. cf. nov. XVIII c.1 
4 Sia Hor] 4 d. xs L 


II. 


1 et prius om. Ri [quas om. Ri 3 praesentiam V su 
quae C etone been 
6 tamen add. vig. | 9 secundas RI | 10 aliquod R. 
rioribus] et prioribus ewig. I Si) Nam si Contius | qui 
R. 12 proponere V I 13 aliquis V! a pm 
RV | 15 agere RI | 17 firmare RJ 'I] i VT* 
vulg. | quae a p entibus R* V? vulg. | 18 dieta sunt 
— 20 ambo sunt suppl. V* in spat. vac. sed] quoniam 
V] 19 sut V | quoniam] quae Ri | 20 successionem V 
21 eius RI | 22 et equo V! | 23 abreuiare E | 25 erunt 
e€ (sic) R | nostra] non RI | legissanetione V | 27 relinque- 
rint RI 28 intra V 29 gratos et ingratos (inter gratos 
R!) R | 30 aut] autem R' I 31 sint E | 33 aequalitate 
Beckius | 36 intesta R! | 37 quidem filios quattuor em. R. 
24 


.Nov. XXII 48 186 DE NUPTIIS 


ópgieavtss, ai dd dre voe vdsgagae, Axe: vov ini · — omnino definientes, si autem ultra quattuor sint, us- 
esos 17e ovoíae c νν udgove, c jdn Oedoxausv que ad mediam substantiae partem, idoneum iam 
voie sagi szapauvO(av, oU OMyq uérQq v xa- dedimus filiis solacium, non ex parva mensura anti- 
leiàw avrois GrsvoyoQíav locavrss. quam eorum angustiam resolventes. 
1 For ron O0 sapo» vouos «d niert xoóve 51 Sit igitur praesens lex futuro tempori sanciens, 
vouoOstiw, add xu, simovtes mew, xal sicut saepius dicentes praevenimus, et nihil priorum 
.ovdid» r er spi ,t u, X Gv» tangens, sed condensa undique et complexa sub una 
pévos nrg xal gvvsazsigauévoc vnó uiv cvy- — continuatione et onmia paene de secundis pronun- 
area xal amxawtau Gysdóv và meol Üsvrépesw àmay- tlans nuptiis, et priora quidem prioribus in sua vir- 
yid los yáuov, xal r uiv mgóvsQa tois Largo d 10 tute servans, quae vero ab ea disposita sunt futuris 
At vie dards qvlavrov istos, và d sag! avrov secundis explanans nuptiis, et novam quandam undi- 
d. erer c xvoi6 dGopévow Osvrégout sicmyosusevos que ac subtilissimam introducens quaerentibus uti- 
yd, xal eda» fu navrayóDey xal &myxoufoné- litatem. Omnibus quae super talibus positae sunt 
vp» sisiyee oic gro ogélsas. Lasse vow — constitutionibus in futuris post hanc nostram 
a voie rotob ros xsipdvoy , ax voie dco- 15 nuptiis et quae ex his evenerint vacantibus: 
Aeon Ard xóvÓs suc» ri vóuov ydpow xal voie videlicet una constitutione futuro tempori, secun- 
E avràv cvnfaivovzs. GyolaLovcow, vasos 07 «s dum quod à nobis definitum est, in qui conti- 
piae derade cQ Madllort, xoóvqQ sara «ó xao nentur in ea casibus pro cunctis sufficiente. 
nn, Óisguspévoy i vois xsQuayopévou avt] Oéua- 
gw dr xα,ν)/˖ dgxovage. 20 

(Eníloyos) Tavra coívor s di) di ncs (Epilogus. Haec igitur tua celsitudo omnibus 
vois KOwec, voie €xO v) "m valovg:» agyyv v9 — gentibus quae sub tuo sunt cingulo sollemni modo 
gvv jet vQ0xq qavsgü yevécÓas soocvabaro, cere — manifesta fleri praecipiat, ut omnes cognoscentes, 
rg Hr ywojgxovras c6 malLova sóvov vnoGróvres quia maiorem laborem sustinentes quam oportet im- 
9 oov éxozv ro fagiAwale sapsposóusvov povri- 25 perialibus ineurrere cogitationibus, tamen nibil prius 
viv Opec ovdi» KunoocOsv ve avrov émowmedusDa nostra fecimus salute, nisi undique congregare quod 
cv, ex x3) xoldaxóOs» doavitscOa: vó Qíxawv, iustum est, et omnes videntes in unum collectam 
c EA ópawras sis Bv sjOoovapévor và ssp) «ov- de bao legislatione partem sciant, quia et priorem 
TOv vj vouoJegíaS nápos yuvogxSev, o€ xal e h his quae iam posita sunt servavimus legem et futuro 
t voie jdn vsDsic.» dpvláfauev voyauoy a tq) 30 tempori competentem imus congruentiam. 
Ale. XQ9Óvq v ,, ¾ννννν áxireÜs(xauew d Dat. xv. kal. April. dp. Belisario v. c. cons. Ia. 535] 


Tyan *vó icórvsor 1 vQ Ad oto r 
le 17$ svÓa(uovos vavroS rd los. 
. "Eyodgn xó lcórvmov Bacon r évJobovávq h 35 
ier ve» Dale» ópqiuiov, &nxó éxágyo xal vnd- 
voy xol iir dvdobox 
"yoáen vo icórvmo» Ir vQ évJoboravq 
M. TOv» d largitione, jfi vsdto» xal sa- 
vQuxíq. 40 
yen rd lob rusro- KN -Q Adorf 
o ν , xÓ d rb dn vxcvev. Legi. 
yen rò icóvwmo» leguavQ «1$ A doktor r 


sint, trientem, si vero plures quam quattuor, ng ad semissem totius substantiae omnino definiremus, 
1 Valsat igiter. proesms lex iata 61 /viurum tempu, quemadmodum serpiut anion éizimus, noo quie 
igi aesens ? um jus antea diximus, noc qui 
quam ec prioribus! aitingens, sed quae collecta undique et colligata in unam continuitatem omnia fere de 
secundis nuptiis exponat et priora qui prioribus in suo robore conservet, er vero ab ipsa con- 
stituta sunt futuris secundis nuptiis introducat, et novam gr geo 5 elaboratam afferat quae- 
rentibus utilitatem. — Onnes autem constitutiones, quae talibus Sunt, im nuptiis post hanc 
nostram legem futuris rebusque inde evenientibus irritae fiant: cum haeo iam constitutio una futuro tempori 
prout a nobis definitum est, in casibus per eam comprehensis pro omnibus sufficiat. 

Epilogus. — Haec igitur tua sublimitas omnibus ws quae ad ítwam potestatem pertinent 
solito more manifesía fieri iubeat, ut omnes sciant nos, f maiorem laborem sustineamus quam ferre 
oporíe( quem imperiales circumfluunt curae, tamen nihil antiquius duxisse illorun salute, ne multis ex 
locis ius emendicent, sed cum videant in unum collectas omnes legum de hoc latarum partes, intellegant 
nos et quod prius it legibus iam latis servasse et futuro tempori aptam impertivisse aequabilitatem. 

criptum est exemplar Patricio gloriosissimo praefecto felicis huius urbis. — Scriptum est exemplar 
Basilidae gloriosissimo magistro sacrorum offici. expraefecto, exconsuli et patricio. — Scriptum est 
exemplar Strategío gloriosissimo comiti sacrarum largitionum, exconsui et patricio. — Scriptum est 
exemplar Triboniano gloriosissimo quaestori iterum et exconsuli. Legi. Scriptum est exemplar Ger- 


1 5uicsos LB! 2 «aov om. 6 | 3 d (0Mya "1 condempsa R P (collecta vulg.) | 10 ab ea om. V | 11 ex- 
ve g LB | 5sgg. & 1 et epi. om. B | 12 deopévre M] | planant V I nosuam Ri | 15 Post nuptiis vv. et nouam 
16 »énov LI 17 evugaivovc. M(c)) éxicvugaivovs; | — quaerentibus 11 sg. repetit RI || euenerit V | hae] 
LT L|24 r L| 25 ro] er» L*| xegpeóus- | quod a nobis hao. Re] 16 secundum om. RI | 17 difüni- 
vov poovsíciov L (incurrere cogitationibus c) | 26 «s | tum RV | qui] que V | 18 cunctis] contractis R | suf&- 
avrà») nostra c | 2? e vid. delendum | 28 & asravvas | cientibus Ri [ 23 cognoscentes V] ignoscentes RI agnoe- 
L* et omnes g | 30 % Me) re LI 33 «à | centes R*T vulg. | 25 tamen nihil) eee«e chil R. 


A 


L4 


1 difünientes V 2 substantiam V | iam ydoneum | uios. 7' 
R| 3 antequam Ri 5 sanctientes R | 7 condensa T] 


— mo o — 


DE APPELLATIONIBUB 


crgavygyQ «ov Jaíow mquiGévrov, dd Unárov wai 


argen. ^ 2 i. - é» P] , 
can 1o loõrν¹ẽB TH x9 évDoboravo o19a- 
ev rod Osíov zQaiGévtov, dao Vzavov xal natQu- 


Byeágn ro lobrvxo- Ma£terriayQ 19 irdotora t 
v 


greeri tov Oo 


yen rò isóvwxov O tQ d»vQoboróvg xó- 
Ur vov ÜDesíov ngifátov xai às vata. Legi 
U voívev oi vnsQoy; và magagtiwta uiv - 
v«wovca dv «dq ÜixagTrolo vQ 9Q gars xaractz- 
ar roĩs vs „ee role r d, ow diet, 
drr xarà vavra TénvyegÓn, rd vnoONcse. o u 
eee eee e 
éQuovvte»v vow E, ͤ robrov sxaQ' fuo 7 
*90€ tovs 25. error . TOV ode "uw 
*Qascep 


1 
Nen ygagele lodvvg «d évjoboráto 


2 


n,] uroν xal axo vnetowv. 


d 


té» d v6 Ee noaetegío» vó B', dnò ndr 70 


xal savguíq. Dat. xv. k. April. CP. post cons. 
Belisarii v. e. la. 536] 


187 


Nov. XXIII pr. 1 


i 
Osa» q ra, 15 


XXIII. 


Coll. IV dt. 2 


R DE APPELLATIONIBUS ET INTRA QUAE TEMPORA DEBEAT 
1 APPELLARI. 


Imp. Iustinianus Aug. Triboniano illustri magistro officiorum et quaestori sacri palatii. 


(Praefatio. Anteriorum ] 
es facientes et in praesenti ad 


acerbitati plurima remedia imponentes et maxime hoc circa appel- 
uiusmodi beneficium 


ervenire duximus esse necessarium.  Antiquitati 


etenim cautum erat ut, i quis per se litem exercuerit et fuerit condemnatus, intra duos dies tantummodo 


30 licentiam appellationis haberet; sin autem 
eam extendi. Ex rerum autem experien 


procuratorem causa ventilata sit, et in triduum proximum 
invenimus hoc satis esse damnosum: plures enim homines 


ignaros legum subtilitatis et putantes in triduum esse provocationes porrigendas in promptum periculum 
E Unde 5 duximus buiusmodi ii competenter 


incidisse et biduo transacto causas perdidisse. 
mederi. 


CAPUT I. 
3$ Et sancimus omnes appellationes, sive per se sive per procuratores seu per defensores vel curatores 


et tutores ventilentur, posse intra d 
ab his quorum interest offerri, sive 


ecem dierum spatium & recitatione sententiae numerandum iudicibus 
magni sive minores sunt (excepta videlicet sublimiseima praetoriana 


. ut liceat homini intra id spatium plenissime deliberare, sive appellandum ei sit sive quiescen- 
um, ne timore instante opus appellatorium frequentetur, sed zit omnibus inspectionis copia, quae et in- 


40 discussos hominum calores potest refrenare. 


Nov. XXIII = Coll. IV tit. 2: gloss.) Latine tantum extat. Ez. Autkentico habet Gratiani decretum (pars II) 


const. . 
eap. 1 summam hab. 'Poraé 8, 1. 


( 
C H qu. 6 e,28 (Corp. iur. canon. I p.413 ed. Friedberg.). — Epit. Theod. 23, Ath. 7, 3 (inde LM, B9,3,3). Ilias. 


mano gloriosissémo duci sacri praesentis, exconsuli et patricio. Legi. 
gloriosissimo duci sacri praesentis, exconsuli et partem 


gloriosissimo duci sacri praesentis et ex 
mi sacrarum rerum privatarum et exconsuli. 


Scriptum est exemplar Tzittae 
Legi. Scriptum est exemplar Maæentiano 
Scriptum est exemplar Floro gloriosissimo co- 


Tua igitur sublimi(as quae nobis placuerunt cognoscens im iudicio (uo manifesta faciat et advocatis 


ut secundum hae 


nostram sacram consti 
fectos sacro nostro 


et ceteris quibus praeest 
9 pr E 4 


aetorio. 


c causae decidantur. 
nem, cum sufficiant quae de hoc a nobis scripta sunt ad gloriosissimos prae- 


Neque vero publice propones hane 


Lez scripta lohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum , ezconsuli et patricio. 


I seaisavtov L | 3 1C/ya L; cf. Cod.1,29,5 ubi scrib. 
Zittae; Malalas X VIIIp.465 Dind.(opud Procopium Pers. 
[12.16. 21. I1 3 Arras, aedif.6 Tylxas traditur) | 4 àó 
vxátov L| 5 Legi.'Eygágn — 1 anó ddr e. Legi om. 
L| 15 sz» O zuov Ein ud xoue M | éxagxovs 
— 19 évdotoráro om. L [20 deos L | 21 xv k. April. 
CP. M) x iu g,. dane. Ath. uryl d. 
Theod., om. Iul. | t. Bilssr. uc. cons. M, p. o. bili- 
uri Jul rr ri vmavsíav Bslwagíow Theod., Ath. 


24 sg. R] N KE (pro KT") V | inser. KI" s20l d 
"rev: ANTeRIeRUm LeSUTI: 7 Su vsagá: O a- 
108 Ha tQsovsiav no, L (sim. Ath. cod.). 
, KI". xsQ vv éyuigtov mQós rive avandp- 


nora sl udyos dia (ov Ar lor ij t. 
Hedge vnóJecis M, Ne dyxArto Theod. (vsagá segl 
indy tov [éxxÀAgrov al.] cit. Piat 8, 1) | 26 tribonian 
T tribuniano Fal. tribuniantio, corr. tribuniatio R (Trib. 
— palatii om. Gratian.) | illustris V | et om. R | palatii] 
iterum et exoonsuli add. vulg. | 27 hoe RT) haeo V Gra- 
tian., vulg. | appellationis Vt*| 28 et om. V al, vulg. 
28 sq. cf. Dig. 49, 1, 8 5 4. 4, 2. Cod. 7, 62, 65 | 31 exten 
vel extendit Gratiani codd. plerique | inueniemus R. 4 
32 impromtum V | pioulum R. 33 pecdisse RI 35 u 
per curatores R recitationem RI 37 sive minores] 
sive om. V | sunt RVT] sint Gratian., -— | 39 fre- 
quenter R! imp" aper R* | quae et indi V] 


quae et discussos quae . Gratian. 


Nov. XXIII 2—4 188 DB APPELLATIONIBUS 


CAPUT II. 
Ad hoc sancimus, si quando lis speratur in nostrum inferri consistorium, si forte contigerit impers- 
torlam maiestatem occupatam publicis caur'; ex mundanis provisionibus non pee convocare patres, 


quatenus causa agitetur, non P hoc litem periclitari. Quod enim vitium est litigantium, si culmen in- 
peratorium occupetur? vel quis tantae est auctoritatis, ut nolentem principem possit ad convocandos 
patres ceterosque proceres coartare? Sed si quid tale evenerit, causa intacta permaneat, donec imperator $ 
monitus sua aponte et eonvocari proceres iusserit et litem inferri patiatur et omnia secundum morem 
procedere. 


CAPUT III. 


Illud etiam in tertio ca abr rius ia ma est, quod e bene statuit, novitas "WT n 8 
ry enim veneranda vetus! 


iei dispendiis, ut 5 vr liti Meat pred Labs ciales non e 
ira poets speratur usque 


vel praetores vel 8 quibus 5 5 tr eden lites Hide. ignara 8 remittantur, qua- 
C REB Vies sacri TEL t et causas sine spe qui. 20 
Halt one supe dei tamen et legum timore perferant d 3 Orientalem autem tractum causas 
side iar deer rn ad decem librarum auri quantitatem limitatas ad virum spectabilem comitem 

zimili modo audientiam et finem eis impositurum. 


CAPUT IV. 


Illo videlicet observando, dires reteiiedteresonsliscie paar goce, eneiemertei et apice 
us quantaecumque quantitatis, cum non oporteat ad compares 25 
fudicos ap ones referri, sed & minore iudicio in maius tribunal ascendere. Sed ad illustrissimam prae- 
feeturam illorum appellationes, cuiuscumque sint quantitatis, ut dictum est, dirigantur, qui una cum viro 
excelso pro tempore quaestore eas dirimat; utroque officio subministrante, id est tam ex sacris scriniis 
more solito praetectorio. Ita tamen haec sancim cimus, ut nec a ducibus vel aliis spectabilibus iudici- 
: sepe on it 


Judices currat, ne causa non gradatim procedere, red y ihe: sed & praesidibus quidem 
rovinciarum et iudicibus & nobis datis, si E sint es iudices, intra memoratam quantitatem re- 
boretar Si autem vel illustres sint dati & nobis i 5 apices dignitatum super spectabilitatem 


EI 
Hi 
$ 
" 
141 
Ait 
E 
ji 
n 
lt 
B 
s 


gapia vel ab auctoritate lere gar constitutionum a nostra 1 intactis illibatisque custo- 
diendís. VVV la. 536] 


sls 7| à poit Vul] pmo Ra. alii speetabiles wwig. (ex v. 29. 38. cf. Iulian. c. 94 sin 
| autem antediotis speotabilibus proconsulibus vel aliis 

huiusmodi iudicibus porrigatur appellatio etc.) | iudioes 

da 10 & moribus | om. Gratiani codd. nonnulli | non — 26 iudices appel- 

R | sed] sed et vel sed etiam Durs qul i dee ssaserdieatr dle uela or etr arsit 
liquid RFI 12 nostri] nisi R. J 13 magnis] al. maxi- | quantitatis Gratiani codd. pauci, vulgo | 26 illustrissima 
i | ad] ut RI iudicialis RI 14 egeptiaco | praefectura R. I 27 sint dignitatis uel quantitatis Gra- 
(egtiaoo Ri) tractu R egyptia contractu V* [ libia codd. || | &ani codd. 1 qui] que (i. e. quae) Gratian». | 28 sum- 
prouooetusperatur R | 15 decem librarum auri (^ xgv- | ministrante R I 29 praefeetorio] praefecto praetorio Gra- 


oiov Avo Ath.)) quingentorum aureorum Julian. c. 91 tiani oodd. p auei, vulg. | tamen] tum E! I aliis] ab aliis 
(sed c. 92. 93 idem deoem auri libras). cf. Biener Gesch. | Gratian. arias, | iudisibus om. R 30 eti] ài RI sunt R 
d. Nov. p. 511 et Zachariae Noe. I p. 237 mot. | sed ius eite Bao ar rte roten 
isti | qp uod V' | eis Gratian. ei penitus vulg. || | 34 qui a princi ecr. Ne in ras. 3 vers. | 33 V 


appellatione] & tio est Gratiaw | 34 omnino R I hii B | 36 referantur Gratian, vulg. 
117 porrigendam RI in] etiam Ati I vel] | in) de ewig. | ab psa prosapia] antiqua prosapie 
pid di Fe 19 deportauimus V* j 20 hii R nado Pr jani codd, — 37 intractis V 
5 rine vioe om. 5 causas sine 7. intactos pisi nonas ianuarii V m WW ianuarias 


n rive 21 AA rang T Gratian. | praeferant Jul.“ vqsdwv wow. (Qsobv*? L vQiav vóvoyv Li) las- 
Siue autem T Gratian. orientalem aut | vovagío Ath., LI non. ian. Jul.“ al.; kl. Iul. T kl. xu 
iraetu RI 22 2 vellationes Ri appellationis A3 limi- april. cod. Paris. | Constantinopoli T cap. V, om. cett. | 
tatas Gratian., velg.] lunitatas R limitandas Vj 23 modo | post consul. bilisiario uio. V po. bilisarü Jul» el, rd 


simili E | et) in Ri I eis] eius B! se F 24 illud V A ri vnaveíav Bsligagíov Ath, LI bilasarii uiro olariss. 
obseruande . | uiri spectabiles E V Gratian. ] uirispeota- | consul. T bil uio. cod. Paris.; cons. uilisarii Jul.“ uiri 
biles uel alii spectabiles T viri spectabiles duces vel | clarissimi c. Bamb. II (subscr. om. Theod.) 


DE PRAETORN PISIDIAE 189 Nov. XXIV pr. 1 


KA XXIV. 
IIEPI TOY IIPAIT9PO2 R DE PRAETORE PISIDIAE R 
III21AIAZ. 
A&Hrtoxo&roo "Ioveriviavós 4tüyovavot "Iocyvg «à d». Imperator Iustinianus Aug. Iohanni pp. 


dolovrarq énáoyq r le . E noaivoícov xó 5 
reg, Gxó vmirov xal movQsxíq. 


eo do.) | Kal ro xálas P n- (Praefatio) Et antiquos Romanos credidimus 
ö ovx d» sors ÜvyrOzvas voGavra» noliselav numquam p tantam rempublicam ex parvis 
in e xal dAayíGcvtew aoyov GvcTüGaeOa. wal isque principiis constituere et omnem ex ea 


pere | 
Bé xs xal xatactaSagÓon:, si uf) uaíLocw agzovs.y — nisi maioribus iudicibus per provincias destinatis 
iv vai émagyíaue sepmopévow esuvóregoí vs évrsv- gloriosiores hino viderentur et praeberent eis 


gun Qio«xsi» xal và map) vdv vóuoyv ygdgew. oOev — cula toria vocari disposuerunt, et copiosa lex ex 
xa) «và Merc xacayosyia. „ xaAsi» Kra- 20 5 nata est voce, multique praetores RO qi 


lev, wal xolos vopos dx «76 t£» nav Es- Siciliam, alii vero ae insulam, 
; Q6. «o ve sQaéroQes oi wd» Jiwshóa» — gpaniam, alii aliam et adquisiverunt et guberpaverunt 
ei e» *9v wcov oí Óà lema»ía» oi d di, mare ac terram, 
lg» were rs *8 xaà ÜOipxngsavro ddr vs 
sa) yi. 25 
CAPUT I. 


0 jvaytsc OvoMua, 25 
vw e6 race vOv AMι ,! r asperi 

twó€ méyos vuv GTtÀÀonivgS erde — xoc vé-30tione míssa nulla ad perfectum sufficiens quodam- 
luov avragxne vi 7v, di voveo . ric éxapyíau& modo propterea in quibusdam (provinciis nostris 
ns, dv ale doxov vs stolerióe i wal cvgatis- in quibus) et iudex civilis erat et militaris alter, 
twó€ dle, dash wàv mpós allójlovs gélovemovwyrss, semper quidem adinvicem contendentes, semper vero 
an dd nayópsvos, „oK Omnes v« noábauv vovs vx5- litigantes, non ut aliquid agerent circa subiectos 
ve &yaOov, d dvs üv i a9vo9c éxstoé- 35 bonum, sed quatenus amplius eos contererent, aesti- 
wav, Yu, ronva: woóc Üv v4 exa Gvvayaysiv — mavimus oportere ad unam quandam figuram colli- 


Nov. XXIV Graece extat in ML, isde a cap. 1 "Ev viciv (Jane Kv rie vulg.) éagxiess sjuov (189, 21) 
à B6,5. — Epit. Theod. 24, Athan. 4, 4. Iulian. const, XVII. , 


XXIV. 
DE PRAETORE PISIDIAE. 
Imp. lustinianus Augustus Iohanni „ 5 sacro Orientis praetorio iterum, 


... Praefatio. Veteres Romanos persuasum habemus. tantam rempublicam ex parvis et tenuissimis 
initiis constituere atque ex ea totum terrarum orbem, ut ita dicamus, adquirere et ordinare non facile 
potuisse, nisi maioribus magistratibus in provincias missis illustriores inde apparuissent iisque potestatem 
et armorum c( legum concessissent atque tisdem ad utrumque usi essent. aptis ct spectatis. — Quos qui- 
dem praetores vocabant, ex co quod reliquis omnibus praeirent acie instructa istam. tis ellationem 
dentes iisdemque. committentes, ut et res bellicas administrarent et leges scriberent. — Unde. etiam iu- 


diciarias sedes praetoria vocari iusserunt, ac copia legum ex praetorum ore emanavit, multique 
praetores. alii Siciliam alii Sardiniam insulam ahi Hispaniam alii aliam terrae marisve provinciam ob- 
tinuerumt ot. administrarunt. 

L Haec nos cum consideremus, qui antiquitatem rursus maiore cum decore in rempublicam reduæi- 
mus et Romanorum nomen ornavimus, cum videamus in loribus provinciis duplice magistratu usque 


1 tov woaévoxoes B Theod. Ath. el vov & Zyov» 1 Constitutiones X XIV—XXXII in R omittuntur | 
v M os Acres E (dao io praetoris 2 rubr. )))%%‚ͤ ru i did V 
lustinisni Pisidiae Jul.) | 5 imita — vzáoxo ML 8 potuisset V | 10 ordinem V: | 12 buio V f eis — 

aao vóuove Todd. | 10 4£ | 13 haberent om. T | 13 armarum et ad utrum et legum- 
18 co Haloander]| xo | quo. V | 16 acties V | hae V| 17 eis et oivilia) appel- 
liri] 19 map) vóv vóuov L | 21 wel xoAlo$s vóuovs | latienem V | 20 praetoris aliquid 8 siciliam V | 21 sar- 
in n Tab» x e queer LI A | digine V 22 aliam] italism V7 taliam Neoburg. et aliam 
32 ve) vs wa) B* | 34 as. d g e al ier rpm Prae provineiis — 

t ' 5 quibus addidit Beck | 35 eos T] om. 


Nov. XXIV 1 190 DE PRAETORE 


éxax. zei, v K,, v Gua wal evoatie- gere utrumque magistratum, civilem simul et milita- 
stia e TQ raue Kyovts ry — rem, et dare hanc habenti potestatem praetoris rursus 
vi roõ moaíroQo6 naÀw mgosnyogíav, dera avrov — appellationem, ut ipse et militiarum in provincia 
wal vd» GtQarsvuGrtO» TOv aal T?6 xogac óvrow — existentium secundum antiquitus ei natum cognomen 
xarà v?» d»voOesp avtQ ca,] émcovvuíav ier b praesit et praeponatur legibus (et hoc quoque olim 
eO«, xal noofsfAncOas vow vóucov» (xal vovvo dà praetorum proprium fuit), et habeat quidem utrius- 
dv vOv xoastoony. idiov 7w) xal Hat“ uà» «às que magistratus annonas, officio autem utatur uno 
éxas dexic civ9otse, rd., xoroOas iG r — officialium centum (sufficiunt enim ei tanti), praeto- 
vov ó» (dQxécovcs yàg «vvjj vocovvos), moa:ro- riano officio nuncupando et ex probatoriis hinc com- 

je vie rdbame xalovsévne xal dx moofatoguow 10 tibus facto. Sic enim erit nobilis, sie terribili 

0 0 joe qorrogOv ywopudvas. ovra yàp trocinantibus, sic iniustis inevitabilis, si cum multa 
erat c, ovt S otc Angvrsvovaiv, odr rote 5 cuncta: ut puris dq utatur mani- 
ajixovgi» Amapgaitgros, si nerd mÀsovos ébovaías bos. 


dcr mirrOs c udv xaD'agais 19e as rale xa omnibus administrationibus, ipso quoque oboediente 
" 


v8 dxsivq xaàh r OQkov vxéyovtos: dar avro» nostras disponente leges; ut si etiam gloriosissimo- 
Qiaxvfsovdwroc và moáyuara, tois va dog rum aliquis co bentium ad cin- 


Snare A «nv aoyn» H, xal wovvo a e consulibus et ce consulibus mino- 
t&v lungocOe» slivas, «O0 eoUvro rds éxco- res, et ita paulatim Romanorum auxerunt nomen et 
xías dvd e vnxatoé va xal éE vxavoy xal moaízooes — tantum egerunt, quantum nulli penitus alteri aliarum 

ro / undr OUMSVO:!, xal OovtO Hard rerumpublicarum contulit deus. Quod super Pisi- 


"903v zoovoyoaqo signpusvov supixausy v0 zxQan]v 


, cingul 
Typo Ovouálsrcs, vv d vavT]» épscruwa, xai et compositis in idem et militaribus et iudicialibus 
vv uàv OV xarà rab vopiuov ui cri, xo, 


vir 
alla wava vivos émidoouis Gy5nua- re d dexñe u. 40 


trahendum utrumque magistratum, cum civilem tum militarem, existimavimus eique qui hanc polestatem 
habet praetoris appellationem dandam, ut is et exercitibus qui in provincia sunt secundum nomen a 
naioripus ei tributum praesit et legibus praeponatur (erat enim hoc quoque ab initio praetorum pro- 

jum), et utriusque quidem stratus annonas habeat, cohorte autem utatur una cenium cohortalium 
(tot enim sufficient ei), cohors praetoriana vocetur et ex probatoriis commode hinc missis consti- 
tuatur. Sic enim venerabilis, sic terribilis latronibus, sic delinquentibus inecorabilis erit, si maiore cum 
potestate omnia agat. Aigue puris uti manibus cum iam lex nuper a nobis lala omnes magistratus fus- 
serit, ipse et illi obtemperet et iusiuraudum praestet et secundum idem res administret, et armis utatur et 
civilia secundum nostras leges ordinet. Quare etiamsi quis ex: gloriosissimis consularibus ad eum magistra- 
tum perveniat, hoc quoque fiet per imitationem veterum, prowncias sorticbantur consules 
et exconsulibus et practores paulo inferiores consulibus atque ita paulatim Romanorum nomen auxerunt 
et tantum reddiderunt quantum nulli omnino alu inter Mud civitates deus dedit. Cuius quidem rei 
primum in Pisidarum regione initium facere volumus, quoniam et a veteribus chronographis dictum inveni- 
mus olim universae illi terrae Pisidarum gentem imperasse, et nunc quidem persuasum est eam provinciam 
maiore et severiore magistratu egere, quandoquidem 940 in ea maximi ei populosi sunt quique saepius 
adversus publica tributa seditiose agant; praeterea ilis latronum et sicariorum receptaculis, gude in 
vertice aliquo montis qui Lupi caput vocatur sita sunt, quos Lycocranitarum habitaculum nominant, 
hunc magistratum esse impositum; quo nunc quidem eum non ex ordine legitimo sed per quandam in- 
cursionis speciem accedere: a(qui si potestas misceatur et tam militaria quam magistratus insignia in unum 


1 de xm Lel drm ry lhoudae MB | 3 «5» vov] 2 praetoris potestatem V al. | 4 secundus V | 6 prae- 
; in: Bei avrov Li 5 avrà» L IG xa zooBspáz- | torium V | fuit ow. Ve | 7 dece Y 1 9 HM: hie 
cras om. B* | «o» vóuov» LE? xoasooío» LI fxa- | libri | 10 tio terribilis — 11 ineuitabilis bis Aabet V | 
oro L | abr Hombergk | 10 «5e om. B* | nooBo- | 11 si cum) sicut libri J multa] mult. in V multa in 
ru , 5 rovri ori dx Qoxuacuv M | Neoburg. | 12 cunota gerat TI ut om. vulg. | puris] prius 
ÓQoxipagiO v 11 govovcov MLB | 14 noarrovo | libri | 13 a] ad Fal. | 15 gubernantes V | 16 armis 
xai xad'apais udv yoijaD'as L | 15 vóuov] Nov. VIII e] utente V) amministrante T' | 17 disponentes codd. | 19 et 
16 exacac va6 degae Hombergk | 17 éxsivo sel L hoe imitatio priorum sit vwig., et prior V et priori Neo- 
dxsivo B i| var avrov L| 20 ei xai) «al Li xav L burg. et prior honor 7 | 20 quod] quotquot Val | 
vov édvdoLórasoy L' | 22 xaOo dj dxAnopovvro L! 23 nullus V | 24 pissidorum V (idem 27) | 25 uoluimus 
24 dre] aur Li I 25 «ó) àv L rb «ov B | | V | 26 toti] totius libri | 27 illi V vulg illius T | 
21 rij «àv Lig B | 30 Se ànaove L e praedisse V] 28 egore Beck] erigere VT | 29 oredimus 
yrs om. L | 31, 0à dn 705 (i. e. in) EI 33 Lr aver» | vulg. | quoniam et Beck | 31 homioidiis Abri | 32 prae- 
LB) xaxa vavtr» M | siciv nai soAlot ávOpoxos L sidiis V | sumitate V | 33 appellate iibri | Lupiospitorum 
34 ecaciatovous L131 du LB I 39 in avez») | V id est Lupicapitorum T. Seclwsi 

leg. in avia? | 41 ovrveOnnévov L 


PISIDIAE 191 Nov. XXIV 1. 2 


marac TOY v dH “ nagaoyjuov, éxomévov vs signis, sequente quoque eum militari multitudine 
cr x«l rod GrQaTusTiMOU i mawróc, OvtógCO» cuncta quanta in provincia est, insuper et civile of- 

ye énapríac dvi, xal wQóc ys T€ moOl:veee v&beec — ficium totum, nobili iam appellatione eius constituta 
Ae, csuvic T8 $dq re stpocnyoogías avrov xaJscro- et praetoris honorata cognomine, quis non eum per- 
ep xal veraknuévnS vj TOU T7tpeíroQoc m,, b timescat, quis non revereatur, simul leges, simul et 
vit oix &v avrov , ríe dd ox Gv alda d arma conspiciens in unum convenientia, et hoc ipso 
opo mi» rod vouovs, ouo) q và OmÀa Deed sie X condicione propodte &ut oboedire legibus et con- 
TaVr0 v , xal avvoOsv aígsasos rei 1 fidere atque salvari, aut solum e contrario icien- 
seraxoUgas TOv voucv xai Daopsiv v8 xa) go LecO as, tes repente deperire, cum omnes de proximo legibus 
Aer dvviBlépavras svJvs dr, vàv dr 10 auxilientur? 


brrxovoovytow voic vd 


CAPUT II. 


dii voivv» rd x aer zagaAauBávorva c pere igitur hoc cingulum adsumentem, cum 
avtQ Ó(0ouev asi xal iu ovóssi gra 


V cae dry avtá, xai „ rs ee i Ege N 5 1 quod 5 us 
chr QsDoixauav, or xoraDas vq) noáypati nobis nuntiaverit, certamen e 
resi vvov : p vd cetero adversus nos erit. Nos enim sicut eum ho- 
ec e vag GUTQ stQocsAd ow sirva ur) vuxos tov d — noravimus administrationis augmento, ita si eum in- 


ani xa) dyayxagOsín xavra iu woosayyÁAÀsv, ó — venerimus indigne [et citra] nostra intentione uten- 
ard avri YO Aoitóv stQ6 iuãe ora. eis ydg, dc 
10 avtóv rer h rij tie dex zu, or, 40 


eixso awro» sbQouusv di *00 9ustéQov ⁰ οõm bd 


componantur, aíque sequatur eum et manus militaris omnis quaecumque in provincia est et insuper tota 
ciuilis cohors, ac iam appellatio eius splendida facta sit et praetoris cognomine honorata: quis cum non 
pertimescat, quis mon revereatur, wbi simul leges atque arma in unum coire. videat, optione protinus 
proposita, «trum v jd d obtemperare et securus ac salvus esse an vultu solo obnisus statim perire velit, 
Cm arma cominus legibus opem ferant? 
II. Itague qui hunc magistratum suscipit (gratis autem cum et sine ullo prorsus pretio illi damus, 
uo et ipse omnino incorruptus maneat et solis sis quae a fisco dantur contentus si: id quod etiam 
lor nostra lex dicit) ita uti subditis debet, dum in priore lege constituimus, iuste scilicet et 
integre et in ipsa severitate humaniter; et homicidia et adulteria et virginum raptus omnemque iniustitiam 
e incia € eosque qui haec committant secundum leges nostras gare neque quemquam ex 
i tibus, licet ex amplioribus sit, vereri, neque iis se. submittere qui utilitatem omnino nullam, 
contra impietatis occasiones praestare possint: ted 47 omnia iustitiam servare aique legum nostrarum 
rationem habere et secundum cas iudicare utque subditi nostri secundum easdem wivant atque degant effi- 
cere, ac deum ante oculos habere et reverentiam nostram, neque vero praeterea aliud quic omnino con- 
siderare; ne ex provincia illa multi huc veniant et ter res viliores molestiam is facessant: sed ipse 
omnia cognoscat ct ditudicet, atque auctoritatis quam ei dedimus memor ita hac. im re versetur, ut 
tpsi a reprehensione immunis sit magistratus, sciatque, si quis ipsum adierit nec ius suum impetraverit 
ad nos referre cogatur, deinceps rem ipsi nobiscum futuram esse. — Nos enim sicuti potestatis 
incremento eum honoravimus, ita si eum parum digne nostro consilio rebus ipsi commissis uti invenerimus, 


| «o» om. LI 2 avvoie L| 0 «(e ovx] vie om. L | | tatur VT | simul et leges et arma T | 6 in om. Val. 
aids gor M | 9 vóv vóuo» L | 10 S- omnes | 16 quod addidi [ dicet V | 20 raptum V | 21 punias 
(i.e. Sd) € | 11 énixvoosvrov LI 15 ehe ML | punire T puniens Neoburg., vulg. | erubescas V [ 22 sub- 
hen B | robe Li | 16 »ópos] Nov. vin c. 7 | | eumbat) sub eum V | ei libri | 23 occasione V | 25 et re- 
18 wn] ib. c. 8 | Qixalow Li 24 ógsirv Li de | spiciat] et om. V | 26 eas et — secundum om. secun- 
I?) 29 Ex») ture» M I 30 d om. L | 32 évcev2s» | dum) et secundum Neoburg. | 27 uiueret V | deum] eum 
L| evzxyovs MLB) frequenter (i. e. evxvoc?) g evxvov | libri I 30 frequenter Vvulg.] infrequentes T; Jeg. frequen- 
Haloander | yentͤd LB | 34 rie] v0 56. B* [35 vg | tes? | subtilibus] leg. super litibus? [ audire V [ 31 et dis- 
"oaypats] causis c | ce a» vxsvOvyov MB* (36 avrg | cernere] et om. V | 32 memorem Beck] memorari libri || sio 
LB ei c] éavvo. M | tr») xal vr» B* | yevooxovr; | uti Beck] siout 35 coactus est heo V! | nuntiauerit 
L Be] ywojaxovra M [39 ar LB T] enuntiauerit V denuntiauerit Beck | 36 nos eum sieut 
——————————— ——————— | enim V | 37 augmentum libri | inueniremus V | 3S et 

2 quanta] quae T I civili officio toto vulg. | 4 *hono- | citra seclusi | nostra intentione V) nostra indignatione 
rau VT honoratum Neoburg. honorato vulg. 5 reuer- | Neoburg., nostram indignationem T | utente libri 


Nov. XXIV 2. 8 
rechne «ois c es«Q, 9s 70 u e- 


co ον wal voic vÓuOu davrOvTes » e d- 
vov eu, él ys c, ij uAirrvovta ruxov 
9$ xaQeves 9) dH εο di rides ted cubi adus 
s « vokove. fovAomsvor: yao TO e 
e ee wal và wáypa vüv ÜegassvGas waxà ygw- 
Aro re vxsosidouev t xe«) wqéós savvy 
dei «dv. Qiavésexcw dexsvcapsr. 


192 


CAPUT III. 


a d aisóv ui; nóvoy vv KungosDev ue vie 
e xpovosiv, dll xal «vt9S xj) »s vo 
„ 


nu) i» voie dxsigs got 
e dnpsóovs 


y vag dE Move sovnoov ywousvasc soostobsies xaga- 
Aaufádssiy, 00as msol pé bte re xal 5 
xal dla 
r 


ei xacrasxéuvousy dex, éxsivos stpoceberaces vd 
1 trie da o Veri 


cbròe ud» ána»- 25 habe 


: 


vitatum abundantiae et ut nihil civibus desit; 

civitatum et non permit- 
oc eas sui minores fleri, sed 
re- 


B. 
B 
i 
j 
& 
E 
8 
2 
à 
2 
E 
3 


neque ea 
cepta suscipere, quae de murorum fabricatione et 
iüneribus sternendis et aliis denis milibus causis 


mittat subiectos nostros laedere, neque procedat sen- 
tentia & sedibus tuis tale aliquid dicens: iam etenim 
mnium curam 


hoc 5 Sed ipse quidem o 


eee. le rat vov Higid - KOvove dere, dA — stratum, ipsum quidem militarem, ipsum vero civilem 
pla» silva, «1v dv avrjj vo) uA mpaírogoe — constitutum, et similiter quidem fiscalium civiliumque 
tene, avTiv uàv gr T Ee, aor) dd ori, curantem, similiter autem militibus praesedentem, 
xeDsctoOGas, xal Ouoíos vOv» Ónuocíov vs wol] quatenus alterno solacio et administratio ex armis 
vor,, pooytitovzsav, he dd «ow croaturràv 40 

djyovuéviy, Gores vj di dl, fonÓsíq xal «7, 

dex dx vOv Ox loxvoav „ 

et deo servientes et legibus subvenientes in eum ut decet animad si quidem ipsum vel furari forte 
vel gratiae aut odio edere vel leges nostras violare reppererimus. | enim. cum m gini Jo et 
malis quae usque adeo invaluerumt mederi velimus, et magnas opes : et ad hanc spectare con- 
stitutionem studuimus 


II. N 


nero iis solum quae supra a nobis dicta sunt providere eum oportet, sed etiem ipsam 


orro opera guogus civitatium inspicere negue 
Operam 


quicquam cives curare; 
pati hoc in genere eas deteriores fieri, sed uf et aquae ducius et pontes 4 wuri ei viae reficientur 


dare, neque permittere 


proficiscuntur de truendis et viis 
si 


qui illuc veniunt ut subditos nostros ulla in re 
mandata illa quae ex prava quidem consuetudine $Suscipere, quaecumque a sedi 
: tabs | S inge : 


mant, nec magis 
sescentis aliis causis.  Istorum enim omnium causa 


et si quid est eius generis aliud nulli subditos nostros iniuria afficere permittat, ne ocedet sententia 
a sedibus (uis quae tale quid dicat: etenim hoc iam prohibuimus. Sed ipse 1 „ quodsi 
or. 


quem miltlamus se sacram nostram pra 


sanctionem, guam 


tasse tuwam praefecturam 
mittemus, ille insuper examinet quod nobis probatur. Ahi sere mul ommino venia dabimr deprae. 


dandi subditos: ut provincias rursus 
ti tudo hominum huc 


sed una sit in ea spectabilis praetoris otestas, 
civilibus rebus „ pariter militibus 


3 si ye B(c)] eive ML I 4 xágerac L | zvropsvor 
B | 55g. Boviousvos — xf vs pev] vo- 
lumus — peounias autem desperimus 6 [ 8 don aν,Nie 
Be | 10 avszs om. c | 11 vov] vovro B* | 13 avxovs L | 
14 rh om. L | 15 xal cin xal om. M | 23 noc d. 
cete; L| 24 dx xov Be] dx om. ML | 26 Os rov) 
Oslo» vónov rudmv L, om. 6 | 27 ico) merito etiam || 
29 érégowe L 134 O9aogoiy, MBc] Daggovvses L d 
cob r Haloander 130 và» dnn — 40 S] 0À 
om. B* | 41 fyovudve» B* | v5) 92 B* gos e B* 


2 castigauimus libri] 4 conuictum T I transcindentem 


bus referías, rursus suis civibus florentes, neve mul- 
uens in patriam uam redire 
Propterea igitur sancimus, ut tua sublimitas magistratus. gen 
quae militaris eadem et civilis sit ac pariter 
bus praesit: ut mutuo auxilio et magistratus armis et 


propier magistratuum malitiam non audeat. 
ais Pisidarum non amplius 5 
icis el 


V? transcindentens V! | 6 dispexi . 
14 aqueductos V | 15 illic illuo 7] 16 exactioni- 
bus 7| 17 quae om. V | 19 aliis densimilibus V 1 21 si 
quidem T 23 enim TI 24 cura V | 25 quem que 
T | 26 direximus libri | quem] leg. quam? | etiam V vulg.] 
om. T | destinauimus et 27 examinauit libri | 27 disoerni- 
tur Vi 31 comfluens V | 32 remearet T remaneret V | 
iudicium libri | 33 nequam V neque 7 1 94 diuersas 
T | praesidiorum gentis amministrationis V | 35 ess V 
Y: l diis pubs 19 sd een entem vulg. 
ex armis et fortis (foris bri, et transpesui ente 


PISIDIAB 198 Nov. XXIV 3. 4 
va$ovsa» válw wsalloxicÓas v4 vonq. d yxo fertis ait et armatus orde lege decoretur. Non enit 


fra cv&si6 Kevas xacà vag woes gos res — ulterius indisciplinatio erlt per civitates, cum vir 
vos0vtTOV vÓ Aownóv, 0$ alios fui» éxavéoas dνν ve- — praesedeat talis de oetero, qui dignus nobis utroque 
vr. cingulo videatur. 

CAPUT IV. 


Ilávra toivvy, 01óca «0 Ónuócivy 42557 vavra 5 Ouncta igitur, quae fiscus ministrabat, haec se- 
weavü ri 5 deroy ai rde vq 9. cundum subiectam descriptionem huic sacrae nostrae 
"dv vóuq O(0ocOn: vQ ntpifAénvo ssievopsy , legi dari spect&bili iubemus praetori et qui circa 
re. xcà «ole dug iris. qne 7tooexsiaOas xal eum sunt. Cui praefulgere sacri nostri cognominis 
vó tjs d,, fuow socnyogías ffovióusDa cvuBo- volumus signum, sitque praetor lustinianus in Pisi- 
lov, xal fr soaivoQ "lovatwviasós d Ilcil(aé yi- 10 dia factus iudex. Oboediatque praetorianum officium 
vopsevoc doxow. Tnuaxovéro dd 7 t p. vila ei, factum quidem ex probatorils, sicut dicentes prae- 
e»tgQ, re niv du zooflavopiiy, xaJaneg sixov- venimus, similiter autem et civilibus et militaribus 
ros pev, Ouoíce Qà v voie zoAÀerixoie xal rv, hominibus atque rebus vacans. Ad haec etiam fis“ 
evQaticotixois üsOpotoic v8 xal modyunaciw dvnczo-  calium exactio iudicem bunc officiumque respiciunt 
ÀAngivn. Kol ngós ys 9 vOv Onuocíov aiczoatie vo» 15 eius, et omnia habebit administrationis insignia quae 
éexo»ra TOUTO» ri ts ru Ospstas rin aj)rov, xal hactenus habet, vehiculum ex argento et proximam 
xuvra Nel cà c6 dv zaoignua Oomxóca x«i) vov et fasces; habebit quoque super militibus et adré- 
Ates, Qígoor re d£ deyvgov xai sc. xal óagÓovs: sponsum: cum utique ex hoc ipso ei demus in hao 
Ie vo énl vois GrQaTioraic xal ad responsum. . provincia militum praesulatum, ut eos et componat 
rosys xal ajróOev avrQ did «5v vÀ» dv rj 20 et ordinet et procuret insequi quidem latrocinantes, 
xe oq vavt] GrQaTwuvtOv rysuovíay, Sers avrov; ,t mansuetos autem et castos collatores inter alterutros 
x00 8i» rare, xal staQagxsvabsss ie unà» fieri, et neque civitates tumultuari permittat neque 
voie Apovsvovaiy, rudoove dà xoa) coipoovas Te vzxr- vicaneos resultare contra fiscum, habeat autem super 
xóove zQóc dA ove aszov&Ásip* ure rde se omnes potestatem excepto penitus nullo. Sitque e 
€vasiazsgOa avyroosiv ji robe wopfyras axavOa- 25 haec administratio inter medias constituta et in spe- 
dh xoós v0 Ónuógiov, Lx re dy dad viv ctabilium iudicum numerum conscripta: ut quaecum- 
é&Eoveiav iinegnuévov aral od Nds dà xai que olim quidem in vicariis, nunc autem comitibus 
rere ví» Gp» év voi; nce wercypévgw xal dv — lustinianis et Pacatianae Phrygiae et primae Gala- 
1 t&v rsgiBAin vov Goxortov üpiOue yeye ann, — tiae sunt et spectabili comite Orientis et spectabili- 
dre occa énà r sid piv finagío», vv» dà - 30 bus proconsulibus, haec etiam in isto consistat, 
puto 'Lovavuiavoy» «fc vs laxaviawze dovyíac x et git spectabilis iudex, et appellationes ab eo factae 
vs wgeys Tulartas dor xai vov Si ule xóu?- hic destinentur et examinentur, sicut in aliis specta- 
ros vii Eo xal «àw nsg«BAirvo d q und ram, ravra — bilibus iudicibus, atque introducantur in foro glorio- 
wal i av:Q xaOsgrávn, xal slvas avvóv cscsoíi-  Ssissimorum praefectorum, pariter audiente negotium 
gente doyovza, xai ra égpécsus vae νe avrov 85 et glorio o quaestore sacri nostri palatii: eo 
yevopdvac évrabOa avéAlsoÓa, v8 «al djeratscÓns quod cingulum, licet aliquid militare habuerit, sed 
xaJusso xol énl vdv dle vv ener ao- tamen totum ad legaliorem mutatum figuram oportet 

br, sieáyscOai va dv vqQ Óiuactnolp vOv év- 

dvo» émágyov, Gvvaxgocnuévov tne vsoOégeoSg 

xaà vov Aòołorcrou xova(ovoQos tov Osíov ruv sta- 40 
Aetiov, dor x dęxip: ai xaí , GtoatioTixov. alxev, 
&AÀ' ovv oÀng» A vO vouiuovtsQov uavafalovcas 


et civilibus et milit rebus L. Ac praeterea tributorum | exactio hunc mugí- 
stratum eiusque cohortem spectabit, $demque habebit omnia imperii insignia quae etiam nuno habet, id 
est sellam ar. et securim et fasces; denique habebit inter milites etiam adresponsum. — Enimvero 


1 o? yàg L | 2 «às om. L | 3 0s) 090» Li 0s à» Li | | e fr ꝰ M ,v M. v., BI 39 bu - 
8 é9' Ay M pm id S LB|vooxsiaDas | xe» libri| 42 «0] «ov M | e] B 
555 10 yuóusvoc om. B 11 dà ] «à 
ei L | 12 1 (ros Sor j, ο a. v.) M) sx 3 persedeat VT' praesideat vulg. | 8 prae felgore Pal. 
geri L joanacuov B | 13 voic alterum om. E] 9 pisia (p&ia? Ve) V | 14 offeum respiciuntque libri 
15 vov] wal sv B | 17 à om. L | 18 scdAexvv 17 falces V | 19 militus praesolatum V ai. | 20 et ordinet 
om. L | 19 f£ d Hi «ovs ocQavioórac B | ad respon- | proeuret insequidem V | 21 et castos) et om. V ai. J 24 po- 
sum (arrange s. v.) M) sic asóxgnas L eic anoxo(- | testatos V | 25 constítutas Val. constituto T' | 26 iuditium 
eus B | 23 rote ovn Agrevovser L! | 20. xexevac Osen- |. V | 28 iustinianus eb paeatione frigie libri | 29 comiti 
brüggen ez €) xóurrvac MLB, cf.nov. XXV6$2]| 28 libri I 31 factas V | 92 aliis a spoetabilibus V | 37 tamen 
eme L| 30 mà» om. B | 31 seasereaw 9 Li (idem 194, 12) totum] tamen tutum Tal., tantum P" | ad legaliorem 
$2 devi) Kr. B I 33 Fel doas L | 31 a om. € Beck] allegotiorum V al, allegionem T 
III. 25 


Nov. XXIV 4—6 


i dsl ca ee ri 
Eran viv a vov enexvaf d sepvlay- 
pévy» nr vó weatguo6 aveD'erv os. 


194 
rate «v 


DE PRAETORE PIBIDIAE 


habere necessario ordinem, qui hactenus in specta- 
bilibus est iudicibus observatus secundum quod te- 
nuit olim consuetudo. 


CAPUT V. 


"Exsidi, dd Évayyos Oe ddr yodyarres vàc 
dxc ssvrawoGícov vo pesci 4 diu [as] 
vxo voie sagi.BAdrtvose doxovguv d» vd Oeiov Oixa- 
evngíov xarskteraLscO'as vevogoOerüxausv, e- 
pov, si roiavtQ re yévorto den, dard r ILaidíay 
%, uóvov, stra éx stagaxonszS swetágac sirva Ex 
5 dr. u de pitis ; 
Blexrroc & QsDouévos sis Otagere, us) a) vOv -t 
gen ros "lovatisiapóv N, f 295 Ilaxavias fe G 

(rovro xe 7o» vsvouoOstyxamev) vor 
D ix air» pics da vv psi» cie dale 
v6 «vrov, avróv vs avc ; 
dwooatnolov Gy?ua (xal yag Óy xal rovvq csuvvvo- 
pee Tj» deri, avróv ani avcj rij, émeiDévos 

o TUJOY, OUM üvasspuJÓusvov sQOG vaUTEV 


Quia vero 
5 usque ad q 


nuper sacram constitutionem scribentes 
uingentos solidos appellationum causas a 
spectabilibus iudicibus in ordine sacri auditorli exa- 
minari decrevimus, sancimus, si talis aliqua fuerit 
lis, in Pisidia tamen solum, sive ex delegatione nostra 
sive ex alicuius gloriosissimorum nostrorum iudicum, 


gn 108i non spectabilis datus fuerit iudex, non ad arid 


bilem Iustinianum comitem Pacatianae Phrygiae (hoe 
quod dudum sanzímus) advenire, sed ad eum deferri 
appellationem provinciae suae, ipsumque eam audire 
secundum &uditorii figuram (utique etiam in 


xpoàgOas xara Yi 15 hoc nobilitamus magistratum), ipsumque ei definiti- 


vam imponere sancimus formam, non remittentem ad 
hanc felicissimam civitatem, ut non parvarum causa 


occasionum maximas litigantes turbas damnaque sus- 


rij svÜa(uova mólw, ume d- à» Évexev tineant. 
usyalas oí duανπε „ 


stQopáaso 
da vaousivav. 


p8vos vaQaxds v8 xal20 


| CAPUT VI. 
De dd àv doe wa ol x se r Ut autem sciant et qui percipiunt praetoris ad- 
vs rod nQaítoOQos d vd ve à vag sao' iq  ministrationem et alias quae à nobis adinventae 


usvac va xal éLevoncouévac, xava víva oos- 

% voóxo» OiaxvBsovaw» vd doxas, ; 
póvev avtrois sagéxem và cvufio 

705 du xai 


rie dxññe d» vois 
senAovpésose sc0 xd A046, 5 ) 


Qasi» r - 


stov d 0v d νẽ,7 v)» dN, anao oi iu 
vouodéxas 5 ennie dxdlovv: Gers ad- 


vod «906 Tavra πõ fi 
T wol «aij voUs degeege 
mero» dpsisiw. voryaQovv wal amovsDTzas xavà 
rd Ouio» nud» levégxovio» xà vOiaVTa ODuía uav- 
dd ra „ z e dy üua Toi xodixdAAoN 


e rote doyovsi, vóv x Ogxov mageyouévoi Ov 35 nostra constitutione conscripsimus, et 


rij Jeaías id Diaváleos dygávapsv, r ala 
vs &navra ovro Ouxovuévois ie ute gr. 
Nor, dà sai vi dxoygag?] staQ' zuà» rd 


cvveiQousv ui; 25 gula gu 


as vij» oixsiav nir 80 
m. 


sunt et adinveniuntur, quemadmodum competat ein- 
bernari, perspeximus non solum eis praebere 
magistratus insignia in his qui vocantur codicilli, 
sed etiam inscribere modum secundum quem regant 
administrationem, quae ante nos legislatores man- 
data principis appellabant: ut ipsi ad ea respicien- 
tes suam regant administrationem, et ita nostris sub- 
lectis in omnibus prosint. Igitur etiam recondi in 
sacro nostro laterculo huiusmodi divina mandata 
e uatenus una cum codicillis dentur iu- 
icibus et iusiurandum praebentibus, quod in sacra 
alia universa 
ita regentibus sicut nos iussimus. Subicitur autem 
etiam quaedam descriptio & nobis huic sacrae legi, 


legitimae speciei adsimilatus sit, necessario eum ordinem habere debet qui hucusque. in spectabilibus 


magistratibus secundum consuetudinem 


pridem obtinuit servatus est. 


V. Quoniam vero nuper sacra constitutione conscripta sanximus, u causae appellationum usque ad 
D aureorum summam spectabilium magistratuum secundum ordinem sacri auditorüi examini sub- 
jantur, nunc sancimus ul, si quae eiusmodi causa emergat, in sola tamen Pisidia, sive ex mostra sive 


ex gloriosissimorum nostrorum magi. 
son ad 
sed ut 
mam cognoscat (etenim hac quoque pot 


atuum alicuius delegatione, nisi 

ectabilem comitem lustimanum Pacatianae Phrygiae deferatur (id quod antea lege constituimus), 

illum appellatio in provincia ipsius pertineat, utque A d de ea secund. 
estate um 


spectabilis sit iudem gui datus est, 


um sacri itorii for- 


atum ornamus) et ipse ei formam absolutam 


émponat sancimus, neve remittat ad hane felicem urbem, ne propter exiguas causas magnas turbas. et 


magna 1 subeant litigantes. 


Ut autem ipsi qui praetoris magistratum ceterosque & nobis vel inventos vel inveniendos 


suscepturi sunt. sciant, quem ad modum deceat eos magistratus regere, placuit nobis non solum insignia 


magistratus tis in codicillis qui vocantur praebere, sed etiam modum inscribere se 


stratum administrent, quae quidem 
horum normam suum magistratum redigant 


uem magi- 
mandata principis vocabant qui ante nos fuerunt le laiorer; ut 44 
ita subditis nostris per omnia prosint. [taque etiam 


eiusmodi sacra mandata in sacro laterculo nostro reponi iussimus, quae una cum codicillis dentur magi- 


stratibus et iusiurandum, 


in sacra nostra constitutione 5 


cripsimus, praestituris et reliqua omnia tía 


«ti praecepimus administraturis. Subicietur vero 4 nobis huic sacrae legi etiam descriptio quaedam quae 


2 , h vsgiBAérvev B 1 Qudvaliv] non 
servata est; cf. Biener p. 511 | 5. rrevrauocío» vouic ud- 
r vQraxoGícv (s' Theod., Ath. cod.) von,] r 
T'Àeod. Ath. treoentos aureos Julian. (cf. Theod. 25, 1, 
Ath. 4, 5, schol. Iul. ad c. 65) | & d, MLB, &s delevit 
Hombergkius (cf. €), rds vxo Haloander | 10 òord r. 
L| II d de B | 13 vevogoOerrxapev] Nov. VIII 
e 2| 19 h et ni om. L| 21 * vrousivouv M vxopds- 
veuv LB | 22 civ rel ruh B | 27 »odisdAlow M] 
uedixtllo LB (idem 34) | yodqew L | 28 xa90cov 
Beoux)aeuav L| 29 uayDara de (s. v. C d À- 
para apyovtisd) M) d %, was LB | 30 
BMnovtes L | 31 vrrguóove om. B* | 32 29. s0«yagovy — 


deri, om. B | 33 zb om. L | Aetigxoviov 


s.v. ouaxóv. M | nasdara] sageayydAnava Ms.v., B 
36 dueráfaes] Nov. VIII (p.89) j 


2 est] et V | quod V] quae 3 appellationem 
V| s sdiutori V | 7 aliqua talis 7 | 11 frigie libri 


12 sancimus libri 13 eum Val. | 15 magistrum libri 


DE PRAETORE LYCAONIAE 195 Nov. XXV pr. 


* 
vq Oe vópnp, Ónlovsa «( uàv zmoosgxóv d vóv — declarans quantum quidem competat ordinatum prae- 
posce sapéxssv 7tQogáGss TOY ve de 3 bere occasione codicillorum | sive in sacro la- 
sive dv vq Osíp AavrsgxovAq sire dv vq d,.  terculo sive in praetorio gloriosissimorum praefecto- 
rei r- éviobovavorv énágyov, ví dd «o Oi0ó- rum, quid autem dandum sit ipsi et assessori et qui 
r atri vs xal xq xagéüoq xai rois seg) avvóv* bcirca eum sunt: sicque (8) nobis circa administra- 
* v8 176 Tao  9uOv 7t50i vàt dd, vx ag asas, — tiones providentia cunctis manifesta illum nobis de- 
qavagüs wenden ixsivov Zuiv waJaoàv xal savra- cet purum et undique approbatum suum praebere 
xóDer q „ ri éavroU saQéxss u πõẽò̃ . ministerium. 
1 Tovvov dd di róv vónov g⁰νν uàv d,, 5; ve 1 Hanc itaque legem declarabit equidem universis 
c Üsíov ind diert aváyvocis: xal yag òn 10 etiam sacrarum nostrarum constitutionum lectio (nam 
«al vovrov éxsigs yoagivas xapswsAsogduaDa: avrós et hanc ibi conscribi praecepimus), ipse autem ad 
d eic evo dba, dre àv. usivy di savrós dv , · effectum perduces, quatenus maneat semper ipsis 
vois voie Koyow dxÀduzxov «8 xai qaivopusvos. operibus et luciscens. 
Dat. xv. kal. Iun. CP. Belisario v. c. cons. la. 535] Dat. xv. Kk. Iunias CP. Belisario v. c. cons. 


, dei napgéyesDas «Q e e ILaid(ac cdp; miv 15 — Oportet praeberi praetori Pisidiae ipsi quidem pro 
vxào dvvovaw wah xanírov xal lose macocvvyüs annonis et capitibus et reliquo emolumento solidos 
sol. CCC, 18 avrov wagéóg sol. LXXII, «pj avro? numero octingen eius assessori solidos numero 
ratet auri lib. II. e duo, eius officio auri libras quinque. 

Jui d axvov nagéyew xoopács, avpuflolov ovros- - portet autem eum praebere occasione codi 

rum ita: 

rote ce rroe xagrovAagíos H oU Ouaíov xov- spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi soll- 
fgovxàasiov sol. IX dos numero novem 

v9 nQuuxnolo «àv Aausooravov vosBovyow vora- primicerio clarissimorum tribunorum notariorum et 
eio xai ros laterculis£ou sol XXIV laterculensibus solidos numero viginti quattuor 


rꝙ N 5925 - : ] sol. III 25 5 solidos 1 rx —Ó 
vOv dyQoborávov éx&gxyev sissimorum ectorum 
3 n done Arias alccas dis sd. XI. ceptis & a alia eren solidos numero quadraginta. 
KE XXV. 
ITEP1 TOY IIPAIIT POS R DE PRAETORE LYCAONIAE. 
AYKAONIAA. 30 | 
Arent e "Iovavisiavóc Abyovoros loasvyy vq dv- Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. IL 


Jeforésg erg, TOv ísgGv tue Eo xανννν He,. 
ro G, dxò vad rm xal zatQixiq. 
(HIgooíusov.) TO Avxaóvor Hv H ονι vie d (Praefatio) Lycaonum gentem maiori quam 
evenc dx waraxocuiga. Qíxciov /, u,, dero. 35 nunc est cingulo decorare iustum aestimavimus re- 


Nov. X XV Graece extat in ML, inde a cap.1 [ZvysiQouav vov vOv 7fvxaóvyaoy KOvovs t)» dox)» xavaxocpuijaa:) x 
vavigv a &nogijas, xaOanso dv ioldase (197,14)... . in B 6,9. — Epit. Theod, 25, Athan. 4, 5. Iulian. const. X VIII. 


declaret, quid quidem eum qui magistratus futurus est, insignium magistratus nomine sive in sacro later- 
culo sive in iudicio gloriosissimorum praefectorum praestare par sit, pee autem sit quod et ipsi detur 
et asscssori et iis qui circa eum sunt: ut hoc modo nostra de magistratibus cura omnibus manifesta facta 
1 dle nobis integrum et undique probatum suum praestet ministerium. Hanc autem legem cum omni- 
bus picis t 5 nostrarum constitutionum lectio Wc ^ 05 perscribi iussimus), tum 
; ectum perduces, ut in etuum maneat in ipsis factis ens aíque conspicua. 

nd ri praeberi praetori Hl ndiae ipsi quidem 5 et 9 ac rehqui solacii nomine 
sol. „ assessori eius 80l. LXXII, cohorti eius aur. lib. II. ortet autem ipsum praebere insignium 
nomine ita: spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi sol. LX, primicerio clarissimorum tribunorum 
notariorum d laterculensibus sol. XXV, adiutori eius sol. III, officio gloriosissimorum praefectorum 
pro iussione et omni reliqua causa sol. XL. 


XXV. 
DE PRAETORE LYCAONIAE. 


Imp. lustinianus Augustus Johanni gloriosissimo pres we sacro Orientis praetorio iterum, 
ec | ef patriao. 
Praefatio. Lycaonum gentem maiore quam qui nunc est magistratu ornare par esse ecistima- 


1 vo») x0 M pr. 12 avufovAo» L'! | 3 AavegxovAg M] | 26 indes Theod] vaápgxo» MLB | socváyuavos 
AaxsQxovAov „ 814 ^ iiie libri | 5 «vq | M] xgosvaypavov LB | 2 sol. num. . "? 
sagédoq M) raosóoq LB | vois di pice ie LIS odr | sol. XC M voutauacra E (éEgxovra B) B Theod. vou. NL 
va) leg. jaa? | v7] vois M] 9 5 vs MLB)? Haloander] | vou. & M s.v. | 32 he libri i leb om. L | ich 
14 xv. k. Iun. 1 ngo u PEE d. 1 T (eias Li) L| 33 satQixiov L 
. Iun. Tul.“ u eod. (dat. po uilisarii Iul711lũñük 
Bilis. M Iul* uiliscarii y 15 der Bj u orale M 3 praetorium V | 4 quod 7 I qui om. V | 5 & nobis 
17 sol. a r7 a s.v.) OCG M) vopíapata ＋ (19saxó- „ nobis V, om. T, nostre "d l administra- 
c B) LB Theod. (volidos 95 8 5 1 €) | sol. l hA P emt v | 2 5 Ire D 

. (so & 6. v.) L (sic) M wvouiauava " buram I E 
f (anders 5d. B) LB Theod. | 18 aur! lll II] [9 itaque om. V | 9 deolarauit libri | quidem vulg. 1 
aurccib u M (auri libras quinque c) (ov Arge , L | !1 Di nier 113 1uoescens T | 14 CP.] Cap. 7, 
Aurea g M. v., B Theod. || 21 zagrovAlagéow M | 22 ol. om. V] o o uiro clarissimo consule F 15 Pisidiae] 
IX M) So,, & (Avi 5 M . v., BL Theod, | | Praesidie P 17 octingentos — numero om. V | 18 LX XXII 
24 Aatereuliséo.e M4 Aarspoxoviogíos E Aarsgwojlose | 4 | 19 autem] etiam T'| occasionem V | 23 *primioerio 
Theod. oiussaxois B | sol XXIV M(c .8)) vopíapara et tribunorum kibri, et om. ewig. | laterouliensibus V | 
Theod., v»ouiapava uM sv, BL | 25 sol. CLL M, vo- | 24 uiginti tres 7 | 29 rubr. KÓ FE; xx-v De praetore 
picnasa y (roa B) M s. v., BLTheod., sol. num. sez c | | Licaonio V s 


Nov. XXV pr. 1 


196 


DE PRAETORB 


ore sie vàc gis 1c 590. , Gvetisa, 

saoédocav ꝗàut ol xà ö Qügorvrés vs xai 
e, xal Ore Gvyysvécvavós dors "Po 

nal edo dx vOv avrov Veit fmit "p 

Auron yào vd xod» 4doxal(us «fs áv & f- 

Bassdevxóts wal «iv PM, olxj€as yfyove yt, 

wal robe xo» Oivorroovs 7r & «jj Popnatew 


1227 dovva: οοẽs9e (pauév dd ravra Ój) và x- 


rd moÀÀgQ vàw Alvalov r xai "Pouilov xoóvow 
pvrsoa), xal dsowíap éml và vide or 10 
po aids viva vie asdf à as, vGUTy v5 


vxao»pía» vs i av- 


Qovya: Ty» avroU ,x 


ToU xaÀÁéGc4 Tfjv yoaw. fxev volvuv a» si xal 


aur dexñ xavaxoGuigas «c sale Tis Po 


vdbeos émiygagouévg avuBola, wal ro wi» avvrsi5 


zyovuévovs, tóv 18 àgyovra paudv tj» sot» d 

qn» vov 18 dpecvOra voie lots, eis Bv v: cvvaya- 
sv xal vj ro T&gaítQQos xoguisas TQosnyogíq. 

fona. yàp rovro reset tj Pendler gerd wil fes 

ys ch ri vOv vncrO» xarà T? payaÀnv 

paíov soAtsvoá xólsv. Popais yàg oi Ada. 
robe op avTOv GctgaTnyoUe mQaíroQac ovoualor, 


và» GtQatsvuavow «vs nysigDa, maso» xal e 
n avrí» yoapopévou énsiOovro vónow* xal i 
dexij rie dE Gugoiv xexoauévr xal dv dave?) arg 25 disciplinam. 


& *8 «aci 


TOY Po- 20 


icientes ad priores i unde eam con- 
lere tradiderunt nobis qui vetera conscripserunt et 
ima Romanorum 


et paene ex ipsis 


prooemium (dicimus autem haec quippe vetera, multo 
Aeneae et Romuli temporibus antiquiora), qui colo- 
niam ad has dirigens p portionem 

i abstulit eique dedit suum vocabulum Ly- 
caoníiamque a semetipso nuncupavit provinciam. 
Iustum igitur erit et eam administrationem decorare 
antiqua ani officii conscribentem si et nunc 
eius magistratus (iudicem dicimus civilis cinguli et 
praesedentem armis) in unum colligere et praetoris 
appellatione decorare. Nomen enim hoc patrium est 
cinguli Romanorum et ante ipsos etiam consules in 
magna Romanorum habitum civitate. Romani nam- 
que olim suos duces praetores nominabant et exer- 
citibus praeesse praecipiebant et ab eis conscriptis 
legibus oboediebant: eratque magistratus quidam ex 
utroque temperatus et in semetipso circumferens et 
ostendens et in aciebus fortitudi et in legibus 


suxvUga Tj» ts év vais saQarabsgww 
xU» V9» «8 rote vÓuOIG svxocu(ay. 


CAPUTL 


"Ennis rtv xüvraéDa cwonós fuv els E «i Quia igitur etiam hic intentio nobis est ad unum 
evvayaysi» üugorégas, d. xodro sixóvos avrQ xal  sliquid utraque colligere, propterea merito ei etiam 
rij voV c α,τ % Oídous» sposnyooías, ozxcoc àv» 30 praetoris damus vocabulum, quatenus simul ingre- 
cvvsicéQxosvo voie vues «Ov dxovóvrowv aua tj iatur animis audientium cum appellatione praetoris 
mgosnyopíq ToU mQaíroQo6 xal i r de xavágva- — administrationis disciplina atque natura, et quoniam 
eís r xai eie, xal Sri o azÀn rie dcr.» non simplex quaedam est neque ad unum respiciens 
ovàà p nn iv ápopoca uóvov j v0 rh OmÀow ij vó tantum aut quod armorum aut legum est, sed utrum- 
TOV „ dÁÀ dxavéga» Gvvapélxsras xai a 35 que subtrahit officium, (et) ex militaribus quidem 
ſoren dx uà» voU GtQatiortixoU Gpodo& vs xal loud, vehemens atque fortis est, per legem vero mitis et 
gi dd vov vópov ai rini e r xci u⁰,Se6 os, xal xara mansueta, et secundum hoc illata facile violentis 
rod ro zgocpegopév: óqÓ(os «oils uiv adixoves apodQoó- — quidem vehementius, mitibus autem legalius atque 
vegov, roic d rd, vousnovegóv vs xal cc- —castius. Et nec gis prd hoc agimus nec nomina 

govécvsQov. Tal ovÓ0à dne rob ngárrousv oi 40 respicimus solum, sed ut oportet ci moderamur. 
3 stgosdzousv uóvov, dd rij xc xal ,, Virorum enim est fortium regio et Ab Isauria nullo 
d xa ovupscQovusv. àvügow» yàp davww loxugœ j 


vimus, respicientes ad primordia illa, unde eam constitutam esse antiquarum rerum scriptores et inter- 
ꝓrotes tradiderunt, cum proxima sit. Romanis cognatione et fere ex düsdem causis condita. — Lycaoni 
enim, qui olim Arcadiae in Graecia rex fuit, contigit ut etiam m terram incoleret, et Oenotrüs 
gui olim erant ascitis primordium daret Romanorum F (dicimus autem illa sane vetusta ac temporibus 
Aeneae et Romuli muito antiquiora), et colonia in illas partes missa Pisidiae aliquam partem adimeret 
eique suum nomen daret atque Lycaoniam a se ipso regionem appellaret. I eam quoque magistratu 
ornare par est antiquis Bomanae disciplinae signis distincto, atque eos qui nunc ei praesunt. (eum dia- 
mus qui civilem magistratum gerit et eum qui armis praeest) in unum coniungere ct praetoris eee 
decorare. Est enim nomen hoc Romano imperio patrium i ante ipsos consules in magna Romanorum 
republica in usu fuit. Nam veteres Romani ipsorum belli duces praetores vocabant, atque simul et exer- 
citibus eos praeficiebant et legibus ab iis scriptis oboedicbant: eratque magistratus ex utroque mixtus et 
qui in semet ipse et virtutem in acie et disciplinam in legibus comprehenderet atque ostentaret. 

Quoniam igitur hic quoque propositum est nobis duos in unum redigere, propterea merito 
ei praetoris nomen imponimus, ut una cum nomine praetoris subeat animos audientium ipsa magistratus 
quae est condicio et natura, quodque non simplex est ne unam solam rationem aut quae armo- 
rum aut quae legum est respicit, sed utrumque. comprehendit officium et e militari quidem potestate 
severus et fortis, per legem vero mitis et comis est ideoque facile adversus iniustos quidem severius, 
adversus probos autem aequius et moderatius se gerat. Nec tamen simpliciter hoc agimus ap ind ap- 
pellationi soli operam damus, sed ad usum ipsos magistratus accommodamus. Est enim regio illa for- 


9 xal Fel xai om. e | 4 evvqiuauévos M x- 
esos LI | 5 «7«] «oic M | 6 xai «ois Qopaíos LI 
7 olvóv ri ML, 5 Haloander (cf. c) | 14 ab- 
vj» de L] avez» de Me, vavrrv «Y» dex malit 
Zachariae LE les Li «fj ndlas L*| 15 éxiygago- 
pévn L*] 4iyoagopévn» ML!c | vvv avrovs L! | 16 r 
ot, doyrs L*(cf.e) | 24 avróv Lc] avvov M | 
36 dexviovca M corr. (33 ain M | 35 evvsgéAxeras) 
subtrahit (i. e. GvyvgdéAxsras) c [ 41 Ka om. e 


ENIMS MOSNEM . dq 
1 eam vulg.] eum libri | 4 Lyosoni namque Heimbech) 


lyeaoniamque Neoburg., lyceroniam quae T lyesoniam V 

yoaoni enim vulg. | 5 olim om. V | ia VT | 
6 contingit V! terra V | priseus oenotarius V | 8 pre- 
mium libri l 9 enea V | 11 piscidie V | 14 romani] ra- 
tioni V| 15 *magistratum libri | 16 praesidentem "s 
17 2 ionem Val. | 21 praecibuebant V* | 23 e 
in (in del. V*) ostendes V | 28 Quis Vai.] Quoniam nd 
32 administrationibus libri | 34 quod V] quae bier 
35 oontrahit Beck | et om. libri | 38 ueheementis militi- 
bus autem legalibus V | 40 moderamus V | 41 ab hisaria 
mulo 7' ab his auri anulo V 


LYOAONIAB 197 Nov. XXV 1.23 


spa xal ls ovdevi Qucro«s pácq, ola dà e — intervallo distans, et te mediterranea existena et 
3 vs siege évespévr) sal Pater sins rolls plana equorumque nat parue os quidem viros, 
dsp, mellovs 5 xev «í plurimos autem equos alit, vicorumque est ei multi- 

7 wwdocv ar οννν, — tudo magnorum et virorum opportunorum ad equi- 

les wo06 tpexv- b tandum et 1 et facile ad asperiores in- 
a . xoo-  Surgentium voluntates et arma tractantium prone, e£ 
were nal «je màv GrQaviueveds doy lee ovx - in militari cingulo non versantium, eo quod status 
exoépesDvi, Out. «à vis rer avrov iOu- — eorum privatam habet fortunam solis civilibus ein- 


vem émiyQopercs N v woven rale xmederwció — gulis inclinatam: quae rursus contemnunt, 
prag ic ta , rabrie 8 sd x«repoo- 1060 quod legem respicere so non cum severitate 
veio, dr «0 *Q »ópup s uovqQ f usta —consistentem non iter contumacibus metuendum 
vev QeacTnolov revaypévq qofispóv oUy Omolc vois est. Haec nos erexerunt etiam hanc unam 
Seaevrépes desi. dre nuce d» s» si6 tO xal administrationem, sicut in Pisidis egimus, et dare 
= uíc» &sog)a: devi, xadaxao óv Ihoí- huic etiam praetoris appellationem cum adiectione 
z A e, e Qovvas xai savvp v) vov xt 1b nostra: nam et hunc p um Ly- 
weoenyepía» maro rj 42 nuc wposDTps' xal  c&oniae nuncupari volumus, sicut etiam Pisidiae 
Ne dn xa) vor ,x "Iovavisiavóy Auraorlas — alium. Officiumque utrumque in idem colligimus, oui 


: 5 a tO l 
eesv vivopmévn», dE ov xai x, y mus utriusque administrationis emolumenta, asses- 
2 vov Gee vw fle, e wal slc — sorique et ceteris, quae et manifesta constituimus 


pev dxavov copy agiÓuóv avvg evupstQovpsv. xai 25 ex subditis nibus huie sacrae nostrae con- 
dd avQ, vie inavépac apy)S aerem, ee  stitutioni. Habeat quoque et adresponsum ad mili- 
ve wal ro lone, ams % wav ousy i  tarem disciplinam que raeesse eum in 
5 dnoygapov vd «vj Due. memorata pro o0 militibus san- 


CAPUT II. 


Kal esslovuév ys rd , vie der dewigpwó Et destinabimus, qui cingulum suscipiat hoc, apud 
ne Té» "ap 2 evOoxiuovyte» Éva xvév i / nos probatissinorum unum ex collegio nostrorum 
aeceAoyov xdv nuscéoov agxovvov, 00s» xal rd xa- 35 iudicum, unde etiam olim praetores ebant (et) 
Aasó» oi nxgaíroQss ébspoíisov xal ve «pov «svo» suis laboribus rempublicam decora uando 
stévosc TY» co,! éxócuovy, z0ovà uàv du xije ra- — quidem in Italica manentes terra, aliquando autem 
lber. névovces ie, movà d dni vojs Kio vómovs ad extranea loca directi. Sit enim iste sui memor 


quique „5 iori magistratum fortasse parum respiciant, quoniam status eorum privatam vitam 


II. Ac mittemus gui gui hunc magistratum suscipiat ex viris nobis probatis unum cc numero 
nostrorum praesidwum, etiam antiqua actate praetores prodibant suisque rebus gestis rempublicam orna- 
bant, ioo in Italia manentes, modo in extera loca missi. Sit enim talis magistratus semper sui ipsius 

1 S. erh dv u,, L | ola dà M) ofa dei Li ola dj 4. v., B | 30 aízosys wal d Ae denique etiam c du 
* sioe M 15 pisi o: eecesvst» L! | voBsvecOus | Haloander | 31 dees MB) xai 20) idovpévev Li, 
L rede x viol cU edere uadudDoupdve L* | 34 dx «àv nasadoyov B 
9 vs» móvast c je li 
essa. Zackarids (cf. 7 | 11 vov L| 12 ovz opo£os 3 alituiquorumque V | 4 ad exequitandum et segi- 
em. L, ov ante goflsgov add. L* | r dor opipt tandum V 5 facile] faciles libri I 6 prone] proni libri 
14 sq. va — éngátausv] cf. nov. XXIV | 15 gal | 7 in TI om. Vvulg. | 8 pribatam V [ habeat Val. | ciui- 
d — 17 rovrov] xai roy vasvyv Éxovra de. bus V | 12 declarere V | 13 *pisidis libri | 14 huie 
gi» B] 19 «ov dl L (xai «à aAA» Haloander)| | etiam] et huio etiam V huio et T et huio al. | ad- 
sis ra L| 20 sla — sl «a L sivo — aive B | 21 x | iectionem V | 16 piscidie V | 17 collegimus VT | cui T] 
seopecaose» L ix d. wv M. v., B | 23 % | qui Neob., om. V | 18 Spree praesit libri | torianum- 
por om. e| Jomeetncl ee L^ | 25 eu que V | 22 viuorum V | numero eum) leg., numerum, 

vel va add. L* | 26 d, «75 dex | | vel numerum ei? | 24 quae et V] et om. T | 25 di. 
21 quae et g | 28 gage M) d scriptionibus V | 26 habeat om. V | 33 destinauimus libri 
BL | N «5 J L, em. BI eee, „dd. 35 et add. vuig. 
qoenóveova fto. anouguiaoíovs H anoxgusiagievt L 


Nov. XXV 2.3 


rrove. xi od 
&v Ty» dex vavtm» aidscOsain vs ana xal 1 


Ucas xal rohr. de yd avróv v doy)» v ν’3 


uuüvorra vavrg» mavrayóoOsv dpugOo» ovcav xai 


avro» ddpòrato ata xal den nóvow ole vo 
anuò o d] (xaDà xal 0 msg) xà» oy ji 


ee 


2 


«a xis dexñe loriv, ovtos avtqQ x v)» vi 
&guovíav xπ,ðmd d a cord 


rie ve 


ad- ofvrépos «s xal ém- 


vevapévow, norà d sqorégois vs xal áveiuévow vols 


2 995 
1 axagavr, xal c ys d dd 
fr. qqodgotspov và& àv magDévow ayas, x 
rode adixoU»rac, si này áXsganevra vocoisv, xal ůð - 
dat vol, si dd 4 e, x) 10 xgeivrOv 
peD9aguobévo. dgvOquavo 

way si mzÀovto(m wüv si Twwoc dνν,ʒ A H 
Lovos. did vovto yag dà xal A vv esuvorégo a- 
v0» r g«é. „ 0x9 dv oixoOsv Kyos vo 
Heri ngocigsw Axio nÁfj» "uiv ve xal role vóposs, 


, 


198 


os QiaAsysvas 'i, xaD'agas vs xai Qixaios 25 
«s voi sQ&yuad., val densQ cvrQ pspsypéva 


à vv adixovyrov undéva, 35 


DE PRAETORB 


et cum pua iqq fiducia cuncta gerens. nAm- 
que est quia puris quidem utitur manibus; nam sine 
suffragio accipit inistrationem, et alio modo & 
nobis posit& nuper lex omnibus administrationibus 
ipit manibus 


praecipientem, velociter autem, si quid 
tur legis, hoc armis corrigentem? 


enim eum hoc cingulum adsumentem unoque sine 
suffragio constitutum, et qum sino muneribus esse 
et contentum solis quae fiscus praebet, sicut etiam 
de administrationibus iam posita psc lex, et pure 
eid iuste uti causis: et sicut ei mixta 

sic etiam animi congruentia temperata sit, et 
utatur aliquando quidem — et vehemen- 
ad ders quando vero oribus et placidis elo- 
cutionibus. 


s& Kal nA,] uiv aua xal xolaléso 309 Et odio quidem habeat simul et puniat adulterium 
) (av, al universum, et ante illud homicidium, et quicquid ve- 


hementius est virginum raptus. Et violentos, si qui- 
dem inmedicabiliter aegrotant, etiam omnino tof- 
quest; si vero mediocriter, ad melior& convertat. 

bescat autem violentorum nullum, licet idoneus 
sit, licet qualibet decoratus dignitate maiori. Pro- 
pterea enim ex nobilioribus eum ordinibus destine- 
mus, ut ex auctoritate sui habeat nullum respicere 
alium nisi nos et legem, et iudicet quidem secundum 


xal Qixatsv dy xav! éxsívove, v0 dd d nicoo douó- 40 illas, subiectos autem coaptet secundum eas con- 
versari. 


[sw sie xÓ xav' avtovs moAsavacO ns, 


CAPUT IH. 


xal ira usi» ugs adixsiv: exta ur) v dx Et neque neglegat neque laedat, ut non aliqui ex 
rm émagzías e &oxyes xavadsuumavs,» uiv vy» xa —provinci& cui praesidet deserant quidem provinciam 


wemor et unde ipsi magistratus obvenerit, et subditis venerandus et latrocinantibus atque. iniuriam fa- 
cientibus me „et cum maiore fiducia omnia peragat. Consentaneum enim est puras eum manus 
habiturum, quoniam et gratis magistratum accipit, el omnino lex nuper a nobis lata omnibus magistratibus 
in ea perscriptis diserte praecipit, ut manus contineant (de quo quidem etiam iusiurandum praestant) 
atque secundum leges nostras et iudicent et subditis aequitatem et iustitiam impertiant. Sic etiam veteres 
Romani republica sua ornata reliquas civitates omnes superarunt. Is enim magistratum non 
simul revercatur ct formidet, quem videat duplici specie munitum esse ac facile quidem ea quae legitima sunt 
1 ordinare, facillime vero, sicubi vtoletur, id armis vindicare? autem praetori Pisidiae 
praecepta sunt in lege de illo scripta, ea huic quoque praecipere par esse duximus. — Oportet enim 
ippe magistratu hoc plane gratuito accepto ipsum quoque integerrimum csse disque. solis quae 
fiscus praebet. acquiescere (quemadmodum etiam lex de magistratibus iam lata exponit) et sancte. ac 
iuste in rebus versari; atque uti ei mixtus est magistratus, ita etiam animi concentum ei temperatum esse 
sonis modo acutioribus ct intentis, modo lenioribus et remissis. — Atque odio simul habeat et puniat 
omne adulterium, et prae illo homicidium, et acrius etiam raptus virginum. — Eosque qui iniuriam fe- 
ciunt, siquidem insanabili morbo laborent, vel statim supplicio afficiat; si vero mediocri, ad meliorem 
mentem revocet. | . Neminem autem vereatur eorum qui iniuriam faciunt, etiamsi dives sive qua dignitate 
praeditus sit maiore. — Ideo enim etiam ex honoratiorum virorum numero eum mittimus, ut quas: domo 
secum afferut studium nihil curandi aliud nisi nos et leges, atque secundum eas iudicandi subditosque ut 
secundum cas vitam agant instruendi. — ] 
III. Item neve neglegens sit neve. iniuriam faciat: ne qui ex provincia, cui praeest, propter in- 


&i xd) vehementius est c | 33 xai xaDaszaE L Be) xa 
M | 36 xà» si sid B om. B | 38 oixoOsy] ex aucto- 


ritate aui & | 40 47 ben niv] enitn LI — 
i bri 


5 yàp om. LI 1 vópos] nov. VIII | 9 vs] vo L' | 07) 
ài rf 10 xai xara) wal om. B | 12 xavaxocutsavrss 
L B) xazsvxoguzoavvsc M | 13 ve ud» yao B|| 16 và 
éx — Üiavávvovcav] zagà B, idem verba sqq. Cãora 


&ouótss om. B 42 *xa à d 
— vopnov post vouov (20) collocat, ravra — ro- 


*« (20 sg.) omittit | 18 rione L | 20 zoo 4 quia] qua V | 5 accepit VT | 7 it V1 
d yoda L | 21 yag om. B 23 uóvos? L'| 27 avr | 9 subiectos V| 12 aministratione V[ 14 quae] et quae 
es. c [28 miae xor) Un rata sit, et utatur ali- | V9 16 legis V) legum al. | 21 cingulis V! | 27 uele- 


mentioribus V | 32 uiolentus V | 34 oonuertant V 
35 nullam Fal. | 36 dignitatem V | 38 habeant V 


quando (i. e. xaxgaa'as, xal xgrja as rovà 155 ed L | 
G 
42 neglegant V | 43 eui — provineiam T] em. V ei. 


29 rd Qi] noté di xai LI 31 Ks ys 
govías B | 32 Fri agodgóssor] quicquid (i. e. & v« vel 


LYCAONIAE 199 Nov. XXV 3. 4 
d, rag dduas rds bt, oui, dd ie dvoylsiv. propter iniustitias quae ibi flunt, frequenter autem 


élÀ' avcóc dugoatie yivdaDv soó r xoosay- nos adeant. Sed ipse iudex sit prius horum quae 
ev xal e Sasso, sul. dal AJ rA denuntiantur, et en determinet semperque memor 

TW; xapadsÜouévns avvq R zucw rie, wal dr W tit traditi sibi & nobis honoris, et sic utatur iudi- 
eo roĩe doxixoic 7tOvOse, c6 Éxaivevz» aUvQ xai 5 claris laboribus, ut laudabilis ei et sine reatu fiat 
évvxsvÜvvo» yiveaO'a, r dex dust cago - — administratio: illud aperte sciens quia, si quidem ali- 
evapsvoc oe, sl. n rie Hd A nude u x quis venerit ad nos non insinuans ei proprias pas- 
avtQ rd oixsia màÓn xeà dxonsipaOeis siones et operiens utrum mereatur quae iusta sunt, 

ys vvyyavo. vOv du., rovrov acd xéuyousy — hunc ei remittimus responsum ei praebentes nullum; 
sec avr era. ovOspudc- si ü - 10 si vero denuntiaverit, deinde quae iusta sunt non 

A, air vv Üixaioov uf) ru sic ine xava- — adeptus ad nos recurrerit, tunc nos non illi, sed ad- 
rora Tusi6 OUx dxsÍvq v, Áowtóv, dd avtQ inistrationem babenti iudices erimus. Et sicut illl 
*$ v)» se Éyovr disnera yevreóus)a. xal d. maiorem fecimus honorem, ita et si invenerimus ne- 
me avrQ uailova mesowjxaus Ty» Tiv, or xal g ntem et traditis desidiose utentem auxiliabimur 
re St óqOvuovvra xal voie magadsDouévow t5 legibus et competenter eum castigabimus: et sicut 
— , üpvvouusv Toile vóuow xal xooc- ille neque nostra verba neque leges neque cinguli 
wirre avrov usrslevgóousJ'a^ xal .e dxsivoc ovre — erubuit figuram, sic neque nos eum erubescimus, sed 
woc ur Aóyovs ovrs robe je ob 10 rj obviamus ei secundum modum quo turpiter admini- 
dęerpe dov ed," px, ovroc odd ua ar dov-  strationis utitur rebus; et sive manibus non puris 


, 


ra vOMOVe, fuic cVTQ xarà vóuov A, Li ον 
«às evOvvas. ob 72e gar épscausDa ovrs 26 
ésípov vv sxávtowv 0v Bio [va «0 vVsryxoov nspuo- 
eepev. 


CAPUT IV. 
dii dà avtrüv xal «96 tÀv xOÀsov svxoguías stQo- Oportet quoque eum et civitatum ornatui provi- 


vei: xal mgro» uiv cvágeme dxallivtes rs dere: et primum quidem seditione liberare sub se 

& abr vetaypévac cle, vij» to xavraxov 30 positas civitates, aequitatem ubique servantem, et ut 

PiasesLorra xal rov unjà» vote ù ed o¹,ẽỹ évüsiv ]- nihil subiectis desit, omnem ponere providentiam. 

l cav viO'fusvov nxoóvoiav. All urdà vOv Koyoy» | 1 Sed nec opera civitatum neglegere, quatenus ne- 
Tév xólsov dusisiv, due üy undd xavà rovro Aar- que secundum hoc minuantur neque aquaeductus 

Téivro u5r8 oí r vitro» d du pres a và» yspv. — neque pontium transitus neque murorum cautela ne- 
P» nügodo: n 5 vOv rei õ d A 535 que itinerum diligentia, sed omnia corrigere et ad 

té» ode ati, d mávra émavogOoU», fj x«i nos nuntiare, quatenus alia quidem ex civilibus 

1 ,, Oxc& & rà uàv dx vOv mol: — quaestibus, alia vero ex nobis valeat reparare. 

v nõ , tà 0à dL uc énavogÜov» (ayósma. 

2. llapargosiv à r0 undd rote dxsics porri dx 2 Cavere autem illic venientes & iudicibus execu- 

T&v doyovtcw ntQdxrogcw áüsiav slvas vove nero 40 tores, ne licentia sit eis nostros subiectos in aliquo 

vxnxóove xatd t: h, | BaQvysw, ugÓjà vavras aut laedere aut onerare, neque haec videlicet con- 


furias ibi acceptas regionem deserant et continuas nobis molestias facessant. Sed ipse prius eorum quae 
ad eum deferuntur cognitor fiat eaque diiudicet, ac semper honoris quem ei tribuimus memor sit itaque 
muncris negotiis fungatur, ut laudatus ipsi et integer sit magistratus. — Atque illud certo sciat nos, si 

idem quis nos adierit, gui non ad illum detulerit. iniurias suas neque an ius consequeretur expertus 
at, hunc ad eum missuros este nullo responso dato; sin autem detulerit nec vero ius consecutus (um 
demum nos adeat, tunc nos iam non illi, sed ipsi qui magistratum gerit iudices esse futuros. It quem- 
edmodum honorem ei ampliorem reddidimus, ita etiam, si eum leviter agere et iis quae in ipsum contuli- 
mus id indeed uti invenerimus, legibus opem feremus et merito in eum animadvertemus: aique sicut ille 
nec verba nostra nec leges nec magistratus speciem. veretur, ita ne nos quidem ipsum vercbimur, sed 
eodem eum tractabimus modo quo ipse magistratus negotiis functus erit; ei sive eum puris manibus non 
uli sive affectus alicutus rationem habere sive nostras leges violare invenerimus, nos ei secundum legem 
rationes reposcendas intentabimus. Neque enim pecuniis neque ulli omnino rei pepercimus, ut subditos 
servaremus. 

IV. Praeterea 1 eum civitatum disciplinae providere, ac primum quidem a seditionibus 
Bberare civitates sibi subditas, ita ut aequitatem ubique servet omnemque curam adhibeat, ne ulla re 
1 careant subditi. Neque vero opera publica civitatum neglegat, ut ne hoc quidem in genere vel aquarum 
ductus dd itis traiectus vel murorum custodia vel vitarum cura imminuatur, sed omnia reficiat, vel 
etiam nos referat, ut alia ex reditibus civilibus, alia ex nostris reficere valeat. Caveat autem ne 

ibus, qui iliuc commeant a magistratibus missi, licentia detur subditos nostros in ulla re damno 


1 Mie L | 2 dxgoat?s] iudex g | yevécO9o L | 1 autem om. V | 2 sit T] aut V flat Beck | prius 
6 buivos LIT oi] z L' 18 axorntigacósic L^ 19 m. Beck) primus bri | 3 seperque V | 5 ut labiles V 
i B ui 11 4i] | fiat amministratio flat V] 6 aliqui V 7 insinuat y. 
om. Li si Qd rig avro L* | 12 ovx] eee Li vo 4os- | 8 opiens V | 9 remittemus vulg. | 11 adeptis V*T ad- 
Sàv et avr om. 6 J 16 dusAoe L*[ oos:ixorros L' | | emptis V! ad om. V | 13 si inueniremus T sibi uene- 
Li | xe5ssras LB) xorogras M | sivs | rimus V | 14 utenti V | auxiliabimus V auxiliabitur 7 
xagaBaivovt. L'| 24 ezusic L | | 15 oastigauimus V [| et sicut] sed sicut. libri | 16 legis 
dass — % om. B | nos] leges c | 25 V0 — | Val. | cinguli 7] uinouli Fal. | 18 administrationis] ad- 
22% libri | 26 «àv magóvrov L|31 évJsiv MB) év- | ministrationibus libri | 19 puris] prius V | 22 leg. se- 


.d 34 sq. *&20à — gredi — ud — nòd | cundum legem? | 28 providere) et prouidere FI 30 equi- 
ri | oi 4 136 2 xai] et c 1 39 5 Ja] tates ubi seruantem /I 35 itenerum 7 137 


rede Asi LI d xaparoQsiv dà vois éxsigs L* | | T | 39 uenientes] uenientes autem V uenientibus T 
ere € 


14 N su 


1 


Nov. XXV 4. 5 200 DB PRAETORE 


% vd avveiDiouévat énipegojivovs pocratmne, ali sueta circumferre praecepta, quae pridem ex tuis 
seen» dx «àv Gà noreceav Opovov xogDovsa: voie procedebant sedibus vastntia sub mediocritate vi- 
dv neveóryts bre x«l éxrróvrrovcas, xoró h «se ventes et praecipientia aliquando quidem murorum 
xov énionsevás, xord òd oddw éripsis(as, vxovà dd si- instructiones, aliquando autem itinerum diligentias, 
wóvov vs xeà yspuoó» xal hisce xal , du. 5aliquando vero imaginum pontiumque et portuum et 
eie ee, da «orav ÜnOev Onuoeío» dps  fornarum et thermarum renovationes et locorum 
cane nel olurudre» de ovx àv Üéovr, wr e — quasi publicorum ablationes, aedificiorum ue 
weTaSvoeydc, xa) frag vovrov f steoyeigórsoa soe — tamquam non opportuno loco fabricatorum sub 
V€vusparríav. d avroc nd vovrov soicsvas wmoo- nes, et alia horum adhuc peiora ad calumniam. Sed 
e TtQdTTeMv axavra gui zee. si dd o - 10 ipse quidem huius faciet providentiam agens uni- 
psv ite xal usítovos émowíae Belen) , moüyua, versa sine damno. Si vero perspexerimus nos maiori 
Sa degree zencóusDa vésq, 0v di xal soot etiam inspectione egere causam, sacra pragmatica 
Dw ccv exu», si Gv»idouav, uevaxémwousv, art — utimur forma, quam videlicet etiam ad tuum culmen, 
ve xal éx4oq vivi cabe» novgacOas Ti» bi- si perspexerimus, dirigemus, secundum quam prae- 
cn. Ovrwe dvamvsvgs, mxovà *Ó b,, dre 15 cipiemus etiam alio cuipiam hanc facere inquisitio- 
deO5sovaw au, al sxóÀnc xal eUEnsic vois ol nem. Sie respirabunt aliquando subiecti, sic flore- 
vavrag ox mÀeíorg ,, , xal ov và$ xcvo(dac bunt denuo civitates augmentumque babitantibus eas 
&xegsvtorras xaOanso v; và» qofisporrároy Qu «v. plurimum flet, et non Duo deserunt velut aliquid 
vé» Goxóvro» wawa» olxsv v vois édavtdw svÀa-  terribilium propter iudicum nequitiam habitare in 
pos uovos. 20 propriis formidantes. 


CAPUT V. 


dii voivvy TZ» o v, sidéva, «i» dx Oportet autem tuam celsitudinem scire cingulum 
ru uta e HTO dr xaósctocav* hoc unum de cetero et non duplex esse, 8 
Sr Gxavra Onóca có Ónuóciw» idedov mpóvsgov quae fiscus dabat prius utrique administrationi, haec 
Serie vÀwv dzb, rad r xarà ri vmorsTayuévyv secundum subiectam descriptionem huic sacrae no- 
anon rde TQ Deo nud» vouq Üocns avrq 25 strae legi dabis ei et qui eum sunt et eius of- 
xal vois d abrò y xal vp ys avtov rde, cd ficio, sicut hactenus dabatur. 
l cà uáxos viv ad edoro. Kal j; tà» Onuocío sic- 1  Fiscaliumque exactio et ipsi imminebit et ob- 
abe aviq 18 drixeíasvas xal ote ssiOoudvow avro — oedientibus raetorianis officialibus; et insignia 
n, τοον,iie rere, và magácnuá Ts dxaréQac — utriusque habebit cinguli, et quamvis jam militaris 
a0 r ito, xal si xa rd gdf etoaiortix0$ doxev, 30 sit, attamen et in argenteo vehiculo portabitur prae- 
au od int vs dn dgyvoüc xaJsüsiro, walfpyí- codetque proxima (consul£tis ue est etiam hoc 
grra x”, avtov (vmavixye yag dij xal sovTvo cvu- — signum administrationis) 1 iliter eum prae- 
golo de, (fo. ve ónoíee aur zomouzev- cedent, procurabitque etiam militaris manus universa 
cov, Üsoastav0ss v8 avtov xal 1Ó oer aza» in provincia collocata, cui curae erit et latrocinia 
v0 nr Tü» xa 4 gus q enge, xal «0 35 abscidere et laesis ferre solacium et temperatos no- 
ee  Éxuomtteiv xa rote ddixovpdvoi Oesiv — stros subiectos inter alterutros facere. 
xal Goppovae Z zusT U7597x00v$ stQóc d 
2 dora AU obi vois he νhꝭz Gvyyognss 2 Sed ue vicaneis permittat adversus publica 
nòe robe Ünuodíovs dvavsvsi» qópove. à vaic resultare tributa. Inter spectabiles administrationes 
sapiBAdrtvose e ual avrr vsrafsros, xal ai vvyov 40 autem haec quoque deputabitur, licet forsitan 


molestiave afficiendi, neu iam solitas illas iussiones afferant, quae olim ex sedibus tuis procedebant per- 
diturae eos qui in mediocri condicione vivebant, cum modo muros refici modo vias curari, modo Pig doing 
et pontes et poríus et aquae ductus publicos renovari iuberent, et loca tamquam publica auferri et domos 
quasi non suo loco conditas destrui atque alia his etiam ad calumniam procliwore. Sed Fas huic rei 
operam dabit atque omnia sine damno peraget. Quodsi vel graviore inspectione res egere nobis videbitur, 
sacra pragmatica forma utemur, quam quidem ad tuam quoque praefecturam, si placuerit, mittemus, et 
ce ids eam etiam alteri ut hanc quaestionem faciat (praectpiemus). Sic respirabunt aliquando subditi, 
sic florebunt rursus civitates et incrementum incolae earum quam maaimum capient, nec iam patrias 
famquam rem maxime *ö'l.ß cum propter magistratuum malitiam in suis habitare vereantur. 
V. Oportet igitur tuam sublimitatem scire hunc magistratum unum in posterum ac non duplicem 
futurum esse: unde omnia, quaecumque fiscus antea. utrique magistratui dabat, ea secundum subicctam 
huic sacrae legi nostrae descriptionem spsi iisque qui circa eum sunt eiusque officio dabis, quemad- 
1 modum etiam usque adhuc dabantur. — Tributorum quoque exactio et ad ipsum ct ad praetorianos qui 
e$ oboediunt officiales pertinebit; habebitque utriusque magistratus insignia, et quamvis potissimum mili- 
taris sit, at certe curru argenteo vehetur et securis eum praecedet (consularis enim potestatis etiam 
hoc signum est) pariterque fasces ei sollemniter praeferentur, atque inserviet ei universa manus militaris 
uae in provincia collócata est: cui quidem curae erit ut latrocinia excidat et iniuriam passis opem ferat 
et subditos nostros quietos inter se reddat. — Neque vero vicanos patietur publica tributa recusare. 
Inter spectabiles autem agistratus ipse quoque referctur, etsi forte qui eum suscipit dignitatis sit maioris. 


5 oͤlnd dnn, = formarum ct thermarum 6 | 7 vr. 1 pridem T] quidem V | 5 portum V' | 6 et therme- 
Ser L]8 og Hr B | 9 ovrov MBs] rovro L! | rum (theymarum V) secludenda videntur | reuooationes 
robrœꝰ L* | 10 cvvideusv) cvvsidoev (Gvrrdopusv L') | V | 7 ablationes Beck] habitationes VT | quoque 7] 
LB (e e) evvsidousv M; acr.avyidouev? cf. XXVIA, i] om. Fal. | 9 B rne leg. proniora? | 10 huius faciet 
18 evsidouwsv LB) ovveidouev M sr avróv vs ML | faciat huius 11 prospexerimus libri | etiam maiori T 
nr vasvóv r B, xslevovva lectione g secundum quam | 12 pramatica V | 13 utemur vulc. | 15 alii vulg. I 18 de- 
peaecipiemus commendari iniuria putat Zachariae. Videtur | serent vulg. | 23 utique V|27 ipsi T] ipea immine- 
Beeidiro Bevus vel moseválonsv | 16 vul on. L | abigeo bat V inminebant T | 28 eis T | 31 oonsolaris V 
L!|21 «ovvv] autem c | 23 &xavra dr, quae c | | etiam in ras. V | 33 *proeurabitque 
25 B | 26 dy avrov M | 28sg. er,, | cuit T) Nori, tque Studemun 
— sapaonu& va om. M | 30 xal sl xal LI sa) sí MB | | universa om. | 34 Gronintiam F ollocete Beck] coh 
81 deine s. v. xa940oac M | 32 avrov om. g | vovvo | lata libri | 39 amministrationes autem (a V) V Neob.] 
B] cor rd ML | enBovioy L| 33 C. Lie- | autem administrationes 7| 40 deportabitur V al. | eus- 


3 


sepsxevovs. M |38 xouívais L'! | 40 avvz] avere L! cipient V* 


LYCAONIAE 201 Nov. XXV 5.6 


dignitatis sit Administratores 
véiv vyncopáv . enim erunt tales quales nos opportunos esse ad ein- 
vuydsios xs xe viv Aoyr» dyxoivaiusv* aur dà gulum iudicaverimus, ipsam autem administrationem 


S v dez m dcr.» dv rale mapiBlémvow — competens est inter spectabiles numerari, sicut pro- 
ig at àvOUnarol «s xal 0 «ye E 5 consules et Orientis comes et Galatiae et Phrygiae 
nad o Tudertat «8 xal o t9$ Qovyíae sicív. sunt: 


Der wa) axgoássvas dus xavà v dmaorasv & ut et audiat causas in provincia sua et pecunis- 
viv avro wal zern xal yu garn xal vd» rias et criminales et pro libertate, sicut etiam omnes 
Sie dle, xaDamspQ xai zxagcié H voí6 — magistratus. 3 quae contra senten- 
éeprai. Kal «d$ égécs.6 và6 wavà cov dasowoli- 10 tias eius fiunt, bunt hic secundum antiquam 
c avtov ywwomévac ébsvacovaiw évravÓo! , , t — consuetudinem qui super spectabilibus hoc agebant, 
a. il v&v nspiBAéssov doyóvvesv ol iei praec s&crorum nostrorum praetoriorum prae- 
va dot rere và ísgv 7 ov soasrooíov Kxagxos fecti et gloriosissimus quaestor (hoc quod olim est 
S vs évdoLóvevos ͤ Nj! N (rovro v0 àvoOsvy -? — traditum), eo quod civiliora administrationis huius 
n, d. Sr g, Tαον và vij doy; qq ré 15 iam facta sunt, permixta legibus, quas videlicet etiam 
eres, dvamiyOÓéwra vois vouow, oUs dij xal aévov ipsis armis praeesse volumus. 

r Ne agxs» Heu 


CAPUT VI. 


s5€0v xarà v?» émagyía» v abroõ, alra épéciuos 20 8 in provincia eius, deinde sub appella- 
G rylas 3 "x 5 Phry iin si Md ries sed Io qe ipe 

veavic Loro, xao TQÓtSQOY ; giae ludex, sicuti prius, pse audiet, sive ex 

⁴¹ iris a 3 70 4 — 7ustéoas delegatione nostra sive ex aliquorum gloriosissimorum 

e Kx vivos vOv évlobordrov» rud» doyóvte» ij iudicum causa tradita sit alicui non spectabili con- 

3 xaó- 25 sistenti, propter rationes quas de appellationibus 

severi, dia vo)c Áoyus Move ove , dj x; ze reo - nuper positae conscripsimus constitutioni. Et erit 


ire Éveayyos veDsiay ngosy 4rd. wal etiam secundum hoc honoratus quod et sacrum audi- 

3 rr xodro "e s Dra e 5 forem . et 1 py finem non eis 
ss xc) 8& T] & xata um antiquitatem hic dirigendo, ne pro 

8 are ec ond „ dae à» ui dd 30 querelas N maximorum : joe nostris 


ee veopagse Lnpusv 1 v0 sxoaygpa voie  Subiectis occasionem praestet. Haec autem et nos 
ie vUETxÓOIG pesi aio Tavda dà e ei faciemus manifesta, Studium namque nostrae po- 
Aale cr mxojcousa» qavsoda. OusczovOacras yàg tentiae est non solum eis praebere signa magistra- 
*6 Üustéoq xoárs ui) uovov avro sagéye» và GUp- — tuum ex appellatis codicillis, qui spectabilibus iudi- 
Aa vàv doxovrov dx vw xalovpévoy xodixiAAov,35 cibus tribuuntur, sed etiam ex imperialibus prae- 
exoia vois OmextafhMow Goyovoiw émididoros, A — ceptis, quae mandata principis dudum vocabant 
wal éx vov BagiAuxc mxaoayysiuctov, dre uav- imperatores atque legislatores, quae scribentes nos 
dax K Abo- mQury» dd. lovs Bagiisió v wal recondi in sacrum nostrum laterculum iussimus, qua- 
(rci, ümap ygayavrss ius ÀnorsOZva: xarà — tenus inde pet dentur &dministratoribus una cum 
„ Óuiov gud» Aarágxovio» zxapexsAevoausDa, orc 40 codicillis, et cilli quidem eis praebeant cingulum, 
év éxsiOe»v de didoĩ ro rate dpxaic apa «vois n). 
slow, wal oi md» aUvois Qidoisv cn» doxyyv, vd dd 


Nam qui provincias administraturi sunt, tales erunt quales nos idoneos esse magistratui iudicaverimus: 
ipsum vero magistratum inter spectabiles numerari par est, quales sunt proconsules et comites Orientis et 
Galatiae et Phrygiae. — Itaque etiam causas audiet. in provincia sua et pecuniarias et criminales et 
quae de libertate sunt, quemadmodum omnibus licet magistratibus. Aigus appellationes quae contra ro- 
a eius interponentur, secundum morem qui olim in spectabilibus magistratibus obtinuit, hic examina- 
bunt et gloriosissimi sacro nostro praetorio praefecti ei gloriosissimus quaestor (id quod. olim traditum 
est), quoniam iam rationi civili magis accommodatus est magistratus legibus temperatus, quas quidem etiam 
fpsis armis imperare volumus. . 
VL Secundum legem autem nuper a nobis latam, si quae causa in provincia eius summam quin- 
solidorum non excedat, porro a iudice appelletur, hanc non qui Pacatianae Phrygiae prae- 
est, sicut prius diximus, sed ipse audiet, sive cui e nostra sive ex gloriosissimorum nostrorum magi- 
atratuum alicuius delegatione causa commissa sit, modo ne spectabilis sit, propter rationes quas nuper in 
constitutione de appellationibus lata perscripsimus. Eritque ea guogue re illustris, quod et sacrum audi- 
torium habiturus et finem. impositurus est liti non amplius ut olim huc mittendae, ne res ob cai. 
causas damnorum magnorum copiam subditis mostris pracbeat. — Hacc autem nos quoque ei mani/esta 
faciemus. Curae enim fuit potentiae nostrae non solum magistratuum insignia ex codicillis qui dicuntur iis 
praebere, qualia spectabilibus magistratibus tribuuntur, sed ctiam ex imperialibus iussionibus, quae man- 
data principis veteres imperatores et legislatores vocarunt, quae nos perscripta in sacro nostro laterculo 
reponi iussimus, ut inde semper una cum codicillis magistratibus dentur, atque hi quidem magistratum 


CCC wuaxóv B | sagexalecansDa. Li 42 avvois] ave)» L 
; 6 111 dfovatov- 


i» 
3 
Qe 
&. 
m 
sum 
* 
e 
2 
do 
8 
e 
3 


ionis huius c | 16 avapsxOévrs L toris enim erit talis bri | 3 inde oauerimus V | 5 e& 
18 »oxov] mon extat; cf. p. 194, 4 1 CVCVVC C al. | 
a 75 d ek — 7, . dr SE RCR. 33 0 Mf 
LB | xo 7 4 ) rum peeatione one ie libri 
d into rdi qi 7 arg graria sedie 24 *oauss tradita] contradita V et tradita T'|27 hoo 
45 om. B | 21 J. ard cf. ad v. 18 | 28 xad Osiov] | T) hoe Haad Eu quo V al. | 28 im vulg. 
o V1, hue vulg. | 36 


m M M e 29 hic] 
oic B | 31 navOáca suwisow | 37 scribentes vulg.) seribendi Bbri 
JM &xexgicss üoxovvinos LB | 40 AaséQuovio] et- 


Nov. XXV 6. ep. 202 DE PRAETORE LYCAONIAB 


vr d t GD rer. 'Ex dà 9% 1 Io - mandata vero eius ornent modum. Ex subiecta vero 
g ànoyoupte ed v Osüp zov vóuq do descriptione huic sacrae nostrae legi palam erit, 
Kevas, sí A sgositóv deriv avvüv yivOpavov e. quid quidem competat eum ordinatum occasione co- 
yd và» vie doxis sagdxsey evufólov, 1i ad ave orum administrationis praebere, quid autem ei 
ts wel aii wai vols napi avtów yogrysicOc.. Hi 5 et assessori et qui circ& eum sunt ministrari. 81 
34 gal r apyovvas vv nndior avrov éxagyiw prp etiam aliquos iudices iuxts eas vincias 


dne vg ev zxsoh co Ónuósiov, ovx Fr le- egentes inveneris circa fiscalis, non alium desti- 
sedi A ede coi eαν o 3 p si gard es sed ipsis pes rd iudicibus delegabis, 3 
due, dcr CUTOUG 3 rote erròô v ipsi immineant vicinis iudicibus, si neglererint, et 


. ai 5 xal sagagusvdlsuv lico aã· 10 procurent — omnibus inferre modis. 

rH Ss viis nw 

p EI de) Tb» roiv» pode vóuov fusis uà» a eiie us) Praesantem igitur legem nos qui- 
da Q9 tw Sac 1 "v dacrã be * sacrarum nostrarum constitutionum pro. 

— Ap, avróc dà Jsbámsvos wav' avróv 3 codici, ipse vero suscipiens secundum 

anavva ^ dOdvaror de xapélorvva «ie N univers& ages inmortalem semper praebituram 


Qus svepyecías v9» eficii nostri memoriam. 

Dat. xv. k. Iun. n. Cp Talio v. C. oon. ſa. 535] Dat. xv. k. Iun. CP. Belisario v. c. cons. 

Aal xagéxeaOas vj noaivaos Aαν,jð“[kWt odr · rtet praeberi praetori Lycaoniae ita: 

abr qꝙᷓ 5 vno 3 5 xastetatióvov xoà los- 21 q uidem pro annonis et Vo pitibus (et) reliquo 
ae agere sol. CCC 20 solacio 970 dos numero octingentos 

v c ES xaeéd ge sol. LX XII eius assessori solidos numero septuaginta duo 


y Are rd auri lib. II. eius officio auri libras quinque. 
si 54 4 av:óv xagéysu xQopásss evnBoÀov ovcvos*' 5 autem eum praebere occasione codicillo- 


vole * u %ο⏑,  xagsoviaQío€ Quel yet O'fov 25 — chartulariis tribus sacri cubiculi so- 
sol. VIIII os novem 
v45 n4 r Aausoovate rQfobvorv vota- rimicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
ga ii vols Aavspuoviseioss sol XXIV 3 solidos numero viginti quattuor 
eg Ar avtov , sol. III eius adiutori solidos numero tres 
d wu ss Tév évdoboréire» fpc» éxdore» vxàp30 officio gloriosissimorum praefectorum pro prae- 
stosovayu&te ucl xacns érégec aivías sol XL. ceptis et omni alia causa solidos numero quadra- 


— 


iis conferant, illa vero administrandi magistratus rationem moderentur. | Ex: descriptione vero sacrae huic 
legi nostrae subiecta manifestum erit, quid quidem eum qui Fe flat pro p otestatis 
praestare, quid autem et ipsi et assessor et qui circa eum sunt ari par sta Si de gaben 
rovinciarum ipsis vicinarum in fiscalibus neglegenter versari invenias, non alium de 
ilibus magistratibus negotium cxhibebis, ut ipsi instent. vicinis praesidibus, si socordes sint, as 


diciant ut a omnibus modis inferant. 

Epilogus.  Praesentem igitur legem nos quidem in sacrarum nostrarum constitutionum libro re- 
condendam curavimus, ipse vero ca accepía omnia secundum eam peragas, quae immortalem semper nostri 
beneficii memoriam pracstitura sit. 

ortet pr aetori Lycaoníae ita: ipsi quidem pro annonis et capitationibus et reliquo g- 


lacio soi. CCC, e e sol. LAATII, officio eius auri lib. II. ortet autem cum praebere. insig- 
nium nomine ila: eee, chartulariis tribus sacri cubiculi sol. VIII, primicerio clarissimorum tribwu- 
norum notariorum et laterculensibus sol. X X1V, adiutori eius sol. III. officio gloriosissimorum nostrorum 
praefectorum pro iussionibus et omni reliqua causa sol. XL. 


(L| 2 «ads i «à Js vóuo L | | Theod. | 23 sg. ovre · rote] oro (sic) L | 25 
55. dort ví 77 ier a 000 kis dale M | 26 solidos novem g, »ouicuara r4 poen 
i 4 evufloi Li 6 xágeiov 277 sol. UIII vogianava H (dsr B) M. s. v., LB 
15 . e e 28 role Aaveguoviigios M vois Ara nov (ow L «ois 
a$ LB (ita etiam 2 7 blos Theod. rote oiussaxoic M s. v., ,B | sol. 
M ED YET — "X € | cr * | M] roh, r xÜ' LB Theod. op. xa M s. v. 
€xsváco L D vQ go avvoi MB ibas, rqᷓ; avro 
r L! ee t I? PE brut L y s. 130 dude KH e. . Y (reta B) M. s. v., LB 
di. M | xv. K. Iun. Me] xeô «s LB r Theod.) usr 
Jovi Theod. | bilisario M b. ——— f» MLB ($t ei. XL Mi vouícuava F M s. 9. 
Jul. al. dat pc. wilisarii Jul» | 19 F LB Theod. 


gra v (v d ds B EE — sumens od 3 quid quidem V] 3 13 reeondi Osen- 
tos 6) | 21 sol a off M s. v., | br&ggen) secundi libri | sacrum V 15 ea V | ages 

T. Theod. vont, ee B ri air) 5 age T sec. Heimbach. | 17 iunii oap. VT | bilisiario V 

uri lib. U M (suri libros quinque c) VVV 

(Jo B) M.. v., LB vosioneva g (o possi si ariae) | sionem V 25 cartolariis V| 31 omnia V 


DE PRAETORE THRACIAE 203 Nov. XXVI pr. 1 


Kc XXVL 
IETI TOY IIPAIT9PO2 DE PRAETORE THRACIAE. 
GPAIKHZ. 
fer- loveteviavós Ay "Iodyvg sq év. Imp. lustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 


* lac v "Eo x α ιt᷑, E b 
do d vndvov xal) sarQsxiq. 
Ileeoipsov.) Re vóv évopoloynpévev dard raefatio.) Illud indubitatum est quia, si quis 
8 . " rat 27 Ooquov Óvopdicsa s 25 „ dds Titacum nominaverit regionem, mox simul aggredi- 
seed oysvas v6 S ye al «i6 dvd — tur menti et quaedam fortitudo et militaris multitu- 
iac xal - 1 xa xa 10 dinis N ria e ee 5 
7 vs g xérQia vj xe v ο,,ỹm]mee in. in genere et patria illius provinciae sunt. Id 


Tape laden 10 ví» vómev, xal viv kunt locis statuere, et nunc 1 5 2 * qr ees cogi- 
ngo enum 


! ] e Rari deste jum qui 15 i 
vow» mà» or r io ra (molicl E tem ordinum lurimorumque in illo loco exercituum, 
. rode - alium vero civilibus s 8 ambo autem 


eve; Mie DIU LE adiivicem, ed decus quidem singulis et annonas 
áxüctq xal €sv50s956 (dee; solacium, illi autem unam 
age, oí dà , Exovs. de e habent et infinitam actionem litigandi 
vgvov xodbw v0 qulovsixaiv moo d aOávaca. 25 inter alteru inmortalitar. 


| CAPUT I. 
55 G "lis fecimus nationibus. Het non 18 De 1 
eme K 


poss o evoavuertixi;s y desg vo 
vabÓa , wal vovrow qi c Goyow éxavégae Martem quoque administrationum yore 
eis ru d vv, er p?) ro A dmi vv N. 30 contrahere, non alterum quidem in civili 

Aerendv tl mQa 3 vov dd cvQatvuwré» xal vero in militaribus esse negotiis et solis p 

póvew AZ 859, der e ibd vg ted unam administrationem instituere loco honestam 
vónq in ri x abet dar, Free aͤnolere quandam et reverentia dignam, v nee similiter civi- 
rr xohixdy 5 meayuásoy . 155 Hum ibi causarum curam habebit et pro militan- 
và vé» gcrQavurO» sUxocuias ggovru. & mde vd 35 tium disciplina ye dris Provinciae namque iudex 

rie éxapxías zyoUpsvos v FERA rio dor vóxo«, in aliis quibusdam locis positus vix illis sufficiet, 


Nov. X XVI Graece extat in ML, inde & oap. 2 in B 6,16€. — Epit. Theod. 26, Atlan. 4,6. Iulian. const, XIX. 


XXVI. 


DE PRAETORE THRACIAE. 
. Justinianus Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum, 
Inp gus 2 uc on pr 
Praefatio. Illud in confesso est, rhum (Agde saliente roam ur 
etiam ortitudinis et militarium copiarum ct bellorum VVV ee 
éngenifa ci p terrae illi t.. ltaque nobis et olim consilium „„ ad Lun 
constituendi , JVVCVCGVCV0VGVVGGC0TVVVCTGCCCCCCCCCCTCCCTC0TTTTT SALE 
Murum duos viros sedere et vicarios nominari scimus omnes, aller militaribus cokorübus policies 
VVV iae sunt), alterum civilibus negotiis praefectum: uterque autem vices sustinet 
alter Mond seges ar E 4h iari: alter peii dps eee magistrorum milifum ; neque vero wnquam inter 
se consentiunt, sed fis annonas subministrat et. reliquum praebet so un, ipsi vero men 
hoc du one ej infinitum. ng! died i habent, ut contentionem inter 40 exerceant immortalem. 
( igitur nobis satius esse. quod in aliis gentibus fecimus, licet non aeque bells 
eesis noc suliieri custodia. tadigentibus, idem etiam. e «cere, €t utrumque hunc magistratum in am 
„ wt non alter civi praesit. negotiis, alter militibus vel solis imperet, sed umu aliquem 
magistratum in co loco constituere. —— diuum, qui parte iie citas ve atquo siia 
rem disciplinam curet. Nam is g qui provinciae praeest in versatur locis illisque aegre sufficit ; 


age L*| ides L| 6 Sr 1 1 rubr. KS po qd ior je wien Y 11 in 
r IL ap] (idem Zachariae p dT genere] ingeni ili 7 | | duos 
Seeia kei ff de perit T. ard L om. V 3 n eai? 16 universi alium) 
(Pe i pin e| ie, f . uniuersalium libri | praesiden J ordinem 
21 o rre pasion Losses Val. 
L t vi L| UM ol J | 31 ee Mari d 
1 Li | 21 o oc E * M pier ri 2: mus ger $i aliai ie TA. 30 noa 
t den- v post om. neo 1 us negotiis e£ 
W edt L5) aud "s sclis] et cih et negotia lir praesidere vulg. | 34 mili- 
tarium 7 | 35 diseiplinam V | 36 vix illis T uexillis V ed, 

26* 


Nov. XXVI 1. 2 


1 öde dxeivos apxQw': y 0à rh big in TOUTO 
gvÀaxi xal i] magi robe vóstove éxsívove Oioíxnoie xai 
rata ve xai GvQatzyía dr Tiv0S avy0Qos dn 
god xal mgós éx&tepov Kxovroc xir Oaíess, or r- 


204 


DE PRAETORE 


1 murorum vero horum custodias et circa loca illa 
gubernatio (et) disciplina &tque ducatus eget aliquo 
viro bono et qui ad utrumque opportunus existat, 
milites ordinare et legibus praeesse. Sed quod no- 


ras Ts a; xal vóuow ébáoyew. vt mors & ovy 5 men huic competens ex antiquitate donemus, aut 


Ovoua TOUT zg0spogov éx rie GQyciórrTOS ej, 
5j roles / lage Tr o TQ x Goxy5y» Kxovri 
ratur Gguógciusv; 1j ovx cid d dari gavegóv, aX 


xal ovtoi mxgaíroQ ÓvouacOncsvas ti» vie 4 J fa 
410 


avceBaíae A ο,çᷓu H οπάe˙ éxovvpíay, va dNαε,j d 

ciò las ve jou xal Ó zfvxaovías éLaoyow owo- 
paciaí vs xal ysyovs zaQ' N si yàp 0. gai 
9 Popuaíov Grgargyos r OuoU xal vouoOérns vaU- 
vm ini vis oixsiac dexhe elys ri rats, ry ávapo- 


qualem sumentes appellationem cingulum hoc haben- 
tem nominemus? an certe non hoc ipso manifestum 
est, quia etiam iste praetor nominabitur, nostrae 
jetatis cognomen accipiens, sicut Pisidiae iudex et 
ycaoniae praesul nominatus et factus est a nobis? 
Si enim praetor Romanorum dux simul et legis- 
lator hoc in suo cingulo habebat officium, indubi- 
tatum est quia decentissimum erit praetoris nomen 
huius administrationis appellationi. Militum etenim 


uévoyv deri Or. agenodig rr d ain rò vov 15 praeerit multitudini, privatos autem non paucos sub- 


woaírmpoc óvoua jj 


— M 


T9; do xe rare 7t T 
GToaT,otOv u8» yàp 1 es nángjovs, 6 3 à 
ovx ÓAÀiyove vnuoxsuuévove Ste, ole «à dx vOv 
rim Óiautrjce de td xai Ósi ys rote rns d 
dya dos và «s xoÁrixd 

roĩe uro de xoóvoi dàs( vwse dvd ee GTQatio- 
vix0) TOv ni usylovov abwouárov» Óvres TOV v8 
éxsice Óvvauscv 4Enyovvro rois vs aÀlow amaciw 
gondouv, si xal H adrQariDTa( vives, iDioyvas dd 


évvyzavov i .. ai yàg dmiügouai vw „ 25 multa sit differentia 


ov ustQíae xonbovos rie avr.cvagene. dat dd xà xat^ 
abr émiterQapOns TQ fis «Ov vópov avtOy 
ioo q a Óvrauéyq, o sxoÀAU 10 dai Oy rde 
«s xal dralíac xal dra dr pavagó» oc rò 


lectos habebit, quibus ex nostris legibus iudicabit. 
Et egent in locis illis viro bono et quae civilia et 


7755 quae bellica sunt. Nam et priscis temporibus sem- 
eos 


per aliqui viri militares in maximis dignitatibus con- 


«à cvs rνEm0 i xal yàg d 20 stituti et exercitibus praeerant et aliis omnibus prae- 


bebant auxilium, licet non milites aliqui, sed tamen 
privati essent. lncursiones enim barbarorum non 
mediocri egent rebellione. Oportet autem eis dele- 
gari ut cum legibus p praesint exercitui, tamquam 

isciplinae et 5 
et omnibus est apertum quia militaris quidem manus, 
Si sola sit in semet ipsa, asperior est quam decet, 
civilis autem, nisi cum militaribus misceatur, medio- 
critate erit inferior, ex utroque vero in idem con- 


GTQatiotixÓv, ai uóvoy sir xal xa9'" avró, Oogacvrs- 30 venire, hoc perfectissimum et sufficiens est ad bel- 


co ora ro zQénorros, v0 di ys ee a us] 
*Q OTQaTtiO TixQ Gvvayapéyyvtat, xavadscacspoy Har 
roc uevQlov, psi 0à éxavéQo Dev sic vavrO GvvsiOOy 
vOUTO xaea rr x xal avragxéc égvs xal sóc 7rÓ- 
Aauóv «vs OuoUV xai siozvnv éfagwovv. 


lum simul et pacem. 


CAPUT II. 


OvxoUv xai rà xs axis roi ie Gvvi poc, xal xi 
vo ovtoc lovativiavos éni G xaAsiaOm. u- 
goa d avt xao! uc ford. xodbóullol v8 go- 
rc res dvtsUDsv xara «0 TOY lind e e 


Ergo et haec administratio coniungatur, et praetor 
iste lustinianus in Thracia vocetur, honor autem ei 
a nobis erit codicili procedentes hinc secundum 
reliquorum spectabilium iudicum figuram et quae- 


1 horum vero murorum custodia et illorum locorum administratio et disciplina et militare. impe- 
rium tiro aliquo bono indiget quique ad utrumque idoneus sit tam ad milites instruendos quam ad leges 


prone neas Quod igitur nomen huic conveniens ex antiquitate ponamus? aut 
pellationem aptam ei qui magistratum hunc gesturus zit, effictamus? dn non 
uo 


7 25 praetorem nominandum esse ascito 
et i 


simul et legislator hunc in suo ma 
stratus appellationi mazime convenire. 


quam militarium rerum perito: etenim etiam 


pietatis nostrae co 

caoniae rector a nobis et nominatus et factus est? 

istratu locum tenuit, in confesso est praetoris nomen huius magi- 
Militum enim copiis praeerit, 

bus ex nostris legibus ius reddat, subiectos habebit. 22 

iam prioribus temporibus semper viri quidam militares ex iis qui 


qualem eligentes 
er se manifestum est hunc 
omine, q 0 Pisidiae 5 
am siguidem Romanorum praetor belBi dux 


rivatos autem non paucos, . qe 
um 


4c profecto illis locis opus est viro tam civi 


in summis dignitatibus erant et copiis militum ibi pracerant et reliquis omnibus praesto erant, licet qui. 
non milites, sed potius togati essent. Barbarorum enim invasiones non mediocri indigent vi resistendi. 


Oportet autem quae ad eos 


pertinent ei committi qui cum legibus imperare illis possit, cum multum 


intersit inter ordinem. et perturbationem: atque inter omnes constat rem militarem, si per se sola sit, 


audaciorem esse quam decet, rem autem civilem, nisi cum militari simul misceatur, 
par est, utramque vero in idem coniunctam et per factissimam et idoneam esse. et 


pacem 1 


rmiorem esse quam 
bellum. simul atque 


liaque haec quoque potestas 3 et praetor hic lustinianus in Thracia vocetur. 


Insignia vero ei a nobis erunt et codicilli hinc 


& se 


wm speciem ceterorum spectabilium magi- 


1 M i LI «vox» L! | 6 vovroy L'|8 I an certe 
(i.e. 2 ye) 10 sq. cf. nov. XXIV. XXV | 11 K&aezos 
ov ( L') L| 13 «ai ovouoO9stye L| 14 aoxzs om. 
L | 1*9» om. M* | 15 vó vov LI vov om. M || 19 Oei ys 
«oic toónow M drr dv rote reo Lc) | 20 so 

1 Haloander non recte | 23 éxsics om. c | 25 opos] 
Ses coni. Zachariae | 21 sv) à L' | 28 Qvyauévc M) 
Qvvdusosc Li Óvyáuscow addito vOv ante aur L*(c) | 
30 xav' avro L | 32 vov rr ) L' | xacvads- 
frego Li | 33 v convenire c | 34 vor, M] 
vovtov Li vovrowv L* | Keva: Haloander | 35 é£agxovv 
om. g | 36 29. Ovxoiv — xalsiaOo] 2vvoidauev niay 
ao in! rie O Die ty %,)¾ᷣ, xal vóv raUTQy 
Kzovta v?» dex i prs "lovexiviavór dni G 
clio d, xaO 2aOas da, dri vov Hax 
Teíxovs B (cf. Theod.; Ath., ubi leg. sic «ó Maxgóv 


igi c cod.) dvayxaLópevog sad él.saDa, Teizos) | 38 «e 
om. B | 39 «ava «o Haloander] xasa «s «o MLB | 
* %, B 


1 custodiat circa V | 2 et add. vulg. | 3 bona V | qui 
ad) quid V quia 7]| oportunum V | 5 donamus Abnri | 
6 quale V | sppellationum Fal. 7 i T | 9 accipies 
vi 12 habeat vI 13 decentesimum V | 14 appellatione 
T sppellationum V | 15 probatos V al. | 16 iudicauit 
libri| 17 egent in] egentem VT | illos Fal. ] 22 esse 
V | incursionem V* | 23 delegati Val. | 24 *ut] et libri 
praesunt exeroitu V | 25 disciplina V | 27 ipsam V 
asperior est] asperiores libri, asperior erit vulg. 185 eri 
e M conveniens Beck | 36 ergo] rogo V al. | 38 codi- 


THRACIAE 205 Nov. XXVI 2. 3 


à rb s rn cGyzMa xaí vws& xal D)] Hνẽ, a, dam insignia imperialis modum explanantia quo re- 
*vO» u 8 )usyvas xaO" Oy» Ü.avugt. «7j» üpxr»v, gat administrationem, quae priores nostri mandata 
4 oí xg9ó nuov uavQdca nQuvxínsc Pho seid „ principis appellabant, cum quibus ad provinciam 
psO" aw éxi v xopav u oí rde dgyác da- — egredientes qui administrationes sortiebantur quod 
mÀnpoUusro, TÓ mwQaxréov éxsiJev dAiuBavoy* xai H,“ 5agendum inde sumebant. Et causa servabatur 
e god e, xai 5» voie wmgaítoosuw bene, erantque praetores probabiles in multis nostri 
dre don uy an rode cis fusviQgus éÜwv, xal imperii gentibus et maxime hesperiarum, ex quibus 
dera vÀw dr,, d mw Pwpnaios mngoslJóv- Romani procedentes et septentrionem ut ita dicatur 
rec vv Ts GQxrOv c ane d; wscyuBoías vs xal omnem et meridiem et orientis purima tenuerunt. 
re áqac xà aiot xavextrcasro. "Oca voívvy év 10 Quaecumque 5 in lege a nobis dudum prolata 
wq x nuov ÉumoocÓsv sigguávq ysypazroas vóuq — Scripta sunt de administrationibus, et quaecumque 
ae t&v doyov, xal onóca vg 1s lhcidíae vq vs de Pisidiae et Lycaoniae disputavimus praetore, ut 
"dvsaorías OuuAéyusÜDa xaíroQs, seg vov zooixa gratis ' quidem hinc ordinentur, gratis autem eos 
piv avrovs dvvsvDe» r5 ova Das, xooixa dà Ósiv — oporteat se collatoribus exhibere nostris, omnibus 
roc vstzxó0.6 xQosgdoscÓoa voie nusrégow, Gxagiw 15 manifesta sunt: in totam namque dicionem proces- 
di écri pavsoá' si dd yaQ dots Tiv vn5xoov i- zit lex et omnibus iam facta manifestissima est. 
vyxe» 0 vouos xal anaciw fm yéyovsv yvcQv- Cui etiam iusiurandum inscriptum est, secundum 
perravos. & di xal S h yyiyear xa. xaO" 0v re- quod competat nostros iudices suscipientes admini- 
Sxóv dort tovc ir οο doxovras magalaufávorvras  Btrationes suam animam consecrare deo et custodire 
race doxàc rij davrdw vy» &viagovv cq Ge val 20 nostros subiectos sub aequitate atque iustitia, ab 
Arre rode fe 45 5 re wal omni remotos turpi lucro et inimicitiis atque gratia. 
axesogvv] ügrs deri d layers aiGyooxsoósíag r 
1 K Óveusvsíac xai Free oral dd a, 1 Officiales autem ei ministrabunt non amplius cen- 
Sepastsvcovgiy ov mxAs(ove và dxavóv: xai e udv — tum, et habebit quidem civilis cinguli codicillos, ha- 
ca 7e ztoletexze dx GvufoAa, Ee. d «à ⁊ijs orga- 25 bebit autem et (militaris. Et aderit quidem ei et ad 
vsePrixi. wal magégtos, màv avvq xai ad responsum — responsum propter ibi) constitutum exercitum; habe- 
dà «xac dxsice Qvvauesc, fie dd aÓsa» xa émitar- bit autem licentiam et imperare eis et quae utilia 
vss» avrai xal rà AvssteAovvra Tj d arr — sunt rei publicae cum eis efficere et agere. 
2 cuir éoyitsecDaé ve xai nzoártwv. H d và» 2 Exactio vero circa loca illa fiscalium functionum 
xi robe rut éxaivove [1v] Ónuodíav qóporv sic- 30 et ipsum et officium respiciet ipsius: praetorianum- 
matis a9vóv r Wal tz» r Ówyera, tz» avrov. que officium omne vocabitur, et hic datis militabit 
ae. r,! i v &xagc y) rates xinOTjGstas, voie 4 robatoriis ex sacro epistolarum scrinio procedenti- 
vav)s» ctoatsvouévy GuufoAos 4x «ov Jsív ràw bus, ex quo et vicarisanum dudum percipiebat offi- 
ru,. Gxguíov goitogiv, dE ov xai 9 fixagiasr; — cium huiusmodi probatorias. 
spebrv dxouilLsto và co GUufoAa vals. 35 


CAPUT III. 


Mass 0à avv xQGrov này Óopoy xaXagàc qv- Cura vero ei erit primum quidem muneribus puras 
Arran rg xsiogac, Émarra maga iridis vois iu  Servare manus, deinde omnem aequitatem nostris 
ragoss vnxoow idíg vs xal Ónuogíg vngsiw Oixalo- subiectis privatim et publice custodire litigantibus et 
pávoec «s xal evufOAaia stQO6 pro A so&rrovo!», documents inter alterutros facientibus, ut tumultus 


stratuum et praecepta quaedam &mperialia quae quemadmodum magistratus gerendus sit, explicent, quae 
i maiores nostri mandata principis vocabant, quibus acceptis in provinciam proficiscentes gui magi- 
strafum sortiti erant, quid faciendum esset, inde depromebant: atque ea res bene procestit, contigitque 
actoribus ut apud multas reipublicae nostrae gentes laude florerent, inprimis occident j omani 
profecti et septemtrionem paene. totum. et meridiei et orientis partem maximam acguisiverunt. 
igitur in lege quam modo diximus de magistratibus scripta sunt, et quaecumque et Pisidiae 
et L caoniae praetori exposuimus, scilicet gratis cum ipsos hinc creandos esse tum ipsis subditos nostros 
tr s, iam omnibus manifesta sunt: in universam enim dicionem nostram nuper lex illa pro- 
ſecta omnibusque iam facta est notissima. In qua etiam iusiurandum scriptum est, secundum quod 
sudices nostros magistratu suscepto animam suam deo consecrare et subditos nostros in aequitate et iw- 
1 stitia custodire decet ab omni turpis lucri cupiditate et invidia et gratia liberos. /ficiales vero 
ei incervient non plures quam centum, atque habebit tam civilis magistratus quam militaris insigni 
derit etiam ad responsum ei propter militum quae ibi sunt copias; veniamque habebit et imperandi zis 
dg tt quae reipublicae prosunt cum iis exercendi et peragendi. — Publicorum autem tributorum in illis 
locis exactio et ad ipsum et ad officium cius spectabit.  4tque praetorianum vocabitur universum officium 
icillis hinc ex sacro epistolarum scrinio editis militaturum, unde etiam vicarianum olim officium tales 
eodicillos accipiebat. : 
III. Orac vero ei erit primum ut a muneribus puras servet manus, deinde ut omnem aequitatem 
subditis nostris et privatim et publice praestet tam litigantibus quam negotia inter se contrahentibus, ita 


1 wal ante vxoO «as del. L* | ùnoò a insignia e || | 28 «ai và] «a2 om. B | 30 qógove L! | 33 or, 
2 da MLB) 07; àvooe L*vulg. | 3 nayÓdva sQev- | né ML'B] Ine L ee Haloander) i 
rise (spivurne L! v yrs L) ML) sagayydAuaza 36 dooov ML'| 39 xai «à cvufo LB 

A le, L| 6 zgovyojosi] 7tQovzasi (sic) )J 
%%%%%%%%%CCCCCC0V mM E RUM 
Haloander | 8 799 % v eau JJV 
B! eiue L. 11 »óug] nov. VIII | 12 z | uabat V seruabant T J 6 eratquae V | praetoros V* 
M* 1*9 Hiosdcas B | 13 die , (QisAeyó|Za | nostris V | 12 pisidie V] pisidio 7 | disputabimus V 
LL ousDa B| 15 «re "mr s (. in rag) | 13 ordinem V | 16 manifesta T | 21 lucro om. V | 23 mi- 
M | 16 % om. Be | der. M) 70r LB, om. c | 18 q] | nistrabent V* 24 cingulis V | 255g. militaris — ibi 
e 21 Ire d vxrxoove Li | 23 avco | om. libri. app Beck | 31 omnem uocabatur V | hine 
L? | 24 «e» o». B] jo &0gsoxóvcovu M, adpsxov- vule. I.wilitabit T] militabitur V| 32 sacrum V | prae- 
n (in mg. &moxouiagíov Lin L sic dtn, B || | cedentibus V 136 pura V[ 38 pribatim V 


Nov. XXVI 3 206 DE PRAETORE 


ders GráSiv Gxagap avtéw dbelaóvseOas xal vovs — universus eorum propellatur; et milites quidem sem- 
pd» ergar ere del rate moÀspixole yvpvagíais d- per in bellicis exercitationibus efficere meliores ac 
veÀsiv xaÀAove vs wal mzQoOvuotépove, tovs id · proniores, privatos autem coaptare lege, iustos et 
vae 0i slap vid TQ Ou Oixalove v8 xal xexov malignitate universa liberos, et perficere hos quidem 
(ac axdgne dAsvOdQovc àxotsÀsiv, r robe uàv sic 5 ad iustitiam, illos autem ad fortitudinem augere; et 
exc400Uyn», robe 08 sic &vOosíav abpscOams. xal sk E oe opus fuerit belli causa discursio, pro hac 
rie yévosto yo oid xdoiv qon, savvy» Ódera facile celebrare: officio utroque praesente, alio qui- 
sossiGD'as* rats r ragovare ac, xci vie uiv — dem ministrante quaecumque civile officium decent, 
Vxnosrovuivne omóga s0lixois Tabsocu6 xf, exercitu vero inexcusabiliter prohibente hostiles in- 
véw Üvvduscy di d (voe à& sxolspauac dv 10 vasiones. 
1 yóvrov dodo du d a$róv xai vOv Ouwé&», 1 Oportet autem eum etiam lites sive (ad) pecunias 
sive sic xoruava Bléinowuv sivs slc dyxÀruava sire sic — respicientes seu ad crimina sive ad quodlibet alind 
6xoivovs üÀlo, xaraxovse xc qt d xol an et iudicare recte et secundum nostras 
mos ove usrágove vóuovs wal xáJovs f ovds- et sub nulla passionis causa, ut nullus inde - 
»0$, Gere ui tivag dxsiDev éxvoéyovvas rd n 15 giens nostram inquietet tranquillitatem. Neque enim 
de ugdvoc. ovÓà yao BovióusÓa rovc just po — volumus nostros collatores relinquentes provinciam 
vxorsásie xacvadeunásvovras vy» xooa» évravOoi vof- huc currere a provincialibus despectos iudicibus. 
xe» vxó vv xatd yoav sapi)opouévove Goxóvtoy, Nam et si postea fuerimus ab his qui exinde ven- 
a yàg wal vatspov usÀAosuav ám vow asvóD'e» - turi sunt inquietati, requirimus modis omnibus ve- 
rr évoxAsia a, e eod dre t&v» àdixov- 20 nientes, si haec denuntiaverunt administrationem ha- 
Ahe, si vavca sQosayysiAavrss Fug «dj ijv de. benti: et si quidem cognoverimus eos haec non 
xi Hero ri. wal sb d gd atio rer ] denuntiasse, cum omni correctione ia pnm eos ad 
stgocayysiAcs, Gov dH ανννν nGGp Or&ÀoUMev avtov? provinciam; si vero illi quidem interpellaverint, qui 
«crà yoga, si dd oí n xpostyynidav, 0 0Àà «yv ar vero administrationem habet aut neglexit aut per 
/ 7 d lu abría» ovx 25 aliam causam non decoram leges neglexit, tunc in 
sUnQen t&v vonev fjudings, rr i avióv vv xa- eum omnem convertimus motum. Sicut enim ei de- 


40. yàp aire dd, / — dimus annonas ampliores (dicimus autem utriusque 
J e nAsiova (pauày d «5v € dox) xal  cinguli) et super homines eum constituimus tantos, 
d avróv xgovBaAousDa toSovrov, drs, ita si didicerimus eum indigne circa cingulum agere, 


al nàJoiev avróv de x v?» de pspéus-30 neque veniam dabimus neque in m ibus sta- 


ut omnem scditionem ab iis propellat. Praeterea ut milites quidem exercitiis militaribus meliores usque 
et alacriores reddat, privatos autem ad legem accommodet atque iustos et ab omni improbitate liberos 
praestet, guo hi in iustitia, illi in fortitudine proficiant. Et si qua belli causa expeditio fiat, ut eam 
prompte faciat, cum utrumque officium praesto sit et alterum qui cumque civiles officiales decet 
1. submínistret, militares autem copiae sine mora invasiones arceant hostium. — Lites vero oportet eum 
tive ad pecuniam sive ad crimina sive ad cumque aliud spectant audire et recte ac secundum leges 
nosíras ncque affectu ullo commotum iudicare: ne qui illinc profecti nosfrae potentiae negotia Fa- 
cessant. — Nolumus enim subditos nostros relicta provincia huc  accurrere a provinciae iudicibus con- 
temptos. Quodsi etiam posthac ab iis qui inde adveniant molestia nobis exhibeatur, interrogabimus 
omnino cos qui iniuria affecti sunt, num haec ad eum qui magistratum gerit detulerint; et si quidem 
comperiamus eos haec non detulisse, cum omni reprehensione in provinciam eos remittemus, sin illi quidem 
detulerint, is vero qui magistratum gerit aut socors fuerit aut propter aliam causam non honestam leges 
it, tunc in eum omnem vertemus indignationem. Quemadmodum enim ei amplius salarium, utrius- 
quc nimirum magistratus, dedimus atque tot hominibus eum praefecimus, ita si eum in magistratu indigne 
versari comperer imus, neque condonabimus quicquam neque levem. statuemus poenam, sed. quantum. in 
astigium eum extollimus recte et ordine facientem, tantum contra nostras leges aliquid agentem repre- 
us. Oportet autem eum nulli omnino sese submittere, neque. si quis auctoritate prae nẽgue 
si valde dives tit. Mamque propter. id ipsum gravioribus viris eiusmodi magistratus tradimus, ne facile 
indulgeant iis qui divitiis abuti ad iniuriam volunt. 


1 ecráciv M*c] evácw «s M*LB (xal din post av- | vulg. | 5 augere T aure V. Leg. augeri ? | 6 pro bac] hanc 
rd addi vult Zachariae) | &neAavvecÓ'as, s. v. efeAavva- | vulgo rectius | 8 dicent V | 9 hostie V | 11 eum etiam lites 
e9a, M | 2 às) om. L | 4 xoveyías Li (zx (ac Ha- TI lites etiam V | ad add. vulg. | 13 recte et om. V | 14 ut] 
loander) | 5 &xovsAsiv avs) et perficere c 16 ógías B|| | aut V* | diffugiens VT) effugiens Neoburg. defugiens 
7 «ava Be sec, Hombergk. | 8 rote ud» vrgosvovuévosc | vulg. | 16 oollatos T' | prouintis V | 17 iudicibus) a indi- 
L|10 rt, B*| 11 avrà» L'| 15 ur «ias M ^ cibus V] 19 requiremus vuig. | 20 denuntiarerint "ug. 
(ef. €)) nod BL | 16 ov yag L | 20 sevaóueZa Lc] exsv- | 21 non om. FI 22 correctione V] oorreptione T'] diri- 
eóus)a MB | àdixovuévey MB] ágexvovusvar Le (cf. | gemus vulg. | 23 vero] non V | 26 omnem] nee V | 
nov. XX X,5 $1) | 27 avrov L | 29 avvow Li a | convertemus 74115 om. V 29 indignum 71 30 ste- 
Be^óus9a M xoofallousDa ovroc xal si B* | tuemus vulg. | 31 pena V | quantum ad oelszitadinem 
sec. Hombergk. | 30 uáOnguev L' | 32 ai B | | eum eleuamus T quantum eum celsitudinem eleuamus 
35 29. leg. uv! a» — Air ay? V | 33 inorepauimus libri | eum om. VT | 34 nullum 
T' vulg. | sublimius V sublimis T sint Val] fuit 7 sit 
vulg. | 35 locuplex libri | 36 ut om. V* 


2 in bellicis) inbecills Libri | 3 promores V | legi 


THRACIAB 207 Nov. XXVI 4 


CAPUT IV. 


era. dà x và» eye durcd r TOv Curam quoque habebit et operum omnium quae 

Ae, xai ov ese, SiagDaory eu ovrs Lia ibi sunt, et non sinet destrui nec portus nec muros 

r L 1 ar 8 ysyvoae ovre „ odr r «d» d,]. neo pontes nec itinera nec aliquid aliorum, sed pee 
«vro ónóga Üvvavóv ix vàv mole» quantum possibile est ex civilibus (reditibus 

ciis éxavogO ova: wagaeusvabito (xal sí ri ro b — procuret, et quicquid maiori indiget 10 cita- 

re Qsópavóv ders poorridoc, vovto sic iᷣnãe hoc ad nos referat, et ratiocinia fant. secun.» 

e) uci rode € yívacO'nas narà vovro q) dum quod & nobis sancitum est. Non enim ulterius 

YO d Zue wo 5 Ou yàp Kr. go, volumus aliquos 11 administratione praesidis mitti 

à 10x7 : ri e per provinciam, qui consuetas has habent mercatio- 

rd xc «i6 GwvnJwGe vay s épszopíoc, 10 nes ad aquarum inquisitiones et hortorum et muro- 


xel — xul v&yév xcl rum et imaginum et huiusmodi, quae dudum penitus 

na r voor, Arte xa x«l swáÀcs xa»re-  amputari perspeximus: sed ipse quidem examinet 

pes dvperaDas. yitam daa avróc uiv gere. quae fiunt, et rationes reddere eos secundum sacram 
nere rd 3 al léyovs u cixa: / cvTOUG »evà — nostram constitutionem faciat. 


jud» 8 sí di ys ute 15 1 Si vero nos erimus alium quempiam ad 
5 Frecs rr ed ro eratla., erer hoc destinare, hoe per prognaticam 4 dome sanctio- 


dd / x, rico xal zoós t9» of, nem et ad tuum 5 um desti- 
sinso gi, 7 7. pdvov. xawvrayoOsy Tae nandam. Undique nostros subiectos arripientes 
„5 5 et liberos de „ 


w res Hu * 20 cunias despeximus (sicut et tu n 
Copes (Gs mo» nel. ciróe olea) pailar. iere FF 
rag errfjoss. robe YS &ggovras rds ro rd ge ro — Sunt remuneravimus, ut non propter egestatem for. 
ve dup' avrovt d νν, sers uj d. d, — san aut aliquid huiusmodi indecorae quaedam con- 
0e j Yu sowvra» face een Sees sQey- tingant causae; sed insignes esse voluimus et ex 
ram, GÀ émueüuovo vs ale wal dx vi papel 25 magna curia sic procedere ad provinciam cum dei 
32 -— ovre gosü» é» vj ) xéga 5 rijs rod 5 N s „ modum 

0 nee nyTpMJG* eov si xcva Teva v obliviscatur, melior 0 e 
des, alle davrov ; he SIG» tory Pid ET 
2 H9 Swartispie *s we) woaireavols avügás,» oí 2 Bi antem consuleribus et praetoribus viris prisci 
— Frater rag doyàs &xévQenov, ovx &xo toóxov30 Romani cingula committebant, non absurde et nos 

mal eie c, sb ma vovvroc avvüc vr xaga- — agimus, si etiam talibus ea aliquibus tradiderim 
Become», oínso wal rde in,: dvastslous: wol qui et violentias removebunt hinc executorum 
vév évrsvÜsv nQaxtópo» v vais éxaoyícus ywomé- provincias venientium et nostros subiectos damnis 
vev xal rovs suetégovs vnoveleis vr Dzuías — afficere irrationabiliter ex tali necessitate libera- 


46 (rob rove) TIS roa ToS dvd i- 35 bunt. Dedimus utique ei j fiduciam etiam haec per 
nar NE TOT — p» (av aal vegra sewiul e prohibere et ad nos referre et Mie qui- 
E: sel „ nde BUM, 
em rd oixoD'ey Passe d và dà Oavvov nés 


1 

6 mittere placuerit, id per pragmaticam iussionem eee ue, si 

erit, magistratum de 2 Nam dL booa naa 2 [undique subditos — eriptmus et a m udi d Ha 
mus, ideo ct pec despicimus, 9 5 ed nosti, et tantis annonis et odi quid res i et 


. 8 n t magna tna insignior . 
2 D VCC veteres Romani AIL P — 


sincias rentes tis nostris inferre conentur 3 
— damnaqus iius. —— — et ad nos deferendi, et alia 


sivi . c] dvagegéro reõ d spaxróQow rd d& rale i. us. ua) — d dd oss 
* x d » vouoOsrnOév] Cod. 10, 30, 4. | e eee sti &» éxsívovs) ps TOtaVTyS rd. 


13. (7) | 1t T miei XV e 14 post is 1 habent V [ et operum V] operum et 7| 2 murus V 
— ad «eb» sravépev Zach ie 1 3 neo ante itinera om. . NN yx. 
5 M ovvidousv B| e rohr 5 (cf. XXX, 6 SUL en t V8 praesi- 
BI ri cm EB el e D 18 ev»- ] ides Beck 9 ha habet V | 12 examine V 
2 . gramatieam 


L| Leere M | oe My om ZB li 33 de 21 annonis] annon|nisi V | qui oiros eos T' 1 23 en- 
Mme rr mii | YT F prouintia J 26 mod 
ros ron supplevit guam nescio an plura 5 lj. | 30 ramani V* | cingali iiri f 
deficiant sententiaque ex codicum vv. il ita fere restituenda P1 31 genua vul 32 et] etiam T'| 33 sub- 
sit v. 32 sq. ons ua) vàs ényosías Gvaevslovss vov 4 um damnis Beck 


Nov. XXVI 4. 5 208 DB PRAETORE THRACIAB 


f)» i art évagéose , Gers iy ol; xava- dem se corrigere, alia vero velociter ad nostram 
Piliaiipicd neayuvon. soie, dni ida d av£soOD'aí 8 notitiam, ut in quibus inferiores rerum sunt, 
re xaÀ àávamxgovcOas vj Te TzustéQae yvounre vs in his augeantur et adimpleantur nostrae voluntatis 
xo) u. sQogÓrip. ac iussionis adiectione, 


CAPUT V. 


Tuvra ce wal é» vois Bacixoic saoayyéAua- 5 Haec eis etiam imperialibus mandatis subdimus et 
ger Uno)vcóusDa, xal herd vov cvuBoAov avtà và» cum codicillis ea cinguli dabimus, ut memores iuris- 
xine A , ovs usuvnuivove vov ogxeo» lurandi, quod subeunt, et mandatorum, quae eis da- 
€ vgélovas xal và vxoOmnwov üs cu rode docousv bimus, digne nobis nostroque consilio suam conde- 
nh, vs «cl vi "usrépas évvolas dle «óv oixsiov — corent vitam, et regant cingulum cum legibus nostris. 
xaraxocusi» ge wal «vfsovav t9?» coy?» ustà vo» 10 Haec sunt in quibus eis (damus cingulum, dantes 
er rs ijurripam. Tuvrà dor iy ol; avroic els), sicut dictum est, et iudicandi omnem potestates 
saoadiÓousv Tiv geri, d. dvr avcois, oc siorvas, in pecuniaris et criminalibus et omnibus absolute 
xal v0) Óuxátem Graca» dbovcíaw ronuariale vs xal — negotiis, et appellationem eis oblatam ad gloriosis- 
ae wal magoie amAoe vxoOésss., xal v?» simos nostros praefectos et per band jr gloriosis- 
Àgvowv v9» avtole éxi0.Doudvr» , rovs Ado - 15 simum perduci quaestorem, comm i 
rdrous zuOv éxágyove xai vóv évdoboravov dys xo — audientes secundum figuram ad sacrum auditorium 
alerœga, xoi trs vrxoJécems dxgompuévovs xavà «ó — introducendarum causarum. 81 qua vero per illa 
vOv sic v0 Osiov riussoe sicayouéve» Üixdv cxruo. loca sub appellationem fiat causa quingentorum mi- 
Ei di «i6 xavà vo vónove j,? épéciuos yévovzo nor aureorum, aut etiam ex delegatione sive im- 
din và» nsvraxocíov élivrow xovcdw, si xal éw 20 periali aut iudiciali sit, et cui causa commissa est 
xaoasouse ij Baciaxüe 7 dex, sin, xal d «xv di- non sit spectabilis ludex, ab illis locis appellationem 
ur» iner anale ovx si n,, ij, vi» ad eum venire, et audire eum tam in sacro 
ar dxsivov xàv tónowv H,“, éw' avtóv yogsv auditorio. Decoramus enim ei etiam hoc modo cin- 
xu) áxoUss avróv ec d Oso vsuéva. wocuovusv — gulum, et similem ponimus spectabili comiti Orientis 
lo avrov xal tOUTQ T?» dex «Q r e 25 et proconsulatibus et comitibus Phrygiae atque Ga- 
Opoíae víDsuev vQ T K wóugrs x96 Ew latiae, ut et ipsa spectabilis sicut in hanc figu- 
«ais «s dvOvsnarsícis voi6 vs xóugg« Gas xa xal ram consistat: nihil hac nostra lege clarissimi pro- 
l'alasías, dre xa] avi» slva; spectabil/av, a — vinciae iudicis minuente administrationem, sed ille 
éxsivas, xal , vovtov vov Gyrparos éeváva,: ovdi» in aliis provinciae locis agente quae propria 
rod fov ro un xi *OU &rov rj én-90 sunt, hoc autem in quibus commoratur 
agxéac à oe éAavroUvros doyy, dA éxsivov «a — commissam sibi a nobis implente sollicitudinem. 
à» vois d, «i émagyíae rõömoie wmQdrrovtos asso 
idia Ie vn dert, vovrov vs dy 9 pépscs 
vij» Értevevaypdrr» avtqQ mxaQ Tuc mÀAngovrtos e- 
1 ra. "lwmorsOnssvas, dd ap fuc xa) dnoygag? 351  Subditur autem a nobis et descriptio huic legi 
d v vou ÀMyovsa tí uàv avtQ x xogn- dicens QA quidem eum competat praebere ocea- 
i» 7tpopacss «e cvufóAov rie dp, tí dà xoué- sione codicillorum ini onis quid autem ac- 
. «UrO» tv& xal toUS tao] avTOv» dx vov dun- cipere eum et qui cirea eum sunt de fisco secundum 
cio xavà i TOv GuivüGSOw „ ane xal annonarum occasionem. Quae etiam sola accipere 
póva Aaufasyes a9roíc ti (ov savtóc x£o- 40 eos sinimus alio lucro penus abstinentes. Propterea 
ders &xayojdvove. d. vovro yag xal qeurorápove sow enim eos honestiores facimus praebendis maioribus, 
evusv avtovc xopnyla:e ua(togiw, iva wal avtoi vao- ut et ipsi hanc nobis in operibus retribuant com- 
vg» zu A vow loyo» àsr0idois» «y» duoffv, 


ultro castigandi, alia cito in nostram notitiam perferendi, ut, ubi rebus ipsi impares sint, ibi iner 
sento ct supplemento utantur 5 2 5 nostrae accessione. gnibus 
aec iis etiam in imperiali atis praecipiemus, eaque una cum insigni gistratwus 
fmpertiemus, ut memores iurisiurandi quod praestabunt et praeceptorum quae ipsis dabimus digne nobis 
ac nostra voluntate vitam suam instruant et magistratum secundum (eges nostras His qui 
icionihus magistratum iis tradimus, omnem potestatem tisdem, uti dictum est, tribuentes et de po- 
cuniariis et de criminalibus et omnibus omnino causis iudicandi, atque appellationem apud ipsos inter- 
positam ad gloriosissimos nostros praefectos et gloriosissimum quaestorem deferendi, qui una causam 
Gudiant secundum formam litium quae ad sacrum auditorium deferuntur. Si quae vero in locis illis appel. 
latio fiat in lite quingentis aureis minore, etiamsi ex delegatione imperiali sive iudiciali sit, nisi it cui 
eausa commissa est spectabilis iudex: sit, appellatio ex illis locis ad ilum veniat eamque ipse tamquam 
in sacro auditorio audiat. Nam hoc quoque modo stratum eius ornamus ae reddimus et 
spectabili comiti Orientis et proconsulatibus et comitibus Phrygiae et Galatiae: ut et ipse spectabilis. sit 
quemadmodum illi et hac specie utatur. Neque tamen ullo modo haec nostra lez magistratum clarissimi 
provinciae praesidis imminuit, sed ut ille in reliquis provinciae locis propria legum sunt aget, ita 
1 Aic in quibus constitutus est partibus mandata ci a nobis cura fungetur. Subicietur vero a nobis 
heic legi etiam descriptio quae indicet, quid quidem ipsum pro insigmbus magistratus praestare, quid 
autem ct ipsum et eos qui circa eum sunt ex fisco annonarum nomine percipere oporteat: etiam sola 
&ccipere is permittimus omni reliquo lucro abstinentibus. Propterca enim etiam splendidiores eos reddi- 
mus salariis amplioribus, ut et ipsi hanc nobis remunerationem ipsis rebus praestent, cum subditos nostros 


9 sivolac B | á&ecov L! | 10 Ard cv — 12 &gyr» | wavros) penitus (i. e. sávreos) «| 41 xa om. LB(s) 
om. L | 15 avty» L! | 16 vuo» LI éxágxovss B] vs- | ———————————————————— 
&oxovs ML I xa vov dvOoEovavoy] et per tempus (i.e. 2 referri libri] 3 in his om. T | 4 uoluntates libri 
var xaspó») gloriosissimum 6 | 18 eis Osio» B | d. | iussiones V*] ionis V adieotionem T'( 5 subdemus 
sav L'| 19 era. L | 20 si g M] a L $9 | vulg. 47 ei libri | 8 nobis om. V | 10sg. damus — eis om. 
Be | 21 7 prius om. B lo] PL! 22 exextaf(Auos M| | libri, suppl. Beck | 11 uindicandi Fal. | 15 perduei 7] 
sapíBlenxos LB | 26 avvov L B] aov Mc | zh L! | | perducit V perducendi Beck] 18 appellatione T'vwig. 
25 proconsularibus libri | frigie libri | 27 clarissime libri 
; ag. | 29 prouintis YT | 35 subdetur vwig. | discriptio "V 
Blenvoy LB | 36 ur, Zachariae | 40 eXvovc B | | 36 occasionem libri | 41 praebent Val. 


DE COMITE ISAURIAE 
wal ve» s oe vpéLoves usus usvo 
staoóvza 

xal ó €06 77 
dvi, avvóv én' avrov qvlavrévo t&v Koyov. 


4 (0i) r sq) x up G 
vwd dvrvóv AS aps sed judi 3 . j 
gol 080 


auri lib. II. 
Ae dà avróv nagéysv xQopáces, ovufOAcv ovtes * 
voie wsosfAéxvow xaQrovAaoío Qi odd 555 


r 55 . . sol III 
vy rd. rd cro» éxagrew vxo sooct 
r xa) xdone dri a gol. XI. 


HEI TOY KOMHTOZ 
| — IZAYPIAZ 
. loavvp «9 dv- 


ro E, àxó vxdvew xal mavQudq. 


(Hpgooíusovw.) "Onep «di vov e irh avvo- 
xocróQow dv sixovi xci GynucTs meta Tv Ion 


, N - - U - 
xo vnAOe» a rod tas, TvOVTO u¹,,çs avroic 
voie stgayuacs q cure vy vOv» Üoyev icyvos éxí 


«s l'alazías énoábGausv 7$ ztQobrys it «s r IIaxa- 30 


gte ij Ovyías, xi vOv soar» xalovuévom Husa 
19xyv a raĩe svOÀstewaic xal sa» xavagvrad- 


Nov. XX VII Graece ertat in ML, inde a cap. 1 Te «&v 'Ieav 


a vn õοοε O,à sávve gabe, 


tQ xQuuenoip tav Aausxoosd eov 15 
7 TO» dran € c» vora- 
leo» sed Sed F sol XXIV et 


Eo ngovtooíov 
2 


Nov. XXVII pr. 


pensationem, nostros subiectos per omnia liberantes, 


5 in ipsis servet operibus. 
la. 535] Dat. xv. kal. Iunii CP. Belisario v. c. cons. 


Oportet praeberi praetori Thraciae 
pro annonis et capitibus et reliquo solacio solides 
numero octingentos, 


sol LXXII10 eius assessori solidos septaaginta duo, 


eius officio auri libras V. 
Oportet eum praebere occasione codicillorum ita: 
spectabilibus chartulariis tribus sacri cubiculi so- 
lidos novem, 
rimicerio clarissimorum tribunorum notariorum 
ensibus solidos XXIV, 
eius adiutori solidos tres, 
officio gloriosissimorum praefectorum pro prae- 
ceptis et alia omni causa solidos quadraginta. 


XXVIL 
R DE COMITE ISAURIAE R 


Imp. lustinianus Aug. Iohanni pp. 


raefatio.) Quod quibusdam ante nos im 
mur d imagine et figura de Isaurorum p idis 
venit in animo agere, hoc nos ipsis rebus ipsam 
Cierre gi iti et in Galatia egimus prima et in 
acatiana Phrygia, pridem appellatorum vicariorum 
administrationem unientes civilibus et unum consti- 


cee xoQas glas slvus viv Gopiv H, 


Sers avri» uiv (210,19) ... . in B, 6, u. — Epit. Theod. 27, Atlas. 4, 1. Iulian. const. XX. 


eee et iurisiuramdi quod 
er 


XVI. 


DE COMITE ISAURIAE. 
Imp. lustinianus Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis practorio iterum, 
exconsuli et patricio. 


Praefatio. 
in mentem vent 


prima et in Pacatiana Phrygia effecimus, vicariorum qui olim 


Quod corum qui ante nos fuerunt. impera imaginem ei 
de Jsaurorum 77 — facere, 4 nos re ipsa et per ipsam factorum vim et in Falaua 


torum nonnullis 
vocabantur magistratu cum civilibus magi- 


3 xa) «0] xal avrà «ó B | 4 00s B] ócoc M ocos L 
ard. e M| 5 éxavrovs Lu 6 xv k. Iun. Ms] 790 
«8 xal. tayvovagíoy Ath. kal. Iunias JwL"*" uni Iov- 
ví«q Theod. | Bílisario uo. conss. M oonsul. uilisarii Jul.“ 
(dat. cons. bilisarii Jul7) JT 34 ML.B, om. c 8 àvóvaw B | 
xasitavióvoy M) wanívov L ,“ B | ava- 
wvxrs LB | 9 sol. COC] co. ACCC M vopiapata dia- 
xodia B) I . v., LB (solidos numero octingentos c) | 
10 sol. LXXII c] son. XXII M vouéouava o ($89e- 

rer dvo B) LB vopíapata i Theod. | 11 auri 
fib. II] urlib d M (auri libras V €) xevaéov xpi 
M s.v, LB Mac g Theod. | 13 xagrov 66 
14 sol. VIIII Mc) vouéouava 9' M s. v., LB Theod. 
15 cav] và L vQiBovyyo» M | 16 Ac«rsguovAiwotose 
L oíxssaxois B|sol. XXIV g] sot. XXI M vouiauava 
28 Ms. v., LB Theod. | 17 «9 — III om. LB || sol. III 

III. 


Mel vn y' Theod. | 18 éápyory Theod.) vsáoxosv 
MLB | 19 sol. e] son. XI M vouicgeva 8 1 
vor B) Ms.v., LB vouicuaca y' Theod. | 24 éxaoye 
vz&oro Li om. ML! | íolas LJ 25 nevgedo» L* 
30 cf. nov. VIII c. 2. 8 | zaxriás Li | 31 r om. L 
xadovuévr» fixaoíav L* 132 évoca» L! 


4 eam in] eam F ea et Vj 6 Iuniss . Cap. VT | 
bilis. V libisario T' | 7 praetori praeberi V || 12 eum] enim 
VT vero eum vulg. | 13 thar iis V | 16 latereulensi- 
bus] laterculi libri | 18 pro om. V j eotis V | 19 om- 
nia V | 20 rubr. R xx-vn De comitis aurie R V | 23 pp.] 
ppra | 26 quibusdam] quidem Val. 21 hisaurorum 
| 28 animum vu/g. | 30 frigia libri | appellatorum 
appellatum libri, appellatam Beck | 31 aministratione V 
unientes Beck] munientes T' minuentes V 


21 


Nov. XXVII 1. 2 


pevos rdf, wal Diaxocursavres avvàc ee dei xai 
ud or ÓOórrss d vie mom» ngoeryogías TO rd 
of, OvOMC«, ONT8 XÓw o urra rias xa- 
deco ztQo»rre, ro- dd xóurra Nanu rice Óvouale- 


210 


DE COMITE 


tuentes officium, componentes eas ut oportebat e£ 
unicuique dantes pro prisca appellatione comitum 
nomen, alterum quidem comitem Galatiae vocari 
rimae, alterum vero comitem Pacatianae nominari 


cas Dovylas, tageztouévns éxaiégq [rovrov] avrov 5 Phrygiae, sequente utrumque horum et nostro cog- 


xal vj fusréQac ésto 6. 


nomine. 


CAPUT I. 


Tovvo 07) xa) xavà «iy "Ioasoov ee xópav. 
ov yàp Fr. go,. vóv ix TGUTZS ywónsvo» Ti 
&gxre dino yonoOas evufólow xal 
xai Ty» vis vor dE TtQocnyooíay, 
dà xal và ry r hαννεν,e u d 
noh ztsQupéges din loõ zQdypavos óvvoc dvb, aAA 


L] 


rijs 
GU ,H uv 
AauBáseiw 10 quidem et civilis cinguli appellationem, accipere autem 
foveas ont, xal i i 


Et hoc quoque in Isaurorum agimus regione. Non 
enim ulterius volumus qui ad hanc accesserit ad- 
ministrationem duplicibus uti codicillis et accipere 


et militaris potestatis insignia, et nomen circumferre 
duplex causa existente una, sed hoc ipso unam esse 


evróOs» f sva viv d avrq rien, cvv»  &üministrationem hanc ponimus, ipsam quidem pro- 


% CUT) 


p» 7t90voovcay «àv d 


dà «àv Ónuocío» — videntem armorum, ipsam vero fiscalis suscipientem, 


àvtidauBavouéyry, anavcva dà Kyovcav ùꝙ éavrp, xal 15 omnia autem habentem sub se, et uno utentem officio 


Mid xQouévrv rd DH ,,jen T8 JtQosayoQsvoudsr 


wal xopiLowévp va GUufoÀa Tre Orgavsías éx ro 
eov vow eres Gxoivíov. "Eovas dà xal avcy 


are üpacÓoS, xal o) zxagébs. xonucorov o 


ade Oóciw, dÀÀà xal avti xaOagais xorcsra, vais 20 sicut ceterae. 


XxsQgl xaJaneg aí EI. wal woraméuyouév ys xai 
mQós «vr» vOv Évayyos mag! fjv nego * vó- 
pov: Üogomsav dd avt; ngóc vois aπhͥ ui loie, ot 


avtov voie or rag ονν éyyodiovsiv &gyovas, xal «a 
aur, ravra 05 *à uavÓaca gr - 25 nuo in rempublicam introducta), ex quibus discet, 


dea zapayys. 
1 4, ends 


va c ie sic stolurelay aicevsyOévva, dE cv uaDv0sra: 


zr stQovonréov avrQ xaÜécrnxs xal vOv dnn ! : 
rie quae competens est eum facere inde ei fiunt mani- 


axavto» xa) vo» idr Gv 


comitiano appellando, et accipientem probatoria mi- 
litiae a sacro 1 scrinio. Vcr et haec 
omnino sine suffragio, et non praebebit pecuniarum 
ullum commodum, sed et ipsa puris utetur manibus 
Et mittemus etiam ad eam nuper a 
nobis prolatam legem, dabimus autem ei super co- 
dicillos, qui eum spectabilibus inscribant iu icibus, 
etiam divina praecepta (haec autem mandata prin- 
cipis et ab antiquis nominata sunt et & nobis de- 


re rot Gpyatow Ovonabóusva re "uo quia providendum el sit et fiscalium omnium et pri- 


vatorum instrumentorum et disciplinae alterius et 
ut in nullo laedatur fiscus: et simpliciter omnia 


„ xai 
evxoguíae Tre GÁÁne, wal vov 5 gaga 30 festa. 


40% xal dh axavra 00G st 


CAPUT II. 

"loro dà uóvov vocoUrov, dra xal avróc dw» rote 
sagiBAérvois Goyovas réraxrat, xal raw épéGsony vàw 
ao &raozo: 35 et gloriosissimi praefecti sacrorum nostrorum audient 


N 


, dxtivov yvopévooy ot 1s évOdofovaco: . 


reh, iso "now axgoagO»ras TztQasroQíoy = Ts 4. 
Qo&óxatos rua» xovcia ro, xaDánso avyovaraAMov xal 
dvOvaátov xai „ TQuOV tO vU» r* fO 
éyxavacvavcov lhoiliq re xai Zvxaovíq xal e 


stratibus unito et uno o ficio constituto, iis 
latione comitum nomine dato, ut alter comes 


gosrxó»v dor 


ectabiles 


Sciat autem solum, quia et ipse inter 
o factas 


iudices ordinatus est, et appellationes ab 


praetoriorum et gloriosissimus noster quaestor, sicut 

is et proconsulis utriusque et praetorum 
trium nunc & nobis statutorum Pisidiae et Lycao- 
niae atque Thraciae et comitis Orientis, insuper et 


uti par erat exornatis pi fv utrigue pro priore appel- 
(ae primae appellaretur, alter j i 


comes Pacatianae Phrygiae 


sominaretur, ac praeterea utrique eorum nostrum quoque cognomen accederet. 
I. Hoc igitur de Isaurorum T deb de provincia agimus. Neque enim amplius eum qui huic admini- 


strationi praeest duplicibus insigni 


uti volumus, ut accipiat et civilis magistratus appellationem et 


militaris potestatis signa atque, cum una res sit, duplex: nomen ferat, sed protinus unum cius magi- 
stratum reddimus, 2 idem et armis prospiciat et tributis operam det omniaque sub se ipse habeat, 


atque uno utatur of) 


cio, quod comitianum vocetur et militiae insignia ex sacro libellorum scrinio accipiat. 


tet autem et ipse omnino gratuito, nec ullam praestabit pecuniae largitionem, verum ipse quo 


wtetur manibus quemadmodum 1 
dabimus autem ei praeter codicillos, 
cepta, illa quidem quae mandata 


qui eum spectabilibus magistrati 
principis et apud veteres nominantur et a nobis in rempublicam uo 


Ac mittemus ad eum ipsum Tue „ a nobis editam, 
cribent, 


etiam sacra prac- 


introducta sunt, ex: quibus discet curam sibi agendam esse et publicorum omnium et privatorum con- 


tractuum et reliquae discip 
par 1 inde illi fient manifesta. 


linae neve in ulla re fiscus laedatur: et ne mulla, omnia quaecumque eum 


Unum vero hoc sciat se ipsum guogue in spectabilium magistratuum numero collocatum esse, at- 


que de appellationibus quae ab ipso fient et gloriosissimos praefectos sacro nostro praetorio et 
gnituros esse, sicut fit in au 


mum quaestorem nos(rum co 


loriosissi- 
tali et proconsule et tribus praetoribus a nobis 


nunc in Disidia et Lycaonia et Thracia constitutis et in comite Orientis ac praeterea in comite Paca- 


1 «aà Qiaxocp.] xal om. f | 3 xaAstoD'as vtoorrns Ls] 
om. M [5 «ovro» avro» ML horum g; vor vel 
abt abundat" Zachariae | 1 dj om. L | 13 «vv9j] hano 
g|15 vp éaevrz ML iss) vp" dur, BL? | 16 xour- 
ria r Ti Be xouzviayn» v8 ML? || ο,Nꝛa o νον 
v M17 15 B] S e) | org. 
vide BI 18 Kev; BI xai gbr vA s diu «al avc) 
Be] dA avt? addito s. v. xa M dd avv LE 21 *ys) 
«s MLB | 22 vóuov] nov. VIII | 23 avvjj M] avv B au- 
roĩs L (cf. ad e) || oleztsg x avtois vois LI 24 azexca- 
BiMoss M) ars νον,ẽ LB | £yyoagovow B áyyga- 
vouev L' | apyovos om. L 5 AE 
25 rara à: «a — 26 óvonolóusva] haeo autem — no- 
minata sunt c | rà navÓava nguxiws L(c)) «à na»- 


dra ce frro« rd Bacsuxa dvráduava M rd ga- 
odd Ari, m B | 26 29. «oie dgzyaiou — noAl«cetay 
om. L | 28 avrà» L! | xa9dotrxe] xa9* fxacvoy Ha- 
loander | 29 xai rie] aal om. B | 33 1ocovtov om. c | 
35 *Uzagyo MLB || 36 dvdoEovavos L 


4 pagatianem V (| 5 frigie libri | 7 Et om. T | his- 
aurorum VT || agimus om. V 1 8 qui] quid V*| 13 ipsam] 
ipsarum V ipsorum T al. | 16 probatoriam /ibri | 17 hsec] 
hoo libri 18 pecuniorum V | 19 ipse puris utitur libri 
20 mittemus] mittimus T mittetur Val. | 21 ei] eis Val. 
22 insoribant V] insoribebant T 25 introductam VT 
distet libri | 29 flent vulg. || 34 iuditiis V | factas et 
facta est V | 37 et praetorum] et om. V*| 38 huno F 


IBAURIAE 


xai vov xi os rie ES xal zxQós ys rod xd h i” 
ye Ilaxatiavze dovyíasc N 1 A 04 
rie x dv [cavoíq Qixaw dAavcov si vov ztevraxo- 
g xgvcOv, Ara égéGiuos yévnras, vavtne & bros 
1xgoáGstas xarà xd voy O axgoaTuolov Gyyua: 
«xl yao 05 x vovro d idoue avrq, Gauvotégay avtq 
xa) xatà TOUTO t)» doxzv àázxogaívovise. 
(Eníloyos.) H voívvp Gy, vnsQori) xavà uirga 
vov sioruésvoaw de,, xal «à zsgl avzov Qiavatavo. 


211 


Nov. XXVII 2 ep. 


comitis Pacatianae Phrygiae pecie a . Si 
qua vero in Isauria causarum minor fuerit quin 
torum aureorum, deinde sub appellatione fiat, hanc 
ipse audiet secundum sacrorum auditoriorum figu- 

b ram: etenim etiam hoc damus ei, nobiliorem ei et 
in hoc administrationem declarantes. 


(Epilogus.) Tua igitur celsitudo secundum imi- 
tationem memoratorum cingulorum et de istis ordinet. 


"TxoOjcopey 172 lr] xe ànoygapi» vqs K 10 Subicimus enim et descriptionem huic nostrae legi 


*qQ vóug, 0m s6 Tí ud chr v8 xal T$ avtoU 
rates wal rds aU10V mógsÜgov éx voU ÓnuoGíov n 
ten xogítsaO'as, xí dd ztgoqáces sv &oyiov diòò- 
vas GvufóAov. Tal iexvocav oi xao iu vavtas 
dj rat Évayxos xaraxogunOsicas d rov due 
* pBavortss, e qvsgzóusDa x, vs vxdo 
và» doro» GovayOc 7tQocpspousva ναẽEjν-i bs dsro- 
esíaa Dos avtoí vs oixoDsv xai vois stags0Qoic avtaw 
nee oix slyov Oi0óvas xal vais xc và mao! éré- 


15 administrationes adsumunt, 


tes, quid quidem ipsum et eius officium 
eiusque assessorem de fisco competat accipere, quid 
autem occasione administrativorum dare codicillo- 
rum. Et sciant qui & nobis nuper ornatas per nos 
quia passi sumus pe- 
cunias pro cingulis sollemniter oblatas valde repel- 
lere esque de 1 et assessoribus eorum quae 
non habuerunt et officiis quae ab aliis sunt 
ablata largiri ipsisque administratoribus maiora fa- 


eo» dhenutra ꝙi orig. j t xal avroi rote dg 20 cere emolumenta, ut undique nostros subiectos ser- 


vou ns zt0)0agO'a. t?)y nagauvO ias, iva c 
TaxODsv ro rnuerégovs vztgxóove qvActopnsv dera 


Quis. E dé xaí tiwwac ioyovvac vov nÀngoíov avcaw 
dx Uy du ob ra coe e, rò Ünuóci», ox 


xovvas ávoyAjOsns, ber avrOVe éxicsÜTnvas voit éx 
ysstóvow áoyoveiw, si G , xal nagagksvatsuv 
vcvra xàgdiw sicxouiLe.w vQ07c0:, Oievs slvas «Tj» d 
xn xad vs xai "t tfe ngorégas ánsívo. 


vemus inviolatos. Si autem et aliquos iudices vici- 
narum sibi regionum neglegentes inveneris circa fis- 
cum, non alium destinabis, sed ipsos spectabiles 
iudices urgebis, ut ipsi immineant ex vicino iudici- 


GOQxtov 
Fragos éxzxánuwsi, dl adobe rode avsxcafilove d 25 bus, si neglexerint, et procurent haec omnibus inferri 


modis, ut sit 


| tratio melior et multo priore 
superior. 


Dat. xv. kal. Iun. CP. Belisario v. c. cons. [a.535]30 Dat. xv. kal, Iun. CP. Belisario v. c. cons. 


dei nagéígsgas vq xóumv je [gavolas vnàg av- 


uid sol. CCC 
TQ avtoU xagtdoq sol. LXXII 
1775 avrov rd. auri lib. 1I. 


Oportet praeberi comiti Isauriae pro annonis soll- 
dos octingentos, 

eius assessori septuaginta duo, 

eius officio auri libras quinque. 


si dà avróv nagézuy nQopács cvufolov ovrcos$' 35 Oportet autem eum praebere occasione codicillo- 


voie stsouPAézetose xaprovAaoío: tug roð o 
„„ ae i sol. IX 
r ꝙᷓ TQuuxnolo xàv AauzQoravom tgiBovvoy voca- 
o xal xoĩe AavsgxoviaGéors 
r fonJOQ avtov 80]. III 
rij rds. rœ évOoborvavov énagyov dr nooscay- 
patro» xal zagne érépa$ aivías sol. XI. 


tianae Phrygiae 


ellatio interponatur, $pse eam audiet secundum formam sacrorum 


rum ita: 

spectabilibus cartulariis tribus sacri cubiculi soli- 
dos novem. ; 

primicerio clarissimorum tribunorum notariorum 


sol. XXIIII 40 et laterculensibus solidos XXIIII, 


adiutori eius solidos tres, 
officio gloriosissimorum praefectorum pro prae- 
ceptis et omni alia causa solidos XL. 


et Galatiae primae. Si quae vero in Isauria causa minor sit quingentis aureis atque in. ea 


auditoriorum. | Etenim hoc quoque 


illi concedimus, ut honoratiorem etiam hac in parte magistratum eius exhibeamus. 


Epilogwus. 
spectant ordinet. S 


Tua igitur sublimitas ad exemplum magistr. 
ubiciemus enim ctiam descriptionem huic legi nostrae declaraturi, quid quidem et ipsum 


atuum quos diximus etiam ad illum 


€t eius officium et assessorem cius a fisco accipere, quid autem dare eum insignium nomine par sit. Atque 
sciant qui hosce deinceps magistratus a nobis nuper exornatos suscepturi sunt nos animum induzisse cum 
pecunias pro magistratibus perpetuo oblatas prorsus aspernari, tum ipsos de nostro et assessoribus eorum 
«quae non habebant dare et officiis largiri aliunde ablata et ipsis magistratibus solacia amplificare, ut 


ique subditos nostros servaremus indemnes. 


vinciarum circa fiscum neglegenter agere invenias, non alium delegabis, sed ipsis spectabilibus 


Si vero etiam magistratus 


osdam vicinarum iis 


$ ati- 


0 


ma 
bus negotium exhibebis, ut vicinis magistratibus instent, si socordiae indulgeant, atque efficiant ut ills omni 
modo inferant: ita ut is magistratus et pulchrior et multo melior sit priore. 


Oportet 


auri lib. II. ortet autem ipsum prac 


aeberi comiti Isauriae jro annonis sol. CCC, assessori eius sol. LXXII, o 
55 ere insignium nomine ita: 
cubiculi sol. IX, primicerio clarissimorum tribunorum notariorum et 


lo eius 
ectabilibus chartulariis tribus sacri 
terculensibus sol. XXIV, adiutori 


eius sol. III, officio gloriosissimorum praefectorum pro iussionibus et omni alia causa sol. XL. 


3 si MB) eiv Li I LI 6 &9oauev LB | 9 avtov 
Haloander] avrà libri (c) | 10 aivQ om. €; avri) Za- 
chariae | 12 ro] *z» L'|| 16 r om. B | 18 chr vs 
MLB] ipsisque g, unde avvoie «& perperam Haloander || 
23 xáÀgciov LB | avxov) sibi c («vr Haloander) | 
25 sexrafilov: M nspiBAsrrovs LB | 30 xv kal. Iun. 
(iunias Jul.“) M Iul. ] x dι,,« r xaAavOo iavova- 
gio Ath. kal. Iun. Jul. "m tovvt(qo Theod. | 31 4si] 08 
add. B | vie om. B | 32 sol. CCC] sor. doo M vouíapuata o 
M». v., LB solidos octingentos e (cf. Theod. 0 æöfene to”. 

(ae rat avrà iH avóovas vq ztQa£toos Ooaxrs wvA.) | 
15 sol. LX XII (c)] sol. X XII M vouicuata og Ms.v., B; 
om. L | 34 auri lib. II] auri lib u M (auri libras quin- 
Ten zovaiov Avoac H Me. v., B; om. L | 35 evpfo- 

ovtos — 38 xovBovxAsiov ML) evuBoAorv rote zao- 
voviagíoss B | 31 xagvovAAagtose M | 38 sol. IX c] 


soL. XI M, vouícuaxa y M.. v., B; om. L (rd xal? ins. 
L?) | 39 rh Aausto. — Aavspxovisotoss om. B | votagío 
L) 40 AassQxovisvatoss L pe XXIIII Mel vouécuata 

B oh. x M s.v.; om. L | 41 sor. III Ae] vou. y' M 
s. v., B; om. L | 42 door vow et vzrào — 43 aíivías om. 
B | éxágzgov B) ùανẽj ML | 43 sol. XL c] sor. XIII 
M von. i (150cagaxovra B) Ms.v., B; om. L 


1 oomites V | frigie libri | 3 appellatione] appellato 
V | 48suditorum Val. 16 8 V 10 subiciemus 
Osenbrüggen || descriptione V | legi om. T | 13 occasionem 
V | 17 ipsisque] ipsis qui V | eorum om. TI 19 oblata V || 
20 emolumente V! | ut] et Val. | 24 urgebit V | 26 mo- 
dis ut sint ut sit V* | 30iun. 7] iunii V| CP. V] cap. 7 
Bilis. (Bilisano 7) uiro cla£o. uc. con. (oonels. 7) VT i 
91 comitis V* | 35 cum praeberet V | occasionem V* 

27⁰ 


Nov. XXVIII pr. 212 DE MODERATORE 


KH XXVIII. 
IIEPI TOY MOAEPAT9PO2 R DE MODERATORE HELENO- 
EAENOIIONTOY. PONTI R 
'O ebrós Basilevs Iod énáoxo ngasceptev. Imp. lustinianus Aug. Iohanni pp. 
pero Doer pete g ger e mtm en fe 


e svio vwvO€ ait(ae wauvíLsuv 7) Qeasgsiy ovx dam causa novare aut dividere non erit dis nis 
i 3 ge 10 „% Óvoucrcw — sanae: non enim in nominum molttudins fort rtitudo 
* gerio- v i0xvv, : 4 stoaypmd- nenda est, sed in vero rerum effectu. vide- 
rer dr ert. nolo O5 «i ysyovévas sapi roö- 10 licet factum circa hos duos Pontus ap s didi- 
vont di robe dio Ilóvrove xaAovuévov uspaOsxapsv, cimus: (dicimus) autem Helenopontum et Polemo- 
a / rin ilr med eria 

. p do xpo» doyovrs er rij iudice constituta pro sunt , neque 
robe ysyóvag, Óvo, ur Ónuocí(as dwdywrs r publica hoc necessitate cogente neque alia rationa- 
saves bi uslibet occasione, quam aliquis etiam facile 
f» dw vis wal (qÓíos éisóQov xal «ocovrvov uagrv- in Et tanto probatur causa ita se habere, 
e vd mQdynpa ovra Kyov, de sic rij wapovca» — quia usque ad praesentem diem uno tracteuta publi- 


éwapyíag puac avraoxec yévovro máxoov: si ys Oxve flciens: denique octo quidem civitates complent He- 
piv nolo nag Hone 8 — e lenopon oc est 405 et Hebora et Euchaita, 
4dnacsá vs xal i ooa xal EXyásra sel moós ys insuper et et Andrapa et circa undas positae 


Ilóvvov, NsoxauaQssó v2 ua) Kóuava xal Toaxetovs et Polemonium (Pityonta enim et Sebastopolin inter 
wel Ksoacovs xal lloÀsuowuov ( .xvod/xa Pe. dj castra magis adnumeramus quam civitates): ut us- 
wel Jafacvónolw év goovoiow [rne dps 30 que ad has ri pf Pontus. Post quos etiam 
I K 5 . TOUTOV spov silva. vow nostra consistit , in qua et Petraeorum est 
llóvsow. : 7 ts "ueráoa xaOfcryxs Mab, civitas, & nobis civitas esse et nominari peor 
4 p wal ij Nera dor xol, 99' ini vó öl et utens nostrae pietatis cognomine et lustinisna 
slvai ve na] óvonátscOas xposlafovsa xsyonpdvy vs 


3 


, vie Zusevéoas ,s Ovópavs nai 8 85 
Nov. XXVIII Greece estat in ML, B 0,12. — Epit. Theod. 28, Athan. 4, . Iulian. const, XXVII. 


ATI. 


DE MODERATORE HELENOPONTI. 
Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio. 

Praefatio. Quod pulchre et primitus concinnatum et unitum atque in proprium robur compo- 
est, d sinc iusta aliqua causa ipiis vel dividere non est sanae admitistrationis: enim 
inum multitudine, sed in vero rerum effectu robur. ponendum est. Quale quid iam conügisse in 
is qui vocantur Pontis accepimus, Helenopontum dictmus et Pontum Polemontacum. Nam cum olim 
magistratu regio illa constituta esset, duo facti sunt, neque publica necessitate id ante no- 
alia iusta causa quam quidem quis facile inveniat. Atque rem ita se habere adeo co , wi 
praesentem diem un tractatore publicorum tributorum et dispositionum utrague regio utatur. 
quoque si quis numerabit quae in utroque (Ponto) sunt, vix wntus provinciae mensura su/ficiens 
: bal is octo urbes Helenopontum efficiunt, id est A&masia et Dora et Kuchaita ac praeterea 


:i 
1 


ri^ 
3: 


i 


Zela et a quaeque ad declivia sitae sunt Sinope et Amisus, an urbes, atque etiam Leontopolis 
illa iam inr urbes PELA est; qui vero aliae Polemoniacum Pontum comprehendunt, Neocaesarea 


et Comana et Trapezus et Cerasus et Polemonium (Pityus enim et Sebastopolis inter castra potius quam 
urbes numerandac sunt), ita ut usque ad has uterque Pontus pertineat. Post has et Lazica mostra est, in 
qua etiam Potracensium urbs est (quae a nobis ut urbs et esset ot nominarctur impetruvit nostraeque pietatis 


2 opos B | 6 evvriDiv L| 9 x49» «dor 1 rubr. KH. XVIII. Br De moderatore hellesponti R; V 
LI 5 | 12 an 2 Bee) | Nero | De moderatoribus bei ied W XXVII T! 4 Sen y i 
moro (id. 22) M ! o 3 . L || 5 unitum Ocenbruggen] munitum libri | e& munitum 

1 doa» Haloander | in sus vulg. | 8 fortitudo T] om. V al. | 9 vero] uiro 
21 scr. pude (ds) avvagxec? | si ys] | Hbri | effectum V 10 pontus V] pontiis T Pontos 
L Lwacwía | vulg. [ appellatus dedicimus V | 11 dioimus add. vwlg. | 

e M) :gopa LB siBopa Theod. Hebora c | | helinopontum V7'| et poleniacum pontum Neoburg., om. 
f M Theod.) sixafa LB | 24 Fla ML) tria | VT | 13iudioem V | 14 alii rationebili V* | 17 treoteuta] 
Theod. Zila B | avsgaxa M | ai ys) asyaiov L | xA4- | tractet ata Vj )) 
pali Haloender sine causa, undas (i. e. «vuaci) c | xs(usva | in ius V | fit V] sit T | 21 helinopontum V helimo- 
L| 35 dpacoóc ML (cf. e 44uicóc B auscóc. Theod. | | pontum 7| 24 amiseas libri | 26 alium V | 27 Neocae- 
36 Aerocool B J si 0r B] jan ML! ei Oei Lc | | saria] necessaria libri | Cerasus] zesarus V. saserus al. 

4 xaà B| 28 xópavea Theod.) xóu- | 28 Polemonium] polemum libri [ ene (prtbyonto pr. 
pava L xouasya M | Kóuava — 29 Kspgagovs ual om. BI V pythionta Neoburg. pisona 7' | sabestopolin 
31 nostram V | petra eorum est et ciuitas V | 32 no- 
exónolw d» om. B | 31 v0vt0» — vOv» x LI33 xs- | mina V 
voaíov dosi. M(c)) mevoasebv dova B. rtevoedov Kevs L 


HELENOPONTI 


xalovpévr, Apa ιõ% e v& xal q ore, goovgiá 
Te Riyiera xal GQyaia. d ole 07) xal và vr ud 
deriv due. Logo dvd qoosQua ZxavOiG «8a 


213 


Nov. XXVIII pr. 1. 2 


vocata, et Archaeopolis et Rodopolis, castra maxima 
et antiqu&. Inter quae sunt et ea quae a nobis ex 
Persis capta sunt castra, Scandis et Sarapanis et 


xe) Sagan ,, xal v0 Movoíciós vs xal Abos, xa Muriseus et Loriseus et si quod aliorum nobis in 
A T. Hagen viv éw Aadoĩe éxzxsmovyros. silva / 5 Lazis est laboratum. Deinde Tasannorum succedit 
Teds Qiadézsros xc, vov ztQarcov ép' zov vxo — provincia, nunc primum & nobis Romanis acquisita 
Pn, xavaxrgOsiga xal e ve xal avtj dee et civitates et ipsa alias quidem modo factas susci- 
piv der. queues Qexyouévo, vas dà doo o N. piens, alias autem, quantum fuerit, faciendas sus- 
eoudvac Oabouévy. ala vs ust de, KÓ»sn xaóÓ- cCeptura; aliaeque post illam gentes sedent, Suani et 
terdoi Zovavoí vs xal Zxvuvos xai zfyíAas xal Aga 10 Scymni et Absilae et Abasgi et aliae nunc deo dante 
eyol xal Fre vov Osov dre i v xal zuétsqa. — amicae et nostrae. 


CAPUT I. 

Au elc cabra pd» d magh ros tómove rob ro Sed ad haec quidem de locis istis nos sermo de- 
ine cveyxs Los adm dà ade an robe IIe duxit, revertimur autem rursus ad Pontus et unitio- 
fovs xcl v5» ÉvoGiw f aur. rohr yàg wi» nem eorum. Nunc enim ambos Pontus, qui tredecim 
&upe ovs llóvrovs rode taie cvQuwaidsxa r, 15 civitatibus continentur, in unam provinciam denuo 
mapuyopivovs sie píav énapyía» Ne gvvdyousv, colligimus, et reddimus eis vetustatis quidem unitio- 
sc] dsxtodiQousv ad Tie uiv malciótrvos Tj» f- nem, novitatis autem Cognomen: Helenopontus enim 
ew, rij dd vsormros r émowvvpíav. "Háevomowroc omnis vocetur, hoc videlicet quod positum est ei a 
zo x cas o d, rodro 0; «0 red avtQ saga Constantino piae memoriae nomen occasione nobi- 
Kovgvavrivov vov vie suvGsHoUs Aüfsoc óvoua mpo-20lissimae eius matris, Helenae dicimus piae memoriae, 
quce TS GSuvOT avo) untgos, and juae nobis et sacrum orum invenit signum. 
Ty g ty» Ane, nmso zi» xcl xtÓ Oslo» vtov»  ltaque nomen Polemonis, qui fuit antiquus multo- 
Aeioria e A Gvufolov. ro yáe 3 lloéuevos rum illorum in Ponto tyrannorum, quiescat, primum 
évena xalaov ysvoudvov % noÀAOv dxsivov dv Ls quia tyranni est, secundo autem quia et ci- 
Hir rue are, zootoy niv (r« vue 25 vitatem cognominatam habet, dicimus Polemonium, 
»ov xadsiaviyxes, Davrsgoy d Ore xal öl érovvpov et quia melins erit provincias ex nominibus chri- 
xn, rd Holeuonióv gans», xal Sr xdÀlo» àv s  stianis et imperialibus magis quam ex bello et tu- 
rds vegas OVORÓTO saei» cs xal Bac multu cognitis designari. 
hxov ndl i m xoÀéuov xal e ysogsLo- 

uéveov Gv aivac Das, 30 


CAPUT II. 


IIacas va. ai e rd lee énaoyiac Kavocav 
made d ꝙανναοανj“ꝑi1e udv ovdstágas abrOv t urtoo- 
10 l (A 
iode i : 
Té» TOV rr gorro x 
gorovovpévorv, và» dà dn avvovs Tevaypudvov ouoíos 


eíae vd av xal Nesowxouc ) vov 


Omnesque tredecim civitates provinciae sint unius, 
priam quidem neutra earum metropolium (Amasia 
cimus et Neocaesaria) metropolis nomine, deo ama- 


Ascot óvopatos, vov dd Osogiisoravo» adh bilibus autem earum episcopis metropolitis quidem 
ö Lr évravOot: e- 35 hic ordinandis, qui vero sub eis constituti sunt si- 


eap. 2 cf. Nomoc. XIV tit. 1,20 0 "EAevórovvoc Qvo Kiss u5voonxoAíxae, o i; xn vsaoá. 


namine utitur. et lustiniana vocatur) et Archacopolis et Rhodopolis, castra et maxima et antiqua. — Quo 


in numero etiam castra sunt quae 4 Persis recuperavimus, Scandis et 
et si quid praeterea in Lazis a nobis adquisitum est. 
Romanis aía quaeque ct ipsa urbes alias 


sub nostro imperio a 


apanis, ct Murisios et Lysiris 
tur deinde Tzanorum regio, nunc 
er orías continet, alias iamiam 


erituras accipiet.  Aliaeque post eam gentes unt Suani et Scymni et Apsilae et Abasgi atque aliae, quae 


nune dei cio amicae et nostrae sunt. 
L . i 


t 
oratio de hís locis instituta nos detulit: nunc rursus ad Pontos eorumque 


unionem revertimur. 

ajena coniungimus, ac jene ds ec 
elenopontus enim totus vocetur, i 

üssimae eius matris causa, Helenam dicimus vi 


os enim nunc Pontos ambos, qui tredecim urbibus comprehenduntur, in unam pro- 


memoria wmionem, ex nova appellationem. 


quidem nomen a Constantino piae memoriae ei inditum est nobi- 


, quae nobis etiam sacrum Christianorum 


memoriae 
sigmon invenit. Nam Polemonis nomen, qui fuit vetus quidam ex multis illis in Ponto tyrannis, aboleatur, 


pri quidem quia tyranni fuerat, deinde autem 

mus, et qua 

nota distnctis significar 
IL Atque 


quidem metropolitani sunt, ibi ordinentur, qui vero 
3 d Me)] oexav2/ae L Sade B | A cagaza- 
» L| vo om. vulg. | povoícióe va MB] povousios cs 


L| f 
Flaloander 
nobis 


«vionsv L éámavioyusv L | 14 sq. xai T?» — Ilóvrovs 
vovt om. B | eavra» L || vovvove om.g | 15 szósvovs 
rove M] voove L| vo40xaídaxa] déxa. B | 18 «ze di 
rod dà L | 19 aac; LI rovro L | 22 fe (xoi 
eras. H spi» L | 235g. rd — óvoua] vov — Óvopavos L || 


ia iam urbem co 
decentius fuerit regiones nominibus christianis potius et imperatoriis quam belli et tumultus 
e 


minatam habet, Polemonium dici- 


tredecim illae urbes omnes unius sint provinciae; quamquam neutra ipsarum metropolium 
(4masiam dictmus et Neocaesarcam) metropolis nomine 


Wetur, deo carissimi autem carum episcopi, qui 
iis constituti sunt, pariter ab illis gu metropoles 


24 rade ysvousvov Hombergk male| 25 sxóvrov L J 
31 «à MLc] dà B | ai J B | 4 Ouoguleatéva 3 

(e. 214, €)) Seo, LBe | 35 urvgozoAvtixov B | 
36 du avcrove (sic) M 


1 vocata et] uocatur libri | archeapolis V| 3 scandio 
libri | 4 solireus V | in) et libri [| 5 laxis 7'| tasanno- 
rum sasannorum 7' Tzanorum vulg. | 7 faota V | 
9 guani T guania V | 12 haeo V] hoo Tal I deduximu 
Ve | 13 Pontos vulg. | 14 pontos T'vulg. pontes V 
18 impositum T [20 matris eius 7 | 25 polemonium 
erg v T | 32 neutre V | metropolim V al. metropo- 
ini TI 33 necessaria T J 35 hie V] hoe Tal. 


Nov. XXVIII 2—4 214 


ur cr cO» xe upvgonólaus éyóvrom xaJ xol militer ab eis qui metropolis habent, sicut hactenus 
MéxQi vU» 9» xsiQorovovuEvoy. ob yàg vw zeoi fuit, ordinandis. Nihil enim circa sacerdotium eorum 
rij 5 avrd» E , énsi: xal éri e novamus, quoniam et in una provincia etiam vetus 
éxagyíae xal ò ada xoóvos xal ovros d vv» xava- tempus et hoc, quod nunc ornatum a nobis est, 
xocugJsic vp Tuo» olós noÀÀas vo«avrac xavactrá- 5 novſt talia plurima statuta super deo amantissimis 
cats 4v vois OsoguAsgxaTOI ézti0xOT OI Tvyyavovgae. episcopis consistentia. Et praesit eis vir unus, iudex 
Kai égnysíaO'w ys avrai avno sls, dog uàv xogas — quidem provinciae utriusque, moderator autem ap- 
r, uoÓsodroo d mposayopsvousvo;, Óv a» 4s  pellatus, quem aliquis compositorem vocarit consueta 
ace xalégss vy Gvv5Os: xoc pnsvos yÀorrvg, in- utens lingua, quoniam et moderatoris nomen anti- 
20 «aà x0 tov uodsoáropos ö doxaióv *& dcr. 10 quum est et Romanam nobilitatem decens, et com- 
xai ómpaix GeuvóTyts ngénov, xal & ys aguoctis d  positor antiquus quidam iudex erat ex Lacedaemoue 
xciós rie Gpyowv 9» dx 7daxsÜa(uovos i vO Vmx5xoov ad subiectos missus. 

re. 


CAPUT III. 


"ers & r, Goyyv mzagalauBávov craUtg» bv Unde qui hoc cingulum sumit, nominetur modera- 
uotécOo uodspxroo loveviviavos E. Gro. vz-15tor Iustinianus Helenoponti: oboediant (autem ei) et 
axovéto dd avtQ xal 10 GrQaTiertexóv , xarà T5» — milites in provincia collocati, habeatque et ad respon- 
i,, idovuévoy. xét e xai ad responsum, sum, omnisque succumbat fortuna rationem privilegii 
nad v8 vuoxexAicO cvy ÁAoyov stQovoníaé d- Obicere non valens. Audiat autem et causas pecunia- 
Üévas n5 Ovrauévg. axgodcÓm Óà xal d zen- rias et criminales et alias, minores quidem ex non 
paTuxoy vs xal éyxinuatuxdv xal row ddl, vov 20 scripto et gratis, maiores autem scripto quidem, cum 
piv alagior n àygagos vs xaà ngoixa, vOv Óà us- — ordinata vero gecundum sacram nostram constitutio- 
Lovcov éyyotiposc uev. 4 dà x veraypuévre v nem expensa. Et qui cingulum hoc acceperit, utriusque 
ru Üsíav H „ gand ue. Kal & 7 ri d administrationis accipiat annonas collectas in septin- 
xm tavi» zaoaAauBosov rd éxatéoae eee vον - gentos XXV. aureos, et officio utatur uno, et fisca- 
deo d aicasis Ovyiovaas sic éxvaxogíovs aixoce ar 25 lium cursus ac periculum unum et commune sit et 

gvoode, xai vabs,. xozgOc uid, xal d và» Ónuociov circa eum qui cingulum habet et adversus officium, 
eóuos vs xal v d uro sie xal wowóc dr xará vs quod in unam conveniet figuram et coaptabitur in 
rod r a Kyovros xara cs v vais, ire ie Semet ipso, sicut & praesedenti ordinatur. Et asses- 
iv Gvvsisvosras Ggnua wa &ouogOTGstas ztpó$ , - SOT inistrationis duos et septuaginta aureos a 
v», ade üv vx TOV ztQ0sCTO0c vaxOsín. Kat 30 fisco percipiet, et officium, quod ex ambobus unum 
0 ságsÓpós ys vis doyrs do xal ur xov- flit, quadringentos quadraginta septem et tremissem 
gods éáx rov Óguocíov Amyweras xal 5 rde ij i d- — accipiet aureos. 
gole nuía ysvouévg TsrQawoGíove TsGGaQáxovra A 
*tQítO» xouisiras xovgovs. 


CAPUT IV. 


Qui vero administrationem habet, loci servatores 
quidem per civitates non diriget (hoc enim observa- 
bit, sicut et sacris nostris continetur mandatis), ipse 
vero circumibit civitates & nulla lege forsan aut 


O d r àpysv xa vonornogràé ud xarà rds 35 
rôõ dais ovx éxnsuyss (rovro yag qvAaEsras xaDà xai 
TOi$ Üsíow Tuc» 7spiíyeras e , cbròs 
dd megivootzGs. va6 mOÀMIG vx ode vÓuOv x vA 


habent, sicut etiam usque adhuc fieri solebat, ordinentur. —.Nihil enim in iis quae ad sacerdotium eorum 

ertinent innovamus, quoniam vel in una provincia et antiquum tempus et hoc que nunc a nobis exornatur 
mulia eiusmodi novit de deo carissimis episcopis instituta. Atque unus. vir illis praeficiatur, qui utrique 
provinciae praesit et moderator appelletur, quem quis "lu lingua usus harmostam nominet: quoniam 
et moderatoris nomen antiquum est et Romana gravitate dignum, et harmosta antíquus fuit magistratus, 
qui Lacedaemone in civitates subiectas mittebatur. 

III. Itague qui magistratum hunc suscipit moderator Iustinianus Helenoponti nominetur. Oboediant 
autem ei milites quoque qui in provincia c li sunt; habeatque etiam ad responsum, et omnis condi- 
cionis homines ci subiuncti. sint ita, ut privilegii causam opponere nequeant. Audiat vero lites quogue tam 
pecuniarias quam criminales et reliquas, ac minimas qui sine scripto et gratis, maiores vero in scriptis 
epi impensa autem ea ex sacra nostra constitutione praescripta est. Atque qui magistratum 

unc suscipit utriusque magistratus annonas percipial quae septingentos viginti quinque aureos complent, 
et uno utatur officio, ac tributorum cursus et periculum unum et commune sit ei qui magistratum sus- 
cipit et officio: quod quidem in unam redigetur formam atque in se ipsum aptabitur, quemadmodum ab 
co qui praeest iussum erit. It assessor quidem magistratus duos et septuaginta aureos ex fisco accipiet, 
et officium quod ex duobus unum factum est quadringentos quadraginta septem aurcos et tremissem auferet. 
Ceterum qui magistratum gerit vicarios quidem in urbes non delegabit (hoc enim cavebitur, 

prout etiam sacris nostris mandatis comprehenditur), ipse vero urbes circumibit nulla lege si qua sit vel 


DE MODEBATORE ' 


VVu!lns lta A n 7 ys avtaic 
MB] yàg avràs Li này ar La | el; dà agyo» uiv 
ch L| 10 vo vov] rovro L | 11 o ye] 0 vs 

17 adgsazóvcovu (iir. anoxgisiaolove s. v.) M dd 
«xocovu L asoxquaoíovss B | 21 và M) ys LB || 
22 «ayuévns L 23 did rate] Cod. 3, 2, 5 | 24 siexoya- 
dead B I 25 énvaxocíovs sixoc« vxtévte xovaovs (xcv- 
gods M MLB cum Iuliano e. 980 Ar zovaíov Bsxa 
Theod. | 26 publicus oursus, item tributorum exaotio 
ad periculum ipsius' Julianus J. c., en scriptum sit o 
và» ÓÜguocínv xai toU Üpóuov xívdvros Zachariae || 
28 re Bel eínso L eine M || 31 Qvo xai . 
«ovra zovgove MLB cum Iuliano, Mízgav νν,rö Theod. || 
33 vero. re. rr tQírov xovcove MLB cum Iuliano) 


vogiGuava vul Theod. | 36 &uzéuyes L I 37 Fu 
om. B || xagayyéAuaciv] nov. XVII c. 10 


2 eorum T] earum V 13 et V ai.) etiam 74 *ordi- 
natum (ordinatus T) libri I 4 tali libri | 6 appellatur 
libri | 1 compositore anis TI uocauit V | 9 romana 
nobilitate libri | 15 helesponti 7' elesponto V || autem 
ei add. vulg. | 16 adresponsum V] nsum T'| 17 sub- 
cumbat fortunam V | 19 criminalias V | 21 secunda saera 
nostra constitutionem V | 22 aociperit V aocepit 7 (leg. 
accipit?) | 28 & praesidente ordinatur vulg.] a praesenti 
ordinatus libri | 32 accipiet V] accipiat Tal. | 35 locis 
V|37 continentur V | 38 cir|ouiuitates V 


HELENOPONTI 


y Osíov szgaypatixoU xoÀvóusvos tUmOV, xav Si Ti 
rotobõ ro O 7tQOTsQoc diner ygóvoc. Kal Kovas wai 
ax vow uyrgonólsov xci énà vOv ddl, KvOa ay 
rod co GvwíUos (simeo dl N nöd a)tágxgc dort 
zer riv 

Jove aseyóusvoc xal H»ͤãe dordons x e¹E. ovx avtos 
yd, ov vabsonrys, ov GTQatiortre ézóusvos gur p A 
werd c xagà vOv OvvtsÀOw, 5 Üanaw)jcss mQoixa 
xal ij rode ev Hd robe nusréQove d ντε ] rois 


215 


ox vi avT0P), ararròe uévtoOt xép- 5 men lucro abstinens et sine 


Nov. XXVIII 4 


s&cra pragmatica prohibendus forma, licet tale ali- 
quid prius imperabat tempus. Eritque et in metro- 
polibus et in aliis, ubicumque providerit (si omnino 
civitas sufficiens est ad susceptionem eius), ipse ta- 

no omni. Nec ipse 
enim nec officiales, nec miles (nec similis] sequens 
eum percipiet aliquid a tributariis, aut expendet 
gratis et aut collatores nostros conteret &ut sequen- 
tes se milites hoc ipsum agere sinet (utique et hoc 


cone cUtQ GrQatiOGig aGvrÓ TOUtO 7Qátrs» 10 pars sacrorum nostrorum mandatorum est): ipse qui- 


éqp7Gss (xal yao 07 xal ro [ro] aiο vo» Osíov 
rucw sapryysiuávov ger). avvós niv vóv vs 0gxov 
o, Uv. do, xal dr vtQoixa. sragalaBávony ri 
dex xal avtnguw vocavtg» Kio» GityOSO» OUx àv 
ore ro j] Ti Aafsiv, si ut) nerd 
dovvas rovro r mtowis dOsincnsv, odd rj rde. 
rotor T4 stodtt&w i; Lager v; xard tOLCUTZy TtQóÓ- 
qagiv dgisíc. xo q avoavio rac sl us) rate ol 
Gcvoagev jf ei ari read a. mxapaGxevágs;, ovre 
are, NF d,, ayavaxcrcsoS yevícstoi, cvayxa- 
ceO9seraí v8 dx vOv GvtrGscoy avtov ine v 
xa avtov qoomvur duulas rr rois cvwrsii- 
1l ci» dodo did rodrõ ys uv BovAousDa 


d de do- 15 nec officium tale 


m et iusiurandum considerans quod iuravit, et 
quia gratis accipiens cingulum et entum tan- 
tum habens annonarum numquam audebit aliquid ac- 
cipere, nisi cum m reddere hoc poena voluerit, 
iquid agere aut accipere per 
talem occasionem sinet; milites autem nisi propriis 
annonis contentos sequi procuraverit, nec ipse extra 
iustam indignationem erit cogiturque ex emolumentis 
eorum exigens ab eis factum dispendium hoc colla- 


20 toribus restituere. 


1 Propterea itaque volumus has administrationes 


v«vras dj rde dexde uailovs vs xal Gsuvoréoas slvas — maiores et honestiores esse et multitudine ministro- 


lid vs vÓwv vmungerovvrov (centum yd 
BovióusDa cvabsomas slvai) o. vs de ata, 
tre. ene rag avrQ nowvusv = Gpyív, Iva 


év re ayayxais doxovot .XoopusDa gsuvotéQos xal 


avcqQ 25 rum (centum ei volumus officiales esse) et nobilitate 


dignitatis (spectabilem ei facimus tionem), 
ut in necessitatibus iudicibus utamur nobilioribus et 
nostris iussionibus ministrare potentibus. Quid enim 


vais 7ustéQoss e vo dus aroĩs. r yàg et agerent viri secundum ante nos schema provinciis 


* 


av xal noabaav ávÓpgss oi xarà rd x znàw cyrua 30 praesedentea, pauci quidem existentes paucisque prae- 


raĩe ésapyícué dgaavorvves, 0Àyos udv óvces, Adagio r 
dà éEfagyorvtes, xousbónsvot 17 szaon TOV ÓÜnuocíov 
69o0oa uitia, dre dd molla, xAéntsw dd àvay- 
xaLóusvos xal 
der» d 436 

drm Osdouávow» xavà uixgóv d «& TO» J- 
vov; 45 3 ijurrigovs . sia ao. coo iw 
dog va aua xai xexivivvevudvovs éavroic avolaxov- 
9 mes gei ti Tavra nuage düvcoQGsv oU uo 
roĩs évvsvDav xégÓscup aste, 

god asrasTaas t Hf 
TO» xd , v0 cc derne id doro oxñuc, ro 
— Os xal aud eve TOUS 7 . dgeivas 
gur e, ToU tOL.0UTOv ÜaGuoU xal otxoDsv asytesaya- 


2 


póvo 2 
dA xai oixoOe» 40 repudiare, sed 
„ xal et ro vigi» cvioy aod 


positi, percent & fisco satis mediocria, dantes 
autem plurima, furari vero coacti et unum babentes 
hoc studium sequentibus se creditoribus occasione 


aulas Ao re vavtn» Grovóy» v, rois horum quae circa cingulum data sunt paulatim red- 
0 gb ros Qavsu rate N r rs vj 35 dere eranum? quo nostros collatores consueverunt 


vendere, impios simul et periculosos sibimet in- 
venientes quaestus. 


Haec nos exoraverunt non solum ex hoc lucra 

etiam de proprio superexpendere mul- 
tum, et sicubi aliquibus venalis & praecedentibus 
nos administrationis dabatur figura, hoc redimere et 
liberos nostros sinere collatores et ex proprio ferre 


sacra pragmatica sanctione 


ohibitus, ctiamsi quid tale prius tempus praeceperit. — Atque versabitur et 
in metropolibus et in ceteris, ubicumque ei placuerit (si modo ur 3 vi 


omnino sufficiat ad eum recipien- 


dum), ita (amen, ut omni (ucro abstineat. neque ullum damnum. faciat. Neque enim ipse neque officialis 
ncque miles, qui eum AM quicquam a subditis percipiet, neque aliena impensa vivet. et aut subditos 


nostros atteret aut mi 


tes qui eum sequentur id agere patietur. (etenim noc ipsum 


sacrorum 


nostrorum mandatorum pariem efficit), ipse quidem iurisiurandi memor quod praestiüt et reputans sc 
gratis n magistratu atque tanto annonarum incremento praeditum. numquam accipere quicquam 
ausurum, nisi id magna cum poena velit reddere; neque magis officio tale quid agere vel auferre eo 
nomine permittens. — Milites autem nisi curabit uf suis. annonis contenti cum sequantur, neque ipse 
iustam indignationem effugiet et damnum ab illis illatum cx: annonis eorum exactum resarcire subditis 
1 cogetur. | Nimirum propterea hos magistratus maiores atque graviores esse volumus tam multitudine 
ministrantium (centum enim ei volumus officiales esse) quam splendore dignitatis, guippe cum 5 
eius istratum reddamus, ut in necessi utamur magistratibus honestiorilus atque ad mandata 
nostra exequenda idoneis. Nam quid tandem faciant viri qui secundum cam quae ante nos fuit formam 
provinciis prae, t, qui quidem ct pauci erant et paucissimis imperabant, quique admodum exigua ac- 
cipicbant a fisco, multa vero dabant, denique furari cogebantur idque unice studebant, ut creditoribus ipsos 
se ibus corum causa quae pro magistratu dederant 5 stipem debitam referrent? unde subditos 
2 nostros vendere solebant, impios simul et periculi plenos quaestus sibi parantes. — Haec nos exagita- 
verunt, ut non solum lucris inde percipiendis renuntiaremus, sed ctiam de nostro insuper sumptus magnos 
faceremus, et sicubi forie essent. quibus magistratus condicio a decessoribus nostris venum daretur, hoc 
redempto subditos nostros a tali tributo liberos dimitteremus, atque de nostro solacium invicem introducere- 


2 xai u wal om. B | 4 vovvo om. c | & dle om. B || 
b v» avtov . B | zxavroc Zachariae] a$v0s 
libri | 6 azxáoygsc om. B | 1 av«oic L | 8 ovycvsAeocov 


gad L| 44 vov voiovxov Qacuov om. G 
1 tele] tamen /] 3 perviderit vulg. | 4 sg. est ad — 
abstinens om. V | 6 leg. officialis? || neque miles V | nec 
similis seclusi ut dittographiam | 9 et hoo V] et haeo T al. 
13 habemus annorum y | 14 haeo T | uoluerint V 
15 nec] nunc V |] 16 sinet] sinec libri proprias annonas 
contemptos V | 18 cogeturque vulg. | cogiturqexmolu- 
mentis V | 28 quid enim] quidem libri | 29 chema V 
scema T' | 30 praecedentes T praeeidentes vulg. | 33 ooca- 
sionem V | 34 reddere T] om. V al. | 35 aeranum V 


24 2 
rigors L | 25 centum M] éxaxóv (g B) LB yog 


Nov. XXVIII 4. 5 216 DE MODERATORE 


Sip T9» Q,ꝑc yu voie Auufavovgiw, iva xai vov-  Solacium percipientibus, ut et hanc eis impertiremus 
Son pevaldue» éAevOsoíac. améxs vo yao vuiw e libertatem. Repositum enim erat nobis ut videtur 
os vov Oso) cToiaVta guAotinovMdvov ur nóvov deo talia ente non solum Aíris neque gentibus 
4dpeos unòd vois JG,, vois éxsigs yaoícadDas vy» ilic donare libertatem, sed etiam in media nostra 
dAsvOsoías, d xaà robe xava udo kncaiti ro- 5 republica annis singulis venditos et neque sub eo- 
Avvsiay Froue dxácvov sumQagxoudvovs xal ovóé vxó dem manere permissos emptore, sed paulatim alio- 
rar ꝙᷓ pMévas OvyyoQovuévove novios, da rd rum et aliorum potestatis semper factos liberare tali 
Boaxo «5s éréporv xal érágov éEovaías às) yuvouévovrs — dispendio et confusione. Hanc iudicavimus nos gra- 
lAsvÓsQoas. cüS rosie d vs xal aiGxvrns. tiam competere dicare deo, qui imperialem coronam 
rab QOnusev "usic xy» xd xgocxev dvds 10 nobis imposuit, qui purpuram communi decreto a 
va. OsQ cQ ròsꝰ éni vp facile Gvépavov riv patre nobis donavit, qui largitus est talia simul et 
and, cQ «X» alovgylda wüpq xo? ae vov tanta qualia priorum dedit nulli. 
sargós nuiv doongauévo, vq giáoruurGapévq vov 
ard xe 0u0» xal rogcaVta Onoia vOv Hur di- 
done ovdss(. 15 


CAPUT V. 


4 role «bv éni vj» Ay) ꝗragiõ vr «asco» Oportet igitur eum qui ad cingulum accedit hoc, 
aiò ra, arb uiv avÓgOv, xodcov dd 5y5nssra, mó- scientem quantorum quidem virorum, quantarum prae- 
Asew, Js Óà Kfoxvos cauvoós usvagaÀov éx xovgov- sedet civitatum, quomodo autem est nobilis muta- 
Aagíac x xal mysuo»ías t, dx pet ová Ts xal tus ex consulari et praesidali in administrationem 
extexvafiAas, psidaaDas ssavvaxov xv vivgxóov xa) 20 maiorem et spectabilem, parcere ubique subiectis et 
gviirtuv avrov; d house, xaà waOaoais yoücJas servare eos indemnes, et puris (uti) ubique manibus, 
sawraXov vacie yapgí, xal vO ii nnd ab xal vov et fiscum augere et utilitatis eius omnem ponere 
Cvugégorros avtqQ naga» víOacD'as rtQOvo.ap, xe) xov providentiam et acceptionibus abstinere, et civitati- 
idíq Ànnuávov dxéxecOas xal rate dle «ow»; 1a bus communiter et proprie interponere quae iusta 
xal idíq BoaBsvmw và ò eau iis og bcd xa gbd 25 sunt, et circuire eas et sanare, et lucri causa F 
c ldd , xal xéodovs Évaxa oͤrtorr drr quicquam agere neque minus neque maius, sed g 
Aire Narro iure usitov, dd qò ne vs da 
l xaà «ov dia ztávrowv svogusiv xal zuiv - dzxac« nobis in omni 
l xexoaquGMévov xaOscváva.. U òd uaÁsgva i vov. 1 Quod autem maxime in Ponto delinquitur, obser- 
llóvtov x Aovusvov gu T fende ova, 30 vet, ne ulli det licentiam aut titulos imponere prae- 
xaggnota- [I] 1ívAove énvriD évas xooío« j oixruas;» — diis aut possessionibus alienis. Solius enim proprium 
dAlotoéos* uovov yàp idio» vovro tOU ts Ünuwocíov hoc fisci et imperialium domuum est et nostrarum 
vov «a Bagixov oixory der, và» cs 7, ig vow et plissimae Augustae. Si autem in alterius cuius- 
vs jc svGsfscrovne .féyovgvre. si dd sic ce libet inveniat ap tionem tabulas impositas, eas 
revo sUpos zgosnyogíay caídas avavsDsícac, a)vàs 35 quidem nat, investiget autem, qui eas 
piv ed wadD'asoras, d»izvevass dd «ov vavtac xata- Et siquidem ipse qui dicit se dominum rei 

jba»va* xal sí uà» avtos 0 Àéyov davzóv silvas des- hoc agat, repente illius rebus titulos imponat publi- 
orm rod sQüyuaTvos TOUTO TtQüTTOs, j ros con, in caput ei frangens ab eo positos titulos; ai 
éxaívov rp αlMe&ð xix lous ériD9on ,Quuosiove, sie s vero curator fuerit rerum alienarum, et titulos, sicut 

aa avvQ ss9ognbas vovs vx avrov csOévrac40 
rir lous òd goovruatiS sig noayuavow dAlovglov, 


V omnia bene iurare et 
us gratum esse. 


mus accipientibus, quo illos quoque libertatis participes redderemus. Id enim nobis repositum erat deo ut 
videtur talia largiente, ut non solum Afris atque illus 1 gentibus libertatem impertiremus, sed cos 
quoque, qui in media nostra republica quotannis venum ibant et ne sub. codem quidem venditore manere 
permittebantur, sed brevi tempore in aliorum atque aliorum potestatem usque redigebantur, eiusmodi 
damno et ignominia eximeremus. Hanc nos decere existimavimus gratiam deo offerre, qui ünperatoriam 
coronam nobis imposuit, qui purpuram nobis a patre relictam communi suffragio donavit, gui talia simul 
tantaque nobis largitus est qualia pri dedit nemini. 

V. Oportet igitur eum qui ad hunc magistratum accedit, cum sciat, quot quidem et hominibus 
et urbibus imperaturus nec auctoritate futurus. sit e consulari et. praesidali in maiorem po- 
testatem eamque spectabi mutatus, subditis utique parcere cos indemnes servare et puris utique 
manibus uti, et fiscwn augere eiusque commodis omnem curam adhibere, et privatis emolumentis abstinere, 
atque urbibus et publice et privatim ius impertire et circumire cas et curare, nec quicquam lucri gratia 
neque minus neque maius agere, sed bonam famam appetere et ut iusiurandum omnia servet ac nobis 
1 in omnibus sesc gratum exhibeat. — Quod autem in Ponto potissimum delinquitur cavebit, ne cui 
veniam det fi(ulos vel praediis vel aedificiis alienis imponendi; unius enim hoc proprium est fisci et 
imperialium aedium, tam nostrarum quam piissimas Augustae. — Quodsi sub alius cuiusvis appellatione ta- 

as propositas inveniat, illas quidem statim tollet, inquiret autem in eum qui car a (; et si quidem 
ipse qui sese dominum rei csse dicit hoc fecerit, confestim illius rebus titulos publicos imponet, confractis 
in ipsius capite titulis ab co positis; quodsi procurator sit rerum alienarum, et titulos, sicuti modo 


6 ono vOv avro» Li dn và avvà L* | 10 d- | (cf. XXX 8$1)] srgoeryooéías libri | 39 K LB | 
9gva. M*L | 12 Kr B. aner L1] 13 - | 40 avvov B 

re xacQ0s zuo L | 18 ceuvc M || £x xovcovAagí(as | ———— —— —————————————————————— 
ML it v Rcrraias Me. v., B | 19 zyspovext$ Zachariae 1 impertiremur T | 2 ut uite detur Fut uite dent 
ex € || 20 rr M] bd juan LB|?21 av- | T[5 singulos 7 J 8 gratia competente T | 11 tali 7 
rode om. B | xavvaxoU xornsoOas B | 25 idtq om.c | | 125g. nulli portet igitur V | 17 5 V) praesidet 
29 W dd — 31 zooíos om. L (ui xagaxoosiv 0à v | T [19 praedali V | 20 ] V | 21 uti 
civ cavídac Aer vas xal sooscsov (x0 oixsioy?) dy- | add. vulg. | 22 ponere om. T | 24 iuxta V | 27 iurare 
ye ven 7j àygois add. L* in mg.) | 31 7 vírove | uitare V | 28 in om. V | 29 obecuret V1] 30 neo 7 
ML Bec, j delendum (vel aav(dasc 7) xícAove scribendum) | praesidiis V || 32 impleri alium domum V | 33 et om. 
vidit Zachariae | 32 uóvov LB] uóvov M do L | | T al. [ 35 deponet T | inuestigiet V | 36 dicet 7 
94 vs rel vs om. L | 35 zgocryogía» Haloander ez € | 31 repentem V | publicus libri 


HELENOPONTI 217 Nov. XXVIII 5—8 


veve va rírÀove, xaOérspo sixovres KpOvusv, xavsabs, — praediximus, confringat eius capiti verberibusque 

»cvü r$jc avrov xepal?e Bacavow vs aívov, vxo 0s n subiciat amaris, ut haec discens cui competit 
; Ser vavta mayÜGrovra TOv / ,,, persona oscat, quia non lioe neque per se ne- 

g ve, ag ovx Heer ovra ùd éavro? que per aliquos n aut (ad) avaritiam 

re qu vwov ÜOopgvgópov 7 3 stAsovstíay pa · 58uscepterum subiectos ere. 

Ug vie a. 


diy na) xà ro ora, d · a» xaJagóv lO ripientes, quatinus purum servet quod iustum est, 
ꝓuldvro v0 Díxaiov, xai pev ee in avro et appareamus recte super eo cogitasse, et ne ulla 
giBovisvnévo, xai uf vi sas ele d nsráuslos nobis ingrediatur paenitentia quia latronum perse- 
87. od % r8 wal fioxcoÀUrac éxavgapev, K- — Cutores et violentiarum itores amovimus, aliqui- 


ve» nd» xcararQsyóvrow ? x xoa», «vtov dà ovx dus quidem discurrentibus per provinciam, ipso vero 
dpUvorros. q. vovro yàg avtqQ? xal rov6 G'tQar.c vrac 15 non ulciscente. Ideo enim ei et milites subdidimus, 
ans, [va xal t5» éxsívow AM xsoa dus - ut et illorum habens manum inexpugnabilis violen- 
mara, xo énnosdlovsiw sig. tis sit. 


dox". 
lera, ed r xal «qQ vó 
Lies. xal dyados indo ,t 
e 9 ns i fficium eius 

5 vopgo, d. ov ννj,jaac qavsoóv, ví u idem ipsum et assessorem et officium a 
J)) ndpsdecv ual-CHé rdi viv adese 8 i trato 
; Tov Ónuocíov xpos5xs. Aaufávssv, ví dd a)vóv prae codicillis, quatinus sciens liberalitatem da- 
ae vv ápyxov napéyesy cvufólov, z me àv» d- 30 tionis in se factae et paucitatem a se circa codicillos 
exáusvoc v0 va dAsvOépiov «i$ A viis sis ad- prorecenta expensae utatur competenter rebus, ma- 
vOv» yevouévns vó re OvvsGraÀluévo» re sao' avrov joribus gentibus et amplioribus hominibus sperans 
aa và GvufoÀa zgoiovcgs Óamdvne jose xaraü rd praeesse, si praesentibus utatur competenter. 
stpoeijxov vois stodypacs, ueitovoy va éOvoy x- 
oH avügomov dAnibow aoxysv, si voie év 206 35 
XQ9eosto ztQocrxóvtes. 


CAPUT VIII. 


4didogav dd nal vovro rod «as éqéasis rde ap. avtov Damus autem et isti appellationes quae ab eo 
werd v0 TOv» u doxóvtow exyinmoa maodí vs — fiunt secundum spectabilium iudicum schema et 


diximus, in its eius confringet et tormentis acerbis eum subiciet, ut his cognitis ea ad quam res , 
tinet persona. intellegat non licere neque per se neque per satellites aliquos vel ad cupiditatem edo fn- 
twréis subditos e 


VI. Saale. autem ipsum spectabilem moderatorem coercere oportet et latrocinantes et aliena 
eppetentes et cos qui mulieres et bona et iumenta et eiusmodi alia rapiunt, wt integrum custodiat ius 
mosque recte de eo iudicasse appareat neve ulla mos paenitentia subeat quod latronum persecutores et 
biocolytas sustulerimus, si qui grassentur per provinciam, ipse vero vim non arceat. Propterea enim ci 
etiam milites subiecimus, ut illorum manu utens superari non facile possit ab sis qui iniuriam. faciunt. 

VIL Haec nos eum summatin hortamur. Singula enim accurate perspiciet et e lege omnibus 
in commune scripta, secundum quam magistratus ordinavimus, et ex Is imperiali 3 

u, um insti nat magistratum. — Atque haec si agat, neque nobis ingratus erit. et 
deo ac legi animam suam consecrabit, et bonam de tota administratione spem habebit. Subicietur autem 
etiam i sacrae huic legi nostrae, per quem manifestum fiet, quid quidem et ipsum ct assessorem et 
officium eius a fisco "yrs dad quid aufem eum pro insi magistratus praestare par sit; ut cum 
cognoscat et quanta sit li alitas dationis in ipsum ae et quantopere coartata sit impensa ab ipso 
in i ia facienda, negotiis quemadmodum decet utatur ac speret fore ut maioribus quoque gentibus 
et pluribus hominibus imperet, si iis quae in manibus sunt uti decet usus sit. 

VIII. Ceterum loc quoque concedimus, ut de appellationibus quae ab eo fient secundum formam 


2 davrov L | 3 (i. e. ue) L I rd q] «0 vo 2 haeo om. V | dicens VT | 4 ad addidit Osenbrüggen 
Li 5 xÀsovskía L | 9 tovs Scri: ger) rds libri 10 den- 5 E V] 8 et om. libri 9 sg wy kibri 
does LI xaOaode L| 11 gvdtvvg B l 14 oix àpv- | 12 qua VI] persecutorum V| 18 amoui hbri [ 15 non 
vovtos] éxapóvovroc Li | 16 v5»] vov LI j éxeivov L | | om. V | 18 eum V] enim T 19 sciet et aperte V al. 
18 «a] 25 Hy 05) autem 6 | 20 Ho nov. VIII 20 scripte T [23 deo] do V( 27 a om. V al. | 28 qu 
sao MI xaOaxso L xa 0» B | vxevá£aus» | T | sdministratoriis] aministratorii sunt * scienti V| 
B121 nil psum nov. XVII | 22 vornyncóus2a | libertatem V al. | dationis V] donationis Neoburg. dona- 
Haloander) vg7yr,aáue2a libri | 23 4 LI 24 feras | toris T| 33 prasecemi V si] in Val. | 38 siunt V 


2 


— dr ανν,e1D‚m. B* | 26 zov vo 9síp om. 6 1 31 sic 


IIL 28 


Nov. XXIX pr. 1 218 DE PRAETORE 


voie évOofordvow émáoyou wapgü vs vQ évOofora- apud gloriosissimos praefectos et apud gloriosissimum 
vq "àv xarà xovcovitat(ova xglvacÓ'as xoicíoroQ,* — nostrum secundum consultationem iudicari quaesto- 
rds r Üíxac déAdvrovs r mevraxoc(o» ygvco» rem; causasque minores quingentorum aureorum in 
év r xav. avrov éxagyiq ννLu viOs xuvovpévas (x2» — elus provincia apud aliquos motas (vel forte ex de- 
sí vuxov dx magasousüs, . nr Wapü . 5 Jegationo, qe) tamen apud spectabiles dicantur), 
BiMois óm9slev), dran épécinos yivo,wto, avróv dv quando (sub) appellatione fiunt, ipsum in ordine 
rab Üuíov xavsbwrale» dxooatroíov: Gr cvróv sacri examinare auditorii: ut is etiam secundum hoc 
xai xarà roõrο GeuvOtsQov Óvta usuvücOc. ve e bhonestior memoretur & nobis datum augmentum sibi, 
zv deQouévne avbüseos abr, xal ovto xoijcOns et ita utatur rebus, quatinus inculpabilem semet 
voie xoáyuaciw, e aususrOv daurò - xd voie u 10 ipsum omnibus subiectis et nobis ipsis, insuper et 
doe wal ziv aUtois xal , ys guo» d «s xal nostro deo legique praestet. 
vq voug sao8xtuv. . 
(Fx doo.) Tavra voívv» asavea ij d?) vrsQoxi) (Epilogus. Haec igitur omnia tua celsitudo 
yivolaxovsa ui ras 1s avt] rde ce éxudiÓ0ve —— cognoscens tantas ei annonas det sicque eam noverit 
OUVtO 1 ddl vorm Gsuvy» ysvouévn», os oAlois 15 honestam factam, ut plurimis rite sit studiosa nunc 
aixóvoc KascDas xspuumovóagvev tj rod viv avvj ei dati & nobis floris Hignitatisque concupiscentia. 
5 r zn, àvÓovs vs xal àbvpatos dxi- 


at. xvi. k. Aug. CP. Belisario v. c. cons. (a.535) Dat. xvn. kal. Aug. CP. Belisario v. c. cons. 


K 20 XXIX. 
IEPI TOY IIPAIT9POS - R DE PRAETORE PAPHLA- 
IIASAAT'ONIAZ. GONIAE R 
O aijvós gabe "Imody»y énagyq he Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. 


(Ilgooípnsov.) TO IIapAayóvov H dex at «a (Praefatio. Paphlagonum gens et antiqua et 
xal eis ee e ee d A ia en e og A 25 non sine nomine constitit, sed in tantum, ut etiam 
dzoiías nyc as drin v xal rds év "Ivalois cvvow — colonias magnas mitteret (et) in Italorum habitaret 
xícas Bevevías, dv alc 05 xal Auudijta noble vov in, — Venetiis, in quibus utique et Aquileia civitas in He- 
vüe éemépac usyíGtr wcarqnucras xal Hit sxoà-  Ssperi& maxima habitata est et imperialem morem 
Aare Masxa» Jebaneen, [pro dietam] suscepit. 


CAPUT I. 


ro *oivv» ada KOwoc e tQ» Ovogíov 30 itur Paphlagonum gentem sub Honorii piae me- 
rod rie sUvcefovc 1 xoóvo» adiarr hdd xal ꝙ mo temporibus imminutam et civitates amitten- 


Nov. X XIX Graece extat in ML, c. 1—5 in B 6,13. — Epit. Theod. 29, Ath. 4, o. Julian. const. XXVIII. 


spectabilium iudicum et apud Nee e praefectos et apud gloriosissimum nostrum quaestorem per 
consultationem cognoscatur ; autem quingentis aureis minores in provincia ipsius motas apud ali- 
quos (etsi forte ex delegatione, nec tamen apud spectabiles actae sint), quando in sis appellatio inter- 
ponatur, ipse in ordine sacri examinet auditorii: ut in hac pe ir: re konoratior factus collati in eum 
eee uisi et ita rebus utatur, ut omnibus subditis et nobis ipsis et prae nobis deo ac 

i pile n, His igitur omnibus fua sublimitas cognitis et annonas tantas ei praebeat et adeo 
n esse sciat, ut multis merito expetendus. sit futurus decoris et dignitatis nunc ei 
a nobis datae desideriéo. 


XXIX. 


DE PRAETORE PAPHLAGONIAE. 
Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio. 


Pracfatio. P. onum gentem et anti neque ignobilem, sed talem quae et magnas colonias 
deduæerit y enetias Ye de ne A iint ubi Aquileia quoque condita est urbs carum quae in occidente 
sunt maxima quacque imperialem domum saepe suscepit, 

I. Paphlagonum igitur gentem Honorii piae memoriae temporibus extenuatam et urbibus non- 


1 vxágzose LB | àv év)ofovóvov L | 2 Sar v 2 consulationem V [4 vel si forte Beck | 5 ne addidi, 
coul rœriova (xovcovAatíiova M) ML] xavà cvvdAsvas» | neo vulg. I dicatur FI 6 sub add. vulg. | sppellatione V) 
M.. v., B | koíveoD'as] yéveaD'as B | 4 sqevovudvas B | | appellationum 7 4 flunt] fuerit V | in ordinem 2! 7 ia] 
b ca Aénvoss LB I 6 sq. dv rde — avrov | his libri | secundum hoo etiam Tal. | 8 dato Val. | 
om. L | 9 av£rssos] éxagxías L* | arg €| !1 zoóc | 9 rebus] cehus V | 11 nostros V | 14 cognoscens et tan- 
ys Le | 13 sg. epilogum om. B | 16 rag LI avrov | tas Neoburg. | mouerit T al. me ueri V | 15 honestia 
L]|19 xn k. Aug. c(Ath.)) xv. k. aug. M kl.agustas | factum V | 16 flores libri diuinitatisque Tal. | 19 con- 
Jul.“ (om. Iul. codd. cett.) ugvi avyovase Theod. | Bili- | stantinopolis V | bilis. VT'| 21 praetore] prae V || pafia- 
sario M | post subscriptionem non servatur index de quo v. | gonie 65 23 pp.] pporum ya 24 anti- 
p. 217,26 [| 25 xaOsoro) constitit & (xaOécvr«s Haloan- | quam V | 25 consistit Neoburg. ps mittere V | et add. 
der) I 26 avsoixícas Scrimger) Gvrounsas M 30 0oíov | vulg. | 27 aquilegia V | speria Val. | 28 magna T al. 
Li ovogíov L imperite more prodietam V olde i more traditam 7. 

ema secius. 


PAPHLAGONIAE 219 Nov. XXIX 1 


Ass drag rev xal uav' ovÓspiav yosioión noo- tem aliqnas et per nullam utilem occasionem divi- 
ae dye viwa Üebausvoy avJis qOzuev xo?9as sionem quandam suscipientem rursus aestimavimus 
v4 ess vÓ wpóvagov émavayaysiv ua, xal u(aw xd - oportere ad pristinam revocare figuram, et unam 
dw v9» Dlaplayovíay dmr, xal anao dni v» — denuo Paphlagoniam efficere, et quae ex duobus 
Qvo xexQáyausv Dlóvrow, radra wal in avrjj dia- b egimus omnibus, haec etiam super ea disponere; et 
T&facÓon, ots xal rd vOv éDvOv tovtov Éyovra — gentium harum habentem um unitum et unum 
r derm n cs di xal ux» G»rà Óvoiv ve pro duobus prioribus (dicimus autem Paphlagoniae 
unos de- (paudv 9à a das vs xaà O εj½e 0e) et Honoriadis) vocari praetorem (Romanum quoque 
mlt . uév stQeíroQoa , N” dd nal vovvo etiam hoc nomen et provincias gubernantes decens), 
évoua xal ve rd, énagyías iOuvoves soéxov), rat 10 officio vero uti uno, coaptato ex prioribus duobus 
34 xcnõe n 5 ad vOv KumoocOesv officiis et viris centum numero complendo. Prae- 
Seo ra xa] dvÜpG» éxaróv àgi/Dpóv Gvunig- eritque etiam iste et fiscalibus o us quaecum- 

7 ru,“ q dd wal ovvros ro vs 5 uosíois que Paphlagones et quaecumque pridem Honoriadis 


a, Tour d 'Ovoxgiads Ilgovaiidos xs xa) K- Adrianopoleos (et Tii et Claudiopoleos et Hera- 
rata xal JfOpiavovrtólaoe xal xal KAavoiovzó- cliae; sl enim etiam quaedam esrum ex Bithynia 


Bid dAnpÓrsav xpórsgov, oro q Iloovciis 20ipsa metropolis provinciae (dicimus autem Claudio- 
vs xal HoixÁna xal avty ys 7 
axle, paudv dd «iv 49 ͤ% 
nag üxab urtécrnsa», adde ina 
35 e ve xai 5 ro Ar fn . circa et ipsae quae dictae sunt civitates sex prius 

«s r je uo 
én9sicas nxóles E, ene re 'Ovoquidos ovcas, vvv — niae erit. In Paphlagoniis autem ipsis habebit iuris- 


N e 7 


rer geigorovojusvos mólses, avroí r robe v 
éavroo$ xugorovovvrss ovs uéyga viv dysipovóvovy, 40 


v. 33 sg. cf. Nomoc. XIV tit. 1,20 wai 7) IIngá«yovía Qiagogovs (sc. Kyss prvQgosxolizas), € $ x9' veagá. 


umerum quoque 
quaecumque et Paphlagones et Honoríadis olim incolae pendebant, et prospiciet. urbibus 
omnibus que vtraque provincia prius habebat, hoc est in Honoriade Brusiadis is et Crateae et Hadriano- 
polis et Iii et 
sunt, veluti 


[| 
ve Prusias et Heraclea et ipsa metropolis provinciae, Claudiopolim dicimus, tamen 
semel translatae sunt jus rarius ad Di 


idem in s tiis quicquam novamus, verum et qui olim sacerdotia ibi suscipiebant metropolitae in 
9 ordine maneant ordinatione corum 2 locum non mutata, sed 3 Vapiarola 


3 gal Osenbrüggen er c] v MLB | 5 Herr | 9à L| 34 «a] leg. ye? | 35 oi eναν Haloander] wooizv 
omnibus (i. e a | 7 vs 97) om. Lc) | !1 9 7 | oi libri | 36 Lende Bs | re i] roc i L E 
sagi L | 12 xai] 7» xaà Haloander, vulg. | 949póv M) | và» paxagiovávow natQiaozov L 9xó vq H,, 
épiOuós L ágiDpov B Bene cvanángogss | tírQ mavQuioyp B I 39 vs] vero : 
libri (numero complendo g) | 14 „ ov» B | 15 4 
espeQoc M jj 17 dv om. L ad : 
781 18 24409avovxolsos B | 20 xove«is LI voveía 


— 


3 V | 4 pafloniam V | et om. V' | ex] in 

É 5 vulg. | 12 et om. V* | 14 prouidentia V, civitatum — 

MB |22 xAav)ionolw L | 23 avrovss B | 25 pH . | provincia om. idem | omnium ciuitatum T | 16 honoriste 

M] nolvngay, LBic) | *avra£ ys) prusiadis V | gratie V tracie T | et om. Y 17 et Tii — 

Trat vd M avrai % Be | 27 xoi avrai Le) xal 19 Prusias om. libri, suppi. edd. | 19 eraclia V | 20 pro- 
avras MB | 29 gapév 97 vixovzolsos va B 

voli cei e (Asien J xe ry (r L. 

x yà » BL | xouzniovs& (sic) L| 31 dadoífoev 

Bp 5 5 32 (love lie Theod.) |; 72 pins 

€| 33 K ue MB] ad ad, I. | xàxravOn ud» eph litanorum li 


5 
i 
a 
— 
N 
E 
d 
1 
i 
& 


28* 


Nov. XXIX 1.2 


ovdi» doe sgh rovrov» or Graci.GLowTes ovra 
gvoópusvos. xal uix vÓ loro dur, yevücevas 
2 Kyovca ¹ν .die, voUto OnsQ xal dv kri- 
cat ruv énaozíaus dor. 


220 


DE PRAETORE 


ordinabant, nihil alterutris de his neque contenden- 
tes neque permiscentes: sed una iam provincia fiet 
plures habens metropolis, hoc quod et in aliis nostris 
provinciis (est). 


CAPUT II. 


O d v)» dex Kxyov vie éxapytac 
7o»ia 27 Laas xalsiaOn xad xal mpóvapov fjv) rde 
re cle stspivo0TQOsS s, xoAvovros ovOsvos vov Au- 
sooc Os» iccc dà xmAUGes tov ro or 


ru, ro: corijeirrds vale nólscuw Ovx urin 


stáavs (Iagáa- 5 


Qui autem cingulum habet provinciae totius (Pa- 
phlagonia vero vocetur omnis, sicut et prius), civi- 
tatesque circueat prohibente nulla prius forte pro- 
hibitione talium facta forma, vices agentes tamen 
civitatibus non dirigens (hoc enim ei itus inter- 


sov (rovro yàg avrq zxavrshoe dzayogsvousv, éxsiiO0 dicimus; nam absurdum est simul quidem ipsum in 


c- dtósmv ru hai pi» ajtó» dmi e 3 
pcitsss rin avro vdlw mapa 
n. vóuov .d dra), 411 Ad roe azxavra duos: vá 


vs Ónuócia. alen b S màn nooDvuda, fq dc : 


ov pyvs A , du vie wavàd 
e redn ο, T v „ 
A và BéBlasra, rb Omósuw vovro car, vàs 
rõ lass 5 et p v5 «cà ide xd 


ode 

ad xa) rd szxagsÓosvovra 5 duo xoustó- 
psvov xovgGoUs, wal vy» vd 

cvrviOsuévr» xa) sie ds éxavoy Gvsiovca» de 
pov vetQaxog(íove vsGGaQAxovra r , voéítov x 
ode die ee i a 
con- moii vs Üsyóusvos 
rau xal và wat' cx "usi yao 
vavÓa roùbe 5, n vxovaAsic dPovnoóusOa xc 
vois wouibonévois dE oe soogags. xov xalovpévov 
Govppa Qocousv cr, TOvtO dx TOY gó 
vois vow fé anale éxididóveee Oii vov Doóvov 
rod G0U, xal o) us» 9n gin xal g- 


: 90, 
N Y 
seien, meia . prre len uri 


Tj» deri wal . 


d. a iov. x29» 


LÀ 


8 neque minu sed secundum 1 
Men iuéM pones 


*0&V7) 
AauBávcoy 5 Aare soon» sys» dex, administratio, co 
e eee ee wee am 20 5 


ew sagà vov Ónuo-25 piens cingulum et gratis hoc impetrans. 


provincia appellari, simul autem alio suum officium 
contra legem dare): sed ipse omnia gubernet, et 
fiscum 8 cum omni alacritate, neque superexi- 
tiam sequali- 
tuens ponensque providentiam, vel si quid 
laesus est fiscus, hoc emendare, civitatesque custo- 
diens indemnes communiterque et proprie; et anno- 
nas quidem gm ie quas utraque prius habebat 
i ectas in aureis septingentis XX. 
quinque, habens autem et consiliarium septuaginta 
os percipientem aureos et offidium unum ex am- 


% Ty» , A àppoiv bobus compositum et in virorum centum collectum 


numerum, tos XL. septem et tremissem aureos 
pro emolumento percipiens & fisco; gratisque acci- 
os enim 
et hic nostris collatoribus prosumus et accipientibus 
ex consuetudine occasione appellati s ii dabi- 
mus ipsi, hoc ex tributis ipsius . e largientes 
per sedem tuam, et non permittimus sub imagine et 


c · 30 velamento venditionis nostros subiectos in servitium 


redigi. Non enim qui 5 subditos eri- 

puimus et antiquam in eos uximus libertatem, 

eos qui apud nos ipsos aridi apto: digi anions 
sed deo nos plurimis gentibus li 


€ e 2 * 2 erde mus, 
vcoroleĩe azxaAláta»rss wal v9»w a sic ch robe 95 largienti hoc etiam nos, quantum est possibile, sem- 


énavayayovtss dAsvOsoíav ro dv vu avrois dov- 
Leb Aae Pp ien dla Bare ine o- 
Aois M ,a ̃ guloviunaauévo Ds vovrq 
xal iu, xaO" 0do»v dor QuvavOv x vw da mw 


stQaGxouávc» Unyxóov ruv voocoícousv dAsvOsoíay, 40 


per venditorum subiectorum nostrorum offerimus li- 


nihil inter se de his neque disceptent 


turbentur. — Atque una in posterum evadet provincia plures 


habens 1 2 id quod etiam in aliis provinciis nostris est. 


] vero universae 
gonia vocetur), et urbes circumtbit, nullo 


V thua 
prosa it; et tributa cum omm diligentia 
8 
5 et 
habebat, in septingentos viginti qui 
septuaginta — aique o 
coniunctum ingentos 


que Mos nostros r 


aequitatem sectetur, et prospiciat, ut etiam si 
publice et privatim servet; et annonam 


i ng aginta wi eng aureos et 
et gratis accepto magistratu gratis quoque et quae ad eum pertinent gerat. 
edimemus, atque iis qui quid ex consuetudine ; 


ovinciae regimen habebit (universa autem riot etiam antea hr sanc 
prohibitus edicto eorum quae forte olim ad talia prohi. 

facta sunt, neque tamen vicarios in urbes mittet (id enim cum plane vetamus, À 
in provincia rem agere et alteri suum. locum contra legem concedere), 


coget, ut lws ne minus exi 
3U EAE atm 


ipse omnia 
. 
| acceperit, id resarciat; et wrbes 
quam antea wterque 1 


: viat 3 
aureos collectam, habeat autem assessorem quoque gui duos et 
hon wnum ex duobus compositum et in centum virorum numerum 


tremissem solacio a fisco ipiat : 
„ Tad ane hic 


cipiebant suffragii „ 


nomine ipsi dabimus, ez reditibus provinciae per sedem tuam id tis praebentes, nec patiemur sub specie et 


praetextu venditionis subditos nostros in servitutem redigi. Ne 


entm qui a barbaris cos qui olim subditi 


erant liberaverimus iisque pristinam libertatem restituerimus, tidem permittemus, ut qui in nostra dicione 
ipsa sunt, aliis serviant: verum deo gui per nos multis gentibus libertatem g^ piod est, nos quoque quoad 


eius fieri potest subditorum nostrorum, qui ubique 


1 * ro⁵ r L „ oracidgoντν ov0À quoo- 
e (po.qouavos ) L Bg ov Qiadvaciatovrss ov d 
esoóusvo, M 1 yeyovóvov» xuα e Homberg] yeyo- 
vovos vunxov M ysyoyóros vvxov LBg quod recepi 
deleto v. 1 và post ov0svós Zachariae | 10. avvó Ha- 
loander | 12 "neri i e| 15 dAarrov) 
ur 2220 l piri L*! | 16 " 
om. dex O xovsovUs libri, et sic sem 
24 val cs rer (ov$ B (xal om. 6) | 25 4a 
ea» 95ào nagawux?e B | 27 xal «à var avr» M] 
ae B1 — ML] Bonsuias M 
r om. oon 6 
s.v, B | avvois vov (sov M) Le MB] a$vois «5s L. 


vendebantur, offeremus 


ertatem, ut neque eos, qui 


avere «7€ Haloander ex € ! 36 cd rote] ad rode Zachariae 
37 evyzoonoous LB | vue» L | 38 vovro Be 
39 vusis M 


4 est add. vulg. | 5 paflagonie T plafagonie V | 6 uo- 
oatur libri | 7 circuerat V citcumeat T | nullo libri | 
forte in prohibitionem vulg. | 10 simul) et simul P [ 
11 *alio suum) aliorum libr: | 13 fiscalia vulg. | alacritate 
Tal] largitate V | 14 *minuens] minus libr: | 20 septus- 
ginto V | 23 tremisse (remisse V) libri | 24 affiseo 7 
31 subduos V 35 hoo] huie vulg. | 36 subiectorum 7'] 
om. V | offerrimus V 


** 


PAPHLAGONIAE 221 Nov. XXIX 2—4 
re robe lapBávorras wavaBAámrorres (dvb. — bertatem, sor nd accipientibus nocentes (repensamus 


vag «vrois vj ut aee nd cpéílsav) ovr. ite res enim eis sollemnem utilitstem) neque sinentes ad- 
rale doxole óvóuaT, cre Ü0csce code vm5xóove rove ministrationibus nomine suffragii subiectos nostros 
ier ονε nemso T. vOv dvÜganódow ovsicÓc. niv — veluti quoddam mancipiorum emere quidem a ven- 
"aoa vOv» wimgacxóvtov, sunoacxs,» dd rote &Óixov- 5 ditoribus, vendere vero 3p 

ev. '"Eero Go. toívv»v xal avr T ve llovre; tibi etiam haeo Ponticae diocesis provinciarum 
Jon énapyiov f,, duni nQórsgov ovx lo — duplex primitus nescimus cur facta: et vocabis qui- 
a orov yevouéyn* xal xaAécs.s uév, v si- dem, sicut imus, in hac praesedentem prae- 
xo»tss KpOr uev, vv iN vabtrS ryoUusvoy soaíitooa — torem Pa oniae 

IIagáayovías Ioveremiasde,, Aeon. c dAÀáÓ: 10 lingua Helladi 
joerg xal or,.) i. 


CAPUT III. 


Tdh S dd avrov àvau»rGnuc d xaO" ovs Iurisiurandi vero eum commemorabis semper, se- 
Saga lier, xi dex, Deva wadagüs Kynv» rde, ye- — cundum quod percipiet cingulum, ut puras habeat 
xal N wigdsg,» drósvous press ép' & rd manus et non lucris illicitis sordidatas, quatinus 
5 cpsAsiy 1s «cl avbev Oixalass r xal - 1b fisco prosit et augeat iustis et undique inculpabilibus 
veyóJuv duéusttoi 7Q0cU j«cic* exta véusi» vois ijne — crementis, ut tribuat nostris collatoribus aequitatem 
rico vztyxoou icovyrà vs xol QixciogUvgy iv vs vois M iustitiam et dn) fiscalibus et in contractibus et 
Intiooloie fv 1s «ois cvuflaAlovasw Kv va oic dus in litigantibus inter alterutros. Circumibit autem in- 
(uiros mtpo6 a Aus. stsQivogizos Óà abnuíoc vas — demniter civitates, ut neque ipse neque eius assessor 
clue, Gre Ai. aVTOV puits TOv ma9sÜQov ua v5» 20 neque gequens eum ministerium sive militum sive offl- 
Aro cùrqᷓ; Osoassíav sis GvQatuotOw cita re- um sive servorum aut aliquid lucretur aut gratis 
Sr airs ol vs xsgÜaivsv i; 7xQoixa Óazxavav.  expendat. Oportet enim eos quidem ex quibus eis 
der yàg avrovs uiv db cv ahr, Óidousv de vov Ón- damus de fisco annonis expensas facere cum medio- 


uodíov civqosc» rds Qdamvac mouigOa, go» u,, — critate competenti viventes, sequentes autem eos mi- 
rr 7Qoenxovgy dor, rove dd émopuévove avrois25lites agnoscere quia, nisi propriis contenti annonis 
rere yumaOxsu» oe, si zi wr ois, apxov- iter egerint, praesumpserint collatores nostros 
pevos ertg0eguv ódoimtoQoisv, à gage ro vexare aut quibusdam eos circumvenire dispendiis 


curve robe TusTéQovs dÓixsiv ij Y.G.9 avvove ztag- aut gratis facere expensam, per eum qui babet ad- 
z Unwicis ij mQoixa zmouicOas v Üaná»n»,  ministrationem indemnitas erit collatoribus, ex eorum 
4 «oU r apyr» Fyovroc «o abzpuov Kavas «oic v. 30 annonis eos exigentem, proprio autem periculo col- 

rade, dx vov dxaivov girrcsov avrov u avràc latoribus eorum procurantem indemnitatem. 

asaszovpvos, ois òdd x qu «ois ovyveddau» dE 

avrév xsQuto.v»tos tO dixusov. 


CAPUT IV. 


Al àmávrov r vv émagyías avrS, xe —ciaeipsius, uti privilegio non valentes, vel si maiores 
xoovopiq n) Ovraudvow, xcv si usítoves xv si vv- 40 vel si forte minores, et si rerum praesunt potenti- 
xov éAivroves, xd si mQayuarov npgoloravto Ovva- 


accipiunt, damno afficiamus m enim dis legitimum emolumentum introducemus) nequo. magistratus 
patiamur dationis nomine subditos nostros tanquam mancipium nescio quod et emere a vendentibus et ven- 
dere iniuriam inferentibus.  ltaque haec quoque tibi inter. Ponticae dioecesis provincias iam una sit, quae 
antea duplex eee de causa fuerat: atque appellabis quidem, sicut antea diximus, um qui illi 
praeest praetorem Paphlagoniae lustinianum, licet autem Graeca lingua eundem strategum vocare. 

n. e vero Minen semper eee secundum dg „ eei: dre uf peras 
habeat manus ue indecoris lucris contaminatas, quo fiscum adiuvet augeatque iustis gris «tique 
incrementis ; ut. subditis nostris et aequitatem. et. iustitiam tribuat et dum tributa vendunt et dum no- 
gotia contrahunt et dum lites exercent inter 6. Circumibit autem urbes sine dispendio, ita ut neque ipse 


Meque assessor neque quod eum sequetur ministerium sive militum sive officialium sive domesticorum 

lucretur vel gratis tum faciat. Oportet enim ipsos quidem ex annonis, quas iis ex publico 
3 (acere et qua decet continentia vivere, milites autem gui cos sequentur sciro, nisi suis 
contenti annonis incedant, scd si subditis nostris iniuriam facere. vel damnis quibusdam cos afficere vel 
gratis sumptus facere audeant, per eum qui magistratum gerit indemnitatem subditis paratum iri, gui eo 
tloruwun annonis res repetat ac proprio periculo inde indemnitatem subditis praestet. » 

IV. Sit autem aec 3 lex de Paphlagonibus a nobis lata, quae magistratum iis honoratio- 
rem reddat et inler spectabiles numerandum, eique et in milites provinciales potestatem tribuat in omni- 
bus quaecumque iuste. iis imperat, et in reliquos omnes qui provinciae ipsius sunt, qui privilegio uti 
nequeant, sive maiores sive forie minores sint sive rebus praefecti quae ad potentes pertinent homines. 


vápovs et 5 wagà om. B* | 5 * ονννe L | 6 cos om. L|| | nentes EI 4 quondam VT | 5 opprementibus V 
chr «v7, PIE 8 verm. etiam] ut ubi tibi eam F] 8 a - 
eouéyn B | 11 La om. f 112 vov ogxo» L | a9vov B vulg. | 9 praeflagonie V | 10 heladica V' [ stratigon Y 
14 &rmog] djíxow B | 15 xal mawrayóDew LBe|) | appellari V] 13 ut) et V| 15 audeat iibri J 17 in add. 
saryraxóOsyv xal M ] 19 anus L| 22 ri] aut ali- | vulg. | 18 cirouibit T | 21 gratis) gras V | 22 quide V] 
quid (i. e. ) v4) c | 30 &. roõrο B* | 31 avrov uà» | 26 ter egerint libri | 30 eos) ea vulg.; leg. eas? I exi- 
om. c | 36 *3idove xai (cf. c; praestaret q. dos avvjj wal, | gentem vwlg.] exigere (exegere V) libri | 34 in V] 
vel Kyovca» xal)) ò do lori | 97 «dv émixopícov) | om. TI 35 eis om. T | honestiores V*| 36 adnumeranda 
«ov om. L | 39 v9 «7c B | 41 leg. 7gotavcsvro! libri | dantem et] dante etiam V | 87 sg. potestatem — 
provinoiae om. V | 39 uti] At V 


1 rA ,um B*|2 acgalnay L robe zue- 1 oye XO accipimus libri l 2 bei- 


Nov. XXIX 4. 5 222 DE PRAETORE PAPHLAGONIAE 


vois sm, cv à&vÜpooos. Kal émisigcsvaé ys bus competentium hominibus. Curabit quoque prae- 
da . ToU vr éxsívovs (adios „ cipue quod in illis delinquitur locis, non permittere 
voU$ vómOve, tO wi Gvyxosiv vero f yo titulos imponi praediis aliquibus conscriptos in ali- 
lose xt &vaysypappévovs sic re Ovoua vov dÀ- cuius nomine aliorum citra fiscum et imperiales do- 
al vov Ónuocí(ov vs xal «àv Badia oixov. 5 mos, Sed si quid tale invenerit factum, titulos quidem 
au. sí vr towUrov svgos ywópavov, robe niv xirlovs repente deponet, illius vero praediis qui haec deli- 
avtíxa M aνEVhe, role dd éxsivov xoíow vov ravra — quit, ai praesens hoc agit, titulos imponet omnibus 


0. dor, si ys xapQv vavva mQaTto., rí(vlevs modis nomine fisci et depositos titulos in 

ves xásros oer «ov Óruocíov, oótsoov rovs — illius confringet caput; si vero absens fuerit, prae- 
xaOaipsDévzas vírÀovc sic t9)» dxsivov ssQsoory»us 10 diorum praepositum comprehendens et corpus eius 
x add», si dd n- sin, r «àv xoíov nooscrotva verberibus subiciet et titulos etiam sic repente de- 


cvAlagov rò GGuá vs avrov fBacávoi vxoflalsi, xove — ponet in caput praepositi praediorum eos confrin- 
vítÀove ce xal ovvtoe eds d xaDaagross sic xepali» — gens, sciens quia, si tale A despexerit et didi- 
rod x toc TOv» xoi» avtov$ xavsübae: ywe- — cerimus titulos infigi (ab) N impositos aliis 
ere, OS sl roνν , vi negudos xal uaOoiusv v, praeter fiscum et imperiales domos nostras et plis- 
éxuxsia Das 7tagá xi énivsDOdvvac diu i vov — simae Augustae, et iudicem agnoscentem factum de- 
ra Ónuociov vOv» 1s facwuxov» oixov iu = vs xal perisse, ipse qui cingulum habet sustinebit confis- 
rie evcefisavavas Algoborqs vóv ve ágxovra uaDóvva — cationem, quis (cum) potuerit haec facile prohibere 
TO ysvÓuavOo» 7Qi0QG», cvvOG ó ri dex &xc» vxo- magnitudine utens administrationis, tamen studio 
oTjGstos dijusvot, cx« magóv vavra GH % 20 haec contempsit. 

vQ, Heye. xoousvov vij dye, Opes diemirniss 

*OVTO vrsQoga. 


CAPUT V. 

Kaüxeivov dà OdaOa zxQóvouav  avvóv  BovióusDa Illius quoque ponere eum providentiam volumus, ut 
vov màgs Apgrevovaus irabiivs xal voi; aoxaLovoc: omnes latrocinantes insequatur et arripientes alienas 
rode GÀlorolovs Bíovs ij wal yvvaixas xal di dy, 28 vitas aut etiam uxores et alia crimina committentes, 
uata dgyatonévoie, Guvégsuv ra avvovs xal viuooíaus et comprehendat eos et suppliciis subiciat compe- 
v rogd Ala 7tQocrxov3oae, xal xücav ddixíav àvacréÀ- tentibus, et omnem iniustitiam inhibeat et non sinat 
dur xal us ovyrogsiv Év v robe ámuuxscrépovs — aliquem mitioribus nocere: ne denuo nos aliis Pia 
dust muera ur) Ü md fuas tx im deĩo qa vov vois mus qui talia e ut rursus patiamur bio- 
rotobroν ÉntEióvtowv xal dus dvi⁰jmͥ t Bioxoiv- 30 colytas (id est violentiarum inhibitores) et latronum 
reh *s xal ÀpovoduoxrOv xal A towvrew óvo- insecutores, et aliis huiusmodi nominibus atque rebus, 
audr r xaà zgaypatov* &z50 Tusis dxoctQspó- quas nos adversantes ad hunc eum ordinem eduxi- 
avs ægòõ vaUTQ» avtóp T? rh syáyousv, xal mus, et sic ei honestam administrationem fecimus, 
ovroOS aUtqQ Geuwyü» Tw doy» nende, ers xol ut et appellationes, quae ei iudicanti dantur, et ad 
rat éxxijrove rde chr; ÜixaLovrs do, A vs 35 tuam itudinem et qui per tempus eandem susce- 
T)» Gi» vn, xal rov ard wcigóv Tj» avri» perint dignitatem, et ad famosissimum quaestorem 
* No deri nd «a vow stavsÓgruov wow — Sacri nostri palatii, qui secundum ordinem consul- 
nor e vov Osíov i saAavíov, od xoxà vals» — tationis eas audibunt, minores autem quingentorum 
xovgovAvavíovos avt» dxgooücovras, vas dd ddt - solidorum causas in provincia eius motas apud ali- 
revue r xavraxoc(ov vouucuicvov Oas rde «ara 40 quos non spectabiles, qui etiam ex delegatione sint, 
Ti» énaoríay - avrOU wevovuudvac waoá vig.» éré- quando sub appellatione fiunt, ad semetipsum de- 

46 ov oztexvapsAlous, aí xal dx s«aoasxonuztS slev, ova» — ducere in divini secretarii ordinem, ut undique et 
8 yívorvsas, % davcóy àysv áy rj vov Dslov 


At praecipue curabit rem Les in illis locis facile committitur, ne patiatur praediis quibusdam titulos 
imponi nomine inscriptos aliorum quam aut fisci aut imperialium aedtum. — Quodsi eiwsmodi quid factum 
inveniat, titulos quidem statim tollet, praediis vero illius, qui haec commiserit, si quidem praesens ea agat, 
titulos omnino imponet fisci nomine, ipsis quos Ww titulis prius in e illius confractis. Sin 
absens sit, eius qui pracdüs illis praepositus est comprehensi corpus tormentis subiciet, titulosque etiam 
sic statim tollet tn capite praepositi praediorum confractos, atque sciat, si quid eiusmodi neglexerit et nos 
cognoverimus titulos impositos esse per alios nisi aut per fiscum aut per domos imperiales et nostras et 
pitssimae Augustae atque facto cognito magistratum id neglegere, ipsum qui magistratum gerit publica- 
lionem bonorum csse subiturum, quoniam, cum facile haec prohibere licuerit. magistratus opibus wtenti, 
tamen consulto ea praetermisit. 

V. lli rei curam eum adhibere volumus, ut omnes latrones quique aliena bona vel ctiam 
feminas rapiunt aliave crimina perpetrant, persequatur eosque coerceat et suppliciis iustis subiciat, et 
omnem iniustitiam reprimat, neve. ulla in re probos homines iniuria affici patiatur: ne nos rursus 
aliis indigeamus qui talia persequantur, et biocolyfae et latronum persecutores aliaque eiusmodi no- 
mina et res denuo toler sini: quae nos aversati ad hunc eum ordinem eveximus, atque ita hono- 
ratum ei magistratum reddidimus, ut appellationes quoque quae ipso iudicante interponuntur. et ad tuam 
sublimitatem eosque qui deinceps eundem magistratum. suscepturi unt et ad celebratissimum quaestorem 
sacri nostri palatii, qui quidem secundum ordinem lonis eas audituri sint, lites autem quin- 
gentis aureis minores in provincia eius motas apud alios quosdam non spectabiles, etiamsi ex delegatione 
sint, quando appelletur, ad semet deducat in sacré iudicii ordine: ut undique ot ipse magistratibus a 


2 Cd ts om.c || 10 ie và éxixsivov L| x 1 curauit V | 6 repentem V | 7 aget 7! [ imponet — 

ic MLB | 22 diro rapides MLB | 23 e LA 8 titulos om. V | 9 *confringat libri |[ 10 comphendere V 
28 b vi] év om. 6 [31 r LB] om. HI ucl dp' éxvé- | 1t et (in V) titulo libri | sic] siout V | 13siom. V | 14a 

B 33 sq. xal — xesoixausp om. 35 c | add.vulg. || 16 dispexisse s cum add. vulg. | 19 studio 

| 2so B | x90s va M] xai soós vs LB | 36 xevà | haec] haec studio haeo V | 23 prouidentia libri | 24 omnis 
om, Li | 38 post s«aAazíov suppleri sdpoxscO'as s. t. 9. libri | 26 simplitiis VT | 28 ne] om. ras puel non T 
vult Zachariae, sed cf. XXVI 5 | 39 xovcovAavionos 29 ut] et vulg. | patiamus V | byocolytas 
uovgovAvavíoy L cvvsisvasoos Ms. v., B | A1 vv av- | santes vulg. | 31 consultationes V | 39 prouintiam L4 
vov] «9» om. L | 42 ov axexvafiloss (cf. c)] r- 40 expectabiles libri I qui] si vulg. | 41 *fiunt] fuerit 
Mois M ova. nepiBAirisove , ssgsBAéstvow B | sí xal] | fuerint T Va & V | deducat vulg. | 42 in divini om. V] 


qui etiam c | ordine V] ordinem Tal. 


DE PROCONSULE CAPPADOCIAE 


Jixaernolov abe, Iva. m ri e nal avri) ur 
povro vale &oycle vais map indy ak] a¹α xal 
alc 3 dvayÓsicoun me. Kcovtras vdo 9 
wal avral usítovs xal vw noorégov ábwloyorragan, 
xal ÓóqÜUíme i sd và puaílova tàw 7 
vx as. Ada, br ne xadecvavas uéya 
-— me h "we sipgras xal yl» ys avtois 

al re xal ö. dender vàv dev. 
Tore stas cou dzt0yQad!) e 7qgÓs vQ v0 
"E *í ni» Ayer 


(«s N 


dede zus, dre, dvi, code dd ó ; 
ad οe wal 9 die secos, ⁊ĩ dà dove rat re d 
1l x« as gvugola. O d « 


e, 3 pd» dv ^ Beaxei Ouyopsvrea, passos 

aviq Na "apa TOU svónOv ysvjostas rod 7 0 
meg vOv doydw ιν xoig ygagértos xai agi TOV 
Bass Ii rapayy , ans avr d- 
F iloinuev qéufola wal r- 
, rupis e e vovzo dij «o gr vOv vóuov tOv 

CHR loy à&) Teva volvv» dsavva i; egen 

yivebaxovaa Togavtas re avr rà6 ori 
evro ra avra» ter dene yevopévny, ex moliois a 4 
ove fasc Das napgiasovOagtor ei rod vd cdrj DoD . 


ros xaQ' 
Dat. xvii. k. Aug. (OP.) Belisario v. c. cons. 


IIEPI TOY ANGYIIATOY 
KAIHIAAOKIAZ. 


0 arc agilsve "Iodvyg t évUoporato and ox 90 


vé» leg xQuitoQíoyv 10 B', ànó ndr xai 
zEatQuxé. 
„ Qnóco» der v Tarrna dom ovo 
xai KOwoc, xal dne v 


p xaodoxs "Pouadoss, 
stipe med s» dgacvaÁ. rod vs yag llovvov M 


Now. XXX Graece extat in ML, c. 1 $1 Tuis ud» &Alos axes ... 
Iulian. const. X XII (sf. scholia p. 181 Hanel.) 


Atlan. 4, 10. 


223 


oU Óguocíov rovro 10 officium eius, quid autem dans 
dicillo 


quidem breviter designa 
15 st ex lege fiet quae de omnibus administrationibus 


agi iva wvnOsín sioá et gens, et quomodo principio ut 
ol rij gxadas ia re 95 peeebuit Romanis, l multiscientiae non igno- 


Nov. XXX pr. 


ipsa connumeretur administrationibus quae a nobis 
adinventae sunt et ad honestiorem repositae figuram. 
Erunt enim et ipsae maiores et priorum digniores 
et facile nobis ad maiores causas ministrabunt. Nihil 


Maro» b enim in indie consistere magnum et & praecedenti- 


by nos dictum est et apud nos ipsos in ipsis valet 

et approbatum est rebus. Subicietur igitur et de- 
scriptio huic legi declarans, quid quidem accipiet a 
fisco tam is qui ulum Aa valli iuc acri ig 
cinguli percipiet co- 


„ ga e$ 1 Modus autem secundum quem praesidebit et hic 


tus est, manifestus autem ei 
est et ex imperialibus nostris 
us, quando et cinguli dederi- 
nerd illos. x et iusiurandum exegerimus, hoc 
Nds secundum legem nostram conscriptum est. 


„ Haec omnia tua celsitudo cogno- 
et tantas ei annonas praestet et sic eam no- 

verit honestam factam, ut plurimis rite sit studiosa 
nunc ei dati & nobis floris dignitatisque concupis- 


in 5 e 


ZMGv» &vOovs vs xal afw)paros éxiOvuiq. 25 centia. 
[a.535] Dat. xvm. kal. Aug. CP. Belisario v. c. consule. 


XXX. 


DE PROCONSULE CAPPA- 
DOCIAFE. 
Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. 


(Praefatio.) 


Quantum sit 5 nomen 


quireretur causas 
raverunt amatores. Ponto namque paene omni prae- 


..— € 11 in B 0,16. — Epit. Theod. 30, 


nobis inventis et in illustriorem formam redactis adnumeretur. | Erunt enim et ipsi maiores et prioribus 


memorabiliores, et facile nobis in maioribus rebus inservient. — Etenim nihil in parvo 
ab üs qui ante nos fuerunt dictum est ct nobis ipsis in ipsis rebus — ac probatum est. 
icietur igitur huic quoque legi descriptio quac declaret, quid 


ownciam reget quam assessor ct of) 


Modus vero secundum quem 


mani/esius autem ci et c lege fiet de omnibus magistratibus in in commune scripía et ez im 
„ magistratus in eum con feremus aique iusiurandwn exigemus: 


mandatis, quae illi dabimus, 
id quod in lege nostra script 


Kpilogus. 


bysso et 


Sub- 

quidem accepturus At a Cien tam is qui 

eius, guid vero ae magistratus insi impetraturus sit. 
tralum gesturus sit, hic eviter expositus est, 
nostris 


Haec 1gitur path tua sublimitas cognoscens et annonas lantas ei praebeat et adeo 


honoratwm cum factum esse sciat, ut a multis merito aa petendus sit. futurus. decoris et dignitatis nuno 


ei a nobis datae desiderio. 


III. 
DE PROCONSULE CAPPADOCIAE. 
ldem Augustus lohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum, exconsuli et patricio. 
Praefatio. 5 tit Cappadocum nomen et gens, et quomodo ab initio ut in dicionem redi- 


geretur negotia ex 


, Non ignorant antiquae eruditionis studiosi. Nam et toti fere Ponto 


6 den yàp dv x / B as LI 11 «7» éz- 

nad 1 (i 20 da ó) d xe B 

1 Yr Kir LAM. 5 vópuov) 

nos. om aa 
sie ee ies 


p * | bilisario M | 5 subscriptionem non ren in- 
ex agitur v. 30 irdex om. L i 33 Oxo- 
oo LÁ] He llóso» M 1 v0 «Ov Kannzadoxov Óéua Ts 
Ath. | 35 xagéaxeus L 


1 a) sd V' | 3 priori V | 16 in] ut in V j| soripta T 
18 exigeremus libri 19 legem nostram om. V 21 celsi- 
tudo tua V | 26 Cap. T Constantinopl. V | bilisiario V 
bilis. Tal. | uic. V | 33 capedotium V | 35 multe sciente V 


Nov. XXX pr. 1 224 DE PROCONBULE 


savtvóc dEroys, nal ávdoss óvonacvoxavoé vs xol erat, et viri nominatissimi et sollicitudine digni Ro- 
ridos abe ni ener us perta manis facti inde floruerunt. Terraque eis 
95cas. j vs avroic dor xi va wal Üavuagt! plurima et mirabilis et ita placens im , ut et 


ovx rr, uaAlov ovy xal Zu. vou autem etiam potiorem. Populosa enim à 
mord xn Ts yd n acid xai dier var — urbem praebet amantissimi Caesaris nobis 


or rij v0U quitarov Kaícaogos rui éxovvuor voV — cognominem, qui dedit principium bonum quae nostra 


doro agyriy»v dad rj xaO" ue z(q, d. Ov est m , per quem in o terrae genti- 
4 Didi roĩe ae ee 4er, 10 bus nominatissimum est Caesaris nomen et quo nos 
«0 voU Kaícagos óvoua xci je use dr dll pro allo quodam imperialium signorum no ur. 
vivos c rie gad lalas ovννρ l csuyvvóueOa. 

CAPUT I. 

Tei 37 v9» xoa» dex vαννναενοον uixod Hanc provinciam traditam (parva satis nobis visa 
3gpó0ga iu égawn os xQoenxovvos dvabiov, ddl est quam decet indigna), proinde etiam tumultuan- 
ce xa) GxacidLovga» avr] dsi mQ06 y» ápsetoga» 15 tem eam semper et adversus institutam nostris do- 
roĩe ; urxigois od, Duscpo/us» doyy". xci ususpuc- mibus videmus administrationem. Et divisa quae 
péva ye rd vis cd dati, xal vo hie xi vapmoxóov — civitatis sunt, et aliquid quidem eius aerarii est, 
dover avt, dAevOsQuxov 0i xaAovs, Octspgorv, xal uía — liberale autem vocant aliud: et una quidem est civi- 


i davor ij rôdie vd? r., din diñj dd voie yvo- tas muro, duplex autem voluntatibus, ut et seditio- 
Ae · der xal GraGS00» d ,) wal Ósxovoías, xal20num occasiones et ad malum bomines sollicitari ex 
2 vs xaxov üvÜQoonois évoxÀsi, saoà vavvrs dete, ea sit ut putamus occasione. Quam perimentes for- 
de ys oióusDa, ijs noopácsos. iv dvslóvres ex titudinem simul et unanimitatem ca&usae dabimus, 
re dua xal óuóvoiav TQ ngüymars Oogousv, f$ ov qua numquam nihil in hominibus fiet melius. 
Ainrors a» ov0év i dwÓgomow vyévonuo Ai 

] Teic Ad ovv dllases date, & Kvayxos a Ií-251 Allis itaque administrationibus, quas nuper in 
dase va xoà Ard xal Gn xaveovücausp, dx d- Pisidiis et Lycaonibus et Thracibus constituimus, ex 
adi vivos gvvódov 10 OzZu& vs xal dO'gowpua xaJ- duplici quodam conventu figura et collectio consistit, 
au, / rer dd 07) rij Tammo usiLov. xara- — hanc autem maiori ornare volentes figura triplicem 
no,] Boviónsvos N] Tuer iner v?» — imponimus potestatem el. Qui enim in hoc est ein- 
éfovcíav avtj. O yàg xarà ravTQv T» dex vy5nss-30 gulo iraserit quidem simul et civili omni officic, 
val uiv TOU vOuov xal Tie ve amagne vatsos,  praeerit autem et militibus, et qui in memorata pro- 
7ycevas dà xa) vOv ,v vOv *& énl ry — vincia et qui in aliis regionibus Ponticae diocesis 
eie Jen ro cs év vais d, éxaox(aie vis collocati sunt, in quibus aerarii praedia consistunt, 
Norrteejje 40130,08006 idovuévov, év alc «à vausiaxàa a si militaris hoc ipso esset iudex. Dabimus autem 
xt xaDéavrxev, cenusQ à» si GTQaTicrveix0S avró- 35 ei et aerarii praeesse hominibus, et omnes quanti- 
Dav évweyxavev ügyov: Óocousv Óà avrQ xal và» cumque pridem comitiani officii sunt (et summarii 
raf, de drDQozov, xol sávces odo vic — dicimus et si quid tale aliud est), obaudient ei. Et 


gom» woustiavis sic. rd] ̃ (covuu&qiol ca papi, 


7 


xai st *& tOt0UTOV Fre dort) xavaxovGovtas voUTOV. 


indignum visum 
est, praesertim cum eam semper adversus magistratum nostris domibus praefectum seditiones movere 
videamus. dc divisa quidem civitas est ciusque altera pars tamiaca est, altera immunis (quod eleuthe- 


gu 

1 robur 5 et concordiam , jose Ja P duplici 

teris magistratibus, quos nuper in Pisidis et Lycaonibus et Thracibus constituimus, ex ici quadam 
consociatione et species et cumulus constitit: vero Cappadocum stratum cum maiori specie 
ornare velimus, triplicem ei potestaten imponimus. Nam qui hunc magistratum geret cum F e et 
civili officio omni pracerit, tum militibus et gui in dicia regione et gu in ceteris provinciis Ponticae 
dioecesis, in quibus tamiaca praedia extant, collocati sunt, perinde ac si per se militaris esset magi- 
stratus; dabimus autem cidem ctiam ut tamiacis hominibus imperet, atque omnes quicumque. comitiani 
quod prius fuit offic sunt (summarios dicimus et si quid aliud eiusmodi | est) oboedient illi. Ac tri- 


2 usydáge Lc] ueyaAos M | 7, a» L] Z»Onsca» | 5 amministrationibus V | 6 populos V 18 i 
Me | 3 ads L evuacro) M | 4 ovros Le] or libri I qui] quod V om. 7 9 terra egentibus V 10 et 
M|5 éxeiOs» Lc | Ilovriuze scripsi cum c) soAstexre | quo] et qua T est que V [ 11 quoddam V | nobilitamus 
ML |" ad L) a 8 M, leg. ab ys? (9 d. 0] | V || 13 traditam parua] administrationi tradere parvae 
9. L* || 11 xai delendum? | d07so L | 13 07; om. 6 vulg. | visum est vulg. | 14 indigna) digna libri (indignum 
Au, L (cf. e) | 15 &sà avv» L || zrgos] et adversus 6 | | vulg.) | 15 et 5 instituam V | 16 diuersa V | 
17 11 delet Hombergk | 18 avvoie L | 20 «a1 Giyoovías | 17 ciuitati V errarii V al. (et sic infra im) | 21 ut 
Li, «al Qixovoías om. & | 21 ei v: xanov áyOooovs | putamus) utamur V utamus Neob. | fortitudine V | 23 qua 
dei L asd malum homines sollicitari c | 25 . | Osenbrüggen] quam V quoniam T vulg. | 27 dupli 7 
Scat MLe | 26 xavsovásapnev] 45 nov. XXIV— XXVI | | dam conuentu figurat V 428 ornari V | figuram i 
28 05 r Kaznnadoxow om. ri] xi vov B 30 simul et] simul legi et vlg. | 32 pontioe diocesiseos 
31 vov wópov] simul (i. e. yo $ | 34 vaus(a xal | T et pontioesiseos V | 33 collocati vulg.) collati libri | 
xe L| 38 xoprriavzs LB (id. 225, 4) 34 eme libri | 35 errari V | 36 comitiaei V al. | *officii 
———————————— — — —— | sunt] officiis libri sunt officii vulg. | summari V | 31 ei 
2 eis] eis est vulg. J 3 ut et] et om. Tal. | 4 illio vwg.|| | om. V al. 


OAPPADOCIAE 


wal vgsa0ixóv latas T) Gyzua YÓ Gvváyov avtQ v 
? L Li M $5 * [4 » 

d O yap avroc 7toÁrixos *& Üovas doyow xal 
crerr ,! xal rà» vausiaxow» ,-, ν 
r, vxovoyovone éxatépac avtq d e Ti rd xo- 
rie, r xal rd oixsia zoctss H ou ézuwos- 
vovüss. vp xolvuxp rb, vi r v0U lauer gor 
rij éxaoyías apyovros. magav dà ávÜvmaviavgw ye- 
v v8 xal xadsiaOas BovióusDa, «7e vabsoc uáv 
a ao, noocnyoglav, t1» xi GvOvrnatiasis qa- 
ade, va wévto: oixsia Ovnonpudvos 7c 
ftperm xoustiavS p ve TtQom» mOÁTixTS, Gre r 
3 ériusAsia Das tà dν“νν]ν re xal sto- 
Aevexeov, d sic avt» d avoOsv o, TV 
34 ne xoutiav;, rab dpecrávas Tj r face 


299 


ovone ry ve 10 dem civili, ut civile quidem diligentiam adh 


Nov. XXX 1.2 


trinum erit quoddam schema colligens ei cingulum; 
ipse namque civilis iudex erit et militaris et aerari 
praeerit rebus, ministrante utroque ei officio et co- 
mitiano, M gr etiam 1 aget et nihil communi- 
5 cabit civili officio, et clarissimi provinciae iudicis. 
Totum vero proconsularium et fieri et vocari volu- 
mus, officio quidem unam habente appellationem 
(proconsulariam dicimus), quae vero propria sunt, 
ivi nte et quod pridem comitiano et qued pri- 
bere fis- 
calium et civilium quaecumque eidem competere olim 
novimus, pridem vero comitianum officium praeesse 
imperialium rerum gubernationi et exactionem facere 
secundum quod nunc explanabimus schema. 


TtQaypatar && xal T9» sienoabs 05-15 
o dn xaJ" dne vU» vonyncóusDa C. 


CAPUT II. 


15 Ad yàp «ow émwrpómov xal «d» TQaxtsvrow 
6voga 2M dosi e BoviousDa , E rod 1d Ku- 

o BAémowres xagaüsiyuara xal Tr» moÀÀnw 

5 áénrosa» fjv voi dd coe 
'OvouatsaOas , BovióusDa xav' oixíapy dud or xw- 
s «76 dle xoustiapzc vábsos xal vOv ÜexarQuv 
r svOvtOv, ove 05 nuayíctsQae x οοαν,hEML̊ůe xal 
Qsvzépove „ évépovs roùe ust  avrove e 
a7zOxQss0uévyOUG Üexoatosic, Eva, o si 
„„ 1 dà dj rote nerd robe ngoré- 
Qove Üsxavosis rro⁰οοο v9» senpgabiw xal mxsQi- 
coLu» cà oi tQ Ónuosíq, moovosiv 0à xal c; 
asa TOV GvvrsÁOv, (p q szapG unjsvós av- 


Tutorum vero et tracteutarum nomen neque esse 
penitus volumus, ad prisca respicientes exempla et 
plurimam eorum calumniam quam miseris inferebant 


yo cvvrsiéc,». 20 collatoribus. Nominari autem volumus per (domum) 


unamquamque periculo totius comitiani officii et tre- 
decim priorum, quos scilicet magistros primos et 
secundos vocant, alios post illos continuo respon- 
dentes tredecim, unum, sicut dictum est, per domum 


al, vr oi- 25 unamquamque; hos autem qui post priores tredecim 


sunt facere exactionem et salvare quae eius sunt 
fisco, providere autem et securitati collatorum, qua- 
tinus à nullo ullam sustineant laesionem, scientes 
quia hinc accedens damnum collatoribus multo am- 


robe unÜsuía» dior αοοαοο H, ywocxovrac ae 30 plius eorum respiciet facultatem, utpote etiam [a] 


$ évvavOsy ériyivopévr 
lo t9» avtQv 
son in avrov; 
socisos:. Mr 


dnula voie vor moAÀAq 
Owevas ztegiovaíay, ola xal rod xiv- 
,Pegouévov xdácrns cre Ünuocías sic- 
ótiU» d nagéye» mavrsloc sts 


periculo eis inferendo totius fiscalis exactionis. Nihil 
autem praebere penitus neque eos, qui dudum priores 
vocabantur et secundi magistri, neque quos post eos 
tredecim sancivimus exactionem fiscalium celebrare 


rode 7tQa]» xaÁAovuévovs sxpo/tOve xal TOUS dvr ou 35 neque alium comitiani officii [quo] per tempus specta- 


payíctSQas ti ro uer. avtovc vU» ÜaxacQsic, ove 
$Ósanícausv d dv «Ov» Ornuogí(ov most , 
ir allo» unÓéva vOv vie xoustiusvis rc TQ 
nerd xcipóv ger àvÓvnatq i x90opaos. do- 


partita quaedam species erit unde ei magistratus constet: idem enim et civilis erit magistratus et militaris 
et tamiacis pracerit negotiis, inserviatque ei utrumque officium, tam comitianum, quod ct sua peraget nec 
quicquam commune habebit cum civili officio, quam quod clarissimi provinciae praesidis est. Universum 
vero proconsulare et fieri et appellari volumus: atque officium unam quidem habeat appellationem, pro- 
consularis dicimus officii, sua tamen utrumque divisim agat tam quod olim comitianum quam quod olim 
civile fuit, ut civile quidem prospiciat tributis et rebus civilibus, quascumque ab initio ad ipsum pertinuisse 
scimus, comitianum autem quod olim vocabatur officium praesit administrationi rerum imperialium et eæ- 
actionem faciat secundum eam quam nunc exponemus rationem. 

II. Nam curatorum et tractatorum nomen ne esse quidem omnino volumus, cum respiciamus ad 
priora exempla mullasque eorum iniurias quas miseris inferebant subditis. Nominari autem per singulas 
domos periculo comitiani officii et tredecim. primatum, quos magistros primos et secundos vocant, 
alios tredecim volumus qui statim post illos seligantur, singulos, uti dictum est, per singulas domos. 
Atque hos qui post priores illos tredecim sunt exactionem facere, et servare fisco quae eius sunt; pro- 
3 autem subditorum quoque incolumitati, ne illi a quoquam detrimentum ullum patiantur, cum sciant 

um subditis inde illatum multo magis ad ipsorum bona spectaturum, quoniam etiam periculum omnis 
publicae exactionis ad ipsos pertineat. Nec vero quicquam omnino neque illi qui antea vocabantur 
primi et secundi magistri neque. tredecim qui post silos nunc sunt, quos tributorum exactionem facere 
sanximus, meque alius quisquam ex officio comiliano spectabili qui pro tempore erit proconsuli aut 


bentes T | 8 prooonsulariuam libri 9 agente quod et 
libri | pridem civili T] ciuili pridem V | 10 ciuilem qui- 
dem et diligentiam V | adhibest vulg. J 11 eidem vulg.) 
eadem libri; leg. in eodem? (cf. 226, 20) | 12 oomitiacum 
libri || ofütio V | praeesse] commune esse V | 13 guber- 


1 11 MBs] om. LI 2 ora dez. M] &oxov Lord. 
r irr er LI 6 vs 7 LB] «5 HII yívsoD'at 
15 10 S νοjGui ie? L' | «5e ve 9o παοhꝭÜ̃ u 


B 
0 ust 
om. 11 xourriasnzs B (et sic semper) | vzc dd B 


16 q u B | 11 xaà vov] 9v om. LB | 18 o- 

0i» 21 xuvàvvo i r L| 22 xourriavzs M*B| | nationis d 14 *explanauimus /ibri | 17 vero om. T, 
23 ovs] ovee L! | 28 «àv Onuociov LB 31 ézyevo- | enim vulg. | oontracoteutarum V] 19 qua V | inferebat 
pévr L | 32 avrov MBs] eb L | 34 *urve] nd? V | 20 nomina V | per] qui per V | domum add. vuig. | 
MLB|36 b om. 6 | 38 v0» xh xoustias»zje L| 39 ) | 24 unum om. V al. | 25 unamquemque V | 26 quae 
em. 6 om. V] eius V] ei T | 27 et] ex Val. | 30 utpute V 


1 erit quoddam soema quoddam erit V [| 3 oommitiatio 
V| 4 eommunicaveit V | 5 clarissime libri | 6 Totum 
vero] uero in totum V | proeonsolarium V | et fleri om. 


post 
à | vulp. ] 
Vi 7 quidem] quoddam V | uno V | habentem V ha- om. vulg 
III. 


a om. vulg. | 31 eis] eis in eis V eis in eas T in eos 
vulg. | fiscalis] facultatis V al. | 33 secundum V || neque 
eos quos tredecim T' neque eos tredecim quos 
35 alium] alium ullum Neob. | offici V | quo 


29 


Nov. XXX 2—4 296 DE PROCONBULE 


uagías ij dx olacürnors alxias, móvev d»à quin- bili proconsuli occasione denominationis aut alterius 
quaginta solidorum xao' éxdcvov v&v Üexavgio» xga- — cuiuslibet causae, tantum quinquagenis solidis ab 
xrópar vois ztQotápo vQuxalÓexa mayíaveQg: wagsyo- — unoquoque tredecim exactorum prioribus tredecim 
A. magistris praebendis. 


CAPUT III. 


"rove névto, tovs darts nd driodõ- xouí- 5 Ipsos autem exactores nihil accipere amplius & 
deo. nov xagà v ysmgydw 5 r dle vnous- colonis aut omnino & sustinentibus per eos exactio- 
»óvro» d. cr, T» eng. xi «dw msguexo- nem citra quam continetur formis Nicetae magni- 
aMdvov toic «vzx0ou Nixyvov rod TS aAomosxove  ficae memoriae et quae definita sunt exactoribus; 
uvijune xal dgoguaO vro tois daft. ui Óvyva- non valentibus eis re nomina et pro nominibus 
pévov avrOv xÁAaTUuy Óvóuara xal d vov Óvo-i0istis inferre damna salutationum causa aut tracteu- 

tTOV roi r F vx dunlac aonacvucov vs Évexev— ticorum aut alterius cuiuslibet occasionis sive quasi 
f tQaxtsvtixow ñ dri olacòirors stpopagsos Are ad consuetudinem aliquam relatae sive ad quam- 
sic gu tiva. Or Osv dvaqago ve sie ol - — cumque calumniam. His enim omnibus liberos nostros 
ovv énügnua». rohr. yào zxàávvrow leu igous «ovc subiectos servari volumus: maxime namque eos li- 
iueregovs d nor pulavrsg S BovióusJ'a. „ 15 beros onere quod per tempus praebent tracteutis 

ip avroUs dAsvÜsgovusv vov xovnoob «s walólsJgíov — minuere et quod circa fiscum et circa propria fa- 
aGuoU Ov role xard wocigóv wagéyowres vQaxvsvrais ciunt pabula; sed vel si qua forma fuit volens prae- 
Ar ro rg, v v) Ópóciov napi vs sac oixsíac — bere aliquid tracteutis aut longa consuetudo, etiam 
enotgopás' d. wap si f TUxOC fjv fovióusvos hanc perimemus. Ipsum enim tracteutae absciden- 
maoéxsGDa( v, tole vQawtsvrais ij uaxgà gvv5jOsa,20tes nomen et omne quod in eo competit rite simul 
xal ra] d»nipoVusv. a)TÓó yag di rò vov tga- auferimus, hanc specialem munificen nostris col- 
wtsvtOV 7tsgusÁóvtee Ovoua xal xà» rò sic avtOv &»i- latoribus dantes. Si quis autem praesumpserit ex- 
xov sixóvos )? , car ids gilori- — actorum aliud quicquam accipere citra quae definita 
ni «ois qustépow vxoreléc. dd res. i d «vw — sunt forma Nicetae beatissimi (haec enim sola acci- 
Jae cav zQaxtóQov Kragov vi dag saga và 25 pere permittimus eis), sciat et militia et substantia 
Ódopioudva cQ tom Nixpcov toU gqaxaouprdtov 3e casurum sua. 
(rer vào uova xouitscOa: gOQoUMs» ee), 
or xci ve GrQatsíaG wal eje dias xal ovaías 4 
xs0OvusvOS; rij GVTOU. 


CAPUT IV. 


"sid? 9 einóc dre dv sois dia xal «Q«1 xoi-30 Quia vero possibile est inter tredecim exactores, 
rr (Jr xavà BaDuóv gie ruht sgoiévas vj» — quoniam per gradum ad hoc accedere officium eos 


rute avtove OucmíLousv) ovx slvas stQóc rs xgGyua — Sancivimus, non esse ad causam opportunum, manere 
^uo», f uiv avrq) xal ab ru dx p quidem ei etiam sic ex gradu provectum sinimus, 


g"9uo) xgocodov GvyyogoUusv, Dacnitousv dà ro — sancimus autem tredecim pner magistros nec non 
dargreaĩe TOv$ ztgorégovs uayiatsQas xal mgós ys rovs 35 et sequentes alium quemp adiutorem ei denomi- 
psv. GvrOUS Éragóv v,va BorJóv avtqQ xQosovoudls» nare periculo proprio (et) existentium eis rerum, 
suvOUyq oixsi xal rd Óvrov avvoic zxoaypatov, 


sominationis aut alius cuiusvis causae nomine praestent, sed soli quinquageni solidi ab unoquoque tro- 
decim illorum exactorum prioribus tredecim magistris praebeantwr. 

III. Ipsi vero exactores nihil quicquam amplius ab colonis aut qui omnino per eos patiuntur 
exactionem 5 praeter ea. quac formis Nicetae magnificae memoriae continentur. et exactoribus 
definita sunt. Neve liceat illis nomma fingere et pro his nominibus damna inferre sive aspasticorum sive 
tracteuticorum gratia sive alius cuiusvis causae sive ad consuetudinem foríe quandam referendae | sive 
ad qualemcumque iniuriam. Ab his enim omnibus subditos nostros immunes servari volumus. Maæime 
vero eos liberamus a malo et pernicioso tributo, quo tractatoribus qui pro tempore erant pracsüto de- 
ficicbant et quod ad fiscum atünet et quod ad proprium victum. Verum licet qua si. iussio quid 
praeberi tractatoribus velit sive longa consuetudo, cadi es ue follimus. Nam ipso tractatorts nomine 
$ublato etiam omne ad eum perünet merito si tollimus, specialem hanc liberalitatem subditis 
nostris tribuentes. — Quodsi quis exactorum aliud quid accipere ausus sit. praeter ea. quae forma Nicetae 
beatissimi e sunt (haec enim soia auferre eis permitümus), sciat se ot militia et dignitate et bonis 
suis privatum iri. 

, IV. Quoniam vero fieri facile potest, ut inter tredecim exactores (quia ut gradatim ad hunc ordi- 
nem procedant sancimus) aliquis ad negotiun non sit idoncus, permittimus quidem, ut sic quoque ac- 
cessus ez: gradu illi maneat, sancimus vero tredecim priores magistros, et praeterea eos qui post illos 
sunt, alterum quendam illi adiutorem periculo suo rerumque quae ipsis sunt. nominare, qui negotio 


1 uóvowv M) uóvov LB(c)|| quinquaginta solidorum M] | rr, om. B | 34 e provectum (i. e. s9odo») c | 
aer rico vOUiGuGTOV XOUGÍOV ov LB) M.. v., 35 ngotéoac M | 36 avv] avra» B 
25 1 2 Lr BI 8 Novo] »ixiyra Li. Ad Praef. | ————————————— ——— ————————————— 
Praet. edictum. XIII (Zachariae 2véxdova p. 211) refe- 2 au V | 5 exactoris V | 7 nioitae V, om. T 
rendum putat Zachariae | 9 i om. LI | 10 xa om. B | | 8 et quae V) quae et Tal. | diflnita V defnite T 
11 &xactixóv L àonxatixoy B* | 12 5 0soaxrevrixcóv | 9 nominibus) omnibus libri J 10 salutatioà V| 12 *re- 
L | 14 axávrov L | 16 Pig r xal ójsJ'oiov om.c | | lata T elata V | 13 calumpnia V | 15 onere] honore Val. 
17 daopov LI deouov MLB | & oic ard wesgóv | 17 praeberi vulg. | 18 *tracteutis] traoteutes T' traoteu- 
om. L | xagéxovree (zagéxovros?) Li ew mwaosiyov | tae vulg.; tracteutis — 19 enim om. V j| 19 leg. perimi- 
rote L* (cf. €) | 18 nAavvovyso xsoé «s «0 (10v B) ón- | mus? [23 qua V | diffünita libri I 24 nioitae V, om. T 
uóciov MLB) minuere et quod oirea fiacum — faciunt | *haeo addidi, ea add. vulg. | 26 se om. V | suam V 
(i. e. Aarrod và al sa v. 0.1) c || 19 asovoopàás MBs] 30 Quia] Qua V est inter] est uero in V | 31 eos ewig. 
dxoygagac L vulg.|| 28 «al «re AE om. c | 29 avrov | eum V, om. T | 32 sancimus vulg. | 35 denumerare libri 
ML 30 daxatQuoà B | 31 d. M) dxeidr; BL || | 36 et add. vulg. 


CAPPADOCIAE 297 Nov. XXX 4. 5 


de vq nodynat: xorjGates »Qocnwóvroxs, mers Rr vd qui causa utatur competenter, ut nec publico no- 
zn . late G. did «gv dad ιν, vy dxsivov dotar propter invalitudinem illius neque ille cadat 
pits éxsivovy denff⁰ TR ix TOU xoóvov xal vo$ — temporis usque s0lacio; periculo quippe tre- 
gad xapanvOlas, 0nAadi) wvdUvq vàv Qexatoió» — decim trorum et aliorum qui post eos sunt ad- 
payievápo» xcà) vOv dll vOv uod avtovs rs v09 Siutoris eius qui non ad hoc opportunus est ordi- 
gondo vov uf h Tovro émirnÓs(ov moofolnc yuvo- — natione facienda, sicut dictum est. Et magnam 
pévgs, ox ci. Kal ueyaÁgnv iu robe rw di nobis fiscalium exactores debent gratiam profiteri 
pogíe noixropas Óenge, xydow Opoloysiv dzxaALiv-  liberantibus eos plurimis illis damnis, TH prius 
vovgiv avtTOUG TOv noÁÀlow éxsive Unuicyv de unge- magistris 5 et per tempus spectabili comiti 
eJ*v voi; uayícrsos. nagécyov xol vQ xarà e 10 et eius officio. Propter hoc enim eos his omnibus 
NH xópmva xal cj avtOU váis q.dù vovro liberavimus, ut nec ipsi subiectis noceant nec occa- 
2 r «ovre» ónávrov jAsDsposausv, [va un- siones illas, quas ad calumniam excogitabant in- 
d avvol vois vxorsisie dJixoiev did «ac mgopdcse troita et alia denominantes, agricolarum destruant 
énsívag ac sic émneesa» énxwwoovvrss introita ve xai vitam, sed solis contenti quae praebentur exactori- 
Ésega óvouálovcec r, «àv 3 xavaávovos lo, 15 bus secundum formam Nicetae memoriae aliis 
AA póvow doxospsvos rote ziaosyonévows re in- omnibus abstineant. 

wgósoeuw xavà ro- TUmO» Nuerrreõ toU cvi Aausods 

prnans vOv» dÀÀlo» ddr dxéyowto. 


CAPUT V. 
dé: dà vj Nn dyDvnatro  ànávtov Ipsi quoque spectabili proconsuli similiter omnium 
OpoícS fra. qgovtís, eire xaOsctixos vi ol 20 erit cura, sive sit aliquid civile sive ad militarem 
etre sic xi GrQariorruxr;» Goyzv aire ie ri rau,jꝑõỹõ̃ administrationem sive ad aerarii potestatem respi- 
vi dLovcíav BAénzov, xal o d dusigoss vàw f, ciens, et nullius neglegat omnium, quoniam et maio- 
vov, inetd ij xal usitova «àv d dgxoyra Qovvas rem aliorum iudicem loco volumus. Cum enim 
vq tóno BovióusDa. vevouucudvo»v vào voie rd las — solitum fuerit antiquitus Romanis provincias ad- 
"Poualo: 0v rde émagyíac àmoxingovs S vois yuvo- 25 zignare aut factis consulibus aut pro illis missis 
eros bnd rote ij voie dr éxsivow ocvsÀÀopévo:s, ode — quos proconsules vocabant, propterea et Cappado- 
&»Üwvzatovs dx&Aovy, did coUtO xal vi» Kanmadoxo» Forum F esse volumus: quo 
derm GvOvnars(av alva BovióusD'a: vw "Popuaios Romani prius in Africa cingulum ornaverunt, quem 
xQótspov ri dv Apoirjñj xavexóguovy aggr,v, 7» Zusie nos nunc tantum auximus, ut accipiens eum glorio- 
»v» t0gOVTO» Jo ter e r zagaAaufavovra 30 sissimis praefectis sacrorum nostrorum praetoriorum 
vavt9» cToié ivò otord xo énaQyoié vov isQuv» nuc» ceconnumeretur. Voceturque huius rector patria voce 
GvraguDurGa. mxQaitOQUOv. xaàsiaÓn re rabxije 5 Iustinianus Cappadociae, ut et magistratus 
„ e vj xatQíq gov; proconsul Iustinianus beat quod suum est et qui praesidet cingulo con- 
ppadociae, Ger xal r t7$ dene N idiov xal — nominetur causae. Suscipiet enim qui cingulum ob- 
vÓ» &oxnyérnv Gvvovouátsm Tj 7Qivnars dear 35 tinet talem habitum facile; nam et plurimam habet 
à» O0 rij d xQato» x towvt0v Oy)?ua . potestatem, extensam occasione aerariae possessionis 
ds, A xal zoÀÀZ» Eyes T9» dLovcíav, dxvewoué- — et ad loca alia, et omnino erit decora tantis praesi- 
»7]» J&Qgogpáési 17€ ννE“iꝗunaaije xr0so$ xal sie x0zOv$ dens rebus et hominibus, et disponet facilius omnia, 
&vépovw$, xai d Lora Geuvi] Togovro: épscroca militari sibi coniuncta virtute. Civilia siquidem agit 
zoàyuagí va xal avo now, xal d cs ys svxo- 40 
Aortegov ünavra, Tis GtQaTiO TixTS avtq) nagabevyv- 
vi iaoxvos. r udv ovy zxtoAvrixa sxtpabss xata vovto 


wti decet utatur, ut neque fiscus propter. illius MMC damno afficiatur neque ille solacio quod ex 
tempore et P dea habet privetur: ut scilicet peri tredecim magistrorum et ceterorum, qui post eos sunt, 
adiutoris illius qui non idoneus est electio fiat, sicuti dictum est. Atque nobis gratias agere tri- 
butorum exactores oportebit, qui quidem eos liberaverimus a. multis illis detrimentis quae antea magistris 
et spectabili pro tempore comiti et officio eius praebebant. Propterea autem eos ab his omnibus übera- 
vimus, ut ne ipsi quidem subditos iniuria affibiant per praetextus illos ad vexationem excogitatos. et 
éntroita vel aliter appellatos quibus agricolarum vitam victumque evertunt, sed ut solis contenti iis, quae 
secundum formam Nicetae illustris memoriae curatoribus praebentur, a reliquis omnibus abstineant. 

V. Ipse vero spectabilis proconsul omnium pariter curam habebit, sive quid civile est sive ad mili- 
tarem administrationem sive ad potestatem tamiacam 5 neque quicquam omnium negleget, quoniam 
vel ampliorem reliquis magistratum huic loco dare volumus. Nam cum veteribus Romanis in more fuerit 

ovincias vel tis qui consules fiebant vel iis qui eorum loco delegabantur, quos proconsules vocabant, 
sorte distribuere, propterea et Cappadocum magistratum proconsulatum esse volumus, quo quidem Romani 
olim suum in Africa magistratum ornarunt, quem nos nunc adeo guæimus, ut qui eum suscipit glorio- 
sissimis praefectis sacro nostro praetorio adnumeretur. — Atque qui huic praeest patria lingua proconsul 
Tustinianus padociae vocetur, ut et magistratus genus habeat Lar ii et cum re simul nominet 
5 auctorem. Itenim qui magistratum obtinet, talem speciem libenter accipiet, quia et magnam 

et potestatem etiam ad alia loca tamiacae possessionis causa extensam, et omnino venerandus erit, qui 
tot et rebus et hominibus praesit, et facilius omnia disponet, cum militare robur ei iunctum sit. Civilia 


3 «5e ix vov] vov éascvov L || wal «7$ vov L | 6 «ovco) 2 inualitudine V] ille) ullo T, om. V | 3 temporibus 
rodrov L gH Boise L | yevouévns B I usyááge | libri I 4 magistratorum V | adiutores libri [ 5 oportunus 
TI S d MB | 11 rds] nodes L | 13 ddexaiov M || | est V] om. in Aiatu T | 8 quas libri | 11 subiecti /ibri 
d urdà libri (verbum deesse, veluti stAavrousv, Zacha- | nocent libri | 12 illae Beck || 13 agricu distruant V 
riae opi ) | a6 om. B 14 % res] excogitabant | 14 exactoribus ] exaetorum V actorum 7' | 15 neoetae 
€ || intróttate (idixà «a s. v.) M ivrooisa «à L sicodiasá | libri || 20 ti ad libri | 21 respicientes libri | 23 loco] 
vs B | 18 dxézgovzas D | 22 lr L^B* | osósvoc | locum libri | 26 capadooorum V || 28 in Africa] affricani V 
&xofAéxor ausingce, M* | 29 v om. LI I om. LB || | affrioam T | 29 nunc) non V al. | in tantum vulg. | 
30 vvv M] voíivv» LB | nvEgcapnev] Cod. 1, 27, 1 31 *vzx- | 30 praetorum . J 31 connumerentur V | voce] uocet 
dcr libri | 32 r MBs] dd L vulg. | 33 «7 rii a V | 32 eapadotie hbri | 35 habent VT' | 36 extensa 
eov; om. B | proconsul iustinianus capradócae M avóv- | V| errarie pensionis V agerie pessionis 7'| 38 et dis- 
rare xoyx M s. v. et B, om. L | 37 éxvseopus- | ponet] et om. V ai. 39 leg. aget? 

vv] xai br Haloander, Zachariae | 42 zo9a£sie M 


29 


e 


* 


Nov. XXX 5.6 228 DE PROCONSULE 


dj v0 cvvaDuGusvov, vtov Gvoatuoróv Óà pyrcsva, secundum consuetudinem, militaribus autem prae- 
€qódoa , ola xaxsivaw νðõL uA avrq. erit facile utpote et illis subiacentibus ei. 

l llooceyéro dà nder Ov vovv tj rc r,. 1 Intendat itseque maxime mentem aerariarum gu- 
nc Óixnaes soayuavov, dx sis ovto Os?» xal  bernationi causarum, quae in tam pessimam et undi- 
ginis ii xexazceAsv, deerlég riga épzogíayv, 5 que cauponaticiam dilapsae sunt mercationem, ut 
oc under aba GyeÜóv avrà xaJegravas vocavra nullo digna paene consistat. Tanta namque didici- 
yàp usuaOxausv apaprávagDas xarà vy» yoocs oca mus delinqui in provincia quanta vix viro maximo 
pol dvd r ueyíGtov Fr mQ0s Ouspassía» erunt ad sanationem facilia. Potentium enim con- 
sUxola. oi yap rde TOv Üvvaraw émnstQonsvovres — ductores possessionum, sed iam etiam erubescimus 
x 17)0846 — ars zan xal deu ο , sins» uaJ' Se 10 dicere cum quanta capiuntur absurditate, et quia 
dl t rj drontas, «cà Oe dove vs avrovs clientes eis observant et multitudo hominum inpor- 
O'ugansvovas xal mÀjOos a»vOpomow ov pogrróv 4xo- tabilis sequitur, et latrocinantur universi impuden- 
AovOsi, xai Áncrevovcuw ümarse avaidos „ ral dar- ter; et miramur, quomodo hactenus illic subiecti 
dhe erase áyQ vU» TO xa dxsivnv wx)xoov df  duraverunt oppressi Itaque diebus singulis oranti- 
9oxsgev iOiwovpavov. oiyagov» iini wee d u- 15 bus nobis et communia [sunt) agentibus multitudo 
xouévow vs 9uiv xal và xowüà stoarrovsi. wÀjOoc adiit Cappadocorum iniustitiam rum, et plurimi 
5Qócs.gs Kazxadoxdw dÓixovudvow, xai coll A, quidem inter eos sacerdotes, mulieres autem multae, 
dv avrois lage, yvvaixse dà cs stÀsigvos, xal ssávess — et omnes ingemiscentes et suarum ablationem accu- 
ódígorras xal TZ» vdw oixs(o» dqaígscu aivuvras — santes rerum, quia nullus est iuxta qui talia pro- 
soayucvov, ane irie dor Gvvsyyve Ó và road 20 hibere valet. Aerarii vero possessio paene privata 
c %Vñ , ij taumax? Óà xvj jn cysÜov facta est tota, dilacerata atque direpta cum ipsis 
idr] yéyovev o J en vs xal ágratouévr — equorum gregibus, contradicente tus nullo, sed 
gv» avrai taie tO lnsow . ávrupOsyyoué- ore eis obstruso auro. 

vov zaytsÀAoe ovOsvós, dA TOV GTÓpatos avro ¶ 

goatvousvov xovgíq. 25 


CAPUT VI. 


4dià radra roi Éva «Ov vulv yvoQuuoarcatov Propterea igitur unum nobis notissimorum prae- 
ézict5Sa. Tj xc tavty H a, 86 7 rabrge ponere provinciae huic volumus, qui huic triplici 
76 tQunAZS iyi rl rdeο , uovos dv avrQ «9» praesit officio, solus in se totum circumferens - 
Sio» r ágxyv a xal dLovcíav, xal xocusvos — stratum et potestatem, utens quidem causis civili 
pd» roĩe mzagacvuow Te nxoAuixne dn Oynua x 30 administrationis carpentumque ex argento et prozi- 
dE apyvoov xal zxdÀsxv» wal Cigòoue Éyov xai za mam (seu securem) vel fasces habens et quaecum- 
eyusia xaJécTgxsv doyala sov vóuov, émixüle, ÓÀà que signa sunt antiqua legis, imperabit autem et 
xai rote GTQaTiovtui6, xal émipsAngeras TOv vaueia- — militibus et di tiam habebit aerariorum quae- 
wd» r“ -e, Gers qovrüw au νõ,,e dh, amagaus — Stuum, ut t indeficienter ad omnes super 
raĩe ini rovrq terayuévaw doyaic, xal szoÀAg uiÀ-35 hoc statutas administrationes, et multo magis ad 
dos sis rd zuérsoa. Hias, xaÓanxsQ xai sUv zgos- nostra regalia, sicut et nunc accedunt occasione et 
iexorras, ztQopács, r vs sic rjuác xousSopévov và» — eorum quae ad nos deferuntur et quae ad is- 
v8 elc r Üumuorátg» xal svdafecrüty» Auyodora zimam et piissimam Augustam nostram coniugem, in 
ri fusríQa» GUufiov, Kv r zovaiq xal écOTr&* ov- auro autem et veste; nibil enim inde minui volumus. 
1 J yàg éxeiOev dAarvoO vai BovióusDa. ov u 40 1 Non tamen secundum hoc dari schema et sicut 
nr v0 T0:0Ut0» q cd azzua nadDanso uáros vvr 


igitur aget secundum morem solitum, militibus autem nullo negotio imperabit, quippe qui ipsi quoque ei 
subiecti int. Acdvertat vero animum inprimis ad tamiacarum rerum administrationem, quae in tam 
gravem et undique venalem delapsae sunt. mercatum, ut nullo fere pretio di sint. Tanta enim 
accepimus committi in provincia quantis vix vir maximus sanandis par git. Nam qui potentium pos- 
sessiones administrant — sed iam etiam dicere erubescimus, quanta cum absurditate oberrent et 
modum et satellites illis inserviant et multitudo hominum non ferenda eos comitetur omnesque impudenter 
latrocinentur, ac miramur quomodo usque adhuc subditi in illa regione perduraverint iniuriis bs pons 
Jtaque quotidie nos et rem divinam facientes et publica negotia tractantes multitudo adit Cappadocum 
iniuriis affectorum, interque eos cum sacerdotes multi tum plurimae mulieres, omnesque lamentantur et 
res suas ablatas essc queruntur, quoniam nemo in propinquo est qui talia prohibere 3 Tamiaca 
vero possessio iam /ere tota privata facta est, distracta et cum ipsis equorum gregibus direpta, nec quis- 
quam omnino contradicit, cum os eis auro occlusum sit. 

VL Propterea igitur unum ec iis qui nobis notissimi sunt huic regioni praeficere volumus, gui 
quidem triplici o(fiei raesit et solus in semet omnem et magistratum et potestatem comprehendat et 
insignibus quidem cirilis inistrationis utatur, curru ex argento facto et securi et virgis praeditus et 
quaecumque antiqua signa legitima sunt, idem autem militibus quoque imperet et prospiciat reditibus tami- 
acis, ut sine intermissione ad omnes magistratus ad hoc constitutos et multo magis ad nostrum pala- 
tium perveniant, quemadmodum nunc quoque perveniunt, tam eorum nomine quae ad nos quam quac ad 
sacratissimam et piissimam Augustam coniugem nostram deferuntur et in auro et in veste: nihil enim inde 
1 deminui volumus. — Nec tamen secundum eiusmodi formam, quomodo usque adhuc fiebat, ex: furtis et 


1 c , ] militaribus (i. e. evgacsreo») c | 1 oonsuetudine V | aut V | 2 utpute V | 3 mente 
2 6gódoa om. c | 5 duxogía» MBc) &xogíav L| 2 f£ | libri I 5 oauponatia dila t meroatione V|[ 6 dignae 
L'| 9 svxolov L || énivgéxovres L | 10 dovOQsas uàv | paene oonsistant vulg. | pena V | 7 prouinciam 7 
L^ |11 A= M) A tas L dl. Be | 12 O | maxime V | 9 etiam om. V | 14 orantionibus V! | 15 no- 
xsvcovscw Le id L | qogrro» Be] g | bis om. V in kiatu 3 litt. | et quae communia sunt Neob. | 
ML | 15 evxouévow| dGxoAovgévoic L*|| 19 e sunt om. vulg. | gentibus ibri 16 capadooorum T 22 
— air ra ingemisoentes — aoousantes c | 22 da- pos V || possessorum VT || 19 prohiberet V | 21 di 
Loudvns L | 29 xaà zoogusvos] xal om. c | 30 «oi$ zaoa- V | 27 tripliei praesit] uolumus V utens 

juo) oausis c | 35 eisépxovvas L| 38 avyoverav M*] | ut est V | 31 uel Tal] ut V et vulg. | ye 
avyovavav M*B avyovevn» L (39 vel autem c | 41 «o | 32 imperauit V | 34 indeflaientes VT | 36 nostram V 
rotodro L hoo g | saOdzreg] et sicut c et eorum) et om. V* 


CAPPADOCIAE 


du va Aden xal vj TOv» vnorsÀó» émvosíae xal 
qs óvónars (ravra ydg Gmavva xal niGoUuev xal 
rij nusvégas dxBaÀllousv xolrre(as), iMi if airov 
xai, r xal vouiuov, ác xal he 10s vq 
Os in n ee da vóuq, O18 raVTaG vo- 
sulógevov r xarà waigóv Éyovra vg» dex sicgd- 


, cc signi, ac quinquaginta «ov zovaíov A/tQae 


M Üuotáry Ado 


r e f cu, vv yàg 
7o 


i v8 xaJsuctOusv 9usie xal adogotaca 


229 


Nov. XXX 6. 7 


hactenus, ex telonum et subtelonum calumnia et suf- 
fragii nomine (haec omnia et odimus et & nostra 
expellimus republica), sed ex causis iustis et legiti- 
mis, quas etiam subdi huic sacrae nostrae praecepi- 


5 mus legi, ut has accipiens qui per tempus habet 


administrationem inferat, sicut dictum est, quinqua- 
ginta libras auri sacratissimae Augustae nostrae con- 
iugi. Administrationem enim et gratis constituimus 
nos et sine suffragio ordines in e& ponimus, et erit 


rds ryuoorovíag ám. n] tíÜsusv* xal Cora x- 10 ao nullus qui pro e& quicquam accipiet. 
LÀ ? * et 


2 l oòd sl 0€ dn rabrye và Aνỹ,,ẽi: AAA 
«al círncw avtQ uiv dg. yovdiov Jsvgow viginti 
Jidonsv, va & vxnotévaxta,, 1 dà avtov nagidog 


xe. xovalov ArQav Óvo magérousv,  Anyevas q xai 


$ regte ixavéga v0 nagd vov Onuocíov uáyos V yo-15 


M xev! ovUàv zavrelac dlavrovpsvov. ovdà 
Te xaTa T& tZ» dx vavty» dAeTrtoUvusv, xal ud- 
a rod dvQoEorávov xoourodírov vày Osíov ruav 
Serve, fair yào énà Kammadoxiq wal ave 
ad Tv v5 aV; 
oe. ain ve ono, dbovcíae v8 xal váfsos xai 
vavrov oy5ygaros j, odd uévvos mavrsAds 
are de xopsbonévn» ovxs Aoyo αο , ovts d 
er, ovts dv zovcíQ ovre dv do. ovts dv dcé- 
qois sidaci», ovts zx 
evrs zxagà tis avrov cvabsmse: ov yàg à» dds ro 
ag E e i, h yàg v mQayua Gvw- 
id vs x dri, Íva uu tq qisιιαα,ν a 


[4 


eyone 
2 


aur c xaOwciwopndivo» znaLctivov 20 


Y cod xatà xaigov ivOvrmárov 25 officio. 


annonam ei quidem usque auri lib- 
ras XX. damus, sicut subiectum est, eius autem 
assessori usque ad auri libras duas praebemus; ac- 
cipiet autem et officium utrumque quod à fisco 
hactenus erogabatur in nullo penitus imminutum. 
Neque enim secundum aliquid administrationem hanc 
imminuimus, et maxime gloriosissimi praepositi sa- 
erorum nostrorum cubiculorum. Manere enim in 
Cappadocia et es eamque sub devotissimorum 
tinorum schola simili potestate et ordine et ipso 
schemate sancimus, nihil tamen penitus hinc acci- 
pientem neque titulo consuetudinum nec annonarum, 
neque in auro neque in veste neque in aliis specie- 
bus, neque & temporali proconsule neque ab eius 
on enim aliter custodietur puritas; sub 
una namque administratione causam colligimus in 
provincia, ut non dilacerata claudicet. 


CAPUT VII. 


Ilgóvoia» voívvy xai ur ds ò 7x 


uch or- 30  Providentiam igitur et ipse qui & nobis dirigitur 


Onsstai sxoAÀjw rie Tapeiaxfe rij, xal — ponat multam aerarii possessionum, et inspiciet quod 


éysra) v0 magaugaDÀ» t6 vapusiaxze yr xal uátn» 
zy zieh xatayó ate dv vouais saiva dy doocí- 


ablatum est ex aerarii terra aut 
detinetur sive in 


frustra ab 
ascuis sive in arabilibus sive in 


pose aive dv oivopvtous 07:016, eits dv xis sive d» vinealibus locis, sive in praediis sive in domibus 


eos, xal dxÓixrOss cq ↄrœuyucri Tüv apyalay yn», 35 


evdsyiac dvteiriDsusyne mr zoovíae zragaygaq. ov 
vue dv rie dvviDain vowvró vi TQ Ónnociy, ora ne 

oc zoavtow» ovte [va «zv ovcí(ay gbr tr)» av- 
rod · rodxo yàp Aarrœqis ud nnso avinoés dcc: 
26 xepgl óvxoGaa6 xc] 
exse 


voragov azotíce cvv agefeíq vs xol aiGzivg 


et vindicet rei antiquam terram, nulla obicienda ei 
temporali 5 Non enim aliquis obiciet 
tale aliquid fisco, neque ad lucrum agens neque ut 
substantiam augeat suam; hoc enim deminutio po- 
tius quam augmentum est, cum manibus sordidis 


olsgDaí v« au, 40 utens putat aliquid lucrari, quod postea reddat cum 


impietate et confusione multiplex. 


vexatione subditorum atque largitionis nomine praebeantur (haec enim omnia et odimus et c 1 
ut iis ac- 


mostra eicimus), sed e iustis ei legitimis causis, quas etiam sacrae huic legi subici iussimus, 
tis qui magistratum pro tempore gerit quinquaginta auri libras illas, i 


i 
dictum est, praestet 


sacratissimae Augustae coniugi nostrae. — Magistratum enim et gratis nos constituimus et creationes eius 


$ omni donatione 


ertes reddimus, neque omnino quisquam erit qui 79 55 eo quicquam accipiat. — Sed 


etiam annonam illi quidem ad auri libras viginti damus, quemadmodum infra subiectum est; assessori autem 


eius auri libras duas pracbemus; atque officium quoque utru 
immi: Neque enim in 


twm est nullo omnino modo imminuendum. 


ue accipiet id quod a fisco ei adhuc eroga- 
re hunc magistratum imminuimus, nedum 


gloriosissimi praepositi sacri nostri cubiculi magistratum. | Manere enim in pr dopo et ipsum et 
e 


sub eo est 

tamen inde nihil omnino neque consuectudi 
fue in vestimento neque in alia specie, neque a 
eque enim aliter puritas servabitur. Namque 
dum distrahitur claudicet. 


devotissimorum palatinorum scholam in simili potestate et ordine 


in eadem specie sancimus, 


num neque annonarum nomine accipiat neque in auro ne- 
oconsule qui pro tempore est neque ab officio cius; 
unum magistratum rem in ca provincia cogimus, ne 


VII. Curam igitur et ipse qui a nobis mittitur magnam adhibebit tamiacae possessioni, et circum- 


spiciet si quid a tamiaca terra ab 


atum est et temere ab aliis detinetur, sive pascua sunt sive arabiles sive 


wneales terrae, sive praedia sive domus, atque rei vindicabit vetus solum, cum nulla longi temporis prae- 


scriptio ei opponi possit. 
ut bona sua augeat; hoc enim 


Neque enim quisquam (ale quid fisco opponat, neque lucri causa id agens 
EMBED polius est quam 


«eque au (um, si quis sordidis mani- 
bus utens se lucrari quid arbitretur, quod deinde cum impietate. et Pudore. redditurus si( multiplicatum. 


1 Kk ve xlond xal He àv vrotsAd» i-] ex 
telonum (i.e. i vsÀovav) et subtelonum calumnia g | 
2 yàg om. c | 5 a?vàc L | ? quinquaginta M] r 
et 2. v. M, om. L | 9 adogoravo» M* àJoporazas Ha- 
loander | 12 viginti M) A (prox) B, om. L | 13avre L ] 
14 xagéxousv ex C Haloander] xa MLB I 16 xac 
od, mawrsioe Mg] xar ovÓéva savrslos voOnow 
LB | 11 ddarvox ) 4Aevov L || 19 4x) Kanzadoxta- 
2 vx abr B21 ve om. LI 22 rod avrov L || 
28 diaenacD'a, D | 32 «o EN). v6 vaussaviuzS 
B* | 33 dgoc(uoic LB] dgocínow M (cf. Lobeck ad 
Phrynichum p. 227) | 34 dv xh LBg| dv om. M 
35 «oie noáyuacs L| 36 avriDsuévne L | 31 rotodrò 
vi) ro B* 37 sg. odd — od libri | x om. L 


1 tellonum 7' | subditorum vulg. | 2 haec enim omnia 
vulg. | 4 nostrae sacrae V | 9 ordinationes vulg. | 11 us- 
que ad auri vulg. | 11 libra V | 13 aocessori 4 14 ue- 
rumque V | 15 inminuto libri| 17 gloriosissime VT | 
p itis V | 19 capadotiam libri | eamque sub V] et 
quae sub ea est vulg. | 20 scholam Osenbrüggen | 22 ne- 
que — annonarum om. V al. | 26 colligemus V 4 27 ut 
dilacerta olaudimus V | 30 prouidentia T | 31 ponet 
vulg. | multerarii V || leg. inspiciat? | 33 »in arabilibus 
irrationabilibus V || 33 69. sive in pascuis — loois om. T 
35 iudicet libri | nullam obicienti ei temporalem T 
96 praescriptionem libri [| 41 pietate V al. 


Nov. XXX 7 


1 mwolanilaiciw. All wal ri æòlus Oiagvláte 
atome drügayov, xal GráGiv OV OvyyeQross li- 
vad vq nohrevuavi. ro Ónuocíovs v8 góQovs 
dyginv»es$ x ger Oixaiocvvne eiexodbe, ovUdv «àv 


var éxsívovs duslo» ov0À cvyyoov 5 10 Ónuóciwv 5 privatos in aliquo 


7? rode idr xavd Ti magi rd oixseia DruiovaD an, 

ri xcrà cd r. / üLovcíay Kyov, sirs rr 
va& dr OxQuviáQuO. vOv r ÓvÓolorávov énagyov 
ro v8 àyÜQgnovatov slev GvQatryow, size stoÀvtixgy 


230 


DE PROCON SULE 


1 Sed et civitatem servabit sine omni tumultu, et 
seditioni non permittet depopulari rempublicam, fis- 
caliaque tributa vigilanter et cum iustitia exiget, nec 
in illis neglegens neque permittens aut publicum aut 

propria laedi, utpote super 
omnes potestatem habens, sive milites sive scriniarii 
gloriosissimorum praefectorum aut fortissimorum sint 
magistrorum militum, sive civilem habeant ordinem 


sire aerarii cingulum, sive maioribus sive minoribus 


Kyouv rd sive vausiax)» Down», eva éni N- 10 dignitatibus sunt, sive inter sacerdotes ministrent. 


vev sire i dlavróvav abweuacev 2e dv is- 
er vsloisv. ale yàg ovros mags der dr 
or v T8 rts avtov Ene và» vs ner vo- 
pov vov vs ÜsoU mQó r u- de TOUS 
s Ónuociovs qógove did rij gur 

avelÀunoe siexouítegOas qoorvtisi, vovc dd rah 
xovs stógovs di vo vztoxsuuévenv dxsiv xou» «d 
Üoóvq sgosomov sicoíGs, xal «oic d Ho stQos- 
vavtoudvois zaoà và évQoborárowv zgastogívoy v 
ge ruov Teber *OLT O09 * 2i dorus 

ner »xcipow suzouévowv xavovixapítey st roũ 
id otordrov stQoszoaítov udxos Go yovv pis x» 
pito Dai vi fj óvónavs GvynO wav i évéoac vis olac- 


ov» alrtac stagà r xarà j] govuuaoíov 7j 
TOv rds Ónuocíac sien ed gos arcotovut OV 1 rod a. 


glerrov arOvnudvov 59 rie rde vyje cbroõ ij r 
xaÀovuévcowv xacvagxsvaucTOw i mQcasoGírov 7) drigov 
olovò more ngosohmov ávíxovros v? d? Tow - 
ovoíq. 10 G1Qatiortuxóv. dd dxavágq. vov ooortióov 
vovrow gon ia, nass vs robe r 


ro 20 lum unum accipere 


Unus enim iste omnibus iudex p nitur tam suae 
gloriae quam nostrarum legum vel dei prae omnibus 
memor. Hic itaque publicas functiones procon- 
sulare officium indeficlenter inferre curabit, aerarü 


etiavzs vübsos 15 vero quaestus per subiectas dudum illi sedi personas 


offeret, et eis qui ex consuetudine mittuntur a 
riosissimis praepositis sacrorum nostrorum inten 
cubiculorum; non valentibus per tempus directis 
canonicariis (&) gloriosissimo praeposito usque obo- 
aliquid aut nomine consuetu- 
dinum aut alterius cuiuslibet causae a temporali 
summario aut publicas exactiones facientibus ant 
spectabili proconsule aut officio eius aut his qui vo- 
cantur instructores aut praepositis aut alia quacum- 


25 2 persona competenti sacrae nostrae substantiae, 


taris autem manus utrique curae horum auxilia- 
bitur, removebitque potentibus obsecundantes et non 
sinet praedia devastari et latrociniis affici; neque 
ipse circumibit ea, sigut pridem faciebant comites. 


dvr do- 30 Sed neque loci servatores destinabit, sed locorum 


M db de xal ov GvyyoQyss và Xooía mogOsicOas defensoribus et qui ex eius officio sunt ad ministe- 
aal ApcrevacÓni 0v0À avvó6 magsAsvosras rubra, rium utitur. 


xaOdzeo oi moo» émoíov» xouztss. oU ui ovdé 
rororenrds ixz&uwyes, d lid toic vw rn de 
2 «a. sb dd nov xal otQatuTOY avtQ 
ix r rõ 4 ole ij xosía xαν BorO«eiv ag 
rat xal ovros % oixsíaus xtávca stQdLovas xal 
odd Druso covgss vovs Vztnxóove ovÀÀ xavavaloGgovoi 
ri mgoixa, d 


xal toic dx xije avTov cd tes 40 E xc n- 35 
77848, To, 2 Si vero alicubi etiam militibus egeat, ex locis 


at rõs ra TOVTOY de 
dandvale oixs(au KyOa d, si, vd, si ngos ria 
evrów zQoetábaiusv dAOsi» zolgavy, 0 r raQsDgoc a)- 


era xpo)usvos 40 his abstinebit utens sumpti 


quibus causa vocat adiuvari Braccipian et isti ex- 
pensis propriis omnia agant et nihil damnificent sub- 
lectos neque erxpendant Mud gratis. Sed et ipse 

us propriis ubicumque 


fuerit, vel si ad aliam eum praecipiamus venire 


1 Sed etiam urbem servabit ab omni perturbatione liberam, nec seditionem grassari in republica patietur. 
Ac tributa publica vigilanter et cum iustitia exiget, nihil quod ad ea pertinet neglegens nec. permittens wt 
aut fiscus aut privati ullo in rebus suis damno afficiantur: 27 Ve qui adversus omnes potestatem habeat, 


sive milites sive scriniarii et gloriosissimorum praefectorum et 
cium sive cingulum tamiacum habeant, sive in maioribus sive in minoribus dignit 


ortissimorum ducum sint, sive civile offi- 
atibus versentur. sive 


inter sacerdotes numerentur. | Unus enim hic magistratus omnibus pracerit et suae ipse famae et nostra- 


rum legum et dei ante omnia memor; qui tributa 


operam dabit quae e consuetudine a 
qui ad tempus a gloriosissimo praeposi 


sive consuetudinum nomine sive alius Nee causae a summario 
M proconsule vel officio eius vel catasceuastis qui vocantur vel 
sacrum nostrum patrimonium pertinente. Militares vero copiae 


publicas exactiones faciunt vel spect. 
praeposito vel alia qualicumque persona 


utrique earum curarum subvenient, et satellites potentium repriment nec ) 
aetermittet, sicut priores comites faciebant. At ne vicarios quidem delegabit, sed 
8 bi auí ilit 


tur 1 ipse haec 


idem 
énferenda curabit, (amiacos vero reditus per personas illi sedi olim subditas invehe 
loriosissimis praepositis sacri nostri cubiculi pr 
emittuntur canonicarii ne unum quidem obolum possint accipere 


publica per proconsulare officium sinc mora 


t, atque iis quoque 
vi tat 


ui pro temporc est vel tis qui 


pracdia vastari et spoliari patien- 


2 locorum defensoribus et iis qui ex ipsius sunt officio ad ministerium utetur. 
quoque ei opus erit, eos qui sunt. in locis, ubi necessitas postulat, opitulari iubebit; atque hi sumptibus 


opriis omnia peragent neque ullo subditos damno afficient neque gratis quicquam consument. 
De his abstinsbit, 5 sumptibus utens redeo sit, dams ad aliam 


1 v2» noAÀg» L | 4 oda] neo (6.0003) 6 | 7 £xew 
B* | 8 *vxadQxov libri | 11 le- Haloander] cia ML Bc | 
13 ve vs om. B | avv?s MB) avvzs L | 14 àxavcovy 
LB | 9s] hio itaque 6 | 17 vxoxeuévov Mc) vzxoxex 

ov L w ? B | ngon ixsivo B| 18 vovs 
L | xgatvouévos B | 19 aga xov id ot or xoaistocí- 
vov L (na vov ford ro ztga«nogízov Haloander) l 
23 ri] 1s B || 26 5 156 avrov rd -i B | 21 z9asztost- 
vo» L|29 vov ergatsiovixov L| 31 zogOsioDa! vs 
xal B | 32 nagsdsvaeras B] vtsQesAsvoevas MLs | 35 xai 
v0i$ — 37 và» ron om. Be 36 avrov Le Qaroeev 
Ls] dejoe. M | 39 oda, ovóà L | 40 v« om. M | 
42 ,b disi» ML. dAOaiv vtQocrátoqev B | 
re om. L 


d et 
provinciam eum venire 


1 seruauit TI 2 seditione 7, seditionem Zfeimbacá | 
3 tributa vigilanter et Osenbrüggen] et tributa uigilanter 
libri| 5 utpute V| 6 potestates V*| 9 cingulo libri 
10 sunt V] sint vu/g. | 11 leg. praeponetur? | 12 vel] 
et vulg. | 14 inferri vulg. | ourauit V | 16 offert Abri 
19 eannonecariis V | & add. vulg. | usque] usque 
vulg. Mir FI 20 consuetudini V | 22 summsiorio 
vi2 aut officio] aut om. V | 24 aut praeposito vwig.] 
et praepositos V! et praepositi Y al. | aut aliquecum- 
que V | 26 utraque libri | corum V | 27 remouitque 
libri | 28 deuastari vulg.] deuastare J deuallare 7 
affloi vulg.] offi T offitii V | 29 fatiebat V | 30 sed 
locorum] eed om. V | 31 ad ministerium vuig.] ad mini- 
sterio VT' | 32 utetur vulg. | 36 locis in quibus . 1 
37 adiuvare vulg. | 40 subtilibus V| 41 ad om. Va 


CAPPADOCIAE 


rod xe«À ij Aon Oegansía &vOÓvmariavov «8 xci 
erer, xal si «& vovtOs Gxaguw oixevixóv «8a 
we) dv vxoLvyíous rer aváysg» dyóvrow, K- 
wap id, , vov avgavuortow, xal si tivsc 
xata rove tO7t0ve Kyovgi, Gyo svyóv j donor 
., rede nsvayuags ns(DecÓcs vois avrov, vOv an 


231 


Nov. XXX 7.8 


provinciam, et assessor elus et reliquum ministe- 

rium proconsularium et militum et si quod talia 

omnia servitium aut in iumentis sequitur; necessita- 

tem habentibus, sicut praediximus, militibus et si 

5 qui per loca babitant scholarii forsan aut domestici 
praeceptis oboedire eius, in cingulo et substantia 

rieulum formidantes. Damus enim ei licentiam et 


vp C= wal rñů msQiovGíq xívÓvvov svAaBobpsvo:. 
Sd one yd abr saggngía» xal vavvre avrove d &c eos privare, nisi his quae ab eo praecipiuntur 
qeia , sb ui) vois d avrov mgosrarrOuévow d- oboediant, eo quod volumus banc administrationem 


eve, Qut. BoviousDa vov t?» agyi» Dora c- 10 habentem. terribilem 


v9» qgofsoórv vs K aiüsoiov vois vrtxóoig xadsacá- 
*. xa) yàg && ti GTQatioTNe ij àvOvnatuasos ! 
€xoÀápios 17] dousGrixos stQogágss vOv iner νν,̃ fa 
ve avrov Lnusces vóv 7uévsQov vnorsi), robro 


xov dor avtOv dx tO» dxsivov Gitf)GSOWw oixsíq 15 percipientem mederi laesum: neque permittet 


xivOvyq? Aafovva OsoazxsUvGas vOv rÓixnuévov. ov avy- 
0 vs mara ovÓsvi oU0À rd évvevOav d yn 

vovrev dd iss xo rustíoovs vxovslsie. Al 
«el vóv vOv Ónuoa(ov Ínnxov Ógóuov àvsnrQéacror 


et reverendum subiectis con- 
sistere. Etenim si quid miles aut proconsularianus 
aut scholaris aut domesticus occasione praeceptorum 
eius ificaverint nostrum collatorem, com- 
petens est eum ex illius annonis proprio periculo 

T siam 
ullum nec hinc venientium laedere nostros collatores. 
8 Sed etiam publicorum veredorum cursum sine 
vexatione servabit; nihil enim excipimus iurisdictione 


vlt. ovdiv yàg éfoigoUuev Ai du oo vie 20 eius. Et si quis ex quocumque foro ad provinciam 


evrov. xal si re «Ow» dL olovò ore OixacTnolov 
a r yoga» porowrov ddnõν, xal Undo vO re- 
vaypávoy „ rob ro LstsÁsUOSTaA. 


venientium laeserit et ultra quam constitutum est 
exegerit, hunc castigabit. 


CAPUT VIII. 


Qeovrust dà xal vis ro lame xal vÀv xalovuévaw 


Curam habebit autem et civitatis et frumentorum 


€stoovix oy xal cy y rh avri, xal magacxsv- 25 appellatorum et operum eius, et procuret secundum 


égs, xarà tÓv ira D ,] GvyyodáqscOas tovc Ào- 
y:suove xal QamavacOa, xal và tautiaxà xal αö%- 
wixa, Kal si ru sUgo« tovt TOv rd Ovy?jOwc 
dij ds dupavsis xaOuatovrov zocrá£sie, dx tw d- 


nostram legem conscribi ratiocinia et expendi et 
quae aerarii sunt et ci Et vel si quem in- 
venerit horum qui quasi solita insinuant praecepta, 
vel quia aliqui privat aquis aquaeductus, aut quo- 


esgeivas tov dq aros vos o lobe, ij 0stoe và sagi 1030 modo quae circa muros sunt consistunt, aut si qui 


vsiyos dd, He, T e viveG eig y£gugas xarà v 
zs odoí ve dc, wal si rde ddl rover xarà 
v0 2d lat xaxüS mol vevaausvor xaO'atrxs sQogacis, 
xal v0Uvvov azteAuce: stAvtOS rf yoga, oU OvyzaQüy 


sunt pontes in provincia et vise quaecumque, et si 
u& alia huiusmodi olim male disposita constituta 
dont) occasio, et hunc eicere omnino foras provin- 


ciam, non permittens eum neque insinuare huiusmodi 


evrQ ovre éugavi vouavtg» xaragtícacOac. xóc- 35 praeceptionem nec lucrum aliquod penitus inde per- 


«af.» oùxe xégÜos v. mxavtsios éxeiJev u si 
zac rin Gvvido.usv. énowíay yer , rar / ijuete 
Dal zQaynatiuxq  xoousvoi Tv 706 roy ri de- 


xm Éyovia vavrQv xol A Gd spl vovtwy ODoóvo 


cipere. Si enim quandam perspexerit quidem in- 
spectionem fleri, hanc nos divino Mesa we o utentes 
Up? ad eum qui administrationem hanc habet ct tuae 

e hoc sedi communicantes causam disponimus, ut 


sosvoUusvos 1o sodyua OixDTnsousv, deve finder vàs 40 nulli tales pecuniae collectiones ingressibiles et in- 


rosa ra Aoylas Bavás r xal émiDQóuovs é Gg 


dc yivoeaDai.. & dd «rv dex Kyov ualova uàv 


cursibiles facile fiant. Qui autem administrationem 
habet maxime quidem per se omnia prohibebit; si 


iubcamus, et assessor eius ot. reliquum ministerium ct proconsularium et militum. et si quod eos omnes 


mancipium vel iumentum sequitur : 
illis versantur, scholarii xs vel 
veriti. Damus enim illi licentiam etiam 


magistratum hunc gerit et metuendum et. venerabilem subditis esse volumus. 


uoniam necesse ! de 
mestici, praeceptis eius obtemperare, in cingulo et bonis periculum 
haec r^ auferendi, nisi fetis eius operam dent, quia eum qui 


ent, sicuti diximus, milites et si qui alii in locis 


Etenim si quid miles Sve 


ocontularis sive scholarius sive domesticus nomine mandatorum eius unum ea subditis nostris laeserit, 
c par est eum ex illius annonis proprio periculo auferre et mederi ei qui iniuriam passus est. Ne 


uam omnino ne corum quidem qui hinc pro 


ficiscuntur. subditos nostros iniuria afficere permittet. 


$ 4 Sed etiam cursum publicorum equorum illibatum custodiet; nihil enim ab cius iurisdictione excipimus. 


Kt si quis eorum qui ex qualicumque iudicio in provinciam veniunt, iniuriam faciat et ultra i 


constitulum est exigat, in eum animadvertet. 


quod 


VIII. Prospiciet vero civitati quoque et sitonicis vocantur operibusgue eius, atque secundum 
1 quae Pp | a 5 : 


legem nostram rationes perscrib 
venial cx iis qui solitas illas iussiones insinuant, 


et tam tamiaca quam civilia 


( $i quem in- 
quis aquae ductus averíat, vel quo in statu muri 


aint, vel an qui pontes sint in provincia quotve viae, vel si qua alia est causa talis secundum ea quae 
elim perperam usu veniebant, hunc quoque omni modo e provincia expellet, neque permittens ei ut 


fussionem insinuet neque ut quicquam omnino lucri inde. accipiat. 


sapectionem 


fieri, eam nos sacra pragmatica sanctione usi 


Nam si placuerit nobis in- 


eum, gui magistratum hunc gerit, 


cum (ua quoque sede de his re communicata, ipsi disponemus, ut nemini ewsmodi pecuniae exactiones 
proclives et expeditae temere fiant. Is vero qui magistratum gerit, maxime quidem per $e omnia prohibebit, 


1 «s om. B | 2 sovxoic MB] voiovto«s Le || oixevixoov 
B | 5 fzovai] ai Hombergk male | 8 avv» xaoonoías 
L*|9 ngatvrousvos B|12 st v: dedi ex c] ers libri 
8 av.axó6 M avyOvaavuxoós LB 14 opérvsgoy M 
D, B | 11 ovài] ovdi» B || 25 zegloxevácss L 
26 vóuo»] Cod. 1, 4,26 [| 27 xai «a zroAstixa B || 28 xai] 
za» Bec | 29 xoa£us d uet ovs B vel quia (i. e. 7 
ei) 51 34 dzesAàce M) dusld,νν,ꝙñuL Be | 35 sq. *ovóà 
d libri | 36 x4) «ic L | 33 ovyidoie»] perspexerit 
quidem (i. e. evsido; uiv) & | 39 xegl tovtov 99óso 
wvovusvo. B* 


2 proconsularium] eiussularium V | si quo V | 3 se- 
quitur vulg.] requiritur libri J 7 ei] eis V eius 7 
8 hac] haeo Fal. priuari libri | 10 reuerenda T re- 
uenda V | 11 proconsularius vulg. | 14 est om. V || 15 per- 
mittit libri | 18 ueridorum V uerendorum 7' | 19 iuris- 
dictionem Tal. | 20 si om. V | 22 exegerint V | 24 autem 
habebit Tal. | 26 legem nostram Tal. | 30 & qua V* | 
31 pontes] potentes potentes (sic) FI 32 alius V | deposita 
V | constituta libri] constitit vulg. est addidi | 34 promit- 
tens V | 36 erit) si N VI insperione V 
inscriptionem T' 38 habeat (habeet V) FI 39 dispone- 
mus vulg. | ut vulg.] et libri | 42 prohibeat / 


Nov. XXX 8 9 232 


Koe xiva wolves e di r wal aqodporépov 


dendein, unvias, vs xQóc va viv GYw UvssQoy?v 7500€ 
r TÓV retro 7tQaitÓGeTO» eh *8 ro d l loue 


savsvpruovs &oxovrac, ole vie dor. g vÓ mQaypa 
pavovdía, x v8 ue avtov , 
1 rgaxtéov eee. Taria dd àvaciOsa Oa, 
xat& vr)» émagyíae nc &oys vtQocnyopías ri éxov- 
pts „Ae nengerne ce BaciAs(ac xal t vapaíov, x- 


84 TOJOVTO» M xai Ónuogdíav Soil» Tiv oo. 


ud evrove* nuc T8 avt ro bn 


DE PROCONSULEE 


vero aliquid etiam vehementius in it, nuntiabit 
et ad tuam celsitudinem et (ad) gloriosissimum prae- 
itum et ad alios famosissimos nostros iudices, qui- 
aliqua est ad causam icipatio, et ad nos ipsos, 
ue ipsum quod agendum est explanabimus. 

1 Titulos autem imponi in provincia cui praeest 
appellationem aliquorum habentes, excepto 2 
et aerario, prohibebit in tantum, ut etiam fisci faci 
substantiam aliquid tale agere nitentium et manus 


ro TOLOUTÓ T& TtQüTiAp ÓniysQovrveov xai ,, 10 auferat horum qui eos imponunt, si praesentes ipsi 


dgauQeia as vovc tavrac ir H,, ei stapóvtes ag- 
ro roi, si dd oi viv dnóvtov nQoroovvtes, us- 
yd lat dxsívous vnodOcs. Bagavoi. robe névtor ci- 
rlous deres Üfjnova voAunssuv sirva apo aire nig 
dxtóvtoe zto&vroy ayaOsivai, x svOvs rege. 
kes raĩe TOv avaDévro» xspalais, sidos de, 
vavra uaJDov ÓóqÓvursuev, avr06 émi rote davrov 
sQayuacgs cre Ünusvasme aicOrjoeras. 


15 pitibus, sciens quia, si 


raesumpserint; si vero absentium rectores, magnis 
os subdat verberibus. Titulos autem quicumque 


55 sive praesens sive pro absente agens 


ponere, deponens mox infringet imponentium ca- 
agnoscens n 
ipse in suis rebus publicationem sentiet. 


CAPUT IX. 


Tus Juv dd amine o MA, GvwvoOvía, 


xal ovx dics. rd yeopyixóy. xaDánso uéro« vuv dd. 20 stantia, nec sinet 
azzaÓóxe, ^ molestabunt nos 


ast ovÓÀ évoyAjgovs,w uc Kr 
v BoGwrés ve xal moocxvvoUvts: xal Odvoóusvos, 
aÀÀ' chr avroic QiaerrGss. ini yàg si r. va idov- 
uev dlJQovra & ov moót. «vt rd oixsia go 
wdvgaro z&Ór, rod ro avOius ain rie yoQac Gv dti- 
píq or, dr vOv deore xara/uzov svdUs 
iOpaus mQOc zuàs. si dà oi uév v νjẽHͤep xal Ley 
robs dÓ«xovrras, avr0e dà xd diruνο jdn xai 
revo ovx i Eo rd Aóyav, aAA ond pe 
TOUS ÍxéetsvO»TaS aca 
tQéxn» si; ijude, xal ualigta sí yvvaixss ale, juste 
ra uáDoiusv ox oi uiv ngocrjÀdov 0 dd ovx ijubvaro, 
YO zoüyud v& svJvs vronevcousv ox dd vide 
7? d xd i did Üsganeíay vuvayv ysvouavov, dau- 


L4 , — 


rous T8 GVvTQ mavroíos dvi 1700usv, xal vQunAne ab- 35 etiam 


vQ T$ de ovre vQunAagiova wal vi» avríGtagiy 
ISa, nolsuovsros avto toV Óixaíov re xal zuo xai 
1 r vouow. Jine avrov mtQosrjxss ds0ióva xal H 
jure? stagayysiuctoOYy dvcuipyrOXÓuSVOY, tiva 


Causarum vero diligentiam habebit cum omni con- 

colas sicut hactenus laedi, nec 
terius Cappadoces multum cla- 
mantes et adorantes atque ingemiscentes, sed ipse 
eis iudicabit. Nos enim si quem viderimus venien- 


tem, qui suas ei non prius defleverit passiones, hune 
25rursus ad provinciam cum contumelia dirigimus, ee 


duoc iudicem relinquens mox currit ad nos. Si vero 
illi quidem adierint et dixerint violentos, ille autem 
iudex et epulator non susceperit verba, sed gemere 
supplicantes dimiserit, illi vero coacti recurrant ad 


závow, oí dd ávayxacÓsisv 30 nos, et maxime si mulieres sint, nosque discamus 


quia illi quidem adierunt, ille vero non iuvit, causam 
statim suspicabimur quia propter lucrum aut propter 
gratiam aut propter mede aliquorum factum est, 
nosque ei omnibus modis resistemus, et cum triplex 
administratio sit, triplicem contrarietatem ha- 
bebit, rebellante ei iustitia et nobis et legibus. 


1 Quae eum decet metuentem et nostra praecepta 
rememorantem, quae ei dabimus cum administratio- 


quodsi qua potestate graviore indigeat, nuntiabit rem et tuae sublimitati et gloriosissimo pracposito et 


reliquis celeberrimis ma 
1 ciendum sit explanabimus 


sfratibus, qui aliquo modo rei participes sunt, et nobis ipsis, nosque ei quid fa- 
; lae autem quominus inci i 
uorundam exhibentes (excepto imperio et aerario) adeo 


proponantur im provincia cui praecst nonina 
prohibebit, ut et bona eorum. qui quid eiusmodi 


acere conentur. publicet et manus abscindat iis qui eas imposuerunt, si praesentes ipsi id ausi sint; sin 


absentium procuratores, gravibus eos cruciatibus. subiciat. 


Ipsos vero titulos quisquis affigere. ausus 


at sive praesens sive pro absente agens, sublatos siatim in capite corum qui eos proposuerunt con- 
fringet, sciens se, si haec cognita neglexerit, in suis ipsum rebus publicationem esse experturum. á 
Litibus vero cum omni animi contentione curam adhibebit, nec patietur agricolas sicut usque 


adhuc iniuria affici; neque Cappadoces nobis amplius negotia facessent multa clamantes. et 
Nos enim si quem vi | 
unc rursus cum ignominia in provinciam mitlemus, quoniam magisiratu praeterito 
nos cucurrit. Si vero illi quidem. ipsum adeant eosque qui iniuriam sibi intulerint. nominent, 


et conquerentes, sed ipse iis ius dicet. 
$uas$ conquestus sit, 
statim 


el supplicantes 
amus venire, qui Non pnus Auras 


ipse vero iam licentius vivens ac luxuriae deditus non advertat animum ad sermones eorum, sed supplices 
plorare sinat, iique ad nos currere cogantur, praesertim si mulieres sint, nosque cognoscamus eos quidem 
adiisse, ipsum vero opem non tulisse, eam rem statim suspicabimur vel propter lucrum vel propter gratiam 
vel propter beneficium quorundam factam esse, nosque ipsos illi omnibus modis opponemus, et cum jb n 

gibus ei rep tibus. 


gm f apes gerat, triplicem quoque oppositionem habebit et iure et nobis et 


ugnan 


ae quidem veritum eum et memorem praeceptorum nostrorum, quae illi cum magistratus tnsignibus 


2 1 r v» Le] ngos 17v M | 4 deore no- 
stros iudices 6 | 5 abr] ipsum (i. e. avro) e | 15 - 
je ML || 16 d, L | 19 d. ,ẽ, L | , L 

$5 idousv B | 26 eveAlovusv ML | 28 jon om. e 
30 xara/uunaves B || 33 o 7) 7) om. c || 34 davrove 


vs avt L (c)] dxavrove xà avrov M| 37 zuow x 
em. B 
2 ad supplevi [ 3 famossimos V | 4 aliqua vulg] ali- 


qui Fal. aliquid T | partipatio V! | 5 explanguimus 
libri | 6 titulus Tal. I 7 appellationum libri | 10 au- 
ferat vulg.) offerre libri | 11 magni V 1 13 praesumpserint 


T | 14 infringere T infringe V (22 et adorantes om. Vf 
23 si quem Tal.] si quidem V || 24 suam V* | *ei non] 
ei oio (i. e. omnino) V enim Tal. | defluerit V | 25 cum 
V] om. T. al. | contumeliam VT] eo] et libri, om. "e 
21 illi om. V | quidem vuig.] qui libri | adiecerint 
uiolentes V [| 31 iuvit] iubet libri (iuvet Beck) | 32 su- 
spicauimus libri | lucrum aut propter om. V | 33 facta 
vulg. | 34 resistimus V | 35 etiam V] et al., om. T ei vulg. 
An etiam collocandum post triplicem? | fit V | 36 rebel- 
lante] reuelantes Tal. releuantes V || iustitiam (iustiniani 
V) libri | 38 nostram V al. | praeceptam V* | 39 reme- 
morantem] rememorare V memorare Tal. memorantem 
vulg. 


CAPPADOCIAE 


décousv avvQ cv» rois ti axis avuBóAow (éxdAovv 
az xavxa xal oí . navQáta ve,, návra 
xét» xarà TOv iM GxomzÓv, yy vs iaó- 
aH xal xaJagoryti xs „ xai Óixaiogv- 
egy ruf, ob d dv avJQgOzow dcriv iGxvgó- 
ey vs xal xaÀhov ovÓà oíxeio?» De ts xal H 

2 Alo Üvvausvov. óvra yàg ajvóv TowVtO» H 
r xao mz uapvrvQOUVusvOy uovo» GTcvta TtQUt- 

; gol h⁰ε 


da xavà Ty» νναν ,? , oòd dir évégov 


233 


Nov. XXX 9. 10 


nis codicillis (vocabant autem haec veteres mandata 
principis), omnia celebrare secundum nostram in- 
tentionem, et voluntatis aequitate et puritate manuum 
utentem et iustitiam honorantem, qua nihil inter ho- 


5 mines est fortius atque melius nec commendando 


deo ac principi magis valens. "Talem enim eum 
extantem et ita & nobis testimonium habentem solum 
omnia agere in provincia volumus, nec causas altero 
aliquo audiente nec nobis facile eligentibus eas alteri 


cd OxQOOu8vov, ore Tow éqdiox aioncouévor 10 cuiquam delegare neque dirigentibus aliquos aut oc- 


ai vi naganéusav avtàüs ovv8 dxrnxsuyórvov 
rede I 7ztpOqüGs TOU Días xoios» f xav aAAnv 

notre air 1 tQ xà» si i TOLOUTO 
ze. vuv yéyovay 1j dx Osiov ijusre ch. vorow 1) . 


casione violentias prohibendi aut per aliam quam- 
libet causam ; insuper et si quid tale hactenus gestum 
est aut ex sacris nostris formis aut ex praeceptis 
iudicialibus, hoc omnibus vacare modis, ipso totam 


sspoevatsov d TOUTO 7t. GyoÀaLew cQO7t0:6, 15 1 gubernationem provinciae et alteri acces- 


«UTOU f OÀQv avaAaufavovvos rij Énapyéiae Óioíxr- 
€4v xal étég« nagodov ys va, oV Gvyro- 
08. 


sum habere penitus non sinente. 


CAPUT X. 


Kal saving» dd dj «5v derm xarà r vOv dd - 

5 4% aic 4e, P erro red. (ai 1 
ovi rds 7taQ aGVTtOU TZ» OT» dne 

e évdofotátq 3 TOU O cov eee 190 
wcràü *0 r consultation Gy5zua xgoívsw Hͥ 
psDa. si d vi dE íxazégac Kaxradoxías qi x- 
v«xocíov uu, 
fustágac vA 0 ÓsÜouévoc sim dj Lie sire Kx 
resse dQxT6, O9 usvtos ui nagiBAszro» avtov xaó- 
scvdyas, vavvnc avcos d ,q dun tos àvOvzatos d- 
aer xatü v, TOU Üsíov ÜuixagTOU OzTua xal xarà 


Hanc quoque administrationem secundum procon- 


psv. Kai rde 20 sulum speciem inter spectabiles ponimus; et appella- 


tiones quas «ee tuum culmen una cum gloriosissimo 
quaestore sacri nostri palatii secundum consultatio- 
num schema audire volumus. Si qua vero ex utra- 
que Cappadocia causa quingentorum minor aureorum 


Qv dpi 33 sivs d£ 25 sub appellatione fiat, sive ex nostra iussione datus 


sit iudex sive ab aliquo cingulo (ut tamen non spe- 
ctabilis sit), hanc ipse spectabilis proconsul audiet 
secundum divini iudicis schema et secundum sacrum 
auditorium. Ius enim ei etiam hoc damus et deco- 


vo Oeiov áxooav5oiov. xciv yàp avtQ xal rovro 30 ramus eius cingulum privilegio tanto, quantum nullus 


did ou xal xoGguovpsv avtq 9v der 7QovOuiq 
v0GaVTy, 0Gny Kris Aux, xai vov dv Kazzadóxaus 
vaJécra. Zorc v8 ovv df xal vwrAoyvopo, 
wai eic iu, v8 xal TÓv vOuOv OQOQv, val ywoOGxovy 


hactenus in Cappadocibus inspexit. Sit ergo iustus 
et excelsae sententiae et ad nos legemque respiciens, 
quia si quidem haec observet, manebit in cingulo 
longius et suscipiet eum merito aliud potius; nostras 


e ai uév vaUva rn, usvsi vs in rj dx in 35 autem neglegens iussiones et aliquos potentium et 
n xal q ò Fr u aur iaο, éréga Hh non nostras leges et nos curans citius amittet quae 
doy): v Y iure, ausijcas xsàsócsow xaí was data sunt, et de cetero in reprehensibilibus erit, 
ve» Óvvatów, ov TO» vOuov xacl fuac Osga- nostro apparens indignus iudicio. 

xevev Oütróv t& íxnuesgsivas vOv QoOévtov xai tO 

Aosnóv dv xavsyyvoGuávow lo xa, vr6 iur. S,, 40 

&valis xolcsos. 

dabimus (veteres autem ea mandata principis vocabant), omnia secundum nostrum consilium peragere 
decet, ut et voluntatis „ et manuum puritate utatur et iustitiam honoret, qua nihil est inter ho- 
mines fortius atque pulchrius quodque commendare deo et imperatori magis valeat. Talis enim cum sit 
ef tale a nobis testimonium eat, omnia eum in provincia solum peregere volumus, ut ne lites quidem 
alter audiat: nos enim neque facile animum inducemus alteri eas delegare neque quosdam emittemus aut 
vim cohibendi nomine aut alia qualicumque de causa: praeterea etiamsi quid eiusmodi adhuc vel ex: sacris 
nostris sanctionibus vel ez mandatis magistratuum factum sit, hoc omnibus modis irritum fiat, cum ipso 
isiegram provinciae administrationem suscipiat neque alteriaditum ullo modo concedat. 

X. Atque hunc quoque magistratum secundum id quod proconsulum proprium est inter spectabiles 
referimus. It de appellationibus quidem ab eo transmissis tuam sublimitatem una cum gloriosissimo quae- 
store sacri nostri palatii secundum formam consultationum cognoscere volumus. Si qua vero in lite 
quingentis aureis minore ex wtr Cappadocia appellatur, sive e nostro iussu datus est iudeæ sive 
ab aliquo magistratu, modo spcctabilis ne sit, illam spectabilis proconsul audiet. secundum sacri iudicis 
formam et secundum sacrum auditorium. | Étenim hoc quoque ei ius damus eiusque magistratum tali pri- 
vilegio ornamus, 7 nemo usque adhuc in Cappadocia vidit. Sit igitur iustus et animo excelso, et tam 
ad nos quam ad legem respiciat sciatque, si qui haec observet, et in magistratu se diu mansurum et 
alium fortasse maiorem magistratum ipsum excepturum esse; sin vero iussiones nostras neglexerit et po- 
tentioribus quibusdam nec vero legi ct nobis inserviat, et mox tis quae data sunt. se privatum iri et in 
posterum inter damnatos fore, gui nostro indignus apparuerit iudicto. 


1 oodicillis — 3 uoluntate e| in ras. 3 versuum scr. V 
vocabant] ei uocabant V | 3 uoluntate V uoluntatem 7 
manuum utente (tente V9) V manumittente T 4 quam 
Vi 5 est] et V | neo om. V | commendare vulg. I 6 ao] 
hao V | 9 fatile elegentibus V | 11 uolentias V | 15 susci- 
pientem et 16 sinentem libri | 21 lacunam notavi (ab eo 
pro quas vulg.) |. 22 sacri om. V al. | 27 proconsule 
libri | 28 iudici vulg. b aditorium V | ius et ei 
om. V | 31 oappadotibus va om. V | 34 longis al 
36 amittet vulg. ] amittit | 37 in reprehensibilibus 
inreprehensibilis T irreprehensibilis (— es V9) V in re- 
prehensis vwig. | 38 appares V 


1 je om. er! 2 uasddva sxtoiwxiric ML) v 
tyuecva Bacuaxà B | 6 ovre B || 1l avrac Me] avra 
ZF B 13 vo M] «o LB|15 seocca£sos L ] 
17 „ ML | 19 «o om. M | 20 do] speciem 
(i. e. idiav) c | dv voi L | 23 xovcovAzaviovo» L ovv- 
sÀsvasov DB jros vOv OvvsAsvosov s.v. M | 2A Yir 
L(25 Ar L | 2 hi om. LI B, ante uévcvos add. La 
29 dixacvoo ML Be) dixaovrglov Haloander | 31 aveo 
ri dgr5y») eius cingulum & 32 50% L | 34 x«i yo 
exov om. c | 35 «ngoír] poír L' fin L^ | 38 vv »ouo») 
nostras leges € | Jsgastevow] ov Qsgazsvo» AI 39 v8 
i L | 40 Aowióv éyxoveyyocuádvow L 
II. 80 


Nov. XXX 11 234 


DE PROCONSULE CAPPADOCIAE 


CAPUT XI. 


Moiysías dà xal zagDBévow Gonayàg nal og 
xai ay0gogovíae xal ei x« và» «vouovtov dcvÀ uu 
w&sAnpáro ovco xoAatéro uxoae, oc 0Myav d - 
zov tuuooíqg r Aowióv &na» din iss gogoorícas, 


Adulteria quoque virginumque raptus et violentias 
et homicidia et quicquid talium est delictorum puniat 
amare, utpote paucorum hominum supplicio omne 

uod reliquum est perpetue temperetur, sitque cum 


xai Égvc usvà XOU v int arid dei vw b lege castigator subtilis delinquentium. Non enim in- 


&uapravóvtov. ov ánzavOQortía tovto, (at, 
d vy cav dier inr 
crgopr moAv tO eobousvov sivas. EA d avacyorvó 
rio dx voiovtO«6 dyxalovuévov, 06 abr) C] 7) 
ag ij le 00 , . towvto zxpoBaAlousvos TÀ- 
7408» éavtov dfapnabew TOV éxsívov i , iovo 
rijs ius rigas ovx dbioe qavncóusvos yvopne* ob- 
Aula yàg ovis v oix&(lav ovra T9» rimqe 7tQo- 
gra ode ztpoiGgÓpevos ind toto rose pire; " 
Ó,agsvÉera, vOv vonovy. du wal si rie du 

éavróv touaUraas Üaggrass mxQograg(aié, xal avvóS 
o uo de. tQ nngupsincarti tjv nowÜüv, r” 
o duagtsiy r8 GUTÓ» xai TÓv duagróvta xal ͤ uu 
prngavra TnÁwavra GnsvÓns délaonádas vd ToU 


av 15 
sustinebit quam is qui deliquit 


humanum est hoc, maxima magis humanitas, dum 
paucorum correptione multum salvum est. Si vero 
passus fuerit aliquem in talibus accusatum, qui ei 
militiam aut dignitatem aut sacerdotium aut aliquid 


10 tale proponens speravit se abstrahere illius manibus. 
sciat nostra se indignum ostendi sententia. 
enim neque virtutem propriam neque aliunde patro- 


Nullam 


cinium ullus proferens super talibus criminibus (ef- 


fugiet) legem. Sed et si quis inmiscere se ipsum 


ibus praesumpserit patrociniis, et ipse similem 
oenam, idem exi- 
stens peccare et peccantem ac delinquentem taliter 


festinare abripere legis manibus. 


] uo 7 dv. "PuoveOnssra, q vq vóuq xal201 Subditur autem legi huic et descriptio declarans, 
7 


dzt0ygags, vga, tí u avtov dx vov 5 Aap- 
Bávésy xol robe reg avrov mQocrxa, ví di ngogácn 
d. q «àv 'vuBoAov, vi 0À sie vq svcafei 


oixq rue Ósioratoc Auyoborije ⁊ je ie cvuBíov: mae Augustae nostrae coniugis, trifariam 
d Tibrasun: auri sie- 25 quinquagenis libris auri inferendis, hoc quod olim et 


à5Aa0r, vQiusqo06 và» quinquaginta 
xousbopuéyoy, voUro d v0 xai dvoOsy xal uáygs vd 


quid quidem eum de fisco percipere et qui circa 
eum sunt competat, quid autem occasione dare co- 


dicillorum, quid vero inferre piae domui sacratissi- 
i uippe 


ctenus tenuit. 


2 xsxgatnxocs. Kai psa voie juereo¹ vz5xoos 2 Et pure nostris subiectis (hoc quod ssepe dixi- 


cus») xongeroci, mhQiyua 


8 310 o ei, 
«4 TEC 


£80z0vOaguSvyov nuiv ] xonuátoyv d 
cxsvdgay » 
xal moÀsuoi ueyáAow, q, cv q id e uiv o Ob 
"90€ Iléocac xe dye ei Bard ilove va xa Aa- 
ve xai Mavgovaíove zsiqo)aagd'as, xal AEZ? A 
xal h ys xal ZixsMiaw xavaxr5jGagOc:, xal Arc 


dac Aae ayaD'ac ov. xa viv lona iu ri in- 35 quam prisci Romani 


xg&vseaup vsUG&uey O dOs06 mwzeg oí sxaÀas Popoio, 
LI M 


ut tÀw TtQ0C Éxàr&Qov oamsavóv Opíow xQacrGavtss 
Ho ip dria lor $aOvuiase* de ei rj ag 
e Gvupasiq N ind rò xgsitro» usraBaá- 
Àev GmevOouse ov ö 

Üvixollav fxovrow, aygvzvwíc *& xal àcitíoié xal 
roĩs d lois G7ta4g& 7tOvOi6 vmdg TOv ijusrigm vztQ- 
xóm Qinvexas xavaxoousvoi.  "Evvevkstas q xal rote 


ucyd lm, xaíto.ye 8v vogavvrais Oagxayass 30 


mus) utetur, causam festinatam nobis et pecunias 
neglegere procurantem utique in tantis ex- 

nsis et in bellis maximis, per quae dedit nobis 

eus et apud Persas ayere pacem Uuandalosque et 
Alanos et Maurusios reli et Africam universam. 
insuper et Siciliam possidere, et spes habere bonas 
quia etiam reliquorum nobis detentionem annuet deus. 
usque ad utriusque oceani fines 
tenentes sequentibus neglegentiis amiserunt; quas nos 
divino solacio confidentes in melius convertere festi- 
namus, nihilque nos pigebit horum quae ad novissi- 
mam diffieultatem tendunt, vigiliis et aliis universis 


év 78 Óxvo)uev tO» sic dcyarn» 40 laboribus pro nostris subiectis semper uti. Incum- 


XI. Adulteria vero et virginum raptus et libidines et homicidia ei si quid est eiusmodi delictorum 
adeo severe puniat, ut paucorum hominum supplicio quod r i dep est omne continuo emendet, sitque 


e 
cum lege diligens delinquentium castigator. Neque enim haec i 


umanitas, immo maæima polius humanitas 


est, quod paucorum castigatione servatur multitudo. Quodsi quem tulerit propter talia accusatum, qui ei 


cingulum vel dignitatem vel sacerdotium vel eiusmodi 


posse, $ciat se nostra gratia indignum apparere. 


alienum patrocinium praetendens in eiusmodi delictis legem effugiet. 


ies obtendendo speraverit se eripi ex manibus cius 


eque enim quisquam sive potentiam propriam sive 
Sed ed si quis alibus patro- 


ciniis se implicare ausus sit, ipse quoque aequalem x nd qui 15 tquit poenam subibit, cum idem sit peccare 


1 ipsum et peccantem atque tanta delinquentem 


etiam descriptio quae declaret, quid quidem eum et qui circa eum sunt a 


ut trifariam i 


€ e legis manibus eripere. — Subicietur autem legi 
co accipere, quid autem insignium 


uaginta librae auri inferantur, id quod et olim et in hunc usque diem valuit. 


noinine dare, gu denique piae domui sacratissimae Augustae coniugis nostrae inferre oporteat, scilicet 
quinq 


2 Alque integre subditis nostris (id quod saepe diæimus) utetur, 


res summo nobis studio est et effecit 


ut magnam pecuniam neglegeremus vel in tantis sumptibus et bellis magnis, per quae deus nobis dedit ut et 
Persas ad pacem adduceremus et Vandalos et Alanos et Mauros E tu el Africam totam atque in- 


super Siciliam quoque recuperaremus, utque bonas 
nobis deus adnuat, quae veteres Romani usque ad 
quam nos dei auæilio ddr in melius mutare studemus, nec quicquam eorum quae extremae 

et inedia et reliquis laboribus omnibus pro subditis nostris per- 


amiserunt . 
difficullatis sunt. detrectamus, et vigili 


3 ovto om.g | 7 d d) om. c dd Mc) vovro 
LBI 9 5oówvr»] militiam e | 10 dpocvsyg» L'| 15 4 
pesi» B | 17 raum] 0v LI 18 auagvovra. M 
20 vzoOrsostas L| vQ vouq) legi huic 6 | 22 v4 à 
Fri dà L | 25 quinquaginta librarum auri 
TevtrKovra xovgíov (vov 
26 xal avo sy] xai om. e | 32 Bavóidovzs ve MLB 
xal Bard lous r Scrimger. vulg. | 38 n gα,u L 
39 er Dανεεν L usraBaAsiv B | 41 xaà acirías6 om. C 


1 quoque uirginumque V] uero et uirginum 7| 3 ut- 


] om. L, 
. B) Au H. v., B. 
e] , causam festinam libri | 30 in be 


es habeamus fore ut etiam reliquorum imperium 
$ utriusque oceani subacta deinceps socordia sua 


pute V | 6 maxima Heimbach] maxime libri || maximae 
magis humanitatis vulg. | 11 sententiam V | 12 aliunde 
patrocinium Osenbrággen] alio de patrocinio Abr: || 13 etfu- 
giet add. vulg. | 15 praesumpserint libri | 18 arripere 
V | 20 subdetur vulg. | 21 qui om. V ai. | 23 prae do- 
mus V 24 quippe] in FI 27 en 28 utitur 

lis] "libellis V | nobis 
dedit V | 32 maurosius VT | religare Beck] relegare 
libri | affricam uniuersam V uniuersam affricam T 
33 super V | 35 quam Vai] quae vulg. | pisci V 
91 festinemus T J 40 utentes vuig. 


1. —. . ——— ————— ÁÀÁHmem ——üU6——. — 


DE QUATTUOR ARMENIIS 

E wv uh, aeo Üocopgsv avtQ nerd «Ov 
evuBo 77€ dex, waa KpmoogOsv sigrxapav* xai 
eizsQ xav éxsiva mwodLsuev azxavra, OavuacTóe T8 
era xal dd zavvov übios je zusvágae pavijaevas 
oye 1s xal woíGsox. 

JmiAoyos.) Tavra voívvy amavyva và q d vovds 
vov do vouov OnAo/usva 3j o vragoys) yyvoraxovaa 
vac 1s sionuévac derijduis và rij dee rave dd 
ÜDoovQ ovto ve abr vr Gsuvyp» ysvous 


235 


Nov. XXXI pr. 1 


bat autem etiam mandatis nostris, quae dabimus ei 
cum codicillis administrationis, sicut dudum dixi- 
mus, et si quidem secundum illa egerit universa, 
mirabilis erit et per omnia dignus apparebit nostro 
5 iudicio. 

(Epilogus) Hsec igitur omnia, quae per hanc 
sacram nostram declarata sunt legem, tua celsitudo 
cognoscens et memoratas annonas cinguli huius prae- 


, 9€ beat sedi et sic eam noverit honestam factam, ut 


woÀÀois aide lKcegOas meguamovOaGtov " vov v»v» 10 merito plurimis sit studium nunc ei dati & nobis 


5 xag 7udv dvOove vs xal d&«opuaros 
4, upiq. 
(Dat. xv. k. April. CP. p. d. Belisarii v. c.) 


AA 
IIEPI AIATYII9SE9Z 
T9N TEZZAP9N APXONT9N 
APMENIAZ. 

O cl sAsve IT p 4% z énáoy 
„ e 15 7 d 
TOW xal zxatgexéo. 

: (I gooípsov.) 

24 7tQ06 T9) 7t 
xaÀos, Frsoá ve 


»04TO & o T8 


Tà uatgv xeiusva xaà éxxsyvudyeg 
av agíxorvo tàliy xal QiaveD eig 
So) av" évépov tà zQ&yuara - 
xsQóvcov , dxoGMO* 78 xsxoGum- 


15 


floris et dignitatis concupiscentia. 


la. 536] Dat. xv. kal. April. CP. p. c. Belisarii v. c. 


XXXI 


R DE DISPOSITIONE 
QUATTUOR ADMINISTRATIO- 
NUM ARMENIAE. R 
Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. 


(Praefatio) Ea quae frustra posita sunt et 
effuse si &d competentem veniant ordinem et dispo- 
nantur bene, aliae pro aliis causae videntur, meliores 
ex peioribus, ex indecoris ornatae, dispositae et dis- 


péva OigOQouéva re xal Óxxexpiuéva dx àv Ju- 25 cretae ex inordinatis prius atque confusis. Hoc et 


ago aroxtov» re xol sxvusvoy. Tovro xal 
éni ri Ae,” xoQac duagravóusvov svQovise 
qÀnusv xf. noe píav aouovia» rata: avtü», 


xaÀ éx rie ars (Gyv» «a avijj do tv 7tQoc- 
30 


5Zxovcav Tdbuv Ts dmiDSivas c5» ztQ8n0vOay. 


super Armeniorum regione commissum invenientes 
aestimavimus oportere in unam congruentiam depu- 
tare eam et ex disciplina robur ei dare competens 
ordinemque imponere decentem. 


CAPUT I. 


.Towyagoov véscaQas slvas zxsnopausv fousvias: 
vn» uiv évÜorárg», 7$ i; urvQonols «fj rs svcafove 
TU 7tQocrnyogías e Bassi pasen Ai- 7tQoTs- 
eo» Bag yro 7ÍsovvomoAsS walovuévn, TwmusQ wol 


Itaque quattuor fecimus Armenias, aliam quidem 
interiorem, cuius metropolis piae nostrae appellatio- 
nis cognomine decorata est, primitus Bazane sivo 
Leontopolis nuncupata: quam etiam proconsularitate 


Nov. XXXI Graece extat in ML, e. 1 Téíocagas silvas . — 3 in B 0,14. — Epit. Theod. 31, Atlan. 4, 11. 


Julias. const. XXXIX. 


petuo susceptis. Incumbet autem in mandata 
sicut antea diximus: et siquidem secundum il 
iuclicio 5 omnia di apparebit. 

pilogus. His igitur omnibus quae 
et annonas quas diximus sedi huius magistr. 
multis merito expetendus sit. futurus 


nostra, quae dabimus illi cum insignibus potestatis, 


ecerit omnia, et laudandus erit et nostro imperio et 


hanc sacram legem declarata sunt co 
praebeat et 
coris et dignitatis nunc ei a nobis datae 


gnitis tua sublimitas 
adeo honoratum sciat factum esse, ut 
o. 


IIXI. 


DE DISCRIPTIONE QUATTUOR PRAESIDUM ARMENIAE. 
Idem Augustus lohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. Quae temere iacent et effuse. si ad iustum ordinem perveniant. et bene disponantur, 
et aliae pro aliis res apparebunt et meliores ex deterioribus et ex inornatis ornatae et ordinatae 1 


distinctae ex: inordinatis prius atque confusis. Quo in genere 


cum etiam in Armeniorum regione pec 


esse inveniamus, in unam congruentiam eam redigendam et e bona constitutione et robur conveniens ei 
dandum et ordinem decentem tribuendum esse existimavimus. 


I. Itaque 


appellationis nomine decorata est antea Bazanis seu Leontopolis vocata, quam etiam proc 


ttuor Armenias instituimus: unam quidem interiorem, cuius metropolis piae nostrae 


tu hono- 


2 xadusso B | 4| Os» LB) xo = M | 4 Kevo 
LIS sexes vs 3 v8 xal iid om. LB 
7 dsc vóuov) sacram nostram legem c | 10 vo L 
sixos M] sixoves L | 19 subscr. om. ML | à 
April. 6 (40 l.)] k. April. Jul. (om. Jul. codd. rell.) unn 
ex Theod. | p. c. Belisarii 6 (AA. TAeod.)) oons. 
bili. Jw.» bilis. Jui." | post subscriptionem non servatur 
éndex de quo agitur 229, 4. 13. 234, 20 || 16 agxórvvev] ad- 
inistrationum (i. e. agxo») € 19 £o M] alda L 
23 à» addidi | 27 àgusvías L | 31 a om. L (c) 


34 Batavis ML BesLavie B atas Tieod. 


2 cum om. V| 3 illam libri 4 mirabili V| 7 nos: ra 
V | tuam V | 11 *ooncupiscentiae libri (cf. XXVII, 
XXVIII extr.) [ 13 constantinopol. V constantino T' || 
bilisiario v. a. con. VT Neoburg. | 14 sg. R XXXI. 
De dispositione V | 22 ueniat V | 29 dicentem VT | 
34 sq. prooonsularitate onorauimus Neoburg.] prooonsul- 
tantem rauimus V, prooonsularitate — 236,3 compe- 
tens est om. T 

30* 


Nov. XXXI 1 236 DE DISPOSITIONE QUATTUOR 


av q vꝛrœrec vertu, Ye véxaxioe mroofctrxsv s honoravimus, cui Acacius raefuit magnificus, spe- 
psyadonosnégtaTos, gc Hl re aztogrjvaytsc v3» ctabilemque declarantes trationem et omnia 
doyiv xal sxd»ra Óóvres gur òôn]ο N A écrw» dantes ei quae competens est proconsularitatem ha- 
d J vncreta Kyu»: GvoAD v ya «vt» xarsxoGu:- — bere. Stola quoque eam decoravimus proconsulis 
causy d nf xal závca 22 robtoss Ixse 5 et omnia quae h&ec sequuntur habere disposuimus, et 
Óervnocauey. wal , e avip dd,“ Os:00o- ^ urbes ei dedimus Theodosiopolim, quam etiam prius 
ciovzt0Àv va, % xal zoórsQov siye, Auras ve xal — habuit, et Satalam et Nicopolim et Coloniam ex prima 
INixoztoliv xal KoAowtiay £x 12$ c moovtns A. — dudum Armenia nuncupata sumentes Trapezuntaque 
vías xaAovuévne Aaflóvtss, Toazstovyra «s xal Ksoa- et Cerasuntem ex Ponto dudum Polemoniaco nun- 
€ovvra éx llovrov vov zov Iloisucsiaxov xaAov-10 cupato, secernentes earum alias quidem a clarissimo 
pévov, yooícartss avrOv e uiv TOU Aaumgorárov provinciae iudice, alias autem a spectabili modera- 
rie énagyíae agyovros rde Óà vov ztapiBAémtov - tore, septem civitatibus totam provinciam statuentes 
Üegáropos, rr ve , Tz» OÀgv énagyíay reg — et quodammodo confinium est earum. 
orijoavres xal omxóGa 97e x&Quux(dos doviv aur. 
l 4sviéqas 0à &rálausv Lousviav c?» KungocOsv 151 Secundam vero ordinavimus Armeniam prius Pru- 
nporrr» xalovuévry, ie yea ZeBáaveia, lee ad. sam nuncupatam, cui praeest Sebastiopolis, ei tri- 
tjj vtQoSvaluavtse T re tv Zefagtonxolerdw fv xal  buentes et Sebastiopolitarum quam etiam prius ha- 
sgovegov x, xai ztQóc ye Kóuavà xe éx t0) xalov- buit, insuper et Comana ex appellato pridem Pole- 
tro n gast Do leuamianoõ IIóvyrov «al Zilla in rod moniaco Ponto et Zelam ex Helenoponto nec non 
Hievonóvrov, xol uj» xal BoíGav, cvs dv ue 20 et Bersam, ut in quinque civitatibus sit provincia 
role sivas t?» émagyíav vavrm», xci v?» dori» baec, et administrationem praesidalem existentem re- 
ye orca ovday xarajovtes ain tov xgorépov qx]: linquentes in priori figura et iudicem eius nullo de- 
uearos xal v0» dGoyovra avis ovÓsvi xocunjgavtse corantes nomine potiori, sed quod prius habuit hoc 
óvóuari usibovi, d & x slys rovro avrQ ei relinquentes. 
2 xavalmóvrs. "Eni rovro s rem. Acute 252 Ad haec autem tertiam Armeniam constituimus, 
xatsovrgáusDa Ty» ztoovigov devrégav, i iet ra Me- — prius et secundam, cui praeest Melitene civitas anti- 
Avrgvr 7tóA dgxœta, ro le dxicnuos, bv xaÀq ve e qua, civitas mediocris, in bona terra et abre po- 
«al aépoe xsuuévm xal ovOà zxtógoo OuscvOSa vOv ToU ita nec procul distans a fluctibus Euphratae. Hane 
gd rou Qevutrow. Tavtn» qrnOvusv qe xarà % — aestimavimus oportere in praesenti augere et in 
ago avEnsa, xal sic «0 TOv» Onsxtafilov usra- 30 spectabilium mutare figuram, iudicemque eius Iusti- 
- 0TjOQi Oy)uca, TÓV T8 Goyovra tvavTns lovGrwwiasó» — nianum nominare comitem, et dare ei et pro anno- 
évouáca: xóurcra, do ve aUtq xal dd geri, , nis solidos septingentos et eius assessori solidos 
solidos septingentos xal vq ys avrov zragédo« soli- septuaginta duo officioque eius solidos numero tre- 
dos septuaginta duo xal Tj 8 avrov vafe solidos centos sexaginta, et omnia habere quae talium pro- 
sexaginta, azravra vs Kysuw órtó0a vOv tovvtoy dr 35 pria sunt sedium; et pridem nominatos officiales 
% Doovov. rode vs ngo» Óvouatonévovc abso omnia quidem agere quaecumque et prius, et maxime 
rae zá»vra udv mgcrtmv 0móca xal KungocÓsv, va circa publicam exactionem vacare, in comitianorum 
Lora e vy)» Ünuogíav sicstoaEuv ?0xoArnaO«as, sic vero appellationem mutari, omnibus eis ita servan- 
di r và» xoustiavow noosnyogíay navaBaAsio, d- 


ravimus, cui Acacius praefuit ficentissimus, cum et ut spectabilis sit magistratus effecerimus et 
omnia ei dederimus quae proconsulatum habere par est: stola pses oconsulis eum decorawmus et ut 
omnia quae his conseciaria sunt. habeat constituimus. It urbes ei dedimus Theodosiopolim, quam etiam 
rius habebat, et Satalam et Nicopolim et Coloniam ex priore quae antea fuit Armenia assumptas, et 
Trapezunta et Cerasunta ex Ponto qui antea vocabatur Polemoniaco, earum aliis a clarissimo provinciae 
aeside, aliis a spectabili moderatore separatis, ut septem urbibus et quae in vicinia carum sunt univer- 
sam provinciam circumscriberemus. Secundam autem instituimus Armeniam, quae aníea prima voca- 
batur, cuius caput est Sebastia, urbes attribuentes ei et Sebastopolitanorum quam etiam prius habebat, et 
praeterea Comana e Ponto qui olim vocabatur Polemoniaco et Zelam ex 5 atque Brisam 
, ita ut quinque urbibus haec provincia constet, et potestate, quae praesidalis erat, in priore 
Forma relicía et praeside eius nullo nomine ampliore ornato, sed eo quod « ante habebat ipsi relicto. 
2 Praeterea tertiam Armeniam constituimus, guae prius secunda erat, cuius c est Melitene urbs anti- 
qua, urbs insignis, in bono solo et aére sita nec procul distans ab Euphrate fluvio. Hanc existimavimus 
in praesentia augendam et ad spectabilium formam (ransferendam esse, eiusque praesidem lustinianum 
comitem nominandum, dandosque ipsi pro annonis solidos septingentos et assessori cius solidos septuaginta 
duos et officio eius solidos sexaginta, ique omnia ei tribuenda quaecumque eiusmodi sedium propria 
sunt. Atquc officialibus qui olim vocabantur omnia quidem agenda esse quae etiam antea, et maxime cos 
circa publicam exactionem occupandos, in comitianorum vero appellationem esse mutandos, omnibus eis per- 
2 onextaBillay 138 MH] a % vs LB | 4 a gra s. v.) tgaxévvos ce£ayinsa L(c) vouiouava E' 
vó» L | 5 àv9vzdávov — 6 Qievvxoósausv om. L | 8 xo- | (éirxovra B) Ms.v., B Theod. | 35 «s om. L | 39 xe- 
Acvtiay L xolódviay 3. . 9 * om. L | 10 o- | unriavo» M 
po»ixov Be | 11 avrov». B* [. 183 ze(iotaiAayves 1a ³yöꝛyw̃ĩ — ᷑ ͥ u— — — — 
14 ͥnoõ oa] quodammodo c | 16 ztgorr» Haloander] sor» 3 ei om. VT | 4 stolam libri| eam) enim V eum Neo- 
MLB Prusam g | *Zegaoveia, rose ceBaateiun 7ó- burg. | 7 habuerit VT '[setalem V8 thrapeseunt aque 
4% MLB sebestiopolis 6 | 17 co» om. BL | 18 xouava | V* thrapesuntaque V5 | 9 cerassintem V | polemoniá 
18 L, «ouavyá v8 M. xónayáv xs B(Theod.) | 19 Zz- | conuncupetur V polemoniá eo nuneupatur T i 10 sg. alias 
4a B | 20 Boícav) B4quocaw Theod. Bersam c (B- — iudice om. FJ 12 totum V || 13 quodammodo] quod- 
ioo, Bioiaon, Bigraor, audit in Notitiis meírop. 3, 170. ! cunque vulg. | 15 secundum V' secunda TI 16 seuastio- 
, 285. 9, 194 Parthey) | 24 avrg] avro L | 25 ve] | polis V | 17 sebstiopolitarum V sebetiopolitanorum Nee- 
autem c | 26 lr Be (Theod. At.) | 27 émísnuos] | burg. sebestopolitorum T'| 18 polemonia conponto V eL 
mediooris g | 30 o., M] vr t LB || | 19 esam T | elenoponto V [ 22 nullo vulg.) nullam V al. 
31 doxov vavvrs L | 33 solidos septingentos (solidasser- | 23 potioris libri | quod] qui V || habuerit V | 24 relin- 
tingentios M cold aorrriydsvos T) „ vouíc- | quentis V| 26 et om. vulg. J meletine V meleeine 7 
ucra «' BTheod.,s.v. ML | 9060 oq B (avvad0Qoc Theod.) | | civitas antiqua om. V | 27 mediooris] insignis 2 non 
solidos septuaginta (sertuaginta M) duo Me (Jul.) ] coAdac | medioeris Osenbrüggen | terram V || abre] ere V agere 
cszrovayvra d L vouícuata (om. L) 41 5 Theod, T | 28 eufrate FT | 30 matare V* | 31 nomine iibri | 
s. v. ML || 34 solidos sexaginta M (Iul. )] c04400$ (vopíc- | 36 quaecumque] quidem V*|38 mutere V 


ADMINISTRATIONUM ARMENIAE 


«o» avro ovte qvAattouévoy» 08 9víxa rate 
waOscerxegoy,  IloÀlue Od vxexAivausv avtj tovto 
mév Ana xal AνẽC ö, vovro q A,,õM tay 
xai Kónasa éréQgav (xalovc. dà avtZv xal T ovν ) 
xai KovxovOóv, ü$ xoi ztgórapov slys»y dv & mólsc. 
8 oevvsovocsa. JZvvsorncausDa Óà xal vevaprgv A- 
(av, ) ttQótegor ovx aic dztapyiías Gvvéxeivo oxrua, 
lis TOv 25 40805 7» xal Pj 44 οο e Gvvel : 0 
geggH e OvOutoPy, Ttopavngw: *s xal Ahnen 
E ? xai A 
, q , garQamoié ovga* agyzs dà vovro óvo 
3» ov0é "Ponaixoy ov0é$ «àv rusviQgov soyóvay, a 
45 évdQac oleraias sicevnvsyudvoy. waxsivns Toivvv 
&ox5e mohwixie éxocuncausv Gyjnuars, üQyovrá ve 


231 


5 xai Balafarnwr xalov- 10 thenia et Ba 


Nov. XXXI 1 


dis sicut dum officiales sunt constituti. Civitates 
autem subcumbere quidem ei tam Arcam et Arabis- 
sum quam Ariarathiam et Comana altera (vocant 
autem eam etiam Crisin) et Cucusson, quas et prius 


5 habuit in sex urbibus constituta. 


8 Statuimus autem et quartam Armeniam, quae 
prius non in provinciae iacebat imagine, sed et gen- 
tium erat et diversorum complicita barbaricorum 
nominum, N et Anzitene vel Zopene et Ass- 

bitene appellata et sub satrapis con- 
stituta: administrationis autem hoc nomen erat ne 
que Romanae neque nostrorum W sed 
ex alia republica introductum. Et illam igitur ad- 
ministrationis civilis schemate decoravimus, et iudi- 


soAstixov. éyxoavagtiGasTsé xal stolas vs avtr, t3» vOv 15 cem civilem statuentes et civitatem ei Maripolitano- 


MagtrvoonoAitav xa) x0 KiOagstóv Qóvres qoojvgiov: 
xal avi Óà dv cQ r 0gÓiwwvaQíov apyOwv xavéctn 
ey5nuati xovcovAagía sag" zuo ver. der re- 
eaa Jousviov ovacv Oo uàv al azxexvaffilas, 


L 


rum et Citharizon dantes castrum. Et haec autem 
inter ordinariarum constituta (est) figuram, consu- 
laria a nobis facta. Quocirca quattuor Armeniis exi- 
stentibus duas quidem esse spectabiles, eam quae 


v5» ts t0v dvÜwvnátov Ty» ve TOU xOufrOG, xai d- 20 proconsulis et eam quae comitis (est), et proconsulem 


wszeatov uiv slva, tO» vi TQovt0e Tyovusvov Au, 
vas, xourva d rò rij totns, vOv d tie devrꝭ ae 
wal rer rνỹ Od j οε xaDsatavas, — Kal ii d¹ẽ,%i⁰ 
rod xo ju Ois07.0v0aGtai, dere xd xp TOV 7t8yta- 


quidem esse primae praesidentem Armeniae, comitem 
vero tertiae, secundae autem et quartae ordinarios 
esse. Et quoniam hoc nobis studii est, ut usque ad 


quingentorum solidorum appellationes non hanc 


xogéowv vopiGuarow éxxAngrove ovxi stooc vavTn» qé-25 referantur felicissimam civitatem, sed ad vicinos 


ce 5 ne, d éni robe aiv 

eme α . apzovtae, xai v0UTO dr, ua, Gore 
rꝙᷓ ud» Goyowts vje a "Mousvíae, rovtéOTs tQ 
&vOwvmdrg, rds i T?6 Ósvrépae Au⁰,,Gças dxxA5tove 


Da, vTovtégti rde xarà Zsfiotsav, Tj od xs 30 


70 Achtet ff, YQ xara Mehavnvr» papsv, 
vag dd Te TstüQTQS sdouevíae éxxÁQTOV6 udyos TOU 
énOdvvos dvi 000v. 


— 


spectabiles iudices, et hoc disponimus, ut iudici qui- 
em primae Armenise, hoc est proconsuli, ex se- 
cunda Armenia appellationes deferantur, hoc est se- 
cundum Sebastiam, tertiae vero Armeniae comiti. 
secundum Melitenem dicimus, ex quarta Armenia 
appellationes usque ad memoratam competant quan- 
titatem. 


inde servatis ac dum officiales erant constituti. Urbes autem ei subiccimus tam Arcam et Arabissum quam 
Ariarathiam et Comana alteram (vocant autem eandem etiam Chrysen) et Cucusum, quas ctiam prius ha- 
S bebat sex urbibus constans. — Constituimus vero etiam quartam Armeniam, quae prius in provinciae 
formam redacta non erat, sed gentium erat et ex: diversis nominibus barbaris collecta, et Tzophanene et 
4Inzetene vel Tzophene et Asthianene vel etiam Balabitene vocata, et sub satrapis constituta: hoc autem 
magistratus nomen ne um erat neque maiorum nostrorum, sed ec aliena republica intro- 
ductum. Itaque illam quoque civilis administrationis forma ornavimus, cum et civilem magistratum con- 
stitueremus et urbem ei Martyropolitanorum et castrum Citharizon daremus; atque in ordinariorum - 
stratuum formam ipsa redacta est consularis a nobis facta: ita ut, cum quattuor sint Armeniae, 
duae gui sint spectabiles et quae proconsulis et quae comitis est, et proconsul sit qui primae Armeniae 
praeest, comes qui tertiae, secundae vero et lae praesides ordinarii sint. Et quoniam hoc omni studio 
sectati sumus, ut appellationes usque ad quingentos solidos non ad hanc felicem urbem, sed ad proximos 
spectabiles magistratus deferantur, etiam hoc constituimus, ut ad magistratum primae Armeniae, hoc est 
proconsulem, appellationes ex secunda Armenia deferantur, hoc est quae in Sebastia fiunt, ad tertiae vero 
Armeniae comitem, eum dicimus qui est in Melitene, ex quarta Armenia appellationes usque ad dictam 


quantitatem pertineant. 


Lond 


2 xaÓeatzxecav B | vxexAivausv] succumbere qui- 
dem (i.e. vxoxAivas udv) c | 3 Ggxav M Theod.] d 
LB] aeaficóv Theod. | &ápsagdSeia». MB]. &gságaá- 
Salas, L agiagoO'síay Theod. 1 L(s)) Kouavav 
B «opnavav MTheod. (Kouava Hierocl. synecd. 103, 11. 
Notit. metrop. 9, 208, Kofnava Notit. 8,299 Porthey) l xev- 
ex» M Xovoz» B xovciv Theod. yoovar» L Crisin 6 
5 oni 1775177775 6 B 5 ng|6ocv»- 
sctoca» B* f 7 M | 8 sq. «ai ) ou 
aer — óvouacov] et e e 
num g | 9 «5ogavgyz v« M(s)) r οοοννννν re Be « wi 
vg» J xà L (v0 gavisi pro Logasynvr;» Theodori cod. 
dg vr »r, ML) Ansitene c 4fvorvivr B (aͤ Furie Theod. 
eod.; xÀ(pua A ιν,iñpe notatur Notit. episc. p. 90 Parth.) | 
10 ; Trop ij «Logperz; MB xal zy L (Zopene C 
dye Theod. cod.; uA opns Nott. Lc.) I do- 
en M (cf. Procop. de aed. 3, 3 A dd 
sivzy L Asathenia g (dc Theod. cod.; xAi, 
Mevuavisze Notit. I. c.) i 1 B vulg., om. L(s) | Rad- 
prr» M] galagr L (TReod.) Balbitene e y gr 
B* (Bshafievívn Procop. de aed. 3,1; «Apa B. αννiñάꝓ; 
Notit. l.c. In T'heodori codice geri non est nisi correctio 
ed nomen quod ínfra sequitur Balapazísuw pertinens) | 
11 vovro ovoua L Be) 0voua vovro M || 12 leg. ovts — 


evre? [ ócpaixav» L romanae (i. e. 6opaisis) € 13 2g. cf. 


Procop. de aed. 3, 1 extr. 2 in. | 14 ox5zuati] «al Gy9rpnave 
LI 15 aver; t?» ML] aviz». B | 6» LB) om. M | 
16 Maripolitanorum 6 edes aid M Theod. (e)] x 
Un» L xvOapoito» e cytaridion Tul.“ oythariozon Jul. v 
Sete e (LO aαιαονο Notit. J. e.; KsOagiSov 
Procop. de aed. 3, 2. 3) | 17 avv; L | dex] aogyov L 
om. :j 18 xovcovAaola (frvos var M s.v.) ML vxa- 
six?) B | 19 &oueviov L | 19sg. el — avOvrtatov uiv 
om. B* inr qui ovs LB | 23 ógdivaogíovs] d» rde. 
ógdivagiov B | 24 «avra L | 27 xsqsBAérrove LB 
rds je Haloander | 31 sq. xóurrv« — A4Quavíag om. 


1 *dum) dudum libri | 3 arisarathana V^ ariarathiana 
V* ariarabitiam TI commana V Comanam vulg. | alteram 
vulg. | 4 cucuson T be. post Statuimus wnius fere vs. 

ium vacuum est in V[ 8 eat V | 9 vel om. V 10 - 
trapis V | 12 sed vulg.] sed et VT | 14 ciuili V | 
15 Martyropolitanorum vulg. | 17 ordinariarum V) ordi- 
nariorum 7' | est om. libri || consularia] oonsulariuam 
(consolariuam V) libri | 19 spectabiles — 21 esse om. V | 
20 proconsulis — oomitis om. T' | est addidi | proconsules 
T à 23 ut) et Vom. T | 24 quingentos solidos vulg. | 28 se- 
cunda V | 29 sebustiam 7' sebustia V | comitis F comitius 
V | 30 meletine libri [ 31 oompetant vul. ] competit libri 


Nov. XXX1 2. 3 


230 


DE DISPOSITIONE QUATTUOR 


CAPUT II. 


Tovrow voívvy ovro€ ui Qiaverayuévo xàxsivo 
segosdsogíaas Díxaiov r vouiGousy, d q ntQootijoa: 
vns vgítne Aeheias dr de cauvov, vnovgynxóra re 
jut jon xal dt toU c d exe Oyxov xai α õƷw]VM 
poros. Hub rOoπ . Oouay vóv usyalongsntava- 
To» jdn uév doxac dni rie Mousviev avvcavta xo 
eas, xa rd a d avÜga xorGTOv xal yvncios nur 
vurgetncausvóy T8 xai vzrQstovuevov, avtóv dni «jj 
rie di ravtne mooaAAóusDa das, cere xt 


er vije dmagyíae vavene yet cas xard rꝰ 10 


"Miv Gyru«, A ονονν Óà xai vàw GÀlow óm00« av 
evt [n] di Ostoov &xevQévasusv. commonitoriowv stre 
ird Y énagyíae jv avcq sapadsÜoxauav sire wal 
an aÀÀcse* OmsQ xal zxszQüyauev Oe, mtQóc avtóv 


5 venientes igitur 


His igitur sic & nobis ordinatis illud quoque deter- 
minare iustum ad haec putamus, ut praeponamus 
tertiae Armeniae virum nobilem et qui ministravit 
nobis iam et dignum fastigio cingali et figurae. In- 
homam magnificentissimum qui iam 
quidem administrationes in Armeniorum egit 1 8 
cia, et in aliis oque virum opumum et qui Integre 
nobis ministravit et ministrat, hunc in administratio- 
nis huius constituimus regimine, ut interim qqidem 
5 isti praesideat secundum dictam a Hobis 

guram, provideat autem etiam aliorum quaecumque 
ei per sacra iniunxerimus commonitoria sive in pro- 
vincia quam commisimus sive etiam in aliis; quod 
et egimus sacra ad eum facientes commonitoria de 


nemo, commonitoria x zoAAov xai Óiagógov 15 multis et diversis actibus, quos eum etiam in alia 


7tgáfscw, dre avtóv xal sig évégae xoQae moosnxóv 
l Sori sic &gyov ayaysiv. T uéyvoi zegl 1à6 iego- 
o,, xad nz0ÀÀdxw signxaney, uéysy «otà 1o nQo- 
reo BovióuaJa Gynua. od d odr zmtspi r , unt 
oxid Üixasov oves ztegl rd Xe«govovías rod r- 
ua ros àusuBouésov 7 maiviLopdvon, d và» mQóteQov 
xeigovovovrrov xai vov dyóvvov rie xeigorovías 
IC ovo a, xal vÀw 7:90v8Qo» Norra c7 
dcr usvóvrov re , ova urÓd»v v ys in ab- 
xaĩe x*oiv100 Twa4. 


poe competit ad effectum perducere. 

Quae tamen de sacerdotiis sunt, sicut saepe dixi- 
mus, manere secundum prius volumus schema in 
nullo neque de metropolico iure neque de ordina- 


20tionibus causa mutata aut innovata, sed his qui 


prius ordinabant etiam nunc habentibus ordinationis 
otestatem, et prioribus metropolitis in suo manenti- 
us ordine, ut nihil quantum ad has innovatum sit. 


CAPUT III. 

Exsivo uévro. vÀv dvopoloynuévov dri, de Illud quoque palam est ut, quia tertiae Armeniae 
dad ire ros xi ręixie Mdousvíae xóumva ov mol rw — Comitem non civilium solum, sed etiam militarium 
xóv uóvov, à xal gtQxtiortuxov zsmxOUxausv de. fecimus iudicem, necessario habeat et milites in e& 
xorra, &vayxaíos xe xal ro GrQaT.O Tas avvQ — provincia collocatos sibi subiectos, licentiam habens, 
robe xav. avtzy iQovuévouc urea, nav Kyovri, 30 Sicut militaribus iudicibus conceditur, et ad nomen 
xa) Toi; GrQatiOTixOie Goxovci épsiras, xal zQ06 — YOCAre eos et requirere et providere annonis eorum 
Óvoua xaAsiv avroUS xal j. i xal zpovosiv vo» et exequi quae contra eos sunt, si laeserint, et ne- 
gira avtov xai ανα,ð voie xat avrove, sí- que permittere milites nocere subiectis; al tamen 
r Adi, xol u r OvyyoQsiv vois GTQavio cue — aliquid egerint et vehementius, etiam criminales audire 
dd ua / roùs dr os, ai d r. are b ie $90ógorspov, 35 causas, si militares sint, et omnia agere quaecum- 
xal éyxAnpatixow axgoagOus du,, xav si crQaTi- que militaribus dedimus iudicibus. Et sicut Isaurise 
va xaOeOTIxo.v, xai azavta jQüvrev 0nóga rose — comiti et Pacatianae Phrygiae nec non et praetori- 
greeri Jed cbna fe agyovcsv. xal oxso rQ re bus Lycaoniae et Pisidiae et Thraciae et militarem 
Icavoías x vQ «e xñỹe Harras Dovyiac xal 
e y& rie ztQaítQQG. Zvxaovías v& xai ILcidac 40 


II. His igitur ita a nobis dispositis illud quoque praeterea definire satius ducimus, ut praeficiatur 
tertiae Armeniae vir gravis et qui nobis iam operam praestiterit et dignus sit potestatis pondere et specie. 
Cum igitur Thomam virum magnificentissimum invenerimus iam in lorum regione magistratibus 
functum, et in ceteris virum bonum et qui integre nobis inservierit et inserviat, eum ad huius magistratus 
administrationem promovemus, ut is interim huic provinciae secundum eam quae a nobis dicta est formam 
praesit, prospiciat autem reliquis quoque quaecumque 475 per sacra commonitoria commiserimus sive in 
provincia, quam ci tradidimus, sive etiam in aliis: quod quidem iam egimus sacris ad eum commonitoriis 
datis de muitis et diversis actionibus, quae eum in aliis quoque regionibus ad effectum perducere par est. 
1l Quae vero ad sacerdotia pertinent, sicuti saepe dicimus, manere in priore forma volumus, ne res 
ullo modo neve quod ad ius metropoliticum neve quod ad ordinationes mutetur. vel innovetur, sed qui 
prius ordinabant nunc quoque ordinandi potestatem habeant, et priores metropolitae in suo or 
maneant, ita ut nihil quantum ad illa innovetur. 

III.  Jiiud tamen in confesso est, quoniam tertiae Armeniae comitem non civilem solum, sed etiam 
militarem magistratum fecimus, necesse esse ut milites quoque qui in ea collocati sunt ei subiecti sint, 
habeatque potestatem, sicuti militaribus magistratibus concessum est, et nomine cos vocandi et inquirendi 
el annonis corum prospiciendi et persequendi quae ad eos pertinent, i delinguant, neque. permittendi 
militibus ut ullam iniuriam faciant. subditis, si quid vero gravius commiserint, etiam criminales causas 

endi, licet milites sint, omniaque agendi quaecumque militaribus magistratibus dedimus. Il quemad- 
modum el Isauriae comiti et Pacatianae Phrygiae et praeterea praetoribus et Lycaoniae et Pisidiae et 


2 r Qiouavas L | Ki) ier, Be | 3 voívgs MB] 


leg. unò d? | 35 ogo9oótsgor) et vehementius c [36 xev 
zoorre Li ve) «ov vs L | 1 xa dla L | 12avrzg] ar Nos ; 


ei] & € 38 89. cf. Nov. XXVII. VIII c. 2. XXV. 


(sic) L j j MLB, on. 6 | commonitor/on, s. v. rovriot. 
yoaupavov M xoupovazogíéov L ygauparov B | 13 av- 
*Q om. c | 15 comoniroQua M ohm f: L yu 
fra M s. v., B | 16 ar ML) aezeg B(c) || eie xe 

zooas) in alia provincia c || 17 u «as L || 19sg. ol 
— ov libri || usrgonoAixo». L(c) | 21 Gue«Bousvos 7 
xaisiLóuevos e sec, Hombergk. | 23 zx90vegov Halvan- 
der | 26 óuodoynuévow L | 27 sq. ztoAitixov — 079a- 
rid (ovgatixov. L) MLB] civilium — militarium 
(i. e. zroÀerixo». — otgatiorrixowv) € | 39 roĩe xav? 
om. L | 34 *xai uj B xai ur5s libri. An deleto xa 


XXIV. XXVI | 39 xazaziavzs ML 


2 proponamus libri | 3 ministrabit VT | 5 tomam V 
quidem qui iam V | 8 ministrabit libri | et ministrabat V 
12 commonitoria — 14 facientes om. V' | 13 quam) ei ad. 


vulg. | quod et] que T | 15 quos vulg.) quas libri | 21 ordi- 
nabat V | 26 arminie vi 28 habet libri | 29 lioentia 


ie eos] eo V | 32 oontra VT) circa vulg. | 33 per 
ilites mittere V | 34 et om. vulg. | 36 his aurie F his- 
aurire T | 37 frigie libri | 38 tracie VT 


NE QUIS MUTUUM DANS 


wal Opáxns xal «ó GrQavic rio» j A , odr 
xal avtq j ad «9n» r moÀrtuxO» stQay- 


uavoy Tat, GÀÀa xal ν r Gtpatiorti«c y dEov- 
cíav vs xal coy), xal elvas gGauyóov avrov atftrrio- 
rue r xal idiotoa6 usAsvoyta xol ssàvva TtQattoyta, 
e ie Or, rie agy5s xaOegtooGne: xal uíap tíOs- 
g xQóvoiay tov urdéy ÉyxÁnua xaxa xi / énagxíay 
e&pagsávsada, du xal Gc qpoviauois vnofaAAsa Das 

«s Foo tas ovx dgas- 


239 


Nov. XXXII pr. 


manum subdidimus, ei et ipsi non solum esse civi- 
lium causarum ordinem, sed etiam militarium pote- 
Btatem et ci um, et esse honoratum eum militibus 
et privatis, iubentem cunctaque agentem, utpote uno 
5 ine bd existente; et unam ponere providentiam, ut 

nullum crimen in provincia committatur, castigatio- 
nibus subdere competentibus. Hac igitur potestate 
non privamus penitus eum in nulla persona quae in 
provincia sunt, sive privata seu militari sive aerarii: 


roĩc ee rare dd oi 
co nawtsAos avrov in ovüsvi ,,, TOv 10 unam enim et continuum pacem in omnibus sub- 


rA xi énagyíays Ovrow, axe iOiovixq) i, r- 
rtr Sir8 rαννaOł‚ nh, ya xal Gvreyr) ri, ei- 
ch é» àzags roĩe vsruxóon roc urrioνο vx · 
res SoviousDa, ov cj Ó qQ TOv» 790600100 
vy» va T vópcy siciyorves xavaggóvtu. 

(Eniloyoc) IA voivvv nagacravra uiv j a) 
d mag xe«tà xi rh te0gáQov ous» Oatirta- 
€i, nai uáluGva xarà vv rij tQíTns, j xaT N- 
agi» vOv zagóovta % émojdcoaus» vOuOY, viv cS 
xal e *Óv Ache anaꝰr Xoóvov 
oer, w&vrov noaTropévov x Éyygagouévay rate 
HM ra Qiavvz sci Tv 0uoD'oÓóvo» vov adv, ond oa 
OidogDa, xaO" ,, Kroc moosssábausv. 

Dat. xv. k. April. CP. post consul. Belisaril v. c. 


iectis nostris serrari volumus, non differentia perso- 
narum contra leges introducentes contemptum. 


15 


(Epilogus. Quae igitur placuerunt nobis, tua 
celsitudo secundum quattuor Armeniarum dispositio- 
nem, et maxime secundum tertiae cuius occasione 
praesentem sacram fecimus l , nunc et futuro 


A&vrso Das Gxev- 20 omni tempore custodiri festinet, omnibus agentibus 


et inscribentibus secundum particulares dispositiones 
Sedibus tuis, quaecumque dari annis ordina- 


vimus. 
la. 536 Dat. xv. kal. April. CP. p. c. Belisarii v. c. 


AB 


ITEPI TOY MHAENA AANEIZONTA TEN PTI KPATEIN THN 
EKEINOY THN, KAI IIOZON O9$EIAOYSI AAMBANEIN 
TOKON AIIO TN TEAPT NN. 

"fvsoxgavopo "lovasmiavos Adyouoroe Aye es 2 Aaungordtg dgyovte Alusnõꝰrõν v Gs. 

(llgooí(usov.) Ledxua Óuvóv xal nàáconc énéxsiwva xal acsfaíag xal xl, EBU pore 30 


n Oapansucas xowq, ovx éni 


exemplar exhibet nov. 


rie zaoovoxe móvo» àvayxye, d wal sie vov Ei dne ra yogóvov % 


Nor. XXXII Graece extat in ML, item in A f. 224 (rirdos dvOéxacos), 
XXXIF. — Epit. Iohannis Schol. coll. LYXXFII cap. 21 (1nde Nomoc. L tit. 14; Anon. Bod- 


cap. 1 ín B 23, 8, 16. — Latinum 


leianus in Zachariae Avtxd. p. 213), T'heod. 32 (inde B3 23, s, 76), Ath. 16, 1. Julian. const. XXXIII. 


Thraciae etiam militares copias. 
etiam militarium potestatem et imperium 


submisimus, ita ipse quoque non solum civilium rerum ordinationem, sed 
ium habeat, sitque ipse honorandus et militibus et privatis, cum im- 
peret. omniaque agat, quippe cum unus iam faclus sit. magistratus; atque. unam 


eat curam, ne 


crimen ullum in provincia committatur, quin castigationi convenienti subiciatur. Hac vero eum potestate in 


nulla omnino quac in provincia est persona privamus, sive privata sive militaris sive tamiaca est. 


Unam 


enim et perpeluam pacem inter omnes subditos nostros servari volumus neque ex personarum discrimine 


legum contemptum introducimus. 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt tua sublimitas secundum quattuor Armeniarum discriptio- 
nem, el mazime tertiae cuius causa praesentem sacram legem tulimus, et nunc et in omne futurum tempus 


observare s(udeat, 
quaecumque singulis annis dari iussimus. 


ut omnia agantur et particularibus dispositionibus collegarum tuorum  inscribantur, 
i 


XXXII. 


NE QUIS MUTUUM DANS AGRICOLAE 
TENEAT ILLIUS TERRAM, ET QUANTAM USURAM AB AGRICOLIS 
ACCIPERE DEBEANT. 


Imp. lustinianus Augustus Agerochio clarissimo praesidi Haemimonti Thraciae. 


Praefatio. 


Rem gravem et quae ultra omnem impietatem et avaritiam fi( lege communi sanare 


vacuum cst, quae non solum in praesenti necessitate, sed etiam in omne futurum. tempus. exerceri possit. 


1 oezgaviotixóv — 3 v7» vOv bis scr. M ovro xai 
gbr] ei et ipsi c 2 «v7 L | 6 176 om. B Kal ur; de- 
9so9a« B* (| 7 uzóà B | 5 aAÀa xal om. e | 9 0d om. B | 
12 sigruásn» B* | 13 xac« L | gr vov vóuov LB 
17 v5» om. L | 21 xai yy Ax cv om. L 22 oh 
9eovov M] 9voovov Ls Eit achariae I 24 xv k. April. 
(arri. M) Me Ath., uu az T'heod., om. Iul. | rost 
eonsul. Bilisario uoc. oonss. A, uerd t9» vxavsíay Ba- 
Acapgíov Theod. Ath. (dat. post cons. uelisarii Jui.“ dat. 
dil. cons. Iul. v) | 27 sóen» L 28 an vov yeogyov 
em. A | 29 44vroxoavoo A] O avtoxoatoo H..) O av- 


vós ga led avroxodvoo L | dy Li, Ath. cod. 
unus, &yagovyiq A AtÀ. ed Paris. (agerutio nov. X X XIV 


codd. e) | aj&uovrov tfe e M, auh, vow 
Sodxzs L apsuey A & dee Ath. (/, Opdxns om. e) | 
31 Ir om. A 


1 subdimus V | eis 7 | 4 agente V | utpute V 
6 prouinciam Fal. committatur] sed et add. vulg. 
22 annonis Val. | 24 CP. T Neob.| om. V | po. V] om. 
T Neob. J bilisiario (ita V, bilis. T Neob.) v. €. con. libri 


Nov. XXXIII 240 UT NULLUS MUTUANB 


vevec Das Üvvauéyq. Yve yàp Oc vwes in v9s dnaoylas ze doyue évoAuncas d,, ToU xaiQos 
rie dgogíae ¾ rod GírOv Qávasua moübas mgós Tivac ém fien pérQg xagmo» xal " avrà» Aafsiv v 
amaca avv. avrov, dere robe uiv TOv ysogyOw gsvyns, tov dd QiagO'agnvos lu, da «s ysysvijodas 
yd oa ovdi» i6 Baofapuz;s énidooute &Aivrova. ió 


CAPUT I. 

OeaniLtousv voivv» amzxavvac vovs Qaveícavcas 5 usr go vOv oh q ν⁰õ%ẽjWe FH xapgmov 5 
roõro àmzoAaufavovras vo» xoie tne olacodꝰ tQoeOxnge dnxoOovvas rà vida rote yeogyois, urnÓsvoe sawts- 
Ads „ yü" xaréysw stQogaca, vOv signusyow Qava.guavov, sivs Kyypagpa sive aypaqa ain, xousto- 
eh ge, ei udv oi QavauaDévrss ale vai, Fa rod uoò tou uoipav dp! éxdctq 4 eis dviavt.v 
olov, si dd vouisuara r ÓavucDévra sn, 4 wo: vouícuars évicvgiov xsocvioy Bv mQoqagss rh. 
TOV ÁowtoU d robe Óaveucràe agxovuévovs 3550 podíov uoígq d éxacto uod sic &viavróv Éva ( d 
000v uévs % Üávnucua xarà x àvaloylay vavvnv) 9, tQ xigatíg dzodi)óvas mawros, sire yrv sira dl 
* AaBovrss vóxowewv évéxvpov, fóac rug ij moóava f) avÜgazoÓa. wal rovrov al wÓw v ο /t 
amel, guAásOQonó» ve & xal sicafT xal Tüv ve yos(av Dugansvovra rote Üsouévow «oi ve Qavewgtaie 
gégovta usrQíav sapawvxry. : ] ; " : 

(Eniàoyos.) Tu voívyv» nagacvávta ine i aj Àaungórns le xal mépati magadovvas Grsvocro 15 
aid ros vov d aj, t, o ei maga vavrá *& noaLas Daograss, vs sicoábsos dxnscsitas, xal 0 Auc» era 
adikojuevos ee magawyvyrzr T0 a$r06 udv ànnÁÀágOa: noayuavov, t0» dνανjẽꝙGyun dd idsiv dri voic éavtov 
Cgueovusvov. Dat. xvir. k. Iul. CP. Belisario v. c. cons. (a. $35] 


R] , 


que 


XXXIII. Auth. XXXV. Coll. IV tit. 4 


R UT NULLUS MUTUANS AGRICOLAE TENEAT EIUS TERRAM R 
Idem A. Dominico viro illustri praefecto praetorio per Illyricum. 


Propter avaritiam creditorum, qui angustia temporum abutentes terrulas infelicium agrestium sibi 
n pro pauco frumento omnem illorum substantiam retinentes, legem posuimus, quam primo quidem 
in Thraciam et totas eius provincias, in praesenti autem in Illyricianas patrias direximus. Cuius exempla- 
dum subdi etiam praesenti legi praecipimus, ut ne privati quom homines putent legem contra se solum- 125 
modo esse positam, milites autem altiore nitentes fastigio legem contra se non esse prolatam existiment. 
Ut igitur et tua magnitudo sciat, quod communis lex posita est et provincialibus et militibus et omni 
cingulo, nulla excusatione cuidam competente, ideo et ad tuam sublimitatem praesentem legem destinavi- 
mus, scituris militibus qui praesenti legi non esse oboediendum existiment, quod cingulo denudati inter 
privatos habeantur, peus quas in anteriore lege posuimus prius nihilominus subiugan 3» 

Dat. xvii. k. lul. CP. Belisario v. c. cons. [a. 535] 


Nov. XXXIII. XXXIP (Authent. IAI XXXFI » Coll. IV tit. 4.5: gloss.) Latine tantum extant 475 ad nov. XXXII). 
Nov. MAI habetur etiam in appendice Iuliani (Jul.“ f. 1519 cons. CXXVIIII Kp. DLXXXIIII, Iul.» Kp. DLXXXPFI, 
Iul.* Kp. DLXXXII, Iul. i.e. Coloniensis X8 olim Wallraftanus saec. XII). — 'vsagà i ztsgi «o9 tend eva q ac 
yeogyo) wgatsiv r xsivov yv, sits GxQaticUTQV sir8 O»tuvaOvP Üfnnors idu Tn»: xal aUtm OUX ; 
oe xal Id ovy svodOr M. — Epit. Theod. 33. 34 (inde L), Atlan. 16, 8. 2. (Iulian. const. XX XIII.) 


Novimus enim quosdam in provincia cui praees opportunitate frugum sterilitatis captata fenus cum qwi- 
busdam exercere et minima iuum mensura mutuo data pro ea omnem eorum (erram auferre ausos 
esse, adeo ut colonorum ali aufugerint, alii fame perierint, et gravis pestis evaserit barbarorum in- 
cursione 5 minor. . f 

I. Sancimus igitur omnes qui 5 mensuram aridorum scumque sunt fructuum 
mutuum dederint, ea recepta ine ulla accessione terrulas agricolis reddere, nec quemquam | audere 
lerram detinere sub praetextu. dicti mutui, sive id scriptis sive sine scriptis factum est: sed si quidem 
fructus mutuo dati sint, octavam modii partem pro singulis modiis per integrum annum percipere, sin 
autem pecunia credita sit, usurae nomine pro singulis solidis singulas siliquas annuas. In posterum vero 
creditores ocíava modii parte pro singulis modiis in annum unum (aut quamdiu mutuum manet, secun- 
dum hanc proportionem) vel siliqua contentos omnino reddere, sive terram sive aliud quid, veluti boves 
vel oves vel mancipia pignori acceperint. It hanc legem omnibus communem esse humanam simul et 
píam quaeque tam necessitati egentium. medeatur quam creditoribus mediocre solacium afferat. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt tua claritas operi effectuique tradere studeat: sciatque 
creditor, si quid contra haec agere ausus sit, exactione se privatum iri, atque eum qui acceperit ac deinde 
iniuriam passus sit hoc solam habiturum esse, ut ipse quidem liberetur negotiis, creditorem vero in 
suis rebus iacturam facere videat. 


1 Qvsauevoy LA | 2sq. ana yt» àvv' avrov A 20 terram FP; - XXXV V || 21 Zouvixq Ath. | prae- 
yeyeviioOa. M) yevécOas LA |, 5 tovs de] A torio per om. R] illirioum V' ylirioum R | 22 initium 
8 04 om. A || ei] oí M | oi Qavg2évevss L! rd Óave;- | prauaritia citat L (prae avaricia Haloander) || 23 quidem 
c9iyra B | 9 x om. LI d»«avaiaior B | iy] dv A || | (qui R!) et in R | 24 traciam RT terciam Ri thratia V] 
10 uod/ov om. A l om. A | 11 aAA' dr. M 12 Bóac autem] aut RI IU in VR] et in vulg. I patrias] provincias 
xal vvxóv f, L | «owo» om. L | 13 axaaí ve giAavDQo- | Contius | 25 ne] non T | 26 altiores E | fatigio RIH 27 et 
zov aua A| 16 * om. A] 18 FB. Azupasi» | tua] et om. R Hs ouiquam vulg. | competentem R 
add. 4 (in suis p patientem iacturam c) || subscr. 5 n vinh ag » : 9 ee 
dat. xv. k. uul. p̃p C (i. e. srgaerogíoov, err. pro CP.) bilis. | vulg. | anterior V | lege om. H* || 31 subscr. dat. vn k. 1 
ac. oonss. M, P Bl ngo K ng Lou (al. iovMov) op. bilis. uic. consule 7' dat. bilisiario V, om. R al. ye 
v erarslas Bslaaaplov Ath., quem recte sequitur Zachariae; | 799 fg, xaAdvOnw ioviow Omavsías Balsgagíov Ath. 
ech unyi ioviip usvà viv Uncvela» Bading éfepovrOr xal avt?) uzvi loviq vnateiq Bslacagíow 
Theod., dat. cons. uelisarii d ww. octobris Jul. (dat. TAeod. 
cons. uilisarii Jul? 


NULLUM CREDENTEM AGRICOLAE 241 Nov. XXXIV 


XXXIV Auth. XXXVI. Coll. IV tit. 5 


R NULLUM CREDENTEM AGRICOLAE TENERE ILLIUS TERRAM, 
ET QUANTAM DEBEAT USURAM DARE R 
Idem A. Agerochio v. c. praesidi Haemimontis. 


Rem duram atque inhumanam et quae ultra omnem impietatem et avaritiam fit perspeximus legc 
saluberrima sanare et communem omnibus deponere icinam non tantum in praesentis necessitatis tem- 
pore, sed etiam in omni aevo futuro. Venit enim ad nostras aures quosdam in Mysia secunda provincia 
quam administras avare temporum necessitate captata ad quosdam feneraticios fecisse contractus, et paucam 
mensuram fructuum dantes totas terrulas eorum abs e, et ex hac causa quosdam colonorum fugae 
latebras petisse, alios fame eese necatos, et tristissimam pestem homines invasisse incursione barbarica non 
minorem. 


CAPUT I. 


Sancimus itsque omnes huiusmodi creditores, quantumcumque modum vel tritici vel hordei vel aliae 
speciei quae in fructus aridos est dederint, hoc reddito in praesenti cum parte modii octava pro singulo 
modio in unoquoque anno praestanda terrulas colonis restituere; nemine penitus eorum audente terrulas 
detinere sub occasione feneraticiae cautionis, sive in scriptis aive sine scriptis credita sunt contracta; si 
autem ias dedit, nihil amplius quam unam siliquam pro singulo solido annuam praestare. Et hanc 
saluberrimam legem in omnes extendimus, ex praesenti quidem tempore initium accipientem, in omne autem 
aevum modis omnibus observandam, ut si quando fuerit vel triticum vel hordeum feneratum vel alii aridi 


fructus, creditores tam quod dederunt pst yin quam pro usuris octavam modii partem &nnuam pro 


singulis modiis, vel siliquam pro singulo soli 


percipientee sive terrulas sive aliud pignus acceperunt, boves forte vel pecora vel mancipia, haec modis 


us reddere; et han 


c legem communem omnibus esse, 


humanitate et pietate gaudentem et omnibus 


egenis consulentem et creditoribus mediocre solacium adferentem. 
(Epilogus.) Haec igitur quae & nobis statuta sunt claritas tus in omni provincia quae tuo mo- 
ine gubernatur observare festinet: scituris omnibus creditoribus quod, si aliquid praeter haec com- 
miserint, exactione.cadant, et cui fenus ablatum est hoc habebit solacium, ut ipse quidem securus degat, 


avarum autem 
Dat. xvi. k. Iul. CP. Belisario v. c. cons. 


1 BR, XXX.VL Nullum cet. V | 2 sq. in appendice 
Iuliam: rubrica est Ut nulli liceat mutuanti (multuanti 
Iul.e) agrioolae terram ipsius tenere et quantam usuram 
accipiat (quartam usuram aocipiat Jul.“ quantum usu- 
rae accipiat vel accipiant Jul. al., in Jul.“ verba inter 
agrioulae et (aoc)ipiant margine detrito deleta runt) 

4 inser. om. app. lui. | agerutio libri | v. o. ] uicario 

€ (antea spat. vac. 4 litt., in quo ? scripsit V?) V, vio. al. | 
praesidi emimontis V al. praesidie minoris R | 5 dura 
atque inhumana Jul.“ duram (///////|/um Jul.“ | et quae — 
avaritiam fit] et auaritiae (abaritiae Jul.“ auaritia Jul. o) 
plenam Jul. .I inpietate R!| sit RI lege saluberrima 
(legem saluberrmam Zu/.*) perspeximus, omisso v. sanare 

Jul. | 6 eummunem Jul.“ commune Jul. ve | praesentis] 
praesenti PHI) Iui.* | praesenti — 8 fecisse scr. R? in ras. 
3 vv. I necessario app. Jul. | 7 omni aevo] omne uero V' | 
in misia RF] inmissi ad Jul.“ amissa Iul.“ | secundam 
Jul. | provincia quam administras om. app. Iul. | 8 amini- 
strans A | auare RTV] auare uel adire V! audere (om. 
Iul.*) app. Iul. | necessitate temporum Jul.“ | necessitatem 
ul. | capta Jul. eaptam Jul. | quosdam] quos app. Jul. | 
feneratiquos Jul.“ contractos Tul. | pauca V*| pauca 
mensura Jul. de pauca mensura Zu/.* | 9 fructum Jul. be 


fructu non Jul.“ | totas app. Iul.] om. RVT vulg. | tota ter- 
rula Jul.“ I adtraxisse Jul.“ | ex om. app. Iul. 15 Iul. e 
10 alios] et alios V | fames Jul. v nocitos Jul.“ nectitos 
Iul.* | et om. Iul. | tristissima Iul.*c | homines pestem 
V | incussione Jul. | barbaricae Jul.“ barbaricam Jul. e 
(in hoc verbo des. Iul.* foliis aliquot deperditis) | 11 minore 
Ri Jul. | 12 quantooumque l.: | modum (modo Jul.“ 
app. Jul.] om. RVT vulg. I ordei libri | aliam R 13 spe- 
eie R Iul." | quae] que R! si que V om. Jui." | in fructus 


creditorem videat in suis pecuniis patientem iacturam. 


(a. 535] 


(fructos Jul..) aridos libri] in fructibus aridis vulg. inter 
fructus aridos coni. Contius || est] continentur (al. est s. v. 
V, om. Iui.** | dederunt R dederit al. | credito Jul. 
modii Jul.“ partem hodii Jul? patre medii V! 
ootauo R! | 14 anno om. V | praestanda ce£.] nda terrulas 
— 16 et hano scr. R? in ras. 4 lin. | coloni Zu/.^* | audeant 
Iul.* | 15 detinere] et tenere Jul.“ || cautiones Jul.“ | in om. 
Iul.^ | siue sine scriptis post contraota coll. Jul. ai Ful. e 
sin RI vulg. et Iul." | 16 per singulos solidos Jul.“ [annuo 
Iul.^* | 17 praesentis Jul.“ | sccipiente Jul.“ | omne autem 
sevum] omni autem euo Jul.) omni aeuo Jul.“ o cum patio 7 
fere litt. R | 18 fuerint Jul.“ | ordeum libri | funeratum Ri 
arridi V andri RI aridi — 19 tam et m pro usuris oota 
in Iul.? margine detrito deleta sunt | 19 derunt Jul ^ erunt 
Iul.* | octaua modii parte app. Iul. | annua Jul.“ annuam 
om. RI | 20 siliquas Jul.“ si aliquam V^ I solido] sing 
cum spatio 2 litt. V! | farnus permanserint Jul.“ | 21 aoci- 


perunt Jul? aooiperint Jul. | forte) dq Jul. I peocora V 
peooras Jul. ve manoipias Jul.“ | 22 hano] hec Ju. 
cummunem Jul.“ | humanitatem Jul. | 24 in omnes pro- 
uinoias et 25 gubernantur app. lul. | moderamine om. 
Jul. | 25 festinent Jul.“ | quod si] ut si forte app. Iul. | 
haec] hoo R Iul? | comiserint Jul.“ miserit Jul.“ | 26 ex- 
actione Contius] et actione (actionem Ri accide V) libri || 
cadat Jul* cadent Jul.“ 1 | eui] od y fenus] pe- 
nitus app. Iul. | solutum RI | ut] ut et R | securus 
degat suarum V vulg.] secutus delat (degat c) auarum 
Jul. be seoutus delata uero Ju. degat securus auarum 
(delatarum R aurum ) RT | 28 subscr. die xvin. k. iul, 
Iul.*, dat. v. kal. mart. constant. bilisario uiro olar. o. 7, 
om. cett., dEspov5)9vr dà ocavtos u lovAiq herd xh 
vnavsíav Bsjacagíov Theod., om. Ath. (cf. p. 240, 18. 31) 


81 


5 


10 


15 


o (et secundum hunc modum in quantum fenus permanserit) 20 


Nov. XXXV 242 DE ADIUTORIBUS QUAESTORIS 


XXXV. Auth. XXXVII 


R DE ADIUTORIBUS QUAESTORIS R 
Idem A. Triboniano quaestori. 


Inter viros devotos memoriales tam sacri nostri scrinii memoriae quam epistolares nec non libel- 
lenses et adiutores viri excelsi pro tempore quaestoris multas dubitationes scimus esse emersas temporibus 
Thomae gloriosissimae recordationis, cum is quaestoriam nuper tam sacri scrinli memoriae quam episto- 
larum gubernabat censuram, adiutoribus quidem asserentibus in scrinio quidem memoriae duodecim esse 
antiquitus adiutores, in aliis autem duobus scriniis, id est sacrarum epistolarum et sacrorum libellorum, 
in unoquoque 5 numero; sed postea sic effusam esse licentiam, ut innumerabiles paene adiutores 
extarent temporibus lohannis viri magnifici quaestoris, cum per prolixum tempus tale gessisset officium; 

1 et Proculum excelsae memoriae de confusione adiutorum imperiali culmini suggessisse, et divino nutu 
sacram constitutionem esse promulgatam, qua cavetur antiquo, id est XXVI, numero tantummodo quae- 
storis adiutores concludi et non licere alium subrogari, donec in praedictum numerum agmen adiutorum 
redigatur, omnibus superfluis paulatim deminutis: licentia primatibus tantummodo adiutoribus data in sus 
loca alios subrogandi, id est in scrinio quidem memoriae tertium [primum] locum optinenti et laterculensis 15 
nomen ineunti, in aliis autem duobus scriniis, id est epistolarum et libellorum, in secundum gradum ve- 
nientibus et melloproximatum ingredientibus, ut hi tantummodo licentiam haberent alium sibi subrogare. 

9 Posteaque eundem prudentissimae memoriae virum bene existimasse multos inveniri, qui non possint propter 
varias difficultates quae bumano generi positae sunt per se divina ministeria peragere, et iterum verbo ad 
imperiale fastigium suggessisse, et p aticam subsecutam esse sanctionem, quatenus liceret et eis alium 20 
in suum locum subrogare hominem idoneum ad tale ministerium peragendum et condignum quaestoris 
electione atque & pro nore quaestore eandem licentiam accipientem. Et haec quidem esse subsecuta 
temporibus Proculi magnificae memoriae; verum opus quaestorium transivisse, et tunc ex altercationibus 
quorundam memorialium eandem licentiam per aliam constitutionem esse sublatam, ut nemini liceat in suum 
locum alium subrogare, ne quasi venalitas et sordidum mercimonium versari videretur inter homines qui 
sacrae vocis nostrae ministri esse noscuntur: tribus tantummodo exceptis quibus supradicta constitutio 

huiusmodi praestitit licentiam. 

Cum igitur in praesenti comperimus eos, qui confectioni legum a nobis elimatarum et in ordinem 
per tuam excellentiam digestarum suum ministerium praebuerunt, dignos esse fungi adiutoris officio, quam- 
vis cordi nobis est praedictum adiutorum numerum in sua stabilitate decurrere, tamen eos idoneos con- 
stitutos huiusmodi spe defraudari nullo modo iustum esse aestimamus. Pragmaticam itaque sanctionem, 
quae & Proculo quidem excelsae memoriae rite est inventa et ad imperiale culmen relata est et ex hoc 
promulgata, postea autem per quorundam contentiosam instantiam sublata, renovamus et licentiam damus 
omnibus XXVI adiutoribus in sua loca alios subrogare, idoneos tamen et quos pro tempore quaestor 
sacrosanctis evangeliis propositis elegerit et mandata eis in scriptis praestiterit, ut centenis solidis tantum- 35 
modo datis habeant licentiam homines praedicto opere digni iudicati in deflcientium vel alio modo desi- 
stentium loca pervenire et adiutoris officium peragere. His qui in tribus gradibus, id est in scrinio quidem 
memoriae laterculensis, in alis autem duobus melloproximi ascenderint, etiamsi inter viginti et sex ad- 

6 iutores taxati non fuerint, licentiam habentibus in sua loca adiutores inferre: ita tamen, ut tam latercu- 
lensis quam melloproximi licentiam habeant quanti potuerint tanti loca sua vendere, cum iniquum est his 10 
quibus nihil à nobis additum est aliquid derogare; nam et ante hanc legem permissum erat eis guum offi- 
cium in alios transferre. Hi itaque et venditionis ius habeant et quanti potuerint pacisci tanti et vendant: 
aliis autem, quibus ius venditionis praestitimus, non ultra centum solidorum summam hoc facere liceat. 

7 Sive autem laterculenses sive melloproximi sive alii quibus ex hac lege hoc concessum est suum officium 
in alios transponere maluerint, is qui subrogetur talis ordinandus sit, qualem quaestoria censura elegerit, 15 
nec ex huiusmodi licentia in homines minus idoneos pro tempore gloriosissimi quaestoris administratio 
cadat. Si enim dignas sua industria mercedes homines quos iam enumeravimus accipiant, numerus ad- 


* 


[nd 


2 


| ed 


5 


r 
. 


0 


* 


Nov. XXXV (= Authent. XXXVII) Latine tantum extat. 'ovvs i d nsQl r gon xoð vοινẽCq ro 
xal avt; ovy evgésO n: M. — Epit. Theod. 35 (inde L et B 6, 6, 16), Athan. 22, 4. Iulian. const. XX VI. 


2 rubr. De auditoribus quaestoris R t (in R novellae 
XXXF [Auth. XXXIII] — XXXPF 1I (Auth. XL] omissae 
sunt) De adiutoribus quaestoris V? in mg., rubricator cod. V 
errore rubricam novellae XXXIX [Auth. XLI] inscripsit De 
restitutionibus et ea que parit in decimo mense post uiri 
mortem | 3 tribuniano hbri (Ath.) | 4 initium inter uros 
deutos citat L || nostri om. V | quam] que V || 5 quaestores 
V t! | scimus] scrinius ? | 6 his V [|] quaestoriam] quaestor 


steria V | 20 sanctionem] ef. Cod. 12, 19,15 f ? | lice- 
ret vulg.] licet Vt | aplium t [| 21 misterium V | et 
om. t | dignum V | quaestoris (cf. Iulian.)] quaestori t 
quaestioni V quaestoria vir doctus in marg. Pithoeanae 
22 atque V] om.t vulg. | subsecutam V subsequutam t l 
23 quaestiorum V quacstionum t [ transivisse et Zacha- 
riae] transiuit libri. Nisi plura exciderunt | ex om. t 
24 alia V || constitutionem] Cod.12,19,15 || locum suum V 


iam libri, vulg. | nuper tam Zachariae] gubernatam libri] 25 uenditas V I uersati V | inter homines V] om. t vulg. 
epistolares t | 7 i 
bus V |j qu libri | 8 id est] idom V t | 9 septonos 


iutorum Osenbrüggen] adiutorium libri j numerum V aL) 
meum (vulg. || decur 7131 om. t vulg. | existima- 
vimus vulg. | 32 quae] sue /ibri | 33 aut V eee 


V* | numeros /ibri | post eam V | licentiam ut] licen et 
V | 10 iobanni uiri magni V | 11 Proculum] cf. Zo. Ly- 
dus de mag. 3, 20 || imperialis t culmini suggessisse et 
vulg.) culminis ut gessisset (gessisse V) t V | diuino nutu 
V] nuto ünt (ünt de.) diuino t | 12 oonstitutionem] 
Cod. 12,19, 1$ | id est] idem t (et sic 15. 16. 37) | tan- 
tummodo — 13 numerum om. V | 13 et non Neob.) et 
tamen 1 neo tamen vulg. | 14 licentiam V || primatibus 
partibus libri | 15 soripnio V | primum om. Neob. 

16 ineunt libr: | 17 5 ut ingredientibus 
vi hii V | habeat V | subrogarent t | 18 inuenire 
V [ 19 usouss ti | humani V | generi om. V |] mi- 


Vt] 34 et quos] et o». V 1 35 praepositis V | 36 habeat 
libri | iudieato V | 38 melloproxima V] 39 fuerit V t| 
ut cum lateroulinsis V | 40 habeat Ve | uenire V | 41 adi- 
tum Vt] 42 alios] aliis libri | hii V, om. t vulg. | ius 
suis V | habeat t [| pascisci V | uendatur t uendat V 
43 summa V | 44 aut V | hoo om. vulg. mum] siue t 
45 maluerit his qui V | quaestori accensure legerit 
quaestori aocessure elegerit t | 46 ne t | 47 *si] sio 
libri | digna V | mercedis V | enumeramus V | acei- 


| 
| 
i 
| 
| 
quidem] quidam t quedam V | aserenti- 28 legi V | 29 digestorum t | 30 praedicatum /ibri ad- 
| 
i 
| 
| 
: piant (] accipiat V aocipient et vulg. 


UT MI QUI IN AFRICA SUNT 243 Nov. XXXVI 


8 iutorum sine ulla confusione permanebit. Sed quia volumus ante alios in deficientia quocumque modo 
loca eos taxari, qui in ] confectione tuae sublimitati suum ministerium praebuerunt, id est Theodo- 
sium et Epictetum et Quirillum et Sabbatium et Perigenen, hoc eis donamus, ut offerentes centenos solidos 
ante alios omnes in loca adiutorüm qui sua sponte recedere maluerint subeant, scilicet unusquisque ex his 

9 quinque memorialibus in scrinium suum officium adiutoris impleturus. lllo etiam observando ut, etsi quis 
ex viginti sex adiutoribus ab hac luce fuerit subtractus, in suos heredes vel liberos, licet heredes non sint, 
huiusmodi beneficium transmittat, ut in locum eius alius adiutor subrogetur, centenis quidem solidis ab eo 
offerendis, pro tempore autem sublimissimo quaestore electionem eius qui subrogetur secundum quod su- 

10 perius dictum est faciente. Praerogativam autem, quam quinque memorialibus speciali dedimus bencficio, 
ita eis donamus, si ille qui deficiat non habuerit filium iam utilem, iam idoneum ad peragendum adiutoris 
officium et a pro tempore gloriosissimo quaestore aptissimum secundum praedictam observationem iudica- 


tum; talem enim filium & et ad alium &dvenam pervenire satis durum atque inhumanum est. Aliis 
videlicet omnibus si quae in praedictis constitutionibus continentur in suo robore durantibus. ] 
11 Quae igitur nostra sanxit aeternitas, sinceritas tua scriniis quorum (interest) manifestare festinet, 


quatenus sciant et qua&e & nostra maiestate disposita sunt et quantum eis accessit ex tua suggestione nostra- 
que liberalitate. 
Dat. x. kal. Iun. CP. Belisario v. c. cons. (a. 535] 


XXXVI. Auth. XXXVIII 


R UT HI QUI IN AFRICA SUNT INTRA QUINQUENNIUM COM- 
PETENTES SIBI RES USQUE AD CERTUM GRADUM DEBEANT 
VINDICARE R 
Idem A. Salomoni pp. Africae. 


Omne infinitum et perperam effusum merito et incivile et incompositum esse credentes certis finibus 
nostras actiones limitare censemus. Nuper itaque in Africa nostra, quam deus Romanae dicioni nostris 
vigillis subiugavit, sacram pragmaticam sanctionem promulgavimus, ut omnes quae iam Uuandalicis tem- 
poribus amiserunt ea possint a detentatoribus inlustis tam abstrahere quam sibimet vindicare, et quinquen- 
nale spatium statuimus intra quod liceret hoc facere. Quam sanctionem in suo quidem robore manere vo- 
lumus, sed cum certo moderamine certaque definitione, ut non liceat Afris tam prolixa annositate elapsa et 
antiquis generibus paene deletis calumnias veteres resuscitare et invicem sibi molestias ingerere et in tanta 
pace bella gerere intestina. 

1 Per hanc itaque legem sancimus, si quis praetendat res vel ad se vel ad patrem suum vel ad avum 
pertinere et inique contra leges nostras ab aliis detineri, posse eas recuperare, scilicet antea legi cognitis 
probationibus praestitis, vel ab instrumentis legitimis recitandis vel a testibus idoneis educendis et quorum 
gravitas iudicibus acceptabilis sit, videlicet cognitionali certamine agitato: et extendi hanc nostram con- 

2 stitutionem tantummodo ad patres et avos, non autem ad alium gradum superiorem. Et hoc in utrumque 

videlicet sexum sancimus, ut quod suum vel ad patrem vel matrem vel avum vel aviam quisque eius mas- 

culus sive femina pertinuisse ostenderit, hoc ab iniustis detentatoribus abstrabat, ulteriore requisitione pe- 
nitus quiescente, (ne) quis proavum suum vel abavum vel atavum, vel proaviam vel abaviam vel ataviam 
inducens miserae posteritati calumniae cumulum ingerat. Hocque et in transversa linea observari praeci- 
pimus, ut usque ad tertium gradum tantummodo stetur, id est ad fratres et germanas, ad patruos et amitas, 
et avunculos et materteras, non autem ad alios superiores agnationis seu cognationis gradus. Et si quis 
buiusmodi quaestionem deferre sit paratus, non alibi, sed ad iudicium sublimitatis tuae vel praesidum pro- 
vinciarum et insularum stricto iudicio celebrato huiusmodi praebeat M CERE et non ex una parte neque 
in aliis provinciis vel in hac florentissima civitate, sed tantummodo in Africa dioecesi, praesentibus adver- 


Nov. IIA (= Authent. XXAVIII) Latine tantum extat. — Epit. Theod. 36 (inde L et B 45,6,2), Athan. 19, 2. 


2 legum) locum uel legum : | sublimitatis suum miste- | (et sic passim) | 23 nostras actiones vulg.] nos transaotio- 
rium t [3 epictectum J epicteum t vulg. | quurillum V | | nee libri limitare Osenbrüggen] militare t militari Val. | 
sabbatium [2 sabatium Neob. sabaoium t vulg. I perigenen | affrica V t| deus romanae Zachariae] diu rome V diuae 
V Neob.] perigeneri t | 4 in om. t vulg. | maluerit t [ his | memoriae t vulg. | 24 sacram V nostram t vulg. Arii 
om. t vulg. | 5 in sorinio suo malit Zachariae | impleturos | nem] mom servatur | qui ( | uuandalicis V) uandalioi t | 
libri (unoquoque — impleturo malit Zachariae) | 7 ut | 25 ammiserunt : amiserunt captos sint ad tomptatori- 
om. V | alius V) om.tvulg. | 8 aut t | questorem V | bus V | uendicare t | 26 liceret V Neob.] liceat t vulg. 
electione t | secundum eius (ius corr. V^) quod V| 9 fa- | robore manere] robore V* roborare V? | 27 cum] eum t 
tientem V'? | 10 habuerit V] habuit f vulg. | 11 protem- | diffinitione t Neob. | afris t | anositate V animositate t 
pore) praetore t | aptissimum] est add. t (esse add. vulg.) | | 28 rà et in — gerere om. V | 30 ad se i] a se Neob. 
iudicatum vulg.] iudicandi P! iudioanti Neob. | 12 ad- se V | ad avum] ad alium V auunculum : I 31 inique 
venam] adueniam , uenam V | 14 interost add. "e V] in quae t Neob. | nostras V) om. t vulg. | detineris 
15 sugzossione V f 16 libertate V | 17 subscr. om V | 32 probationis V | 33 cogeitionali t! (cognationali 
X kal. iun. (iunius Neob.) t Neob.] xvi kal. iunias Jul.)“ vulg.) | 34 et avos] ad auos t| ad 5 alium gra- 
(om. Iw codd. cett) so 4' óc» / loud Ath., | dum V | hoo] in hoo V | 35 um V | quod) qui vulg. ] 
ne lovi Theod., v kal. Iun. vulg., XV kal. Ion. Za- | quisque t Neob.] quisquam V | 36 sive) suum V | per- 
chariae | OP. cap. t || bilisa. uc. oon. t Neob. (cons. uili- | tenuisse V | 37 ne add. vulg. | attauum et attauiam t || 
serii Jul. vyaríac Bilicaoíov Ath.)) usta v5» vxa- 38 induces V | misere V Neob.] miscere t vulg. || posteri- 
tio Bsdsoaoéov Theod. | 18rubr. om. V in spat. Aversuum | tati V) pietati t vulg. | etin) ot t in V Neob. | lincia V | 
(ae và» dv Ayenñ OiaDóxow Theod., tsi «ov vovs | 39 sictur V Neob.] stet t vulg. J germanas V] germanos 
dr Agen néyoi tevraetíac và agpasgsDéyto nó vov | tvulg. | ad patruos] et ad patruos Neob.; leg. ot patruos? | 
Bardi acay nt avra sio Ónsov Baduo» éxdi- 40 sbunoulos V] 5 ad agnitionis V | 41 de- 
xai» Ath.) | bii t Neob. | affrica t | oompotentem t | 19 res ' ferre V] differre t Neob. [| 42 insularum stricto] insulae 
usque vulg.] rebusque übri | ocrtum (cf. At. )] tertium | Sardiniae (cf. Cod. 1, 22,1 f 12. 2 6 33) coni. Zacharias 
vu/g. J 20 iudicare libri | 21 salomon ppo V || affrice Vt ' probationis V | 43 diocesi libri 


31* 


— 


0 


20 


30 


35 


40 


Nov. XXXVII 244 DE AFRICANA ECCLESIA 


4 saris suis, et tunc mereat nostri numinis nostraeque constitutionis auxilium. De fide enim generis pro- 


bationes praestari ex una parte nullo concedimus modo, et si quis huiusmodi acta ostenderit quasi in hac 
florentissima civitate confecta vel in alio loco, ea non esse audienda censemus, licet antea hoc fuerit per- 
missum. Inventa etenim circa tales requisitiones summa calliditate respuendas esse huiusmodi concinnitates 


5 sancimus, ne dum sua reddere cuidam cupimus, alienas el substantias dolose accipere concedamus. Rerum 5 


1 


4 


autem requisitionem secundum antelatum modum Pe sublimitatem tuam vel praesides provinciarum intra 
definitum tempus nostrae sanctioni fieri volumus, id est in quinquennium, anno qui iam transactus est ex 
prioris e sanctionis editione in 1 computando, ut actor reliquum habeat quadrien- 
nium ad buiusmodi inquisitionem, scilicet si temporis computatio legitimas exceptiones excedit. Huiusmodi 
enim quadriennii metas praeterire nullo patimur modo, ne immortalis fiat iudiciorum completus. 10 
uae igitur pro securitate Africae mea sanxit aeternitas, haec sublimitas tua per edicta sua in om- 
nem Africanum tractum proponenda manifestare cunctis civibus Africanis deproperet, ut omnes quod in 
transactis annis observari oporteat scientes hoc observare festinent. De cetero enim si quis casus talis 
emerserit, successiones omnes et temporales cursus sic procedere disponimus quemadmodum in omnibus 
terris nostro orbe inclusis sacratissima iura disponunt, et sint et descendentium et ascendentium et ab 15 
utroque latere venientium gradus omnes et temporales cursus intacti, quemadmodum generales nostri nu- 
minis leges eos omnibus tradiderunt. 
Dat. kal. Ian. CP. Belisario v. c. cons. (a. 535] 


XXXVII Auth. XXXIX 


DE AFRICANA ECCLESIA. 20 
Idem A. Salomoni pp. Africae. 


Venerabilem ecclesiam nostrae Carthaginis Iustinianse ceterasque omnes Africanae dioeceseos s&cro- 
sanctas ecclesias imperialibus beneficiis relevare noctu dieque festinamus, (ut), postquam nostrae reipublicae, 
per dei praesidium à tyrannis abreptae, sociatae sunt, nostras etiam sentiant liberalitates. Cum igitur Re- 
paratus vir sanctissimus sacerdos eiusdem nostrae Carthaginis lustinianae, gu venerando concilio totius 25 
Africae sanctissimarum ecclesiarum praeesse dignoscitur, una cum ceteris eiusdem provinciae reverentissimis 
episcopis litteris propriis per Theodorum virum religiosum diaconum et responsalem eiusdem venerabilis 
ecclesiae civitatis Carthaginis Iustinianae destinatis nostram deprecati sunt maiestatem possessiones eccle- 
siarum totius Africani tractus tyrannico quidem tempore ablatas eis, post victorias autem caelesti praesidio 
nobis (contra) Uuand:»!os praestitas per nostri Dude piam dispositionem eis redditas, salva in quocum- 30 
ue loco constituta videlicet tributorum solutione, firmiter possidere secundum legis tenorem quae iam super 

ac causa promulgata est, E eorum prono libentique animo duximus annuendum. 

Ideoque iubemus sublimitatem tuam suis disponere praeceptionibus, ut praedictas possessiones, salva 
prout dictum est tributorum ratione, venerabiles ecclesiae tam nostrae Carthaginis Iustinianae quam om- 
nium civitatum Africanae dioeceseos firmiter possideant et sine ulla concussione, à nullo penitus abstra- 35 
hendas. Si quas autem alias possessiones sive domus sive ecclesiarum ornamenta apud aliquos vel Arianos 
vel paganos vel alias quaslibet personas detineri probatum fuerit, e& quoque omnimodo sine aliqua di- 
latione avelli et sacrosanctis ecclesiis orthodoxae fidei adsignari, nulla prolixitate temporis his qui easdem 
res inique detinent uti concedendis, sed earum restitutionem omni explosa machinatione facere compellen- 
dis, quia non patimur sacratissima vasa vel ornamenta venerabilium ecclesiarum aut alias possessiones 40 
apud paganos vel alias personas detineri; et lex quae nobis antea prolata est sat abundeque huiusmodi 
capitulo consultum fecit. Alterius etiam nostrae constitutionis praerogativa, quam pro ecclesiasticis feci- 
mus rebus et possessionibus, Africae quoque venerabiles ecclesias perpotiri censemus, et secundum eius 


Nov. XXXV II (— Authent. XXXIX; eadem in parte codicum Nomoc. II tit. 4, 18. 8,10. 9, 25 citatur ij g veagd) 
Latine tantum extat. — Epit. Theod. 31 (inde L et B 1, 1, 49—52), Athan. 2, 6 (inde Coll. const. eccl. 3, 2, 6). 
5 2. 3 summarium exhibet Nomoc. II tit. 8, 10. 


1 nune V | nostraque V | probationis V | 2 ex una , stanter) V t | affrioe t | dioeciseos V dioceseos t | 23 ut 
parte praestari t vulg. | 3 praemissum V | 4 ooncinnite- | add. vulg. | 24 abrepte V) direptae tvuig. | sotiate V, 
tis t concinationis V comunieationis Neob. | 5 substan- | societate Neob. societates t vulg. | Reparatus Pithoews 
tias V Neob.] subiectas t | reum t LU id est V Neob.] | (cf. 

om. t vulg. | &nno Zachariae] annum &bri | qui) quod V coll. VI. . 841. 848. 850)) separatus libri | 25 uir 
iam] tam t| 8 editione] seditionis V | quinquennio V^ V) ut: vid i ili 


auctor V | 9 excede V excedat vulg. | 10 quadriennii me- | seilio t | 26 ecclesiarum om. V | una V] iura t Neob. ( 
tas Heimbach] quadriennium etas V quadriennii etas t | | provinciae om. V in spat. vac. 2 litt. | 27 litteris V] om. t 
patitur t || ne q om. V Neob. | 11 mea sanzit] me anxit | vulg. | diaconem V | numerabilis t 28 oartaginis eiui- 
V | dicta V | 12 affrioanam V* | tractatum t | ee | tatis t vulg. | 29 ablatias V | eius t | 30 contra add. 
quod V Neob.] qui t quid vg. | 13 hoe] hae V haeo t vulg. | praestitam libri | nostris V t | numinis om. t 
14 emerscere V | temporales VNeob.] temporis t vulg. [ sio] | vulg. | 31 constitutas hbri | legis] nom servata est | 
si V| 15 disponunt Beck] disponi ut V t| et ascenden- | 32 haeo libri | on t | 34 tam cum 


e 


prono] n J 

tium om. f vulg. | 16 generalis V | 17 tradiderunt omni- | libri | 35 diociseos t 3 V | 36 oai i 
bus t vulg. | 18 subscr. om. V, Ath. | kal. ian. Neob., kal. | vulg. f arrianos t || 38 auelli V) om. f vulg. | 41 detinere 
ian. (sic) t pr» iav»vovagíiq Theod. | cap. t | bilis. (libis. | (decinere t) libri | ante V | sat dedi (satis Zachariae 
Neob.) uo. con. (contra t) Neob. t, ard tr» vxatsíay | in add.)) sit libri sio . | habundeque t ab eundem 
Belagaíov Theod. (sed cf. Zachariae edit p. 17 . 6) | | quae V | 42 capitulum V | etiam] et V | constitutionis) 
20 rubr. om. V in spatio vac. — IIa «àv év Ae | Cod. 1, 2, 21 (cf. nov. VII c. 8). 23 | prorogatiua V* prae- 
iu loi Theod. Ath. H... æ d rh dnxAnaiów Ae. | rogatam t | 43 africam Neob. affricane V affrioá de t | 
«ne... AL psg eode aliquot] saapa Nomoc. XIV tit. 4, is.] uenerabilis V || perpatri V | eius om. V 

9, 25) | 21 salomon ppo V | 22 cartaginis (et sic fers con- 


245 Nov. XXX VII 


tenorem licentiam eis damus res A dens et possessiones recuperandi a quacumque 5 per provinciam 
occupatas, ut possint quicquid eas pertinens ablatum est vel fuerit ab iniq etentatoribus vindicare. 
Curae autem erit tuse sublimitati, quatenus neque Arianis neque Donatistis nec Iudaeis nec aliis qui 
orthodoxam religionem minime colere noscuntur aliqua detur communio penitus ad ecclesiasticos ritus, sed 
omnimodo excludantur a sacris et templis nefandi, et nulla eis licentia concedatur penitus ordinare vel 
episcopos vel clericos aut baptizare quascumque personas et ad suum furorem trahere, quia huiusmodi 
sectae non solum à nobis, sed etiam ab anterioribus legibus condemnatae sunt et a sceleratissimis nec 
6 non inquinatis coluntur hominibus. Omnes autem haereticos secundum leges nostras quas imposuimus 
publicis actibus amoveri, et nihil penitus publicum gerere concedantur haeretici nec aliquam administratio- 
nem quibuslibet subire ambitionibus, ne videantur haeretici constituti orthodoxis imperare, cum sufficit eis 
vivere, non etiam sibi aliquam auctoritatem vindicare et ex hac orthodoxos homines et del omnipotentis 
7 rectissimos cultores quibusdam afficere detrimentis. Rebaptizatos autem militiam quidem habere nullo 
modo concedimus, paenitentiam autem eorum, si &d orthodoxam fidem mente purissima venire maluerin 
non respuimus, sed damus eis licentiam hoc faciendi, quia et deo omnipotenti nihil ita est acceptabile 
peeconuum paenitentia. ludaeis insuper den us servos habere Christianos, quod et legibus anteriori- 
cavetur et nobis cordi est illibatum custodire, ut neque servos orthodoxae religionis habeant Deus si 
8 forte catechumenos accipiant, eos audeant circumcidere. Sed neque synagogas eorum stare concedimus, 
&d ecclesiarum figuram eas volumus reformari. Neque enim Iudaeos neque paganos neque Donatistas 
neque Árianos neque alios quoscumque haereticos vel speluncas habere vel quaedam quasi ritu ecclesiastico 
facere pastus, cum hominibus impiis sacra peragenda permittere satis absurdum est. 
9 ivilegia insuper sacrosanctae ecclesiae nostrae Carthaginis Iustinianae omnia condonamus 
metropolitanae civitates et earum antistites habere noscuntur, quae etiam Codici nostro in primo eius 


DE AFRICANA ECCLESIA 


$ 


uae 
bro 
8 ta sacrosanctis ecclesiis suum honorem praestare noscuntur: ut civitas quam nostri numinis cogno- 
10 mine decorandam esse perspeximus imperialibus etiam privilegiis exornata florescat. Confugas etiam, qui 
ad venerabiles ecclesias et earum fines convolare festinant et suae saluti prospicere, n enitus licere 
is manibus ab his abstrahere, sed eos venerabilibus locis debit& reverentia perpotiri, nisi tamen 
homicidae sint vel virginum raptores aut Christianae fidei violatores: illos etenim qui talia facinora com- 
mittunt nullis esse dignos privilegiis quis non confiteatur? cum non potest sacrosancta ecclesia et ho- 
U mines iniquos adiuvare et hominibus laesis suum adiutorium praestare. Sin quid praeterea sacrosanctae 
ecclesiae saepe dictae nostrae Carthaginis Iustinianae vel aliis venerabilibus ecclesiis Africanae dioeceseos 
a quacumque persona pro suae salute animae oblatum est vel fuerit quocumque modo legitimo seu in pos- 
sessionibus seu in aliis quibuslibet speciebus, et hoc apud easdem venerabiles ecclesias manere firme, nullius 
iniquis manibus abstrahendum, cum homines qui tam laudabiles tamque deo acceptabiles actus et pias fa- 
cere oblationes deproperant satis et nos laudamus et dei caelestis remuneratur clementia. 
Haec igitur omnia quae ad honorem sacrosanctarum dedimus ecclesiarum totius Africanae dioeceseos 
per praesentem piissimam et in perpetuum valituram legem, quam omnipotenti deo dedicandam esse per- 
speximus, sublimitas tua cognoscens firma illibataque custodire festinet et omnibus prout solitum est mani- 
festare edictis ubique proponendis, ut nostra iuss& summae pietatis rationem habentia ex omni parte in- 
mutilata serventur; temeratoribus eorum poena decem librarum auri subdendis, aliaque 5 nostri 
numinis indignatione plectendis omnibus qui nostram dispositionem quocumque modo vel tempore violare 
temptaverint vel violare concesserint. 


Dat. kal. Aug. CP. Belisario v. c. cons. la. 535] 


$ 6—8 citat Nomoc. XIV tit. 4, 13. 9, 25. 


1g. recuperandi — possit V] om. 17 | provin- 
einm] pám V | 2 possint HeimbacA) poesit V | iniquis V] 
antiquis t vulg. | uendicare t | 3 arrianis V t | 4 ali- 
qua V] alia t Neob. vulg. | detur V Neob.] detur omnino 
t vulg. | communo V | ecolesiastious V | 5 nefandi] et 
nefandi libri | 6 ad i] a Neob., om. V | quia] qua V 
7 interioribus V | condempnati V | 8 noetras leges V. 
Cf. Cod. 1, 6, 12. 18 f 5. 10 9 ammoueri V | et om. 5l 
haeretici om. V | neo aliquam — 10 haeretici V Neob. 
om. t vulg. | 1t orthodoxi V Neob. | 12 afficere 
affrice t 13 penitentia V | maluerit t | 14 respuerint V 
heo Neob. | 15 delegamus t | 16 cordi esse illabatum V 
17 cathecuminos t cathecuminus V || aocipiebant t vulg. 
audeant om. t vulg. | 18 eas V] eos t vulg. | 19 arrianos 
Vt | quadam t | 20 saore V | peragendi libri | pro- 
mittere : 21 Priuilegia V] om. t Neob. vulg. [| 22 earum 


Neob. | 34 deproperare t! 5 ta | remuneratur 
5 dioceseos libri | 


31 et V* (J 
om. Ve Neob. | solitum :] solutum V Neob. | 38 rationem 
om. t vulg. | 39 temeratoribus Pithoews] demetatoribus 
libri | suri) a- t | aliaque V] aliqua t Neob. | grauis- 
sima V] graui t vulg. | nostra V* | 40 nostra dispositione 
V | violare Zachariae] uiolari V, violare temptaverint 
vel om. t vulg. | 41 leg. violari? | 42 kal. aug. V t Neob., 
Ath., a¹, avyovavo Theod.; XV kal. Aug. malit Za- 


— 


Zachariae] eorum libri | etiam V] om. t vulg. | "A 
1, 2 | 23 honore V |] nostris V | 24 qui) quid V 
45 conualere V [ *soluti V uoluntati t Neob. vulg. | pro- 


chariae | bilisiario uc. con. V bilis. uoc. contra t bibilis. 
uc. oon. Neob.; vmarsíae Bsh.cao(ov (v. l. BaaiAstov) 
Ath. usta rij vxatsíav Bshigagíov Theod. 


Nov. XXXVIII pr. 246 


AH 


IIEPI BOYAEYT9N 
9ZTE ENNAOYFKION KATA- 
AIMIIANEIN TOIZ EAYT9N 

DOYAEYTAIS? IIAIZIN. 


O avrós gaudi "loávvg r ᷓ dor dd 


vOv le The Eo noawooíov T0 B', ano vnavov 10 


xai ssavoixiqr. 


eon. ov.) Oi rim nolsrsiay Suiv xda xava- 
c15,0av186 qOncav axes xcr Tj» tZ fagilsvov- 
one 7tójsos nuncu» dOgoica, xad" éxücTgv ru 


DE NATURALIBUS 


XXXVII. 


R DE NATURALIBUS 
IN CURIAM DEPUTANDIS VEL DE 
DISTRIBUENDA FACULTATE 


Auth. XL 


5 CURIALIUM IN FILIOS MASCULOS 


SEU FILIAS VEL SI SINE FILIIS 
FUERINT CURIALES IN QUOTAM 
PARTEM SUCCEDANT R 
Imp. lustinianus Aug. Iobanni pp. per Orientem. 


(Praefatio. Qui rempublicam olim nobis dis- 
posuerunt, aestimaverunt oportere secundum regiae 
urbis instar adunare in unaquaque civitate nobiles 


TOUS 20 279 xal éxàcin GvyxAgro» Óovvar|5 viros et unicuique senatus dare curiam, per quam 
6 


Bováry, ne lKusÀla vá vs Ünuócia mQgártsaÓoi 
àmayta Ts yiysgÜa, xarà rab xi mgosixovaay. 
odr toívvy 10 ztgüyua i ,,, or ον épávr Aau- 
a, e rds usyíiGraé T8 xai soÀvavOQororatas 


debuissent agi quae publica sunt atque omnia fieri 
secundum ordinem competentem. Sic namque res 
floruit, sic apparuit clara, ita ut magnae et popu- 
losae domus curialium essent, multitudine qui 


oix(as BovAsvrov al, xi o uàv óvtos vov fov-20 existente curialium, quod autem functionum videba- 


Asvostoc, rie d Ooxovone silva, vOv Ánovgynuátov 
gaguriroe ovÓevi zavteÀde dE? xaduatauévns* 
tQ 455 sis xdijdos deo da. 10 fBagos avena(aOnrov 
04500» roĩe tovto UzOuévovciv . Ene dd xata 
ut gos zjgEavró ri, éavrove i vv fov 
x ouarov xai ébevolaxsv 7tQopacse d. oy 
rox: dAsvO'egos ro,“ ÉGovtas, slva xav! G nAa- 
TOv ra fovÀsvtzoua uvoloy  énivonOtuoov. - 
ce, db ov Hue và uà» id As, Fev, và dd 


, 


-95 curiae et occasiones invenire 


tur esse onus nulli omnino intolerabile existebat: 
nam quod in multitudinem dividitur onus insensibile 
propemodum facit eis, qui hoc sustinent. Quoniam 
autem per partes quidam coeperunt se eximere albo 
er quas liberi harum 
efficerentur, sic paullatim deminutae sunt curiae in- 
numeris excogitatis occasionibus, per quas potuis- 
sent specialia quidem bene habere, communia autem 
et publica deminui per omnia. Propterea ad paucos 


xoà xai 4 8 d. mavro» Aar robo d.. da 30 viros redactae functiones et illorum facultates com- 


rob ro sig dvd ν G,“ megucvavta xà A&tOvQyn- 
ara wüxsivoic rds obe Ae, rde dn, 
odr i Z, Gere vnò robroue slva. rove ddr · 
Oeíove uua erde oU 07] BivOixas xalovai. | avuBéfin- 
xev Ov» TO mxOÀivevha usOróv uàv d 
1 gr dd adhs ddis⁴⁰ε Yνν,u“ꝰ e — Tata ue 
noi àvspevvouevos Qrórusv xonvcs Ospazsíaw 


uuuatoy, us- 35 


moverunt, et civitates ita deminutae sunt, ut sub 


istos perditos conductores quos vindices vocant red- 
acta curia plena quidem defectibus, plena vero omni 
iniustitia fieret. 


1 Haec nos saepe 5 aestima vimus opor- 
tere medelam rei adhibere; et quantum nos in hoc 


Nov. XXXVIII (2 Authent. XL: gloss., cf. Biener Gesch. der Nov. p. 441) Graece extat in ML. — Epit. 


T'eod. 38, Athan. 8,1. Julian. const. XXXV. 


XXXFIII. 


DE DECURIONIBUS UT FILIIS SUIS DECURIONIBUS 
RELINQUANT NOVEM UNCIAS. 


ldem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis practorio iterum, ezxconsuli et patricio. 


Praefatio. 


dida apparuit, ut maæimae essent. et 


. Qui rempublicam nobis olim constituerunt, ad imitationem urbis regiae in una- 
quique civitate viros nobiles colligendos existimarunt et irai Pn senatum | dandum 

publica negotia conficerentur ei omnia recie atque ordine fierent. q 

opulosissimae 


| per guem ct 
(que ca res adeo floruit, adeo sylen- 
curialium, cum et m essel copta curia- 


lium. neque muncrum quod esse videbatur onus cuiquam omnino intolerabile esset; co ipso enim quod 


inter magnum numerum dividebatur onus fere non grave crat iis qui id sustinebant. 


bi vero singuli 


eximerc sese ex albo curiali coeperunt. causasque reperire per quas forte ab eo liberarentur, tum pau- 
latim deminutae sunt curiae. sescentis causis excogitatis, ec quibus ut privatae quidem res bene sc e- 
rent, communes vero et publicae omnino deminuerentur evenit. — Propterea ad paucos viros redacta 


munera et illorum ipsorum bona everterunt et civitates adeo imminuerunt, ut 


erditis istis mercennariis, 


quy quidem vindices genu! subicerentur. Inde contigit, ut respublica cum defectibus tum omni iniustitia 


repleretur. — Haec nos 


um saepius perscrutamur, 


medicinam ei rei adhibendam reputavimus; et quo 


9 én&oxp L Ath] vnáoyxp M | 10 aídas L* || 
12 u MLs) uc cit. Theod. Ath. | 13 àáOvusv 
L! | 15 kr] L'c] éxaevr» ML! | 20 oixeiac L | 
23 vj Serimger] r MLS | 26 Asvxeuavom] Asicovoyr- 
ud rev L* | 28 éxivonOsic L' | 29 zueAlev L | 33 Gore 
exe ros L Gre avrove Haloander | 34 avuáfirxey 
evy vo mwoÀ(revua) redaota ouri& g Àaec prioribus con- 
tinuans | 37 D'egazeíac L! 


4 distributoria V 16 si om. Vt | 7 fuerit V | in quota 
parte V | 8 succedunt V* | 16 qua 1 16 sg. secundum 


ordinem fleri t namque] itaque vulg. 1 t | 18 aperuit 
V A 19 domos curiali autem essent V | quidem] quod 
t Neob. | 20 oüriglium V | uidebatur V] uideatur Neob. 
debeant t | 21 esse honus V, om. t Neob. I intollerabile V | 
22 multitudine V || bonus libri I 23 facit] leg. fuit vel fit? | 
24 quidam coeperunt vulg.] quidem ceperunt t Neob. qu 
deoeperunt V | 25 invenire om. V | liberi] in Aoc voca- 
bulo deficit t (f 86*) | 26 deminuta V | sunt om. V | 
27 *quas] qua ANeob. quae V | 28 speciali V | autem 
om. V | 29 ad) et libri ! 30 uiros sed acte functionis 
V [31 ita om. Neob. | 33 defaoultatibus V | 34 iustitie V 


IN CURIAM DEPUTANDIS 


ézayaysiv TQ moáypavi xai 00Q m50l toUvtTO ¾ u⁰jëę 
oo , vogovtq nàcav éEsvoov oi Bovisvral téy- 
wy» xarà *Ov ÓópOums xal d. vevouoOsvnuévow 
xal xatTà rov dun ine) yàg edo avaywato- 
pévovs éavrovs magi voómow Ty Boviy pvláera o 
véragrov, xai roUto uos i rote mae id vóuow 
&storeOév, jebao Qiagnàv 1à€ od avc, erg 
dopo. vshevtüv xal ou 1Ó rer uépos, dA 
S4 pee vi dsmopíav vj go dT Lcd 


247 


Nov. XXXVIII pr. 


laboramus, tantum omnem adinvenerunt curiales ar- 
tem adversus ea quae recte iusteque sancita sunt 
et contra fiscum. Dum enim vidissent compelli se 
omni modo servare curiae quartam partem, et hoc viz 
5 per nostras leges impositum, coeperunt discerpere 
proprias facultates, quatinus minus idonei deficerent 
et non quartam portionem, sed omnem continuum 
paupertatem suam curiae derelinquerent. Deinde 
quoniam et ipsis corporibus fraudare curiam volu- 


ara ine xal rà» gopdárov avtov dmooregs;0a: 10 erunt, iam et rem omnium impiissimam adinvenerunt, 


TO fovievinoiow Kyvodgav, jdn xa) moüyga mávrow 
ageféGvevov énevoncev, yd? del vouiuov, 
ees aigsigD'a. , &moidse t ys dni TQ vu 
velevrà» j xal tq yév& xai Tjj Bovn xorSiuo:« - 
ve . xal ade xatenoótarvo noon» Y ; 


a "ia legitimis abstinentes, ut eligerent magis 
sine filiis quam sub lege deficere aut generi suo vel 
curiae utiles apparere. Et rursus egerunt dudum 
poni legem, quae praeter decretum iubebat eis do- 


S vs 15 nare propria, cum quando venditionem cum decreto 


pov, Oc Üexgrrov yooie nE ars rd oixsia fieri eadem lex volebat: sed haec ipsa erat mira- 
dee , xaírorye T5» oz0iv uẽCõ Qexgévov yive- — bilis, quae solam venditionem subiciebat adiectioni 
o TOU vóuov „„ ó 0à odrœe u S, e decreti et aliis exhinc necessitatibus, alia vero omnia 
or, Gre uóvny» 19» ngüOcw vVmndyww Tj TOV den- derelinquebat eis agere secundum quem voluissent 
TOv xo xn xal vai éyrsüDev avayxai, valla d 20 modum. Haec transtulerunt curialium facultates ad 
cr avtow égiéves nokvrsuv xaO" Ov nfovlevro alias (et alias) personas, nihil exinde habente curia. 
no. rad r ustéctnos vas fovisvruxac oUgíac sic — Denique si quis denumerat nostrae reipublicae cu- 
Frega xal Fre noósoa, od «fe Bovize évvevOsv — rias, attenuatas inveniat, alias quidem neque viro- 
ixov e. rotya go si res üQuO , EQ TOÀ. TTG zuere ge rum neque rerum copias habentes, alias autem pau- 
or ν,,e Bovlevrgia, ilaxiora evorjass, rà Ad ovrs 25 corum forsan hominum, rerum autem nihil penitus. 
ard sonogovyra ovre yonuavov. và dà ÓMyov 


2 coe avOpoov, xu r. 0À ovOaudc. "Hr uiv 
ov» x«trà mépoc FR niai vouove i,) rovc Bovio- 
xai và; voccs xal) rae d re dn lde xai 
xaga» soabw éxmoíngw œ⁰ονjL 
vOv» szgayjctov vmowsigOc, Üexoéro ,, 56 dv 
dxsivq tQ vóuQ xsuévne magatnonasoc ywopévo. 
Ara vorspov &nsid: usa wevóow α,νHiãi énoi/vvro 
rds Üoaae, xai avzó xaOasat dvsilouev v“, Óogsav 


2 Igitur olim per partes nos protulimus sanctiones 
quasdam quippe volentes et venditiones et donatio- 
nes simplices et omnem actum alienationem haben- 


Asvtixàv axi»52- 30 tem immobilium rerum curialium subicere decreto 


cum observatione facta quae in illa lege posita est. 
Deinde post haec quia sub falsas causas faciebant 
donationes, et hoc omnino abrogavimus donationem 
simplicem facere curialem in quacumque persona: 


ard nowicÓa, BovAsvtzv sic olovòihnore sQócoov: 35 excepimus autem competenter antenuptiales donatio- 
ite lone q sixovos rde „ dgscs, ard nes, eo quod neque donationes omnino sunt, sed con- 
i d, xaOánab aol, dd Gvvallyuavós v& — tractus species in eis inserta est et filiorum procre- 
oe dv rare Éyxeeras xal maiDonodac eisiyovsw — andorum copiam introducunt, quod nobis et maxime 
svzoOQíav, OnsQ ruiv xal udsgva sic BovAsvràe ne · in curialibus studii est. Post haec conspicientes et 
ezovdactóv écvww. Enetra 0Qcvts$ xal ,j.sͤ avvó 40 de hoc ipso circumscriptiones multas 


eri, legem 


magis nos in eo laboramus, eo magis curiales omnis generis artificia contra ea quae recte et iuste sancita 
erant et contra fiscum reppererunt. Cum enim viderent se omnibus modis cogi curiae (am partem ser- 
vare, idque viz in legibus a nobis latis esse positum, coeperunt bona sua dissipare, ut inopes decederent ac 
non quartam partem, verum omnem deinceps inopiam curiae relinguerent. einde cum etiam corporibus 
curiam privare animum inducerent, iam rem omnium impiissimam excogitarunt: qui a matrimoniis legitimis 
abstinuerunt, ut ita mallent sinc liberis quod ad legem attinet decedere quam et generi et curiae utiles esse. 
Ac deinde effecerunt, ut nuper lez ferretur, quae sine decreto donare res suas ipsis permitteret, tametsi 
venditionem cum decreto lem vellet; ea autem lex adeo mira fuit, ut solam venditionem adiectioni 
decreti et necessitatibus inde. oriundis subiceret, reliqua vero omnia ipsis quem ad modwm vellent agere 
permitteret. — Haec fuerunt, quae bona curialia ad alias atque alias personas transferrent, ita ut nihil 
inde ad curiam redundaret. Quapropter si quis reipublicae nostrae curias numeraverit, admodum exiguas 
inveniet, cum aliae neque viris t neque pecuniis, aliae paucos forle homines, pecunias vero habeant 
9 nullas. Ac nos quidem iam singulas leges tulimus, et venditiones et donationes simplices et 
omnem actum qui alicnationem rerum curialium immobilium contineret, decreto subici iuberent secundum 
observationem quae in lege illa scripta est faciendo. Postea cum ex falsis causis donationes facerent, id 
ipsum quoque plane vetuimus donationem simplicem conferre curialem in quamlibet personam: eæcepimus 
autem merito antenuptiales donationes, quoniam ne donationes quidem omnino sunt, sed contractus quaedam 
species in iis posita est et procreationis liberorum copiam praestant, quod quidem vel maxime in curialibus 
curae nobis est. Postea cum videremus hac quoque in re circumventiones multas fieri, legem scripsimus, 


2 rogobroꝰ L | 5 grobe L?* | v0 xcragrov] xis teguov- 
olas avra» add. I s.v. || 6 voposs] Cod. 10, 35 | 12 & 
vóncav * 21 15 7 Cod. 10, 34,3 || 
16 avrzs L188. odr — Gore ipsa — quae (i. e. avroc 
— 0s ya?) c | 20 a d LI 21 dgiévas L | 22 tavta 
Msg] vavvae Li «avra ov» L* (za ov» Haloander) 
usvéotros M] uevéorgoay ML? vulg. 4ovncoos L! 
24 4x Li 25 sg. *ov0à — od ML || 28 vópovs 
sanctiones quasdam g. Fuerunt Cod. 10, 34, 4. 5. 35, 4. 5: 
quae non extant | 32 yvouévq Haloander] y«vouévac M 
yi»9, Li ywvo L^ facta (i. e. y«vouévns?) c | 
33 ra vorsgov xvÀ.] Cod. 10, 4, 4 secundum Ath. 8, 4 et 
Theod. nov. 81,3, rectius 10, 34, 5 secundum B2 29, 1,05 
(schol. 10) : nisi forte t rationem A. l. non satis teneri 
statuas | 34 oavvóv. L* | 38 xai] 77 L, àxaid(ac 5; add. 


e. v. Li sícayovrs vel síGayovvag corr. L*| 40 dev. M 


1 artem] aütem (sic) V [6 munus V 17 omnem vulg.) 
omne V commune Neob. | continuum V) continuam Neo». 
eontinuo vulg. | 10 iam et om. V | impiissimam vulg.] 
impiam libri l 11 legerent V 13 utilis V | 14 iubebat] 
leg. tribuebat? | 15 oum quando V) oum Neob. quam- 
quam Beck | 16 eadem Neob.] ad eam V || 17 sola Neob. || 
subiacebat V | 19 quae V | 21 et alias add. vulg. | 22 de- 
numerat V] denuetur Neob., leg. denumeret ? | 23 atenua- 
tas V | inveniet vulg. | 24 habentem libri | 28 quippe 
V] quidem Neob., om. vulg. | uolentes] ud (i. e. uero) 
uolentes V | 30 subiacere vulg. | 32 sub falsis causis 
vulg. | 33 haee V | omnia V*| 35 ante nuptiss Neo». | 
40 ipsum V | leges V 


Nov. XXXVIII pr. 1 


TOVTO 7xt5Quygagpae mollie ywonuévae, vóuov éygáya- 
psv, QUE / 
pstà Goluatos 6its vOoUTOV x eie sxa»ros ri tQuovy- 


xioy Éxeww, wal ur KAavrov dbsival vui xataluusa- 


ver 5) Bovi and revdhαν undà dAavvov» avco 5 


card unÓéva toónow, sia maie 0 Ho,)” air sive 
S xal avr Óéyoso «O0 cQuovywov i] ovi. Kal 
od péyos vovtowv lKavnusv, aAÀa uai rde e rij 
oixsíac évavacsos 0idóvos viva uoigay dDsaricausv, 


dieva xavà fun denii⁴ sioópaciw At ro vj Bovij, 10 curiae, sicut praediximus, quarta 


u ddt sióvves Kp „ rò TeT4QTYuOQuOV vie d- 
one 1ov Bovisvcav c o e Kal 75 mode dd rab 
ras wal éxxsyvu£vae xi lore ue d o9 Sur 
codes n ee govliʒe d dle J xarà A TOV 


248 


4. TQósov zrawTOs yo9ywoa «yv oviyw re 


DE NATURALIBUS 


conscripsimus, ut omni modo debere curiam aive cum 
corpore sive sine hoc omnino tres uncias habere, et 
non minus licere cuidam relinquere curiae ue 
circumscribere neque deminuere ea sub ullo modo, 
sive filius sit qui in curia est sive ipsa susceperit 
curia tres uncias. 

8 Et non usque ad hoc stetimus, sed et feminas 
in propria institutione dare quandam partem ganxi- 
mus, quatinus per nullam occasionem deminueretur 
totius sub- 
stantiae curialis. Sed et multas istas et diffusas 
munificentias abrogavimus, non concedentes liberari 
curia aliter nisi per maximarum dignitatum adeptio- 


nem, patriciatus aut consulatus aut praefecturae 


usylavoyy d ππ·—]T T xr5Cw, matguaóTnrós vs wallbsive civilis sive militaris (praefecturas autem esse et 


vauarsíaé xal éxagyorwvos, sive vie dv stoÀveaxole sivo 
vne év GrQaTioTixOi (moaepexvopgías yao silvas wal 
rat ovrQaTyyías 0 vouoc éníGtaros)* dera si xc ztQas- 
per apyr» deEν év avejj vf x yevóuavos, 
«gl sra ovo» avg» sivs cTQaTnyOv, fov 
ob roc dn 


d. novnv ren 0i9ouévac touavras da (rds - 
gexvoías papsv, xavro dd lor ainsi» x cvQat- 


ros irrerat TÜyQS xavd TÓY fuérsQov vOnOv 
tb d l sacow éLioipéaso avponusvoy. rds yàg honorem dantur tales digni 


eas quae principatum agunt exercitus lex novit): 
unde qui praefecturae dignitatem administraverit in 
ipso actu constitutus, et sive administrans eam sive 
principatum agens exercitus, iste liberatur à condi- 


«x56 20 cione secundum nostram legem, aliis omnibus er- 


ceptionibus abrogatis. Nam (quae) propter solum 
itates (praefectorias di- 
cimus qualis et magistromilitatus dici potest) non 
eximere de curiae albo eos qui haec meruerunt 


nAacías) ovx A vov ovisvrixos Aevxopatos 25 sanximus. Haec itaque in anterioribus a nobis san- 


rode TOUtO» tvxovrac dOscmz(causv. Tavra uiv ovv 
év roĩe uod u vavouod etras usta o 
- , àx Keren db abr rh 10r sxeiuuévory vó- 
po» 
runs q apo avroig mQayuatuxoUe 
vod vÓMOVS, OUG GStastGG KV salvas BoviousD'a, A 
vy» nagovday vouoUscíaw àmxó Ti évÜsxavys d- 
ih, vns der OscADouatS &oysaDas, e ovao iu 
4 % Bovip yéáyovev ovros O vouoc. Emm à oͤgaõ- 


cita sunt cum aliis multis, quae licebit ex ipsis olim 
sitis legibus advertere. Absolvimus autem et quos- 
m a curiae condicione, diversas his pragmaticas 


siv. insivcausv dd xa4 vivas 1 concedentes leges, quas omnes firmas esse volumus, 
suncaus- 30 et praesentem sanctionem ab undecima indictione 


nuper delapsa incohare, ex (quo) nobis consilio 
venit haoc lex. nds 


4 Quoniam autem vidimus quosdam sic adversos 


pé» vivae ovrog dxeyOas Üaxeuudvovs toos rds dau- 3b esse contra proprias patrias, ut elegant potius alii 
tàwv natoídas, Gore ales l áAlow rde éav- — Suas relinquere substantias et vix quartam 

ros xataAiumávesv ovOías xci uólie TO Téragrow jj curiae, et hoc nostram legem aestimavimus opor- 
BovÀp, wai rohr d. vOv rdrsQov vóuov, qrJnusv tere, ubi filii desunt, hanc partem augere. 

x97»ca amaidí(ae vzovgge tovro tO uépos avia. 


CAPUT I. 


Ei row nerd TÓvÓs zuo» ro vóuov TslevrQ 40  Siigitur post hanc nostram legem defunctus fuerit 
Bovisvtzs maidac ovx Kyo» ovvs doosvac ovrs - curialis filios non habens neque masculos neque fe- 


ut modis omnibus curiam sive cum corpore sive sine corpore certe tres uncias habere oporteret neu cuiquam 
liceret curiae minus relinquere neve insidias struere neve id ullo modo imminuere, nd perg sit qui in curia 
B est sive ctiam ipsa curia tres uncias accipiat. — Ac ne eo quidem substitimus, sed ut feminae 
suae institufionis partem aliquam darent sanzximus, ne ullo ex praetextu curiae, sicuti antea diximus, 
reel pars bonorum omnium eius qui curialis fuit imminuatur. — Praeterea plurimas illas atque cffusas 
iberalitates sustulimus, cum non pateremur liberari a curia „ aliter nisi maximas dignitates ad- 
eptum, patriciatum et consulatum et praefecturam, sive civi ive militarem (praefectoria enim etiam 
magisteria militum esse lex: intellegit): ut ci quis praefectoriam potestatem gerat in ipso actu positus, sive 
civis magistratus sive militaris stt, ille liberetur a curiali condicione secundum nostram legem, reliquis 
omnibus exemptionibus sublatis. Nam quae tantummodo honoris causa dantur eiusmodi dignitates (prae- 
fecturas dicimus et quod eodem valet magisteria militum) non eximere e albo curiali eos qui illas consecuti 
sunt sanximus. — Haec igitur priore temporc a nobis sancita sunt cum aliis mullis, quae quidem e ipsis 
legibus iam latis petere licet. Sed solvimus quoque nonnullos a curiali condicione varias tis pragmaticas 
leges largiti, quas omnes ratas esse volumus atque praesentem legislationem ab undecima indictione nuper 
& clapsa initium capere, ex quo nobis haec lex in animo agitatur. | Quoniam vero videmus esse qui tam 
infesto animo sint adversus suas patrias, ut aliis bona sua relinquere malint et wx quartam partem curiae 
idque proper nostram 1 hanc partem si nulli liberi adsint augendam esse existimavimus. 
Itague si post hanc nostram legem curialis moriatur, qui liberos non habet neque masculos ne- 


1 ut om. vulg. | *omni modo] omnino libri | debent ( pro 
debeat ?) curia Neob. | 2 hoo om. V | 4 diminuere Neo». | 
eas vulg. | 5 suscepit V | 8 sancximus Neoó.) sanctimus 
V | 9 diminuetur V | 10 pars om. Neob. | 11 Sed et] 
et om. V j| 12 oedentes libri | libera a curia V | 13 ad- 
emptionem V adeptione Neob. | 14 consolatus V | 17 ami- 
nistrauerit et 18 aministrans V | 19 conditionem V | 


1 »óuov] fuit Cod. 10, 35, 4 | 2 «y» BovAz»] rij (ro 
L?) BovAevtz» L | 5 avró) ea g | 8 vosvo» L' tovtov 
L? | &evgos» Li | 9 5 fuit Cod. 10, 35. 5 
(cf. Krügeri adn.) | 10 post «7; Bov 7 L verba xai ovàà 
páxos xoUvowv Éarrosv (éorroausy Li) repetit (ez v. 7 sg.), 
unde La v. 11 aAA supplet ante xai cas | 14 frog om. L 
11 je] vois ML! || ngaspaaxtooíac L || 18 ztoepexrogíav 


L | 19 dH év ( possis etiam 40 dv) dedi cum c) d, | 21 quae MN an leg. 22 datas? | 22 praefeotoris 
dv M apte» L | 20 povásvriczs M) om. Le | 21 »ouoy] | Và 23 *quales V Neob. | potest V] poter Neob., poterunt 


Cod. 10, 32, 61 | 23 mpasqextorias M nospaixtopíac L Heimbach | 24 alueo V ambo Neob. | 25 sanximus] sanci- 


25 ÀAsvovoyruavos L*| 21 ue, om. L 128 éBérwec L mus libri | itaque haec V | 28 his] hic V hoo Neo». | 
tO» này jdn (nde. Li vàv L | 30 sgayuarixos 30 inditione V | 31 ex qua nobis ung., & nobis V ex 


eilornaouevos L | 39 àxexove Li 38 x«l tovro] xav- 
vavOa Haloander | 39 sixovoys L']| 40 «sdevrq. M) 
radsvrOv L, «sAevtqm (cf: 6) Haloander 


non Neob. | in add. vulg. | 34 uidimus autem V aduer- 
sus V auersos Neob. | 35 aliis vulg. | 37 haee 


IN CURIAM DEPUTANDIS 


249 


Nov. XXXVIII 1. 2 


minas, iste propriam substantiam curiae derelinquat, 
Quar vero quibus voluerit Erit namque ei pro 
io forsan uno vel pro plurimis tota curia, idem 
est dicere et totius civitatis plenitudo in filiorum 
5 modo existens, et fama bona perpetua et immortalis 
memoria et fructus tantus quantus nequaquam a 
filiis esset. Quodsi quis legitimos filios non habu- 
erit, naturales autem ei fuerint, liceat cum onere 
curiae scribere sibi hos heredes, et scriptura pro 


10 omni datione sit et non indigeat antiquarum le- 


Àsíae, ovroc «2€ davroU stsQuovdías vàs reste . 
xavaAjuzavéro «jj oui xal vüjv Hr νννν ole Bov- 
Ads 7 süga govig, ravtóv d Kcrww simsiv «al 
TO Tc æõlο e mÀrnooua dv nado» rde xaDsctós, 
eri xal aO&vavos uvünn xai b 
*Ós TogOVTOS O j TQ mzapà vOv maidov 
dy£vevo. H d rie vn, uiv maidas ovx Exo, 
Bovàzs dx os yoagsus avtQ xai vovrove wÀnpovo- 
gere xal y „ avri nien iniò bo Kcvo, va? gum aliis adiectionibus neque dum adhuc super- 
d à essent datione, sed mox scripti, si quidem liberi 
Nie undi rij dv q nequa» ie, d avró- fuerint, curiales et heredes efficiantur, et habeant et 
wal xÀngovóuos yuwvégO'wGav, xai dxérocav xai avrolibeis diviserit. Quodsi et omnia eis relinquere volu- 
ro ⁊ije 7sQuovGíac évvaovyxioy xaDasmso ü» o marzo erit, adhuc melius faceret: verumtamen usque ad no- 


dera. fra yàp avvQ avri mj e lacs évós v) wai 
xal svonuia à. 
0009 OVx à» GVTQ 7 
vo2oí òd avtqQ xaJscrmciw, ébégro sta ToU T 
p] deíaOm (xovxo Qv D v, E“ dis tt 7t00$- 
Ds» ygagévzse, si ys éAsvsQos νa : r , Bovisvral ipsi substantiae novem uncias secundum quod pater 
avroie Qiaveiug. E ad xal v0 nàv avcois Bovin2sig vem uncias modis omnibus eis relinquat, cognoscens 


xacadszaiv, Fel nd (av) noabsua' sáng» aA pizo: quia vel si reliquerit minus, a lege eis omnino us- 
vov 4 dr gte xac as, ũ, ywo- que ad novem uncias supplenda erit substantia; illi 


on ms, xày ei waxaACnO: KAavvov, ddl dx «ov vouov 20 vero, si quidem desideraverint, et curiales efficiantur. 
arg sie TÓ évvaovyxiov avtoic ij avaztAzoogi r — Quodsi quidam voluerint, quidam autem recusaverint, 


vie ovGí(ac. oi 9d sínsp cv, 1zs ovGías 4niDvuovo: 
AaBsiv, xai BoviAsvtai yuwécO cap: sí di rivas udv 
Noi xo, vivis dà xagasvraoirto, and rode aigovuévovs 


&d eos qui elegerint recusantium veniant partes; 
"ag omnes recusaverint, tunc tamquam si nullus 
ius sit taliter ad curiam veniant omnes novem 


và r szagesvovuévoy dgyíaOc Hen, sí di anascass 25 unciae. 


extaístossv, Trvixavta e$ drasd tas ob ovros dmi 
vn» govlin doyécOo tO évvaovyxiov. 


CAPUT II. 


Hi dd o ad- ciyggwus, ald 0à avtQ yvgoiov 
ovx sin gz0Qà, v9»uxaUTa TO uiv TéraorOov in robe 


Quodsi ille quidem tacuerit, filiorum autem legiti- 
morum ei procreatio non fuerit, tunc quarta pars 


4E ada ro a e iexeo Jo, oi naidas dd oí 30 ad heredes qui sine scriptura sunt veniat, naturales 
ur 


vdo, si go ovs énidov»aa vq? gov 

, moosOsyécOGgav wadüseo àv Oengsav, sirs 
dre Ares r., db auth, mavros Tov évv 
rie mt&piova(ac sie ro BovAsvovzas 5, vóv Bovisvorva 


l sesguorauévov. Li d xai éx do linge E rex. 35 


See slev, ara avvovs élevOagohusiew i ,, 7; 
&» vj qa pep, xai. intdoi tovrove, xa ovre i 
QexéaOwcav xai Kazogav BovAsvtai, xad'xsp & da- 
Ouusvos rBovAnd 7 «aduanep f avtov éxiOvula x 
sxoínxsv dzxidovvamv 


autem filii, si voluerint se offerre curiae, recipiantur 
secundum quod voluerint, sive omnes sive quidam 
ex eis, modis omnibus novem unciis substantiae ad 
eo8 M eun qui curiae se dederit, devolutis. 
Quodsi ex ancilla ei progeniti fuerint, deinde ipse 
eos manumiserit aut dum superest aut in testa- 
mento, et obtulerit eos, et isti suscipiantur et sint 
curiales secundum quod testator voluit aut secun- 
dum quod ipsorum desiderium fecit dantium se in 


avrove 15 BovAT, Anyopuevos waOa- 40 curiam, accepturi secundum quod dictum est novem 


ne feminas, is substantiae suac tres partes curiae, quartam quibus vult relinquat. Erit enim illi filii 
unius forte vel etiam plurium universa curia, vel quod codem valet ipsa civitatis multitudo in filiorum 


loco posita, et bona fama 
viz redundaturus esset. 


etua et immortalis memoria, et fructus tantus quantus ad eum a filiis 
: Quodsi quis legitimos quidem liberos non habeat, sed naturales ei sint, liceat 
ei cum onere curiae etiam hos heredes scribere, et scriptura 


pro omni oblatione sit neve ulla (id quod ex 


veteribus legibus erat) adiectione altera neve oblatione dum superstites erant facienda indigeat. sed pro- 
tinus script, si quidem liberi sunt, curiales et heredes fiant, habegntque et ipsi novem uncias substant 


prout pater sis distribuerit. Quodsi vel totum iis reli 


novem uncias omnino iis relinquat sciatque 

6s Supp 

quodsi alii voluerint alii recusaverint, ad eos 

repudiaverint, tum 
Quodsi iile 


. . e iae 
e voluerit, melius adhuc fecerit: certe usque ad 


, etiamsi minus reliquerit, at ex lege omnino ad novem uncias 
lementum fore substantiae. Illi autem si quidem quid e bonis auferre volunt, etiam curiales fiant: 
qui voluerint recusantium partes veniant; sin autem omnes 
oinde quasi nulli adessent liberi, ad curiam novem unciae veniant. 

quidem tacuerit nec vero legitimorum liberorum 


olem habeat, tum quarta quidem 


ad heredes ab intestato veniat, liberi vero naturales, si curiae sese offerre velint, recipiantur prout volu- 


erint sive omnes sive Legi 
1 revolvantur. Quodsi 


prout ipsorum qui sc obtulerunt curiae 


1 ie davrov nsQiovoías và6 r uoígas] propriam 
substantiam c | 2 «7 veragrr, LI 4 rarra Li 5 je 
s04scos] totius civitatis c | 7 0cos om. L| avv om. g | 
8 Kxos Mc) ANL | 9 xaO9sovo0«v L(c)) xa9savaow M 
10 avzg] sibi (i. e. avr) e | 11 era. L | 12 vovvo 
om. £ | 16 évaovyxiov L et sic passim | 18 à» addidi; an 
scrib. stQct£si (cf. ad s)! | 20 *xavadíso: (cf. c)] xavaAL 
xossv ML || 22 si q vri L! || v« om. L (unde x o?- 
ola corr. Ly, «« js oddias et Aafsiv om.g id v- 
god Li 23 si] od? Li | 24 *zragaitsoo,vro. ML 
2] dvoipuer L^ yu La | 28 ont L. 

4 robe gHovlęvrde j rote BovAsvovvac L 37 rob roiẽ 
Li ovrox] rer bi uds ane € | 38 29. ò d Y. 
ee — xaduasso om. L 

III. 


eorum, ita ut omnino novem unciae subsiantiae ad curiales vel curialem 
etiam ex ancilla ei nati sint liberi, eosque vel dum superstes erat vel in testa- 
mento manumiserit et eosdem obtulerit, sic quoque recipiantur et curiales sint, 


prout testator voluit vel 


desiderium e/fecit, accepturi sicut dictum est novem uncias. 


3 plurimas V'* | idem est Osenbrüggen) id est (ids 
libri | 5 fama bona vulg.] labor libri mortalis V 
8 fuerit V | honore V Neob. | 9 hos] et hos Beck | 10 da- 
tione vulg.] ratione V Neob. | legum om. V | 11! sg. au- 

ressent (superes V) dationes sex mox V Neob. | si om. 

Neob. | 15 et om. ri 16 faceret V) faciet Neob. vulg. | 
18 relinquerit V Neob. || 20 desideraverint] substan- 
tiam accipere add. vulg. | 21 quodsi quidem V || 22 le- 
gerint V | veniant vulg.] ueniunt V Neob. | 24 ueniat 
V | 28 tacuerint V | aut V I 31 uoluerit V Neob. | 
32 quadam V | 33 neuem V | 34 eos vel supplevi, cf. 
p. 250, 6 | dederint V | 35 deinde ipse eos manumiserit 
om. V | 38 sq. voluerit et fecerit vulg. | 39 'in curiau) 
in euria V Neob. (curiae vulg.) 

32 


Nov. XXXVIII 2—4 


n siorra, TÓ dvvaovyxiov. sravrayov yao BoviópeOa, 
E 3 xa» si uy) per publ gia did, 
rode sie m ford éQyouévovs vó dvvaos Au- 
Bávev. e dà élevOspaiatis „ OV n 

deen, xal ovto« Bovlovro, 5 tris 7) re d ar- 
r vo Bovlsvrroiov dad, dx ro dvvaov 

TQ n voic Bovisvoveiv xara v7» avaloyíavy 
did oo c. si dd unde «àv s 9 gold 5 
5 , TnsuxaUvra rl πνανοννμej ij BovA; l- 

. 


250 


DE NATURALI BUB 


uncias. Ubique enim volumus, sive testatus fuerit 
sive non testatus decesserit, eos qui ad curiam vene- 


rint novem uncías accipere. Quodsi manumiserit 


quidem tantummodo, non tamen obtulerit, illi autem 
5 etiam 


taliter voluerint aut unus aut quidam ex eis 

ad curiam venire, et tunc novem unciae ei vel eis 
ui in curia sunt secundum virilem dentur. 
odsi nullus naturalium voluerit, aut datus noa 


10 fuerit, tunc novem uncias curia percipiat. 


CAPUT III. 


Ei dà vn, = sim mado» vr, ra S «à 
xQoGyua Ouaxpstdov, siva novo» dooévow eire h 
9e sirs uspiypdvgs yovis$, dete TOv vÓuov aa 
raden xai vo víÀuov xai rô Tj BovA Gvpyépov. 
E nd ovv aggeves avvqQ uóvoc xa / 


5 H rr dogevse dx mtQotalsvtycavrow viov, 
ro évvaosyxiov sic Rd, xaDámeo a» BovinOeir 


pspilévo, ovro uévtros« detis xavá*unddy dlavvoD nva: 
TÓV nos TOv maph , áxnÜnxovecw de 


da,. nn» sí hij *gorros axagsgtíag tovto 7t0(- 20 modus hoc fecerit: neque enim quae in 


ge 0ov0À yap và in rovrose TsÜtudva vopiua c 
rode dvaigoumsv. éxsivov pávrow xáwTwG gvlatro- 
pévov, Gere 10 éyvaoíyxiov stQós rode pi) dag ro 
ald ac uegibeiv, xal xatà vogovtov ea r bu 
ra Bov 
avro o xα⏑νe Oiéveius rin OvGíav, TOU TQuOvyxiOV 
póvov tjj ro rU: xetadsuxavouévov yvopp, yd 
d» avrO stapayograa, Bovinvas síra , vove sai- 
dae etre xal soos Fragos. 


SOT7XOLEV aides, 15 


d rod v lerrovey,m N, xaO" 800 25 


Quodsi legitimorum filiorum fuerit pater, tunc res 
decernenda est, utrum tantummodo masculi an tan- 
tummodo feminae an certe ti sexus sint, qua- 
tinus lez undique perfectionem habeat et curiae uti- 
litatem. Si ergo masculi tantummodo ei fuerint 
filii, vel nepotes forsan masculi ex praedefuncto filio, 
novem un in omnes filios sicut voluerit dividat, 
sic tamen ut in nullo diminuatur lex quae de in- 
officiosis legitur testamentis, nisi forte titudinis 


sunt leges omnino destruimus. Illo omnimodo custo- 

dito ut novem unciae inter non ingratos filios divi- 

dantur, et secundum hoc unusquisque subest curiae 

rend functionem secundum quantum eis pater 
viserit substantiam, tribus unciis tantummodo 

ternae derelictis voluntati, ubi eas pervenire 

erit, sive ad filios sive ad alium. 


CAPUT IV. 


Ei 0à nàcac« M,, xaOsctrxouv, el ud rie av- 30 


rij móÀeos yaunOsüv goulruraĩe, daa fra. «Q 
are, sizsQ yeycnrudvas qvyyüvosy os sigrvas Ho- 
yov 10 évyaovyxiov xaOánso àv BovinOeir, «9 vóuo 
xdvravOa zx 
el, dd ai. udv d£ avrà. ysyáugvvas Bovisvrais, al dd 
cdx Tow-vVT0i6, TO pd» Évvaovyxiov ttávroSs un- 
mavícÓnm saga vov sarQoc vai vOv Hir 

vatkt, Qiaigovusvor xavvavJa xaDaxso (av) 0 satv5o 


— — e t tn. mp. 


ais, Qscugeiv eic avras «nv dd ovaíav ij ndr 


odsi omnes feminae fuerint, si quidem elusdem 
civitatis nuptae fuerint curialibus, licebit patri, si 
qum nuptae fuerint sicut dictum est curialibus, 
ividere inter eas omnem substantiam aut certe no- 
vem uncías secundum quomodo voluerit, respiciens 


goséyov TQ và i adiaOutov távtrovt.. 35 et hic legem quae de successionibus sine scriptura 


disposuit. Quodsi quaedam ex eis nuptae sunt cu- 

bus, quaedam non, his talibus quidem novem 
unciae omnino relinquantur a patre curialium uxori- 
bus, divisis et his secundum quod pater voluerit, 


Utique enim volumus, sive testatus tit sive non (estatus decesserit, eos qui ad curiam veniant novem 
wncias accipere. Si vero manumiserit tantum nec vero obtulerit, atque illi velint sive unus sive nonnulli 
ex is ad curiam respicere, hic quoque novem wnciae curiali vel curialibus pro portione virili dentur. 
Quodsi nemo naturalium vel voluerit vel oblatus sit, tum novem uncias curia accipiat. 

III. Quodsi quis legitimorum liberorum pater sit, tunc discrimen faciendum est, utrum. mascu- 
lorum solum an feminarum solum an mixti secus sint, ut lez undique habeat quod perfectum et curiae 
utile sit. Itaque si masculi tantum ei liberi sint, vel forte nepotes masculi eæ filiis praemortuis, novem 
unciae inter omnes sicut voluerit. di tur, ita tamen ut nulla in re lex: quae 5 testa- 
mentis agit infringatur, nisi forte hoc ingratitudinis ratio effecerit: neque enim iura de constituta 
omnino íollimus. wd (amen omnibus modis custodiatur, ut novem unciae inter liberos non ingratos 
distribuantur, et in tantum singuli curialia patris munera subeant, in quantum pater iis substantiam dis- 
tribuit, tribus unciis solis voluntati patris relictis, quocumque cas pervenire voluerit sive. ad 


$ive etiam ad alium. "V" -- 

IV. Quodsi omnes feminae sint, si quidem ciusdem civitatis curialibus nupserint, licebit patri, si 
modo nuptae sint uti dictum est cum curialibus, (lotam substantiam aui ceríe novem uncias omnino prout 
voluerit inter eas dividere. ut tamen hic quoque ad legem attendat quae. de successionibus ab intestato 
disponit. Quodsi ex iis aliae curialibus nupserunt, aliae non nupserunt curialibus, novem wwuciae quidem 
a patre omnino curialium uxoribus relinquantur hic quoque prout pater voluerit distribuendae, quod autem 


1 eme, L| A diev?egooeis Haloander ex c) Acv- 2 non testatus V] intestatus vulg. | 5 talater V aut 

unus) aut om. V^ 7 uirile V] 8 datusaut V] 12 an 
tantummodo V) aut tantummodo vulg. | 16 vel om. V || 
17 uoluit Neob. | 18 in nullo ut V | de om. V | 19 nisi] 
non V| 23 unusquis V | 25 diuiderit V | 26 relictis 
V | uoluntatis V uoluntate Neo». | 27 sive ad filios 
sive ad alium om. V | alio Neob. | 31 ciuitatibus 7 
31 sg. curialibus — fuerint om. V | 32 curialibus] Ane 
rursus inc. T post iacturam plurium foliorum | 34 quo- 
minus , secundum del. Osenbrüggen | respiciens om. V | 
36 sint Neob. | 37 novem quidem Beck; sed videtwr € 
5 5 male ad sequentia rettulisse | 39 divisae e& 


de ML | 5, «ai ovro. Bovlovra:] illi autem etiam 
talitor (i. e. xal ovros xal ovros) voluerint c f 6 ide 
venire c [| 12 uóvov aogévorv M? | 13 slve usyuyuévny 
(uajsypávons L) yovov L, an oerte (i. e. are ys?) per- 
mixti sexus c || 16 yr éd L | ex praedefunocto filio s || 
17 Adr omnes filios c | 19 vo» vópov] cf. p. 129, 6. 
12 «. | 10» xoi] vo» om. L I 22 ro om. c | 28 avvo 
L | &osÀevas. L | 30 ry avez At. e (cf. 251, )) av- 
«ns vz6 ML | 32 yeyaunpéva LI 33 j návvos yov») 
aut oerte c | 39 Jiaigovusvor xàyravOa M] à j 

dà xávravDa 0 nav5o L divisis et his c | av 
add. Haloander 


IN CURIAM DEPUTANDIS 


fovánOsig, «0 dà Ánunousvor sie rde uf) BovAsvtalc 
rie avtov» sxavoidos yaunOs(cas, ij wal gie érágove, 
andaòij xi vouíuov uo(gas xaxaívais rd re ànoao- 
dog i. si dé anno yaum» Érvyov, tmvixavta dni 
vovTQ 1$ 0Qq ygágew avtàs 7| rid ij rege dE ab- 
TG ais tO évvaOvyxiov xAngovouove, d ꝙᷓ stá»to6 
rann dò i vie avis zolaws Hof,. ?) el ui) 
tovto fovÀsro, avos, ; art, ud»v yguysus» ai 0d 
ovx à»a0xowto, tó uiv ávvao) à 10 Betdsvtt- 


251 


Nov. XXXVIII 4—6 


residuum autem eis quae non curialibus propri 
poca nuptae (sunt), vel certe aliis, procul dubio 
egitima portione et eis omnino reservanda. Quodsi 


necdum nuptae sint, tunc sub tali definitione scri- 


5 bendum est de his aut quandam aut quasdam ex eis 


in novem unciis esse heredes, quatinus omnimodo 
nubant eiusdem civitatis curialibus. Quodsi hoc non 
voluerit, aut ipse quidem scripserit, illae vero non 
pertulerint, novem unciae quidem ad curiam civitatis 


en v Re égyécDo, vo qͥd vQuovyxiov uovov sic 10 veniant, tres autem unciae tantummodo inter omnes 


5 


TàS záGae xaJ" ovnsp o vóuos foviero. napitéa Doo 
vQOnov, iv Àóyq xal tà mu avtaie ywouévoy. 


secundum quem lex vult dividantur modum, deductis 
in ratione etiam dotibus earum. 


CAPUT V. 


A dà die r xai OrÀsos xaDeetrxou, oi uiv 
d cee dir, Tu» 0uigsar dyéitoga» uoipay vie 
pid Mti aí di Sina: rin 
t&Áelaw uévtOi ÓdoGovo. yao a v0 téraQtov roĩe 
Bovàsvovsiy dÓságois, xi si ur) BovAsuvróv ale ya- 
Aral du 7 tie iF avt. sl yàg eic roco r 

Oo» yáuovs xai fovÀsvrale re oli˖ð ner 


Quodsi masculi et feminae fuerint, masculi quidem 
omnimodo substantiae mediam habeant portionem, 


ÀAsstopávn» rnuicssay, ov 15 feminae vero residuam mediam, non integram qui- 


dem: dabunt namque ipsae quartam partem curiali- 
bus fratribus, si tamen non fuerint curialium uxores 
omnes aut quaedam ex eis. Quodsi ad tales per- 
venerint nuptias et curialibus propriae (patriae) fu- 


devz s, cnvixavta e bi re revágrne 20 erint sociatae, tunc liberabuntur a quarta curiae, ut- 
ai 


note, ola doxovcas xal aval dia vov avdgawv Bos 
mpg, eri toU Àerovgyruatot. Tavra fusis 
»oxuod'sri)ga: dri» OTrusy, ou O12 agsAso O'a« vov6 
àr Doo xovc vOv» olxsji . dio e, dd mete 
tes late ur Te, 4 
ftspevoéasg TiGi»v ee xai acsBécuy éAavrovsOas và 

psa.  vowyaQgovr éuddoOuév Tuas xal dnnyo- 
esvnévovrs TQ vóuqg GvvalAiresiw yáuove, Gere 4 


red up ywvngíovs dla o o abroĩe xe e 


seidac, xaüxsivow di cc éLborrixoic xarausavsis 30 revera. u 


xal ovto; ànoctegsiv TZ» Üovigw Tic Ógsdouévns 
avtj) sragiovoías. 


pote quae videntur et ipsae per viros suos donec 
supersunt esse participes functionum. Haec nos 
sancire oportere aestimavimus, non quo auferamus 
hominibus propriarum rerum dispensationem, sed ut 


aja. Bovine, ugÓi25 civitates non in integrum desolatae curiae remane- 


rent neque adinventionibus quibusdam forsan et im- 
iis deminuerentur curiae. Denique cognovimus quos- 
am interdictas lege contrahere nuptias, ut ex hoc 

non legitimi, sed naturales filii procreentur, et ipsis 

tpote extraneis relinquere et sic fraudare 
curiam debita facultate. 


CAPUT VI. 


Lasst ye 


zv A avize mere TZ6 m&(pac oM 
weta co» Ho 


noi yivevca, xai mxoÀÀoi dj be 


Sed et illud etiam ex ipso reperimus experimento 
quod adversus curiam fit: multi quasi 8 aut 


eap. 6 summarium habet tractatus xe Qiagógov avayyrocuávor g 11 p. 194 Heimb. ex Atlan. 


reliquum est is quae non nupserunt curialibus patriae suae, vel etiam aliis, nimirum legitima parte 
etiam illis omnino servata. Quodsi nondum nw»tae sint, tunc sub ea condicione eas vel unam vel nonnul- 
las earum in novem uncias heredes scribat ut omnino curialibus eiusdem urbis nubant: aut si hoc ipse 
solit, sive ipse quidem scripserit, illae vero aspernaiae sint, novem unciae ad curiam civitatis veniant, 
tres vero unciae solae inter omnes quemadmodum lex: vult distribuantur, dolibus quoque earum in com- 
putum vocatis. 
V. Si vero et masculi et feminae sint, masculi quidem omnino dimidiam partem substantiae habeant, 
feminae vero reliquam dimidiam, nec tamen integram: dabunt enim ipsae quartam partem fratribus 
lalibus, nisi curialium uxores sint sive omnes sive nonnullae carum. Nam $i ad eiusmodi nuptias vene- 
rint et curialibus patriae suae matrimonio coniunct(ae sint, tum a quarta parte danda liberabuntur, quippe 
quac et ipsae per maritos donec superstites sunt muneris participes esse videantur. Haec nos sancienda 
existimavimus, non quo homines propriorum bonorum administratione privemus, sed ne civitates curiis 
plane orbentur, neu forte etiam impiis fraudibus quibusdam curiae diminuantur. Sane accepimus quosdam 
etiam lege prohibitas nuptias contrahere, ut inde iis non legitimi sed naturales liberi nascantur, illisque 
famquam exíraneis relinquere atque ita curiam subsiantia quae ei debetur privare. 
VL Ceterum illud quoque contra curias fieri eæ ipso usu experti, mullos scilicet dicentes sive camiacae 


2 *avtów (cf. c et infra v. 19)) avvov ML | yana. 
«ac om. L | 3 vopinov M] vouexrs L | 4 n 3 


6 unoias vulg. | 7 curialibus ciuitatis V| 7 Tie: uo- 
sub tali 8 18 dp' ov nàvvov L'!| 8 astós prius om. c 


luerit V) uoluerit T noluerit Beck | 8 aut] ut V] scripse- 
rint V | 9 pertulerit V | 10 veniant vulg.) uenient (ueniet 


páyouv M | 11 0 vouos) vóuor? corr. Li | 12 vo- 
usevesy L| 16 uévro:] quidem c | avra M |] 18 4] sic 
L| 20 rie «s veragrre L | 21 avra ML! | 27 xai 
em. € | ànr,yogsvusvac? L* | 29 avvoic om. c || 33 ch 
voc] rcperimus g | 34 »ai om. 


1 non] nunc libri | 2 patribus V | sunt add. vulg. | 
3 et omnino ei V | *reseruans libri, reservata Beck | quodsi 
&eodum] quod sine duorum V | 5 his V) cis T Neob. | 


T) libi | 11 quem) que V | diuidantur V) uidentur 7 
Neob. dividentur vulg. | 12 rationem vulg. | doctis 7 
14 habent V | 16 ipsae] persone V | 19 patriae add. 
vulg. (cf. v. 1 29.) l 20 curiae] parte vulg. | utpute 7 
21 videantur vulg. | ipsa V | 23 extimauimus non quod 
1124 3 Osenbrüggen || 25 in integrum Neob.] 
integrum V' integre vulg. | desolatae] dare cum spat. 4—5 
litt. V | 26 cuiusdam libri | 27 deminuerent T' | quodam 
d 30 utpute V | 34 fit V] sit T Neob. sint vuig. | 
multi /] om. T Neob. | dicentes quasi V 


32* 


Nov. XXXVIII 6 


Arie n rπẽjðỹd⅛,hçe I x uilQ rue 5 xoyyvAevtixts 5 
d Ae xaDscráva, xataetacsos vOv Érspov viv avtOv 
yovéow zatQawvtas rtoocvéusv éavrove ij vais raum as 
f) rate xxt rixas 1 „„ 9j frigaue oíaicó7- 
core TtUyeié xai % fovAsuvtrpiov dxxAives* Daasito- 
us» Toívvy unósuías slvas voix UTI» r xctà TOU 
Óguogíov, du nàvroe, are éx re d urnroós aiva 
dx woyyvÀsvrixie Sir& dx diE ιε e mais 
Bovásvtg, Trjv Bovisvriwz» Tory xoatvslw BoviousDa. 


252 


DE NATURALIBUS 


sacri aerarii aut vicaneorum aut purpurariae aut 
alterius cuiusdam esse condicionis alterum suorum 
parentium se temptant coniungere aut sacri aeraril 
aut vicaneorum vel purpurariae aut alteri cuicum- 


5 que condicioni et curiam evitare. Sancimus itaque 


nullam esse talem artem adversus publicum, sed 
omnino, sive ex sacri aerarii matre sive ex purpu- 
raria sive ex vicanea nati fuerint filii curiali, con- 
dicionem curiae obtinere. Curiales namque paucio- 


Bovisvral uàv yap ilaxioroν mavrtayógs vf nustéoac 10Tes ubique nostra in republica sunt, sacri autem 


ci, vansiaxol 08 xal xoyuiyras xai woyxvisvral sic ij 
Jos dxxexvudvos xwad'satast, xai stQosrxóv day. h 
ra Bovisvinogia vow stólsooy avEpsg Das dy dliyose co 
pags GrsvoyognOévra 1) mÀnOos xi nooc)sivas. 
Zi di Tiwwsc Ovouati. Tie oixs(ac rde cx Tasas, 
95 xoyxvAsvtuxis ij xoustuxáS rie ovOns éavrovs 44. 
slsiv rie gor émeqaOnGav ññã xal ssigaDsisv 
ruꝝue, duo rie apti ÜusÀOovons decimae Ae 
xai cbrije, rë xatd tTOUTOV stQayOévra r tQÓOP 
sire dx rie dete avÀgc sita Hot 

(Gxvoa Kato, xai voU$ ToiovTove Bovisvras v0 Aowtóv 
slvas Dsonitousv. si yap v m as , tie de- 
xütnye dziveurncsos, rovro BeBaíosc xal éxi re loxeos 
ri éavrov uévav DBovióusOa. 


aerarii et vicanei et purpurarii in multitudine effusi 
sunt; deinde est congruens magis ampliare curias 
civitatum in paucis corporibus tatas quam mul- 
titudinem multitudini adicere. Quodsi quidam no- 


15 mine propriae matris, tamquam quae sacri aerarii 


vel purpurariae aut vicaneae condicionis (sit), se sub- 
trahere & curiae condicione temptaverunt vel tempta- 
verint, & nuper praeterita decima indictione et ipsa, 
en quae secundum hunc acta sunt modum sive a 


sv &oyà xal a»-20 nostra aula sive aliunde vacus et invalida sint, et 


hos tales curiales de cetero esse sancimus. Nam sí 
quid actum est ante decimam indictionem, hoc fir- 
mum et in sua fortitudine permanere volumus. 


Ebosgovuav dà vns xapoven: rud» Jaías dr,, Excepimus autem ab hac nostra divina constita- 


* ^ 


Osoóóciov xai vov; avrov dÓsÀgovs, xal vov viovs 
"odvvov fro énixÀn» Hicxow, oímso éxvtove sie ra- 
eta xaíro. govÀsvrow Ovis; marée» Éygawvavy 
rim 7xQÓ rij. Ósxarne énivsufjGsc S, xal may si Té 
: ovs dn P» msxopQuguevov. Boviouso. 

va avtove amolavss» vOv 7x rv gor . 
AE Asvrae selva. xal «à BovisvrtOw , e xal 


roĩs A&utovoyruag. vroi6 Dovisvrixoie N,, o- 


ev , dlevJegíg rovrov dvesgoUpev. ovdsvot 30 ratione destruimus.  Nihi 


tione Theodosium et eius fratres, et filios lohannis 
qui cognomen habuit Sexcon, qui se in sacri aerarii 
condicionem permutaverunt, licet de curialibus essent 
patribus, et omne quicquid actum est in eorum libe- 
enim eorum quae elicue- 
runt frui volumus, sed curiales esse et quae curis- 
lium sunt agere et ad functiones curiae respicere, 
nihil, sicut praelocuti sumus, eis prodesse ibile, 

sive 


Üevós xe sinóvtas KpOrpuev BorO«eiw avcois peas € uid elicitum eis est sive ex nostro 
ro 35 aliunde. 


rodro Óvv „ Xüv Sí ru TI8XOQuOuÉVOY GUTOIC 
dx rid able ar ddl sir. 


(Eniloyoc) Tu roi sagacravta rui xai , 
axpeAeíq. Ms sóÀso» xal vG» Bovisvrino(ow OdóLavra 


(Epilogus. Quse igitur visa sunt nobis et ad 
utilitatem civitatum et curiarum complacuerunt et 


sive vicaneae sive murilegulae sive alius condicionis fuisse alterum em suis parentibus conari semet ipsos 


sive tamiacis sive vicaneis sive murilegulis sive aliis 


ibuscumque condicionibus adscribere atque curiam 


declinare: sancimus igitur nullum esse eiusmodi artificium adversus publicum, sed omnino sive ex matre 
famiaca sive e murilegula sive ex vicanea filius natus sit curiali, curialem condicionem praevalere vo- 
lumus. Curiales enim paucissimi sunt. in nostra ubique republica, tamiaci vero et vicanei et murileguli 
in copiam cffusam creverunt: itague curias polius civitatum augere corporum paucitale in angustias ad- 
ductas quam multitudinem mullitudini addere par est. Quodsi qui propriae matris nomine 1 quae 
tamiacae vel murilegulae vel vicaneae coudicionis sit se ipsos eximere ex curiali condicione conati sunt 
vel etiam conentur, inde ab ipsa decima indictione nuper peracta, ea quae ad hunc modum acta sunt 


give e sacra aula sive aliun 


vana et irrita sint, ac tales homines in posterum curiales esse sanoimus. 


Nam si quid ante decimam indictionem actum est, id firmum et in robore suo manere volumus. 
æcipimus tamen ex praesenti nostra sacra constitutione Theodosium eiusque fratres, et filios Jo- 


hannis cui cognomen est Xiscon, qui quidem se ipsi tamiacae condicioni licet 


parentibus curialibus nati 


adscripserunt ante decimam indictionem, et omne quidquid ad eos liberandos factum est tollimus. | Neque 


enim ulla re cos frui earum 
muneribus curialibus operam 


uae iis praestitae sun 
are volumus, ita ut ni 


t, sed curiales esse quaeque curialium sunt. agere ei 
hil, quemadmodum modo diximus, hac in re tis opi- 


tulari possit, etiamsi quid iis sive ex aula sive aliunde praestitum sit. 


Epilogus. 


1 coν,ẽM¼vi (et sic infra fere constanter) L | 2 ze] 


alterius cuiusdam e [ 4 re ον, L? || 8 xozvásvrue 
xoyxAevtuxze L | 9 BovióusOa om. e, fortasse recte | 
10 1756 z,uecepas eioi] od add. cum Haloandro vulg. 
11 7À5Jos] f M | 12 leg. éxexvpuévov? | xai] de- 
inde c[| 16 2 xai xoxutixrs L| 18 decimae, s. v. Fro. 
dend runs M Qexavgs L i Ath. undecimae (cf. pr. $3 
p. 248,32) Zachariae | 26 avrov om. LI 27 Sm. M 
ébioxo» L scscon vel serconis, serconin, exconin Juliani 
codd. | 29 e, «5e Üexavns émveuraecs om. c (cf. Iu- 
lian.) || 34 avvovc Li vovvov L, om. e || 35 neh 
pévov ex g dedi (sim. Haloander)) zsQ«ugusuévovy ML 


1 errarii V (id. infra) | uicaneorum V] uicanee T ui- 
eanei Neob. | 2 cuiusdam P] euiuscumque T Neob. | 
esse om. V | *suorum) suum libri] 3 parentium V] pa- 


uae igitur nobis placuerunt atque ad utilitatem civitatum et curiarum destinata sunt 


rentum curialis T vulg. | temptare V temptat T | con- 
iugem 7 | 4 aut V] vel vulg., om. T | vicanese vu. 
vel] aut 7' || alterius cuiuscumque oonditionis V | 5 ou- 
ria et une Fd 6 aduersus artem V | 8 uicanei 7 
curiali V] curiales T Neob. | 11 multitudinem vulg. 

effusi om. V || 12 *est congruens magis] et congruens 
magis V et magis congruens Neob. | ampliare T. Neob.] 
amplicare V | 13 multitudinem multitudini] multitu- 
dine V | 16 uicarie V | sit add. vulg. | 18 inditione 
V | 19 ea] et ea VT | 21 hos tales] hospitale V ) 
23 sg. uolumus eum. exoepimus autem ad hane nostram 
diuingm constitutionem libri, corr. vulg. || 27 Sexcon] sex 
eos V sex T, om. Neob., Tesoon vulg. | qui se in] qui in 
se V qui in 7, om. Neob. | 29 patribus) de patribus V | 
30 *eliouerunt] liouerunt V habuerunt T. Neob. | 32 func- 
tionum libri [| 34 etsi] set etsi V set si Neob.| eis est 
ei est V Neob. sit ei T' | 38 curialium V] placuerunt 


DE RESTITUTIONIBUS 


xai «gis cQ Oeío du loi vóuq f) cn Ortegox?) xai 
gvlavts» x y magadidóva: 5 e 
isi, ee viginti librarum auri xevà , rd 


zuo» 109 vóuov zagafgaivs» Oaooovyrow». Dat. xv. 
k. Mar. CP. post coni. Bolisarii v. 


À8B 
IIEPI AIIOKATAZTAZE9Z 


IIPOIKIMAIN KAI IIPOI'AMI- 
AIQN IIPATMATQ9N. KAI IIEPI 


THZ TEKOYZHZ T9I ENAEKA- 10 


TI MHNI META THN TOY 
ANAPOZ TEAEYTHN. 
O avrós ga dae "oaüy»n dvdołordrm énaQyo 
v&v i «ie R 5 TÓ B', ànO Üxdvev 
statoixiq. 

Ilgooínsovw.) TO $svovó» xal gcnus: rid rj 
dv qógscoc xal ti ανν uixgo» Ósó 
ee oi». d» adde sis rd x, K'yov énavéAOo:, 
xa» sí rde 7tooras ric aUTOU xvflegviGsu» dg, sl 


23 


c. la. 536] 5 Dat. xv. kal. Mart. 


Nov. XXXIX pr. 


quae hanc indicantur legem, tua excellentia et 
custodire et operi tradere festinet; inminente a 
XX librarum auri adversus eum qui hanc legem 
nostram praevaricare praesumpserit. 


. Belisario v. c. cons. ſa. 535) 


XXXIX. Auth. XLI. Coll. IV tit. 6 


R DE RESTITUTIONIBUS 
ET EA QUAE PARIT UNDECIMO 
MENSE POST VIRI MORTEM R 


Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. Orientis secundo. 


(Praefatio. Decursio et varietas humanae na- 
turae et paulatim curatione non aliter ad 
bene se habendum revocatur, licet prima eius guber- 
nentur principia, nisi etiam quod particulariter ei 


4% xal r xaxà uéoos avrov énasuGTüusvov OiaÀvow 20 resistit corrigatur sicque constituatur sub tranquil- 


ovro$ avtó xad.ctaín ngos v0 yaÀnvov T8 xai ac&- 
eaxov xal vóuq mQémo». Onoiov dj x xci vv» ar- 
Qo» sie vóuov xosíav ius xarscigGsv. "lousv yao 
a xal /i. écr«cidQero ca msg) vOv azoxaracta- 


litate et quiete ut legi conveniens. Quale scilicet 
quiddam etiam nunc emergens ad legis nos opus 
adduxit. Scimus enim quia etiam dudum dubita 

tur de restitutionibus, et si contigisset quasdam hy- 


ge, xai ei Gvvéfn was vroOrxac vroOéaOa ves 25 pothecas obligari eius qui restitutione gravabatur, 


pévove, Wii *Ó mtQüyua Tapay?e nv, sivs 


é xai tà dzoxaragtZvas xshsvcOévta mQáypava 


plurimae contentionis erat p an, 


sive oporteret 
etiam res quae restitui iussae 


erant periculum pati, 


Nov. X XXIX (Authent, XLI = Coll. IV tit. 6: gloss.) Graece extat in ML, B 28, 15 cum schol. — Epit. Theod. 39 


(inde B), Athan. 9, 3. Julian. const. XXXVII. 


et sacra hac lege declarantur tua sublimitas et custodire et effectui tradere studeat, poena viginti librarum 
auri contra eos proposita qui hanc nostram legem violare audeant. 


XXXIX. 
DE RESTITUTIONE RERUM DOTALIUM 
ET ANTENUPTIALIUM, ET DE EA QUAE UNDECIMO MENSE 
POST MORTEM VIRI PEPERIT. 


Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro per Orientem praetorio iterum, 
exconsuli et patricio. 
Praefatio. Volubilitas et varietas humanae naturae iam medicina sensim adhibenda indigens non 
aliter in meliorem statum redibit, etiamsi quis prima eius gubernet principia, nisi si etiam singulis quae in 


fuat 


eo genere emergunt compositis ia illam in condicionem tranguillam et quictam et legi convenientem resti- 
: quid cum nunc quoque evenerit, ad legis necessitatem nos adduzi 


I. Scimus enim iam dudum de 


restituisonibus dubitatum essc; et si quae forte hypothecae ab iis gui oncrati erant datae essent, 
rem dubitationis fuisse, utrum etiam res quae reslitui iussae erant in periculum vocandae essent an solae 


| «q Oa om.g | 3 viginti librarum auri om. L 
4 xv k. Mar. Af (s codd. F Neob.)) v kal. Maro. g cod. 
Vind., noo . 585 Ath. (ami uagtiq Theod. in 
mense Martio Jul.) | 5 CR. M | post cons. Belisarii v. o.] 
bilisario uo. cons. Mg indictione undecima post oonsula- 
tum Belisarii Iul. (id. Theod.) uera ty» vxxavsiay Bed 
eiov ivd. 4 Ath. cum schol. (cf. Heimbach p. LXXXVIII): 
enusío0a4 01s in vre 0 vue usta ri vera 
teía» Bslacaglov dxgovnOsica 7 ddr sic vn» sa 
éxavéuraiv t5» oixs(ay avdys, vouoOecíap (cf. supra 
pr. 53 p. 248, 32). Unde ortus est error in numero indic- 
tionis commissus (XI pro AI) ap. Iul. Ath. Theod. 
6 In L h. l. inscribitur dx và» vsagov Bigiioy g: — 
" Ilsoi áztoxavactáosos) De restitutionibus c | 8 x 
aj B mQosiualov xal sooyapsaiov noaypá- 
tov om. £ ]heod. Ath. (cf. Cuiacii expos.) xai roy 

aio» noayparov om. B | 115g. usta — sAevtr» 
om. Theod. | 13 *vxagxo ML | 14 al LH 16 79 
éevovóv — 254,12 f om. B, suppl. B2 || 17 xai 
toic M | dedusvo M 13 9agametav LI did MBI 
Ker BXf| Kean L, || 19 xa» al M) xa» ele LB || vie 


em. BZ | avtov vel avtó» L!, avtó L* | 20 x «à xavà 


págos avrà mos rausyov i xal và xatà uspos av- 
ro 79occráusva L? || xarà om. BTI avxov om. B2 
21 avv L! | xaOuoraín Zachariae) xaOiotqm (H 
otov B2) libri | 22 xal vóug ztoéxov ut legi con- 
veniens c | 4xsAO9o» B3! te L741 25 si xai BY 
rode Baovvyopévovc)] eius qui restitutione Wu C | 
26 ro (10 L) zoayua L! t noaypat. L*? ] . 
5g» L* | 27 . rd 3 BI ! 2d 


1 tua) tuam et V || oexcellentiam V? I 5 xv kal. maro. 
T Neob.] v kal. maro. V | constantinopoli V oap. T 
biliario V bilis. T' Neob. | uiro clarissimo e V | 
6 XLI- R' De restionibus et earum quae pariunt V (cf. 
ad rubr. nov. XXXV) | 8 undecimo) XI V in decimo N 
17 curationem Nad om. V' (| 18 prima om. R.] princi- 
pia gubernentur R | 19 quod] de Ri quidem R* i| 21 con- 
veniens] est add. R. V | 22 quidam R | etiam] enim 
etiam Re | 23 enim quia om. V || etiam) quod add. V? | 
25 eius] eas cius Re | restitutionem A! | grauabantur 
R1 T^ | 26 contemptionis RI 27 periculum — 254,11 mo- 
dis omnibus scr. R* in ras. 7 versuum 


Nov. XXXIX pr. 


vu dure sire uóva «à voy Beflaguuévov vjj d- 
waraGtiGSi xol 7x0ÀÀZ Ti6 Tw wai xsQl avtfnv r 
r ónuávov Ówupogàr Ff. ỹ“, sive 0 teAevr v da- 
rd hto và neQitrsvorta ngos vjj veAsvrg vov Bafga- 
enuévov vij GxoxoragtáOs. mQdáynava dei dxoxara- 
or, sra xai d àztoxatagtijvas 10 naralsupD dy 
urrd Tj» ma(uxaTügys0iv TOU vopiuov udgovs xsAsv- 
ges" xal sicnyovto xai fideicommissov persecutiones 
xa) de ámogiíos ai in rem missiones, xai oí soAÀloí t 


294 


DE RESTITUTIONIBUS 
sive solas eius qui gravabatur restitutione; et multa 


quaedam erat etiam 5 verborum differen- 
tiam quaestio, utrum def praecepisset res quae 
remanerent mortem eius qui gravabatur resti- 


btutione oportere restitui, an absolute restitui quod 


relictum erat post detentionem F partis iu- 
beret? Et introducebantur etiam fideicommissi per- 
secutiones et ex inopia in rem missiones, et plurimi 
illi et varii et insolubileg paene praedictae in rem 


éxaiyos xai ztouix(Aot xal d»énivros Gys0ov ve ÓnOwi- 10 missionis circuli. Sed tamquam nos dudum haec ga- 


one in rem missionoe xuxAo. xal € nsi Tom» 
vavra laue vouov éygtwapusy, N r «oávovtes 
*à azoxaragrács. BeBaonuéva nokypava n5) éxscousi- 
e 7) vnotiOsaQa,, u herd vis oixeías dev 
dÀA' érasusvas xQó6 vo ꝙ dod j stQoceray On. x 
9 ys vouos Tür zov xal zoóvie dert xal év voie di- 


3 


xaNGTnQiois evdoxiu y Ouevclsgey* dÀÀ. Kuallev, Orts 


einóvtss ÉpOnuav, & qdomv aAmxarra mtegpvxoS zgovos 
Bsexvoves Jet tevóc Raug. àvayxaías cQ vomq.20 


eo do yap fiw dvÜgss ve wal yvvaixss dx v 


vov aÜixoUpsvoi. TsÀsvtrjOavTOS yao Sii ng nc ri — dotem exigebat et donationis aute nuptias factae pu 


xivrÓsicne vsodégace 5 uiv yoguat; T9» 15 qeQyüw 
aicengarre xij T& q tle ztQÓ tw yapov Fra 
dia TÓv» ya 8V0468VIS TO u, der 
av:p Jàvaroc did 0 d vov vslavirsawros de- 
gós éségonD'av dytsigsvo TOv ztgayparov, xal Tijv vov 


vie, xal map' er Gv yévowro h uévsw icxvpos, 15 illum 


nantes legem scripsimus, modis omnibus probibentes 
restitutione gravatas res aut alienari aut obligari, 
sed cum propria ambulare fortuna, et apud quem- 
cumque fuerint non manere firme, sed reverti ad 
cui dari iussase sunt. Et facts lex iam quo- 
dammodo longaeva est et in iudicio approbata fre- 
quenta&tur: sed futurum erat, quod praediximus, ut 
quod ferre omnia consnevit tempus ostenderet indi- 

quadam exceptione necessaria legem. Adierunt 
Cain) nos viri et mulieres ex his laesi. Moriente 
namque viro (in) quodam moto negotio uxor quidem et 


tem seu propter nuptias quam viri mors ei dabat; 
defuncti vero frater aliunde vindicabat res et patris 


o rov dvÓgoc 25 proferebat voluntatem, et trahebat mulieris res, di- 


cens fratrem quidem suum eas expendisse, se vero 
apud mulierem videre paternas res, quas pater non 


margos movraivero fovAnv, xal aesiÀxs i$ yvvauwoc — existentibus filiis restitui praeceperat ei, et recipere 


«à zoayuata, qagxov TOv uiv aÓsÀgov tÓw avrov 


at cc Qazarocas, davtov Oi "aga 1j yvraixi. BAizevv 30 tisfactio nostrae legi 
a zatyo 4b d) ue 


«à matrgqa ngüyuava, meo d LA 
&zoxaragiZ?vgs stpocétabsv avtqQ, wal avtiAgyagDos 
tee: rare avrOv xal ovx ádvOogsw, Jus àv v0 


* 2 


ex omnibus eas instabat neque cessabat, donec sa- 
omnia perveniret. Sed in- 
gemiscebat iuste mulier et dicebat iniustum esse 
juae per deceptionem dominum quidem virum fieri 

otis totius, et si praemori mulierem contigisset lu- 


ixavOV 55 ijurrie m vóuq Oi ndrro» yéivovo. aÀÀ — crum habere secundum pactum, quia vero vir mor- 
4 


eóvosto 


xad&nso én' H ν, j xop.ov h voy avdga yevéaDa: 


N 


rie 7tQOix06 dr ,,], xal siye mQorsÁevtay vij» yv- 
vaixa gvvéfauves, r eO Pxsuv xata 10 guugovov, 
4nsi07, d ò vip &rslsvtuev, dau dyvoovcay trj» 


vnoxacactacip axolsío Gus xivOvyavesy.. d évravO'a 40 


eius qui restitutione oneratus e$t: atquc magnam fuisse etiam de ipsa verborum differentia qua 
uirum defunctus eas res, quae post mortem cius qui restitutione oneratus est superessent, restitui 


xS T) yvy xai Kpacxey ov Oíxaiy slvas 35 tuus est, se ignorantem restitutionem amissionis peri- 


culum sustinere. Sed hic quidem data est negotio 


quaestionem 


rac- 
cepisset, an simpliciter restitui id quod relictum est retenta legitima parte iussisset: unde etiam introducias 
esse fideicommissi persecutiones el e inopia in rem missiones, et multos illos atque varios ac paene in- 


dissolubiles eius quam diximus in rem missionis circulos. 


Porro nos ut his mederemur er legem 


scripsisse omnino prohibentes, ne res quae restifutione oneratae sunt. alienentur. aut. obligentur, ut 
cum propria condicione transeant, neve apud quemcumque fucrint firmiter maneant, sed redeant ad eum 


cui dari iussa sunt. Atque haec quidem 


c iam invelerata et in iudicis p 


erpeiuo usu probata est. sed, 


quemadmodum modo diximus, fieri non potuit quin quod omnia ferre solet tempus necessaria 


exceptione legem egere ostenderet.  Adicrunt enim nos ct viri et feminae ex his sniuria affecti. ín 

causa quadam mota defuncto marito uxor quidem et dotem exigebat et donationis ante ij dd scu propter 
marit mors ei dabat; ab altera autem parte frater 

'abat et patris voluntatem praetendebat et res smulieris auferebat, cum diceret 

1 ud mulierem paternas res videre quas pater ex casu 

feque eas perpetuo vindicaturum nec cessurum, donec nostrae legi per omnia satisfactum esset. 


nuptias fac(ae eam partem 


exp se, $6 vero 


functi res vindi- 

atrem j Suum eas 
tatis sibi restitui iussisset, 
Verum 


lamentabatur merito mulier et negabat aequum esse, ut tamquam per fraudem maritus quidem dotis totius 


fieret dominus, et si quidem forte prior moreretur 


um ex to haberet, cum autem maritus de- 


functus esset ipsa substitutionem ignorans periculum amissionis subitura esset. Sed hic quidem data est 


3 Jiavdforvo libri | 4 và ssegivrevovsa] và» d- 
xopnévov (xov svogiauó Ly % rij redeuxij rd x- 
vevovra L | nebe vj] TsÁevty] xotspov ve (r 1) v 
der- LI | 5 ztoayuata) zoayuavow Li tà stpaypudivony 
L* | ^ qsdixouéacov (gsDe«xoupígov IL, qiüixouiaaov 
BU zegosxovríosas libri | 9 xai r — missiones om. L 
in rem missiónos M ívgagacaíovss B | 10 io. M 
11 in rem missionos M ivgepuucoíovos L iv Cen- 
céovos BE! | xal à; — 12 éygdwagev] "Iousv (douév B) 
0T: TtQoiv vÓuOv éyeévpanav ine. B | 12 s Cod. 
6, 6352 13 % del. L* | 15 a" esso ML! Big] x 
ane L Bí vulg. | yévowso B" || 110 ye vóuos) 0 y- 

B! facta lex (i.e. 0 yevó vouos) e || 4v vois 
(rote om. Bi) diE MLB| in iudicio 6 | 21 4. 
rv / (sic) Li dx «owovvowv L! | 23 psevr»| xooixa 
B|24 che vs] xai «5e B || jos MB) r Li sivo L? 
25 «à yámov Gabe Le) LB | ó om. B! | 29 avvov 
libri 33 avtov L!B! | 36 Fand Li At andre LI 
rer co selva, B | 8i «5 yvvaed. B! 38 ovvágaves 


LI 39 dave» MB) avr» L | 40 vzoxazaovaas MB) 
axonavácvasi Le] vulg. (cf. Julian. c. 164 'substitutioni- 
bus seu restitutionibus' et 'substitutionis seu restitutio- 
nia!) | àxoAdcas Le Haloander àxoveAécOas M 


6 detentione 71 7 Et om. V| s in re V! | missionis 
R | 9 et insolubiles) et om. V | 12 restitutionem grauatis 
R* | 13 et apud] et ambulare apud FN | 14 sed) se V'! 
15 dare V || et om. V | facta est lex RI || 16 longneua V 
et] etiam V | in os. R. | iuditia R. 18 ferre V* T*) fere 
V* T? al. facere s. v. V? | ostenderit RI | indigeret 71 
19 quadam — legem om. V' | exoeptionem necessaria lege. 
audierunt R! | 20 enim add. . 
moto negotio] quodammodo negotio 
vulg. | 23 moris RI | 24 frater] ſf R | uendiosbat RV | 
26 sq. 40 uero — res suppl. V? in spat. vac. 2 versuum || se 
uero RV seuo V* 30 perueniret R. VT) proueniret 
R* vulg. | 32 domini quidem Ri quidem dominum V | 
35 *ignorante libri | ammissionis V | 36 negotia 


ET EA QUAE PARIT 


pl» didora, «9 1 ru, Ov Axe «aAoOSs évo- 
pícapsv. Að dre Di Frege ir dvspaévevo, Ley 
ro bene waTéga T9)» obi vxoxatactOOt 
rote GÁlow avrov maísiv, h, 0à no uóvnv 


229 


forma quam bene se habere putavimus. Rursus 


Nov. XXXIX pr. 1 


autem alter supplex apparuit dicens uxoris patrem 
substantiam eius substituisse aliis suis filiis parvam- 
que partem solam apud eam iussisse manere, et 


sao" 2470 xsAevca, návety, xal udyav avtov iin día 5 magnum sibimet inminere periculum, ai suae quidem 


ea „ siys Aer aVTOV StaQgiovOÓa xwvóvyevo 
ag vs tZ» vie "QOiÓS dztoxavadvadiw r va 0A0- 
xÀzoov vd dx vOv yapixdw Guufolaíov éxi tj wQO 
youpov Qoosq avugorvov, avrq 08 ovósvóoc dF vvxeiv 
Tovro» did r dx v? d 

Tov deaíosguv. Tavra ini sixoros éxivnas, xoi 
dpuvov E vov üMéTsQov énxavopÜOGa. vóuov 
9 ro dm ο ztaQuoQay suvÜvvsvovraé, xal uaduea 
év y&poi , ov oò or avOoolxo ronsiuorcspor, 
ola xal uóvorv j,, ) avOQotovs Üvrauévov. 


substantiae periculum pateretur et circa dotis resti- 
tutionem et circa totum ex dotalibus instrumentis 
super antenuptiali donatione pactum, sibi vero nihil 
liceret promereri horum propter sublationem ex re- 


rie dzoxavagcvdgescc TO» soayuá- 10stitutione. Haec nos merito commoverunt, et melius 


arbitrati sumus nostram corrigere legem quam sub- 
lectos despicere periculum sustinentes, maxime in 
nuptiis, quarum nihil est hominibus utilius, tamquam 


: solis facere homines valentibus. 
1 


CAPUT I. 


„ id rororo rd stagóvra viDeuev vóuov, và 
dA mávra tfe oom map , reDupnévnc dia- 
vasos xvgua pávauv Bovióusvo, tovtl q xawitorvcas 


2 


póvov, iva sai *i6 v0 loro dxoxavdgGtaciw tp 


rob éavrov sgaypavowv, nocvrov niv pvévros. vj 20 rum rerum, primum quidem servet filio | 


rad YO jz uégoc, ov tO riragro (rod ro ydo 
exo cianusv, q n)roU gh xatayvóvvss), 
v0 TQíto» D e 7 TO fuigv xarà tO» TOW 
ssaidov àgiOpuóv* Ursa xal leis] 10 Aeimopevor rij 


EL] * 


ob rem praesentem ponimus legem, omnia 
quidem alia prioris & nobis positae constitutionis 
rata manere volentes, hoc vero innovantes solum- 
modo, ut si quis de cetero restitutionem fecerit sua- 
partem, non quartam (id enim emendavimus inopiam 
eius plurimam reprehendentes), sed tertiam modis 
omnibus aut mediam secundum filiorum numerum, 
deinde et ex reliqua substantiae parte, si non suffe- 


ode uéooc, i, ꝙ ui) 2 10 ro vóusuov ni zQos 25 cerit . pars ad dotis aut ante nuptias dona 
€ do o 


e ] 7tQoyausa(a ode émídocu»v avaxnuóvos 
wal soc Tiv tO szposotov vr νννν OVuuETQOV- 

„ d£noraO'as nal avtó vie Axtoxavagtacsose, xaO" 
S go ngo Oéusvov vd voniuq págs vy» nooixa 7» 
ri TtQO yauov x0 Qopeav. ne yap xatd 
rod ro TOv TQÓTOv ÉEnonaOua: mavroies vis &noxaca- 
erde và yajuxà Gvufólasa xal rds émi rot xois 


éwnowges 9 vsodYpast xav 4 JBeBaenuévor sir «à 


tionis 


lationem honeste et secundum personarum 
qualitatem metitam, excipere etiam hoc a restitutione 
secundum quod adiectum legitimae perti dotem aut 
antenuptialem facit donationem. Sancimus enim se- 


30 cundum hunc modum excipi modis omnibus a resti- 


tutione nuptialis documenta et super his factas alie- 
nationes aut hypothecas, et vel sí gravata sit per- 
sona aut viri aut mulieris restitutione tali, liceat 


* 7) T0 rod &v0Q0c j t0 rie yu”: ázoxata- etiam ei nuncupatam Anfesop talem seu propter nu- 


erde. vovavrp, dbécvo wal odr 725 xaAovusvn» 35 ptias donationem offerre, ni 


stgoyapaaíasy 5 dd yáuov Qogsav dnididóvas, urÜiy 
cap. 1 pr. (rd uà» dla. . . ) habet Be p. 574 Zach. 


quantum in illis re- 


rei forma quam recte se habere existimavimus. | Rursus autem alter nobis supplex. extitit, qui diceret 
«roris patrem reliquis liberis suis bona restituisse nec nisi minimam partem d ipsam manere iussisse 
magnwnque sibi imminere periculum, siquidem ipsius bona et quod ad dotis restitutionem et quod ad 
totum pactum in nuptialibus instrumentis de donatione ante nuptias factum periclitentur, ipsi vero nihil 
eorum consequi liceat propter bonorum ea: restitutione tionem. His nos merito commoti sumus, ac 
satius duximus nostram legem e quam pati subditos periclitari, praesertim in nuptiis quibus 
mihi! hominibus utilius est, quippe quae solae producere homines possint. 

Propterea praesentem legem ferimus, reliqua quidem omnia quae priore constitutione nuper a 
nobis lata continentur rata manere volentes, hoc vero solum innovantes, ut si quis in posterum restitu- 
tionem fieri rerum suarum iubeat, primum servet filio legitimam partem, non quartam (hoc enim correzi- 
mus nimiam cius Lenuitatem arguentes), sed omnino tertiam vel dimidiam secundum numerum liberorum ; 
deinde ctiam reliqua bonorum pars, si non sufficiat legitima pars ad dotis vel donationis antenuptialis 
dationem honeste ac pro qualitate personarum metiendae, ipsa quoque a restitutione eximatur, in quan- 
(um addita legitimae parti dotem aut donationem ante nuptias efficit. mus enim, ut secundum hunc 
modwn coníractus nuptiales et quae eo nomine factae sunt alienationes vel Aypothecae a restitutione 
omnino eimantur ei quamvis onerata sit persona sive. viri sive mulieris eiusmodi restitutione, sic quo- 


que denationem quae vocatur ante vel propter nuptias dare liceat, ut nihil quantum ad illas res valeat 


2 oixérrc L'! | 3 vzxoxavaocvijaas« M Bc) artoxavaot; oc: 
LI. Aa LB | 5 avvóv] avvo L avrov Heimbach (c) | 
6 avtov Heimbac (s) | xevÓvvsvss LB | 1. 0ÀóxÀnoov libri) 
«0 0Àóx Haloander | 8 evugóAov L | 9 ovugorvov- 

y L udo TT (e) | 10 và» sx 720 25 om. c | 
11 dxivgcav 12 Inter (sic) 20 r r 
L* 22 A noo. X VIII | «oA» avrov 
B | 23 vov om. LI | 24 «ic ML IB, del. L? | ex reliqua sub- 
stantiae parte (i. e. dx vov Aeuvsouévov v. o. Mégovs?) s || 
25 &oxsio. Li | 26 eva zz novos malit Zachariae | 27 x- 
e sayp&carv Ath. | 28 av] axó B! | dnn ra- 
erde (d 345 10— J 12) 4 —57 B. || àxtoxaracc- 
os? L' | 35 xal ore] etiam ei (i. e. »aà evrg) c | 
36 xoyauatap] d ꝰ add. B || deed» om. B* 


2 aliter V! | pates FI 3 sustinuisse R! | 5 iminere 
V'* | suae quidem substantiae (substantiam Ri) libri] leg. 
sua quidem substantia? | 6 periculum om. R! | perere- 


tur V patietur R! | 7 ex] a R* | astrumentis superantur 
nuptiali Ri | 8 vero om. RI | 9 liceret] licere et V lice- 
ret et R*| sublatione RI I restitutionem R | 11 nostra- 
rum Ri I 13 qua« nihil est omnibus Ri 14 hominibus 
RI I !6 legem ponimus R | 17 prioribus RI 18 rata 
manere] non ita tenere RI volentes] ualentieee 71 
vero] in RI | 19 ut om. V! || si quis «ede V'! | suarum 
super suarum R | 20 primum om. R | servet om. V 
legitimo V* | 21 id] quid RV* quod V* hoo vulg. 
22 ei V | 23 numeri RI 24 suffecerit] sufficeret V sufi- 
oeret R* fecerit RI || 25 aut ante nuptias RV ante 
nuptias sut V! | 27 metitsm V] metita Ri merita Na; 
leg. metitae? I accipere RI ad restitutionem libri 29 do- 
nationem facit RT | 30 excipi] eese R! | ad restitutio- 
nem V*R | 31 nuptiali Z! [| alienationes] alie suppl. V* ín 
sp. vac. | 32 grate V' | 33 restitutionem RI I 34 ante- 
zuptiale Ri | seu propter nuptias donationem) donationes 
seu propter nuptiis (sic) Ri. 


Nov. XXXIX 1. 2 


vó ys in roĩe mwQayuaduw éxsívow re dzxoxaragrá- 
ot Ógoxrs' sire yvy) rj asxtoxavadvagss Bagovorto, 
ij éunodov yívsaO'as rtQOé T1 t$ ,d; into. 
và y&Q xOvi 7Tà75 CvuqéQovra TOY 2 reo lvotre- 

br stQovíOsusv. xci fr robro raise ye 
ánidocsgs xal vai évreUOsv Aαιν‚ ie dis. 
al yag xal oi mQO0 nuOv ix TOv ysvixO wv. vztoonxav 
ac xc r T7tQOÀgyw h,, xaírowys od oùrο 
dai avayxaia xaDegtarra, ab ovy isis dx uaiCovós 


256 


DE RESTITUTIONIBUS 


bus restitutione valente; et si mulier restitutione 
gravetur, non impedimentum fieri ad dotis oblatio- 
nem. Ea enim quae communiter omnibus prosunt 
his quae specialiter quibusdam utilia sunt praeponi- 


5 mus. Sitque hoc nuptialibus oblationibus et harum 


exactionibus privilegium. Si enim et ante nos ex 
generalibus hypothecis plurim& per praesumptionem 
exceperunt, cum utique non ita nobis necessaria 
consistant, quomodo non nos ex maiori et meliori 


re xal xaÀMovos yroume T9v và» ya xagüdw 10 sententia nuptialium lucrorum exceptionem faciemus? 


l 4Pa(ssww mowjgóps2a; Tavra dà rávra vq ne- 
loxr. xai, X90vq xai vais VOTsQov écOuéÉvois 


dztoxataGtügsOiv 7) TOvÓR yevéGOas TOV vOuov. ovOà 


ydo 4xsivo ysavécD'as Gvyxopovusy vo HH, Iv] st 
; a- 15 gnoscens nostram, aut si quis vir mediocrem fecerit 


vue yu 0Myrn» Kyovga zoixa slra vOv vouov 
OSovca vo» nustspov, 7) i vie avro uevoíay stomoapus- 
vos zQoyaucaíay dosi» v nxeQuygagzjv voU vouov 
ou dein abEH⁰õν⏑ T) rie ↄrνν] I xi mQoyapia(as 
Óogsas zowjcacÓa, xo Fixes moos e TOV 


1 Haec igitur omnia futuro conferimus tempori e£ 
pose faciendis restitutionibus secundum hanc legem. 

on enim illam concedimus fieri laesionem, ut si 
qua mulier parvam habens dotem, deinde legem co- 


antenuptialem donationem, ad circumventionem legis 
velit augmentum aut dotis aut antenuptialis facere 
donationis, hoc trahere ad insidias restitutionum: et 
hanc enim perimimus circumventionem, nullam uti- 


amoxaractácGiOv. xal vavigyv yàg dvoipovusv c7?» 20 litatem habere concedentes facientibus augmentum 


zsQiygagr», ovÓéy 0gsAos Kyny. did vr vois 7towv- 
pdvoss và émavbgGse 0gov zgós r ind vaic do- 
xaragragac, BAcBnv, xaOaoóv TQ u,ů lor xoóvq 
ro ure rng re vóuov. "Ev uiv ov» TOUTO 


[4 


xai lat KGTO4 TQ 7aQ90vts vu. 


quantum ad restitutionis laesionem, puram futuro 
tempori nostram servantes legem. Unum siquidem 
hoc capitulum est praesentis legis. 


25 


CAPUT II. 


geurago dd éxsivo 0 r vv yvyauxdw và usa 
TOUS core yduove ztQ0e Üsvrsgov énsiyOÓsioOv 
Gvvoixégioy xal ztoiv tov évvxvtóy. , oy dj a 
OSuuov oi vóuos xaAovgiv* àc KripcQovvyro Oiaralns 


Secundum vero illud de mulieribus, quae post 
priores nuptias ad secundum venerunt matrimonium 
et antequam annus expleretur, quem lugubrem leges 
appellant: quas puniebant constitutiones tres ante 


rgeĩe vOv rQó zudw «vroxoatógov, xci rusis lvayzos 30 nos imperantium, et nos nuper de his scribentes le- 


TO» st59l TOVTOV ygowavtseé vouov usta vivo» n- 
e afit xal tà nspi avrtOv vouoOstnOévra dv 
Beazsiq vi 4 vis ich avra» vouodscías ztoos- 
ci A. d avaidégtavóy Ti, vvy üztijvrnoav, on 


gem cum quibusdam correctionibus etiam super his 
sancita in brevi quadam parte nostrae legislationis 
tetigimus. Sed impudentissimum quiddam nunc ac- 
cessit, quod in nostris provenire temporibus noleba- 


áni vois ue GvuÉi;vas xoovow ovx ig o, 35 mus; quamobrem nobis recte placult emendatione 


ers "uiv sixótos Klotev édnavopgOo sos a£iov α 
stava. Duy; yag sie ávdgos éAJQovca tovtov dx 
gad, de do xal Kr. magióvros avTOU TO ur] Go 
ggovsi»v dvvoovga, ovxo yàg éErxovzos vov Frous xaxa 


dignum existere. Mulier enim ad virum veniens hune 
extulit, ut apparet etiam superstite eo non caste vi- 
vere cogitans; nondum enim completo auno unde- 


cap. II summas habent Funai 23, 1 et Ecloga ad Prochiron mutata 8, 91 


restitutio; sive mulier restitutione oneretur, ne dotis dationi impedimento sit. 


ae enim communiter omni- 


bus utilia sunt iis quae privatim quibusdam conducunt praeponimus. Atque hoc nuptialibus donationibus 
et exactionibus quae inde fiunt privilegium esto. Etenim si etiam maiores nostri a generalibus hypothecis 


multa 


gimur ct restitutionibus postea ud 
nem, $i qua mulier exiguam. habens 


er praesumptionem exceperunt, quamvis non adeo necessaria nobis sint, quidni nos ex maiore et 
1 meliore ratione lucrorum nuptialium exceptionem faciamus? 
uam haec lex lata est. 
otem deinde lege nostra cognita, vel si qui vir qui mediocrem 


Haec autem omnia futuro tempori lar- 
Neque enim illam fieri patimur laesio- 


donationem „„ b in circumscriptionem legis augmentum facere velit. dotis vel antenuptialis 


donationis, id arripiens 


fraudem restitutionibus faciendam. 


Nam hanc quoque tollimus circumscriptio- 


nem, cum nullam utilitatem iis qui augmenta faciunt quantum ad restitutionum detrimentum concedamus, 
integram futuro tempori legem nostram servantes. Alque unum quidem hoc caput erit praesenti legi. 
IL Alterum autem illud de mulieribus, quae post priores nuptias ad secundum matrimonium festi- 


narint idque ante quam annus, quem qui 


luctus annum leges vocant, exierit; quas puniebant constitu- 


tiones tres imperatorum qui ante nos fuerunt, ac nos nuper cum legem hac de re scriberemus cum quibus- 
dam emendationibus etiam quae de illis sancita erant in exigua quadam parte nostrae legislationis 
recepimus. Sed impudentissimum quoddam facinus nunc occurrit, quod nostris temporibus nollemus acci- 


disse: ita ut nobis merito correctione dignum esse visum sit. 
etiam superstite eo, ut videtur, impudicitiam meditata. 


3 47] undà L* | 5 Vora BUI 7 sí yag] oí yag B! 
11 zowmooyus2« L| 14 red Bf | 215 ol d 
rio da. Bg | fva abundare vidit Heimbach | 7 rie LI 
3e L? || 15 óMyov L' | 16 post zu£regov rasura circ. 4 
litt. est in M | 19 vo fAxeu MB] r H L hoo tra- 
here 6; rodrO Ila Hombergk, malim rob ro FAxov. Er- 
cidisse aliquid suspicatur Zachariae | 21 Ax. B | 22 rds 
tnc ies] sugmentum e || 24 »óuov vnoovvise B | 
25 4&cro,] est c | 26 0] «ov L' | 27 énsix29nioov ML) 
énay9ucov B vulg. | 29 d. r, vosic] Cod. 5, 9,1. 2 
6, 56, 4 (cf. p. 164, 20) | 31 vó»] 22»? L' | rohr LB'!c] 
vovrov M (rovro Bí vovvov cum Scrimgero vulg.) | vógov| 
nov. X XII c. 22 | 38 «o ov B. 


ulier enim quae viro nupserat eum amisit, 
Nam anno nondum exacto sub finem undecird 


1 restitutionem E! | 4 utilia sunt] utilieee R 
5 hoo nuptialibus — 8 necessaria oon] scr. R* in ras.2 
versuum | 6 ex] et V | 7 ptione V! i 9 consi- 
stat V | meliore RT | 13 enim om. V || feri V || lesieee 
Ri| 22 nostra RI | leges R*| siquidem RV] quidem 
vulg. 23 est] et V | 26 rubr. Si soluto matrimonio mu- 
lier seoundas quidem nuptias non oontraxerit (non con- 
traxerit nuptias 7), ante annum autem inpletum ab ali- 
quo stuprata sit ET marg. | 27 ad secundam V || 28 leges] 
legem R om. V | 29 appellabant V | puniebant et con- 
stitutiones V | ante] an E! | 30 nuper] super R || 32 legis- 
lationis] legis R || 36 existere vulg.) existimare libr: 
88 expleto T' | undecimo] in decimo V* non decimo 


ET EA QUAE PARIT 


vóv évÜéxavov iva nspaio)uavo» Érsxev, der OUM 


salvas Qvvavoyp ai ae dx tov vaÁsvircasvtos 3 


rs foépos* ov yap áv sig roco ro ij x pve Ferdy 
eee PEAA xal rovro Év or. vow MN 
TO» robe doov: yiuovs stgavtóvrO» vÓ T) yapetzy 
dnia: dd ry A νανν,wuus Omoade cfe saga 
rov dvd eos iniòeò once, aera xaà cvríxa vaUtQv 
Sell xal urdà xi xorGiv Éyew, sixÓro oi Rat- 


des oí vq Davpaotq) 136 ugtoós Toxevq) ntsQwfoiaué- 


201 


Nov. XXXIX 2 


cimo mense ecto peperit, ut non esset possibile 
dicere quia de defuncto fuisset partus; neque enim 
in tantum tempus conceptionis extensum est. Et 
quoniam etiam haec una est poenarum earum quae 


b acerbas nuptias faciunt, ut uxor cadat mox ante- 


nuptiali donatione a viro data et repente eam amittat 
et neque usum habeat, recte filii sic mirabili matris 
partu iniuriati antenuptialem patris poscebant acci- 
pere donationem, et non lucrari velle mulierem per 


re t7» yov» stpoyausaíay TOV xc ijkiouꝰ lag 10 virum quem sic velociter debonestavit. llla — sed quo- 


ganges, xal ur) xegQaívsuy diu 175» yvvaixa xao 
sov dvdoos jv odr garros Tríuacav, j à — 41 


xés Hu, và xag avt?e dgvOQuG Ev — ovx d 


2 


modo dicamus verba illius erubescimus — non dignam 
se dicebat esse ut caderet, quia legem nosset de le- 
gitimis loquentem nuptiis, sibi vero nuptias non fuisse 


Hoe davit?» slvai v6 éxzto0sc9, dir Tov vóuov nisi primas, porro partum hunc esse opus naturalis 
; avo nsQ) vouiyowv Oiadsyópsvoy yáuenm dave 15 e Sed quia haec etiam decies milies 
TOV 


à ydmov ov yet g nagà vÓv ngótspov, à 
rOxetOv to aslva. qvuGax$ émiDvuiae ndgsoyov. 
A! 01) này. avv xal uvoloi érégoic vróuscTas q- 
geovicpois d&auagrovca Stuprov, và» as»couoAoyrus- 
vov dctív, xal tov jv ov 


acer, rde dd (psidóus?a yàp vOv tov tslsvti- 


cav»tos xaídov) énayousv Herr abr vi mo vOv 
yd de xai émi vovrov r D'éuaros, 95 ard 


subiacet castigationibus committendo stuprum 
indubitatum est, et poenis illis eam non privabimus 
(interim enim parcimus defuncti filiis), inferimus 
autem ei antenuptialis donationis amissionem et in 


& nzOO!v éxsivov avt» ovx20hoc casu, quam constituit lex super eis quae ad 


legitimas accedunt nuptias intra lugubre tempus. Si 
enim i lex inultas non reliquit licet legitimas 
nuptias celebrantes, eo quod forte suspicio fuerit ne 


vv voniuow stposicvGOw sigo tov zsvO(uov xoóvov qua praeextiterit suspicionis malignae causa ad ge- 


dne Kzafev o vonos. : 
peprove ov xataAdlouns, xaítowys vopiuov yüpOv 
xpgabágac, dió. tvyóv vnomtevos qj Ti6 TtQOUnEV 


vxowía novnoa góc vOv ÜsutsQov ynguavra, dini 


xal Qürrov sie ro yáuov Kazxsvas, nox [ovx] évravda, 


cov 10 npoàüypa uy xaO" uno, £cti uó d 30 
E NA z 1090 Boon T$ 


abr Heyxos dægig i xal id si 
nÁngupsiruar, Ó mávrow ovtos agsBéaveroe TOX&TOS, 
1] dwavOvvov avt9v xavaAsivousv; Nr OsaztiGopsv, 
er r roh ,ο’ Gvuflaír xal mgó vov mavÜuuov yoovov 
TÉMO4 

B'rvgxov ela to uz) xi yovzv d vo) 7tQotégov sa 
acaso, Gvvoixsg(ov, zavroíoc cavtZv GtfoscÓGs TT 
sgoyauuaíag qe ata Oascmorsíay xal xavà 
xe, ortoxtipdvnv xal «oic d Ae dra éxetiplou6, 
cs «v si Ósvrsgoic Fru tgo toU sevO(uov 
vopép0s6 0usAngaca yápoi. qr) yág tovs Aq áysvo 


si y&o dxsívas o vóuos drr. 25 cundum maritum, eo quod velociter ad nuptias festi- 


navit, quomodo non hic, ubi causa non per suspicio- 
nem est solam, sed hoc ipsum increpatio manifesta 
et indubitata praebita est delicto omnium impiissi- 
mus iste partus, noxiam eam relinquemus ? 


1 Unde sancimus, si quid tale contigerit et ante 
luctus tempus pepererit mulier circa terminum anni, 


"90€ tq négati toU Érové, dr avaugua- 35 ut indubitatum sit sobolem non ex priori consistere 


matrimonio, modis omnibus eam privari antenuptiali 
donatione et secundum proprietatem et usum, sub- 
dendam quoque aliis omnibus poenis, ac si secundas 
eam contigisset ante luctus tempus legitimas cele- 


óvov 40 brasse nuptias. Non enim aliquid amplius habebit 


mensis peperit, ut dici non possit infantem ex defuncto esse; neque enim in tantum tempus graviditas 
producta esset... Et quoniam haec quoque una est ex poenis eorum qui intempestivas nuptias contrahunt, 
quod wxor statim privatur antenuptiali donatione a vtro data, ita ut et protinus eam amitiat et ne usum- 
fructum quidem cius habeat, merito liberi per mirabilem matris partum iniuria affecti antenuptialem sal- 
tem patris donationem ad ipsos pore iudicabant nec mulierem lucrum debere percipere à marito, 
quem tam cito contumelia affecit. lila vero — sed quomodo verba eius proferamus erubescimus — se amis- 
sione dignam non esse dicebat, quoniam legem sciret de legitimis loqui nuptiis, ipsi autem nuptias nullas 
fuisse praeter primas, verum partum illum esse naturalis libidinis opus subsicivum. — Verum illam aliis 
woque sescentis castigationibus obnoxiam esse, cum stuprum commiserit, in confesso est, neque illis qui- 
pocnis eam liberamus; interim tamen (parcimus enim defuncti liberis) donationis ante nuptias amis- 
sionem etiam in hoc casu ei irrogamus, quam in iis quae ad legitimas nuptias intra tempus luctus veniant 
lex statuit. Nam si illas lem quamvis legitimas nuptias contraxerint non reliquit impunitas, suspicata 
forte ne qua iam ante extiterii mala icio adversus secundum coniugem, . unde citius ad nuptias 
festinaverit, quomodo hic, ubi res non in suspicione sola nititur, sed ultro probatio accurata atque indubi- 
1 ata delicto praestita est omnium. impüssimus ille partus, impunitam eam relinguemus Itaque 
sancimus, si quid eiusmodi contigerit et mulier ante tempus luctus exactum sub finem anni opere ut 
dubitari nequeat quin proles non sit ex priore matrimonio, omni modo ipsam antenuptiali donatione et 
quod ad proprietatem ct quod ad usumfructum privari ac ceteris quoque poenis omnibus obnoxiam esse, 
perinde ac si secundas forte legitimas nuptias ante tempus luctus exactum. contrazissct. Numquam enim 


3 có om. B! | a» om. L| 4 &v doi] ,,, L | In- 
viusDy M* Bí | 9 oi rd Oavuacotq)] sio (i. e. or 
mirabili 6 | voxstQ v7e u5roós B | 11 xagóavew M | 
13 sino» LB | 16 yapov? M! | 18 avr MBs) avv 
L | 19 stüpron M oro‘, s. v. uosx(av Oa» (sic 
pro yd odr) L uossías B || 22 090 vow u,, 19o- 

B | 28 vnoytia xovnoa) suspicionis malignae 
eausa c | 29 sic ML) xoos B | ovx seclusi; ov» cont. 
Osenbrüggen | 31 Nayxoe L | 33 avsvOwvvo» MLB) 
vnsv)vvov Haloander er 6 | 31 avsQscOas M) gr. 
a B evsgraOa, L | 38 a «ava xonaw LB) xai 
tenew Mc 


2 de om. VR! | enim om. V* | 4 haec V T] hoc R || 
III. 


uns] eeena V! et una T' | 5 aoeruas RTI arcerbas 
V* | 6 donationem auro data AR! I ammittat V amittebat 
Ri 9 velle] valere vulg. | 10 illam Rü, At illa vulg. || 
11 digna RI dif V! (| 12 nossoet V | 13 sibi] si R 
14 huno] h$ R! | 15 quia] qui RI I 17 et] etiam et 
R | illis) illue V? aliis V*T' | 18 defunoti — 23 eo ser. R* 
in ras. 3 versuum || defunctis V9 | 19 ammissionem R | 
20 caee constituit quam V! quem R | 21 lugrubre R 
22 inultas) eeetas V! poe V* | 23 sg. ne qua 
(quam R!) praestiterit R no V? | 26 cause] ad 
secundum maritum add. R | spitione RI i 27 hoc ipeo 
vulg. | 29 relinquens libri | 34 it RV | anni 
ut indubitatum] „ dubitatum annee V! [| 37 donatio- 
nem R. 


33 


Nov. XL pr. 


copoogvene dj, - d vnoxsiaOo uiv xal avtn 
ipi avais NEUE xivÜvvevéro dd xal ssgi v9» 4 
zída 17€ dnò vov stuprov ygag?, Ones àv ur5ts yà- 
pev doo» éxiDÓvuoíg nis vov$ vouíuovs yüpove 
pe(tove xax Gogiítorco. 

EAI No.) Tàvoivvy nagacrásra ie wal di 
ovde vo Jalov Onloóusva vópnov f) a1) Urtspoy) yvvoy- 
exovga xarà v0 GvvrOsc q moygauuávom oi 
gavegü cdi xavagtrcaTO. 

Nóuos &ygagr, Ioxvvy 
eg rij Eo ngaiogíov r , g, ano vnàátowv xal 
natpuxiq. 

Dat. xv. kal. Mai. CP. post cons. Belisari v. c. 


M 


250 


neque legi 
5 


19 lv dotorcr énápxe vé 10 


la. 536] 


UT ECCLESIA 


castitate luxuria, sed subicistur quidem et ipsa poe- 
nis periculumque sustineat et circa spem scripturae 
propter stuprum, ut neque nuptias acerbas desideret 

imas nuptias maiori malo circumveniat. 


ilogus.) igitur placuerunt nobis et per 
ie la declarata sunt legem, tus celsitudo 
cognoscens sollemniter per programmata propria 
manifesta faciat universis. 


Dat. xir. kal. Maii CP. p. c. Belisarii v. c. 


XL. Auth. XLII 


ITEPI TOY THN EKRKRAHS IAN is R UT ECCLESIA SANCTAE RE- 


THS ATIAZ ANAZTAZEQ9Z 
EKIIOIEIN OIKHMATA KATA 
THN AYTHN KEIMENA IIOAIN. 


O avrós Hug.’ Here v4) q g. rar xal naxague- 
rar GgxeztuOxózQ l ονõuνν. 


(Hoooíusov.) Hd uiv và map) vue xelvoses 
v&v dxxÀgciaGTixO V dip) vóueq xowq diu 

rat xa zu-v, Oy Ór xal xouve xal xvgiov 4% 
anacip slvas BovióusD'a. dns; dà vov Gvugégovtos 
encase éxxAncíaw zQovosiv e, d. A n 
rie &ylas "fvaccágeos xal vov x0stov xa" Ó» 0 toU 

cuov Ónuiovoyós E dy àvDQarivg vH eu- 
ves ye, Qux voUro qiOnusv vOv sagóvra ygdyas 
vóuO» o 


ws da 25 


SURRECTIONIS POSSIT ALIE- 
NARE HABITACULA IN SUA 
POSITA CIVITATE R 


Imp. lustinianus Aug. Petro sanctissimo et bea- 
tissimo archiepiscopo Hierosolymorum. 


(Praefatio. Iam quidem de prohibitione eccle- 
ticarum alienationum lege communi declaratum 
est a nobis, quam etiam valere et ratam in omnibus 
esse volumus. Quia vero utilitati totius ecclesiae 
prospicere competit, praecipue autem sanctae Re- 
surrectionis et loci in quo mundi creator dignatus 
est in humana constitui generatione, propterea cre- 
didimus praesentem scribere legem, non pro muta- 


dvatgonj tow fn nac ruo» vevo- tione horum quae iam a nobis sancita sunt, sed ad 


poOernudyov, dd drt viva tQosrxovoy vs xal áyay- 30 quandam competentem et necessariam rebus utili- 


iq vois mgdyuaciv ogpshsiq. müc. yáp der dv 
Oogortow qavspóv tó tZ» àyutatgv 7$vactaci, tovs 
4% máGnc tie oixovuévne áxsiG& GuQQéovrae, ew và 


tatem. Omnibus enim est hominibus mauifestum 
sanctissimam Resurrectionem ex omni orbe terraruin 


Nov. XL ( Authent. XLII) Graece extat in M. — Epit. Theod. 40, Athan. 2,1 (inde Coll. const. eccl. III 3,1). 


Julian. const. XI. 


pluris fiat castitate luxwria: verum iisdem quidem poenis illa quoque obnoxia sit, praeterea autem accu- 
salionis propter stuprum metu periclitetur, ut neque intempest.vas nuptias concupiscat neque. legitimas 


nuptias maiore malo circumveniat. 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declaraia sunt. tua. sublimitas 
cognoscens more $0lito per propria programmata manifesta omnibus faciat. 
Lex scripta est lohanni gloriosissimo praefecio sacro per Orientem praetorio iterum, exconsuli 


er patricio. 


XL 


UT ECCLESIAE SANCTAE RESURRECTIONIS ALIENARE LICEAT 
AEDIFICIA IN EADEM CIVITATE SITA. 


Idem Aug. Petro sanctissimo et beatissimo archiepiscopo Hierosolymorum. 
Praefatio. De prohibitione ecclesiasticarum alienationum iam generali quidem lege a nobis prae- 


ceptum est, 


quam et valere et ratam in omuibus esse volumus. 


uoniam autem commodis omnium eccle- 


siarum prospicere decet, inprimis vero sanctae Resurrectionis et loci in quo creator mundi per humanam 
eaistere procrcationem dignatus est, propterea praesentem legem existimavimus scribendam non ad evertenda 


ea quae iam a nobis sancita sunt, sed ad qu 


am et idoneam et necessariam rebus utilitatem parandam. 


Etenim omuibus hominibus inanifestum est sanctissimam Resurrectionem eos qui ex universo terrarum orbe 


1 agéAynuav L! | avr; M] avez, LBe | 2 vois ad- 
rate om. 6 || xai om. B! | 3 vov stupru ygagz;s 3 
TE uoixsíac yoagrs B rie uoiyías rQovztoygagr, 
fd — 4 E 110 l| 4 H vn⁰jν“ẽ ud ux TOV 
1 udvam L I 10 vogoc M) d vó 10 sq. No- 
53 om. € '| 114oas (aíàjas Li) LI 12 xa 
rei — 1 13 xv kal. Mai. CP. 4M/] xn kal. Maii (Ian. 
v. 1) CP. 6 k. maias Jul. v r s xaAavOev 4rQilMooy 
Ath. uryl nagtíq Theod. | p. o. bisi. uc. & cod. Bamb., 

t Belisari uo. conss. M, uera c vxavs(av Bslsgagíov 


Aeod.) bilisiario uc. cons. c cod. V, vsavsíae Balacagéíov | 


Ath., conss. bilisareo Zu/.? conp. uelisario Jul.“ | 22 vouq] 
vob. VII | 25 dzxacasc éxxÀncío:c] totius ecclesiae g 


* 


3 struprum V'* | aceruas R | descenderet R* I 4 maiori] 
mari V! ( 6 nobis] nubtias add. R! | 7 tuam V* S pro- 
gramata R | 13 subscr. praestant V et Bamb. I1 | xu V) 
om. Bamb. | maii V] ian. Bamb. | cap. V ea. Bamb. | pe. 
bis. uc. Bamb.] bilisiario uice consul. V | 14 nov. iz 
(Auth. X LII] deest in f, in T extat in appendice extre- 
vagantium || 17 sg. in sua posita oiuitate sit N V quae in 
sua posita sunt ciuitate N TI 20 hi imorum V 
ierosolimorum T (et sic infra) | 22 legi libri 24 totius 
utili-ati Tal. ] 27 credimus libri | 28 mutationem 7 
29 sancta V | sed V] et Neob. set et T | 31 hominibus 


et T | 315g. manifestum estissimam V* 


BANCTAE RESURRECTIONIS 


A doe amsigov sinsiv, xal vxodéyscDa, xal tQéquw, 
wal xouicOa, Qanavas dpérgove 18 xal sxagà nàcac 
adidas vois éxsiaa a Opoitouévow dgxovgas, xal rj 
J'avuarovoyíav rod uayalov Dsov xal , 
Iooõ Xqugvov tov mÀrOos àuvOnrov A iyu» áx- 
O'efyarros agro» xaO" rudgav» Üsgouérrv. b avtyj 
sui s get ud xai nzgopacso» svcsHOw, 
vad & uéAÀlo Ovvav, xaODscrávos mángOs BonOsv 
1 roof  "Eyvous» voivv» c6 xavà 10 sagóv 


259 


Nov. XL pr. 


ibi confluentes, quorum multitudo inopior est, et sus- 
cipere et alere, et facere expensas inmensas et citra 
omnem spem rig ene ibi sufficientes, et miracu- 
lum i del et salvatoris nostri lesu Christi, qui 
6 multitudinem innumersbilem ex paucis satiavit pani- 
bus, cotidie n unde et quaestibus eget 
pluribus et occasionibus piis, per quas sit possib 
multitudini auxiliari tantae. 
1  Cognovimus igitur quia in praesenti Eusebius 


Re 0 DrsogiAéovavos nosafuvegoc xal Hν⁰ de- 10 deo amabilis presbyter et vasorum praepositus huius 


vnc ri xarà vjv fagiiÓa ravvn» öl dywrtatns 
je xagaysvousvos dv 15 GH j, ĩ vàv Ia 
nr, nols xai vOv GauvO» avrov xal Osogir xci 
vv» évÜnxvousvos tgoxov, d, ov cola xal usya- 
dae xai d, avEnGsOs TZ» vi ayuotüTne dxxÁr- 
cas d łnos ngosodov, iaxvgs vQuaxodíov oyÓoxorta 
1e. rd ewncacOas roócodov zoiáxoyra uixod 
xd ] Harro (ov ÀvgOv, tà uiv tov - 
ars aJgoícae avospos, à dà xal Savsicac Sis 


regiae civitatis sanctissimae ecclesiae adveniens in 
praedictam Hierosolymorum urbem et honestum suum 
et deo amabilem etiam nunc ostendens modum, per 
quem plurimis et magnis ac iustis crementis sanctae 


15 ecclesiae augere reditus valuit, trecentis et octoginta 


auri libris emit reditus triginta paulo plus minus 
auri librarum, alias quidem pecunias congregans pie, 
alias autem etiam mutuari procurans deo amabili- 
bus oeconomis memoratae sanctae Resurrectionis: 


xagagxsvigae rove O'aogulsavávovs olxovóuove vis 4d. 20 docuitque nos, quia creditores quae sun sunt reci- 


quuin ayíae Avactrdde me. dÓidats «s ruàc, Ge oi 
avsgral tà oixsia lage u οον xal ex Frag 


evos zagadobov xo n [e —— 


ol 
nosíop vOv 


pere quaerunt, et quia alium invenit inopinabilem 
quaestum. Plurimi enim confluentium et advenien- 
tium ad memoratam Hierosolymorum civitatem desi- 
derio dicatorum deo locorum cupiunt comparare ha- 


xil deii 25 
xóJq tov àveuévoy x Oe onov, ániJvuovcs» 25 bitacula ecclesiastica auro multo, quatinus eis liceat 


ev 13ac Ja oix5rcss ͤ 4 xArgiogTIXGS xονj od lod, 
dcs av avtois élam re xavd xOw signudvor ron 
à&xoAavsv oixgcsus, ur db? Y dà ravra x 
ros aνοννταπrτπ e rj aylas "vacoácsos Oén. vov vo- 


secundum memoratum locum frui habitatione, non 
autem poss haec agere praepositos sanctae Resur- 
rectionis timore legis quae a nobis super ecclesiasti- 
cis alienationibus pone est, cum utique tanta sit 


pov vov nag zuow in vais éxxAnciaGtixais éxmos- 30 utilitas, ut in annis quinquaginta velint aliqui domus 


1GsG4 r %, xaíto,ys vocavtre ovane ric csisíac 
dere ais dviavtove mavirxovta BovisgOaí vivas rd 
ersyovopia raVra ανH]uN , xayrsuÓs»v hub te 
xal Odi simsiv 0gov toU ÜiaÀÀárrovtos ywopnávov, 


has comparare; et ex hoc plurimam et nec diclu 
facilem provenire commoditatem, siquidem po 

sanctae ecclesiae adquisita est redituum circiter tri- 
ginta auri librarum (et hoc mirabilium existentium) 


ad ij uv xrjoie rj dyiarrœry éxxAng(q nosydyove 35 vix in tredecim annis, habitaculorum autem venditio 


176 7tQos00ov ztegínov tOw * & TOU ov Au- 
toà» per Tavra Üavuagíae xaJDscvocyc) pho ind 
vQiexaidaxa Frets, ij dà r oixyuarow màci dni 
xavt9xovva éviavroic yevijOsvas, xai najigta xoõN TtQay- 
paetos dv oixrnuagcuy igvauévov, dx . 

VzEÓXxSitO4 NUν,ẽꝭ,—noe, , GvvoanoÁÀvuseya Tav- 
rats xal iyvos oi Otw)v» nspugoLew Óqdíoe dun- 
psva, einso Kx r- (axsín dà ro xal vov Aóyov) 
xaQuG1ÀGso$ xavsveyd'ain z) dle avalosin. 


illuc confluunt, quorum multitudo infinita est dicenda, et susci 
ac praeter spes omnes iis qui illic congregantur. sufficientes, utpote quae ipsum miraculum magni 
inem innumerabilem paucis pani 

Jtaque ei et pluribus reditibus et piis causis opus est, ex quibus 
1 subveniat. Comperimus igitur in praesenti Euscbium deo carissimum pr é 

jae cimeliarchan, cum ad Hierosolymitanorum quam diximus civitatem profectus 
esset. ot graves suos atque deo acceptos mores nunc quoque ostenderet, p 
incrementis sanctissimae ecclesiae reditum auæit, trecentis octoginta li 

j artem pecuniarum pie colligeret, partem ut mutuam 


servatoris nostri lesu Christi, qui mult 
regia hac urbe 


plus minusve librarum arri emere valuisse, cum 
sumerent deo carissimi occonomi dictae sanctae 


ere sua recipere, seque alium praeter opinionem repp 
ic(amque Hierotolymitanorwm civilatem desiderio locorum deo dicatorum obeant, 


in quinquaginta annis agitur, et e causa in 
habitaculis existente, 555 fortuitis omnibus sub- 
iacent cladibus, mox peritura et vestigium nullum 
facile salvare valentia, si ex quadam (quod absit 


axáccis 40 etiam dici) clade deiciantur aut aliter absumantur. 


e et alere, et sumptus facere — 

i ac 
nutrivit, cotidie experiatur. 
idonea existat quae tantae multitudini 
terum et sanctissimae in 


quos multis magnisque iustis 
auri reditum triginta paulo 


ectonis procwraret. Isque docuit nos creditores 
erisse reditum. Multos enim cum eo confluant 
ere habitationes ec- 


clesiasticas magna auri vi comparare, ut ipsis habitatione in loco quem diximus frui liceat; ncque vero ia 
sacrae [iesurrectionis antistites facere posse metu legis de ecclesiasticis alienationibus a nobis latae, licet 


tanta sit rei utilitas, ut quidam in annos quinquaginta 


lint, atque inde magna ac ne dici quidem potest 
clesiae possessio redituum circiter 
acquisita sit, aedificiorum vero venditio per quinq 


triginta librarum auri, e , : : 
uaginta annos futura sit, cum praesertim res in aedi- 


utatis pensionibus habitationes illas emere vo- 
differentia ait futura, si quidem sanctissimae ec- 
we sane insignium, vix tredecim annis 


fois u aal. quae fortuitis casibus omnibus obnoxia sunt. statim una cum illis peritura ac ne vestigium 


dem 
modo consumantur. 


ullum relictura, si quidem ex casu aliquo (absit autem hoc ab ipso ore) evertantur aul alio 


1 ex. sinsiv] inopior est (i. e. ar desi»? cf. 
nov. LIII 5 5 1) c 3 Kal er Zachariae] xaTa M 
10 NO cf. Acta concilii Hierosolymitani a. 536 ap. 
Mansi Conciliorum coll. VIII p. 1166 | 16 gb£nas zx 
edov, toxvos] augere reditus valuit c | 24 "IspocoAvpa- 
vov H] Hiersolymorum g | 33 evsyovogsa] domus 6. 
of 260, 42 et Iulian. c. 47 extr. (Ath. éxzxowsiv sic »' 
A cod.) Fry vov áOgoitousvov érraíov axsyovouiov), 


item nov. CX X c. 9 pr. | 41 evranodAvusya vavvoss M] 
peritura € 


4 magni T al.] saneti V | 5 innumerabilis V* | 
titudine V | 12 hierosolimarum V | 13 et deo om. V 
15 redditus (et sic infra) | et octoginta V) et om. T 
16 libras 7 | 17 libras al. [| pecunias (sic) V | 18 aliis 
V | 19 oconomis V ychonomis T | 22 oomfluentium V | 
24 deo] do V | 27 heo posse d 29 sg. sit — 

uinquaginta bis scr. FI | 30 velint) uel in V | 31 *diotu] 
diu libri, dicere Beck | 36 agetur vulg. | 31 habitulis 7 
fortius V | 39 facire V | ualentium libri | 40 adsuman- 
tur V assumantur T 


8 mul- 


83 * 


Nov. XL 1 260 


UT ECCLESIA 


CAPUT I. 


Tavra f$uàS$ ügixéaD'as moóc TÓv sagóvra vouov 
magsaxsvaOsv, 0» ayatí(Osusy vq Oecxotp DsqQ xa 
rj rh rα,jẽu éxxÀngiOy ayvotáty J4vaoragsi. Os. ov 

scztíLouev va u d ztá»Ta (rod xe vOv d- 
giacTixOwv dxszowjcemv vóuov xgatsi»v xal) in re 
ayirdxꝝe /ivagvagsos ztQogages xoglov éxxAnaiagts- 
xGv (ovÓà yap avti zavtsÁoe dpisusv xoügw obe- 
play osten yoglov), dni uévros và oixnuavov 
2 ri xijs axguBeiae vov vouov. ai yag . e 


Haec nos respicere ad praesentem legem procura- 
verunt, quam dicamus domino deo et omnium eccle- 
siarum sanctissimae Resurrectioni: per quam sanci- 
mus alia quidem omnia legis de ecclesíasticis alie- 


5nationibus teneri et in sanctissima Resurrectione 


occasione agrorum ecclesiasticorum (non enim ei 
penitus concedimus venditionem neque unam facere 
agrorum), super habitaculis autem relaxamus aliquid 
subtilitatis legis. Si enim pro utilitate sanctissima- 


(a vÀ» ayworatov di,, , vovtov éyoayausv,i0rum ecclesiarum hanc scripsimus, videmus autem 


oe Óà vrÀwauryv áv TQ r] u Té» ogé- 
dea OUGG», T€ OUx Gp did TOU a οfr,%,, vOuOV 
tOUto aðbrote Éprgousv, nàügav did e xal cols 11 


, * * , ?, L 
nQácxovaiw adesav xal role cvovusvois dd dle; xal 
L4 


tantam in causa utilitatem existentem, quomodo non 
er praesentem legem hoc eis concedimus, omnem 
antes et vendentibus licentiam et ementibus caute- 
lam? quoniam cognoscimus tempore veloci ad eam 


lick laora dretcò ij Gó»vucuev vd xoóvo Ouavrov tovt, ib revocanda rursus habitacula, utpote cum haec com- 


nav tà oixzuava 7008 abr, ola r tavta ovov- 
pévow dis Uia v sapi vó Osioy M da 
va, ravra, or xal éntidav valsvtQey aur ravra 
xaradiuzavóovvov. "Ebtavo voívvy nis 17j àywstátg 


parantes sicut propter divinum studium baec eme- 
runt, ita et dum moriuntur ei haec relicturi sunt. 
Liceat igitur nunc sanctissimae ecclesiae facere ha- 
bitaculorum venditionem, nihil metuenti legem gene- 


£xxÀnc(q no0duosacO'as vy» r oui sQxcw, n 20 raliter de his positam, eo quod lege iuniore subdi- 
dsr sviafovuévn ro vouov vüv év yéve, tegi rovrov — visionem habuit, neque ulla poena contra quamlibet 


xelusvov, dH vóua) vsmréQo v?) vxodialoscw fayev, 


oi vivos stove ExsiO«v xaO" olovòirore noosormov 
1. mavrsios aguobovone: sig vs vÓ» def xoóvov 


personam competente; 


1 et in reliquum tempus hoc ipsum agere, sicubi 


abr roUrO mtQattsiv, si toU Ts trAixoVTOY ivaxvysev 25 aliqua talis emerserit utilitas, tamquam multiplex 


ógelos, be moAÀamAáciov àyaOOv d»v' dAayigrov Tj 

1 , * bod , ? 

dy rr tei Dui rj dxmowjgsos Lvagráca. 
- LÀ 2 L 2 — e - 

maca»r Gyóvtoyv dcpálsav vOv vcvta Qvovuévoy voy 


re xai tié tO» dins amxavta xoóvov, xal ovósuíav 


bonum pro parvo sanctissimae adquisitum Resur- 
rectioni. Omnem habentibus cautelam haec DM 
rantibus nunc et in omne deinceps tempus et n 

ablationem metuentibus, non ipsis, non heredibus 


dgaípscu» evÀagovuévow où ahr, o) xÀngovounov 30eorum, non successionibus, neque nunc neque in 


?, , * Lud E 
aur, 0v d , ovts d ovva sic Érspov yooóvov, 


din 10 xarà TÓ» zxaQgóvra vóuov ab$rovc Daoogovrtag 
inacsiDeiv x ayopgadíav oe t Ouxatovss viwà 
vori re vTOvTOv TGQayrV 7) ucuMwav ij Unulav 


aliud tempus, eo quod secundum praesentem legem 
ipsi confidentes subeunt emptionem, neque esse iu- 
stum aliquem de hoc pati tumultum aut querelam 
aut damnum aut sublationem. Quippe decreto agendo 


7 agpaígeciw. Oexoérov nÀaór soartouévov zagà rj 35 apud tuam beatitudinem, praesenübus qui ex vene- 


Gf uaxaguótrts Ttagóvvov vOv éx tov svayoUe xÁngov, 


xai Üsxvunévue xi altas xaO" fw f éxmoínsw rh 


rabili clero sunt, et ostensa causa per quam alie- 
natio habitationum fit, quia maiorum causa bonorum 


oixruárov yivevas, Ori pibovow Évexsv. ayaO Ov 7 horum venditio celebratur, paucis quidem quae alie- 
vovvom zxtQa0ie Gnovdaberas, óMyov h vov éxrovv- — nantur extantibus, pluribus autem ac melioribus, 
u£vcv óvvorv, ztànóvory 0i xai xallóvov và» ivrsv- 40 quae hinc adquiruntur; secundum hoc pretiis vide- 


Dev mocy«vopévow* ql xarà r magóv vÀw r- 
unuatov xo» aOpgoiouéscov ix vàv Hi ve 
7toagece dni nsviüyxovra Érega yivopévne eie did vgs 


tow xosQv xarafgaÁAouévov, dr oi di u de- 


Üoxaci» in vij vy signuévne mgosódov xv5osi A 45 


licet recollectis ex pensionibus ex venditione In quin- 
1 annis facta, transactione debitorum 80 
is, quae creditores dederunt in praedicti reditus 


I. Haec nos ut ad praesentem legem veniremus moverunt, quam domino deo et omnium ecclesiarum 
sanctissimae Resurrectioni dedicamus: per quam sancimus reliqua quidem omnia quae lege de 


alienationibus continentur valere etiam de sanctissima Resurrectione praediorum ecclesiasticorum nomine 
neque enim ei ullam omnino %% Merrotelg facere permittimus), in aedificiis tamen de severitate 
nonnihil remittimus. Nam si cam ad utilitatem sanctissimarum ecclesiarum scripsimus, tantam autem 
videmus illi rei utilitatem inesse, quidni per praesentem legem hoc iis concedamus, omnem dantes et ven- 
dentibus veniam et ementibus securitatem? praesertim cum tempus intellegamus aedificia cito ad eam re- 
ducturum esse: quandoquidem emptores eorum, sicut propter studium erga deum ea emerunt, ita 
cum moriantur illi relicturi sunt. Liceat igitur ipsi sanctissimae ecclesiae aedificiorum facere venditionem, 
neu vercatur legem generaliter de his latam, propterea quod lege recentiore ei exceptio subiuncta est, neve 
l poena inde ulla in ullam omnino personam competat; — pariterque. in tempus futurum hoc ipsum 
agere liceat, sicubi quod eiusmodi emerserit commodum, ut multiplez bonum pro minimo sanctissimae 
surrectioni per alienationem accedat. Omnemgue securitatem emptores eorum et nunc et in omne dein- 
ceps tempus habeant, neve ullam ablationem vereantur aut ipsi aut. heredes corum aut successores. au. 
nunc aut alio tempore, quoniam qui secundum praesentem legem fidenter accesserint ad emptionem, cos 
par non est ullam de hac re perturbationem vel reprehensionem vel damnum vel ablationem subire. Ac 
decretum quidem fiat apud tuam beatitudinem praesentibus iis qui ex venerabili clero sunt, et causa pro- 
betur ex qua alienatio. aedificiorum fiat, quod maiorum bonorum gratia eorum venditio agatur, cum 
pauca quidem alienentur, plura vero et pulchriora inde acquirantur: ut in praesenti. scilicet pretium ex 
pensionibus collectum venditione in quinquaginta annos facta impendatur in solutionem pecuniae mutuae, 
quam creditores pro acquirendo eo quem diximus reditu dederunt. Nam si omnium dominus simul et 


429. TOU zt&Q) — xgatsiv xal ez € suppl. Zachariae; cf. 
Julian. c. 47 in. et supra 255, 16 29. | 14 xai ua eo rd om. c | 
19 d$avo voivv» avc] liceat igitur nuno c | 235g. Ist- 
Dev et care om. 6 )? did 176 dxxtoijosos om. | 
31 Qiad0zo»] successionibus (i. e. Qjadoydw) c 


3 resurreotioni T'] resurrectionis V al. | 5 leg. tenere? | 


10 aut V | 12 ei V | concedemus vulg. | 14 quoniam 
om. V | 15 revocante Heimbach male | habicula utpute 
V | 7 et] ut V | 21 poena om. V | 22 persona V 
25 aliquam VT | et merserit V | 30 successoribus vulg. 
32 esset vulg. | 33 aliquod V al. | 38 alienantibus ex- 
stantibus V* | 41 ex venditione] et ex uenditione V 
ay 42 transactione] in transactionem vulg. | 43 redi- 
tus V] creditus 7 al. 


LEX UT BONUS 


rae o sa»to doomòrii va Gua xci Ürjuovoyos e 
QElecs vyAxaóvgv aves, Üovvas stpovouíav saga vac 
Aas leis, dor: rij dv«Gt9vas xctà r 
€dgxa, xd nos db xal fuste axoAovOovrrec vq de- 
crop Oeq xai vais usya avtov Oavuatovgyiase 
xaO" S -sOQo nq Üvvatórv moovouiay red de- 
mer u avtj, naga rde éxxAgcíae vae due ders av- 
v» àsoAavsw rode ju vo vóuov, Ó» e Tiwa 
xe7t0gopíav avtTf xtoocayousv, xó Guugégoy avtjj did 
mavroyv émilsyOusvos xai ,. 
wvovós rod íÓ.xov vouov, xal aur voie tOw vóÓMuOV 
éyyoaqnoouévov giHiots, ij oi naxagióvrs yyvoloxovaa 
sapo» avr0r rote aur naci xavacTQgcaTvO, de. 


261 


0 
(Eniloyos) Tu roi nagacrávra iu xal d 


Nov. XLI 


emptione. Si enim omnium dominus simul et mundi 
creator deus dignatus est tantum ei dare privilegium 
ultra alias civitates, ut ex ipsa resurgeret secundum 
carnem, palam est quia et nos sequentes dominum 


5 deum et magna eius miracula secundum quod ho- 


mini possibile est privilegium aliquod dedimus ei 
citra ecclesias alias: ut ipsa fruatur hac nostra lege, 
quam ei velut quoddam munus offerimus, utilitatem 
ei per omnia conferentes et honorantes. 


(Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et per 
hanc specialem legem et ipsam legum inscribendam 
codicibus, tua beatitudo cognoscens manifesta illic 
omnibus instituat, doceatque nostram voluntatem, 


tro Ts Tj» urregas mQoaígsciw, Tj» dmi jj dy- 15 quam in sanctissima et iuste ab omni hominum ge- 


zcevp xa) q, ag mxavtóce vov tw avOgonov 
gévovs xgocxvvovusvo Mvacvage vo f)juétspoy Axel xga- 
ros xai tQ Óscnót ngosays ÜsQ cQ voGovtov nuàs 
x«i 1rÀxovro» ayadSüv mapa tovc à azavvag 


rode ngo "uv saailevxóvas dp! dudorije abioaavet 20 


12 x&i abiovvti. 

"Idixóc vouos ygageie Lr v 00w01ótT« xal A 
wmagsortürq doyusuOxOmq xal margudoyp vre lepogo- 
Avast ztóÀsos. 


nere adoranda Resurrectione nostra habet potestas 
et domino offerat deo, qui tantorum nos et talium 
bonorum ultra alios omnes ante nos imperantes per 
singula dignos fecit et faciet. 


Specialis lex scripta Petro sanctissimo et beatis- 
simo archiepiscopo et patriarchae Hierosolymitano- 
rum ci 


vitatis. 
Dat. xv. k. Iun. CP. post cons. Belisarii v. c. Ia. 536] 25 Dat. xv. kal. Iunii CP. Belisario v. c. cons. la. 535] 


XLI 


LEX UT BONUS. .......... 
Idem Aug. Bono quaestori exercitus. 


Hecte nobis 


Haeo constitutio quendam virum magnifloum Bonum nomine quaestorem exercitus fecit. Nam 
et more antiquo duplex erat quaestorum magistratus, et unus quidem oirca latus principis erat, 


alter autem quaestor exercitui praeerat. 


Disposuit autem praesens constitutio etiam annonas quae- 


storis et consiliarii eius; apparitionem quoque ei dedit ad imitationem quandam praefeoti praetorio, 
id est seriniarios et ab actis et praecones et oommentarienses et lampadarios et omnem deinoeps 
ordinem. Sed et annonas militum tam comitatensium quam limitatensium disposuit quomodo dis- 


Novella XLI Latine tantum scripta non servata est (Aeízss Q(u&vaE«e) not. M* in marg. ad nov. XL); verba 
initialia et rubricae et ipsius constitufionis citant Athanasius et schol. M ad mov. L pr. magi vi vsapas qnoiv 


Fris éxiyéyoan va, Lex ut Bonus, se 7 der) Reote (Reste libri) nobis. 


(sss 


Argumentum praestant epit. Theod. 41 


rs Énagxóvgyros vOv 8 émagyscv), Alhan.4,12; lulian. const. XX XVIII (De officio quaestoris exeroitus 


et designatis quinque provinciis ei subiectis rubr. Jul.“), quam supra adscripsimus. 
Graeca novella XLI (ua') in M L, B9,3,2 ([Osonitousv] ovs tà» ee . . 2 202, 18599.) eadem est quae 


in M infra suo loco redit n. L ( Authent. XLIX) ad eundem Bonum scripta, 777 
Quam propter argumenti affinitatem in graeco exemplari corporis CL VII. 


derogatur. 


riori constitutioni er parte 
novellarum loco antiquioris 


constitutionis omissae perperam suppositam esse comprobant summae utriusque novellae a Theodoro (41 et 50) et 
AtÀanasio (4, 12 et 7, 4) recte servatae (quamquam in Theodori nov. 41 ex interpolatione praepostera verba initialia 
nov. 50 praefiza sunt); apud lulianum posterioris summa non eztat. 


aedificator mundi deus tantum illi prae ceteris urbibus dare 
dum carnem resurgeret, manifestum est nos quoque dominum 


ivilegium dignatus est, ut ex ipsa secun- 
el magna eius miracula quoad homini 


licet secutos privilegium aliquod ei dedisse prae ceteris ecclesiis: ut ipsa fruatur hac nostra lege, quam 
veluti primitias ei offerimus, commodum eius per omnia eligentes et honorantes. 


Epilogus. 
libris inscriben. 
voluntatem ostendat, 
uem nostra potentia 


Quae. igitur placuerunt nobis ctiam per hanc 
, fua beatitudo cognoscens omnibus qui illic sunt cam manifestam reddat, nostramque 
uam erga sanctissimam et merito ab omni hominum genere adoratam Resurrectio- 
abet et domino offert deo, qui nos tot ac tantis bonis prae celeris omnibus qui 


specialem legem ipsam quoque legum 


ante nos imperarunt cotidie et dignatus est et dignatur. . . Vue 
Specialis lez: scripta Peiro sanctissimo et beatissimo archiepiscopo et patriarchae civitatis Hiero- 


solymitanorum. 


12 ante vouov insere du lobusva aut dele xai v. 11 || 14 
g«v»agóv avtov) manifesta c 25 xv. k. ius, CP. Ms) xQo 
ss xaAavOov "ovvio Ath., unvi iovyíqQ Theod. k. mai. 
Jui? | post bilisario ue. oonss. M, po. (procol Jul. p) 
bilisarii Jul. nerd r vzacveíav Bslscagíov Theod. Ath. 
(Belisario uc. cons. 6) | 27 Lexut bonus schol. M laxr- 
Bo/vovs xal và iE Ath. | 28 O avrós faeilsvs ngos 
Boro xoua(GtoQa exercitov Ath., unde inscr. reposui || 
29 Reste nobis (nouis Ath.) Ath, schol. M | 30 «ov 
vovre» fyovusvov lovgiusiavo» xowuxgToQa exercitov 
stgocayogsevovca Ath., sim. Theod. 


2 est om. V | 5 miracula] miracula eius V! mirabi- 
lia Tal. | seeundum om. V in spat. 2 litt. | 7 lege om. V 
8 offerrimus V | ei utilitatem Tal. honorates V 
12 specialem legem V] spectabilem T | i ] ipsa in 
ipsa Tal. | insoribenda libri | 13 illi 15 omnium 
A 16 habeat vulg. | 17 leg. offert? | talium V] alio- 
rum T' | 25 bilisiario V bilis. T. Neob. | uc. con. T Neob. 
uic. consul. V 


262 


tribui debeant. Subiecit autem ei et quinque provincias, id est Soythiam et Mysiam et Cariam et 
omnes Cyoladas insulas et Oyprum totam. Causarum quoque auditorium habere ei oonoessit, ut non 
obioiatur ei fori praescriptio. Subiunxit autem et notitiam impensarum. 


Nov. XLI LEX UT BONUS 


Et est promulgata haeo constitutio xv. kal. Iun. ind. xiv. p. o. Belisarii. (e. 536] 
LNA 


H AIAT AIZ POE BONON KOIAIZTQPA EXERCITOY TAT TRI TAZ EKKAHTOYZ Al¹O 
TN RN TR EHA PIN KAPIAZ KAI KID POT KAI TQN KYKAAAQN NHZ N KAI MYZIAZ 
KAI ZKYOIAZ, IIAPA TINI ARI TAT TAS EE TAZ BZOAl. 

O abròe facies Bovo tQ dvd otra rh xoiaíatos lovatsviasq) exercitov. 


(Hgooíuiov. "Iauev ngamv Oeíav zsnovnévos qr, xa^ zy vj oñ évdoLovgr nagadsdoxaus» 10 


vàg zévis vavrae émagyíac, Kagíav vs xal Kvngov xal vae dv xsiuávas v5gove xai ngóc ys Mvoiay 
re xa) , dp' qva vadsiv acvaé vnO r oj dot ri, ngocOévtec ccs xai «ag. dux lifrovs vero 
q ia xarà tas signusvas énapyíae umuets x rove évOoLovavovs ,’ énagyove, d mooc T?» G9» ava- 
sáunzscÓas usyalonQéneav. Ex voivv» moldoi noosAOo» uiv vOv dx 5 xal Podov xal Kvngov 
Qvegegaívovtss xai qdcxovres avayxabsgOos noÀÀoxu xal xeuscvos cq yívagcdas xavà r XxvOwow wal 
Mvcav, F ddννjE,, xaxsias rds éxxÁmvove aoc ovi v psyüÀov xonuatoyv éyyvuváLsev, xal xsvOvravem 
xal nshiym diaztaQüvtac uoxQa xai dgaxvovusvovs sis xd ge vzxó fagfápow „„ qi tovto c 
done róvÓs TO» vóuov ygayas sztQós amv yid dvdoEorgra: der vOv niv dx Ber S cus nal Mvcíac Qudw cbe 
éx yevtóvov ovcdv v dr» vmspoyyv xaO" dauri axgoigÜas và» d d, covrécr. r e Kagías wal 
vv sipnuévowv virgo xal Kn οο⁰ðG(e dE dx avras naga voi évÓobovatoss ruo index trjyovitorro, 
éx Oles Nee yov nagadsQouévas vq) ri énagyías Goxovri), sí uév avrós dvdnuoins vavtrg vj face 
Aid. n, xal abr ü, gol xiwvaigDas xal édisratscOna Gua cq évÓoboratqo xovaíiGtmQs vov Oesíov in 
1 saàaríov év Gaàxq« &uditorip, xaOasmaQ xai ind vais yr xsipsvoc vgrysivas vouos: ( dà avvós 
an Suu ν,ẽ˖, wal Mvoías Óiavoíflowe, TQ) TÓ» tÓmov nÀngourvt. tÓv GÓv xatd ra v svÜc(mova c 


ngosayscOas tis api, mávrox A,“. yivóuevov avrov aua tq ivd otordrq vow xouwictoQ. tjs . 2 


Odcsos àxooacDa, xarà v0 và» tO vtov» éisrücscw Gynjua, xal ur robe àvOQomove Tàe signuévac vo- 
A OvcxolMas, aAA vm avtoie xowj xara TO Auro d ui signusvov xoívsaDOas, Qua v0 magaativas 
ruiv ovto rd vOv vOuov, Mer ustà szÀs(ovOc e xal usi(fovos axgifis(ae xai avÓsrvríae cd bnoOscsu 
$ aywvílegOas, — EX 08 abr doine xov ÜOixaatgve in vov sonuévuv lKungoaDev énagyuiiv, ó vv vabw 
énéywv r Gi» xarà t9» svQa(uova uu axgoagstaa, xaO xal iu vov évdolosarov énagyov vavóusatas, 


[XLI. 


CONSTITUTIO AD BONUM QUAESTOREM EXERCITUS DATA DISPONIT 
DE APPELLATIONIBUS EX QUINQUE PROVINCIIS CARIA ET CYPRO ET CYCLADIBUS 
INSULIS ET MYSIA ET SCYTHIA, APUD QUEM EXAMINANDAE SINT. 
Idem Augustus Bono gloriosissimo quaestori lustiniano exercitus. 


Praefatio. Scimus nos nuper sacram constitutionem fecisse, secundum quam tuae gloriae qwin- 
que provincias tradidimus hasce, Cariam et Cyprum et quae in circulo iacent (Cyclades) i , ac prae- 
terea. Mysiam et Scythiam, ut sub. tua haberentur: ubi adiecimus, ut appellationes quoque. in 
provincüs quas diximus futurae non amplius ad gloriosissimos nostros praefectos, sed ad tuam remitte- 
rentur magnificentiam. | Quoniam igitur multi ex ia et Rhodo et Cypro nos adierunt indignantes qui 
dicerent saepe sese ipso hiemis tempore cogi in Scytharum et Mysorum terram, ubi degis, proficisci ibique 
appellationes forte ne de magnis quidem pecunüs exercere, el periclitari et maria traicientes magna et 
in regiones a barbaris infestatas venientes, propterea visum est nobis hanc legem scribere ad tuam glo- 
riam: ut lites quidem quae sunt ex Scythia a Mysia utpote vicinis tua sublimitas ipsa audiat, ceterae 
vero, id est quae ex Caria et insulis diximus et Cypro deferuntur (siquidem eae ab initio apud glo- 
riosissimos nostros praefectos agi solebant, c sacra iussione nostra provinciae praesidi traditae), si tpse 
in hac regia urbe verseris, apud te ipsae quoque moveantur et examinentur una cum gloriosissimo quae- 
siore sacri nostri palatii in sacro auditorio, 9 um etiam lex de appellationibus lata onit; 
1 sin autem ipse in Scythia et Mysia commoreris, ad eum qui locum tuum in hac felici urbe obtinet de- 
ferantur. appeilationes, ile tamen utique una cum gloriosissimo nostro quaestore causam audiat um 
Forman talium cognitionum: neve homines molestias quas diximus subeant, sed communiter apud cos se- 
cundum id quod supra nobis dictum est iudicium fiat, propterea quod nobis ita legem instituere placwit, 
9$ ut maiore cum diligentia et auctoritate causae dirimantur. Si vero ipse in provinciis supra dictis 
dederis iudicem, is qui locum tuum in felici urbe obtinet causam audiet, sicut etiam apud g ici 


loriosissimos 
2 omnes xem insulas] "Polo xai va6 KvxAddac | (idem M p. 293, 11) 


' y vulg. | ngocPéyras L' | 13 K 
io Ath., 7) Pódos 5; al KvxAaÓse vigo: mücas | ágxove L (cf. Theod.)] vráoxove (id. p. 293,24) M | 16 de- 
Theod. | 2 sq. xa9'stóussov &v Od nooqᷓ (oò uc cod.) xai t x L 


yvusabu» L| 17 ev»vidous» M | 19 xei 
doyovra vOv év vais sipnuévass ine avQatuo- | vov) xai om. L | 20 éE agxis om. L À 4náoxow Bf] 
vnápyou MLB* | 20 sq. in marg. opa, erteg(1) olov 
vo aféAvsQov xov ygag.. L* | 21 évünutow LI 22 vxà 
coi M p.294, 9 (cf. c) vro cov MLB (cf. v. 27) | xai & 
rr xai om. LI | 23 4% od auditorio («vds- 
togío L, Mp.294,11) ML, dv Oeiq axgoavnolq M s.v., B | 
éxxAsga(cic ? L! | vouos] nov. XXIII c. 4 (cf. Cod. 1,62, 
32) | 26 «o0 om. LI | 27 xoocOsv B* | vuiv L' | 30 «zv 
evdaí(pova vavtgy r, cum Haloandro vulg. | éni «ow 
évdoLovávov u M p. 294, 26 (cf. c), sapà vow . 
dotor un L maga vQ é»jolorav vnagxo (Ax · 
aexo B) M. 


ve». O Kxaoroc tov vigo» tac éxxÁjrovs ( "rOVS 
cod.) avrov ÓaxyéaOv Theod. (cf. Ath.) | 4 xv k. Iun.) 

0 18 xaAevdow lovvíev Ath., k. lun. Ju. Ai iov- 
víqp Theod. | ind. xiv Biener Gesch. d. Nov. p. 514) ind. 
quinta decima (xv a/.) Jul. f al. indictione xn Jul“ ind. v 
Jul. v, om. Ath. Theod. (ind. xv ex diei nota xv k. Iun. 
in Iuliani codd. corrupta ortum suspicatur Zachariae) || 
po. (proc. Jui? pao. Jul. v) bilisarii Jul sra vy v 
«aíav Bshicagíov Ath. Theod. | 6 uo ex 
M éxeroitu L | éyxárrove M (id. 12. 16) | 9 novo L* || 
levevisiáso M | exeroitu M éxercítu L I 10 guss 


a L in marg. | 12 dg? età M^ dg d. L ip & M? 


e 


DE DEPOSITIONE ANTHIMI 


4d ce GvQaTuotixOG ÜDazravag 
nei csg avt?s xal avtós food. 
tna aveztéuzaeto, d ais Fre 

(Exiloyo e.) Tu ros 
Ty xai mágats nagadovvas xa) xaga 
lustiniani pp. Aug. anno X1. post cons. 


, 


MB 
IIEPI THZ KAGAIPEZE2Z 


263 


sí dà 4E aoyis oV mapa voie dvd otordroeỹ ándáogrow 5 Kpeciu Ex vivow 
dna tQiov. xi ügyciótyta ,wie 0v xawiltouev. 

nagacrds ra e xal dia rovÓs vov Osíov Ónlovysva vópov i a7 évOoEotns 

Aavtw» sie TO d,, oxevaavo. 

lisarii v. c. anno rr. ind. I.] 


Dat. [v.] k. Sept. CP. imp. dn. 
(a. 531) 


XLII. 
DE DEPOSITIONE 


ANOGIMOY KAI SEBHPOY KAI ANTHIMI, SEVERI, (PETRI) ET 


II ETPOY RAI ZQO0PA KAI TON 
AUIIIS9N. 


O avróc Bacilsvs Mrvq «q dyiartdr xai naxagie- 
ret dex ,Leœ N xal oixovusyixq? statQ«iQyp. 

Heini.) Hedyna ovx dne 7 

ede sott TOrtés éni ros zagórra di Av νEe » 
égaxic yag rj t«v iagéam np, veras TOY Ovx Giov 
rij tegodgvvgs tv isparuxQv  xatsfBíBacs Ogovaov 
toxoiov 0: Nascxógióv ve xal Fru Aged, 18 xai 
Mexsdésiov xai Bvróuiov xal à 
xaxíav ovx dla rous dxsívav), vocavtdsie xai gad 
Aaa oνeο yéyovs «jj vov (spgéeov avOavriq, Ger 
và Omotsgd TB xai «vOQuniva GvvÓpgauovta u e 
ev (av Tai õ , nowgacOa yrgow. '"Onoiov 


ZOORAE. 


Imp. lustinianus Aug. Menae sanctissimo et beatis- 
simo universali episcopo et patriarchae. 


acsleiq xal id (Praefatio. Rem non insuetam imperio et nos 


agentes ad praesentem venimus legem. Quotiens 
enim sacerdotum decretum aliquos ndianoram sacer- 
dotio sacerdotalibus deposuit sedibus, velut Nesto- 
rium, Eutychen, Arium ac Macedonium Eunomium- 


j rive eie 20 que et alios quosdam in malitia non minores illorum, 


totiens et imperium condecernens sacerdotium aucto- 
ritati fuit, ut diviniora et humana concurrentia unam 
consonantiam rectis facerent decretis. Quale vide- 
licet quiddam etiam nuper factum circa Authimum 


Nov. XLII pr. 


Auro ügyOTves napa vj aj dvUobóvrui cvulain Tiv dun évraíÓa ow sixoc evgaxouévn, era dv h,˖ 
éixürunga:,, vavtrv dvvnsQÓéroc ii %, magà rQ v Gn» Éyovri rd kx, 


Auth. XLIII 


8% r. xai Kvayyos ysvóusvov sagi Ar u,, iouar, 25 


Nov. AL II = Authent. XLÍIII) Graece extat in ML, praeterea in Actis concilii Constantinopolitani a. 536 (ap. Mansi 
C'onciliorum omnium ampl. coll. VIII p. 1149 —1156 2 C) cum interpretatione latina vetere (2 l) diversa ab Authen- 
tico, quam Novellarum editores inde a Contio receperunt: unde eam verborum contextui subicere placuit. — Epit. 
Theod. 42, Athan. 1, 5 (inde Coll. const, eccl. 3, l, ö), Nomoc. XIV tit. 9, 10 (cf. 12,3).  Iulian. const. X. 


praefectos fieri solet. Si tamen contigerit ut. incohetur lis apud tuam gloriam nimirum hic versantem, 
ier ea auiem ob militares annonas peregre abeas, haec sine mora apud eum qui tuum locum obtinet per- 
€44gatur, quemadmodum cam ipse quoque audiebas. Quodsi ab initio non ad gloriosissimos praefectos appol- 
latio ex: quibusdam provincüs remitti solebat, sed ad aliud iudicium, antiquum ius omnino non iunovamus. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hauc sacram legen declarata suni, tuo. gloria 
ad opus e/]-ciumque adducere aíque in perpetuum custodire studeat.) 


XLII 


CONSTITUTIO SACRA IUSTINIANI IMPERATORIS 
CONTRA ANTHIMUM, SEVERUM, PETRUM ET ZOARAM. 


In nomine domini Iesu Christi dei nostri Imp. Caesar Flavius lustinianus Alemanicus Gotthicus Francicus 
Germauicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus pius felix gloriosus victoriosus triumphalis semper 
Augustus Menae patriarchae. 


Rem non insolitim imperio et nos facientes ad praesentem venimus legem. Quoties enim sacer- 
dotum sententia quosdam indignos sacerdotio de sacris sedibus deposuit, quemadmodum Nestorium, Euty- 
chen, Arium, Macedonium et Eunomium ac quosdam alios ad iniquitatem non minores illis, toties imperium 
eiusdem sententiae et ordinationis cum sacerdotum auctoritate fuit, sicque divina et humana pariter con- 
currentia unam consonantiam rectis sententiis facere. Quemadmodum et nuper factum esse circa Anthimum 


| evqioxoéva L* | 2 vavvg» prioribus iungit Zacha- 
riae | 3 avt xai] xal avri b || *vzapxoss libri 
5 sq. epil. om. B (Ie Ge xó Bacio»' schol. M in 
marg.) | 6 xv k. sept. CP. M utroque loco, k. Sept. 
CT. c, quod propter indictionis notam in M additam recte 
robat Zachariae, a Jenvsufgoip Ath. Theod. || 
imp. dn. (dn. om. 6) iustin. pp. aug. ann. X1 Me fao: 
Let "ovativeavoU to sa (sg cod.) Ath., om. M p. 294, 39, 
Theod. | 7 p. c. Belisarii uc. anno secundo 6 uera c3 
vsavsía" Bsiicaoíov vó (Krovs Theod.) B' Ath. Theod., 
post bBilissario uc. conss. annu (sic) M p. 294. 40, post 
Bilisario uc. oon ind. à. M | 9 rubr. Ilegi ,. 
sov ayaOsuaviGOéyvary Theod. (H Owtali "lovote- 
viavov Baeiláosc navà "dvO(uov. Xsvroov, er ov x 
wa C) | 10 cerpov M Ath.) aevrjoov .LC(Theod.) 
et sic constanter | xai Ilézoov| wai om. Ath. | 11 Zeopga 
(£eooa L) L Ath. (cf. Theod. Nomoc. XIV tit. 9, 10)] 
Zeoga C Looga M | xai «àv a ML) om. e Ath. 
(€ Jul.) | 13 inscr. H ovópat: vov deonovov Incov Te. 


rod rod Osov nuo» zfvtoxoaroQ Kaicag b 
"lovaxiviavos 7 fAauasvixos  l'otO9ux0os | doayyixos 
pavixos viytixoc Aluvixòs Ovavdadexos zdqpixoc sv- 
geg si EvÓobos vixntze TQonaivxyos Feds a 
gros Abyouoros Mind navqiaorn C, O avvoc gανν 
'"loávvg énáQxq pris Ath. | unvà L y 14 xovozav- 
TivovztoÀsos ante doyunioxoztQ add. L* in marg. | 15 «p 
om. C | 18 „ 19 Evrvzr C || 21 xai om. C || 


21 Bacilstos L! | 22 avuyngos| ciusdam sententiae et 
ordinationis / || 24 ozroio» Cc] opo» ML 


8 9. XLIII- De depoeione V I 10 Petri om. libri | 
11 Zochore T" zome v| 16 agentés V | ad] et J | prae- 
sentes V* | 17 enim om. T 


aliquis V | 19 eutychena- 
rium V | eum omniumque 


| 22 fuit om. V 


Notavi discrepantiam exempli Contiani et interpolati 
Mansiani | 29 Gothicus Mansi | 30 victor triumphator 
Mansi | 91 Mennae Mansi | 36 fecere Mansi 


35 


Nov. XLII pr. 1 


ászsAaOévra uiv vov tjs Bacilldos cavege lem 
S'eóvov ir Axamiroõ vov Tis ócías wai doi ò cov 
urn, 7x Ov or TG xaTG f 7t 1 
575 Pip» 5 éxxÀncíace, ola «à . 
dva x % ꝰ avtQ TQOsüxovts. vaoa sürtas tobe - 
aysis xavovac énsiesrÓrcavra Ooóvo, xow] dd vν 
rod t8 ai roð 176€ dytas uvTzMZS dyòeòe mooreQov xai 
un xai «96 drca da yevouévys an. 5 yes 
Qsdixacuévoy va na) xaOponuévov, dQióri vOv d. 
anmspoíta Ooypávow» xal o 
épaívero Gvégycv, vavra varsooy Qiagópois drtéqevys 
7t8Qivoíai6, StQosstOLOULu5vOS u8p raĩe v6tQUuOI dyidis 
cvvódoi axolovOsir (vr r vOv * (ev. déxa. xai 
6 xat&gov vOv év Ni, zm ru TOV neyTIxOVTA 
xal éxavóv vOv dv vaviy Tjj eUOa, 
vOv i H «0 ngdtov Gwvaydévrov Óiaxocíov 
J. vs r¾?˙ↄ Jaogilsgvatow szxaréQoy vOv dy Tan- 
dos éfaxoa(o» vguixovca), oU u xois xovtov Oóy- 
paci xavaxolovO o» d i tX» eri guAavyOo- 
stay xai t?» Gvyxavafacw 9» Oià v5» avtov ͤ or- 
gía» 6éaxousy zoosddEag Oa: BovAn sic ovdà anoxrovEas 
xal abr «ovs r àgafo» Óoyuarow Goynyovc robe 
vno r ngorígov ayiov éxÜsBinuévous Gwvódow, 
4⁴¹ a vr xo xarà taVtOv xal d» igq rob 
18 xarade 

rat yàg Tai; dAlorolase 5$ dyirdrge dxxAncías 
évvoíais xavavdQasodic Osic xal vov 0gOawv rÀAorQuo- 
agree doνmↄõ ; sinóvos dmaveAOsiv sic Tiv avtdw 


obi caęude p.e a, xa] vavta q TAG xai stQ0- 


1gazsle xai ódgyrDsis ax io xoraauévev azxovó; góc 30 


ri Got"olay t9» avrov. 


264 


Ov - 


7tgótegov soÀAAazoJ'sv 10 ret opinionibus, 


DE DEPOSITIONE ANTHITMI 


novimus, expidsum quidem regiae huius urbis sede 
ab Agapito sanctae et canendae memoriae praesule 
senioris Romae sanctissimae ecclesiae, utpote nulle 
modo sibi eempetentem contra omnes venerabiles 


6 canones invaiventem sedem, communi *ero decreto 


et ipsius sanctae memoriae viri prius et bic celebrati 
gacri concilii condemnatum atque depo:itum, eo quod 
& rectis recederec dogmatibus et quae primitus mul- 
tipliciter videbatur amplecti postea diversis declina- 
quidem, quattuor se sanctas 
synodos sequi (et trecentorum decem et octo patrum 
in Nicaea et quinquaginta et centum in hac felici 
urbe et in Epheso prius Mire Duce ducentorum 
et deo amabilium patrum (in) Calcedone sexcento- 


du vj r lb rum triginta, non tamen horum dogmata sequens 


neque nostrae clementiae condescensionem quam 
propter eius salutem habuimus suscipere volens nec 
abdicare et ipse impiorum dogmatum . & 
prioribus sanctis expulsos conciliis, aestimans 


20 oportere secundum se sub aequalitatem et condem- 


natos et condemnantes deducere. Semel enim cx- 
traneis sanctissimae ecclesiae sensibus corruptus et 
a rectis alienatus dogmatibus merito remeare ad 
eorum non valuit rectitudinem, et haec & nobis etiam 


Qixacusvove robe re xazadixagavtac &yew. 25 invitatus et eruditus omni utentibus studio ad salu- 


tem eius. 


CAPUT I. 


Aid vav1a tolyvy aza»ra π yevouévn» er avt 
rij xaÜaugégams wijpov saga vne dyias cvvóOov x- 
gacs ri TB o ae je ovdà vno rh dio xapo- 
vev nu : 
isgatixov. Joovav ayne xal «ie àmó r 0pJÀw 
vs xal ais doyd ros ber oni i v) iurriea 
rid era gad xal émi) xobro¹ιe vÓ» magorvta i- 


Propter haec igitur omnia factum super eo d 
sitionis decretum a sancto concilio occasione illicitae 
et non à sanctis canonibus adtestatae asionis 


govuévns m tjs BaciAidos rabrxge zóÀsoc35 regiae huius sacerdotalis sedis et & rectis verisque 


dogmatibus aversionis ratum nostrum ponit impe- 
rium et super his praesentem scribit legem. Inter- 
dicimus autem ei et in hac felicissima civitate et in 


gs vóuov. "fnayogsvousv dà avtQ xal xis xarà «7v — confinio eius [habitationum] commoratione et omni 
svÜa(uova vavvg» stólw xol vie ssguoixíÓos avere 40 aliarum insignium civitatum, sancientes sub quiete 
QarQiBrié xal magne j vow ámniGzUv nÓÀsov, esse, his contentum quibus se digne subiecit, et ne- 
deni ννS égravyaga, xal sovrow avégysw ole éav- 

scimus, qui quidem deiectus est de sede huius regiae urbis & sanctae et gloriosae memoriae Agapito 
sanctissimae ecclesiae antiquae Romae pontifice, eo quod nullo modo sibi ipsi convenienti contra omnes 
sacros canones se intruserat sedi, sed et communi sententia ipsius sanctae memoriae viri primum atque 
etiam sacrae synodi bic celebratae condemnatus et depositus fuit, eo quod & rectis dogmatibus recessit et 
quae prius multoties diligere videbatur, haec demum diversis lustrationibus aufugit, simulans sequi sanctas 
uatuor synodos (trecentorum videlicet decem et octo patrum in Nicaea et centum quinquaginta in hac 
elici civitate et in Epheso primo congregatorum ducentorum et sexcentorum triginta venerabilium patrum 
in Chalcedone), at quidem nec dogmata sequi nec nostram clementiam et condescensum, quem propter 
ipsius salutem habebamus, suscipere voluit neque ipse abdicare auctores impiorum dogmatum qui prius a 
sanctis synodis expulsi fuerant, sed putavit oportere secundum ipsum et in aequali ducere et condemnatos 
et condemnatores. Nam semel alienis & sanctissima ecclesia intellectibus mancipatus et a rectis dogmatibus 
alienatus merito ad ipsorum rectitudinem reverti non valuit, etiam ad haec invitatus & nobis et directus, 
qui omni studio usi sumus ad ipsius salutem. 

Propter haec igitur omnia sententiam depositionis in ipsum a sancta synodo factam occasione 
non liciti neque a sanctis canonibus approbati raptus sacrarum sedium huius regiae urbis et aversionis & 
rectis et veris dogmatibus (cyriam) propriam nostrum facit imperium et contra istum praesentem scribit 
legem. Interdicimus autem et ei commorari in felici civitate et eius districtu ac in quacumque alia 


insigni civitate, sancientes in quiete esse et eos diligere quibus se ipsum digne supposuit, et non aliquibus 
4 vg] «o C || 5 évaysis] ísgovs corr. L*|| 7 xo uz» | T | 11 decet V | 12 nioenam T | 14 in om. libri | caloe- 
N donie V | 16 eondeseensione T | 18 abdioere J dog- 


val] et 6 | àxégvys L | 12 2évogaci». ML) v400agciww 
C | 14 xac ndr 85 (ov natéQo» L | 15 vàv) cov 
L'| 7 9so0giAo» C || 19 *ovvs MLC | 21 Kxouav axos- 
de tag ds C | 23 éxBsBAnusvov M | 24 xaxa) xai r 
xava C | rove «e ***„5ůů5 om. M, 1*s om. C 


mate V | 19 expulsus libri | 21 extraneus T | 22 corruptos 
Val. | 23 alienatis Fal. | 33 illicitate V | 39 habitatio- 
num seclusi (cf. p. 267, 33) | comoratione V* comoratio- 
nem V?* oommemorationem T | 40 leg. alia? | 41 his 


28 éxavsiOsiv ante ópOovgza 29 coll. C | 32 rd ysvó- 
pava L* 35 zxédsos om. Cg | 91 xvoiov L* || 38 yod 
L | 41 érágac] aliarum € | 42 égrovzdco;] y 
f)üvxíae silvas C (c1) 
1 nouisimus V | 2 apito V sepita T agapida Neo. | 
eanenende V | 3 utpute V | 6 celebratis V | 8 rece- 
derit V | dignitatibus Tal. | 9 declinare V deolamaret 


Val.) et his T 


49 Agapeto Contius | 47 lustrationibus] fraudibus 
Mansi in marg. | fugit Mansi | 50 Ohaloedona Contius || 
neo istorum dogmata Mansi || 58 eyriam propriam Con- 
tius, irmam Mansi | 59 et ei] ei ct Beck | 60 eos dili- 
gerc] iis contentum eese Mansi | digne supposuit] merito 
obnoxium reddidit Mansi 


60 


SEVERI PETRI ET ZOORAE 


ro de )néÜnxsv, xal ufa vigilv dmixowowsiy 
gere dufiBaGnu» ad ro sie ri r dnmyoosvnévorv 
ud] dra u,j . Oö unp ovdi r Oixaíos 
éieveyOsicay xarà ZagHẽoO u iippov rin éx rd, 
es asimsiv vO» & u, v8 xal mwctQuiQzixQvV 
pstü rie uovayuxns Gevaivéosos xposiJovgap - 
ve, vr» r avaO'suaTiGuOy énáyovgae avtqQ, g 
legs M xara iuztavouev énixvQolasos* 6s r 
æagæ cTovs ispovo S j, wavalafgOv» uo Y 


269 


Nov. XLII 1 


que aliquibus communicare neque imbuere eos ad 
interdictorum dogmatum perditionem. 

1 Sed neque iuste prolatam contra Severum sen- 
tentiam &b omnibus ut dicendum est pontificalibus 


5 et patriarchicis cum monachico consensu proceden- 


tem sedibus, anathematismum inferentem ei, imperiali 
extraneam confirmatione relinquimus: qui primitus 
contra sacras sanctiones apprehendens sedem Theo- 

olitanorum sanctissimae ecclesiae ita perturbavit 


- - € e e L P 2 
ri Ésovzoludo» aywrérge dxxÀgcíae odr cvvyevá- 10 omnia, ita Le fecit tumultu, quod commune quod. 


cake dzavra, ovre) r natoínxs rage, o ro- 


vo» viva ov vaie dyiard re dxxAncíaue 


dam et abdicandum sanctissimis ecclesiis inmitteret 


uxovs dvtustcGdpevOy E óv- Similiter ad animae perditionem tendit, et Nestorii 
rer dj“ aAÀnois Joyuévov, ev ddr opoíos et Eutychis, sicuti praediximus, ex Arianicis et 
sie. vx, ana- ys (rov vs Neorgelou sov «s 25 Apollinaris constant pollutionibus, ipse aliquid pas- 
BEwrvxove, wadanso sixóvves KpOnuav, anso d« vOv zus inopinabile similiter in utrumque corruit, et alibi 


1 communicare neque eos imbuere in perditionem interdictorum dogmatum. Nec utique extra imperialem 
confirmationem relinquimus sententiam iuste contra Severum latam ac ex omnibus ut ita dicamus ponti- 
ficalibus et patriarchalibus una cum monachicis consensibus provenientem sedibus et anathematismum ipsi 
inferentem: qui prius contra sacras sanctiones accipiendo sedem sanctissimae ecclesiae Theopolitanorum sic 
universa conturbavit sicque &ccumulatas turbationes fecit, quod commune quoddam ac abominabile bellum 
sanctissimis ecclesiis adinvicem immitteret. Et hoc et a sceptris quae ante nos fuerunt contra ipsum 
scriptum erat, variis dogmatum et a rectitudine alienatis intellectibus ac blasphemiis usum fuisse ac uni- 
versa conturbasse et illum quemcumque errorem abominabilem haeresiarcharum et iniquorum dogmatum 
recipere, Nestorii dicimus et Eutychis, et cum uterque horum praeceptorum contrarii quodammodo adin- 
vicem esse videantur, ad unum vero impietatis finem inferant, etiam illorum divulgatos sermones eum in 
unum formavisse. Duobus enim existentibus dogmatibus adinvicem repugnantibus, quorum utrumque simi- 
liter &d &nimae perditionem adducit, Nestorii videlicet et Eutychis, quemadmodum dicendo narravimus, quae 
ex Arianorum et Apollinarii contagione consistunt, ipse paradoxum quid perpessus in utrumque similiter 
incidit et ibi quidem hoc, ibi quidem illud mittendo se ipsum et sermones suos visus est constituisse com- 
2 mune receptaculum tantorum delictorum. — Sit itaque et ipse sub praedicto anathematismo, quem uni- 
versus patriarchalis, pontificalis ac monachicus nostrae ut ita dicamus 3 coetus iuste in ipsum in- 
duxit, de Theopolitana quidem ecclesia eiectus, idcirco quod thronus de illa ipsum removit, eo quod ipsius 


36 éxsivr» Cc) dxsivoy M áxsivev L | 97 avrre MC] 


2 éxfiBatsuv C | sie om. C | 6 uovapxixrs avyédcscos 
15 lane, x cr Li avrov L 


LiIo aralagy L* | 10 νον,τνν,C e L! | 11 uscvo 
wemoínxs Zachariae ex g] gera zt87t0ínxs C usrasts- 


role M ner. õ%jM,m⅛ L | cagaxre MCs] .. vagazai 
Li ovvragátas L* | 135g. rote x i ax1evooss) de 
imp. Justini edicto cf. Baronius ann. eccl. ad ann. 518 vol. 
IX (Lucae 1141) p. 224 Pagi ib. p. 222 | 14 ysyoag2as 
MLC] yéyganvas Hombergk (cf. eI) | 1l avyraga&asva 
MCs] »v» vagatayva L | 175g. al — BOsivoarv vel 
et illum quemeumque errorem abominabilem / | A 
rd C novo» vóv L | 19 om. C | 20 éxavsoov 
Li éxavégas vel £xavépass L* | vovvow om. c | 21 4 
roc av C | 22 dxieiyopdyeov] inferant (i. e. &xayogd- 
ver») i| 23 ccausvovr L*C] édvvvrocausivov M 
érvz o0 Li in se designantem 6 | 9 M] do- 
Li ò vo L*C | ovvow L* | 26 vov Nero C | 
26 xaDünsp sinovrss HL ] quemadmodum dicendo 
narravimus (i. e. fpnuev) (| vo» vs uxcOV T8 L toV 
Aeta C | 27 dnoAivagloo MLC | 29 éxsivo L 

80 evvov C | 34 oic sizsiv rtoAsvaias C d ei om. € 

II. 


3 prolata T | sententia 7 | 4 ut dicendum V] inter- 
dicendum T | 5 *patriarohis adl commonaochieo V 
7 *extraneum libri | reliquimus V | 13 est] et V 
quidem] qui de V | 14 et om. libri | 18 ethychis V eu- 
ticis 7 | utriusque] et utriusque T | 22 dogmatis V | 
quarum VT | 24 euthychis V eutichis T I arrianicis 
V | 25 apolinariis 7 apolianariis V | *constat libri 
27 aserens V | 32 et om. T | 33 quod V | et mona- 
CCC | *initia 


42 quod] ut Mansi | quoddam] quondam Mansi | 43 et 
a] etiam a Mansi | 44 intellectibus] fraudibus et oom- 
mentis Mansi | 45 abominabilium Mansi | 47 inferant] 


tendant Massi | 49 quae] qui Mansi | 53 politiae] rei- 
publioae Mansi | 54 de illa] illius Mansi 
84 


Nov. XLII 2 


irres lift, d Kr, Fre ve xal dy rats dywo- 
rere dj] Ovaxnovrtouévov TOU ν , abroð 
T»v isQoGOvvn» dgmeô ros, ad dà vob ust! avTOv 
ri lacie dxzxentoxotos, o) Grávra dd ux. 
toro uóvov, d jdn xai vxOÓ xowóv àvaOsuati- 
cuóv rie òõoò w Ro xal xaOodixie dxxÁnaíac ysvous- 
»ov, xal zxoÀlow uiv H, 8 BAacqpnuov ts «a 
ánmyogsvpsvov éunAngavra vó nol vevga. dva xci 


ánayogevousy ünags r avtov vi xexvija Das BiBAMo, 


256 


DE DEPOSITIONE ANTHIMI 


huc vivente et in sanctis ecclesiis praedicato eo qui 
ante eum s&cerdotium habuit, ab eo autem qui post 
eum fuit sacerdotio cadentem, et nec stantem usque 
ad hoc solum, sed etiam &gub communi anathematismo 


5 orthodoxae catholícaeque ecclesiae factum, et multis 


nobis libris blasphemis et interdictis implentem rem- 
publicam. Unde etiam interdicimus omnibus eius 
aliquem habere librorum, et sicuti non licet Ne- 
storii scriptare aut possidere libros, eo quod & 


x«l Nn ovx £Cecrs và Nedrooíov yoáqsiw i xextr- 10 prioribus nostris imperatoribus in eorum constitu- 


o BiBAla, Jr. voie vtQO ruv «vroxocroogiv dv 
rate éavtOv darf, oe «oic saga Iloppvgíov 
watà Xoigriavoy alonuévoss νEõ“wͤ xaOscrávat, ovra 
und «a ZeBioq Oder re xal ygagévta usvéro 
map Tuve 
«1$ xaOouxne ExxÁnaías, vel re gAsyéaO'n raa vov 
xextrnu£voyv, si ur go νtνỹ :xivOvpysusw oi tavta 
&yovtec* Arietis re UE, urÜsvos vo Aowró» ee 


tionibus placuit eos et his quae & Porphyrio contra 
Christianos dicta sunt similes constituere, ita neque 
Severi dicta et scripta maneant apud aliquem Chri- 
stianum, sed sint profana et aliena & catholica ec- 


itiayQ, d Karo gegn’ xal aAlotrgsa 15 clesia ignique concrementur & possessoribus, si no- 


lunt sustinere periculum qui haec habent; scriban- 
turque a nullo de cetero, neque ab his qui pulchre 
neque qui velociter scribunt neque ab aliquo omnium 


rob sig xv uh ri ais vdyos ygagóvrow au:vs allo, sciente quoniam abscisio manus erit quae illius 
do vOv» navto» rie, sldóroc dt dzoxoxs, xe, 20 sunt scribentibus poena. Non enim volumus etiam 
ſa ra. xoĩe rd dxe(vov ygügovsw t) ei o yag reliquo (tempore ex illis protrahi blasphemiam. 
BovióusD'a wal vq Ln xoovo tf» (vov 

3 émniovgecOons BAacgnuíav. "Ouoícs dd 07 xal vov- B Similiter) autem et huic omnino interdicimus et 
vo» xav»toíos anayogsvousv ue 1s DBagiMÜos év&- regiam accedere civitatem eiusque confinia et aliam 
Baívsu»  nóÀsec ) msguuxi0os aiti dine vs r 25 quamlibet insignium, sed in deserto quodam et quicte 
énionuoréom» Tivoc, d dv donuíq tivi xal eig sedere et non corrumpere alios neque ad blasphe- 
et ia da. xal ur; diapO sion» érápove % sis las- miam eos producere neque aliquid semper novum 
quuíav euro mgodyssv, unÓà det ri wawvóv, d contra vera dogmata reperire, per quod rursus nobis 
o xarà vOv aÁgOOv Joyuárov, d. ov wá» conturbare sanctissimas eoclesias studeat. 

fui» GvvragdLo, rde d,, jj] . 30 


CAPUT II. 

Ov ui ouòd Hero xóv Anqdn⁰,&-̃ae yevó ini· Sed neque Petrum qui Apamiae fuit episcopus et 
oxoxov, xal A pé» xaO nonuévos s à in voic simul Alen depositus, simul autem ipae in 
ab ros dp' ole Zsfrgos vno «óv signuévov dvaOs- quibus Severus su anathemate factus est, imperium 
li erionο yevóusvov i BaciAsia soosísvo," d Karo — recepit, sed sint rata etiam quae contra eum de- 
vi pe xal «à wav' avrov eie err, xal un rò 95 creta sunt, et sub commune deductus anathematis- 


xowwóv des dvaOsuaviguOov vx avtov vera, 
rij ry Güyurtárov ddl, mposhOovone én a- 
5 xveíac Otapsvovane. Ovx teh dd ovóà 


mum sub eo constituatur, sanctissimorum pontificum 
super eis procedente sententia rata manente. Non 
sinimus autem nec illi hanc habitare regiam civita- 


té 
bx vavtgy oixaẽ r BaciM0a now fj Tiv al- 
cap. 2 summa fuit B 1, 1, 49 ex Theod. (cf. Zachariae Beitr. z. Krit. u. Restit. dar Basiliken 1877 p. 4. 14) 


principatum recte non acceperat, sed adhuc vivente eo et in sanctissimis ecclesiis commorante, qui ante 
ipsum sacerdotium habebat et propter eum qui post ipsum fuit de sacerdotio exciderat, nec vero usque 
&dhuc stetit, sed etiam sub communi orthodoxae ac catholicae ecclesiae anathematismo factus multis libris 
blasphemiisque et abominationibus nobis rasa implevit. Quare universis interdicimus aliquid de libris 
ipsius possidere, et sicut non licet Nestorii libros scribere vel possidere, quia praedecessoribus nostris impe- 
ratoribus in suis constitutionibus visum est statuere similia his quae dicta et scripta sunt a Porphyrio in 
Christianos, sic nec dicta et scripta Severi maneant penes aliquem Christianum, sed sint profana et aliena 
ab ecclesia catholica igneque comburantur à possidentibus, nisi qui ista habent velint periculum pati. A 
nemine ergo scribantur neque ad pulchritudinem neque ad velocitatem scribentium, sciendo quia amputatio 
manus his qui scripta eius scripserint poena erit: neque enim volumus in futuro tempore ex illis blasphe- 
3 miam protrahi. Similiter autem et huic interdicimus omnino regiam civitatem ingredi aut districtum 
eius nec aliquam aliam de insignibus, sed in aliqua solitudine et in silentio sedere, et non corrumpere 
ceteros neque in blasphemiam ipsos adducere, et non semper aliquid novi invenire contra vera dogmata, 


per quod rursus nobis conturbare sanctissimas ecclesias festinet. 
II. Sed nec Petrum episcopum Apameae et simul depositum et simul ab ipsis a quibus Severus 
sub praedicto anathemate factum imperium admittit, sed sint propria contra ipsum sententiata, et qui 56 


Sub communi anathematismo ordinatus est, sub ipso esto, et sententia sanctissimorum 


ipsum praevenit firma permaneto. 


1 vs om. L || 4 dxnenvoxoóta Le || 95g. f. l — 
«axvija Das om. M | 12 Oiaca£sauv] cf. Cod. 1, 1,3. 8,6 || 
12 sq. vois — si oe] et his quae — diota sunt g his 
quac dicta et soripte sunt / | 14 rs libri | vo] vov L! 
ro L? | eevágow L' | 185g. h — us5dà libri | 19 xo» 
aic rdros C | yeapévto L A M) And LC | uires 
&Alov — rue om. I 20 vivos vov avtov C | 23 rovrov 
Ce] *ovxo ML | 25 due xe) i dd,, «à L, vd del. L? V 
21 «a9 noc. L| 28 avvov. L! | 29 aAg9ov MC] d 
Sua» L| 33 aevrogos L' | vnó vóv sioruévor áva- 
Oauavicuov M) vxo vo signuévoy aváOsua LC sub 
anathemate g | 35 vxo «à» wo.vov L | 36 rade Ci] 
ted] ot C (, 37 i av ML) ia avvoic CS 


1 *in sanctas eoolcaias libri [ 4 ad hoe Tal.] ad huc Vj 
commune libri | 6 blasfemis V | 8 *librorum (possis 


ntificum quae 


Neque vero permittimus illi banc regiam urbem habitare aut ipsius 


etiam librum)] libros libri | 9 *scripta T scripturam Neob. 
soripturarum V | 11 Porphyrio] porphirioque T Neob., 

rfllioque V* porfirioque V? | 14 prophana V | chatho- 
ioa V | 15 conerementur appossessoribus V | 17 de c«tero] 
deoreto V | 19 magnus V | 21 tempore — 23 Similiter 
supplevi; hiatum non notant libri | 25 insignum FT | 
27 aliquid] aliud V ad T 29 conturbari libri] 32 his- 
dem VT | 33 seuenis V | 34 leg. recipit? | 38 illic V 


40 oommorante] commemorato Mansi | 41 usque adhue 
stetit] progressus huc usque substitit Mansi | 42 factus) 
positus Ian | 43 politiam] rempublicam Mansi || 44 ipsius 
poesidere Mansi] ipsius poesideri Contius I 47 ista Contius) 
ipea AManasi | 55 factum] positum Mansi J propria] valida 
quae Afansi || sententiata] fuere statuta Mans: | 56 ordi- 
natus] positus Mansi 


40 


90 


SEVERI PETRI ET ZOORAE 


1jé maguuxida ij viva vv Gauvocégov nolso, aAA 
«v mxolovdros vj mÀa»g vovtow 0 % οοοοο xal tijy 
Óíamsrav, àztqxugpévos OT& TtOQQordtO xal xaTvaxQu 
ram áuvtóv, Q6 toic y TOLOVIOI€ T xQvzvxs0 Das uad- 
do rov qacíveGOat ÀvciveAsG vapor" agavtie uiv ya 
0vtss davrovs xazafAawovaos uovove, Onuoaiuvovtss 
rd dar Óóyuara zxoÀloie xwv agsáscté, do 
un» moss xagérovGiwv' OmsQ r ovOédva vue 
eas «00 dv vj Aer] v soU zt0(uyg xai 


267 


Nov. XLII 3 


tem aut elus confinia aut aliquam insignium, sed 
quorum secutus (est) errorem, horum imitetur et 
conversationem, exiliatus longissime et celans semet- 
ipsum, quando talibus abscondi quam apparere magis 
5 utilius est: dum etenim non videntur, sibi nocent 
tantummodo, publicantes vero sua dogmata plurimis 
simplicioribus occasionem perditionis impertiunt, quod 
in nullo fieri modo in Christiano dei ovili et ortho- 
doxo populo iustum est neque ab imperio conce- 


vQ O0gdo00bw Aaq Óíxeio» dor ovÓà maga vs Ba- 10 dendum. 


ei. laius GvyxoQovusvov. 


CAPUT III. 


"Ens; 0à xai Zoogàv nbiwsav 0Àco€ bnò dvaOs- 
ern oi GaBacuiotaro, xai và d xa xolvovctss 
ain oro nowgacOus f a ra 0 tV 
TOLOUTO» OvtG xaxmc» xai 
de tvugeiv ri svmOQ/Gavta uri, éco xal 
Zoopàs trs movrods xa rie usgidos (MvOiuov 78 xai 
JsBmgov xai Iléroov qauévy) %j,x ᷣ i ri evveArse, 
xal év rois ávaJOepari.Guévois xal abr rerdxd m, trs 
lage rix js r xaTsvsyxovGrne i 
eu» i dar ovcav e Fri uu m 
Race,, sous xal vovvov GvvsbsAavsovaa cf Baci- 
Mos vavins nólame xal «76 vavtns mxeguouxidos xal 


Quia vero et Zooram dignum habuerunt omnino 
sub anathemate facere colendissimi et iuste iudican- 
tes episcopi parvam aliquam interpositionem malo- 


ol; yrſuao ra 10 yovv 15 rum talium existentem et in quibus depravatus est 


omnino mereri aliquam posse memoriam: sit quoque 
Zooras malignae huius partis, Anthimi et Severi et 
Petri dicimus, interpositio quaedam vilis, (et) inter 
anathematos ipse quoque constituatur pontificali eum 


fv xvgíav xai 20 deponente sententia, quam ratam et ipsam in se exi- 


stentem robustiorem adhuc magis imperium facit et 
hunc quoque expellens hac regia civitate eiusque 
confiniis et in civitatibus habitatione ei modis omni- 


TZ» en vüw n0Àsov oixrcww avtqQ mxavroíos àmayo- bus interdicens, ut cum illis solis habitet atque con- 


[4 


L das TOv luxoocOsv nuiv signusvow, Oououn udy 
BAaagruovvtov, ouoíos dd sttquopiauivoy. Ei di v. 
xal Kispov «jj TÀv ayicrtatov dniOXOTOV TEeQuéXeTas 
vngq c1] xo motgrnutvovs xad'augovcy 1s xai asa- 
DuuaviLovcp, xvguv 35 

gacaduroĩs rua» abr vóuois dmixvQoUuav, o av sí 
zmaga xν BaciAelas auc ie ngoshJov étvygavev. Ei di 
res avra aloin vó Àowtóv stQüttow Ti naga d 
rerauiva, iGTO xal r 7t0À4T4xOLG UJLOTLSCOULEVOS 


ovga, er uev" dxsívov uóvev oixsiv vs xai fov-25gultet qui primitus a nobis sunt dicti, si 


in qui- 
dem blasphemantibus, aimiliter vero circumclusis. Si 
vero aliquid etiam aliud sanctissimorum episcoporum 
continetur decreto quod praedictos deposuit et ana- 
themavit, ratum etiam hoc ponimus et imperialibus 


] xai 1ovro TíÜsuev xai vois 30 illud legibus firmamus, tamquam si ab imperiali cubi- 


culo processisset. Si quis autem eorum capiatur de 
cetero agens aliquid praeter ea quae definita sunt, 
sciat etiam civilibus subcumbere legibus, quae eos 
ui minores poenas declinant ad maiores indigna- 


v6u046, ot robe va6 drr vOv Tow v éxxAivortas 35 tiones adducunt. 


1 eis usí(tovs éuBallovas vag ayavaxvtOss. Anayo- 
esvous» 08 xai navi «qj t]v xaDole éxxingcíav 
vov 9 Óiagnav émiysQovvts sira xarà vg» Ne- 


cap. 3 $1 summa extat B l, 1, 54 ex TÀeod. 


1 Interdicimus autem et omni catholicam ecclesiam 
dei dilacerare nitenti sive secundum Nestorii noxiae 


districtum vel aliquam de insignibus, sed quorum secutus est errorem horum imitetur diaetam, quam lon- 
giesime abscedens et occultans se ipsum: nam talibus occultari quam videri utilius est; ignoti etenim 
existentes se ipsos laedunt solos, publicantes vero sua dogmata multis ex simplicloribus occasionem per- 
ditionis praebent, quod nullo modo fieri in Christiano ovili dei et orthodoxo populo iustum est neque ab 
imperio eee est. 

. Quoniam vero et Zoaram digne penitus iudicarunt sub anathematismo esse reverendissimi et 
qui iusta iudicant episcopi, cum parva quaedam talium malorum interpositio sit et in quibus dehonestatus 
est, omnia videlicet comprehendendo ex memoria quadam abundanti, sit et Zoarae interpositio quaedam 
parva huius malae partis (Anthimi dicimus et Severi ac Petri), ordineturque et ipse inter anathematizatos, 
sacra sententia ipsum deferente, quam propriam et ipsam in se ipsa existentem &dhuc magis cyrioteran 
imperium facit et hunc de hac regia urbe et eius districtu abicit et habitationem in aliis civitatibus ipsi 
omnino interdicit; itaque cum illis solis habitet et consulat qui & nobis ante memorati sunt, qui sim 
quidem blasphemant, similia patiuntur et similiter in exilio ponuntur. Si quid vero aliud in sententia 
sanctissimorum episcoporum continetur quae praedictos deponit et anathematizat, hoc firmius ponimus et 
divinis ac imperialibus nostris legibus ipsum corroboramus, ac si ab imperio ipso provenisset. Si vero 
aliquis ipsorum deprehendatur de cetero facere aliquid praeter constituta, sciat incidisse in legibus impe- 
1 rialibus, quae minores poenas declinantes ad maiores immittunt indignationes. Interdicimus autem et 
omnibus conantibus catholicam dei ecclesiam divellere sive secundum Nestorii haeretici doctrinam sive se- 


1 viva] ij om. M | nólso» ML) om. Cc | 3 * e 
C| 12 Exe CI Loogüv M bog L Zoógaw C | 
13 xoíva»tsc C] 14 guxoay viva C |j 10v vowvtor ovra 
xaxov L | 15 xai om. C „ AN 
so; L | 17 toooae L toooas M Zoópas C ve om. L | 
IS esvzgov LC | 20 xai om. L | 22 é£eAavvovec C 
23 rij raue vrs avize C | 24 vr,» dani] ind x C | 
ind vow ch] in aliis civitatibus / | &ztayogsvovcay 
LI 25 nuovo» L | 21 opoíoc dd M ouova dd x 
xaJovrov, ouoios d xai C („) | 29 ds ο ,L h 
L* | 30 0 M) óà LC | viO£usD'a xal «oig Y, xal 
ace C 1| 31 zu» om. e || avro Le] avrov C | 
4 xvoovusyv L'| 32 maoà ve gag ave) ab 
imperiali cubiculo g || ngoti da» L! | 04 cie] dd xai 
res C 33 avro. M | ddoin CL* don L'| rd ia- 
tetvxopudya C | 34 xoliixoie MLS] Baciixoie C1] 
35 rovs om. C | éxxAivovvse C || 36 éxBallovo: L 


1 aliqua V | insignum 7' | 2 est addidi | 3 conuersatio- 
num V | exiliatur T exhiliatur V | sesemet ipsum V 
5 ut illius est V | non dentur V | 8 ovili et] et oliue V 
borthodoxo V | 12 socoram T | 13 iuste V] iusta 7 
17 maligni V maligna T | 18 uilis V] utilis 7| et ad- 
didi | 20 deponentes VT'| 23 habitationem al. | 25 dictis 
V | 26 oiroumolausis V | 30 imperialibus V | 31 qui V 


39 diaetam) victus rationem Mansi | 42 iustum] aequum 
Mansi | 44 dignum Mansi | 46 comprehendo Jfansi | 
Zoaras Mansi | 47 ordineturque et ipse] et numeretur 
ipse quoque Mansi | 48 deiiciente Mansi | propriam] 
firmam Mansi | in] ex Mansi | magis cyrioteran] io- 
rem Mansi | 49 facit] reddit Mansi | 51 similia vero pa- 
tiuntur et similiter in exilium mittuntur Mansi || 52 poni- 
mus) reddimus Mansi | 53 *divinis) diutius vulg. | 54 sciat 
se incidisse in leges imperiales Munsi 

34. 


10 


90 


5$ 


Nov. XLII 3 


gropíov ro qpoevofAagoUe v 1 ere xavà T9)w 
avsónvoy Evrvxovs zagaÓosiww siva xara tio» Zi ο,έ 
BAacgnuíav vov rd avrà dxsivoi6 vwogcTnGavros siTe 
vOÀv áxsívous dxolAovOovvtov, tais dyiurrdxais den- 
ga vagayae Uu xal pOtyysaOal vs xe - 
01506 * n Üueonütous» Éxactov tO» TOL0vtOY r 
QyUvyíav ys, xal uris Guyxalsiv die vavrO ive 
Are zQocovras déycaOas t ztagaBastiGswv D'aogriy 
j r íegav xowoíav Qvnxaívss xai vavtne ustads- 
ba Tigl»v j và& ümyogevuévac did ν]uias vg- 
uso al, ij en vastus rij Baaidos zuaw nd dame j 
4 érégas, d vgogacOas szávra xivOvvov, si vi 
2 roodro sga&aiev. ánayogsvousv dd xol às. vov- 
roue v codex. Amslavrvsv uiv ovv OscnxiLousv 


«vtOUS r n abr vagattouévov , si0O- 15 


ras rat code rds talc eiae ruo» jon ssQieyo- 
pévas Oiavábegiv, aíneg xal rde ole, avras ale 
rosobr d ztgütteta. xal và xooía dE ov rds 19096 
xognyovrvtas te &yvarratoiG áxxÀngcíaiS TtQOexvoovat, 
tOv uàdv xsxrruévay aqaspovpsras, dsr 
via xoĩc amÁovO1éQoue yívsros, und dà rde Aywra- 
vae xal opO'odoEovs dxxÀga(ae vavva q] e ayovcea:. 
8 Tabs dne vj wowijs eie vàw dyirtavaw 


éxxÀnguOv vouoD'erovusy, ravra Hp. b xoi; vov — haec decernimus sanctorum 
loud oõ re Ooyuadiw, Orco d 25 


Gyíov zxtatégov xaraxo 
TO iagotuxóv üma» drο,u rui» vov AowxoU d- 
o. ober dv sipgnvyn quAatrousvou xal 10 Aowtov 
uiv svOnvrGs noÀitsvua ri üvoOs» Kyo» signwnv, 
I dx 0 usyags Jsos xal ao tro nov Ino T- 
ctos Ó «7€ xi doe als, 0 uovoysvyrs vov Osov 1 
xnovrre, vs xcl yogrysi roi yvugíoc avróv xal d- 
Sue Qofabsev «s xai soosxvreiv. . 


, (Entloyos) H zoívvy aj) naxagiorne và dee 
"Liv nagactayra pQuA«ttéto e xai eie &gyov ayéteo, 


260 


DE DEPOSITIONE ANTHIMI 


sectae explanationem sive secundum stultam Euty- 
chis traditionem sive secundum Severi blasphemiam 
haec eadem cum illis languentis sive illud sequenti- 
bus, sanctissimis ecclesiis tumultus inmittere et lo- 


5 qui aliquid de fide: sed sancimus unumquemque ta- 


hum quietem agere et non convocare 8e aliquos 
neque &ccedentes suscipere aut extranea baptismata 
facere audere aut sacram communionem polluere et 
eam tradere aliquibus aut interdictas doctrinas ex- 


10 ponere aut in hac regia nostra civitate aut in alia, 


sed formidare omne periculum, si quid tale gesserit. 


2 Interdicimus autem omnibus hos suscipere, ex- 
ellere vero sancimus eos de civitatibus ab eis tur- 
tis, scientes poenas quae sacris nostris iam con- 
tinentur constitutionibus, quae et domos ipsas in 
quibus tale aliquid agitur et praedia ex quibus ali- 
menta ministrantur sanctissimis ecclesiis assignan n 
a possessoribus quidem auferentes haec, eo qu 


AaBns ci- 20 laesionis causa simplicioribus facta sint, sub sanctis- 


odoxas ecclesias haec iuste de- 


sanctissimarum ecclesiarum 
sequentes dog- 

quatinus sacerdotium omne inconturbatum no- 
bis de cetero permaneat, per quod etiam let] reli- 
qua nobis valida sit respublica supernam habens 

quam omnibus magnus deus et salvator noster 
esus Christus trinitatis unus existens unigenitum dei 


simas autem et o 
ducentes. 
3 Pro communi pace 


;90 verbum praedicat et subministrat germane ae et vere 


colere et adorare promerentibus. 


(Epilogus.) Tua igitur beatitudo quae recte 
nobis placuerunt custodiat (et ad) effectum perdu- 


xatamiumovca avva q Osogilov avis yoaupuároy 35 cat, mittens ea per deo amabiles suas litteras omnibus 
dd XO0ic zr abr rexayhivoic oer To¹ι&e U- sub se constitutis sanctissimis metropolitis, quorum 
moÀí/taic" cw éxactq ysvnosva: gQovris vais vz at- unicuique erit sollicitudo sub se constitutis sanctis- 
robe tétayuévaae aysorvatase éxxÀngíase savra 7055005 


cundum insensatam Eutychis traditionem sive secundum blasphemiam Severi, qui et similia illis nn 
aut eorum, qui illos sequuntur, seditionem immittere sanctissimis ecclesiis et loqui aliquid de fide; 48 
sancimus quemlibet talium silentium ducere et non convocare aliquos ad se neque &ccedentes recipere aut 
parabaptizare audere aut sacram communionem sordidare et ipsam aliquibus tradere aut interdictas doctri- 
nas exponere, sive in hac nostra regia sive in alia, sed omne supportare periculum, si quid tale faciet. 
2 Interdicimus etiam omnibus istos deep err Abici ergo ipsos sancimus de civitatibus ab ipsis cd 
scientes poenas iam contentas in nostris divinis constitutionibus, quae et domos ipsas, in quibus tale quid 45 
fit, et campos, ex quibus nutrimenta praebentur, sanctissimis ecclesiis assignant, et a possidentibus auferunt, 
uia detrimenti causa fit simplicioribus, sub sanctissimis vero et orthodoxis ecclesiis haec iuste ducunt esse. 
i Haec pro communi pace sanctissimarum ecclesiarum statuimus, haec sententiavimus sequentes sancto- 
rum patrum dogmata, ut omne sacerdotium imperturbatum de cetero nobis permaneat. Quo in pace servato 
reliqua nobis exuberabit politia desuper 1 25 habens, quam omnibus magnus deus et salvator noster 60 
Iesus Christus trinitatis unus, unigenitus dei filius praedicat ac donat his qui sincere ipsum et vere glori- 
ficare ac adorare digni habiti sint. 


Custodiat itaque beatitudo tua quae recte adnotata sunt et mittat ipsa per suas deo dilectas litteras 
omnibus sanctissimis metropolitis sub ipsa existentibus, quorum cuilibet cura erit ipsa manifesta facere 


1 r gpsvofAaBovs;] noxiae seotae 6 | 3 «ov om. C || 
và avrà] et similia 1 dxeivo L! éxsívo Li xaxsivows 
C | »osnsastos] woncawros LC 5 h L | 
7 1a91ó] éavróv Cg || 11 Baáidos L || xó om. l 
12 sit rie L || 13 leg. , (cf 60? | xo om. 5 
rod ro L | 15 9x' avrov sxgartouévo» nxóÀlsov 
an c cos zν“ te xai «àv zoóAsoy L* | 1159. cf. 
Cod. 1, 8, 20 (4.8 $354.) | 18 axorgogàc C | 20 aíría 
LS) | 22 xa) ógOodoEovs om. L | 23 Tavra et 24 vo- 
oder?; on. 6 || 25 xaraxoloDo)v:ss L | 26 dla- 
pévaw. LI Qiaudvn L* | 27 ovneo év sien, S⁰ No- 
uévov] es is € | 28 &o» ML' | 29 a " 
30 vov g re dei filius 7 | 33 puaxapsotne xa. Mi 


1 seotae] recte libri | explanatione T' | eutichis T 
euthycis V | 2 sive om. V | post secundum spat. vac. 3 
I litt. est in V ! 3 languente libri | leg. sequentium? [ 
4 tumultos V | " extranee T | 8 poluere V, expellere 
uel polluere T | 9 aut interdictas] interdicta aut V | 
19 appossessoribus V | 20 implitioribus V | sint V] sunt 
T | sanctissima T | 21 horthodoxas V orthodoxa 7 
ecclesia V | 22 ducentes V || 26 et delevi | 28 omnibus 
om. V | 33 recta e nobis V | 34 custodita 7 | et ad om. 
libri | 35 eas libri 


39 insensati Mansi | 41 silentium ducere] quietum 
esse Mansi | 42 parabaptisare] perperam baptizare Aan 


paxagiótgva Li uaxagwtre vavra L? | 34 zuiv et va | 43 alia] oivitate add. Mansi | omne periculum reformi- 
— dyé1o om. Cl | 35 ravra C dare Mansi | faciat Mansi | 44 istos suscipere] ne istos 
suscipiant Mansi | 47 sub om. Mansi | ducunt esse] sub- 


iiciunt Mansi || 48 sententiavimus) | decernimus Mansi ( 
50 politia] respublica Mansi| 51 praedicat ao donat] al. 
praebeat ao donet Mansi in marg. | 52 sunt Mans: 


DE ERGASTERIIS CONSTANTINOPOLIS 269 Nov. XLIII pr. 


gavsod, ders unÓéva vàv nüvrov di và «s — simis ecclesiis haec facere manifesta, ut nullum om- 
vj doxugogUvn dóbayra «à vs vno rie fat,, xs- — nium lateant et quae pontificatui placuerunt et quae 
xvoeuiva. Dat. vir. id. Aug. Constantinopoli post ab imperio confirmata sunt. ps 

eons. Belisarii v. c. (a.536] Dat. vm. idus Aug. CP. post cons. Belisaril v. c. 


MT 5 XLIII. Auth. XLIV 


IIEPI TN EPTASZTHPI9N R DE ERGASTERIIS CONSTAN- 

K9NZTANTINOYIIOAE232, TINOPOLIS, UT MILLE CENTUM 
9*TE MONA XIAIA EKATON ERGASTERIA MAIORIS ECCLE- 
EPTAZTHPIA THX METAAHZX SIAE EXCUSENTUR ET RELIQUA 
EKKAHZIAS EZKOYZEYEIN io OMNIA SOLLEMNITER FUNCTIO- 
KAI TA AOIIIA IIANTA TAS NES EXSOLVANT, CUIUSLIBET 


KATA ZYNHOGEIAN AEITOYP- DOMINII SINT. 
lIAZ TEAEIN, OIAZ AN EIEN 
AEZIIOTEIAA. 


JE» óvógat. oU Óscnóvov Iggov Xqugrov vov Oe 15 In nomine domini nostri Iesu Christi del omnipotentis 
Sac» Abroxν,⁰ð̊6é  Koicapg ÀAáfuos "lovotiviavós Imp. Caesar Flavius Iustinianus Alamannicus Gothi- 
aMlauasixós Jure d'Qayyixós Daguasixoe Arrives cus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Uuan- 
Alaris  OvarÓaluwxos Ayers — svosBZs  svrvy)e dalicus Africanus pius felix inclitus victor ac trium- 


fròotoe vixncije vQonaioUyos da.géfagros "MUyovotos phator semper Augustus Longino praefecto urbi. 
Aoyytrꝙ ind⏑,gas ole. 20 


goon.) "Enn; file. TQ fuertéop xoá (Praefatio. Quoniam cura est nostrae potentiae 
r rusrépov v x0 009 xal Lo vtov xai vsÀsvrowvrov — nostrorum subiectorum et viventium et defunctorum, 
tod u5Óà rds ads avrois gaosíac slvas undi émiLz- ut neque sepulturae eis graves sint neque damnosae 
píovs «ois dx t$ TOV ralaurijcasros oiutas, q. roco his qui ex defuncti sunt domo, propterea et circa 
wal TX $*spl Hi] rapie avrOw TOv TWQoerxovva dire · 25 sepulturas eorum competentem disposuimus modum. 
Je voonov. xal in] vovto uiv Kovotav- Et quoniam tam Constantinus divae memoriae mag- 


Nov. X LIII . Authent. XLIV) Graece extat in ML (fuit in B 59,4,1; cf. rubr. ex indicibus Be et Tipucito ap. 
Heimbach. V p. 225). — Epit. Theod. 43, Athan. 2, 11 (inde Coll. const. eccl. III, 2, 11 Julian. const. XIII. 


sanctissimis ecclesiis sub ipsis ordinatis, ut neminem ex omnibus lateant, quae sacerdotio visa sunt et ab 
imperio confirmata. 
Divina subscriptio. Divinitas te servet per multos annos, sancte ac religiose pater. 
Data octavo idus Augustas Constantinopoli post consulatum Belisarii viri clarissimi. 


XLIII. 


DE OFFICINIS CONSTANTINOPOLIS, UT SOLAE MILLE CENTUM 

OFFICINAE MAGNAE ECCLESIAE EXCUSENTUR, RELIQUAE VERO 

OMNES CUIUSCUMQUE SINT DOMINII MINISTERIA SECUNDUM 
CONSUETUDINEM OBEANT. 


In nomine domini lesu Christi dei nostri Imperator Caesar Flavius lustinianus Alamannicus Gothicus 
Francicus Germanicus Anticus Alanicus V. icus Africus pius feliz inclutus victor ac triumphator 
semper Augustus Longino praefecto urbi. 

Praefatio. Quandoquidem nostrae potentiae curae sunt subditi nostri tam vivi quam mortui, ne 
ipsae een us graves sint neve sis gui de domo defuncti sunt detrimentum afferant, propterea etiam 
quac ad sepulturam eorum pertinent convenientem in modum constituimus. Il quoniam tam Constantinus 


$ «nte subscr. in C additur E Gela de Di- | «5e sólsec cum Haleandro vag. | 21 . ML (id. 
vinitas te servet per multos annos, sencte ao religiose | 270,13) | 23 rob LI «ó M [| 24 vok] ri L | 25 «à 
pater I octavo idus Augustas C (0 dà vópos , Oxvo | sso) v5e vagis] oirca sepulturas c | 26 Ke»voxavrivos 
sid v ^fvyovavowv ivÓixtiOvos notitia rerum in con- (cf. nov. LIX pr.; Leonis nov. XII) immo Honorius et 
cilio gestarum ap. Mansi p. 1158)) vn. id. aug. H vin | TAeodosius II Cod. 1, 2,4 

idus Aug. € . avyovesq  Theod., i * (mg «q^ | ————————————————— 
eorr. Heimbach, 90 e Zachariae) xaAavÓaw dztoiAlorv 4 subser. praestant V Neob. | viri] vm V Neob. I op. 
Ah. mals (om. Zu.) | Constantinopoli C] oonstantinupo. | post oonsubitum belis. uiri clarissimi consulis Neob., eap. 
M CP. c, om. cett. || post cons. Belisarii v. o. Cel post | p. oon. bilisiario vic. con. V | 5 FE LXIIII V | 62g. rubr. 
ep. imp. bilisario uc. conss. M post cons]. uilisarii Juliani | om. T | oonstantinopt. V Constantinopoleos Heimbach 
libri nonnulli, wc. bilisa. oons. Jul., uera v7» vxavsíap | Constantinopolitanis vulg. | 10 omnium V | 12 domini 
Bahaoíov Ath, rie da,, Bshagapíov Theod. | | Neob. domi V | 15 Christi om. V | omnipotentis V] om. T 
8 póva om. € | x/4sa ij éxavov B* | 10 dfaxovasvs,» L d£- | Neob. | 16 Imp. om. V [ gotthicus V | 18 affricanus Y 
exoveasvs» M. dExovaatsiew B (cf. nov. LIX 2.1 extr.)| | 21 Kurse libri (cf. 270, 11) J 22 nostro V | 24 ex om. T 
11 závra om. Be 13 ofac) osa BP? | ofae — deaztovs(ag | ———— ——————————————————————— 
em. B* | 16 loveriavos dAapuavrexós Le | 17 700. e 27 sub ipsis ordinatis] sibi subiectis Mansi || 29 ao] 
M j| otixos) Aatixos L* in ras. | 20 s04svc ML Ath.) | e& Mansi 


Nov. XLIII pr. 


vivos 0 xe Osíac er, 0 re usyaÀns zuo rανοννν 
«t0Àsoe oixiGtzs, ro d Aαν,ůꝭud ie 0 re evaefove 
Ágbeos v0» tOÀYv xalovusvov Asctixaolow fros Óexa- 
vov dod uv segiéacrgay eie By pévoov, yiMovs áxa- 
vOv slve, Ósxavove To. doyacTíQua vogavra di- 
gavtes, d% % ꝙ T dv undes yoóvo vavtra dégsoOos 
xtposO rnv, did «0 xal vstoxsia Das tfj ÓravvsvoG0ss voU 
rie O eias uváüuns 4vacvadíov 40 ét TOV 

éxacTov Gcvot5uaros selva, stQoerxovrov . 


210 


DE ERGASTEBRIIS 


nae nostrae civitatis conditor quam Anastasius piae 
memoriae eorum qui vocantur lecticarii seu decani 
numerum mensurae determinaverunt, mille centum 
esse decanos sive ergasteria tanta constituentes, qua- 


5 tinus in nullo tempore haec susciperent adiectio- 


nem, eo quod etiam subiecta dispositioni divae me- 
moriae Anastasii mensura ex unoquoque collegio sit 
competentium lecticariorum, nos quidem haec firma 
manere volumus. Adeuntes autem qui collegiorum 


jus uiv vaita Béfrua udysw uev dn x 10 sunt felicissimae nostrae huius regiae civitatis, quo- 


OD'órcvsc d oi TOv ovotrguacov ve av alu ο xavtrS 
iu xai H˖,dꝙꝗos mxoÀsos, ov Oiagegóvros jute 
péle,, vÓ ruttsgov dÓ(üngxov xoítos, usyaÁnv xai oU 


pon vpiavacdni vi» vagayyv. ri fi yàg dg. 


rum praecipue nobis cura est, nostram docuerunt 
potestatem, magnam et importabilem se sustinere 
vexationem. Sanctissimam enim maiorem ecclesiam 
mille centum ergasteriis frui functione omni liberis, 


vütrv ueyaAnv dxxÀncíav xd gilia dxavov dgyactrgua 15 quae satis sponte ipsi darent, eo quod circa com- 


xagmovcOa. t£Àové ztavt06 dÁevOsQa, amsQ xai Ggó- 
dpa éxóvras devrovs Ói0Ovos, drt x tfj» xowry 
anávrav avOgotw» óGíay rd mQüypa ztQósiGip* OV 
an xal va Àowuaà qéQs» aàyOm QvvacOa. xxo 


ya „ OÓvto» xata vravt9» r evOa(uova 20 sola (mille centum 
r 


iztopías xe xal szoayuateías Qiagógov, od tavta 
alva, uóva r x(Àid qausv áxavov égyaaciQua) và r 
sienuerns éGaigovueva  Asvcovoylae, dA moÀÀas ulv 


L 


dyiarrdrae Éxxárgíae, zxoÀlovrs 0à svaysic Fe xai reticos introduci, deinde migrantes a 
25fidem, multas quoque imperiales domos, insuper et 


uovagvroua xal érsgove svaysis oixove, xai Tuas a 
reo aigetuxove óvtag salva ueractáycas sie x oo · 
Soto» air, oe d Bacilaxas oix(as xal ztQOG ys 
xal dgxovrow x«i Gvyx 
xovBixovAagiov dEaigsia Oas tv vsÀov, xal tovs ro- 


[4 


vov Ósczótac dauroĩe évrsUOs» xaraGxsvdbGsv mx0s- 30 cludatur, et 


odo» xai t0 xowov aÓixsiv, vov v, éÉbaigécsoS rl 


Dove ais avevo» TO mxtQaüyua Ovyx 


rij ÁmvOvQyiq, xal TO mQÓTspov célos iii, v 


Àmrxov xai iAMovotoíov xal 


duo ros, Gore dAaxi- 
Grovs e roον Aevcovoyovvras ijxol robe Bagovuévove 


mune omnium hominum funus causa procederet; non 
tamen etiam reliqua portare onera posse. Plurimis 
enim ergasteriis existentibus in hac felicissima civi- 
tate commercii gue due diversi, non haec esse 

icimus) praedictae functionis ex- 
cepta, sed multas quidem sanctissimas ecclesias. 


plurimos autem venerabiles xenones et monasteria 
et alias venerabiles domos, et aliquos primitus hae- 
orthodoxam 


iudicum et senatorum et illustrium et cubiculariorum 
excipi tributis, et horum dominos sibi binc prae- 
id reditus et communem rempublicam laedere, 
um exceptionis multitudine in angustiam causa con- 
uci sunt qui functionem solvant, ita 
gravati tributis, et priorem sollicitudinem forte tri- 
licem et quadruplicem, iam autem etiam decuplam 
eri, cum Anastasius divae memoriae in a se 
definito nulli penitus alio tributa relaxaverit citra 


zÁacio» x«à verQanAagiov, jdn dd xal ÓsxasAagio» 35 mille centum ergasteria sanctissimae maiori eccle- 


yevécOas xaívosyys "dvacvacíov vov vie die Ah 
4 v xa avroU OioguoOévta vvzq uns) navts- 
dcs érégq d avéÀaav maga tà xí(ha éxatov 
dpyagezQia và Tjj &ywrrázg psyóÀg éxxÁgciq xQoga- 
05 ⁊je TOv c6 
xal ijuste ij ius émivQéyas vois ZueréQois Goxovas 
xai zQO ys a)TOv» Tq paxaQiTGTQ dQyumigxózuq 


r 0g(as QsQoudya, dià Tovro 40 


siae occasione defunctorum exequiarum data. Ideo- 
que et nos aestimavimus praecipere nostris iudici- 
bus et cum eis beatissimo archiepiscopo felicissimae 


sacrae memoriae magnae nosírae urbis huius conditor quam Anastasius piae memoriae lecticariorum 
ui vocantur seu decanorum numerum in certam mensuram cogerunt definientes, ul mille centum sint 

cani vel officinae (totidem, quae quidem nullo umquam tempore augmentum accipiant, quippe cum 
conslitutioni Anastasii sacrae memoriae etiam numerus lecticariorum, quos e unoquoque collegio esse 
conveniat, subiectus sit, nos quidem haec firma manere volumus. Sed adierunt nos qui de collegiis sunt 
felicis et regiae huius urbis nostrae, qui prae ceteris nobis curae sunt, et nostram docuerunt. potentiam 
magnam nec ferendam ecxistere confusionem. | Sanctissimam enim maiorem ecclesiam fructum percipere 
ex mille centum officinis ab omni tributo liberis, quas sese lubentissime ei dare, quoniam ad communes 
omnium hominum exequias res pertineat; neque tamen reliqua se onera ferre posse. Nam cum multae 
sint in hac felici urbe officinae commercii et negotii diversi, non illas solas, mille centum dicimus offi- 
oinas, cxempías esse a dictis muneribus, ted etiam multas sanctissimas ecclesias, multa sacra hospitia et 
monasteria et alias sacras domos, atque earum nonnullas quae prius haereticorum fuerint, deinde ad 
orthodoxam fidem translatae sint, praeterea multas imperiales domos et insuper et magistratuum et senato- 
rum et illustrium et cubiculariorum exemptas esse a. tributis, ac dominos earum sibi inde parare reditum 
et rempublicam damno afficere, cum multitudine exemptionum res in angustum contrahalur: ut paucissimi 
sint, qui munera praestent vel graventur muneribus, et priora tributa saepe triplicia ac guadruplicia. 
quin etiam decupla fiant: quamquam Anastasius sacrae memoriae in sanctione ab eo constituta null 
omnino alii immunitatem dederit praeter mille centum officinas sanctissimae maiori ecclesiae nomine exe- 


quiarum defunctorum attributas. — Propterea nos quoque magistratibus nostris atque ante eos beatissimo 


2 Aracrdotos (vid. nov. LIX pr.)) cf. Cod. 1, 2, 18 et 
uae ib. et Cod. 11, is adnotavit Krueger | 3 vov] tzZv 
! [4 agsDuóv sts0ic€tr0a» (xspiéavnaev L) sic 8v A. 
ro ML) numerum mensurae determinaverunt e 7 dia 
ro xai js did vóe (vov?) 10 dia 25 " L? | 10 vavtz 
fsBaía 14 vragaznv Me] den 15 &pyaotQia 
(id. v. 22) L | 22 1 Eni | 25 Ped om. p? U 
26 aígstixovS$ Ovrac] haereticos introduci g | uerava- 
erayrac L | 33 F5ůro. robe M] xai L itae * «0» 
Aerovoyíay L| 38 évágose L | 42 zoo ys avrov M) 
ne ys avt L oum eis 6 e ys abr; cum Ha- 
loandro vulg. 


1 ciuitatis VT] huius ciuitatis Neob. | 2 letitiarii V 
3 mensura vulg. | 4 ergastena V | 5 susciperint V* 
6 dispositionem V || 8 letitiariorum et nos V | firma|nere 
V | 9 oolligiorum V | 15 daret enim eo V | communem 
VT | 16 causa] cam V || 17 posse vulg.] possint libri 
18 existententibus V | 20 praediota functione vulg. 
22 xeneones V Neob. | 24 introduci V] introducti 
Neob. | 27 harum vulg. | dominus V | 28 reditos V) red- 
ditus T | 29 concludatur V] concluditur Neob. exclu- 
ditur T || 30 ut pauoi sint vulg. | 31 gratiati V | 32 aut 
V | etiam 7 Neob.] et V | deoluplam V* f 33 tyro V | 
34 tributo V | 35 *maioris libri | 36 defunotorum et 
exequiarum V 


CONSTANTINOPOLIS 


271 


Nov. XLIII 1 


rijs svÜa(uovos rνν md lame eic iv cvvslOsiv xal huius urbis in uno convenire et causam examinare 


ro xgdypa éberága. wal sis fuas dae re groe 


Qófavra, xal «vq magóvr. xonscagOas ngóc v9 ay» 


et ad nos referre quae eis videntur, et praesenti uti 
ad tuam celsitudinem lege confirmante quae Anastasio 


u rag vóuq, BsBaiovrTee r 4Mvacrag(p TQ 19€ piae memoriae de hoc placuit. 
evosHove Ar 5 


sac ar vOUTOV sagaGtávta. 


CAPUT I. 
Kai Oeon(topev, và ué» mille centum édoyacty?pia Et sancimus mille quidem centum ergasteria omni- 
"gs 5 ausíorra xai ságne dó0sos xad'apà bus modis imminuta et omni datione pura servari 
AévvascDa, Tjj cy«otdvg uu (q mgopdcs —Banctissimae maiori ecclesiae occasione decanorum 


ré» Ósxavuow» ijroi sxapgíc» xal vi vOv radu 


Tero» das dpopiugpépa, odd eròs évópov xag" ab. 10 


dexavov dar Óvvaudvov àmó aigsruxQw i] 
oíasot» dyiurra tus las dd cO fra xoc 


d fuc Oiarstayuévor xoavsiv, dera ôrr u 
i eva 
exagyvo.gua xaDscravas T yàg dανπ 

7ón Jeios ZuOv Etre dern e vóuos sic & 
stQocixóv d 7tpoyoQéiv, avrucaysgcOa, dà del wo 
Ósanixtov' xai O ys v,, xaO" & Karo, tà TK 


1sÁsi» rd couata, tQuaxógia dà àv. — centa vero in nummo exigantur. 


seu lecticariorum et defunctorum funeri deputata, 
nullo altero praeter eam decanum exigere valente 
ab haereticorum aut alia qualibet sanctissima eccle- 
sia: sed quod nuper & nobis ordinatum est valere, 
ut octingenta quidem ergasteria solvant corpora, tre- 
uod enim hine 


se» Gv».o» 15 colligitur iam sacra nostra pragmatica definivit lex 


ad quid 9 est expendi, subrogari vero sem- 
per quod it: modus quoque secundum T erit 
subrogatio ab Anastasii piae memoriae dispositus 


&»vsayoyrs, nó TOv 4dyacracíov vov vj$ svssBovc est jussionibus. Haec siquidem sine tributis manere 
purs dòtererun r xslsvcsov. rar ud ovv dri, 20 et omni excepta functione sancimus, neque ipsis 


pévssv xal xàácne ébngnuéva Auvovoylac Osanitousv, 
or avtov tOv épyactrQiov OUTS tO» TtQoOtatov 
t«v» GvOTIuÓTOM TO xaQeyouévow a)và ti» oiayoUy 
wxouevóvto» bnuíav i v. «vélos éniywonxóvrow. 


ergasteriis neque praepositis collegiorum praebenti- 
bus ea quodlibet 8 damnum aut tributum 
agnoscentibus. 


1 sa uévtows loend drr deyacriνẽ,H Ne ea 251 Reliqua vero omnia ergasteria felicissimae huius 


povos rare x q TOv» ÜsxatsgcdQow xÁusc va, 
ac ayierratus dxxAncíac elev tte Fe scs no- 
vaeTnQin» er 0ggpavor ire BgepotQopsiov 
siT8 sttcoxeicov eivs dus oéacovy Osasotaíac, airs r 
Race oiwov sits Ggyovto ru 
gas ij Alarxous doyac éyovvo sira r r 
7 ,a j r usyaAonosnsotárov lAlovatolowv 
7 r zsoiBAérevov xovfBixoviagioy sits tiva Gtga- 
T&í(a46 ÉyxataAsyoudvov, Tavra asapra ve rd ine 
xsí(geva aGVTOiS 
roi v8 wal zÀngoUv xarà TO xQocixov éxágtQ rod 
oixsíov avtov ish scie xai xavaBaAAsc On, 01a va 

vo» 1g Ünuocíg q r nQocravóv rod GvoTÀua- 


ros, OovÓsvos ztQovouíqQ aUros Évexa c5 citías ax -· 


sqaíÓsc Oa. ÜÓvvauévov i voiavt[ viv xexoiaD'as ra- 40 


urbis quattuordecim regionum, sive sanctissimae ec- 


clesiae sint sive xenodochiorum sive monasteriorum 
sive orphanotrophiorum sive brephotrophiorum sive 
tochiorum sive alterius cuiuscumque dominii, sive 


Ae ij N. 30 imperialium domuum sive iudicum aliquorum maiores 


aut minores administrationes habentium sive glorio- 
sissimorum senatorum aut centissimorum illu- 
strium aut spectabilium cubiculariorum sive quorun- 
dam in militiis conscriptorum, haec omnia solvere 


nud ren, wal và àGÀÀa mápra 35 imposita eis publica tributa, et omnia alia facere 


atque complere secundum quod competit unicuique 
proprii sui collegii, et exsolvere per omnia fisco per 
praepositos 0 Ve nullo valente privilegio huius 
rei gratia incumbere aut tali quadam uti refuta- 


archiepiscopo felicis huius urbis ut in unum cocant et rem examinent quaeque iis visa sint ad nos ro- 
mandandum existima 


ferant 


sima ecclesia: 


vimus, ac praesenti lege utendum ad tuam sublimitatem datam, qua confir- 
memus ca "Anastasio piae memoriae hac in re placuerunt. 

I. Atque sancimus mille centum officinas omnibus modis libatas et omni 
sanctissimae maiori ecclesiae servari decanorum seu lecticariorum et exequiarum 
stinatas, ne „ praeter illam decanum exigere possit ab haereticis vel 

quod nuper a nobis constitutum est valere, ut octingentae 
praestent, trecentae autem in adaeratione se. contineant. 


aestatione immunes 
unctorum nomine de- 
ia quacumque sanctts- 
uidem officinae corpora 


enim inde colligitur, iam sacra nostra 


pragmatica sanctio definivit ad quamnam rem proficere debeat et ut semper compensctur quod intercidit: 
qc ratio quidem secundum quam „„ sit, Anastasii prs Best in md hecha definita 


est. 


praesides collegiorum eas praestant. ullum 


Has igitur immunes et ab omni munere exemptas manere sancimus, ut neque. ipsae officinae. neque 
trimentum subeant. aut. iributum ullum. experiantur. 


1 — Ceterae vero omnes officinae felicis huius urbis quattuordecim regionum , sive sanctissimae ecclesiae 


sunt sivc hospitiorum sive monasteriorum sive. orp 
ive alterius qualis 


trophiorum sive brephotrophiorum sive ptochiorum 


we dominii, sive imperialium domuum sive magistratuum aliquorum maiores vel 


medios vel minores administrationes habentium sive gloriosissimorum senatorum vel magnificentissimorum 


illustrium vel spectabilium cubiculariorum, sive 9 


militiis adscriptorum, hae omnes imposita ipsis 


publica tributa solvant, ac cetera omnia faciant et. impleant, sicut pro suo quemque collegio decet, et 
wfique persolvant publico per praesides collegii, ita ut nemo privilegie propter hanc causam inniti aut ulla 


5 sap) vovto L | 6 mille sentum A, xi éxavóv 
M s. v., LI 1 auíayta. Serimger male | 9 Qexvixagiomv 
M | velevró» L I 16 h non servatur | 17 a 
ved ML. | 22 ovvs avrGv M) oovs ever L || 
o libri | 24 ; vi vdlos. HE fj rie L. (roi 
véÀos vulg.) | 80 sg. e — dxovtow om. M | 39 xge- 
»vopmíag L 


1 huíus om. FJ 2 et ad] et om. T | 3 lege] longe V | 
eonfirmantem t firmante V An leg. confirmantes? | 6 Et] 
Bet V | mille) nulla t | centum om. f | 7 puta t i 8*me- 
ioris libri | 9 lectitariorum t letitiariorum V | doputa V | 


10 praeterquam decano t f exigere :] existere V Neob. | 
eelente t! [ 12 sed quod V] siquidem t Neob. | 13 ut om. 
V | *octoginta libri | soluantur V | 14 exigantur] leg. 
existant? I enim om. f | 16 subrogaui hbri | i e 
positis et collegiorum Pd 22 ea] eo libri | quodlibet] 
quod V | 26 sive sanctissimae] sive om. t | 27 sunt t | 
exsenodochiorum V t | 28 orphanotrophorum -“ orphanor- 
trophorum ti orfanostrophorum V | bephorophorum : 
berefonotrophorum (sic) V | 30 domum V dominuum t | 
maioris aut minoris administrationis libri | 32 magni- 
ficentorum V | 33 spectabilitorum :! 36 compellere V 7 
97 per praepositoe] per omnia praepositos ti J 39 talia 
libri | quedam t Neob. 


Nov. XLIII 1 


cit08. od yàp Uxopévousy v0 éregoy axOosc eie 
ii ego „„ ovóà Deren der xsigD'as - 
TUTOGi», dier x dxacvg» avbsoOas và xai x 
xaJanso ddiÜoyOnusv à TstpamÁaO.an xal mswcta- 
masia xal Ógnov xal OsxanÁacia did oo da, dtr. 
xai zmsQugnov0acrov dr Td üueTáQp xgars urÜsvi 
xmuvQ d un)Óiva BagovscÓas xcuvóy dà d» a 
o vO viv ngavtov Ar, % uóvov, d wai vo 
47)» QoTn» GOvuustQíay „ dÁlà navita 
vx0 x avr» dr xatüctac 

xowóy» slvas xata züvtov TÓv TOiVtOP Üaiov fuor 
npaypatixóv vunoy (v dj xal vóuov xadsiv Teo rte), 


d sàgu *Ó ddvno mSqiotiurggOans | oU yàp Gv 
rie eo TOUVTO „ salvas vo Falcos 
nevov gin xi dj rod 
rm Aoyov oU nsQl vOv xsv dxatóv dgyaoTrolow, 
de di xoiwótatóc vs dT: xai azagi» d n˙ee dgrnAo- 
2 enl add ania E di vie fix HEEupũ mag 
17)085 x 

tedaíac, xal ?) u1) — 
v096 éavrov ?) tQocraoíav 


ovAsa Oa vdusis ij or- 
tire T) olaetaxi 0 / 


taGTixT» N ri olavoUy 
ria, éxstsmtéTO wa is soU épyactnoíov do- 
ono r⁰iðẽj, wal form tovto hs j / 


gi0y GvtQ tQ vor 
pets sQoseooUusvov, ovro yàg maf .der. xal 25 


t» xexolvuevov 0o) q ο,ẽſä es 444 TQ *ctà 
pixQOv xal) dy &xavcvas 7xÀAc0Oos và re Boaxó uy 
tara rd xa«o' éxigTov Oidóusvov, uétoiov 2 ral 


xovgo» xal pogrxów xal (dov GvvaspsQóusvov, ocq manibus et pascentes uxores ac 


272 


5 cupla dentur, eo qu 


» t8 xal rum, dd rò 10 omnes huiusmodi sacra nostra p 


j0agD'a, xal éavtóv dAagovsaiw ie Gv»- 
iv tovc évoíxove azxastsig Oas 20 mittere inq 


DE ERGASTERIIS CONSTANTINOPOLIS 


tione. Non enim patimur aliorum onus in alios 
ferri, neque sic crudelem iacere dispositionem, qua- 
tinus cotidie augeantur tributa et, sicut edocti su- 
mus, quadrupla et quincupla et alicubi etiam de- 
studium sit nostrae potestatis 
nullo novo tributo nullum gravari: novum vero erit 
non quod nunc primum positum est, sed etiam quod 
riorem mensuram transcendit. Sed omnia sub eo- 
em sint statu atque fortuna, communisque sit 
atica sanctio 
(quam videlicet etiam legem vocare licet), ut omni- 
bus securitatem largiatur. Non enim aliquis hoc 
dure habebit, nullum esse exceptum videns nisi pro 
funeris defunctorum ratione mille centum ergasteria: 


dj vov 15s ò ae và» vsÀsvrow- 15 quae lex et communissima est et omnibus similiter 


explicata hominibus. 


2 Si quis autem temptaverit refutatione qualibet 
uti et nun levi tributo, et aut non per- 
os exigi suos aut patrocinium velle 

tribuere aut militare aut civile aut ecclesiasticum 
&ut quodlibet aliud, cadat modis omnibus ergasterii 
dominio, et sit hoc publicum illi collegio assignan- 
dum. Sic enim ( sed eo quod) paulatim in omnes 
extenduntur tributa, breve quidem erit quod &b uno- 
quoque datur, mediocre vero et leve et portabile ac 
acile quod infertur, quanto a pluribus collectum. 
Quid enim ineptius erit, viros ex Drops operantes 
ios et aliam vitae 


&roxorrego» d» ain, 80 dispensationem hinc habere compulsos onerare ma- 


f$ st ov 710 

ard ae du rh oixeicw doyaLouévous ενe ual d- 
tQéqo»ras yaustág «a wal zaidag xcà r diu voõ 
Blov q totem évvevDav  Kyuv. dxesyopdvove Bagvvsw 
uaíLocs vdÀsct, xa) 00« i «à vOv éagouvvouévow 


yivegOcs, vogovrq aito xà éxsiDer notsisia d 35 


sav, xai slvai 1; fagos &ógsGrov, stégas o oviovv 
8 Ku» Üvsausvov; Tavra mávra xoiovres rd 
ro Jesiov vu mQaymarixÓv v, vj v8 vi 
temrrœονοοπτ daa, TOT» Graci opnoíos d- 


joribus tributis, et quanto pus er per eos qui lae- 

vigantur fit, tanto maiores inde effici passiones? et 

- aliquod onus infinitum, terminum nullum habere 
ens. 


8 Haec omnia prohibentes hanc sacram ponimm 
pragmaticam formam, et casus interminantes poenam 
omnibus similiter subiectis, si prohibuerint unius- 


ie roĩe vzrxóow, al vu, - rote éxacrov gvctr- 40 cuiusque collegii praepositos legitima et antiquitus 


Matos TQogTüsyrag và vavouucpuéva xal dvo Dey rer 


eiusmodi excusatione uti possit. Me 


uintupia aique adeo decupla 
5 S eh autem it non solum id 


enim patimur aliorum onus ad alios transferri, neque adeo cru- 
delem valere constitutionem, ut quotidie augeantur tributa et, quemadmodum edocti sumus, 


quadrupla et 


dentur, quoniam studium adhibet nostra potentia, ne quis ullo novo tributo 
nunc 


imum impositum est, verum etiam em 
pri mp rnt phe 


proportionem excedit. Sed omnia in eodem sint statu et condicione, atque communis sit de 


sacra pra 
Neque enim Le een de hac re indi 
exequiarum defunctorum quae ad mil 
2 est et omnes pariter homines complectitur. 


gmatica sanctio nostra (quam quidem etiam legem appellare à 


cet), ut omnibus securitatem largiatur. 


abitur, cum nullum esse exemptum videat excepta una ratione 
centum illas officinas pertinet, quae quidem et maxime communis 
Quodsi qua quis excusatione uti 


ue levare contribu- 


tione conetur atque aut ab inquilinis t $uis non patiatur aut patrocinium sive militare sive civile sive 


ecclesiasticum sive aliud qualecumque tri 
sit ipsi collegio vindic 


uere velit, ile omnino rig dominio privetur eaque publica 
i Sic enim cavebunt neque quae proli 

particulatim et ad omnes tributa diffunduntur, cum exiguum erit quod ab 
cum et leve et tolerabile et facilius quod confertur, 
absurdius sit quam viros qui propriis laborant mani 


ita sunt attingeni, sed eo ipso, quod 
unoquoque , tum modi- 
uanto plures sunt a quibus colligitur. | Quid enim 

e( uxores atque liberos alunt ac reliquam victus 


ralionem inde petere student, gravare maioribus tributis, et quanto plures sint qui levantur, tanto maiores 
tide effici iniurias, ut onus quoddam infinitum evadat et quod nullum usquam terminum habere possit? 


8 Haec omnia prohibentes hauc sacram 


pragmaticam sanctionem proponimus, poenam amissionis omni- 


bus deinceps subditis pariter minitantes, si prohibeant eos qui cuique collegio praesunt, quominus solita 


1 o$0à M) ov L | 8 uóvov om. c | 10 . v0) xai 
rò M xai L (e), r Zachariae | 14 * Qvcyegaívos (vel dvs 
xsoa»sue)) Óvoxspiso. ML | 17 9c dy] quae lex e || 
v& Lg] om. M || 21 a$vov M | 24 vovvo] vov*' (om. Le) 
L| 29 oca M | 30 axroxoravov L (ovx &xororravov 
Haloander) | 34 «a «àv dAagpovudve L, per eos qui 
levigantur c | 35 yívsras Haloander cum c 36 Fa] 
ein (ost c) libri | 39 Opo(os dg ML) similiter c. Ma- 
lim on ut glossema deleri | 41 soo0s&vas Hombergk 


2 depositionem V | 3 oothidie t | docti sumus V edoctis- 
simus f Neob. | 4 quincupletia Neob. quinque leota V | 
pem V | 5 sit] 3 x *potestatis] pietatis libri 
um] nullo t* | 7 quod] per V | 7 sg. priorem 


quod t | 8 omnis] dominis V | sub om. V | 9 statuta 
(antea spat. vac. 4 litt.) V | communis quae Vt | per] pro 
V | 11 etiam — lioet om. V | 14 ergastaria II 16 o- 
minibus /] omnibus V Neob. | 19 levigare V] et levigare 
Neob. obli t levare vulg. | et om. Neob. | 20 uellet 
t! | 21 aut eoolesiasticum] aut om. V | 22 omnibus mo- 
dis t | 23 et sit] esset V | assignare dum sie bri 
24 hiatum motavit Heimback; sed eo quod supplevi 
27 inferunt t | 28 Quid] quod libri | inemptius t 
30 honerare t honestare V || post maioribus spat. vac. 2 
litt. est in V | 31 levantur vulg. | 32 fit V] sit. t Neob. 
inde] tamen t | 33 honus in infinitum V | nullam V 
98 pragmaticam causam formam (t! | 39 subiectos V 
uniuscuiuscumque V | 40 praepositus libri 


DE TABELLIONIBUS 


1üva 14iÀn Aaufavsm 7) sttipdg Dat và rr tolmttiw aic 
C't£yOvOHLa. du „ pi rs TOY 
Gtsyovoniov sícpoode, dGvyyoosíto q và doyaatrpia 
Astovoysiv và GvvjÓn Ts xai vevopiGpéva. bea 
ydo Haro davrov 
TOV ÀvGivsAoUG T8 H Guugpépovros TES mayaárs ra- 
vue xal BaeiM0os avrÀaufavagcOa mlsce. ov yàp 
d d và xou] ÁvgiTeÀovvta stQofaíng ui rie ro 
avrgc fahre amaAlavrOouévow vow uéygs vvv ad- 
ri géonw nwvayxagudvory. 

QEniAoyos.) 'H ron adj évdotorgs d naga- 
ctí»ra nui» xal dià vovUs vov ÓÜsíov zQayuavixov 
TvzOv Ónlovusya axapgáOoavava qvlábu «ol oi nerd 
e tiv cvtrv di mooaAmponevos xol j steiDouéyn 
90. talus vv» xal sie vOv iu dzavta yoóvov. 

Dat. xvi. k. iun. CP. post cons. Belisarii v. c. 
anno II. a. 537] 


MA 
IM EPI TN ZYMBOAAIOTPA- 


273 


Nov. XLIV pr. 


ordinata tributa percipere aut temptaverint tributa 
mutare in pensiones: sed unusquisque fruatur qui- 
dem pensionis inlatione, cedat autem ergasteria fun- 
ctionem dare consuetam atque legitimam. Sicut enim 


osi, ovrO xai jus àvdywg 5 unusquisque sui providet, ita et nos necesse est 


3 commodum est et utile magnae huic regiae 
efendere civitati. Non enim aliter quae communiter 
utilia sunt procedunt, si non tali onere liberentur 
quae hactenus illud ferre coacta sunt. 


(Epilogus) Tua igitur gloria quae placuerunt 
nobis et per hanc sacram pragmaticam sanctionem 
declarata sunt ipsa servabit et qui post eandem ad- 
ministrationem susceperint et oboediens tibi officium 


15 nunc et in omne deinceps tempus. 


Dat. kal. Iunii CP. p. c. Belisarii v. c. la. 536] 


XLIV. Autb.XLV. Coll. Iv tit.7 
R DE TABELLIONIBUS 


$9N KAI IIEPI TOY TA IIP9- » UT PROTOCOLLA DIMITTANT 


TOKOAAA AYTOYZ EAN EN 
TOIZ XAPTAIZ. 
O avvos BaciAsvse "Ioüvvg éndozq ngarvogioy vo g, 


dnòô ndr xal xatQuxiqp. 


IN CHARTIS R 


lmp. lustinianus À. Iohanni pp. 


XIIgooíiusov.) 4iíxre nir noócDev )xooacáus29a 25 (Praefatio.) Litem paulo ante audivimus prae- 


TQ sagóvt. vÓuQ mxagacyouévnc Tj» pógaOiv. dx 
y&Q mQocQtOv yvvaixOé Tivog | dpépevo  avufoloiv, 
yocupara ni» avvz6 ovx Éyov (rv yoQ rovrov drr 


senti legi praebentem occasionem. Ex persona qui- 
dem mulieris cuiusdam ferebatur documentum, lit- 
teras quidem eius non habens (erat enim harum 


avzov), raid a vo cvuBoAaioygagov xal zagá ignara) completum autem a tabellione et (a) tabu- 
Ts tafovAaoí(ov rin vnzoygagry Kxov r avis xal30]lario subscriptionem habens eius et testium ostendens 


Nov. XLIV (Auhent. XLV & Coli. IV tit. 7: gloss.) Graece extat in ML, B 22,2,1 cum schol. — Epit. Theod. 44 
(inde B2), Athan. 14, 1. Julian. const. XL. 


ct olim staluta tributa accipiant vel tributa in pensiones pro aedibus convertere conentur: sed unusquis- 
quc el pensionum collatione fruatur et officinas patiatur munera consueta et solita praestare. Sicut enim 


sibi quisque prospicit, ita nos quoque necesse est utilitati et commodo huius magnae et regiae urbis con- 


sulerc. 
adhuc id ferre coacti erant. 


Negue enim aliter quae in commune utilia sunt procedent, nisi tali onere liberentur qui usque 


Epilogus. Tua igitur eminentia quae nobis placuerunt et per hanc sacram pragmaticam sanctio- 
nem decíarantur, illibata custodiet pariterque qui post te eundem magistratum suscepturi sunt et officium 


(ibi subiectum nunc et in omne deiuceps tempus. 


XLIV. 


DE TABELLIONIBUS ET UT PROTOCOLLA IN CHARTIS 
RELINQUANT. 


Idem Augustus [ohanni praefecto praetorio iterum, eæconsuli et patricio. 


Praefatio. Litem brevi ante. audivimus, quae praesenti legi praebuit occasionem. | Etenim ez 
persona mulieris cuiusdam proferebatur instrumentum, quod scripturam quidem eius non continebat. (erat 


enim scribendi ignara), sed a tabellione absolutum erat et per tabularium subscriptionem mulieris habebat 


17 754oagÓ2vcu] aut temptaverint 6 | 2 anxoAaBévo 
Lb | ui» om. LI 5 novosiva: L | 121g. uiv — tvnov 
em. L | 13 àxaga2gavosa ud Mj d rd abxòe 
evAáfa.s L ipsa servabit g 13 %. oí — nagaAnyó 
parvos Me] o — zx jusvos L| 16 xvr. k. iun. M] 
k. iun. c Jul. vd loud (loviia«s cod.) Ath. 
ue lo Theod. (om. Iul? al.) | CP. post Bilisario 
uc. conss. ann. II M post consul. uilisari iterum Zuliani 
cod. Utinensis, uazà xn vrsava(ay Balicaolov v, g Ath.) 
eap. p. c. Bilisiario uic. con. 6 (V) p. o. bilisarii Jul. v u. o. 
ilisarii Jul. & r d rar,] Bshicaoíov Theod. 
( praefert Diener p. 514) | 19 co» ML Ath.) om. B 
gage] xai nsg) . dated add. 


«ove day» (dd M) ML) HN avrove Ath., da» B daas 

T'heod. | 22 2% r ovpgoAalo: Theod. | 23 inscr. 

et prooemium et cap. 1 in. om. B, add. B2 

gal O avroxgávoo Jovariviavos Ath. "Iovave- 
Il. 


»uavos B (. 6) | 25 rxqoacausOa] rxovceeee L 
30 r avizs] xe abris B2 


1 autem putauerint V | 3 *pensionis] impensionis t 
in pensionibus V [ illationem ? | concedat vulg. | factio- 
nem t | 4 eicut] set t | 5 unusquis V Neob. | sui om. t pro- 
uiderit t | 7 sq. communiter utilia sunt V) communia sunt 
utiliter t Neob. | 8 si non V] sine t Neob. | honere t honera 
V | 9 qui — ooaoti Beck temere | fere V | 1259. prag- 
matica deolarata sunt santione V | 13 ipsa) illaesa Beck 
male | seruauit V | qui om. t Neob. [| 15 omne) nomine Vi 
17 subscr. dat. kl. iunii cap. po. bilisiario uio. con. V, ow. 
cett, | 18 49. N XLIIII V | 20 ut) et ut vulg. I demittant 
R dimittat V* | 21 obartis) atriis V! ! 23 A. on. V 
25 ante RT] antea V | 26 praebentem] praesentem V 
quidem vulg.) quodque Ri quod R. quoque T que V: 
del. V? 3 aut & tabellionem R! | & add. vuig. l ta- 
bulatio 


95 


Nov. XLIV pr. 1 274 DE TABELLIONIBUS 


paegrépgov ésiÓnxviev magoveíav. sa and v praesentiam. Deinde dum quaedam dubitatio supec 
eGBT rrIG xtapl avtov yéyovs, v3 yvvamós Aeyov- 
3 rad ra slve: «à ne) avt5t énrayOévra axso — quae charta loquebatur, qui litem audiebat, qe 
lers r 


ó xagrũõ,; KAsyev, O rin xod avos rs — rebat a tabellione cognoscere negotii veritatem, 

wapa TOU Ovufo Qüpov nasi» «v?» ve - 5 que tabellionem deduxit. At ille litteras recognoscere 
ros dA tav, xal 05 xóv evflolawygdpor fyayev. o completionis tabellionis, non tamen nosse ali- 
dd «à d ye 4 énwiwooxsv f «r6 nÀnpee- quid horum quae secuta sunt; nec enim sibi ab 
eset vov dead, pi pq» de ri vt» R faitio penitus delegatum, sed commisisse cuidam 


axolovÓnsartmo»: ovrs yd avos tij» dere dur suorum hoc facere, neque postea venisse ad com- 
vas savytsAos, ad jio Paid Tiv] r c eh 10 5 sed rursus alii hoc commisisse. Et is qui- 
e em, qui affuit completioni, venit, nihil nec ipse 


ó ygageve sv vt — missum sit, Nec cui ab i delegatum est inventus 
Ot; wagóvtos - 15 est: unde, nisi per testes iudex valuisset agnoscere 
rod roõro dmr. ob uiv O tv &oyjv . causam, pure periculum patiebatur undique negotii 
vaxÓsis u Gera sl ui Ou v» Hr s  cadendi notitia, Et illud quidem competentem meruit 


pasos yvaGiv. éxsiwo uà» ovv Tie nQocnxovens Fu- 20 
xev Fer va xal xgíasos: 


CAPUT I. 
qusis dd j n xe vd navri BonOTsas xal nos autem credimus oportere universis auxiliari 
are 4% dna xoucagDa: vopov, e robe "qe et 5 Den omnibus facere legem, quatenus 
orca vνiν MνeeAuias gGuuBoAmuoygdgovs avvove 0. praepo 0 tabellionum ipsis per se omnibus 
éavta dx inca are ros émwraTisGÓG. % GvuÓó-25 modis iniungatur documentum, et dum dimittitur 


Aasov ij a áxtoltorto nagayivscO ni, xal ur à intersint, et non aliter imponatur chartae completio 
iner vd xderH¹ũã tv mÀZomai nàng» si ui) ravra — nisi haec gerantur: ut habeant unde sciant negotium 
ngaxOsin* acts Ilœ avrove aid "9" vnd et in i a iudicibus t quae sunt subse- 
dgortoouévovus va vxo TOv Üixatovrov OuvacOa, «à ceuta cognoscere et respondere, maxime quando lit- 


1 AovÓnxóra ννανονν ν «8 xal anoxgívecÓOas, v 30 teras sunt ignorantes qui baec iniungunt, quibus 
tora orav» yoauuavoy sigiv àveriovr Moves oí vavva — facilis est et inconvincibilis denegatio horum quae 

énivárvovvsc, ale Gia e in va àvebdAsyxros pro veritate secuta sunt. 

ij r vaic due wagnxolovOrxóve  dorno:s. 

] "Iva voíyv» axavta vavta xoAvcousv, dd xvovro 1 Ut igitur omnia haec prohibeamus, propterea 

ro xapóvra ygdgoue» vógov, xal tavta xagagváat- 35 5 scripsimus legem, et haec custodiri mo- 

rea mawro6 BovÀoueDa maoà tw id tag Ad is omnibus volumus à tabellionibus, sive in ipea 

gw», ere dni rau ve svÜG(uovos * sive dv felicissima civitate sive in provinciis sint; scienti- 

érapyíasg slav, yuweyGxóvror» oW si xagü Tavra v& bus quia, si praeter haec aliquid int, cadent 

r, dxzt8GOUFTOs TàvTtoS Td» xaAOvpésvwv cra- omni modo his quae vocantur stationibus, et qui ab 


et testium. prae te ferebat. pracsentiam. — Deinde dubitatione aliqua de ea re orta, cum mulier diceret 
non haec esse ab ipsa manda(a quae charta diceret, is qui litem audiebat, a tabellione discere rei veri- 
tatem cupiebat itaque tabellionem adduzit. At ille litteras quidem se agnoscere instrumenti completi ne- 
quc vero quicquam nosse eorum quae secuta essent dixit; nam neque ab initio omnino sese mandatum 
recepisse, sed cuidam ex suis ministris ut id faceret. commisisse, neque postea interfuisse completioni, 
sed rursus alteri hoc commisisse. — Atque ille quidem qui completioni interfuit, comparuit, qui se me 
ipsum quidem quicquam scire dixit (neque enim scriptor fuerat instrumenti), sed Áoc unum docuit se prac- 
sente id absolutum esse. Nec magis is qui ab initio mandatum receperat inventus est: ita ut, nisi per 
testes iudex: valuisset causam persequi, smanifesto periculum esset ne undique negolii notitia interciderct. 
Atque illud quidem eo quo decet examine atque iudicio impertitum est; 

I. nos autem universae rei auxilium ferendum e communem de omnibus legem faciendam esse 
existimavimus, ut qui praesunt officio tabelliones ipsi per sc modis omnibus iubeantur instrumentum facere 
idque cum absolvitur. adsint, neve aliter patiantur. chartam compleri nisi haec peracta sint: «t. ipsi 

eant negotii notitiam et a iudicibus interrogati possint quae subsecuta sint. nosse et respondere, idque 
maxime si litterarum imperiti sint qui haec mandant, quibus proclivis est atque ad convincendum difficiüs 
1 infifiatio eorum quae re vera secuta unt. Hague ut haec omnia prohibeamus, idcirco praesentem 
legem scribimus, atque haec omnino observari volumus a tabellionibus, sivc in hac felici urbe sive in pro- 
vinciis sunt: qui sciant se, si quid adversus haec egerint, omnino stationibus quae vocantur privatum iri, 


3 vravra om. 6 l 7 MB?] Heye L | 8 xov ovn- 2 eum V | 3 qui — 6 tabelli| scr. R* in ras. 2 ver- 
Bohalov) tabellionis c 9 o libri | 10 avvov 3 | | suum | 4 negotii V vulg.) rei R(*) | 7 sibi] si V' | 8 de- 
12 «9. c aui, — nángoos: ws doq tovto Le] | legatum RT] delegato RT 'i delegate V! delegata Y 
rovro irie BZ | 13 xagrAOer g 113. L*B | | vulg. | commissise R | 9 suorum — venisse om. 71 
odd ovis BX q L^ | 15 sapóvros] uà» male add. Ha- | 10 alio R. j post oomisisse verba cuidam — oomple- 
loander (BY) | 16 à om. Li I h] dmi c- L | 11 nig | tionem (8 sg.) repetit R^ | hie RI | 17 cadente vulg. 
L) evosO0r MB | 19 buvdivevey vo Qiazscsiv M(c)) | notitiam 7j 22 leg. credidimus? | 25 demittitur R. 
busüvysisro u LB3 | 23 vópov, ere GS | 26 intersit libri | 27 (generatur V!) haeo V 
doe oes inc. B eee xai Oscmíbousv des. B2) | | habeant in ras. S litt. R* | 28 interroganti R!| 29 lit- 
rode mQosctorac vi égyae(as cvnBoAaioygagove] prae- | teris Y 30 hoo R' I iniungunt V] iungunt 7 ungunt 
positis operi tabellionum c | 25 éx «onov savvós ML) R ungit R* | 31 inconuincibilibus A! 13 praesente 
éx savro€ «górov vulg. cum Haloandro (B) | 27 éxv:- | R* | conscripsimus Rl scripsimus V | et RT] ut V' uel 
O97g»« L! | 5 om. M | 30 * LI dxo- | V* | 365g. ipsam felicissimam eiuitatem R | 39 omni 

vec Oa, LB) &xoxoivac Oa: M | 34 ravra dr L| | modo his VT] omni modo nobis R 1 omnino his R 

yedtgopa») conscripsimus e | 37 d rah rue] in ipea c 
39 ervatiovov] BaOudv B et sic in 299. constanter 


UT PROTOOOLLA DIMITTANT 219 Nov. XLIV 1 


rid , ual ó x avtav rg ép" q «s int 
ea, r GvufoÀau» wcl napaysvóusvos aGUTÓG xvQuos 
Ped éni tij otro 5 Á xa) uszafAn- 
ra TO 7 „ xai ò ud» r AoytÓv rar 
vim o notes ö 
noetsvoy slyev, 0 06 2 éxrtegsivas vavvgs j ale Kavas 
ro VTZOyQagoOVt o» 
n rovro tee OxsQ x» épauévoy 


2 Si vero indignus forte sit potestatem stationis 


evx dfi vvxov si vov TZ» ébovciev «976 craríovoc — suscipere is cui documentum extra ea, quae & nobis 
sapalaBsiv O0 rd Gvu(SóÀaiov xaQ& tà dy ud dia · 15 . sunt per praesentem l iniungitur, ta- 
vsraygéva usro TO» staoóera vouov émivoTtTÓOMEVOS, jio quidem cadat omnibus m hac causa, alter 


omnino damnificando 


HE avrov uóvov TOU tà rot a xopuysvgawévov xal dente, omnibus quidem alis su 


eumque qui ab iis delegatus sit, ut instrumentum faciendum recipiat, et adfuerit, ipsum auctoritate in 
slatione potiturum essc; alque res commulabitur, ut alter in posterum eum locum in statione. obtineat, 
quem habebat qui in ea primatum gerebat, alter autem eam amittat. vel unus ex scribis illi ministran- 
tibus futurus sil. Quoniam enim alter dedignatus est id agere quod ipsi commissum erat, aller autem 
idem secundum illius voluntatem egit, propterea etiam nos c iis poenam infligimus, ut propter hunc 
metum circa instrumenta et iusti et cautiores fiant, nec propter suam socordiam et luxuriam alienas fortunas 
2 evertant. — Quodsi is, cui post praesentem legem conira ea quae a nobis constituta sunt instrumentum 
conficiendum mandatur, forte non sit dignus qui potestatem stationis suscipiat, tabellio quidem modis 
omnibus eo iure privetur, alter autem in eius locum promoveatur, ita tamen. ut nullum omnino damnum 
inde patiatur stationis nus, si quis sit em extraneis nec vero (tabellio ipse, neve reditus qui inde re- 
dundant amit(íat: sed ille solus qui talia commentus et officium suum cxplere dedignatus est, primatu 
exualur, reliqua vero omnia iura s(ationis integra dominis eius serventur praeter tabelliones qui (alia 
8 deliquerunt. — Neve causas fingant tabelliones, ut ad morbi forte excusationem confugiant vel alias 
ei i occupationes. Licet enim dis, si quid eiusmodi sit, arcessere eos qui mandant et per semet ipsos 
negotium complere: cum praesertim quae raro accidunt, impedimento non sint iis quae universe valent, 
quoniam nihil inter homines adeo indubitatum est, quod quamvis longe iustissimum sit, tamen nequeat 
«aliquam admittere. sollicitam dubitationem. Sed ne quaestus quidem sibi inde minores fieri propter. diu- 
linam mandantium moram causcntur, cum melius sii pauca agere tuto quam multa aggredi cum periculo. 
4 Ae tamen nimis üs dura lex esse videatur, nos humanae naturae ratione habita accommodatas cidem 


5 xarà vavty» L| 7 vzoygagorvto» LB) vzoyga- 
vir M s uin IR € (uod lectionem MD 
re vel vztrgsvovvtow flagitare censent Hombergł et Za- 
€kariae) | 9 nal om. c | 10 éxcyousv) intulimus gj 


oreto V Vi qui om. RI | primatum) primatorio R pri- 
maturio Vi; leg. primatum (gerit)? | 5 tebatur A! | mi- 
nistreseeum X! | 6 leg. Quoniam (enim)? || est om. R. 

7 erat] e RI | 8 hoo] haec R | 9 intulibus R* | *ob 
timorem) optime R VT' optimi R*vulg. | 11 alienationes 


15 «ezaygva B || 17 vovtov] vavtyse Zachariae | 19 «ov 
42 2 xvoíiov B | 20 d yu 3 4, cB 
«M'oL]| 2 r ind vj evatios. dus, super 
stationis iure c | 25 — L| 26 rd tovc Zachariae) 
a vové libri ab ipsis c | 28 siv Wool per aegritu- 
dinem c | 29 Feori] lioebit 6 | 33 % d» av2oo- 
xou B | 38 soogacitícO mca») occasionem habentes 6 

pi 0» Haloander cum £ (B)] x«áAlsoy ML! dA 
yae 


1 iniugundum R | 2 stationibus V | 3 de cetero] de- 


RI 13 stationis ZIeimbach] stationibus (statutionibus V!) 
lori (in stationibus vulg.) | 15 dispositi R* | 16 hao] 
haev A! a R [| 17 dampni ee V! dampnifleandum 
T | 18 fuit R | 19 ipse tabellio neque] ipso tabellione 
A* I 21 dedignatus est] dedigeeee a 22 stationibus V 
23 eius om. RI | 27 oocasionis RTI | per] leg. ad? 
28 discedentes vulg. | 29 eis V] ei RT | 30 compleri R. 
deinde V | 31 quae] quod R! | 36 occasiones R | 37 cau- 
tem Ri | 38 interest periculose V 40 dura vwlg.] dira 
libri | 41 nos) et nos R | conuecientes R. 
85* 


Nov. XLIV 1.2 


cs0$ OvupuEvQovs a9tj wal rode vóuove roùe ier. 
gove rie. quid yag rde voiavras ar ld d- 
ꝓignrνονν g dον avrois dósav éxicto Éva ind 
vovrq mgoflAÀsaJas dv νοαn ͤσαν mapa r lan- 


7 - U 


276 


DE TABELLIONIBUS 


ei etiam leges nostras ponimus. Propter tales enim 
eorum forte dubitationes damus eis licentiam singu- 
lis unum ad hoc constituere gestis apud clarissimum 
magistrum census felicissimae civitatis sollemniter 


nooraty uayíatQq v xjvgov» je avOaiuovos vav- 5 celebratis, et licentiam ei dare ut delegentur ei ab 


* 


rie «X0ÁÀtO0 xarà tO GvvnO's; eu- o, xal aósav 
abr DiJovai énivávregDas maga vOv ovuBaAlóvtow 
4v 1 xat' avtóv OTatíov. và Ovufoloun xal o- 
Àvousvow avtov nagayiveaO'a.* xai undsvi e 
ire tà ini v5$ GvaT(OvoS 
driverceGOa, cw aQy9n» 9 àmolvouévo:ss zxapayíve- 
on, aa 9 avtov toV Ovufo Qagov ro r 
aber Éyovvos j 10U xag. avtov éni Tovtq 7t90- 
BAnderros. si di v. raga vavva yévorro xal Fre 


inurax dein. rm ue Sr ,d rij xoi ò cf. 15 


BoÀewoygapos 0 r avÜsvríav Kyo» rj naQ ijuc 
Vumoocdev ÜioQiouévy, avtov uévro. và» Gvufo- 
Laco did v0 xonciuov «àv» cvuBallórrov ovx axv- 
eovudvow. io dd, ec d vov vónov tO otro 


«vroí te gvAafovs. xa Xag' nud. «à gvufólaus ve 20 


dv daa xsícstaas. 


his qui veniunt &d eius stationem [et] documenta et 
dimissis eis interesse, et nulli omnino alteri in sta- 
tione existenti licentiam esse ut aut delegentur ei 
initium aut cum dimittuntur intersit, nisi tabellioni 


Óvtev adsa» silvas 9 10 qui auctoritatem habet aut qui ab eo ad hoc statu- 


tus est. Si vero praeter haec fiat et alter delegetur, 
tunc subiaceat poenae tabellio qui auctoritatem ha- 
bet à nobis dudum definitam, i tamen documentis 
Trop utilitatem contrahentium non infirmandis. 

ovimus enim quis metu legis de cetero et ipsi cu- 
stodient A eg a nobis decret& sunt, et documenta 
sub cau iacebunt. 


CAPUT II. 


'"Exsivo uévtos 1Q nxagóvti E ιν vóuq, dere 
ros gvufloAa:ygagovs ur) sie fragor xder xaDa- 


Illud quoque praesenti adicimus legi, ut tabelliones 
non in alia charta pura scribant documenta nisi in 


eo yodps» Gcvufóolauov, Ad si us sic éxsivov óc illa quae initio (quod vocatur protocollum) per tem- 


spoxsiusvoy ro xalovusvov mortóxolAoy Ixoa, 
rm rod xavà xcov ésdotovátov nv fro và» 
QM» Aagywriovow ngosyoglay xal v0v xgóvov xad" 
Ov 0 yágtrsé yéyova ai 0nóca ind vow toutov g 
yeágeras, xai voUVtO tO ngorróxollo» nj) amotéuvew, 
4AÀ dyxsiusvov d. icusv yàg mu 

i và» Tow vto» xaprüv éÀeyyOsícae stQOrsQóv ca 
xal vU». ere xay &i vie ei xdgrie (xal yàg d R 
vovto sidousv) ⁰E, r stQarrxo o o xata- 
yeyenupévov, du dÀÀn» «viva ig &xov, undd 
dxsivov 790ss0O'nGav me xígÓnÁo 

rotadra obs dzuTzÓnorv, d uóvq tQ tov0UTQ x&Q- 
rij ónoiov ÉKungocOsv sipuxausv xa gvufoloia éyyga- 
gérogay. Tavra d và x rj our TOY gf 


cap. JI in. citat B. p. 603 Zach. 


vs xal xgos rà 35 


% 25 por& gloriosissimi comitis sacrarum nostrarum 


tionum habet appellationem et tempus quo charta 
facta est et quaecumque in talibus scribuntur, et ut 
rotocollum non incidant, sed insertum relinquant. 
ovimus enim multas falsitates ex talibus chartis 


zaoa7:0:506:6 30 ostensas et prius et nunc: ideoque licet aliqua sit 


charts (nam et hoc scimus) habens protocollum non 
ita conscriptum, sed aliam quandam scripturam ge- 
rens, neque illam suscipiant tamquam adulteram et 
&d talia non opportunam, sed in sola tali charta 
qualem dudum diximus documenta scribant. Haec 
itaque quae de qualitate talium chartarum a nobis 


eliam leges nostras ferimus. Nam propter tales eorum si quae sunt. excusationes damus iis licentiam 


à eid unum aliquem ad hoc 
urbis 


roponendi per acta apud clarissimum magistrum census felicis huius 


more solito confecta, dandique potestatem ei, ut a. contrahentibus in sua statione instrumenta fa- 


cienda recipiat et cum 


absolvuntur ea intersit: neve ulli omnino alteri eorum qui in statione sunt licentia 


git vel ab initio mandatum recipiendi vel cum absolvuntur interveniendi excepto aut ipso tabellione qui 


auctoritatem habet aut eo qui ab ipso ad hoc propositus sit. Quodsi quid 
mandatum sit, tum tabellio qui auctoritatem habet poenae 4 nobis supra definitae 
(amen instrumenta propter utilitatem contrahentium. irrita ne fiant. 


versus haec fiat atque alteri 
subiciatwr, ipsa 
Scimus autem propter metum legis 


in posterum et ipsos quae a nobis praecepta sunt observaturos esse et instrumenta in tuto positum iri. 
. II. J/lud tamen praesenti legi adicimus, ne tabelliones in alia charta pura. scribant instrumentum 
nisi in illa quae in fronte protocolum quod vocatur habeat, quod ferat gloriosissimi pro tempore comitis 


sacrarum nostrarum largitionum nomen ei tempus quo charia facta est et quaecumque 
scribuntur ; neve hoc protocollum abscindant, sed insertum relinquant. ; 


in (alibus prae- 


cimus enim multas litteras falsas 


ex eiusmodi chartis et antea et nunc esse convictas. | Unde si qua charla sit (etenim hoc quoque vidimus) 


quae protocollum non ita conscriptum habeat, sed aliam quandam scripturam, ne illam 
tamquam adulteram neque ad talia idoneam, sed in sola charta tali 
Haec vero quae de chartarum qualitate deque  abscissione protocollorum quae vocantur a 


inscribant. 


| avroic B | 5 vavtge om. e | 7 sq. aa vv — or- 
tío»i] ab his qui veniunt ad eius stationem g | 8 S 
aur) B | 11 àzoávouévgs B | 12 5] ei B | avtov 
scripsi (idem legendum aut drò delendum censet Zachariae)] 
dnò libri, om. e (cf. Iulian. c. 169, ubi leg. nisi ei qui a 
tabellionibus propositus sit) | 13 abr vov add. B || 
ar vovv ML] i vovvo B Haloander ad hoo e | 14 v4 
om.& | 1654. definitam (i. e. tz» „ e || 20 rd 
xag' ruo» ML) 9aaniaOevra add. Halounder (B) quae 
a nobis deoreta sunt 6 | 22 éxsiva L| 24 evuBóhaiwov 
(evnBó^ L) libri] evuBólasa. Haloander ex € | 25 x- 
x&í(n8v0v] initio c | £xo« M] xe. B, on. L (cf. ad v. 21 
et e) | 27 "àv Aagysrtiovo ML) zus teg voran ti 
B (cf. Ath. «t schol. *MOaracíav! p. 513 Heimbach) | 
xaJ" 0v MB) xaO" d xe L | 28 xooyoágera:) z90yoá- 
me d ixerai L | 29 10vro om. 631 r on. B 33 47. 
ousv ML] oiüauev B scimus c | 34 yoagz» Kyo» B 


quidem admittant 
qualem supra diximus instrumenta 


Kxov yoag9tv» L | 35 éxsivov (dxsivo Le] cos x 


%% L 38 «a om. L || xà» xagro»] talium ohar- 
tarum 6 


2 ei RI 3 unam libri | 4 civitatis) quidam habent 
in textu hui us gl. Accurs. I 5 oelobrabitis R I eis dare 
VT | eis ab V* | 6 et del. Beck | 7 demissis R | et V] 
ut RT | stationem R I 8 esse om. V | 10 qui] quia R 
habent V | status V! | 12 subiaeece V! subiacebit V? 
subiacet T | 13 definitae vulg. | 15 enim om. RI | de 
cetero] deoreto V | 17 *iacebunt] faciunt /ibri | 22 adioi- 
mus V] addicimus T addimus R 23 sg. in illa] in om. V] 
24 initio RV) ab initio T | quod) que 77 21 quocum- 
que V I 29 chartis om. R' | 32 scriptum Rl | 33 susci- 
pient V I 34 oportuna V! | 35 socribet RI | 36 quae 
om. B | de equalitate R V 


UT HAERETICI CURIALES 277 Nov. XLV pr. 


vé» iv Q.cQiGpéva xul rij dxorounye vOv xclovai- decreta sunt (et) de incisione eorum quae vocantur 
v JtQO'Toxó xoavsiv éml Tie d atnovos rar; protocolla valere in hac felicissima solum civitate 
XóÀecs uóvov BovióusOa, fa col nde ro vOv volumus, ubi plurima quidem contrahentium multi- 
€vradlayuatowy nis dots, noA, d j rds xapróv — tudo, multa quoque chartarum abundantia est, et 
4pOovía, xnÀ nápscT. TQ wevouiGuévo TQOzq oic 5 licet un modo negotiis uti et non dare occasionem 
seaypag, yoraO«os xoi ur; Qidovas ztoógací» Uri: r — quibusdam falsitatem committere, cui se obnoxios 
canin «uapravssv, iq éavtovc vzevOvvovc o»vtat existere demonstrabunt qui pr&eter haec agere prae- 
«nodsifovoiv, si *& mapa vavra mo&Las Daogyasuv. — sumpserint. 

(Enidoyoc) Tà vovv» tagactávro 5piv xal did (Epilogus.) e igitur placuerunt nobis et per 
vovÓs vov Jeíov ÓnAovusva vónov 7 a7) dN Koy« 10 hanc sacram d ta sunt legem, tua celsitudo 


va xigar. xapadovvas ,d) rw. operi effectuique tradere festinet. 
Dat. xvi. k. Sept. CP. post cons. Belisarii v. c. anno Dat. vnn. kal Septemb. CP. post cons. Belisarii 
secundo. (a.537] v. c. [a. 536] 
ME XL. Auth. LII. 
IIEPI TOY MH EAEYOEPQOHNAI 15 : UT HAERETICI CURIALES 
BOYAEYTIKHZ TYXHZ IOYAAIOYS TR ET MU IMPLEANT ET OMNES FUNCTIO- 
RAI ZAMAPEITAZ H AIPETIKOYZ NES EXHIBEANT, PRIVILEGIIS AUTEM NON 


HPOOAEZEI THZ AYTQN OPHZKEIAZ, AAAA  FRUANTUR. ET DE TESTIBUS HAERETICIS 
TOE MEN BOYAEYTIKOIS AEITOYPTH- ET UT DE CURIALI FORTUNA TESTIMONIUM 
MAZIN YIIOKEIZOAI, TN AE IIPONOMIQN 20 PERHIBEANT Hy 
AYT29N MH AIIOAAYEIN. AYNAZOAI AE 
AYTOYZ KATA OPOGOAOEQN Q2 YHOKEI- 
MENSN BOYAEYTIKHI TYXHI MAPTYPEIN, 
OIA AH KAI YITEP OPeOAOZOY THL IIOAI- 
TEIAZ KAAQZ MAPTYPOYNTAZ. 25 
O avzós Bacilevs Jo«vyg énágyqQ ngawoiov tà f, Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 


dend vaatov» xal zatQuxig. 


(Hopooínsov.) Nud x. mgóc zuác Évayxos 57 on (Praefatio. "Verbo nobis tua retulit eminentia, 
penr»rvxav VvusQory, Tivds iid rote Bovisviais sva, quosdam inter curiales esse Iudaeos forte aut Sa- 
Jord aloe vvyov ij Zauagsivas ij Movrasig1as 7 du 30 maritas aut Montanistas aut aliter respuendos ho- 
xacazrrUCTOUS dvOQu7X0v$, ode OV7O xal vv» 7 og? mines, quibus nondum hactenus recta et immaculata 
xal àpou5t06 TOv xavdAauts kis, dd dv odr — fides illuxit, sed in tenebris sedent animarum vera 
xüÓ7»Tai, race wvuxais tOw &ÀgO Ov» oix ala Oousvos 


Nov. XLV (e Authent. LII) Graece extat in ML (de B cf. Heimbach manuale Basilicorum p. 420 q.). — Epit. 
Theod. 45, Athan. 8,2 (inde Nomoc. n XIV tit. ad 12,2), Iulian. const. XLI. | Summarium praestant paratitla ad 
Coll. const. eccl. I 5, 21 p. 1291 Voell. ubi citatur 'tàv usva xd vsagas »' dr,, 

pr. summam Athan. repetit in paratitlis tit. 3 $ 8 (inde Coll. const. eccl. III 3 in paratitl. p. 1361 Voell.) 


nobis definita sunt valere tantummodo in hac felici urbe volumus, ubi magna est et contractuum. copia 
et chartarum abundantia, et in promptu est legitimo modo rebus uti neque cuiquam occasionem dare falsi 
erimen committendi, cui se ipsos obnoxios esse demonstrabunt, si quid adversus haec agere ausi sint. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata sunt tua sublimitas 
ad opus effectumque adducere stude«t 


XLF. 


NE IUDAEI ET SAMARITAE VEL HAERETICI NOMINE RELIGIONIS EORUM 4 CURIALI 

CONDICIONE LIBERENTUR, SED UT MUNERIBUS QUIDEM CURIALIBUS OBNOXII SINT, 

PRIVILEGIIS VERO EORUM NON FRUANTUR. 1IDEM AUTEM UT POSSINT CONTRA ORTHO- 

DO0XOS CURIALI CONDICIONI OBNOXIOS TESTIMONIUM DICERE, QUIPPE QUI ETIAM PRO 
ORTHODOXA REPUBLICA RECTE TESTIMONIUM DICANT. 


Idem Augusius lohanni praefecto praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatío. |. Nuntium 1 de ad nos nuper tua sublimitas rettulit: esse quosdam inter curiales 
ludaeos forte vel Samaritas vel Montanistas vel alio nomine detestabiles homines, quos ne nunc quidem 
recta et tntegra nostra fides collustraverit, sed qui in (enebris sedeant neque. animis vera mysteria per- 


4 evvaAlayuato»] cvvallayuévos er e Haloander ] 1 et add. vulg. | earum libri | 2 solam V* sola R 
b rn L | 1 db LI 8 Saooresav L | 9epil. | $ ubi (ut V!) plurima R*VT] duplum R I 5 uti et 
om. B | 12 xvi. k. sept. CP. M) XVIII. kal. Septemb. CI. g, Heimbach] ut et V et ut T ut Ri interesse et £* 1 ; 

0 wj xalayÓ. Zsmveufoiow Ath., ursi cenvsufioi | 6 committere] omni mittere Ri | 7 prse V | agere RV] 
Ted, om. Tul. (xv. k. Sept. Zachariae) | post Bilisario | aliquid Ao ie vulg. | praesumpserit RI | 12 subscr. dat. 
10. conss. ann. secundo M, poet cons. Belisarii v. o. c post xvin. septemb. (sept. Bamb.) cap. (ca. Bamb.) post 
cons. uelieari (vel uilisari) Jul. l sri ri vsatsíaw | consul. bilisiario uiro olarissimo oon. (bisiario uiro kari. 
Bajscapgíov Ath. Theod. | 15 rubr. Ilsoi aigevixcv Bov- Bamb.) V Bamb. II, om. RTal. | 14 Hanc constitutionem in 
Aevrarv or xara oodQo0óEo» ÜUvayvas uaprvosir 0v« | FR f.'18* ad finem Collationis LX (post nov. CX XIII 
rixn vsóxem vas Theod. ( v Bovievra v «al e | Auth. CXXXIV) adiecit R | IV LII V | 15 afetici 
T&v» aiogTexGv us (uf v. l.] vaxogá Nomoc. XI Fit. 9,2) V | 16 et ut omnes E [ 18 et dej et om R I 20 prohi- 
16 7a om. | 21 «xodaBau» L | 24 re] vov L beant R rubr. | 26 (I)nperator iu. R | 28 *Verbo] eero RV 
28 "Poma v) PYuavs Ath. cod., 6 | &vayzos om. € Verum Tal. | eminentia retulit R | 30 homines quibus) 
32 H, om.c | 33 rate vvxaie] animarum g quibus hominibus R I 31 nundum R 


Nov. XLV pr. 1 


pvgtrolo»: xal Aq aigevixove gacospuav, oiov- 
qTQ4 xaTà vaGUt9» T9» xgopaciw dAevOsQo: Bovievte- 
xd alva. Àssrrovoynpavov: xal ebe mQocnuss và 

vovtov ÓuaxosDnv«.— Huele roi dQÀ'avpacagsy, &- 
nag 7) GUvecis r xaj ÓbuTos T) G7) SOUS TO«0UTOVS av- 
TO» Uxiusvs Àoyove, GÀÀlà A smagayo?ua ve và 
rotadra Afyovvas OuGxacsv. e yao avOQoro( vivas 
síci» otra oo dq ry sie layavov atoníoas dual 
vay dio q «v yspav, &xso novo vois usyiGtom 


210 


5acumen tuum 


UT HAERETICI CURIAL ES 


non sentientes sacramenta: et quoniam haereticos 
odio habemus, P ipe per eam ooecasionem liberi 
curialium esse ctionum et quae competunt his 
declinare. Nos igitur mirati sumus, si sapientia et 
eorum pertulit rationes, et non 
nte talia dicentes dilacerasti. Si enim homines 
quidam sunt qui putant per novissimam absurdita- 
tem ill& prom se praemia quae solis maxrimis 
dignitatibus reservavimus, quis non eorum habeat 


a ,,,n, dpvidbapsv, vi ovn à» evtGv pucncsusi0exosam vecordiam et stultitiam? Quapropter en- 


ri / àáOhorgrà «s wal G»roiav; Ders fovisvérodav 
pd» oí to.0UtT04 stávvas xal u a xal raĩe 
goudevrasate vroxsiaDmgav Anuvovoyícic, cess wol 
Taie vafso1:xaié wa moon» vevouoOstnra,, xal 


riam exerceant huiusmodi omnes etiam nimis in- 

i tes et curialibus subiaceant functionibus, 
sicut etiam officialibus, ut dudum sancitum est, et 
nulla religio ab huiusmodi eos excipiat fortuna (hoc 


pnÜsuia Doraxs(a «i vovaóvrs avtove iE, - 15 enim neque prm quarumlibet legum neque 


vue (roUvo yag obras vOàw , tTiv& vóÓucv ovs 
vOv wécov signreu), àvabios n f Hour astá- 
onc Ford 3 Kal émsüf9xso oi vópos moAÀa 
0i0óac. «oic BovAsvtaié stQovópin, ssp % *Ó ju 


run reo da zxagí «a «O0 ui) napícvagO'as rà eie dri. 20 


„dy xoa» wcà Frs yv roi ran do- 
érogapy , ce. aÀÀ' . gi yéygantas 10 
Bovisvro» ov pero» aUTOiG JtQOFOMIOV, tr 
xal i ab rote xgate(to, xal xAngovtoav aopatixde 


vs xal xonuavixae Astrovoyías, xal ni vovtowv av- 25 


robe étaognaLéro h, tiu9js òd dnoAavétoGar ur- 
d auaãc, dd Kavocav» dy áxiniq t9» tUxr», dv old xal 
tjv wvxgv égovinOnca» silvas o roi avcois 
vo msg vovtov des. 


novellarum est), indigni tamen curiali sint honore. 
Et quoniam leges plurima praebent curialibus privi- 

, et ut non caedantur et non exhibeantur neque 

aliam deducantur provinciam et alia plurima, 
horum nullo fruantur, sed quique scriptum est de 
curialibus quod non confert p ium, hoc etiam 
in bis valeat, et neri corporalia et pecuniaría 
munis, et nulla ab eripiat eos lex; honore vero 
fruantur nullo, sed „ in 
J c igitur eis de hoc 

pone. 


CAPUT I. 
Küxsivo tic ys ztgoeryysilas jui» db» 5915-30 Illud quoque nuntiasti nobis dignum quaestione 


eso; Go. yevóusvov.  dnsid: yao robe aigetixovs ua 

tva» ee ép. La 5002305 . ]Àovs 94 
xáLOvvas, O.00v ab rote xata tr)» "usvégay Ouiraluv, 
sí uà» dy due quQoiwtó va éxsivos xal Qixdbouwro 
nal éxeatTsooc c 
psvoc, ÓvvacDas gagtvosiv, d,. dos Óvtao 
wal vu» OixaLouévov xai tv uaprvoovrtov: si dà 


tibi natum. Quia enim haereticos testimonium per- 
bibere prohibuimus, ut quando orthodoxi inter - 
utros litigant, dantes eis per nostram constitutio 
nem, si quidem inter alterutros misceantur illi et 


aíperuxóS sig O vs fir O vs évayó-35litigent et uterque haereticus sit et actor et reus, 


osse testimonium (dari), vicem 
us et litigantibus et testimonium perbibentibus; si 


cap. I argumentum notatur Nomoc. XIV tit. 12, 2 (ubi citatur ve nf) et 9, 2. 


cipiant: gui quoniam haereticos odio habemus, hoc nomine immunes sese a. curialibus muneribus esse 


arbitrantur; atque de 
acumen (iuum ei 


Àis opus esse diiudicari. Nos vero mirati sumus, siquidem iudicium gt 
| eorum sermones (oleravit ac non confestim eos qui (alia loguuntur  convellit. 
Nam si qui sunt homines, qui propter extremam pravitatem il 


raemiis se di 0s existiment, quae 
p gnand. qu 


solis maximis dignitatibus servawmus, quis non eorum tenuitatem. et inscitiam oderit? Itaque 


quidem sint isti omnes, quamvis vehementer 


ur, et obnoxii muncribus, pariter 


officialibus secundum id quod olim lege sancitum est, neve ulla eos religio ex hac condicione eximat (hoc 


enim 


neque veterum ulla neque novarum legum dictum cst), indigni tamen omni honore curiali sini. Et 


quoniam leges mulia dederunt curialibus privilegia, gualia sunt ne verberentur neve sistantur neve. in 


aliam provinciam ducantur atque sescenta alia, 


horum nullo fruantur: sed si quid de curialibus scriptum 
est quod iis privilegium non conferat, hoc etiam de illis valeat, et lari 


tam corporalia quam pecuniaria 


munera exequantur, neve ulla eos inde eripiat lez, honore autem pu nullo, sed in sit 


eorum condicio in quali etiam animam esse voluerunt. Ita igifur iis 


I Ceterum illud quoque ad nos detulisti 
haereticos testimoniwm dicere in litibus quas 


nostram constitutionem, ul si quidem inter se misceantur. et litigent 
quam reus, possint tesíimonium dicere, cum se invicem digni sint et 


1 otovrat M] ole L* ol L (6v: Haloander) | 3 4. 
sovoynuatov] étrvnca» add. L in marg. | xai — A d- 
«giO,vas] et quae competunt his declinare c, unde male 
JiaxliOT,vas coni. Osenbrüggen | I Giéasrace»] dilace- 
rasti 6 | 11 re xal avoiay om. L | 12 uéàv M) e L, 
om. 6 | 14 soar» vevouoO'érrvas] Cod. 1, 5, 7 | 16 rovro 
Me vovrov L ed i M(c) ovdiv L | *ovdà ML 
17 axácvs om. & | 195g. cf. Cod. 10, 32,83 et Nov. CLI 
20 „re ML | 21 &xnoAaBéxoxsa» L (id. 26) | 23 xa 
Copdveov L | ztgovopéev L* | 21 «2» tvyr»] fortunae, 
unde xt xis commendari non recte putat Zachariae 
28 nBovigOrnca» L | «vrovce L* | 29 v0 M] om. L 
a4 55 M (cf. e)) 91a94000 L | 31 yevópgyov Lo 
om. L | 32 sfoFapev M) Ae L | àp* cov M | 0.4 
rats] Cod. 1, 5,21 


de re constituas. 

d quaestione dignum tibi extitit. Quoniam enim 
| inter se vetuimus — gui. uus illis per 
ue uterque hacreticus sit tam actor 
igantes et testes; rursus si haere- 


men 74 oacumen libri | 6 delaterasti RV Neob. | enim 
om. V 

11 exeant R, corr. R* | bomines RT | 13 mount R 
cialis V officialis T 


iri 
11 
dt 
Br 
de 


V 
RT I 25 de om. V | 26 *disponet libri | 30 quoqu 


| 


B 

"d 

i 
LE 


saepius) 
in V 4 35 et uterque] et om. R | sit] sie R | auctor 
36 posse vulg.] posset libri I dari addidi (perhibere 
vulg.) | 37 et litigantibus om. VT | perhibentes V 


: 


ET MUNIA IMPLEANT 


cui aíosrixóc ca aig xal dodo, wavà ud ai- 
etd xal gpó0pa OvvaaDa: naprvosiv "ui o- 
obe, xara dd o ovx . deo αονν da 

suía» siva, savtelos 


ae abr ri r 
o »omos sloys: rde dm dePodólou pagrvoías xa 10 metuant timorem qui huiusmodi repudiant ina 


aer, s 0 

moosísgOas, xaíro. ys pavaiov Osdoíxac, Boc oí rde 
voiavTa6 stagasrovusvo, dexao Das uagrvolae, f 
piv yag vnào d yivorrat, tovto dd oi h 
mpitrt» Tov$ aígstuxoUs OU xo 
tove ovra Bovisvrae slxa x’ Ti» run avavsvov. 
ras Ils vis ele gol xal robe algstixove ois u 
Tvglav x, xc 0) ToUTO vaio vie ijurri ae ztQat- 
vu vor dra slvai t» udy nolus(ap v9w di 
va 0pOodoEovcav, xal uasa 
avri de d 0 Jaóc He robe d ordo tovtov 
pagrvpovvtae vrdo ógJodóEov H,? uapg1volay. 
TO yàg stoÀh 
uecxov vis do o níctscos, d aigéasos à 
aixr,ο psusgnpuevre. 

(Enilhoyos) Kal tovto voívv» ij ei Onspoxn 
magagpvAcTTéro  vóv v8 Lp f οο yivoxOVGG VOV» 
wal fü Tp ofs Gvugégov nvrGvevovca xal An 
rauen Ji návtev, ge dxsva it xh mQürtaw 


219 


4 rasta st 16 ad testimonium, 


a 4E obe yas 20 est et iam 


Aru ro 7u4v8Qov ÓgOó» vd dari xai 155 
$ 
2 


Nov. XLV 1 ep 


vero rursus haereticus sit et orthodoxus, contra 
haereticos E ess etiam valde posse testimonium 
dari pro orthodoxo, adversus orthodoxum autem ne- 


ere 
unt 
(hoc autem leges agere haereticos non prohibent), 
de si existentes curiales contra abes re- 
luctantes trahit quisquam ad curiam et haereticos 
quomodo non hoc pro nostra agit 
republica? ut sit respublica li tium quidem ortho- 
doxa, et maxime ex quo nos ei dedit deus imperare, 
ui autem super hoc testantur, pro orthodoxis per- 
beant testimonium. Conversatio enim nostra recta 
lena orthodoxa fide, omni alia haeresi 
merito constituta sub odio. 


(Epilogus) Et hoc igitur tua eminentia custo- 
diat nostram cognoscens mentem et quod reipublicae 
expedit commemorans et sciens per omnia, quis illa 
nobis et agere et sancire studii est quaecumque 


xal vouoOsrsiv ÜusgzovÜ0acto, ond T)» Tusrépas 30 nostrae prosint reipublicae. 


opslsi cod. xc ar. 
Dat. xv. k. Sept. CP. post cons. Belisarii v. c. 
anno II. 


la. 537] 


Dat. kal. Sept. CP. imp. Iustiniani pp. Aug. anno XI. 
p. c. Belisarii v. c. 


ticus sit et orthodoxus, contra haereticos quidem utique testimonium dícere possint pro orthodoxis, contra 


orthodoxos autem non item; ort 


ais vero litigantibus nullus omnino iis aditus sit ad testimonium —: 


iam docuisti nos orthodoaos 5 negare se curialis esse condicionis, algus necesse essc ut lestes 


introducantur qui eæ genere 


coniuncti sunt vel etiam alio quo modo compertam habent eorum con- 


dicionem; et quoniam lex haereticorum testimonia de orthodozis prohibeat, propterea iudices haesitare 


ea admittere. 
mum quidem pro ort 


UM qu is feruntur, hoc autem 
qui curiales sunt atque 


ges haereticos 
icionem suam detrectant, in curiam tr 
qun hoc pro nostra agit republica? ut respublica sit quae litiget orthodoxa, 


eiusmodi (cstimonia accipere reqysant. — Nam pri- 
acere non vetant; deinde si quis cos 

et haereticos ad testimonium vocet, 
idque mazime ex quo 


nobis imperium cius deus dedit, porro qui eo nomine (estes sunt, pro orthodocis testimonium dicant. 
Nostrae enim reipublicae status rectus est et iam plenus orthodoxae fidei et qui merito omnem aliam 
cat. 


haeresin. odio 


Epilogus. Itaque hoc quoque tua sublimitas custodiat, 
tem sectetur et per omnia teneat nos ut illa et ageremus et tanciremus operam 


mum ct reipublicae salu 


quidem et nostrum noverit. ani- 


, quaecumque reipublicae nostrae utilitatem afferrent. 


2 nagrvosiv Le) uagrvoov M | 3 xavxa 0à MI dd om. L 
(cf. ad e) 4. 5 4E 3 7 uagrvolav et 8 Gvvnupédvovs 
«vroie non habentur in g | 9 avro] avcois L* | 10 sf, 
y" M) a. L| 11 vavrac M) «avra Le | 12 ys ow L| 
và; TO«avraS$ — 13 oa] huiusmodi — testimo- 
nium g | 15 el) sic M | 16 ra om. 6 | 18 xadsi] «ecce 
L*,om.g | 19 v2» QixoLomevr»] litigantium (i. e. rov 


a udvo»v) c | 20 0g9ódofov ovcav L | 23 00 
13] ógO'ódoEóv «a Zachariae | 24 her Mc] nerd L | 
26 epil. om. L | 21 vovv c] vouov M | 28 uyroevovoa 


commemorans (i. e. wvruovstovaa) c | 32 xv. k. sept. M] 
kal. Sept. c Iulian.(?9) Ath. uy»i cexvepnBolq Theod. 
CP. M) constantin. imperator. iust. pp. aug. anno XI | 
post cons, Belisarii v. c. anno II Diener, od confirmat 
At. rd «y» vnacsiay Rad., «0 Seívago»] post 
bilissrio uc. conss. 4 p. o. Belisarii v. €. € era v7» 
vxatsíay Bed. Theod. p. o. belisarii Jul. U) consp. 
wlisario Jul.“ bilisario Jul. 


1 sursus R I 3 autem N] om. V | 4 quoque] autem 
Re I 5 ad T Neob.] ut ad R, om. V | 6 hiatum non notant 
libri ex genere] exigere R | dam AR modis RV | 
8 testinia RI | 9 *pigre haeo R pinguius haeo Neob. pi- 
guisse haeo vulg., om. V in spatio vacuo ca. 7 litt. | oum] 
eum i^ vanum] unum R unam V | 10 timore V | qui) 
quod V | 11 primum etenim pro or| V ín ras. | 14 tra- 
his V | quisque R | 15 testimonium] vocat add. vw/g. | 
non] in AV | 17 ex quo] et quod V quod R | dederit 
R || 18 quis RV | testanti V testantibus R I pro om. R 
26 custodia R, corr. R | 28 idit V | 30 possint 
(corr. Re) RV | 32 subscr. dat. kl. sept. oonstantin. im- 
perator. iust. pp. aug. anno XI p. o. cons. bilisinrio uic, 
cons. V, om. cett. 


Nov. XLVI pr. 290 DE ECCLESIASTICARUM 


Mc XLVL Coll. V tit.1 


IIEPI THZ T9N EKKAH- R DE ECCLESIASTICARUM IMMO- 
ZIAZTIIK€N AKINHT9N IIPAI- BILIUM RERUM ALIENATIONE 
MAT9N EKIIOIHZE9Z KAI ET SOLUTIONE R 
KATABOAHZ, AIXA ISSN EN 5 

K9NZTANTINOYIIOA EI. 


O avsós Bacilevs Iodsyg dxagzo aui v0 F, Imp Iustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 
dnò ndr] ) xai mactQixiq. 
(eoolu :o.) Kai «v0 negli robs vc Grztov- (Praefatio. Et circa leges studium et alia 


daha xai vu màvra rui» did vovro xaO" éxactrgy 10 omnia nobis ideo cotidie cum labore aguntur, ut 
leo str, iva r Guugégov roit ue r, ,,, utilitatem nostris subiectis inveniamus, quod effusum 
dEevoloxoutev xd này éxxexvutvov xal ausroo» xavov- quidem et inmensum est removentes, quod autem 
res, 10 08 ÓQuaTÓV re xal usustQruévoy ávteiépégoyrss. optimum et metitum subrogantes. Et saepe quoque 
xal moÀÀa éLsnívnÓse did r KungocOsv ausroíav e studio propter priorem inmensitatem etiam ultra 
xai za 10v uérgíov tó» vóuov nsQuagiyLausv, iva 15 mensuram legem constrinximus, ut quod primitus 
ro mQogÜsv émigoéov Gxs(AasTess ovto Tr» íicoóvgyva effluebat retinentes ita aequalitatem de cetero intro- 
v0 Àowrov sisayayopuev. "Ewayxos rote éygawausv duceremus. Nuper igitur scripsimus legem sanctis- 
vóuov rate dywwtáreuS éxxÀnGíci.6 amagaié povagctr- simis ecclesiis omnibus et monasteriis et reliquis 
eloi$ vs xai Aowoic evayéciv of, unÓsuíav avroig — venerabilibus domibus, nullam eis esse rerum im- 
al K / dxiriiov ixmowosos dd ea. d- 20 mobilium alienationis licentiam permittentem. Vide- 
o yaQ TO mzQayua éxxeyuuévov, xal xatà uixQov ] bamus enim causam effusam, et paulatim ad alios 
els dre go rde ÉxxÁngiagrixas usraflawovaae xvross, ecclesiasticas migrantes possessiones, neque pretiis 
odr Tuumpátoy» Gb» xcvagallouévov ovts xosías solutis dignis neque opere inevitabili inminente alie- 
deragatxitob xaTszsuyovone éxzoiovuévas, d xal matis, sed etiam contra positas iam leges decies 
xax TOv dj rade uévov vouoy uvglas magiygagas 25 milies circumventiones factas. Quocirca primam per- 
yevopévas. diere tv zxQovüv avsÁovtss odo mxàciw imentes viam omnibus similiter inaccessibilem contra 
Opoíoe afatov ri xat  avtüw émormccusOa % eas fecimus circumventionem. Sed hinc plerumque 
yo. d évvsuOev xarà 10 ei uh ai v» — quidem sanctissimarum ecclesiarum aliarumque ve- 
dyiarrdrꝶm éxxÁnciOy xal vOv d, svayOv oixov nerabilium domuum utilitatem habuerunt possessio- 
Qgsinicvas xvi0tic, ov05vos aUas dAavrov» Dagogovv- 30 nes nullo has minuere praesumente, occurrit tamen 
ros drin- Óà Ojos v. xai Óvcxolov, Qavsíouava — aliquid etiam difficile: debita enim aut longo tem- 
yàp ñ nóggo0sv Gvorávra i wai VovsQov Éx ve — pore constituta aut etiam postea ex quadam necessi- 
ar, xal uadit xaxà Onuosías ztoopacs.s avtoie tate et maxime per fiscales occasiones eis accedentia 


Nov. XL VI (Autkent. XLVI — Coll. V tit. 1: 9loss.) Graece extat in M, prooemii in. (— 13 dvraicgapovtes) et 
c. 1—9 maior pars in Collectione LX XXVII capitul. 13 (inde in appendice Nomocanonis L titulorum cap. eccl. 11 p.664 
Voell.). — Epit. Theod. 46 (inde Prochiron 15,2. 8. Epanagoge 10, 7. 8), Athan. 2, 8 (inde Coll. const. eccl. III, 2, 8). 
Iulian. const. XIV. Argumentum adumbrant paratitla ad Coll. const. eccl. I 2 p. 1252 Voell. ubi »saga 'uÓ'^ cuatur. 


XLPFI. 


DE ECCLESIASTICARUM RERUM IMMOBILIUM ALIENATIONE 
ET SOLUTIONE, EXCEPTIS IIS QUAE CONSTANTINOPOLI SUNT. 


Á4dem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. It in legum cura et in ceteris omnibus ideo quotidie claboramus, ut salutem nostris 
subiectis reperiamus, dum quod effusum alque. infinitum est coercemus, quod definitum est et ad certam 
normam redacium pro ilo subsütuimus. Ac saepe de industria legem, quoniam prius modo carebat, 
etiam ultra modum coartavimus, ut adstricio eo quod antea redundabat tandem aequalitatem in posterum 
introduceremus. Nuper igitur legem scripsimus sanctissinis ecclesiis omnibus et monasterüs et rcliquis 
sacris domibus, ne ulia sit sis rerum immobilium alienandarum licentia. | Videbamus enim rem eff usam, 
atque paulatim transcuntes ad alios ecclesiasticas possessiones, casque neque iustis pretiis solutis meque 
necessitate inevitabili cogen(e alienatas, sed etiam legibus iam latis sescenties po uh factam. | Itaque 
priore via subíata, ut pariter omnibus ad earum fraudem aditus intercluderetur effecimus. Atqui inde 
quamquam plerumque possessiones sanctissimarum ecclesiarum el ceterarum sacrarum domuum utilitatem 

er (, cum nemo eas diminuere auderet: occurrit tamen etiam difficultas quaedam: nempe quod 
debita sive tam pridem contracta sive etiam postea e necessilate aliqua. et maxime per fiscales causas 


2 rubr. Ila éxztoirasce éxxÀnciag tiov noayuárowv | Zachariae (cf. ad c)] éxztosovuévoo» Mc. Delendum opinor 
d,] Theod. | b dixa và» d Kovorayvuwvovzols, | 27 avtov) avvóy?. M* 
M (app. Nomoc.)) om. 6 Coll. 81 cap., Ath., paratitl. ad 
Coll. const. eccl. 1,2 || 9 va — enovóaapara cit. Theod. | 
v0v€ om. cod. Ath. || 10 zie ante 11 éxzovsiras ponit | 1sg. R. XLVI V | 9 legis libri | 11 utilitatem] cum uti- 
Coll. 81 cap. cod. Vaticanus optimus | 11 éxzexóvntras | litate RI | 12 quod) quidem A* | 13 metitum] met*tum 
app. Nomoc. | iva] d. Coll. 81 cap. | 12 é£svoíoxouuss] | Ri meritum (est add. V?) VR | 16 retinentes] et reti- 
07:0 dEevolaxouev Coll. 81 cap. cod. Vat, app. Nomoc., | nentes R | 17 euper V* || 19 eis esse V] esse eis R 
om. Coll. 81 cap. codd. reli. | 13 *oguavó» vs] apiorov | 20 permittentes 71 21 alias V! 22 eooleaiastioo R. 
re Me dero Coll. 81 cap. codd. plerique ιονννꝗ,¾ | ministrantes s. v. R. I 23 alienatas corr. T in mg. 
Coll. 81 cap. cod. Vat., app. Nomoc. | 14 o] saepe e | 24 etiam] et R | 27 *facimus liori | cireumuentiones 
(vo Pachariae) | 18 »ouo»] nov. VII | 23 *ovóà | RVT | 29 habebunt V? | possessionis V* | 31 debito 
- a M | 24 éxzxovvpuédvas (vel avra éxnowvutvoy) | R! | aut om. V | 32 aut] ut V | 33 accidentia vulg. 


IMMOBILIUM RERUM 


éniGvufarva sic Exxodjgame π,ẽÿ y rob l ds 
eyaysi»v oixOvé. suwTpT)e yap OUY VXOÜOTG6 7:59L.0vGÍaS 
«vv&gnovc éxvvvevoy sic day&vr» du avayxnw oi 


«ovra xposgraree, ov18 azodogO-u Üvvauevo. ovra 
d 0 «à opárzuava Llogcuv iat . dd xó ne 


arri «dv paro» OvvagÓns avii xatafloAZe vois 
Javsietai6 proe vr éxxlnciuG taxa, gems - 
ros tije u 7 


281 


5 debita solverent valentes. Sed 


Nov. XLVI pr. 1 


ad alienationis necessitatem sacras perduxerunt do- 
mos. Mobili enim non extante substantia sufficienti 
ericlitabantur in novissimam venire necessitatem 
arum praesules, neque vendere potentes neque unde 
pro talibus quidem 
debitis posse pro solutione creditoribus dare posses- 
siones ecclesiasticas, tamen cum competenti subtili- 
tate et observatione facienda solutione, iam saepe 


bene dxg«Balac xal sapatrorgaos yewo- 
ene vi eva Bo loe id n moÀleuc énstoéypousv, oc permisimus, sicut neque palam hoc nostra prius 


odd cagds tovto «dj uri 8pov avsiovrtss 
viue. ai eon 8 
a vO ÜnuóSio» xal axasteim và Ógáruata, 
der. d amepía yonuatev, lagsiv dd dxivrvov xi 
6s» ov dure id ) 

exogeBisíaé rod rio 
res à»dyw TO«rvty yévovto, da éxnoisGciw égeivas 
S ν . 


10 perimimus lege. Si vero non privatus aliquis est 


creditor, sed imminet fiscus et exiget debita, est 
autem inopi& pecuniarum, accipere vero immobilem 
possessionem inpossibile est fiscum, hic relaxare ali- 


7Mogiov, évravOa zaÀacas v« T6 — quid subtilitatis legis competere iudicavimus, et si 
7tposZxev ryncausÓa, xal A 15 qua necessitas buiusmodi fiat, etiam alienationem 
sinere perspeximus. 


CAPUT I. 


OseniLonsv voivev, ,, àv aywrtávov vic du- 


Sancimus igitur, si sanctarum aliquis ecclesiarum 


nd, ñ và» lohn cafacuío» oixov Ónuocíove aut reliquarum colendarum domuum fiscales debeat 
egétÀo. qopovs xal oOev s0/00:X0 r vovtar dnó-20Íunctiones et unde faciat horum redditionem non 


dos» ovx Axon, €vviévas ndvtac sig rabrò robe v8 
4x rod xÀnoov vOv va ÜsogiliGrato» émíGxonov «9- 
ric v8 vi) zxÓÀso xal mgó6 ys Ov ri urtgonólsce, 
xal ve» . nzgoxsuévov Aoyíw» r noguyua dE 
sabscÓun, xai si ur) pavaín 
le Ovvapevosc ons ro q nu Ógánua, T 
xevra adsav avroi$ elvas, yrgov vevavtre ů Ewu 
xal dengérov ywvouévov maga TQ T€ énapyíae àg- 
XO*T4, xal xtüGsOw divite» üsxteGÓGa xai vavtac 


habeat, convenire omnes in unum et qui ex clero 
sunt et deo amabilem episcopum et eius civitatis 
insuper et metropoleos, et sacris propositis eloquiis 
causam i et si non apparuerit ullus quae- 


0i «lc nógos éxnowjseos 25 stus citra alienationem immobilis rei valens solvere 


fiscale debitum, tunc licentiam eis esse, sententía 
tali procedente et decreto celebrato apud provinciae 
iudicem, etiam possessiones immobiles contingere et 
eas alienare ad solutionem debiti, ementibus quidem 


áxxouiw sic ÀvGw TOU Ogáruatos* rh uév owvovué-30in fiscum solventibus et desuscepta inde percipienti- 


»ev in vó dub xatafla cv xal rd d 
dale, dxsiOsy AauBavovto xal vzsscovtov v, dy- 
«091.0v Oplnua xal tz» aGqaüÀua» d e db vr 
xal ovdiv dd. vov funogoaOsv ted vóuoy 


bus et subeuntibus fiscale debitum et cautelam inde 
habentibus et nihil metuentibus primitus positam 
legem , constitutis, et fiscalibus desusceptis in- 
sinuatis inter monumenta gestorum, deponentibus his 


xae' 7uov, r d v5» ngacw mowvudvo avrv9V- 3b qui fecerunt ea, ut et apud sanctissimas ecclesias 
ren c y8 x TOV vouov Y,, td» vs dy-  salventur clara desuscepta, eo quod et fiscalis soluta 
dot anodsibsov dugparov é»v vnouvüuaci: yuoué- mint tributa et omnia secundum nostram gesta sint 
wv xaà xavatiD suávar tov un r avtáé, iva 

wai wapa vai aysorratoué ExuÁna(a.s Goosto zt50 

vie axodssbs rob wai ro Ónuocíovs xaragsBAra Jas 40 

gogovi xa) v ma»Ta xata TOv rustapov mengayOas 


lentia ad alienationis necessitatem sacras domos adduxerunt. Nam wbi mobilis substantia praesto 
non erat sufficiens, periculum erat ne praesules corum in extremam venirent necessitatem, neque 
vendere possent neque. haberent unde debita solverent. Verum ut pro debitis possessiones ecclesiasticae 
in solutum creditoribus dari possent, ut tamen cum ea qua par est diligenlia et observatione fieret solutio, 
iam saepe concessimus, neque id diserte nostra lege antca sustulimus. dsi non privatus aliquis est 
creditor, sed [fiscus instal ct exigit debita, penuria autem est pecuiiae neque. fieri potest ut immobilem 
possessionem fiscus accipiat, hic quidem de severitate legis aliquid renuttere satius duximus, atque si quae 
eiusmodi necessitas fal, etiam altenationem permittere placuit. 

I. Sancimus igitur, si qua ex sanctissimis ecclesiis vel reliquis sacratis domibus fiscalia debeat 
tributa neque unde faciat eorum solutionem habcat, ut omnes in unum conveniant (am clerici quam deo 
carissimus et ipsius civitatis et praeterea metropoleos episcopus, et sacris scripturis propositis causa 
examinctur, atquo si nullus usquam appareat reditus quo praeter alienationem fiscale debitum solvi pos- 
sit, tum licentia üs sit, sententia tali procedente. et decreto apud provinciae praesidem facto, et posses- 
siones immobiles attingendi et eas ad debitum solvendum alienandi: ita ut emptores quidem pretia fisco 
solvant et apochas inde accipiant et fiscale debitum subeant el securitatem inde habeant. neve ullo modo 
legem a nobis antea latam timeant, ii autem qui venditionem fecerunt. culpa quantum ad legem careant, 
cum ct publicae apochae in actis insinuentur ct qui fecerunt eas deponant, ut etiam apud sanctissimus 
ecclesias servetur manifesia probatio, et publica tributa soluta et omnia secundum nostram legem acta 


2 mobilium R | extante V] existente RT | sufficienti 
V] suffüoiente RT | 6 dare V] dari RT vulg. | 8 facienda 
solutione om. Ri | 9 pala RI | 10 perimizss V !) per- 


5 ro deri vv ogánudvow] pro talibus quidem 
debitis c 4 14 vov Ónuocio» M || 18 en vie tv di 
rar üxxÁncidw Coll. 81 cap. cod. Vat., app. Nomoc. || 
misimus RV?T 


20 ogsílos Me] ogsilss Coll. 81 cap. | 21 Axe app. 
Nomoc. | 22 sq. avtrs vs re] rij aur Coll. 81 cap. | 
23 xai ,j1 on ο om. app. Nomoc. | 24 s£sra- 
dee d app. Nomoc. | 25 tue xoic) citra a'ie- 
nationem immobilis rei c | 27 zgociovons M | 34 ovdé» 
dad. or Mec] ov 0s0iovo» Coll. 81 cap. (ovOy daò vr 
app. Nomoc.) , 36 «6 7% — vouov om. Coll. 87 cap. | 
vo» va) vov dd app. N mos | 37 éngavas app. Nomoc. | 
38 xai om. 6 | 40 9. pogovs ee , Coll. 81 
eap. | 41 g. ro — Nu om. Coll. 81 cap. 
III. 


mimus Osenbrüggen | 11 exiget V] 
exegit R exigit T'vulg. | 18 leg. sanctissimarum ? I ali- 
quid V | 19 debat 7 20 barum vuig. | reditionem V !| 
22 et eius V] et om. RT vulg. | 23 praepositis V pro- 
positis om. Ri | 24 apperuit R | 26 sententiam XR! | 
32 habentibus] percipientibus RI 33 lacunam non no- 
tant libri (vendentibus vero sine culpa quoad legem supp/. 
Beck) | et fiscalibus om. Ft! |j desusceptis] te susceptis 1 


34 gestarum A! | 35 ut et] et om. R | 36 soluentur R. 


soluta sunt sint R | 37 secundum nee gesta sit lege 4 
ES 


Nov. XLVI 1—3 ep. 


vouOv, OU Üvvaurvov Tiv)» mxÀcittS Ünuociov h- 
ua xal ovtoc éni cd ÉxnzOWwjUSiG vOv dm i“ xo- 
oety. did vovro d v5» ToU Üexgévov sroínGiv 
énerofvausv, iva xal rd dguóci» Ógánua naprvgt- 
ra, x Éx rb x, xoovov xal e OUx Éx 
xonud r dd, dd sis ava axztoaaos fjAOav: 
due av rà rij GÀgÓsías mavrayóDsv Hh], 
zavrov éni r Dsíov s)ayysiiov noattousvow, si- 
do rs vOv vs dr ,. vow vs , xal nee 


282 


legem: non potentibus aliquibus 
bitum et ita ad alienationes immobilium accedere. 
Ideo enim et decreti factionem permisimus, ut et 
fiscale debitum testimonio pandatur et ex quantis 
5 descendit temporibus et quoniam non pecuniis solu - 


DE ECOLESIASTICA RU M 
fingere fiscale de- 


tum est, sed in necessitatem alienationis venit, ut 
veritas undique protestata sit, omnibus coram sacris 
evangeliis agendis: scientibus et episcopis et clericis 
et aliis omnibus, quia deus respiciet quae geruntur 


ys r) áAlov ínávrow, ox Jabs adh er và y- iU ab eis, et si quid egerint per dolum aut lucrum aut 


bn maQ' avtOw, xal si vi mgübauev. t, Dolor jj 
xdodoc ij ner. vovio dv rate éavtow dxoÁnportas 
wuxeic Ser, v8 xal v&ÀsvrO»TsS. 


machinationem, hoc in suis recipient animabus vi- 
ventes &c morientes. 


CAPUT II. 


E uiv ovv id. rie rise Ógeiópevos sig, QuvacD'as 
xara TO pro soluto ezzu« t 
066, xàyraUD'a ÜsxQétov yuvouévov xai segos v e 
ro rate aÁnD'sícis ÓgeAouéyan 7t uévey c 
roĩe TOY wtgcsov: sí 0à opánua db,, sin, Ouva- 
névorv avtov sic dme dxiviyroy h xavà try 


Si vero privatus aliquis creditor fuerit, it e- 


uBavsuy dxiviyrove r] 15 cundum pro soluto schema accipere immobiles pos- 


sessiones, hic quoque decreto faciendo et pro mensura 
verorum debitorum assignandis eis jonibus ; 
si vero debitum fiscale fuerit, potentibus eis ad alie- 
nationem immobilium &ccedere secundum priorezm 


neo, maparágnaiw, ders unò dt addei pa. pira 20 observationem, ut nihil desit neque subtilitatis ne- 


rie d,]? urts vr xoi ÀvGits 


que communis utilitatis. 


CAPUT III. 


Tovro dd áxdstev t» dyuováty» iu de 
cíay rh svÓa(uovos tvavtne rode xdi Ty» abr 
sxéQuoux(Ün, xai r svxt5Qíovs OixOve Ov avt; T7 


His autem universis sanctissimam maiorem eccle- 
slam felicis huius urbis et eius confinia et oratio- 
num domos quarum ipsa curam suscepit omnibus 


gorilla &vadédexvas xacuv d&asoUuev voózow, vov 25 excepimus modis, quae iam de hoc sancita sunt & 


I . vovrov vsvouoOstuuévov map fuos an 
x ola usvovrcw iGyvos. Ei dà xa4 viva wova- 
cTüQia d ahr tj» Aywerüty» hey due uit 


nobis in sua virtute durantibus. Si autem et aliqua 
monasteria sub eadem sanctissima maiore ecclesia 
sunt, nec ea sub praesentem facimus legem, forin- 


sin, ovÀà vaUva vmzO vÓv magóvra zowvuaÜa vouov, secus provinciis eam constituentes solum, in quibus 
rate N zone avróv dgiavávres uovov, dv ale co 30 multa quaedam est inopia pecuniarum, per quam 
pecunias 


rie dori» dero xonucrO», xaÓ" fv ai aywravas 

Fri ie Àvca, d xonuatow và Ópáfjuata ovx d» 
ed. 

QEniàoyos) H rousvs oi d negoαν và maga- 


sanctissimae ecclesiae solvere per debita 


non valuerint. 


(Epilogus.) Tua igitur celsitudo quae placuerunt 


c1cvra I yiuwoxmxovga xatà rovro nQoidivas vàs dd 35 nobis cognoscens secundum hoc procedere super sa- 


rote (agois ztQiyuagiv dxyodOese x Aatráto. 
Dat. xv. k. Sept. CP. post cons. Belisarii v. c. (a. 536] 


esse, neve quisquam fingere 
deo enim ctiam decretum 


Dat. xvin. kal 
(a. 537] 


cris rebus alienationes custodiat. 
Sept. CP. p. c. Belisarii v. c. anno secundo. 


licum debitum atque ita ad alienationes rerum immobilium progredi possit. 
| iussimus, ut ipsum publicum debitum testimonio probetur, et ex quot annis 


descendat et quatenus non ex pecunia solutum sit, sed in necessitatem alienationis venerit: quo veritas 


4ndique testata sit, cum omnia coram sanctis evangeliis peragantur sci 
ipsis ( vifurum, ac si 


praeterea ceteri omnes, deum omnia guae ab 


vel machinationem egerint, hoc se in suis animabus recep 


el episcopi et clerici et 
d per do el cupiditatem 


(uros esse tam viventes quam morientes. 


II. Si qui igitur. privatus sit cui debetur, is poterit titulo pro soluto accipere immobiles posses- 


siones: ut tamen hic quoque decretum fiat et se 


um modum eorum quae re vera debentur possessiones 


iis addicantur. Sin debitum publicum sit, ad alienationem immobilium procedere poterunt secundum 


priorem observationem, ita ut nihil ne 


a subtilitate neque a communi utilitate de 


ideretur. 


III. 40 his vero omnibus sanctissimam magnam ecclesiam felicis huius urbis et agrum ei ci 


centem et oratoria quorum ipsa curam suscepit. omnibus 
etiam monasteria ipsi sanctissimae 
haec quidem praesenti leg subicimus, gui eam foris sitis provinciis solis statuamus, 


sancita sunt in suo robore maneant. Ouodsi 


supposita sint, ne 


ecircumia- 
excipimus, ut iam de hoc a nobis 
Aoi: jt. 


in quihus magna est pecuniae inopia, ob quam sanctissimae ecclesiae debita sua solvere per pecuniam non 


facile possint. 
Epilogus. 
sacrarum rerum alienationes caveat. 


4 uagrvgsivas M* Coll. 81 cap. | 7 oos — 13 re- 
irre yn Coll. 81 cap. | 9 zxoós ys om.c | 11 di- 
vata Coll. 81 cap. | 15 r stpoxoAovto, s. v. tto. xac 
9iaÀvo:w M x10 pro oodovrò Coll. 87 cap. „ TO 
app. Nomoc.) | 17 sg. zxQoexvgovuévov — Ovvauévam 
om. Coll. 87 cap. | 19 «vr app. Nomoc. | «era — 21 l- 
eetsAsíae om. Coll. 81 cap. | 20 39. , — Add M] 
22 Tovro» — r Etatgov TOUtOV ro & 
rij *& Coll. 87 cap. | 23 rs — rcòᷣ le om. Coll. 87 cap. 

avv M avt app. Nomoc., Coll. 81 cap. cod. unus 
25 post ávadsOexvas. (d ꝗ dν,νẽꝙa app. Nomoc.) quae 
sequuntur om. Coll. 81 cap. | 26 x jua] nov. VII c.1 || 
21 einías M | 31 xv. k. sep. CP. M] xvin. kal. Sept. 
CP. c k. sept. Jul. vr (om. Iul.“ x 48 K ο 
sauflolov Ath. ngvi aexteufBoiq Theod. | pe bilisaro» 
p uo. (etc) conss. M, Biliaiario ud. anno secundo T) Aer 


Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt cognoscens ut secundum ca procedant 


ri vxatsía» Bad 
al. (cons. belisarii Jul. 
add. vulg. et Zachariae 


2 alienationes ad V I 3 etiam decreti R$, om. R* : 
4 testimonia R! testimo V! NN ut] et T' | 8 et episcopis) 
et om. RI 9 omnibus aliis R | geruntuntur V | 10 quis 
V: | 12 ao) et R | 15 scema RT chema V j 16 et V) 
om. R vulg. | 17 *verorum) uero eorum /ibri [| 18 si uero 
debitum uero V | petentibus R? | 19 immobilium] rerum 
add. R | 22 aut RI | 24 ipsam R! | 25 excipimus vulg. |j 
26 in om. V | aut R! 28 sunt om. V sint vulg. | prae- 
sente facimus lege V* | 29 eam om. RI | 31 per om. 


Ath. Theod. po. bilisarii Jul. 
bilisario Jul. e); anno II ex 66 


R'V'| debitas RV'| 35 hoo om. RI | 36 subscr. dat. 
VII. kal. sept. CP. bili. uin. ann. sd. 7, dat. bilisiario 


uice consul P, om. rell. 


UT PRAEPONATUR 


Nov. XLVII pr. 


-— -— 


MZ 


IITEPI TOY IIPOTATTEZO8AI 
TO TOY BAZIAE9Z ONOMA 
EN TOIZ 2ZYMBOAAIOIZ KAI 


XLVII Auth. XLVIII. Coll. V tit. 3 


R UT PRAEPONATUR 
IMPERATORIS NOMEN DOCU- 
MENTIS, ET UT LATINIS LIT- 


YIIOMNHMASI, KAI 9ZTE AIA S TERIS APERTIUS TEMPORA 


T9N P9MAIK9N IPAMMAT9N 
ZHMAINOMENOYZ TOYZ XPO- 
NOYZ ZA9EZTEPON 
I'PAS$EZ2O9AI. 


O avtrós Baeilsis "Ioivyn énágyq oasvotov 10 F, 10 


ámxó brd r xal matQuxiq. 


(Hlgooí£usov.) 'Exsivo návrow slyos osuvóravov 
«ci cvufóAaw» xal Ünóusnua xal si ví neg d dg sic 


E 


xoevov ,) àvOgonom ésvorras vouitéov. one temporis memoria homi 


PERSCRIBANTUR. 


Imp. Iustinianus Aug. lohanni pp. secundo. 


(Praefatio. Illud omnium esse honestius pu- 
tandum documentum et dg et quod omnino pro 
nibus adinventum est, quod 


xal avt? xoGusira. tj Tzc Bagile(ae H vnaro l5 ipsa quoque commemoratione ornatur imperii. Con- 


ud» yàg xal émiveugces xal sí ví map Ósiyua vOw 
xgóvow e dort gag nuiv, lor. niv (Go xal avrà 
an dœrixd vovrov ov Ie rie, OV um juste r. 
vovrOv évaigovusv, aÁAa psibova re⁰ς,ονοννιν avtoie 


L 


sules etenim et indictiones et quodquod indicium 
temporum omnino est apud nos, sunt quidem forsar 
et haec significativa horum quae volunt, non tamen 
nos aliquid horum perimimus, sed maiorem adiectio- 


éniviDsusv, Nn dx usibóvav cs xal vslsotégov av- 20 nem eis inponimus, ut ex maioribus et perfectiori- 


roĩe 0 TOY cv» ÜnÀora. Ógóuos. sí yap tis am- 
4do« 7o0s va mzaÁai0tava mzávtov xal ügxyaia toV o- 
Aru ,,, Jivsiae jus Oo Tee ò facisos Te 
nod. raias éfagyei, IMivsadas vs use i éxsivov xa- 


AoépaDa- sire rie wal sis vds d euren agyae Duo 25 


j05.8 rde i ov xaOagus TO jim ovoua sa 
a , ébéAauys, ge avtaé xavscTQGavto 
Pwnb los r xai Novuoc, d uà» tz» nóhw oixodogu?- 
cac, 0 d avt» vóuow vafac vs xal „„ 
sivs xal v tQíra nmgooí(uua AaBos r , Bacilalas, 
ro Kaícaga vóv uéya» xal [vyovatov vov caflactóv 
xal ovra ri. vori iu u Ty» vov d 
xavtg» xoatovga» (aii q &Oásavos) Ae d ᷓ ü; 
ovgay. Jer ov» drono- i vois vνꝓ eo ai xal vois 


bus eis temporum designetur cursus. Si quis enim 
respexerit ad vetustissima omnium et antiqua rei- 
publicae, Aeneas nobis Troianus rex reipublicae 
princeps est nosque Aeneadae ab illo vocamur; sive 
quis etiam ad secunda principia respexerit, ex quo 
pure Romanorum nomen apud homines coruscavit, 
reges eam constituerunt Romulus et Numa, ille qui- 
dem civitatem aedificans, ille autem eam legibus 
ordinans et exornans; sive etiam tertia principia 


30 sumat quilibet imperii, Caesarem maximum et Augu- 


stum pium et ita rempublicam nobis inveniet hanc 
quae nunc est valentem pue immortalis ab illis 
procedens. Erit ergo absurdum in documentis et 


Nov. X VII (Authent. LL VIII = Coll. V tit. 3: gloss.) Graece extat in ML, B 22, 3, 2 cum schol. — Epit. 


Theod. 41 (inde 52), Athan. 14,2.  Iulian. const. XLII. 


XL II. 


UT NOMEN IMPERATORIS INSTRUMENTIS 
ET ACTIS PRAEPONATUR, ET UT TEMPORA LATINIS LITTERIS 
INDICATA ACCURATIUS SCRIBANTUR. 


Idem Augustus lohanni praefecto praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. 


Illud omnium gravissimum existimandum est et instrumentum et monumentum et si 


usd omnino ad lemporis memoriam ab hominibus excogitatum est, quod ipsa quoque imperii mentione 


coratur. Nam consules ct indictiones et si quod aliud omnino apud nos cst indicium temporum sunt illa 


quidem et ipsa fortasse idonca ad ea quae quis vult 
maius additamentum iis apponimus, ut e maioribus et perfectioribus t 


designanda, neque nos eorum quic 


tollimus, sed 
emporum cursus iis designetur. Nam 


5i quis ad vetustissima omnium tempora et antiquitatem reipublicae respiciat, Aeneas Troianus rex reipublicae 
nostrae initium dedit, nosque Aencadae ab illo vocamur; sive quis etiam ad secundas origines spectet ex 


nomen inter homines clare exsplendui 


quo Romanum 
alter urbem condidit, alter cam legibus 


etat, Caesarem et Augusium sanctum 


lenduit, reges illas constituerunt Romulus et Numa, quorum 
et ordinavit et ornavit; sive etiam tertia quis 


' primordia imperii 
ita rempublicam nostram reperiet hanc quae nunc 


valet (et utinam immortalis sit) ab illis profectam. — Absurdum igitur est in instrumentis iisque quac in 


7 vovs om. M || 10 ;nscr. et prooem. om. B, add. B3 | 
fnscr. O avros fal sq signuéve éxdoxo (x9 av- 
vd Ah) BIAt | 11 zazqixéov L ] 13 Envenvas 
wulg. (BZ) | 16 si 21 xeg Sensu vov MB] ei 21 
, d L er 14 ragáüsiyna xà Haloander | 
17 devi) siol L | vpiv B3 20 h B | veAew- 
ri B2 4 21 qu lodra MLB3 I 22 xadaiótsoa B3 | 
24 al ML) Ats vulg. (B3) | 70 95 B3 | 
26 «0 óonaíov L | 28 xal o Novuas BI | 29 xoc- 
ius B2 I 33 éxsivov L | tgoiovca» MB] zooiovca 
Le | 34 Forer] erit c [| xai om. L 


1sg. N XLVIII. V | 2 proponatur V* I 5 tem- 
pora) tpr (corr. tp) V | 6 soribantur V I 12 onestius R 
ptandum V! | 13 quod RTI quid V! quidem V? | 
14 omnibus RI | 15 ornetur V! orneutur V? | 16 etenim 
et indiotiones] etenim (et corr. V?) indiotionis RV 
quodquod R Vi] quod quidem VT | 17 apud) et apu 
RT | 19 sed à maiorem Re | 20 et ex perfectiori- 
bus RI 21 oursus designetur A | 22 uenistissimam R 
reipublicae] principia add. V? | 23 Heneas V | 24 *est 
nosque] et nos qui £V et nos quidem vulg. | 26 oor- 
ruscauit (oorrusoee R) RV || 27 numma R | 28 cd ta- 
tem V aut V 


96* 


Nov. XLVII 1 


4% Qixactnolos sxparropévow xal axis dy ümacw, 
éd» ole ver? Rem nus yévuxas xoóvov, um vr» ga 
dea ye da Tovtov. 


284 


UT PRAEPONAT'UER 


his quae in iudiciis aguntur et absolute in omnibus, 


in quibus memoria qued fit temporum, non im- 


perium his prae 


CAPUT I. 


"OOev Dsanítousy, vove v8 000. toit ztQatiouévoss 
vxngerov»ytas etta dv ÜixacTroloic sica a àv Su 
ara re, cou 15 GvuQolauoygaqove xal robe 
8d xaO" oiovóznots ανç,m. cuins yoagorcas 
eire an ravtrg ve nusyáAns mOÀsoe siva dv ois aÀ- 
dote KO vesci, ov riv AF did 0 O, odr 


re dgyegDas vv Gvufolatov: Bacsis(ac vovósi0 


ToU ÜsiovrátOv vyovatov xal avroxQatogos 
Ir o vs roh, xai uev. dxsiva EH x vov 
vnd rou zQosnyngía» vov xat' éxsivo *Ó Froese Ovwtos, 
xal vQírnv 9v j, 5 TOU uh 
xai rie νν0ν,E⏑G ovTO yàg dy 

t5goiro, xai ij re rij flaciAs(ac usu 9 r tie vza- 
veíae rde 7 vs Aon; magatnongic éyxsiuévr vois 
cvuBoAnío:s àyoOsvta vaUta xarà zOÀ) xaraci5OM. 
1 Ei d xaí vie zapà xoĩe v dar oixoUsiv ñ dd 
Àos6 Gv OQozt0t qv 
z0Àsov xoóvow, ! o) rau gõ)a vo Gd mo- 
rerd d , r Bacils(a, énsaOc à de siorvas o v8 
a caro 5 ta dmhvéurGiG O vt uu» ij re ijuiea, xaó" 
I n&átifto& , ygdgetas. à yivÓusva, TE f 


«à zavrO» 0 x 15 


eros sagatrorcie ind, voie vov 20 


Unde sancimus et eos quicumque ministrant, 


5 sive in iudiciis sive ubicumque conficiuntur acta, et 


tabelliones qui omnino qualibet forma documenta 
conscribunt (sive) in hac & civitate sive in 
aliis gentibus, quibus nos praesidere dedit deus, hoc 
modo incipere in documentis: Imperii illius s&- 
cratissimi Augusti et imperatoris anno 
toto, et post illa inferre consulis appellationem qui 
illo anno est, et tertio loco indictionem, mensem et 
diem. Sic enim omnia tempus servabitur, et 
pro imperii memoria atque consulatus ordine et reli- 

ua observatione interposita documentis inadulterata 
er valde constituuntur. 


1 Si qua vero apud Orientis habitatores aut alios 
homines observatio custodiatur in civitatum tempori- 
bus, neque huic invidemus: sed praescribatur qui- 
dem imperium, sequatur vero, sicuti dictum est, con- 
sul et indictio atque mensis et dies, secundum quam 

tur et scribuntur quae aguntur, et tunc in- 


gerun 
vs éxayécOn xal XÓ t9 nóÀlsoc nci roómow gros. 25 feratur etiam civitatis omnibus modis annus. Nos 


us rd Kungoc)sv ovUi B», 
Baawux5 dd soos ro mzQüyua avtousw. xai d- 
xo d svJUe amo v fysuov. Jua zQoiovore norte 
éuveugesos, ovro zoe a)tov ygagóvtov* Ha- 


fusis yàg dgasQov 


enim auferimus quidem priorum nihil, imperiali vero 
additamento causam augemus. Et incohetur mox 
auctore deo & procedente prima indictione, ita quo- 
dammodo eis scribentibus: Imperii Iustiniani 


sias lovavtiviayvoU vov Osiotatov /foyov-30sacratissimi Augusti et imperatoris anno 


cTov xai „„ trouve évUaxávov uectá 


rj vzatsíay OÀaBíov Bslicagíov v0U lan- 
spovávov Krovs dure vjj zoÓ roc vs. 
or t8 dy ana óvoualégÓm r xis Baciaías 


ten vs vs iner, ép. Ocov Gw avr?» Ó Joc un-35 de cetero imperatorum. 


xv»p, ric v5 tv épsbrs avtoxoazógow* zoó0nAov Ov 


cap. I pr. (v. 9—15) cit. B* p. 603 Zach. 


undecimo et post consulatum Flavii Beli- 
sarii viri clarissimi anno secundo, toto 
kalen das. Sicque in omnibus nominentur imperii 
anni et nostri, in quantum eos deus elongaverit, et 
alam namque est quia 


iudicis T sid 
cedere 1 DM erium. 


sancimus, ut et quicumque actis ministerium praestant sive in iudiciis sive ubicumque 


atque omnino in omnibus, in quibuscumque memoria aliqua (temporum fiat, non prao- 


acta 


conficiuntur, et tabelliones et qui omnino secundum quamvis formam instrumenta scribunt sive in fac 
magna urbe sive in ceteris provinciis m nobis deus imperium dedit, ita fere instrumentorum initiwn 
faciant: Imperii illius sacratissimi Augusti et imperatoris anno illo, ac postea consulis 
nomen apponant qui illo anno est, et tertio loco indictionem, quam sequantur mensis et dies. Sic enim 
wi omnia (empus servabitur atque tam imperii memoria quam consulatus ordo et reliqua observatio in- 

strumentis inserta plerumque ut ca adulterari nequeant. efficiet. — Quodsi qua etiam apud eos qui in 
Orientis partibus habitant vel alios homines custoditur. observatio in notandis civitatum temporibus, ne 
Auic qui invidemus: verum praemiltatur quidem imperium, sequatur autem, uti dictum est, et consul 
et indictio et mensis et dies, quo quae fiunt aguntur et scribuntur, ac tunc demum civitatis omnino annus 
apponatur. Negue enim nos eorum, quae antea fuerunt, quicquam tollimus, sed imperiali additamento 
rem augemus. Atque initium fiat statim a prima indictione deo duce procedit, ut illi ila fere scribant: 
Imperii Iustiniani sacratissimi Augusti et imperatoris anno undecimo, post consu- 
latum Flavii Belisarii viri clarissimi anno secundo ante diem illum. Atque tta in omnibus 
imperii anni nominentur tam nostri, quoad illud deus prorogaverii, quam eorum qui sequentur. impera- 


1 d» rote Qixaovrolo:ss L | xaà asas in litura L | 
sal asd; — 4 aibi eve bis scr. t 2 & ad- 
didi || uem rie yévgvas A BTI uduvrrvas L | AGO 
doe inc. B| 5 GvsiavacOas M avriotosras Schoell | 


erat | 34 va] dd Nr vis] vavtge v7 B | y ad 
wovp LB) unxvvos in spatio van relicto suppl. 


1 quae in] quem V! quoque in R. | 2 sg. his imperium 


6 noicsc B | 10 evuoAo» L | rode] vovrov L* | RI 6 qui) et qui Beck | forma om. V | 7 sive addidi | 
14 *z» LB) om. M || nagszoudvov — 15 ve men- | haeo V | 8 possidere R! | dus V! jj 11 appellatione Vt 
sem et diem 6 | 19 zaoa vois LI wapa rove M «ois | 12 est] e V! del. V* | 15 inadulterata — 19 orientis 


zagà B | 21 Arr. L 25 vs M(s)) dd LB | 
rie voie L | Fre e] Joe L (cf. Theod. xai «o r 
soAsoe Eros 1) do HO oe, Ath. v0 Hos rije óÀso€ xal | 
oca da jtd, sim. Iulian.: unde Zachariae xal 
do Moe addi vult non recte) | 27 avtavousy B | ao- | 
ao Ms] &oyéc9o «à L doxécOwcar vulg. (B) 
28 moo»s] ngo vzs B! | 29 émiveufüasos M | 33 vp - 
% vocovós (zocow dd libri] toto kalendas c (vy 
"go vóvvo ad coni. Zachariae: sed tum mensis addendus 


om. V!, et non adulterata — orientis add. V? ia . 
16 constituantur V(?) constituentur vulg. || 19 vero om. Ri 
21 persoribatur V | 23 inditio R I mensuis R', om. V" | 
quam secundum RI | 24 geruntur et] gerit RI | conseri- 
buntur R vulg. | aguntur R vulg.) geruntur V | 28 pra- 
eedente RV | 29 ei V! [ scribentibus] scilioet add. R 
impii V* | $1 et post] et om. vulg. eee libri | 32 ola- 
rissimi uiri E vulg. | toto T's. v.] o V! nono RV? 
T1 J 33 nominetur V* . RI | 34 eas Ri eam V 


IMPERATORIS NOMEN DOCUMENTIS 


at voy d, Kvovc évdsxdtov cic rustápas yoavovot 
Baeils(ac, üápyopévov ) cov Anb.lAlos MTM xac 
ry xooT9» inte, xaO" Tw» ue d Os0€ rote Po 

arternee stoáyuaoi, aer Fros yorpovas, 
ual dye odr Boc riv ò Osoc r Baailsíap dxtai- 
va iea niv xal rovro v m 7tQOÓS TOÍS vÓMOIG 
wal rñ tovto 10:08. Mévoi Ü.nvaxa: aOavatov, rij 
prüens 15e gad stayti Gepstapayiwouésre moáy- 
geri «a nal xoóve. 


Nov. XLVII 1. 2 ep. 


nunc quidem annum undecimum nostri scribunt im- 
perii, Incohante vero Aprile mense et prima dle, in 
ua nos deus Romanorum superposuit rebus, duo- 
decimum annum scribent, et ita de cetero, donec 


b nostrum deus imperium extenderit: nt nobis etiam 


causa super leges et harum celebrationem con- 
tinue maneat immortalis, dum memoria imperii omni- 
bus simul interfuerit causis atque temporibus. 


CAPUT I. 
Kawsivo uévros xoocríiÓspev, ors dnad5 oí x0» 10 Illud quoque adicimus: quoniam bi qui tempus in 


vov 8v roĩc Oaxaca t5Olo:s àzxto0nunivovrss nerd rh 
agago)v dxeivov xal aoyaíov ui r ÓnAovsiw ab- 
tor, stQapvAutrsv d» zxwuryri OuxaoTnolp rd wet 
ixsiva va ygaupava rm Tis àgymiórnros Fraga do- 
avayweaxsa Oa: sagà sávrov Gd Quyaueva xai 
dn lob ra x r nQatrouévov xoovor* dv ut) ra- 
voor avalnrovstss vo / yoovoyv, silva zxAavausvos 
gie? ſs avOoo7tp Tivi nagrróxoum xà ygdupuara 
éxsive rate dÀnOsímis ywvaljgxorvti.  aÀÀ. 
épelie xal usrà T?» moygngi» vàw àágapow ygau- 
giro rije éllados sim gowie, yoduuneadu éAÀAnrixoic 
wxoríJQegOuas TÓv xoóvov, e éopaixQ rie 7p TOV 
roc xcotOv xadéctrxs vates, Qonixois unà» bo- 


, 


rid eo das, xavra di) «d xowaà xal d Gag?) xai 15 omnibus facile 


sí uày «a 20 rum litterarum 


iudiciis designant, cum incertis illis et antiquis lit- 
teris hoc declarant, observetur in omni iudicio, ut 
st illas litteras antiquitatis alias subdant, id est 
as communes et omnibus notas et quae legi ab 
possint et significare gestorum tem- 
pus: ut non fatigentur requirentes id tempus, deinde 
errantes expectent, donec hominem quemcumque com- 
periant litteras illas pro veritate lecturum. Sed si 
quidem reliqua etíam post 5 incerta- 
i ecae sint vocis, graecis litteris 
subdi tempus; si vero latinus quidam totius chartae 
consistat ordo, latinis quidem perscribatur tempus, 
interpositis illis incertis elementis, clariorem tamen 
ordinem habentibus litteris, quas liceat omnibus le- 


yeaio d yQauuagi 0 zoóvoc vcoxsuusvois toic da- 25 gere omnino syllabarum latinarum (non) ignaris. 


r. % dxaivoig Gtoiyeioi, Gegegrépay puévros e 
Ktove, ypgauparov xai 5v Ktegvi nad ávaywoaxsw 
voc ole GvÀlaBow» (opaixdv obe dveziTüuOgis. 
(Eniloyos.) H voívvr a5, hr ν˖ và nagacvávr 
nus xai dd TovÓs ro Üsíov ) 
urg Tij ueyalg nóÀe Kv v& raĩg Émapy(aue ásragaas 
ev tQyes qevaga xaragrhOáTO), Gera unÓOéva voluas 
évégess d usi» zov xoóvov zr rd xávru», d 
r uada lange Ses Àwopoícausvy. Dat. prid. k. 
Sept. HR imp. dp. Iustiniani pp. Aug. anno 
cons. Belisarii v. c. anno 1I. 


a 
dn lou usa vóuov Kv» v 30 n 


(Epilo gus) Tua igitur eminentia quae placuerunt 
obis et per hanc sacram declarata sunt legem, et 
in hac maxima civitate et in provinciis universis 
quibus praeest manifesta constituat, ut nullus prae- 
sumat aliter numerare tempus aut aliud agere, sed 
ita sicut dudum decrevimus. ^ Dat. pridie kal. Sep- 


post 35 temb. CP. imp. Iustiniani pp. Aug. anno XI. p. c. 
[a.537] Beli 


ii v. c. anno secundo indictione I. 


torum: qua in re manifestum est eos nunc quidem anno undecimo nostri imperii scripturos, ineunte 
autem mense Aprili die primo, quo nos deus fRomanorum rcbus praefecit, duodecimum annum scripturos 


iu nobis 


esse, alque ila deinceps quamd 


imperium ez 


t. ut nobis haec quoque res praeter leges 


ue lationem perpetuo maneat immortalis, cum imperii memoria praesens appareat simul cum omm 


et re et t ore. 


II. Verun illud quoque adicimus ut, quoniam qui 


tempus in iudiciis denotant, id per obscuras illas 


et antiquas litteras significant, in omni iudicio caveatur, ut post illas litteras ex antiquitate receptas alias 


subiciant, has 
ne acta sunt tempus  denotent: ne 


dicimus communes et omnibus perspicuas quaeque 
qui tempus scire desiderant vagentur atque. errantes. expectent 
in hominem aliquem incidant gui litteras illas probe noverit. : 


legi ab omnibus facile possint et eorum 


siqui quae $ post 


praescriptas obscuras litteras sequuntur. graecae sint linguae, graecis litteris tempus subiciatur; sin la- 


tinus totius. chartae sit contextus, latinis quidem. tempus. subscribatur litteris quae 


illis elementis, clariorem ipsa ütterarum ordinem 
emnino non ignari sunt legere liceat. 


tur obscuris 
tura et quem omnibus qui syllabarum latinarum 


Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata sunt 


et in hac magna urbe et in 


provinciis omnibus quibus 
lempus audeat aut reliqua agere nisi ita uti supra de, 


acest manifesta reddat, ut nemo aliter numerare 


. * 


vimus. 


1 Kroc sa' B(c) | yocyove:] scribunt c | 5 fe 1 
*éeroívos libri | 7 2) B | 8 evnzagaysvouévos L 
11 co» om. LI 14 và rie] rd om. L | 17 òndob-ra 
&gniflcare (i. e. quo?) c | vov] và LI zxsgivoovoc: 
sal avatrrovvtss L | 19 i» L| foc av av9oo- 
xo B | 24 vxoygagécO'wca» L | 25 yoduuacsv om. c | 
exoxsiuevos L I 27 Kyovaw Le 29 epit. om. B | 34 sub- 
ser. dat. post consulatum (dat. consp. Tul.) uilisarii Jul. y 
dat. bilisarii Jul.“ pridie kl. Septemb. e proid. k. sep. M 
se» a' wadavuov te ren’ Ath. a pias xaAdp- 
des novi csxrepBole (sic) Theod.; kal. Sept. € ed. pr., 
quod probant Heimbach et Zachariae propter ind. I in € 
«t ab Ath. appositam. Sed illa indictionis nota temere ad- 
scita eidetur ez ipsa movella p. 284. 28, ubi verbis àxo 
vj — stpoéovone moüveES éxivsurso 6 ultimo die anni 
eeriptis recta novae indictionis initium notatur, a qua in- 
ewnte statim lez valitura sit | 35 CP. om. M imp. dn. 
iusti. pp. aug. ann. M imp. iust. pp. aug. an. XI c. Fre m 
cis gag Theod. BaaiAsías Iovataviavov (addendum 
(sé )) Ad. || p. e. Bilis. uc. anno secundo indiotione I € 


15 F (leg. (urrd x uxarsiap 5 F) i. 
J. rr a Ath., post Bilisario uc. conss. M Ard «5v 
vsavatay Bshusaoíov Theod. (Jul.) 


1 nunc) tune RI V! huno V? | decimum RI nostri di- 
eunt imperii uero aprile mense inchoante V | 5 imperium 
deus R | 6 gelen R | 7 imperatoris R 10 addicimus V 
hii RV | 11 desigant R 13 alias om. V | 14 hàs R 
et omnibus] in omnibus R I 16 id RT] om. V4 17 quae- 
eumque RV! | comperiatur R concipiatur R! | 18 Sed 
— 20 sint om. V! | 19 etiam om. V(*) || perscriptionem 
RI 20 graecae] si graece RV | vocis] litterarum si V 
litteris graecis R | 22 oonsistit T | latinis (is scr. V* in 
spat. 4—65 litt.) VT] latinas R!T' latine R* | subsoriba- 
tur Beck [| 24 lioeat VT) licet R I 25 sillaberum RV | 
non add. vulg. | 30 et] ut E! | legem om. V | 32 praees 
R ut] et 33 alium V | 34 dudum RV] modo T 
35 CP. om. V | imperator iust. V | anno XI om. V 
bilisiario m. eon. V 


Nov. XLVIII pr. 1 


DE IUREIURANDO 


MH 
ITEPI OPKOY AOGENTOZ 
IIAPA TOY TEAEYT9NTOZ2 
ENEKEN TOY METPOY THE 
EAYTOY IIEPIOYZIAZ. 


O avtós gas Tdi énágxq voarroolow «0 B, 


ar vzavov xal matQuxio. 


dIoooíusov.) Ae rovrov Éva stemowjusDa or- 
nóv T0 rds dir gae TOv TÀsvrowrov e He- 


XLVIII. Auth. XLVII. Coll. V. tit. 2 


R DE IUREIURANDO 
MORIENTIS PROPTER MENSU- 
RAM SUAE SUBSTANTIAE. 


Imp. lustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 


(Praefatio. Semper hanc unam habemus in- 
tentionem dispositiones morientium esse firmas, nisi 


Baías, sí ur) naxovvas vóuq) xal gayagase évastioivvo (0 resultent legi et aperte contrariae sint his quae illi 


voie dxaív« Ooxovow. Tou voívvv xal év voie rf 
paci xiv dy xal sgosnyysAuévov ruiv, de dt a 


v rie g OQxOiG TT» déavtov zteQuovGíav ümacay 


sins xal 01i r uóvnv xaraluuzdvf. TOi ab rod 


xÀngovóuo:, r dà Dcragov avrov TOv xÀngovó- 15 


uo» ae Tavra dvavevovGuw, o Üíxoeia ↄr“uio t, 


6r. xy u,, ovcías vis éxsívov xAnpovouovG. xdv 
robr ms(Jovra, rois vm avtov Owvrstayuévoss, à 
q av sinxos e Ogxov vavra Ovx Fr. xvQua A. 


placent. Scimus igitur motum et annuntiatum nobis, 
quia cum testaretur quidam, cum iureiurando suam 
substantiam omnem dixit et quia hanc solam reli- 
uit suis heredibus, aliqui vero eorum heredum ad 

aec resultant, non iuste facientes, quia substantiae 
quidem illius heredes fiunt et in hoc adquiescunt 
bis quae ab eo disposita sunt, quae vero dixit cum 
iureiurando, haec nequaquam rata manere neque cu- 
stodire ea secundum competentem modum volunt; 


onde uff avrà xarà TO» mtgosíxovta cvgómzo» 20 cum utique nostris videtur legibus unam quodam- 


Boílovras* xaívo, ys voié ju, d owe vóuoie Bv 


h slvas stQósc 0» *0 TOV xÀngovóuov xal tO TOU 
sig avro» zapaznéumovtos tO» xÁfZgovw, 

Tw avito» éavtq) grjgeus „ 
xal dxo U 
rei, dd zQ0$ vové oixsiovs Ó«auaysa Das Aoyove. 


dora OUx àv 
c4 xal meg sime 
& xvgiov slvas, vovro a5 BoviscO«a: xoa- 25 sermones. 


modo esse personam heredis et qui in eum trans- 
mittet hereditatem, ideoque nullus eundem sibimet 
dicit reluctari et quod dixit atque iuravit tutum 
esse, hoc nolle valere, sed contra proprios reluctari 


CAPUT I. 


Ssang roívoy, sí rie d a 787:0:ux06 
airs id. õxeigοινο sive d. tra Au gere, zap' 
— € * 9 , 


avrov di vnaoonusaioÜsicav, n dv rale avtov d 


xcis TO Tij$ o Tij cVTOU mérQov 7wOjces SN, 30 
co ics *Ov uiv anóvrov cOv Oi 
ztapóvtow I xa) xaüvtow aGoóvrow, u ébsvas toic 


TOV 


Sancimus igitur, si quis descriptionem faciens sive 
propria manu sive per alterius quim scriptam, a 
se autem subscriptam, aut in suis testamentis sub- 
stantiae suae mensuram faciat manifestam, heredi- 
bus forte aliis quidem absentibus aliis vero 
sentibus aut etiam omnibus praesentibus, non 


Nov. XL VIII (Authent. XL VII = Coll. V tit. 2: gloss.) Graece extat in ML, B41, 6 ( ' p. 530 Zach.) eum 
schol. — Epit. Theod. 48 (inde BZ). Athan. 9, 4, Anonymus Bodleianus ap. Zachariae Arixd. p.213 (ubi citatur 


wsaga uO"). Julian. const. XLIII. 


XLVIII. 


DE IUREIURANDO A MORIENTE DE MODO SUBSTANTIAE 
SUAE PRAESTITO. 
Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. Semper hoc unum habuimus propositum, ut defunctorum dispositiones firmae essent, 
nisi legi repugnarent disque quae illi placent. manifesto adversarentur. Aigus scimus, quod et in rebus 


agitatum et nuntiatum nobis est, 
seque eam solam heredibus suis rcli 
iniuste agunt, quoniam in bona qui 
sunt, quae vero iureiurando 


quendam testatum. cum iureiurando. suam substantiam omnem dixisse 
e, postea vero quosdam ex ipsis heredibus qui 
illius succedunt et in hac re obocdiunt iis quae ab eo constituta 
to dizit, haec non iam rata manere volunt neque co quo decet modo 
eadem servare: quamquam nostris legibus una quodammodo persona videtur esse 


haec recusasse , 


edis et cius qui here- 


ditatem in eum transmittit, x ind nemo dixerit eum secum. ipsum pugnare et quod dixit aique ratum 
sc 


fore iuravit, id nolle valere, 


propria verba impugnare. 


Sancimus igitur, si quis descriptione facta sive sua manu, sive ab aliis quidem scripta, ab ips» 
autem subscripta, vel in suo testamento substantiae suae modum declaraverit, heredum fortasse aliis ab- 
sentibus aliis praesentibus vel etiam omnibus praesentibus, non licere heredibus haec recusare neque di- 


2 rubr. Lee rob dv ralvrñ Ouvvovtos x fie id ias 
vsoctdgsos Theod. | egi vov 0Qxov 10) dot 
Ath. | 5 éavrov) avrov B* covrov At^. | 8 prooem. om. B, 
add. BA | novvpa9a L (s) |. 10 nádxovzas Le] uáxov- 
vas MB] 11 voie éxsivq Ooxovcw MBIg) và SH ' 
Joxovrra LI xai é» vois . om. e | 12 zgosay- 
ys49à» L | 14 abr MB3 éavrov L I 15 vore 
om. e || 22 900070» 10] ro om. B2 0 rò vov 382 
xal «vov L | 26 Aoyovs ML) vóuove B2 I 27 Gsazitousv 
si 116 inc. B || 28 oixeiógetoov B* | évégov B* (s) || 29 bn. 
yeagsicas B' | i rate avvov (éavrov B ah α ML) 
d. a Oe ML Bs] sive in suo testamento sive sine testa- 
mento in quavis ohartula Julian. | 30 avro? libri | rtovo70: 
4L? | 32 3 om. L | xávsav nagovtssy) add. ij fivov 


&zóvtov? (cf. Iulian. omnibus praesentibus vel omnibus 
absentibus) 


1 sg. E; XLVII VIS morientis R] a moriente VT a mo- 
riente praestito vulg. | 6 pp.] praefecto R | 9 firmas esse 
V|11 motum] et in causis motum Beck | 12 sq. substan- 
tiam suem R7 | 13 omnem] o. FI dixit RT] edixit F | 
relinquit al. | 14 suis in heredibus R V! | 15 iuste RV] 
iusta T | 16 hoo adquiescunt] hacquiescunt RI 19 ea 
om. R | uoluerit V | 22 hereditatem bis ser. V! | * eidem 
libri] 23 dicit “ al.] et dieit RT edieit V | 24 haee 
RI relutari V | 28 scriptam R] scripturam vulg. | 
31 ferte aliis] aliis om. R! 


MORIENTIS 
xÀgpovouois sQ06 Tavra üvavsis» pnrÓà Afynv cc 
vé» xÁnjgovópcwv i6 üméxQuya nod ara Ne ro 


entern naga tov relevrDros. ine b O 
— € [4 L [/ bl * - 
rel r vnóOyos 9 ÓwpoGaitTO xata ve ÉavroU j 
, [4 , " ? - 4 - 
Oyxac, «€ ovóév dot.» reo avtq? maga avra, 
roi r leid rode xÀnpgovOuove, sit& staidac sits 
xal éLorrixoé slsv, xal uy; noÀvnoaynovtiv uróà Gvxo- 
wgavtsir rode aur GvyxÁngovouove, punóÀ é»vev- 
Je» ur Ts Sire xai ss fagarov aye, xal 


207 


Nov. XLVIII 1 ep. 


beredibus contra haec resultare neque dicere quia 
qne heredum celavit res extra ea quae dicta sunt 
a defuncto. Sed si quidem iusiurandum moriens 
praebuerit et iuraverit secundum sua testamenta, 
5quia nihil est aliud ei praeter haec, hoc amplecti 
heredes, sive filii sive etiam extranei sint, et neque 
tergiversari neque calumniari suos coheredes, neque 
ob hoc servos quaerere ad tormenta deducere et 
alia similia discutere et perscrutari, quae solius sunt 


fie voiavra Sisgevvüv xal mohvngayuoviiv, ange 10 contentionis, alterius autem penitus nullius, utpote 


povrs dr gulovsixiac, érégov Oà savtsAcs ov0svos, 
oc vje ovcías OQoxovene vocavege slvai. 005» Ó Óia- 
Oéusvos mpuocs, xal vavtuv uóvgv sic robe xÀngovo- 
1 obs diaipsO vos Hον“b ie tts. All vavva udy 


dum substantia videatur tanta esse quantam testa“ 
tor iurans hanc solam &pud beredes invenire voluit. 


1 Sed haec quidem inter heredes, qui curiosi vi- 


xQo& TOUS xAngovopovs, of rabrò xov QoxoUc: voic 15 dentur in defuncti esse substantia, valere volumus, 


red, silvas, woavsiv BovióoneDa, ov fi voUvo 
xvgiov elvat xai sos Qave.gvás, dor vois zuevépoi 
&iortai vouow, OnOGa p v volo éavroU grGsuEV 1 
D - * , * 2 - * - 
yedyeus, vasta undi, avtov ogshsiv ud i voic da- 


reife zQoxgisaiw. aAÀ' dust, ããòasa or návra 20 licentia sit omnia perscrutari 
» 


a ov fovÀovras tQoxov, robe xÁngovÓuovs 
d éupévssv roĩe vapà vov OaeiÓsuévov , ,‘. 
xai Hr ys xov; tOUv mQayuetoc d» oic xd 

406 TO TO» Éva»tiOUMSPOY tOUTOL. i ÜUvaGOas «ow 


non tamen hoc ratum esse et inter creditores, eo 
quod nostris declaratum est legibus, quaecumque 
quilibet pro se dixerit aut scripserit, haec nihil ei 
rodesse neque creditoribus praeiudicare. Sed illis 

1 volunt modo, he- 
redes autem contentos esse his quae 2 testatore 
dicta sunt. Sitque poena negotii inter heredes, ut 
qui adversatur his quae relicta sunt ei non possit 
omnino frui, necessitate imminente aut oboedire 


rA avTQ nayteioe dm, dvàyxre 25 omnibus aut universa contemnere, et non haec qui- 


éxovens f) naí(Dsc Oa, xàgwy 7) At, Üiasrüsiv, xol 
wr r ui» aiQsigDas vois dà d ix Dad, du cn» 


eva 
(Eniloyos) H voívvv di] vregoyz tà nagaevévea 


nui xal did xobòe ro Osiov ÜrAovusva vóuov y- 35 erunt. nob 


onoοο xarà v0 GUvngOss Oud stpoypaupudtorv o 
ga»sod xci wacacinscto. Dat. xv. k. Sept. CP. 
post cons. Belisarii v. c. (ann. I1.) 


da. 537 


cere unum e heredibus res praeter eas quae a. defuncto. dictae sint celasse. 


dem his vero resultare, sed defuncti volun- 
tatem ab eius successoribus ita servari, ut in nullo 


SOPHOEURA Tus igitur eminentia quae placu- 

et js banc sacram declarata sunt 
oscens sollemniter rogrammata 
festa faciat ap niea gag Pal. x. kal. 
temb. CP. p. c. Belisarii v. c. anno secundo. 


legem co 
pria m 


ro- 
P- 


Sed si quidem moriens 


iusivrandum praestiterit. vel in suo testamento nihil sibi aliud esse praeter illa iuraverit, co acquiescant 


heredes, sive liberi sive etiam extranei sint, neve negotia facessamt neve coheredes suos 


calumnientur, 


nere inde servos quaerant et tormentis subiciaut atque eius generis alia pervestigent et perscrutentur, quae 


ad solam contentionem neque ad aliud quicquam. spectant: cum substantia videatur. tanta. esse 
quantam testator iuraverit isque hanc solam inter heredes dividi voluerit. — Sed haec gui 


quidem in here- 


dar quippe qui idem fcre cum defunctis esse videantur, valere volumus, neque vero etiam in creditori- 


id ratum esse, quoniam nostris legibus dictum est, quaecum 
prodesse neque. creditoribus praeiudicare. Serum ils 
vestigare, heredes vero tis contenti sint quae a testatore dicta sunt. 


nihil ipsi 


quis pro se dixerit aut scripserit, ca 
venia sit omnia quo velint modo per- 
Ac poena sit eius rei in heredes 


slatuta, ut qui his adversetur, relictis sibi nullo modo frui possit, cum necessitas immineat aut omnia se- 


quendi aut omnia r ; 
eius ita custodiatur, ul in nulla re ei adversari 


i, nec vero alia eligendi alia impugnandi, sed defuncti voluntas a successoribus 
audeant. | Atque haec et in omne deincep 


s tempus et in 


omni causa in iudicio nondum acta nec iudiciali sententia vel amicali conventione decisa valeant. 
Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata sunt 
cognoscens more solito per programmata propria manifesia omnibus reddat. 


2 


19. c r xÀngovópev vic M) ec tie (orie B*) 
ry xÀngovóuev L Bg | 3 vsÀAsvrebvsos M] v v 
rot L Bc | 4 Q«ouóco:sco libri, corr. Heimbach | 5 avraw 
L^ | 6 vojvy M) sovvo LB | 8 nd dvesvOsv — 
AnO'évvoc om. B* | 9 iuévas L| wai sic M] xai 
em. LBg | 11 devi et dd om. B | 18 sg. S, xai x 
ty» — diaigs O7; Àn'évroc) iurans hane — invenire 
voluit c | 15 of rar, (vavró» LB rb avro B") 
*ov Qouweves vois tsÁevteoGiv (voie valsvtaOs Doxovaiy 
Bf) elvai] qui curiosi videntur in defunoti esse subetan- 
tia 6 1 19 are B | 20 xaca L* | 21 a üv MB'| 
devis L 185 av BovAarras B* | 22 QiaD'suévov Bl] 

tois] abxoĩe vois B 24 «0 om. LB. 25 iynara- 
len B* | avrov L! | 26 éxovenc MB) vxov 
en; LB. 28 «sÀevizZo«vvoc B | 30 «ovtow et jor 
59. om. B | 33 evufBóoss L | 35 ywecxio L* | 
37 xv. k. sep. CP. M] x. kal s«ptemb. cap. 8 kal. 
Sep. Iul. b, Ath. (om. Theod.) | 38 pat. bilisario uo. 
«onss. M (cf. ad c) post (om. Jul) oons. uilisari Jui*P 


po. bil. Jul. seva r vssaveia» Balucapíov Ath. Theod. | 
anno secundo g cod. Bamb. iterum Jul. 7] om. cett. 


2 aliquis bis scr. F. oeleuit R* | 3 sg. praebuerit mo- 
riens R | 4 testamenta] iuramenta Ri 5 aliud est V | hoc) 
| 6 extranea RI | 8 adducere R | 9 et perscru- 
18 quilibet pro scr. R* in ras. 6 versuum | quae] 
11 quantam Re] quanta R quanto 


E 


V? vulg. ! possint 
obedite Ri 27 eius] eis RI | 29 et om. R' | 31 transacta. 
V136 programata R37 subscr. dat. x kal.septemb. eap. po. 
oon. bilisiario uice V dat. x kl. sept. cap. po. bisilario uie. 
c. anno secundo Bamb. IId. x. k. set. op. o. bil. uir. ol. es. 7" 


Nov. XLIX pr. 288 DE His QUI INGREDIUNTUR 


N XLIX. Auth. LVIII. Coll. V tit. 11 


ITEPI TN EISIONT9N THN  RDEHIS QUIINGREDIUNTUR AD 
EKKAHTON REQN' KAI IEPI APPELLATIONEM, ET QUANDO 
IAIOXEIP9N IIPOKOMIZOME- PER SCRIPTURAM MANUS PRO- 
NSN YIIO TOY ENAL'OMENOY' $PRIAE FIAT COLLATIO LITTE- 
KAI IIEPI TOY OPKOY THS RARUM, ET DE IUREIURANDO 
YIIEPOEXE9Z, STE KAI ZYN- DILATIONIS UT CONIUNGATUR 
AIITEZOAI AYTON T9I TH3  IURIURANDO CALUMNIAE R 
CALUMNIAZ, INA AIIAE MONON 
YIIEP IIAZHX AIIOAEIXZEQ93 ic 

OMNYOITO. 
O be Basilee , éxdoyq noasteplem «à ff, 


card vdr ] xal satgaxé. 

(Leon ov.) TO ov dj rovro x àvOod- (Praefatio. "Volubile hoc et humanum et quod 
svov xal νσau / i vavroU undsnoovrs Üvyvausvov, 15 manere in i numquam valens, sed fit q 
«AÀà ywousvov uiv asi udvov Óà ovÓéxOTs, xal ra semper, manens autem numquam, et legislationibus 
vouodecíai sicayss viwà vagayiv, xal vo dH Kyu» — introducit aliquem tumultum, et quae videntur ha- 
éQ9as xal é» fai r. Üoxo)v xal vj tO» bere se recte et firme it& iudicantur, sed et ea 
ar n,“ stagarnprass zoAlxe quae subtilium observatione cauta sunt, plerumque 
gav 5, tà éyticvufástow xopadMa soayuatov. Ionen 20 turbavit emergentium varietas causarum. Scimus 
rde es ngo» émuvoqOeGgausv TO xcxGe xal do- enim, quia dudum correximus quod male et de oe 
ee spi rds égpégssó yivOuevov, ö uOvq Tq ri circa appellationes agebatur, quia hoc solo, ut cogni- 
vnoOescw aigayaysiv sie QuxagtyQiov oí irres d — tionem introducerent in iudicium, appellantes con- 
xovusvos xal T2» TOU 7tQoso?tOV ztOWjcauevos ,, — tenti et personam facientes firmam aut per unam 
7 xarà ha uoiga» , xal xarà Oi4yryogiv (d d .do- 25 aut etiam per cognitionem (hoc enim indif- 
eov i q tovto) watsliunavor v vx0Osc.», xai ferens est) relinquebant causam, et victori omnino 
fq y8 wevixmxóts r t % e 7» aOwLodsvra rd rij erat inexplicabilis victoria non valenti neque his 
véxne, A dN, urjte và xexgiuévor dnolavcas quae erant iudicata frui propter appellationem no- 
dia c9» Épscuw untra vi [Kpsciw dbsvagO yas naga- que appellationem examinari posse propter absen- 
1 cxevicos dd t9» asovdía» vOU ii rt. Tavra 30 1 tiam appellantis. Haec nos dudum sancientes 
ijusde Toe» vopoD'evrgasces énrvogocausv, A,. — correximus, annum quidem deputantes appellationem 
vOv ud» vübo»ves vq 9v ,L dnidovt, sivs avtq  Offerenti, aive ipei secundum se ingredient sive com- 

Nov. XLIX (Authent. L VIII « Coll. V tit. 11: gloss.) Graece extat ia ML, inde a pr. $1 in B diversis 
locis. — Epit. Theod. 49, Athan. 1,3. Julian. const. 1. 

pr. 5 1. 2 et cap. I extat B 9, 2, 4. 

8 1 ef. Poraí 25, 11. 


Imp. Iustinlanus Aug. Iohanni pp. secundo. 


XLIX. 


DE REIS QUI APPELLATIONEM INTERPONUNT. 

ET DE CHIROGRAPHIS A REO PROLATIS. ET DE IUREIURANDO 
DILATIONIS UT IUNGATUR CUM IUREIURANDO CALUMNIAE, QUO 
SEMEL TANTUM PRO OMNI PROBATIONE IURETUR. 

Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. Volubilis illa atque humana condicio, quae manere in eodem numquam . est, sed 
semper quidem fit, numquam vero manet, legislationi quoque turbas aliquas affert, et qvod v. un est recte 
se habere et videtur in tuio collocatum atque accurata observatione munitum est, id saepe movit emergentium 
causarum varietas. Scimus enim nos dudum quod male et dolose in appellationibus agebatur emendasse, 
cum qui appellassent eo ipso quod causam in iudicium introduzxissent contenti et , raesentia personae 
praesta sive ex una parte sive etiam cognitionaliter (id enim perinde est) causam desererent, et victori 
omnino non liceret ad effectum perducere victoriam, qui neque iudicatis frui propter appellationem Lords 
1 neque ut n iri examinarctur efficere propter absentiam. eius qui appellasset. Haec nos dudum 
lata lege emendavimus anno quidem constituto ei qui appellationem interposuerit, sive ipse solus intra- 


2 rubr. ei dxxÁsXtov wal Qi idioxsigorv xoà aol 
6Qxov vrsgD'sasc Theod. | 3 óécv libri] om. c, vw f- 
vont. add. L | 7 vegdécsos Le (Theod. IuL.)] d no- 
94osoc M | 8 rij calumnias M «5€ aGvxogavríac oa 
lumniae L | 11 op»vowro L à 12 %, L | 
15 vavvov] vov avrov? Le «oic avvoie L^ || 18 xai] 
ed et c | 23 vxóOscis] cognitionem g || sicayew (sv 
^x eorr.) L | dgévres M) dgéras L | 28 visus. ML^s] 
Qíxge L* | *unóà — 29 And ML | xexosupsvow M | 
30 épévroc M) évos rovrov L? in ras. 6 litt. | 31 roov 
và mapgl tÀv éqpécaov vouoOsitoavtss énavogOoca- 
usv B. Cod. 7, 63, 6 $4 


1sg. IW LVIII. V | 3 quando) quoniam? RI 4 
om. V! | proprie manus fiant R | 7 ut V?] et R ut non V! 
et ut vu/g. | coniugatur RI ooniungantur V | 8 iureiu- 
rando Ri VJ | 14 hoo et humanum RT] humanumque 
V à et om. RI | quod videtur ante fit 15 transponendw | 
15 idem V] diem AT I valet et 16 manet oui. I fit] ait 
R! | 16 aut R | 17 et quae RV] et his quae T' | 18 sed 
et] et om. RI | 19 subtilium] supplitium V supplican- 
tium V* | 20 turbans RI varietas] turbauit uarietas V9] 
21 enim om. V | 22 haec V! (| 23 contempti RI | 24 firmas 
Re | 26 relinquebant autem causam R | 27 ulenti V^ 
28 neo V || 29 sg. appellantis absentium I | sentientes V 
32 ingrediente R! 


AD APPELLATIONEM 


xaO" avrów sicaÀOóvt. airs xal GvotdÓn», dp qQ cs 
eigo tovtov v d ayovícacOas xal C / cow 
Jixale» xal uy xataAizéis avt9zv ampoovóntor, ara 
dd guAavD'paríav, sl aga v9» ara vov d .xdg o- 
ros TG xe dgégsoS émicyeO y, N xav. dlm viva - 
gadiv axapaívrrov, xal Frsgoy ngocOsvres dviavróv, 
pa" Ov si ui; trjv dens nÀnoóatiay xvolay uévew vg 
ven H TU jp éOsanicauev. Tavra uiv ovv 
ddédoxró cvs nui» xal dv xowq yéypastvas vóuq e 


209 


Nov. XLIX pr. 1 


muniter, quatenus intra hoc litem exequatur et me- 
reatur quae iusta sunt et non relinquat ea sine pro- 
visione, deinde propter clementiam, si per occasionem 
iudicis appellatio prolongetur aut per aliam quam- 


5 libet causam inevitabilem, etiam alium adicientes 


annum, Doe quem nisi litem compleverint ratam 
manere victori sententiam sancimus. Haec itaque 
placuerunt nobis et in communi lege conscripta 
sunt, et obtinere legem hanc volumus et illius ob- 


xpatsiv v8 0v vouov voUrov BovióusDOa xal tqv éxsi- 10 servationem. 


9 vov magarzongv. dÀlà moAÀol moosriDow fiv 


guoxovtes avcol vgosayysiAas *oi$ dqéros6 xal 
berger, wi» Mar» freunde, od jew ded» 


vc» ÜiuxagtO Tuxysiv avexoudyc v did ri (o0 


dre ,enyrovs GGyolac* oí dd cal dE, dustQíav 15 pationes; 


pridgavro, xal Ov. mÀsiv ovx i dx x xe 
évaytítov ásslavvóvto ztvevj toV, ztebsoeiv òd oUx 


(Gxvov gid vj» rd r dmogíav f Óvi vngGidvou 


2 Sed plurimi interpellaverunt nos dicentes se qui- 
dem denuntiasse appellantibus et voluisse litem exa- 
minari, non tamen ab ipsis iudicibus impetrare 
valuisse proper quasdam forsan inevitabiles occu- 

i vero etiam ventorum inmensitatem 
accusaverunt et quia navigare non licuisset de pro- 
vincia contrariis tibus ventis, per terram vero 
venire non valentes propter inopiam, aut certe quia 


vvyóv Ovres GÀÀos si uj QaÀartevorrss dÀJsiv ova in insula commanentes aliter nisi per mare venire 
jd u, xal Óià voUto ovx 1 &yaovíaacO'as 20 non poterant, et propterea non valuerunt examinare 


fixe sépavos viv vnoOsciv ovÓS xarà vÓ Üsvrspov 

. cal Tiwa$ xssuovorv det, doi vodovs ánagoa- 
v9rovs: de anayra d abr iGuev c» stoaypátowv 
"piv soosayysiOévra. bee rue vaUra Quales Ar- 


usque ad finem negotium neque secundo anno, et 
quidam tempestatum acerbitatem, alii langorem in- 
evitabilem: quae omnia ex ipsis agnoscimus rebus 
nobis insinuatis. Unde nos haec iuste moverunt et 


eavss xal vóv vóuov vnsgfüvas uy Bovlouévovss xal25]legem transcendere nolentes et his qui per talem 


, 


roc xavà Tiva rotor Tuynoüv nspícragiy adixov- 
Ee dod a gHoij b aua ri q uur im. v HC. 
11 Ov» ntoaTtsv yon», si ut; 90€ vouov Kvsgoy ideiv 
«à sixóra TQ ngayuats Bondovyta ; 


quandam fortunae circumventionem laeduntur dare 
praesidium possibile cupientes. Quid ergo agere 
oportebat nisi ad legem aliam respicere, quae digne 
causam iuvaret? 


CAPUT I. 
H piv ovv sagatjonai ; Aoi) «ov ee uiv 30 — Observatio siquidem reliqua praedictae legis nostrae, 


vópov, xaJdmso sinórrsc ÉpOrusv, pvAavréaO did 


arts sí dà rate din dae ànagaivrxóv ri yévrrcaas, 
rd o r épéaiuov Oíxn» ayavitóusvos us) ao ev. 


(xal) saívos v sicodov xavà xvolas stomgausvos ovx 


sicuti praediximus, per omnia custodiatur; si vero 
pro veritate inevitabile quiddam evenerit, et qui ap- 
pellationis litem exequitur non observet et licet in- 
gressum et fatalem fecerit non occurrerit, et peri- 


asavrügas, xuvdvvsón. dd 0 cic duertae d xci- 35 clitetur biennii comprehendi tempus, tunc victori 


go, Tü»ixaUra TQ ve xvgoug Das Tr» or 
(rovro 0xeQ 0 zQótsQoc uw Lys vdo, ala uerá 
reno vzxodiaigeGso, Tiv dv vq nagóvti noocviDsusv. 
&neÀ7) yao voie vevixrxóguv dBonOnsape» t9» ayus- 
TQía» Tov 


etücavres voie Épsgiv uà»v Ódovoi4 


confirmari sententiam (quod etiam prior nostra dicit 
lex), sed cum quadam subdivisione, quam in prae- 
senti adicimus. Quia enim victores iuvimus inmen- 
sitatem temporis figentes his qui appellationem qui- 


pr. 5 2 et cap. I ex B habet Ecloga lib. I—X  Basilicorum (cf. Hetmbachii adnot.) 


verit sive utraque pars praesens fuerit, intra quem litem peragat et ius suum obtineat neve eam neg- 


lectam relinquat; deinde 


opler humanitatem, si ex iudicis culpa vel alia quadam inevitabili causa 


appellationis mora facta sit, altero quoque anno adiecto, post quem nisi litem compleverint, victori ratam 
manere sententiam sanaimus. | Haec igitur nobis placuerant et in communi lege scripta sunt, atque valere 


2 hanc legem et observationem eius volumus. 


esse ter 
** sibi non licuisset ex 


erum multi nos adierunt dicentes se quidem 
fudicibus appellationum et voluisse causam examinari, neque 
forte negotia tnevitabilia: ahi etiam de 


untiasse 
tamen ipsorum iudicum sibi copiam factam 
procellarum vehementia questi sunt. et 


I rovincia adversis ventis flantibus, pedibus autem iter facere non 
valuissent propter inopiam rerum vel quia insulani forle cum essent ; i 


ler nisi per mare venire nequi- 


rent, aique propterca causam usque ad finem persequi ne secundo quidem anno potuissent; quidam tem- 


pestatum importunitatem, alii morbos inexorabiles causati sunt: 


quae omnia ex ipsis factis scimus nobis 


nuntiata essc. Itaque haec nos merito commoverunt, qui et legem violari nolimus et üs. 75 per eiusmodi 


fortuitum casum iniuria affecti sunt auxilium impertire quantum potest cupiamus. 
rospiceremus, quae rei u( par est subveniret? 

gis quam memoravimus observatio, sicut ante diximus, per omnia custodiatur : 
quid acciderit ef qui causam appellationis 

etiamsi eam die fatali introduxerit „„ periculum sit ne 


erat nisi ut legem aliam 
I. Atque reliqua 
quodsi re vera inevitabile 


confirmetur sententia, id quod prior nostra 
adicimus. Quoniam enim dictorib 


1 «al xara avorádn» L | 2 áyovitsaDn, B| 5 vóv 
égéasov B* | 7 ua" 8% si us) ex corr. L | 10 ve] leg. 
8? | 18 7] aut certe (i. e. ) ye?) c | 23 axavve L^ | 
2 yivnvas L* | 34 xai exc addi (vel pro xacroi emen- 
dari) voluit Zachariae | xara xvoíav] xavà «yv xvolay 
EcL, et fatalem 6 | 35 su»Ovssvo, L* | AEN, L. 
40 aiv)savres M | yr ex «gai» L (vgecis L) 
dove: MB) 4éxidovos Ecl., om. 


1 huno ewig. | littem J 2 siue R! | 3 si] sio V* || 
1 *uiotoris libri | sancivimus vulg. || itaque] quae ». v. 
III. 


dicit, sed cum quadam distinctione quam in 
us auxilium tulimus nimio illo tempore contracto iis qui appellationem 


igitur agendum 


ersequitur non perseveret. neque 
iennũ tempus exeat, tunc victori 
aesenti 


add. V | 15 imensitatem V | 19 in om. V'!RT || coma- 
nentes V | aliter] non aliter R 20 non om. R || 28 ex] 
ad RI J| agnosimue V agnouimus F 24 insinuae V'!; 
leg. insinuata? | ueste Vt | 32 quidam V'* | 34 et fata- 
lem] et per fatalem Osenbrüggen; leg. secundum fatalem 
(cf. 290, s0)? | ocourrerit et ed. pr.] occurret libri | 
35 oompraeendi Rl compendii V compendio T | 36 di- 
cet lex / lex dicit R E diuisione V || in praesentia 
dicimus V 38 uiuimus R uidimus V [| 39 figentes Beck] 
fingentes libri 


37 


Nov. XLIX 1 


290 


DE HIS QUI INGREDIDNTUR 


«al xarà xvolay ai , oU ur» Fri trj» ayeviay 
drs Boviousvoic, 7) xai dy s rois Gyddiv 
&xolsínovGi» H, xai Óià voUTO e q Tivi TOUS 
vevuxrxótac dAavrovytse OvoxacaluaDa a» xaÀoc TOU 


dem et fatalem ingrediuntur, non tamen ulterius 
examinationem subire volunt, aut etiam in mediis 
certaminibus relinquunt eam, propterea per uo- 
dam victores minuentes considerabimus e forte 


ar O, c. BoviousDQa ydo ro 5 rie di- 5 quod decet. Volumus etenim eum qui vicit causam, 
au 


«ne, sí BovAosvro vais d α¹ν e xvgo Tn» v 
gov, ovx áE £nidpours ovó3 £x jene vuvóe, & d 
aui rie ry stQanyuavov GÀnOs(ac xal axolurmayo- 
pdvov v0) T9» pe énididOvtos sies xal avro 


voVro nuéuyagOa: xal H iααν r azoluzavóusvoy, 10 


sal sica svosiv aotOv laxvasuev eire éxsivoc ov qavsír, 
ra davrov Üíxcia qéQuv sit négov, qndaòij trs di- 
evías dvicTapévre Hu, c οο TQ ear. uávtos, Ger 
bra tvxOv vxolunavecÓo, TQ vxayuats uva sal 
ai ud, svÜoxuucv qavsín, xvolay slvai t9» vi, 
dà dAarroíro mag) rovs dyGwas, xal ro t9» Égeciw 
teridõ rose wal xarà xvoías sissÀnAvOOros ui) 7Qos- 
aq geo ros TO ztQüyua ri dx cov Üixa(ov d ixeo a. 


si voluerit pro veritate firmari sententiam, non ex 
circumventione nec ex tempore quodam, sed ex ipsa 
rerum veritate etiam deserente eo qui appellationem 
optulit ingredi et hoc ipsum accusare et quaerere 
desertorem, et sive invenire eum valuerit sive ille 
non appareat, suas allegationes deducere ad medium, 
Quippe biennio instante, ad finem tamen, ita ut unus 
orte supersit negotio mensis; et si quidem superior 
apparuerit, firmam esse sententiam, si vero inferior 


, sí 15 circa certamina, etiam eo qui appellationem optulit 


et fatalem ingressus est non observante causa su- 
scipiat ex iure decretum: illo tantummodo adiecto 
ut, sive optineat causam is qui etiam prius vicit 


no. áxsívovy uóvov moocriOspévov roõ ad sí xga- Sive circa eam minor inveniatur, expensas ei modis 
rij eis xijs Üíxne O xal mQOt vavixoc xav si200mnibus post appellationis ingressum factas desertor 
1 avtyw dlavro , rde damávas avtq müvres praestet. Sive namque optineat causam occasione 
và)» ur viv üÉpsc,v sicódow có» asolsAsuuivov expensarum, secundum hoc ipsum quod etiam vincit 
Qovvai. sírs yaQ xgarücss rie dt mxoogpags tis recte iustum est etiam expensas accipere, sive minor 
Fever x«T' avTO TOVTO , & ví ve óg- inveniatur, eo quod omnino ille deseruit et contigit 
9e, Díxaixos ay ein xal t» Qanávygy lage, sive xal 25 eum etiam deserentem vincere, expensas quidem prae- 
dAcvto Dein, Oi, msQ öde éxsivos ànsÁsípÓr xal stet, sententi& vero fruatur tias ns deo et 
yéyovey avtà) xal ànolsÀnpupévq wum rag h- d- — praesenti legi ita iustitiam sibi servanti et tantum- 
za»aé xcxraTiOSTO, Tü$ wügov dd dxoAavgac d modo in expensas damnificanti, quibus non lex, sed 
loro r ÜeQ xal tQ xagovts vóuq ovra v0 Óíxau* — ipse (se) absens damnificavit. Si vero neuter occur- 
abr gvabasr xal uóvp bnuiogayr Tj df, 30 rerit, neque victor neque victus, qui etiam secun- 
hee ovx 0 vouos, avro da davróv ànow ébnuíocsv. dum fatalem ingressus postea deseruit, sententia 
Ei uévro! ud fre dxavtQose, us & vevuxnxos — victoris maneat a, omnibus reliquis super appel - 
ire & vevixruévos, 06 ya ual xavà xvolav eiceAJo» lationibus scriptis legibus (firmis) existentibus et in 
slra dera, $ wr, TOU waevuxnxórOs usvéroo — spatiis temporum et in aliis. Hanc enim legem spe- 
cue. mzavrow tOw Aon vOv an zai; épécecs ys- 35 cialiter super his qui post ingressum fatalis factum 
yocupévov vóuov , o»vrow, vOv» ts dni «ai; deserunt ponimus, nihi aliarum legum aut tempo- 
TgoOseuíais vov v8 à rodro yag dj vov vóuov rum appellativorum neque perimentes neque permu- 
énvàs an voi pns ri sicolo»v T5» ax Tj xvoíq tantes, firmas igitur eas etiam per hanc ponentes 
yevopévny áxoAskauuuévois xi a , ovdiv àv allow — legem. 

vóueoy i ygóvov vov éprtixiv ovra dvaigoUrrsz ovra 40 

dpatgovtes, xvo(ov$ nh ovy avroUs xal q vovds r- 

l JOévres vov vóuov.  Kaxsivo uévro mgosdiopgéca- 1 Illud quoque determinare optimum est, si quidem 
ga xaló»v re ai ud oi vsveguóves Psi in jon victores contigit iam sententiam promereri firmas 


quidem interponerent et fatali die comparerent nec vero certamen diutius. subire vellent, vel etiam id in 
media lite desererent, propterea etiam victores nonnihil deminuentes bene id quod decet sectabimur. Volu- 
mus enim eum qui causam obtinuerit, si re vera c | sententiam velit, non ex impetu neque ex 
temporis spatio elapso, sed ex ipsa rerum veritate, etiam si praesto non sit is qui appellationem inter- 
posuit, intrare atque id ipsum arguere et desertorem quaerere, et sive eum invenire potuerit sive ille non 
appareat, allegationes suas in medium proferre, scilicet durante etiam biennio, circa finem (tamen eius, ita 
ut unus foriasse mensis supersit negotto: et siquidem bonam causam habere videatur, sententiam ratam 
esse, si vero inferior. sit in lite, quamvis qui ellationem interposuit et fatali die introductus est non 
perseveret, causam sententia iuri con decidi; illo tantummodo adiecto ut, sive causam obtineat qui 
prius quoque vicerat sive in ea inferior discedat, impensas omnino causae introductae post appellationem 
desertor ei praestet. Sive enim causam obtinuit impentarum causa, secundum id ipsum quod merito 
vicit, decet eum etiam impensas accipere, sive inferior extitit, quoniam alter omnino abfuit eique adeo ab- 
senti vincere contigit, idem impensas quidem solvat, sententia autem potitus deo et praesenti ied gratiam 
habeat, quae ita ei ius custodierit atque sola impensa eum multaverit, qua gvidem non lex, sed ipse sese 
absens multavit. Quodsi neuter compareat, isi eg viclor neque victus, qui quidem fatali die introductus 
praesto non fuerit, sententia victriz rata maneat. Ceterae autem omnes quae de appellationibus 
scripíae sunt leges „ sint, e( quae ad tempora 3 et quae ad reliqua spectant. Hanc 
enim legem diserte de iis ferimus qui post causam fatali die introductam praesto non fuerint, nec quic- 
uam ex ceteris legibus aut temporibus appellationum vel abrogamus vel immutamus, immo ratas ces 
hanc quoque per legem reddimus. — Verum illud quoque praeterea constituere aptum est, ut si quidem 


2 vzecslOsiv M] vnslOsiv (ensAOsiv L*) LB | 3 quodam paruo R | 4 *oonsiderauimus libri | 5 uin- 
3 dstolaiovau» ML Biel àztolsnovoiv B* Ecl. | xa) ex & | cit VT | 9 intulit Re || 14 29. circa certamina inferior eo 
del. Zachariae | uxo Be 14 ii rudes B*| 5 «5» | etiam R | 15 oertamina] certamen tamen V | 16 causam 
gn Be rij dn Ecl. I 9 énidóvros Ecl | 12 và | vulg. | 18 his qui etiam V etiam is qui R. | 20 factas 


(r Li) éavrov di, L (r íavrov Qíxn» Haloander) | | bis scr. V! 21 oocasionem V | 22 secundum] set RI 
13 Fri om. c | 14 dzoluuzavecOcns Ecl. | 20 «9» din | 24 omnino ille] ille omnino | contingit V | 26 gra- 
Be (id. 23) | 21 xavrov B* | 22 axoAuiztasóusvoy B^ | | tians Ve | 28 in om. R | 29 se om. libri, post absens 
24 xaO" atró L Ecl. | 24sg. dee xai Qixaíos àv L || | add. vulg. | abens V || 30 uictorum V || 33 firmis add. 


29 v9 Os] 9. Ecl. | xaà vg] T om. Be | 31 £9 
Bec] sineo ML Bf Ecl. | 5 v L 135 "s éyye- 
yeapuévov L | 36 e om. Le | 38 «5j om. LI 40 7 xgô- 
vov om. B* | 412g. xvoíovs — vopov om. Ecl. 1584 
om. Le | 43 ei] oí L* | o om. Ecl. 


Osenbrüggen || 36 deserint V || 38 etiam] et V [| 43 on- 
tingit K 


AD APPELLATIONEM 


Tvyei» xvoías dsxoqaivovore avroie re víxas, 

roi r avrovs$ amx0Àavn» (ov0ó» yàp «Ow für 1. 
„„ xevovuav): si dd Fri uázos vov Tjovrvvas, 
rie Üurías éviGrauévrs xal urjmo sagadganovons, 
bn d «ijs vqov xexvoopuávne, xal avtas tie avt? 
vir écevagsos, «ai ovra dsrollautir am oi 
sux5jGavtss TO» ngos, smeQ rare se Ky 


anodsiEausv. 


291 


Nov. XLIX 1.2 


declarantem eorum victorias, his eos frui (nihil enim 
eorum quae iam determinata sunt commovemus); si 
vero hactenus pendent, biennio instante et nondum 
trans&cto, nondum decreto firmatae, etiam istae ean- 


5 dem mereantur examinationem, et ita potiantur victo- 


res sententiis, si eas recte habere monstraverint. 


CAPUT II. 


Kaxsivo dà jyoipeDOa vq0s xoijvai xooctsO vas 19 
vip" land jp dg yeyod 
45 idioyelgmv uẽð n,“ yiveaOas avyxquguv, aAA. dx 
povo» vàv dyogalov, ópdusv dà thv vOv ngaypua- 
vow» nsiav di. ngosnxojane éxavopO'oasos dv 


r vOouq, xal cor df abr vii vàw Üixabouévowy 


fóng ysygdgauev vóuov Bovióusvov 10 


Ilud etiam iudicavimus huic oportere adici legi. 
Quia enim dudum scripsimus legem volentem ex pro- 
priae manus scriptura nullam fieri comparationem, 
sed ex solis documentis publice celebratis, videmus 
autem causarum experimentum egere competenti cor- 
rectione in lege, et hoc ex ipso litigantium inveni- 


avoousv naígae, 5 avrov xavà vovro go 15 mus experimento, emendare eam secundum hoc vo- 


AousÓa v0 GxTua. mo $ yàg tgoxouicas xis 0i0- 
xov dvufóAaiy xal d£ avrov nowiusvos ij r dv. 
ieyeyiy- 1 r rh oixsíov Qixaloy drei, énsid 

ie xeQ0s v, évavyríov uágoc stQosxóuics yd 


lumus schema. Crebro namque proferens quidam 
cuiusdam manus documentum et ex ea faciens aut 
conventionem aut suarum allegationum probationem, 
cum eiusdem manus ad versa pars protulisset litteras 


77 apis 
Mores ara dh,, gícragiw dxaiDuv iHv ij dn y(-20et legitimam probationem exinde vellet fieri ex qui- 


vt db ow avr0s Ó dvtsterayuévos avtQ scQoxe- 
xópaxev, & di ansxéyogro TQ vou Tq Os» db ayo- 

a cvufoAaícoy ysvécOas xà Ovyxolasis, d ov 
TOv avroygagov. ÉsexiLousv ro u, siztovs ro- 


mee rov avrid(xov mpoxouucOsvra yoduuara ysvé- 
. Tj» ébéragiw, pi) QiagaAlsoOas vovTO dg ob- 
se ysvóusvov. d, yàp dv evrós nucvs?o: xal Ó 
stpoxsxópaxs xai db ov và oixeia dzigpuyvvGs d,, 


bus ipse adversarius illud optulerat, ille utebatur 
lege quia oporteret ex publice confectis documentis 
fieri comparationem et non ex alis quae a quo- 
1 quam scribuntur. Sancimus, si quando aliquid 


odr T, Gvufain xaí Tie BovAnUsig ngóc avrà xd 25 tale contigerit et Ee voluerit secundum eas 


quae ab adversario prolatae sunt litteras fieri exami- 
nationem, non accusetur hoc tamquam non recte 
Sit factum. Cui enim ipse credidit et quod protulit 
lis contra quem] et ex quo suas affirmat allegatio- 


«ovro ovx àv OiagaÀlo. ovóà xevG&s Tfj» gUyxgQi- 30 nes, hoc non accuset (accusandum] neque prohibeat 


€i» r yoauuatuw» ysvéaOos mos avvO, x&v sí rb - 
od xaJectos iÜi0ysQov. ov yàg àv avtós davtQ 
xoÀsuoím xal azsQ iGyvoíteras vavta dN... 

2 Ei dà xal ix à z 


zuogí(o» apoxelov moxouucOs( 2 accusabit. 


comparationem litterarum ad eum fieri, licet contingat 
esse documentum manu cuiuscumque conscriptum. 
Non enim ipse sibi resistit et quae affirmavit haec 
Si vero etiam ex publicis archivis 


xaerpe, olov ànóÓsbié xije wQazé5ne vow dvOoLora- 35 proferatur charta, veluti desusceptum mensae glorio- 


r ánxaoyow (iauev yào dj xai vovro UyvrOév), xal 
ro dx vo)» Ónuocío» stpoxouatóuevo» xal Ónuogiay 


xo waprvoíav xal ovro der slvai zxQO6 vas Gvy- 


sissimorum praefectorum (novimus enim etiam aliquid 
tale quaesitum), et quod ex publicis profertur et 
publicum habet testimonium etiam hoc susceptibile 


cap. II extat B 22, 3, 1 (B; p. 132 Zach). — Epit. ez Theod. hahet B3 ib. 


victores iam antea sententiam consecuti sint, quae ipsis victorias firmas reddat, his perfruantur (nihil 
enim eorum quae iam determinata sunt movemus); si vero usque adhuc pendent biennio durante neque- 
dum transacto nec vero sententia iam confirmata, illae quoque eiusdem examinis participes fiant, atque 
ita demum qui vicerunt sententiis perfruantur, siquidem eas recte se habere ostenderint. ) 
II. Sed illud quoque huic legi adiciendum existimavimus: quoniam enim iam legem scripsimus 
e ex instrumentis propria manu scriptis nullam fieri vult comparationem, sed ex. solis forensibus, vi- 
us autem rerum egperientiam idonea emendatione legis egere, idque ex ipso litigantium experimento 
reperimus, emendare illam secundum hanc formam volumus. Saepe enim prolato aliquis chirographo al- 
que ex eo vel actione. vel allegationum suarum probatione petita, cum eiusdem manus litteras pars ad- 
versa proferret atque legitimam probationem fieri vellet ex illis quae ipse adversarius sibi protulisset, is 
idem abutebatur lege quae ex forensibus instrumentis fieri comparationes nec vero ex chirographis iubet. 
Sancimus igitur, si quid ciusmodi eveniat ac velit. quis ad ipsas litteras ab adversario prolatas 
examen institui, ne id tamquam non recte factum insimuletur. Nam cui ipse fidem habet quodque pro- 
tulit et unde propria iura corroborat, id non potest. insimulare neque quominus comparatio litterarum 
cum illo fiat prohibere, Bicet forte privata scriptura sit. . Neque enim secum ipse pugnabit et quac affir- 
2 mat ea insimulabit. dsi efiam em publicis archivis charta proferatur, veluti apocha mensae 
gloriosissimorum praefectorum praetorio (scimus enim de hoc quogue quaesitum esse), etiam quod ex 
publicis monumentis proferatur et publicum habeat testimonium ipsum quoque ad comparationes admitten- 


1 ag. yrjgov — ry om. LI 2 &xoAagsiv B* | 3 f. 
stas Ecl. | 5 avrai] avraic L' | 6 axoAaBézoca» L ] 
T vevixnxóvss Ecl. | avvac B? Ecl. | 10 vóuov] Cod. 4, 
21, 20 | 11 avyxoisa»] ei ur dpa TQiOY uagvupo vrto- 
veau Kyovo, (KFymas Bl) và xsigóypaga xal avro oi 
paervoss uv ov „ „ Bf) ou 
vx p 5 ágvovusvos spl cZ6 die xs ds «Oo 
rey. Bf) RAS TOV idíov ygauuavov cui - 

ec.» add. LB (petita ez B2 22,3,1 p. 518 ad Cod. 4, 
21, ?0) | 13 éxravogO'cros »osnxovons Bf | 14 rj 
om. LI | 15 ave» Bf | 16 idióypgagov Bf | 20 e 
«9a. M] yesécO9a, LB | 21 avzos] o avvos L || avrg)] 


(i. e. avvó») c | 32 xaO'scvoc 5j 35 dzxodeFic] d rod 
L et sic infra (&nodexvzs? corr. L?) dmòqqsu,lwaies B 
36 ini ] vragzov MLB* | vovvo] aliquid tale 
(i. e. . rotodro) € 


129. enim orum (orum enim V) V | 2 determinanda 
R* | 3 pendent actenus R | 4 nondum] et nondum vuig. || 
de cetero V | 5 mereotur RI | uitores V | 6 monstra- 
uerit V | 13 agere RI | 19 diuersa V | protulisse R 
22 oporteret R vulg.] oportet VT | 24 Sancimus] igitur 
temere add. Beck | 24 sq. tale aliquid R | 28 oui] cum 
R J 29 is (his Ri) contra quem libri, om. Beck | et om. 


2 


illud (i. e. avo) e | 24 voívv» om. B*g || 24 sg. 1s av 
in roiodro Df r vowvrov GvuBaín B! 28 gere 
LB. | 29 9íxuaia. om. B. 31 yívsa as Bf || evvo] eum 


Ri VI suos V | 30 acouset] alleget V? | acousandum libri, 
om. vulg. | 31 eum] id Beck | 32 manus V | 33 resistet 
vulg. 1 35 desusceptum F] desuscepto R vulg. 

37 * 


Nov. XLIX 2. 3 292 DE HIS QUI INGREDIUNTUR 
xgíceic TíÜeuey.  xavrayov ydo v vj zaoanowjgsoc esse ad collationes manuum ponimus. Ubique enim 
ovvise zxÀnupdlnga xal vóv Ogxov Óidóvas vos (falsitatis peccatum odio habentes et iusiurandum 


praebere discutientes [eximentes] litteras sancivimus 
et ex publicis solummodo documentis comparstioneza 
$ permisimus. Quapropter valeat per omnia lex illa, 
praesenti subdivisione delata ei, iureiurando tamen 
comparantium modis omnibus perhibendo. 


G»rsbsraLovraó Tü vygáuuata vsvouoOetnxausev xal 
ri i áyogaíov uóvov cvuBolaiow zapáOscCi» sig- 
nynoc ad. ora síro dd zt&stov 0 vónos éxsi- 
voc, rij stapovOye vaoduaigécso t- ,, avtQ, 
TOV T Opxov vOv GvyxouvovtOw dx x j maw- 
ròs q. do. 


CAPUT III. 
Jnd?) d use vxdo evAaBsíae r Qixatonévoy 


xegnoawrs;, xcxsivo uévrorys sQocrsOt(xausv, der g ut si quis probationem quemquam suorum 
r re a7zto0siEsic áxastoín r roy oixsío» Aoyor j sermonum aut litterarum, iuret prius, quia non di- 


acov» airíae, de in vOv iil TOUTO» tQéyovGiv, 
Bovióusvos stoAdoxic in rij abr vnoO4csos Ogxove 25 crebro in eodem negotio iusiurandum praeberi, (ut) 


pits» T9» Gvvígonsuw salvas cie d tent, 
zgocr.Dévas cx 4 Fi m tfj dien. 
droò iss xóv dvrbuxov vÓv avTov, ov warà x- 30 per occasionem dilationis hoc facit, sed pro veritate 


[d 


»ixd€ dm voU vo.vtov Ogxov io, 


cap. III extat B 7, 14, 21 (inde in Ecloga. lib. X Bas.; cf. Heimbach.) 


dum esse statuimus. Gum enim utique falsi crimen odio habeamus, et sacramentum praestare eos qui lit- 
teras comparent sanzimus et collatonem ez forensibus solis instrumentis faciendam introduximus. Itaque 
lez illa per omnia valeat, adiecta eidem praesenti distinctione: ut tamen sacramentum corum qui com- 
parent omnibus modis praestetur. — 

III. iam vero ad religionem litigantium augendam statim in primordio litis iurare voluimus 
«actores quidem se non per calumniam lites deferre, reos autem se. putare. defensionem sese uti decet 
facturos esse nec vero contentionis causa, atque hanc n communem adversus omnem personam ſu- 
mus nemini omnino id permittentes ; sed illud quoque dimus, ut si quis probationes exegerit ab aliquo 
sermonum aut litterarum suarum, prius iure(. se non dilalionis causa id agere, cum multi tantum in- 
iuriae causa, maxime in mulieribus tioribus, sive litterarum probatio opponatur sive alterius cwius- 
vis causae, statim ad hoc iusiurandum decurrant, ita ut in una causa saepius. sacramenta praestentur : 
1 sancimus hanc iniuriam tollentes atque in eadem causa saepius sacramenta praestari nolentes, ut utra- 
que pars, ubi altera de calumnia iusiurandum praestiterit, altera se putare iustam essc causae refutatio- 
nem iuraverit, addat se per totam litem, si obationes ab adversar.o suo exigat, non dilationi⸗ 
causa hoc facere, sed quia revera necessariam sibi esse. putet probationem ab adversario suo dandam. 
Ti si hoc iusiur turaverit, nullo modo amplius, quamvis saepius probationes requirantur, ab altera 
parte iusiurandum eæigatur, verum dentur probationes neve quisquam cogatur saepius sacramentum prae- 
stare generaliter semel huiusmodi iureiurando praestito. 


154. 10 — aan ge và — mÁnsusinuara B || 
1 én ravros 1 B* ( Zach.) | 8 d. dõ,“ͤ MBs] ysvo- 
pévov L | 9 04] xai Ecl. | 10 vais Qíxase Le ouyvvas M] 
và» Oixatousvov add. LB Ecl. (cf. €) | 12 otovva, L* 
Kel. e] olóv xe MLB | 13 fvsxa B || 14 vópov] Cod. 2, 58, 2 
15 ra»vastagis] 5 Zel. | 16 zxoocveD'sinausv 
(oossDrixaps» Bf )] Cod. 2, 58, 1, unde 75Qoved aixa- 
pov. malit Zachariae | de Ecl. | 17 aszodeiEe.s M) nb 
Jub L. Be ànódesbie Ecl. | 20 Ene B | 21 dreck 
Ecl. | 22 e om.c | 24 Ouasitonav) ovv temere add. 
cum Haloandro vulg. | ov] oí LI 25 Hold. M | 27 xa- 


L! | 32 avr Li abr ML'B* Ecl. | 33 poses Ecl. | 
35 éxiln rosse» MB]. dxiUntnOeiev Lg quod nescio an 
praestet | 31 rie quendam e 


1 collationis V | 2 hodio V| 3 eximentes del. V? (et 
eximentes vulg.) | sanccimus R' | 9 rubr. De iurei 
propter calumpniam dando A marg. | voluimus vulg. 
11 fugientis V | 12 facere se RI 13 oontemptionis R 
14 perosonam Ae bb leg. adiecimus? | 16 petient V 
17 sermonum aut H? in ras. 5 litt. | 19 et maxime] hoe 
agit V | 26 ut add. vulg. | 26 de om. RI | 29 suum 


Aovuvíac M L, avxogascías L s. v., B | ouvvss Ecl. || vo] 
ro L || vb om. B* Ecl. | 28 à,Ü- Be | 29 e 
vas L [| à om. Ecl. | naeg B | 30 «ov om. Ecl. | avvov? 


om. FI 31 auersario A! | putatis RI 35 dare V | orebro 
om. RI | quandam R | 37 peribito R] prohibito P* 
praebito V * vulg. 


APPELLATIONES EX V PROVINCIIS 293 Nov. L 


(Fa (AO.) Tu volvvy xagacvavta ruly xai did (Epilogus. Quae igitur visa sunt nobis et per 
«ovs vov &stov q no vópov 7 G5 vxsgoy? àzac. hanc sacram declarata sunt legem, tua celsitudo 
momGére pavsgà iÜóxrow mxag' ai, xaransuzxoué- omnibus faciat manifesta edictis a se directis, ut 
vov, re ad yuwogxsuv r x TOv wsvouo- omnes agnoscant quae nobis sunt placita. 
9erguéva. — Dat. xv. k. Sept. CP. post cons. Beli- 5 Dat. x. kal. Septembres CP. p. c. Belisari v. c. 
sarii v. c. anno Il. (a.537] anno secundo. 


N L Auth. XLIX 


H AIATAZI2 R APPELLATIONES EX QUINQUE 
TATTEI TAS EKKAHTOY2 PROVINCIIS CARIA ET CYPRO 
AIIO T9N IIENTE EIIAPXIQ9N io CYCLADIBUS INSULIS ET MYSIA 
KAPIAZ KAI KYIIPOY KAI ET SCYTHIA APUD QUEM OPOR- 
T9N KYKAAA9N NHZ9N TEAT EXAMINARI. 
KAI MYSIAZ KAI ZKYOIAJA, 
IIAPA TINI AEI TAYTA2 


ESETAZESOAI. 15 
O «$vóc BaciAsve Bóvo *Q dvJotorávq voν,du r Imp. Iustinianus Aug. Bono quaestori Iustinlano 
"lovativiapq? exercitov. exercitus. 


Jou non» O nsmowmuévo: Qitrabev, xaO" Scimus pridem sacram facientes constitutionem, 
Jw vj ej év0oborgr: xagaüsÓoxauev rde ci -r r ! — secundum quam tuae gloriae tradidimus quinque 


vouévac Oíxac xcrà r signuévac émaoyías urxír& — provincias 1 ad gloriosissimos nostros prae- 
5 Ala tuam remitti i 


a TOUS évQoforávovs fua» émágyove, d x 25 fectos, sed magnificentiam. 

ri o üvaztéunsc da. zt9ésstiav. Hxaòij vol- itur multi adierunt nos ex Caria et Rodo et Cypro 
vvv stoÀÀol noosrADorv i vàv d Kaolas xal P cultatem patientes et dicentes cogi se frequenter 
xal Kvstoov xsgaivovrss xal pdgGxovrss Gyayua hiemis tempore venire et Mysiam, ubi 
c sxoAÀaxi6 xal xsucvos coq yivsaOas «axà «9» degis, et ibi appellationes forte neque pro magnis 
Ard xal Mosa», An didysis, xaxsics vàs drei- 30 pec ex , et pericli maria trans- 
vove ĩocge od vnde usydlov yonucrow éyyvuvdtsw, euntes longa et venire ad provincias & barbaris in- 


val xuvÜvssóss» xal nsÀayg ÓiansQovrace uaxoa xal quietatas, propterea perspeximus hanc legem scri- 
àgwvovusvovs ais xoloas "mà. ee, évozAoupd- 1 di 
vas, dà «ovro o f xóvÓs vv vóuor ygdyas 

Nov. L ( Authent. XLIX), quam in graeco CLXVIII novellarum exemplari perperam novellae XLI latine 
scriptae locum occupasse vidimus p.261, suo loco repetita est in M, omissa in L, neque in B (9, 2, 3) osci nist 
alieno illo loco positam ex indice Reginae apparet, ubi ad nov. L noiatur ovdÀà avv xsvras (Heimbach Art. II 
p.240). — Epit. Theod. 50, Athan. J, 4 (om. Ilias) 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata sunt, tua sublimitas 
emnibus manifesta faciat edictis ab ipsa — , ut omnes cognoscant quae a nobis sancita sunt. 


L. 
HAEC CONSTITUTIO DISPONIT DE APPELLATIONIBUS EX 
QUINQUE PROVINCIIS CARIA ET CYPRO ET CYCLADIBUS INSULIS 
ET MYSIA ET SCYTHIA, APUD QUEM EXAMINANDAE SINT. 


Idem Augustus Bono gloriosissimo quaestori lustiniano exercitus. 

Scimus nos nuper sacram constitutionem fecisse, secundum quam tuae gloriae quinque pro- 
wneias tradidimus hasce, Cariam et Cyprum et quae in circulo iacent (Cyclades) insulas, ac praeterea 
Mysiam et Scythiam, ut sub tua gloria haberentur: ubi adiecimus, ut appellationes quoque in provinciis 
quas diximus futurae non ampüus ad gloriosissimos nosiros praefectos, sed ad (uam remitterentur 
xagnificentiam. | Quoniam igitur mulli ez Caria et Rhodo et Cypro nos adierunt indignantes qui dice- 
rent saepe gate ipso hiemis temporc cogi in Scytharum et Mysorum terram, ubi degis, proficisci ibique 
appellationes forte ne de magnis quidem pecuniis exercere, et. periclitari et maria traicientes magna et 
in regiones a barbaris infestatas venientes, propterea visum est nobis hanc legem scribere ad tuam glo- 


1 epil. om. B | 3 avvoic L*| 4 xaop' iu, om. L 1 iussa V 4 placida V | 5 subscr. exhibet Bamb. I. 
6 da. Xv. k. sept. CP. M) dat. x. kal. sept. CP. c, id. | om. R FT al. | bilisari Bamb. | 7 nov. L zz» Auth. XLIX 
At. — E gesvoufoi Theod. (om. Jul.) | | om. R, habet t J. 85˙ (post Auth. LIV) I N XLVIIII 
post les uilisario us. ann. ou. , p. o. Bilisari uo. anno | V, rubr. om. t | 10 misia et soithia V | 16 iust. aug. V 


secundo c, dat. post cons. uilisarii iterum Juli] dat. post | i.a. t | *iustiniani libri [| 20 caryam t caria V || oir- 
eons. uilisarii Jul. era rn vxaveíay Bj Ath. | ouita V || 21 misiam Neob. missiam t misya V || sithiam 
Theod. | 8 H d.dratie x) Bóvov xoiaíavoQa exercitov | t Neob. Tram V | 22 constituendam t* | 23 memo- 
víTtS4 rubr. nov. XLI ML | 17 exeroitov p. 262, 9) | raturas | 24 profectos V | 25 Quia igitur quia V !| 
éfegxívov M | 18 dra "napi ve vagas graiv Iris 27 fatientes t Neob. | cogi se] cogisse V cogere se t 
éxiyéypasrvas Lex ut Bonus 9e j dx Reote (reste cod.) | Neob. | 28 hyemis Vt | soythyam V sityam (|| misiam 
nobis: — schol. M in marg. ef. ad nov. ea) 22 4% qve | V Neob. nisiam t | 29 degis vulg.] deges libri |] ibi 1] 
(cf. ad p. 262,13)) 49" o M | 23 ire M | 25 bnd | ubi V Neob. l magis V | 30 exercere vwig. | 31 in- 
vo M (cf. ad p. 262,13) | 29 xai xeuuevoc) xal m. 8] quietas libri 


Nov. L 


294 


APPELLATIONES EX V PROVINCIIS 


re t?» o ii dog rira re vOv uiv dx Aud lac 
wal M dus cs % yevvóvow ovodw u GY?w 
ve xaO" avtryy daeοY,¾ a, TOv 06 dll, tovt- 
iov. vOv ànó Tal wal qow sigruévor wrcow xai 
Kuno (simso it agyze avrai sagà vois é»OQoLora- 
rose TZuQv éxaoros nyovíLovro, dx due xsisvasos 
zu nxagadsQouévas vq re émaQzíae doxovrs), ei 
piv avro id nuoine vavig vj BaciMÓ. móles, wal 
cura vxo Gol xivsigOas xal éLerülsgÓOans Gua vQ 


bere ad tuam gloriam: ut ex Scythia quidem et 
Mysia causas tamquam ex vicinis existentes tua cel- 
situdo secundum se audiat, aliarum vero, hoc est ex 
Cari& et praedictis insulis et Cypro (si ab initio 


5 ipsae apud gloriosissimos nostros praefectos exerce- 


bantur, ex sacra iussione nostra traditae provinciae 
judici), si quidem affueris huic regiae civitati, etiam 
eas apud te moveri et examinari una cum glorio- 
sissimo quaestore sacri nostri palatii in sacro audi- 


55 xoux(GütOQs TOU Üeíov j u¹, . sxaAaríov év 10 torio, sicut super appellationibus posita lex explanat; 


ads cu ir, xaDáseQ xal in voie dxxÀrrow 
1 * )gnysiras vóuos' sí dd avrós dmi Zxv- 


Oías xal Hu, Qsavolfoi, tq «óv vOsxov vÀngovvrs 
ro GÓ» xarà raUt9v t?» svÓa(uova rid stQosáys- 


20% rs gp navros uévros ywousvov avtóvi6 gloriosissimo nostro quaestore audire 


apa Tq édvÓoforatg vu, vol re iS VroOéascs 


5 xatà 10 tO» r,, π überacsowv d w^ 
«ai Hh ove 0vOQorove vas eiu us vrtouéveiw: que 
volle, aAA! ùn cot BE 

Quiv signuévov xoiveaOas, qi v sx 
ovre A vxÓv wóuov, cts usrà mÁs(ovoG v8 xal 
péílovos àxgifis(as xal avJsvtrías vàs vroO Gne aye- 
9 »ítscÓa, E òi avvóc Ooíge vOv Qixaati,» ain 
TG» sipnuévov &ungocOew émagyuw, & «nv cábw 
inixo c Gy» xatà v9» sUÜa(uova :rò ds dxpodáos- 
rat, * xal émà cov évÜobortvew dmáQyow vsvo- 
pictas. a ur GpgyO vas xapà «jj aj évdobóvnte 
cvufain vi» Üixn»v évravDa ae sixos evQugwonévy, 
alra i , dd vac Gtpatviorcixas Qaxavas dxÓguy- 


curoĩe xowi; xavà v0 KungocOsv 


604, rauer avvxspO ros nÀngovaOas ara rꝙ r 30 


o Axor. rah, xaDamsQ avtne xal avtó€e vοiũ. 
i d i dn o) naoà voie ivd otord ro éxágxois 7 
Kpaaic f xivow éxaoyivov àvastéunevo, dd sic Frego- 
QixaotrQiov, tij» agxatóvrva svavtsAos oU xawilous. 

(En (Àoyos.) 


qi rod vov ÜDsíov ÓnAovusva vóuov ²i o7) évà 


Koyq) xai zégaxi xagadovvas: na) magapvlavttw eic vÓ 


denen ansvodvo. 


Det. [xv.] k. Sept. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug 


pp. : 
anno xi. post cons. Belisarii v. c. anno rr. ind. L. la. 537] 40 p. c. Be 


quae sunt ex Scythia et Mysia. utpote vicinis tua sublimitas ipsa audiat, 
diximus et 


riam: ut lites quidem 
vero, id est quae e Caria et insulis 


Ta roivw» mapgacrávra Tiv xal35 
ot rie 


1 si autem ipse in Mysia et Scythis commoraris, 
locum implenti tuum in hac felici civitate deferri 
appellationes, omnino tamen residente eo una cum 
negotium se- 
cundum talium examinationum schema, et non ho- 
mines sustinere praedictas difficultates, sed ab eis 
communiter secundum quod prius à nobis dictum 
est iudicari, eo quod placuit nobia ita ordinare legem, 


vn ui 20 ut cum plurima et maiori subtilitate et anctoritate 


negotia exerceantur. 


2 Si vero ipse dederis iudicem in memoratis supe- 
rius provinciis, qui locum optineat tuum in civitate 


25 felicissima audiet, secundum quod et gloriosissimis 


praefectis solitum est. Si vero incohari apud tuam 
gloriam contingat litem hie forsan inventam, deinde 
in medio propter militares expensas proficisci, eam 
sine dilatione compleri apud eum qui tuum optinet 
locum, sicut eam ipse audiebas. Si autem ab initio 
non apud gloriosissimos praefectos n ex ali- 
quibus provinciis remittebatur, sed aliud forum, 
antiquitatem penitus non novamus. 


(Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et per 
banc sacram declarata sunt legem, tua gloria operi 
effectuique contradere et in perpetuum servare fe- 
gtinet. 

Dat. 5 CP. imp. Iustiniani pp. Aug. anno xr. 
i v. C. anno secundo. 


ceterae 
Cypro deferuntur (siquidem eac ab initio apud glo- 


riosissimos nostros praefectos agi solebant, em sacra iussione nostra provinciae praesidi traditae), si pee 


in hac regia urbe verseris, apud te ipsae 


À € 35, gue moveantur et examinentur una cum g 
store sacri nostri palatii in sacro auditorio, quemadmodum ctiam lex: de appellationibus lata 


oni. 


1 sin autem ipse in Scythia et Mysia commoreris, ad eum qui locum tuum in Mac felici urbe obtinet de- 


ferantur appellationes, 
talh 


formam 


cundum id quod supra nobis dictum est iudicium fia 


9 ut maiore cum ligentia et auctoritate causae 


$, ile tamen utique una cum gloriosissimo nostro 
um cognitionum: neve homines molestias quas diximus subeant, sed communiter apud eos 46 
, propterea quod nobis ita legem instituere i 

rimantur. Si vero ipse in provinciis supra dictis 


quaestore causam audiat secundum 


dederis iudicem, is qui locum tuum in felici urbe obtinet causam audiet, sicut etiam apud gloriosissimos 


praefectos fieri solet. 


Si tamen contigerit ut incohetur lis apud 


tuam gloriam nimirum ic vers 


inter ea autem ob militares annonas peregre abeas, haec sine mora apud eum qui locum tuum obtinet per. 


atur, quemadmodum eam ipse we audiebas. 
latio ex quibusdam **V rente solebat, sed 
Epilogus. 


| ab initio non ad gloriosissimos praefectos appel- 
innovamus. 


aliud iudicium, antiquum ius omnino non 
Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata sunt, tua gloria 


ad opus effectumque adducere atque in perpetuum custodire studeat. 


3 avri] éavtz» p. 262, 19 | 5 avra: M ipeae (i. e. cb- 
ral) € | 6 vxáoxoie M (cf. ad 262, 20) | 8 avróc om. c ] 
9 V0 coi Ms] vxo cov libri p. 262, 22 (cf: v. 19) | «o 
id otorœrm rud» xouxíotoo. M (sed cf. p. 262, 22) 
11 auditorio M p. 262, 23 | xai om. Mc || 12 vopos] 
nov. XXIII c. 4 (cf. Cod. 7, 82, 82) ln Z2xvO'(ase xai 
Mva(as] in Mysia et Soythia € | 15 yevóusvov avrov] 
residente eo 6 | 25 1 svÓaínova vavtr» roi cum 
Haloandro vulg. | 26 i «v évdotovávov vráoyov M, 
sagà xc vdo. vnaoyov L p. 262, 30, aga 14 
évJoForar vnágyo (fnágyp B) MB ib., gloriosissimis 
praefeotis c | 30 rar prioribus iungit Zachariae | 
32 vráozosc M | 39 xv k. sep. (sept. p. 263, 6) CP. M utro- 
que loco, k. Sept. CP. €, quod propter indictionem p. 263, 1 
in M notatam recte probat Zachariae, uyl Zerren 
Ath. Theod. | imp. in. (dn. om. 6) iustin. pp. aug. ann. x1 
M p. 263,6 et  BaciAécs "Tovotiiavyov v0 «a' (ic cod.) 
Ath., om. M hoc loco, Theod. | 40 p. o. Belisarii uc. anno 
secundo s sra tT2v vzarsíav Belicagíov vó (Frous 


Theod.) g Ath. Theod., post Bilissario uo. conss. anmu 
(sic) M, post Bilisario uo. conss. ind. à M p. 263, 7 


1 ut] et V | seythya V socicya t | 2 misia t missia V 
existens ( | 3 est om. V | 5 ipsae Biener] ipeas libri 
7 afuris t [ huius t! | 8 ea 9 in sacro nostro audi- 
torio t | 10 super Neob.] supra (de s. v.) t, om. V | 12 Mysia 
et Soythia vulg.] misyam et sithyam t misiam et syticham 
V | comoraris Vi 13 implet t | 14 resindente eo re- 
soindente eo t residentem eum vulg. j una cum] unam 
V || 16 omnes t | 17 praedictas om. t ai. | sed] si t Neob. 
18 a om. t | 20 maiore 8 obtinet vulg. | 26 solitum 
et solutum V | inchoari V | apud om. VI 30 audiebat 
V* | 32 alium /ibri | 37 contradere Neob.] contendere t 
tradere V | 39 dat. (data :) kl. septemb. (septeb. e) cap. 
V t Neob. | imp. iustiniano t Neob. impr. iust. FI ppo. 
t Neob. | 40 po. bilis. uc. anno secundo t Neob., bilisiario 
reliquis omissis V 


— 


BOENICAS NON SOLUM 295 Nov. LI pr. 


NA LI. Auth. L. Coll. V tit. 4 


ITEPI TOY TAZ EII SKHNH2 R SCENICAS NON SOLUM SI FI- 
MHTE EITYHN MHTE OPKON DEIUSSOREM PRAESTENT, SED 
AIIAITEIZO6AI IIPOZEAPEIAZX. ETIAM SI IUSIURANDUM DENT, 

SSINE PERICULO DISCEDERE R 


O chli gad "Ioàv»n énaQyQ mQastopíow r 
Eo rd B', àmó vxarow xal zatQuxiq. 


(IIooo(usov.) "Iausv ngo sszomuévo: vópov 
dxayopsvovra un maopncíav slvas rds sie o 
ucrio GS Ng 


5 xal ri dasfir, nánoogovoiv dgyadíav usva- 
pilov xaigóv ovx 8yovgai, xal mowwae H,] iiανανα 
écy&rac roĩe xd roa Éyyvas drr οον, 7tQ0$ TQ 
wal avrove robe 4yyvnrds àvsuDUvove dziévoi wai 


Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 


(Praefatio. Novimus pridem facientes legcm 
interdicentem nulli licentiam esse (in) scena detentas 


ae siezgavreiv, os x- 10 mulieres fideiussores exigere, quia observabunt et 


impiam complebunt operationem paenitentiae tempus 
non habentes, et poenas interminantes novissimas his 
qui tales fideiussiones exigunt, insuper et ipsos fide- 
iussores sine obligatione recedere et nullam inferri 


andes died, ]. «vtoi; &vayxrv TS Tdv xs 15 eis necessitatem personarum harum praesentationis. 


, , , ) *- , 
eov tovtOY zagagrágans. d in rod magóvtos 


svgousv Üswviv xiva xal o) o émüosiay xarà 
TS "uiv onzovOato vivae Pas eo pog. dte 7) 
ya c«vrovs ae AauBaveyy dxcAvgausv, ébevosiv 


ixsívovs éréQav ó0)v sis dog, Gyovcav ueitova 20 pietatem 


0gxov yàp avràs dmawrsiy, ox OvÜÉmoTs rtavGOvtO 
rs acafous éxsivns wal dGyíuovos dpyadías, vàs Oi 

aixae ovcas a9 xal ovto xaxüs Eni, vac 
wog oe e deju, xal iva v 


Sed in praesenti comperimus crudelem quandam et 
inportabilem calumniam contra studendam a nobis 
fieri castitatem. Quia enim eos fideiussorem acci- 
pere prohibuimus, invenisse illos aliam viam ad im- 
deducentem maiorem: iusiurandum enim 
eas exigere, quia numquam ab impia illa et turpi 
operatione cessabunt, mulieres autem existentes mi- 
seras et sic male seductas pie agere se putare, si 
impie egerint, et ut custodiant iusiurandum propterea 


ro Ogxov dd roUrO Ti» dar zgoisgOa. gmpgo- 25 Suam t castitatem: cum oporteret agnoscere 


Cvv9»' xaítows éroyv vyivaGxe, 0$ ad TOuxvtGA 
magafágsie Ha àgéaxova, Ds magà ra r O- 
xm» TQQTGONG. 0v yaQ e Ti6 7taQü jõö OpXOV Aafo:, 
US govsUGES TUZOV ij LOLXSUGSLEV Tj xi 7tQdbMI8 TOLOUTO 
d rotor, Ósi ꝓular ro TOv O 
vr xal d xo xal eis dnαιι,ẽu⁴ ayovra. ders dEsoto 
T] yuv xdv sl xóv vouVrov 0gxov óuoGsiev, àva- 
xe v7€ TOU OQxov TOVTOV TuxQlae xal gmpoysip 


our aigyoóv 30 oportet servari iusiurandum, ut 


quia huiusmodi transgressiones magis placent deo 
quam iurisiurandi observationes. Non enim si quis 
ab aliquo iusiurandum acceperit, quia occidet forsan 
aut adulterabitur aut aliquid aget tale illicitum, 

te cum sit ita e 
et illicitum et ad perditionem deducens. Ideoque li- 
ceat mulieri, licet huiusmodi iusiurandum iuraverit, 
recedere a iurisiurandi huius amaritudine et caste 


Nov. LI (Authent. L « Coll. V tit. 4: gloss.) Graece extat in ML. — Epit. Theod. 51 (inde B 60, 38 extr. cum 
schol, ex B citat schol. Nomoc. XIV tit. 13, 18 p. 624 Pitra), Athan. 12, 2. Julian. const. XLV. 


pr. summa extat Nomoc. XIV tit. 13, 18. 


LI. 


NE A SCAENICIS MULIERIBUS AUT FIDEIUSSIO AUT 
IUSIURANDUM PERSEVERANTIAE EXIGATUR. 
Jdem Augustus Iohanni praefecto praetorio per Orientem iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. 
scaenam. prodeuntibus fideiussores exig 


furae opportunitate paenitentiae privatae, atque 


Scimus nos nuper legem fecisse quae vetat cuiquam esse licentiam a mulieribus in 
co nomine ut perseveraturae sint et impiam operam  persecu- 


exiremas nos esse minitatos iis qui eiusmo 


di fide- 


iussiones ab sis exigant, he dol agi quod tpsi fideiussores officio non teneantur nec ulla iis imponatur 


necessitas personas illas exhib 


castitati quam sectamur inferri. Nam quoniam quominus fideiussores acciperent prohi 
excogitasse viam quae ad maiorem impietatem ducat: iusiurandum enim a mulieri 


Sed in praesentia comperimus gravem aliquam nec ferendam iniuriam 


dimus, illos aliam 
exigere se numquam 


ab impia illa et turpi opera esse destituras, miseras autem mulieres atque tam male deceptas putare pie 


se agere, cum impie agant, et ut servent sacramentum 
nosse deberent ciusmodi fidem violatam deo magis placere 


propterea suam prostituere pudicitiam, cum tamen 
quam sacramentorum observationem. |. Neque 


enim si quis quem iureiurando adstringat, ut homicidium forte vel adulterium committat vel eius generis 


absurdi quid faciat, oportet servare iusiurandum adeo 
liceat mulieri, etiamsi tale iusiurandum praestiterit, ab 


e et absurdum et ad perniciem ducens. Itaque 
us iurisiurandi acerbitate recedere atque caste 


d rubr. H Qitra£io gbr rds in ie ov uóvoy 
sl (sie cod.) &yyvirrz)» 7tagáaoiev xol a, AE Ath. (cf. €) 
Lad r i Leis Theod. (ij e vv aursixow va 
read Nomoc.) | 7 iι,⏑i, , L | 8 zoo 
TOv r cit. Theod. | r õ%ο,a eo M9 | vóuov 
sov. XIV | 9 unde L* || a M | 10 leg. &yyvac? 
11 werapusAsías LI | 12 ovx om. Li | 18 zuov enov- 
QJatousvnv M | cwgooavvns yivscDa. L* | 19 éyyvrvas) 
fideiussorem g | 24 svoefeiv) acsBsiv L si7ztso acesr- 
% LI síneQ ui, àgsfrjgcisv LI 26 de xai aí L | 
29 mosxevaosav 1) ví zQatois M 


s Ek L V | 2 fldeiussorum V | 3 praestant libri [|] 4 si 
om. Ht! | 5 descendere R descende V! [| 9 in add. vulg. || 


scenas RI I 12 penam V? | nouissimam P. |simas — 
14 obligatore scr. R* in ras. 1 vers. 13 fldeiiussiones R 
fideiussione V'! | fideiiussores R | 14 sine] «« V' [| obli- 
gatore R(*) | inferre R* | 15 personarum] et na- 
rum RI praesentationes R inpraesentationes V f 16 oru- 
delem] oeedelem V' | 18 fideiussores vulg. | 20 deducen- 
tem V vulg.] ducentem RT V2 operationem R || 23 de- 
duotas ví putare] pueeee Vt] 24 egerit RI | 25 sua 
— oastitate V, comperimus ante castitatem add. V? | 
oportet V | 26 magis] minus V*| 28 iurisiurandum R 
oocidit Pil forsan FT] forsitan R vulg. | 29 aget] agit 
Vom. R | illicito Ri V || 31 deducens V] ducens ET' vulg. I| 
33 uueiurandi V! 


Nov. LI 1 
d e, uüllov dà Jsogild, tis mowis v, émw- 


d;taiTGG»TOS TQSTTOUEVIS. 


296 


À vivere sine 
ogxías (si vus dd dori i wavà ToU v ogxov — poena periurii (si qua omnino est 


SCENMCAS NON SOLUM 


periculo, magis autem in amabiliter, 
qui iusiurandum exigit converten 


CAPUT I. 


"ere xal fpusie dr And n 
auri zov» àámxaitoUvvre6 TÓ» da 
oro 0. Aafsiv. xal Tovro 07 rd modo» a9cj 
vj vaAaioQq  O(docDas yvraid Deanitousv sis ri 
Josi svoxnuogcvvny» TOU Díov, dzaurovusvoy dd vie 
d xis r émiyoíov xal Qiüóuevor avri: yiwolixov- 
ros TOU doyowtoe c, sb Em, iner avt) 
xavaJéuevos d,) xÀngovópo: v& avtoU xal d- 
Joo. xol 7 vovtov zxegiovgía, àypO" Orov moübu ,- 
1 ce noárvew iu. gi di ys avvóc ò rj 
éraoyiae zyovusvos tóv Ogxov αναẽ ,,,, avrós xal 


decem librarum 


ri signusévgv và» decem librarum auri zo» dum. 15 librarum auri s 
iudex sit in 


rio, si uàv aroatuotixós dx xaT. trol ein 
rij imagyíav, Oi dxsivov QoOmcouévn» ox signra: 
1v] yuv“, ei d ovx Axe avQatiorrixo». Gpyovra, & 
rie un9tooróAsoS rie émagxíae éxsívre &xíaxoztoc vov- 


TOv 7tQovosíto TOU ztQáyuaroc wal eie fuae, si dont · 20 


dee, üvagágorv, xal c ys d dx yevcóvowv u⁰,uð 
dex sip ara, ^ Tovro gta ra, rn 
dex er idu vns sip, rij 8 navi eoggovitsa Das 
xal ÓidocOa, rab x vj TO y8 in dwxsivg 


cot vj, 
fi, cogovsiv Fri Üvyvaudvp, Iva u] qaysín /d 25 
40 


jcaga. 

(Eniloyos) N coivv» magacrásta fui» xal 
dia vov0a ro Dsiov Onloónsva vóuov i 07) s 
xngvypagiv oixs(oi.G a7tags 7tOLmaetO) qay 07:006 d 
yvoisv c9» TS rv, 


avta dd vow 5 poenam exigentes eum qui 
titatem i 


Unde etiam nos repente inferimus X. librarum auri 
raesumpserit omnino 
t hanc scilicet quan- 
; „5 pe ME 
iquam bonae e vitam, n per ad- 
mintstrétdonem provincialem et dandam ei; sciente 


tale iusiurandum ria 


10 iudice quia, si neglexerit, tenebitur ab ea deponens 


administrationem, heredesque eius (et) successores et 
eius substantia, eo quod actionem piam agere neg- 
1 lexerit Si autem ipse provin praeses ius- 
iurandum exegerit, ipse etiam memoratam decem 
enam exigatur, si quidem militaris 
provincia, per illum danda, sicuti 
dictum est, mulieri; si vero non habet militarem iu- 
dicem, metropoleos illius provinciae episcopus hoc 
provee, causam etiam ad nos, si probaverit, re- 
erens, et insuper ex vicinis maioribus : et 
undique hoc agentem, sive iudex sive privatus sit, 
memorata castigari poena et dari banc ei quae quan- 
tum ad illum neque caste vivere valet ulterius, ut 
non videatur q periurasse. 


(Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et pe 
praesentem sacram declarata sunt legem, tus - 
tudo praeceptionibus propriis omnibus faciat mani- 

imperii circa castitatem 


ri rij % fagiAs(ae vr οο,,ꝛ hu 30 festa, ut agnoscant nostri 
onovógv. Dat. K. Sept. 25 imp. dn. Iustinfani pp. studium. at. kal. Sept. CP. bij. dn. Iustiniani pp. 


Aug. anno XI. pc. Belisarii v. c. anno II. [a. 537] 


A. anno XI. p. c. Belisarii v. c. 


[a. 536] 


18 29. argumentum notatur in Athanasii paratitlis ad tit. 1 $ 7 (inde Coll. const. eccl. III in tit. 1 paratitlis). 


vivere sine periculo, immo cum dei favore, cum poena periurii (si qua omnino poena est) in eum. qui 


iusiurandum exegit vertatur. 
Itaque nos 9 


ue slatim decem librarum auri irrogamus poenam, exigentes eam ab co ze 


omnino ausus sit eiusmodi iusiurandum postulare. — Atque hanc quidem summam ipsi miserae mulieri 


sancimus ad rcliquam vitam honeste ag 


praeses iusiurandum exegerit, 
uidem militaris magistratus in illa provincia sit, 
abeat militarem magistratum, episcopus metropo 
eam, si ita i 
id fecerit, sive magistratus sive privatus sit, 
quantum ad illum ne caste qui 
Epilogus. ] 
propriis edictis omni 


4 sirec. (rio Li ort z0iwi; e L | 4 decem libra- 
rum abe M Óéxa ALvgov (Aitgov om. M) xevaiov M 
4. v., L 185g. ànaiovuévoy — 0idouévos L | 10 9aOv- 
psa» L Í 15 Oéxa Ait» xovoiov Ms.v., L | 2160 
dx yestovoo» uaitov dN, ex vicinis maioribus cingulis 
(i.e. dx c | 31 k. sep. Me (Iul. cod. Haenelianus), 
3 Zenveufoiov Ath. unyl aezveuBolq Theod., 
om. Iul. libri plerique | CP. €) om. M rell. || imp. dn. Iusti- 
niano pp. Aug. anno XI s, dn. iustiniano pp. aug. M 
gad "Tovavisiavos AC., om. Theod. Iul. | 32 po. 
Belisarii v. c. (cf. c)] post cons. uilisari Jul. usta x 
vravsíay Bslsgaoíov Ath. Theod. bilisario uc. oonss. M 
(bili. Jul. Haenelianus) | anno II) «ó f“ Ath. iterum 
Jul v, om. M & Ath. Theod. Jul.“ 


; ut per praesidem provinciae exigatur deturgus illi. Quod 
sí neglexerit, sciat. magistratus cadem sese obligatum iri magistratu exutum, 
1 et successores et bona ipsius, propterea quod piam actionem patrare neglexerit. 
ipso etiam decem librarum auri poena quam diximus exigatur quae si- 
M mulieri detur sicut dictum est; si vero nullum 

iliius 
iudicaverit, referens, ac praeterea qui inter vicinos erit magistratus maior: ui és 
poena quam diximus castigetur e 
vivere amplius possit, ne scilicet peierasse videatur. 

igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarata sunt, tua sublimitas 
faciat manifesta, ut cognoscant imperii nostri de castitate studium. 


pariterque heredes. suos 
Quodsi ipse provinciae 


provinciae huic rei prospiciat ad nos quoque 


ue detur i, quae 


1 deo amabiliter] amabiee V! a deo amabitur V? 
2 omnino no est A! | 3 exegit T accipere exigit R 
8 exigendum et 9 dandum libri | 11 et add. vulg. | 13 autem 
— 16 iudex sit scr. R* in ras. 21 vv. | 14 exigerit V 
16 in illa] nulla R. | 17 habet Rl habent V habeat 
vulg. | 18 hoo] hanc vulg. b ad noe, si] agnosci R 
20 singulis V | 21 primitus V! | 23 ulterius] et ulterius 
Ri | 28 tua celsitudo] tuis RI | 29 faciat] flant R' | 
91 sq. dat. kal. sept. cap. impr. don iustiniano pp. aug. 
anno XI po. bilisiario uioe oon. V d. k. sep. op. iust. 
pp. & ann. XI bilis. uio. T. om. R al. 


UT NON FIANT PIGNORATIONES 997 Nov. LII pr. 1 


NB LII. Auth. LI. Coll. V tit. 5 


IIEPI TOY MHTE HPO SSO T UT NON FIANT PIGNORATIONES 
MHTE IIPATMATOZ MHTE XPYXIOY TINE- PRO ALIIS PERSONIS. ET UT, SICUT PRIN- 
ZOAI ENEXYPIAZMON, AAAA TETPAInAA- CIPUM DONATIONES NON EGENT GESTIS 
ZION AIIOAIAOZOeAI TSI ENEXYPAZOENTI 5 MONUMENTORUM, SIC NEQUE A PRIVATIS 
mu IRPI TOY ETEPON AN“ ETEPOY H IN IMPERATORIBUS FACTAE DONATIONES 

TOZ H AAAQZ EINIHPEAZANTOZ MH- INDIGEANT R: 
TE HAHTTEZOAI MHTE AAAQZ EIIHPEAZE- 
ZOAI) KAI HIEPI TOY THN IIAPA IAIQTOY 
FINOMENHN EIZ TON BAZIAEA AQPEAN MH 10 

AEIZOAI PARROT YIIOMNHMATOQOQN. 

O avróc ga "loávyg «d. dvdobovávrg  énáQxo Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 

a,, vo g, ànó vxatov xai zatqixiq. 

IHigooíusov.) Tovs &vslevÓR, dvsxvQiac ove (Praefatio.) Inhonestas pignorationes et odibiles 
- ea pspiorusvas dri „ alle: 15 PS his exactiones plurimae quidem et aliae leges 
e xal Frag vónos pagovc., Qiaqeoóvross dà oí sao o habent, praecipue autem à nobis positae; sed 
Tuv «sOsuudvyos* TE ovx igGusv Oste6 ro ri“  Descimus quemadmodum causa licet tantis castigata 
xaéíros vogavtci6 wexolaguévov vouoOscíc: Kr, voÀ- legislationibus adhuc praesumitur et in republica 
gra xal sxohrsssra, xol ieh tjv éavroU mag- et et maiorem sui praebet virtutem quam legum 


éyevas Üvvapav , dx vOv vóucv dvdyxne. 20 necessitas. 
CAPUT I. 
dia vovro Juscnibousv, unÓéva zavrsós 4e Propterea sancimus nullam omnino pignorationem 


xa»5yvgsss (rovro OxsQ málugta ,õ, x, u- (hoc quod maxime i 
VO» sU xopey) air d dye urs dv r leo ine due in agris neque in civitatibus neque in yes 8 
L4 2 co 2 


4, nh, Aire in aur ju éx) xounjccis 5 que in civibus neque in vicaneis neque in 
Aire él ysesoyoie uiis éxvioq vv nàvvor viv) xaO E alio omnium quocumque modo vel tempore, 
olorò nor voonov fj xoóvov, du ro- Oagoovwra praesumentem alium pro alio secundum pigno- 


£xagov a ir td xata TÓ YOU évsyvQaGuoU cpina rationis formam aurum aut aliquid aliud exigere, 
Spo» 


Nov. L11 (Authent. LI = Coll. V tit. 5: gloss.) Graece extat in MLB. — Epit. Theod. 52 (inde B), Athan. 6, 1. 
Julian. const. XLVI. 
cap. I est in B 23, 3, 77 (0sexiGousv undéva ....). Summam praestat Anonymus Bodleianus (Zachariae Avixò. p. 213) 


ZII. 


NE AUT PERSONAE AUT REI AUT PECUNIAE PIGNERATIO FIAT, 
SED QUADRUPLUM REDDATUR PIGNERATO [NEVE ALIUS PRO ALIO QUI VEL PER- 
CUSSIT VEL ALIO MODO LAESIT PERCUTIATUR AUT ALIO MODO LAEDATUR|. | NEVE 
DONATIO A PRIVATO IN IMPERATOREM COLLATA 1NSINUATIONE ACTORUM INDIGEAT. 


Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. Illiberales pignerationes et invisas carum exactiones multae quidem etiam alíae leges 
odio habent, praecipue vero quae a nobis sunt latae: tamen nescimus quomodo res quamvis tot legi 
coercita adhuc committitur et usu venit atque maiorem suam exhibet vim necessitate Kino ec legibus petitur. 

L Propterea sancimus nullam plane pignerationem in nostra republica valere neque in nundinis 
(d maxine hic committi comperimus) neque in agris neque in urbibus neque in vicis, neque de 

; negue de vicanis neque de colonis neque de alio ullo quocumque modo aut tempore, sed eum qui 
ab altero pro altero secundum pignerationis formam pecuniam vel quid aliud exigere audeat id in qua- 
lum restituere ei qui vim passus sit, atque actione quoque privari em habet adversus illum cuius 
causa exactionem fecit (neque enim rationi convenit. alterum. esse zs beat, ab altero vero exigi, nec 
magis alterum molestia afÁici pro altero, qui quidem invasionem vel ini j 


uriam commiserit, ac tamquam qui 

2 rubr. Ie co pixrviva vno dio évayvgistso Dos, | énstoAuavos L | 25 pyra dnd woyroi6 (xouívoeie M) 
«al cat 40 5 D sis BaciAsic yuvo- | MB, om. LI 28 évexvoaouov M] évexvpiaouov LB | 
piros d 16 «7 Qaia Das r vxtouynuavoy Theod. | 30 éxrírves L | 31 axe Be (Aus) | 32 Kg» L | 35 cu 

arabe d d Kye pilus vó zgao» llo] vov | worn» L | dxsívov om. 

ps yivegDas évexvgunauove vno érdgorv e / x 
xal d. ai wapa vov facio Dogsal ov xo οονον 1sg. R LI V | 2 pignerstiones F1 3 principium V 
E vxousnuatow, ovOÀ (obs cod.) al zaga vv | 6 in Rl om. Fvulg. | donationis V* 14 pignerationes 
dir ον sis vov gage yavouevas Qogsal yonbévo- let ita in sgg. constanter) R | 15 super his om. d ns ad- 


ea» Ath. c | 5 anodidocDa, L (cf. 29)) àvadídocOas | h«c V1] praesumatur V | 21 sancimus om. V prae- 
M Leeder M) évexvaaSévrs L | 6 xal magi — une V' 24 in agris] magis Ki || 25 cinilibus Ri uillis 
8 be inepte addita seclusi || ñj e M] | V | agrecolis V Í 26 neque in V | 21 sed] uel v 


sal Af r, I &xagsacasvoc L | 9 nsQl t7» «ov p^r y Ped Assur ion um AR! | 28 aliu 
LI 11 don. (Theod. disc. M L (cf. 298,11) | | om. ! | 29 in Veulg.] om. RT | 30 habuerit R' | 31 fa- 
15 4% Mj s L | 1629. / Cod. 4, 48, i. 8, 10 69. cit R! | 33 quidam Ri | 34 committente 7] eommitten- 
11. $1, 1. 12, 80, 4. [ 18 vogoOss(ass (vouoOscía? L') | tem RV vulg. 

II. 38 


Nov. LII 1. 2 


20 rr GrosBAovaD'as xal vfoítsaOas xaí «s mü6xeww 
TOV o * ev, ij öl dn drigov d ixa vouí- 
gov mzxQopácsoSs r oíapyov»y vnopévsv ανE)s]ᷓ=eιν,ꝑ] · 
d xel tim Qoae vronévsw rds eic copa sagt TOY 
aper res, vois J, y % br ον dg, si ui) roõro 
a, d xarà x éxagyíay 9c Goyovguy dvsyv- 
Qacuol voAungOsisv, ou fra touoUrov Oeo avtovs 


298 


UT NON FIANT PIGNORATIONES 


quasi vicaneum existentem caedi aut iniuriam susti- 
nere et aliquid pati quod omnino non competit pro 
alio, et absque legitima occasione quamlibet perferre 

et supplicia sustinere in corpore & prae- 


5 sidibus gentium: scientibus quia, si non hoc egerint, 


raesunt pignorationes praesu- 


sed in provincia cui 
e quod eos à nostris eripiat 


mantur, nihil erit 
manibus. 


CAPUT I. 


Küxsvo uévros Gvvs(Óousv vs 5 Tg 
vÓuq, ber xaD'ansp ai e s 17$ gas 
oo yuvóuesas Qopsal o) Ósovras sobres vd r 
ud res, dd abr Kyovcs ui toxb, odr uà 
rds saga r id sis t9» Bacilsíae yivopévas, 

ov 


, 


si 
BoAcioygáqerv GvyrsieaO'siaos vnoygagzv vs Kyovaa, 15 eius qui fecit et testium et 


TOV r TRezOé,xÓTOG xal uaQtu xal t9» T9) 
tx «àv» ÓoQsov „„ dato da πνεααεε 
vxouvnuóro» ép' ocyjó]Anore mogcóryvs od yd àv 
si tO» dxolov2eov» rd ugjà vOv ch v 
r ga ,νẽ⁰ſ- magà vOv id . àv» avr] 
éxsívow. rô d de roõro vey áx xasvotouías, 
"v % Zire ToU Tie sUgefove Antec vpnynjcaro 


1 Ein 
därabis, rò rde Bagiluxac Qoeas ur xo¹˙ννν vstousn- 


pto». mud; toívvy avsÀos «0 nmQayua u,, e N utroq 
éniÓévtes av-25 nibus quae ab imperatoribus in privatis flunt et a 


40 e, dd voUvvo , vÓ vdÀuoy 


e 20 ex novitate quam Zenonis 


Illud quoque perspeximus huic adicere legi, ut 


(ae sie dr 10 sicut ab imperio in alios factae donationes non egent 


gestis monumentorum, sed ex hoc ipso habent vir- 
tutem, ita neque a privatis in im bus factae, 
si tantummodo pro veritate fiant in publico a tabel- 


rate dÀgOe(cis yévowro dv dyoęã wapa €vp-  lionibus completae et subscriptionem habentes et 


donationum ob- 
servationem, non egebunt gestis monumentorum, cu- 
1 uantitatis sint. Non enim est consequens 
ut nec hi tur imperium à privatis quae eo 
praebentur illis. Haec autem inaequalitas facta est 
piae memoriae introduxit 
constitutio, ut imperiales donationes non egeant mo- 
numentis. Quia igitur imperfectius causa prius ap- 
paruit, propterea nos perfectionem imponentes ei 
ue tenere hoc volumus et in his donatio- 


TQ éxarigo Uv xoatsi» avrO H=, émí va vov — privatis in imperatore, ut ex aequalitate iustitis 


rg, aciÀéos sic id. ara yivopsvow Ooosaw int va 
r ra idiarrõꝰ sic x BaciAsíav, er vr» éE 
icóvnvos OixaixoGovyr» vq) zoàyuats vQotraD T,vas 

(Ex. oe. H coírvv i 9xspozi) «à $ 
rije aas ijucõ / dicra e vevouoD'errutva did xnovy- 
Er oixsío xaxd r stosgas gavroà x 
Gx6vcáro., 

Dat. xv. k. Sept. (CP.) imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XI., post cons. Belisarii v. c. (anno II.) 


causae adiciatur. 


40 E PET) (Epilogus.) Tua igitur excelentia quae per 


hanc divinam nostram constitutionem sancita sunt, 
raeceptis propriis sollemniter manifesta facere stu- 
eat universis. 
Dat. kal. Sept. Constantinopoli imp. Iustiniani pp. 


la. 537] 35 Aug. anno XI. p. c. Belisarii (v. c. anno I. 


cap. II est in B 47, 1, 16. Summam Athan. repetit in paratitlis tit. 14 $ 4 et tract. xagl QiagóQow àvayvocpua- 


vo» 5 8 (p. 194 Heimb.) 


vicanus illius sit torqueri et iniuria affici atque quicquam quod non decet pati, vel omnino pro altero 


absque legitima causa ul 


subire contumeliam): verum ctiam corporis suppüciis affici eum per praesides 


provinciarum, qui sciant, si hoc non agant, sed si in provincia cui praesunt pignerationes temptentur, nihil 
fore ita comparatum quod ipsos e nostris manibus eripiat. 
Sed illud quoque placuit huic legi adicere ut, quemadmodum donationes ab imperatore in alios 


collatae insinuatione actorum non indigent, sed ultro robur suum habent, ita ne illae qui 
) revera in foro fiant a tabellionibus compositae habean 
donationem fecerit et testium ac reliquam quae ad donationes pertinet obser- 


privatis in imperatorem conferuntur, si mo 
subscriptionem et eius qui 


vattionem, actorum insinuatione indigeant in quantacumque quantitate. Me 


quae a 


enim consenlaneum fuerit non 


cadem imperatorem a privatis consequi, quae ipse ilis concedit. Inaequalitas autem haec orta est ex novo 


praecepto quod Zenonis 
mentis. Quoniam igitur 


€ res antea imperfecte considerata est, propterea nos perfectione ei imp 


iae memoriae constitutio introduxit, ne imperiales donationes indigeant monu- 


osita 


utrimque id valere volumus tam in donationibus ab imperatore in privatos quam a privatis in impera- 


torem collatis, ut ex aequalitate iustitia rei accedat. 


Epilogus. Tua igitur sublimitas quae per hanc sacram nostram constitutionem sancita sunt per 
edicta propria more solito omnibus manifesta facere studeat. 


2 ; dhe] 7) om. c | za] et abeque € | 4 d xai] 
et 6 || 6 évexvgaguol M) évexvpiaouol LB | 10 rj 
dias Bacisías zi 13 yevousvae BP? | 14 yívoiwo 
E 15 ev»rsDeicas B | 16 ve om. LBIT | 19 «ov acr») 
ros avtov L! his c | 22 r om. B» | 23 òdTraktie] non 
servatur; cf. tamen Cod. 8, 53, 34 $1. 7,37,8 $4. (1, 2, 19.) 
24 dme L | 26 vov] «à L!| 21 8acidéov B || ysvo- 
pévov B | 28 id. - Baciléov i L* | 29 vov 
r L) ngaypavos L | 34 xv. k. sep. M] kal. Sept. € 
Ath., quod probat Zachariae, uzvl asxveuflgio Theod., 
om, Iul. | Constantinopoli 6] om. M rell. | imp. dn. (dn. 
om. 6) iustiniani pp. aug. ann. XI Me ga Tou- 
014910907 tO 4 (a cod.) Ath., om. Iul. Theod. | 35 posta. 
bilisario uo. conss. M hn Belisarii 6 dat. post cons. uili- 
sarii (uelisario Jul.“) Jul. br | anno II add. Contius 


3 praeferre V inferre R | 4 et V vulg.) om. RT sed 
et Beck | in corpore a] in corpora V* | 5 quia si] quasi 
R! | 6 prouintie V | cui om. R | 12 in om. RI I 13 & 
Deck] nisi iibri | tebellionibus V'! | 14 subsoriptioni Ri. 
15 qui] quem E! ali. Ri alia R | obserustione R= 
18 imperio V | 20 qua RI | 24 tenore R'T' | 25 fiunt) 
fuerit R | et a] et quae & vu/g. | 26 in R*T] om. NF 
imperatore V] imperatorem R ( ex] et V | equalitate V] 
qualitate RT | 31 sunt] suntque A? | subscr. dat. 
kal. sept. constantinopoli impr. iust. pp. aug. anno XI 
an bilisiarii V, om. rell. | 35 v. c. anno II add. 
vulg. 


DE EXHIBENDIS ET INTRODUCENDIS 


NT 


IIEPI TOY TON EN EIIAPXIAIZ EIZ 
YIIEPOPION AIKAZTHPION IIAPIZTQNTA 
EFlT'YHN AIAONAI, OTI EI MH NIKHEZEI THN 
AIKHN, AQZEI OZON O AIKAZQN OPIZAI AA- 
BEIN TON ZYKOQOQANTHOENTA. KAI IIEPI 
TOY TON AEXOMENON BIBAION EIKOZI 
HMEPQN EXEIN IIPOOEZMIAN EIII AIAZKE- 
EI EI BOYAETAI AIKAZAZOAI H TON AO- 
OENTA ANEXETAI AIKAZTHN. 
TOY META EZQMOZIAN AIIOAIMIIANOME- 
NOT OQEIAONTOZ IAZAN IAHPQZAI ZH- 
MIAN TQI ENATONTI KAI YIIO EITYHN 
TINA AOIIION AETEIN THN AIKHN. KAI «ee 


«ee YIHIOTIOEZOGAI. KAI IIEPI TQN AIXA 15 


IIPOIKOZ H IIPOTAMIAIAZ AQPEAZ ZYNOI- 


KHZANTN IIPOTEAEYTHZANTI AIIOPQN 
TO TETAP- 


EYIIOPQI KAAOYMENQN 
TON 


EL 
THE HEPIOYZIAZ, EITE YIIONTQN 
IIAIAQN EITE MH ION TN. 
O c ο gas J 
Kqac «0 B', dnó bud rm xal zatgixiq. 


(JIgootusovw.) odo zotióvvse uiv Qaddaxovos 
ro sSjuérsQo» xodvos, c dyoyiuos ylvovras naá ri- 
vov ij xal sie Ar da 
aq xsÀsvceacs rn xai dx yrjoov doyicv, xal vaÀai- 
stegovrvras. này vovvos, fvayxacuévoi dd 9xÓ vOv K- 
Àevasow 7j «àv roov ayorras, ara oí roi coe dya - 


8 
KAI IIEPI 10 DE INDOTATIS UXORIBU 


oívvp émáoxQ , , t 


Nov. LIII pr. 


LIII. Coll. V tit. 6 


DE EXHIBENDIS ET INTRODUCENDIS 
ET UT HI QUI CONVENIUNTUR POST VICE- 
SIMAM DIEM PRAESENTENTUR IUDICIBUS 


5 ET DE HIS p IURATORIAM CAUTIONEM 


EXPONUNT ANTE LITIS CONTESTATIO- 
NEM ABSENTES FIUNT, ET DE HYPOTHECIS 
QUAE APPELLANTUR EX CASU, QUAE PER- 
ONAE ET QUANDO IUS HOC HABENT, ET 
S, UT HABEANT 
QUANDAM PARTEM IN SUBSTANTIA VIRI ET 
SE VIR IN SUBSTANTIA UXORIS, QUANDO 
INOPS EST QUI RELINQUITUR. 


Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. seeundo. 


(Praefatio.) Plurimi adeuntes nostram docent 
testatem, quia exhibentur ab aliquibus aut etiam 


«4 xb ij i Osías 25 ^ alias protrahuntur provincias aut ex sacra nostra 


lussione aut ex d iudicialibus, et ad miseriam 
uidem per haec aguntur, coacti vero ſussionibus aut 
ecretis exhibentur; proinde qui eos exhibent etiam 


yóvtes xai àGpaAsías xoguGüusvos, cc sigo Gir cautiones exigentes, quia intra certum tempus ve- 


xoóvov xactal5myport 
rag arb ar r ad ro uávovguw dv v x 
vovxecOas vai$ d» Lévp d ανανα,j tO» magaGtiávtTa 
n QiaxOivia xacalipurtávoyres. 


ar *Ó dgopigOé» DixagtzQrov ol 30 niunt ad determinatum iudicium hi qui ab eis con- 


venti sunt, ipsi remanent in provincia, affligi in 
one sumptibus exhibitam &ut praesenta- 
relinquentes. 


Nov. LIII (= Coll. V tit. 6: gloss.) Graece extat in ML, maior pare in B diversis locis. — — Kpit. Theod. 53, 
Atlan. b, 4 (cf. paratitl. 4 $9. 15 $5). Julian. const. XL VII. 


LIII. 


UT IS QUI 


FIDEIUSSOREM DET SE, NI 


SI CAUSAM VINCAT, DATURUM ESSE 


UEM IN PROVINCIIS IN EXTRANEUM IUDICIUM EXHIBET 


ANTUM IUDEX EUM 


U. 
UI CALUMNIAM PASSUS SIT ACCIPERE IUSSERIT. ET UT IS QUI LIBELLUM ACCIPIT 
IGINTI DIERUM SPATIUM HABEAT AD DELIBERANDUM, NUM VELIT LITIGARE IUDI- 


CEMVE DATUM ADMITTAT. ET DE EO 


I POST CAUTIONEM IURATORIAM ABE 


U SI, UT 
DEBEAT OMNE DAMNUM RESARCIRE ACTORI AC FIDEIUSSORE ALIQUO DATO DEINCEPS 


CAUSAM AGERE. ET (MILITIAE EX CASU 
IIS QUI SINE DOTE VEL ANTENUPTIALI 


UO PACTO POSSINT 
ONATIONE CONIUNCTI FUERUNT DEFUNCTO 


OPPIGNERARI. ET DE 


PAUPERES DIVITI IN QUARTAM PARTEM SUBSTANTIAE EIUS VOCANDIS, SIVE LIBERI 
SUPERSINT SIVE NON SUPERSINT. 


Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio per Orientem iterum, exconsuli et patricio. 
Praefatio. Multi nos adeuntes potentiam nostram docent se sisti iudicio a quibusdam atque adeo 


in alias provincias deduci sive ex sacra mostra iussione sive etiam ex sententia i 


iciali, et licet hao re 


vexentur (amen coactos per iussiones vel sententias illas exhiberi, deinde vero eos qui illos exhibuerunt 


et cautionem acceperunt eo nomine ut 


postulati ab iis intra certum t 


in iudicium destinatum venturi 


sint, ipsos in provincia manere, rclicio eo qui exhibitus vel deductus est tibus in peregrina (erra 
ba es ampia in perti 


2 rubr. Ilspi xagacsadiuow, xal sao) x07 sQocdys- 
o vov alcuouévovs usta x' zudoas, xal ssp) vOv 
ébounvvpévov, xal soi t&v i vov xacov xo He, 
xal wesgi dxQoíxov , Theod. Ilegi sagacvac( 
xai rd dE Ath. ( msg) magaetac. vnd ci 
tatur Por. 10, 2. 8, 6) | 5 *ógicos ML, 0QíGss cum 


Serimgero vulg. | 7 «ov ro] vovro» M || 9 7) xa malit 
EE 10 dȎzsa Das Haloander, Hombergk | 13 19 
évayovt. Haloander] xov dyayovra ML || 14 Ae lo- 


roy L | lacunam notavi; scribendum fere Kal (xc x 
ix xdgov r Ovvauévcm) vxoríOscÓas | 15 xal 
n — 20 vaóvrov om. L | 18 svnaópq Hombergk) sv- 
zóger M | 21 éxagxo L] vzagzo M || 26 agyixow 7 


xa) M | 28 vovross L! | 30 ri dpeqicO sve L' | 32 E. 
vas d 33 d. dva L 


129. N LIII VI 2 introducendis] reis add. V? vulg. | 

3 hi om. R | vioesimum vulg. | 55 V prse- 
sentur Re 8 casu] militie adscr. R in mg. | quae] et 
quae vulg. | 11 substantiam V [| 12 eg. substantiam uxoris 
quae relinquitur quando inops est V | 24 quia) quae AZ 
qui V* om. V! | alibus V! 26 iussione aut] aut om. V | 
21 haee om. V! | 29 venient vulg. | 30 hii RV | con- 
uenta R! | 31 remaneant RI afligi V | 32 peregrina- 
tione V? vulg.] peregrinando ne V peregrinationem R 
38* 


Nov. LIII 1. 2 


300 


CAPUT I. 


Tovro roi u Ao re ÜscmíLousv, si *& yévosco 
rosõxο xai 0 yoóvoc mÀngoDsin ö an vj v xaga- 
rds j ts amayoyrs agpalsiq a, s 0 dváyow 
Kra£ey, ara 0 uy nQocsDosvos vq sitio vu , 9 08 
é&y&yov dero lf rd , m xal pj) c 7usQGy dia, d 
ovaeQ zagcyévorro *j xe, Ó éváyov àmaowvrücwue, 
vOv fu évayóusvov sit)óvta sapi vq Oixagty xal 
«avra Oiddaxovra maereina dpi., ogxq dd c- 


rod xgívec Das zügav Qasávny jv ονννιꝗ“Rν 48 ri 


n8 
0douropíav sxagí v8 «rv dv ke dr, xal vavrg 10 habitationem, et 
* L , «a v 


vOv gqnαοτνο xavadixaLaue rd évdyovra pütyv. 
i sloDós dort, ui) pega ring sàg d- 
aycyac y vae sapagrads, al ur) ol dváyoyves 7 
vas and Gurjj socóvrvs doe ox . rj qu 
xal xgatovGi ri yryov, rod ro uS» v 

avrove axosteigOas xai d) tQ cri evxopas- 
. si d did «ov 5 xal xAsióv ti 3 
cess (Órrrrs uévros vogóvrros ogsLonévne naga vov d. 
xaborros, jv o vopuos c a xc lodoi), xal rob ro 


* aero d iva H ονν ui natur sic gious 208 


aAAorglove, d rd xaxà xoay a¹⁰νõœν Qixaatioa 
«Oxsig8 WQO6 TOUS éavrOv G»ridíxovs Qiaxoívsa Da. 


* e 
z0Gg0» d 15 


Hoc igitur miserantes sancimus, si quid fiat tale 
et tempus impleatur quod in cautione exhibitionis 
aut praesentationis ipse actor constituit, deinde ille 
quidem observet in iudicio, actor autem desit, et 


5 nisi intra dies X postquam reus venerit in provum- 


: d dic d "doce n dimitti, 
apud iudicem et ocentem repente itti 
iureiurando epis air n de omnibus ex- 
is quas pertuli ca viam et circa peregrinam 
0 his iudices addicant actorem con- 
enientem frustra. Et quoniam mos est non aliter 
fieri exhibitiones aut 35 nisi actores 
fideiussores certa quantitate dederint, quia execun- 
tur causam et suscipiunt sententiam, c 
„ omnino eos exigi et dari frustra ca- 
umniam passo. Si vero per iusiurandum etiam plus 
aliquid declaraverit, certa tamen quantitate 
& iudice, quam leges taxationem vocant, etiam hoc 
su ut agnoscant non ludere in vitas alienas, 
in provincia eligere iudices et ibi contra suos 
adversarios litigare. 


CAPUT II. 


Ens; dà «às nagà vOv évayóvrov dyybas dx 


éníinav» icusv bvravJa Oidouévas émi vote xapuva- — novimus hic 


4c sk006007t0:6, sl d aic Aria aná 
doe e Lair d rei ri ri sXoctnonsiw, do 
e to» d „ 5? ro dvQoEorator ud 
xosx(ato)pa tóv ros Oso zov vnrostovusvOY yoáp- 
ua, d n rotod ro gad xsÁsvcOs(n, us) GAAcs sic 


4rágav anayOTvas yoQav ⁰ évayóusvory, moi» à» 30 


| figosxazaot;Gsu 0 dváyov i vq 9 
eq xa) & helle vov svOvvóuavovr Gysas, be docs 
s v0 vOv vózow d.dernna xovcíov 0g0» A d- 
0 sí) TQ rief, sí uj) avvóc dxebéAOm 7) in- 


€» py) xqavrOy rij dine, 


al yoga», 25 si vero in aliam deducantur provinciam, 


xaxsigs zàyta -- 35 


Quia vero ab 9 . ue 
datas, tamquam in n 3 

M orte de- 
clinare hanc observationem, sancimus hic indicem 
aut gloriosissimum nostrum quaestorem sacris nostris 
ministrantem litteris, si quid tale agere iubeatur, 
non aliter ad aliam exhiberi provinciam reum, ante- 
rires fideiussorem praebeat actor in iudicio, in quod 
uturus est reum deducere, quis dabit um 
locorum spatium aurum quantumcumque decretum 
fuerit fugienti, si non exequatur aut exequens non 
vincat causam, et ibi omnia agi quaecumque in ex- 


cap. I (8sanitousv, sl ò xoóvoe stÀngoDeig .....). II. III $1.3. IV in. (— xavtsAae &xootospóus2a 302, 34) 


habet B, 7, 12, 1. 


€. I summarium extat Fx. 8,6; Theodori summam repetit Ecloga lib. I— X Basilicorum (cf. Heimbach adnot). 


L | Hoc igitur aegre ferentes sancimus, si quid eiusmodi factum sit atque 
cautione iudicio sistendi aut deducendi causa actor statuit, dei 
$, e ille in provinciam venit, actor compareat: ut reus, qui 
c probaverit, statim dimittatur, iureiurando autem eius omnes impensae quas. et in itinere 
ct dum peregre commoratus est fecit, aestimentur atque condemne 
uoniam moris est non aliter deductiones aut exhibitiones fieri, nisi actores fideiussores in 
ceríam quantitatem dederint se litem persecuturos esse et sententiam accepturos, ea 


autem absit, nec intra decem dies, ex 
adierit et 


egerit. 


us transierit quod in 
e alter quidem in iudicio praesto sit, actor 


in eas iudex ( eum qui temere causam 


Mas omnino ab 


iis exigatur eique detur qui temere calumniam passus est. Quodsi quid etiam amplus per iusiurandum 


declaraverit (certa tamen quantitate a iudice definienda, quam leges taxationem vocant), hoc 
super exigatur: ut discant non ludibrio habere bona ali d : 


ue cum adversariis suis litigare. 


Quoniam vero scimus fideiussores ab actoribus plerumque 
ovinciam rei deducuntur, forte declinare eos hanc observationem, 


si vero in aliam 
qui hic est vel gloriosissimus quaestor noster 
sit, non aliter (patiatur) reum in aliam 


exhibiturus est, fideiussorem praestiterit se, si ipse causam non 
daturum 


pro locorum distantia tantum pecuniae 


provinciam deduci, priusquam actor in iudicio in 


quoque in- 

aliena, fudicia quae in provincia sunt eligere 

hic dari propter exchibendas personas, 

sancimus, ut iudex 

qui sacris nostris litteris operam dat, sí quid tale facere 


rewIm 


ersequatur vel persecutus non vincat, 


quantum reo definitum fuerit, ibique omnia agantur quae- 


1 ro L!1 2 0v L! | 3 ; % draywyiel 7 &yo- 
yüs Li | 4 o uiv] évayóusvos add. cum Haloandro 
vulg; V5 wal pi] et nisi e || uso - 


] 19 «a£acvíova L | 21 d, iudices c | 
22 cee L* | éavzovs L^ | 23 sagà) si L | 29sq. ei 
&répav dm N)“ vas xopav To? évayOusvov] énstoénsi 
(cf: Ak. in. et Theod. $ 2) vel simile quid deesse vidit Heim- 
bach | 31 stQosxatao vr osiaev ML Ath.) stgoxavagtiossav 
VX. 5 Ath. in tit. 15 ripe $5 
praebeat g (zagag, in tit. 4 parat. $ 9) 7 
B*| 32 évaye B | 34 avvóc om. c || éxsbiA9g A 
Theod.] df MB. iE L I 35 xo«vjog MLB( 
Ath.) «paras: B5 vulg., xqatross Osenbrüggen 


1 haeo RT | tale fiat RT | 3 actor] auotor (autem desit 
add. Ri) RV | 4auctor RV | 5 nisi] non vulg. | postquam 
reus om. RV'!T'!]| 6auoctor V || occurrerit] et occurrerit 
RI rerum V! et haeo docentem V? in spatio 
vec. | 10 his RT vulg.] has R!T!V icat R | 
auctorem V | uenientem R | 11 est om. Ri 12 aueto- 
res V | 13 dederit RI | qui V! | 14 suscipiant **i qui- 
dem om. R | 15 exigi et] exiget V | 16 Si vero] Bi uero 

iusiurandum 5 & uero V! 17 tamea 
om. R* | definita) et definita R FI 19 in del. R*| 20 ele- 
gere VI 26 hio] hino R I 27 nostris om. V | 29 exibent 
KR! | reum) u ez corr. V | 30 auctor V | quod V] quo 
RT | 31 rerum 71 | 32 sapstium V: 


ET INTRODUCENDIS 


«9a: 0nóga ain vj napacváas Diopícansv, vov này 
o r. rovaíov gad rh Qi» daa roνννν,ᷣv 
xu] did TQ ànagyOévti, magsyogivov Óà m 
éxsívov xal toU 0 dggs raEat(ovos, Iva ee 3 
au xa) mlsio „ xal rod ro dodo, 


and gayrayóDev gaívoro vil và xe iure vo- 
ao 'scías. 


301 


Nov. LIII 2. 3 


hibitione decrevimus, definitum vero aurum a fide- 
iussoribus exigendum et dandum ei qui deductus est, 
praebendo quoque ab illo etiam iureiurando usque 
ad taxationem, ut si iuraverit se etiam amplius ex- 

ndisse, et hoc recipiat, et undique videantur per- 
ectae nostrae legislationes. 


CAPUT III. 


Küxsivo dà 5 Ad doycióvne so mod 9a derb 
ev, oi q vov dEexirrósc veyválovoi, v TÀw fjus- 


Illud quoque antiquitas quidem bene faciens dis- 
osuit, nunc autem studio machinantur, nostrarum 


Nee VOR yl dgognsj» stosovpavos ri 10 legum clementiam occasionem facientes suarum ca- 


rr d ,g. rije naAaióryroc Boviouéwns 
vov aiv.acscos g d ανν, fuspdwv sico dea 
dem Treis, dp' qp xal dvspsvyijGns vÓ c 
va ge émiyvowvos xal üàmaAAeynvoi, uevü q aZ 
Md yp sri e à n 
17$ er & (BAL xc) vae Oimactaxac Ànoovy 
ee rev i s dgooatss sic robe y) ustápovs vó- 
povt, oi nerd mQoxaraQbuw ovre magastsicOas vOv 
Ámacr)» obrs GuvÜixaOtzv citri» GvyrzogoUsi, tÓ 
* vayvalovg:, x 
roc r doe dEsvoigxóvrow, xal Gua stoocsvay Dein 
res Vrtópvngic, rod lde ovra fiBMov Oidoudvov oh 
data osdsiuás dagaásiac, dyovss rõ d 
5 xe tO» dd Ae Üixactz» xal ovd^ 
t 
aere da avtov dn cT] mQoxardoles ysvonsvov Qe 
dicOas xal urdauiav mr RA zta90st7)0a- 
oa vov Üwalovra R e gv»ÜixagTZ» yov» aitzGa:, 
xaívOs ys ĩoms vzómrov TO) ÜixacTOU xaJscrOTos: 


evro ve. zQ&rrovciw & BovAovras xal vxo taie dar- 30 


tév r TOv ayOQotov n0ugausyo: ov. BovAovcras 
reno rà xar' avtov GxtaQártOvOiv. Gj, 
Toívvy, dzts.0aw vxtóuvr«s 7tQocsvaxOsír, ri, rcavto 
ind dos a fBiBAlov, xal u$) xeva v, aci 
vov gusqOv ys» tÓv vnonvnoOévva god 
allà di ον,p , vovtéati» eixogdw, er r maga- 
5 govdn din sire xai cvy0ixagti» αttniνοναν, 
isa» Mysev ro TtOWi» T xal igo émiyvdwas tO 
6pinua xal àxallayjwas móc tóv dri vÓv ab- 
rod 


Ot(0vV 
cvveAavsovgs st0:6,0acÓ'a, spoxcragbw,25litis contestatione constitutus obligetur et nullam 


lumniarum. Vetustate namque volente conventionis 
libellum suscipientem diebus aeque decem delibera- 
tionem habere, quo possit discutere causam et forte 
etiam recognoscere et liberari, post decem autem 


e zoo Osa u/av cn»ixavra xal voyot- 15 dierum indutias tunc et subscribere misso libello et 


judiciales implere cautiones, quidam vero respicien- 
tes ad nostras leges, quae post litis contestationem 
neque refutare iudicem neque alium petere iudicem 
permittunt, causam arte machinantur, et maxime exe- 


adler rh moexróper va 20 cutoribus talia dolose adinvenientibus, et mox ut 


oblata fuerit quaelibet admonitio, forte neque libello 
dato neque iudiciali ulla cautione, deducunt homi- 
nem invitum ad iudicem datum et nihil scientem 
compellunt facere litis contestationem, ut semel sub 


habeat licentiam neque refutare iudicem neque alium 
simul iudicem petere, cum forte suspectus iudex sit; 
et sic agunt quae volunt et sub suis artibus homi- 
nem constituentes quo volunt modo de eo agunt. 


1 Sancimus igitur, dum admonitio oblata fuerit ali- 
cui, modis omnibus offerri libellum, et non secun- 


0» Oéxa dum antiquitatem decem solummodo dierum habere 
35 eum qui admonetur indutias, sed Vg itg. hoc est 


viginti, ut sive repudiare voluerit sive et cum eo 
alium iudicem petere, licentiam habeat hoc facere 
aut forte cognoscere debitum et liberare se ab ad- 


versarii sui contentione amicabiliter, et non per ca- 


„ xal us xav dmXoua» xal émijgousv 40 lumniam et circumventionem sub iudice constitui 


1. 2 et cap. IV in. ex B habet B* p. 234 Zach. 
summarium. extat "Por. 10, 2. 


cumque de exhibitione constituimus, ut definita pecunia a fideiussoribus exigatur eique detur 
est, iusiurandum autem ab illo praestetur e moder 


qui deductus 
atum, ut siquidem iuret se plus impendisse, hoc 


quoque recipiat, atque undique perfecta dep nostra legislatio. 


III. Verum tllud quoque antiquitas 


qui ex nostrarum legum humanitate iniuriae suae op 
qui libellum conventionis accepit, intra decem di 
ezaminet et forte scat atque transigat, post spatium vero , 18. 
tudicialibus eee e | ad nostras leges respicientes, quae post litis contestationem 
j ium quoque qui simul iudicet petere permittunt, i rei moliuntur, cum 


ewm, 


satisfacere, nonnulli 
nec recusare iudicem nec 


ene quidem disposuit, nunc autem de industria insidiis vexant 


ortunitatem petunt. Cum enim antiquitas iubeat 
les deliberandi facultatem habere, quo et causam 
decem dierum libello misso subscribere et 


mazime executores (alia dolose excogitent, et simulatque qua admonitio oblata est, saepe nec libello 


dato nec iudiciali ulla cautione praestita hominem invitum ad iudicem datum ducunt omni 


rerum 


lane ignarum ad litem contestandam compellunt, ut lite semel contestata obstrictus teneatur. neve ullam 
habeat facultatem aut recusandi iudicem aut alium saltem qui simul iudicet petendi, licet iudez: fortasse 


suspectus sit: atque ita quae volunt agunt et cum hominem artibus 
1 Sancimus igitur ut, quando cui admonitio oblata sit, omnino 
spatium, sed duplex, id est viginti, admonitus habeat, ut, 


l res illius diripiunt. 
ners sicut antiquitus decem tantummodo dierum 


suis circumvenerint, rd volunt modo 
ibellus tradatur, 


sive iudicem recusare velit sive etiam alium qui simul iudicet petere, licentia ei sit hoc faciendi, vel etiam 


agnoscendi forte 


tum et amice cum adversario suo transigendi, neve per iniuriam aut circumventionem 


4 va£acíovos L | 5 ante QeQaxavnxévas s. v. add. éav- 


ru Li | 9 «5» om. E) TÓv yuéraQOv vóouOv quas- 
8 L | 11 avxov L | 12 8íBlov L | %s, si 


da] diebus aeque (i. e. sq?) decem c | 13 4g' o] in 
s. v. add. L* | 14 xai iac M) xai iao$ xal Le (cf. 38) || 
16 rà] rode L | 11 3 LI ö Mc | 18 2%. %, — 
ovdi libri | 22 *o50à — 0203 libri | 24 Osdouévov L 
0dopévov L^ | 28 yov» om. c | 32 axagatroveir v1 
Soarrovas Lc | Kaxeivo Qaonitonsv, énsidav inc. B 
39 azxallayzvas mgós vOv àvtíÓixov v» avrov] libe- 
rare se ab adversarii sui contentione g 


1 surum] an. rum V! | 4texationem E | se] set R 
5 et undique] ut undique R V | 6 legislatinos V | 10 ca- 
lumpnie v: | 11 conuentionis V] factae add. R T vulg. | 
15 libellum et iudices E! | 16 uero quidam V! 18 iu- 
dicem V] om. RT | 19 permittant R.! 20 tale V | 24 oon- 
testatione V! || 25 contestationem R* | 26 licentiam ha- 
beat V habet licentiam R | 27 cum forte om. R] sub- 
speotinus Ri | 28 uoluerit R | 29 constituentes R 
statuentes V vulg. | 32 amotio (amotio V?) ablata V 
33 auferri Ri oferri R* obferri R? | et] ut V | 35 mo- 
netur R! | 38 recognoscere Beck | ab om. R! | 39 oon- 
temptione R 


Nov. LIII 3. 4 


$nó Óixacco yivea Das N vnómtQ, che &xaraDv- 
píq, nollaxue Od x xal olxsioy dni tQ qevyovrs d- 
ou, xal vov T9» Óíxg» vxoudvorros ovdéva , 
v Éyovvos tQ06 10 nasi» g ole &vayóusvos axav- 
rij. exo d avtov c0 gig, uovns 
zgoSozuxüs dyyuns mag avrov Oidouévne wal r 
orrogrob xatà t?»» Jeíav nuO» nxagsyouévo» dia- 
rate, vztoygageiw tQ) xaAovuévq avrifiBAup du 
s TO» ygóvov xaO" 0» avrQ t0 Bio» drididova, 
va u 
dd uéÁÀo, yivea Das sxgoxavapbis xagà TQ Oiwact], 
éonracÜa. r gevyorra, si ad eixocs OwAnAoD'aciy 
y wii ai rie Qiacxéeos, xaxsivov Aéyt này rj, 
eíxvucDas òd tovto xal dx rije ijuieus vov BigAov 


302 


DE EXHIBENDIS 


forsan suspecto, forsan ingrato, plerumque autem 
aliquid etiam proprium contra reum di te, et 
eo qui litem sustinet nullum habente tempus ad 
cognoscendum, in quibus conventus occurrit. 

52 Suscepto vero libello, sola onali fideiussione 
ab eo data et sportulis secundum sacram nostram 
praebitis constitutionem, subscribere libello qui ap- 
pellatur responsionis et declarare etiam tempus quo 
ei libellus datus est, ne etiam ob hoc ars fiat quae- 


xal megh rovro Tézwr re yévnvci,  éxnsidasy 10 dam, cumque futura est celebrari contestatio litis 


apud iudicem, interrogari fugientem, si viginti dies 
transierunt deliberationis, et illum dicere Ln veri- 
tatem, ostendi quoque ilud etiam ex die et sub- 
scriptione libelli: et si dixerit transisse viginti die- 


ri. xavà v0 fiiov. xal si y 15 rum numerum, tunc fleri litis contestationem. In 


"P ri € LA 
CIT eee roi TOv» νν)οõ,ẽ qn⁰νν dosJ por, 
ixavra yívagDos v9v ,,] dv ni dà 
«Osa» slvas wei stagoaveieD as vOv Üragtr» . Fre- 
axe j exagTZ» avtQ lang- 
axaAlavsegOas quium, odd iv H ovts 
pavo» ovts Gs vv stpaxtóQov vapgatró ; 
vj» vs dis, d diere, xad'zxsp 
à» o 5 tf ac gie n re Tw sixogc, 
245p)» Axor Oidgxswev. TajTa py zx 
pvkaz Pain xa» Jokes cu vivo a stooxax p p 
unòderòe avez» ev, dd data sivos nal usvà vy 
rotcννιιν zgoxáraobu» sic «vov tevrayuévow sixoc: 
fjusQov ovtos üzxavra noürtew, os à» si , v 
doyrnv éysyóve re 7rQoxavagkes. 


medio autem licentiam esse ei repudiare iudicem et 
alium petere aut etiam cum eo iudicem percipere 
&ut certe absolvi amicabiliter, nihil in medio neque 


su, 9? xal  damnificando neque ab executoribus conturbando, 
knnte. 20 sed iudiciariam cautionem exponentem, sicut qui de 


his iudicant perspexerint, et viginti dierum habentem 
deliberationem. Si vero haec non serventur, licet 
videatur quaedam fieri contestatio litis, pro nihilo 
eam esse, sed licentiam esse et post huiusmodi con- 


«6, & 25 testationem litis intra definitos viginti dies sic omnia 


agere, tamquam si neque ab initio facta sit quaedam 
contestatio litis. 


CAPUT IV. 


Ei dà ánaE naga 
lagos, ov donet UrQ xal ro- puévoy be 
race . cmaQ yàg aUroV xnÜOpsDa, ovro xai 
1ó q. avaBoAz» 5 ra xaTà tà» ÉyayOvtowv 
rar dzxoctQspóueDa. E d xaí vives d 


gc4vto ud» o s eco, mgl» d 


3 [UR 24 5 reœbrne dgayeis xcragTaley xõ- 
ec, ddt silvas xal pu!) yevousvns ngoxardoEsos 


zoocsivas vov td 


ovra TQ agopugOévrs Dixantt x 
Tavta 7:Qocayyd. 


uv, dxsivov Od, si uiv dex sir, 


cdusvos vov Oixacti» $rspov 30 


Si vero semel repudians Judicem alium acceperit, 
non sinimus ei et eum qui petitus est rursus repu- 
diare. Sicut enim eius curam habemus, sic etiam 
per dilationem agi aliquid Adversus actores modis 
omnibus aversamur. Si vero etiam quidam iurent 


LÀ . 2 2 e, 
ztQoxavaotis 35 1 observent, et antequam contestatio litis 
& 
7 


hac maxima dispareant civitate, licentiam 
esse etiam non facta litis contestatione adire acto- 
rem statutum iudicem et haec denuntiare, illum vero, 
si quidem administrator sit, iubere omnimodo ex- 


eap. IV (34 Ei d x,, ru — 303, 19 vzóOscu») extat B 7, 14, 22 


fudici obnoxius fiat fortasse suspecto, foriasse minus sibi accepto vel qui adeo privatam adversus reum 


contentionem exerceat: praeterquam cum qui litem sustineat nullum habeat 
Cum vero libelium 
stita et sportulis secundum sacram nostram constitutionem datis libello contradictionis 


2 nomine conventus compareat. 


scribat, simulque tempus que 

fiat. Quando autem tis contastatto fieri 
liberationis praeterierint; et ille quidem 
scriptione quam libello inseruit. 


cipere, 
foribus veæetur, sed et iudicialem cautionem 
viginti dierum deliberationem habeat. | Quodsi 
videatur, ea pro nulla habeatur, sed liceat etiam 
dies ita omnia agere, quasi ne ab initio quidem 


( si numerum wginti dierum 
fiat. Interim vero liccat et recusare iudicem et alti 
vel etiam amice litem componere, neve ullo mo 
aestet, quemadmodum illis qui de 
haec non observentur, etiamsi qua litis contestatio facta 
ost eiusmodi litis contestationem intra statutos viginti 
a litis contestatio facta esset. 


ad cognoscendum 
] fideiussione ab eo Ried 
vocant gu- 


erit, sola perso 


libellus sibi traditus sit declaret, ne qua vel de hac re machinatie 
debet apud iudicem , interrogetur reus, num viginti illi dies de- 
verum dicat, sed idem etiam den onstretur e die libelli et sub- 


* dixerit, tum litis contestatio 
etere vel collegam qui simul cum co iudicet ac- 
interim aut damnum patiatur aut ab execw- 


is iudicant visum sit, et 


Si quis autem semel recusato iudice alium acceperit, non concedimus ei, ut etiam quem petiit 


rursus recuset. Quemadmodum enim ipsi prospicimus, ita etiam per dilationem quic 


agi contra actores 


plane abnuimus. Si gui vero iuraverint se adfuturos, iidem. autem antequam litis contestatio facta sit 


magna hac urbe discesserint, liceat actori ne facta quidem litis contestatione iudicem desi 


(um adire el 


haec denuntiare, ille vero, siquidem magistratus sit, omnibus modis iubeat reum adduct tamquam per- 


1 dd] éxi L|| yévsoO04 9x0 dnανν, B* || 2 oixetov 
libri] ij olxelme ex prava Leunclavii coniectura Bf | do. 
xovuíiso , diaxeudávo L |4 dp ois] ve B. 
5 $2 Aeyóuevoy» — 24 Óidoxeyuv om. B* || uóvos L 
1 onovp roi M ovynO nó» EB dͤ drag] Cod. 8, 2, 4| 
8 dvriBiBlio Heimbach cum Cuiacio] drin libri 
10 1⁹i¹%,j,d L* || 12 diu e,, B || 15 xai d ve 
xarà 10 gro $z0ypagifje L (cf. etiam e) gg (ef. 
801, 16 et Cuiacii expos.)) dr gg malit Zachariae | 
16 và» om. M || 18 xai £rgo») 7) £tego» B || 19 f xai] aut 
certe $ | 20 sg. di — odd libri | 21 rà» om. L 
25 yíveo Da. MLB!| yeréoOa, B vulg. | 28 et om. M 
30 drag] v.c add. B* || &regos M || 88 0. HO 
1d add. B* | ri] r LL || 95 zagedpesovos Bf 


1 su EB |2 reum E] eum VT vulg. | dispen- 
santem V || 3 qui om. V! l 4 cognoscendum V) . 
dum ET |6 sport- lis V! 7 qui] quod R/ 18 etiam 
et RI H 10 celebrae V! | 16 ei] leg. et? 18 persolui R; 
neque] aut V | 20 set EV] sed et vulg. | iudicariam 
RV | qui de his ET] de his qui V || 21 iudicant R 
iudicans VT | *perspexerit libri | habente — 31 eum 
qui scr. E* in ras. 8 versuum || habente EV [| 25 diffini- 
tos ET || 98 aliquid agi E [| 84 aversamur vulg.] ad- 
uersamur RV | quidem aiurent quidem E! | 35 obser- 
uant al.| 36 maxime libri | disparreant V* disparatur 
E|97 contestationem E! contestatie V! 


ET INTRODUCENDIS 303 Nov. LIII 4. 5 


xsÀevsi» éx QO7tov zavrós ayea Das vÓ» dvayOé»sa c; — hiberi reum tamquam periurum et paene sui accu- 
xal ÉmíoQxoy xal GyeÜóv dauroð wav5jyopov Tj qvyj  Ssatorem per fugam factum; si vero non administret, 
yevóusvov* sí dd ovx dex, doe d in vivos dr — sed dutus sit & quodam iudice, sive ex sacra forte 
eric, sive dx Üsíov Tónov cvyóv f xsheócsos Jj xal forma aut iussione aut etiam ab aliquo administra- 
scpa TivOG Koyovros, i dxsivov urvósuv, dere adys- ö tore, ad illum nuntiare, ut deducatur ab illo, ne 
e nap! éxsívov, xal ui) rd nQüypa U Y di- causa maneat actori undique desolata, iudice agere 
rr navrayóOe» &nopov, ovre vov Óixacrov moàba/ aliquid non valente eo quod nondum apud eum facta 
vé Üvvapdvov did vo uro yevéaOas sao! avrqQ mpo- — sit contestatio litis, illo contemnente legem et (iura- 
5 éxsívov «8 xataggovovvros v0v vóuov xal mentum suum) manifestationem suam, et actorem 
vije di mαοννDHue 476 éavrov xal v0» Üixovra acdone 10 extra omne legitimum adiutorium relinquente. 

1 ros vopíuov BonOsías dero , ,t. ON e 1 Igitur ne latente eo et tardata exhibitione causa 
&v ev» hi AxuvOávovtos avrov xal fgadvvovons vie ^ maneat suspensa, examinet ut potuerit iudex, in 
s«pacrügscS x0 nQàyua HE. usrác ov, Ak rragers quam terram abisse dicitur, et det indutias certas, 
WayeMusoQOS 0 QixacTTS OO. yis ásÀnÀvO dva, yn. ut nisi intra eas occurrerit (liberam tamen huius 
vas, d. dor nQoOscuíav Grip, Gre el us; eio 15 rei fiduciam habens, si non forte studio actoris im- 
ratriye 5 (dAev2dpa» nir voírov mapgn- pediatur aut venire prohibeatur) tunc secundum 
cia» Kyov, a an os sixós F ie sxaoà «oU unam partem examinet negotium et in possessionem 
Vidnorros xaOsgyuévos 1, xvAvóusvos AOI»), vy» — mittat actorem eius rerum secundum mensuram de- 
nad xa xarà uia» f dleratévo vy» vnóOssi xal —clarati debiti, ipsumque in possessionem missum ha- 
éxi voie msunéro vOv Óuóxovva vGw gr moay-20 bere res debiti causa servandi. Et tunc, si ille oc- 
Ker x v n ToU Quupasouévov xoéove, diere currerit, omne ei prius salvet damnum, et tunc re- 
avtov sic vous» A ]] Kysiv va Exc yoéovs cipiens res et fideiussorem praestans prosequatur 
Évexsv. pvlasxtéov. xal try»ixavra einig ivos dzav- causam. 

rice, nüGay cr; rQóregov Dapgaxsvtev vr» dnl, 

ovre vs &zolaufávovra «và xoáyuava xal eiu 2 

waoaGyÓuevov ayovícacÓes vr» vnóOscw. 


CAPUT V. 


Kaló»v d aw £i xal vovvo cg T?» vOv d Optimum quoque est etiam hoc 1 dubitatio- 
Bnrvovnávo L9vngciw vouq xowq Oi oí/cad Oa. x- num quaestionem lege communi determinare. Pri- 
v&gov udv yàg ysyóvagw augigUnrnaese ⁵ uhu, nó- mum namque fuerunt dubitationes plurimae, utrum 
1sQov Ósi re GTQats(ac nd TOUS "e v cot dye 30 oporteat militias sub hypothecae deduci vinculis, aut 
cas Üscpovs 7) rotto» dlevOdoas slvai. dd vovro liberas esse. Sed hoc fh iam definitum est 
pd» jdn xing vóuq, xal noódnAo. xaJscváciw ai lege, et certae consistunt tiae quaecumque vendi 
€rparsias, OnóGas dia v, suTQügxagÓos xal h,, aut obligari possunt. Nos autem ex maioribus cau- 
Jg. Ovvavras. 34 9 xó noayua dw usióvov tam considerantes scimus, quia ex antiquis tempori- 
Psepovvces doe, i x cala e» ob 35 bus non erat in militiis hypotheca, sed quaedam 
7» in vaic GvQavsía.s vxoOvxn, did vwa Óvóuara — nomina omnino antiqua et deficientia in talibus fere- 
mavrsloe d ,v xal G , % 4v roĩc rotor — bantur; paulatim vero imperatores interpellantium 
égépero* xf pixoov dd oí avroxgátoQss rove mtQoc- — creditorum miserati haec praebebant, cum utique 
ore tov Üavsiovov Abi vasca 4d idocas, xaí- — omnis militia publica existeret et nullum quaestum 
ros sa076 Groavaías Ónuosías ovane xai ode xópgov 40 omnino alium quam ex imperiali munificentia habens. 
cara frsooy 1, ro de a, qilovipas dgovons. 


furum et fere sui ipsum accusatorem per fugam factum; sin magistratus non sit, sed iudex ab aliquo 
datus sit, sive ex sacra sanctione forte vel iussione sive etiam a magistratu quodam, ad illum referat, ut 
ab co adducatur reus neve actori causa undique impedita maneat, cum neque iudex agere quicquam va- 
leat propterea quod nondum apud ipsum litis contestatio facta sit, et ille legem et tusiurandum suum 
] contemnat actoremque omni legitimo auxilio destitutum relinquat. — Ne igitur latitante eo et dilata 
exhibitione causa in suspenso maneat, iudex obiter examinet, quo ille terrarum abisse dicatur, et certum 
diem statuat, intra quem si non venerit (modo liberam huius rei facultatem habeat nec vero, ut fit, ab 
actore dedita opera arceatur vel quominus veniat prohibeatur), tunc una parte praesente causam examinet, 
et in possessionem rerum illius mittat actorem pro modo debiti demonstrati, ita ut is in possessionem 
missus res habeat debiti servandi causa. Et tunc siquidem ille compareat, prius ei omne damnum resar- 
ciat, atque ita res recipiat et fideiussore dato causam 17 75 . . . AP 
Y. Üpportunum vero erit propter rerum de quibus dubitatur disceptationem etiam illud communi 
lege definire. Prius enim multae fuerunt dubitationes, utrum militias hypothecae vinculis obstringi an ab 
sis liberas esse oporteat. Verum hoc quidem iam definitum est lege atque manifestum est, quot militiae 
cum vendi possint, ideo etiam oppignerari possint. Nos vero rem altius considerantes novimus inde ab 
antiquitate non P He in militiis hypothecam, sed nomina quaedam plane antiqua Tue due evanuerint 
in eo genere valuisse; paulatim autem imperatores creditorum qui eos adirent miseritos illa concessisse, 
licet omnis militia publica esset nec ullum omnino alium reditum nisi e imperiali liberalitate haberet. 


1l xeAsvesv dx] x, dx Be xsAsvouev Le | 2 xatr- | suum (iuramento suo A!) ut glossema seclusi | 9 mani- 
yogov éavrov L| T dne? Le S xag' avtov B* | | festationem suam R] manifestatione (et man. T!) sua 
1l éx «oU »ouíuov L| 12 ovv] AaOeico» Li 1.14 %% | VT vulg. | 11 tardata] et add. R!V! || causa) et causa 
ta M] Ayers L Bg I 19 xal di — 26 vaóOsciw | RI 14 nisi] nisi si R 15 si no V! || actoris] impera- 
omn. BL, uncis. inclusit M* | 30 avQaviac L| 32 vouq] | toris &! | 18 rerum — 22 res et scr. R? in ras. 2 vers. || 
Cod. 8, 13, 11 (28 citat Theod., ubi cf. Zachariae) | 9007- | 21 saluet. AV T7] soluet T'!ai. | 22 fideiussorem V) 
das L | 33 etoetías M? || dd v lineola subducta notat ' fideiussores RT' | praestans] quod add. I? | 27 dubita- 
L, om. 6 à 41 j M (ell ei oz L tionem R V3 dubitationi V! | 28 quaestionum R | legem 
- ——— , RV! | primum] determinare add. RI || 29 dubitationis 

1sue R | 2 *administret (aministrat RV) libri | i 30 te . Totes lege V | 32 lege om. V 
$ siue siue RI | 5 denuntiare E || ut om. V' i deducant | 34 desiderantes RI | 36 omnino om. E || 37 interpellari 
RI | 8 contenente V! continentem RI iuramentum | RI 39 müitiae RI publica om. E! || existerent. RTT 


— — 


Nov. LIII 5. 6 


1 4ià xoVto voivvy DecniLous» và d toU walovud- 
vov xáGOv GrQats(ag ur) xavti sxtQoxa(onG vsxtoxsia Das, 
ei ui dννj,Yji) sir ard tOUVTO Óavsícag 
19 q i oraratas éxsivov vu démsírowys vois 
dd lot Daveccvais ov smooxsios Oidous» vovto* 4 
tí udv naidss Gi 7] yausvrg TQ TsÁsvtrGavts, co 
roue cdi 7tQOxQÍvOMEY» TOOTOI6, (QUeUS A‘. X8 
ij xaÀ xarà xéAsvow νẽ“᷑ ia Tavra xouilsgO'as, 
v Tr reo xAngov, sí ye xà dla opos sim, 
E 


304 


DE EXHIBENDIS 


1 Propterea igitur sancimus ea quae appellantur 
ex casu non omnibus a subiacere, nisi tamen 
creditor fuerit qui hoc ipsum mutuavit, ut mi- 


litia ili emeretur. Alioquin aliis bus non 


5 prompte damus hoc: sed si quidem filii fuerint aut 


uxor defuncti, istos omnibus praeponimus modis, 
ut adeant nos et secundum iussionem nostram haec 
habeant non tamquam paternam hereditatem, si in 


alis inops sit, sed tamquam imperialem munificen- 


Rail guloteuéas, d xai vois ovaíay xdra- 10 tiam, ut et substantiam relinquentibus et non haben- 


^&ustávovgs xal vois ovx Éyovcs và sixora H . 
uev. Ei nir odds avtoic ovra mai; ovre ; 


xaO'agtrxoi, ov0à Qavs.av9e 0 sis avt» ci OrQatalay 


Üavsícasc, 1rvixavta xal voie d loss Qavsigtoic usta- 


tibus merito solacium praebeamus. Si vero nullus 
eis neque filius neque uxor fuerit neque creditor 
qui ad ipsam militiam mutuavit, tunc et aliis credi- 
toribus praebemus haec, ne videamur inhumanum 


Oidousv vd zowvrev, iva ui) dõ baus, ànávOgo- 15 aliquid facere et non propter piam et deo placentem 


70» c 7t0u8i» xal ov Ot. suvgefir xai / Gpoéicxovcas 
smoubuw viÜsvas TOv vOuov. aw mpi E ox gr 
vov staguBASscvo Ei, idixcs OsQouévor wai 


ee 


iGqvos usvorvov. 


&urjuéiva  «vvoi6 7tQovouéuv éni xi id cus 


actionem ponere legem: de militia quippe spectabi- 
lium silentiariorum proprie datis et largitis eis pri- 
vilegiis in sua virtute manentibus. 


CAPUT VI. 


„ End; d noóc gulayOoaríay dras is 0 vóuos 
jenoora, qe 05 vuvac Gvvoiovytas n vy. r- 
xqQov xooíc, slra «sAevra vrac, xal tove udv zaidas 
éx vOv vOuOv xclovuévovs mos ro maTQo 


Quoniam vero ad clementiam omnis a nobis lex 
aptata est, videmus autem quosdam cohaerentes mu- 
lieribus indotatis, deinde morientes, et filios quidem 


xAnoov, ex lege vocatos ad paternam hereditatem, mulieres 


rds ÓÀ yvroixas, -— sí uvQuxic dv rebel vouiune 25 autem, licet decies milies in statu legitimae coniugis 


yapstre avvqixrsav, dl ovy 22 TÓ ij 5 st 
18 7tQoixa urts vxtooyapsaíay Ooosav undév Ae Ov- 
vapávas , HE xd x f 


arg evbwcas anogíq, q rodro 


Oacmitousv, mQovoiuw Yi ναj,§ tovtw» xal é»v «jj providentiam fieri etiam 


Qiadoy; vov ve 
T)» usiÓ TOv naidoy xalsigOa. xal cag dyocya- 
pev vH BovAouevov, simsp ázooixov ovGay tr ya- 


? 


«VTOV 7t8Qu0vGÍaG 


? - 


tet erm rij stsQuU0vGíaG for yas su ri yv- 
vaixa, aivs atous sva 1 oí ccò as alsv. ai u6v- 


arri d de azonéuypétas, TÓ reragro ge r 
g (ae Aaufavs gr, ovtw xüvvav)«a, contingit forte paucos aut plures esse filios, 
ne sixóc Oliyovs 3) mAsiov: slvas maidac, trjv 35 tam partem substantiae habere mulierem, sive 


manserint, attamen eo quod non sit facta neque dos 
Deque antenuptialis donatio nihil habere valentes, 

novissima viventes inopia, propterea sancimus 
m et in successione 


zo re, xal ri: vowvTnv yaus- 30 morientis et huiusmodi uxorem cum filiis vocari. Et 


sicut scripsimus legem volentem, si sine dote exi- 
stentem uxorem vir dimiserit, quartam eius 
substantiae accipere eam, sic etiam hic, quoniam 
uar- 
dures 
sive minus filii fuerint. Si tamen legatum aliquod 


cap. V $1 (OsaxiGouey rds. . . .) extat B 25, 6 (B* p.322 Zach.) 


cap. VI om. L, eiusdem particulas 


quasdam cum novellae CX VII cap. 5 contaminatas exhibet B 28,12 (. B* 


p. 161 Zach.) indeque illi novellue insertas repetit L f. 142, unde lectionis discrepanliam notavi. 


l Propterca igitur sancimus, ut ca quae sunt ex casu qui vocatur militiae non cuivis temere oppi. 


rentur, nisi si creditor sit qui ad hoc ipsum pecuniam credidit ut militia ille 
creditoribus non temere hoc concedimus: sed sí defuncto liberi sint vel uxor, 


oppigmne- 
otiretur. Certe rehqwis 
os omnibus modis ante- 


ponimus, ut et adeant nos et secundum iussionem nostram ea auferant, non tamquam paternam here- 
ditatem, si quidem ceteroqui inops sit, sed tamquam imperialem liberalitatem; quo et iis qui bona reün- 
quunt et qui nihil habent opem quam par est feramus. Si vero iis nec filius ullus nec uxor extiterit, 
neque creditor qui in ipsam militiam credidit, tunc ceteros quoque creditores in partem earum rerum 
vocamus, ne quid videamur inhumaui facere ac non propter piam actionem et deo acceptam ferre hanc 
legem. Ceterum privilegia quae de militia spectabiliun silentiariorum specialiter data iisque donata sunt 
in sua firmitate maneant. 
nium vero ad humani(atem tota nobis lez accommodata est, videmus autem quosdam 
mulieribus uti sine dote nuptis, deinde decedere, et liberos quidem ex lege ad paternam hereditatem vo- 
cari, mulieres autem, licet sescenties legitimae uxoris locum obtinuerint, tamen quia nec dos nec donatio 
antenuplialis facta sit, nihil habere posse, sed in extrema inopia vivere: propterea sancimus, ut his guo- 
ed prospiciatur in successione defuncti, atque eiusmodi uxor una cum liberis vocetur. uemad modum 
em scripsimus quae, siquidem vir uxorem sine dote nuptam dimiserit, quartam partem substantiae eius 
i accipere vult, ita hic 2 cum forie plures vel pauciores sint. liberi, guartam substantiae 
partem mulier accipiat, sive plures sive pauciores Sint liberi. Si quod vero legatum ei maritus reliquerit 


1 «a dx toU xaAovusvov xacov avoatsías J. B. Koehler 
interpr. et emend. iuris Rom. (a. 1792) I 99 (cf. Theod. rd 
4 ro casov xñje GrQaTa(ac, Ath. r& (rds cod.) dx vov 
xdgov tow T7tQugusgOas Üvvauévov r e 
OQasvópesva, sim. Iul.)) vas i tov x xàgov evoa- 
v6(a6 (xaacov gr re L) MLB ea quae appellantur ex 
casu g (cf. nov. XCVII c. 4) || 4 e, L | 6 «ovzov 
1117 mgoxgivouav Mel «goxoíivsoO'as LB | «e om. Le 
9 aztssgos L! | 12 oves sais] ovre om. L, ate om. LI 
13 evrr») Tavsg» B | 14 usvadióous» r 2277 


praebemus haec c | 16 o9 d.] ovó$ B | 21 azxacav L 
27 Qoxgsàv md B | Anò Hh (ri add. Li) L 
Qvvauávov Li 29 zoóvoiay] evotav L! xoινον ctiam 
harum (i. e. xaà tovto») c | 30 xai «tZ» — 35 æatdas et 
37 sive — ele om. BL, in quibus post yvraixa (36) verba 


nov. CXVII c. 5 o uévrosys — dxslsvgauev. vóuov 
inseruntur. decurtata | 32 vouov] nov. XXII c. 18 


2 ex casu] ex causa RI] prompte] m Vt! 
igitur sanocimus RI | 3 mutuauerit 4 emerent . 
5 prompte] propterea AR! | 6 uxore V! | defucti V 


7 nostram iussionem V | hoo £ | 9 aliis inops] alius ope 
V] 11 meritorito V!|| 16 quippe V vulg.] quidem RT | 
17 silentiarum Ri | 22 aptata vulg.] apt R aperta VT 

mulieribus — morientes bis scr. V! | 23 deinde c9 de- 
inde morientes R | 25 statum R | 26 manserit R 
28 inopia om. RI | 29 prouidentia V | 30 et sicut] et 
om. V* 33 eam] eius V^ | 34 oontingit N vulg.] oon- 
tigit FT || 36 sive minus] im (vel un) milius V! minus V? B 

fuerint] fiunt N sint V 


ET INTRODUCENDIS 


ros stQeOÉisióv» v. xavalíso, avvjj d dv Narro rj 
5 pioloas, dvanirjgova , rod ro va aa hd. 
xao adixovyévcas avraie égonOrcausv, sizteo aztonsp- 

[ev cad tov d dxQoioi xad'soca Goa, odr 
xa» sí E,, ZA 7tavTÓS TOQ 
axolavgoo: moovoías. qndaò) návro» xarà píuneiy 
éxsivrs fuv xt Quarálene tis TÓ Téraorov dog. 
dobens avvais xàvravÓa xpatovrtoy» onoíos uà» dni 
và» dvd, q no DÀ énà vv yvyocixdw. xowov 


ya x«i tovtov éx' avvois tí(Üsuev ro dhe, Sers 10 


1 di xal vov ÉKungocOesv. H udvro: vwà N 7 
i seéyuara xara T9» olw(av coU avÓpos i d- 
vob axoxsiueva xo, tovto r sienoaki» xal ca 
xavagysci» ãxir cdi tQOTtOIG Gus(ortOv, vztoxsia Das 


Nov. LIII 6 


reliquerit ei vir minus (a) quarta parte, compleri 
hoc, ut sicut laesas eas luvamus, si forte dimissae 
fuerint a viris indotatae consistentes, ita vel si per- 
duraverint semper cum eis, eadem perfruantur pro- 


* evvoie, je ati b videntia. Scilicet omnibus secundum instar illius 


nostrae constitutionis, quae quartam decernit eis, 

etiam hic servandis similiter quidem in viris, simi- 

liter autem in mulieribus. Communem namque etiam 

d super eis ponimus legem, sicut etiam praece- 
ntem. 


1 Si vero quasdam res proprias mulier in domo 


viri aut alibi repositas habuerit, harum exactionem 
et retentionem habeat omnibus modis inminutam, 
subiacere huiusmodi rebus viri creditoribus nullo 


roh PE noayuávev rois «ov avügoc Qayeíapac; 15 modo valentibus, nisi forte secundum quod in illius 
xac 


dv P UE. 4 sí gr xaO" 0gco» vOv 
éxeivov d,, i rodòe vov vóuov avyxingovopuei. 
9 Tavra S pou, &izaQ tO Gvvoixovytov Jutspos 
XQoix& TS mooyausaíay d, i,] muh 


iura ex hac lege heres extiterit. 


2 Haec itaque dicimus, si coniunctorum alter do- 
tem aut antenuptialem donationem non faciens in- 


ap $56 dvo 7 7 ve did H, ceres vOv ud 200ps aut vir aut mulier inveniatur, et moriens qui- 
0 


rolæuvr bra |) «y» xe av svzogov , rôõ d 
sspió»vva 9 v] stsQu0UGa» reνανοe .  énsíro:ys - 
* % aÀlayóDev lacs svmogoín, r ob siceveyxoUGay 


ro osx értióvra v5» dd yduoy Qosav ovx 


meoixa 
ay sin dinasdv Bagivn tovs zaidas Tjj d adoxñ vov 25 


hö, dr. vóuosc éavi» ujD i, 
ztpoixa ur) sicevayxaudyr» ui) Quyaa Das K pii EU AM 
oixsiov0 O'as Oi jus d,. dre d 
BevióuaD'a xpgavsiv, x si pij avroc 0 vio - 
Gfsiov avri fj ri ni 

yòe Tovro xat' ovüsva flacxaivousv tQóxov, 
iva di návrov i Gvngova và vOv vóucv rue 
vad 1) dero XOU Gvrvowrgastos saga ri ö 
ri Jarégov Osparsvorto. 

(Eniloyos.) 
vag. xgatsw xal záégati. mapadidóvas di r 
d r sag! abre ysvnGopádvom xrovypátev amagsy 
ird xaJiGtOGa qavspi, e aUtOUG xaTà raUta 


d vs xal οEỹaν, a.. Dat. k. Oct. CP. imp. 


dn. Iustiniani pp. Aug. anno XI., post cons. NU as Iustiniani pp. Aug. anno XI., p. c. Be 
a. 


v. C. anno II. 


Tà «oívvv zxagacráwra zi» 7) 0535 


dem aut vir aut femina locuples sit, ille vero vel 
illa superstes pauper existat. Nam si aliunde forsan 
habeat, non offerentem dotem aut non dantem propter 
nuptias donationem non erit iustum gravare filios 
successionem, quoniam lex alia est nostra dicens 
otem non offerentem non posse res viri conquirere 
pe antenuptialem donationem. Quod etiam hic vo- 
umus obtinere, nisi tamen ipse vir aut lezatum ei 
aut aliquam partem institutionis reliquerit; fieri nam- 


évorácsos xavalo 30 que hoc nullo invidemus modo, ut in omnibus nobis 


concordantiae le serventur, et inopia coniugis 
per divitias alterius salvetur. 


pilogus.) Quae igitur placuerunt nobis, tua 
celsichdo valere effectuique contradere festinet, per 
3 a se conficienda universis faciens mani- 
esta, quatenus ipsi secundum haec vivant etiam et 
at. x. kal. Octob. CP. (imp.) 875 

v. c 


convertantur. 


anno secundo. 


quarta paris minus, id suppleatur: ut sicuti illis iniuria affectis opem tulimus, quando a maritis dimit- 
antur sinc dote nup(ae, ita etiam si semper apud eos maneant, eadem providenita fruantur. — Nimirum 
omnia ad imitationem illius constitutionis nostrae, quae quartam partem illis decernit, hic quoque acgua- 
liter (am in viris quam in mulieribus valeant. Communem enim hanc quoque de iis legem ferimus, quem- 
1 admodum etiam priorem. — Si quas vero res proprias mulier in domo viri vel albi repositas habeat, 
harum exactionem et retentionem eat nullo modo deminulam, ut eiusmodi res subiacere viri debitis 
2 nulo pacto possint, nisi quatenus iurium illius e hac lege heres simul existat. Haec autem dicimus, 
si alteruter ex coniugibus, qui dotem donationemve antenuptialem non constituerint, sive vir sive mulier 
inopia laboret, ita ut defunctus vel defuncta quidem locuples, ille vero vel illa quae superstes est inops 
sit. Alioqui sí aliunde forsan locuples sit, par non fuerit eam quae dotem non obtulit vel eum qui dona- 
tionem propter nuptias non dedit liberos successione coniugis onerare, quoniam alia nostra est, quae 
dicit cam quae dotem non intulit non posse res viri per donationem antenuptialem sibi vindicare. (uod 
hic quoque valere volumus, nisi forte ipse vir vel legatun ei vel partem institutionis aliquam reliquerit: 
hoc enim fieri nullo modo invidemus, ul leges per omnia consonae nobis serventur et inopia alterius con- 
iugis ex: opibus alterius levetur. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt tua sublimitas operam det ut valeant et ad effectum ad- 
ducantur, eaque per edicta quae proponet omnibus manifesta faciat, ut secundum haec vivant atque degant, 


2 rer rie] dioguoOaions BL | &vaxággovcOo B! | | "IovasiseavoU v0 sa' Ath, om. Theod. | 40 Bilisario 
[va — 11 KuxoocOsv om. BL ED dj Zachariae] dd M uc. conss. ann. II H uera v7,» vxxava(a» Bsjecaolov «ó B 
(Krove f Theod.) Ath. Theod. (subscr. dat. oons. uilisarii 


GvyxAngoreysi om. B* | 15 Qavsiopac.] creditoribus 
(à e. 1 e, Iulian. c. 187 || 16 ver ovdi» (sic) M1 
17 xÀngovoust B | 18 Wi — 25 dh, M) ae 7 
yv ix gs) om. oje azt0Qo6 d id- 
5 fand B, dew vOv ud» dvÀ, à ra dlxu- 
red ra sevxogoy slvas, v7» dà vtaguovGav stévea Ont, ana- 
vosya Tos ai &AAaxoOev (aAlayóoOsv si B) nogoin, 
r oUx (ovx om. Be) siteveyxovgav (j o eiceveyxovaa 
B!) sgoina ovx à» sin d αẽÜ - BL I 26 vópos) nov. II 
e. 5 | 5d repos om. B* || 28 9ia) «ris add. B | 29 zÀz» si 
p, et Tu sequuntur om: B* | 30 évovácsos ML) 9$xocta- 
«ses Bí om. B! | 32 rue M* | 335g. xai i — 9sga- 
xsve«vo om. BL, ubi additur nov. 117 c. 5 clausula interpo- 
leta | 37 role L | 38 cav? L | 89 ve om. L | kal. oct. 
M, £g, Ath] x. kal. Oct. c, rug. (umi owvooío 
Tod.) | imp. dn. Iustiniano pp. sug. ann. XI M Bacidsías 

III. 


Jul. , om. Iul. codd. rell.) 


1 relinquerit Vid. 20) | vir] u (i. e. ubi) Vi (id. 21) | 1 om. 
vulg. | 2 iuramus] uideamus R | 3 perdurauerit R I 4 per- 
fruantur RT] fruantur Vvulg. | 6 ci R | 9 etiam A) et 
vulg., om. V | 12 *sotionem libri (cf. Iulian. c. 137) | 
13 omnis Ri 15 secundum quod in illius] . nullius 
R. ] 16 *iure libri | 18 conuiotorum RI 20 et] leg. ut? 
21 femina RV) mulier vulg. | locuplex RT f 22 ista R | 
23 offorentem V^ | non dantem] moderantem Ri 26 ac- 
quirere vulg. | 27 per om. V | 30 in omnibus nobis 

in omnibus modis nobis R in omnibus modis 7 vulg. 
32 saluetur alterius V | 36 ualere om. t | tradere V 
37 *uniuersa libri | 38 etiam om. V | 39 conversentur vulg. 
subscr. dedimus ex V Bamb.I | x. om. Bamb. I | octub. 
cap. V | imp. add. rulg. ! 40 p. o. Bamb. Il kal. april. Vj 
bilisiario V, om. Bamb. 4 | uiro * V Bamh. I 

9 


Nov. LIV pr. 


N 


EPI TOY THN TN ENAIOTPAOQN AIA- 
TAEIN XQ PAN EXEIN A OY EZSEQDQNHOH. 
KAI IIEPI TOY ANTI EK TH INI OILK NI 
K Al ETEPQI TOIIQI EYZEBEI EEEINAI IIPOZ 
TA OMOIA IIOIEIZOA] ENAAAATAZ TMN 
AKINHTQN KTHZEQN AEKPETOY 
IIPATTOMENOY. 


O ai«ós gad Id 
zxgaitogíov tO , dxò vracoy x«l ratQixiq. 
IHgooínsow.) Ey «wl cow rustigoy Owtatsov 

odd dGoqéc dyoveg R f Yi eε, viov E- 

amixnòe xai moós vOv davrOv Gxonov acágeiav in · 


ayóvtev avij. 4AmÜszgíae yàg e dgacval &vayyos 15 


vaÜsíxausv vOuOv, dere ui xava v re,, sí 45 
tai ᷓον xal dlsvOdgov νετνοανο stQosADos yost), 
dr auti» axolovOsiw «jj évanoygdge ogg, dA 
xata ri vñe doulixije rixne caarijenoi odr xai i 
TOV 
GtQ0c xatácgTagdiy xal ny vov code xavovitegU'as 
ruxuv. it i, yàg urtoos mQosiDeiv qoð lo- 
Bpépos d nuévagos sv sov ovx jfovAgOm ve. 
ers dpncapev dv cQ vóuq, sits ru Gvvoixovos 


306 


q; dvüolorévo dnaQxq 10 


OONSTITUTIONEM QUAE EX 


LIV. Coll.V tit. 7 


CONSTITUTIONEM QUAE EX ADSCHIPTICIO 
T LIBERA NATOS ESSE LIBEROS VULT NON 
HIS QUI ANTE CONSTITUTIONEM NATI SUNT 
UI POST CONSTITUTIONEM PRODESSE. 
VENERABILES DOMU8 COMMUTATIO- 
NES FACIANT ADINVICEM IMMOBILIUM RE. 
DECRETO PRIUS INTERPOSITO, EX- 
CEPTA HAC MAIORE ECCLESIA. 


Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. secuudo. 


(Praefatio) In quadam nostrarum constitutio- 
num nihil] obscuritatis habente motae sunt quaestio- 
nes ab aliquibus ex studio et ad suam intentionem 
obscuritatem ei introducentibus. ien enim liber- 
tatis amatores simus, nuper posuimus legem, ut non 
secundum antiquitatem, si ex adscripticia et libera 
persona processerit soboles, omnino eam sequi ad- 
scripticiam fortunam, sed secundum servilis fortunae 


évaxoygdpoy vouiLsaOas, xai stQ0€ 19v vr ya- 20 observationem, sic etiam super adscripticiis putari, 


et secundum ventris statum etiam eius qui nascitur 
considerari fortunam. Ex libera namque matre pro- 
cedere servilem partum nostra bene faciens noluit 
lex: quoniam diximus in lege, si quidam coniuncti 


yuv ai, eive. xal uνονjỹwſaieꝰ, r soi0onou;oousy, 25 sunt mulieribus sive etiam coniuncti fuerint, et filii 


oro, TOv v, éni toic TextOuévOis xpaTeiv. c 
dà odr avogvos f) waxovgyos águnvsusw éneysior- 
ca» tóv vóuov, Qéts xay ei xο 176 Quaxatsos étégor- 
Cá» ve, xüv sí Go ale zxQsafvvasi, vopétesv 


rocreantur, ita legem in his qui procreantur valere. 
uidam autem sic fatue aut e interpretari nisi 
sunt legem, ut etiam si ante constitutionem nati 
sunt aliqui, vel si valde sint senes, putent eos libe- 


avtovs dAsvÓsQova Oni, censo der- taxvouévovs aAA. 30rari tamquam enim modo natos et non longe prae- 


o uaxoq) sgowÁngpóras vOv d- xaiítOiys ijueĩe 


, 


vast,» éGyousv Évvoiuup, Gre sits GvVOIKOUGIV jaͤn 
cv yausvaic, ax ueva vóv vóuov naiJonosorras, 


ire ui) Gvvyoixovgs uiv vovagov dd yrucasv, r usta 
200 · 35 


ro vóuov tiuxrOusrvOv œ⁰ Tm» áx tod vÓMOV 
un dAsvOsoíay. 


cedentes legem: cum utique nos hunc habuerimus 

intellectum, ut si cohaerent iam quidam uxoribus et 

post legem filii procreati essent, aut non cohaerent 

uidem, postea vero nuptiae flerent, post legem nati 
t ex lege datam libertatem. 


Nov. LIV (= Coll. V tit. 1: gloss.) Graece extat in M. — Epit. Theod. 54, Athan. 18, 1. Iulian. const. XLVTII. — 
Citatur ut veaga is paratitlis ad Coll. const. eccl. 1 2 p. 1252. 1253 Voeli. 


LIV. 


UT CONSTITUTIO DE ADSCRIPTICIIS LATA LOCUM HABEAT INDE A TEMPORE QUO 
PUBLICATA EST. ET UT OMNI AEDI SACRAE ALIIQUE LOCO PIO CUM SIMILIBUS PER. 
MUTATIONEM FACERE IMMOBILIUM POSSESSIONUM DECRETO INTERPOSITO LICEAT. 


Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. De nostrarum constitutionum aliqua, quae nihil obscuri habet, 
sunt, cum essent qui de industria et proprii consilii. gratia obscuritatem ei induant. Nam cum libertatis 
simus amantes, nuper legem tulimus, ne sc um antiquum usum, si ex adscripticia et libera persona 
proles procreata sit, ea omnino adscripticiam sequatur fortunam, sed quod in servili condicione observa- 
tur, idem etiam in adscripticiis valeat, et secundum uteri statum etiam partus condicio dirigatur. Aæ 
libera enim matre servilem partum procreari lex nostra merito noluit.  Itague in lege diximus, sive gui 
sibi uxores coniunæerunt sive etiam postea coniunzerint ac liberos inde procreaverint, ita legem de iis 


uaestiones motae 


qui procreantur valerc. 


Nonnulli autem adeo inconsiderate vel mali 
ul etiam si qui ante constitutionem nati fuerint, licet admodum gr 


interpretari y. e conali sunt, 
es sint natu, eos überari existiment 


tamquam qui modo nati sint ac non longo tempore legem praecesscrint: cum tamen id nobis consilium fuerit 


ut, sive qui iam uæores sibi coniunzerunt e post 


gem liberos 
uxores, postea autem ducturi sint, liberi post legem nati libertatem eæ lege 


procreaturi sint, sive non coniunzerunt 
datam habeant. 


2 rubr. "eve ri Outvalu» ri Boviousvry 88 4? 
&xoygdpov (avaygagov cod.) xai dAsvO'épac veyO'ávras 
ade dio deus Gone as add. Coll.) xai «à ábrc Ath. 
(Coll. const. eccl), c. Lai rod và rij ivaaAÀag suy 
doe, xai r db de i, «sxOuvrcw e- 

àv Theod. | 10 *vzagxe M | 16 »cuov] Cod. 11, 48, 20 
ace] si (i.e. ai?) & | 39 vaudosxomoavres M 


1 lv Lu V | 2 oonstitutio R | insoriptitio Ri in- 
scriptitione R?* inscriptio V | 3 libera] libera muliere R 
liberos esse R | 4 sunt om. RI VJ | 5 prodessent * 


6 domos „ eommunicationes V! | 7 mobilium Ve 
8 excepto V' | 9 hic V | 16 scimus R! | ot del. R- i 
17 asoriptitie V! ascriptitio V? insoriptitia R | 18 in- 
scriptiiam VR | 19 sed om. V! del. Ri secundum ser- 
uilis) quod uilis A! | 20 inscriptitiis Y IR inscripturis 
RI 23 patrem R | 24 quidam] quidem a RI quidem 
RI 25 ooniuocti V | foerint] sunt fuerint Ræ | 26 qui 
creantur V | 27 nisi VT] uisi R si Ri ausi vulg. | 28 si 
ante] sciant RI | 29 ualide V! | eenex RI | 30 enim 
om. vulg. | 32 sg. intellectum etc.] telleotum — aut mea 
co] scr. R* in ras. 2 versuum | 35 data V 


ADSCRIPTICIO ET LIBERA 


307 


Nov. LIV 1. 2 


CAPUT I. 


"Iva ui toivuy Ai teyvaLs , waxovoysiv xai 
TOv$ TO» xoi» fAantew Oscmxoras vais TO.avTOue 
ien ,j, did vovto Oeanitouev, t&vvac ove vexO'éy- 
tas i TOU xa&goU toV vóuov tOovtove xal uóvovs d. 
Steve évanoyoapov vvxns alva, ain dE dAsvDégow 

évoitO urréQo», dar ee tOU 7xQOMÁQngoros TQ ma- 
p nsgvAayuévov vóuq. 


Ne igitur liceat artibus uti et malignari et pos- 
sessionum nocere dominis talibus interpretationibus, 
ropterea sancimus omnes qui nati sunt a tempore 
egis hos solos (liberos) esse adscripticia fortuna, si 


5 ex liberis nascantur matribus, omne praeteritum anti- 


quae servandum legi. 


CAPUT II. 


"Ensid: dà Kvayxos wh dygtvapsy. O'apaztavovves 
wara Ts rd 7t8Ql vOv dxxÀrciaGTixO v detoizosorv xai 


Quis igitur nuper legem scripsimus medentes his 
quae de ecclesiasticis alienationibus flunt et volen- 


Bovióusvo:, si piv Ónuósciov Ogánua sig, QévacÓa 10 tes, si quidem publicum debitum sit, posse eas et 


avràS xal éxsowsiv, gv» axgiBsiq uévro« ndoy watà 
TZ» roõ vó cagatüoncw, sí dà idiarricò xp, 


ro soluto 9i9ó»as moüyua dxívgrov, xal xavà urdiy 
oxsiv zgoexQoUm» cq) 7íQoveDévv. vou TQ nücav 


alienare cum omni subtilitate secundum legis obser- 
vationem, si vero privatum debitum, pro soluto dare 
rem immobilem, et in nullo videri offendere posi- 
tam legem quae omnem alienationem prohibet: etiam 


éxrto(rGi» sigyovti" xaxsivo ztoostiOsusv, cere sh eee 15 illud adicimus, et per quandam inevitabilem occa- 


ess xata vi»a Gmagaítrtrov soÓpacu xal Gvugéogov- 
va» tQ 1s Uidóvrs vq re lauBavovte ei oie, 
TovráGTiy !) dxxÀnGiq mQóS dxxÁnGiav j r stQo6 
nro»ysiov 7 Devo» 7:006 Levova, xai àmÁAos staysi 


sionem et utilem et danti et accipienti venerandae 
domui, hoc est aut ecclesiae ad ecclesiam aut ptochio 
ad ptochium aut xenodochio ad xenodochium, aut 
simpliciter venerabili domui ad aliam venerabilem 


oixq 7908 Éregov ceáGusov olxoy, rovtsGt,» ij 4 20 domum, hoc est aut ecclesiam aut ptochium aut 


xÀncíq ade mzTOXxsiov 7 uovaGTQQiq 7tQ0€ sUxtQQuOY 
olxov Se I vogoxonsiov, ij d ngos. du? 
eíay ij ngos aAÀnAa i mos Bv vÀw lune ulis 
erg ee, N éréQq oi«qrjnove evaysi oixq, üdsiay 
(0o 


monasterium aut venerandam domum aut xenodo- 
chium aut nosocomium, aut illis ad ecclesiam aut 
alterutrum aut unum horum quae prius a nobis di- 
numerata sunt, aut alteri cuilibet venerabili domui, 


us» roĩe ,h avtov» di vovOs rod »óuov 25 licentiam damus praesulibus horum per hanc legem 


&j8LVAV gr, xal robro ztoA«tevso Dai, xal ui uó- 

ri gad, xaOdnso e sgó1sQos Keys vopos, 
Züsiav Axa Gusifsiv, dd xai vove svaysic Oixovs 
robe TQ Dacilsi mnàvtov a»vsuuvovc J, ovto ue 


commutationem facere, et hoc valere, et non solum 
imperium, sicuti prior dabat lex, licentiam habere 
commutare, sed etiam venerabiles domos quae regi 
omnium dicatae sunt deo, sic tamen ut etiam de- 


ros, rg xal Óéxgstov ztQávvscOas avv axgifisíq rde. 30 cretum interponatur cum omni subtilitate et iure- 


wal u OQxov, xal smagà Tj r TÓnwv ginrgono- 

urg vavra cxonsigÓua. xal é ine rale d Slate 

dnodsixOsín us)" ogxov, ais Gvugégov dativ éxacé, 
t& TO TOL0UTO, 7tQüvtsOOaGÁ «s aviO xabà moA- 


3 val xe, xal A dad He (Quis xe- 35 vino pragmatico typo: habentibus quippe his qui ad 


ae jnre Osíov mxQaypaTixoU TUTOV.  ÉxOvTOV 
er vQw ais vovro doxopdvyoy 19v d vov payalov 
Seo xQiai, si 7; Hiis orm TOU 7tQOS9XOvXOG 7) a Ti6 


iurando; et apud locorum metropolitam haec consi- 
derari, et si revera probatum fuerit cum iureiurando, 
quia utile est utrique parti hoc agi, ratum esse et 
valere, et non egere neque speciali iussione nec di- 


talia conveniunt magni dei iudicium, si quid prae- 
varicati fuerint horum quae competunt aut quoddam 


eap. II (dv 0à r g dv r F xspalaíiq) argumentum adumbrant paratitla ad Coll. const. eccl. I 2 p. 1253 Voell. 


I. Ne igitur artibus uti et malitia praediorumque dominis eiusmodi in 


etationibus fraudem 


facere liceat, propterea sancimus, omnes qui nati sunt inde a tempore legis solos ab adscripticia condi- 


cione liberos esse, si quidem ex liberis matribus nati sint; ut omne quod praeteriit antiquae 
uper legem scripsimus qua iis quae | 


Quoniam autem n 


gi servetur. 
ertinent ad ecclesiasticas alienationes 


aliquo modo mederemur, volentes ecclesias, siquidem publicum sit debitum, posse etiam alienare, cum omni 


tamen diligentia secundum 


mus: si ( 


legis observationem, sin privatum sit debitum, rem immobilem pro soluto dare, 
neque in ulla re legem prius latam, quae omnem alienationem prohibet, videri offendere, etiam hoc adici 


adici- 


o permuíationem immobilium rerum facere visum sit venerabili domui cum altera venerabili 


domo) propter incvitabilem aliquam causam atque utilem et ei quae datura et ei quae 3 sit. aedi 


sacrae, id est vel ecclesiae cum ecclesia vel ptochio cum ptochio vel æenodochio cum ceno 
domo, id est vel ecclesiae cum piochio vel monasterio cum ora- 


pliciter piae domui cum altera veneranda 


ochio, et sim- 


torio vel zx:nodochio vel nosocomio, vel illis cum «ecclesia vel inter se invicem vel cum uno eorum quae 


antea a nobis enumeraía sunt, vel ali qualicumg 


uc piae domui, licentiam damus primatibus earum per 


hanc legem permutationem faciendi, et hoc valeat, neve solus imperator, sicuti prior lex dicebat, permu- 


(andi licentiam habeat, sed etiam sacrae domus, 


uae regi omnium deo dedicatae sunt; ita (amen, ut 


ctiam decretum fiat cum omni subtilitate et iureiurando praestito, 4 apud locorum metropolitanum 


Àaec considerentur, et si revera probatum sit iureiurando praestito t 
et fiat cl ratum sit et valeat, neve aut speciali iussione aut sacra pragmatica sanctione indigeat. 


quid utrique parti utile esse, id 


Quam- 


quam iis qui ad hoc accedunt imminebit magni dei iudicium, si quam officii partem neglexerint vel si qua 


6 ugrdoss M* | 8 »óuos] nov. XL VI |] 9 xavà ri on. 6 
11 avcac) subaudi éxxÀgaías (cf. 277, 21. 304, 9. LXII 
pr. i) | Ar om. c | 13 proculotio, s. v. 710: ez: aüs(ac M |] 
14 ngostsDO 15 Gr. 9 et c. Hiatum notavi (ar- 
eidisss quaedam ante 24 ádsiav go Hombergkius cen- 
s6bat): supplendum fere Gore et (tovs Gpusiyuy d,, 
Arp stouig d'a: Qoxoír rote svayéciv oixois stQOS 

;Áov$) xava& tiva xvÀ. Cf. Iulian. cap. 189 Si ecolesia 

eum ecclesia vel ptochium cum ptoohio vel eoolesia cum 

jio rerum immobilium permutationem faoere malu- 

erit hocquo fleri prosit utrique loco, liceat primatibus 

eius permutare etc. | 18 zvozeia M* | 2029. éxxArcías 
et uovactroso» Me, corr. Scrimger | 29 robe om. M* 


1 liceat igitur R | possessionem R | 4 solos] solutos 
vulg. liberos addidi | insoriptitia R inaseriptitia V | si] 
al qui AR? s.v. | 9 flunt] fuerint RV | 13 uidei V! [ 
14 prohibent V! | 15 et] ut Beck | 16 uenande 71 
17 aut ptochium ad tochium R aut apotichium ad op- 
tochium V | 18 xenodochio] xenodochium (soenodoehium 
T) libri | 19 venerabilem] uenerandam V | 20 ecclesiam 
RV] ecclesiae vulg. | aut. RT] ad Vvulg. | optochium 
V | 21 monasterio ad uenerandam vulg. | 22 nosochomium 
RT | 2254. aut ad alterutrum vulg. | 23 aut unum "TJ 
ad unum A | denumerata R] 24 uenerabile V! | 28 
R | 36 talia] italia R. 


Nov. LV pr. 


Cvuxciyvía ySvorro y, v» maoG TO Ovugdoov éxaci 
TtpatrOsTO udQui. xal yag Ó7 xal àgal vovvosc al xd 
vOv éxixsígovTat „ xal i và O coi: 
apagrávovgiv éndys Ayix* cw re vov dire ru 
&& *i 7tagafaO sir xal varegov QialeyxyOsír, xaxovoyos 
svóusvov, ài urÓà ysyovotos Kota. 

"taiooUuev Óà xal tovtov TOU vOuOV r aywerd- 
ry payüAny éxxinoiav, certo xal voU ztQ0aOev. . 
ye in 13$ ngovsQas xo vasos vdv éxnodjoscov ácvá- 


% BovíónaOa, dire vovro xal avroic rote xx - 10 et hoc ipsis gubernatoribus eius sanctissimis 
idetur 


€.» avtZs 00.0 TaGTOI6 &yÓQagi dort. 
(Eniloyos) H csoivv» Gi n 

(uiv xal 0gí(os zxagactávta xai Qux rode vov O 

1 »óuov év &zxaci vois &Oveciw ole dgyss d 


«4 x 


edt. Pat. xv] K. Sept. CP. imp. dn. lustiniani 
(pp. Aug.) ann. XI., post cons. Belisarii v. c. ann. II. 


308 


purto oixsío» xara t GuvmOss gere oi. 15 praeest per 


UT DE CETERO COMMUTATIONES 


colludium flat aut aliquid praeter utilitatem utrius- 
que geratur partis. Nam etiam maledicta his omnium 
terribilia imminebunt et quae inferunt eloquia di- 
vina peccantibus, et quae nunc disposita sunt; si 


5 quid autem praetermittatur et postea demonstretur 


maligne factum, pro non facto erit. 

1 Excipimus e hac lege sanctissimam maiorem 
ecclesiam, sicut etiam priori; illam namque in priori 
prohibitione alienationum stare volumus, quoniam 
viris 
videtur. 

(Epilogus. Tua igitur eminentia quae nobis 
bene et sancte visa sunt et hanc sacram de- 
clarata sunt legem, in omnibus gentibus quibus 
aote propria 10 ter faciat 

at. kal. Sept. CP. imper. domino nostro 
v. c. anno 


manifesta. 
Iustiniano E Aug. anno XI., p. c. 
o. 


la. 597] secun 


NE 
EPI AMEI'PEOZ IIPATMATQN 
EKKAHZIAZTIKQN KAI EMOYTEYZEQ2X. 


20 
ECCLESIASTICARUM RERUM NON FORTUITE 


LV. 
UT DE CETERO COMMUTATIONES 


Coll. V tit. 


NT AD PISSIMUM IMPERATOREM ET 
HOC MODO AD ALIAS PERSONA8 TRANSEANT 
RES, SED HAEC TANTUMMODO FIANT AD 


u IMPERIALEM DOMUM. ET UT LICEAT PER. 


O avróc Basileis d tq aysortótq Aoyusiaxóonq 
rij evOa(uovoc vavtye nÓÀaoe xal oixovusvuxq 
zatQuiQED. 


IHigooípsov.) N tyauev rng vàe ud» 
m» dxzt05) 2190 ) : 


PETUAM EMPHYTEUSIN AGI AB ORATORIIS 
IN ORATORIA DECRETO VIDELICET INTER- 
POSITO, EXCEPTA HAC MAIORE ECCLESIA, 
NE TAMEN IN PRIVATAM PERSONAM 
TRANSEAT EMPHYTEUSIS8 H. 
Imp. Iustinianus Aug. Menae archiepiscopo 
Constantinopoleos. 


(Praefatio. Legem scripsimus dudum eccle- 


giagtixae 0Uj0s46 xoÁvovra, uóvg» dà ause-95siasticas quidem alienationes prohibentem, solam 


Nov. LV (z Coll. V tit. 8: gloss.) Graecos extat in M. — — Epit. Theod. 55, Athan. 2,9 et in paratitlis ad tit.1$3 
(inde Coll. const. eccl. III 2,9 et parat. ad III I). Iwlian. const. XLIX. 


collusio facta sit vel quid praeter utilitatem utriusque 
omnium terribilissimae et quas sacra eloquia peccanti 
1 sunt violatum sit ac deinde probetur impie factum, id pro non facto erit. — Exci 


(is geratur. Etenim et execrationes iis impendent 
inferunt: et si quid eorum quae nunc constituta 
ipi vero ab hac 


ue lege sicuti etiam a priore sanctissimam magnam ecclesiam: illam enim priore prohibitione alio- 


nationum stare volumus, 
Epilogus. 


uoniam etiam ipsis primatibus eius sanctissimis viris id 
Tua igitur sublimitas quae nobis bene et sancte placuerunt. at 


videtur. 
per hanc sacram 


ita 


2 declarata sunt in omnibus gentibus quibus praeest per praecepta propria more solito manifesta 
aciat. 


L. 


DE PERMUTATIONE RERUM ECCLESIASTICARUM ET EMPHYTEUSI. 
ldem Augustus Menae sanctissimo archiepiscopo huius felicis urbis et patriarchae wniversali. 
Praefatio. Legem iam scripsimus, quae alienationes quidem ecclesiasticas prohibet, solas autem 


12 và om. M | 16 kal. Sept. c Ath.) xv. k. sep. M 
aenvi cexevepBoiq Theod. (cf. Zachariae not.) | CP. imper. 
domino nostro Iustiniano pp. Aug. anno XI e, CP. imp. 
dn. Iustiniano ann. XI M ga. e "Iovosaveavo) v0 4a 
Ath., om. Theod. | 17 p. c. Belisari vo. anno secundo c, 
post Bilisario uc. conss. ann. II M nerd v7» vxacsíay 
Bslagíov G f (Frovs Theod.) f. Ath. Theod. (subscr. 
dat, cons. uilisarii Jul. p, om. Iul. codd. rell.) | 19 rubr. 
Nora vov Aowxov due &aGTiXO 7tocyua- 
vov uj de Kruyev yivagO« 790€ xov savcsfécvoatoy 
Bacilda xai và H Ath.(c). Ia vov móvq Ha 
avralAácosuy vove svaysic rh), xal sagi tov din - 
vaxex éuputsssy d va svxtrQsa. Theod. || 34 Nd. 
uo») nov. VII (magi rie & ve gi» và (scr. xo) 
dv rõ noo xspalato schol. M) 


1 utrisque V!| 2 geratis V* | 4 disposita] peocanti- 
bus disposita Re 5 autem delendum? | 7 etiam om. R 
8 illam — priori om. V | 9 alienatum V [| 125g. nobis bene 
RT] bone a nobis V, 13 uisa RT] iussa V | dcelarata 
sunt] sunt om. V | 15 per praeoepta] ta V | 16 cub- 
scriptionem dedimus ez FT Bamb. 1 | septeb. V à CP. 
Bamb. I] cap. V om. T | impr. donuo nostro (Bamb. I) iohi 
dnó T' | 17 po. om. V | Bilisari uiri olarissimi Bamb. I Bi- 
lisiario uiro clarissimo V Bilis. uic. T | 19:g. IP LV V 
20 oommutationis V | 21 fortuito R* | 24 haeo] nee R'!7 
25 imperalem V | qppetuam (sic) emphiteusin V, per- 
petue emphiteosis (enfiteosis T) RT perpetuas emphy- 
teuses vulg. | 26 aratoriis R oratori V | 27 in om. V l 
decetero RI | 28 hac] hio R hoc V | 29 tamen] tan- 
tum V! transeat V? | personam priuatam V | 30 transeat 
om. V | emphyteusis emphiteosis B ^ enfiteosis 7 


| 31 mene R] menne 


ECCLESIASTICARUM RERUM 309 Nov. LV 1 


wv énitQéztovva rate ayiorrávais i xal noós 
yt *j Gyuoravrg gweyálg dxxÀnciq vj xarà vavTQv 
evdy v svÜaípova ztólev, iv ij BagiAsia aH v: 
magd vivos vé svayOw oixowv BovgOsig.  versgov 
piv ov» Éregoy éygaspausv vópov, ovztso e,, Q v 
,t, usyüigv éxxAncíav, énirQéivartés vivas dx- 
cot, d dxsivos 0 vouoc Aéyss. "Erteiós) dà Hy- 

e$ Tuae rd rij 7tQOtéQas O,atalace cdl 
zu A ausiys. Üiagaportow oig svayéciv oixoss 


autem commutationem permittentem sanctissimis ec- 
clesiis nec non sanctissimae maiori ecclesiae huius 
felicissimae civitatis, dum imperium accipere aliquid 
ab aliqua venerabilium domuum voluerit. Postes si- 


6 quidem aliam scripsimus legem, qua excepimus san- 


ctissimam maiorem ecclesiam, permittentes quasdam 
alienationes, quas illa lex dicit. Quia vero cogno- 
vimus, eo quod aliqui prioris constitutionis capi- 
tulum, quod de permutatione competentium rerum 


woayuavev 790€ viv Bacils(av éygawane», sis T5» 10 sanctissimis domibus ad imperium scripsimus, ad 


scr& TOV vóuOv ri Kromyav, fymgay òd ers 
quac ad T9e dytarrd xe dxxÀgciac a gat, av- 
vote dd rare ÜDovvos, dvrsüOay 0à Oou5yOnsav cod - 
lei rate ouoíasc aνιν,νεν yocpusvos vi» ODuaíav x 


, L4 


artem legi contrariam converterunt postulaveruntque 
nos quidem a sanctissima ecclesia accipere, his autem 
baec dare, hinc adgressi sunt multi quidam simili- 
bus petitionibus utentes sacram circumvenire con- 


yeagew did ra và uiv 00a. stánoawras rag ijud 15 stitutionem. Quaecumque igitur gesta sunt a nobis 


niz vis ö 1 J rad ra a TOU vU» uévSiv 
gero, fovidpeDa, oUdsvoc avyarQssxtouévov T5» jon 
gag, ine, mQó8 Té» Gyiartüvgv éxxing(a» in voic 
rotor GvyaAliyuugs sQaxOérvrtov 7) ve avtoUc 
el veUra x ruo» aiÀnpacs. 


usque ad praesentem diem, haec sub schemate quo 
nunc est valere volumus, nullo permutando horum 
quae jam a nobis cum sanctissima ecclesia in tali- 
bus contractibus gesta sunt aut cum his qui haec a 


20 nobis perceperunt. 


CAPUT I. 


rod Aowov Oà DscniLousv uu nac pós- De cetero autem sancimus nulli penitus ullam 
iar slvas stagonaía» vow vró v« ro&rtev, d. d, esse licentiam aliquid tale agere, sed illas solas va- 
ves uoyas éggocÓns vas ¹⁰m! ue Tas moo? T5» fa- lere 1 quae in imperialem domum in 
a olxíav 4nl vovv ywopnévas, Gere Üuvexos — hoc factae sunt, ut perpetuo apud imperium ma- 
sapa vj facilsiq uévaiy xai ur; uecaBaAÀsuy sic id .- 25 neant. et non transferantur ad privatum neque illa- 
Ty» nd rie éxsivov yivsaDai deonorsias dla nien, rum ius medium imperium ad eos proficiscatur. 
vie BaciÀe(ac in avTOv oÓdsvovcas. GÀ si r. yé- Send si quid tale fiat, licentiam damus reverentissimis 
vorro rotor, aüsiav Qi0ousr «oic rd lagea rd xo o- oeconomis res apprehendere huiusmodi et trahere 
20»0u0s6 TO» ztQtyucvov énilaufávsaDas rovrov xal eas rursus ad sanctissimam ecclesiam, tamquam si 
dye l avra mah» eie rh dyihr d ,’¾iñr a, 30 nec ab initio contigisset permutationes harum ad 
es v si un d rim agy?» trbyxare d,ðꝛj:ie ric n imperium factas. Sed servari hoc schema in perpe- 
rob role 7:006 17» facils(a» ysvouévg. dA pvlar- tuum ex praesenti die incohatum; omnibus quae 
veg O Tovro TO , als vo qe rs dx rie na ον dudum, sicuti praediximus, post priorem legem se- 
ens ijuæ cas agyópavov* zxavcov vw id., xaDánsp — cundum modum 1 gesta sunt, ratis manen- 
sintóvis KpOnusv, usta ros $sQótsQov vouo» xata 3 tibus, eo quod illa quidem quae sic facta sunt a viris 
vov signuévov ysvousvow» TQonov HHEpñꝗ usvoviowv, gesta sunt eeeeee, nunc autem quidam volunt illo- 
da «0 dust pi» và ovro ysvóusva ve ávÜgàv Tum exemplo utentes et nobis esse molesti et sanc- 
yeyéaO'as o vexvalovrss ovÓé xaxovgyoUrres tis maiorem ecclesiam huius felicissimae civi- 
(ovv, d xal mag iujë sie voUrO xQotgasáv- 
re do, viv di vivae BovisaDa: tq dxsivov xaa- 40 
dsiyuari xQmuévove ue vs d ie xal tijv aya 
; £ „* dt oe 
rar usyüÀng» éxxÁnc(aw rij avOc(uovos vaUtge - 


cap. I summarium extat Bí 5, 2, 3 (er TReod. 7 : 


permutationem sanctissimis ecclesiis et insuper. sanctissimae magnae ecclesiae quae in hac felici urbe 
est. permittit, quando quid imperator a venerabilium domuum aliqua accipere voluerit. Ac postea 
alteram scripsimus legem, unde excepimus sanclissimam magnam ecclesiam, cum permitteremus „ 
alienationes, quas illa lea refert. oniam autem comperimus prioris constitutionis caput, quod de per- 
mutatione rerum quae pertinent ad venerabiles domos cum imperatore facienda scripsimus, nonnullos in 
fraudem legis vertisse €t petiisse ul nos a sanctissima ecclesia talia acciperemus, accepta ipsis daremus, 
aique inde multos eiusmodi petitionibus usos sacram constitutionem circumvenire molitos esse: ca quidem 
quaecumque a nobis usque ad hunc diem acta sunt manere in eo quo nunc. sunt statu volumus ncc quic- 

rescindi eorum quae a nobis cum sanctissima ecclesia in eiusmodi contractibus acta sunt vel cum 
tis qui haec a nobis acceperunt. " 

L In posterum vero sancimus, nemini omnino ullam esse licentiam eiusmodi quid agendi, sed illas 
solas firmas esse permutationes, quae cum imperiali domo ea condicione fiant, ut perpetuo apud impera- 
torem maneant neve transferantur. ad privatum. aut dominii fiant eius per medium imperium ad cum mi- 
grantes. Sed si quid ciusmodi fiat, licentiam damus religiosissimis oeconomis res illas vindicandi easque 
rursus trahendi ad sanctissimam ecclesiam, (amquam si ne ab initio quidem in iis ulla permutatio cum 
imperatore facta esset. Ac servetur haec forma in perpetuum initio a praesente die facto: cum omnia 
quae iam, uti supra diximus, post priorem legem eo quem memoravimus modo facla sunt, firma maneant, 
quoniam illa quidem quae ita facta sunt a viris sunt. facta qui non per machinationem vel fraudem 
rem gesserunt, sed etiam a nobis excitati ad hoc venerunt, nunc vero nonnulli illorum exemplo utentes 
et nobis molestiam facessere et sanctissimae magnae ecclesiac huius felicis urbis fraudem facere volunt. 


2 ar. aur M, corr. Serimger | 5 dont Resp XLVI | V' | cireumvenire] uenire RI 16 usque] uel usque V 
8 ] nov. VII e. 251 13 zoll taie] multi | quo] qui V | 17 permutendo RI I 18 cum om. V! 
quidam (i. e. xoAÀo( vivas) c | 21 0dsvovaze Zachariae | 19 contractibus om. RI autem V^ 20 perecperint R 
21 ullam om. E | 23 in om. V! | 26 imperium maneant 
ad Re | eos] leg. eum? | profloiscantur V4 28 yoonomis 
2 eoclesiis V! | 4 aliqua) aliquaque V 5 qua] quam , (yconomiis V!) RVT | 30 neo) nichil V | permutatio 
RI quia V! | 7 quas om. V* | dixit V | 8 eo quod] eo | — 31 facta. Beck | 31 soema R ohema V | 32 incoha- 
em vulg. | priores constitutioni V! | 9 perimitatione tum] ineee autem V! | 34 praedictum modum R I 35a 
Ri 11 conuertetur Ni postulaveruntque vulg.] ula- | viris] e uris V! iuris V? | 36 lacunam mon motawi 
werunt RV | 12 a om. V! | 13 haeo om. RI [14 satrum libri | 37 uiuentes R 


Nov. LV I. 2 


310 


UT DE CETERO COMMUTATIONES 


due xéQiygáqsiv. dN eis TOv &ztayTa yoOvorv xat! 
ode . — — d St sl «a9 
oloyÓgnots ysvorro Gyrua, xal tovto üxvgov selva, 
xag rij dytarrdris uayalne dxxÀrc(ae sig «o Oiuvexis 
éxdixcia as Üvvausvov, oj0suue a)T] xgóvov f - 
yea mgóe vovtO dwrixsiu8v 6. 


5 praescriptio 


tatis. circumvenire. Quod per omne tempus nullo 
modo fieri volumus: sed et si quolibet fiat schemate, 
hoc etiam infirmum esse et à sanctissima maiore 
ecclesia in perpetuum vindicari, nulla el temporis 
ne in hoc obicienda. 


CAPUT II. 


Káxeivo uéytos Osanitousv, ira vOv de dau- 
vov tov nsQl dugvtevosov vevouoOsvnuévow uin’ «a 
r dytrdrꝝj ueyalg dxxÁAngíq du vs toic dose dra 
Gi» ονντνν OÍXOIG ry id 
salvas rate ayworároié dxxÀgcía.S xal re svayéciw 
oíxoi€ stoí6 die xaà Óupvtavgeis stQévituy. Üunve- 
role, Jexgérov ÓrAaOr xai bi vovtq yiwopévov, A- 


Illud quoque sancimus, ut aliis omnibus de jure 
emphyteoseos sancitis et in sanctissima maiore eo- 
clesia et in aliis omnibus venerabilibus domibus pro- 


(av dxóvtov ox, data 10 prium robur habentibus licentia sit sanctissimis ec- 


clesiis et venerabilibus d 1 F 
sim agere perpetuam, decreto quip iendo; 
excepta quidam hic Se 9 ecclesia, in 


ngnuévue ud» xüvvavDa rije ayxráTne ferens éx- hoc autem celebrata emphyteosi, ut non ad privatam 
xÁT, 
1 


one, ind vovtq dd yvονν⁰ν¹s f 
4% q ur) eis idr ̃ stQÓsconov dxraD'zvas i 
dhe dun mD. 

(Eniloyoc) H rolyvv aij; -t rns rd napa- 
crasta nui» xal faro xai tois vs avt» tobe 


unreonoliriobs O'oóvove Kyova: gavega xavaatraáro, 20 


Gere xal avtov$ Tà Tiv maQaGtavta yivcGKOVTOS 
und vovtov sapgaBijva, Oaogijaai, rat yàg axa- 
Gi» 7] nad TOU eov xgíGiG xai ij dxsiOsv toii), si 
re sxagà rare 7) avrol Ee 5j ngayJivas Gvy- 
xoc. 

at. xv. k. Nov. CP. imp. dn. lustiniani pp. Aug. 
ann. XL, post cons. Belisarii v. c. (anno II). 


la. 537] 


Bn quidem in omne (empus nullo pacto fieri volumus: sed licet per 


aureus 15 personam extendi omnino possit. 


pilogus.) Tua VEMM beatitudo quae uis& sunt 
nobis custodiat, et ui sub ea metropoli 
sedes habent faciat ifesta, ut et ipsi quae nobis 
placuerunt cognoscentes nihil horum praevaricari 
praesumant. Erit enim universis a deo iudicium et 
exinde poena, si quid praeter haec aut ipsi egerint 
aut agi permiserint. 


Dat. xv. kal. Nov. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XI., post cons. Belisarii v. c. anno secundo in- 
dictione prima. 


cum eciem factum sit, 


c quoque irritum esse, ut a sanctissima magna ecclesia in perpetuum vindicari possit nere ulla ei tem- 


poris 5 in ea re obiciatur. 


Verum illud quoque sancimus, ut ceteris omnibus quae de emphyteusibus et in sanctissima 
magna ecclesia et in ceteris omnibus venerabilibus domibus constituta sunt in propria wi servatis licentia 
sit sanctissimis ecclesiis ac venerabilibus domibus etiam emphy(cuses perpetuas inter. se faciendi, decreto 


scilicet quoque in re interposito. 


Quamquam sanctissina magna ccclesía hic quoque eæcipiatur; 


emphyícusis autem ea condicione fiat, ut ad privatam personam eætendi omnino nequeat. 


Epilogus. 


igitur beatitudo quae nobis placuerunt et custodiat et its gui sub. ipsa metro. 


politanas sedes habent manifesta reddat, ut ipsi quoque, cum ea quae * intellegant, nihil 


eorum neglegere audeant. Imminebit enim omnibus dei iudicium et quae i 


adversus haec vel ipsi egerint vel agi passi sint. 


12 xaà om.c | épgvtsvotie zottreuv Qinsaxsic] em- 
phyteosin agere perpetuam g | 14 xd»vavDa] hic e | 
26 subscr. om. Tul. | xv. k. nou. Mc] .. xadavd àv Nosp- 
Boíov Ath. 1n nonas nouembres g v. l. (ur»i vosuBQiq 
Theod.) | OP. — ann. XI Mg] BaciAsíoac lovatisiasov 
(supplendum và 4) All., om. Theod. | 27 post cons. Beli- 
sarii uc. anno II indictione prima g, pet Bilisar. uo. conss. 
M ner r vxatsíay Bslucagíov Krove / Theod. Ar 
ri vnataíar Belicaoíov 400 y At. 


2 uolumus fleri R | scemate R themate V | 38 om. V! | 
4 imperpetuum V | uendicari N V( add. Beck temere) || 
5 persoriptione V | obicienda] obeeeee V! | 7 aliis] in 


e futura est poena, si quid 


aliis R | hominibus V | 8 emphiteoseos RT, "re dre 
V | 9 uenerabilibus omnibus R | 11 et om. V | ab in- 
uicem V | emphyteosim V emphiteosin R emphyteosis 7 
et emphyteusin vu /g. |. 12 perpetuo T | 14 baee V i 
emphiteosin RA | 18 uisa (isa fei) sunt nobis R] nobis 
uisa sunt T iussa sunt nobis V (iussa sunt a nobis 
vulg.) | 19 que V | metropolitanas V] metropolitanis T 
metropolitanus R  metropolitas R metropolitis R* 
20 sq. cognoscentes quae nobis placuerunt R | orum V 
praeuari Ri | 23 ipse V 26 subscriptionem dedimus ex 
et Bamb. J | xv. k. nouemb. 7] rr. nonas nouembres 
Bamb. I| oap. T opa. Bamb. I |] impr. dom. nn. iust 
Bamb. J iohi iust. T | 27 post cons. Bilisario ue. Bamb. 4 
post o. Bili. uie. 7" 


UT EA QUAE VOCANTUR INSINUATIVA 


Nc 
9STE TA KAAOYMENA EM- 
$ANIZTIKA ISN KAH PIK LN 
EIII MEN THS METAAH2 


Jl 


Nov. LVI pr. 1 


LVI. Coll. V tit. 9 


R UT EA QUAE VOCANTUR 
INSINUATIVA SUPER CLERICIS 
IN MAIORI QUIDEM ECCLESIA 


EKKAHZIAZ AIAOZOAI, EIII 5DENTUR, IN ALIIS AUTEM EC- 


AE TN AAAN EKKAHZI9N 
MH IIAPEXE2O8A|. 


O «vrós adele Myvq vq; dysovárq ügyieniaxóno 
ri Bacilidos vavtne ol xal olxovussuuq 
satQicQxp. 

(Hoooíuiov.) aa molÀov ) Ó&yo- 
pavo, TóvÓs rÓv vouov nQós tü» Oi» , u H 
xapiót Ta Üíxosov fyraáusDa. oí yag xesgovovovuevos 
ad rij Gre Oeogilías xÀnpuxol év Taié dir 


CLESIIS PENITUS NON 
DENTUR R 


Imp. Iustinianus Aug. Menae archiepiscopo regiae 
civitatis Constantinopolis. 


(Praefatio. A plurimis aditiones suscipientes 
hanc legem dirigere ad tuam beatitudinem iustum 
aestimavimus. Qui enim ordinantur a tua reverentia 
clerici in sanctissimis ecclesiis (absque tamen sanctis- 


(ai? (oe uévtos vüs d se rdTys heyne fe- 15 sima maiore ecclesia) omnium patiuntur crudelissima, 


xÀggías) r sxdvvow nagdyovGi Ótivóvata, us) ,ð) - 
xouévov gi roε vOv dxsige xÀnguxcv mQiv dο d 
BovánOsis» AaBoiuy xovGíos. xal (Guev savva ix uz 
v sQossAsvGeow 7teQl voUTOV yevouévow niv. 


non suscipientibus eos illic clericis ante quam quan- 
tum voluerint accipiant aurum. Et novimus haec 
ex frequentibus aditionibus de hoc factis nobis. 


CAPUT I. 
Oeaxitousv xoívvr, tiv uaxagiótgra v)» oi: vovvo 20 Sancimus igitur beatitudinem tuam hoc validissime 


dopepusvicrata vd, wel si Ti uiv slm óc dor. 
d. qò v v xavararrouévove dv «p ayuoratg usydán 
ixxÀng(q, rod ro avto)e ztaQÉxsiv (00d yag rc vov 
dadouévoy sls r &yioxatn» ned d f “ xas- 


custodire, et si quid quidem consuetudo est dare 
eos qui ordinantur in sanctissima maiore ecclesia, 
hoc eos praebere (nihil enim de his quae dantur in 
sanctissima maiore ecclesia novamus), praeterea vero 


done), xoie à avt9ge é»v vais aÁÀaue xagoie ug. 25 in alis omnibus nulli in eis clericorum licentiam 


av] vOv» dv avtai$ dug mapgonaíav slva, nav- 
role vnd TOv» xalovuüvoy éuparicd(uow ri v 
deo. A al rie Toi0UTÓ i A, dxsivoy uv 
d ai, c76 iaQoovvrs, sie 08 r Éxsivov rutis 


esse penitus pm hi8 quae vocantur insinuativa ali- 
quid ferre. Sed si quis tale aliquid egerit, illum 
quidem privari sacerdotio, in illius autem officium 
introire qui missus est, et hanc eum avaritiae ferre 


tc TOv GTaÀsvta, kai toUrov avtov ri az45- 30 mercedem. Custodire vero baec etiam deo amantis- 


etía: wopíLecD'at vov uua D Ov. stagapvAtttsiy 08 cara 
xm, c9ve ger tove ÉxxÀraisxÜ(xove xi dytarrd- 
peyálne éxxÁncías, x vgogouévovs decem 


* 


librarum auri, ei *4»o6 Tovto» nagaushgcuy. du 


simos ecclesiae defensores sanctissimae maioris ec- 
clesiae, poenam formidantes decem librarum auri, si 
quid horum neglexerint. Sed gratis omnia procedere: 


Nov. LVI (v Coll. V tit. 9: gloss.) Graece extat in M. — Epit. Theod. 56, Athan. 1, 11 (inde Coll. const. ecel. 
III 1, u), Nomoc. XIV tit. 1, 24. Iulian. const. L. — Summarium habet Coll. LXX XVII capit. 18 (inde appendix 


L titulorum cap. ecel. 1). 


— M — 


Nomoe. 


LV I. 


UT EMPHANISTICA QUAE VOCANTUR CLERICORUM IN MAGNA 
QUIDEM ECCLESIA DENTUR, IN CETERIS AUTEM ECCLESIIS 
NON PRAESTENTUR. 


ldem Augustus Menace sanctissimo archiepiscopo huius regiae urbis et patriarchae universali. 


Praefatio. Cum multorum aditionibus 
esse. existimavimus. Nam qui a tua pietate 


sanctissima magna ecclesia), omnium gravissi 


etamur, hanc legem ad tuam mittere. beatitudinem par 
erici creantur in sanctissimis ecclesiis (excepta tamen 
ma patiuntur, cum qui ibi sunt clerici eos non suscipiant 


antequam quantum voluerint auri acceperint. — Atque haec scimus ex: crebris. interpellationibus ea de re 


nobis factis. 


I. Sancimus igitur, ut beatitudo tua hoc validissime custodiat, et sí quid ez: consuetudine datur ab 


iis, qui instituuntur in sanctissima magna 


ecclesia, id praebeant (neque enim quicquam de iis quae sanctis- 
simae magnae ecclesiae data sunt innovamus), praeter cam autem in ceteris o ici 


us nemini ex 


clericis 
| ibi sunt licentia sit pro emphanisimis quac vocantur quicquam omnino accipiendi. Sed si quis quid 
ciusmodi egerit, ille quidem privetur sacerdotio atque in eius locum succedat 4 qu missus est, et hanc 
ille insatiabilis cupidiiatis mercedem ferat. | Observeni vero haec etiam deo carissimi defensores sanclissimae 


magnae ecclesiae, qui quidem poenam decem librarum auri metuant, si quid horum neglexerint. 


Sed gratis 


Zrubr. Nora «à xalovpeva dugasentixa dni (cf.g) xa 
h, xai q éEre Ath. Hare ind uóvrs v7€ usya- 
ae (ae Kovocavtrwovnólsos d ò o i- 
vr, Theod. | 11 4Asvaeisc cit. Theod. 


$ insinuativa] alias insinuat&' gloss. Accurs. || clericis 
em. spatio relicto Ri add. in mg. R* | 8 mene RV) 


Mennse vulg. I 9 constantinopolim RV | 11 A pluri- 
mis RT] Per plurimas V (Plurimas vulg.) | aditiones 
donationes V aditionis cleri T' [| 18 existimauimus R 

16 quam om. um 17 nouissimus A! | 20 beatitudine V! 

21 quid om. RI | 23 haec V | 25 in eis] in om. V 

1 qui) quid V] 29 est] o V! | 30 etiam] et R | deo 
e eo 


Nov. LVII pr. 


nooixa stávta 7tQoifvas rs yàp rod Osoztóvov dg 
Asrrovoyías v& xai vs5oscíae ov xatà mQGOiww ovOi 
xt duxopíay yivsad'al via foviousDa, du x- 
eds «s xal ádogodox5jvo s. ovt yàg d» toV mody- 
uatos dio yívowto, urÓsuuas mxgacsos f) dune 
yvoutvrs. 

(Ex lo. 'H cvoíivvv c5 uaxagiórne xal oí 
ur aur in vOv Ógyuparuxoy. ywóuevo Ooóvov 
rd map nudov dat rau,! xal did xor d vov O Stor 


312 


UT CLERICI QUI RECEDUNT 


domini etenim dei functiones et ministeria non per 
venditionem neque per mercationem fieri aliquam 
volumus, sed pure et citra redemptionem. Sic enim 
rei digni flent, nulla venditione ac mercatione fa- 


5 cienda. 
(Epilog us.) Tua igitur beatitudo et qui post 
eam in pontificalibus accesserit sedibus, quae a 


nobis ordinata sunt et per hanc sacram declarata 


Aovusva vóuov &gyq xal máégats zxagadovvas Gzsv- 10 sunt legem, operi effectuique tradere festinet, 


catocay. at. II. non. Nov. CP. imp. dn. Iustiniani Dat. in. nonas Nov. CP. imp. dn. lustiniani i1 
p.) Aug. ann. XI., post cons. Belisarii v. c. ann. II. Aug. anno XL, p. c. Belisari v. c. anno II. ind. 
[a. 537] 


N 


IIEPI KAHPIK9N AHOZTANTQN THZ 
KAT AYTOYZ EKKAHZIAZ. KAI IIEPI TN 
OIKOAO0MOYNTQ9N EYKTHPIOYZ OIKOYZ. 


O evrós Bacilsvc Myvà vj dyierrázq apyisrtiGwónq 25 


rij guido cavvgse nólsos xal olxovusvixq 
ztatQutQ yy. 

(Hlgooíusov.)  IloÀÀoi szoAÀcxs xÁnguxoí H 
svxTrgos TQocsQQsvovrsc oixois 7) xal iGo$ saga r- 
van TQótsQo» dyxataGra»tsc xoQnyovvias v7 E. 
a vé" xoQry(av, slva yopoítovow éavtovs tav isgav 
a dr uvotyolov q ac avrol νανννð,/ẽ ae, 

xaO" oiavovy zxgópagdiv dvagoQoUc: ca r rie 
dyiarrd riss i f xaJactàügiw dxxlncías. 


15 UT CLERICI 


LVII. Coll. V tit. 10 


UI RECEDUNT ALIIS PRO EIS 
SUBROGATIS PRAEBERE SUBROGATIS EMO- 
LUMENTA, RECEDENTES AUTEM REMEARE 
VOLENTES NON SUSCIPI. 
AEDIFICAN8 ECCLESIAM 


20 EADEM SERVIENTIBUS MINISTRAN8 EMO- 


LUMENTA VOLUERIT ALIQUOS CLERICOS 
INSTITUERE, NON FORTUITE EOS SED PRO- 
BATIONE SANCTISSIMI PATRIARCHAE 
SUSCIPIAT. 


Imp. Iustinianus Aug. Menge archiepiscopo 
Constantinopoleos. 


(Praefatio. Plurimi ssepe clerici quibusdam 
oratoriis observantes domibus aut etiam forte ab 


30 aliquibus prius instituti ministrantur eis [ab aliqui- 


bus] sollemnes expensae, deinde separant semet ipsos 
divinis omnino sacramentis propter quas ipsi nove- 
runt causas, aut pro qualihet occasione recedunt 
omnino & sanctissima in qua constituti sunt ecclesia. 


Nov. LVII ( Coll. V tit. 10: gloss.) Graece extat in M et omisso cap. II in L, pr. et cap. I in B 3, 4. 1 (inde 


Nomoc. 4 XIV tit. 8,2). — Epit. 


heod. 57, Athan. 1, 12 (inde Coll. const. ecol. III. 1, 12). Iulian. const. LI. 


omnia fiant: domini enim dei ministeria et servitia non per venditionem nec per negotiationem ullam 
fieri volumus, sed. sancte et sine largitione. Ita enim ea re digni erunt, si nulla venditio aut nego- 


iatio fiat 


nobis constituta sunt e( per hanc sacram legem 


Epilogus. Tua igitur beatitudo et qui post eam sede archiepiscopali potituri sunt ea quae & 
clarantur ad opus ej'zctuinque adducere studeant. 


LV Il. 


DE CLERICIS QUI AB ECCLESIA SUA DESTITERUNT. ET DE IIS QUI SACRAS AEDES 
AEDIFICANT. 


Idem Augustus Menae sanctissimo archiepiscopo regiae huius urbis et patriarchae universali. 


Praefatio. 


Multi saepe clerici, qui in sacris quibusdam aedibus versantur vel etiam forte a 


quibusdam antea instituti sunt, fruuntur solitis annonis, deinde a sacris mysteriis sese plans separant 


opter. causas 
qua constituti sunt ecclesia. 


11 m. non. Nov. e At^.] in. k. nou. M kal. ootub. 
Jul.“ (om. Iul. codd. rell.) u vosuggiq Theod. | CP. 
imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XI c, CP. imp. dn. 
Iustiniani sug. XL gail "ovaviviavob vd 4 
Ath., om. Iul. Theod. | 12 post cons. Belisarii vo. ann. II 
ind. I e, post Bilisariu uo. conss. ann. II M uera «7v 
vsxats(a» Bslueaoíov vó g G Ath., cod. ) isd. 4 (leg. 
) Theod. Ath. pot. cons. uelisarii ann. secundo Jul.“ p. o. 
bilisarii iterum oons. Jul. | 15 rubr. ITag] «àv avreie- 
eyouévov xángixayy* xal %, TOU robe wtíLovvae aU- 
rg Óoxsuagí(q *oU stavQuioyov xssgorovaiv Theod. 
"Eoo viyd$ dio rar xAngixot, Fragt ò d, abr 
d rena xal «à Ane Ath. || 29 7 om. Be Nomoc. 4 
30 xaracravtss Nomoc. 4 I 32 avvol yevoaxovaww] do- 
yivoaxovaiw L | 34 xaOuovaciw  Nomoc.? 


fpsi norunt, vel etiam per quemlibet praetextum recedunt. omnino a sanctissuna in 


1 dei functiones] defunotiones T defuctiones (desuctio- 


nes V') V functiones R | 2 aliquam) aquam V'! | Arei) 
re Beck | nulli V | uenditionem am̃oatione E! | 7 qui 


om. V! | post eam R Vi] postea V?T' | 8 aecesserit VR'T] 
a&ocesserint Rr vulg. (accesserit sedibus bis scr. SE 11 suó- 
scriptionem dedimus ex T et Bamb. I | m. nonas Bamb. I] 
v1. non. T | Nov. CP.] CP. nou. Bamb. I, CP. om. T' | donno 
iust. T dnni iustinian. Bamb. 7 | 12 po. bilisari uc. an. II 
indict. prima Bamb. I poet c. bil. uic. anno III indie. I T 
16 praebeant vulg. temere | praebere subrogatis. emolu- 
menta om. V | 17 remanere V | 21 uoluit A! | 23 sacra- 
tissimi V | 25 menne V Mennae vulg. | 29 oratoriis Beck 
orationis libri obserueetes V! obseruientes V? vulg. 
90 ab aliquibus om. Beck | 31 separant bis scr. V' 
32 divinis] a divinis vulg. | nouerint RI 33 pro om. 


QUI RECEDUNT 313 Nov. LVII 1. 2 


CAPUT I. 


Gsonitousv voivv», uf) rob yíveaO'a, xojÀvua cj Sancimus igitur, non hoc fieri prohibitionem sacro 
iod let roi, dd éxégovs éyxaDíatag Oa, raga và» — ministerio, sed alios subrogari & deo amantissimis 
Ü:ogilsgravow émiGxOsOv, V ove al avral a- episcopis sub quibus ipsae constitutae sunt ecclesiae, 
ar, éxxAngíai, xal avrov; raUta wopitscOan,. et eos haec accipere. Non enim volumus aliquibus 
ov) yao BoviousJá i. Oidóvas wspQaivus và ijdn 5 dari lucrari quae iam [eis] per ipsos aut propter 
ag avTOv 7 di avtov ovusva tGi6 ir- ipsos expendebantur sanctissimis ecclesiis (quoniam 
rais éxxÁngícic (éneiürnsQ odd Oausxóv xaÓ' oías- nolumus per quamlibet occasionem lucrum aliquos 
gie moópaciw ve“ ride moiusiv dx vie érégow acere ex aliorum fraudatione), sed quae ab initio 
énoctapnosox), d và d dye xognyovusva uéyo« — ministrabantur semper dari, et non sacrum ex hoc 
zavros émid(óogO'nua, xal ur) tr» (soap. évvevOsy ies 10 ministerium corrumpi: non existente licentia, post- 
vovgy(ay OiagOeígsa Dat. ovx ovsns di,, q uera xó quam statuti fuerint aliqui pro prioribus clericis aut 
tyra racriaν Tiwvac dr vdwv ngorépov Ae, 5 — 8 sanctissimo patriarcha aut a provincialibus epis- 
mega vo) dyioTáTOV zxatpuxpxov 7j r ro émiyo- copis, rursus recedentes denuo remeare velle et ex- 
piov éniGuónov avus vov$ avayogrncavras ut, pellere subrogatos, et cogi duplicia ministraro eos 
ixavudvas BoviscOas xal éEmOsiv vo): &yxavacvás- 15 qu: faciunt talem expensam, dare et subrogatis et 
vac, xal àvayxatseOas Oa Xoenysiv robe zo«vuéá- ^ denuo remeare volentibus, sed illos quidem rover- 
vous Tn» roa xogny(ar, ders did xal voie tentes non suscipi, qui vero post discessum priorum 
éyxavagtügi xoà vois Rai éndvudva: Boviouévo:w: statuti sunt, eis dari emolumenta; nullo lucro hinc 
dÀÀ éxaivove uàv du] He gy) ago xe, voie ministrantibus accessuro, talia lucrari nitentibus ex 
ad her civ üvaxolorgw r ngotéomv éyxavagrüciy 20 sua substantia omnino praebentibus his qui ab eis 
abroĩc did oo d ai va GitrjGsi6 ovÓsvoc xspÜovs évzsv- statuti sunt emolumenta et omnes expensas, heredi- 
der voice xognyovgi 7tpoeywvouévov, to» tà TO.xvva — busque eorum et successoribus, scientibus quia, si 
xspdaévei» dyysigovyvov i rie éavrOw sspiovgías — etiam post haec fraudaverint, certa possessio depu- 
ae r, xapsyóvtow re waQ' aur éyxaractücs tabitur ex eorum substantia sacris nostris privatis, 
rds gi xis xal swdgaS r xognyías, wAngovóuo» ve 25 ut hinc ministratio eis fiat. 
avrov xal Qiadóyowv, sidóvov ws si xal usvà avra 
&x001891,0048y, Órt: xjůGbs agopio Di,aeras dx r au- 
ro zx&Qu0vG(ae Toi , zuov zQiBatois, H - 
rede T9» xognyiay avrois yivsaDau. 


CAPUT II. 


Káxaivo uévros r rei, xai cáfac vov Oogóvov30 lllud quoque ad honorem et cultum sedis tuae 
oU GoU OwogiíLousv, ders si vw oixodou/Gac éxxAg- ^ decernimus, ut si quis aedificans ecclesiam aut etiam 
alas ij xal A xognyow toi dv avrj Àeovgyovs, aliter expendens in ea ministrantibus alimenta vo- 
e«trgsu6 Boviorró vivaé xÁngixove &yxa Diary avt, luerit aliquos clericos statuere, non esse ei fiduciam 
un slvas« avcQ nagggaíav urÓsuíav ovs BovÀAsta. xax — ullam quos vult per potestatem deducere tuae re- 
élova(ay noctysw t op S je, dp qve zer- 35 verentiae ad ordinandos eos . . examinari a tua 
»&iv avtoUs axgíto$ xal avebsvaavose, d noocayo- 
pévovc avro)s éjeriQsgOn. magà tá G5 &yio0 v8, 


] 5 I summaria habent Coll. LX X XVII capit. 19 (inde appendix Nomoc. L titulorum oap. eccl. 8) et Nomoc. XIV 
tt. 8, 2. 


I. Sancimus igitur, ne id sacro. ministerio impedimento sit, sed ut alii substituantur a deo caris- 
simis 55 sub quibus ccclesiae illae. constitutae sunt, atque illi haec auferanl. Negue enim ullis 
hominibus concedere volumus ut lucrifaciant quae ab ipsis vel per ipsos sanctissimis ecclesiis erogata 
gun (quoniam fas non est ulla ex causa lucrum capere 3 ex aliorum fraudatione), sed quae ab 
initio praestita sunt P» omne lempus dentur, neve sacrum. inde ministerium corrumpatur. Nec postquam 
in locum priorum cleri vel a sanctissimo patriarcha vel ab episcopis provincialibus alii subrogati 
sun, licentia dabitur iis qui recesserint si rursus redire et ellere subrogatos velint, quo cogantur duplum 
praestare I5 eiusmodi erogationem faciunt, ita ut et sis dent. qui substituti sunt. et dis qui redire rursus 
wlint: sed illi quidem qui redierint ne recipiantur, iis autem qui post priorum discessum instituli sunt 
ipsis annonae dentur, neve ullum lucrum inde ad cos qui ca praestant redundet, cum qui talía lucrari 
lemptaverint, omnino ex suis bonis annonas et ezpensas omnes iis qui ab ipsis instituti. sunt. praebcaut, 
pariterque. heredes eorum et successores: qui sciant, s postea quoque ea abstulerint, certam possessionem 
€x bonis ipsorum sacris nostris privatis deputatum iri, ut inde crogatio illis fiat. n 

II. Verum illud quoque in honorem et reverentiam tuae sedis definimus ut, si quis qui ecclesiam 

ficaverit vel etiam alio modo ministeria in ea obeuntibus annonas praestet, clericos aliquos in illa 
inslituerę velit, ei facultas non sit quos vult ex sua auctoritate ad pictatem tuam adducendi, quo creentur 
sinc iudicio et examine; sed adducti examinentur a tua sanctitate, atque ex sententia et tua et eius qui 


— 


1 rod ro uz roi Le | 5 9o97va« L* | 1 ori d. 1 hoo V) ex hoo R vulg. | 2 misterio RT monasterio 
to» M] o? (ov om. Nomoc pr.) fovións9a LB Nome de , V [alius R Ia om. V!] amatissimis V? | 5 lucra R 
8 L3 x4odovc B! | vwa LB Nomoc. 4 | 14 avOuc] | eis delevit Beck | per om. V | ipsos del. V? g sacram Ri 
xal aud L^ || malu» om. Be Nomoc. 4 | 15 Hh M || | 11 pro prioribus] proprioribus (prioribus R) V | 12a 
17 ava d. d 6% M] d. dE xe LB Nomoe. a (c) | 19444] | om. RV Ia on. Ri Y 14 dupliciáministrare V^ 15 dare] 
andο La due (sic) L* i om. LB Nomoc. 4 23 av- | et dare Beck | 16 reuertentibus Rü | 17 vero om. V | 
tO» Nowor. 4 | 24 navrov L | xagesgovyro»v L* || | dioessum R I 18 lucro Beck] uero libri | 19 *acccesu 
21 rie, L | éx r — 28 Kei, vj (ix ud» | (acoessum V) libri | 21 et omnes expensus om. RI 
3 B | 33 dyxa2uorav abr] statuere g | 35 9-22 sientibus V' | si etiam] soientiam ctiam RI I 23 certa] 
y M eee RI | 32 expeeeens V! | 33 fiduciam V T] licentiam 
RI 35 hiatum notavi. sed ante cxaminari add. R vulg., 
ante tuao v. 34 T? 


III. 40 


Nov. LVIII 


yvónp re Tj Gj xal vov ro isoaTixüw ODoóvov at- 
55 del rourous d exso d T$» xsiporoviay, 

reg üv 115 7 oñ uaxagiótrti x re ust' abr 
iner joa qõ H xaDsccavas xal H ro OsoU Àn- 
roveytas bio" dor u fsfniovcOn. và dia rod 
Oeov (rovro q j vó roĩe Osloss Oimyogavusvor Aoylois), 
d d vs avrà xal d, xal goixr& xad- 
v0 ra ò , xa) Sei xal d, Qiezsvoltso Dau. 

QEn(Aoyos) T vovv» nagactdyta u xai 


dia vois vov Osíov Onlojusva vóuov tz» HE, 10 


rura xi oi ꝓular rei diene Oasnílousv, y- 
oxovia ce ovx Harro? 9uiv udis TOv rale dy- 
vátc4$ ÉxxÁng(ase Avauralovvtow ij5g cbrije tije vvyise. 

Dat. xv. k. Nov. CP. imp. dn. Iustiniani Aug. (anno) 
XI., post cons. Belisaiii v. c. anno II. 


(a. 537] 


NH 
IIEPI TOY EN IAISTIKOIS 
OIKOIZ IEPAN MYZTAI9TIAN 
MH TINEZOAI. 
O «vvós Basie)s "loáv»p émágyp vow lee vj 
Eo ngostoQíov ro B, da Vnatev» xal matQuxio. 


Kal voie da. Oipyogsevtas vóposc, mera urósvi 
sxavrsÀoe av maopncía» oixos và isgorrave sQat- 


914 


5 fanentur sancta dei (hoc videlicet 


UT IN PRIVATIS DOMIBUS 


sanctitate, sententiaque tua et qui pontificalem se- 
dem rexerit semper hos suscipere ordinationem, qui 
et tuae beatitudini et dui poste& opportuni vi 
buntur existere et dei ministerio digni: ut non pro- 
uod sacris sanci- 
tur eloquiis), sed intacta haec et ineffabilia tremends- 
que constituta sancte et deo amabiliter et venerande 
tractari. | 

(Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et per 
hanc sacram declarata sunt legem, beatitudinem 
tuam servare perpetue sancimus, cognoscentes quis 
non minus nobis cura est sanctarum ecclesiarum 
utilitatum quam ipsius animae. 

Dat. m. nonas Novembres CP. imp. dn. lustiniani 
pp. Aug. anno XI., post cons. Belisarii v. c. anno 
secundo. 


.LVIII. Auth. LIX. Coll. V tit. 13 


UT IN PRIVATIS DOMIBUS 
SACRA MYSTERIA NON FIANT. 


Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 


Et priscis sancitum est legibus nullam penitus 
esse licentiam domi quae sacratissima sunt agere, 


reis, d Ónuodíq xaraÀwmxavys sxoiévas wal vg» 25 sed publice sinere procedere incredulitatem et dei 


dyior ia xai t9» TOV Osov Aavosíav xara robe J- 
pov€ rove meg) rohr rate iepatixais stQaEsos ztaga- 
dedouévovs, xal zusi; Óà rovro» in rod nagóvrtoc 
iíÜeuev TO» vóuov, 0» GU» aGpale(q máGy xte 
BoviousÓa. ard ydg azayopsvo 
Ve vavvns móAso€ oixrogos, uà di xal vois &ànà- 
ens Tis vrnxoov, iv voie oixois vois avrOw Ae r- 
yag dd sUxtroíovs oixovs xal dv robrote r iaa» 
érvsÀsiv uvaTayoylav, xal évtsiUsy yivsa Dal vua 


culturam secundum sanctiones de his sacratis acti- 
bus traditas, et nos autem banc in praesenti poni- 
mus legem, quam cum cautela omni tenere volumus. 
Omnibus enim interdicimus magnae huius civitatis 


voie 17€ usya-930 habitatoribus, magis autem etiam totius dicionis, in 


domibus suis habere quasdam quasi orationum do- 
mos et in his sacra celebrare mysteria, et hinc fieri 


Nov. LVIII (Authent. LIX = Coll. V tit.12: gloss.) Graece extat in M. — — Epit. Theod. 58, Athan. 1, € (inde 
Nomoc. L titulorum 18, Coll. const. eccl. III 1,6), Nomoc. XIV titulorum 3, 14. Julian. const. LII. 


sedem sacerdotalem moderabitur semper ii ad creationem vocentur, qui et tuae beatitudini et successoribus 
tuis idonei esse deique ministerio digni videantur: ne sacra dei profanentur (id quod sacris eloquiis re- 
litum est), verum ut eadem, cum intacta et ineffabilia et tremenda sint, sancto et pie et religiose 
tractentur. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per sacram hanc legem declarata sunt beatitudinem 
(uam perpetuo custodire sancimus, quae sciat non minori nobis curae esse ea quae sanctissimis ecclesiis 
prosun quam ipsam vitam. 


ZVIII. 
NE IN PRIVATIS DOMIBUS SACRA MISSA F1AT. 


Idem Augustus Iohanni praefecto sacro per Orientem praetorio iterum, cxconsuli et patricio. 


Et veteribus legibus constitutum est, ut nulli omnino licentia sit domi sanctissima celebrandi, sed 
publice et sacri ritus et dei cultus procedere sinantur secundum sanctiones. quae re sacris actis 
traditae sunt, et nos hanc in praesentia legem ferimus, quam cum omni tate valere volumus.  Feta- 
mus enim omnes incolas huius magnae civitatis, quin etiam universae dicionis nostrae in domibus cis 
quaedam forte oratoria habere et in iis sacram missam celebrare, indeque fieri quae a catholicis et apo- 


11 *yiwolaxorves MLe, ywoX9xovaay Zachariae|| 12 rui» 
Haloander (cf. c)] 9uiv ML | u. L | 14 xv. k. nov. M) 
ni nonas Novembres c, om. Theod. Ath. Iul. [ CUP. imp. 
dn. ust. pp. Aug. anno XI c] CP. imp. dn. Iustiniani 
Aug. XI II facids(as "Iovaviviaso) 10 «a Ath. Baci 
Asíac d Theod., om. Iul. | 15 post consul. Belisarii uo. 
anno secundo c] post Bilisario uc. conss. ann. II M 
p. o. Bilisarii iterum Zu." nerd T?» vzare(a» Beh 
gapíov Theod. Ath., datum uilisarii Jul.“ (om. ful. cett.) | 
20 yevéaO Ath. (rubr. "ave ui) yiveaD'as oixoc Ase- 
rouoyia / Theod.) | 23 zaàda:ois cit. Ath. | vouow] ef. 
Cod , 3, 18 | 25 K v ayso veía] incredulitatem li. e. 
tz» asta») € 


1 tue 1 2 qui vulg.] quod R VT |3 et tuae] et om. V*| 
post eam Beck | 4 misterio V | 9 Quae) «ui V! i 11 tua 
V! 12 uobis RI cura est] curare E! | 13 *utilitatem 
RI V conseruare utilitstem R. ias d | 14 subscriptionem 
dedimus ez V T Bamb. I || nonos V f cap. imperar. V | 
dn.) dóno V dom. Bamb. f, om. T | Iust. libri 15 post 
consuli V | Bilisiario V Bilisario Bamb. I Bilis. T I v. o.] 
uic. T' clarissimo Bamb. I, om. V | 19 misteria libri, et 
sic constanter || 23 sanctum /] nulli . [| 25 in cre- 
dulitatem vulg. et credulitatem Beck mals | 27 hane om. 
V | 28 quam om. 21 30 etiam om. V | dictionis R 
31 domos R domus V 7' | 32 in om. V | hino] hio. R. 


SACRA MYSTERIA NON FIANT 


vie u, ve xal dxogrolss napadócsoe aAAó- 
r. dd si oc ovtoc anxÀOs viveg A 
eiovras Qeiv dy rote david» íegovc sUy5s 07) xol uó- 
99s xd, xal ovOsvos moarrouévov zxavtshos TOV 

« rj ie xaOécvnxs lexougyias, Tovro avTois 
épisuev. qvos yàg oj0síc, sí BovAovra: costo 
xls Kysuv. olxruava viva xal dv avvois os dy lo 
evyeg Das, vy di d nástoy anégscOn,, mz» si 
urs i avtoie BovAnOsiév tivae mpotQémtw - 


915 


Nov. LVIII 


quaedam catholicae atque apostolicae traditioni ex- 
tranea. Sed si quidem domos ita simpliciter aliqui 
habere putant oportere in suis sacras orationis 
videlicet solius gratia et nullo celebrando penitus 


5 horum quae sacri sunt ministerli, hoc eis permitti- 


mus. Invidia enim nulla est, asi volunt citra haec 
habere habitacula quaedam et in eis tamquam in 
sacris orare, aliis autem omnibus abstinere, tamen 
nisi in eis voluerint aliquos invitare clericos, hic 


obe, ira uàv vis dynuwrüTOS dxninoías xal 285 10 quidem sanctissimae maioris ecclesiae et sub ea 


3 * 7 


wx gur ayweritow Oixov yvopuyg xclh OoxuuaGíq 
rod dysovtdtOv dQyismuOxÓxOv stQÓG XOUTO A&mOvEuOpd- 
vove, xata A d yvoug vov Osogslsqvavorv an- 
ern (und eròe xaiiguov vQ  Opgóvq rie avrov n 


sanctissimarum domuum, voluntate et probatione 
sanctissimi archiepiscopi ad hoc deputatos, in pro- 
vincia vero deo amabilium episcoporum (nulla novi- 
tate sedi eius beatitudinis ex praesenti nostra fa- 


xaguótrTtOS íx ToU saoóvroc zuo yiwopdvov vóuov 15 cienda lege circa existentia ei quolibet modo in ordi- 
ri rd Óvta avvqQ xaJ  oiovórzots vQono» émi veis nationibus aut gubernationibus hic aut in province 
geigovovíaic ij Oioixraecw dvravOa fj dv rate ana- iura, sed omnibus competentibus ei quolibet modo 
xii dt, alla závtow «àv zagsoynnévor avij et ipe d ratis nunc et in reliquum omne tempus 
«aO oiovüzmors *gOxo» xal zgóvov xvoiowv viv vs servandis) Sancimus tuam haec conservare gloriam 
and sis v0v Nie üana»va roóvov gvlartopévem). Ge- 20 et manifesta omnibus per litteras proprias consti- 
per» Óà viv Gv vavta mxagagvÀirtss Ado, - tuere, quatenus per omnia valeat lex. Hoc enim et 
rt xal pavsQa xci Quà yoaupator oixsíoov xara- — gloriosissimo guae felicis huius urbis et sanctis- 
erñcai, dere xarà stávrov xorri)gas ro vóuov. rovro — Simo archiepiscopo et universali patriarchae prae- 
de xai vQ évOobovátvq énmdoyq vs ev)a(uovos r- ^ cepimus, ut et ex civili et sacerdotali virtute haec 
Tr6 wólsog xal tQ aywrraárQ deywemigxómq xal ol- 25 perpetue custodiantur. Sciant autem et ipsi domuum 
swovusrixq: xarQuioy, dvexslsvcausd'a, oers Kx vs rij — domini, quia si non haec custodierint, ipsi quidem 
roderexie Kx xd rie iapgatixie iOxvos raõra dsyvexos — sub im i fient motu, domus autem, in quibus 
yvlarreo Oa,  iorogas dòd xal avrol oí và ois e — aliquid tale agitur, et publicae fient et sub sacratis- 
rug, die sizsQ t taUTa gvAdbovsiw, abr nde — simum nostrum aerarium deducentur. Si autem et 
v Bagix5 yevngovros xivnciw, ai ò ol, é» 30 aliquos contingit tale aliquid in suis habere domi- 
ale rotor r ngárteras,, Ónuógiaé vs ysvigovtas xal bus, sciant, (quia) nisi jutra tres menses ex quo 
vmo TO iepotavov iu vausiov dz me,. sl dd baec lex insinuata fuerit haec correxerint et ad figu- 
waí rsveg KpOrncav rom r t Ti dv rale aur lys» ram & nobis ordinatam deduxerint, sub praedictam 
eixíasc, karonas, Gs sl uj) «oiov sigo unvav i o- poenam fient. Haec autem agi cum veritate, non 
v ode ò vóuoc duga évovro xavra éxavogO'0- 35 per aliquam calumniam volumus: veracium enim so- 
«aiv xal si; 0 naQ fuo» Qiaterayuévov dyóyossy  lummodo sumus amatores. Haec sancimus tuam 
oxijua, UXOÓ rj 36 117 h ννπνοννανl. vavra — Custodire celsitudinem et nihil tale fleri concedere. 
di xoarrscÓa, avv dinÓsiq, ov ur» xard viva Ovxo- — Scito enim, quia si didicerimus, quia tibi tale aliquid 
yar BoviousDa* cà» yap dn uóvo» édcuiv nuntiatum deinde non prohibuisti aut tu aut succes- 
égagvaé. TM Üsaritousv tr,» a7» gvAdvtav n- 40 sores tui cinguli futuri, ipse quidem quinquaginta 
ex?» wal jẽ ue vovvro yíivegOas Gvyycogsiv. od. 
vd. e si uáOoduev, Or. v TOI0UTÓ ti ro 
Ov r ob, éxolvgac 9 «vrós j oi Oiádoxol Gov 
rij de écópsvow avro nd quinquaginta librarum 


stolicis praeceptis abhorreant. Verum si qui simpliciter domos sacras in aedibus suis sibi esse habendas 
arbitrantur tantummodo orandi causa et ita ut mhil omnino eorum peragatur quae divinum ministe- 
rium pertinent, id iis permittimus. Nulla enim invidia est, si quas praeter haec velint domos habere in 
$isgue t in sacris orare, ab reliquis vero omnibus abstinere, praeterquam si quos clericos ad illa in- 
vitare voluerint hic quidem sanctissimae ecclesiae et sanctissimarum quae sub ea sunt domuum eæ voluntate 
et probatione sanctissimi archiepiscopi ad id deputandos, in provincia vero ex voluntate deo carissimorum 
episcoporum (ut (amen. nulla novatio sedi beatitudinis illius ex praesenti nostra iege fiat E ips ad iura 
quae quovis modo in ordinationibus aut administrationibus vel hic vel in provinciis habet, sed omnia quae 
illi quovis modo aut tempore data sunt, et nunc et in omne deinceps tempus rata serventur). Sancimus 
autem, ut tua gloria haec custodiat et omnibus manifesta proprias litteras reddat, quo haec lex per 
omnia valeat. Id enim et gloriosissimo praefecto huius felicts urbis et sanctissimo archiepiscopo atque 
patriarchae universali praecepimus, ut ei ex civili et em sacerdotali potestate haec perpetuo custodiantur. 
Sciant autem ipsi quoque domuum domini se, siquidem haec non observaturi sint, ipsos quidem imperiali 
indignationi os fore, domos vero, in quibus eiusmodi quid agatur, publicatum et in sanctissimum 
nostrum aerarium relatum iri. Si qui vero quid eiusmodi iam in domibus suis habent, sciant se, nisi intra 
tres menses e quo tempore haec publicata fuerit ea emendaverint et ad formam a nobis constitutam 
redegerint, poenae modo dictae obnoxios fore. Haec autem cum veritate nec vero per calumniam agi 
volumus; wnius enim veritatis sumus amatores. Haec sancimus tuam sublimitatem custodire nec quic- 
quam fieri ciusmodi pati. Scito enim, si quid eiusmodi comperiamus tibi denuntiatum non prohibuisse aut 
ie ipsum aut cos qui tibi in magistratu successuri sint, ipsum quidem (e quinquaginta librarum auri poc- 


— — 


13 yv pg om. c [21 93 om. c 24 *vxapgxo M 


1 atque R] et V vulg. | 8 pueet RI | sacras V) sacris 
RT | orationes V* orationibus Rs. v., T | 4 et in nullo 
R | 5 ministerii Rl misterii V mysterii vulg. | 7 habi- 
eula V | 729. in sacris] in ei sacris V! | 9 uoluerunt R 
hoc V [| 12 prouintiam V | 13 deo om. RI 14 beatitu- 
dini V | 16 aut gubernationibus om. V | 18 et in] in om. 
V* | omnereliquum R | 19 Sancimus] autem edd. Beck | 


20 proprias om. E | 21 hoo FTI haeo Ri vulg. || 22 feli- 
eissime R | 23 p imus RT] praecipimus V vulg. 
24 et ex V] ex R vulg. | 25 domum V' | 26 haec om. R. 
27 domos V | 29 errarium RVT (id. infra) | sin. Ra 
31 quia addidi (quod add. vulg.) || 32 haeo lex] et lex 
RI 33 à om. V | deduxerunt V | sub pradictam penam Ri. 
supradicta pena R supradicte pene V sub praedicta poena 
vulg, | 35 aliquam om. RI uenerantium E! 36 amato- 
res suppl. V? in spat. vac. 4 litt., 2 om. RV! T || 37 et] 
ut V | 38 dicerimus V | 40 ipsi 


Nov. LIX pr. 


auri e Ye non» of vs duoi Bol. gov ric oxi 
lob, 5; 9à zeiDouávr cos vola TZ» gbr vzOOtT- 
cera, brnuíav, Or. moüypa ruiv écnxovOacuévov xal 
ri ve dytarrdrie dxxÀncíae gvlavrov Évociw xal 
xcÀVo» và pavagms axnyoosupéva moérracDas l- 
gore ijviorro nagideiv auapvtavóusvov, vagi av 
re Tiv dQynv xivÓvveiasi: "90€ TQ val v5» olxlav 
air Tv d» 5» rõj u Ts vxtQGttsTas yivegOos ÓÜnpuo- 
olas xal 9nó tO isporravov lysaDas Tapasiov 
I*ygasra! dà naQ' rua xal N 
naTQuiorgv rie evOa(novos vavtre xd, cras 
avro» tovtov J'icOa: moóvoiay. | pter oom yàg isga- 
rex T8 xcl dE vaUta gvAavróuava uévsisw aic 
vOv dee xoóvor àxivgta. Dat. m. non. Nov. CP. 
imp. dn. I 
sarii v. c. (ann. II. 


NÓ 


IIEPI THZ OSEIAOYZHZ2 
l'INEZOGAl AAIIANH2 EIZ TAZ 


T9N TEAEYT9NT9N KHAEIAZ. 20 


O «(r0 Basilsve "lo&vvy rde r ivavolidw 
íagov soaerolow «o B', àxó vnrátov xal satQixíq. 

(Heoolu to. "Exactov tà» aya9dGw Koyow f 
a nuov go OsoV xe) lage rin deri, E 
xa» ei ri roĩe ap ii 
Oasis zragag ood, vavtr» ésavogO'mO vas ap" uc 
xai sie tz» dgyaíav éxavaysgOas rd, ote fuas 5; 
rij je TOU TtQdyuaTos 7 vj émarogOoGge 7x06 
vas ayaÓüe zQüLac onsvÜs» Kyu» ds usrovcíav. 
oͤnoĩo dj v; xal in taie éxgogaic TOv vs 
yvouevov ovx oops Gvvs(dousv  éxavogOmGas, xai 
gagícacÓa, vois dvOQgomos T0 uj di vgicta- 


316 


TOv à tester 10 
. iet 


yvouévois dyaJois &xoAov- 25 en quae ab aliis facta sunt 


DE EXPENSIS QUAE FIUNT 


cingulum periclitabitur; insuper et ipsam domum, in 
ua aliquid tale agitur, fieri publicam et sub sacra- 
simum venire aerarium. . 
Scriptum autem est & nobis et sanctissimo patri- 
archae felicis huius urbis, ut et ipse huius ponat 
rei providentiam. "Volumus enim sacerdotaliter et 
iudicialiter haec servata durare in uum tempus 
inmutilata. Dat. 111. nonas Novemb. CP. imp. dn. 


niani 55. Aug. ann. XI., post cons. Be 5 5 pp. Aug. anno XI., p. c. Belisarii v. e. 
a. 


anno secundo. 


LIX. Auth. LX 


R DE EXPENSIS 
QUAE FIUNT CIRCA DEFUNCTO- 
RUM EXEQUIAS R 
Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 


(Praefatio.) 


Singula bonorum operum a nobis 
dei consilio oportet accipere 


rincipium aut si que 
na secuta est cor- 
ruptio, hanc emendari & nobis et ad antiquum re- 
duci ordinem, ut nos aut factione rei aut correctione 


&d bonos actus studeamus habere sem puro ipium. 
e videlicet aliquid super ui. efunctorum 


. 30 factum non recte perspeximus emendare, et donare 


hominibus, ne duplicem sustineant difficultatem, si- 


Nov. LIX (e Authent. LX) Graece. extat in ML (fuit in B 59, 4, 2; cf. rubr. ex indicibus Bey et i 
ap. Heimbach. V p. 225). — Epit. Theod. 59, Atlan. 2, 12 (inde Coll. const. eccl. III, 2, 13). Julian. const. J. 


nam esse soluturum quique tibi successores in magistratu futuri sunt, officium autem quod tibi 


idem damnum subiturum esse, quoniam rem, quae nobis curac est quaeque sanctissimae ecc 
agi vetat, neglegi cum violaretur passum sit, el de ipso 


servat atque ea quae aperte interdicta sunt c 
munere esse periclitat um,; praeter 
in sacratissimum aerarium redigetur. 


hwic rei provideat. 
tempus manere immota. 


quam quod domus ipsa, in qua 


quid eiusmodi agatur, publicabitur ei 


Scriptum autem est a nobis etiam ad sanctissimum patriarcham huius felicis urbis, ut ipse 
Volumus enim et per sacerdotium et per magistratum 


haec custodita tn reliquum 


LIX. 
DE IMPENSIS IN EXEQUIAS DEFUNCTORUM FACIENDIS. 


Idem Augustus Iohanni praefecto sacro per Orientem praetorio iterum, exconsuli et patricio. 
Praefatio. Quaelibet bona opera aut a nobis deo volente initium capere, aut certe si qua bona eb 


aliis oriunda sequatur edi deo eam emendari a nobis et in pristinum 


reduci oportet, ita ut aut 


ipsa creatione rei aut emendatione aliquam in bonis actionibus partem habere semper studeamus 


etiam 1 


n exequiis defunctorum cum non recte fiat emendare placuit hominibusque id largiri, ne duplicem 


2 *5 dd dedi ex 6] st ve M I 18 Scrimger, vulg. | 
6 xsQuósiv Scrimger, vulg. | 1 suvdvvevasi Zachariae 
(ef^ Theod. | 14 subscr. dat. post. cons. uilisarii Jul. 
HI n. nov. el Pa Nov. Ath. urvi aen veufQiq Theod. 
15 imp. — ann. XI Me] Bacsásíae lovaviviasovU rò 4 
Ath. Fres a t5j$ BagiAs(as Theod. | p. o. Belisarii v. o. 
anno secundo s] pot. Bilisariu uo. conss. M nerd vxa- 
«síay Bsiigaoíov Krove B' ivd. a Theod. dar. Bsh- 
cagtov Ath. | 18 rubr. H Qiáralie rdrrei rds dure 
rde 0gsidlovGas yívacD'as stagl rs vow calsvro tov 
date Ath.  Ilaoi do gil bini éxxouid Ow Theod. 
19 Qanavygs om. L | 20 ralevri r νοπm̈̃ (rele uri 
L rrra euro t.. Haloander | 23 5 el. L, om. 
24 sq. fj et ek rie on. L | 25 d tri RA LA L 
26 rar vaiva? L* | 30 xai em. c | éxi M«] d» 


1 leg. depones? | 2 cinguli] tui add. vulg. | eundem 
Js rem nobis] rem nobis rem V | 5 aperte reh 
6 passus R* | 10 Soriptum est autem V | 11 felicis] 
et felicis V | ponat] pena V | 14 inmutiliata V9] sub- 
scriptionem dedimus ez V | nonos V | cap. V | dn.] dóno 
I !5 bilisarii V J v. o.] det (sic) V | 17 nov. LIX — 
Auth. LX om. R, habet r f. 88 post nov. LXIII ( Auth. 
LXVI)] 17sg. R K (pro EZ) V] 19 fiant d rr inscr 
om. r | 24 sq. principium ausi queque a baliis V | 25 eor- 
reptio r | 26 ad r] om. V in vulg. | 21 aut factione) 
factione aut V | correptione "J 28 actos V | 29 "per et 
super vulg. | 30 factum om. V || et donare om. 


CIRCA DEFUNCTORUM EXEQUIAS 


o Üvexol/av, Gna này cov dur &zoBaAlovras, 
apa dà vxio avcvov Cnuiovuévovrs. d onso Kow- 
eravrivos d xm; O Agbsos 0opO'a« dvvorsas quer- 
a xai Verepov 4$vactácios Ó vf sUvgaBoUs Àrbsos 
Hegel mpocO'sis wai noósodov x tgiyperi, rovro 
Quei avtoi :xivÜvsevo» Ouumsgsiv dvaxt,gagOa( v 
xai ustadovvas sxàügys dogale(ae re xai zg x 
gxovtov in ο ẽ&Gac a, uévsiv avto sto. vv r dO dvatov., 
Kovotvavrivov yàg vov rij svceove An£sos évvaxó- 


317 


Nov. LIX pr. 1 


mul quidem ut quae sua sunt amittant, simul autem 
pro se damnificandi. Sed quod Constantinus piae 
memoriae retractans disposuit et post haec Anasta- 
sius piae memoriae firmavit adiciens etiam reditus 


5 causae, hoc nos ipsi, cum periculum patiatur ca- 


dere, reparare et dare cum omni cautela et terminis 
competentibus cogimur, durare illud facientes inmor- 
tale. Constantino enim piae memoriae nongenta 
octoginta (ergasteria) ex diversis corporibus felicis- 


eta ztevtzxovra égyagriQie dx diapópoy avavruávov 10simae huius urbis sine tributis dante sanctissimae 


Tis svÜaiuovos r xd dran Osdoxóvos «jj 
dirt usydAp fen,, Avaatagíov òd vov r 
svcafoUe Anbecs ov uo roĩe dQyaetnolo:c dxaivois 


maiori ecclesiae, Anastasio vero piae memoriae non 
solum ergasteriis ilis quinquaginta et centum ad- 
iciente, et reditum certum largiente per duas prag- 


sevtrxovta xal dxcróv sQosOévzos, dAla xai noócodov — maticas formas, quatinus quod ex ipso reditu colligi- 


Erin guáogeungausvov xarà dvo may 
nous, y q TO dx 15$ avtre mosó0ov aOgoitóusvoy 
xevoto soroosiv sic và Oidouseva mxagà tov Ob- 
quAsüvdvow oíxovouo ros xoó6 TOUTO TtOVOVUÉVOUS, 
coll ro lage motAJQo» uiv Aiyovtss o 
)uoíes TO stQayua scgoféva, ovdi à 
ras Ow T avtov xndsíac, dl dmasvoia Das R 
ee, xal evoíaxsGÜa: molla Kis ovópata xai 
€vatüMeTa, G350 xal ds fe asastsi TOUS sevOoUs- 
vas xai dvayxatss dv TOUS Ovx Av re Ttva 


&xavra Oíxa.o» qjOnMsw te stpoenxovens éxavog- 25 


9ocsoe á£iaca. 


uxovs r- 15 tur aurum proficiat ad ea, 


uae dantur à deo ama- 
bilibus oeconomis his qui hoc laborant, plurimi 
plerumque adierunt nos dicentes non similiter cau- 
sam procedere neque sine mercede fieri defunctorum 
exequias, sed amare, et inveniri plurima foris 


apíaOove yívsaD'as. 20 nomina et corpora, quae etiam invitos exigunt lu- 


5 et cogunt dare non habentes. Haec omuia 
a iudicavimus competenti correctione digna 


CAPUT I. 


IIoostoy 
deb émiBovAQv xal éAárrociv eíc liese &mo- 
xeTegty)Ga uv vj dyerravg n den, Dior 
vwd TOUTOV yQad / 
7. Q vs avtz» aua «7 nauDouévy avr, rage zaga- 
o t xda éxazÓv épyactüoia stg cQOTtOI6. TOÍS 
5 cross éxdixous xal oixovonow vie sioruévgs 
ayicertátre édxxángíac, oxvaxogíoy uàv dv apa d- 


yaernoíow sxapsyouévov voie Q'aoguAsgvavoi éxOixo«, 35 corporibus e 


veiaxogíoy à rois Dsocefacrávow oixovouoi, dera 
Tvovc D'socsfeavárovs oíxovopovse Kysw rd tQuxógia 40 
vac ci, xai vj» QO0codov T9» VxÓ 44vacragíov vov 


ud» ovv và xavà rd dgyactÜüQia mo 


wastes tUzOv 7tQ0G6 c5» ꝙνj,H iu, 30 propter hoc scribentes formam ad urbis 


Primum itaque ea quae per e ria plurimam 
susceperint laesionem et deminutionem ad plenum 
restituimus sanctissimae maiori ecclesiae, sacram 
raefectu- 
ram, quatinus ipsa cum oboediente sibi officio tra- 
deret mille centum ergasteri& omnibus modis deo 
amantissimis ecclesiae defensoribus et oeconomis me- 
moratae sanctissimae ecclesiae, octingentis quidem in 
rgasteriorum praebendis deo amantissi- 
mis ecclesiae defensoribus, trecentis autem dei cul- 
toribus oeconomis, ut deo amabiles oeconomi habeant 
quadringenta ergasteria et reditum ab Anastasio di- 


vie Üsías lit QworOsicav, oix Fri usugouévovs vue memoriae donatum, nequaquam querentes tam- 


di/ficultatem. sustineant , 


qui simul et suos amittant et corum causa damno afficiantur. Sed quod Con- 


stantinus sacrae memoriae recte excogitatum constiluit ac postea Anastasius piae snemoriae con 
reditu quoque ei rei adiecto, id nos ipsi, cum periculum sit ne iutercidat, et recuperare et omni securitate 


finibusque convenientibus impertire nitimur atque ut maneat imm 
memoriae nongenlas quinguaginia officinas ex diversis collegüs huius foelicis urbis immunes 

celesiae t, Anastasius autem piae memoriae officinis illis non solum quinqua- 
largitus sit secundum duas pragmaticas sanctiones, 


nu 
sanclissimae magnae e 


ginta et centum addiderit, sed ctiam cerium reditum 
o pecunia ex eo ipso reditu collecla ad ea redundet 
ic rei | undique nos adierunt 
que gratis fieri defunctorum exequias, sed exigi acer 
quae et a lugentibus invitis exigant et eos qui non habent dare cogant. 


€ ret opcram praestant: 


wmus ut conveniente emendatione dignaremur. 


I. Atque primum quidem ca quae in officinis multam 
integrum restituimus sanctissimae magnae ecclesiae, saera lege 
ficio quod ei paret mille centum ojficinas 1 


illa wna cwn o 
bus et ocnonomts sanclissimae guam dicimus ecc 


efficimus. enim Constanti- 


a deo carissimis oecouomis dantur dis qui 
dicerent non aequali modo rem procedere, ne- 


aique multa foris inveniri nomina et collegia 
Haec omnia par esse existima- 


audem ac diminutionem passa sunt in 
ea re ad praefecturam urbi scripta, ut 
omnibus modis tradat deo carissimis defjensori- 
ex quibus oclingentae quidem officinae in ipsis 


oribus praebeantur deo carissimis defensoribus, (recentae vero religiosissimis occonomis, ita ut feli. 


giosissiani oeconomá (recentas officinas et reditum ab Anastasio sacrae memoriae 


habeant, neve 


2 ü ni avro») pro se c | Kovovavrivos (cf. nov. XLITI 
pro Leonis nov. XII)) immo Honorius et Theodosius II 
Cod. 1, 2, 4 | 4 2fvaavácios (vid. nov. XLIII pr.)] cf. 
Cod. 1, 2, 18 et quae ibi et Cod. 11,18 adnotavit Krueger || 
6 avro L (xivOvvsvo L xuvdvvsvovves M* | 1 *usta- 
Kovvai) dovsyas Her Md. 9 évaxos«a L | 14 Pos LI 
em. Mg || 18 oixovópo] zov Le | 25 ir- 
9ocsos M* | 30 run nov. XLIII | xoAvaoxtay M I 
33 rale elgnuéva &ywrráxaie éxxAgoíass L| 37 Geo- 
eefeovavove M) O. err Lg | và vQsaxocia) 
quadringenta (i. e. TevQaxócia) € 


1 amittat V admittant r autem simul V | 25q. piae 
memoriae — Anastasius om. r | 3 retraotans] reote oo- 
gitans vulg. | 4 aditus r | 5 haeo r | 6 terminus V 
1 illum r$ 8 nongontis libri | 9 ergasteria add. vulg. 
11 maioris V | 12 illis om. r [ additiente (additientem r pr.) 
r 13 et rV) sed et vulg. | redditum libri (et sic 
saepius) | 16 yeonomis r yoonomiis V | haeo r | 17 nos 
om.r | 18 proaocedere V | 19 inueniri V] inuenire r 
vulg. | 20 inuitus r V | 23 faceret V | 27 ita V | plurima 
1 d rs diminutionem r | 29 maioris V | 30 propter r] 
per V | 31 obedientes V 32 mille] nulle r | 33 economis 
(e eras. r yoonomiis V | 35 ergastiorum r | 36 defon- 
soris V* defensoribus et eoonomis r pr. | 31 oeconomiis V 
eeconomis rpr | ut) et r | oeconomii V eooonomi r | 
38 quadrigenta V XL r, trecenta vulg. 


Nov.LIX 1.2 


s Al lunije sz, dla ry avamAnoesuw dx ve vOw 
r,  dgyaavrolev de xo No, d 
v^v rs wg»ia(ev» xognyias voi6 «s Qexavoic xal rote 
&Àlow ráypagi, rob 1 — éxdixovs Ax 
rats «à ówraxócia dgyactzQsa vovg r xalovudvove ler- 
«agíovt stagéxeiv xal viv dlÀnv ee souiv, fv 
9 vé» t ovrov ogía go ler, Gets xarà TOUTO 


sas die dqsdsiv «àv sevOovrrov. 


318 


DE EXPENBIS QUAE FIUNT 


quam minor sit, sed supplementum ex trecentorum 
ergasteriorum donatione habentes fa&cere menstruo- 
rum expensas et decanis et aliis ordinibus, dee 


amabiles autem defensores habentes octingenta erga- 


b steria et appellatos decanos praebere et aliud mini- 


sterium facere, quod defunctorum exequiae volunt, 
quatinus per hoc damna auferantur lugentium. 


CAPUT II. 


dsl 10ívv» và & iva xin. , 8 
p m tois 5 «&tTOI6 OÍXOVÓLO 

un, dà Xxavtóc drsÀz vs xal apsiwra, xal d- 
stÀngovpsva sao xov ddotorcrov éxáoyov «7e al- 
povos rere nóÀsox, si re yévorro Qiaxvecis xaó" 
oíovàznors «oónov , dvallays rs tovtov» O ] 
3 dete robe nd 
orras r vÀw yopglov q iolieijoi / tw vais rapale 
dovshõiů f , Weir dd wal avsàz v vQuaxódia 
deyaq rij, robe dà dxQixovs rd Óxvaxósia, tr» sapi 
«ve ógíay TOv vshlsvrowvtow xouiG Oa; Qieítyauv. «0 
piv ov» de vννẽ, TOV» x %, X 
r Jsopilsgrátev oíxovouov éxi0i0on2as re ra- 
4paié, xaOumsQ UzoxaTiOrtsG éQovusv, mQoctriD suívne 
xal vie i r vQiaxogíov éQyactrQlov rtQocÓywne, 
$» xal avt» dv avt Tq BoyQ Aaufava grncav: 


Oportet igitur supradicta mille centum FU. tein 


T * 10 custodiri et deo amabilibus oeconomis et 


bus semper sine tributis et sine deminutione, sup- 
plenda a gloriosissimo praefecto felicis huius urbia, 
si quis fiat casus quolibet modo ant mutatio horum 
f aut mercationis, ut deo amabiles quidem oeoo- 


sy 5j 
s0gilsorátove oíxovouove 15 nomi habentes praediorum gubernationem quae se- 


pulturis deputata sunt, habentes quoque etiam sine 
tributis trecenta ergasteria, defensores autem octin- 
genta, circa funus defunctorum faciant gubernatio- 


nem. Ea quidem ex praediorum acce- 
gosódov stQoióv xapgdà 20 dunt a deo amabilibus oeconomís dari sepulturis, 


gicut hr spina 5 5 etiam ex trecentis 
ergasteriis cremento, quod etiam ipsum in ipso opere 

cipere petierunt. Quia mille igitur centum erga- 
5 in hac existentium felici urbe plurima 


éxsidz q r xyiliov éxavov n erer, tà» an 0 ceciderunt, praecipimus ut secundum praesens ten- 


cabin óvrov xi svQaiuovos == la . rd dings, 
mQocrüvtousv xata TÓ magóv avamAngovcOa: cava 
«al vov rv lle éxav)v dgyaa noie» aouOpov dia · 
vngovuévov ausíora vs xal d*sÀ? xavà vOv sionmá- 


eov j voro» pulartagDa: vois va Dsogilsorácom 30 tamen non minus 


4 rote re Osocsfacrávosc Audit, cete n 
Ad rrove slvas vove Osxavove ijros xorziatae 
axodíov vOv dxovsugOévcvov toic Osoquis- 
erd cose dxOixom , dri dà «Gv cso «àv Ósdo- 


ros M 
TOY 


pévor Toig O 
Toi; ab rote „„ ávÓgásiw, si Hoe. 


Aserátose olxovóuow aÓnuas alva 35 aut quaedam ex b 


pus repleantur haec, et mille centum ergasteriorum 
numerum imminutum et sine tributo divisum secun- 
dum dictum a nobis modum servari et deo amabili- 
bus oeconomis et dei cultoribus defensoribus, ut 
sint decani seu laboratores octin- 
gentis deputati deo amabilibus defensoribus, pre 
vero trecentis datis deo amabilibus oeconomis licen- 
tiam esse eisdem deo amabilibus viris, si voluerint, 
in corporibus acci trecenta ergasteria ant omnia 
aut percipere occasione appel- 


latorum excusatorum ro cunctis aut pre 


pecunias 
4 copas, AapBáves và tQuaxOgéa  éQyaotrosa j) aliquibus ergasteriis, ipsasque pecunias quas hactenus 
ad 9) *wa i abrQwv, ij xopítesDai ngopács r 
nalovuévov éExovadtev xoruava vnio süvtov f) vxéo 


vive» éQyaaerolov, xa) avia «à xoruata anso udygs 40 


amplius eum deficere querantur, sed supplementum habentes ex datione trecentarum officinarum | et de- 
canis et ceteris ordinibus menstrua suppeditent, deo carissimi autem defensores. octingentas officinas ha- 
bentes et lecticarios qui vocantur praebeant et reliquum ministerium praestent quod defunctorum funus 
requirit, ut hoc modo damna a lugentibus auferantur. 

. Oportet igitur mille centum quas diximus officinas deo carissimis oeconomis et defensoribus 
ger omnia immunes et integras servari, atque supplendas a gloriosissimo praefecto huius felicis urbis, 3 
qui qualicumque modo defectus vel mutatio habitus carum. aut negotiationis accidat: ut deo carissimi 
occonomi cum praediorum quae sepulturis destinata sunt. administrationem habentes, tum vero immunes 
habentes officinas trecentas, defensores autem octingentas, ea quae ad exequias defunctorum. pertinent 
administrent. Quod igitur redundat ex praediorum reditu a deo carissimis oeconomis in sepulturas in- 
pendatur, quemadmodum oratione procedente dicemus, adiecto etiam incremento. eæ trecentis. officini 
faciendo, quod ipsum guogue ut re ipsa acciperent petierunt: quoniam autem e mille centum officinis 
quae in hac felici urbe sunt. plurimae interciderunt, praecipimus ut in praesentia eae suppleantur, et ser- 
vato numero mille centum officinarum et integrae et immunes s um modum a nobis dictum custo- 
diantur et dei carissimis occonomis et religiosissimis defensoribus serventur, ut tamen non pauciores decami 
vel copiatae sint octingentis qui deo carissimis defensoribus destinati sunt, pro trecentis vero illis, gui 
dati sunt deo carissimis oeconomis, liceat iisdem deo carissimis viris, si voluerint, in corporibus accipere 
trecentas illas officinas vel omnes vel quasdam ex iis, aut nomine excusatorum qui vocantur pecuniam 
Auferre sive pro omnibus sive pro quibusdam officinis atque ipsam pecuniam qua usque adeo carebant 


1 dÀLnés L|] dx ce vOv» M] «76 dx vov L| 4 dx 


octoginta r | 5 alium r | 6 exequi r | uoluit V | 9 supre- 
Jirove] a, u Le | 5 Aeerixagíove] decanos g || 


dicta igitur V | 10 oeconomiis V et sic saepius | 11 sine 


9 éxavóv om. Le | 10 «e om. LI 11 xal dvaxángov- 
peva) xal om.g KE 355 L| 2d veiaxó- 
oa rd om. L | 28 10V và x. 4. d. dg«O dr 
pévov, dard va xal dr, M) vov vow x. 4 d. dgiO uv 
Aſietorrôs vs xal d xe d )usyov Lg | 30 va om. LI 
32 xomiacràe L || 33 voi) «oie va LI 34 di 
L 131 cojuas L 


2 ergasterioorum V | donatione V] datione 1 men- 
atruorum expensas et decanis vulg. ministrorum (mini- 
ateriorum r) expensas et deoanis menstruas r V | 4 eut r | 


tributis) sim tributis r | diminutione r f supplenda] et 
supplenda vulg. I 12 huius felicis V | 13 si quis om. V] 
fiat] fatiat V | eorum r | 16 deputate V | 17 defensore 
V| LXXX 21 defendente r | dicemus Osenbri | 
22 etiam V) et r | 23 mille igitur] ille igitur mille V 
24 uerbe r | 25 acciderunt V | "praecipimus ut] et prae 
oipimus r praecipimus V | 27 minutum et sine tributam 
V | 30 decanis ? laborantes V | 31 deputatis Beck 
32 reoentis date V I 33 esse eisdem] his esse hisdem 
esse his de r | 35 ex his] eis V | oooasionem r | 36 . 
cusatoribus penas V 


CIRCA DEFUNCTORUM EXEQUIAS 319 


vv» ovx siyov (xaÓOásso xal avrol «Ó A 9. 
daga xparo)), avra Qamavü» nagl tZ» vw TeÁsv- 
varo» OGíav, dere 8x Ta rohr TOV r r 
xal ix rr ngotóóov r xepiew zi qt] yt- 
ved. toic T8 Ósxavoic xai :e xal wayovixalg 
wei axolovOo0:6, xaÜDásso Gv vauoxavuvrss grau- 
9. cO yag avrà» deer vov. oixovóperv di- 
alavvov e$ ovy olov «d davuv dx x yoíov vov 
Aesxov vi» avr» z90codov Mιjjꝭ ade , sixótos 


non habebant (sicut et ipsi nostram docuerunt po- 
testatem), eas expendere circa defunctorum exequias, 
ut et ex his pecuniis et ex reditibus praediorum 
distributio fiat et decanis et ascetriis et canonicis et 


b acoluthis, sicut descendentes ordinavimus. Eisdem 


enim deo amabilibus oeconomis docentibus, quia iam 
impossibile est ex praediis de cetero eundem redi- 
tum salvari, recte nos trecentorum ergasteriorum 
crementum distribuimus huic parti, quatinus incul- 


yusic TZ» TOV» tTQuaxoc(ov dgyaa tolo» ago 10 pabiliter quod hactenus datum est laborantibus circa 


dsrevsí(uapsv TOUTQ TQ uégsi, OrtoS avaziAnr tos rd 
Exe. viv Qiódusvor vois xapsovgs zr v9» vov Àn- 
wave» Bu xai égstze do, courier per sin- 
gulum mensem quadringentos solidos, esgstouévove 


voie T8 Üsxavois xal &xolovOois xal aGxgtoícis xalib 


xarovixaig xavQ TÓ uéxo& wi» 7taQ  avtolc xgctiGav 
os (rovriori voie uiv Qexavoic per singulum men- 
gem centum octoginta duos solidos, «ais 94 aox5roíais 
monaginta unum solidos, xai vois àxoàovOow nona- 


unerum exequias dein detur, hoc est per sin- 
gulum mensem quadringentos solidos dividendos de- 
canis et acoluthis et ascetriis et canonicis secundum 
TUAE hactenus apud eos tenuit consuetudo, boc est 
ecanis quidem pro singulo mense centum octoginta 
duos solidos, ascetriis autem nonaginta unum soli- 
dos, et acoluthis nonaginta unum solidos, et cano- 
nicis triginta sex solidos, congregandos quidem ab 
eisdem deo amabilibus oeconomis, solvendos autem 


ginta unum solidos, xai «aic xavo»ixaig triginta sex 20 in eis qui consueverunt accipere per sex menses. 


Bolidos), aO'oosCousvove uàv xagà tv avrov e 
«rov oixovóumv, xaragallouévovs dd in rovs 
siesJOvas xopíLscOÓa, xarà sex menses. 


CAPUT III. 


Zdii dà xó e nid vov xoveíov p4gos taie 


Oportet autem competentem quidem auri partem 


evAaBsaráraie aGxnroicue acdoo d nagà row Üso-25reverentissimis ascetriis dari a deo amabilibus oeco- 


gidsac&ro» oixovouo» xarà cT9U» signutvgv moOsc- 
yu Evysvip tQ Oeogelsa tat Oiaxóvq xai f- 
ox TOV xatà Zauwovw Tóv rije 00(a6 uvrunc Ce- 
voc xal ToU stap muc» GcvOrápros xal re ust. 


nomis secundum dictas indutias Eugenio deo aman- 
tissimo diacono et xenodocho secundum Sampson 
sanctae memoriae xenodochii et quod & nobis con- 
stitutum est, et qui post eum fuerint deo amantis- 


evvov Osogilsgvátoss Eavodóyoic tw signuévo» S- 30 simi xenodochi memoratorum xenodochiorum, eo 


vesv, did 40 rde acxrroíac «as aie avt» vrtovoyoUGac 
v3» xosiav nó rode xaTà xaipóv Eevolóyxove vow 
sigrnpévov evayQv Ltevovov vsÀsiv* v0 dd ai coic 
ca axolovOois xal vraie svAagscvaraas xavovixais o6- 
evroc did oo n 
eixovouo» oic re vU» éqsctOOw avtoi xai rote 


odum ipsi 
pecunia et eæ rediti 


; 5 nostram docuerunt) in 
us praediorum distributio fiat. inter 


quod ascetriae ad hoc ministrantes opus sub xeno- 
ochis per tempus memoratorum venerabilium xeno- 
dochborum constitutae sint; quod autem contingit 
acoluthos et reverentissimas canonicas similiter dari 


ag vOv» avtov Oeogilegravov 35 ab eisdem deo amabilibus oeconomis et qui nunc 


*. 


defunctorum expendere, ita ut et ex hae 
canos et ascetrias et canonicas et acoluthos, 


odum procedente oratione constituemus. Cum enim sidem deo carissimi occonomi nos docuerint 
mon posse ex praedüs in posterum eundem reditum profici, merito nos trecentarun officinarum incro- 


mentum huic parti destinavimus, ut quod usque adco iis qui cadaveribus efferendis 


eram praestant datum 


est, integre etiam deinceps detur, dicimus per singulos menses quadringenta solidos, distribuendos illos 
inter decanos et acoluthos et ascetrias el canonicas secundum consuetudinem quae usque adco apud eos 


obtinuit (hoc est decanis quidem 


per singulos menses centum octoginta duos solidos, ascetriis autem nona- 


Nov. LIX 2. 3 


ginla unum solidos, et acoluthis nonaginta unum solidos, et canonicis triginta sex solidos), et colligendos 
ab iisdem deo carissimis oeconomis et sexto quoque mense solvendos iis qui auferre consueverunt. 

III. Oportet autem eam quidem auri partem quae religiosissimis ascetriis competit a deo carissi- 
mis oeconomis intra dictum temporis spatium dari Lugenio deo carissimo diacono et æenodocho hospitii 
Sampsonis sanctae memoriae eiusque quod a nobis constitutum est hospitii, atque iis qui post eum futuri 
suni deo carissimis æenodochis dictorum hospitiorum, propterea quod ascetriae quae ad hunc usum mini- 
strant sub xenodochis qui pro lempore sunt sacrorum illorum hospitiorum habentur; cam autem quae 
debetur acoluthis et religiosissimis canonicis similiter ab iisdem deo carissimis oeconomis dari et iis qui iilis 


2 xavxa) xai 1avta L | «zw» om. MI 3 Gore dx vov- 
veo» tà» sxtQocód ov xal dx vov zoguavov L | G- 
4 M) xai xaD'axeg L || Q«avaEopusOQa M] Qieva£a- 
ps2a Le | 7 Qavatávsow L | 10 dgyaovgotoov om. L || 
11 rovro» L | 13 xai om. 6 J per singulum mensem 
quadragintos solidoc (s. v. ava A,“ uva 1sscaga- 
xovra vouícuara) uegibóusva voie va Üexavoic M fva 
Éxagvov uijva rote 1s dax, L | 15 «xovaovOosc M || 
16 xavoraxais xara] xasorixos xal xarà L | i7 per 
singulum mensem (mensm L) centum octaginta duos so- 
lidos (Loridoss L), s.v. ava fxacto» (éxaro» L) ufa 
dxaxóv óyjonxovta Qvo (en M) vouicuava ML 
19 nonaginta unum solidos c] dvev5xovta vouiauava M, 
om. L || 19—21 expectas xal vaie xavorixaic nonaginta 
unum solidos xai vois axoAovO'oss triginta sex solidos (c/. 
eap. 5)| nonaginta unum solidos ML, s. v. l Bv By 
von. L., dv) % vog. M || 20 trigita LI 215g. - 
Loenévove et xavafBaAlouévove Le] dOgoiLouévcov et 
xazafaAlouévcv rad vOv avrov Ms] zag' av- 
vow rà» L | 22 . M] x«xa L | 23 rä sex menses M] 
IE ie M s.v, L| 28 cauvov vov vns L. Cf. Proco- 


pius de aedif. I 2 extr. |. 29 xa *àv ag' ruov av- 
crayro» 30 £svovov — 33 signusvo bis scr. M | 
32 oz tà xata xaigove Ee , L | 33 aígov» M) 
Fro L || 36 vs] «aie L 


3 ex utrumque om. r | 4 et ascetriis] ex asciteriis V 
assisteriis r | et acoluthis] acolitis et r V 5 sicut] sio r 
ordinabimus Beck male | eiusdem r J 6 docentis V 
11 exequia V | deinoeps] et deinceps vulg. | singulum 
funerum V | 12 quadrigentos r | 13 acolitis r V et sic 
infra conatanter | assoistriis r asisteriis V | 15 sin- 
gulo mense V per singulos menses vulg. | 16 duo r | 
ascistriis r acisteriis V | aut r | solidos — 17 unum 
om. V | 17 solidum r | 19 «economis r | aut r | 24 com- 
petenter V | 25 asseistriis r asoisteriis V | dare V | 
21 exenodocbo r V || Sampson] sumptum /ibri [ 28 exeno- 
dochii r V | quod a] dei r | 29 qui post eum) prius 
eum V | fuerit 1 30 exenodochii r | exenodoohiorum r 
renodochium V | 31 assistrie r asisterie V || haeo V | 
scenodoohis V senodochiis r | 32 memoratum V133 autem) 
enim r 


Nov. LIX 3. 4 


va xaGigóv «*"» vysmovía» avvov éyysgitoudvow* 
ders d avrà» T9» Oiavousv yivsgÜa. rate n 
don xal dr avtoUe reo, de Te xcd 
xasovixdis xal x ys wai rois dxo lou dos. Ei dà 
watóniv yévowvto stsgl 17,» v æ u xaaBoÀi oi G- 
guÁsGvavos oixovopos, xai voUTO qavegóv xaraccaíg 
doc i$ unvav x«rà civ Qsvrégav áEdunvor ÓQueoxo- 
A 1 und u⁰¹ yévovro r, ον² TN ιdG ra d 


* 


rd ustà v9» xQorégav étaunvov 0ogánOé» ien rre- 


220 


5 solutionem deo amabiles oeconomi, et hoc 


DE EXPENSIS QUAE FIUNT 


praesunt eis et quibus per tempus praesulatus earum 
committitur, ut per eos distributio fiat praedeclara- 
tis et sub eis constitutis ascetriis et canonicis nec 
non et acoluthis. Si vero retro fecerint circa 1 
am 
fiat intra sex menses in secundo semestre venientes, 
si nullam fecerint solutionem, tunc omne quod post 
rimum semestre debetur exigi semper à deo ama- 
ilibus oeconomis cum usura tertiae partis legiti 


o vov dai Jrogslsc1avove oixovóuov; fer vóxov 10 centesimae post semestre tempus; providentiam hu- 


rod tertiae partis «7e vowiune éxarocize TOU r 
rim élapnvov OiatQéxovros ypóvov. TtoOvour» vOUTOV 
TiOsuévov TOU xava xaigov OGiOTOXOV QQXIUTCLOXOTEOU 


ius ponente per tempus sanctissimo episcopo et pa- 
orina felicis huius urbis sanctissimae maioris ec- 
clesiae. 


xai maiQuiQyov rie xaxà 17» evOa(pora tavimv mó- 
Àsv aywo1atnge usydááne éxnAncías. 15 


CAPUT IV. 


el dà va Fregos &iavvós. agéADos wai i ov- Si autem etiam alter annus transeant et neque sic 
re xd xavafáAlowy oi Deogiácateto: olxovóuo: vais — aliquid exsolvant deo amabiles oeconomi reverentis- 
evAafscravoice Yun ij oie signuévoss Sate ee simis mulieribus aut memoratis decanis, licentiam 
dósav silvas «4 xarà xeigov &ywoTirq mxavQiaoyy esse per tempus sanctissimo patriarchae non solum 

] uóvo»v dzaitai» robe OÜeoguAsgtotové oixovouove 20 exigere deo amabiles oeconomos debitum cum dicta 
10 Opnióusvov ustà TOU signuévov vóxov, dlÀa xai usura, sed etiam cogere eos dare omnia quaecum- 
avayxitssy abr Oi0óvas ztavva 0ga dia, e xal, que decreta sunt et, si voluerit sanctissimus patri- 
ire BovAnOeín ó dyichra ros saTQuáoyne, xai éisovv — archa expellere eos a gubernatione praediorum, ex- 
avrov$ x pgovr(Óos rdv ymogíov xai amxciveiv x — igere horum faciem puram ab eis qualis est; horum 
vOovtOy Oyav xaO viv nag avroic dri. rohr 25 omnium sollicitudinem ponente pro tempore beatis- 
«stáüvrav ppovtida t.Qautrov ToU xarà xcigóv uaxa- imo archiepiscopo et universali patriarcha, sub que 
Qiorttrov GoyusTugxostov xal oixovusvaxov ztavQuagyov, sunt et deo amabiles oeconomi et omnis clerus et 
v 0» rslovos xai oí Jsogulégratos oixovOuos xai O — universus sanctissimae ecclesiae status. 
e xi xai n cüuzaGa Tie dyimraxue ÉxxÀnc(as 
1 xaracr«gss. Tovro» dd ovro ywoutvov unódéva 301 His ita factis nullum penitus ab invito percipere 
zavytsÀAose mxagaü àxovros xouítscO'a, vxép vsxgov gc- pro mortuo corpore curato quicquam. Ut autem 
partos xnÓsvou&vov ug). otv». Y. e d dane, 1 sint omnia, sancimus singulo lecto gratis 
o TÓ müv, JaczLousv éxactg xAivr mxpoixa do- dato unum asceterium dari ascetriarum aut canoni- 
pévr iv agxntzQuov Slo O. &Gx59vQun ij xcv0vi«x0», — carum, non minus octo mulierum praecedentium 
u &Àarrov OxTo yvyaixQ» vyOvu£vov vie xÁivye xai 35 lectum et psallentium, et tribus acoluthis, qui nihil 
wallovgaov xai vay dxoÁovOov, o ov) ò rio penitus accipient. Si tamen aliquis voluerit compe- 
mavreÀds: Amgyovra. Ei uli r vi6 fovioxo vOv teontium defuncto et exequias facientium ipse sponte 
7tpocnxovrov TQ ttÀAsvtzgasta xai v2» Óxgogü» mov — cogente nullo et aliud asceterium unum vel duo aut 
ovusvov avt: éxov avayxátovros Oe xai Éfrsgov etiam amplius assumere, hoc sit quidem eius muni- 
acxrtíouv Ev r dvo xr xai nAs(o Ew ge, rob ro 40 ficentiae, tamen nec hoc indetinitum relinquimus, et 
zur gà» vai avrov equAotiías, A ov0à tTovto hic eandem mensuram esse volumus harum quae 
dor xavaásízousy, xd ra ο ,] avro ufroor el- 


v Bováouevos tO» xarà guáotiuiaw πντο,juaν⁰ανöña 
v. 3 299. summa eztat Pal 19,6 (ubi citatur veaga, wj) 


nunc praesunt ct iis qui pro tempore gubernationem eorum nacturi sunt: ut per cos distributio fiat illis quas 
anie memoravimus sub ipsis constitutis ascetriis et canonicis ac praeterea acoluthis. solutioni moram 
fecerint deo carissimi oeconomi idque manifestum sit intra sez menses per secundum semestre elapsos nulla 
solutione facta, tum omne quod post prius semestre debetur a deo carissimis qui pro tempore sunt oecono- 
mis exigatur cum usuris tertiae partis legitimae centesimae temporis post semestre currentis; ac prospiciat ei 
rei sanctissimus pro tempore archiepiscopus et patriarcha sanctissimae magnae ecclesiae huius felicis urbis. 
Si vero alter quoque annus transeat et ne tum. quidem deo carissimi oeconomi religiosissesmis 
feminis vel decanis quos diximus quicquam solvant, liceat sanctissimo pro tempore patriarchae non solum 
a deo carissimis oeconomis debitum cum usura quam dizimus exigere, verum etiam cogere eos ut omnia 
quaecumque definita sunt praestent, atque adeo (si quidem voluerit. sanctissimus patriarcha) ezpellere cos 
a cura praediorum et horum faciem exigere qualis nunc. apud eos est. Atque his o curam d- 
hibeat beatissimus pro tempore archiepiscopus et universalis patriarcha, sub quo et deo carissimi occoromi 
1 constituti sunt et omuis clerus atque universus sanctisswmae ecclesiae status. His autem ita factis 
nemo omnino quic ab invito pro cadavere sepeliendo auferat. Atque ut res omnis discernatur, 
sancimus dinge eretris gratis dandis unum asceterium dari ascetriarum vel canonicarum, ut non minus 
quam octo mulieres feretrum praecedant et psallant, et tres acoluthi: qui quidem nihil omnino accep turi 
sint. Quodsi quis cognatorum defuncti qui funus faciunt sponte sua nemine cogente. aliud. q 
ascetertum unum vel duo vel etiam plura adhibere velit, id quidem liberalitatis ipsius esto; nisi quod me 
hoc quidem indefinitum relinquimus, cum hic quoque eandem esse mensuram velimus earum quae ex. libera- 


— — MD Ege $. 


3 avvàv L | doxgrnoícis LI 5 yévovvo M71 Ka- 
püvov L | 1i rov tertiae partis M] coU amo xe 
use M s. v., | vov rd v7» átaunsyov (éauny L 
Qiargéxostros xoovov ML] post semestro tempus g 
13 agyumigxónov] episoopo g | 19 serQ(iioxo = 
23 xal om. € As (cf. Dindorf. in Thes. |. gr. VII. 
p. 2001) ML] Heat male vulg. J 24 x«i om. S 25 xa9à 
vv sag" avtois /av1| puram ab cis qualis est (i. e. xa 
ei» nag! abr oi" éar(?) c | 30 dd om. c || 32 9i 
om. L || 40 7j xai] xa? om. LI 43 Sovàóusvo:] volumus 


(i. e. BovAóps9a) e 


1 possunt r [| 2 depraeclaratis V | 3 ascisteriis V assoistriis 
r | neo non om. rs deo — 7 solutionem om. r | 6 *ueniente 
libri | 1 fecerit V^ | 10 semestrem V | prouidentia r | 
16 et om.r | 17 eoeconomi V* | 23 exigere (exige V) 
libri] et exigere vulg. || 24 ab eis] habeis V | 25 ponen- 
tem r || 30 ita] itaque r j| factus V | 31 tutato V | 32 sunt 
V | grati V 4 33 asoiterium dari ascitriarum V assistrium 
dari asscistriarum r | 34 non] ut r | praecidentium V | 
35 et trium acoluthorum Beck. Leg. cum tribus aoolu- 
this (cf. 321,32)? | 36 uoluerunt r | 38 alium r V | asi- 
sterium V nssistrium v 


CIRCA DEFUNCTORUM EXEQUIAS 


uévov dOx5rtQu)v ros wavovix» xal dαõo 
Orag «vaépo OioQicuusv, ats pi] ÉletTOVS 7) or 
dor ie y xavorixae slva. rde dE éxactov dur. · 
ciov ngosdapnBavopavas xai rj duoAov Dove xaO" Bxa- 
GTov domrijgiov. 


32¹ 


Nov. LIX 4. 5 


per munificentiam assumuntur as cetriarum seu ca- 
uouicurum et acolutbhorum, quum superius detinivi- 
mus, non minus octo ascetrias seu canonicas esse 
quae ex unoquoque asceterio assumuntur, et tres 


5 acoluthos per singulum asceterium. 


CAPUT V. 


. 4díloa9a. Bà rate donne ,es Fro xavovixnic rec 
vn ig avto 10 7tgoixa vztipgsetoU» ztQ9oslauBuvopévass, 
sí uév sigo tO véor vrxowv rij svÓóciuovos r 

rb, sin va vi éxpogus, axe. tremissis solidi, ov- 


Dari autem ascetriis seu canonicis his quae citra 
unum quod gratis ministrat assumuntur, si quidem 
intra novos muros felicis huius urbis sint exequiae, 
usque ad ternos solidos, nihi] ex hoc penitus aco- 


d dx rohr, sa»tsAo:; tdv dxoAovOowv xoj4toué- 10 luthis accipientibus neque dividentibus baec cum 


ve» ovÓs uspi;ousvorv vavta usta tO» evAafeatatov 
dre i xavovixow* tv Oi axoAovO cv tv uera 
tOvS c TOUS 7tQoixa Ururnostovviae nagaAauBavo- 
pevorv, sí u&v Érapo: vQsic alav, apxovusévory xagatíose 


reverentissimis ascetriis aut canonicis; acoluthis 
autem qui post tres gratis ministrantes sumuntur, 
si quidem alii tres fuerint, contentis siliquis (tribus), 
si autem sex, siliquis sex, et deinceps secundum 


70e, ai d Ie, wagaviow FE, wai dei xarà robro 15 hunc modum etiam de his gubernari. Certum vero 


vOv r οονν xal va napi avtow OiouweiG Da. — nooÓr- 
d di ox, sí xai ri Óiao tra aao xaÓDsctixos xal 
oi Tj, xÁivr vrnorrOvusvO. Ósxavoi zxÀsiove tla» wal 
ra dOx5tQia. . d r%ꝙο raue Bagos Bax tt 


est quia, si et spatium plus consistat ct qui lecto 
ministrant decani plures sint (et) asceteria plura, 
propter huius onus parvum etiam aliquid ipsis dabi- 
tur secundum similitudinem ad asceterii discipliuam 


xai avtois doOngstas xaO" dhõð,j] rr tàw zgos và 20luborantium, ut differentia laboris videantur aliquod 


lar 15$ ada xovovuivov, Dr tp d- 
gopq tov xózOv Üoxeiv viva xal ανναοννε, ⁰, Évtev- 
Oe» nagayvyg». doxsiv dd (elvai) eio Ow vécowv 
ax xci TO 7téQaua Jovoteviavov Toi vxo, 
éneió7 ur) nö ο xadéctnxs uri Qaicas Atos x- 
vov fj ztóvov ngos v?v ágibue v5v éxsigs. Ei de ito) 
Té v»é&w»v reizte rij svoa(uovos Tavtyue xoÀsoS éx- 
qooa yévorxo, I xai Ae toic dd ole rtapipag: nad ro 


eigi ue, tr»iuxavta r uàv agxmtoiae Vr xavovi-" 


et ipsi habere hinc solaciuin. Videtur autem intra 
novos muros et transitus lustinianarum seu Sycorum, 
quoniam non longe consistit nec eget ampliore tem- 
pore vel labore ad veniendum ibi. Si vero [oris 


25 novos muros felicis huius urbis exequiae fiaut, aut 


etiam in alios transitus citra qui dictus est, tunc 
ascetrias quidem seu canonicas dimidiam partem so- 
lidi accipere, neque hic communicantibus penitus 
ullo modo eis acoluthis, ipsis autem acoluthis in 


xas dimidiam partem solidi AasBaveir, odd &vvavOa 30 singulo asceterio quattuor accipientibus siliquas et 


xOsvaGVvOUVVTtOY zavtsÀoS$ xat ovdà» avtaic r dxo- 


ultra haec nihil, secundum memoratam divisionem. 


AovOw». avràv di rh àxolosOwv i uur don - Asceterio sequente gratis datum lectum cum tribus 
LII 5 siliquas xogsGogsvarv xci sépa tov- 

TO» h¹ e, xevà T sionuarn» Ouaxíosciv. Tov doe - 

T9gíov 1OU mxagszOuévov cvi 7tQoixa Oidouévp Ni 35 


litate adhibentur ascetriarum vel canonicarum et acoluthorum, quam supra definivimus, ita ut non pau- 
ciores quam octo sint ascetriue vel canonicae e singulis ascetertis udiubeudae, et tres acoluili per sin- 
gua asccteria. 

V. lis autem ascetriis vel canonicis quae praeter ipsum asceterium gratis ministrans adhiben- 
fur, si quidem intra novos muros huius felicis urbis eceguiae fiant, usque ad tremissem dentur, neu quic- 
quam omnino inde acoluthi accipiunt neve partiantur ea cum religiosissimis ascetriis vel canonicis: sed 
acoluthi qui post tres illos gratis ministrautes adhibentur, si „ alteri tres sint, siliquis tribus contenti 
sint, sin sex sint, siliquis sc, atque ita deinceps secundum hunc modum etiam quae ad eos pertinent ad- 
ministrentur.  Consentaneum autem est, m et distantia maior sit e( decani qui feretro ministerium prae- 
stent plures sint et asceteria plura, propter onus feretri illis ipsis quoque exiguum aliquid dandum esse 
ad similitudinem eorum qui [ex asceleriis] exequiis celebrandis operam don, ut propler discrimen laboris 
(psi quoque solacium aliquod inde habere videantur. Ceterum intra. muros novos esse eliam traiectus 

wstinianarum seu Sycaruin videatur, quoniam non longe distat neque maiore tempore aut labore opus est 
wt i iuc veniatur. Si vero extra novos muros huius felicis urbis exequiae fiant sive etiam in ceteris trans- 
marinis locis praeter illum quem diximus, (unc ascetriae quidem seu canonicae dimidiam partem solidi 
uccipiunt, ac ne hic quidem acoluthi ullo omnino modo in partem cum illis veniant, spsi autem acoluthi in 
singulis asceteriis quattuor siliquas accipiant. nec practerea quicquam, secundum divisionem modo dictam. 
Asceterium vero quod feretrum gratis praestitum seguatur cum tribus acoluthis ipsum quoque omnino 


1 a, L | 3 éx&avov &axrtoiov L* | 1 *avvó 
rò ztgoixe vnQStOV» scripsi ez 6 (c/. 322, 200] to avrà 
xpoixa vmnostsiv (vrgosvoiv L) ML (x0 ahr ꝙᷓ xtooixa 
ex5oerov» Zachariae) | 9 AR tremiseis solidi (solidi 
abesse malim) scripsi ; €f. Iulian. tremissem asceteriis (leg. 
asoetris) praestari, ubi tressem male coniecit. Cuiacius] 
d xps terni solidis (s. v. Tpse?v vopaapuetov) M. dx Qua 
vopiguávcv L usque ad ternos solidos & «yos trium (ter- 
norum Zachariae) solidorum vulg. | 10 r axoAov9'o £L || 
16 s:s0i avtov J. 20 aq. 4 rà dawryrrgsa t7, nd ed 
ad aeceterii disoipli C. a0xncrQia seciusi | 23 *elvas 
inserwi; cf. Iulian. intra novos muros videatur esse || 
26 éxsívov Le | 30 dimidiam partem solidis M, Ijutov 
vópaana M s. v., L (semissem Julian.) | 33 quatotuor sili- 
quas M, véseapa xspdtia . v., L 


1 asummuntur r | asciteriarum J assistriarum r | e- 
mopicorum V [2 et om. r | difüniuimus r 3 non minus 
om. V jjasciterias V assoistrias r 4 seciterio V asscistrio r 

III. 


5 acolitas r pr. acolitis V | aseiterium V assistrium r | 
6 asciteriis V asscistriis r | 7 aunum (sic) r | * ministrat 
aseumuntur] omistratas sumuntur V ministrans sumun- 
tur r | 8 sint om. V $ 9 solidos] soli an r soilic^t V 
11 assistriis r ascisteriis V | acoliti V] 12 aut r | 13 con- 
repti r | siliquis — 14 autem sex om. V || tribus add. 
vulg. | 14 sicliquis r pr. | 15 etiam r] et V | 16 si et r 
vulg.] etsi V | consistant r | lectio r | 17 et add. Beck 
asciteria V assisteria r | 18 huius) e cum spatio 4 litt. r 
partum et aliquid V aliquid etiam parum r, corr. leim- 
bech | dabit r4 19 secundum om. r | multitudinem V | 
ad om. V | asciterii V ascistrii r [| 20 uideantur V vulg.] 
uideatur r | 22 sirorum r | 23 oonsistit nec eget] oon- 
sistit neo horum r constitue egerent (egerint V9) V | 
24 labore ad] ad labore V || ante ibi spatium 2 litt. reli- 
quit y fori r | 25 felicis huius) felioissimis r | aut] 
autem V | 27 ascitrias V asecistorias r | 28 hino V" | com- 
munioantes r | 30 asisterio V assisterio r | et] ut r | 
32 asciterio V assisterio r | eum V 
41 


Nov. LIX 5. 6 392 DR EXPENSIS QUAE FIUNT 


cvv voie vgusl» dxolovÓow xai avroi xávros maga- acoluthis et ipso omnino veniente per octo ascetrías 
yevopávov ui TOY 0xrÓ daxnroràw ij xavovux» xal vel canonicas et tres, sicut dictum est, acoluthos. et 
TQuOv e signrai dxolovO'wv, xai ovdày zavrsios nibil penitus accipientibus neque per cereorum da- 
roh ovOà dia xnoàv Óocsos d asTobvtov (2) tionem entibus et aliam mensuram adinvenienti- 
m Frego uétQov éLsvoiGxüvrov vp' (rig x9oxa- b bus sub alio velamine. 

upati. 


CAPUT VI. 


Tuvra fur u H dt ig vd» i) xatà Haec itaque omnia definimus super his qui non 
r.dor: ß éribnvovvro» «às 920 asydlae xMvac vüs per munificentiam quaerunt duos maiores lectos in 
% 1Q evaysi 1 Aaxíp Rue, gaudr a venerabili vasorum custodiario positos, dicimus autem 
Drovd tor toU xe 4d oho ue u JZrspávov roð 10 Studii gloriosae memoriae et Stephani magnificae 
vie usyalongsnove pruna. 2 v res éxsivac Bov- — memoriae. Si quis enim illos voluerit accipere, ut- 
. lage, eS xai àvOQummev nollóy deo pote et plurimis hominibus egentes et custodia po- 
xal pvàaxne mAs(ovos wai d vivóe woÀvnQayuogi-  tiori et omnino quadam curiositate opus habentes. 
ie xenbovsas, vovro oU Gvvazrousv rote ÉuzQocOsv hoc non coniungimus his quae prius diximus, sed 
aignuévois, dAÀ' oe gudóriuov dvsáónsvos  yyours, 15 tamquam munificam exhibens voluntatem, quantum- 
07000» av vndo rod JtóvOv j roĩe Üexavois ij Tdi; — cumque pro labore decanis aut reverentissimis asce- 
svÁaBscva cuc domi 7 xayovixaie J. d Gvu- triis vel canonicis dare pactus erit, tantum et praebeat, 
govicus, rogovtovy xal zagézer, ov u£vvo: Üvyaus- non tamen valens transcendere duodecim solidorum 
vov vasggaivay viv ro» duodecim solidorum srocó- uantitatem in duobus lectis Studii et Stephani, in 
hr in và» qο war rod touòiov va xai «ov 20 deaurato autem posito in sanctissima maiore eccle- 
Srepcivov, éni Óà vov yovgondgtov v0U xeérov xarà sia, vel uno solo pro eo forsan faciendo, quattuor 
ty d yimrdrus tue éxxÀncíav, ij ys évos uóvov solidorum; ascetriis autem et canonicis et acoluthis 
rod dr ab rod e gin xavacxevag ?ngouévov, .quat- — duplicia accipientibus quam prius de eis definivimus, 
tuor solidorum: «ov [04] áaxrrQsdw sal e xal — quippe et ipso asceterio (seu canonicis) gratis in aliis 
áxoAovO'wv Óinàacíova xoyiSopévo vu KungocOs» 26lectis praecedente eandem accipiente quantitatem 
re tet a u,, q ndaòij xal avxov xo dont ,οẽõjj quam etiam reliqua asceteria; hoc ipso et super 
(Gaxrroiv) fos xavosunay roi ztQoixa éni vàv àAAov acoluthis observando quod praediximus, ut et isti 

vow i you ri abxij Aanufavovios xocóvyra duplum horum quae iam à nobis ordinsta sunt ac- 
fv xai và lord des,? rguxod TOVTOV va n  cipiant. Quando tamen unus horum trium fuerit 
Tdv doo Aarrouévov & Sr gpOacavrse sino-30]lectus in quo funus agitur, id volente qui hoc cele- 
pev, Gere xal tobrovs diniaciov TOv jdn nap 17 o» brat, Labs deo amabilibus defensoribus necessi- 
dearerayutvœ rouge a., dra o. uia voire tatem tibus corpora decanorum praebere (e) 
và» 1QiO)v air, He, dp! 7& ij unde yirerai, vovro quibus cis deputavimus octingentis decanis et lectos, 
Bováouévov r raixus in. ralod cos, a ndaòij 1o» Jeo- non tamen expensam facere aliquam; deo amabill- 
pe ixüixo d &yáyxn» éyóvtov 1à cauava vd 35 

exavdGv napérs» 4 ov abxote dn] óxraxo- 
lr égyactngiowv xal rà wAvas, ov uévtor dgand em 
noua dud iv TOv JsoguAsGtatow Oixovoua avay- 


praesto sit cum octo ascetriis vel canonicis et tribus ui dictum est acoluthis: neu quicquam omnino acci- 
piant neve propter datos cereos exigant aut alium modum per alium praetextum „ 

VI. Haec tamen omnia definimus de iis qui non per ambitionem duos magnos lectos reguirunt qui 
in sacro pretiosae . thesauro positi. sunt, Studii dicimus gloriosae memoriae et. Stephani 
siagnificae memoriae. Mam uis illos habere vclit, utpote qui multis hominibus opus habent et custodia 
sept ien et alia quoque sollicit ine indigent, id non conectimus iis quae supra dicta sunt, sed cum ambi- 
tiosam exhibeat voluntatem, quantumcumque pro labore vel decanis vel religiosissimis ascelriis aut cauo- 
nicis dare pepigerit, tantum praebeat, ut id tamen duodecim solidorum quantitatem excedere non possit 
in duobus (lectis Studi el Stephani, in deaurato vero qui positus cst in sanctissima magna ecclesia, vel 
certc uno solo qui scilicet in eius locum conficictur, quattuor solidorum: ul ascetriae et canonicae et 
acoluthi dup'icia quam antea de iis definivimus auferant, ac tum ipsum quoque asceterium. (ascetria- 
rum) vel canonicarum, quod in reliquis lectis gratis praecedit , eandem quantitatem accipiat. guam 
cetera asceteria; idemque etiam in acoluthis, sicuti modo diximus, observetur, ut illi quoque duplum co- 
rum quae iam a nobis constituta sunt auferant. Ubi vero unus sit e his tribus lectis, in quo excquiae 
fiant, cun. id voluerit qui eas celebraturus est, certe deo carissimis defensoribus necessitas. iniunga- 
tur corpora decanorum er octingentis quae lis destinavimus officinis et lectos. exhibendi, nec tamon decanorum ex octingentis quae dis destinavimus officinis et lectos exhibendi, nec tamen 

2 aexntroiov L | 3 ovàà») qrxeiow L | 3 oiv] oii L | 4 £j addidit Za. dane r | cireorum V | 4 ot «t 5 alio om. r I. 7 diffinimus 4 3; addidit Za- tione r | cireorum V | 4 et «t 5 alio om. r 7 diffinimus 
chariae » xAivaé Lc] vavtac M rait as xAivac Serimger ry l qui] quia r V | 9 uabilir | gre ors (i. e. omnes, 
9 à: M] d L | 13 a M) ele Le | 16 ; rote] 4 | pro dins) r | 11 uoluerit accipere illos r J utpute V | 
om. € || 19 duodecem solidorum M, dd en 0. Ma. v., L | 12 plurimis r] pluribus V vulg. repete r | 13 quae- 
20 xai vov] rod om. L | 22 * 5j ys ávós (cf. € ve dam r quam V | curiositatem V | opus] op eras. V | 
uno $olo)] sí ys évóc s M (xal sixosuGuévov Za- | 14 quae) quem r || 16 asciteriis V ascisteriis r 17 cano- 
chariae, in Hn extare xai affirmans) | 23 quattuor soli- | nicir dare paotus erit (cf. Zulian. quantum pepigerit)] 
dorum M) «s60ágov vou. M s. v., L | 24 * 0i seclusi | dare potuerunt r placuerunt dare V dare placuerit vulc. | 

L| sei xavovixóv ML«] fj «avovixQ» cum | 18 transcindere r V [ duocim V 19 qualitatem l | in 
Haloandro vulg. | 21 &gwntQuo» inserui cum Haloandro | deaurato V) indesiderato r | 20 autem) ut r | 21 solo vulg. 
(cf. 320, 34): nisi malis delere vv. ijros xayovixo» | éxi] | solido rV | forsam pro eor | 22 aaciteriis V asscisteriis 7 
autem et V] aut r vu. | 23 dupplici rfj de eis] de eius 
de eis r deis V | diffiniuimus r 24 asoiterio V assiste- 
rio r | 25 5 20 asciteria V asscisteria r 
haec r [28 iam om. V | accipiant vulg.] aceipiunt cr V 
29 quando tamen unus V] quantum r fuerunt r j 30 uo- 
lentes r | qui] per V [ celebrant r | 82 e om. lihri | 
93 eis V] in eis r | octigontis r et om. V | lectus v 
lectum V | 34 expensans V/ expensas r mabilibus V 


$xà L | 32 vovt (sic) M | 34 érupsdovvros L | 31 égya- 
p (ey Haloander! Osxavo libri | xai] did vel sis malit 
ariae I 38 oixovópov] éxdixow L* 


— | 2 noli LA 
3 acoipientibus) et aecipientibus V || pro cereorum da- 


CIRCA DEFUNCTORUM EXEQUIAS 323 Nov. LIX 6. 7 


saboudyov Kx cs Tie mgocódov T$ magà Mvacracío» bus oeconomis cogendis vel ex reditu ab Anastasio 
tov rij Üsías ie xavaleAmsuuévge Kx ve t)» — divae memoriae relicto vel ex trecentis ergasteriis 
vQsaxogíev doyactnoíov ty» sigruésvn» nácay qdamůd - omnem memoratam expensam fieri circa dictas per- 
vnv mxouigÓa e tà slgmudva q xarà 15» —S0nas secundum in omnibus ordinatam a nobis di- 
45. nag rerayuνν zaGQ iu,’ u eοE,0. ore b visionem. Sic nihil indefinitum erit, sed et mediocres 
ovdà» dógigrov Juras, 445 ài xal oí ustgucréoac vàs sepulturas fleri volentes hac fruentur dispositione 
tags yívegOn: Boviousvo, ravrné anolavcovo, cis et ad munificentiam respicientes non magis damni- 
Qiarvzoigsos xal oí xtg0$ pr ógcwtsc ov ue- — ficabuntur, sed erunt cum mediocritate munifici. 
vad Crue raovrai, dd Kaovvas usva. rob ustQlov 

egidótiuos. 10 


CAPUT VII. 


Tut ra roi use Quopicapev di vs role deya- Haec igitur nos decrevimus et super ergasteriis 
eTroíos int vs taie ad ονν dmi vs rate iu ο % (et super reditibus) et super exequiis, vel quae gra- 
rate T& ,v xa 18 xarà gudotiuíav yiwwouévais. — tis vel quae per munificentiam fiunt. Custodes quo- 
gvÀaxas dd rzárrous» xo cus(orov del pvlárragÓa, — que ponimus, ut inminutus semper custodiatur erga- 
v0» ry dgyagtroíov dgiÓuóv o9 uóvoy % édvOoLo- l5 ateriorum numerus, non solum gloriosum praefectum 
ra ro e rijs evOa(uovos vavtgs zxOAÀs0€ xai vzv (felicis) huius urbis et ei oboediens officium, sei 
avrQ nauDouívri» rah, d noAÀlg uallor vy» ejy multo potius tuam celsitudinem et qui semper cip- 
ezsgoyj» xal robe da tis d mQosrzsouévove ij gulo sunt addendi cui nunc ipse praesides. Insuper 
vi» abr égéGtnxae. xal x ys xal sow» ópípo- et poenam definivimus et adversus officium tuum, 
psv, xarà Tas rie Tabso6 vie c, si QqOwgsons, 208i neglexerit, quinquaginta librarum auri, et adver- 
quinquaginta librarum auri, xerá vs vv da ro cov sus eos, qui semper tuam perceperint sedem, dupli- 
nagaAngyoudyo» O90rov qa, Gre ui] Gvyzo- cem, ut non cedatur aliquando memoratorum 
ea, zovs rO» tw signudvow e éxavóv de,. — centum ergasteriorum numerus deficere secundum 
geriet agiDuoy dAleiyas xarà ch» sionpévn» 9uiv — dictam à nobis divisionem. Sed si docearis hoc 
d. ala du i Oi0agOsins vovro j; abròe ; oi2bipse aut qui post te, huius omnem ponere provi- 
gerd Ga, rovtOV xüga» tíDagOans moóvoia» xal xaga- dentiam et procurare eum inminutum per omnia 
exeválsu» avrov dpusíorov did mxavro» uévts xci perdurare et inonustum et sine adinveutione et a 
&4Bag; xal axemivóntrOv nagd ts rj oi vmsQorie xai tua celsitudine et ab omni alia persona, ut non haec 
mavtoc érégov mgocorOv, cta ur ravtn» YE, fiat occasio quatinus, contra quod definitum est & 
ngóqaci» 10V vtaoà 1Ó Ó.oquGpávoy ui do hν,⁰D/e va 30 nobis, detur aliqua merces pro funere alicuius per- 
i vno xgjaíac vivos 7Qocoov. ovÓsuiae d- —gonae. Nulla discretione facienda personarum de- 
xoícsc$ ysvopávre vOv tQosozO» vOv velsvtowrov — functarum, sive divites sint sive pauperes, nisi tamen, 
sits our ee TtÉvoivto, di sí ur, xaOuanso i — sicuti praecedenter diximus, unum trium lectorum 
are Onus, uíay vÀv vui» e oro, iy — elegerint, in quibus competentia disposuimus. Et 

và T7Qos/xovrta ÓOurvnocauay. xa Bovióuada 35 volumus etiam illa tenere secundum hunc modum 
n xQatSi» xavd Tovro» TOv tQono» xai silva, et esse per omnia inmutilata et inmortalia, bac 
q .d zavi0$ dxνij] i 1s xal dDdvava: rovÓs rov ÜOsíov sacra pragmatica lege per omnia tenente, donec 
maypatixov vouov di mavtós xoatovvroe, foc eici» sunt homines, donec magnum et valde laudandum 
é»Ogozos, foe ro 7775 xai moÀv/u»nyrov tO» Xo - Christianorum nomen in hominibus est et cotidie 
Griava óvoua dy áyOoormois ir xal xa" jusga» 40 per dei clementiam augetur. Providente quippe huius 
dià ⁊ije vov Ósonórov Jaov guAavOQorzías aber. 


sumptus ullos faciendi: cum deo carissimi oeconomi et eæ reditu ab Anastasio sacrae memoriae relicto et 
ex trecentis officinis omnem quem diximus 1 in personas illas facere cogantur secundum di- 
visionem a nobis in omnibus constitutam. — [ta nihil. erit i W(um, verum et qui mediocres sepulturas 
fieri volunt, hac constitutione fruentur, et qui ambitioni indulgent, non magnis afficientur dispendiis, sed 
cum mediocritate erunt ambitiosi. 

VH. Haec igitur nos definivimus et de officinis et de reditibus et de exequiis, tam quae gratis 
quam quae per ambitionem fiant. Custodes autem duo semper integer serveur officinarum numerus 
constituimus non solum gloriosissimum praefectum huius felicis urbis et quod ei paret officium, sed 
multo magis tuam sublimitatem ct qui deinceps magistratui praefuturi sunt. cui nunc ipse praees. dc 

terea etiam poenam statuimus et in officium tuum, si rem neglexerit, quinquaginta librarum auri, et 
ein cos qui pro (empore tuam sedem occupaturi sunt. duplicem, ne. umquam mille centum quas diximus 
officinarum numerum deficere patiantur secundum divisionem à nobis dictam. Sed si hoc edoctus sis vel 
ipse vel qui post (e futuri sunt, huic rei omnem curam adhibcatis atque efficiatis ut integer per omnia 
maneat nec gravatus nec. commentis ullis vexatus aut a (ua sublimitate aut ab ulla alia persona, ne 
índe occasio existat. mercedis alicuius praeter id quod a nobis definitum est pro exequiis alicuius per- 
sonae dandac. Neve ulla differentia fiat inter personas defunctorum, num divites sint an pauperes, nisi 
forte, siculi prius diximus, unum ex tribus illis lectis elegerint, de quibus quae par est constituimus. 
Atque illa quoque secundum hunc modum valere volumus et immota perpetuo atque. immortalia esse: ut 
haec sacra pragmatica lez: perpetuo valeat, donec homines sunt, donec magnum ct laudibus celebratum 
Christianorum nomen inler homines est et cotidie per domini dei clementiam augebitur. | Nimirum pro- 


1 r zaoó) *7€ om. L | 8 o?] oi LI 135g. yevogd- | spuentes r | magis] leg. magna? | 12 et super roditibus 
yas. 5 Eu und bo 118 xai 2. del kl &pxre | add. vulg. | 13 Custodes] Iusto dem V 14 N V | 
xeoctzcouévovs) et qui semper cingulo sunt addendi | ergasteriorum semper oustodiatur r | 16 felicis addidit 
li. e. 1 d zgosO'naopévovs?) c | n] e» L | 19 av- | Osenbrüggen | uerbis et eo ueniens officium r | 17 et om. r | 
roðs EI ol done] definivimus c | 21 quinquginta libra- | qui semper] quae semper per r | 18 praesidet 7 prae- 
rum auri Jf, zsvtáxovra «oov yovciov Ms. v.. L | | sedit V | 19 difüniuimus r || 21 perceperint) per r [| 22 non 
to») vóv M| cov L* | 22 2oóvo» L | 24 d h | concedatur vulg. | aliquam V 12 Si om. r V | docearis 
L| 25 9i9az9 sire ariae cum c) did (ain ex de i doceatur r | hoo] hunc V nuno r j 25 huius 
corr. M) ML II avxos) 5 om. 6 | 21 udveiw Mc) a om. V | omnem ponere] omni tempore V | 26 eum in- 
L|32 r nQosonov ywoudsyns L minutum] enim minutum r | 27 inhonustum V inob- 

nustum r | adinuentionem r | 29 contra om. V | quod dif- 


finitum est r V* diffinitum est quod V* | 30 mercis V 
1 yoonimis r | 3 fleri] leg. facere? | 4 in om. r | | 34 legerint V | 36 inmaoulata V | 37 pragmata r pr. 
5 erunt r | et om.r | 6 uolumus V | fruetur r1 7 re | 38 sunt om. V | 39 omnibus V | 40 prosidenne r 


Nov. LIX 7. ep. 


ægorood re on lad j tovtov zQÓ v aÀluv asürtay 
aur TOU οονπν τειντh⁰νον TaTtQiügyov vaítne Tre da- 
vovoe TtÓÀSOS, ere Ard rj iagavaxre ébovoíac av- 
ro TQ Ttgaypati youpsvoy g Gvyyoosiv sag. urds- 
vos 7tQOsc zov prts iegaTixOU. MTS di , TOY 
l undevos xagafaívsaOas và xap' i,? di- 
veyuéva. dl xai α % vi» Bagilaíaw wevexoivo- 
av sie 1àv uéyav dpogoga» &, cere xb dsl vàw 
GxüTiQU» xvQu0» aygvmvo e TOUTOV TOV TQayuatos 


924 


DE EXPENSIS QUAE FIUNT 


ante alios omnes ipso sanctissimo patriarcha huius 
felicia urbis, ut cum pontificali dignitate ipse causa 
utens Don sínat ab ulla persona neque sacerdotali 
neque iudiciali neque aliorum ulla praevaricari quae 


5 a nobis ordinata sunt. Sed ipsum imperium con- 


iuramus ad magnum respiciens deum, ut semper 
sceptrorum dominus huic rei provideat. Non enim 
hoc pro solis est mortuis, sed etiam pro viventibus 
et maxime imperantium salute, pios actus omnino 


stgovosiv * ov v vzép uovov ágcri rodro vtov redu- 10 ad effectum adduci, et non laborantium bonum opus 


r. dA xal b ν àv Lavrov xal dora 
và» Bacilevóvto wv curngiae, vÓ rùs svgafeie yr 
sá&vrog$ die &gyov àyscÓa:i wal u9 r tov οHew 
sovnxoruow» ayadOosoyía» vxo rie rh épsbne b u- 
nde anóllva Das. "de 

eia agsicrta xal avsÀn vlt r os DurrvrtaiSagev, 
ovto và lota xtavta dgyaovrQua vroTsA) xaJsctávas 
Osaztítousv, unÓsvoe navrsAosc dd, Kxyovtos A 
e)rà TOU re love, urs tO» evayam e F- 


a subsequentium desidia deperire. Sicut autem mille 
centum ergasteria inminuta et sine tributo servari 
disposuimus, ita reliqua id engen omnia sub tri- 
butis constitui sancimus, nullo penitus licentiam ha- 


ere d và xi éxectov ieyaorij- 15 bente excipere ea tributis, neque venerabilibus domi- 


bus neque xenodochiis neque asceteriis vel mona- 
steriis aut alio quolibet, sed neque ipsa imperiali 
nostra domo aut qui in cingulo aut qui in potesta- 
tibus sunt; sed omnibus ergasteriis similiter agno- 


»ev lire donn cue iñ uovagvnolo i étágov rb, 20 scentibus tributa, nec paulatim singula excursare et 


a undà avro) ToU fae: "uov oixov i tOv dv 
&oycic ij vOv» dv Üvvausciv: da na&vrow r dy- 
ernoíov Ópolos Értiyivvosgxóvtorv rd xu. ccce ur) T 
xaTa Luxgóov Éxacro» éLxovcsievv xal TO idiov dàa- 
gives re UxoÀslsuuévouis 0ÀMyos 
Ts dvai H, xavrsvDev ,] vplíaracO'as i 
robe pégsuv. avtz» ov Üvvau&rove. 

(Eniloyos) H roi ay vragoxyr, xal oi uevá 
€» rij avtr» agyn» nagalywouevos xal 9 ν e ονε 
do: rde «a rtagactávra zuiv did Tov staposcoc . 
mQayuatixoU TUZOV VU» T8 xal ee vOv ite anavra 
xc ui Fou. Dat. In. non. Nov. CP. imp. 
(dn.) Iustiniani pp. Aug. ann. XI., post cons. Belisarii 


v 1 - 
€ Oo to xav in- 25 


proprium levigare et reliquis paucis existentibus 
totum inponere onus, et ex hoc magnum sustinere 
dispendium ferre hoc non valentes. 


Tua igitur celsitudo et qui post 


pilogus. 
* inistrationem acceperint et parens 


(te) eandem a 


siov 30 tibi officium. quae placuerunt nobis per praesentem 


divinam pragmaticam formam, nune et in reliquum 
omne tempus servabunt. Dat. tit. non. Novemb. 
CP. imp. dn. Iustiniano pp. Aug. anno Xl. p. c. Be- 


v. c. ann. Il. ſa. 5371 lisarii v. c. 


spiciat huic rei praeter ceteros omnes ipse sanctissimus patriarcha huius felicis urbis, ut cum sacerdotali 
potestate hac in re versetur neue ab ulla persona sive sacerdotio sive magistratu praedita sive alia ulla 
violari a nobis constituta sunt patiatur. Quin ctiam. ipsum imperatorem obstringimus ad magnum 
deum respicientem, ul sceptrorum que est moderator. vigilanter huic rei prospiciat: neque. enim 
o solis mortuis hoc fit, sed etiam pro viventium et maxime imperantium salute, ut ptae actiones omnino 
ad effectum adducantur neve corum qui prius laborem susceperunt bene facta per successorum negle- 
gentiam pereant. Quemadmodum autem mille centum officinas integras et immunes servari iussimus, ita 
reliquas omnes officinas tributis obnoxias esse sancimus, neu quisquam omnino licentiam habeat eximendi 
eas a (ributis, neve venerabiles domus neve hospitia neve asceteria vel monasteria vel alius ullus, sed 
ne ipsa quidem regia domus nostra vel gui in magistratu vel in potestate versentur: verum omne: 
officinae pariter agnoscant tributa, ne dum paulatim singulae se exeusant et sua. allevant, reliquis paucis 
futuris totum onus imponant, et inde magnum subeant detrimentum qui id ferre nequeant. 
Epilogus. igitur sublimitas et qui post ie eundem magistratum susceplwri sunt. et officium 
quod tibi paret ca quae per praesentem. sacram pragmaticam sanctionem nobis visa sunt et nunc ct in 


omne deinceps tempus custodient. 


3 «vv» L* | 5 egxixov. ML (cf. 316,13)) &oxovte- 
«oU s. v. M,rulg. I 6 K e L9] 7 xa om.c 
9 àygvnvov L, om. C || 13 ztgortevnxoverv L | 18 é£atonw 
M |23 xà M] «o L | 24 4Exovaasvse» L | 26 8aoav L 
32 xpovovs L | subscr. dat. post cons. bilisarii (uilisarii *) 
Jul. | 111 non. Nov. 6 AA.] Im nov. M. u ,p 
Theod. | CP. imp. Iustinian. pp. aug. ann. XI post Hili- 
sario vo. conss. ann. II M CP. imp. dn. [ust. pp. aug. 
ann. XI po. Belisarii vo. c ,v Fre a nerd vrv 
vnatsíep Bshg«gíov rd g“ id. 4 (corr. “ Theod. 
usxa FM. nr l Beν,‚Üͥ io v0 y' Bacsías Jov- 
G1.51av9V (TO sa) Ath. 


2 verbis r 1 „ eam r | 3 utent V | sinat 
vulg.) silest V sio eat r | 4 priuari c | 5 imperium om. 71 
coniuuauimus r | 8 est r] et V | leg. viventium? |? pius 
r V | acto V] 10 affectum . a vulg.] ad r V | de- 
siderare perire V | 12 oertum V | iminuta V Iminutam r | 
seruare r | 13 tribus V | 15 ea Heimbach] & (om. r pr.) 
libri | uenabilibus V | 16 asisteriis V assisteriis r 18 po- 
testate r | 22 sustinere magnum V | 23 fere V | 29 te 
add. Berk | *aoceperit r aociperit V | 31 nuno et in] 
ne r | 32 subscriptionem -le-"mux ^x V | 33 oap. inpr. 
donno Tust. Vi anno e XI pc. bilisiario uiro olarissumo 
V | anno II add. vulg. 


UT DEFUNCTI SEU FUNERA 329 Nov. LX pr. 


2 LX. Auth. LXI. Coll. V tit. 18 


IIEPI TOY TOYZ TEAEY- R UT DEFUNCTI 
T9NTAZX HTOYN TA AEIVANA SEU FUNERA EORUM NON IN- 
AYT2N MH ENYBPIZEZOGAI IURIENTUR A CREDITORIBUS. 
llIAPA TN AANEIZT9N. KAIsET UT CONSILIARII NON SUS- 
IIEPI TOY TOYS IIAPEAPOYS CIPIANT COGNITIONES ABSQUE 
MH AEXEZOAI AIAITNQZEIZ IUDICIBUS R 
XA9PIZ INN APXONT9N [MHTE 
IIPOKATAPEZIN IIOIEIN MHTE 

AIIOSAZEIZ EK9EPEIN]. 10 


O avrós Hao "oavvy / évÓofovaàr énagyp Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. Orientis secundo. 
tu avatOA«ov stoastoQicov to g, axo vnatoy xai 
7a taxi. 


(Hpooípsov.) Oi rije aÀAnOsías vàv moayuávovy (Praefatio. Qui veritatem causarum coniciunt, 
derogaõον,w l ovx dv ie sic Máputpsie yooiav, si 15 non facile ad culpam veniunt, si veritatem exami- 
v4Àn)Y, wavatevdLouv' v,vàg yàg sixos tq mÀnjOs nent: quosdam namque veri simile est multitudinem 
te w, TO» xaO ' éxdctgv d ruov ngotsÓs- legum quae per singula a nobis adiciuntur culpare, 
pivov ániuangsgÓa, ovx évvoovvtas, Or. ví xoe(as non considerantes, quia opere semper vocante con- 
esi xa. „ TOié ztQaynagi viOéyO. vo- 3onas causis ponere leges compellimur, cum semper 
ue ayayxabousQa, «dv asi sagadóbos avagvopus- 20 tone emergat et ab his quae iam posita sunt 
vn vio tv jdn ygagévvov OsganxsvegOas ur; Óvra- — mederi non valeat. Quale quiddam nuper est i- 
rer. Onoioy Ór v. xai &vayyos 4yvaaw. opsis- tum. Deberi sibi quidam dicens ab aliquo, dum 
eu ya t« Àéyory ztaa Di „ to» d οDν,e,t — hominem in morte cognovisset ease coustitutum, mi- 
éniDavatov dyvo ,h q, GrQatusrae aJQoícas lites congregans et servos alios plurimos ingressus 
wai oixétaé xai árépove me zásíctove 7G avtq 25 est super morientem; verum ille anxistus clamare 
ssAsvT vti 0 4 Ouiyspaivesv va xai Boo QietéAecsv, coepit, donec eum violentia compressum reliquisset 
Íes avrov vao rij Bíae GvvoDovusvov agüxsv v spiritus. At ille etiam signacula imposuit rebus sua 
yv. 0 di xal cyuavrQa ineri t ro, ngayuagds — potestate, praesente nullo in ciugulo constituto aut 
xaT oixsía* éLovcia», szagovros ovOsvos vow d agyij quolibet omnino legali et civili officio observato. 
vevaypávaev 7) re ol. vouiune xai % va£sos 30 Et neque ita recessit, sed etiam defunctum iniuriare 
gvlavrouéwne. wai ovÜ' ovra av5xsv, dd wai %% hon eum piguit, primum quidem insistens non fieri 
vexpov vfQiLsuw ovx ox»si:. Qo rov h év.crausvos — exequias, deinde, cum vix cessisset de domo deponi 
en yivsaOa. vr» vagrv, aita dnsió: uod dvedoxsv 


Nov. 2 (Authent. LXI = Coll. V tit. 13: gloss.) Graece extat in MLB. — Epit. Theod. 60, Athan. 6, 2. Julian. 
const. LIV. 
Prooemium [lIoiyua waoavouov éyvwcOr uiv Kvayzos. Os (v. 22) ....... adser. BX 23, 2, i. 


LX. 


NE MORIENTES VEL CORPORA EORUM INIURIA AFFICIANTUR A 
CREDITORIBUS. ASSESSORES NE SINE MAGISTRATIBUS COGMI- 
TIONES SUSCIPIANT E VE LITIS CONTESTATIONEM PERAGANT 
' NEVE SENTENTIAS FERANT). 
Ádem Augustus Johanni gloriosissimo praefecto per Orientem praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatio. Qui veritatem rerum seciati erunt, haud facile reprehensionibus indulgeant, si in 
verilalem inquirani: neque enim mirum quod sunt qui multitudinem legum quae cotidie a nobis proponuntur 
reprehendant, non reputantes necessitale seinper urgente nos cogi rebus consonas reddere leges, cum quae 
praeter opinionem. semper emergunt, per eas quae iam scriptae Sunt sanari nequeunt. Quale. quid. eliam 
auper cognitum est. idam enim, qui quid sibi ab aliquo deberi. diceret, cum hominem morti vicinum 
etie cognovisset, congregatis militibus ct servis aliisque quam plurimis moribumdum aggressus est: is autem 
aegre id /erre atque clamare non desiit, donec vi oppressus auimam offlavit. Ai ille etiam signa bonis im- 
posuit ex: propria auctoritate, nullo ex magistratibus praesente neque ullo omnino legitimo aut civili ordine 
servalo. Ac ne sic quidem destitit, immo etiam corpus mortuum contumelia afficere non dubitabat, qui 
prinum obstitit ne sepultura fieret, deiude, ubi mortuum domo efferri aegre permisisset, feretro appre- 


2 IIeoi vov (vov om. M) — 4 ivvfpiteaOas MLB Atk.] | 27 oOovusvoy B3 | 28 indie B1 J 30 e L 
Lael «09 5 évvQi;saDO'as và «ov αν⁰00 .- Asiyava | „ B3 | 31 om. La | 32 v8oizoov B1 | noova 
Theod. | 5 xai — 10 4 om. Ath. (xaà sisgi vov | B2 I 33 yévscOas LB2] yeseaD'as M 

ve nagédoow ngoxacagbse H moii fire 

L yi) àxtoqacsss sev rubr. B 7, i) || 6 Ku 17 M E um 

L!'| 7 diayvociv Theod. | 8 xogis — 10 éxgépssv om. b oonsoiliarii R! I 6 cognitione V | 11 Orientis om. R | 
Theod. | ust. éxgégssv M, om. Le | | 14 ueritatem 7'] uarietatem AVT* | committunt. Li 
9 xo» M | 11—13 inscr. om. L 1 15 fatile V! | inueniunt R! venient vulg. | 16 veri] uir 
Le | 22 éyyvoaOv, L | d ον ML* BX (cf. 320,19) [R | 17 a om. RT j| 20 emergeat V* | sunt posita £ | 
eyeíAsa 9as oí L^ | 23 yag om. c | 4xsi 2 | 2A iin. 21 ualeant V! 7'! | 22 Deberi] enim add. vulg. | 23 monte 
Juvacov] éxi Quvavov L ini tq Qavatq BÀ in morte d 1 5 24 alios] et alios Beck || 26 eum donec TI 27 etiam] 
naJegravas) vvyzavovva B || 25 nai éréQovs] wai om. C et V | 29 observato vulg.) obeeruunte libri (cf. 326, 15) 


Nov. LX pr. 1 326 


olxoOsv xataveyOTvas xóv vexgóv, farm Oruodíq tv mortuum, instabat publice portari lectum non sinens 
éxqopüv rj , énidafópavos xal ovx àsr;aa» “ neque deducendum dicens nisi debitum perceperit; 
ys» ci ui ro xe xouíGcsto, Koc xal avrupovrri;» — donec sponsorem accepit et ita iam defunctum tradi 
lage xai ovtos vov in veOvscixa „ rñ terrae permisit. Negotium siquidem quo haec com- 
yi ours Ee. En udv ovv ve vnoO40sns xaO" b missa sunt competenter dispositum est: oportere 
taUta QZudornras và scoosnxovra Oisvvmo rn, ght autem iudicamus etiam generali lege haec emendare, 
9à pyovusDa mal yevixq) vópo ravra éxavoggoGga: non sinentes haec rursus committi semper sine 

oV GvyyoQoUvre$ «vta xal avOie ninupsinJnva, ué- latione manentia. 
vovra h zawtO6 dvouoD cr. 


UT DEFUNCTI SEU FUNERA 


CAPUT 1. 


O«sonibousy toívvy: ei rie dxsívov segióvtos . i Sancimus igitur, si quis illo superstite adhuc quem 


2 


rod vouiLouévou yoscctsiw avtQ xaraAnfos «i» ol 
wíay tQ» avtoU xai évoyAoín ztegióvra xov üvOQuaor 
xal rode oixsí(ov$ robe avtoU (aner i gausv xal 


saidas x olxoy dle), ij xa afjuavtQa xat! ois, 


it ouota- in. xe voluqm ur noóttQov wrgov xai 
rates von uera vy» TOV Asyouévov yeso vei» 
vsÀsvizv gvácyOs(cne, rj ud» ayoyre mxavrose dw- 
miret. site Quxa(lay Ivo vavtqy sita xal u, óróGOV 
dà ógsilsc Das yu, vodovtov Étsgov roosanamsia o 


putat debere sibi ascendat domum eius et molestus 
sit superstiti homini aut qui eius sunt, uxori forte 
vel filiis aut domui omnino, aut etiam signacula per 


ropriam potestatem imponere praesumat non prius 
15 8 : "A : 5 dleitur 


ecreto et officio legali servato post eius, qui 
debere, mortem, actione quidem modis omnibus ca- 
dat, sive iustam babeat hanc sive non, quantum 
vero deberi sibi dicit, tantum aliud superexigatur et 
detur iniuriati heredibus; confiscationem quoque in 


nad Óidóro cole roð nsQwBoiguévov wÀnoovóuow, Ó5- 20 tertiam substantiae sustineat (sicut et Marcus philo- 


av ve ee TO toívo» re nsQuovoíaó vgucvásDo 
( xai Mágxos 0 qiAosogorraros TOv avr 

qe in vàv éavtov yéygaga vóuov) xai àtipíq ur- 
rio dw. d yag 1r» a»ÜQorov qoc» ovx aiGzvpOsic 


Oíxauos a» eir xaà xormags xal dν xai vois de 25 


1 d&xacs 5nuiova Das, N dd xal ru r,. % re 
msgh T9» r duügtos i6 TOU rer iννeοẽ xai 
vj» éxgpogüv xcÀj0:, ysygasia: piv ín vd xai 
v9 u,, xatQl zxeQi tovtov, a d xal A 


pud» usito» énicOo oic vxÀn9upsánruass v0), xai 30 
vois avroie vrtoxsigO'c ole ò na- vzdyss vónos tovc 


dv bog rotor v omxoijov Eynuev nánupusincavcas. 
vovrov zgóvoiuuy Ara Qiagegovros uiv voU dv. 
Sotordtov émdpyov rie svOa(povos rare nó 


, 


- - , 2 Auge, q) 
rij r rotor . éxavyopgO , h,, od dd ir- 35 


vov xai voV évÓoforaiov vOv isgov nuow sxQairo- 


énágyov xal toU ivd oto d ro uayícrQov tàw 


(cv 
Suo» zuo» Ógguxíov, xai vo» de tOvtoue ziO0- 


sophissimus imperatorum in suis conscripsit legibus) 
et infamia feriatur. Qui enim hominis naturam moa 
erubuit, dignus est et pecuniis et gloria et aliis 
omnibus condemnari. 


1 Si vero etiam moriente quodam circa funus peo- 
cetur aliquid morientis quod exequias beat, 
scripta quidem iam lex est et a nostro super 
hoc, tamen simul etiam ex nostris maior sequatur 
delictis poena, et iisdem subiaceat quae praesens 
infert lex eis qui in vivente tale aliquid quale dixi- 
mus committunt: huius rei providentiam habente 
praecipue quidem gloriosissimo praefecto huius ſeli- 
cissimae civitatis, cui talium emendationum cura est, 
nihilo minus autem et gloriosissimo sacrorum nostro- 
rum praetoriorum praefecto et gloriosissimo magistro 
sacrorum officiorum, et semper his oboedientibus 


cop. I edo i A res extat B 23, 2, 1 (Oeoztitousv — 32 nÀnuusigsayvas D* p. 683 Zack. ). — 
Summas habent. BÀ (ez Theod.) et Anonymus Bodleianus (Zachariae Avixò. p. 213, ubi citatur vsaga Y). 
cap. I pr. argumentum citatur in codd. aliquot Prochiri 37, 2 et in schol. ad Epanagogen 35, 1. 


henso publice exequias inhibuit nec se destiturum esse dixit. nisi debitum percepisset: donec fideiussorem 
accepit atque tum demum defunctum terrae. tradi passus est. Aigue de ipsa causa, in haec com- 
missa sunt, quae par est constituimus; existimamus aulem etiam generali lege haeo emendanda esse, ne 
patiamur ea denuo delingui, si perpetuo maneant lege non definita. 

I. Sancimus igitur: si quis superstite adhuc illo quem sibi debere putat, domum cius t atque 
vexet hominem donec superstes est et familiam eius (uxorem dicimus et liberos et omnino domum), sive etiam 
signa ex propria auctoritate imponere ausit non prius observato decreto et legitimo ordine post mortem 
eius qui dicitur debere, actione quidem omnino cadat, sive iustam cam habeat sive non habeat, quantum 
autem sibi deberi dicil, cius alterum tantum ab ipso insuper exactum heredibus praestet cius qui in- 
juria affectus est; ac publicationem tertiae partis bonorum subeat (quemadmodum etiam Marcus summus 
imperalorum philosophus in legibus suis scripsit) et iufamia notetur. Oui enim naturam humanam 
non reveritus sit, dignus est qui et bonorum et existimationis et reliquorum omnium damnum faciat. 
1 Quodsi quis ctiam mortuo aliquo circa sepulturam defuncti peccet et. funus impediat, de co quidem 


iam pod oe est lex: a patre nostro, verumtamen per nos etiam maior poena sequatur delicia, atque üs- 


dem subiaceat quibus praesens lex eos subicit, 


qui in superstitem | tale 


uale diximus delictum com. 


miserint. Huic autem rei prospiciat praecipue quidem „ praefectus huius felicis urbis, qui 


eiusmodi rerum emendalionem curat, nec tamen minus g 
gloriosissimus magisler sacrorum nosírorum officiorum, atque quae semper iis parent o 


11 r oíixíav] om. B* | 12 x7» avxov] rh om. L 

13 sq. 5 aids 5 olxoy | 14 odo» LB* | 15 voÀ- 
uo M] rod LB* xoAuoaw Bí || ngorvégac Bf | v 
4pov xal] pvcavs? L* | 1T zavteAos Bf | éxnertéxo 
post 18 ji) collocat D* | 18 £ye« B* || ug» L'! | 19 Aéyes 
L Bs) quM 21 ve ] 9à LB. J 23 Maegxos| o 
dq, L. Pro divi Marci decreto (cf. Dig. 48, 1, 1 4, 
2, 13) potius lez lulia de vi excitanda erat: cf. Dig. 4S, 
7, 1 pr. et 8 23 yéypas vas L || 1 E 21 y- 
4v Bí | audgto:] peccetur 6 | vec vs MLLbfíg 

28 xo $e: M B* | vónos] Cod. 9, 19, 6 | 29 zregi vovro] 


I fr,) B? | Oguosía» L | 1 éxavog9oO nya; P ! 
| 


oriosissimus sacro nostro praetorio praefectus et 
ficia. Necesse 


super hoo g | $0 ger B* | 34 sq. e» N t L I A. 
a ML] 37 *vxagxow libri | 38 rue om. 6 


4 terrae) sepulture V? | 6 iudicauimus R | 13 etiem] 
et V | per om. V | 14 propria potestate V? | 16 — 


habere Ri | 18 superegatur V! | 20 subetantiae T'* vulg. 
substantiam VT ! om. R | et 5 V! | philoeofissimus 
philophissimus R | 21 imperator V | 21 proibuit N 
29 hoe om. V! | 30 pena delieti R; leg. delicta poena? 
hisdem libri | 31 in om. RI | uiuente Ri] uiuentem 
vulg. uenientes V | 32 babentem V ! | 33 quidem om. RI 
34 leg. emendationis? I cura cst] curare Rü 


EORUM NON INIURIENTUR 327 Nov. LX 1. 2 


piro» rüfsov. det yàg wowov Óvrow xarà je y- — officiis. Oportet cnim communibus existentibus con- 
gaes vov vBgiguatow xoi; slve. rapà tv doyov- tra naturam iniuriis communem esse iudicibus super 
roy xi) v un vovtow xojvsi»v vs xal éxÓixncw. his prohibitionem atque vindictam. His non in sola 
roi e oi . rau ris rj cd aluoros wóAscc bac felicissima civitate valentibus, sed etiam in 
gr H | «xal év azagi( toic &Owscuv, 5 omnibus tibus, quarum nobis principatum alium 
lui Tij» ino as v)» udv di dors gde o Oeo; quidem ab initio dedit deus alium vero adiecit et 
v)v dà stoossÜ rev Hd Fre xal (qnoi ric «àv adbuc etiam dabit (sicut ait quidam ante nos): pro- 
"90 iu⁰, , vOv éziyooíco» doxóvtow sire croatio- — vinciarum quippe iudicibus slve militaribus sive ei- 
vuxd» sive wOltrixOv TOUtOV 7tQOvo:uns vwiOeuévov. vilibus huius rei providentiam habentibus. Sequitur 
inter yag roĩe nd évrauOa agzovos. xal taie tov- 10 enim hie quidem iudices eorumque officia viginti 
tov td gc avà viginti librarum auri x sí rivos — librarum auri poena, si quid horum neglexerint, 
éaOvja;gousy Tovro», tais dd ésxixopío.s àva návvs, — provinciales autem quinque, si neque ipsi ad hoc 
sí ys urÓà avral móc voUro Oguqsv, mQosayysiae institerint, denuntiatione qualibet aut hic aut per 
vwos ij dvravDa fj xarà xoay yvvouésms. provincias facta. 


CAPUT II. 


Káxsivó ys u d οοο Éys» Gvve(Oouev TO un 15 lllud etiam recte se habere perspeximus non per- 
NE (xaO'nsQ xai s Znvovos vov re svos- mittere (sicut Zenonis piae memoriae dicit cousti- 
gore As&ecos Lee dH xal 7 jure uévroi  tutio et nostra quoque consiliarios iudicum ipsos 
robe zu05000v6 tO» &oxovto abr e TOv vroJécso» per se causas audire, quae apud administratores aut 
wxO0vaiv, ai xao rie &oyovsi» ij vois ÜeDoucvo:s é& datos a nobis iudices agitantur: multo namque me- 
i Qixactais xivoloto,  soÀÀQ yàg d» x«kAhióv ve20lius atque perfectius coram ipsis aumiuistratoribus, 
xai vaÀeobtsQov b avtoic 1016 doxovsi sagóvtc» — praesentibus ilis quorum causae moventur, terrore 
ti ai tuoOtcus xiwoivro, Órovc va égectarxos — imminente exhibitis testibus et omnino causa pro- 
roĩs vmzQétOvuévOis xci TOi$ «6 eixòe mwagayiwoué- priam habente honestatem, quam si apud pedaneos 
vos MiQtvgGs xai OÀc6 TOi Ttgdyuatos t/jv oixe(av judicos talia decernantur, in nullo consiliariorum 
Éxovios gapsotgca, 3j sixeg xapaidixoagval xà voiavta 25 officio distante ab illis. Sed quoniam nobiscum sta- 
x9vo«y, ovOév vov mxageÜouv ri éxsivov Óuoto- tuti semper administratores occupationibus rerum 
tov vü£sosc. d, insiò ) a avv viv ovca, UE? — nostrarumque iussionum compreheusi ad hauc ne- 
agyai r, dGyolla«e vOv ztQayudvoy xai vOv er- cessitatem deponuntur, oportet consonam congruam- 
gov xu xataiAnppévos H vavtrv vin Gvdy- que logem rebus imponere. 
xy» xavagégorrau, e Gvuquvóy 1t xai aguóduov xov 30 
1 vóuor xoi wQüyuass zxowcagOa, — ÜO:cnítousv 1  Saucimus igitur, contestationes quidem litium 
to(vvr, xis này stQoxatáglEeis dx vgónov martoe xag omnibus modis apud ipsos fieri administratoros, sive 
avtois yívsa Os rote apyovgiuy, eive ueítovc sits gu — maiores sive minores sint, sed etiam in mediis litibus 
tové slev: du xai dv uágais volg ding sicáysa Da: — introduci rursus apud eos seme! negotium, quatenus 
a4 a avtois x ο,uL af yovv xi vnóOs0iw, diere 35 ea quae examinantur agnoscant. Cum vero novis- 
avtove rcd scQonyoruGuéva nadsi». ana- Óà ar - sima sonteutia proferenda est, nullo modo praesumere 
tg anógpagió dxpsgagOas bd, xa1à urdéva tQó- 


zT II Oe Heis 0vveióopev ...... extat Dj 7, , 3 (1 — 328, 10 Geonlαονννẽ]d 1a6 udv — rolu % B* p. 251 
1.) 


— —— 


est enim cum communes iniuriae sint nalurae illatae, communem ctiam a magisiratibus fieri earum coer- 
citionem et vindictam. | Atque haec non in sola hac felici urbe valeant, sed etiam in omnibus gentibus, 
quarum nobis imperium deus vel ab initio dedit vel addidit ac dabit ultra (ut ait veterum aliquis), cum 
magistratus provinciarum sive militares sive civiles huic rei provideant.  Imminebit enim pocna tis quidem 
ui hic sunt magistratibus eorumque. officiis viginti librarum auri, si quid horum neglezeriut, proviucia- 
bus vero officiis quinque, si ne ipsa quidem id sectentur, denuntiatione aliqua vel hic vel in pro- 
tiucia facta. 

lam illud guogue par esse intelleximus non permitti (quemadmodum et Zenonis piae memo- 
riae constitutio dicit el vero nostra), wt assessores magistratuum ipsi per se causas audiant, quae apud 
magistratus vel datos a nobis iudices movcantur. Multo enim melius et perfectius apud ipsos magistratus 
praesentibus. illis causae agentur, cum melus immineat ministrantibus et testibus forte praesentibus. et 
omnino res suam habeat sollemnitatem, quam si pedanei iudices talia diiudicent: neque enim assessores ab 
illorum ordine quicquam distant. Sed quoniam qui continuo nobiscum sunt magistratus rerum ei nostra- 
rum iussionum negotiis occupati ad hanc necessitatem. deferuntur, oportet consonam el congruam rebus 
l legem efficere. Sancimus igitur, ut litis contestationes omnibus modis apud ipsos magistratus fiant, sive 
maiores sive minores sint; sed etiam in mediis litibus apud ipsos semel quidem causa rursus introducatur, 
ul ipsi quae prius disceptata sint cognoscani. Ubi vero iam definitiva sententia proferenda est, nullo modo 


2 xapga sg cpoxovts DB | 9 xal «7v] xal om. g | | rum e | 23 vzrggevovudvoic — sixós om. 6 || 25 ein 
15 ^x M 2 2 Li zd“ &. 9ojoss Homericum est | o6 440 87 20 rf voie L i 
lliadis A 96 | roc ML^B] ox qaí L^ (s) | 8 vd» dni- || ———————————————————————————— ——— 
x / doyoórtov] provinciarum quippe iudicibus 6 1 communi V | 2 communem) omnem R ] 4 etiam] 
10 bora, M) Tasca LB(s) bie Haloander et V | 5 aliud RHI 6 aliud V | alium vero etc.] lium — 
11 viginti librarum auri, s. v. x A4etQov xovcíov M xav- 9 scoquitur scr. R* in ras. 2 versuum | 8 quippo] al. quidem 
rio ra xovgíiov Astgoov L zxsvrastíae xovaíov vouíG- T in marg. | 10 triginta R | 12 si neque ad hoo inste- 
gero D | xo«wr» L | vivec D | 12 rate] leg. toic? || | terintipsi R | 180ausam V | ministratores RV! | 21 quo- 
N ,α,ifi L | 13 abxal scripsi ex & (praestat aveoi)) | rum delet Osenbrüggen | 22 omnino] omnes V | causam 
avra. MLB | 16 sal om. c |. Zrvevos] Cod. 1, 51,13 R' || 23 habentes R“ | 25 nobiseum] nobis R. 26 rerum) 
17 N fuit Cod. 1, 81, 15 | 19 SJòανννονε M] d. do- suarum add. R* 32 omnibus modis omnibus Vi modis 
pivous LB | 20 soAA — 22 xvoivro om. L | 21 „ | omnibus V? ] apud ipsos om. V in lacuna 3 ug. fieri] 
«vtoic Af] 24 ox! abo Be i avzois Scrimger (B/) | apud add. V* 34 negotium Ni] negotium rei Rz ne- 
(e. 329, 35) | ssapovro» éxsivo»] praesentibus illis quo- | gotium et res V | 35 exanimantur V 


Nov. LX 2 


zov ToÀut9 robe maugédpovrs xoais TO» aoyovtow 
d n, di uera vi TtQoSnxovons GSuvotytoe, y 
jdn dier aue, vOv j] npoxsiudévov loylov av- 
tous robe üQyovraé xaà ,] vOv fyoviGHuévey 
deri r a épstne xai xoívew e vroscsió cVTOUG. 
wa) Oéysc On, vàG dqécsse, ai rie i. xc ana- 
qe vnxegdcasoe, F 0 vóuos Tovro. yívsaD'as G 

xen xal avOic rove fre dx vroónOv mavrós d 
étvrov  axgoancDas TOY oxoOéGson, ode étápos 


320 


UT DEFUNCTI SEU FUNERÁ 


consiliarios absque administratoribus audire, sed cam 
competenti honestate, quam dudum disposuimua, pro- 
positis sacrosanctis eloquiis ipsos administratores et 
audire quae examinata sunt omnia consequenter, et 


5 iudicare eos negotia et suscipere appellationes, si 


jun appellaverit, sine ulla dilatione, ubi lex haec 
i permittit, Et rursus appellationis iudices modis 
omnibus per se audire negotia, nullo aliter agere 
praesumente; sed si quid tale fiat, ipsis quidem ad- 


zgürruv 1TOÀuOvrOs* did si r voi0UTO yéverto, d- LO ministrantibus viginti librarum auri formidantibus 


Tov uév vOv apyóvrow ava viginti librarum auri 
vgooo u£vav 7t0.v72v, tav dd agsüQerv oi vovro ntoat- 
res éJaporgav, si nd avviyogos ale, éxBaAdousvore 
toU vOv» AoywotatOwv G % xavraAoyov, si d ov 


poenam. consiliariis autem qui tale aliquid agere 
praesumpserint, si quidem advocati sint, expellendis 
ab eloquentissimorum advocatorum collegio, si vere 
&dvocati non sunt sed alii quidam, etiam cingulo, 


vvviyogo. xaOscrácw aGÀÀ Érapoi vives, xal rij Lo 15 fi quid habeant, privandis et decem librarum aum 


ve, sk Tiva. Áyouev, apatgovuévo, xal decem librarum 
auri cegpo»«Gouévov vor. od yàg dei rove xoi 
r Züívovos twv 1726 svGeflovs An&saims O«arrogavras 
Üi&raEuv xal €T» toT Tr» nustépgay» xal vnw c90)- 


castigandis poena. Non enim oportet eos, qui Ze- 
nonis piae memoriae contempserunt legem et dudum 
nostram et praesentem, arbitrari, ut falsitate huius 
fugiant as. Erit enim curae per tempus glorio- 


ga oĩeο , e tQ T«oanQosmOW)saOoDas rag vav-20sissimi comitis sacrorum nostrorum privatorum ha- 


rye Üveqavtovrat stowág. Y ˙. yag cQ xato u / go 
évdoEotétq xóyrti vOv , fumv moiiárov tovtov 
toU zoyuatos viOsa Os , wn. amara» vas 
sowas x«l sigiysuv vOiG Taus(og, Otav 11 TOI UTO 


r Anus nein yuwoaxovr, xal avrQ. ex oixoDav T0 25 


Ónuóciov azxozángoass ur) tovvov viDéusvos r e 
2 qxovcav npóvowwv. Al tavta ud» ind tdv d- 
xóvtow wrgiSous2a, ole ai ee c0 Ónuócwv xai 
ne rde usrepae ehe GOyoALQ. f TOU uf) . 


ius rei babere providentiam et exigere poenam et 
inferre aerario, dum tale aliquid commissum fuerit; 
cognoscente etiam ipso, quia de suo fisco compleret, 
nisi huius rei habuerit competentem providentiam. 


2 Sed baec quidem in administratoribus decerni- 
mus. quibus publicae et circa nostras iussiones oo- 
cupationes, ut non per se audiant causas, concedunt 


éavràw nxgoaaJas t0 xav Oi0óacs Gvyyvoiunv. robe 30 veniam. Alios autem omnes, qui nullam administra- 


qi ye dove amavrac ÜixagTác, 0cOs umÜsuía» udv 
doyy» d&oxovres, Oixov dd dx v,, ijurrr 
áxgoopuevos 7) in tavtrc 156 avOa(uovos ri 9 dv 
dri ate TOioUTO. T6 TtQabruev, xal robe dv ratet map- 


tionem babent, causas autem ex iussionibus nostris 
audiunt aut in hac felicissima civitate aut in aliis, 
si tale aliquid egerint, et eos qui in officio cousilia- 
riorum cum eis audierint, adhuc vehementiori bus 


zo Gvvaxpocuévovs avrog ri Gpodootéoas Hν, 35 affligimus poenis, nisi per omnem consequenter litem 


euev stoivaic, sí us) Quà sraavye d ε¹ rie dtune avroi 
petra x oi, napgsdoo dxopodGovtas rij vxtoOd- 
Gems, xal ófioudatoy yap Hero aur, dus ]- 
pev xai mowzv áva viginti librarum auri, a rote 


ipsi cum suis consiliariis sudiant causam. Nam et 
dignitatum casum eis interminamus et poenam vi- 
cenarum librarum auri, et eorum consiliarios ex ipsa 
pelli civitate in qua haec egerint, insuper et ipsos 


avrov mzagédone v0 avt: éfslaívegOas cnc xóÀsos 40 proprio cadere honore. 


év y ravra mgábcis» xai xh ys xal avr5S Tfj oi- 
«aías dxníztTév intrανm⅛ss. 


assessores audeant sine magistratibus audire, sed cum ea qua par est sollemnitate, quam iam definivimus, 
sacris eloquiis propositis ipsi magistratus et quae disceptala sunt. omnia ordine audiant, et causas diiudi- 
ceni ipsi, et appellationes, $i quis appellaverit, sine ulla dilatione, ubi leg hoc fieri permittit, accipiant. 
4temque iudices appellationis omnibus modis per se ipsi causas audiant, neu quisquam aliter agere audeat: 
sed si quid eiusmodi fiat, ipsi quidem magistratus viginti librarum auri poenam pertimescant, assessores 
vero, qui id agere ausi sunt, siquidem advocati fuerint, ex disertissimorum oratorum matricula eician fur, 
sin non sunt advocali sed alii qui, et cingulo si quod habeant priventur et decem librarum auri poena 
castigentur. |. Neque enim eos qui et Zenonis piae memoriae constitutionem et priorem nostram et prae- 
sentem respuerint, credere oporíet, sese simulando poenas hac ipsa statutas evasuros esse. Dabit enim 
operam gloriosissimus pro (empore comes sacrarum rerum privatarum, ut huic rei provideat et poenas 
exigat et fisco inferat, si quid eiusmodi delinquatur: qui ipse quoque sciat se de suis fisco satisfacturwm 
2 esse, si huic rei cam quam par est curam non adhibeat. ed haec quidem de iis magistratibus 
decernimus, quibus diversae circa fiscum et circa iussiones nostras e veniam dant, si nn 
per sc ipsi totam causam audiant. Ceteros autem omnes iudices, qui nullo quidem magistratu fungun- 
tur, lites autem ex nostris iussionibus audiunt, ubi sive in hac felici urbe sive in aliis eiusmodi quid 
egerint, et eos qui in assessorum numero una cum illis causas audiunt, etiam gravioribus poenis perseque- 
mur, si non per (otam deinceps litem ipsi cum suis assessoribus causam audiant. Nam et dignitatum 
amissionem iis minamur et poenam viginti librarum auri, et assessoribus eorum fore ut ex ipsa civitate, 
in qua haec egerint, expellantur atque insuper notati propriae existimationis iacturam faciant. 


6 dpéaeis] ràc xav! avrov add. Bf | ii. B* | 1 vovro] | 42 nern corr. ex énieevoutas L (ria s. v. Ly 
haeo c | 10 avcov] zagóvrov L | 11 viginti librarum | ————— ——————— ——————————————————— 
(ov 


auri AM] eixoct AscQoov zovaiov M s. v., Be sixo0t xova 
ure LB! | 12agnonuéve L | rovro] tale aliquid 6 
1244. 49'ápggnsav ngtrtuv L | 14 vov vov] rovro L| 
15 xaD'sorosw Bf f 16 deoem librarum auri M] d u- 
ro xovaiov If. v., LB I 17 der LBfc] à MB* | 
21 uslÀgos L | v9] vo M | 22 xe.Bevow (s. v. fr0« 
id oe riũr u M) ML) idioxrstov B | 23 «(9ecO'ai] H 
stpoerxovaas» v(OsaD'a. Bí | 25 «9 q uu, L(c) | 30 «ó 
dv] causas 6 || 31 dixaatee om. 6 om. L | 32 de- 
govtsc) Axor Bl(c) | 33 9 an ei dxxi B! | 34 éxdposw Li 
35 avrov B*| Ar L || 31 axgoacosras B(e) || 
38 yag om. LI 39 viginti libraru auri A, sixoss Avoaiw 
xovaiov M s. v., LB | 40 10] «9 B* | 41 «7€ om. B || 


6 hoo vulg. | 12 &uoeati VT | sint VT] sunt R 
14 sunt A] sint VT | 15 *si quidem libri [| habent V 
16 eos om. R | 18 ut R!] ut quamquam VT' ut un- 
quam RT J *falsitate (possis etiam falsitatibus)) falei- 
tatis libri | 19 enim erit V | gloriosimi R gloriossimi V' | 
21 pena V | 23 compleret N] complere V T'; (eg. oo. 
plebit? | 28 iusiones V | 30 Ut magistratus Constan- 
tinopolitane eiuitatis in oonuentionibus certis audiamt 
(adiiant m. 1) et sententiam (sentiam m. i) dieant R rubr. 
ia marg. (ex Iul.) | 32 aut in hae] autem in bae R. 
34 adbuc] cum adhue V | 35 consequenter Ri] oon 
quentes VRT | 36 ipsis Y oonsilieriariis V | 37 uiei- 
narum V | 38 auri librarum R | 39 pelli] eompelli R 


UT IMMOBILIA ANTENUPTIALIS 


(En ídoyos.) 'Htoívvy 07) vrta90x7) tà ttagacvávva 
sui xal HA rodòs toU P aov dnleopava Mp a ca 
rojατον qavegà xatà TÓV vSvOuiGMéVOP TQÜTOV v 
qnae: xara cd émapyíae yoonuévy, dere urddv vàw 

Qv ÓiaAaDsiv zs vOv ꝗ nuc» Osorio avro. 
tri yàg vue svÜaiuovoc f’, nóÀsos 0 évOolótacos 
Hage tavta szpoD705. Dat. k. Dec. CP. n. 
dn. lustiniani pp. Aug. (ann.) XI., post cons. Beli- 
arii v. c. ann. II. 


EA 
IIEPI TOY TA AKINHTA TH2 


929 


b lateat aliqui 


la. 537] 


Nov. LXI pr. 1 


e gus) Tua igitur eminentia quae visa sunt 
nobis et per hanc divinam declarata sunt legem, 
omnibus faciat manifesta secundum sollemnem mo- 
dum edictis Fer provincias utens, ut nullam gentium 

quod a nobis sancitur. In bac enim 
felicissima civitate gloriosissimus praefectus urbia 
haec proponet. Dat. kal. Decemb. CP. imp. dn. 
Iustiniani pp. Aug. anno XI., p. c. Belisari v. c. anno 
secundo. 


LXI Auch. LXII. Coll. v ut. 14 
R UT IMMOBILIA ANT E- 


IPO TAMOY A8 PEAT MHTE NUPTIALIS DONATIONIS NEQUE 
YIIOTIGEZGAI MHTE OAS HYPOTHECAE DENTUR NEQUE 
EKIIOIEIZOAI IIAPA TOY AN- OMNINO ALIENENTUR A VIRO 
APOZ MHAE ZYNAINOYZHZ!SNEC CONSENTIENTE UXORE, 
THE l'YNAIKOS. IIAHN EI MH NISI POSTEA SATISFIERI POS- 
META TAYTA TO IKANON TE- SIT UXORI; HAEC VERO VALERE 


NHTAI AYTHI. TA AYTA AE 
KPATEIN KAT EIII THZ 
IIPOIKOZ. 


'O avcós Basilsve loóvsg *Q dévÜolorát ander 
vow» dvatolov ngaaroQicyv 10 B', aró vrátoy xai 
stat ii. 


eo.) Iayua ds yivsaPaa uaSov- 
res 
uàv éxnvogÓongauev TO» 7 vra rn, vóuq 
dà ysvixq uériusy va6 H re vrroDéasi, rovro dj 
ro Ovvs.OiOpdyOr ius. 


ETIAM IN DOTE R 


Imp. Iustinianus Aug. lobann, pp. Orientis secundo. 


(Praefatio. Causam miserandam fieri cogno- 


iy "uiv avvolc x vnroO«écsos svrOsiane éxsivo 25 scentes coram nobis ipsis negotio moto illud quidem 


correximus competenti modo, lege autem generali 
emendamus huiusmodi negotia, hoc quod moris est 
nostri. 


CAPUT 1. 
xal OecziLousv, si vie ovy eias neoyapatasy Et sancimus, si quis conscripserit antenuptialem 
&ogsaw i ri did yauov Óoosa» (ovro yao a$-30 vel propter nuptias donationem (sic enim eam opor- 


Nov. LXI (Authent. LXII = Coll. V tit. 14: gloss.) Graece extat in ML, prooemio et epilogo omissis in B 29, 1, 
item decurtatum et passim mutatum in Epanagoge 19, 3. — Epit. Theod. 61 (inde Prochiron 9, 13), Atlan. 10, 3. 
Julian. const. LV. 


Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur 
omnibus manifesta faciat more solito edictis per provincias usa, ut nullam ex gentibus (ateat quicquam 
eorum quae a nobis sancita sunt. Nam in hac felici urbe gloriosissimus praefectus haec proponet. 


LXI. 


NE RES IMMOBILES DONATIONIS ANTE NUPTIAS AUT PIGNORI 

OBLIGENTUR AUT OMNINO ALIENENTUR A VIRO NE CONSEYN- 

TIENTE QUIDEM MULIERE, NISI EI POSTEA SATISFIAT, UTQUE 
EADEM ETIAM IN DOTE VALEANT. 


ldem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, exconsuli et patricio. 


Praefatío. Rem deplorandam committi certiores facti causa coram nobis ipsis agitata illam 


quidem idoneo modo 


vimus, lege autem generali eiusmodi causas, qui nobis mos est, persequimur. 


L ique sancimus, si quis antenuptialem donationem vel propter nuptias donationem (iia enim 


7 Kxagxos] praefectus urbis € 1 ztgosO oss L | subscr. 
dat. — 9 anno II c] dat. k. dec. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
aug. XI post Bilisariu uc. conss. ann. II M é£spovrdv 
py 9exsuBoiq nueva vravsíav Bsisaagíov xo B' Theod. 
dat. po. uilisarii iterum Jul. dat. post oons. uilisarii (bili- 
sarii ) Jul. lv, om. Ath. | 11 rubr. "Qovs và axívrva vov 
Se 5j vy a h uróà avveiwovors ct 5 
a On, u e e 5 E 825 | 
12 pire — 13 A, ML Bs) us; — um . dvOoo6 
— 20 7 5e) ad xal rd ij Ath. I 15 %ĩ Theod.) 
irre MLB | 17 yévgtas avs? L] avez vB, om. M | 
18 «à avro] ravra B! haeo (i, e. vavra) 21 énaoxo 
Serimger] 9náoxo ML | 26 dg" "uiv M] dy riv L fort. 
III. 


rectius (cf. 327, 21) | 26 eiii ris L * Aer 
L | 29 xgoyagaaíav] a οʃuαꝰ IU n. 1 J 30 My. and 
utroque loco habent MB, priore loco om. Lg, altero Epan. 
1 eminentia] conuenientia V | uisi V| 7 praeponet R 
subscriptionem dedimus ex V et Bamb. 1 | CP. om. V 
impr. don. Iust. V impr. dominus Iustinianus Bamb. I 
8 p. o. V] op. Bamb. 1 | Bilisari Bamb. J Bilisiario V 
10 9. N LXII VI 12 donationes V | 16 ni V! j 17 haeo 
uero in dote ualere R | 21 Iohanni pp. om. V, Orien- 
tis om. R | 27 modis V! | 29 ntdaggpdelesi RS | 
30 uel R] aut V T | sio enim eam et 330, 2 faciens — 
patre (parte V!) in ras. scr. V 
42 


Nov. LXI 1 


ces uã Ao xaleiaOas vevouoOetzxapgsv), sits 
avrós dn davroõ rodro mOiGw sits xal érégov yoa- 
por ros. j magos i L He T) Gvyysvaw i xal Rh 
TUXÓv, ai rig ro⁊ννꝰ TOLOUTÓ Ti 7tO«OE48. xal ypdspeis 
dsds, dv jj xaí ts vOv d ] éavíiv, astayogsavo- 
ps» avtQ ij vnorí(OscÓa, cO Aowtóv vÓ stQüyua cO 
xavaysypgauudyor sic ngoyagialay Qogsáy 1j ossi» 
Sac. t0 yag ama rote Üscuois v6 mgoyapiaías 
dp Kvoyov ysvóusvov ovx v» sim sngosnxov d 
note ĩo das, bers x yvvaixa asofoivorros TuyOv toU 
æiodove, 0zteQ avc]j sztQosays. t9» stgoyapaa(av Oopsav, 
e ox cνο,“xĩ g TO mztQàyua dv vj TOU 
&vópgoe xeguovGíq, d fj éxnowOiév allow f vmo- 
rod, xal Qvvavois iacs ooso 
rds toiavrae ae j zavytoíoc afgatoy slvas 1n» dx- 
Qóqiv 5 Ovcxolor xai Qixaorpplow Üsouévnv, ako 
l1 avroDe» éavig god ja. Core tovto ꝓularri- 
o , xai 0 usrà tavta Gvupa loro, cc sits 
ovi» sive vnoOTpem» &yos ovOé»v rovrov Ogslos Sie 


390 


5 etiam 


cow, ade dxsivp Jià 


UT IMMOBILIA ANTENUPTIALIS 


tere magis vocari decrevimus), sive ipse pro se hoc 
faciens sive etiam altero scribente, aut patre aut 
matre aut cognatis aut extraneis forte, si quis igitur 
tale aliquid fecerit et scripserit donationem, in qua 
iquid immobilium est, interdicimus ei aut 
supponere de cetero rem conscriptam in antenuptiali 
donatione aut alienare omnino. enim semel 
vinculis sponsaliciae largitatis obligatum est, non 
erit conveniens alienari, ut mulier veniente forsitan 


10 lucro quod ei confert antenuptialis donatio, difficul- 


tatem patiatur non inveniens rem ín viri substantia, 
cum sit alienata aliis aut supposita, et potentibus 
forte personis, quatenus illi propter huiusmodi cau- 
sas aut sit modis omnibus inadibilis vindicatio aut 


15 difficilis et litibus egeat, dum ex hoc ipso sit ad- 


iuvanda. 
1 Quapropter hoc observetur, et qui post haec con- 


traxerit sciat quis, sive emptionem sive hypothecam 
habeat, nihil horum utilitatis habebit omnino, sed 


ard, aAA. dv ĩoꝙ role er Ts xai dαοεαν,jðinie 20 aequalia erunt non scriptis nec dictis quae super 


fra tà in tovt vysygauuéva f Gvunsqovrusva, 
xal ꝙularxio d «jj yvvaixl vo xágdos. 0908 yd Mo- 
i» "uiv dro tQOTOV 7ts7t0imxEvas r qo» r)ustápow 
sxagtOv, olzso xal aver» v in rem rate yuv 


hoc scripta sunt aut convenerunt, et servetur uxori 
lucrum. Non enim videntur nobis immoderate fe- 
cisse quidam nostrorum iudicum, qui etiam ipsam in 
rem mulieribus post matrimonii transactionem in 


usrà ci» vov yümov da luca ni vis npoyapia(as 25 Sponsalicia largitate dederunt, quod recte incobatum 


s0oixag, Bosas- ö opas dyysiua Div alt dd 
tÀv u rar Oixalórvow vno nsorrrotéoae 050 dv 
re dx, zragsohoaros, xal 5 Tavac do 
éfevpioxéveodapy oi vag versyvaGudvas gare 
v7to (xus vg 1 agxsvals» *ü6 yvvaixag Gvyaaveiv, 
xal od TOV (ov 5 5 Ovyaívs- 
cie yàg A «àv toiovvov 9) sic vro sis àv 
9 als all- éxnoincw ysygaumévn vov lanfávovca 
a re ovx üv óvr el 

véssos yávosro* 
éygdspiuev 10 diy durrobe dor 
ros cb évípav Ouoloyíav ygdgpsus HνLẽAον «5v 


o ννeον ro rs xvQuov slvas vd yiwopusvov, or 


860v, 


deinde a posteris iudicibus quasi pro su 
quadam subtilitate contemptum est. Et non quas- 
libet vias inveniant artificiosas sumentes hypothecas 


5 praeperénoo mulieres consentire et ita proprio ca- 


ere iure. Consensus enim in talibus aut in hypo- 
thecam aut in venditionem aut In aliam alienationem 
conscriptus percipienti omnino non proderit, si semel 
consensus fiat, sed sicut in intercessionibus scripei- 


: soocasaL và xe cu — fnus, ut oporteat biennii tempore existente rursus 
14 memes é&mi vov intercessione» 35 aliam professionem scribi con consensum, 
Xoóvov magióv- et tunc ratum esse quod factum est, sic et in hoc fiat, 


potius eam appellandam esse lege constituimus) conscripserit, sive ipse pro se hoc faciat sive etiam alter 
scribat, sive pater sive mater sive cognati sive forte etiam extranci, si quis igitur tale quid fecerit. et 
scripserit donationem, $n ctiam res immobilis est, vetamus eum posthac rem in lionem ante 
nuptias conscriptam aut pignori obligare aut omnino alienare. Quod enim semel vinculis donationis ante 
nuptias obnoxium est factum, non decet alienari, unde mulier obvenienie forsitan lucro quod ei confert 

ionem an(e nuptias, graviter ferat quod rem non reperiat in bonis mariti, sed vel alienatam aliis vel 
obligatam, idque potentibus fortasse personis, ut illi propter eiusmodi causas aut omnino aditus non pateat 
1 ad vindicalionem aut ea difficilis sit ei iudiciis egcat, cum liceat ilico ei auxilium ferre. — Itaque ob- 
servetur, el qui posthac contraxerit sciat, sive emptionem sive hypothecam habeat, nullam se inc omnino 
utilitatem habiturum, sed pari loco atgue non scripta quaeque non dicta sint ca fore quae de koc 
scripla vel conventa erunt, atque mulieri lucrum custodiatur. Neque enim perperam fecisse quidam ex 
nostris iudicibus nobis visi sunt, qui quidem ipsam in rem actionem mulieribus post solutum matrimonium 
in donatione ante nuptias dederunt; quod recte traditum ab iis gui postea iudicabant ex supervacanea 
nescio qua subtilitate spretum est. Neve quas vias excogitent qui artificiis paratas hypothecas accipiunt, 
dum efficiunt ut mulieres consentiant a(que ita suis iuribus priventur. Consensus enim de ei | rebus 
vel in hypothecam vel in emptionem vel in aliam alienationem scripto consignatus eum qui acceperit omnino 
non iurabit, si semel tantum consensus datus sit. Sed 5 de intercessionibus scripsimus, 
biennio inde (ransacto rursus aliam professionem scrib esse quae consensum confirmet, ac tum 


33 ysygauuavus ? Li ysyoauuéviy Bí | 34 S, BN 


1 geras om. y am vevouoO'evrxapsy] Cod. 5, 3, 20 
2 onio avrov Bf. 7- | 35 intercessióvo»v M ívregxsacióvow Bí. iv tóvesv 


leer I vovv) igübis" d yàg, xaDánsg xal d rij 


7tQ04x06, ÜseroUS g %, e,, 7 Epan. | Ho 
in rem M, s. v. LA 


ac M) dd nsgstrovégas LBg | 28 zagsogoro Bf | 
$o «exvaoudvas AauBavovrasc M | 10 q; Mn vó L Bf | 


A | 26 superuaceea 


oensus V 


B 11 cv19osom L, 1255 B! | 36 eher Cod. 4, 
29,22 | Cora om. 6 | 37 tz») v7) L' | 38 yevouevev 
malit Heimbach | or — 331, 4 rave om. Epen. 


2 faciens mà siue (sic) R | 3 quid RI | 9 ueniente 
Fe] inueniente Ri Ve inueniens R eveniente vulg. | 
forsitam V 10 luerum RI 11 petiatur) dona patiatur 
V! | 12 et Osenbrüggen] aut libri | 13 persone R 
ills R' | 14 omnibus modis RI inadibilis R vw/g.] in- 
abilis | 18 ypotheoa V | 19 orum V | 21 et RT 
ut V | 23 qui etiam om. RI in rem R] in rem actionem 
! superuscua V?| 28 uias] 
inueniant artifloiosas inueniant R* | 30 con- 
aut in] in om. RI | 38 in om. RI | 34 ex- 
eunte Osenbrüggen | rursus] et rursus R || 36 flat) faetum 


fiat R! 


331 


2 xavravDa iu οο, xal si avvavvécziay ij yuv, 


DONATIONIS NEQUE HYPOTHECAE Nov. LXI 1 


2 et si consentiat mulier, secuudum speciem in 
gerd TO TOv intercessiono» ocx5ua r zxavyrsios intercessionibus sit omnino idemnis, nisi etiam se- 
eLzusoc, si ui) xal Qavtégav, xadanag sizóvtss yd: — cundum, sicuti praediximus, celebraverit consensum. 
psv, 7000410 Gvvaívsgiw. vi yag à» dx noovge — Plurima namque ex primo mox auditu delinquuntur, 
wos dxoj$ dhjEe ren, 15€ yvvaixóc ij dest vov 5 muliere quippe mariti seductionibus facile decepta et 
€vvoovvtos 1 ánavcue QqÓíoe vxayou£vge xal vow propria neglegente iura, cum vero in plurimo tem- 
oi dusdovane din, i, xaracxsntouévm ; d» por cogitaverit pro negotio, fiet forsitan cautior. 
Io. x0 t9» vrtoOsciy yévorto av éavtze daga- 

8 Leoriea. dis ov vovio ans Ooyper, 4444 8 Verumtamen neque hoc simpliciter damus, sed 
Tr»ixaUtG T9 yvyaixa br tiv dx xi dert eas cvs- 10 tunc mulierem ex secundo consensu damno summit- 
civégans ayous» Lnuéav, ita fore Frega may- timus, dum sunt aliae res, ex quibus possibile est 
pata, d$ cv Óvvavov avtgj 10 ix«vo» yevécOa. vov ei satisfieri pro re vel rebus immobilibus quae in 
mapiexouévov «7j ngoyauiniq Oogsdq sQáyuarvos ;  antenuptiali donatione continentur et quae ab alio 
apayhd c ανντιπτ,τm vp  6értQov xarsyouévov did detinentur propter alienationis aut suppositionis mo- 
t0» xs dunoiijo ue 7 nog vgónov. énsíivowys si 16 dum: alioquin si nihil aliud supersit, neque sic 
and, ÉrsQov napileino:to, ovóà ovto i, vzxo- laesionem sustinere mulierem permittimus, sed licet 
péivas Tz» yvyaixa Gvyzopovuss, du xd ei die xay — secundo vel si frequenter consentiat, causa ad inter- 
ai xt0ÀÀaxié GvyaivéGs.s, TO ztoàyua sic xo tis inter- — cessionis feratur rationem, et sit omnino ei lucrum 
cessionoc gagéa Jw Aóyov, xai Kato zavrayo2sv avr; sub cautela positum, nisi apparuerit relictum aliud 
1Ó wégdos év acgaási xsíuavov, ei qavaín undi» $no- 20 sufficiens ad antenuptialis largitatis quantitatem. Et 
ÀsÀsiudvov. Érepov y id a r, 17€ 7wgoyauiaíae — haec dicimus non solum parcentes mulieribus, sed 
dwgsae zocOtngra. Kal tavta g«usv ov uóvov d ç multo potius viris talia facientibus, siquidem ex 
aurvo tO» yvyaixov, dd xei ztoÀÀAg) ua TO» d multis et paene plurimis casibus communibus filiis 
dpi» vow taUta rotor, sys dx roll xai g- antenuptialis donationis servantur res, et rursus eae 
dov ro» szÀs(atw» Jauatov toic xoivoic zaigi va 17€ 25 manent apud substantiam viri eiusque successionem 
nooyapucíag Qopsic ꝙꝓudir rer. xtQüyuata, xai avO:s ex hac observatione, ideoque utilis lex est et uxori 
tavta uva. sag Tjj 0ovGÍq c ard eb xai vjj éxcívov et marito secundum has satisdationes. Et multo 
Qiadoxyg dx vavizs r maQaTzonosos, Gere Gvugé- potius haec in dote valebunt, si quid dotis aut alie- 
qovra ro vwóuov 1j Tas yvvawxi vq ts ddt xaxa — netur aut supponatur: iam enim haec suíficienter 
tovtove robe ÀAoyiguOUe xaO'sctasas. xal zoÀÀlgQ uaÀ-30 delimata atque sancita sunt. 

Àov tavta in rie 70x06 xgatsiv, i Tiva T 

,s 3 dum, d) vztODO:TO* jdn yag rd TO4- 

ara ixavas stsQusípyagtas xai vevouodétrcas. 

4 A' o avrov rd N xaJ&na&b 4 Sed neque ipsos contrahentes omnino neglexi- 
dualovusv. sí yag xal ví» ind ro ro dvoyyv 0cov 35 mus. Nam si etiam super his obligationem quantum 
ago rt yvvaixac aogntróv ra xal aygagov slve. Bov- ad mulieres neque dictam neque scriptam esse vo- 
lous9a, d avrovs rovc à»Ogas ind vois dl av- lumus, et ipsos viros in aliis eorum rebus obligari 


v. 17 sg. argumentum citatur 'Poxaí 25,4 


2 ratum csse quod factum sit, ita hic quoque fiat, — et si mulier consenserit, secundum intercessionum 
speciem esto omnino i is, nisi, uti modo diximus, etiam se consensum dederit. Multa enim 
er primo slatim auditu peccentur, cum mulier vel metu coniugis vel fraudibus facile inducatur et sua 
ura neglegat, quae s per longius (tempus causam secum reputet, tutior a se ipsa futura sit. 

quam ne hoc quidem simpliciter concedimus, sed. tum demum mulierem . quod ex secundo con- 
sensu. oritur subicimus, cum aliae res praesto sunt, em quibus. ei „„ pro re vel rebus im- 
mobilibus quae continentur. in donatione ante nuptias, si per alienationis obligationis modum ab alio 
detinentur. — Alioqui si nihil aliud supersit, ne ita quidem num subire mulierem patimur; sed quamvis 
bis vel etiam saepius consenserit, res ad rationem intercessionis referatur, et lucrum ei undique in tuto 
positum sit, si appareat nihil aliud relictum esse quod ad quantitatem donationis ante nuptias sufficiat. 
Atque haec dicimus non solum ut prospiciamus mulieribus, sed mullo magis etiam viris qui ista faciunt: 
si quidem in mullis ei fere plurimis casibus liberis communibus res donationis ante nuptias servantur, 
eacque rursus apud substantiam viri et successionem eius manent ex hac observatione, ita ut lex et mulieri 
et viro secundum has rationes utilis existat. Aigue multo magis haec in dote valeant, si quas res dotales 
4 vel alienaverit vel obligaverit: talia enim iam satis elaborata et legibus constituta sunt. — Sed ne 
ipsos quidem contrahentes plane neglegimus. Nam quamquam obligationem de his factam quantum ad 
mulieres pro non dicia nec scripta esse volumus, at ipsos maritos in reliquis eorum rebus alienatiouis vel 


| yevécO'w L | 2 intercessionon M íisterxsaaióvov L 
ivragxeacióvov Bí. ivrsoxscióvav B! | 3 dtjiov B! | 
wai om. B! | 5 7; de n 03 ei. BI m. 1 quippe 6 J 6 v 


ox (B. Y cum Haloandro vulg. | 29 rj re] 1a om. LB! 
30 robe Aoyiauovs vovrovs B! | 31 éxi rie] éni rj L 


aiv] "em Bf (npatsi malit Zachariae; sed cf. 


exaty Epan., ij om. € | 7 oixsiowv] id B! | 10 sg. vnó | 329,19 et £i ian.) 133 90p00 £x7) vas Z. Cf. Cod. 5,18,1 $15. 
viv — da] dd tv q eure cvvaivecu tre bg- | 12,30 | 35 i yap xai MLBc] o yàg xa B! d 
vice navouev Ep. rie om. M* | 12 vov] u eg Epan. | évoyov L* | 36 Bováous2a slva, gl 
vov Épan. € 11 sq. 9p. évégov — x om. Epon. | | 31444" M] ovros (aAÀ' in litura) L ovre: B ob 


savsxouévov B! | 16 5 B! | I7 xav si die xà» 


wai Epan. et € 
i Mehl xav ij die 7 Epan. xa» dis j xal L xa» die 


? B | 18 intercessionos M i»teroessicoys L iv 9io- 
vos BI ivcsoxsc(ovos B! avabtirvosos Epan. | 19 xai 
laevo — 33 tse dli ies. da» 0À vÓ íixavov je stQo- 
yauuxíag qe signras Ümpsás dx và xov Rouge dxs- 
vjram xgayuatov ij ννẽjwt nerd vi deurigas 
(vvaívecuy xal t9» dx rie Üuvíac dogaAsiay ug, 
dogajaDa: xsAsvousy vy» dxnoinciv Epan. avr Be) 
3 ML | 20 i aegaásia L* sub cautela c 21 d. 
xv L'! | «ze om. L | 27 uéve LBSeI uévew I 
ébtívov q ad oxñj (diad oi Li ML Bf e] 156 dxsivov d- 


1 in om. R 4 plurima V] plura RT | 6 proprio V | 
iure V cura R* | 7 flet] set et RI || 9 sed] et V | 12 re 
vel] rei R! | 13 et quae ab alio detinentur om. V | 15 sio] 
sit V*| 18 ratione V' | 19 apperuerit R vulg.) apparuit 
VT | reliotum] niohil reliotum V | 21 parcentee V! 
parentes T'! | 22 *ex] et libri | 23 et om. V || paene 
om. R | 24 hee maneant R heo manent T' «e manent V! 
remanent V? | 25 uiri eius eiusque R* | 26 ideo V | est et] 
est Ri est ut R | 30 sancta V!] 35 obligatione V! | 
37 et RV) sed T 


42* 


1 


1 


Nov. LXII pr. 1 


r xodyuaguP dvdxsaOa, Osonitousv zxtQoqacss v 
„„ 5 xe uno ne, raĩe ud 1 gvAat- 
vovrsé vÓ i avroie rote d νν,ον,ẽ crpdyuagi vn6 
ztpoyauuaíae q Oíxaiov axawovóurtov, do 
2 2 du D 4 ix ry GvufoAa(oy, 0o» i 
rote d l lose ar e rpayuagi* xxavrov tà» t nl 
QaÜouévo» jdn mao ic xQovomíov dmi vis dau- 
tüv usvóvrov iGyvos, dr ij yvv xwolr. tois yd 
dd lose axac. mÀnv rie aαͥ%ο v TO:0VTO 7tQOvO- 
piov ovvs. d£ d xe Oedoxausv ovta vuv did o. 
(Eniloyosc) H voívvy oi vxagoz?) xà sagaatavca 
jui» xal Qià v0U0s xov Osiov Ógdovusva vóuov anxac. 
J0UjGáTo gqavsod xavà vOv vavouacuévov TQÓTIOY - 
)yuac. x Fd émagxíaó xoopuévn, ots ugdàv 
tOv iÜvàv ÓiajaOsiv va nap 
ir yàg rie svÓa(uovos vastas ni es 0 id ok r- 
fra xos raõra mgoOv05. Dat. k. Dec. CP. impo 
dn. Iustiniani pp. Aug. ann. XI., post cons. Belisarii 
v. c. (ann. IL) (a. 537] 


LXII 


332 


5 suis, omnibus priril 


volumus occasione allenationis aut hypothecae, mu- 
Heribus quidem servantes in ipsis immobilibus rebus 
sponsaliciae largitatis ius innovatum, viris autem 
competens ius ex documentis, quantum in aliis rebus 
is doti datis iam & nobis in 
sua itate manentibus, quando mulier moverit. 
Aliis enim omnibus praeter mulierem huiusmodi pri- 
vilegia nec ex antiquo dedimus neque nunc damus. 


(Epilogus.) Tua igitur eminentia quae placu- 
erunt nobis et per hanc sacram declarata sunt 
omnibus faciat manifesta secundum sollemnem mo- 
dum praeceptis per provincias utens, ut nullam 


ij paid OuaziaO vcra. 15 gentium lateat, quae à nobis sancita sunt. In hac 


enim felicissima civitate gloriosissimus praefectus 
urbis haec proponet. 


Auth. LXIV 


DE SENATORIDUS. 
Idem Aug. Iohanni pp. (11) 


(Praefatio. 
ut eius gubernatione domi forisque hab 


Antiquissimis e Romani senatus auctoritas tanto vigore potestatis effulsit, 
ta iugo Romano omnis mundus subiceretur, 


non solum ad ortus 


solis et occasus, sed etiam in utrumque latus orbis terrse Romana dicione propagata: communi etenim se- 


natus consilio omnia bantur. 


oste& vero quam ad maiestatem imperatoriam ius populi Romani et 


senatus felicitate reipublicae translatum est, evenit ut ii, quos ipsi elegerint et administrationibus praepo- 


suerint, omnia facerent quae vox imperialis eis ini 


unxisset, et militiae sub eis constituerentur et cetera 


eorum dispositionibus oboedirent, reliquis senatoribus in quiete degentibus, et posteaquam administratores 


causas sibi mandatas deposuerint, in principali maneat voluntate, utrum 


velit eos laborioso cingulo liberatos 


ad senatus securitatem remittere an aliis actibus destinare. 


CAPUT I. 
In praesenti itaque multis variisque actibus urgentibus, quos nostra maiestas bello ac pace indefesse 


noscitur, pars vacantium senatorum in nimiam 
Ideoque et eam quibus oportet modis ampliare nostro 


riam e& non curiosae conversationis remedium. 


deminutionem pervenit hocque summam putavit in- 


molimento visum est et homines nobilitate et summa opinione egregios ei adsignare, quatenus una quidema 


nostri senatus pars per 
modo suum ingenium reipublicae valeat exhibere. 
Et quia m 


administrationes su&m ostendat sagacitatem, altera vero, quae in quiete degit, alio 
agna utilitas ex iudicandi sinceritate reipublicae nostrae cedit, quaedam autem 


7 
appellationes iudicibus porrectas in sacrum nostri numinis consistorium inferuntur et à nostris p bus 


Nov. LX1I (. Authent. LXIV) Latine tantum extat in V (rj E ovx wein y r x 
ov, M in marg). — Epit. Theod. 62 (inde B 6,1,13—11 et L), Atlan. 


$ và» Krüger] 
any LVI. z 


[7ros xoi Zachariae, 
$3. lwlian. 


hypothecae nomine teneri sancimus, quo mulieribus quidem ius in ipsis rebus immobilibus donationis ante 


wupiias integrum tervemus, illis autem ius quod 
re$; ut (amen omnia privilegia 
nem moveat. Nam ceteris omni 
nung damus. 


ex instrumentis competit, quantum ad reliquas 
doti iam a nobis data sunt in suo robore mancant, si mulier actio- 
praeter mulierem tale privilegium ncque ab initio dedimus neque 


corum 


Epilogus. Tua igitur sublimitas quae placuerunt nobis et per hanc sacram legem declarantur 


omnibus manifesta faciat secundum morem solitum edictis 


provincias usa, ut nullam ex gentibus la- 


teant quae a nobis sancita sunt. Nam in hac felici urbe gloriosissimus praefectus haec proponet. 


1 Ouositouey M) BovAóusD9a LB Epan. c | i av- 
vois] n BI 10 ob — ovvs pan. ] ovdi (o99* L) — 
ovd MLB | Iulian. in fine add. Haec autem consti- 
tutio non in praeteritis, sed in futuris casibus valeat. | 
17 Kmagxos] praefectus urbis 6 || subscr. om. c | k. dec. 
M Ath.] k. sept. (sep. 7 setep *) Iul. ir ursi denn 
Theod. | CP. dn. Iustiniani pp. aug. ann. II (sic) M ga- 
qaletas IovoriviavoU vs ia^. Ath., om. rell. | 18 uera 
vxatsía» Bslicaoíov v0 B' ivd. a' ( cod.) Theod. 
nerd rij br,] Bslicapíov xo g Ath. post bilisariu 
uo. oon. M post cons. uilisari Jul. 


1 alienstiones V! | 3 uiris] iuris RV' illis vulg. 
4sq. rebus suis. Omnibus Rvuig.] rebus omnibus suis V 
^ priuilegium R* | 11 quae placuerunt] complaouerunt 


V | 14 nullam Vvulg.] nullum RT | 15 lateant vulg. | 
16 praefectus urbis] prse V | 17 hoc proponet pro 
in ras.) V | 21 rubr. De senatoribus (IIeoi — 
M marg., Ath., Theod. secundum L, Ieei o «v errore 
Theod. cod.)) om. V, De ordine senatus Glass. Paris. ap. 
Diener. Gesch. d. Nov. p. 544 n. i (ex Julian. e. 200 De 
ordine senatorum) I 22 II. add. Zachariae | 24 foris- 
quae V | 25 romano | 26 quam) quod / quum Biener 
p. 495 | 27 hii V hi vulg. | ipei] imperatores Biener; sed 
ef. ad 307, u | elegerint Biener] elegenter V] 28 in- 
iuxisset V | 29 reliquiis V | quieta V*| 32 vigentibus 
Biener male | indefessa egerere V, corr. Beck | 33 in 
nimia deminutione V, corr. Biener | hooque summam 
Biener] hoe quae sua V | 34 ideoque bis scr. V |] 35 mo- 
limento Zachariae] monumento V E" t Beck 
temere | 39 nostri Biener] nostrum 


DE SENATORIBUS 


DE SENATORIBUS 333 Nov. LXII 1. 2 


examinantur, idcirco nobis (placuit) non solum iudices nostros, sed etiam senatores ad examinandas lites in 
consultationibus convenientes una cum aliis florentissimis nostris proceribus litium facta trutinare, et quom- 
admodum, si quando silentium ob alia una cum conventu fuerit nuntiatum, omnes colliguntur et proceres 
et senatores, ita et nunc, quando silentium tantummodo propter alicuius causae examinationem pronuntie- 
tur, etsi non addatur conventus vocabulum, tamen eos convenire et omnes consedentes quod eis visum 5 
fuerit sub sacrosanctorum evangeliorum praesentia et statuere et ad nostram referre scientiam et augustae 
majestatis dispositionem expectare: & solis senatoribus, sed ab utroque ordine, huiusmodi litibus exercendis. 
Melius enim et perpensius amplioribus ern paucis examinantibus jus merum et iustitiae lumen invenitur. 

8 Eo certissimo constituto, quod et in ludis circensibus et quando conventus fuerit nuntiatus, solito more et 
senatores colligi necesse est et suum officium exercere. Et hunc quidem praesentis legis articulum ita 10 
disponimus et constitutione in perpetuum valitura constringimus. 


CAPUT Il. 


Aliud autem capitulum propter honorem dignitates comitantem praesenti lege discernendum esse 
perspeximus. Cum enim inter florentissimos nostri palatii proceres et gloriosissimos senatores quasi quae- 
dam medietas sublimis est praefecturae, sancimus praesulem quidem amplissimi senatus (secundum (quod) 
sibi antiquissimae series memoriae vindicat) urbicariam esse praefecturam et primam sedem ei dedicari, 
postea autem omnes eminentissimos senatores patricios numerari, videlicet ut, si qui ex his et consulatus 
insignibus decorantur, secundum consulatus ordinem habeant inter se emergentem praerogativam; his pro- 
cul dubio qui in ipso actu consulatum gesserunt aliis omnibus consularibus in suo ordine anteponendis. 

1 Quemadmodum enim inter proceres nostros moris est patriciatus infulas consulari fastigio anteponi, et in 
2 amplissimo senatu idem exemplum observandum est. Cetero omni post patricios consortio tam consula- 
rium Ter praefectoriae dignitatis, quibus etiam magistros militum connumeramus nec non viros magni- 
ficos illustres, secundum suae dignitatis tempora in magnam curiam tam convenientibus quam consedentibus 
8 et sententiam ferre habentibus licentiam. Si quem autem utentem cingulo ex nostra iussione deponere 
cingulum contigerit, non ex hoc fieri eum deteriorem censemus vel ad inferiorem gradum deduci, sed suam 
tenere etiam in amplissimo senatu praerogativam, quam antea cum cingulo uteretur habuisse noscebatur; 
et si quidem altiore loco condonare voluerimus, hoc eum et in maxima curia beneficio perpotiri. Quos 
enim honorato8 vocamus, eos nullam iniuriam perpeti concedimus, ne quod eis pro labore per quietem 
4 praecipuum praemium indulgemus, hoc in deminutionem honoris eorum detrahatur. Gaudeat ita unusquis- 
que sine aliqua laesione beneficio nostro, sive ut agat sive ut requiescat fuerit in eum collatum, cum ne- 

que semper laborare neque semper vacare hominibus libitum esse videtur, sed permutatio et varietas et 30 
b usus rarior mentes humanas delectant. Si qui autem illustri dignitate decorati sunt, liceat eis patriciatus 

codicillos Mops etsi non consulares vel praefectorii existant, quod constitutio divae memoriae Zenonis 

irrite postulabat. Sufficit etenim in patriciatus honorem capiendum, ut tantummodo illustri dignitate 
quidam decoretur. Sed etsi hoc iam in quibus praetermissum est, nullum praeiudicium eis qui provecti 

6 sunt generare. Sin vero dignitate donare quosdam voluerimus, illa tamen voluntate ut ilico in senatum 
eos transferamus, eos tantummodo tertiam partem sportularum praestare sancimus, ut et dignitate gaudeant 
et magnum non sentiant detrimentum; aliis videlicet omnibus in provectionibus suis in solidum consuetu- 
dines praestantibus. 

(Epilogus.) Quae igitur per hanc divinam legem nostra sanxit aeternitas, sublimitas tua et tuae 
successores et officium tuum in omne aevum conservare festinent, poena quinquaginta librarum auri 
eis imminente qui hoc violare temptaverint vel a quoquam violari concesserint. Dat. e kal. Ianuarias CP. 
imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XI., post cons. Belisarii v. c. (anno II.) [a. 531) 


15 


1 placuit supplevit Biener | 2 trutinare et quemad- 
modum Zeck) trucinare et qui est ad modum V | 3 ob 
alia Zachariae] ab ulla V ab ullo Beck | colleguntur 
V | 4 nuntietur Biener | 5 adatur V | considentes Biener, 
eonscendentes V | 6 *referre (cf. imperatori referant Julian. 


e. 199, avagsoea Oo Theod.)) praeferre V perferre vulg. | 
7 a] non & Osenbrüggen, prob. Zachariae | 11 hano con- 


&itutionem V vwlg., corr. Zachariae | ualitura V] uali- 
turam vulg. | 12 dignitatef (sic) V* dignitatis V* | legem 
V | disscerendum V, corr. Beck | 14 *sublima V sub- 
limi Heimbach | eublimissima est praefeotura Diener || 
14 sg. quod sibi] sibi V quod Zachariae | 15 uindioa- 
fur bicariam V vindicatur urbicariam vulg. [| sedere V | 
16 qui Siener] quis V | 17 insingnibus V | eme gen- 
tem (sic) V | 20 amplissimos V I 21 29. magnificos et 


illustres Beck | 22 maginam V | 23 cingulo Biener] 
cingulum V | 28 ita] leg. itaque? | 30 laborare neque 
semper Biener] labore semper neque V | 31 petritias 
(patriaias V*) V, corr. Biener | 32 prefectorie V | Zeno- 
nis] Cod. 12, 3, 3 J 33 irrite] inirrite V non rite Hetm- 
bach, minus rite Zachariae ut] sit V si vulg. | 34 qui- 
bus] quibusdam Biener | est Biener] et V | 35 generari 
Biener | senatum Beck] senatu V | 41 imminenda P, 
corr. Biener | temptauerit V | subscr. dat. kal. ianuaria 
cap. imp. döni Iustin. pp. aug. anno XI. p. consul bil. 
uic. V éfspovrO» i lavovagip utt vi» vrtatelay 
Bahuagíov xó g Theod. dye xaAisdesr "lavovag. 
Baaiás(as "ovatisiavos usva v9» vxatsíay Bsiscagíov 


Ath. dat. post cons. uilisarii Jul.“. Numerum excidisse ante 
kal. vidit Biener, v. kal. scr. Zachariae 


Nov. LXIII pr. 1 


gr 
IIEPI KAINOTOMIS9N TH3 EIII 
OAAAZZAN AIIOYEQQ2. 


O abr faciles Jdoyyivo énmagxo e svÜaipovos 
rab rie xls. 


(IQooíusov.) Hana QoAsquS yevopevov and vav- 
rue tns gad % moÀsue ta rds r Oixov oixo- 
ouà$ A α, r, wai ézxapogO'nG0a. Óíxaio» ynad- 
un. dne, yag bn roĩe uévoois Oiaovavas tovc oixove 
dAigÀov ) Zn U 
Aéys«, xal zusigs dà voioUTO T4 vavouoOstyxausv, in- 
ner ai ò cera in rabrye rij gad mxÓÀsos 7) 
ανsa c éxatov z00dÀv siam xeáveuv Oalatcrs 


334 


DE NOVI OPERIS NUNTIATIONB« 


LXIII Auth. LXVI. Coll. V tit. 15 


R DE NOVI OPERIS NUNTIA- 
TIONE MARINI ASPECTUS R 
Imp. lustinianus Aug. Longino praefecto urbis 
Constantinopolis. 
(Praefatio. Causam quae dolose fit in hae 
regia civitate circá domuum aedificia cohibere et 


emendare iustum credimus. Quia enim certis men- 
suris distare domos ab invicem Zenonis piae memo- 


„ Zrvmavos toU ts svaefovs Arkeos Qiaraluc 10 riae constitutio dicit, sed et nos aliquid tale sanci- 


vimus, sequitur autem in hac regia urbe non posse 
aliquem intra centum pedes prohibere maris 
rem gratissimam: oportebat quidem forsan et ex 


dato, ztodyuavos xapusotaTOV, dxorv uiv icos xai ampliori mensura aspectus eis patere et non eos 
4 nÀsíovoé uétQov ta$ dzowvsie — avsQzOas xaii5 prohibere, sed tamen et in hoc inopinabili quadam 


un rare xov», xd d xai vovro nagadóto 
vivi 7tQosusurgaygvos Téxvp. r. yag TO rh éxavov 
sod» xatadurOovisé ust ? xai fgaxyv vr tovtQ 
gocD'évree, slva oíixodousiv éxeiaa ovüév Fragov Axor 
res, 
énsida» agéAorras ri xi dr νονν ,,Nmdn 
vaga» éfovcíav, ov uaxousvos tq voug dd tO tOV 
éxavov noÓo» OuictTnua Évdov oixodouovsww daxoàv- 
re xal énsida» vov Dnvovusvov tuyousy, xaD'aipov- 


xadamsQ ts pi qu isum nagatsívovcvss 20 


machinantur arte. Quidam enim centum pedum re- 
linquentes mensuram aut etiam parvum aliquid huic 
addentes deinde aedificant ibi nihil aliud habentes, 
sed tamquam aliquod velum tendunt, et cum abstu- 
lerint maris aspectum per omnem potestatem, et non 
repugnantes legi propter centum pedum spatium, 
interius aedificant sine prohibitione; et dum quod 
quaerunt potiuntur, deponunt illud quod propter 
utilitatem ab eis adinventum est, et ita schema cir- 


div dxsivo 10 d Ti» xogeíav avvoic émwevonusvov, 25 cumvenientes omni voluptate extraneas possessorum 


xal ovto TO Oy?ua GogiGauevos sagre tépysos d- 
tQías rs TOY xsxruuévow» xaJuGTOiv ,,,. ou 
TOU lor yívacOGs xav' ovàéva BovioueD'a xh. 


constituunt domos. Quod de cetero fieri nullo vo- 
lumus modo. 


CAPUT I. 


dd“ sí v46 BovÀoro vosovTÓ Ti F «ai xa- 
vougy c, ut] vovaUta q αν,je , d ; 


Sed si quis voluerit tale aliquid excogitar. et ma- 


ax Tovrov30lignari, non taliter ludat, sed si hoc eguerit pro 


Nov. LXIII (Authent. LXVI = Coll. V tit. 15) Graece extat in ML, maior pars (— rie aztoweos agxatévo 335, 1) 


in B 58, 11, 1$ (B* p. 394 Zach.). — Epit. Theod. 63, Athan. 21, 2. Julian. const. LVII. 


LAXIII. 


DE NOVIS OPERIBUS PROSPECTUI IN MARE OFFICIENTIBUS. 
Idem Augustus Longino praefecto huius felicis urbis. 
Praefatio. Quod in hac regia civitate fraudulenter fit in aedificiis exstruendis ut cohiberemus 


atque emendaremus par esse existimavimus. 


Nam cum certis spalsis domos a se invicem distare Zenonis 


piae memoriae constitutio iubeat, et nos quoque tale quid lege constituerimus, sitque ibi introducium uc 


quis in hac regia civitate intra centum pedes prospectum in mare, rem i 


Issimam, impedire possit — 


etsi forie par erat ex longiore ctiam spatio adspectus patere iis neque impediri —, tamen hoc 


artificio ultro attemptatum est. 


singulari quo 
. spatio adiecto nihii 


parvo quodam 


Nonnulli enim intervallo centum pedum relicto vi adeo 
tud quod aedificent habentes, sed tendendo 


lapetum 


quasi qu 
ubi prospecium in mare cum omni licentia abstulerunt, non pugnaMes cum p» propter intervallum cen- 


tum pedum intus aedificant impune; et postquam 

usum ab ipsis excogitatum est, atque ita causam commenti omnis voluptatis expertes posses- 

sorum domos reddunt. Quod in posterum nullo modo 
I. Verum si quis quid eiusmodi properare. et 


propier 


2rubr. IIa x on Want v. I. Ath.) ML Ad.] eoꝭ 
anóysos Jadacare keod. (Iul.) f 4 éndoyo M] vxápxo 
L| oíxodoutas B | 10 Zrvovos) Cod.8. 10, 12 $4 || ov 
— Artsos om. B | 11 rotobr& t« eve nahe non 
servatur. Nam Cod. 8, 10,13 Aue non pertinet (cf. B 58, 
11,12), nec rectius nov. 165 intellegit Zachariae | in e 
M (sequitur c)] ériéraxvas L. énivéxsQanvas B | 12 17s 
pasillos rare L | 13 Qalarrgs M) 9alacons LB 
(id. 21) | 19 oixodopsiv M] oixodouovci» L Bs || ine 
Be 21 d à» M) xal ind LBe | tz» om. M || 
Oy» L | 22 ov M x o9 LBe | 23 4vdov oíxodouov- 
% Lell &voixodouovcw B || 21 xa9scsaow LB | 
29 rotodro om. B | 30 voveo Xf 


1 Novella LXIII . Auth. LXVI in V repetitur infra 
inter extravagantes Authentici post nov. XXI f. 184 (zv), 
eodem loco legitur in R f. 74, extat etiam in r f. 88 post 
nov. LXVIII . Au. LXX) | & LXVI V | 2 rubr. 
om. Rv | De operis noui annuntiatione r [ 4 inscr. om. 7 
Impr. Iust. Aug. V) Idem A. Rv | Longini R | 5 Constan. 


quod quaerunt. assecuti 


suni, destruuut illud quod 


| volumus. 
audem facere velit, ne talia per ludibrium agat, 


tinopolis V] Constantinopolitane R v | 6 sit r | 7 domum 
R'VvT dom r | ediffitia v (et sic saepius) | 8 oredimus] 
dedimus RT, leg. eredidimus? | mensuris] mis iuris v 
9 distrahere v N e r! | domo V | 10 oonst -S r 
et om. r | sanctiuimus V] sanocimus (sanotimus v) RT e 
11 urbe Vv r] oiuitate RT | 12 aliquem V] aliquid A e, 
om.r | intra centum] coctum (= treoentum) r | perhi- 
dere r matris RI | 13 re gratissima r | quidem] quod 
R | forsam r | et om. R | 14 eius Rr v! j| patere V] par- 
tem RT'rv | 15 perhibere r | et om. R et in om.» |] 
inopinabili Vv) opinabili T epinabili R ob mali r | qua- 
dam V) quodam Ru quandam r 16 machinantur r vulg. 
machinatur V machinatus E dominatur v | artem r 
quidam] quidem clam v | pedum spatium relinquente V 
17 parvum Osenbrüggen] parum libri | aliquid om. v 
18 aedificant ibi Beck] edifloantibus libri | habentes 
aliud v | 19 aliquid 1 abstulerit V | 23 potiuntur, de- 
ponunt] potuerint v [| illos R | propter) per r v | 24 adin- 
uentum R Vv) inuentum r || et Y. set Ee 25 voluptate 
R* r | 26 Quod] qui R I 29 Sed] Sed et £v | quid 7 
voluerit tale bis scr. v | 30 luat r | egerunt v 


MARINI ABPECTUSB 


doro vais du,, olxov olov oixodousíro xai 
Mo: rod q au, zxavróS (oU c éxaóv gauev 
nodo») yo osírc, rds oixodQouías sou os dvayxcias 
«vtQ xal azagaitürovs éconévae* , un» di v9 


999 


Nov. LXIII 1 ep. 


veritate, domum totam aedificet et usque ad spatium 
totum (centum dicimus pedum) tendat, aedificia fa- 
ciens tamquam necessaria sibi et inevitabilia futura, 
non autem propter vicini laesionem construat parie- 


btes et velut ex quadam pictura talem extendens 
machinationem privationem aspectus arripiat. Sicut 
1 5 1 . enim eos qui aliena diripiunt recte aversamur et 
de¹νο yao robe rd üÁÁa agmálovras sixóTos dero. poena dignos putamus, ita et hoc molientes nibilo 
ore xal moii af(ve vopiLousv, ovre xal minores malitia eorum qui etiam alienas res arri- 
TOvé rod ro Teyvouévovrs ovüsvós éMAdrrovas si6 x,? 10 piunt aestimamus. Unde si parvam aliquam rem per 
tw xal rà GÀla noáypara dna re vopíLouev. modum arreptionis auferre praesumenti bene faciens 
oer el xal v9 e r gανeʒ Aagsiv v r — vi bonorum raptorum cum quadrupli minatur poen 
"o» dena νν Ouogrcasr. sv nzowovga 5 vi bonorum — quomodo non et hunc necesse est, qui tale aliqui 
raptorum sra v⁹νs TsrQazmAagías Fat rh, vu3€ — egit, et cogi deponere quod ab eo factum est et alia 
ovi xai TOUTO» A TOV ros rc re Xpabía»tra xail5 maiori poena multari, hoc est decem librarum auri 
cu, üvayxa(agO'as v mag «avrov ysvousvov xal  inferendarum theatralibus tuae celsitudinis, ut non 
évigq usibovs stowr gcgovicO vas, vovráct. decem — malus vicinus (hoc quod in sermone est) constitutus 


rod yeitovos an. gol did rodro Gyediabévos roc 
roue wal oXomso dí vivos ygagijs Tj» voiavtm» r 
vag Gxasexpíay r iv r6 dstóysors Gonabéro. 


librarum sicxouiSousvov e Dseroalq rij o vadat deridens legem tamquam non valentam eum 
vnagoyzs* iva gr 'axoe ysírov' (rovro às TO rov propriis inhibere dispositionibus. 


lóyov) ysvopevos dnos xaraysiov» ToU vwóuov, qe 20 
ovx iGXUvGawvOs avtov aig oixs(ci6 vxayaysiv da- 
TvT0050.. 


HAI oo.) Ta toívvy nagactávta ziv xal Qi (Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et per 
rode vov J'aíov d nous vóuov ij oi vxagoy) xara — hanc sacram declarata sunt legem, tua celsitudo in 


rar Tv svQa(uova nólw ly xal mégati maga- 25 bac felicissima civitate operi terminoque contradere 
dovves wal aic vó de, magagviávtaw Gua «j et in perpetuum una cum oboedienti officio servare 
nadouévr avrr r, ortevaavo, ri avrje, tovrécve — festinet, eadem hoc est decem librarum auri immi- 
ro decem librarum auri in: r, zt0iv7$ xal xavà nente poena contra haec praevaricantes aut prae- 
ry ravta mxagafauwóvtov r xagaBaivsaÓa,. gvyxo- — varicari sinentes. 

cob r Dat. vii. id. Mart. CP. imp. dn. Iusti- 30 Dat. vn. idus Mart. Constantinopoli, imp. dn. lusti- 
niani pp. Aug. ann. XI., Iohanne v. c. cons. (a.538] niani pp. Aug. anno XI., (Iohanne) v. c. cons. 


sed si quidem revera ea re opus ei sit, domum integram aedificet, et usque ad intervallum totum, centum 
dicimus pedum, procedat, faciatque aedificationem utpote ipsi necessariam ei inevitabilem futuram, neve 
tamen in. vicini e idoirco parietes temere extruat et quasi in pictura quadam ei | machina- 
tione obtenta prospectum eripiat. modum enim cos qui aliena rapiunt merito aversamur et poena 
dignos putamus, ila etiam eos qui hoc machinantur malitia nihil inferiores iis qui res alienas rapiunt 
existimamus. Itaque si eum qui vel parvam aliquam rem auferre per modum rapinae ausit, vi bonorum 
raptorum actio suo iure cum quadrupli poena persequitur, quin eum quoque, qui tale quid egerit, cogi 
necesse ert ut et destruat quod ab eo factum est, et altera poena maiore hoc est decem librarum auri 
castigetur arcae theatrali tuae sublimitatis inferendarum? ne malus vicinus (quod est in proverbio) factus 
discedat legem deridens, quippe quae suis eum praeceptis subicere non valuerit. 

Lpilogus. Quae igitur placuerunt nobis et per hanc sacram legem declarantur tua sublimitas 
in hac felici urbe ad opus effectumque adducere et in perpetuum servare una cum officio quod paret ei 
studeat; cum eadem poena id est decem librarum auri ctiam iis immincat qui haec violent vel violari 


patiantur. 


»ógovu Qaztógum M | 15 ovxi M) ur L | 17 decem 
librarum auri M] ; 
ficat Hesiodeum sua xoaxos ysícow (Op. et D. 346) 
20 d wa, L | 21 cal M |. 
21 avvyj om. 6 | 28 decem librarum auri M] d xovatov 


31 Ioanne ue. conss. M (cf. 6), Io&vyov vsxatsíq Theo 
vat. Ioxtwyov Ath. | subscr. dat. cons. Iohannis (Iohan. *) 
[u."9 dat. p. o. uilisarii Jul dat. p. o. iohann. Jul. cod. 
p, . e 2 


1 totat R | 2 totum om. v | centum om. R || decerni- 
mus v [ pedum om. v | 3 necessariam r [ sibi om. RT 
inuitabilia V ineunotabilis v | 4 non] nuno A'v 


lesione r $ et om. r | 6 arnpiat v) arripuit V ab- 
ripiat Er T eripiat T! | 7 *aduersamur libri | 8 ita 


et) et ita Ev | haeo R | mollientes r | 9 minores vulg.) 
minus reos r minus rei V minus ei R minus eius T 
minus (cf. quae notavi ad v. 10) v | malitia] militia r 
in malitia vulg. Fre Vr | etiam om. R v | aliena V | 
arripiunt Vr] abripiunt Ev vulg. | 10 paruam) peree 
R! | rem per modum vulg. semper modum r sem- 
per ad modum V semper minoris v separationis R, rem 
ad modum Heimbach | 11 abreptionis R | auferri r aut 
ferre Ri Vv || benefatientes v benefitiens Ar benefitient 
V | 12 quadrupli minatur Vr] quadruplinatur Ri quadru- 
plioatur Rꝰ quadruplatus v | 13 et om. Rv | hunc V] 
bano r hoo Rv | 14 et cogi om. Rv f et alia] talia 
R'v Ln mari v | multari] pena add. R* | 16 inferanda- 
rum V | theatalibus v | ut] ut ut v et r | 17 malis Ro in 
aliis r | est V] om. Rrv 18 uadat YR v) est r (evadat 
Beck male) | non ualentem V) non ualente r inualentem 
Rv | 19 inhibere] nubere r 24 tuam V | 26 et in (im Vv) 

tuum RV» T) festinet r | festinet seruare r seruari 
festinet R' v | 27 haee R | hoo — 28 contra bis scr. v 
auri om. Rr | imminentem R. (| 28 pene v | hoe R v 
prasevaricari] praeuari R | 29 soientes v | 30 subscr. dat. 
vu. idus mar. Constantin. impr. don. Iust. pp. ag. anno XI 
uiro olarisimo consule V, om. rell. 


— — E-ANIBUD EQ ERRUD. 


Nov. LXIV pr. 1 


336 


DE HORTULANIS 


EA 
IIEPI T9N KHIIOYP9SN. 


O avróc Bacieve Ao «à évdofovávo énagyo 
tis evÜaiuovos xai Noe vavvns stoÀsos. 


(Ilgootusov.) IlolÀal savrayóDev uiv páuspas 
éx xoóvov soÀAov xarà r «js dais rabrue 
mólsece xal tw aUt9e eren xrmovQov 0$- 
qépovtas, Üvexepgauvóyroy &nzdvvoy Q6 rij abr 


LXIV. Auth. LXV, 
DE HORTULANIS CONSTAN- 
TINOPOLITANIS. 
Idem Aug. Longino praefecto urbis regiae Con- 
stantinopolis. 


(Praefatio) Multae undique querelae nobis ex 
tempore plurimo contra felicissimae huius urbis ct 
eius suburbanorum hortulanos deferuntur laboran- 
tium omnium adversus eorum malitiam. Quae vero 


«axovoy(as. xà q gocayysdAóueva voxvra soc doc. 10 deferuntur huiusmodi sunt. 


CAPUT I. 


Qaciv dx vov Gvatzuatos Td xnnovgaw xal voU6 
dcr ird ce dmi xO nÀeiorov slvai, xal meiyua 
8- 


oi On, Üsuvóv. Mπ]uR v udv yag Ó rod xüxov 
onòrine rovrov magadidoín 1Q xnmovgq *Q T9» pi- 


Aiunt ex corpore hortulanorum et aestimatores 
hortorum plerumque esse et causam fleri pessimam. 
Dum enim horti dominus hunc tradit hortulano con- 
ductionem subeunti, nibil aliud quam plantatum in 


aJwociv vnalDOrri, ovdév Frsgov f) «0 zsgvtevuévov 16 eo olus aestimant et huius aestimationem imponunt 


dv aviQ Aáxavo» ümxotwuO vta, xal Tz» tobrou da- 
Tíuggww inv. 57 aa 55 f, ijrot pa- 
G arrñj énnda» d 400 & smagaódidóvas usta T9» 
ztgaíngi.v TOU xgóvov O pwicOwGcausvos, r 


accipienti hortulano seu conductori; cum vero fu- 
turus est tradere post transactionem temporis con- 
ductor, fieri tunc quidem ab eis scrupulosam oleris 
aestimationem, eam autem in sextuplum aut multi- 


noisigOa, ud» avtov àxgiBz, vov Àayarov d- 20 plicem ferri, et si ei quinquaginta aureorum sit olus. 


gi», Traut tu ais. In lata xai „ 
yet, xal sinag avtq nevtnxovra zovgdwv sin La- 
vov, ob Harror tquaxoaíoyv, od ots dd xal mÀsióvov 
dar Oa, voUTO. xal oUx de tOUVTOV uÓvOv r 


rod mgáyparos ígvü» dánággtíav, dd xal ueíto 25 quasi habeant 


ToiSip «avt» xarà mxOÀV, qácxovrac (O6 xóTQOY T5 
ele duBalovtse vj yp x tiwa OijOev Kyouv dunovr- 
pota, xüvrevOs» H sis d ay go ,. xi 
Tiuf9, xal nοο anzotiungsoS vOv Qutsvdévrov o6 
six06 
Zvíxa n«gaAaufavovss saga vov Üsoztovaw ovüspuas 
rosa r zxavttAOe Tiule ÁoysLonuévne, xal ravra o5 
énína» i roĩe Gvugovois onoAoyovvtov tO xnuxov- 
oh, e xai pvAatovas 1à magvisvudva xàyv d 


non minus trecentum, interdum autem et amplius 
hoc aestimari. Et non usque hoc solum causae 
avaritiam stare, sed etiam maiorem multo eam fs- 
cere, dicentes qua Stercus immiserint terrae et alios 

abores, et ex hoc extendere in quan- 
tum voluerint pretium, et pro aestimatione inserta- 
rum forsan arborum alia augmenta facere, dum uti- 
que, cum perceperint a dominis, nulla talis penitus 
aestimatio facta sit. sed plerumque in pactis pro- 


derò e tree avbrGnc mowiaDas, xaírorys 30 fiteantur hortulani, quia et plantatas servant arbores 


Nov. LXIV (A Authent. LXV) Graece extat in ML, particulae quaedam in B 55,14. — Epit. Theod. 64, 


Athan. 21, 1. Julian. const. L VIII. 


LXIV. 
DE HORTULANIS. 


Idem Augustus Longino gloriosissimo praefecto huius felicis et regiae urbis. 


Praefatio. Multae undique querellae ad nos ex longo tempore adversus hortulauos huius fees 
urbis et suburbiorum eius deferuntur, cum omnes fraudem eorum graviter ferant. (Quae autem un- 


liantur, talia fere sunt. 


I. Dicunt ex collegio hortulanorum etiam aestimatores pleru 
Cum enim horti dominus eum hortulano qui subit conductionem tr 


ue esse, et rem 5 committi. 


(urus est, nihil aliud quam olera in 


eo insita aestimant eorumque aestimalionem hortuíano vel conductori im eum accipit iniungunt; ubi autem 
post pops exactum conductor eum redditurus sit, tum illos subtilem quidem oleris aestimationem fa- 


ccre, $6 


eam in sexies lantum el in plus augere, et siquidem ei quinquaginta aureorum olus 


sit, non 


minus (recentis, interdum ctiam pluris id aestimare. Negue usque eo solum etus rei aviditatem sistere, sed 
eliam multo maiorem eam efficere, cum dicant illos stercus ingessisse solo et meliorationes forte aliquas 
praestitisse, atque inde V per voluerint pretium extollere, et pro aestimatione arborum nimirum con- 


sitarum alia augmenta 


icere, quamvis cum hortos a dominis acciperent nullum omnino eiusmodi pre- 
tium compulalum sit, cum praesertim in pactis promittere soleant 


rtulani sese et iam salas arbores 


2 ae r (vàv om. Theod. et inder Ath.) wovoow 
ML Ath. Theod.] De hortulanis Constantinopolitanis 6 De 
hortulanis Constantinopolitanae civitatis Jul. | 4 4xaoxo 
Al.] bnd ML I 6 IloAlol cit. Ath. cod., IIoÀdà cit. 
Theod. cod. | 9 avr» M | 10 «oiavra zoe M | 11 vov 
ÓiaTiugras) aestimatores hortorum e || 15 éxeASovr« L I 
16 d» om. L I 17 A, L* | usc9oto L | 23 à 
om. LI 25 an Asvacíav L (id. iva | usitova L | 26 avc5 
L | gaxovcec L || 21 $uBaAovrss L) gare M* gal- 
Aovras M* | 32 xai xavra de éríxav») sed plerumque 6 
33 4% «oic M] 4 L 


| nov. LXIV (z Auth. LXV) om. R, habet r f. 90 
BH, LXV V | 2 ortulanis Vr, et sic semper | 4 inscr. om. r || 


6 quaerele V | nobis r] om. V | 8 urbanorum V [| dese- 
runtur r (idem 10) | 9 hominum r | eorum 1] eos V 
11 estimationes r|| 12 ortorum (et stc constanter) Vr 
et om. V | 13 huno tradit V] contradit r | 16 extimant 
et extimationem (id. infra passim) r | 16 oonduotioni r || 
futurus est] futuris r | 17 conductionem r | 18 ab eis] 
habens r | 19 eam autem in sextuplum Beck] aut in 
sexocuplum libri | aut] et Beck | 20 ferri Biener Gesch. 
d. Nov. p. 489] fieri Vr | 21 trecentum V] trecentis 2 
22 solum causae) solo care r [ 23 auritiam V | sed et 
etiam r [, maiore V | 24 immiserit r | 25 labecens r 
26 pro aestimatione] pastinationem r | 28 cum V] dum ;| 
peroiperint ad 0s (i. e. omnes?) V | 29 pactis V] faotia rj 
80 ortolani V | plantatus Vr | serrabunt Biener 


CONSTANTINOPOLITANIS 


xal Frag wavagvrsvsovaw. dl vov Diarium» xal 
4 davrQ rd & H mgàyua ust! OMyov KcsaOa 
vopíLovra sixóros vmxdo éavtoU tT» voixvTQ» amÁg- 
ori sí », dr sinsQ o vaÁaizto 06 àvdGyorto 
Qeenóvrs 4E d, togavtn» Qovvas Unuia» xal và 
davrov AH dre dd do- xnxovog sov eros, 
xa) :rdli im dxsivqp vÓ a)rO máÓo:, xal móc ys 
. tQívov tuxÓv» f) texdQrov vie lors &vdazorto r 
tas, xsvÜvyevsev xal avtzS savvaloe éxmecsiv vie 
vov xZxov Qscxorsíae xal dA õrgeo- 
wieda. moiuicJas dd ax xal sziv& naltova vj 
éromíae c . si yàp Ó ner taUta VrtuiOw 
x)novoós xpocOsis r rj tgorígq moocóüq, xal avrós 
rasrie xc uicÓogsos mavciusvos dxoitSi v5» dia- 
rind ae dx 
xaírorys OV ναντ , vf πεαο,Nꝰuννιe e vie éxsivov 

svopévnc, dl igo t)» agynv j xarà 
c90docíav «dw éxOiÜóvro» m xava (qOvuía» dm 


337 


Nov. LXIV 1 


et alias plantabunt. Sed aestimator et in semetipso 
similiter causam post paucum tempus futuram pu- 
tans merito pro se talem avaritiam infert, unde si 
infelix patiatur dominus ex imperitia tanta dare 


5 damnum et sua recipere, alioque tradat hortum et 


rursus in illo . (insuper et ex tertio 
forte aut quarto similem patiatur) nimietatem, peri- 
clitabitur et ipso penitus cadere horti dominio et 
extraneus suis rebus fieri. Facere quoque eos agno- 


vOv olxs(ev ys- 10 vimus et quandam maiorem absurditatis adiectionem. 


Si enim qui postea subintrat hortulanus adiciat ali- 
quid priori possessioni, et hac ipsa conductione com- 
pleta exigit aestimationem tamquam ex laboribus 
suis factam, cum utique non omnino augmentum ex 


rod uno, gur yevouévnv, 15 illius diligentia factum sit, sed forte principio aut 


proditiones aestimantium aut per neglegentiam, 
um in minus quam debeat traditio facta sit. Quae 
nobis omnia ultra omnem videntur esse calliditatem 


llérrosiw feo yon» tie id do yuvouévre. maso et m quam reprimi volumus a tua celsitu- 


val Joacvvgros, ijv dvacraÀnrvas fovióusDa smagá 


vis oje vxsgoyüe TQUs td d d ju)» ngayparixq 
mQoreyovare vóuq. wal exe d x5movgos sagaláfos 


€ov wiptov staga TOU xsxTryuvov, o cvTÓv xal 
&vristapadidóvas yes Adyavor ; 
WOvgóc avró» mapgalamfiss, xal Óurr(uncis yévrvas 
vebrov, Jen , vj nagelócn jv 22g. f drr 
Mv TOV Áay&vov móvov Aaufavsw* si dà ovx Kyos, 
vl sagalagos vOv “ , sits Kyovra wó- 
ac sive wal , odr * 
% nal d,, ovto riνjð a T) v0U rto&ypa- 
vos rate in r zagaDidóvrs xryrovog, órtola qoover 
re saosianBavs, AH Ari énayouévne «d 
e«órg Blaine. tjv dd anor(ugsw raw Aaydvow 


p? Róvov , wysOvQay yivea d , dA xal xapaà 35 
TOv 


summario», xal cur. rd rotadra 
ésievaudvov, vOv O 7 sxQoxsutdvorv 
ylev. o yup BoviónsÓa cele xewtruévois deer 


ie &xavra "aoc an de, Ser xaxovoyías «s 20 dine 


t9» avruagalosiv 7 30 ferenda domino laesione. 
non solum ab hortulanis fleri, sed etiam ab his qui 
vocantur summarii et 


c sacram nostram pragmaticam respiciente 
legem. Et sicut hortulanus suscepit hortum a pos- 
sessore, ita eum recontradat; si quidem olus habet, 
cum hortulanus eum suscepit, et aestimatio fiat hu- 
ius, similiter et in restitutione scrupulosam aesti- 


Kyos, v, & n- 25 mationem oleris solius percipiat; si vero non habet, 


sed purum percipiat hortum, sive habentem stercus 
sive etiam non, sic etiam restitutionem fieri, et sim- 
liciter ita servari causae ordinem super tradente 
ortulano qualis fuit cum perciperet, nulla alia in- 
ationem vero olerum 


qui talia noverunt, quippe 
propositis sacris eloquiis. Non enim volumus pos- 


23 Oeoxitonev, dexso 0 :15ovoos — 34 u ex B* (p.398 Zack) crtant B 55, 14,3 


locet et rursus in illo idem patiatur 


periculum | sit i ipso plane horti dominio privetur et rerum suarum expers fiat. Sed illos etiam maio- 


€ | 16 dxsivov. xaAlsgyias] vys 
18 xoodoaíay Hel x9o2od/a» L sooxérvsia» Haloander. 
Malim sgoOvutay | vv éxdidóvvov) aestimantium g 
éxslavvovoi L | 19 Sene] obese L! | 21 d»acceiào: L 
23 zagaAafy (v. L zsagaMAauBavs)) B | 24 Kal om. € 
25 Kyes Be Í 28 Aye. Be | 29 sagaAafos ML*] xaea- 
laBg L^B | 315g. «nosicD'as — xd in liture L (xal 
vi &»vreraoádociw yivsaD'as LS) 32 «aoadibóvce x 
xovog) add x57tov in litura M | 35 xaoà và xa- 
lovgévov) vOv nagaxolovpévov L| 36 summarion M 
sumaricy L* | xal avvav tà rar , et 
qui (i.e. «aj *0»1) talia noverunt C 


III. 


1 alios V anoas r | 2 tempus om. V | futurum r | 
9 si om. V | 4 tantum malit Osenbrüggen, idem 5 hortu- 
lano ante hortum excidisse putat | 6 insuper et — 7 pa- 
tiatur omissa in libris inserui (sim. Beck) | 7 minue- 
tatem r | 8 ipso] gi V | eadere] eandem r | domino 
V*| 9 extranoeus V* | 10 absurditatem r | 11 postea 
qui r [ aditiat aliquid V) aliquid aditiat r | 12 posses- 
sori r possessio V, pensioni Biener | ipea V] tempora r [ 
13 erigit r exigi V | 15 diligentiam V | 16 proditionem 
Beck | 17 inmi|minus r | 19 reprimi V] perimi r 
20 respicientem V | 21 suscipit Zr a poesessore Biener 
possessorem Vr | 22 eum] et add. Beck | reoontradst V] 
recondat r| 23 huius V] hoo r || 24 restitutionem r [| 
26 sive] suum r | stercus V] stratus r (jj 27 restitutione 
V | 28 tradentem r | 29 perciperet r] percipiet et V i 
inserenda dominio lesionem V | 31 qui uocatur su- 
marii r [ 33 sseris eloquiis — 338, 12 sine lite di 
om.r in spatio vacuo 11 versuum || possessoribus Biener 
possessores V 

43 


Nov. LXIV 1. 2 


slvas và$ xr9ons did t9)» vOv dxAapBavóvrov arovn- 
ola x xal ànárctíav, ò id vavta tToivvy aD aue 
ci robe ò Ec, xal ov Gvyyorjonse iii, ovOauíav 
Saz voie xsxvnusvou, d sravragodsy avrove 
dBAaBeis xai atguíovs Qiapváabus. BovióusDa yap 
dv icq TQ uétQ xal rà mxagaü vOv Ósgmorov rmQ0S 
robe xrzt0vgove xal rà nad vOv xnstovoaw «906 TOUS 
deanò ra yívegD'a., Dior. zavragóDev iuĩ iaóvvos 
ue xai vov unÓévegoy ddexsiaD'as uos. 


338 


DE HORTULANIS 


sessoribus inutiles esse usus propter eorum qui sor- 
tiuntur nequitiam et avaritiam. Propterea igitur 
congregans eos determinabis et non sines iniuriam 
ullam inferri possessoribus, sed undique eos illaesos 


5 indemnesque servabis. Volumus enim aequam men- 


suram et a dominis (ad) hortulanos et ab hortulanis 
ad dominos fieri, eo quod undique nobis aequitas 
curae sit et ut neutra hedatur pars. 


CAPUT II. 


El 04 yd rie yj» xéqsov aud oin, ó di abruνν 1E. 10 


7usQoGss, TOv vzxéo Ttr$ éEnusqo aos xouítscOas u- 
o o xai tz» ToU 0s106 dy avtqQ Aayavov Qiatiuggis, 
ob 18 dxgayuóvoS dvayogsiv, urdsyuüc axÀngtíae 
unòd xexaxovoyruévns véxvne undi ind tovtQ ye 


utrne, iva did rode nuow ro Dzíov mayuavixov 15 maticam legem et 


* 


vóuov xal «5s dο,ỹ e én' abr d. rund 0e nad 
re one vnegoxie rod Aowrov psivaiusv vie r 
v0i00tOv avsvozAnros, xai us rate lolxaeg uud br 
rs nod reias peo wai rofτꝗ H Trves due 


goovtióss, Qiótineg ui ov uuxgóv ov uéya «7€ iu 20 reipublicae absque nostra 80 


Tégas nolie(ac uspgos KEo Hue xaddatrxs xrávca 
5 vois 176 Oiavo(as ógO'aÀuois xal ov0sy 
ixócurgtov ovÓOÀà ávaxrtov oò dugiafvovusvor dia- 
Ae Boviouévoi. — drceiAnaes P4 xal now?» quin- 


Si vero aliquis incultam terram tradat, o7 ille 
eam colat, pro cultura percipiat mercedem et ten- 
tis in eo oleris aestimationem, et ita sine lite disce- 
dat, nulla avaritia neque maligna arte nec super hoc 
facienda, quatinus per hanc sacram nostram prag- 
turam super ea dispositionem 
pe tuam celsitudinem de cetero maneamus pro tali- 
us non inquietandi, et non etiam reliquis nostris 
"ds republica curis tales quaedam subeant sollicitu- 
ines, eo quod non parva non feas pars nostrae 
icitudine est, dum 

cuncta circumeamus mentis oculis et nihil incom- 
positum, nihil inordinatum neque dubium relinquere 
velimus. Interminabis autem etiam poenam quinque 
librarum auri contra eos qui de cetero tale aliquid 


que librarum auri, xarà và» vov Àowxov rie] v«25 egerint aut agi permiserint. 


7tgatróvtov f) ztQurveGO'a, GvyymaQovytov. 
Dat. xiv. k. Febr. CP. imp. dn Iustiniani pp. Aug. 
ann. XI. Iohanne v. c. cons. 0 


cap. II in. ( dir ννο,ẽe 12) extat in. Bl. e. 


Dat. xv. kal. Feb. Constantinopoli imp. dn. Iustiniani 


a. 538) pp. Aug. (anno XI) Iohanne v. c. consule. 


soribus volumus inutiles esse possessiones propter conductorum malitiam et aviditatem. | Propterea igitur 
illos in unum congregatos cocrcebis, neque ullam iniuriam inferri possessoribus patieris, sed ab omni 


parte eos illaesos i nes 


ipsum ne allerutra pars iniuria afficiatwr. 
ip 2 Pig te 7 


auferat et aestimationem oleris 


tueberis. Volumus enim in aequali 
tulanos et quae ab hortulanis ad dominos redeunt, quoniam undique nobis ae 


uvis terram incultam locaverit, alter autem eam eccoluerit, mercedem 


dominis ad hor- 
i(as curae est atque id 


pro cultura 


mensura esse et 4 


quod in co loco est, atgus ita sinc negotio discedat, ne hac quidem in 


re ulla avaritia aut artificio fraudulenter yv admisso: ut per hanc nostram sacram pra 
nan faci 


legem et praecepta secundum eam a tua sub 
afficiamur, neve inter ceteras nostras pro r 


animi perlustremus nec quicquam incompositum 
quoque quinque | "fli Jt 


acienda in posterum de eiusmodi rebus molestia nulla 
(ica curas etiam eiusmodi 
nobis neque parva neque magna reipublicae nostrae pars ulla expers so 


curae subrepant, quoniam 
icitudinis est, gui omnta oculis 
inordinatum aut ambiguum manere velimus. Sed 


arum auri minaberis iis qui in posterum eiusmodi quid agant vel agi patiantur. 


1 rde xr5oss) usus (i. e. xoross) e | 3 opfosic L 
6 dv om. LI 10 ys M) om. EBI 12 AR. iis Li 
9elov uv L | 11 vnde dxe* L* | 18 xai ps) M] 
xal uj xal L | 19 vmxacío:wv Scrimger] vnxsicowuv M 
vrteucsiev L (Urtiorev Zachariae) | 21 uspipvne M] A 
uns L | 23 od i avaxrov) nihil (i. e. otàb») eraxcov e | 
24 n lr rovoíov L À 27 xiv. k. Febr.] s 
8 xalàvÓov Oeflgovagíov Ath. xv. kal. Febr. 6 xr. 
k. aug. M u gafpovagiq Theod. | CP. imp. dn. Iuati- 
niano pp. aug. ann. KI IohénnuH uc. conss. M (cf. c), 
Baasdelas "lovatissapoU 10 ia! vxacve(ac Ioáyvov Ath. 
toU 4c Krove rs Bacils(ae Exp Id Theod. 
(subscr. dat. cons. Iohannis JulP*) 


1 eorum Biener] eos V | 3 sinis V | 5 nequam V 
6 4 dominis] adojs (i. e. ad omnis) V | ad add. Biener 
10 incultam Diener] in cultura V | at ille] ille V (ille 
vero Beck) | 11 % V | 14 facienda r] fatiendi V 
facram V, om. r | 15 ea Beck] eum Vr | 16 per tuam 
et perpetuam r J celsitudine V | 17 inquietati Biener 
18 tales] talis est r | 19 pars om. V in lacuna 2 litt. 
21 ounota Biener] culta V cultis r | cireumcamus V 
ooulis) odoris r | 23 pena V | 25 t r| 27 subscr. 
dat. xv. kal. feb. Constant. impr. don. Iust pp. aug. 
Iohanni uc. consul. V, om. r 


— — — — 


DE ALIENATIONE RERUM ECCLESIAE MYSIAE 


LXV 


339 


Nov. LXV 


Auth. LXVII. 


R DE ALIENATIONE RERUM ECCLESIAE MYSIAE RELICTARUM 
PRO CAPTIVORUM REDEMPTIONE ET PAUPERUM ALIMENTIS R 
Idem Aug. Iustiniano v. c. rectori Mysiae. 


(Praefatio. Scimus antea legem promulgasse, per quam omnes alienationes ecclesiasticas in- 
hibuimus. Sed postea alia lege perspeximus, quatenus liceat pro soluto res ecclesiasticas vel alias quae 
] piis domibus deputatae sunt persolvere. Sed etiam hoc in nostram venit memoriam, quod Martino viro 
sanctissimo episcopo Odissitanae civitatis formam et ante legem nostram dedimus prohibentem eum eccle- 
siasticas res vendere, ne qu ex potentioribus ei necessitatem imponant secundum suum propositum res 


9 ecclesiasticas alienare. S 


e etiam in nostram venit memoriam alia res quam pro divinis fecimus vasis, pro 
quibus omnibus abdicavimus, ne cui liceat sacrosancta vasa vel venumdare ve 


obligare, nisi tantummodo 


in redemptionem captivorum, quia animae redemptio aliis omnibus rebus pretiosior est. 


CAPUT I. 


Sed haec quidem antea subsecuta sunt: quae narratio necessaria nobis fuit ad praesentis specialis 
legis memoriam. "Venit etenim in praesenti memoratus sanctissimus vir in hanc sacratissimam civitatem et 
edocuit nos, multos terras sine certo reditu vel domunculas vel vineas relinquere ad redemptionem capti- 


vorum vel 


pauperum alimonias, et alienatione prohibita memoratos actus licet piissimi sint attamen in- 


hiberi: iam petivit sibi permitti per legem specialem hoc facere. Sancimus itaque, si quis reliquerit ad 
redemptionem captivorum vel sustentationem pauperum res immobiles, si quidem certus reditus est ex re- 
lietis rebus colligendus, manere legatum vel hereditatem vel donationem nulla alienatione mutilanda, cum 


9 possit ex reditibus redemptio vel sustentatio fieri. 


diruta et longe ab ecclesia posita, vel vineae quarum 


incursionibus forsitan barbaricis dediti: in 
speciali lege in memorata 


Sin autem vel certus reditus non est, vel domus paene 
fructus non semper similes sed varii colliguntur et 
8 tantummodo speciebus 
rovincia fieri, si tamen domus intra 


rmittimus et venditionem hac 
es ecclesiae vel vineae iuxta muros civi- 


tatis minime positae sint; ita ut in venditionis instrumento ipsa verba testatoris exprimantur, ubi ei placuit 


8 venditionem 


secutum fuerit, habeat venditio firmitatem et liceat sine metu alterius legis et oeconomis ecclesiasticis et 
4 viro sanctissimo episcopo vendere et emptoribus habere easdem res firmo iure. Habebunt autem dei 
omnipotentis crimen oeconomi ecclesiae, si pretia quae acceperint in aliam causam consumpserint, licet 
püssima sit, et non in praedictas duas tantummodo causas, ad imitationem legis quae super sacrosanctis 
6 vasis alienandis lata est. Sic etenim et venditio necessaria procedat et actus piissimi non defraudentur et 30 


animae hominum non depereant, cum et terrarum 


possessio et rerum mobilium non talem habeat curam 


nec ita sint necessariae ut captivorum redemptio et vita egentium, quae et animas salvant et deo omni- 


potenti Epflogr sunt. 


pilogus.) Gravitas itaque tua quae per hanc specialem legem nostra decrevit aeternitas tam 
effectui mancipare quam observari procuret. —Dat.x. kal. April. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XI. 3$ 


Iohanne v. c. consule. 


(a. 538] 


Nov. LX V — Authent. LA VII Latine tantum extat (vsagà £e: — xai «vtr ovy sUQéOr* sag) vov và y5dia 7) 


oixovs j du ij à 
Lhpnzavóusyra Ovvacdas 
(inde L), Athan. 2, 10 (inde Coll. const. eccl. III, 2, 10). 


trato éxxÁncía uvgíac sic avapgvow aiyuaAc ro T) ale deror co rz xcta- 

4 Das xara vOv nsQusyóusvor 15 dard mcQocdioguauóv M). — Epit. Theod. 65 
Julian. const. LIX i i 
(LIul.“ f. 152 unde edidit Cuiacius in expositione novellae, 


; sunmarium est etiam in appendice luliani 


al vid. ap. Haenel. ad Iuliani c. 203). 


1 Novellam om. R, habet r V 90* post nov. LXIV 
Auth. LX V | 15g. N ZZ (pro HZ) LXVII VI 2 rubr. De 
terris vel domibus vel vineis quae relictae sunt ecole- 
siae Mysiae in redemptionem captivorum aut in nutri- 
tionem pauperum posse veniri (vendi Cuiacius) non sim- 
pliciter eed secundum distinotionem huius legis app. Jul., 
sim. M (vide supra) et Ath.; De rebus immobilibus ad eo- 
elesiam Mysiae pertinentibus Jul.: IIsoi r Kr 
péivov» c decidi Mvo(íase Theod. (D) | misie Vr; 
praestat Moesiae I relectarum V || 4 inscr. om. r I misye 
(cf. ad v. 2) | 5 in. Scimus antea legem eit. L, Scimus antea 
promulgasse AfA. | legem] nov. VII | 6 lege] nov. XL VI | 
prospeximus vulg. | quatinus Vr | pro solutiones ecole- 
eins r | 7 deputate 7] de potestate V | hoe ut nostra 
uenit memoria r | 8 * Odissitanae (i. e. Odessitanae)] olissi- 
nate V clinate r ij forma V | 9 ne qui V] neque r | 10 in 
nostra uenit memoria r | 11 abdieavimus] Cod. 1, 2, 21 
12 redemptione r | redemptio om. in /acuna 12 litt. || 
13 antea subsecuta r] ante (anse V6) absecuta V | quae 
narratio V) quaenam ratione r | 14 legis uenit memoriam. 
etenim r | saoratissimus r | vir] d (i-e. ubi) V | sacra- 
tissimam V r) sanctissimam vulg. J 15 multas r || 16 paupe- 
rum — 18 captivorum vel om. V || memoratus r pr. | ac 
tamen r || 17 *iam petivit] competiuit r (competens vulg.) | 
18 vost captiuorum uel verba pauperum — memoratos 


— 


(16 sq.) errore repetit r pr. (em. m. 1) | sustentationem pau- 
perum] substentationem captiuorum uel sustentationem 
pauperum r | 19 donatione r [| 20 sin autem] ti ant r 

21 non] se non V'! | oolliguntur] in colliguntur V 

22 forsitam r | dediti in] deditum J deditis in r Aa 
ditione V | 23 domos V r | 24 instrumenta V | ubi V] 
ut r | 26 fuerunt r | firmitate V | et V] om. r | legt V | 
27 autem] aut r | 29 saero sunt sanctis r | 30 et ven- 
ditio) et om. r non defraudentur] et inde fraudentur 7 
91 non depereant] inde t r | immobilium P. R. 
thoeus | oura V | 32 sit necessaria Pithoeus | 34 Alterum 


caput huic novellae miro errore adiungit Theodorus B O 
reos (évayoó, D) ei anode 9j savadixatéaOo dun- 

Ór. xaxóv zxQüyua Kyow xal mzgoxavaotauavos xai 
Hi ee vouíuae xai ur, vnaxovaac, quae pertinent ad 
nov. LXI X c. 3 35 mantipare V | obseruare r [| subscri- 
ptionem dedimus ex V et app. Tul. I x. kal. April. V app. 
Jul.] xadayOdv Anu Ath. uns dsQiiq Theod. | 
Constantinop. impr. don. EE aug. anno XI V, CP. 
imp. dn. Iust. pp. aug. (anno add. cod. Utinensis, om. 
codd.9*) app. Iul. Bac«As(ac "TovaviviavoU v 1a'. Ath. 
rod 4a (4s L) Frove rie Bacils(ac Theod. | 36 Iohanni 
uiro clarissimo consule V, Ioh. uc. consul. app. Iul. ù na- 
raiq "Ioavyvoy Theod. vxatsías Ante Ath. (subscr. 
dat. cons. Iohannis Jul? dat. eonsul Jui") 


eri et redemptionem ex his captivorum vel alimonias pauperum celebrari. Et si hoc ita sub- 26 


Nov. LXVI pr. 1 340 UT FACTAE NOYAE 


EG LXVI. Auth. LXVIII. Coll. V tit. 16 


IIEPI TOY TAZ TINOMENAZ NEA UT FACTAE NOVAE CONSTITUTIONES 
AIATAZEIZ META THN EMOANIZIN AYTQN POST INSINUATIONEM EARUM POST DUOS 
META AYO MHNAZ AAAOYZ KPATEIN. MENSES VALEANT. PARCIT AUTEM NON 
5 CUSTODIENTIBUS SUBTILITATEM CONSTITU- 
TIONUM SUPER TESTAMENTIS IN RELIN- 
QUENDO QUADRANTE AUT NON SCRIBENDO 

AUT NON DICENDO NOMEN HEREDIS B. 
O aisós ge "Ioavyy «qi; dvDofováv énaoyg và» Imp. Iustinianus Aug. Iohanni glorioso pp. Orientis 

rij Ro ngassopoían xd B', ànó vsátev (vnavq 10 secundo et consuli. 


0gduvagéq) xal zarQudiq. 


Melos.) Ae vàv vónow fiv àpognàs al (Praefatio. Semper legum nobis occasiones 
vOv wxvovuévov vzxoOtcsov nagéyovecw alvíci. ↄr - motorum negotiorum praebuerunt causae. Plurimis 
4 ya 50. 7ztgocsÀsvcasOw yivouévow zxoopags vov enim nobis aditionibus factis occasione nostrarum 
zuetégo d , àc g rate Qiadoyais dygayoapsv, 15 constitutionum quas super successionibus scripsimus, 
ontoiov Oi «0 napi vov dais ol, znigl vóv dart ques est ut oporteat propria manu teststorem here- 
psvov rô TOU xÀngovónov zes ovoua, xal avOusc is scribere nomen, ex quantis unciis reputari opor- 
éx nocov ovyxuDv Aoyizeg das 3e vóv Oaáxidiov, bv — teat Falcidiam quam filiis parentes relinquunt, sive 
voi$ sau» oí yovsie xavalsunasovsw, etre éx vQ«ov ex tribus sive ex quattuor sive etiam ex pluribus, 
ira xal dx sevragoy siva xal de ml , xai o. 20 et multis propter hoc periclitantibus testamentis ca- 

5 gd rovro xavÜvysvaagav d. a xov éxnsceiv sic dere, ne «pi siu quae in eis scripta sunt, quis 
TO M3) nÁngo va rd 4 avcvais ysypgauudya, did r? licet factae sint leges, tamen non sunt cognitae aut 
x4» si ysyóvadw oi wóuos, mz» uy yvocOZva, 5 provincialibus aut etiam hic nondum forte propo- 
voie dv xa émagyice j xal dvra)Oa, ovno tTvxóv  Sitae nullique manifestatae, necessarium aestimavi- 
ngotsD'ésrss ov0À ysvóusvos gavspol, dj, qir;2v- 25 mus talia lege brevi corrigere. 
psv tà «vovavra vóu«q  Boaxei Oiogíaag Das. 

CAPUT I. 

Oseritousv roiv», dE éxsivov vac j, dia- Sancimus igitur, ex illo nostras constitutiones 
vá$ss vac vndp QiaOsxav xoatsiv, It d ron xarapaveic quae pro testamentis sunt valere, ex quo manifestae 
4v xowq ysydvaga, xal vOv yoóvo» dxsiOsv avtale commune factae sunt, e manifestae, in pro- 
evidoyitea das, vovrégt,v évravOa uà» A OrOv zxàc.80 vinclis autem ex quo directae per metropolis pon 
watécT5Gay fj yeyovat Hoe dv «aic émaoyíesc dd factae sunt vel tea factae fuerint, ne legum 
t ovov x ꝙννν wavádnlo: rale unrpoxólscs ysyó- — ignoratione 8 um quod dudum tenuit testamenta 
sacs» Y xal vavsgov yévorras, iva ur) v vow vd J4009 
dyvoíq xarà L 7tQO59» xsxoatgxos tac OdiaOTxas 

Nov. LXVI (Authent. LXVIII = Coll. V tit. 16: gloss.) Graece extat in M, L pe 


prooemium et epilogum 
non JJ eandem particulam B 2, 6,23. — Epit. 60, Ata. 9,5.  Iulian. 
const. . 


LXVI. 


UT NOVAE QUAE FIUNT CONSTITUTIONES POSTQUAM INSINUATAE SUNT POST 
DUOS MENSES ALIOS VALEANT. 
ldem Augustus lohanni gloriosissimo praefecto sacro per Orientem praetorio iterum, exconsuli (consuli 
ordinario) et patricio. 


Praefatio. Semper legum opportunitates nobis negotiorum guae agitantur causae praebent. Nam 
cum multis aditionibus petamur constitutionum nostrarum causa quas de successionibus conscripsimus, 

quidem est illud quod propria manu lestator heredis nomen scribere iubetur, pariterque. quot ex 
unciis Falcidia quam Bberis parentes relinquunt computanda sit, num ex tribus an ex quattuor an etiam 
ex pluribus, et mulla testamenta propterca in periculo sint ne eo deveniant, ut quae in. iis scripta sunt 
non expleantur, quoniam leges etiamsi factae sint, non lamen innotuerint vel lic qui in provinciis vel 
etiam qui hic sunt, quippe quae forte nondum propositae neo manifestae factae sint: brew lege ea de- 
finienda esse duximus. M : 

I. Sancimus igitur, ut ex eo tempore constitutiones nostrae quae sunt de testamentis valeant, cx 
quo in commune palam factae sunt, et tempus inde iis computetur, id est hic quidem eg quo omnibus 


manifestae extiterunt. vel factae sunt, in provinciis autem e quo transmissae metropolibus motae sunt 
redditae vel etiam postea redditae erunt: ne legum ignorantia, quemadmodum prius obtinuit, homines testa- 
pREEEENDUUENEEUUIUUUEMMM GA ———————ÁÁÓ SS 'V"£I41 2 A0cQ^A2q».,|NÀNSASL.LLLL.,LLLLUUL O)!AGEFCOÁCCOCEECEECECTECCECEEFCECITLTEIECIEÉCELECECLCECIFECEC CEGCEUCECEZZLZZLCE-UEELELECELELILZ)X.LELULLIELEELZULEZLIEETCEOOeO.OOLOLC-UL-OUELZLZeOOAOLAOL-LLZ ICOESSZO€!/AGM CM" ————  ——— d 


2 rubr. IIsgl. — woavsiv MLel "Java vàs y«voudvas 1sg. E ZH (pro SH) LXVIII V| 25g. Ut — duos 
9'sías e m * duaO «gc usta Óvo uryvae men] in ras. R | 5 oonstituti.onibus (sic) V | 8 aut 
vsiv 17€ arc épqavsíac xal xà áEre Ath. agi dia- non dicendo om. B! | 9 pp. RTI praefecto V | 10 con- 
Jogo» Theod. De legibus quas noster imperator de ordi- | suli R aL] consule 7 | 14 oooasionem V! | 15 super] 
natione testamentorum posuit Jul. quentes L| 34u- | euper ce Vs | 17 ex) et ex vulg. | 21 complectentur 
góvniav L (cf. Ar.) | 9 *undoxe ML || 10 4eas L | | 28 ex quo in commune (communi R.) facte sunt 
vndtq 0gdiwvagíg add. Zachariae (cf. e) | 12 agoguat | manifeste R | manifeste V!, del. V*, om. reliqui lacuna 
cit. Theod. | 15 & — 20 dx sAsiovew M] àc in vuGww | non notata; (et tempus exinde iis computari, id est hie 
wal ind vais Óiadoyais dygawya v cod io L | | quidem ex quo omnibus fuerunt vel factae sunt) mani- 
16 8%. Cod. 6, 33, 29 17 xai able om. c | 18sg. Nov. | festae 2 Beck || 30 directae vulg.) discrete libri | metro- 
XVIII e. 11 21 si»duvsvcayro» LI dxnscsi»] Rd vó | politas V* vulg. | 31 ne] neo R $2 ignoratione E] igno- 
dme LI | 22 d «ó om. L | 25 osi] nullique c | | rantione V! ignorantia V? vulg. 

27 rà$ vrustégac vnxdo QiaOÓ xaO» Oiarabes xgateiy 

L| 28 vas om. B | 30 4oyiteo9o. B | nao — 32 

610v om. M I 33 leg. I xà»? | vj om. L | 34 «às d- 

Sime om. L 


CONSTITUTIONES 


tv gr viOévrss xal zol.vevópsvos df] αν - 

vuv tóv vouov. "Oxoc d àv cagéotsgoy Fr. rd 
ae ÓnloOsin, Jssnitousv, si yoaqsín ro oe 
vdo, toUtO» usta uijvac Qvo r QoOévroc avtq xoó- 
vov xpateiv xal so/«tsveaO'as siva dx) rabrie Tü6 c- 
dalgovoe noÀses siva dv race émagy(n, pera Ti» 
A apxovvtoS ToUTOV XOU ygóvov züG; qavagoy 
euro xaragT;gat TOv T& OvufoAaioygáqgoy y ad- 
«vow mavOavóvto» Üvvaui «Ov t8 vrmeö yiwo- 


341 


Nov. LXVI 1 


homines facientes videantur praevaricari legem, Ut 
autem apertius adhuc causa declaretur, sancimus, 
si scripta fuerit huiusmodi lex, hanc post duos men- 
ses dati ei temporis valere et in republica tractari 


5 sive in hac felicissima civitate sive in provinciis, 


post insinuationem sufficienti hoc tempore omnibus 
manifestam eam constituere, et tabellionibus eius 
cognoscentibus virtutem et subiectis agnoscentibus 
legemque servantibus. Sic nulli omnino erit decli- 


exóvtowv xol vó»v vóuow trgo)vrow. ovto yàg ovósyl10 natio, ut nostram custodiant legem. Non enim vo- 


ma»relos fra nagaítusi6 TOU uj tO» fuétaQov - 
pov gvÀátvss. O yao BovióusDa voc vw va 
rr dvatoéízsgOos Bovinces, doi uàv ovy g 


lumus deficientium infringi voluntates, omnibus si- 
quidem studemus modis ratas eas constituere. Cur 
enim culpabimus eos qui positas nostras iguorave- 


Qopsv tQoxt0«6 xvoíac avtas xaXsatásas. v. yag av xal — runt constitutiones, vel si forte post paululum quam 


* bd 


uev voie «1» Oécw vOv iuẽ,i , &yvoraac: 15 scripta lex est et adhuc ignorata, processerint testa- 


urtülaow, wüv si rv ustü fQgcyé vov ygagivas 
ro vópuo» *Óv ys ayvoovusvov Kr c 0. 
dia, xal dd vovto dv rale dia rxass xj ur) yga- 
wdvrow oixsq yup) 10 vOv wÁnpovóuov rp ? 
vQuvyxiov uoyov xavalmóvrov TQ noi) d 
TetQaovyxioy, dv q 10v vouov 3 o9 xsicOas cvvefas- 
ver ij xal xs(uevov did rd uüno mporsÓsioÓan - 
1 ne dyvosiaOas;  Toiyagovv xai h⁰Hẽ,ju d, xaí- 
ros x vj rie r odo xal év ⁊ꝙᷓ 


tores et propterea in testamentis aut non scripserint 
propria manu heredum nomiua aut etiam tres uncias 
solum reliquerint filio et non quattuor, in quo legem 
aut non positam contigit &ut positam et eo quod 


ij 20 nondum proposita fuerit iuste ignoratam. 


1 Igitur etiam hactenus, licet antiqua constitutio 
sit et in cognominis nostri posita constitutionum Co- 


inv 9v xsiudvnc TOV Qiarábsov Hi, Iris 25 dice, quae Een OPE manu heredis nomen dis- 


ye pe oixsíq. x TÓ rod «Angovouovstos óvoua de- 
fTUROGSY, OLOS 7tO 
vat aywonca»tess avtüe Tz» vouoOsc(a»* xal u,. 
vi» r TOurvra xagopDévra ngocayydAlsras vq) ius- 


L maga Tr» abrje dir % d- 


posuit, tamen plurimi praeter eius testati sunt vir- 
tutem ignorantes eius legislationem, et hactenus talia 

raetermissa denuntiantur nostrae potestati; et omni- 
bus semper talia poscentibus veniam dedimus, quo- 


rie xodres, xal naci asl vois rd ro r Oen Ocio: 30 niam nondum fieri has manifestas evenerat, et sacras 


Gvvéyrycopnay, ése) ir ysvéaOa: vavrac xatagaveis 
evvdBa,va, xa) Daíovs vndo vovrov See e r- 
"Ove qx - α te gilotiuovusvos T7" Guyyyourv. 
iva voíivv» ui évoyAousOa sxsgl N xaO' éxa- 


super his fecimus formas iustam eis largientes veniam. 
Ne igitur inportunitatem patiamur de his per singu- 
los dies et formas scribere cogamur, propterea san 
cimus, sicuti dictum est, seniorem quidem in Iusti- 


erg» xal vínove ygagss» aivo)usD'a, d rovro d 35 niano positam Codice valere hic quidem ex quo 


does, ee signroi, v9» udv moscfvitíQav cy» dv v; 
doveyweuavq xsuévn? x xoarsiv. dyravDa ul 
db ov yéyovev dngavre, dv vale dxagy(aue d dE obne 
xcrexéupov xal pavsoà yléyovev éxadty tÀw apo 
Gd ij xal xv à ) 
q iel dr dxsiDQav xal vOU rustéQov xoXixos swayta- 
50% zxtsugOsvros ovx c» sixóro$ dyvoowo. 

Ty» dd Ire «ry» veorvatnv, iris dy vale usvà vOv 

xodixa Oiarátss. xsiras, ri OpíLovcay TO vole jo 


b. xoóvov yàp GvyvoU 40 


insinuata est, in provinciis autem ex quo directa et 
palam facta est in unaquaque metropoli aut alia 
civitate: tempore namque plurimo transeunte et 
nostro Codice ubique directo non recte ignorabitur. 


2 Alteram vero novellam, quae inter constitutiones 
post Codicem posita est, decernentem quod filiis 


cap. I pr. (v. 8 299.) argumentum notatur "Por. 14,18 ut vsapà B3" 


menia facientes et instituentes legem violare videantur. Sed ut res ctiam certius declaretur, sancimus, 
si scribatur talis lex, ut illa post menses duos temporis ei dati valeat et in usu sit sive in hac felici urbe 


sive in 


dam, ut et tabelliones vim eius cognoscant et subditi eandem intellegant . servent. 
omnino excusatio eril quominus nostram legem custodiat. Neque enim 

volumus, immo omnibus modis operam damus ut ratae sint. 
nem nostrarum constitutionum ignorarunt, etsi forte paulo post scriptam legem, guae qui 


provinciis, cum post insinuationem hoc tempus sufficiat ad eam omnibus manifestam redden- 


Ita enim nulli 
efunctorum voluntates subverti 
am quid accusemus eos qui promulgatio- 
eliamtum 


ignoraretur, testamenta confecta sint, ac propterea ipsi in tesiamentis aut nomina heredum non scripserint 


Fr manu aut 


ranlem (tantum nec vero trientem filio reliquerint, dum contingeret legem vel non 
esse vel quamvis latam quia nondum proposita esset, iure ignorari. 


ldcirco etiam usque adeo, 


iam antiqua est constitutio et in libro constitutionum qui a nobis cognomen habet posita, quae 


Mom. manu nomen heredis scribi iussit, tamen multi contra vim eius testati sunt, cum i 


arent eam 


tam esse; et usque adhuc talia quaedam neglecta nuntiantur nostrae potestati, nosque omnibus, qui 


quid eius generis petierunt, veniam utique dedimus, quoniam nondum 
stitutiones contigisset, sacrasque de his fecimus sanctiones iustam iis veniam 


actas eas con- 


5 esse 
9 e igitur de his 


ientes. 


cotidie molestia a/ficiamur et sanctiones scribere compellamur, propterea sancimus, sicut dictum est, ut 
antiquior illa lex in lustiniano Codice posita valeat hic quidem ex eo tempore quo publicata est, in 


OUnCHS vero ex 
Tabus. 


quo transmissa et manifesta fucta est unicuique e metropolibus reüquisve civi- 
Nam tempore longo inde exacto ac nostro Codice in omnes 


partes misso non recte ignorabitur. 


9 Altera vero novissima, quae inter constitutiones post Codicem editas posita est, quae definit id quod 


1 viÓdrris xal om. LBS | 2 frc om. 1 6 de 


7 rod xgovov vovrov L | 9 la 
da- r M | 11 v pvázrtas. MB) 9váiócce- 
o vouor L | 19 5) aut etiam c | 24 7209 om. 6 
35 aírajusD'a Zachariae] aívovgaO'a M (aivo(usD'a vulg.) 
97 rd, M* 41 éxeiDev om. c 


rau rue add. B* | 


1 priuari R | 2 declararetur R | 4 eis V | tempore 
V*| 6 insinuatione Vj 7 manifeste R FJ 10 custodiat 
vulg. | 15 *praecesserint RV decesserint vulg. | 16 sori- 
pserunt ed. PM etiam om. R || unoiis . 18 reli- 
querint vulg.) reliquerunt (relinquerunt V) libri | filiis R 
19 contingit (contingit aut positam bis scr.) R. | eo 
vulg.] ex eo RT | 26 uirtutes R' I 27 latio|om (ie) V 
talia R* in ras. | 28 potestatis RI | 29 dedemus V* 
30 manifestasse eueniant V | 31 formam Ri [ iuxtam V 
largientes uenientes ueniam R | 38 ciuitate om. V 


Nov. LXVI 1 


xavalapzvavónsvoy xgavsiv éni vs rie svdaiuovos ra- 
rue z0Àsos Év tas rate émxaQyíció ustà Óvo uias rij 
éugavíasc, xaDanso sinóvres KpOnusv* Óióvs ysvo- 
pévov Zuiv icorvz ov dards spi 1o) jérQov tij 
évovácsoc vÀv ra , rie T ind Tj ElÀnvow gov; 
yeygaupévne J. v0 x nÀÁjOn xaTáAAnlov, LA 
tp Popnaíov ire dari xai xvguorvatg R en t0 ti x- 
Aiveíae Gyrpa, 9 uiv xalavóas Mariae Axa, g- 
géica này x0T8, Ovx dugasua O'sica d txyixavra sve, 


942 


UT FACTAE NOVAE 


relinquatur, valere et in hac felicissima civitate et 
in provinciis post duos menses insinuationis, sicuti 
praediximus: eo quod factis a nobis uniformibus con- 
stitutionibus de mensura institutionis filiorum, alia 
uidem Graecorum lingua conscripta propter multitu- 
inis frequentiam, alia vero latina, quae etiam firmis- 
sima propter reipublicae figuram est, illa quidem ka- 
lendarum Martiarum habet conscriptionis tunc diem, 
non autem insinuata tunc, alia vero Latina voce con- 


7 di r Pouaiov gov; yeygaupévyn ngos Zolouovra 10 scripta ad Solomonem gloriosissimum apud Afros ga- 


e - E $ 


TO» évÓoLórato» / qoi ísQQ» Tyovusvov 
sQostoQicov  xalàvÜüas Angle  mooiysypgaupévas 
8 xe db o00À 5, 1j; E 7 


a yeageica 
yéyovs nagaxogrua xavapavie, Ie xal 5 vj Fo- 


crorum praesulem tunc praetoriorum kalendas A prilis : 


8 quia neque Graeca lingua conscripta mox palam 
facta est e et directa,.denique etiam quae hic 


uaicv GvvrsDsica yAottr yéyové va xal E , 15 ad gloriosos praefectos sacrorum nostrorum praeto- 


du, dd xal 5j ngos robe évrauOa éydoforatovs én- 
ágxovs rœy is fud mQaitogiov ysygaupévn (pa- 
udn O5 r) EAÀAgvílda) xoxà 10» Moor Hin évega- 
vio dn va x ᷓ avrov Oixactnolq xai éfenéug2y. 85. 


azíiGousv tolvvv de x avt vouoOsciav «rv nsi 20 


rod uétQov ? tie évoracsos vOv maidovw id 
«Qataiv rale ud» derò rh r xajavdov Mata, 
iva xi Ü(unvov av: gvidious», dv dd di rale 
énaggíass 4E orov ydyovev avt xavagaviíe, u d 
rij 

ovzo xai voy 4» macois raĩe éxagrícis dfenéugOm, 
dr. TiyiGTO GvTZV r xal Td6 dla, ais (Gc ox 
Fensu p O'naas Kr ij xav vacsqgov zyovuésov Oso) zaQ' 
juo» ro, éxnsupOTnvai 1a xai éxnéunmecOas, 


uzjvov usta try» dugávigiy. gulavrousvne. así d 25 


riorum scripta est, id est Graeca, Maio mense in- 
sinuata est in eadem sede atque directa. Ideoque 
sancimus oportere eius legislationem quae de men- 
sura institutionis filiorum eloquitur valere hic qui- 
dem ex kalendis tunc Maiis, ut duos menses ei ser- 
vemus, in provinciis autem ex quo haec palam facta 
est, etiam ibi duobus mensibus post insinustionem 
servandis. Si vero nondum hactenus in omnibus 
provinciis destinata est, velociter et eam et alias 
quae forte non missae sunt adhuc aut etiam postea 
comitante deo & nobis faciendas mitti nunc vel mit- 
tendas uatenus nostrae constitutiones in metro- 
olitanis civitatibus fiant vel faciendae sint mani- 
estae ; vinciarum vero praesides ipsos mittere 


i ꝙ 1a rds usr gase dr dy vais u ο,õ̃ leo 30 eas et missuros esse per omnes civitates sub uns- 


và» éOvov ysvécOas «v8 xai yívsgO'as xacagaseis: 
rode dd 0 émapyiov Tyovuévovs avrove GvsiÀa( 18 
a)tdc xai avélÀay é» mdácai raĩe móÀsc: taie dg. 
éxacty énagyíq vevayuévas, dere undéva vó Aowióv 


quaque provincia constitutas, ut nullus de cetero 
occasionem sumat cuiuslibet ignorationis. 


& mgopagíbsoDa. nns ayvoias, "c v0 ys na- 35 4 Unde praeteritum omne iustam habet veniam, va- 


qqx06 nav Uixaíay Kyn Gvyyvoluny, xal xgars(éraas 
al TOv vSlevrroávro Óuazvzo Os, xav ai Kvayyos 


yeyóvac:, xaJámsg avràS éx&iwo, menoinvras, wy si 
xarà Tijv mgotéga» xgaroUcas vouoDacía» ygaupaguw 


leantque defunctorum dispositiones, vel si nu 

factae sint, sicut eas illi fecerunt, vel si secundum 
prius tenentem legislationem litteris propriis non 
scripserunt heredum appellationes aut testibus eas 


oixeiow ovx éygayav xàe vGw xAngovouam sQosnyo- 40 non fecerunt manifestas aut tres uncias et non am- 


MAJ 


pías j volé uagrvgu aUx0US oix Émoigavto xataga- 
vate, j TQioVyxiov d ov smÀsiov xavadsAoírags voie 


6 4 summam notat Anonymus Bodleianus ap. Zachariae Avixò. p. 213 ubi citatur vsagé ES". 


liberis relinquendum est, valeat et in hac felici urbe et in provinciis post duos menses. insinuati, 
sicuti antea diximus, quoniam cum duo exempla constitutionum de modo institutionis Biberorum a 
raecorum lingua conscriptum propter idoneas mullitudini rationes, alterum Romano- 


facta. sint, alterum 


» 


rum, quod quidem vel maximi momenti est propter reipublicae formam, alterum quidem kalendas Martias 
habet, utpote scriptum eo tempore nec vero tunc statim publicatum, alterum vero Romanorum lingua 
(as 

Imos 


scriptum ad Salomonem gloriosissimum 
8 habet: unde nc illud quidem quod 


aefectum sacro in Africa praetorio kalendas | 5 
aeca lingua conscriptum cst, statim manifestum factum est, 


etiam Romanorum lingua compositum exemplar et confectum est et emissum: certe illud ad gloriosissi 
ui hic sunt praefectos sacro mostro praetorio scriptum (Graecum dicimus) mense Maio et publicatum in 


tudicio eorum ct emissum es. I. 
rum agunt, valeant hic quidem i 


Itaque sancimus, ut cius legis praecepta, quae de modo institutionis libero- 
a kalendis illis Maiis, ut duorum mensium spatium dis servemus, in 


provinciis autein e quo illa manifesta facta est, servato ibi quoque duorum mensium spatio post in- 


sinuationem. 


Quodsi ne nunc quidem in omnibus provinciis emissa est, quam celerrime et ipsa et ceterac, 


quae fortasse nondum emissae sunt, vel si quae postea quoque deo duce a nobis ferantur, et emittantur 


et usque emittendae curentur, quo nostrae constitutiones in metropolibus 
aesides ipsi ct mittant eas ct us 
4 singulis provinciis constitulas: ut in posterum nemo ullam 1 


festae; provinciarum vero 


terila sunt omnia iustam 


entium et sint. et fiant mani- 
mili curent per omnes urbes iu 
antiam praeterat. Nam prac- 


habent veniam, valeantque defunctorum dispositiones, (icet nuper /actae. sini, 


quemadmodum cas illi fecerunt, etiamsi secundum leges quae olim valuerunt. propria manu non scripse- 


rinl heredum nomina sive testi 


9 evOvse om. 6 | 12 ztgocysyoaupévac œ⁰ε om. € 
16 *ónápzove M ] 22 vore Me 0 80 coni. ui 
non recte | 28 *xàv] xaà M || 33 dg] sub (i. e. d 7) 6 
37 Kvayxos dedi ex 6] év ara. M] 41 avtovc] eas (i. e. 
avtas) e, non male (cf. tamen Cod. 6, 23, 29 $1) || 42 vai M 


2 sicut V| 3 uniformi V* | 4 aliam libri 65 linguam 
d conscriptam libri] multitudines V multitudinis ez 
multitudines corr. V* | 6 aliam libri uero] non R lati- 
nam ied 1 figura R | 9 non] noua RVT' | tuno V] 
est tuno. RT", om. T1 | 10 solonem Ni salomoncm R 


eos non fecerint manifestos, aut $i quadrantem nec amplius liberis reli- 


vulg. 5 libri | 11 *kalendis aprilis Vvulg. kalendis 
aprilibus E 13 quia neque Ri] quia neque uero V quia 
uero neque R vulg. | 14 facta om. R! | lacunam non no- 
tant libri; supplendum fere doneo etiam Latina compo- 
sita lingua facta est ||, etiam quae hic] quae etiam (etiam 
del. m. 1) hio | hio V | 15 gloriosissimos vig. | 16 id est] 
idem R | graeca RI F] lingua add. R* vulg. | 17 ideo 
vulg. | 18 eius legislationem oportere R | 19 hee R 
20 tunc om. RI madiis RT || 23 mundum V | 25 autem 
postea etiam V | 26 commitante R | 27 nostras libri. 
30 22 Ri | 37 sint RV] sunt vulg. | 40 autem 
tres V* 


CONSTITUTIONES 343 Nov. LXVI 1 


xmGív. ov yàg avavoéínscOni, xaO«mnso sinóvrss plius reliquerunt filiis; Non enim infringi sicuti 
KpJnuev, vac r tsÀevro vtov BoviousDQa d, - X praediximus defunctorum volumus dispositiones, sed 
cue, d xal xvoías vavras d. d sávrwv &zxopaívo- et ratas eas per omnia declaramus, ut vel si proxime 
us. Gr xüv ai Govsyyvs dygagrncav aí ùνννν — scripta sunt testamenta post positionem legis, non- 
nerd Tüv g oV vóuov, ovxo Óé Krvyov ai dia- 5 dum vero contigerat constitutiones factas innotuisse, 
rc yevónsvas xavagaveis, ánizncaystov d icoc et superviventibus forte testatoribus non sunt mu- 
roy diaDsuévov ovx rusípOrgar, uevérogav xal ov- tata, maneant etiam sic institutiones quae ab initio 
re ai d,, ai r agyzyv xarà tov6 rr pa»e- — Becundum tunc certas extantes factae sunt leges 
Qovs Ovrac ysvouevos vóuovs «jv oixsíav iGxvv éxov- propriam virtutem habentes, et non accusandae co 
dal, xal oux éyxalovusvas Oi0T& xaO Ov ánsfíovy 10 quod tempore quo supervixerunt illi eas non muta- 
wo» éxsivo, vavtaé bs Tusiyav. o9 yào ndvra — verunt. Non enim omnia sunt in nobis nec semper 
der- ép' ruiy oui det ri xaigü6. yivevas QiaO he, 8 tempus fit testandi, repente plerumque 
0.6 xa moÁÀcxie éníacw its doses vsÁevtail cidunt hominibus mortes teetandi eis potestatem 
re rod ÓiaOscOa, vovrovs A ν,Ze dgaigo)usvas — auferentes. Quamobrem ab initio factum recte eo 
dere r dE doyrs yevóusvov de dx vov a5 ̈ dus 15 quod non fuerit mutatum non arbitramur postea 
dus sgosfpx&i» 0v ryovusDa vavspov dAarvovaOn, mutari aut aliquo modo infringi, sed immutilatam 
vad órwovv rj àvatoénsa On, dd dv apgaysi uévasv, — manere quae tunc placuit testatori sententiam va- 
de vóvs xagagiacné tq ÜiaJapévq yvwune iGyvoxs lideque servari. Erit namque absurdum, ut quod 
à bone. sir yap a» r drmm t0 yevóusvov factum est recte ex eo quod tunc non erat factum 
sede a vov Qs ysyovóros varsgov avacgénusc Oo: 20 postea mutetur. 
5 Zwvalovrac roi eie AauBaverogcay oi taidee Collective igitur dicendum percipiant filii relictas 
ro xavalsieuuévoy avtoie, ai ovra TUxoi, nagà vov — Sibi, si ita contigerit, & patribus tres uncias ex 
rere TQuovyxiOv. dx. tov ovto ysvousvow da- — testamentis ita factis aut ante legis positionem aut 
xg» ij x xe tOU vOuov Oécsos, 7 ustà vq» Oi ps positionem legis, antequam haec tamen apud 
vov vouov mpi» dj vovso»v maga toi Ggxovsiv 4 25ludices innotesceret. Si vero adiectum sit testamen- 
gas; wavacTüvas sí Óà& xai moocxéorro vais da, tis, oportere quod reliquum est eis impleri secundum 
re x0 xiva v, Àsinov avroic avaninggo Uva: wgós quod tunc legibus debebatur, hoc percipiendum se- 
ro rr xarà ro vOnove énopsilousvov, vovro lan - cundum antiquas leges, ut si deest tribus unciis, 
gde xatà r v vOuove, dere de secundum illud supplementum fiat et non in quadri- 
n t6 tQ TQiovyxiq, eie ixsivo 159v apaztáAngpociy 30uncio, quod postea quidem sancitum est, nondum 
ivo , d“ ovx sie TÓ verQaoUyxiov, rd VvoTsgov tamen tünc agnitum. 
piv vouoOetrOév, ovzto vota yvoaO e. 

(EntÀo do €) Tu«oírvv» xagaatávta ui xal d (Epilo gus. Quae igitur placuerunt nobis et per 
vovds rov Qaíov OnAojusva vóuov ? di xnovyuátov ot - — hanc sacram declarata sunt legem, praeceptis pro- 
xsíoy j o vztSQox?, t 7tOijOGT C) gavegà vois v8 35 priis tua eminentia omnibus faciat manifesta et qui 
éni 15$ ne tavrrG aò lee voie te RE, ones in hac maxima civitate et qui foris inhabitant, qua- 
a» &zags& yévovro Gag?) xà xao. Zuov dni rj nüvrowv — tenus omnibus fiant palam quae a nobis pro omnium 
ca 10uoO'strOéyra. Dat. k. Mai. CP. imp. dn. cautela sancita sunt. Dat. kal. Maias Constantino- 
lustiniani pp. Aug. ann. XII, Iohanne v. c. cons. [ 191 imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XII. Iohanne 

a. v. c. cons. 


querint. Neque enim subverti volumus defunctorum voluntates, sicuti modo diximus , $ed potius per 
omnia ratas cas ostendimus. Itaque quamvis proxime post legem latam testamenta. scripla sint necdum 
vero constituliones manifestas fieri contigerit, nec superstitibus forte testatoribus mutatae sint, maneant 
sic quoque instituliones, quae ab initio secundum leges tum notas factae sunt, propriamgue vim habeant 
neve arguantur, quoniam quo tempore illi superstites fuerunt cas non mutaverint. Neque. enim omnia 
penes nos sunt nec semper cuique tempus est testandi; ac saepe repente mors homines opprimit coque 
testandi facultate privat. Itaque quod ab initio recte 1 est, inde quod non mutatum cest, nullo pacto 
putamus postea imminuendum vel evertendum esse, sed incorruptum manere, ut quae tum testatori placuit 
voluntas firma permaneat.  Absurdum enim fuerit, si id quod recte factum est ez: eo quod factum non est 
B postea evertatur. — Ut igitur rem oratione. complectamur, accipiant liberi relictun sibi, si ita con- 
lingat, a parentibus quadrantem e testamentis ita factis sive ante. legem latam, sive post latam legem 
priusquam eadem apud magistratus innotuerit. Si vero testamentis adiectum sit, ut guod deest ipsis supplea- 
(ur ad quantitatem tum secundum leges debitam, id accipiatur secundum veteres leges, ila ut, si guid do- 
est quadranti usque ad illum supplementum fiat nec vero usque ad trientem, quod postea lege 
sancitum est, tum tamen nondum erat cognitum. 

Epilogus. Quac igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur, per edicta propria 
tua sublunitas omnibus faciat manifesta tam qui in hac magna urbe quam qui extra eam sunt, ut omni- 
bus palam fiant quae a nobis propter omnium securitatem sancita sunt. 


16 EHM om. g | 17 xaO" ori I aut aliquo 5 innotuisset V*| 8 legem Re 9 habere et non ao- 
modo e 20 4 tov ui ysyovóvos) cx eo quod tuno non | cusandas libri, corr. vulg. | 10 non] n V!j 12 Bt V] sit 
erat factum e | 38 k. Mai. Mg At^.] ur»l a Theod.| | RT] Pow et rente vulg. | 13 morte 71 16 muti- 
imp. Iustiniano pp. agu. annu. XII. If (c/. e), 8aciAséac | latam V! | 17 ualli "uer 20 mittetur R. [| 21 perci- 
"Iovavisiasov xó 486 Ath., Fre g «re gate Theod.| | piatur R | relictas vulg.) relicta libri | 23 positioee V 
39 Iohann. uc. conss. M (c) vzravs(q loavvov Theod.) | 25 innotescerent RH 27 debeatur V | 28 antiquitas R 
nstà «gv vnataía» '"LIoávyov Ath "subscr. dat. cons. | si] si quid vulg. I 29 illas vulg. | supplentum V | 30 non- 
Iohannis (Ihoannem “) Jul. by dum RT] non V | 31 agnitum (agnitum e V*) Vvulg.] 

eognitum RT | 38 sancta V! | subscriptionem dedimus 
er Bamb. I || Constantinopolim domnus Iustin. Bamb. J] 
Iohanni Bamb. I 


Nov. LXVII pr. 1 944 UT NULLUS FABRICET 


EZ LXVIL Auth. LXIX. Coll. V tit. 17 


EPI TOY MHAENA KTIZEIN EYK THPION UT NULLUS FABRICET ORATORII DOMUM 
OIKON X9PI FN9MHS TOY EHISKOIIOY, PRAETER VOLUNTATEM EPISCOPI, ET UT 
KAI IIEPI TOY AOOPISZAI IIPOTEPON TA  DEPUTET PRIUS QUAE CIRCA DILIGENTIAM 
HEPI THN EIIIMRAEIAN KAI KATAXTAZIN 5ET STATUM FABRICATI ORATORII SUFFI- 
TOY KTIZOMENOY EYKTHPIOY. KAI HEPI CIANT. ET UT EPISCOPI NON DESINT SUIS 
TOY TOVZ ENIXKOIOYZ MH AmnOAIMIA- ECCLESIIS. ET DE ALIENATIONE EE 


NRZOAI TQN IAIQN EKKAHZIQN. KAI IIEPI SIASTICARUM IMMOBILIUM RERUM 
EKIIOIHXSE9Z EKKAHZIAZTIKQN 
AKINHT9N IIPATMATQOQN. 10 
O avr0s fac, Mpdi tq &yiráx xal uaxagi- Imp. Iustinianus Aug. Menae archiepiscopo 
rar oixovuavixq) doyiemigxósq xal savrQudoxy. Constantinopolis. 


(llgooí(niov.) Tal «à x vàwv dywtávow d»- (Praefatio. Es quae de sanctissimis ecclesiis 
uv zt0ÀÀoic mapslafgowtss vóuoic &x« xal érépow — sunt multis comprehendentes legibus adhuc etiam 
8 a ri üvaxvyagas vOv» oxoOécso» xclibalia egemus ad exorta negotia et rursus emergentia 
ab dvagvouévag doxov»roc. xo yao óvówaros sufficiente. Plurimi namque nominis causa ad opus 
Évexev 908 moíngGw Gywcrátov éxxÁnci)v ópuccw, sanctarum ecclesiarum accedunt, deinde eas aedi- 
sla vavrac Poser iati dmi oui qoovtida rider - — ficantes nequaquam curam ponunt ut expensas quo- 
va& rod xal Üasawyv ee apogícas xmQéxovsav si; que ei deponant decentes et ad luminaria et ad ob- 
v5 Àvyvoxata» sic v8 xi TOv sxQocsÓÜpevovtow dxo-20 servantium alimenta et ad sacrum ministerium, sed 
wv9og5r» xal Ty» isoav Antovoyíav, dd xcvraliumo- — deserunt eas in nudis aedifliciis constitutas et aut 
vovgu aviae é» yvuvois ovgac oixodou5uass xal i  destruendas aut omni sacro ministerio defraudandas. 
xavaAvojdvac ij nágye (agas Assrovgylas daveonpévac. 


CAPUT I. 


Osanitousv role mo mdvtov uàv éxsivo y Sancimus igitur prae omnibus quidem illud fieri, 
eJ«a, Gre un maognaíay shvas je povagtroioy 25 et nulli licentiam esse neque monasterium neque 
puts éxxÁncía» sys svxtüpiov 8 agxegOa. oi- ecclesiam neque orationis domum incipere aedificare, 
xodousi», u d“ ò rij móÀsos Orogilécraroc ém(- antequam civitatis deo amabilis episcopus orationem 
o οõ,w gaQaysvousvos sUyrv vs dv tq tónq os in loco faciat et crucem figat publicum ibi proces- 
vato xal Gravgóv sujbcsvo Órnuocíar éxsics o sum faciens et causam manifestam omnibus statuens. 


*ougáuavos xai r moüypa qavagóv &zagi xatagty- 30 


Nov. LX VII (Authent. LXIX = Coll. V tit. 17: gloss.) Graece extat in M, cap. 1. 2 cum prooemio et epilogo in L 
eademque omisso epilogo decurtata in Iohannis Scholastici collectione LXXX Vi capitulorum 21 (inde in 

atrii i titulorun cap. eccl. 17). — Epit. Theod. 67, Atlan. 1, 1 (inde Coll. const. eccl. III, 1, 1). Julian. 
const. . 


LXVII. 


UT ORATORIUM NEMO AEDIFICET PRAETER VOLUNTATEM EPISCOPI, ET UT PRIUS 
DEFINIAT EA QUAE PERTINENT AD CURAM ET STATUM ORATORII AEDIFICANDI. ET 
EPISCOPI NE DESINT SUIS ECCLESIIS. ET DE ALIENATIONE ECCLESIASTICARUM 
RERUM IMMOBILIUM. 


Idem Augustus Menae sanctissimo et beatissimo archiepiscopo universali et patriarchae. 


Sancimus igitur ante omnia illud fieri, ut nemini liceat neque monasterium neque ecclesiam 
neque oratorium aedificare incipere, antequam deo carissimus civitatis episcopus praesens et vota in loco 
fecerit et crucem fixerit publice ibi procedens atque rem omnibus manifestam fecerit. Multi enim or- 


2 rubr. Ile] «àv vr cri, xal vov | nòd — undd M L (app. Nomoc.) | 26 olxov om. L 
us; àxtolauztasysaO'as robe e eee e dale, 28 e Bai adds app. Nomoc., om. c | EM. 
xal sagh éxsto:csce éxxÁngiaGgTixO Y dxiviytov xoay- | cavo. M] moi00i10 L Coll. 81 cap. | 29 KnDe ML 
auc T'heod. || 3 olov om. Coll. 87 cap. | yvaiuns om. | app. Nomoc.] H Coll. 81 cap. | s96odov L Coll. 81 
Ath. I ind % xa ss9i (sei om. M) vov — 10 ngay- | cap.] s000000» M, app. Nomoc. | 30 *xavacctrasss (vel 
ur- MLe] éxiaxózxov xal «à AE Ath. émiGxómov, | wavact0co:))) «avaccggos (navaavi3ss Coll. 81 cap. v. L, 
xal dr x vOv xríGovva stQovorjaag as Coll.81cap. | app. Nomoc.) libri statuens (i. e. «avagticac?) e et Iul. 
intomõmtou, xal si pi] vgóvsQov và aic Avyvoxatas xal | c.205 

sAoxa May xal àstotQopryy xav sQossüosvovtow or — —ůẽᷣ—ä ö —— ——— — 
index Coll. 8 7 cap., app. Nomoc. | 11 19 — 12 æαννεεμ,eα— 15g. x LXVIII 5 2 domum V] domos RT I 3 uo- 
vq) dyvorráto Goywurioxónq Coll. 81 cap. (verba d eι]ñ.- luntate V | 5 statuta V! | fabrioatio Ri fabrioationis V | 
cxóxq xal om. M*) | 13 Tal và xsgi vov] Ilepi «à» | O non desint suis eoolesiis RT] suas ecclesias non de- 
Theod. | dy Ath., Coll. 81 cap. v. L | 14 Kr« «à xal L | | singnt V| 8 mobilium RI FI 11 mene E] menne VT | 
Frage Coll. 81 cap. v. I. I 16 degxovsvec Coll. 81 cap. | | 12 constantinopolim RV | 15 emergentia] e emergentia 
17 Évaxa Coll. 81 cap. v. L. | &ysarráreov) àv &yuord- | V* 16 ad] non ad RV al. f 17 ediffücantes V (et séc 
«om app. Nowoc. | 18 ravra M | oixodouzsas»vss Coll.87 | saepius) | 19 deponant om. RI | decedentes R | obeeruan- 
cap. v. L | 22 ovca» L | 23 dadone app. Nomoc. | dn dum d 20 misterium RJ 1 aut et destruentes aut 
cvagnudvas Coll. 81 cap. v. I. | 25 undi] uzdà Enn. | omnino V | 22 fraudandas V | 24 prae omnibus] priori- 
Nomoc. | A, ö — 26 uve — Aire Coll.81 cap.) ugdà - bus RI I 29 et osusam) aut causam V! 


949 


o. l yàg vnodvóusvos wribaw di euern 
ye oixovs rde éavcvaw O'spansvovas vócove, ovx 0gOo- 
Jobev éxuiqGuDv wricvas ywóusvoy de asAa(ov 
drm. 


Nov. LXVI 1—3 


Multi enim simulantes fabricare quasi orationis do- 
mos suis medentur langoribus, non orthodoxarum 
ANNE aedificatores facti, sed speluncarum illi- 


ORATORII DOMUM 


CAPUT II. 


Jnssva pij d avrov éxxÀngcía» dx sion oixodo- 5 Deinde non aliter quempiam ecclesiam ex novo 
uv, nov d OilsyOsaig mgós q0» ÜsogiléGcravov — aedificare, priusquam loquatur ad deo amabilem epi- 
énlexozoy xal opícss *Ó uétgov Onso dgooítss e — scopum et definiat mensuram quam deputat et ad 
Té rin. Avxvoxatay. xal «5v ispa» ÀAsrovoyíav xal tiv — luminaria et ad sacrum ministerium et ad incorrum- 
aq Dogov vov oixov oje xcl «5v vOv mQos- dam domus custodiam et observantium alimenta: 

] cv amotQopr»' wai eg avrágxos Ax 10 et si sufficienter habere videatur, faciat prius do- 
Bosnie, rolf avtov moórsgov Dogsüv rà do. nationem eorum quae futura sunt deputari, et ita 
deo d Hr ovro va vóv olxoy oixodousiv. si domus aedificetur. Si autem non sufficiat quidem 
are y& Ovx dgxoi hr rie x TOUTO, ART aliquis ad hoc, nomen vero forte habere desi 15 
d iac éniDvuov vov xal au, xríavrs notas quo et ipse fabricator ecclesiae vocetur, vult aliqui 
sadsig 9a Bováorsó. Té vOv0VTO 7tQüEas, voll xai év 15tale facere, multae et in hao regia civitate et in 
cave cj Bacidsvovog col xal áv vais éxagyíase dx- rovinciis ecclesiae sunt, in quibus competenti qui- 
xÀngías tvyydvovs: röy⸗ e videa ud Àaivovoyov- em administratur modo, periculum vero ruinae pa- 
pevos vQóxov, xivÓvysvovoa, dA waransgsi»v vao zxa-  liuntur per vetustatem aut etiam parvae constitutae 
datörrros, f xal d »aJ'*cragas xal&xoguórsgae et inordinatae secundum desiderium horum qui eis 
naoc t5» Aq vd» Tavrcue dyysgovvroy, xal20 deputati sunt: licebit ei unam talium ecclesiarum 
or avtQ lar vov roνατ “ Mosch drola- accipienti hanc aedificare; et hic voluntate deo 
Bovr. zavvr» oixodoutacDa:, x&vravOa yvepuy vov amabilis orthodoxorum episcopi res agenda est. Sic 
de. và ogJodobov énixónov vov "Qàypavos enim poterit et sacrae domus fabricator vocari et 
yvonévov. ovro yàg ÉKaras avtQ xal ísgov oixov xrí- — nihil de suo su dere, deputatis iam circa 
or xdnOTve. xal l oixoDsv i i,E/-t, 25 haec expensis oblatis ab eis quí etiam prius has 
vOv 4L eue apoquauévov 535 xa vovro Qanavg- expendebant. 


pavo ánididousvov magà vOv xal sQótsQov avra 
Xxogryovycov. 


CAPUT III. 

Küxsivó ys ei Oscmiousv, diere xarà TÓv 10g Illud quoque sancimus, quatenus secundum iam a 
nae Tu» eorrncavra v ros ÜD'sogilsotávove 30 nobis prolatam legem deo &mabiles Mages i in suis 
éxtiaxo7tove race dava wv éxxAnG(aiG vtQosxagregeiv, xal — ecclesiis maneant, et non relinquant quidem eas, 
An xaralpuxüvt» ud» avri, xoóvov Óà noÀov . tempus vero multum hic morentur et cogant per 
red ÜQiargífsiv xal dvayxáLsv robe xarà xh 


cap. II summarium habet Nomoc. XIV tit. 3, 14, cap. III summarium id. 8, 2. 


toria scilicet aedificanda suscepturi sua mala curant, 
rum illicitarum aedificatores fiunt. 

II. Deinde ne is aliter ecclesiam novam aedificet, priusquam cum deo carissimo episcopo locutus 
ait a modum definierit, quantum et ad luminaria ac et ad sacrum ministerium et ad domum 
saríam (eciam conservandam et ad eorum qui ibi versantur alimoniam adsignet; et siquidem abunde 
sufficere videatur, prius donationem faciat eorum quae adsignanda sunt itague domum aedificet. Si quis 
vero ad hoc non 1 sed fortasse nomen sectaturus, ut ipse quoque conditor ecclesiae vocetur, (ale 
quid agere velit, muitae sunt et in hac regia urbe et in provinciis ecclesiae, quae quamquam idoneo modo 
administrantur, periculum tamen est ne prae vetustate collabantur, vel etiam quae parvae sint ac minus 
ornatae quam desiderant qui in iis ministrant, ac licebit ei unam eæ eiusmodi ecclesiis sumere eamque 
ezaedificare, ut (amen hic quoque secundum. consilium deo cari orthodoaorum episcopi res peragatur. 
[ta enim obtinget ci ut et sacrae domus conditor appelletur et nihil de suo insuper eroget, cum expensae 
de more iam ad eam rem adsignat(ae ab iis praestentur qui etiam prius eas subministrabant. 

III. Verum illud quoque sancimus, ut secundum legem a nobis iam editam deo carissimi episcopi 
in suis ecclesiis permaneant, neve cas deserant et multum. temporis hic morentur cogantque oeco- 


dum non orthodoxarum ecclesiarum, ted spelunca- 


1 li — 4 drõnœs om. Coll. 81 cap. | 2 He- 
xsvgovos L | vópove L* | 5 Hrerra] Kal Coll. 87 cap. 
avro» ML) và Coll. 81 cap., € | »éov He] vas 
Coll. 81 cap. | 6 zoós xov Osogeddatavor énícxonov 
(&gpasioxosnov M) MLel 19 ésicxósq Coll. 87 cap. 
(rq rij »0Àsos A, Nomoc. XIV tit) | 7 og(aswe 
ML) ógíaas v. L. 0gíag Coll. 81 cap. | «à uftQq qa 
Coll. 87 cap. v. I. | 8 v« rin «rj» om. Coll. 87 cap. 

9 di Oopov M Coll. 8 43 Nomoc. XI V tit.] dd - 
eov app. Nomoc. Qidgogov E Qi&gogav Goll. 8 7 cap. v. :| 


ov»i72ono« M) v505n0«» L Coll. 81 cap., Nomoc. XIV tit. 
10 xal sizsQ — 12 oixodousiv om. Coll. 81 esp. V 12 sg. 


2 — ud» Tis] H di vie ovx agxoír Coll. 81 cap 
14 ò om. app. Nomoc. | abr d xcíavr» app. Nomoc. 
15 BSovAorvro gd om. Coll. 87 cap. | *« om. L 

«0 — 18 su»Üv»svovaa:] hu dxxÀng(as vvyxd- 
»ovgi» dv taie émaQyícis xal dv rar 1j ga. . 
nóÀn, xcyOvyavovos (xevdvvavovaas e Ne) Coll. 87 
eap. | 19 auixpal M app. Nomoc.] sixQal L. Col. 81 cap. || 
dxoGuoteQas xal (xal om. codd. nonn., cf. e) Kent», om. 

III. 


vv. 20 saga — áyxeigovyrorv Coll. 87 cap. I sad] secun- 
dum (i. e, xata) € | v0») sais L' | vavraus) avcais L | 
21 aur e L* | uía» vovtowv éxxAgaía» app. Nomoc. 
22 «ov vs Juogilovs L. «ov 9sogslsováxov Coll.81cap. 
23 ro) xgaypuaros — 28 xogryovsto om. Coll. 87 cap. 
26 àpasiauévov L | regi vovrov L circa haeo c | 30 »ó- 
po») nov. VI c.2.3 


1 multis R* | 2 lagoribus non hortodoxarum V [ 
5 quampiam V | 6ad] a R!V!| 7 diffiniat RV | 8 miste- 
rium RV] et om. RV || *incorrumpendae (incorrupen- 
dae V) libri | 9 obseruantiam R | 10 *uidentur RV 
videtur vulg. | 13 habere forte E || desidans V! 14 frabri- 
cator V (id. 23) | vocetur om. Ri, uocetur et 15 ciui- 
tate regia V | 18 pro ustustate R | 20 licebit] et lioe- 
bit vulg. || 21 percipienti R || hic] hino V | 22 amabiles 
R1 | horthodoxorum V || 23 et sacrae] et om. V | 24 sub- 
expendero A! | dedutatis V* | 29 rubr. Si episcopus ab 
eoclesia per multum tempus defuerit Ry R in marg. (cf. 
Iul. c. 206) | 30 prolatam V vuig.] tam R 


44 


Nov. LXVII 3. 4 946 
oixovó, Qanávas avvolc Aue dx xije dyiarrá- 
rie 3 die Qanavüv uiv avrovs Aale, 
rœury q snocxagisQeiv ovx dvéyegOn:.  Üsasitopsy 
roi, roð 7taQ' nuow jdn xsuévov vóuov áni vi 
éavroU nuévovtos loyvos, at dzxoÀngOsin d Osogi- 
Aécvavos émíoxomosc cr oias xis avtoU wAs(ova 
xoóvov, unJjsuíav avtQ G«sÁMenOo: Qaná»n» dx rs 
xa, d d md sagi mQüfns s)csBei; xcl siam expendi, ipsum vero hic errantem non expensis 
a vr» àyvotátn» éxxAngíay dard , avvóv 0à —Banctissimam ecclesiam p vare: cum certum sit 
évravDa nAavousvor uf xal dazdyow ty» aywrta- 10 quia, si plurimo tempore defuerit, quae iam & nobis 
r éxxÁncíav agora irh o Ov cs si no, super eis sancita sunt valebunt. 

xgóvo» axoÀspOsín, và jdn sag iu in avrois 
vouoOerOésvra xoatyoss. 


UT NULLU8 FABRICET 


provincias oeconomos expensas sibi transmittere ex 
sanctissima ecclesia, (et) expendat quidem ípee inde 
eique observare non 5 Sancimus igitur, & 
nobis iam posita lege in sua manente virtute, si de- 
b fuerit deo &mabilis episcopus ecclesiae suae amplius 
tempus, nullam ei mitti expensam de provincia, sed 
illam quidem circa actus pos et sanctissimam eccle- 


CAPUT IV. 


"Ens; dd eri one jn hοονονννινντν, cer ei Quoniam vero contigit nos iam sanxisse ut, si 
vi$ dv raise értagyíass éxztoín346 dsusyrov éxxÀngiagto- 15 qua in provinciis alienatio rei immobilis facienda 


«oU uéAlos moayuatos yívsaOo:, xarà Oéxosvov v est, secundum decretum hanc ere, sicuti du- 
vg» ol, xaÜanap yj som gorrícasa aa dum prolata a nobis constitutio dicit, agi vero de- 
ind Aiys. dir., noavraadas 9à tO Ósxogsrov M /a A cretum non solum praesente deo amabili episcopo 


povoy st os rod este éstiGxOTOv xy wóÀsos civitatis eiusque clero, sed etiam metropoleos epi- 
xal rod avroV xÀnpov, d wal voV ví uprQonólsos 208copo, nec non et illud ge d est sancitum ut, si 
éniGxOstOv, OV u Éxsivo nQosvavouoOérgra:, dere metropoleos sanctissimus episcopus futurus est ve- 
sizsp xy urvQonóoAsos ayioravos ésxígwxosoc u4Alo, numdare sive eius ecclesiae sanctissimi oeconomi, 
ad :$:0& oi re &yworótns éxxAngíac rij avrov quid oportet fleri: etiam hoc adicimus, ut duo ex 
svAaféscvavos oixovóuoi, «i dio. ved q xal vovro — Synodo quae sub eo est deo amabilium episcoporum 
noocr(Üsuav, cts db dx «7$ br avrov avvódov và» 25 quoscumque elegerit ipsi intersint, et alia omni ob- 
Oeogilov énicxóztov, ode av Élorro, rovrove xagayí- — Servatione custodita, quae iam sancita est, praesentia 
ve, xal tie dÀÀne dzacne maparnonsses gvÀct- duorum deo amabilium episcoporum adiciatur, ut 
route is xije jan ara ij vouoJetyOs(cys r’ rs Secundum se videatur cum su& synodo rem 
magovdíae vow Óvo Oeogilov émigxóncv nosrsO:?- et sicut ipse rem facit credibilem et sufficientem ei 
vas, iva xaO" avrov Qoxoín ur d vie éavrov avvódov 30 qui sub eo constitutus est, dum praesens est, ita et 
vÓ mwQüyua mgdvvev, xal ox7eQ avró6 vÓ muyua 1 quae sub eo est synodus praesens per duos 
moii uGTOv xal avraQgxes Tq) vx avtóv rsrayuévo deo amabilium episcoporum videbitur rem praebere 
sagaywópevos, odr xal a)TQ 7) Vx avTóv mzaga- cautissimam, sumentem ex huiusmodi synodo testi- 
yivopév cívodos dà dio và OsogiAd» ,x a/ — monium. 
Oófeusv TO mxQaüyua sois» dals v dx vie lade 35 
vavrns Gvvodov mgoslaufávov nuaprvolay. 
CEniloyos.) Tovtov d ud «ov vóuor noós vs 
ro, Ügóvov v Gs paxagiótytoe x cs Tov6 Aow- 
rode aysortdrOvs süTQi&QyaG xarasteuzópevor avroi 
dia ypauuarow oixsíov voie d vuas fur O , 40 


(Epilogus. Hanc itaque nostram legem et ad 
sedem tuae beatitudinis et ceteros sanctissimos p&- 
triarchas missam ipsi per litteras proprias sub vos 


nomos qui in provincia sunt ut ipsis impensas ex: sanctissima ecclesia mittant: unde sumptus quidem inde 
faciant neque tamen ibi permanere sustineant. Sancimus igitur, lege a nobis iam lata in suo robore ser- 
vata, si deo carissimus episcopus ecclesiae suae per longius tempus d ridi ut nulli ei sumptus ex pro- 
vincia mittantur, sed illi quidem in pias causas et in sanctissimam ecclesiam praestentur, ipse autem, dum 
hic vagatur, ne adeo sumptibus sanctissimam ecclesiam gravet. Ceterum manifestum est, si per multum 
temporis abfuerit, ca quae iam a nobis de his sancita sunt vim suam habitura esse. 

à lam vero iam sanximus, ut si qua in provinciis alienatio immobilis rei ecclesiasticae 
facienda sit, haec decreto interposito procedat, odum constitutio nuper a nobis edita dicit, de- 
cretum autem non solum praesente deo caro urbis episcopo et clero eius, sed etiam episcopo metro- 
poleos agatur, neque tamen illud praeterea sancitum est, sí metropoleos sanctissimus episcopus venditio- 


nem facturus sit vel sanctissimae illius ecclesiae religiosissimi oeconomi, quid tum debeat: hoc 
uoque adicimus, ut duo ex synodo deo carorum episcoporum sub ipso constituta quos elegerit 
intersint, aque reliqua omni observatione, quae a nobis iam sancita est. custodita praesentia deo 


carorum episcoporum adiciatur, ut ipse per se cum sua synodo rem agere videatur, et sicut ipse fidem et 
auctoritatem rei addit, dum ( ei qui sub ipso constitutus est, ita etiam quae sub co „ 
praesens per duos ex deo caris episcopis rem nideatur certam efficere, quae ab hac sacra testi- 
monium acceperit. 

Ep ilo gw $. Hanc autem legem nostram et ad sedem tuae beatitudinis et ad ceteros. sanctis- 
simos patriarchas missam ipsi per proprias litteras metropolitanis sub vobis constitutis manifestam 


— — — MÀ — 


Beck || 4 *positam legem libri [ sua manente (manentem Ar 
uirtute R] suam uirtutem manentem V sua manere virtute 


2 aAAa] om. c. Malim pi | 4 vó M* 954. dana 
vdo da. . 11 éxxÁgcía» bis scr. MI 15 3 


ob om. 6 | 18 dre] nov. XL VI I 21 ov. uj] neo 
non et c I 23 oí ye dysarrd xe clas au rod 
sv Aaféa tato: olsovopo] eius ecolesine sanotissimi oeco- 
nomi e || 28 zrao' zuo om. c | 30 xaO" «avrov Serimger 
er el xavaravróv (sic) M | 35 QóBasv M, corr. Scrim- 
ger | éx «zs fee vav*ne cvvóov] ex huiusmodi sy- 
nodo g | 40 rues L 


1 yoonomos E V (id. infra) | ex Beck) et libri | 2 et ad- 
didi, sed add. Beck || expendant quidem ipei et 3 patiantur 


vulg. | si Ri] siue V ti uero R*vulg. | 5 suae om. V' | 
9 praegeuere V!| 11 eis RV] eisque V! | 14 rubr. De 
alienatione rerum mobilium (leg. immobilium) ad eecle- 
sias pertinentium R in marg. (cf. Iul. c. 207) J contingit 
R f nos iam] noxiam RI | sanoxisse E [| 15 qua „ 
quae R | 19 olerum V | 20 neo non] /eg. neo vero 

super V | sancitum] seeeeü V! scitum V* | 24 sinodo 

(id. 33) | quae — 30 constitutus est scr. Ri in ras. 3 ver- 
suum | episcoporum) adiciantur ut secundum se s. v. adser. 
721 25 elegerint R I 29 ipse om. RI 37 ad om. R. 


UT CONSTITUTIO 347 Nov. LXVIII pr. 1 


sonjcers avspóv, oi d don xaractovs, voie vx. metropolitis facietis manifestam, et illi palam fa- 
evrove inigxózo(, ders fend ds d. ada re r cient sub se constitutis episcopis, ut nullum lateant 
juo» davaxyOévrov. Dat. k. Mai. CP. imp. dn. Iusti- quae a nobis coristituta sunt. 

niani pp. Aug. ann. XII. Iobanne v. c. cons. la. 53S] 


EH 3 LXVIII. Auth. LXX. 


£ZTE THN AIATASRIN TOY EYZXEBEZTATOY 
BAZIAEQZ THN EIII TAIZ AIAAOXAIZ TON 
TAMIKQN KEPAQON TA EK AHAIAIAZ EIZ- 
ACTOYZAN KEPAH KPATEIN EN TOIZ META 
THN AIATARIN ZYMBAINOYZI OAKTOIS,10 
EHI AE TOIZ UPO ATTHZ THN AEONTOZ 
AIATAXRIN XQPAN EXEIN. 
O avros Basilevs Id «à dvQoforáto indeg vo» — ldem Aug. Iohanni pp. secundo et cons. ordinario 
&vcvoluxcw xoaeroQíov v0 B', dnó oxavov (vnávq 
ópdivapéq) xal saTQuxiq. 16 

Men.. Jones t» /féovvos vov «f mos- (Praefatio) Novimus Leonis piae memoriae 
ove Avius did rałi «T» yeygauudvn» vd vv sic — constitutionem scriptam de his qui ad secundas ve- 
derrigovs dgixvovuévo yduove sirs dd oe sire yv- — niunt nuptias sive viris sive mulieribus ex [illo] matri- 
v, xal v0 éx rov yauov xégdos ros éE dxsivov — monio lucrum ex illis nuptiis filiis venerande ser- 
rod yüpov sugli» ócíos pvlirrovga» xal uóvne Tie 20 vantem, solius ususfructus eum, qui lucratur, domi- 
gnosos vóv xagÜüvavra xp.» ànovsiovca», tj» num facientem, dominium autem illis servantem, si 
egzxors(av d dxsívoi vngoUcav, ox sí ys oi xaidse — filii et nepotes moriantur, non existente iam ullo 
«dl Kyyovos ru,“, Ovx Óvros vÓ Àowróv ovÓevos — propter quem is, qui ad secunda vota pervenit, 
vov di Oo» ò rote Üsvrépow OpuiAQcas yduows te Ós- proprietate privatur, manere volentem inavulsibilem 
cnorsíae éGrégnros, a, foviouévn» dvagpalosróv 25 &c totam apud eum, qui lucratur, et proprietatis 
re xal oADxAngov wapoa tQ xsoddvawts xal «9v dx r, — utilitatem. 
0sexovaíac . 


CAPUT I. 


Tir fusis Kvayyos éxnveogOdcapsv, d «s Hane nos nuper correximus alia disponentes et 
q. arvn ore „ sid xAnpovóuovs và» volentes heredes morientium filiorum aut nepotum, 


Nov. LXVIII (= Authent. LXX) Graece extat in M. — Epit. Theod, 68, Atlan. 10, 4. 1ulian. const. LXII. 


facietis, hi vero eam palam facient episcopis sub ipsis constitutis, ut nihil lateat corum quae a nobis 
statuta sunt. 


LXVIII. 


UT CONSTITUTIO PIISSIMI IMPERATORIS QUAE IN SUCCESSIONIBUS IN LUCRA 
NUPTIALIA EX ORBITATIS CASU LUCRA INTRODUCIT VALEAT IN FACTIS QUAE POST 
CONSTITUTIONEM CONTIGERINT, IN IIS AUTEM QUAE ANTE EAM FUERINT LEONIS 

CONSTITUTIO LOCUM HABEAT. 
Idem Augustus lohanni gloriosissimo praefecto praetorio Orientis iterum, exconsuli (consuli ordinario) 
et patricio. 

Praefatio. Novimus constitutionem Leonis piae memoríae scriptam de iis qui ad secundas nuptias 
veniunt sive viris sive mulieribus et lucrum ex matrimonio liberis ex illo matrimonio natis sancte custo- 
dire et solius ususfructus eum qui lucratus sit compotem reddere, dominium vero illis servare ita ut, si 

i liberi et nepotes defuncti sint nec quisquam iam reliquus. sit pe quem is qui secundas nuptias 
contraxit dominio pri , irrevocabile et integrum apud eum qui lucratus sit etiam emolumentum ex 
dominio manere velit. 

I. Hanc nos nuper correximus et alia constituentes et heredes defunctorum liberorum vel nepo- 


1 xo«d)0ex8 Le] s0onvs M | 2 ndis] nullum (i. e. 1 facietis] ciuitatis RI | et] ut V | faciens V | 
prüéva) & | 3 subscr. om. 6 | k. (kal. om. Jul.“) Mai. M | 5nov. LXVIII (— Auth. LX X) habet V, item r f. 87* post 
luL*»*9 Ath. ur») uaíq Theod. | CP. imp. dn. Iustiniann. | sov. CXLVI (z Auth. CXXIV) | 13 inscr. om.r et 
pp. sug. ann. XII M, 4évovs s «ijs BagiAs(as Theod. | cons. ordinario] exoons. ordinarum V | 16 leonis piae 7 
faciisiac "Iovavevsavov xo g (B' cod.) Ath., om. Iul. ! pe leoni V | 17 constitutioni V* constitutione V* | de 
4 Iohanne uc. conss, M cons. Iohannis (ihoannis Jul.“ is r) om. V | 18 illo seciusi [ 20 solius] et solius Osen- 
Ia (xareíq "Iodyvov Theod. Ath. | 6 rubr. Ia | brüggen | eum qui V) qui eum r [ domini r pr. | 21 do- 
ri Qiaváfeos vov Qiadóyov (l. Qiadoyoov) Theod. De | minium r] dominum V | illis Biener Gesch. d. Nov. p.492) 
constitutione imperatoris quae lata est de luoro ex morte | illius V, om. r | seruentem r pr. | si V) sed r | 21 et r] 
liberorum eontingente per pacta dotalia Jul. | 7 gas- | om. V | nepotem 4. bag om. r | ullo 7] illo V | 23 quem 
due M (Iul.)) Bacildos Tovoviiayov Ath. | vOv yape- E] quod r pr. quidem r corr. LM proprietatem r | pri- 
xw xsoda»v Agylaeus] «àv vapssaxav àv M xà» | habitur V | insulsibilem V | 25 lucratus proprietatis r 
æνp Ath. | 9 om. Ath. | 10 cvuaivoves Ath.] | lucratur a praeetantis (corr. proetantis) V, oorr. Biener || 
evupsivacs M | 16 71éovvos] Cod. 5, 9, 6 (Bi. „ oU wo | 28 nuper Biener] super Vr | 29 heres r 
Qixog vi. 9 dix. c xal e schol. M) | 19 et 20 xai om. c | 
28 nete] nov. II (cf. nov. XXII c. 46) 

44* 


Nov. LXVIII 1 


velevinggdvtow» naídov 5 éyyóvov, sivs yoveis sls» 
site Fregot xte, xu éxsiDéy viva HO tav, uovov 
rod dmtò tsÀsvine db dxai0ías Gvugovov uévovtos xai 
xarà degzotsía» xagà tq xsgÜayapt;, ro Lott Oi 
in robe xÁgQovOuove Tow «à cayro» zaidov 7 
dyyóvov (ortos, xav' oi d ruov toU rie x 
l1 c Aóyov xauucOsvros. Tavra toívv» xal vy 
xal sie v0» azawra yoóvo» xgatsiv BovAóusO'a, nÀZv 
a uz) Krvxov. oi aides x f) TsOTvai t9Y ue i 
d. ra ces res. intdqi yaQ KpÓr co 

óAoxÁngov ijʒòn rtoocysvóusvov «q? voie ÓsvtéQoss ousár- 
casts yapoie Soy j 9 xo0 TOU BN telsvtngáv- 
TOv, ob Gv» Ó ruéTsQoG vóuos ixsiva steQuegydtorro, 
an O zxgoAaBov vóuoc zíéovtos xoð rij ego 
Ai ES e vxo ri éavtoU stenot 
uóvov zxaidov j dyyóvov o)y vxovroy acgalos HtFouv- 
civ drag éxsgdavyay, dl a x&v si x TOVTOW ν,jê 
érdpois dort, xarà vOv Üscxótai6 mQémovva vQOnOv 
3 éxÓixroovs,..  Tavta tolvv» vóuq Beaxet zegua tet- 


948 


UT CONSTITUTIO 


sive parentes sint sive alii quidam, habere inde so- 
lacium, solo pacto quod ex morte filiis non existenti- 
bus contrahitur manente etiam secundum proprieta- 
tem apud lucrantem, reliquis autem ad de- 


5 ficientium filiorum aut nepotum venientibus, in nullo 


a nobis ususfructus ratione novata. 

1 Haec igitur et nunc in omne tempus valere 
volumus; nisi tamen contigit filios antequam ponere- 
tur nostra consütutio mori. Si enim contigit quidem 


od os 10 ]ucrum totum ante nuptias iam factum eius qui ad 


secunda vota migravit, filiis ante legem defunctis, 
nequaquam nostra lex illa perscrutabitur quae prae- 

ens lex Leonis piae memoriae sub sua constituit 
potestate: quapropter non solum filiis aut nepotibus 


éfovaíay. ers ov 15 non existentibus secure habebunt quae lucrati sunt, 


sed etiam vel si quid horum apud alios est, secun- 
dum modum competentem dominis vindicabunt. 

2 Haec igitur brevi lege comprehendentes tales 
dubitationes perimimus, ut non assidue ab interpel- 


Aayres rds voiavras du ,ỹVutijosis avaiovusv, iva 20 lantibus molestemur; sed lege haec statuentes com- 


ui Óigvexaio vnó vOv airovyroy évoxAcusOQa, alia 
vóug Tavra dvamoOusro: N vÀv tow)toy an- 
aAAaysinusv OyÀow, TO mQO tis jure ae vouodsaías 
oxijua ꝓvlar reo d a. go Tq e tavtyS - 
reg m 
(EHniloyoc.) H roivu a5 bn 1a xatà toti- 
TO» Tiv magagtáyta TOv TQOTOy OxaOi pavsQi Ou 
olxsíov xnovyuütov xai zxgoctdbeov xatactrgato. 
Dat. vir. k. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
ann. XII. Iohanne v. c. cons. 


[a. 538] 


muni importunitatibus huiusmodi liberabimur, figu- 
ram quae ante nostram legislationem erat poeita 
servarl volentes ei qui ante eam beneficium meruit. 


(Epilogus. Tus igitur eminentia quae secun- 
dum hunc nobis placuerunt modum omnibus mani- 
festa propriis edictis ac praeceptis efficiat. 

Dat. virt. kal. Iunii Constantinopoli (imp.) dn. Iusti- 
niani pp. Aug. anno XII. Iohanne v. c. consule. 


(um, sive parentes sint sive qui "alii, inde aliquod auxilium habere volentes, ut id solum bent mortis 
causa ex pacto orbitatis competit, etiam dominii iure apud eum qui lucratus est maneat, reliquum vero 
ad heredes defunctorum filiorum vel nepotum transeat, ratione ususfructus nequaquam a nobis innovaia. 


1 Haec igitur et nunc et in omne tempus valere volumus, 
stitutio lata est defuncti fuerint. Nam cum iam lucrum inte 
fraxit, liberis ante legem defunctis pervenerit, nostra lez non morabitur illa, quae anterior 


piae memoriae sub 


aelerguam si liberi ante quam nostra con- 
1 ad eum, qui secundas n 2 
oni 


suam potestatem redegit. Itaque non solum liberis vel nepotibus non superstitibus 


secure habebunt quae lucrati sunt, sed iam etiam si quid horum apud alios extat, secundum modum do- 


9 minis competentem vindicabunt. 


Haec igitur brew lege complexi eiusmodi dubitationes tollimus, ne 


5 molestiis a. supplicantibus afficiamur, sed his in communi lege conditis eiusmodi molestiis 
iberemur: qui formam quae ante legem nostram fuit ei qui ante eam beneficio auctus est. custodiri 


velimus. 
Epilogus. 
et manda(a sua reddat. 


2 r M Ath] om. c | 8 xal sic] xaà om. 6 | 11 on 
ftQosysvousvov Tq xvÀ.] ante nuptias iam factum eius qui 
ect. e || 19 Bgaxei Scrimger er c] Apgazv M | 21 *évoxAov- 
usa M e Serimger (cf. 341, 34) | 29 subscr. 
dat. vir. k. iun. 11 anni (sic) CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
aug. ann. XII Iohanno uoc. conss. M dat. viii. kal. Iunii 
CP. dn. Iust. pp. aug. anno XII Iobanne uc. consule 6 
dtaguvr2n ue lou vnattíq Ioavrov Theod. dat. 
cons. iho. Jul.“ dat. p. c. bilisarii Ju/.", om. AtÀ. | dat. 
kal. Iun. malit Zachariae 


Tua igitur sublimitas quae hoc nobis modo placuerunt omnibus manifesta per edicta 


1 parentes sint V] ptes scit (i. e. partes? sanctis) r 
2 quod V] quidem r I 3 manente| manere te r | 4 re- 
linquens r [ herede V (| 7 nunc] huno r in] et in Osen- 
brüggen | nomine r | 8 volumus om. r | contingit r 
ante quicquam ponere r | 9 sic enim contingit r | 12 illa 
illas V | 13 Leonis om. r | sub sua r] sui V* sua V* . 
16 uel V] aliud r|| 17 uindicabunt V] uendicabitur r ( 
19 ab interpellantibus r] ad interpellationes (corr. inter- 
pellatione) V ] 20 hoo r 4 21 liberabimur r] liberamur 
V | 22 legis nostram lationem r | 23 eam om. r | 27 mo- 
dis r | 29 subscr. dat. vir. kl. iunii constantipol. doà. 
Iust. pp. aug. anno XII. Ioh. uic. consule V, om. r 


UT OMNES OBOEDIANT 349 


Nov. LXIX pr. 


SD LXIX. Auth. LXXIII. Coll. V tit. 20 


ITEPI TOY HANTAS YIIAKOYEIN UT OMNES OBOEDIANT IUDICIBUS 
TOIZ APXOYZI TQN EI[APXION KAI EIII PROVINCIARUM ET IN CRIMINALIBUS ET IN 
ETKAHMAZI KAI EHI XPHMAZ I, KAKEI  PECUNIARIIS, ET IBI NEGOTIA EXAMINEN- 
TAZ YIIOOEZEIZ ESETAZEZOAI, MHAENOZ 5 TUR, NULLO EXCEPTO PER PRIVILEGIUM, 
EXHIPHMENOY AHO IIPONOMIOY TINO NEC HUC CONVENTI DEDUCANTUR NISI 


XQPIZ OEIOT HIPATMATIKOY TYIIOY. 


Avvoxodvoo 'lovaviviavós AÜyovatos Kovazavtwov- 
oli. 


(Ilgootniov) Mf slva, nac tshsorraátgy 
aget» UxoÀnmtéov dv GvOQunO£ t7» và Üíxaia nàci 


SACRA PRAGMATICA FORMA EXHIBERI 
QUEMPIAM IUSSERIT Hy 


Idem Aug. Constantinopolitanis. 


(Praefatio) Unam quidem esse omnium per- 
fectissimam virtutem arbitrandum est hominibus quae 


Beafevovaav, paudv dà v2» vov oáyuaros dnovvuoy jura omnibus distribuit, hoc est ex causa cognomi- 
Qixciogvvng». xai yap éxagtg tv àÀlow drr si nata iustitia. Etenim unamquamque aliarum virtu- 
u nagaxolovOoín ra rgb dad, yéívoro dv ov- 15 tum nisi subsequantur huius bona, fiet nihil horum 
iv vv 7 vr. toiagov» ovÓÀ àvÜQs(av vi» quae competent. Itaque nec fortitudinem quae non 
i uexà dialogue dnaiwécousv, xaírosys *j rravQuoe est cum iustitia laudabimus, cum scilicet patria lin- 
gov Tj» év bn dose (cyv»v drr ovouáte uóvn»: gua fortitudinem in armis virtutem App et solum; 
si d vie avi T0 Ülxciov agélovro, nÀgupusinuároy et si quis ab ea iustitiam subtrahat, delictorum oc- 
doeh, uOvorv, oV uf» Twos yévorro àv dw fsivuó-20 casio solummodo, non quorumdam bonorum flet. 
vov, rar dv Quam in nostris provinciis intuentes contemni lege 


Taie muerégaus émagy(au Opo;wrss 
saosogauéynv, vou Üspazevovta Üs0v dvaoodGas —placenti deo eam corroborare et ad fortitudinem de- 


wal x iGyvv TQézovGay ayayelv 7% 0 j»a« centem deducere iudicavimus oportere. Plurimorum 
ao yàp oí uiv ygáuuava ata oi qd xgovouia oí. namque alii quidem litteras sacras alii privilegia alii 


dà ngaypatixovs$ rvzOv$ oí dà ,ẽ,ꝗibeis de ol 25 pragmaticas formas alii praecepta iudicum quidam 
qa ã Aas dE dll. avgiaxortss stQoqaaeis nci xava- alias ex aliis adinvenientes 5 sibi ee 
5 ro ninuusiev uà» ép rate dat R peccandi quidem ut in provinciis et extra eas liti- 
di beet OixateaD'as stQosrouiaDa,, ò yào int r. gare simulent. Qui enim in quolibet loco male pati- 
rot ron saO«uv xaxd 7) r vOv oi, hy anofialóv fur aut aliquid suorum amittit aut de terminis terrae 


j "igi Ogow yr$ OixaLóuevos , nsQl O:amoveías r30litigat aut de proprietate aut de possessione aut de 


sapi vous 9 ve vxoOTvus 7 nsQl twwvoc GÀlov tS 
av laxvasium (Ey) ri v0nq rde GxtodsiEns ov rad 
magacyeiv; oi yàg TaVra sparrovrss ÜUvapiv dei 
NyUMSVOL xal v ov tQ Oixalp siatevovsay 


hypotheca aut de alio quocumque, quomodo valebit 
in alio loco probationes horum quae pertulit ex- 
hibere? haec enim agentes ostendentesque potentiam 
solam et fortitudinem, ita iuste credentes talia ma- 


Nov. LXIX (Authent. LXXIII = Coll. V tit. 20: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1 (ITgoayogsvousv nàas .....) —4 


in B 6, 21. — Epit. Theod. 69, Athan. 4, 13. 


Julian. const. LXIII. 


LXIX. 


UT OMNES OBOEDIANT PRAESIDIBUS PROVINCIARUM TAM IN CRIMINALIBUS 
IN PECUNIARIIS CAUSIS, ET UT IBI CAUSAE EXAMINENTUR 


UAM 
NEVE QUISQUAM EX PRI- 


VILEGIO QUODAM EXCIPIATUR PRAETER SACRAM PRAGMATICAM SANCTION EM. 
Imperator lustinianus Augustus Constantinopolitanis. 


Praefatio. 


Una omnium perfectissima virtus inter homines censenda est, quae ius suum cui 


que tribuit, iustitiam dicimus quae ex re ipsa nomen duxit. Nam ceterarum quamque. virtutum. nisi 


illius beneficia sequantur, nihil 
coniuncta non si la 


quodsi 


t eorum quae conveniunt. taque ne fortitudinem qui 
imus, (ametsi patria lingua solam 
wis ei iustitiam tollat, delictorum tantummodo neque vero boni ullius copia erit. Hanc cum in 


quidem quae iustitiae 
quae in armis est vim virtutem nominat: 


provinciis nostris neglectam videamus, lege deo accepta corroborandam et ad vim idoneam adducendam 


putawmus. 
eas autem litigandum esse contendant. 


rum rerum amisit vel de finibus agrorum vel de dominio vel de possessione ve 
ua re litigat, quomodo valeat in alio loco probationes eorum quae 


Multi enim sive sacris litteris sive privilegiis sive pre 
* sivc aliis atque aliis causis inventis sibi impetrant ui de 
extra Etenim qui in loco aliquo iniuria veio! est vel quid sua- 


aticis sanctionibus sive iussionibus 
icta quidem in provinciis committant, 


de pignore vel de alia 
passus est exhibere? | Nimirum qui 


c agunt, potentiam solam et vim quae iustitiae non confidat ostentantes eiusmodi artes moliuntur; 


2 vnaxoss» LB Ath. c) ò nα,ñ6 xal zeiOey M | 
3 r éxagyioy — 1 rn om. Theod., xal 7 xvzov 
om. Ath. | e xls — *vxov MLB] nec huo conventi 
deducantur nisi saora pragmatica forma exhiberi quem- 
piam iusserit c | 11 Maas] Unam quidem (i. e. ua» 
piv?) c | xacw» Me] naci L Theod. r xacow Ath. 
e M Ath.) npe L 1 77 13 0 ML) 
j cum Serimgero vulg. | 20 &gogurv 22 x 
pévnv L | O 27 2 d . A] „ 
28 noDrν,Het̃ a om. L 4 31 xa one] * om. M* 
32 ioxvane» L; dv addidi | 34 ov «9 Oixaíq tre- 
ovgay] ita iuste (i. e. or Oixaíos) credentes 6 


1 LXX V | 2 obediat V | 3 et] ut t! | et om. t! | 
in om. t 4 peouniariis R V) oausis add. t vulg. | 6 hunc 
V! | conuenta t! | deducant V | 9 Idem) Impr. A | 
14 iustitiam V | unamquaque t! unamqueque (* unaque 
er unaquae corr. R | 15 subeequatur t! || fiet] flet. et 
Vt! | orum V! 16 competent R Vt! in mg.] oompetee t! 
competunt (*|| neo] ne Vi 18 ap t (3| 20 non] 
in RI | corrüdam V! | fiet] flet occasio libri | 21 legi Ri 
legem V:! i 22 plaeentem V plaoenti 8 t! | ooroborare 
V | 25 iuditium V! | quidem V | 27 ut V] om. Rt vulg. 
litigari V | 28 simulent R t] simulant V simulandi vu. 
29 aliquidem E | ammittit t | 30 litigata ut V! litigat 
ut V? | propria etate V 4| 31 quomodo vulg.] modo R V ti 
ineommodo t | 32 in alio quoou (quoou del) oompro- 
bationes RI I 33 hoo t| 34 iuste ita R 


Nov. LXIX 1 


rd ro Uta zeyvalovoi* xal ravra avOQorto: Üpoaiw 
os diu vn» q-) Fit» ni,,Üj&ciovtes, xai OUX 
ànoBAénovsi sis «à ro xal uvola zrapads(ypaa, 
drei d xal hee xal 4% stQocormows . 
ix quvarõ sidousv ngoióvras Qvvavtovs xai dx sx 

rob /r ꝰ zxÀovtovpytas, tO d nina GysÜOv dx ud 
Üvyataw mgotacuy acO'sveic, &x nAovtovyvov dd xt 
res, rj r . zatíoQo» adix(ae voie a agb xat- 


350 


5 tibus vidimus potentes procedere, 


UT OMNES OBOEDIANT 


chinantur, et haec homines perpetrant tamquam per- 
petuam virtutem habituros se confidentes, et non 
respiciunt ad multa et decies milies exempla, quia 
sero tandem et in personis numerabilibus ex poten- 
ex divitibus divi- 
tes, in omne autem paene ex potentibus processerunt 
inanes, ex divitibus autem pauperes, dum patrum 
iniustitia sobolem est secuta, et non cogitant nee 


axolovJovGre* xal oix éyvoovciy ovUÀ Loycgorra, os — reputant, quoniam quod ipsi quasi pro se 
07zsQ avTol) qij des vnd Saur unyavovtas vois Óv-10 nantur potestatibus utentes, hoc forsan contra eos 


váu&c. ygo)usvos, rod ro iGO xatd TOY ywousvay 
abr ngütrovOi», OU Tl avt? éxsóvo. Ah - 
goon Qvyapsos. 


qui ex eis procreantur agunt, non eadem potentis 
sequente sobolem quae illos. 


CAPUT I. 


Tad ra ivporaavtsc vv stagovra O'sivas vóuoy qi; 


Haec considerantes praesentem ponere legem aesti- 


5j dy- 
ue» xn NH . xal mooayogsvousv zc. roĩe i raĩe dx- 15 mavimus oportere. Et praecipimus omnibus in pro- 


agyíau6 oixovgiv, 0ztó00& vw iurri c xavaxovovos 
ax5rvQoy d rie vrrüxoov j, P s aic avia yovva 
glerobone vij ve móc Óvóusvoy 1, rie r M 
qoiD'av ovans, aere Éxagtoy dg ve énapyíae xAnupsAsi 
ij ép e xonuávow v) 4 
sívs r yrs Ogíow sirs msQh QegmoTs(as sire msi 
voni ij vnoówxne f msg) érigas oíacüf ors mpoypd- 
Gem, ius, xai rde svOvvas Unéyn» (rovro 55 TO 
xal voie x i“ vouoOéraue mou(Aos uiv sipnus- 


vinciis iudicibus quicumque nostris oboediunt sceptris 
in universa dicione et quae ascendentem videt et 
quae occidentem solem et quae ex utroque est la- 
tere, ut unusquisque in qua provincia delinquit aut 


Aguaárov vxsvOwvvos yívsras 20 in qua pecuniarum aut criminum reus fit, sive de 


terra et de terminis sive de proprietate sive de pos- 
sessione aut hypotheca vel de qualibet alia occasione, 
illic etiam iuri subiaceat (hoc enim apud praece- 
dentes legislatores varie quidem, tamen dictum est, 


vov dd ouo, si xal h xaD'agGe xal die iu, av10 25 licet non pure et sicut nos illud consideravimus), et 


QievorOnusv), dla ur bre v xo. 
1 ir yàp uαννν r apaQtüuata j rd Gvvadáy- 
Acer xadtgTnxs, xe mg: TQónois éw' «vois xal 


stoosayyshay slvas xal ygagrs, si dende, xal 4 


ultra terminos litigare non quaerat. 

1 Sive enim magna delicta [sint] sive contractus 
consistunt, oportet omnibus modis super eis et con- 
ventionem esse et scripturam, si opus fuerit, et exa- 


éxvagiv éniyoiov 0ià vÓ TtQOxesQov. vov e, sire 30 minationem provincialem propter facilem probatio- 


ind GuixQoUv rie d oe e usitov (av) Krs 
r duagvnua yévowvro, si undd an vois Bpayécs r 
, a&ztoAavatuev, dd avaputyo, ysvsodas vs dn 


&Àlodanis xac éxsicd va avtÓv dysuy xal zsgl vob - 


nem; sive in parvo quispiam similiter delinquat, sive 
maius &dhuc peccatum flat, quale est si nec in par- 
vis iure potiatur, sed expectet venire in eae 
terrae provinciam, ibique eum convenire et de tali- 


vow dinge h, Ov ye od magóvra ds éni ve 3b bus litigare, quem neque praesentem neqne in pro- 


oae igoe di ri loo rπ dxsivov f did rj 
do «fy avtov uecsAOsiv ÜUvavas ſxον]b e. 


vincia forsan propter virtutem illius aut itatem 


ídque faciunt homines, tamquam perpetuam potentiam se habituros confisi, neque ad multa illa a 
tarde et aegre atque in personis quas faci idi: 


sescenta exempla respiciunt, u 


adeo 
numeraveris vi ex 


potentibus potentes et e divitibus divites prodire, contra in universum fere e potentibus infirmi, ex 
divitibus pauperes prodeunt, cum patrum iniustitia prolem eorum sequatur: neque intellegunt. nec secum 


reputant, qu 
agere, e ote non eadem potentia sequatur. 


is consideratis praesentem legem ferendam esse existimavimus. Ac praecipimus omnibus 


in provinciis habitant, gui 
icd quM quae occiden 
de alia 


sive de possessione ive otheca sive 


(id quod ctiam ab iis qui 


9 ue sceptris nostris oboediunt per totam dicionem nostram iam 
tem solem spectat quaeque ab utraque parte est, ut unusquisque in qua provincia 
delictum commisit vel in qua pecuniarum vel criminum reus fit, sive de finibus agrorum sive de i 


ante nos fuerunt legislatoribus varie 


9 
quod ipsi scilicet pro se potentia sua utentes machinantur, id sese fortasse contra liberos swos 


, qui 
orien- 
] dominio 
ue causa, illic etiam rationem in iudicio reddat 
i dictum tamen est, etsi non e 


nec quemadmodum nos rem consideravimus), ac non extra fines provinciae meliore condicione uti 
1 Nam sivc magna sint delicta vel contractus, omnibus modis corum et delatio et accusatio, si opus 


fuerit, et examinatio in 


re similiter deli 


clitetur et in provinciam venire et 


4 3% xal uólss] sero tandem 6 | 5 zooicDas L 

1 dvvaxoy M* | 8 vois] vo» L' | kavaxoAovO'ove. M* 

12 éxsivgs M* | eso éxaxolovOovoys] sequente 

sobolem que illos g | 16 oíxovci»] iudicibus c | 18 rote 
o 


* 


te * L | uo post avia xovta (17) coll. B 
21 re 75 oͤc ln] de terra et de terminia c I 24 zoix(Aowc 
L* 25 d ue M | 26 f LB(c)) urde M undd vulg. | 
v neo cum Serimgero vulg. | 30 4Asyyo»] ÀAóyov 


L* 1 31 ninnpeloin MB) rAnpueis: L delinquat sive 
(i. e. αν,jHꝭÜh ot 2?) c | av addidi | 32 yivovo Le 
quale est si C | 33 dvapáves M | 35 leg. ore oss? 
36 5 da 5 J ye B 37 arob L 


1 et haee homines V in ras. | perpetua uirtute t 
2 habitaturos se oonsidentes t! | 3 multa] milis Rt! 
milies R V] milia t vu. | 4 et nuper sonis (! [| innume- 
rabilibus libri, corr. vulg. | ex inpotentibus V? t diuiti- 


ovincia facienda vest ter probationum ortunitatem; sive quis in parva 

je bed maius etiam 5 fiat pond s in exiguis quidem rebus iure fFualur, sd; peri- 
l ibi illum convenire ac de his litigare, J 
praesentem. neque. in provincia propter illius potentiam forte vel propter suam in 


tatem commode 


bus R V!] indiuitibus t non diuitibus V? | 6 omni t 
oine V! om V? | 8 consecuta t! | 9 quasi pro se RV 
pro se quasi t | machinatur t! [| 10 hec 4 Ey ex] pro 
R! | 12 sequentem V* | 14 existimauimus R I 15 prae- 
cepimus Rt! | provinciis vulg.] prouincias libri | 16 qui- 
oumque] et quicumque V | nostris] nostris iudicibus A 
septris Re t! | 17 in om. t! [ quae et R, et om. t | 18 sole "i 
est latere V (*] latere Rt! latere est R | 19 ut) et 
et ut E* | unusquis V | deliquit «| 21 siue possessione 7 
22 uel de V] uel t aut R | 23 iure Rt! | 24 tamen) 
tantum t! | 25 sicuti R | et om. V | 26 non quaerant 7 
nequeant V*| 27 magis V! | sint seclusi | 28 omnibus 
modis oportet V | super eis et] VV 
et om. V! 31 sive maius] sive del. Beck | 32 in parvis 
paruus Ri 33 patiatur R!:! [sed] «et / 35 quem] 
al. qui s. v. R* | prouintiam R 36 forsan om. R* [ aut 
propter infirmitatem t 


IUDICIBUS PROVINCIARUM 


«| yàg d sig Gxst/sovtapor 5 1v dini ra vvyóy 
5j s59b dgaí(geciv Boós Tj inn 7) rd VnoLvylowy 
riss 9 „5 ij ((va robo sirena») xf 
oute 0griDos, voVTOv vayxáLsgO'us ui va? I 
aher xai a Qux gas , a' dAlagoos voégev 
xüxsige vag &zo0s(Eeuc e Fragen d,, as, xal 
y ol lan actas Vnopévei vij» dar vij roõ n 
uero; d mort, ονν̃ i; rin doi, CTeváloycva 15 
9 a ij doe xo r sQosovroy dp 


ierns dert, xal và ys zolÀà , vu rνẽ,nulrcass 10 in talibus causis inquietamur parvarum 


« uaxQav Évexa νεο˙ 
ku petis Y riim oer vs r ud» nÀ5- 
Joe dsh nolo d ura, ix dv roman 


dla».crausvOo» xol ae vavig»v dguxvoUusvO» T)» sU- 


3 10809, avtol t8 o- 


351 


Nov. LXIX 1. 2 


suam convenire poterat competenter. Quid enim erit 
durius quam laesum forsan circa sublationem bovis 
aut equi aut iumentorum alicuius aut pecudum aut 
(ut exiguum dicamus) domesticae gallinae, hunc cogi 


5 non in qua aufertur provincia litigare, sed alibi cur- 


rere et illic probationes horum quae pertulit exigi, 
et aut plures expensas pati quam rei aestimationem, 
aut inopiam ingemiscentem ferre? Hinc nobis mul- 
titudo plurima est interpellantium cotidie, et crebro 

occa- 
sionum, et ipsi multas sustinentes importunitates et 
videntes pl quidem multitudinem virorum plu- 
rimamque mulierum ex propriis locis agitatas et ad 
hanc venientes felicissimam civitatem, quorum plu- 


Jaiuova nol», dw ol nAsiatos xal usra«tovvras xa 18 rimi etiam mendicantes et afflicti hoc agunt, inter- 


dgasi;ópavos TovzO xtQdttovOiw, lovi d ota xai 18 
Lure rab. 


dum quoque hic moriuntur. 


CAPUT I. 


„A uiv od évünuoiev d vj zóoq 0 18 dváyov 
0 *s dvayóusvos, Au , sic érigav énagyíay ro 
r Habe 9a, n 

A», air dx nQovoulov rw A, dx xsÀsvosce, dd 
evróU. TéuvscOn, si d & uiv nágegru» O0 dd an- 
eure, 0 dd xag» d, vijs oixíag co uf magóvtos 
ddr, dv dix tale yida On màd& TQÓnow avc 


à sis ra Tr» cd x. 20 tur neque 


Si igitur fuerint ambo in provincia et actor et 
reus, nequaquam ad aliam provinciam causa traba- 
hanc felicissimam civitatem, neque ex 
privilegio cuiuspiam neque ex iussione, ed illic deci- 

tur. Si vero alter quidem adest alter autem ab- 
est, qui vero praesens est ex domo absentis in- 
iustitiam patiatur, conveniatur omnibus modis ipse 


ó ri adixiay nemQayos, sive ppovriaTiS sire uuaO'c- 25 qui iniustitiam egit, sive curator sive conductor sive 


ros c bor % TOv» avTOU Sig. Iker dà aveg 
*góc TÓ vie éxapyí(ac ÓidgTrua xarà vOv vóuOv T 
es TO" 7t xsíusvoyv smooOscuíav Aaufavovts 
abe và r vovtov dxsivo 90€ Óv TO nQüyua 
l ávagégsva,. d eb ud» GUveyyvs 5 énaoyía. xa9- 
éoroxev ij Tovro mxg&Tvetaa, A y d uóvow 
trags dv uécq xaOectoGd», ragcágov avcq 
và» 0idócOm nooOscuía: si d neo, eim «0 d. d- 
ar, IE si d dx IIalowgsivgc vuxóv j [MiyUstov 7 


E vivos vv dÜvà» c nzoogorégo, uijvss óxro 35 longinquarum, menses octo 


5008 vovro Gpx4govaiv* ai d dx và éonegiorv did 
I r drr 9) r nl 4difons, «n»ixavra 0 xal 
roĩt , "Ov vouoOérvc:& avvágxre -d dE slvas x- 


e. 2 argumentum notatur Px. 17,3; 21, 2. 
convenire potest. Quid enim acerbius sit 
vel equum vel iumentum ali vel pe 


est multitudo cotidis nos interpellantium, et 
(undimur, cum et ipsi magnis afficiamur 


eum qui iniuria affectus est vel 
em vel (ut rem minimam dicamus) gallinam, cogi ut non in qua 
prowncia res ei ablata est litiget, sed alio currat ibique probationes eorum quae passus. est 
atque aut multo plures expensas ipsius rei pretio sustineat aui cum gemitu inopiam ferat? u 


(iis et videamus 


quicumque sit eius, et liceat ei secundum provinciae 
spatium et secundum legem communem antiquitus 
positam indutias accipientem nuntiare quae de his 
3 — sunt illi ad quem causa refertur. 

Sed si quidem vicina provincia est in qua hoc 

tur, una aut duabus mansionibus in medio pro- 
vinciarum constitutis, quattuor ei mensium dare in- 
dutias; si vero maius sit spatium, sex; si vero ex 
Palaestina forsan aut ex to aut ex gentium 
hesperiis b t 5 donallbus 0 
vero ex hesperiis gentibus au tentrio us au 
in Libya, tunc quod etiam praecedentibus legislatori- 
bus sufficiens visum est esse tempus determinatum, 


bovem forte ablatum 


oscatur, 
* . *. . * . . 

in eiusmodi causis ob negotia parvi momenti ob- 
virorum ma mulierum 


gnamque 
multitudinem suis sedibus exciri et ad hano felicem urbem venire, quorum plurimi vol mendicantes et 


slipem idus ead hoc agunt, nonnumquam etiam hic moriuntur. M 
IL Itague si quidem uterque in provincia sit et actor et reus, nullo modo in aliam 
weve in hanc felicem urbem causa trahatur, neve ex 
cidatur. Sin alter quidem adest, alter vero abest, et qui praesens est e don 
| iniuriam commisit, conveniatur, sive procurator sive conductor sive quicumque 


omnibus modis is ipse 


ovinciam 
ivilegio aliquo neve ex tussione, ibidem de- 
absentis iniuria afficiatur, 


alius sit eorum qui ad Mum pertinent. Liceat vero eidem secundum provinciae distantiam ex lege com 


l muni olim 


ovincia in hoc agitur propinqua sit, una vel duabus provinciis interpositis, 
j^ deg "t dantis, j^^ ti vero ex Palaeslina forte 5 vel remotiorum gen- 
igue si ex occidentalibus vel septentrionalibus gentibus vel 
qui ante nos fuerunt. sufficiens visum est tempus de- 


latio detur; sin maior bm Pier 
tium aliqua, menses octo € sufficient ; ue 
quae in Libya sunt, tum quod etiam legislatoribus 


1 7 vov] si f d 7? nsoi] 3j om. 6 | 3 «ó Aldi- 
evo» LB I4 5») J. LIS ànoriurosos in litura L 
&xepgías] diu, coni. Zachariae non recte | 11 ov 
B* | avvo( «e LBeI avsoi M | 12 évoxigoss B | 12s 
om. B | 13 oixiov M | 14 AT, ,] et dguxvov- 
psvov M (s)] dfasuorapdvov et ágaxvovudvov LB | 
18 ov» om. L | 24 ysevécO9' B*| 25 e B* ] 
16 cr B* 030 5] 7 L* | 31 Ke] nóvov Bf mansio- 
num (i. e. novo») g | 32 xaOecvacov L | 33 òeòqò d 
B* did a L (cf. «) | sí dd y ueitov B || 35 vivos 
om. c | vov éDvàv noogorégo B Tw noggors, 
„ Av*' L | 38 cf. Cod. 3, 11, 1. 1 J xo9- 
voi? L^ 


1 poterit J eompetentem Ri | 2 forsan] forsan et t || 


lala dilationem accipere et de his nuntiare illi ad quem res pertinet. 


Atque si quidem 
Sh 5 


sublatione R! | bovis] aut bouis V | 3 equis V' | 4 do- 
mestica gallina (galina V) Vt! | 5 provinoia litigare] pro- 
uintiare R! | sed) sed et V | 6 exigi et] exiget V! | 
7 extimatione R estimatio est (* | 8 aut] atque : | inge- 
mesoentem R t| 9 est om. f 12 sg. plurimarumque * 
13 ad om. t! | 15 hoc om. R | interdum quoque] et inter- 
dum etiam t! | 18 rubr. De praesentibus reis in marg. Rt 
(ex Iul.) | prouintiam V: | 19 reus] actor Ji ad aliam 
— 22 adest, alter uero scr. R* in ras. 3 versuum | 22 si uero 
alter] in Aaec desinit t f. 82* | rubr. De absentibus reis in 
marg. R (ex Iul.) | autem V] uero R(*) | 23 vero] non | 
abscentes V! | 25 iniustiam R | 28 de] et de V' 
29 quam V | 31 una E vulg.] et una V3, om. V! 32 dari 
Beck | 33 spatium sit R | 37 libia RV | quod etiam V] 
etiam c in R38 est R vulg.) om. V | determinatum] 
add. sit 


Nov. LXIX 2. 3 


vos óq.ioO 0, qauis q xóv «àv évyéa unvav: occa 
dxsivov, si niv avtq tQ Aν,ν/,e ür. 7iGTtSUM, TV 
gimp éxsivq rau ésitQissv, si d dÀlouvspóv v. 
mos éxsivov qgovsi, Frege yovv dh r u- 
dard νœ“ͤ ztüct TQOstOs t9)» évayayTy» xal ssÀnoogovva 
nd e tà wngibousva, a u9 Kqacie axolovorjosisv, 
aivs in usiLovos etra u dAavtovos aítíac. E di 
ó này unvucssy 0 d ovx énerQévytis, xal d vsvaypul- 
vos zagadoauos xoóvos, abe 7) xvolos xoát1orvra TOV 


352 


5 quae decernenda sunt, nisi ap 


UT OMNES OBOEDIANT 


hoc est novem mensium: ut ille, si quidem ipei 
nuntianti credit, litem illi eam committat, si vero 
aliud aliquid de illo sapit, alium dirigat suscepturum 
modis omnibus actionem et completurum omnino 
tio fuerit sub- 
secuta, sive in maiori sive in minori causa. Sin 
autem ille quidem nuntiet ille vero non ordinet, et 
statutum transeat tempus, tamquam firme agentem 
eum qui conventus est et pro absente persona etiam 


pxsagévov xai vsudo TOU ásxtóvt0O6 stQo0co»tov xa) &xovta 10 invitum praesentet negotii iudex apud suum tribunal 


7zagactgcdcOn 0 rie vnoOSscsws áxgoopusvoc magà 
rò oixsĩo ÜixacTrQuov, ual tr» dium éberacac zapóv- 
ros YOU ri 3 xaraóixablévo xal 
au , Giz8Q E 


, € 


et causam examinans te eo qui conventio- 
nem suscepit condemnet etiam eum, in quo obnoxius 
paruerit, insuper et illum post huiusmodi admoni- 


qavsin, xal x ys d onem mittere in provinciam non volentem, si tamea 


rv usta r v0«avty» vrtóusnau éxxápas v.và xcvi 16 omnino obnoxius apparuerit: Et si quidem locuples 


* , 


tv yoga» f fovAnOUvra, simep OÀos vnxevOvvos 
qav»sín. xal sí u sUmoQos sip, avr0c dxvivvuto) và 


éx vie yugov, si dd anóQos Kyos xal uf) dgxoín 7tQO6 


TÓ d r xaraÓ(xné, Tn»uxavta xal dx (TOv) TOU 


azxóvtos üvanángovcOo tq vevixnxors 7| dni xovcq 20 


enu. 


sit, ipse tur quae decreta sunt; si vero minus 
sit quod habet aut non sufficiat in ista condem- 
natione, tunc et de absentis rebus compleatur victori 
damnum huiusmodi. 


CAPUT Ill. 


Ei dà odd avrós gavsín Ó vov xoguov vie d lune 
aa ia . xsÀsvaOsic f] v0» vn avroU von- 
pos ngarrovra, vóts xalsiaDc uiv Tj TOU vó 


govi, Ai v, ? d xaraüixabLécJo xal amc» 25 0boediens condemnetur et a 


cr tó ra loi e và» donuodixímv ́ ê Mu. & yaQ 
xatà ngoxétuay ünolunavonsvos xav! ovddy à» Nur 
TOv» tov magovtoc voa Der. ei uévvosy 0. ud» iaox 
zapgayévorro 7) ore 1iya, 0 dd xavryograac da- 


leiden, tors xai AH và» évayóusvov xai rde 30 tunc et absolvere reum et 


Uruías avtq) Osqaztsvcos TOV Ovxogavtiy xatavayxa- 
Déro. oUto yag Égovra. uétQuos stavtsc, or ro 
id ztavGOVTGA, OUVTOS OUX fjyrjOOVTO4 Üvvaa Das 
1 «0 nÀovrsiv v0) Qixaiov xgatsiv. Kal ov lend 
jus, e ohe odd tovto d 
19üypatos Ospazxsíav, tO» ÜixaLovtoy role duratœm- 
re fd ij roi và ÜixaióvsQa foviouévow xai 
ét o Qioss Jede au de tOusv , ys Au 


t 0 vesi0Tatry rov 35 perfec 


Si vero neque ipse apparuerit qui dominum litis 
praesentare iussus est aut rs pro eo legitime cogan- 
tur, tunc vocetur quidem legitima voce, non autem 

Deis secundum schema 
quod appellatur eremodicium (id est desertae causae). 
am qui per contumaciam deserit, in nullo minor 
praesente putabitur. Si vero ille quidem forsan ad- 
venerit aut miserit quempiam, accusator autem deait, 
damna eius mederi ca- 
lumniatorem cogat. Sic erunt temperati omnes, sic 
peccare cessabunt, sic non putabunt potentiam di- 
vitiarum iustitiae praevalere. 
1 Nec latet nos quia forsan neque hoc sufficiet ad 
tissimam causae medelam, cum iudicantes po- 
tentioribus magis quam iustiora volentibus et ad 
provincias venientibus praestent. Sed tamen novi- 
mus plurima iniustitiarum curata ab hac legisiatione, 


oro TO» adixnuaroyv Osgansvcavtss tjj vouoOseí(q — magis autem, quantum ad nos est, totum erit sana- 


taux, uaAlov q r ys i ui vo tà» Kavos vsOsga- 40 


idem ipsi gi nuntiavit. confidit, hanc litem ili mandet, 
terum cerise mittat qui À J 


finiatur, novem mensium dicimus: ut ille, si 
sin vero alienam de eo sententiam habet, 


ali ler . n certe m V 
omnino iudicatum solvat, nisi appellatio secuta sit, sive in matore sive in minore causa. | alter 


quidem nuntiaverit, alter autem non mandaverit, et tempus constitutum transierit, tudex 


causae ewm gui 


conventus est tamquam legitime etiam pro persona absente acturum quamvis invitum proprio iudicio sistat, 
a(que causa examinata praesente co qui actionem sustinet et ipsum condemnet, si quidem noxius apparu- 
erit, et insuper. illun qui post eiusmodi admonitionem in provinciam aliquem mittere noluit, i modo 
omnino noxius apparuerit. Atque reus si locuples sit, ipse solvat iudicatum, sin autem inops sit mec 


iudicato omni ex parte satis faciat, tum etiam ex absentis rebus victori 


ea in re resaraatur. 


III. Si vero ne is quidem compareat qui dominum litis vel eum qui pro codem legitime agat sistere 
secundum 


iussus est, tum vocetur. quidem legis voce, 
formam eremodiciorum quae appellantur. 


dsi non oboediat, absens quoquc 
ui enim 
inferior iudicabitur eo qui praesens est. Si tamen à 
sator autem desit, tunc et rcum dimittat et detrimenta ei resarcire calumniatorem cogat. 
l continentes erunt, ita peccare desinent, ita non putabunt posse divitias iustitiam superare. 
nos fortasse ne hoc quidem sufficere ad causam planissime s 


tur 
er contumaciam iudicium. deserit, 
quidem forte venerit. aut miserit aliquem 


cum iudices potentioribus magis 


iis qui iustiora volunt et in provincia sunt gratiſicentur. Attamen. scimus maximam quidem partem 
iniuriarum nos hac lege lata sanasse, immo quanium in nobis est tolum sanatum crit. Oui entm nox 


1 opitéo9o M] ooía9o LB (c) | 4 sg. ad. voonodm 
vov vxodetáusvoy B* | 5 xAgoocavra LB* G Fete] 
Fx eos L., fjto« Exxisrtos s.v. M | S o om. B* | 9 xvgvow 
L | 10 sa ante vnde abesse malit Zachariae sine . 
12 z«agóvros LBc] d xagovcos M | 15 va om. € 
18 xai wy] aut non g || e x0 xav t96 xaradíxys| 
in ista condemnatione 6 | 19 vo» add. Haloander ex 6 
la và» toU àxolusavouévov sQaypátor Ath., sim. 
Jul., Fux. 11,3) | 23 10» — noavtovta) qui — cogantur c 
24 e Oa, B* | 26 donuodouov M | 32 o yao 
a, LBS | 33 xavcovtas Haloander] zavcowtas L 
n«vao,yzo MB | 9UvaaOos om. Bí | dvvacD'as «o xAov- 
tei] potentiam divitiarum c | 36 Guxatóvvow in litura 
L | 38 éxixorotose B] in xopae ML ad provincias ve- 
niontibus c, unde dst xo)gac ztagayavoudvow Haloander, 
vulg. | 40 O'uganevudvosy B* 


1 noue V! 1 ille Beck] utile libri | 2 credidit R 
5 decernenda V) discernenda R | 6 sin RI si V vulg. 


10 praesente V! | 12 obnoxius] omnino add. Re | 14 pro- 
uintia A | uolente RH 15 obnoxius omnino locu- 
plex RV | 16 de cetera RI | 17 habeat R | 22 qui] 


quid V* | dominum] deum RI dominium A*]| 23 est R 
vulg.] om. R' V | leſtime B. cogatur vulg. (agat Beck) | 
25 obediens] conueniens RI 26 heremodicium A^ here- 
modicum RV heremodioul V! | 28 quidem om. V! | 
29 quemquam (quequam V') R quempiam vw/g. 
30 *reum] eum V'vulg. eum qui & | 31 *temperati umnes] 
temperationes It temperatiores V vulg. | sie pecoare] spe- 
ctare Ni I 32 cessabit V || potentiam potentiarum P* 
potentias RI 35 tutelam R | 38 legis ratione E I 39 ad] 
aut V* | sanatum] si natum V* 


JUDICIBUB PROVINCIARUM 


diua OuáLovgs wwQoc νο vóuov v8 OnoU xal r 
éguov Blésoveac. 


393 


Nov. LXIX 3. 4 


tum. Nam qui non aliter tradimus cingula, nisi 
prius iusiurandum subierínt haec accipientes iuste 
omnibus iudicare et puras servare manus, non puto 
post praesentem legem altero quolibet egebimus aug- 


5 mento, si illi quidem juste iudicent ad legem simul 


et iusiurandum respicientes. 


CAPUT IV. 


„ 94 rd éxixoQíov dr voc ddixovs- 
rer odd al; odονjx xooiuevos 7j nQovopiq ] Qvvápuss 


Abripiat autem nullus provincialibus cingulis vio- 
lentos, nullo utens privilegio aut potestate aut forma, 


j vong, x si ur) Jeios ue %, ztgayuatixós ru 10 nisi forte sacra nostra pragmatica forma occasione 


wmpopács Ónuodías airías mgoslDow» dyoysuo» 4 
vev)a vuva ysvégOas xgosvátsuav, T, 0 vónos v 
ano i vOv üxxÁQgrov, aros y8 xal toVtO xarà 
0 xolo uágos dDspansicauss 20415 


*&, Íva xao! dxsívoic uallo» rd ri dpéctee, orav 
p re mayícvov vivÓc ei rò Frou, 9| xctà 
1. ravry» ayowvitorto t9» svdaiuova xólw.  Tovrov 
ov» dvadévssc JixasogUvz vov vóuov Fri ndl gro. 


6 TOv H= — vimus, 
ov vàvw év vai; in,, épévac nadiatow- 15 


argon causae procedens exhibitum hic quempiam 


eri praecipiat, aut lex hoc faciat quale est super 
ap tionibus, licet etiam hoc ex multa parte cura- 
plurimos maiorum iudicum in provinciis ap- 
llationum constituentes, ut apud illos magis appel- 
atio, quando non de maximo negotio fuerit quaestio, 
uam in hac examinetur maxima civitate. 
Hanc dicantes iustitiae legem adhuc potius fa- 
cjemus eam iustiorem, si nulli permittamus habere 


nenen avrov Oixciórsgov, sb finder 2 Aaken, 20 contra eam quaedam privilegia, neque excipi ab hac 


nnr avtov Tiva stQovopiav, urdà oda. 
TOV vóuov vovtov urÜ' Orio)» ge tend si vien 
t&v Gywuotdrow éxxÀncu)D» mp 
way ber . 7) Aoc vàw GsflaGuiorráto»v oixov, 


lege quolibet privilegio „ nec 81 
ecclesiarum 
dura 3) vive t — xenodochiorum aut aliis reverentissimis domibus, aut 


sanctarum 
largitum est aut alicui venerabilium 


cuilibet ipsarum imperialium domuum aut sacro patri- 


j ces vàv avrás vis acdc oixow ij vov Osíov 25 monio aut sacris privatis, quae merito post super- 
weroiuoríov i r Jeícv stpsBavow, axe sixóvos num honorem secundo loco sunt posita, nec si ali- 
prtà vj» ds sic: raue Ósvrsgas vatayuévas — quibus iudicibus aut in potentatu positis aut omnino 

92 ei vigi TOw der y 4 LusUi» OvrOv — Bub nos constitutis hominibus: omnes oboediant 
J S và» v, us trrayuáévow ávÓgoo»: àAÀ legi et succumbentes iustitiae sanctioni honorent eam 
ànarres vjaxovouv TOU vóuov, xal vxoxexAiudvos xq 30 et per omnia habeant fortem, non solum in semet 


ric Quuaiogo»nc Deaug) vipqév vs avróv xal q d- 
te» dyote laxvoóv, ui) i sie du ro Hr, 
alla xal eic vas épeEre Qiadozác, nal aidovec , ov i 
eysüóv x&v i, vie r vavvoU , ö DÀ vj U- 


ipsos respicientes, sed etiam in futuras successiones, 


et scientes quia nibil paene in semet ipso manet, 


Bed currit natura sem multas evolvens mutatio- 
nes, quas neque providere facile est neque praedi- 


ew de) sis Koi xal àunyüvovc éislervouévr r 35 cere, deo solummodo et imperatore sequente deum 


nde, G& ovva ngoidéaOas ÓdOiov ovra siosnsiv, d 
póvov xal Baciléos àxoAovOovrros Üsq rata x- 
pesgrá» perQícs v8 wal dxisuxoS Üvyauévov. 


gubernare mediocriter et mansuete valente. 


eap. IV pr. summarium habet tractatus sol üiagógesv àvayvocjurov $ 5 p. 192 Heimb. ex Atlan. 


aliter magistratus conferamus, nisi qui cos suscepturi sunt iusiurandum 


turos omnibus 
nu d 


IV. Nec vero a magistratibus provincialibus delinquentes quisquam 


jus praestent se iuste. íudica- 


purasque manus servaturos esse, minime opinor altera adiectione post hanc legem indige- 
quidem illi iuste iudicabunt legis simul et iurisiurandi ratione habita. E 7 7 


piet aut privilegio ullo. aut 


potestate aut sanctione utens, nisi forte sacra nostra pragmatica sanctio 2 icae causae nomine prolata 


aliquem huc exhiberi iusserit, sive lem faciat quale in appellationibus 
er sanavimus multos maiorum magistratuum qui in provinciis sunt iudices appellationum consti- 


parte 
tuentes, ui 
1 felici civitate exerceatur. 


illos potius Appeiano, dummodo ne de maxima aliqua re qua 
anc igitur legem iustitiae dedicatam etiam iustiorem re 


tametsi hoc quoque magna 


aestio sit, quam in 


si ne- 


habere neque ullum privilegium eximere ab hac lege, ne 


—— contra eam ee ene ali . | 
si issimis quidem ex: ecclesiis alicui. praestitum sit vel ez: sacris zxenodochiis vel omnino cz venera- 
bilibus domibus, aut alicui ex tpsius imperatoris domibus sive sacri patrimonii sive. sacrae. rei privatae, 


quae merito post honorem caelitus datum secundo loco sunt positae, nec si quibusdam 


vel potestates 


ez magistratibus 


fibus vel omnino ex subiectis nobis hominibus datum sit: sed omnes legi oboediant, 


et fustitiae normae subiecti et honorent eam et per omnia tucantur validam, neve ad se ipsos solum ro- 
iciant, sed etiam ad successiones deinceps futuras, ac sciant nihil fere eorum quae in terris sunt in co- 
satu manere, sed velut flumine ferri naturam. semper ad multas atque inopinatas mutationes sese 
evolventem, quas nec praevidere nec praedicere facile sit, cum deus solus et deum sequens imperator haec 


2 cœ dh B | 5 L* | 3 qore M] om. 
LB; | 6 xoos) oí 0à L^ | 61g. 09xov r ouo xai xov vó- 
pov L | 9 7 xeon 7 om. c | 10 vvzos MBs) »ó- 
pos Ei ps và» dv] và» om. B | épsvác L (appellatio- 


M4OV, 22 ii? 
&llox) e] 


III. 


1 tradidimus V? tradimus restituit V? 2 subierit R. 
iuste] ueste E | 4 colibet V?! | egebimus) legimus R. 
8 rubr. De fori 55 tollenda R in marg. (er 
lul) | Arripiat ar wie V! | 9 nullo on. R. 
10 forte aut sacra RI I 11 quepiam V | 12 fieri V 
inferri R vulg. | lex] ex RV | faciat Rvulg.] fiat V! 
lege fiat V? 13 hoo etiam R "d gius RV] 15 ut 
om. V | 16 quando non] quae o V! | 17 examinet 
V! | 18 dicantes Beck] dicentes libri | iustitiam Ri iustie 
V!]| 19 iustiores R | 22 est V] sit R vulg. | 23 xeno- 
dochorum ARV | reuerentissimis V] uenerabilibus A 
26 si om. V! | 27 pontentatu V! | 28 omnes] nos R. | 
29 ea R!| 30 babent RI fortem Rl eortem V* sortem 
V? | 33 ourrit vuig.] curet VR! ourit R* | 34 quas om. R! | 
praevidere vwig. | 35 solemodo R. 
45 


Nov. LXIX 4 


9 N dà xaí rie yoreastó «isa. Oslo: vostbut. sica 
sgaypatuxoig sirve &ÁÁo: map TOLOVTOV YivÓS GUTQ 
stextoQuGuévoi, Kcovvas staycaAó e dxugos' vov 
vov uayiÀn» dxriwvvurtow» i, eiu d& d fos 
de toro. Kal ov *Ó ysvopgsvov uóvov Oapgazasvouav, 
dAÀà xai , écóusvorv. mal yàg si ne tevra vov 
ovtó vs sxtopuaDaír rie cv rustáoov UxTyxóov f) cioe 
rer xdv éuzgogOev ánryogsvuévow (dv ole ssQidap- 
Bavous» cs sionvas xal éxxánc(ae x«l svay? uopa- 
ct5gia xal ro Y ij olxovs xal và 
gdra xal và 9alov natqiuóvio), ovdÀ ovros stavvslos 
xgaTZcovcww. Vora dd 0 vóuoc ovros sayrayóga ri 
ſavrod dur, éxvsivorv laxov, xal apa pd» và fi- 
lovra dead ij xaOiotOw, apa q vó xagsiDov Osoa- 
8 nao». 'lovs role anavtss vx, 
rote vs pw mooyóvois xal rui» dsdoprras, oc re- 
r vul» dido ue v vouoÜscía» maca» vpiv àcga- 
vay xaoiLóuavoi, xal or odoimoQroers naxQay ovis 
xarà vOv» usitóvow Oaxg)cevs ovts Tuae uáuwyacOs 
de vajra ji Japamavovrac. d Éx«cros 
och x i, ole dv (nuioDsin vvyov i BlaBsir no- 
, xal vasto» Osgaztsvous: . TO» u&yav 
re xal adyaO0» dvvpyijgs, gd vÓv ravra rui» vopo- 
Series , vs xai Üixoíos dAliuvavta. Coro 


994 


2 Si vero quisquam utatur aliquibus sacris formis 
sive pragmaticis sive aliis de tali quodam sibi lar- 
gitis, erunt omnino infirmae, iudicibus maximam 


ons à 3568 15 


UT OMNES OBOEDIANTE 


solventibus . 8i omnino susceperint. Et men 


5 hoc quod fit solum medebuntur, sed et quod facien- 


dum est. Etenim si posthaec tale aliquid im 
tur ab aliquibus nostrorum subiectorum aut alie 
quolibet quibus prius interdiximus, inter quos com- 
plectimur, sicut dictum est, ecclesias et venerabilia 


sia r- 10 monasteria et sacras nostras domos et sacra privata 


et sacrum patrimonium, neque hoc omnino valebit. 

Erit autem lex haec ubique suam iuste 

virtutem et simu] quidem futura caute constituens, 

simul autem quod praeteriit curans. 

8 Scitote igitur omnes subiecti, quos deus et nostris 

8 et nobis donavit, quoniam hanc vobis 
amus legislationem omnem vobis cautelam confe- 

rentes, et via ias itinere Mn giepe longiore neque 

adversus m os lacrimabitis neque nos culpa 


öde 20 tamquam haec non corrigentes, sed unusquisque de 
roximo iciens poenam in quibus forte 
cabitur aut laedetur, et hanc curam videns un 


et bonum laudabit deum, qui haec nos sancire 
et iuste illuminavit. Sit poena talia commit- 


ergo 
di soivj) rois ravra dpagravovsiw , mpotspávows de- 25 tentibus aut suscipientibus iudicibus et cinguli casus 
um. 


xovciv j re vj, d ÉxxroCi6 xa) decem librarum 
auri 57 


res, d avrà nd d vé vocavra e napa- 


Oyóvti oi mQostyovres v0» vóuor, de usyáÀnv iii 35 offerentes l 
avr Ov es 


rj» ine 
ri TO» vExóo» gotnoías vouoOstncao:. 
Proponatur Constantinopoli. 


et decem librarum auri damn 


eorum curam 
5 dabit. 'dum talia pro causa subiectorum 
Proponatur Constantinopolitanis civibus nostris. 


(Dat. k. Iun. CP.) imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 39 Dat. kal. Iun. CP. imp. (dn.) Iustiniani pp. Aug. 


ann. XII. Iohanne v. c. cons. 


2 moderate et iuste gubernare possit. 
ficis sive aliis utatur de eiusmodi re ipsi 
poenam, si eas omnino susceperint. 
Ktenim si 3 quid eiusmodi 
supra interdiæi 


eritque haec 


usque 
8 teritis medeatur. 


Scitote igitur omnes subditi 


[a. 538] anno XII. Iohann 


pracbitis, omnino irritae erunt ; 
eque quod factum est solum, sed etiam V casar sende ipee un 
usdam ex nostris subiectis praebeatur. vel alii ulli eorum quibus 
mus (in quibus, uti dictum est, etiam À ! 
domos ef sacras privatas et sacrum. patrimonium comprehendimus), no illi 


e v. C. consule. 


is sacris quibusdam sanctionibus sive 
. — 


as et venerabilia monasteria et sacras nostras 


quidem omnino re potientemr : 


uc suam vim iuste extendat ac simul et futura certa constituat etf 


deus et maioribus nostris 7i nol dona 


vit, nos hanc legem latam vobis dare omnem vobis securitatem gratificaturos; nec vos longa itinera 


facturos esse nec 


adversus potentiores lamentaturos nec nos reprehensuros ut qui haec non sanemus. 
a 


Sed prier ior 5 videns poenam de tis, quibus forte laedatur vel 


et medelam 


„ S$fatuta 
tam respiciens magnum et bonum deum praedicabit, qui nos illustravit ut haec et 


pulchre et iuste sanciremus. — Esto autem poena magistratibus qui haec delinguant vel neglegant, et amissio 


magistratus et decem auri librarum multa. 


Epilogus. Gloriosissimi igitur praefecti sacro nostro praetorio qui ubique in dicione nostra sent 
hanc legem cognoscentes in dioecesibus quae sub ipsis sunt 335 et in Italia tota ct in Libya et in 


insulis 
tpsis qui talia pro salute subditorum s 


1 Kal om. e | vν om. B] 5 yivóuevo» B (c) | nóvov 
om. B | Oegaztevous»] medebuntur g | 6 d xal] xai om. 
L| 715 &éoo) ruevéoo B* | 9 xai dxxAgatac) xai om.c | 
10 sg. xa) vac O! sagiovaíac xai v0» sos Ongavoóv 
B | 11 or — 12 xgavcovci»] hoo — valebit c | 13 ò. 
«aíay L | éxcaivsw LI 14 di L* a] L^ | 
15 dn9jkoo. L* | 16 xai zuiv M) uiv xs LB | 17 ul 
B* | ziv Be | 18 ö o rτõ%ο,⅜e rad et 19 N 2¹ 
paxoà M | 19 uégyacOs NανπμNννανA i 21 r 
L* 22 leg. avra D'sgazevóusva? (ravty Dapazsíay 

h coni. Zachariae) | uéya L | 23 9«o» L* | 
25 vois rata] talia «€ | zooteuévois M] mpoateusvois 
LBe | 26 deoem librarum auri $ro« nua, s. v. de 
Aio» xovaiou M Oéxa ligo xovoíov truía LB | 
28 *vxagyos ML | 30 soocOnoovew L (31 4% rate — 
0iouxoscsv] et per (i. e. iv va vais) dioecesis c | éx/ ve) 
ai «a vo) LI | 36 éavvGw) eis (i. e. aur c | ro 


Mel voie vavsa L | 37 «7s) voic M, che et cr 


et in Oriente et quantum in Illyrico est; atque scien 
gui haec tanta nobis praebuit offeramus legem, quae magnum nobis patrocinium 


omnes, quomodo ipsis ee ee cwn dee 


om. L | 38 Constantinupoli M | 39 dat. k. Iun. CP. in M 
omissa ez & add. vulg.; dyodgr xalavOow "IovMerv Ath. 
éfepov5nOn nzg»9l lovyío Neo. imp. dn. Iustiniano pp. 
aug. ann. XII Iohanno uc. conss. Me), Bacilsíac "Tovee- 
viavov tÓ A vxxavsías Iadvvov Ath. „ Freue «ic g. 
As(ac vxatsíq Iokvvov Theod.; subscr. om. Tul. 


1 rubr. De his quibus fori praescriptio denegatur Fb ia 
marg. (ex Jul.) | 2 largitatis E! | 3 inürmi V!| 5 fit) eit 
R! [ medebimur Beck | et quod V] quod etiam Laender 
6 si om. Ri | 8 oonuertimur V | 12 iuste om. V | osten 
Vj 15et V5] in RV! [20 unusquis V | 22 leditur RV] 
curam] o8 (i.e. causa) curam Ra, leg. curatam? | 24 illu- 
minabit RV | commutentibus R' | 26 et decem] et om. V1 
28 gloriosimi R | 1 7131 1 V | die ois 
V diooesis R 32 libia R FI 33 illirico R VI 35 magna R V] 
99 subscr. praestat cod. Ambracensie, dat. kal. Iun. re /i gui 


omissis V | Iust. pp. a. an. XIL. Iohannc uic. consule Aube. 


UT ORDINARIAE PRAEFECTURAB 


0 


ITEPI BOYAEYT9ON 
STE AYTOY2 TOTE 


TIMH2 PRAEFECTORIA2 EIIIAA- 


355 


Nov. LXX pr. 


LXX. Auth. LXXII. Coll. V tit. 19 


R UT ORDINARIAE 
PRAEFECTURAE URBANAE 
DUAE ET PRAETORIANAE PRAE- 


BOMENOYZ EAEYOGEPOYZOAI sFECTURAE QUAE IN CINGULO 


BOYAHZ OTE EMIIPAKTON 
TAYTHN AABOIEN. 


ET IN ACTU SUNT SOLAE, NON 
ETIAM HONORARIAE LIBERENT 
A CURIALI FORTUNA R 


O avros ga '"Ioavvyg xq évJobovavg éndoxo l — Idem Aug. lohanni pp. Orientis secundo et consuli 
évas *. — € X , 1 0 P 0 li 2 


od rQaizolov v0 , axo vxavov (vrac 
óglivagíq xal satoixiq. 


Meet.) Ilolà vàw jdn vouoOstnOévrov 
pain pode da re xal ov óqOíoc nolirevodpeva 
v ve dor. avouoDérrca ν¾ r. iaussy yàp 
: i Jw vivos éxaoxóvitos Gyiua, Tv óvoga- 

avt) 


et tà 


pia» dd lou, xedixillov dx cic Bacilelag ir 


A ravrgy» d ovrtoc evópalov cx ov0s- 
v ps d 5) vue rin tois vovvZe 9ÉuouEvOI 
povásvras ovx anxfAatre ui 
Asvraxije , sí ur rie avc» dv avvQ «Q de de 20 liberabat fortuna 


magexopévne, 9156 tovs 
pov 


are. xal & H vàw drdòo gerd ram GtQatrla- 
rb Sh, o6 OUx d» rie OU 


, 


sedes (xal d xal re GtoavrÁAacíae praefecto- 
VVV 
ereerrijda tas xodixcllo. uóvny : 
ym e dlsvOspovsres), ovro wai áx 
5 2 Ati ve dAsuDagos vosavvES yiveo Das 
rie, d»ayxn voUrO» avt] Tj dex magayysila»ta 
roy «ne Bovine doch SLE mes us et. 


i1bsistere. Novimus enim quia antiquitus erat 


v à 45 are e 
in vu gor, sb g rau doyo 


(Praefatio. Plurima horum quae olim sancita 
sunt neglecta et non facile in republica tractata 
omnino visa sunt absque lege [sine legislatione] con- 

bant, 

dam praefecturae figura quam honorariam vocabant, 
codi ab imperio Ei en collatis; banc autem 
it& nominabant, ut nihil aliud nisi purum honorem 
his quibus praebebatur conferret: quae curiales non 
curiali, nisi quis eam ipso opere 

ministrasset. Et sicut de gloriosissimis magistris mi- 
litum videbimus, quia pullus ex magisterio armo- 
rum eripitur fortuna curiali nisi eum opere gesserit 
(nam etiam magisterium militiae praefecturam esse 


ne 25 nostrae dicunt leges, puri vero magistrorum militiae 
dA vv- codicilli solam praebent dignitatem fortuna non libe- 
aves rie éw- rantes) sic etiam in i 


psa praefectura, si futurus sit 
aliquis liber huiusmodi fieri fortuna, necesse n o 


i cingulo designatum ab ea curiae vinculis lib 


CAPUT I. 


Aras rol u- tO» tOL0UTOV %) Y. 
denen, sixova Qóbes vj Bacisiq ινůHõj n BovAsveáv, 


lulian. const. LXIV. 


Renovamus igitur huiusmodi legem sancientes, si 
quando visum fuerit imperio honorare curialem, ut 


AA. 


DE CURIALIBUS, UT DIGNITATE PRAEFECTORIA POTITI ITA DE- 
MUM A CURIA LIBERENTUR, SI IN ACTU POSITI ACCEPERINT. 


ldem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, exconsuli (consuli) 
ordinario et patricio. 


Praefatio. Multa eorum 


olim legibus sancita sunt cum neglecta iacerent nec facile exer- 


cerentur, plane carere legis sanctione visa sunt. Scimus enim iam anliquitus praefecturae. cuiusdam 
speciem fuisse quam honorariam appellabant, codicillis ab imperatore in cam collatis captam; ita autem 


ant eam, quoniam nihil 


gnabantur 
dignitas curiales non liberabat condicione curiali, nisi quis cam re ipsa administrasset. Et g 


tud nisi nudum honor 


em in cos qui ea di conferret: quae 
odo 


in gloriosissimis magistris militum videmus ne per magisterium militum. qui curiali con- 
dione liberari posse, nisi illud re vera gesserit (etenim etiam magisteria militum rite ctoria esse dicunt 
nostrae leges; nudi vero codicilli magisterii militum solam praebent dignitatem, a condicione non liberant): 


ita etiam in ipsa praefectura, si quis liber ab eiusmodi 
ibus curiae per illum liberari. 


magistratu impetrato a 


condicione evasurus sit, necesse est eum ipso 


IL. Renovantes igitur talem legem sancimus ut, si quando imperatori curialem honorare placuerit, 


Zrubr. Qore t7,» Kungaxtov énagyorgyva ov pr» t?» 
eee eee runs xal ta 46 

Ath. (sim. 6) Ut praefeotoria dignitas curialem liberet Jul. 
dlsvOepías Bovisvrawv Theod. | 4 praefeotorias M 
fraefectoría xai L | 9 vzaozo ML | 10 Sr ógdsva- 
ts 0) 0gdivagíiow L, om. M | 12 Lola «a cow eit. 
Dod. | 15 «x) eis M | vivos] quaedam (i. e. rut) c ] 
M óvogdgsa» L óvovágiay L! | 20 J 

caro d. oνjmrro L 23 dx ain axaAAayt 7) 
LI 24 seaefectorias M mgaspextogías L | 25 wh 
ef, Cod. 12, 4| vel L. | 26 cd e, L| 21 ix 


«veis scripsi ex c) in vravige ML | 28 wá. Ms) 
9o L | yiveaD'as vézge Mc] rue tvyxávew L 
20 avayxg» U 


8 et] etiam R 7 liberentur V! | 9 Idem Aug.] Impr. 
A. R | ppro. secundo orientis et consulis ordine P 
12 sancta V* | 14 iusss V | sunt om. R' | sine legis- 
latione ut glossema seclusi | 16 honoraria E! | 18 nomina- 
bant i nominabat libri | nil V | 19 conferre V! | 
21 de om. E | gloriosissimus R* | 22 videmus Beck 
23 eum V] cum R vulg. | gesserint V | 24 praefectu- 
ram — 25 militiae om. R | A verbis |turam esse nostrae 
inc. t f. 82 | 25 puniri V' | magisteriorum t' | 26 oodi- 
celli (id. 356, 1. 11) t! | liberante t* | 28 feri fortuna 
(curiali add. R) R A fortuna fleri V || est om. R | ipeo] 
in ipeo (* | 32 honerare t! 


45* 


Nov. LXX 1 996 UT ORDINARIAE P 


si nde dere xal &xalÀaba. rie rbxne, Oidóva, avrQ etiam liberet fortuna, dare ei codicillos administra- 
evufola rs dexde xal nagacxsviLes avróv ain «àv — tionis (et) praeparare eum in talibus constitui sedi- 
rot yvvOuevov Ogóva, 7) v stolucoy(as x iv bus au 1 urbanae praefecturae senioris Romae 
Tj ngsofvtéoq Pony xal tj) »véq 07 v«vtg vj xaJ et novae videlicet huius nostrae, aut in praetorianis 
ds, sivs óni «Qv ngartoQiavov Bnu&rov rov vs 5 tribunalibus et Orientis et Hesperiae et Libyae nec 
tjs Eqas «Ov vs «5c Font eas vOv vs /ifvne xal non et Illyrici, quos omnes sub nobis f deus, 
pr» xal vàv an xis llivoidos, obe &mavras v9' ett ita libertate frui, quatenus magno promeriti ho- 
71448 ztezOÍrx«sv 0 Js0s, xai ovre tis éAsvOsoíae d ro- — nore, et in carpentis vecti et clamores praeconum 
Leda, ets en chr‘ it. οο rey je, dzxvy audientes, insuper iudiciales conscendentes sedes, hu- 
re éxOyovuévov: xal Boowro» xngovxov axovorvrac 10 iusmodi fortuna liberi consti . Bi vero solo 
xai sQoc ys vOv ÜixaGtixOv émiBaivovras Ooóvev, eos participare voluerit honore, fieri quidem codi- 
rij rosc r rine ilevòd o xaOscráva, Ei dà  cilos et hos dari, tantum vero valere huiusmodi 
povrs ur, usvadovra, BovAnDain viuis, ji te — imperialem largitatem, ut ille honoratus quidem sit 
plv. xoadixillove xal rovrove ámidiÓóvas, vodovrov dd et maximae curiae pars esse videatur, non tamen 
doxi es tijv. ToiavtE» toV Hue Óóci», Gre av-15 neque provinciali curia neque eius albo liberetur, 
«o» Ter.unuévov uiv xal Tic die BovAns M4oos sed maneat sub antiqua fortuna solum lucratus ho- 
salvas doxsiv, o u ovra r Irete 5 norem et ita gratias agens deo et rene quia mi- 
cod var avi» Asvxolpatos dxaAlavracO os, dA n gavit eum ad meliora prioris tranquillitatis educens. 
vn dn ve di v uóvg» xsoÜavayra t?» rw Sitque etiam hoc additamentum imperialium prae- 
pv xal ovra yápiw aidova O vs xai Basilsiq, ovi 20 miorum, quod neque publicum minuit, neque fortuna 
psráavnasv avrov án «à waAMo v lune ee yDa- neque consuetis ei functionibus privans curial et 
ualóvgvos &xaliitaga. v Écro xai vovre - ei qui hoc promeruit etiam praesentem addens for- 
yw vov Baciuxow ysov oUrs xó jj eo A lar- tunam et ostendens honoratiorem et aliis curialibus 
rode odr Tvyrc 0v0À vOv GvyrOov avt] Asvvovgyn- — dignitate solummodo praecedentem. 
pátov &nxallarrovca v0» BovAsvtáv, xal vQ vavtns 2b 
f)Evpévo tv r srapovcav avtovga vuusv xal do- 
gaívovca asuvorspov xal vOv ds BovAsuvOwv xavà 
17» abíaw mpovzovta uóvnv. 
(Eads) Nu role, sapacrávra fiv ij o (Epilogus. Quse igitur placuerunt nobis tua 
u gvÀavraw Gxurvcáro, aiduda ox ore robe 30 celsitudo servare festinet, sciens quis neque curiales 
ovásvtac fAatroig«usv wal Gsuvorépove avtov r’, minuimus et honoratiores eos omnibus demonstra- 
Slot dm αẽ Serre eigovros vavva aí q len dd — vimus, ut sciant haec civitates per tua praecepta, 
«ngvypárov vov G&v, ccts robe dv avraic Bovisvrág — quatenus eeeeee imperio. 
vavra yivebOxovtaS Tl vusréQay sixOTO sogni» 
BaciAsíav, — Dat. kal. Iun. CP. (imp.) dn. Iustiniani35 Dat. prid. non. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
pp. Aug. ann. XII. Iohanne v. c. cons. la. 538] anno XII. lohanne v. c. consule. 


idque ita ut eum etiam ab illa condicione liberet, insignia magistratus ei det atque efficiat ut constitutus 
in eiusmodi sedibus, sive urbanae praefecturae quae est in vetere Roma et in nova hac quidem mostra, 
sive in praetorianis tribunalibus et Orientis et Occidentis ct Libyae nec non Illyrici, quas quidem sedes 
omnes nobis deus subiecit, sic demum libertate fruatur: ut magno honore dignat, quippe qui et 5 
vehantur et voces praeconum audiant e( insuper iudiciales sedes ascendant, ab ei | condicione liberi 
sin. Sin autem solum honorem iis impertire voluerit, faciat quidem codicillos eosque conferat, tantum 
vero eiusmodi munus ab imperatore datum valeat, ut ille honoratus quidem ei magnae curiae pars esse 
videatur, nec tamen ex curia provinciali neque em albo eius eximatur, sed maneat in pristina. 

solum lucratus honorem itaque deo et imperatori gratiam habeat, quod ipsum a priore humilitate libere- 
jum ad meliora traduæerini. Atque esto hoc quoque additamentum imperialium praemiorum, quod ipt food 


natus est honorem quo tum praeditus erat augeat atque honoratiorem eum praestet et reliquis curialibus 
dignitate sola praestantiorem. i 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt tua sublimitas custodire studeat, sciens nos cu- 
riales deminuisse et cosdem in summa rc honoratiores praestitisse: itaque civitates per edicta tua haec 
cognoscent, ut curiales qui in iis sunt Jis intellectis merito bene dicant nostro imperio. 


1 sí uà» om. c [ 3 sroAvagyias ML | 4 Popup om. L | 2 et add. vulg. | 3 cinguli R!V] cingulis R*t| 4 et 

5 eise] 51e Li zgaevopsasy n. M | 6 27fiBons ML) rie | novae om. V | praeturianis ciuita (et pro oiuita corr. R*) 

"fiunc cum Haloandro vulg. | 1 lÀvoídoc L | 8alovvo) | tribunalibus R i 5 horientis V | lybiae t libie RV 

pia xal? | 9 ueyálove LI 13 govAnOsin Zacha- | 6 illirici libri | deus in ras. V | 11 participare V] parti- 
riae ex e] gouf, ML | 14 xodixsAlovs L | 15 vov | cipari Re I 12tamen t! J uero ualere R. V!) ualere uero 
om, L | «vvov magsverignuevoy L (avtóvaeQ vstiur- | non uslere Rü, uero del. V* | huiusmodi (hiusmodi V) 
pávov Haloander) | 17 *ovóà — ovó$ ML || 18 vov] «3v | fortuna liberi add. R* | 13 inperalem t | 14 tantum 21 

L! | 19 xegdaívavva L | 20 gala L | 22 xaicovsvo] | 15 prouintili eura 2] eis :! E antiquae R. 117 migra- 


* 


xal om. L | 23 ysooó» L || *ovdà — 24 ovdà ML uerit ( | 19 prouintiorum t! [ 20 quod om. V L2 pri- 
26 «zv rr napovGas») etiam praesentem c | av£acOa? | uaris V! 23 hoetendens V | honorationem YR 24 digni- 
L^ | viu». Zachariae] xuxn libri | 29 i Me] xa | tatem V | 30 neque quia t! 31 honoratione E! | 32 per 
dia robòe vov Oalov ÓnAovusva vouov add. LI 30 si- | tua) perpetua R I 33 imperio Vtvulg.] imperium R. Hie- 
za L | 31 post zAavrtoapuey nonnulla excidisse putat | tum non notant libri: suppl. fere quatenus (in iis curia- 
Zachar:ae | 33 tà» et 34 sixóvos om. L | 35 subscr. dat. | les haeo cognoscentes merito nostro benedioant) imperio 
eons. Iohannis Jui.^, om. Ath. | kal. Iun. M] prid. non. | (sim. Beck) | 35 subscr. dedimus ex V t | pri. non. Iun. J 
Iun. 6 un» lovsiq Theod. | CP. dn. Iustiniano pp. aug. | pridem Iunii nono V | CP. "T Cap. ipf. V | dóno V, 
ann. XII. Iohanno uo. conss. M (cf. 6), Krove (ig) ve om. f iust. Vt | aug. anno iohanni ue. consule V, 
gan vxxateíq "Ioavyov Theod. a. ann. XII ich. uio. t 


UT AB ILLUSTRIBUB 


OA 
Q TTR TOYZ IAAOYZTPIOYZ EN TOIZ XPH- 
MATIKOIX AI' ENTOAEQN HANTQX AET EIN 
TAZ AIKAZ KAI EIII THZ INIURIARUM AE 
ETKAHMATIKQZ KATA TO AEAOMENON 
AT TOI IIPONOMION: TOIZ AE AAMIIPO- 
TATOIZ EEEINAI KAI AI' EAYTQN KAI 
A' ENTOAEQN ^ iu om XPHMATIKAZ 


0 avrós R m «vq id, éndgyo vow 10 


&veroÀuxov sastooío» xó B, àzxó vrarov ddr 
Jede xal setQuxiq. 
(lleooínios.) 'Oxoca sxgotac, uiv dier ciu? 
e, al f «paírrovos, «o dd évrevDeav d 
gal ov Mind aAà 
1avra nale Axe zyovusD'a EG, Degansvcas vóuq. 
sir yao TiG. TOv Oíarafsow, oett unÜsyi vow 
laumgorarow éieivas Qi davtov dh àyow(tsaOau, 
ài évvoldov d nápros. All rovro uiv i x 5 
tos dni 
0pepsv agi» ud» rvyóvtas xai «ois sgotatois 
eee. ij cbnci ij toiBoUvois 5j A vives d- 
los K οονοναν roh,, OvGíne Óà pstoQías xvolovs, 
ect Keira un iGxvev xo dr, Qofolzv 
uui xi q cd tovto Qanávgy. 


357 


' lacs red xal dnutae dude, 15 


Nov. LXXI 


LXXI. Coll. V tit. 18 


R UT AB ILLUSTRIBUS Ef QUI SUPER EAM 
DIGNITATEM SUNT OMNIMODO SUPER PE- 
CUNIARIIS CAUSIS SED ET INIURIARUM CRI- 


6 MINALITER PER PROCURATOREM DICATUR; 


CLARISSIMIS AUTEM IN PECUNIARIIS LICERE 
CAUSIS ET PER PROCURATOREM ET PER SE 
LITIGARE hy 


Idem Aug. lohanni pp. secundo et cons. 


(Praefatio. Quaecumque procedunt quidem 
quasi honoris causa et schematis melioris sunt, quod 
autem hinc evenit non honorem, sed forsan etiam 
quandam laesionem inferens, hoc bene habere iudi- 
camus brevi mederi lege. Fertur enim quibusdam 
constitutionibus, ut nulli clarissimorum liceat per se 


litem exercere, sed per procuratorem omnino. ed 


r abwepátor Kygays Mon erant: 0320 haec quidem antiquitas pro dignitatum honore scri- 


psit, multos autem conspicimus dignitates quidem 
adeptos et inter clarissimos inscriptos aut comites 
aut tribunos vel si qui alil consistunt huiusmodi, 
substantiae vero minoris dominos, ut penitus non 


25 sufficiant &d procuratores ordinandos et propter hoc 


agendas expensas. 


CAPUT 1. 


Oscn(Lousv volvo», axos d Ty peyalonganacota- 
tov TQíe» TOUTO xgatéi», va Hair aUtOUS 


Bancimus i 


usque ad centissimos illu- 
stres haec 


ere, et modis omnibus eos per procu- 


d, roi xàc xonuatixas aycvítsa Onus Üíuac, xa ratores pecuniarias exercere causas, nec non etiam 


prn» xal ri iniuriarum d. d»voldos xarà tov 


- SO iniuriarum per procuratorem criminali modo movere 


grand vQórto» xuvsi» xarà rô dq aden avvoi& án) — secundum quod datum est eis super hoc privilegium, 


T«vTr6 sQovópiov, Gera A GvayxiLegOas 5j Gvyxa- 
dye das vois dero dv qj Dixdlovaiw $9 ve,, 


ne cogantur aut sedere cum iudicibus cum judicant 


Nos. LX X1 (Authent. LXX] = Coll. V tit. 18: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1 in B 7, 8,80 (inde B* p. 234 
Zach. et Ecloga lib. I—X Basilicorum) et multifariam immutatum in Epanagoge 11, 10. — Epit. Theod. 11, Athan. 22, 5. 


Julian. const. CXXI. 


LXXI. 


UT ILLUSTRES IN LITIBUS PECUNIARIIS OMNINO PER PROCURATORES CAUSAM AGANT, 
ITEM IN CAUSA INIURIARUM CRIMINALITER MOTA SECUNDUM PRIVILEGIUM IIS DA. 
TUM; CLARISSIMIS AUTEM LICEAT ET PER SE ET PER PROCURATORES CAUSAS 
PECUNIARIAS AGERE. 

Idem Augustus lohanm gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, exconsuli consuli 
ordinario et pairiciò. 


Praefatio. Quaecumque honoris quidem et formae melioris causa prolata sunt, ui quod inde 
t non e scd forte adeo damnum odd confert, ea par essc 1 bel An sanare. 


Dictum enim est in 
sed omnino per p 
autem videmus 


quibusdam constitutionibus, nulli ex clarissimis licere per sc ipsum causam agere, 
ocuratorem. Verum hoc quidem antiquitas in honorem di i 


gnilatum conscripsit: multos 


gnitates quidem adeptos et inter clarissimos aut comites aut tribunos aut si qui alii sunt 


eius generis inscriptos, sed eosdem mediocris substantiae dominos esse, ut omnino non valeant ad pro- 
curatorem instituendum et sumptus propterea faciendos. 
Sancimus igitur ut usquc ad magnificentissimos illustres hoc valeat, iique omnino per procura- 
torem pecuniarias agant causas, nec minus eliam causam iniuriarum criminali modo d add procuratorem 
i 


moveant secund. 


um privilegium ipsis de ea datum, ne aut cum magistratibus dum 


cant una sedere 


2 rubr. "Jove in uà» «àv iAlovetoíov év «oic xo 
exotic q dri zxavvos Lys das Tas q inas xol 

da Akne Ath. llegh dfscuatixow Oixatouévoy Theod. 
De privilegiis dignitatum sive de procuratoribus Iul. 
) | 4 %% II vos 


iAdovatQíov vsaQ oa schol. 
d 1 xal ài. davvow 


M| éviuriarum L «ssovgsagova. M 


ren) Be Ecl. | tovro] haeo c Pid passiv xal om. B | 
avrov LI | 28 29. avsevc — de n 9v , 
tas xonmatixde Ayovitse Das dínas, dd 


évroAéos B. | 29 d. rode] per 5 e| 
30 r i»viovoadgovu M vr» isiovriariüm L sr» sagi 
15s (176 om. 8. Ecl) vBosos B I d ov dvvoMos B 
91 d. 0 Ecl | sovszow Ecl. | 32 worvójsor] cf. 
Cod. 9, 35, 11 


1 EK omnia LXX.I V|5 procuratorem R rulg.] pro- 
euratores V | dicatur vulg.) dicantur V et dicantur R 
6 claris V' [7 *causis] eis RV 10 Idem Aug.] Impr. 
A. R | oons. V) constantino R | 16 haberi RI | 18 liceat 
om. RI 20 haeo V] hano (hano ha R*) R al., hoc edd. 
aliquot | 21 conscripsimus V | 22 ademptos RV | con- 
scriptos RI 24 aut RI 30 per] pro per Re 31 datum 
est] secundum quod add. R* || eis om. E | hoo] haee V* 


Nov. LXXII pr. | 398 UT HI QUI OBLIGATAS 


d ola Qixabopévovs: asy r xodyud aut stare rursus tamquam liti : ex utroque 
cr.» éraGpaAde, fj vOv proi ITO We bene f 5j enim causa videtur incauta, aut dignitatibus iniuriam 
TOU Üixagtixov Gxnuaroe &vabíos scQotóvvos. aral sustinentibus aut iudiciali schemate indigne proce- 
rosys uev rode usyadonQertegtavovs i eíovs &xa- dente. Post magnificentissimos igitur illustres omni- 
cw &Ósia Kavo) Boviouévos xal dvroAsis srgoBáAAsgOas 5 bus licentia sit volentibus procuratores ordinare et 
xa) J. éavsv ayowvitsaDas, ovds,uas dvsevDsv ovre — per se lites exercere, nulla ex hoc neque . 
pasas iss ovra Lyuíac ovrs zows szagà vovro éx- tione neque damno neque poena inferen 
youdévr;s avtoisc. 


En iloyoc) H «oívvy a) Cra và rtagadtávta pilogus.) Tua igitur eminentia quae visa sunt 
uiv xal dia vovÀs xov Delov Ünlosusva sÓuov Sg 10 nobis et per hanc sacram declarata sunt legem igne 
xoHnocro qavsgo rà o νh in TOUTOIG Tt bus faciat manifesta, 4705 moris sunt super his 
T0v0a. Dat. k. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. s agens. Dat. prid. non. funias CP. imp. dn. lustiniani 
ann. XII. N v. c. consule. [a. 538] pp. Aug. anno XII. Iohanne v. c. consule. 

OB LXXII. Auth. LXXV. Coll. VI tit. 2 
EPI KOVPATOPRœN KAI KHAEMONQN 15 B. UT HI UI OBLIGATAS SE HABERE PER 
KAI THZ TQN NE9N QPONTIAOZ. ENT RES MINORUM AUT OBLIGATI SUNT 
EIS AD EORUM GUBERNATIONEM PENITUS 
NON ACCEDANT, ET UT CURATORES NULLO 
MODO S8USCIPIANT CESSIONES ADVERSUS 
20 E08 QUORUM CURATIONEM AGUNT AUT 
EGERUNT. HAEC AUTEM GENERALITER VA- 
LEBUNT IN OMNI CURATIONE IN QUIBUS 
PERSONIS LEGES CURATORES P BENT. 
ET DE GUBERNATIONE PECUNIARUM COM- 
25 PETENTIUM EIS QUORUM NEGOTIA ADMINI- 
STRANTUR, ET QUANDO EAS RECONDI AUT 
MUTUARI ÓPORTET, AUT EX EIS REDITUS 
COMPARARI N 
O avcóc gal "Ioavvy «d id Forαντꝙꝙ én&oyp và Id. Aug. Iohanni pp. secundo. 
é&vatoAenov nQaerolov «o g, Voss vnuatov iB 30 i n 


ógdivaolq xal xatQixiq. 
1 Hara uàv «à? vouoOéry «à 1ij$ sto- (Praefatio.) 9 quidem legislatori reipubli- 
Aivsías dv usyd y goovvidi xai, 0x06 A  Càe in magna cura sun quemadmodum optime se 
dcr fos x xal áuagrasorto and in Orageagóvres dd habeant et [peccandi] nihil delinquatur; praecipue 
r un oa TOY viov xai 9 * auroðs geoviis 35 autem instrumenta minorum et quae circa eog est 
xoGyud dates reον0õνά Ens vois vov vouoDsrsiv xao — curatio res est studiosa eis qui proferendi leges a 
Osov «zv étovcíay lago, papudv 07 *qQ BaciAsvovr,. deo licentiam perceperunt, dicimus autem de eo qui 


dy LXXII (Authent. 5 Coll. VI tit. 2: gloss.) Graece extat in ML, fuit in B 37, 11, 1—4, unde c. 1 
( di «i6 vravOvyov e 6 5 359, 25) et c. 6— 8 (— gie 2.“ 362, 34) servavit B. p. 342 Zach., reli- 
quorum argumenta Tipucitus (ed. bach. III p. 675 sq.). — Epit. Theod. 72, Athan. 13, 1. Iulian. const. LXV. 


aut rursus adstare (emquam litigantes co esl - utragus enim parte res est lubrica, cum aut digni- 
tales iniuria a/ficiantur aut iudicialis or 5 procedat. Atqui post magnificentissimos illustres 
omnibus licentia sit, si velint, et N elig et per se causam Andy neve ullum inde aut im- 
pedimentum aut damnum aut poena ulla secundum hoc iis inferatur. 

Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hano sacram legem declarantur 
omnibus manifesta faciat, quae in his fieri solent actura. 


LXXII. 


DE CURATORIBUS ET TUTORIBUS ET CURA MINORUM. 


ldem Augustus Iohanni gloriosissimo 5 praetorio per Orientem iterum, exconsuli consuli 
o et patricio. 


Praefatio. Quamquam omnes reipublicae partes legislatori magnae curae sunt, ut optime se Ra- 
beant neve quicquam peccetur, tamen prac ceteris obligationes minorum ei eorum cura res esí summo 
studio digna iis qui potestatem leges ferendi a deo acceperunt, studie digna its qui potestatem leges ferendi a deo acceperunt, imperatorem dicimus. Atque inullas. dicimus. Atque multas gra- 


2 r om. Ecl. | 3 2 bores om. Ecl. | 3 Jisaerob B. | Bipavos Ecl | | I utraque V | 2 enim om. R | 3 iuditialis V | 6 pro B* | 85uoxos Ecl. 1 19 W f V| 2 enim om. R | 3 iuditialis /I 6 proibiti 
4 Move Li c bin iic B* Ecl. | 5 xai er? € R R] iussa V | sunt om. RI 12 subscriptionem 
évroAn»! L évroÀéas Epan. I 6 sg. odd, — ovà zi i er Bamb. I: om. V al. | Iul. edd. glossatae (sf 
ov0à libri | 1 saga Ds MLB Ecl] xag! avro 5. Ath.) | dns. Bamb. I [ 13 consulis Bamb. I | 14 . 
red vovro Haloander; om.g || énayouévosc M | 9 H | V | 15 hii RV! | proibent RI | 16 obligate sunt V? 
om. L| 11 oevvnOuousva M cvvnyiDucouéva L | 12 subscr. obligatis V! | 18 ut Vvulg.] om. KT | 20 agunt om. R. 
om. Iul. | k. iun. M] prid. non. Iun. (u. I. Iul.) 6 K · »ovov 21 hoo V | 25 administrantur vulg.] ministrantur R mini- 
levi Ath., om. Theod. || CP. imp. dn. Iustiniano pp.sug. | strentur V ministrant T'| 26 quando] quam V' | reconda 
ann. XII. Iohanno uc. consule M (cf. c), rq H Frei vf ga. R* | 27 ex eis redditus N R!) RT redditus eis V | 
oe vnateíq "Ioayvov Theod. BaaiAs(ac IovatissasoU 34 peccandi secíusi (peocati vulg.) | nihil] niori Ri *relin- 
ro sf usva Tiv vztavslay i gie Ath. | Qovsddos 3 rubr. ee | quatur libri | 35 autem] aut K | est (del. V?) curatio V] 
wovoarógoy (xovgarago» B o$ ML, Bsecun- | curatio est R | 36 proferendi] proferenda eis R. | 37 prae- 
dum indicem Be et Tipucitum] acr rovs TOUS v re o | ceperunt R. 
x lx ra NO ACE vow d,. xal và Ei Ath. (c) 

ier 6 heod. (B*) | 29 éxagzo At^.] vxaQao 

| 30 ndr om. L | 32 uév] ud on cit. Theod. | 


8E HABEkKE PERHIBENT 


wellov ed fxovcaper dub, fd oí Qavuactol 
dan duxesgovrtas ucr« TOY vin, A d 
eite 1 ad pdv dni d «56 devsdoac M, óvtory, 
xa) SU 've xvosos rij dnsívcov yivovvas staguvaías, 5 ra 
en Ovra Te vsiOvTsG yoéa 7) ÓÀlyov vipiüjuatos 
az, xa xavroyóOsw gadOod, f d con- 
roy re dr vOv oec ovcasc y voie TOv v 

nag, xal oUTO rag ÉxycQ9rngss Aaufávorrss xal 
Rust ole de stpoqacsus Nr di oi (a) dv - 


coe 906 M ,ꝭœêx anat luv dEsvgos;) và tà» véov 10 


eixteovyras sodyuata. 


359 


Nov. LXXII 1. 2 


imperat. Multas itaque causas audivimus, ubi ad- 
ministrantibus curatoribus cessiones factae sunt ad- 
versus minores, sive impuberes sive puberes quidem 
in secunda tamen aetate constitutos, et mox un- 


5 tur eorum domini facultatum, aut non existentia for- 


san debita subeuntes aut parvo B den cessiones ac- 
cipientes eorum quae sunt undique fragiles, aut 
etiam celantes existentia in minorum rebus 
et ita cessiones accipientes, et secundum multas et 
sa occasiones (quid enim homo ad malitiam semel 
em non &dinveniat?) minorum res proprias fa- 
ciun 


CAPUT I. 


bra axavra vou ÓOio00ca, BovióusDa, wal 
mgós ys dxsivo vÓ ai Ti6 UrevÜvvov Ho vóv véov 7 


ru c roõ mgdyuara, tOVrOv unÓà maguyas αν,Lñ ebe 15 eius res, hunc non omnino ad 


tie ri avrov xnÓsuovíav, xd si saga vOv vóuow 
xaloivo. ví yag à» ov moátsuey vmáo éavroU xvQios 
avrov v8 Qv wal Ow TOU G»tTiÓ(xov wpayuávow - 
vóuevos; d. d ravra yàg wdxsivo vouodsrovpsv cete, 


di xnQopavécrava ne dor ò yeousvos ud 20 qui fit 


u rab dv: Pid TOig TOU »éov Üixaíow, ovdà 
: Qv flora, u5j rote 9) ygaunotsioy d- 
j d dsvodai£eis ojsa; &gavísus và áp 


yesav ; 
xGl i xnÜemovía yévoiso rovrq vàw olxsiew 4 y ná- 


«vtós 
éxsivos 


ry 0ÀsDgos* rohr yovy agqaási xatadsDécOw vouq 25 rum d 


TÓ un vov vxsvDvva Asyovrov Éyew và mQ&y- 
pata v0U rr xal vOv véov cVtÓv xai rd 
TovrOv stQiyueva Jj xol nspupavas vxsvJvvo» ovra 


sapsévas v0 t9» xrÜspovía» ci» «vvov wndà A 
3 


xaoonoía» tOL0VTÓ T6 7TLQATTEIV. 


Haec omnia lege corrigere volumus et praecipue 
illud, ut si quis obligatum habuerit minorem aut 
curationem eius, vel 
si a legibus vocetur, accedere. Quid enim non agat 
pro se dominus eiusdem existens et adversarii re- 
rum detentator effectus? Propter haec enim et illud 
sancimus, ut si apertissime manifestus est quia is 
inistrator ipse est iuri minoris obnoxius, 
neque ipse curator erit, necubi aut cautionem fure- 
tur aut alias probationes quae erant minori corrum- 
ps et curatio fiat ei rerum interitus propriarum. 

oc ges ig lege cautissima colligetur, ut nullus eo- 

obligatas habere perhibent res defuncti 
ipsumque minorem et eius res, aut etiam aperte 
obligatus existit, ad curationem eius neque 
habeat licentiam tale aliquid agere. 


CAPUT II. 


Kal «0 wadólov si rig 50r rie xnOeuov(ac ixò 
rl avrQ xt/)ccito vOv véov, li oο tTvxOv eie 
«vió» xatsvsyOévroc vivóc 09 vnsUOvro» eiys roy 
»4ov f; alle voiavtES 7t qácsoS, fuer, Oy c- 


Sed et si quis iam curam gerens obligatum sibi 
effectum habeat minorem, in se forsan hereditate 
perlata cuiuspiam qui minorem habuit obligatum 
aut alia huiusmodi occasione, non iam solum eum 


v0» slvas stiGTOV 7tQ06 tz» vOv din f) vov »4o» 35 esse fidelem ad impuberum aut adolescentium curam, 


Ndenov lv, ddl sagalsvyrvaOas énírgonov Frego- 
ñ xxüeuóva (rovro ons év molloi; Oéuac. vÀw vó- 
pev svolGxousv), oet guvAcvtuv. Éxsivoy ur v yévr- 


sed coniungi tutorem alterum aut curatorem (hoc 
que in plurimis legum casibus invenimus), ut custo- 
iat ille ne fiat adversus adolescentem aut elus sub- 


dem lites audivimus, ubi mirifici curatores cessiones impetrant adversus minores, sive impuberes sive puberes 


reg in secunda tamen aetate constitutos, ac statim domini efficiuntur substantiae illorum 
ita forsan quae nulla sint subeant, vel exiguo pretio cessa accipiant 
bitorum, quae inter res minorum sunt, supprimant, et ita cessionibus acceptis et ex 


etiam apochas 


„eum vel 
undique inania sint, vel 


multis aliis causis (quid enim homo ad improbitatem semel inclinatus non excogitet?) res minorum tibi 


(. 
I. Haec omnia lege emendare volumus, ac 
eius habeat, ne is omnino ad curationem eius acc 


non cgeri( qui simul illius et rerum adversarii sui potestatem 
| aperíissime constet eum qui curator futurus sit ipsum iuribus minoris obligatum esse, ne illum 


sancimus, si ap 
quidem curatorem fore, ne forte aut instrumentum 


primat, aíque cura huic 


„ Ctiamsi per leges vocetur. 


in suarum rerum interitum vertat. 


terea illud: si quis obligatum sibi minorem vel res 
id enim pro se ipso 
eat? Propterea enim illud 


subripiat aut alias probationes quae sint minori sup- 


lam hoc certa lege coerceatur, ut 


nemo eorum qui obligatas se habere dicant res defuncti et minorem ipsum eiusus res, aut si quis mani- 
festo illi obligatus sit, ad curam eius accedat neve licentiam eiusmodi quid agendi habeat. 

IL (que omnino si cui cura iam suscepta obtigerit ut minor ipsi obnoæius fiat, hereditate 
fortasse ad ipsum delata alicuius qui minorem obligatum habcbat vel ex alia eiusmodi causa, is non 
amplius solus di sit cui impuberum vel minorum cura credatur, sed adiungatur ei alter tutor vel 
curator (id quod in multis legum casibus reperimus), ut ille cavcat ne qua contra minorem vel res cius 


sum V?| 5 facultatum aut vulg.] facultatum ut (in ras. 


1 Qavpaccoi) administrantibus c | 7 «9» r om. c 
ter. V*) libri | non] uero Ri | 9 multas et] multas ne 


) 
9 oe Au] multas et plures c | & addidi | 14 xe: 


B' | 18 a$vov Bee] éavrov ML | vis detentator 
effectus 6 | 22 xzJauàw lava) xnÜsuovsvevas B" | 
24 roter L | 25 *xovro yov»] vovvó vs ovv (0v L) ML 
hoe itaque c vovro voíyv» Haloander | 27 tov «s vsÀsv- 
ria ro L i 28 s9ogasyos Haloander (cf. ad 360, 8. 23) 
vxsevOvvov órra L onsvÓvvow Ovvow Haloander 
91 Kal rò x4 don Sed ct 6 | 32 «vr Lic] abr 
L'!Butssc) avvó M | rie L B(io*7] ser5oovro M | 
37 vovro M | cf. Cod. 5, 62, 7 


| imperant R | tas V! | aministrantibus R ad- 
ninistratieee V'| 2 oensiones RI | ad usus V! aduer- 


R'? T! | 10 homo] ho V | 11 *decliuius 71 deditus 
RVT* vulg. declinans Heimbach minorum V !) ut mino- 
rum RTV?vulg. | *facit V! efütiunt T1 faciat RT 
V? vulg. | 14 aut om. V! | 15 omino V || vel] etiam V? | 
17 dominus] uel dominus V | 18 detentator effectus RI 
detemptator (detemptor V!) nuper effectus V vulg. 
19 manifestum V? vulg. | his R! | 20 iuris R. 21 necubi 
ne alicubi V? | 22 erant om. RI | corrumpaot V 
23 cura RI | 24 *cautissima] accutissima libri, tutissima 
vulg. | colligetur] lege colligetur R || 33 prolata 7 
habuerit V | 34 eum om. V || 35 aut (aet V!) ouram 
adolescentium V. | 38 olescentem £i! 


Nov. LXXII 2—5 
rasa wGTà TOU véov ö e aUvTOU ca, s xa voU 
capévov roõ re vnusvÜvvoy i uésq a 


2 ? »? * - 4 ez 
ci rxò rodro — ird s ro Óuvve dni «jj 


360 


UT HI QUI OBLIGATAS 


stantiam ab M M obligatum in medio 
ulla malignitas. hoc ipsum observet, et iusiu- 
randum iurans in ordinatione quia hoc custodiet, 


xsigorovíq o6 ro , an 126 x v0» etiam eam quae ex proditione ad curatorem poens 
5 re o V 5 est reformidans. 
CAPUT III. 


"Iva d pi; q sapaívrow sci i f ix 
ros 7) wnüspovías, al Adyowv os oresOvra Kyoves và 


"odypeva vow vé J) xsQupavós vnsóOvro: n- 


10 nd non Me N N ho- 
minibus tutelae curae, si dicant obligatas 
habent res adolescentium aut aperte obligati sunt, 


sgvaci, DecmiLousv, Si rte grjosuev vxso)vvov Kyew — sancimus, si quis dixerit obligatum se habere mino- 


* 


vóv »éov !j rà aur wQáypava Jj robe ToU véov 7 10 rem aut eius res aut minoris parentes, mox osten- 


vote, éyvavOs» Üeixvovas tovto Xagà vOv tjj maga 
9 xcip0» vno sqQ ddr tO» sxnÜsuóva wal 


dere hoc ipsum recusationis tempore apud eum qui 
dedit curatorem et absolvi, aut si incertum est hoc, 


duda, f ins aürÀo» sin vovro, Oxo» praebeat ad sancta eloquia iusiurandum, quia ex 


rb dylow Aoylov vxéyuv de rale aÀnOsíci vzev- 


^ 


avTOv» Kyeuv ztestuOTavxO magcstsiraa" wal si 15 et si hoc factum fuerit, tutelam non conti 
vovvo vévovro, vij$ dur ]ĩ/ꝰi n!) moosánragOas urdà 


rie xnÓsuovías, d e noQQe raro rovrov dme dai- 


veritate obligatum eum se habere credens recusat, 
ne- 
ue curam, sed eum ab es re procul ex „ ne ex 
oc ipso hostem et non curatorem adolescentulo 


nao dr TOU sQdyuaros, iva ui avvoOev moÀéui»  —praebeamus. 


aAA o) xrdsuóva Qàpev TQ vig. 


CAPUT IV. 


N dà c «2v d vovto xal yévorto 
peo, lavo iem dymyije xarà OU sinit d si «al aàg- 
e 9», éxxsceovuevos Oii t9 ébexitnÓse mQós «ov 
vouor toUtov smagaznooemoh;siv. Ei dd xai T6 e- 
G6 OssvOwvoc dw GiyüjSSuev, ievo xol ovcos o 


vpeébu xoniv tó ui) 8 xavagoAals j &Ala: 25 sustinebit 


Àvcag: rod xoéove davsóv dxBaAAsw igo dv «dq xaigqi 
rie xnÜsuovíae veveyvaopávass. 


s-20 Bin vero tacuerit in initio hoc et factus fuerit 


curator, sciat omni actione adversus minorem, si 
vera fuit, se casurum, propter ex studio adverses 
hanc legem nostram figmentum. Sed si quis aperte 
obligatus existens tacuerit, sciat etiam iste 1 

nam, quo non possit redbhibitioni 
aut aliis solutionibus debiti se miscere tempore cu- 
rationis forsan arte compositis. 


CAPUT V. 


H 04 v g S,. ysvópnavos xrüsuov sIva -- 
sgyatorro và r wéov mQuyuava xai pan e. als 
zur ij xava OoQsa» y xarà WQüOiV 7) xa 
olovòijtors voómo» nQ&vrosi, Tor stavro(ce dxvQoy 
elva, vó maQ" avro) yivóusvov, xal e q, déavtov 
ues de „ 7EQOcOtOV TOL0UtÓ T3 ftQdt- 
reo m, d xavrazoDUsv dv(Gyvga và ro ylys- 
yàg os, sinso sic rovavtE» f,“ unte, wüvra 
E xal Üiouejes ngos OÀsDgov uiv vig davrov 


vv, rv q poaivouévov avrov soayuatov ürJev 


o ace unÜP viv dex ysvóusva. moo0nlov 35ab initio facta fuerint. Manifestum namque est q 


Quod si quis, sicuti dictum est, factus curator 
deinde minoris res fuerit perscrutatus et cessiones 


fvsgov,S0in semet ipso aut per donationem aut 


aut alio 9 egerit modo, sciat omnino infirmum 
esse quod ab eo fuerit factum, et v aid to se ne- 
que per interpositam personam tale aliquid agi, sed 


undique invalida haec talia fieri, tamquam si neque 


si in talem cogitationem inciderit, omnia aget 
disponet ad interitum quidem suae animae et 
rerum quae eius quasi videntur utilitatem. 


RA 


ab eo qui obligationem adversus illum acquisivit, interim fraus fiat; sed hoc ipsum observet ct iureiurando 


cum constituitur praestito se hoc custoditurum, et poenam ex 
inibus excusationem tutelae 


II. Ne vero 


concuratori prodita veritus. 
vel curae concedamus, si sibi obligatas esse 


res minorum vel se manifesto obligatos esse dicant, sancimus, si quis dicat se minorem vel res eius wel 
parentes minoris obligatos habere, ut ilico hoc probet intra tempus excusationis apud eum qui curatorem 


dat, it 


liberetur, vel si id incertum sit, sacramentum sacris eloquiis propositis praestet, se cum revera 


eum obligatum sibi esse persuasum habeat ideo excusari; et si hoc factum sit, tutelam ne attingat neve 
curam, sed longissime ab eo negotio removeatur, ne y^ 3 hostem ac non curatorem demus minori. 


IV. Quodsi initio hoc reticuerit et curator 
quia de industria adversus hanc legem dissimulatione usus sit. 


etiamsi vera sit, casurum, 


git, sciat se omni actione adversus minorem, 


Quodsi qwis 


etiam cum manifesto obligatus sit, tacuerit, ille quoque sciat eam se poenam subiturum, ut nequeat so- 


lutionibus aliisve liberationibus debito sc eximere fortasse tempore curae per fraudem compositis. 

V. Si quis vero, uti dictum est, curator factus inde res minoris perscrutetur. idque 
siones sibi ipsi vel per donationem vel per venditionem vel per alium q 
er 4e neque per interpositam personam eiusmodi quid 
ac si 
eum, si modo in (talem cogitationem inciderit, omnia ad animae qui 


omnino irritum esse quod ab ipso geratur et neque 
exigi, sed undique infirma haec talia fieri. peri: 


3 & avvó Me] d L, dad avtóe coni. Zachariae 
(cf. ad s) | 5 cvrxrdsuóva M xndsuove L* (c) | 8 e 
gavas IT Le] noopavas L^ (cf. 28. 359, 28) | 11 T hoo 
ipsum c | soa] "P Haloander | vxó v0» v. v. xasQov 
ad tj Ow redis achariae | 13 dxrAMaz9u] m 
nAsyxó Le 10 petes L | 21 et 23 xai om. c | 22 6g. xov» 
vóuov ro ro hanc legem nostram g | 23 5 


4 ngopavos L^ | 26 ixBaAAsu» M) éxBaAsi» L 
misoere (i. e. AL) c | 32 v0 xa avrov yivóps- 


vov] quod ab eo fuerit factum (i. e. yevouevo») c | 
post yevóusvov. add. re dxvpov slvas «0 xag! avcov 
verde L' | 38 «7» dà paiwouévr» vo» avrov ngay- 
ar malit Zachariae 


agat wt ces- 
ue modum fiant, sciat 


acta non sint. Manifestum enim est 
suae interitum, rerum autem quae 


initio 


2 haeo VT? I 1p (i. e. ipse?) V | et iusiurandum in- 
rans V] eiusque iusiurandum (iurandum ) iuans R 
4 etiam) et T | 8 adolescentum V | 10 parentis R 
ostendet V* | 14 haberes V* | 20 Sin RT] Si V vulg. 
in om. R | 22 propter] propter haec R propter haee 
quod V? | 23 *figmentum] firmentur RV T! firmetur 
T vulg. | 25 quo] ut s. v. V? quod vulg. | redibitionibus 
libri | 26 miscere] eiicere Beck | 27 arte] ae (a5 = ante?) 
R! | composites V* 28 dictum est siouti V' 29 minoris 
res] minores V! | 30 ipsum vulg. iex uenditionem Nj 
om. V aut per venditionem vulg. J 34 et om. V | 35 nam- 
que] namque haeo Re | 36 aget et disponet ad Beck] 
agi et disponi et ad (ad om. R) libri | 31 et] sed OS 
brüggen 


SE HABERE PERHIBENT 


| df, . — Kol o móvov dos f dene sigyo- 
psv avro» T$ vOLxUTyG éxyognosos, dd wal Hurd 
vGUTG, MJ) XOT8 TOUTO ÉvyOT)OGS TGu4BUOSXas TO ftQOyjua., 
sal sQoxavaGT Gas avTO xaxOs Feta, éxeda» c6 
«nOsuovíac stavaasto xal AáDos Ó xaxovoyrOép, aos 
r, ovx Fri nn, ov váy vs hexe, - 
gos xal «ó zgaypa waxovoyiuoss, wal r, yàg 
dxvgov alvo. BovióusQa tO ywwousyo», xal uj) Qova- 
ca. urÓsuíay aymymn» xgatsir xavà 10V soy vnd. 


961 


Nov. LXXII 5. 6 


1 Et non solum donee fuerit curator, prohibemus 
eum ab huiusmodi cessione, sed neque postea gerere 
concedimus, ne forsan hoc considerans abscondat 
rem et praeordinans illud male postmodum, dum a 


5 cura cessaverit et latere fecerit quod maligne egit, 


forte tunc iam non curator existens cessionem acci- 
pit et rem maligne disponat. Etiam tunc enim in- 

rmum esse volumus quod agitur, et non posse ullam 
actionem valere cessam adversus eum cuius prius 


povsvdévros dxyopovuévnv, du avri nòd ysyovoxos 10 curam administraverat, sed pro non facto id esse, et 


slvat, xal x4gdoc yivsaOas «qQ véqQ, xap si 1à 202 
ux i did ion aitíaie ysvovro* o Gre 
dxavsidsiv sw éni T0» éxyoQrncavra die un 
i Heg i uéGq? tagà xov vóuoy QoxoUvros ye , 


lucrum feri adolescenti, licet cessio pro veris causis 
facta sit: non ut remeet rursus ad eum qui cessit, 
tamquam si nihil quasi in medium contra legem vi- 
sum fuerit actum, sed cadat ab eis quae exinde sunt 


Gets denn avtO»v tw &xtOs» xrnOévtow 15 quaesita propter tránsgressionem nostrae legis, et 


q a «2» mwapáfagu xov fZustégov vóuov, xal radra 
ros viov xspdaivss. asi yag 3, vavvQv éniDsinpsv 
vg» noi, Cdia «à rij xaxovoyías fra, xal vOv 


aec minorem lucrari. Nam si non hanc inposueri- 
mus poenam, facilia erunt ea quae sunt malignitatis, 
et eum qui cessit faciet iterum movere, et per me- 


dxyesQra avra. stapgagxsvagas rd xivigas, xal Quà v dium ea quae sunt cessionis recipiet legem per suam 


sécov «à tie dxyog5osos Ànweras, ro vóuov did xis 20 malignitatem circumveniens. 


éavrov xaxovoyías xavacogicausvos. Tal vavvá ga- 
pev ini xnÜauóvos mavrós ig cw dd rnÜsuovías 


t haec dicimus in 
omni curatore in quibus omnino curas aliquorum 
introducunt leges, prodigorum forte aut furiosorum 


rag sigüyovduv oi vóuos, agoyte»v Tvyóv ij N, aut amentium aut si quid aliud lex iam dixit &ut zi 
pévow vj sagaggovovvtov v sí r. Fre d vónose quid inopinabile natura adinvenerit. 
sine» jdn ij nat r. xagddoLo» 5 qois dLevoos. 25 


CAPUT VI. 


Exe; dà 0popsv ved 3 000. Deov uv- Quoniam autem videmus curatores quicumque dei 
eie Axove, res wnÓsuovías Juerò ls ióvras (rois memoriam habent ad curam difficulter accedere (nam 
ole o0o« Boviovra: và twv xzÓsuovsvonévc» e plurimis volentibus ea quae minorum sunt impie in 
«gsfioe ais éxvrovs tgéwa: , mpüyua épicuióv va — Be vertere amabilis est res et appetibilis), videmus 
sal éxídoouov dor), ópo pav à . tO tO je- 30 autem praecipue difficilem esse curatorum causam 
póvo» Ousxolor slvai: ztoayua Óià «53v và» Qavsiauó- — propter feneratorum necessitatem, sancimus nullam 
ve» üvdyxnv, ÜecmiLousv unüsmíaw d»dyxsv i vó- necessitatem ex legibus esse curatoribus minorum 
uov nad'scrdva: vois xnÓsuoc. và tO» vé» xoyjuara pecunias fenerare, sed caute reponere atque servare, 
Jayei,sov , 4 dopaAos ünotiOscOo. xai . quoniam melius est in antiquis eis tutamen manere 
rote, xaAÀsov 6v «ijv an voi$ apgzaíos avcois acqá- 35 quam usurarum appetitione etiam antiqua pecunia 
an uévsw ij tjj tw vOxnc» épéGs; xol vOv deR 
a,, xal uur du ,- niv vov xrÓsuóva si ur) da- 
vai, avis dd sí Qavaícos xuvÜvyevssw, axovvyías facto forsan in debitis detrimento. Sin vero ipse 
dos dmi vOic xodscs yivOuévre. sí nu avtós éxov — sponte mutuare voluerit sub obligatione forte pigno- 
Jeveicas BovinOain, cow in Óócss dvsyvQow fj in 40 rum aut sub aliis quae putantur indubitatae cautelis, 
d La rate avtq voustopusévaus avaugagBiruroi àopa- 
1 scilicet ipsius esse videantur. utilitatem facturum et administraturum esse. — Neque solum quamdiu 
curator tit, ab eiusmodi eum cessione arcemus, sed etiam postea, ne forte hoc meditatus rem reservet eam- 
que maligne praemoliius deinde ubi curator esse desierit ac lateat quod fraude compositum sit, tum forte, 
quippe qui non amplius curator sit, cessionem accipiat et rem fraudulenter agat. Nam tum quoque irri- 
tum essc volumus quod fit, nec ullam actionem € posse contra eum cuius prius curam gesserat ces- 
sam, sed pro re non facta haberi, et lucrum fieri minoris, quamvis cessio ex veris causis facta sit: non 


cadere, et periclitari quidem curatorem si non mutua- 
verit, rursus autem si mutuaverit periculum sustinere, 


ut rursus ad eum gui cesserit r 


at, quasi vero nihil IAN contra legem factum esse videatur, sed ut 


ipse excidat ds quae inde acguisivit per legis nostrae violationem caque minor lucretur. — Nisi enim 


poenam imposuerimus, facilis erit fraus, atque ille eum 
slituet ct per eum interpositum cessionem impetrabit, legem per suam 


emus de quovis curatore, ubicumque leges 
gorum vel mente captorum vel si qui 
intenorit. 


gui sibi cessit ad causam iterum movendam in- 
fraudem eludens. — Atque haec di- 
curationes introducunt, prodigorum forte vel furio- 


sud lex iam dixit vel quid etiam natura praeter opinionem 


Vl. Quoniam autem videmus curatores quicumque dei memores sunt, ad curationes aegre accedere 


(nam plerisque quicumque bona eorum 
lata eli quam cursum 


quam usurarum 
mutuetur periclitari, ubi 
pignoribus 


curam gerunt impie ad se ipsos trahere volunt, res est 
petant), porro videmus curationem esse rem een mazime propter fene- 
rattonum necessitatem, tancimus, no ulla necessitas ex lege incumbat curat j 
dandi, sed ut cam tuto deponant illisque custodiant 


pecuniam minorum /enori 


: , eum praestet. securitatem in sorte iis. conservari 
ditate etiam sorte cos privari, et tutorem periclitari si non mutuetur. ac rursus si 
detrimentum forte in debitis factum sit. Si tamen sua sponte mutuari voluerit, 


forte datis vel aliis cautionibus quae ipsi extra dubitationem positae videantur, tum habeat 


1 ogélna»] amena» coni. Hombergk | 2 du xai 
psrà ravra] sed neque postea gerere conoedimus 6 
4 Kxssxa M] sica L » aber L| 17 savrg») vav- 
rate L' | 18 «à om. L | 24 ; ei r. Haloander ez e) N r 
ML I 25 7 (si Ly sal ri] aut ti quid 6 | 26 u»zuz» 
9sov Be 29 sic obs và ns or L|30 400 
psv M | d yag D v. I. | 31 davaiauátow] feneratorum 
(i. e. Qava.o tov) e | 32 àváyxrs L | 35 avrois M, B= v. . 
avrà L, B v. I.; om. c | 0v M | 310138 dj, libri 
39 yivopuévoss M?  ysvouévoss L^ || 40 doceo,» B' 
41 avtg on. 5 

III. 


2 ab hao huiusmodi R ab hee huiusmodi Vt| 4 dum 
om. RT et in spatio 2 litt. V | 5 quod] qui R [ egit VT] 
egerit R vulg. | 9 cem RI I 10 ministrauerat R / |. non 
pro V | 11 ueris] uiri? RI | causas Re | 12 remebet V 
reme R | 14 exinde] exinde ex hoo RV T' ex hoc ved 1 
16 interposuerimus V| 17 pena A! LT quis R I aliu 
om. V | lex om. RT I 24 aduenerit V | 30 diffloile esse 
ouratorem Ri | 31 feneratorum] al. foenerationum Con- 
tius | 34 tutamen] «e Ri | 35 apetitione V appellatione 
R! | 36 ct 37 mutauerit V! | 38 forsitan R | sin V] si 
RT | 40 deputantur V | indubitata libri, corr. vulg. 

46 


Nov. LXXII 6—8 


Asíase, e éxéxoo uà» «à «àv T pryóv xao" 
Éxacvov Fos dvOocipo» is roõro d ei vópoi |&xa- 
mentov xa4ovci»), lave» dà b adi rod eee u. 
duo dy écvsóv narves dAsvaousvov. 


362 


UT HI QUI OBLIGATAS 


tunc habeat quidem duorum mensium per singulos 
&nnos indutias (hoc quod leges laxamentum vocant), 
sciat autem mutui periculum ad se omnino ven- 
turum. 


CAPUT VII. 
Ei ne ovy Kyo, xh d' ges 2s 0 n , i. 5 Sin vero habet reditus sufficientes is cuius cura 
dà lecuus 


uus, rau xa aner, sí sig) r i 
tüguesv, co mÀsiov ánor,JécO n. Ei d νeε v 
Ads 1 5 rod xrÜsuovsvopávov naQuovaía 1985, €— 
gad ra éxsivo nóvov Qavsituv d e &vayxaLéc Oc 
doo n r Dioixraiw de v9 

uc, o dà xοννν, s 5 
W accas dd avro cvv dxgifiaiq adh age. 
&i vua Sie aide evQeiv GGyaAds q] xoosodoy 
55 tQ vi éx r negrvrsvóveoy an 

ly uiv ùn¹aͤlw 

4 8V710Q0» xai 

psv yào avc sagenaiav | rodro sQévTM». in. 
Cvauásq o6 e TuvOS TOVTO di i, òõ vij$ dyoga- 
cíaé rale avro» Owevas xívóvvos. 


Tj» n odd ad o- 


cogatur 
xal) tàw avrov 10 tum ad is ensationem sufficiet adolescenti ei 


&dministratur, eos expendat; sin vero plus sunt 
eg uam suffciat, quod plus est Ph arto Quodsi mo- 
illis forte eius cuius cura administratur substantia 
est, tunc illud solum mutuare curator quan- 
rebus, vero plus est caute recondatur. Li 
autem pe dt subtilitate perscrutari, si ai ues 
forsau invenire caute potuerit reditus, et comparare 
minori ex abundantibus pecuniis, modicis functioni- 


Ov unc un, ds dd 15 bus publicis obligatos, veuditorem vero habentes 


idoneum et opulentos reditus existentes. Damus enim 

ei licentiam et hoc agere, sclenti quia, si quid ho- 

ia neglexerit, huius emptionis ipsum respiclet peri- 
um. 


CAPUT VIII. 


, 2 


3 


d rem d f$ dvaywns Aóyos "MS wol mos 
a uaási, và xnÓsuóvov dqoo dra» sis O'sov xai 


A dà co e uovov si] «0 vov »éov xovcíov,20 Si vero tantum solummodo sit minoris aurum, cuius 
ónos uólus avróv ts u,. robe avTOV tQépaw 


xal «jw dll avrg magéyev vov Bíov Owoixnew 


usurae vix eum et qui eius sunt pascere et uam 
aliam ei praebere vitae dispensationem suffi ib 
tunc necessitatis ratio nos etiam ad hoc vocat, 

curatores respicientes ad deum ita faciant eroi, 


o sowvuévoy - Qixistc es dv éxi «ole dau- 25 tionem tamquam in suis rebus. Etenim volumus, 


và» wo&yuagi, xal yào BoviópsDa, fixa navaccain 


nos sagadidovsa sy0suovíay vq» 7906 vavTEV 
magióvti, wal 0Qxov aUtq? : sva, vov S] — 
d9CTO uda sisti ex gid xác lov ódov c Cvugé- — pergens viam u 


eov v9 vi noabm. dase ed 

0 avróv odd vi toU vóuov Tube, eee 
ye sourds. 7:006 t7) vo gd doc 

o E dai ssi avrà a i» rod 

fe yvópsvoy. Ob ros iu 6 doe 


dum 5 decretum quod tradit curam ei qui 
accedit, etiam tangente, qui 33 adicere 

omnem 

5 agit. P Ouod ta- 


eu dtaa gi r dy- 30 men non . eum a ratiociniis neque a 
loy W 


ordine, sed cautiorem faciet ad rerum gu 
nem, timentem semper circa eas p ris ee 5 
memoriam factam. Haec a nobis 


sit posita horum qui curatoribus iodigent; « et si quid 


xsíiGJw «àv xnüsuovías J sí prd pe dat Fregov 35 et aliud adinvenerimus, neque hoc lege comp icd 


ar, M rovro. vóuq» ssQilafaie Oxviao- 


psv, iva dd návvov navrégss voie javrow gon de- 


ye» macie 


pigebimur, ut per omnia patres eorum qu? gibi 
auxiliari nequeunt existamus. 


fenori dare — v e id * minori 


it vero ei cum omni diligentia 


p 

5 crediti ad se ipsum omnino 3 esse. 

VII. si TI. redites u 
pliores sunt quae su t, id quod superest 5 
ouiu cura 2 al, tum solum 
rerum eius sufficit autem superat tuto deponat. 
xum quem forte " 
tributis publicis obnoxius sit. et. venditorem 


licentiam hoc quoque agendi: sciat tamen, 
7 HII 


(um certum reperire greed minori emendum ex pecuniis. superfhus qui et modicis 
habeat locupletem Bend Poditus fertilis. Damus enim 
si quid horum nogleæeri 


(, periculum huius „ 


VII. Quodsi tanta solum minori sit pecunia, cuius usurae vic ad ipsum et qui eius sunt. alendos 


et ad reliquam vitae 


trationem ei praestandam su 
hoc vocat: ut curatores ad deum respiciant atque ita 


lant, tum ipsa necessitatis ratio nos etiam ad 
inistrationem in suis rebus peragant. 


Etenim volumus, cum 3 fiat, quo curatio traditur ei qui ad cam accedit, praeterca iusiurandum 


ei imponi, quo 
minori. Quod 
in rerum administratione reddet , APP e 
versaturus tit. Haec lez: nobis 
ctiam insuper reperiamus, ne hoc quidem 
qwi sibi ipsi opem ferre negueunt. 


tr Be 2 laramenton „ 
Votet M. 5] xa odo. 5 Cf. Di. 7,1 frr 
3 Javsiov L| 4 éave?» L „ 
L | 1 51 erde t comp «L| 


wiis (actis te omni via ac ratione 
eum non eximet ex rationibus 
gui propter — recordationem utique religiosiws in Ws 
lata ^ gro o securitate eorum qui curatione indigent; quo: 
ge 


esse promittat. quod utililatem afferat 
ez , $ed cautiorem certe 


| guid aliud 


comprehendere pigebit, ut perpetwo patres existamus eorum 


2 annos et hoo om. R! | 3 sciant — 


his RI | 6 sunt V) sint RT | 7 quodsi] q 
1 sg. forte mobilis V | 8 eius om. RI curam V*| 9 me- 
tare RI | 20 Sin R | 21 qui V. 5 


zi pascere et] pasoent (uel add. V*) V | 22 

| 23 nos om. V | ad hoe] hoe ad R EI AXE vua] 77 
an irt 25 Etenim] At enim V | 26 tradidit 
21 *adicere] dicere (decere V4) RV ! T! deducere YT 


363 


"Eniloyes.) H toivvv 07) 0nsgoy?) và sagagvásta 
Ie xnQUyuacs xara vas éxaozías ale 3 xc 
pévn xag. nowmcave ꝓ²νον, ere undéva lade «à 


e 2 


DE INSTRUMENTORUM CAUTELA Nov. LXXIII pr. 


(Epilogns) Tua igitur eminentia quae visa sunt 
nobis edictis per provincias quibus praeest utens 
« omnibus faciat manifesta, ut nullum lateant quae & 
kae nov» sUgsfOS vs wal vxdo " 0 v nobís pie et Pe subiectorum providentia sunt sancita. 

uoOergséva. Dat. k. Iun. CP. imp. dn. 5 at. kal. Iun. Constantinopoli imp. dn. Iustiniani 


qw9ovelas vero, 
lustiniani pp. Aug. ann. XII. Iohanne v. c. cons.  (a.538] pp. Aug. anno XII. Iobanne v. c. cons. 


or LXXIII. Auth. LXXVI. Coll. VI tit. 3 


HEPI TOY HQX XPH EIIUITIGEXOAI DE INSTRUMENTORUM CAUTELA ET FIDE, 
TO IHIZTON TOIZ IIAPA AIKAZTAIZ EM- ET PRIMUM DE DEPOSITO ET MUTUO ET 
QANIZOMENOIZ ZYMBOAAIOIZ. 10 ALIIS DOCUMENTIS PRIVATE QUIDEM SCRI- 
PTIS HABENTIBUS AUTEM TESTES, ET DE 
NON HABENTIBUS TESTES, ET DE INSTRU- 
MENTIS PUBLICE CONFECTIS, ET DE COL- 
LATIONIBUS MANUS PROPRIAE SCRIPTURAE, 
15ET DE EXPOSITIS INSTRUMENTIS AB ILLIT- 
TERATIS AUT PAUCAS LITTERAS SCIENTI- 
BUS, ET DE EX NON SCRIPTO CONTRACTI- 
BUS, ET DE CONTRACTIBUS USQUE AD UNAM 
AURI LIBRAM, ET DE CONTRACTIBUS qui 
20IN AGRIS FIUNT, ET UT IN DOCUMENTIS ET 

CONTRACTIBUS FUTURIS LOCUM 

HABEAT LEX B. 


Idem Aug. Iohanni pp. secundo exconsuli 


O a rde Bacisse Tod r dvÓolordtg énáQyo 
V et patricio. 


t&v legs xoastopíov $ vndr (vnatq 


0gdwagíq) xal ratQuxiq. 


llgooípiov. Jane tovs rastápovc vómovs ei (Praefatio. Novimus nostras leges quae volunt 
2 xal] i r, xagaÓécsec vOv» ννjZ- ̈u“ e collatione 3 fidem dari documentis, et 
vag cr Ó(QocOn, vois cvuBoAaíou, «cà Ot. v quia quidam DAR OIM: superexistente iam malitia 
vé» aUTOxoavóQow, a ,d jdn € xaxíac eorum qui adulterant documenta, baec talia pro- 
rois voOsvove: «và νοννeͥ lata, rd voiavra duo, I 30 hibuerunt illud studium falsatoribus esse credentes, 
/xsivo axov0acpa vois naganow vci slvas zrugvevorres ut ad imitationem litterarum semet ipsos maxime 
ro xQós v/v uíungdi tÀw ypapuávc» dcvtovs Sr ná- — exercerent, eo quod nihil aliud est falsitas nisi imi- 
hera éyyvnvátev, dr unòd frspóv dor mapa- tatio veritatis. Quoniam igitur in his temporibus 
xoínsi6 si ur vOv dude niungw. dus?) rot ] 

Nov. LX XIII (Authent. LXXVI = Coll. VI tit. 8: gloss.) Graece extat in ML, B 22, 4, 1 (B* p. 133 Zachariae) 
cum scholiis; cap. 1—8 (— 369, 11 «7» vstóOsci» rdf aliquotiens decurtata in Epanagoge 19,11—16. — — Epit. 
Theod. 73 (inde B), Athan. 14, 3. Iulian. const. LXVI. 


Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt edictis 125 provincias quibus praees 
usa omnibus manifesta faciat ut neminem lateant quae à nobis pie et quo subiectis prospiceremus 


sancita sunt. 
LAXXIII. 
QUOMODO INSTRUMENTIS QUAE APUD IUDICES INSINUANTUR 
FIDEM ADDERE OPORTEAT. 
Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro torio iterum, exconsuli (consuli ordinario) 


et patricio. 


Praefatio. Novimus nostras leges quae etiam ec comparatione litterarum instrumentis fidem 
dari volunt, praeterea imperatores nonnullos ingravescente iam improbitate eorum qui instrumenta ad- 
ulterant, haec talia prohibuisse, cum unum illud falsariis studium esse censerent ut in imitandis litteris sc 
ipsos quam mazime exercerent, quandoquidem /aisum nihil aliud est nisi veri imitatio. Cum igitur his 
9 1 praeest (i. e. dpéovrxs) e | 5 kal. iun. 


1 iusa 714 D rien subiectorum V | 5 subscriptio- 
Hel iul. Jul.“ (subscr. om. Iul. codd. rell.) xaAav- 


nem dedimus ex V Bamb. I et Ambracensi | kal. Iunii 


dev » Ath. nyvl lovy(qo Theod. | CP. imp. dn. Iusti- 
niano pp. aug. ann. XII. M (cf. 6) Constantinopolitani 
imp. donno nó iustiniano pio ag. anno duodecimo Iu? 
eB. Kcovc ve Bacilslae Theod. , om. Ath. | 6 Iohanne 
wo. consule c] lohanne uo. M Iohanno üro cons. Iul.“ 
vxatsíq "edvvov Theod. Ath. (bilisiario uo. consule 6 
v. l.) | 8 rubr. H Ji&valie zopl vf 1» ovuBolaiov 
à vs xal zíGvsO6, xai K, rxagaxataTnc 

và n At.(c) Lees 5 Theod. (Epan.) 
re ML) der B | 23 , ML | 24 vnácq óodiwagíq 
add. Zachariae prooemium om. B, adscr. TOUS 
em, BZ | vopovs] Cod. 4, 21, 20. Nov. XLIX c.2 | 27 xai 
em. B26 [30 rohre] ro ys B2 | Bv om. c| 32 ö 
málcva om. L* | 33 xagaxoígs«] nagastoínct 8 got 


M glossa marginali in textum recepta | 34 rh] 7) vo» L 


Bamb. I | Constantipoli V Constantinopolim Bamb. 1 
impr. doa. Iust. V imp. dni. ius. Ambrac. imp. dnn. iu- 
stinianus Bamb. I | 6 iohanni uc. oonsulis Bamb. I 
Ambrac. bilisiario vic. consule V | 7sq. R LXX.VI V 

9 et mutuo RT] de mutuo R. V | 10 scripte J 11e 
de non habentibus testes om. RI 14 scripturae] substantie 
scripturae R* | 15 illiteratis V illittantis x E ex non 
soripto T] non ex scripto R non ex scriptis V | 18 et de 
oontraotibus om. V | 19 auri libram libram auri R* 
vulg., auri om. R! et de] uel de R | 20 fuerint V I in 
om. V | 23 exconsuli) et consul V | 28 imperator V! | 
su crescente vulg. | 29 qui om. Vi | adulterantur 
V? vulg. | e | 31 inmutationem V | 32 in- 
mutatio R VT 


46 


Nov. LXXIII 1 


dv voUro di) voie gp uvplas sUpousv ssagaxosi- 
9546 dy Oíxasc ca cv fxqoagausDa, xaí vs vraQo- 
dofov ruiv d ousvíac avédatr.  xgoxouucO évroc yd 
dusiysos gvufolclov xal vov ygauudvonv dro, 
xQuJ'évrow, votagov éxsizsQ evos 

pagrvgncavytse xai ygauuava vnoOévt 
rad ra émiyvóvtsé, sci» dÓsbaro r GvuBoÀciov: 
ral t. sagddotov évrsU ó 


e» anxm9vincsv, Ov: vd 
yeánpara dmigra ap ν ,o éisracDévca, «a dà 


964 


uoto 
duda oi *q Gvufo- 5 
€ 86 «xai 


DE INSTRUMENTORUM 


catis, quoniam invent sunt hi qui documento 
testati sunt subscriptionem subdentes et eam re- 
cognoscentes, fidem suscepit documentum: et quid- 
dam hinc inopinabile occurrit, eo l qui- 
dem sine fide visae sunt licet ; 


sagà TO» pagrogo» azüvincsv gv» dánOsíq, val 10 vero testium cum veritate concordaverunt, et haec 


v«vria Ti$ wapà vOv e , mictsoé d 


slvai e éniGqpalous. opcs» wávtOs Tz» quai av. 
vnc noAlous Ósopévg» Tie voU mQayuatos doe, 


tou ys x vOv ypgaguárow» d ονði r molláxe 


per fidem testium quae videtur 4 esse 
cauta. Videmus tamen naturam eius crebro egentem 
rei examinatione, quando litterarum dissimilitudinem 
saepe quidem tempus facit (non enim ita quis scribit 


pd» xoóvoc wousí (ov yag av» ovto xe ric vααπον 15 iuvenis et robustus ac senex et forte tremens), saepe 


xal GpQuym» xai ysyngaxos wal iGw6 xal ju). 
zoAAdxig ÓÀ xav os tOUTÓ 350070648. 
rabrd qagsv, 070v ys xaláuov vs xoi uilasos dval- 
lay ⁊ò rij Sue: rr did xávrom axgaupvis dec. 


ai ros tí 


autem et langor hoc facit. 1 ua. 
quando calami et atramenti mutatio similitudinis per 
omnia aufert puritatem? et nec invenimus de reli- 
quo dicere, quanta natura generans innovat et legis- 


Aro; wal ovx àv svgouusv dye sinaiv, en „j 20 Iatoribus nobis praebet causas. 


3 tíxrovga xaivovgysi vois voπιõẽñ (xai ag. 
éxovca zgayuava. TN voivvr faciAs(av did 
rob ro O0 O'aós A ovgavoU xaÜ xev, iva tois ÓvexoAod 
inrrrid uc và nao! davtzs dad wal tovs vópovs a 

ody ngós Tv ne quaes sx 
pav xonvas xal xo ro ygawas vov vóuov xal d od 
4 xovq «oie vzt5Xxóois Ox0GOvs uiv O Je sQOts- 
o ts zaQtdoxs xai xata uaxQoy 2 sgostíOno:. xai 
vd t» xal wo magaxavaOnxns dx yoaupáro» d 


1 Quis igitur 1 propterea deus de caelo 
constituit, ut difficilibus imponat quae apud eum 
sunt bona et leges aptet secundum naturae varieta- 


„ dd tOVTO 1 25 iat propterea aestimavimus oportere et hanc scri- 


à rq et pé 5 quos 
nobis deus et prius idit et i 

adiciet. Etenim quiddam de 1 in scripto Qu- 
bitstum et ad contentionem deductum invenimus, et 


qgioBrinOív ts «al cvragiacD Ev svoopsv, xal d xai 30 oportet etiam hórum omnino prospicere. Itaque ílico 


rot xdeay se3agO'as woóvovay. toiyagovy sUOvs 


nobis est a deposito incohandum. 


tur i Tij6 xagaxataórxns do. 


CAPUT I. 


Er rie roi acgpalos sagaxaraOéaDas Bovleras, 
q uóvow nigTsvéto 10i6 vov lauflávovros ygaupags 


quidem temporibus sescenta falsa 5 in litibus multis quas audivimus, iam praeter opinionem 


un- 

atem abs- 

$ possünus, quam multa natura nova Pobre generando, 
cae 


situm, quoniam qui scripsisse dicebatur non confessus est suas esse litteras, magnas turbas 
praebuit: ut et ille alias scribere 7 


8 ngoxojuaDs(one L | 6 wal yonupova) xal om. | 1 innumeras] in innumeras 1 E quidam V | 3 oo. 
11 gJoxovens selva, — 13 Osouévns] Qoxovens 7; noÀla- | mutationibus V* | 4 documentis V1 5 hii R7 | 6 sub- 
suc Osousvgs L | 16 xai iaoc xai L] xai icoc BZg | soriptionem ect.] tionem — 11 fldem scr. Rin ras. 3 ver- 
doe xal M | 17 d= xal libri I xaivos vé M(c)) xa | suum | subscriptiones al. | eam ] eas libri | 8 oo- 
ros BZ xai xov L | 18 vs om. 6 | 19 àgeíAavo L | | ourit 29 tese FIT II *examinata übri I 10 uero 7*] 
21 voie M) xal «oie LB (e) | 22 did s«ovvo faciAsiap | ucrorum KV uerborum uel uerorum T'! | concordanerint 


B2 I 23 xaO xe») constituit (i. pretia. e | 24 n- 
red ñj Ieimbach (cf. tamen 365, 5) | &guoLs« L^ || 29 xaga- 
id I gos ML] xagaxaza 57 . (B2) | 31 «ov- 


vov naca L u⁰C svOvce L | 33 rolr om. B Epan. | 


stagaxatad'scO'a. aggalos gol, Epan. | xagaxava- 
víOsa Oa, Bí | 34 uóvor A 35 vovre — 365, 3 0. 
Jove] d Epan.| 30 avrov. ML' B || 38 xatrvaysá- 
640 Bí xazadixac D évvos B v. l. 


R(3)| boo RIC) T | 11 eese] deesse V* | 12 naturam — 
15 robustus ac scr. R? in ras. 2 versuum | 13 examinatio- 
nem V | dissimilitudines R(*) T | 15 et (ee V!) robustis 
V | 16 quid Osenbrüg en) quidem libri [| hoc V | 17 atze- 
menti V! | 24 apte RT | 28 de om. RT!V!| 29 con- 
testationem E | 31 a] ad V! 33 oredatur V | 34 in FTT 
et in R etiam in T“ vulg. J 35 profesus 7 


CAUTELA ET FIDE 


2 


ov dia sáwrow mapsouxóva, xal Ts Ani role 
yedupagiv &xoírov rr nQityparos uaussnxotoc), da 
AE rage DOR n oa Misda xal gut 
€ qc olov r csuvovs xai i,, a£iove, xal ovx 
di&rvovs viv, fva ui] in fam forjusDa rd 
gappáro» xa) vj€ tovtov avtabevágsos, a [j vois 
exubovss wal y ce, TOv ue, ÓonÓsa. xci 
de di xai xoνmti e uaprvoías noocuuaDa, Gr 
smapióvras uüorvgas Ai, dis aùrœ magóvrav Ux- 


éygawsv ó rò cuufóAauo» Tow )usvos xal xoUto émí-i0 testes non minus quam tres dignos fide 


€vavvas: sí yàp svgouusv xal rp r r, udoru- 
re idr cous rh tQuÀv abioníotovs „ 

rosciri asayogsvouev (Gri. ov yag iva 
e ra asodsíEnuc viOausv vóv vóuov, d 
xa 


sleas tavrac modwjcOusv xal dae slvas, 15 


365 


Nov. LXXIII 1—3 


similia, et quantum ad illam scripturam sine termino 
causa permansit) sed is qui depositum dat advocet 
etiam testes ut possibile est honestos et fide dignos 
et non minus tres, ut non in sola scriptura et eius 


5 examinatione pendeamus, sed sit iudicantibus etiam 


testium solacium. Etenim tales testificationes susci- 
pimus, quo praesentes testes dicant, quia his prae- 


sentibus subscripsit qui documentum fecit et hunc 
noverunt: nam si invenerimus et tales 5er 


neque talem interdicimus fidem. Neque enim ut ab- 
breviemus probationes ponimus legem, sed ut esse 
eas et caute esse faciamus. 


CAPUT II. 


MAÀà xa» si 1$ 7; Qaveiouavos avpflólawov 7) dor 
ves 7Q&rros xal us) Hohler rod i dyogas ov 
Ouiva, (OmsQ xal éxi vj magaxaraóÓ xn Optoma»), 
ei avtóOev Ooxsívo kx, *Ó ygagóusvov áni tQ 
e», 


sícuat, gvpfOAmioy, d si gy xal uegrógow 20tum, nisi etiam testium habeat 


Exe: xagovaíay Gbionictor ovx dAattóvom vOv xn 
[va eiv&. avroi sagayívoivro wal rote oil, uagtv- 
en yoiunagav, sis Fregol vias uaprugovvss o6 
cd,“ cUTO» tO . gurerdyn, lang 
xal rij rc Tessi fur dÍevágecs ovoys, 


ro 
save 
N uóvns ovx dgxovene, Tjj é xgos07xp vOv H- 


Sed et si quis aut mutui instrumentum aut alterius 
5 faciat et noluerit hoc in publico conficere 
(quod et in deposito definivimus), non ex ipso videa- 
tur credibile quod scribitur super mutuo documen- 
praesentiam fide 

orum non minus trium, ut sive veniant et pro- 
P subscriptionibus attestentur sive alii quidam 
testificentur, qua praesentibus eis confectum eat do- 
cumentum, fidem causa ex utroque percipiat, etiam 


xedyua Ty» ní(OTi» éxazépo , od ànofAsgrov25litterarum examinatione penitus non repulss, 


sola non sufficiente, augmento autem testium con- 
firmanda. 


CAPUT III. 

Ei uévsos vowv1ó vs avuflaiz ózoiov i Ache cs Si vero tale aliquid contigerit quale in Armenia 
dyévezo, xal Ézspov udv 5, ragáOscis vv ygauudtov 30 factum est, et aliud quidem faciebat collatio littera- 
simos Fr ad ai pagrvgías, Tr»ixavra Tusic , rum aliud vero testimonia, tunc nos quidem aesti- 
aids rd n Ligne Ásyonsva qowie xai ue)  — mavimus ea quae a vin dicuntur voce et cum iure 
ó, ted ra capa tiir rie yoag;e avtze xa jurando, haec dignior& fide quam scripturam ipsam 
a TU) gas adi ddl er rodro ye rod q. - secundum se subsistere: verumtamen sit hoc iudi- 
wuLovros ayyevo(as vs OÓpov xai JsoguÀíae v, rote 35 cantis prudentiae simul atque religionis, ut veracibus 


similes, et quod attinet ad litteras causa parum diiudicata manserit): sed qui deposiiam daturus est testes 
quoque advocet quantum poterit honestos et fide dignos, nec minus quam tres, ne ex solis litteris earum- 
quc comparatione pendeamus, sed iudicibus etiam a testibus auxilium suppetat. — Etenim eiusmodi quoque 
testimonia admitfimus, ul testes qui prodeunt dicant ipsis praesentibus subscripsisse eum qui confecit 
instrumentum i $6 nosse: si enim ei | (estes invenerimus non minus quam tres fide dignos, 


né talem quidem fidem aspernamur. Neque enim ut probationes coerceamus legem ponimus, sed ut eas 
et veras efficiamus et tutas. 
II. Sed etiam si quis vel mutui instrumentum vel alius alicuius negotii faciat neque id publice 


conficere velit (quod etiam in deposito definimus), ne ilico instrumentum de mutuo scriptum fide dignum 
i nisi testium quoque idoncorum non minus quam trium praesentia accesserit: ut sive ipsi adsint 
at litteris suis testimonium perhibeant, sive alii quidam qui testentur ipsis praesentibus instrumentum esse 
compositum, negotium utrimque fidem accipiat; non quod examinatio litterarum plane respuenda sit, sed 
quia sola non sufficit, verum accessione testium confirmanda est. 
III. Si tamen tale quid contigerit, quale in Armenia factum est, et aliud. comparatio litterarum 
indicet aliud testimonia, tunc nos quidem ea quae viva voce et cum iureiurando dicuntur fide digniora 
esse existimamus quam scripturam per se ipsam: nisi quod iudicis hoc esto prudentiae simul et religionis, ut 


1 o9 pw om. L | dor B | xai *ó ys Mel xai- 
% eap a a Beg 3 tg» om. B | 
e olóv «s — 5 re voug udv dero 

ovx élitrovs dà vq«oy. Epan. I 6 d I M] d aim 


«oi B'| avrre (abr L!) r aviz»v L| 35 d nod 
e | Paeyulsias M 


LB dà Epan. | r om. B* | Hoi — 9 A, 
F sin, Oiauagrvgovudsyov Epan. | 10 «ovro] 
6 (i. e. vovtov; cf. p. 368,36) & 11 — 13 zov» 
em. Epan. | 12 xaJecvoxo»v L* | 13 ovdàv M*| «7» 
om. L | 14 evorsíAopus» B Epan. ri, tov vóuov 
om. Epan. | 15 xai slvai] xal om. c rare M Epan. 
rde LBí avtovc B* | e. xavta Afyousv add. Epan. 
16 Alla xav om. Epun. Ves 5] i om. B* Epan. | 17 gov- 
ara MB*] BovÀgras LBf Epan. (c) | 18 & — oet- 
Dope» om. Epan. | 19 a B. an. g) d» MLB | 20 us) 
om. L | 21 r om. L | 22 avcoi om. e | 24 AauBa 
M Bf) Aaufávs, LB* AauBáso: Epan. | 27 94 om. Br | 
29 sg. K — éyévexvo, xai] 'Ora» Epan. | uévvoi] uiv 
74 L | 30 frega. M ] 31 % Epan.] role? M(Bf) Ar. 
LBP. 32 goi Asyóusva L | 33 0Qxov L | ri avez 


2 is) his R id P depositem V! | 4 tres] tribus V? 
&. v., vulg. | ut) aut RI | 5 pendeamus vulg.) pendamus 
libri | etiam] et V' 7 quo] ut s. v. V3 | 9 nocuerunt R. 
si] etsi R || uenerimus V! | et om. R | 11 tale dicimus 
V!| 12 ponime V' proponimus V?|| 16rubr. Quemad- 
modum sine tabellione instrumenta caute fleri possunt 
RT in mg. (ex Iul.) | 17 conficere Ti] confiteri RVT* 
vulg. | 20 habeant VT' adibeant R | 21 dignorum non 
minus] rum non minus in ras. V | sive] si V | 22 atee- 
tentur R (et sic infra) | 24 causam V'| etiam] et 7 
25 examinationem V* | repulsa V] expulsa R. pulsa 
RI | 26 non om. V! | confirmandam V* | 29 rubr. Si 
litterarum fides à uoce testium disorepet in mg. RT (es 
lu.) | Bi VT] Sin R 4 81 exstimauimus R (32 a] ad 71 
33 hoo R || 34 heo 7 f 35 ut] aut R. 


Nov. LXXIII 3—7 


366 


DE INSTRUMENTORUM 


d dad dl dv «dw coiovvov sugTsUgas, — Kal potus pro talibus credat. Et nos quidem secundum 
ye ud» xava vovroy r tgoztov oióuaJa de do- unc modum aestimamus oportere probari fidelia 
die vo xcvà và avufiolasa. documenta. 
CAPUT IV. 
Hi névros rie 7) svapaxevaviOcrusvos i d ννðH e 7 Si tamen quisquam aut deponens aut inutuans aut 
d Ale Gvugallo» a 5 aliter contrahens contentus sit scriptura sola eius 


TOU stQ0$ avTOv» Gvuflá 0€, in ur xsíGevas vo 
ywocxsev, e$ vie dxsivov stíGisOS YO vwüyp avrOS 
denor5caTo. xal ócov pàv , r))ỹ ye ovx à» 
avra do xarà v0» Tut vouov vQ un- 


agxeaO'aír vois pags gu 
Y rect 


cum quo contrahit, in ipso erit ut sciat, quia in 
illus fide totum ipse suspeudit. Et quidem quan- 
tum ex scriptura non sufficiens videbitur fides nisi 
secundum nostram legem adiciatur documento cre- 


sgov 
Bola svgocvíOsa Das orie, sí dd i ragovaía vov 10 dulitas, aut si praesentia testium, coram quibus con- 


papgrugov, ép dn , 
ratur vOU TtQrtyperos xavagvyr) g avt 
(pauér dd viv , OQxow), ovx dxvgovusv , yswó- 
. 5 ae õuν,ν,˖õꝑqłZ xal rate fe- 
Bovuevo: i 85 

jv rι,ur ui xoifauev cQ x & xoocvrí(Oapnev, 
Kd Íva robe 5 dope Ao da 7 rij * sapi 
rous gílovs ore, d Iva ox olóv vs v üyvor- 
pocivne vs wal ügvnaw moÀlou dléyyousv voro. 


ov rõ Gvwvillayua yéyovev, ij Gees j 


tractus factus est, aut forsan novissimum eum rei 
refugium iuverit, dicimus autem quod ex iureiurando 
est: nam non infirmamus quod factum est. Nam 
falsitates et imitationes metuentes et nudis eis exi- 


yon»aic oUGaiG avraic OU sGTevOwTss 15 stentibus non credentes huiusmodi subtilitatem can- 


sae addimus, non ut credentes privemus fide sus 
circa amicos, sed ut quantum possibile est perfidiam 
et negationem multis reconvincamus modis. 


CAPUT V. 
Ali wnl «& gvufoÀmua và i «yoode cvvraloí-20 Zed et instrumenta publice confecta licet tabellio- 


pava, ai nal «5» «àv» avufolcioyoéqerv Exo, i ον, 
stpocAauBesvéro) xai bia gent vov vsÀéGuavoe v9» d» 


yodpuass v» napgrugov ee siorevas sagovaíav. 


num habeant supplementum, adiciatur et eis ante- 
quam compleantur, sicut dictum eet, testium ex 


scripto praesentia. 


CAPUT VI. 


dei uévros v Quuwitovrag wal ai veva Oyusia - 


Oportet autem iudicantes et si qua signa invene- 


c stgocysygauuéva. vois xápreue, xal ravra du 25 rint adscripta chartis, etiam haec requiro et legere 
ex 


rat xal avayevobexsiw xsigagÓas (molÀi e v 
wal éE éxsivov Oiagavévra), xal p?) TtQoxsiQos «às 
t rιν, Tv ypapnpactoy dx apad éascos Gv vr 
da dia. «a6 KungoaÓev iuĩ alonuévas alas. 


niti (plurima namque novimus et apparuisse), 
et non facile fidem ex aliarum collatione 
recipere propter dudum dictas a nobis causas. 


CAPUT VII. 


2 


xal ázg& Tuo», y wal aÀLes ov Ale lor. r 


eis quae veriora sunt prae eiusmodi testimoniis fidem habeat. dc nos quidem hoc modo censemus instru- 
menta 


7 7 pr ipn esse probanda. 


MN mévtos ys 5 draft oi pprvoss, 7 30 


Si vero moriantur omnes testes aut forsan abaint 
aut aliter non facile sit fidem ex testium subscriptio- 


quis vero, cum vel deponit vel mutuum dat vel aliter contrahit, contentus sit litteris solis 


eius cum quo contrahit, penes ipsum erit ut intellegat se ad illius 
nostram ie 


ad scripturam pertinet non sufficiens se 
praesentia testium coram qui 


totam rem rettulisse. Et quantum 
gem instrumento fides addi videbitur, ipee 
quod 


quibus contractus factus est, vel forte ultimum rei refugium (dicimus ill 


ez iurciurando petitur) eum adiuperit, non infirmamus id quod factum est. Falsitates enim et imitationes 


litterarum veriti. neque. iis Si nudae sint c 
fide amicis praestita privemus, sed ut gu 
guamus 


| talem subtilitatem rei adhibemus, non ut eos qui credunt 
fieri potest et fraudem et infitiationem multis modis redar- 
V. Sed etiam in instrumentis publice confectis, licet tabellionum habeant completionem, ipsis guo- 
que — completionem testium praesentia subscriptione 


probata, uti dictum est, accedat. 


ortet autem iudices etiam si quas notas invenerint chartis adscriptas, in eas quoque ingui 
rere ac legere eas temptare (certe multa ez illis quoque scimus apparuisse), nec temere probationes Ale. 


rarum ex aliarum comparatione admittere 


opter causas a nobis a dictas 


VIL Si vero omnes testes mortui sint vel forte absint, vel eiiam alia de causa non facile sit per 


ir vouovtor) tov vxOztvOv Epan. lectione speciosa 
sed. interpolata | *xaà — 3 iiy jugi om. Epan. | 4 - 
vot om. Epan. | ve 7) I; om. Bf Epan. I 5 uóvoit Le (cf. 
2 364,34)) uóvov Epan. Be nóvoy M Bí | 6 cvuBaAecccc 
L* | x9 L* | 7 ox ale % dxsivov voti» Epan. | 10 ei 
8 5 (5 B. v. ) B Epan.] 5; 0i Mi di ov L aut si j 
11 teo om. Epan. | 13 gauáv df, L | ovx) nam non 6 
16 ngoccíDQansv v, nxiyuavi B* | 17 miotsvovras 
M B! Epan.) 701e00avxac LB* | agsAoóusa B* Epan.] 
agsdolins)a MLB! | 18 ox olóv ve LB. Epan.] ox olov 
vs jj MB/ | va om. c | 19 dAléyxouev M | 20 A xai 
om. Epan. | 21 sei] ; LI «ov avpu o^ a rep LI 
Aye B 126 yovv] y&o B* er] sie uas LI alone =? 
E 27 Qiagasivcer L'| 29 Suiv om. Epan. | 30 re. 
Aevrgosuv. L9 | 5 sal ana] » om. L* 


2 aestimamus V] estimauimus T extimauimus R re- 
probari V | 4rubr. De contractibus inoaute positis (in- 
caute uicariis depositis R; lag. incaute compositis) in 
mg. RT (er Iul.) | 5 aliter] alias T ab R | 7 ipsius R 1 
8 fides delendum videtur ut glossema vocts credulitas | 
9 oreditas Ri oredulitatis T! í 10 & om. T vulg. | 11 eum 
rei V!) eius V? eius rei R vulg. huius rei T | 12 iu- 
verit] inuenerit V* T? | dicens RI | 14 tmitationes V 
inmutationes RT | modis RI | 18 reconuincamus (re- 
communicamus R) RT vulg.) conuincamus V f 20 et R 
etsi VT vulg. | confecta Ri] confecta sint R*V T vulg. | 
22 ex non scripto V? | 24 et si qua] si qua et V | 25 haee 
om. V | legem R 26 et ex] et om. 7 | 27 ione 
R 31 aut aliter] ut aliter V 


CAUTELA ET FIDE 367 Nov. LXXIII 7 


va, dd o cvufo. gdgos wapíscr.» d vsÀécac (sí (ei quidem publice sit confectum) quatenus testi- 
ys dyopaiow sin) dere paprugzsas vole dau rob, ij un, — monium per pro se, aut non est in civitate, 
é»9nuoin, a dwáyxr mávrow vijv dvrsbéraciw «o» — sed necesse est omnino collationem litterarum sup- 
yeauuávow» «dw vshsgnavow j vOv vn c» 5 pletionis aut eorum qui subscripserunt assumere, 
magaAafasiv, vuvixavra sposhwOv dor iévas udv dpi c competens est properare quidem ad compara- 


Bolaiov, erung 9 cvuflolcuoygdqos ri . e i tabellio venerit et testimonium perhibuerit cum 
DONA pa)" ogwov, ei udv ov d, éavrov Kygewe» — iureiurando, si quidefn non per se PAP ws sed per 
dia re *O» vmovoyovrre» or, nxcoíro alum ministrantium sibi, (adveniat) et ille, 


vósos vg . iGxvQa ij ri vw raga TaGac y vé» d — aut 
asap avÓarstow ástaviq. 2 dà xal m Kyos x0. — &ccidunt. Quodsi etiam adnumeratorem habuerit in- 


rod yéypngé vs xal e, ó cuufolcwoygágos, ze conscripsit atque supplevit, aut si etiam qui 

9 aal ò vovro gwyygawas dmr yj dle mage — conscripsit non adest aut venire non 
o i, avtOc arr. uad OQxov tQ oixsip vs. valet, tamen cum o propriae completioni 
Aéeners uagrvgsi, aera us) tj don yavégOas xo: — attestetur, ut comparationi non fiat locus, sint etiam 
car, Jer xal ovra si0và và ovufóAasa, 9j yàg uag-30sic credibilia documenta. T um enim et ex 


vÓv O0, Mood stQosxsl, 3100:)08489 &» *:va — lectum praebuit quoddam causae momentum. 
is B 0à o an ae 5 


por 
ag 10 r,, it érépas  hibeatur suppletioni ex alia collatione, si quidem 


ri xapadécsos vv mAngoGsow co yoápua sícri — pletionum et ex testibus causa fidem. Sin vero nul- 
aal TQ» d rh uagvigov. Ei di guias vovrow» si, lus horum sit, tunc fiat quidem completionum col- 
9 P id tdv vsÁsGuavow xagada- 40 


lestes qui subscripserunt fidem addere, seque tabellio gui instrumentum complewt (si quidem publicum sit), 
supersícs sif, ut rei a se confecíae testis existat, vel non sit in civitate, sed omnino necesse sit compara- 
tionem scripturae completionum aut eorum gui subscripserunt assumere, tunc ad comparationes quidem 
nenirs par est (neque enim omnibus modis eas interdicimus), cum omni autem diligentia procedere, ue 
ulique, ci iis credendum esse putaverit, etiam iusiurandum deferre ei qui instrumentum profert, quo 4 . 
mel se nullius fraudis sibi conscium in proferendo a sec instrumento neque ullas insidias circa compa- 
rationem molitum ia eo uti, ut neque quidquam omnino sublatum sit et per omnia securitas rebus prae- 
1 stetur. — lam in instrumentis quae publice conficiuntur, si tabellio prodeat et iuratus. (estimonium 
praestet, si quidem non ipse scripserit, sed eorum quis qui ci ministrant, is quoque prodeat, si modo 
superstes est. et fieri omnino polest ut veniat neque causa ulla impediat quominus accedat, velut gravis 
morbus vel unus ex ceteris casibus qui hominibus accidunt. Quodsi numeratorem quoque habeat instru- 
mentum, ille quoque veniat, ut tres sint (esios neque vero unus. Sin autem nec numerator adhibitus est 
et totum instrumentum tabellio ipse et scripsit et complevit, aut etiam qui id scripsit abest. vel alia de 
causa adesse non polest, ipse (amen iuratus instrumento a se completo testimonium praebet ita ut com- 
perationi locus non fiat: hoc e iri modo fide ini ium sint. instrumenta. Nam (testimonium quod et 
voce cius qui illud complevit perhibetur et iusiurandum habet. adiectum nonnihil momenti rei afferet. 
3 Quodsi tabellio mortuus sit et litterae completae ex aliarum comparatione probentur, si quidem sic 
quoque superstes sit et is qui instrumentum composuit et numerator, illi quoque accedant, sí modo in 
civitate sint, habe scriptura et eam ex comparatione completionum paratur et quae ex testibus 
fidem. Si vero nullus corum adsit, tum fiat quidem completionum comparatio, neve tamen cae solae ad 


1 éx v0» v gegqotov uagzvoo» L| vxoygavav- | 29 (xo LB. | us) unóà B* | 30 và om. Bh j . 
vov Bf | 2 Tales Sisas Bí | 3 vois] «7e L' | ye 31 e e Epan. | 32 ngoxe(usvov Epan. | 35 Axe. 
pj Epan. | 4 ddl ndwres Gváyxo B* | b xov vs- | B* [ 31 ai viv] aal om. € | 38 yedupa] woaypa Epan. c !| 
ero» Me (cf. 40. 368, 4. 214, 7)) 7 vv «sdssasvtov | 40 yevécOo Epan. 
(salaesásrsar L) Ii B. Epos 5j «à» valeguévan Scrim- || — — —— — ———————— —————— 
ger, vulg. (BI) | 6 idvas M fj avas L' | 8 Già dd aν% 3 prohibeat V! | per se R I 4 collationem V? vulg.] 
B' | 9 vouéiscssv Bf collationes T1 oollatione RV 7T* ! suppletionis V!) sup- 


| | 11 aa evroU ( Epen. 
libri | 13 9à. B. Epan. | 18 d yào 9à L*| vavvo- | pletiones RV?T vulg. | 5 aut V] om. RT vulg. | 6 ad 


— 


a Bf | 16 xaogsi9s L (ag Ly | 17 sí uiv | aut V! d comparationem R | 10 consius 59 11 quid R 
o9] xal si uij Epan. | 18 s«gsítes LBf | 19 5 M] si | oollatione V* oollectionem R I 13 minutio V | 16 tabelio 
(xal al B* v. ) LB. ij ai Epas. di quidem c | devi avrov P | proibuerit RI 17 scripserit T'vulg. | 18 adveniat i- 

j ] s& | serut (sim. Beck) I 19 est omnino RT [| et d nulia V || 23 ad- 


B* | 20 , B Epas.c | 21 , om. Epan.e I v 
2% re d Ale] vd» om. vulg. (Bf) | 22 K om. Bf| | ueniant R! | 26 scripserit T [| suppleuerit T | 27 *non 
zt prey» Epan. | Ae B | 24 erg xal ovx Fva | adest] non est libri 28 compleetioni V 30 enim et] enim 
j 8 om. Ri etenim RT b quidam Ri [| 34 collectione 71 


35 sio] sit V! del. V? | 37 adimpletionem V | 38 «i T' vulg. 


— 2. 


Nov. LXXIII 7. 8 


oe, uj) nóva. dd vara ngos rovro &gxsivo, dA xai 
al v)» d TO» Uxoysygagótow ico j un r 
cuugallóvrow ygagal xarslsratéoOnGav, ders 4 
nod mxagadscsmv Xv *s5 TOU t5Àécuaros ToO» vs 
(1àw) vxtoysygagóvo 1j xa) sv dGvpfallóvsom H] 
red OvyáyscO'as zsavyvagoDav ual axovslsiaD'as saver. 
8 Ei d od Kcsgov svgaD'eíir mr» vi agaD asc 
ros GvufoAaiev, rd uiv uéyQi vU» wixQavrxOS C- 


gaser rd vÓ» xQowouítovra eie ri mxap' dul 


2 


968 


DE INSTRUMENTORUM 


latio, non autem sola haec ad hoc sufficiant, sed 
et aliorum subscribentium forte aut contrahentium 
scripturae ntur, ut ex plurimis comparatio- 
nibus tam completionis quam subscribenGum aut 


5 etiam contrahentium una quaedam colligatur 


ue et efficiatur 
Sin vero nihil aliud adinveniatur praeter collatio- 
nem instrumentorum, quod hactenus valuit fiat, ut 
qui profert. ad collationes documentum, iuret sollem- 


xoícu tÓó pa Ouvuvyas và vavouiGMéva* I 10 niter; ut autem aliquod omnino causa sumat aug- 


di viva d de 10 zoaàyua = vtQocO Tm aic rAsiove 
rod xQgàyuatoe szíGTiv, xal avtós O0 tavta airov y 
végÓa. nxQocouvoro, oc odr &ÀÀns svztopOw xi 
end ri nag  àlÀnÀa xgícw vw GvufoAeiov d 
Oe» ovts 76 r890). avv9)v Kn 

cc sixóc duy Dein r di ,,] xat G 
so ànnAlayOas roĩe HL louνιν , n fov- 
Àosvro xai éxartQos skQóS vOVTO HE. ro p 1 
role và GuuÜóÀcsa xol watavíOecOvns [rs] dni 
ztoaEbsoe vxouvnuctov cwrove vo, Gvufé 
dzaÁÀaysisv àyvouogUrns 1s xal voOsías xal xaga- 
750450800» xal óx0ga dll xax& éxavogOoUvwres TOV 
sagovra víOsusy vóuov. tov jdn ^ uo» dni 
ra sagoad4cegs vOv ygauuatowv xaĩ 4E 4 4Ox8(Qarv 


mentum ad maiorem negotii fidem, et ipeo qui haec 
petit fieri iuret, quia non aliam idoneam fidem 
ad collationes instrumentorum venit nec quicquan 
circa eam egit aut machinatus est quod forte possit 


ev 9 iunzawijuar, ng 15 veritatem abscondere. De quibus licebit gese liberare 


contrahentes, si consenserint utrique ad hoc venire, 
ut insinuent instrumenta et profiteantur ea sub gestis 
monumentorum ipsi contrahentes, quatenus priventur 
nequitia et corruptione et falsitstibus et quaecum- 


«6, iva 20 que alia mala corrigentes praesentem prom 


legem. His quae dudum à nobis in collationibus 
litterarum factarum per scripturam propriae manus 
sancita sunt in sua virtute manentibus; procul dubi 

et in his qui litteras nesciunt quae olim valent in 


yiwouévois vevouoDssrudvow émxi is idíac usvovtov 25iudiciis suam habentibus firmitatem, quoniam qui- 

todos dnladij xal vOv áni roc r- Jeanette. dem ex iudiciali forma acceperunt examinationem 

avsnigt5uoO. jdn wgorovytoOv 4v voie ÜixacTnoloc haec talia competentem. 
„iar éyovrow iGxov, éxsidnnso dx ÓOixaatixaw 

rut tà vOiaUta tO» ngocrxovra A dEevacpóv. 


CAPUT VIII. 
disi dd ud «dw yoápuava oóx éxiczapéyowv xaBov- 30 Oportet vero in his litteras nesciunt et testes 
dvo wmáwros xaÀ uápruQas zagalauBavscOas, et omnino tabularios adhiberi, in quibus locis sunt 
dv ol; sei «afgovidgios vónow, u&orta dd uáprvoac — tabularii, maxime autem testes non ignotos contra- 
ovx dyn ro TOic Guufallovusiw- iva oi uiv e- hentibus, ut quidam scribaut pro illitterato aut pau- 


pe ondo vov áygauudrov Tj Óliyoygauudavov xaJ- cas litteras scienti, alii vero attestentur quia etiam 
actorios, ol, dd uagrvgogiv, de xal rag, a)rGw 35 praesentibus eis haec gesta sunt et scierunt eum, et 


ravra émgáyOv) xal siüsiev awvróv, wai ovre 5 v» ita talium instrumentorum suscipiatur fides: mani- 
rotor Guuflolatov eicüexOsin ravi: ÓOnÀov ov ec festum existens quia non minus quinque testes in 


hoc sufficiant, sed etiam reliquorum qui subscripserunt forte vel gui contraxerunt scripturae czaminen- 
iur, uf ex multis comparationibus iam completionis quam subscriptorum vel etiam contr. Ium une 
8S undique colligatur xd pa efficiatur fides. — Si vero nihil. aliud reperiatur nisi c jo instrumen- 
torum, lud quidem quod usque adhuc valuit procedat, ut 45 instrumentum. producit ad collationis cxa- 
men, legitimum sacramentum praestet: ut autem res aliquo ino incrementum accipiat ad maiorem rei 
fidem, ipse quoque gui ut haec fiant postulat insuper iuret, neque ulla sibi alius probationis copia facta 
sese ad insirumentorum examen ex collatione faciendum venisse neque 9 circa eam se egisse aul 
machinatum esse quod scilicet veritatem occultare posset. His autem iia li | licet contrahentibus ti 


velint atque in eo utrique conveniant , ut insinuent instrumenta et 


contrahentes, quo liberentur et 
praesentem ponimus legem. 
stituenda a 


aude et corruptione et falsitatibus et quaecumque alia mala 
terum ca quae iam de comparationibus litterarum e chiro 
Sancita sunt, in suo robore maneant; ac sane ea quoque quae de personis litterarum 


dep 25 2 
in- 


imperitis in iudiciis iam obtinent, suam firmitatem habeant, quandoquidem ez i 


haec talia convenientem examinationem erunt. 


VIIL In iis autem qui litteras nesciunt, omnino tabularii [duo] et testes adhibendi sunt, quibus in locis 


sunt Labularii, utique vero testes non ignoti contrahentibus : ut illi quidem scribant 


pro eo qui ütterarum im- 


peritus vel parum peritus est, hi autem testentur et ipsis praesentibus haec acta esse et se novisse eum, atque 


ita ei 
2 ai và» dÀÀlow ai vov L || 9 
j xal) Sal om. c | 9 ovuBadovto» M || ix vàv o- 
js Epan. | 5 vzoygagóvrov B vzoygavaryrov Bf; 
TG» addidi | 2) ices j LB. | 6 avvsuiyscO ns L 
8 uiv M (Bl) om. LB. Epan. c | 9 xagdAlnáa 
Epan. (id. 14) |. 11 04 rasa 95 viva. Scrimger, ur 
(Bf) | 4agr B Epan. | 12 yívecDas Epan. | 13 *ov 
libri V 14 xoéciv] séaviv Be v. l. | 15 o libri [ 18 «0] 
v0V Epan. (r Zachariae) | 19 «ara9ecD'as pa. 
v& MLB, om. Epan. (ea c) | 30 avrà malit Zachariae 
28 «à» — 29 é&evacuóv om. Epan. | 25 5 L 
vavouoOstruévoy] Cod. 4, 21. 20. Nov. XLIX,2]| 28 éx 
dixagtixov (Ouaacov L') rue] ex iudiciali forma 25 
Dos vov L. 1 30e ò om. rd I vOv) và» «à i 
! Lupara) ονν,]Arr ovx] , Epan. 
D lesen D: doe. (et sic infra) tafovAaoíovs — 
31 uágrvgas) et testes et omnino tabularios c || 31 do 
sayvos) dd ssávzov non recte Haloander, vulg. Delen- 
dum dvo, nisi malis xal , cf. c (necessarius erit 


eayaivro»v Bf | 


instrumentorum admittatur fides. Qua in re manifestum est non minus quam quinque testes in 


5 si in illo looo tabularii sunt, sed et testes 
ul., 1 : «al udágrepgss vmxoypepéregoav A., 
ó ragoudd eee xal s' u&grugat vroygagéroces Theod. ; 
cf. supra p. 273, 30) |. 32 vózrouc] x ,,] add. Epan.|] 
33 yodgovaiv L| 36 e vel Id, D* 


lationes Ra] collationis R VT vulg. | 10 ut] iuret V! 
autem del. V? | aliquod 7] aliquid RT | causam R. 
11 haeo FT] hoo R vulg. | 12 petat V | quia n (sic) aliam 
idoneam non habens V! | 16 contrasenserint R! 17 sub 
gestis] suggestis V | 19 nequitiae R VII et falutatibus) 
et om. V* | 21 his] huius RI | 22 leg. factis? | 30 et 
testes et omnino T'vulg.] et testes omnino R testes . 
omnino V cet testes omnino et al. | 32 tabulariarum R* | 
33 quiddam 5 sciente vuig. | 35 hoe RI 37 qua 
Don] qui ante V! 


CAUTELA NT FIDE 


ovx Élévrove wirre uaprégesv dn tà ro saQa- 


yd, dv ol; feras web & cov 9xào rov 
ovuBdAlove a 


ov aí ydg ri dygd A 
Vers i GvyaAlayna * 8 710097 
„* à * OQxo» as 


2 vovrev dÓiógOorov. Küxswo uévvo: noosDsivas 
1$ * xalóv, cvs sí péyQ. pu xgueiov Aux 
si rd cvvüÀAoyua, Tijv coiaíTm» mxagaTüorciw dmi 
robr , QuAdUCtsG Oni, dd xatà j U 
htsvousvov rd sgayua yivegOa:, iva ui) veQi neay- 
pütov Gyixoow usyüÀae r e vxouévosiy d- 
Sh. 


369 


Nov. LXXIII 8. 9 


his talibus adhibendi sunt, inter quos erit et qui 

seribit pro contrahente aut totum aut [post] ea quae 

pos paucas litteras illius posita sunt, quatenus ni- 
il omittatur de summa subtilitate. 


51 Et haec dícimus super instrumentis ex scripto 


confecti. Nam si quis quemlibet contractum 
ex non scripto voluerit, hoc manifestum est quia 
aut per testes aut per iusiurandum fidem percipiet, 
&ctore equidem testes deducente, pulsato autem iu- 


10 rante aut referente, sicuti iudex negotium disposu- 


erit, ut nihil sit neque horum inemendatum. 
2 lüuàd quoque adicere legi bonum est, ut si usque 
ad unam auri libram fuerit contractus, huiusmodi 


observationem in hoc minime custodiri, sed secun- 
rd u£yo« 9v» so-15 dum hoc quod tunc actum est causam fieri, ut non 
d rebus exiguis maximas homines attritiones sus- 


eant. 


CAPUT IX. 


Tavra dà d ev 4 rag mólsoc: ) 


Haec autem omnia tenere in civitatibus volumus; 


xav 
pida 5 ir xe, Jude no và xe dxÀé-20 nam in agris, ubi multa simplicitas est et neque 


vy10s dor xai ovóà ygagóvto 1j e 7:0À- 
d cu,, và it vU» stuQ avtoig xgaroUPta 
xal) vv» HH fsfasa. xovto yàg xai i ar dw 
dia dune, dp" ale uur axevüopev, jdn map. zjuov 
»evouoO fr — Koavaívo 0 0 vópos 
vavva asa0s ywouévou cvuBoAelo t xal Gvvad- 
Lyn vt yao d magqurxó€& v( a» vic veuoDery- 


g] 
(En (Aoyos. ^ Tovro» rui» Érsxs tÓ» vóuov d 
Br, zx 
é sicrypdvowv, iva vov xaO" éxdatgy noós A 
dugiGfinzsir xo avOoonove sascasuev ssQonvagté- 
lorres abr cd gadoveiíag «7j d. rij »ouoDscías 


&xoiBalq. r Fr Tijv GT vx Tavra 


Scribentium aut testium multorum copia est, quae 
hactenus apud eos valuerunt et nunc sint firma. 
Hoe enim et in ipsis testamentis, quibus maxime 
studemus, iam a nobis sancitum est. Valeat itaque 


ad vois usrà 25 lex in omnibus quae post haec facienda sunt instru- 


mentis et contractibus: quod enim iam transiit cur 
quispiam sanciat? 


(Epilogus. Hanc autem legem peperit conten- 


doe ysvousvo» uiv dv Oíxcss zuiw 30 tionum multitudo factarum Ruido In litibus apud 


nos autem introductarum, quatenus cotidie inter se 
contendere homines compescamus praeauferentes eis 
altercationes per legislationis subtilitatem. Juapro- 
pter convenit tuam eminentiam haec cognoscentem 


pavO&vovga» qavsQàü magi xaragTiSa: ro, vzTxó0:c 35 manifesta omnibus facere subiectis et 15 hic sunt 
g 


voie vs dvravJoi voie va ind và» édOvov. xai yàg 


dj acòe vovs td otorœrous éxdQxow roi vs 


eap. 8 $ 2 et 9 in. rwmmarium habet schol. Epan. I. e. 


et qui in gentibus. Etenim (ad) alios gloriosissimos 


talibus negotiis adhibendos esse, in 


is quoque crit qui 


o contrahente vel totum vel quae se- 


quibus 
[uo post paucas litteras ab illo positas conscripsit, ut nihii de summa diligentia praectermittatur. 
4 i 5 


tque haec dicimus de instrumentis sn scripto compositis. 


Nam ti quis sine scriptis ue con- 


tractum facere voluerit, manifestum est eum fidem vel per (estes vel per sacramenta esse accepturum, cum 


actor qui 


testes prod 
2 vel ex his quidquam emendationis 


$ sif. 


ucat, reus autem iuret vel iusiurandum referat, prout iudex rem aestimaverit, ne 
Verum illud quoque legi adicere 


ar est, ut si usque 


ad unam auri libram contractus sit, huiusmodi observatio in eo non custodiatur , sed secundum id quod 
usgue da in usu fuit res peragatur, ne de rebus exiguis magna detrimenta homines subeant. 


Haec vero omnia e in 


scribentium quidem aut testium multorum copia, que usquc adhuc illic valuerunt etiam nunc firma 


Hoc enim in ipsis quoque testamentis, quorum no 

autem 

quid ug quis sanzerit? 
pilogus. 

, ul homines quominus coti 


3. «0 nàv] ij v0 wá» uerà add. L | vo uará] «à 


ard Epan. (c) r — 4 r ral et postquam im- 
itus vel sanctam orucem fecerit vel litteras Jul. 
0gxev L | dEr. 


Oyoygappova L! | 6 xoa£Essov L! 
Epan. | 10 7 xal awraxayowvos Epan. J. 11 Tf 
qvae sequuntur om. Epan. (cf. ad c) | 12 a9iagO'garvov, 
& v. ua) ddp wvoy M Mi »éó 5 B. 
15 svldvrscDa;] cvufa as B» v. | axes vv») 
tune c | 20 «à em. M | 22 aevzc M | 25 vevouoO sty- 
vau] Cod. &, 28, 31 | Koavséxo» d «. g. a. om. B | 29 Tovro 
L! | I autem c || dpgecfingtáosev M) v0 «ov ap- 
parce T | 33 «vea, ud» sxtooavaorsiovras L! | 
1 *vxaegxove ML 
Ill. 


5 cura est praecipua, iam a nobis sancitum est. 
haec lex in omnibus quae posthac fient. instrumentis el contractibus; nam quod praeteriit, de eo 


inter se dis 
kibitis per legislationis subtilitatem. Itaque tuam sub 
festa reddere. subiectis et qui hic et qui in provinciis sunt. 


urbibus volumus: nam ruri quidem, ubi mulla est simplicitas ac ne 


sti. 
Valea. 


Hanc nobis legem Pisa disceptationum multitudo et in litibus ortarum ct ad nos 
e nido prohibeamus contentionibus corum statim co- 


mitalem haec decet cognoscentem omnibus mani- 
Etenim ad ceteros quoque  gloriosissimos 


2 trahente V! | autem totum V I postea libri, del. 
Deck; post seclusi | quae] qui RI | 4 supptilitate V 
5 Et] At V | 6 si] et si E! | qualibet R* quodlibet V 
9 auctore V | dedueentem R* | 10 negotium iudex dipo- 
suerit V | 11 ut 7 ) Ut autem RFT! vulg. | sint R 
horum neque V | 12 Illud 7 illud prioribus continuant 
RVT* vulg. | 13 librarum R | 15 tunc acetum] al. tracta- 
tum 7? | 16 exigitus V | atritiones RT* actiones 71 
20 multas V! | 24 sanctum V | 26 ex contractibus R. 
quid RVT ! transit R | 29 contemptionum RI 30 in 
militibus V* 31 sese T vulg. 2 eompeocamus R 
33 legislationes A! | 34 agnoscentem R | 35 huic V!| 
36 ad add. vulg. 

41 


Nov. LXXIV pr. 370 | QUIBUS MODIS NATURALES 


ini v9 Eanépoac tovs 1a dxl fiflóns Xr va dmi «ois — praefectos et qui in Hesperia sunt et in Libya et 
dpi qose (aud dà vovc dv "IÀvowis) yeávousv, iva — qui in septentrionalibus (dicimus autem in IIlyrico) 
ae uiv xd soÀzsvua pesccvóv yévnca. vov wóuov scripsimus, ut omnis nobis respublica plena fiat bac 
(ro rds «d» Unnuócv Oszspaxsvovtos wspiecágse. lege subiectorum medente concussionibus. 

Dat. prid. non. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 5 Dat. prid. non. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
Aug. ann. XII. Iohanne v. €. cons. (a.538] anno XII. Iohanne v. c. cons. 


04 LXXIV. Coll. VI tit. f 


HEPI T9N IIAIA9N INL XPH R QUIBUS MODIS NATURALES 
NOEIZOGAI AYTOY2 FNH21OY2 FILII EFFICIUNTUR LEGITIMI 
H NOO.0YZX. KAI IIEPI AIIPOI-:0ET SUI SUPRA ILLOS MODOS 


KN ZYNOIKEZIQ9N. QUI SUPERIORIBUS CONSTITU- 
TIONIBUS CONTINENTUR & 
O abrós BasileUs "Imavyy «q ávÜoborarQ énaoye ldem Aug. Iohanni pp. secundo ex consule 
TO» dàvatoAuoy mouitoQ(o» t0 fg, àno vnd ran et patricio. 
(und r) ógüivagip xal satQuxíq. 15$ 
Ilgoot Ded 21 r Ó TO &efatio. Recte dietum est à praecessoribus 
e". xe Qa CUN : berg er ere 3 2 et 0 3 a luliano e qu 
alu vs)à»v — nulla lex neque senatusconsultum prolatum in repu- 


dófa, xai zQO0c «0 xa» avrdoxosc dE &oxrs vouoOstn-  blic& Romanorum videtur ad omnia sufficienter ab 
9, dd soÀÀse QenOTnvas cre énavogOogsvs, iva 20 25 „ ted multa indigere correctione, 
h Tv vije qUG&cS zxOsuÁ(ía» xal vü6 de éx,- ut naturae varietatem et eius machinationes 
veyvijssic doxéca. Leet udv ovv vow ix voOsíac  suífciat. Igitur de his qui ex naturalibus ad ius 
dgixvovypdvev eie (ovs voi éygawausv xci zuorum perveniunt multas et varias conscripsimus 
ro love vóuove, dx dd và» xaO" bedr, dd «jc leges, ex his autem quae & natura rerum 


mowjcsto,, For d avez wal yapaxd mowjga:iso — creaverit et p 
evufólaia xai yvncíovs A avcie véxos saidac, ovdà 30 strumenta et legitimos ex ea procreaverit filios, ne- 
oí xgóragov ysvóusvo: uávovgs vóOo:, GAÀà xáwsivos que hi qui prius nati sunt maneant naturalee, sed et 


Nov. LX XIV (= Coll. VI tit. 1: gloss.) Graece extat in M (om. L praeter rubr. et inscr.). — Epit. Theod. 74, 
Athan. 11,3. Julian. const. L VII. 


praefectos ju suni in Occidente et in Libya et in septentrionalibus (dicimus in Illyrico) scribemus, 11 
universa nobis respublica impleatur lege quae subditorum necessitatibus medeatur. 


LXXIV. 


DE LIBERIS QUOMODO LEGITIMI AUT NATURALES EXISTI. 
MANDI SINT. ET DE INDOTATIS NUPTLIIS. 


idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio Or:entis iterum, exconsuli (consuli) 
ordinario et patricio. 


Praefatio. Recie dictum est ab iis qui ante nos fuerunt ct prae omnibus a Iuliano viro sapientissimo 
neque legem ullam neque senatusconsultum reipubiicae Romanae latum videri ad omnia suffici ab initio 
sancitum, verum multiplici indigere emendatione, ut ad varietatem naturae eiusque inventa sufficiat. Atque 
de iis quidem qui ex naturalibus legitimorum ius consequuntur multas ac varias leges scripsimus, quoniam 
auiem cx iis quae in diem a natura síruuntur, deesse aliquid legibus iam sanctis deprehendimus, koc 
in praesentia emcndamus. Sancitum est enim, si quis mulierem habens mero. affectu. sibi cognitam inde 
liberos procrcaverit, postea autem et nuptialia instrumenta cum illa composuerit et legitimos os €x ca 
susceperit, ne cos quidem qui prius nati sunt manere naturales, sed ipsos quoque legitimis adnumerari, 


2 robe dv] voie dv L | (AÀvgixois M | yesyonev] soripsi- | sos vulg. | 24 vópovs] Cod. 5, 27, 10. 11. Nov. XII c. 4. 
mus C ||3 sov »óuov) hao lege c [4 vov addidi || Qagastevóv- | XIX.||21 vavouo2évrtas) Cod. b, 27, 10 20 *xocoice M 
toy Mj 5 subscr. om. Tul. | prid. non. Iun. (c)] pp. A iuin. | —————— ———————————————— ——— 
M a vovov Jour- Ath. e lo Theod. | CP. imp. 1 et in] in om. V | libia &bri | 2 autem in] in o. V 
dn. iunstiniano pp. aug. ann. XII. iohoanno uc. conss. M(c), | illirieo libri | 3 omnes Ri nobis om. R I 5 subscr. dedimus 
vijs BaciAs(as g Are vrassías Ioavvov id. a! Theod. | ez V et Bamb. T pridem nonos V Bamb. II iunii V 
ace, loro vu’ o af (sy coni. Heimbach) d- | Cap. V | impr. dono (dnn. Bamb.) Iust. V Bab. J 
vslac "Anilomos ind. 4. Ath. 8 sq. rubr. IIa) — c - 6 ano V an. Bomb. I | Iohanne uic. consule Bamb. I, 
gc- M L| Taie ngóvagov ysvopávass q ardt᷑ u raĩe no- ou FI 7 N LXX-IIIl- Vi 8 moris V| 9 legitimi ef- 
don er au rote vóD'ovs natas «jj 10/055 1&9 70009. | fciuntur | 10 sui om. V | modis Fi 13 exeonsuli 
ira yvnoíovs Mg f, wagovga Ouivabw | Rvulg. | 16 praedecessoribus V* vulg. | 20 eoreotione V] 
rd ve xal va dh Ath. (cf. c), Haei rot | 33 scripsimus T | 24 a natura RT vulg.) ajtura V! nature 
ral, xai yd tarif Theod. | 13 351 dx ML|| RIA 25 


(fs. à vi. y. de. i schol. M) | 22 dene, (sic) M, dend. RP] etiam ei T etiam Ri ug. | 31 hii R*T his R. 


FILII EFFICIUNTUR LEGITIMI 


tole yvnaioss GvvageOpovyvas dsr xal y 18 SA 
evroig gi, ri „ A' Kc * evroc 
é&xevogOwGi»v o vóuos. dns; ya . der e 
xa) Ard và stQoumda veyOive A Perna, slva 
tour rive ner, robe sgorégove vnó và genf 
ovx S H , xal rode énrvaoOocapusv, 
ual dad%,ç¾ik / ar xal ovre», xd» si cevsdsvtrxa- 
viv oí der ysyovóvss dOsigol, «ó vdH,“ Kyuv, 
udxsivo 5 (6x2407, v vovvo ij ẽ,jiů ci, 
e x&v f vus usvü và srQoixqia pi) A 
dw, all ov» robe mQominpóras xü» si mpó vw 
moouajay érégOvca» voie yvnelos éyygéqsaD'as, voy 
xargòs le sis «ovvo OgunOévros. A Fragóv 
v& roco r ax59vrycesv, dx yao O5 vou . 


e ry yauixov 
A di vavtGa tQ Kt revalsotyxav 7) yvi; 
ua) 0 175 gut avvóv énélums toónos: e yà 


Cat vu wai dur dvégtQ votod ro i dsꝗαινẽ 
ovdi dyvacroe ijι . énuaidonosjgavo xd» y vie 00 
n, ucl robe xdv qe vxegnyána xal y 


oiors avtQ yevésOas, wavà vóv vóuov sfovisro, rd 25 mulieris non erant o 


qi rie Ovx i avtQ smawtsles &vapagtmra, 
di 4 dar abi ijyetro vouíuov rivòt Ovóuatos xi 
ys err d gepadas (Gg«si yàg togoõron eie). 
re Üsvvagot- ovto$ 1oóxoc ó «ov6 xaidas dixo, 4 


* dy «9 ngorépe da rij veswrüe v as, d» 30 
"I 


da cQ devi 9s ov dk, ev d Tone 
9à xe va voévov Étsgov „„ u yao sxetZo 
yvnoious nfgovÀste z0jcas v00€ xaidas wal và dni 


vos u ono i, dh, fili vero sentientes quoniam q 
ÜOpevos rovrov, émnsuü9xso e 35 nissent ad matrem eorum (licet uxorem non legitimam 


e$ ner, gde aic 
sagadóbes u si& ví» vexoUGa» avToUs (xaítosys 
e$ vósiuov avtQ yawsti» ovga) waoi Tos 
yevove svmoQía, waxovQyos apa wal dolsgéss t- 
cores TZ» rige e 

vatóv tq sxavg) fi / yrnatous avrov; 
velevroigwe igo rj uirQOS Tie ry untQqo ngay- 
turm azolavgas yorgGsoé?, voVrO OrtaQ volé naQdc: 


371 


5 a non existentibus adiuvar. 


[va i yr Ov- 
3 N xaà 40 


Nov. LXXIV pr. 


illi suis connumerentur, eo quod occasio omnino eis 
sunt nasci legitimis) babuit etiam ista lex 
correctionem. Nam quod secundi et post dotem nati 
mortui sunt, ideo volebant 5 nequaquam priores 

: et hoc emendavimus et 
dedimus eis etiam sic, vel si mortui (sui) sunt hi qui 
secundi fuerunt fratres, habere iura legitima, illud 
quoque adicientes, quoniam et hoc dubitatum est, ut 
vel si aliqui filii post dotalia non nascantur, attamen 


e«vvo xai- 10 praecedentes, licet ante dotali& nati sunt, inter suos 


ascribi, patre quippe &d hoc festinante. 


VC 1 
eades vxnoxóv «wv, os dd cu, 15 eos volebat & nobis adinvento modo facere suos nu- 


baec 
eum deser it edna: non enim erat ad quam opor- 
teret ny confici documentum, et naturales ma- 
ii invito patre. Et quiddam etiam secun- 
dum tale exortum est apud viros neque nobis inco- 
gnitos. Procreavit etenim quidam filios non legi 
et filios quidem ultraquam diligebat et legitimos si 
fleri secundum legem volebat, ea autem quae sunt 
mníno sine peccato, neque di- 
gnam eam aestimavit legitimo quodam nomine, quae 
etiam semet ipsam iniuriaverat (sufficit enim hoc tan- 
tum dicere) Quspropter secundus iste modus est 
ui filios gravat, in priori quidem per mortem matris, 
secundo vero per id quod illa peccavit. 
2 Novimus autem etiam quoddam tertium motum. 
Pater namque volebat legitimos facere filios et ad 
ea quae de dotibus sancita sunt & nobis respiciebat, 
inopinate ve- 


existentem) & quodam cognato divitiae, maligne simul 
et dolose agentes matrem occultaverunt, ne eos fa- 
cere legitimos egset patri possibile et moriente forte 
matre maternarum rerum frueretur usufructu, hoc 


causam omnino ills praestiterunt ut nascerentur. Sed haec quoque lex emendatione impertita est. 


Tanis defunctis filiis secundis qui post dotalia instrumenta 


superstitibus non iam iuvari vellent, hoc quoque 


gui secundi nali erant. fratres, legitimorum ius habeant; i 


quidam priores a secundis non 
etiam sic dedimus, ut etsi defuncti sint 


addidimus (quoniam ctiam de eo 


dubitatum erat), uf etsi post dotalia insirumenta nulli liberi nati El tamen priores br ante dotalia nati 


1 legitimis adscribantur, quippe cum pater omnino ad hoc festinaverit. 
| eneris consuetudine erant liberi alicui nali, ille autem cos ratione a nobis excogitata 


cdidit. Nam ea eius 


1 Ka om. € 2 ovcos M | 5 Jevséoeo» om. c | 6 ax 
qxoogOocausy] Cod. 5,21,11; cf. Nov. XII c.4| 26 aveg 
em. £ | 32 frsgov om. c probaverim | 35 rohr 
en. £ | 37 nagá vivo» M* | 42 *ánola?so. Me 


sg. io — legitimis ser. R* in ras. 20 fere litt. 
2 sunt) fuerit. RO) | nasci] litteras soi ser. V* in spatio 
itimis ut glossema delevit Spangenberg (cf. 


quot Ri nascatur Ri 10 sint VT | 13 Bed] Sed et T 
vulg. | huiusmodi] huius V ! | 16 correctione V | 18 enim 
em. V! | 21 incognitos Beck] cognitos libri 23 et filios 
et filis Ri et fibus V! T! et filium V? | quidam R. 
24 leges T I nolebat R | ea om. E! | mulieris eunt R 
25 erant] eát i. e. eant 26 esxistümauit R | nominej 
modo A! | 27 iniuriauerit A! | 28 quia propter R. 
est] et R | 29 per mortem TV] post mortem R 
30 illam E! I 31 quoddam RT i quendam VT' vulg. 
motum T'!] modum tuu] 32 filios legitimos fa- 
cere ET | 33 de om. V | saneta V! | 94 py em nenis- 
sent VT] inopinata euenissent R | 36 » diuite libri 
91 neo T | 39 matereerum V* 
41* 


Nov. LXXIV 1 


did aU soucv o vóuos. rale roicóvau6 od dx. 
«ataca; véyvait. vouov xaJésrruse iOuov &xorffovt, 
Ov àv «Q xagoves víDapusv. 


372 


QUIBUS MODIBS NATURALES 


uod patribus dat bene faciens lex. Talibus itaque 
triam artibus legis est proprium sabtilis, quam in 


praesenti sancimus. 


CAPUT I. 


p el 


487 sie evydvaiav dy xir 8 
TOUS EE vivi 2 TN &vTOi£ aeg rc x 
gà» Jaxsviioy , Voregov did ais 


&yev Ti» pvoiw Jovióv «s xal d i deyiie 
pid) diangivacay, du dlsuDdgav cie d no 
gcapévnv yovüy: ovre» og wai juste vovrop 5 «óv 

r émivooUusv r n uc vo q; 


ere énl r- ee ui eee come, 20 modis, 


5 wal si rie ÉraQos dM vosovros (meAlà 84, 
— 1. S ain s, tà vije greet wasyove- 
yijsasa), dbéove toívw» waJéxeo Kpapev vQ napi, 


simap ywnciac oUw svxaogoín yov?é, «ovs w«ijag àno- 


sit Ger 2g. bat dass Me eNIOMTUM 


faber penitus. sui ; 
m vero aut noa abet penitus, aut (quae 
modus ang cag 


em ad een ico prae- 


2. —.— * etie m, damus ei Bdudlam nova quadam et nunc 


3 ius perducere 

natarales, proeul dobie in talibus casibus non 

n Sionat - est A rear & praecedentibus 
adinventus m 


ingenuitatem 

deducit, — quidem ene alo quodam aotu 
enulorum, postea vero ad 

ipsam. deducens naturam, quae servum et liberum ab 
ipitio non diserewit, sed Mera hominis fecit prolem: 
sic et nos hune modum adinvenimws causae. Et 
licebit id ut in his qui dudsm a nobis dicti sunt 
Y etiam si quis alter occurrerit talis (multae 
namque sicut us maturae eunt novitates), 
liceat igitur sieut diximus petri, si 
babeat sobolem, filios restituere naturae et antiquae 
ita, si ex libera ei fiant, et suos de cetero 


xatagtyogo t s& xaà Tj &áveDev avxyevaiq, si ys 2b et sub testate habere. Neque enim a prineipio, 
4 ideud igas 2 0 veli xal yvuetovs só d quando pm natura sanoiebat hominibus, antequam 
xal vs (ove . (Ou ya fy „ih , — scriptae provee fuit quaedam differente 
ꝓboic) DiaOscpoD'ezas »* dv Dod now a «ovs — naturalis atque l sed — doi perentibes an- 
yearvovs 8 rir Move, f» r daaxoed »óJov tiqui fllii mox ut ebant „ et 
vs wal ysnsíov, aÀÀà voie woebrow yoveve.v ei 7755. 30 sicut in lMberis 3 em liberos fecit omnes, 

bella vere servitutem t, sie etiam hinc 


cos staidec à, dua riß n 3 o, xal e 
wap a àv &avodoow d * id 
col e ai 47 fien TH Jovisiay dn eder, 
obse sra 


dd fj uiv gós yu mqofyays «às Tamquam ergo 


natura quidem legitimas produxit soboles, at vero ad 
concupiscentiam  diversio natarales eis inmiscuit. 
ionibus factis oportet 


eimilibus pees 
yovás, j d elc éniDuuia» drr ο]ι 2 vóDorv avtaXc 95 etiam medelam ex aequalitatibus inveniri, illam qui- 


: vauü$avo. dere d hονe ro rag v 
xal tjv Es dx vv ico bene va, r 


i zagà vOv mgó nuQ» vi d 99' zuov. 


dem a praecessoribus nostris, hanc vero a nobis. 


potiendi, id quod patribus lem merito tribuit. Talibus igitur artibus resistere legis propri eet accuratae, 


VVV 

(gitur 
vult, V non habeat vel quae 
secundum 


aliquam le ad nuptias faciendas i wee, e demus 

em im licentiam ei nova 
excogilaia a nobis ad legitimo um ius ducendi naturales, scilicet. si legitimi in : 
son Sint. Sicul enim ratio quaedam est a decessoribus eon rige ages 


pe M | 6 evx oi non habet g | 19 Fer 
lioebit id c | 27 *xesboveíovs om. M* | éxeo M] axe 
eum Serimgero vulg. | Qvdd — 28 qósi& omissa in M 
ex g et Nov. LYXXIX c. 1 supplevi (sim. Heraldus rer. 
quotid. 18) f 33 damos Heraldus ex e et Nov. LXX XIX 
e. 1] soAspuos M 


1 dabat TI legem V! [2 eubtilius V | quam] est 7. 
5 uoluerit facere suos R faeere autem (autem del. 7'*) suos 
uoluerit 7 6 quae add. vulg. || 759. habeat autem libri, eorr 
Beck | 9licentiam T 10 perducere) e 114 spree- 
mundans Heraldus rer. quotid. I U] preemaedans 
dan. V!) VT vulg. praemendas 3 R*) R 


NOn AE TUM HTNOR ME HEURE HENDDN, eog quidem 


8 


quae lib ad 
ertinos tngenuilatem 
ulsrum, . autem 


legitimae subolis copia. ei mon sit, diberos restituere 
berg ei nati 2775 id aspe in 8 ac sub potestate 


fae inducerentur 


quodam alio d^ an ulorum fes aureorum V | 19 id 


om. T! | quem a om. &* J 21 namque] nam £' 
RT] supra diximus V] 24 ingenuitate P 
fiat V sunt T | 26 quando] ante 7 sxnoiebat] facie- 


bant R! | hominibus Hombergk) hominis R F! homines 
R*V*T| 27 scripture peruenire uod 28 legitima V | 
30 in liberis quidem natura quidem liberos omnes fecit 
V 1931 adinuenerant (adinueniant 7) hbri, corr. vulg. j 
hinc] huio RV, om. T I 32 legitimas quidem P | 33 con- 
eupiseentisas T 1 diuerso TRIT diuerso Ri diuieio V! 
diuisio V* | naturalis RV! T | 35 aequalitatibus Spangen- 

bey] quilatibus libri | inuenire RT I 36 praedeeessori- 

vulg. | vero à om. V! 


FILI EFFICIUNTUR LEGITIMI 373 Nov. LXXIV 2 


CAPUT II. 


"Esto toivv» &dnua cp sarol vj» unriga ind vov Sit igitar licentia patri matrem in priori statu 
stoevdpov eavaliutvovtt ez5uutos, sizeo tale dày. relinquenti, si ex veritate aliquid circa torum a al 
Sata. aͤnagras r. spi i sovij» , (ae ruerit deliquisse . namque fleri hoc in bus 
Ne une fa covro d rod rosobro $4uavos oix  CaBibus non permittimus), et si quandam circum- 
épispav), 5 éizaQ v vv nspíerasiy 7 oix Aae 5 ventionem aut non est aut latitet aut aliquid etiam 

9 l α 5j i Écsgov yévoiro vegi 5 aliud flat circ& eam aut quod prohibeat venire ad 
21 v éxi và mQouxgia pégovsav ódóv er viam ducentem ad dotalia, etiam sic providere filiis 
wu) evce? avró» ngovorca: vüw wid, xal in et offerre imperatori precem hoc ipsum dicentem, 
devva: 17 aol d ino: evró rodro Àéyovsev és — quia vult naturales suos filios restituere naturae et 
Red ler rat robe d do avtov xaĩdas áxtoxavagcijgas 10 antiquae ingenuitati et legitimorum iuri, ut sub po- 
vj Q9cn xa) rjj avos» svysveíq cvs wai G — testate eius consistant nihil a legitimis filiis differen- 
e, Sers Ureloveiovs «314 naDaeráva tend và» tes. Et hoc facto exinde filios frui tali solacio, et 
veniperv mau Saure. wal vovrov yiwvo- neque fraudare posee m et celaniee matrem ins 
pévov évrsuJev ve‘ rade dn vie voaó:os legitimorum alten enim hee modo omnibus 
gon eias, xai and xaxovQysis qoͤbv ao da vÓ» geriea 15 huiusmodi naturae excessibus et adinventionibus in 
sai ONCE v Hi OuoOsicÓa,. vv yvn. bis qui legitimos non habent fillos medemur, ita brevi 
arge. n yào àg ro Tj TQÓzq mcac «ac solacio tantum naturae impetum corrigentes. 
wescUraS r gcscos xapgaxfagss vs xal éxiwolec 85 
sé» „ ob d3óvvcv j, Dspaxsiopev, ovt 

ie d Mig roi d émawo —— 20 

Bi uévrowys 0 uévov gqucaxow nado» 1 Si vere solummodo naturalium filiorum pater hoc 

imm ud» jd r. Twxneüc msgugrágsiS o9 — quidem propter quasdam fortuitas circumstantias non 

M, radeur h dd dni vivos vay KungosÓDsv s 780. agat, moriens vero sub quodam $ctorum casuum 
pivev JOeuáto» yoayasv (dv) QiaXs«p Bowlsc scripserit in testamento velle sibi eos legitimos esse 
eviq yrne lors a robe xd as xal diadOyove, val 25 filios successores, et huius rei damus licentiam ; su 
dv regt Üilouev avaq naognaíav- Ósopéve» uévros — plicantibus tamen etiam sic filiis post mortem patris 
er cov zaidov n TQ» rler ro sterQó6 et hoc docentibus et oslépdesiibus patris testamen- 
sel vovto Jidaexóvrexv, nai Qamivre» v ve) »a- tum, et heredibus existentibus in quantum pater eos 
ebe dua Dried, xai . 46 040v àv O mh per et ab imperio hoc percipientibus, ut in 
mere «vrovc ew], 4. vis Bacilsías avro 30 uno hoc quod agitur sit donum patris et 
laugavóvzov, iva xevà N doc jj 7 IL ysvópusvov rincipis, idem est dicere naturae simul et legis. Et 
setQós re xoc) gad die, vavróv dd dor die gi- Disc nullum anteriorem legitimum perimentes 
ae 5 xai vOUuOU. Kai rabtd gauty evdiva «ó» modum, sed etiam hunc addentes in quibus illos ac- 
ange vouipe dvaigovvreG TQómov, di wai mE non licet. Omnino enim suis existentibus, 
rere z sévrss dg e» éxsivovs Aufleiv ovx Je- 35 deinde naturalibus prooreatis aut primitus natis, ne- 
Sr. yàp yyndiew ünóvcaw ri vo ém: — quaquam legitimorum ius eis adiciatur, nisi forsan 
— 5 moeysvouédvo» 0Uu d 9 rie - per constitutiones nosiras, quae dotalium instrumen- 
sois . ee, M ai u mávrae did rc qi aαε, — torum introduxerunt modum. 

Mov, ar "i TOv stQouQov avufoAaíov af 0 
€«»10 tQóxov. 


II. Sit igitur patri licentia matre in priori statu rolicta, siquidem quid re vera eam adversus torum 
peccasse apparcal (aliogui enim hoc fieri in eiusmodi casu won patimur), vel si qua ex necessitate aut 
non sii supersies aut lateat aut quid aliud de as factum sit quod illum prohibeat na viam ad dotalia in- 
sirumenia duceniem ingrediatur, sic quoque liberis prospiciendi, et imperatori preces offerendi quae id 
ipsum dicant velle se naturales suos liberos natal et pristinae ingenuitati et legitimorum iuri resti- 
fere, uf sub potastate sua sint nove. quicquam a legitimis I5 liberis di erant. Et hoc facto liberi dehinc 
tali auxilio fruantur, neu fraudem facere patri palet e et maíre occultata ius legitimorum repudiare. Uno 
enim hoc modo omnes eiusmodi naturae lapsus et inventiones in iis qui legitimos liberos non habent sana- 
1 mus, cum iam exiguo subsidio (antum impetum naturae correzerimus. Si tamen pater naturalium tan- 
tum. Bberorum id quidem propter fortuitas quasdam necessitates non fecerit, moriens autem de uno ex 
casibus supra dicis in teslamento scripserit velle se liberos sibi legitimos csse el successores, huius quoque 
vei licentiam ei damus, ut (amen sic quoque liberi post mortem patris supplicent et hoc doceant, ei testa- 
smentun patris ostendant, et heredes exisiant in quantum cos pater serit, e id ab imperalore 
pero wt quod. fit eodem modo domum sit et patris et imperatoris, ve vel quod i est el naturae et 

Aique hacc dicimus nullum ex prioribus modis legitimis tollentes, immo hunc addentes ubi illos 

e non lice(. Utique enim si legitimi praesto sint et naturales postea nascantur sive. antca nati 
and, ius legilimorum iis non impertistur nisi omnino per constitutiones nostras, quae modum dotalium 
insfrumentorum introduzerunt. 


4 dvi «ov voiovvov 4 ded «ov vosoívov. O'ipavoc) in talibus casibus g | 5 7 | dam ciroumuentio est V quadam oiroumuentione T* vulg. | in talibus ossibus e | 5 7 | dam ciroumuentio est V quadam oiroumuentione T" vulg. 
nel ot ài c 1 6 5 «i Eiger M aut aliquid etium aliud c1 | 5 latitet V] latet RT vulg. 1 8 fiat] uel fatiat (ic) T 


6$ Serimger] 5 cir rgo d. Spend cr 22255 71 S deten qu T e V] 10 logi 3 
e s € (of. 12,25)] ovs (ast senbrüggen rre imperatori praeses V egitimorum vulg 
24 ye ef. 2] ccni M Mis 6e faci. legitimo libri ( v. 36) | mb] ub dua K. 12 facta V* | 
rias | 25 xoi Dabit xal om. e, Iul. 241 || 26 n ure R 4 Pil 3 Tw 5 

15 huius mo 16 legimos /] ita] et ita 7 
em. 71 31 xarà vavrÓv Zachariue ex c] 45 TOV (sic) pud a : 
rr av|vóv M? | 32 xai ac ine Scrimger ex e] xai om. I7 una] wr Hal peer Boorom F[.24 quos 


1 t R* 1 
M] 38 navvws) forsan c | dra] Cod. 5, 27, 10. 1 ri . — d irs. 


modi ei? | 26 pot V!| 27 *dicentibus libri | 28 et] et 
ex V! | 29 ut) et V! | 30 quod] q ue V | domum R! Te 
Dp epu 
finum 5 naturalibus existentibus 
oreatis R* | sut] uel R | 36 ius unii 

tur V] dicitur Rü addieitur RT r vulg. 


1 matri T! matre 7? | 2 relinquenti vulg.] delinquenti 
(delinquentem V? delinquente T?) libri; 3 
Heoimbach | 4 et ai] aut &i Beck | * per quandam oĩroum 
ventionem) per quedam cireumuentio (cir|uentio 2909 T: 
«quaedam oĩroumuentionem (ciroumuentione R) R quae- 


Nov. LXXIV 3. 4 


374 ' 


mus MODIB NATURALES 


CAPUT III. 


Kai ov AslgÓs» nus ob xai d rij viodsatas r 
z06 i ndÀas rio tv mQó ,-; avtoxoaróQem du 
tov v οο vOv ti6 giouvs nusDigrapéve»v vons- 
e ele ovx adóxuuos. 4410 8 ys vij svespousc Iii Ea 
aud za1]o xc y Ówiralue j v dxsivov vesica 
rc TOi.0vtOW xariyvo, uévessy à xaxsivny dni rh 


áaviás do fovAóousDa, £m, cis GagpooSvrns d 
gabe 5 . kal ob d devi và 3 
egln ut xa aie or xaváynw. 


5 noster 


Et nos non latuit quia etiam adoptionis modus 
erat antiquitus ab aliquibus ante nos imperatoribus 
super naturales ad legitimos transferendos non im- 
probabilis aestimatus. Sed Mine piae memoriae 
ter et constitutio ab illo prolata talia re- 
prehendit. Manere ergo et illum in suis terminis 
volumus, quoniam castitatem diligenter consideravit, 
et incompetens est quae exclusa sunt rursus 
ad rempublicam revocare. 


CAPUT IV. 
Kaxsivo dà ijyoiusd a xálhor silvas v 7xoc-10 lllud quoque melius arbitramur constituere com- 


qxóvros, dc dx noAÀne 7€ r- „ algo 
psv seíoaé* moÀÀal yov» xal épa£re díxas mQoenyysh- 
aura vq) atéQq xgátss coU vaQóvvos iu ale xeelov 
(yayov vóuov. mei) yag wal 10i$ malas dujyó- 


petenter, quod ex plurimo 

cognovimus; multae quidem et continuse lites nun- 

tiatae nostrae maiestati ad opus nos deduxerunt 
Quia enim et antiquis promulgatum est legi- 


cura vóuois xal nui» avrole «à avrà dare, 15 bus et & nobis ipsis sunt haec eadem constituta, ut 


Gers robe yàpovs xal yapixo» GvpfoAalov xople ix 
uuns dgonoOas ae e xai xvolovs slvai, vevo- 
Osvpdvov (dd) uiv dvtsvOev dae ed od én Ano 0n 
«ó oli rena, xal xagíags uágvuges dxivOUves vevió- 


zi uid et extra dotalia documenta ex solo affectu 
valeant et ratae sint, sed falsatis contractibus nostra 
ex hoc est completa respublica (nam introeunt testes 
sine periculo mentientes, quia vir vocabat dominam 


tv xal dri xvpgíay &xilss vr» GvvowoUvgay ó à»io 20 cobhaerentem et istum illa similiter nominabat, et sic 


cd vovto» Ouoíoe ocvoual&s, xal evroc avtois 
sÁartetas Guyoixégia xal 5 vale dàásgOsíaw ov- 
vravra* rovro qjÓnus» xorvas xarà rob gugixoUs 


eis finguntur matrimonia non pro veritate confecta), 
hoc aestimavimus oportere secundum naturales de- 
finire leges. Novimus etenim et castitatis sumus 


Oiogícas vóuove. ious» yag, sl xal gogpocivrgs ou — amatores et haec nostris sancimus subiectis: sed 


«006, d oò e slvas uavíat igarrixie a ; 
Qv émicysi» quiogopías deri dxgifloUs, vovDerovans 
va xal n5ÓoGca» xai agadátovcay ri ins vu 
énsyov0ns * cera oi rohr )) xsxoatnMdvos ví(vOS d 


égaatval xal vaUta t0i6 ijusrigote 5 oͤnn - 25 


dndaxo sro ó/uatoe mQóe xü€ c» i ανν, OxsQ av-30 menta conferunt? denique in tantum 


vai oU d xoAaxs(a» ztQosáyovsi; TOryaQoU» c0GOU- 
vov xal oí mQó rud» vouodéra. rds to&cvTag fmí- 
orarto 1Qv yvxov» diadscue, aeta xal vàc dv yano 
xesAvovas d ο , [va us) vij rije émuDvulas svuxnddv- 
vag vxspfoAj Aáouev xarà 
xo /t es tjs OvG(a6 dgaupovusvos. 
yer. vóuq OiaDsauoDsti0as xalos lei Qónusv. 
1 End ud ov» r untórvov abwpuatoy» xal 00a 
Méx to» vrustéQov dor GvyxÀmtixow xal ví» ue- 


paxQgóv éavroUs oi avvo 35 ergo casta lege sancire bene se 


rad ra OV» - 


nihil est furore amoris vehementius, quem retinere 
philosophiae est perfectae, monentis et insilientem 
atque inhaerentem eoncupiscentiam refrenantis; ut 
hi qui hoc tali detinentur (quo) se abstinebunt ser- 
mone ad eas quas amant, quem eis non per blandi- 
ante nos 
legislatores tales scierunt animorum affectus, ut etiam 
donationes constante matrimonio prohiberent, ut noa 
concupiscentiae magnitudine victi laterent paulatim 
coniuges semet ipsos sua privare substantia. Haec 
habere credidimus. 


1 In maioribus itaque dignitatibus et quaecumque 
usque ad 5 senatores et magniflcentisaimos 


III. Neque fugit nos etiam adoptionis modum olim nonnullis corum 
4orum ad naturales legitimos reddendos non indignum esse iudicatum. 


ui ante nos fuerunt impera- 
erum ea parens noster pias 


memoriae et constitutio ab illo lata reiecit quam manere ipsam quoque in suo statu volumus, quomiam 
castitatem accurale sectata est nec decet ea quae recte explosa sunt rursus in rempublicam revocare. 

IV. Sed illud quoque ut apte ordinemus satius. esse arbitramur, quod ex multa rerum experientia 
accepimus: ceríe multae ct continuae lites ad nostram maiestatem delatae ad praesentis nos legis necessi- 


tatem adduzerunt. 


Mam cum et antiquis legibus praeceptum et idem a nobis ipsis constitutum sit, ul nuptiae 


etiam sine nuptialibus instrumentis ez: solo affectu valeant et ratae sint, (atqui) inde suppositis contract- 


bus respublica repleta est, et testes prodeunt impune mentientes. et virum 
cum eo vivat et illam simili eum nomine 7 


sunt contracia: hoc secundum leges natur | 
amatores atque eiusmodi leges subiectis nostris 
mentius, quem cohibere philosophiae est severae, 


atque ita finguntur iis matrimonia 
$ definiendum esse existimavimus. | K(si enim castilatis sumus 


quae et r 


vocatsse cam quae 
revera non 


, at satis scimus nihil esse furore amoris ve 
eprehendat et lasciventem aique exultantem con- 


cupiscentiam contineat: unde qui illo victi sunl quo verbo abstinebunt adversus eas quas amant, quod mon 
in cas per blanditias conferant? Quam ob rem etiam qui ante nos fuerunt. legislatores adeo cogmites 
habuerunt eiusmodi animorum affectus, ut vel donationes constante matrimonio prohiberent, ne : 


victi nimia concupiscentia imprudentes se ipsos paulatim bonis suis privarent. 


1 disponere par esse duximus. 


aec igitur lege 


Atque in maioribus dignitatibus et quaecumque usque ad senatores 


1 0 M | cf. Cod.5,27,6 $1 | 4 ye] aeque 6 
5 diéralis)] Iustini Cod. 5, 27, 1 | 6 94] ergo e | 13 vov 
zagóvtoc om. 6 | 15 Oiasérasvos) cf. Nov. XXII c. 3 
18 *0à addidi ex € | 19 xai) nam e | 20 xai om. 6 | 
22 «al ur) non e; delendum videtur xal | 24 si om. 6 
29 vovtq] hoo tali 6 | 30 zoogacov» 0goc«» M, corr. 
Scrimger 


1 non nos R | 4 exstimatus R existimatus vwlg. !| 
5 prolata] et prolata ft | 8 est] et R FIT. | quae] 
qui FIT | exelausa V* | 10 rubr. Qui sine dotalibus 
instrumentis nuptias oontrahere possunt RT in marg. 
(cf. Iul.) | 14 est om. V | 15 ipsi V! | instituta V || 
16 nuptiae et] et nuptie et V et nuptie 11 [ documenta 


ex] instrumenta et ex T | 17 falsatis V'vulg.] falsitas 
T' falsitatis RV?*T?* | 18 introeunt Beck] introeuntes 
libri ] 21 non] uero non TI 22 estimauimus TI exsti- 
mauimus R existimauimus V vulg. I diffinire libri | 23 «j 
etsi vulg. | 24 hoe R | 25 est] esse vulg. | 26 bylosofie 
fllosophie 7" | momentis V* morientis T'* | 28 hii pd 
hoo tale T'! tale hoo 2! [| quo addidit Beck | se] si 

etsi V| 29 amaret R | quem] al. que A? in marg., quae 
vulg. | eius V! ei T | non del. R I 31 % erunt V! 
soietur 71 J effectus V' T | 33 laterent RI T'] late. 
Vi laterentur R* latentur V? latenter T'! vu/g. | 34 pri- 
vare Contius] priuari RV'T priuarent V? vulg. | 35 len 
V! | 38 et quaecumque — 375, 1 patimur scripsit V? ia 
ras. 14 vers. | 39 usquead] ad usque R., nostros est 7 
nos est RVIT nostros sunt Contius 


FI EFFICIUNTUR LEGITIMI 


yelengexegváse wv over o90À yívecOÓa: vavca 
Ag Er aveyóusDa, dA Koo xv did «al soit 
wu neoyaguoian Ócosü xal và dla süvta og« oic 
espyotéQoms e xov Óvouarov. 'Ocov q dv or- 
ratais «8 Gspyotégaw xal éunoogíai xal le dv ne- 
vyüevsosw aLEioloyorzégase éacív, al BovAorto vopípos 
od xai mr) nowjcagDa yáuev ovufó- 

u oe sixj wal dxagaguvAdxtos xal .- 
nurse xai àvastodsixtos tovto xoavtéito, dll vaoa- 


— 


Nov. LXXIV 4 


illustres neque fleri haec omnino patimur, sed sit 
omnino et dos et antenuptialis donatio et alia omnis 
quae honestiora decet nomina. Quantum vero in 
militiis honestioribus et negotiis et omnino profes- 


5 sionibus dignioribus est, si voluerint legitime uxori 


copulari et non facere nuptialia documenta, non sic 
3 et sine cautela effuse et sine proba- 

one hoc agatur: sed veniat ad quandam orationis 
domum et fateatur sanctissimae illius ecclesiae de- 


yio d ngóc «va «àv sUxvrolcv ol «owmoaac2o 10 fensori, ille autem adhibens tres aut quattuor exinde 


ve TQ ve dyiard xe dxsvne dend, d,, ó dd 
sauoalafowv Qsis ?) rdacαe te» dxsics avAafeavá- 
Twv xÁnoixd» éxuaorvolas gvyicráro Onlovcar, eX 
ix r ae émivamrGScs rod vOU , dyovtos 
wer, suépa» vv Baciaías Ex 
swaids do wap. aui dv cd. 1j ef 
oixp ò dai xal 9 Ósiva xal cvvroguósOngay di 
los. xal v9» «oiavtmv éxuaorvoíav si uà» dee 
Bovlorras fj augotsqos oí. Gvsyióvtsc i wal : 
tv, 13 TOVtO 9$ 425 
rad t T& ie drr, dxxÁncíac ÉkÓixoc wal oi 
Du tesis 4 557 as gol (ovx alu rroue 
gr ri tTQuOV Muava ovre onuaívorca. 
2 H 93i 5 arge Tae, lie * TOv 
roco ro / dsrori n’ xagvrv ve 
hie d Kxdixos dv «ois vt avtr& dyiarrdrie 
las dgzecots (xovrégtiw d» và ier tnl l- 
N rds slonpsvas$ Vrxocnusic ae Éyovra, Gr 
ouis . voie avOQoxos v9» évtsuÓs» acpalsav, 


geBaayusorrátrs 25 


reverentissimorum clericorum attestationem conficiat 
declar&ntem, quis sub illa indictione illo mense illa 
die mensis illo nostri imperii anno consule illo ve- 
nerunt apud eum in illam orationis domum ille et 


ovs vóOOv vzatsíacib5illa et coniuncti sunt alterutri. Et huiusmodi pro- 


testationem si quidem accipere volunt aut ambo 
convenientes aut alteruter eorum, et hoc agant et 
subscribant ei et sanctissimae ecclesise defensor et 


fragos av- reliqui tres aut quantoscumque voluerint, non tamen 
tro xal vzoyoapérocav 20 minus trium, litteris hoc significantibus. 


2 Sin vero etiam hoc illi non int, ille tamen 
talem reponat chartam venerabilis illius ecclesiae 
defensor in eiusdem sanctissimae ecclesise archivis 
(hoc est ubi venerabilia vasa servantur) praedictas 
subscriptiones habentem, ut reconditum sit homini- 
bus ex hoc munimen, et non aliter videatur nuptiali 


wal uj) dA e domi yapas;; Quad éces voUrovs avrovs 30 affectu eosdem convenisse nisi tale aliquid agatur 


evvsAnivO vas nÀ2v si ur, t0.0U1Ó 14 xQaxÓsir xoi 
Ole dx yoapuátov v0 sQüypa (v0. rohr 
ad ovre yevoudvow xal sóv yduov m rde df avTov 
yovac elvas vopíuovs. Tavra q gauav KvO'a ut) toor- 


cov 3t(GTiv vxoxcevo»ytas dmi 
digivJauav ÓiarUme i». — To dd 
; 2 pévqQ Oiabi Big, lunge H 
ov€(ac xvgiov xadactoe sis Koyasor dd «xov q ijuov 
pápos ántoxsiuevoy TOUTO ixer wal c; 

48 1 oidi jeoeyovs 3j 35 d love, 
eve d h waliydrov6 xaÀsi, vOvtéOTi» aUTsÁSGTE- 
core xa] dgavagtéQove, mspupyaLóusDQa, ols ; r 
cor sQaypátov auadía xal 5 uovne rie ne 


et omnino ex litteris causa testimonium habeat. His 
ita gestis et nuptias et ex eis sobolem esse legitimam. 
Haec autem dicimus, ubi non dotis aut antenuptialis 
donationis fit documentum. Fidem enim in solis 


abe 5 nQoyapaaíag Oogsüc yivevas ovufólasov. Sor 35 testibus suspectam habentes ad praesentem venimus 


dispositionem. 

8 Quisquis autem in abiecta degit vita, parvae qui- 
dem substantiae dominus consistens in noviss 
vero vitae parte iacens, habeat etiam in his licentiam. 


in vovto:s 40 Sed neque agricolas aut milites e quos lex 
8 


caligatos appellat, hoc est viliores et obscuriores, 


non perscrutamur, quibus civilium causarum igno- 


ratio est et solius circa terram operationis et circa 


t9 yi» égyagías wai napoli «ove smoAésuovs iu. d ν 45 


nosíros et magnificentissimos illustres sunt ea ne fieri 
anle 5 et reliqua omnia quaecumque 
militiis ioribus et negotiationibus et omnino 
dme i 

0 € agat, sed adeat unum em oratoriis r 
inunicet , 


jr ullo modo patimur, sed esto omnino et dos et 
( 


honestiora illa nomina. Quicumque autem in 


in professionibus dignioribus versatur, si uxori lcgi- 
| neque nuptiarum instrumenta facere velit, ne temere ct sinc cautela et dissolute et sinc pro- 


we cum sanc(issimae illius ecclesiae defensore com- 


atque is adhibitis tribus vel quattuor religiosissimis clericis illius loci testationem conficiat qua 


declaret hac indictione hoc mense hoc die mensis hoc anno imperii hoc consule ad se in hoc oratorium 
venisse illum et illam et inter se copulatos esse. Tt eiusmodi testationem siquidem accipere velint. sive 
ambo contrahentes sive etiam alteruter eorum, hoc agant eique subscribant et. sanctissimae ecclesiae de- 
fensor et reliqui tres vel quotcumque voluerit (non minus (amen quam tres) litteras id ipsum significantes. 
Sí vero ne ! illi egerint, tamen eiusmodi chartam deponat venerandae ecclesiae illius defen- 
tor in eiusdem sanctissimae iae archivis (hoc est in sacro loco ubi vasa servantur) quae subscriptiones 
quas diæimus habeat, ut reservetur hominibus securitas quae inde paratur neve aliter videantur nuptiali 
ectu illi ipsi convenisse misi quid ei | facium sil el res omnino ex litteris testimonium accipiat. 
is autem ita factis et nuptiae et proles ex eo procreata legitimae sint. Haec vero dicimus ubi nullum fit 
dotis aut antenuptialis donationis instrumentum. Cum enim cam quae a solis testibus praestatur fidem pro 
8 suspecta habeamus ad praesentem venimus constitutionem. Duisquis autem abiectam degit vitam, qui 
quidem et exiguae substantiae dominus sit et in infima plebis parte censeatur, ille in his quoque licentia 
watur. Sed ne rusticos quidem homines neque milites in armis occupatos, quos lex caligatos vocat, hoc esi 
Wliores et obscuriores, moramur, quibus ciuilium rerum ignorantia et solius operae in terrae cultu. et 


8 wal dxxeywpéves] wal om. c | 15 we 724 4440 die V | 13 nostri illo imperii Re illo i ii nostri R* 
nostri imperii c | 19 dx malit Zachariae | 24 à4AAa] | uenerit 7! 14 ille] et ille R* 15 conuieti RI 17 agunt 
ille tamen c | 33 dà on. 6 | 39 «vov don vitae 6 || | et subecribunt R I 19 non] et non R | 24 egerunt R 
42 sall«yásovs M 25 talem reponant Ri reponat talem V | 28 homini- 

bus T) omnibus RV | 29 nomen V! 33 diximus R 
ante nuptias V (34 enim del R*| 37 adiecta Ri | diget 

VVV R deget T | 39 parte uite R | 40 agrioolas vulg.) agri- 
RI 7 effuse et) et ow. V |] 11 atestatio- | colam R VTI 41 calligatos R ooligatos T'* | 42 non en. 


vulg.; leg. nos? | ignorantia vulg. 


Nov. LXXIV 4. 5 


moüyua der maQigstOvÓagTo» xal dine émaivov- 
usvov. mers dmi «a r re stQosemoOv dri «s 
GTQuviusTO» dvónxÀov papi» xal ysegyow aóma 
foro co xal dygágos evsuévas xal Vvyosxsiv àÀ- 
Alois wai ÉKavogar oi staidss ysijaiws, tij r raté- 
c ner¹⁰Eα] ij orgeriarimatt ij ya Ae àGxolíass 
re xai ayvoíass. BonD'ovpevos, 


316 


QUIBUB MODIB NATURALES 


bella concupiscentia causa est studiosa et iuste lae- 
dabilis: sic ut in vilibus onis (et) in militibus 
armatis obscuris et agri licentia sit eis et noa 
scripto convenire et matrimonia celebrare inter 


5 utrosque; sintque filii legitimi, qui patrum aut me- 


diocritatem aut militares vel rusticas occupationes e$ 
ignorantias adiuvent. 


CAPUT V. 


Emuó; dà i» «dw ngosssvosuov vw ysvopd. 


€ ) 2 , ! , 
1575 dsl gvyvóvsQov Ój) závtov yvvcixdw Óxovopev 
go 


Quoniam autem interpellationibus quae nobis 
fiunt semper omnium assidue mulieres 8 in- 


uévow xai ngosayysilovGOw, (€ vsves A 10 gemiscentes et dicentes, quia quidam earum conea- 


Üuí/q «patovusvo. zQ0s avtGS& ar vavrag «vayovauw 
oixos, xal vQw Jeícv ànsóusvo: loyioy i d» svxtr- 
Qíow oíxow óuógavrss, 9j uv Rau avrós vojiuove 
yards, ovro€ avrüs oiksiovvtas ygóvov moÀv» x«l 


ztaidoxoivoiw (ami, ra dxeidàv aud Daley 17€ 15 dum se satiaverint earum d 


aur h éniJvp(as, ij và» saiücy xogic fj ur vov 
alda ànoggínvovas àv oixov, éxoivauey wa) tovto 
ze OugansUgas wal símso 5 yv; Oaifas dvvp- 
Jui tgómxo: vouínow, dr. xarà vovro rd oNuα Ó 


avjo vavtg» lKAafev oixo. in *qQ yvvoixa y»ncía» 20 timam 


4x xal. sta(Üoov yvncíov urvéga, unxéve stavytslos 

wav avtQ xiJsUTdvas TaVTE» staQÀ Tv YOV v0- 
pov rde E «5e oixíac, dd xs yvnaéav xal 
TOUS faidac yvncíovs gbr xaDsdráAva. xal A ,- 


piscentia detenti ducant in suis, sacra 
tangentes eloquia aut in orationis domibus jurantes 
habituros se eas legi uxores, taliter eas habentes 
tempore multo et forte suscipientes filios, deinde 
erio, aut extra filios 
aut cum filis proicientes de suis domibus, ludics- 
vimus etiam hoc oportere sanare: ut si mulier 
ostendere potuerit modis ] 


imis, quia secundum 
hanc fi pp 


ram vir eam accepit domi ut uxorem legi- 
beret et filiorum legitimorum matrem, no- 
quaquam penitus licentiam ei esse hanc de domo 
raeter ordinem legis ere, sed habere eam 
egitimam et filios suos esse. Et illam quidem, 
siquidem indotata sit, nostrae constitutionis uti bo- 


pév, simeo dr 6i, t» dx rie i usxigas dia- 25 nis, quartam substantiae viri percipiens, sive er- 


rotes ànoAate» dad, 10 tétagrow ve stgiov- 
clas co dv0góc AauBávovcav, sive E sive xai 
1 οοννð,õH los *óv dvd ov neQusQyalousvor Tuo 
aita d xorcauavos &xonipyas vavrgv sive xal 


vovroU eie ovóà yàg síxos avrów séuwai WA 30 
; d 


QertoíÓiov vov ys avrov TO» yauov dEagvovpasvoy. 

ai rau r aAóyos éxfaAos vf oixías, avro rodro 
foro nf vov dvd ebe art, xal sj yvyr) «0VtOV ye- 
yovótos (enovÓiv vs avtQ r, wal j. 
to TévaQrov, si ÜsiyDein y j 
7904406 xo9i$ GovrAOs voie Ogxoi6 sr.ctSvGaGo. v 
y&Q ü» n dÀAo f) mgouxó6 ovx sUmoQoUGe« 7) v 


pellatur sive prius moriatur vir, non perscrutantibus 
nobis sive repudio utens dimittat eam sive etiam sine 
hoe: neque enim verisimile est eum mittere repudium 
qui et ipsas nuptias denegat. Sed si eam inrations- 
biliter expellat de domo, hoc ipsum sit adversus 
virum iusta causatio, et mulier hoc facto repudium 
ei mittat et exigat quartam, si uxor ostensa fuerit 
extitisse, licet extra dotem convenerit iuriiurande 
credems. Quid enim agat aliud quae ad dotem nos 


] xaDscrOga, wá» si35est idonea, quam ut semet ipsam sub omni dote 


contradat? 


1 Sit autem et soboles legitime etiam invito patre. 


éavriv ds nagdys éxidoUvas mxQoumós; Kavo 94 
xal y J nein xal axowros rod xatQóc. 9 y% ü Qui enim ad hoc nuptias fecit et filios procreavit, 


ad ro, yas 18 xaà saidozsooausvos, ég^ q - 40 


in bellis consumptae . res est magno studio digna et quae merito laudetur. ltaque quod attinet et 
ad viles personas et ad milites armatos obscuros et agricolas licentia sit iis etiam sine scriptura con re- 
niendi el coniungendi sibi mulieres, atque liberi legittmi sint, qui parentum mediocritate vel militaribus 
aut rusticis negotiis et inscientia adiuventur. 

V. Quoniam autem ez aditionibus quibus semper. petimur omnium quidem /requentissime mulieres 
conqueri et nuntiare audimus, este qui affectione erga ipsas victi domum eas ducant et divinis scripturis 
tactis vel in oratoriis sacramento praestito se eas legitimas uxores esse habituros ita per lon tempus 
eis utantur ct liberos fortasse procreent, deinde ubi cupiditate earum satiati sin vel sinc liberis vel cum liberis 
eas domibus eiciant, etiam huic rei remedium adhibendum esse iudicavimus. Et siquidem mulier modis 
legitimis ostendere potuerit, virum ea se condicione in domum recepisse, ut legitimam uæorem et libero- 
rum legitimorum matrem haberet, nullo iam modo illi licentia detur contra legis coustitutionem eam dome 
expellendi, sed habeat eam legitimam sintque liberi ei legitimi. Atque illa siquidem indotata sit, bemeficüs 
ex constitutione nostra concessis fruatur, ut quartam partem substantiae viri accipiat, sive eiecta sit sive 
etiam antea virum amiserit. in re non laboramus, utrum eam repudio usus an sine eo dimiserit: 
neque cnim verisimile ett eum repudium illi mittere qui ipsas nuptias infitiatur. Verum si eam sine re- 
tione domo ciecerit, hoc ipsum adversus virwn causa sit, et mulier hoc facto et repudium ci mittat et guar- 
(am partem exigat, si uxor „ probetur, ctiamsi sine dote ad eum venerit turiurando Quid 
1 enim aliud egerit ea cui dotis copia non est nisi ut se ipsam loco omnis dotis tradai? Sit vero 
etiam suboles legitima vel invito patre. Nam qui propterea uxorem duxit et liberos procreavit, ut mulier 


9 fuerint R | assidue FT al.] tamen assidue R vulg. 
audimus 7] audiuimus AV vulg. | ingemescentes R 
10 eorum V! | 11 ducant om, Ri; ees add. vulg. | 12 ten: «- 
tes RI | 15 saciauerit eorum RI | 17 *sancire libri 
ut] leg. et? | 18 quis] quam R! [ 19 vir] u (i. ubi) P 
earum V! I accepit T'] aocipit R, om. V' | 
Ri | 23 illam quid /A siquidem Tal.] illam quidem 
illa siquidem V | 25 substantiam V | pereipientem vulg. I 
26 vir] u (i. e. ubi) V* | 27 dimittat T* vulg.] dimittet 
RTI dimittens (del. V*) dimittatur V | 29 qui] quia V | 
31 causatio] ceeactio / exactio V? | 33 iurisiurando 
RI iusiurandum 71 | 35 ipsum A* | sub] pro weis. | 
omni] di (i. e. dei) RI 36 contraxit V | 39 fecerit et filios 
prooreauerit R*7' 


6 ueroiotr si) aut mediocritatem (i. e. iñ sazoióty te) € || 
1 ioni) vaa M | 9 "à5] & M om.e (cf. adnot.) | 
115g. elra vavrac et xal om.g || 15 leg. srasdossovovs- 
res? | 18 xai si ut si C | 25 9iaxá£sosc] Nov. LIII 
e. 6 | 29 * anonsuyo: M dimittet v. |. e | 30 rasvg om. e| 
33 aíría] iusta causatio g 


1 *eoncupiscentiae übri |. studiose RVT' I 2 sicut 
RV | et add. vuig. | 3 et non scripto] ez non scripto 
R* et ex non soripto vulg. | 5 sintque] sint R TI 
legitimi] matrimonii R qui] quia RI sut om. vulg. 
mediocrem R. lun aut T | operatienes T' | 8 rubr. Qui 
sunt legittimi fllii wel naturales uel neutrum eorum i. e. 
(i. e. om. N) ex dampnata copulatione RT in marg. (ex Jul.) 


FILII EFFICIUNTUR LEGITIMI 


eio» avtQ rad v yvvaixa ysvésÓo: j,. 
ovx ay yévoszo ,, voit ds c tede bag 4 2825. 
sas yd avos eic vod * ales, ov. ri 
dera iGOS yüuove ustà rij T8 ric yapaTis 
1.5 5 CvvaAlavro» robe d Pd An Bor- 
Jw. «dw yauow uóvove slvas ywnGiove, dAÀA, ui) 
va vos KuztQocOav. GuLsvyOs(nca» yd a» xai ovtas 
rote Üsvrágoss, xal r, stavvov Ópoloxs vatro, A 
rvgos OvvOG TOV 0 voie ud» stporépois D'soU xoic 
dà devrégoss rod vóuov. Ovtos ui ó 
&cpals(as xstaOw và» yáuovs cvufaAlovvov: wai oi 
rade, à udv du vovvvtOv zxQosAOoia yovécv, Kcoy- 
rad yvjOi0s xal cQ ai xo yvnc(o xspévor ano- 
laósovcs v, 


377 


Nov. LXXIV 5. 6 


ut mulier legitimorum ei filiorum fieret mater, non 
potest ex tali natos germine rursus ut naturales 
&bicere, neque quasdam postea forte nuptias Te 
mortem uxoris aut repudium contrahens eos qui ex 


5illis nascuntur nuptiis velle [babere] solos esse legi- 


timos, nisi eis etiam illi priores fuerint copulati, 
quorum similiter pater est, teste existente nuptiarum 
priorum quidem deo, secundarum autem lege. Eadem 
nobis lex pro cautela sit nuptias contrahentium, et 


vóuos vstdg 10 si filii fai em ex talibus processerint nuptiis, erunt 
sui et 


legibus quae sunt de suis positae fruentur; 


CAPUT VI. 


a dà agà rare yévosto, us) uévtos. dx uavadsde- 15 


xuguévre sooéAJouw Gvvagaías, ora vóOo: xal 
rà» mag e guAotiurDéycav voie vodow sive x 
dia di sva dE adiaD évov vevEovras, r yàg &nà 
té» xaDamaL sag' ZMO» eu va d 
tedro ui“ yauo» ztQoü 
rio odd ueradotéov ab xoie ov0spaás gelayO Qo 

aÀÀ! Karo) xal vovro tiucQía vow -w- ro 
yweexuv cs ovà Óó0vV» oi Te &pagravovags ai 
10 avtov Noa naidss. 


si quid autem praeter haec fiat, non tamen ex 
conscripta root copulatione, erunt naturales et 
quae a nob ta sunt naturalibus sive ex testa- 


mento sive ab intestato potientur. Eos enim qui 
dd — semel ex odibilibus nobis et propterea prohibitis 
as odd v»óOove 20 nuptiis procedunt, neque naturales vocandi neque 


participanda eis ulla clementia est, sed sit suppli- 
cium etiam hoc patrum ut agnoscant, quia neque 
qu peccatricis concupiscentiae eorum 8- 
un 


Ezíloyos) Tà magactávca voívvv fuv xal ai 25  (Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et ad 


c, Osgansíav xui vf qUosov aypanngooew 
di xodd e xov vóopgov OioqiaDévea v) o3) ei ga- 
ed, ncs mM ꝭu mQoygauuárom viDepnévow, d: 
er axaciw 0 vóuos Jord dE, ywolaxovs. xa Ov 


hominum med 
legem statut& sunt, tua celsitudo manifesta faciat 
universis programmatibus positis, per quae omnibus 
lex erit aperta, cognoscentibus secundum quem circa 


elam et naturae plenitudinem per hanc 


wap và» woiovtow mo/litsvcowTo, vQónov, xal ty?» 30talia conversentur modum, et nostram consideranti- 


der é»voovc: 
Ty» avvOv oéAsa» T, 


7tQOvosas 5 ade doxoAíae évé- 
eas u. 
Dat. (prid.) non. lun. Cb. imp. dn. Iustiniani pp. 


bus providentiam, quia omni occupationi alteri eorum 
utilitatem praeponimus. 
Dat. prid. non. (lun.) Constantinopoli imp. dn. 


Aug. ann. XII. Iohanne v. c. cons. ind. L «o? Jh 34 Iustiniani pp. Aug. anno XII. Iohanne v. c. cons 
Ksove. [a. 538] | 


legitimorum sibi liberorum fiat mater, fieri non poterit ut cos qui ex eiusmodi nuptiis nati sunt, rursus in 


naturalium condicionem detrudat, neque si 
Coniungentur cnim 


testis st deus, secundis autem lex. Haec nobis lex 


de legitimis latae sunt; 


VI. sin contra ea factum sit, modo non ex damnata copulatione 
que iis quae a nobis naturalibus praebita sunt sive ex testamento sive 
e nuptiis nobis plane invisis et propterea prohibitis nascuntur, ne naturales q 

l endi; verum sit hoc quove supplicium parentum, ut sciant liberos 
tur 


que ullius liberalitatis participes faci 


ex improba ipsorum cupiditate natos nihil quicquam esse 


orte postea nuptias post mortem uxoris aut repudium 
contrahat, eos solos qui ex illis nuptiis sint legittmos esse velit neque vero cos quoque 
im i quoque cum secundis, eritque omnium similiter pater, cum prioribus quidem nuptiis 
pro securitate corum qui nuptias contrahunt posita 
si: atque liberi, si quidem ex eiusmodi parentibus progeniti sint, erunt legitimi et fruentur legibus 


| antea nati sunt. 


quae 
ovenerint, erunt naturales at- 
intestato potientur. Nam qui 

sunt vocandi ne- 


0$. 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et ad hominum salutem ac naturae. supplementum per 
Anc legem definita sunt, (ua sublimitas manifesta omnibus faciat edictis propositis, per quae lex: omni 


erit dilucida, unde cognoscant quemadmodum sibi in ei 


rebus vivendum sit nostramque providentiam 


intellegant, quod omni alii negotio ipsorum utilitatem praeponimus. 


6 Au us — 8 Opoíos mato] nisi eis etiam illi 
na 5 en. Miri ue pater 8 € | 
0 Ovzos] Eadem c | 12 yovéarv] nuptiis (i. e. ya € 
2 9. ve» — vónuov] his legibus c | 15 si 24] si quid 
antem c || 33 subscr. om. Jui. | prid. non. yn €, se a 
vov. "lovyíov» Ath.] non. Iun. M yg»i 4% Theod. | 
CP. dn. imp. Iustiniani (corr. Iustiniano) pp. aug. ann. 
XII. M (cf. c), Bacisias 'lovavisiasoU tO g Ath. Fre. 
vie Hasel Theod. | 34 Iohanno uo. cons, ind. a. 
toV O u Frous (i. e. anni 849 aerae Syriacae Seleucidarum, 
quae inc. ab a. 912/311 a. Chr. n.) M vrravsías lodsvov 
ivdursíevos «srágrrs (errore ez nota ò pro a scripta) 
Ath. cr lodavvov Theod. Iohanne (Bilisiario v. l.) 

uc. consule C 


1 ut] et R! VII fient R | 3 postes uero forte R* | 
b illius V | habere Vvulg., habebit RT, om. cod. Ham- 
bw geneis | 8 quidem priorum R quidem om. V | deo) 


de eo V'* | 9 lex] lege na si) soi R | 11legieee V! 
fruebuntur RT | 15 aut RI I praeter vu/g.] post libri 
16 eonsoripta YT vulg.] scripta R proscripta Heraldus 
rer. quotid. I 3; leg. contempta? | procedant Heraldus) 

libri | 17 naturalibus] de naturalibus V? | 18sive 
ab intestato om. R | 19 odilibus V! | 20 *uocari libri | 
21 eus R! | est clementia R | 22 etiam] et R | 23 peoca- 
trices RI T! | 25 placuerunt igitur R | 27 sunt om. V! 
28 prope R | 30 eouersentur V [. morum R. 
nostra R | considerantibus vulg.) considerauimus VT oon- 
sideramus R | 31 providentiam] per prouidentiam (pro- 
uidentia R*) R | 32 praeponimus V? vulg.] proponimus 
RV'T | 33 subscr. praestant V Bamb. 1 Ambracensis | 
nonos VAmbr. | Iun. add. vulg. | Const. pol. V Con- 
stantinopolim Bamb. 7 Ambr. | doà. V dominus Bamb. J 
Ambr. | 34 Iust. VAmbr. Iustinianus Bamb. II XII Ambr. 
duodecimo Bamb. II XIIII V | Iohanne uc. (uic. Bamb. I^ 
eons. Bamb. I Ambr.) Bilisiario uic. oon. V 


Nov. LXXV 918 


DE APPELLATIONIBUS SICILIAI 


LXXV. 


(DE APPELLATIONIBUS SICILIAE.) 
ldem Aug. Triboniano quaestori sacri palatii. 


Auth. LXIIL 


Tua cognoscit sublimitas utpote operi quaestorio praeposita et nostri consilii particeps constituta, 
quod Siciliae provinciae secundum instar antiquitatis praetorem fecimus, eius ut gubernatione omnia $ 
3 peragautur et militares expensae procurentur. Nam publicas eiusdem insulae functiones sub iuris- 

ictione viri excellentissimi comitis sacri patrimonii per Italiam esse antiqua consuetudo tradidit, cuius 
1 auctoritate tam exactio quam illatio earum procederet. Sed quia lites in tanta provincia moveri necesse est, 
volumus ut, si quando Appel cum fuerit a praetore vel a duce vel ab aliquo iudice eiusdem insulae, appel- 
lationes omnes ad tuum fastigium tuamque sedem remittantur, et ipse merita earum more consultationis 10 
discutias et ad nostram referas scientiam, quatenus tua nobis Socr dispositione ex nostra auctoritate lis 
dirimatur, neque ad anteriorem Romam neque ad alium iudicem huius regiae civitatis eatur, sed ipse vice 
2 sacri cognitoris audias et litem dirimas. Et non solum baec tuam iurisdictionem respicere decernimus, 
sed etiam si quid aliud civile ordinatur quod confirmatione indigeat, id est pro defensoribus vel patribus 
civitatum decretum, Insm] i quoque ad tuam sedem remitti, ut De tuam sententiam nostramque auctoritatem 1$ 
roboretur: quia semper Sici qnae peculiare aliquid commodum imperatoribus accessit, et oportet res 
civiles, cum aliquam habuerint dubitationem, nostri quaestoris iudicio dirimi, quod accipere a tua subli- 
mitate censemus, quam nos proveximus, quam legitimo operi praeposuimus, cuius opere atque industria 
omnis legum ambiguitas, omnis latitudo in praesentem concordiam et pulchram brevitatem pervenit. 
8 Quae igitur per hanc divinam legem nostra decrevit aeternitas, tua sublimitas sciens praeceptionibus 20 
suis admoneat Bicilienses iudices, quatenus sciant, cui debeant causas appellatione suspensas referre, ut 
tuas tuorumque successorum suggestioues omnia nobis manifestentur et videamur per semetipsos eas- 
causas peragere. Esse enim non indignum putavimus, (ut) Siciliam nostrum quodammodo peculium 
constitutum nostrorum 0 consiliorum quaestor sub iurisdictione sua suscipiat. 
(Dat. . Dec. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XI. p. c. Belisarii vc. anno II.) la. 537] 2$ 


Nov. LXX V — Authent. LXIII Latine tantum. scripta servatur in V. — In oorpore novellarum bis posita fuit: 
s. LXXV De appellationibus Siciliae eademque u. CIV De praetore Biciliae. Er wtroque loco receperunt epite- 
matores: Theodorus m. 75 Ilsgi (sv add. éxxÁrrov Nie (inde M vsaga os et B 9,2,5) et n. 104 IIsoi 
vov praetoros Siciliae (inds L wsaga ed), Athanasius 7, 5 Ilegi tv duni Ast (secundum indicem, nam 
in codice Ath. haec summa omissa est) et 4, 21 Ilsoi vov stQaítoos ZixaMae; Iulianus const. LXVIII (De appel- 
lationibus in Sioilia tis) et const. XCVII (De offloio quaestoris). Summam nov. CIV, Theodori opinor, er- 
titisse B 6, 13 indicat B. A 66, 50 p. 112 Zach. IIe rod nQuívagos Ie üváyv. g. G vd i: quo referen- 
dum videtur schol. M de nov. CIV: d. (sys vavtrv eie rd xatà Groiysiov. 


2 De appellationibus Siciliae] rubr. om. V, De prae- 
tore Siciliae vulg. (vid. supra) | 3 Idem aug. tribuniano 
quaestori saori palatii V] O avtóc facilsvé vq ahr 
(i. e. secundum ea quae praecedunt "Ioav»y énagyq vr 
rm) Ath. 4, 21 ( nov. CIV) errore non insolito 
(cf. inscr. nov. XLII), idem verba imitialia adscripsit 
ad Tribonianum referenda Tua cognoscit sublimitas. Ne- 
que enim probabiliter ex ista inscriptione Zachariae suspi- 
catur eandem constitutionem et ad Tribonianum et verbis 
scilicet passim mutatis ad Iohannem datam esse inde- 
que fſuctum ut in collectione novellarum bis poneretur , 
4 eognoscit V Ath.] yvojos. (i. e. osoet 7) cit. Theod. 
104 | 6 publicas Beck] publice V | 7 patronomü V 
8 quia lites Biener Gesch. d. Nov. p. 498) qualitates V 
10 earum Beck] eorum V | oonsultationis Biener] con- 
sulatione V | 11 referans V^ | quatinus V (id. 21) | 12 dri- 


matur neque neque ad (sic) V | 13 audias Biener] audiat 
V | ed non V | 14 set etiam etsi V | aliud Beck] aliquid 
V | ordinatur Biener] ornatur V 15 nam del. Biener |] 
16 socilia V* | aliquod Beck | 17 quod Biener] quam 
V | 18 quam Biener] qua V | 19 latitudo Biener] alti- 
tudo V | 21 referre Biener] praeferre V proferre Beck 
perferre Zachariae | 22 videamur Biener] uideamus V | 
semetipsos V] nosmet ipsos Biener, e | 23 ut suppl. 
Diener || socilium V | 25 subscr. om. , suppeditat. Ath. 
yen Bacis(ac ovavwviavoU «0 sa. p. Jens 

i «y» ónavs(av Bel.gagíov xà g-: Theod. n. 101 
dfepoyOn uni Ósxsupoip puerà vnarsiav Bslsga- 
gíov, n. 75 idem ébegoviOn ugs lovrig Fre g te 
Bac.As(as 9xataíq "lodrvyov male repetita ex prioribus 
(Jul. om. subscr.) 


379 


HAEC CONSTITUTIO INTERPRETATUR Nov. LXXVI pr. 


Oc LXXVI. Auth. LXXVII. Coll. VI tit. 4 


H AIATAEIZ EPMHNEYEI R HAEC CONSTITUTIO INTER. 
THN IIPOTEPAN AIATAZIN PRETATUR PRIOREM CONSTI- 
THN IIEPI T9N EIZIONT9N TUTIONEM DE HIS QUI INGRE- 
EIZ TA MONAZTHPIA KAI TAS sDIUNTUR IN MONASTERIUM ET 
OYZIAZ AYT9N KAOIEPOYN- DESUBSTANTIIS EORUM, ET EX 


T9N, EK IIOIOY XPONOY AEI 
AYTHN KPATEIN. 

O avxó sAsve "Ioa p évOoborávq ai D 
viria enden qi Bà 8 
vagíq) xal zavQuxíq. 

(HIgooíusos.) lloaypa rotoõ ro sis ide agíxsvo 
678p oióusD'a xgrjvas ij ztgoenxovars anoAavaas nao 
quo» égunvaias 1s aua xai BorO'sías. Eyvope» yàg, 


zxÓ vmaàtov (vxátq - 10 


QUO TEMPORE OPORTEAT 
EAM VALERE R 
Idem Aug. Iohanni pp. secundo. 


(Praefatio.) Causa talis ad nos pervenit, quam 
aestimamus oportere competenti uti à nobis inter- 
pretatione simul et adiutorio. Cognovimus etenim, 


es yvv, rde Éyovaa natd d y e aj1nj ysvóusvov 15 quia mulier quaedam habens filium sibi ex nuptiis 


voni ij goudijùn rooíca, uiv éavtiw x xowis 
raue dal rize, dv di vivi yvyamxów. daxrtrglo xava- 
psivas, molla dr sie rds éxei Gvrmyutvas svAafscaá- 
va6 yvyaixas ayadd „„ xai dd εe o rij 
iure , ej go 
% duroh xadiagovvrag i drògae 7) 
rije vie uovactzQuoy eisodov QiaziOévas v& oixsia xa 
0v BovAovtas Tn, pi ÓvvaaOas d nerd xh cis- 
odo gie xo agxQvrQuoP Fr. ndr va zt6Qd vOv 
oixe(o)» ola 
tov, dd ro vouod'erzGa: e, ro TOIOUTOVS dd 
*s val yvvaixaé uera ro Goatoe xal xiÿ vv 
evi v; si60dq rñů xara TO uovagtng.ov xaJisQoUy 
ove xal rd éavrQv negiovolac e dy tq) A: 


aixae r 


ern., Dios xguos xobroy ovxéri xadsctáGs, xal30 


re QaDiévas ur, tota, xaízo, t$ juste gas dia- 
rd FS zoÀÀQ uerayevecaéQac ovare vis sie vOv ai 
piro» svayr o abrije aisõdov, tivée astoUtSQraassv 
avtz» TOU rod Oix&(oV 7tQovorgoagO'as za40Ó6, xo5vai 


al vóuos tovs sic a0xgtn- 20 


legitimis procreatum voluit quidem segregare se & 
communi inta conversatione et in quodam mulierum 
monasterio commanere, plurima bona faciens in mu- 
lieribus reverentissimis ibidem congregatis; et quo- 
niam nostrae pietatis lex vult eos qui se monasteriis 
dedicant seu viros seu mulieres, antequam ingre- 
diantur in monasterium, eo quo voluerint modo quae 
sua sunt disponere, nec e postquam ingrediun- 
tur in monasterium ulterius agere quicquam de pro- 


xvQíovs OUxéT& tUyXAPOVTGG TOV nQaypudá-25 priis, utpote domini rerum non existentes ulterius 


(eo quod sanciverimus nos huiusmodi viros et mu- 
lieres cum corpore et anima ipso ingressu ad mona- 
sterium dedicare se suasque substantias, et siquidem 
discesserint, manere etiam sic eorum substantias in 
monasterium, eo quod domini harum ulterius non 
existunt), hinc &utem metuere ne forte, quamvis 
nostra constitutio multo posteris Sit quam quod in 
praedictam venerabilem domum iN est, aliqui 
prohibeant eam suo prospicere filio, et oportere 


Nov. LX XVI (Authent. LX X VII = Coll. VI tit. 4: gloss.) Graece extat in M (om. L praeter rubr. et inscr.). — 
Epit. Theod. 76, Athan. 1, 16 (inde Coll. const. eccl. III, 1, 16). Julian. const. LXX. 


LXXVI. 


HAEC CONSTITUTIO INTERPRETATUR PRIOREM CONSTITUTIO. 
NEM DE IIS QUI MONASTERIA INGREDIUNTUR ET BONA SUA 
CONSECRANT, EX QUO TEMPORE EAM VALERE OPORTEAT. 


ldem Augustus [ohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum, exconsuli (consuli ordinario) 
et paíricio. 


Praefatio. 


Causa ciusmodi ad nos delata est, quam existimamus convenienti interpretatione 


simul et adiumento a nobis impertiendam este. Cognovimus enim mulierem quandam, quae [ilium ea legi- 
imis sibi nuptiis natum haberet, segregare sese a communi ista consuetudine hominum ct in asceterio 
dam mulierum manere constituisse, mullis in mulieres religiosissimas ibi congregatas beneficiis collatis. 


ingressum in monasterium de rebus 


f cum lem pietatis nostrae velit cos gui ascelerio se ipsos sacraturi sint sive viros sive mulieres ante 
] cuis co quo velint modo disponere, nec vero post ingressum in asce- 


terium iam quidquam posse de suis rebus statuere, quippe qui non amplius domini sint rerum, quoniam 


nos lege sanzimus eiusmodi viros et mulieres cum corpore et anima ipso in monasterium ii 
secrare se ipsos et sua bona ( et siquidem discedant, utique 


0 est con- 
manere eorum bona) in monasterio, cum do- 


mini eorum non amplius sint, atque inde, licet constitutio nostra multo posterior sit mulieris illius ingressu 
in sacram illam domum, tamen veremur ne qui forte eam potestate privent proprio filio prospiciendi: 


2 rubr. 'H didi ae — 5 và uovagdtggia xal và iti 
At. Lei uovaxo» Theod.; De constitutione impera- 
toris quae loquitur de substantiis monachorum ve] asce- 
triarum Iul. (cf. 6) | 6 avrà vulg. | 9 éxagxo At] 
vaxadoro ML | 10 drr ógdivapi add. Zachariae | 
20 »ouos] nov. V c. 5 b^ a0x9170:0»] monasteriis € i 
22 dr évai] DiaviOdvas xaDuspovrtas 5 ávÜQas T 
yvraixae M* | 29 hiatum significavi ex & supplendum: 
propter homoeoteleuton post rds dard  nsQiovaías 
interciderunt verba wal eiztso ayayograoiuev, u xal 
odr, vàc abr nspuovaías (cf. nov. V c. 4) | 30 xai 
rad hino autem g. aa abundare censet Zachariae 
non recte 


1 Const. Br O3. (i. e. ogux err. ex OZ) LXXVII V | 
3 constitutione V | 5in om. T vulg. | 7 oportet R || 8 eam 
om. V | 12 Causa] Nà V! | quam] tamquam V | 13 exsti- 
mauimus R existimauimus vulg. | 14 auditorio R | 16 se- 
gregatum Re 20 monasteriis R VT] in monasteriis 71 
21 dedicant R (om. Ri in spat. vac.) T] dedcrunt J de- 
derint vulg. | ingrediatur A! ingrediuntur 7'! | 22 uo- 
luerit R uoluerunt T! | 23 sunt ua V | 24 in om. R 
vulg. | 26 statuerimus TI nos om. R | 27 ipeo om. R 
28 5 29 deoesserint R | sio etiam V | in 
monasterio Beck | 32 quod del. Beck | 34 *prohibent 
libri, prohiberent vulg. 


48* 


Nov. LXXVI 1 


ts (did) vÓ signuévor dos vaítyv ai xir as xal 
»óuq ijuereem yerlio d gagés, ox bade gdunxrra. 
7 avt 5 ò nac xe v9» avirs diadox i vis elgn- 
pívnge d tara 


380 


HAEC CONSTITUTIO INTERPRETATUR 


propter qanm metum hoc interpretari et lege 
nostra fleri manifesta, quia nihil laesa sit aut ipsa 
aut filius circa eius successionem ex memorata con- 


sgtitutione. 


CAPUT I. 
g. rovro Jaonitousv, si rie uovagtroiov e 5 — Propterea sancimus, si quis monasterium habita- 


vig n yvvi, ngo rie óyJeians zuov Óavátsos f) xal 
Méxos vv» oixsi, xai uclucva staídeov vsxxóvvov, Ande- 
píav Kysv avdyxny viv avvQv ssQiovcía» elc- 
ds tis YO uovagtiouov, dd vq xai f; «oic j? 


vit vir aut mulier ante praedictam nostram consti- 
tutionem aut hactenus habitat, et maxime filiis exi- 
stentibus, nullam habere necessitatem nunc eorum 
substantiam (introducere) in monasterium, sed filio 


sapazéunzM sire T0 n airs xal uépos rie oixsías 10 aut fillae transmittere aut totam aut etiam partem 


z5giovaíae, 7) xal ov BovAovtas vQOsxtov và oixsia dt 
rid e ztQayuata^ ola vov mótsQov éxsivov vóuov 
évégq. zuo» vavtp die Ouegugvevóvro. robe 


suae substantiae aut etiam quo voluerit modo res 
suas disponere: utpote primam illam alia 
nostra hac constitutione interpretante. Eos 8 


yàe dat moó vov signuévov KungogOsv zuo vóuov qui semel ante memoratam dudum nostram 


act) 

Pa dais ö ÁvzirGsiav , agéAorró xi vOv uno 

avrois ac düsiay QsDouévov- oi vov ngóvegov zus- 

*égov vópov ztavtsAos ,so vor r, 0ióvs ovdÀ 

tiw iL pid id ar Tovro ysȎcO'un. ion ydo 
T 


xatowrncayrac ovQiv a» ò nerd ravra 15 monasteria inhabitaverunt in nullo postea posita lex 


contristatura est aut ablatura est eorum quid quae 
pu 2 liceat aem 8 i neque m nostra 
ege impedimentum penitus ente, eo quod neque 
possibile sit hoc fieri. Et oportuisset prius dispo- 


7tQótegov Qiaxatag Qas, xal ovvoss sicsAOsi» sie rd uo- 20 nere et ita ingredi in monasterium; si vero nulla 


vactnouv* sí dà ovdasóc vóvs rotor vópov , 
vov ee 1Ü uovact1Quov. sicrAOs, sts à» yévovro ò 
vü» GvagtQagi;vai t$» cdi TOU ,t, xal amart?- 
ri robe tQoteQov sissÀDóvrae év vq uονν,ꝭu¹] i 
iva 7t0j005, d 7 doo 
Osíac rud» Vatagor laderlo 9 Qiarábeoe; A Éxa- 
oro 7tQocxs. xarà ro éavrov mxaigove éxdéGaaOa, 
xal và uiv gerd co vouOv ovro gu yivsgDns ox 


oͤ vóuos fovàistas, sí di r vQO toV vóuov 5 
: r y, * dni 30 


Juos, vovvo pui) ávosassiv urÓÀ dvspsvyavy 

1 rod mgotéQov wavadiuzaveww xijnaros. Oùòs roc- 
vvv O vóuoc an j xogerñ ai 126 n 
eas nuo» éxaivne gaa rde, axcva mii d» toic uet" 
aur e dq ov ysyovev xopav &ysu xai roĩe 
pst. . „ d; dud 7 
g . xal éavry v9 

undi» 1àv n aurije soAvmzQayuovouga, 
rote KhzxgonOs» dad ,,; y yvva&b) xatowedjSadsv 7) 


— ———— — — —— ——————————L A K 


peva r rν] 25 constitutionem sunt innovata? 


tunc tali lege posita in monasterium ingressa est, 
quomodo fieri potuerit converti ordinem legis et exi- 
ere eos qui prius ingressi sunt in monasterium illa 
acere quae prius ignorata postea per sacram nostram 
unumquemque 
competit secundum sua tempora expectare, et e& 
quidem quae post legem sunt ita quaerere fieri sicut 
lex vult, si quid autem ante legem subsecutum 
hoc non commovere neque perscrutari, sed in priori 
figura relinquere. 
1 Haec igitur lex pro interpretatione utili ns 
sit prioris nostrae illius constitutionis, ut in 
terioribus temporibus ex quo facta est locum 
abeat et his qui postea convertentur viris ae mu- 


i9 7 vat 35 lieribus posita sit, sibique potestatem in illis custo- 
dfoveía» in e tina hie diat, nibil horum quae ante eam fuerunt perscru- 
tósías ovage tando, cum licentia sit prioribus viris ac mulieribus 


— ——— — —À—— À— — — — 


porro (propter) eum quem diximus metum constitutionem illam interpretatione instrui et lege nostra mani- 
festum fieri. oportet nullo aut mulierem ipsam aut filium circa successionem eius damno ex dicta con- 


stitutione affi: 


L propterea sancimus, si quis in monasterio habitaverit sive vir sive mulier ante dictam nostram 


constitutionem vel etiam usque 


uc habitet, praesertim si liberi superstites sint, ut nulla iis nunc neces- 


sitas sit bona sua in monasterium NES sed ad filium filiosve vel omnia vel partem pro 
ní mo 


bonorum transmittant, vel etiam quo ve 
legem ipsi hac altera constitutione interpretamur. 


de propriis rebus disponant: g 
am qui semel an(c supra dictam legem nostram mona- 
steria intraverunt, eos nulla molestia lex postea lata afficit negus gui 


uandoquidem priorem illam 
auferei eorum quorum iis antea 


copia erat facta: cum prior lex: nostra nullo modo impedimento sit, quoniam id ut 


dem potest. Oportuit enim prius disponere, et ita monasterium ingredi: 


lata monasterium ingressus est, 
sunt exigatur, ut in monasterio i. 


innovata sunt? Verum secundum sua qu 


ne admitti gui- 
quodsi — eiusmodi D» 


| fieri poterit ut ordo legis invertatur aique ab iis qui antea ingressi 
faciant, (qua prius ignorata per divinam nostram constitutionem postea 
odque tempora accipere decet, caque quae post legem fiunt, ita 


facienda curare ut lex: vult, si quid vero ante legem contigit, id neque sollicitare neque perscrutari, sed 


in priore statu relinquere. 
tionis nostrae lata sit, ut ea temporibus 


Haec igitur lex ad opportunam in 


etationem prioris illius constite- 


eam sequantur ex quo facta est locum habeat, iisque gui 


post eam rebus humanis renuntient. viris mulieribusve lata sit; atque in illos sibi potestatem servet nero 
quicquam eorum quae ante eam fuerunt exagitet, ut liceat iis qui antea monasteria habitaverunt vel etiam 


1 d. ex € add. Osenbrüggen | * rave» (cf. rubr. et 
v.125g.)) vasty M hoo c, avra vel rovt0 Osenbrüggen | 
6 ; xai] xal om. € | 8 avrà vulg. | 9 ; rois saisi) 
aut filiae c | 13 érágac rdv vavvre Oavateos d 
prvevovorns Zachariae (ex €), qua correctione non opus | 
27 aur M, corr. Scrimger 


1 haeo vulg. | 2 aut ipsa aut ipse fllius aut filius V! 
3 ex) et ex ! | eonstitutione] eius eonstitutione R 
6 vir] ubi V! constitutionem nostram 7, nostram om. 
R | S8 neoessitatem ect.] sitatem — 11 res suas scr. R. 
in ras. 2 versuum | 9 introduoere addidi, cf. nov. V c. 5 
(inducere add. Spangenberg) | 10 etiam om. RO) | sue 
partem R(:) | 11 etiam om. 71 | 13 hac] ee V' | enim 
om. R! | 14 memoratam] memoratam constitutionem R. 


legem nostram T I 15 postea] posita R. I posita lex ect.] 


ta lex — 17 nostrae legis suppl. V? in spat. vac. I ver 
sus | 16 est aut om. V(*) | ablata RI | est om. Y 
vulg. | quid quae] queque 7'! que vel quae RIU P (*) T* 


.| que prius — 19 prius scr. R? in ras. (vel 2 
ecd | 17 neo V(*) [ neque priore Beck ] Mufa 
Beck] nostre legis V nostrae legi R ( vulg. legi nostrae T'| 
19 55 R(3) | hec T, om. RI) | *Et] ut libri (ut- 
pote Beck) | potuisset RI) T1 | 20 in om. 7' | Si uero — 
23 ingressi sunt scr. V? in spat. 21 versuum || nulla nune 
T7 tuno nulla ra 22 potuerit R vulg.] poterit V (3) 
potuit T* oportuit T! | 25 sunt V* in ras. I quae 
quidem T J 31 pro] per RI I 32 prioris) «e RI | i 
in ills RI 34 bis] is V| propterea R eam T* 
eonuertuntur V | 35 sibique] sibi V [ 36 horum om. V 
ante eam V] antea. RT'vulg. 


UT NON LUXUBIETUR 


wal) uáyos vUv oixovas uovaotyQuax, xal witluova sxadl- 
cv vxóvtov, tà lavróv pedi. 0v BovAovzas & 
ioo 77 770 
Jnmníloyos) 'H xoivv» G7 955907) 

Bess 1 xal q td vovÓa voU ÓDsíov 5 
pov xarà xd avvnO'ec q nooy rr oi c3xags 
r e ꝓaragò , . at. id. Oct. (CP.) imp. 
ar. 3 iani pp. Aug. ann. XII. Iohanne v. c. cons. 
m 


xd x 


02 


H AIATASZIZ 
IEPI TOY TOYZ OMNYONTAZ2 


381 


Nov. LXXVII pr. 


qui habitaverunt aut etiam hactenus babitant mona 
steria, et maxime filis existentibus, suas res quo 
volunt disponere modo. 

(Epilogus.) Tua igitur eminentia quae placue- 


I - b5runt nobis et per hanc sacram declarata sunt legem 


sollemniter per p mmata sua omnibus facere 
manifesta festinet. Dat. v. idus Octobres CP. imp. 
dn. Iustiniani pp. Aug. anno XII. Iohanne viro cla- 


la. 538) rissimo consule. 


10 LXXVII. Auth. LXXVIII. Coll. VI tit. 5 


R UT NON LUXURIETUR 
CONTRA NATURAM NEQUE IU- 


KATA TOY GEOY TIM9PEISGAI RETUR PER CAPILLOS AUT ALI- 
KAI TOYS BAAZ?$HMOYNTAZG. QUID HUIUSMODI NEQUE BLAS- 
15 PHEMETUR IN DEUM R 
Idem Aug. Constantinopolitanis. 


; (Praefatio. Omnibus hominibus qui recte sa- 
x9ó09nAov slvas vopitousv, 0v. nàca Truly dor onovà: piunt manifestum esse putamus, quia omne nobis est 
vel, svy$ TO TOUS rer ac ¹¹ sagi vov de- studium et oratio, ut crediti nobis a domino deo 
enorov Osov nale fiov xal vj» avrov sUQsiv s)-20 bene vivant et eius inveniant placationem, quoniam 
pívaiay, ted xal 5 vov Osov guÀavOQonía ov v» et dei misericordia non perditionem sed conversio- 
&xolnay d dd 15» inter οονι xal tz» darrijetas nem et salutem vult, et delinquentes qui corrigun- 
ober xal vovs stra/Gasytas xal QiogOovuévovss d tur suscipit deus. Propter quod omnes invitamus 
ysras 0 Duos. dió mávtas mwQorQénouev rd rov Jeov dei timorem in sensibus accipere et invocare eius 
pogo xarà vov» Aaufüvs» xal vyv avtov svué-25 placationem, et novimus quia omnes qui deum dlili- 
n, ézixalsigDas, xal iGuev 01, xàvve$ i Ov sov — gunt et eius misericordiam sustinent hoc faciunt. 
dare xcÀ vOv avtov lAsov nsQiuévovTsg vOVTO 

NO O0. 


(Heoo to.) Lao avO pono roĩe sv gpovoveo: 


Nov. LX X VII (Authent. LX XVIII - Coll. VI tit.5: gloss.) Graece extat in ML, praeterea in cod. Monacensi 


gr. 380 saec. XI1I — XIV f.363(C) corpori collectionum constitutionum ecclesiasticarum inserta. — Epit. Theod. 171, 
Athan. 12,3.  Iulian. const. LX XI. 


wsque adhwc habitant viris mulieribusve, praesertim ci liberi. supersint, de rebus suis co quo velint 
modo disponere. 

x Ae gus. 
more 40 


Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur 
per edicta propria omnibus manifesta facere studeat. 


LXXVII. 


CONSTITUTIO DE AFFICIENDIS SUPPLICIO IIS QUI PER DEUM 
IURANT QUIQUE BLASPHEMANT. 


Praefatio. Omnibus hominibus qui sapiuM manifestum esse arbitramur omnia nos et studia et 
vota in eo collocare ut ii qui nobis crediti sunt a domino deo recte vivant et eius clementiae participes 
, quoniam dei guogus benignitas non interitum sed conversionem et salutem vult, eosque qui pecca- 
verunt et in wam redeunt suscipit deus. Propterea omnes hortamur ut dei timorem in animo habeant 
: „„ eius implorent, ac scimus omnes gui diligunt et misericordiam eius expectas 
acere. 


; 


1 xa) addidi ex c (cf. p. 380, 6)) om. M | 7 subscr. om. | qnuovvrac cum Haloandro vulg. | 16 inscriptione carent 


Al. | id. Oct. M, id. 0xvo. Ath.) v. id. Oct. & e lov- 
víp (ex priorum novellarum subscriptionibus male repe- 


sug. ann. XII M gag "lovatisiavov rd 15. 
om. TAÀeod. | 8 loanno uo. conss. ind. A M, lo- 
hanne us. consule 6 vsacsq loávvov id. a' Theod., 
vxaveíac Axt ("Io&vvov Fabrotus) Ath. | 11 rubr. 
rh ágsiyawóvtcow ij Ouvvóvto» mwavà Y 
sepas f vgixos ij và towvram Ath. (cf. e); Jid- 
tabe (Aire x index F3 At rubr.) x0ve quo 
&csilyaivovrac wal ro Opvvovra6 xavà TQuyOs ve 
xa) xspaA7e xai tOv tOi/0vtO v xsÀsvovga (index, xsAsvas 
rubr.) rate éGxavas6 vrtoBaAlsa Oas vipolase (in marg. 
Airatis og) C; De his qui capillum dei aut per 
eaput iurant vel alio modo hemia oontra deum 
immortalem utuntur Jui; llegi Óuwvovto Theod. | 
l3 tiuogsiaD'as ante xarà vov Osov coll. L, post Ha- 


i 


LC O c, gau "Edixvov Ath. O abròs ao. 


| Asse KeovavastivovssoAvais ex e ins. cum Haloandro 
titum) TÀAeod. | CP. — anno XII gc] imp. dn. Iustinieee | 


vuig. | i5 xàcd éoviv vui» C | 21 sq. Cf. Exechiel. 33,11 


25 lage C | 26 oí vo» Oso» áyaxdawre? om. C 
21 éavrov M | vovvo] xoi xovvo L* 


3 uoluerit R || 7 subscriptionem dedimus ex V et Bamb. I 
v. id. ootubr. V quinto id. octub. Bamb. I | Cep. 
impr. dóno Iust. V Cp. imp. dnn. Iustin. Bumb. I ] 
8 lohanni uiro olalso V 10 FR; OH. LXXVIII V | 
11 luxurientur T | 13 cepillos (cf. p. 382, 16)) dei add. 
vulg. | aliquid] aliorum quidem T | 14 neque om. V 
blasphementur V | 16 oonstantinopolitanus V | 18 est 
om. V | 20 et eius inueniat (inueniant A?) add. Re, om. 
RI | 21 et dei] dei et dei V! | 22 qui corriguntur — 
382,1 conprehensi scr. Ra in ras. 9 versuum | 23 susoepit 

ibri, corr. vulg. | 25 diligunt om. V [| 26 sustineant R 


Nov. LXX VII 1 


382 


UT NON LUXURIETUR 


CAPUT I. 


Eueid ij di vise ù nd vie doe évegysíae ov 
sxópavos xal vais Bagvrépaic acsAyeíous áavrovse dvé- 
pa xal avtüs 1ü$ qUGsQs tavavtía zQdtt0vOs, 
xai tOvtOw 7maQeyyvüusv Aafsiv xcrd voUy TOv rod 
Oso) qgófov xai trj» usllovGa» xoíciv xal d,. 
ro vowvtov qa “ xal avozxomv agsAynov, iva 
. did 1o)» co,, acefiv moabsow vxo vre vov 
Oso) Qixaias 0gyr$ svgeD'À0s xal ai ztóÀss usta vOv 
oixo)vtov 4» avrai anolÀ)usva. OiÓnoxousDa yàp 


igtur quoniam quidam diabolica instigatione com- 
prehensi et gravissimis luxuriis semetipsos inseru- 
erunt et ]psi naturae contraria t, et istis iniun- 
gimus accipere in sensibus dei timorem et futurum 


51udicium et abstinere ab huiusmodi diabolicis et 


illicitis luxuriis, ut non per huiusmodi impios actus 
ab ira dei iusta inveniantur et civitates cum habita- 
toribus earum pereant. Docemur enim a divinis 
Scripturis, quia ex huiusmodi impiis actibus et civi- 


dia r ayíov yoagav, ott dx và vouvvto» dcsfiov 10 tates cum hominibus pariter perierunt. 


zoataw» xai zóÀss roc dvOQgonos Gcvvamolovto. 
1 'Ennuü; Óé vives 7tQOc coi sipnuévoi xai Blác- 
nua ónuara xal Ogxove magi eos Ou*vVOvO. to 
9% ztapopyiLovtee, xci TovtOIS Ouoíc6 TtaQsyyvapuav 
amxocyéoda. TOv TOwvTOv Ha ih 
TOU Ouvvya& xaütà TQuOS T8 xal x6 
robrois 7ttQaztÁng(ov Gu, t. si yag al xar d- 
g ywousvas BAaoqrnuéías dvexdixrvos 0v xata- 
uu, rt, T0ÀAQ uaAAov 0 sic avro v0 Osiov BAac- 
gnuov afe loxi viumpías vroctijvas. " 
adi ra TOU6 rotor TtQorQénousv dx vOv tigrus- 
vov nÁnuusinuatov dzxo00460Oua& xal tO» vOU d 
582 7 xarà vov» AauBavsy xal áxolovOsiv vois xa- 
U$ g. d yag rd Touavva mÁnuusÁjuara wal 


- 


Apos «al ge.guo) xal Aosuol yivovrat, xa) d vovro 25 praedictis illicitis, ut non suas 
xaQaivoUvus» vOi6 TOLOUTOIS a7t0Uy6DGs TOv signud- 


vov áronnuátow, dre ui) tc avtOw GmzoÀéGcL y- 
xis. sí yag wal uevü *5)v rouννν "Ow vou 
sUQeD'Qigí vivas rote avcoie Éniuévovess scAnpusánuaas, 


q. xob ro ovy» 20 omnibus huiusm 


1 Et quoniam quidam ad haec quae diximus et 
blasphema verba et sacramenta de deo iurant deum 
&d iracundiam provocantes, et istis iniungimus ab- 


nata» xa 15 stinere ab huiusmodi blasphemis verbis et iurare 
e xui vo» per capillos et caput et his proxima verba. Si enim 


contra homines factae blasphemiae impunitae non 
relinquuntur, multo magis qui ipsum deum blasphe- 
mat dignus est 5 8 sustinere. Propterea igi 

i praecipimus a praedictis deli 
abstinere et dei timorem in corde percipere et ge- 
qui eos qui bene vivunt. Propter talia enim de 
licta et fames et terrae motus et pestilentiae flunt, 
et proptere& admonemus abstinere ab huiusmod) 
nt animas. Bin 
autem et post huiusmodi nostram admonitionem in- 
veniantur aliqui in talibus permanentes delictis, pri- 
mum quidem indignos semetipsos faciunt dei mi- 
sericordia, post haec autem et legibus constitutis 


7901590» h àvya&íovs éavrove qi, 176 voU Oi 30 subiciuntur tormentis. 


tÀaydoozíae, Énsrra dd xal rd dx cÀv vóuoy vno- 
orie TiuOQíac.  Exergévauay yag tq 4 
dotord r dmuapyo vi e jo inte- 
vorras tais signuévca6 aTvOTOw xacl dcsfécs ztQdbacs 
xal usrü TGUTn» T, 
raĩe 4d raise vod u ute, iva ut) dx toU 
magafAérs» ͤ rd T0.avras dpagtíae svgsDT) wal yj mo- 
due xal 7) nodetsía dia vOv vovvtov acefBfoy zoüEsov 
düixovuévr. ai yàg xal ustà «avt» rud tfj» na- 


aívsgíy Tiveg$ TOUS TOL0VTOUS SUQUOxOYTSS GUyxQuwyov- 40 


2 Praecepimus enim gloriosissimo praefecto regime 
civitatis permanentes praedictis illicitis et impiis 
actibus et post hanc nostram admonitionem et com- 


ud Tjv vovOscía» gv»éyss xci 35 prehendere et ultimis subdere e ut non ex 
yi 


contemptu talium inveniatur et civitas et respublica 
per hos impios actus laedi. Si enim et post hanc 
nostram suasionem quidam tales invenientes bos 


I. Quoniam autem nonnulli vi diabolica constricti et gravissimae luxuriae se dediderunt et ea agunt 


quae ipsi naturae contraria sint, his quoque denuntiamus, ut dei timorem et iudicium futurum animo com- 
prehendant et abstineant a. diabolica illa atque illicita luxuria, ne propter ciusmodi impias actiones per 
iustam dei iram eveniat ut ipsae civitates cum habitatoribus suis pereant. Ldocemur enim per sacram 
1 scripturam propter eiusmodi impias actiones vel urbes simul cum hominibus periisse. i 
vero nonnulli pracíer ea quae diximus etiam blasphema verba et sacramenta per deum iurant dei iram 
concilantes, hi$ quoque similiter deuuatiamus, ut abstineant. ab ciusmodi blasphemis verbis et a turando 
er capillos et caput atque similibus horum verbis. Nam si maledicta in homines collata non inulta re- 
inquuntur, mullo magis is qui ipsum deum blasphemat dignus est qui supplicio subiciatur. Propterea 
igitur omnes eiusmodi homines horlamur ut a peccatis quae diximus abstincant et. dei timorem animo 
comprehendant et sequantur. eos qui recte vivunt. — Propter. ciusmodi enim peccata et fames et terrae 
motus et pestes oriuntur, ideoque monemus illos ut abstineant a sceleribus gude diæimus, ne suas perdam 
animas. Nam si qui etiam post istam admonitionem nostram reperiantur in iisdem peccatis perseverantes, 
ii primum quidem dei clementia sc ipsos indignos reddunt, deinde autem suppliciis quoque lege constitutis 
2 subicientur. — Praecepimus. enim * praefecto regiae urbis, ut eos qui in illicitis iilis et 
impiis actionibus etiam post hanc admonitionem nostram persé&veraturi sint, comprehendant et ultimis 
suppliciis subiciant, ne e contemptione talium peccatorum eveniat ul. et urbs. el respublica per impias 
eiusmodi acliones iniuria afficiatur. Si qui enn etiam post hanc adhortationem nostram eiusmodi Ro- 


1 vero] 4x0 C | 3 avtZe rij qvosos] tie vovrov 
gXoscs L | 4 vovto« Le] vovrove MC (cf. v. 14) | K 
vov» om. C| 9 oixovvvow £y avrai] &vorxovyvov C | 
11 zódow M | rote avO'oonow cvvanxoAortro (0vvazo- 
Aovto M) ML] avv avOgoixov (sic) axoovto C 
14 vovrove C | ópoíos om. e | nagsyyvous2a L 


dere | 37 áuagrías om. c | 38 Quà vv owovvarv] per 
hos g | 39 xai et 40 robe om. C [| 40 avyxgipovci» avvoss 
M] vovtovs avyxgé ovas L, vovrovs avyxgUvoocs Cg 


3 ista RI | 5 ab om. RI | 6 ut] aut V! ut zi R. 
per] propter R TI 7 iusta om. V! | inueniuntur R 


15 anéxsaDQ'as C | 16 óousvscos L | veszós v«] vgvyócts | 8 corum RV T! | docemus RI Ve | 9 scriptari R 
(a ex v corr.) d L I 21 £x delendum videtur | 22 azéys- | 10 omnibus RT. I 12 hoo RI 13 blasphemia RVT* 
S , LC | 25 Aoi] ot Aoiwiol. C | Lon Aui C sacramento V | 17 facta V! | blasfemiae E | 20 omnib 
26 robe voiovvove C | 21 avro» (e)] avrov MLC | | omnibus hominibus T vulg. | p imus FT | 21 timore 


anoA£aas LOCg) axoMaóOas M | 28 vovOscíav L Cel vo- 
uod e,: M | 29 xoig avrois)] talibus (i. e. vo«ovvo«s) c | 
éuuévovtss C | 33 duudvorvas C E. iu LI »ovOscíav 
L Cz] vouoOscíav M || cvvéxev] A0 C et comprehen- 


R | 23 et pestilentiae] et om. V* | 30 subiicientur Beck | 
32 praecepimus V] praecipimus R vulg. | enim] enim 
et IUD? et T! 33 illicitis] et illicitis RI 34 et post] 
et del. T'* | 38 talem V 


UT LIBERTI DE CETERO 


€i» avrove, q oe saga v Üsgnóvov Ósov xara- 

00a. xai avrós yàg ò évÓotóravos Énapoxos, 
da» % rede TOL0UTÓ T4 stÀnuusÀovrrae xal vi 
ixd(xnaiv e avvove uj ámayáyg xavà ToU$ ut 
coe vouove, spórspov adv Kvoxo; Kavoa, vp vov Osov 
riot, Énsira. q xal v dt rudw dyavaxTrsiv. òxo- 
eváoevaa. 


on 
9ZTE TOYZ ATEAEYOEPOYZ TOY AOIHIOY 


383 


Nov. LXXVIII pr. 


Subtercelaverint, similiter & domino deo condemna- 
buntur. Et ipse enim gloriosissimus praefectus si 
invenerit quosdam tale aliquid delinquentes et vin- 
dictam in eos non intulerit secundum nostras leges, 


5 primum quidem obligatus erit dei iudicio, post h&ec 


autem et nostram indignationem sustinere. 


LXXVIII. Auth. LXXIX. Coll. VI tit. 6 


E UT LIBERTI DE CETERO NON EGEANT 


MH AEIZO AI AIKAIOY XPYZQON AAKTYAIQN 10 AUREO ANULO ET UT PRISTINIS RESTITUAN- 


KAI HAAITTENEZIAZ. KAI Z TR THN IIOIH- 
ZIN TQN 


TUR NATALIBUS. ET CELEBRATIONE DOTA- 
IIPOIKQGION ZYMBOAAIQON EI LIUM INSTRUMENTORUM IN LIBERTIS MU- 


TON AIEAEYOEPON Tl'YNAIKQN AYTOOGEN  LIERIBUS FACTA EX HOO IPSO IAM ETIAM 


HAH KAI TON TAMON NOMIMON IIOIEIN 
KAI TOYZ HAIAAZ TNHZIO XZ. 


NUPTIAS LEGITIMAS FIERI ET FILIOS 8008. 
EI AE K Al 1581 NUPER ETIAM ANCILLA FUIT ET IPSAM 


AOYAH ETTITIANE, KAI AYTHN EAEYOE- LIBERAM ESSE CELEBRATIONE DOTIS ET 


PAN EINAI THI HOIHEZEI THX IIPOIKOZ 
KAI TON TAMON NOMIMON KAI 
TOYZ EX AYTHZ rNHZIOYZ. 


NUPTIAS LEGITIMAS ET QUI EX EA PRO- 


CESSERINT 8008 R. 


O avrós Bacisis Ioavvp và dvdoboxav énápyo vàv 20 Idem Aug. Iohanni pp. Orientis secundo ex consule 


atoluxdv ngasvopíor v0 g, ànó vxávov ógüwa- 
elo xal mati. 
KHgooípios.) T, ie àmnávrov viv dy- 
Dew» nagà rov usyalov Ouov OeDouévov, qo» 


ordinario et patricio. 


(Praefatio.) Perfectis (nobis) bonis omnibus & 
magno deo datis, aestimavimus oportere et ipsi ser- 


ev 
ea ual avroi rde «Ov oixsvaw dAsvOsoías, ini , 25 Yorum libertates, cum & priori condicione a dominis 
sapa vOv Óscnorow rie nmgorégas dxaAlárrow TO vU- — liberantur, omnino eas puras eis et infucatas et 
u$, xavroío avroig xaJagác vs xal ávoOsUrove xal perfectas efficere. Et propterea etiam dediticiorum 
vsÀs(as dmr Tal ÓiÀ robro xai rie vo» de- luiuria liberavimus libertates et latinitates velut im- 
ditixíov vBgsosc «ac éAevOsolac du, xai rde — perfectas exclusimus et iterationes superfluas demon- 
inórgrac o dre aĩe deR lohEe xa «àc iterationas 30 stravimus et Iuniam legem et Largianum odivimus 
zspQrvrac ünégrvausv xai tov lun«w wóuov xai «ó zenatusconaultum utpote initio inaniter introductum 
Largian«» éuioácauev do a ry» xal xi d et recte postmodum reprobatum, solamque valere 
qz» sisayOàr wal 0QOc. vavsgov dxfsinuévor, xal 


Nov. LX XVIII (Authent. LX XIX = Coll. VI tit. 6: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1 (OsosciGopav, si re. ) 
et 2 in B 48, 26,1. — Epit. Theod. 18 (inde 1 et 2 BZ), Athan. 18, 2. Iulian. const. LX XII. 


mines deprchendant eosque tegant celando, similiter a domino deo condemnabuntur. Atque ipse quoque 
gloriosissimus praefectus ci quos reppererit tale quid 5 neque pocna cos secundum leges nostras 


ecerit, primum quidem dei iudicio obnoxius erit, deinde autem nostram quoque indignationem subibit. 


LXXV LII. 


NE LIBERTI IN POSTERUM INDIGEANT IURE AUREORUM ANULORUM ET RESTITUTIONIS 
NATALIUM. ET UT CONFECTIO DOTALIUM INSTRUMENTORUM CUM LIBERTABUS ILICO 
LAM ET NUPTIAS LEGITIMAS REDDAT ET LIBEROS LEGITIMOS. QUODSI ETIAM SERVA 
FUERIT, UT ET IPSA PER CONFECTIONEM DOTIS LIBERA SIT ET NUPTIAE LEGITIMAE 
SINT ET NATI EX EA LEGITIMI. 
Jdem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio Orientis iterum, e consule ordinario 
et patricio. 


Praefatio. Cum perfecta nobis omnia bona a magno deo data sint, ipsi quoque existimavimus 
servorwn liberíates, . a dominis priore condicione liberentur, omnibus modis puras et incorruptas 
et per ſectas esse cfficiendas. dc propterea et a contumelia dediticiorum solvimus libertates, et latinitates 
ut imperfectas explosimus, et iterationes superfluas declaravimus, et legem Iuniam atque Largianum 
senatusconsultum respuimus tamquam et ab initio temere introductum et postea recte explosum, et solam 


2 vxagxos C | 3 evoos L | " subscriptione carent libri, 
Ath., lu. '"EfspovjOrn tour 9xateq B- 
s«gíov (i. e. a. 535) Theod., quod probat Zachariae; de 
annis 538/539 cogitabat Biener | 9 rubr. Dots — - 
Jdayyereaías B. "dava robe ansAsv'épovs v Aosztov agu. 
cov daxtvÀóov xal nalwyevecíac u;y daicDas xal và 
Ei Ati. 1Iei stQosxquo»v xal ss9i asxsAsvO'épac Theod. 
11 waLvysvedíac L (et sic infra) | 20 *vzdoxo ML 
.21 *ógüivagip ML vulg. (et sic semper) | 23 T&Assov cit. 
AtÀ. cod. | 21 «vois xaDaoac va L) avveve «aOagas v« M 
ens poras eis j 28 sq. Cf. Cod. 1,5. 6 | dd, M 
drag. qerertiam L* | 30 latinotutas M latiné- 
tiec (latinatixac L*) val L | Abele ML | iteratio- 
uas M iveratíovas Li ivreratiovos Li | 31 Mes L los- 
Le M | 32 largianion L. largitianion M | xa2 om. € 


1 subtercelauerint Vvulg.] subtercelauerunt RT' | 2 et 
enim ipse AK [| 6 sustinebit 90 5 85g. Ro. LXXX. VIIII. V] 
9 non egeant aureo annulo aurco non egeant annulo 
R aureo anulo non egeant F J 16 nuper] 2. v. uel in- 
super TI fuerit. T“ vulg. | 16 celebraciorem RI 17 qui] 
quae V | 20 orienti 7' | ex consule] et consule V exc. RT 
exoonsuli vulg. | 23 nobis add. vulg. I bonis omnibus VT] 
omnibus bonis R vulg. | 24 exstimauimus R existimaui- 
mus vulg. | ipsi V] ipsas RV?*T vulg. | 26 omnino eas 

eis] eis omnino puras vwilg. | infueatas vulg.] in- 
fuscatas (infiscatas V!) libri | 27 efficere] accipere R Et 
om. V | deditiorum RVT' | 28 latinitatis Ri / | 
29 interationes superfluas V! iter actiones superflua T 
superflwas iterationes R 31 initio] inuito RI in initio 
R*y? T | 32 inprobatum R 


Nov. LXXVIII 1. 2 


abu ugatsü» r9» ο α]ðn Kere dxi vv Al- 
% 8 
évégp vivi. v0. stQàyua. qαονZ‚dn es. T d de 
ri WQeitrOv Tto) TO e iner vrmnxóo» fovAsvó- 
psvos xal avv0 v TsÀwÓttQow 

qOÀnusv det vais soocOÓT «aus ij 


384 


UT LIBERTI DE CEFT RAO 


romanam civitatem in libertatibus voluimus, non locis 
non aetatibus non alio quodam causam discernentes. 
Quoniam autem semper aliquid melius de nostris 
subiectis tractamus, et ipsum quod perfectius datum 


de doe msítocw 5 eat la] maioribus aestimavimus oportere adiectioni- 


ampliare: 


CAPUT I. 


odd vovvo Deenítousy, si vic dAsvOsooigas oluivr» 
5 Ospina,va» ab)rov moA(cas ar dαν p 
peíove (o õ y, àlloc Ktscvuw), loro 7taQà vovós 
roõ vóuov, c 0 x dAevOsolas 
pevoyv sivc xal vd r rovg» dq aer xal 0 
rij xalyysvegías Qíuaiov, xal ovx i dd, aitr- 
qs, vovro magà rie Bagslsíac Fri ovdi. Oarceras, sav- 
rod ovÓsuíiae moÀumQayuodovns, dla r «re dAav- 
Osolase' laxi rrávva vavTa Gvveusie) 


propterea sancimus, si quis manumittens servum 
aut ancillam suam cives denuntiaverit romanos (ne- 
ue enim aliter licet), sciat ex hac lege, quia qui 


an dd fts. napsnó- 10 libertatem accepit habebit subsequens mox et aureo- 


rum anulorum et regenerationis ius, et non iam ez 
necessitate hoc à principibus postulabit neque in- 
digebit omnino ulla scrupulositate, sed libertatis vir- 
tute haec omnis subsequentur. Hac nostra lege ex 


Leer. 4760s zuo» 15 praesenti die incobante: non enim aliquid borum 


vs »ouoduscíaus dw rij saoovons nuégas doxo . uae prius facta sunt perscrutamur, firmamus ergo 
M ag vu tà KunpocOev ysvouévom xspgusgyatóusda, onna praecedentis, ut valeant secundum eos quoe 
ga flats L 2 * xa ra cd rtgoscingóca, ders facta sunt modos. Sed haec quidem sic b 
si» gr v, ovs éyévovto vQóxOve. All vovvo — sancimus. 
piscis Axe Osoztitousv. 
CAPUT I. 


"Exsivo dd ztQoseniaxrmcopav, cess unddv unà usvà 
rede ius v9. vóuov flámresÓas và maTQprixà 
J vaya, asso 7 usie dvopoDerigausv, bp. d 
dds cr *Qoconov A&Lamev, xu 5b guy 
vovro» rõꝰ OsslsvOsoov dx ) 

Jonaauavos, ?) wavà. gidaixóuuaggov xoUtO xata- 

Qw 9 xal war' avt)» t9» i,? xovtO stQos- 
Oui. si yag xal) «ovo don, ae d ju - 
a pelo d xal voU xavQawuxoU ,o, dor. 


Adi d x iu , 25 qui libertatem donavit absolverit, aut 


Illud vero adicimus, ut nihil neque post hanc 
legem nostram laedantur patronatus iura illa quae 
nos sanximus, in quibuscumque omnino haec per- 
sonis servavimus, i t&men etiam ab his libertum 


fibertate. boe 
missum hoc relinquens aut in ipsa libertate hoe 
&diciens. Nam si hoc dederit, omnino qui manu- 
mittitur absolvetur etiam & patronatus iure, eo quod 
hoc ille expressit. Habeant itaque haec omnia qui 


voUro éxsivoc de. ixirœoas uà» ovv üxavca 30 libertatem meruerunt, verumtamén servent etiam post 


«avra oi 156€ dAsvOsoíac nEuouévoi, evlattérocay 
pi» xal ustà eg clics rij Glas Ókralw ré 
ais vo«xUvT9» avrov; Gyovg. Tiuz» zügav acido cà 
16 ys xaAo)psvo» obsequio» xol v9» i vv v 
de sicevnvsyuévr» roverentia». xai un» xal dm - 


hane nostram constitutionem eis qui ad talem eos 
perduxerunt honorem omnem reverentiam, et 

quon vocatur obsequium et reverentiam recte legi- 
us introductam; quin etiam abstineant aut man- 


. II summam habet Anonymus. Bodleienus (iu «i$ veagát vouoOscías «sq. y') ap. Zachariae Arusd. p. 218 


cap 
(cf- idem Ius Graeco-Rom. IV p.4) 


valere romanam civitatem in libertatibus voluimus, ita ut locis neque aetatibus neque alia re ulla 
causam discerneremus. lam vero semper aliquid melius. erga subiectos nostros meditantes ctiam 
ipsum 1" perfectius est datum maioribus incrementis augendum duximus: 

. propterea sancimus, si quis manumisso servo vel ancilla sua cos cives romanos declaraverit 
(neque enim aliter licet), ut is sciat ec hac lege eum gui libertatem accepit tamquam conseciarium ei 
aureorum an el restitutionis natalium ius statim furum este, neque id necessario ab imperatore 
amplius petiturum neque omnino ulla sollicitudine opus habiturum, sed vi libertatis haec omnia si 
accessura esse. Atque haec nostra lem ex praesenti. die initium capiet: neque enim quicquam eorum 

uae prius facta sunt sollicitamus, immo confirmamus praeterita omnia, ut valeant secundum cos quibus 
cta sunt modos. Sed hoc quidem ita se habere sancimus. 

II. Jud vero praeterea praecipimus, nc ulla in re, ne post hanc quidem legem nostram, iw 

atronatus violentur ca nos sanximus, quibus quidem in personis omnino ea servavimus, misi si ab 
dis libertum solverit is qui libertatem donavit, sive per fideicommissum hoc reliquit sive etiam in ipsa manu - 
missione hoc adiecit. Nam si hoc quoque dederit, omnino is qui manumissus est etiam a iure patro 
natus liberetur, quoniam hoc ille praecepit. Habcant igitur haec omnia qui libertatem meruerunt, verum 
tamen servent etiam post hanc nostram divinam constitutionem iis qui ad eiusmodi honorem eos adducunt 


omnem verecundiam et obsequium quod vocatur et reverentiam per leges recte introductem ;. iam vere 


3 Qiaxpivavces vulg. | 4 "c xosirvow dedi ex e) rò 
xosivrrov ML | * M 1 oviónsDa L traota- 
mus c; fovAsvóusOa Zachariae | 5 «o0 om. M | 8 av- 
rod] avrov vylg., i avroU B» | avrovs om. c | 18 84 

à ov» LB | 19 vó0xove L* | 21 di om. L 
23 j,) ju Cod. 6, 4, 4 (cf. ib. 3) | 25 rovrov 
M*B» | 26 gidinónpacao» B ,,. M. pe- 
xópuscov L | 21 xai om. LB?g | 28 xa) om. C | 32 ata 
om. 6 | 33 ayayove, B? | viuts Le 34 ófsequion M 

LI | 35 0993€ om. L | óseBerentian M r. 
pi» LB| 4nsxeo20o L 


1 uoluimus V!vulg.] uolumus RV? 2 etatis R! T* 
etates V! | causa "ut aliquod R | 4 et V] etiam RT 
vulg. [ quod] qui R I 5 a del. Osenbrüggen | estimaui- 


mus V) estimamus R existimauimus T'vulg. | adieoctioni- 
bus) eepoite 
11 generationis RI | ex om. RI | 12 printicipibus V! 
16 perserutantur V7'! | ergo omnia praecedentia ut 
omnia ergo praecedentia ut R raeocedentia omnia 
ut T ergo praecedenti aut V! | 17 eos quos] eos per 
quos V? T'*; eos deleri malim | 21 rubr. De reuerentis 
et obeequio patronis a libertis (a libertis R) 
praestanda et de ingratis libertis RT in marg. (ex Iu.) | 
22 illa] illa uero V? [ 23 sanoximus 7] saneoimus R 
sanotimus V | 24 serusbimus libri, corr. Beck | 26 ho 
adiciens Rl hes aditiens VT | 27 hoo RV heo Ten. 7 
qui] quia RI I 28 abeoluebitur V! | a om. R | 29 
heo T om. RI habeat V | 31ei RVT | J quod] quod- 
quod T" [ reuerentia RI | 34 introductum B! 


itis V3) adieotionibus add. V, del. ^] 


OR EGEANT AUREO ANULO 


eye2oea» 7 
axsÀsv)spo, vo0UtO x 7tQávrovras avadovimSi» xacà 
rede 4e roh, yeyoauusvovs voígtavtras vó 
xa) axoxaD(avarzes v noorégq vu. si yàg o 
He ayáougcrOv seas ¶ενν 0» Ücgnaápavov 
ssi eoi Beers buic sedi óiun 
rat Ümogeds dxvoows der roĩe ca h 
$0 ye, He nal ja tois xaO" pias e 5a 
P» xslsvomévoiw, h a» dàweacxo(uaDa td dÀsv- 


3885  — 
9v 7) d, 7] c , dE dv bus aut insidiis aut altis 
i quid agentes rursus servitutem sustinent secundum 


dicioni. Nam si n penitus ingratum 
5 donatorem permisimus, licet fuerit bene natus, sed 
donationes 
dum & nobis scriptae sunt legibus et in his quae a 
nobis cotidie praecipiuntur, quomodo 
p . „ usa numissorem, 
gr ro dv ig mavgóc nsQi TÓv amnele)Osgo» 10 est, ab eo 


Nov. LX XVIII 2. 8 
ex quibus liberti tale ali- 


his scriptas ] et restituuntur priori con- 
um esse circa 


pronuntiavimus in his quae du- 
jemur ma- 
ui aequalis patri circa li factus 
uid pati malignum aut iniurias for- 


deyevousvov xag" avrov «i ca aiv zxovngó» j vfosss sitan asperas et indecentes seu 


NY toaysías wal dscpemtsie v) vÀAnyàs 9 tAv xal 
1 x nva alas, 411 4 in 


Ayu vv dna, vq mgoréqp Oogousv 275) 
peti, Tij àv vay» Óvoudvov ragugyagíae xai vie qa 
radra dn] üzavrae axaÁlavtoytss, TO d, dà 


apo giro vsocTVa éi r tovtov vouí- rum legitimis 
pox dmodsíLecw ] maOOv ó tv dAsOsoíav qui libertatem 
der ñ xa oi ro írov ], uerà rovs signuévovs 15 probationes libertum in prio 
5 nominum quidem perscrutatione et propter haec 
dispendiis omnes eripientes, iustitiam &utem ubique 
et aequitatem et quod legislatorem decet et quod 


pe aut maxime 
intolerabilia sustinere dispendia Bi quid ho- 


3 convicerit passum se 
edit vel eius filios, post praedictas 
ri restituimus habitu, 


navrayov xal loo xal vouoDéty noémov wal agécxov placet deo et liberto et dudum domino conser- 
945 1 vs n TQ r n&Àas Ósoxóty qv-20 vantes. 
1 Aagavrac. Vers Jorma xal arcad] apos 1 Quapro ter sint quidem et liberti et ingenui, sive 


xal svysvéle, ats oi & dAsvOsQosviss, simso 

8$ cr TOUTO sre (unas, aita oi uera r 
iv tv vóuov sis dAsvOdoove dgaxvoUpavo, de - 
yeveis dà. jdn yevó fiovtocgav, xal t9» Ógeido- 


am, rium, toic dlevOsportaie &noüdóvoGap, des 


um manumissi sunt et evidenter eis hoc 


hi qui d 

largitum est, sive illi qui post hanc nostram legem 

ad ingenuitatem venient, et tamquam bene nati jam 
25 facti vivaut et debitum honorem manumissoribus 

reddant, ut non denuo et libertate (et) benenatione 


pj nal avrovs xal t dAsvO'sQías xoi ji svysysías — cadant tamquam indevoti ingratique convicti et a 


ley ndvovs 


* 


ixnegéi» ανε Gyvo)uovas xal dyaoíGtovs 
al d, toV ,, xaradsÜixaGpuávovs. or. 


U 


lege damnati. Erunt namque ita perpetue liberi et 


si manumissoribus eorumque filiis incon- 


a / ap ingenui i ^ 
ovre» q ee dAsuO'sQot va xal svysvsle, si rote 5 30 fusam et liberam suam venerationem et reverentiam 


Üuevaié xal voie rovro» zxauGiv dOóAeróv v& xal devotionemque servaverint, q 
vatis numquam ad priorem relabentur fortunam. 


Herd vy» davrõ ald vg xai reverentia» xal 
i n qulábauv: cw Àj vngovuévov o A- 
nora sic tz» luzoocOer» xarolus07,00v3t TUxr*. 


uibus videlicet conser- 


CAPUT III. 


Hi di vw dstslsv9égav GyayéaOas BovinDair xai 35 


yyneiav szxowjcagOas yaustrz»v Onowcov» dias o, 


Bi quis autem libertam ducere voluerit aut legi- 
dignitatis existens, 


timam facere coniugem cuiuslibet 


mp ages. 


Rule «ow oixs(mv — do Tipucitus. (Eiusdem loci 386, 26 29. summam ex Ath. habet lib. x ÓtagoQov d- 


abstineant vel a vi vel ab insidiis vel a rcliquis propter quae liberti qui 


| (ale quid committunt secundum 


leges de his scriptas in tervitutem revocantur et priori condicioni restituuntur. — Etenim gi neminem 


omnino i 


declaravimus in legibus iam a nobis scriptis in dsque quae 
1 | patris instar erga libertum se praestitit, ab eo quicquam mali pati, vel contu- 

i as vel magnum ef intolerabile damnum ? V 

ationibus evicerit is qui libertatem dedit vel etiam filii eius, post 


Jinamus manumissorem, qui 
melias forte atroces et indignas vel p 
erpessum | esse mi. 


alum csse adversus donatorem passi sumus, etiamsi e nobilissimis sit, sed donationes irritas 


cotidie a nobis praecipiuntur, quomodo 


subire erum si quid 


dictas probationes libertum priori s restituemus, quippe qui nominum quidem ambagibus atque 


inde oriundo omnes liberemus, usquequaque autem 
1 placet tam liberto quam veteri domino : 


anica mamumisti sunt, si quidem diserte hoc iis praebitum est, sive pie post hanc mostram 
ingenui iam facti, et debi 


tatem pervenerint, vivant autem 


iustum et aequum est et legislatorem decet et deo 
Jtague sint quidem et liberti et sj Ane sive qui 
egem ad liber- 

tum honorem manumissoribus prae- 


sient, ne rursus libertate et ingenuitate priventur ut inverccundi et ingrati convicti et a lege condemnati. 


Sic enim erunt perpetuo liberi et ingenui, 


si 
verecundiam et reverentiam et pietatem custodierint, q 


nem relabentur 


us eorumque liberis sinceram ct liberam suam 
uibus servatis certe numquam in priorem condicio- 


III. Si quis autem libertam ducere voluerit et legitimam uxorem facere, cuiuscumque dignitatis 


3 vovrov L || vóuovse] Cod. 6, 1, 2. 3 (ef. 3, 11) | 8 525 
— stap' in- om. L | vópos] Cod. 8,55 (86), 10 | 9 à» 
en. LI ávaczoiusD9'a fr ávacyousDa MLB! | 12 f 


v 
ada dgóprro»| maxime intolerabilia e | 13 K- 
cryvas (sic) LI éniovrvas Li | 14 *4AdyEos B? (cf. c) 
dAdyEss ML vulg. | 15 xai om. c | o£) 7 Be, om. Bf | 16 post 
axslsvOsQo» verba diayevousvor — storngóv ex v. 11 
err. repetit L' d“ H docopev L | i7 stegssoyías 
B» | d. vavvge B? | 22 sixeo] et € | 28 aysojuovas 
vs xaà axaoícvovs dAsisyxudvovs BP | 32 reuerentían L 
eeferentian M vip» L s. v., B | 35 xai] aut C 


[4 *? , 


uL 


4 nullus V* [| oiroa om. R | 7 scripta RVT I 8 pa- 
tiemus V! | 9 qui] quia V* 55 
RI | 12 intollerabilia RFT | 13 propriationibus V | 
se — 14 filios V* in ras. | 15 constituimus R restitue- 
mus Beck | 16 persorutationem FT I baec VT] 


nostram R ^ 
26 denuo] de uno 2 41 et add. vulg. | 29 filius R. 
31 eonseruans RE | 32 ad om. V! | 35rubr. Si libertinam 
suam patronus uxorem (uxorem om. T) habere (duxerit 
uel hs R) maluerit RT' in marg. (ex Iu.) | ducere 
RT") deducere VT' | aut] et B 

49 


Nov. LXXVIII 3. 4 2306 UT LIBERTI DE CETERO 


yammà cvwrertére ewnÜólenz: veíryv yào móvqw  rwmptialia confcist docnmenta; hanc enim solam 
pd ; Bp w.  manumissionem obeervationem adicimus. Et r 


yapixov sn» ii νον va we) avysvQ xal vq 10 
aur Q«idoyov amodsiEovasv., id 


CAPUT IV. 
Kal obro vàw noaypávov xal «nc dN, vd. Et ita rebus et veritate toti efficimur, ut si cui 


yivónsDa, diva d r wal ÜovÀsvovcyS v, yvvwixós etiam er serviente muliere procreentur filii et volu- 
4E «vrü5s yivoivro maid; BovinOsi, dà hee der- exit ille postea mulierem manumittere et dotalía 


no ví r- c jů/ y cal ros er fillis competet libertatis simul et suorum ins, non 

zaigiv douógs. «0 *& vis dÀsvOegías Onov wal Hd rj l nobis specialem libertatem in filiis fieri 

(é«cxov* ovx ébubTrovvrov snow id.a- et simul manumitti cum matre aut eam vel 

dove 4 ind vois sa40i yevécÓ'm:, der; ante eam forte libertatem accipere, sed scriptione 
ov - vr mrt cure 9 xai 20 nuptialium documentorum mox eis etiam li 


4 "zs vp wy) 7) xoi 
n abvüe imos «v MAsvOspíaw lager, àÀÀ ama vj donamus. Quod enim maius utique ostensurus est 
7575 víw ya GuuBoAciov d de curoĩe xc) pater Hbertatis filiorum indicium quam [quod] uxorem 
ri élsvOspíav dH. vi ydo a» msibov Ós(- ostendere liberamque simul 7 ROM nuptiaum 


Feses à mri dim ro- caiò ar onusiov 5 rd documentorum conscriptione miles relin 
y d. xal dAsvOdgav Ouov xal yyrata» 25 quens cui suarum ancillarum ipsa do- 

vj vOv yapixow οοπHõ˖Hq c yep); 2 y&p cvoa- natione legati et libertatem dare videatur, quom 

ria rue xaralamow sQecsior TOv oi, vuv) Ózoa- non m i r, si documentum nuptiale con- 


zóvro» avr] vj docs vov soscBsíov wal ̃ij dÀsv- scripserit, habebit proprios filios ex hoc solo et 
Seeta Di0óvas t, mas oix a» moÀÀQ uaGÀlov ó liberos et legitimos successores? Neque enim T 
arije, si ved yt cvuBoAciov yausxóv, Nes robe áav- 30libet eum putaturus erit voluisse filiorum quidem 
rod zaidas d avrov di; rovrov wei wóvov xal te - matrem legitimam esse et hoc tam magnum ei do- 
Üdgove xal ysrGíove Óiadóxove; ov yd à» rie avvó»v nasse opus libidinis, Droprue autem filios ex suo 


a xal «nAsovtoy avt) xai, 0 αιν nas 
dove, vov: éavro) q vida «ov; dx r. avrov 35 
r Ovsos&rov Kr, xaralwmávss OovAm ortas. 
Tavra di. e udv vndo vov dlsvOsporaw óuoios 1 Haec similiter quidem pro manumissoribus simi- 
di dn rh d 0 e évoueDerígagsv. si yap Iter autem pro manumissis sanximus. Nam si es 
p "à ÉungosOev slonudva voie dlrvÓsQerai gv- quae in praecedentibus dicta sunt manumissoríbus 
AaBopsv, Óxvngotépovs iGcx vos dvOoo ovs stsgi ti» 40 non servamus, segniores forsan homines circa liber- 


cit. nuptialia componat instrumenta: hanc enim solam observationem post libertatem requirimus. — Atque 
fili tam ante quam post dotalia instrumenta nati liberi et ingenui sint, ct legitimi utique heredes patri 
suo, petitione aureorum anulorum et iuris restitutionis natalium liberati, nulla omnino a reliquis in- 
genuorum coniugüs differentia admissa. | Libertas enim matris et insuper nuptiale instrumentum subolem 
et liberam et ingenuam ei successuram patri demonstrabunt. 
IV. Atque ita tota mente versamur ín rebus et veritate, ut si cui etiam dum mulier in servitute 

ex ea liberi nati sint, isque postea uxorem manumittere et dotalia instrumenta componere velit, si 
cum dotalium instrumentorum scriptione etiam liberis tam libertalis quam legitimorum ius competat; 16. 
que jo qn specialem in liberis libertatem, ita ut vel una cum matre manumitiantur vel der aua 
cam vel etiam ante eam forte libertatem accipiant, sed simul cum scriptione. instrumentorum nuptiali 
statim iis etiam libertatem largimur. Quod enim maius libertatis liberorum signum pater daturus ett 
quam quod urorem liberam simul et legitimam ostendat per scriptionem dotalium instrumentorum? Nam 
si miles qui legatum suorum servorum alicui reliquit ipsa datione legati etiam libertatem dare videtur, 
quidni multo magis pater, si instrumentum nuptiale scripserit, suos filios ex: hac quidem sola re et liberos 
et suos heredes habiturus sit? Neque enim putaverit quispiam eum voluisse matrem quidem liberorum legiti- 
mam esse ac lantum ei voluptatis incrementum este gratificatum, liberos autem suos ex ipsius semine natos 
1 relinquere servituros. — Haec pariter tam pro manumissoribus quam pro libertis sanzimus. Nem misi 
ea quae prius dicía sunt manumissoribus servemus, segniores foríasse homines ad libertatem largiendam 


1 evvravric2o P 2 ánarrovpsv] adicimus c | 5ye | nes R [ 5 pristinum RFT Ii | 6 nullamque] nullam (scr. 
pv om. P et c | 8 avvomscio» L | 11 &xodsi5oves | m. 2 ia spat. vac.) V | 7 ingenusrum R j| 12 ueritate V 
ip ue: xal «ns à Hes P Jevisvaaorc P | | vulg.] ueritati RT | tuti (tuti tuti Re) RT | efficiamur R 
» xal om. e "E 2 ; : 
» wal P, et c | 21 eA apa u LPg | 25 xa) | eccntur R | 14 mulierem postea RH 15 dotis inscriptione 
iu ia (dAsvOdoac L5) Le] dd i M | 26«g. Cf. | (ef. p. 383. 16)] dotalium scriptione Beck | 16 eompetit R 
Cod. 6, *1, 1. Dig. 29, 1, 40 52 1 27 stoeefsiov) competebit V! | 18 et simul) et om. R! | post eam FT 
«ov s. v. L | vro) ancilarum (i. e. Oe | postes RTI vulg. | uel ante V* i» ras. | 19 seriptio- 
vay) e | 31 4 avrov di vovrov da uóvov] ex heo | Bem 
solo g | 33 jh L R3 T^ | 23 libertates RI inditium R*T) iuditium Ri F- 
quod om. vwig. | 27 nuptiali R* g 28 ios filios V? 

3 et qui] et om. RI VT | 4 sui d R'!Tvulg.] s cum | in ras. | et liberos] et om. R | 33 natus V! 38 autem 
spatio vac. 12 fere htt. V* sui V* sint R | suoi | om. R | sanocimus RT || 40 fortasse R 


NON EGEANT AUREO ANULO 


17,9 a laude guloriulav ànovaMdaousv* zuiv dà da 
nager 37:0vO? vàc dAsvOsolac xgavaiv vs nal layésw 
gerd év Tfj na ue dvOsiv «s ual avtávscÓa: so- 
Ar. aa 4 dj rare fvsxa «5€ i. vu⁰ug xal 
IMS IT in rj omi «nÁuovrovs Tod- 
e eue d re cic 40 5e acòe 9a Ds 
vie v 196 TOY VnnxOOV 2a. 


887 


Nov. LXXVIII 4. 5 


tatis largitatem efficimus. Nobis autem omne extet 
studium subsistere libertates atque valere et in nostra 
florere et augeri republica. Etenim huius causa de- 
siderii et in Libya et in Hesperia tanta suscepimus 

b bella et pro recta ad deum religione et pro sub- 
iectorum pariter libertate. 


jos ante 
ntoninus 


"dvvowiwos ó «ji wos éxcvuos, lE ovxso wai 10 Pius cognominatus, ex quo etiam ad nos n 


ais T]m&C và «ijs xοM/op e rohr Au,, 
SH TtQOTtsQOv 7X & tw 9 
xóo»w airovusvoy xal oveac dx r xalovusvor per- 
egrine» sis (cpoix)v evydvsiav ive: GU 
dv xo m) 


se rare rrôdlae 
c % ;;gorsQov abvouusvoy év wewq) d idee vote beru- 
s60«6, r wal vusic rovro 0r) «o Tis sradeyysvsaiae 
* ei " bur xv voc q 
vovwror» did, xal gnulas stapeyonevor a 
e „„ xal vie 3 landete 
Qaópevosv avOsvtías axaciw ópnoícs xe vnmnxóou au- 
vóOs» did. dzoxaD(cvausv yàp vj ꝓbost robe 
ve aUysvs(ac áfiovs o) xaO" A «ó 1 ada 
aur épabye vo)s alu, sxagà và xsxtruésyc» 
1Ésovuadvovs, Íva xa) taUto» usyüAnv rid xal ysyexqv 
d rote ijurri goss vstrxóow stoocD'einuav. 
(CEstiloyoc) Oo voívvy 9nlo «rc vàw Unyxóomv 


derm và» al- 20 lositatis praebens 


haec pervenit, ius Romanae civitatis prius ab uno- 
vo- 


ucens 


t Constantinum maximum sacra - 
tis conditorem filiorum prius tos 
pm in commune dedit subiectis, sic etiam nos 

oc videlicet regenerationis et aureorum orum 
jus unicuique petentium datum et damni et scrupu- 

i occasionem et manumissorum in- 
digens auetoritate omnibus similiter subiectis ex hac 
lege damus. Restituimus enim naturae ingenuftate 
dignos non per singulos de cetero, sed omnes dein- 
ceps qui libertatem a dominis meruerunt, ut et hanc 


25 magnam quandam et generalem largitatem nostris 


Bubiectis adiciamus. 


(Epilogus.) Quae igitur pro subiectorum indul- 


guAavOgonías napfovrn và ijurxee rr xà» xd 30 p placuerunt nostrae clementiae per hanc legem, 


vq» vóno, ravra s) o vnsQoy: uavOüvovca rode s- 
igo vznxoow [xarà ravrg» T» svOa(nova al 
95a Nονẽꝭj/,à¶ꝑ h dd mooyoauparov oixsiov ie rad 
ys waà d» vais énagyiast, ets nah dx vOv 7us- 
im wvnanxóo» dg 
o avrOv vouoOevovstsc. xoutíjoes òd & vóuosc 
4 «oic ia Gzac: xal toic ust' avróv dnogac- 
vovGs 0, v0 yap qÜdacav oV xaspiegyalóusDa. 
Dat. xv. k. Febr. CP. imp. dn. Iustiniani pp. A. 
ann. XIL Apione v. c. cons. 


Babe et floreant et augeantur. Etenim Auius 
imis ond cum pro recta de deo opinione tum 


la. 539] anno XII. 


aec tua celsitudo cognoscens nostris subiectis fa- 
ciat manifesta per programmata propria et hic et 
in provinciis, ut discant qui& nostrorum subiectorum 
per o curam habemus ea quae pro utilitate 


idr x5n0óusDa xd mpós Àv-35 eorum sunt sancientes. Valebit autem lex haec in 


subsequentibus omnibus et eis qui post eam emer- 
serint casibus; quod enim recessit non perscrutamur. 


Dat. kal. Sept. OP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
pione viro clarissimo consule. 


ué in nostra re- 
tanta bela 


donavit, et Theodosius iunior post Constantinum Arbe sanctae huius civitatis conditorem, ius libero- 


Epilogus. Üuaccumque igitur pro 


beralilatem subiectis nostris imperti 


dit, 


amas. 
commodis hac quoque in legc potentiae nostrae 


lacuerunt, ea tua sublinitas cognoscens subiectis nostris [in hac felici civitate] per edicta propria et hic 


25 is prorinciis manifesta faciat, ut intellegant nos subiectis nostris omni tempore pr 
utilitatem eorum pertinent sancientes.  Valebit autem lex in omnibus qui futuri sunt. casi 


e, quae ad 
quique post 


eame emerserint; neque enim id quod praeteriit. sollicitamus. 


7 dn subiectorum pariter c | 10 zf»tovivet o 
r avosBslac érowvnos) immo M. Antoninus Caracalla 
(cf- Dig. 1,5,17) | 11 xavzes L | 13 airovpevos] petites c ] 
peregrinon ML | 14 &yov Haloander] ayer libri , énsi- 
vos! ille hoo c | 15 5 Cod. H » E ny 5926. 
pp] &qogut» «al xagezó (naosxo b - 
C ne L 
30 xa»«qds vq »oup ML) per hano legem c | 31 rev 
35Àev«a: malit Zachariae sine causa I 32 post O 
verba Üeinusv* 00a r — tq fMETÁQQ Her 

) err. rep. M! || a — d de omissa in c seclusi | 
om. hr 


(v. 28— 
39 subscr. xv. k. Febr. M] xaAavydow he 


ge At. i gefQovapiq Theod. kal. Sept. 8 | CP el 


CER - ÜP Jf imp. dn. Iustiniani pp. a ann. II. Mc] ga- 


aeAsíat "ovovuunso? só g Ath. Bacusíac Frei eB' 


Tod. | 40 Apione (sit) ue. conss. M(ci vsevsie rev 
«szaogvsavatov And Theod. d,, Antes Ath. 


1 8 omnem J ocemmune R* | existat 
R | 8 «t huius enim V! | *eause desiderii] oausae (om. V, 
desiderio übri | 4 libia RVT | esperia — 9 eequimur 
scr. R* in ras. 2 vereuum | 5 ad] a R(9), corr. E? | pee] 
de T, om. RI) [ 12 petitus] petitum vulg. ps peregri 
V:]16 prius ius petitum] inspeotum Ri | 19 uni- 
que R | 20 praebens T vulg.] praebentem RTV prae. 
bentes R indigens T vulg.] 5 | 21 ex) 
et RT! del, T1 | 22 ingenuitatem V | 24 et hano] et hano 
nostram V, et om. RT | 32 per programmata] propter 
gramata R | 34 pro om. V' 35 sunt om. V | lex haeo 
VT] haeo lex R vulg. | 36 qui] quae At! eam) postea 
V3T |j 39 subscriptionem praestant amb. I Ambra- 
Min Root Bamb. I Ambr. septemb. V | oap. V I impr. 
don. Iust. V imp. dnn. Iustin. Bamb. J imp. dónus Iust. 
Ambr. 3 consule ante Apione coll. Bamb. I | uiro ola- 
risimo V uo. I. issimo Arar. 
49* 


Nov. LXXIX pr. 1 900 APUD QUOS OPORTEAT 


060 LXXIX. Auth.LXXX. Coll. VI tit. 7 


IIAPA TIZI XPH  AIKAZEZOAI R APUD QUOS OPORTEAT 
MONAXOYZ KAI AZKHTPIAZX. CAUSAM DICERE MONACHOS ET 


ASCETRIAS K 
O evvos Baclsse md c dir àgpenianóxe b — Idem Aug. Menae beatissimo archiepiscopo et 
xal oixovusvtu rer. generali patriarchae. 


IHoooínsov. Hedyua he an rah re ve raefatio. Rem cognoscentes non rectam fleri 
gast den a laα ovx ogOOv yívea Das Sund xonq 1 regia civitate communi lege aestimavimus hoc 
vópq rovro %), àoyóuevo. uàv àxó vavrus — mederi, incohantes quidem ab felicissima civi- 
rje avd. móÀsesc, sic azaca» Oi. avtóv v 10 tate, in omnia vero eam quae subiecta sunt disten- 
darin éxvsivowrsé. rade yag ry xis ogOodótov dentes. Quidam enim volentes corrumpere ortho- 
xiícraee Geuvóryra Boviousvos Qiaugsiosw, sí viva — doxae fidei honestatem, si quidam litem habuerint 
qu Trois did ñ sQos uovaxovs i] stQóc do- quu cum monachis aut ascetriis, civiles 

vQía6, ei voie ntoAstixole aoxovdey, oí d auer in- el de at ilii mittunt executores praesumentes 
ou zpdxropas dE ioõ s Aq «s ysvécOas cov 15 accedere intra loca sanct& et monachos trahere at- 
dach voro» xal uovaxovs éfsi«ss" xai uovactQícus que monastrias vel ascetrias inquietare, forsan eas 
o d, évoyAsiv igc€ xal dÜsatow oí9aw: dune non videntur: et hinc jam et confusionem 
x&»vsUvOsv vfQuw Ts xal GVyyecw Ov H ve, non parvam adorabilibus fieri locis. 

stQosxvvnsoie yívsaD'as võnο⁰ẽt. 


CAPUT I. 


dia vovro voivuy Üsenitousv, si r olavovr Exo i Proptere& igitur sancimus, si quis quamcumque 
qu xQós vuwac và» svAafsccatow dονẽm ij vov — habuerit causam cum aliquibus venerabilibus sancti- 
Ly jeg sag)évo» i yvvcixOv d» auovacvnoíos monialibus aut sacratis virginibus aut mulieribus 
ale oο , tQ OsoguAsotátq nóÀsos dxdctge .- — omnino in monasteriis consistentibus, deo amabilem 
Gxóxq , vov d xdu⁰jð xai hr, mdons — civitatis illius episcopum interpellet, ille vero mittat et 
sspuvótgr0s Ts xal svGynuocovys và ne re t 25 cum omni honestate quae sunt de personarum prae- 
sxQocoto» szagovcías Ókarártav, sive dos d: vov sentia disponat, sive oportet per abbates sive per 
qyovuivov sra dd cow dzoxo.gucoíoy» sivs , , — responsales sive per alios quoslibet hoc fieri; ipse 
eov two» nagayívecJQa. avrov Óà u, *Z6 ísqa- vero cum omni veneratione sacerdotali causam exa- 
riais da ͥ xuros r mQüyua éLevüluy xal xoívsw, minet et iudicet, et civiles non sint penitus eis iudi- 
xal scolerixoUS i slvas mavrsAns avroi$ Üixacrás 30 ces neque confundant eorum honestatem, cum idonei 
prdà xoavaiaqóvew v/v avrOv Gsuvórgra, ixavów Zint deo amabiles singularum civitatum episcopi et 
Ovrov n Üsogilscvaxow éxdctne sse dstiaxOTOV 


Nov. LX XIX (Authent. LXX X = Coll. VItit.1: gloss.) Graece extat in M (om. L 2 dnd rubricam cf. ad 390,16). — 
Epit. Theod. 79, Atlan. 1, 15. (inde Coll. const. eccl. III 1, 15) Nomoc. XIV tit. 9, 1 p. 536 Pitra. Julian. 
const. LX XIII. 


LXXIX. 


APUD QUOS CAUSAM DICERE OPORTEAT MONACHOS 
ET SANCTIMONIALES. 
Jdem Augustus Menae sanctissimo archiepiscopo et patriarchae universali. 


Praefatio. Rem non iustam comperti in hac regia urbe committi existimavimus communi lege 
eam sanandam este, ut initium quidem caperemus ab hae felici urbe, ad omne autem imperiwn nostrum 
eam extenderemus.  . Nonnulli enim orthodoxae fidei Clin n minuere volentes, si quam Forte litem sive 
cum monachis sive cum sanctimonialibus habent, civiles iudices adeunt, i autem executores mittunt, qui 
sacra loca intrare et monachos extrahere et sanctimonialibus sive ascetriis molestiam exhibere audent, 
quas forte ne videre quidem liceat: atque inde non exigua iniuria et perturbatio adorandis locis infertur. 

IL. Propterea igitur. sancimus, i quis qualemcumque litem habeat cum quibusdam eæ religiosissimis 
monachis vel ex consecratis virginibus mulieribusve quae omnino in monastertis sunt, ut deo carissimum 
civitatis cuius est episcopum t, is autem mittat et cum omni gravitate atque e fmi god aui 
sonarum praesentiam pertinent statuat, sive 5 sive apocrisiarios sive s& alios i noten 

arere oportet; ipse vero cum sacerdotali gravitate causam examinet et diiudicet, neve sint omnino 
vieides is iudices neu gravitatem eorum ignominia afficiant, cum deo carissimi cuiusque civitatis episcopi 


1 rubr. Hiep) uovaydw Oiabtoudvco Theod. | 2 xe | meme 7'| 6 generali om. R | 9 ab hao T'*vulo.] a RV 
ML) det Ack. | 3 «cà ML) j; Ath. | 10 avvóv M avvo | hac T1 J felicissima hao ciuitate Ra felicissima ciuitate 
M* (cf. 389, 24) (12. r quidam (i. e. reg 17 «a | hao V | 10 omnia uero RI omni uero R FT omni 
om. € | 18 xavrevOev] Gs dvrsvOsv malit Zachariae | | uero looo V* omnis uero loca * vulg. | eam RTI es 
21 dH, M Nomoc. XIV tit.) Fon ur er Zachariae | VT*|11 corrumpere] eorum rumpere K7' | hortodoxe 
non recte (cf. 390, ) | 23 Harne] iliius 6 1 25 «s «xaà | V | 12 si quidem V vulg. (si quandam Beck) | 13 asi- 
— 29 ceuvovgros bu scr. M | re xal svoxnuogs)»ns | steriis R VT asistis T* | 16 monastrias T ] monastiss 
om.g | 28 xagayívssOn:] hoo fleri c | er 7$] cum | V! monasteria RV? T [| ascisterias V asistrias RT in- 
omni (i. e. rr done) € optime uietate V! inequitare R in & T! | 17 iubentur 
— — ͤ ñ8 —ꝛ—xñ—-— F 18 locis fleri R | 24 illius FTI vvig.] om. RT 

1 R LXXI (sic) V | 3 oportet FT | 4 assistrias R | interpellet] terpellet ia ras. V 25 eum] eum V*| 27 re 
asistrias T1 asisterias ascitriarios V | 5 menne V | «eeales Ri | 29 eis penitus R [| 31 sunt V 


CAUSAM DICERE MONACHOS 389 Nov. LXXIX 1—3 


gal và xsol «76 dune xal và a xe acgpals(as «ov — quae de lite sunt et de cautela iudiciorum disponere 
Qixév Oiatvsov» xal xoivav avrds Gauvos vs xal St iudicare honeste atque sacerdotaliter et secundum 
la 80s xarà vovs vÓMOvs ro ure xal vov; leges nostras et sacratissimas regulas. Sic enim et 
Oaíovs xavóvas. ovro yàg xal of vwwa Aóyov Kys» qui aliquam rationem babere putant merebuntur iu- 
oionavos Tsvtovtas víy Oiaíov, xal s Gsuvótrs và» 58titiam, et honestas sacratorum inviolata integraque 
lac aOurós r xai áxéoaios u,), servabitur. 


CAPUT I. 
0€ voivuv Ó vónos Lr, xal dyévo ri gvla- Communis igitur sit lex habeatque custodiam et 


xjv saoa rs TOv dvJolorávow» énáoyov vOv év àxd- u gloriosissimis praefectis qui per cunctas existunt 
cas Óvrom rale Üiouccsg. (ri va liÀvo(dos papà» — diocesis (et Illyrici dicimus et Libyae Italiaeque et 
v fign "Ivalías vas «al «5€ Óossoc 05s) r 10 Occidentis totius) et & gloriosissimis praefectis utrius- 
«s ávüoforávo énáoyov vie éxatépac Pu «ov «s que Romae et magnificentissimo prasvore populorum 
gerscrarov stpaítopoe vOv dium xal và» et judicibus gentium eorumque officiis, et nulla elus 
abr ] vOv dd xal r avrov ta, Gr flat omnino corruptio, sed integra ad honorem reve- 
inler «vroU , savrsÀos smagapOooáv,  rentissimorum monachorum custodiatur. Haec autem 
» dw4gaiov avv» nQós Tiu» vOv siAafscrárow 15 etiam tua beatitudo cognoscens et ipsa custodiat in 
oraz ꝙꝓvulerrrao dt.  savra dd xai 5 ar paxaoió- bac felicissima civitate et eius confiniis (et litteris) 
we pavÜdvovsa avt vs magaqvlcfaro i vavrgs utatur ad deo amabiles civitatum metropolitas, quo- 
vie svÜa4uovos sÓÀscoe xal vOv avtis e νiν⏑]0 rum ipse suscepisti ordinationem, praeponens pro- 
gappací vs xeno q spoós «ov Osogisis vow xó- priis litteris hanc nostram sacram legem; verum illi 
ev wytQonolíitae o» avrog d»aüédstos v3)» xeipo-208ub se constitutis episcopis haec nuntient, ut ex 
vovíav, sQorüvrOovgCa vw oixsíov yoauparov vóvUs paucis litteris una continuatio legis ad omnem per- 
jue» ro ge vóuov' ol d rote vx avto)s dz — veniat dicionem. Sed etiam accelerari lites sanci- 
€xóxX0oi& TaUTa pnvvgovgi», dere dE ollyov vovrov vov mus monachis illatas, ut non mens eorum occupetur 
yes oc mía» Guvéxtav TOU vOuov dp  üxacap circa litis sollicitudinem, sed velociter liberati sacris 
2 aiv TZ» uin. All xal émsvagovsc Oa. rde 25 operibus obsecundent. 
dl xas DacsiLousv rds uovaxoic dzxayopuivas, aera ui) 
tij» Qiávoiay avra aum „Liege. ss0l rds vie dns 
ggorvrídas, da OQ'àvvov asta llayévras vv Hd οννο,) 
lere avtíyecO'a;. 


CAPUT III. 


"oro toivvv» ó ad rabrd xi mokrrov, si uiv 30  Sciat igitur qui 3 baec aliquid egerit, si qui- 
ir n & votcbrgs évsyxsiv yñ po . os dem iudex sit qui talem proferre sententiam prae- 
ri v ox? danladwlerra. ola ee vc D gel. — sumpserit, quia ab administratione repellitur tam- 
€«$, voir «s decem librarum auri &u« vj avrov quam divinitati contumeliam faciens et poena decem 
vále Dnpic0seraa vq) lf, in, dojnsouévp librarum auri una cum officio suo multabitur sacra- 
Tapis. oi di ys mQaxroQsS oi voÀwcastse xe 35 tissimo nostro danda aerario; executores autem 
syaysi» dl Ünxóuvsggw dr avrov td» Osogpils-  praesumentes offerre omnino admonitionem ab ipsis 
crézev int % wcvécO maar xai xaJagyésDo- deo amabilibus episcopis prohibeantur et retrudantur 
car dv vois xalovudvois Óexasixols, to.vàg rde stoos- in locis quae decanica nuncupantur, e compe- 
swovcas vpétovrss wal éxBiflaguóv oi TO load tentes passuri, exactionem nullam de cetero agere 
sQesayaysiv GvyxoQovpsvor. 40 permittendi. 


sufficiant ad ea quae lites litiumque cautionem spectant. definienda easdemque graviter et sacerdotalite 
secundum leges nostras et divinos canones diiudicendas. Ita enim et qui iusta ratione sese uti existimant 
ius suum consequentur, at sacrorum gravitas integra atque incolumis servabitur. — 

II. Communis igitur lez: sit, atque custodiatur et a. gloriosissimis praefectis qui in omnibus sunt 
dioecesibus (lllyrici dicimus et Libyae ct Italiae et totius Occidentis) et a gloriosissimis praefectis utrius- 
que Romae et a magnificentissémo praetore plebis et praesidibus provinciarum eorumque s es ne ullam 
omnino corruptionem patiatur, sed ut integra ad dignitatem religiosissimorum monac servetur. 
Haec autem tua quoque beatitudo cognoscens et épsa in hac deu urbe eiusque confiniis custodiat et lit- 
teris utatur ad deo caros civitatum metropolitas, quorum ordinationem ipse suscepisti, praemissa litteris 

Hs Nac sacra lege nostra: illi autem haec episcopis sub se constitutis nuntiabunt, ut ex brevi hac 
scriptione. unus un fenor per omnes agetur regiones nostras dicioni subiectas. Quin etiam ac- 
celerari sancimus te: monachis intendun(ur, ne animus corum litis curis occupetur, sed wt iis quant- 
ocius liberati operibus divinis vacent. . 1 . . 

III. Sciat igitur qui quid adversus haec egerit, si quidem magistratus sit Ep eiusmodi sententiam 
ferre ausus sit, fore ut et magistratu exuatur, quippe qui drum iniuria 3 poena decem librarum 
ewi una cum officio suo multetur sacro nostro aerario praestanda. — Excecutores vero qui omnino com- 
monitionem afferre ausi sint, ab ipsis deo carissimis episcopis prohibcantur et recludantur in decanicis 
quae vocantur poenas dignas subituri, neve iis executionem cuiquam inferre in posterum concedatur. 


2 avràc om. | 10 sg. Tov «ve dvOobovárvov Ónágzov | illiriaci V iliriaci RI libie RV T | 12 et nulla] ut nulla 
11 *vnágxov cum M* vulg.| | Osenbrüggen I eis | 15 tua etiam R [ beatitudine Fi 
23 rohr om. € | 33 sow; | 16 confiniis vulg.) confinia libri [ et litteris addidi (sim. 

M | 34 9o9gao, Serimger ex s] dHοEquu M [35 oí | Beck) | 17 ad] & T, om. R! [| 18 suscepisti (suscepistis 

04 Zachariae (cf. c)] ei dd M | 39 xal om. e | od M | ipse Vf praeponens VT] proponens R vulg. | 19 hanc] 

(V Theod.) nullam (i. e. ov9éva) € ao V! [ 22 etiam) etiam oi V* | 23 illabatas V illibatas R 

inlibatas T! | 30 Sciant V vulg. | egerint V' vulg. | 

32 quiaministratione Ri quia a ministratione R | re- 
2 honestate RI sacerdoliter RI | 4 rationem V vulg.) | pelletur vulg. | 35 dando V* damus T'! | errario RT'? | 

ratiocinalionem RT | putant Ti] putantur RVT? vuig.|| | 38 quae om. V' | deoanea R! decaneoa R T1 decan- 

b integrataque R* integra RI I 8 a om. R | 9 illirici tioa V! caneca (caniea pr.) T. 


Nov. LXXX pr. 


(EniAoyosc) Tevrov xpavoovros «09 dh, si c 
xe Toa vOv» s)Aafsevaxov uovayov v nagOévov 
7 W, Ole isQomávorv wei 


4 svayéci pmova- 
evnolew olxovyvrov Kro:. » 


wai pde 2 


gov «al monasteriis 
vij cats ve dr army vie abr jdn rõhous éyoá- 5 ricis etenim et 


Ys , 0U$ xgaTsiv xal xvglovs slvas xazà saeva fov- 
u v 


Dat. vr. id. Mart. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
ann. XII. Apione v. c. cons. 


II 
ITEPI TOY QUAESITOROZ. 


O aizóc Bacilsis '"lodvyvn v dvd otord r édnággo «ew 
íapdh»v szQcarzoQícv ro f , dxò vmexow (dd ,b) 
sai 7 . á 


990 


DE QUAESTORE 


(Epilogus.) Hac valente lege, si quis cum ali- 
quo reverentissimorum monachorum aut virginum 
aut mulierum omnino sacratarum et in venerabilibus 

iis habitantium habuerit causam. De ele- 
ordine conventionis eorum iam leges 
conscripsimus, quas valere et firmas esse omni vo- 
lumus modo. 


exemplaria Longino E boe pt 1 urbis. 
Dat. v. id. Mart. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 


la. 539] anno XII. Apione v. g. consule. 


LXXX. Auth. LXXXI. Coll. V] tit. 8 


R DE QUAESTORE R 
Idem Aug. Iohanni pp. secundo ex consule et patzicio. 


Medi.) Ae wevà vi6 dx Dwov fonÜsíat20 (Praefatio. Semper cum dei auxilio omnem 


mda xoivpgsD'a spovoua» TOU vO Ux9xoov €Ó ztaod 
rij ci r gsAavOgermías sxagadoOé» viv aD 
ꝓvldr ro.  vowyagovy xal vóuovs víOspev ꝗpνννẽ, 
r avcois éruusióuevos QiuoiogUvQG, wal r xatà u- 


0LaOaivoy avaxragD'a, axsuDQousy, wal xh ya 25 strationes invenimus, quae 


xal agxà6 dmivooUuev, ax Goxpoovitovcas TO dxo- 
Guobv uatgio)rsQa 7010004 tà TÀnuusÁnuata, q oo 
à) x4 rò «oV ngaítoQos toV Üruov xarà cavta» A 
roch t)» nsyáAne móhw, ÁvgivsAsgraToy A a- 
vs ri c mQayuetom 5 
cadida *avvg»v i mol oixovgw  axodmyOdv. 


ssí(gag aac, tee Tyw Ba-90 


cimus providentiam, ut subiecti ab eius clementia 
traditi nobis illaesi serventur. Itaque et leges poni- 
mus omni in eis curantes iustitia, et quod paolatim 
labitur reparare festinamus, inguper etiam admini- 
un tes quod inorna- 

tum est mediocriora faciunt delicta. Quale videlicet 
e praetores populi in hac fecimus magna urbe, 
utilissimum ex ipso rerum experimento omnibus regiam 
hanc civitatem nostram habitantibus approbatum. 


Nov. LX XX (Authent. LXX XI = Coll. VI tit. 8: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1 $1—10 in B 6,6,5—1 


(B* p. 108 Zac. eadem passim immutata et decurtata habet .Kpan. 5, 1— 10. — Epit. Theod. 


Julian. const. LXXIV. 


80, Athen. 4. 14. 


Epilogus. Ceterum haec lex valeat, si quis cum alique religiosissimorum monachorum sine ur- 


ginum vel omnino mulierum consecratarum et in venerabilibus 


monasteriis habitantium litem habeat. De 


clericis enim deque co quo conveniendi sint ordine iam leges conscripsimus, quas valere aique ratas esse 


omnibus modis volumus. 


LXXX. 
DE QUAESITORE. 
Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum, ex consule (ordinario) et patricio. 
Praefatio, Semper cum dei aucilo omnem curam adhibemus, «t subiecti ab eius benignitate 
prospuoimus, 


nobis traditi illaesi conserventur.  ltaque 
et id quod paulatim labitur ut instfauremus 


magna wrbe instituimus, rem 


5 vogovs] Cod. 1, 4, 39 (cf- Nov. LXXXIII pr.) || 
13 subscr. om. lul. | dat. vi. id. mart. M) dat. v. id. 
mart. € iygdn 27 77 (v. I. doe matese) Ath. dEspo»- 


vun , nagriq Theod. | CP. — cones. M (e)] Ha- 
Asíae 8 20 iB' d ner. Anicros Ath. dna 


«síq 44xiovos Theod. | 10 rubr. ee rod quaesitoros 
Theod.) Heel ro wos«aíato»Qec (xovelavespos v. l. Ath.), 
inder L, Ath. Epan. (Lei wvéavopos L?*; vid. ad v. 19), 
De quaestore 6 De officio quaesitoris Jul.; Ieei ch 
(rd b om. inder M) 1 ra xal tO» gon 
avroU xal vOv dwriygagécy» M perperam substituta 
rubrica tituli B 6,6. Om. rubr. L' ubi inscriptio (11—19) 
iungitur rubricae praecedentis novellae numero o9" eraso 
et r adscripto (vid. infra ad v. 19) | 17 inscr. O avvós 
Baailsós Kor»ovayvwovnolisas Ath. | SasiAsos] avro- 
Ah lovativiasós: — add. L | exágxo L | is bed. 
vag addidi, ógivaglo Zachariae | 19 post inscr. L 
inserit Ie xvácrogos. O avvóce gad lotvvr pp. 
anó vmavov | 20 dx Oeov L Ath.) dx vov Oso Theod. 
cod 9sov M (c?) | 21 vov v0] vovro M | 24 éxtiusAóus- 


ez p rerum experentia 


at leges ponimus in quibus iustitiae omnibus modis 
operam demus, et praeterea magistratus ; 
qui quae importune fiaM castigando delicta pauciora r pr quoque S g. 


tamus 
. Cuius generis praetorem plobis in has 
5 1 gw 1 3 , 


offieiorum (v. 11) coll. VT, om. R | 13 subscr. 
Bamb. I et Ambracensis | v. kal. id. Bamb. I pr. | CP. on. 
Ambr. | dnn. Bamb. J dopnus Ambr. l Iust. Baub. 1 
Ambr. | 14 apinione Ambr. appinione 


diocriora VT !] mediocria BT* vulg. 
in hano fecimus magnam urbem 
felicissima ciuitate R | 28 *utilissimo libri 


ix voivvy xai rie s 7z& xal Frege d] Osgaxasías 


Óspuevov sposunyar)cagODa! vs xal éjsvosiv vóuq sa 
wal dern Óíwcaew vwynGáuada. svgeuav yao S xarà 


puxpóv al py TOv dur * 
uro rν $ psyGAn di abr ae hu 3 
nAjjovsa Oiagópeo» avÜpaow, xal pálsrta. yscoq- 
ini in ra ol zxOÀsG xal v5» ysegyíav ásxolap- 
SlayÓvto. 


391 


Nov. LXXX 1. 2 


Ex hoe i experimento et aliud quiddam medea 
egens moliri et adinvenire legi et eingulo iustum 
&estimavimus. Invenimus enim, quia paulatim pro- 
vinciae quidem suis babitatoribus spoliantur, 


TED. 
5 vero haec civitas nostra populosa est turbis diver- 


sorum hominum, et maxime agricolarum, suse eivi- 
tates. et culturam relinquentium. 


CAPUT I. 


sagóvra 


* ^ * * 


L 


neo OUx Oxvovusy dx TOV 
üÜgno€lov xai Gívngw éxidaveas xal vete re, 
. A ννẽjmã ur 


góv- 


L 


à TO» 


vóuov id Ne Haec ad praesentem legem nos respicere procura- 
onride xal ai r dee, ry „D naQ' rac» eysx-10werunt et &d cingulum quod à 


nunc & nobis paene 
nov&tum est, cui non piget nos de publico et anno- 
nas daro et bas suffcientis et officium constituere 


no- 


E S . deas Hrorra rr 
opóvta mpos Juóv wel v0 j sqov Ji xal sàe vopo» 20 cientem ad deum nostrum timorem et legem re- 


apyaLzvsiw o &mi wine 
dae ; 


i CAPUT Il. 


o rod res UO deeno rec 


Ei di vivas alev yao 
wa daómsvos ve) ] 
faevitd stx1oaguevalse» v0V9 strty Révove 
rer cWroiG Qeanpivsw và &p' ele Ayiwovvo sQypaca, 
x«l Une ee ee e Te» Ówaíov. si dà 
olt u ee évavviege T&v mxiyudverv e e pt 
excogitare et wíratu dignum 


insuper insfifuere et 


VVV 
smt 


va sxepgcysyóruc: Tijv et egentes em ad hanc venerunt 
: Scr. 35 praeparare possessores citius eas 


Ex cadem igitur experientia etiam aliud quid quod medela egeat moliri et 
. . . . À / tato x *. 

urbem nosiram molestia 
linguant 


civita tun 
dignitati 3 et sollicite. scrutetur, qui sint ei unde venerint et quali do causa. EI n quidem 
, consideret 2 ; 


Si vero aliqui sint agricolae constituti sub dominis 
iam civitatem, 

cernere pro 
quibus venerunt causas, et remittere merentes mox 
quae iusta sunt. Sf vero forsan ad resultationem 
possessorum venerunt et adversus eos dicant causas, 


enim cum prowineias fere mis 
afficé repletam diversis hominibus, et maxime colo- 


tar ad magistratum 
4er. . sufÁciontom. et officium 


et legene respiciens in cos inquirat qui in 


cisitate versantur, ex quacumqwo. siná prosncia, sive viros sive mulieres, sivo clericoe sive 


$ sive etiam allus cuiuslibet condicionis aut 
coloni 


quosnam eæ iudicibus nostris lites eorum pertineant iisque immineat, et cito illos dif- 


propter quas huc venerunt liberet, et quam colerrimc eos unde venerunt remittat ea quac 


par est tos. 

II. dei qui coloni ad dominos pertincant 
rint, efficiat ut domini citius tía propter quae 
statim Amte Sin vero paris icy P ui 


5 *dievoxAsivas r- o ML populosa est turbis c; 
ÓuvoyAsiras zxÀ9Oscs Zachariae | 15 *quaétoros M 
xoudarogos L | 17 xai om. & | àvorcarese L | 19 Bov- 
AusDa — rural OsosíLousv x0» T9» dem ToU 
xovaiGéreQO0€ (v. I. xovaiavoos) fro do &xovra 
rau inc. D | vov] vo L'| 22 e sive] sire om. e 
23 síra uovaxove M) I novaxevs LB Epan. | 2A 7 xai 
sive xal B*, xai om.g | 26 xal zo2e»] aut unde c 
si] oí M | 30 av» MLB, om. Epan.c || ysyóvaae B' | 
33 0sazovs(as MBej dsaxnotsiav L B* üsonótas Epan. (c) 
quod probat Zachariae | 36 avrobs Le eas (i. e. aur e || 
&píxorto M Epan. c] dir LB | 37 avtíxa — d- 
kala in litura L | Jixe«ouctow L* | 38 sagaysvowto 
Epan. 


ds licaturi ad hanc regiam urbem advene- 
5 eosque ubi tus suum obtinuerint 


orte litigaturi cum dominis et adversus eos causas agant, si qui- 


1 quidam Rr medella V | 2 egenus RI T1 | 7 cul- 
. 11 cui om. V! | 
&annosas R | 12 has sufficientis] adsufficientis (adsuf- 
fltienti T!) RFT | et offleium] et dal. T* | 13 ex 
T vulg.] om. RV [ Cingulo REV?*T'] Singulo Vi cin- 
gulum V3T | 14 etenim et] enim et T'* etenim T'* 
15 initio (vel in initio) vulg. | 16 uocabat V | 19 ha- 
bentem FTI] habentos RT'*vulg. | *respicientes libri 
21 advenientes addidi ( venientes post eivitatem add. vulg.) 
22 viros] sive viros Beck | 24 ouiusque V | 25 existi- 
mant T' | 26 uenerit R | 27 sunt VT] sint R vulg. | 
29 uelociter quae VT! | 31 frugentes R! 555 descernere 
V* | 36 inherentes 7! | 37 iuxta RI 38 possessionem 
V| eo R. 


Nov. LXXX 2—4 392 DE QUAESTORE 
v xQóe avrobs Aiyouv dae, eb màv mÀ5Jos sin, si quidem multitudo sit, plures quidem remittere 
TOUS e nod loùs azxom4uzSw sagaro?ua e vf continuo ad provinciam duobus aut tribus relictis, 
xooa» d ij rh xataluuzavouévov, of xaxvà qui secundum collitigantium schema litem exerceant, 
TO TOV GvvÜ/xov GyyMa Ty» qu ayoiobv»tas. et ita eum imminere litis auditori et procurare ci- 
ox dà avtov énixsiaDas vq «re dine à j ra 5tius incidi negotia, ut non longitudo eis fiat tem- 
zoQ«xsvaLssy Ote TüyiGTO Téuvarv vac VRODIOs6, iva — poris, et maxime m siot quorum et hic praesentia 
A Mixgs cure dyyiro. co xoóvov, xal uaAiGva y superflus et agriculturae vacatio damnum et ipsis e£ 
yos, eov 9 va dvravOa (a ssQsTU 9 *8 possessoribus facit. 

. 7€ ysogyías GyoÀg Hu avroie x& xal voie wsxtr- 

pM6vosG 7kOs8Í. 10 
CAPUT III. 

Ei dà odd ysoQyixóv sig «0 émiünuovv eri, Si vero neque agricolarum sit adveniens multitudo, 
d AAA x 3 Fan 5 xal Qdiacousvos xo0s évád- ted quidam forsan alii aut etiam litigaturi adversus 
qove, xe dvravDa xooviLouv, ur; dvdidóvos, d cvv — alios, et hic tardent, non quiescere, sed eum omni 
7dGy Cvvrovíq b Üixactas éxaiysy r, cmovórsc instantia iudices urgere cum festinatione eos con- 
avvove vOv» daugigBnvovuévov dxaAMcrrsw *8 xali5tentionibus absolvere et litibus liberatos remittere 
vOv» di, dAsvOsQovuévovc éxxáustsiv, Ours avrovs Rua Civitates et provincias habitare. Si vero forsaa 
rds 5 se vs xai stóÀm oixsivw. N dà ao - cum V 1 gar N domi- 
de dvogigcavros vq Axooouévq vñje dene 5 vois nis qui & nobis statut sun ces, litigantes 

pt nud xatacvaytos aut 8 liberent, ipsi ad hoc differant et 


cO» Ne] / ar fei avovras, xal Ard — aut omnino ex quibus venerunt locis, omnibus per- 
xal d «axes QseveD évva 7 dust vavvy vj us- empto ad hoc privilegio et fori praescriptione. 
vai m )0VOs A stQOG rds Oixs[as A M 


veasris. 


CAPUT IV. 


E dd Blov xQópaciv e 9) Óíxye6 aivíav ovx Si vero vitae occasionem aliqui aut litis nom ba- 
dyovvsó in rare sici xi quetüpas mrólecs, Sere — bentes in hac sunt nostra civitate, ut propter victum 
Sat- 9 éx rod uercsts» 9 vovtov móc tas avro» aut eo quod hic ad eorum desideria non sufficiat 
éniOvgias ovx agxov»vros 705g xel sAnuusü», v 35 iam etiam peccent, 5 eorum statum qualis 
và» Gouáro» aVrQ» xavügtaGi» ᷣꝗroca rie dor quis est inspicere, et si quidem valent eis corpora 
inonrebi⁰j, xal sí uiv Kogorvas avtoié và gocce, potentes autem suffücere ad laborem sunt, si qui- 


dem multi sint, plerosque eorum confestim in inciam dimittat duobus aut tribus relictis, qui ad syn 
dicorum modum litem exerceant.  Pariterque ipse immineat ci qui litem examinat atque efficiat ut quam 
celerrime causas decidat, ne per longius temporis spatium detineantur, praesertim coloni, et in hac 
. urbe praesentia sit et otium ab agri « damnum iam ipiis quam dominis ee. 

III. Quodsi non rusticorum sit multitudo quae advenit, sed forte alii aliqui etiam cum aliis 
litigaturi, iique hic morentur, id ne indulgeat, sed cum omni contentione iudices urgeat ut de industria 
eos coníroversiis solvant et litibus liberatos dimittant, ut in propriis provinciis et civitatibus Aabitent. 
J))))V)VVVVVJVTVJV%V%V%%V%%%V%%% pande adl volesse tani ipit 

istratus, ut litigantes vel praes tes liberent, illi rem differant ac non cito cos vel lite vel gras 

sto sibi solvant, tum ipse qui a nobis hoc istratu praeditus est ad se ducat litigantes vel qui ius 

a dominis expetierunt impetraverunt, eosque examinet atque rebus propter quas illi in kac 

magna urbe morantur celeriter. — in suas ias vel omnino in loca unde venerunt, remittat, 
omni in his et privilegio et fori praescriptione sub . 

IV. | qui occasione victus vel litis causa destituti in hao nostra sint civitate, ita ut vel men- 
dicando victum quaerant vel, si hoc ipsorum cupiditatibus non sufficiat, iam etiam delicta committant, cor- 


porum corum statum qualis sit inspicial, et si robusta ds corpora eint possintque ad laborem sufficere, 
2 & % sie B* Epan. | 5 avvois B | ! 


20 ere 
ya eye ovcuv B* Epan. | 8 7 «s 4 sia dx M | 11 ovtS 
MLB (u Epan.) | 12 a44' ofveves B* I; M A yn e] 
si L om. Epan. | dixaccópuevos E 
Be das B b. l. 14 énayew ROG os QoS ovS 
Heimbach temere || 17 xojpas vs xai ue, civitates et 
provincias c (cf. p. 393, nt 18 évorincavvos — 20 de- 
xovtoc] cum institerint — qui & nobis statuti sunt iu- 
dices c | *9 dxgoouévo M) ro axpoousvov LB* «ov 
ixgocuédvcrv B* | voie — 19 xvolow M] tovs — xvglovs 
LB E an. | 22 avrovc L, om. B* v. L (c) | 21 r B* || 
QiasiDévra Be] QiasiOévros MLB* | 28 axoxéunew 
B* | 29 náconc LB, Epan. v. L] ssaow Me, B* et Epan. 
v. I. | 32 ar om. c | 33 deve] e Epan. I 34 d. 

victum (i.e. d tz» ?) e I dx vov uscosteiv 
om. 6 | 36 avrov M 37 avro] a$vove L 


4 curare V! | 5 indici T. decidi Beck | temporis] ipsis 
HR! | 6 hic] in hio V* in hao ciuitate V* | 7 agri et cul- 
ture R' | uooatio T1 euocatio 773 11 adinueniens R'| 
12 autem V | litigantium R | 13 omnia (in omnia *) 
p urguere T arguere R | 16 forsan cum institerint 

.] constituerit (cum instituerit R) forsan R [ 
17 *auditores libri auditoribus Beck | dominis Beck] do- 
mini libri | 20 *aut litis aut V litis aut R aut litis T. 
& litis T* vulg. | 21 ipee V* qui a] quia V | 22 agea- 
tes R 23 et add. Beck || 24 *disponente V disponen- 
tes T disponere R vul. 5 em 
V* vulg.) occasione É 9T | lits Beck] litos libri j 
35 expectent R | 37 potentes autem) ponentes aut 7 
potentes V' uel potentes V? 


DE QUAESTORE 


393 


Nov. LXXX 4—6 


Qvvavol dd agxsiv moóc móvov siciv, si uiv olxéra, dem servi aliquorum fuerint, cognoscere quorum 


r 


2 


* 


tZ» xd xal H vwwow émaoyuDr ij móÀlsow d- 


slev, mavOavaw vívov sicl xaà voórove xal sunt et hos etiam invitos possessoribus transmit- 
&xovraS role wsxtnuévow kerri %, al d d 


tere, si vero liberi fortuna et ex aliquibus civitati- 
bus aut provinciis orti, hos transmittere ad provin- 


uro, core He UuHh,ẽ- ale rde dE cov slow d, e. 5 cias ex quibus sint. 


CAPUT V. 


Ei 04 aviózOovec elev. xai cóuad: niv dopouévois 
acu, 


js ayOos Gvyxo 
ali sagadidóva, ddr eros voie ro rd m 


xoOvras, Biov dd avroic di, ovx Kat. ztQóo 
TOVrOVe A mdvriOv slvas «Ye 


Si vero huius terrae fuerint et corporibus quidem 
validis utantur, vitae autem eis decens non est oc- 
casio, hos non frustra esse terrae onus ttere, 
sed tradere citius eos et operum publicorum artibus 


TOv duo xeyvízcis eie 9novoyíav xoi vs woo- 10 ad ministerium et praepositis ,panificantium statio- 


ter GoTOTOH]Té«O v égyaatroloy xal «oic rode * 
*0v6 xoà de di rixx c 9$ x 


Sus 
1 werafáAlus fiov. 


num et hortos operantibus aliisque diversis artibus 
aut operibus, in quibus valent simul quidem labo- 
rare simul autem ali et segnem ita ad meliorem 


si Od vives ui fovit ee 151 Si vero aliqui noluerint observare operibus qui- 

mpocedesUsie vaic des als zapsdóoOnsav, vovrove bus sunt, hos sectari hac regia civitate. 
axslaovso» vavtyS ve Bao«lidos s. óusvos  Parcentes enim eis haec sancimus, ut non itie 
20 avTQw Tavra vonoÓOsrovusv, Ja ο. iv gi) ze eos ad illicitos actus impellente leges eos arripiant 

dpyíag avrovc ale &véxovs noátsee ce» ol ad poenas nostris tradentes iudicibus. Laesos autem 
pos TOVTOVS dosboum sipée 0ud$, vow Ae 20 ant laesas corpore aut canitie graves hos sine mo- 
xaoa018. doyovss. Tovs dd ys HDH up f 5 Bs- lestia esse iubemus in hac bona civitate, a pie agere 


p vt TO Goya 9) T a ga sovtOUVS d 
risu idee i mage 


df 

v, xal zvuvDÓavónsvov và sixóta in crete ar- 
T&v, der gi) Goyove dvravOa xaDysOn, du td 
mQocjxovra spábavvas ,t vàs olxs(ae &xaveiDsiv 
xa as. 


sunt super eis agere, 
agentes ad proprias revertantur pro- 


CAPUT VL 
Ei dd rive 9) «v ain rabrije oixovrtow vie nó-30 Zi vero aliqui aut in hac habitantium civitate 


eoe f xal vow E mugaywoudvcy pmduoowtó 
rio cS mao avt» Fnu dre xarà moópadiy 
rod vOv 5 a»togrobAo» q xal rds évrrv- 


9s» adoucv, 


aut etiam deforis venientium t aliquos tam- 
quam ab eis damnificati per occasionem forte eorum 
dicuntur sportulàe aut etiam ex hoc laesio- 


avrovs j sragafzvos rovc num, et dicant eos aut praeraricari pro his nostras 


xe rovro ina dh, 3) xal yoois doyug;s xooc-35leges aut etiam sine iudiciali praecepto admonitio- 


siquidem servi sint aliquorum, 
condicione sint et ex quibusdam 


comperiat quorum sint, cosque eliam invitos dominis remittat, sin liberi 
provinciis urbibusve profecti, eos ad provincias ex quibus sunt remittat. 


V. Quodsi indigenae sint et corporibus quidem robustis utantur nec vero victus quaerendi honestam 


causam habeant, ne patiatur eos otiosum esse terrae onus, sed ce 


ministerium cos (tradat, et 


civitate ab sis qui pie agere volunt 


qui pistrinis praesunt et qui hortos colunt aliisque diversis artificiis vel 
l min quibus simul et d del Ke ali ivy d vitam 5 in dr ead snc poll possint. 
permanere in operis quibus traditi sunt, hos ex regia wrbe expellat. P. ) 
mus, ne 60S cum inet fi ad illicitas actiones impellat, leges ad poenas rapiant nostris 
tradant. Verum corpore debilitatos debilitatasve vel canitie graves sine moiestia esse i 


leriter publicorum artificibus in 
eris, 
Quodsi qui noluerint 
Parcentes enim iis sanci- 


magistratibus 
emus ix hac bona 


Nam ceterorum unumquemque interroget. cuius rei gratia 


edvenerit, eoque comperto quae iusta sunt de sis agat, ne inertes hic sedeant, sed iis quibus opus est per- 


actis 71 suas ovincias revertantur. 
probrent ge damno 


| vel eorum qui in hac wrbe habitant vel qui peregre adveniunt. quibus ; 
ss affectos esse forie nomins sportularum quae dicuntur. vel etiam iniuriarum inde 


dam e- 


illatarum, cosgus dicant leges nostras de his latas violasse, vel etiam sine iudiciali iussione admonitionem 


1 9vvavol dà d sed Qvrevol Qiagxsiy Epan., Óvya- 
toi rs dont Zachariae | 2 eloi] «à siciv L | 4 H 
7 xólsow] civitatibus aut provinciis c (cf. p. 992, 17 
8 roi ro B* | 10 vezvívasc] artibus (i. e. véx»ast) € 


A M B* | vézvaxc MB Epan. c) vexvízess LY), vulg. 

? xal] fj om. B* Epan., xaà om. c | 13 dafs — 16 i- 
bis scr. M | 14 và] v0» Epan. c | 15 1475, Tevac 

Epan. | 16 3 L 18 %. avvo?$ ki) Tie deylas 


Be r. I. 19 à 


In. 


1 servi aliquorum ffeimbacA] eeruilia quorum bri | 
fuerit N fuerunt T' 4 horti V | 5 sunt vulg. | 6 fuerit R. 
1 uite in ras. R uie V! | 8 onus ] opus libri | 9 et 
Osenbrüggen] ut libri, om. vulg. | artibus — 17 parcentes 
enim scr. Ri in ras. 4 versuum | artificibus 1 10 et 
om. T | stetionum om. R | 11 ortos T otos R | 12 aut 
ut RI 13 alii V | et segnem in rae. et se 112 
15 obseruari R [| operibus quidem quibus RT 1 16 hos 
hec RT' | sectari corruptum; leg. eegregare? cf. p. 31,6 | 
17 *haeo] hano libri hoe vulg. | 18 actos V | impellente 
vulg.] inpellentes T implentes EV | ersipiant V' abri- 

iant T'vulg. | 19 penes V! | 20 aut lass] aut em. R 
oo RT? | 21 esse om. V | *a) aut libri || 22 asseri- 
bentibus 7'! | 23 qua] quae V' quis T1 | uenerint 7 
vulg. | 24 hino V4 25 agentes] ad gentes V ! | proprias] 
rouintias Ri | 30 aliqua V! | aut in] &ut om. V | 
1 aliqui RI FI 32 leg. earum? I 33 qui 71 

V? vulg.] spo RV!T | ex hoo vulg.] e hoo (del. Ra, 
hoe del. V*) RFT | 34 eos — 394, 10 de eis refer| scr. 
KH? in ras. 8 versuum | praeuari V! 


Nov. LXXX 6—8 


rd Fee Ünóuvggu quoi mtQocayaysiv, e d- 
Bàs robs xadra uu i,ð /a, 0x0(ac d ele» dE 
re xal GrQaTs(aG wal Up  olavovy velolsv d,. xci 
rob trouve aua udv cvAlaufavsy Gua dà uet" 1 
rde fjnenuévac xarà robe q urri o vóuovs siczrodz- 
res 7touvde, oU0evos vOv xQospógo avoic dr 
d»titoiuicOas vovrov Üvyrausvov. xal robᷣro h, abn- 
uíov$ gvÀávrsw rovs jd ien ον, &nolauBarortac 
reg ace ro vópov àánjrzwTas, voro dd rde * 
vas rde zx 


394 


5 minatas secundum 


DE QUAESTORE 


nem eis offerre, . subtiliter haec delinquen- 
tes, cuiuscumque fuerint dignitatis et militiae et sub 
quo constituti sint cingulo, eosque simul quidem 
comprehendere simul autem t probationes inter- 
nostras leges exigere 

nullo competentium eis iudicum defendere eos w- 
lente, et tam illaesos servare eos qui i iti 
passi sunt, recipientes quae contra legem exact 
sunt, quam poenas nostris definitas constitutionibus 


agà và» fustéoo» oguguévac Qiavabsow 10 superexigere ac de eis referre, ubi perspexerimus 


vgosazaitéiv xal sie ud và Qi avtOyv àvagéptev, — dandas. 
406 à» xal dvyidousv οοοονοονν]·. Tom 
CAPUT VIL 
IToós vojtows dà xal 09a uéuwyw Aauávss macpa- Super haec autem quaecumque querelam susci- 
7t0:0200€ ijros vije nalovudvne zAagzoyoagías dv 8 scriptura in 


dijrors zoüyuati, ravra Gvabrveiv, xai ro éri vov- 15 quocumque collegio, 


role zrQosayysAlonévove dvvéysiv, xal) nerd ggf xal 
uyxove Tipeopeig O'as «ovtovs* xal yàg r6 To«avtES 
&xpoaGsoS Qíidousv éEova(ap» avrQ. si dé vic «àv «à 
rotad ra TÜuxnuévov ꝗ ] a vavra TQ x 
uc nooBAnOévrs xavà v0» zagóvra 
xal uj) Óixalae vUrp * €, ae dvayxnacO cwas xoà 
ele nac roi x d, BaciAs(ay vara xtoosayytAlnv, 
lavo cago d tij» dex vavtg» sagaAaBow, de ad- 
rose oixoOs» àno0ocs, ravra tQ re a9roV G- 
ten tri xaxce da À 

lier Aafeiv, mQóe tQ xai usíLovos dyavaxtr)soS 


piunt falsitatis seu joda vocatur fi 
ec 


uirere et qui super his 
enuntiantur comprehendere" et t "ascriptiones 


et probationes punire; sic enim huiusmodi audien- 
tiae damus potestatem ei. Si vero aliquis taliter 


ao laesorum adierit ordinatum secundum praesentem 
vóuov &oyovts 20 legem iudicem et non iustam im verit providen- 
tiam, ut cogatur ad nos et semper imperium 


haec denuntiare, sciat aperte qui cingulum hoc ad- 
sumit, qui& ipse de suo reddet ea ei qui ab eo 
neglectus est male, quae decuerat eum à delinqueate 


éxoz» avró» maQà vov mnrups-25 percipere, insuper et maiori indignatione nostra er- 
à : 


perietur iuste, utpote nostras iussiones 


"ustéone zeigágOas ũ e ola rde ruevápas wsÀAsv- praesumens. 
cee Uztsofivas D'aggrjcavra. 
CAPUT VIII. 


Miysoros dd návrov ò ryrde vi» yi» Ir xai 


à 
Qiqyexéc «ovro O9josvas axovdagga v0 xaOagaic xaĩc 30 


xagolꝰ axavra mpoàtvss xal xove vnxovoyovrvac Kysww 
Ne unò i, undd aiayoov Ánupaos dAdvtovs, 
4¹ aur ts xaOagnSs xal éAsvOdQuS Goyew, xal si 
xi TO«X0UTO xa vOv vxrogsvovuévov xànupsdovusvoy 


Maxime autem omnium qui hanc administrationem 
habet et perpetue hoc ponet studium, puris manibus 
omnia agere et ministratores habere non sordidos 
neque turpi acceptioni paratos, sed pure et libere 
administrare, et si tale aliquid super ministris pec- 


cap. 7 in. (— 18 dfoveía» avtQ) er B habet Ecloga libr. IX Bas. (cf. Heimbach) 


sibi obtulisse, quaerat diligenter eos qui ea commiserunt, cuiuscumque sint dignitatis aut militiae et sub quo 
magistratu constituti, atque cos simul et comprehendat et re comprobata poenis tecundum leges nostras 
denuntiatis afficiat, neve ullus ex competentibus magistratibus cos vindicandi potestatem habcat. — Atque 


cum indemnes servet eos qui 


wm passi sunt, recepturos quae praeter legem ab iis exacta sunt, tum 


vero poenas per nostras constitutiones definitas insuper exigat, et ad nos de iis referat, ut ubi placwerit 


nobis consumantur. 
VII. Praeterea autem 


quaecumque falsitatis vel plastographiae quae vocatur crimen in qualicum- 


que causa suscipiunt, in ea quoque inquirat et eos qui hoc nomine deferuntur. comprehendat, atque post in- 


scriptionem ac probationes poena eos a 


iat: nam eiusmodi quoque cognitionis potestatem ei damus. 


quis vero eorum qui eiusmodi iniuria affecti sunt magistratui a nobis per praesentem legem instituto ca 


denuntiaverit nec tamen iustam curam impetraverit, ut ad nos vel qui quoque tempore est i 
ea deferre cogatur, certo sciat is qui hunc magistratum susceperit, se ipsum de 
neglectus sil. ea esse redditurum quae eum a reo accipere oportebat, atque insuper maiorem i 


eratorem 


$u0 ei qui ab ipso 


nem nostram merito esse experturum, quippe qui iussiones nostras violare ausus sit. 


Maximum vero omnium qui 


unc magistratum gerit et perpetuum in eo ponet studium, ut 
puris manibus omnia agat neve ministros habeat sordidos neve ad t 


€ lucrum proclives, sed ut et ipse 


sancte et libere administratione fungatur et sí quid eiusmodi a ministris peccari invenerit, et hoc coerceat 


2 ày ele Be v. l., 7 7 (e)] 4» om. ML Be, Be v. l. slev 
d» Haloander, vulg. (BI) | 6 avvois M Epan. c] om. LB | 
1 vos rov om. B* | Óvvaudévoy L | 11 sie nds om. c | 12 
xaà M) om. LB Epan.g | evyidosue» B) cvvsidouue» ML 
cvyí(0o. Epan. quod probat Zachariae; sed cf. Iul. ut ubi 
aestimaverimus consumatur | 15 xoayuavs MLB) v&y- 
nata Epan. e | 16 »gosayysAouévovs ML | 17 vovrovs* 
xal yàg] sio enim e xai yag «ai Epan. | xal yàg xvÀ.] 
inde ab his vv. reliquam partem capitis 1 et caput 8 
om. Be; 18 Ei d «wc — 28 JapggrjGavra om. Epan. 
18 «à om. L | 19 . vavra I] x ονννννh. 
lose xa L nQocayyélAo: vavra Be adierit c | "e 
uc om.g | 21 rr B* | xai om. c | 22 uro M) 
ro xal LB* et € | 24 xap' avrov Me] nag avt 
LB* | 26 xoós «9 LI ngos «0 M | 21 ola «à «5$ 
iiur io N οuĩe B* | 28 Jaggraavrac L^ 30 Jeu. 
vencbe B* | 32 nnd om. Epan. c | dA&vzovs om. B* | 
33 avróv re om. 6 


1 quaerere] al. que recte R in marg. | subtiliter] 
sueliciter R pr. / 2 et militiae] sut militiae E | 3 sint 
Beck] sunt libri | eosque) eos quae V eos qui 71 5 leges 
om. VT || 10 his V | perspeximus (prospesimus A?) R j 
13 quicumque 7'V* | 14 quod] quae vulg. | 15 quid 
16 denuntiatur libri, corr. vulg. | 17 et probationes 
om. V! 19 lesurum A! | audierit V* | 20 imperauerit 
RI T? imperauit T! V! impetrauit V? | 22 haeo om. V | 
sciant VT! | 23 reddat R I 24 malo V? | docuerat R. 
deceerat V! decernat V? ] delinquente R* vulg.] delin- 
quentis R! delinquentes V* delinquentibus V! T' | 25 per- 
cipere VT] accipere R vnlg. | maiorem indignationem . 
nostram vulg. | indignationem V? | experientur FT. 
26 utpote nostras in ras. V? | 27 praesumens vuig.) prae- 
sumentes libri | 29 hanc] per hano RI 30 ponet vulg.) 
ponit (punit V!) RVT | 32 turpis (turpius Ri) acceptio 
nis paratos libri, corr. vulg.; an leg. turpi aoceptione 
superatos? | 33 peoatum [^ eesatum Ri 


DE QUAESTORE 


cg, Tovro xal xoAdbsv xal d£ aívv noto» de. 
wvUvas Tv écvro) cTspoOtrgtTd re ÓuoU xal gogo- 
eovgy.. did rovro yàp dil xai decem libras auri - 
pen O«savas opí;ousy aívQ, xal vq c cee 
solidos centum, xai rote ys Urn ostovudvoie avTQ xat 
Uy 7 Qanávgs aívíap solidorum trecentorum tri- 
ginta dídopev aírggu (àv «a3 dxoygagz» onxovsDT,vas 
oe v vópq zQocsrafagsv), va Tale dx vov q- 
posíov ir’ Ggxovusvos vv dAloroíov àso- 
ezyowvrO, or“ e Égovros Nod te xal ia de gel 
Organevraé, xal vis IE ojgavo) ts xcl i⁰ der- 
Aver tpovoías xal roig rije d exñe mQdypaciv sb- 
wolorsQóv vs wal =, o ο zQ0)pusvos. 


395 


Nov. LXXX 8. 9 


catum invenerit, hoc etiam punire et ex ipsis prius 
ostendere suam firmitatem simul et castitatem. 
Propterea enim et decem libras auri occasione ex- 
pensarum decrevimus ei, et eius consiliario solidos 


5 centum, et ministrantibus ad expensarum causam 


solidos trecentos triginta damus annonam (quorum 
etiam descriptionem huic legi adponi praecepimus), 
ut de fisco largitate contenti alienis abstineant. 
Eruntque dei et nostri subtiles cultores, et e caelo 


10 ace nostram fruentes porn et administratio- 


nis causis facilius et legalius utentes. 


CAPUT IX. 


didope» dà «Q r doyyv Hxovr m cíay xal 
dorovgu» dvoxAsiv xol ais ade 4 Si 
5 và 7Qos/wovta, iva geit dgOédvmap hre 
ri mavreAos aiti)usvos tre zuerépac dm cr 
re r gavsín.  àdnav dd ópo(os avxg dl. 
Joys» n noalats dura j νν ngos roòe vOv 
tnaggich jyouutvous 
evrOV smapazéuss» ee rds cr yopas dzpayuo- 
vos dxsios QiaEovras, xal e$ vivos Odorvras go] ela 
vopipov, vat Mévove. xdxsívov nalura «x 
votiv, dere a) el vv avrov die évoylsiaOci, 7 ỹp 
rod las robe évraUO'a uatnv 
ano νε οννν ÜOsvtéQov avtQ moayudtow saoéysy 
egoouác. ai yap e ini PET ar juif 
AaBo. moÀsos dul r , Hh vove daa 
rote xal cogpgovucsuov ain αον noéntorra xal - 
Qpórsgov avOi éxzéuye. odr fui» xal «à r 
c stóleov obugdOrseras xol f uaydán e aVtQ 


cap. 8 p. 395, 3—5 summarium Àabet Be p. 111 Zach. 


Damus autem administrationem habenti fiduciam 


vagéogs» xaloixoOe» 15 et iudicibus insistere et ad nos referre et ex se 


agere competentia, ut neque infirmitate neque alio 
omnino culpatus nostro super eo iudicio minor ap- 
pareat. Licentiam vero similiter ei damus publicis 
epistolis uti provinciarum praesides, ut qui re- 


, Gers rove éxmeumouévovs wco' 20 mittuntur ab eo mittant ad suas provincias sine 


lite ibi ducturos, et si quo egent auxilio legitimo 
hoc percepturos. Illud maxime providere, non de 
lisdem secundo molestari, quod saepe eos qui hic 
vane commorantur, deinde retransmissos ab eo rur- 


av. ingosvorrac slva àzx0- 25 sus remeare et mox reversos secundarum ei causa- 
rent re zap' avtov sühw émavuvas xa) svÓvc rum praebere occasiones. i 


1 enim denuo in hac 
uosdam  nidificantes 
provinciam trans- 


felicissima civitate inveniat 
frustra, qui liberati et &d prop 


: j 1 yév- missi sunt, his et castigationem imponat decentem 
ras xal in ri oixsiay a vid anxoxsugOévrac, tov- 30 et vehementius iterum transmittat. 


ic nobis etiam 
foris civitates habitabuntur et magna civitas haec 


cap. 9 in. (— 18 gaveíg) ex B habet Ecloga libr. I—X Bas. (cf. Heimbach) 


et in ipsis potissimum suam el constantiam simul et moderationem exhibeat. Propterea enim etiam decem 
libras auri nomine impensarum ei statuimus, et assessori cius solidos centum, et ministris eius expensarum 


causa solidorum trecentorum el triginta annonam damus Ve etiam notitiam huic legi 
mus), ut largitionibus quae ex fisco praestantur contenti alien 


ici iussi- 
is abstincant. Ita dei et nostri diligentes 


erunt. cultores, cum tam caelesti quam nostra providentia fruantur et administrationis rebus facilius atque 


magis legitime utantur. 
IX. Damus autem ei 


ut eos qui 
forte 


qui magistratum gerit facultatem et iudicibus instandi et ad nos referendi 
et ultro quae decet agendi, ne aut tenuitatem aut aliud qui. 

deterior appareat. Pariter autem licentiam ei damus publicis epistulis utendi ad 
eo dimittuntur in suas provincias transmittant, qui cum bona pace ibi 
auzilio legitimo id accipiant. Id quoque maximopere caveat ne de 


equam omnino causatus nostro de se iudicio 

ovinciarum praesides, 
gant et si quo indigeant 
tisdem bis molestia afficiatur, eo quod 


qui sinc causa hic latitant, dimissi ab co rursus revertantur et statim reversi novorum negotiorum 


ei copiam praebeant. Nam si iterum in hac felici urbe sine causa latitantes deprehendat eos qui erepti 


et in suam 


ovinciam dimissi sunt, illos et castigatione afficiat convenienti et maiore cum severitate 


rursus dimittat. Ita nobis et quae foris sunt civitates incolentur et haec magna urbs perturbatione libera- 


1 vovro M Epan. c] rovrov L toro B | xai vo- 
Du») «ai om. L Mas Viti MB Epan. J Li 
2 cteopóTyTA v8 pan. ] evsgoóryra M (c) | xai 
e j oov B | 3 4ià «vovro — 13 xc 


M) vov 9so$. LB | zuiv L| 14 «r»] voiavrg» Ecl. | 
Ero Ecl | xai vois &gyovaw Ecl xal dor 
pan. I 17 4 v. om. LI 18 xoéGses — avrq om. Be 


ya.] religuam partem novellae om. B | 22 d. Ro 
rat Me (d. Aten Epan. )] dH, LB | 23 Pen 
Epan. | «dxsívov) illud c 4 24 dà Epan. I n 
eadem irm Iul. c. 216)) * dor 50 en pu 
28 époouds M Epan.c] do (ay Epan. 
ola M iòta L EE. 5 32 hee]. ] reliquam 


novellae om. Epan. ! xai Y scripsi ez 6) xai 
om. libri | 33 xai — 396,1 A0 οννj,Ht om. B* 


1 ex et prius om. V ] e d air bg A 
librarum libri I occasione vulg.] oocasionem Jibri | 4 
cernimus vulg. | solidis T! [5 causa R [| 6 solido V | 
annonam] anno RV?*T 4 7 deseriptione Ri | praeoipi- 
mus libri, corr. vuig. 8 *de fisco] de fisci libri, fisci 
Beck | 9 e] de R*V* a TI 10 *ac] hano libri | seruen- 
tes V | administrationis ez Hamburgensi Osenbrüggen) 
amministrationem R*VT' administratione T* ammini- 
stratio RI | 14 Dicimus R j| 15 ex] a RI | 17 nostros 
V | 18 ei om. V | 19 episcopis R | qui] eos qui edd. 
aliquot | 20 mittat RI 21 ductores R?*T' dicturos V; 
an leg. victuros? | 22 hic d rcepturus FT“ prae- 
cepturos Ri praecepturus R? | [no] ne 7 de his- 
dem VT* deis de RI 24 retransmisso R* T? reuceecce 
ITE. * 5 remeare] remanere RT vulg. I reversos vulg.] 
reuersus A VT || 26 praebere vu/g.] praebent libri | denuo 
om. FI hac om. V || hano felicissimam ciuitatem R || 27 niti- 
ficantes R dampnificantes V? || 28 libertati R | propriam 
om. 5 R | 29 et] et ad R! V! ad T1 di- 
centem RI | 30 nobis etiam V'] etiam nobis R, etiam 
om. T! | 31 habitabunt V 


50* 


Nov. LXXX 9. 10 396 DE QUAESTORE 


ovyxi oο dAsvOsQoOwcsrocs E dd waí vivas avv- — confusione liberabitur. Si vero aliquos perspexerit 
ados rij avrov tvdlsos v vois xi Ogusyrnoío gui officii in transmarinis portibus collocare, qui 
dd ed, olxso xai rode Kies» igixvovuévow - etiam deforis venientes inquirant et hinc destinatos 
£ovtas xa) «ovs. éyrsUüJe» sauzxopusvous; Osyóusvos si; — suscipientes ad provincias dirigant, et hoc agat, 
rds émapyíae éxnéuyovgs, xai cor mobs xó cuu- 5 uod utile est reipublicae per omnia venatus. 

gépo»v r nolssvuave Quà stivrov Ongsvow. 


CAPUT X. 
Tavra &xavra vouoOeroUuav tdv nusrépo vty- Haec omnia sancimus nostrorum subiectorum cu- 


xóm» ed . xal ccrs u; rde oixsíag do - ram habentes, ut non suas provincias deserentes hie 
závorrae zxatoídae dvravOa valasmogsigDas xai ve- adterantur et moriantur forsan propriis privati et 
Asvrü» os r oi, q doregnutsH̊us xal usrjà1i0 neque paternis fruentes sepulturis, eo quod et ante 
erh dmodauo rs Ttápov' dir xal voíc r nos ponentibus leges et rempublicam constituenti- 
iu csÜsuxócs vOU6 vOuOvé xal rere i bus non transitorio studio fuerunt, sed et pi- 
cauévow tavta ov zapégyos doxovódaOvn, dl xal gritiae fuit quaedam scriptura et peregrinos omnes 
doyías y» ric yecgr, wai 10 Few, doa» AH yα - — perscrutabantur. Et neque novum neque leve hoc 
gor. xal ov xcwóv» od dnOec voUto «ois mQáy-15 causis studium, bonum quidem et antiquum, negle- 
page dcr. v0 cxov0agua, dd xaló» piv xci 46 ctum vero in medio ab universa laedente neg i 
4cilov, dusinOév Jà év uécq nagà vie Gxavra — paulatim periclitatum est corrumpi et perimi, donec 
xeragAawypáaye G xcrà usxpÓ» éxivOvvsus Osa- — nos prodesse hoc et utillimum invenientes rursus in 
d vs xoi jo da, Sos usi xoncuoy rempublicam introducimus. Sicut enim praemiis in- 
«VvtO xal AvciveÀdOvarO» Ov» svQóvtss ztdAuw ais rij 20 corruptum eum et eius officium esse volumus et 
1 are sicpyayousv. "Qcxso dd ard dò ra- nihil extra quae à nobis dicta sunt accipere, ita 
vov xal v)» avrov vábww alvas BovióueJa xci urÓ' indemnes eos servari iubemus, et neque occasione 
oxioõꝰ Nh r map' gudwv Opuudvo» Fee codicillorum neque per occasionem annonarum ne- 
ovro xal dixuiové aον , ꝙuldrre n bous», que per aliam quamlibet causam aut in sacrum 
xal urs sopácss vOv gvufóAov uryve Herd v5» 25 nostrum palatium aut in foro tuae celsitudinis oc- 
rod GiT)OSOYy ipeo pits xav' du oíavov» casione codicillorum aut praeceptorum aliquid dare 
aivía» $) év vQ Jeio nuàwv malati i év vq di- nunc aut in futuro tempore, (aut praepositis) mensae 
cvnoíq wie gijc vzspoyns zQopáces Guufóler 1j soos- — tuae celsitudinis occasione emolumentorum quae per 
ralas v; dd vv» , eis xÓ» Émerva xoóvov, 5 eos expenduntur ei aut consiliario aut eius officio, 
roĩe sQ0801O06 ßere age rij o brsgoxije 790-30 sed undique eis pura servari quae nostra i 
d GitrjGsC» XO» di avtOv xopgnyovuévo» avtQ dantur. Suffciet enim omnibus pro medela decenti 
25 7j n«géidgq 7 tj avrov rde, dA szavrayóDe» germane eum gubernantem cingulum universis utilli- 
evroic xx9aoa polarvsgODa, rà mag vie zov , mum esse. 
Aovsséas dd. der yàp &xaciw sti J 
saíae 7tQsmOvOne 10 yvngíoS avrov xv(ieovowvra «5v 35 
dex 4 5 salvas. (Epil 5 Qua ditus T ; 
Emí(Aoyoc) Tà vovv» vd 5ustéog sagacvásta pilogus. nostrae placuerunt po- 
9» / sic Koyov testati i ad effectum 


wQOes yiycOWOUOG, 9) VX6QOy!) dt Ta „ cognoscens tua celsitudo omnia 


bitur. Si quos vero de officio suo placuerit ei in stationibus quae trans mare sunt collocare, gui et eos 
D extrinsecus adveniunt perscrutentur et eos qui hinc dimittuntur suscipientes in provincias transmittant, 
q agat reipublicae utilitatem per omnia sectans. 

Haec omnia sancimus subiectis nostris prospicientes, ne patriis suis civitatibus relictis hic in 
miseria versentur, guin forte moriantur rebus suis privati ac ne sepulcris quidem paternis potituri: 
quoniam etiam qui ante nos leges tulerunt et res publicas constituerunt his non obiter operam ; 
verum et cessationis quaedam actio erat et peregrinorum res omnes sollicite perscrutabantur. Neque 
novum istud est aut insolitum eæ rerum usu studium, sed bonum et antiquum , quod tamen neglectum interim 

er eam quae omnia detrimento afficit socordiam paullatim periclitabatur corrumpi et perimi, donec nos 
opportunum ct utilissimum id esse experti in rempublicam denuo introduæimus. vero 
integerrimum adversus dona ipsum eiusque officium esse volumus, neque quicquam omnino praeter ea 
quae a nobis definita sunt accipere, ita etiam i nes ipsos servari iubemus, neque aut codicillorum nomine 
aut per annonarum occasionem aut alia qualicumque de causa sive in sacro nostro palatio sive in iu- 
dicio tuae sublimitatis nomine codicillorum aut iussionum quicquam dare aut nuno. aut. sequenti tempore, 
sive praepositis mensae (uae sublimitatis annonarum nomtne quae per eos ipn vel assessori vel officie 
eius praestantur, sed undique tis pura servari quac a liberalitate nostra dantur.  Sufficiet enim pro re- 
medio édoneo omnibus, quod ille administrationem legitime gubernans omnibus utilissimus futurus cst. 
Epilogwus. Quae igitur nostrae potestati placuerunt cognoscens tua sublimitas omnia ad effectum 


1 «al om. c | ovyeio. MI 3 «aic L'| 6 9ngsbaes | RT! vulg., ciuitates 2. v. T? ( 5 per omnia om. V! | 
Be unde 1 Heimbach | 12 cvorzcauévge Re | | aterantur RI 10 fruantur V [sepulturus V! | et ante] et 
14 5» vue MB] vic N L | 15 soiyuasiv] zaroási» | om. V | 11 noe] annos T. | 12 non vulg.] nos R VT. del. 
Haloander (e. Cod. 11. 26 (25) | 16 ov et dd om. || | V*| 13 quaedam vaig.] quidam V quiddam RT I 14 per- 
xal om. Le | 18 éxuvdvveve M] &uy0vvevas L| 20 2v | scrutabuntur libri, corr. vulg. | nóü R! | 15 bonum] sed 
M 1.21 e introducimus c | 93] enim c || | bonum Beck I 16 medium R || uniuersale dente V'* I 17 est 
23 oquspsvovy M) Óvopioudvov L| 24 ovvo xal] xal | om. V| 18 utilimum Ti ultimum RI 19 praemiis Osen- 
om. g | 27 aivíae Le 28 evuBólov — 30 spopáce, | brüggen] praebemus libri | 20 et nibil vulg.] ut nihil 
om. B* | 31 xoonyovuévov ML | 32 vs seclusi | j sag- libri ] 21 extra quae] ex utraque A! | 22 et neque] ut 
ide 9 rõñᷓ avrov zagé0oq malit Zachariae neque RT 23 per occasione EV | 25 in forum vulg. | 
M — — — — — | 21 aut. praepositis addidi | 28 qua V. | 29 extenduntur 

1 prospexerit R | 2 portibus Osenbrüggen (id. Iul. | V | oonseiliario RT' | 32 uniuersus Ri uniuersee VI 
e. 211)] partibus libri | 3 uenientes FT] conuenientes | utilimum RTI I 38 cognoscens om. RT 


CONSTITUTIO QUAE DIGNITATIBUS 397 Nov. LXXXI pr. 


&yaysiv axevdacdvo, eee ee re v iucõ⸗ e perducere festinet ap e ue nostram providentiam, 
v^», OU, xa) Sie, doyyv moss x«l) vo» quia et novum imus et nostrorom sub- 
nere % Uxquócv dd stávvew xndóua Dat. vi.  ieetorum per omnia curam habemus. Dat. vr. id. 

Mart. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XII. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XII. 
Apione v. €. cons. la. 5391  Appione viro clarissimo consule. 


IA 6 LXXXI. Auth. LXXXII. Coll. VI tit. 9 


H AIATAXIZ H AIA T9N AXI9- R CONSTITUTIO QUAE 
MAT9N KAI THZ EIIIZKOIIHZ DIGNITATIBUS ET EPISCOPATU 
EAEYGEPOYZA TOYZ IIAIAA2 LIBERAT FILIUM PATRIA 


THZ XIIE EZOYZIOTHTOZ 10 POTESTATE R 
Avroxoáre "Iovaziviasós A rñ («od ev Idem Aug. sacro senatui huius regiae civitatis. 
xÁgte tre fac 3 

44 0.) E v. a5 dn i deo radias antis republica 
400 95 eje es vo ee 3 eee ML s. jeo o nobis reipublicae, gr pres 
us gx Beside it Kyo» dye repu 15 kur Zan dudui eum deducere Lp 

vó T tiam dudum legem us su 
brlolovéto 1 Na das P s ur p be sigsimis mostris patriciis, quae ES etos eos dignitatis 


rQexío * 
rñ rie d cas dd os re Vstebewnéótgeot TG» xoatré- collatione paterna potestate demonstrat. Non enim 


eov axopaívorra 

robrout OUS ute, év rd nat dy iu. 20 pro rovehimus presi hi sub aliena E potestate. 
o, [rosrove] v érépov rade (ap. sb yd 57 
tjs emancipationos æιẽ dae ud dd rde xa. eas quae — — legis actiones 

lovpévas legis actionas ywwouévg usÓ" jose» xci iuris et alapis liberabat eos huiusmodi vigculis. 
b, A arc avro9s Tow vowvroev Óec- quomodo futuri essent codicilli omnium honestissimi 
, re o 45 ra ou và náscov dvDod- 25 & praesidente universis imperio non eos paterna 
xov espvórava d nagd re épecvoieye vois testate liberare? Nunc autem clementius aut etiam 
d lose Basusias pf) rij vsaFoveiótrroS ei H 4 onestius in republica cogitantes et super gloriosis- 
e: vd 5 e eee 75 pee esueótspos —Bimis consulibus, qui proprium nomen tempori post 


„55 rod évJoforátow 
xs : 10 5 TQ Xxoóvo wsrd v 30 


Nov. LXX.XI (Authent. LX X XII = Coll. VI tit. 9: gloss.) Graece extat in ML (c. 1 et 8 fuit B 31, 5, 1). — 
Epit. Theod. 81 (inde nonnulla 7 in Prochiro 34, 1 & EZpanagoge 37, 10 et 20,8 «e Epan. 31, 8), 
Athan. 18, 5. Julian. const. LXXV. 


adducere studeat , VVV quoniam et novum magistratum adiocimus ot sub- 
iactis nostris per omnia prospicimus 


LXIEI. 


CONSTITUTIO QUAE PER DIGNITATES ET EPISCOPATUM FILIOS 
A PATRIA POTESTATE LIBERAT. 
Imp. lustinianus. Augustus sacro senatui regiae civitatis. 

Praefatio. Quidquid ad utilitatem et ornatum reipublicae a deo d 5 spectat, eee 
considerantes ad effectum adducere studemus. Ideo etiam legem iam feror eee unm patriciis 
nostris scripsimus, quae eos per dignitatem collatam a patria potestate liberos reddit. Neque enim decere 
existimavimus, ut quos nos in ordinem patrum nostrorum provehimus ii sub alterius sint potestate. Nam 
si actus emancipationis, gui olim tempore legis actionum quae vocantur cum iniuriis et alapis fiebat, ab 

| vin eos liberabat, qui non codicilli inter omnes homines honcstissimi ab imperio quod universis 
praeest. dati cos a patria potestate liberaturi essent? Nunc vero humanius aliquid reique publicae hone- 
tius meditantes etiam de gloriosissimis consulibus, nm Suum nomen tempori post imper alorem praebent, 


9 subscr. om. we id. Mt (ef. 5 519 et S He | sj om. M | 22 emancipationos M] abr - 
Zachariae)) vi. id. s vit id. mai M yn») M „„ V 
ri Ath. Id | 4 CP. imp. dn. Iustiniano pp. sug. | eaotíonas M lege a0 c (4oviovos L L | us97] xai 


anm. XlI Apione uo. comss. M (s), Gag, "Iovssevea- | na" L | 25 dvJgoinov om.c | 27 avóv M 1 28 2. 
vo9 rd g — vxcrsías Antes Ath. Sxavsíq An- | xal) vs xal M* aut etiam g 
e xa) Bacisías f Fra. Theod. | 5 post subscr. doest 
notitia de qua agitur 395,7 | 7 rubr. llsoh Àvssos u- 2 et nostrorum] et om. RI 3 subscriptionem praestant 
stoveióvo vos. Theod. % za vt , QialauBávovsa | Bamb. I et Ambracensis | 4 dun. Tust. b. dñnus Iust. 
ee ee . egovres | Ambr. | anno XI Barb. | 5 uc. clarissimo Ambr. | 
ot cit. jm XIV tit. 1, 36) || & | consule] ss eis RT) « quae de dignitatibus R | 9 filium 
ve. EL indice) | 8 ijs at 9 voos aids om. Ath. d om. R | & patria V vulg. | 11 senatu VT 
11 inser. om. Ath. | pest. inscriptionem s:api avvefoveió- 13 ad bf. Rt et ad ornatum R. 14 nobis traditae 7 
jeu LY. ae add. M | 15 pavos L | 5 "hos dl. F.. 20 hii RT | 22 nun- 
» L | 16 ] Cod. 12, , | 19 énogaivovr: | oüpantur V! nuncupatur T | actionis RI actio 71 
A ov» &xopaivovra M| 21 vos 23 lapis T1] 24 esse RI | 25 praesidenti 71 I non eos 
ovt Le (unde v. 20 voórove dal, Haloander), vovvéct. | non eos posse T non posse eos V? | 26 etiam om. V 
rie M quae apparet pertinere ad glossema in archetypo 27 cogitantem R'V' | et] sed EV!T! | 28 tempori 
voc. 77$ emanoipationos v. 22 superscriptum rovrioxi vj | ipsi V! 


Nov. LXXXI 1 


Bacils(ay Oidónss, xal rv ys uóvoss vois vrravixois 
ovufóloss veriunpnévoyv, xal A và doy gr iAsv- 


Oepov» Bovine Óvvauévoy, covtácruy éxapyótyvós vs 
xal ctger5yyías (pauév dd crc dv avroi$ vois O- 


voi6 xal role Koyoss yvopiGopévne) avró rohr vo- 
Oerovuev, [va xv» tou vtov 2 xal dN ro- 
«VT. 1 ο,Hñp o Tigi» ole d» use QoxuuaGatwey, 
Sr avrove dxaAldvrs: xal BovAnc. vovvo luyvcsu 
xal t5e vxsbovgiórrvos avrove dAsvOspovv vOv R- 
vépow 7) a. si yàp dvouoOerjcauev, 
oixérrs eiòò ros voU xsxtruévov atunO: eroatsías ij 
revo diíae TUO "aod rij Bac«lsías, 20 Hör Au- 
Oupovras xal die avTü» dvagnaleros TQ svyévaay, 


398 


CONSTITUTIO QUAE DIGNITATIBUS 


imperium praebent, et solis consularibus codicillis 
honorantur, et super cingulis quae liberare a curia 
possunt, hoe est praefecturae et magistromilitatus 
(dicimus autem in ipsis sedibus et operibus sgnmitis) 


5 hoc ipsum sancimus esse, ut omnis talis dignitas 


aut etiam cingulum huiusmodi adquisitum aliquibus, 
quoscumque nos probaverimus, quod eos liberat a 
curia, hoc valeat et ut potestate eos liberet patrum 
aut avorum. Nam si sancivimus, ut EA rs servus 

ibet digni- 


6 sí r: 10 sciente domino meretur militiam aut qu 


tatem adipiscatur ab imperio, repente liberatur et 
in ipsam rapitur ingenuitatem, quomodo non est 
iustum tantos promerentem codicillos non etiam po- 


ache oh dνõẽEGu rd vrAwovrov rjtuoudvoy avufBó- — testate paterna liberum fieri? 


dv ur) xai trs vztsbovctótr ros 


A,, yivsa Das; 15 


CAPUT I. 


rm avToie yapitouévo tjv váliw eie avretova a 
Bacilsías osravixoic guufOÀos, a vxO t9» TOY 


sLfovsiótrtToe 7toO0gagiw * xai 
rad tow d ii TOV 


et 7% rive ui, dui 
dvo 


. Romae provexerimus aut in quo- 
libet magistrom 
statis fieri. 


q 
um iudicavimus legum simul et temporum. 
1 Generaliter autem, sicuti dictum est, sancimus, 
ut omnis dignitas et omne cingulum a curia libe- 


c. I pr. 8eaztit;ogey — x9ógaciw habet B* 5, 7 p. 649 Zach. Argumentum c. I et III notatur ibid. € $ 2 p. 648 


Zach. (ez B 31,4,$) 


iisque qui solis consularibus codicillis honorantur, et de magistratibus qui a curia liberare possunt, hoc est 


et praefectura el magisterio militum (nimirum cam 


dignitatem quae ipsis sedibus et operibus 


scitur) id ipsum sancimus, ut omnis ciusmodi dignitas et magistratus in eos quoscumque nos probaveri- 


mus collatus, 


eos a curia liberat, idem etiam potestate 
Etenim si sancimus, ut si qui servus sciente domino militia dignus habitus sive quam di 


patrum vel avorum eos liberare valeat. 


tatem ab impe- 


ratore nactus sit, is statim liberetur et ad ipsam ingenuitatem eripiatur, qui non par s, qui (talibus co- 

diciliis dignatus est, eum etiam a patria potestate liberum fieri? 
I. Propterea igitur hac lege honestissima utentes sancimus, ut et ordinarii consules, si quidem in 
potestate sint, una cum ipso nomine quod hunc iis ordinem i iig suae potestatis efficiantur, 5 
existant 


lis qui consularibus codicillis ab imperio honorantur, si 


em sub manu patrum sint, cod 


ipationis causa; et si quos nos in omnibus dioecesibus gloriosissimorum praefectorum sacro nostro 


praetorio constituerimus sive ad praefecturam urbis utrius 


Romae sive ad magisterium militum aliquod 


provecxerimus, ii statim etiam suae potestatis fiant. Nam qui tot hominibus praeest, tot hominibus i 
eum sub patria potestate manere ac non iis qui suae potestatis sunt adscribi nostris indignum legibus simul 


1 et temporibus iudicavimus. 


In universum autem, sicut dictum est, sancimus, ut omnis dignitas et 


magistratus omnis, qui a curia liberare potest, idem etiam suae potestatis praemium praestet iis qui honore 
affect sint. Hoc RM vel honoratiorei reddit patres, Siquidem. eorum sunt patres oui ita ab dnperatore 


1 r ye L2 cevumpévov om. LI dx «àv Ha- 
loander er c] &gxóvtov ML | 5 dr L! | vouoOerov- 
pev] sancimus esse c [| 6 xai) aut etiam g | 8 «ai gov] 
xal om. c | 10 évouoOerzsausv] Cod. 6, 4, 4, 11 17 C 
d. vue] duBáOuove Be et 4. v. L | 19 &gebovaeiótyuca 
L 1 o a] nacs L | 22 eig rade L | yiveaDas 
om. L* | evugó^ (i. e. evuBoAaovt) L | 23 5usic ni 
zacoD» Mec] 5 u nacov L | 24 *éxapxov (cf. v. 3; 
Theod. Ath. Be p. 648)] vágxov ML | 25 *4rievoos- 
us ML | 26 zolvagzíav Me | éy&yosuev 7 30 éyye- 
ed das L | 31 990vov Haloander male | 34 y£gas 
Lc] vi ML! | 35 roðro yàp om. C 


1 praebeant T'|| et qui solis Beck | 2 singulis V ] 
qui RI 3 "magistri militatus libri | 4 istis T I leg. ag- 
niti? | agnitis — 5 sancimus in ras. V|| 5 ipsum] saocra- 


tissimum s. v. add. T? | 6 etiam] et V | aliquibus] ab 
aliquibus R b! nos om. Z! | qui RV? 8 et om. R 
eos] uel eos RI | 9 sanocimus RI sancuimus V | 10 me- 
retur RT] mereatur V vulg. 11 liberetur et 12 rapiatur 
vulg. | 13 etiam] e V! EY ibertum Vi liberatum 5| 
16 ao Ri 18 hoo om. T | 19 suae] 5 * 
20 oodicillis 7 | 21 no Fil manu om. RI | suae] 
seu RI 22 oocasione RZ V? | quis V!| 23 dioeesss F 
dioceses V? 24 in om. V! | 26 magistro militatu T 
magistri militatu R magistro militatus V i i 
litum T2 etiam] et V [| potestates / I 27 est om. V | 
29 intra V| 30 temporum] ipsorum R TI | 31 autem] 
om. Ri igitur R* | 32 s curia et 33 hoo om. V | 34 ] 
iubet praestet R* | ostendat — 35 patres e. [35 sie] 
quidem sie T I oratorum V' | sint) ipei sint F (cf. ad 
399, t) | qui] quid R. 


ET EPISCOPATU LIBERAT 


cy xaOscrüci mavsosG 09 ydo d, sl u rod̃to 
xd) avrol cvsdansviop, t5» Bacisías vnde rovrov 
jrovv. Gers sivs dort rde vU» dv due poudioe ro- 
to» dnodabπ tà» tiudw yj dg, &e lKumpogOsv 
jo ij eire vatego» davas, xa robro¹ι are 
ovoα c dxolovOsiíro, vó vs peculiov avvoie xagsto- 
zurn xal vo avróyvouov Qidovsa xaÀ ifia noáttuw 
re ruuije xal T6 ar avrois dx vie Bacilslag y- 
ive xQícac €. oro ydo 200 


vw Hause r xal sUpQocvyne aqogun» e l0 


ueyaArs. 


399 


5 postea erit, etiam hos ius suae 


Nov. LXXXI 2. 3 


8i non hoc essent, etiam ipsi pariter studerent im- 

perium pro istis petentes. Quapropter sive est ali- 
uis nunc quidem sub potestate his fruens honori- 
us aut cingulis, quos in primis enumeravimus, sive 

testatis sequatuc 

et peculium eis donans et arbitri liberi esse 

bens ac digne agere honore et iudicio super eis ab 

imperio habito; haec enim multo maior patribus laus 


A usi;ov» voie z«vgà- erit et laetitiae occasionem praebebit magnae. 


CAPUT II. 


"£xsivo dà vj vónq nmocrmicwimvopev, dera uj) 
ids rota re avrstovaio vy vas νõð, q 3 rat 
dle, al did «ow emancipation o yívovyras, dd 
ifalortov r rij Badslsíap do 
ebovsiótrGs xapdézsw. odd yao gol ro ov- 
tas &UtSEOUGIOV 5 yivousvov dzxoÁÀovas t6 
và legitimo diu, dd Sor xal vq yévss sto06 
«vt00$ x avtoie 79008 rò yévos dOwra xà legitima 
xal i xije ꝓoοο e gvarróusva d]. 
saids; avrO» urid vsÀsvti)v vow dh dale t)» av- 
rd ustaztustévogay visbovaiótrva, oerte &y sl Fu- 
xov ol rohr yoveis 12Àsvi] r olxsiov zatépow 
d' oix dx vov magóvtos vóuov avrsboUcio ysvó- 


uo xal eis re robe maidas rode avri» usta ve-25 esse videatur, quoniam omne bonum, 


Aevi» tà ox care vnstovaiovs yore [ya 
pndiv «àv dx rije N stQoSywousvoy stapas- 
io n, ru d avrOv, did x, ö site dx 
soU stoócs.guv. dvO Qoo: ira dx gau, vie d 


OsQ xaraxolovOovene, dyaOOv salvas stQosijxss uóvoss 30 


xal zxágn$ xaxíue t8 xal dlarrocsoé djiyés xaÓ- 
s01ayas. 


vale rosabx ais avt- 15 mium 


Ilud quoque lege cavemus, ut non has tales suas 
potestates similia praebere qualia „ Quae per 
emancipationes flunt, sed praecipuum e 

perium conferre talium suis potestatibus 
Non enim volumus eum, qui ita suae potestatis fit, 
perdere aliquod legitimorum ius, sed sint et generi 
ad eos et ipsis ad genus intacta legitima et ex na- 
tura servata jura, et fllii eorum post mortem avo- 


xaà of ye20 rum sub eorum recidant potestatem, ac ai oontigis- 


set horum parentes morte suorum et non ex 
praesenti lege suae potestatis fleri et merito filios 
post mortem suorum patrum sub potestate habere: 
ut nihil horum quae ab imperio conferuntur eis de- 

i uod sive a 
deo adquiritur hominibus sive ab imperio sequente 
deum, decet esse mansurum et omnis malitiae ac 
diminutionis extraneum. 


CAPUT III. 


IloóünÀo» da, qe ovx fore ò &yvosi g ys dn 
Tov roĩe d %⁰ονν dmtigxÓTO/6 dn, €] xegotoviq 


xul 1)» ars mgoeylvega . oi yàp x- 35 


TOv ÓvTSG 7tyevuatixO) zratiose x, dy unn tr» écd- 
go» dLovcíay valoisv; dd z&Qocrxss xal avTOUS v6 
roiabxne dztolavt» Tiufc xal fe áx rñjeòe 2uOv 
rije vouod'scías xagmovadOa. 


Palam vero est nullum esse qui nesciat prae 
omnibus sanctissimis episcopis ipsa ordinatione etiam 
suam potestatem adquiri. Qui enim omnium sunt 
spirituales patres, quomodo sub aliorum potestate 
consistant? Sed convenit etiam eos huiusmodi potiri 
honore et hoc ex hac nostra legislatione frui. 


c. Il argumentum citant paratitla ad Coll. conet, eccl. I 3 p. 1273 et Nomoc. XIV tit. 1, 360; exscripsit Nomoc.t* 
B 


ib. er 


Àonorati unt: neque enim nisi hoc et ipsi pene sectarentur, p atorem pro illis orarent. Quare 


sive quis nunc in potestate aliena est qui his 


onoribus aut magistr 


er 
fruitur quos antea enumeravimus 


five postea erit, hos quoque ius suae potestatis sequatur, quod et peculium iis largiatur et ut übera volun- 


(ate utantur praestet. utque 


ant quae digna sint honore et iudicio ab 
enim multo maior e Ics enit Pes Apa laetitiae copiam praebebit. 


atore de iis Mo. Haec 


IL llud quoque lege insuper cavemus, ne eiusmodi ius suae potestatis similia impertiat ceteris quae 


per emancipaliones contin 
praestet. eque enim volumus cum, 


„ $ed ut praecipuum 


donum imperator ei | iuri suae potestatis 


qui ita suae potestatis factus est vel fit, perdere ullum ex: legitimis 
furibus, sed sint et familiae adversus ipsos et ipsis adversus familiam 
servaia. Atque liberi eorum post mortem avorum in potestatem illorum transeant, t 


intacta iura legitima et ex natura 
8i contigisset 


horum parentibus morte suorum patrum ac non ex praesenti lege suae potestatis fieri et iure liberos suos 


post mortem suorum parentium in potestate habere: ne 
tis aliquid adimere videatur, quoniam omne quod sive a 
bus de bonum esse dumtaxat nec quicquam malitiae et detrimenti admixtum habere decet. 

Manifestum autem est neminem esso qui nesciat ante omnia sanctissimis episcopi 


ipsa ordinatione etiam suae potestatis ius 


uam eorum quae ab imperatore conferuntur 
o sive ab imperatore qui deum sequitur. homini- 


wna cwm 


adquiri. Nam qui omuium spirituales patres p quomodo in 


aliena potestate habeantur? sed ipsos quoque tali honore frui decet cumque ex hac lege nostra lucrari. 


* 


1 ov y 


ovros M | 13 voie ds L* | 14 ipayxuxatió- 
vv M) avt vorsrov L| 17 p om. 6 


r 

M | 22 * οναναeαι L! 25 «ovs avro» om. c || 26 a] 

iva dà M | 29 ngonsu L | 15s om. L I 30 novos) 

póvoc oe M vóuove L' vópauov ut vid. Li mansurum 

(L e. uóveuov vel névov) € | 35 zavrsc Li, sáyrov om. 

ima, 36 z»svpuatixo» Nomoc." | 39 xagztovusvos 
omoc. 


1 esset vulg. | etiam] non Beck | ipsi om. T | 5 ius hos 
R', ius del. . potestatis suae V vulg. I 6 ei RT | arbi- 
trii cet.] bitrii — 9 praebebit scr. R* in ras. 2 vv. | 7. eis 
RV] his T'vulg. | 8 hoo T'vulg. ] magis E | 12 tales) 
oporteat s. v. add. 12 quae om. R I 14 fiunt] fuerit V 
sunt R I 15 comferre V | talium R VT 'i] talibus T vulg. | 
16 fit Vvulg.] sit RT I 17 aliquid E | 18 ipsi R | 20 reca- 
dant T | 21 et non — 23 patrum bis scr. R | 22 filiis R 
24 orum V horum om. Ri, | eis] de eis T'! | 25 uidean- 
tur T | 27 militiae V' 128 demunitionis 7 deminutio- 
Dis vulg. | 33 est om. V! qui nesciat om. Rü | 36 spiri- 
tales R V | fratres V* | potestate aliorum T' | 37 hos R 
38 nostra hao V | frui) fleri V! 


Nov. LXXXII pr. 


ry t/j ij ueriase gulor: àztó0s 


rigoss xarQdcs xal vd ro xal n 


400 


arri x- 
Ana xd 

„ 7» toic jus 5 
8 


DE IUDICIBUS 


(Epilogus) Quse igitur nobis visa sunt ad 
vestram reverentiam et honorem, o colendissimi pa- 
tres, volumus in perpetuum splendere nostrae rei- 

e tam . vestrum ornatum geret nostrae 
itatis probationem, quam nostris et con- 
gulibus sacerdotibusque contalim us. 


anno XII. 


Dat. xv. k. Apr. CP. imp. dn. Iustiniani pp. E "n x. kal. April CP. imp. dn. Iustinfani pp. Aug, 
&. 


anno XII. Apione v. c. cons. 


IIEPI TON AIKAZTQN 
EAI QZTE MEO OPKOY MH AIPEIZeAL 


-. Iustinianus Aug. Ioanni pp. per Orientem 
iterum), ex consule (ordinario) ac patricio. 


(Heooíuiov.) Zire 19 c2 avosBovc 1 Fee 


pione viro clarissimo co 


LXXXII. Auth. LXXXIII. Coll. VI tit. 10 


* DE IUDICIBUS, ET UT NULLATENUS CUM 


URANDO ELIGATUR T IS IUDEX 
UOD PERMANET EL ET UT APPELLATIO- 
ES ACCIPIANT MODIS OMNIBUS IUDICES. 

ET UT IN MEDIA LITE FACTAE FORMAE, 


15 NU EM I OPORTEAT DECIDI COGNITIO- 


EM, NON ATTENDANT IUDICES R,. 
Idem Aug. Iohanni pp. Orientis iterum ex comsele 
ac patricio. 


(Praefatio. A Zenone piae memoriae scripts. 


eff Qi&vatie ara vns v» Qixdw vdEsor, nol-20 est lex de iudiciorum ordine, multas quidem muta- 


6 uàv 1 yàe ix «àv dee à 


À 2 . 
sic tovto q dgixouévr cxct6 xav& uixoov OxsÜOv xal 


EOS TÓTEGO A xsv. oi ve yàg d avri ysyoaupd- 
»05 xps Hg tóv er dyOQorov amartse d 
Blov, ou 


tiones subsequentibus suscipiens temporibus, ad hoc 
autem enit ut paulatim e omnino caderet. 
Nam et qui in ea conscripti sunt pedanei iudices 


u ,%,ẽ humanam omnes reliquerunt vitam, et plurima de- 


ve TOv OguGDévrow ÜDixalow osaíyrtas 25 finiti iuris tacita sunt, et certam non meruerunt me- 


Erie re OUx Fruꝝe aue, ddl 7 ys xoüow rabra 
sagaAaBovga sic 4 iov uerécrras Oyjua. rusic to- 


v ógdwresS Gvyxeyvuévoyv vH TÓ vOv d- 


ev)» gn, q 
ov0À yào qjOnusv xorjvas ⁰ q i,j,aẽu vivas 
odd q zoayudáro» evreyov»vae wsipay. 

ijurrigo doyovés vtipsuga vtivroS xc) wágsüoo: 


use» xorvas vóuq vavva d ja , terminare, 
o a, de rip noénovgav rat éxidvj0es 19 soáyuavi. 30 Non enim aestimavimus oportere 


moriam, sed usus haec percipiens in aliam transtulit. 
figuram. Nos igitur videntes omnino confusum iu- 
dicum schema, aestimavimus oportere haec lege de- 

i quae decentem ordinem imponat causae. 
iudicum 
sdam nomina, maxime legum ineruditorum, de- 


quo 
* udv vd àvemuTjuorac, rr dà — inde neque causarum habentium experimentum. No- 
UTUXOU e gi stris etenim administratoribus adeunt modis omnibus 


Nov. LX X XII (Authent. LXX XIII - Coll. VI tit. 10: gloss.) Graece extat in ML, cap. 2—13 in B 1,1,4—16. — 


Epit. Theod. 82, Athan. 4 16. Iulian. const. LXXVI 


Epilogus. 
nerandi, ea in nostra r 
liberalitatis 


Quae igitur nobis placuerunt ad vestram reverentiam honoremque, patres summe ve 
epublica in perpetuum splendere volumus tam ad decus vesirum quam ad nostrac 
documentum quod nostris patribus et consulibus et sacerdotibus dedimus. 


LXXXII. 
DE IUDICIBUS, ET NE CUM IUREIURANDO ELIGANTUR. 
Imp. lustinianus Augustus Iohanni pp. per Orientom (iterum), ez consule (ordinario) ac patricio. 
Praefatio. A Zenone piae memoriae scripla est constitutio de ordine litium, quae multas muta- 


tionés sequentibus temporibus passa est atque 


eo pervenit, ut paulatim fere omnino deficeret. Nam et 


qui in ea scripti sunt iudices pedanei omnes vita excesserunt et mulla ex definitis iuribus silentio tradita 


gun nec ceríam memoriam consccuta, sed usus 


ea recepta in aliam formam converti. Nos igitur 


cum iudicum statum omnino confusum videamus, haec lege definienda esse existimavimus, quae 


ordinem rei imponat. 


Neque enim existimavimus decere 


iudicum nomen habcre cum legum utique 


imperitos tum ne rerum quidem experientia adiutos. |. Nostris enim iudicibus omnino etiam assessores ad- 


17 a» LI I 7 subscr. d£egoOrn év vois xoó- 
voie 55 "novos T. eod, d | xv. k. apr. 
M co is xalavyÓdw Ang⁰ν,ůĩ Ath.] x. kal. april. (v. l. 
kal. madii) 6 [ CP. — oons. M (om. anno XII) et cl f- 
ciÀs(ae "lovaveyeavoU , g vsvavelas Anlass Ath. 
(bilisiario uiro clarissimo v. 4. 6) | 10 rubr. ro d- 
xacTOv Ath. IIa Oaícov d Qv Theod. 174g. Imp. 
— patricio M (qui orietem)) Arona 695008 
atdyovo ros loávyy vnágyo vigasvoolow 17€ àvavoÀne, 
ánà Undcvov xai xatgixío L O avvos ae Io 
énáogq 7xtoostoiov Ath. | 18 iterum et ordinario add. 
Zachariae | 19 T8 Li | c’ ML Theod.] Gade Ath. | 
20 ddr opo (i. e. nn 7) cit. Theodori codez. Fuit 
Cod. 3, 3,6 (Bs. / rod xojixos v. did valus taleuraia 
adver. achol. M); cf. Kruegeri adnot. et initium acholii TAa- 
lelaei ad B 8, 2,100 p. 418 Heimb. | 22 dguxóueve L! | 
24 «o» L'| 27 sic LI zo0oc M | 30 vois zoayuacs L 
3229. &yszti01740va$ — svtvyovyras Na inerudi- 
torum — habentium experimentum g |j dd on. L 133 d»- 


vuxoU»raS (voluit d»vvvxóvrac) meíQq Haloander sime 
causa | ud» om. L | 34 xav»:es L* 


1 iussa V | 2 nostram RT | o del. V3 | 3 spendere R 
4 ordinatum V | ad nostrae om. ] 5 probationem] 
eee RI | 7 subscriptionem dedimus ex Bamb. I et 
Ambracensi; dat. kal. madii bilisiario uiro elarisimo V 
CP. Bamb.] emp. Ambr. | dnn. iust. Bamb. drnus its. 
Ambr. | 8 anno duodecimo aptone Bam. | uiro] uie. 
Ambr. | 9 R III-LXXXIII- V | 12 eat vulg. | 
13 iudicis V | 16 non] et non T nos V | 18 ao V]aT et 
R vulg. | 19 memoriae om. V! | 21 subsequentibus susci- 
pone in ras. V* | haeo R | 22 cadent T. | 23 oonscripta. 

! | 24 relinquerunt V | definita T et om. R' ] 
27 omnino uidentes T'| 28 haec] hao V? T? ae V! ha- 
bere Re 30 existimauimus R | 31 quaedam PV? |J eru- 
ditorum Ri inhereditorum V; ineruditos et 32 habentes 
Beck | 32 expereeee y: 


ET UT NULLATENUS8 


t rh vÓMOV U )usevos xal vàs dGxolías áva- 
xángovvres rds auf,], fed ijne woAAoiS steQseyOuue- 
»o. p , dc b iu od sixóvcs 1Ó Oma- 
rin „ pépos rij và» oli r＋¾ṽοοναN“g 
naiò h o d ovve doy)» Kyovvee ob ju un- 
ngrtovusvos si uf, páAAowy oixodev yoU» νεα, 
10 dj,. dd dvágorDev dpgavitsaO as vr)» 1o) due 
Du» svoyyuogovyy», h 0 usyugro» «ovro éAdvroua 
molaíae & sip r pi roĩe aur , T7tQaxréor 


éxuatapávoss scapadoUyas rds Duas, aAA! diy ahr 10 lites tradere, sed sinere eos quaerere alios, & 


dei ézápove, ao! cv KEIsovs nay Days dag a- 
roùe dy tq) xgívsuy qOsyysaD'as Oei; vaUva vus sixó- 
ros tic TO» TtuQÓviX vÓuOV X»éGt0OS YOV u 
vnyxóov wxnOouévovs xai Bovlopévove avroic xal và 


401 


Nov. LXXXII 1 


etiam assessores, et ea quae legum sunt explieantes 
et occupationes adimplentes eorum, quoniam multis 
detenti curis quas apud nos babent merito iudi- 
ciorum complent partem per suorum praesentiam 


5 assessorum. Illi autem neque cingulum babentes ne- 


que nobis ministrantes nisi potuerint per se nosse 
quod iustum est, sed aliunde emendicare iudicandi 
honestatem, quomodo non maximum vitium erit rei- 
publicae non eis qui ex se quod agendum sit aras 
uibus 
liceat discere quae eos in iudicando eloqui decet? 
Haec nos merito praesentem legem erexerunt, 
nostrorum subiectorum curam agentes et volentes 
eis etiam quae de iudiciis sunt in promptu esse at- 


ini vais Qíxcu6 sUxoAa r slvas xal ud xal xoois 15 que facilia et absque omni dilatione transigenda. 


andone àvafoAZe dia Y. 


CAPUT I. 


To ov» dat Gxnua rje Qiaváles Züvomos 
toV rije sUceBo)c Anbsosc, qu áéxáctq Oixactnolg 
aguas Üuxaccás, rare iyoigoUusv, dzu- 


Vetus igitur schema Zenonis constitutionis piae 
memoriae, quae unicuique praetorio certog definivit 
ludices, omnino perimimus, eligere vero perspeximus 


ovs d 
n. à ovyeidouey Óixacvas ro 1zj»v navrayóOsy 20in rebus utilibus habentes adtestationem, qui com- 


ini zonovoic Kyovtas vgíav, oizsQ xouvol mxàv- 
tov éGoyrat Qixactal, ola zayraxoOsv ino 
aal dj rovro ménpgaxtai, xal fionvral ye map! ic 
daa r Avr vs d napiglarrros, 7n tov Gvvnyo- 
i» n TtSTUCUJASVOG 
uogíov Guvnyógows vazOs(e, ,]. , «s d lan- 
noóra1oe, Óc Ov»Tyyopos v0UV Ónuocíov xaD'éctrxs vvy, 
xal npóe ye /AébavÓQos xal Zrépavos xal aͤs. oi 
t0 ta 106 jyopgos xal Óiasrgcal xije oje dyogüs, 
Allcarò es vs Fregos (xal Üicutr T?» z 
vov toU Oixactnoíov Tov évOoboravov uayiGtoov àv 
deim Cpu usuadrxausy), xai dvo dpskre do 
gave. vie oje dygods. Bherœe wai 0 f Kwubixov 
6só0opos. x ov» Ovvnpyópov Oovto. Oixagal 
1 mooxexoícO'wca». 
vas xal usítové Ós«x&cras vove udv abupuass ac 


év roĩe ca H, «0v 26 deputatus, ac Flavianus, 


à slvas «àxsi- 30 


munes omnium erunt iudices tamquam undique electi. 
Et hoc quidem gestum est, et electi sunt a nobis 
iudices Anatolius vir spectabilis. iam advocatione 
dudum completa et inter spectabiles fisci advocatos 
ui nunc advocatus fisci 
constitit, et Alexander et Stephanus et Menas, elo- 
uentissimi advocati et pedanei iudices tui fori, et 
exander alter, quem pedaneum iudicem esse prae- 
torii gloriosissimi magistri sacrorum officiorum co- 
ovimus, et duo subsequentes alii advocati tui fori, 
ictor et qui ex Quizico Theodorus. Ex advocatis 
itaque isti iudices praeponantur. 


"Ennü) dd npgocjxóv dori - 35 1 Quia vero competens est esse etiam maiores iu- 


dices aliquos dignitate provectos (et) experimento 


e. III summarium habet Ecloga lib. X Basilicorum (ap. Zachariae Gesch. des griech. rüm. Rechts 335 n. 1238). 


sun, qui quae ad leges pertinent interpretentur et eorum. occupationes suppleant, quandoquidem multis 


curis quas 
vero, qui magistratum 


neque erunt ne 
habituri sint, scd aliunde i 5 


apud nos habent distenti merito iudiciale munus assessorum suorum praesentia supplent. Illi 
1 nobis inserviunt, si non ultro quidem quid iuris sit compertum 
tcandi honestatem „ non maqimo hoc deirimento reipublicae 
erit, hu non tis qui ultro quid faciendum sit sciunt. lites tr 
& quibus dis i 


untur, sed fis permittitur ut alios quaerant, 


iscere liceat quae in iudicando loqui oporteat? Haec nos merito ad praesentem legem eæcita- 
runt, quippe qui subiectis nostris prospiciamus eisque ea quoque quae ad lites pertinent prompta et fa- 


esse et sine ulla dilatione decidi velimus. 


IL. Antiguam igitur constitutionis Zenonis piae memoriae formam, quae unicuique iudicio certos 
iudices definivit, plane tollimus. Eligi autem placuit nobis iudices ab omni parte bonum testimonium ha- 


bentes, 


sunt a nobis iudices Anatolius vir spectabilis qui iam 


qui communes omnium erunt tudices utpote agp ind electi. Atque hoc quidem factum est, et electi 


vocati munere nuper omisso inter spectabiles fisci 


patronos relatus est, et Flavianus vir clarissimus qui advocatus fisci nunc constitutus est, ac praeterea Ale- 
æander et Stephanus et Menas, „5 advocati iudicesque pedanei fori tui, et alter Alexander (quem 


psum quoque tudicem esse iu 


icii gloriosissimi magistri sacrorum officiorum comperimus), atque duo ali 


inceps advocati fori tui, Victor et Theodorus Cyzicenus. Eæ advocatis igitur hi iudices electi sint. 
l Quoniam autem maiores etiam iudices esse par est, qui dignitatibus praecellant et praeterea sive rerum 


15g. xal rde — avrov Me] xal «às avv» àvann- 
govvrec a0yodMas L | 4 dvazAngoaovos L6 £n:i17- 
cad, L| 8 vovvo om. c | 19 égoiss] àpog/^ L* | 
20 Qixagvàc robe 19v zxavragóOev om.g | 21 éni zen. 
roc — 22 navrayzódev om. M | 23 Pain LI XVI 
re M, om. L I 26 rax dee ovvgyógoss L | laungõ- 
raxos om. e ] 29 evrryogo. ML) 77 Hase, 18 cum Ha- 
loandro edd. I 30 xaà d,] dd sivas xaxsivov M) 
scuto ti» v8 elvai xaxsivov xai L quem pedaneum iudi- 
dem esse c |] 32 9vo Ms] e L | 2 erue M s] 
dars d vd xal Bíxroo L. et Danielem et Victorem Iul. 
c. 283 (sed idem c. 291 octo iudices constitutos esse con- 
Jirmat; etiam secundum Eclogam Bas. novellae caput I 
ix «àv cvynyógo» / &vOoac dxlstausvovy Óixa- 
verde chr nQoosysoiLerro dxguBz, TOv vOumw eĩdu- 
vi» Kyoytae, xai téocagas dx voy évdoEovégov xai d- 
tavta»); 4daviÀ ò xai Bixro coni. Zachariae | 36 
dE pnacs M] 22 vs L 
LII. 


3 curris V! | habeant R | 5 «eegulum V! | 6 nisi 
non V?| per] prae RI 7 eudicandi V! | 9 eit] est T 
10 & om. V' | 12 Haec] Neo V! [ legem V?) om. RV! 
vulg. | 14 eius T! | qui 71 J de iudiciis] iudicii R 
atque] aut R | 17 constitutionis Zenonis ed. pr. | 18 certo 
Fi 19 eligere] e.. 4 20 utibus V' | atestatio- 
nem V | 22 quidem] al. quod AR? in marg. | 23 anatolis 
R || aduocationem V! 25 deputatos RI | 26 constitit R] 
constitutus V consistit T'vulg. | meas V! mennas V? | elo- 
To V! | 21 for- T! | 28 quem] quae V! | 31 quizioo 
T] quiraco V Cyzico Beck (quizicenum , quizucenum, 
quicizenum, kyzicinum codd. Iul.) | 35 est om. R etiam 
maiores etiam iudioes V! 36 aliquos] alios R aliquos 
iudices T' | *et. inserui 


1 etiam] et V | assensiones 7! 2 multi decenti * 


51 


Nov. LXXXII 1—3 


ixov res wal sspós ys 9) sts(oq mQaypé&cow ren 39 
molvyoovip *QiBr msy(orov de Tj mA6jOn coi- 
tov éyysyvpvacuévovc xai «rj ys ?petáéoq. stQoeuaore- 
ntu us svasBsía, did vovzo Gvve(Qousv dx uày tà!» 
oforátov narguxiov Har x0» dvdoEóracov, 
paxgó»v in rije xohaoyías Óiavbgawyra xoóvow wai 
Jis ind «ov ODgóvov dxsivow yovóusvoy, Bícrood «s 
«ó» éyQdoLóravov, xa) avvóv ant ve c6 Ane E. 


Aados in vs 156 Gsuv?6 TO» ,, dobavra 


402 


DE IUDICIBUS 


causarum multarum aut plurimi temporis exercitio 
maguis cingulis aut multitudine horum exercitatos, 
qui etiam nostrae observant pietati: ideoque per- 
speximus ex gloriosissimis quidem patriciis Plato- 
5 nem gloriosissimum patricium, qui in urbana prae- 
fectura obtinuit tempus et secundo in illis sedibus 
constitutus est, et Victorem gloriosissimum et ipsum, 
ui tam in magna Hellade quam in nobili Alexan- 
inorum civitate administravit et praefecturae urba- 


age xal ue ys vr noliaoyias syncáuavov xal10nae tenuit praesulatum, et neque legum in 


2 


ovdà vóuowv ásrüxoov, xal Quxàáy vóv évdotórvavov dv 
TOÍG T)ustéQois xaraAsEas Üixagtais, dvd Óv & «s 
os énígcavas Ooóvos éxasvovuévos avrov stood tdsyta 
xal zxgóc ys «à dx vog» eiÓdóra, xal ind «ovrow 
Mi , 


et Focam gloriosissimum inter nostros &dnumeran- 
dos iudices, Mayen uem quaecumque sedes noverit 

quam praestantem , insuper et quae 
legum sunt scientem; inter hos Marcellum quoque 


TÓ» usyalongsmzécraro», det Ade szuiv15magnificentissimum, semper quidem eum praesen- 


"agóvra xal zsol *)v r Üixa(ov d qq ue vor 
15070v xal zagà závroy OysÜóv vàw is vtQocióv- 


tov» did Tovro airo)uevov sxaoédoo «a a 
énauvovudvos d dvos và i 285 vd hh . 


tem et circa iustitiae miramur observationem et ab 
omnibus paene nos adeuntibus propter hoc petitum 
scimus, et consiliario utentem laudabili, quatenus 
disponere quae ex legibus sunt possit, id est Ap- 


ꝓanudꝰ dd Amariong vóv mepífAenrov, 1Q Ónuocíp 1 20 pione viro spectabili et fisci advocato et in alus 


Cvvaztóyra xal dA naprvoíac dyn je ad v8 t- 


d Aan / napá vs uc avtov f Uα⁵pͤor. 


bente testimonium optimum tam apud alios quam 
& nobis ipsis. 


CAPUT II. 


Tovs uà» ovv Oiwacrác nerd coUe tj urr eo doxov- 
vac «ovrove a BovAóueO'a, xai ' avvol vovtois 


Iudices itaque post nostros administratores hos 
esse volumus, et nos his omnibus negotia secundum 


àza40& e vnoO4ces xarà rd doxo?v fuiv magado- 25 quod nobis visum fuerit delegamus. Si quis autem 


go si dd xis VOV fjustéQo» dQyóveov magasáp- 
nav Bovloro Díxac. 5 07 rote 5 xal 
OQuOuévois ar ruo» Ouutryrais vaUtac mapadocs 
xai drip . „ N el u xoi sxaps0oose 


nostrorum iudicum deputare voluerit causas, his qui 
definiti sunt & nobis pedaneis iudicibus tradat et 
alteri omnino nulli, nisi consili suis commiserit 

iculares examinationes ipse pro omni negotio 


roĩe davrod sapadoín v xarà udoos éberdces av-90ludicium portaturus. 


vÓS x Vzdo rod mavcr0s xoci» dboicov. 


CAPUT III. 


KaOvedovvra, dà oí Qiaerycal ινdqie an rs ga- 
eiis(ov r d» ole xal wv» oixí(oxow ÓOixalovcsiw, 


Sedebunt autem hi pedanei continue in regia ba- 
silica in quibus et nunc douunculis iudicant, ma- 


multarum experientia sive longo summorum magistratuum usu sive eorundem multitudine exercitati sint. et 
nostrae praesto sint pietati, propterea placuit nobis inter iudices nostros referre ex. gloriosissimis quidem 


patriciis Platonem virum 


nobili Alex 
legum ignarus est, et Phocam virum glori 


losissimum, quem tua 
legum quoque peritum, ei praeter hos Marcellum virum magni; 


gloriosissimum, qui longum tempus in praefectura urbis consumpsit et bis in illis 
sedibus constitutus est, et Victorem virum gloriosissimum , qui ipse quoque et in 


Graecia et in 


civilate magistratu functus est atque gin ed praefecturam urbis gessit. meque 
se 


$ novit cum laude ei praepositum ct 
et 


(issimum, qui semper mobis adest 


tficen 
propter iustitiae observationem admiratione dignus est atque ab omnibus fere qui nos adierunt ea de 


causa petitur et assessore utitur. qui cum 
dicimus virum spectabilem, qwi et 


ipsis OMS est habitus. 


oi patronus fuit et ceteroqui bono testimonio cum 


ad leges spectant onere possit, Appi 
Mi Bone MEUS Tk a ROME 


Atque iudices quidem hos post magistratus nostros esse volumus, nosque ipsi tis omnibus causas, 


prout nobis videbitur, trademus. Si quis autem ex 


nos diximus ac definivimus iudicibus pedaneis eas tr 
o parte deleget ipse de tota re sententiam laturus. 
Sedebunt autem pedanei iudices perpetuo in regia porticu, in guibus nunc quoque iudicant 


ezaminationes 
III. 


1 7 A j om. Le | 2 zxovzoovía L| vov87 M] 
3 dexysyvuvacpévovs L || * 7 vs libri I 6 uaxoov] patri- 
cium (i. e. zzavQóuov) g ini «ov Doovor dxsivov L | 
12 & 8 «e c0: émícvavas Y quem quaecum- 
que sedes noverit € [|| 13. éztasvovpuévos] laudatum quam 
(i. e. éxauvosusvov ost cf. ad 19) c | 15 uiv] eum c. | 
16 Oavuatópevov] miramur (i. e. ee e 117 
ztávra L? | 18 aíivovusvos] petitum us € ez inter- 
polatione | 19 éxaiwovudvos HL] éaivovuéso o L*s || 
QiatsO vas L | Qvváusva LI 21 «à ddla L || 23sg. Tovc 
gà» — BoviousDa] Tovc aAlovs Qixaavás vovs uevd robe 
zur i oe dQxovras rO.0UrOVG xal ovros elvas Bovió- 
usda Be | 24 xai] ole a BI avvol om. c | 25 &, 
Ms) azavcac L, om. B; àxágae coni. Zachariae | 26 si 
di vic] xal ei «ic B || 21 sovrose di om. L | sion uévosc 
xai om. Le | 28 Qixaorais B || vavvas) vovros L, om. c || 
32 oí dn B hi pedanei c | BaasAecze Bf Ecl. Baae- 
Ame B* (cf. Iohannes Lydus de magistr. 3, 66 qui de Jo- 
hanne pr. praet. narrans huius novellae argumentum tangit 
diente 04 rpogalAsvas dni «re BaciMos ros, Dae 
éxsívow vdv in xu, du axooouéver avróv 
.. GyQumvei») 


istratibus nostris „„ causas voluerit, his quos 
( neve ali omnino ulli, nisi forte consiliariis swis 


1 multarum oausarum V | plurimis V! | exercitio T* ia 
marg.) exercitos Ri exercitium TR exerciteee V exer- 
citatus T'* exercitatos V?vwulg.; leg. exercitio in? | 2 mul- 
titudinem T!V? | exercitatus N RT | 3 qui etiam 
om. T'! | nostra V | obseruanti 7'* obseruantie T* (in 
eadem manus litteras ie punctis delevit) R* obseruiant LET 
pietati pie V, om. Ri | ideo vulg. | 4 ex] et ex 7* 

obtenuit V! | 7 uectorem V uictorem et 7! 18 
magna ciuitate T1 | Hellade vw/g.] hellada Rs al. hel- 
landa Rr ellada T. elanda 7? m in ras. V* | 9 ci- 
uitate om. T! | 10 inexperfetum R* | 12 uirum quem 
(quam Ri) quaecumque A] uirumque quecumque Ti uirum 
quemeumque (quicumque corr. 7?) VT?*: virum quem- 
que tua Contius (praestaret virum quem tua are sedis 
R'! V: 7 | novit Contius | 13 laudandum quam V; absque 
tertu Graeco esset, legerim laudat umquam [. 14 quocumque 
V] 15 eum) cum 5: eum malim abesse | 16 mirantur? 
T" f 18 confiscalirio R I utente RV! T' | 19 appione V] 
apione RT 20 et ex fisci V!|| 24 *nos his] nobis V'! 
uobis RT illis V? his vulg. | 25 fuit T | 26 causas uo- 
luerit E | 28 miserit R! | 32rubr. De prouocationibus et 
reparationibus 7 in (ex Jul.) bent R Set debe- 
bunt 7"! j hii RV | ei] iudices add. R vulg. | *in] 
et nuno in libri | 33 et nuno om. R 


ET UT NULLATENUS 
de va n nal sie ddl Óylay. xal áxgod- 


covias 2 d ov uovov sav ustà ro Hh voU- 
Tov xus Oncopdvow xag avtoic, d xal r di- 
Iv, da ad ud» vois d lose g xarà TÓ dQyuxÓv 


403 


Nov. LXXXII 3—6 


tutino mox et meridie et vespere audientes causas, 
non solum quae post legem movendae sunt apud 
eos, sed etiam alias quaecumque apud alios quidem 
non secundum antiquum motae schema, nunc autem 


li noa Gxjua, vov qu xag! zuo» sic avrovs 5 a nobis ad eos mutari praeceptae sunt. 


petevexO vas 7toossvayÓ nay. 


CAPUT IV. 
"Exeivov viavrouévov, o sixsQ Spin xapà Illo custodiendo, ut si sub appellatione & pedaneis 
vüy dure 59 tov 3 Pes yívovvas. — iudicibus aat gloriosissimis viris fiant causae, et ipsae 
daa, avtas t ud» ib jud» avróv s iav, 1 quidem a nobis ipsis delegatae sint, secundum 


VVV se» 
juo» doxórvtov éjsvaeOrgovras s» éxáQow xasà vó 
dos v)» Oso» consultation sxegazsupucovtas. 
% Ar vie x&v  dvüobordvov iu éyóveov 
Qíxas cr magasápyaiev, és aUvOUS «OUS 
Jóvras avvole vac à 

vov d a2946 xavà xóv sipgpdvov «góxo» và voavta 
x9iO'rgovvas. 


évdotorátov 10 quantitatem aut in commune apud gloriosissimos 
mal E 


nostros iudices tur aut aliis secundum 
eonsuetudinem sacrarum consukationum delegabun- 
tur. Si qui tamen gloriosissimorum nostrorum iudi- 
cum causas eis verint, ad eos qui transmjserunt 


dxoodGee 7 Sete Is, éE d 15 eis andientias appellatio remeabit, ab illis autem 


rursus seeundum praedictum modum talia iudica- 
buntur 


CAPUT Y. 


Zíixpedeovtas. dà cávrss «re ue que de. v 
, oves vouicu&tow d» Gy5nuacs wapaonusid- 
«sec. ovro de Üavrov ai 
t€» éxi rate dae xüxÀAc» xal vis roõ xoóvov 
y 10 OuaLOusvov xa» àxacllaygcsrcs xs 
4plov dd, c» si xal xavà sapesrusiec  dxpodcov- 
tu, *àw Óuxcy», dd Üebcovsww Opov é»v ypáuuass 
Tóv rij «evtüy» Ónlevvta y ) 
api ob . ssavralos àáwy , xAjv si pw) 
TQ00dxie AxxaÁdgacOal vic BovAnOsir i xavà sQo- 
nértav dztoÀsgOsig: voie yd toi0toi6 xal 0 vow 
Ai dvfonvas Aoyos. 


* 
Sud ντνονονννh,, d 20 


Audient igitur omnes litem quidem usque ad tre- 
centos solidos existentem sub schemate adnotationis. 
Bic enim velocius lites iudicabuntur, et circulis co- 
1 ac temporis contritione omnes litigantes 

berabuntur. Palam vero est, quia etsi per adno- 
tationem audiant causas, verumtamen dabunt termi- 
num scripturam, qui eorum manifestet senten- 


yr. víw éxi rohre 25 tiam. P opelintionibus H his nulli penitus perimendis, 


nisi forte tertio appellare voluerit aut per contuma- 
ciam defuerit: bus etiam appellationum 
perimatur ratio. 


CAPUT VI. 


ue dà éx «zc wsydigs vaírns nóÀsos d, v)v30 Ap 


Jiaumró» pe, aic vovs Oracvas ov stepastéáom Óvo 


pellationes autem ex hac magna civitate & pe- 
daneis iudicibus non ultra duos menses habere in: 


c. V ez B habet Ecloga Bas. lib. I—X ap. Heimbach. Summam v. 25—29 ex Teod. habet B. 
c. VI summarium extat "Por. 14,19 (ubi notatur nov. x. 


aediculis, a mane statim usque ad 


; atque lites audient non solum quae post hanc legem apud 


eos motiebuntur, sed otiam reliquas, quaecumque apud ceteros non secundum modum magistratus motae 


nunc a nobis ad illos transferri iussae sunt. 


IV. llud autem custodiatur, ut si appellatio fiat a pedaneis iudicibus vel gloriosissimis viris, causae 
a nobis ipsis delegatae sint, secundum quantitatem vel in commune a  gloriosissimis magistrati- 


bus nostris examinentur vel aliis se 


consuetudinem sacrarum consultationum delegentur. Quodsi 


qui ex gloriosissimis magistratibus nostris causas illis 5 ad ipsos Aan causas audiendas iis 


tradiderunt pene perveniet, ab illis autem denuo. secun 

item usque ad trecentos solidos per modum adnotationis. Sic enim celerius 
cognitionum et temporis mora litigantes omnes liberabuntur. | Consen- 
tationem causas audituri sint, at sententiam eos in scriptis daturos esse 


V. 4 t autem omnes 
lites diiudicabuntur, ambagibusque 
laneum vero est, etiamsi per adno 


um praedictum modum talia díiudicabuntur. 


ipsorum mentem declaret. Neve appellationes ea in re cuiquam omnino 5 nisi forie qud 
e cio 


quae ips 
tertio appellare voluerit vel 
mblata cst. pe 


1 xal sic d Oylav: xai dx EWE ra] et meridie et 
vespere audientes c | ai de ,d ral ve vo» Be | 2 rov- 
Tov om. C | 4 saga uàv vois dA oV om. L, ov om. B 
vulg. (cf. € v. I.) I aoxió»] antiquum (i. e. dozaio») c | 
quae apud diaetetas inchoatae sunt Jul., gui nescio an 
legerit d od zxapà uà» vois dd loss xarà r aQxaio» 
ln, cr)ua (0a zaQà uiv du, ov xarà v) 
doxaio» dxiv)O5 0a» Gzijua coni. Zachariae) | 8 dix 
«v0» B | 9 avc M eti (i. e. xaà avval) e | si] 
4 B* | 10 rd 7000») zózo» L | vov dvdotord r] u — 
13 cee om. L 9) A viwsc re s. v. adscr. L* | 12 . 
sultatiónon M cvvelsbaeov B | 18 &yo« M) uézos LB i 
19 o?ongs vojicudvrov MEcL] vogicuovov ovans Be, 
odo ante maxos coll. Bf | 23 «ai om. Ecl. | erusioiw 
L^ | dxooácov L'|25 ahr libri | él «ovevois MBE 
4ni vovtovs L vulg. | 29 dsmeíggras Ecl | 30 dd] 


contumaciam efuerit; talibus enim reis etiam app 


ationis co 


Appellationes autem in hac magna civitate a pedaneis iudicibus ad iudices porreciae non ultra 


4% B | 31 eic robe Qisact&c om. c | Qvo urvov) A 
v dvo Bí 


2 mouenda V' | 3 alias] alia R 4 non 7'!) sunt (in 
V erasum) RVT? vulg. | antiqua V! antiquam V? 5a 
et ad eos om. E | sint T 19 delegande V? | 12 sacrorum 
RV | 13 quis 7'* | nostrorum gloriosiaimorum 7' glorio- 
aissimorum delegabuntur nostrorum R | 14 *transmise- 
runt] hos (os R) miserunt R vulg. miserunt hos V | 
15 eis] eos R! 5 audientes Rl audientee V! 
audientibus R V? T vulg. || remeauit V | 16 reuersus 7 
18 lie» T! 20 uel otius RT | 21 tempore V' tempora 
V? | 22 litigabuntur RI | admonitionem R!'T' | 24 scri- 
pturas 7" 27 etiam om. 7'! | 28 perimatur RT] perm»tur 
Pi perimitur V? vulg. 

51* 


Nov. LXXXII 6—8 404 DE IUDICIBUS 


md &xe» mooOesuía» d» vq d và» xvpío» dutias in cursu fatalium volumus, post quos necesse 

govld ue, m 2% dvd yw s en v0U davroO» — east fatales suum incohare cursum, ea quae vocatur 

dF Ógópov, vi6 nalovpdévns vd ch Ee 8 legibus reparatione locum in his nullum habente. 
e, éxovors. 


[4 , 


reparationos yoga» éxi zovtow ovd. 


CAPUT VII. 


Ov0evós OaogoU»sios éxBaivsw «à éxl roĩe Spor- 5 Nulloque praesumente transcendere quae in spor- 
dise 5 ae vuv dire — tulis Nub in litis expensis & nobis disposita sunt, sed 


vaypéva, d Ad mávrov avrois éuusvóvtov xcl svÀa- omnibus in his contentis et formidantibus poenam 
Bovuévor ty» nowrn» 9j» énià voie voiovTos 5) O in talibus sacra nostra constitutio terminavit. 
l zud did catis oque». — Tov rds Üinas m His qui causas praeparant sic existentibus, sicut 
exsvatovtov OUtoS Óvtmy» OcOv ward tÓ ts crQa- 10 et militiae fura hactenus definivit. Unoquoque ta- 
ratas OyZua «c6 usos vu» GoícOncaw. éxáctov uév- men iudice duobus quidem exceptoribus utente et 
cos Oixagtov Óvo ie v 19oves duobus causas tibus et compellentibus, non 


cw. o Üvvayévov cv avrOv xoÀÀois 7 die yovv  strare iudicibus. Hos autem omnino locupletes et 
d VnznosvreiaDas Órmagtais. toírove à rasroíoc 15 probatos esse, ut neque ab eis aliquid peccetur ne- 


wucToUve Ta Wal OsÜowmecudévovs elvai, ders Aid que prodatur neque maligne , sed periculo 
ne avri» apaprdvegOas prÓÀà moodílosÓa, i officiorum aut scholarum aut scriniorum praeben- 


* 


dxgodgsos rijs davrov «ove ov ustà xonavrs dõ ne vg i est. 
r. I ge c ira Y dyxavaovzos yvonp 
7 sinovcec 45 


CAPUT VIII. 
E 04 «i6 9] rv ddr, 9 «Ov dAoyiuozá-35 Si quis autem aut gloriosissimorum aut eloquen- 
ran ijucõ OuactO» maógasro TOU df xc" —tissimorum judicum removeatur iudicare pro qua- 


c. VII v. 29—34 ex B habet Ecl. Bas. l. 1—X ap. Heimbach. 


scholis vel scrinüs elegerint ministraturos damnum inde ortum ei qui laesus sit resarciant. Si quod vero 
flagitium iudex ab aliquo ministrantium commissum esse compererit, auditorio suo expellet eos gui non 
cum bona ccistimatione in ea re 5 alios in locum eorum constituet e voluntate et electione 


1 r om. B | 2 éavrov Be 4 reparationoe (cf. | om.c | *zravoosro libri 

Theod. B e Iul)) seprationos M  dvaxaiwícsos B, s. v. 
M dàvaxivijoeos L || 5 voie portion M rijs uv ata 
J Be rate ovynOs(ais Bí | 6 drr? a] Cod. 3, 2, 8 2 ea quae] eaque R | 3 reparatione Beck) reparationis 
1 ab rote (avvaie Bf) LBs] «oie avroie M|| 9—11 vo» Ri reparatio R*T | habentem RI VI 5 rubr. De sportulis 
— doic9naa» et udvvos om. Bí | 10 0cov xarà vv | et officio iudioum RI in marg. (ex Iul.) | quae eius in V ] 
M B*] 0cov vó xarà L sicut et c | 11 oc ML BI om. 6 | 6sed in omnibus R | 7 contentis T. vulg.] certis R VT? 
Gol nov definivit c | 12 dóo MB] dv L | dn. | 8 firmauit V | 9 hii T! | 10 defuit V! | tantum T' 
yeagsvos L | 13 dvo MB] 9voi L | éx&yovsw cum Ha- | 11 utentem Re 12 causam RI compellentibus ed. pr. 
loandro vulg. I 14 «GÀ» om. c | 15 rovro L* | 16 «s oomplentibus libri, vulg. | 14 pas v rre 1 
om. L | 11 d — nd al irre — pics libri | 19 avvove 19 esse add. Beck I illos] alios T. al. eos T3 6. v. I qui 
Zachariae] avcoic libri | 20 xal x&v] xal om. B* | 23 av- | deputant) quidem putant V! | 20 omnem 7! | 21 is V 
vOv libri T2 LB | 24 J«pastsvocisv] cv»- | 23 praeparate V! | 24 omnibus modis T | eas R 

city. B* 28 cQ Hlaßtvri] laesis ? 30 C] | 25 scrineis T sriniis V | hio V | 28 quidam V | eos om. 
L 31 davro? LB] a?vov Mi 1i xodyuati] causis e| RT, poet quidem inserit T* | cum] eum 7" | 30 peri- 
33 sixóvrsc om. Ecl. | 84 »xivdvvecevas Bí 35 do- | culo T! | 35rubr. De iudicibus remotis qualibet de causa 
rdrœ MBs) dor j &oyóvtov L (B!) 36 % %, | RT in marg. | autem om. T! 


ET UT NULLATENUS 


ole ar, ovx de Frege a 
vj» dxgóaciw, ad ai ui Tovro zue iD 
éxég síapad rij cd roõ tO» d 

trau 


405 
avro) dad hf, libet causa, non aliter alter in eius succedat audi - 


Nov. LXXXII 8— 10 


torio, nisi hoc nos decernentes alii tradiderimus pro 
eo causarum examinationem. 


CAPUT IX. 


One & dv» a0 0 soi ravra mÓvos duic Dos re 5 


ij ux igose yévreas OSecx(tousv abjrove dv 

ier) ag auUroi Troger diu, de a 9d 
aa , dvà d uiv vousoUs vg éxatépov 
pípovs dv vij Aon r lh. aya duo dd dv 


t$ stia vrj$ vtoDdéosoe, xal nsoasrépo rohr n^ 10 


Qv (rovro Osxtsp xal oí % zov Oiooicavro), d 
rob rose doxsigO'as xai uóvoi* dònlaòij 1d stpovo 


tjv i dlarsot vw Y Ehr vwiv ù n- 
góvro» &xagdw dxspuío» xa1à ri davrœ / tai 
Aarro 


8 - Ld 
vxspgBaivovaóv socótyta Qv éxarov. si yà " 
Tovtov r gétQoy sin vOv Janus. ov03v 3 
ora Évsxsv áxasseigDa, BovióusDa: dx. yáp ov- 
ros dleyí(ctneé nxo0gÓTZgTOS O T9 oiavoU» diaí(gscuw 
noi0Upavos usylotq dosi VG vine vÓ» OVTO) TteTvO- 
ivo oi. Kai ov uszos tOUTOv lardpeÓa 
uovov, d. l xal oixoOsy avtois ul or ,p d. 

dn yàp Hα,EjHꝓ e TOY vokovxo dαννναναοανν Hoe 
éxicrov æαοd rij cn 76 o Nινννν,ά⅜ h 


2 


uóvci6, dd ονν,imous va slvas xal (ov f t 


deo duas libras auri, «aj vavrou agxsicD'e4 xal25 Propterea enim elegimus fiscum minuere, 


Ne autem circa haec labor sine mercede nostris 
fiat pedaneis, sancimus eos in unaquaque dicta apud 
eos causa, vel si divinitus fuerit deputata, duos 

dem aureos ab utraque parte in contestatione 
litis accipere et duos in fine negotii, et ultra hoc 
nihil (quod etiam praecessores nostri definiverunt), 
sed hís contentos esse solis; privilegiis quippe quae 
in deminutione sumptuum quibusdam concessa sunt 
omnibus integris secundum suum ordinem conser- 
vandis. Haec autem dicimus in litibus transcen- 


uévov. tvaUta qi pausy iu xàv dini «ow 15 dentibus quantitatem aureorum centum. Si enim us- 


que ad hoc mensura fuerit litium, nihil eos audientiae 
causa volumus exigi: qui enim ita parvae quanti- 
tatis exactionem facit, i maxima parte victoria 
sic pauperem fraudat. Et neque in hoc solummodo 


20stamus, sed etiam de proprio ipsi largimur. Volu- 


mus enim unumquemque eorum qui sub istis sunt 

annis singulis & mensa tuae celsitudinis 
percipere duas libras auri, et his esse contentum 
solis, et neque et aurum omnino despicere. 
quatenus 
borum unusquisque contentus nostra largitate et 


Vmsoggovsiv. d cor yào siAóuaDa TÓ Ónuócio» quaternis aureis puras deo et nobis et legi custo- 
lierrdeas, (va xal avrüw Éxagvos dgwoUusvoc jj vs — diat manus, cogitans quae a prioribus ! ribus 
ae nudv Üócs. voi vs dd vérgaci xovaois xaOa- do his definita sunt. 
eas vq O s gal ie xai «Q e gvAdEg vds 30 | 
yiigas, évOvuovusvos ola xsol xovrowv vois éuzQoaOsv 
vouodéra4s ÓinyóQsvras. 

CAPUT X. 


78 dà xorvas xai r0» vOv Oanavgudtov Àó 
Tovs „ rer (iαν i rod ro 8 


Oportet autem et expensarum rationem iudioes 
in i et quia hoe bene Zenonis piae 


n cac 8 omnino examinare, P 
Ade xal Zire rod rm svcaBoUs Àjfsoe énéval S95 memoriae decrevit sententia et nos non dedignati 


vños, nsi v OUX doriungausv uéoos wal avvó 


sumus partem etiam hoc nostrarum facere disposi- 


causa iudicare desierit, non aliter eius cognitionem alius suscipiet nisi nos hoc decernentes alii loco illius 


causarum examinationem tradiderimus. 


Verum ne opera his rebus data absque mercede sit pedaneis nostris iudicibus, sancimus eos in una- 
causa quae apud eos agitur, etiamsi divinitus 1 sit, ab utraque parte et binos aureos in litis 


quaque 

contestatione accipere et binos in fine negotii, nec ultra 
nos definierunt), sed his quidem solis contentos esse: ut scilicet privilegia ad sumptuum 
nullis praestita omnibus tntegra secundum ordinem suum serventur. 
Nam si intra hanc summam modus sit litium, nihil eos i 
lium impensarum nomine exigere volumus ; qui enim e (am exigua quantitate q 


centun aureorum quantitatem eacedunt. 


c quicquam (id quod etiam qui praecesserunt 
nu(ionem non- 
Haec autem dicimus de litibus uae 
Cid 
ue detractionem 


facit, maxima parte victoriae privat eum qui tanto labore contendit. Neque intra haec consistimus sola, 
etiam de nostro iis largimur. Volumus enim unumquemque eiusmodi pedaneorum iudicum singulis 
annis a mensa fuae sublimitatis binas libras auri accipere, sisque acquiescere solis, et plane incorruptum 


esse atque aurum omne despicere. — Propterea enim 


cum deminuere maluimus, ut ipsorum quogue unus- 


quisque et nostra donatione et quaternis aurcis contentus puras ct deo et nobis et legi manus custodiat, 
animo reputans quae a prioribus legislatoribus de his praecepta sint. 

. X. Quod autem etiam expensarum ratio iudicibus omnino examinanda est (quoniam hoo et Ze- 
nonis piae memoriae sententia recie. constituit neque nos dedignati sumus et ipsum particulam consti- 


1 0:adéErras M V3 magaloiguey] O add. Be 
8 ji M! | 9 lauBavev: avalaufaysiy dva 
M*| 12 ee Be 13 éxeldrvos. Li in Adr roc 
Be 14 xevà — «dE» om. B/ | 15 di] A Y 16 xov- 
o v2v xovoov B/ | 11 v0 uéroov om. B* d 
rb] audientiae 6 | 19 tz» ofavovv om.c | 20 vn 
Haloander ex c] dae MLB | 21 uézos vovrow] in 
hoo 6 | 22 uóvov M(B/)) uóvov LB*(c) | ars, av- 
vove B* ipsi (i. e. avrol) c | gsAoviuovnevos L | 23 «ov 
roco r, eorum qui sub iatis sunt g | £rovs — 24 b 
oxze om. Bf | 24 zzooxouitecD'as BI | 25 duas libras auri 
$, vulg. ] duo librarum auri M dvo A/roas xovatov M s.v., 
LB | 26 xevaiov xavyrós MB] nastós xovoíov L au- 
rum omnino (i. e. zzdvroc) c | 30 i, L | 84 AFerd- 
tu» BT | ed] et quia (om. 35 xai) e | 36 29. Cod. 
7. 81. 3 | rel dd L 


* 


1 adiutorio RI 2 nos om. V | alio RT' | pro] in R. 
5 rubr. De solatiis (salariis R) iudicum RT' in mg. (ex Iul.) 
6 sanctimus sancimus V' | 7 causa V! | diuinitas R 
9 haeo R | 10 praedecessores V*T*? | 11 oontemptos 
RI 12 diminutione RT | sumptum V! 14 in litibus) 
militibus RI | 16 huc V* | audienti T1 18 exactione 
VT! | pro maxima V vulg.] proxima ART || uictoriam 
V! | 19 sic] sicut V | pauperiem R' | 20 ipsis V? 94“ 
21 horum V | istos RI isto V'* (ordine post sunt ad. 
V?) | 23 his] is RI | contemptum TR* . o. (i. e. oen- 
tum) RI | 26 unusquis T | 27 quaternis] quatenus V | 
eustodiat vulg.] custodiant libri | 33 rubr. De sententiis 
diffinitiuis R mg., De difinitiuis sententiis T mo. (ex Iul.) | 
et V] om. ET vulg. | 36 dispositionem V 


Nov. LXXXII 10. 11 406 DE IUDICIBUS 
vé» jpssópev e duavuncusev) nevézeo na] vvv — tionum, maneat ergo cam nunc in codem schemate 


„ mg 5 cant leges, deinde ille iuraverit, non habere licentiam 
ra kariora wv o Ge, sira éxswos éxouó-  imdicem minus quam iuratum est condemnare, neque 
easro, mj Kyu» aua» ro dixaesav la ve» videri clementiorem [a] lege quae baec Si 
eee aar, add paívesÓas gulav- tamen perspexerit neutrum sum ra- 

890» tO» vOuow to tavta rr. & — oni et prepter negotii forte „ boc ipsum 
os evride« uj Je. vé» nspev t9 ve» 10 decernat sua sententia. - Omnibes aliis apsel- 
orae ami vtt gute dud Sonde is ae 3) 
vt xoixílov, avró tovto 9e ar- ut non prompte et cum necessitate fent litis contests- 
vo» TOv" d 353 VCC 
móvtsé fpOrusv, nal t éxi vac 26306 , quid alied indiciale i „ in propria virtute 
TOF rod FFF 
*à6 XQoxat „ dA e, «jv t A i- 
c nooXssuíar, nal s& ts Ao duastuxóv eoísapav, 
drs éxl re oi e 
CAPUT XI. 
"Emnw) dd nollet v 75 ee Quia vero multae quaedam nobis fiunt 
e» two» Qiuaevás Eee eee, as 20 tiones, eligentibus quibusdam iudices Ie 
. ual mà mgeupias uvtovtw tes et experimentum, et prone furant contentos 


ani roc d ,h, ols ovx &v «n od d rio se FFF 
ratem A pers ferte quor 5 sibi praebere furinrandum, viris neque quid sit iustara 
Tz S700)0vVTOV oO» evt o , €» n 
deas ore & tí vr or và Üíuesov ovre «7» evrov 25 ß 
cagerije eu dxsevapáévovs, nal a HH M. a ipd n negotium ini 
rede ébszaaÓO vas v)» 9nóDscev épulaDóneves H Pin ques furarerunt, causa nobis subversione digna 
est. 


it „ : 

rij 7) roùe Qixaotae algo gerd xowi6 avrovs coeant, et necessitatem habeant aut contentae esse 
ine , qnòq ene dv và uépn xQóe dAÀnAa 

evuflaley, xal &v&yxyv éyésocay i in vjj noiee: 


tutionum nostrarum facere), maneat id nunc. quoque in eadem forma custodiendum; atque sud solum 
addatur, ut si iusiurandum de expensis iudex wctori deferat, scilicet definita simul quantitate quae ipsi 
recte habere videatur, quam quidem taxationem leges vocant, ille vero iuraverit, ne liceat iudici in mino- 
res expensas quam iuratum est condemnare, neve videatur humanior esse lege quae haec statuit. Si vero 
neutram pariem expensarum rationi subiciendam esse. duxerit forte propter rei varietatem, id ipsum 
sententia decernat. Cetera autem omnia Finge sunt de appellationibus, uti supra diximus, et de recusa- 
tionibus, et ne praepropere et per vim litis contestati. fiaM, sed terminum viginti dierum habeant , et 
si quid aliud iudi constituimus, in sua firmitate permaneant. 

XL Quoniam vero multis petimur supplicationibus, cum nonnulli iudices cligant et legum et ucus 
forensis „„ ac prompte iurent sc iudicibus acquiescere quibus haud. face [Om quicquam 
commiserit, deinde forte etiam iudicibus persuadeant ut eiusmodi qui iusiurandum sibi praestent, scilicet 
viris qui neque quid sit iustum neque quomodo observandum sit cognitum habeant, aique non sine causa 
damno affecti iam ut res denuo examinetur petant. iurisiurandi quod iurarunt obliti, ea res nobis animad- 
1 versione digna visa est. Et ex rerum experientia periculosum id esse cognovimus, sancimus ne 
quis omnino in posterum flat arbiter neve quis cum cautione iureiurando praestita litiget, ne inde iuviti 
in periurium incidant homines propter iudicum ignorantiam peierare coacti; sed omnino qui iudicem vel 
iudices eligunt, cum poenae stipulatione eos eligant guantaecumgus inter partes convenerit, et necesse 


1 7:0/20a0O'as Bí | e maneat ergo c | 2 rar nai 131 A algeróv dear dida BN 35 pr Nom 
» ra — 34 &vO'oo:) oi avOperzos 5 oí om. 

ez corr. (ravvov M*1) M) vov avrov LB | 3 zooscssuci- « e 2 2 
Oauévov (nooeriDsuévov ud Pss idi fa vov B| 97 ans ene &v] quatenus (osos av) c 
5 a ro L | 6 vafatcíova B*vulg. | dxeivo M poe JJ ³ ³ð hꝗꝓ ä SIRE 88 
covto (érxopócovto B*) libri, corr. Neimbael | 1 dAdvvova 
MB] Harro Bí (minus c) sis dAávrova L | 9 roõ (nun M ram T 
vóuov rov ravra Mel vov vópov «avra L «ov «avva | vulg. | 8tantum 7" f 9 varietatem forte negotii R I 10 de. 
vóuov Bf | Q«caccorcos L | 10 coe I. B.] avveido« | cernebat T! 11 sicut V' et ut T'vulg.] et om. RV 
MB | TÀí» uspOv om.g | «y HBI] «óv LB*| 11 bn | 12 pronte 1 oontestationis Ri contestationem T* 
JD lóyp M] dr Aóyov L Aóoyov (Aóyq Bí) | 13 incedutias T* | 19 rubr. Ut arbitri per compromissum 
rode B | d] et propter € | 12 «eos om. Bh | | non per sacramentum assumantur RT mg. (ex Jul.) | sp- 
vjeq) tua sententia c J 16 cf. nov. LIII c. 31 18 sà»- | pellationes Ri 20 elegentibus RFT 21 prome 7* | 
vox) ràvrov L, om. | uévovvoc Bí | 19 93 om. B/ | zoÀ- | con RT et tentos V! | 22 se om. Ri | quelibet 
das ie «wie L* rolld suiv rd Li | 21 xal vóuow | V* quilibet V? | 24 uiris R*VT*] iuris T! vulg. ecce 
xal wsíoac] wa) dre vó Bf, príus «af om. g 1 V i lesi V | 26 exami- 
nooOsepíac Df | 21 Towovrov om. C | 26 e ov0à | nare A? | 27 osusatio T! | 28 iussa V 29 ex] et V [| in- 
MB ovdi» L | ovre LB) o20à M. 26 szapatrons M] | cantum T J 30 beo "Lu arbitrare T'! [ iurisiurandi] 
«onov LB | aivovew M/] aivoie» L i rursus | qued iurauerunt add. Re | 32 invitum om. T'| 34 com- 
rolunt (i. e. avrol av2ue airovciv?) c | 30 «0 vowovro] ' pelli RI 36 coheant RT | oontempte RT 


ET UT NULLATENUS 
3, sixso dvayrAagijoas Tee demi stpótsQo» Qo)ves 
ri 


ro xgóectiuov ovro» va dd, Éysv avayoosiw vy u 
xQuiéve»» xal dp' Érspov zopsiv Qixactav: TOw jue- 
vépov de, i ys vtoocsAsuva Oslev, éxfiBatóvvov 
và xoó9tiua xal voie avra rte . Aafsie dero 
saTaGT0Vvas maonGxsvatovtoy. sidótov vOv rovs d- 
xagràs aigovpuévom, cx si gi voUro sQáfauw ps0i 
éxegorri0ovos xow:v, dd onde dpxsiv avroic 

r dx rd Ogxov d4to daa, ara oi Qixactal oí 
rigid „ 2 tyovsi» avrovg, si 
e$, TQ ÓdaczOTn, OaQ T9» zov v6 d v 
Foo, sí d , duadíacs rovro vUroccaisy, urs 
aa robe Opxove avrois Égra& x. o yàg in- 


407 


5 eam iussi sunt acci 


uia» ogíctagÓas ueyaAnv di 15 reverentiam 


Nov. LX XXII 11—13 


iudicio, aut si retractare voluerit alter, det multam, 
et sic licentiam habeat discedere ab his quae iudi- 
cata sunt et ad aliud venire auditorium; nostris iudi- 
cibus, si aditi fuerint, exigentibus multam et his qui 
restitui praeparantibus. Scien- 
tibus his qui iudices eligunt, quia si non hoc egerint 
neque stipulati fuerint poenam, sed aestimaverint suf- 
ficere sibi ex iureiurando cautionem, deinde iudices 
sic electi noceant eis, si quidem ex studio, & domino 


éleniítn- 10 deo poenas periurii sustinebunt, si autem ex ignoran- 


eh b 
amplius: quia neque 
neque rursus litigantes 


fuerint, nihil praeter iusiurandum erit eis 
um volumus ab aliquo fieri, 
damnum sustinere magnum 


opxíat» staQd TOS 2 BovióusÓna, ovrs Hi, propter iudicantium ignorantiam citra iurisiurandi 


rode Voi unité 
jv TOv OixacvOv dia, zxapd v9v vOv» OQxow 
svÀaBsiay GvyyopooUusy. rd rt, vOw lunge ve- 
vouoderruévow sirs dx v6 d a]s ae e, tir 
xai ca ij uc zxso) vov compromissario» Jανν,τεꝰ 


f| ind vois aiprrois, xwole uévros js vg] vw αν. 20 


iei queyóvvov. ind «fc id ius iaysos xal obõ dx 
rodde 7j TOU vOuOv xciviLousvowv. 


ttimus. Omnibus ante sancitis sive 
ex antiqua legislatione sive & nobis de compromis- 
sariis iudicibus aut in arbitris, extra necessitatem 
tamen iurisiurandi, in propria virtute manentibus et 
nequaquam ex hac nostra lege novandis. 


CAPUT XII. 


Tovs o ute &gxovtae R ονι TQO7046 
„ Medi rove „ xai p ra- 
enaía» salva, zxxavzeAoe tovto ,s %, xd uóvov 
rod Opóvov tis oijs dn j“, GN voUvro d ) 
q Gael mxipilor(unvos Té» xñje dπνντν]¾ſ. %o 
avr&cayovoa Borda». 


Nostros tamen iudices omnibus modis suscipere 
appellationes sancimus, et nulli licentiam esse peni- 


25tus hoc repellere, praeter solam tuam eminentiam, 


cui hoc ab initio largitur imperium retractationis in- 
troducens auxilium. 


CAPUT XIII. 


Dae dà disaorhe sive dexA¹ Mœ⁰ e sivs &AÀAosc d. Omnis autem iudex sive cingulum habens sive ali- 
xüLov vnosíto robe vóuovs xal xarà vovrove psgéro 30 ter iudicans custodiat leges et secundum eas pro- 
tas vnjoue, xai xà» sí Gvufaín xéÀsvguw nustéQa» — ferat sententias, et vel si contingat iussionem nostram 
iv uécq xav sí , rvnov, xay sí ztoayuatixós si), in medium vel si sacram formam vel sí pragmaticam 
gotrjνẽ Aíyovra TOLO 0s xonvas Tv div rei, rocedere sanctionem dicentem aliter agi, sequatur 
axolovOs(to TQ vóuq. Tus yap dxsivo BovióusÓa legem. Nos enim volumus obtinere quod nostrae 


habeant aut sententia stare aut, si retractare velint, prius multam praestare atque ita veniam habere a 
iudicato discedendi et ad alium iudicem accedendi; cum magistratus nostri, si quidem interpellat sint, 
mullas exigant eſſiciantgue ut iis qui cas accipere iussi sint restituantur. Ac sciant gui iudices eligunt, si 
non egerint nec poenam stipulati sint, sed sufficere. sibi iurisiurandi cautionem putaverint, ac deinde 
fudices ita electi damno eos afficiant, si quidem de industria, domino deo eos periurii poenam daturos esse, 
sin autem per imperitiam id passi sint, nihil eos praeter iusiurandum esse profecturos. Nam neque per- 
iurium a quam committi volumus, neque rursus litigantes detrimentum magnum propter imperitiam 
iudicum praeter iurisiurandi religionem subire patimur. Ceterum omnia quae prius sive ex: antiqua legis- 
i sive a nobis de c omissariis iudicibus vel de arbitris sancita sunt (excepta tamen necessitate 
iurisiurandi) in propria firmitate permaneant neve ex hac lege ullo modo innoventur. 

XII. Magistratus vero nostros omnibus modis appellationes suscipere sancimus , neque ulli omnino 
licere id reicere practer solam sedem tuae sublimitatis, cui id iam pridem imperatores largiti sunt retrac- 
tationis auxilio invicem introducto. 

XIII. Unusquisque autem iudex, sive magistratum 
dum cas sententiam ferat, ac vel si contigerit in media lite tussionem nostram vel sacram formam, 
pragmatica ait, edi quae dicat hoc vel illo modo litem decidendam esse, legem sequatur. Nos enim iil 


erat sive aliter iudicet, leges servet et secun- 
uamvis 
valere 


9 adiutorium V | 4 additi R!7'[ his] sio licentiam 
his Re | 5 usi T! | properantibus RT | 6 eligunt 
om. R' eliguntur E* [ quis si] quee (quasi?) 77! 7 sed] 
si R [| estimauerunt V examinauerint R estimati fuerint 
T' [8 ex) hsec V | 1t ei 71 | 12 fleri] hino fieri 7 
ius? fleri Ri inferi R | 14 iudicum R | iusiurandi 


1 sizveo M Bf e] si7teQ vavtr» LB* | BovánOsisv, zx 
2] Pairs alter [A | : „ 5 13 % 
e &xGO TI)» dd vv Be αο, p 

y ee 8 Bf 48 avcoisc 

libri | 9 oí ode si odr L! 10 tirndet B* | 12 ob- 
d LI 13 ovr: yàg) quia neque c | 14 yívscDas zapa 


*wos L| 16 dixacvov) iudicantium c | 19 oom 

mri (cf. c B2 Iul. c. 294)) comissar(ov M Oiayvo- 
v B. Qiaxatsov uóvov L | 20 «1$ sol] rõ spi 
17 Zachariae | 25 , 26 Zuse] praeter solam 
tuam eminentiam c | 26 Sr BIN 28 &vvusayayovca 
L | 29 spl v0? xenva ro Qixacvàs xaxa «ovs dy- 
gove vóuove éxqaívssw (axgevsw cod.) rds Oíxas adnot. m. 
rec. in marg. M | gx; Kyu» Bec deriv ágxwv L de- 
zov Bf | 33 dv % — 33 des omtsa in margine 
B* | 9sios «éxos B | 33 joa Aéyovta ariae 
er e] gorrrjeac (ruxos add. Bf) Myo libri | vooods 
Xenvas ty» din vsusi») aliter agi c | 34 dxeivo om. 


T! | 15 ante] autem RV | sanotiuimus V | 17 in del. 
R? | arbitrius V! arbitris V? | 18 tantum 71 | rema- 
nentibus RI 19 ex hoo V | 23 rubr. De appellationibus et 
retraotationibus R mg. De prouocationibus et retractatio- 
nibus Tg. (er Jul.) J 25 solam tuam) tuam (etiam R.) 
solam R | 26 inducens V | 29 rubr. De diuersis iptis 
et prouocationibus RT mg. (er Ju.) | 31 et si uel V, et 
del. R* | 32 si sacram] in sacram 7 1 | pragmaticam] 
sacram pragmaticam R [34 lege V | nostrum 7. 


408 


volunt leges. Si enim sub xi agr lis fiat, iudex 

quidem suscipiat modis omnibus oblatam ap io- 

nem nihil penitus excusans, in quibus o licet 

LAS auxilium vero circa appellationes omnibus 
5 cet, per quod licet laeso et queri et mereri cor- 

rectionem aut ab his qui de appellatione iudicant aut 
- & nobis ipsis, si ad nos sententia referatur. 


Nov. LXXXII 13. 14 DE IUDICIBUS ET UT NULLATENUS 


soatsiv, ö oí suérapos fovAorras vóuow si yao 
ÉxxÀgros ) re fnis ó piv ÓOixactüc 9.10 905 
n&wvros Ti» i άν, õ’)⅛ ovd * OTiOU* e 
Ade xgogacsGóusvos, ép cv 0Ào€ É&eoiv éxxalsia as, 
7) dà dx tà» éxxArvow BorjOsna nào vpoxsiaO 0, d 56 
sor. v. BAaBévrs wai usuyacDa, xai cuxeiy. ras 

cgso€ ij xaoà vOv ápetow 5) mGQ u avtov, 
air eie ñu⁰α, / ros évaxOsig. 


CAPUT XIV. 


E di r. xoiyovtst oi Qixagtal vouíGauv dh Si quid autem audientes iudices putaverint esse 
gro, e, Olousy avroic dd,; và mtegi vov- 10 dubium, damus eis licentiam de his nuntiare nobis 
TOV fe die nue, xal zvvOavecOaí vs zu» xai et consulere nos, ut discant quae necessaria sunt, 
pavJavuy tà Üéovta, wal or r mQaxtíov vg- et ita quod agendum est explicent et faciant iusta 
5ysiaÓns xai nouiy q je vs aua xal svÀOyovs vae — Simul rationabiliaque iudicia. 

i. 

PER Ao. H cvoívv» a7 vnzxspoy] tà mxapa-15 Epilog us.) Tus igitur eminentia quae pla- 
vctáüvra ij xal dà t5» tOwv iure vrzxóov cuerunt nobis et propter nostrorum subiectorum uti- 
opélnuav zamoayusva ra sí vs 126 Bacils(ov litatem gesta sunt, haec et in imperiali proponat ba- 
7900708. Gtoa6 2 T8 TOv Au, uspov vrijs usyd- silica et in aliis partibus nostrae regiae civitatis, ut 
ins ralxie us nÓÀsoc, der- dna, taUta ysvé- universis haec fiant manifesta, et discant quia per 
o pavsgá, xal uaOsiv dt. d. ndvrov riv us-200mnia nobis cura est eorum utilitatis pariter et ae- 
Je. re abr dcqcÀs(ae ts xal dzoaypnogvvrs. quitatis. 

Dat. vi. id. April. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. Dat. v1. id. April. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIII. Apione v. c. cons. la. 5391 anno XIII. Appione v. c. cons. 


volumus, quod leges nostrae volunt. Nam si in lite appellatio interponatur, iudex qui 
interpositam omnibus modis suscipiat, nihil plane praetendens, quibus qui in causis omnino 
lare, auxilium autem ex appellationibus omnibus 5 sit, per quod ei qui laesus est et 
et correctionem impetrare vel ab iis qui de appellatione iudicant vel a nobis ipsis, si quidem 
tentia referatur. 

V. Quodsi quid iudices diiudicaturi dubium esse existiment, damus eis veniam de ea re ad nos 
referendi, ut et nos consulant et cognoscant quibus opus est, atque ita quod agendum est expediant ct 
éwstas simul ac rationi convenientes sententias efficiant. 

Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et propter. subiectorum nostrorum utili- 
tatem acia sunt, haec et in regia porticu et in ceteris partibus huius magnae civitatis nostrae proponet, 
ut 5 ea manifesta fiaut, atque intellegant perpetuo nobis curae esse ipsorum et securitatem et tran- 
quillitatem. 


| SRM HUE 


Le ers 


n0$ Sen- 


3 «v» om. L || éxidsdousvg» B || &psaev] &psais doviv 
sj d Qixaatrolov sis Frog Qixaatnoiov usvayoyr, ad- 
not. man. rec. in margine M | 4 &xxadeiaD'as B] éyxadsi- 
o M, éxxalsicD'as — 6 KEsovs om. L | 5 dx om. Be 
aj adiacet (i. e. ztQoexsiaO'm?) e | 8 éxrevexD'ain 


4 circa vulg.] contra libri j appellationem R ] 5 ad- 
uocet Va; leg. adiaceat? I leso licet V | et queri] quasi V 
6 qui de] quidem V [| 7 sententia vu/g.] scientia libri 

11 nos] nobis R, 1229. simul iusta 7 13 iudicia] tus 
add. T] 17 in R?vulg.] om. R FT 22 subscriptionem 


Bf || 95q. cap. 14 om. LB || 10 «à , ro M) de his c 
16 „ere οο om. L | 18 «76 usyaàns abcr) regiae (i. e. 
«7€ Baciidos) c | 22 subscr. om. Jul.; dat. XV:— reliquis 
omissis M (unde dat. xv. k. Apr. dedit Zachariae); ge- 
guimur c et Atl., qui habet tres" € 4. (£s did. cod.) 
Ani. gas,, lovativiavov vÓ sy. vnaceíac Ant- 
vos. Theod.: ébegpowj)n a dns 176 vnacsías 
An ioo Hr «f 15$ gad. lets "Iovaveviapov 


dedimus er codd. V et Bamb. I et Ambracensi || cap. 
impr. V | don. V domn. Bamb. I donus Ambr. || iustiniano 
Bamb. I iust. V Ambr. || Aug. om. Ambr. | Appione) 
app. libri | v. c. om. Bamb. I I coss. Ambr. oo. sa. Banb., 
om. 


409 


UT CLERICI APUD PROPRIOS Nov. LXXXIII pr. 


ur LXXXIII. Auth.LXXXIV. Coll. VI tit. 11 


IIEPI TOY TOYS KAHPIKOY2 R UT CLERICI APUD 
TOI EIIIZKOIOIS AIIO- PROPRIOS EPISCOPOS PRIMUM 
KPINEZOAI. CONVENIANTUR ET POST HAEC 
5 — APUD CIVILES IUDICES R 
)J)... 8 
Üsvragov, áxo vxdrowv dd. vj xai matgixio. 


Meno.) llollovs íego?s ysygagótst vue 


nag v8 tOw Üso : 


(Praefatio.) Plurimas sacras scribentes leges 
ard r dmuucxomov t9c T5 d 


: 10et de deo amabilibus episcopis et reliquo omni sa- 
E íapxvsíae &za0756, xal u5jv xai ztsg). tO eb cerdotio, nec non de reverentissimis monachis et nu- 
erd x axüyv xai Évayros Tovro mxenmoayóves dv per hoc agentes in quibus volumus reverentissimos 
ol; Mg ,s robe svÀafsgráTovs movaxove wc«oà — monachos apud solos civitatis episcopos sub quibus 
Movoig roĩe TÀw stÓÁscw émi0xOTtO.4 Vy ove dors sunt monasteria conventiones suscipere, petiti sumus 
rd uovagTyoin rde évaymyàs vnopévuv, rij nus 15 4a Mena deo amabili archiepiscopo buius felicissimae 
ad Mrnva rod 55 &pyuzucxÓmOv rije sv- civitatis et universali patriarcha, reverentissimis cle- 
daluovos ravtys nOAsc€ xai oixovusvixoU 7t&tQiAQyov, ricis hoc dare privilegium, ut si quis habet adversus 
xal rois sVAagscrarow xAnguxole vavry» Üovvos Tv eos quamlibet pecuniariam causam, prius ad deo ama- 
mQovouíav' cera &i Ti yos Tivà 70006 «vrove 20% bilem episcopum pergat sub quo constitutus est, et 
fru dl, mgórspov 7agà vÓv ODusogiAscravov 20interpellet eum et ex non scripto iudicium mereatur. 
inícxomo» idvas TÓv vg q rale, xci xc Et si hoc fiat, nec inquietet eum nec trahat ad audi- 
«vti wal dygágov xoícree dmoÀavss. xci sinsp tori» civilia neque a sacro eum vacare faciat mini- 
vovro yévowro, urts óvoyÀeiv abr puis Ia sis sterio, sed ex non scripto et examinetur negotium 
Q,xagtrpia moÀvtuxà urs rije lade avrÓ» dzacyo- sine damnis et accipiat formam forsan etiam scrip- 
luis Assvovoyíaé" d dygágos xavsEevatsad'as 15» 25 tam, si hoc quoque partes voluerint et poposcerint, 
vr d Lnuiae he,. xal Aaudvsa:v TUTO» ico$ et liberentur alterutro certamine. 
xai Éyygagov, si rovto tà uéog Hoe ts xa ai- 
rijae, xai áznAÀayOcs vn& móc diu dos. 
1 Z di ys d vj vov modyuavos vow rj du, 1 Si vero aut propter causae naturam aut propter | 
rev (0006 lia oV yévorco Óvvaróv vq Osogile- 30 quandam forte difficultatem non fuerit possibile deo 
Nov. LXXXIII (Authent. LXXXIV = Coll. VI tit. 11: gloss.) Graece extat in M, passim decurtata in Col- 
lectione LX XXVII capitulorum 12 (inde in appendice Nomocanonis L titulorum cap. eccl. 10 p. 663 Voell.). Deest 
in B, L non habet nisi rubr. et inscr. — — Epit. Theod, 83, Athan. 1, 4 (inde Coll. const. eccl. III 1, 4 et 4 
trix. 8 f. 2240), Nomocan. XIV tit. 9,1 p. 535 Pitra. Julian. const. LXXVII. 


LXXXIII. 
UT CLERICI APUD EPISCOPOS RESPONDEANT. 


Imp. lustinianus Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex: consule 
ordinario et patricio. 
Praefatio. Cum multas sacras leges et de deo carissimis episcopi. 
dotio conscripserimus, atque etiam de religiosissimis monachis nuper 
religiosissimos monachos apud solos civitatum 


et de omni deinceps sacer- 
um hoc egerimus in quibus 
iscopos sub quibus monasteria sunt actiones subire vo- 
luimus, rogati sumus a Mena deo carissimo archiepiscopo huius felicis civitatis et patriarcha universali, 
ut clericis quoque religiosissimis hoc privilegium daremus: ut si quis cum iis litem habeat. pecuniariam, 
prius deo carissimum 3 cui suppositus est clericus adeat eumque interpellet ac sententiam 
sine scriptis impeiret. Et si quidem hoc factum sit, neve negotia illi facessat neve ad iudicia civilia tra- 
hat eum neve a sacro ministerio detineat: verum sine scriptis causa examinetur absque damno, ac forte 
etiam scriptam formam accipiat, si hoc partes voluerint et petierint, itaque a mutua contentione liberentur. 
1 Si vero propter causae naturam sive forte propter difficultatem aliquam fieri non possit ut deo caris- 


2 rubr. Ie — &zougivsc Das ML Ath.) ee x- 
r éxóvtov t& sQ0s GÀAnAovse ij wal évayou£vow 
vxó rte, ual vov ur) ztASov Üiurvov vxsoBaisysuy rj 
due, «al sí pondus zt0:9 7$ dH⁰jõ“ xe, ví dio. 
verso d Coll. 87 cap. Leet Anz, Oixatopusvory 
Theod. | 6 inscr. O avcosc Baeilsvs "Io&vyr éxápyo 


Lor dziGxÓzQ n vóv Deopilégvavos dxíaxo- 
stov app. Nomoc.) d 0v r Coll. 81 cap. | 22 av«g 
om. Coll. 81 cap. | 9iaxoíasoe Coll. 81 cap. l aztoAágsuy 
M || 23 yévo«ro xovco Coll. 81 cap. | avro» Coll. 81 cup. | 
24 *u704 rij M; uit rij — 25 Asixovoyías om. Coll. 87 
rap. | 25 xave£eváteoOD'as r ónó9sew Jf] et examinetur 


astevpíonv xÓ ÜsvraQgov, axó vmarov» xai satQuxiq 
Coll. 87 cap. | 7 énagx« Coll. 81 cap., Ath.) vx&ozo ML, 
Coll. 87 cap. fia s 0g0.vagio xal zratQiuéo (xal car 
xi ógdivaoío Le) ML, ogd«waptov corr. Haloander | 
9 in. IloÀÀovs ie éypawaus» vóuovs cit. Ath. (Tu- 
yeag, vóuove A Nya vóuove Coll. const. eccl.) | 
»onove] scs 9) viñje * dar. rod 1&eraQrov Tí. xoõ ã Bi. 
rod xeJdixo6 , xal tsp t6 od vsagüc nei schol. M | 
10 s294 vs] vovc r x Coll. 81 cap. xs r Coll. 81 
cap. s] 1& om. M | 11 zao76 Coll. 81 cap. 12 &vayxos] nov. 
LXXIX | 14 và» r civitatis c | 18 xai re xai 
em. 6 | 19 On s. t. g. excidisse post ajat8 putat 
iae sine causa | Axe Coll. 81 cap. v. I., € (v. l.) | ad- 

tóv Coll. 87 cap. | 20 de om. Coll. 87 cap. codd. pleri- 
que, dy cod. Vat. et app. Nomoc. | aga «4$ 2tog»- 

III. 


(i. €. x éfevatecO'as) negotium c, xal reliquis omissis 


Coll. 87 cap. | 26 nulae xte] sine damnis e || xa om. 
Coll. 87 cap. | 27 *ovro] hoc quoque c | ts xai aixij- 


9s18 om. Coll. 87 cap. | 29 sí dà did «sva "ex reli- 
quis omissis Coll. 87 cap. | ys) aut (i.e. ) C | 30 76. 
rd Coll. 81 cap. codd. plerique | O'soguAsotatq? om. 
Coll. 81 cap. 


2 Ut] Ut non T'? | 4 haec] hoc vulg. | 5 iudices] ci- 
uile R | 6 exconsuh RV exc. T | 12 agentibus 71 
leg. voluimus? || 15 à menna ier amen a V!| 16 patri- 
arche V! 17 ut] Et V! | habeat TI aduersos Rü | 18 ad] 
a R!V!121 Et) ut V | fiat nec] fiat non T1 | 22 uacari 
V | 24 scriptura 7| 29 naturam] % Fi | 30 difá- 
cultatem) necessitatem RT'! 


52 


Nov. LXXXIII pr. 1 


ard émugxÓsQ vsu» v)» UnóOscww, «óre düsiav 
&lves xal tag voUs soÁÀsixovS aQxovrae (ápai, x 
tv zgovouíoy» andávyrov ꝙꝓular route, 0ztóca coit 
sUAafsctdtow xÀnoioics a& Oei Oiavabsc 0i0óacs, 
xai dyoyítsaDas xal ztágac éxiviDeaDas «7, Dien, xal 
odr éAavOspoy yívscOns ztoayudcov'* t lauzo- 
rar Goyóvtoy xatà rode ijuerigoue wóuove or 
Üóvrow Gvy 540 hu xai vaxss vae Oíxac re- 
uss, ere uz did rde roma re are t L 


» 


ixersvssy xai và l svQértovca soáTttv, Üixactn- 


410 


bet terminum imponi liti et ita liberam fieri 


abrobe d mνεονν Jas soütsov, xai Ofoy v, Dsóv 10 


UT CLERICI APUD PROPLIOS 


amabili episcopo decidere negotium, tunc licentiam 
esse et ad civiles iudices peus et privilegiis omnibus 
custoditis, quae reverentis clericis sacrae prae- 
stant constitutiones, et litigare et examinationem fieri 
i Causam. 
Clarissimis iudicibus secundum nostras leges studen- 
tibus cum magnanimitate et velociter lites decidere, 
ut non propter huiusmodi causas sacris amoveantur 
obsequiis, et cum oporteat deum placari et decen- 
tia sacerdotibus agi, auditoriis detineantur et illic 
turbis atque inhaerente tumultu litigantium animabus. 


Qíov àyéyscÓa, xal re igni JoovBo» xai 76 
&904vre Ewa ñe raĩs TOV» ÜwalLousvov wvoxaic. 
2 ur szeol. dyxÁnuavowv dvayosweo, si M so- 2 Si tamen de criminibus conveniantur, si quidem 
Avtix)v, évravOa niv oi ztQócqopos &oxovvac, dni d 15 civilibus, bic quidem competentes iudices, in provin- 
vv d oi toUvov ryovusvos forogay Qixacvat, — ciis autem harum praesides sint iudices, non trans- 
p) VrtegBnuvoUgts rije dine 9% ztooOscuíav,  cendente lite mensium duorum spatium ex quo litis 
55. oV stgoxaraoLue yéynvas, Gere GvvtOuov dxitíÓs- contestatio fit, quatenus brevis imponatur causae 
o vd ‘C.. ci. dxsívov ÜrÀov óvros, cc terminus. lllud palam est, si reum esse putaverit 
* ya ursvDvyoy salvas tóv dvayóuevov vouiasiv d «i$ 20 eum qui convenitur provinciae praeses et poena iudi- 
énaoxíac o xai roi abo» wgívsius, ztoove- — caverit dignum, prius hunc spoliari à deo amabili 
gov yuueovaO'a. voUvrow staoa vov Jsogilscrárov éx:i- — episcopo sacerdotali dignitate, et ita sub legum fieri 
Oxó7Ov tfc lar α,,dͥd tlas, ovto «8 bn rde TOv manu. 
vóuov yívscO'o xsiQas. 


CAPUT I. 
Ei uro. dxxÀnaiamtixOV wh &uagtua Ósóussoy 25 Si vero ecclesiasticum sit delictum castiga- 
coqooriGuoU xol émvriglorv ÉxxAngiagtixcv, & Dso- — tione ecclesiastica et multa, deo amabilis episcopus 


quAsavavos éxíaxozos tovto xguero, urdày den,, unf - hoc discernat, nihil communicantibus clarissimis pro- 
(oUytOv fr Aauzoorátov doyovtov r énagriow. — vinciae iudicibus. Neque enim volumus talia negotia 
os yàp BovlóusÓa roa v vzoOtosc öde ovdà omnino scire civiles iudices, cum oporteat talia eccle- 
yivoiGxsaO'as «oie cox eee &oyovai, Ódoy và toiavra 30 siastice examinari et emendari animas delinquentium 
xai éxxÁngdiagtixoe éEseratecO'as, xal émavogDoUvcOcs per ecclesiasticam multam secundum sacras et divinas 
re yvzace TOv d avovtoy dd r éxxAgciact.- — regulas, quas etiam nostrae sequi non dedignantur 
«Ov émitiu(oy xarà tovs iepove xal Osíovc xavyóvas, leges. Si vero q praecontestatae sunt lites, 
ole xal oí ZuévsQgos xavaxoAovOsiv ovx dzabiovo: d- hae maneant in ipso schemate velocem accipientes 
ot. Ei 0d vivet jn rgoxavjox9nsas dia, avra. 35 finem; omnibus quae iam & nobis sancita sunt sive 
ptyéxoay in vavtov ayyuatos avvtouov Aaufavov- 

o TtQas. dm. r jdn x ,s vevouods- 


pr. $ 2 summarium exta! "Por. 14, 20, ubi citatur vsaoà xf. 
c. I summarium habet Nomoc. L tit. 20 ex Athan. 


simus episcopus causam decidat, tunc liceat etíam civiles magistratus adire, privilegiisque omnibus servatis, 
quaecumque religiosissimis clericis sacrae constitutiones praebent, et litigare et finem imponere liti atque 
ita a negotiis liberari. Clarissimi autem magistratus secundum leges nostras cum omni studio et celeritate 
lites decidere festinent, ne illi propter ciusmodi causas a sacris operibus avocentur, neve cum dco sup- 
licare quaeque decet sacerdotes agere oporteat, iudiciis et turbis quae ibi sunt eaque qua litigantiusa 
2 animi imbui solent perturbatione detineantur. — Si vero de crimiuibus conveniantur, s1 quidem civilia 
sunt, in hac quidem civttate competentes magistratus, in provinciis autem praesides earum sint iudices, ita 
tamen ut lis non excedat. duorum mensium spatium ex quo litis contestatio fucta sit, ut cito finis ne- 
gotio imponatur. Qua in re illud consentancum est, si cum qui convenitur reum esse praeses provinciae 
putaverit poenaque dignum iudicaverit, eum prius a deo carissimo episcopo dignitate sacerdotali privari 
, aique ita legum potestati subici. 
Sin autem ecclesiasticum sit delictum quod castigatione et poenis egeat ecclesiasticis, dee carissi- 
mus cpiscopus de eo iudicet, neve ullo modo "caris simi provinciarum praesides in partem vocentur. t- 
enim eiusmodi causas ne innotescere quidem civilibus magistratibus volumus, cum oporteat haec talia eccle- 
siastice examinari et peccatorum antmas per poenas ecclesiasticas emendari secundum sacros divinosque 
canones, quos etiam nostrae leges sequi non dedignantur. Quodsi quae lites iam antea contestatae sunt, 
hae in e forma maneant cito finem accepturae. Omnia autem quae iam a nobis sancita sunt sive 


er e] éxxÁndiactixx M || éxavogDovaDa; «às dedi ex € 
(énixavogOovoO'as «às Zachariae)) éx«xapgnovaO'as M | 
35 Jon om. 


1 rde v. l. Coll. 87 cap. | 2 xai r xai om. 
Coll. 81 cap. | 5 xai ayovitsaD'a;) et litigare et exami- 
nationem fleri (i. e. xai ayovitscOocs xai Ha 
i ai) e | xai ovroc — 13 vvxzais om. Coll. 81 
cap. | 6 4AsvOspov yivsaD'as stgayuavov)] liberam fleri 
causam (i. e. zoayua?) £18 avv nop zgoJvuíq) cum 


2 et ad] et om. R I 3 praestantur? V^ I 4 litigia 
magnanimitate e | 14 4vayosvo Coll. 87 cap. | 18 ir- 


vai Coll. 87 cap. v. l. | éze«xeO vas. vel drivsDeio 2a, 
codd. Coll. 81 cap. || 20 vopíass Coll. 87 cap. cord. pleri- 
que | 24 xsigac yí/vsaO'as Coll. 81 cap. | 25 ain] yj Coll. 
87 cap. v. I. || 26 castigatione ecclesiastica et multa g 
Ü'sogiléaratos et uri)ày — 28 éragysaw om. Coll. 81 cap. 
28 vov éxagycov M] provinciae e | 29 ovdi] o Coll. 8 
cap. | obòd om. Coll. 81 cap. | 30 Post apxovaiw quae se- 
quuntur om. Coll. 57 cap. | 31 4xxAnaiaatixo Zachariae 


V ( fieri] facere "1 b liberi V! | 8 huiusmodi) buius 
y: 5 | 9 decenti a VT' deoentia a 7 
10 illic Beck] illis libri | 11 inherentes RTI inbemen- 
tis 71 15 competens V* 16 autem om. T'! I praesides 
sint] praesideant 7'! praeside RI | 17 spatium (spatio 7 
duorum 7'| 18 sit V | componatur A | 28 enim o». V 

29 talia ecclesiastica V talia et aeoolesiastieae R | 30 eo- 
olesiasticas V9 | 32 dedignentur V! 133 Sin RA 34 hee 
RT | 35 quae iam) quaerelam Vi sancta V 


DE CONBANGUINEIS ET UTERINIS 


ij sira ir raise dyicrvavose dxxincíaie eia rd 

toĩe O'aogulsa tátos6 ázti0xÓTOI sica A nÁnQsxois ir 

ni pesce ri id ia iaxov dxóvtov. 
(Ex. oy.) 'H tolvvy o dre 


€ 


* 


tà ra- 
vravta iu xal d vovds ro Delov d nl ot 
pov did mpoygauudtow oi qavagà xd xara- 
crnourœ xai eic «0 de xapgagvláttsw ostsvaaro. 

Dat. Xv. k. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIII. Apione v. c. cons. 


411 


Nov. LXXXIV pr. 


super sanctissimis ecclesiis sive super deo amabili- 
bus episcopis sive super clericis sive super monachis 
propriam virtutem habentibus. 

pilogus.) Tua igitur eminentia quae placu- 


a vyó- 5 erunt nobis et per hanc sacram declarata sunt legem 


per programmata propria manifesta faciat universis 
et in perpetuum studeat custodiri. 
Dat. xv. kal. Iun. Constantinopoli imp. dn. Iusti- 


(a. 539] niani pp. Aug. anno XIII. Appione v. c. cons. 


I4 


IEPI TN OMOIIATPI9SN KAI 
OMOMHTPI9N AAEAS$9N. 


4fvvoxodroQ 'lovariviavós Abyovoros Imdvvy vq d 
Jobjotásq énáp;q àv avatoluxaw ngavrmpiov v, g, 
«zó vxavov ópdiwagiow xal staTpixiq. 

(Ilgooinsov)  Hollois navragóJaev v, gvcwe xase- 
vovgyruagiv i tois d Ld gie xc uu (sigruévov ijòuj 
roi to odαννν 8v re d hh⁰ν,ꝭ YO 7tQoolpuov, sigrjaeras 
Jé xa] aùd e ie Gv desen và iabxijs adi A- 


Àà» fag sis xgelav xaOíavgGs d rds yag ly 20 legum. 


riuas xal rd xoyvavixag Quadozae Aéyovos udv uiv 
«al oí zaÀat, xal oi dx rije TOv võ ua dQxo4ócr Toc 
radra Aa HRG xatínGs uáyQs xai sie Tuc, ot ztoÀÀA 
xal TOUVTO InyvogD'ocapev : 149. dà sic Zuàs r. 


l tovto. '"Hyayeto xte yauet59v, xal us avt 251 


yeyovaaw dE aqui slva azxslOovoge e ayevas 
ail é&xágav, dE fe víxTovtas trade avt), 5 
rigose q uon oνẽ uovov, ov uu q]? õ“& sIxva xal 
rolro értsicaysvas yapoyv xoi ννu naidas xàytaU- 
Oe». psa P ri avtov ga and Oevvagov 7) yvy, 
xegsi cvwoix£ciov, iE ov éréQovc émowjcato „ 
roĩe éx vov mQotégov αν ò qe OpourtQiove uóvov, o) 
wy» xal óuonatgíove. taÀevigoagne tOvv» tie un- 
1905 Gvréfin dzxtetslavizga, xal 10v fva vov adsAguoy 


30 secundum mulier descendit virum, ex 


LXXXIV. Auth.LXXXV. Coll. VI tit. 12 


R DE CONSANGUINEIS 
ET UTERINIS FRATRIBUS R 


Idem Aug. Iobanni pp. bis, ex consule ordinario et 
patricio. 


(Praefatio. Multis undique natura novitatibus 
utens (dictum est iam in legibus hoc saepe pro- 
oemium, dicitur autem et iterum, donec illa quae 
sua sunt operatur) ad opus multarum nos pertrabit 
Legitimas enim et cognativas successiones 
dicunt quidem nobis et veteres et qui ex antiquissimo 
iure haec sumentes descenderunt usque ad nos, qui 
plurima horum correximus; pervenit autem ad nos 
aliquid tale. 
uxit quidam uxorem, et filii ex eadem sunt nati; 
deinde moriente illa duxit rursus aliam, ex qua nati 
sunt filii ei, prioribus consanguinei solum, non tamen 
uterini; deinde etiam tertium introduxit matrimonium 
fecitque filios et ex ea. Post mortem vero eius ad 
uo alios fecit 
filios, his qui ex priori viro fuerant uterinos solum, 
non tamen 55 Moriente igitur matre 
postea mori unum fratrum contigit sine filiis et sine 


Nov. LXXXIV (Authent. LXXXV x Coll. VI tit. 12: gloss.) Graece. extat in MH (om. B; L non habet nisi 
rubr. et inscr.). — Epit. Theod. 84, Athan. 9,6. Julian. const. LXXVIII. 


de sanctissimis ecclesiis sive de deo carissimis episcopis sive de clericis sive de monachis suam firmi- 


tatem habeant. 


Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur 
per propria edicta manifesta omnibus faciat et in perpetuum custodire studeat. 


LXXXIV. 
DE CONSANGUINEIS ET UTERINIS FRATRIBUS. 


Imp. lustinianus Augustus lohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, em consule 
ordinario ct patricio. 


Praefatio. (Quae mulla undique in rebus nova profert natura (quod quidem iam rudi dictum 


est in legibus prooemium, sed i enuo 


dicetur quamdiu illa agat quae eius propria sunt) 


larum 


legum nobis necessitatem attulit. — Atque legitimas et e cognalione successiones iam veteres quidem nobis 


tradunt, et qui ex legum antiquitate haec. petierunt usque ad nos 
l que correximus. Scd pervenit ad nos aliquid huiuscemodi. 


5 qui mulla in his quo- 
Duzit quidam uxorem ex caque liberi ei 


nat) sunt; deinde illa defuncta aliam rursus ducit, ex qua ei nascuniur liberi, prioribus consanguinei 


lantum neque vero uterini; deinde ctiam tertias contrahit nuptias aique. inde 
Post moriem autem eius ad secundum mulier venit matrimonium, ex quo alios peperit liberos, 


quoque liberos procreat. 
beris ex 


priore marito uterínos solum neque vero etiam consanguineos. Iam vero matre defuncta accidit ut etiam 


8 subscr. om. Iul. [| xv. k. Iun. e A^. (ur»i tovyíq 
Theod.) xv. k. apr. M | CP. — oons. g] op. imp. dn. 
iust. pp. aug, apione uc. conss. M, flacideías Iovats- 
»uavov TO £y vana. novos Ath. v5$ galt re 
ey vssavaíq 2íníovos Theod. 4 11 rubr. ai aÓsÁgo- 
alda Theod. | v&» om. Ath. | 14 vragzo M 
' 15 f M, om. L | 11 é» «oic zQayuacs om. e 
22 xal oi] et qui (i. e. a oi?) c | 25 avvQ om. 6 
34 xal om. g 


6 programata libri | propri 71 | 8 subscriptionem do- 


dimus ex V Bamb. I Ambrac. | oonstantinopolim libri 
impr. don. iust. V imp. dnn. iustin. Bamb. J imp. dünus 
iust. Ambr. | 9 anno tertio decimo Bamb. J | appione 
uo. os. Bamb. J app. uc. oo. Ambr. apione uice oon- 
sule V | 13 bis et cons. FT bilisario exconsuli R | 
17 iam om. V | praemium V | 18 dicetur Beck | ille . 
ea R | 19 protrahit RT | 20 cognativas] uel eogita- 
tiuas s. v. T* | 21 quidem] quid a 71 J 27 ei filii V || 
28 introduxit in matrimonium T! | 29 et ex ea V] ex 
ea RT ex eo vulg. | 31 ex om. T1 | uterinis et 32 con- 
sanguineis V | 32 tantum T 33 mori] morientem A! | 
fratrem RV 
p2* 


Nov. LXXXIV pr. 1 


saidov vs xal h, xopoíc, odo dds 
wavaÁsiowró0ra, ros md» Ouougtoíove, toðòe d Ouo- 
statolove, rode dà Ououstolovs xa aua xal óuostatolove. 
wal & ulüv éfevgnvas «jj QvGS& xasvojQynua, rotoõr 


412 


DE CONBANGUINEIS ET 


testamentis, multos fratres relinquentem, ados qui- 
dem consanguineos, alios autem uterinos, alios vero 
simul et consanguineos et uterinos. Et quae qui- 
dem adinventa est naturae novitas, talis quodam- 


re e Kteav« dà roabrie d OsÜouávne uiv ao 5 modo fuit. Licebit autem tali principio dato nobis 


evtZe xai Érega stposssvoncas d. vow UTÓ v 
géosiv Óvvápeva, sits releuxij rod avüQos sica «sásvey) 
T5é yvveixós, siva d vouiucv yapowv Oigpógoy 
roco zt0imcá» TOV. 

ain sis ro ToU vsrsÀsvtrxórOS GüshpoU jo 
mávra& v, , tovc T8 ÓnountQlovs & e vs q no- 
acer obs robe v8 Gua nd OpountQíove apa q do- 
cr ius. 


v0 bgvovusvov tOoívuy dxeivo j* 
si 10 


ab ea et alios quosd&m opinari casus tale aliquid 
proferre valentes, sive morte viri seu morte mulieris 
sive alia legitima separatione, nuptiis diversis hoc 
facientibus. Quaestio igitur illa erat, si ad mortai 
fratris hereditatem oporteret omnes vocari, et con- 
sanguineos et uterinos et simul quidem consangui- 
neos simul autem uterinos fratres. 


CAPUT I. 


Eresdij voívvyv nspigxosdGavrss robe vópovs kn 


«a6 ovs id 'ooícausy vOUS re gra, e ce T4 in: 15 


vépov6 xoανiνατ²¹i og &UQousv dvapvsigav giurucus, 


ae, éctuv avt2» Ovd nots xaAuwaoGas young xol 
3 dr. TOV . lor x tÓv ral 
cavta rote uàv và xoyvatixd tu. d i usĩe rote 
Avyerihuois oναννοαEN 
(dxosvoivovy yàp avtq r xi zatoqjav yovijy, oerte 
£xéivos stspl zv ¹ẽmyõατ] oí dd avróDey xaDagos 
alxo/ xal x0» vóuowv xal T9» qvciw BonJoUcav av- 
toic, q r xal dx vOv avtov rcay ngosiDOstes n- 


re xólzov xal Y are „j dx «0v stavgóc n 25 veluti quoddam s 


pía xal rd navrayóOév yvügiw» Oensg Ts GUpfolo» 
avrois dvémgsnsv. si ovy Ó rotor ros GÜsÁqó6 
, t ili ta wol vov vouov xal vos gu, 


rote dà avróOsy rd Leyſriua 20 ipso legitima (communica 


Quia igitur considerantes leges omnes quas con- 
gregavimus et veteres et nostras huiusmodi non in- 
venimus emersisse quaestionem, congruum est eam 
sero tandem refrenare lege et considerare, quia fra- 
tribus sunt ad defunctum aliis quidem cognationis 
jura quae nos legitimis 5 aliis autem hoc 

ant enim aliqui ei circa 
paternam prem: sicut alii circa maternam), alii 
autem illud pure babebant, et lege et natura iuvante 
se, eo quod ex eisdem erant procedentes matrum 
sinibus eratque eis patris semen unum et undique 
ignum eis germanitatis resplendebat. 
Si igitur huiusmodi frater litibus liberare et legem 
et dubitantes voluisset, ad testamentum venerat et 
suam sententiam fecerat manifestam, et per scriptu- 


gnrobyrae nfovigOn, szoóc QíaOrxn» H e ds xal ram honorati ad hereditatem vocarentur. Quia vero 
ri éavroU yv» ánoínas pavsgav, xal oi vj; yoag7 30 hoc agere noluit aut non potuit (multa namque sunt 
TéTiuruévo: gos TO» xÀ éxaAov»ro. dns; de hominum et anxietates innumerae et repentinae mor- 
rodxo ct ovx 10 % 5 ob jd ui (xolÀ. tes), haec nostra lex causam determinet. 

dà rd àvOQo nov xal nsQugtücsió uvgías xal aigyt- 

0io. Dávavo)), 00s gud 0 vouos «Q noáyuats du 

1 r Bob ler dd ovros & Shoe, ders robe ir- 351 Vult autem haec lex ex utroque decoratos et 
re O xsxoGunuévove xal aua uv óuonatoíovs d αν simul quidem consanguineos simul autem uterinos 
od oͤnomrreioue adsigoUs sis ri dtadoxim «ov «s fratres ad successionem morientis meliores esse 
rij caro xalA(ovs silvas và 9) uóvov Ouomatoíov j quam illi qui solummodo consanguinei aut solum- 
povov Óóuourtoiev. xal o) xaranAnZis ys nude s modo uterini sunt. Et non nos faciet haesitare 
bois t0x(AAovaa, dd usi avvre ras Toiavcas . 40 naturae varietas, sed nos huiusmodi adinventiones 


unus ex fratribus decederet sine liberis et sine testamento, relictis multis fratribus, aliis uterinis aliis 
consanguineis aliis simul et uterinis et consanguineis. Atque E bed quidem novum natura invenit, eu- 
modi fere erat: licet autem tali principio nobis ab ca dato alios quoque casus insuper excogitare qui 
quid eiusmodi afferre possint, sive per mortem viri sive per mortem mulieris, sive aliae legitimae nuptiae 
diversae id effecerint. Itagus quod quaerebatur illud erat, num ad defuncti fratris. hereditatem omnes 
oporteret vocare, et uterinos ei consanguineos et eos qui simul el uterini et consanguinei essent. 

I. Quoniam igitur circumspectis legibus omnibus quas collegimus lam veteribus quam  mostris 
eiusmodi stionem non reperimus ortam este, decet eam sero tandem lege coercere, cum consideremus 
fratribus cum defuncto aliis esse cognationis iura, quae nos legitimis coniunzimus, aliis ipsa legitima 
(communem enim cum eo paternam originem habebant, sicuti illi maternam), alii vero pure et legis et 
naturae auxilium habebant, guoniam et ex eodem matris gremio prodierant et e patre iis procreatie 
una eademque erat atque. germana undique origo veluti signum aliquod eos decorabat. lam si talis 
frater. et ius et ambigentes liberare negotiis voluisset, ad tesiamentum venisset ue voluntatem mani- 
festam reddidisset, aique gui per scripturam honorati essent. ad hereditatem vocarentur. Quoniam vero 
id facere noluit vel non potuit (varíae enim sunt res hominum et sescenti casus et mortes repentinae), 
1 haec noetra lex rem dirimet. Vult autem haec lex ab utraque parte distinctos et consanguineos 
simul atque uterinos fratres in successione defuncti praestare sis qui aut consanguinei solum aut solum 
uterini sunt. Neque perturbabit nos naturae ista varietas, sed nos (ales eius inventiones legitimas red- 


5 KEscri] licebit c | 8 du vouipow] alia legitima 
separatione di. e. d ld vopéue zopiapg?) e | 125g. ovs 
re Gua — Opnoztavolovs] et simul quidem consanguineos 
simul autem uteriuos fratres g ! 21 avro] aliqui ei 6; 
avro] malit Zachariae non recte | 22 avxov) illud e 
* xadaodos scripsi ez e] xadagov "T 24 0101 xol] x 
om. 6 | e p aida M | 33 rd à»D'oo nva malit Za- 
chariae sine causa || 40 avcre om. 


hereditatem V! | oporteret R vu. ] oportet V | 15 nostras] 
nouas V?* | 17 legem V* | 20 aliquid R? vulg. | 21 ma- 
terna V maternam prolem T | 22 leg. ilico pure habebent 
et legem et naturam iuvantem se? I iuuantes V? 23 sej 
set T1 [| eisdem 7] hisdem RV | 24 finibus (flnimus Ae) 
RV | eius R | patribus V*| 25 germanitatis eis R [ resplen- 
deat V respendebat R || 26 frater] «« T! J 27 ueniant 71 
uenisset T || 28 fecisset T* prae scriptura V | 29 uo- 
cantur T'! uocaretur V?* 30 multe R (multae vlg.) 
31 homini RT | 32 determinat R | 36 consanguineos] 


1 testamento R vulg. | fratrem V! | relinquentes V* fratres add. TI 38 illos vulg. aut solummodo om. V 
3 simus V! | 4 quodem modo F117 mulieris morte R || | 39 sint T | nos] eos 71 | faciet V] faciat RT vulg. 
8 hoc] Ri 9 illa erat igitur V'| 10 hereditatem] ad | 40 sed) si V | eiusmodi V 


UTERINIS FRATRIBUS 413 Nov. LXXXIV 1. 2 


ue axodsítousv vouíuove xal xosvovusv, toic . — OBtendimus legitimas atque discernimus, perfectiori- 
passio „ r x pet robe Alrrο bus dstribuentes quae meliora sunt et minores ex- 
2 KH avroie oUx aveyóusvo.  xalzollá ys h;, ͤ 2 aequare eis non patientes, Plurima namque nos 
tic rodro TtQO6TQSS. JtQOtapov ye 8tsgos zucv ad hoc invitaverunt. Primum quidem altera nostra 
»ou0s, i mcis vsÁevrrosua raidag ovx Kyov, [n] eic 5 lex, si filius moriatur filios non habens, deinde exi- 
rd Óvra avtQ umtQqa tvzóv j xal dnò yagaxns y)  Stentibus ita forte maternis rebus aut ex nuptiali 
xal i dine airías ámgosmóQugoTa spayuara zxoórs- aut etiam ex alia causa, quae non adquiruntur, prius 
gov robe dx r avrov yapaw dÓsipovs sic v0» j. ex eisdem nuptiis fratres ad hereditatem vocari, de- 
gov ved ax a coe Ir éréQow, xai uev! áxsívovs rds — inde ex aliis, et post hos patrem: quod probatio 
area 0zsQ daõòeigie zv tod ndÀa, cara T2» jus 10 erat eo quod dudum talia nostra legislatio conce- 
tígav vouodecíav müivev. si yao xai margos vxóv- pisset. Nam si et patre existente suo patri et his 
tos avrov v8 TOU zta190c xal vOv db dr, 7175 qui sunt ex aliis nuptiis praeponi consanguineos et 
rind Das vb ÓuounrQlovrs xal Ónonaroíove áüsÀ- — uterinos fratres contingit, consequens est, licet pater 
govs Ovuaivss, axDlovS on daté, xa» sí uf] tato n- non existat sed fratres solummodo, praeponi his 
0 aÀ2À' ade uóvoy, zQoriuacDas TOv jen 15qui ex uno parentium solummodo copulantur mo- 
TOV yovét? u0VOv GvvazTOUuévov TQ tsÁsviggayts rienti eos qui similiter quidem consanguinei similiter 
rode Opoíc€ uàv OÓuoumzcrolove qͤuolwe dà Ouoxatgíovs autem uterini sunt. Et his conveniens erit illu 
évra$. xal vovrow6 G” av» sig rd ngo» ii, quod dudum et in maternis et in his quae ex nupti 
re toe fr οο xai toig d yapixne aítíaé 9 va! causa aut aliter non adquirantur sancitum est, hoc 
dllow axQosnopícro: vevouoD'evnuévor vovro xai An 20 etiam in reliquis morientis rebus valere atque trac- 
rote Aowxois TOU tSÀevrüGavTOS ztQaypac. xoatsiv vs tari. Haec igitur lex in isto casu data sibi occa- 
xal xoAvreveg Oa. Oro voívvy 0 vóuos in tovtov sione, sicuti dictum est, posita sit. Et quia ex tri- 
tov doro avtq TZ» zoópaciv, e sionvas, xsíaOc bus matrimoniis haec processit novitas naturae, nihil 
Oéuavos. xa émsimso dx rh. OGvvowscío» ae prohibet, vel si quis ponat et in duobus solum 
noozAOsv 9) nasvovouta xije vasos, od xavs, xav 25 matrimoniis alios quidem esse solum uterinos Ars 
f vu6 -% xai dx Ojo uóvom yáuom robe uiv consanguineos) alios autem consanguineos simul et 
va uóvov ouoxacolovs 3) ouourvolovs, robe dà Ouo- uterinos, vel si quis extendi dicat matrimonia et 
matoíove vs aua xal h,, , xà» sí xe dxra- — adhuc amplius tale aliquid fleri: et sic in huius- 
Sv Qoi và Gvvowdoia xal Kr, pallor voívtó 1« modi casibus ubi tales quidam introducuntur ordines 
yevíaOas: wal ovros sic tà toiavta vOv OÜsuarov,30fratrum, lex habeat suam virtutem, et excludant 
Fd road ra vivas aid or vase adslgow, 0 vó- — duplici utente iure eos qui uno solo uti possunt. 
doe dyéro) 9v oixs(av iGyvv, xal dzoxAuéroGay oL 

Qnlois xoc)usvos Oixaíos tovs dvi uóvq xgroOans 

GHAVOUS. 


CAPUT II. 


Ei d ov rotodrë dc: rd On, d'“ f uóvov35 Si vero non talis est casus, sed solummodo con- 
xadscrüguw OuonátQuOs Tj o hα& bios, xal radu ztituti sunt uterini aut consanguinei, et moriatur 
vu TO» dal, ravra «voie mgotéQow dvaxsicOc aliquis fratrum, haec prioribus subiaceant legibus, 
vóuow, od aUa 505 raͤs diadoyac Óurríxocav. quae eorum iam successiones disposuerunt. Locum 
Taiga udvio. ovroc O vóuos xtr h uóvov ind tamen haec lex habeat non solum in hoc casu qui 
YOU T2» (97t5Gi» xivücarros Qéuaroc, dd xal éni40 quaestionem movit, sed etiam in his qui postea fu- 
roĩe usta vavta écousvosc ij Fri xa »Uv fpotrudvo 


demus et discernemus ita, ut perfectioribus meliora tribuamus nec inferiores illis exaequari patiamur. 
2 Ac multa quidem nos ad hoc impulerunt. Primum enim alia lez nostra, si filius moriatur liberos 
non habens, in bona quae ci sunt materna forte vel ex nuptiali vel ex alia causa adventicia prius 
fratres ex: codem matrimonio natos ad hereditatem vocat, deinde ex alio natos, ac post eos patrem; 
quod argumento est iam olim legislationem nostram haec. parturire, Si enim etiam patre. superstite 
et ipsi patri et iis qui e alio matrimonio sunt praeponi ulerinos ct consanguineos fratres contin- 
git, consequens est ut, etsi pater non superest sed soli fratres, iis qui ex uno parente solo fratri de- 
functo coniuncti sunt, praeponantur ii gui simul et uterini et consanguinei sunt. Atque his conveniet, ut 
quod antea ct de maternis et de iis quae ex nuptiali causa adquisita sunt. vel etiam aliis adventiciis san- 
Citum est, idem etiam de rcliquis defuncti rebus valeat ct in usu maneat. Haec igitur lex de hoc casu 
posita sit, qui ci occasionem, sicut dictum est, dedit. Et quia ex tribus matrimoniis ista naturae novitas 
profecta est, nihil prohibet, si quis supponat etiam ex duabus solum nuptiis alios esse consanguineos sive 
uterinos, alios simul et consanguineos et uterinos, vel si quis concedat extendi matrimonia et co magi 
eius generis aliquid fieri: atque ita in huiusmodi casibus, ubi tales ordines fratrum introducuntur, 
suam vim habeat, et qui duplici iure utuntur excludant eos qui uno solo uti 7 

IL Si vero non ciusmodi casus est, sed vel consanguinei solum adsunt vel uterini, et quis e fra- 
tribus moriatur, haec prioribus legibus obnoxia sint, quae successiones corum iam constituerunt. Ceterum 
locum haec lex habeat non solum in eo casu qui quaestionem movit, sed etiam in fis qui postea futuri 


4 roots M] leg. stoarvov (c)? cf. tamen nov. 4 hoo] haee R I mutauerunt R'T' | peemum 7 
LXXXIX c iSpr. i 5 vopuosc] Cod. 6,59,11 | 5; sic va M | lex nostra R I 8 isdem R hisdem (his V9) VT I vocat 
deinde (i. e. ra] c. Seclusi ij I 6 ch] ita (i. e. odr) € Beck | 9 aliis] fratres ad hereditatem add. T" | hos] hos 
9 xaàsi] vocari 6 | 10 rabra] corr. rotadra ex e? ad T'* | 10 eo quod] eodem V' | 11 si et V] et si T 
11 sixóvvos M, corr. Scringer | 14 ovuaivaw M, corr. | etsi et It! et R* | 13 contigit RV I 14 sed) se V! | 
Serimger | 19 1j xai aAAlo« M (cf. Iul.)] aut aliter (i. e. | 15 parentum 7? | solummodo) latere add. V? | 20 in 
dle) c 1 35 aAÀ' z] J; om. e (ei malit Zachariae) | | ut in R | morientis om. R (21 casu] «« FI eaü V? 
41 5 — 9etngusvois om. € 22 sicut V | 24 solum] non solum V | 25 *aut oon- 
sanguineos addidi | 27 exstendi T'| 28 aliquid tale 7 
eiusmodi TI 29 quidam om. R qui TJ 38 iam om. RT 
39 tn T autem R 


Nov. LXXXV pr. 1 


Gers rd zpótepa, g 9) Üixa0tOU yrpo , f 
rueiois d 9 dos, ixirm «7v oixs(a» tOu7" 
ri dx rode vov vopov uj ,d é. 
(Entloyosc) H roh aj (nspoy? và maga- 
ora Suip xal di ro v ,,. ÓnAo)usva vo- 
gov Óià mooypauuare oixsíow qavsgà sac& wava- 
0159010 xai ais 10 Qurvexds zrapagvA«tisuy Oxevgaco. 
Dat. xv. k. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIII. Apione v. c. cong. 


TÉ 
ITEPI T9N OIIA9N. 


"dXtoxgátopo '"loverisiayóe Zfiyovavos Bacilsión «d 
i dotordrq uaylavop viv e Gj; 

(MIgooíusov.) To udyay Ocóv xal Gora /i 
"Incov» Xoiwróv ) ei dere gone 2 
ròôs érnixaAovusvos OztsUÜOus» ztüvraS TOUS jure ονe 
ímnxóove, cw rh Óio(xnguw O0 de npiv émíctsvosv, 
aglageĩe xal ávemnosücrove quAdTtsv, xal xoAUsw 
TOUS ole uovs, ode dx rij SavrO» dfovA(ae aipov- 


a TOUS xav dÁÀjAco» doyalovtas qóvovs, OuxAnv 200 


dx xovvov xaÜ" éavtow vij» Suo ola» énayovtss, tovto 
ud» ij éavroic énigpépovgs tovto òd iv de «Ov vóparv 
rv 12» uavíay avtQw xoAaLovtow ùior ara. 


414 


brunt nobis et per 


la. 539] 


«à zav-15strum lesum C 


DE ARMIS 


aut pactionum ex sunt formis, habeant pro- 
priam decisionem huius legis iudicio non egentia. 
(Epilogus. Tua igitur emipentia quae placue- 
c sacram manifestata sunt 
legem per litteras proprias declarare cunctis et in 
perpetuum observare festinet. 
Dat. xv. kal. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIII. Appione v. c. cong. 


turi sunt. Quocirca proe si aut ludicis sententia 


LXXXV. Auth. LXXXVI. Coll. VI tit.13 


R DE ARMIS R 
Idem Aug. Basilidi magistro sacrorum officiorum. 


(Praefatio. Magnum deum et salvatorem no- 
istum et eius auxilium semper in- 
vocantes studemus omnes nostros subiectos, S ngog 
regimen credidit nobis deus, inlaesos et es- 
lumnia custodire, et inhibere bella quae per suam 
inconsiderantiam suscipientes adversus alterutros 
tur dolores, duplex ex hoc contra se suppli- 
cium inferentes, tam quod sibimet inferunt quam 
quod ex legibus vesanlam eorum punientibus pa- 
ti 


CAPUT L 


Bovíousvos OÍvv» Ov» Tow)ito» ÜOavato» tovs 


ivOoo7t0vc MAevÓsqaaas cvvsiQousv c v7c giten 25 rare perspeximus armifacturae opus nullum priva- 


Koyov undéva uà» idw» doyabscOas, 
éxsívove tà OnÁa xaracxsvalswv ToUs d» vaic Ónuo- 


cialis xa yaAsyopávovs Ot lonoicate ijroi xaĩe Asyousvoac 


Volentes igitur huiusmodi mortibus homines libe- 


tum operari, solos autem illos arma facere, qui in 
publicis deputati sunt armificatoriis aut qui dicun- 


Nov. LXXXV (Authent. LXXXVI = Coll. VI tit. 13: gloss.) Graece extat in ML (fuit B 51, 9. — Epit. 


Theod. 85, Athan. 20, 4. Iulian. const. LX XIX. 


c. I Kslsvous» *Ó vij 0nAomouas — 415, 7 cr er οIα˖ er B habet B* O 7 p. 532 Zach. 


sunt vel etiam nunc pendent. Nam priora, sive iudicis sententia sive pactis composita sunt, suam deci- 


sionem habeant neve iudicio ex hac lege egeant. 


Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hanc sacram legem declaranter 
per edicta sua manifesta oinnibus faciat et in perpetuum observare studeat. 


LXXXV. 
DE ARMIS. 


Imp. lustinianus Augustus Basilidas gloriosissimo snagistro sacrorum officiorum. 


Pracfatío. Magnum deum et servatorem nostrum lesum Christum eiusque auxilium. semper in- 
vocantes operam damus, ut omnes subiectos nostros, quorum nobis gubernationem deus credidit, a damno 


atque iniuria immunes servemus, alque bella prohibeamus, quibus per im 


enliam suam susceptis mutuas 


caedes edunt, duplicem inde sibi poenam illaturi, cum eam quam sibi tpsi irrogant tum quam ex legibus 


furorem eorum punientibus subeunt. 


I. Cum tgitur eiusmodi caedibus homines liberare velimus, placuit ne quis privatus armorum fabri- 


candorum opus exerceat, sed ut illi sol arma confici 


6 pavsgà sacs xavactncaro) declarare cunotis g | 
8 dat. — cons. c] dat. xv. iun. op. imp. dn. M, deb 
Bacilsías "IovavuvsasoU tÓ g (corr. 7) xoà ss' xaAay- 
9 loses omavsías Zdzicros Ath. i&agovijOn unvi 
loviiq (corr. lovsiq) Baaslstac fra, q vxocsiq Anlo- 
vos TAeod. dat. kal. iun. imp. iustiniani anno decimo 
tertio Jul.*, om. Iul. codd. cett. | 10 rubr. Hag osztAov 
Theod. | 21 dx tovrov xaO" avr» L| 22 éavroic M] 
dv éavrois L | 28 qn lonolate — 415.2 GvyxavaAsyoud- 
vous om. M | ñrus tai Asyopuévais uh. (patosEs? L!) 
Lell om. B. 


1 si om. RJ | 5 manifestata T vulg.] manifesta R | 

6 per om. V | 8 eubscriptionem praestant V Bamb. J Am- 

brac., item cum rubrica novellae seg. confusam cod. Mona- 

is lat. 6359 (olim Frisingensis 159) saec. XIV || xv.] 

v. FIC. ] ep. V dn. ] don. V donus Ambr. dññ. Bamb. 
dni Mon. | 


iust, libri | pp. V) om. Bamb. Ambr. Aon. 


lant, qui in publicis armorum officinis vel fabricis 


aug. V Bamb.] a. Ambr. Mon. | 9 an. XIII Amóbr., om. 
cett. | app. V Mon. a. pp. Bamb. pp. Ambr. | u. c. oons. 
V uc. constan. Bamb. vio&(. Mon. con. Ambr. | 10 Nov. 
LXXXV Autlent. LXX XVI infra inter 

tes Authentici post nov. LXIII repetunt R f. 14* (— 
et V f.184* ( v) | 11 rubr. Titulo de armis V, om. ra 
12 bassilidi v | magistri V || sacrorum om. RT 14 deum) 
dig deum (sic) vi, dignum deum v?, sed eadem m. del. 
dignum | et om. v à 15 auxilium om. v | 17 regimen) 
regiee T! | credit Ri | illesos deus 7 | 18 et ini- 
bere VR! etiam ibere s [. 19 inconsiderantiam Hei- 
bach] oonsiderantiam vz considerationem AR VT | al. 
utros T alteros alterutros v | 20 operantur om. RT | 
ex om. | hoo om. v | 21 tam quod] tam qui V tam- 
quam v | 22 uesanique v | penitentibus V | 24 uoleat- 
bus vs f 26 solas V! solum T1 [ qui in) di 27 puni- 
cis v | deputati om. vz | armifactoriis vr (. 415, 3) | aut] 
-i- (i. e. id est) s. v. V | qui dicentur v quidam T1 quic- 
quid dicuntur z 


DE ARMIS 415 Nov. LXXXV 1—3 


vovc dà dpgyatopévove và duda under ri tur fabricensii; eos autem qui operantur arma nulli 
jT]. à ol aet vendere privato. Sed que quí In rameria statuti 
sunt armificatores, quos etiam deputatos appellan 
qui de fisco annonas accipiunt, permittimus o 


gaBests, 

exu». diary dà robe dv rois del hoe avy- 
xavalsyogévovs ónAoxou$ , ove xal Qexovtárovs x- 
loves, robe sao vov Ünuocíov xopsbopávovs Giv10816 


ovyroagovusv dgyálscD'as 5j viva ,a Oria, did Saut alicui vendere arma, sed solum diligentiam ha- 
povov éxiudlsc'as «dw os r GrQavioTeév vo» — bere armorum milites in numeris constitutos in qui- 
ir vois aps oie xavaAsyonévon àv ol; or re . bus militant; si vero novum aliquid faciunt, hoc 
i di v h xarasxsukzcovGi, vovrO doaipsigOes — auferri ab eis et in s&cro nostro inferri armamento 


sap avTOv xal dv v Ds ,b. loscÓns dg-  adiciendum ibi repositis publicis armis. 
papévrq soocraOncÓusvow tois V 10 t 
zun OscÀoss. 


CAPUT IL 


Avró di sovro SA BovióusDa xal «ovs dv Hoc autem observare volumus et eos qui in ordi- 
roĩe «dyuacs vv BoAlice, „ ode xarà q- nibus balistariorum sunt, quos per diversas statui- 
coe qu τννucd ) rd lass, válavtes év acroi xal mus civitates, ordinantes eos et arma facere scien- 
robe dd xatacxsvaLss He Gre wal abr 15 tes, ut et ipsi sola publica arma in armamentis 
vn rd Ünuócia M xà dv rate Ónuocícis q- publicis uniuscuiusque civitatis recondita corrigant 
Dux dxdo*vns vd drxoxs(usva éxavopOov» vs atque renovent. Si qui vero novum aliquid armo- 
ral dvavsov». sí dd xcí v. vdov de xcraGxsva- rum instruxerint, hoc similiter et ipsi inter publica 
0v91, roUtO quo xal avrol i, 15v TOv Üruocíov arma praestent et nulli alteri penitus vendant. 
OnÀov sapeyétoGa» qvAaxnv, xal une dri sav- 20 
rale w4QaOcxétoOgGav. 


CAPUT III. 
Tovro dd x 


: apagvAaEovoiw oí dy rote gal. lor πνοEjĩwus Hoc quoque custodiant qui in balistariis deputati 
rey a tí» xarépo» tvív nxóÀsowv, sunt periculo patrum civitatum, sub quibus et ipsos 
"9 ode avTov v8 TOUS Viren a e érafausv xal balistarios statuimus et publicorum armamentorum 
ty» r Ünuogíov OnÀoOnxov émniusisd» «s xal25diligentiam atque custodiam constituimus: quatenus 
x Áaxi» xarscTQGOMsv. Gers si vivsg qavsisv — Si qui fuerint aut deputati aut fabricensii ven- 
5j dmr % fj gafpun)0ios Üiastamoásxovrss NA, dentes arma, provideant per loca iudices eos sup- 
mQovongovOiv oí xavd TÓTtO» &oyovtse viuoQíais vo — pliciis subdere, insuper et arma ab his qui es com- 
toovrove vsofdÀlav, e vq xal tà OmzxÀa mad parsat sine pretio auferre et publico vindicare. 
roy tavta udvov Eur xogis dpaigsiaOo: 30 Hanc igitur gubernante nos deo cogitationem per 
xai ixOixsicOna cd Ónnocíg. tavrg»v Toivv» magà 
tov diaxv(isqvavros rac de AaBóvrsc vv H ον 


v. 24 argumentum ex Ath. repetit lib. x90) QiagóQo dvayvocpuarov $21 p.198 Heimbach. 


quae dicuntur referuntur, qui vero arma fabricantur, ne ea ulli privato vendant. Sed ne eos quidem qui 
in umeris una recensentur armorum artifices, quos etiam deputatos vocant, qui a fisco annonas acci- 
piunt, permittimus arma fabricari vel cuiquam vendere, sed tantummodo curare arma militum qui in 
numeris recensentur. in quibus ipsi militant; si quid vero novi confecerint, hoc ab iis auferatur et in 
sacrum nostrum armamentarium inferatur armis publicis ibi repositis adiciendum. 

II. Hoc ipsum autem eos quoque qui in ordinibus ballisirariorum sunt observare volumus, quos in 
diversis urbibus constituimus, quo in ordine etiam armorum fabricandorum peritos disposuimus ut ipsi 
quoque soia publica arma in publicis cuiusque urbis armamentariis reposita reparent ei renovent. Quodsi 
quod novum armorum genus confecerint, id similiter ipsi quoque in publicorum armorum custodiam 
tradant, neve ulli omnino alii vendant. ] 

Hoc autem observabunt i$ qui inter ballistrarios recensentur periculo patrum civitatum, sub 
finus et ipsos ballistrarios ordinavimus et publicorum armamentariorum curam ct custodiam constituimus. 
laquc si qui sint. vel deputati vel fabricenses qui vendant arma, magistratus qui ibi sunt operam da- 
bunt, ut huiusmodi nes pocnis subiciant, praeterquam quod arma ab iis qui ea emerunt, sine pretio 
auferentur et fisco vindicabuntur. Hoc igitur consilio a deo qui nos gubernat accepto per praesentem 


2 vove Haloander] voie LB* || evyxavadsyouédvovs Le! 


(vyxavaAsyopussoi L^, xavaAsyousvoss B* | 3 ónlo- 


armorum habere vz | 6 numeris V?] numero ET'vz nue 
V'|" militatur RI haeo v| 8 inferre us auferri 7 | 


xo:v$ ovs Me] ove ozAonoi ve LB! | Qixovtvove MB* 
a auord tous L | 6 uóvo L., v. l. B* || milites in numeris 
constitutos € | Gvgatuiorixo» LI TOv om. L, v. l. B. 
13 zoáypacs E 55 L ga IA rαοανν vulg. 
14 d» avvoic M) % éavrois L eos e | 17 vxoxsiueva L 
18 sidà xa£) si qui vero 6 | 19 aic — 20 gvAasr;»] inter 
publiea arma praestent z | 22 frre ef, 24 fa. 


eragious vulg. (B TodouOs etiam Ath.,| BaÁMuaoios 
Theod., Iul.) | 26 zzagaqvAaxi» M] vd L || s rere 
et vives Li 21 dextosavo« M. Qióvavos L | gafos- 


mat Haloander] gafixiatos M poafixivaios, s. v. 
024oso«0). L (pafgsxraéows Ath., gafpixévasos Theod.) J 
28 roi vo«ovrovs] eos & || 31 ra.‘ L*| xao vov et 
32 lafóvtss om. 6 | 32 xvBegvowros L 


1 fabricensii vulg.) fabrioentii RT fabricennii V fabri- 
denii v, fabricenses Beck, quae forma in seqq. respondet 
graeco gafgsxec (416, 4.10.15. 37. 417, 24. 418,2. 12. 11); sed 
€f. v. 28 | autem om. v | arma nulli] armant li RI ar|nulli 
v2 in om. T | muneris R «eec V! | 3 armifaotores 2 
quos] set s || 5 aut om. v | alieni v || diligentia 71 


armanto (in ras.) V armatorio R | 9 addioendum Ri ad- 
diciendum R | ubi RT | 12 Hoo vulg.] bio RVTz 
Sio v | aut z [| observare] hoo seruare V || 13 balistatorum 
RT balistratorium Vt istratorum V? balistorum vz 
ballistariorum vulg. | quos om. V | diuersas per z | 14 eos] 
inter eos Beck | 15 ut et] et om. Rv | ipsa v I publici 
arma v cap. arma s arma publica T | armentis /] 16 publi- 
cos z [. unusoeuiusque A! | recondant A' | oorrigat v || 
17 remouent Ri | novum Beck) unum V7'vz nui ( nu- 
meri) R | 18 instruxerit libri, corr. vulg. | hoo] hoe Ri et 
baeo T | et ipsi Beck] et ipsis RTvz, om. V | 19 uendent 
V | 22 quisque z | qui] quod v] balistrariis V ballistariis 
vulg. | 23 sunt deputati vz | super R || quibus] ciuita- 
tum quibus Re | 24 balistrarios V ballistarios vulg. ] 
publicorum) post peucorum z | armorum T | 25 custo- 
diam om. v 1 iussi Rz usi v | deputsti sunt aut 7 
aut om. s | fabricentii libri, corr. vulg.; fabricenses Beck 
(cf. ad v. i) || 27 arma om. V | prouideat z | 28 et insuper s 
et insuper et v Vei T | comparatur 2 J 29 auferit et a 
publico z I 30 gubernantes RT gubernantem v | cogni- 
tionem v 


Nov. LXXXV 3 


d. ro magóvroc DeontíLonsv vóuov, Nr Mur id 
cd N xo»paw ijs zuetéoas zxoAersías v d des 
vove id. ra 9) frags viva a ztouiy 9) tixQaaxsm 
$ xa" oíovovry BRuztogsUsgOans vgomov, dd pnovovs 
robe 4 rate gápibw Avagspouévovs ravra xava- 
our xal sicxouilsuv sic TO Osiov nuo» doua- 
pévtov. xal ro % sag rije oje vxspoxre xal tOw 
gerd 08 sagaAgyouéve «5» apxrv yularxad Das Ge- 
on ο,§ ayogslóvrcow viwac vov vió vi oje vztag- 


ox xagtoviapím» év TQ GxQuvíQ terayuévove vov 10 


gaBgixov xuvÓv»sq vOv mévis tov» dy» avtoic; ztQo- 
TevOvrOYw, s) v colij wame Ax race xal énivrOsiove, oi 
robe 18 xatà «n» svÜaluova vavtr» lie tovs r dv 


dune zt0Àscs vii 35 roderatas qͤndonotoòs d- 


416 


DE ARMIS 


praesentem sancimus legem, in nulla civitate aut 
provincias nostrae reipublicae habere licentiam pri- 
vatos aut alium quempiam arma facere aut ven 

aut quolibet mercari modo, sed solos qui inter fabri- 


5censes referuntur haec instruere et deferre ad ga- 


crum nostrum armamentum. Et hoc a tua celsitu- 
dine et qui post te susceperint cingulum custodiri 
sancimus, deputantibus vobis aliquos cartulariorum, 
ui sub tua celsitudine in scrinio constituti sunt 
abricensium, periculo quinque inter eos priorum, 
bonam opinionem habentes et oportunos, qui et eos 
qui in hac felicissima civitate et in aliis civitatibus 
nostrae reipublicae arma faciunt requirentes pro- 
hibeant privatos aut etiam alios quosdam, citra eos 


spsvyo)uevos Quaxodvaovaiy idr xal &régove red 15 qui deputati sunt inter fabricenses, 


mÁnv vOv xcvalsyouévoy év raĩe lagaĩe qpaoibs xo 
rije on pevagsioitegD'as soiyua, xal éy ole & 
8UvQo04 tÓ7t046 twag dt, xovto TOÀuo vtae, raõ ra 
ageaigsig Das wal qj Ónuodíq ngosxvgoUv dguapsvtq. 


agere causam, et in quibuscumque repererint locis 
aliquos privatos hoc audentes, Tibe auferri et fisci 
applicari armamento. Si autem inter operarios pri- 
vatos artifices oportunos invenire potuerint his, si 


„ dà dv roĩc dgyaLouévow id, vsyvivag d- 20 volunt, in militis statuere et in descriptione nomina 


Üsiovs evgsiv , Tovvovs aizeQ 5 
etoatsíase va, dxoygapr rde Óvoua- 
Gíag avtdv tnt xal bexdumzsv niv T)» dzoyga- 
gv r Texvitàw, o$1s Qa Deíac u, dre, 
2d d ab roùs 5 rote TO7t0IG ir ^l 

5 ünpogías qáflpixec, ép' q Onuóoia avrovs doya- 
doutvoν el ef rte hi TOV e ee e 
ald %. rovrov yàp yuvouéyov xai τν,]cr xvlerr- 


3 rag vOv ſumgoo de sipgnuévov ax 


eorum facere et destinare nobis descriptionem arti- 
ficum, ut sacrum nostrum rescriptum in illis 
statuantur locis in quibus sunt publicae fabricae, 
quatenus ipsi operantes arma et de fisco annonas 


25accipiant. Hoc enim facto et subtiliter observato & 


praedictis nis licentia penitus nulli dabitur, ne- 
que civitates inhabitantibus privatis neque villas in- 
colentibus rusticis, armis uti adversus alterutros 
necesque praesumere, et ex hoc plurimos homines 


d dsa xine ovUsv) QoO:cera,, ovvs voie ràs - 30 0ccidi, publicas vero perire functiones, dum terrae 
V vitam i 


vie oixovGw iOtarraac ovra voie vÀ yoía ysmQyovauw 
dygóvase , 07tÀ0I6 xazoija eber àAÀr Aa xal qóvovs 
3 xai éyxeUOev o oùe d οατονονε govsvecD'as 


vovs «s q ioo versqsiaDas qógove, TO» tijv 


y 
ysoxpyovvtov tv,, [5v ánolravovrow 59 0oacug ü did 35 


1 r po Ho xompévowv. det di robe stspunopávove 
z«gà rise 078 unννννð,a vov sipnuévov x . 
xov GxQsvíov ustà r xovgas voUc (Otovrag xije 07x 


cultores 
morem utuntur. 


amittere metuentes fuga propter ti- 


1 Oportet ergo eos qui diriguntur & tua celsitudine 
ex memorato fabricensium scrinio ad prohibendos 
privatos armorum factione confessionem accipere, 


legem sancimus, ne in ulla civitate vel provincia reipublicae nostrae privatis 
do commercium eorum facere, 
ea conficiant et sacro armamentario nostro inferant. 4 


conficere vel vendere vel ullo modo 


vel alii ulli liceat arma 
soli qui in fabricis referuntur, 
hoc ut a tua sublimitate iisque qui post 


te magistratum mio abri sunt observetur sancimus, ut chartularii qui sub tua sublimitate sunt 


designent in scrinio fabricensium constitutos peri 


norum inter eos sunt, viros bonam 


existimationem habentes et idoneos, qui et cos, qui h hac felici civitate et qui in ceteris civitatibus 


nostrae reipub 


licae arma conficiunt, perguirentes prohibeant privatos aliosque praeter cos gui in sacris 
fabricis recensentur armorum fabricationem exercere, et qui. j j 


quibuscum locis privatos aliquos id audere 


reppererint, illa adimant et publico armamentario addicant. Quodsi inter privatos operarios possint. arti- 


fices idoneos reperire, 
nobisque matriculam artificum mittant, ut 


hos si quidem in militiis inscribi velint, in ma 


nomina eorum redigant 


er sacrum nostrum rescriptum in illis locis statuantur ubi 


publicae sunt fabricae: ita ut publica arma fabricantes illi ex publico etiam annonas accipiant. Hoc enim 


si fiat et diligenter ab 
vatis 


1 vel vita 


2 ijuerſ eo L | 4 uóvov L | 1 xai sàw) aivà M | 
9 ágopitóvvow M (deputantibus vobis c)] agogitGsiv L 


11 paBolaxov L | 15 xai] aut etiam e | 16 £spaie om. 6 
21 rovrovs) his (i. e. zovco«) c | 22 eroavías L | év 
xal Óv Le | 26 ànuócia om. c | 32 aygovas« M) dye 
xo: L | 34 robe «s M) robe dd Le | 35 dx 
vóvrov i üpacuQ] amittere metuentes fuga 6 | 37 pa- 
geilo L 


1 in] etiam z | aut in prouintie E | 2 licentiam habere v 
licentiam habet z | 3 aliam s [ quaopiam v || 4 quod- 
libet T! | modo om. v | fabrioetes V! | 5 ferantur V 
hoo 2 J instituere et defendere T 6 armamentarium 
armentum R | haeo R | 7 et — 9 celsitudine om. s 
susceperunt V | custodiri] custo v | 8 deputatibus v 
uobis RVT)] nobis rari | 9 serinio (scrineo 75 sunt 
eonstitati T'vulg. | 10 fabricesium V | periculo o. | 
quinque] quique 7Z1V?R* quoque a | eos qui priorum 
(priorum del. 7) TI primorum Contius | 11 qui et eos] 
quietos V qui eos v | 12 qui in] in v et z | 14 aut] 
autem R I etiam] et vz l 15 qui om. z | fabricensens V! 


dis quas supra diximus personis custodiatur, nulli omnino licentia dabitur, neque 
pn qui in urbibus habitant neque agricolis qui praedia colunt, armis adversus se invicem utendi et 
caedes committendi, unde multi homines occidantur atque publica tributa deficiant, cum qui 

riventur vel fugam propter metum pctant. 
praedicto fabricarum scrinio mittuntur, ubi privatos arma 


colunt 
ortet autem eos qui a tua sublimitate cx 
acere prohibuerunt, professionem accipere 


fabrices T'! | armifacte v arma fatiunt z | 16 quibuscum- 
que] quibus R | repererint RT] compererint V oompo- 
rierint v oomperint z J 17 aliquos] alio quoque z I pri- 
uatos — 18 Si in ras. 1 versus scr. R* | hoo] haee RC YT 
audientes libri, corr. vulg. | afferri V* auferre vulg. 
18 aplieari AR(*)7 amplicari s applicare vw/g. [ sin T 
priuatos (et ins. T5) operarios T' | priuatos et artifices 
Ri et priuatos artifices R* | 19 inueniri V | hos vujg. | 
20 nolunt z uoluerint R vulg. I militiam vz | 21 nobis 
descriptionem) et nobis destinare v || artificium R 22 in 
0m. Vi 23 fabrioae vulg.] fabricenses R Vvz statuentes T. 
frabricantes T* | 24 arma et) armas v | 25 accipiunt 7 
a] quod a T1 | 26 licentiam R | 27 ullas inoolentibus R. 
uillas incollentibus v uillis incollentibus V inoollentibus 
(collentibus 7'!) uillas TI 28 armis] animis z J 29 ne- 
cesque] neoesse v neces T neo cum spatio vacwo 4 litte- 
rarum z | homines om. T | 30 publicam vz | reperire V 1 
31 uita v [| fugam R-. Ve 37 ad] et ad T I 38 priuatos] 
aroensium scrinio ad proibendos priuatos add. z l armo- 
rum] armarum V'!, om. in lac. 7 fere litt. v | *faciones 
RTvz factores V vulg. | confessiones vs 


DE ARMIS 417 Nov. LXXXV 3. 4 


modas x scu» Aafsiv rw r x«tà vóxov agyóv- etiam per loca iudices et subiecta eis off cia et ci- 
ram xai tw wsiD'ouivoy abroĩe t&Esov xal rov vàc vitatum defensores et patres, quia nibil valebunt de 
roles éuÜiuovwtov xal ) ur, oc ovÜsvi cvyyo- cetero horum quae a nobis prohibita sunt aliquid 
ersovei ToU los roõ r staQ' ZuOv T: xsxodvpévo» agere sed quae per praesentem sancita sunt legem 
mgaiba, d và di «oU mapóvros OQsosmucÓésvra vó- b costodient, poenam et in pecuniis et in ipsum formi- 
nov gvÀdbovos, mosv5w v v8 6v xorpnaci vu, «s eic dantes caput. Sancimus enim magnae quidem Ale- 
abr vgogolusvos T9» xepalnv. Osozitousv yàp xóv — xandriae ludicem neglegentem quae & nobis sancita 
piv TZS uh vov Aber dod» zóÀsoS doyovta sunt XX aurilibras exsolvere poenam et cingulo ca- 
nagogovra và sag' es vsvouodetruévne sixocs xov- dere, et huius officium similiter XX auri libras dare 
Giov erh xavatiDévas Ttov xal vie dexñe £x-10 poenam et capitale sustinere supplicium, aliarum 
ix xa, xul) T9» TOvrOv r Opoío6 sixocs zpvcíov vero provinciarum iudices damnum quidem X libra- 
Argo» Oi0óvas sot] xal xspaler)v oréxs» reuc-* rum &uri sustinere, similiter autem et ipsos casui 
gíav, tovc dà vow rff ira dexovras dnuia cinguli subiacere et horum officia, defensores autem 
piv Oéxa dur yovaíov j U. Ouoíms dd xai et patres civitatum trium auri librarum multari 
e éxztvo0084 rij 75 varoxaĩo a xal s vov- 15 poena et in capite sustinere periculum, si quid tale 
vov rã ges, 10v6 ó (xov$ xai zatégas vOv ,  lactum e e non punierint aut hoc agere 
u tQuov v8 xovdíov Astga)w LruiovoO'as zvoócr.uov — valentibus non nuntient, sed latere permiserint. 

xaj vó» eic xspaÀ uro xivOvvoy, 8i . TO4- 

OVTO yiVOMEVOY SUQOTVTSG Ji3) T«i0)97,G0y E04 ; roĩs XTOVTO 

204255 Üvvajsévoss p) eee dl ÁaOsiv cvy- 20 

X00';/00v05v. 


CAPUT IV. 


"Onws d Oa xatactaiey rà mag zuo , Ut autem palam fiant oue a nobis prohibita 
Auéva magà id ir X xai i vuwdv, adi sunt a privatis et aliis quibusdam, citra eos qui 
TOv év rate íepai$ ud pdfpihuw àyvapsoousvov, in sacris nostris fabricensibus referuntur, fieri aut 
5 7 idr, zizQdOxsOÓo! , xai rr 25 privatis vendi arma, et hoc per praesentem legem 
4 TOV staoóvtos vóuov Dun du,. xcolvo- significare curavimus. Prohibemus enim privatos 
piv yào robe idiovrac épgyatsaD'os xal cvsiaOa, vróta — operari et emere arcus et sagittas et spathas et 
xai ma oxdÓac vs xai Ei (Aro xaAsiw sic. enses (quae vocare consueverunt semispathia) et 
4apau)?gia), xal và uévas giga ros del, uae vocantur zavae sive loricae, et contos et quo- 
xal xovroUs xai vàc xaJ" oíovünmors voomow , Gx7.a S0 libet modo vel figura factas lanceas, et quae apud 
ywouévas Aóyxas$, xal và ae 'Icavoows GH Isauros nominantur monocopia, et appellatos sigin- 
ura wovoxóvtiu, xal TOUS v8 xalovMsvove LiBvvvove nos seu missibilia, insuper et aspides sive scuta et 
roi usGgi(Aun, supóG xOUTO.G ò xal dona 5:0. galeas seu cassides: nec enim ista alio cuidam 
€xovrtagua xal sssguxeqadaías Tr0« xaccí(dac: od 


et a magistratibus qui ibi sunt et ab officiis illis subiectis et a defensoribus civitatum et patribus, nulli 
b in posterum concessuros esse quicquam corum quae a nobis prohibita sunt agere, sed ca quae per prae- 
sentem. legem sancita sunt s 0$, poenam verios et quae pecuniis el quae ipsi capiti immineat.  San- 
cimus enim, ul magnae A(exandrinorum urbis praefectus, si ca quae a nobis constituta sunt neglegat, 
viginti librarum auri poenam solvat et magistratu exwatur, eiusque officium similiter viginti arum 
auri poenam det et capitale supplicium subeat, ceterarum. autem provinciarum praesides multae. decem 
librarum auri subiciantur similiterque et ipsi eorumque officia in periculum magistratus amittendi in- 
currant, defensores autem et patres civitatum trium librarum auri multa puniantur et periculum ca- 
pitis subeant, si quid eiusmodi fieri edocti non punicrint sivc non indicaverint sis qui hoc agere possunt, 
sed latere passi sint. ] . 

IV. Ut autem manifesta fiant quae arma a nobis vetita sunt ne a privatis aut aliis quibusvis, 
praeter eos qui in sacris nostris fabricis referuntur, conficiantur vel privatis vendantur, id quoque yer 
praesentem legem significare placuit. Prohibemus enim privatos fabricari et vendere arcus et sagittas et 
pathas et gladios (quae parameria vocare soleni), et zabas quae appellantur seu loricas, et contos atque 

quocumque modo aut forma fiant, et quae apud Isauros nominantur monocontia, et zibynnos qui 
vocantur seu missibilia, praeterea clipeos sive scutaria et galeas seu cassides: nam ne haec quidem alii 


| xavráDeci] xai xazáDsciy L | 3 ovdss) ovyzo- , liberorum z | militari £! | 15 quidem tale T qui tale z 
ci aoõο M) ov GvyyoQrjaovos (Gvyxogovco, Le) L nihil tale quod v || 16 puniuerint vz punierunt R puniuntur 
valebunt c (5 cA4à om. L' | 10 e M| 14 xal | T* puniunt T? | 17 uolentibus 7' I nuntientur 7" | per- 
om. L | 16 «ove d] vovs vs, commate post 9ztoxsiaO'as | miserit Tv | 22 aut z | fient z (23 eas R'T' | 24 nostris 
posito, Zachariae | 23 5 xai] et 6 | 26 enuava " om. 2 saut] autem v aut a RI 26 privatos] praesentes 


29 zapaus; pua (id. Jul.) ] semispathia e | 31 yevouévas L T | 21 epatas R FI (sic et Jul.) asparas v || 28 ensens 7*] 
icasoo:e M (cf. c) | 32 uovoxóytia M) vouoxédrvia vocare om. z || consuerunt 7v || semispadia R semisaphiam 
monocopia g et Jul. | G«Bvyvovc M siginnos (vel siginos) | T'|| 29 aue VR (sic et Jul. codd. optimi)) zauie T' zaui R. 
Iul. (cf. e) 33 1uasBilana. ML (cf. €) zane vr zabae vulg. | contes v | 30 vel] ut V | figura factas] 
factas figuras 2 | et om. | 31 isauros z] hisauros T bis au- 
1 etiam] et v] eis] eius (eoius pr.) v || 2 defensiones | ros V his aureos R is auiros v [ nominatur Az, om. v 
Tz | partes 7 | qui nichil ualebit de ceterorum qui | monooapia F Bamb. I. I (sic etiam Iul. v. I.) monacapia R 
(quae R*) RI A R*vulg.] om. R'YTvz| 4 agitur z] | *siginnos (ita vel siginos Julianus)) sitiunos Bamb. J sin- 
sed quae om.vz || 5 peocunias T | 6 Alexandriae] auxi- | tinnos R sintimos in ras. V? sitinos T sitimos v fitimos z 
liante v 8 exsolvere] dare T2 | pena V |, cingulos z || | sithinuos Bamb. II, sibinnos Beck | 32 seu missibilia V] 
9 huius] in huiusmodi R | XX libras auri T auri (et | seu missabilia Rv seu misabilia 7'* seu nusabilia TI se 
auri V5) libras XX V 10 capitali V*| 11 vero om.z | | uniuersabilia z J insuper et] et insuper et v insuper 1. 
quidem dampnum T' | 12 aut z | et o». v [casu v 13 cin- | aspidas vz vulg. I 33 galleas V | casides v [ neo om. R7" 
guls R. | 14 ciuitatum patres vz | auri trium R [ | enim ists alio] ista enim nulh alii R: 
III. 53 


Nov. LXXXV 4. 5 


radra yàg dri wh xaracxsvalsuv dpísusv TÀI, 
TOv xaraÀsyouévov éy rate legaĩs fuv váBob. 
uóvac dà yivaaO« nagà ir xal iq bra, - 
mgdcxsgO'ws Gvyyogo)usv aayaí(gae uixods, ale ovx 
d» tic sie zxOÀéuov xonjccito x,; T stapovta 
rot u ysvixóy ruDv vwóuov vj G7 vnuspoy) wat 
vaüvTQ» zgoOnss ty» Bacida D j. xal urn» xai 
xarà às d Aae mOÀss je rueréQac mzoÀsa(ac, were 
7tàvra$ yuvoGxovtas và zapagtá»ta "uiv tavta - 
A«TTuv. 


418 


DE ARMIS 


instruere sinimus praeter eos 1. deputati sunt in 
Sacris nostris fabricensibus. los autem fieri a 
privatis et privatis vendi permittimus cultellos mi- 
nores, quibus nullus in proelis utitur. Praesentem 


5 igitur generalem legem tua celsitudo in hac pro- 


ponat regia civitate nec non et per alias civitates 
nostrae reipublicae, ut omnes agnoscentes quae pia 
cuerunt nobis haec observent. 


CAPUT v. 


IIaoeyyvrat.c 08 «ois ue dpsavávas j 10s- 
avt: maoagvAax?) xapgrovAaoíow £x toV eignusvov r 
gafpixomw gxpouwiov, c€ E dusisíae oU uóvo» xon- 
u«tixà6 vzoOUti7COvtas code, dd xal rde eie aooua 


Denuntiamus autem futuris praeesse huiusmodi 
custodiae cartulariis ex memorato fabricensium scri- 
nío, quia ex neglegentia non solum pecuniarias su- 
stinebunt poenas, sed etiam in corpore supplicia 


ra ,k vpébova, xal vi, ocoatsíae dxmscovvroa: 15 patientur et militia cadunt, insuper nec ipsum seri- 


se Tq ,m0À avvó rd Gxpwiov Kt. GvyymQsigDas 
rag ruv n TÓ tOL0UTO ztagsivos poósyticua, d 
ie ole tr ν, N TZ» TO» gaBolxov énidAnav. 
Eu ſ(loyee.) Nu roivvv zmagacrávra 5M x 
d rodòõ - vo) vóuov 
usr de ry doynjv Nor Koyg xai mxépets maga- 
down GztevGÓtOGav, dycaydxv)ciw fusrigas x«l u 
ro dere, ai ur vtQ&yua ovro Àvcics)Ss tjj ol. 
rei ꝓuld El. Dat. vir. k. Iul. Chalcedone imp. dn. 
Iustiniani pp. A. anno XIII. Apione v. c. cons. 


(a. 539] 


nium ulterius permitti & nobis in huiusmodi adesse 
sollicitudine, sed aliis committi fabricensium curam. 


(Epilogus. Quae igitur placuerunt nobis et 


Ao)usva 7 G3) vzeQox xol oi 20 per hanc legem declarata sunt tua celsitudo et qui 


post te in cingulum fuerint operi terminoque con- 

tradere festinent, indignationem nostram et ipsi me- 

tuentes, nisi rem sic utilem reipublicae custodierint. 

Dat. vir. kal. Inl. Chalcedone imp. dn. lustiniani 
pp. A. anno XIII. Apione v. c. cons. 


ulli conficere permittimus praeter eos qui in sacris nostris fabricis recensentur. Solos autem a privatis 
confici et privatis vendi patimur cultellos, quibus nemo facile ad belli opera utatur. Praesentem igitur 


gener 


legem nostram tua sublimitas in hac regia urbe nec non in ceteris reipublicae nostrae 


ibus 


proponet, ut omnes cognoscant quae nobis placuerunt eaque custodiant. 
V. Denuntiabis vero iis qui eiusmodi custodiae pracerunt chartulariis ex. f/abricarum scrinio, de 


quo diximus, eos cx: neglegentia non solum pecuniarias poenas subituros, sed etiam corporalia 


supplicia 


passuros esse et militia privatum iri, praeterquam quod. ne ipsi quidem scrinio amplius permittetur a nobis 
ad eiusmodi curam accedere, sed aliis commitietur fabricarum curatio. 


Epilogus. 
te magistratum gesturi sunt, ad opus et effectum 
nisi rem adeo utilem reipublicae custodicrint. 


5 sis xoÀéuov xprGcito xosíav] in proeliis utitur g || 
6 uc om. e | 7 o7 vnxegoz5 om. L | 7 zgos2oss 
2111 2 joste] denuntiamus 613 gaBeíov L | 
21 zagadidóva: L | 24 subscr. om. M et Iul., recepi 
ex €; dyn nQó e naa Jou. Baaisías Iovove- 
vinyov rd sy. Uxcvaías Antùvoe ivd. à. (corr. f.) Ath. 
dfsgonOn ugsi iovyvío je Bacilsíae Fre i v 
req Ano Theod. 


1 instuere Ri instituere T sinimis TI siminus R 
ui deputati] quidem ptati unt om. Tvz | 2 aut z 
deri] eri et uendi libri | 3 et privatis om. R v, uendi 
del. R* | 4 quibus] quos T quas z quo v [| 5 legem gene- 
ralem vz|| hoc vz | praeponat V | 6 et om. R 2 | 7 co- 


Quae igitur nobis placuerunt et per han 
ucere 


c legem declarantur tua sublimitas et qui post 
studeant, indignationem nostram et ipsi veriti, 


gnoscentes R; |scentes — 8 obseruent in ras. scr. V | 
8 hoo z [ 11 denunciauimus z; leg. Denuntiabis? | futuris) 
futuri sumus v [| 12 custodiant E | merato v | fabricen- 
tium 7 (id. 17) | 13 non solum] neo non vz || 14 etiam 
om. E | 15 milia » | cadunt Vvz] cadant TR cadent 
vulg. | 16 ulterius] utentes ulterius vs | praeesse sol- 
lioitudinem 7 J 17 alias RI oommittenti z* | cura 77, 
om. v | 20 legem om.v | declarata sunt] declaratas V | 
et om. v | 21 post te] postea T | in om. RI T | eigu- 
lum 7' cingulo vulg. || fuerit 7' || operi] tempori R. 
tradere V | 22 festinetur T'* festinet T' vr I 23 sie] sicat 
V! | utile V, om. R! | 24 subscr. dat. vir. kal. iulii cal- 
cedone impr. donno iustiniano pp. a. anno XIII apione 
uice consule V, om. rell. ' 


CT DIFFERENTES IUDICES AUDIRE 


lic 
9*TE YIIEPTIOEMENOYZ TOYZ 


APXON TAZ AKOYEIN TRN TOY IIPOZION- 
TOZ AIKAIQGN ZYNEAAYNEZOAI IIAPA TN 


EIlIZKOIIQN TOYTO IIPATTEIN: KAI 9XTE 5 


HNIKA TIS EN YIONOIAI EXEI TON AP- 
XONTA ZYNAKPOATHN THS AIKHZ AA- 
BEIN TON THS IIOAE9Z EHIZKOIION: KAI 
IIEPI TOY TOYZ EIIHPEAZOMENOYZ IO 


APXONTOZ TI EIISKOIOQI IIPOZIENAI-: 10 


KAI IHEPI ETEPAZ IIAPADYAAKHZ YIIO 
EIIZKOIQN OGOEIAOYZHZ HAN TSE KPA- 
TYNEZOAI [IIAPA APXONTON TENEZO All. 


Er & dee xov descmórov goo? Xowtov vov O eo 


zuov ,Avroxottopo Kaiaao Gag. oe "lovativiavós Aa- 15 


uavixós Tr G,“ e T'eguasixóc Arrirôs 
(MAavixós Ora νiαͥ% zVfqpixós svaeBrie vd ruxhe K- 
varie ri ͥ dA asaéfactos /dUyovacos. 


(Heoola to.) ER obne nuac o Osóe tj Pw- 


419 


Nov. LXXXVI pr. 1 


LXXXVI. Auth. CXXVIII. Coll. IX tit. 10 


UT DIFFERENTES IUDICES AUDIRE 
INTERPELLANTIUM ALLEGATIONES COGAN- 
TUR AB EPISCOPIS HOC AGERE; ET UT 

UANDO IN SUSPICIONEM HABUERINT IUDI- 

EM, PARITER AUDIAT CAUSAM ET CIVI- 
TATIS EPISCOPUS; ET DE CAUTELA QUAM 

OPORTET OMNINO EPISCOPUM AGERE Ey 


Imp. Iustinianus Aug. 


(Praefatio. Ex quo nos deus Romanoruni 


uni énéatrgs faciusiq, zacav vi u a7t0vàsj» 20 praeposuit imperio, omne habemus studium universa 


"ra mztodTrvuy as) và r opéAsiay TOW briurò 
Tis dumucTrvOs(oQS fui» E, TOU eov holeretac, 
xaxsiva JEQdTTSuy dx ztdOT6 avrOUS Óveyspsías xai 
BlaBns xai avvrpifiie dnallágon., iva ur, ztpogáae 


agere ad utilitatem subiectorum commissae nobis a 
deo reipublicae, et illa facere quae omni difficultate 
et laesione atque contritione privent, ne occasione 
litium et aliorum quorundam discedere cogantur a 


durch- xai étégo 1ivov &no0nuei»v dvayxaLoytas rie 25 propria patria et in peregrinis aífligi. 


idías rar gidoc xal dxi Eévns vaAaimopsia Da. 


CAPUT I. 


Jin vovto rot- xni i, TOU z«pórros oui] o- 
uev TO TtoOy idisrro eic d xavaztépyas T dn 
xoov, xai ÓdrAov 0:004 ee gan- tov nóÀsov xal 


Propterea igitur et in pracsenti perspeximus prae- 
sens edictum ad omnes dirigere subiectos et palam 
facere omnium civitatum et vicorum habitatoribus, 


r xoc oixrropguv, iy qve, siztso Kot vic d- 30 quatenus si quis habuerit contentionem adversus 


qisBrtngww 7toós Érspov, sive xs xonuatixze aitíag 
sire stag) agcuQéoece mgaypuito» xumtOv 9 dxuwm- 
vov j «vrOxivr TOv ere teg] dyxÀAruavov, tQÓtsQOv 


alium sive de pecuniaria causa sive de sublatione 
rerum mobilium ct immobilium seseque moventium 
sive de criminalibus, prius interpellet clarissimum 


Nov. LXX XVI (Authent. CXXVIII = Coll. IX tit. 10: gloss.) Graece extat in ML, A f. 197 (ri lo- y), 
e. 1—9 B 6,22. — Epit. Theod. 86, Athan. 1, 3 (inde Coll. const. eccl. 3, 1, 9), paratitla ad Coll. const. eccl. 1,4 


p. 1283 Voel!., ubi eitatur nov. . Julian. const. LXIX 


. 


LXXXVI. 
UT PRAESIDES SI SUPERSEDEANT AUDIRE IURA EIUS QUI 1PSOS ADIERIT AB EPI- 


SCOPIS ID AGERE COMPELLANTUR; UI 


UE SI 


UIS PRAESIDEM SUSPECTUM HABET, 


A&PISCOPUM CIVITATIS PETAT LITEM SIMUL AUDITURUM; ET UT II QUI A PRAESIDE 
INIURIA AFFECTI SUNT EPISCOPUM ADEANT; ET DE ALIA CUSTODIA yon EPISCOPI 
OMNINO FIRMARE DEBEANT [4 PRAESIDIBUS PRAESTARI). 

In nomine domini lesu Christi dei nostri Imperator Caesar Flavius lustinianus Alamannicus Gothicus 
Francicus Germanicus Anticus (Alanicus Vandalicus) Africus pius felix inclutus victor ac triumphator 
semper Augustus. 


Praefatio. 


omnia semper ad utilitatem subiectorum reipublicae a 


Ex quo deus nos Romanorum imperio 


raeposuit, omne studium adhibemus ut 
o nobis creditae agamus, eaque faciamus quae 


omni molestia et damno et vexatione eos liberent, ne propter lites et alia quaedum discedere ex patria 


5a et P Fon aerumnas perferre cogantur. 
. »" 


opterea igitur etiam in praesentia placuit praesens edictum ad omnes subiectos mittere, et palam 
facere omnium urbium et vicorum tncolis, ut, si quis litem cum aliquo habcat, sive de pecuniaria causa 
ve / de rebus mobilibus aut immobilibus aut se moventibus sibi ablatis sive de criminibus, prius clarissimum 


2 rubr. "ats rod értíGxortov GvvaxpoagOas vd d- 
0 ru. dev. Lyn rie dücxsia Das vr avrov A. ITegl rod 
cvvaxgoctGO'a vmómtQ 0rti doyovra mxÓv t, f, 
Theod. | 3 xov stoosióvtos] interpellantium e | 4 raa 
MLB] vmó Ath. «nl ανε L* | 5 vavra B | xoi 
ets — 13 yer,i3 n. ML Be] xai «à Ai, Arh., om. Bf || 
vv οÜ )] axpona om. in lac. Be | evvaxooat?,v vie 
diane lager] pariter audiat causam c 11 tre ga om. 6 
ꝓnlærije L | 12 K πtιπν⁰ j, αν πανιενα (rto vov M in in- 
dice) doxóvrov] om. C: ultima verba recte in suspicionem 
woeavit Zachariae | 14 inscr. integriorem servavit A; ab- 
xodtTroo xeiono qa. (xaigao qt. om. Le) lovativievós 
avyovacos MLg (A4? voc rogos IovativiavoU /dvyovotov 
Hero Haloander) O «vxóe Baailsse Ath. | 15 gAavios 
A | 16 1Mo-cixos] dxr / os Af 17 Ala % OtayOads- 
ve supplevi (cf. inser. nov. XVII. XLIIT; edict. VII. 
Corp. inser. Graec. 8636) | 19 óouévov L' | 21 asi 
«m. £ | 23 Ovoysosíac Ʒtrdo asvose A. abrobe om. e || 


24 anaAÀlavtt: A dna L | 25 rr aft, A | 
ávayxdtovras Li 26 (diac) oixsiac A 27 Zvvsidousy 
rò vago» inc. B ij 28 q. rod sic àv t0 vntxoov xacta- 
xéuyai A | 30 roy om. B* | 31 ara sire] ai 7 
B | 33 ,. ABI éyxAguavixóv Le, quod pro- 
bat Zachariae | rtgóvsQov oosiévas MBfc| ovs A- 
reo ztoctiésa: (rtoos.évas soóvepgov A) LAB* 


2 adire Rü | 4 ut om. T | 5 suspicione vulg. | habuerit 


V | iudices T | 6 audiant FT f causam) eam V | ? cau- 
tela] alia add. R* vulg. | 8 episcopos T | 14 inscr. om. T | 
21 commisse a nobis R commissis se nobis T | 22 om- 
nem (omne V) diffleultatem et lesionem atque oontritio- 
nem VT | 23 privent) enit T | 24 licitum V [ a) in 
a T? | 2 et in — 28 edictum ad et 28 et palam — 32 in- 
mobilium rerum et add. R in ras. 2 versuum | 29 habi- 
tantibus 7 | 30 contemptionem 7' | 32 immobilium] mo- 
bilium (cf. ad 27) R 
53* 


Nov. LXXXVI 1—3 


jj, vq Aaunigorávo xijs éxaoylas &oyovts, 4 
ꝙ re avtÓóv xatà robe jurri oo vouove dbevacas và 
zposayysAÀóusva wal éxauctq TÓ Üíxciop gvAaTtuv. 
si dà mos Ti TQ Apyovre rie xc H vox 
TOV» di,, rörs xsÀsvousy avTOv T7 Oei TQ 
xavà r0» tÓzOV 00i tav driGxÓmq, xal avrÓv ztép- 
was 7006 r AauztQórarow rie nag, &oyovta, 15 
xal q éavtoU s«guysveaOas ztp06 avtÓs, xai maa- 
Gxsvdcas, avtÓ» iva gtà0s tQÓTLOL6 OxOUGT XOU 7:Q0S- 
sóvtos xal àzaAÀldEn avróv usrà oU Oixc/ov xarà 
TOU; jurregous vOLOve, O€t€ e üvayxagO vas avtÓy 
dzodgusiv rije td as ↄcareidos. ai dà xci toV 0awocd- 
vOv éz0xÓ7Ov éms(yovtos rd Goxoyvra usrà vov d- 
xaíov QuaÁUgas và TOv ztQoctóvrov sodyuoata 0 dex 
dera, 9 xoívss udv trjv vao 540. 

Ates q voie xQuvouévoic 1Ó Oíxazov, éxvtoénousv và 
dor r acc beate xije cd lee d odr. noc 
ud yoduuara vQ f rug νν rod, q iαõ! qi lob ra 
or. due ι,,⏑⁵ñp̃a avtov 0 dN dvsBaAsto dxoUGas 
rod stposióvtos, xal Qiaxgiva, r urr 
voU rc abhrõ%ο dv ariννj,ůuhj ysvouévov: iva vaVtTa 
yvóvvss "usi viuoQíac dxatousv vq T$ éxapxías do- 
ore. y ole xal mooscsAevaO sis magi rov aüixov- 
pévov wal émsiyOsis staod ToU OGsevratOV ÉTttOxOTUOV 
o Ouxgua và Gugisfirrcovusva. 


420 


10 patria profici 


UT DIFFERENTES IUDICES 


provinciae iudicem, ut et ipse secundum nostras leges 
examinet ea quae proponuntur et unicuique iustitiam 
servet. Si vero dum aliquis adierit iudicem provin- 
ciae non meruerit iustitiam, tunc iubemus eum adire 


5 suum sanctissimum PD M , et ipsum mittere ad 


clarissimum provinciae iudicem aut per se venire 
ad eum, et praeparare eum ut omnibus modis audiat 
interpellantem et liberet eum cum iustitia secun- 
dum nostras leges, ut non cogatur peregre de sua 
Si vero etiam sanctissimo archi- 
episcopo compellente judicem cum iustitia. deter- 
minare interpellantium causas iudex differt discer- 
nere negotium et non servet litigantibus iustitiam, 
iubemus sanctissimum civitatis illius episcopum dare 


, h gv-i5ad nos litteras ei qui non meruit quod iustum est 


insinuantes, quia coactus ab eo iudex distulit audire 
interpellantem et iudicare inter eum et qui ab eo 
conventus est; ut haec cognoscentes nos supplicia 
inferamus iudici provinciae, quod interpellatus ab 


cr vs xa 20 eo qui iniustitiam passus est et coactus a sanctis- 


simo archiepiscopo non iudicaverit quae in dubita- 
tionem venerunt. 


CAPUT I. 


Ei dd avufr; vwa vàv rusvigov barurd m dy do- 
yq é&yesv TÓv oyovca. P pes uev TQ OcipTRTQ A- 
GxÓ7tp GvvaxgoagOas TQ AoumzQotdtq &Qyorti, der: 
2 A * ^ EA * 
dppotégovs fj xarà gulax)v οντνẽð¶ßaαινν OiaÀvgas và 


2 * 


&ugscfrrrovusva i] car magacnue(ociy Éyygagpov i 30 quae dubia sunt, aut 


1 90 , Oraxpivas rd uevabo vOv Üaboudrvowv, 
«al vÓzxo» Üovva. tÓ»v tQ diαLß xai toic vÓuous 
cvuBaívovra, dere fi, xavayayxdbsaD'as vovc e- 
co briedove 9d rde ro¼a ue aixtas damoct?va: 
rijs i tac car oid oc. 


Si vero contigerit quendam nostrorum subiecto- 
rum in dubitatione habere iudicem, iubemus sanctis- 
simum archiepiscopum audire cum clarissimo iudice, 
ut ambo aut per amicabilem conventum dissolvant 
per adnotationem scriptis 
actam aut cognitionaliter iudicetur inter litigantes 
et forma detur iustitiae legibusque conveniens, ut 
non cogantur nostri subiecti propter huiusmodi cau- 


8 recedere a propria patria. 


CAPUT III. 


E di rie oiópevos Éyswv wav voc dyoyiv ol 
dynors uuf vq Aauzpovdtq «55 émapxíaé doxowta 


Si quis vero aestimans habere se adversus ali- 
quem quamlibet actionem neque clarissimum pro- 


provinciae praesidem adeat, ut ille secundum leges nostras quae denuntiantur examinet, ct suum. cuique 


tus servet. 


Si quis vero cum praesidem provinciae adierit, ius non consecutus sit, tunc praecipimus ut ad 
sanctissimum iliius loci episcopum accedat, atque is ad clarissimum 


ovinciae praesidem mittat, vel etiam 


ipse eum conveniat, atque e/ficiat ut omnibus modis actorem audiat eumque cum iure secundum leges 


nostras dimittat, ne ille ex patria sua. peregre abire cogatur. Si vero etiam sanctissimo 
sidem compellente, ut iuste negotia interpellantium dirimat, 
litigantibus vero ius non servet, permittimus sanctissimo illius. civitas 
qui ius suum non consecutus cst, quae declarent compulsum a se pracsi 


atque litem inter eum et 


vinciae 
litem non diremerit. 


scopo prae- 
quiim diiudicet, 
copo litteras ad nos dare es 
supersedisse actorem. audsre 


aeses differat, vel causam 


Ve qui ab eo postulatus sit dirimere; ut his cognitis nos poenas inferamus pro- 
praesidi, quod et interpellatus ab eo qui iniuria affectus est et compulsus a sanctissimo episcopo 


IL Si quis vero ex nostris subiectis forte praesidem suspectum habeat, iubemus sanctissimsem 


episcopum und cum clarissimo praeside causam audire, ut ambo vel amicabili compositione litem com- 
ponant vel per adnotationem in scriptis faclam aut cognitionaliter inter litigantes diiudicent, et sentem- 
tiam dent iuri legibusque consentancam , ne nostri subiecti propter eiusmodi causas ex: patría sua discedere 


cogantur. 


III. Quodsi quis quamcumque actionem sese adversus aliquem habere ratus neque clarissimum pro- 


1 &oxovt; 5c dmagyías Bí | 2 avróv] et ipse € 
discáLuv A | 3 ddr A | 6 nv, 5j Kin A 
8 à! ajrov Be | 9 avxóv om. A | 13 uera vov d- 
xaiov dia i quad uevà «oV Oixaiov A | 15 dias 
Bares A | QiavaBallsvas, ij xQivei] differt discer- 
nere c | xoívsi] e L! xu], B*, ve Scrimger | 
evAá£g B || 11 énioxózq dxsívns rij noAsos M) dsce- 
exóxq tis móÀlsos dxsivns A «ijs nOAscS duale (Éxsi- 
vos om. Be) éxixónq  LBe | 19 aveBaleo. MA] ds 
gde r % LB Ar y:vopésvov. B* | 22 viuopíav ABE 
23 7, ole vx. Reliquam partem cap. 1, item cap. 2—5 
om. Bí || xai ue LAB] xal om. Me | 24 d. 
exóxov] archiepiscopo C | 25 hw A | 271 roy 
OGioXt % 5 4 5 
29 & io A | cvuBigaciw ovp acivy 

31 rä om. 4 | 32 dob ya om. L | rds om. A J 33 - 
d.sdgεν L  avayxátsaOas A | 34 amodnusiv A | 


35 ida om. A | 36 olardi⁰e, d A | 31 prs 
ugdà LB uj M M ! s 


1 et ut RT | 2 praeponuntur 7| 3 aderit T! | 4 me- 
ruit V | eum om. E! | 5 suum om. V| 7 eum] cum V. 4 
9 de suas propria fleci R | 10 sanotus iepiscopus 
oompellentem (compellet V?) V | 12 differt om. T., de- 
fert Ri differat vulg. | 14 sanotissimum ciuitatis illius 
Fvulg.] ciuitatis illius sanotissimum T' sanctissimum 
ilius ciuitatis RI 16 insinuantem 7'* [ 18 baec] niehii 
V, del. V? | 21 archiepisoo V | iudicauit TI dubita- 
tione V | 26 quaedam 7'! | 27 dubitationem RTI iubemual 
habemus 7' | 28 Vu ox . | sudire] causam . v. 
add. T? | 29 aut om. amicabile V | 30 annotatione 
R | 32 legibus quae RI || 33 cogatur 


| nostris RI 
96 existimans R vulg. 


AUDIRE INTERPELLANTIUM 


spoctADo. uris vq oGiotütq rije mOÀsos ÉnixOTQ 
a xai ovtoe u évravOa xogic yoauudtom 
rod 0ciO tGTOv ,õ/˖“nnov, ir Oti tOIGUTGG xai ga- 
ros )xoctjceta, TiucpQías olac fuse onxousvsv o 


421 


Nov. LXXXVI 3—5 


vinciae iudicem interpellet neque sanctissimum civi- 
tatis episcopum adeat, et ita veniat hic absque 
litteris deo amabilis episcopi civitatis, sciat quoniam 
et ipse tales sustinebit poenas quales futurus esset 


dx, ei ys ο,,̃uo Oe x avrov ovx éazxovOa- 5 sustinere iudex, si interpellatus ab eo non studuis- 


os» avtQ vat T Üíxawvoy.  Tavva d ndvra Ge- 
oníca. GvveiÜousy di cgéAsiav TOv oixobvtov rg 
leu, xal rde xopae, iva uy axolumxavóuevo: r 
idioy natoídov xal avrol dni Fee xaxonraOu0: xai 


set ei servare iustitiam. Haec autem omnia sancire 
perspeximus propter utilitatem eorum qui inhabi- 
tant per civitates et vicos, ne privati propriis pro- 
vinclis et ipsi in peregrinis affligantur et res eorum 


re zoáyuara avrv Báanrnra.. did ro ro yàg x 10 laedantur. Propterea enim et iudices gratis facimus 


TovS &oyovtae mgoixa zowUpev xal Ogxov abr 
vnoOysiv zapaxsievóusD'a, iva inder ngosióvt, a- 
toic và Üíxaia gváabog: xaxa robe rustégovs vopove. 


et iusiurandum eos subire iubemus, ut unicuique 
interpellanti iustitiam servent secundum nostras leges. 


CAPUT IV. 


E ufrrot Gvuf] "wa r rustéQo ] νLi 
aa avrov TOV lauανõ,]uvrov "76 

dÜuxOTvas, xslevouev ard ztpocsÁOsiv TQ 00:0- 
rar rije mÓÀsos dxe(vnc émicxÓTQ, xai avtó» Óia- 
x(ivas vt uu TOU AauztQotátov 10yOvVTOS xal tOU 
otouévov düixsigOns ztap' avtov. cvufg 


e «oxovyros 16 rum ab ipso 


Si tamen contigerit quendam nostrorum subiecto- 
issimo provinciae iudice laedi, iube- 
mus eum adire sanctissimum illius civitatis episco- 

um, et ipsum iudicare inter clarissimum proviuciae 
ludicem et eum qui putatur laedi ab eo. Et si 
quidem contigerit iudicem legitime aut iuste adiudi- 


xai si 
ro d xo vouípos xai de dagen nad 20 cari & sanctissimo episcopo, satisfacere eum omnibus 


rod Oguorarov dzi0xÓzxOv, xd ÍxavOv avvÓv tou» 
xai ny TQ I ruh xav! avtoV. si dd xa 
astrjoevas dex TOUTO T0:5001, Wa) Judy 
quac ij avt den, ai uiv cbοẽm Os Üixa£oss xal 


* e 


modis ei qui interpellavit adversus eum. Si vero re- 
futaverit iudex hoc agere, et pervenerit &d nos ipsa 
lis, si quidem invenerimus quia iuste et secundum 
leges addictus a sanctissimo episcopo ea quae con- 


xarà robe vÓMove$ xaraxgaDsie zagà v0U Oci0&tov 25 demnatus est non fecit, novissimis suppliciis subdi 


énigxóztov TÀ xQuÓSvra ovx inoinos, rais dcyávaic 
vmogigOTnvas TaucQícu voUrOv xsÀsvousv, ég' 
0gtíAov ÉxÜixsiy 10)6 dOixovuévovrs avtós adixow 


Qioxsacaa. 


raecipimus, quoniam qui debet vindicare oppressum 


ole ipse opprimere reperitur. 
20 


CAPUT V. 
Kal ruh nsiQousvg» 0à acto rate xskevousv here 30 Sed etiam subiectum ei officium iubemus cum omni 


sacye onovóns xal robe aneerod re tois Aauzoorá- 
roc doxovas robe ztQocióvtac üxaÀAavtsv, uródv xo- 
pitopdvove Kio cov dyxsiuévo» vais fjuerdoass d- 


studio et ministrantes clarissimis iudicibus interpel- 
lantes absolvere, nihil accipientes praeter illa quae 


tinciae 


ab eo conventus non studuisset ius ei servare. 


ciae praesidem adeat. neque. sanctissimum | civitatis episcopum conveniat, itaque sine litteris sanctissimi 
episcopi huc veniat, is sciat tales se et ipsum poenas subiturum, quales praeses 


assurus essel, siquidem 


Haec autem omnia propter. utilitalem eorum gui urbes 


e! vicos incolunt sancire nobis placuit, ne patria sua relicta et tpsi peregre . el res corum 
u 


damno afficiantur. Pr 
ul suum cuique ipsos 


IV. Si quis vero ex subiectis nostris 


terea enim praesides et gratis constituimus. et iusturan 
ii ius secundum leges nostras servent. 
70 ipso clarissimo provinciae ee iniuria affectus 
sit. praecipimus ut adeat. sanctissimum illius civitatis episcopum, isque inter 


orte ab 


m praestare iubemus, 


issimum  pracsidem et 


cum qui se ab illo iniuria affectum putat düudicet. Et si contingat ut praeses legitime et iuste a. sanctis- 


simo episcop 


o condemnetur, ille omnibus modis satisfaciat ei qui litem adversus eum egit. Si vero praeses 


id facere recusaverit a(que eadem lis ad nos deferatur, si quidem reperiamus eum iuste et secundum leges 


a sanctissimo episcop 


o condemnatum iudicala non fecisse, ultimis suppliciis eum subici iubebimus, quod 


gui vindicare iniuriam passos debeat ipse iniuriam facere convincatur. 


V. Officium quoque quod illi obsequitur et qui ministrant. clarissimis 
ierini absolvere, nihil accepturos praeter ea quae constitutionibus nostris con- 


omni studio eos qui 


1 Ar A] 5704 MLB || 2 évrégos A | ovroc A 
rog MB 4490. A 1 L| 3 émexózov) a. 
scopi civitatis g | Uzocvsseva: viuoplas xai avrós A | 
4 zusAÀsv A l 6 iE. B* | i d, , 90s ogd- 
un- A (8 dztoluzaroudvov avete ve oixsíac sa- 
recdos A | 10 H A Bia rowras L| 11 z9oixa 
robe &oxorras 4 | 12 fva] ores A | avtote em. Ac ' 
13 gvAatove: L xu r A |l 14 evuatg A | 15 xao' 
ard Tov] zxaoà vov A | t6 xe om. A | 16 «9 
tige õdlams dxeivre Ociotétq A || 18 và usrako A] 
psva£v MLB || &gxovvos MLB] «5$ xa gro Ae | 
20 xai A (cf. 24)) j ML Be | 22 Kar] nap" Le ae 
escam Theod. || 23 vovro mQabas xai sroóc nude 5 
«vr? (xr KA9g A | 24 = A || 25 &áysordvov A || 
27 vxoflinO vas Tipeíase tovtov] «vrÓv r 

vroBánO va. A; rovrov om. e | xeAevcopasv B | 28 rovc 
dOixovpudirove] oppressum c | crõ,E²e L* || 29 addit Julian. 
(c. 250) sin autem innocentem eum inveniamus, necesse 
est ut nullum responsum a nostra clementia calumnio- 


praesidibus iubemus cum 


sus actor aecipiat J 30 avrq? om. A | 33 R ̈ O 4 
q. ar] Cod. 3, 2, 1 


1 interpellet] neque sanctissimum prouintie iudicem 
interpellet add. Ri | 2 huo RT“ vulg. | absque] et abs- 
que 7' | 3 ciuitatis episcopi 7, civitatis deleri malit Heim- 
bach | quoniam] epm F, del. et quod ante tales add. 7 
4 tales om. T || sustinebis 7. | poenas om. RI | 5 si om. Ri, 
post eo coll. V | 6 eis V || omnia senocire omnia .; 
omnia om. R | 7 inhabitabant T habitant 27 18 
om. T U propriis om. R' | 10 gratis iudices R 11 iu 
mus om. R' 14 tin R | 19 iudicem] iudieare (are eras.) 
T | adiudicari a] adiudieans V! iudicari vulg. | 22 haec 
T|et om. V [ ipsa om. R | 23 secundum lege secundum 
legos V | 24 addictus V] aditus (aditum T!) RT vulg. ! 
ea om. V | 25 est om. TI feoisset V | 26 debet T vuig.] 
debebat V debeat R | 27 ipsum R!|31 et ministrantes) 
ei ministrantes R* eministrantes T'! administrantes 7* 
ministrantes V 


Nov. LXXXVI 5—9 492 UT DIFFERENTES IUDICES AUDIRE 


váLegup. sl O8 uj) Tovro qgviátovsi, race dogd r, — nostris constituta sunt legibus. Si vero hoc non eu- 
avtovc vzoBAnOTvas v lee xe ο lycos 17 voV stodiant, iubemus subdi suppliciis. 
TetQasAacé(ovos azxoríGe: xal stoiwi). 


CAPUT VI. 


E névros evgoiuéy Tiva Ov óciortOV. ÉrtiGxozLOV Si tamen invenerimus quendam sanctissimorum epi- 
7006 xdgiv TivOe mttoidóvra Y Ólxciov, xavovixóv Sscoporum pro gratia cuiuspiam prodere iustitiam, re- 
aer Goooviguóv érayOTai «sÀevouav, iva o gularem ei castigationem inferri iubemus, ut studeant 
Jace herd ToU póflov rov Osov và Qíxaia xQívev: eum timore dei iuste iudicare: ne non impetrantes 
de uj did r u tvyyávew vOv Oixaíov avayxá- iustitiam cogantur homines relinquere proprias civi- 
Dovtas dyOponos xatvaduunavsiy rds iòtas t0Àsu6 xal tates atque provincias et loca hicque concurrere. 
gpac x«i tO0zOve xai TtpgoetQéxsewv avravOa. 10 


CAPUT VII. 


E d vei n0Àeaw, dv alc osx évónuovoiw oyov- In civitatibus autem, in quibus non sunt iudices, 
res, xsÁevousv robe Axor TQay;puata vQocéva. vi — iubemus eos qui babent causas adire defensorem, et 
ard in. xal avróv Oiaxglvsww và usrabo avrov. si dà ipsum discernere inter eos. Si vero litem habentes 
oi v Üíxnv &xovcse ur, BovinO'oos tov Heòtj,ο , de — voluerint defensorem una cum sanctissimo episcopo 
TO» OO: Tero» ÉmOxonov Óixacas, xal rovro xsievo- 15 iudicare, et hoc agi praecipimus. 
psv. yívecd'as, 


CAPUT VIII. 


Outs 0à uovaxóv ovtt xÀnguxóv ovts dziGxonoOv K- Neque autem mon&chum neque clericum neque epi- 
Acvousy £oyeaO'a, éyxavD'a aysv yorupotoy xot 00«0- — SCopum iubemus venire hic absque litteris sanctissimi 
ra rov avTOv gmatQiigyov, 9) ider αmun cs àávalíovs Sui patriarchae. Si vero boc fecerint, sciant quia 
in uvrobs TOU Oy59uatos 705000. 20 semet ipsos schemate faciunt indignos. 


CAPUT IX. 


Ei di rie payiaTQiavoS s; dn ανẽ¶e ] oiancór ors Si quis autem magistrianus aut praefectianus aut 
run Ow ÀaBr mÀs(ova Gzóprovia vOv ,s — cuiuscumque fortunae existens acceperit amplius spor- 
rate ine nuc OweráEecs. xsAsvouev doi toózo:ss tula quam definitum est sacris nostris constitutioni- 
14 d xo v7.6 dnapzías xuvOvvq idm x«ra vóv ju. bus. iubemus omnibus modis iudicem provinciae pe- 
reo vóuor TOUTO ÍxÓixei» xal aQqporiauov éraysuv 25 riculo proprio secundum nostram legem hoc vindicare 
rote rd road ra TOÀuOOiv. si qi ur, dxOixr)osi ravra et vindictam inferre haec praesumentibus. Si vero 
O0 dx, ã dena / Oidouev TQ Ocwvtdátq rij mÓÀsos non vindicaverit ipse iudex, licentiam damus sanctis- 


c. VIII summarium habet Nomoc. XIV tit. 8,2; exscripsit Nomoe.d* ib. er B. 


tinentur. . hoc non observent, ultimis suppliciis eos subici iubemus ſguadrupli scilicet solutioni 
et poenae). 

á VI. Si quem vero ex sanctissimis episcopis invenerimus in gratiam alicuius ius contemnere, cano- 
nicam ei castigationem inferri iubemus, ut studeant. cum timore dei iuste iudicare: ne homines propterca 
quod ius suum mon consequantur urbes et provincias et loca sua relinquere atque huc. accurrere 
cogantur, 

T VII. In civitatibus vero, „„ praesto non sunt, praecipimus ut ii qui lites habent defen- 
sorem adeant, et ille inter eos diiudicet. Quodsi litigantes non defensorem, sed sanctissimum episcopum 
iudicare velint, hoc quoque fieri iubemus. 

VIII. Ceterum. neque monachum neque clericum. neque episcopum huc venire iubemus sine litteris 
sanctissimi patriarchae eorum; aut sciant suo se statu indignos sese reddituros esse. 

Si quis vero magistrianus (in rebus agens) vel pracſectianus vel cuiuscumque condicionis alius 
maiores spor acceperit quam quae sacris nostris constitutionibus definitae sunt, iubemus omnibus modis 
praesidem provinciae suo periculo secundum legem nostram id vindicare iisque qui talia audeant casti- 
gationem inferre. Si vero praeses haec non vindicaverit, licentiam damus sanctissimo illius civitatis epi- 


1 i 08 — 3 soi om. L | vovro pr nagapvAd- | syóvrcow. mel yuvcoGWéto Gay zapà Tavra rοEö-us 
Evo: B || re dax&vose avrové om. c, avrovs om. A || | &vablove éavroic ov megíxsisrea ], A119 7] si 
2 iro. — 3 mor M, om. A Be (Jul.). Glossema petitum | vero hoc fecerint e [ i/dércav LB* | 21 c. 2X om. BT 
aut er Cod. 3, 2,5 (ubi tale quid perscriptum fuisse testantur | neyiavosavos M. | 7) oiacórzote Ac (cf. Ia.) ] 9 om. 
Inst. 4, 6, 25; cf. Cod. 3, 2, 2 pr.) aut ex nov. CX XI Fe. 31 MLB 22 àv Li nástova avvnOs(ac L xlelov une er- 
4 xai si A | evoouev AB* | r AR 6 avgpo- u ,L, B amplius (i. e. zrAetov) sportula c [ 23 Gs«ze£eoi) 
»icuóv) énrígiov 7906 Gogpoovicuóv A || exovódGos: | Cod.3,2,5 (et 6 | 24 rà» Goyovta A [ 25 vetta Oiexd.- 
Aq7 rod ros MA Bel gofgov LB! | vov Jsov MB*] | xsiv A (26 và roiatva] ravra Ac | rolh¹νν,ƷLc A 101] 
sov LAB! | v0 Óíxaw» Bf iuste € 1 8 iva) onos Aj | yàp Af vavra o0 M) o L a$xà 0 B d avrós A ipeec| 
pn rvyxdν] anorvyyavew A | 9 avOgozoi] oi av- 27 «rc nls dulv dxaotue srólame Ac 
O'oo7to: À || 11 apzovzec] oí agxoytse LB 14 ur; (ov Bf) | ——————————— ————Á— 
govlnd do xov Exdixov, AA xÓv Ócwtatoy ánícxo- 1 constitu V! | haec 7 custodiatur N (novissimis eos 
ov (sin autem episcopum iudicare sibi maluerint Z44)) add. Beck) | 4 tin R | que T' (5 gratiam V? i regu- 
voluerint defensorem una cum sanctissimo episcopo (i. e. lare 71 J 6 ei om. V | inferre 7| 7 iudicare iuste P] non 
govdij d r Hedi aua v ÓdwoTdtQ - | vulg.] nos libri | impetrantes V vu/g.] imperantes RT 
axózq) e; sim. Theod. xpuyévoo 0. KxOixoc aua «qj in- 9 atque provincias om. V | *hicque) in que Ri inique R 
oxózq. Athan. si dà bnorrot sto, avvówxatérocay | iniqua 7, in quelibet alia V? in spat. vac. versus dimidii | 
avrois oí inoỹ,/0e?w | 15 dixdoci] 1d. *ax' avrovs d- | conourre V! 12 habet A ! 13 descernere T'! | 15 iudi- 
xdaas À | xeAevousv yevéaOa. LB. yevésDas uslsvopey | cari Ri 18 huc vulg. [ sui sanctissimi T 1 19 haec 7 | 
4117 0à om. Nomoc.4 | xsásvous» — 20 s0(00vo«v] 20 chemate V || 22 forme Ri || acciperit V! 5 
7 „ eonon mapayívsaO cs ο év- | vulg. | 25 uindioare R vulg.] iudicare vri vindies- 
rad ypaupdtowv xh xavovixov vy avrove xar- verit vulg.) iudioauerit R V 


DE MORTIS CAUSA DONATIONE 423 Nov. LXXXVII pr. 


ie dzxiOxÓTQ unvUga, rui» Tν zx8Q) tOVTO» xai Simo uniuscuiusque civitatis episcopo nuntiare nobis 
oder / Ivo G1oavsiap ij abíav O vavva toÀungas, iva uae de bis aguntur, et qualem habeat militiam aut 
xal tq ágxovts tÓ» xívÓvpyov émáiousv t OcvyyoQT- dignitatem qui haec praesumpserit, ut et iudici peri- 
gar. xai ztapudóvts 17» ruetéoay eee xai avr culum infer&mus permittenti et despicienti nostram 
dà xslsvoouse» TiucQuÓnvas tóv tà toiaUta TOÀuZ- 5 iussionem; et ipsum quoque iubemus puniri talia prae- 
cayva. — (Dat. xv. k. Mai. imp. dn. lustiniani A. sumentem. 

anno XIII. Apione v. c. cons.) (a.539] Dat. Appione v. c. cons. 


Z LXXXVII. 


IEPI MOPTIZ KAYZA A9PEAZ (DE MORTIS CAUSA DONATIONE 
EK BOYAEYT9N ITINOMENHZ. 10 A CURIALIBUS FACTA. 


Arona r 'Ilovosiiayós Adiyovotos Ioavyr vq. év- Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. secundo. 
doko rar énágyq 1v dvavolixow noascopiov 1ó F, 
dnòõ vnxaàtov ógdwapieow xal natQuixiq. 


(Iigooiínsov.) Tus re Bovisviow xaxovpyías un- (Praefatio.) Curialium malignitates nullam va- 
div Qvvac Da! qpépss» BAáBos x q nu, aAA" dsr: 15 lere adferre laesionem fisco, sed resistere legem tali- 
zgütrsi» vÓv vouor tois v0.avtaae BovAaie xacà zràvra — bus voluntatibus omni volumus modo. (Cognovimus 
BovióusJQ'a 19ónov. Kyyausv ydg, o dn i, duni. enim quia, quoniam interdiximus curialibus donatio- 
ou rote fovAsvraie 1Óv 20 dg *góxov ov num modum) non concedentes eis rem immobilem do- 
GvyyoQovviss avtois xrijG«» de,ůB“ Ówgeia Ja. ov0à — nare neque in testamento derelinquere plus quam trium 
ar diu iN xavadiuztávtiy steQastéQo) TOv 19iÀv ovy- 20 unciarum, sed novem uncias omnino curiae servare. 
a, Ere *Ó dyvaovyxioy návtcos 15 D gvÀát- illi circumvenientes legem adinvenerunt huiusmodi 
rev. dxeivos Gogitóuevos tv vóuov éisvgov vox vta6 — aliquas malignitates contra legem. Scientes autem, 
Twvdé xaxovQyías xarà xo vOuOv. sido res yd, c duod nos invenientes veteres legislatores dubitantes 
iuie svgóvtas robe zraAcuo06 vouodéras Gugscfrovv- de mortis causa donatione, quando donatio aut lega- 
rag 7&gi 776 uóQri6 xavGa Ümosác, nó1sQoy Ócposa n 25 tum est, et alios quidem adnumerantes eain donationi 
Any&vov Cort, xal robe udv diti uosyxas «vc» sis d- — alios vero legato, a pluribus et bonis legislatoribus 
gsav vivàe ÓÀ eis moacDsiov, v& mx«g& vOv mzÀsióvov  elegentes legatum eam esse pure detinivimus et neque 
ra xai àgío1ov vouoOstiv ÉxAéiSartss Apyatov avtryy estis monumentorum indigere, sed licentiam babere 
slyas asy t5 ánxsqnrausQ'a, xai ur noábaus UztOVTI- teri eam et inseri ei et aliquas condiciones quas 
ud r do , 441 dò s, Kysv nowicOas avtrv 30 

xal éyraD'évea. avt] x«í tavac Ogove ovs dv Ó dun- 


Nov. LXXXVII Graece extat in ML, prooemii maior pars (v. 24 'Husic svgóvves — 424,18 avaxaásiaD ai) in 
B41,3,49. Latine legitur in uno Authentici codice V: quem textum primus edidit A. Kriegel Symbolae crit. ad no- 
vellas Iustiniani (Lips. 1832) p. 13 29. — Epit. Theod. 81 (inde B), Athan.8,4. Julian. const. LXX X. 


scopo indicandi nobis de his et qualem militiam vel dignitatem habeat qui talia ausus est, ut et praesidi 
periculum inferamus qui haec permisit ac nostram iussionem contempsit, et ipsum qui (aliu ausus. est 
supplicio affici iubeamus. 


LXXXV Il. 
DE MORTIS CAUSA DONATIONE A CURIALIBUS FACTA. 


Imp. lustinianus Augustus lohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex consule 
ordinario et patricio. 


Praefatio. Curialium fraudes ne quid dumni publico afferre possint, sed ut lez eiusmodi con- 
siliis resistat, omnibus modis volumus. Cognovimus enim, quoniam curialibus donationum rationem inter- 
diximus, cum iis non permitteremus possessionem immobilem donare neque testamento ultra ires uncias re- 
linquere, sed novem uncias omnino curiae servare praeciperemus, illos legem eludentes huiusmodi fraudes 
aliquas adversus legem excogitasse. Nam cum scirent nos cognita veterum legislatorum dubitatione de mortis 
causa donatione, utrum donatio an legatum esset, aliis cam in donationis aliis in legati loco numeranli- 
bus, et plurium el optimorum legislatorum sententiis selectis declarasse eam omnino legatum esse neque 
actorum confectione indigere, sed licere eam facere et condiciones quoque aliquas inserere quascum- 


1 rd om. 4 2 aoíav A | 3 roy om. A | 4««yayor- Cod. 10, 34, 4. 5. 35,3.4; . nov. XXX VIII pr. | 20 xaxa- 
us» de Ovyxogncavtr, A | 4 v7» nuerégav xdÁsvaw] U,. L| obν,i L | 21 dvaovyxiov L | 23 K, 
xd % Tuevspav A | 5 xalsvcousv L xsisvousv Be Mel xen L | yao] autem e | 25 Arn, xaovoa M. 

7 dard xov aixiq (et sic constanter in seqq.) LB || zotsgov) 


tuor rvas xsÁsvaousv r vavta dnigsvorcavca A 
quando (i. e. ore) e || ztóveoov — 26 Ódwos&v om. M || 


6 subscr. om. M Iul; quam supra erhibuimus, primus 

F. Pithoeus in ed. luliani suppeditavit nescio unde de- 26 Agyaxov B] Aeyavo» L | 21 «às BP || 2$ Àgyavov B] 
promptam; confirmat Athanasius: dyedn a i xaAayÓ. | Asyavoy. ML | 29 navisAoc M(B/)c] xuavv LB? an- 
Math gam ie '"lovaveviavos Frou 1 vsaisíae Uh a Cod. 8, 56, 4 uz] neque (i.e. andi) (31 4 
Antvos (( οοmej re iy rie gacidatas vrtaveia | viOévas LB] Ari Me) 
Aniovos Theod. dat. Appione vo. cons. c). | 9 rubr. Pags | eue À— à 
q sie BovÀsvràs yivousvowv Theod. De diversis 2 et] Si V [| habeat RT] habet V vulg. | 3 praesumpsit 
donationibus a curialibus faciendis Jul | dre xavoa | V| 4 dispitienti VT' | 5 et om. V | iubeamus vulg. | 
M Ath.] Jaydrov aivíac (sic) L | 10 & BovisvrOv ML] | 71 subscr. dat. consul. appii vio consul. Neoburgensis; om. 
eis BovAevrás Ath. (cf. Theod.) | 12 &xápxyo Scrimger] | rell. | 9 rubr. om. V | 11 impr. iust. V | 16 Cognovimus — 
vnuàozo ML 4 13 * q. , ML || zavowiov L || | 18 modum in Vomissa addidit Beck | 20 curte V | 21 hu- 
14 BovAsvtOw Le (cit. Ath. Theod.)) vs4svveov M (1sAsv- | iusmodi Kriegel] huius V | 23 ueteris V | 25 quidam V | 
rr fovÀsvtOwv coni. Zachariae non recte) 18 29. | donationem V 


| 
| 
| 


— — 


Nov. LXXXVII pr. 1 


ad BovinO'T, xal si vovto wtoatausv, dd Byew 
&nxorát1eGÓas «al avt 19 Ovrvac Oa: tÓv usvdusoy 
vÓ» in vais voiaDtaae Qoosaie &vaxalsiaDas ual Od 
t BovinOsiey 0 ird x xu raĩs uóQtie xaUvca dor 
sac, xaJdáxso [ovAsavós O0 Goqertatoc évouoO , 
Tovro Smeg yusis dv vQ AO BH vw rusvágew 
Óiyéavov éypdyausv (Azxavta y&o GvvsiauHouev dv 
Boaxsi rd vs vois zaÀaioie vd vs 7juiv Qinyogevusva) 
rodro ro sidores , xorvo& xatà 10U10* 
ro tQónov soiwicOoL ria uoptie xavga do 
dpi Dsvas GÜupovoy xarà ro vóso» TOU avacipeiy 
éavroie 10 OóvagcOas vóv ini vj OcQsQ ueraptiov 
&vaxaltGOai, dll d Opovy avvoic Qoxovyta x- 
r Ot TaUtaie xa q,, iva. avróDev avrois 


dy de dip nowicDa, Üogsas «5s &vaxáfasos i- 15 


Que xoà ovra rds é«vrOv ÉAattov» segiovoías. 


424 


DE MORTIS CAUSA DONATIONE 


donator voluerit, et si hoc actum fuerit, licentiam 
habere renuntiare et hoc ipsum posse per paenitentiam 
huiusmodi donationem revocare et quas voluerit con- 
diciones inserere mortis causa donationibus, secun- 


5 dum quod Iulianus sapientissimus sancivit, hoc quod 


nos in trícesimo octavo libro nostrorum digestorum 
scripsimus (omnia enim comprehendimus): hoc igitur 
scientes aestimavimus oportere et secundum hunc mo- 
dum fieri aliquas mortis causa donationes et inseri 


esas xal 10 placitum secundum legem tollendi eis facultatem zu- 


per donationem paenitentiam revocandi, aliam autem 
condicionem quae eis placet addi istis donationibus, 
ut exinde his liceat facere donationes revocatione 
liberas et it& snas imminuere facultates. 


CAPUT L 


Kaírows it cv jdn vavouoOevrxausy nágys al ria 
t vns avrois vov ztÀéov r ÜvyuaD'a; oV h,) 


Etenim ex his quae dudum sancivimus omni causa 
sublata eis plus aliquid posse tribus unciis aut in 


&vper, 
Aid 7 dy dia xn xavaliuxdvsi 7j xarà dors rt — testamento relinquere aut per donationis modum alie- 


zov dxztoi50a4, Oc iva Fri xal uà 
xuxovoyíay navGopsy, did todro xal yvy DsoztiGouey, 
e undd cerd bre xaUca Qoosáy Ae 
vas ÓopsiaDal vs, ah ñ uÓvo» xarà sQoyapiaias 
dagsás 1gózto» vztdo apa avrà 7) àv ol, zcl- 


avtov v 20 nare, tamen ut adbuc et mavis eorum maliguitatem 


compescamus, sancimus nulli curiali neque per mor- 
tis causa donationem licere donare aliquid, nisi so- 
lum per ante nuptias donationis modum pro semet 
ipsis aut propriis filis factae, aut per dotis occasio- 


dor yuvopérne, fj xatà 7t90:x0c ztQógaciy xaÓ' 0gov 25 nem secundum quantitatem ut nostra dicit constitu- 


7? 9nustáoa l dr, xal Ovyaroassv &nididóvas 
yauovuévass.  éxsirosys du, avtovs ui dj,) 
dogsioOas xodyuava dxívgyra, ddl taUra Hh, 


tio et flliabus conferre nubentibus; namque aliter 
eos non posse donare res immobiles, sed has manere 
semper apud eos curise subiectas administrationi- 


dei ca avtoi ra BovÀsvtuxaie vroxsiueva Asirovo- bus, sola eis venditione indulta, et ipsa secundum 


yleus, uóvus avroig 15s modgscx gvyxsyopruévne, xal 30 


Tavine xarà 1979 t6 vs fuo» OiaxdisoS maga- 
yen. TOY uóQti6 xavga Ómosov Exovao v tr)» id ia 
io, xal Óvvausvov vOv dÀÀo» TOV A TOUS 


novellae nostrae constitutionis observationem. Mor- 
tis causa donationibus habentibus propriam fortitu- 
dinem, et valentibus aliis quam curialibus facere 
praedictas mortis causa donationes in quas voluerint 


BovAsvias nowigDa. và€ sípnuévas uópti6 xavga d- ersonas et condiciones eis inserere et recusare, si 
oc eig aeo Gv BovinÓsiey mQóso7« xal 0povs av- 35 boc voluerint, paenitentiam de placito revocando; 
raĩe Évr.Oévas xal azotártscOas, sí ys tovto Bovig- manere quidem causam et ita in mortis causa do- 
Hate. tQ usiuusÀq tq 780) r Gvuqovov 17$ d- 
Aja uévsiv usvto, TÓ stQüyua xal ovtoé dv rois 


v. I sq. argumentum notatur. B 47, 3. 48. 


que donator voluerit, atque si qui hoc fecerint licere etiam renuntiare ipsi facultati e paenitentia 
eiusmodi donationes revocandi el quascumque voluerint condiciones donationibus mortis causa inserendi, 
que um lulianus vir sapientissimus statuit, id quod nos in trigesimo nono libro digestorum nosiro- 
rum perscripsimus (omnia enim breviter complexi sumus, cum quac a veteribus tum quae a nobis cauta 
sunt): hoc 1gitur cum scirent, existimaverunt ad eum modum quasdam mortis causa donationes sibi esse 
faciendas. et. inserendum. secundum legem placitum, quo sibi ipsis potestatem auferrent donationem. ex 
pacnitentia revocandi aliamque condicionem si quae ipsis placeret. his donationibus addendi, ut scilicet 


utro liceret iis donationes a revocatione liberas facere itaque substantias suas imminuere. 
Quamquam autem per ea quae iam sanximus omnis causa iis sublata est ultra tres uncias 


vel in lestamento relinguendi vel per donationem alienandi, iamen ut etiam | magis 


COTAUR 


uicquam 
fraudes perimamus, propterea nunc quoque sancimus, nulli curiali ne per ipsam quidem mortis causa dona- 


lionem 
faciendae, vel 


onare dudum licere nisi per modum unius ante nuptias donationis pro sc ipsis aut liberis suis 
olis causa in quantum nostra constitutio ctiam filiabus nubentibus eam dare permittit. 
ue enim aliter eos donare res immobiles posse, verum 


Ne- 
semper apud eos manere curialibus muncri- 


us obnoxias: ita ut sola venditio iis concessa sit, eaque secundum novellae nostrae constitutionis obser- 
valionem. Ceterum mortis causa donationes vim $uam habeant, liceatque ceteris B bei curiales mortis 


causa donationes quas diximus in quascumque voluerint. personas 
et, si hoc voluerint, paenitentiae de revocando placito renuntiare. 


acere et condiciones iisdem inserere 
s autem $ic quoque in condicionibus 


1 ei] sic L I leg. xoaEeiv? | 2 aviQ «9 L(Bf, 
hoo ipsum c)] as19 v M avro B? | 3 dni vois ro- 
ara dogsais] huiusmodi donationem g | evaxaAsi- 
oda. — 4 0oosais om. L | ode] dd lous ove BP | 4 gov- 
AnOuisy] voluerit 6 gone Heimbach (cf. ad v. 1) | 
dvravisoOas B | 5 Jen, L* | 6 49"] trice- 
simo octavo g. Dig. 39, 6,13 | 1 sq. d» eZ — d- 
yoesvuéva om. 6 | 9 avia L J ons M] o597- 
ue» LBE | xaxa] et seoundum c | 11 ride in- 
seri c *r dvasgsiv scripsi ex c) v0 avaigeiv MLB, 
1ó dv. Haloander | 12 avvoie L | 13 xgocr- 
O addi c | 15 09e» om. 6 | 19 xavalupztassiy M] 
x ca. L|| 20 Fr. «ai Mc) xal om. LI 21 zavoas- 
ut». L| did rodro xai vv» om. C | 25 ywouévac M ! 
xaO" 0co»] secundum quantitatem ut 3 | 26 &. dc atis 


Juit Cod. 10,34, 4; cf. Kruegeri adnot. | 30 nove - 


re L | 31 rcd qt ard fuit Cod. 10, 34,5; 
. nov. XXX FIIT pr. 3 2135 ede L 


1 donatos V | 3 et Kriegel] set V | oonditione V | 
7 omni V | eomprehendimus] in brevi et a veteribus et 
a nobis definita add. Beck | 9 donationis V | 12 addidi 
V, corr Kriegel | 13 reuocare V, a revocatione Kriegel 
17 enim V* f 18 tribus] a tribus V | autem in V | 20 m 
lignitate oompesceamus V | 21 (idoiroo et nuno) sancimus 
Kriegel | nulli] in illa V | 24 factae Kriegel] factas V ( 
25 quantitatem ut] quantum Beck || 26 alter V | 32 quam 
curialibus facere praediotas Kriege/] quae a curialibus 
fleri praedictis V | 35 *revocandi V 


DE DEPOSITO ET DENUNTIATIONIBUS 4925 Nov. LXXXVIII pr. 1 


pOgti6 xaUga Oupgsác 0004€ (rovro yàp zposvouoO:- nationis condicionibus (hoc enim adicientes sanci- 
vovus»), xai v&$ ro, αee d iayvode vs slvas xoi mus), (et) huiusmodi donationes validas esse et fir- 
BsBaías. onso ov v mooTov wo od eros. dle mas. Et non modo prius sancimus, sed quod sanctum 
ra vouoDern dy jon xal vd Oi  zustápas iougvsvo- erat dudum, et nunc per nostram interpretamur et 
pév vs xai BeBoioUnev qois éni nüvrwy «ov d, 5confirmamus vocem super aliis omnibus personis, 
5Q0Soi7t oov, dtxa névvos póvowv de signva« fueron exceptis dumtaxat solis sicut dictum est curialibus, 
xai roðrο q 15» sagi 1Ó Ónuócioy anovò v. et baec propter publicam industriam. 

ExtAoyoc.) Tà rotxus magactavra fui» xai (Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et 
vqjÀs v v ando uh 1 07 dd otòt is iat hac lege manifesta sunt, tua gloria observare festi- 
ezsvsaTO, Auer müvtc m. Ti6 eiae vov 1 0 10 net, praecipue omnibus qui pro iuvamine publico 
díov wügav mgóvowv /. t. xv. k. lun. omnem providentiam ponant. Dat. xv. kal. Iun. 
Septimo imp. dn. Iustiniani Aug. anno XIII. Apione Septimo imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XIII. 
v. C. cons. la. 5391 Apione viro clarissimo consule. 


— 


In LXXXVIII. Coll. VI tit. 14 


IIEPI IIAPAKATA- 15 R DE DEPOSITO ET DENUN- 
eGHKHZ KAI AIAMAPTYPIAS TIATIONIBUS INQUILINORUM, 
ENOIKQ9N, KAI IIEPLANAPTH- ET DE SUSPENDENDA ADMINI- 


TELL XOPHTIAZ APTQ9N. STRATIONE PANUM R 
Av1oxocro Iovorentν e Aτοοοναiοꝰæ "Ioayvr và dv. Idem Aug. lohanni pp. 


dokord r énágyo 1à» avavolixày» noasrogíov 1o B', 20 
dd ùndr].] d , e wal stotQixiq. 


(Hoooínsov.) due Érvayyos d ο . —.vr - Tdv (Praefat io.) Litem nuper audientibus nobis 


7 - 
(rovro onsg n vw facisiev Ónmociqg xaO7,usvo: (hoc quod in imperio publice sedentes multotieus 


L4 


"ollá»wie zpdvrousv) awvsqng cic Lnvngic, 5» did - agimus) orta est aliqu& quaestio, quam resolvimus 


causv avríxa: oiavra d uaOóvrsc émicuuBalvsv 25 Statim: huiusmodi vero ntes contingere multa 
nolÀà xowwq xai ysrixq vog Oiogícas vavra d ,˖ẽ — communi et generali lege definire haec iustum arbi- 
vnsláfogasv. trati sumus. 

CAPUT I. 


A ydo ve 7:204 vwv06 Àafgos xovGiow 5 spaypara Si enim quis ab aliquo accipiat aurum aut res 
rev fuos magaxatad x6 44% ic ric 0posc, ara aliquas depositi causa in quibusdam condicionibus, 
Nov. LXXXVIII (Authent. LX X X VIII Coll. VI tit. 14: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1. 2 B 13, 2, 46. 
Epit. Theod. 88 (inde B), Atham. 6, 3. Julian. const. LXXXI. 
c. I summam kabet. Epitome 18,14 (Zachariae Ius Gr. Rom. IL 400). 


mortis causa donationis maneat (hoc enim insuper sancimus), et eiusmodi donationes validae sint atque 
: . d non nunc primum sancimus, sed iam dudum sancitum nunc quoque per nostram vocem 
interpretamur et confirmamus in omnibus reliquis personis, exceptis tamen solis, uti dictum est, curialibus, 
idque propter nostrum in fiscum studium. 

Kpilogus. Quae igitur placuerunt nobis et hac lege declarantur tua gloria servare studeat, ut 
maxime omnium ultihtati fisci omnem curam praestet. 


LXXXVIII. 


DE DEPOSITO ET DENUNTIATIONE INQUILINORUM DEQUE 


SUSPENDENDA EROGATIONE PANUM. 
Imp. lustinianus Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex: consule 
ordinario et patricio. 

Praefatio. Cum nuper ltem audiremus (id d in regia publice sedentes saepe facimus), 
quaestio quaedam exorta est, quam statim decidimus: sed eius generis cum multa contingere comperiamus, 
communi et generali lege haec definire par esse duximus. 

I. Si quis entm ab aliquo aurum vel alias quasdam res depositi nomine sub condicionibus 


1 vovvo yàg] rovro yàg deci (del. dori) M*, om. M*| | 2 et add. Kriege! | 3 Et — prius] Quod non nune 
3 onso oV vvv spóvro»] et non modo prius c | 6 wó- ; primum Kriegel | 1 hoo Kriegel] publicam (cf. v.10)] p. V 
»ov L | 1 xal cobrol et haeo c | tao? vov Onuocíov L | publici Beck | 9 legem V | manifestata Kriege | 10 omni- 
10 ag. d, ne omnibus qui — ponant c | | bus qui] omnium Kriegel] iubamine V | 11 ponens 
t/s G bis scr. HI 11 naca» Lc] om. M ue r.. Kriegel | 12 Septimo (i. e. Septimo Miliario urbis Con- 
praestat 6; dat. reliquis omissis M; enen 4 s' wa- | stantinopolitanse in novo oonsistorio palatii Iustiniani, 
dd (add.'lovviev) Baaslstac "lovateveavov 10 sy | quae est constitutionis d. III. k. Nov. Decio cos. a. 520 in 
Vnuatsíac zíríovoc Ath. dlspoviOrn unl o Fra | Codice subscriptio, vid. „ append. p. 46; cf. sub- 

' BaesAsíag Uravsíq "dlovos (v. . ríervoc) Theod. | scr. nov. CXVIII)) stptio V (OP. 7l: | impr. dot. 


t. k. Iun. imp. Iustiniani Jul. (om. Iul. codd. cett.) | iust. V | 13 olarisimo V | 15 De om. V [ et de denuntis- 
15 n Ath. Theod. B. sacas inder L | | tionibus inquilinorum Z'V?, om. V! | 18 panium RT. 
17 sep om. Ath. | 18 ro] v ,s Ath. 1 20 éx- | 23 in om. RT I 24 horta V | 25 disoendentes Re disoer- 
4oxp Scrünger (Émaoyov vow vpesroQíev dicit B3)) | nentes V? | oontingeee (contingere corr. V?) suppl. y 
vad ML r, e om. LI 21 c Ha- in spat. vac. | 26 haec iustum] hoe iustum esse T vulg. f 
leander] ógdiagíe ML || savQuxio» L | 21 ne- | arbitrum R* 28 aliqua ' | 29 in] sub 7 
gane L | 28 Ei u inc. B | 150 B | 29 Fe M] 
^m. LBe 

in. 54 


Nov. LXXXVIII 1. 2 


ovtos zQayOslev, üyayxn» dyévo nücay dztoxatacti- 
cas *ó gQvaiov 73) và zQdyucva, vov opo azxab nÀg- 
5 vi hong RS dals od 110iv. H- 

av zxaoayysíMose xonoDas xal émáysuv ri ⁰rije a- 
3 „ önse xal ddda x 
Ttpovóy4a TtaQá «s vOv mxQÓ zuOv vouoOstdw mad 
re ju avtüw Ódorci  dÓsa yap dors v me 
bor t5» azxó0ocuw tQ ud» micrtvOÉvt. t9» 0 
xara)Yxn» uf dj, aur dd sgh vov zQós 


426 


DE DEPOSITO ET 


deinde illi agant, necessitatem habeat omnem resti- 
tuere aurum aut res, (et) condicionibus semel im- 
letis nulla omnino licentia sit aliquibus extrinsecus 
terdictionibus uti et retinere depositi restitutionem, 


5cui et alia multa privilegia tam a praecedentibus 


legislatoribus quam a nobis ipsis data sunt. Licen- 
tia enim est prohibenti redditionem eum quidem cui 
creditum est depositum non molestare, eum vero 
de rebus quae in quaestione sunt qui aurum aut 


avtov GugiBióAny 1Q 10 xovoíov ij xà ngayuara lan- 10 res accepturus est litem sortiri et iustitiam et legem 


Baveww fer «rjv d, 22 xai 10U Oixaíov 
xai vov »óugov Tvyraysw, du ur di 1avtm» 19v 
aitía» bnuíais uayálaie vráyswy cO» tZ» Oiauagtu- 
oa da], xai avayxatsa a i defensionac azxas- 


» 


rat / ij smoayuata Kynv xal unà 


ne tÓ»v napgoxataO:usvov svyvouopsiv. asi di 2. 
vOw0V10 re dle (Oei vag wr uóvp tj tw 


&uoptyn uoto» Ügvo: xoávcs, dd a ò ce 
intosi oa qi xa rote ztagaBaivovciv), sva dx 


L 


promereri, sed ne per hanc causam magnis 
subiciat eum qui interdictionem suscepit, et compel- 
latur aut defensiones expetere aut res habere et 
non possit voluntarie cum deponente benigne agere. 


ard vr dq ν,Gc a 15 Quodsi tale aliquid egerit (omnino enim oportet non 


sola delictorum nos contentos esse probibitione, sed 
etiam timorem inferre iustum transgressoribus), sive 
perditionem contigerit rerum aut pecuniarum fieri 
et hoc probetur sive alium quemcumque fortuitum 


cvufaín vv aoaypavav ji rd xonu&vow ysvécO'a, 20 casum, ipsum respicere qui contestationem direxerit; 


xaà rov«o Os«yOeíir sita a oíavovy 1Tuxnpà» zsQié- 
ora, abrò dd r tiv Qiauagrvgíav radu 
xal A e ys val dg ov ylyovsy 5) 10:avtr) Qiauagtu- 
um TÓxO» TOv» xonudtov tóv anÓ tQírne dxavogdits 
syevolOKésVy à 
vov si xovciov si 10 naoatsOsuudvoy e ànodoJT- 
vas dd xexodvuévov, &Ala xüv sí frega mQáynata: 
(va vovrq td Ode. sv uacaíov vs aua xal Hard- 
vov vije svyvopogUynS dxoyoyv àsO9o07t0; ztaugovtas. 


psiv và olxsia xoáAvOévti, o9 uó- 25 hibitum, sed et si 


insuper etiam ex quo est huiusmodi conte- 
statio, usuras pecuniarum tertiam centesimae agno- 
scere prohibentem accipere propria, non solum si 
aurum fuerit quod depositum est restitui vero pro- 

aliae sint res: ut hoc timore 
stultorum simul et perversorum maligne versandi in 
depositionibus homines cessent. 


CAPUT I. 
Alla xai & lo di rovro rò negl xà» xagayysiio» 30 Zed et totum hoc quod de mandatis est et aspi- 


* 


xal OsogiGo: wal) vt xarà vóuov gvyeidQousv.. 0Qo- 
uss yàg Ggqódga cvyvabo» vovto éxi vje gail doe 
taí:ye uáÁugva góÁsoe, val Twas mapayydiloyras 
voie xognyodo. xd Ónuósiov Gernoéciov i xal vi 


7zoQsbopévos saga vov vOv avvóvoy vaxagyov, Bor- 35 annonarum praefecto, volentes suspendi 


cere et constituere secundum legem praeridimas. 
Videmus enim 5 hoc in regia hac prae- 
cipue civitate, et aliquos interdicentes eis qui mini- 
strant publicas annonas et tesseras accipiunt ab 

inistra- 


quibusdam acceperit, eae si impletae sint, ille utique 


nonibus semel impletis ulla omnino licentia sit qui 
depositi restitutionem, cui quidem alia quoque 
ipsis data sunt. Licet enim ci 
itum est. ipsi illi 
et quod iustum et 


gitimum est impetrare, neque vero 


necesse habeat aurum resve restituere, neve condi- 
usdam extrinsecus denuntiationibus utendi et inhibendi 
privilegia multa cum a le 
ui restitutionem prohibet, nulla molestia exhibita ei cui 
! aurum vel res recepturus est, de quibus inter eos controversia est, litem movere 


islatoribus ante nos tum a nobis 
situm cre- 


propter causam damnis magnis afficere cum 


cui denuntiatum est, ut cogatur vel defensiones petere vel negotia habere ac ne si velit quidem depositori 


fidem praestare possit. 
acquiescere par est, sed etiam iustum timorem 
in terierint i 


odsi quid eiusmodi uti 
2 dili 


us fecerit. (neque. enim delictorum prohibitione sola 
inguentibus incutere), inde 
probetur sive alius qualiscumque casus fortuitus iis acciderit, hoc ad ipsum qui denun- 


i forte res pecuniacve 


tiationem misit pertineat; atque insuper ctiam ex quo eiusmodi denuntiatio facta est, usuram pecuniae 


tertiam centesimae praestet ei 
reddi prohibitum, sed etiam 
9 abstineant. 


stituere placuit. 


sua recipere prohibitus est, non solum si aurum sit depositum TE 
iae res: ut hoc metu homines a vanis simul et invidiosis | praes 


lam vero totum hunc locum qui est de denuntiationibus et perpendere et secundum legem con- 
Videmus enim hoc admodum frequent i 


ari maxime in hac regia urbe, ut quidam denun- 


tient iis qui publicas annonas ministrant vel etiam (esseras a praefecto annonarum accipiunt, cum suspendi 


cw M | 1ó» ud» 7c 
Be 10 Aegsiv Bí | 11 ty)» om. LB 12 vouiuov B | 
14 defensionas M, dne L dA B || 15 d- 
vagOa] yivsaOas L | 16 s?yvoiuova L* | 11 xod£auv 
B|19 eic ML!] vr LIBE 20 evufaives B | 5] eive 
B! | «à» om. B | 24 rd «ov L! | «oívov B* Theod. Ath. 
(tertiam centesimae ZwL.) | 26 sagateDdépevo» 27 si 
ML) I B (sit cum Haloandro vulg.) | iin de xd xQdypata 
B* | 29 «7€ evyvenocóvoe (&yvouocóvns L) dx. 
MLB] maligne versandi in depositionibus c | 31 r 
ra- vóuo» Bí | 34 9 om. Be | 35 mopiCogévoss LN 


vopsLouévovs MLB | éxdoyov B* | Boviouévac M 


1 deinde] qui deposuerunt add. T'! glossa, quae etiam 
in Rs. v. adscribitur, in textum intrusa | habeant 7 
* omne VT vulg., om. R | 2 aut] ut RI | et zie inserui 
(ante nulla add. vulg.) | 4 indictionibus 7'! | 5 cui Osen- 


brüggen] oum libri | 6 licentiam V! | 7 enim del. V? | 
reditionem V | 8 depositum] depositum est R | mole- 
atari R! | 10 res) res aliquas RJ 


tiam RT] usque ad tertiam V vulg. 
701 


21 vereuum | 
T* | quod] quidem 7* | 25 et om. R(*) | sunt V* 
T9 | 27 oemet T! | 30rubr. De his qui denuntiant (de- 
nuntiauerunt N) ut ciuiles annone vel pensiones non 
soluantur RT in marg. (ex lul) | Sed om. T | hoc — 
31 et consti| in ras. RI 31 praeuidemus V* | 32 frequen- 
taribus hoo v noo frequentari I in om. R! | ipua 
V*T | 34 anonas V | tessaras T | accipient V! [35 ano- 
narum R | perfecto V! 


DENUNTIATIONIBUS INQUILINORUM 


lopévove dvaornOvas ei)» xognyías xal rd dvrsUDer 
uovov d sin tQspópuevov axoctspraas vñjs yogrylas, 
9. is evrQ maga zxopíLevas xov Bíov szpóqasis. rd 
ài Hr. sovcvov ép Pat bin xal ÜvsxoAo tsQov du 
devi. x loi de vois oixías wsxtrnpévois xavà vav- 
ty» TZv svÜaipova móAw Bacxaivovvss, N A- 
lot rd GrsyovOopaa nt vOv oixovrvtov AauBávew, 
innosatovci ixmaoTvolas volg dvoixoUss Gt Aloves, 
dete ur, navaBaAsiy dx avrove* oí dd doo ra- 
tag rait oi : 
avra, oi dà xai Hd οα rie usydÁgs raue yívovras 
nólsme, xal d,. avrei os esyovopiany 
xognyia xoĩs évvsUOsv ex sixóc xal uÓvov dnotQspo- 
pévow, xaOünao pOdcavtss ind vv noli G 


427 


9. drogia iges xavecÓ(oveiy 10 etiam exules a 


Nov. LXXXVIII 2 


. tionem (et) eos qui ex hoc solummodo forsan nutriun- 


tur defraudari administratione, per quam ei omnis 
tribuitur vitae occasio. Huic autem rei severius et 
difficilius illud est. Multi enim domos possidentibus 


5 in hac felicissima civitate [inbatiti] invidentes mox 


futuris pensiones ab inquilinis accipere calumnian- 
tur per interdictiones inquilinis dirigentes, ut non 
inferant eis; illi vero ultro eas suscipientes quidam 
propter inopiam forsan comedunt eas. quidam vero 
magna hac fiunt civitate, et decidit 
omnino pensionum ministratio his qui ex hoc forsan 
solo nutriuntur, secundum quod occurreates in ci- 
vilibus annonis diximus. 


* 
1 ee T rsen Ovdsvà voívvy t0o)rov d- 151 Nemini igitur huiusmodi damus licentiam, sed 


ptv ãdaar, Kxaecoc si viva Kyos Aóyov i to 
vut/Jvvor vÓv avtOV, MJ tovt ue éxixaOsvosto, 
rds di avelsvÓ4oovs wal Bacxawías ànágygc uscrds 
é&xiwwosivo Üsauagrvgíac, j yuvoaxéro oc si Ts ro. 
ovto zoabus xal zagí TZv alria vj 
"éco. Nj «à xije yognyías r dr y) và cic vÀw 
dvouiíoy Odoososc, vOv évrsuDer avróc 9 ora 
xivòõ v, nví«a Oinpaptvoías roĩe i ονπτ / j rote 
xoenyooi vÓ» d ros ocs(Àmev i àvagtrjtus rd ger 


unusquisque si aliquam habeat causam ad obnoxium 
sibi, non obdormiat, inliberalibus autem et perver- 
sitate omni plenis adspiret interdictionibus: cogno- 
scat enim, quia si tale aliquid egerit et per ocea- 


chr, dt 20 sionem eius ceciderit aut ministratio panum aut 


pensionum datio, ex hoc accidens ipse sustinebit 
periculum, mox quod interdictionem inquilinis et 
ministrantibus panem miserit aut suspenderit anno- 
nam. Nihil enim horum agi omnino volumus, sed 


3 ob yd rr npdvregOn: sasvrsAos Sov-25 ex quo interdictiones egerit, sancimus eum omne 
u , aAA 44 


„ ov rd rie Óiapagrvgías rei, 
Ouozilous» avrov müga»p Lnuíap Ospazxsósa» tQ xv- 
oq rh mzoayporov, xai 7tQÓ6 ys xai tóxoy tÓv dd 


, 


reine éxavoovre éniysvolaxsev vow mi r 5 mgay- hunc modum 
4 AaBsiv d. abr o ard 1255 30 opponat defensiones, quia praesens est ei exactionis 


b * * 


pávov, dN à» p) 
ro vgóztov» :Üixnuévos icyvosus. wai ur vie dtr. 
9éro càc defensionac, dr. mdgecruv avrQ vq vis 
anaivr0so$ xvolq Óóvt, defensiona 7 in «76 x- 
xaTaOnxme 7) 2 5 t)» d : 

o yàp &zaciv dors Óddioy 
sioni ztagáxesy, vOv 5 vóucv jn ua defen- 
siona rare dd loo slyas viÓévtov a ur) ust. 
tyyvnrod yévovro, éyyvrroU di xder sinogéiv ov 


tOv óqUim» ov08 vo» Ovvavur ds dort. di 


damnum sarcire domino rerum, super hoc et usu- 
ram tertiam centesimae agnoscere pecuniarum aut 
rerum, quas non accipere per eum is qui secundum 
est valuit Et neque aliquis 


domino danti defensionem aut in depositum aut in 
alis recipere propc Non enim omnibus est facile 
fidelussorem praebere, nostris legibus nullam defen- 


d vg. v oixsia. sionem omnino ratam esse ponentibus nisi cum fide- 
7» An rj defen- 35 iussore flat, fideiussorem vero omnino dandum ido- 


neum non facile neque possibile passim est. Pro- 


erogationem velint atque eum qui inde solum, ut ferme fit, alitur erogatione privare, ex qua ei omnis 
victus ratio suppeditat. Sed hoc etiam gravius a(que difficilius illud est. Multi enim invidentes tis qui 
$ in hac felici urbe possident, cum pensiones ab inquilinis accepturi sunt, eos veæant denunta- 


liones inquilinis mittentes, nc illis solvant; at hi denuntiationibus libenter tis partim propter inopiam 
forte pensiones consumunt partim peregre ex hac ma urbe discedunt, itague plane intercidit pen- 
1 sionum datio sis qui inde ut fit solum aluntur, sicuti modo de civilibus annonis dizimus. Nemini 


igitur huius rei licentiam damus, sed si quam quis habeat causam adversus eum gui sibi obnoæius 
est, ne ei causae indormiat atque illiberales potius et omnis invidiae plenas denuntiationes excogitet: aut 
sciat, si quid eiusmodi egerit atque sua culpa vel panum erogatio vel pensionum datio interierit, peri- 
culum cius rei se ipsum subiturum esse, cum denuntiationem inquilinis ilhsoe gui panes ministrant miserit 
vel annonam suspenderit. Neque enim horum quicquam omnino fieri volumus; sed ex quo tempore de- 
nuntiationem fecerit sancimus eum omne um rerum domino resarcire, atque i etiam usuram 

aestare tertiam centesimae pecuniarum rerumve, quascumque propter ipsum accipere non potuerit qui 
oc modo damno affectus est. Neve quisquam defensiones opponat, quippe ei Ae qui ius exigendi habeat, 
data defensionis cautione vel in deposito vel in reliquis sua recipere licere. Neque enim omnibus facile est 


fideiussorem ob defensionem praestare, siquidem leges nostrae woe dir ensionem idoneam esse sta- 


tuunt nisi quae per fideiussorem fiat, neque vero 


1sg. róv — «gsqóusvoy] eos qui — nutriuntur g | 
b «nc M | xexvruéssoi oixías Bf | 9 xavaBaAAssy cum 
Serimgero vulg. | 10 oí uà» om. Bf in lac. | 11 avro»? 
L! | Sal Mc) om. LB | 13 doa vQsgopávos Le | 15 ro- 
vov] huiusmodi g | 17 avrov libri | vovtq om. e |l 
19 évvoséro BI 20 zoa£cusv B | 21 «à 156 x rd 
om. B* | 23 «oi&] d» voie LI 7] et € | rote zooryovas M, 
voit om. LI 24 dvagvzos L dvagrzonas B | 29 zxavte- 
ls LBg] om. M | 26 cafe, I 29 7 noayuaávowv 
om. L | 32 defensionas M, daprvoiovac L Jae Jansen 
B| 33 defensiona M, Óegevoiova L Oiexóixnosw B 
39 éni vj Qegevatovs L in «7j giedi ej B, om. c | 
36 vov» om. B | defensíona M, Óspevaíova , éxÓ(xr- 
«ew B| 37 red, B 


1 et add. vulg. | ex om. RT | nitantur defrudari V || 
2 ministrationem R aministrationem R | omnes RI 
3 seuius RA eeee P! [ 4 multi Beck] multis libri | 5 inba- 
titi R. Bamb. Ip: inbaciti 71 imbateee V! imbecati V? 


ussore semper 


est et sine negotio contingit. 


in bacis Bamb. II in actu R* al. in hao uti s. v. T? uti 
Bamb. I corr. (imbanohiti vulg. Baexaívorves Cuiacius). 
Seclusi invidentes Contius] non uidentur (uidetur R ij libri [| 
6 futuris V! T!) foturi sunt RT'* futuri V? i 
nes T'! | calumpnistur RI | 7 interditiones 8 ultru 
eos T'! | 9 oommedunt R VT | 10 etiam V) et ET vulg. | 
hao post ciuitate coll. T' | fiunt vulg.) fuerit R V fuerint 
RTI 11 omnium T1 J pensionum] possessio 7* | hoc 
om. RT! | 12 adcurrentes V! | 16 habeat R vulg.] habet 
FTI adl aut 7| 17 autem] aut. RI 1 V || peruersitatem 
V7 18 plenius RI | 19 quis si] quasi TI 20 aut 
(eius Rü) administratio Ry panium 7! pannum V*| 
22 quod] quidem Ri qui A? | et] aut Beck | 27 pecu- 
niarum) .:p. V | 28 quas vulg.] quae R VT | non om. 
R' | per eum accipere T | his AV | 30 opponatur 
R! | quia] quia quae (quod V?) V| 32 propriam R VT 
est om. T | 33 fideiussorem] uero omnino dandum ido- 
neum add. T | omnino defensionem R 34 fideiussione V 
fideiiussione ex fideiiussionem corr. T 1 35 vero] enim V 
dare Beck | 36 passum V! | est] et R, om. T 
54* 


Nov. LXXXIX pr. 428 QUIBUS MODIS NATURALES 


rod ro roi i doi, r nZustipov vxrxóow» pterea igitur in observantiam nostrorum subiectorum 
BovAóueD'a, avra nagapuAaTtsG Das απ⁶ο toU viv xai volumus haec custodiri amodo et de cetero omni 
eie vo» je aza»vta rgovov, Ger aOavarov silvas tempore, ut immortale sit huius nostrae sanctionis 
rare ubs js vouodscíae ty» cgéiuav c; xo- invamen reipublicae, iudicantibus quidem nobis in 
vsUkaTs, QuxdLovos uv zus, dv vq ysvouévge, xo dà 5 mentem venientis, praesentem Vero Pon commune 
wagóvta vóuov xowiv céisiav c ijuerie re  iuvamen nostris parientis subiectis. 

aus V7t7x0q. 

(Kai H xoívvy o beo td rag (Epilogus.) Tua igitur eminentia quae placue- 
or u xal dd vovÓs vov Óeíov ÓnAoópev« vó- runt nobis et per hanc divinam manifestata sunt 
pov dee. xal népats zagadoUvas xai sic r du 10 legem operi effectuique tradere et in perpetuum ob- 
zagapvAdrtsy ozsvoaro. . Dat. k. Sept. CP. imp. — servare festinet. Dat. kal. Dec. CP. imp. dn. Iusti- 
du. lustiniani pp. Aug. anno XIII. Apione v. c. cons. 1 pp. Aus. anno XIII. Appione viro clarissimo 

la. consule. 


Tló LXXXIX. Coll. VII tit. 1 


ITEPI T9N NO89N. 15 R QUIBUS MODIS NATURALES 
EFFICIUNTUR SUI, ET DE EO- 
RUM EX TESTAMENTO SEU AB 

INTESTATO SUCCESSIONE R 


"ditoxoázoo "ovaviviayós d iyovoxoc Id vq dv- Idem Aug. lohanni pp. secundo. 
goto rds ꝙ dnágyq và» avatolixow ngavcogíov vo g, 20 
anxó ù ndr OgüivaQíicov xal zatQuxiq. 


(Hoooiusov) TO d- , Óvoua vj Ponalov (Praefatio. Naturalium nomen Romanae legis- 
vouodscíq xpoemv ov Qiegzovdacro o rie e,  lationi dudum non erat in studium, nec quaeli 
avtó quAayOpoomía, aAA! ce H Ts xal szavrs- circa hoc fuerat humanitas, sed tamquam alienige- 
a P nonae rod xoliteUuavoe “ % dx dà xy 25 num aliquid et omnino alienum à republica putaba- 
Kowvcrosytívov coU TZ€ svcsfoUs AntsoS xoovo» ái» tur; & Constantini vero piae memoriae temporibus in 
toig rh Qiaráfsov dveygagn BilMow, slra xexvà us-.— constitutionum scriptum est libris, deinde paulatim 

v sit erh xaà giAauvOpoono» yvourv oí in mediocritatem clementemque sententiam imperato- 
avioxodroose mevsADóvves vóuove -r, oí udy xal res transeuntes l posuerunt, alii quidem et dari 
d. doo. xal xavaAsuzdvecO at ts vovross xd vov J30 et relinqui aliquid eis a patribus concedentes, ali- 
navépov d Roe, o dd xal dzivooUvrec voósxtov d. — qui autem etiam adinvenientes modum per quem na- 
ov rie voOsías axaAAayévrss 15s KunoogOev yévowtro — turali iure priori liberati legitimi flerent et paternae 
vv20i.0. xal 15e sarQqQae st59i0vGíae ÓudÓozos: wai substantiae successores; paulatimque etiam &d nepo- 


Nov. LXX XIX ( Coll. VII tit. 1: gloss.) Graece extat in ML, cap. 8 in B 28, 4. 48; cap. 12 $ 1—6. 13. 15 
fuisse in B 32, 2, 4 testantur. B' et Tipucitus. — Epit. Theod. 89 (inde B3 28, 4,48; Epitome legum 24, 34. 37. 
$8. 41—43), Athan. 11, 4 (et inde in paratitlis 8 $5et10. 9 $11. 13 $15). Iulian. const. LXXXII. 


Propterea igitur ad securitatem subiectorum nostrorum haec custodiri volumus inde ab hoc tempore in 
omne futurum aevum , ut immortalis sit rei publicae utilitas huius nostrae 5 quae ut iudicanü- 
bus nobis in mentem venit ita praesentem legem ad communem utilitatem subiectis nostris peperit. 

Epilogus. Tua igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur 
ad opus et effecium adducere et in perpetuum observare studeat. | 


LXXXIX. 
DE NATURALIBUS LIBERIS. 


Imp. lustinianus Augustus lohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex: consule 
ordinario et patricio. 
Praefatio. Naturalium liberorum nomini in legislatione Romana olim opera data non erat 

ulla ei humanitas favebat, sed tamquam peregrinum et plane alienum a republica existimabatur: a Con- 
slantini vero piae memoriae temporibus in libris constitutionum scriptum est, deinde paulatim imperatores 
ad moderationem et humaniorem scntentiam progressi (eges. tulerunt, quibus alii. ut illis a patribus ali- 

tid daretur et relinqueretur permiserunt, alii etiam modum invenerunt quo priore naturalium condicione 
iberati et legitimi et paternae substantiae heredes fierent; ac sensim etiam ad nepotes legislatio processit, 


2 msgipvAAvre0 0a, Be | 4 w om. Be | 5 ziv 1 obseruantia R 2 ámodo RI 3 ut] et RI | 4 iuus- 
(Univ Be) xal dv B | yevouévns M(c)) yevouévny (ysvo- | mur V! T! in nostram R'[ iudicant (indioant V) libri, 
pevov Le) LB | 6 ver, M] rexobο ] B, om. L || | corr. Contius | quidam V | $5 mente Y [ *uenientes Libri 
11 subscr. om. M, praestant €, Iul.* et Iul. Haenelianus, | praesentem) et praesentem V | communem V'T' | 6 iu- 
Ath., Theod. || k. Sept. Tul. Ath. (ugvi asztveuBolq Theod.)) | uamur TI | *parientem libri | 9 nobis om. V | mani- 
k. Dec. c | CP. imp. — cons. c] imp. dn. lustiniani pp. | festa RT I 11 subscr. unus praestat Bamb. I | dnn. iu- 
augus. anno XIII (XIIII Haenelianus) Iul. Bacideíae | süniano Bamb. 12 xm) xm Bamb. | 15 naturas R 
'"lovevivaavoU rd y b rœretas Auixos Ath. Fre vic 22 nomen] nomen secunde legis V! | legislationis R. 
gain iy vraveía Antovos Theod. | 15 rubr. Ileg? | 23 in studio Beck | 24 haeo T | fuerat RT vulg.) fuit 
vóO'oy Theod. | 20 vnagyeo MI. corr. Serimger | 21 009,- | V | alienigerium R | 25 et om. Ri | omni modo R 
vagío ML, corr. Haloarder | tavo«x(ov L I 22 Tó voy | 26 vero om. T | 28 in vulg.] om. RVT | imperatoris V?| 
Me ue óvoua M Ath. Theod. (e)] TO r vóO9ov óvó- 29 cleri T! 30 a om. R | 31 moeum RI 33 sucoes- 
pats Ly óouatov vouoDta(a L 26 Koraravtivov] 
Cod. 5, 2, 10 32 vouoD'sa(ae L 


, sores om. R! 


EFFICIUNTUR 8UI 


rer nuxgóv xal sie dxyóvove ztQozAOov ai vouoOs- 
días, xai 4siÓT) xai eis robe v,usrégove «s xal sic ro 
an WQO 7v &qíxovro xoóvovs, i v0 xoyua 
v)» ao Se karo. xai Tusic zue Janlobr &0xo- 


uev GxovÓagua, zoÀlovc.Ts sis élevOsQíay dyaysiw 
dyJgoztove éx «7€ &ungocOev Qovisiae Bx re 26 Hr 


sie yvnaiove dvagégsiv" ov yàg 1d vuopsia O al vs ual 
dta yopsvsry sEQOSexTéOv, 8 (xh) 1ó xauvov id a 
xal si» ue vO xaxov svQíGxswy dà nxavrayóOsy 


429 


5 tatem 


Nov. LXXXIX pr. 1 


tes processerunt huiusmodi legislationes, et quoniam 
in nostra tempora venerunt et eorum qui paulo ante 
nos fuerunt, multam varietatem causa suscepit. Nos 
enim duplex habuimus studium, plurimos in liber- 
rducere homines ex priore servitute et ex 
nat bus ad legitimos elevare: non enim ultio et 
interdictio respicienda est, sed quod est in necessi- 
tate curandum est, et fugiendum quidem quod ma- 
lum est, inveniendum vero undique quod melius est. 


«o dpawvov. Ae roivvv twà ud» dy vq xov dia- 10 Quia igitur aliqua quidem in constitutionum codice, 


cats H, Onep dE azxacne xije dungocOs» vov 
fac cv vouogscías ?Opoícaper, nsol vOw vó- 
dv yéyganvas ald. vwà 0à xai dv «q và dme 
TgOxow ysvóusvos Àóyo zsQi toUtOy» tà pui» évouo- 
Jurgaauev rd dà svgousy 10r xavtigyaa, 
di avroi noÀÀas ονHjq due da re vovrow Ovákes, 
res ud» dv cq r sionudvov adpolauavi: d. ard 
cas dd wai ' avrO, Íva fi r ngàynua di. 
pévoy pj, xa Kysiy gui nue dv uñᷓ dcr cO 


a, xai ν,ufe 15 mas fecimus 


quem ex omni priorum imperatorum legislatione col- 
legimus, de naturalibus scripta sunt filiis, quaedam 
vero in libro institutorum de his aut nos constitui- 
mus aut iam „ comperimus, et nos ipsi pluri- 

e his constitutiones, alias quidem in 
praedictarum collectione constitutionum alias autem 
etiam postea: ne causa dispersa sit, bene se haberc 
credidimus in una constitutione totum colligere, quae 
pro omnibus sufficiat ea quae de naturalibus sunt 


nas G6vvayayéiv, TT: Gwri mxüvytov apxégs. và zx&ol20 corrigere atque sancire. 


và» v OiopO cal ts xai vouoOsti;aas. 


CAPUT I. 


IloódnÀo» yàg dior. c€ Ow» AD , oi u 
disóJapol và Gua xaJsgrüc. xal dp vywncio siciv, 
e dà rodro 7oó Ovx yore vgtsQov yívovtas 


800v 
Ex vs q over eie dAsvOsoovs &yecóvtst xai éx vó- 25 servis ad 


Sov sie yvnciovs, oi d vóOo. «4 sigw avvóDe» xal 
revit sig avrois d , voie ò o v yovv vó- 
Jov éuzoénss, dd xal voítov S, u dváfuo. 
Ósi role ijuãs ovra n05jsacOas «rv drt, aere 


Palam namque est, qui& hominum alii quidem 
liberi simul consistunt et inter legitimos sunt, alii 
vero hoc fons non habentes postea fiunt et ex 

beros ascendunt et ex naturalibus ad 
legitimos, alii vero ex hoc ipso naturales sunt et 
quaedam eis successiones existunt, alios autem ne- 
que naturales esse decet, sed etiam hoc monstrantur 
indigni. Oportet igitur nos ita facere constitutio- 


fand a, áyvonca, q z909;xóvrov éni và» vóJov30nem, ut nullus ignoret quae possunt in naturalibus 


xgetsiv. dgouus» dd derives rod vOuOV, tíve6 H 
xaDsGrü, vóJo., rig, ds voóstoi motagiv eie yvn- 
eióryra (aov voUs moÀÀove ébevoouev fusi), vives vd 


eiciv aí rohr q, xai roe uv ij m 6 


valere. Dicimus autem incohantes legem, qui con- 
sistunt naturales, quibusque modis procedunt 

legitimos (quorum plurimos invenimus nos), et quae 
sunt horum successiones, et Sero) x quidem vetustas 


tixeoro covtow 7u«oOc. OmxOS dd fusis p Y- 35 usa est his amare, quomodo (vero) nos humane. Nec 


mos magaAsgpOceras d ovOÀ l rd Tivàc ovd 
rijs «Qv» vóOwv» abivoOwn, ir T vóuov x- 
e signras moosnyopías. H ud ovv quos d$ dox, 


et quoniam ad nostra quoque et quae non multum ante sos fuerunf tem 
Lienim nos duplex studium adhibuimus, ut multos 


varietatem res accepit. 


illud quoque relinquitur, quod quidam nec naturalium 
digni fiunt, sicuti diximus, appellatione. Natura si- 


a pervenerunt, magnam 
mines et ex pristina servi- 


tute in libertatem perduceremus et ex naturalibus inter legitimos referremus: neque. enim ut vindicemus 
ct vetemus agendum poiius quam ut medeamur ei quod laborat et malum fugiamus, inveniamus undique 


d melius sit. Quoniam igitur nonnulla in libro constitutionum, 


quem exc omni priorum imperatorum 


gislatione collegimus, de naturalibus liberis scripta sunt, nonnulla etiam cum de tutoribus ageremus de 


his partim sanzimus partim iam repperimus 


soluta, atque ipsi quoque multas de his constitutiones 


fecimus, alias in dictarum constitutionum collectione alias etiam post eam: ne res dispersa maneat, par 
esse duximus in unam constitutionem totum argumentum congerere, quae instar omnium sufficiat ea 
quae naturales speciant et emendanda et constituenda. 

I. Manifestum enim est hominum alios simul et liberos et legitimos esse, alios eo prius carere 


postea potiri, cum et a servis ad liberos et a naturalibus ad legitimos ascendant, alios ilico et naturales 
esse et no successiones habere, alios denique ne naturalium quidem condicione i, sed ea quoque 
indignos videri. ltaque constitutionem nos ita facere oportet, ut nihil eorum quae de naturalibus valere 
debeant ignoretur.  [nitium igitur legis ita faciemus ut dicamus, quinam sint naturales, et quibus modis ad 
legitimorum ius procedant (quorum nos maximam pariem excogitavimus), quaeque sint corum successiones, 
et quomodo antiquitas eos acerbe tractaverit nos autem humaniter agamus ; ac ne illud quidem praeter- 


mittetur, quosdam ne naturalium quidem | appellatione, uti dictum est, a legibus dignos haberi. Atque 


1 aí vouod'scía;] huiusmodi legislationes c | 2 ann 
xal) xai om. 6 | 3 zoAÀzv] xal xoAArv L| 5 vs sic] vs 
xai sie L| édAsvOepías L? | 5 r] vov L | v« om. L | 
8 «9 add. Zachariae | yd xausiac Das L! | 9 utitur pro- 
verbio ed xaxov svgov &usiwvoy | 10 Giavat£sov g. 
BA] Cod. 5, 27 | 13 dyéyganvas L| dv «0 tow inc 
tgóntav yavópevos Ayo (i. e. Cod. 5. 28 409.) ML (utriusque 
libri lectio certa)] in libro instit rum g [ 15 xatsoyac- 
péva L | 18 ust" avxó) nov. X VIII c. 5. XIX. LX XIV | 
19 7? L' | 21 d. % M | 22 dari» om. L || 29 ob 
He] dd vovvo L | 30 unò s-] nullus (i. e. g8£va) c; 
M n und as? &yvosia d al coni. Zachariae || 32 dà] 
vá L | 33 «d M(c)) 95 L vulg. | 36 zagadggOjessas L | 
vívag L (ef. ad c) | 31 xapga «àv vouov om. 


1 proferunt Ri transierunt V | ad huiusmodi R 
legis nes (sic) V! | quoniam] 1 qui e. v. T I 3 cau- 
sas RI | 5 ex priore] et ex priore RT | 7 interdicto R 


respicienda Beck] despicienda (despitiendum T) libri 
9 vero] est uero RI est om. RI | 10 alia RI oodioem 
Re | 11 imperatorum om. RI | 12 quaedam on. ; 
13 uero in libris V? in libris (libros V?) uero V', vero 
om. E | institutorum] institutoeee V' institutionum V? 
vulg.; leg. constituti tutorum ? pm nos RV? | 15 
fecimus om. R | oonstitutieeee V' constitutionibus R. 
T!V? | 16 constitutionum] totum colligere add. Re g 
17 ne] et ne V| 18 oredimus RTI oonstitutionum R 
quae pro] in 7' | 19 suffitiant dmm d 20 colligere R. 
22 namque est 7'vulg.] est namque RV | omnium RI 
quidem alii T'* 23 liberi] liberi quidem R. 24 fuerit 
R'| 25 adtendunt RI I 26 hoo om. R' | ipsi T | 27 ei 
T | 28 hoc] in hoc V j 32 quibuscumque 7 I 33 et 
quae vulg.] atque AVT | 35 vero addidi (autem add. 
Beck) | hos T* | 36 *quod quidam] qm i. e. quoniam R V 
qn quidem (i. e. quando quidem ?) s. v. V, qui vulg. (cf. 
ad £g) | 31 fuerit RV 


Nov. LXXXIX 1. 2 


iind và sso) vis vexvoyovíag évopoDérea, vw yga- 


r OoUmo xsiu&vow vOmOY, dra ra d note 
dAsvOsQove ópoíios dà evysvaie stooryays. toic yàp d) 
7tQóto:s yovsuciv oi ztQo tos xaĩdes Opo(oc uày dAsv- 
deo Ouoícs Óà ysroius sagd vie Ónuiovoyías éyL- 
Padi o. d N xni 5 rj inris xal d 
jas TÓ x «c Tr)yayov 46 exa. 
douleſa- feo: d disvgs Nd, — di c 


geosírns Herres, Ó vóuos vs add, và roνꝰα 


430 


QUIBU8 MODIS NATURALES 


quidem ab initio, dum de filiorum procreatione san- 
ciret scriptis nondum positis legibus, omnes similiter 
9 liberos similiter autem produxit ingenuos. 

imis namque parentibus primi filii similiter qui- 


5 dem liberi similiter autem legitimi à creatura fiebant. 


Bella vero et lites atque libidines et concu 

causam deposuerunt ad aliud schema. itutem 
namque invenit bellum, naturales autem castitatis 
casus; lex autem rursus huiusmodi delicta curans 


vow auaprnuárov lópsvoc dArvÓsQíaw vs «ois dor 10 libertatem servis molita est et multum de his tracta- 


ÀAsvovsww déunya»jcaro xal moÀÀà ys msph tovtov 


nr, rte TQósxovs sienyowusvos wvoíove ai dd 
p diardfsu dvép$av «vois oU» d yuv 


pávous «às dul xÓ yr5üciw ódovs. & oU s coe 


vit modos introducens dena milia; imperatoriae vero 
constitutiones aperuerunt his quae non recte facta 
sunt ad ius legitimum vias. od non transitorie 
neque nos sancimus, neque subiectos hanc legem 


ov03 susc vogoDetoUgsv, ovÀÀ) oos €x5xóovc ro 15 neglegenter audire praecipimus. 


tod vOuov sapngsinusvyes xoraxovsuv BovAóopsD'a. 

70% sis oU» xgotag. diadoyos àvODoosou dE 

gvvaAldrtoeg: e 7) uur 7tQoixQ ov oH o- 
das fj xal roh. xegís, ovvo x vàs . 


Tdv» dopévow Gvrióvrow, Gere i dexñe fre moós 20 


evràás yducw vun d . xai vovro yàg Gv- 


xopasroUusvov is OpOvtss vóuq QOuxpoivausv, «i 
piv d rds Ünó ce vUyye ale die rousvov, ví dà 
év re dd rau và» àávÓQoo» xatasia- 


ge xoattsOO'as Ost rto06 dnòõòsHνν yápow 
Tí dd r , lor OGvyxayoQntas xi. Gere vOv 
|» TOW) yápow rovrov xoiovtov ai e siciv al 

dH. zoó0nÀAos, xal ai ya dv voie oss d. 


Ouisv, evÓvc d vopoc ogrysitas TOUS tO» Qdiadoz2» — mox lex introducit successionum modos, 


masculis convenientibus, ut ab initio babeant ad eas 

nuptiarum legitimarum affectum. Et hoc enim in 
umnia 5 nos icientes lege 

quid in his quidem qui fortunae di 

sunt, quid autem in mediocri hoc bominum statu 


£v, 25 agendum sit ad demonstrationem legitimarum nupt 


rum, quid vero deince um est plebi. 

propter nuptiis p entibus ex hoc ipso sunt guc- 
cessiones certae, et si inter legitimos rax intor, 
urimum 


tQÓxovs$ ztoÀÀà scsQi TOvtOw qi dica vó 30 de his tractans. Legitimum siquidem ius sic se ha- 
* 


e 


yvijoto ovto soe Ks, à u$, 
du dAsvOspov nde ovx éx vouiuov dd m Óv 
yduow, 9 xaà d» Joule ved, si dAsvOsQíac này 
dF , Het DÀ. voor, vovro «gónoi momo, 


rotodrov, 


bet; quod vero non est huiusmodi, sed liberum qui- 
dem non tamen ex nuptiis 5 legitimis, aut 
etiam in servitute natum, ai libertstem quidem me- 
ruerit, manserit autem naturale, hoc modi varii ad 


7906 0c ꝙ tv, oe QUapuO unoa avos ovr 35 ius legitimum ferunt, quos enumerantes sic etiam 
xaà và Lord vouodstrgOMEV. reliqua sancimus. 
CAPUT 11. 
Il1gàvos udv od ros nos ab role yrnotò rij cos vu xe» Primus itaque dus eis legitimi luris existens 


0 x«l ri nóÀus evO ve a 
etosovs *s xol v»sag si 
TygtO& yàg Ux ct vd 


Adv, Ov Os0dóscios 0 vc 
gero prune. rev, 


natura quidem ab initio, cum 


et legitimi a rerum creatore obti 
alium rem deduxerunt. 
rursus lex eiusmodi 
sescentis modis éntr 

timorum aperuerunt. 
1 femperare volumus. 
trahunt. vel cum instrumentis dotali 


videremus lege 


hoc hominum statu ad legitimas nuptias prob 


ad procreationem Bberorum spectant sanciret, scriptis le 
latis, omnes aeque et liberos et ingenuos P abigo Primis enim 
igerunt. — Bella 


civitatibus mox utilis, quem Theodosius piae et no- 
vae introduxit memoriae. Sancitum namque est ab 


a rt, vóOovsc ma 40 eo, ut possit naturales filios aut omnes aut aliquos 


nondum 


arentibus primi Aii pariter et liberi 


vero et pugnae et libidines et cupiditates in statum. (onge 
Servitutem enim bellum, naturalium j 
eccatis medelam afferens libertatem servis molita est, multumque in 
uc(is; imperatoriae vero constitutiones iis 
Quod neque nos obiter sancimus, neque subiectos nostros huic legi neglegenter ob- 
Atque 4$ tege 5 successores hominibus ex nuptiis procreantur quas con- 

ws ve am sine Hs, siquidem masculi far 1 
initio animum e nuptias cum iis contrahendi habe 
stinzcímus, quid in tis quidem qui fortuna ad dignitates evecti sunt 
agendum sit, quid 


icionem castilas amissa protulit; ac 
is laboravit 
| non fuste nati sunt vias ad ius legi- 


| feminis ita iunguntur, ut ab 
ant. Nam koc quoque cum calumniis expositum 

quid autem in medio 
denique reliquae multitudini con- 


cessum sit. Itaque qui ex his nuptiis procreantur eorum ilico successiones manifestae sunt, ac siquidem 
inter legitimos numerentur, statim lex successionum modos ostendit, quae multum in his laboravit. — Legi- 


timi igitur ita fere te habent, 


qui vero tales non sunt, sed liberi quidem nec tamen ex legitimis 


ais 
procreati, vel etiam in servitute nati, si libertate dignati naturales maneant, hos varii modi ad ius legiti- 
morum adducunt, quibus enumeratis etiam reliqua sanciemus 


II. Atque primus modus illis legitimorum iuris praesto erat qui idem civitatibus statim utilis ex- 


titit, quem Theodosius piae recentiorisque memoriae introduxit. 


1 dvouoOéts, vow Mc] évouoOsteivo L | 3 dà om. 
L | 9 rel autem c | 10 oiopsvos L' | 13 % f L | 
yevopévoic cum Scrimgero vulg. | 17 ody om. LI 19 ovo 
raĩe d li eta t Sun,, e L | 21 yao om. L 
22 vóug] nov. L Fe. 41 23 éni M] vno L | vxo 
ve (re om. L) vóxne6 sic dttas ML) fortunae digni- 
tate c | 24 4 Hombergk er c) vno ML | 25 de om. 
LI 26 «ov ix «àv d, rohr (vel dx du, ro. 
ovte») Zachariae] «Ov yaucov vovtov ML, cvovtov 
om. c | 29 vOv om. LI &iadozgov ML, corr. Haloan- 
der ex € | 32 7905490 L^ | 33 ei Lc] om. M 34 * n- 
vo. ML 171 yrnaivgcoc Lis (cf. 432 200] yvnovc M 
vente L' | vznoxev ò xal Zachariae] du xal L 
vnroxÓv x«i M existens 6 | 38 6so96c:os) Cod. 5, 27, 3 
39 »4asc] Arj£sos add. J.. 


Sancitum enim est ab eo, ut filii naturales 


1 de om. V! I sanocire RI 2 scriptum T' | 3 pro- 
duxerit R | 4 filiis V* | 8 naturalis VT! | 11 modus 
V! imperatoriee R | 12 apperuerunt RT iI facte V | 
14 legem] legenter 71 | 19 aut] at 7* | his om. 7* | 20 ut] 
aut 7 21 effectum RT in om. R. | 221 R! | 
* deoreuimus libri | 23 quid] qui V! | eis T | 24 me- 
diocris T hoc om. V | hominis statui agendum fit 7' | 
26 quod 7 | plebi] geri V | 27 nuptiis) nuptias V !; leg. 
nuptiis his? | 30 contractans R E est] est ius 7* 
32 tantum EVT* | legitimus RI Z* | 34 hoc om. R. 
modo uariari R*T'|36 sanciemus vulg. | 37 eius R est 
vulg. | 39 sanctum V! | 40 alios V 


EFFICIUNTUR SUI 


Jae y rr, ñ re dd xoĩe Bovisvtnotosc 
j rde ÜvyaréQac d& Bovisvraie. xa émsistep d 
reno ovrOs od dmzÀZv slys tr» vouoOsc(as, 444 
ro vd vs mspi vOv iin οο siogros vd «85 
ssp 1Àv diadozc v, sva «s avvol wal «ivo xÀngovo- 
ode xal zag& vívov al xÀngovouoUvras, O 
Gn vovro d ztgavzoy & 15$ vouo9saíae Qiaddv- 
e xapaÀ odr i rovs Aowovc tQósmove r 
sie yvnsiovyta pégorras e và yàg d , - 
1 voa zxavroíos doris. 
aaiò - eid. sira Bovievr)s Gv sive dAsuDepos Bov- 


Age, daa Rei xovtovs 


trias 
das elev oi maidse énsiÀnuudvoi, di si ur) ru. 
E 5 ua das- 


d si 


Luta ru vgagsv, yvücios evovsc 
yívstas xijs voOsías „ 2 
xal «e 


431 


15 tatis sint filii suscepti, nisi tamen talis 


Nov. LXX XIX 2 


offerre curiis aut filias curialibus copulare. Et quon- 
iam modus iste non simplicem habuit legislationem, 
sed varie et de oblationibus dictum est et de suc- 
cessionibus, quomodo ipsi et quorum beredes exi- 


5 stant et qui rursus ad eorum hereditatem accedant, 


iustum credidimus hoc primum legislationis dispo- 
nentes capitulum ita ad reliquos modos qui ad legi- 
timorum ius ferunt accedere; quae enim inde sunt 
facile omnino est dicere. 


Ei rie rote e vóO9ov101 Si quis igitur fuerit naturalium filiorum pater. 


habebit hos aut quosdam ex eis, sive legitimorum 
sit filiorum pater sive etiam non sed solummodo 
naturalium, offerre curiae, licet forte illustris digni- 

15 quae homi- 
nes, licet curiales sint, ab hac fortuna liberos facit. 
Oblationis autem modus, sive fiat a pow 
um offert 


dicit secundum inspectionem ibi factam et ita eum 
offert, sicut a Leone piae memoriae scripta dicit 
constitutio, sive ergo secundum bunc modum fiat 
aliquis & patre pronuntiatus curialis, sive eum pater 


MÀ MÀ 


vel omnes vel aliqui curiis offerri aut filiae curialibus coniungi possint. It quoniam hic modus non 
simpliciter lege constitutus, sed varie tam quae ad oblationes quam quae ad successiones pertinent dicta 
sunt, et quomodo illi et quorum heredes eaistant, et qui rursus ipsorum herodes sint, par esse existima- 
vimus hoc quidem legislationis capite primum disposito ad reliquos modos qui ad ius legitimorum ducunt 
l venire: quae enim inde sequuntur prorsus expedita unt. Si quis igitur naturalium liberorum pater 
sit, sive curialis sit sive liber a curia, licentiam habebit eos vel aliquos eorum (sive legitimorum liberorum 
pater sit tive non sit sed naturalium solum) curiae offerendi, etiamsi forte liberi illustrem dignitatem 
ti sint, dum ne lalem homines, quamvis curiales essent, ea condicione liberos esset factura. Ob- 
lationis autem modus sive a patre adhuc superstite fiat, cum quis in publico filium offerat (id enim in 
Philocalo fio naturali actum est curiali a patre in Bostrena civitate reddito, qui qui et hoc ipsum 
in theatro eius loci pronuntiaverit et ita eum obtulerit, odum Leonis piae memoriae scripta con- 
stitutio dicit), sive quis igitur hunc in modum fiat a patre pronuntiatus curialis, sive eum pater actis 
interpositis offerat, sive moriturus in (lestamento scripserit oportere eum i fieri ac deinde ille 
scripturam amplectatur, statim legitimus fit condicione uaturalium plane liberatus. Quodsi etiam defuncto 
patre filius vel filii se ipsi offerant, legitima tamen prole non relicta, sic quoque et legitimi et curiales 
erunt: ut pater quidein vel s1 praesto sint legitimi curiae oblaturus stt liberos non legitimos, qui vero sua 
onte ad hoc fertur, tum tantun audiendus sit, quaudo nullus ex legitimis liberis praesto sit. ue 
ita oblationes se habeant, cum quod dispersim sancitum erat, nos in praesenti lege reposuerimus. Mec 


9 evxoAa zzasroíos dor] facile omnino est dicere c 
13 si naido» L | 14 illstrías L illoverQíac M 
16 xa9secaciv L | 17 Kr facit c; malim éxoíss &v 
(cf Jul. c. 309 per quas — a condicione relaxati fuis- 
sent) | 21 Bocrenvov (ef. c)] Boavoivov M Bontrivov 
sic) LI yevopévq om. c 22 àvaitósvvos et 23 énide- 
exoros Homberg] df &i (dv simówvs L) et an 
0edooxovs L dioit et offert c | 25 Quava£ic] Cod. 5, 7, 41 
26 sq. eive — A om. L | 30 ai Oi] vive (i.e. ais?) j 
31 oi om. L | 34 xa) Mc] om. L I 37 ovto] hoo c 
38 diagópos) indifferenter c | eie] oc M 


1 oferre R | 2 habuerit V | 3 obligationibus A! | 
est om. Ri | et de suocessionibus om. V! | 4 ipsi RV] 
et ipsi Ve T | et quorum (heredes ín spat. vac. add. V 
et quorum heredes V, corr. V? | 5 et om. RI Lad eo- 
rum hereditatem] ad ius eorum hereditatum RV ad ius 


eorum hereditarium T'vwig. | aocedunt RT | 6 iustam 
FVI credimus R | legislationibus V | 8 fuerunt V' | 
quem R | inde] poetea s. v. V? | 10 rubr. Si quis filios 
naturales curie dederit (dedit T'*) RT? in marg. na- 
turalium fuerit T | 12 sive om. Ri | 14 dignitas RI 
15 tantum RI talis] dignitas add. T, sit dignitas add. 
R* | 18 im commune V | *offerret libri otferat Beck 
(cf. ad 22) | 19 haeo 7 [ filocalo V philooanolo R 
20 bustrena R FT | 21 factam ibi TI 22 offerret RI 
a] et a T | soriptura RI | 23 sire] si uero 7|24 eum] 
cum Ri V ! | 25 iestis V || offerret R | 27 flat R. „ 
28 liberatur R! | Sive] leg. Si vero? | & om. vulg. 
29 aut) ae Fi offeratur RI | 30 quidam V || etiam] 
et R*, om. V | 32 offeret R] offerret Ri offerat Fol- 
ferre T offert vulg. | non om. 7! | 33 per] e Re 
34 auditur V | 35 obligationibus Ri legationibus 7" 
37 fortuite V] fortune RT 


Nov. LXXXIX 2. 3 E 


c Fruys 1Ó je ému000so€ loas: Ósi yàp xai robe 
tQOztOvs r t qayesgobc xaO" ode émiÓoÓTsovtas. 
2 Ei ud ovv tie Éx re oguq to nólsos, sits Bov- 
Asvine sirs Aru e cre rolabrie sin run, IRS. 
tÓv éavtov v οον inn οονον tQ Bovisvrnoio rie nó- 
dems éxsivne OOsv G ν/m. si dd ov moÀirgs oùòâ 
au rôs xadseoTüxo., dx x j,,! O4 vwwos 7] xor H- 
urrat, éxsivn xa, vov maroóe émididóUO o f A- 
4e 5j davró»v dnididóro, ü 5v T xogéov f) rd xije 
Eo rshoín. mooürnÀov 7 1 
rd 7) man70$s éziÓoín i; xaí vie vOv dvr r- 
yovow, xai yyncíovs H saidas rodro xQáttr&w 
icxvss' sí Üà abrôe rde éavtÓv bi Mgr dis- 
v. nete u Frego yvrci0s xadOscvaciw ] . 
^y E rd Mia Adora, Óvva 
rod v oe raĩe Bovisvrnoéoss 7) dx «7150s 176 ueydáns 
“E e e ij iu is Frs sr er "Pope, 
vovtQ diòd ou d da sic zv àv Bovinvas ανεαν“⁰%id 
1)» di dοο= zowjcagOa. xal tovrov slvas To xa- 


vóva xci dni Dvyaréguw, ders dE e avràs Bov-20 


Asvtois 9 éx rie nOleos avt2S, 8b ij as 7 vp 
3jv 10 xoplov j 9) xor) vsloin, vj 2 T6 die Pagos Ho 
xal '"Ponuaios ; BvLávtios sin, twi vàv BovAsvtnoiov 
érépac oíacü)nors, urvoonóAsos uévro Ka ovtos 
jui» xà» Bovisvrnoiov file xai ov ) 
d ve yvi Hi, 0v. q don vd Bovievti) và- 
g Óvr. uóvew xao» natoí, xàv ix òoνιν av- 
roùs Gyoír, xal ile ee xal émididóvas v5 BovAn 
xatà vÓ KungogOsv vui signuévov- xal Fr: f 


ro R vouodsrovpev, cera wdv si ur d nat)o30semel filius flat, 


évidoín, ide dd &nab Ó noie yévgxas, QvvacOa: 
xal éavzóv an «Q Hof,), 37a; xd 


radda yvneías ovy vrovdns yovje 


32 QUIBUS Mois NATURALES 


tuite oblatio est; oportet enim et modos facere mani- 
festos secundum quos offerantur. 

2 Si quis igitur ex qualibet oriatur civitate, sive 
curialis sive etiam liber huiusmodi sit fortuna, lice- 


5 bit ei suum naturalem offerre curiae illius unde ori- 


tur civitatis. Si vero non civis nec ipse consistat, 
sed ex villa quadam aut vico sit oriundus, illi a 
patre offeratur civitati aut semet ipsum offerat, sub 
qua civitate villa aut vicus tributa persolvet. Palam 


be si ud 0 nat?) av-10 vero est quia, si quidem pater eum aut avus offerat 


aut aliquis ascendentium parentum, et liberos habens 
filios hoc agere poterit; si vero ipse quispiam semet 
ipsum offerat, hoc permittimus, cum non Alii legi- 
timi sunt fratres. 


ov tov; dau- 1538 Si tamen aliquis offerre volentium suos naturales 


curiis aut ex maxima oriatur civitate aut ex seniore 
Roma, huic damus licentiam in quam voluerit metro- 
polim oblationem celebrare. Et hanc esse regulam 
etiam in filiabus, ut iungat eas curialibus aut ex 
civitate ipsa, ex qua orti sunt aut sub qua villa aut 
vicus tributa persolvat, aut si quis li simul et 
Romanus aut Byzantius fuerit, cuicumque curialium 
alterius cuiuspiam, metropolis tamen. Sic itaque 
nobis curialium diligentia est et iste modus placet 


ovroe d coonosc25iuris legitimi, quia damus curiali naturalium exi- 


stenti solummodo filiorum patri, licet ex ancilla eos 
habeat, et liberos facere et offerre curiae secundum 
quod praedictum est. Et adhuc amplius de causa 
sancimus, ut vel si non pater offerat, liber autem 
ossit et semet ipsum offerre cu- 


riae, etiam hic legitima non existente prole. 


CAPUT III. 


Kai in jGů nowiloc xal và i rñe vÀw cow 


Et quoniam varie etiam de huiusmodi DATUIB 


oUtO» stpoco7Oov Oiadoy5e vevouoOstrroai, ovx duo 35 Successione sancitum est, non videtur absurdum no- 


toózwov ÓÜoxoU» dctiw fiv xal tà megi 156 d. adoxjje, 
ac d ngosnóvres y dE, Qiogícac d'a. — Ei voivvy 
rie v0Doc xarà vovto r oxyrua (rÓ dx a596 dmi06- 
qe qepuév) yévorro Bovásvtré, Fort TQ mTatgi xal 


vero simpliciter neque fortuito oblatio fiet: nam et modos E bien „ sint manifestos facere 
2 Si quis igitur ex civitate aliqua oriundus sit, sive curi 1b 

filium suum naturalem curiae urbis illius unde ortus erat offerre. Si vero ne ipse 
ex agro aliquo vel vico oriundus, illi civitati a patre offeratur vel se ipse offerat, 


censeatur. Manifestum autem est, si eum 


bis et de successione, sicut praediximus, terminare. 
Si quis igitur naturalis secundum hoc schema (id 
est oblationis) fiat curialis, erit patri et ab intestato 


ortet. 
er sit ab eiusmodi condicione, licet ei 
idem civis sit, sed 
qua ager vel vicus 


i$ sive 


ater vel avus. vel quis etiam eæ ulterioribus proavis offerat, 


etiamsi legitimos liberos habeat eum hoc facere posse; si quis vero se ipse offerat, id permittimus, nisi 


8 alii legitimi fratres adsunt. 


€ licentiam damus cuicumque velit metro- 


Si quis tamen eorum. qui 4 guos naturales curiis offerre possunt 
vel ex hac magna civitate vel ex vetere Roma oriundus si, 


poli oblationem praestandi. Aigue haec regula valeat etiam de filiabus, ul eas iungat curialibus vel 
tpsius civitatis ex qua orfus est vel sub qua ager aut vicus censetur, aut si quis liber simul et Romanus 
vel Pyzantius sit, curialibus ex curia aliqua alterius cuiuscumque civitatis, metropoleos tamen. — At 

adeo nobis curiae cordi sunt et hic modus turis legitimorum placet, ut concedamus curiali, qui naturatium 


solum liberorum 


ater sit, etsi eos e serva susceperit, et liberos eos facere et curiae offerre secundum ca 


antea a is dicta sunt; atque etiam amplius ea de re sancimus, ut etsi pater non offerat, filius 
vero semel liber sit factus, is se ipse curiae offerre possit, nimirum in hoc quoque casu dum ne legitima 


proles nts sit. j 


Et quoniam varie ctiam de huiusmodi personarum successione sancitum est, non alienum visum 
est nobis etiam i ad successionem pertinent, sicuti prius diximus, definire. Si quis igitur filius natu- 


ralis secundum 


anc formam (dicimus per ob(ationem) curialis fiat, is patri et ab intestato et ex testa- 


4 eive dd] sive etiam liber c | &Esorv:] lice- 
bit ei c; TQ aoi et ante éridoUvas vv. 1 1 69 
éavtó» desiderat Zachariae | 6 ooo — 7 3) xu Le] 
om. M odd 0 xav2p ante ovd8 avcóc inseri malit Za- 
chariae | 1 di re Lee] d «woe dAsvOspov Le vulg. 
9 éxidóro M | 10 We sí Me] éxei LI 11 xal om.c 
12 yvnaíovse] liberos c | 13 (oxvsi] poterit. c | si dà Me 
sí dà xai L | 16 vov BovAevtgoéíov L* | rjecòs (et 17 Fri) 
om. e V 21 GναjH,jmt] orti sunt 6 5 om. EI | 22 5) om. 
L | 23 et 20 BovAsvrngéic] gurialium (i. e. Bov4svra») c | 
25 ur rv Qui» xai N uévro« L | ovcvos Le 
ode M 26 »o9o L 


1 oblatio est Heimbach] oblatione libri | 2 secundum 


quod offeruntur V | 3 qualibus 71 J oriatur om. V | 
4 fortuna sit R | 5 eis T | 6 non] nec V vulg. I ciuis) 
euius Ri | neo om. V vulg. || 7 sed] si V! | villa] n y 
ille V | 8 auferatur T1 | 9 persoluat al., Mort .l 
10 quia si] quasi V | 11 habens filios scr. in ras., ha- 
bens om. T | 12 si vero] sive R! | ipse] filius s. v. add. 
V? | 13 heo 7 | 15 tantum AZ! | 19 ut] aut R* | eos V! 
20 ortae Beck perperam || 21 persoluat V] persoluet RT 
22 bizantius 221 bisantius R!V| cuique V! cuiuscum- 
que A? [ curialium om. V $4 23 tantum R 24 diligentia 
est — 28 de causa san] scr. Ra in ras. 4 vv. | placeat V 
25 quia) quod R(?) 7? | euriali Beck] ourialium libri 
27 liberas R(*) | 29 ut om. R si non] sine 7?! | 34 etiam 
om. R de] in R, om. V' | 35 sancitum] concessum V J 
36 determinare R 38 testato R. 


EFFICIUNTUR SUI 


it ada tro did doxos xal dx gude, ovdà»y dun- 
ore Tv. yyrnaiwv, xai dx qe AanBávuy d- 
ed TOU zaTQOc, ovtO us8vrO. Qets uy) Adio Ava. 
rb dE dn yvncíov évóc vov r mávroy dAd- 
potov Kyovvos. d nat dà wavaüsLagdvove éxsivove ev 
énidocs» xal Óià vovro aie yvnaíovs dvaflávrac ovx 
igísuev abstinazeveww davtove rij tO» mzaréQov - 
corone, Nj dove dj de rj dged rh sic avtov 
yrvouévynv ανv ͤ ONαοNYνν,] ùn avtov dgusvas, xal 


433 


Nov. LXXXIX 3. 4 


successor et ex voluntate, nihil dissimilis legitimis, 
et ex donatione percipere Port patris, ita tamen 
ut non amplius habeat uno horum qui ab initio legi- 
timi sunt et inter omnes minus habente. Cum semel 


5autem illi susceperint oblationem et propterea ad 


ius legitimorum ascenderint, non sinimus eos absti- 
nere se patrum hereditate aut videri quasi donatio- 
nem in se factam et ratam habitam ab eis relin- 
quere et fortuna recedere: manentes itaque curiales 


rs riꝝne dvayoQsiv' uévovtss udv yàg Bovisvral vó 10 relictam aut donatam, sicuti dudum a nobis dictum 
xaraAsAssuauvov 7; Üeü0cgnuévoy xarà 10 Éungoc2sv est, habebunt mensuram. 
l i signuévov Étovai uéxgov. ei pévtos E 4E d- 1 Si vero ab initio refutaverint oblationem, manere 
die magascoivro cy» e xà névsw éAsóJsgos liberos praeponentes licet naturales quam fieri ditio- 
xav dv voO'síq tov yevéa Oa mÀovaiotsgos xal Bovisv- res et curiales, deinde videantur postea aut in totum 
ral ztooxoívovtss, salva qayvsieyv vatsgov ij sic 0ÀoxÀAg- 15 aut ex parte possidere res donatas aut relictas sibi 
eov ñ dx págove veuónsvo. và Qagnóévra 9 xcvaÀs- aut etiam alienare, tenebuntur omnino curiali for- 
pJévra avtoic ij s gie 7 xai éxztovi gases, évétov- tuna etiam inviti, ut non adulterari nobis videantur 
rat zdvroS Tj Bovkevrux] rx xai üxovrss, iva u  legislationem et lucra quidem venentur quae oc- 
voOtsvovtse u gaveüsv T7?» vouoOsgíay, xol rà u$» casione oblationis sunt, repellant autem fortunam 
xioón Onoousvo: «à tpopacts Ts Énidócsos, dmo-20 propter quam lucra promeruerunt. Et baec simi- 
euóusyo. Óà cv cogn» d Tv «àv xsgÜow , e. lter sancimus et in masculis oblatis curiae et in 
xai rar a Ouo(os vouoOsroUusv in rts aggévoy ui. filiabus nubentibus curialibus: nulla existente diffe- 
Ósdousvoyv 15 BovAn éní re r yauovuévow BovÀev- rentia, sive per masculos quispiam curiae munia 
zale Dvyavégov: od e⁰ꝭd odo dia pode, sire q. — agat sive per generos curiam in filiabus augere vo- 
apgévow 46 BovAsvo, staiÜow sive Qua tv dni rate 25 luerit et per illorum filios novos adicere prioribus 
avo&cs yaufgow T Bovàsvrrgiov avbnv SovÀowo curialibus filios eorum. 
r 7% n avcQ did ry Éxaivov mo(Üov x . 
voie ztposriDévas vois ντοοτιοονο Bovisvràc ovs Hel- 
vOv bos. 


CAPUT IV. 


Tov dà xarà rom atrias sicnow)usvoy 1530 Filium vero per huiusmodi causam factum legiti- 

ioTyT& ran] avtQ uóv»qQ tQ g)cavr. vóuuuov mum ipsi soli genitori legitimum facimus, non etiam 
doro. ov uiv xai vj TQí(ty rabrg Ovyysveq  extraneae cognationi patris (dicimus autem et ex 
vov zargóS (pauáv dà vv «s i ow éxsivoc ysyovs quibus ille natus est et qui ex utroque sunt et qui 
và» vs éxardQmOsv vàv re dL avvoU „„ ex eo processerunt) facimus eum velut ex quadam 
woõ,E,jůõ abr ms K rive unzavnyuatos ovννννu,. 35 machinatione cognatum. Sancimus enim oblatum cu- 
Osoziítousv yap cere sÓv H οοννινονν vq? Bov riae naturalem filium solummodo patri legitimum fleri 
(p gvsixóv viov uóvo TQ natgi vw5ciw» yivecOa, successorem, nullum tamen habere participium ad 
hiadoxov, und eniar pévro. uevrovd(av Éysusv ai, vove — ascendentes aut descendentes aut ex latere agnatos 
d»i0vtag 7) xatiówtae y) dx 7rAayiov ee adgna- vel cognatos patris, aut illos aliquid habere partici- 
tovs j cognatove vov 7&1 006, 7 ta AQ usrevatíay 40 


mento heres sit, nullo pacto dissimilis legitimis, atque em donatione paítris capere possit, ia. tamen ut 
non plus habeat quam eorum qui ab initio legitimi fuerunt unus qui omnium minimam partem habeat. 
Ubi autem illi semel oblationem acceperunt et propterea inter legitimos relati sunt, non permittimus iis ut 
abstineant sc ab hereditate parentum aut videantur scilicet donationem in ipsos collatam et ab ipsis agnitam 
relinquere et a condicione illa recedere: manentes enim curiales quod relictum vel donatum est secundum 
1 eum quem prius diximus modum habebunt. — Si vero ab inito. oblationem recusent, malintque liberi 
manere quamvis naturales quam ditiores et curiales esse, postea autem appareat eos vel in totum vel pro 
parte possidere res ipsis donatas vel relictas vel etiam alienasse, omnino curiali fortunae quamvis inviti 
obnoaw erunt, ne videantur legem nobis adullerare et lucra quidem oblationis causa proposita captare, 
fortunam autem propter quam lucris digni habiti sunt aspernari. Et haec similiter sancimus iam in 
masculis curiae oblatis quam in filiabus quae curialibus nubunt: ut nulla sit differentia, sive quis per 
masculos curiae munera subeat sive per generos filiabus coniunctos curiam augere et quantum in ipso esl 
per filios illarum novos curiales prioribus illorum filios addere velit. " 

IV. Filium autem ex tali causa ad ius legitimorum adductum ipsi genitori soli legitimum red- 
dimus, neque vero etiam triplici illi cognationi patris (dicimus et eorusn ex: quibus ille natus est et qui 
ex lateribus sunt et qui e ipso sunt prognati) eum (amquam ez machinatione quadam cognatum Ja- 
cimus. Sancimus enim, ut naturalis filius curiae datus soli patri legitimus sit successor, neve vero quic- 
quam commune habeat cum asceudentibus vel descendentibus vel a latere iunctis adgnatis vel cognatis 


2 qurde d M (poterit c)) Qv»ausvos L | 4 évos] dv 
el? L'|7 abstinareve« M] &vagopeiy L | avcove L 
13 éxidoow Le Ath.) 9ocww M || x0) vov L' xal L? | 
14 xd» Mel xai L | fu o 
e L | 15 xgoxoívorvas sva pavtvas L | 24 sive] oves 

25 Boule L^ | 26 «o 55 Lui 27 26 
uU ' avtQ om. £ || éxeivov L | 28 Bovásvrac) curia- 
ibus (i. e. Bovásvrais) c | 32 19/1g vavvg] extraneae e 
rex rei rj coni. Zachariae 350 adgnatus M adgua- 
Datus L | 40 cognatus L xoyrvarove M | via] dxsívovs 
wa L*c 


1 legitimis dissimilis R | 2 ita] ea V? | tantum R 
J eorum RI 4 habenti RT I 6 eas V!| 7 se om. V 
II. 


10 reluctamus T | 12 refutauerit RI I ablationem R 
13 liberi vu/g. | ditiones T'! diditiores R donationes V 
14 «eeantur R!| in om. T1 J 15 possideres V'* [| relicta 
abf Lue om. RI | 16 omnino] aut omnino A! | for- 
tune V | 18 uenantur T. ueneretur Ri uenerentur R 
19 sunt] fuerit V | 20 lucram V* || meruerunt /. pro- 
merentur T Et] Set V | 21 et in masculis] et om. RT 
23 mascules V2 | munie V! munera V?T? | 24 0 1 
agere K!|| uolunt T'| 30 sg. per — etiam extra] scr. 

in ras. unius versus | 32 cognatione R I et ex] et om. 
R! | 33 extroque T I sunt V vulg.] sint RT | 35 enim 
om. F 37 tantum R 5 38 ex om. V || latere 
V* ín ras. | 39 illos] alios T | aliquid R FV] aliquos 7' 
aliquod vulg. 


55 


Nov. LXXXIX 4—96 


ele v)» dxsivov Qiadoyzv, 19» ien» nal avrqQ 010ó»- 
rec ztQovouía», Ser xcOansQ avtóS éxsívou ov i 
ves dad oxoe, odr und dxsívove sis «9v gutt H 
60a: d , dis ei us) yotytusv 5j avrós áxsivovs 


434 


QUIBUS MODIS NATURALES 


pium ad illorum suecessionem, 
tes privil , ut sicut nec illis fit iste successor, 
nec illi eius vocentur successionem, nisi forte 
scripserit aut ipse illos aut ab illis scribatur. Soli 


aequum etiam ei dan- 


ñ r dxsivov yoagsin. uóvo yàp r rei yívov- b enim patri fiunt legitimi et cognati esse creduntur. 


, 


ra yr50i0. xai Gvyyeveis sivas sGTsvorvas. 


CAPUT V. 


NopuoO'errcéov dà vívss rote ovro yevouédvoi e- 
close &toTsloU»tas Üia0oxo. — ei ud yàp Gxoír xtaidas 
O TOLOUT0 ij dyyóvove àxO ywncío» cuir vsvoudvove 


Ergo sanciendum est, qui factis ita legitimis eff 
ciantur successores. Si quidem habuerit filios qui 
talis est aut nepotes de legitimis sibi procreatos 


- Ar 2 . 
yapsetay, xal sixóvas wai Sovisvrác xaQsoroas, xd 10 uxoribus, et merito etiam curiales constitutos, mo- 


ros avróv òladaxio d aav: xí yàg vouipaorraov yyn- 
cíov x s móc mxavoqaw . adoxijv; si O4 ys mai- 
dae £xyo u Bovisvrás ôreòirora yevouévovs a, 

ixcUTR TÓ vÓuLuOV ais Tz» Üovin» vs xal 


, , pétoov * E E 2 2 
rd ꝭ n nòõ d pαeννẽð , 1Ó Áozóv 08 0gov àv sir 15 riam, reliqua vero, quantum 


ade dxsivovs rove raĩdas roòe us) Bovisvovrac Ur. 
sl dà xaOólov unÜsuía xis avtQ xa οõ,])ubos yovy, 
vedsevtrjGrie dd ádidDeros, rò uày Évyavsyxtov ij Bovár) 
xal TÓ Óruóciov éyéro0ay xarà tO moonv 05 rodro 


sap" iu vsvouoOstqusvov, sic dd rd Anzóusvov 20 


vQuoVyxiov o, éx ro vOuov xaÁAo)uavos sdwtesc I tov- 
viv, ;; ein OuáDuvro i robe ygazvrovs dAsvosras 
xÀngovóuove. azab yàg abrÓv ysvóuevov Bovisvtr» 
oͤ S xf Aafov» xai éyypgdwas TQ govievrnoi | xai 
ras Óiadoyas avrov xai r A 
vr» du rov Bíov Qiadoyzv «s xal nogaíavy. si di 
"6 i TOv dx toU yévovs 5j xal Hœhdes, 7 el yt- 
yocuuévos vvyóv 9 xal u, ysygauuévoc fovinOeín 
3 rñ BaciAsíq x e cobrar e Bován, 
&a» xtr Tovro ngáTttv, xai , dgogigus 
rᷓ Bovisvtryolo uágos AauBávowv yevéa Oa. Bovisvtre 
re vs Tíryp6 TOv T& Àurovoynuárow Oiddozoc, 
ei v0v1o 5 BaciAeía. Érwwevasev. 


azagay verayus- 25 et quaestum. Si 


dis omnibus ei succedant: quid enim legalius est 
18 filio ad paternam successionem? Si vero 
ios habuerit non curiales quandoque sibi progeni- 
tos, tunc legitima mensura veniat ad fiscum et cu- 
ue fuerit, ad illos 
filios qui curiales non sunt t. Si vero etiam 
generaliter nulla ei sit proles, et moriatur intestatus, 
novem quidem uncias curia et fiscus habeat secan- 
dum quod dudum sancitum a nobis est, in reli- 
quis autem tribus unciis qui ex lege vocantur omni- 
bus modis venient, aut si testatus fuerit ad scri 
descendent heredes. Semel autem factum em 
lex suscipiens et inscribens curiae et successiones 
et aliam omnem ordinatam dedit vitae successionem 
uis autem vel ex genere vel ex- 
traneus, scriptus forsan aut etiam non scriptus, vo- 
luerit adire imperium et semet ipsum offerre curiae, 
licentiam habeat hoc agendi, et distributam curiae 


8 accipiens fieri curialis et tam fortunae quam 
30 fun 


ctionum successor, si hoc imperium annuerit. 


CAPUT VI. 


A d vie yonolove uàv xaidac ovx &yo, D da 
avt xal uóve. xaDsevacw, dEioto t 
goulije dx dove avt ypdpsus vovtove xAnpovouovs* 
l M vi ys àvtl máons énilócsce Kcvo, xal u 


Si quis autem legitimos quidem filios non habeat, 


pstí vov c3$35 naturales autem ei solummodo sint, liceat ei (cum 


curiae onere scribere eos heredes; et scriptura pro 
omni oblatione consistat et non egeat hoc antiqua- 


c. V1 (— 435,538) fere repetitum est ex nov. XX XVIII c. 1. 2 (249, 8 — 250, 10) 


patris, neve in illorum successione «ullam partem habeat, aequale privilegium et ipsi dantes, ut guemad- 


modum ipse illis non fit successor, ita ne illi quidem ad eius successionem vocentur, nisi aut ipse. illos 
heredes scribat aut ab illis scribatur. Soli enim patri fiunt legitimi atque cognati esse oreduntur. 

V. Sanciendum autem est, quinam iis qui hoc modo legitimi facti sunt. successores c fur. 
Atque si quis eorum liberos vel nepotes habeat ex legitimis coniugibus ei natos, quique merito ctiam 
curiales sint, omnino ipsi succedant: quis enim rectius ex lege ad paternam. successionem vocatur 
legitimo? Sin autem filios habeat qui curiales non sint wtcumque ei natos, tunc legitima portio ad cu- 

et fiscum perveniat, reliquum vero quantumcum est liberos illos qui curiales non sunt veniat. 
Quodsi prorsus nulla ei proles sit, et intestatus decesserit, novem quidem uncias curia et fiscus habeant 
secundum id quod nuper a nobis sancitum est, ad reliquas vero tres uncias omnes venient. qui a lege vo- 
cantur, vel siquidem testamentum fecerit, illae ad scriptos heredes transibunt. Lex enim cum eum s 
curialem factum susceperit et curiae adscripserit, et successiones eius et reliquum omnem vitae. ordinem 
algue cursum dedit constitutum. Si quis vero aut ex iie qui ex familia aul gui extranci sunt, sive 
scriptus forle sive non scriptus heres imperatorem adire. seque ipse curiae offerre voluerit, liceat ei hoc 
facere, et accepta parte curiae. destinata fleri curiali et fortunae atque. munerum successori, si sd 
imperator adnuerit. 3 1 

. Si quis autem legitimos Aberos non habeat, sed naturales. ei sint soli, liceat ei cum onere 
curiae hos heredes scribere, et scriptura quidem pro omni oblatione sit, neve ulla (id quod ex veteribus 


3 otro xrjà M] oro xci? Li ovre Li neo c | 
5 ygagz; L | 8 yàp om. e | 9 avrà» L' | f1 aóvóv 
LÁ 147% sie — Fonóewo»] ad fiscum et ouriam 6 | 17 ei 
4i) si vero etiam 6 | 18 dveovyxiov L (et sic infra) | 
20 vavouoO'ernuivov] nov. XX XVIII c.1| 21 zavces] 
5 mods (i. e. ota e! itid d | 26 d. 
oxrv»] leg. da 7 fj xa npévot] 7 xai 
om. € | 3d Bov »w L 152 51 1 M | 34 o 
fos aĩòas L 35 xaOsovae» 249,9 | 36 «ovtovs M] 
abrobe L| 31 ys M] d L 


alios V7? | scribentur V | 5 fuerit R 7 legitimis 
spatium vac. 10 —12 Kit. R || efficiuntur R 11 ei /.] 
eis RFT | subeedant T | qued FT! jo est 
T | 12 ad] habere V | 13 quandoque del. H“ J 14 et 
om. Ri | oureum 7" | 15 reliqua T] reliquam Ri reli- 
quum Ra dul. quantacumque 7' | 16 filios om. V | aeoe- 
dant V9 | 17 d on. V | 18 quidem om. V | babeant. ed. 
19 a nobis sancitum T vulg. | est on. R | in] ut V 
22 desoedent V desoendet R descendat F | simul 71 
25 vel ex] vel om. R! | 26 autem RI | noluerit R nolunt 
R! | 28 curias] in curige V' 29 fortu 7! | 30 functio- 
nis V | 35 autem om. R |j cum add. Beck | 36 onere Beck] 
honore libri 


1 etiam om. T | 4 scripserint R? I ipse om. R' | iBos] 


EFFICIUNTUR 8UI 


2 


Hirne undd vác dv q nmagujcav émidócsos, d. ad- 
rod ty ypagévvec, af ys lb.. xaDsgracs, Bovisv- 
va] &pa xal xÀnpovOgos ywwécO nga», xal éyérocav 
xal avro] v «7€ nxsQuvo(ae évvaotyxioy, xaDztep 
av 0 nrg avroic que. ei dd x«i vÓ dv avcoic 
BovinOsig »evalansiv, Fri arge xdAliov: i du 
péxos vov. évvaovyxíov ztávros avtois xaraliustavéro, 
verbo os, xáy abxoĩe xavaAios FKAavroy, aAA dx 


438 


dio d (xovro «0 vv naÀaiDv vóuov) drigas - rum legu 


Nov. LXXXIX 6 


m alia adiectione, neque oblatione dum 
superstites essent, sed ex hoc ipso scripti, si liberi 
sunt, curiales simul et heredes fiant et habeant et 
ipsi substantiae novem uncias, sicut pater eis distri- 


5 buerit. Sin autem etiam totum eis relinquere vo- 


luerit, adhuc faciet melius: verumtamen usque ad 
novem uncias omnino eis relinquat, sciens quia si 
reliquerit minus, & lege modis omnibus supplemen- 
tum substantiae fiet. Illi vero si voluerint, curiales 


toU vónov ztdwro€ i dvazAjooci Tic ovgías dura. 10 fiant; si vero aliqui quidem eligant aliqui vero ro- 


oí d eiztsp Moro, Bovisvral yu Gap: si 0d vi- 
vet uiv llowto vic dà xagartijoosvro, én tovs ai- 

rue và chr mnapasovpévow» dgexdsOm puégn. 
ei di nsr azsíztowv, vgyixavta os dzaidías ob- 


futent, ad eos qui eligunt refutantium veniant nt 
tiones. Si vero omnes renuerint, tunc tamquam 

non existentibus ita ad curiam veniant novem unciae 
omnes. Si vero ile quidem tacuerit, filiorum vero 


ane ovro$ A rin gol doyécÓw có évvaovyxioy 15 legitimorum ei non sit proles, tunc legitima quidem 


&mav. Ei dd & ud ciyrans, maidov dd avtQ y 
clan ovx ain O7t09d, TrsuxaUra rd u vÓpipov uégos 
an robe d£ dia D éxov xÀngovóuovs derb o, ol ztai- 
dec dd oi vo9vi, si BovAovra: éavxovs émiDovyas 19 


pars ad heredes ab intestato veniat, filii vero natu- 
rales, si voluerint semet ipsos offerre curiae, hoc 
faciant sicuti voluerint, sive omnes seu quidam ex 
eis, et modis omnibus novem unciae substantiae ad 


pevlsvtnoío, xo % zowítocav xadDanso à» dOsig-20 curiales aut curialem perveniant. Si vero etiam ex 


(tav, dre Td»TsG sica r dE abr, xal zxdvros 
rô dvvaovyxiov c6 stsQuovoíae sie ro flovAevovtas 
j *óv Bovisvorra zeguctZGsta.. sb d xal dx doi lie 
ovt deze slev, si ya avvose diavOsQolosev 7j 


ancilla ei nati sunt, si eos manumiserit aut vivens 
&ut in testamento (et) obtulerit eos, etiam sic susci- 
piantur et sint curiales, sicut testator voluit aut 
Sicut eorum desiderium fecit: offerentes enim semet 


nag 7) &v 17) dt dcr xad sad roi rove, xa) ovre 25 ipsos curiae percipient, sicuti dictum est, novem 


noocdeyéa JwGav xai davecav BovAsvval, xaOanso Ó 
QiaDéuavos rHovAgOn 5 x«OJdzxag x evrí» éxmOvuia 
xaxoirxsv: ánidorves yào éavroUe «jj gor l 
rau signras vO dvvaovyxioy. ssaytayov yao gov- 
do, , xav sí OidOogsto xa» sb u ov t 

anal do, robe sic trjv Hr dgzopévovs tO évraovy- 
xiv Aapnfastuv. i d diavOsonges uv nuovo» o9 
uns énioín, oi d xal ovvo Boviowto jj Tes ñ̃ un 
Pi avro» 7996 r BovAevti Quo» ideiv, xdusics Ts - 


uncias. Undique enim volumus, vel si testetur vel 
si non facta voluntate decesserit, eos qui ad curiam 
veniunt novem uncias accipere. Si vero manumiserit 
quidem solummodo non tamen obtulerit, at illi etiam 


308ic volunt aut quidam ex eis &d curiam respicere, 


etiam tanc novem unciae curiam agenti aut agenti- 
bus seeundum quantitatem dentur. Si vero nullus 
naturalium aut velit aut offeratur, tunc novem uncias 
curia percipiat: palam quippe est, quia simul se- 


v xatà. ri 35 quitur ubique fiscus secundum constitutionem de hoc 


y 409 to 1 ro 

3 010000 E di undes x&v voOw» 1j Bov- 
ÀgO ein y) énidoD ain, rn xÓ dvreovyxiov 7) Bovi) 
iauBavezo dj los dà 01s ou. ονẽꝗlov vj Mt 


& nobis positam. De naturalibus itaque qui per 
transitum ad curíam fiunt legitimi et de modo se- 
cundum quem offeruntur et successionibus baec à 


xov vÓ Ónuódio» xatà T9» n vovvov TsÜsiuévm»v nobis pure sancita sint. 
zap' guo» & 10 ui» OU» zxagh vóOcv th 40 

dia rie ais tn» BovÀgv magódov ywwouévow y»raícw 

xai vov TQ0nov xaóÓ" Ov ádnididovtas xal xov d .ado- 

xov vavcp xaDagos , vsvouodatiaO. 


legibus erat) adiectione altera neve oblatione dum superstites erant. facienda indigeat, sed protinus scripti, 
ti modo liberi sunt, curiales simul et heredes fiant, habeantque tpsi quoque novem uncias. substantiae, 
quenadmodum paler ils distribuerit. Quodsi vel totum assem iis relinquere voluerit, etiam melius faciet: 
certe usque ad novem uncias omuino iis reliuqual sciatque, etiamsi iis minus reliquerit, at ez lege omnino 
substauLae ds supplementum fore. Illi vero siquidem acceperint, curiales fiant; sin eorum alii acceperint 
alii recusaverint, ad eos qui acceperint recusantium parties veniant. Si vero omnes repudiaverint, (unc 
proinde quasi liberi uulli adessen( ad curiam amnes novem unciae per(ineant. Quodsi ille quidem lacuerii, 
nec vero liberorum legitimorum ei proles sit, tunc pars legitima ad heredes ab intestato veniat, liberi vero 
naturales, si curiae se ipsi offerre velint, hoc faciant quemadmodum voluerint, sive omnes sive quidam 
eorum, aí(que omnino novem unciae substantiae ad curiales vel curialem revolventur. Quodsi etiam ex 
ancilla ei uali sint liberi, si quidem eos vel dum superstes erat vel in testamento manumiserit atque eosdem 
obtulerit, sic quoque recipiantur et sind curiales, quemadmodum (testator. voluit, vel admodum ipsorum 
desiderium effecit: nam ubi sc ipsi curiae obtulerunt, novem uncias, sicuti dictum est, accipient. | Utique 
enim volumus, sive tastatus sit sive voluntatem uam non professus decesserit, eos qui ad curiam veniant 
novem uncias accipere. Si vero eos manwniserit tantum nec vero obtulerit, atque ili vel unus vel non- 
nulli corum ad curiam respicere velint, tum queque novem unciae curiali vel curialibus pro portione virili 
dentur. Quodsi nemo e naturalibus aut voluerit aut oblatus sit, tunc novem uncias curia accipiat ; mani- 
festum aulem est fiscum ulique simul esse successurum secundum constitutionem a nobis latam. He natura- 
libus igitur iis qui per transitum ad curiam legitimi fiant et de modo quo offerantur deque successionibus 
ita a nobis dilucide sancitum esto. 


| *zo «cov (idem corr. 249, 12) xo» M éx «vow L | 
1 aua M] «à aua L | 6 ÓGiausir L^ | avcoic Le (cf. 
249, 17)] om. AM . 7 * gate (cf. € et adn. ad 249, 18)) 
e ML I 9 avcoic om. c | dyxavaMxos L | 12 *zxae- 
arxii oo ML | 18 xÀngovópo L | 19 dxdovva:t vulg. 
male | 22 robe BovAsvcas 4 | 24 aur] cure LI 28 A- 
vesas L! | 30 Bovázcauevos L*? | 31 dgxosávove dν,EC 
va dvaov L | 32 H (cf. e)] A 
955 ML (cf. 250,4) |. 33 Bováorzas Le || 9 tis „ 1:vec) 
aut quidam e | 36 El z Li; BovánO'eig Haloeander ex € 
(cf. 250, 8)] tends! ML | 31 ineo L | 38 95Ào» ài] 
47| Af! 2 voraus, dj los A1 5 


40 davanti») videtur fuisse Cod. 10, 35, 4 (cf. 1,3, 52 5 1) 


41 «7» om. LI 42 «ov on. LI dad zo» Li 43 vav- 
ra L'g 


2 scripto d ei T 5 si etiam aut V || uoluerint V | 
7 relinquatur 7' | 8 relinquerit RV || 9 d uoluerint post 
curiales add. V?, om. V! | uoluerit R | 10 aliquid V* 
Ri aliquid V* | 12 renuunt R | tuno om. T | 15 sint V | 
18 uoluerit R | 19 substantiae om. T | 21 sunt] sint 
ER | 22 et add. Beck || 23 et sint] et si V! sint V? uo- 
luerit T! 25 percipiant sieut R | 27 facee V! | 28 ao- 
cepere V! (| 29 quidem] eos quidem 7'? | tantum AV f at] 
eet T“ aut vulg. | 30 sic] si R siout V | quidem V 
31 curam V! | argenti RI | 39 pure om. R | sunt RT* 

55* 


Nov. LXXXIX 7. 8 


436 


QUIBUS MODIS NATURALES 


CAPUT VII. 


Towov 0i sr d,] ypagauav Zivov uàv 
rie svcafous II ov sso) vÀ» usAÀlovtow ci 
qed vouoOetei, dl mtegi vOv joͤn sapgynkxorov: 
ij yeyoáqgO'as d,, voUTO uOvov GvveycgrjGauev, iva 
vove 4 éxairns iac csiovusvovs e ru, Ei, 0ià 
co xatidva, qabroĩs éxsiÜ:v v yo , us) vs dvrsU- 
Os» G, dmoctspQnoouev. Os&Q xal t5» Ava 
Or«agíov ToU 17s sUVcaBous Anfsos vZv r vóOovs 
vionoaeĩo a. Óido)g«v ovx ávoxAciy vov Aowroo vote 
ot xal uóvov aqísuev, cvs sí rie OgéAsu TN 
ic ànOxevai, vavtQv ur Óófa. Già vOv ef- 
gov dj vóucv: Ost yàp dsl vivos e αιο · da- 
Jod, ov uy» trà Ti0i mQoUzNOyusva OiaÀvnw. TnV 


Tribus autem aliis constitutionibus scriptis Zeno 
quidem piae memoriae non de futuris aliquid 
sancivit, sed de iam praeteritis: quam scribi ideo 
solummodo permisimus, ut eos quibus illa forte con- 


b stitutio prodest, quod descendat eorum exinde proles, 


non hac utilitate privaremus. Sicut etiam Anastasii 
piae memoriae, quae naturales adoptare contribuit, 
non esse inportunam de cetero nostris subiectis 


; ' permittimus, nisi ad hoc positam solummodo sini- 
yetégows vznxóos dvyyopouusr, zÀDv in rovro xs-10mus, ut si qua utilitas aliquibus inde reposita est, 


hanc non videamur per nostras amputare leges: 
oportet enim semper aliquod incohare bonum, non 
en quae à quibusdam praeexistant destruere. Nostri 
enim patris approbamus constitutionem temperate 


yd vo) nustépov mavgós anzoÓsz0usDa dd,. ow- 15 quidem introductam et ornate positam, quae adoptio- 


goóvos f sicnyndsigav xoauims dd roi. Iris 


nes naturalium prohibuit multam absurditatem ba- 


«a6 víortouas vas vv voO'ov éxo)Àvos d xò dronoꝰ bentes et indiscrete velut advenas quosdam legitimis 
dxovaas xal adiaxoitas creo énzÀvOds ria vj yvn- — naturales superintroducentes. 
gr 1006 voD'ovs Uztayovcas. 


CAPUT VIII. 
"Tn0loios voívus siciv oí zag' ju abend ir 20 — Reliqui igitur sunt modi qui à nobis inventi sunt, 


tes tQó7t0s, ove ÜusievaOusD'a, rd yviG«» aoryovtss — quos percurremus, legitimum ius praebentes eis qui 
voie luzgogOsv vóJos. p odd neg) v9» dad ent primitus naturales. Circa quorum e 
æoνανννꝓννν un,ZH yd avroUS dsztotsÁsGa»tss yencíiove nem non laborabimus: semel enim eos efficientes 
ü(douav Kyasv xal e ÓiaÜoxác éxsívac, &c ot i d — legitimos damus habere etiam successiones illas, quas 
xñe i yvnaiíow «sÀiGuvyrsG Kyovaw. EL rue vovv 25 habent hi qui ab initio legitimi sunt. Si quis igtur 
7TQoixQa yas ngóc Au vr» aoyyv *) »al dotalia scripserit ad liberam in principio sive liber- 
dire £gav yvvaixa, 780 ode ÉEser. Gvvouxsiv, dv tam mulierem, cui omnino licet copulari in concu- 
5 axijucri GvvovOay avtQ, j voníiuov stcé- binae schemate sibi, aut legitimorum filiorum iam 
Üwv jd matT9o xaOuacrOs ij xai maíüo» oV ysvópus- pate existens aut etiam filiorum non talium pater, 
vos vou vtov mato, yvüciw sivas roy yduov xai30legitimas esse nuptias et filios vel praecedentes vel 
roðe aĩò as robe 18 TtQOsÁZ9OTac re vs xvogopov- conceptos legitimos ei esse sancimus. Et licet non 
pévovs yvncíovs avcQ xaJsccdva, ÓOscníLousv. xal nascantur postea filii ei, aut etiam nati moriantur, 
«d» si ur yévowto e ravra zxaiüss avr, y xal nihilominus prior soboles legitima consistit. Affectus 
verde o veÀsvirGaíisv, ovÓé» H, f) πhν¶) , y enim circa dios ita ei procedentes, qui eum etiam 
yo xaJéoTgxsv. IN yàp ssQh voUe ovro ysvo-35ad dotale provocavit instrumentum, ipse dedit se- 
pévovs rad ae adcq did O'sgie, rie aur xal ztgos r 

* ονν ö ouνπν i lal“ avnosOu.csv, aur] di xai 


e. VIII (25 Ei «i6 di noia . . . ) legitur in B 28, 4,48 (— 32 Oeaxitousy in B* T 1, 10 p. 145 Zack) 


VII. Tribus autem aliis constitutionibus scriptis Zeno quidem piae memoriae nihil fere de rebus 
futuris, sed de iam praeterius sancit: propterea tantum. inscribi passi sumus, ne eos qui for(asse 
ex illa constitutione utilitatem percepturi essent, quia inde iis proles descenderent, hac utilitate privaremus. 
Quemadmodum Anastasii piae memoriae constitutionem, quae naturales adoptare permittit, non magis pa- 
timur in posterum subiectos nostros molestia afficere, verum ideo tantum eam positam esse sinimus, ne 
si quae inde utilitas aliquibus suppeditat, eam per (eges nostras auferre videamur: decet enim semper 
boni alicuius auctorem esse, neque vero quae in aliquos antea collata erant perimere. Nam patris nostri 
constitutionem amplectimur. et y nne introductam et opporiune positam, quae adoptiones naturalium 

ohibuit plurimum absurditatis habentes atque sine discrimine naturales tamquam advenas quosdam iuri 
gitimorum subicientes. 

Restant igitur modi a nobis excogitati, quos iam perseguemur, qui ius legitimorum sts qui 
prius naturales erant. praebent. Quorum ne successione quidem laborabimus: semel euim legitimis 
factis concedimus etiam ut successiones illas habeant, quas habent qui ab initio in legitimorum nwmero 
sunt. Si quis igitur cum muliere ab initio libera vel etiam libertina, cui quidem omnino matrimonio iungi 
licet, quam concubinae loco coniunciam sibi habebat, dotalia instrumenta conscripserit, sive legitimorum 
liberorum iam pater extiterit sive eiusmodi liberorum non sit pater, legitimum esse matrimonum atque 


liberos et quos ante suscepit et qui in utero sunt legitimos ei essc sancimus. 


liberos 1ta ei natos, qui ipsum ad dotale instrumentum 


t licet postea liberi ei non 


nascanfur, vel etiam nat moriantur, nihilominus prior proles legitima extitit. Affectus enim eius erga 
conficiendum 


excitavit, idem etiam secundis liberis 


1 Te — dard ESE Cod. 5, 27, 5. 6.1 14 oy ys- 
yodg9a. M ay ysygagDas L! 9» avaysyQagp ον L3 | 
5 éxsivovs L'|| 1 anxootspgroousv L! ( 9 robe rusté- 
govs bi οο L || 11 dpísue» Zachariae || 18 éxjAvóas] 
zoocsAU1ove s. v. L* | 23 movijoousv L | veAécavess 
LV 27 £soviv öde B* | 28 naAaxzoxnuate L | ou 
oda om. c a5, L* | 29 xaDsovos] ysyovos B v. I. 
37 avt) ipse (i. e. avtzj) € | xaà om. € 


2 de futuris] defunotis V'! || * paene] plene libri 3 iam 
de V | praeteritis] ptis T | 5 quod] eo quod 7* | 6 pri- 
uaremur 71 7 piae] proprie V! | adopeee A! | 8 opor- 
tunam V? || 9 positam om. R | scinimus A siniuimus V! 
sinuimus 71 siuimus 7? | 10 a quibus in re posita V! 


aliquibus inde posita V? | 11 uideantur V! | 12 aliquod 
V vulg.) aliquid RT || non] et non T'| 13 ea quae] enim 
semper (semper del. R) ea RI | praeexistunt vulg. | desti- 
tuere R 14 appropriamus 7' || temperare 7* temptate R. 
15 quae) quem R | 16 multatam V I 20 igitur] uero VeT 
uero igitur R | 22 suocessione V || 23 nos V * | laboraui- 
mus libri, corr. vulg. | 24 legitimos om. R! | 25 hi] hii R 
fllii 7 26 prinoio R libertam R V] ad libertam 7vwls. 
21 omni V' || 28 leg. schemata (sociata) sibi? (cf. 442, 17) 
29 *filiorum non talium pater] filiorum na ium 

RT vulg. pater filiorum naturalium V | 30 vel praece- 
dentes] vel om. V | 32 ei aut etiam] ei aut (autem R) 
etiam ei RT etiam aut ei V | 33 consistens 7 | 34 pre- 
cedens libri, corr. Beck | 35 seoundis om. T'! 


EFFICIUNTUR 8UI 


rote d evt ioo stauGlv Apo, rije dere y»no:o- 
os Wers 4vOztOv yv vr ayaJy» soópasu, jv 
oí uasà. vaU1a zaides disüpov i vw sxQotágew la- 
Bovisé, vavvgv u xai voie KungogOsv r ywrjGiów 
re aua xal üdOvxogávinrov ðð . rde TOV zatéQov 
Qovras d. adoxcis mooünAov Óóv, s oi uév vsorragos 
maidss i vov vópov ysyóvags νννjeo TOU TÓ x 
xov aiGyvvopévov, X 08 07) stQoexqoy avtó trj» de 
sal «5» Jgógaciv 4 15$ dunxQocOs» ÉKcyev dies ond 


437 


Nov. LXXXIX 8. 9 


cundis filiis occasionem, qui postea nati sunt, legi- 
timi iuris. Quapropter absurdum erat beniguam oc- 
casionem, quam posteri filii invenerunt ex prioribus 
sumentes, eam non etiam prioribus legitimum ius 


5 simul et sine calumnia circa patrum dare successio- 


nes: palam enim est quia iuniores filii ex lege facti 
sunt sui, hoc initium dotalibus praebentibus. Qua- 
propter unum amborum fecimus ordinem et de ce- 
tero calumnias plurimis abstulimus constitutionibus, 


ros. ore uíav «ugoréoo» imomcaus)a vaL», xaliOilud dicentes, ut vel si non habuerit filiog postea 


rds des Gvxogaytías did zÀuovow Gvsilousv dia- 
rb dxsivo qrjaavcss, dg xàv si ur) ztaidostosnassev 
dora Ó arg, sQomqa dd opos Hor Hal, 
xal ovros ov)Óév nvrov yvnciovc He robe ald as. 
rod ysvégOas uév yàg avtq sxaidac dio ry 
icos vv éLovcía» 1s xal rij dsa“ slysv, Gen 
xai yevoudvovs aqsAségO'as, vr» dd «re diaDtcsos ànó- 
dae xi rois ÉKungogDerv yavouévois (paudv d d 
v» mQouejowv cvuloAciev) zapagyoUgav T9» svyé- 
va oU 
l sóvvaro. xci Kr. uũ do dE e vovto goo- 
rid ara ÁoysGpa)w, c si zkQÓ TOv» uo  dxvo- 
ꝓogerro uiv & rate, éxrégOÓr dd urrd «0 οd ov, 
fonds éavrQ yivevas & ys xal voie ztQó avtoU robo 
* 
rasa Àóyoc dQgiOTa vgryoUusvoc và x rije tGw vixtO- 
Mévov xavagtagsoe. GragiaLousvov yàg, *OrsQo» Ósi 


TQ 126 GvÀÀn „ TQ. ro versie  moocáyaiw 

ga. d«avouoD'errGauav, rd ur) tÓv xauóv xijs GvÀ- 
e, dA to rob tOx&TOU Oxoztsig O'as d TÓ vow 30 

mado» gvppápov: cs d ys Gvufaír voiaórac rede 


énivonOiwos magpuuevsiae Osuárow, dv ole lugeralc. 


TOLOUTOV O7t6Q d» GgsAsa On, navreAos 20 


si T56 iu / xai xacrovuxóc dbsvon-25 à nobis 


pater, dotalia tamen exposuerit instrumeuta, etiam 
sic nihilominus suos babeat filios. Ut enim nasce- 
rentur ei filii alii, casus quidam forte potestatem et 
licentiam habuit, sicut etiam natos auferre, affectio- 


rie 15 nis vero probationem quae in prioribus fuit natis 


(hoc est ante dotalia instrumenta) praebentem legi- 
erg ius nihil tale fuit quod auferre omnino po- 
tuerit. 


1 Insuper etiam ex rationabilibus hoc adiectum est 
causis, quia si ante dotalia conceptus quidem est 
filius, natus autem post dotalia, auxiliator sui fit, 
qui etiam prioribus boc facere potuit. Et quaedam 
inventa est ratio regularis optime nar- 
rans de ordine nascentium. Cum enim dubitetur, 
utrum oporteat conceptus an partus respici tempus, 
sancimus ut non tempus conceptus, sed partus in- 
spiciatur propter filiorum utilitatem: si vero conti- 

it tales aliquas excogitare circumstantias casuum, 
in quibus utilius est conceptionis tempus quam par- 
tus tempus, illud valere magis praecipimus quod 


€tspo$ sr. O T6 ov xc4gó6 7raoà vÓ» vov utilius sit nascenti. 
TOx&TOU xQOvov, dxsivov siv u 7 d 
psJa 06 Gvugogartagoc vq) texOévcs j er 

CAPUT IX. 


Kaxsivo uévros xao' iu, vevouoOtvgtas, ipa et 
ras BoóÀorro yvngíav T)» dauroõ xeract6Oas yovv, 
ovx Su, n Óà yaurrije «i6 tà» towvrov nado 
are, v vovs uév caĩòas vzspayamowv, và dd c5c 


Illud tamen & nobis sancitum est, ut si quis vo- 
luerit legitimam suam facere sobolem et non habuerit 
uxorem talium filiorum matrem, aut filios quidem 
valde diligat, mulier autem non sine peccato sit 


copiam dedit legitimorum iuris postea acquirendi: unde absurdum esset bonam occasionem, quam liberi 
postca nali invenerunt a. prioribus acceptam, eandem non prioribus quoque legitimorum ius simul prae - 
slare omnique eos calumnia in patrum successionibus liberare; cum manifestum sit posteriores liberos ex 
lege legitimos esse factos, quae dotale instrumentum vereatur, ipsum vero dotale instrumentum initium 
el causam ea priore consuetudine habuisse. Quapropter unum. utrorumque effecimus ordinem, et calum- 
nias deinceps ortas per plures constitutiones sustulimus, Hs illud diximus patrem etiamsi postea 
liberos non susceperit, at si dotalia instrumenta fecerit, nihilominus si quoque legitimos filios habi- 
lurum esse. Nam ut alii ei nascerentur filii, ad fortunae fere potestatem et arbitrium pertinebat, quem- 
admodum eliam ut nati eriperentur, affectus vero probationem, quae antea natis (dicimus ante dotalia 
l instrumenta) 5 praebuit, nihil erat quod eripere omnino posset. Ac magis etiam iustis 
ex causis illud adiectum est, filium si ante dotalia instrumenta quidem conceptus, post dotalia vero natus 
sit, sibi ipsum auxilio esse, quippe qui iis guogue qui ante eum nati sint. hoc praestare possit. — Atque 
est nobis etiam ratio quaedam instar regulae inventa, quae ea quae ad statum nascentium pertinent optime 
explicat. Cum enim dubitaretur, utrum conceptionis an partus tempus respiciendum essct, sanzimus non 
tempus conceptionis, sed partus esse spectandum propter utilitatem liberorum: quemadmodum si qui forte 
eiusmodi rerum casus excogilentur, in quibus tempus conceptionis utilius sit quam partus tempus, illud 
potius „ quod nato opportunius futurum sit. 

IX. Verum illud quoque a nobis sancitum est, ut si quis legitimam reddere velit subolem suam, 


neque vero uxorem habeat eiusmodi filiorum matrem, sive liberos quidem valde diligat, mulieris autem res 


1 vZs d or õο]/ qui postea nati sunt (i. e. voie voce- 
eo») € | 5 1s apa) vs Gua «s. B' ll ovxogasraov L 
1 vov tO 7tgouxqQov — 9 oixsi0tr1oc] hoc initium do- 
talibus praebentibus c | 8 avro M] avrós Li avro B 
9 Kaxev dx 7$ £ursgocOsv L | 11 Qiaca£sow] nov. XI. 
e. 4. XIX. LXXIV c. 1.2] 12 grcavcos L? | xav L Bs] 
eva á» M | 13 9er cum Serimgero vulg. (Bf) | 16 ve 
om. B | 18 yevouévg» L d 07 B 03 «2» L* | 21 ge- 
rid rr B 4 23 éxaxOy L* | 21 ovaciatjousdvov Me] ora 
ciatouévowv LB! ovacialóusvor (ultimum o in ras.) B! | 
28 yeváasos L| 29 QuvouoOergoauav] dei évouoDe- 
o, B! (QuDscuoDernoausy Zachariae). Constitutio 
non extat | 30 «óv om. LI 31 ec 4 ya) si vero c (33 «7s) 
v5 Li I 34 dwsivov Bí | 35 ovpgeopoxregos libri, corr. 
Serünger | 37 xavacvross Li xavaotijoso L 


1 legitimis V' | 2 erat] est T j| 4 etium del. R* | 
5 dare om. T1 | 7 praesentibus RI I 10 illud] ut illud 7 | 
11 tantum RV | 12 sic] si 7 | 13 quidam 7'vulg.] quidem 
RV | 14 sufferre VT | actionis V! | 15 probatione V* | 
16 heo V | praebente T'| 17 fuerit R? | offerre (aufferre 
V?) omnino V omnino offerre T I 21 super R | ratio- 
nabilibus VT] rationalibus R vuly. | 22 quia si] quasi 
RVT | 23 dotalia auxilia auxiliator V | fit) sit 7“ fuit? 
71 | 24 prioribus] constitutionibus add. T'* 25 inuenta 
V | 26 dubitentur T'* | 27 concepte V* concepti Y 
an om. V!RT E V* 28 leg. sancivimus? | ut] 
itaque ut V | contingerit R | 30 exeogitari vulg. || 
31 oontemptionis E | tempus) est tempus &* | 32 tempus 
del. H* | 33 nasceneeee V! | 36 tantum RV | ut (a corr. 
VJ) nobis sancitum est scr. V? in ras. | 37 legitimas 
suas faoere soboles V | 39 diligit V , 


Nov. LXXXIX 9 


yvrcixós o Gvapdoiyta zQ0s «vro» eim ovOÀ dia- 


A30 
apud eum neque digna sit quolibet legitimo nomine, 


QUIBU8 MODIS NATURALES 


ori fyoito vouíuov vos Óvónavos, xai dià vovro et pro aut moriente muliere aut legitimo iure 
cad curzon xije yvyaixóe lijyour rñje yamerrs] ij . non in matrimonio putanda, aut causa a filiis 


maligne tractata ant ex studio muliere celata aut a 
5filis aut aliter forte ei divitiis &ccedentibus, ne iure 
t legitimorum usum pater et fructum defuncta matre 
tamquam sub potestate filiis constitutis habeat: si 
rere, iva. wi) 4i) yvrcióTOyTi vi YonGw O ii xal quis ergo filios legitimos non habens, sed tantum- 
éxixapmía» tota ocg56 vc u,ẽ̊s ec xapa mode naturales, ipsos quidem legi facere vo- 
uns oοο cav qaidov vol ai vic ov» naidac yvg- 10 uerit, mulierem vero in promptu non babeat omnino, 
sious ovx Éymv , οο d uovov, «vvovs u eie aut babeat quidem non tamen sine peccato, vel si 
acoeijo g BovànO'air, viv yvvaixa d osx d xas- non appareat, aut aliter dotalium instrumentorum 
ne B; pd o u5» avauiorptov ij ov . non babeat facultatem (quid enim si ad sacerdo- 
uévne, N dle zoe cvuBaAc/a ri sv- — tium alter eorum ascendit?), damus ei fiduciam (hoc 
ola ovx Av (€( yag Ovi ztQ0c íageavvr» ategoc 15 quod dudum gessimus) ad legitimum ius fiMos edu- 
avv» àrTjÀSs;), 0ious» avtQ «oornoíay (roco Orso — core naturales, legitimis sieuti praediximus non exi- 
xai Lues go es cer a y»rciOTqra «ove . tentibus, quandam huiusmodi viam. Sicut enim 
daes dyaysiv xoùs 20 Jou, olan xaÓdnso t sunt modi qui servos ad libertatem simul et ad in- 
pev simóvrsG Ovx OvTOw, q re TOLaUtZG dd  genuitatem deducunt et naturae restitunnt, ita si 
Gen yd sic. vQO7t0& robe oíxéras sis dAsuOsoíay v«20 pater non habuerit legitimam prolem et voluerit eos 
aua wal süyévsec» dor e xai Anxodidórree «jj qu- restituere naturae et antiquae ingenuitati, sive ex 
G4, vir ue aiap O rie OUx sUxoQoí, ywcías yo- ingenua ei nascantur, et legitimos de eetero et sub 
vis, Bovàorzo dd abr dzoxcraet)Gas «rj qvos xai testate habere, hoe agat per nostrum 5 
sp &eeDsv svyevsíq, si ys 4 5 ye on enim fuit principio, quande natura he 
voto, xal yvtjdíove r Aoszóv xal vstetovaious &ysuv, 2b sanciobat sola, antequam scriptae proeederent leges, 


giro ovx d ti % r Gwvouxsiv sousloMévyS, ; 
xai toU οαάνναπναενꝓο vm vOv» m«ídow «auovgyouusvov 
xal éfemirnÓse rie yvvauxóe &n 


7LOXQVIETOUÉSTS 3j 
vOv aal o $ dd igwe evnogías avt; cvufdans 


TOUTO rr r d. rustépac à»Tiygapre. , yàp — quaedam differentia naturalis atque legitimi, sed pri- 
dj t9» devi, Ots ij ꝓois voit G»Oooxom duXOscuo- x mis parentibus primi filii, sicut tes praesen- 


Drs. uówn, moi» re yeosvroUe siéqpervsoas vouove, tem diximus legem, ipso processu mati legitimi sunt. 
g» ri Qiagogà vóOov 5 yvocíos, d Ad voie sxec- Et sicut in liberis natura quidem fecit liberos om- 
rose yoveUGi» Oi stQOrto: ads. xaD«mso doyówsvos: 30 nes, bella vero servitutem adinvenerunt, sic etiam 
rod zaQóvros Kpauss vóuov, aua Tf WpoóUe » die nobis natura legitimas protulit soboles, ad con- 
vag. ,t wcl e 6xi vOv» H %,? s uàv cupiscentiam vero facta conversio naturale ius eis 
ꝓbose st8zt0ixs» dAsvOsoovs àmasree, oí sóÀsuos dà — inseruit. Quapropter similibus passionibus exortis 
rin Óovisíay éfevgov, or xd»ravÓa : uiv pósu — convenit coram ex aequalibus inveniri, aliam quidem 
ysnaías eg ex rds yovde, 5 dd eic éniOvulas d- 35 2 prioribus nostris aliam vero & nobis. 

rgonij 10 vdo avraie ztpocavsuátavo. Gre dh 

r stad'Ov Fee dat xai tjv Üspastsíay dx «av 
igo éEev vci, r un aod vOv 5xgó nud» T9» 
1 Kn orm roi . are im 1 Sit igitur licentia patri in praedictis casibus ma- 
vOv siQnuévov O&avoV Vy en an vov sgové- 40 trem in priori schemate relinguenti imperio preces 
eov H % xata/4uzAvovi, Üsncw émiovvas S] 


c. IX (438, 10 ei «46 . ) X. X16$1.2 (439,35 — 440, 11) magna ex parte repetita sunt ex nov. LX XIV c. 1—3 


adversus eum probro non omnino careant, neque eam legittimo nomine ullo dignam existimet, ideoque 
mortua muliere [uxore nimirum] vel legitimo iure per conubiun digna non habita, vel ctiam re a liberis 
improbe tractata et muliere de industria occultata, cum aut per fiios aut aliunde fortasse opes quaedam 
ei o int, ne iure legiti: pater usumfructum praemortua matre tamquam a liberis in potestate 
constitutis habeat: si quis igitur legitimos liberos non habens, sed naturales tantum, eos quidem legitimos 
facere. velit, mulierem autem omnino non habeat, vel habeat quidem sed quae probro non careat vel quae 
non appareat, vel alio modo dotalium instrumentorum faciendorum copiam non habeat (quid enim si alter- 
uter corum ad sacerdotium pervenit?), licentiam ei damus (id quod prius quoque egimus) ad ius legitimorum 
naturales filios, legitimis uti supra diximus non extantibus, per huiusmodi viam ducendi. Sicuti enim 
modi sunt gu $ervi ad libertatem simul et ingenuitatem ducantur atque naturae. reddantur, ita pater 
si quidem legitimae subolis copiam non habeat, illos autem natalibus et antiquae incenuitati restituere 
velt, si modo ex libera ei nati sint, et legitunos in posterum et sub potestate habere, hoc per rescriptum 
nostrum agat. Neque enim in principio, cum natura hominibus sola leges daret, antequam scriptae leges 
inducerentur, differentia erat ulla inter naturalem et legitimum, sed primis parentibus primi überi (quem- 
admodum initio praesentis legis „ simulac 5 sunt, legitimi extiterunt; et quomodo in — i 
hominibus natura quidem omnes fecit liberos, bella autem servitutem protulerunt, ita hic quoque natura 
quidem legitimam produxit subolem, conversio autem ad libidinem naturalium notam iis impressit. Ita- 
ue cum similes affectus facti sint, remedium quoque ex similibus excogitari par erat, alterum a decesso- 
ribus nostris alterum a nobis. Liceat igitur patri in supra dictis casibus matre in priori statu re- 


1 aba» avtZ* 7yeiro] digna sit c | 2 vopuov om. 
L*|3 *«5g6 yvvowos tyov» rije yanexije M. rije yaus- 
rie L muliere g [|| b Ka om. c 16 xai] aut c 7 conc L 
9 na om. g | 10 ei xis ov» Mc] JQaassízopsv sk va L 
11 uh. L | 12 ox xoi] in yis * Mes 8 
15 ésoeavvge L | avsooe Li] 0 L3 | 16 Se 
xaà om. M in loc. 5 litt. | 17 dtes fav] cas. LAXAXIV | 
23 amo0xaractT)Sc. Mc] &xoxavagti;vas M in murg., L i 
24 «t ye) sive (i. e. aive) & 30 »eDucep om. Mi 34 9$ 
av] nobis (i. e. 2zuiv) 1 87 »ei om. 6 


3 causa] eam Vi| a om. RT | 4 retractata E | aut ex) 
et ex Beck | 5 alteri V | ei) ex V | 8 legitimos filios V || 


9 legitimos non habens facere R | uolunt T | 10 im 
promtum VT | habet od 11 tantum R JI peocato ct. 
cato — 14 hoo quod du] scr. E? in ras. 2 versuum | i 
om. V | 12 non habeat a t T* | 14 "ascendet R 
ascenderet V asoendat T'»swig. | fiduciam] licentiam fidu- 
tiam T'* | 15 ad) et V || legimum 71 | duoeze R | 16 na- 
turas, corr. natura V | siout RT | 18 modi sunt V | 
19 restitneee T! resoistunt Ji! | 20 eos om. V [21 na- 
ture restituere V | 24 omnibus AV | 26 natalis V 

28 nati om. V | 30 adinuerunt V! | 31 protulit om. Rü 

32 factam RI I conuerseatio T! | naturales RI A V 

34 ex qualibus inuenti T ex equalibet oonueniri V [ alia 
RI $35 alia Ri 


EFFICIUNTUR 8UI 439 Nov. LXXXIX 9—11 


B«siàsíq vovro Aéyovsav, e; Bovlsra, rebt vóOuve offerre hoc declarantes, quia vult naturales suos 
avrov aĩdas azxoxeracti)res T] h wal vj dvo —Ílios restituere maturae et antiquae ingenuitati et 
Dev svysvsq v8 xai yvncióTyti, Gre vxsLovcíove uri legitimo, ut sub potestate eius consistant nihil 
«vr xaJscráva, xd «dv vouí(uev maidov j«- a legitimis filiis differentes; quo facto ex hoc filios 
Adrrowtus: wal tovtov yeeopévov i dere voc b frui huiusmedi adiutorio. Uno namque hoc modo 
zaidas &ztolavey rie rosavTQS BonJsíae. avi yd d omnes huiusmodi naturae digressiones et opiniones 
TOUTQ TQ tQÓsw9 nacac yàg vosavras rj gicsos iw- in his qui legitimos non habent filios curamus, sic 
gat xe xal éiyotac dni tov vou(uove ovx éyovrov — brevi solacio tantam impetum naturae corrigentes. 
saidae Degazsvcousv, evro GvrióMqQ Gvupayéq ro- 

avtQv Oo émavogOoUuevos QvOscs. t0 


CAPUT X. 


El uro 0 uóvow qucuuóv. naíidov savio Ju Si vero is qui solummodo naturalium filiorum est 
tuae ruxngae wapierdgsS Ovx ioyvgMS TOUTO zQüzcs, pater per quosdam fortuitos casus non valuerit hoc 
valsvra»v d dt tavoG r ſupoo d signuévov Je- agere, moriens autem sub quodam praedictorum ca- 
a, ygawss du 4 rid Bovíóusvos avtQ yrncíovs suum scripserit testamentum, volens sibi legitimos 
slvai robe ztaidac Óia0O yove, xaà tovtov Qidous» avro 15 esse filios successores, et in hoc damus ei fiduciam: 
zapgnaíav: Ósouévo» uévro: xal ovto vOv nao» supplicantibus tamen etiam sic filis post mortem 
pea r „rod xtr, xal rovro Óidacxóvrov patris, et hoc docentibus et ostendentibus patris testa- 
xai Ónuxvvóvraw t vov merQóc OuaÓDvxaeé, xal xAg- menta, et heredibus existentibus secundum legem, 
gevopovsrev xarà ro vouov' xal vovto Ócgo» d;4- hocque donum habeant peto et principis, idem est 
ToGgav maroós vs xai Bacils(es, vavtóv de dor si- 20 dicere naturae simul et legis. 

"siv guGSON v xc vÓLOV. 


CAPUT XI. 


KaOólov dà dg! anxdvrov và» Óià «àv» lumpe- Generaliter autem in omnibus qui per praedictos 
e siogmávov cgósxev 33 eis yv7giórgra modos deducuntur ad legitimum ius tunc haec vo- 
ro ro vavva xgarsi» BovAousQu, v xai oí te lumus obtinere, dum et filii hoc ratum habuerint. 
roi ros GT4Qyou». si yàg Ass» ra VrsLovciórgrac 25 Nam si solvere jus potestatis invitis filiis non per- 
dxórtow vow zaíde» ovx des dor vois xa- missum est patribus, multo magis sub potestate 
Todgs, 7t0ÀAQ uüllov r sié vxsbovgiózgra qéosev redigere invitum filium et nolentem, sive per obla- 
nora tà» mGida xal uw Boviónsvov, sits d rie — tionem ad curiam sive per instrumentorum celebra- 
sie go déxidóganS sva dd X36 rhei vpowxov tionem sive per aliam quamlibet machinationem, tam- 
oun BHO a Oje se sies d. érdpas olacürnets r 30 quam sortem metuentem paternam, iustum non est 
xarys, ĩohe xai rog» daediora crear, ov Óixeuov neque imperii et legislationis ponimus proprium. 
ovdà BassAsíac «a xal vouodOacías víOsusp (dior. 

1 dà nÀsióvov óvroy tav z«idov oí uiv fAwto 1 Si vero plurimis existentibus filiis alii quidem 
oí dà ze«garrrscuwro, rovs élousvovwc yivegÓas . eligant alii respuant, hi qui volunt legitimi fleri, 
eíovs, và d 4 «3j voU'síq usvóvrow. xai ravra 35 aliis in jure naturali manentibus. Et haec dicimus 
geusv ovdsva và» iuxooeOuae g. dvauovyrtss — nullum priorum legitimorum perimentes modum, sed 
rr, d wai voU1ov mgocviOévres rois d hunc adicientes aliis in quibus illos acciperé non 
ép' ov éxsivov; Af ovx Krvw. Aus yàg yrncíov — licet. Omnino enim legitimis existentibus, deinde 


licia imperatori preces offerre, quae hoc dicant velle se naturales suos liberos natalibus et pristinae in- 
genuitati et legitimorum iuri resütuere, ut sub potestate sua sint neve quicquam a legitimis liberis differant: 
et hoc facto liberi dehinc tali auxilio fruantur. Uno enim hoc modo omnes eiusmodi naturae lapsus et 
inventiones in sis qui legitimos liberos non habent sanabimus, cum (am eaigwo subsidio (lantum impetum 
naturae corrigamus. 

X. Si vero pater naturalium tantum liberorum propter fortuitas quasdam necessitates hoc fa- 
cere non valeat, moriens autem de uno cx casibus supra dictis testamentum fecerit, volens liberos sibi 
legitimos esse successores, huius quoque rei licentiam ei damus: ut tamen sic quoque liberi post mortem 
petris supplicent et hoc doceant et pairis testamentum ostendant, et heredes existant. secundum legem, 
atque hoc donum habeant et patris et tmperatoris, vel quod idem est et naturae et legis. 

XI. Omnino aulem in omnibus qui per supra dictos modos ad ius legitimorum adducuntur. tum 
demum haec valere volumus, ubi liberi ea rata habeant. | Nam si potestatem solvere. invitis liberis 
non est permissum patribus, multo magis filium insitum et nolentem sub potestatem redigere, sive per ob- 
lationem in curiam sive per confectionem dotalium instrumentorum sive per alium „„ modum, 
cum forie etiam paternam condicionem metuat, neque iustum neque imperatoris aut legislationis proprium 
l ducimus. $i vero plures sint liberi et eorum alii volueriut ali. recusaverint, i qui voluerint legi- 
timi Kant, cum ceteri in naturalium. condicione maneant. Aigqus haec dicimus. nullum ex prioribus legi 
timis modis lollenles, immo hunc addentes reliquis, ubi illos adhibere non licet. | Utique enim si legitimi 


2 avrov ML | leg. dztouava0t?Sos (cf. c et 373, 19)? || | fiduciam (fidutiam del. T3) N FT licentiam et fiducium R 
9 Japaxevousv 313, 19 4 14 avrq (aur L!) Lc) ovros | vulg. | 16 supplicstionibus 71 tantum R | etiam sio — 
M (cj. 313, 25) | 15 r, L* | 17 nerd 1n» vov x«- | 19 principis id ser. E? in ras. 2 versuum | sio om. V | 
tgós valevrz» L| 19 , vóv vopov om. LI 20 6] | 17 haee A(*)] *dieentibus libri m V! | testamen- 
ee L | 25 ovégysiev. L 29 sspouuporv om. c| 34 *xa- | tum vulg. | 19 hocque] hoo VT' | habent V idem est 
3 (zagaítes.» «0. L') ML | yevéc2a, L ! dioere] idem dioere est V! id est dieere RT' J 22 qui] 

von, om. L | dvcigovrtss] gapudy av«eigovusv LI | quibus VI!R*, o R! [| per om. R | 23 hao V 1 25 si 
om. T'! | 26 sub potestate N Vi potestate sub (sub del. V*) 
V* sub tem T eulg. | 29 sive per aliam quam- 

1 hoe] haee R, om. T1 | filios suos T | 3 iure V | libet machinationem om. V | 30 fortem R 31 legislato- 
imo Te | 4 ex) et ez R | 5 uno RI uns R!V vulg. | ris V | 34 eligunt V | respitiant T! I hii RVT | feri 
unam R= 7 | 7 habeant R | 8 impeoum F | 11 bis | (fllii & ) RT] flant gíoss. s. v. T5, fieri, fiant V vulg. | 
VR! TI | naturalium solummodo 7 | 12 haec R | 13 mo- 35 haeo RT] hoo V vulg. | 36 propriorum NI sed AT] 
riens is autem V*( 15 in om. T! | *fiduciam] licentiam | et V | 38 enim] cum Rl, om. 7'* 


Nov. LXXXIX 11. 12 


vaóvrowv, sita vóOwv éreysrouéverv 3) xgoysvoudvav 
ovx àv 9 yrnciórZS a- mooersOs(n, sl ur) násros 
5$ did rje Bovine 9y did vow» ijurreπ dòtœrd S, 
ans rd r vr ονπ H ινiο zona ro 

toónov. TOv» d rijs vlodecias c, 06 I ad- 
Áas vναν x» nQO 7 uv» avroxpatóQo» éxi rv vóO'ev 
vouicO'sie ovx d, daozxov avgóvrsS$ xarà Ti 
15s æar eh Qiavabsos Ovyausv nal ic, xd si- 
erras, éxBaAlousv, ézsiÓr, Gmgpogírns dag Bos doxó- 
qa0:0& xal ovx vw ai TtQ8mO» tà xaÀO 
dd sie ro ο,j xavdysuv. Gers TOUTO ius vo- 
uod etHhüᷓai r xal gavsgüy ysvouivow Ov νοοννðV¾]˙ 
re eic coder r xai jet rra nher, 
odd d svpgouev nsQl T$ dlaòoxie ; 


yrnota Ósi wai các n abroĩe yivsaD'as Oiadoyds. 


440 


QUIBUS MODIS NATURALES 


naturalibus provenientibus nequaquam ius lezitimo- 
rum eis adicitur, nisi omnino aut curiam aut 
per nostras constitutiones, quae dotalium instrumen- 
torum introduxerunt modum. 


52 Adoptionis autem modum, qui fuit olim quibus- 


dam ante nos imperatoribus super naturalibus pu- 
tatus non inprobus, invenientes secundum paternae 
constitutionis virtutem et nos, sicuti dictum est, ex- 
cludimus, quoniam castitaten non perfecte consi- 


€ éxBaBÁnusvaiO0 deravit, et non erit decens ut quae bene exclusa 


sunt in rempublicam rursus introducantur. Qus- 
propter his & nobis sancitis atque manifestatis, quo 
conveniat modo ad civitatem romanam legitimorum- 


rijs ain vOv» rt ο que ius transire, nihil de successione super talibus 
vov ler,? ais yàg in 10v Aoutv vOv» dv) 15 est dicendum: nam sicut in ceteris ab initi 1 


initio legiti- 
mis oportet et in eis fleri successiones. 


CAPUT XII. 


4diaxsxQuuévory ro TOv 18 ,, jd 
TO» r u&yvaytoO» vóoOo» TüxréiO» jdn xal và Aν%ν 
ro r avrove OiadoyOv. Baller. ud. ovv xci 


Disceretis igitur et bis qui facti sunt legitimi et 
his qui manserunt naturales ordinandum est iam 
etiam de successionibus eorum. Valenti siquidem et 


BaAevtisiapg xal Doavia»sq oie rij Osías Anteos 20 Valentiniano et Gratiano divae memoriae primis pla- 


spotois éd »JgozevcacOaní t& eds robe 
vd d o xalà ei uév six tQ TOv vóOo nati yynaía 
yov, unóvns ovyxías avrove rGiocav, xai rντi8 usvà 


, 


cuit humanum M agere circa naturales: et ei 
quidem sit naturalium patri legitima soboles, una 
uncia eos dignos esse fecerunt, et hac cum sua 


rije avTOv» se, or ÓcosigcÓa: ovrs dx tsÀev- matre, non donari neque ex ultima dari voluntate 


vaías Qidóvas BovAroscs zxsooutéoo ̈ . 
si sis a Ar riae ud» ovx slay vo, c d xai 
un (aͤnladi roĩe ovx & yvncín» yaustyv' tOov- 
rose yag 07) xal uóvois Reli. xe „ 
rd E,, Fi uóvOv yaQi5ouevos. 
ysuaíov ovx ales yovsis, : 
Troter, uéxys tQ (ov xavaAiuzávtusy avcoic 7 q- 
gsicOas Gvvexogr n, xal vovrov età xije unte, 
xal sí xaO" otovórxots voórov Ad, vi, ais rohr 
Gvvasgsia Das xal ads, vou nÁsíovos émi vove dw 
TOU v ] 

Qoaíov ro zxoscfvtéoov naiüse si wal ov res, évo- 
l1 uoOérncavy. vjusié toívo», sí xai zQu» guiap- 


" ^ 


Ll 


xo res 25 ulterius aliquid permittentes, si vero filii quidem non 


sint na es, concubina vero solummodo his qui 
non habent utique coniugem (hoc etenim tantum 
concubinam babentibus est conscriptum) mediam 


si uévto. zaíóny — unciam solam donantes. Si vero filiorum legitimorum 
odd xatéga i utzvéga 30non sint parentes et neque patrem et matrem ha- 


beant, usque ad tres uncias relinquere eis aut do- 
nare permissi sunt, et haec cum matre, et si quo- 
libet modo acceperint aliquid, in hoc reputari so- 
lummodo, quod autem plus est ad eos qui vocantur 


xaAovuévovs ióvtO$, tovto OztQ xai oí Ge 35 ex lege venire, hoc quod Theodosii senioris fili 


licet non perfecte sanciverunt, 
1 Nos igtur etsi prius humana usi lege pro tribus 


praesto sint el naturales postea sive antea nali sint, ius legitimorum tis non impertictur, nisi omnino aut 


pe curiam aut per constilutiunes nostras, quae modum 


talium instrumentorum introduxerunt. 


Adoptionis vero modum, gui olim nonnullis eorum qui ante nos fuerunt imperatorum in naturalibus 


filiis non indignus iudicatus est, cum absurdum esse intellezxerimus. secundum paternae constitutionis vim 
nos quoque, sicuti dictum est, explodimus, quoniam castitatem accurate sectata est neque decet ea quae 
recte explosa sunt rursus in rempublicam revocare. [taque his a nobis sancitis ac declaratis, quo modo 
deceat ad civitatem et ius legitimorum transire, nihil inventmus quod de successione in his talibus dicen- 
dum sit; nam sicul in reliquis qui primitus legitimi sunt, ila in illis quoque successiones fieri oportet. 
XII. Discrelis igitur iis qui facti sunt legitimi et gui manserunt naturales, iam etiam quae ad suc- 
cessiones eorum pertinent ordinanda sunt. Alque. Valenti et Valentiniano et Gratiano divae memoriae 
primis placuit humanius consulere in naturales: qui si naturalium patri legitima suboles sit, eos sola 
uncia dignos habuerunt eaque una cum matre ipsorum, neque donare ncque em ultima voluntale dare iis 
ultra quicquam permitieutes; si vero naturales liberi non adsint. sed sola concubina liis scilicet qui legi- 
timam uxorem non habent: nam his quidem solis concubinam habere concessum est), dimidiam tantum 
unciam largiti. Quodsi liberorum legitimorum parentes non sint, ac ne patrem quidem aut matrem Ra- 
beant, ad ires usque uncias relinquere vel donare iis idque una cum matre permissum est, et si quid quo- 
cumque modo acceperint, ad hunc modum redigere solum: ut quod excedit ad eos qui ex lege vocantur 


1 perveniat, id quod etiam Theodosii prioris fili quamvis non perfecte sanzerunt. 


Nos igitur, etsi 


1 énuysvopsvcv 313,36, dniysvoudyov j om. C | 2 sí 
ex & add. Haloander (cf. p. 373, 38), om. ML | 7 dxono- 
om. € || 8 «7$ z«tooas Qiavafsos] Cod. 5, 27, 1 | 9 & 
Bà (cf. 374, 1)) ovx dxgiBas Lie | 10 Ta] va «à L* | 
11 xaxàyos, L' xarzáyosvro L 13 odr oivita- 
tem romanam c | 14 ovOd» svoousv del. Li, svQouav 
om. s | 16 ys»écD'as L || 11 yvngíiov yevousvov L | 
19 diadógov L | Be e et 20 falle r ,v L 
20 D'oaviava Le] tgaiava) M. Cod. Theod. 4, 6,4 || 21 c- 
ayDouwzsvoaé 1« (re pr.) L | 23 9&(vos L | 24 abr 
Huloander] éavri»v ML | *ovdà — ovóà ML I 26 ei] 
oí Le zaAax; L. et ita fere constanter || 27 «ovcois) 
hoo € | 28 £xes»] habentibus s || ézerévQaztras] est con- 
soriptum (i. e. énsyéygaztvas) e | 30 2] et € | 32 avve- 
xoer;9ncav Lg | vovvov Zachariae) vovvoss M L (haec c) 
robxo cum Haloandro vulg. | 35 xai om. e | Osodocíov 
ToU zpecBvrégov ve] Cod. 5, 31,2 | 36 si) j Li 
37 ei] 5; I. 


1 peruenientibus R FT. I eius RI | 2 aditiatur V | 
3 instrumentorum om. RI | 5 quae RI | 7 inprobe V in- 
probet T" | invenientes] absurdum invenientes Beck | 
8 seruitutem RI | 9 castitetem 7 | 10 erat R | 11 quae- 
propter RI | 12 sancitis) sancoita sunt RI | manifestis 
VR! | quod V: | 13 legitimorumquae Ri legitimorum 
quoniam V! | 16 et RV) etiam T' vulg. | 17 Discretis cet.] 
iscretis — 19 sucoessioni| scr. V? in ras. 2 versuum | facti) 
sanociti 7* | legitimis qui manserint natales V(*) | 19 vo- 
lenti V | 26 sunt V | concubinse libri, corr. Beck | 
27 ooniungere RI | hoo etenim RV] hoc (del. 7 et 
hoc enim T I 29 legitimorum filiorum RT | 30 sint R 
vulg.] sunt VT | et neque] et om. V | babent V | 32 et 
si] si Ri, et hoo (del. hoo) si R. quaelibet RI I 33 ae- 


- eeperit V | reputati V 35 füliis R I 37 etsi] et V | usi] 


nisi V, del. V*, om. R. 


EFFICIUNTUR SUI 


Üpono xencdpsvos vouq dvri vov vpiovystov v A 
ovyxiov. avtoic, cal, yvgciav oUx vnóvrov, xatà 
ty» rh zacéQo» quota» OsÜoxausv, dA viy 
ix 1àv re avuflsBnuóvo» và ngdypata vsistóve- 
gov re di xal giulavOQuzót 
zapóvta tíÜsusv vóuov. ro yovv Touvta xal 
ngotegov auagtyDévta xai) Ani r jure p e 
1 „ ννꝭ a v0pO'oaao % dAε,õiMu¹ν, xal agsfaíac ay- 
Joozove azxaAÀaTrousv. rd yàp ovx Kxortsc adeiav 
doo BovÀovras vois Zar 
mail» émiA£yovvas q den ávÓgae xai ygdqovse xÀz- 
Qovouovs, dg re aztoxazaGTiGas H πνν,JG»᷑v, o DÀ 7) 
avródev &ceflovos xal nagafaivovo: và BeflovAsvutva 
rote ygewagisv, jj 10 yo zx&vtwv dAagpótavov int 


441 


Nov. LXXXIX 12 


unciis sex upcias eis, filiis legitimis non extantibus, 
pe patrum munificentiam dedimus, sed tamen ex 

is quae subinde proveniunt causas perfectius simul 
clementiusque considerantes praesentem ponimus le- 


OxsnvÓusvos vÓóv S gem: plurima utique sunt et prius commissa et in 


nostris temporibus delinquuntur, quae correctione 
diguamur et ideo ab impietate homines liberamus. 
Quidam enim non habentes licentiam quantum vo- 
lunt suis naturalibus filiis relinquendi, eligunt quasi 


dixoie xatalAauzavtur 10 viros et scribunt heredes, quatenus restituant filiis; 


at illi aut ex hoc impie agunt et praevaricantur vo- 
luntatem scribentium, aut quod omnium levissimum 
putant peierant: et tacemus ea quae tradita sunt ex 
memoria nobis in personis gloriosis talia delinquen- 


xo xal giycuav «à „„ nag xijs u 15 tibus priscis temporibus. 


uns iu en TtQ0e0 7E 00V q o F duagróvtov év coi6 


ſumeoo de yoóvows ro. L uj vovv» uéyos 2 Ne igitur semper tale fieri delictum sinamus, nec 


narros TO.0UTO yeyéOO cA nxÀnuusigua OvyxoQoOptv, 


quod agere licet in extraneis et ignotis hoc in pro- 


undd & noéávru» ÉEscrae dmi Fer xal nnÓauóOsv — priis naturalibus filiis homines agere prohibeamus, 
yvoQgiuow vovvo dni r éaviàv guaixov  naí(dcv 20 propterea praesenti lege sancimus, ut siquidem quis- 


roùs dy o οο ztQáttsiy xoAvayusv, Quà tovto O 
done tQ xagóvts vue, mets si u? Tic Ho zzaidas 
vou4uov$, nu; OvvacóOa: [rois magi xal 1f ToVtOw 
putei] zegastépo uíaüs xaiaduundysuy ovyxiae 7 d- 
oel TOi$ qvGOixoie zw040iw „ 1j 55 

yd xvg«ov 176 Luar good e jyoα¹να Qiaxatsos), dd 
xai a r deo inεE,Lůù⁰juοννν QoUvas ͤæ n olovqitoxe 
redn. vovrO TO» mzaíÀov yívsgÜas tÀw ywnaiow. 
xd» si meiòes dà ob slev, xaÁAaxs 0à uóvn, vavtr rd 


5 vr ,d 5 ÓogsiaD'as Gvyyooov- 90 


.utv. E uévtos ald as o txol Gíovs 7) r 
tov a»ioytowv, ole aváyxn vóuov uataAquávssy A 
coe ric oixs(as stsQuovaías qmtQoerxss robe q tar 
vors, dd, Soo) xc) sie rds did Oνννι,,j² yodgtuw 


piam babuerit filios legitimos, non possit filiis eo- 
rumque matri ultra unam relinquere unciam aut do- 
nare naturalibus aut concubinae (hoc enim proprium 
prioris iudicamus esse constitutionis), sed etiam si 


x; (rovro 2b quid amplius dare temptaverit n modo, hoc 


liorum eri 5 et vel si filii non sint, con- 
cubina vero solummodo, huic mediam unciam relin- 
qui aut donari concedimus. 


8 Si vero filios non habuerit quispiam legitimos 
&ut quemquam ascendentium, quibus necessitas est 
legis relinquere partem propriae substantiae compe- 
tentem, testatori licentia sit etiam in duodecim un- 


robe gvoixoUe ztaidas xÀngovónove, xai d sic 35 cias scribere filios naturales heredes, et dividere 


avrov x Óv dv BovÀowraa vQómov và nQaypaa, 
xai ij K dh jð/ asas j stooyapsoías rj xava. “ 
ne y xai aan Fregov . TQÓTOV VOMAUOV 
rds dur eis éxsívove usraysuw ovciae. ovro ydo 


c. X 


inter eo8 quocumque voluerint modo res, et per do- 
nationes aut simplices aut antenuptiales aut per do- 
tes aut per alium quemlibet modum legitimum suas 
in illos substantias transponere. Sic enim nequa- 


c. XI 32 — c. XIII excerpta et decurtata habet B. X 15, 2 p. 419 Zach. ex B 32, 2, 4. ö 


Ecloga ad Prochiron mutata 28, 10. 11). 


2—6 summa extat in Appendice Eelogae 4 p. 186 Zach. e» Anon. Bodleian. 11 p. 214 Zach. (inde in 


super humana lege wsi pro tribus unciis se uncias iis, si fili legitimi non extent, secundum patrum 
liberalitatem dedimus, at nunc ex tis quae deinceps acciderunt rebus perfectius simul et humanius conside- 
ralis praesentem legem ferimus. | Certe multa eiusmodi quae et prius sunt commissa et nostris temporibus 
delinq uum ur correctione di. et ab impietate homines liberumus.  .Nonnulli enim cum licentiam non 
habeant liberis suis naturalibus tum velint relinquendi, eligunt scilicet viros eosque heredes ea co«dicione 
scribunt, ut (beris restituant; illi vero aut protinus impie agunt et voluntatem eorum qui scripserunt trans- 
pe aut quod quidem omnium levissimum est peierant: ac tacemus ea quae memoria nobis prodita 
sunt de personis illustribus quae talia temporibus praecedentibus commiserunt. — Ne igitur per omne 
us eiusmodi delictum committi lamur, neve quod in extraneis et neutiquam notis agere licet, id in 
propriis überis naturalibus homines agere prohibeamus, propterea praesenti. lege sancimus, ut siquidem 
wis legitimos liberos habeat, [liberis eorumque matri] ultra unam unciam relinquere. vel donare naturali- 
Lus überis vel concubinae non possit (hoc enim ex priori constitutione ratum habemus), sed etiam si 
id amplius „„ modo temptaverit, hoc liberorum fiat legitimorum. Quodsi liberi non ad- 
sint, sed concubina sola, huic dimidiam unciam relinqui vel donari permittimus. Si vero non 
habeat filies legitimos aut ali ascendentiun, quibus ex legis necessitate partem suorum 
reünquere testatores oportet, liceat etiam in duodecim uncias naturales liberos heredes scribere, resque 
inter cos quocumque modo volun dividere, et vel per donationes simplices vel anenuptiales vel per dotes 
vel etiam alio quocumque modo legitimo substantias suas. ad eos transferre. Ita enim non amplius 


1 »óuq) Cod. 5, 27, 8 l 2 osx L| 3 aAÀ' od» viv L 
sed tamen c1 5 gidayD'ootóvspo: L! || 6 xosavva om. | 
8 nÀguusdovueva 0oOo0sos Aα,iu xai) delinquun- 
tur, et ideo c 12 oí 93 j (cf: el of dà o M oc 02 L 
13 acsfove: — 14 éniopxovGos om. L| 18 evyzopovuasv 
ML, corr. Scrimger | 19 4503] om. Li, xaà L*| 21 xo- 
Avousy ML! | 23 «oic ate xai vj) vovrov ns a 
Zachariaeo in suspicionem recte vocata aeclusi | 29 si] 
oí M | 30 Jopovees Li 31 Axe LB* habuerit quis- 
piam (i.e. &yos 146?) € | 32 dvayxg) necessitas est (i. e. 
&vdysr) e || uóvov L' | 33 zorzxs) competentem (i. e. 
"9097xov) c | tovc d .us L testatori (i. e. 2 
QGaciDsuéso?) e 37 xai 9) om. c | dude 
Lc | 38 xal M] om. L I 39 davrds L. 

III. 


dax lde 


2 tantum FRI I 4 clementius R! et olementius R 
b plurime RT I oommissas RI commisse TI 7 libera- 
uimus AK*| 10 heredes] quasi heredes RT I filios 7 
11 at om. R aut] autem aut Ha. om. V | 13 perierant 
T!V? praeerant Ri | 17 nec VT] nequod E (neque 
vulg.) | 20 ut om. E | 24 iudicauimus VT' | constitutiones 
T* | 26 fieri T] om. RV | uel R vulg.] et uel VT | 
sunt T'| conoubinas 7 | 27 vero om. 71 | 32 quem- 
piam V quequam 71 | 33 patrem 71 | 34 testatoris 
RI in duodecim) undecim T J 36 uoluerit R vulg. 
37 aut per simplices V || 38 per quamlibet alium y 
suos in illo 7 


56 


Nov. LXXXIX 12 


o deijcoꝰraν two noós doésfsay fj toc émiop- 
xia» éroiuoy, dd abróDev rij aur xaDagos 
0ia9'0ovai yvoprv. si dà Kyouiv vivae TOv dsióvtow, 
v vópiuoy xarcAusavéroOSay are uoipup, fjv o 
vouos xal zusic értGapey, rd dd lotenò- &xav sic roòe 
qvsixovse ztaidae dd ala ixeroas zaoanzéumtuv. xci 
red ra gauev ind vOv éyygágois j vou go hq 
4 ov éxoriDsuévo» 15» davtov yyvopuygy. E uéy- 
ro TsÀsvTZOSié rie yvrGÍae avTQ muvrtÀne xovije o 
vnovbone, aid - gaudv d 
Jia dozjje, ovdi vouiuov yapustze, era vslevrijoes us) 
dad eue tqv ovGíav, xal apixorto Gvyyévsia ru⸗ 
x0 9) xai éAevOsQwtrüe ico€ tjv Óiaxaroyyv xaca- 
Gsíov r xal émavattuvouevos, ; xal r ur 
vapusioy (od yàp deju ro 
f), sim d abr xavà vóv olxov Ie meu ev. 
deo t8 yvy) dv noÀlaxge ox5üuata ouvον οοννm, xai 
vaides dE abrje (rois yàg rohõ⏑mu o MÓvoic r, - 
uod eroHh⁰fν, A navrsÀdse avaugicBrrmóc dava 1 
re T6 1 
arœiò h éxsics yov; xal vgogr) did one abroĩe xai 
dd ad t rπ 0 T yovéo» cveÁevtovtoyv Óvo Tie a- 
reine ovgías Kysw oje, Gua fj uxtoi lic 
pévas, 0g0«sp av slsy oi maiüsc, τν dvos naidóe 
(ngós) dvaloy(av xal t5» hure Aaufávuw. 
ra qauev, ei uq „ ouονuꝑnwi xal Nai 
dE dxsívns Éyow, 7) xal zQoaxsADQovane rte maAÀaxÜ)s 
Sad rh tTuxOv 9 xoQugpuQ o ad, avtgQ xarà v 
olxiap slav. vóTs yao dione» avtoic x a dia- 
D «ov góc xò Oiovyxioy. xAnaiv. 
Tà rijs ÉniÜvulas avtQ yévovco xai d⁰νοα dx d 
inis 77 7tQoTéQq maÁAaxds, xai n ο,ẽj Eo. 
yvvaixQ» stopvevousvov (ovro yàg sint» xáAAv»), 
«al G avtov maionow)usvos cvsÀsvtzosu é ro 


442 


QUIBUS MODIS NATURALES 


uam egebunt quibusdam ad impietatem aut per- 
jurium praeparatis, sed ex ipso suam disponent pure 
sententiam. Si vero habuerint hi quos praediximus 
aliquos ascendentium, legitimam eis relinquant partem, 


b quam lex et nos constituimus, reliquam vero totam 


in naturales filios habeant relinquendi licentiam. Et 
hoc dicimus super his qui in scriptis et legitimis vo- 
4 luntatibus disponunt suam sententiam. Si quis 
autem defunctus fuerit legitima ei omnino sobole 


óvov 1 tne ópsbne 10 non extante, filiorum dicimus aut nepotum vel dein- 


ceps successionis, neque legitima coniuge, deinde 
moriatur non disponens de substantia, et veniat co- 
gnatio forsan aut etiam manumissor utpote bono- 
rum possessionem movens et insurgens, aut etiam 


& éni vovtq 0-15 nostrum aerarium (nam nec illi quantum ad hoc 


B sit autem ei donec vixerit libera mulier 
schemate concubinae sociata, et filii ex ea (tali- 
bus enim solummodo haec sancimus, ubi omnino in- 
dubitatus est et concubinae in domo affectus et 


7€ xarà TOv olxopy oxco«s $7 «s vow» 20 flliorum ibidem proles et alimentum): damus eis et 


intestatis parentibus defunctis duas paternae sub- 
stantiae uncias habere cum matre partiendas, quanti- 
cumque fuerint filii, ut unius filii portionem et mater 
accipiat. Et haec dicimus, si uni concubinae so- 


xal25 cietur et filios ex illa habeat, aut etiam praedece- 


dente concubina, inorte forsan aut separatione, filii 
ei domi sint. Tune enim damus eis ab intestato ad 
duarum unciarum vocationem. 


E d Vari rds 305 81 vero effusa concupiscentia ei fuerit et alias 


super alas introduxerit priori concubinas, et multi- 
tudinem habuerit mulierum fornicantium (sic enim 
dicere melius est), e: ex eis filios habens moriatur 
multas simu! deserens concubinas, odibilis quidem 


quod xataAutO» xaÀÀaxás, uacrgtóe uiv d xowvtoc, 30 est iste talis, procul autem hac lege modis omnibus 
r dd vo) vónov xaJazaL ustà vOv vov vro» cum talibus filiis et concubinis excludatur. Sicut 
racd hy xal maAAaxow dzxsÁavyécOo. ν yàp sí enim si quis legitimae copulatur uxori, alias super- 
Ti vouínq Gvyoixoim yvyaixé, das Émeicayssy ovx — inducere non poterit matrinonio consistente et ex 
dv QUvarivo 10) GvvoixsO(ov Gvvsc totos xai e avvov — his lcgitimos procreare, ita neque post agnitam quo 
voutums staidoztowicDa., ovrosc ovÀà α,jḿr trjv yvo- 40 


& 4. 5 paucis mutatis repetitae sunt ex nov. XVIII c. 5 (131,14 — 132, 16). 


egebunt quibusdam ad impietatem vel ad periurium paratis, sed protinus suam ipsi voluntatem pure prace- 
cipient. Si quos autem ascendentium habeant, legitimam iis partem relinguant, quam lex: et uos constitui- 
mus; reliquum vero omne ad liberos naturales transmittendi licentiam habeant. Atque haec de üs dicimus, 
4 qui scriptis ct legitimis testamentis voluntatem suam mandent. Si quis vero defunctus sit legitima 
subole omnino nulla relicta, liberis dicimus aut nepotibus aut reliqua deinceps successione, neque legitima 
coniuge, isque non testatus de substantia sua decesserit, ac veniant cognati fortasse vel forte etiam manw- 
wissor qui bonorum possessionem agitet. atque intendat, vel etiam nostrum aerarium. (nam ne illi quidem 

uantum ad hanc rem parcimus), ille vero domi dum vivebat et liberam mulierem concubinae habla. sibi 
tsunctam et liberos ex ea habuerit. (talibus enim solis haec sancimus, ubi nulla omnino dubitatio est ncque 
de concubina in domo habita neque de liberis ibidem et procreatis et educatis): concedimus dis, ut cttam 
intestatis parentibus defunctis duas uncias paternae substantiae cum matre dividendas habeant, quot- 
cumque fuerint liberi, iia ut pro rata unius filii mater guoque accipiat. Aique haec dicimus, si una con- 
culina usus sil et ex ca liberos susceperit, vel etiam si cum prius discesserit. concubina. morte puta aut 
separatione, liberi eius domi sint. Tunc enim concedimus illis, ut ab intesiato in duas uncias vocentur. 
6 Quodsi effusa libido eius fuerit et alias super alias post primam concubinas adsciverit, et multitudinem 
habeat mulierum scortantium (ita enim dicere praestat), liberisque ex illis procreatis decesserit multis 
simul concubinis relictis, et odio dignus est talis homo ct procul a lege protinus una cum ciusmodi überis 
et concubinis depellendus. | Quemadmodum enim si quis. legitima utitur. uxore, alias insuper adsciscere 
dum constat matrimonium et ex tis legitime liberos procreare nequit, ita ne post concubinam quidem quem- 


3 si dà Koser] si vero habuerint hi quos praedixi- 1 quibus V (.i- aliquibus s. v. V?) | per uirum R 
mus c | 4 avroie xataAunavezocas = (c) | 1 2 sed om. RI, sed et V^ | disponant V | purem T'* pu- 
i in litura L| 6 zaganéuztv data dxérocay H. | ram R | 3 vero] uero non Zt! | hii R? in FTI, om. R* ^ 
1 tavta] hoo 6 || 10 éxyóvov L | 11 *vsAsvrroo. ML 4 relinquatur Ri | 5 totum V | 6 habent V | 7 baeo 
15 vovrov L (cf. ad 121, 20) || pesQópevos L' | 16 xavà | vulg. | uoluptatibus 3 leg. deponunt? | 9 sobole om- 
vóv olæo om. c | 19 àvaugirgvos L [21 zaidov) vó- | nino T [10 exhistante Ri existente N | 12 de sua sub- 
Sw» 131,25 | 24 onócoesg 131,28 | 25 avaloyías] | stantia T' de substantia sua vulg. | 14 possessionum T'! 
pégi8a. Be; xs supplevit Hombergk ex 131,29 | 26 pa- 15 neo om. R. | 16 sit] si V [ donec] donec ipse 7 
pe) sd» L I 27 exoig 131,31 l 31 yivovvo 131,35 J uixeris V9 [ 17 ooncubinae cet.] cubinae — 24 dicimus s 
35 xavaAeneiv? L! | uiv] ud» nuiv 131,39 | 36 vov | scr. R in ras. 5 versuum | 18 haec om. T'! || 23 filii fuerint 
etiam 


vóuov) 1ovÓs v0U vOuov 131,40 hac lege 6 | uera. — 
37 xaAlaxov om. 131, 40 | 38 o 132, 1 | dz«scaya- 
yet 132,2 1 40 yvopicouévn»] vq »óuq add. 132,4 


R() I ut] aut T1 | 25 Let] aut libri, ac Beck 
om. RI praedescendente RI TI praecedente V | 26 forte 
R|aut) aut etiam T | 28 duas uucias vu/g. | 32 babuit 
BR 35 procul autem] procueeüt RI I hac] ac V | 36 Si 
quis enim sicut T | 37 compulatur V? 38 potuit R 
potuerit At | consistere 7* | 39 quo T'ew/g.] quod RV 


EFFICIUNTUR 8U1 


gab xaJ" Ov sigryxausy roónov mxalAaxüw xai 
rode á$ dsf maoidae ÓowGouev, si xaí v4 vxágroyov 
50ovgs dl mowgarrO, xal rovro sic viv Oiadoyy 
sicca Ota t2)v avrov, si ys vedsvtratusv Add eros. 
tí. yàg ur) vovto vouoO'stijGaiuev, adiaxgrca uy datas 
14 TOv yvraixow, tívo$ uà 7 vívos &Aervov dod, 
ddidxp«va 08 cà vOv va xal rues ov Oidousv 
toic agelyaívovauv, did vois ae poovovo: vóv vópov. 
Ov diagagóusDa d ve vv nai(dow, aive dee 
airs Olea xadscc)wowv. Oso ydo 7) 
"spl rà vOiavta Téyvoloyei, ovra ovdà nusie d Ao 


ix aggévow xai àAlov éni OnÀuow xarà 10Uto v 


443 


Nov. LXXXIX 12—14 


diximus modo concubinam et ex illa filios dabimus, 
si etiam aliquod opus libidinis aliud fecerit, etiam 
hoc ad successionem eius introduci, si mortuus fuerit 
intestatus. Nam si non hoc sanciverimus, indiscreta 


5 quidem erunt quae mulierum sunt, quam potius aut 


quam minus amaverit, indiscreta quidem quae filio- 
rum: et nos non damus luxuriantibus, sed pudicis 
legem. Non autem differentiam facimus de filiis, sive 
masculi sive sint feminae. Sicut enim natura nihil 


gb. o 10 circa talia tractat, sic neque nos aliam in masculis 


et aliam in feminis secundum hoc ponimus legem. 


6 Ju vouov. Ei uro (dat yàg d zdoge 0009 6 Oportet enim per omnem viam subtilitatem simul- 


axgieías v8 OpOU xal suGefisiac Ade] &orv vie xa 


que pietatem transire. Si quis igitur habens filios 


das yyna(ove xavalínos xai voO'ovs, If adiaO'éxov uiv 15 legitimos relinquat et naturales, ab intestato quidem 


o avroig vzágyav navveAde BovióusD'a, dor. 
pic d robe vóDove zagà vOv yvggíiov Osonito- 
uev xarà rd mQénov rs xal zmQÓc t) Tic ovaías fi- 
vgov saoà avÓgós àyaOoU Qoxnatóuevov, rovro Àj) 


nihil eis existere omnino volumus, pasci vero natu- 
rales & legitimis sancimus, ut decet eos secundum 
substantiae mensuram a bono viro arbitratam, quod 
videlicet apud nostras leges viri boni arbitratu di- 


10 maga role rustégow vwópow boni viri arbitratu 20 citur. Hoc ipso custodiendo, vel si coniugem qui- 


unos. cTGVTOU TOVTOV Qvattouévov, xày si a- 
tri né» Kyo, naidae dd voOovse x rje stgovsisvrg- 
cácne m je a yavouévovs, Gore xàxsivovs dzsto- 
vQipsgÓas zagà vo» avro) ÓOiadOyow. megl yàp 


dem babet, fiios autem naturales et ex defuncta con- 
cubina sibi natos, (ut) et illi alantur ab eius suc- 
cessoribus. De nepotibus enim naturalibus quae iam 


a nobis specialiter etiam de ipsis disposita sunt 


by «à jon nag juœ &, seg] ad- 25 obtineant. 


tà)» Üiavevaypéya xgotsíto. 


CAPUT XIII. 


Ey ov d Oiuátow vois vd dove xaidac ix lioa 
pev si$ Tz)» Qiadoyrv, in costo xai abtoi vv ntd- 
movav roĩs gvcixoig zravQdguy svyvOLOOVVQv rug 


In quibus enim casibus naturales filios vocavimus 


ad successionem, in his quoque et ipsi decentem 


naturalibus patribus devotionem servent, eademque 


Toga. xal avtQ tQ hu ej oi yo’, govoovo: 30 mensura sicut parentes prospiciunt naturalibus filiis 


tO» guvgixOv i ο xatd vOv js ο,.? vopor, xal 

» * «- U 7 4 3 * * 
roi «ois yovsi; ãj-io d cwcav sita eic vàs dad ode 
ire ais rat aTtotQopás, xaD'ánsg éx' abr vevopo- 
Jerzxausy. 


secundum nostram legem, et ipsi parentibus com- 
pensent sive in successionibus seu in alimentis, sicut 
super eis sancivimus. 


CAPUT XIV. 


Ensnd d aal lunge ½ ri v0» Üiavdfbso» 35 Quoniam vero et dudum in quibusdam constitu- 
ai a dei 2g dmap oi maxágss Joxgobvwtas i, — tionibus dictum est oportere in quibus patres donant 


admodum diximus agnitam et liberos ex ea susceptos concedemus, si quod aliud praeterea libidinis opus 
protulerit, ut id quogue ad successionem eius admittatur , si intestatus decesserit. — Nisi enim hoc sancia- 
mus, nullum erit discrimen in mulieribus, quam magis quamve minus amaverit, nullum discrimen in 
liberis: neque nos iis qui luxuriose, sed qui caste vivunt legem damus. Nec vero distinguimus in liberis, 
sive masculi sive feminae sint. Quemadmodum enim natura nihil circa haec talia argutatur, ita ne nos 
6 quidem aliam de masculis aliam de feminis hac in re legem ferimus. Si quis vero (oportet enim 
omnem diligentiae simul et pietatis viam inire) legitimos liberos habens etiam naturales reliquerit, ab in- 
testato iis nihil omnino adquiri volumus, tamen ali naturales a legitimis sancimus uti decet alque pro modo 
facultatum a viro bono aestimando, id quod in nostris legibus boni viri arbitratu dicitur. 4tque hoc 
idem custodiatur, licet quis et coniugem habeat et naturales liberos ex concubina ante mortua ei natos, ut 
illi quoque a successoribus eius alantur. Nam de nepotibus naturalibus valeant quae iam a nobis diserte 
de t constituta sunt. 

XIII. In quibus autem casibus naturales liberos ad successionem vocavimus , in iis et ipsi patribus 
naturalibus cam quam decet fidem servent. — Atque cadem mensura qua parentes liberis naturalibus secun- 
dum legem nostram prospiciunt, ipsi quoque parentes suos remunerentur sive in successionibus sive in 
alimoniis, sicuti de its sanzimus. ; 

Quoniam autem iam antea. in quibusdam constitutionibus dictum est oportere patres in iis 


dem filii corr. R* | quidem] autem Beck || 7 nos om. RT! | 
8 facimus] sanctimus V | 9 masculis V | siue sint V] seu 
sint Ri T sint seu R | 10 aliam in masculis om. V || 
13 subtilitatis simulque pietatis Contius | 15 quidem om. 
V | 21 autem] aut VT, om. T' | et ex] et om. al. I con- 
oubina defunota 7T'| 22 ut add. Beck | alantur V] alun- 
tur RT | eis T | successionibus. Deponentibus 7 


4 ei ya), si 132, d 6 vivos uàAAov rio Le (cf. 132,10)) 
uallo» jr M | 8 xóv vopov] v0 vóusuov 132, 12 
10 ovdi» om. M initio paginae | 13 Ei uévros h.l. om. e | 
14 Ax c:s] Si quis igitur habens c | 18 re Kal om. g i 
20 uoniuitra arbitrarov M, viri boni arbitratu 6 d. 
dds dyaOov Ooxiuaciww ( doiuαj 1 dvòde dya- 


Jov doxiuacía Ath. I 22 dx 176 ztpovaAsvinodoge) et ex 
defuncta e | 25 éyyóvo» Theod. Ath. || reg? ar etiam 
de ipsis 6 ! 26 diavevayuéva] Cod. 5,21,12 | 35 rio 
tO» Oiatdisov] Cod. 5, 29, 4. 35,3 


3 fuerit om. R 4 hoc non 75 sunt del. R* | 6 mi- 
nus] minus aut quam T. amauerint V | indisoreti qui- 


23 enim] autem enim RI | 24 disposita vulg.) posita 
RVT | 25 optineae« V | 21 enim] autem vulg. | uoca- 
uerimus V uocamus T | 28 ipsis T | decedentem R 
29 naturalibus om. RI | 31 compenset V! | 33 super 
eis V) superius RT vulg. | sanotimus V [ 36 donauit R! 
donante T 


56 


Nov. LXXXIX 14. 15 


zee 9 xaraAuctdeovday sic vaUtG xci xyÓsuóvos 
evroie vapéysv, confrmatsvouévovs udwros, voUTo 
xvpiov silvas wai vyr víDespav, Qidóvtes xai «jj A 
xatà «0 jdn sto rohr OÓiLa:rrayuévor xel vw 
ug, ane 
éni yrncíov dh,õ u ανᷓ q. 


444 


QUIBUS MODIS NATURALES 


filis aut relinquant, in his etiam curatores eis prae- 
bere, confirmandos tamen, hoc ratum esse etiam 
nunc ponimus, dantes et matri secundum quod iam 
de his dispositum est et naturalium tutelam agere 


euν f,), stávra noevtoUoy oca. bfiliorum, omnia agenti quaecumque in legitimis de- 


finita sunt filiis. 


. CAPUT XV. 


Telewralo» à ade «oU vÓpov uféooc dxÓéyees 


Ultima siquidem nos pars legis expectat, ut ipsa 


Ore wai abr xi xgocjxovca» rab Ala;v, x«l competentem suscipiat ordinem et enumeremus, qui 
dfagiD'uraacDa, «ívss ovÀÀ a)toU vov vOv vóOo» neque ipso naturalium nomine digni sunt. Primum 
diio. xadecrásw OÓvónaros. mQóregov uiv yàp nàási0 quidem omnis qui ex complexibus (non enim voca- 
c dx o, (oU yap xeAccopev yàp) 5j nefariev — bimus nuptias) aut nefariis aut incestis aut damnatis 
5 incesto» j damnato» meosiÓow cv:ios ovó0à qv- processerit, iste nejue naturalis nominatur neque 
gixó€ OvouaaóÓrercas, odd anoroagjastas ira so» alendus est a parentibus neque habebit quoddam ad 
yoviov, o He ved stQóc d xagóvta vónov ust- — praesentem legem participium. Unde licet & Con- 
ovcíay. Ger ai xal Keowctavesóvo «dq c5€ rdosgoðs 15 stantino piae memoriae in constitutione ad wv 
ae &v 7j) oos l'ernyógiov yeννẽðx¶ d«evates «evi rium script quaedam de talibus dicta sint 
c TOLOUTOV M rre: ald, vavta ov z9ocuusOc, X haec non respicimus, quoniam et non utendo per- 
4x05 xal d vr diu rde dvijontes* gewixeapyov — empta est: phoenicarehorum enim et syriarchorum 
yàg xai avQiapyov xai Gegactryov «ai Üucazporávow et magistratuum et insignium meminit et clarissimo- 
péuvgeas xai Axunooratov, xal ovÓÀ gvcixoUs sivas 20 rum, et neque naturales esse vult ex his proceden- 
goblera robe & avrOv noosADovtac, vu avvoic tes, amovens eis etiam imperialis munificentiae man- 
xai 1$» éx faciuxáge quiorpac svpuegíav. 3» d  suetudinem. Quam videlicet constitutionem etiam 
1 Oiarabuw xal navislos dvaigovpsv. | Tavia uiv 1 omnino perimimus. Haec & nobis sancita sint, 
vevouoOstrcOOo, xal ovUsvi mavyteÁde d, r et nulli penitus iguorantia nostrarum erit legum, 
"ustégoy &cvas vOuov, ovOS vívec uóv svyevsic ve 25 nec qui sunt legitimi qui vero naturales, nec quo- 
dà vt, odd Once avtoi; và msQi tic y»rcióturos modo eis legitima iura dantur, aut quomodo etiam 
qc ora, 1) ò me xa vóO'os uévovcvsc abiovytas giÀav- — naturales permanentes promerentur humanitatem, et 
On e, xai 07tw$ xai avtoi ztQosrxóvtws veriumvras — quomodo etiam ipsi competenter honorati sunt ab 
vs æòs tovc odd voDove rj&«ouévovs siva« xovvwvías — eorum qui neque naturales digni sunt communione 
d7t0 xopio O'6vt&s. 30 segregati. 
(Eniloyoc.) Tà nagagrávra vovov sui xai (Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et ad 
sis avOyoao* Ospaxsiay xai rie gvcscs avsanxAj- hominum medelam atque naturae supplementum per 
] 07) ? hanc legem decreta sunt, tua sublimitas faciat omni- 


gociv old rodòe 100 vóuuv Oiogua D ésta 1) 07) — 
ꝓa ed xdg. st000& 0) ztQoygauudcxov ri e ονi, 0c bus manifesta programmatibus propositis, per quae 


quae liberis donant vel relinguunt etiam tutores tis praebere, confirmandos utique: hoc ut ratum sit etiam 
nunc statuimus, ac matri quogue secundum id quod iam de his constitutum est concedimus, ut etiam na- 
turalium liberorum tutelam suscipiat omniaque faciat quaecumque in legitimis liberis definita sunt. 

XV. Denique ultima legis pars nos ecspectat, ut et ipsa convenieMem ordinem consequatur, atque 
ut enumeremus, qui ne ipso quidem nomine naturalium digni sint. dc primum quidem quisquis ex com- 
plexibus (neque enim nuptias vocabimus) nefariis vel incestis vel damnatis procreatus est, is neque natu- 
ralis vocabitur neque a patribus aletur neque cum praesenti lege quicquam commune habebit. Itaque licet 
a Constantino piae memoriae in constitutione ad Gregorium scripta quaedam de eiusmodi liberis dicta 
sint, ea non aamittimus , quoniam ipsa desuetudine sublata sunt: phoenicarcharum enim et syriarckarwm 
et duumvirum ct perfectissimorum et clarissimorum meminit, ac ne naturales quidem esse vult eos gui ex 
illis natí siut, ipsa imperialis muniſicentiae opportunitate eos privatura. quidem constitutioncm 
1 omnino tollimus. Haec a nobis sancita sint, nec quisquam omnino iguoralit leges nostras, neque 
qui sint legitimi qui naturales, neque quomodo iis iura legitimorum dentur, aut quomodo etiam naturales 
manentes. humanitatem mereantur, ct quomodo ipsis quoque idoneus honor datus sit ab corum commu- 
nione separatis, gui ne naturales quidem csse digni existimati sunt. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et ad hominum curationem atque naturae supplementum 
per hauc legem definita sunt, tua sublimitas omnibus manifesta faciat edictis propositis, per quae lex 


2 eonfirmateuomenus M (xovfiguerevouevor Ath., xop- 
jp. mulia oue Theod.), BeBaiovussove L || vovsosc L | 
4 „5 Cod. 5, 35, 3 | 5 xàvra — 6 xaiò 
om. L || 7 dd siquidem g; leg. dj? | 8 xai «$10) xai 
om. c || Ax suscipiat (i. e. Aasi») c | 10 ztpovspov] Jeg. 
zoOov (c)? cf. tamen 413. 4 | 11 u 0600€ M* || 
vdo L | vegagiov 7) inxsavow ñ Qauvázow M (cf. c), 
velaríon 7 ívcesto» ij q d vOv xsxolvuévov L| 12 o. 
L! || 12g. leg. odr — ov1s — oVvs? || pvssxe LI | 13 0008 
dztotQagrGevas ,]Nu¼ r yovécy] neo alimonia eis pa- 
rentes vel fratres debent Jul. ov Sra arse roy 
orie ovOÀ 1Qéporras νν avtoU Ath. (cf. Heimbach 
p. X CVI); ut neo alantur a patre Authent. Cod. 5, 5, " 
16 yenyógar ,L dard] Cod. 5, 27, 11 18 Zzeroías 3 
xovoias L'| 25 zusvége LI gr Le 26 75e] vois 
M* | 27 óvvavra. L* | 25 stpoonxóvtos Tsiíurvtas 
ML?| nxooonxóvto Oévs uévovtos afwvioOa guAay- 
Juwzías teríumvas L'| 31 và voívvy zagaotovysa L 


| 34 programatibus libri 


1 fllüs om. V | relinquont vulg. | eius V | 2 tantum 
RT* || hoc) et hoo V | et nunc ponimus F et in componi- 
mus R. 4 his N vulg. ] hisdem VT (depositum Ri, 8 com- 
petem Ri qui neque] quicumque V? | 10 omnes R 
enim] enim hoc R J [ uooabimus) uocauimus A'! V T. uo- 
camus A?vulg.| 11 aut in dampnatis R I 12 prooesse- 
rint RT'* | nominatur ET] nominetur V | 13 est om. R 


a parentibus) apperentibus V | 14 1 om. R' | * lioet 
a] certa RT certa à V vulg. || 16 de talibus] datalibus 7 


sint RT] sunt V vulg. | 17 recipimus vulg. | 18 pheni- 
carphorum V phenicathorum R phenicartorum T I enim 
om. R || siriarchorum R' siriathorum V | 20 et neque] 
et om. V || 21 munificentia V! | 22 etiam V] et T, om. 
R vulg. | 23 sint vulg.] sunt RVT | 24 nulli Beck] nulla 
libri | 25 sunt V vulg.) sint RT I 26 legitima iura eis 7" | 
27 permanentes — 29 naturales om. R | humanitatem 
et quomodo ipsi eompetentur humanitatem add. V' 
28 etiam om. V | competentur V! | 29 leg. naturales (ome) 
digni sunt? | communione] quae commune 71 ( 31 
om. R V || 32 omnium RI medelam 7'! [ 33 declarata ! 
Uralt V 


DE TESTIBUS 


ow &xaciw d vóuos Kcvaa Gage, yuwolexova. xad* 


449 


Nov. XC pr. 
omnibus lex erit aperta, cognoscentibus quomodo in 


Ov wapi tÀw tO40vTOv αοeννẽç r tQÓTOV, xal v?» — talibus conversentur, et nostram considerantibus pro- 


iner ie évvooves vt9ó 


eae T9» avrO» u stooríOeuev. 


Dat. k. Sept. CP. imp. dn. lustiniani pp. Aug. 5 
(a.539) anno XIII. Apione v. c. consule. 


anno XIII. Apione v. c. cons. 


q 
IEPI MAPTVYPEN. 


Imp. lustinianus A. Tod v ird oo rar éndpzo 


rv Avatolixov Ttgaitoíory tÓ 
vaQia xai ssatQixiep. 


(Ilgooíusov) H rd ö xh tà6 do- 
daibase xt étavorrras u Mild did ps La d- 
ve dau r sonvrtouéyov, zovnoíac dd - 
Ie rate ávOpornívai tier, wvxnte x 
ustsADsi» eis TOUvcvTOP ij tOU nQáyuaros He. OV 
ya bros huy paren rd fleztQayusyva paQtvQoUGiv o6 
roi. d oztore ev rt uà xataxovsin. oi yd 
£raga aiò res Hraga li. ana, 7j drag oh 
icags ; 
Oaíicis ysvóuseva 0ov0à o)lowvas νν E,) qgassoa 
o xat' avrà xQoiévas re xgiGeis, aAÀR và inòa- 
nod yevóusva vavta xai axayysAlovas xal sie x 
ayO'nvos Dryrovs. T l ov» xaOdazab ávslsiv vd 


paprugíag v7 tdv npaypérow xen GgaásQóv. noÀ- 25 


d Óvrowv d ovx d» d xarapav, yévosto 
My uegpreQo» cavta q ayy 
do v roic gydd em svtsisGTaTO:s uaptvgsiw wal oi 
700 nuov éxovaav vouod'étas* xo«yagovy xai mol lde 
dEasoáases tos0Uvzas, stoÀlovs d 

TOU TO uaQrUpo ÓvóuctÓSs ts xalGy)uevos. éxeud 
di ovÜà ustà Tavrac và; xoávgse . xaDagóv 10 


twv wapgtegn» éciv, G ν,⁸ꝝ xgnvas xal rus 


F, «xo vxatov ogd«- 1 


svÜvvaves 15 veniente animas periclitetur mi 


cw, te d^ ágpáiyas 


86 n GVvToU 30 schemate. 


», 0v« nde¹ν dg évé- videntiam, qui omni aliae occupationi eorum prae- 


ponimus utilitatem. 
Dat. kal. Sept. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 


XC. Coll. VII tit. 2 


R DE TESTIBUS R 
Idem Aug. Iohanni pp. secundo. 


(Praefatio.) Testium propter probationes uti- 
litas adinventa quidem est dudum, ne quid lateat 
facile actorum, et calliditate plurima hominum ad- 
re in contrarium 
ordo causae. Non enim ut patefiant quae gesta sunt 
testantur plurimi, sed quatenus adhuc amplius oc- 
cultentur. Nam alia quidem scientes alia vero pro- 
nuntiantes aut quae non sunt dicentes hoc ipso con- 


&$ avtóD'ev 0uoAoyovsiw, ce và c a d. 20 fitentur, quia ea quae vere fiunt neque volunt pate- 


fleri neque secundum ea proferri iudicia, sed quac 
numquam facta sunt haec et pronuntiant et ad iu- 
dicium deduci quaerunt. Omnino itaque perimere 
testimonia usui rerum incautum est, plurimis existen- 
tibus quae non aliter patefiunt nisi testibus pronun- 
tiantibus, licere autem omnibus etiam valde vilissimis 
testimonium perhibere et ante nos prohibuerunt legis- 

: Scilicet multas exceptiones facientes et plu- 
rimos excludentes etiam ipso testium nomine vel 
Quia vero neque post has prohibitiones 
adhuc purum est testium opus, aestimavimus opor- 


Nov. XC (e Coll. VII tit. 2: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1—9 in B 21,1, 46 c. schol. — Epit. Theod. 90 
(inde BS; Prochiron 27, 28. 16. 19—21. 28, Epanagoge 12, 13. 14. 21. 25. 26. 30. 35), Athan. 5, 5; excerpta praestat 
Anon. Bodleiaaus p. 214 29. Zach. Julian. const. LX XXIII. 


omnibus patefiat, ut cognoscant quem ad modum in eiusmodi casibus versaturi sint, ac nostram provi- 
dentiam $niellegan, qui omni alii occupationi ulilitatam eorum yraeponamus. 


XC 


DE TESTIBUS. 
Imp. lustinianus Augusius Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex consule 
ordinario et patricio. 
Praefatio. Testium ad probationes usus olim quidem inventus est, ne guid facile lateret corum 
quae acta sunt; cum autem magna improbitas hominum animos occupaverit, periculum est ne in contra- 


rium vertat rei condicio. Neque enim ut pate 


ut etiam magis occultentur. Nam qui alia sciunt alia pronuntiant ve 
revera facta sunt manifesta fieri aut secundum ea iudicia procedere, 


filentur ne vclle- quidem se ea 


( ea quae acia sunt 1 testimonium perhibent , sed 


quae nesciunt ( hoc ipso con- 


ted quae numquam /acía sunt haec et pronuntiant et in iudicium deduci volunt. lam vero testimonia 


plane tollere rerum usui 
andi À 


peri est, cum multa sint 
atqui ne omnibus cliam vilissimis dicere lesuimoxiim 


quae non aliter manifesta fiant nisi testibus ea 
Mteretur anteriores quoque legis- 


latores prohibuerunt : itaque multas EP Epig faciunt mullosque ipso testium nomine et statu privant. 


Quoniam vero ne post has quidem prohi 


4 l , M | 5 subscr. om. M Iul. | dat. — cons. (cf. «)) 
dyeayn xaAdvOcv JZewrenfoícow Baeils(ac '"Iovateria- 
vov O sy Ath. éisqovron unvi cen veufoiq Frei x76 
Bags sy' vrtatsíiq An i Theod. | 9 imp. iusti- 
Dianus & H avtoxoátopQ ioveraiavós avyovatos L 
*vxáoyo ML | 10 C ML, corr. Haloander 
11 r,“ L| 13 AavOávvsay M] 15 xwvOvvevsw 
ML! 20 Ta M] iac. L sunt cl 21 yevousva L* | 
23 ywopeva L | 24 Crsoew L | 20 yévovras L* | 
28 avsdscrátos (in litura) L | 30 disvgrass LI vo:«- 
dim facientes c | 91 vs xai] vel 6 | 32 ovd Ac] 
ov» 


1 omnibus lex erit aperte V lex erit aperta omnibus R 


itiones integra est testium ratio, existimavimus wobis quoque ad 


lex aperta erit omnibus T | 2 considerauimus R oon- 
siderantie V! | 3 proponimus R I 5 subscr. Data kl. 
Sept. constantipolis imperante donno iustiniano pp. aug. 
anno XII apicem consule V, dat. kl. sept. constantino- 
polin Bamb. II. om. rell. | 14 et] at vulg. | caliditate 
T! | omnium Z? I adinueniente (adinuenientes T'*) RVT, 
corr. vulg. | 15 periclitatur vulg. | 16 ut petefiant . 
utpote faciant Ri ut patefaciant R 18 aliam uero NR 
19 i V | oonfitentes R | 20 fiunt] sunt E [| 21 prae- 
fern V teri R | iuditia sed que Rl in ras. | 22 haeo 
et] et om. R I 24 usui Contius] ubi (om. Vn RVT | 
25 patefuerit Ri | 26 hominibus V? etiam vulg.] et tam 
RYVT | utilissimis RT 1 31 adhuc] et adhuc V | purum 
R! (| est om. V! 


"T 


Nov. XC 2—4 


xo: xal & uàv wig oU ovo nodbac dn , Kxe- 
eos 3d tiene «Ó xc và map! étégov vivós t 
ng, avtov dien OuoAoygOév: wal rovro Vctagov 
ov OuÀaDs, «ov ) và roiaUTa uéxpsi stavTÓS OU 
Gvyxo)poUytOS xavaxQvztea Das. 


448 


DE TESTIBUS 


esse; et is quidem qui mereede hec decessit, 
alius autem exactus est debitum quod ab alio quo- 
dam uam ab eo seilicet confessum . deo 


. huiusmodi omnino mon indulgente occultari. 


CAPUT III. 


Or oí» rate rotaùratg zriateiopev  maptvolaisc 
j tais «Ov vaflovAagíary (vad sinóvisc l 
xaiaJé0e0iv, ij ygnupudvow αõẽẽj«⅜ʒ ora elev 


waradécÓns AsyOusvos, xagóv xal ygdsas fj i diu 


Neque igitur huiusmodi credimus testimoniis ant 
tabulariorum, sicut praediximus, depositionibus, eo 
quod litteris eruditi sint qui confiteri volunt apud 

uem et scribere, aut in iudicio confiteri et dare rei 


o15oiq xaradécOas xal Qovvas vq ./. niti» 10 fidem indublam, neque manere eas veracibus pesti- 


L * P ? am ?, UJ 
avaugesfrtntov, ovts usyssv aU1de «oic aÀngO60s Àv- 


jasvoudvas OQoUusy, OUTS Si T& toto r yéyovs 
st u pr dard T zaQaxsxASjo Q'as siagd 


od 7 os xo MaQrtvgas dx cut tToVtQ, xal 


feras concedimus, neque si tale aliquid faetum est 
recipimus, sed exigimus quod deprecatum est ab eo 
qui deduxit testes in hoc ipso, et hoe per testatio- 
nes demonstrari, et esse et eos (hoc quod in testa- 


rudro dd uagrvoíac ànods(xvegD'as, xal slvas sx a- 15 mentis) rogatos et bonae opinionis constitutos, et ita 


roꝭs (oUvo 07 v0 tc Oxo») rogatos, wa avvusro- 

xrove xaJsctavat, wal ovro vÓ stQüyma Osxyee Das 
rij it ar ànoÓnbw, «al ν d éxuaQtvolay tov 
Aosmov uy xci uagrUQo éxovcav xol m 


causam suscipere &b eis probationem, et neque ad- 
testationem deinceps neque testium habentem prae- 
sentiam et depositionem et subscriptionem tenere. 


ia xal Si vero non huiusmodi constituti sunt testes quales 


ego 
ard ιον , onoygaggw xgarsiv. si dà ui vowv- 20 pridem ediximus, et suppliciis eos subdi praecipimus. 


ꝛ0 xadscráci.» oi maQrugse nose KusoodOsv - 
puxausv, xal Bacávois avtoUve e.. AA,, 
si d re xaD'agos évavría agía.v avvoic 7j xai) d- 
ÀrAo«é gJ'éyEaas so, xoðt Ürxagrác lier vovtqp cQoe- 
éxeiv tÓv vod, wai si 7tegi và xasQuoyt8Qa TOV 

tvQgovudvyo» vàc dvapriótgras sUvQousv, ixBallsew vas 
TOLtUTaG puaotvoías xoi xagà Tw» aiiomicTOTÁQoy 
wai xd cipocéyoyras: ai dd ébemívnÓss qaweisv 
xax dyres xaí évvsvDey i ,n sic évasytéeo- 


Si vero quidam aperte contraria dicant sibi ant 
alterutris testificentur, maxime iudices hoc animad- 
vertere, et si veraciora testificatis adversitates in- 
venerint, eiciant quidem huiusmodi testationes, en 


25 autem quae & dignioribus fide et plurimis dicta fue- 


rint considerent. Si vero asta apparuerint 
tes et ex hoc incidentes in contrarietatem, neque 
inmunes eos derelinqui nisi eecundum aliquem erro- 


rem fortuitum et non astu contraria dicentes demon- 


Cw, u5ÓÀ 4Ooovs avtove xaraÁuaxávtiv, sizxso uf) 30 strentur. 
xe«tá vwa ftÀdrn» os sikóc du  ébenívnOss và 
tín deR e Asyoytec. 

CAPUT IV. 


Exceed ij di no xo págrvoas zagacrrca- 
pévos xal Y ονοꝓννπe Tovro zxpalavres ar, émtav 


Quia vero multi saepe testes producunt et tertio 
hoc agentes postea, mox ut concluserint et excepta 


c. III 6—20 summam ex Ath. repetit liber agi dagóQov avayyoguáco» 8 7 p. 194 Heimb. 
c. III 23 Has v xaDagde ....—32 habet Epanagoge 12,83. 
e. IV pr. (Ensiór nolÀaxe ztoAMo ..... — 449, 11) habet Epan. 12, 31; 449, 20—28 fere citat schol. Epan. ib. — 


Summas praestant B 
et Philoxeno. 


i E p. 422 Heimb. ex Athanasio (transponenda enim sunt lemmata 


ógov et 44Javaaiov) 


ipse debitum confessus est; atque is quidem qui mercede conductus id fecerat discessit, alfer vero exac- 


tus est debitum ab altero tamquam ab ipso scilicet confessum: neque 


modi ut in „„ occultari non patiatur. 


c postea latuit, cum deus eius- 


eque igitur eiusmodi testimoniis tabulariorumve sicuti modo diximus depositionibus 


habemus, ubi 
iudicio deponere atquc rei fide 
si quid eiusmodi 


fidem 

terarum periti „ deposuisse dicuntur, cum in promptu fuerit. etiam scribere vel in 
m indubitatam addere, neque manere eas veritati nocituras palimur, neque 

actum sit admittimus: sed flagitamus, ut ab eo qui producit testes ad hoc ipsum 


rogati sint, idque per testimonium yrobeiur, sinigus ipsi quoque, id quod in testamentis fit, rogati et 
bona existimatione utantur, atque ita negotium per ipsos probationem accipiat, neue attestatio in poste- 
rum valeat nisi quae testium et praesentia. et depositione et subscriptione instruatur. Quodsi tales moa 
sunt testes quales supra diximus, etiam tormentis eos subici iubemus. Si qui vero aperte contraria sibimet 
ipsis vel etiam inter se locuti sint, iudices huic potissimum rei operam dent, et si in ipsis quac totam 
causam continent contraria testimonia deprehenderint, eiusmodi testimonia reiciant ea secuti quae a fidi 
dignioribus et pluribus dicuntur; sin vero de industria videantur dolo agere ct inde in contraria proiabi, 
ne impunitos cos relinquant, si non per errorem ut fit, sed de iudustria contraria dicere probati Sint. 

Iv. Quoniam autem multi saepe (testibus productis atque ter hoc facto deinde, ubi renuntiaverunt 


1 44090 L | 2 rd xa] rd om. B* | 1 rag, I bis R!VT* | qui) qui ante nos T'* | hoc] ab eo 
piov LB | y einóvres Bí | 9 Àeyóusvos qui — | hoo 7| 2 quod) que / 3 A^iatum notavi j deo] de V' | 


volunt g 1 T7 apud A li. e. zap' 0v) c | 13 «0) | 4 omnino non] omnium 7" | omnino occultari non in- 
*Ó xaà Be v. l. tagaxadeioOon; L|] 14 évayovros Bí | | dulgente Vj indulgente] al. indigente R* in marg. || 6 testi- 
ir abr tovvo B. monium 7“ 8 sunt T | 9 et om. RI VI uel V? | oon- 


15 rodro om. B/ | 16 07) 03 P 
rogatus M, s Anudévove LB rogxexArnufvove 


scribere V | aut] et T | 10 ueratibus T uácibus V! | 
s. v. | dvvzrolrsvovs Bí | 18 éxuagrvoías B' v. l.; Bf | 


19 uz xai MB] urdà Le | agovaiav]) uaprvoía» Dt 
v. l., L 423 egícw davroic évavyría Bí contraria dicant 
sibi (i. e. évavría a avroict) c | 24 % 
libri | rohπ L'B'c) vovro» Bí rovro Le vóvs J/ dat 
robxose Epan. | 25 sí xai Bf || reg om. 6 | xa«osorsoo 
(naspuotava. Bf) LB Epan.] xvorvsga M vulg. vera- 
ciora g (cf. nov. XXII pr. CXLVI c. 9) | 20 h 
MD] LA L 5 Epan. | 27 «aie Bf | 
31 rer om. B. | 33 0à om. B* | 34 «quaasac. B Epan. 
(idem 449,5) | 4xts.dà» — 449,1 (a) ueza «7» 1ol- 
Tn» rc /i he, i xapgayoyr Epan. 


12 depraecautum /i depraecauta V* || est del. V* 14 de- 
monstrare R | et esse et eos Beck] necesse est (est om. V) 
eos libri | hoc] ex hoo V!| 16 causam Fi] cautam RT 
causae V? || atestationem T | 17 habere R I 19 sint testes 
T“ testes sint R | 20 eduximus 7' | 22 alterutrie V 
alteris R | hoc enim aduertere T'! hoc «e« aduertere R. 
23 aduersitate 7 aduersitatem T'* | inuenerint etiant 
T" inueniunt eiciant R' inuenerineeeeee V! | 29 con- 
trari& V* | 34 ooluserint V' 


DE TESTIBUS 


éxorabcivro xal du H r uaorvgíae, x 
ras xQossÀsvgscw rjuac dvoyAsi»v t prat xai 
vrrQdoxis stapayaysiy udorugas, Üsastí;ousvy robe I- 
rigove disam rde vovrou pauta zcQosKysiv, wai si 
r νEõ de 0n maoriOo» oí udgrvosG xal zapà vov 
robe udoruQas gagayayóvtos xal ázorafauévov wai 
HG ro xtüÀw aivovsras , re, tOVTOUVG may- 
rale i xda, c vmowíae ovOr$, uin. 
apa Nr T& TOv mQotégoy xal jd gartoó 


- 


449 


Nov. XC 4 


fuerint testimonia, temptantes in tionibus no- 
bis importuni esse et velle et quater deducere testeg, 
sancimus nostros iudices haec maxime considerare, 
et si tertio iam producti sunt testes, et ab eo qui 


6 testes deduxit concludente et editum accipiente ite- 


rum petantur testes, hos omnino non adesse, utpote 
suspicione habita, ne forte relictis quidem prioribus 
et dudum manifestis propter horum testimonia factis 
ille non productionem testium, sed de praecedenti- 


rovrov did t7) nagrvolac yevopévov éxsivos ov fe 10 bus aut non testificatis additamentum aut eorum 


aywyije uaprÜgov, Gd vie vow lusgoo d 1) ov lung 
rue de ngocOxne ij napcvonO évcorv éxavooó'o- 
eso énsDvusi. si dà 0 sztagayayow udv ovx éxAdfos 
ou dvrÜxos rai6 ure ovts GvtÓG ob TIG OV 
(vrryyógov avtov, d dd dwrisetaypuévos e 
vos xai stosrGosTO 7rGQuygaqás, ov i vavvas Aq oin 
k reis dn szowcauévq Tj» To» uaprogow za- 

Ov, core qa rh sxapaygopov uad0via vOv 
TovrOve zagayayóvra và dAlsizovta «cie nagrvoíais 


depositionibus emendationem desideret. Si vero de- 
ducens Leti podra editionem nondum vx Anl 
neque per t testationes neque ipse neque aliquis 
advocatorum eius, adversarius autem eius acceperit 


15 solus et fecerit disputationem, non tamen eam de- 


derit ei qui tertio dudum fecit testium productionem, 
neque per disputationem edoctus sit is qui eos pro- 
duxerat, quae testimoniis desunt haec adici, tunc 
dandum est et quartam productionem testium ei qui 


rd ra zxoocUsivas" ty»ixaUra dorio xai tsrágrr» 20 hoc petierit, primitus sacramento dando ab eo, quod 


maoayoyr uaprógQmv v rau altovvte nQótsQoy 


0gxov 0ióo nao avrov, cs OUts éLsiinoev o 
ivérvys rale oda ovra abròs OUTS r j ou 
1000€ 7 dle Un avroU zxQaTte, od nerd Tiva 


6 od i unyaviv ovóÓÀà rem r 5 25 
du did 


ay airei 7t04j0acOa4 TOY nr. 

xd us) Qv»nOvas st9oxsQov xaic dxayysiloudvase xofj- 
gag da puaprugíaus. xal si vovto yévosvo, H] we- 
Àm0so6 vxo tovtar deco al Bacsaxre, xaDasso Ku- 
zpocDev yv, d ard TOV : 
vOv và vovavra dguivra: xal 4yg« uv verágtns h 
TvQmy» sxaayoyre dósuu» silvas rαj,è uaovvgícó x 
cJat, ui Hirt did xpóvov, Ger ud d 


neque subtraxit neque percunctatus est testationes 
neque ipse neque aliquis advocatorum eius aut om- 
nino pro eo agens, neque per aliquem dolum aut 
machinationem vel artem quartam productionem petit 
fieri testium, sed propter hoc quod non valuit pri- 
mitus uti denuntiatis testimoniis. Et si hoc factum 
fuerit, neque iussione pro talibus imperiali egere, 
Sicut pridem erat, sed ex hac lege sufficiant eis haec 
quae permissa sunt; et usque ad quartam testium 


vóuovy aoxsiv avroic 30 productionem licentiam esse testimoniis uti, non ta- 


men per longam intervallum, ut non ex hoc protra- 
hantur lites, sed oportere omnino velocitatem eis 
. secundum quod iudex aestimaverit hoc 


pnxvveg Oa, rd die, dei» d dos ati race 
éxit(OsaOns, uaDdansp àv 0 Oixátov onde vovto 35 
1 ngavtsv. —Exsivo uévros vOv» dH 1 Ilud tamen indubium est, quia etsi semel pro- 


e. IV $1 (Ea, ana£ is ) habet Prochiron auctum 27,165 er B. 


productioni et testimonia exceperunt, interpellationibus conantur nobis importuni esse ac velle testes etiam 
quarto producere, sancimus iudices nostros his maxime operam dare, et si iam ter prodierunt testes atque 
ab eo qui testes produxit et renuntiavit productioni et testimonia excepit, denuo petuntur testes, eos nullo 
modo tere, siquidem icio est, ne forte cum quid priores omiscrint idque per testimonium iam 
manifestum factum sit, ille non productionem testium, sed aut corum de quibus antea testimonium datum 
non erat additamentum aut eorum de quibus datum erat testimonium emendationem desideret. Si vero is 
qui testes produxit (estimonia non exceperit neque cognita habeat negue ipse neque ullus ez procuratoribus 
cius, adversarius autem solus exceperit et exceptiones opposuerit, neque tamen cas ediderit ei qui iam ter 
lestes produxit, ne is qui hos produxit per exceptiones edoctus de is quae testimoniis desint haec adiciat: 
tum eliam quar(am productionem testium concedendam esse ci qui cam petat, iureiurando prius ab eo prae- 
stando quo declaret se neque excepisse neque cognovisse testimonia neque ipsum neque advocatum ullum 
aut omnino pro se negotia gerentem, neque dolo ullo aut machinatione aut arte quartam se petere testium 
productionem facere, sed quia testimoniis nuntiatis prius uti non potuerit. Algus hoc si factum sit ne 
iussione quidem imperiali de his indigeat, quemadmodum antea crat, sed ultro lem iis sufficiat quae 
ista permittit; et usque ad quartam testiua productionem testimoniis uti liceat, neque tamen per long 

tempus, ul ne inde quidem lites protrahantur, sed utique iis festinatio adhibenda est, prout iudex: id facten- 
1 dum ezistimavenit. ud (amen in confesso est, si quis semel vel bis productis testibus renuntiaverit 


1 *dnorátosro MLB | Jianagtvglac Df | - 
r Bf. zaiparrres M9 | 2 aue Epan. | Hob. 
uod. verQasie zrag&yssw Epan. || 5 sap avtov tov 
Epan. | 6 zapáyorros Epan. I x om. e, xal — 7 de- 
AaBósrtos om. Epan. | 7 4% oc Be v. l. | corone 
Epan. | 8 x9osíscD'as] adesse c | 9 vov ztQovépov) vow 
paegréooy àv ngoréQm» Bf | xai on — 13 inv. 
nei] & egi Adu evcq, 1j «ai 5 ro 
agvugogov, éx&ivos «ne TOv uagrugnóévrow» u,ëſe- 
. ETE ov xt &AÀlns Éysxa r. 
sievoíaxsv uáQrvgaS éusAérngev Epan.| gavegoc Z 
10 yevouévov B* | nagayori" Bf | 11 7 ov) I om. B. 
13 éniO'wur, cum Scrimgero vulg | o 797777 này] 
deducens quidem testes c f Aude. LI 14 od av- 
ròs o vi libri [ 10 *ocjoo:vo libri | 18 v0» om. L 
19 xag&yovra B v. l. | 20 ravra LB'c) 1avvass MB! 


21 reve. hoc e | 22 é£gÀsqev B* or Bf, scho 
].ov 


Epan. MLB* | 23 ovts avxóc org schol. Epan.] 
ovd avios oròd MLB | «ie 7) Gvyrjyogosc] aliquis advoca- 


torum eius g | 25 r π⏑ L | 27 éxayyelopuévaass (ex corr.) 
u.. 


L | 29 vovxov L | 30 d avvóOs» — 36 rodttsw om. 
B* | avvóOey 31 dguéycva) ex hao lege sufficiunt eis 
haeo quae isse 255 7 31 có» "s Ae) | 32 vai6 om. 
LB | 33 q xoóvov pt 1LGXQOU 4X uaXQoU xoo- 
»ov Bc | 34 avroie L, om. B | 36 euoAoynudyow B 

1 interappellationibus R | nouis RVT | 2 inportu- 
nium R. ducere 1 hoo RI 5 aditum RI 6 «etan- 
tur T1 I hos vulg.] hoc R haec VT || 7 suscipione V 1| 
relictis om. R y? eorum T vulg. | 10 non de testificatis 
(teficatis V!) V | additamento 7' aditamento V* addi- 
mento T'! additamenta V?*T', corr. vulg. | horum R | 
11 emendationes R | 15 tin RV*[16 dudum tercio R 
17 per om. £t! | *disputationem] dispositionem libri I pro- 
duxerit V | 18 desint V 21 perceetus V! 23 donum 
T* | 24 fecit V | 25 hoo V) om. RT || non om. T* | uoluit 
T! | 21 imperiale T'* [| agere V* | 30 esse] etiam V || 
31 ut] aut 7 | hao E | protrahatur V! H 32 uelociter 
VJ 33 estimaut V | 36 tm R [est om. RI f otsi] si 171 
si et R 

57 


Nov. XC 8. 9 452 DE TESTIBUS 


CAPUT VIII. 


Znuesòij d dOÓnxaue» vópov, Ger xal éxl xonpa- Quoniam vero posuimus ! , ut in pecuniariis 
vikO y disch / áxorvrac paprvosiv, di oUx üvayxe- — C&usis nolentes testificari illos non compellendos 
Dopévo 1f)v nagrvolav v, 0gdo« usdiras ysyovacw — testimonium dare qui ante mediatores facti sunt ipsis, 
avroit, cal r dxoyoovras ro, xal uegrvgíav o9. et quidam abutuntur hoc et testimonio nolunt uti, 
BovAovtas véusiw, Oecnítousv, sizag éxdragov uépos 5 sancimus, si utraque pars consentiat, quod mediator 
cvvcsvoín *q egit) avrüw yevouéve gaprvoicas eorum fiat testificator, componantur enim ea quae 
tois map avtov Aeyonévon, &yayxulacÓas avvó» xal ab eo dicuntur, co ere eum et nolentem 
áxovia t)v uapreQíav véuss»* TOV xmiómeroc, di- nium perhibere, prohibitione propter quam eum no- 
740 avrów dxovra E u O stgóvsoes vuv o)w lentem testificari primitus nostra noluit lez propter 
7"BovÀsro vóuos, dd wis cwveurécacs éxerágorv «dv 10 consensum utriusque partis sublata. 
fee avrgnusvov. 


CAPUT IX. 
Kal rodro dd molldxs mQavróusvov iousv, dX Et hoc vero multotiens actum scimus, quod qui- 


rive ñ cαοα volo TOv TOt» ÉxÜixow ñã vad vois dam aut apud locorum defensores aut apud claris- 
Aapzgorároic và» éxagyuDv &oyovsiv f wal cc sixóc — simos provinciarum iudices aut forte (ut adsolet) hic 


tv rad H sj Aaunogotatq maylgatop *Ow xjv-ibapud virum clarissimum census ingre- 
cov sicóvtss xai ueugouevoi, dis vaga xo , , dluntur et queruntur, tamquam ab aliquo sustinentes 
rod re v4 mapdvouo» 7 d ij dunn 5 ds. aliquid contra leges aut aliter laesi aut damnificati 
piopudvo, udgrvgas fovAovtas sagagtycagOn. xal — testes volentes producere: (et) ut non in posterum 
(va u Varsgov GvtitsDsir avrois, ds xarà Aft opponatur eis, quod ab una parte gesta sunt, oportet 
poiga» và mezoayuéva our, ονν,., det xàxsivov dy avcij 20 et illum in ea civitate constitutum in qua testationes 
vj de xaJscrüra a puagrvgíns Ó(doyvres, dantur, admonitum a iudice sive defensore praesen- 
vzourncOévca sapà v0v Gpyovros 5 vov dxÓíxov xa- tem esse et audire adtestationes. Si vero noluerit 
payevécO'as xai áxovGa& tO» paprvQuDw. si d ur advenire, sed respuerit, ut ex hoc ab una parte 
BovànD'eir, xapayeyséaOas, du Diaztíonev, Gre éx« — testimonia dentur, ut secundum hoc ipsum inutilia 
rod xavà uéxv uoipav Q(ÜocOas Hr rue x«v'25esse, sancimus huiusmodi testationes ita tenere ac 
«vró TOUVTO drgngtove slvai, Dsozxitous» «àc vονν zi non ex una parte constitutae sint, sed tamquam 
rag uapgrvoías o xparsiv, ex d» sí wm; uovousoeis eo praesente factae sint. Si enim recusaverit et ad- 
ix das o, d wal avro zapóvroe Sysyóvss- 

s si yàg mapastngouto xal dÀOsiv ur) BovinOsig 


c. IX in.(...... 453, 8 videbuntur quidem ex utriusque praesentia facta) versionem latinam aliquanto emendatiorem 
ea quae in Authentico est exhibet Gregorius Magnus in epistula a. 603 acripta Epist. 13, 46, ubi citatur constitutio 
novella quae de testibus loguitur c. 10 (Gregor. Opp. II 1255 «d. Benedictinorum; accuratius epistulam ex codicum 
Jide edidit Baudi di Vesme Atti della R. Accademia delle Scienze di Torino V (1869—70) 250 sqq., unde lectionis 


diserepantiam enotavi). 


VIII. Quoniam autem legem tulimus, ul etiam in pecuniariis causis inviti testimonium dicant, ne 
tamen illi testimonium perhibere cogantur, qui mediatores partibus fuerunt, et nonnulli hoc abutuntur 


neque lestimonium perhibere volunt, sancimus, ut siquidem. utrag 
e eorum quae ab ipso dicta sint, ille etiam invitus testimonium 


ipsis fuerit testimonium redder 

cogatur: cum impedimentum 

consensum utriusque parts 
Ceterum 


latum sit. 


simos 


ue pars consentiat eum qui mediator 
perhibere 


opter quod invitum eum testimonium dicere prior lex nostra noluit per 


c quoque saepe fieri scimus, ut quidam vel ad locorum defensores vel ad claris- 
provinciarum praesides vel etiam hic ut par est ad clarissimum magistrum census adeuntes 


ab aliquo iniqui aliquid perpessos vel aliter iniuria vel damno affectos esse querentes testes velint prodw- 
cere: atque ne postea is obiciatur una solum parte praesente quae acta sunt probata esse, oportet ill 


quo 


in ipsa civitate degentem ubi testimonia dantur, admonitum a 
testimonia audire. Si vero noluerit adesse, sed respuerit, ita ut ex: eo ipso quod una tantum parte 


praeside. vel defensore. adesse. et 


ade 


sente dentur testimonia inutilia sint, sancimus, ut eiusmodi testimonia ita valeant atque si non ab una 
parte essent dicta, sed ipso quoque praesente dala fuissent. Nam si recusaverit et venire atque audire 


1 »oópov] Cod. 4, 20. 16 (cf. 19) | a om. 6 | 2 0. 
x&v om. Nomoc | 3 & qui ante c | 4 «ov1o) xai 
vovv L* | 6 «à uscírg avrov ysvoutvo uaptvor;- 
ca. M) «à uscítr avtàv ysvouévo na OviaDas No- 
moe. am vó» usGítry avtOv ywóuevov uagtvgrGai* d- 
xsgOvjcevos yào , *Óv usaéty» avrov yevóusvov nao- 
vvorjaa: (nagrvosiv B*), wai &oxsoD asc Das (910s02as 
omisso xal B* v. l.) B*, cum Haloandro vulg. quod me- 
diator eorum flat testificator: componantur enim (i. e. 
cvyO5aeaOa: yàg?) c (xal gr; avvviOsaD'as ex Epitome 
ad Prochiron mutata 21,56 citat Zachariae) | 7 yevoyud- 
vois L | 8 «7v om. Bf || 10 égovAsvo B* 13 viv om. L 
14 7j xai) xaà om. Be v. l. | 18 Bov/ovtas uaorvgac B* 
testen volentes c | wagíavaadas B* v. l. I 20 dei» L, B. 
v. J. | 28 £róyxavov ov2a:]) tvyxdvovaos B* v. l. d 
xal) aAÀ' os xal L* sed tamquam g | 29 *saoa«t- 
corro libri 

1 proposuimus T vulg. | ut om. vulg. | 2 illis non com- 
pellendis Beck | 3 ipsi V* 4 haec V | 5 quod V] quod 
et RT vulg. | 6 ea V [7 ducuntur V* f et RV] etiam 
V vulg. | nollentem V [8 prohibitionem,V | 9 *primi- 
tus] penitus libri [| uoluit R., T“ in marg., vulg. [ lex no- 


luit T | 10 patris 71 12 At V*' | Hoo quoque ssepius 
agnovimus (leg. agi novimus), quoniam quidam Gregor. 
simus T sancimus V! quod quidam vu/g.] quidem qui- 
dam T quidam (idem s. v. Y) quidam V! quidam RV 3| 
14 forte] etiam Gregor. | 15 ingredientes et querentes 
Gregor. | 16 quaeruntur RVT || ab alio pessi aliquid 
Gregor. | 17 laesi] iniustitiam sustinentes Gregor. | 18 vo- 
lunt Gregor. | et add. Beck | et ut non — 19 gesta sunt) 
et ne postea obiciatur eis quia unam partem gesta 
confecta sunt Gregor. | 19 qui P gut sint RT gestum 
sit R 20 et om. T illum] illo ZVT! | ea] ipsa Gregor. | 
constituto RVT' I ubi testimonia dantur, admonitum 
iudicem aut defensorem Gregor. | 21 a] ad V! | defen- 
sorem R!7' a defensore V vulg. | praesentem eese] ad- 
venire Gregor. | 22 atestationes testes Gregor. | no- 
lunt V || 23 respuunt T1 respuit V contempserit Gregor. 
ut] ue V! | ut ex una parte testimonia adversus eum in- 
utilia sint Gregor. | 24 utilis RI 25 eme RI VI] essent 
R3V? T vulg. | testatione Ri testimonia Gregor. I tenere] 
valere Gregor. | ac] bao V: tamquam Gregor. | 26 consti- 
tutae — 27 factae sint] consisterent, sed etiam ipeo prae- 
sente fuissent facta Gregor. | sunt. R* | 27 repudiaverit 
et venire Gregor. 


493 Nov. XC 9 


venire noluerit e& audire depositiones (etenim publi- 
cabuntur) et non per inexcusabilem aliquam neces- 
sitatem deduci non possit, similis advenienti erit, et 
nullum iuvamen ex sua protervitate ei efficietur. sed 
5 videantur quidem probationes factae, quaecumque 
vero competierint ei ad disputandum de his, licebit 
his uti, solummodo quod videntur ease ex una parte 


DE TESTIBUS 


xa) axoigos vOy xcrcviOeuésvoy, xaíro. d ⁰õB,ꝭZ b 
r xal ovx dE dxapaustivov r d aguxéa Das 
pe) Óvya „i o «oie ztapayevouávow Kccat, xal 
o ple dx vis abr fern, ar yevice- 
ve, 444 2 Óoxsírogav uàv cvatdÓn» ysyovvins, 6g 
dà dv aguóctev avrQ magayoágscDas xespl avtów, 
dEsivas tovto 27 póvov fro doxaã / abr st- 
a. royo νο,ꝛu avvoU zQoxétsuap, ola dq) pro eius proterviam, quasi propter audaciam 
xev' ab Twapaysevouédvov, vais uaorvoía.c — minime advenientis, testationibus opponere non v&- 
&vrir(OsoOcs ps) auévov. Tov ddl. dναεν t, 10 lente. Omnibus aliis quae de testibus et ab his qui 
omóca xegl uagrügomw stapà vow stQÓ rw i] xai ante nos et a nobis ipsis dicta sunt et sancita fixis 
mg nuo» avtov» iE, v& xal Veyon MOTTO xv- manentibus et & nos iudicibus observandis, sive 
oi ev» xal ν%,m d 10v» vusrégo» Oixacrov maiores sive minores sint et sive in hac ci- 
gvAartouévow, ar hee sirs dAdTtove slev, re — vitate sive foris in provinciis, ut et ea quae de testi- 
ac vavtne t96 usyaÁns mzOÀaos sire dp vraie H xo-15 bus sunt quantum possibile nobis est corrigentes 
eas, iva xal và «Ov uaprvoov onócov Óvvavoi M , — adhuc purius et sanctius lites agi p ug; per 
sa T/jxausy éxavooDGoartse Fr xadagotspóv va xal quas et cognitiones fleri & iudicibus omnibus divinis 
ógiortapov rde die spartsGÜ m. mapacxsvácopuav: propositis evangeliis sancimus et iusiurandum subire 
8. de xal vàce dxoodGeis ylvea ac magà voie dica: et pulsantes et pulsatos et advocatos praecipimus, 
craig dran vOv Osíoy zxooxnpudvoyv Aoy(ov évouo- 20 ubique deo inspectore et eorum qui iudicant et qui- 
Üsrysauasv, xal ógxov vxéyesy xai 006 dváyovras xal bus iudicatur et qui testimonium praebent anima- 
robe dvayouévove xal rove Gvwmyógovs zxagexsAsvcá- bus, ut nnis dei commemoratio et praesentia 
Aa, xavyraxo) TOv Üsóv dquavavtsc vai va Owa- — munda litium et citra suspicionem litigantibus flat. 
Donéve» «x8 xai Üixatovtov xal vov eo, e Quam vero legem tenere volumus de cetero omni 
vvxae, iva Ou mávraw ci vov O pum ve xal 25 tempore. 

stagovG(q xnÜDaoà «à vOv OO xel àvvnornta rote 

Oixazopévois yivosto. Ov 0r) võhuos xoatsiv BovióusPa 

aie TOv . Eñje amavta xoóvov. 

(Emíhoyos) m cvoivv» nagacvdvra xui» xal (Epilogus.) Quse igitur placuerunt nobis et 
qed rodòe toU Osíov ÓnloUgsva vópov 5) 03 e 30 per hanc divinam manifestata sunt legem tua emi- 
Joy xal mégaT. magadovvas asxsvodvro.  — Dat. k.  nentia operi effectuique tradere festinet. — Dat. kal. 
Octob. CP. imp. dn. lustiniani pp. A. anno XIII. Octob. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XIII. Apione 
Apione v. c. cons. la. 539] viro clarissimo consule. 


* 


lesies deponentes noluerit, cum utique in publico versetur ur non ex inevitabili quadam necessitate ad- 
venire nequeat, pari loco cum praesentibus erit, neque ullum commodum ex contumacia ei obtinget; sed 
videantur quidem testimonia utraque parte praesen(e facta, g we vero ci exceptiones de sis com- 
pelent, his uti liceat, nisi quod hoc unum, ab una tantum parte ca facta videri, propter contumaciam 
ctus, quippe qui per fastidium non adfuerit, testimoniis opponi non possit.  Heliqua autem omnia, quac- 
cumque de testibus a decessoribus nostris vel a nobis ipsis dicta et sancita suni, rata maneant atque a 
iudicibus nostris, sive maiores sive minores sint, sive in magna hac urbe sive in provinciis, custodiantur, 
uf iis quoquc quae ad testes pertinent a nobis quantum fieri potest emendatis Aer din ut etiam purius 
et sanctius lites agantur; propter quas etiam cognitiones apud iudices omnes divinis Btteris propo- 
sitis sanzimus, atque iusiur $ubire et actores et reos et advocatos iussimus, deum ubique et üiti- 
gatorum et iudicum et testium animis praesentem. proponentes, ut dei memoria ac praesentia per omnia 
lites integrae et suspicione vacuae litiganlibus fiant. Quam quidem legem in omne tempus deinceps fu- 


turum valere volumus. 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et. per hanc. sacram legem declarantur (ua sublimitas 


ad opus et effectum adducere studeat. 


1 xaít Onuocisvov và (avri toU. dvdünguaw M s. v.) 
MBI xal 0c Ónuocwiov và Li xai otv. Ónuocievo- 
pévov(*) L*, om. Bf, etenim publicabuntur e | 2 xai 
om. Bi v. l. | 3 «vois zagaysvncoudvow B* v. l. adve- 
nienti c || 5 cveradz»] probationes c | yeyovévas Ha- 
loander ysyosi;vas Bf | 7 slyas avvác L | 8 07 om. cl 
11 zapa) et ab c9 om. 6 14 eive £i] et sive ing 
19 v L 20 &vouoO'srroausv] sancimus c. Cod. 3, 
1. 14 || 22 xapexsAevoausy L praecipimus g || 23 vov d 
Lousvov ts «al Qixatóvtov] et eorum qui iudicant et 
quibus iudicatur g | 25 29. fva — dh ut perennis dei 
commemoratio et praesentia munda litium c | Jia] «ov 
dia Bf | 26 «ow om. Bf | 21 2 vero (i. . dd) « || 
31 dat. — cons. c, yen xadavydo» Orr, ga- 
ole "lovaveviavou *Ó g vraceías (sic) Ath. iF 
vid un») Oxvopoío 5c gage Fre / vractíq 
"fniovos Theod., dat. xv. k. sept. CP. post cas uilisario 
us. anno II M 


| dispositiones RI T quse deponuntur Gregor. || et- 
enim — 5 factae] cum utique in publico sit et non ex 
inevitabili quadam neoessitate venire non possit, aequa- 


liter eis erunt (leg. erit) tamquam si advenissent, et nulla 
utilitas ex contemptu suo ei adhibuerint (adhibebitur 
vulg. sed videbuntur quidem ex utriusque praesentia 
facta Gregor. | publicantur V | 2 non V!?* RT] nisi V3 
vulg. | aliquam inexcusabilem I 3 possint V! T | adin- 
uenienti R! || 4 propteruitate V | 6 petierint y phis] eis V] 
7 is V | 8 propteruiam (propter uiam V!) RV proter- 
uitatem * quasi] quae libri | 9 testationibus] al. ad- 
testationem T“ in marg. | 10 et] ad I et T“, et om. V! | 
11 ipeis om. R | 13 minores siuo maiores sint in ras. V? | 
et sive om. V | 14 foras V | ut] aut T'* | et om. VT | 
15 est nobis corigentes T' | 16 adhuc] et adhuo Rꝰ | purus 
Ri prius T1 sanotius — 22 et prae| scr. R* in ras. 4 vv. 
per] et 71 J 17 et om. V, uel ins. V? | 18 praepositis 
VT | 19 et pulsantes om. T1 20 deo inspectore T“ in 
marg.] deum inspeotorem R VT; dantes vel imponentes 
addendum censet Osenbrüggen | 21 et qui] al. eorum adscr. 
T? in marg. | 22 perennis] „ V! V? (| commemora- 
tionem V? | 23 munda om. T' | litigantie /! litigantium 
RV* | quam uero in ras. V* | certo R I 30 mani- 
festa RV | 31 eubscr. data kl. octub. impr. don. iust. pp. 
aug. anno XII. apione uiro elarissimo consule V, dat. 
kal. oct. omissis reliquis Bamb. II 


Nov. XCI pr. 494 UT EXACTIONE INSTANTE 


QA XCI. Auth. XCIII. Coll. VII tit. 5 


$ZTE AHAITHZEQZ OYZHZ IIPOIKOZ IIPQ- UT EXACTIONE INSTANTE DOTIS PRIMAE 
THE TE KAI AEYTEPAZ, 2 TOY AN- ET 8ECUNDAE VIRO AD SECUNDA VOTA 
APOZ AEYTEPOTAMHZANTOZ, IUPOTIMA- MIGRANTE PRAEPONATUR UXOR PRIMA VEL 
ZeAI THN HPOTEPAN TYNAIKA H TOYZ 5EX PRIORI MATRIMONIO FILIL ET UT 81 
EK TOY HIPOTEPOY FAMOY IllAIAAX. KAI VOLUERIT UXOR AUT IS QUI PRO EA DO- 
$9EZTE EI BOYAHOEIZHE THZ FYNAIKOZ TEM SCRIPSERIT DARE VIRO QUAE SCRIPTA 
HTOI TOY KATATPAUWANTOZ YIHEP AY- SUNT, DISTULERIT AUTEM VIR SUSCIP 
THZ THN HPOIKA AOYNAI T9I ANAPI TA SOLUTO MATRIMONIO EXIGI EUM AB EA 
EATATPAENTA ANABAAAETAI O ANHP 10 CONSCRIPTAM ANTENUPTIALEM DONA- 
YIOAEEAZOAI, AYOENTOZ TOY lTAMOY TIONEM Ry 
AIIAITEIZOAI AYTON THN II AYTOY KA- 

TAIPAGEIZAN IIPOTAMIAIAN AQPEAN. 
Zfvroxoátop 'lovGtuiavós Ifüyovavos "odvyg vd 4 Idem Aug. Iohanni pp. secundo ex consule 
dotorar &ndgyo cv dyavolixv noamopgía vó B, 15 ordinario et patricio. 

dnà vxdroy» ógdwwaoíor xal maux. 


eon o.) ebm, Ümatóvrow nudwv iuꝙis- (Praefatio. Dudum iudicantibus nobis in du- 
70 soüyua jg dbiov νẽ,miõ⁰V-ͤ xal cags- bitationem venit causa multa correctione digna et 
origas vouod'scías ovx ayabiov. «al ydg rue tiu me legislatione clariori non indigna. Etenim quidam 
evousvos yausrye àvno xai vaUrg» axogcAóv, ara 20 prioris factus uxoris vir cum eam extulisset, deinde 
eur, mooixa vs vzodstausvos zaQ' éxarégac xal  &gecundae, dotem suscipiens et filios ex priori relin- 
maĩdas dx rie t90vt26 xavalutaow duni rije dure — quens obiit adhuc secunda superstite. Volebat igi- 
Fri staQiovore. 1 BovAsvo roi 7) Üsvtépa zaherij τν tur secunda uxor dotem a se datam exigere privi- 
re tz» sag avt? OsÜouévnv dmawtéw TQ x- o utens & nobis dato, contradicebant autem ex 
3 Xeopévn v) ap ud» ded ons, avtéAsyor 25 p ori matrimonio fili et ipsi maternam obicientes 
óà oi dx r 7go'rov yauov saidse xal avtoi 22 otem, et dubium erat, utrum etiam non superstite 
rg gpotssvOusvo, vtQoixa, xai dugucfrtzoiuov n», priore uxore oporteret suscipi filios contra secun- 
&i wal m 7t8Qsovov)e vie 7tooveQae yausti;e de ÓstacOas dae dotem litigantes. Non enim aliis dedimus du- 
rode éxsívne dae watà rie Üsvtépas sQosxó6 dyorv.- dum et damus hoc privilegium aut heredibus aut 
Copévovce. o yàg évágois Üsdoixauéy va 753 «ai diò o- 30 creditoribus, sed solis filiis. Plurimae siquidem dubi- 
am ToUTO TÓ nzgovOuiov 9) xÀngovOuow fj Oavsovais, tationes extiterunt in hac causa, dicente secunda, 
dA uóvow sa«G(. — u, ov» dueucfntücue quoniam expendisset et ante quam ad eius venisset 
ysyóvacw dv vd cdu. leyobone xis devrigas — matrimonium prioris uxoris dotem, et non esse iustum 
vahrrije, de it . ca$ yd n xai ngiv éni «ov stQós 
avr» e yauov d dhe T?» Tie mgorégas u, jje 35 


Nov. X CI (Authent. XCIII = Coll. VII tit. b: gloss.) Graece extat in M L, epilogo to in B 28, 13 
(inde B. II 29, 66 p. 569 Zach.). — Epit. Theod. 91 (inde B2), Athan. 10, 5. Julian. const. LX X XIV. 


I. 


UT CUM DOTIS PRIORIS ET SECUNDAE EXACTIO FIT, SECUNDIS NUPTIIS A VIRO CON- 
TRACTIS, PRAEFERATUR PRIOR UXOR VEL LIBERI EX PRIORIBUS NUPTIIS PROCREATI. 
UTQUE CUM UXOR SIVE IS QUI PRO EA CONSCRIPSIT DOTEM DARE EAM MARITO FK. 
LIT, SI MARITUS QUAE CONSCRIPTA SUNT ACCIPERE DISTULERIT, SOLUTO MATRIMONIO 
DONATIO ANTE NUPTIAS AB IPSO CONSCRIPTA AB EO EXIGATUR. 
Imp. lustinianus Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex consule 
ordinario et patricio. 


Praefatio. Nuper iudicantibus nobis in controversiam vocata est res multiplici animadversione digna 

us indigna luculentiore legislatione. Quidam enim cum prioris uxoris eaque amissa secundae maritus 
factus esset, dote ab utraque accepta et liberis ex priore relictis decesserat secunda adhuc superstite. 
Volebat igitur secunda uxor dotem a se datam exigere privilegio usa a nobis concesso, contradicebant 
autem liberi ex priore matrimonio nati ip^ quoque maternam dotem praetendentes, atque. dubium erat, 
num etiam priore coniuge non superstite (beri illius recipere eam deberent. contra secundam dotem. con- 
tendentes. Neguc enim aliis hoc privilegium et dedimus iam ct damus sive heredibus sive creditoribus, 
sed solis liberis. Multae igitur controversiae in ea causa extiterunt, cum secunda uxor diceret maritum 
iam anle quam ad nuptias ipsius venisset, prioris uxoris dotem consumpsisse, neque par esse se quidem, 


1 rubr. Iso) Óvo zQouxdw roscoGtovuévorv, wai stsol | (avrol malit CG EHeimbach) | 29 de om. c | wavaà 
«ov us BovAouévov Wͤ 7tQoixa dq ta Theod. | | te 156 0svxdpas L*||30 cf. Cod. 8, 17, 115731 (guov 
24 "necs L' | xowxos] rijs ,s Bh | 3 vs om. LI 32 ra, vois zxassí CCE Heimbach male i 34 ya- 
Ath. | e — 13 dg Üsvregoyauovsroc (Qevrsgoya- | metis om. € | 35 avere Le AA B- | 0 avro om. C 
prjcaveos index) «ov 0€ xaà «à ite Ath. | 10 dy- 
padásvas) dd 2. v. add. 224 12 ver avTov) ab ea c [| yoa- 
eto L | 13 ihe 158 ui) vnxodeEdáusvoy dd ngoixa 2 extante dotis V dotis intante E | 4 migranti R F 
prdà ngoyausaíay d edo d add. Haloander(B/)| | vulg. I prime T I 5 et ut] ut et RT et V vulg. l 6 uo- 
14 r ᷓ Aͥotordrq om. L | 15 vxáoxo M | 16 &a | luerint V9 his V | dote RI I 8 distulit Ff eut T' ] 
90 ML, corr. Haloander | xavgexéow L 17 Hero — 9 ea] leg. i 10 conscriptam] cum 5 V "€ 

0 G l'evópsvós ve stporégac (yvsasxos conscriptam R vulg. | antenuptiarum V 14 excona. 
v. l.) deno inc. B | 21 Bevrdpas Mc] davrige €vvowrcag | exconsuli T | 17 done R | 18 causam Ri er- 
LB | re et xa éxaváQac om. c j| éxavdoo» B/ | 22v7c | rectee V' | 19 legis V | 20 factis T! | vir) uero RI 
wootépac ànorexov d rij lde 23 sspiovcíac L' | ea RI deinde) et deinde 7 J 22 adhue secunda) ad se- 
64.7 28) 4g, d Bf* | yv» B | 24 v2» dedon⁰νανναινe | cunda RI ecunda adhuc T I 26 et dubium] et om. 
xag «vts B'| «verre CGEHeimbach ez 6 25 ao* i RT | strum V!|27 oportere V! oportet V? | /eg. filios 
iu B.. Cf. Cod. 8,11,12 | àvcédsye» L? | 26 abri» Li | (illius)? 


DOTIS PRIMAE ET SECUNDAE: 


zooixa, xal ov diuα,d̈ dari, viv. udv avtS mooixa, 
dior ro stgáOv) xavaAuzov d dvrjp gov dgxei 
póvyg tij devrieq ztQoixl, avt)» dztodsoas, v0Uc d rij 
éfavaleO:sav jo mgoixa Aafsiv: aAÀ' oi saides 
Ovrcov ti vtAtvtigavts, al je veAsviradare bro 
ztgsavtegas e Osveégae siaí 


499 


rde VmoO7xec sQoiGyovro, OrwtaQ OÀlos ngayuávowv 5 


Nov. XCI pr. 1 


suam quidem dotem, quod tantum inventus est reli- 
quisse vir quantum sufficeret soli secundae doti, eam 
perdere, illos autem expensam iam dotem percipere; 
sed filii hypothecas proponebant, quoniam omnino 
rebus existentibus morienti hypothecae seniores po- 
tiores quam secundae essent. 


CAPUT I. 


Tovtow roi üugicfinvovutvowv dxstvo tÓv àvopo- 
Aoyruévov v jdn xci vsvouodstnuévoy ⁰ rag ruo 


His igitur in dubitationem venientibus illud cer- 
tum et iam & nobis sancitum est, quia si aliquid 


daviv, cc , uév ti gaívovto dx r zxoaypárov je 10 appareat rerum prioris aut secundae dotis, hoc ne- 


orie y) ri Órvtépaé 7tQoixÓS, ToUTO dvdyxn N 
ros zaidaé rue zgorspae 7) ri Osvréoaw Aye, 7) si 
tsÀsvtrGOHis xdxeíyy, voUs zxaidas avis, Éxaatov acgòe 
orig dv oixs(OG zes éavróv dzodeiEeuv: dyravOa 


ya xal in rem r ztegi Ósazovsías águótts xaD'agoe, 15 que quo 


xal AH α,ji dri rò oixsiov Éysiv. i noovouiov dsó- 
psvov. si dà o paívovo dy éxatégas nQayudvay 
od , j rv us» gaívoro tua q Msinos, sie 


cessarium filios prioris aut secundae habere, aut si 
moriatur et illa, filios eius, singulos quod proprie 
habendum suum ostenderint: hic enim et in rem 
quae de Dropretate est competit pure, et unumquem- 

suum est habere nullo privilegio indigens. 
Si vero nihil appareat utriusque rerum, aut aliqua 
quidem appareant aliqua vero desint, slve zupersti- 
tes sint mulieres, repudio forsan priore matrimonio 


rj ai yuv, I Feον,ůa, Tvxóv roõ mgorépov dissoluto et competenti mulieri dote, sive defunctae 
yc nov QialvO'?vtos xal AM vjj yu ve 7:9o:- 20 sunt filiis existentibus ambae aut etiam una harum, 


de) er rerelsvrrxacav [7] dui N, dug 7) xal 
ala xovrow, in rote dAÀAsizovos xvguotégay slyas trjv 
7tgotégay xai t0)« i avis ztaidac zosaBvtégay nQoixa 
7tQOTsiyOuévovs tavtó» qi dariww sizei» xal 5 
xai ansyyóvove xal Qv dyebüe lid, d noν½gʒ- 
ro qvOro lev. ceneg yap si dvo unde G 
uata jv, dvayxn rd mtQ&GHórsQOv xvgutsQov TOU 
psvaysveatéoov waÜ'sqráyas, ovra) dH tà n- 
vOous& Qyáyxn tjj TQoT5 790uxi doOZvas nQoréQq. 
or 20 tjj derrepq, xai g au ngoxgivesw zr. 
undd $noDüxg» bmp,], à TO c ννειιντνεοt xai 
XQóvq mxolóv uévsv th» oixs(ay Kyov iGxv» v8 xai 
-tQovouíav* robe yàg ygovove vv vzoOnxo» dusiwos 
ñ dri xav' oUdév« vgózoy aigovusDa. xal r 


in his quae desunt superiorem esse priorem et. filios 
ex ea antiquiorem dotem proponentes, idem est di- 
cere nepotes et pronepotes et deinceps successio- 
nem, cuiuscumque naturae fuerint. Sicut enim si 


25 duo debita publica fuissent, necessario antiquum 


posteriori praeponeretur, ita et hic privilegia neces- 
sarium est priori doti dare priora, et ita secundae, 
et dotem non praeponere doti neque hypothecam 


n sed quod antiquius est et tempore am- 
30 pli 


us manere proprium robur habens et privilegium: 
tempora namque hypothecarum permutare aut in- 
terimere nullo modo patimur. Et haec dicimus non 


c. | summaria ex Theod. habent Prochiron 9, 11; Epanagoge 18,30; ex Ath. paratitla Ath. 15 $ 15; v. 26—28 
argumentum ex Ath. repetit liber sts9À 0iagóQo» avayyoguavoy $ 14 p. 195 Heimb. 


quoniam vir (antum reliquisse inveniatur quantum soli secundae doti su/ficiat, suam dotem amittere, illos 
autem. dotem iam consumplam accipere: at beri hypothecas praetendebant, quod. cum omnino bona ha- 
beret defunctus, defunctae coniugis hypothecae antiquiores essent quam secundae. 

L Cum haec igitur in controversiam vocata sint, illud et exploratum iam et a nobis sancitum cest, 
sí quid ex rebus prioris vel secundae dotis appareat, id necesse esse. aut. liberos uxoris prioris aut se- 
cundam habere, aut si illa quoque defuncta sit, liberos eius, quantumcumque ad se quisque pertinere 
probaverit: hic enim et actio in rem quae est de dominio pure compel, et suum. quisque. habere 
debet privilegio minime indigens. Si vero nihil ex rebus utriusque appareat, vel quaedam appareant 
quaedam deficiant, sive supersint mulieres (repudio forle prioribus nuptiis solutis et dote mulieri com- 
petente) sive defunctae sint relictis liberis utraque vel etiam altera earum, in iis quae deficiunt potiorem 
esse priorem liberosque ex ea natos anliquiorem dotem praetendentes: idem autem dicendum est etiam de 
nepolibus et pronepotibus el reliqua deinceps successione, cuiuscumque sexus sint. Quemadmodum enim 
ti duo publica debita essent, necesse esset. antiquius. posteriore potius haberi, ita hic quoque necesse est 
privilegia priori doti prius dari, atque ita demum secundae, neque dolem doti praeferri neque hypothe- 
cam hypothecae, sed quod antiquius est et tempore consenuit suum et robur et privilegium relinere : neque 
enin tempora hypothecarum mutare aut tollere ullo modo volumus. Atque haec dicimus non ignorautes 


1 dotem om. vulg. | tamen R 2 vir] ubi RI *doti] 
dotem libri ' 3 iam om. R. | 4 ypothecas (et sic con- 
stanter) libri | 9 et iam] etiam libri, vulg. [ 11 filius R 
priores V | secundam Beck | 12 moriantur V? | 13 suum] 
siuo T'! | huic V?| in rem quae] in re 4 14 est del. 
A? | putare A! | 16 apparet (et add. V?) EV] 17 ap- 
pue: uidem aliqua in marg., om. V! | 18 mu- 
iees V! | 19 competente V? (competere vu!g.) | dote T 
dotem RVT' rug. sive] suum AZ! | 20 aint 7' | ambae 
om. RI | earum RT | 21 desunt] sunt V! | 22 est om. 
RT' | 23 et pronepotes om. Rü, et om. J 24 fuerit " 


| xal o) — ztgoixa om. L xai oùx silvas Qixaiov a7)» 
oix ud» L in marg. (ez e) | 3 ovn Ms] uóvor LB || 
5 zgoíovro Li nxgoszovro L* | 6 rs cs ade 
orm. € | 7 7tQsoavvsgas] seniores potiores c | 8 dxeivow 
L*|9 dor xap' zuo» B* | 10 uév vi) uév «os . 
11 zosxós om. LB. | 2 om. Bi v. l., € | 12 vove «5e 
ztgotégas zaidas L| 11 3 li. e. rijs 
davtégas) e | 13 *velsvegoos L xeAsviroe B || 14 do- 
dect Bi] dzidsiErusy L Bf | 15 5j in rém M] ayoyi) 
i» rém L in ( in Be ed. Leunclavii) 19 zgáyuati 
áyoy) B | 9) 7 cum Haloandro vulg. (B/) | 16 det om. e | 
pnósvos Bf | 11 1 Bf | 19 ósexoviio M] d- x 
tvyi LB | zego*rov B! | 20 àvOévros I 21 sive] 7 | RV) praeponeretur (praeponentur T'!) posteriori T'vulg. 
B* | om. c, ante dum collocandum censet CGEHeim- | 21 priora] priore V! | et ita] et om. E' | 28 proponere 
b 22 éxi voic A om. B! | 24 9à om. L ! T ponere RI I hypothecam] ypotheca V | 29 antiquus 
xal om. $ „ Ovove xai ur j LBh 125 TO v5 om. RI pim isdem rand ri: ies 
ztgovópiov L* | 29 xootéga MB] xootsga LBíg ap- 1 tempore namque) neque nullo 
. B* | 31 vzoóy; €] hrpothecis € 37 aher MBI | nulla V! nullum Ri nullu (sic) RI Et om. R 
dio LBh | uéve I | 33 duséyacO'as B* 34 xal 
vavra — 456,1 xavactgcoyusv om. B* 


si om. V | 26 posteriori praeponeretur (praeponentur t 


Nov. XCI 1. 2 


gaus» ovx &yvoovytsc o6 dñjunõ“ xal ripe. «76 v) us- 
vépac vouoOscíae vaUra Oupugrau, U hs 


d due x % ,t naQ nui» xaí vuvac G dAlowvorápgac 
rd mQüyua bnvrsse, did «ovto xai sl; rij xov nap- 
or vouov xo&(ay d.,, od iva viv Te - 
vo» vouoOevrcciuev, d iva capéctepgovy avtó nage 
xaractncGopsy. 


456 


UT EXACTIONE INSTANTE DOTIS 


ignorantes, quoniam iam et in alia quadam nostra 
legislatione haec decrevimus, sed quoniam omnino 
motum est apud nos et quasdam habuit aliquo 
modo causa quaestiones, propterea et ad praesentis 


b legis opus accessimus, non ut nunc aliquid prius 


sanciverimus, sed ut clariorem eam omnibus con- 
stitueremus. 


CAPUT II. 


Kaxsivó ys us» zpocOtivas *Q vopq xalóv, onso 
suvnOaica N d oe dvayxaiov u sie v0puo- 
gen éxoíncesy. 
j uiv Üovvas BovinOs(g, avti tvxóv 7) d vido abrjje 
sagsxóusvos avtüv, òô eri stOTÀ ay en 7] vOv ÉyyvOsv 
ñ r ÉEoO'sy. Gore 5) profecticia» j adventicia» sl»« 
vy» ergo (ravra dj và vov vóuov ó"uatc), ó qa 


Illud quoque adicere legi bonum est, quod mota 
uaestio similiter necessarium nobis ad legislationem 


el yàg émogailes spoixa yvy, xai 10 fecit. Si enim debeat dotem mulier, et illa quidem 


dare voluerit, ipsa forsan aut qui pro ea promisit 
illud, quicumque fuerit aut proximorum aut extra- 
neorum, (ut) aut profecticia aut adventicia sit dos 
(haec enim legis verba sunt); vir autem, aut eius 


àvyo ,d vovrov zat9o Tvxóv 7 O0 má7tuoc vxodéLta-15 pater forsitan aut avus suscipere eam nollet, pars 


o vavTr» uf BovinOsisv, vÓ d cre yvycauxos dx- 
pagrügsvas usos, xai éroipuos Kxss vavTIv xarafadasiv, 
5 xaí vs e maia xal stQocaydyOs rv xai, 
ai ya νν,Hẽ⅜ xadsqtrxos, xal aqpayidas ixida(r xai 


xavà TÓv vópgov dàmz0oDorto, f) xa) xarà uíav uoipay 20 tem ingrediens in iudicium 


vie ei, Óixactyoiov dioi rar yevdaD ns xai 
Óiafldvres dx vov Üixactov r d, yell rar 
a ο rd ToU àvÓQós uépos, Anu d xal ovvos 


avaBallóussor: ur, Óvvac Dai OiadvO dvros «oU yáuov actionem declinare tamquam 


autem mulieris contestetur et parata sit hoc sol- 
vere aut etiam aliquid maius peragere, et offerat 
forsan, et si mobilis sit, signa etiam imponat et 
secundum legem recondat, aut secundum unam par- 
petat haec fieri et per- 
gentes ex iudicio quidam denuntient haec ad partem 
viri, at ille permaneat etiam ita differens, non po- 
terit soluto matrimonio antenuptialis donationis ex- 
ote non data. Qui 


v7» xije mpoyapiaias Qogeds Hr νν dxxAlvesv oc 07 25 enim dare voluit, dum perceptionem recusat is qui 


StQOsxOS  OVXx inidodsione. 0 yàp Jovvas go is, 
dv rh lives d Aaufdvs» ij Eοπαt⁰⁰ ç%t rapasceitas, 
za00nÀ5gci0$ dor Tq ÜsÜcxOti. xal vOvV10 uetà rh 
Me an cf TtQowÓC Mar. Gerte yàp si p) 


doin xaO" vn vüw mgoixa, dovnciw 2 75 rie 3 


ngoyagia(a6 Ócgsás innydyousv, ovto xi» ei fovin- 


suscipere postulatur, proximus est danti. Et hoc 
cum aliis in dote valeat. Sicut enim nisi dederit 
er dilationem dotem, negationem ei antenuptialis 
onationis inferimus, ita vel si voluerit dare et per- 


Ante c. II in Let B insertum est novellae II cap. 5 (p. 17,6—30); pariter illi loco (p. 17, 10—25) adiungitur 


cap. II (v. 10 sí dé 7) ue Qovvas Bovin9') r ngoixa 


v. 26—28 er Athanasio citat lib. xe Qiagógorv àvayy 


— 28 / ÓsÓo»ó1:) in Prochiro 9, 12; Epanagoge 19, 2. — 
coguccov 5 14 p. 195 Heimb. 


etiam in alia parte nostrae legislationis ea definita esse; sed quoniam omnino apud mos res agitata cst 


et varias quas 


quaestiones est complexa, propterea etiam ad praesentis legis necessitatem pervenimus, 


non ul nunc primum aliquid sanciremus, sed ut manifestius id omnibus redderemus. 


II. Verum illud quoque legi adicere par est, quod ut lege constituatur, quaestio mota 


ariter 


nobis necessarium reddidit. Si euim dotem mulier debet, si illa quidem dare eam voluerit ipsa forte vel 
qui eam pro ipsa Blige) basins i sit sive propinquorum sive extraneorum, ita ut aut profecticia aut 
adventicia sit dos (quae qui. a sunt legis), vir autem vel forte pater eius vel avus cam accipere 
noluerint, mulieris vero pars testationem faciat et parata sit eam solvere, vel si etiam maius aliquid fe- 
cerit atque obtulerit forie et, si quidem mobilis sit, sigillis quoque impositis secundum legem deposuerit, 
vel ex una parte iudicium ingressa haec ut fiant petat. atque a sudice missi quidam denuntient hacc parti 
mariti, eaque sic quoque perseveret accipere differens: ne possit soluto matrimonio donationis ante nuptias 
solutionem declinare tamquam dote non data. Oui enim dare voluit, cum qui accipere iubetur accipere 
recusat, similis est ei qui dedit. It hoc cum reliquis in dote valeat. Quemadmodum enim ei si per di- 
lationem dotem non dederit, ut denegetur donatio ante nuptias statuimus, ita etiam si dare voluerit et is 


2 ard BI | Oipisras] Cod. 8,11, 12 || 3 dAAovorégas] 
aliquo modo (i. e. dAAoi:orégoe?) c | 6 avró. B) avrov 


BaAÀónevos B* Epan.(c) avaBaAóousvos L ápngsBaAAóus- 
vos Bí! | ov qu Epan. | 25 «7$ xtooyausatac d& 


MLs | 1 xaraovácawsv B | 8 Kaxeivoó ys — 10 éxoir- 
cev om. LB | 10 yag] pdvros LB | 4xogsíAos Le | 11 5 
ai ij tvxov Bí, om. B. Prock. Epan. 1 Proch. 
Epan. | 12 avt] illud c | Sri] j 0at«c Proch. Epan. || 
d nots Bí | 9 vov dyyvDsev — 14 óruara om. B. 
Proe., ove 9) — Gijucra om. Epan. | 13 7 praefecti- 
cian 7 aduentician M (cf. c), j rn, cargòe Qidouévny 
ij nad dbarrixov Qidouévn» -L fj vad 10) xo ros rj 
xópgnv vzatovcía» ñ ag , ÓsÓdouévn» B! | 
15 7) xai Bf | zatzo 5 0 zxázxzoc vz B* | 16 vav- 
rj avtg» Epan., om. Noch. | govin95 B! Proch. 
Epan.g | dxuagrvQnras Epan.(c) | 17 uségos om. Bf 
&xes M B! Proch. Epan.] HM. L Bf c | avez» Epan. hoo 
cr aH Proch. v. l. | 18 z0d£Es:s] peragere (i. e. r- 
Fes 7) e | toocdyos Prock. v. L, B! | 19 savgvóv Bf | kai 
eggayióac LB Proch. Epan. c] xai om. M 20 2 xal LB 
roch. Enan. ] ij Me | 21 go M) siaBáAAov Prock. 
tio gal B'L* io gal L* B! Epan. | 22 Quxacvov ML* 
Bf, Proch. v. l.] Qxaovrolov L* B* Epan., Proch. v. l. | an- 
ayysiàssaw Scrimger (cf. c) dsayystàes M astjyynthav 
(agr yyeskav» Proch. v. |.) LB Proch. Epan. | 23 éripeivg 
Bi] éipusivos: ML B. Proch. Epan. éxiudvss Bf éniudyos 
cum Scrimgero vulg. | 24 àvaBaAAousvoy M Proch.] dva- 


ri &xrwi» Epan. | de B*v. l. | 21 dv 9 — Vi 
voc] xà» d Aafsiv abiovusvos Epan. | 28 devi] nerd 
dai Le Fra et for Proch. v. . | 31 dd om. B. 
innyd yon (ijyd you B*)) nov. II c. 5 | ei om. Bf 


2 sed quoniam] quoniam set V | 3 leg. alio modo? | 
4 causa] que causa 7 || et om. V ad] a V! | 5 non 
ut V) ut non RT vulg. | 6 sanciremus vulg. | 8 rubr. Si 
per maritum sit uel erit (corr. steterit) quominus ei dos 
promissa praestetur T in marg. (ex Iul.) | 10 fecerit R 
illam VT*| 11 ipsam Ri ipso T'(| forsam R, om. R* | 
12 illud) illam v«/g. | 13 ut add. Beck | aduenatici R 
adinuentia 71 be vir] ubi V* « R'[ aut eius] autem 
eius (aut add. V*) V, aut om. RI | 15 nolet R nolit 
vulg. | 16 hoc] et hoo V | 17 peragat Beck | 19 secun- 
dam A | 20 petet V? petet V' | haeo om. T! | 21 patrem 
1 22 at] ita at T'! J non poterit om. T! | 25 recuset 
V! | his RI | 26 et cum hoc T hoe et cum R [| 27 nisi] 
non Ri si non R* | 28 dotem — 457, 7 tradere festi| scr. 
Rs in ras. 4j vv. | negationem) dilationem V | ante- 
nuptialis vulg.) et nuptialis RVT | 29 donationis] et do- 
nationis T1 | vel] et £(?) | percepturum V! 


DE INMENSIS DONATIONIBUS 


491 


Nov. XCII pr. 1 


d Qovvoes xal o AauBdvorv din magestsvras cepturus ex studio recusaverit perceptionem, damus 


» 


rm lñ wer, d iòo 


abrñ vj» xñe æπονννji.ue doxosas ei antenuptialis donationis matrimonio soluto peti- 


TOv Ovvoixed(ov AvD'évvos &naítrgus, xa(vos T)» nQoixa — tionem, licet dotem propter viri causam non in- 


dd TZ» vov drdòeòs airía» od sicevayxo) 
(Eniioyos. 
dia rode vo) Oeíov OnAovgsva vópuov y) Gy) 


Koyq xai zápex, nxagadov»as Guevocavo. — (Dat. 


Oct. CP. imp. dn. lustiniani pp. A. anno XIII. Apione 
[a. 539] 


v. C. cons.) 


GB 
IIEPI T9N EIS IIAIAAZ AME- 
TP9N A9PE9N. 
O avrós goed "Iodvvn vq dv)oborérq émdgyo 
vOv íspmv vi J monsiroQíov xó g, dnó bd 
ópdivapíc» xal matQixiq. 
.MIoooínsiov.) "Hóg «à nsgl vov. daÀxidiov xal 
ve éxsívov uoípas Qusgícauey, avbraasytsc avtóv g 
dyevvéi D 1d yàg Àíay dsu¹jo o o 
pac voscav, dd dei a νεjꝗOutuhun ow a 


Tà ToÍvvp mzapactavta net xal 5 
vera 


tulerit. 

(Epilogus.) igitur placuerunt nobis et per 
hanc s&eram declarata sunt legem eminentia tua 
1 effectuique tradere festinet. Dat. kal. Oct. 

. (àmp. Iustiniani anno XIII. Apione v. c. cons.) 


XCII. Auth. XCI. Coll. VII tit.3 


R DE INMENSIS DONATIONIBUS 
IN FILIOS R 


Idem Aug. Iohanni viro clarissimo praefecto sacro- 


, «nó vxaro» rum per Orientem praetoriorum secundo, ex consule 
1 . 


ordinario et patricio. 

(Praefatio.) Dudum de Falcidia et illius parte 
decrevimus, augentes eam non ignobili incremento. 
Quod enim nimis inaequale est, non valde placet 
nobis, sed oportere quidem praeponi filios quos pater 


c» oie d» d naxije BovinOeín, ov vocovrov dà dAav- 20 voluerit, non tamen in tantum inminuere alios, ut 


rod rode & 
L 
al.. 


„8er avrois dgogntov slvas viv 


inportabilis eis sit diminutio. 


CAPUT I. 


Tov voívv» mao! iαν,ͤ cvsÜdvros vóuov pdvortos 
áxl vis iMac layvos $xsivo fovióusDa, dera ei «us 


Posita igitur & nobis lege in sua virtute manente 
illud volumus, ut si quis donationem inmensam in 


Qegeüv ausrQov si6 Twwa i rive voy mado» T 25 aliquem aut aliquos filiorum fecerit, necessarium ha- 


casto, due Kv. dv «5 di YoU xAjoov ro- 
ovrov éxdorq tà» saldo» quAavtew. có dx. roð vó- 
pov pápos, doo. I es Tv Ódogsà» d rie sic 
TO» aida ij rode maióa6 robe rar TéTtiuUEPOVS 


beat in distributione hereditatis tantam unicuique 
filiorum servare ex lege partem, quanta fuit prius- 
quam donationem pater in filium aut filios, quos ea 


Nov. XCII (Authent. XCI = Coll. VII tit. 3: gloss.) Graece extat in ML, c. I in B 41, 8, i (inde B. & 1, 22 
p. 663 Zach), Prochiro 32, 4 (inde in Proch. aucto 32, u, Epitome legum 32, 2 26) Epanagoge 34, 3 (Epan. 
XXXV. 


Gucta 33, €). — Epit. Theod. 92 (inde B), Atlan. 9, 7. 


Julian. const. IL. 


gui accepturus sit. de industria accipere recuset, damus ei matrimonio soluto donationis ante nuptias e- 


, licet dotem propter viri culpam non in 


tulerit. 


Epi Ye ded iod igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur tua sublimitas ad 
ucer 


opus et effectum e studeat. 


ACI. 
DE IMMODICIS DONATIONIBUS IN LIBEROS COLLATIS. 


Ádem Augustus lohanni gloriosissimo praefecto sacro per Orientem praetorio iterum, ex consule 
ordinario et patricio. 


Praefatio. lam guae ad Falcidiam eiusque portionem pertinent definivimus eamque non igno- 
bili incremento auzximus: nequc enim quod nimis inaequale est valde nobis placet, sed ut praeferantur 


liberorum ii quoscumque pater voluerit, neve tamen reliquorum condicio 


imminuatur, ut non 


Lege igitur a nobis posita in suo robore manente illud volumus, ut si quis donationem immodi- 
aliquem vel aliquos ex liberis contulerit, necesse habeat in distributione hereditatis tantam unicui- 
que ex liberis servare partem legitimam, quanta erat antequam pater donationem in filium vel filios per 


ferenda sit iis imminutio. 
cam in 


1 AauBávov] wavaAuusavor L* | 3 xairoi] xai B* | 
7 subecr. restituit Contius (cf. s), om. M Jul.; $ygó 
dard, 'Oxto foie» H ieee "Iovat 
vsxavetac "dsxíoovoc Ath. 4 Fra 1:6 BagiAs(ae vxaceíq 
"istíovos Theod. cod. | 11 rubr. ae dne Óogecv 
aic aãdas yevoudvorv Ath. Ie Guéroov Óosov - 
sie saidac Theod. | sic zaidae LB) sie tove 
xaidae M | 13 vzxáoxo ML, corr. Scrimger | 14 doas 
L | «ó 8' dnd ornare» om. ML, add. Haloander | 15 de- 
à ML, corr. Haloander | 11 d«opécauev] nov. 
XVII V19 J L | oido] . ed LI | 20 Aarrobs 
rode] Aarroõ /r L9 | 21 avvovs L* | 23sg. G 
aer re si rue dd inc. B, Ei rie dd inc. 
Proch. Epan. || 25 »015071as Epit. ' 26 Ive Proch. Epan. || 
27 rd dx vov vóuov uápos 0Goy 7»] oco» vd dx vov vó- 
now neos 7» L (28 noiv] xiv d Proch. auct. | 29 «ov 
ada ij om. A. Epan. | *ovc] síc rode B* 
IH. 


2 antenuptialis] in nuptialis V nuptialis T'| petitione 
V'|3 non tulerit T. | 7 subscr. dat. kal. ob* Bamb. II, 
datum kl octobris Constantinopolis ed. princ., om. cett. 
Reliqua l. Contius | 11 rubr. De — in fllios RT) De 
inmensis donationibus Item aug. uiro gloriosissimo pre- 
fecto (sic) V | 12 in filios factis vulg. | 13 praefecto] pp. 
V [ sacrorum om. R | 14 praetorium T || exconsuli ordi- 
nario T exoons. ord. R excons. ordo V | 15 et om. V || 
patri T | 16 Dudum de] % dude V! Dude V? | falti- 
diam et illius partem V* | 17 non om. E | nobili RT. 
inoremento) clementia V | 18 nimis om. R' | 19 oportet 
J 20 tantum RI VI alios Beck] aliis libri | 21 eius 
sit R ei sit V sit eis T'vulg. | deminutio E | 25 habet 
R| 27 quantam RI | 28 quo« VI ca] ex ea V 


58 


Nov. XCII 1 


zt01500410. ovro yàp ovdi» kri vais d ,jb éyxa- 
Àécovaiw, Fyovres uà» der xαοαν vj ovaía ToU aœròe 
«40 d TO» vOnOYv, xatàü togovtoy Óà avLousvov 
roi co r Hr., xaJ" 0gov xai tà r h“ slys 
rod argòs zxtoiv rate Qopscic ] nein. ov Ovya- 
pévcwv r rate dea teriumussoy vaído pdaxsiy 
doxeigO'a4 uéy vais apérQois tavta Oopaaic, doe 
05 àpíataaO'as r zt&tQqov xAroov, aAA ovx áyayxa- 
Coudyorv u&v, ei GpxoUs tas vais de. xaraüégea Dai 
TOv ij o. àva« 
ayiov» rote dÓsÀpoie rd évrevOey Oiagépov xaO" 
0S0» siprxauey uétoov, Mere ur) Harro aur He 
ro dx TOv vónov «vtois Ópsidóuevoy did cz» ysvo- 
pésu» éni vais Óoposaic ausroíav* Ostov ys KEsats ? / 


458 


DE INMENSIJ8 DONATIONIBUB 


honoravit, faceret. Sic enim nibil ulterius in dona- 
tionibus querebuntur, habentes quidem in omni sub- 
stantia patris quod legitimum est, in tantum autem 
aucta quantitate, quantum babuit substantia patris 


5antequam donationibus exhauriretur; non ti- 


bus filiis qui donationibus bonorati sunt dicere con- 
tentos quidem esse inmensis his donationibus, videri 
autem abstinere paterna hereditate, sed neque co- 


gendis quidem, si contenti sunt donationibus, susci- 


dà ix r mdáG. rQOzxo:6 dx-10 pere hereditatem, necessitatem autem habentibus 


omnibus modis complere fratribus quod hinc differt 
secundum quam scripsimus mensuram, ut non minus 
illi habeant quod ex legibus eis debetur propter 
factam in donationibus inmensitatem: dum liceat 


naro] uérpia gopovijGasvTs magi vy) mzügay yovrw xal15 pun mediocriter sapienti circa omnem prolem etiam 


roĩe c avrOU uà dyaztopnusvo: xcpíaacO n vi 
xo xai ur tovc Aowove ztaidas D 176 sic Sei- 
vovs yevou£vre dueroías BAawas xai ros üuéreQoy 


qui ab eo potius diliguntur donare aliquid am- 


lius, et non ceteros filios per inmensitatem in illos 
tam laedere et nostram transcendere intentionem. 


racaß v gxomzOv. wai tovto éyévsro uiv ju é& Et hoc quidem nostra ab initio cogitatio est, diffe- 
dexne évOUniov, dvafaAlóuevo: dà avrO moon» xc«i20rentes autem illud dudum et humanarum experti 
vOv àyOpornívov ntpopusvoi: spvyov, A ⁰,EZe s do- — animarum, quoniam videbamus eos in huiusmodi pas- 
Qo)uev «vrovs sis rds toiavrae tQosmaOs(ac .- sionibus labefactari atque descendere, propterea nunc 
cÜaívovrae r xai xaragspouévove, Óià vovro vv» augmentum illi legi hoc facimus. 

ar ixsivQ r vóug vavTp» M ,ñᷓhis a. 

1 Tavra ufüvrow gaud»v Cu zxaidov xexaguwusvoy 251 Haec itaque dicimus de filiis gratis existentibus 
Óvrov abroĩe, OU ur» sgh tw dyvonovov xal ole eis, non de ingratia 1 iustam et legiti- 
0 zac9Q Ouxaíay t8 xal ð H! dyagwtías νẽj ui. mam jngratitudinem infert. Nam si hoc ita se ha- 
sí yàp tovro ovros Éyov gasaín xal àmoüsyOsírcay bere apparuerit et approbentur ingratitudinis cau- 
al xijs dyapurtiac air. form và vÀv vóuov vOv se, sint ea quae lege de ingratis posita sunt rata, 
air voie Gyagícvoss xsudvcw xógsa, ovdi» dx xijeòs 30 nihil hac nostra legislatione minuenda. 

"uoc tnde vouoOscíac dAarrovusva. 

(Eníiloyos.) u voivv» mapacrayra iu xal (Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et per 
dia cTovÓs ÓmAo)ueva «oU Ósaíov nuc vóuov y c5 hanc sacram nostram declarata sunt legem, tua cel- 
vmepoyy Égyq xai zépars szapadovva: Gztevadco. situdo operi effectuique tradere festinet. 

Dat. vi. id. Oct. (CP. imp. dn. lustiniani pp. A. 35 Dat. vr. idus Octob. «««« 
anno XIII. Apione v. c. cons.) [a. 539] 


eam honoratos conferret. Ita enim non amplius donationes tncusabunt, cum et ex omni substantia patris 
habeant quod legitimum est et is modus in tantum auctus sit, quantum substantia patris habuit antegwam 
donationibus exhauriretur. Neve liceat liberis donationibus honoratis dicere se contentos. esse immodiscis 
illis donationibus, videri autem a paterna hereditate abstinere, sed ne cogantur illi quidem, si donationi- 
bus contenuti sint, hereditatem adire, omnibus vero modis necesse habeant fratribus id quod inde differt 
ad cam quan diximus mensuram exaequare, ne iis quod ex legibus debetur imminuatur. propter dona- 
(iones ultra modum factas: cum liceat patri animo moderato erga universam prolem affecto et iis 

magis ab ipso diliguntur amplius aliquid largiri neque reliquos liberos per donationem in illos — 
factam laedere nostrumque circumvenire propositum. It hoc quidem nobis ab initio in animo fuit, cem 
autem id prius differremus et hominum animos temptaremus, quoniam cos ad eiusmodi affectus delabi 
1 atque deferri videbamus, propterea nunc hanc illi legi adiectionem facimus. — Haec tamen de liberis 
dicimus qui grati sunt erga ipsos, neque vero de ingratis et quibus pater iustam et legitimam ingratitu- 
dinem attribuit. Nam si hoc ita se habere apparuerit et causae ingratitudinis probatae sint, legum de 


ingratis latarum praecepta rata sint neve ex hac lege nosira ullo modo imminuantur. 
Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem nostram declarantur tua 


sublimitas ad opus effectumgue adducere studeat. 


1 7% “ yào d Proch. auct., ya ov) Epan. aucta 
ob qͤi pi 8 a Fri] dni B ulterius iu cl vais q oeaĩe i, 
Proch. v. I. &yxaAovesv. roch. v. l. 3 av£avogusvov B* 
Proch. v. l. Epit. (&vvsEousvyov Epan.) | 4 robroο vov] 
TOU rotobrov Epan., vovrov om. Be u. I., Prock. auct., e || 
nuérpov) uépgove M s.v. | xal om. e || elyov Proch., Epan. 
aucta | 5 4£avrAn2 7 B* Epit. K vois] éxl raĩe Proch., 
Epan. aucta || 7 agéroasé. L* | 8 àgixéaO'as Le | ovx] 
neque 6 | 9 uev] uóvov? Le 12 siggxapsv] scripsi- 
mus g || avrois (om. 13 avcoic) Epit. || 13 rii» om. Proch. 
Epan. | 14 0xov ye — 24 zowvpusJ'a om. B., 19 «ai 
tovto — 24 zouovueD'a om. Proch. Epan. | 21 évopovyuev 
LI 26 óvrov avvoic MLB Noch., Epan. aucta] «ois yo- 
ved Epan., om. Epit. 1 28 ñπo passín] gav5 Epan. 
aucta | 29 rà xà» vyópov — 30 xeuievov (xeiueva Proch. 
v. J.)] ea quae lege — posita sunt c | «dv Ani va om. 
L | 30 ovdi») undi» B* (om. B v. .) | dx rie qv . 
uo atas Bí | 33 d. rode OnAovusva Oslov u d- 
pov M dd vovÓs vov Osíov Ónlovueva vóuov L |] 
35 subscr. om. M; dat. vi. idus Octob. e; d. vi. id. oot. 
ind. v (immo rrt) imp. Zul. cod. Coloniensis dat. id. octob. 
indiot. VIL. mens. Mart. Jul.* (om. Iul. codd. cett.) dygagm 


— 


td 'Oxrofolov Baais(ac "Tovasisiasov TO / dN 
vsíac Amimos Ath. Fe ursi r v - 
reiq Ariovos Theod. 


1 honorauerit Rz | faciens 71 nibil] n V! non V3 
2 quaerebuntur RV | *habentes] habeant R habent 7^ 
eum habent V qui habent T? vulg. | quidem del. 773 
omnia V!|3 quidem Ri 5 exauriretur (exarietur V" 
RVT | 6 contemptos RVT | 7 quidem) se quidem ng. 
esse in inmensis T | 9 contempti RV | 11 quod] quidem 
Ri quod est V! || huic RV, uel hio H?s. v. [| al. quod his 
deest gloss. T's. v. ! 13 habent V! | quod] quam V? (quam 
quod vulg.) | 14 licet R 15 sapiente R! | 16 aliquod 
R | 17 certos T' in om. R. illo V'q 19 hoc V7] haeo 
R vulg. | nostras V!T' | intio T" | cogitatio est] cogita- 
tione V* cogitationem Ri cogitationes 7! | 21 eas f 
in huiusmodi V vu/g.] buiusmodi in RT | 23 aucmentum 
lege RV'T!| hac R!7! | 26 de] de et V, om. R ' 
1 fert T" | 29 lege RT) in lege Fung. | 30 hae niechi 
T | 32 igitur] ita T' | 33 nostram om. R | 35 subscr. dat. wi. 
idus ootub. V, om. cett. 


DE APPELLATIONIBUS 499 Nov. XCIII pr. 


qr XCIIL Auth. C. Coll. VIII tit. 2 


ITEPI EETERSN. EK DE APPELLATIONIBUS E 
QTTE EI KINOYMENHZ AIKHZ IIAPA EQE- 
THI EIII AIPETOYZ EAOQZIN OI AITITA- 
TOPEZ KAI EN TOZOYT9I AIAAPAMOI H 5 
AIETIA KAI ZYMBHI EHI TON EOETHN 
AYOIZ THN AIKHN EIIANEAOEIN, MH AN- 
TITIOEXZOAI THN THZ AIETIAZ IIAPAAPO- 
MHN [AO TOY NIKHXANTOZJ]. 


O abr Baailsis "Ioávvg vq. dvüotovávq gehe 10 Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. secundo ex con- 
* 


vOv t6 I 2νπτtποι,m⅛ͤ rd f“, dnó vnátov 0 
»agicv xai zxatQuxiq. 
(Hei,. Al rs vrxómv vÀv nustioovy 
xQosayysin. vóuow iu mnagégovguv agoguds an 


sule ordinario atque patricio. 


(Praefatio. Subiectorum nostrorum interpella- 
tiones legum nobis praebent occasiones pro salute 


Vorrroíq rr vrvotsÀow gvyygagdouévav. | ztgosélevasw 15 subditorum conscribendarum. Aditionem namque no- 


[4 - 


v jus rie dmow;gavto, e$ ro vóuov Bovious- 
vov tO» égévra xai ain Üieríav giyrGavra, y xal 
dyovicdusvov uiv ovx énebshQórra dd vOv ber- 
xw drci xc ayowvewv xoi HH, ,¹lỹ s rie y oo 
pitis OvvagOa, mapaitágo) stgoiévai, a 
ina JQavégi ri xj˖un, [avrov dd xal 10» d 
TíÓixO» TOV avcov) 0000 rs duns d» cT ÓixacTn- 
ei vg gis vnegoyis As di andis dicoorij va. i 
r aymvov tv xaga gol, Quuyvopovas dà Adio. 


bis quidam patronus fecit, quia lege volente appel- 
lantem et per biennium tacentem, aut certe exer- 
centem quidem non tamen perexequentem appella- 
tionum cadere certaminibus et confirmata sententia 


xvoía» 20 non posse ulterius procedere, sed ratam fieri utrique 


sententiam, Hisychium autem et adversarios eius 
exercuisse quidem litem zur pedaneum iudicem, 
addictum autem eundem Hisychium appellasse; et 
causam contigit recurrere ad tuam cognitionem, et 


xosvoUe éyygdqos, xai zag' éxsivove GvvsiOsi» xaí25 dum lis in iudicio tuae celsitudinis exercetur, reces- 


Tiva xal ayovíaagOas, vaveooy q zspupporroas u 
vov aipstov OixactOv, ovx in dà «5 v 
QUTOIS XIVOVAUEVT] Jeg. da diad a ðονον e 56 q ierics 
dzt0yorcagOD'as tovs &vtidíxovs robe avito TQ unxéti 


yvag Jas xoja q a. xatà r o Óixactrj piov, 5 to 30 cutos apud eos motam litem, 
«vr dix, du Ósiv avrz»v Nν,,zꝗ 7va: «naL js 


sisse quidem a certaminibus apud te gestis, arbitros 
autem elegisse communes ex scripto et apud illos 
concurrisse et quaedam exercuisse; postea vero neg- 
lexisse quidem electos arbitros, non autem perse- 
sed transacto biennio 
uti adversarios eius, quia non possit & condemnato 


exerceri in tuo iudicio talis lis, sed oporteret eam 


Nov. XCIII (Authent. C «x Coll. VIII tit. 2: gloss.) Graece extat in ML. excepto prooemio in B 9, 3,6 (inde 
JB* E 9,25 p.295 Zach.) — Epit. Theod. 93, Athan. 7, &. Iulian. const. LXXXVI. 


4CIII. 


DE APPELLATIONIBUS. 
NE SI LITE APUD APPELLATIONIS IUDICEM MOTA LITIGANTES AD ARBITROS VENE- 
RINT ET [NTEREA BIENNIUM TRANSIERIT ATQUE LITEM ITERUM AD APPELLATIONIS 
IUDICEM REDIRE CONTINGAT, DECURSUS BIENNII OPPONATUR [A V ICTORE). 


Idem Augustus lohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex: consule 


ordinario et patricio. 


Praefatio. Subiectorum nostrorum interpellationes nobis legum occasiones praestant ad salutem 
subiectorum conscribendarum. Adierunt enim nos quidam dicentes, cum lex iubeat cum qui appellarit et 
per bieunium tacuerit, vel litem egerit quidem neque vero persecutus sit, appellationis ceriaminibus pri- 
vari alque sententia confirmala iam ulterius procedere neguire, sed ratam fieri utrique sententiam, [ipsum 
et adversarium eius] ee lite in iudicio tuae sublimitatis agitata destitisse ab actione apud te mota, 
arbitros autem communes ex scripto elegisse, atque apud illos convenisse et quacdam ctiam disceptasse, 

ostea vero neglexisse electos iudices neque litem apud eos motam esse persecutos, scd biennio exacto 


adversarios eius abusos esse eo, quod in (uo iudicio eiusmodi lis exerceri non iam posset, sed con, 


2 rubr. Lai dpécacrv Theod. Ath. c Iegl. dran 
inder L in wg. | dpácso» M] dpécscws L vulg. || 4 oi 
Aeviyacogss] oi xpuvópusvos inder L in marg. | 9 &nó 
rod »ix50a»vo$ M, on. L | 10 éxapxo Ath.] vzaQxo 
ML) 11 vg$ om. L | 0gdivagío ML, corr. Haloander | 
13 vov] «n»? L 1 16 vec dnoizcasto] quidam patro- 
nus fecit c | BfovAouévo L? | 15 épévra xai Le (cf. ad 
460, 4% dre M | 18 ayonuaapsvos L! | 20 db 
cal om. L | 21 avzó» Óà xai sóv  dvr(0ixo»y tÓv 
&vt0U (in marg. lacunae notam habet L) M L) Auec post- 
modum interpolata sunt, cum novellarum collectio insti- 
tueretur, resectis eis quue ad certam litem nominatim ro- 
spiciunt (cf. ad v. 16. 460, 4): verba genuina servavit vetus 
interpres Hisychium autem et adversarios eius exercuisse 
quidem litem apud pedaneum iudicem, addictum autem 
eundem Hisychium appellasse, et causam contigit recur- 
rere ad tuam cognitionem ; I 23 aywsstopuévovse L | 
25 4yyoagos Msg] xai éyyguqors L (&ygáqus non recte 
coni. Zachuriae) | 26 xaà om. ; 4 dd stepippovraas Ls) 
dOvurcas M, quod videtur corruptum er óadvurjaas vel 
&nopgaOvurgas (der joa Hombergk, d ui, Osen- 
brüggen) | 27 r zap' abroĩe xsvovuévorv L* 29 rode 


dra ixovs xoùs avtov Le] om. M I «9 (v0 L) ugxéci — 
31 d quia non posit a condemnato exeroeri in tuo 
iudicio talis lis € 


10 Imp. om. 7 | Aug. om. R | pp.] pporum V prae- 
positorum T excons. RV exo. T' | 11 ordinarios R or. 7 
atque RV) om. T et vulg. | patritios R patri 7 | 13 inter- 
pellationes cet.] ones — 18 appellationum scr. R* in ras. 
3 vv. | 14 occasionem T || 16 uolentem V* | appellatio- 
nem F appellatione V! | 19 cadere] eadem V'! || et om. 
Ri 20 utrimque R I 21 sententia V! fieri sententiam 
R*| Hisychium autem] histichum autem ohium eius R 
sychium autem thium eis V insithium autem eius T He- 
syohium autem vulg. Hesychium autem thium (i. e. Oo, 
cf. nov. CXVIII c. 3) eius er Osenbrüggeni opinions 
Heimbach || 23 dictum Osenbrüggen deleto voc. eundem | 
ysichium RV insithium 7 Hesychium vulg. | 24 conti- 
gisse Beck | recurre TI 25 exercetur R F] exeroeretur 
T vulg. | 27 commune V! 1 28 neglegisse V | 29 electos 
in ras. R | persecutus R | 31 quia] quam TI a om. 
RI V] 32 lis om. T | sed) et A! | oporteret VT] opor- 
tet R oportere al. 

58* 


Nov. XCIII 1 


gieriae napqxrvíac, éxeivoy d did rob ovx du 
O'iv napa «5 Gij évOoborrti d v0 xi du d 
voie aigeD'sic, AsysgO'as Oixcoceis. 


460 


DE APPELLATIONIBUS 


confirmari semel biennio transacto; illum vero pro- 
ptere& non cutum apud tuam gloriam, eo 
quod litem apud electos diceret arbitros. 


CAPUT I. 


Qeazti^ousv volvvv v 155 ai num vu οναν, 
je rabxa ju mQos5yys 

rod xoovov zxagaÓopoui. uod xvoiay slvas vr» vov di- 
xaGTOU wigo» dH ÉxxÀAnOricas, d xai smpocel- 
evacOT,va, v t7 07; éyOosóvrre xal st£oas vópsuov 
de Rag da, xav sb uvguuie ve, tie q sc ias zoovos 
aged n waÀ sageÓQéno. vov dl“ 5 


vci, urüjv BAafuro vf b 


Sancimus igitur memoratum quidem negotium, ex 
quo baec nobis nuntiata sunt, nihil laedi ex cursu 
temporis, neque ratam esse iudicis gententiam semel 
appellatione data, sed perexerceri apud tuam glo- 
riam et terminum legitimum suscipere, etiamsi de- 
cies milles plus quam biennii tempus excessit aut 


ind 10 excedat. Deinceps autem in omni negotio, in quo 


naue OxoOtGscoS, i ne ro˖hε t Y: y&vytas xol dv tale aliquid agitur et in medio motae causae apud 


MéGQ sivovuévns Tis dine mapa TQ dpérg Oixacc 
7 xai αf xivovusvrs e aípeOcaiv Érspos, xal di 
rodro j der m 


bi 


ri 


and d robe algerobe dADOvtse, ui uro OvvacO'a: 
xoínadOas «Q t6» der, magadpausiy. 2 
Qixactae d )u£yos ovx à» ai 010)3ET]V 
dyxaAsi» vQ Ói& vovro adumOévti, dr rote epi 


agel Oo., he évróc ixoñv tovc épérac — teat appellationis iudices litem deci 


appellationis iudicem aut non motae aliqui eligantur 
ali, et propterea biennium transeat, intra quod opor- 
et per quam- 


din vsusiv, xai xaJ" oiíavónnors mxsoícragew 15 libet circumstantiam rursus revertatur iterum ad ia- 
dai xaluy in robe ser v den, vois ud 
d Alois mxàciw éiécto xoncOas roĩe uigecuy, be à» ai 
ui Érvxov azxolemovves udv vÓ dgetixóp OixaOTÜQuov 


dices appellationis causa, aliis quidem omnibus licest 
uti partibus, tamquam si eos non contigisset de- 
serere quidem appellationis iudicium, ad electos 
autem venisse, non tamen posse uti quod biennium 


ó yàp azoa£20 praeteriit Nam qui semel iudices alios elegit, nom 


est iustum ut taciturnitatem culpet eius qui pro- 
pterea laesus est, quia his quae sunt de 


TZ6 aipsGace tOv Óixagtavy yerouévow énícvevas xal electione iudicum credidit et ideo non est executus 


du vovto o)x énsiyAOev ov0à % «jv Qv 


neque complevit litem illic, eo quod apud iudices 


éxsica did rd maga vois Óduxaoraie dxaívoss ds 25 illos sit exercitatum negotium. 


o ν,jẽĩ M VxóOesciv. 

(Ex loo.) Tubra tvoivvv éni dõοννẽꝭỹ!ù coc 
gase qvíavtsgÜas xagà voU o Qixagtnoíov BovAo- 
u xai magi are érígov xatà , drr d. 


xa5ovtoe Grut, Gore undév dag x robe vxnxoóove 30 tenus nihil iniuste circa nostros subiectos 


robe vustéoov6 7QütvasgOns. Bí uévtos xal Herd cÓ 


(Epilogus.) Haec igitur in omni negotio ser- 
vari apud tuum forum volumus et (ab) omni alio, 
ubi secundum appellationis iudicatur schema, qua- 


agatur 


Si vero etiam postquam deseruerint electos iudices 


dnzoÀspOvas vOv aiosvOv Óiogco» dr, xaoéA- biennii transeat tempus, tunc confirmari sententiam 
Oo xgovoc, t9yixaUva doongOns vy» ov xarà us — secundum constitutiones de hoc factas & nobis. 
780) vovrov ysvouévag sxaQ' iu Ojirafés. ö Quod etiam deinceps in omnibus futuris secundum 
ini và» iet je cvuflairovaO» vowvrorgOso» vno-39 hos modos negotiis valere volumus, aliis omnibus, 
Oucacov xgaveiv BovAousD'a, vOv Alo» àxdvrov 00a 


eam oporteret biennio semel exacto, illum autem propterea litem persecutum non esse apud glorias tuam, 
quod causa apud electos arbitros diceretur. 

I. Sancimus igitur praedictam causam eæ nobis haec nuntiata sunt nullo detrimento affici per 
decursum temporis, neque ratam este sententiam 1udicis a qua semel appellatum sit, sed praeterea apud 
(uam quoque gloriam examinari ei legitimum finem accipere, licet sescenties longius biennio tempus er- 
cesser excedatve. In posterum vero in omni causa, in qua eiusmodi aliquid contigerit et in media lite 
apud iudicem appellationis mota vel etiam non mota alii quidam electi sint, et propterea biennium trans- 
ierit, intra quod appellationis iudices litem decidere oportebat, ac quocumque casu ad V 
nis lis denuo redeat, reliquis quidem omnibus uti liceat partibus, tamquam si iudicium appellationis mon 
deseruissent jp ad arbitros venissent, eo tamen quod biennium praeterierit uti nequeant. Nam qui 
semel iudices alios elegit, nullo iure silentium obiciet ei qui propterea damno affectus est, quod üs fidem 
habuit quae de iudicum electione facta sunt. et propterea litem. hic non persecutus ett neque. complevit, 
quod s" iudices illos causa agitaretur. P 

pilogus. Haec igitur in omni causa custodiri a tuo iudicio volumus et ab omni alio, quod se- 
cundum formam appellationis iudicat, ne quid iniqui adversus subiectos nostros agatur. Si tamen ctiam 
postquam ab electis arbitris recesserunt biennii tempus iransierit, tunc sententia sit secundum con- 
stitutiones de hac re a nobis facias. Quod quidem in eius generis causis deinceps futuris valere volumus: 


— 


2 persecutum V? vulg. per exercitium 71 (s. v. ire 


4 Osorio dà» Blafgrnva: v0» dpévra cj vo 
„ 7 Á litis gloss. T m. rec.) | 3 quidem RI I arbitris T ba- 


vov zapaóoous inc. B ru eines vùnõ- 
* a αο bitro pi 


9so.» — 10 in 1 84 7 " 6 Wirt L 
x«paygagr D* | ur B^ unósuiav BI v. T9V om. 
Bei 1 Sine, B) naa L | xal om. | 
8 xai mépas Ó8 vouapov dnuóctacD'as B* || 9 xe 
Bij nÀcov Bf xi Be, om. L vulg. | 11 yéyove Bf | 
12 xuvovuévre om. B* | 13 svosDQ'3oiw B* || fregas Bt 
v. J. | 14 zaocASo: B* || 22 d vovrov L || 23 yevo- 
pévois MB] ywousvoie L Bí | éniaveves om. B* 
27 Tavta 31 frre, Das om. B* || vzegO'éasoos Be 
30 xps (^ic) ee tovs ruerégovs vzzxóove B* | 32 ai- 
pexixov. B* 34 yuvopévas dn — 401,3 iaxvos 
om. B*| 35 end và» Ei cvufglauvovoo» B etiam de- 
inceps in omnibus futuris c [| 36 szavvov LB* 


4 igitur] autem V | 5 curso V* | 6 seme 
RI | "7 sed perexerceri] semper exerceri 7' sed exer- 
oeri R? sed et exerceri . | 8 deoiens V | 9 biennium 
Ra | 12 appellationes TY aliquid T^ | 13 oportebat 
Beck | 14 iudicem 7'| qualibet V! | 19 ti posse 7. 
posse tamen (tm A!) R || uti om. V! || quia V? | 20 prse- 
terit R praetiit V | nam] namque 71 ! 22 quis] qui 
ab V | qui VT! || 23 consecutus T1 | 27 Hoe T' | 
iuditio V] 28 *ab] om. libri, in vulg. | 29 scema iudi- 
catur R [31 deseruerit 772 


UT SINE PROHIBITIONE 


sep TOv Éyetix 
vónow xal nzaQ' y 
yeast r HRA, &xl rije oixslac usvovvow iayos. 
Dat. v. id. Oct. (CP. imp. dn. Iustiniani pp. A. 
anno XIII. Apione v. c. cons.) 


QA 


QSTE AK9AYTO9 EILTPO- 


ILEYEIN TAS MHTEPAZ INN 
IIAIA2N, EI KAI YIIEYGYNOYZ 


461 


U» dy. voi; furgod dee sionras 
»4 év roĩe TOv vóumoyw àvayé- 


la. 539] b anno XIIII. Iustino viro clarissimo consule. 


Nov. XCIV pr. 1 


quae de appellationis certaminibus priscis dicta sunt 
legibus et & nobis in legum conscripta codicibus, in 
propria virtute manentibus. 

Dat. vr. kal. Iunias CP. imp. dn. Iustiniani pp. 1550 
a. 540 


XCIV. Auth. XCII. Coll. VII tit. 4 


R UT SINE PROHIBITIONE 
MATRES DEBITRICES ET CREDI- 
TRICES TUTELAM GERANT MI- 


AYTOYZ EXOIEN H KAI EIEN:.NORUM, NEQUE IUSIURANDUM 


AYTOIZ YIIEYOYNOI, KAI MH- 
AE OPKON YIIEXOYZAZ NL OY 
AEYTEPODTAMOYZIN. 


O abròõ g ie oávyn vd évdoforávo éndoxo 


- ? LÀ , * 7 2 € , 
x àyatolaxQv zgoeroQiov , g, àno vnd. 15 


ógdivaglov xai statQuxíq. 


(Hgooíusov.) "Evayyos éyotwauesv sóuov én cj 
r viov xnÜsuov(q, và negl avroUs ywópusva xa- 


«ovpyruara éx rod GvxvoU «OY Üixiv TOV Dν fMi 


, 


, 


Qv OvtoOwv TOi véow 7 Hy avtoUs v 
, 


spayuávo» yevóusvos moabed vs m0) TOv véov xa- 


xovoynua. xai O0 ys vOuos avrOc xvQuoe jui» Foro xal ex praesenti 
25 


4 vov xapóvtoc Baflauovusvos: 


PRAEBEANT QUIA NON VE- 
NIUNT AD SECUNDA VOTA R 


Idem Aug. Iohanni pp. secundo.: 


(Praefatio. Nuper scripsimus legem super cura 
minorum, malignitates quae circa eos flunt ex fre- 
quentibus litibus quae apud nos agitantur invenien- 


xguvOpuévony sUpíaxoyvs$, Oztc6 Gy» undes vov vorn- 20 tes, quatenus nullus obligatus existens minoribus aut 
2v» Ove 
Aeyóvrowv xn)suovevn, ur) more dni vij ibhouπ r. 


obligatos eos habere se dicens curam exerceat, ne 
forsan in potestate rerum factus agat aliquid circa 
minorem malignitatis. Et lex ipsa rata nobis sit et 
ata: 


CAPUT I. 


éx4i07) dd ugvoacs BovAousvase xijòõ o tv vécv quia vero matribus volentibus curam habere mi- 
xal aírovG«.6 xarà robe A“, xs xcl fustépgovs norum et petentibus secundum veteres et nostras 


Nov. X CIV (Authent. XCII - Coll. VII tit. 4: gloss.) Graece extat in ML (fuit in B 31,12,1, cf. B* E 39,3. 
A4 54,3 p. 348. 87 Zach.). — Epit. Theod. 94, Athan. 13, 2. Julian. const. LXXXVII. 


ut tamen cetera omnia quae de appellationum certaminibus prioribus legibus statuta et a nobis in legum 
libris perscripla sunt in suo robore maneant. 


XCIV. 


UT MATRES SINE IMPEDIMENTO TUTELAM GERANT LIBERO. 

RUM, ETIAMSI EOS SIBI OBLIGATOS HABEANT VEL IPSAE IIS 

OBLIGATAE SINT, NE IUSIURANDUM QUIDEM PRAESTITURAE 
DE SECUNDIS NUPTIIS NON INEUNDIS. — 


Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex consule ordinario 
et patrici 


0. 


Praefatio. Nuper legem de cura minorum scripsimus, cum quae in eos commilterentur fraudes 


ex frequentia causarum a 
est vel sc eos obligatos 


fraudem adversus minorem committat. 


nos disceptatarum cognosceremus: ne quis eorum qui minoribus obligatus 
ere dicit. curam eorum gerat, ne quam forte cum res $n sua potestate habeat 
Atque ea lex ipsa rata nobis esto et ex praesenti confirmata: 


IL. quoniam autem matribus quae minorum curam habere volunt ac sccundum leges tam veteres 


3 ioxvos] He B* | 4 subscr. om. M; dat. v. id. 
octub. indictione v imp. dn. iustinianus aposs. (i. e. ap. 
conss. Jul." dat. xn. id. oetubres ind. v imp. Jul. cod. 
Coloniensis (om. Iul. codd. cett) dyoápr mpó s' idcov 
(add. O: r oiov) BaciAslas "Iovavivixvov 10 (y dun- 
vaías Antpm-̊/oe Ath. dEegoi)On ugvi oxvofoi d ma- 
raiq Aniovos Theod. Plane diversa est subscr. e, ubi vid. 
7 rubr. Ilsoi rod dxo)tos rds ugtépas aN, 
ry xadev xai ugÓé Ogxo» rapárew Ath. Ilaol in- 
rene (add. Aureon cum ind. Reginae) Theod. || 10 *$ 
sí xal L | 11 Andi] un inder B | 13 Oevregoyaguovo«w) 
xai seg] rod ùnoxeto a avràc vOic in õο,izoĩe lo- 
yt uo. add. inder B (cf. B* p.348) | 14 vadoxo ML, 
corr. Serimger | 16 dpduvagio ML. corr. Haloander | 
17 vóuo»] nov. LXXII (negl rie og »sagas grat: us- 


urnco xai vov i xsp. v9 xf ve schol. M) | 21 
xe] dA 2 | 22 xrósuovsvs: L 26 vov om. L 
vécov Ms) vaidov L vulg. 


1 de om. V | appellationis R. VTI appellatiuus Ri 
appellatiuis V! vulg. | 2 conscripta E! VJ sunt add. RT 
vulg. | 4 subscriptionem unus praestitit Escorialensis, ubi 
praescribitur constitutioni CI inter extravagantes positae | 
oap. imp. dni H. iust. pp. oog. an. XIIII Escorial. J 
8 debitricis V et debitrices T | 11 quia AT] que 
quod vulg. [| ueniant R? venient vulg. | 17 Nuper] Super 
R rubr. | curam RV | 18 fuerit R* || 19 nos] eos R 
20 obligatus nullus V | 22 circa malignitatis minorem 
T | 27 potentibus V'! 


Nov. XCIV 1. 2 


vóuovs ri xnÜsuovíav ù S, dyrsvéOr) szagà vóv 
[uévegov Gxo0zx0» VXÓ tivo» ovx ÓgOQs Eu 
ditatus, BovióusDa vo) vouov vov vaUta ÁAsyovvos 


ros nr éfoipeigOas Td 7to060)xa. TtQUTov uy 


462 


UT SINE PEROHIBITIONE 


leges curam subire obiecta est contra nostram in- 
tentionem ab aliquibus non recte huiusmodi con- 
stitutio, volumus in lege haec dicente matrum ex- 
cipi personas. Primum quidem causam introductam 


12e xoüyua sicsvpveyuévov vn xe véov det xc- 5pro minoribus semper prohibere modo ineptissimum 


do viv TOy G1omotátov jobs d, Énsvra ob 

Ed * ? U - , - LÀ 

as Ti6 T9» avtov Ooito rali TI ve unvgl roĩe «s 

de. «rv» uiv yàg he HO svasfne nee robe 
N 2 U - * $ - * 5 

aaĩq as avvztoztO» azorsÀsi tà rod, voie d ovOs- 


&estimamus, deinde nullus eandem (ponet) constitu- 
tonem et matri et aliis: cum illam namque naturae 
amor pius circa filios sine suspicione faciat quam 
plurimum, illis nullam habentibus ad filios favoris 


ala &yovos c xo rade drci svvoías síxó- 10 necessitatem, recte non est matribus derogandum. 


ros OV ,h và TOv» f dGcív. dior 
dd esa dor rale urtQacs xatà t7» dpxala» sagatn- 
ena daxOtattouévaie xal vzoriDsutvoiws tà éovtOwv 
vgüypgata, xaJnxso moócsQov Oyuatos zv, xai d 
viAauBavscD'as voy rM,ν]] xci vr „ 
yoogr» 5 d edis, dd ovro va A avais elvas, 

6 dv si urÓà zi de éxvóyyavev 0 vópos in vov- 
tq ysyouuuévos. diere sire 7cQ0ixae aire TtQoyausaioG 
aztc4T0vOs Ücpsüc sirva Krega Ogáruata Éyovoww sita 


Ideoque licentia sit matribus secundum antiquam 
observationem abrenuntiantibus et obligantibus suas 
res, sicuti prius schema fuit, et tueri tilios et talem 
praescriptionem non formidare, sed ita super his 


rot aur ra- 15 esse ac si nec ab initio contigisset legem in hoc 


scribi. Quapropter sive dotes sive spousalicias ex- 
igunt largitates sive alia debita habent sive matres 
ad minores sive minores ad matres, ex paternis forsan 
occasionibus aut etiam ex propriis (mults namque 


ad urtépseé re, rode wcove sirva oí w£0& 7tQoe às ux- 20 quilibet cogitans et considerans adinveniet), sint h&ec 


rigas, dx zatQu ov ioc6 Ttoopacsov 7) xai i oixsimw 
(zoAÀà dà &v rt ti xai t&QsOxoTEG)y svQrjGess), 


integra utrimque secundum priores constitutiones iu- 
dicanda et tractanda, sive legitimorum sive natur&- 


or vavta éxatégo cv axépaia, xarà vàs KunoogOsv — lium mater filiorum tutelam gerat. 
Qiaváfess xQuvópavd xe xoi ztolstevOusva, sita y- 


Giov t8 qvosxow T) utro mxaíüdow éretQostsust. 25 


CAPUT II. 


Quia vero multam habemus formidinem, ne facile 
xsípos Ogxovs xava vov usy&Aov Jasov Qí0ogOa, xal iusiurandum per magnum deum detur et hoc prae 
vovrove zagagaévsaOo,, di vovvro qrOvuev xonvas varicetur, propterea credidimus oportere et c 
xal rovro» ézavopOuGa, tÓó» vouov, óc (jovAevas vac — emendare legem, quae vult matres, dum suorum 
potspas, énaidaw T oixsíov oiov xrÓsuovsvsus» 30 filiorum curam gesturae sint, iusiurandum iurare quia 
u, Ogxoy Ouvvpas e ind Ósvrégove ovx dgíEov- ad secundas nuptias non venient: et totiens scimus 
ra yduové* xal v0cavraxis iGusv mapafaOévra t0» — praevaricatam legem et iusiurandum peiurum datum 
vóuov xal Ogxo» émiopxov OsQouévov óGdxi6 ed ^ quotiens paene datum est, ut peccatum apertissi- 
xai dra, ats ayáQruua gagécreroy sivo, ov. mum esset quia hoc intulimus iusiurandum ad prae- 
rod ro- éxdyousv tv ogxov, 06 ar ,, doO; maga-35 varicandum. Non enim eo quod aliquae servaverunt 
Ba95cstas. ol qoe énuü vas époAatav Tóv de. iusiurandum, propterea oportet et eas quae exhono- 
xov, did toUto si xal ra drsualoUvGas avrtóv Kyu» rant eum habere occasionem inpietatis in deum. 
mpópagiw «16 cis dee d,, vÓ yàg e Nam quod raro fit, sicut et vetus sapientia docet, 
ysvousvov, xadà xoci y nac lu do,, oV x- 


"Eni? dà nol fe. svAdBe.ae «oU ui, x- 


quam nostras curam subire desiderant, praeter consilium nostrum a quibusdam non recte illa constitettio 
opposita est, a lege quae haec dicit matrum personas excipi volumus. Primum enim rem pro minoribus 
semper introductam nunc prohibere absurdissimum existimamus, deinde haud facile quisquam. eundem 
locum et matri et celeris tribuat. Illam enim naturalis amor pius erga liberos a suspicione liberam ple- 
rumque reddit, iis autem quibus nulla cum liberis necessitas benevolentiae intercedit merito matres com- 

arandae non sunt. taque liceat matribus secundum veterem observationem renuntiantibus et suas res 
obligantibus, sicuti prius in usu erat, et liberorum tutelam suscipere neque eiusmodi e. lionem metuere, 
sed quantum ad illas ita res sit, tamquam si nulla utique lex ea de re scripta fuisset. Quapropter. sive 
dotes sive donationes ante nuptias exigunt, sive quae alia debent sive matres minoribus sive minores 
malribus, ex paternis forte vel etiam ex propriis causis (multa autem inveniat si quis rem consideret et 
circumspiciat), haec utrimque integra sint et secundum priores constitutiones iudicentur atque tractentwr, 
sive legitimorum sive naturalium liberorum mater tutelam gerit. 

. Quoniam autem admodum veremur, ne temere iuraiuranda per magnum deum praestentur. ea- 
que violentur, propterca etiam hanc legem corrigeudam putavimus, quae matres, cum liberorum suorum 
curam suscepturae sint, iusiurandum praestare vult ad secundas se nuptias non esse trausituras: ac scimus 
toties legem violatam esse et iusiurandum falsum datum, quoties fere datum est, ut manifestissimum esse 
peccatum, quod hoc iusiurandum exigimus, quod simul atque praestitum est violetur. Neque enim guisa 
nonnullae tusiurandum servarunt, propterea etiam cas quae id contemnunt occasionem impietatis erga 
deum habere oportet; nam quod raro contingit, sicut etiam antiqua dicit sapientia, non observant legis- 


1 ade L || 3 voU vavva] ro om. L | 7 Oeivo 
Serimger, vula. | tái] constitutionem g | 11 ov zraga- 
Rluria và rh urrépov dor] non est matribus dero- 
gandum g | 16 avcoic M | 19 azoroves L' | 26 voi] 
odds LI zoozsíoovs L| 29 vópov] Cod. 5, 35, 2 (cf. 
6, 56.6; nov. X XII c. 40) || 33 ézooxo» Haloander ex c) 
ir 0gxov L £m 0gxo M | di0óusvovy cum Haloandro 
vulg. I 34 cagéáccsgory L || 35 0€ ind 0097, ara 
gahbnjõ,ne ad praevaricandum e || 37 dat om. L 39 sj 
zaAasA Aéys& gopía) Theophrastus cit. a Paulo Dig. 1, 
3,6 (cf. ib. 3) 


1 subire] et subire V* || abiecta R | nostram] na- 


turam R| 3 legem RT | dicentem RV | 6 estimani- 
mus T | *ponet inserui, obiciat post constitutionem add. 
vulg. | "7 cum] eum? T1 | illa ZVT'! | $ prius &/ 
16 siue scribi dotes 7'* | exigunt vulg.) exiguntur libri 
17 siue enim alia Re habeant R vulg. | 18 minores ad] 
ad maiores ad V! || 20 adinueniat AR!T' | haec integra sint 
R 21 *utrique libri || 28 oredimus 7: || 29 matres om. 
RI 30 sint V] sunt H vulg. | quia RT qui 7* quod 
V vulg. | 31 non om. T! | ueniunt T' | 32 et iusiuran- 
dum — 35 seruauerunt scr. V* in ras. 3 vv. peiurum] 
peierum (al. peieratum in marg.) R peiorum V tal. 

iurio V? s. v.) periurum 7'vulg. || dandum 7" I 35 eo quod 
aliquae] aliquod eo quod 7' | 36 exhonerant RI 37 o- 
casiones R 


MATRES DEBITRICES 


cod oi vouoOéras, A vO 55 de ini 
xal ogoG xai G νẽ] uuαον. — dià vovto rolvu y Oe- 


on «7v j dÀÀgy anagav zagat5jonow e an 


TOY» u9ntégwv qvAattousv xgat&iyv xard TO . . 
av 


axijua, xal u τμννE,e̊ᷓ n avrüs x«l vQ Bs 

Jopuat, xai um,, BonÜsíq xai dmavta uf 
ozóga hs, ÓOiwpigTos, vOv d Opxov ur) ra- 
ixco da, d dai «jj &movábes uóvgp vOv ve 
a drr wal vjj m9] tÀw Ósvréoow ðνννανν 


463 


Nov. XCIV 2 ep. 


non observant. legislatores, sed quod fit plerumque 
et respiciunt et medentur. Propterea igitur sanci- 
mus aliam quidem observationem quam in matribus 
observamus valere secundum schema, et abrenun- 
tiare eas et Velleiano senatusconsulto et omni auxilio, 
et omnia agere quae prius decreta sunt, iusiuran- 
dum vero non praeberi, sed sufficere abrenuntiatio- 
nem solam et aliorum omnium et de secundis nuptiis, 
nullo iureiurando de hoc dando; mox tamen ut se- 


o ꝰ Ogxov stg] rovrov Oidojdévov: Gua uévtoi T 10 cundas contraxerit nuptias, repente expelli tutela 


Ósvrégois avtzv du yduow svOUs dfoÓOdcS«a: 
rs nur ons xal ravra ztgatTegOans dH, ei xal 
KFrvxev Óuoyoxvia, vnxsusvsv (dv) dxat dv Q«xacty- 
eq vevaauivr, xal stporiuraaga ve oixtías q no] 
re xal xataD's0sc$ xe Üsvtsoac éniO vidas. 
(Eniloyos) Ovroc volvvv 0 vóuoc in svaefleíq 
gig (qi yào r hi, vfoíbsaDa: xavd «i vr,v eis 
Jo rius» vavta nui» vrvouoO érgvoi) wai ádzó voU 
vv» xogaT&í(ro, rij oe VT&QOXZ6 qavegóv 7000056 


et ea agi quae, si eam contigisset et iurare, perferret 
semel in iudicium mentita et praeponens propriae 
confessioni et depositioni secundas concupiscentias. 


(Epilogus.) Haec igitur lex super pietate sit 
posita: ut enim non iniurietur in aliquo honor in 
deum, baec a nobis sancita sunt, ut ex nunc va- 
leant, tu& celsitudine manifesta faciente hanc legem 


ro ro rd dE. dv vais énapgyiass aztácass. zur 20 in provinciis omnibus. Hinc enim gloriosissimo prae- 

yée và tog ordr eee rijs d aluovos rare fecto huius felicissimae civitatis, cui haec curae sunt, 

dA %, Q tà tOavta Au. TÓv xονν voUrOv xava- de his transmisimus legem, ut providentia eius et 

Xépvousy vóuov, der z:govoiq avrov re xai roð Aau- clarissimi praetoris, cui huius partis cura est, in 

stgorarov sQaítoQos, d tovtov uéAe, TOU usQovs, ele omni tempore servari. 

ro dna zoóvo»p gvAdrrsg Das. 

— xal ánó «0U vUv xgaveíro dere dn máocrs Óo- 
gavixre ovcías mügav dgqpáÀna» ylvsaOas sepl 
và "Qaypeta 56 rh vi, ꝓulaxijjs, xai fd ao r 
roõ o axQiBs(g vas dmoygagas yiveτν , mao- 
G xal t Aauztgordávov axoífa, UN N sol 30 
r TOwvtov ppovile H ννεννν, xal tov à 
dr vOv i KJovs toic rotor TtaQayiwopdyov, 
dsc vOv ts dyyvOv Oidopévov xal návrovy 
ngartouéyov, xa «oic ruevegois Oinyogsvras vó- 
Note, 1govoíq 109 Aaungotátov ο,,ꝭ? o, & xov- 35 
TOV & TOU AtQove. 7QoOTGA6 re avTOv avTOS 
in vavrys 15e gadidiòdos móÀsosc, mots Gmxaciw 
avió» slvas gavegóv xai urdéva QiaAaOsi» xà re 
ju vouodstn)é»vra. Ov ydo megh tovtov - 
pov, xaOasso Osi dv vaic Vf am rus gvAacvcaa Das, 40 


Et ex nunc teneat, quatenus in omni pupillari 
substantia omnis cautela fiat circa res minorum 
custodiae, et praecipue ut cum subtilitate descri- 
ptiones fiant, praesente quoque clarissimo scriba, 
cui de talibus cura commissa est, et aliis qui 
consuete talibus interveniunt, subtiliter et fide- 
iussionibus dandis et omnibus ndis, sicut no- 
stris decernitur legibus, providentia clarissimi 
praetoris, cui huius partis cura est. Proponat- 
que eam ipse in hac regia civitate, ut omnibus 
sit manifesta et nullum lateant quse a nobis 
sancita sunt. De hoc enim legem, sicut oportet 


latores, sed quod plerumque fit el respiciunt et curant. Propterea igitur sancimus, ut reliqua quidem 
observatio quam in matribus custodimus, secundum priorem formam valeat, utque eae et Velleiano SCto 
et omni auxilio renuntient omniaque faciant. quaecumque prius definita sunt, neve tamen iusiurandum 
aestent, verum salis habeant solam renuntiationem facere cum de ceteris omnibus tum de secundis nuptiis, 
nullo iureiurando ea de re dato: simulatque vero mater secundas nuptias contraxerit, statim a tutela. e- 
pellatur atque ea agantur quae etiam si iurasset. subitura esset, quae quidem semel in iudicio mentita sit 
et suae promissioni et depositioni secundas cupiditates praetulerit. WP 
pilogus. Haec igitur lex pietatis causa lata sit (ælenim ne ullo modo honor dei iniuria afficia- 
tur, hacc a nobis sancita sunt) et ex hoc tempore valeat, cum tua sublimitas hanc legem in omnibus 
ovincs manifestam faciat. Hic enim gloriosissimo praefecto felicis huius urbis, cui haec talia curae 
sunt, legem de his latam transmittemus, ut providentia et ipsius el clarissimi praetoris, cui huius partis 
cura est, in omne tempus custodiatur. : 

— et ex hoc tempore valeat: ut in omni pupillari substantia omnis cautio adhibeatur de rebus quae 
ad minorum custodiam pertinent et maxime ut inventaria cum diligentia conficiantur, praesente et 
clarissimo scriba cui eiusmodi rerum cura commissa esd et ceteris, qui ex more eiusmodi rebus inter- 
sunt, alque diligenter et satisdationes fiant et omnia agantur sicuti legibus nostris praeceptum est, 
providentia clarissimi praetoris, cui huius partis cura est. dc propones cam ipse in regia 
urbe, ut omnibus manifesta sit neu quemquam fugiant quae a nobis sancita sunt. Nam legem de 


1 K M| 2 DsonitGousv uà» Le 3 rd L, 1 obseruatur R. || quod flt V? in ras. | 2 et respi- 


em.6 | 4 zue L | xavà om. L^ | z9ovsgo» om.c || | ciunt] et om. R | 3 uam) quia T | 4 secundum priue 
5 Bl - L d. | 13 * addidi | 18 sui» Lc) | schema Beck | 5 uelle iam non R 55 


abrenuntiatione (abrenuntiatio 7) sola libri, corr. vulg. 

8 de secundis] desideriis V! 1 9 tin N | 11 agi quasi eam 
mori contigisset V | et VT] om. R vulg. | iurare vulg] 
iure RVT | perferret vulg.) 1 d perfert V pro- 


om. M | all ut & 19 gasagoxoivers L | 20 odr 


om. L| 22 udAdes L | 55 transmisimus (i. e. 


sequitur enim epilo exemplaris ad efectum urbi | fert R | 13 depositionis V! | 17 iurietur 71 honore 
tranamissi (cf. xi 20 79) | 27 — LL, | 28 rij ante R' | 18 sancta 0. 19 manifestam V? | fatientem 7 
(21) coll. Zachariae | 29 ázrostQogás Le | 36 N, | 20 Hino] leg. Hie 7 | enim om. V | gloriosissimos prae- 
LI o Haloander ex c | avró» av«ó0»v Li avvoc | fectos RI | 22 transimus R || prouidentise RVT | 23 ola- 
ard L?* | 40 e M| 95 ML. rissimis Ri | partes V | cura vulg.] curae libri | 26 te- 
neant EI quamuis V 5 T | 28 disenptiones 
RT 29 fiant] fuerit RI V | 34 cura vulg.] eurae R V 

35 ha V | 36 et] ut T 37 lege RT! 


Nov. XCV pr. 464 DE ADMINISTRATORIBUS 


rote éyQotovavos áxdoyoss vàv la rov vr in provinciis servari, gloriosissimis praefectis sa- 

TO XO'TETEELN/OUEV, crorum nostrorum praetoriorum destinavimus. 
at. v. id. Oct. (CP. imp. dn. Iustiniani pp. A. Dat. v. id. (Octob.) ««« 

anno XIII. Apione v. c. cons.) [a. 539) 


GE 5 XCV. Auth. XCIV. Coll. VII tit. 6 


9ZTE TOYZ APXONTAZ2 R DE ADMINISTRATORIBUS R 
ITENTHKONTA HMEPAZ META 
IHN APXHN EN TAIZ EIIAP- 
XIAIZ AIATPIBEIN, EITE ZTPA- 
TIQGTIKHN EITE IIOAITIKHN 10 
EXOIEN APXHN. 


"dvvoxodctoo '"Iovovisiayós 4dóyovatos 'Iodvyn «vq % Idem Aug. Iohanni gloriosissimo praefecto sacrorum 
dobord r énápyo và» dr „ rd , praetoriorum per Orientem secundo, ex consule et 
rd und r ógdwagíowv xal magii. patricio. 


eo ono.) Hon uiv Vcuev xsiusvov vóuov 15 raefatio.) Iam quidem novimus positam le- 
và» Bovióusvov groe i date yevopsvovs airs 1h m volentem eos qui in cingulis flunt sive civilibus 
rams re GTQGTiC TIXGIG urÓB8 sí svavcaivTO rij de- sive militaribus neque zi removeantur administra- 
xñe dwayogsiwv áxsiOsv ja, ziv dw ruéoas tione discedere inde posse, antequam dies quinqua. 
szevrüxovra ind r unvoonóÀsow Ourvol Óóguo- ginta in metropolibus commorentur, publice appe 
Cíq gauvóusvos xal vois dvdys foviouévow dzolo-20rentes et convenire volentibus satisfacientes, et ut 
you, ral dere u9ÓÀ xarà moópaciw vis irrte nec per occasionem hic evocationis possint a pro- 
xÀ5csoc ÓvvacO'as ri 5g dvayopsiv, dd xd» vincia discedere, et vel si quid egerint tale, rursus 
ar r ztoáEsiay vouUvoy, audi avroUc éni tjv xe eos ad provinciam destinari. Invenimus autem ali 
beni . svpousv di cv ovtox óvras j ae, quos sic existentes audaces, ut etiam hac posita 
re xai vovrOv xsipévov coU vóuov, ngiv sa)cawto, 25lege, antequam discingerentur, praesumerent derelin- 
tou dscolauztávesy rat xa xal si& vavtr» d- quere provincias et ad hanc venire felicissimam cin. 
exvaia Das v9» svÓ a d, ddss r 4 avro» tatem, timore a se gestorum et ne iusta perferrent 
sanQayuévorv xai iva gr dixac vnxócxouev ov ánágu- horum quae deliquerunt. 
ga». 


Nov. XCV (Authent. XCIV = Coll. VII tit. 6: gloss.) Graece extat in ML, c. I maior pars et epilogus ia 
B 6, 3, 8. 15. 49. — Epit. Theod. 95, Athan. 4,18. Iulian. const. LXXXVIII. 
Prooemii initium respicitur Port. 19, 1, ubi citatur vaxod évevrxootr) voítr (v. L. rtQoxry)). 


his, quemadmodum in provinciis custodiri oporteat, gloriosissimis praefectis sacro nostro practorie 
transmisimus. 


XCV. 


UT PRAESIDES QUINQUAGINTA DIES POST MAGISTRATUM DE- 
POSITUM IN PROVINCIIS COMMORENTUR, SIVE MILITAREM 
SIVE CIVILEM MAGISTRATUM GERANT. 


Imp. lustinianus Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, eæ consule 
ordinario et patricio. 


Praefatio. lam quidem latam esse novimus legem, quae iubet eos qui in magistratibus sive ci- 
vilibus sive militaribus constituti sunt ne deposito quidem magistratu inde discedere posse, antequam 
dies quinguaginta in metropolibus commorati sint in publico versati iisque qui eos convenire velint. satis- 
facturi, ac ne ea quidem causa interposita, se huc vocatos esse, licere iis de provincia recedere, verum 
etiam si quid eiusmodi fecerint, rursus eos in provinciam remitti. Repperimus vero quosdam adeo au- 
daces esse, ut etiam hac lege lata, antequam magistratum deponant, provincias derelinquere. audeant 
et ad peri felicem venire urbem, metu eorum quae ab ipsis commissa sunt neve pocnas delictorum 
suorum subeant. 


1 *ondoxou ML | 9 subscr. om. M; dat. v. idus c, 2 prsetorium V | 3 subscr. dat. v. id. Bamb. II, da- 
dat. vii. ootubr. anno XIII imp. dn. iustiniano pissi Jul.“ | tum v. idus octobris ed. princ., om. cett. | 6 De mini- 
om. lul. codd. cett.) iyedn id. Orr faces | strationibus V De aministrationibus R | 12 gloriosissimo 
JovaturiasoU vd / oraveíac /4níovos Ath. &epovzOn | om. V pers s&ororum praefeotorum horum V | 13 ex 
unyi óxrofoío Fra xvijs face 8 (corr. sy ) dn. | cons. RV exeonsuli T | 14 patri RI 15 quidam V | no- 
ral "dniovoc Theod. | 6 rubr. Nee RG Theod.g | uissimus V* | 16 uolentem T'vulg.) uolentes RV | qui 
Nóuos msg «và» àgxowrow Ath. | 9 sire GrQaveoti- | om. V!| flunt VT] fuerit R fuerint vulg. | ciuibus 7' 

Hose sire stoAsvisT» (om. de, in indice om. vv. | in oiuilibus R | 17 administrationem V* ab admini- 
aive Rol v L | 13 éxagxo Ath.) vmágxo | stratione vulg. | 19 metropolis 7'| commemorentur V! | 
ML | 14 9e)iwapio ML, corr. Haloander | 15 »óuov] | 20 et ut] et del. T* | 22 egerit V | 23 destinari velj.] 
Cod. 1, 49 (fi. a' vov ,s ví. 0 Oidvalió a | destinare RVT | 24 existentes sio 7'* 25 distingueren- 
scho. M); cf. nov. VIII c. 9 | 11 *savcowro ML | | tur V | relinquere T | 26 aduenire 7 1 27 a om. V'| 
19 Siri t a 4% M l 20 gegónevos L | dszoloyovus- | se gestorum) segetorum Ri perferent V | 28 derelique- 
voi] éxayópevos L^ | 23 xoatssv L* r,, L || | runt RV. 

25 xavcowto ML, corr. Scrimger 


D ADMINISTRATORIBUSR 


Ésanitousv volvur urdsvi zawrshos aÓsav sivo, 
ve oíasoUv émaoyías doxovts tw xe ágov TOv T8 
40 vOv 18 dxatiguÜsv rνννν dnoliunádvew, 


, 


ei à» xavdOosro ri doy», AAA xal nr rab - 


465 
CAPUT I. 


Nov. XCV 1 


Sancimus igitur nulli itus licentiam esse cuius- 
cumque provinciae iudici, et orientalium et occiden- 
talium et ex utroque, eam relinquere antequam de- 
ponat cingulum, sed etiam postea (renovamus enim 


ty» (dvavsojusDa yao vÓ ra rde nevríxovra 5 vetustatem) quinquaginta commorari dies publice ap- 


dvaxoíduv Ideas ónuoaíq gaivóusvoy ed T7» xa 
Je gb. Qa Ev T5 J»nopynudtay Cv»iosdvas xad" 
ánogovrq rie xai rusgav, Iva xa'savíos o- 
airs Juogai vois d curꝙᷓ menoayuáévois sica xal rj. 


parentem in provincia in qua istravit, gesta 
quoque monumentorum conficere, secundum quae ad- 
venit provinciae, ut sit palam sive fiduciam habet 
in suis actibus sive etiam non. 


1 E ò . 46 53 dx ex rind err M 7101 Si quis autem administrationem &dministrans ali- 


o 79 xal 7G Vgd ueV0g vaUTyS dnodino: v?)y 
ve, ,, a dex ó ravTQ» derolein am xopie nue- 
806 aGvtóS uv xaDosigsoe Kvoyos Hr, 

p dà xi éxagylay cu is a οννẽ, Herd x xore 
e» dnoloyjeoa us vyvixavTa cre xoaJogii- 

da * 


quam militarem vel clvilem aut etiam remotus ab 
ea . rovinciam, administrans quidem adhuc 
quit citra nostram iussionem , ipse 


quidem 4 reus sit, in provincia vero denuo 
15 


estinatus postquam accusantibus satisfecerit, tunc 
maiestatis novissimas sustineat poenas. Si vero de- 


ge vàs sic Kaxatov vta fro 7t0uvdas. 


doxyyv sica sgh race vavo 
indus uo stüciw davrós ix une, à 


ponens cingulum deinde non moretur legitimos dies 
Dieci cunctis semet ipsum ostendens et Bir de 


yis p „ iss r %,m Td titel & terminos mittere quae vocantur interdicta, neque re- 
saváypaca , 5 nada pd» vove fjyovuévove, avtove — movere quidem praesides, ipsos autem aut morose 
ài xarà gyoÁj» i «às 5 Kaste, 7 d 25 iter agere aut hic eu n aut &d aliquas alias prius 


]»ías „ ere ku) robe 
d o alyas xal vj» x. ávagyov . dM n 
Qvo He 15 vov re éxapyíae A x 
ris Kyov docti, orales, ztoóc avrÓw gu- 

Hash jid foviousvne «y» rde dwunsupOnvos 
Nun 6 DUC qu goeuvóuavey — d sica xal ] habet B 6, 3, s adiuncta locis ex nov. VIII, 9 et CX VIII, 22 
v. 26). 
pe als d di tie — 16 xo habet B 6, 3, 15 (inde Ecloga B) — Summarium Àabet Bf 6,1, 49. 
2 et epil. Osaxcitousv dxsivo asact 7kQ00y0QsUostes, acra — 466, 26 l. abet B 6, 3, 409. — Summa- 
rium 8 2 extat "Por. 4, 1 ni p. 91 Zack. ), ubi citatur »vsaga éyevzxootr toítr. 


I. Sancimus igitur, ne ulli omnino magistratui cuiuscumque provinciae, et quae Orientis et quae Oc- 
cidentis et quae utriusque sunt, eam relinquere liceat, antequam magistratum deposuerit, sed ut etiam post 
eum depositum (renovamus enim quod antiquitus fuit) quinquaginta dies commoretur et in publico verse- 
tur in provincia guam rexit, atque acta publica conficiat qua die de provincia decedat, ut manifestum 
1 fiat, utrum rebus a ce estis c t an non. odsi quis aut magistratum gerens militarem vei 
civilem aut etiam eo deposito provinciam derelinguat, ipse magistratus qui eam sine iussione nostra de- 
reliquit, maiestatis reus sit et in provinciam denuo remissus, ubi accusantibus satisfecit, tum maiestatis 
ultimum supplicium subeat. Si vero deposito magistratu non commoretur per legitimos dies in publico 
omnibus sese ostendens, sed e provincia aufugiat, ea quae iam a nobis hac de re sancita sunt valeant. 

2 liliud vero omnibus praeci, „ «t cum quem magistratum susceperint, eum tucantur; qui autem suc- 
cessores illis in magistratu fiant, né peregre mittant diatagmata quae vocantur, neve Vf iniqui quidem 
removeant, ipsi autem per otium aut iter faciant aut hic commorentur aut ad alias quas prius pro- 
vincias proficiscantur, patriam visuri et quaecumque facere solent fortunati et molles homines, sed celeriter 


in qua qui cingulum est, mittere 
cabilem epistolam volentem officium destinari ad oc- 


magistratum obeant cuius 
sine magistratu maneat. 
gerit versatur, amicalem epistulam ad eum mittant, quae. officium destinari iubeat ipsi obviam iturum versatur, ami 

2 40% L| 5 yàp om. LI " avveeváve: ur E Is ne om. L| T ewesrives Liwa9 fe | Y penitus nulli V | 2 iudicem V! [ oodidentium R. 
dst0gostá rije Ser 7udoas) secundum quae advenit 
provinciae e | 8 i xaJsavrxouv ͤ o sive Daggov- 
civ ros durch B 110 E Je rie ;j d — 16 zov 
vá post vv. 16 ai di xe xasaOéusvos — 20 gr coll. 
L | 5j om. Bc | và om. B | 11 79 xal hn o 
raurie et 12 ó uà» — &nolsinow om. B || 12 o uà» 
d 0 rar] administrans quidem adhuc eum g || 
ázolsino» M(c)) &xoliov L wg. | 13 xaDouor ctos 
L* | Fr om. B* | 15 «7c MB] ax rj L | 16 vo- 
dsxévo L | ei. ài] si 372 vw LI 18 dguóciov L ü no- 
daes L | Qoanevevoss ML, corr. Zachariae (dene. 
1807 Serimger) | 20 x ον,Nq 5 ur, L | 22 rabrye] 
avr7c? Le pir Ls) ego B (aùxijs Haloander) 
23 ysvouévove] factos solos (i. e. ysvopávove póvovs) e 
eil uidi àL] Vztegogíove L 21 navn»] néuzev L 
28 xataxsá vows L* | 30 ur; om. M | 31 «eos E' 
33 40] Fr. . J Li 


III. 


enos susceperunt: ne cum alteri removeantur, alteri non adsint at 
d ante duos dies solos quam provinciam ingrediantur 
icalem epistulam ad eum mittant, quae. officium destinari iubeat ipsi obviam iturum. 


provincia 
, in qua qui magistratum 


1 penitus nulli V | 2 iudicem V! | occidentium R 


3 9 utro RT! [4 postea om. V | 5 commemorari R | 6 ad- 


ministrauerit E || 8 habeat R vulg. | 10 qui V! || aliquam 
om. V | 13 dum] dudum RI I relinquitur V relinquant 7" 
relinquerit T dereliquid (add. dum relinquitur R.) R 
citra] utram V! | 14 provinciam vulg. || 15 satisfecerit — 
18 osteudens scr. R* in ras. 2 vv. | 16 nouissimus V' | 
17 morietur T" (legitimos dies V!T" (al. legitimis die- 
kis s. v. T?)] tunc (per add. V?) legitimis diebus V?R(* 
lg. || 18 s. non super ostendens adscr. T* I et] sed Beck 
19 "he R I 20 praediximus V | 22 eis) eius R V*7* 
solos VT?) solis RTI solere s. v. V*vulg., del. Beck 
23 terminos] nos RI | 24 praesidis R autem aut] aut V 
autem ed morese R!V!T* | 25 inter R | degerere 
ary T? vulg.] om. RFI“ | 27 consecuta. R V, corr. 
| sed] sit RT se» V! | 28 ad om. T 30 sint om. 
Rf maneant? V! |31 socedat VT] aocedant RT' vulg. | 
32 quis V? | est eri emittere V | 33 destiesee V'! 
! destinari er destinare V 
59 


Nov. XCV 1 ep. 


r Unzü»tQci avvOU. xal udyos wóÓT& rds GitXGMG 
xouiLecOas s · in rje deꝝñe Ovra wai Onoixovvca 
vavtm»' xal us vois e rijje d exñs xoivsc Das 
roy an Aung rate moosráfeg, vov D'oóvov us 
90v, d obne dy ae siggras tij6 xc avro 
ani gain, 4E bxelvov lauBévus càs ÿůEF 
Axe dd rõre vó» dni vOv mQayudávow Ovta vavcae 
rohlgeo S a xal Frey unÜdya xdv sáwrov. o yàp 
&vexrÓv oU08 gogmtós, öde dwvapyov xaraliumave- 


g T)v xopoav, moofaAlopévov uév cwwos on der 10 


vod Tov ag "nw zsgorovnOéyroc, 06 avroV nÀg- 
qoos. vÓ» tÓmO», dvÜpóc q mQayuároy A 
Críjuovoc, vov dà i avrois Ovros vois dpyow xal 


466 


5 vincia ipse access 


DE ADMINISTRATORIBUS 


cursionem eius. Et usque tunc annonas accipere in 
cingulo existentem et gubernantem eum; et non ex 
codicilis cinguli iudicare tempus neque praeceptis 
tuae sedis, sed ex quo, sicuti dictum est, in pro- 
t, ilius accipere rei publicae 
emolumenta, usque tunc (vero) eum qui in rebus 
extitit ea percipere et alium nullum omnium. Non 
enim possibile neque portabile est omnino sine iu- 
dice relinqui provinciam, statuto quidem quasi ali- 
quo ab eo qui a nobis ordinatus ut eius impleat 
locum, homine forsan rerum non habente i 
mentum, illo vero qui in ipsis est operibus et disce- 
dente de provincia, antequam adveniat tempus, et 


&z0xopoUytos t5j$ xcQoae, mol» émicvivas , xoó-  fraudando emolumentis quae eum accipere oportet 


E 755 dztocte 
scÓas x Ihe àv x«rüOrmros t)» Goy5yv. wara- 
Ojostas abr, nid ó 44 leres 1 t7 xod, 
duo uovov rnuéocie KuzpogOe» vov tis &maoyí(ae d 
vo» g 
(Ex 44 

1 rod Jogóvov rijs G5c nere eie vÓ Óiunvexds 
„„ xa) e d e S Ep rde avtOv 
vj xooq, db éxeivov „ rds girν⁰οe-e ale vOv 
dacid oo, trcalro: ys yopnysiv avràüs vQ αοτινοον xavà 


ij ud Óuxerayusyoy, Is ay in vie xooac 25 


10 m 
6 Judo xoc ig éavróv voie Uztrxóois inidelty. 

Tà ro xapactápra ui xal Óià zovÓs coU 
Olo ÓnAo)óusva wóuov 7 oi v 
zépaTs Ttagadovyas amsvadco. 


«ail 


vmegoy) Koye 
ov. CP. 


Dat. kal. 


imp. (dn.) Iustiniani pp. (Aug.) &nno XIII. Apione 30 
la. 599] cons. 


v. C. Cons. 


Et usque 


povusvov Oy giT1)0s0v, &c avróv xo- 15 donec deponat cingulum. Deponet autem eum, dum 


guccessor accesserit in P rds ante duos solum 
dies quam provinciam ille ingrediatur. 


oye €) "meo amavyra sagapvMivregOc) 20 — (Epilogus.) Quae omnia custodiri a sede tuse 


celsitudinis in perpetuum volumus, et mox ut cogno- 
veris adstitisse eum provinciae, ex illo transponere 
emolumenta in successorem, alioquin ministrare ea 
riori secundum quod a nobis depositum est, donec 
provinciam successor veniens semet ipsum sub- 
lectis ostendat. 

Quae igitur placuerunt nobis et per hanc sacram 
insinuata sunt legem, tua celsitudo operi effectui- 
dno contradere festinet. Dat. kal. Nov. CP. imp. 

ustiniani pp. anno XIII. Apione viro clarissimo 


eo annonas accipiat qui magistratum gerit euinque administrat; neve tempus e codicillis magi- 


stratus neve ex praeceptis tuae sedis iudicetur, sed ex quo tempore, sicuti dictum est, provinciam ipse 
ingreditur, e eo publicas annonas accipiat, usque eo autem is qui rem administrat eas auferat neve 
alius omnino ullus. Neque enim tolerandum est aut ferendum prorsus. sine magistratu provinciam relin- 
qui, cum quis forte delegetur ab eo qui a nobis crcatus est, qui ipsius locum impleat, homo fortasse 
rerum imperitus, is vero qui rem ipsam administrat el de provincia decedat, priusquam tempus adveniat, 
et annonis privetur, quas eum accipere oportct donec magistratum deponat.  Deponet autem eum, cum 
successor ad provinciam accedat, duobus solum diebus ante quam ille provinciam ingrodiatur. 
Epilogus. Quae omnia a sede tuae sublimitatis in perpetuum custodiri volumus, atque ubi eum 
ad provinciam accessisse cognoveris, annonas a decessore in successorem transferri, alioqui eas priori 
secundum id quod a nobis constitutum est praeberi iubemus, donec in provinciam successor venerit. seque 


subiectis ostenderit. 


Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur tua sublimitas ad opus effectum- 


que adducere studeat. 


1 udyos vóve He] udyos vovrov L (foc xdx Pon.) 
4 soáteci L 16 d£ bc illus 67 «0»] «o» M 
vavca vouítsc Oa. M | 8 ov] o L | 115g. 0v vónov 
zÀgoóss L | i! rait Zachariae] émifiedn libri | 
29 subscr. om. M Iul. || dat. kal. Nov. — cons. c, i yo v0 
& xaAapyQov NosuBoíoy Baaielae "lovavwisapoU t0 / 
vmacreíae Axt Ath. dispovüOg uy» vosufoig 
flaciÀs(ac Fra ey vr Aniovos Theod. Praestare 
notam diei in & quam apud Ath. traditam ex subscriptione 
nov. eg. efficit Zachariae 


1 Et om. V! 2 cingulum R | et gubernantem] et 
om. Fi 3 iudieari Beck | 4 sicuti] om. V! ut in 
provinciam vuig. | b ipse Beck] ipsa libri ipsam vulg. | 


&coesserit V al.] acoesserint RT vulg. | illino accipere 
publica emolumenta Beck | 6 vero addidi (&utem add. 
Beck) | qui in rebus] qui omnium in rebus V? in ras. ; 
7 existit Beck | accipere T omnium] uirum Re 18 por 
tabilé T'* | 9 statueo V* | aliqui V! | 10 ordinandu 
T1 11 hominem — habentem libri, corr. vulg. | 12 illi 
i — - , Sesoendente 2 14 emo oem 

eum) euius 15 ponat ZH! || deponet] nat 
p dum om. V | 16 solum duos V | 2t. celsitudis Vi 
22 adstetisse V | »»eepouere V! | 23 ea vuig.] ee 
libri | 24 depositum E 27 nobis om. TI 29 subscr. dat. 
kal. nó Bamb. II datum kis. nouembris ep. Imperatoris 
Iustini. prepo. anno XIII. apione uiro clarissimo ed. 
princ, om. reli. 


DE EXECUTORIBUS 


E 
IIEPI TON EK BIBA STN 
KAI TIN AITIQMEN9N KAI 
ANTAITIAGENTSN [KAI AIK A- 
ZOMENQ9N|. 
"fvtoxoátoo 'lovaoviviavós Abyovoros "Iodyyyn vd dv- 


gotordrꝙ énáoyo rd dyavolixàv ngavragíar «à F, 
áxó vzatow» Ógdivagíow xal matQixiq. 


(Ioooéíusov.) "Exnór rde Gvxopawríae b 
mal sca» moÀvmgayuocUvgy» dnogcvospóusda, 
«ovro rds *oinvraG fe, je dx vOucy» daĩoda. 
ÓD59assíae qonussy.  ddidáxOnuev ye, Q6 Tivac OUX 
Axovvss var ovüsuíay &vay „dd alan Ad- 
e yrvolun» usvà TOY d vero iνẽ,ỹ,u i n 
air tr vivas, salva xal Hi axdAÀovas, xal A- 
qa Uxpiay vnoccrais» oí gavyorrse, vA. rd o- 
e avrovs xal éxógnovswy ddagánevrov avvois Qóvres 
w)v gAd8nw. xai tovto sicérs H . vw an- 
«oxi» apaoráveras, xoivoyíae àv xsgda avcoic vs 
voic airsopdvois 


iron. 


467 


his q 
15inde libellos dirigunt, et dum damnum 


xal roĩs TOv UVmzoJscscov nÀnporaic 20 


Nov. XCVI pr. 1. 2 


XCVI. Auth. XCV. Coll. VII tit. 7 


R DE EXECUTORIBUS 
ET QUI CONVENIUNTUR ET RE- 
CONVENIUNT R 


Idem Aug. Iohanni pp. Orientem secundo. 
ex consule ordinario et patricio. 


(Praefatio) Quoniam calumnias odimus et om- 


Muay 
dia 10 nem tergiversationem aversamur, 3 huius- 


modi actus egere legitimis med aestimavimus. 
Didicimus enim, quia quidam non habentes ullam 
obligationem, sed unam statuentes voluntatem cum 

ui causas execuntur conveniunt quosdam, de- 
pertulerint 
fugientes, deserunt eos et proficiscuntur incurabile 
eis dantes dispendium. Et hoc adhuc amplius in 
provinciis committitur, communione lucrorum ipsis 
convenientibus et causarum executoribus proficiente. 


CAPUT I. 


"Iva uj) Tolvvy vavta uéyos maptóc nÀngupsiáras, 
Osezitousy ur) &ALos toU éváyovvas sáussv HH, 
«ai Ubnuías dgogu?jv mapgéyew vois évayouávon, n 


LÀ L4 


4v» ácgpdAnap H ναο, siG re tO» qeíyorra xal vov 25 et in fugientem et nego 


ci vmoüécsos: nàingorjv, ac n, sco do nàác: 


re stpoxatdgxovras xaQü tQ Oixacty, T) ab u 
«ovo , , naga» brnulav vQocysvo TQ ai- 


ria ár00i0óass ÜsxAaGlova* ovx vrtagfauvovone 
30 


«5s dcqaAs(ae BE xal vpidxovtra xovaoUs. 


Ne igitur haec iugiter committantur, sancimus non 
aliter actores libellos dirigere et damni occasionem 
pr&ebere conventis, antequam cautionem exponant 
executorem, quia intra 
duos menses omnibus modis litis contestationem fa- 
ciunt apud iudicem, aut si non hoc int, omne 
damnum eveniens convento restituunt duplum; non 
transcendente cautione sex et triginta aureos. 


CAPUT II. 


Laute r «ijs scQosnwovans vuxsiv éxavogOc:- 


«ec qaã. mocrAOs ydo rie diddõ,]Mĩu, oc dv alríass 


Illud jer promereri competentem correctionem 
decet. Adiit enim quidam docens, quia in conven- 


Nov. X CVI (Authent. XCV « Coll. VII tit. 1: gloss.) Graece extat in M et decurtata in L, c. 1182 in B 7, 4, 


(inde B. 4 26, 5 p. 227 Zach.). — Epit. Theod. 96, Atlan. 5, i. 


Julian. const. LXXXIX. 


c. I summarium extat "Pos. 14, 21 (ubi corr. ysagà . pro xd). 
XCVI. 


DE EXECUTORIBUS IISQUE QUI CONVENIUNT ET RECON. 
VENIUNTUR [ET LITIGANT|. 


Imp. lustinianus Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio per Orientem iterum, ex consule 
ordinario et patricio. 


Praefatio. Quoniam calumnias odio habemus omnesque molestias aversamur, propterea huius- 


modi facta remedio ex legibus egere putavimus. Idocti enim sumus nonnullos nullam 
lio cum iis qui causas exequuntur inito convenire 91 : 
mittere, et ubi rei detrimentum subierunt, relinquere eos et peregre abire, insanabili 


actionem, sed uno c 


p habentes 
etiam libellos 


sdam at 
T es no illis illato. 


Atque hoc magis adeo in provinciis committitur, communicato lucro inter ipsos actores et causarum 
execu 


I. Ne igitur haec per omne tempus committantur, sancimus, ut non aliter actores libellum mittant 
et damni causam reis 2 anE nisi prius cautionem praestiterint et reo et causae executori, se intra duos 


modis 


senenses apud iudicem litem esse contestaturos, aut nisi hoc fecerint, omne 
inde evenerit in duplum reo restituturos; ne tamen cautio sex et triginta aureos excedat. 


damnum quod 


II. Verum illud quoque idonea correctione impertiri oportet. Adiit enim nos quidam docens 


2 rubr. Lee éxfafiocta wv xal q air 
Theod. | Ie Nópos magi Ath. | 3 xai aixiaDévrorw 
indez B* «s xal aytastia , Ath. (in indice At. 
x8 om.) | 4 «ai (rà add. BI) Qixatopdvyo» MB di- 
A, (om. xal) inder M, om. L Ath. 7 Md At.] 
nde ML | 8 *óodivagío ML | 10 xai xaxa xàcav 
L | 12 post QOnuev reliquam partem prooemii et cap. I 
om. L, lacunae nota in marg. adscripta (cf. ad 31. 32) | 
13 xe on. 6 | 15 xai om. c | 18 sicérs Scrimger 
ex c] al H. M | 23 fl. Hor] libellos e | 31 Kdxaivo 
ro xal L || 32 si om. L | r L 


8 reconueniunt EV] reconueniuntur 7'vulg. I 6 se- 


eundo om. R |] 7 exoonsuli ordinario 7' exoons. ord. R 
cons. ordinr. t 10 tergauersationem V! I aduersamur 
RT | 11 agere V!E! | legitimus V | medelus V' | aesti- 
mauimus) oportere add. H || 12 quia] qe Vi qua R 
quidem[am (sic) V | 13 una Ti | uolun| 7! J 14 qui 
cum causas excuntur RI I 15 erit ET! | 18 oom- 
mittatur Ri oommittantur A? | comuninone V! | 19 pro- 
fleisoente T (corr. in marg. T*) || 23 diregere V! | 24 

bere conuento — 25 exeou| scr. R? in ras. 1 vs. || 26 duos] 
os F 27 egerit V | 28 adueniens R= | restituant R= 
duplum] in duplum V' || 29 sex et X X X. aureos R 

et sex aureos T vulg. soil. aureos triginta et sex V | 
32 decet om. RI docens] eos add. T'* | quia] qui 71 
in oonuentione 7 

597 


Nov. XCVI 2 


éxodjcavo rd vnxsvDvvo» rv avioU xaQd Twvi TOV 

. zuj / doxóvrow, are 0 yevóuevos dv 
so dae os di xal avrós tÓ» évayovra Z HE 
Kov» nxag' érígp tovtov slÀxvas . xaí t5 
xapddotoy d&yivsvo* inaiò yàp éxávsooc ldi «jv roõ 
évayovios dr vài», Ades r xal ysAotoy xatd 
vavtó» Gvvéfavev. aua ydo si Bovis dein is T7) 
oixBíav wiy70a4 Üixrv, ud be ò aytavriagdpsvos sagà 
Jari và» Üixacrow slàxs» avió» xag Óv» avtós 


éxÁnpgocato Vieni. M. d AAilove «s ztsQuéAxoviss d - 10 


1 arg O4 exalonuevot. — Osoníto rol vu, 
2 rio i olrrat IV rd xat. SUP ti al- 
riet / amoOéusvov, uy vag dri Oixaewy, dia 
ag rauh eb ðe i dn alvuaaOcs, «al «Ov av- 
vÓv al Qixactrv dp. éxatépasc 
vvxÓv &xagéGsisv avtQ Ó mag q vv dien dau- 
eocacvo Uixactie, F ker avrQ) xal voUto énavopJov- 
o. sixogs yao i rooOsauiav dvüóvrowv fudw 
pstà Tiv «oU fiBAlov nounyv, a fjv de nooxa- 
dex, Ter siae ij signuévne dvaxoxije stapas- 
aa ud» éxéivoy, éveqov dà Tvxéiv, x Q nw 
époío6 éxazágay üyoviLea cs j rid xal rds 
TOunvTaS TÓypaS xat& und» yiesc Des. 1ÀÁ' Fxactov 
rote oixs(o«e xo5GOas Oixaíow. sl uévtos GiyrGmusv, 


468 


DE EXECUTORIBUS 


tionem fecit obligatum sibi apud quendam gloriosis- 
simorum nostrorum iudicum, deinde qui factus est 
in conventione tamquam et ipse actorem ob 

habens apud alium eum traxit iudicem. Et aliquid 


5inopinabile fiebat: quia enim uterque seorsum acto- 


ris obtinet officium, miserandum quiddam et risibile 
in idem veniebat: mox enim cum voluisset aliquis 
propriam movere litem, repente is qui e diverso 
convenerat apud alium iudicum, trahebat eum apud 
ger ipse sortitus fuerat iudicem, et alterutros protra- 

hentes inmortaliter permanserunt litigantes. San- 
cimus igitur, si quis obnoxium arbitratur habere eum 
qui contra se conventionem exposuit, non apud alium 
iudicem, sed apud eum mox a principio convenire, 


vo ⁰ e. ei di ys 15 et eundem esse iudicem in utroque negotio. Si vero 


forsan displicuerit ei apud quem Bortitus est 
iudex, licet ei etiam hoc emendare. Viginti enim 
dierum indutias dantibus nobis post libelli transmis- 
sionem, post quam o litem contestari, licet 


20 intra praedictam suspensionem refutare quidem illum, 


alium vero mereri apud quem iterum similiter utram- 
que exerceri competit litem, et eiusmodi artes in 
nullo fieri, sed unumquemque proprio iure uti. Si 
itaque tacuerit, deinde postea voluerit causam apud 

habere eum 


alvo. voxsgov BovárOatg TZ dn «ap ri Q,xac; 25 &]terum iudicem movere, necessitatem 


2 L 


xivéiy, ayüyun» Ku» avtóv avaudvssy vÓ πν⁶ν,,ẽç je 
dne vis éxayoudvrc avvq sag vov sie d ννi h 
avróv éAxvgavios, xal émeidà» mige ij dun lu got, 
tn»ixavra a0fÓ» vy» oixsíav Díxnv nap. dxépq du 


sustinere terminum eius litis illatae sibi ab eo qui 
eum in iudicium traxit, et dum finem lis acceperit, 
tunc eum suam causam apud alium iudicem pro- 
ponere, ut ita tales eorum auferamus artes et in 


or ootiOMvas, Iva ovra race xouavvac avrov dvi 30 alterutros calumnias. 


pev rx va wal xav' li ényjosías. 
(Emxíloyos) Tà vovv» magactávra fui» K 

dà «buds vov Ósíov OnAojpeva vópov 1 oi 9r6Q077) 

Kv xal sépare xagadovyas Gnxsvodvro.  —— Dat. k. 
0 


Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et 
per hanc diet declarata gunt legem tua celsitudo 
operi effectuique tradere festinet. — Dat. kal No- 


v. CP. imp. dn. Iustiniani anno XIII. Apione 35 vembris CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XIII. 


(V. €.) cons. 


(a. 539] 


Apione consule. 


18—21 argumentum notatur "Fort. 10, 2, ubi citatur seagà dysvrxogt?) rex. 


se ali sibi obligatum convenisse 


apud unum ex gloriosissimis nostris magistratibus, deinde ewm qui 


reus factus esset, qui ope qu et ipse actorem sibi obligatum haberet, ipsum ad alium iudicem traxisse. 


raeter nionem a 
Pelicula imul eveniebat. 


actum est: quoniam enim pro se uterque actoris locum obtinebat, res misera ei 
am simul ut suam quisque causam movere vellet, statim qui eum apud alterum 


iudicem reconvenerat trahebat eum ad iudicem quem ipse sortitus pr a(que ita sc invicem huc illuc tra- 


1 Rentes immortalem litem exercebant. 


Sancimus igitur, si quis 


zium sibi habere putat eum qui 


contra Mo causam detulit, ne eum apud alium iudicem, sed apud eundem statim. ab initio comvensat, 


at. 
N 


apud guem rursus utr 


in utrague causa iude sit. Quodsi forte displicuerit ei iudex: apud 
quoque ei emendare licet. Nam cum nos viginti dierum V ages ost libellum missum 

post quod litem contes(ari oporteat, licet intra dictas indutias illum par n recusare alium vero accipere. 
amque litem similiter disceptare oporteat, neve eiusmodi artes 
suo quisque iure utatur. Si vero tacuerit ac postea 


litem sortitus est, 
nur. 


ullo pacto fiant, sed 
um litem apud alium iudicem movere voluerit, 


necesse habeat finem expectare. litis sibi motae ab eo qui cum. in iudicium traxit, et ubi lis finem acce- 


perit, tum causam suam apud alium iudi 
vicem paratas auferamus 

Epilogus. 
opus e[fectumque adducere studeat. 


1 avrov ML, corr. Scrimger | 2 dv] xai d L 
5 id Le] idíay M I 7 si BovinOsig Le] I govlij 
M || 11 OsoztiSousy. e vic inc. B || 12 aivía» B* v. l. 
14 maoà , abrQ Theod. Ath. (Iul.)) xag" avt M 
LBs | i dexñe om. P areão da M] aitiacaa Das 
LB | 15 04 ye) di r B. || 18 évdóveeow fav) nov. 
LIII c.3 $1 7 19 zgoxavaocaaD'as B* v. |. | 20 avaxo- 
xüe L 22 ópotos] os Bí | 24 oixetow] iios B. | 
15 ao" érépq Dixaovij tiw dia- Bí | 26 avróv om. B. 
17$ dine] eius litis c | 27 avvg] xav' avrov L | 28 da- 
Bn Bí | 31 éxivoíac Bf | 33 Oeiov Mc) 9slov zuo» 
2 | 34 subscr. om. M | dat. — cons. 6] dat. k. nuuem. 
imp. dn. iustiniano pp. anno XIIII Jul. (om. Iul. cett.) 
dypg. la “ Nosufoíco» BaciAsíac '"lovaviiavoU rd 
d narstas Amtmsos Ath. áEsporzOr unsyi vosuBoío 
vxaveíq Antovoe Theod. 


proponat, ut hoc modo eiusmodi artes corum et insidias in- 
Quae igitur nobis placwerunt et per hanc sacram legem declarantur tua sublimitas ad 


1 fecit] actorem fecit T | 3 et ipse tamquam R [ sucto- 
rem V | 4 apud alium eum TI] apud eum alium V eum 
apud eum (eum del. R?) alium R eum apud alium vulg. | 
5 auctoris V | 6 obtinent T'! | 7 cum uoluisset T* v, 3 
conuoluisset V uoluisset RT' | 9 iudioum] iuditium ri 
iudicem 7'vulg. | 10 quiem V'* alteroutros R* | 11 man- 
serunt corr. V* | 15 si vero] so V' | 16 displieuit 
VII ei RI] et R!VT | 18 indutia RI 19 quas Beck 
20 inter RI | praedictam suspensionem] contestationem 
R= illum] alium £!7' | 21 utrumque V | 22 huiusmodi 
V arces RI in illo 7* | 23 proprio] priori 71 24 de- 
indeſinde V | 25 alterum] alium T' | eum — 28 proponere 
scr. Ra in ras. 2 vv. | 26 sibi illate R%) | 27 eum om. R( 0 
28 apud alium iudicem suam causam R.) nere 
T* | 29 ut om. V | ita tales] itales RI arces R*| 34 — 
dedimus ex V et Bamb. I1 | nou. Bamb. 11 | 35 CP.] oon. 
Bamb. II, om. V | impr. don. libri | iusti. pp. aug. — 
apione consule V iu. a. reliquis omissis Bamb. II 


DE AEQUALITATE DOTI&S 469 Nov. XCVII pr. 


82 XCVII. Auth. XCVI. Coll. VII tit. 8 


IEPI IZOTHTOZ HPOIKOZ TR KAI DE AEQUALITATE DOTIS ET PROPTER 
IIPO TAMOY A9PEAZX. EXEI AE KAI AAAA UPTIAS DONATIONIS ET AUGMENTO DOTIS 
KEOAAAIA. ET PROPTER NUPTIAS DONATIONIS. DE PRI- 
5 VILEGIO DOTIS QUOD ALIIS PRAEPONITUR 
PRIVILEGIIS. UT EXCIPIANTUR HOC PRIVI- 
LEGIO CREDITORES IN EMPTIONE MILITIAE. 
DE DOTE REMEANTE AD PATREM ET RUR 
SUS DATA PRO EADEM FILIA SECUNDO 
10 VIRO, ET DE DOTIS COLLATIONE INOPE 
MARITO MORIENTE Ry 
yd n Iodyyn vQ édvjolorávo &xáoyo vàv (spóv Idem Aug. Iohanni pp. per Orientem secundo. 
measvooío» v0 f, and vnárow (0gdwapolmw) xai 
statoixio. 


Iooo(usov) '"Exni và nollà vàv d vois vó- 15 (Praefatio. Quoniam plurimas in legibus quae- 
pow Uxyvncsc óQüusv mzsQí % rie 7tQova6 ruo» stiones videmus et circa primas nostras nativitates, 
yevécas, vovrécre yáuove vs xal maiJonowas, xivov- id est nuptias et filiorum procreationes, motas et 
uava st8Qí ve xà xelsuxaĩa, OstOlOv q ij v« *Ó vOv fov- circa novissima, quale est aliquid voluntatum et testa- 
Aíjoso ve xal QiaO nxov icri, , yáyovay uiv — mentorum, cogitatio facta est nobis nuper 


Évayxos soÀvrgaypoviaas xal naOsiy, ví di,, Bov- 20tari et agnoscere, quid volens nobis antiqua lex 
Aóuevos riw O %,: vóuos i tOv Tre mpo:xóc — Super dotis instrumentis mensuram quidem pactio- 
evufolaiov rd ud» uévQoy vOv rgòe d dijdous dv ros num nuptialium inter alterutros aequam esse et mas- 
yduos guugovev iov slvai rote ts de vraie 1s culos et feminas vult et aequalitatem pensat eorum 
JuÀsae Bovleras wal civ lcóryva vaÁayTrUs vOv gui adinvicem copulantur, non alio quidem mediam 
als Aowe „ xal ovxi *Q uiv ir rij 25 forte dat les pen partem alteri vero tertiam aut 


iu, i Ai, uoigay Daréop d re,! — quartam, ex medio trahens aequale utrimque 
7 tsTdorn», ix pudons éAxvcas ícóggonov dxa- exigit fieri pactum, aut mediam dicimus in utroque 


rie d nasa vevio u v avugevor, I v)» ijui- constituens aut tertiam aut quartam aut quantum- 
csáv ah, bp. ixavéQq vavrow F T)» rel 7 *j» cumque contrahentes voluerint, hoc autem non mul- 
i siev, 30 tum prius quaesivit, ut ipsorum quae dantur aequae 
vovro q ov ou moórspo» éxsl5rncs ro xal avrà» Sint mensurae, sed aliis quidem permisit in mille 
r didoucvov icoy slvas rs pétgov, dd voie p» — forsan aut in duobus milibus aureis facere dationem 
ápénsiv de yiMoiw vvyóv T) ÓiegeMow xovoois zowjca- aut in quantumcumque voluerint, aliis autem non 
Daf Tiv ánidocw 7j 4% onoócos av Hol ,, ros — tantum sed et minus, ut aequalitas in verbis solis et 
d ov vocovrov, aAA. i K'Aattov, Gen re ot 35 litteris puris, sed non in rebus ipsis quaereretur. 
dv nur iote uóvois xal wut quote aAA ovx dy 
voie xodyuagsv aui ce éitrrovpudvre. 


Nov. XCVII (Authent. XC VI Coll. VII tit. 8: gloss.) Graece extat in ML, cap. 5 B 29,2, cap.6 B41,1,35.— 
Epit. Theod. 91 (inde BD, Athan. 10, 6. Julian. XC. 


AC VII. 


DE AEQUALITATE DOTIS ET ANTE NUPTIAS DONATIONIS. HABET AUTEM ALIA 
QUOQUE CAPITA. 


Scripta est lohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum, ex consule (ordinario) et patricio. 


Praefatio. Quoniam plurimas in legibus quaestiones tam de primis ortus nostri causis, hoc est 
nuptiis et liberorum procreatione, quam de rebus extremis, quales sunt ultimae voluntates et testamenta, 
motas videmus, in mentem nobis venit nuper perscrutari et cognoscere, quo tandem consilio antiqua lex 
in dotalibus instrumentis modum quidem mutuorum pactorum tn matrimonio aequalem esse velit et mas- 
culis et feminis a(que aequalitatem inter se contrahentium ponderet neque alter1 fortasse dimidiam alteri 
tertiam vel ue partem stipulari concedat, sed ex medio librans pactum utrimque aequilibre exigat, 
id est aut dimidiam in utrogue constituens aut tertiam vel quartam, quantamcumque contrahentes. vo- 
luerint: neque vero illud multo prius guaesiverit, ut corum quae dantur aequalis sil mensura, verum aliis 

: ermittat in mille forte vel duo milia aureorum vel quotcumque voluerint facere donationem, 
aliis autem non in tantum, sed in minus, (amguam si aequalitas in verbis solis ei nudis litteris ac non in 
rebus esset quaerenda. 


2 rubr. Dee iaóvrvos zooixós nal «56 d vÓv ya- 2 qualitate R'!V | 3 donationis] De priuilegio dotis 
pov Qogsüs, xal dri xspaálalov Ath. ag dxavb)j- | add. T'* | et] et de vulg. | 4 propter RV] ante T' vulg. 
sace 7tQoixÓ$ xal νð yduov Óopeas xal xgovouío» | 5 quod RV] quia T' vulg. || praeponitur V] praeponatur 
cr B 29,2 (cf. c) Dao Qixalcov 7tQoixóG Theod. | | praeponetur R praeponent Ri | 8 de] et de R*vulg.] 
4 t ML 1 Syros negl mQovopic vie | 10 de om. RI | 11 moriente N LXX. V | 12 secundo 

6 xaà vOv d Qavsuo ti» Ov x⁰,wG «viua | per orientem R, per om. V | 15 questionibus T! | 18 no- 
c«gavaía dEovnO vas xai (del. wal) Àsysvas* xal vov | uissimas RI 19 nobis faetaest R nobis facta est nobis 
Jed Tv aVTi» 7tQoixa rad toU xarQ0S eie xóv Tf 20 quidem T' || nobis] nobis nut V^? | 22 et masoulis 
Baívagov xis Üvyaroós yáuoy inder L | 12 inscr. 'O av- | et feminis Beck I 23 vult et) et om. RT | 24 non] et nou 
rde facilevs «v avtQ Ach. viene L | 13 2gdiva- | Beck I alio R!T"] alii RT FI 25 forte T* | 26 quar- 
elo» idi i i ógdivagip) | 15 «à | tam] quartam aut quantumcumque T. | eequale) equalem 
arod da M Ath. Theod.] xoAAà L | 17 7 om. L| 22 v] | VT, 5 utrumque 7'^ | 27 medium V | 29 non] cum 
«0 Le | 26 «egízn»] «tZ» toítg» cum Scrimgero vulg. | | RI 30 ut RTI) et T" om. V, ut et vulg. | 31 sunt V] 
29 ; r vevágtg» Le] om. M || 30 óxóco» &y) aut 32auereis V! [ rationem libri, corr. Hombergk | 33 quan- 
quantumcumque eg ózócn» à» malit Zachariae | cvg- | tamcumque R [uoluerit R noluerint V | 34 tamen R 
Bai lors M | 31 «ovri L | sai on. 6 || avróv LI | et minus RT] minus V in minus vulg. || ut aequalitas] 
25 sg. moxsp — démibrtovuévns] ut — quaereretur g || | inequalitas R 
36 denas (on M) Hua. ole LI $uae. L 


Nov. XCVII 1. 2 


470 


DE AEQUALITATE DOTIB ET 


CAPUT I. 


Tovro voívv» , vOv» &ÀÀo» dmdwsrov émavop- 
Sovuev, Gre ica tà £v vois mooibiv slvas wal ⁰ ra 
seg) rd y&uov ÜoQgsaig vá vs vOv dxideÜouévoy và 
xs tv énepoTz0sOY Gvupova, xal vocovcov uày h aro- 
có» xaraypdqesy , d 0xtógov xal trj» yvvaixa, 
10g0OUtO» d xal tO xe oe Gi) wai dx t0GOVTOV 
pégove dE omxógov BovigÓsis», icouspoUs u£vros. O 
yap à» de Ó xje ÓixoiocUvmES T5 xal H res u- 
Aaxd'sín Àoyos, eine &uztogixa dA ijdove stegsygáqousy 


Hoc igitur ante alia univers& corrigimus, aequalia 
in dotibus esse et propter nuptias donationibus et 
e& quae offeruntur et ea quae in stipulatione dedu- 
cuntur pacta, et tantam quidem quantitatem con- 


D scribere virum quantam et mulierem, tantum quo- 


que lucrum stipulari et ex tanta parte ex quanta 
voluerint, aequalis tamen mensurae. Non enim aliter 
justitiae et aequitatis servabitur ratio, si negotiative 
alterutros circumveniant et videantur quidem aequas 


xal Qoxoisy udv ica ros và Énxspotijuata, vais 10 facere stipulationes, pro vero autem inaequales ma- 


dà dx, O ü, uéyos và e uj mgó- 
TsQo» Te nzoGÓtQgto6 vÀv drnididouévowv rie avtgc 
xaUuscrogne: 7 xavraydAagvos dv sig navrayóde» o 
vd, si 0 udy yodwyes qi ode, j q yuv 


vvxOÓv ENU οο eie mQoixa ési0o(n, xal &nepotz- 15 utros quartam conscriptae in lucro 


caisv di love vÓ xévaprov Tov yoagévros sic * oe 
dag, ra axoBavros vov xéodovc v) ud ovdi» Fre- 
qo» wsgÜavei zxÁZw 7 ssyráxoc(ove yovcoUS éx rod c6- 


neant effectus, non prius quantitate datorum eadem 
consistente; et irrideri videatur undique lex, si ille 
quidem conscribat duo milia aureos, mulier autem 
forte sex milia in dotem offerat, et stipulentur alter- 
cipere, pro- 
inde eveniente lucro ilia quidem nihil aliud lucrabi- 
tur nisi quingentos aureos ex quarta, ille autem 
quingentos et mille ex eadem quarta, et tamquam in 


váQvov, ò q xiAlove stsycaxogíove éx xov avrov 1sráQg- — aenigmate multo videbitur quarta alterius quartae 
rou, xa de dv aiví(yuats ou qolvovro rõ réragrov 20 minor: ex suspecta namque velut aequalitate quanta 


gar pov usitov: éx yàg vrovÀov dj de ioò xiros &ro- 
nos dvdr aUvÓOs» dzxorslacOvGsro. M ud ovv 
usr oa d r Qoia xaO' Óy avuzsoo 
vas ToÓnOv óyéro (xaà yàp vÓ ysvóusvov à 


cg vñ vn9»xóq JacnxíLousv cac udv slyas 1à6 in. 
JG, ica q và uérga vÀv xsogÜov avugovsiaDa:, 
fva did závrov OiavgUrg» 1s xal iaóvyta viuáSo- 
psv. si ydo «4 ud lo Oarépov zxAovtoíg, ÉEsctiv 


inaequalitas ex hoc ipso procedit. Quae igitur prius 
exposita sunt dotalia secundum quem constituta sunt 
modum habeantur (quod enim factum est infectum 


yar | manere inpossibile est), de cetero autem in omni 
Ei, và» ovx dyyogosvtoy doti): rod q Aoxov dv 25 dicione sancimus 


uas quidem esse oblationes, 
ipsos autem mediocria lucra pacisci, ut per omnia 
iustitiam aequitatemque honoremus. Si enim aliquis 
amplius alio dives est, licet ei per alium modum 


legitimum tamen et agnitum nostris legibus clemen- 


ab d. ix o voórtov vouiuov xal éyyccuévov «ois 30 tiam praebere alio, et non per inaequalitatem rediens 


urig, vópois guíavO oorrevsaOas napi rd Éxspov, 
411 ov did «5c 5 1 e 
uc ͥõoe usiLov Oaxépp nsQumowiv. Kal d uév 10 
toro d, ovto no$ dyévo vj derroõ OixawGv- 
vn» amacu ivd . 


ad aequalitatem lucrum maius alteri adquirere. Et 
haec quidem de hoc lex ita quodammodo habeat 
suam iustitiam universis ostendens. 


CAPUT II. 


Kai fregoy di xi vd» scsQl vas yapaxág éxsDóGes 
ywoudvov éOsoQrcausv vs xal xavsoxepáusDa, qa- 


Aliud quoque quod circa nuptiales oblationes fit 
inspeximus atque consideravimus, dicimus autem de 


I. Hoc igitur ante cetera omnia corrigimus, ut 
dantur quam in süpulationi 

tantum lucrum stipuletur atque pro tanta parte pro quanta voluerint, modo aequales 
eque enim alter iustitiae et aequalitatis ratio servabitur, siquidem negotiatorum modo se 


pacía tam in iis quae 
mulier, pariter 
sint partes. 


N sint in dotibus et donationibus propter nuptias 


et tantam quantitatem vir conscribat quas&tam 


invicem circumscribant et aequales quidem stipulationes facere videantur, revera (amen inaequalis effectus 
maneat, non prius quantitate eorum quae dantur eadem constituta. Alioqui deridenda utique lez sif, si 
vir duo milia aurcorum scripserit, mulier autem forte sez milia in dotem dederit, et stipulati sint invicem 
quar(am partem cius quod scriptum est in lucrum accipere, deinde eveniente lucro. altera nihil. aliud 
quingentos aureos ex quarta parte lucretur, alter autem mille quingentos ex: cadem LIN ac velut 
in aentgmate altera quarta multo maior altera appareat: e ficlicia enim aequalitate absurda inaequa- 
litas ultro „ Atque dolalia quidem instrumenta antea facta. secundum quem composita swnt 
modum se habeant (neque enim fieri potest, ut quod factum est infectum maneat); in posteruni autem 

universam dicionem nostram sancimus pares et daliones esse et lucrorum mensuras componi, ut per 


omnia iustitiam et aequitatem colamus. Si quis enim altero. ditior est, licet ei per alium modum legi. 


nostrisque legibus probatum liberalitatem erga alterum ex 
aequalitatem. simulet maius. lucrum alteri impertire. Atque lez ea de rc ita se 


omnibus demonsíret. 


€, neque pet ed inaegualitatem gae 
eat, quae iustitiam Swam 


II. Sed aliud quoque quid eorum quae de nuptialibus donationibus fiunt spectavimus et considera- 


9 eο à» yápuov L | 1 icouéroove L | ie Ms] 
% n5 L | 11 pidvos Naloander ex el f es ML 
12 éxidadouévov. Haloander | 13 F et & | 18 x 
ciove L || 21 €cosos) juae (t. e. 05:007?) £ | 24 dye 
»yvov ML | 27 ica q xà uérga cà!» xspüowv avu- 

cvsig)'c] ipsos autem mediooria (i. e. rr jsérQua) 
uora pacisci c | 30 vou£uov xai dyyocudyov] legitimum 
tamen et agnitum g 31 a om. LI 32 vzodvopésnc) 
rediens (i. e. vztodvóusvo» ) 6 | 36 AA xai Frag v4 
r inc. Bf, rss t: rb inc. B! 


1rwbr. De exaequatione dotis et propter nuptias do- 
naüonis RT mg. (ex Iul.) | Heo V | corrigemus 71 (3 in 
stipulationem vulg. | 4 et tantam) et om. V 7 tm̃ RT. 
8 negotiaue Ri negotia V | 9 equales 71 | 11 quan- 


quis alius 7“ 


titatem Re quantite V! | 12 et Rl om. VT vulg. aut 
Beck | si] ut si V | 14 stipulantur 71 | 15 conscripti 
Contius | lucro] libro 71 | 16 ueniente V | luctabitur 
T! | 18 et tamquam — 20 aequalitate acr. R' in ras. 1 vs. 
19 enicmate £4?) [ quanta V* | quartae iniuria delendum 
censet. Osenbrüggen | 20 ex] et ex A(*) | rud AT i 
* uel aequalitate V vulg., inequalitate T! aequalitate F2(*) 
T* || quanta] inepta Contius || 21 ineaqualitas V'|22 quem) 
quae V | 23 faciuntum RA infectum manere infectum 
RI | 24 autem om. V | 25 dictione £ | 27 sliquis] ali- 
28 diuis R! | 29 tn RT | 30 alio R. 
FIT] alii R VZ T2 vulg. | non om. V [ rediens ad sequa- 


litatem om. V | 32 haec] hoc V | 36 quoque circa nuptia- 
les quod /. quod circa nuptiales quoque V? | quod] 
qui T'! | oblationes] donationes 7, om. 7 


PROPTER NUPTIAS DONATIONIS 


g dà rd meo] «fj dnavijosos. dne yàg wal vote 
* nu» vouoOéroie xai u avtoic rd 7sgi vOv 
éxavbjoso» siontos, od dà mao' rudw r vOv 
vovovrov xal ovO8 àpiOurOTvas ÓdOia xv tovto 
mpgós r mahcuw mem 
ca vivo Tt80Ly. € avaigovytac xal xad'agay c)» 
dat quidvrec ai Bovióuevo, ee In 
Josaev. spovópiov yàp ÓsÓoxausv vais , eva 
xara vow ztpsüBvrégow vonoOnxov ⁰ TiuorrsQa 


dia, ola «à» cvuBaAÀóvrow vois dvd α,ν˙ taie ab- 10 non mulierum et quae forte tunc 


r ↄctorevoim Hr. ss0/0v0(aic, dd ov taie TOv yv- 
va vd» ys ve r i rouocuévov voic Ju- 
zgocOsv cvuBallovaiw. de α,ci dd &Ósiav (rod ro 
0r 1à zalaióy) xal larœufñανον αον,˖u / dpivrsc xal vd 


Ail 


Nov. XCVII 2 


augmento. Quia enim et (ab) ante nos legislatori- 
bus et & nobis ipsis de augmentis dictum est, plurima 
autem & nobis et non facile numeranda etiam in 
his super antiquitatem philosophata sunt, adinventas 


sogógrvau, vàs émivoovpévac b "s aliquibus circumscriptiones perimentes et puram 


servari volentes et illud corrigimus. Privi- 

legium enim dedimus dotibus, ut contra antiquiores 
hypothecas habeant honorabiliora iura, utpote dum 
contrahentes cum viris eorum credant substantiis et 
95815 compete- 

bant his qui prius contraxerunt. Dedimus autem 
licentiam (hoc videlicet quod antiquitus) et augmenta 
facere permittentes et viro et mulieri, sive ambo vo- 
luerint sive etiam horum alter celebrare augmen- 


a xal tj) yvvcuxt, sire dugótsoo: BovAnOsisv sire 15 tum. Primum quidem illud sancimus, ne aliqua fiat 


xal rr] Járspos soia Das 5)» in. ec 
tov ud» ovy» dxsivo Osczmilousv dd vÓ uf) vwa yíve- 
o nsorypapr,v, simap émavijca. BovAnDsiev v 


circumscriptio, sive augere voluerit dotem aut propter 
nuptias donationem, non licere alio quidem facere 
alio autem in prioribus manere, sed utrumque cele- 


ngoixa 7) 4r» Quà và» yáuov dei, ur Fe và brare omnino augmentum, et non in electione sicuti 
vovto moii» «d dd an vOv ngovégov uév&v,20prius sed in necessitate causam consistere, omnino 


du éxátsQow rote mávroS u énajbEnsiw, xai 
py d» aiíoígs xad moótspov àAÀ' dw àváyxm vd 
soüypua wadscvavas, ad“ udvtos zt00ÓótyT0S (O96, 
vOUTO õ u xal rj vov y uerépov de, navgós d, re. 


tamen quantitate aequali, hoc quod etiam nostri 
patris dicit constitutio. Et ne contingat augmentum 
non ipsa fleri veritate sed schematicum, et maxime 
in parte mulierig, et viri creditores circumscribat 


xal iva uy, cuui 1)» éxavEnscww ovx avrais yivs- 25 privilegio utens, si quidem habuerint utrimque in- 


gO'^a tais e(cig u doyruatioudvny, xal ur 
ard vov uápovs TS yvvaixóc, iva robe ToU dvd 
Üavesg'tOG steQiypatyeis TQ toovopío xoouévn, ei udv 
énatéporD'ey xívrta spiypava, x dv tois 
axivrt0oi6 yívacOas v)» dx. D 1 
v8 xal àvaugiefiyertov, ví u v0 dE doxijs rv, «i 03 
Vevspo» mQocyéyovav. si dd oùꝝ éxarégmOsv de 
r y saa. Sir, r yvraixa stáyros d duwiyrcowv 


au m aotsta q v dere, iva xal v) % - 


xal y i νE,j dq notme Ao. xarà x osafivrd. 
JassuarÀv rò TtQovópaoy rA ν àvyaugicfre)vov 
t7$ ægos O ovcne, 0 d d xal £v vi i 0. νꝰτε 


mobiles res, melius est in inmobilibus fleri oblatio- 
nem, quatenus sit palam et indubitatum, quid qui- 
dem ab initio fuit, quid autem postea additum est. 
Si autem non utrimque inmobiles res fuerint, mulie- 


do oo, orto dv sin 07Àóv 30 rem omnino per inmobiles res celebrare augmentum, 


ut et dos et augmentum similiter habeat adversus 
antiquiores creditores privilegium undique indubitato 
augmento existente, vir autem etiam in rebus mo- 


16 Lehr uiv ovv .... 412,18 yevoudvor» er B habet B. II 30, 2 p. 514 Zach. 


vünus- de 


de augmentis dictum est, mulla vero a nobis in so. genere 
que praeter antiqua illa investigata sunt, fraudes a 


to dicimus. (Quoniam enim et ab iis qui ante nos fuerunt legislatoribus et a nobis ipsis 


ue numerari haud facile possint in his quo- 
excogitatas sublaturi et puram iustitiam 


custodiri volentes illud quoque emendamus. | Privilegium enim dotibus dedimus, ut adversus antiquiores 
hypothecas n ura ant, quippe cum ii qui cum viris contrahunt substantiis ipsorum fidem habeant 
nec vero substantiis mulierum, quae forie tum ne coniunctae quidem int iis qui antea contraxerunt. 
Dedimus autem licentiam (id quod antiquitus valuit) etiam augmenta facere et viro. et mulieri permitten- 
tes, sive uterque sive alteruter horum tum facere velit. Primum igilur, ne quae fiat circumscriptio, 
i sancimus, si quis augere voluerit dotem vel donationem propter nuptias, non licere alteri id facere 
alteri in prioribus manere, sed utrumque omnino augmentum faeere, neque in arbitrio quemadmodum 
prius, sed in necessitate rem versari: ut tamen utique quantitas p sit, id quod etiam patris nostri 
constitutio dicit. Ac ne augmentum contingat non re vera fieri sed simulatum, ei maxime ex paris mu- 
leris, ut creditores viri circumscribat privilegio utens, siquidem ab utraque parte res immobiles habeant, 
praestat in immobilibus fieri donationem, quo manifestum et indubitatum sit, quid ab initio fucrit, quid 
postca accesserit. Sin autem non ab utraque parte res immobiles sint, mulier omnino per res 
tinmobiles augmentum faciat, ut et dos et a (um similiter contra antiquiores creditores privilegtum 
habeat, cum adiectio ab omni parte indubitata sit; maritus vero etiam in mobilibus augmentum faciat: 


1 avEgosos LB! | 2 vouo9érasé om. LI 3 292 ro | om. M* | 35 Kn BI &e MLB'! 5 ML BSI 
rotor om. 6 || 6 zxapd vivos L | 8 did ore cum Scrimgero vulg. | 31 zrowízo Be v. l. 


. Cf. 
Cod. 8, 17, 12 | 9 xava MLs] xai B! xal xara Bi c TIMNFISIMERCEI . 8 
10 evufalorrov L | 12 v9» ys — uri oe, 1, 1 ab ante nos vwig.] ante nos RI VTI ante nos a 
et quae — neque competebant c | 13 evugaAoveiw M || | R1T*||3 numeranda T' etiam] et V 4 his quae super 7 
14 xal éxavincse) Quae sequuntur (471,14 — 415,22) | flosofata V filosophata T phylosophata R || 5b ab om. R 
in M foliis archetypi turbatis loc ordine sese excipiunt: | oiroumspeotiones T 7 ut] et Ri, om. Vis habebant 
as sap" avra — ov uóvov 412,13 — 473,15 (2) | honorabilia T" [ iur& om. R! | 10 et quae] et del. Beck || 
stoisi» dpévrss — và xà énavbrascov 411,14 — 472,13 (1) | 11 autem] autem hoo NI 13 permittente R! | 14 eorum 
rije mcidós — pij A,! 474, 21 — 415,22 (4) oi sló T 15 aliqua] alia V] flat] sit 7 J 16 sive] si Beck | 
yívsvas — áagixvovpévns yauove 413,16 — 474, 21 (3). | augeri V agere R! | 17 et 18 alii R3 5 19 non 
i intelleetione R | 20 sed] et R | necessitatem V | 21 tin 


Nimirum in exemplari ex quo M descriptus est binionis 
foliorum paria interius et exterius locum mulaverant, ut | Ri etiam om. V | nostris RT | 24 et viri] leg. at viri? | 


folia complicata 1234 ita ligarentur 2143 (aliter rem nec 
vero recte explicat Zachariae) | dgévrec ML] dgpeévrec 
Bi (dgévtes Scrimger, Bi) | 16 «ai LBg] dx M || 2a- 
soos LB] frspos M || 18 insel sive (i. e. eire?) c (si 
«s6 coni. Heimbach) | BovánO'sisy Zachariae] 8ová7 Oei 
libri | 23 70201" (oaóvgt. Li) ohe LI 24 Qiévatic] 


25 utrimque V vulg.] utrique R7, s. v. V? | 26 melius est 
in om. Ri, est in om. V, in om. T! 17 quid quidem 7 
quod quidem V vulg. quidem quod AT'* 28 quid VT'| 
quod ART" vulg. | aditum RI 29 autem non (non erasum) 
s. v. R3, om. RI utrique V? res non fuerint R 31 ut 
et dos et augmentum om. Ti habeant V autem habeat 


Cod. 5,3,19 | 29 zxoáyuata àáxívgra Be v. I. | 34 iva | T* | 33 vir] uͤ (i. e. ubi) RV! | etiam] etiamsi V? 


Nov. XCVII 2. 3 


zt d viv énavbraw: ov0iv yàp i ayag)evas 
BAdBos. si dà y un dxívyto» ovx Kyovsa ztsQiov- 
gias 8v xuwiTois ygdyeis c»v éaibngiv, toro rò ftQO- 
vópiov ovy Éfovca si ur) ind v5 Ggxaías uóvrs suQosuós, 
oV uv ind crc daxnpationáyns 
uà» yào 4E doxys yevóusvov ce dr , avonomóv 
dort, xò dd voc r ,quc rx 17)9 xaTG TÜV 
dass ναπt ov asróD a» sicdyss , xai HA u 
ros d»OQgonovs éx vov yd nuch «aic a d- 
pévov zoovouiov xat' ovOsva % j 

dd oix fox xarà tov dvò eas 0400 e ide v co 
rjje v TO» Üavnctow» ei, rr Wci dv 


xe'pags xai o BovAovra, và tov dn ε,j,]⅛ué; yive- 


472 


9. 2 10 lumus modo. Si vero non fuerit 


DE AEQUALITATE DOTIS ET 


bilibus faciat augmentum; nulla enim hinc oritur 
laesio. Si autem mulier inmobilium habens rerum 
Substantiam in rebus mobilibus scribat tum, 
sciat privilegium non habituram nisi in antiqua sola 


ice ézavirosoc. v0 5 dote, non in flgurato existente augmento. 


enim ab initio factum est, in toto sine suspicione 
est; quod autem postea machinatum est, contra cre- 
ditores hoc ipso introducit meditationem, et laedi 
homines ex dato a nobis dotibus privilegio nullo vo- 

ebitum contra vi- 
rum ullum neque suspicio contra creditores circum- 
ventionis, tunc et in pecuniis et ut volunt augmentum 
fiat ab eis, utrimque tamen augmento etiam sic fa- 


o xag" abr, éxcrégaD'sv uéyvor xije éxavirssos ciendo et aequalitatem habente, ut aequitatem ser- 
xal ovto yivouévne xai vÓ (gov éovane, iva tr,» icó- 15 vemug. Quae enim erit circumventionis suspicio, viro 


vyva pvAatousv. xoía yàg dv ein mwspsyQogpre ber- 
oh,, tov dvòòe vnxsvOUrov undsvi xaOesctovos xal 
did xoõro «v énavkjasow àxpayuóvos yuopivom; 


obligato nulli existente et propterea augmentis sine 
tergiversatione factis? ius 


CAPUT III. 


Tovvow axólovOó» dr xdxsivo OupícacOns i 
Ouacs toiovroic d ; 


cfvríigov Oavcgvov vwa$ vmogü«as nspuivsa Do: 


— oda éx stgovouurv ùnò r voucv c race 
Jed oh olov onõr rie oixelow yorjuags svapadssvá- 
- * A ét. 


065 vaUy 9) OvrO vas 7) wxvagxevagO Dvas 


vOv dÀÀlow' émi yàg vovro» deri r gνçe ua 
xadsctnxadiv oí usvaysvéavspos Üavscgval, av tois 
xorpuaciv ádxvrj Ov 7) àávevso)O v rd 
ngsgfvrágo». ij dn roſ v, 


* 


0 
Oovas, 9) oi ꝰ ruzo⸗ oixodour D vas, 7 es- 5 1:25 


y sigovemopévil 


His consequens est et illud decernere in casibus 


g sv. q xal vov ros- 20 huiusmodi dubitatum. Novimus et antiquioribus cre- 


ditoribus aliquas hypothecas praeponi iuniores exi- 
Btentes ex privilegiis & legibus datis. quale est quando 
aliquis propriis pecuniis procuraverit navem com- 
parare aut fabricare aut reparare aut domum forsan 
aedificare &ut etiam emi agrum aut aliquid horum: 
in his enim omnibus priores existunt posteriores 
creditores, quorum pecuniis empta aut renovata res 


yar, TOv X0ÀÀAQ est, his qui etiam multum antiquiores sunt. Quae- 


Bitum est igitur, mulier praetendens privilegium super 


rd nQovópuov 19 in «76 &oralas nQoixó6 7) 15e zgoc- 30 antiquam dotem et augmentum, in quo et huic ser- 


ÀAdvretas vÓ stQovOuioV 
«adno lusooaD'ev siogvas) era vow sootégov g- 
doro xoavsiv Qavesaxov, Ido. dà xai Érepos Qavai- 
are, usraysvécisQos uóv mpot&vóusvos 06 vÓ xoĩe 


avirxosos (év q xal avi gv 


c. III 26 —28 éni yàg «àv vowirov anáyrov — cv noÀlo n é 


vatur privilegium, sicuti praedictum est, si prioribus 
voluerit praeponi creditoribus, veniat autem et alter 
creditor, posterior quidem praetendens autem pe- 


et 413, 9—11 cold y&o Bor- 


d 
GULBVOS — 3t p ex B citat Tractatus de creditis 8 3 (Heidelb. Jahrbücher 1841, 2 p.545) z Prochiron auctum 
23 404. 8 2 P 


paratitl. 24 p. 


— Summam Ath. repetunt paratitla ad Ath. 15 8 16. 


neque enim ullum inde damnum oritur. Quodsi mulier bona immobilia non habens in mobilibus augmen- 
tum scripserit, sciat se privilegium non esse habituram nisi in sola pristina dote, nec vero ín augmento 
forte simulato. Quod enim ab initio factum est plerumque suspicione caret, quod vero postea per machi- 
nationem adicitur, insidias creditoribus factas ultro adducit, neque ullo pacto homines iniuria affici ex 

ivilegio dotibus a nobis dato volumus. Si vero nullum sit debitum viri neque suspicio fraudis creditori- 
[^ factae, tum et in pecunia el prout velint augmenta ab iis fiant; ab utraque tamen parte augmentum 
sic quoque fiat et parem quantitatem habeat, ut aequalitatem servemus. Ouae enim fuerit fraudis su- 
spicio, cum maritus nemini obligatus sit et propterea au a sine negottis fiant? 

. Zis consequens est illud quoque definire de quo in huiusmodi casibus dubitatum est. Scimus 
etiam antiquioribus creditoribus quasdam hypothecas licet posteriores ex privilegiis a legibus illis con- 
cessis praeferri, veluti cum quis sua pecunia navem curaverit. vel am vel extruendam vel reficien- 
dam, vel domum forte aedificandam, vel agrum (comparandum) vel quid aliud: in his enim omnibus 
steriores creditores, quorum pecuniis res comparatae vel renovatae sunt, potiores sunt iis qui multo sunt 
antiquiores. Quaesitum igitur est, si mulier praetendat privilegium antiquae dotis vel au | (quatenus 
huic quoque servatur privilegium, sicut modo dictum est) itaque. prioribus creditoribus praestare velit, 
veniat autem alius quoque creditor, qui e(si posterior sit, praetendat pecunia sua emptam vel paratam 


1 ov0à Bev. l. I 2 Hd gn (v. l. BAáBys) B* | sí) 
Bi j om. B* [| ovx om. c || 4 fn «7e in af, M | 
5 ind voie da xnuonionévois L! || fac] existente (i. e. ob- 
ons 7) e || 6 y&g om. B! | yuvópsvo» B! | 7 ο,Ewñ̃ cr 
uno LB] éxivexvolusvov M machinatum c | 9 x om. 
Be v. l. I 9400 pdvov L, v. l. Be dad do B! || 12 «7c 
BL(e)) rie M (vivós coni. Zachariae) | 13 e] oe B. 
rd vOv drcvincsov] augmentum c | yisda Do (yavdo Oo 
L*!Bl) LB || 14 yuvouévns rij éxavEgasos xal ovra 
B' | 15 a LBel om. M| yevoucvgs B*v. l. 16 oia 
— 11 qs om. L || sir «re ztsgiypage cum Scrimgero 
vulg. (B/) | 21 zagayívecDo, L9 | 22 avcais om. c | 
23 0doudvov ET rte roi LI xoripaos] xorpacs vie 
LI zagaadxsvaos.s L Bc] xavacxeváceus 24 7 av5- 
95zvea) 5n om. € | 25 5 ee ML BI] aut etiam emi 
agrum e, unde sv5»as add. Haloander, Bf (cf. 473, 200 
26 và» aÀÀo»] horum 6 J 28 cer M | 29 ei]  L!, 
s (cf. 2092 Ee tÓ dz] — 31 ztpovousev om. L || 32 d 
rat KungoaDa» BI ea] si 5 


1 nullam R nulli 7 hie T1 | oritar ds orietar RT 
vulg. | 2 sin R [ rerum habens 7, leg. (non) habens re- 
rum? | 4 sole 7! | 5 in RT? vulg.] om. VT! | 7 contra 
om. RI || 8 introducat 71 | 9 dotibus] in dotibus T | 
11 illum R 12 uoluerit 7'! | sugmentum ect.] mentum 


 — 16 nulli exi| scr. R* in ras. 2 vv. || 13 utrique 7'* utroque 


R(3) | sucmento R | etiam RV] om. F vulg. | 15 circum- 
uentioni V!| 16 nullo V' T! | existenti libri | et om. 
R | 17 tergis uersatione T'! f facte V! | 19 rubr. De pri- 
uilegio dotis RT' in marg. (ex Jul.) | «is V* | in] quod 
in R*T | 21 aliquas om. V et aliquas T. | praeponi V? 
vulg.) praeponere RVIT | minores R! | 22 quando ali- 
quis quale est V! || 23 procurauerint RI 24 donum R 
25 etiam] et R | 27 aut] autem V*128 multum om. V 
29 super antiquam (superaüquam V?!) dotem V al.] super 
antiqua dote RT vulg. | 30 et om. R'T'" | augmento vulg. | 
*hio libri, hoo vulg. | 32 uoluerint RV | 33 orediton 
RI posterior] et posterior V 


PROPTER NUPTIA8 DONATIONIS 


ade rote avrov dowrjgÓn T magimexosijaOus 7) 
wav» 7 oi, 7 GygÓv xai ], avt» an ro 
rose 10i$ nzQodyuags voi; did TOv avtov zxonuátov 
r 7) xsginowO sio / A vÓ sigruévov ztQo- 
vópsov, sÓtégov Ósi vh» stQoixa xal TOv TOI UTtOQV 
zporsnág)na yj vOv uáv dan wave» dj 
OGO» UJ TtO&.GUTA 7tQOTeÓvOvTas, TOUTOIG Ü& maQuyc- 
c, énuürnso ix t6 ax nsQuovoíac và ngdyua 
ssQiyéyovs. xoÀÀla Tolvv» A vovtow fovisvcagevos 


473 


Nov. XCVII 3. 4 


cuniis suis emptam aut reparatam navem aut do- 
mum aut agrum, et competere eum in his rebus 
quae eius pecuniis emptae aut reparatae sunt habere 
praedictum privilegium, utrum oportet dotem etiam 


5 talibus praeponi an aliis quidem praevalere credi- 


toribus, quicumque non talia praetendunt, his autem 
cedere, quoniam ex eorum substantia res adquisita 
est. Plurimum igitur super his cogitantes non in- 
venimus mulierem iuste existentem cedere alicui tali 


ovx svgousy tij» yvvaixa Qixaíay oUg«v sagayogrcai 10 privilegio. Videbamus enim quae causae absurditas 


re T0L0UTQ ftQOvOUÍQ. &écposv yàg 1Ó dx voV ztQ&y- 
partos droxov, Ori rag uiv Ovx sU yevouéyaas yvyas- 
E éx rod oixsíov couavoc stQocKoxevoas stÓQos xai 


est, quia aliquis quidem fornicantibus mulieribus ex 
proprio corpore advenit quaestus et vivunt ex hoc, 
adversantibus autem et semet ipsas atque substan- 


azobGgw dr ., vai; dd sU veOQauusvais xal íav- — tiam ad virum introducentibus non solum nullus fit 
ros re xai x o“ sí d ayayoíaase ov uóvov 15 quaestus à viris male degentibus, sed etiam minuun- 
od slc yivsvas xógos sagà «dv xaxac Qiaysvousvorv tur et spes eis nulla sit. Unde secundum haec vo- 
ard, GÀÀ' gÓs xai dAavroUrvra: xal d avrai; — lumus, ut etsi quis . . domum renovasse aut etiam 
dixic ovüsuía. «ots xarà ravra fovióusDa, xiv sí — agrum, non possit talia privilegia mulieribus oppo- 
res aypó» Üófes dj ddlov xoruasuw cwjcacOcs nere. Infirmitatem namque muliebris naturae et satis 
wa» si rie Oixía» dvavedigas 7) xal yoplov, e dun 20 novimus et quia facile circumventiones fiunt adver- 
ed rà TO.aUTa TWQovÓusm Taie u, drt zus eas, minui autem eis dotem nullo sinimus modo: 
o . xd uà» yàg adO'evis ve 5 boa xai sufficit quia lucris cadunt, etsi prior antenuptialis 
agó0ga ανẽðH,ẽx n) xal oc sUxóAos stsgsygagal yivov- — donatio inveniatur, et sufficiens quoddam extet eis 
v«& sar avrov, élartovcOas dà avvaic v5» xgoixa — ex hoc damnum, non etiam eas volumus et circa 
xat ovÓéva GvyyoQovuev vQÓnxov, ixavóv 0v 01s tO» 25 ipsam dotem periculum sustinere. 

xsodaw éxmímrovsew, siys vtgoysvéUTepa t$ 7tQÓ yd- 

pov ù g avoaDsín, «al ixayóv x4 xaOdcotnxav av- 

vais 9 irreõ dnula, ov ux» avtàc BovióusDa xaà 

spi avt» t9?» ngoixa er duce Mv. 


CAPUT IV. 


VErnsidy) dd «ai v0:avtal vevsS nQocsAstasue rui» 30 — Quia vero et huiusmodi quaedam aditiones nobis 
ysyóvacw, dx Tivs$ voie dci GrQavsUovras et.  Í&ctae sunt, eo quod quidam aliorum militant pe- 
pace xai Ósi rove sic Tavrac Qavs(ca»ras tác are cuniis et oportet eos qui in has crediderunt causas 
sporiuágD'as, ÜDsanitousvy, si xe voie aÀrgOsicic d — praeponi, sancimus, si quis vere dederit aurum oc- 
xevoo- spopdácss Gxoavsías 7j roð OGratOUVrO» ysvé- Casione militiae sive statutum fieri vel pro aliis qui- 
" 


a4 rb xai 7 xav' da Tiváe TOiavrae aitíac, 35 busdam talibus causis, et expressim boc ipsum inscri- 


c. IV 'Exsidr, vosavsas soossAsvGe.e ysyóvacuy riv — 414,4 sagayapeiy «9v yvvoixa ex B citat Tyact. de 
creditis l. l. Prochiron auctum L Il. — Summam Ath. repetunt paratitla Ath. 14 $$, 15 $16. 


csse navem vel domum vel agrum, algue par esse Popes in illis rebus pecunia sua emptis vel refectis 
praedictum 5 habere, utrum dolem etiam his praeponi oporteat an religuis gui creditoribus, 
quicumque haec (alia non praetendunt, potiorem esse, his vero cedere, quoniam ex ipsorum substantia res 
paraia est? Multum igitur de his meditati intelleximus non par esse mulierem eiusmodi privilegio cedere. 
Videbamus enim rem esse satis absurdam, quod inhonestis mulieribus e corpore suo quaestus paratur 
eaeque inde vitam sus(eutaut, bene educatis autem quaeque. te ipsae et substantiam. suam ad virum con- 
ferunt, non solum nullus a viris male se gerentibus quaestus fit, sed ctiam damno afficiuntur. neque 
ulla iis spes relinguitur. [taque secundum haec volumus, vel si quis alterius. pecunia agrum forte emisse 
vel si domum vei etiam praedium renovasse videatur, ne liceat eiusmodi privilegia mulieribus opponi. 
Nam infirmitatem muliebris naturae probe novimus, et quam facile circumventiones fiant contra eas; im- 
minui autem dotem iis nullo modo patimur, cum sufficiat eas lucris exui, si modo illa privilegia priora 
donatione propter nuptias inveniantur, sitque iis sufficiens damuum quod inde oritur, neque vero cas ve - 


limus etiam de ipsa dote pericütari. 


IV. Quoniam autem ctiam huiusmodi quaedam interpellationes nobis factae sunt, quosdam aliorum 


ecunia miliare eosque qui 
itiae causa vel ut fi i al 


1 ssguiienosiados Bí! | y vavy] 7 om. 6 | 5 0st post 
«o«ovtoy coll. B! | «ov] «2» L || 10 dixaía» ovcav om. 
Tract. de creditis | 14 «040v19) t9ovopiq M (c *), Tract. de 
creditis] «0v0vt0v 7£90vo, L rotor ztoovouíoy B! 
rosodroꝰ ztQovóopsoy /d L*? eger Li 12 vais 
ade] aliquis quidem & | 13 zeosegzcvas Me) 790soxevas 
LB |14 vaic d sv vaD9gaupuévai] adversapntibus autem 
li. e. 1evpapupévais?) c || avras xà L | 15 dsò e Bf | 
17 jon om. || 19 da lou] vois avvov Osenbrüggen male 
20 x ii%ν,ÿỹ a supplendum censet Zachariae (ef. 
ad 412,25) | 23 nspiygagal svxóÀus Bí | 25 o» B 1 
26 477% LB] are M etsi g, unde & xai GEHeimbac 
prolegg. ad Athan. p. XCI (xdv zgovegsvss xaxa vove 
xeóvovs 5 avro Ócged Ath; cf. Cod. 8, 17, 12 $8 | 
sgoyevéavepga MB) ngoysvéavsgov 14 L mQoyevéavega 
rd Heimbach (cf. e) | 21 h xis L | 30 "Enna; — 
415, 24 Levyróvra om. B duobus folis excisis | xai 
vm. Le | 33 . L I 35 vov aida M, Tract. de 
creditis] om. LBe (dds rie Qaveíor éni 1 v0» drò 
7] rode xaidac abr G'QavsvOTvas Theod.) | air 

III. 


in has causas. crediderunt 5 esse, 
$tatutus vel ob alias eiusmo 


sancimus, $1 quis revera mi- 
causas muluam pecuniam dederit, alque diserte 


rosabras Tract. de creditis 


2 et Beck] aut libri l 3 aut] et V| 7 adquisitum Ri 
9 iustam Contius | 11 aliquis] /eg. aliis? | 13 adversanti- 
bus] bene versantibus Beck | substantias RT || 14 intro- 
duoentibus V?*vulg.] introducete V! introducent RT 
introducet T! | &t RT] sit V vulg. || 15 agentibus V || 
16 eius R'! T | sit] Jeg. est? | *secundum haeo unde 
uolumus R VT secundum hoo uolumus, o». unde R 
17 ut V) om. RT | hiutum notavi; supplendum fere ut 
etsi quis (agrum videatur forsan alterius pecuniis erisse 
et si quis) domum renovasse | renouasset V? vulg. | 19 na- 
turae muliebris 7 | 21 eas om. R' || 22 sufboit] enim 
add. T* vulg. 23 quodam V quiedam 7'! | leg. extat 
vel existit? | 30 rubr. De priuilegiis creditoris (dotis ore- 
ditoris 7 detis creditori R) qui militie causa marito 
mutuauit RT in marg. (ez Iul.) || 32 et om. RI 33 gan- 
cimus) sancimus quidem R | uero dederit V uere dedit T 
uendiderit RI | 34 sive om. t | 35 *scribatur RFT! 
soributur in T“ vuly. 


60 


Nov. XCVII 4. 5 


xal ónrGs «010 Tovro dyygageín v dpa onn el 
dni vovtQ yévnvas aóugorvoyv, cere oU wácdov u 


Q9 tQ Sénat) magayepsiv 
vaina, unà avvQ nooyslpoe nistevouévo 107 An 


à 
paegvégav, d= vov mgáyuavos xal éyyoáges r 


&nocvagsicOns* xà» d dd anavrev xga- 
tiiv T)» yvvaixa xarà rd jdn mag in avais de- 


QJouéver voorópuov. 


474 


gotíjxse ual robe avugdiAorvas ur) r oi- 10 cis 


DE AEQUALITATE DOTIS ET 


batur instrumento et in hoc fiat „ ut casa 
proveniente prior sit solus qui &d hoc credidit, huie 
solo casui cedere mulierem, neque facile credendo 
neque per testes, sed negotio et scripto gesto et 


5 testium habente subscriptiones et ipso opere proee- 


dente. Tunc enim si 


omnem huiusmodi viam 
causa p „ Buspi com- 


nem non habeet, et 
contrahentes propriis mon privari: aliis ommi- 
pon mulierem secundum quod iam & nobis 


est privilegium. 


CAPUT V. 


n, cvs 
«E ind vr „ et 


3 potestatis, 5 in semet ipsum 

entem bee est a quos, si Compe- 
tens est m. ente genero et remeantó ad patrem dote 
quae ab eo data est, bano patrem 


evt anne 
rut rd e e da bxujsÜexóra d, οον 20 Posse ad secundas veniente filia nuptias minuere, 


dOorxs 


yv») dvasa vs u, vit spoyapiaíut d 
u dv stevvexaidexa xovaiov Aívoaas Ov, xal 0 stat?) 
iem doidélcxs i 


jo ov Oínciov tolyvy 72 
cdpsÓa toõro aονονανν, dd Opoíoc d «jj dia- 96 


7 
ae 90 


dare, 
Hoc enim nobis nuntiatum est, quia 


140, 25 rum auri quidam pater existens ebtulit dotem, de- 


iade filia viduata et ad secundas veniente n 
non iam triginta ipse obtulit, sed pacis et decem 
solas, quoniam contigerat mulierem lueratam mediam 
&ntenuptialis donationis partem in quinque et decere 
auri libris existentem, et pater nequaquam de suo 
obtulit triginta libras, sed quinque quidem et decem 
ipse quin vero ex lucro mali Non iustum 
itur aestima hoc esse, sed similiter in diri- 
ne babere quidem eam prsecipuum antenuptialis 
donationis lucrum, ex paternis autem quinque et 


c. V summam habet Epitome ad Proch. mutata 8, 63 (Zachariae in ed. Novell. II p. 118). 


hoc ipsum in ínstrumento conscriptum et pactum ea de re compositum sit, ut catu existente potior sit 
solus qui in eam rem credidit: ut huic causae. soli mulier cedat, ac ne ipsi quidem temere neve per 
festes fides habeatur, sed res et in scriptis agatur et testium habeat subscripttones et ipso opere procedat. 
Tunc enim si per omnem eiusmodi víam res processerit, icione caret, atque convenit. ut qui con- 
trazerint rebus suis non priventur: ceteris autem. omnibus ler praeferatur secundum privilegium iam 
a nobís mulieribus datum. 

V. Quoniam autem iam legem conscripsimus, ut pater qui semel dotem dedit pro filia sub eius 
potestate constituta, vel cui quidem iuris facta, sed ut restitutio sibi flat pactus est «eee, quaesitum est 
apud nonnullos, utrum conventens sit ut defüncto genero et reversa ad patrem dote quam dedit, eam pater, 
qui semel eam dedit, filia ad secundas nuptias veniente minuere possit, an id facere 1 reputans 
cam semel a substantia sua esse alienatam, sed eadem mensura illi nubenti iterum dare debeat, tamquam 
i vidua facta non esset. Hoc enim nunc nobis nuntiatum est, patrem quendam triginta librarum auri 
dotem dedisse, deinde filia vidua facta vet secundas nuptias contrahente non amplius triginta illas, sed 
uindecim tantum dedisse, quoniam mulier forte dimidiam À artem donationis ante nuptias in quindeci: 
bri auri constantem lucrata erat atque pater non iam uit rebus triginta illas libras dederat, sed 
quindecim quidem ipse, quindecim autem ex lucro leris. Non iustum igitur hoc esse existimavimus, 
verum pariter in divisione cam lucrum donationis ante nuptias praecipuum habere, ex paternis autem bonis 


1 factum RT | ut Vvulg.] et RTI et ut 7* | 2 qui] 
quia V | huie Beck] et huic libri | 3 credendum libri, 
corr. Beck || 4 et seripto RV) ex soripto T vag. || gesto 
om. Ri et om. R | 5 habentem T' [| 6 & per omnem] super 
omnem T' supereeem Ri | 7 causam V* | u tionen 
T1 | habet Beck | 8 aliis] vero add. Beck | 10 ei datum 7 
eas datum V! datum eis R datum Ri 14 rubr. Ut eadem 
quantitas dotis in secundis nuptiis filie a patre conser- 
uetur T ín marg. (ex Jul.) | 15 suse quidem) siue quidam 
zl 17 facientem] facientes T“ vulg. | alios RI sio RI 
18 dotem E | 19 semel om. V || 20 om. R! | 21 eogi- 
tante R || 22 eis V! | 26 ad nuptias secundas ueniente 
2d 27 non iam] 11 7'! | quinque et decem] quindecim 7* 
X ip. 28 sola 7 | quoniam] haec quoniam 7" | con- 


2 evupovía Tract. de creditis | w&acov ML) «aaov 
cum Scrimgero vulg., 1125 B (oasov v , Gvu(faívovy- 
ros Theod. in casu militiae Jw.) || vevouévov Tract. de 
ereditis | 4 uóvov LB | Ort L| 10 Cu] habeat c | 
xal vov$] xal om. Le | oo re Mel ovro ov 25 
lo ras (in litura ex drtttvyyávortasc) L abr cvupáli 
vae B | 12xacvà] «à P 14 0] Cod. 5, 18, 1 $ 18. 14 
v0» navéga üzxaEb émidóvra) patres semel offerentes C | 
16 eie davróv nemomxóra fi sagd twv MBs, 
om. Li, sie avró» sowvuévgy Dgreirus naga Twy 
(ex 6) L* Haloander, qui lacunam notavit: quae videtur 
in hanc fere sententiam supplenda QiaÀvO'svros 10v yáuov 
rij 7c amar | 21 Jevvsgov L b: UXVOU- 
ee y«puovs add. M (cf. ad 411,14) ] yápoy L 723 q; 


avro fr CG E Heimbach] avro và párop e | tingat T | 30 libris E] libras VT vulg. | 31 triginta auri 
avró 1Ó uérgov L | 25 viv om. 6 | 26 zatro rie] qui- | libras T us 134 RU mv: "n 


dam pater existens 6 | 28 vavros] ipse (i. e. ab rde) e | 


31 xovsíov AU, xoóvoss L* || 34 x4oÓovs] udQove 
B | 35 xaJDecrüvas rv 


475 


dena Aagei» vàs Aectouévas, € o τοe TOU *a- 
1906 Adu, v9)» Ovyarépa. ví yàg dv H. si 
sn evrégn Osveégoi s quudvũ,νi yduow, dÀÀà 
Ai rd avtov yaufgór ssgióvra; 7) xoc i 
Adr Tz» soin Ad 4875 na avzov dad, 5 
ñ 20 idiov avtne xé4odos oixssoUo Dna xai sie, n 


PROPTER NUPTIAS DONATIONIS Nov. XCVII 5. 6 


decem percipere reliquas, tamquam studuerit pater 
laedere filiam. Quid enim egerat, si non contigisset 
secundis eam nuptiis copulari, sed manere eundem 

erum vivum? aut quomodo futurus erat minuere 

tem iam a se datam, aut proprium illius lucrum 
suum facere et in dotem secundi viri deducere? cum 
utique oporteret eam in Judy d gir haec habere, et 
forsan propter hanc causam ditiori nubere viro, non 
solum triginta librarum dominam factam, et quin- 


pn) Bovlouévq - 
d Üvyatóv icousvQev jj xQotéoq Qovva, n& 
xa, xal &xoduneiorro capas rd «96 vvyroas dAac- 


4vayxatscD'as vd wavépa die Dis vj Ovyaséoa — bere integrum 


' dÀlà ⁊d ud wápdes vu 5 it. Palam enim est quia hec lucrum 


spoyagiaías d, Kytyv dxdgauov, sodas 4 %, (quod ex antenuptiali dicimus donatione, cuius so- 
gdvasy stagà e" 5 ncrd d eur rie rgονν ei Arm us) ex ʒ re 
oxócy» à» v re obelas avtov v coονανντνι restituet flliae ietatis antenuptialis donatio 
"9ó8nlov yéo e roꝰr xà nodos (rà. dn m «a- dominae ede modis factae. 
salas de gauav, ο¹e uóvr» avrQ « xc 30 
9i0ous») du EA 3 ral vr don s 
p Kadi rj vn vi& dener vij wQoyapaaíag J- 
ae 5 T90s046 νον.f. 
CAPUT VI. 


Kaxsivo dà vouoDerraas vày &vaysaiovárew ijyob- Illud quoque sancire necessarium aestimavimus in 
e d» nollois xal &áuvÓr;vo« ngáyuacs Cryvovusvoy. 35 plurimis videlicet et innumeris rebus quaesitum, Ob- 


v. 31 sq. argumentum ex Ath. repetit libellus xe Qiagógov ávayvocuáov $15 p. 196 Heimb. 
e. VI (....411,1 ual «9» U a» abr] 3 rad „ AauBavsi») er B habet Be K 14, 69 
p. 414 Zach. — Ath. summam citant paratitla Ath. 9, 16. 


reliquas quindecim accipere, tamquam pater filiam damno afficere studuerit. Quid enim egisset, si mon 


€ e adi aos nta quinque, cum 
tuna ipsi datum, pars ex liberalitate paterna. donata sit 6 


vepy L' ysvoud- 
vy» B | ve LBel on. M | 12 dd ) xai v 
se&paxovra vulg.] ddl ML'B dàlà us vov sxdodove 


(er c) LIS. v. (sim. Haloander omisso v. 14) et | constitutum — libri, eorr. Beck | quidem] qui- 
non quadraginta et quinque (i. e. dd us) us?) c | | dem lucrum V! | 12 ernis V | & NI om. RT 
18 post rtagagégross vv. avra Kyu» — axe (8 29.) | vulg. | 15 subetantiam V! | 16 inminuerit T'vulg. | eius 
errore repetit Le I 15 sei o MLB) xai om. c, | V vulg. | 18 quam ed. pr.] qua libri, vulg. | daret R F, 
xatapudvevros H. der | 17 * usívos libri 18 sí yag] | corr. . | probentur E' | 19 Beck) a r2 
sin autem c | 19 avrov D | 20 v5 piv sa» a patre RV T? wig. | deminutio P I 22 antenuptialia 
zo B | 23 xóv xatépga LHel] om. M | 24 avsov | donationis habere prioris 1 1 23 tantum] tamen A! 
om. € | 28 rii? n susceperit c; éztsTQévass coni. | tantam vwlg. | 25 est enim T'| 26 dicimus donatio- 


| 30 uóvo» B! | 32 Kανju 9vyavoi B/ | d 


exoríae M | vie om. B 


nem V donatione dicimus T [ 27 usum ei V | 28 re- 
stituetis A! | donationis et 29 modis om. RI | 29 domina 
— facta libri, corr. 59 | 34 rubr. De collatione dotis 
R, De dotis collatione F in marg. (ez Iul.) | 35 pluri- 
bus Tj et om. T 

60* 


Nov. XCVII 6 


aniò dd es yàg mato npoixa 9 urrgo TvyOÓv v 

aidòe e 5 0 4 aq aua XU oC in 
traleurioev 0 dvi &mxogoc: era voU mwatooc 7 Tis 
urrreòs velevrraásto dzxaitevroas xal y) yruaca Guy- 
as vyv davrije rgoĩxa ij xagò v0govto» Aa- 
ge. si ue ov» Ó dvi svzópos Kyo, vÓ moaüyua 
zavytaxóOesvy suAvróv tete ei 08 ov0evóc dri xvgla 
ic dpt and de r y Ow ayoyOv Td» wcrà 
TOV dvd gos, ai Óà dmopo, waOsgrrags, xal dvr 


416 


DE AEQUALITATE DOTIS ET 


tulit enim pater dotem aut mater forte pro filia 
Sua, hanc autem illa obtulit marito, et defunctus 
est vir inops; deinde patre aut matre mortuis ex- 
igitur et quae nupsit conferre suam dotem aut mi- 


5nus tantum accipere. Si quidem vir idoneus est, 


causa undique absoluta est; si vero nullius alterius 
domina consistit illa nisi actionum quae contra mari- 
tum sunt, at ille minus idoneus est, et obiciatur 
mulieri quod iam data sit dos pro es, illa vero 


Soo vi yvyvawdl abe jon aniò dora x ο,¶H&iù v9nàp av- 10 actionem conferat nullum habentem penitus effectum, 


vie, ij 0d ci dy avyepégos ea Kyovaav r 
valde d xoriles tX, v rd mpayua uiv dt 


évouíaOn. xai iauev sàr dv soAAate xgícscuy dn 
ora avtO xQuJév», xal «9» yvvaixa apayxagdsicav 


Cvvsi6svsyxsi» Ty» vr, fto, AoyíicacO'as trj» ù d Ib nino con 


i, deo, , at 9c ov)hv avr; oe rare 
Ads drorνu˙α év avrois oie „„ 
iu, dà d érégov vóuov BonJovusv «Q mQaypatt. 
$1510) yàp Osücixausv rate 

3uxoíg, xal Lahe avrà xal Üouxsiv Ne «ov 
s a vgózto» xal xaOáneo y nustáoa Ach d- 
val: si uiv hf, xal valía r ia, 1 
yv) „ dcurfj u éxnayévo, vi dijmore 
100 rod dv ùòs Gobapávov 

o ui) xcà &yteAd gero xal i gοᷣ nae» dvr ovto 
yàg àv Aue éxsy dv TQ rije Gvvéepogüc Àoyq «à 
oixsia rie mavrayóOe» dusiova, wai é» 77 
1 ad vocoUVto» tZb» Ovwicpogay sxowigOa. e da 
vztebovoía «a9. 
voUtO TtQártu» 0v Óvvawvco, sí uiv nooceADovca TQ 
sacro) ravra sli vs «al éfeuaprvQato, Ger Ovvai- 
vioal avt] xal và neunte Àafsiw xal GvvsgTá roc 


fr. ToU yduov xal voi òcurigote abr xoispois 5 
ev 95 


ASE, xal tod ro rates Ó macto, mau xd 
dxi gata rd oixsia Ie dia TO» mQaynpávoy» avt] 
negvlayuivow: or ys xa] và 176 zgoyagia(as do- 
sas 7todyuara éxdixsiv xal dv Gvvso vote vd yang 
Fade «vtjj xai tov uetà vaUra xwÜUvvov zavrós 


legis causa nobis digna putata est. Et novimus qui- 
dem iam in plurimis iudiciis doritiam postea sic 
iudicatam, et mulierem coactam conferre dotem aut 
certe reputare pro se datam, ex qua nullum ei om- 
ügi effectum in ipsis rebus recipere: nos 
autem ex aliis nostris legibus iuvamus causam. j 
enim dedimus mulieribus electionem et constante 
matrimonio, si male res maritus gubernet, et acci- 


pura» aloscww xai cvv- pere eas et gubernare et secundum decentem mo- 
err vOU yáuov, al xaxd và modynava d àv 20 


dum et sicuti nostra constitutio dicit, si quidem suae 
potestatis et perfectae aetatis mulier est, sibimet 
culpam inferat, cur mox viro incohante male sub- 
stantia uti non percepit et auxiliata est sibi: sic 
enim habitura erat in collationis ratione proprias 


Nhe *7j zs0t0vaiq. zn 25 res undique sine diminutione, et in ea minus tantum 


collationem facere. 


1 Sin autem sub potestate est et sine A volun- 


(xo& xal yvoune vov zavgós yogic30tate hoc agere non poterat, zi quidem adiens patrem 


baec dixit et contestata est, ut consentiret ei et 
res ipere etiam constante adhuc matrimonio et 
secundis temporibus eas servare, et hoc egit pater, 
etiam rursus hinc integra sua habebit iura rebus ei 
servatis, cum etiam antenuptialis donationis res vin- 
dicare etiam constante matrimonio dederimus ei et 
posteriori periculo omni liberari. Sin autem illa 
quidem haec contestata est patrem, ille autem 


dan dada. ei ÓÀ v uu ravra dEsuagrüQaro x= 40 


situm est. Dederat enim pater vel mater forte pro filia sua dotem, haec autem eam marito dederat, ac 
maritus inops mortuus est; deinde patre vel matre. defunctis exigitur. etiam a filia quae nupserat, ut 
dotem suam conferat aut tanto minus accipiat. A(que si maritus locuples sit, res ab omni parte facile 
solvi potest; sin illa nullius alterius rei nisi actionum contra maritum compos est, at eae inanes sunt, 
quippe si mulieri opponatur iam datam esse pro ea dotem, haec autem actionem. conferat quae nullum 
plane effectum habeat: res nobis lege digna visa ect. Ac scimus iam in multis iudiciis durius id esse iudi- 
catum , mulieremque coactam dotem conferre vel pro pae datam computare, ex qua nullum plane fructum 
ei contigerit in ipsis rebus auferre: nos vero ex aliis legibus causae subvenimus. lam enim mulieri- 
bus etiam conslante matrimonio electionem dedimus, si maritus res male administret, et accipiendi eas et 
administrandi idoneo modo et quemadmodum nostra constitutio dicit: si quidem ler suae potestatis et 
adultae aetatis sit, sibi ipsa culpam attribuat, cur tandem, ubi vir bonis male uti coepit, non receperit sibi- 
e ipsa auæiliata sit; ita enim in collationis ratione res suas undique illibatas habitura erat is ie 
1 collationem tanto minore in summa factura. Si vero sub potestate tit et sine voluntate patris 
agere nequeat, si quidem patrem adiit atque illa dixit et contestata est, ut consentiret ei et res etiam 
constante uc matrimonio reciperet easque secundis temporibus servaret, atque pater id egit, rursus inde 
quoque integra iura sua habebit rebus ipsi servatis: cum ctiam res donationis ante nuptias vindicare vel 
constante matrimonio ei concesserimus, ut omni deinceps periculo liberetur. Quodsi illa quidem patrem 


1 sooixa zxat?o L | 2 oixeias] id(ac B* | 4 evo- 
evayxsiv L| 5 éavrotc L| 6 £e. D'c | 8 xadtacaca: 
B: | 9 aí di &zt0gos xaO'sacr«ac:) at ille minus idoneus 
est c | d % ] avriviDowro B ayriDoiro 
L| 11 ovvecpéoes LB! | Kyovca LB | 13 T novimus 
quidem g || &ztyȎaregov ovo (v. l. avg) Be duritiam 
postea sio (i. e. àv Vexsgov ovre 1) c | 21 deo 
es. B* | xal AauBaves LB] xai om. M | xav) et se- 
cundum (i. e. xal xavà) e 22 r,] Aóyov B* d- 
ratte] Cod. 5, 12, 29 | 23 ,,] oixeíav ? Le | 24 dav- 
rijs Be v. l. 25 xorsac9as Bf | 26 avr B* est L 
28 4 vq] in ea (i.e. d» avtQ ?) e | 32 dfepaptvosro 
L* 133 rd woáynaxa ex corr. L | lage om. M | 35 xai 
radra L; xal vovvo — 477, i ovyrvega» om. B* | 36 «à 
oixsia ax£ocia B | 39 ssavveAoc L 


2 illa autem ru vir] u (i. e. ubi) RV! (idem v. 5) | 
inobs V || mortuus V*T'! || 4 et om. R || conferre] et ferre 


517 ulla T1 I 8 at illae minus idoneae sunt vulg. I 
11 digna nobis R | 12 iam om. V | duritiam] duritie 7 
duriue V! durius Beck durius eam Osenbrüggen || sie] 
id Beck I 13 iudiestam R VT? vulg.] iudicata T indi- 
oari R, id. T2 in marg., iudicatum Beck | 20 dicit] siqui- 
dem nostra constitutio dicit add. T | 22 substantie V' [ 
23 praecepit R perceperit er p it T | est om. 
VT | 24 abitura T habitare RI I collatiombus R' | 
d e & 1 50 tamen y, 26 collatione RV | 29 hoe 
uoluntate 0 potest 32 perci ] perei- 
peret R FT matrimonio adhuc R I 33 brit vU etiam 
ante egit (33) coll. RT | hie V | ei RV] suis ei T ei 
suis vu/g. | 35 donationis om. Ri vindicare] uendicare 
RT uindicare Quia mulier etiam constante matrimonio 
propter nuptias donationem sibi poterit uendicare V !, 
uendicaret quia mulieri T'! | 36 etiam] et VT | dederi- 
mus Vvulg.] dedimus RT | et om. VT! | 31 Sin T* vulg. 1 
38 haeo quidem 7' 


477 Nov. XCVII 6 


neque movit neque consensit et neque dedit licentiam 
j flliae hoc agere, non eam periculum pati, sed et 
sra» avr», d xai Gvwtcpéoea cs yvuusT» «*)» — conferri nudam actionem contra inopis mariti res, et 
dyyijv tij» xarà «Ov tov &zógov d] , o zgaypdvov, — fortunam esse communem et ipsi et eius fratribus, 
wal vj» rim slva: f a); ts xai vote aPT?s 5 non tamen ex collatione damnificari, sed competen- 
GÜsÀgoic, i udvto, i vZS Gvvsiépopás gHnuiodo dal, tem ei partem dari ex paternis rebus, actionem illa 
dd x éniBállovsay abt noipa»y qdidood al i r s conferente, ab omnibus autem movendam 
marodo» spoayuatov, «76 dymyñe dxsivne je- tribus, et hoc proficiendo universis ipsis quod 
gouévrs pádv, xapà nawrowv d xiwvovudvnce vow àdsÀ- fortunae eventus dederit. Sed si quidem pater in 
qd», xal vovrov nspuywogudvov sagi avrog dx 10 talibus casibus obtulerit dotem et de eius substan- 
a» rie runs ÉxBagis don. AN i uàv d rare tia i futura est collatio, hoc valere. Si vero 
in «Ov Toiwvtov Jeuaáto» ánidoíg vj» nQoixa, xal maior forte oblatio fuerit, et collatio circa illam ver- 
ae «7€ avrov msgiovaíac dAzíLsaÓa, xà «r$ Gvvne- — titur spem ex patris inoboedientia neque movere vo- 
ode fol, xovxo xparüw. si dà usibov Tvxóv i; lentis neque permittentis ei movere, tunc eam per 
énídocic en, xal „ avvewgogà ztapi éxsivry ccrQéps- 15 semet, ipsam filiam movere, et non habere occasio- 
«ai 7v qa, ix di rie rod matoóc ámsiDe(ae vov nem eo quod non . movere, sed sibimet auxi- 
pires xivijoas BovinOévros ure énitQéyos avt; suvr-  liari et futurae laesionis ex inopia viri amittere 
gai (yuvOvyevet và rñe 7tQ0ixÓC), ri u abt)» xaÓ' — metum. Et novimus Ulpianum sapientissimum tali 
éavrzv t5» Ovwyatéoa xivriwv xal uf) Éyeww 7oópagiv — quaesisse et inopi viro comperto iuvisse mulierem 
tÓ M7) n xiwijgai, dd óavir «s goniανν,- 20 et in quantum vir idoneus est collationem ei fieri 
xal rd écóuevov ézi «7 dzogíq vov dvÓQóc dnoniu- 


d a voluisse. 

vasOas Óéos. xal iauev xai Ol % ο rd gogorta- 

to» tà ro / Ürvnga»vra xal dn voU &vÓpós 

ev oe BonOncar»ra f v,, xal sie 0gov G 

ade svzogéi ry» cvvecpogày avri yd BovAó- 25 

2 Aon. dll fad dv i e vOv vóucov óv- 2 Zed quoniam in multitudine legum existentium, 
vow», spi» ahr xearacTÁZGOiuey xai sis svgóvorro» — antequam eas constitueremus et ad conspicuum per- 
«yáyosusy cdEw, noÀlà xai tí» dvayxaíow yvosivo duceremus ordinem, plurima et necessariorum igno- 
xal vrpos tàüvayría BovAóuevos ragà tO» Üixacro» rabantur, et decreta quae contraria vellent a iudici- 
redn, iva hi rie dEastárg A avra yévorro, 30 bus posita sunt, ne ulla seductio circa haec fiat, 
d. roõr Gvayxaiov évouicausv, dAÀlos re xal 4 propere necessarium putavimus proinde etiam in 
gig Tic ine ον,ẽue d elone diardbsee Tic xai cv»- medio nostrae positae constitutionis, quae et con- 
cer r cov yduov tfj yvyaixi H οEmꝑ8r, z xal- stantibus matrimoniis mulieri auxiliatur, ad meliorem 
Mora xai nallor axólovOov 000v Adee ro r- et magis consequentem viam venientes praesentem 
óvta QO vouov. iva Óà ui) xaxd udgoc éEag.Ouo- 35 ponere legem. Ut autem non per partes enumere- 
ae «à noósmma iy Ov xgateiv avróy Ori, yevixg Mus personas in quibus valere eam oportet, gene- 


PROPTER NUPTIAS DONATIONIS 


maría, 0 d ovre éxívrasw odr Gvvívegsv wai otdà 


did a d daa Ae ngübas voUto, u xis Üv- 


(a obtestata est, is autem neque actionem movit neque consensit atque ne filiae quidem licentiam dedit 
hoc agendi, nihil ipsa periclitetur, sed etiam conferatur nuda actio contra inopis mariti bona, atque con- 
dicionem ipsa cum fratribus communem habeat, neve tamen ex collatione damno afficiatur, sed com- 
petens ei portio ex paternis rebus detur, atque actio quidem illa conferatur, ab omnibus autem fratribus 
moveatur ct ad omnes cos id redundet quod fortunae eventus dederit. Ac si quidem pater in ciusmodi 
casibus dotem dederit, et de substantia eius collatio speranda sit, hoc valeat. odsi forte amplior dos 
fuerit, et collatio circa illam spem vertitur, ex patris autem contumacia, qui neque ipse actionem movere 
neque illi ut moveret permittere voluerit, (dos in periculo sit), tum ipsa per se. filia agat, neve praetextu 
utatur ce agere non potuisse, sed sibi ipsa opem ferat ac metum de inopia mariti futurum auferat. Atque 
scimus Ulpianum quoque virum sapientissimum haec talia quaesivisse, et viro inope comperto mulierem 
2 fwvisse et in quantum vir opibus valeret collationem ab ea fieri voluisse. Sed quoniam in tanta legum 
multitudine, priusquam eas constitueremus et in perspicuum ordinem redigeremus, multa etiam necessaria 
ignorabantur et sententiae contrarium vellent a iudicibus ferebantur, ne quae fraus de his fiat, 
propterea necessarium pulavmus, praesertim cum in medio posita sit constitutio nostra quae etiam con- 
stante matrimonio mulieri opem fert, meliorem et magis continuam viam ingressi praesentem legem ferre. 
Ne autem singillatim personas de quibus eam valere oporteat. enumeremus, generali lege definimus, ut 


24, 3, 24 1 24 K eic odov] xaO" ocov L* «««cov L! | 
25 BovAoueD'a legendum verbis xal iousy — «7j yvvaasi 
(22 — 24) in parenthesi collocatis suspicatur Zachariae (cf. 
Theod. Ath.) || 26 A9 M | 29 leg. Boviépavas? | 31 4 


1 xal vovro ztgáEas vj Ovyavol ovx Ane d dea 
zem dec D i E 
7 A om. B. | rote] vc M* | 6 uévro. MB] 5 
LIS i ne sao! GAE L. Haloander quod recepit Za- 


chariae (cf. 6) „ L* | 10 zrepsyevouévov L 
svagaysvopévov vulg. (B) | 14 si d usiljov cvxzóv jj érti- 
dosis si; ML BGS (cf. Iulian. si enim ampla fuerit); ai 


dé Fragos vie xol ojx O stavo, dd vvyóv y] guiyrne 
aide *)v stpoixa Ath. si yào allo indess 


Theod.: unde GEHeimbach prolegg. ad Ath. XCII et Za- 
ckariae góc pro paíbor» reponendum censent (cf. 476, 
1. 4. De modo mazimae dotis cf. nov. XXII c. 18 et 
Cuiacius in . ad z. J. (Op. II 477) | 16 5j om. B | 
éxsivrs coni. Zachariae | 16 04 MLB Ath.] om. cum 6 
Haloander et Zachariae | 171 ire dztitorsyos] neque per- 
mittentis c | 18 suvÓvveve; cà rije a ον, e iam Osen- 
brüggen suspicatus est ex Athanasio inserenda esse, qui 
priora quoque «al i Gvyeuqooà — 970as ad verbum 
exscripsit (nam solo librarii errore proclivi post iir x- 
»,0as interciderunt vv. Houln d tro pyra inf p cu ff 


cin; om. ML Be hiatu non notato || av | «a9: 
davis» (avt?» B) LBc] om. M | 20 10 om. B | atv; L 


avi; L? | 21 2g. «0 écónevov — doc] futurae lacsionis — 
metum 8 f 22 xai OvÀniavós] xal om. . Ulpian. Dig. 


le r xai) proinde etiam 6 34 dAJ'0»ac malit Zachariae|| 
35 vouov L* | 4£ag«DuopusDa B] d£agiOuovus9a ML 


1 neo mouit RA, om. R! | et neque] neque om. RI VI 
9 conferre V? confiteri RI exactionem contra eetio- 
nem ee V! | martires V! | 5 tm R | 6 actione V' | 
6 sg. leg. aotione illa quidem conferenda, ab omnibus 
autem movenda ? || 7 conferentem Ri mouenda T 8 illis 
V | 11 sperari] spectari V, om. T | vero om. | 12 fuerit 
oblatio T | illa V! | 13 spem] spe i. e. specie V!T' | 
neque moueri VT' | 16 non om. VT' | set RV'T?) et 
V? vulg. etiam T' [| 17 ex inopia] et inopie V [| admittere 
T | 18 sg. quesisse talia V | 19 inope R* vulg. | ruuasse T! 
iuisse RI | muliere V! | 20 vir] u (= ubi) N | 27 eas 
om. VT! | 28 et om. R! || necessariorum] necessaria eo- 
rum T1 neoessaria R*T? | ignorabuntur V | 29 ualent 
T' | a om. V 31 etiam om. V | 33 post matrimoniis verba 
31 29. proinde in — matrimoniis errore repetit V! | ad] 
et 44 fe | mediocrem RI 35 non per om. T! per om. 
V] 36 oportere libri, corr. vulg. 


Nov. XCVIII pr. 


Mye dioeidouer, dor ' ov doti» ò «5€ Ovvsie 


vos, ini vojrow xal viv diν,is v, stre 
xaT) sire ztdst;to6 sive αε his ad u sre vOv 


avo rápo ts xa'egti Kos st 


(Exllo yo e.) Tu rot — ju xal 


3. robde vov Oeíov do) vouov i o vnsQoy) 


d. ngocraypdcory ou, qasagà nàcs veyéaDas xaza 


irren OXtevOCTO. 


TÓ riso zaoacxsvagdro wal sie TÓ erde ca 
n Dat. xv. k. Dec. OP. i imp. dn. 
stiniani pp. Aug. anno XIII. Apione v. c. cons. 


all 
H AIATAXIZE QZTE MHTE TON ANA PA TO 
EK THZ IIPOIKOZ MHTE THN IYNAIKA 
TO EK THZ IIPO l'AMOY A9PEAZ KEPAOZ 


OIKEIOYZOAI, AAAA OYAATTEIN THN AE 15 DOMINIUM SUIS FILIIS, 


478 


9 festinet. Dat. kal. Decemb. (imp.) dn. 
[a. 539] 


NEQUE VIRUM QUOD EX DOTE EST 


rali sermone decernimus, quapropter in quibus est 
collationis ratio, in bis et constitutionem valere, sive 
pater sive avus sive 5 avia aut ascenden- 
tium aliqua sit perso 


$ (Epi oin O Quae igitur placuerunt nobis e 
per celsi- 


I hanc sacram insinuata sunt TAE us 
DE rogrammata propria m acere uni- 
ersis zollamnlter procuret et in p p 
Iustiniani 
pp. Aug. anno XIII. 


XCVIIL Auth. XCIX. Coll. VIII tit. 1 


1 2717515 VIRUM ab OD EX DOTE EST NEQUE 

REM EX SPONSALICIA LARGITATE 
LUCRUM PROPRIUM HABERE, SED SERVARE 
VEL SI AD 


XIOTEIAN TOIZ EAYTQN HAIZI, KAN RIZ DAS NON VENIANT NUPTIAS, USU SOLO IN 


AEYTEPOYZ MH AOIKOINTO l'AMOYZ. 


Zycdn 'Iodvvn v4 dvQoFováto éndgxo 1Ó Qevvspov, 
x derò itu (9güiwapkow) 5 
ipae ob ares a Tu ud» dal xal oavtos 


25 DAM, ET HAC ARTE PERIMENDA 


LUCRO CONSISTENTE. ET UT EX REPUDIO 
TRANSIGENTES NUPTIA8, LUCRANTES AU- 
TEM AUT DOTEM AUT ANTE NUPTIAS DO- 


20 a bel EM ET IPSI SIMILITER DOMINIUM 


TINENTUR ET EA FILIIS SERVE 
Idem Aug. Iobanni pp. per Orientem. 


(Praefatio) Ea quidem quae item se 


xo ra 
xai TtOux(Ào v, r &nlod , v6 xai adhs 30 habent legibus non egent variis, simplicitatem et 


dici d u din, wexrrpéva. xai ue, - 
pois „ xal detoze xai ode „ 
Geox Üsouáévoi: rd dd xaJ" zuas 4 zi qu ali 
dm,, ö vaga? xvBspvzvexns dera Gogíac éx 
r vopgco éniyvonéyns vois Qd. 


Jia ovi Cäsar ÓxvOUGL 7t 7ztQocíags d, 


quod gine ullius diversitatis mixtura est continue 
possidentia et utentia legibus sem 5 ac saeris, 
nulla correctione egentibus; quod autem secundum 

nos est in redundationis comprehensum tumultum, 


aci. «dre ge- 35 gubernativa indiget sapientia ex legibus superveniente 


negotiis. Unde quoniam nos neque (in) indicia seg- 


Nov. X CVIII (Authent. XCIX = Coll. VIII tit. 1: gloss.) Graece extat in M (om. LB). — Epit. Theod. 98, 


Athan. 10, 1. Julian. const. XCI. 


inter quos collationis ratio est, de iis etiam constitutio valeat, sive pater sive avus sive mater sive avia 


sivc quae cx superioribus sit personis. 


Epilogus. Quac igitur nobis placuerunt et 
per propria praecepta omnibus manifesta facienda more solito curet et in perpetuum 


per hanc sacram legem declarantur ſua sublimitas 
e studeat. 


XCPV III. 


CONSTITUTIO UT NEQUE VIR EX DOTE NEQUE MULIER EX DONATIONE ANTE NUPTIAS 
LUCRUM SIBI VINDICET, SED UT LIBERIS SUIS PROPRIETATEM SERVENT, LICET AD 
SECUNDAS NUPTIAS NON VENIANT. 


Scripta est Iohanni gloriosissimo praefecto iterum, ex consule (ordinario) et patricio. 
Praefatio. (Quae eodem semper modo se habent, Jing e non indigent variis, oum — ull 


et integritatem omnis varietatis expertem p 


servent et 
correctione „ quod vero apud nos in aestuum turbis 


gibus utantur edendis ac divinis 
agitatum est, 


quae causis ex legibus adhibeatur. Itaque quoniam ad nos quos ne „ quidem pige indiget — ier ade Dies 


1 d 1 xal om. L | à ()J v LB 
7 1 ayuparov M) zxayuávov 7tpoy agi dr ooy 
ex 5 9 „ om. L Mi Ad deo. M] 
kal. decemb. & Jul* Ath. m QexsuBoi Theod. || op. 
dn. iustiniano pp. aug. anns. XIII. apione v. c. conse. M, 
dn. iust. pp. aug. anno XIII. g. imp. dn. iustiniani 
anno XIII. aj. iss. Jul, BacsAeías Io, .d 40 «y 
$xavaías Antsos 44. vzareíg Antovoe Theod. | 
12 rubr. Leel ya), 4c Theod. | H d. dxagis 
om. Ath. | uns Au.) 155 M I *à At. c) r M | 
13 re At.] undà M . 15 oixsiovoD'as — 17 yauove M) 
oixstoUGD'as, xal và dne Ath. || 28 ógdiwaglory addidi 
cum Zachariaeo (qui 9pdivagíq) | 29 dal xai àcaUtos 
M Theod. Ath.) semper item 6 | 32 «ai ovdapaac]. xai 


2 e& om. EE programata RV | 8 imperpetuum V | 
9 subscr. dat. kl. decemb. doi. iust. pp. aug. anno XIII. 
V, om. cett. | 12 Neque] Quod RI | 16 non "ur qun Y 
niunt V) nuptias VT, nuptias non ueniant R 
17 ut ex om. y 18 transientes T | autem om. 
20 ipsis E vulg. | 21 habente V? RI hebenti V 
bentem ET | persona T ung.] personam A V | D eredi: 
V?T)] 3 eogenti V! | 25 parte T | quse 
om. V | deünerentur T'| 26 et ea V] et a RT, om. vulg. | 
29 *item] idem libri | 30 babeant RT? | simplicitatem] 
propter simplicitatem V | 31 ulli ius R I diuergitates Y 
32 ao R?*vwig.] „ RI haeo T heo V! et V*433 nulla] 
n ulla 7* ees F 34 tumultari R, tumulte 
Beck | 35 indiget et sapientia V* | ex) et yi | euper- 
stis T! | 36 *in inserui) oirca s. v. V* ad add. 
vulg. [ iuditio R. 


NEQUE MULIEREM 


juiv dà dvouícOn x Eye pd Si dh 


900 b 


„ $^ A: 
xesxQaypévov, ede ponen doti we itigi crit sus nihil perseru 
o£s 


rd dr 
sl uév v ia 
ad- 


X caÀsvovt 
và éx t&v rere. 


419 


ti : 
r 


Nov. XCVIII pr. 1 


nes multis interpellamur causis, singulis quidem 
mur, comprehendentes autem unamquamque 
quaestionem dubitatam et nobis et iudicibus nostris 
per legislationem quae oporteat "d generaliter in 
taque illud ante 

est forsan esse p legis- 


lationibus non sine quadam divisione, nobis autem 


nuptiis sequentibus: quomodo iustum est eos, qui 
in solis filiis legi moriuntur, non servare ois 


xótew avt» yovéew, * &végows ard me«gaseéu- 25lucra ex eorum parentibus, sed aliis es 
ws; xaírOs Tí à» yévorzo vid repo» svaído» waoà — transmittere? Scilicet quid erit pretiosius filis a 
yovée»v osx dyaQucvOvpdvesv ; parentibus non ? 

CAPUT I. 


4dià vovro col ) Üscaxitousv, si yvy?) «sAsvir aem 
x«l) evufain xépjos y,] a. vq dd vr» nooine, 
raum ftà9TtO€ Qv 
r OpuÀfjesis yipow sire xai f xal covvevsiov 
ei rer, ó die, *j yer) à meoyapuaíae 
Óepeüc dzolavgus, wal avr)» S voó yylov- 
te rd d» «76 7t 


97046 


- 


d ' avvois xaÓscoroons, «zc da 
a x a, i coóstov saris gv Erd- 
ir voie yovsso, Soí6 sie Osvségovs dodo. yápovs veve- 


door e vois 


Propterea igitur sancimus, si mulier moriatur et 
evenist lucrum fleri viro dotem, hanc omnino ser- 


ÁérregÓas vois wmasciv, sire de. 30 vare filiis, sive ad secundas veniat nuptias sive etiam 


non, et e diverso si mortuus fuerit vir, mulier 
autem «eee antenuptiali donatione lucra propriis 
fliis: usu quidem lucrorum ex nuptiis apud eos 


paaéas doosds néoó5 vois oinsiost — constituto, proprietate vero eorum flliis omnino ser- 
rag [nae:], Wu eh Xouosos vOv ix vov ydpuov xeg- 36 vanda; his quae super parentibus ad secundas veni- 


c. I summarium ex Theod. habet Prochiron 6,1 (inde Epanagoge 19, 12). 


deferuntur, 
in dubium 


singulis quidem medemur, promentes autem singulas 
vocatas per legislatoris Sun. generaliter ) 


estiones a nobis et iudicibus nostris 
faci sunt in ue quaestione con- 


dimus. lllud igitur prae eeteris in iis gude antiquitus sancita sunt for(asse visum est non sine quadam 
distinctione 3 nos autem par esse existimavimus sana lege ad simplicitatem rem redigere, pod bes hoc 


tempore initium capiat nec quicquam corum 


cum lacra nuptíalia, si qui coniuges torum inte 
bonis inhaercant, sin 
vanda sint, simplici 


alterius personae coniugium veniant, liberis ex 
et meliore lege istam duplicitatem tollere visum ert. Si enim mulier ad se- 


quae antea acta sunt curiose scrutelur: quoniam nobis ipsis 
quoque, quibus leges ea de re latae aliquando non displicuerint, secunda consilia meliora visa sunt. 


am 
servent, apud cos firmiter maneant atgue ipsorum 
i ore matrimonio susceptis ser- 


cundas nuptias veniens, vel etiam vir forte secundum coniugium spectans lucra ex: morte et repudio profecta 


liberis servat, etsi alii fortasse liberi sis em secundis nuptiis futuri sint, quomodo ius est eos, 


de solis 


liberis legitimis sollicité sunt, non servare ts (uera quae c parentibus ipsorum defunctis adquirantur, sed 


ad alios transmittere? — Atqui quid pretiosius est líberis 


I. Propterea igitur sancimus, ci 
liberis servari, sive 


mulier defuncta sit et lucro cedat. marito dos, 
as nupiias contraxerit sive etiam non; item ex contrario si vir defunctus 


quibus non ingratos se parentes praebent? ; 
omnino 


tit ac mulier donatione ante nuptias fruatur, ipsam quoque omnibus modis lucra ex donatione ante nu- 


tias liberis suis servare: ut wususfructus. quidem 


orum nuptialium penes ipsos sit, proprietas autem 


Tiberis corum e omnibus modis servetur, atque ea quae de parentibus ad secundas nuptias transeuntibus 


10 sxeoayuévcov] terminata sunt (i. e. svereoaaué- 
voy) € i 14 eg. avra 15 ai d fab erl.] 07. 
re ÜsvrsQoyaguíae M in marg. | KA9oiev] veniat c 
22 sq. robe — dae ον H,: , qui — moriuntur g | 23 »ó- 
pov] móvov (sc. ov M h,piov) coni. Zachariae son recte || 
26 K, if xaív. M | 21 ovx axagicrovpdyov] non in- 
gratis c | 35 zxaces« M, del. Zachariae ex € 


1 multus 71 multum V! j| interpellamur Beck] inter- 
pellautium libri | 4 per] et per TI quae om. T! | 6 ius- 
sum V! forsan est T | esse in ras. V?, om. T | legibus 
latoribus V! | 8 putatum vu/g.] putata RV putandum T 
9 ex Beck] om. b et RT, del. T* | 10 eorum R 
11 lieientibus R | 12 legibus vulg.] quae legibus 
RVT | iussa V | 13 namque] quidem RI 16 illos R 


16 ulterius T1 | coniunctione V | 17 quodam Ri | 18 du- 
plici R | 19 secunda V! | autem V | 21 seruet R 

22 aliis — filiis Ve 23 est om. T! | 26 quod R I a R 

om. V vulg. | 28 Propter RI | 29 uero RI | servari Beck 

30 veniat om. R 31 e] ex T vulg., om. E | si mortuus 
om. Ri | vir] d R, et sic saepius | 32 hiatum notavit Osen- 
brüggen ita fere supplendum mulier autem (antenuptiali 
donatione fruatur, et i omnibus modis servare ex) 
antenuptiali donatione lucra | antenuptiali Rl al.] ante- 
nuptialis RT vulg. antenuptiarum V | donatione RT i 
donationem V donationis RTI vulg. | lucra propriis filiis) 
lucra propriis filiis suis T. fllii set V! lucratur 
is set /, is set del. V? | 33 49. usum — constitutum 
(oonstitum T'!) libri, corr. Beck | 34 proprietate V! 
. RV?*T | seruanda seruandam RT i 

5 quae] qui V 


Nov. XCVIII 1. 2 


poOernuévo» ant «16 dard váfsos gvAavtouévov. 
xal t0VtO xgatsiv émxà vOv» GvyOowagio» TOV xa 


oíovünors Qónov ù a, 4x vie GüusQo" u 
qae xal eic x0 éirs aav, xal r 1 vue 


ads Gvvouixscéoy sla raeurjj sive x ÉKrsgov oiov- 
d:nots toónov, F. q rjgvnuévov vd. fva yovv nage 


Sivas. 8b yàp F S ο r αðd res, TOUTO 
xÀnggovóuois ov d id ou, dd e dna nenagagusévor 


tois 1 de xaroadiumdvoue» vopoiw. dxsivov di dlov 


480 


NEQUE VIRUM QUOD EX DOTE EST 


entibus nuptias sancita sunt in suo ordine servandis. 
Et hoc valere in matrimoniia quocumque modo so- 
lutis ab hodierna die et in omne quod sequitur, et 
in his matrimoniis quae iam soluta sunt quidem sive 


5 morte sive quolibet alio modo, adhuc autem pendente 


eo quod unus superstes sit. Nam si ambo defuncti 
sunt, hoc heredibus non damus, sed tamquam semel 
terminatum veteribus relinquimus legibus. lllud cer- 
tum est, quia dum semel fuerint filiorum et proprie- 


syco, ce dnadà» amnaE yévowto vow maíüo» xal10tatem lex deferens eis praestiterit, tunc in successio- 


TÜV deenorelas ó »óuos dymo» avtrois Óoíp, r- 
xxvra và an vov QiadoyOv xal vw dÀlev ngoxo- 
cose ovtm xal i avtoic dra de in «Ov ngo- 
ri vevouoO'étgzoas zaídmv vov Qià tovs Üsvrégovse 


yduovs *O* yovécw a οο xuvóG E' vOv vou 15 


j. 


nibus et aliis accessionibus ita et in his erit, sicut 
et in prioribus sancitum est filis, qui propter se- 
cundas nuptias parentum lucrum aliquod ex legibus 
sunt potiti. 


CAPUT II. 


Káxsivo usvrtos E re Qixne xQosayysAOsíonc 


"uiv gie vouoOscíapy ayaysip qrornusy zonvoas. nd 
"de dial ro uà» 1 Pe Move & ts dsh 5 10 


€vvoiovga, zaids; dd avvoic joan dx ToU yánov,20 


wspuidov avroU6 oi yossi; ug, xai Ne 
dgasitousvos. d P As qi9nuev 0 erde ud» 
doe éniavQéporrs à ngós xó «ade Av xorcacda: 


Illud quoque ex quadam causa denuntiata nobis 
ad legislationem deducere aestimavimus oportere. 
ia enim transegerunt quidem inter alterutros et 
et uxor, filii autem eis erant ex matrimonio, de- 
spexerunt eos ambo, et circuibant mendicantes. Pro- 
pterea iudicavimus vehementiori quidem forte, con- 
vertenti (autem) ad melius se habens uti lege, ut 


vouq , iva d yov tov ztowov sxavgovtas ij a — timore scilicet poenarum quiescant aut lucrorum 


db Évaxsv àÜíxom tà Gvvowdcia Oaerto vres 7 a 25 causa iniustorum matrimonia 


aut etiam 


1 tà» ido» duslovrytss mxaídow. ei yàg OÀos 5? 1 proprios neglegere filios. Si enim omnino aut 
xarà d du fj xarà vgómo» áÀlov di per transactionem aut per modum alium separetur 
cvvouddioy, ali uv unÜévec c: zaidsc, usvéro xa — matrimonium, si quidem non sint filii, maneant priora 
zune mi tj éavro» xd si dà nals in suo ordine; si vero filiis existentibus fiat hoc, et 
vtóvrcy yévovto voUto, xol urÓà rovs nada deu 30 neque filios erubescentes dent tamen occasionem 
Oepidwres do Ouo$ agopug» éxovoíace OiaAvssos  —Spontaneae transactionis et per consensum factae, 
aal xarà Gvvaípsgi ysvoutvre, ij xai dxovcíov vvxov aut etiam invitae forsan [peccante] aut viro com- 
9 100 di ode nraícavros d 176 dzoÀs(ae rij 90 mittente digna amissione antenuptialis donationis 
yápov Óogaüs j «56 yv»vauxós bia «76 d aut muliere casu dotis, neque vir dotem lucre- 
T$ 7t904x0$, ae O di ri, ?tpoixa xsQUaavévo 35 tur neque mulier antenuptialem donationem, sed re- 
unis y yov; gv ngoyausa(ay Qopoady, dd avtíxa nte casu procedente aut dotis aut antenuptialis 
rije dxszttoGEOS yuiousvne / rije z904x06 j rije r donationis proprietatis lucrum mox ad communes 
paníag Ompade TO in «rj Qsonovsiq wágUos svOvs sic — veniat filios et eorum fiat, usu solo apud transigen- 
toe xowovse dgydaOo zaidas xal avtàQv yuyéaD'o, rie 


xognascs , 7aoà coi; OialsAvuévois usvovons: 40 


sancita sunt in suo ordiue custodiantur. Atque hoc valeat in coniugiis quae modo solvantur 
ex hodierna die et in omne futurum (empus, praeterea in coniugiis quae iam solula quidem sunt sive 
snorie sive alio quali modo, adhuc autem in suspenso sunt c quod unus quidem superstes ast. Si 
enim ambo iam defuncti sunt, id heredibus non damus, sed ulpote semel determinatum veteribus legibus 
relinquimus. lllud tamen certum est, cum illa semel liberorum facta sint et lex dominium iis detulerit, 
(unc quac ad successiones ceterasque accessiones pertinent ita de is futuras esse, quemadmodum de priori- 
bus beris sancitum est, qui propter secundas nuptias parentum lucrum Aiguod a legibus consecuti sunt. 

II. Verum illud quoque quod ex lite quadam ad nos delatum est, ad 1egis ionem adducendwm 
cssc existimavimus. (Quoniam enim divortium fecerunt inter se vir et uxor, liberi autem erant iis ex 
matrimonio, neglexerunt eos ambo parentes, atque illi circumibant. Propterea lego severiore 
quidem forlasse, sed quae spectet ad id quod honestum est, utendum essc existimavimus, ut certe metu 
poenarum desinant. vel iniustorum lucrorum causa matrimonia distrahere vel etiam proprios liberos neg- 
1l legere. Si enim omnino vel divortio vel alio modo coniugium distrahatur, si quidem nulli praeste 
iul liberi, priora in suo ordine maneant; sin autem id liberis extantibus fiat, ac ne liberorum quidem 
pudore habito tamen occasionem praestent dissolutionis voluntate et consensu factae, vel etiam non voluntariae 
Forte, sive vir quae digna sunt amissione donationis ante nuptias sive mulier quac amissione dolis digna 
gun commiserit, neve vir dotem neve mulier donationem ante nuptias lucretur, sed statim amissa sive dote 


sive donatione ante nuptias lucrum proyrietatis protinus ad communes liberos veniat et eorum fiat, solus 


4 xai e rv malit Zachariue (cf. c) l 5 evyoixscioy 
om. £1 6 Fr, Seringer ex sI eive M zovnusvov] pen- 
dente (i. e. rovrusvov?) £ | 8 zensgaouévr» M 10 os 
áéns.dav x1 um autem dominium rerum liberorum 
esse coeperit, sive ad secundas migraverit nu- 
ptias sive non, ea iura locum habere Jul. | 13 o 
éni M] sicut et in (i. e. e xai eni] e | 21 nspieióov] 
leg. (xal) vel (sIva) egieidov (cf. ad e) | o£ yoveié om. | 
81 oov coni. Zachariae sine causa 


1 sancta V | serjdis V | 2 in V] om. RV!T vulg. | 3 et 
in his Ti] om. RVT? | 4 quidem] solute sunt add. R* 
6 alio quolibet T autem om. VT'! | pendentibus Beck 
6 super testes R | 7 heredibus hoo R | 8 certum cst] 
cotu m& R 9 fuerit Vj et om. RI I 10 eius 71 11 et 


in aliis T'| sicuti 7] 13 parentium RTI] lucrum ali- 
quid T lucro aliquo V || 17 rubr. De alendis liberis (filiis R) 
a parentibus RT in marg. (ex Ju.) | denuntiata Has 
burgensis) denuntiatum libri „ vulg. | nobis] bis V* 7. 
om. RI 19 transeierunt V transigerunt 7? transierunt 
R VAT | 20 filiis Ve | dispezerunt R et despexerunt 
(disp. V*) / 21 emendicantes T | 22 oonucrtendi Ji! V, 
sed convertente vulg.; autem addidi | 23 ad om. V* 

25 delacerare /?!, dilacelare V? in ras. 27 medium V i 
aliud R!V | reparetur 71 repararetur R F | 30 t» 
R'T! | occasiones T1 | 31 spontaneae Beck) spontaneam 
(spontaneas T) et libri | sensum Re | 32 autem 71 
uitae V* | peccante V (gloss. T in mg.) vulg. petente RT: 
glossema seclusi | autem R V | 33 digni T? | ocoasione 
T' | donationis] proprietatis luorum add. R* | 34 vir) 


u RV|lucratur 7 38 ueniant I transegentes V 


EST NEQUE MULIEREM 


árayxaLouévov pérto: voU v xeon xspdaivovroc 
vové nude rove in rod yápov wai azotpégsw xai «à 
Ma mávta yognysiv avtois xarà vÓ rij xe - 
2 cnc nsQuovaías uétQoy. Toner Od xi xai r 
yevóusvov, ov: bona gratia óó£avros QiadsAvo as «ov 


yduov xal dvayopisa. Tijv uà» ned yáuov g αν 
eie rõꝰ yoayavra t?» dà mgoixa sie «5» émidovGay, 


gde Uxulet x«i GAÀAo» ali 

G ov patoía Durdgo Oddoras péon, Gere 

23 Qoxsiv alu tod ro N. 

a rie steu€i xard ro seol vovrov vópove, dÀÀ 

Todes roocyevópavoy óc i drigae alriac xdodoc y- 
Os vo «Uy0 wavcxoabtandvov. dits nai civ 

éx rie roa irie revue ywouévny Oepansvowres Ha- 


Op 7t 
iov soc 


481 


Nov. XCVIII 2 ep. 


tes manente, cogendo tamen eo qui usum lucretur 
filios ex matrimonio et alere et alia omnia mini- 
strare eis secundum lucratae substantiae mensuram. 
2 Novimus autem aliquid etiam tale factum, [et] 
5 quia bona gratia viso solvi matrimonio et recedere 
antenuptialem quidem donationem ad eum qui con- 
scripsit, dotem vero ad eam quae obtulit, tamen oc- 
casione quasi damni et aliarum causarum auri quan- 
titas non mediocris utrique data est parti, ut non 


*4odos urdà gvAávrs- 10 videretur hoc nuptiale lucrum neque servaretur filiis 


secandum de hoc leges, sed extrinsecus accidens 
uasi ex alia causa lucrum fleret eius qui accipere 
oc egit. e ex hac arte factam curantes lae- 
sionem sancimus, ut vel si quid tale fiat et adveniat 


gm Jsonitouse», xd si vi road y8vovro xal g 15 aliquod alteri lucrum, et hoc similiter servari filiis, 


4ASos v& DQ'axágq xéodos, xal rovro Óuocmc pvAavrea Das 
tois ut, rñje hd Qaaztovtíae avOUS dguxvovuévrs sic 

ens. T/G xonosec , h, xagà v avavti 
xa or bre axe 


proprietate quidem mox veniente ad eos, usu vero 
80lo apud lucrantem constituto. Sic abstinebunt omni 
vitio, sic omni desiderio inrationabili sic nec inviti 


«s ard ddarra e, nec sponte suis nocobunt filiis, sed erunt temperati, 


odr ztádye énuvpias AA yov, ovrc ovre dxavis? ovra 20 maxime quidem circa suam castitatem, deinde etiam 


d e rede davrd» Báéwoves zeidas, a ber. 
pavQiosregos use ra. u zteol «3j» avra €cgoaseryy, 
rest xal z5gi ww yepuxow did , iv mtQOszxOY 
jd devi» Kev rode dzab cvvagOérras noós A 
dyad'oic ij de cvnfaivor xai zavQumc re xol A 
diaOdéesos mÁnoss, iva Orso avroia o yevaic es 
ov gvÀdTrOVGs, TOVYO O ur ÜtsOv xowvwó& Act x- 


as 


12e (y dà & «5v Bacis(av Éywv) did vov vópov sunt teneant: nihil 
jen. wevravJ«30illa sola quae expressim in hac lege conscripsimus. 


vois saga va yeyéon zjdumnpévoss 
34 và map) và xegÓdv sai ve Qiadoxov KnrpoaOsv 
Qiaverayuéya xgavelse* oddd yàp chr xasviLousv, 
au, ij 6uivo mévov Omap (nvos év rohr tQ vou 


y*yoagapuev. 
("Emo yos. Ju vovvy sapact&sra sie xej35 (Epilogus.) 


qed ro «oU nÁovusvG vOLOV j O7) un 
ie xal ztépaTs ztagadovvas avsvaaco. Dat. XVII. 
k. Ian. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XIII. 
Apione v. C. CODS. 


circa matrimonii affectum, quem competens est habere 
eos qui semel coniuncti sunt alterutris: res est et 
castitate plena et bonis moribus congrua et paterno 
maternoque affectu plena, ut quod eis parentes sponte 


% A sal govppocUvus usctÓv xci voie 25 non servant, boc post deum communis omnibus peur 
B 


(dicimus autem qui imperium habet) per 

qui à parentibus i sunt servet. Et hic quoque ea 
quae de lucris et successionibus pridem disposita 
ihil enim eorum innovamus praeter 


Quae igitur placuerunt nobis et 
per banc sacram declarata sunt legem tua celsitudo 
operi effectuique contradere festinet. Dat. xvi. 
kal. Ian. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 


la. $39) 


autem wsusfructus apud coniuges divortio separatos maneat: ita tamen, ut is qui usumfructum lucretur, 
liberos ex matrimonio natos. et alere et reliqua omnia secundum modum substantiae quam lucratus sit iis 
2 praebere cogatur. — Scimus vero eiiam eiusmodi aliquid accidisse, ut cum matrimonium videretur bona 
gratia solutum ei donatio anie nuptias ad eum qui scripsit, dos autem ad eam quae dedit reverlisse, tamen 
quasi damni nominc aliarumque causarum non exigua peouniac quantitas alterutri parti darctur, ita ut 
td non (ucrum nuptiale esse videretur neque liberis secundum leges de ea re latas servaretur, sed eætrinse- 
cus adquisitum quasi ex alia causa lucrum fieret. eius id ut acciperet molitus erat. ltaque ctiam 
damno ex eiusmodi fraude orituro medentes sancimus, ut etiam si eiusmodi fiat et alterutri (ucrum 
aliquod accedat, hoc quoque similiter liberis servetur, atque dominium statim ad cos transcat, ususfructus 
auiem solus apud eum qui lucratus sit maneat. lla omni iniuria, ila omni insana cupiditate abstinc- 
bunt, ita neque inviti neque volentes liberos suos damno afficient, verum moderaliores erunt dig ui- 
dem quod allinel ad castitatem suam, deinde etiam quod ad coni affectionem, quam decet habere 
cos qui semel inler se iuncti sunl, «ecce rem et castitate plenam et bonis moribus convenientem et paterna 
alque malerna affectione reſertam, ul quod iis parentes sua sponte non custodiunt, id communis post deum 
omnium pater, cum dicimus qui imperium tenct, per legem iis qui a parentibus iniuria affecti sunt servet. 
Atque hic quogue quae de lucris el successionibus prius constituta sunt valeant: nihil enim eorum innovamus 
praeier iliud solum quod diserte in hao lege scripsimus. mE 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declaraniur tua sublimitas ad 
opus e/feciumque adducere siudeat. 


1 &vayxatouávove M | 5 Bóva ygdvia M Bovaygacía 
Theod. g ypazía Ath. | 9 Orig] utrique c i 10 *urre 
M 4 20 *ov0à — ovdà M || 22 «veo» M I| 24 "particula uéy 
delenda est nisi altius corruptela luteat! Zachariae (cf. e) !| 
25 vod yua) res est c. Hiatum notavi | 31 „ da- 
veraypuéva Zachariae ex c «av Huge d Gaverayud- 
v H 33 éxeivo uóvor esp M) illa sola quae c || 37 sub- 


tionem et ordine novellarum et sequentium constitutionum 
subscriptionibus commendatam sequi quam ez M facili cor- 
rectione efficere dat. k. Ian. — anno iur Iustino vo. oons. 


1 tin RI lucratur T | 2 omnia alia RI 3 eos Ra, eis om. 
V|4 et om. vulg. || 5 quia) quia et T' I viso solvi] dissolui R 
isolui T matrimonia /tT' | redire /i? 6 antenuptialem 


scr. om. T'heod. | xv. (praestat x vi1., of. subocr. nov. seg.) 
k. Ian. dedi ex Ath.(c)) xv. K. ian. M, quod prebat Zacha- 
riae; k. iul. (iuliis Jul.“) Iuliani sckedue Sangallenses et 
Iul. | 38 op. dn. iustin. pp. aug. ann. XII. AI. const. (conspl. 
Sang.) imp. domn. (. ons Sung.) iustiniani aug. (agusti 
Sang.) anno quarto deeimo Jul.“ et Sang. imp. dn. iust. pp. 
aug. & feeiisiac Iovesiwiavov Ath. | 39 Apione vo. oons. 
Diener p. 520 (,es Antara Ath.)) iust. uc. conss. M 
íustine ue. consule Jul. Sang. iustiniani uiri cla. consule 
Iui.^, om. e | ant in fontibus discrepantiam fuisse to- 
staatur Ath. et contuminalam ex duabus diversis nota- 
tionibus subscriptionem exhibe* M: malui igitur Bieneri ra- 
III. 


qui antenuptialem R. [ quid. V | 7 eam] eum EV | 
qui V | tiu RT | oceasionem £V 19 non) neo T [| utre- 
que R'T| ut] aut T! || 10 uidentur RI 11 de om. .I ac- 
cedens V? 12 eis V [ 13 actam V? | 14 ut om. T. 15 et 

ut /t* ut et T | seruare VT? || &lii RI | 16 proprie V 

17 solum V | 20 quidam V || etiam om. E | 21 etfectum 
V | quem] quae 7'! | est et babere 7' | 22 alterutrius 171 
24 quid eius 7 | 25 seruantur V* | communem omnibus 
patrem R | 27 a parentibus) apparentibus V | seruent 
RT ea om. T | 28 successionis V! | 29 horum N 
31 operi et effectuique V | subscr. dat. vit. kal. ian. impr. 
donno iust. pp. aug. V, om.cett. vn pro VII correzi ex Ah. 

61 


Nov. XCIX pr. 1 


q8 
IIEPI AAAHAEITYSQN. 


O ard gag, "Iodvvg éndoxq ntgasvepoicw rò F, 
derò omavov (0gÜwaolov) xal natpixiq. 


DE REIS PROMITTENDI 


XCIX. Auth. XCVII. Coll. VII tit.9 


R DE REIS PROMITTENDI R 
Idem Aug. Iohanni pp. per Orientem. 


llpooíuiov.) "lausv xpo» veOwxóves vouov 5 — (Praefatio. Novimus pridem legem 

720i in οννie rdigm vs xai Gv xal dv electione mandatorum et fideiussorum et spon- 

genutóv xoÀAàs Éyovra xal xowogesisic voit iner - — sorum multas habentem et in commune utiles nostris 

gos v nora vouoDsc(ac: an dà roU mugóvros xel subiectis legislationes. In praesenti vero et aliud 

i riv N ÓeigOn! vuvos dmebegyacías «s xai nobis visum est egere quadam et incre- 

rtposryxns ovx aysvyovs ovÀÀ xq) xovq? «oU rere 10 mento non exgenere neque usui imperfecto et inutili 
eros dávarcsAove saD'sacoore. consistente. 

CAPUT I, 


aic vÓ ol n «0 dl 
oUxep Ao „ «ai uj) vÓ wowÓv x 
iQióv tivo pousse gd gos. 

los gavelev, 

sire sic OlóxÁmgov, q xai dnòôòvree TvyÓv, xal sic 
éxsivo évéyscOos Orso AaBsiv zapgà vOv d ou 
jd vj or yàg wáxsivp qvàiay 


Vy) 
Cvugovov r, xal ovüspíapy oxocoTiGsvas du 30 modus, et nullum sustinebit dampnum actor, 
Nov. XCIX (Authent. XC VII Coll. VII tit. 9: gloss.) Graece eztat in ML, e. J (Ei r — vó 


si d dude Éxovtsc oí 25 
aive dee sivo xt, sica sic uos 


ctionis 
ali- 


vert 


T: 
483,20) in B 26,2,2 (inde — 28 oix 20vrrJn in BH E 1,24 p. 281 Zach). — Epit. Theod. 99, Athan. 15,2. 


Iulian. const. XCII. 


XCIX. 
DE REIS PROMITTENDI. 


Jdem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum, ex consule (ordinario) et patricio. 


Praefatio. Scimus nos olim legem tulisse de electione mandatorum et fideiussorum el constitutae 
pecuniae reorum, quae multas el in commune utiles subiectis nostris sanctiones complectitur: in prae- 
sentia autem alia 1 aliqua nobis indigere visa est expolitione et adiectione non tgnobili neque com- 


muni rcipublicae inutili constituta. 


I. Siquis enim mutua fideiussione obligatos acceperit aliquos, siquidem non additum sít debere etiam 


singulos in solidum teneri, omnes ex 


wo actionem sustincant. Sin ctiam quid eiusmodi additus sit, 


pactum quidem servetur, neve tamen statim ab initio ab unoguogue solidum 1 sed interim pro qua 


quisque parte tenetur ; procedat autem etiam contra ceteros, siquidem et locup 
| gui solvendo sunt el pracsio fuerint, illi periclitentur explere pro 
sub mutua fideiussione creditum est, ex quo omnino obligati sunt, neve commune 


si hoc ita se habere apparuerit, si qu 
sua quisque parle 


tes et praesentes sint. Kt 


debitum proprium cuiusquam onus fiat. Sin autem. ceteri inopes appareant sive omnes sive aliqui, sive 
pro parte sive in solidum, vel etiam forte absentes sint, in illud quoque teneatur quod a ceteris. acci; 
non potui(: ita enim et illi pacti modus servabitur, neque ullum actor damnum s ubibit, etiamsi quid illi 


3 index M) «à dvQoforaro vr L | 4 e- 
div addidi cum Zachariaeo (qui geliehen 15 »ó- 
5d nov. IV | 1 Morus? L* | 85g. xal érépac viv 
dos 0sic Da] et aliud nobis visum est egere c | 10 aye- 
vods L| td) «owqQ] usui c | 12 Aagp B* | 13 pr) om. 
M, B. v. l. | stoocveJeí(n Zachariae] stgosd'aín m 
17 óAóxÀggo» Éxagvov Be v. I. | 19 avrov L' | x 
om. LI A0, B* | ei ye) sive (i. e. eive) c | 20 *. 
sero, B* | 23 dE obne aut ex quo c | 25 yivdo2o) 
vertu d Li, Bi v. l. yevéacDas B* u. I., yíyscOws Za- 
chariae er 6 26 ere drt om. L | 21 evxowey B* 
xal om. e | 28 éxsívovc B* (dxaivo dxsívove Leunciavius) 
29 xáxsívo ML) xaxsivow Bg 


2 De reis promittendis RT De duobus rei promit- 
tendi V | 5 quidem 7' | ponente RI | 6 electionibus 


T | fideiiussorum F (et ie saepius) | 7 habentes R*T 
9 quaedam T1 10 exgenere] exeeee T! exdogenere T 
usu VT! | imperfecto et] leg. imperii? | 1S adicerit 
R! | et unum horum] unum et horum V et e . 
14 solícitum T' | tenere V | omnes T. vulo.] omnem R 
omne 7" | 15 etiam aliquid R I tale om. R | 16 t R. 
17 eed] secundum set R I interim] intin (i. e. intantum) 
T | 19 et eum eontra R eum contra et contra V? | siue 
et 7] siue (sie V!) RVT* si et vulg. | 20 et in eo — 
21 inueniantur scr. R* in ras. ( vs. | Et si] moe V! vt 
s V? [ ita hoe T | 22 com 5 
24 omni V! | 25 proprium debitum T nus R 

26 minus idonei (ydonei R) RV vulg. i i 
se] sunt V! sese V? | sive] si uero 71 27 seu in AV] 
sive in T'vulg. | abscentes VT' | 28 teneri] tenere bri | 
tenere — 30 modus ser. Ra in ras. 1 ve. | 29 pationis 
T1 J 30 actor] , ictor 7 


ee minus 7 


DE REIS PROMITTENDI 


483 


Nov. XCIX I ep. 


6 iv&yev, xdv ai ts 7tQ06 d dxsivos Gvuqorvi- 
cal üyyoOUvTOS TOU TOVTOVS ÉyovtOG vnxsvOUvOVS, xal 
éx«cvoc dvi Gονε 4L dex cuvsygdwaro, ra- 
graui ñj do lose ij q tadcοανοιι OnsoBalvaw rd guyxsipeva 


1 jj guyxoeοοVu-hbhο.t H nitro role avreis dd n- 


Serasd ie, xal «0 xo Ópolcx uàv nerd rij 


ro ydg ztagoyxóe vois noó abr re zr 
rob oꝝ xatGÁIMIIOVOMBY VUROL. 

(En (Aoyos. 
d rode vov Jeiov ÓnAoípsva vónov rj 0?) vrtsgoyi) 


quid inter se illi pepigerint ignorante isto qui babet 
eos obligatos, et unusquisque tenebitur quod ab 
initio scripsit, artibus aut dolis aut transactionibus 
praevaricari quae constituta sunt non sinendus. 


61 Si autem eisdem commorentur utrique aut omnes 


locis, sancimus negotii iudicem deducere illos moz, 
et communiter negotium, communiter 
autem inferre sententiam. Sic etenim et rei omnes 


Ra similiter autem secundum legis ordinem pro- 
cedet. 
2 8i autem non administrator sit causae iudex sed 


inter z pacti sint ignorante co qui obligatos eos habet, et unusquisque tenebitur sicut ab initio con. 


1 seripsit, nec licebit ei artibus vel dolis vel transactionibus pacta circumvenire. 


Si vero iisdem locis 


uterque vel omnes degant, sancimus ut qui causam cognoscit illos quoque statim arcessat, et communiter 


causam eacaminet communem 


2 procedet. 

competenti | iudi 
quod impedimentum huic nostrae sacrae legí fiat. 
poris ene inde ab hac 


e Quae igitur placuerunt. nobis et per 


ad opus effeciumque adducere studeat. 


€ | 9 c» yzgov LB) t$» om. M, vulg. I x«i 
| 10 xal y rue — 11 rr ,] om. L 
ole dà — vóuov om. M | 19 u L 
J om. e | 21 æga ro incipientibus c 23 yàg 
bre rovrov) de his 6 | 26 5 c7) tua quo- 


uc. conss. Af, imp. dn. iustiniani aug. Jul. fac. 
'lovazsvsavoU d iy' vnatsías Zdmíovos Ath. Krss «y' 
fladiAsias ö nrg Aniovoc (dzcztíovos cod. Bodleianus 
«p. Heimbach Anecd. J 262) Theod. 


sententiam | ferat. Ita. enim et rei omnes co 
substantiae eorum examinabitur , et debitum pariter et secundum iustitiae et secundum legis 
dsi qui causam cognoscit non sit magistratus sed alius quis, licentiam damus vel hic 
ci interpellationem accipienti, vel in i 1 isst i 
etiam competenti iudici, ut per officium suum illos quoque cogant causae interesse et partem eius fieri, ne 
aec autem omnia in contractibus valeant futuri (em- 
lege lata: nam quod praeteriit, 1 e anie cam hac de re latis relinquimus. 


untur, et qualitas 
is ordinem 


provinciis his. denunliatis clarissimo praesidi aut 


sacram legem declarantur (ua sublimitas 


1 habest R 2 tenebitur] tenebitur in id RT ' vulg. 
in id tenebitur Y in ras. | quod] qui 7! [3 scripserit 
T vulg. | artibus) et artibus RT I 4 55 p 

)) sinendos R F 


om. Ri quo V! | sinendus vulg. (gloss. TI 
5 Bi autem] Sin RI Sin autem 7* vulg. | hisdem R* 
isdem RI comonentur V! | 6 loci Rü I 7 et om. T 


examinari libri, corr. vulg. | 8 etenim] enim V vulg. 
9 oblegabuntur V! | qualitatis RI | 10 29. quidem — si- 
militer om. V [ iustitiae om. Ri | 11 procedit libri, corr. 
vulg. | 13 administrator non sit T' | 14 aliter Ri hio 
competenti vu/g.] inoompetenti R FTI competenti V*T* 
15 iudicem V 1? RI iudioe AR? | interpellatione T' aut in 
autem in T1 | 16 his om. V | 20 sequentibus V* | 21 po- 
sitione T] dispositione (ser. V* in ras.) RFT vulg. | 
praeterit | et om. vulg. | 25 igitur] autem V | 27 con- 
trahere V! || 28 subscr. dat. xir. kal. ian. dó. iusti. pp. 
aug. anno XIII. apicé uoc. consule V, om. cett. 


61* 


Nov. C pr. 1 484 DE TEMPORE NON BOLUTAE 


P C. Anth. XCVIIL Coll. VII tit. 10 


IIEPI TOY XPONOY TH2 EIII R DE TEMPORE NON SOLUTAE 
THI IIPOIKI ANAPI'YPIAZ. PECUNIAE SUPER DOTEM R 


O ajvós Bacilevs "Iodpyyn énágxq noaivooíov to F, Idem Aug. Iohanni pp. per Orientem secundo, 
dnà vnxarov ógdivapícoy xal navQuiq. b ex consule oFdinario et patricio. 


eoo dn. Kal rde ávagyvoíac rds dvrex. (Praefatio. Omnes pecuniae nom numeratae 
Ouuévas in, r, OJeudvowv ovx dàweberácrove oí replicationes subiectas in aliquibus casibus non in- 
iurregot xavalsloixag, vdo, d vó uaxgóv avra»  examinatas nostrae reliquerunt leges, sed prolixi- 
xal éxxeyvudvov cvvsata(lausv, [ya gy) vns davro» — tatem earum et effusionem adbreviavimus, ne sua 
Üwpias ij xaxovpgy(íac tao duscogixoYkagov astoAavoisv 10 neglegentia aut calliditate forsan negotiose fruantur 
dv Dr,, xal mpayuava suos érégow. ov me homines et causas praebeant aliis. Non enim sub 
dv ioq dd zaytóc rd c. DA ar RH éot« tois do- Beine Me eemper probationes erunt eas exhibere 
vas vavtac H,,), noÀÀàs d d xc mag - — volentibus, multa quoque tempus refutat. 
rectal. d. dN ed sto U»te6 GvvsOTtAausp xí vi- — pter bene facientes adbreviavimus in quibusdam casi 
vov Oeuátow rde vmxédg tO dvaQyvguov Mt, 15 bus pecuniae non numeratae querelas, quas licet ex 
&nep Étegsiw dx vow 105 ae ruov vevouoOervguevos bis quae iam & nobis sancita sunt %. Quia 
daga. óOmoiov dj r xarà «Ó R xal éwi rie enim omne tempus matrimonii dabatur viris, donec 
7tgO0ix06 stoáTrroue». in yàg ázxas d xoóvos vov — matrimonium constaret, queri de non data dote, 
cvvoixsG(ov ade doro vois dyüpáci fox ó yauos €vv-  interpositio quoque maior facta est, ut etiam post 
oraro puéppscOnas tQ ut, OsÜnxévas t9» xxo, 20 mortem virorum, ut et post repudium, intra annum 
zage d hf d usitow éyévavo v0 xal usrà vv ve- — daretur querela, ideoque aestimavimus brevi et com- 
uu r àvÓgOv, dértsQ xal usvà Qexovüiv, ju pendiosa lege velocem facere et pecuniae non nume- 
é»xiavtoU dodv . vyv uéuyav, did vovro i ratae super dotem querelam et liberare a probatione 
Beaxei xal cvvróuq vónq vayvréga» wosjcacDas xal mulieres in talibus ex longo tempore. 
«5» dx tjj t6 xtQoixÓS dyapyvolq uduyuav xa) axaá- 25 
dag vd$ yvvaixag rie ind roĩe TOL0UTOIS Mavà h 
xgoUve xoóvove axoÓsibaos. 


CAPUT I. 
E udv oov dviavroUc ÓOvo uóvove cvvouxáGtid ric Si ergo annis duobus solummodo habeat aliquis 
vj yaust; 9) n vovtow vOv xoóvov dlávro, xal uxorem aut etiam his temporibus minus, et non &c- 


Nov. C (Authent. XCVIII = Coll. VII tit. 10: gloss.) Graece extat in ML, c.1. 2 in B 29,3,1, ubi prooemium 
add. B2, — Epit. Theod. 100 (inde Bz), Athan. 10,8, B2 23, 1, 16 (II p. 665 Heimb.), Epanagoge 18, 26 schol. i. 
Julian. const. XCIII. 


C. 
DE TEMPORE NON NUMERATAE PECUNIAE DOTTS. 


Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum, ex consule ordinario et patricio. 


Praefatio. Non numeratae pecuniae exceptiones quae. in nonnullis casibus opponuntur leges 
nostrae non inexploratas rcliquerunt, verum longinquitatem earum effusam contraximus, ne homines 
neglegentia sua vel fraude forte negotiatorum modo fruantur aliisque negotia facessant. Neque euim 


pariter per omnia probationes praesto sunt iis qui cas praestare volunt, multas autem tempus quoque re- 


spuit. Quapropter merito in quibusdam casibus querelas non numeraíae pecuniae contrazimus, sicul 
ex iis quac iam a nobis sancita sunt colligere licet. Cuiusmodi aliquid in praeseutia. ctiam in. dote 
facimus. „ enim tolum . tempus datum erat viris quamdiu matrimonium constaret, ut de 
non data dote guererentur, atque additamentum maius erat factum, ut etiam post mortem virorum, quem- 
admodum etiam post repudium, intra annum querela concederetur, propterea visum est brevi et succincta 
lege querelam non numeratae pecuniae dotis celeriorem efficere et mulieres a probationibus eiusmodi 
rerum re longum tempus praestandis liberare. 


Aique siquidem quis per duos annos solos vel etiam per brevius his tempus uxore usus sit, ucc 


2 rubr. ee àvagyvoéas soixóc Theod. | 4 ãmα,]A M) | (exo. 15 xs RT D ordinar. t pat 10 7 non ex- 
«à door r ο Urd (sic) L | 5 od addid; | n nde ibri, corr. Contius | 8 prolixitate 
ex € (0o0ivagío Zachariae) | 6 Kai 1251 a «5e B2! 3 dn 5 eorum R | 9 adbreuiabimus V 
Omnes (i. e. ITévras) e| 8 uóvos BY [9 uj cc) u- abreuiauimus N abreuiamus T' | 10 caliditate T! * nego- 
rie B21 | 10 dee om. BY | ànoAdfouv Bi 12 dor, | tote (vel negotiative, cf. X CVII 1)) negotiis libri I 12 seri- 
an B2ʃ erunt (i. e. ora) 6 || 139. zagastyvos M bere 7'! 14 benefacientes«« V! | adbreuiabimus V ad- 
16 denso Blig | jm ix và» L| Seo fie Gere breuiamus 7 abreuiamus R J 16 hiatum non notant libri; 
Cod. 4, 30, 14. 18. 5, 15,3 (Bs. xd 20. 7 diy. v xal fi. & iei P isi lioet inserit J, post sancita sunt V? vulp. 
rod xaDixos xí. A Oiavalic 4 (corr. 4d) schol. M) pp t € di riis sunt 4 Guia Quale quid in 
19 evvícravas L | 20 v0 L (quod recepit Zachariae) imas . 25 in dote agimus.) I Quia enim — 18 con. 
21 éyivero BI I x0 om. L I 10% om. B | 22 Qexov- | fret vcr. V7 in ras, 14 ve. | 17 matrimonium T* 
dev] huctépuy LBX I 24 xa ur Le 25 Tfj om. 18 matrimonium constaret i ras, T* | quaeri RT (ite 
M*L à 26 rde] và tgrípara La | 5c] vou B j infra fere constanter scribitur in R et V) quae V | 19 inter- 
28 Osomibousv sí uiv 6viavtove Óvo uóvov» inc. B | pod A 0 1 iter TUS ides 9 
, Ld U 0 0 , . * vu . 
2 5 xoovov éAarro malit Zachariae | xgove breuem IRA I compendiosam legem RT" 1 22 Ed 
innumerate eeuper T'! | 23 dotem FTI dote RT vulg. 


et om. RI | probationem Z! 28 ergo) igitur RI hereat 
2 solutae] consulte V! | 3 super dotem om. T! I 6 excs. | V 29 uxor V | his t db ! 


PECUNIAE SUPER DOTEM 


pz Àágg v5» mooixa, undév dx xije GiyZe d dwrjo ddi- 
1 undd . ö rob dvd € xay si 55 
gtusv. éxsivos, dd a é1éQov dviRvcoU và rje udu- 
yes xiwvsicO n: v0 yào Ügayv voU Gvyoisciov noósc 
tavTZ* rude vouolegíay *. ti dà sis Ada 
rie derte xo &Ádvrova d daqνEqut.as rd cu 
xeciov. dxraOseín, dio 89 7 dq aéugecOns, wai 
4 ovx e aUvtQ T9» 7tQoixa sic mápoc 
5 sic o „ «dà e TOUVTO 71017,1088, sta Qascduste- 
g. x 
«Z6 yuvaαò /s dr Od0oxsv ovx azxodstásne 

1 A d uy vov diaa dasα f soc népyneas, 
00717 rod dd gòe ávcigovusv viv uíuyir, ovra av- 
tp herd vh» Üsxaatíav TOUVTO mtQ&tiM» GvyzopoU 
res ovzs rò d Qu0óv cae Fr. rote avrov 
vdhνε. xal Kcvo xa) toro oN rwetéga xatd viov 
ov, ddl dmngayuocióvns vov bn nge. 


485 


5 biennio tempus minus autem 


dv, Gxab ro diss papyapdvou sel 10 


Nov. C 1 


cipiat dotem, nihil ex taciturnitate vir laedatur, ne- 
que heredes viri licet tacuerit ille, sed intra anpum 
alium querela moveatur: brevitas enim matrimonii 
ad hanc nos legislationem vocat. Si vero in maius 
o matrimonium 
protendatur, damus marito queri et dicere non illa- 
tam sibi dotem aut in partem aut in solidum, et ai 
hoc fecerit, de e semel marito que- 
rente et muliere quia t non probante. 


1 Siautem neque intra decennium queratur, tacitur- 
nitate mariti auferimus querelam, neque ei post dec- 
ennium hoc agere sinentes nec annum dantes ulterius 


oo: 15 eius heredibus. Sitque etiam boc non nostra adversus 


aliquos poena, sed libertatis subiectorum diligentia. 
Ubi enim licet in prolixo sic tempore (decennii di- 
cimus) proponere querelam, si tacere elegerit, palam 


$ ya étavuw émi uaxgórv or xgórov (rd vis 
sxestíaG qpauév) ztgoDsivas 15» péuyiy, s& ròõ ciyat» est voluisse, vel si non accepit dotem, omnino eam 
Koo. mgódnÁós deri foviómevos, xa» sí uj dH 20 suos reddere heredes. His valentibus etsi repudio 
r f, caUTZ» Tüvto€ rOUS av10U xÁngovóuovs solvi contingat matrimonium; in nullo discernenti- 
didóviu. và» avTOv» xgatovriow x«l si parto udi bus nobis, sive mulier tamquam dotem offerens con- 
T yu gyungain vóv yduov: pré» dice gone — Boribat sivo pater sive alter quispiam pro ea, tem- 
juo, Sirs j yvvi) de x 7tQoixa énsvryxauévyg »aza- — pore in omni casu tali, sicuti praedii us, ostendente 
yo p. etra siav)o i16 ÉrsQóc rie un avs, vov 25 zuos effectus et dante vel perimente querelam. Con- 
z9oovov ac ravtó$ Jéuavos vosoUvtov, xaDdstso siróvres — testationem vero dicimus non in sermonibus solam 
&pOnusr, tà oixsia Osixvüvtos azxotsÀéGuara xal 5 (saepe enim indignationis aut alterius incidens occa- 
didóvros ñ &vexgoUrros vv fd , O&auagrvgíav — sio talia quaedam virum praeparat dicere, aut etiam 
di gausv ov th» di óüpnaci » (xoAAdsu6 yàg 5 ille quidem dixit nihil, testes autem redempti haec 
Tis Ogy7) 7) GÀÀn xagsustegovGa zgógagis rEœꝰ̊hER,hWW Tiva 30 mentiuntur), sed oportet contestationem in litteris 
vó»v àvÓQa magaGxevátss , , xal O0 uév sins» esse. Si autem etiam in iudicio eam forte facere 
oUdiv judgrvgse d dcvnuévo, vaUra xavawsidovro), aliquis voluerit, oportet omnino innotescere mulieri 
d dai rh dxuaQrvolay dy y i» sivo... sí d aut ei qui dotem omnino offerre conscripsit. Nam 
xai dy Qixactrolo Tvx0» 70:0a0'aí rie avv? Ho. nihil est quod prohibeat maritum in semet ipsum 
dein, dei xd ros yregOnva. 1j yvvawi 5 TQ ri 35 hoc agere et queri quasi, et partem quidem mulieris 
spoixa 0Ào€ énidovyas xavaygayavts éms(rowys ov- quod agitur ignorare, providentiam vero sui ponere 
div (ori «0 xoàvo» TOv dvd ga av1óv i éavrov nullo valere modo et quia vel querela ab eo facta 
xai toVro mQübot xal uduyagOas aßen, xal t0 uév est nescire. 

u£QOS «T$ yvvaixóé 1Ó 7tQattOLuavov ayyosiy, ztQ0voiay 

d éavzov £799 xatà andre ÓvyacO'a ros 1ó 40 

ys xal d uéuysé avt yéyoyey áyvoovv. 


c. J 8 1 argumentum breviter indicatur Fux. 31, 1. 


dotem acceperit, nullum ex. silentio damnum vir patiatur, neve magis heredes viri licet ille tacuerit, sed 
intra alterum. annum querela moveatur: brevitas enim coniugii hanc nos legem ferendam vocat. Si 
autem in longius biennto tempus minus vero decennio coniugium extendatur, viro concedimus ut queratur 
dicatque dotem sibi pro paris vel in solidum illatam non esse, et si hoc fecerit, querela transmittatur, 
1 cum maritus eme questus sit et uxor se dedisse non probaverit. Si vero intra decem annos questus 
non sit, ob silentium mariti querelam tollimus, neque ipsi post decennium hoc agere permittentes neque here- 
dibus eius amplius annum dantes. Ac sit etiam hoc non nostra in quosdam poena, sed tranquillitatis sub- 
iectorum cura. Cui enim licet per (am lon tempus, decennium dicimus, querelam proponere, si silentium 
praetulerit, manifesium est eum, ctiamsi dotem non acceperit, velle cam utique heredes suos dare. Atque 
eadem t ctiamsi repudio dissolvi contigerit matrimonium: neque ullo modo distinguimus, utrum 
mulier tamquam illatura dotem conscripserit an pater an alius ullus pro ea, cum tempus in omni cius- 
modi casu, sicul o diximus, suos effectus ostendat atque querelam aut det aut tollat. Denuntiationem 
autem dicimus non solam quae verbis fit (saepe enim vel tra nescio quae vel alia causa incidens efficit ut 
vir haec talia loquatur, vel etiam cum ille nihil dixerit, testes emptt ea mentiuntur), sed denuntiationem 
in scriptis fieri oportet. Quodsi quis etiam in iudicio forte facere cam voluerit, id omnino mulieri vel 
ei qui utique dotem se dare scripsit, notum fieri oportet: ceteroqui nihil est quod prohibeat, quominus 
maritus ipse per se et hoc agat et gueratur scilicet, alque mulieris pars quid agatur ignoret, sibique 
prospicere nullo modo possil, quippe quae id ipsum ignoret querelam sibi motam esse. 


7 Ar B | 8 avro. ML!B || sic io aut 
in partem c | 12 fl neque (i. e. u5d3) e || i , 
LB! | 13. 15 *oidi — oii libri | 18 C de Bf ubi e | 
nuaxoo Le j 19 zooO97vas L | si] eis ML | 22 «à» av- 
và» his c | xa» si B | óenovoio] Giatvyio LB et sic 
infra constanter 125 „ om. M* 25 avvov ,L 27 59 à 
do roel 7 om. 6 29 xj rie om. e, j om. B/ | 31 àvdga» 
L'| 38 xai om. 6 | Kd J. I 40 avrov L | v 
dd,, L | rd ys — dy Zachariae] 19 ys — 
dyvooUvts libri, et — nescire e, unde vq ys — ayyosiy 
Osenbrüggen (r ye — dyvoovvtos Liombergk) 


2 lioct] liceat et T1 J inter T! | 4 'in maius) et 


maius RT maius et V maius vulg. | 5 matrimonii V | 
8 haee RT 9 quis] quam FTI | 12 intra annum 
decennium RA? | 14 sinentes Beck] sinemus (sinamus V) 
libri annum dantes] nudantes A! | 15 etiam haeo R! 
et haeo T | 17 diximus /I 18 eligerit R || 19 acceperit 
R| eam Beck] eum libri | 20 etsi) si T1 | 23 tempore] 
ipse V! | 24 *ostendente] extendente (extendentes V !) 
libri | 20 vero om. T' | dicimus] diis (i. e. dominus) V! 
solam 7] solum AV vulg. | 28 praeparat quidem dicere 
T | 29 diximus 71 | haec RV] hoc T' vulg. | 30 men- 
tientur V | oporteret R | 31 in iudicio] in om. H 
33 omnino dotem offerre V? in ras. 4 vs. I conscripserit 
0 V | 34 quod] qui 71 || 35 parte T1 36 igno- 
rante 


Nov. C 2 


486 


DE TEMPORE NON SOLUTAE 


CAPUT II. 


Jivvshóvva roi sixeiv sigo udv dert. xov yduov 
SialvOdvtos sire Daydvq: siva óenovuig xal avtq, 19 
&v0oi rd xol 17$ à» ter uéppsaÓ'as xal tq 

cb Mee e elo axecov éyiavvov. ei Qà mie 

ar dx Oéxa dysavtO d yauos dxcaDaín, vq dvꝗ 
acdo ies v néuysy xal 745 ys avtov xÁngovóuq ugar 
aq N 2 dd aαανf αναονν x, Üexaevía, vota oUts 
vQ dvd ojvvs xÀgoovouow avrov tà T6 uápwsos 
tara, voU ygóvov zQocumai dPagxoUvtos Tjj y.. 
ei uàv d agris 1 


v0» eie acoxaraGTGOi» GvVTQ OMSY XoOVOV, Mere 
p) nagen dodexaeríay éx vo) us vini yd. 
dene yàg robe od ce’ gvvalÀdrrovras y&- 
pov ovx dAatrovo vOv sevrexoídexa dvicvrOw 7005 


Generaliter igitur dicendum intra biennium qui- 
dem matrimonio soluto sive morte sive repudio 
et ipso marito de non numerata 


licet queri 
et eius heredi intr& alium annum. Si vero ultra 


5 biennium usque ad decem annos matrimonium ex- 


tendatur, marito damus querelam et heredi eins 
intra menses tres. Si vero transcurrerit decennium, 
tunc neque marito neque beredibus eius querela erit, 
tempore ad omnia clente mulieri. Et si quidem 


ó dvi xal uj Hu, vogov- 10 intra aetatem maritus zit et non queratur, tantum 


ad in integrum restitutionem ei damus tempus, ut 
ion) transcendat XII annos a 5 nuptiarum. 
ovimus enim eos qui vehementer citius contrahunt 


nuptias non minus XV annorum ad hoc procedentes: 


voUro ide deve xal vszaofijcsras «ó» unc 15 qua de re transit quintum et vicesimum annum et 


xal sixoctÓ» d»iavzÓv xal A 06 sico (tod 
sixocroU égÜónov péuyagÓu: Tj ri x, dvap- 


LÀ 


yooa. * carros Óà avvov sigo v H % 
Xo0vov tovs qovóuove &ys» vOv d, ut. gie vj 
1 wéuyev. — sí dd di luxae ales oí rob u uspuya- 
udvov xánggovóuo: ie vedalov atra dralode, xevvastíay 


dyéro av uów]v si6 xÓ savicos vy» uéuyuv énl T] 
az. gez d no ro toU xoOvov xal ui dvaudvovctos 
v d. 


Eod o- ámüvrow vv dlavvóvow yoóvoy. ò x 


erit possibilis intra vicesimum septimum queri de 
non numerata pecunia dotis. Moriente quoque eo 
intra praedictum tempus heredes habere annum ad 


uerelam. 
201 Si autem minores sint non querentis heredes, sive 


maioris sive minoris, quinque habeant solum ad 
movendam querelam non numeratae pecuniae, suffi- 
ciente tempore et non ex te exitum omnium 


minorum temporum. Quod nos ad praesentem 


Zuas moós vÓ» mapóvra vóuov éxivncev: rie yd 25 movit: muliere namque coniuncta quarto et decimo 


4x08 GvvOixrCGgTG re o» é»iavtÓv 
pstü síxogróv fie toV Oavdrov toU xcręòe do- 
Xxecuevos jj dgnuxóvnr. áxivss vi xatd rj 
v s roy xis dva dvrwtéOsie Àoyov usrà 0. 
ragro waà QraxoGTÓv TOU Ovy0OAmaO(OV xo 
juste dus hoe dÓsoaxsUGamav, xa) Qià vaívac r 
sspugvdOs.G xal vOv vay» donixe» xoóvov ais cT)» 
navvastíay A 10V stagóvtos ooicauey vouov* dee 


andadij 1r» avapyvolav dsrvissDdvsoc óc dv yeypoauué- pisse, et secundum sus tempora, aive 


anno post vicesimum annum mortis patris, 

minori aetate movebat quidam contra matrem non 
numeratae pecuniae obiciens rationem post quartum 
et tricesimum nuptiarum annum. Quod nos iudi- 


zx 30 cantes curavimus, et propter has circumstantias et 


tempus aetate minorum in quinquennium in prse- 
senti decrevimus lege, illo videlicet non numeratam 
pecuniam obiciente qui scriptus fuerit dotem susce- 
perfectae aeta- 


vos aiz trjv 7tQoixa vztolézsa Dat, xal xavà vovc oixslovs 35 tis sit sive minoris, causa iudicanda. Valente hac 


XQOvovs, sir reo tir sica dre, TOU tQGyMOTOS 


c. II Ora j, uáv dere — 481,1 xqevoudvov ex B habet B. 4 39, 11 p. 68 Zach. — Summarium extet 
»saod). 


"Por. 25, 11, argumentum 486, 4—1 ib. 15, 6 (ubi corr. ) Q' ssagd pro 9 9 


IL Ut igitur paucis comprehendamus, matrimonio intra biennium soluto sive moríe sive Aj yide 
ipsi marito de non numerata pecunia queri licet ot heredi eius intra alterum annum. — Quodsi ultra bienni 
usque ad decem annos maírimonium eætendatur, marito 5 damus eiusque heredi intra tres menses. 


Sin autem 


raeterierit decennium, (um neque vir neque 
mulieri sufficiat. Alque si maritus minor sit et non questus sit, lantum 
ut non excedat duodecim annos a tempore nuptiarum. | Scimus cnim eos qui mature 
monium contrahunt, non minores quindecim aunis ad hoc venire: i 


edes eius querela ulentur, cum (tempus omnino 
idu: amus 
main- 


et annum vicesimum quintum 


ad restitutionem ei 


superabit ct intra vicesimum septinum de dote non numerata gueri poterit. Defuncto autem eo intra prac- 


1 dictum tempus heredes annum ad querelam habeant. 


Si autem minores sint heredes cius qui questus 


non est, sive is maior sive minor fuerit, quingueunium habeant solum ad movendam guerelam non nume- 


raíae pecuniae, alque id tempus sufficiat neve 


decursum omnium (emporum 


minorum expectet. Quod nos 


ad praesentem legem movit: muliere enim quattuordecim annos nupia post vicesimum annum a morie 
patris abusus aetate minori agebat aliquis contra matrem, non numeralas pecuniae rationem 


ost quartum et tricesimum aunum matrimonii. (Quod nos iudicantes sanavimus, aique ob ei 


etiam tempus minorum ad e eee in praesenti lege definivimus: ut is scilicel non numeratas pecuniae 


exceptionem opponal qui 


olem accepisse scriptus sil, et secundum ipsius lempora, sive maior aetate sit sive 


MLB! 


LB. | 12 de B* | 13 ovvaAAaccorrac B* | 
yauo» L yauove B* | 14 zesvexaidsxa] f L* | 15 vov- 
1o» B-. oG*5 xai) xai om. B'g | 16 dvs L' (dura 
ro Haloander) | 19 v om. Be v. l. || 22 «5 ow. L 
24 vàv) vo B! dινε — 33 vópov om. B* | 26 r- 
xal Qéxazo» éviavróv B, vs0gagecxaudexavq) dyiavtqi 
(cf. 6) malit Zachariae | 2" verbis usxà sixocxóv roc et 
28 xarà vie ungrQós puncta subiecta esse in M testatur 
Zachariae (ipse nihil notavi) | 28 àgráAeuótr vs Haloander, 
Bf | 29 dne Bí | 31 Qixátosroc L* | 33 »vouov L | 
axsivov in litura L | 35 vzodstacOas malit CGEHei 
bach (cf. €) 


1 dicendum A!) dicendum est. R VT vulg. (unde 3 li- 
oere vulg) inter J (idem v. 4. 10. 16) J 2 ««oluto T. 
3 ipso T") ipsi YT vulg. | marito] repudio ma- 
rito R* | non om. V!| 5 decem annos] decennium 7 | 
extenderentur 7J'!| 6 et om. RI I eius heredi 748 ne- 
que eius ab (ab del. T?) heredibus T I 9 sefieeee F 
10 tamen Z | 11 in om. T' | 12 non add. vulg. | 13 eos 
enim V | titius V | 14 minores vwig. | 16 possibilis V) pos- 
sibile RA vulg. | septinum R V] septimum annum 7'vvls. | 
de non] deinde 75 J 18 inte 71 | 20 sin V 21 quin- 
que RV] om. T1 quinquennium 7'?vulg. | habeat 71 
29 non om. T'! | 24 temporum] ipsorum FTI ad prse- 
sentem) absentem Ri 25 muliere] al. mulier gioes. T 
quarta R! | decimo] XX 7' | 26 morte TI 27 quidem 
RT 28 post om. V | quantum V | 29 annum nuptia- 
rum 7 | nos om. V | 33 suscipisse V* | 34 tempors 
om. V | 35 minori RI causa) sit oausa R*V 


DE DONATIONIBUS A CUBRIALIBUS 


xQuronévov. xgarovvroc dà rod vóuov dni vàw Uorspov 
bcousvo» yduev: éni yàg vv GvveGvotov, sí udy 
„ 5 Ósuastía 5 ovn drr dierias, 
vovrO» Óyéro vOv» ovo» dn rj üvaoyvolq, Iris a 
xai v7 sagas, ais Moni». al Du yr Bw avito 
t7 Óuevías vstoleisevas yoóvos I ual dE 0 oil 
rij d nat, xa&góc, TN avroió uà» de 
qc donn sis rd udpyacDas r dꝰναe,, vois dà ad- 
TG» wxÀngovópuou à ÓidÀveiw v0) yduov sigo rie 


487 


Nov. CI pr. 


lege wg his quae postea futurae sunt nuptiis; 
super enim quae constant, siquidem residuum 
est decennium aut non minus biennium, hoc habeat 
tempus ín non numerata pecunia, quod ei etiam 


b transmissionem dabit. Si vero aut minus ei biennino 


reliquum est tempus aut etiam excessit totum dec- 

tempus, tunc ipsis quidem biennium damus 
ad querelam non numeratae eorum autem 
heredibus et post solutionem matrimonii intra tres 


teiurivov, [va qi cd r avrois v0 Oíuaro» u- 10 menses, ut per omnia eis iustitiam servemns. 


e 

(Ex id oy.) Tn voivv» tagacvávra nui» xal uà 
tovs vov Jeíov Ünlo)nsva vónov y) a7) UxtsQox?) J 
xai iar. sagadovya) Gxsvcavo. Dat. XIII. k. la ; 


(Epilogus. Quae igitur placuerunt nobis et 
per hanc sacram declarata sunt legem, tua celsitudo 
manifesta omnibus facere festinet. — Dat. xvr. kal. 


CP. (imp.) dn. Iustiniani pp. Aug. anno XIII. Apione 15 Ian. (imp.) dn. Iustiniani pp. Aug. anno XIII. Apione 


v. C. COnS. 


PA 


IIEPI BOYAEYTO9N. 


yea 'Ieav»n vd évdotorávo énágyo stoarropíov 
Ó 7, &nó (náraev» (ógdiwagiey) xal α h/. 

oon.) Kadje ui vouoOsaías 

stpossAsvaic vuvoy did οQι3 

psDa vó» vb]! ovx ind rer fovisvrów, du dui 

rj Z gd, onte dà 0cov «s ,s éjay daviy 

xal 000» Óvóusvos 7 ge n 000» dx r a- 

2j 


yt dxavégn Os» dor. ae ono aer vois 


ágoguijv 


la. 539] 


v. C. consule. 


Cl 


R DE DONATIONIBUS 
A CURIALIBUS FACTIS SUIS AB 


20 INTESTATO VEL TESTAMENTO 


EORUM SUCCESSORIBUS R 
Idem Aug. Iohanni pp. per Orientem. 


(Praefatio. Bonae nobis sanctionis occasionem 


Aevrdv, xai tóvÓs ,‘. 25 quorundam curialium interpellatio dedit, et hanc 


legem facimus non ad quosdam curiales, sed ad 
omnes qui nobis oboediunt, dicimus autem quantum 
quidem ad orientem est et quantum sol occidens 
respicit et quantum ex utriusque lateribus est. 


moó ruv rà msgl viv fovisvtow xal và énilógey 30 Quoniam enim sollicitudo fuit eis qui ante nos 


vo» sis rds Bovlas, xai vívss uàv Fixovras xt906 vUxqv 
Bovisviiu)y rte dd dAsvOspovrras, dxsivo Oeanitousy 
rd dea ela. voie Bovisvrais oV uóvov v7 ab xij 


fuerunt de curialibus et de collationibus in curiam, 
(et) qui sunt qui trahuntur ad curiam, qui autem 
sunt qui exuuntur, illud sancimus, licentiam esse cu- 


Nou. CI (Authent. CI) Graece extat in ML. — Epit. Theod. 101, Atlan. 8, 5. Iulian. const. XCIV. 


e ee ee Atque lez in matrimoniis 


minor, 
si quidem 


pecuniae, quac ei etiam transmissionem praestaí; sí vero aut minus biennio 
totum decennii tempus exiit, tum ipsis quidem biennium damus ad querendum 


s(ea futuris valeat: in iis enim 
ecennium reliquum est aut non minus biennio, hoo tempus habeat ad quer 


ae iam constant, 
am non nwmeratae 
us relinquitur aut etiam 
Aon numerata pecunia, 


heredibus autem eorum post solutionem matrimonii trium mensium spatium, ut per omnia iis servemus 


quod iustum est. 


opus effectumque 


Épilogus. (Quae igitur nobis placuerunt et per hano sacram legem declarantur tua sublimitas ad 
Eo I qe 


CI. 
DE CURIALIBUS. 
Scripta est Iohanni gloriosissimo praefecto praetorio iterum, ez: consule (ordinario) et patricio. 
Praefatio. Bonae nobis legis ferendae copiam dedit interpellatio nonnullorum curialium, itaque 


hanc le. facimus non 


opera data est iis 
trahantur. quinam 


nonnulás curialibus, sed de universa : 
versus esi et quam occidens sol lustrat et quae ab utroque latere est. Quoniam enim a 

pertinent ad curiales et oblationes curiis factas et quinam ad fortunam curialem 
berentur, illud sancimus, ul curialibus liceat non 30 


cione nostra, scilicet et quae orientem 
oribus nostris 


ciusdem civitatis curiales 


1 % MB!) vovós LBíc | 2 yápev om. B! | 3 oix" 
dAavcow J avrois L 
13 le xc ragadov»as M) pavegà N xara- 
x. Ls i giis om. Jul. | xir. k. iann. M sroó 
7 * 1 At.] XVI. kal. ian. c uni 
e Tleod. (eadem die datam esse novellam putat 
Zachariae qua XCVIII. XCIX) | 15 ep. (om. c) dn. 
iust. pp. aug. Me, Bacilsías Tov r ,“ Ath., om. 
Theod. | anno XIII Apione ve. consule (c), à «y ò am. 
tsías Amme Ath.) vx«vsiq Ziniovos Theod., om. M | 
N inscr. O cbròe faciles «q aveo Ath. (cf- e) | 23 60 
Jvagíco» addidi (0g8iwagíq add. Zachariae) | 28 x«i 
0cov Qvóusvos — 29 dor Lc) om. M | 31 vàs Bo- 
Ade] curiam «(f 488, 18. 27. 491, 30) I vr — vives L 
verde — vivis M ee vix» Bovisvrixr,y) ad curiam g 


2 enim om. V | oonstant er. V* in ras. 12 lit. 
3 non om. T1 | biennio 7? [ 4 non om. V | etiam ei 
ei om. V | 5 minus aut 7! I biennium / 6 aut om. V 
6 sq. tempus totum deeennii E | 7 damus biennium T 
8 non] in (i. e. inde) 7! I 9 inter T1| 10 eà RT | 1&subecr. 
dedimus ex V | 15 dóno iust. V| XIIII V | 17 const. CI 
omittitur in R, inter extravagantes Authentici habetur in T 
J. 118 ab altera manu scripta | 18 rubr. om. V | 24 Mone 
V | nobis om. T | occasione T 25 hao lege sancimus 
T | 26 quondam 7'| ad omnes om. V | 27 quantum qui- 
dem vulg.) quantum quod VT quantumque Zeimbach | 
29 utrisque vulg. | 32 «€t addidi | 33 *eruuntur Ver- 
iguntur 7 


Nov. CI pr. 1. 2 


addems Bovisvràc dvp(avao Das xÀnpgovópevc (rovro ài) 
vÓ xal ui£yos U Apupevov), dd wai si re Bovisc 
dev epovc e eee Bovlervas xÀngovógovs, rod r⁰ 
stedttsw, A Toíto nir 1 0 Fre 7 

ayaysiv sástw6 dre «Óv 5 roi adi 
vóuovs Tj BovÀevrixi vUyp v0v OriÜDeuévov, vovr- 
tore 4E ge duet os doutes, xel và au fer 
Atitoveyrikacva, xal v0» xAjoov AaufBüseuy ÓunoÓ(tovtos 
oc dd.  &niovápevor yap oe vov stpdyparos Katas toU 


q 
sapóvros énavópOoois, 0t. viv uiv ngocríDste: vij10nunc quidem adicitur curiae ex istis 


Bovin éx «àv xoiostow tgónov sj dv xorjuagw ab- 
Ana, dx dd «rc dcouérns 5 el 0 Bovisvtz)c 
xai Nj ovaía wspsyevijasvoa, xa) d e và BovAsvei; gra 
gojucG( e jõ§mu xai G6 TEepiovgíag Éyovra à 
avtov, 


488 


bofferat modis omnibus se heres vel 


DE DONATIONIBUS A CURIALIBUS 


rialibus non solum eiusdem heredes instituere civi- 
tatis (curiales) (hoc quod hactenus lieitum fuit), sed 
etiam quosdam liberos a curia si volaerint instituere 
heredes, hoc agere, sub hac videlicet definitione, ut 
con- 
dieloni curiae defuncti, id est ex qua ille sus 
est, et curialis sit particeps functionis, et heredi- 
tatem nullo impediente percipiat. Scientes enim 

ui& haec res erit in praesenti correctio, quoniam 
modis in 
pecunia utilitas, ex futura vero legislatione et curi- 
alis et substantia proficiet, et florebit curia corpori- 
bus pluribus et substantias habebit eorum: 


CAPUT I. 


: (à «ovro Üsazitousv dd el vois dx vOv 
BovAsvtuoíoy QiariDsuévois yoraOat xÀgoovouow sire 
govleurate «Ze ais ale BojAowvtas (xovto Or) vd 
rod vóuov) sits t tàwv dx yévovs sira vOv Heer, 
eite 
Harro TOv de oUyxidw sits sic 0ÀOx „ dme 
8sQopároiws uirtoi vj Bovj xai évovpévow ur; vaív5s 
coat, xa nÁngov€iv duéuxvos và Àurovgyüjuaa. 
robrov xparoUvros in avrov ts xal maióo» xai dy- 


yóvow xai sic robe ien Qiadóyove, oV ut» xacà vo 25 


ox¹EQ xa Onsp I wixoqQ 1900 Hi teOsica dd ra- 
ani và» lavrove énididovytoy rote Bovisvtroéoi xaga- 
*,; t)» yov2v vOv érididouéyo oUy Urdyovea 
run, ad aeneo sl v5» d éríyyavov Ovvse for- 
Aevta(, odr xal aUvtOw Gvv tjj oixe(q yovi 19 
Bovágs ávovusvoy Asvxouari v8 xal aopuats* ov yàp 
&v t» ÜQiagépos , vov óvta fovAevir» ts avti6 x- 
Aue yodwas xÀngovópuoy j «0» avtixa doópevor. 


propterea sancimus licentiam esse eis qui cu- 
riales sunt, dum testamenta condent, uti i- 
bus sive curialibus eiusdem civitatis voluerint (hoc 


lege permittente) sive quibusdam ex suo genere sive 


al else sir xal qj, sire sie uépec ovx 20 extraneis, seu curiales fuerint seu non, in 


M 
non minus novem unciarum vel certe in integruin, 
dantibus se tamen curiae et unitis eius corpori et 
explentibus inculpabiliter functiones. Hoc valente 
circa eos et circa filios et nepotes et residuos suc- 
cessores, non tamen secundum modum quem ante 
paululum constitutio promulgata circ& eos qui se 
curiae offerunt praeceperat prolem eorum qui se 
obtulerunt ad condicionem non trahens, sed tam- 
quam si & principio fuissent constituti curiales, ita 


rie 30 et ipsis cum propria prole curiae uniendis et albo 


et corpori; Deque enim quicquam differt, aut eum 
qui fuerit curialis eiusdem civitatis scribere heredem 
aut eum qui mox erit. 


CAPUT II. 


E dà xai «i6 Gvyysvis BovAsvere ov 9j xal. dh 


ed et si quis consanguineus curialis existens vel 


1 8 
«5$ rotaurije rue lebe dni ro- rt Pin ct loc co 35 alter ab eadem condicione liber ad successionem cu- 
c. II susunarium extat "Pon. 19 n. 31 (ex Cuiacii editione). 


Aeredes instituere (id quod etiam ue ad 
heredes velint, id facere, hac * 


concesceum 
tamen condicione, ut heres vol 
testatoris, id ert ex: qua ille prodiit, et curiala munera caaquentur, i 


capiant. Cum enim intellegamus hanc rei qualis in pracseniia est eanen 


erat), sed etiam si quos a curia liberos instituere 

des sese omnino offerant curiali fortunae 

we hereduatem nullo i 
ionem fore, quia nunc guidem 


curiae ez eiusmodi rationibus pecuniaria ulililas accedit, ex futura autem legislations lam curialis quam 
substantia praesto erit, et florebunt curiae et corporibus pluribus et cum corum substantias habeant: 


. propterea sancimus, ut iis qui ex curiis siat testamenta fi 
alibus eiusdem civitatis velint (id quod pracceptwun legis est) sive quibusdam ea 


acientibus liceat heredibus uti sive curi- 
Sine ex extraneis, 


sive curiales sint. sive non sint, sive in par(em novem unciis nou minorem sive in solidum, ut. famen ii 
curiae offerantur eiusque corpori uniantur et integre munera impleant. o id hoc et de ipsis et de liberis 
um 


et nep 


otibus et qui deinceps erunt successoribus valeat, neque vero secun 


eam formam quam cow«sti- 


tutio paulo ante lata de tis qui se curiae offerant praccipil, quippe quae prolem eorum qui sese offerant 


non subiciat eidem condiciont, sed tamquam si ab itio es 


gent, 1(a et ipsi cum prole sua curiae 


et albo et corpori wniantur. Neque. enim quicquam differt aut cum qui est curialis ciusdem civilatis 


heredem scribere aul eum qui statim futurus est. 


Il. Sed etiam si quis cognatus gui curialis git vel adeo. omnino liber ab ciusmodi condicione, 


2 1ó xal] 70 om. L, xai om. g 13 dv/azacO'ns L | 5i d 
pras M) G L. rt tóleos deesse ante IE ie au- 
spicatur Zachariae | «a HO] ur 5 
pera] curialis sit particeps funotionis (i. e. roõ fov 
TixOUV  uatsivas AstOVQyr RoTOS) € 4 8 Aougaves L 
9 éstvovápsvos L, ánesrausD'a Zachariae sine cassa 
TO vtp&yua ex d non male effici putat Zachariae || 12 d 
pévys Serimger, vulg. | & et 13 5 om. MeL || 17 Bovásv- 
rue L || 18 avrzc) aAigs M | v0vro 05) v0 v0 vópov] 
hoe lege permittente 6 | 20 & sic) eiva om. c | 21 aive 
sic oloxÀnoo»] vel oerte (i. e. j ye?) im integrum c | 
érdeÜoudvnc et 22 dvovndynge L | 24 vovrov] ovro L* 
5 L | 26 A L | ditvabis] nov. XXX FIII 
21 xapadidorrov 29 Ni em. L| si) sie? L^ 
30 *avro» (cf. el avrol M «ve& L avreis (sic) L 
31 *évovuevo. ML (cf. ad e) | ts wie: L| 32 xó- 
Lee de ygdvas L | 34 diu M) dH Le, idem pro- 
ponit Zuchariae in Addendis non recie | ) rie 
voavtge xi L| 35 «5c voiavtgc] eadem c 


2 eurialeg Áoc loco inserui, civitatis curiales ante here- 
des (1) coll. vulg. | illicitum fuerit V* j 3 quodam T 
a curia om. V | uoluerit T | 5 se] ret V | conditione 
VIS idem est 7 J 9 hoo res V; leg. hoc rei (sim. Osen- 
brüggen)? | 10 ex] et V | 11 curiales VT, corr. vulg. | 
17 credent T I uti) in V | 18 hoo) bene V | 19 qui- 
busdam Heimbach] quibus suam VT quibusvis vulg. 
20 seu V] siue Z'vulg. | curiles V | seu non] Seu T 
in portionem] sive in portionem vulg. || 21 uel certe VT] 
sive vulg. | in integrum] integrum V 1i ii 7'| 22 dantes 
V | et unitis om. ín spatio vacuo V | 1 V | con- 
stituo 7' | 27 praeciperat prole meorum V (| 28 obtulerunt) 
obtulerunt curie 7'* | 30 ipsis libri] ipei vule. | euriente 
V(*uniendis] ueniante libri. uniti vulg. | et albo .] 
ex aluo V ex alueo Z7'| 31 corpori vulg.] corpore 
aut eum — heredem om. 1 | 32 fuerit V] est vulg. 
eiusdem] eius de V | 35 alter VT] aliter ewig. 


FACTIS SUIS AB INTESTATO 


rod Tvelevtyeastoc 5 ola dia, ov e- 
vastroc, fo)íAovro d xdxsivos éavróv inidoοαẽ,ͤ c5 
Bovàn, Ae avtq) voVtO mtQdvtsiy xal Tv. éavroU 
cur» iv vxousnuags dn lob sigo ii, , xal 
apa udv )siv GUv tjj oi Ovadoyp xal stagiov- 
et, dh q xv xAnpovónov · odr stavreAd cie 
wépsovgías dnννανeναννε ne argo gd rr Di ; 
dvyaovyxiov, qͤrrak vov Oiadstauévov vÓ» xÁDoov 7 
gor levroõ xaDscraos ndr 7 avtíxa ysvgoopévov xai 
TOU ngdyuaroc avOic eie «9» go,ꝰ d 
E d xaí re Oopor assa zgayuara rij e avrov 
oui, y; và másigva Ade ovx éAàvrrova TOV 
év»éa ovyxuov, 9 vq TO» noAvsvouérvow» cf axe 
zólsos Ovrs i wal dri vivi, mQotáyovrs H 


* 


489 


» agiurvovudvov. 10 rursus ad curiam 


Nov. CI 2. 3 


rialis defuncti fuerit evocatus, tamquam eius qui 
non scripserit testamentum, voluerit autem ille dare 
se curiae, licere ei hoc agere et in actis voluntatem 
propriam declarare intra sex menses, et pariter cu- 


5 rialem cum suis successoribus atque substantia, pari- 


ter etiam fleri et heredem, nihil omnino ex eadem 
substantia expetendo occasione quartae portionis seu 
novem unciarum, semel eo qui' successerit in here- 
ditatem aut curiale existente aut mox facto et causa 
veniente. Sed et si quis donaverit 
res propriae facultatis, aut multas aut omnino non 
minus novem unciarum, vel curiali eiusdem civitatis 
existenti vel alio cuidam, offerenti tamen et se et 
propriam substantiam atque prolem, sive quae est 


éavtó» r xal 2v ovaíav xai ri pori v)» sive o. 15 sive quae erit, et residuam successionem curiae, cuius 
ea 


gar sits di xal ri apt ke x7» vj Bovdñ 
Z6 ver O vi ÜOoQsàv sow vuervos, Üsonitomsv cv 
ii tavrg 1j] ai yiwwouévnv dopgnaOa, Ómpsáv. 
ma»rós yeo niv GnxovOacuaros &biov slvas dosi và 

rate obolae và» Bovievt 

5 vüc Bovine xije rd las éxaivpe je sics 
ov 


vr ai. 


est qui donationem fecit, sancimus valere ſactam 
sub hac condicione largitatem. Omni modo enim no- 
bis studii dignum esse videtur, ut nullo modo sub- 
stantiae curialium alienentur à curia illius civitatis 


àv wat. ovÓéva vgóro» d- 20 cuius sunt curiales. 


CAPUT III. 


"Ones d d ui in dt and ry ra dd E ve 
Sa, xaj vuve$ xvguos ysvóusvos r Bovisvtixàw 


Ut autem non ad collusionem haec fieri videantur 
et quidam domini effecti hereditatum curialium aut 


Hi 7j xarà d, toómo» fj xarà ÓOiaÓOrxns25 per donationis modum aut per testamentum (secun- 


(xaD'dztso sixóvtec &pOrusv) I x I ádiaO vov & d- 
evaBdAÀlosto xal napá T2» émídociv, wal vOv 
piv sxtpayuávov dOéloev &nolavue tjv dà émidocuw 
dvr e ur mowivro, G, si uà» xarà d- 
eei» (rovro di) v0 xeóoÓsv s 
reo tT? mxapddociv yívecOns. tO Ttpaynavowv 
211 Fr. Ini zapd TQ eee e foc d» Ó Ti» 
dd AauBávov éni ngábsosc vxournudvor, nac- 
veuve nagà vq v énagyías you noolxa xal 
35 5 dos doceo, var xd ; 
og rñ Hou xal éyyoagein vq Aevxo pati x 
xavra yao avt xal và zgáyuara did Bovió- 
fed. E dd ó dq, e sagadoír và zxodyuava 


) éidilorro, uu) 30 


um quod praediximus) aut ab intestato differant et 
brotrabant oblationem, et rebus quidem frui velint 
oblationem autem suam non faciant, sancimus, si 
3 per donationem (hoc quod praedictum est) 
ederit, non prius traditionem fieri rerum, sed hoc 
manere apud donatorem, donec is qui donationem 
aep inter gesta confecta apud iudicem provinciae 

et citr& omnem donationem secundum prae- 
ictum modum datus fuerit curiae et mox con- 


u4vov voozov i 35 scriptus albo; tunc enim ei etiam res dari volumus. 


Quodsi donator tradiderit res et necdum confessione 


ad hereditatem vocetur. defuncti curialis, quippe qui testamentum non scripserit, atque is quoque se ipse 
curiae offerre velit, liceat ei hoc facere et suam voluntatem intra sex menses in actis declarare, atque 
simul et curialem esss cum sua successione ac substantia et fieri heredem: neu quicquam omnino ex sub- 
stantia exigatur quar(ae portionis vel novem unciarum causa, cum semel is qui hereditatem susceperit aut 
iam sit curialis aut slatim futurus. sit ac res rursus ad curiam redeat. Sed etiam si quis donaverit res 
ex substantia sua, aut plerasque aut uti. non miuus novem unciis, vel uni ex eiusdem civitatis civibus 
vel ctiam alii alicui, gui tamen et se ipsum ct substantiam suam et prolem, quam vel habeat vel habi- 
turus sit, el reliquam deinceps successionem offerat curiae cuius est qui donationem fecit: sancimus 

nationem sub hac condicione faclam valere. Summo enim studio dignum nobis esse videtur, ne curialium 
substantiae ullo modo alienentur a curia illius civitatis cuius sunt curiales. " 

Ne autem. per fraudem haec fieri videantur, neu qui curialium hereditatum domini facti vel 
per donationis modum vel per testamenti (sicut modo diximus) vel etiam ab intestato differant atque pro- 
trahant oblationem, et rebus quidem frui velint, oblationem vero suam non faciant, sancimus, si P pré 
per donationem (id quod ante dictum est) res conferantur, non prius traditionem fieri rerum, sed adhuc 
manere eas apud donatorem , donec is qui donationem accipit, in gestorum confectione apud praesidem 
provinciae gratis et sine ulla largitione celebranda secundum modum praedictum curiae oblatus git et in 
albo inscriptus; (unc enim ei etiam res dari volumus. Quodsi donator res tradiderit necdum facta pro- 


7 substantia om. V | 6 etiam T] et vulg. | 7 expetendo) 


2 xaxsivos] ille c 
i eum spatio vacuo 6 fere litt. V | 8 nomen uncia- 


6 xAngovóuo»] et heredem 6 
rie stsQi0voíac] ex eadem subetantia g [| 7 dszarovud- | expeti tt. 

»ov Haloander | 8 dv (ov L (et sic saepius) | 0 jon | rum V nouem untiarum uel curiali 1 (errore er v. 12 
ow. CI yevncouévov) facto c | 13sg. «q? vov zoAstevo- | orto) | 9 curiali vulg. [ *facte libri (extituro vulg.) I 10 et 
pvo — vti] curiali — existenti c I 15 «7» ovoías] | om. T | 11 facultates V | non minus] nichilominus V 
propriam substantiam 6 [ 18 yevouévg» L| 19 mavros] 13 existenti om. V | alio 7 alii T' vulg. 5 V 
omni modo (i. e. z&vrox) «| 23 in“ om. ML, add. Bu- | et se) si et se T si adesse V | 15 residue cuius est 
loander ex e (cf. 490,21) | 25. xarà d ννẽ, per testa- | qui] quae est ille qui 7 J 16 donatione V | factum V | 
mentum c | 26 Jiavaálowszo M | 32 Hi Ae, hoo | 18 substantia curialium alienetur T | 23 illusionem Osen- 
manere g | ó o». L | 35 xava] và L* I 36 wai] et | brügoen ex 490,19 | 25 per donationis modum] Br (sic) T ] 
mox «| 38 E dà — 490,4 BovéópeDa om. L 26 quod supra diximus 7' | 27 protrabent V | oblatio- 
nes T | rebus 7'vulg.] rerum Y | frui) uti fru T 
30 hoc] adhuc Beck | 31 is] his V | qui] quod T* 
33 grans V | donationem VT) dationem vulg. Aper 
om. V | 34 et om. V* | insoriptus Beck | 35 aluo FT 
36 res om. T 


1 voestus vulg. | 2 ille] et ille vulg. | dare se 7] 
set a so V, se dare Heimbach | 3 hoo ei T | 4 intra 
om. V | curialem) esse add. Beck | 5 iam — 

ni. 62 


Nov. CI pr. 1. 2 48$ DE DONATIONIBUS A CURIALIBUS 
sélew: Bovlovràc évieras Des xigoovépov: (ro 95  rialbus moa solum ciusdem heredes iesttuere ciri- 
T) xal ixę vov x gal Ad vives ges tatis (curisies) (hec qued hactemus licitum fuit), sed 
des. ere lerras xÀspovéónovt, rote — Gtiam quosdam liberos a curia si voluerint institaere 
Arte, éxu1 rer méritos v Se y er: xQoc-  beredes, hoc agere, sub hac videlicet definitione, ut 
eyayéi» xévtet A - zóv nÀroovónor 9 vovt nàrngo- boferat modis omsibus se heres vel heredes con- 
véuovs «5 fler j vvyy vov DueriÜspévov, vovr- — dicioni curiae defuncti, id est ex qua ilie 
rer dE I , courtes, xa) và fovisvrena per est, et curialis sit particeps fonctions, et i 
eee eee Mice Te Mec . e. 5 
8 2 vov ee r vo9.— quia res er in praesenti correctio, 
„ Fr ver nzgocriÓsvas me quidem adictur curie ex istis media in 
eli éx x&v tec vgóxer s dv xoruasiv e VVV 
Aua, éx di g deopnérvs wal d 7 . it curia cerpori- 
ual 5 eveía oras, ua) e và fovisvir (va — bos pluribus et las habebit corum: 
cat ve x s xai td ,es Éyovra ft 
e, 
CAPUT I. 
dà vovro ÜDeoxitoue» dea alva voie éx vov propterea sancimus licentiam esse eis cu- 
BovÀsvrnoior Diari spávois xoraDas ningovopow rs — riales sunt, dum testamenta condent, uti 
povievtais ri auric alete go (rovro 0; rd bus síve curialibus eiusdem civitatis voluerint (boc 
vov vóuov) etica tel vw dx eizs vOv tber, lege permittente) sive quibusdam ex suo genere sive 
&its. Bovlovtai . xal i, ate eic et ovx 20 extraneis, seu es fuerint seu non, in portiosem 
Hlarto- õ dv ovyxumr Ar sic 0Àó „ éxe- non minus novem unciarum vel certe in integrum, 
9:0opárost At i] 2 xal évovpévo:t c; tai ri dantibus se tamen curiae et unitis eius corpori et 
cenas xaà nijoovsi" duéuxtes& và lurevgyruara. exp i functiones. Hoe valente 
tovtov : in avrov ts xai » x«i dy- circa eos et circa filios et nepotes et residuos suc- 


riae : ain xal E ? 
Hovlijs évovuérov uari re xal gopaTi^ ov yào 
av vi Oiagégos f] «ov óvta Bovisviij» rije avtS mó- 
Aus yQdyas xÀAngorópor 5 ro av1íxa dcóuevor. 


E d sal te 0vyysv?s 


u se 


qui fuerit 
aut eum qui mox erit. 


Aevrrs a» i xal d Sed et si quis consanguineus curialis existens el 


pov 
45$ rotabxie rie ÉAevOsgos in tóv jg vr 35 alter ab eadem condicione liber ad successionem cu- 
c. II summarium eztat '"Pox. 19 3. 31 (ex Cuiacii editione). 


curiae ex ciusmodi 


ille prodiit, ct cuiala muncra cxequantur, i 
capiant. Cum. enim inieliz hanc rei qualis im prasrenda esi smentalionem fere, quia uunc quidem 


ei nepotibus et qui dein 


tutio paulo ante lata de iis qui se curiae offerant praecigit, quae 
non subicial eidem e sed (amquam si ab ditio 3 


concescum erat), ted etiam si quos a curia liberos instituere 
vel heredes 


ess omnino offerant curiali foriunae 
hereduatem nullo impediente 


unciis non minorem sive in solidum, ut tamen ii 
hoc et de ipsis et de liberis 
eam formam quam cowsti- 

prolem corum qui sese offerant 

ila et ipsi cum prole sua curiae 


, we vcro 


. 


et albo et corpori uniautur. Neque enim quicquam differt aut cum qui est curialis ciusdem civitatis 


heredem scribere aul eum qui statim futurus cst. 
II. Sed etiam si quis cognatus qui À 


2 10 xal) «ó om. L, xal om. g 18 dv(ovaa Oa: L | 7 de 
ptas M) Gourvo L.. «rs nóleos deesse ante at he au- 
spícatur Zachariae | «à. BovAevrixà ueveévas NIETO 
para] curialis sit particeps functionis (i. e. rov Bov 
TuxOV ustsipas AesyovQyr ato) € 4 8 Aeugaves L 
9 Me,,“ L, émeevráusDa Zachariae sine causa 
v0 nmoayua ex d non male effici putat Zachariae | 12 & 
pévns Serimger, vulg. | & et 13 5 om. MeL 17 Bovásv- 
v5o«9» L | 18 rie] dle M | toUvo d rò rod vópov) 
hoe lege ittente « | 20 sve sic) sica om. c | 21 eive 
elc dl J vel certe (i. e. j ys?) in e 
ést«Dedouévne et 22 doov L | 24 vovrov] ovro L* 

»ov» 26 ug x LI Qidzafie]) nov. XX XVIII 
21 napadidóvrov L | 29 vu em. E | si) sie? L^ 
30 3 2 e) a xo M uS L^ ping n. I^ 
31 *évovusvo: ML (cf. ad c) | ve T0U6 32 nó- 
dhe c6 ypdsras L | 34 PAS Mr] dos Le, idem pro- 
ponit Zachariae in Addendis non recte || M 


rije 
vobαιτννe tvxr$ L| 36 «5s rotaitye] eadem c 


curialis sit vel adeo omnino liber ab ciusmodi condicione, 


2 curiales koc loco inserui, civitatis curiales ante here- 


FACTIS SUIS AB INTESTATO 


rod tslevireavroe GovÀsvro? ola d e ov yod- 


was, roc, loro à xdxsivos é«vrOp ézovvas 7Ü 
Bovij, ARC avrQ ro ndvra xal Tj» éavrov 


cn» év vnour5üuacs Ónlov» sicco unvOv , xai 
apa uàv BovAsve.v GUv tjj oíxalq da z xal raglov- 
og, aga d evo ai xÀngovóuov* odr rare xe 
megeovgíaé dn gαναν%⁰οονοανẽSn̊ 7to0qdGS. TeraQTnuoQov q; 
ivyaovyxtov, azxa& vov Óiaditauévov rd xÀngov É 
Bovásvrov xaJsccovroc jdn ij avtíxa ysyncopévov x«i 


, 


499 


Nov. CI 2. 3 


rialis defuncti fuerit evocatus, tamquam eius qui 
non scripserit testamentum, voluerit autem ille dare 
se curiae, licere ei hoc agere et in actis voluntatem 
propriam declarare intra sex menses, et pariter cu- 
5 rialem cum suis successoribus atque substantia, pari- 
ter etiam fleri et heredem, nihil omnino ex eadem 
substantia expetendo occasione quartae portionis seu 
novem unciarum, semel eo qui successerit in here- 
ditatem aut curiale existente aut mox facto et causa 


rod ngáyuaroc adde eis c)» go. ágsxvovpévov. 10 rursus ad curiam veniente. Sed et si quis donaverit 


Ei dà aa rie Ümpraeza, zgdyuata TS avTOU x- 
ovgías, y) rd zxÁsigva y) züvtOG Ovx éÁdrrOva r 
dvvéa ovyxuv, 7 TQ TOV noÀttfvouévov re abrije 
ard de óvt. 7 xal Hh,ẽꝭœ, iwi, mQosiyovts pávros 
éavróv re xal t?v ovaíay xai T y 
gay era dgopévny xai xi dt ke diads ox vj) Bováj 
7€ ori O T2» Ümgsày now vuervos, e, ri 
an vavrg cj aigécs ywwousygy doonaOas Oopscv. 
xaytós y&g riv axovOucuaros df“, silva, doνjſ xd 
rds ovoíae vow fov 5 
5 rijs goulje rns 10 dame éxeaivps 95 a 


vrai. 


res propriae facultatis, aut multas aut omnino non 
minus novem unciarum, vel curiali eiusdem civitatis 
existenti vel alio cuidam, offerenti tamen et se et 
propriam substantiam atque prolem, sive quae est 


)v xe ac ob- 15 Sive quae erit, et residuam successionem curiae, cuius 


est qui donationem fecit, sancimus valere factam 
sub hac condicione largitatem. Omni modo enim no- 
bis studii dignum esse videtur, ut nullo modo sub- 
stantiae curialium alienentur a curia illius civitatis 


Gv» xat. ovÓéva rgóxo» d 20 cuius sunt curiales. 


CAPUT III. 


"Ones dà àv uj in éfaxévg v dd R yive- 
od., xaí vivse xvoio. ysvóousvos vOv. fovisvtixaw 


Ut autem non ad collusionem haec fleri videantur 
et quidam domini effecti bereditatum curialium aut 


xÀjoc» : xarà dq, tgóno» $j xarà ÓOiaOvj«ns 25 per donationis modum aut per testamentum (secun- 


(xaDO'áneo sizxóvtec &pOrnusv) 9) xal d£ ádiaO cov di- 
evafdlostro xal mapodAxowv v énídocww, xal r 
pi» noayuéro» a io ànxolavus cvy» dd dnidocw 

d» . nowivro, OscniLousv, al h xarà d. 


esxv (vovro à) và apre eienpévov). id i doro, 1 30 


arg ego vy mapdÓdogu νανανασοον⁰ vw moaynávow, 
«AA. Fu Torr nad vj 0ooncauévo, oe àv ò rij 
ÓQopsüy Aaufavsov i noalsos vnxouynudvoy, sQat- 
vouévne sapü cQ re ] 


um quod praediximus) aut ab intestato differant et 
protrahant oblationem, et rebus quidem frui velint 
oblationem autem suam non faciant, sancimus, si 
i bic per donationem (hoc quod praedictum est) 
ederit, non prius traditionem fieri rerum, sed hoc 
manere apud donatorem, donec is qui donationem 
Mp inter gesta confecta apud iudicem provinciae 
gratis et citrà omnem donationem secundum prae- 


tragxſas pyovuésq 7goixa xai — dictum modum datus fuerit curise et mox con- 


opis dene q o., nav «óv gu vgonov in 35 scriptus albo; tunc enim ei etiam res dari volumus. 


aig vñ BovAf, xal dyn T Aexopatwi x 
xavra yap avtQ xal tà moáyuava q οοj) a Bovió- 
ged. Ei dà ò Qogrnaduevos agadoir tà noáyuava 


Quodsi donator tradiderit res et necdum confessione 


ad hereditatem vocetur defuncti curialis, quippe qui testamentum non scripserit, atque is quoque se ipse 
curiae offerre velit, liceat ei hoc facere et suam voluntatem intra sez menses in actis declarare, atque 
simul et curialem esse. cum sua successione ac substantia et fieri heredem: neu quicquam omnino ex sub- 
stantia exigatur quartae portionis vel novem unciarum causa, cum semel is qui hereditatem susceperit aut 
iam sit curialis aut statim futurus sit ac res rursus ad curiam redeat. Sed etiam sí quis donaverit res 


ex substantia sua, aut plerasque aut utique 


vel ctiam alii alicui, qui tamen et se ipsum ct substantiam suam et [ 
erat curiae cuius. est qui donationem fecit. sancimus do- 
ummo enim studio dignum nobis esse videtur, ne curialium 


turus sit, et reliquam deinceps successionem d 
nationem sub hac condicione factam valere. 


non miuus novem unciis, vel uni ex ciusdem civitatis civibus 


prolem, quam vel habeat vel habi- 


substantiae ullo modo alienentur a curia illius civitatis cutus sunt curiales. : 
III. Ne autem per fraudem haec fieri videantur, neu qui curialium hereditatum domini facti vel 
per donationis modum vel per testamenti (sicut modo diximus) vel etiam ab intestato differant atgue pro- 
trahant oblationem, et rebus quidem frui velint, oblationem vero suam non faciant, sancimus, si utdem 
per donationem (id quod ante dictum est) res conferantur, non prius traditionem fieri rerum, sed adhuc 


manere eas apud donatorem, donec is 


provinciae gratis et sine ulla largitione celebranda secundum modum praedictum curiae 


qui donationem accipit, in gestorum confectione apud praesidem 


latus sit et in 


albo inscriptus; tunc enim ei ctiam res dari volumus. Quodsi donator res tradiderit necdum facta pro- 


2 xaxsivos] ille c neo 1 4 
rie ego] ex eadem substantia e | 7 asasrov 
vov Haloander | 8 évaovyxiov L (et sic saepius) | 9 jdn 
om. CI yevncouévov) facto c | 1329. r rds ol: xvo- 
pévov — óvr1i] ouriali — existenti e | 15 «7j» ovoíav] 
propriam substantiam e | 18 yevouévng» L | 19 zxa»coc] 
omni modo (i. e. zavrox) c | 23 in, om. ML, add. Hu- 
loander ex e (cf. 490,24) | 25 xarà dia xgc) per testa- 
mentum g | 26 JiavyaBaAowro M | 32 Fri udvsiv] hoo 
manere e d om. L | 35 xaxa] «à Le I 36 wai] et 
mox c|[38 KE 9à — 490,4 Bov4óus2a om. L 


1 voostus vulg. | 2 ille] et ille vulg. || dare ee 
get & se V, se dare Heimbach | 3 hoo ei T | 4 in 
om. V | curialem] esee add. Beck | 5 pariter etiam 

III. 


6 xÀAngovóuov) et heredem e | ' 7 substantia om. Vj 6 etiam T'] et vulg. | 7 expetendo) 


ti cum spatio vacuo 6 fere litt. V8 nomen uncia- 
rum V nouem untiarum uel euriali 7 (errore ex v. 12 
orto) | 9 curiali vu/g. | *facte libri (extituro vulg.) | 10 et 
om. T | 11 facultates V | non minus) nichilominus V 


13 existenti om. V | alio 7 alii T' vulg. | offen V 
et se] si et se T si adesse V | 15 residue cuius est 
qui] quae est ille qui 7] 16 donatione V | factum V | 


is substantia curialium alienetur 7 I 23 illusionem Osen- 
brüggen ex 490,19 | 25 per donationis mom (sic) T | 
26 quod supra diximus T | 27 protrahent V | oblatio- 
nes T | rebus 7'vulg.] rerum V | frui] uti frui T 
30 hoc] sdhuo Beck | 31 is] his V | qui] quod 7* 
33 grans V | donationem VT! dationem vulg. F 
om. V | 34 et om. V* | insoriptus Beck | 35 aluo FT 
36 res om. T | 
62 


Nov. CI 3 


xal H, «1,5 xata d 'é0sc6 yevousvrc vc vóv Aafóvca 
vmayovens 15 BovAD, xai ovro A ij, S và den- 
Oévra 0x0 Tov BovAsvrQoíov α0e vw O' obα,c—, 
4 alc dre vó „ xaAsia . BovAousOa. 
1] Ei d dx dad, 5 xAgosos vóuov in vÓ» xÀz- 
qov dgíxoiro «ov go,, o uj) Bovisvere Ov, trvi- 
wavra e pa rj tsÀevt] rod goudeuroõ Gvpidvas 
0 j9.0v, xal &ua vQ rije xd dxdng 
do xwele éziflovAg6 xovà tO» ToU tsÀvtrGasvos 
soayu&ro» écoudvne wcl dn 
spayuátor, s0óvtos xaÀ aUT0U YOU xQÓ6 TOUTO da- 
Aovuévov, xal và nodypara magadídocOns vij Bovif 
and oi⁰El re ywOusva toU re éxÓíxov voU rs 90, 
qiAscravov TOV TvOnOv é&migxÓmOv. xol émnÜà» i 


soócOsr signuévr, e vOv onouvrpávav 3 15 tunc eum et res percipere 


aa «dq re éxagyías L,&Ex; p, xai énidoOsí vq 
„ e 07 AA oldies nO dv) gU» stepe- 
ov, xai yovr ovary xs xai l, tr»ixaUta avtov 
val rd mgáyuara mapalaufávss wai al uu 
«*vQuo», xa'aztag 0 7tpotepos Bov 
vov QiaAÀávttuv Mn iis uu rie cosa rue stQátsos q- 
lad) nagà r rñje tra youνiqꝙ xégdove Ra 
vóc x«i Lnu(as dndone xopié Yννν,E˖œe“e. odd yào 
4 ijanávg ovÀÀ a [yuíq vije Bovine, d ém 
epaleiq rod ro vibes tO» 
au ròꝰ xgatsiv aUbovra xal xouuaci xal Gopas: rd 
và» BovAsvrOw ztQuovg(ae re xal avovacsu. A A 
roye 0. db ádiaOérov xaloUuavos vov BovisvroU xd 
Óuos, oUx 0v udvro. xal avróc BovAsvrrs 
775% 7 
piv Bovig waveryéro rd évvao)yxiov, uóvov dà avcós 
wUvQuoc ysviGeTrG. TOU tQiOvyx(ov' Ox&Q abrq; Oídoo: 
xai (0) stQótspos vópos &i xal u; vUxos BovAsvo». 
roi nÀsiovas slav rod avrov feaJpuoU xalovusvos 


490 


uvrie j, odd dxsi- 20 


„ Bov- 
4e xal éavróy énidovvas «rj, Bován, 1 30 


DE DONATIONIBUS A CURIALIBUB 


facta quae accipientem societ curiae, etiam gie de- 
fendi quae donata sunt curiae usque ad novem un- 
cias, in quibus omnino curiam vocari censemus. 


51 Quodsi ex testamento aut per vocationem legis 


qui non est curialis ««eee concurrere curiam et una 
cum defensore civitatis prseter omnem laesionem 
futuram rerum defuncti et descriptionem fleri rerum, 

te etiam eo qui ad hoc vocatur, et res tradi 


praesen 
rote và 10curiae sub facto signaculo tam defensoris quam dei 


amatoris episcopi. Et dum praedicta actio gesto- 
rum facta fuerit apud iudicem provinciae, et datus 
fuerit curiae (secundum quod frequenter dictum est) 
cum substantia et prole, quae est et quae erit, 
, et esse eum dominum, 
secundum quod et prior ille curialis fuit, nihil ab 
illo differre visum: buiusmodi gestis sine dubio apud 
iudicem provinciae habitis praeter omne lucrum at- 
qne dispendium. Neque enim ad illusionem vel ad 
ispendium curiae, sed ad utilitatem hanc proferi- 
mus sanctionem, ut in perpetuum valeat augens et 
corporibus et pec curialium facultates atque 
substantias. Si vero is qui ab intestato vocatur cu- 
rialis heres, non tamen existens et ipse curialis, 


vóuoy, dere Oinvexoc 25 noluerit adire et se dare curiae, curia quidem teneat 


novem uncias (et) tantummodo ipse dominus efücie- 
tur trium unciarum, quas ei dat et anterior lex vel 
si non fuerit curialie. Quodsi plures fuerint eius- 
. ui vocantur ad curialis hereditatem, 
ed dam dederint se quidam recusaverint, novem 
uldem uncias accipere eum vel eos qui se dederint 
curiae, tres autem uncias residuos qui ex lege vo- 
cantur accipere heredes. Studii enim nobis est, 


rins vó» rod Bovisvrov ij ov, xal oi uv dd 35 tatis pervenire. 


€ 


ove oí dà mapoutoivto, vÓ uiv dvv wc» L 
Psi rd 5 and. dvr 7j * éavrovs tp 
Bováp, rò 0à «guoDyxiov robe Aosntovs xovs d xo vouov 
xaAovudvovs govóuovs. GnovÓ: yàg xadécruwev 
yuiv dsr vr Évvaovyxtoy eic fov 
staguudvas. 7tóAsc0G. 


fessione quae eum qui accepit curiae. subiciat, sic guogus res donatae a curia vindicentur 


1 uncias, ad quas omnino curiam vocari volumus. 


7v tnc abxije 40 


omni modo novem uncias ad curialem ei civi- 
usquc ad novem 


Si vero ex testamento vel lege vocatus is qui non 


act curialis ad hereditatem curialis veniat, tum statim simulac mortuus est curialis curia conveniat, et una 
cum defensore civitatis sino. ulla fraude adversus. res defuncti admittenda. inventarium | faciat 


praesente etiam ipso qui ad hoc vocatur, atque 


et deo carissimi locorum episcopi. It cum supra dicta gestorum confectio apud pr 


res curiae iv 


e . . 
posita et defensoris 
. . . 


acsidem 
peracta sit, et ille curiae (id quod saepe dictum est) cum substantia et prole quae et sit et futura sit 


obtulerint accipiant, tres autem uncias reli 
que novem unciae ad curialem ciusdem ciwtatts p 


qui a 


quemadmod. 


6 àv om. LI 1 0vveccs Le | 9 vOv) v0» L | 11 vovro) 
vovro» vel vavra cum Hombergkio malit Zachariae (cf. 
ad 6) | 13 ye»vópsva L 14 «àv cóstov om. & | 15 a- 
0 ngos Jeov L | 
chariae] avxó» libri | 20 «aD'dztsp 9 geen secun- 
dum quod et prior ille c | 21 9adavsesv L | 25 d,, 
L*| 26 av£ovvas HI 31 sg. évaovyyiov et Quovyylov 
L (et sic v. 36. 38. 40) [33 ò add. Zachariae | 35 riot 
L | 37 éavroic] ro Le | 38 vovs) «de? loiroùs 
L^139 xÀgeovouovs] &ocipere heredes c | 41 speras 
ML) xagiévos hariae non recte 


b euocationem F | 6 Aíatum non notant libri; up- 
plendum fere ad successionem venerit curialis, tuno mox 
simul cum morte curialis (sim. vulg.) | 7 propter V | 


zoocsat:is L | 19 avrov Za-. 


8 rerum om. T | fleret T | 9 praesente T] et praesen- 
tem V | qui] quod T | hoc T] haeo V vulg. | 10 dei 7] 
de FJ 12 iudicem prouinciae] praeter omne luorum at- 
que dispendium. Neque enim ad illusionem uel ad di- 
spendium add. T (errore ex v. 182. repetita) | 13 fuerit 
om. T | 14 *erit] fuerit libri | 15 esse eum) esse cum V 
17 illo V] eo T vulg. | visum] iussus T in suis V, 
visus vulg. | 18 prseter] petet V | 19 enim et ad (post 
uel) om. T ( lore loco; cf. ad v. 12) | 22 facul- 


non om. 
tatum T | 23 bis f| 24 heres — curislis om. V | 
25 uoluernt V | dari V| 26 et addidi; autem ante ipee 
add. vulg. | 29 uocatur T'[ourialis] curiá 1 (i. e. curiam 
uel) 7 80 quadam v) se quidam] p v V 131 mi- 
dam V (32 residuas V [33 est om. V [34 curialem 7] 
curialis V curiales : 


VACTIS SUIS AB INTESTATO 491 Nov. CI 4 


CAPU* iV. 


EX uévros valevroosus „re in Ovyavoi, sb A Sin autem defunctus fuerit quidam superstite filia, 
zaſndbein Bovisvri, rije auxij adden, 2 os zi nupta fuerit curiali eiusdem civitatis, dubium non 
&gvxogavtrroc ffe «d reg moayuara 5 sis 0Àó- est quia praeter calumniam habebit paternas res 
gov 59) mavro$ td OU évvaovyxíov, st ya vvxóv rd aut in in aut omni modo novem uncias, si 
reo aic Érspoy ó natro did go. si 5 forsan ad alium quendam tres uncias pater voluerit 
48 xai ur) fovásvi; uiv it dexñe xaDserovs yauz- pervenire. Sed et si non ab initio existenti curiali 
Jin, rem. dé rie tó» yauov avtás fovÀóusvos nupta fuerit, accesserit autem quidam ad eius nu- 
4ni 1ovrQ Aafsiv dp 5 gov lee xal éavtO» in- bus volens ad hoc eam accipere, ut sit curialis, et 
Jovva, vp Bovij, al aigerós avrj & yduoc pavsin, se curiae, et stabiles ei nuptiae fuerint, etiam 
xal ovtos ét» avr)» xai vd évyao) &gvxogàs- 10 sic habere eam novem uncias sine calumnia occa- 
tnyto» moopags, ve mxsgh v5» H svvoíae xal ovs sione bonae circa curiam voluntatis et quia curialis 
55 rtr, coi; ngáyuags xal Óuouwsss — offertur rebus et gubernabit eas, propter quod et 
ret xc, 0:07:80 wal zavroas rñ yvvaixi zavra QídocOas omni modo mulieri dari eas volumus. Quodsi plures 
BovàóusDJa. Ei dà nisioves slev Ovyarégss xaí vwvss — fuerint filiae et quaedam ex his nuptae fuerint cu- 
avtov yaunJsusv ovievraie y) odo 7j dd vie t. 15 rialibus, qui aut sunt aut per oblationem fiunt, no- 
dog ywopnévoss , cd h d h%)Mö do sic avrac q- vem unciae quidem inter eas dividendae sunt, 
esdaevas, sic dà rde Ásuxopuévas xd TQuovyxiov N jf — residuas autem tres unciae venient, illi autem qui 
oí dà vihia re zgncowras ere mQdyuaciv si6 rde fov- ens uxores acceperint usuri sunt rebus ipsis ad cu- 
derade alr cas, && xai v6 dsozorsías des tO» yv-  riales causas, licet in dominio sint uxoris. Propterea 
va, v. d. d robro yàg avcais Qs0oixapsv và noayuava 20 enim eis dedimus res patris, ut exinde coniuges ea- 
rod nerd, iva évvsvOsv oí cvvowoUvts; avrai; và rum impleant curiae functiones. Quodsi contigerit 
BovÀsvrixà mÁngolev Antovgyjuara. N d cuir deficere eam quae nupta fuerat illi qui se curiae 
vslwvrjGaa Tj» ysyaunuévyv cQ éavtó» in , — tradiderit, si quidem filios masculos de eo habuerit, 
Bovisvij, ai uiv zxaidag àpgsvae dE airo) exoín, apud filios erunt res, et ipsi erunt in curia, et nulla 
maga ve zaigiv gra xà noayuata, xoà Bovisvaov- 25 tergiversatione res indigebit. 
cuv. éxsivos, xai ovOsysde moÀvrtpayuogvyns vq A 
l uar shoe i dd Ox) xaDsotáxowv ai re- 1 Quodsi feminae fuerint quae natae sunt, si et 
x . si này xal avraé vigi yaurOsiey fj Bovisvrais Ipsae quibusdam nuptae fuerint aut curialibus eius- 
ie avtie ae 7 oinuso Gqàc avrovs émididóaci» — dem civitatis aut qui se ipsos dederint curiae eius- 
rale fovlaie t/$ abrije nólaos, Opoíw€ xal avral30 dem civitatis, similiter et ipsae eas habebunt aine 
vavra éfovcuw dera s, vzowsiueva vais go e- ulla molestia, subiectae curiae functionibus per pro- 
vexals lerrougytaue Jud rh oixsiov dyüodv. A dà prios viros. Quodsi non nuptae fuerint curialibus 
9 a7 quen BovÀsvraig rije ai rd lame ij r — (eiusdem civitatis, aut quaedam nuptae fuerint curiali- 
vaude Bovisvraie 3j ovasy ñ yevopávoie, «nsixavra bus) aut qui sunt aut qui fiunt, tunc secundum da- 
ner xi G ,,E˖x 50m Qia(gecw ad udv yaunDaicas 35 tam olim divisionem nuptae quidem curialibus novem 
Bovisvraic rd 5 Zovo did rde BovÀAsvtuxáe — uncias habebunt, per quas functiones curiae com- 
Aaivovgylas, al Lola dd ügxsaOijaovras H vQtovyxiq. — pleantur, residuis autem sufficient tres unciae. Quodsi 
Ei di eine, dj ele ujrs dle avraig yévowro, neque masculi neque feminae eis erunt, quousque 
ios ud» d de nsoiscTw, dyévoo vovrorv vüv xguci vir Superest, habeat earum usum explens in eis cu- 
ra BovAsvrixà d» evrois xmAnoov Aurovoyruara. xal40riae functiones. Et si quidem ad secundas venerit 
„ uà» sie Üavrágovss dgínovro yduovs wal saidow 


IV. Si quis autem defunctus sit filia relicta, si quidem ea curiali eiusdem civitatis nupserit, mani- 
festum est sine. calumniae periculo eam res paternas habituram esse vel in solidum vel utique novem . 
wncas, niguidem forte ires uncias pater ad alium pervenire voluerit. Sed ctiamsi non nupserit cu- 
riali ab initio constituto, accedat autem aliquis qui cam velit ea condicione in matrimonium ducere, ut 
curialis sif et curiae se y diy atque illi matrimonium acceptum tit, sic quoque novem wncias sine 
calumniae periculo habeat bonae erga curiam voluntatis causa et quia curialis rebus datur easque admini- 
straturus est, em omnino mulieri eas dari volumus. Si vero plures sint filiae et quaedam ex iis 
nupserint curialibus vel qui sint vel qui per oblationem fiant, novem unciae inter eas dividentur, ad reü- 
quas aulem (res unciae venient; mariti vero utentur bonis ad curiales causas, etsi in dominio uxorum 
aint. Propterea enim iis bona patris dedimus, ut inde coniuges earum curialia munera impleant. Si vero 
decedere e NA mulierem nuptam ei qui curiae se obtulit, si quidem liberos masculos ex eo habuerit, 
1 res penes überos erunt atque illi erunt curiales, neque res ulla perscrutatione indigebit. Sin feminae 
sint nalae, si quidem et ipsae nupserint quibusdam qui vel curiales ciusdem civitatis sint vel qui se ipsi 
curiis ciusdem civitatis offerant, similiter et ipsae res eas sine molestia habebunt, curialibus Nudus 
subiecías per viros suos. Quodsi aut non nupserint curialibus eiusdem civitatis aut quaedam ez iis nupse- 
rin( curialibus vel qui sint vel qui fiant, tunc secundum modo dictam distinctionem cae quae. curialibus 

serunt novem uncias habebunt propter curialia munera, ceterae vero (ribus unciis contentae erunt. 
Quodsi neque filii neque filiae iis natae sint, quamdiu maritus superstes est, rerum earum usumfructum 
habeat curialia munera ex iis impleturus. Et si quidem ad secundas nuptias venerit ac liberorum pater 


2 j LIN aigevóc avij; ò yd ven] sta- 2 nupta VT] nupta quidem vulg. | 5 quandam V 

biles 1 fuerint g! 14 à «al L| 1 8 cois np 7 6 et om. V || 7 autem] tamen 7' | 9 stabiles] leg. optabiles? 
| | 11 curiae V | quia] qui 7 12 gubernauit libri | et om. 
26 éxsivo;) ipsi 6 | v0 srpaypa malit Zachariae sine | T Ee filie — fuerint in ras. V | 15 aut per] aut om. T'*| 
9.7 obligationem V | fiunt T fuerit 4 16 quidam V | 18 ao- 
29 one Haloander ez c] vno M si onsg L| 30 ais | ceperunt e. sint T | ecuriale V [| 20 dedimur V | res 
orale] vj go, Zachariae (cf. e) | vie om. L | avras | patris om. | 22 eam q nuptas (sic) V | illi vuig.] ille 
L | 31 nor, a] subiectae (i. e. vstoxe(uevas?) c | 33 5 EI de ea TJ 24 nulli tergauersationes V | 25 res 
4% M] non 6 om. L, tives cum Haloandro vulg. | om. 28 nuptie V | aut curialibus eiusdem civitatis 
10 e ML (cf. v. 14)) 2, dà ur) cum Haloandro 9440. om. Vi 31 modestia V | subiectas vulg. | functiones V | 
39 rñ xoros L* 33 supplevi verba propter homoeoteleuton omissa | 34 qui 
sunt vulg.] qui erunt T quaerint V | 35 nuptie 7 d 

37 suffitiun! V | 39 expleres T explet V | in eis] eius 

62* 


Nov. CII pr. 


tot xatjo dgoévow 5) OrAtuOv xal vavvac dopó- 
nus BovAsvrats , ad lav die vq Bovisvtixp copas 

AexOzgovrcs và noüyuara. sb dd velevtnoev 7 
Eri be oix H yduovs i staidostouaduevos 


atépas, xal vavvac ovy aoguógns BovAsvrais rj ov- 
icd N yevngouévoi, . 4 6e sj Hou 


vavra r mQo&yuara Aer 0008 yàp Rπꝰ 
mors rodro tÓ pégos vow fovÀevrixi» somoQuiP ve 


xal levrovoynua an ovyyogoUney, xdv si oi - 


492 


DE MODERATORE ARABIAE 


nuptias et filiorum effectus tuerit pater masculorum 
seu feminarum et has coniunxerit curislibus, rursus 
similiter curiae corpori servabuntur (res). Quodsi 
mortuus fuerit (et) aut ad secundas nuptias non 


5 venerit aut filias procreans eas non sociaverit cu- 


rialibus vel qui sunt vel qui flunt, tunc recto ordine 
curia has res accipiet. Neque enim umquam hanc 
partem curialium copiarum et functionum alienari 
concedimus, vel si ad plurimas fuerit ge- 


ctaín v0 yévos d, de Gere did sztávrow rie vow 10 nus successiones, quatenus per omnes hac linea 


aUrn6 Gips xarioUg5e del vj BovÀ; sire di dooévo 
zaíüov BovisviOv sirva Óià yaufoow did 
éavroUe vais govlate rÓ 8vvaovyxiov doeaD'ai. O 


7 vóuoy x] BovióusOa sis va vóv dpebrs anavca 


descendente semper curiae sive per masculos filios 
curialium sive per generos dantes se curiis novem 
unciae salvae sint. Quam |] valere volumus in 
omni deinceps tempore et in causis adhuc etiam 


xgóvov xal éxl và» Fri xal wvv rnotnuévov xal ur 15 nunc pendentibus et quae potitae non sunt iudiciali 


vvxóvto» Óixactixi xe 9$ giae vios d 


ye. 
(Eu (h Tà voívv» mapacrüyta fui xal 


$. 
Qià rod cov ds dn lone vóuov *) a7 af hac 
tn 20 fes 


ꝓvld a. oxevcdro, ndr mzávtov rie oO 
rod ÓÜnuodíov naga» mpoóvouxuw viDsuévy. at. k. 
Aug. CP. (imp.) dn. lustiniani pp. Aug. anno XIII. 
Aplone v. C. cons. 


PB 


sententia aut amicali interventu [absolutionem]. 


Epilogus. se igitur visa nobis sunt et 
Y SAT j Pb e tua excellentia custodire 
tinet, maxime omnium utilitatis publicae prori- 
dentiam omnem faciens. — Dat. kal. Aug. (imp.) dn. 
Iustiniani pp. Aug. (anno) XII. (Belisario v. c.] 


(a. 539) 


CI Auth. X XXII. 


IEPI TOY MOAEPAT9POS WR DE MODERATORE ARABIAE R 


APABIAZ. 


O a$vóe. game "Ioávyy énágyo noarroplov và F, 
dnò d ndr ο xa) xatQuxiq. 
(He νιν,ο,it.) Hodas ni xai Ari 
4 
re xai suvtsÁsis Éungogdsv ovas xai vto06 ovOsv d- 
novgas vOv Üsóvyvov, ínter d zusis avtds sic usto 


Imp. Iustinianus Aug. Iohanni pp. 


(Praefatio. Multas quidem et alias admini- 


10 de éz- 
h vÓ xgsirTO» nere οννEa 2 analás 30 strationes provinciarum iam ad melius transposuimus 


humiles atque viles primitus existentes et ad nullam 
sufficientes utilitatem, quia vero nos eas ad maio- 


Nov. CII (e Authent. X X XII) Graece extat in ML, c. 1 (Tij saQóvss vóuq. zoousy0s ......) —3 in B 0, 1s. — 


Epit. Theod. 102, Athan. 4, 19. Julian. const. XCV. 


sit factus masculorum vel feminarum hasque curialibus iunzerit, rursus similiter curiali corpori res custo- 
dientur. Sin autem defunctus sit aut secundis nuptiis non contractis aut procreatis filiabus quas non 
iunzerit curialibus qui vel sint vel futuri sint, tunc curia protinus eas res accipiet. Neque enim wmquam 


alienari 


partem curialium copiarum et munerum patimur, quamvis 


mullas successiones genus 


redigatur: ut per omnes ista linea descendente semper curiae sive per liberos masculos curiales sive 
generos qui se offerant novem unciae serventur. Quam quidem legem ct in omne deinceps tempus 


volumus et in iis quae etiamnum pendent. nequedum i 


impetrarunt. 


udicialem sententiam vel amicalem transactionem 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sen legem declarantur tua sublimitas 


custodire s(u 


, omnium mazime utilitati publicae omnem curam 


ens. 


CI. 


DE MODERATORE ARABIAE. 
Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum, ex consule et patricio. 


Praefatio. Multos quidem alios magistratus provinciarum iam in melius mutavimus, 
humiles atque viles erant neque ad ullam rem necessariam sufficicbant, sed postquam nos cos ed 


i prius 
WOIOTCR 


1 ravra LI 13 éavró» L| 14 xoareiv xai int ve 
ro dgebze ana r yoóvov BovióusD'a xgareiv (sic) L 
16 ias L | v«vó$ om. || 21 subscr. om. Iul. | k. Aug. 
(a. M) Me Ath., ux) avyovotq Theod. | 22 CP. — 
anno XIII.] op. dn. iust. pp. aug. M flagsAsías "Tov- 
or,) 10 y Ath. Frei «B Baailalac Theod. (cf. c) | 
23 apion. uc. conss. M, $zraveíae "fstíoovos Ath. vera 
viniovos Theod. Belisario vo. cons. e || 25 nodepcrogos 
(idem infra constanter) M, Theod. Ath. | 26 dhe M | 
28 zacpixioov L | 29 sq. verbis od das — d omissis 
initium "Ensidz dà zus (l. rusic) citat Theod. 


1 affectus T'| 3 res add. Beck | 4 et addidi | 5 pro- 
oreas V | 6 qui — qui vu/g.] quae — quae VT | 7 accipiat 
Vi 8 et om. V] 95g. plurimos — successionis libri 


10 quaternos V | 11 descendente 7] descendentes V 
vulg. | per masculos] per om. T4 | 12 generos] gras (i. e. 
i i | 15 pedentibus V | positae 7 
amicabili 7'vulg. | absolutionem V obe- 
lutionem 7* Seclusi | 18 iussa rn vulg.) a nobis 
libri | 19 hane V | 20 prouintiam | 21 subscr. 

stat unus V: dat. kl. aug. dono iusti. pp. aug. bi- 
lisiario uc, Belisarii consulatus videri potest irrepsisse ex 
subscriptione novellae CII, quamquam in Authentico ea 
novella alio loco extat (n. XX XII) et plerumque inter 
extravagantes legitur | 24 novellas CII CIII, in 
Authentico sunt n. XXXII XXXIII, suo loco kabet V 
J. 98", inter extravagantes T f. 195*s9. ab altera man 
scri € om. R | 24 sg. R III. II. (sic) De moderatore 
arabie 


DE MODERATORE ARABIAE 


xavecvodaus Da rg, opo usveovádpag vq) vu yevo- 

évac xal ovtos avridaBouévac «àv noayudvoy die 
azxavra dn) «0 x,, A,] i. | àvOvztavoi 
yovv fui» xal maíroQoss xal uodepátopsc xal 5 rd 
x vOVtOY Ovoudvow Gau Endenras, xal 
5 a xal «à Td citügsow» avrois xal éLovoía 
dora vága, xal K“ sápvoy dnznyógevra: rd «Olé 
u O, ÀvuaivegOa: xal yeosl moÁÀcis nat cr 
xono d Ogxow ve r A] xavnopaMapusÓDa cole 


493 


Nov. CII pr. 1 


rem constituimus ordinem, validiores omnibus factas 
et quae sic tueantur causas, ut omnia in melius 
sint mutata. Proconsules ergo nobis et praetores et 
moderatores et veterum horum nominum honestas 


b inventa est, et auctae etiam annonae eorum et po- 


testas omnis data, et ante omnia interdictum ut 
subiectos depopulentur et manibus plurimis adversus 
eos utantur. Iureiurando quoque causam munivimus 
omnibus formidando, et non aliter eis tradimus cin- 


rer qofeporrátose, wal ovx dus avrois zagadí- 10 gula, nisi iurandum subeant ita codicillos promeren- 
dons» rùs de, sí nn robe Opxove vmocrd»rec o tes administrationis. Respiciamus itaque et Arabo- 
TOv OvufóÀo» abuses» ννν dern. Eidousv ovv rum provinciam, causam requirentes 5 quam 
xal éxi tZ» 4odBov xooav, xai rjv alria- àdva- et fiscalia minus idonea sunt, cum utique provincia 
rod roc d. Zv xal 10 Ónuócio» drmogsi, xaírows sit uberrima, et turba nos adeuntium circumstat et 
t7$ yopae svO'aAearatns ovans, xai f rjuás vov 15 ingemiscunt omnes, alii quidem furta alii vero iniqui- 
s90c«óvtov erase xal ÓdvQovras sxdvtec oí uàv — tates alii aliorum denuntiantes damnorum occasio- 
xÁostàs oi Óà dit oí di as mpocayydAlovtss . nem, et causam malignitatis invenimus ex itate 
uias, xm mtQógagiy xal Tz» gar je xaxíac svgo- facta circa administrationem. Erat enim sic vilis 
us» éx rie 79i tijv oyv dee ywoudvry. j qui civilem habebat administrationem, ut deserviret 
vue ovtoc evreÀjé d ri ro, h dex, 20 armorum duci et in illius iaceret voluntatibus salus 
Were xaradsdovAdG Oc vq rà» 0nÀov jyovuéyq, xai eius, nisi famularetur administratio. Itaque et tem- 
t vaio ixsivov go xsicO'ws v5» cornoíav avrov pus lam continuum est ex quo etiam defecit, et ea 
7 und ò due alva vij» d. vag». oiyagov» wal — quae civilis sunt cinguli et militaris agit, neque sibi 
o xgóvos jdn cvxvóc db ov xal bee lone, ««i và — neque illi omnino sufficiens; occupatus namque est 
tis ol. xixijs doyüe Tr) GtgarioTux? ztQgatts 5:825 non ut aliquid subiectis prosit, sed ut ex utraque 
aur AH, éxsiyr rtavtrsAds agxoUca: 5GxóAgvas yàe lucretur. 

„ OxOS d» Ti robe UVngxóove osAngsusy, ddl 

ans dy» áxaTéQoOsy dxxspÜdvo:. 


CAPUT I. 


Tavra ruàc zós ty» magovgav cl ier Roux, Haec nos ad praesentem erexerunt voluntatem, 
xai vq agóvt. vóuo xoouevo: usvatiOsuev 15v de- 30 et praesenti lege utentes transponimus administra- 
7» ain xdÀLov Gyjua: xai gsAoriuosusD'a. xal av:j tionem ad meliorem figuram: et largimur etiam ei 
Tj» TOV poÓsgatcQos [jro« &ouogsrov] zosryogíav moderatoris appellationem (hoc quod etiam in Ponto 
(rovro OmsQ xal dv Ilóvtqp menowjxausv), xal rò vo» fecimus) et quod spectabilium est ei damus (ius) 
spectabilio»y avr; díxaio» Qidousy de, cts xavà administrationum, ut in nullo minor ducatu con- 
und dAàrrova «56 Üovxixzs xaOsctava:, dd  dvi-3b sistat, sed tueatur quidem et publicas exactiones 
e uiv xal vw ter rd siczod5so» gU» o cum omni vehementia, defendat autem et privatorum 
oóTyts ,,, àytézecOa:. u xal v5c vOv dir — utilitates, et non cedat neque spectabili duci neque 
,. xai / avyyoosiv fi, vq z:89.0ÀA4zctq) dowd — gentis judici neque cuidam potentium domuum, sed 
pups *qQ gvlaoxQ u twi và» Óvvoroy oéxorm, 


ordinem produximus, valentiores undique facti sunt. et ita res tractarunt, ut omnia in meliorem statum 
converterentur. Siquidem proconsules nobis et practores et moderatores atque antiquorum istorum nominum 
gravitas excogitata est, el annonae quoque tis auctae sunt omnisque potestas est data, et ante. omnia 
interdictum ne subiectos despolient multisque manibus adversus eos uíantur; iurciurando quoque rem muni- 
vimus omnium mazime perlimescendo, neque aliter iis magistratus tradimus, nisi iureiurando praestito 
codicillos magistratus meriti sint. Atque respeximus etiam ad Arabum regionem, et cum causam inqui- 
reremus ex qua ei fiscus inopia laboret, quamvis feracissima sit regio, et interpellantium multitudo nos 
circumdet omnesque. lamententur alii furia. alii. iniurias alii alia ad nos damna deferentes, occasionem 
causamque huius mali ex infirmitate magistratus oriri intelleximus. Trat enim adeo abiectus. gui civilem 
magistratum habebat, ut inserviret ei qui armis praeerat, et in eius arbitrio posita essct ipsius salus vel 
ut omnino ne essct. quidem hic magistratus. Itaque iam longum iare est ex quo vel defecit, ct quae 
civilis magistratus sunt militaris agit, gui tamen neguc sibi neque illi plane sufficiat: in co enim occw- 
patus est, non ut subiectis | aliquid afferat, sed ut utrimque lucrum faciat. 
l Haec nos ad praesens conmsilium excitarunt, ac praesenti lege wtentes magistratum. in pul- 
criorem formam traducimus: atque ipsi quoque moderatoris [sive harmostae] appellationem largimur (id 
od etiam in Ponto fecimus), et spectabilium magistratuum ei ius 5, ul in nulla re duciano in- 
frier sit, sed curet publicas exactiones cum omni severitate, curet. privatorum commoda, nere per- 
mitiat aut spectabili duci aut phylarcho aut ulli ex domibus potentium, sed ne sacro quidem patriinonio 


4-yov» 5uiv] rui» ov» L| 5 é£svorres L| 7 «oic] | L* | 39 . dex L (phylarchum id est Saracenorum 
rs 7 18 alle. L | 9 ve dsr ꝓogagmtrdrote] | ducem Jul.) 


dod 
omnibus (i. e. 22049?) formidando e | 12 sidoue» M) - 
1 *faotas] sunt factae libri | 3 ergo om. T | 4 ho- 


Le | 13 dd 
25 l rum Osenbrüggen] honorum Fvulg. bonorum 7 6 danta 


iBo» ML (id. infra 495, 20) | xal «7»] 

ai om. g | 15 rdf xai v7 L | 16 dcr, L | 11 d 
T'|8 utatur VI quoque V] neque 7 | 9 formidandos 
VT | ei T | 10 itaque] ita T | * arabiorum 7' arabioorum 


x006ayy ac Lnpíaé, vr» soógagiy) aliorum (i. e. 

EM denuntiantes damnorum occasionem g | 19 ye»o- 
14 cireumstet libri, corr. Osenbriggen || 
inistrationem om. T' | 19 sg. deseruire et 


vn» L* fsota (i. e. yevopávnc) € | 20 or do | V (cf. 405, 20) 

(ox Le) Lc) moAÀmsías xsxtyuévos M | 22 avxov] | 18 erat — 19 ruire 
t9» avrov LI 23 ; h ò dase slvas ri t aie rei- iacero libri, corr. Beck I 21 famuletur T' | 23 et militaris] 
Tzv] nisi fam ur (i. e. sí u de, vast) admini- | et del. Beck | 24 *oocupeta libri [ namque est V) sit 
ratio c | 25 s Srgœrimrisil et militaris c | he | namque 7 | 25 ut non T | 26 luceretur V 33 quod] 
u;0à M undd, L | 26 * yrs) undà ML | 31 ave] av- | quae Beck | ius administrationum] administrationem 
ty» M*B* 32 Fos águocvov MB, om. Le | 33 vovvq | libri | 34 in om. FI ducato V 35 exactiones] actiones 
B* | d» IHovtq senowjxausv] nov. XXVIII | 34 specta- | ex V* | 36 autem et V) et om. T | 37 neque gentis] ne 
gilíon M, szspiBAénvov Ms.v., LB | 36 siengaiccw | gentis 7 38 domum V 


Nov. CII 1. 2 


dL nd x; O mavoiuovíq i voie ds iu 
sxoigdtos 7 avtQ r Ouig r idi ee 
&xayaysiv tois j usvípois vxorsAdo: Crulas, unà xava- 
lbee Dus de 4504 roi, Eig v rc 
vnzgxoo» Eye , xal ngó másrov uà» xaJagás 

irres Jaq re xal iu xal vQ vóuq vd x 
end ya vois cbroĩe 0gxois og" KJ «d$ àÀlae d 
xal vasvry» salvas BovióusDa): Hrusra vopítsaD'as uera 
vOv GvufóÀoy xal xà g/l rragayydáunava, der 
oí uiv v zov vouodéras xal v sx UL 
Avsías 9xígctavo Gy5ua, nusic dd xal dxlslowxóca 
ard le üvexrrGáusDa xal e rr xatrydyousv, 
der xal roνον%e av ruyxds s d xal v vpusté 
gvAavrtev Hνενονẽ. a yàp dr) vovcoss * 
G&59, OUx for OztcS uj) navra 


494 


b et 


DE MODERATORE ARABIAB 


neque divino patrimonio aut sacris nostris privatis 
aut ipsi sacrae domui nostrae quodlibet inferre 
nostris collatoribus damnum, neque flectatur facile 
neque timeat, sed viriliter collatoribus praesideat, 
rae omnibus aper puras servet deo et nobis 

et legi manus: sub eodem (enim) iureiurando sub 
quo alias administrationes et hanc esse volumus, 
inde accipere cum codicilis et imperialia man- 
data, quae ante nos quidem legislatores et antiqua 


- 10 reipublicae sclebat figura, nos autem deficientia 


denuo renovavimus et ad rempublicam deduximus, 
ut et haec relegant semper et nostras custodiant 
iussiones. Si enim haec sequantur, non possunt nisi 
bene omni& occurrere et post legum facilitatem at- 


xaÀge àsxavrücssy 15 que iustitiam circumscribere neglegentiam. 


avi] xal Ard vOv vóuov c, svxoMas xai d,. 
óqotovng» dgíxoiwro. 
CAPUT II. 
«a9a- Primum itaque ei studium fiat, sicuti praediximus, 


Ilgóvov ui» o)v aivj oxo)0acua yer 
reg simóytss 0, 1 r e éierrpa sc, 


3 2 


fiscalium exactio, devotis quidem clemens 


paterna- 
vois uày 5 giAdyDoorós v8 xal zatQux?) yuvo- 20 que i indevotioribus autem vehemens et 


pévy, vois dà dyyc uoveatápose apodod vs xal ꝗν - 
ros. Érmscra émusÁQceras xal vov Ónuotixo) xal vije 
avvabías rie avtov, xal rod uj) Oogvfois xal r 
gw éxÓeÓocOas ugs Boctonvove ure rovs GÀÀove, 
und và mpós végyuv du) v1) aa 
sic navíay ru xai qóvove voéztsw. '"Etiss dd da 
rats avt; xal X006 GtQaTi.OaG6 xarà *à Osia nuow 
aUi, era (xai yàp dr) xal vovvo éxsiOev Kati la- 
gets), ov0svós ve ausÁgOss mxavtaÀOS TOÀ» dd. 


va yàp ro d» Nor m ¹,D]—u uodsgávoa, 30 


LD * 


ox xalavtó» roĩe abroĩe xis dexñe tavtQG zxü»tQOS 
h. iyvess, xal Kavas xal ard spectabilios, 
o uolus d xal và msg) và» éxxAr tov xal «a zxegl vOv 
d, avtj OwounOYsston. xal o90À u- rie ae 


vo vie uro ovroópusDu ud N povAóuaD'a 35 rium autem eius cin 


àp avrÓ» sQopacs, GitrGecy xal je du map 
3426 xouítacOa, quindecim zovcíov Aírgase, tÓv 24 y* 
ad οοο avtq 79 dexie duas Aí/gaé, va s 
avro) rat duas xovcíov Aras. A dà xaà dx vow 


aut sacris nostris privatis aut p^ sacrae nosirae domui, u. 


& vavta 25 que convertant. 


inremissibilis: Deinde curam habebit et populi et 
disciplinae eius, et ut non turbis et seditionibus de- 
diti sint neque Bostreni neque alii, nec ea quae vo- 
luptatibus dicavit antiquitas haec ad furores neces- 
Habebit autem [et] oboedientes sibi 
X WR Marini Es Dose manda (nam et 

oc inde i ; (et) nullius neglegat penitus 
utilium. deut Sum in Ponto fecimus moderatorem, 
ita et eum isdem cinguli buius vestigiis elevamus, 
et est etiam ipse spectabilis, et similiter et quae de 
appellationibus et quae de aliis gubernabit. nec 
usque ad salaria priora statuimus sola; volumus 
enim eum occasione emolumentorum et alterius con- 
solationis quindecim auri libras accipere, consilia- 
duas habere libras, et eius 
officium duas auri libras. Et licet ex imperialibus 


quicquam damni subiectis nostris inferant, 


neve facile flectatur neu trepidet, sed fortiter subiectis praesit, et ante omnia puras manus et deo ct 

nobis et legi servet. (iisdem enim sacramentis quibus ceteros magistratus. hunc ue obstrictum esse vo- 

lumus); deinde cum codicillis etiam mandata 1mperialia accipiat, quidem qui ante nos fuerunt. legis- 

latores et antiqua reipublicae forma non ignorabat, nos autem cum defecissent iterum recuperavimus et 

in rempublicam reduximus, ut ct semper adhibeat et iussiones nostras observet. Si enim aec se- 

quatur, fieri non potest quin omnia ei bene cedant et cum legibus ad commoditatem iustamque facilitatem 
erveniant 


II. Atque primum quidem ei studium sit, sicuti supra diximus, publicorum tributorum exactio, quae 
devotis quidem humana et paterna sit, contumacioribus autem severa et indulgentiae expers. Deinde po- 
puío quoque prospiciet et disciplinae cius, ac ne tumultibus et seditionibus se dedant aut Bostreni aut 
ceteri, neve quae ad delectationem a vetustate permissa sunt ea in furorem et caedes vertant. Habebit 
autem milites quoque sibi oboedientes secundum sacra mandata nostra (etenim hoc quoque inde petere licet), 
nec quicquam omnino eorum quae necessaria sunt negleget. modum enim in Ponto moderatorem 

ecimus, ita ipsum quoque utique iisdem huius pe gine vestigiis ingredi iubemus, eritque et ipse specta- 
Jis, atque stmiliter et appellationes e( cetera ab eo. administrabuntur. Ac ne in solacio quidem priore 
subsistemus: volumus enim ipsum nomine annonarum et reliqui solacii quindecim auri libras accipere, cen- 
siliariwn autem magistratus eius duas libras atque officium eius duas auri libras. Quamquam autem ex 


1 ud i] uve MLB || navQsuovéo (ratQsuovio Ha- 
loander)) *9 and r Oysavoo vais G nuo 


d 
das B | 3 éxayesv L | 5 eto. Haloander (ef. 


Edict. IV 2) 4 6 ruo Be 7 vxo yàg = agxà$ om. B* || 
10 sd» om. B | 11 5zíovavo Ms) 5ziova»to LB I xai 
om. 6 14 e eee sequantur c | 16 avv]; om. c || 
16 sg. «al uezà — df et post legum facilitatem 
atque iustitiam ciroumscribere neglegentiam g || t0» »ouor 
B* 22 ànuociov L* 23 uz) urxs B | 24 4 õ,jHet. 
d eth oti l Pootov M gor L Bo- 
etqivovs B vulg. [ 25 *uzós] uyve MLB | 26 uesías] 
furores 6 | 27 «ove evqativac LB A 495, 2; Edict. 
IV, 1 ertr.; milites omnes Iul. )] evgavio asc M | 30 r 
vov L | 31 zd»ros om. Be I 32 dufsfgatousvy Hombergk) 
éxfiBatousv MB éxfiatousy L elevamus c || rad est d 
speotauilios M swaoígAemros LB | 33 polos ds] «a 
ógoíos dà L p quindecem, s. v. stévre xal déxa M 
stevvaxaidsxa B. denanévss L | 38 dáas, s.v. 8' M dvo 


axes» LBS | wal om. B | ye 20 libri | 39 duas. M] 
dvo LB | Ar om. L 


b quidem om. V vulg. | 6 enim add. Beck | 8 accipiat 
Deck | 10 scribat - renouabimus libri | 12 ut et] ut 
ad V et ut I hoc T' | relegunt V, relegat Beck | ousto- 
diant 7] custodia sit V, custodiat Beck I 13 haeo om. T 
sequantur V) sequentur 7, sequatur Beck | 14 bene omnia 
VI bene omnia bene T || facilitate V | 18 ei Beck) eis libri | 
flet secuti V || 19 fiscalis V | 20 uehementius T' | 22 disei- 
linam V! disciplina V? | et seditionibus V] ao seditiomi- 
us T | 23 hostremi V bostré 7 | ee] alia TI uoluntati- 
bus T ( 24 dioabat V | 25 et del. Beck | 26 diuina ima (eie 
pro nfa) T nostra diuina V | 27 et add. 
nullis T I penitus om. T | 29 eum) enim V [ hisdem 7 
oinguli huius om. TI 30 est] erit Osenbrüggen | et simi- 
liter] et om. T | 31 gubernavit VT | 33 oonsulationis 7 
94 auri] autem libri I a ere — 36 auri libres om. T 


DE MODERATORE ARABIAE 


Racadlas h mapayysludvoy, xaOássp s KpOr- 
psv, jdn xoĩc gvoatitai déprocrxep, d où vor. 
gopovris H, ' «Ov xaraAóycoy vov idovuivoy éxsicd 
rev TQ rei Éxovts v dox)» vxoxAiva, &p' qs 
avrov vstaxoUM» uóvyOv xal xaĩe GVTOU daru r 
sixsuv T8 xal j) t. ovx dnixouwovios, dà c 
rale d mesoífAemros dovb ovvs ole à» órvos avtQ 
doíguev atQateotase ovv idr ov0sv(, ovre rate 
édxsivo»v Qíxasé Oxav Kyoisy aròe GAÀáAove, ovre al rc 
dd tra xis d dvayópavos si», ovd T)» oiayovy Efe 
peiovoíay. ids lOtorrixas ale &xel zoÀU v, , 
devi a'tQaviortixT)6 r goovridoc «al er,, en 
0405, xal de QuaxexolaO as avra, xaDnapo oí spo rs 
"uiv «7e xolæratas Fratd / te xal xcvsctiaavto. sidó- 


ros Tov nsQuBAsmTOv Üovxós, o» si dug: éavróv 15 causis civilibus, neque militaria vindicabi 


Oaoprjosus mpáyuacs arolaxiuoe, 0008 c or u 
xd» avtunystas, dA xdxsivcy» dqospaDsic ddr 
ra xa) vnxó yv doy)» vavty» ysvücstas. 


495 


quis 
10 habebit ? 


Nov. CI1 2. 3 


mandatis, sicuti praediximus, dudum militibus prae- 
sit, verumtamen erit sollicitudo nobis numerorum 
constitutorum illic aliquos subdere ei qui in cingulo 
est, quatenus oboediant legi et eius dispositiones se- 


5 quantur et percent Non autem communicabit om- 


nino spectabilis dux nec illis militibus quos ei spe- 
cialiter dederimus Pa aliquibus privatis, nec illo- 
rum litibus, quando habuerint ad invicem, nec sí 
privatorum sit qui convenitur, nec quodlibet 
articipium ad privatas causas: quoniam 

multum distat inter militarem curam et civilem gu- 
bernationem, et discreta sunt haec, sicut et patres 
nobis reipublicae ordinaverunt et statuerunt; sciente 


spectabili duce, qui& si miscere se praesumpserit 
sed etiam 
ab illis ablatus privatus erit et sub hac fiet admini- 


stratione. 


CAPUT III. 


— Tavra ij vie xal d xije xavà «nv 


Haec a nobis sancita sint et in administratione 


Aeg. xai àoyns: nensicusDa yàg xai Hod, 20 Araborum provinciae: confidimus enim voluntate dei, 


Y od, Ovi 10 moayua dd ve, vÓ K. ei 
yàp xal ovx ie yonudvaw, d poErsaper 
avro rds orxijouss, d o iausv 6 xal q vavrov Kyary 


Ty» doy)» GXsUGSA oh), 


quia (res) crescit in melius. Nam etsi non peper- 
cimus pecuniis, sed auximus ei annonas, tamen 
scimus, quia et qui hanc habet administrationem 


gavivas nsol vas aÀg- studebit talis videri circa veras publicarum functio- 


9sie vow Fi rrr gógo» eien, oc uy) bnuiay 25 num exactiones, ut non damnum ex hoc, sed iustum 
a« 


ard Oixaiov oe tQ Ónuogíq zQosaya- 
ysiv. Heis uévtos yívsaOa! vs xal xgavsiv. Roe 
nd «ó rde Guvraai rod stapifAscrov Qovuós. duct des 


é&vvdbus: noódniov ó» de o uera roc 30 causas, si nec suas annonas exigere 


avvÓ» xo, Oa, ónóOs»v à» Ó rie ira ou 
gos 
ddpavsías woosdbss vois sQynaci de urJà «às oí- 


u, Git9sG dmasTéiw lxd d, ade oc si xa 

raðrd v& sabes, voi quinque yoveíov Auras pu- 

5 Dat. vi. k. Iun. CP. post cons. Beli- 
v. C. 


35 Iustiniano pp. Aug. post cons 
la. 536] 


luerum offerat publico. Illud tamen et fieri et va- 
lere volumus, ut annonss spectabilis dux inde per- 
cipiat undecumque provinciae iudex delegaverit; pa- 
lam etenim est quia non cum sua efficacia respiciet 
valuerit: sciens 
quia, si praeter haec aliquid egerit, quinque libras 
auri multabitur. 


Dat. nn. idus Iun. CP. im te domino nostro 
Belisarii viri cla- 
rissimi. 


imperialibus mandatis. sicuti supra diximus iam pracest militibus, at curae nobis erit, ut unum ex mili- 
bus numeris qui ibi collocati sunt. subiciamus ei qui hunc magistratum habet, quo ipsi soli oboediant 


4 9 : 
eiusque praeceptis obtemperent et. parcant. Nullam vero omnino communionem spec 
wt P olitbus Mone ii 3 dederimus aut cum pri P 


aut cum quoscumque illi 


ilis dux habebit 
privatorum ullo, neque in litibus illorum 


Ji quas inter se habeant, neque si quis ex privatis reus sit, neque ullam habebit partem in privatis causis: 


quoniam multum interest inter militarem curam ot. civilem administrationem atque 
nobis ordinarunt et constituerunt. 


tet, quemadmodum patres reipublicae 


haec esse disiuncta 
Sciatque spectabilis dux, si 


or 
— rebus se imiiscere ausus sit, ne militares quidem se exerciturum, sed illis quoque exutum pri- 
valum se esse futurum et huic magistratui subiectum iri. 

III. Zaec nobis de Arabum quoque regionis magisiratu sancita sint: confidimus enim dei voluntate 


rem ad melius esse profecturam. 
eum qui hunc habet magistratum 
bus appareat, qui non i 


ut spectabilis is annonas is inde auferat 


am etsi pecuniis non p 
eram daturum esse, ut talis in veris 
sed tusium lucrum fisco afferat. Iud tamen 50 et valere volumus, 


epercimus, sed auæimus ei annonas, at scimus 
licorum tributorum exactioni- 


praeses provinciae ei delegaverit; cum mani- 


festum sit eum non cum tanta ignavia res curaturum essc, ut ne proprias quidem annonas exigere possit: 
gui si quid adversus haec fecerit, sciat se poena quinque libris auri multatum iri. 


1 KpOnuev in Innen corr. L | 2 Kevas om. B | 4 viva] 
aliquos (i. e. ovas) € [ 5 avxov om. g | uóvov ML) uó- 
v d (B?) legi (i. e. »opov) e | davrov B* | 6 a 
a L 7 0] ovve 0 L | 8 id ar- (cf. c; Edict. 
IV, 2)) . r M idr B eld (ez LH Haloan- 

er, Idar cum Scrimgero vulg. | evvs vais B] ovdà 
sais ML | 9 éxsidev B 18 dai B (cf. Edict. IV, 2)] om. 
MLs | deasexoicO0o M JiauoivecOn, B discreta sunt c 
14 vas ore malit Zachariae (sed cf. Edict. IV, 2) 
19 zuiv Be] xal rpiv ML | vevouoOetsíoOo M | vs 
tZ» Be | zz» M] v)» v L, om. Bj 20 xal om. C 
22 x«i om. L | 27 os M B] s L| 29 qx 
Le (cf. Theod. Ath. Jul.; Ed. IV, 3)] 0ztóco» M ósrócas 
B | 30 er xocasrrs] cum sua (i. e. vñje avrov?) c | 31 
&Jpaveíac] &vdosiac B* efücacia e | 31 29. oc — AU %‘ 
ui — valuerit c | 32 ei wagà vavsd v« oatsis) ein autem 
moderator "ipta ea quidpiam feoerit Iul. zi ducem 
intellegi docet Ed. IV, 3 | 33 sow» om. c | quinque 
M; (cf. IuL)) sa Ms. v, L aral B (ef. Ed. IV, 3 
moe, viginti librarum auri) | 34 subscr. ow. Jul. | vi. k. 


iun. M] irr. id. Iun. € . "Iovríop Ath. Theod. ("forte 
xv. k. Iun." Zachariae) | CP.] op. dn. M CP. imperante 
domino nostro Iustiniano pp. Aug. e, om. Ath. T'eod. | 
post cons. Belisarii vc. 6] uev& v7» vssaveíay Bsluaagíov 
Ath. bilisario uc. oonss. M nerd rij vztaveíay Anode 
Theod. 


2 sg. oonstitutorum numerorum T7" | 3 ei] et FTI 5 com- 
municauit libri | 6 dux] sit iudex T'] illis Osenbrüggen] 
in aliis libri | 7. pribatis V (et sic infra) | 8 adecinuicem 
V* | ne si V | 9 quilibet T | 12 discreta sint Osen- 
brüggen | 15 wvindioabit Osenbrüggem] iudicabit libri 
16 haee V | amministrationem V* | 19 sint V*] sunt V* 
vulg. | 21 res add. Beck | oresoet Beck 5 
23 et si hano habeat T7 I 24 tales libri 25 iustum 
V | 26 afferat Beck | et fieri Beck) id fleri libri | 29 et- 
enim V] enim 7| 30 sie T | uoluerit libri, corr. Beck | 
32 multabitur) mulota bi (i. e. bene) T' | 94 subscriptionem 
praestant VT | iunii V | cap. VT | 35 post oonsulstum 
om. V | bisilarii uiri clarissimi 7' bilisiario uice oon. V 


Nov. CIII pr. 490 DE PROCONSULE PALAESTINAE 


Pr CIII. Auth. XX X LII. 
IIEPI TOY ANGYIIATOY R DE PROCONSULE PALAE- 
IIAAAIZTINHZ. STINAE R 
"Eyoagn Ide, 19 drr é&xágyo vàw ie Idem Aug. Iohanni pp. 
mgov opio» t0 g, ànó vxàtio» xai natguiq. — 5 


dlpooíusov.) Hon uiv xai du dÓwow r,yspo- (Praefatio.) Iam quidem et alios gentium prae- 
vías 9 5 xcvecrygausv yOauaÀAde Ts ks Ln st sidatus maiores ? onbübimus humiles primitus exi- 
obονν xa) dre ovÀ Orw vy» Tw dpowusvsctéooy» stentes et agere nihil validissimum potentes, et tam 
Óvvauéyac, xal vovro uàv spectabiliee xaveotrzcauev, — Spectabiles statuimus quam etiam eis annonas adie- 
vovro d avrai nimue rde e,) sraQ40, vs 10 cimus consiliariisque et officio, et alia omnia largiti 
xal v,, xal ca ddla xd A dae, 4 ép- sumus, et appellationes audire dedimus, et procon- 
égBcóv v àxoUs» OsÜowauesv: rate 11 vei; ro» sulum quidem adornavimus honore, eorum autem 
avOvadro» émexocu5caus» tigaie xac d x xalov- qui comites vocantur, et alias praetorum et modera- 
uévov xou5jgtov xai évípac E xal uoóspa- torum administrationes, et semper aliquid invenientes 
rah / Ge, xal así x4 zQocsEevolaxovtsc Aauzoór 15 clarum nostrae reipublicae novum dedimus florem. 
rñ xa ud zxoÀtsq véov Ósdoxaus»v doe. sic In animum quoque nostrum venit et Caesariensium 
vov» dd nui» ld xal j Koiugagéc» unytroónols y metropolis Palaestinae praesidens primae, quam W 
Dadasgrine yo rñe mone, v éror9 xai xoO tebat et ante alias maiore honore frui, eo et 
và» dA usitovoc ánoAavca: tuus, did, xal oov — pridem proconsul eam habuit, et praeerat ei quae- 
dyÜUmaros avr» axe, xal dgeiGT5xs. ojri Toiavrg 20 dam talis administratio, et cum esset nobilior, in 
rie de, xai i Gauvorépac eic éAàvro uh, minore ratione mutata est, cum una prius quidem 
pide ud» Juno vic diu ovone IlaAawtivne, eic — tota fuisset Palaestina, in tres vero divisa partes, et 
rie dà deugaDvsíans uoí(pac, xal ovdà rije dvOvxa- neque proconsularitas ei mansisset, sed in hac ad- 
raus abrije n j,), dd sic doygv rar dj vv ministratione quae ordinaria nuncupatur deposita 
ógüivagíap xalovuévg» xarsveyÜsicge: xaítowe de- 25 est; cum utique sit antiqua et semper nobilis, se- 
aa rd dart xal del Gar, 2575 ra are ird r cundum se quam Strato collocavit primus, qui ex 
idovcaro modos, 0€ E EÁÀdÓos àvacráe yséyovsv Hellade surgens factus est eius incator, et dum 
adxijs obuctüe, ng»íxa v Ovsczaciavóc O0 rij Osías — Vespasianus divae memoriae Pinar probatis- 
tuin, d viv avroxgatógov süUoxiuó raros, Ó Tírov — simus, Titi pater divae memo (quod ei etiam 
aaxrije toU rije cb go urrane (dare avtqQ wol uó-30 solum sufficiebat ad gloriam universam) ad Caesa- 
vov en red &ztagay svOotías) aic ri vov Koeigd- — riensium eam vocabulum nominasset, cum prius Stra- 
Qv avt)» Owónuacs stQosnyooíaw mgótsQoy Sud ro- 


Nov. CIII . Authent. X XXIII) extat in ML, c.1—3 in B 6,11. — Epit. Theod. 103, Athan. 4, 20. Iulias. 
const. XCVI. 


CIII. 
DE PROCONSULE PALAESTINAE. 


Scripta est Iohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum, ex consule et patricio. 


Praefatio. lam quidem alios quoque provinciarum praesides maiores reddidimus, gui antea humiles 
essent nec quicquam agere possent, et modo spectabiles effecimus, modo annonas auæimus ipsis 
consiliarüsque ct officio, ac reliqua omnia largiti sunus, et ut de appellationibus cognoscerent concessi- 
mus: atque alios proconsulum alios comitum qui vocantur alios praetorum alios mo orum honoribus 
ornavimus, semperque splendidi aliquid excogitantes reipublicae nostrae novum florem addidimus. In 
mentem autem nobis venit etiam Caesariensium metropolis, quac Palaestinae primae principatum tenet, 
quam etiam prae ceteris maiore frui honore oportebat, quoniam prius quoque proconsul eam it, at- 
que praefuerat ei talis magistratus, et ex nobiliore in inferiorem tiatum (ranslata est, cum antea qui. 
una fuisset. Palaestina wniversa, deinde autem in tres partes divisa esset, ac ne ipse quidem proconsulatus 
mansisset, sed in magistratum istum P s vocatur ordinarius esset translatus: quamvis antiqua sit et wti- 
que honorata, et tum quando eam Strato primus constituit, qui e Graecia profectus conditor eius er- 
(iit, et quando Vespasianus divae memoriae imperatorum losissimus, pater Titi divac memoriae 
(quod illi vel solum sufficicbat ad omnem gloriam), sccundum Caesarum nomen ipsam appellavit, cum antca 


4 inscr. O avvoc facileve «q abr ᷓ Ath. «f €) Ii 1 cf. quae dirimus ad nov. CII | Rf XXX. III. V 
6 Eon rubr. M| 49vow] yevov cit. Ath. | 9 spectauilias M | 6 Nam 1 | praesidatos V | 7 primitus V] prius T 
nspiAdrevovs L | 125g. rde uà» raĩs (caĩc om. L) — rde | 8 ualedissimum V | 9 adiecimus] adioientibus uel adie- 
4 ML) vaic uàv — vais dà habuisse videtur c | 14 - cimus T | 11 et proconsulum) et om. V [| 13 

ra. vov f, L|, podsgavóogoy M | 15 Aae]! Beck) priores libri | 14 seper V | 17 i VT | 
administrationes (i. e. dae) c | 17 xe:sdosa L (Ta- | prime V] prouincie 7' | 19 pride V | prooonsul eam Osez- 
acsi Huloander) | 20 dgecvrxe« L | avrz Zachariae | brüggen) proconsulem libri | 21 minorem rationem Beck | 
ez g] v5 avv ML | 21 sic dAavvo v usiéflaAle L | | prius om. T | 23 proconsulariua libri, corr. Beck [ €i V) 
12 % Lung (cf. el uévtos KuzpgocOsv ML, này | et T | sed Beck) et libri 1 in hano administrationem 
1ó Juno, Zachariae ( 23 *ovcs libri | avOvnatías | Beck | 25 nobilis ee V | 26 se quam strato V] 
(id. infra) M | 24 a$15c ML) «vcr; ex 6 Haloander et Za- | sequaestrato T | 27 e V allat T | 275g. hedifies- 
chariae, qua correctione non opus est | 20 f và ad- torum, vv. et dum — imperatorum omissis T, impera- 
vj» M] zvíx« dà aj:$v L secundum se quam (i. e. | torum — divae memoriae om. V | 29 ei etiam V) etiam 
zy xa9' lauri i) c | 27 óc] à M || 28 post vina. ve ei T | 30 cesariunsium V, Caesarum Beck 

verba 26 sq. avt)» Gvgdra»v — dvactás j, 2 (sic) re- 

petit M | ovsvnsasvia vos Li ovsassciavos L* | 31 và» 

Kaiadooy) avtdv (abr L*) xawcdoov L Caesarien- 

sium (i. e. Kacagéor») € 


DB PROCONSULE PALA£STINAE 


x 
ri ar gr i rute Jo atia véxase sic 
a d avri)» gag 


Sri náluta nieern» v; xaO" ij nde xaosgouévrv xo- 
de qóptrv vs peyiDus xal avyvexgocóvye OsteoBohg,, 
xal stapsrowdvnv ae Geuves Y o, dri 
qovcav ayaJo)t xal Àóycw uscvooS wal dv iege d 

oxauovytaG, xal v0 dj mávrov r, oti q 
cer avt)» ò 


v J MQNEUuSVOC v 
T. 3 2 


8 rod maròe 
"rer dnaoss Xowtós d vob 5 Aóyos xai vod vinti 
&vOooxev cuinoéa yivove éni iu, o sa) „E 
ee» oiksue oO: 14 3 : mete 


497 


quite 0 Osanóvnt 10 versorum creator 


Nov. CIII pr. 1 


tonis turris appellaretur, hwnc ei donavit henorem, 
eo quod in ea sub Iudaicis victoriis inter imperato- 
1 res adscriptus ost. — Videmus autem eam provin- 
ciae praesidere maiori atque mirabili, compendium 
5 maxime plurimum nostrae prsebentem Teipublicae 
tributorum magnitude et devotionis excellentia, et 
praestantem civitetes nobiles et cives alentem bonos 
et doctrinis plenos et inter sacerdotes probatissimos, 
et quod omnium praec pons est, quia in ea uni- 
ominus noster lesus Christus, dei 

verbum et totins hominum gemeris satus, in terra 
apparuit et dignatus est facere su& quae nostra sant. 


CAPUT I. 


Tuvty» roivvy ch, ovx d» cvijGtiusy, wal d- 


aváBousv i argòe ro 7/6 Gy Üvracelas aver oxijna, 15 mus eam ad procomsularitatis eius 


xe Oe cd tr» agg» Exovri vasta» avOvrar 

ve rives xai xa date t ; OmeQ zoárrousv did vovds 
YOU sov szQeyuatixoU TUTOv, xalsigOa, dòd airov 
wal idióv go, Koawaosi0s v &vOíracvóy 
re dsortlovuev rd rh 
evrQ rd «oie zspiBAémrow  éyypágacÓa, xal HR 
&xavra ónóca (ia «c rotabriẽ dort dH, üxovew 
TS r π . épsciuov Oxo» doi decem librarum auri 


dE dxevégas Ilalawtivge sie abr ec, iGyv- 


Hane igitur quomodo non honorabimus, et vehe- 
üram, et da- 
bimas ei qui hane administrationem habet procon- 
&ularem esse et vocari? quod agimus per banc Baeram 
pragmaticam formam, vocari autem eam specialem 
volumus Caesariensium legem: proconsulem vero effi- 


d Kyovra, xal Qidousy 20 cimus eum qui cingulum habet, et damus ei ut inter 


spectabiles adscribatur et habeat ea quaecumque pro- 
ria eiusmodi sunt administrationis, et audiat appel- 
ationum causas usque ad X libras auri ex utraque 
Palaestina in eum deferendas, validamque semper 


Qo» ve TQ navi] xaDsotásci, ddr xal) ide rjusvdoac 25 existere, quo et nostras praeceptiones possit mellus 
y et validius adimplere 


xootrábnc DóvacOa, xdi» xal dopoussdoeapov de- 
veÀsiv. leeren. di xal 1j ceu» xal Goyalq 1rBévyo 
(paud» 03 v5 meginoQysoq cri, dv vaic iagourviass 
«vt?» T5QvtiOsuavos, xai dyxa 


g ον m «vocavvy et civitatibus praesit tantis 


Utatur autem nobili et anti- 
qua toga (dicimus autem n 8tola) sacrtis men- 
sibus eam circumamictus, fulgeatque tanto honore 
e militibus, et quicquid 


leere, T4 xai s0Àsov  diagyéro arQatirov 30 utile est fisco et nostris collàtoribus agat. Pro anno- 


T8 TOGOUTOY, xai Ttüy r T6 Ovugépor dac) xal vq) dun- 
pogíq xal «oic zusrégois vrorsÁéa. er. Tard 
rnt à mxgogace viginti duas libras auri avra 
wal vy» sep avtQ rd ra r ÜuÀsiv xaO 
Óv à» ard fovinOwin re, kal vata elc ras 
nee, Gern éx Juíov woayuavixoU vUXov xal vj 


„ Sees aie davróv re xa) vóv abroð sdoeÜpov et haec ad 
35 


narum vero occasione XX duas libras auri damus 
ei, ut sibi et suo consiliario et oboedienti sibi officio 
haec dividat secundum quem ipse voluerit modum, 

d nos annuntiet, ut ex sacra pragmatica 


Stratonis turris vocaretur, honorem hunc ei largitus quia in ea post Iudaicas eéctorias in imperatorum 


1 numerum adscriptus cet. 

nem quam maximam reipub 
. if j 

auctoritate florcant, et 


Videmus autem eam regioni praeesse magnae et admirabili et existimatio- 
licae nostrae praebere et tributorum magnitudine et devotionis praestantia, et 
praesiare honestas et cives alere bonos et praeceptis sapientiae refertos quique intar sacerdotes 
d quidem omnium maqimum est, in ea creatorem. universi dominum nostrum 


lesum Christum dei bun et totius humani generis salutem in terris visum ac sibi vindicare quac nostra 


Sunt 


sulem 

omnia quaecumque eiusmodi 5 
bras auri cognoscat em utraque P (ina 
mandata nostra melius et fortius 


nomine viginti duas libras auri ci 
quemadmodum ipse voluerit distribuat, et haec nobis 


1 xenoduevos L I 2 vías) vioast? L^ | 4 do- 
cas L* | aicÓnaw] compendium 6; an leg. ai noir? í 
5 sagexopésn L9 | 6 ve] v5 xai L || 8 Aóyove L* || 
11 Hood & xovivós L| 14—17 Tur — xaAeicO'os) 
Osaxitopsv rd «5s IIaAcutivne d « dvOvnator 
aleo dad inc. B | 15 aves Ms) om. L (a9 coeperat L4), 
avc Zachariae 


81 vs] ve , L | post vocovrow deesse aliquid, v. c. 
Sous cr dqoplcouar s. ssaoátousy (cf. c. 9) mon recte 
III. 


este. 

L auc igitur quidni honore afficiamus et reducamus cam ad ipsius 

que ei qui magistratum hunc habeat, ut proconsul. et sit et vocetur? Id quor agimus per 

pragmaticam sanctionem, vocari autem eandem specialem Caesariensium legem volumus; atque procon- 
efficimus | magistratum habet, eigue concedimus «ut spectabilium numero adscriba 


prooonsulatus formam, demus- 
sacram 


tur habeat- 


epria sunt, et de causis appellationum wsque ad decem 
eum deferendis, et in omm A potens sit, quo eliam 
exequi ene Utetur autem etiam n 
(vestem dicimus praetextam purpura) festis di induens gam, aigus tanto glorietur 
tatibus et militibus praesit, et omne quicquid et fiseo et subiectis nostris utile est agat. 
| ei ut inter se 


il ida antiqua 10 


€ et tot citi- 


Annonarum vero 
et consiliarium. suum et officium sibi oboediens ea 


indicet, ut per sacram pragmaticam sanctionem distri- 


33 sixocs dvo 


statuit. Zachariae | wal «qj] wal om. c | 
, L| 34 aveov 


Arge xove(ov B sixos: 
oum Scrimgero vulg. 


1 appellaret (compendium in rae.) T | 2 iudicis 7 
3 prorioise Beck) prouintiam V prouintia V 14 proe 
sideri V praesidem 3 et compendium 7 
5 preebentes LE Ad ciuitatis T | oiuiles alentes T 
bonis Vi 84d plenos et om. T, et om. V ( 9 et 
quod) et om. T | est] et V | quia] qui T 11 totium V | 
salus] aliis T' 14 uehimus libri, eorr. Beck | 16 pro- 
consulem Beck | 18 specialem eam T J 19 cesariensim 
V | 22 sunt om. V | eudiant libri, corr. Beek | 23 ex) 
et ex VT | utroque V | 24 defendas ualida quem V | 
26 in verbis et antiqua desinit T f. 196", reliqua. con- 


tinuat t f. 83 | 28 circumamittus t| 29 prosit t | 32 et 
suo — sibi om. V | 34 ad om. t | annuntiet t) numtiet V* 


enumtiet V? (denuntiet Beck) 
63 


Nov. CIII 1—3 


ad ro OiaíQeouv rude éstsxvonogas.  0vOÀ yàg b 
pévoue» «vtóv 15 xal xóv zxáps0pov Fr. trj» maAosav 
Kit vum ro GitáOsOv OQOvtse xouitoudvovc, ovs 
rij / avtov xd mxarrsAos afonOrnro» ova», xaítor- 
ys d vogavress siépogois xaurovcav «s xal u- 
w&UovGap' er abr SUPOIMOUS €8 UxOVQy8 aUtQ 
xai ro Ónuocíovs siergávesiw gógovs xai ánéyea Das 
Àgupdtov àÓxoy. 


498 


DE PROCONSULE PALAESTINAE 


forma etiam in his divisionem nos confirmemus. Non 
enim patimur et ipsum et assessorem adhuc anti- 
quam vilitatem annonarum respicientes accipere, et 
eius officium sine solacio existere, cum in tantis 


5 illationibus laborem periculumque sustineat: quatenus 


et devote ministret ei et publicas exigat functiones 
et abstineat acceptionibus iniustis. 


CAPUT I. 


"Ertikouvorass dà od o rioõ / Taie xoAvixois a 


ricas xal vai co q uuoa tan ꝙo diene’ 10 


x«tà xcigov zsoíBAsntos vv vozov duk, aAA. av- 
ros xda iq arri ts xal Ónnocíay xarà vo i 
aitíay OQ axquvei, xal uaAwgva züvto» 7xQ0voncs. t6 
ra a.yeÀloxove tov Onnoc(om siexopa07,e, xal vov x - 


Communicabit autem in nullo civilibus causis et 


fiscalium tributorum exactionibus per tempora specta- 


bilis locorum dux, sed ipse omnem privatam et publi- 
cam, sicuti dictum est, causam discernet, et prae- 
cipue omnium providebit, ne desit fiscalium illatio 


et ut puris utatur manibus — quod Stephanus e 


ae xorGOas vole xeQgiv* voUro n xal Zrépavosi5bLilis, qui nunc primus eius factus est, et dudum 


, 


o 7t50í ros d viv stQG voc ém" avvis ysvousvos 70r 
re gvÁA&Eas yvOoxiunasy xol asO.6 Os xovto zoabs 
d. vOv» 50g qgOacdvtov mensicusDa: uálura da 
drr qgortusi 26 vOv nxÓÀtow svraba6, xal «0v 
und iva silva, vais móÀsg« Ónuoruxóv OOQvBov. 
vd di) xai v0U10 avtoU x76 aoxre tQiov, óc dj xaga- 
AaBov craciitovcav 9v xocgay Éx r nQogpacsow 
arma. xai uaAuTa Éx vov Óiagogov xov Dognoxav- 


2 


ud r ei v Hαενꝓek xal mdágne dmiilałe 


U 


ragaxie. & d xal avOus avrQ mxowi» án«oénxousv,20 quid fiat, et a 


x«i 5& 7L0T8 TOL0UTO x yvOvrO, xal xa1à T9» dure 
oa» éniporàr „ xal xaJicvá» tO cvaQà- 
Tov, xai uj GvyyoQsv unÓ Ow» zx rea ai xat 
dxeivrn» Ovexolov, xai ανu,νẽju. Ó7) xav » 


OV usxQd, tOUTO O7tOtSÁSGMata xadsgtota. 


servans approbatus est et rursus hoc agere eum per 
ea quae praecesserunt confidimus —; maxime vero 
omnium cogitabit pro civitatum disciplina, (et) ut 
nulla sit civitatibus publica turba. Nam et hoc eius 


xal 20 administrationis proprium est, qui dum suscepisset 


tumultuantem provinciam ex occasionibus alis et 
maxime ex diversitate religionum, pacificam demon- 
stravit et omni tumultu liberatam. Quod etiam rur- 
Bus eum facere n et si quando tale ali- 

secundam venire Palaestinam et 
sedare quod turbatur, et nihil permittere in ea agi 
difficile, et maxime in illa, quoniam videmus pluri- 


mos ibi emergere tumultus et non parvi horum con- 
s, Ane — Bistunt effectus. 
% Ógdusw stoÀlove éxsigs qvouévovs DogUflovs xal30 


CAPUT in. 


Ei 0à dendein wal GTQaTuUTOY TOV teu 
tjj zg, xci rovrovs avtq) sagétouev d ovmsQ àv 
juste Gvriüousv yevvciotátOUV GtQatiO ,ob. xataAó- 


Si autem opus fuerit et militibus residentibus im 


provincia, etiam hos ei praebebimus ex numero quem 


nos statuimus fortissimo militari, et ad civitatum 


yov, e 14 Tiv rd zt0Àso»v svxoGuíav xai rf 35 ornatum et disciplinam in agris habitantium et ad 


TOv rohe dye oixoUvtowv, mQóc re v» xc Üruo- 

tn ang. oU Dav ngayuarixoU vÜmOV TOU 

éni ro avxq) dd). Qo» xvolov xal vd f- 
[5] ) Li LÀ * 

vorxos, 0€ ov fovAsta, oUts vOv TteQífAeztzoy Oovxa 


calium exactionem: diving pragmatica forma, quae 
super his ei data est dudum, rata et nunc manente, 
quae non vult neque spectabilem ducem neque glo- 
riosissimum magistrum militum licentiam habere tra- 


odr. ros éyOobóravov arQavnyóv asma» Axe de- 40 here observantes ei milites, ne ulla ex hoc fiat civi- 
x&v roùe 7tQoceÓQavovtaé aUtqQ orm ras, wa uy 


butionem in his factam confirmemus. Negue enim sustincinus videre et ipsum et consiliarium eius pristi- 
nam adhuc tenuitatem. annonarum ferre, neque officium eius penitus auæilio destitui, etsi in tot tributorum 
exactionibus laboret et periclitetur: itaque officium prompte ei ministret et publica tributa exigat et in- 
iustis lucris abstineat. 

Nec vero ullam omnino in civilibus causis et tributorum publicorum exactionibus communionem 
habebit qui pro tempore est spectabilis locorum duæ, sed ille ipse unamquamque et privatam et publicam, 
uti dictum e$t, causam diiudicabit, et maxime omnium providebit ut tributa sine intermissione inferuntur, 
el ut ipse puris utatur manibus — qua quidem re observata Stephanus quoque vir spectabilis, qui nunc 

imus ibi est, et iam probatus est et denuo eum id acturum esse ex rebus iam prius gestis persuasum 

—; omnium vero mazime prospiciet disciplinae civitatum, neve ullus in civitatibus popularis tu- 
multus fiat. Etenim id quoque illius viri administrationis proprium est: qui cum provinciam cum 1 
causas (um inprimis ob diversitatem religionum seditionibus laborantem suscepisset, eam pacatam reddidit 
omnique turba liberavit. Quod quidem ut denuo faciat ei praecipimus, et si quando quid eiusmodi fiat, 
etiam secundam Palaestinam obeat et turbas componat neu quicquam in illa incommodi agi patiatur, ac 
praecipue in illa, quoniam multos illic tumultus exoriri videmus ncque leves eorum esse effectus. 

Si vero etiam militibus indigeat in provincia collocatis, hos quoque ei pracbebimus e quo- 
cumque nobis placuerit. fortissimorum militum numero, cum ad ornatum civitatum corumque gui agros 
incolunt disciplinam, tum ad tributorum exactionem. Atque sacra pragmatica sanctio quae de Mis ei 
nuper data est ctiam nunc rata maneat, quae non vull aut spectabilem ducem aut. illustrem. magistrum 
militum licentiam habere milites qui ei ministrant abstrahendi, ne qui inde tumultus. civitatibus oriatur: 


4 navrelós om. n S. L | 15 xai et 16 n | et om. V 5 *quatenus et] et quatinus VT, et del. Beck| 
om. | 24 dis liberatam (i. e. asAAayusvgs ?) c|| | 9 comunicauit V | autem] enim t | 10 fisalium : || 11 pri- 
batam V ij 12 sicuti 4] sicut V | 13 ne] nee t| 14 utan- 


25 avg av9is L | 26 1. gems B yévonó r L 
xal xarà T9» Ósvtégay L Be] xavà v devregas r | tur t || tefanus V | 16 seruatis t | 18 oogitauit V | et 


M vulg. | 28 uni ocio?» L Hel xal uzà' o reo M | 
31 xaD«ecto ta] consistunt c 34 evsióo Ovyei- 
do ML I 38 dd L* | 3954. 701 — odd libri 


1 diuisione V diuisum est : | 2 et assessorem) et om. 
V | *adhuo) ad hano libri | 3 hutilitatem t | & eius t 


e 


addidi | 19 publica turba. Nam] publieat urbanum V 
publicata urbanum (urbanorum pr.) t | eius] eius et t 
22 demonstrauerit : | 24 praecipimus Beck I tale om. V 
26 quod] qui t| agi d] om. V 28 emergere Beck] mer 


gere V emere t | 33 quem] quae V || 34 ciuitatem (| 
35 oronatum V* | 36 pragimatioa 1“ | 37 ei data est] 
damus ei t 


DE PROCONSULE PALAESTINAE 


rie dvvsUD sv. yévnvas vais ztóleds vagayy: vovro & 
ovx d novs mtonyOnGsra, ÓtoixoUytOS ud» citOU rij 
od. rei eri ztgovoov»tos 08 xal xis r ld nno- 
cíev] ùNονανz , svralbíae, 2% va dx «Ov GrQeiotOw 
Éxovvos Ouuuaxíap, xai 10 dxoguoU» Év vs avroic toic 
GTQatibrai Kv «s voie d lose Oi dxsívorv ret. 
1l 4Govra, dà Qiawsxoiudvo: vois & lo & re Ni- 
gde ros «àv vórtov do xai Ó ri avOvnavov Kxov 
a. xal) d uà» nyrpestas OvpavsortOv c8 «al Ah 


499 


Nov. CIII 3 ep. 


tatibus turba: quod numquam agitur gubernante 
quidem eo civilem administrationem, providente vero 
etiam collatorum disciplinae, et & militibus habente 
solacium, et quod sine ornamento est tam inter ipsos 


5 milites quam inter alios per illos corripiente. 


1 Erunt autem discreti omnibus spectabilis loco- 
rum dux et proconsulis habens cingulum. Et ille 
quidem praeerit militibus et limitaneis et foederatis 


va»éc» wal goidepdtew xal si v& xat ν,H xai 10 ët quicquid in provincia armatum omnino est, ex- 


onAerixóv d dort, al vOv dgogpiogévov tQ 
dvyOvmato CrQaviartóy, o 35 t9» und vow hui 
sQocoiso ve xal εοννx ůuHhο «al ssoocsdgsvoyram av- 


tq cetToatuioto» Ie moóvoutv v8 xai gvAaxny. Au- 


ceptis qui deputati sunt proconsuli militibus, ille 
vero pro civihbus nis atque negotiis et obser- 
vantibus sibi militibus habebit providentiam et cau- 
telam. Publicorum tamen tributorum causa vel se- 


pocíov pwévto, qópoyv Évexev I avácsme Ónpotexrs 15 ditionis publicae nullus excipietur omnino spectabilis 


ovdsic dfaspsD seres savrielos vlc ToU reer 
dr vnd cov Qixaidosí(ac, dd ndyrov d., dd. 
ierd kes, xal ovdeic avrioTI,Oevas caic Oiatvzolosas 
raĩe «avrov ovós Kin zoópacw ovdeuíav 5 rd di- 
pó0io» datogteQsiv rode motas 40 

ora ον e , od xorjasva:s ovra Lee ovts abías 
odr íegoGcvvys oUvrs tr re aitíae s, íg, 
2 éavróv éEapndcon. Mas vOv svOvya» t p dv. 
2 vos slvai. Tavra voívvy OiQousv x«i Tavrg xaOd- 


aeg sínóvreg KpOnpsv Tjj agyj, xal gvàavtes Ó«mve- 25 strationi, et custodire perp 


xh, q td ToUÓs vov Orzíov szayuarixov Ho 
vóuov. xal t9» G5» di vnaspoyn» gvAattsv avrà 
Quyvexoe ODsonitousey, xai xata vovtov type a 


proconsulis iurisdictione, sed omnium praesidebit, 
omnibus iubebit, et nullus resultabit dispositionibus 
eius nec habebit occasionem ullam aut publicum 
fraudare aut populos laedere publicae seditionis 


4 Ónuocéías 20 &uctor, neque utetur nec cingulo nec dignitate nec 


sacerdotio nec alio quolibet dignitatis privilegio, sed 
semet ipsum abripiet solummodo noxiis si innoxius sit. 


2 Haec igitur damus, sicuti praediximus, admini- 

"ne hanc sacram 
pragmaticam volumus legem. et tuam celsitu- 
dinem custodire eam perpetue sancimus et secundum 
scriptum modum particularibus dispositionibus tri- 


ro redn vai; uapexais adi rundigον vov Joóvov bunalium tuorum, et agnoscere omnes in reliquum 
r Gov, xal yivojoxsiy ànevras sie ro épstrs xoó- 30 di us Palaestinos, quia rursus eis proconsularitatis 


vov IIalaugtivovs, 01! xu avrois và «i$ d dv: 
reis azt00s0oras. Oíxaioy, xal O rije nQon5s ada. 
ori, dEagyov d ,- lor H te ex 1s r 
xal v6 KpngocOsy dnnilaypévos õ gie vuv éni fal- 
Dovos &oras viute OgeiAousvns 7j vt6Àn. 
(Eniloyos.) d voívvr nagactávra riv xal 
q. a vovÀs vov eto SORTING. xai id. xo ÓnAovusva 
vóuov sj 07] vztagox) Je [xai Aóyq)] xai ztépati maga- 
dovras 5 924. k. luf. P. ido. Justiniano 
pp. Aug.] post cons. Belisarii v. c. 


civitati. 
5 


la. 536] 


redditum est ius, et qui primae Palaestinae prae- 
sidet proconsul est eis sicut (prius, et) priori libera- 
tus supercilio nunc in maiori erit honore debito 


(Epilogus. Quae igitur placuerunt nobis et per 
hanc sacram pragmaticam et propriam declarata 
sunt legem, tua celsitudo operi effectuique tradere 
festinet. * Dat. kal. Iul. Constantinopoli pc. Beli- 
sarii v. c. 


id quod numquam agetur, si ille magistratum civilem administret et disciplinae subiectorum prospiciat 
aique auxilium a militibus habeat et si quid importune fit tam inter ipsos milites esse inter ceteros illo- 


1 rum opera castiget. 


FÉrunt vero prorsus inter sc discreti spectabilis dux 


ocorum el is qui pro- 


consularem magistratum habet. — Atque alter militibus praeerit et limitaneis el foederatis el si guid omnino 
in provincia in armis cst, exceptis militibus proconsuli deputatis; alter civilium personarum et rerum 


miüu. 


prucerit, omnibus imper. 


qui ipsi ministrant curam ct custodiam habebit. Neque tamen publicorum tributorum nomine 
vel seditionis popularis „ omnino eximetur a 
a 


eclabilis proconsulis iurisdictione, sed omnibus 


it, nec quisquam praeceptis eius resistet negue occasionem ullam habebit. aut 


fiscum fraudandi aut cives iniuria afficiendi publicae seditionis auctor factus, nequc aut cinguli aut 
dignitatis aul sacerdotii aut alius ullius causae privilegio utetur, sed eo solo se ipsc a noxa eripiet 


2 quod innocens sit. 


Haec igitur huic quoque, ut supra diximus, magistratui concedimus, eumque per- 


petuo custodire per hanc sacram ilg pei legem volumus. Eaque ut tua quoguc sublimitas perpetuo 


custodiat sancimus, et ut secuudum 


unc modum particularibus sedis tuae praeceptis adscribantur, e 
de · 


omnes Dalaestini in tempus futurum cognoscant ius proconsulatus ipsis rursus redditum et primae 
stinae praesidem proconsulem iis esse ut antea, eumque a priore supercilio solutum nunc in maiore honore 


civitati debito futurum. 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram pragmaticam et specialem legem 
declarantur tua sublimitas ad opus (ct rationem) et 


3 Urnocíov om. 6, aut abesse aut in Ónporixa mutari 
malit Zachariae | 8 d»9vrtà (i.e. àvOvnáov) L| er 
rere B | 13 xai (om. Le) z9ootÓgsvas tov (sic) L | 
17 naci» énivdlss om. B | 190003 450 ovx He dà B | 
20 nolívae L*] maidaes MB neee Li populos g || 
22 noovópu L I 23 uóvco» M | tQ àveiOwros slvas M) 
to avebOvyvor sive LB (quod videtur agnoscere, voca- 
bulo icrvrò in abrÓ» mutato, Julianus sed unum so- 
lum eximat eum de manibus proconsulis si appareat in- 
nocens) | 24 xai vavrp LB] xoà vasvn» M, om. c | 
25 parre] rr avià. B | 26 rodò MB] vov- 
10v J) J. I 27 avrà B) avt»v MLe | 28 xavà tod ro 
éyypdgeaD'as v0» vgonov] secundum scriptum modum 6 
29 ro % xov cóv B* | 31 maAewrivgs L? | 
32 *azodedora: (redditum est C)] ànodidova. MLB 
33 tor avvoic Mg] avcvoic deriv B abr dd L. 
94 dspAlayuérrs L | 37 «ai id. Mg) om. L | 38 wai 
loy M, om. Le | 39 subscr. om. Jul. | k. Iul. € uyyi 


ectum adducere studeat. 


Joudi Ath. Theod.] k. iun. M (forte xv. k. Iun. Za- 
chariae) | op. dn. iustinan. pp. aug. M, om. & Ath. Theod. | 
40 post cons. Belisarii vo. g usra n (ri om. Theod.) 


vaaveíay Belicagíov Ath. Theod.) bilisari. uo. oon. M 


1 quod] quam V | agetur Beck I 4 tamen V | 5 illos V] 
ipsos t | *oorripientes Vt | 7 autem om. t | 8 ille V] 
ipse t | 9 foderatis V | 11 depotati V deportati : | 12 pro 
civilibus] prouinoialibus t | 13 et cautela V, et om. t 4 
14 tamen i] non V (vero Beck) | tributorum om. t | v 
om. Vt ' 15 nullis V | 16 omnium] omnibus Beck 
praesedebit V | 17 resultauit V | 21 sed om. t | 22 arri- 

iet VT (eripiet Beck) | 26 set et t] et om. V | 27 secun- 
"ad huno inscribi modum Beck | 29 tutorum V* | 31 qui] 
quod t | praesedet V | 32 prius et add. Beck | priora V | 
33 super concilio (s corr. ex est) V | maiori] mauri V | 
39 subscriptionem praestat V | bilisiario uice oonsut V 
03* 


Nov. CIV. CV pr. 500 DE PRAETORE SICILIAB, DE CONSUL. 


CIV Auth. LIIII. 


(DE PRAETORE SICILIAE.) 
Idem Aug. Triboniano quaestori sacri palatii. 


dictiome viri excellemtissimi eemitis patrimonii per Italiam esse antiqua consuetude tradidit, 


tuas tuorumque sucoessorum suggestiomos omnia nobis ifestentur et videamur per semetipeos 
causas peragere. Esse «mim nea indignum putawumus, (ut) Siciliam nostrum quodammodo peculium con- 
Btutum nostrorum ps consiliorum quaestor sub iurisdictione sua susci 
(Dat. . Dec. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XI. p. e. Belisarii v. c. anno II.) la. $37] 25 
PE CV. Auth. XXXIV. Coll. Iv tit. 3 
ITEPI TN YIIAT9N. R DE CONSULIBUS R 
yoden Y (q. v9 éndobordsq xópqve ca Idem Aug. Stratigio comiti sacrarum largitionum. 
1 Wee e derb vxavow v maru. b 
(IIgoo(unsov.) TU «fe vxaveas óvoud «s xal30 3 Consulatus nomen et causa priscis 
zodyua vols ue vtaÁcs "Prouadlow 909 t?» vov xoAé- quidem Ro adversus hostium adinventum est 
po» énevorÓr xosíav, x&v ce noi, & are an — utilitatem, et in deeretis, quae eis in ordinatione 
tjj xsspovovíq v0 xowóy adedov 156 modurscac o ñ¹⁰jj?é/ communis dabat reipublicae , Sortiebantur re- 
e [y2p) d rde émaoyías dv ale P. pente provincias in quibus Romani bellum habebant, 


.uaiow TtóÀeuos zv, xal xav' abrde dxAngovvro rds 35 ot secundum has sortiebantur fasces; sequens vero 
éaBOovs* Vategov d ò zoóvos sic vr» «àv avasfscrá- — tempus in imperatorum piissimorum transponens bel- 
TOY avtOxoaTÓQosy 5 *Ó 7toÀleusiv vs xal landi et pacificandi potestatem ad largitatem solam 
17 . aysw éLovoíav sie guAotiudav uovrv 10 sQdyua — causam consulibus mutavit et hanc temperatam et 
tote vzaToi uetáGTyOS xal rar go poova xal vs- — ordinatam mensuramque non excedentem. Paulatim 
ray xal vó uérgoy odr éxBaivovcav. xcr& uaxoó» 40 vero quidam ita sumptuose causam aggressi sunt, 
di vives ovro da vq nxodyuavs nxoocyvéxonca», ut suam quidem ederent magnanimitatem, non tamen 
ders t)» éavrOv ud» dvüUsibacOns usyaloppocUvny, 


Nov. CIV De praetore Siciliae eadem est atque nov. LX XV (» Authent. LXIII) De appellationibus Siciliae, bis 
posita in corpore novellarum indeque in epitomis Juliani Athanasii Theodori. Cf. quae illo loco exposuimus p. 318, 
ubi ex cod. V qui solus hanc constitutionem servavit discrepantia scripturae adnotata est. 

Nov. CV (Authent. X X XIV « Coll. IV tit. 8: gloss.) Graece extat in ML. — Epit. Theod. 105, Athan. 22, 1. 
Julian. const. XC FITI. 


CF. 


Db CONSULIBUS. 
Scripta est Strategio gloriosissimo comiti sacrarum largitionum ex consule et patricio. 


Praefatio. Consulatus ei nomen cl ves a veteribus Romanis ad bellorum usum excogitata est, 
et per decreía quae tis post creationem communis reipublicae forma dabat statim provincias par tiebantur 
in quibus Romani bellum habebant, et sccundum ea sortiebaniur /asces; postea vero tempus, cum in vii 
tiniorum imperaterum potestatem et belium gerendum et pacem agendam transferret, ad solam 1 

tiam consulibus rem redegit eamgue moderatam ordinatamque nec modum excedentem. — Verum 

nonnwili adeo profusis sumptibus cam rem aggressi sunt, ut suam quidem magnificentiam ostentarent nec 


al esi rg vei voxáce» M) Hao vᷣ ra ran / L 28 stratilio T, Strategio vulg. | comite RI 32 eius 
Ath. Theod. || 28 inser. O avróc BaqiAevé Zrgavnyig | RTI in ordinstione] ordipatio libri | 33 reis p. RI 
xópar qe Ath. (c) | 29 lergitionon 11 lari- | sortibantur V | repetente 71 | 35 et om. ER! | has] hane 
tie»ov L| 31 xoliuo» M) xólso» L hostium (i. e. | 7! hoo 7* [36 in] ut in RI del. R*, om, T' | bellandi] 


noleué»») € | 34 *yàp ML, om. c 46 r — 31 ra- | et bellandi T bellandum RI I 37 solam largitatem R | 
e1rcae om. L | 397 * xodepsiv] xov xodsnsiv Hu | | 38 mutuauit libri temperantiam 71 39 et ordinatam 
38 Ayuwr L*|39 gogpera xai) xal om. mensuramqee Y mensuram et ordinatam quae (quae 

del, R) R I 40 agressi RT | 41 quidem] quod Ri | tn 7 


DE CONSULIBUS 
ey f évvosiv, ovs zxapddtypua Trag ox Ho 


ov yàg ais stQAMove Gvvéoysras maquovOlas vs péysOoc 
agg. „ vn ov TQ MérQq rod 
ngdyuavoe, vq) dd oixsip Gvustagaysvouévg usyéDus. 


inar, «oivvv 0pdusv xwüvvsvov Qdiansgeiy , r 
vxdzay Ovoua, dere dx Qv OVTO paxoO» xai 
ae xu4ogvóv Guysyyve Frog did «7j vow Popnalow 
cwvi«uagss odr, dà voUvo qijOnuav xoryas rd 
XQüyua «XS04GTSlAaA, xai vs QJA&TQULS TOUTOV 7E8QIXÓ- 
wartse ais sUGUvOZTOP» (u 
cvsiÀas Oams, Oros àv ,e,ie usivg PwU ,, 
ana dd voi; dad oe avÜgásw ͥᷣ nde Bav? oUs 
TES tO.aUTQS ifa aG(ove slvas vui dx jd. Ra 


901 


Nov. CV pr. 1 


cogitarent quia exemplum aliud non t. Non 
enim ad 05 venit substantíae magnitudo tran- 
scendens etiam magnificentiam animae, non mensura 
rel sed propria maguitudine proveniens. Quia igitur 


b videmus periclitari consulum nomen, quod ex tem- 


poribus ita prolixis et ad míllesimum prope annum 
veniens cum Romanorum republica pullulavit, pro- 
pterea credidimus oportere causam comprehendere, 
et inmensitatem eius recidentes ad beneplacitas con- 


oo r verar- cv- 10 sulares statnere expensas, quatenus continua sit Ro- 


manis, omnibus autem bonis viris existat accessibilis 
quoscumque huiusmodi nos dignos esse honore de- 
creverimus. Cuncta siquidem perscrutantes pp 

Ar- 


dy ndvra dννεοιιπνjẽuiααναοο gvva(dousv, Oonócov sivo, mus, quantum esse conveniat quod datur. A 


mQocnxs rà Oidónspov. 
«xvoxQavóQu» doíovq y&ygazvas vf, 0c rfovAsto 
M3 Üiaggízttssy. yoriata. T vzarsvorvac, xal avt 
ys avt Q vàv ÓuaxaEsow stQortg xadéavsxe. roa 
xal usrà T95vw ν,f,A⁰Lp)ÿàv q id xałiꝰ sUvQOusy, de rie 
pdv vavrp xacaxo 


de mQosilovto, oi dd xal vnég vóv vóuov x 
rodru aGiv5Ga»tég t8 xal ru, d ria a 
agòe xà 15$ daurd uvgov azidórtes yvyre jv mei 
ro Geras guiouuíay vzxsQóguv éxowjcasto, H 
dà «5v uscótgva xh dA 
d roxécOncar. xal dn q j xal rote 
usgóvgts v BéAvotor Éjobsv ae, ce vow 
1xQm» wxivÜvvsvovtoyv de aic d 


ó gu)» £v 
4 éxa- 
(a» A- 


t 
Byves, Gig xal juais msg) rovrov dοñi d. hoc definire qu 
ro Gore uf drr wis Gvaxro» 30 nec inordi 


Mamas ud» ov» r àv 15 ciano 


gases ovÓ Ovi0v» Quas vq 20 alii autem et ultra legem agere 


o» uavglose Od, moÀ- 25 fuerunt. 


taque imperatorum eximio scripta lex est, 
quae volebat non spargere pecunias consules, et ipsa 
ei constitutionum prima fuit. Igitur et post prae- 
dictam constitutionem invenimus, quoniam guidam 
hanc sequentes nihil spargere populo passi sunt, 
oc petentes et 

promerentes quae petiverunt deinde ad sui animi 
respicientes mensuram circa aspersionem largitatem 
ultra terminum celebrarunt, uni quidam vero medium 
bene eligentes mediocribus pro plurimis contenti 
(Et) quoniam etiam nos praecedentibus 

quod medium est optimum visum est esse tamquam 
ex utroque summis periclitantibus mox ad inmensi- 
tatem procedere ; ropes aestimavimus et nos de 
decet, ut nihil nec inmensum 

sit neque nostrorum temporum in- 


After iueri g xoóvo» &valwy. dignum. 
CAPUT I. 
"Oca ody ngocjxóv dor: 0ídocJa, xagà vov Quantaeumque ergo competens est dari ab eo qui 


rage ind ngofallouévov xar' Fros vwdvov wQoyá- 


& nobis eligitur per annum consule occasione spor- 


c GxtogzovAov 18 xal vov d dna Qiavouov tularum omnium et distributionum et ex 


xal daxavnudávov, ravra acdc GvvOsytse doc 
«qe 9"nuov nor hjsas tQ Dei vóuq xapsxe e 


psDa: dv vóuov yàg avt tíOsuev Gxiuavi, Íva «d 


pensarum, 
35 haec omnia 1 scriptione huic nostrae 


interponi sacrae iussimus legi: in legis enim hoc 
ponimus schemate, ut transcendenti etiam poena 


tamen 1 


farent se aliud exemplum habituros mon esse. Neque enim in multis simul conveniunt et ingens 


rei f/amiharis copia et liberalitas animi quae non modum rei, sed Pb ong magnitudinem sequatur. 
ex 


igfur periculum esse videmus ne consulum nomen intercidat, 
11601 


fore annum 


i. tque a Marciano imperatorum 
haec quidem ei constitutionum prima fuit. 
eam secutos nihi 


em sumpíum r 


Romanis maneat atque omnibus bonis viris in promptu sit quos tali honore nos 
taque omnibus exploratis intelleximus, quantum conveniat esse quod. dandum 
(mo scripta est lem, quae noluit consules spargere pecunias; et 
lam vero eiiam post illam constilutionem comperimus ali 

lane spargere in vulgus instituisse, alios cum pelissent. ut etiam praeter 
cerent et impetrassent quae petissent, inde ad animi sui modum respicientes immodica in spar. 
(ate usos esse, nonnullos denique mediocritate recte probata modicis 


legem id fa- 
" liberali- 


pro nimiis contentos fuisse. At quo- 


niam ctiam maioribus nostris in mediocritate optimum quodque positum esse visum est, cum quae utrim 


extrema sunt periculum sit ne protinus ad nimium pro i 
i i neque incompositum sit neque le 


esse eaistinavinus, ut 


antur, nos quoque quod decet de hoc definiendum 
ibus nostris indignum. 


immoderatum a 
l Atque quantum quidem ab co qui quoque anno a nobis proponetur consule dari oporteat 


tularum ceter. 


1 ee Zachariue ex c) áyvosiv ML | 3 gsAowepda) 
magnificentiam (i. e. geAotauav) 1 6 Ó«aztscsi» om. 6 
10 uévQor ez 504, 32 addendum fuit | GvaveiAas L (cf. 504, 
30. 507, 6)) zzagsarzeiAas M statuere c | 11 l ML || 
12 ovs) quoscumque g; leg. ov$ à»? | 14 dgevyroa- 
, L | eivos] a» L* | 15 «0 om. pr. in marg. udd. L | 
16 4oíazow M i vópos] Cod. 12, 3, 3 17 Oiagiosttesv 
(et «ic infra) | avi ys M | 20 «avra M] 22 ji. 
qejsasto L* | 24 éxoujcaro L | 25 ueroíase L V a- 
xlov L | 26 n Adi xai om. c | 29 qOnue»] 
propterea er dà robo) „„ el * ots 
pts] ut nihil neque (i. e. Gr. $8) 6 - 
ra — unte — uis] uróà — ob. uni ML | 31 ud 
pev ML, xoóvov ez c probat Zachariae | 34 vs xai v 
dll om.g [ 9«avopc)»] et distributionum g 35 ev»- 
ted rie L 36 vzoreOrvas Haloander] dor 
ML interponi & 


2 magnitado subetantiae TI 3 anima Re [ non] in V | 


arunque omnium distributionum e expensarum nomine, À 
huic nostrae sacrae legi subici iussimus: in legis entm formam id redigimus, ul qui eam tr 


omnia descriptione compleæi 
( ei 


5 periolitati RI | 6 mileximum E | 7 cum) eum R. 
n Ri pululauit R*T | 8 credimus V vulg. 
9 ad om. Vi 11 aut V | 12 deoreuimus YR || 13 oonota 
R? contracta R!| si quid R untaptes 7 
sourantes R | 14 quod) quae Ri datum R VI TI datum 
est V? 15 eximo D est lex 7 16 consulis RI 
17 eius RV? | fuerit R | igitur om. RI | praediotam R 
vulg.] dictam V | 18 inueniens Z! | quidam] quod R Vi 
quidem V? (quidam quidem Osenbrüggen) | 19 sequentis 
RI Vi | sint T | 20 potentes R VITA | 21 petuerunt 
RIH ad] a RI I 22 mensura RI I 23 celebraront uni V 
uni oelebrauerunt R, uni dal. vulg. | 24 bene elegentes 
V! eligentes bene T1 | contempti TI 25 Et add. Osen- 
brüggen || etiam et nos R 1 quantumoumque RI dari] 
dess TI | qui] quis ab eo Re I 33 eligerit T! | consule N] 
consulem VT' consul vulg. f occasionem RI | 34 omnium 
om. V | et distributionum] et om. RI | 35 competente 
RTI | socriptioni R* scriptionem RV | 36 sacrae om. 
R | iusimus 71 | legia] legi V! 


Nov. CV 1 909 DE CONSULIBUS 


sagaBaívoyt. xal xoi ves sir 7t00c7xovca. rde dà — quaedam inferatur competens. Reditus autem eorum 
jr qus avt)» in vàe „„ govlò us . imminutos omnes esse volumus. Si enim hoc adin- 
a yàg vovvo éniwsvonvas Quà «0 tds Das noóc vvy- ventum est ut spectacula ad animi voluptatem agan- 
aywytas dye cod Oruov, avra: dd piv ógítovrcs sic tur populo, haec autem a nobis determinantur in 
va inzodgouíav ste r rd «và» Ongímv e vs xai bcircensibus et bestiarum spectaculis et thymelae de- 
dyaipécnus xa) Y dmi X76 anne vs xal js lectatione, nullo horum noster privabitur populus. 
7ÜvnaÓeíac, ov0svóc voíro» d zusrepos àmocvsopn- Sed erit quidem ei processus primus quo suscipi 
Oussra, Üjuos. aAA ora uy ajrQ moóodos fj moo- consulatum et huius possidet codicillos, 

riotij ad jv mapaÁmwevos t5» Unars(a» «ai tavtge lanuariis. Post illum vero secundum agit spectacu- 
xv5jcsta, và gGoufoAa, xaÁdvOais Javovaoías. er 10 lum certantium equorum, quam mappam eeeeeee semel 
éxsívn» d Ósvtégay abe. Ücay v» vÀv apiAÀAgtno(oy — exhibendum; et post illud quod dicitur totius diei, 
dar, Sv 05 unma» mwocayogsvovrgs, xal tQít ubi et multa delectatione complebit populum hoc 
1)» ToU xaÁovudévov Oeargoxvrny(ov, ov Óis dla quod vocatur pancarpon [Latine silva] conspectum, et 
Exc at velscOncouéyn»: xal ,Jë éxsívg» xy vov cum bestiis pugnantes homines et vincentes audaci 
y kii povnusolov, Juda ole rÓvxaOsíac iu 15 insuper et interemptae bestiae. Quintum quoque fa- 
zÁ5cs vÓóv di,, T r xaAo/uavoy xayxapzov - ciet processum qui ad theatrum ducit, quem pornas 
psrov xal Ornogíos zpospaxousvovs d xal vocant, ubi in scena ridiculorum est locus tragoedis 
edo, , tjj 10Àug xai moóc ys avaigovusva và et thymelicis choris, et spectaculis universis atque 
Ovwoía. xai méuztn» ys mous. moó000» 19v ini s auditibus apertum est theatrum. Rursus quidem 
Üéargo» ayovcav, jj» 07 nógvas xalovsis, Y vois 20 spectaculum equorum certantium edit seu quae vo- 
éni Gxmvie yshoromowis fe ta. xoa vgayqÜUoi; vs catur mappa, sextum agens hunc conventum. Ex 
xai re Ain «nc OuudAns xo, Ücduacé vs mavyto- hoc deponit annalem hunc honorem, in depositione 
Oanois xa] dxovauaciv avtqyusvory dati rd d, agens sollemnem editionem. Et ita septem noctium 
nav dd d ia ineeov ajuAÀAsvnolov inr⁰,˖lᷣ ros vv et processuum complebitur cursus nullam specierum 
xalovudsyn» udzxmap, Herr dy tavtn» zavyyvoiw.25 antiquitus statutarum derelinquens. Unam siquidem 
ac dre xavadrGitos T9» d»ixvcia(av vavtygv — aliam adinvenire mappam duoque continuare quae 
tiug» v9» dni rij xalovusvge dot xavà 10 — vocantur theatrum amphitheatrum, et non priori ho- 
GvvtiÜiGuévov dyow» mxavüyvos. wol or d vov rum contentos esse, palam est quia nihil novi ultra 
éntà vuxtOv xe xal zoo0dcoyv énsvslecOroeva, Qoóuos id quod prius agitur habet. Sufficere itaque rite 
ovO0à fv ados, r- it dx vouicOévrov zxagaliu-30 causa putabitur, et singulae dantur clare et non in 
návowv. x yàg ua» udv àdÀnv stgocspsvolawass (uam- 

xav), Jo d cd và xaloDusva OscrQoxvsryd- 

o, dd us) €Q 7xt9otépg vovrov dri, ads] 

qe oU0i» xcivornoenss v1 sto06 v0 xQóvegov Eyes. pos- 

vod uà» oU» air à» v mpayua vouiaDair, aAA 95 

Éxacvov aud» dnidez;OÓjcsta, ÁAaumQOe, ov rv sic 

eliam poena aliqua conveniens irrogetur. Processiones autem eorum septem esse. omnes volumus. Mam 
$i hoc idcirco excogitatum est, ut spectacula ad populi voluptatem cedat, ea autem a nobis ad circensia 
et ad bestiarum spectacula caedesque et scaenicas aique thymelicas obleciationes rediguntur, nullo horum 
populus noster privabitur. Sed erit illi prima processio, quo die consulatum suscipiet et codicillis eius 
potictur, kalendis lanuariis. Post illam autem secundum edet spectaculum equorum certantium, quam 
quidem mappam appellant, et tertium quod vocatur. theatrokynegium , non bis sed semel peragendum ; 
atque post illud monhemerium quod dicitur, ubi populum multa voluptate implebit pancarpum quod voca- 
tur spectantem et cum bestiis pugnantes homines et audacia insignes ac denique bestias interfectas. Ouin- 
tam quogue faciet processionem quae ad theatrum ducat, quas pornas vocaut, ubi in scaena scurris locus 
erit et tragoedis et thymelicis choris atque oculorum spec(aculis variis auriumque oblectamentis apertum 
est theatrum. Iam rursus y Pria equorum certantium exhibebit quae mappa vocatur, sextum cele- 
braturus diem sollemnem. | Deinde annuum istum honorem deponet festum diem pro depositione quae vo- 
catur more solito acturus. Atque ita septem noctium et. processionum cursus peragetur n specie 
earum quae ab initio receptae sunt. practermissa. Nam aliam praeterea mappam instiuere et duo con- 
tinuare (heatrokynegia quae vocantur ac non priori eorum contentum esse, id quidem apparet. mihil 
novi praeter ca quae prius acta sunt habere. Alque abunde sufficere res merito putabitur, singula vero 


2 wooódovs] reditus (i. e. zgocódovs) c || rr rds | tur T* agunt R I 10 quam om. E | mappa T mampam 
z&gac] imminutos omnes c I 4 «ov Óruov] rd ózuov | VR* | htatum non indicant libri, suppl. fere quam map- 
Haloander, quod probat Zachariae, populo £ | 6 dvosoé- pam (appellant, et tertium quod vocatur theatrokyne- 
9546 — «8 xal om. 6 | 10 (avvovagícss M || 13 Oeavgoxv- | gium, non bis sed) semel exhibendum | 12 ubi Gen- 
vnyiov Zachariae (cf. 32; Iul.)] Q9advoov xvsgyíov M - | brüggen] ut libri | et RV) om. T | delectationem Ri 1 
vQov (in litura) xvynyias L || 14 xai Le) om. 15 Ja] | complebis V' oomplebi complebit 7'!| 13 pancarpor 
ubi et c [| 18 «óApua L | 19 *ys] «s libri I 21 ysAoroztovoie | pancarpo T'| lantine 7"; uncis inclusa del. vulg. | *oon- 
L, ysíáorronowiy M ridioulorum (i.e. yeAorroztovov 1) c | | speota libri, del. vulg. | 14 et] ut V | 16 qui] quod A VT | 
22 1s Zachariae ex c] ys ML | 24 di] quidem (i. e. ys) c || | pornas] aborna RT aboa V (apornas, apoornas, apronas 
sxsvoAscos L | 25 dcs vavcg» nas5jyvow Le) | sim. Iuliani codd.) | 17 in om. V | soena vulg.) scema (i. e. 
om. in hiatu 8 fere litt. M || 26 siva om. c | trjv] ve | schema) libri | tragidis V traiedis T | 18 themelicis RV 
L | 21 c xaAovudsge om. e || 215g. xavà v0 — ri | themediois T | thoris T | atque] autque VT* aut 
oe] agens sollemnem editionem 6 | 31 &&zxa» er g | R7T^|19 auditibus V] a iudicibus R7? iudicibus 71 
post dn addidit Scrimger | 32 Ouavooxvynycécve M] | quidem] quod RI I 20 equorum oentantium V* equorum 
Peacgoxvrijyia L | 34 «« M] x0 LI Kro. x Pair cantantium R cantantium equorum Zi! | edit vwig.] editi 
(£xo« vtgoG ex yivsaDas corr.) L | 35 v, RV editis T | uocantur 7' | 21 mampa V || huno) bt (i. e. 
Ixacvov uà» dmũά ifi] et singulae dantur 6 habet) V J 22 huno] hino T ht V | dispositione AT 
—— — . [23 septenoctium d s sperem A! | 25 staturarum & 

1 redditus libri [ aut V | eorum om. V] 2 omnes esse | derelinquens vulp | 26 ma V 
T vulg.] esse omnes V, omnes om. R | haeo R I 3 uo- | mampam R 7 theatrum anphitheatrum V theatrum 
luptatem A vulg.) uoluntatem YT aguntur T! | b specta- | antitheatrum 7'* theatrum RT, theatroquinegia vulg. 
5 libri, corr. vulg. || themale (al. theatri «. v. V?) | priori horum RQ i priorum R V' 28 contem T 
libri, thymeles vulg. | 7 erit quod NR quidem erit 7 est] et V!, om. E | nihil quia V* | 29 eufficet V« | 30 
quo] quod 7 *susoopit libri | 5 kalendas /t! j 9 ayi- | sed Osenbrüggen [ vlurei R [ et] etiam V? 


elinquens RV 


DE CONSULIBUS 


tocovrov er jdn vq nÀ5jOw xal ,] dy yào 
vois ois yavopévoss 10 Davuatóusvdv dave. rad 
piv ov» mpoqácss Tie u tar fiw yéygasras xal 
xsQuégtaATas Üaztásgs. 


903 


Nov. CV 1. 2 


tantum, VVT 
enim quae raro fiunt miraculum est. Haec itaque 


de consularibus a nobis scripta et determinata sunt 
expensis. 


CAPUT IL 


Bi dà wai gan ò mere!“ Kyo, def. 5 


rag uc ro xijs ségh avtá» h νο, Qasávwys: 
dei yàg Gvvaxolass xal tavrac xijs TOU o ον 
1o? AapnoóTgros. si dà wal oU Gvvowoig yuv, 
xc. cà dvtsv Dev, mz si ufo aveq xadDsav- 
xo. jòn Tj rije u dbíq xal moóGÓev vstuug- 
uten, xal HO, f ys V 5 p Tov 
0xnuatos. xal voUTO yà à uóvg unto) Óídoras, 
ie dà o „„ „ An 
evvomoUg5e 1) rij unyrQóe, rije nd vto — ind 
rde ai yapsval GvyexÁd 
tov» dr ão, toro avsaic voU wOuov ÓsÓoxóros —7 
rijs rr gòs ài, an & vztaTSUC tOUTO govdij dcin ov 
«v20 di, ovx dÓsÀg? ruzd-, ov yapatr its, 
0 all ud lo sí ugóà m a xavà yévos 
1l W d Qiagoizetsiv. dv voie ird xabra¹νH tooó00dc 
1 Ógug rs vsarsvorvra ii. ,, Owpoito 
ñ xaddzxso 9 MagxiavoUv r vie Osías A Qid- 
vabus Aéys. ij uiv yàp dms navroiws gulotiuai- 


10 rata, et velit eam una frui secum schemate. 
in sola matre praebemus, alia vero non decorabitur 


au ro yàg qi xal xaOago6 dzoxov ru 20 


Si autem etiam uxorem consul habeet, definita 
est a nobis et circa illam expensarum mensura: 
decet enim frui eas et coniugis claritate. Si vero 
non copulatus (sit) uxori, his sat est, nisi mater 
eius consistat iam consulatus digna et 3 

t hoc 


mulier penitus praeter coniugem et matrem, illae 
quidem omnibus modis, quoniam uxores concoruscant 


radiis maritorum hoc lege dante, matres vero, si 
ov vais v» Gvvowov»-15 consul hoc voluerit; nam neque filia neque soror 


forte, non uxor filii, et multo magis si nec pertinens 
ad genus Sit: hoc enim et pure illicitum existebat. 


1 Spargere autem in septem his processionibus po- 
pulo consulem melius nos designavimus, sicut Mar- 
ciani divae memoriae constitutio dicit. Illa quidem 
abnegavit omnino munificentiam, nos autem corrigi- 


e, ines dd avr» áénavogDoUusv rd moàyua vj 25 mus eam, causam voluntate eius qui consulatus 


, 


yvoup rev T)» Vnarov éxovros dvaviDévtas Tiurv. 
sirva ydo urü' q rio BovinOsin (inte, ovx dyayxd- 
done, sizs aue A die vovro BovinO'ain xai vois 

&pyigov deigoss viuzGas vÓ»v Ünpuov, odd vovro 


habet honorem disponentes. Sive enim nihil voluerit 
spargere, non cogimus, sive rursus venire (ad) hoc 
voluerit et ex to muneribus honorare populum, 
nec hoc interdicimus. Non tamen aurum | 


&WGyOQsVOMSV. OU f io, b ii, ov30sinimus, non minoris alicuius, non maioris omnino, 


péxpotéQov reròs ovdi 2 55 d de 9 io xc g- 
ros y or αο , dd Goyvoov, xaOdzso sixóvtes 
en, e. vd udy yaQ xal xovdío» Oiaggimtew 
dvsieO' m vj Ha,, fn uóvp xai xoveiov 
goovsiy 0 rije v d 9. Óyxos* dg 
yovcóv svOvs riα,Spxrr pe yévovro d» xal voie dg dose 
rc ον⏑ guAoTiuín stQénovaa. robo égísusv avtoUS 
Qirvesv. Év va voie xadovudvoss uslsaonaéoss xal utjAo( 


non medii characteris aut ponderis, sed argentum, 
sicuti praediximus, solum. Aurum enim spargere re- 
volvatur imperio, cui soli etiam aurum contemnere 
praestat fortunae fastigium ; tum vero, quod 


0 
à ó rd 35 mox. post aurum pretiosissimum flet et aliis consuli- 


bus largitas decens. Hoc sinimus eos spargere (in 
his) quae vocantur miliarisia et in melis 2 15 caucis 


splendide exhibebuntur, neque tamen in tantum ut ipsa multitudins invisa fiant: nam quae raro eveniunt, 


admirationem habere solent. Haec igitur c 
minata. 


wm expensarum nomine a nobis scripta sunt. et deter- 


IL Si autem uxorem consul habeat, ctiam in ca expensarum modus a nobis definitus est: nam 


illas quoque splendore coniugis una frui oportet. 


Sin uxori iunctus non sit, supervacanea sunt quae inde 


petuntur: praeterquam si ei maler si quae. consulatus dignitate iam prius honorata fucrit, eamque velit 


eadem condicione secum frui. 
assidcbit. excepta pis d aul matre, i 
radiis maritorum, lege 


€ tis concedente), matre autem, si consul 


Nam hoc quoque in sola matre ei conceditur ; alia vero mulier omnino non 
quidem omnibus modis (quippe cum uxores una collustrentur 


oc voluerit: nec vero filia nec soror 


neque wor filii, vel adeo si quae eum ne attingat quidem genere: id enim manifesto absurdum foret. 
1, Ut autem spargat 5 consul in septem ilis processionibus, id melius nos definimus quam quem- 


admodum Marciani 
rem voluntati eius qui coi 


vae memoriae constitutio dict. i ! 
em habet commit(entes. Sive enim noluerit 


lila enim largiri omnino vetuit, nos autem cam 
lcquam . 


spargere, non cogimus eum, sive rursus voluerit ad hoc accedere atque donis argenteis populum honorare, 


ohibemus. 


ne hoc giti 


Nec vero aurum spargere permittimus, neque minoris ullius neque utique 


maioris aut medii signi aut ponderis, sed argenium, uti modo diximus, solum. Nam aurum quoque 
gere ünperatori reservetur, cui vel soli aurum. contemnere fortunae dpi ipn p argentum vero, 


( aurum 


pretiosissimum est, etiam ceteris consulibus 


ONeum 


praestandam. Hoc ds spargere concedimus et in miliarensibus quae vocantur et melis et caucis et 


puuévn) «à vuwáuatra Le | 11 a ML 
om. HT ovas] pus € (i. e. did one c 14 


2 fuerit Ri fuerint T? I inuioulum RI I 5 Sin 7 
eonsul habeat] oonsulabat A! | 6 illa R'!V' | 8 non 
om. R | tit addidi (est add. vulg.) | satis V* vulg. | 


9 oonsistat ed. pr.] oonstat libri, vulg. | consulatu V 
c prius] propriis VT? | 10 eam] ea V, om. T' | 
uni V | 12 ooniugnem 7'* | 13 uxoris R V! | oonoor- 
ruscant R oorruscant VT ooruscant T'!vwig. | 14 si] 
sit V!| 17 ad gens RI agens T | haeo R I 21 aut V 
22 non 71 | sieut quam sicut vulg. | martiane 7 
24 omnino abnegauit R | magnificentiam V munifloen- 
tia T oorrigamus RT | 25 consolatus V* | 26 habet) 
est habet Re | 27 cogimur V! cogitur V* | ad add. 
vulg. | 28 munibus V' 29 interdicimus hoo V | tantum 
V*]| 30 omninino 7' [ 31 careoteris R | 32 ziout T | 
Aurum enim] enim aurum FT, aurum 7'! ! * revol- 
vatur (sim. Osenbrüggen)) uoluebatur RTI uolebatur V 
uolebant T? | 33 imperio] in periculo ET" | soli cui T j 
34 praestat vulg.] praestet R FT Lo *]argitus libri 
in his add. vulg. | 31 inmiliarisia E! | melius 1 semelis 
V*| et incautus T 


Nov. CV 1 


zagafBaivors. xal xoi) vie sin noocyxovca. vas dà 
ódove avc)» émnxà vàc smdgac slvai Ho αj,dnñ. 
&l yàg vovto éniwevonta, dd v0 và Dac noós Yu. 


902 


DE CONSULLIBUB 


quaedam inferatur competens. Reditus autem eorum 
imminutos omnes esse volumus. Si enim hoc adin- 
ventum est ut spectacula ad animi voluptatem agan- 


aywylas &ysiy voU diu, avra, dd iv óoítovras sie tur populo, haec autem a nobis determinantur in 


ve izxo0pouía» sic T rde tÀY Ünoiov 
„ «ci rde in «76 on re xal Ovudige 
zd una eta, ode Tovro» Ó fustepos dare 
O9ssta: dj u. dd gra ud a)tQ stooodos 7 npo- 
riotij xaO" q naocAnweras t3» vxatsíay xal ravtre 
«v5ssta, và Guufoàla, . 

éxsívgv dà devre g d- Ddéay vi» vÀv apsMÁAnvroiov 
Ümzxwy», jv dj uanzxav stpocayogsvovss, xal 7 
ri roð xaAovuévov Ósavgoxvvnylov, ov die da 
a οẽ]ͥa vslsoOncouévg»: xal ust! ens xi rod 


i r di¹νẽE, r v8 xalo/usvor nayxagnov Oso 
psvov xal O, zpocpaxousvovs à»ÓQgoovs xai 
svOoxiuoUytac tij vÓÀug xal noós ys avasgovusva và 
da. xai néunxtn» ys mowjoss xoO00do» 15v ain vÓ 


cag ve xai 5 circensibus et bestiarum spectaculis et thymelae de- 


lectatione, nullo horum noster privabitur populus. 
Sed erit quidem ei processus primus quo mcd 
consulatum et huius possidet codicillos, 

Ianuariis. Post illum vero secundum agit spectacu- 


6 Javovaoías. ner 10 lum certantium equorum, quam mappam eeeeeece semel 


exhibendum; et post illud quod dicitur totius diei, 
ubi et multa delectatione complebit populum hoc 
quod vocatur pancarpon [Latine silva] conspectum, et 
cum bestiis pugnantes homines et vincentes audacia, 


4 usgi povnusglov, dd nolle rÓvnaDsías du- 15 insuper et interemptae bestiae. Quintum quoque fa- 


ciet processum qui ad theatrum ducit, quem pornas 
vocant, ubi in scena ridiculorum est locus tragoedis 
et thymelicis choris, et spectaculis universis atque 
auditibus apertum est theatrum. Rursus quidem 


Ouavgo» ayovcav, i 05 nóoras xalovsiy, a vois 20spectaculum equorum certantium edit seu quae vo- 
a Gxnvis yshoTomowis lera; xoa ToayqOois vs catur mappa, sextum agens bunc conventum. Ex 
xal voie in «5c v) xopois, g edα%,L,] vs xavto- hoc deponit annalem hunc honorem, in depositione 
Ounzoi$ xal dxovguacw dvtpyuévor dati «0 Oéiatooy. agens sollemnem editionem. Et ita septem noctium 
du dà dead inn aguA Aer ij ine radios jo tv et processuum complebitur cursus nullam specierum 
xalovudyn» udánznap, luer üyoy vavtg» nxasryvow.25antüquitus statutarum derelinquens. Unam siquidem 
sla. dyvevOs» xaraÓwGiva) t9» 6Évvvcialas vavvy» — aliam adinvenire mappam duoque continuare quae 
tiun» Tán» und v56 xalovuévge dmxoOscsos xavà d — vocantur theatrum amphitheatrum, et non priori ho- 
CvvtOiGuévoy &yow zxavüyvpw. xal ovroc d vOv» rum contentos esse, palam est quia nihil novi ultra 
éntà vuxrQw x xai stQoó0 cy ile , ÓQoouos id quod prius agitur habet. Sufficere itaque rite 
ov0à ados, rc i dx vouucDévtow» smapaliu-30 causa putabitur, et singulae dantur clare et non in 
nds. d yàp uíav uév dun spocspavolaussy (ud 

ar), dio dd gvvdst&v và xadoDusva „„ 

eia, dd us) tQ x90tépq tovtov aoxeia Das, x q qn 

ade o xaivongenss t vtQ06 rd ret 5 pos. 
vo n oùy eixóvos & ro ανννH vidi, d 35 
Kxacxov ud» iu xd, ee ov 9v sic 


eliam poena aliqua conveniens irrogelur. Processiones autem eorum septem esse. omnes volumus. Nam 
$i hoc idcirco excogitatum est, ut spectacula ad populi voluptatem edat, ca autem a nobis ad circensia 
et ad bestiarum spectacula caedesque et scaenicas atque inhymelicas oblectationes rediguntur, nullo horum 
populus noster privabitur. Sed erit illi prima processio, quo die consulatum suscipiet et codicillis eius 
potictur, kalendis lanuariis. Posi illam autem secundum edet spectaculum equorum  certantium, quam 
quidem APT appellant, et tertium quod vocatur theatrokynegium , non bis sed semel peragendum ; 
atque post illud monhemerium quod dicitur, ubi populum multa voluptate implebit pancarpum voca- 
tur spectantem et cum bestiis pugnantes homines et audacia insignes ac denique beslias interfectas. Quin- 
(am quogue faciet processionem quae ad theatrum ducat, quas pornas vocant, ubi in scaena scurris locus 
erit et tragoedis et thymelicis choris atque oculorum specíaculis variis auriumque oblectamentis apertum 
est theatrum. lam rursus 5 equorum certantium eæhibebit quae mappa vocatur, sextum cele- 
braturus diem sollemnem. | Deinde annuum istum honorem deponet festum diem pro depositione quae. vo- 
catur more solito acturus. Aigue ita septem noctium et processionum cursus peragetur specie 
earum quac ab initio receptae unt praetermissa. Nam aliam praeterea mappam inst(uere ct duo con- 
tinuare theatrokynegia quae vocaniur ac non priori corum contentum este, id quidem apparet. iki 
novi praeter ea quae prius acta sunt habere. A(que abunde sufficere res merito putabitur, singula vero 


2 sooódovs] reditus (i. e. ztoosodovs) € | éxva rde 
zàcac] imminutos omnes 6 | 4 «ov Óruov) rd dj uo 
Haloander, quod probat Zachariae, populo c | 6 d- 
98:6 — r xal om. 6 | 10 iavsovagíass M || 13 9eacpoxv- 
»nyyiov Zachariae (cf. 32; Iul.) 9aavQov xvynyiov M d- 
vQov (in litura) xuHmyia L | 14 xai Lc] om. 15 Ha] 
ubi et c 18 «ó/ua L L1? * ye] vs libri I 21 yaAotozcouois 
L. yshovrostoswsiy M. ridioulorum (i. e. ysAorroztovov?) c | 
22 1a Zachariae ez &] ys ML | 24 à) quidem (i. e. ys) c || 
éniveAscas L | 25 dy rar napryvoi Le) 
om. in hiatu 8 fere litt. M | 26 elva om. | v5»] v5 
L || 21 rij xadovuésgs om. c || 21 29. kavà v0 — avr 
qv] agens sollemnem editionem g || 31 warst» ex c 
post dll addidit Serimger | 32 Osatgoxvynyécia M] 
Peacgoxvvryia L | 34 r. M] «0 LI xo ret] 
(Kxo« stpoa ex yívaaD'as corr.) L I 35 vn LA 
(xagvoy ud» éxidsigOsjoevas] et singulae dantur c 


1 redditus libri | aut V | eorum om. V | 2 omnes eese 
T vulg.] esse omnes V, omnes om. N | haeo R | 3 uo- 
d aris N vulg.) uoluntatem VT'| aguntur T'! | 5 specta- 
eula libri, corr. vulg. | themale (al. theatri s. v. V? 
libri, thymeles vulg. | 7 erit quod NI quidem erit 7 

quo] quod T'| *susoopit libri | 8 kalendas Zt! | 9 ayi- 


tur T* agunt Ej 10 quam om. R | mappa 7 mampam 
VR* | hiatum non indicant libri, suppl. fere quam map- 
pam (appellant, et tertium quod vocatur theatrokyne- 
gium, non bis sed) semel exhibendum | 12 ubi Osen- 
brüggen] ut libri | et RV] om. T | delectationem R P. 
complebis V! complebi oomplebit 7'! | 13 pancarpoe 
pancarpo 7 lantine 7"; uncis inclusa del. vulg. | on- 
speota libri, del. 77 | 14 et] ut V 16 qui] quod R F! 
pornas] aborna R aboa V (apornas, apoornaa, apronas 
sim. Juliani codd.) | 17 in om. V | soena vulg.] scema (i. e. 
schema) libri | tragidis V traiedis T' | 18 themelicis R 
themediois 7T' | thoris T [| atque] autque VT* aut quae 
RT* | 19 auditibus V] & iudicibus RT“ iudicibus 7^! 
quidem] quod RI | 20 equorum centantium V! equorum 
cantantium R? cantantium equorum Zi! || edit v.] editi 
RV editis T' | uocantur T' | 21 mampa V | hunc] Rt (d. e. 
habet) V | 22 hunc] hino 7 bt V | dispositione R 
23 septenootium 7'* 14 sperem R. [| 25 staturarum N 
derelinquens 177 elinquens RV T | 26 mi V 
mampam AR? 7 theatrum anphitheatrum V theatrum 
antitheatrum 7! theatrum RT“, theatroquinegia vulg. 
priori horum R' priorum R V7? 28 contem T 
est] et Vl, om. RI nihil quia V* | 29 sufficet V« | 30 

sed Osenbrüggen | olurei At | et] etiam V? 


DE CONSULIBUS 903 Nov. CV 1. 2 


t000)10» der 70g rᷓ; d xal juonÓTzeas év yao tantum, ut lam populo etiam odibile sit: in his 
tois Oztaviox ysvopávois vÓ Davualóusvó» dor. rat enim quae raro fiunt miraculum eet. Haec itaque 
piv ov» npgopacsi ve vxatuee ii yéygarras «al de consularibus & nobis scripta et determinata sunt 
sspuéoraAvas Qastávgs. expensis. 


CAPUT II. 
Ei d wai 5 br ey yos, dert 6 Si autem etiam uxorem consul habeat, definita 
ro re a avr)» hr Qandvgs: est & nobis et circ& illam expensarum mensura: 


rot Aaunzoóvnro. sl dd xal o9 Guvowoi) yvvesí, non copulatus (sit) uxori, vm sat est, nisi mater 
mipetra xd évtsUDev, xu si uiyrmo avv xaJserü- eius consistat iam consulatus digna et prius hono- 
xo» 505 Tjj rie vmatelas dbq xal e ev rr. 10 rata, et velit eam una frui secum schemate. Et hoc 
pévn, xal Bovkorró ys avs» gvvazoAavGo: avtQ vov in sola matre praebemus, alia vero non decorabitur 
exruatoc. xal rob, yap éni uóvy ,] (dora, mulier penitus praeter coniugem et matrem, illae 
icio dà ov xaJaüsira. yv») mavtsÀos xi, vis quidem omnibus modis, quoniam uxores concoruscant 
evvoio)are 7) vijs e 176 ud» mavros ine radiis maritorum hoc lege dante, matres vero, si 
yap ai yapsral GvysxAdusovgs volé vd» Gvvomovs-i5 consul hoc voluerit; nam neque filia neque soror 
fw» deer f, TOUTO «vidis xd vouov d& ros —, forte, non uxor filii, et multo magis si nec pertinens 
rijs ur oos à, aims g nr vovro fovinDsin: ov ad genus sit: hoc enim et pure illicitum existebat. 
i ipii di, ovx dÓsÀp: tvxóv, ov yapstr ve, 

xaé XOÁÀQ dio sí uyÓdà stosíxovsa xarà yévos 

a tovto yàg dj xal xaDagds dromov étóyyavsy. 20 

l W d drr dv vois fd vaíteuc 7tpoó0o.c 1 Spargere autem in septem his processionibus po- 
tQ di r vmarsvovra Hi usi digito pulo consulem melius nos designavimus, sicut Mar- 
9 xaddzap 9 Maguavo? vov víjs Jaíae Anbsws 44. ciani divae memoriae constitutio dicit. llla quidem 
talus ÀAéys. „ uàv yàg àmswts xavroíos qiiorusi- — abnegavit omnino munificentiam, nos autem corrigi- 
o, iets 08 avri» énavogOojusv N mQüyua xij 25 mus eam, causam voluntate eius qui consulatus 
yroup red tv vzavov éyovros dvaviDévtse rwv. habet honorem disponentes. Sive enim nihil voluerit 
are yap und. oreoðv BovAnDsín Óimtrew, ovx d,; — spargere, non cogimus, sive rursus venire (ad) hoc 
Lopsv, siva avOsc dADsiv sig xovro ovÀgOsíg xal vois — voluerit et ex argento muneribus honorare populum, 
4b aoyígov Jogos Tiurca. 1Óv ÓfMov, ovi rod nec hoc interdicimus. Non tamen aurum 
dxayopsvousv. ov uv xovSíov G égisusv, ov 30 zinimus, non minoris alicuius, non maioris o 0, 
pexQottQov vuvóc odds usíLovos dl ij pégov zaody- non medii characteris aut ponderis, sed argentum, 
gros ; GraJpuov, dA doyvoov, naOdxeso simóviss sicuti praediximus, solum. Aurum enim spargere re- 
nner, nóvov. xd ni yàg xai xousior Qiaggirvsw — volvatur imperio, cui soli etiam aurum contemnere 
avsíd) , Ra,, ry uóvy xai xoveíov mss — praestat fortunae fastigium; ntum vero, quod 
qgoovtiv 0 vie rene did o õynos apyvgoc dd 0 fer 35 mox post aurum pretiosissimum fiet et aliis counsuli- 
Xevgov ds riuiorratos yévowvo à» xai vois dÁlow bus largitas decens. Hoc sinimus eos spargere (in 
vuacoss quioTiuía stoénovaa. rod ro égísusv avrovs his) quae vocantur miliarisia et in melis et in caucis 
Qirvsev A vr voie xadovudvoss pslsaonaiom xal utjAoi 


splendide exhibebuntur, neque tamen in tantum ut ipsa multitudine invisa fiant: nam quae raro eveniunt, 
admirationem habere solent. Haec igitur consularium expensarum nomine a. nobis scripta sunt et deter- 
minata. 

II. Si autem uxorem consul habeat, etiam in ea expensarum modus à nobis definitus est: nam 
illas quoque splendore coniugis una frui oportet. Sin uxori iunctus non sit, supervacanea sunt quae inde 
petuntur: praeterquam si ei mater sit quae consulatus dignitate iam prius honorata fuerit, eamque velit 
eadem condicione secum frui. Mam hoc gir; in sola matre ei conceditur ; alia vero mulier omnino non 
assidebit excepta 5 aut matre, illa quidem omnibus modis (quippe cum uxores una collustrentur 
radiis maritorum, lege hoc iis concedente), matre autem, si consul hoc voluerit: nec vero filia nec soror 
neque uxor filii, vel adeo si quae eum ne attingat quidem genere: id enim manifesto absurdum foret. 

l Ut autem spargat populo consul in septem ilis processionibus, id melius nos definimus quam quem- 
admodwm Marciani divae memoriae constitutio dicit. Illa enim largiri omnino vetuit, nos autem eam 
emendamus rem voluntati eius qui consulatus honorem habet committentes. Sive enim noluerit quicquam 
spargere, non cogimus eum, sive rursus voluerit ad hoc accedere atque donis argenteis populum honorare, 
ne hoc quidem 5 Nec vero aurum spargere permittimus, neque minoris ullius neque utique 
maioris aut medii signi aut ponderis, sed argentum, uti modo diximus, solum. Nam aurum quoque spar- 
gere ünperatori reservetur, cui vel soli aurum contemnere fortunas fastigium concedit; argentum vero, 

modo post aurum pretiosissimum esi, etiam ceteris consulibus idoneum evadet ad i 

praestandam. Hoc ds spargere concedimus et in miliarensibus guas vocantur et melis et caucis et 


2 oztavios yevouévois L| b d ναν,0- rd.] et de expen- | 9 consistat ed. pr.] constat libri, vulg. I consulatu V 
sis eius competens desoriptio facta est Jul. (cf. ad 507, 26) vn y prius] propriis VT? | 10 eam] ea V, om. T' | 
9 xsosrvaü xà dvrsvOsy] his sat est c | abr] eius 6 uni V | 12 ooniugnem 7'* | 13 uxoris R!V' | conoor- 
10 zz] vr» (erasum) L | vxavías M | atia L | veve- | ruscant R oorruscant VT? coruscant T. vulg. | 14 si] 
puuévn] rd mwuara L* | 11 avevo ML | 12 yag | sit V'| 17 ad gens RI agens Tl haeo R I 21 aut V 
om. 75 gidora-] praebemus g (i. e. /douev) c | 14 75 22 non T' | sieut] quam sicut vulg. | martiane 7" | 

) Tuis. | 15 yao om. £1 16 avvois M 24 omnino abnegauit R | magnificentiam V munificen- 

17 ri unvgos] vij ugeoi libri || 20 waD'agds om. L tia T corrigamus RT | 25 consolatus V! | 26 habet] 
21 75 d Zachariae ez ce] r di M * d dei L est habet Re | 27 cogimur V' oogitur V? | ad add. 
23 5 om. « | 24 yàg om. 6 | 26 dvariDévrss) dispo- | vulg. [ 28 munibus V! | 29 interdicimus hoo V | tantum 
nentes g [ 33 x«i om. c 38 juAdiagno(os L A - V*| 30 omninino 7 [ 31 carecteris R I 32 siout. 7 
qioss Mg (cf. 6 505,23) Aurum enim] enim aurum V7, aurum T'! ! * revol- 
vatur (sim. Osenbrüggen)) uoluebatur RT'* uolebatur V 

uolebant T? | 33 imperio] in periculo £7' | soli cui 7 

2 fuerit RT! fuerint T? | inuiculum R'!| 5 Sin T'| | 34 praestat vwlg.] praestet R FT | 36 *largitus libri 
consul habeat] oonsulabat R | 6 illa R Fi | 8 non | in his add. vulg. | 31 inmiliurisia Rl melius T semelis 
om. R | tit addidi (est add. vulg.) | satis V* vulg. “et inosutius T 


Nov. CV 2 594 DE CONSULIBUS 
wai wavuloss unb vevoayervíos xu) voit votosvos. oup et et talibus. Quanto enim mínors 
yàe &v g iy v Quvcrógeevov, vocosrq ue — sunt quae sparguntur, tanto plures suscipientes erunt. 
ei Aakfüvowrss. «dq d mouypars nétoov v) rod d. dantis virtus et voluntas sive ni- 


Jóvroc duvauíc va xai se, eie, Gers 1) hd a rie- 


rij T0 2 év raise avrOU νοοh e, 
cer dw avróe 0pÜDOs di : a- 
P rod xpvsíov ö le dxovrócms, v Tj Ra- 
deíq póvp wap fud» dápexpusudvor 7t 

8 Tov névros ys 

vo» «ai 


a vq vóne nagafyvaí và wem 
I smoUv oUÀéva GvyyoQoUusv toómev. 
228 


x0- 


«al Qiavevayuévoy oxsofaívew 00s ud ó vó 
Aen. dd“ j pas, 


W 
card reór» d g réDsera, c)» noógusw, l 


dos éxwszupdvas vooo0ovc vs xai Od nic evGUvortrOv 
sy&yopev prion x«l oe v wal r y 


MJ 4 , ] e 2 C 
rode obe woecsvvorgausv «vó óivvrew apyv- 
5 anò d rio vas re gbr vOv UxcTew 


e eee nass, OTt 9"Wiv r tue 35 ct sem ex suo vocabulo tempus 


sei c7) 
ó ro 


ae devra s ro xpóvov woupelsy 
3 


5 Hoc enim in consulatu definimus, 


goséwaoDas. 
adde r sao su» d ehe 15 1 Aliorum antem quae 


hil aut mediocre aut transcendens populo erognndi. 
ue invitos 
gere cogentes neque volentes prohibentes. de 
uidom ita à nobis sancitum sit; 
accesserit, licentiam habeat dis- 
tribaendi argenti munificentiam in suis processioni- 


J 


definitum 
— qued duisad M REN. cuim 
umpserit qu i est i, centum 
brarum auri perselvet po 


ulum effusas i e didis ad pellus 
um processiones et spee. 
| habentem dedoximus de- 


tius de numeris considerantes, Me est 

een nu considerantes, spargere 
argentum eorundem eon 
sulum luntetibus, ut nobis sint ampHes 
era: 


est transcendit, rite etpote v'oskram 


[i 


quod 


iadrangulis et id genus aliis. Quanto enim minora sunt quae sparguntur, tanto plures erunt gui ac- 
25 d : luntas, t vel nihil vel modica vel effusa 1 N dis 


cipient. Modus vero rei sit dantis et facultas et vo 
consulatibus definimus, qui neque fnvitos spargere cogamus neque volentes et muni- 


tribuat; hoc enim de 


fice largientes proltibeamus. Sd quae ad argentum. spargendum spectant ita. nobis sancita sint- et si- 


quidem omnino ad hoc accesserit, licentiam 


beat argentea munera in processionibus swis dis 


ind 


uemadmodum ipse id recte se habere putaverit, cum solum utique vetitum sit aurum iaculari, id quod 


imperatori soli a nobis destinatum est attingere. 


Ez rcliquis vero quae a nobis definita sunt. et 


descriptioni quae hac lege continetur inserta omnino quicquam excedere vel augere vel minuere nulle 


modo permittimus. Nam 
est corrumpat. | Etenim si ea ob hanc solam 


siones et spectacula ad opportunum modum rede 
inruper rimati sumus de 


quod non est definitum (de 
nimus, cum id ad arbitrium eius qui dederit referam 
est violari haec lem nostra vetat. Sed si quis id qu 
auri poenam solvet, utpote qui praecepta nostra violarit et totum huius legis consilium 


argendo loquimur), in voluntate dantis omnino 


RÀ que vero semel a nobis definitum et constitutum 
od de 


finitum est excedere ausus sit, centum librarum 
in ipso 


causam lata est, ne ex immodica munerum largitione consules 
deficiant, nosque ideo supervacaneas illas dationes et sumptus contraximus et in nimium 


effusas proces- 
, el fortasse etiam expolifius aliquid. in 3 


Sar gendo argentum aut nihil dando ipsis consulibus arbitrio permisso, qvo pure 
gis 


Sint nobis atque ex suo nomine tempus exornent: gui id quod constitutum est excedit. merito 


2 «ocotvro M | A Gore om. 6 1 5 Qiadovya. M (ej) 
dds L | 7 re xal guAoriuovuévos om.g | 11 av- 
tod Scrimger | 12 4vo,juce»] putaverit 6; leg. & o- 
pian? | 13 9Àos dxov ex Kyaw corr. L | 13 sq. rod 255 
agopicuévovy L| 14 sao. rudw om. e | rpocdwaaóat 
pangenberg ex €] 7 xgooawvac2as ML || 16 «7 in ras. 
L| 15 2005 zepisxouévr, Me) xai «os πν,Eʃae g 
vov L | 18 2 usobv om. c | ovdéva) K ov0éva malit 
Zachariae | 20 avvà «à Qóvri svowvvt. L | 24 dxaxóv 
ure xovaíov L | 26 davrov Le I 28 vzxóvcow» L 
32 xal Loe] rite (i. e. sixóvcs?) c || xai om. e 33 ** 
avyorcagsy] dvsvoncasres toos ML considerantes id est c 
( òs del. Hombergk; possis etiam scribere &vvorcavttt 
abs deleta particula xal ante lae cf. ad v. 32) | 34 a- 
vOv» r eorundem (i. e. «v avro») c | 35 mAuovc 
xal) amplius et semper ( 


— 


1 et in quadriangulis R | 4 medioori Rü | 5 inri- 
tos) inuitus R* inuitus si hos 7' | 7 despargendo RI 


sit] est T' | 8 licent (sic) d ovas VT1 9 munificentia 
RVT | 10 se Vvulg.] om. ET | putauerit babere R 
11 tamen T' | 12 contigere T'! oontignere V | 16 in) et 
in RT | continentar R V! T] 17 transcend Ri trans- 
scendendi 71 aut om. RI | 19 morie 111 

esse uoluntatem T' | 20 hoo om. T I qui] oui 7 qui 
eui &! | 21 definitum cet.) [nitum est — 27 tan scr. 
R* in ras. 3 vv. | ordinatam R pr. | 22 transseendendi 
RTI I 24 auri om. V | atpute T utputa R | 25 omne 
V! 20 quater T! | sie enim tantum pro hae modo 

27 th modo 7 | est] est lex T 4 oéeasionem R. 
ne] neo V? ;. v. | inmensitatem VT deserit V defial 
T'* | superfiuos A! | 29 adbreuiabimus V adbteutamus T 
abreuiamus R 30 expeoteeula RVT | bene] hà (sic pre 
bü) R | 31 habentes 7' | rite] forte Beck | 32 oonzide- 
rantes V! 33 argentum] aurum 71 | aut reel] on 
ut RT vuig., om. V | eorum RT 34 demittentes 7^* 
uolüptatibus R | sit V 7"! | 35 ador[nornent V | qui 
quid quidem 7' | 36 recte 7"? | utputa (utpute 


FIT nostra R. m 


b. d nm cem 


* 


WA CT. K 


- 


un CR a Y 


eOLXOSM VOU 


DE CONSULIBUS 505 Nov. CV 2 


reo magafaivew vóuor atus sin sow. or yàp 55 legem dignus est poena. Sic enim no- 
wi bor dtn, Vzaros „ r ToU zoiyuaroc bis erunt iugiter consules, causae inmensitatem non 
auetQíav ov ꝓelrro re od cs viva qarepgorarvov formidantes nec tamquam certissimum periculum con- 
ov ri vucrMav dzopsUvyovtse xai éxrosmÓus- —sulatum refugientes et aversantes. Et propterea san- 
vo. xa did vovro Ede r vouov dv Bafaiq 5 cimus legem sub firmitate servari hanc. 
8 gvAarrecDas! rovro». EH, voívv» asrÓóv r. 3 Nullus igitur eam egredi praesumat, nec si ve- 
iE D'aprjesta, urdà ai agódoa i fανõ,h unóà si — hementer idoneus sit, nec si nostrorum sit iudicum, 
TOv fusvéoev agyóviow sim nunÓà ei xi usydAne nec si maximae curiae aut nullae administrationi 
povre vj unÓauí(ev A doyos.  vavva yao axavva raesit. Haec enim omnia nos considerantes omni- 
7u8i6 Gvvidévtte ꝗα⁰ον A ixausv i rate dócec: 10 proposuimus super dationibus aequalitatem, nulli 
tjv iGóvnta , odd zavtshos &dnav Óidóvrsc , penitus licentiam dantes exire mensuram quae hac 
a Fido vO nérgov «Ó TQÓs ztspuexópevov cd vóuq, — continetur lege, nisi in solo to in processioni- 
nl éni uovqQ r, vo apyvgov év re zgoóóo:w bus spargendo aut neque hoc faciendo, quod in eo- 
éinttev ij unÓÀà voUro xoνj, & cas abr «d» Uná- rundem consulum posuimus, sicut saepe diximus, 
v9» avs"xausy (xaO roAÀáxi signras) yvoluass.15 voluntatibus. Ipsis quoque qui haee accipere con- 
Kal avvoic dà voic rav1a Aauf&vsw: u S vir sueverunt maximae gratiae in hac nostra repositae 
xdpié dv vqds npnav asoxeíaÓm vq) vópq. si yàp d — sint lege. Si enim periculum erat deficientibus con- 
xivòõ uo éiÁsizóvtov vùucrevõ r s dxtoð / sulibus neque quicquam accipere, nunc autem acci- 
AauBassw, viv O8 Anyorras uérQuov, nolAng àv» i- pient mediocriter, multam habebunt rite huic legi 
date sixótox qs «vq »óuq ydo» vÓ abtaoxse Gvrl 20 gratiam, quod sufficiat pro nibilo auferentes, Et hoe 
roõ urÜevós xouibÓusvos xal avtÓ yàg dy xÓ u enim ipsum non permittere nos gloriosissimis consu- 
cvyyoosiyv 5uas Toi évOoLordrows naro xovcíov libus aut aurum s aut vasa maiora, sed in 
bin rets ij nal (axevos) ueitov, dd dv usangnoío:s ve miliarensiis et melis et caucis et quadriangulis mo- 
xai grote xal xavxíoss xai verpayowvíoss gvuuétoois é diocribus et huiusmodi facere dationem, sanctio ad 
xal roĩe tOI0UTOIG TtOLSIO . v)» d vouoOar50c, 25 humanitatem a nobis adinventa est et populo medelam 
ne quiavOoamníay "xiv dinvggras xal Jeganzs(av — praebens. Si enim hoc egerint qui consularem edent 
rod dij nov. sí yàp vovro ztQárrouv oi v5» br, munificentiam et [in] his solis concilient populares, 
déew guAoriuoUpavos xa) vovroic 0s) uóvow xeranxdv- nequaquam de maximis lucris decertantes seditiones 
reer, robe Ünuótas, ovxév, cx ye ind usyólow reg exercent ad invicem et venient usque ad alternas 
db àyorvivtes avaguicovos soo6 7 xal dÁsv- 30 plagas, quas per fustes et gladios et lapides egerunt 
coral uéyo. vow wor aAAgAow zxÀnyov, &c di) x,  irequenter, rem omnino nobis odibilem. Videbamus 
3. $ozdAov xal DiÀov xal MOv dL r, xoÀ- enim eos contendentes quidem et malis innumeris 
Lans, mpàyua niv na»csApge admoOUjiov. ácpous»y  implentes alterutros occasione sparsorum et ab eis 
yàg avrove cragidLovrac ud» xal xaxov Pit nuni abreptorum, domi vero deferentes omnino nihil, sed 
AfA He dÀÁnAove mpopáce vÀv (imtouévov cv53b 
xal vs add e een oixos dd led or 


nostrae violator poena dignus sit. Ita enim nobis perpetuo consules erunt, qui non formident immodicam 
rei magnificentiam nec (amquam aperlissimum periculum. consulatum fugiant et aversentur. — Ideoque 
8 sancimus, ut haec lex firmiter custodiatur. emo igitur eam circumvenire audeat, ne si divitiis quidem 
abundet aul si ex magistratibus nostris aut si ex magna curia sit aul nullum magistratum gerat. — His 
enim omnibus consideratis nos aequalitatem in largiendo omnibus imposuimus, nulli omnino veniam 
dantes modum hac lege comprehensum excedendi, excepta sola licentía argentum in processionibus Spar- 
gendi aut ne hoc quidem faciendi, id quod voluntati consulum, ut TS dictum est, commisimus. xi bd 
ipsis quoque qui ca accipere solent, maxima gratia in hac nostra lege reposita sit. Nam si periculum 
erat ne deficientibus consulibus nihil acciperent, nunc vero mediocria accipient, merito magnam gratiam 
huic legi habebunt, Ls pro nihilo quantum satis est auferant. Etenim illud ipsum, quod non permittimus 
gloriosissimis consulibus aurum vel etiam vasa maiora spargere, sed in miliarensibus et melis et caucis 
et quadrangulis mediocribus ct id genus aliis largitionem facere eos tanæimus, ad humanitatem ct salutem 
populi a nobis excogitatum esl. Si enim hoc faciant qui consularia munera spargunt et his quidem solis 
Cives cooperiant, non amplius tamquam de magnis lucris certantes seditiones inter se agitabunt atque ad 
mutua verbera venient, quae quidem adeo per fustes et ligna et lapides saepius intulerunt, rem nobis 
prorsus invisam. Videbamus enim eos seditiose quidem agere el inauditis malis sc invicem afficere eo- 
rum causa quae sparguntur et ab ipsis rapiuntur, domum vero nihil omnino repor(are, sed codem die in 


7 si rv] oi tov L*| 8 si «7c] eic M* | 9 7 Mc) | santes RVT | 5 legem hano sub firmitate seruari 7'* 
"E: d 10 cvvidoves M (cvseidóves Scrimger) Gv»sidó- | vulg. | firmitatem V* || 6 ugitur T* | 79. idoneus — 
Aero L| 13 «Q9 om. L^ 30s] vov L| 14 9 ex € Ha- aut nul| scr. R in ras. 1 vs. | 8 nulli T* vulg. | 9 enim 
loander] & ML | 16 sio9ociw L' sioOaci (sic) L* ; | omnia] omnia enim P, enim om. T1 | 10 donationibus 
17 ano, q L* | 18 h d rio M] h | T'vulg. | aequalitate V!j 11 exigere Ri | 13 spergen- 
éviov» Li und, unòò oov LI | 22 éxdros Lig) vz- | dum KT! autem R!| faciendo vulg.] faciendum libri | 
doxou ML! | zovoíos] aut aurum (i. e. 3) xovaíov) & | | quod ex corr. R*? quia 7* | 15 uoluptatibus 7! uolüpta- 
23 usitov» ML, vasa maiora 6 Jul, unde excidisse voca- | tibus V | 16 in hanc nostram V || 17 sunt R vn /g. legem 
bulum vidit Hombergk; reposui Gxsvos de quo etian Za- | RVT'|18 acoipient] accipiet Ri accipere V | 19 multa 
chariae cogitavit (d ey ]..u.,õ,ꝭ/ proposuit Osenbrüggen); cf. | R!V | habebunt rite] habebat multa rite Ri habebiturite 
Theod. àgyi óírvovauv ν axsveaí vide. || 1iiAlia- | V* || 20 gratia RI | nichil V'vulg. | auferentes Osen- 


enoloss L (oue M 25 rtossi0 , Mc] Ioa. xοιν,t | brüggen] offerentes 71 offerente RV T* vulg. 22 aut 
S L| 26 dA,“ LI Ougarsía» vov Oruov) po- | aurum] aut aut V, del. V? | 23 miliarensis R^VT? milia- 
pulo medelam praebens c | 27 ndr male Scrimger, | nensis T! militarensis R! miliaresiis ve/ miliarisiis - |l 


vulg. | 28 »«raxdvvousv vov6 (rove corr. er &xó L) ML; | melius 71 mellis T? | caucis VT?] caueis R vuig. cauelus 
axo xoð nácgo sávro adn. schol. M in marg. | 29 s | T! | 24 huiusmodo R | donationem T' vulg. | 25 adin- 
s) oe yàp L yàp M, om. € | 30 &ycoviovrves L | 32 EC. venta] et inuenta 7 | et del. T* | 26 consulare A! | edent 
o] dados €|135 duzenAó»tss L | éewvovuévov L magnificentiam V? in spat. vac. | 21 in om. vulg. | 28 se- 
— — — — ä | dictionis 7 | 29 ueniant T ad ternas R 30 egerint 
1 ieatus est legem T | 2 iugiter del. T* i | Tj 32 et malis om. 7! | 33 occasionem RV* | sparoo- 

3 oertissime V | consulatu A' | 4 refugentes T! | aduer- | rum V* | 34 ereptorum 7| domum vulg. 

III. 64 


Nov. CV 2 5954 DB CONSULIBUS 


wai wevuloss «ab verogeyervíost xa) voit toro)von. oup et quadriangulis et talibus. Quanto enim minors 
yàe & wmitpóvbgor sity cd Qesrógevov, vocoórq neiov; sunt quae sparguntur, tanto plures suscipientes erunt. 
ei Aapfüvowres. «dq d xouypars gere vj voU d. — Bitque rei mensera dantis virtus et voluntas sive ni- 
doro diva vs K x £046, Gers 7) n brio bil aut mediocre aut transcendens populo etogandi. 


i uérQiov 7) oxsoBaivoy Qiadovyas vq Oruq: ovro 5 Hoc enim in consulatu definimus, neque invitos 


& dx «aic vsrava(ose Opítouev ovra dxovrac (FU. — Gero cogentes neque volentes prohibentes. de 
dwaywé&bo»ves ovta dlevienévovs Te wei ee  argente quidem spergendo ita & nobis sancitum sit; 
ove wojovres. dd «à uàv wepi vov vé» à et si omnino ad hoc accesserit, licentiam habeat dis- 
P rid od ce ini vavopoDerjoOo, wal % & tribuendi argenti munificentiam in suis j 

TOUTO ò qe, maoonGiav éyéccoo voU Oiavsipeo:s 10 bus, sicut ipse recte se habere putaverit, solo prohi- 
709 & " „ éd» vei ajTOU vQoódo:, anrum omnino iaculeri, quod imperatori tantum 
waOumxsQ uvrós & Ge dvópGev e, móvew .  tnrbutum est co 


pnovp ovUéva avyyopgoUusv roózxev. *Óó md» yàp mittimus modo. Quod itaque infinitum est (dicimur 
2 ov (papév 3 «à orem) dni. 2) vov Jgd Gere «utem spargere) in dantis ponimus voluntate, om- 
t 


cer 
vóuov QiugOs(ooy vo ys ép' éavrqQ eo d. ai pens quantum in se intentionem. Si pre hec 
à; : b dias v Troógueiv, — tantummodo poeita est occasione, ne dandorum in- 
, *j *Gv» Ódopévov auro vó vé» vxáxev éx- moentitate consulatus desint, et propterea nos super- 


iy uéeoov, sal iaoc re nai) ros yAupuperrépev — eentius de numeris considerantes, id est spargere 
TOUS doeJuoUS wpessvvorgausv vó Óvrew cpyv- argentum aut neque quicquam dare eorundem Son- 
eov 9) end óvioUv Di0óva: rei aor vv dre — sulum dimittentes voluntatibus, ut nobis sint mp 
id dede i e dne "niv —: etre 35 et Ae ex suo vocabulo gom adornem: qui 
xai rij sap 5 spocgyopéq tó» xgóvov woupeisv, q spositum est transcendit, rite etpote nontram 
ó . ir Ra sixótos Qv e$ rd dae. 


iadrangulis et id genus aliis. Quanto enim minora sunt. quae eporguniur, danto lures erunt gui ac- 
Stent 9 Modus veo rei sit dantis et facultas et voluntas, ut vel nihil vel modica dl effusa popula. dis- 
tribuat; hoc enim de consulatibus definimus, qui neque invitos spargere cogamus neque volentes et smuni- 
fice laryientes prohibeamus. Sed quae ad argentum spargendum spectant ita nobis sancita sint: et si. 
dem omnino ad hoc accesserit, licentiam eat argentea munera in processionibus swis distribuendi, 
uemadmodum ipse id recte se habere putaverit, cum solum utique vetitum sit aurum iaculari, id quod 
imperatori soli a nobis destinatum est attingere. Ex reliquis vero quae a nobis definita sunt et 
descriptioni quae hac lege continetur inserta omnino quicquam excedere. bel augere. vel minuere. nullo 
modo permittimus. Nam quod non est definitum (de spargendo loquimur), in voluntate dantis omhino 
nimus, cum id ad arbitrium eius qui dederit referamus, quod vero semel a nobis definitum et constitutum 
est violari haec lex nostra vetat. Sed si quis id quod finitum est excedere ausus sit, centum librarem 
auri poenam solvet, utpote qui praecepta nostra violarit et totum huius legis consilium quantum in ipso 
est corrumpat. Etenim si ea ob hanc solam causam lata est, ne ex immodica munerum largitione consules 
deficiant, nosque ideo supervacaneas illas dationes et sumptus contrazximus et in nimium effusas proces- 
siones et spectacula ad opportunum modum redegimus, et fortasse etiam expolitius aliquid in numeris 
insuper rimati sumus de spargendo argentum aut nihil dando ipsis consulibus arbitrio permisso, quo 
Sint nobis atque ex suo nomine tempus exornent: qui id quod constitutum est excedit. merito legis 


2 vocoiro M (| 4 dave om. 6 I 5 d. M(c)] | sit] est T [8 licent (sic) DI VT] 9 munifcentia 
.d L | 7 v8 xal quloviuovudvois om. 6 | 11 av- | RVT | 10 se Veulg.] om. RT | putauerit habere R 
tov Scrimger | 12 4vo;ucev] putaverit 6; leg. &v S | 11 tamen T'! [12 oontigere T1 oontignere V | 16 in] et 
pian? | 13 0Aoc dxov ex Kyeiw corr. L 13 sg. rod «jj — | in RT? I continentur Y! T] 17 transcende Ri trans- 
àgopisuévovr L| 14 xao ruo om. c | roocdwacóa | scendendi T! [ aut om. Ri | 19 3 T | ponamus 
pangenberg ex €] 3j x9oodvac2a. ML] 16 15 in ras. | esse uoluntatem T1 | 20 hoo om. T I qui] eui 71 qui 
L| tj r zxspiexonévn Me] xai voe xeguayoud- | cui ft! | 21 definitum cet) [nitum est — 27 tan ser. 
vo» P | 18 J Ah, om. f | ov9£va] «av^ ovdéva malit | R* in ras. 3 vv. d ordinstam R 15 | 22 transseen 
Zachariae | 20 avrà «à Qóvr. stovovvtri L | 24 éxavóv RTI 24 auri om. V | utpute T utputa R I 25 omne 
ur- xovaiov L | 26 éavroo L* [ 28 9nóvro» L | | V! idi er T' | sie enim tantum pro hae modo 
32 xai laws] rite (i. e. elxóvcs?) c || xaà om. e || 33 - | 21 th modo 7 | est] est lex T'euig. | ocessionem R. 
avyojcausy] dvvorjoavrec ,. considerantes id estg | ne] neo V? s. v. [ inmensitatem VT deserit V defiait 
(rtoóc del. Hombergk; possis etiam scribere dvvoncavets | T* | superfluos R. | 29 adbreuiabimus V adbreufamus T 
abe deleta particula xal ante laws cf. ad v. 32) | 34 an- abreuiamus R 130 erpeotaeula R VT | bene] hà (sic pre 
rob vv] eorundem (i. e. «àv avvOv) c | 35 dj | bi) R | 31 habentes 7 I rite] forte Beck | 32 eongide- 
xal] amplius et semper e rantes Yi 33 argentum] aurum 7* ant Osen 
ut RT vulg., om. V | eorum RT | 34 demittentes "| 
uolüptatibus R | sit V T" | 35 ador|nornent V | qui quod) 
1 et in quadriangulis R | 4 medioori Ri | 5 invi- | quid quidem 7" | 36 recte * | utputa (utpute LN 
tos] inuitus K* inuitus si hos 7' | 7 despargendo RI vi nostra R! 


DR CONSULIBUR 


rago magafaivow vóuov dio iy mois. odr yàp 
qni &rovrcs ÜirsxoS Un, v)v TOU mtQáyueros 
austoíe»v 0v goítrovrec O O6 tiva qareporratoy 
xiyÜvrov t5» vxavsíav dzopsoyovrsc xai éxrQezÓps- 


905 


Nov. CV 2 


5 legem dignus est poena. Sic enim no- 
is erunt iugiter consules, causae inmensitatem non 
formidantes nec tamquam certissimum periculum con- 
sulatum refugientes et aversantes. Et propterea san- 


5 cimus legem sub firmitate servari hanc. 
8 Nullus igitur eam egredi praesumat, nec si ve- 
hementer idoneus sit, nec si nostrorum sit iudicum, 
nec si maximae curiae aut nullae administrationi 


vo «el d rovro ÜDsoxitousy vóv véuov dv BeBalq 
8 vAdvrecDas! vovzov. — urüsis voívv» avtóv v 

sbuivas D'aggrosis, undd ei agoüoa ztAovcoln und 21 
tÓv ruevéqew apyóvicov sig nundà s vis nsydge 
Bovine ñ̃ und aulas dex dex.  vavva yàg drr — praesit. Haec enim omnia nos considerantes omni- 
7 Gv»idévttG stügiV ÉrteO xausv. éni rate dócecs 10 bus l super dationibus aequalitatem, nulli 
tjv iGóryt« , ovüsvi zavrsids d dea did vr x penitus licentiam dantes exire mensuram quae hac 
x Bir rd nuérQov X0 vQUe ztepiexópevov TQ vóuq, — continetur lege, nisi in solo to in proceesioni- 
mÁ?)v éni uovQ tQ tvÓv» àpyvpov év «vais 7tpoódo« bus spargendo aut neque hoc faciendo, quod in eo- 
bir ij nnÓà rovro mouiv, & «aie avrdv vd» vxd- rundem consulum posuimus, sicut saepe diximus, 
vov» dvsÜrxausv (xaÜà rmoAÀldxue eigrras) yvolucie.15 voluntatibus. Ipsis quoque qui haee accipere con- 
Kai abxoĩe d «ois ravra Aaufávew: , yíovn  sueverunt maximae gratiae in hac nostra repositae 
xis dv v nnd asxoxcíaOw vq vou. sí yàp 0 — sint lege. Si enim periculum erat deficientibus con- 
ivd uro zv AG ] vxarsvóvro hq q rio sulibus neque quicquam accipere, nunc autem acci- 
dan H, vov ÓÀà Àywortos uérQuov, li àv si- pient mediocriter, multam habebunt rite huic legi 
dais» ind r «qs vq »óuq xdow v0 avraoxec évri 20 gratiam, quod sufficiat pro nihilo auferentes. Et hoe 
vov fenòeròs xouiLóMsvo:. xal avrÓ yàg Ór rd u) enim ipsum non permittere nos gloriosissimis consu- 
Cvyyogeiv uas vow évJoborátow Udo xovcíiov libus aut aurum s aut vasa maiora, sed in 
bfr i al (one? ueitoy, dd dv usaagnatos vs — miliarensiis et melis et caucis et quadriangulis mo- 
xai uzÀois xaà xavxíois xai veroayovíos cvupérooss diocribus et huiusmodi facere dationem, sanctio ad 
xa vOig TO VvTOIg TOO a Tv Óócw vouoDsrzcc, 25 humanitatem a nobis adinventa est et populo medelam 
e guAavOoaomíav ja/ End, xal Oegazsía» ^ praebens. Si enim hoc egerint qui consularem edent 
tov Ónuow. si yàp rovro zQattouv oi rjv Vxarov munificentiam et [in] his solis concilient populares, 


d guiAoripospevos nal vovross 05) uóvow xarandv- — nequaquam de maximis lucris decertantes seditiones 
tew» tobe Óruótas, ovxérs cx yes vno 1A» xt exercent ad invicem et venient usque ad alternas 


d dy, avaciágovas siQós dAÀrAove xal dMAsv- 30 plagas, quas per fustes et gladios et lapides t 
corra: néyo: vow war di,“ mÁgyOv, &€ di) xaà frequenter, rem omnino nobis odibilem. Videbamus 
3. Con, xal EíÀov xal MÓaewv énowjGavro xoÀ- enim eos contendentes quidem et malis innumeris 
Àdsi6 , mtQayua nuiv savrsÀos àmoOUpiov. écopousy  implentes alterutros occasione sparsorum et ab eis 
yàg abro gxagiálovrac udp xaà xaxov Fiat ee abreptorum, domi vero deferentes omnino nihil, sed 
épstustAay tas v ne zQopagss tO» Quvroudvov v4 35 

xal vm' avvdüv O&agnabousvev, oixow òd edo r 


nostrae violator poena dignus sit. Ita enim nobis perpetuo consules erunt, qui non formident immodicam 
rei magnificentiam nec tamquam apertissimum 5 consulatum fugiant et aversentur. Ideoque 
8. sancimus, ut haec lez firmiter custodiatur. emo igitur eam circumvenire audeat, ne si divitiis quidem 
abundet aut si ex: magistratibus nostris aut si ex magna curia sit aut. nullum magistratum gerat. — His 
enim omnibus consideratis nos aequalitatem in largiendo omnibus imposuimus, nulli omnino veniam 
dantes modum hac „ excedendi, excepía sola licentia argentum in processionibus Spar- 
gendi aut ne hoc qui faciendi , id quod voluntati consulum, ut saepius dictum est, commisimus. Atque 
ipsis quoque qui ea accipere solent, maxima gratia in hac nostra iege reposita sit. Nam si periculum 
erat ne deficientibus consulibus nihil acciperent, nunc vero mediocria accipient, merito magnam gratiam 
huic legi habebunt, qui pro nihilo quantum satis est auferant. Etenim illud ipsum, quod non permittimus 
gloriosissimis consulibus aurum vel ctiam vasa maiora spargere, sed in miliarensibus et melis et caucis 
et quadrangulis mediocribus et id genus aliis largitionem facere eos sanximus, ad humanitatem et salutem 
populi a nobis excogitatum est. Si enim hoc faciant qui consularia munera spargunt et his quidem solis 
cives cooperiant, non amplius tamquam de magnis lucris certantes seditiones inter se agitabuut atque ad 
mutua verbera venient, quae quidem adeo per fustes et ligna ct lapides saepius intulerunt, rem nobis 
prorsus invisam. Videbamus enim cos seditiose quidem agere et. inauditis malis se invicem afficere co- 
rum causa quae sparguntur e( ab ipsis rapiuntur, domum vero nihil omnino reportare, sed eodem die in 


7 si rd oí «àv L* || 8 si rie] eic M*1 9 7 Mc] 
ij ei L| 10 ov»idóves M (avseidóvec Scrimger) Gv»eidóo- 
pevos L| 13 1 ꝙ om. p 10»] vOv L| 14 9 ex € Ha- 
loander] & ML | 16 ei οο L' imd dd (sic) L*. 
17 àsoxsicDns Le | 18 usd óvwosv M] . 
dr L! unòò ov» L* | 22 éxávom. Lc] d- 
ápxow ML! | zovcíov] aut aurum (i. e. j xovoéov) s || 
23 uu ML, vasa maiora g Jul., «nde excidisse voca- 
bulum vidit Hombergk; reposui Gxsvos de quo etiam Za- 
chariae cogitavit (&gyéQopa proposuit Osenbrüggen); cf. 
T'^eod. &gyi Qírrvovouv éy. axavecí vusiv. |] Ae 
ereios L agsclou6 M || 25 szoseiaO'as Mc] Toa stoisi- 
gc &. L| 26 é£svoyras LI O ẽ,vM «ov diu po- 
pulo medelam praebens g | 27 vzdvow* male Serimger, 
vulg. | 28 »evanávcou xo (rovs corr. er dd L) ML; 
α rod stdgGO Tdvvo adn. schol. M in marg. J 29 os 

s) ce ae. L yàg M, om. c | 30 üyovviovwees L | 32 Fo- 
Le gladios c | 35 N L | Gvevovuévo» L 


1 praeuarieatus est legem T I 2 iugiter del. T* | 
9 certissime V | consulatu RI I 4 refugentes 71 (| aduer- 
III. 


santes RFT | 5 legem hano sub firmitate seruari 7 
vulg. | firmitatem V* | 6 agitur T* | 7 sq. idoneus — 
aut nul| scr. R? in ras. 1 vs. [| 8 nulli T vulg. | 9 enim 
omnia] omnia enim V, enim om. T1 | 10 donationibus 
T" vulg. | aequalitate V'| 11 exigere E! | 13 spargen- 
dum RTI autem R. 5 vu /.] faciendum libri 
quod ex corr. R* quia T* | 15 uoluptatibus 71 uolüpta- 
tibus V | 16 in hanc nostram V | 17 sunt R vulg. | legem 
RVT'|(18 accipient] accipiet Ri accipere V | 19 multa 
RI VI habebunt rite] habebat multa rito Rü habebiturite 
V* | 20 gratia RI | nichil Vivulg. | auferentes Osen- 
brüggen] offerentes T offerente R T* vulg. | 22 aut 
aurum] aut aut J., del. V? | 23 miliarensis R milia- 
nensis T! militarensis R! miliaresiis vel miliarisiis vulg. | 
melius 7! mellis T 3 FTI] caueis R vulg. caueius 
T! | 24 huiusmodo RI | donationem 7' vulg. | 25 adin- 
venta] et inuenta T' et del. T* || 26 consulare R! || edent 
magnificentiam V in spat. vac. | 21 in om. vulg. 28 se- 
dictionis 7"! | 29 ueniant 7'| ad ternas R 30 egerint 
7 32 et malis om. T1 | 33 occasionem R V* | sparoo- 
rum V* | 34 ereptorum 7| domum vulg. 


64 


Nov. CV 2 


906 


DB OONNULIBUS 


nas rsd od, dd avOnuspóv dv udDcis wal xó- 
rose dxavra ee e d v ae 4. 
xépdove usítovos xal stpodcnavcavces 0», VOTS- 
gov dd yj ovdé» 5 3 A&Bowy, xai nua ge- 
oglucxdpss» xci iii v6 xal vQa)pac. xal voic 
dvtsUDa» N waxoié dwaysábscOa:. sb dà 
„ I rd (Quwróusvov, o9 oαννοανỹñꝝʒoDν0,oονν 
obò d rò toV xó order GpOovoy tgajuara 
xal nÀnyas du oe vno névQov napéLovsw. Ver 
«OV? JtQOvOLXV 
TQ xouvqQ T6 volt GyruatTi, OxoS dv o agóvos 
xo nerd «9v acusa» xal v?» tov VmdtTov d 
x6 vnu» vs xci oe dy vois dvOóEou ju 
doxovgs xal rote dx rij udn 5 91014 iav 
it aux v srdgeats vovs ados, 771) t 
ztoézovcás v8 Q(Óousv ragauvOíar và fuserépp Ono 
xai voie d oss dzacs xal voie dzsyvcoxóc,v fy vd 
modyua, dad vovro rd meQirróv dgslóvTes, iva v 


vaxatsay aDdpcto» *Q xohtsvuaté wat 


5 et vulneribus et ex hoc malis incurrere R 


Guev ix voUvÓs ro vópov xali0 


-riam atque vocabulum in 


ea die in ebrietatibus et potationibus omnia expen 
dentes; si vero forsan spe lucri maioris etiam prae- 
expendisse contigit, postea vero aut nibil aut minus 
excipiat, etiam damnum et debitum habebit, et plagis 
autem mediocre sit quod spargitur, nec vehemen 

contendent nec quaestus expectantes abundantiam 
vulnera et plagas alterutris ultra mensuram dabunt. 
Ideoque * introducimus ex hae 
lege et communi s publicae 8 uatenus tem- 
pus habeat post imperium et con ugem mermo- 
riosissimis nostris iudi- 
cibus et qui ex maxima c 

nobis placet dignos non ex 


azxa»ovrae ausroa: 15 decentem damus consolationem et nostro populo et 


aliis omnibus licet desperantibus iam causam, pro- 
pterea qe superfluum est auferentes, ut consulatum 
inmortalem reipublicae statuamus. 


a011/0 Op 5v. 
4 "Troxsio0o voivov, uaDánep sinóvtes KgOnusv, $20 4 Subiaceat igitur, sicuti praediximus, nostra dis- 


jusvéga Quavíxocnus vq0s uc vo dp, 1$ To to- 
Two» dztoxeigera, d» «d OixagTnQp vije oje dra 


oxijs & u xꝙᷓ ds tQ vóuq toóc avt» xavansuzóuevoy. 
Toc mé : ) drove bci xous d- 


gar xav 
cztiíLousv d uóvev vov GOU ÜDixa 
v75 doe lauBdvew ce «0s vnorevayudvne vd 
»0Mq, Gre xat' aUtQv Gmxavta Óidóva.  T?v yàp 
dzoygag9)» Jiu xoUvro éx rov Dgóvov cov cov diòo- 
o fovAóusOa, iva urs avroic ébz mapgaBaivsey 


o huic legi, cuius exemplaria recondentur in 
foro tuae celsitudinis cum hac lege, quam apud eam 
direximus. Per tempora tamen gloriosissimos con- 
sules sancimus ex solo tuo foro exemplar deseriptionis 


eíov xó ícótvzo» 25 accipere huic subditae legi, ut secundum eam oennia 


dentur. Descriptionem namque ideo a sede tua dari 
volumus, ut nec ipsis liceat praevaricari nec his qui 
vocantur brevistores adulterari aliquid horum quae 
& nobis disposita sunt, sed periculo custodientzwm 


pte Toig xaAovpMévoi e vogsUsu» rs tO» 30 hanc descriptionem in foro tuse glorise dari exem- 


xao yuov dicrer cu, rid TOY 
ee „ e gend. 4 19 A 
rs oje dvòołò rnros di doo q «à led rumos abxije 
40 vnocnusgsoG vo) T)v dgy)» lxos roc vavT, 
free vU» avt06 éqéctnxac, iva 
svra ju p tà xaQ ju OÓiaverayuéva. Juexe- 
o, d undele vov sie rij vnrarov magióveev 


plar eius cum subscriptione cingulum habentis hoe 
cui nunc ipse praesides, ut per omnia insdulterata 
maneant quae & nobis disposita sunt. L'ifficultatem 
vero nullus habebit horum qui ad consulatus veniunt 


q. mxdyro» dvó-35 honorem, si mediocrem ita faciens expensam nomen 


tempori flet. Etenim omne quicquid com- 


Tuus», ei paustQnudvry ovre somcápavos eh 


, 


óvoua vq xoóvq yewücsvae. wai yàp di màv 0gow 


ebrietatibus et potationibus omnia consumere; quodsi Less Forte spe maioris lucri etiam antea expende- 
runt, deinde vero aut nihil aut parum accipiant, vel damnum insuper pati et cogi in verbera et vulnera 
et quae inde oriantur mala incidere. Si vero modicum sit quod spargitur, non vehementer contendent 
neque quaestus copiam ectantes vulnera et verbera sibi invicem praeter modum inferent. Quare cam 
munem prowdentiam ex hac lege etiam communi reipublicae formae statuimus, ul temporis designatio 
post imperatorem etiam consulis perpetuo habeat. memoriam et appellationem inter riosos nostros 
magistratus quique e magno senatu sunt, quoniam ex co numero licet dignos honorc afficere nec praeter 
modum expensas facturos; et idoneum solacium damus populo nostro ct ceteris omnibus atque ipsis, i 
iam rem desperarunt, cum propterea supervacanea sustulerimus, ut consulatum reipublicae immoria 

4 efficiamus. Subiaceat igitur, sicut antea diximus, huic nostrae legi dispositio nostra, cuius exemplar 
in iudicio tuae sublimitatis recondetur una cum hac lege ad eam transmittendum. | Gloriosissimos autem 
pro tempore consules sancimus ex solo iudicio tuo exemplar descriptionis huic legi subiectae accipere, 
ut secundum eam omnia dent.  Descriptionem enim propterea a sede tua dari volumus, ut nequc. illis 
riolare neque breviatoribus qui vocantur adulterari liceat quicquam eorum quae a nobis constituta sunt, 


sed periculo eorum qui hanc descriptionem in iudicio fuae gloriae custodiunt, exemplar eius detur. cum 
subscriptione eius qui magistratum hunc cui tu nunc praees habiturus est, ut per omnia incorrupta 
maneant a nobis constituta sunt. Nemo autem corum qui ad consulatus dignitatem perveniunt aegre 


ferat, si ita moderato sumptu facto nomen tempori dabitur. Etenim omne quidqvid 


i£ 
rde Spe et nostro populo € | 19 xevacrjcous» 
23 aua vqda ex c Zachariae] aga d ML || ar 


euai)| (sic) M | 35 épécerxev L | 36 uie M] ju 
sin L maneant (i. e. naívy) c 37 h slc 
L | ssp«tóvseoo (xsoióv 


wsque adhuc qui 


1 ebritatibus R! | 2 si vero] siue T'| etiam om. 7'* | 
4 excipiat VT] accipiat R vulg. | etiam] et R. | et dcbi- 
tum) aut debitum 1 J 5 et vulneribus] et om. Ri ] in- 
ourre 71 f 6 fit T || quod] quidem 7 | 7 neo] ne T 
abundantiam] babundantia R VT | 8 uuluem R' | men- 
sura Rü | 9 introducimus V] introduximus RT veu/g. | 
10 comunis 7 | tempus habeat vulg.) tempus habeant 
RV habent tempus T (| 11 iugem (iu ) V vulg.] 
om. ET | 12 in] et RT | 13 qui om. RI | 14 non) ve A! 
inmense VT] mense R; immensa maht Osenbrügoen 
*et addidi | 16 dieente Ri deoentem om. 7 16 dispe- 
rantibus RI | causa RI propterea) propter 7'* propter- 
eaque V? | 17 auferentem V | 18 inmortale 7 1 20 Sab- 


i 
25 legge V! | 26 discriptionem T (id. 30) | 27 pree- 
mali VT | qui] quia R J 34 habebit) ab R 
que 


DE USURIS NAUTICIS 507 


ie 109 viv oi v)» Unavov Érovts T E va 
rod ÓdixaGTnolov vis oe brei. Ex vs vOv dvOoje- 
rar ij énápyov xci aÁAAazódev mxoJiv waa 
ge«Ao1:puéa» nustéQauy dxouiLovto, t0VtO xal vU» al- 
voie éxidoicousv, viv uiv nag! avrdw jironévn» da- 
svn» gvevaiAavtes, S)» dd xag" jov gilotiuíay 
* diarvoócavis. Has rs dd di, r eionuévow 
zu fj ga , énojcOm róyg, I ys wal abroùe 
e Oe rode vóuow bn vouo» avtng» ÉKuwvxov 


wevoxiuyac d»yJoainow: d «q pàv BadiAsi due 10 tatibus et populis gen 


door vmarsía xàgcs zxtóÀeg( te xal Orpuow xai 

50s xal dy éxdgtne xà QoxoUvza d Eur, ztQos- 

as dd fi avtóc vevgsuw I oro. abe xai?) 

vñe ac, lacac Vravsía qed navvar Hora dxolovdovaa 


„fre. 15 
(Erniloyos.) H volver ai) vnspoyi vóvÀs zuàw 


4 ovga «Ov vóuov que avróv éxi vie dau- 
rod uévsiw iOyvos 7 gro xarà aga» TV 
2 , EI 
ur TaQuexo qu πνE. Legatur. 


5 viantes, a nobis autem 


Nov. CVI pr. 


sulatus habentes honorem et ex foro tuae celsitudinis 
et ex gloriosissimis nostris praefectis aut etiam aliunde 
pe munificentiam nostram percipiebant, et nunc eis 
bimus, ab eis quidem f&ciendas expensas adbre- 
tatem non minorantes. 
Omnibus enim a nobis dictis imperatoris excipiatur 
fortuna, cui et i deus leges subiecit, legem ani- 
matam eum mittens hominibus: eo quod imperatori 
quidem iugis indesinens 00D consulatus omnibus civi- 
busque in singulis quae pla- 
cent distribuenti, advenit autem cum ipse annuerit 
trabea, ideoque et imperii consulatus per omnia sit 
sequens sceptra. 


; AM us. Tus igitur celsitudo hanc nostram 
susciplens legem perpetue eam in sua manere forti- 
tudine procuret secundum omnem quae in ea conti- 
netur 1 l 


Hyodápn tó idórexov lodvwvg vq évdoborávq in- 20 Scripta a pari Iohanni pp. Orientis. 


doxq TOv» iapO» Uu *Ó g, dnò bnd r 
a,, xatQaiq. loy 
Eyed «o leórvxov Joyyivyq r; Aoyvrratg xal 
dedofotéee md vis a dai raue xls. 
Dat. v. E. Ian Í 


pc. Belisarii vc. (anno (a. 537] 


Pc 


IIEPI NAYTIK9N TOK9N. 


* 


O aviós. Bacilsvs "Iodyyn éxáoyq 7xoaitopiov xà F, 
: 30 


(arò U)xdvo» ógdiwwaoiew xal savQuiq.) 


(Ioooépsov.) U robo vi js b A 
Ox5e, 596 r WQOgaOiv il avroi svagsayouasa. ad- 


1 a pari Longino praefecto felicissimae 
urbis 


imp, dn. ustiniani Aug. anno XL) 25 Dat. v. kal. Ian. CP. pc. Belisarii vo. a. 536] 


CVI. Auth. CXXIX. Coll. IX tit. 11 


R DE USURIS NAUTICIS R 
ldem Aug. Iohanni pp. Orientis. 


(Praefatio. Nuntium audivimus & tua celsitu- 
dine, cul occasionem nos ipsi praebuimus. Docuisti 


Nov. CVI (Authent. CX XIX = Coll. IX tit. 11: gloss.) Graece extat in M. — Epit. Theod. 106, Atlan. 17, 1. 


Julian. const. XCIX. 


consulis honorem habent et a iudicio tuae sublimitatis et a. gloriosissimis nostris praefectis ct aliunde per 


munificentiam nostram percipiebant, id etiam nunc dis 


us, qui expensas quidem ab illis faciendas 


contraxerimus, munificentiam autem a nobis praestandam non minuerimus. Ceterum ab omnibus quae a 
nobis dicta sunt imperatoris fortuna exempta esto, cui etiam ipsas leges deus subiecit, cum vivam legem 


ipsum ad homines mitteret: quandoquidem imperatori etuus c 
: J ; videntur distribuenti, toga autem accedit quando ipse 


(atibus et populis et gentibus vel quotidie quae ipsi 


(us praesto est omnibus et civi- 


adnuerit: unde ctiam imperatoris consulatus per omnia manebit sceptra secuturus. 

Epilogus. Tua igitur sublimitas hac lege mostra suscepta efficiat ut ea perpetuo in uo roborc 
maneat se omnem quam complectitur vim. Legalur. 

Scriptum est exemplar Iohanni gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum, em consule et patricio. 


Scriptum est exemplar Longino 


prudentissimo et gloriosissimo praefecto huius felicis urbis. 


CV I. 


DE NAUTICO FENORE. 
Idem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum (ex: consule ordinario et patricio). 
Praefatio. Nuntium accepimus a tua sublimitate, cuius occasionem nos ipsi praebuimus. | Rettulisti 


9 *vxdoyov ML | xai) aut etiam (i. e. j xei) c | 
4 10vt0 om. 6 7 d 07] enim g | 9 UséD nus ex c corr. 
Zacharias praeeunte llaloandro (qui vnoréOsixe)] éx- 
dOxs H Ar L^ évévvxoy L* | avvz . l 10 de- 
»exüc vxsavev L iugis indesinens c | 12 e om. L 
xai om. € | và om. L* | Giavéuovras L | rootoxevos 
malit Zachariae non recte | 13 avvós ex e Haloander (idem 
mon recte proponit *jj orodũñj ] avroie ML | 14 Fra. 
sit 6 17 xooAafovca L| 19 zagsxoudvg» L | legatur 
Scrimger] legatu. M Aeyávov L legi & quod praefert 
Cuiactus in expos. (cf. Biener Gesch. d. Nov. 23) | 20 U- 
d ML | 22 xai zavQssie» L, om. M] 23 Aoyyiv 
om. ML, ex € add. Haloander | 24 vxdozo L | 25 subscr. 
om. Jul., dat. n rell. M || v. k. Ian. 1 e] 1 
'"lavovaoéco» Ath. g. xaà (sic) TÀeod. || imp. — 
XI.] Bac«Asiac "Iovaviviavov v“ α All., Fro d^ De. 
ciÀelas "lovgsiveavov Theod., om. € (cf. 506, 12 unde se- 
quitur constitutionem post nov. XL VII datam esse) | 26 pe. 
— anno IL; uera tr» vxaveiay Bslicapoíov r, g . 
po. Belisarii vo. c, usva r ùnuraias Bsdeaagíov Theod. 


subscr. non servatur notitia de gua agitur 500, 38. 
503, 5. 506, 20 | 28rubr. Lee vavtexdy xoxo Theod. 
Lei rox vavtixaw Ath. (De nautico fenore Ju..)) Laer 
vo» aurexh (sic) dars M (rar àv 9e 
schol. M) | 30 axo vzxárav — zctQuxq om. 


1 et ex] uel ex T, et om. RI | 2 ex om. T' | 4 fitiendas T" | 
abreuiantes E | 6 enim R autem vulg. || imperatori- 
bus R | 7 et om. V | 8 eum mittens] committens T“ al. 
imperatoribus T' | 9 iugis om. Neoburg. m. 1 | *est addidi | 
10 quae om. RI | 11 aut RI aduenerit V | 12 ideoque] 
que del. T* | t T | 16 hano — 20 iohanni scr. Ra in ras. 
es V | ca VT || manere in sus V |j 19 legi] 
legis 20 aperi T'! api 4 se RT'*; exemplaria 
55 illie Yer ; exemplaria Contius 
longnino 7 felicissimo 7* || 25 subscriptionem dedi ez VT 
CP.) const. T. om. V | po.] pe. consulis V consulis 7 
bilasarii 7 biliario V | vo.] Mr. elari. T vx. V | 28 rubr. 
om. V, adscr. 14 31 oclsitudinis V! 32 docuisti Cuia- 
cius Obss. 27, 37] duo isti RTI duos istos VT? 

60 


Nov. CVI pr. 


Qafac yd. ergo xai EvAóygtov ixevevaas , Dsiov 
ZU» vH xal và xaO  écvroUve ágrnyovusrvove si- 
wei», as eiciD'ags vavxAroow nir éunopois qe 
xovato», xai uáAwca vois év Dalávto và6 ztQaypavsías 
soi0vAévoiG, xal rar Axe voU Díov v)» xtpópaouw 
và ro ÜDaÀart(os νν &i ÜÓave(Guava, & iv d 
vad juàs ch vopuos tralecticia, daBoixévas dd aù- 
roðs o6 augesfirrosoy éyvsvDev avtolc avudTapuévav, 
xai deco q al q d roco yevéaD'as qavegóy «Ó xpavovy 


308 


DE USURIS NAUTICIB 


enim Petrum et Eulogium supplicasse sacrae nostrae 
potestati et p se explanasse dicentes, quia consue- 
verunt naucleris seu negotiatoribus mutuare aurum 
et maxime in mari negotia facientibus, et hanc habere 


b vitae occasionem (ipsa vero marina credita vocare 


nostra consuevit lex traiecticia), et metuere eos ut- 
pote dubitationibus hinc eis exortie; oportere pro- 
pterea fieri manifestum, quae valeat super his com- 
suetudo, ut et sacra nostra in hoc procederet iussio 


xal ind Tovrois , Mere xoi Y 3 éni 10 quse consuetudinem ad certissimam duceret formam. 
rob mQosÀOsi» xdAsvgu rij TÓ Hoe sís cagécra- Itaque nos delegasse tibi dubitationis naturam 
To» dyovga» v. -owagovv tfuüc éyxsAsvegOn4 scere et hanc ad nos deducere, quatenus esta 
go. t?» TZC Gugicfrtrosose qUosy cia g walvavevg» nobis facta quod videretur lege comprehenderetur per- 
sis fus ayaysiv, mers qavegde rui ysvouévns d petua; tuamque gloriam haec à nobis agere inssam 
doro vóuq mxspuaBsiv EE xAνh vr» an» 4 15 convocasse naucleros quibus haec mutua curae sumt, 
doo rita «avra noàba. xao' Zu» xslsvoOsicay ov»- et interrogasse, quae aliquando antiqua consuetudo 
ayaysiy ro vavxingovs, ole dj rd cvowxvva vw» fuit; illos autem et iusiurandum adicientes testimonium 
Qaveicuátov. uds, «ai arud toda zxoióv note v0 de perhibuisse, modos esse varios talium mutuorum, et si 
xociov &K9oc nv: vo)c dà xai Ogxov soocsmutiOdvras — quidem placuerit creditoribus, in singulis solidis pe- 
pagtvosiv vgozove elvas zxowíAovs và» roõ] r da- 20 cuniarum quas dederint unum tritici modium aut 
veia uto, xal si uày dee vois Qaveu.otais ép éx&- — hordei imponere, neque mercedem publicis praebere 
or vouícuats Ow xonudvov dus dw Bois» fva pro eo teloneariis, sed quantum ad ipsos sine teloneo 
cívov uódio» t9) %, éufalsv vj v, xal ], na naves, et hunc habere fructum earum quas 
uícOopa vois ÓOnuocíow zagéys.v vxàp avrov rela- crediderunt pecuniarum, et insuper etiam per decem 
vei, dd *Ó ys in avrois &reÀóvnca ard và 25 aureos unum percipere solum pro usuris, in i 
on, xal rovro» Éysyv xapnóv ov édávs.av 20 autem creditores respicere ex eventibus jiculum. 
ud x, xai stoóc ys xal xara d xovcovs Éva xo Si vero non sumant hanc viam creditores, octavam 
deo. uóvov vndp Oxo» [xaO dxdcvg» ÓOsxaÓa — partem percipere pro singulis solidis nomine usurs- 
(ov, avrov; dd robe ÜDuveugvàs; 0g» ry dx v» rum non in tempus aliqnod certum numerandam, sed 
anopncouésvo» xívuvyoy: si dà ovx BAowxo v5» 000v 30 donec naves revertantur salvae. Secundum hoc autem 
rar oi QavsiLovrec, vr)» dy uoigav Aaugavsss Schema contingit forsan et in annum extendi tempus, 
v rig udo tov vouícuatos t, vOxOw OUx si xoó- zi tantum foris moretur navis ut et annum aut ter- 
voy ru óm1ósv àgvOgovudvoy, d foc de j vas minos sumat aut etiam transcendat, citius autem ea 
anuvel o. asao)0uévg: xavà vostro dd 10 oxñjua o- 
Baivesv oe xal sic Éyiavtóv éxzaD' vas vOv yoóvov, 35 
at tocovtov Fe ÓOiatolpnsv r va)c O6 xal tÓv 
dyiavtóv 7] négas lage 7) xai vnxspfzvai drr ys 


enim Petrum et Lulogetum sacrae potestati nostrae supplicasse rebusque suis expositis dixisse se naviculariis 
$ive negotiatoribus aurum credere solere, inprimis iis qui maritimas negoliationes exerceant, atque hanc 
habere victus facultatem ipsa illa maritima credita, quae nostra lex: traiecticia vocare solct, in metu autem 
versari, cum coníroversiae ipsis inde exoríae esscut, et propterea rogare ut consuetudo quae in his obtineat 
manifesta fiat, ita ul etiam sacra nostra iussio de ea rc edatur, quae consuetudinem i. in certissimam 
formam redigat; itaque nos tibi imperasse ut controversiae naturam cognosceres deque ea ad nos referres, 
ut ca nobis manifesta facta quod videretur legs perpetua complecteremur; tuamque. gloriam hacc agere 
a nobis iussam congregasse navicularios, quibus qui eiusmodi credita curae sunt, et quaesivesse, 
qualis (andem antiqua consuetudo fuerit; illos autem iureiurando insuper addito (estatos esse varios esse 
eius generis creditorum modos, et si quidem creditoribus placuerit, in 5 solidos pecuniarum quas 
dederint singulos modios tritici vel hordei eos navi imponere, ac ne vectigal quidem pro eo publicis porti- 
toribus solvere, sed quantum ad ipsos navigia sine portorio navigare, et hunc eos percipere fructum. ex 
ccuniis quas crediderint, el praeterea etiam pro denis aureis singulos tantum usurarum nomine ; 
pro unaquaque auri decade), ad ipsos autem creditores spectare periculum ex iis quae eventura int, si 
autem hanc viam creditores non delegerint, octavam partem pro singulis solidis percipere usurarum 
nomine non ad certum quoddam tempus numerandarum , sed donec navis salva. redierit; se 
vero modum contingere forte ut etiam in annum tempus extendatur, siquidem navis (am diu foris morctur 


; 


ut adeo annum aut finem navigandi habeat aut etiam excedat, citius autem eadem redeunte tempus. ad 


1 svAoynróv M] Eulogium c 6 «a voie Qalarcriow 
«avra Qavsíouava, & xaÀs») ipsa vero marina oredita 
vocare eg; i ante vois OaAattíoss inseri malit Zacha- 
riae || 8 post dssgvaudvory verba quaedam deesse putat 
Hombergk sine causa [ 9 xai Ósio2'a:] oportere c | 10 
xal ] wal om. € | 23 v5 m om. € | * ure M 
24 nagéxs] quae — raeberent c | 27 xovoovs M 
28 xa" éxacTQ» Ósxáda rovoiov M, om. 6 | 29 vov) 
tà» M | 33 dosOnovusvoy] numerandam (i. e. &osO'uov- 
pévqv?) c | y »avc érxavéAOo: aecocudyr) naves rever- 
tantur salvae c || 34 evuflaivesv Hombergk] ovuBaivs: 
Ms | 31 ria] terminos c 


1 nostre potestati saore R | 2 et] etiam R | expla- 
nantes T'| quis V] qui R quod T vulg. | consueuerunt] 
consuerunt ., om. V! in spat. 3 litt. | 3 nauclericis £2 
naucheriis 7 | aurum 7'*] aut eorum (eorum om. in spat. 
vac. V!) RV aut earum T | 6 lex om. V* ín sp. vac. | 
trahihaectutia 71 | 7 eis] ex eis l oportere] et opor- 


tere Beck 1a fleri] uel fleri V | manifestari RI | 9 et om. 
R'T|in hoe om. E | praecederet T 11 delegantes 7* 
al. declarantes Rͤ in marg. | cognoscet V | 13 quo 7 
14 tuaque gloria 7'| iussam vlg.] iussa libri | 15 na- 
cleris R | mutue V* | 16 in R! | consue- 
tudo antiqua 7 | 17 *testimonio /ibri | 18 unn 7 
mutuarum 71 | 19 uniarum solidis 7 | 21 neque 
Beck] praeberet T praebe- 

] 


(e. ad v. 3) et harum vulg. | 25 aureos] 
auiris V!| peroipere] quippe 7'| *solum] solidum libri 
(cf- ad 509, 1. 11) | 26 exeuntibus RT'* ex uentibus 7'* | 
27 non om. T' | *sumant (cf. 509,5)) rumpant (rumpe- 
tur Ri) RT erumpant V vulg., ratam habeant RA? s.v. | 
hao Ri I 28 per sin os solidos T'| 29 tempore 3 
corr. vulg. prs m RTI] numerandum Ri Fel. 
30 saluas V! | 31 oontingit R vulg.] contigit FT I in 
annum] manum R. l 92 tantam (ia marg. tantum) R 
tamen H et om. R | 33 titius V | eam Ri 


DE USURIS NAUTICIS 


jv ésxasiovcne avt5e rd roóvov sie Éva A/ jj 
duo nageleva D ijvas nyjvac, xai dx va voidv xsgntíov 
pala Kyesv, «àv ovtos Hh ql xoóvos 
xdv sí wsonitéoe sapgà TQ Üavscauévo udvos 1Ó 
oso" «avxó dà robro xe écépa» ná vw u- 
noosvoué»ow» dzxoünulay aioovuévov, cera «a0 Ha- 
ron gógrov opíLlecOas vÓ Gyjua xaO & c 
10 Ódvaigua ij fi 5) évaAldvteaO as xarà td ztsol 
vovrov gGu»ÜoxoUv» oie udosc. GUMgevov: si o. 
pstà c9)» dmdvodov «Z6 vpos oos 
nÀs» q vÓ» xaigÓv éxtasdAOotsy, ei 
xal uóvewv )usodv nxpoOscuíav diòoo a. napgà «àv 
Qavecdvcov rois d, oe, xal a bx «à 


vy 
oglnuarow vóxov F àmxoitüv, ue noadyva 


009 


Nov. CVI pr. 1 


remeante tempus in unum solum aut duos trahi 
menses, et ex tribus siliquis utilitatem habere, vel 
Bi ita breve sit tempus vel si apud alterum extra 
debitorem maneat debitum. Hoc idem valere aliam 


5 rursus negotiatoribus profectionem assumentibus, et 


per unumquodque onus definiri schema secundum 
quod competat mutuum aut manere aut permutari 
secundum pactum quod ob hoc convenerit partibus. 
Si tamen post reversionem navis salvae et nequaquam 


xai i 10 navigare propter tempus valentis revertantur, viginti 


et solum dierum indutias dari a creditoribus debito- 
ribus, et nihil pro debitis usurarum causa à 
donec vendi contingat onus; parcentes apud alium 
esse debitum non reddendum, duas partes centesimae 


ae ri gógtov: si dd uéros nagasdoo v, xofos 15 dominis pecuniarum dare usuras, et mutare mox 
ovx 


anzodidópevov, v0» dx Óiuo(gov «2c éxavoctne 
voie wvoiou TOv yonudvow did vónov, xal Her- 
gal , r Qavewpua xal sie vóv vOv dye 


mutuum et in terrenum transponere modum, nodo 
uam maritimis iculis creditorem molestantibus. 
t haec omnes dixisse cum iureiurando perhibentes 


prtaxosiy voóztov, ovxév. Oy. Dalavtíov ad ] — testimonium. Quae ad nos nuntiasti, ut nos sanci- 


rd ÜavsiG TT)» 
zs» Évogxov zxomGauévove t?» uagrvoíav. dx 216 
nude durvvgac, dere rade vouoXstjoas rd ui do- 
vob, xal A, rovto ÉKpacxe; rb r TQ TustíQ 
7Qocayyailas «gctes. 


c». xal vavra das xas si- 20 remus quod nobis videretur, et super his dicebas 


haec nostrae nuntiata potestati. 


CAPUT L 


voie xal H zoayua OidayOévres Osaztitousv «aa «à 

tei re Gi6 v nagoxñje ovro vU» va 
xal sis ⁊ò ie a7zta»ta xoóvov rd ro xpatsiv, 
4.6 r undi voie jdn vaDOaiudvos uáyevas vóuoi* Gr 
der dx r v 
vavxAngsxaie 705 durtogixaic Oíxaic éxà vov vOLOUTOV 
alxich ravra puAatisO O04, xa x tÓy vQÓTtOv TOV 
signuévo ovuqovov ovros yiysaÓa, 1àc dzoflácasc 
xaj vd da závra $9» ónóca év vois dſurgo N ue- 


nager ¼ xagà «qQ Joóvo vd oq, dre xavà Idi 35 legem teneant in nauclericis aut n 


vóuov xajta xocvéip n r pix» 9106 dp- 
no (rd yàp dv paxpoie ovvo stoA«tsvóusvoy xo0- 
vos i . der ixT06, xaOánso aí nap- 


vvgías szaga 77) oñj évOotóvsmrs Qioisay, ah oh lavi 


4e vol, xal avtois éyrvyóvvss vois c 25 


Nos igitur et ipsa legentes gesta et causam edocti 
sancimus secundum quod testatum est coram tua 
celsitudine ita nunc et deinceps in omne tempus 
tenere, eo quod neque iam positis Vries legibus, 
ut oporteat nunc et de cetero secundum quandam 


leinoð ward viva dino vóuov dv vaic30 propriam legem in nauclericis aut negotiatoriis super 


talium causarum haec servari litibus, et secundum 
dictum modum praedictarum pactionum ita fleri etiam 
eventus et alia omnia quaecumque in prioribus testata 
sunt apud sedem tuam, unde secundum propriam 

tiato od 
enim longis ita servatum est temporibus et tenuit im- 
mutabiliter, sicut testimonia apud tuam gloriam defi- 


unum solum vel duos menses trahi, atque c tribus siliquis utilitatem eos habere, etiamsi tam breve 
transierit vel etiamsi ullerius apud debitorem debitum maneat ; hoc idem autem valere, si negotiantes 


rursus profectionem suscipiant, ita ut secundum unumquodque onus definiatur modus 


o debitum vel 


manere vel mutari oporteat secundum pactum quod inter partes hac de re convenerit; quodsi por reditum 
navis quae salva sit et propter tempus non iam navigare possit, reverterint, viginti tantum di termi- 
num a creditoribus dari debitoribus, nec quicquam usurae causa pro debitis eæigi, donec onus vendi con- 
ligerit; si vero debitum ulterius maneat nec reddatur, tum usuram ex besse centesimae dominis pecuniae 
dari, ac statim mutari mutuum et in lerrestrium usurarum speciem transire, maritimis periculis creditori 
non amplius instantibus. Aigue haec omnes dixisse iureiurando. testimonium nies. Quae nobis indi- 
casti, ut quod nobis videretur sanciremus, et propterea dicebas te id potestati nostrae nuntiasse. 

I. Nos igitur et ipsis actis inspectis et re comperta sancimus, ut secundum testimonia apud tuam 
sublimitatem edila ita et nunc et in omne deinceps (empus illa valeant, quoniam guaguam pugnant cum 
legibus iam latis: ut in posterum secundum specialem legem in seu negotiatorum 
libus de eiusmodi causis haec observari oporteat et secundum modum praedictorum pactorum ita fieri 
escensiones ceterasque. omnes consuetudines quaecumque prius apud sedem tuam (testimonio firmalas sunt, 
ut per specialem legem haec in navicuariorum sive negotiatorum rebus valeant (quod enim per tam 
lempus usu venit et immutatum obtinuit, quemadmodum testimonia apud gloriam tuam definiverunt, quidni 


4 vtspastáoo) apud alterum i.e. zap' évdoq s | 6 Gore 
et c | 15 ei 0d naivos negascdoo M, paroentes apud alium 
esse i. e. peiDÓuevos sta. óxéQo e; uh acripsi | 28 «à 
TtOaUvra om.g | 30 £x vov Aoszov) nuno et (i. e. vuv» ve 
xai) de cetero 6 | 32 »avà vóv voó7rov) secundum dictum 
modum g | 33 rde dzxoflcss M) etiam eventus e || 
34 Jon om. c | 36 ravra om. c | une ; Zachariae 
er c) dunxópgov M 


1 remeantem R!V* | solidum V* | menses trahi T || 

2 siquis V! | 3 tempus sit V | 5 neoogitatoribus V | pro- 
fectione RI f 6 secundum om. Ri | 7 permutari Beck] 
rmutare R permutuare V | 8 pactum om. Ri ob co 
oc Vi euenerit RI paftibus (sic) F 9 tm̃ R [ reuer- 
sione TI navis salvae om. 7 | 10 valentis Osenbriügges] 
ualentes AV vwig. uolentes eas (eus del. T?) 7 || reuer- 


tentes V* | uinginti V | 11 solidum dierum RI dierum 
solum (solidum 7'!) 7' | dari ] dare RVT | debitori- 
bus et] et debitoribus 7, debitoribus lineola subducta del. 
R | 12 osusas V | 13 parcientes T'* | 14 centisidi T' | 
15 mutuare 7' | 17 *molestandis libri | 18 ct omnes dixisse 
haeo T' | omnis R. | 19 Quae — ut suppl. V in spatio va- 
cuo jj vs. | nuntiastis libri, corr. vulg. | 20 quod) quae V | 
nobis] a nobis 7'| uidentur RI | 21 nostra V' | nuntia- 
tam V* nuntatatiata 7, nuntiare vulg. | 25 legentes) 
lege 71 | causas T | 26 coram) quorum 7 | tuam (m 
eras. V) celsitudinem FT | 27 deincepe] deoceteroin 

Re | 28 repugnant RV] repugnat TH 80 in om. v? 
nauoleriois RI] naucleriis R* V7 | negotistoriis V] nego- 
tiatoribusis (sic) Ri negotiatoribus RT | 32 etiam om. R 
33 euenturus V! 34 legem propriam 7' | 35 nauoleriis 
T | negotiatoriis AV] negotiatoribus 7' | 36 ita longiis 
T | leg. observatum? J 37 sicut tua testimonia 7 


Nov. CVII pr. 910 DE TESTAMENTIS INPERFECTIS 


Óíxa,ov xal éxi «à» dil &mávvew xocré» và» nierunt, quomodo non est iustum et in aliis omnibus 
ur xavra égopévow;), xal ae vavtgv avroié vow — valere quae postea erunt, et esse hanc eis rerum 
soayuacoy ve ÓiÀvow it idinoõ vóuov xgavovca» — transactionem ex propria lege valentem et altera 
«al érégaG vivos Ü,avvn gea ui) Üsouévry, a ixi — quadam dispositione non . sed in nauclericis 
red vai, fro. dun og dqoguaw sis ̈ ry 5 gen negotiatoriis occasioni in omne tempus v&- 
mai ra ygóvo» xpartOUgae, O6 ye, oUga» vouo- lentem, utpote generalem existentem legislationem et 
gaga xal émi vàw vavxAngux» ros dusxoQeo» — innauclericis seu negotiatoriis contractibus expositam, 
Cvvallayudáto» xparovgaw Ógeílov-gdy «a wal péoos — et quae debet etiam pars fleri iam a nobis positarum 
evo das vOv 9Ón v i va, voucov, legum, et iudicantes ad hanc respicientes proferre 
Gora xai gro Óixalovras e vavtz» dsofiéxovcas 10 sententias. 
Sousig Os r xoíaes. 

(EsxiAoyoc.) Tu voiyv» rapacvávta fpi v) 07) (Epilogus.) Quae igitor placuerunt nobis tua 
vzsgoy] sic rd di,] mapapvarragOas Gravsaco. itudo iugiter servare festi 

Dat. vu. id. Sept. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 14 Dat. v. id. Sept. CP. imp (dn. Iustiniani Ang.) anno 


(ann. XIV. Iustino) vc. cons. la. 5400 (XIV.) Iustino (ve. ) cons. 
PZ CVII. Auth. CII. Coll. VIII tit. 3 
ITEPI BOYAHZE9N R DE TESTAMENTIS INPERFEC- 
T9N EIS TOY3 AIAAZ TENO- TIS A PARENTIBUS IN FILIOS 
MENQ9N. FACTIS, ET DE DIVISIONE RE- 


0 RUM A FILIIS CORAM PARENTE 
DE EIUS FACULTATIBUS FACTA 
ET SUBSCRIPTA R 

O «vto sdeve Bd p usyaloxgenecrav xó- Id . B nificentissim iti domesti- 
„ ee 5 TOV 8 0 tinenti jocum JoGasnis gloriosissimi prae- 

«ono» 'Ioavvov vov évdobordcov 4nágyov xoastesgiav 25 fecti sacrorum praetoriorum per Orientem. 

vó F, duò vdr (0gdwapoiav) xai rctQuiov. 

IHloooíusov.) Keovotavci p re O'eíac Àj fatio.) A Constantino divae memoriae lex 
„ re e eee e 1 P 18 e simplicitatem, 


Nov. CVII (Authent. CII « Coll. VILI tit. 3: gloss.) Graece extat in. ML (fuit in B 35, 20, 2 cf. inder Reginae 
p. 242 Heimbach), pA J. H (611,34 Ei re ypapuava énictdusvot ..... ) in Prochiro 21,12, Kpanagoge 29, 1s 
(ex Prochiro habet Harmenopulus 5, 1, 25. 26, cuius textum in Bas. I. I. recepit Heimbach). — Epit. Theod. 101, 
Athan. 9, 8. Julian. const. C. 


per sit in rcliquis quo omnibus quae posthac Futura sunt. valere?), sitque haec dis rerum decisio, 
quae ex speciali lege v neque alia ulla dispositione indigeat, verum in navicwlariorum sive negotia- 
torum causis per omne (empus obtineat, quippe quae generalis sit constitutio et in naviculariorum seu 
negotiatorum contractibus valeat, atque etiam pars fieri debeat legum iam a nobis latarum, ut iudices 
we ad gam respicientes sententias ferant. 
Epilogus. Quac igitur nobis placuerunt tua sublimitas perpetuo servare studeat. 


CVII. 
DE ULTIMIS VOLUNTATIBUS IN LIBEROS FACTIS. 
Idem Augustus Basso ficentissimo comiti devotissimorum domesticorum locum obtinenti Iohannis 


gloriosissimi praefecti praetorio iterum, ex consule (ordinario) et patricü. 
Praefatio. 4 Constantino divae memoriae lex. scripta est antiquam tectata simplicilatem , et 


4 vevà&s M* | 8 xgavovca»] expositam c || 10 Gr | Ae àxÀotrToc) per antiquae coniecturae (i. e. ro 
1 14 subscr. om. a d. vx. 10. M; dat. v. | ovt) simplicitatem € 
id. Sept. c 500 un centauBoiq Theod., dye 
e N. (sic) Ath. | CP. — oons.] op. dn. 117 pp. 
aug. v. o. oonss. M CP. imp. anno iustiniano cons. cod. € 2 eius T | 3 secundum propre legem ualere V | 
tres d Baailsías "lovaveviavoU Theod. xo. omissis re- | 4 quedam T | egente RT | naucleriis T | 5 nepotiatoriis 
quis. Ath. | 17 rubr. om. L in textu, vé» Bov- | RV) negooiatoribusis (sic) R. in negotiatoribus F I im 
caov và» sic xaidoc yevouévowv inder L, eos 8ov- | omni tempore R I ualentem Rl ualente VT | 6 S Dus 
jene Theod. ee gol, inder Ath. (ae r, R || generale existente legislatione 7' | exigentem i 
Bovisvve»» im textu Ath. cod.); ei ésiyéygazvas | et om. R | 7 inauclericis R —— RFT] nego- 
e foviggaos: os ÓiaOv «9 yd ov xocvsi và y?) | tiatoribusis (sic) Ni negotiatoribus V! [ expositam . 
ora d xd» srapgatijonei, os quac Bi. c' (a cod., | exposita (ex suppl. V^ in spat. vac. 5 litt) RI V et pe- 
corr. Zachariae) soU xoJixoc «i. ay ddr. wy' (scr. xa) | sita R*T I 10 sententiam V* Te vulg. | 14 ipte 
dv «diss schol. M in marg. | 18 yevopéver M, index L) | unus praestat N. ensis: dat. v. id. sept. cap. imp 
vero inder M, inder Reginae | 23 inscr. O avsóc | anno iustiniano consulo |. 17 De] De in RI 18 a pe- 
gases Bao *onotnori vw évdobordvoav énxao- | rentibus) a tibus V | 20 parente) parente factis H V 
ev Ath. | 24 xadosiouévov Qousctrnov MI 25 * | 21 de] et de R* vulg. | 23 magni centesimo comite V 
apxov (cf. Ath.)) Undexov ML || 26 óodivagío» addidi | domesticorum] dom in V dnm̃ m. R dio B tin (i. e. de- 
(000.5. add. Zachariae) | wavg«xío ML, corr. Hom- | mino non tantum) T | 24 iohanni A I gloriosissimo E 
bergk || 28 oe] Cod. 3, 36, 26 (f. J roõ xojixoc x. 1 | 25 praetoriorum orientem V praefectorum orientis T 
Óiax. a nai xg schel. M) | 29 vr maAasas dosoxao- | 27 A om. V] 28 antiquem R! | coniunoture V! 


A PARENTIBUB IN FILIOB FAOTIS 


rot. j q r Ae H] xai , ꝙhοονν, taUr« 
ovyvo$ usvafáAAovoa ÓsiaDas vÓv vó éxsivoy a- 
avogU'aecs H ztagsaxauaoa. 8& yoUv OÓ vó- 
jos de rds TOW «. cvrov god,, Ova» 00i 
yorsié, ndgs t9órosc urvabo zaidwy xQavsiv, xai 10- 
dovro» avrOve alGybvevas v, b, „ avtois 
xui rid d vow stpayudvev gvyyoQsi dose, 
Ayurv, &i xai u$ évagysi sicuy aí avrov Osatvso- 
aui, sicayorras 0À Kx tivo vaxungíov xal évavapuá- 


511 


Nov. CVII pr. 


porro causarum varietas et natura eas frequenter 
mutans egere leges illas emendatione nostra prae- 
paravit. Dicit itaque lex oportere morientium volun- 
tates, quando sunt parentes, omnibus modis inter 


5filiog tenere, et tantum eos erubescit parentes exi- 


stentes, 58 eis et claram rerum concedit significa- 
tionem, dicens et si non manifestae sunt eorum dis- 
positiones, aperiuntur autem ex quibusdam indiciis 
et coniecturis et qualibet scriptura, et sic eas valere: 


ro xai t6 olacovv ygagije, xal ovra vavra xgaveiv: 10 et hoc in suis et emancipatis filiis ait; insuper et 


xul 1000 dmi va Govmw» xal éuaymadtoy» aov 
qii», xai ngós ye rj Osodoaíov rtpocdiopi,stos, ovx 
ind xaráQo» uóvoy» ravra Ouxtunzovoa, dA xai i 


nméquy» xal él asióvtow éxatégae qiasoc. rabrie 


Theodosii decernit, non in patribus solum haec dis- 
ponens, sed etiam in matribus et ascendentibus utrius- 
que naturae. Hanc adprehendentes licentiam homines 
in tantam egressi sunt obscuritatem, ut divinantibus 


£mdaflóusvo, vic ddetas dvJQarnos le vocaítr» acd- 5 magis quam interpretantibus haec egerent: itaque 


pe El do, Ger udvraow j igunvi 
rad ra ngocdsla Dai" roy o , ν 
res ovi& 7tpayuétow Ayovrss yvogícuava xai d 
ovÀà xogóv Opes dfioUd« cvoacuois xal «Q vàw - 
xvtOv ÀóyqQ vd rou«vta e. 


neque personas scribentes neque rerum dicentes noti- 
tias et forte nec quantitatem tamen dignantur con- 
iecturis et verisimilium rationi talia permittere. 


CAPUT I. 


Haie seivu» sdvra Gag; vs xal dvanenrauéva 
xaDugtdpo, Bovióusvos (rt yàg ovro$ dd vou 
0€ gagn»ua, uidigta ani xale vOv» leurs 
Qiavvxolascs ;) BovióusÓa, si rie yodpuata ,- 


Nos igitur omnia clara et aperta consistere vo- 
lentes (quid enim sic proprium est legum sicut claritas, 
maxime super defunctorum dispositionibus?) volumus: 
si quis litteras sciens inter filios suos Mori ipea 

m- 


psvoc rr a vd» avtov mxaído» fovÀoo nowjca- 25 dispositionem, primum quidem eius praescri 
eai Qieronogiv, nod ov u avri xQoyodps» 10v pus, deinde quoque fillorum nomina propria manu, 
xoóvov, era xal xà àv mxaide» Óóvóuara oixs(q àd haec uncias in quibus scripsit eos heredes, non 
cose, xai , ys robe ovyxiagMoUS ais ode ygdgss Signis numerorum significandas, sed per totas litteras 
xÀngovóuove avtove, u?) toic cvufiódow tà» dosOpo» declaraudas, ut undique clarae et indubitatae consi- 
enuaiwonévovs, dd d. dl ygauuávov Onlovud-30stant. Si vero etiam rerum voluerit facere divisionem 
vove, der- 1 oa eie va «al avaueieitvr1ove aut quibusdam rebus certis aut omnes aut quasdam 
xaJegráva. ai dd xal smpayuávov fovlovto nowja- institutionum statuere, et harum inscribat let] signi- 
oda Jace 5 ti nio&ynags eoe das ij rv — ficationes, ut eius litteris omnia declarata nullam 
TO» éyctüciev» πνοεννẽjeͥb, xai tà Tovro» éyyoa- ulterius contentionem filiis derelinquant. Si tamen 
uie yrogíauaa, mera vois avvoV yodupagiy xa»ra35aut uxori aut extraneis aliquibus personis voluerit 
nioóusva undapiav Fre p, lo, 10i$ «ici xara- — relinquere legata aut fideicommissa aut libertates, et 
und , sb uévrows , yausi] 1 éLortxols ru 


L [i 


xeoscosto« Boviscvas xavadassiv legata ij fideicommissa 


rerum varie(as et natura quae eas saepe mutat effecit ut lez illa correctione nostra indigeret. Dicit igitur 
lez defunctorum voluntates, quando parentes sunt, omnibus modis inter liberos valere oportere, et in 
lantum eos reveretur qui parentes sint, ut dis etiam obscuram rerum declarationem permittat, cum dicit, 
etsi non maniſestue sint eorum dispositiones, atqui eæ indiciis quibusdam et elementis et qualicumque scri- 
pure „„ eliam sic haec re; idque (am de suis quam de emancipatis liberis dicit, et iusuper 
heodosii quoque constilutio rem definit, quae non in solis patribus id praecipit, sed etiam in matribus et 
iu ascendentibus utriusque sexus. Hanc licentiam ampleai homines in tantam obscuritatem. egressi sunt, ut 
res vatibus polius quam interpretibus Sep Ag siquidem neque personas scribentes neque rerum notas 
indicantes ac fortasse ne quantitatem quidem (amen coniecturis e probabilitatis rationi haec (alia com- 

mittlere quaerunt. 
I. Nos igitur cum omnia clara ct aperta esse velimus (quid enim adeo proprium est legum quam 


2? 


claritas, maxime in defunctorum dispositionibus?) volumus, ut si quis literarum peritus inter liberos suos 


dispositionem facere velit, primum quidem ei inscribat tempus, deinde 


etiam nomina liberorum ua manu, 


et praeterea unciarum qualitates, in quas heredes eos scribit, non notis numerorum indicandas, sed per 


integras litteras declarandas, ut undique manifestae et dubitationis expertes sint. 


Quodsi etiam rerum 


distributionem facere vel certis quibusdam rebus omnes sive aliquas institutiones destinare. velit, harum 
8 no(as inscribat, ut ipsius litieris omnia declarata nullam amplius contentionem liberis relinquant. 
i vero vel uxori vel extrancis quibusdam personis legala vel fideicommissa vel etiam libertates relinquere 


2 rò vópor éxsivov] leges illas c | 4 reer L 
ees M) eici L| 7 dcag7) claram i.e. oagz c | 9 sie- 
ayortes) aperiuntur g | évavaudto» ML) coniecturis 6 
ll S xal évuavxitatov (vxsEovcis et abr 
o L? s.v.) L| 12 5j 8soJocíov] Cod. 6, 23, 21 $3 (cf. B* 
4 13 p.201 Zach.) | 19 opos er corr. L 22 5 (quid c) 
ov ML, ovÀiv cum Haloandro vulg. | 23 rate om. L 
15 ao rod] avtov ML daurod Proch. Epan. | 20 a$c7s 
Proch. Epun. c] avvoie L (Proch. v. L) | yeágew L | 
28 oixsaepove L! | 29 205 404 enuatvoudvow Proch. 
codd. plerique | 31 14 om. LI avopgsaBrivow L | 32 xai 
om. L | 33 sacas] 7 xacasc Noch. e |] 35 aùrois Proch. 
v. l. J 37 ; tj yageri Proch. | 38 leyd ra L Proch. 
Epan. | fidicumissa M gidsimópaca L. 9idixójuoca Proch. 
qdixóusoga  Epan. 


2 praeuaeuit T. | 4 quando] quae non T1 6 tamen 
R 6 quia] quam F rerum] earum T earum rerum 
T*]| concedat R | 9 qualibus T1 | 10 haec V (| et in 
emanoipatis T'| ait] At T! ut Ri f et om. T! [ 11 theo- 
dosii Ri] theodosius „ | hoo 7 12 etiam om. 
R | 14 seouritatem T' | 16 hoo K || egerunt V agerent RT 
16 notitiam R vulg. | 17 tin RT | dignatur RV | con- 
ieotura V | 18 rationi Osenbrüggen] ratione libri | 24 suos 
fllios T' vulg. | voluerit om. T | 25 *praeseribere] prae- 
soriptione (positionem 7'!) libri | 26 97 flliorum 7 
vulg.] flliorum quoque R uero flliorum I 27 eos om. V! 
28 sed] et T! sed et T* | 29 ut] et Ri consistat T 
30 etiam] et V | 31 aut ex quibusdam 7'* || quosdam (o 71 
in ras.) 1 | 32 institutiones RT | et (etiam R libri, 
om. vulg. || significationes T'vulg.] signationes RV | 33 ut 
et eius R | 34 contemptionem R | derelinquat FT | tiu 
RI 35 uxori aut) .. „ ut Ri 


Nov. CVII 1—3 


1 ivd, xal «avra oixsíq xegl ygapoueva 
óusvd re magü 1àw OiatiOsudvoy éni r H 
rum, Os &nayra dqstus và dp cj ÜraruzoGe: M- 
ue abxol xai Kygavayv xai BovAovvas xgatsiv, r 


toxvod, uzdàv dlatroüpsva d vov Qoxsiv i, xder 5 


yeyeci al ri, Àunü» nagerüonow Tw dia 
u dA, dd vovtQ uóvoy dalar r Hr «Q 


avrov qed va wai yÀottas Éysw v9» naGaw iGyvv 
*Q xagvp xaQsxouévrv. 


912 


DE TESTAMENTIS INPERFECTIS 


baec propria script& manu dictaque a testatoribus 
coram testibus, quoniam omnia co enter in dis- 
positione posita E oe et scripserunt et volunt valere, 
sint firma, nihil minuenda eo quod videantur in carta 
scripta reliquam observationem testamentorum nos 
suscipientia, sed hoc solum inmutetur, quod eius 
am et habet omnem virtutem cartae prae- 
tam. 


CAPUT II. 
Kai air uéyos veÀsviie usivaus Tovro TÓ Og5ua,10 Et si quidem usque ad mortem maneat hoc 


ovdeic Vavagov mxagéte, nagrvgías, ox 9fovAnOy vv- 
xóv ri ros ar vv ausiyas 9 dvaldáabas 5 r˙ 
TOLOUTO 7t047,004, qp ya Ei Je. TÓ yeyOusvoy xal 
ori- noij0acD'as BovAgaiw OrAovsav rij velevraéay 


schema, 
nullus postea deducet testes, quia voluit forte talem 
voluntatem mutare &ut convertere aut aliquid tale 
facere, cui licuit rumpere quod factum est, et aliam 
facere voluntatem declarantem perfectam eius sen- 


avroU yvóusv, tv ngosxss wgavsiv. vovro yàg égis- 15 tentiam, quam competit valere. Hoc enim concedi- 


ue avtq zQodttty avcó tovto órcvos ézioruasvouéva 
i naQovoíq bo dr, Me xal xenoíntal vwa 
rosa gol ler, o ur» xgatsir avtz» Fri BovAe- 
ve, di évágav nowjgacOa. xal rad fj i rad 


mus ei agere, hoc ipsum ex significantem sub 
praesentia testium septem, quía etsi feeit quandam 
talem voluntatem, non tamen valere eam ulterius vult, 
sed rursus vult aliam facere. Et banc aut in tests- 


noit mnàüvta rà TÀv OiaOnxow dyovon 20 mento perfecto faciat omnia testamentorum habente 


cu,. I dv dygágq reli Boviraes, diere in dy- 
yodpq y &ygdgu Ho⁰i,,Z done avrov raleux joa, 
TOv» zporéQoy dxvgo» 6x cf deure ue avtov ward 
rij vaÁs(ay da 59 BovÀgow Oiavvsoloaos yiwo- 
pévov. 


signa, aut in non scripta perfecta voluntate videri 
eum defunctum esse, prioribus i is factis ex 
secunda eius secundum perfectum testamentum aut 
voluntatem dispositione. 


CAPUT III. 


"JEntidy) dà cou vivàc veurjasis stovovudvovs erratd 
vOv oixsiov zaídov xal xagagxsvatovras Kd robe ra- 


rate vr gdqaw, xal r ro: VvrO ανν nQoticusDa. 
aí yàp Óiavéuos re và oixsia stpdypara xal aur 


vov$ ae&e mgocxalegdusvos mWoWjcsuev vnoyQa 

LJ [4 «- [4 , 
rate veutcsgu drs, xai vavrac gas 0a, 
«al ò hh] rad ra xarà vovto» Éysv vOv tQÓTOP, 


cap. II in. summarium habet B* 4 13,91 p. 210 Zach. 


vult, haec quoque si propria 
deinceps quae in pi baeo extent et scripsisse et 
propterea quod in c 


Quia MER novimus aliquos mein ue inter 
roprios filios et praeparantes eos his subscri et 
boc Schema suscepimus. Si quis enim di 

rias res et ipsos filiog evocans faciat subecri 
ivisionibus ipsis, et ratas eas iudicare, et profiteri 
haec secundum hunc habere modum, dt et hoc fir- 


manu scribantur atque coram testibus a (estatoribus affirmetur se omnia 
(ur 


e velle, valida sint, neve ullo modo i 


lis scrip(a esse videantur nec reliqua testamentorum sollemnitate praedita sint, sed 


eo iuga differant, quod dextra et lingua eius utantur quae omnem vim chartae praestet. 


At si quidem usque ad mortem 


. ; ( haec forma permanserit, nemo postea testimonia exhibebit, vo- 
lvisse forte illum eiusmodi voluntatem commutare aut convertere aut eiusmodi 


aliquid facere, quippe cwi 


licuerit id quod factum erat rumpere et aliam voluntatem facere declarantem ultimam eius sententiam quae 


valere debeat. 


oc enim ei agere permittimus, si id ipsum diserte praesentibus septem testibus. designet, 


46 eiusmodi voluntatem iam quidem fecisse nec tamen amplius valere velle, sed aliam facere. Atque haec 


aut in perfecto testamento faciat 


quod omnes testamentorum notas habeat, aut in non scripta perfecta 


voluntate, ut scripta aut non scripta voluntate relicta defunctus esse videa(ur, prioribus ex secunda eius 


9 per testamentum vel vo 


perfectam irritis factis. 


niam autem scimus nonnullos divisiones facere inter liberos suos et curare ut illi his Sub- 


scribant, eiusmodi quoque formam 
ut divisionibus ipsi. Peri 


1 5 xal) «al om. Proch. v. l., Epan. 6 ópeva sil 
L Proch.g || 5 dre ML Epun.] 1 6 16 72 
yed a. L|" debaudvoic Epan. | vovvq L Epan.] vovro 
T Procl. € | novo») ui» L | jiaA1avtévoo ML immute- 
tur c) Qietattévo Proch. Epan. quod non recte probat 
Zachariae | v9 L Epan.] rc M Proch.e | 8 yA9acav 
Proch. | He om. L | 10 *usivos ML Proch. Epan. | 
tour m v ꝙᷓ oxyuats Proch. plerique | 11 sagd£es Proch. 
plerique, Epon. e | pe (ay Proch. v. l. poem 
(v. J. BovAnO'fvvos) Proch. 1 13 ywóusvoy L [14 rele- 
rat] perfectam i. e. veAsíav g | 16 énuanuasvóusvoy 
L* 417 ed Me (Iul. Ath. Theod.)) éxxà 9 xal vtévta 
L Proch. Epan.; glossema in Prochiro Basilii additum ex 
eiusdem imperatoris constitutione in Leonis novella 41 ci- 
tata rspeti potest (ipsam Leonis novellam fontem esse 
statuerat Cuiacius ad Dig. 28, 1, 21), rectius interpretamen- 
tum ad Cod. 6, 2, 31 referas | xal om. Proch.; leg. «av 
er gt | eva) v9)» Proch. Epan.| 19 dad! érépao] sed 
rursus vult aliam g l tavta ] radra uéy 1 Proch. hanc 
(i. e. very») aut c | 20 dzovozc L | 21sg. Gr — &o- 


timus. Mam si quis res suas dividat ipsisque liberis accitis effici 
bant easque ratas habeant atque haec secundum hunc modum se habere co 


(can- 


Ages om. Le I 22 7 & Bovines, M Epan.] Bev- 
doas 7) aygágq Proc. ( . Poel. Bypan. c] 

2c uν,ονοN ML || 26 novvpusvo» L 28 «0 rotodro 
hoo g ] 1 suscepimus c | 29 9iasépo] di- 
vidit 6 || 31«g. ouoAoyzaas xal 5yroacD'as L 


1 dieta quae T1 I a testationibus 7' I 2 testibus) e- 
ram omnia testibus add. Re | consequentem R'V' | dis- 
positionem V* | 3 volunt] uoluerunt T uoluerit R. 
manere V | 4 sin RI | nichilo R nichilominus V | es " 
6 inmitetur 75 | 7 habeat R | omni uirtute 7? 2 
T | 115g. uoluntatem talem T'] 12 aut aliquid] ut ali- 


uid R! 13 rupere T* | alia T' | 14 eius 

M 18 tamen) tin V, om. Ri | eam ualere 7' vulg. | ulterius 
t) vult om. V | 19 baeo [| 20 profecto R | 21 in 

non] immo V! | voluntate] ut scripta vel non seri 


voluntate addi vult Beck (sed cf. ad Gr. 21 20.) | 24 uy 
sitionem V | 26 aliquas T I 27 hio T I 28 enim om. 
dividat vulg. | 29 conuocans 7' 80 ipsis om. 7'| T. 
indicare VI 31 haee] hoo 7 


DE RESTITUTIONIBUS 


Fro xal rovro wÜprov dni ro ngaypéroy de- 
rise seti v 7 ustéoav rate 7v ra TOVTOV 

pav: fv éni nic, «oic avri) vj, av. 
eln: slve, wal di «ovs «oU d Jeemílonav. ai 
Larry wa) es Qiaveijcsmv «vróc Uroyodwyes xai 
eai; násva & «ijs on &UTOU J0:70£Tc3 
ro xal voiro «vore». giae 0 5 785 rj * 


Ins- 
rie — sip 2 res ad abe en Td» 
5 See ó vépot xpatíjes ónóca ust! 
ard ws 10 


(Eni o 26 75 ss stagaevávva 775 "yu 
3 «ovde 225 óplovasva vóuov 5 o7) é»à 
a Gi 7t0sgÁ Tes pes, Gore i» 


yivolewovs 
5 vi» de xa) moovonrreee v TOv 
15 
Dat. kal. Feb. (CP. imp.) dn. Iustiniani pp. Aug. 
xi 541] XIIII. Wau e mM 


Aerion, dm“ vevouoDernuédvov 
Pat. k. Febr. CP. (imp.) dn. Iustiniani pP. 
anno XIV. Basilio vc. €ons. (ind. IV.) 


PH 
IIEPI T9N AIIOKATAZTAZES9N. 


0 uvróg pgaeilsie Bácog « 
Art TV ua D'aguo uápcoy (xov áméyovti rd 
rõno '"odyvyov toU dvdolovóxov éndQxov sàw (sow 


7EQaatopéorv. 
eco due.) Nuo :noós 
d d ai e en «ai — 
ny node xal vó i p SAM, bebe 3) 
ro juã/ side 2 5 TOV serm rate 10 e 


3 


1 Ilaidas og xiggovónovs, 
ara wal d 3 avrove iE ázxaidíasc donc rg ria 30 
Hovdoνον di, si ovανάν,., rν «Ov avrov zad- 


Qov xai 5 govóuow ullas uma. da cds üvOQomae- 


vov xaraAUs» Bíov, usvà v ába(gsguw x TOU 


513 


p usyalonosmecvatq xó- 20 Idem A 


Nov. CVIII pr. 


mum in huiusmodi rerum divisione secundum nostram 
constitutionem quam ob hoc posuimus: quam in 
omnibus quae in ea continentur firmam esse et per 
hanc legem sancimus. Si autem et in divisione Ipse 


5 subscripserit et clara omnia per subscriptionem suam 


fecerit, sit et hoc ratum, quoniam et hoc iam nostra 
legislatione continetur. Palam vero est quia in tali- 
bus casibus haec lex valebit, quoscumque postea 
moveri contigerit. 


F Quae igitur placuerunt nobis et per 

larata sunt legem, tua gloria cogno- 
scens omnibus faciat manifesta, ut nullum lateat quae 
recte et providenter pro nostris subiectis sancita sunt. 


anno lio vc. cons. 


CVIII. Auth. CIII. Coll. VIII tit. 4 


R DE RESTITUTIONIBUS R 


. Basso v. m. comiti domesticorum et locum 
benti Iohannis pp. per Orientem. 


raefa tio.) . audivimus pro testamento 

interpretari iustum existima- 
ines et lege comprehendere certissima, hoc dx 
us 


volens iussit, si FEY 5 eius morem et 
.heredum futurum sine humanam solvere vitam, 
post exceptionem horum quae ex lege debentur ei 


Nov. C VIII (Authent. CIII - Coll. VIII tit. 4: gloss.) Graece extat in ML (fuit ia B 35,11, 81). — Epit. 
Theod. 108 (inde Tipucitus B l. c.), Athan. 9,9. Julian. const. CI. 


de re fs 

re fecimus, 

Si vero etiam id. divisionibus 1 ipse solus 

bus hanc legem essc valituram quos 
Epilogus. 

scens omnibus manifesta 

sancita sunt. 


quoque validum sit in eiusmodi bonorum distributione secundum constitutionem nostram quam ca 
de omnibus JE ed ea continentur ratam esse etiam per hanc legem sancimus. 
scribet atque 
ctiam hoc ratum sit, quoniam 144 quoque lege 5 continetur. Manifestum autem est. in ei 
ue post eam moveri contigerit. 
Quae igitur we piacuerunt et per hanc sacram legem declarantur tua gloria cogno- 
poc ut nihil lateat corum quae recte et providenter pro su 


omnia per subscriptionem suam manifesta faciet, 


casi- 


lectis nostris 


CV III. 
DE RESTITUTIONIBUS. 


Idem Augustus Basso magni, 


imo comiti devotissimorum domesticorum obtinenti locum 


lohannis gloriosissimi praefecti sacro praetorio. 
Praefatio. Causam audivimus de testamento in controversiam vocatam, quam et interpretari et 


accurata complecti lege par esse existimavimus: 


1 quae in causis moventur bonarum legum occasiones petamus. 


stitutis cum deinde 


stionibus 
edibus in- 


quidem nobis consuetudo est, ut ex 
enim liberis suis 


eos in casu non existentium liberorum sibi invicem substituere vellet, iussit, si quem ex 


liberis et heredibus suis sine boris de vita humana decessurum esse contingat, sublatis. iis quae secundum 


2 didcabiw] nov. XVIII c. 1 | 4 vónov) Osiov L* || 
5 dni Üiavepr)cse]) in divisione 6, in vàw „u- 
„ V 


| 13 75 1 


vov F, u- οα in negotiis motis ex legibus g | 
33 uera) xaà ueva. M 


1 huiuscemodi & | diuisionem T | 2 quam] quia 7 
8 eausis V | 9 moueri V*vulg. (Jul.) mouere RV*T | 
12 sacram hane V | gloria om. V | 13 fatiant V tant 
T'! | lateant vulg. | 14 ct om. R | prouidentes R pro 
om. T subgeotis V | 16 subscriptionem unus restat V | 


CP. imp. em. V | dono iust. V l. 17 XIII. 5 
vic. oon. V | 20 v. m. (i. «. viro magnifieo)) in VT va R 
domest. V 


mz T 408 75 21 iohanni TJ 25 estime- 
uimus V | 29 suos quidam 130 etiem T) eb. — 

non om. E! | extantibus VT existentibus R vulg. || 32 here- 
dem V vulg. p post] praeter T I quae] quae exoeptione 


horum que 
65 


Nov. CVIII pr. 1 914 


pore mortis invenirentur, venire et restitui ex bis 


heredum filios habente, ali 
eum qui sine filiis 


17 705 xeno q al rote sodypacu as vaUva dAarrovvra- — inveniretur 
0 „ - , 


7t 
dv 17820 , AnÓsjude xoócsos r v56 abr 
2 Óxnosos éxayouésns avtQ. — . 


(ay xal v9» ,çjẽ)ÿ Oiaxougev v» uiv — COpS 
Scabrole d code , xa) 20 puram hominibus 


i4 v0UTO vÓuq t0 stodyua s&pulafsiv, 0:06 àv ud- — comprehendere, ut discant homines omnem legis or- 
Sov dvyOgoro: tv nüga» TOU vd ov rds, n dinem, cum quo competit talia et discere et iudicare. 
€ 7vgoc5xs. và Toiavta xal uapDdvysy xal wgívssy. Novimus igiur apud Papinianum entissimum 


dio in aenigmate 
prohiberi alienationes eua ad 


ad usSvtelav dona éveives vois rotor 
tSTUTEOOGBV. 


CAPUT I. 


Hyuiv ovv ógOGs Mo xis odr vvná aas i Nobis ergo recte visum est habere ita disponere 
vouodscíav, Gere s uày xaD0Aov vic sisos dztoxavd- 35 legislationem, ut si quidem universaliter aliquis dicat 
c1adi»v 1OU gudaixouuícGov, saUXa xpgavaiv ame , restitutionem fldei haec tenere quae in tali- 
ro / vou Ute ÜuoQuoTas xaà e rug» du vsvouo- bus decreta sunt et a nobis jam sancita; sin vero 


legem ei debentur ex: rebus ab ipso ci relictis reliquas omnes res et iura, quaecumque apud eum tempore 
mortis reperta sint, transire et restitui ei qui ex: illis superstes futurus. sit vel liberis eius, siquidem ipse 
defunctus sit, omni cautione et fideiussione propter restitutionem modo dictam inter eos cessante. His ita 
gestis cum mortuus sit et unus quidem ez liberis et heredibus eius liberos habeat, alter vero sine liberis 
manserit, prohibet is qui liberos habet eum qui liberis caret rebus uti, quippe qui eas deminua(; at ille 
abusus verbis (estamenti et quod, si quid tempore mortis apud ipsum reperium sit, hoc tantum ipsum re- 
stituere pater iusserit, secundum istam rationem licentiam se habere arbitratur quo modo velit rebus utendi, 
2 cum nullum impedimentum de administratione earum sibi inferatur. — Nos igitur hinc occasione petita 
existimavimus et vetlerem ambigwitatem et distinctionem deinceps secutam alteram de, eram 
integram hominibus reponendam esse, et propterea lege rem comprehe) , ut homines omnem legis 
ordinem intellegant, secundum quem haec talia et discere et iudicare deceat. Alque novimus a Papiniano 
viro prudentissimo dictum esse aliquid in libro decimo nono quaestionum, ubi alienationes in eiusmodi 
casu permittit, hoc solum tamquam de industria in aenigmate ens, tum demum debere. alienati 
prohibitas esse, ubi intervertendi fideicommissi gratia de industria is qui eo oneratus est ad alienationem 
venit. Ei philosophus inter imperatores Marcus. ci | quodam casu proposito viri boni arbitrium 
inesse videri in talibus verbis praecepit. 

I. Nobis igitur recte se habere visum est ita legem instituere ferendam, ut si quis in universum 
dicat fideicommissi restitutionem, ea valeant quae in eiusmodi casibus ita et a nobis iam sancita 


b *«sleverjoo. ML | 7 áxonevdotvaciy) substitutio- 
nem i. e. vroxavácvagi» c | 12 xal om. F | 13 K 
. om. Le 15 £xesc LI 19 dor] . L? | 24 T 
rot uv om. M | , L aastra MH. Dig. 36. i. 


56 (54) ] ind *& Haloander (diotum c)] tra ML 
25 év o L! | avro? Haloànder (c)) (avrov ML 
ouaestionn M . 1 eee E. 26 4 
rote XOL00T0.6 DfuaGev nove» a 
O'eic] proponens 1 e. æο n c | 29 gudinójuccor M 
(idem infra saepius) qsidixoguace» L | rovro L | 31 Mag- 
xc] Dig. l. e. cf. 5,3, 25 $16 (vid. ad 513, 23) | 32 évsiva: 
Le (cf. Dig. L. c.)] elva« M 36 gedesxogíccov L (et sic 
infra) | 37 vevouoD'érrz vas) Cod. 6, 49, 7. 8 


1 reliquas rebus Ri | 3 eis T! | 4 ante aut pat. vac. 3 
lit, in V | oensante T I 6 cautionem /, om. R' | fidei- 
Àdussione T' fideiussionem V || in hie] et in his RT 
7 alia T! | 8 manento R 9 is] «eis RI et Ve habeat 


R| ut pute 7* ut post R! | eos RT | deterente R de- 
terrente VT | 10 at] ut B! V!, del. V* | uezbi V! || quia) 
quem V! | 11 hoo eum om. V, eum om. R 12 instituere 
de casi d eunti, 17 occasione RI 18 in- 
definitionem Ri] indiffinitionem T diffünitionem V difini- 
tionem RI 19 discreptionem T (in libro . descriptio- 
nem schol. T) | quidam V | 20 puram] uram om. in spet. 
vac. 4 litt. V* | 22 cum] eum V* | quo) ordine s. v. od- 
ser. V? | 23 panianum Ri | sapientissimum) sapieati 
simum uirum V uirum sapientissimum dg ar ubi per- 
mittet RI supermittit T! | 25 illud om. RI | 26 g- 
mate RI 28 hoo om. T J honeratus T honoratus AV | 
80 propositio R | 31 arbitratum] in arbitratu R 
trium T1 34 (N)obis — 515, 3 fideicomissum scr. V* in 
spat. vac. | uisum est habere reete R [365 uni e R* | 
36 restitutionem] faciendam statim s. u. adscr. T'* | fidei 
oomissi V fideicommissum Ne haee — 515,3 

scr. R* in ras. 2] ve. | 37 sunt decreta N) | s AN) 


DE RESTITUTIONIDUS 
Qiryras d rovovrov jj «à. gd óstolov 


Vstóxsstes, wal và sópioxónsva. Froc A 
dv xai ralevrije 0 QiaDéuevos verde póva . giv- 
Ssixonpícgq, rh r vÓ dopéctct sionuévov vola 
Luręos d vxó ri vevouicuéyn» dyaysiv Qialgsai» 
va xal r. si ydo ri TaUTa 7 xaí L rotodro- 
Fes qot, Deonitousv, Gers udzos vov pawidiov 
uóvov «7, olxs(ac dvavacsos dvdyxny Kyu ꝙuld rr 
ro BsBagrnusvor «oU quüsikoupíagov rij àroxavactá- 


posse 
, xal uy) ÜóvagDai vi πν, e dE dxsivov ar- 10 stens, si heredi 


vov». ix«vóv ydo, sí tQ uiv wingovóue rsQuécovras 
và r. uépn, tq dd d rod vardQrov póvov zxspiAme- 

josvas LG. odd yàg édgrjcouev tQ BsBaoyudvo 
x&i Qopeais zoraOal xt, xal iaos dEenítvndes (Orso d 


515 


Nov. CVIII 1. 2 


tale sit fideicommissum quale subiacet, et ea quae 
inveniuntur seu remanent in tempore mortis testator 
submittet sola fideicommisso, tunc indefinite dictum 
prioribus sub quadam legitima deducere divisione ot 


5 ordine. Si quis enim haec aut etiam aliquid tale 


aliud dixerit, sancimus usque ad Falcidiam solum 
suae institutionis necessitatem habere servare eum 
qui oneratus est fideicommissi restitutione, et non 

aliquid penitus ex illa minuere, sufficiens exi- 
uidem supersint tres partes, illi 
autem quartae solius relinquatur ratio. Non enim 
concedimus ei qui gravatus est etiam donationibus 
uti aliquibus, et forsan ex studio (quod Papinianus 
dicebat intervertendi fideicommissi causa), ut etiam 


Ilazivsavós Heye intervertendi fideicommissi causa), 15 quarta minuatur institutionis eius, sed hoc omnino 


Sere xal rò TéraQrov dmousiov» i6 dvovágacs re 
avro), dd vovto mndvros$ xaraluiamávav TÓ Se- 
xÓuMuGGOov, và» dl dmnásrov i vj aUTOU xtipé- 
vov 8bovaíq, cra dòd,je xe. avtóv xovrois de Bov- 


Aera x jaja, a red ÓOsanóvais mcgocrixe.. 20 contingat, neces 


ti udvtoi xai avrov vov verdgrov d Befagnuévos G 
dera, dvayxaióv dor molvngayuoveia das Ti» at- 
vía» xa)" 7» voUrO mtémoays. xai i N ztpoixa 
god loco dor. 5 mgoyajia(ay dosi», éxrígay ovx 


Éyow obi 
xx vroVto LA rd TQ "uetéQq stepieyóuevoy 7ày vóug, 
sie Orso a)tQ mavtsÁoe ovx govncaueDa tiv 10(xv- 
vn» dnn l. ei dà xai aie aizuaAo roy duo (ra- 


vn» yàg G cs xal dvatiOsuev vq OsQ rj 


* , 


relinquere fideicommissum, aliis omnibus in eius po- 
sitis potestate, et licentiam habere eum his sicut 
voluerit uti, quemadmodum perfectis dominis com- 
petit. Si vero et ipsam quartam is qui gravatus est 
um est perscrutari causam secun- 
dum quam hoc egit. Et si quidem aut dotem vo- 
luerit dare aut sponsaliciam largitatem, aliam non 
habens substantiam, oportet ei hoc permitti agere, 
secundum hoc videlicet quod nostra continetur iam 


dei a Tovro ovyx eco xoávcsiy 25 lege, in quo ei omnino non negavimus talem dimi- 


nutionem. Si vero et in captivorum redemptionem 
(hanc enim excipimus et dicamus deo causam), et 
hoc licentiam eum habere facere, et minuere etiam 
uartam pietatis ratione, quod omnium nobis pre- 


eiríay), xai xovto ádsiav. avtóv Éyew rtousi», xai Mar- 30 tiosius videtur. 


rod xal «Ó réragtov, toU T$ svoafsíae Aóyov sav- 
«c» uu Tuto TÉQOU qgawousvov. 


CAPUT II. 


Ei d avufair, undi avxov. HE vua alviDv. Kew 
Sd nowito dandvas, dx xiñje T0iavtTQS aztoxatadvá- 


Si vero contigerit neque ipsum habere ex aliqui. 
bug causis unde faciat expensas, ex tali restitutione 


010$ xai vravras ztousigOas Oidousv avc xaggroías: 35 etiam has facere damus ei licentiam: hoc quod et 


Tovro &i xai d diaD4uevos i e, xd N 
mavóusvov 0Àcs tovto Bovióusvos ais r anoxavd- 
eragiv Nasg dba, xal cg dv rie aizto6 dx 10) stspit- 
vsU0»vtOS aVtQ v dnoxardgraci» yívscOn:. si 


sunt; sin autem (ale git fideicommissum 
dicta sint, sola testator 


Nam si 


testator 5 quod relinqueretur omnino hoc 
volens ad restitutionem trahi, et quasi aliquis dicat 
ex hoc quod remaneret ei restitutionem fieri. Si 


propositum est, et ea quae tempore mortis reperla vel re- 
commisso subiecerit, tum quod parum definite a prioribus dictum est sub legi- 
timam quandam divisionem et ordinem deducamus. | qui. 


haec vel etiam ciusmodi aliud quid 


dixerit, sancimus ut qui oneratus est fideicommissi restitutione usque ad solam Faicidiam institutionis 
suae servare necesse habeat, neve quicquam omnino inde deminuere possit. Sufficit enim, si heredi quidem 
tres partes supererunt, illi autem quartae dumtaxat ratio relinquetur. Neque enim permittemus ei 9205 
oneratus est, ut etiam donationibus quibusdam utatur, idque fortasse de industria (quod Papinianus dicebat 
intervertendi fideicommissi causa), ita ut etiam quartam institutionis suae inuat, verum hoc omnino 
relinquat fideicommissum, reliquis omnibus in potestate eius positis, ut liceat ei his quomodo velit uti, 
dum perfectis dominis convenit. Quodsi etiam quartam aitinget qui oneratus est, necessarium 
est perscrutari causam ob quam hoc fecerit. Et si quidem vel dotem dare velit vel donationem ante nuptias, 
cum aliam substantiam non habeat, hoc ei permittendum sit agere secundum id quod lege nostra iam con- 
tinetur, quo nomine ei omnino non denegavimus eiusmodi deminutionem. Sin etiam captivorum redemptio- 
nis causa (hanc enim causam eæcipimus et deo dicamus), hoc quoque liceat ei facere, atque ctiam quartam 
minuere, cum pietatis ratio omnibus rebus pretiosior nobis videatur. . 
II. Si autem contingat ut ne ipse quidem ex causa aliqua habeat unde expensas faciat, has quoque 
ex eiusmodi restitutione faciendi veniam ei damus: id quod etiam testator permisit, cum quod relingua- 
tur utique hoc ad restitutionem trahi vellet et (sicuti quis dixerit) ex co quod supersit ei restitutionem 


2 Fñroi] 7 rd L 1 3 póvo L'|| 9 BsBagvuévor M | 
vov gaidixomíssu M «à gudsiopíago L | 10 dAavrov»] 
mere L*| 11 í(xavóv yag) suffciens existens (i. e. 
ixavóv 0v?) c | 14 10 L'! | 15 sarzziavos L xama- 
»óg M || intervertendi (idem restituendum in Dig. pro inter- 
veniendi) fideicommissi c] interuentendi fidioo missi MH 
ínteruertendeicommissi L | causa] gratia Dig. | 17 «9 
edixoupucoaoip malit Zachariae | 19 Gre et 6 | 21 
sposayevas L* | 24 érégav]) vovéga» M 25 dat Ha- 
loander ez € | evyyesosiv. L* | 26 »ónq] nov. XXXIX 
e. 1 | 33 h % L | 35 vavra L | 37 vostro malit 
Zachariae 


1 fideieomissum (id. 3) V | 2 ueniuntur V*, corr. V?*| 
remaneant T 3 submittat vus.) * fideicommissum /ibri, 
in fideicommissum vulg. || diffünite Ri indeffinite R. 


4 sub quandam legitimam deducere divisionem et ordi- 
nem Osenbrüggen | legitima deducere V? in ras. || 6 enim 
om. T * | 6 aliud) aliquod R | 7 suae] siue RI 8 bone- 
ratus T honoratus RV | restitutionem Ri Ve T= 10 si 
heredi] set heredis RI quidam V | 11 solus 71 | 13 et 
om. RI pepianus TI 14 dicebat] et dicebat R. I fidei- 
commissi — 18 uti quem] ser. R* in ras. 2 rv. | 15 in- 
stitutoris R(*) 16 relinqueretur TJ 17 eum] cum 71 
19 ipsa 7! | 22 sponsalitiam V? in ras. | 23 oportet 
ei hoo permitti] hoo permitti oportet V | 24 secundum 
Beck) et libri | 25 in) n V [ qua T. vulg. | ei] enim Ri 
26 oapitorum Ri 27 exeepimus VT | dioauimus V'! de- 
dioauimus V? 28 haec H | etiam R vulg.) et V, om. T | 
29 omnibus V [ 33 oontingit T | 34 fatiens T | 35 et 
om. T | 36 testatorum TI I praemisit V | qui 71 relin- 
queretur 7] relinquetur V vulg. relinquitur A [ haeo T 
38 remanet TI sin 7* 
65e 


916 
4, dváyxry» utem nulla talis subiacet occasio, necessitatem ba- 


Nov. CVIII 2 ep. 


undsuta couauícy i6 ννν,Eañh sQ0 


DE RESTITUTIONIBUS 


Ire dre v0 véraQgtov uápoc «i6 oixa(as évosdcses — bere omnino quartam partem propriae institutionis 
vlc xal c7 v "t dzowaracTáges yaoitesOas. — servare et tali restitutioni donare. Si tamen aliquid 
sé uévtos r. 5 ) jeec — expenderit habens unde supplementum faciat, ex illo 


oe» tjv dxonideesc 3 
s0:j0evas, dE dxsivow xal dvanángoveOas, «ó «érag- 5suppleri quartam, et per n causam hanc minui. 
vOv, xa xarà Nei aiia» avró usovog«. si Si vero contigerit quartam et non habet ad supple- 
di moosdyras vov «exvágrov xal ovx I moós áva- mentum aliam subetantiam, tunc damus et contra 
ie éréa» ou, tryiaUta Üildousv H rd — emptores aut aliter accipientes res in rem et hypo- 
D 3) vov ij dle AaBovverv soáypava in rem thecas ex auctoritate huius legis, ut liceat. complere 
wal vzxo)1)xas d «56 avOsvrías TovUs vov vópuov,l0 sibi fideicommissarium ex rerum vindicatione: hoc 
cera db ávanángov» và» fideicommissarior dar quod in legatis iam dedimus et ex constitutione in 
4 «5c «Qv ngayparow» éxÓix)0sc€, rod ro Orso xal rem eis donantes et fideicommissi persecutionem. 
an «àv Asydvory jdn Qsdoixapnsv wal viv i v56 dia- Unds et cautionem fideicommissariis dabit non mi- 
rd se in rem ar xagscüpevos xal v5» vov fidei- — nus quartam servare, nisi et i testator, sicut in 
commissov persecutiona. ovs xai acgd4siav [0 fidei- 15 pronuntiato nobis facto, prohibuit. Cum enim ipse 
commissarios] dos xov uj Narro vov terdorov testator omnem non fideiussionem solum, sed etiam 
gvlárvus, si ui) xal avv?» 0 OieriOduavos avyxopr- — cautionem relaxaverit, nos aliter disponere non est 
o, D a TOU a ui senoíinxs morientis conicere voluntatem. 
gdxrov. avro) yào vov ÓiaviOauévov nca» ox 4 
j „ dA xal ds GvyyoprjGasvtos, h⁰α 20 
40 r ο avro OiuOsivos ovx dv sit) rie r eres 
rijua ros dcroyaGuévov yvouns. "m 
(EmniAoyos) Karà va voivvv Karo role ziá (Epilogus. Haec igitur sit causis decisio, ipsi 
paos vou, abr c roi r TQ 7aQacxouévQ f quae buit quaestionem et aliis omnibus in qui- 
Drtneiv xai rote doe &nzadiw d ole ernie das avu- 25 bus pendere contigerit casus, testamentorum d 
Baives và Oénava, và» ud QiaO nx» ovto ysvoué- — factorum et testatorum quippe defunctorum, 
vov xal vOv OuuOsuévoy dome tsAevirgástov, 00710 autem tali locum accipiente fideicommisso, sed ad- 


2 


0i rod voio)vov yoga» AaBórvos gaüsixoupiccov, Ad — huc eo qui gravatus est superstite. Et haec dici- 
Fri coU BeBaonruévov ztsgióvtos. xal ravrd qausv ovx mus non in filiis solum, sed etiam aliis is et 
ani raids, fbr , du vn «dw di cvyysvow 30 extraneis & genere, in quibus omnino tale com- 


xal vOv KÍo vov 16vos 45 a öl vowUro it -t — missum relinqui contingit. Tus igitur gloria omni- 
xoupacgov xavaAeAsipons cvufaiva. H voívvv c? bus haec manifesta faciat nostris subiectis, ut sciant, 
4 BoEócms azag. tavta gavapa t0:06& xoĩe 2ustéQo. — quemadmodum competat et vivere eos et mori et 
vVztrxóoi6, Gore sí0svas, xarà xíva vQóxov mtQosr,xe wa) — testari et fideicommissa relinquere et alia agere quae 
dv avrovs xcà ssAsvrü» wal ÓuaviOaÓa guüsixop- 35 in talibus sunt sancita. 

pigGd 1a xavaliumdvss xai và ddl mQdvta ana 

ain r tOiOUT€YV vevóuictas. 


Dat. k. Febr. CP. (imp.) dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIV. Basilio vc. pi la. 541] 


fieri. Si vero nulla eiusmodi causa subsit, omnino necesse habeat 3 partem institutionis suae ser- 
vare et tali restitutioni praestare. Si quid tamen expendat, cum habeat unde supplementum faciat, ex 
co quarta quoque suppleatur, nere ulla de causa ea minuatur. Si vero quartam attigerit neque aliam in 
supplementum substantiam habeat, tum etiam adversus eos qui emerunt vel aliter res acceperunt actionem 
iu rem et hypothecas damus e auctoritate huius. legis, ut liceat fideicommissario sibi ipsi satisfacere 
per rerum vindicationem, id d etiam in legatis iam concessimus, tam in rem actionem eæ constitutione 
quam fideicommissi persecutionem iis largiti. Itaque etiam cautionem [fideicommissarius] praestabit se 
non minus quaría servaturum, nisi ipsam quoque testator remiserit, quemadmodum in facto ad nos relato 
fecit. Nam ubi ipse testator omnem non fideiussionem solum, sed etiam cautionem remisit, si nas diverso 
modo de ea re statueremus, id non esset ad defuncti voluntatem accommodatum. 

Epilogus. Secundum haec igitur causis decisio fiat, tam ipsi illi quae quaestionem praebuit 
quam ceteris omnibus in quibus res pendere adhuc contingat, testamentis ita confectis. et. testatoribus 
forte defunctis, necdum vero loco dato eiusmodi fideicommisso, sed eo qui oneratus est adhuc superstite. 
Aigue haec dicimus non de liberis solis, sed etiam de In cognalis et extraneis, inter quos omnino 
eiusmodi fideicommissum iic it contingat. Tua igitur gloria omnibus subiectis nostris haec manifesta 
faciet, ut sciant, quemadmodum eos deceat et vivere et mori et testari atque fideicommissa relinguere et 
reliqua agere quae in eiusmodi rebus usu recepta sunt. 


catt.) dEspovi)On uyyi gsBoovagip vxavsiq Bslecapéov 
res 43^ rj BaciAs(ag Theod. &yoágy v) rij «vei 
. die quo nov. CVII « Ath. 9,8: cf. ad. 513, 16) 
Ath.; om. 


4 Qaxavoín ML, corr. Zachariae | 5 xa om. s || 1 , 
dera L| 9 ín rem L ívolu M|| 10 abOerrsías L 
11 gudixomissárion M gudsixouuucdgiov L | *áavtg 
scripsi ez 8] davsóv M de rds L| 12 xal om. C 13 de- 


L 


Qoixausv] Cod. 6, 43, 1. 8 $2. 3 14 in rm M àyoy» L || 


fidikomíssov æerseoutiona M wdsixoupmígov stspGexov- 
ria L | 15 o fildioomissarios M o gudeuxoupscaoios L 
fideicommissariis c; 0 xÀgooróuoc vq fldeicommissaríq 
coni, Zacharias (cf. Tul. soriptus heres generali fideicom- 
missario cautionem praestet TReod. ò dF e dtoxava- 
ecrjcaí vivi xÀngovopías). Seclusi ut glossema f 17 cv 
xis] prohibuit g (specialiter oonoesserit Jul.) | 18 
ne70(5«s om. £1 21 abr om. 6 | 22 devoxacusvov L) 
zo roa e M éavoxaauévow Hombergk datoxacps- 
vov Zachariae | 23 Kará ravra) Haeo € | 24 voy] rd 
pun M «o gus) xd lad om. L | 26 ovra om. 6 || 27 iac] 
quippe e (28 gidixouuiocov L | 31 NR i avrov L! | 
giwóujusoy L| 32 o7] coi L| 35 gudixómissá vs M 

40 uicta va. L | 36 vaAla LI 38 d. k. febra. op. 
tn. iust. pp. aug. basilio uc. conss. Af dat. k. feb. dn. 
iustiniano anno XIIII. po. besil. cons. Jul.“ (om. Jul. codd. 


1 subiaceat R 3 et tali] et tali et aliis bri | resti- 
tutioni Beck) restitutionem A V restitutiones TI tin R 
6 habeat R vulg. | 8 et del. R* | ipothecas V ypothesa- 
rias T | 9 compleri RI 10 fieri oommissarium V fdei- 
commissum Ra vulg. | uendieatione RVT | 12 donates 
et fideicoommissis V! | 13 fideicommissarius T vulg. i 
14 quartam) quarta er Hamburgensi Osenbrüggen || ipsam] 
cautionem 2. v. adscr. T5 15 enim om. R | 16 fida ins- 
sionem T fildeiussione Ri | solum] non solum V | 17 moa 
est om. R | 23 ipse, 7! | 24 qui RT | 25 leg. o- 
tingit? | causas Ri (in libro . causas sckol. T) | 28 eo 


om. T Et] At V* Ad V* | 26 et om. R! 30 2 


genere 
Beck) genere V! agere RVO Tung. | 31 oontigerit R 
vulg. | 33 oompetant V* | vivere] iure E! | et testari V* 
vulg] ut et testari R ut testari T et ut testatosi V5 1 
98 subscriptions carent libri 


DE PRIVILEGIIB DOTIS HAERETICIS 917 Nov. CIX pr. 


Fe CIX. Auth. CIV. 
IIEPI AIPETIK9N THI IIIZTEI R DE PRIVILEGIIS DOTIS 
lYNAIK9N. HAERETICIS MULIERIBUS NON 
PRAESTANDIS R 
O avrós gan’ "oavvy «d dvQoborávq énapyp 5 Idem Aug. Iohanni pp. per Orientem. 


t&v d t «o , ànó vxdvov (dd. 
vapíov) xal statio. 

(JIgooíusos.) Mía» Zuiv slyas BogOnay éni (Praefatio. Unam nobis esse in omni nostrae 
err cQ rij 9Zustépae solite(as r xol facilsíae reipublicae et imperii vita in deo spem credimus, 
gi «à» sie Oso» dAnida ziccvevousv, sidóves Ov. 10 scientes quia hoc nobis et animae et imperii dat 
TOVIO Ti» wal iz» xe vvxe xal rij / «5s fagsls(as — Salutem: unde et legislationes nostras inde pendere 

w Gr) ere xai rùs vouodacías rds jus. competit et in eam respicere et hoc eis principium 
ria éxsiDsv vorngOas zQocjxs xal sie abr dqg- esse et medium et terminum. Sciunt igitur universi, 
opdv xal vavtzv avtov doyj» «v& slvas wol Méca xai quia ante nos imperantes et maxime Leo piae me- 
spas. "Icags vovv» Gstasvtsc, c oí x= Tuo» fs-i5moriae et Iustinus divae memoriae noster pater in 
gRacalrund res xa) uáliora A, d cic svcafoUs w»j- suis constitutionibus haereticis omnibus interdixerunt, 
pns xal 'lovorivos 0 «5$ Galas lij bee iar maro ut m (n) ulla ipsi participarentur militia, nec 
4 raĩe daurœõ qua voie aigerexoic asas» d · quodlibet in publicis curis participium haberent, uti ne 
ny gevoa, dere ui avvovs er cvoatsiay — Occasione militiarum et publicorum collationum san- 
end cvv oiavov» du d nu poovtícs uetovaiay 20 ctae dei catholicae et apostolicae ecclesiae membra 
Hess, Ox Qv pj ngopdge, vOv T8 GrQaTesOv r. — viderentur vastare; et nos autem ipsi hoc egimus 
78 (ov éniayu&tow *Q rije dias vov 9d nostris constitutionibus haec roborantes. Haereticos 
r j, xal 5 éxxÁncí(ae udáps, gavsisv vero et illi dixerunt et nos dicimus eos qui diversa- 
Avucivousvos xal ↄ αꝭm dà avvó tovro zsmodáyausv rum sunt haeresium: quibus coniungimus et con- 
9 ustéoeis Quavátsge vavra xvoolaavrss. aiorrixovc dd 25 numeramus et qui Nestorii Iudaicam sequuntur ve- 
xal éxsiwos sigrxacs xal fusis Aéyousv vovs Qiagópov — saniam et Eutychianistas et wid 0 ui Dioscori 
óvrag aígécao, ole cwvanxvouév va «cl dvvaoiOuoUv- et Severi mala secta languent Manichaei et Apoli- 
psa» xal robe Tj Naovooíov lovdaixz deo V»rag 
paviq xal Evrvxiasyig ta xai paier, P ; c c)» 
4iuocxogov xal Jefipov xaxodobíav vocovs. vOv «5» 30 


Nov. CIX (Authent. CIV « Coll. VIII tit. 5: gloss.) Graece extat in ML, prooemium (15 Tone role dna 
res . . . ) et cap. 1.2 in B 1,1,55 (51; cf. Zachariae Beitr. z. Krit. und Restitution der Basiliken, St. Petersb. 1877, p. 4. 14). 
— Epit. Theod. 109, Athan. 3, 1 (inde Coll, const. ecc. III 3,1). Julian. const. CII. 

25 Migesixovc xal dxsivos — 518, 3 dxxáncíae xaOolmndje xal àzoccoleijs ex B habet Nomoc. * XIV tit. 12, 2. 


CI. 


DE MULIERIBUS FIDE HAERETICIS. 
ldem Augustus Iohanni gloriosissimo pe sacro praetorio iterum, ex consule (ordinario) 
patricio. 


Pracfatio. Unum nobis auxilium per omnem et reipublicae et imperii nostri vitam esse spem in 
deum confidimus, idque scimus et animae et imperii salutem nobis praebere: itaque etiam legislationes 
nostras inde pendere et ad eam Ai pn ipsamque earum et principium et medium et finem essc decet. 
Atgus omnes quidem sciunt, cos qui ante nos imperarunt et mazime Leonem. piae memoriae et [ustinum 
divae memoriae patrem nostrum in constitutionibus suis haereticos omnes vetuisse ad ullam militiam ac- 
cedere aut in ullam publicarum curarum partem vocari, ne aut militiarum aut publicorum munerum nomine 
id quod sanctae dei catholicae et apostolicae ecclesiae proprium est damno afficere viderentur; ac nos 
quoque hoc idem egimus cum constitutionibus nostris illa confirmaremus. Haereticos autem et illi dixerunt 
et nos dicimus qui diversarum haeresium sunt, quibus coniungimus et connumeramus etiam cos qui Ne- 
storii Iudaicam sequuntur insaniam et Eutychianistas et Acephalos, qui Dioscori et Severi prava opinione 


2 rubr. egi aipevix«ov xal yausvo» avtov Ath. | uiav «s Mi 20 % urve dà ML ura B | 21 K 
Lee aípevexa)» Theod. (Iul.) | 5 inscr. O avvóc Baa:- | pose] xñ z90paoss L| evoaverov L|| 2229. 19 — 
Le Bud «onorngri; vow émágrow Ath. quod in- nei và — pudor Haloander er e || 24 BaAAóuavo, L^ | 
merito praefert Zachariae: nam lohanni pp. inscriptam | avro] ipei i. e. ar. € | 25 „ere ⁰¹α L, ijurrigois — 
esse novellam comprobatur epilogo (cf. 519, 23); Ath. in- »voogasvsc bis scr. LI I Qiavatess] Cod. 1,5, 18, $450; 
scriptionem novellae praecedentis per errorem repetit (cf. | nov. XXXVII, 6 sg. | 8 xai] ga om. L | 28 «7] «zv 
ad inscr. nov. XII. XLIT) | «a . L. om. HI M | 29 oivivsc] xai ofrives$ ex prava Haloandri con- 
6 ogdiwapiow addidi 8 Zachariae) | 1 ,. | iectura vulg. I 30 csvrjgov L Nomoc.t 

tor L | 8 in. "Iopev dx ugvosscs cit. Theod, verbis | —————————————— —— ——— —————————— — 
initialibus novellae insequentis perperam Aue relatis || 4 praestandis N V vulg.] permittendis T' I 8 sg. reipubli- 
silvas Lc Ath.] doviv selva. M | &oioua» ML) on. 6 cae nostrae RI 10 haeo discri 11 inde pendere) inpen- 
Ath. 1 9 «9] 0 M | 10 Bip] vónq Ath. | 11 Sa «2» | dere R I 12 eam) ea V f eius T | 13 Sciant V Sieut R 
vis Baciaias om. L | 12 d Rue. cervroiav | 14 quia] qui T^] 17 *in addidi | ipsi om. V | partici- 
L* | 14 avrà» doy» «s sivo: M] den abr sivas | parent T I nes T] ne RV [| 18 quolibet T. | curiis R 
rd (rd om. Le) LI uécov Huloander, Zachariae (cf. €) | ne] neque F 19 *collationum] oollegiorum libri | 21 vi- 
15 ds om. L (cf. ad 18) | 16 A=] non servatur consti- | dentur RT | autem R) om. VT | egimus hoo V | 22 hoo 
tutio: nisi forte ad Leonem referri dicas const. (Valentiniani 3 12 heresum N VT* 25 illos ante qui s. v. ad- 
et Marciani) Cod. 1, 5, 8 (cf. $ 6) errore ex inscriptione | scr. 26 eutichianistas RV euthianistas T' | aoefa- 
prozimae constitutionis 9 orto | je- Antsos uvnuns | los V sooephalos R | 27 Geveri) seud T || mala secta secta 
L* | 17 "Jovocvivos] Cod. 1, 5, 12 $634. | 18 % caic] | (sectantes R) R efacta 7T! | manachai 1 
sal ot: dv vois L | 19 ngÓeuía» LB (neque ullam c)] | apolenaris 7* apolonarius 7“ appollenaris 


Nov. CIX pr. 1 


Mawixaiov xal xoliwvagiov dvapscgaudvoy q uc 
peas, xal soóc ys szávras TOUS ur Óvrac udlos rij 
&yíag rod 9 xaDoAeis xai àstogvolmije (ag, 
dv jj mávrss Ouoqobvws oí dywraro: dere cis ol- 
XOU, zarQuioycu, & và tie éGmtapía 

vavt9e 15e faq mólsos wal 4disbtavÓps(as wal 
Osovrtólsos xai 'lepocoAsuaow, xal sáytec oí ù ab- 
robe terayuévos 00torvo 10s ÉskíGuoTcO, t3)» dzvogvoAux?, 
&noUttOvo. st(Ov.» va xal zapgadogdiv. TOUS rot vijs 


áxpávrov xomavías xerà vi» xadole» in Hot ov 10 


uevalaufavorras saga vOv vavts OsopilsgTaTOY 
legen aigerixoUe de xaloUusv' xdy yào Óvoua 
siGtuas Oy éavtoic stegrriDdacs, rij d lundivije éavcovs 
vov XouTiavOv níotsOS t& xal xowovías xopítovces 
tQ tov 9 xoíuars dauroùs Ünaysu yavo)OxOVta4. 


918 


€ Pone xai 5 et Hes 


DE PRIVILEGIIS DOT IS HAERETICIE 


naris renovantium inpietatem , et ad haec omnes qui 
non sunt membrum sanctae dei catholicae et apo- 
stolicae ecolesiae, in qua omnes concorditer sanctis- 
simi [episcopi et] totius orbis terrarum patriarchae, 
iae Romae et huius regiae civitatis et 
Alexan et Theopoleos et Hierosolymorum, et 
omnes qui sub eis constituti sunt sanctissimi episcopi 
apostolicam praedicant fidem atque traditionem. Igi- 
tur sacram communionem in catholica ecclesia non 
percent ab eius deo amabilibus sacerdotibus 

aereticos juste vocamus: nam licet nomen Christia- 
norum sibimet imposuerint, vera tamen Christiano- 
rum se et fide et communione separant dei iudicio 


: semet ipsos subdi cognoscentes. 
15 . 


CAPUT I. 


Oi uiv ov» x vv aigstixiv qoitrastes vóuos 
màcív sic gavegoí' rnusic dà Boviópsvo: toUe tT) 
égOó0ofov acnabouévovs níGTi» xal vaUTQe df 


une igitur de haereticis prolatae sunt 
omnibus sunt manifesta. Nos autem volentes 
doxam amplectentes fidem et eam defendentes ha- 


pévove Éyew r r, edi W tàw dÀlortQi?vro» — bere aliquod amplius privilegium his qui alienant 
éavroU$ rj ToU ÜwoU zxoíuvne (reid undà Oixcióv 20semet ipsos dei ovili (quoniam neque iustum est 


dci» iac vois q oòͤ o Fes vovs aiQsrixove afiova Das 
wpovouíov) di vovto xal vU» dmi vÓv mapóvca si- 
dousv vóuov. dms; yàp ÓOsÓoxapev novópsa aic 
yvvaitl «àv stpoixov, oxets xal sQoysvsctépoy Qavse- 


ctv QoxoívsaOa. xa) Rec, váLuww Kus» avràc25 nantur, et meliorem ordinem eas habere 


xai 1aUra , TOU yoóvov ,a, émi dà r 
d. xovs ydpovs dq ο,ν xarà rode xoóvove xaO" oUg 
dv yévortro và vxoUrxas Éyuv, náciw éni cod zt 

, * * d * [1 
óvrog sow vusd'a paysgóv dd rovs «oU Daiov fdv 


»óuov, Oti xal taUTQV . xal rde c«c- 30legium et tacitas hypothecas et alia omnia, 


snyoàe vmoOnxac xal và zdvta, 0sx0ca toci6 yv- 
vasti» i OiagóQois xtQovouíoss ssagd «àv v uerágov 
Qédora, v,, duft NU  nóvois do Q vo- 
vOv dztoÀava t£ xal E“ S. rate d£ avtov e 


aequalibus cum orthodoxis et haereticos dignos fieri 
privilegiis), propterea et nunc ad praesentem respexi- 
mus legem. Quia enim dedimus privilegium mulieri- 
bus dotium, ut etiam prioribus creditoribus praepo- 
et nec a 
tempore superatas, in donationibus autem pro 
nuptias secundum tempora per quae Sunt. hjpothe- 
cas habere, omnibus in praesenti facimus ilestum 
r hanc s&cram nostram legem, quia et hoc privi- 
uae 
mulieribus in diversis E a nostris legibus 
data sunt, illis damus solis quatenus his fruantur et 
utantur, quae diligentiam habent rectam et adoran- 


gíasé , alc énipueAde éovs fu 0pO sv xal srQocxvvovus- 36 


9 sq. argumentum notat Nomoc. XIV tit. 12,3. 


laborant qua Manichaeorum et Apollinaris impietas renovata est, ac praeterea omnes qui non sunt 
membrum sanctae dei catholicae et apostolicae ecclesiae, in qua no ore omnes sanctissimi totius orbis 
terrarum patriarchae, et Romae occidentalis et huius regiae urbis et Alexandriae et Theopolis et Hiero- 
solymorum, omnesque qui iis subiecti sunt sanctissimi episcopi apostolicam fidem et traditionem prae- 
dicant. Eos igitur qui immaculatam communionem in catholica ecciesia a deo carissimis eius sacerdotibus 
son accipiunt haereticos iure vocamus: nam licet christianorum nomen sibi imponant, tamen cum te ipsi 
a vera christianorum fide et communione separent, dei iudicio sese subicere intelleguntur. 
I. Atque leges quidem de haereticis prolatae omnibus manifesiae sunt: nos autem cum cos qui ortho- 
doxam fidem amplectuntur in eaque perseverant maius quoddam privilegium habere velimus iis qui se a 
ege dei separant (quoniam ne par quidem est aequalibus quibus orthodozxos privilegiis haereticos dignos 
aberi), propterea nunc quoque ad praesentem legem animum attendimus. Quoniam enim mulieribus pri vi- 
legia dotium dedimus, ut etiam antiquioribus creditoribus praeferantur et meliorem locum habeant guam- 
vis tempore victae, in donationibus autem propter nuptias ut secundum tempora quibus fiant. hupothecas 
habeant: omnibus in praesentia per hanc divinam nostram legem manifestum facimus, nos el hoc pri vi- 
legium et tacitas 1 aider et cetera omnia, quaecumque mulieribus in diversis privilegiis a. legibus 
nostris data sunt, illis concedere solis quo et fruantur tis et beneficiis inde paratis utantur, quae id agunt 


1 uasixaiooy LB Nomoc. da] nasizaiov Me Iul. | Axol- 
Avagiov B | 2 * ys navrac LB Nomoc. * g x ys 
saàvcovy M (omnino eos Jul.) | 3 a je wai àno- 


om. L | sai xoraO«a: cum Scrimgero vulg. | vais — evag- 
vocals om. € | d£ ar LB] éavróv V 


010/1x1)6 cíac M Bs] dxxAnoías xaD'oAuxne nai àsto- 4 episoopi om. Ri, episcopi et del. Beck | 5 hesperiae] 
orodixije Nomoc. 4 «al usyaAns éxxAnaíac rie xaOoAs | hespe R | 6 alexandrinae T teopoleos M. hierosolimo- 
«aij àzoctoAee Nomoc. , xaJoAune éxxÀncíae L | | rum V ierosolimorum RT [7 eius R'T* | 9 sacrum 71 
5 ich ML || xaà M) xai LB | 6 xai o Aeta 10 eis R 11 nam lioet — 13 et fide scr. Vi in ras. 1 versus, 
Jess B| 8 éniaxoxos om. L| 12 xà» Msc] xa LB lieet — 13 dei iuditio scr. E? in ras. 14 vs. | 12 inpoeuerit 
yes d li di vije] «ol «5€ GaÀgOuwzc B vera tamen c TI 18 et fide V] fide ROH T vulg. | 16 RFI 
evrois Le | 14 sq. xooítovres — yivoxovras] s vulg. || lege 3 17 manifesta sunt R I 18 eandem 
rant — oognosoentes c | 20 ,, MLB I 21 vo? de- V | dentes 7" | 19 aliquid RT 20 ouile AV | 
Jó£ovs toic aígevixois B | rode ale οοοe] et haereti- | 22 propter Ri hoo R | 24 dote V || oreditorum 
eos 6 | 22 dx om. B 23 „ M) wgovóuiov B Ri 25 et neo — 31 & nostris 55 
soovouíay L vulg. Cf. Cod. 8,11 12 1 26 1 rad ra] et | vac. 6j vv. [ nec] nune V; leg. haec? [| 27 ypotheces R V] 


neo c, unde ovts (sic pro d) inseri temere voluit 
J. B. Koehler Interpr. et Emend. I. R. I 126 (a. 1192) | 
28 yévovro M* | 34 AH M énolaffesiv B | vs 


et ypotheoas 7'(*) | 28 omnibus] et omnibus R I in prae- 
sentem V | 29 nostram sacram V7(3) | 31 privilegiis] e- 
pitulis R | 33 quae vulg.] qui libri [ habet R. 


MULIERIBUS NON PRAESTANDIS 
vuv nud iar agree (vi rij nahe pn 
xal aso00toÀixrs oe) xal uevéysuw ru, i abr 
corngi0ovs xowovías. vàs ydo yoqitovsas davsds 
rie dy(ae TOU DsoU xa ns xal agzooroAuje d- 
glas xal t$ dero xaX' avt» wowvovíac usta- 
AauBávt» ovx avayouévas szagà vOv rare ge 
exvávov lei ov BovióusDa xavralds r vou vtov 
&ztoAave» mQovouíav. si ydg édavrás yexpitovds re 
toU 9 Qogsdv xal *5$ dyíae xai : e 
ve»vías dor 
ovx &» are d , noovouíoy xal vine dx r 
ZMeTSQUY v ánolaUgca GvyxoüGcips» gvyxgo- 
150:06, dd org aùrale d hr mzavycvoíos al 
rad rh vóuov svegyscías, ual rande ztQovoniov 


éx r nustépov Qiasateav avzaic Qsdopdvov or 15 


9vxcovta:. 


919 


x0 
eas no:070s, mXoÀÀg udo» xal Zusic 10 ex nostris legib 


Nov. CIX 1. 2 


dam nostram fidem tenere (catholicae dicimus et 
apostolicae ecclesiae) et participari in eius salutari 
communione. Quae enim separant se sancta dei ca- 
tholica et lica ecclesia et sacrosanctam in ea 


5 communionem percipere non patiuntur ab eius deo 


amabilibus sacerdotibus, nolumus omnino talibus frui 
privilegiis. Si enim se separant dei muneribus et a 
s&nct& ac sacra communione alienas faciunt, multo 
potius et nos non eas dignas fleri privilegiis neque 
us frui permittimus continentis, 


sint eis in bilia omnino ex legibus beneficia, 
et omni privilegio ex nostris constitutionibus eis dato 
privabuntur. 


CAPUT II. 


Heri dd asvaois «5c Beltlovos yevoudvaie yvoluge 
xal v9» de xal dÀnOuvn» dae topé»aie 5 
xal vavTrS ανjxlee xavtOs dvtsyouévaio TOY TOLOUTOM 
doe s 
amáGg Tjj d Em xoarovvrov xal magapviattous- 
VOY, . , vad «vd» Owogilescrávow 
is /i, Hraerd dd xal zag& rd We doxósrte»y 
xal Üduxaevaw, sira peítove airs dAdvrovs xa Dagtáct, 
xa) x ys xapà 15e ) 
staQó»ta sso.0vusÜ'a vóuoy. G voocnxóv dor robe 
ÓsxactdS, srao' eva wivOUPTOA xard yvyamy 
di ua 7j aged ywvaiwxwv viva ztoovógua éxdiusiy dav- 
rate Boviouévow, anxofAénsw sls cm TOU xa ꝰcö%ê 


gg, re wai ngovouiov. Tovramw 47 20 


Licebit autem eis melioris factis sententiae et 
rectam veramque amplectentibus fidem et hac sem- 
Er contentas talibus frui muneribus et privilegiis. 

in omni dicione valentibus atque servandis, prin- 
N quidem & deo amabilibus sacerdotibus, de- 
inde et & nostris administratoribus et iudicibus, sive 
sint malores seu minores, et insu & tua celsitu- 
dine, apud quam et praesentem facimus legem. Unde 


es vzsgoyiS, Ag fjv wai cd 25 competens est iudices, apud quos aliquae moventur 


contra mulieres causae aut & mulieribus quaedam 
privilegia sibi vindicare volentibus, respicere ad prae- 
sentis nostrae l subtilitatem, et si non invenerint 
eas orthodoxae fidei existentes et percipientes sacro- 


quo» vómow Óvvauiw, xai si uw) svgow» abre vis 30sanctam et adorabilem communionem in sanctissima 


0pJodófov síecsms od xal usralauBavo)Sas rij 


axodwrov xa 2 xowevíae A rj üysorráty) 
. xa Dou] wai isset Ki? éxxlnaíq aen sub oH 


oαεπντ,ντν rabrne ieQío v, tavta u] Gvyzotiv dẽõ 
be TOv a TOV ee eee 
(Ex CAoy oe. 
Quà rode v Jeaíov OnloUusva vóuov ij 97) bre 
yivogxovsca év rale mag ave suvovuévoug A 


zagagvAattesv xal Koyq xal sápats agadoUvya:, gpov- 


35 
Tu volvvv magacráyra i wai 


catholica et apostolica ecclesia & venerandissimis 
eius sacerdotibus, non permittere frui ex nostris 
constitutionibus privilegiis. 


(Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et 
per hanc sacram declarata sunt legem, tua celsitudo 
cognoscens (in) causis apud eam motis servare et 
operi effectuique contradere curet, et per sollemnia 


ut rectam et adorandam nostram fidem (catholicae dicimus et apostolicae ecclesiae) teneant. et salutaris in 


ea communionis tin participes. 
rant neque 
omnino eiusmodi privilegiis 
lata communione alienas re 


mitiemus ut favore ex legibus nostris parato fruantur: se 


enim a sancía 
alam in ca communionem a deo caríssimis eius sacerdotibus accipere sustinent, eas 

i nolumus. Wam si se ipsae a donis dei separant et a sancta et ímmacu- 
unt, mullo magis ne nos quidem eas privilegiis dignas habebimus ne 


dei catholica et apostolica ecclesia se ipsae sepa- 


€ per- 
d ad beneficia legum iis nullo modo aditus 


pateat, omnique privilegio ex: constitutionibus nostris ipsis dato privabuntur. 
IL Licet autem tis, si ad meliorem sententiam revertantur et rectam atgue veram fidem amplectan- 


tur el in ea utique perseverent, eiusmodi donis et privilegiis frui. Atque 


valeant et observen 


haec in omni dicione nostra 


, inprimis quidem a deo carissimis sacerdotibus, deinde autem a nostris quoque 


magistratibus et iudicibus, sive maiores sive minores sunt, et praeterea a tua sublimitate, ad quam etiam 
praesentem legem. damus. Ilague iudices, apud quos quaedam liles moventur adversus mulieres aut a 
mulieribus privilegia quaedam sibi vindicare volentibus, ad praesentis legis nostrae vim respicere par est, 
et nisi compererint cas orthodoxae fidei esse ct immaculatam et andam communionem in sanctissima 
catholica et apostolica ecclesia percipere a venerabilissimis eius sacerdotibus, non concedere iis ut privi- 
legiis ex: nostris constitutionibus fruantur. 

Epilogus. Quae igitur nobis placwerunt et per hanc sacram legem declarantur tua sublimitas 
cognoscens in litibus apud ipsam motis observanda et ad opus effectumque adducenda curet, atque. per 


1 xgateiv om. B* | 2 xol Ar, — 4 f 
om. Le, add. L in marg. vv. dx toU xtiuédvov inscriptis || 
8 éxolafuiv B | 11 d L, dignas fleri (i. e. d ob- 
oa s | xci] neque c | 13 avroic L | xavrsAds Ho- 
loander 17 "E£cars] Lioebit e | yevouévaie LB | 18 dd 
dn v din L | dexatouévas L| 19 &vvsxo- 
pdvaus) contentas c [| 20 vs om. B | 23 xai om. B | 27 xaxà 
yvvaixa om. B* | 30 e LI óvaus»] subtilitatem c | 
32 ayíq L| 34 rabras B, om.c | 38 zag' avrov M 


| nostra V] eatholicae] autem add. T* | 2 ecclesiae 
om. R' | perticipare RT | eius RJ] eis RI / | salu- 
taris communionem A! | 3 separat T || sancta] a sanota 


R* vulg. [ 4 eam TJ 5 ab eius 7 ab eiusdem R, om. V, 
a T? vulg. | 6 nolumus autem omnino T'! | 7 se separant] 
separatur Ri I a sanota ao sacra V] a sancta et a sacra 
T a sacra R vulg. | 9 nos om. V | neque) et neque 7' 

11 sint eius et magis sibilia 71 | 12 priuilegia V* 

17 eis] eius T1 eis dato priuabuntur eis Re | factis 
om. RI 18 hanc R 19 contemptas V, contentis ed. pr. 
talibus u^ stabilibus libri | 21 quidam V | 22 et a 


iudicibus Rü et a om. RI | 23 sint om. V | seu VT] siue 
R vulg. | 26 aut a vulg.] et aut libri | 27 sibi priui- 
legia R, sibi om. T. | uendicare RVT | 28 inuenent 7 


30 in om. RI 31 ecclesia om. R! | a] 40 R17 I 32 ex] et 


Br in add. Beck | 39 sollempnia diota V sollem- 
pnie dicta T 


Nov. CX pr. 1 


rid rm, di «s «Ov alo S0vo» dur x«l xoostay- 
puéárev oixs(o» xe sowcacOo gavegàü EK» «a 5 
rid ano «aveg vtólss xal dv re éxagyíau soáaad, 
cera » zà»tva$, ó7tO0Y) rie v)piv doi Leaf fin 
x«l «56 di doe ssol «0v de A, ro d li- 
dd Deóv síOTsOS nal vie «Ov jurrim/ Onyxóov 
corrnefac. 

Dat. non. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XV. Besilio vc. cons. 


PI 
IIEPI TN TOKQ9N. 
O a9rós gabe "Iaodyyn éxdoxo ngavrepolov có B 
anò ù dr C : 
(Hoooíusov.) Jou dx ungvocsos «7e oñe un 
axe vÓMuO» 


, 


xenp&rov, óc up yéyova vq) Qixagvyeiq tQ 0d. 


920 


[a. 541] 


LÀ 2 2 4 
rab es xe r tralecticiow 15 


DE USURIS NAU TIC D 


edicta et Pii doy omnibus faciat mani 
festa e in hác eee drite e li 8 
ut cognoscant omnes, quan uae no cura 

F 


5 et nostrorum subiectorum salutis. 


Dat. non. Mai. CP. imp. dn. lustiniani pp. Aug. 
— — 


CX. Auth. CV. Coll. VIII tit.6 


R DE USURIS NAUTICIS R 
Idem Aug. Iohanni pp. Orientis. 


ee e 35 denuntiatione tuse 
tu egem ecisse de traiecticiis pecuniis, 
quae manifesta facta est foro tuo. 


CAPUT I. 


spoisvas, be si urOà ypgagsic 
S AN „ A rd vois 8 voy voi0UTOV ad- 


FFTCCCC ROOM OMM prae: 
cepimus legem non valere, resumi eam im- 
perantes ex foro tuo, agnovimus autem eam et in 
8 provinciis iam inainuatam, propterea gan- 
us talem legem omnino vacare, et si contigit 
etiam per provincias eam destinari, nec ibi valere, 
sed invalidam esse. Sic enim volumus causam pro- 
cedere, )%%%%CCCCCVV enger 
de us positas leges a 

nobis negotia examinationem et sententiam potiantur. 


Nov. CX (Authent. CV Coll. VILI tit. 6) Graece extat in ML. — Epit. Theod. 110, Atham. 17, 2. RR 


const. CIII. 


solita edicta et praecepta sua omnibus manifesta faciat et in hac felici urbe et in provinciis omnibus, 


uf omnes intellegant, quanta nobis cura sit et verae in dominum 


rum nostrorum salutis. 


Christum verum deum fidei et subiecto- 


CA. 
DE USURIS. 
Jdem Augustus Iohanni praefecto praetorio iterum, ex: consule (ordinario) et patricio. 
Praefatio. Scimus nos ez relatione tuae sublimitatis legem iam fecisse de traiecticiis pecuniis, 


quae 3 tuo insinuata est. 


Verum quoniam postea inter pellationibus petiti prae 
fudicio tuo iubentes, cognovimus autem eam ctiam in provinciis 


imus ne illa lem valeret tolli eam e 
dam iam insinuatam esse, propterea 


sancimus, ut illa lex plane cesset, ac si eam contigit in provincias esse missam, nc illic quidem ; 


invalida sit. A 
secundum leges 


ita rem procedere volumus, tamquam dicta lex ne scripta 
his talibus a nobis iam latas causae examinentur et sententia impertiantur. 


quidem umquam esset, sed 


9 éxapyías L* | aacasc M] om. Le | 4 srácac L^ | 
ónó6n Fw, * et Tun : 18 Pers » Iul. codd. 
raeter Iul.* | dat. non. Mai. (mag. Jul. v) c Jul. v, f 
mod Harms Ath) d. n. k. mai. M AT. dine: 
pai« Theod. (dat. v. non. Maias Jul. Pithoei, id. in Coll. 
const. eccl. Fabrotus; dat. v1. k. Mai. coll. sov. CX Za- 
ohariae) | CP. — anno XV. (cf. e)] imp. dn. iustiniani 
pp. anno V. Iul. v cp. ep. (sic) iust. pp. aug. M gau 
lovetesviayoU 2d i8. Ath. Frei 4s vie , Theod. || 
9 basil uo. conss. M (cf. c) basil. Jul. &, vsrava(ac (d xa 
tsíq Theod.) Bslicagíov Ath. Theod. | 11 rubr. ae r- 
vÓxmcOv MH, inder L (om. L in textu) IIe «óxcow Ath. 
Heel vavzexGw vóxcov Theod. Do nautico fenore lul. | 
12 Ioavvp) Basso Iohannis vicario inscribendam esse no- 
vellam iniuria opinatur Zachariae; cf. ad nov. CIA inscr. | 
13 dn — ip. om. L | gdiwapíow addidi (s 
d. nei Zachariae) | 15 ] nov. CVI | «v om. 
L || traiecticiom M, 7 ieíon Li xavctrea(o» L 
20 Kyvousv zov cov L* | 21 dd «ov M I 22 xaxà 
xóa») etiam per provincias c | 24 xaà ovr) sio enim g [ 
25 sgosuivas L| 21 e Cod. 4, 32, 36 sq. Erd 


et examinatione (i. e. éfseráceox) € 


1 et per praecepta R | 3 ut] omnes ut R* 4 
minum] di i. e. deum N 5 nostrarum subiectarum T' | 
B subscr. unus praestat Escorialensis, in quo praescribitur 
novellae CX = Auth. CV: dat. non. mai. oap. imp. dni. 
n. iustin. 72 oog. an. XV. bas. vo. cons. I 10 aov. CX 
am Auth. CV om. R, in margine adscriptam manu. saeculi 
XIV habet T, in eodem codice infer extraye- 
gantes in appendice ab alio librario scripta f. 119 ( 0) 
11 rubr. om. D | 14 denuntiono D décistione V 1 15 ism 
fecisse V.D] fecisse iam T vulg. (nos add. vulg.) | 17 sà- 
monitionibus T praecipimus VDT' || 18 tenere T | esm T] 
eum VD | *imperantes] properantes T p tes VD 
19 cognouimus T vulg. | et in om. D, et in quibusdsm 
provinciis om. T | 21 uocare V* | oontigit V] contingit D 
contigerit T'vulg. | 22 «eam T' | 23 sio enim VL seque 
enim T sioque vulg. | 24 si] sio D* 25 sed om. V | »- 
eundum om. T 26 examinstionem aestimatione 7 
vulg. | sententiam V.D) sententia 7' vulg. 


HAEC CONSTITUTIO INNOYAT 


(Eníloyos) Ta voivv» nagactávra fui xal 
Std vovÓs vov O,˖ o? on doc prid 5o, e 
erg xal r ννιν szagadov»vas Ozt5voatO. 

at. vI. k. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XV. Basilio vc. cons. 


PIA 
H AIATASIZ ANAIPOYZA 
THN TN EKATON ENIAY ISN 
IAPATPATTHN EIII T9N Ex- 
KTHPI9N OIKQ9N. 


(O cr „ Badilsis Osodóvq éxdoyo noasvopiov.) 
.egooínsov.) One và gáguaxa xaic vócos, 


TOUTO 7wxoiyovc. và vópaua rote zxodyuacsv. Ode» — exhibent iura 
Alu xà donne 15 numquam a iudiclo discordet effectus, et quod cre- 


cd loud ir yuvoUxSH, Ot& LO 
S r xad rose dvayvioy loxe v0 ànovéAscua, xai 
dna éxdgrov OTOxaGuóe Évóuicsv dztcxpeAà sinl. 1 
axis rij rains svQéUy) &4onotov. dev TOUTO 
xai 5 tne mzagovens vouoOscías àvdyxn, ép" ol vó 


921 


[a. 541] 


Nov. CI pr. 


(Epilogus.) Quae igitur placuerunt nobis et per 

hanc sacram declarata sunt legem, tua celsitudo 

operi effectuique contradere festinet. 

Dat. vn. kal Mai. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XV. Basilio vc. cons. 


CXI. Auth. CVI. Coll. VIII tit 7 


R HAEC CONSTITUTIO INNOVAT 


CONSTITUTIONEM QUAE PRAE- 
SCRIPTIONEM CENTUM ANNO- 


10 RUM LOCIS VENERABILIBUS 


DEDERAT R 
Idem Aug. Theodoto pp. 


(Praefatio.) Quod medicamenta morbis, hoc 
i tiis. Unde consequitur ut non- 


debat coniectura prodesse, experimento inveniatur 
inutile Probat hoc praesentis etiam necessitas gau- 
ctionis, in qua privilegium ex religioso proposito 
sanctis ecclesiis et monasteriis aliisque religiosis lo- 


[xgó Bpaxéos zoóvov) mQovóuiov vÓ magacysDà» 5v-20 cis constitutione nostra nuper indultum necessaria 
ayoe d svcsfoUs ocxozoU vais dir aue éxxÀngícse — correctione distinguimus. Dudum siquidem jussera- 
xai c0i$ uovaGTno(o.6 xal roĩe d AAo¹ csfacuíos *0- mus ad centum illis annos exceptionis propagari 
xoi dx rie zustéoae d, e avayxaiq vw dioę- 

óc diea lzópada. xai yàg 10x zxàAas éxsxalsv- 

xsiusy dri uur évscvtOUG roĩs GsfaGuío: cómo 25 


Nov. CXI (Authent. CVI = Coll. VIII tit. 7: gloss.) et Graece at Latins seripta est, sed Latma sola. et in 
Coll. 168 novellarum recepta est et epitomatoribus innotuit. Servatur in Authentico, summas habent Julian. const. CIV, 
Theod. 111 (cuius summam repetit E, priorem partem Prochiron 38, 60, Epanagoge 39, 59, B 5,2,16 et M), Athan. 2,5 
(inde Coll. const. eccl. III 2,5; liber xa Qiagógow ávayyoauávov $ 3), "Poral 42, 1. — Graecum exemplar 
servavit M in appendice Edictorum lustiniani f. 393 Ed. V, cui inepte inscribitur Ila lereyióGeo v: xal sol 
&cgelsías v Oei sou» vov; dvdyovras x vij «ov évayouéver vzxouvtsoe, quae est rubrica novellae CXII. 
Nimirum compilator appendicis illius ex corpore 168 novellarum rubricam nov. CAI petiturus (quae in M omittitur) 
proclivi errore rubricam novellae & tis adscivit (ita Biener Gesch. der Nov. 115. 116 rem explicat rectius quam 
Zachariae, cui nov. CXII et ipsa inter Edicta Iustiniani olim collocata fuisse, in Veneto autem una cum rubrica 
1 gh ptione erm constitutionis excidisse videtur"). T'extum Graecum licet a corpore 168 novellarum alienum 

omittere nolui. 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur tua sublimitas ad 
opus effectumque adducere studeat. 


CXI 


CONSTITUTIO QUAE CENTUM ANNORUM PRAESCRIPTIONEM IN 
AEDIBUS SACRIS ABROGAT. 


Praefatio. Quod medicamenta morbis, id leges praestant causis. Undo est. intelle- 
gere, saepe . aliquo probata sint contrarium habuisse effectum, et quod cuiusque. coniectura 
utile esse crediderit, ex: ipsa experientia inutile repertun esse. Ostendit hoc etiam praesentis legis neces- 
sitas, quibus de rebus privilegium guod [breve abhinc tempus) em pia intentione sanctissimis ecclesiis. ct 
sonasteriis ceterisque venerabilibus locis ex constitutione nostra nuper est, necessaria. guadam 

lone munimus. Zlenim iam dudum iusscramus ad centum usque annos vencrabilibus locis curri- 


corr. Scrimger | 19 4% ole M) 45 fe Scrimger, vulg. ex c 


4 subscr. om. Iul. Ath. | d. vi. k. mai. M) dat. vn. 
20 zó Boaxéos xoovov seclusi (om. c) | 23 &iasa£ 


k. Mai. e dispovzOr unvi uai Theod. | CP. — anno 
XV. (cf. )] op. dn. iust. pp. aug. H Fred 4 Baaisías 
Theod. | 5 Basilio vo. cons. 6] bilisar. uo. conss. M (in | c 
Theodori cod. nomen consulis excidit) ] Wh dedi ex Atha- 
nasio (cf. «)) ee cob xoóvov x&v aguotovcdw &ycydwv 
roc rd rn Theod. (L, om. Pi ) De praesoriptione 3 oontradere V] tradere DT' vulg. j| 4 subscr. praestat 
eentum annorum sublata quae sanctis esiis et aliis | V [ impr. doho iust. V f 5 basilii V | 7 Constitutio 
locis venerabilibus competebat Jul. | 12 inscr. O avvóc — 833 Ve) baeo V 12 theodoro (om. pp.) T; 
stp«sropicoy add. vulg. ex s] O avsós faaiAsis Hi iae 72 per Illyricum malit Osenbrüggen er Au. 
ande lAÀvgixov (iAÁAuguxüc cod.) Ath., quod praestare | 13 Quid T! | heo T | 14 iurs] uia V [ sequitur R 
in Latina novella censet Osenbrüggen (om. My 113 in. Quod | numquam 7 J 16 coniecturam RI 17 probet] et probat 
medicamenta morbis cit. Ath. Aria Qóypava cit. Theod. | igitur T, probat igitur vulg. I haeo praesentis I prac- 
inepte translata er Latinis| 17 evópatos évóuigav i- sentis hoo V | etiam om. T | 18 praeposito T (| 19 et 
pe M, corr. Agylaeus et Hombergk | 18 avge2; M || | monasteriisque V 152 ilius T | exceptionis om. V | pro- 
éixona vos M, corr. Ágylaeus et Hombergk | Óexx»vesv M, | pagari] e. v. ex adeser, V* 
II. 66 


ee 
Cod. 1, 2, 23; cf. nov. IX | 24 dαοοονννονιοννο M, da- 
paAitousy Hombergk | *xai yàg) ei yàp wai M 


Nov. CXI pr. 1 


roòe ry magayoaene Ooópovc dmexvaivyac Oni: xaO" 
92» ddt T2 i eus vouoOesg(ac xoÀÀci uiv vào 
xaxivrvtas VroOdcss, xa) aereo doyaloy toavuárov 
al énixaÀvpOsicas oxvnAal ndhy 9nAdOrnsar, xai : 
roi r Oepgaztsía 4e ovx jd vidi dnladij raĩe 
d vero late vOv &zto0siEsmy» dih) de sica, dnudr dià 
Tocovtov Óiauciüuatos vov alovos nuàllo» sg ro 
X0óvov ovtva r dxagaiótugc vO» dzods(jeowv oves ry) 


ncoris vOv nezmoayuévowv ovts rj nAxía ioxén o i 


joa rois ndgrvciv. 


922 


curricula, per cuius licentiam sanctionis negotia qui- 
dem multa commota sunt et velut antiquorum vul- 
nerum obductae patuerunt iterum cicatrices 


HAEC CONSTITUTIO INNOVAT 


: H 


eorum sanitas provenire non potuit probationum 


5 scilicet difficultatibus impedita, quoniam per tantum 


saeculi magis quam temporis spatium nec documen- 
tis integritas nec actis fides nec aetas valet testibus 
suffragari. 


CAPUT I. 


"OO9e» dneid?) 1j ruexéoq guloripiq oU Gvvéüpausy 
7 tàv vmxoJicsov Gvsvótgc, nerd AoyiGuov apa ca 
xal 0ciótzro$ vgaxtoiLorieé TO sigmu&vov stQovópiov 
péxos rod ÜvvatoU uéroov áyaysiv du xis msípag av- 
rij siÀx)cagsv, xal xs 
gGsOv» de xd vOVvTOV ij TOv vQuüxoyta dviavidw dun- 
exíves zragaygagr, vU» raĩe gras du,. wal 
povaetnolos xai Cevosiv, Fr. ya us» xal ógpavorgo- 
gaíoe xal Bosporgogsíows xal sro xeloi sj vov reg. 
"api và &Àla mQóscmd re wai zQayuara rije loxvos 
urvobone 5jv9tiva 07) 5j vOv toiáxoyta évicvrow éEsÓ(- 
«nos magaygagr), ird vaívgy vr» rh de éyiav- 
vOv zQocOrxn» uóvoi o€ singroc: voie cafacuíos 


Tómoi; xal vd du, ur, xal voi; oA, 25 actiones in perpetuum conquiescant: il 


gres ea, Íva cxoldcastos TOU xoovixoU -TOUVTOV 
va0t5uaroS rodro u al mepgováhuns voUto dd xoà 


jou&y, Gre ini vàw vnxoO4- 15 gotiis, quae antehac tr 


Unde quia largitati nostrae causarum non occurrit 
angustia, cum ratione simui ac religione tractantes 
1 privilegium ue ad possibilem modum 

ucere erperimento re us, et iubemus, in ne- 
iginta annorum removebat ex- 
ceptio, nunc venerabilibus ecclesiis (et) monasteriig 
et xenonibus nec non orphanotrophiis ac brepho- 
trophiis et ptochiis quadraginta annorum protelatio 
conferatur, salva scilicet circa alias personas et 


pdxovsa dviavtv éxtdxraoi ina, E, $yioUs 05Aa07 20 causas virtute quam semper tricennalis sibi prae- 


scriptio vihdicabat, quoniam hanc X annorum ad- 
lectionem solis ut dictum est religiosis locis eorum- 
que iuri vel contractibus indulgemus, ut sopitae hoe 
temporis spatio tam personales quam hy 5 
ni 
exceptionibus derogantes, sed tam annali quam 
triennii ««««« vim roburque tenentibus. In illis nam- 


al onoOrxágias dywya sis 10 Óigvexés éprnovyáco- que, ut dictum est, tantum negotiis religiosos con- 
civ ovüàv mavteAos vOv aÀÀow szagaypago» àzo- tractus memorato quadraginta annorum privilegio 
usiobytes, dd rovro uév vij éviavaia(q xai cf ve 30 volumus perfrui, in quibus eis centum annorum 
tQusríae ztagaygagi) xal vaic áAÀaic, alteves sie ueí- — praerogativam constitutio nostra contulerat. Si quas 
dovas ; dAáttovas f. a xoóvovse, tz» id ta du plane causas ante hanc nostr&m constitutionem ab 
ua» xal TÓ ndr éxóvrow. xal yàg o siogra: dv — ecclesiis ceterisque sacris locis ubicumque commotas 
póvase vaig vzxtoOsasciv vOv g vÓxoY tà O 

cvyaAAdyuava TQ uvnuovevOUvra siQovouío cov nu' 359 

dviavcov BovióusDa éyanxolavssw, dg? axe TÓ 

Tí» Q 6&vixvtOv noovójiov j ddr αν,t³ ub adidov. 

ópoloynOévros «€ si vwac vmoOéces mxQó r 

juo vie dard οe ùnòd vOv di- h xal àv los- 

ach leg rõms quod jure K ιa⅛,e Oixactexr) A0 


cula exceptionis extendi: ex qua licentia ciusmodi lege data multae iam causae motae sunt, et veluti anti- 
quorum vulnerum obductae cicatrices rursus patuerunt, neque corum sanatio succedere potuit probationum 
seilicet difficultatibus impedita, quoniam per tantum spatium saeculi magis quam (emporis neque inte- 
gritas pre ationum neque fides actorum neque aetas testibus subvenire potest. 

. Unde quia liberalitati nostrae non concurrit causarum angustia, cum ratione simul et religione 
praedictum. privilegium ad idoneum modum redigendum curantes c ipsa. experientia retraximus, 
praecipimus, ut in causis, quas antea triginta annorum exceptio removebat, nunc venerabilibus ecclesiis 
et monasteriis et æenonibus ac praeterea orphanotrophiis et brephotrophiis et ptochiis quadraginta anno- 


rum porrectio conferatur, salva scilicet circa reliquas et personas et res vi manente quam d | triginta 
aunorum praescriptio sibi vindicavit, quoniam decem annorum adiectionem solis, ut dictum est, sene- 
rabilibus locis e we furi et contractibus largimur, ut cessante hoc Sint tud spatio (am onales 
quam hypothecariae actiones in perpetuum quiescant: cum reliquis exceptionibus nihil omnino derogemus, 


sed (am annali quam triennii praescriptioni ceterisque quae ad maiora vel minora tempora extenduntur 
propria vis ac robur servetur. Etenim, sicuti dictum est, in solis causis venerabilium locorum sacros 
contractus privilegio supra memorato quadraginta annorum perfrui volumus, in quibus ipsis centum 
annorum privilegium constitutio nostra dederat. Ceterum in confesso est, si quas causas ante con- 
stitutionem nostrum ab ecclesiis ceterisque sacris locis ubicumque motas. iudicialis sententia vel trans- 


2 dea Zachariae) ddss& H, dd cum Scrimgero 
vu. || 4 ad las Mel b *xgosiOsi» scripsi ex c] xo 
21927 M | 6 dzedÀy, Hombergk ex c] &meidr) dd M || 
9 *ovdà M | 12 n va] & dd MI 17 cemraic Za. 
chariae ex s) an voie M | 28 dmi ncvzácosw M | 
33 éyóvrow] exspectas tngovvtes vel Qi0ovtes (séuov- 
res prop. Zachariae), sed in prioribus potius vitium latere 
textus latinus innnit | 31 e M38 * ónoloynDévvos 
ocv ef vivac M Si quas plane (i. e. Ole ovy ef vias?) 
e; desiderari c iam Zachariae monuit 


1 euricula TI huius R | 3 putruerunt intus cicatrices 
71 sed) et vulg. | 4 prouere T! J 5 inpediti T! I tan- 
tam tamen seilicet RI | 6 temporis V? in raus., 
seguliebus? V! | 7 neo om. R! | 11 quis) quam 7' | largi- 


tatis libri, corr. vulg. | 12 aol hac V | 14 in] ut in Beck | 
16 et add. Beck || 17 et xenonibus] et xenobus Ri exenoni- 
bus T xenonibus (erasum) V | bephotrophiis R retho- 
trophiis V brestephiis T | 18 et om. T | prochiis T ] 
protelatio conferatur salva] conferatur salua probatio 
(protelatio T'*, salua s. v. repetit T?) T' | 19 scilicet circa 
ciroa et scilicet V | 20 quam] quem V qua R' quia T 
trioenalis R FTI 21 uendicabat (uendieabit Ru RFT 
22 eorum V iuris RI I indulgens 71 24 

oaoó T' 25 imperpetuum EV | 26 annali Fabrotws] in 
aliis libri (exceptionibus derogantes add. Ri) | 27 triennii 
Beck] triennio (trioennio R) libri | lacunam non notant 
libri, quam triennii (exoeptione et aliis quae in maiora 
vel minors trahuntur tempore, pug vim Beck 28 ta- 
men R oontractus] contractus est RI | 29 quadriginte 
T 30 in bis quibus 7Z'* | eius 7*4 31 praerogatam 7 


DE LITIGIOSIS 523 


» 


vaxaivétscO'as, aAA. sie Ov vxdAoutov yoóvoy 
avtais vaUcr» éniziDscOns v vouodacíav, àoris as 
xo tovrOov sxavÜsícas tj GuO T[) tO v OxtQ) 7teyvaetr- 


vagos 5 dUppovor Oialícsos énsoalocev, o9 Bovió- 
4 e a 


Nov. CXII pr. 


iudicialis sententia aut transactionum conventio ter- 
minavit, nolumus refricari, sed in reliquum illis 
banc obici sanctionem, quas antehac sopitas octo 
lustrorum silentio moveri hactenus aut motas ter- 


cw xev] Tva. pnsyor XOU vUy 5 x10 'sícas ace, - 5 minari non contigit. 


j»as ov ovyeéfin. 

(Eniloyos) M q odo rote xai usyalongs- 
»6 cov avJavtía Grwa · dd rovrOV TOU yevixoU vópuov 
docs» ] vustéga . idr r | gozeDévzo 
e 19» mávrtow» yvoOiv H e momcato. 

Dat. k. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XV. Basilio vc. cons. 


PIB 
IIEPI TON LITIGIOSQN 


[a. $41] 


(Epilogus.) IIlustris igitur et ifica aucto- 
ritas tua, quae per hanc generalem legem nostra 
statuit aeternitas, edictis propositis ad omnium no- 


10 titiam faciat enire. 


Dat. kal. lun. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XV. 
Basilio vc. cons. 


CXII. Auth. CVII. Coll. VIII tit. 8 
DE LITIGIOSIS 


EAI IIEPI THS OGCEIAOYZHZ 8 15 ET DE DECIMA PARTE LITIS AB ACTORE 


APA T9N ENATONTQN ATZ AAEIAZ IIP 
THZ TN ENATOMEN N YIOMNHZEQZ. 
K AI IIHNIKA OY AYNATAI O ACTOR AllO- 
XPHZAZOAI TSI HPONOMISI TOY MH EN- 
ATEIN AT TON MH BOYAOMENON. 


O avrós ga Osodóvo éndoxo narroplo. 
Moo nt.) IloÀÀa uà» nsgb vOv litigios 
roĩe Ts GOgOi6 TO 7taÀauDv vouoOétcu.e T ta g- 
cu,, i,, Oiavátegiw, in di rod nagóvtos v 


CAUTELA PRAESTANDA R. 


Idem Aug. Tbeodoto pp. per Orientem. 
(Praefatio. Multa quidem de litigiosis tam 
antiqua legislatorum prudentia quam imperialis dis- 
positio promulgavit, sed in praesenti quidam iudices 


và; rb Óixagtdaw viv zusréQar i15ga» yaÁngvótyra,25 à nostra clementia petierunt, ut dubietatem discer- 


Gore vj» duguBürgsw Ouaxgira: hv . wal viv 
uro ry tOi0vTOYw atu» dv rote diane (046 xs- 
voulu, xal vOV$ T8 vOuOove e 18 Üiatabasc r 
e TOVTOY Nas qavagotsQov GagrnvíGai, Qva 
Ao.zó» avaugifoAow 
ligiosa xaásicO'a,. 


vas, ola xf mxQayuota 30 


namus quae adhuc pro huiusmodi causis in iudiciis 
commovetur, et leges nec non constitutiones super 
his positas apertius explanemus, ut iam manifestis- 
zimum sit, quas res vocari litigiosas oporteat. 


Nov. CXII (Authent. C VII = Coll. VIII tit. 8: gloss.) Graece extat in ML, cap. 1 in. B 27, 1,5, cap. 2. 3 in 


B 7, 4,2. — Epit. Theod. 112, Athan. 5, 2 (paratitla 9 $6. 15 $ 4). Julian. const. CV. — In Iul." adscripta est 
glossa ' Latina est cons. tota! (sim. in aliis Iuliani codd.): atque ipsa comparatione Iuliani confirmari videtur gen- 
tentia Bieneri Gesch. d. Nov. 19 n. 44, in Authentico servari exemplar Latinum novellae utraque lingua editae (cf. 
Zachariae edit. II 161). 


actionis pactum terminavit, cas nos renovari non velle, sed in religuum tempus hanc iis legem. imponi, 
quas antea silentio octo lustrorum sopitas moveri usque adeo aut motas terminari non contigit. 
Epilogus. lllustris igitur et magnifica auctoritas tua quae per hanc generalem legem serenitas 


nostra definivit edictis propositis ut ad omnium notitiam perveniant cfficiat. 


Cx1. 


DE LITIGIOSIS, ET DE CAUTIONE AB ACTORIBUS ANTE REORUM ADMONITIONEM 
PRAESTANDA. ET QUANDO e T VILEGIO UTI QUO AGERE NON 


Idem Augustus Theodolo praefecto praetorio. 


Praefatio. Multa quidem de litigiosis tam ab antiquorum legislatorum sapientia quam in impe- 
rialibus constitutionibus dicía sunt, in praesentia autem iudices nonnulli à serenitate nostra petierunt, 
wt controversiam quae etiamnunc de ciusmodi causis in iudiciis movetur decideremus et leges. atque 
constitutiones de his latas clarius explicaremus, ut in posterum nulli dubitationi obnoxium sit, quales res 
litigiosas vocari oporteat. 


3 eiraig Scrimger ex c] are M | ávviviOacDos 
ez € malit Zachariae | 4 ., M || 11 subscr. om. M || 
dat. kal. iun. constantinopoli imp. dn. iustiniani XV. 
basilio uc. cons. Jui." (om. Jul. codd. cett.), cf. $; led 
radar ovvio» Bacieías '"lovavuviavov r dd usta 
v5» vnatsíav Baciaiov (vzatsíq- Bacilaiov Fabrotus) 
Ath. dispo»üOn i iovviQ £a du vie Bacilsías 
vzavsóq (Fr s vxo BaociÁdos : e. vzara(q Baci 
Aeiov L) Theod. (IL) | 14 rubr. eo litigiosomw xai αε 
actoros xai reov 7heod. Ii Àutsyso0c» Ath. (Jul.) 
litigiosn inder M litigiocoœmn inder L leriyibαõ˙ M 
in textu. ine, uͥ LL. in textu, iudex L s. v. (uso liti- 
gioscn fi. „ v. ia. diy. a, Bi. J vi 5 diy. J xa 7j 
add. schol. M post inscr.) | 18 dre M éváyo L || 
20 uz Boviousvorv M, inder I] ui (om. Le) BovAousvoy 


Qiatssiv L is textu || 21 inscr. O avos. gane «à 
«Utq) (i. e. secundum priora Idi éx&oyo ngavrar- 
yan Ath. | 22 «àv om. Theod. | litigioson M émidixwv 

] 29 ecce) xal àoe«s L | 31 Asviyíooa L et sic saepius 


1 sententiam V* | 2 reliquum] tempus add. Beck 
3 antehano V* | sopitis R | 5 contingit R contingat V 
7 et om. T || 9 eternitatis A! | praepositis 7 | 10 per- 
uenire faciat T'| 11 subscr. praestat V | dono iust. V | 
12 Basilio vo. cons.] bi. reliquis omissis V | 15 auctore 
V| 16 tutela R | 21 9 88 jud T | 22 de litigiosis in 
ras. V*|| tan Re tamquam V 23 legislatione T I 24 qui- 
dam vulg.] quidem A VT | 26 adhuno 7* J 28 his] hue 
711 declaremus R 29 letigiosas (et sic saepius) 
66* 


924 


CAPUT I. 


did xos vovro Oscnitousv, litigioso AdyscOa «a Ideoque sancimus litigiosam dici et intellegi rem 
xal vosia cs noüypa xivrrÓw fj dxivpro» 7j avroxí- mobilem vel inmobilem seseque moventem, de cuius 
vnror, ovtuvoe zt0À vie Ósczxovsías Lytnes usrat? — dominio causa inter petitorem et possidentem move- 
rod évdyorros xal vauousvov wivsiras 7] Óià dx, tur aut periudiciariam conventionem aut per preces 
vzouvjdscc ; did Oejcamv Basis spocevayOnco» 5 principi oblatas et insinuatas iudici ac per eum ad- 
«al vq dis αỹEñ dugasicO sao xal d. avrov vq dw-  versario interpellatoris cognitas. In bis enim casi 
Tid oU rpocsAOóvros yvocOucdv. in voíro» bus etiam praeteritam constitutionem mansuetudinis 
yd xv Dauátov ual tv sztQorégav rijt T RFtépet zus. nostrae posthac volumus obtinere, in qua scien 
Sr Qi&vabiw ur vasa xoassiv He a, f et ignorantes emptores discrerimus. Et hoc adicien- 
robe sidóvae xal dy odr &yogacrás uv. 10 dum esse perspeximus, ut si lite de re litigi 
GÀÀà xal vovro zQocOsivas cvvsidousv, Gre ue di- — pendente pulsatum contigerit ab hac luce 
xnc rag litigiosov Jer anni vó» évayóusvov heredes autem eius velle divisionem rerum 
re læuvrijcas, roùe dq avrov xÀnoovóuovs fojvAszOa. sine aliquo obstaculo liceat eis hoc Mere: Quando 
dale và sodypeva, dvsumod(cros i a)voic enim res litigiosae per successionem heredes per- 
voUvvo QianodvracOua. N yàg litigiosa zodynuava 15 veniunt, non debet alienatio intellegi earum inter 
xavà q adoAHν sic xn povó ztepuéoyevas, ovx ógsí(Ass — coheredes divisio. Et hoc autem praesenti nostra 
Herroinoie vosĩo d y) rox ust r Gvyxingo- lege decernimus, ut sí contigerit unum pro tali causa 
»ópo» Oicígssu. Kal vovro dd dd «ov magóvroc litigantem ab humano consortio recedentem per ulti- 
ijucõ vóuov Oscmítousv, ocvs sl cuufain V «o» X mam voluptatem res aliquas, de quibus dominii dn- 
* «oi0vx Ov mQayudvor Oixaloudvov xa» d - 20 bitatio vertitur, legati nomine cuicumque relinquere, 


Nov. CXII 1 DE LITIGIOSIS 


nivoy àzióyra zgayuárov Oii vslevraíac Bovijosos 
soáyuacd viva, TQ Ow Ósczovrsíae dugueBrivross 
xivsvtas, Óvóuat, AeydzOov Tivi xavalansiv, sí uiv d 
sAngovóuos xarà ÓixaGTuc)v wipor üsanórgé u 


siquidem heres iudiciali sententia dominus earum 
fuerit demonstratus, tunc legatarius quod ei re- 
lictum est modis omnibus consequatur. Si vero he- 
res in iudicio victus extiterit, non babeat legatarius 


ae ain, v9»ixaUvcta TÓp ÁAsyacdQuov e ahr 25 locum aliam rem pro eodem legato heredem exigere, 


saTaÀsÁsETOS TERO4 tQOTUOu6 xouibsa Dus: si d d xAg- 
govóuos dv ÜUix«atuoíq tr)» yr rod vrijgov dst96yxosto, 
pn Ax zopa» vOv dgiov Évepov soüyua vào 
rod avTOV Àeydrov vÓw xÀÁnpovóno» ales rr, rat 


quoniam sciens testator rem litigiosam esse litis 
eventum legatario dereliquit. Unde damus licentiam 
legatario, si hoc proce sibi putaverit, litis parti- 
cipem fleri, ne aliquam forte neglegentiam seu pro- 

ti- 


due side & q vÓ moyua litigiosov lx 30 ditionem heredi possit obicere. Ab hoc autem 


17v 176 di: ene ExBaciw «dq Aeyavagig xacálaaev. 0 

ous» üÓna» TQ Asyavaglp, si voUvro Gvugépoy 
éavtQ Tyncasto, uévogov yívsgcOas «5c db, der 
pn viva Tvyóv aui 7) 1t90000ía» avtÓv dvyac Oa: 


osi vocabulo hypothecas separari decernimus e£ in 

hanc distinctionem tenere, ut si quidem speciales 
res mobiles vel inmobiles aut se moventes nomina- 
tim fuerint hypothecae suppositae, liceat quidem 


vq xÀnoovouo dr tt "Ex ravtgs dò je vov 35 debitori eas cui et quando voluerit vendere, sic ta- 


litigiosov zQoenyogíae xd vxoOrxae xsycpíaOn, Oa- 
anchonev. xal dv vavvais vaUtrv xgatsi» t2» Qidavilus, 
ots sí u iQixà ztodypava xivrtà jj dxtryrd fj avvo- 
xíynva Ovouacti vais dNHνõe WA éugégorro, 8Esivai 


pd» tQ xgsig vavra N *' dy xal Óvs den go 40 


I. Propterea iam sancimus litigiosam dici et intellegi rem mobilem vel immobilem vel se moven- 


iem, ouius de dominio inter aclorem et possessorem quaestio movetur. vel per iudicialem admonitionem 
vel per preces imperatori oblatas et iudici insinuatas et per eum adversario actoris notas factas. Im Ais 
enim casibus etiam priorem mansuetudinis nosirae constitutionem posihac valere volumus, in qua scientes 
et ignorantes emptores discrevimus. Sed hoc quoque adiciendum esse perspecimus, si forte lite de re 
litigiosa 5 reus decesserit et heredes eius res dividere velint, ut sine impedimento hoc iis peragere 
liceat. enim res litigiosae per successionem ad heredes perveniant, non debet pro P ib oid 
haberi harum rerum inter coheredes divisio. lllud quoque hac nostra lege sancimus, si forte unus exc sis 
qui de eiusmodi rebus litigant e humanis rebus discessurus per ultimam voluntatem quasdam res, de 
quarum dominio controversia movetur, legati nomine alicui reliquerit, si quidem heres per sententiam 
tudicialem dominus earum probatus sit, ut tum legatarius quod ei relictum est omnibus modis auferat; 
sin autem heres iudicis sententia inferior discesserit, copiam non habeat legatarius aliam rem pro eodcm 
legato ab herede exigendi, quoniam testator sciens rem litigiosam esse tis eventum legatario. religimt. 

nde legatario licentiam damus, si hoc prodesse sibi existimet, ut particeps fiat litis, ne quam forte negle- 
gentiam vel perfidiam heredi possit opponere. Ab hac vero litigiosi e ed hypothecas separari 
sancimus, atque in iis hanc distinclionem valere, ut si speciales res mobiles vel immobiles vel se moventes 
nominatim hypothecis supponantur, debitori eas cuicumque et quando velit vendere liceat, ita tamen ut 


1 "Exidino» Iiyera va xai vosizas ztgayua inc. B 
4 »s, N Be Iul] évayouévov L | 6 d.“ avrov] 
d. rovrov B | 9 ddr Cod. 8, 38. 5 (0) | 11 ,?-k 
O9zva. L| 12 litigiosu M Aviyionoov L et ita saepius, 
indixov et ita constanter B | 15 ézidixa LB | 11 H õ 
vopov L || 20 xe vOv vowvrov B | 21 azóvcov 
B | noayuévowv] consortio g, unde rayuavowv Zacha- 
riae | 23 nòHmarov et sic constanter 2I 9 Aeydvov r 
xÀngovóuov L* | 31 Kier B | 32 legataríeo M || 
33 fynorra L* | 34 QvvacD'ac avrov L || 35 re om. L, 
rod om. B || 36 Àstsyso0ov M. jd L | 40 ravva 
om. L| *x as] à. à» ML 


2 vel inmobilem om. V | 3 domino 71 [ 4 praeceps 
R! | 5 oblatos V* || aduersarioe T'| 6 interpellationis 7 
interappellatoris R! | 7 etiam) et R, om. T | 8 posthac] 
per haeo A! per hano A? | 9 decreuimus V | 12 autem 
eius] eius autem V eius om. E | velle] in illis uelle T 
diuisione V | 13 aliquo] ullo R f ei hoo T1 hoc eia V 
faoere R | 16 Et om. V | lege nostra T | 18 huano 
uno Z || recedere A? | 19 domini V! | 20 cuique T', 
uertitur add. T'* | reliquerit V | 21 siquidem] et siqui- 
dem R set siquidem T“ iudiciali] iuditio uel T'| 23 con- 
sequetur T | 24 in om. T exterit V | 26 quoniam] quia 
s. v. V? | 27 legario R || 29 ne] ne ut Ri ut 7, 3. v. F 
31 in] «i 7'! || 32 ut vulg.) et RVT | 33 aut om. R! ' 
5 T | nominati V | 34 fuerit R' | quidem bis acr. V1 

5 tu R 


ET DE DECIMA PARTE LITIS 


Oir stamodoxss, od udvro. aera dx «oU tup avos 
roc nix, t6 TOU zQéove vt0GÓvETOS vÓ ÍxavOv a- 


vÓv 30ujcas *qQ Óa»sct?. si dd «ovro us moübusv 
6 xe, dd aüsav vQ d, jj d Hor. 
v9V d roð ÜiasmemQauévov spáyparos t0UTO 
dann, uáyow Otov vÓ ixavóv ajvtQ vc rod 
XQéovs yévrvos. «vva ÓÀ smoocrávrousv m Ad- 
Legat, sl ui) rxvxö ctoévsoov j dd idis Óvouaavi 
9? did ysyux$ vxoOrxné vÓó avró moüyua Krvys» d- 
dose Qavesavais : Hr ; a 
«dv jute vóuoy OUvausy và sQovóuta vOv 
vev ivi duα,ν,mZ vàv Qaynsiotóv pelaz vas Har 
Lousv. ö e G ac Hh, OT. xác yssixde do- 
Das rod nal, xñj vo litigiosov vreocnyopía o) 
« 


MJ 


BováóusDa nspuyscOns, dÀÀà rde ro ni ^p 15litigiosis et speciali nec non generali hy 


xavà TOUS vOw 7t vóuov Opovc dbsrdtsa Dos 
wal xi ida» dus ανν,⁰ Av xagaxslsvóusOa. xci 
vavra ud» sagi vow litigiogo» xal Hie idixre, o) n 
du xai ysvuxie vzoO:gc QutvmoGausy, ders Los- 


zxóv urdsuíav veg) cobro dv coic Qixaavnolow dugi- 20 


Bij roi víxveaD'as, d Ad ar «rj» sionuévny Qiodosau 
rois TOL0UTOVS dyOWwag stágavs v oo. 


929 


Nov. CXII 1. 2 


men ut ex pretio earum usque ad debiti quantitatem 
satisfaceret creditori. Si autem hoc debitor non 
fecerit, damus creditori licentiam, qui rem venditam 
suppositam habet, eandem rem vindicare, donec ei 


5 satis pro debito fiat. Haec autem praecipimus ob- 
ead 


„ si non forte ante aut per generalem aut 

per specialem nominatim hypothecam eadem res aliis 
erit creditoribus obligata; tunc enim secundum 
nostrarum legum tenorem temporum privilegia uni- 


S TOTS yGQ xctà Ty» 10 cuique creditorum servari decernimus. Ex quo iam 


claret, quod generales hypothecas multo magis liti- 
giosi vocabulo nolumus contineri, sed earum actio- 
nes secundum veterum legum constituta examinari 
et vim praecipimus obtinere. Et haec quidem de 
theca dis- 
posuimus, ut iam n de his in iudiciis dubitatio 
eneretur, sed secundum (dictam) distinctionem hu- 
usmodi certamina terminentur. 


CAPUT I. 


B Doe dà «0 àxoxAsigcs rd TO» ver ouνõe e 


tía» xivovryroOv évayoyas xal vove vOv éxfiBacto»  tentiones et executorum fraudes 
da love xai dd édgevgsv i] ui moóvoia Y. 25 
,,. OÜseniLous» yaào xawvtas TOUS OÜuxacTác, si 


ori Tovas GvUxsÜTva& yov» vzouvncOn» A- 
Ouais», vavtg» 1 is vaic daurœ donas 
r vas, diera a) dAÀlos và vy altidcacov em 
roĩe dvayouévous dzxi0Qoa On, fj GxtOQxovAa rote 

ga raĩe xagéysaD'as, ai us) ztoótegov xal év «qj BiB. 

9 éváyow 5) di davrod j dd vafloviaglov dreh 
wei x αενο e vpuournudto» Gvvu tau ; 


d&óniGvov napdGyo: xwÜUvyq rij aouodíae rde, 


Ad excludendas autem calumniose moventium in- 
et aliud invenit 
providentia nostra remedium. Sancimus enim om- 
nes iudices, si quando aliquos teneri vel admoneri 
voluerint, hanc condicionem in suis interlocutionibus 
adicere, ut non aliter conventionales libelli pulsatis 
porrigantur aut sportulae executoribus dentur, nisi 


30 prius et in libello actor per se aut per tabularios 


subscripserit et actis intervenientibus fideiussorem 
idoneum periculo com tis officii praestiterit, con- 
fitentem quod et usque ad finem litis permanet et 
suas intentiones aut per se aut per legitimum pro- 


euoAoyovvra Otrsnao xai A¹⁰jð sápovoe «e One rege. 35 curatorem exercet, et si postea fuerit adprobatm 


gevss xai ràs dias évayoryáe 5j d. éavrov fj Qià 
vouíuov Aro juvat, xal sl usvà cabra da- 
xòsin dÓixos và» Óíxnw xiijcac, óvouacs üvalopá- 


iniuste litem movisse, sumptuum et expensarum no- 


26 Oscitousv — 526,10 cvyxogosusv ex B habet Be 4 26,6 p.221 Zach. 


ex earum eo usque ad debiti quantitatem creditori satisfaciat. Si vero debitor hoc non fecerit, cre- 


ditori qui 


ypothecam in re vendita habet licentiam damus cam vindi 
Haec autem observari volumus, nisi forte eadem res antea vel speciali nominatim vel genera 


icandi, donec de debito Ey! satisfiat. 
Mypotheca 


aliis creditoribus obligata fuerit: tunc enim secundum legum nostrarum vim temporum privilegia wnicui- 
creditori servari sancimus. Unde manifestum est generales hypothecas muito minus nos litigiosi 
appellatione contineri velle, sed earum actiones ut secundum veterum legum definitiones examinentur et 


vim suam habeant praecipere. Atque haec 


quidem de litigiosis ei speciali nec non generali ee 
istinctio- 


constituimus, ut in posterum de his nulla dubitatio in judiciis oriatur, sed secundum praedictam 


nem eiusmodi ceríamina ad finem perducantur. 


IL Ad excludendas autem actiones corum. qui per calumniam cas movent et ezecutorum Pagos 
quos 


etiam aliud remedium providentia nostra invenit. 
feneri sive admoneri voluerint, hanc co 
sationis reis dentur aut 


Sancimus enim, ut omnes iudices, si 9 

lonem interlocutionibus suis adiciant, ne aliter übelli accu- 
ortulae executoribus praebeantur, nisi 
vel per tabularium subscripserit et actis intervenientibus idoneum 


rius actor et in libello vel sua manu 
jussorem praestiterit periculo compo- 


tentis officii, qui promitiat eum usque ad finem litis permansurum el actiones suas vel per se vel per 
legitimum procuratorem eæerciturum esse, et si postea iniuste litem movisse probetur, sumptuum et expen- 


2 rob m — zocóctryvos om. L 13 A ui» B | 5 dia- 
senoauévov Bc] Oianexoayuévov ML À 6 avrov L | 
7 x, xoóvov L* || 8 idiaxze L | 10 vzoveOrpévonv 
M | 12 2sozitogsv] vojitousv B | 14 litigiosu s- 

ogsía M | o$ om. BI 17 xoà avra 22 n«gadt- 
Joa om. B 23 B in mg. add. L | 25 zooóvoia» L^] 
20 Osozitouev» máscvas robe Qixacovas inc. B | 21 ria 
B= 28 avrov Bí ! 30 ozóprovila L cvvnOs(ac B | 
31 xai om. Le | 32 ;; à éavrov) se c did ra- 
pgovAÀapíov B* per tabularios C „ MLB | 
34 aguodíov B' | 31 dxyvuvata. LB* | dq / B* 


1 debitum RT 3 oreditori om. Ri 4 uendieare 
(uenditare V9) RVT | eis RI 5 fatiat R 7 ypothecas 
eandem Ri I 8 fuerat R | 9 nostrarum] sacrarum nostra- 


rum R vulg. [ 10 deereuimus V | 11 «aret RI | 12 nolu- 
mus (uolumus R) uocabulo E | 13 veterum] uentum 7'! | 
14 hoo T' | 15 letigiosis V | neo non] non V! nec non 
et V? | generalis 71 | 16 iuditio R I dubitatio] dubi- 
tatio 8 RI | 17 dietam add. Beck | huiusmodi] huius 
uero R | 18 terminantur 7 I 23 rubr. De interlocutioni- 
bus iudicum per quas accusati rei oonueniri iubentur 


(iubent R) et de satisdatione corum et de decima parte 
litis RT in marg. (ex Iul.) | cludendas T1 | 24 fraudem 
26 &moueri 


RI 25 enim] autem V | iudices omnes R 
uoluerit R J 27 hano] bano suam V | in om. V! | inter- 
lucutionibus RT'* 29 executionibus V 30 et om. V | 
pr. ze] persone Y“, leg. aut per se (cf. Iui.)? | leg. tabu- 

ium (cf. Jul.)? | 32 periculum Ri | praestiterint 7 
93 permanet Rl permanebit V permaneat 7'vuig. | 35 exer- 
cet R] exeroebit V exerceat 7'vulg. 


Nov. CXII 2. 3 


ra xai Qanaynudvoy Ofxerov néoos vij6 agus uévns 
vQ PiBAip mogóTgtos dzoxaractTLGS tQ citiaD 6 vtt. 
ai 08 siztos ur) evntoQéiv 7v do,, v 
zagà td d,, i, tap. qnap 9) vróOació uds Fer- 
deo d, «v dis svayysMarv stQoxssudyorv di oQxov 
rod ro avrà babs gaiddad a, xal ovros dvo)uotoy 
abrò dxtíOscOa, óuoloyíay xd q. avis dne avo 
1 rim sipgcas ópoAoyncas. ei dd uz] avra astavca 
«avrà r- sipnuévo» sQayósin vQóztov, o «óv 


926 


5 per sacramentum hoc ipsum ad 


DE LITIGIOSIS 


mine decimam partem eius quantitatis quae libello 
continetur pulsato restituet. Si autem dixerit non 
valere fideiussorem dare, tunc apud iudicem a quo 
causa examinanda est sanctis propositis i 
et, et sic iurato- 
riam cautionem exponat et per eam haec quae supe- 
rius dicta sunt profiteatur. 

1 Si vero non haec omnia quae praediximus se- 
cundum antelatum modum processerint, nullatenus 


évayousvoy axoxgugiw vq) dxfsaacr coιιj,)muu ai avy- 10 pulsatum responsum facere executori concedimus. 


xopovusv. si dà magà t5» uvnuovsvOsica» Qiatumo- 
94v ij r dic, rie 7] M rate ar 7] OGTIcOT- 
ora TOv ÉxfifacrO» vmouvnjcaé viva voÀuücss, & 

Üixac76 xai r tdÉie avrov üvaà Üsxa ov Ar, 


am si citrá memoratam dispositionem aut aliquis 
iudicum aut officium eius vel quilibet executor ali- 
quem convenire praesumpserit, judex quidem et offi- 
cium eius denarum librarum auri poenam sustinebit, 


Tow» sigmoayOrGovrcs, abr d d dxfiBactns T5s15ipse autem executor negotii et confiscationem snae 
vxoOecsoS xai Ónusvcs. vzofAnOncsta. xai , —sSubatantiae patietur et exilio quinquennali damnabi- 
ssvrastia6 xavaxorOvGstos, t9 707€ Ónlovóts t€ tur, poena videlicet ex hac lege competente periculo 
4x «ov vóuov douolovens xivÜU»qQ TOU xarà xcigó» — viri magnifici pro tempore comitis rerum privatarum 
évÓofotdtov xóugtoc 1À» ,n ß noifátwov sic- — exigenda et nostri fisci viribus inferen Omne 
mgartouévné xai TQ nuscvtQ gqíoxq sicexou5ousvrs. 20 autem dispendium quod pulsatus ex hac conventione 
nd dà nul 5v» O0 aitiaOvrie dx vavtge 156 xa praeter tenorem nostrae legis facta perpessus fuerit 
tZ» Üvragav rod ztaQO»TOs vÓuov , où eie vxousivg ex petitoris substantia pulsato resarcietur periculo 
4x xije obolas rod éváyovros tq üvayOévr. ,, iudicis, cuius ab executore detentus est, nec non et 
Ouastas wsvÓvsq ro Óixactov evrivos vxO Tov éx- officii quod eius iussionibus obsecundat, ut undique 
BifaaxoU avrsayeO, ov uzv aAÀà xai x5s ráEsos rie 25 nostro imperio superna maiestate [divinitate] crediti 


avrQ aa, Gere nr voUe tQ rustéQq 
«pats. x 196 dvoUsv ons xaraiOTSvORSvtac 
a ga gate puAax Ova. The 06 dix vác xavà avralys- 
o éxatáuov udgove év Qixaavrolq xwovusvas «rj mo- 


pro sua indemnitate laetentur. Causas vero quae ex 
consensu utriusque partis in iudicio moventur a poena 
huius constitutionis liberas esse decernimus et sicut 
aliis nostris continetur constitutionibus terminari. 


„ie vie tp agovog Oiarabis éyxessdwne dAsvOdsoac 30 
&elvas OsoníLousv xai xaOà taie dÀAÀcuie vul» d ta- 
rd so zsQségevac OiaxvstovaO' as. 


CAPUT III. 


ac dd r vmoÓscsow «0 mépac fovAópsvo: Omnium vero causarum finem volentes celeriter 
Gv»tÓ«06 7tQoitvas xai vais dxsivov stavovoyíais óvay- — provenire et illorum malignitatibus obviamus, qui 
Vai pn „ ore „ uóvov zQotsOéagev, od 35 tantummodo proponunt actiones, nolunt autem us- 
Bovkorva, dd fi, nágatos tc du vavvaw émxsfk- que ad finem exercere iudicium, dicentes legem esse 
aivai, Àtyovytss vouov slvas xóv Oiayopevoyra ugÓsva — quae decernit neminem compelli actiones suas exer- 
rds oixsías dvayayás avayxabagOa, dxovta éyyvuvd- cere nolentem. Et hanc igitur pravitatem extinguere 
Luv. xal ra toívu» tüv navovoyíav àámocféca: 


15 sq. argumentum notatur "Port. 28, 15. 


sarum nomine decimam partem quantitatis quae libello continetur accusato esse restituturum. Quodsi dicat 
se copiam non habere fideiussorem dandi, lum apud iudicem apud quem causa examinanda est sanctis evan- 
ios propositis iureiurando id ipsum con(irmet, atque ita iuratoriam cautionem exhibeat et per cam quae 
supra dicta sunt promittat. — Si vero haec omnia secundum praedictum modum acta non sint, permitti- 
mus ut nullum reus executori responsum det. Quodsi contra e modo memoratam vel aliquis 
ex iudicibus vel officium eius vel quivis executor admonere aliquem ausus sit, a iudice eiusque officio dena- 
rum librarum auri poena .exigetur, ipse autem executor litis adeo publicationi bonorum subicietur et quin- 
quennali exilio damnabitur, ut poena videlicet ex lege irrogata periculo gloriosissimi pro tempore comitis 
sacrarum nostrarum rerum privatarum exigatur et fisco nostro inferatur. Omne autem damnum, quod 
accusatus ex hac conventione contra praesentis legis tenorem facta passus sit, em substantia actoris reo 
sarcietur periculo iudicis cuius ab ececulore detentus est, nec non officii quod ei obseguitur, ut qui po- 
tentiae nostrae a summo numine crediti sunt. undique i nes serventur. Lites vero quae e consensu 
utriusque partis in iudicio moventur a poena in praesenti constitutione proposita liberas esse et quemad- 
modum ceteris constitutionibus nostris continetur disponi sancimus. 
Cum autem omnium causarum finem celeriter procedere velimus, illorum quoque fraudibus ad- 
eersamur, qui tantummodo actiones proponunt nec tamen cas usque ad finem litis persequi volunt, dicentes 
legem esse quae caveat ne quis actiones suas exercere invitus cogatur. Hanc igitur fraudem cum e- 


4 4a qns om. M* | A dBeváteaD'as sj und. 
Secus B* v. . | dxyvuvátsoOns L | 6 abròs Be, om. Bf | 
geg.“ ꝙονẽ,x os LB* | 9 ovàsutay vv L | 10 zcoveio Das 
L noi Bf | 13 «oAurcos M | 14 leren xoveov L | 
19 évóoforátov] magnifici c | xóunsos «ne aue ruav 
sapuovcías B comitis rerum privatarum 8 Jui. || 20 «o 
jure Ónuocío L sie «ó zséragov o nud B | 
21 0 dx trabrue airiaDsis L | 22 *vrrousivos MLB* 
unt use Df, vxoutyos Scrimger | 28 ovvscw L^ | 31 
da ML Be] s BIT 37 vóuos] Cod. 3, 7 


latum V | processerit T1 I 10 responsum om. FI exe- 
outori] „ V!, om. R | 11 si citra) ee citur R* ; 
ut aliquis R! | 12 quilibet) quibus 7 quiuis 7? | eĩcutor 
T | 14 denarium V | 17 poena] eee RI I ex hae] et ex 
hac V] 21 praeter V? in ras. | facta Zackariae] factum 


(factus R*) libri ! 22 petitori V! | res(?)sartietur T'! | 
24 iussibus V | o t 71 | 25 superna cet.] |na — 
oausas scr. R? in ras. 1 versus I maiestate] tua maiestate 
V | divinitate glossema esse vidit Zachariae | conditi 
TI 28 libertas Ri liberatas V || 33 rubr. Si amonito ree 
aoctor iudicium deseruerit (dederit R) Rin marg. (ex Iul) | 
Omnium Zeck] Omnem libri [ 34 provenire Beck) 


2 pulssato V | restituet R] restituit Ri V restituerit 
T! restituat 7* vulg. || 5 affirmat T | 7 profitentur 
us pracdiximus] eeeemus A! | 9 antelatum] «eece- 


per- 
uenire libri ] 36 iudicium vulg.) iudiüi RFT | 3: rae- 
minem Ri apneminem 7'* [exercere suas T I 38 igitur) 
ergo Rt! 


ET DE DECIMA PARTE LITIS 


enmovòd ho re xshsVousv, rjj vov pvnuovsvOdvros vó- 
uov BonO'síq ur) xexora Dat robe xeta vivos rde oixelas 
évayoyasc mxgotiOSvras, sivs qu doxud6 ueDo0elac 
zr dia Ósrcao» aciei zooepspouévoy xal vq g. 
xac; éugpasitopévoy xai Qv avrov aie yvOGi rob àv- 
ti0íxov gapousvoy xai vd vouiuo tov dia τeõ,ẽ SA 
erde Gozonévov. oU de yàg dvayav sagautai- 
Ta, O9 e frouuoc rd avtoU dvt(dixov sic diem 
x do, 0ztOv8 7) E,) ztaQaírnoie vq dvayoudvo 


927 


Nov. CXII 3 


festinantes iubemus memoratae legis auxilio non eos 
uti, qui contra aliquem suas proposuerint actiones 
sive pr iudiciariam conventionem sive per preces 
principi oblatas et iudici insinuatas et per eum ad 
5 scientiam adversarii deductas, vel sub legitimo iudi- 
cis coeptas examine. Iniuste enim agere recusat, 
qui paratus adversarium suum ad iudicium vocavit, 
cum haec excusatio pulsato magis quam actori con- 
veniat. Quamobrem sancimus actorem coeptum ne- 


- 2 . ; : yo is : 
püllov Tmsp tQ dvayovri douóbss. 1% 9acn(tousv 10gotium usque ad finem litis exercere. Si vero cau- 


TOv évàyovta TO doyOày npdyua vi méparOe t6 
dne eee M oͤd regel ats 10 77055 ar. 
vai n , Oidouey d dea vq dvaxOsvt. TÓv u- 
e1jv aixsi sap 7 Óíxg xooxavüoyOÓn, diere d 
«4V:0) tO» évàyovta v ) 
eiov 5 qi davroU ij did vouluov role magayivs- 
gas xal aí vovro ) Ee mongs, ngorDsuévoy 
7g id ier avróv Hm,, uide éxáavne xÀjosos 
ovx Harro 7 tTQuixopyra Tuspo» OiaxcTnuots m8 
xÁsiOuéEvEG. xbÁSVOMAV 
un novoy vraie TOv xngixov qoyais, aAA. Fri uv xal 
idixvov xoor.Osuévoy e ee TOV Üixaboudvoy 
uc dstoliusavóoueyov Re sic rd QixactrjQuov t5 
yàe rc xngvxowv qorvijs ÓMyos rtagóvtss sóguaxóusvos 


sam persequi distulerit, damus pulsato licentiam iu- 
dicem apud quem lis coepta est postulandi, ut ab 
eodem actor ad iudicium aut per se aut per legitimum 
rocur&torem venire moneatur, et si hoc minime 


vztopsuvraxsgOas sis 10 Oiactr- 15 fecerit, propositis tribus vocetur edictis, unaquaque 


vocatione non minus quam triginta dierum spatio 
concludenda. Iubemus enim ordinarios iudices non 
solum praeconum vocibus, sed etiam edictis propo- 
sitis quamcumque litigatorum partem absentem in 


yàg ros ógdivapíovs Qixaccác 20 iudicium vocare: vocem enim praeconum pauci pos- 


sunt qui praesentes inveniuntur audire, edicta vero 
per multos dies sic proposit& possunt paene omnes 
agnoscere. Aliis autem omnibus iudicibus, qui per 
imperialem iussionem causas examinant, ex praesenti 


&xovgas Ovvavrcu, T éytoiys iOixva éml solas 25 lege permittimus partes quae in iudicio non perma- 

»4pas xootiD £usva savrac axs0Óv yavoOxesv OUvavves, — nent. propositis edictis vocare, ne causae infinitae 

ade Óà voi aÁÀos Üixactais ve, xarà fagi» — permaneant. 

xéAsvgw re vroJécsns dberdjoveww dx toU nagóvtos 

vópov émwQénousv và udgn và uj TQ Oiwaotnolo 

8 zgoriDsuévois id lerois xaAsiv, iva pr 30 

l asiépavra Oiausivp và modyuava. — si d naga 1 Si vero apud iudicem initium lis non accepit, sed 
Ji αõ,HhIñj zooluiov ij dien ovx dAditaro, dd uóvov tantum conventionali libello Micumque ulsatus est, 
did fiBiiov vromencems AR, vi, fj deja «jj aut precibus nostrae oblatis clementiae iussio nostra 

uex io; yaágvótgt. supocsvexOsiuGO» xdlsvgiG n 1 75 hoc prolata sive scriptis sive per mandata 

r vovtOv ztQorÀOs» etre éyyoápos sirs did 35 indici fuit intimata, et ea adversario per eum co- 
dd T xol tQ e yéyovey dp xal TQ d- — gnita, etiam sic licebit pulsato ire ad competentem 

dam dye d, nal ovros A ,,⁰ vq AH xoós ludicem et per eum suum adversarium simili modo 
)» An vocare, ut si quidem sui praesentiam actor fecerit, 


ro douódiow iévas Oixaati,», xal di aUrov à» dio 
&vrídixov xavà vÓ» Ouoiv xalsiv TQózo», dere sí causa secunduní legum ordinem examinata finem legi- 
pd» *ü» éavrov mapgovdía» d éváyow sowjsaco, có 40 


xeayua xazà cw voy vouoy vaL itevaSóuevoy vtáoae 


10 Osoniítousy vÓv éváyovyra — 23 QixaotrQiov B= l. e. 7 p. 228 Zach. 
18 sq. argumentum notatur 'Por. 8, 1. 


stinguerc studeamus iubemus memoratae legis auxilio non uti eos qui actiones suas contra aliquem proponunt 
sive conventionem iudicialem sive per preces imperatori oblatas et iudici insinuatas atque per eum in 
notifiam adversarii periatas et a iudice legitime examinari coeptas. Neque enim iuste recusat. agere. qui 
promptus adversarium suum in ius vocavit, cum eiusmodi recusatio reo magis quam actori conveniat. Fo- 
pterea sancimus, ut actor coeplam causam usque ad finem persequatur ; si autem causam persequi distulerit, 
reo licantiam damus postulandi a iudice apud quem ls contestata est, ul per eum actor oneatur in 
iudicium venire vel per se vel per legitimum procuratorem. It si id nequaquam fecerit, tribus. edictis 

sitis vocetur, ita ut aeque vocatio non minore quam iriginta dierum intervallo concludatur. 
Iubemus enim ordinarios iudices non solum praeconum vocibus, sed praeterea etiam edictis propositis quam- 
cumque litigantium partem absentem in iudicium vocare: nam pracconum vocem pauci qui praesentes ro- 
periuntur ire possunt, edicta vero per multos dies proposita omnes fere cognoscere possunt. Ceteris 
autem omnibus iudicibus, qui ex imperiali iussione causas examinant, per praesentem legem concedimus 
1 partes quae in iudicio praesto non sunt propositis edictis vocare, ne causae infinitae maneant. — Quodsi 
apud iudicem lis initium non cepit, sed tantummodo libello conventionis quis petitus est, vel precibus nostrae 
serenitati oblatis iussio nostra de hoc processit sive in scriptis sive per mandata et iudici insinuata est 


atque adversario nota reddita, sic quoque reo licobit competentem iudicem adire et per eum adversariwm 


suum simili modo vocare, ut siquidem praesentiam sui fecerit actor, res secundum ordinem legum exami- 


ae LB* | 


obs 5 2 
eappavov s. v. M) ML) xooypauudvo (et sic con- 
stanter) B | 20 ood ) du Bei movt B | 9ixaevasc) 
erde 2 vov$ dufdOuovs M | 22 4Oierow L 
23 dzoluxavóuevoy 
vov sig L| 
30 soosraD 
xaAsigOus 
Ov 
38 d. avrov L Bf) 


d. davrov MB* | 40 agencia» L* | *sxom&o«o MLB 


1 memorato R | legis] litis T1 | 2 uti] ut RI suas 
om. R | p tV|3iudicarian R iuridiariam V 
4 sinuatas Re | 5 legitimi T vvig. Li qui] quia Z4 
paratum 7'! | uocabit V | 8 auctori R [9 auctorem V E 
13 iudicium] iuditium iudioe 7' | legitimum inperator 
procuratorem 7'* | 16 vocatione Contius] cautione libri 
17 oonoludendi 7'! conducenda E || 18 diotis T'! | prae- 
positis V | 19 ligatorum 7| 21 inueniuntur Ri] non in- 
ueniuntur R YT || 22 sio] sie T1; delendum videtur 
posita libri, corr. Osenbrüggen | 23 iudicibus om. R 
24 iuseasionem R 25 neant RI 32 tamen R 

33 iussione 7 | 35 fuit T] fuerit R 


uacumque 71 
s i 14 38 ut) et TI actor om. F] fecit 7" 


vulg. | intima 


Nov. CXII 3 ep. 928 DE LITIGIOSIB 


9 mu OízsaOns. — si d xootiOspdvev vov di- 2 timum sortiatur. Si vero propositis edictis vocatus 
«tow .es sie vó Oiaatrpiov A xal vàc id tas ad iudicium venire et suas intentiones aut per se aut 
évayoyáàs 7j q éavcoU j dd vouiuov (xaOdnso sigrro:) per legitimum (sicut dictum est) procuratorem propo- 
évroÀéns xQoOsivas , Bovindsin, Ty»ixavra érépay nere noluerit, tunc aliud unius anni spatium ei con- 
áévós éyiavroU sxooOscuíav avrqQ GvyxogoUusv, ie év- b cedimus, intra quod nisi suam intentionem fuerit per- 
vÓ6 si pw) vj id énsBéADo: dvaycyr. Óidopsv de — secutus, damus licentiam iudici et absente adversario 
tQ Oixacti xaà &zxóvroes xoV dwriÓixov và$ TOU stQos- perus permanentis allegationes secundum nostra 

eges examinare et veritate subtilius requisita legi- 


idías édvaycoyàs dyyvupácas golden, ridi vid ro vel sumptus, quos propter litem pulsatus permanens 


évdyovta xal Ss abviaD'évts zapogxsiv, xal ovro vóv — venerit et expensis sive sumptibus datis solum annale 
dvayovta noossÜo 
de Eiras xavà robe vóuovs. sí yàp uóvov rape as recedens usque ad exitum causae non 
0, P 
uóvov vÓó» évyiavaiaioy 1góvov saxo was Bovár Jain, wal 20 spatii sf pad ab omni cadere actione, quam 
a τνZ⅛e nix séQovos rij gibi competere contra pulsstum existimabat. De- 


vzxoOécsosc ur) 55 , ousy aVrÓ» , rade — terior namque dolus eius agnoscitur qui in 
siorpévae «àv ider xal rod évxvdialov Oiacrá- iterum litem deseruit, quan ui semel coeptam 
na ro 7E j0s:6 vα,οL,ꝭͤ dymyije éxstimvtsuv i ασνα , — liquit. is autem privilegio, quae nolentibus non 


yàg ó dxsivov dõ doe yworGustas Sorte Éyxonsigas a9: tantummodo uti concedimus, qui nullam 
rij dt rar alien, ñjnιν¼ dxsivov dre üxab vi, — praedictos modos adversario moverint quaestionem. 


vOHÍq OU m éniciDévros dd roĩe u$) fov 

(ag évayeyàs xwsiv dxsivois xal uóvos 90 
euro wsyoradas vole ovdsuíav ij xarà 
robe Siorudvove «gOztOve xarà «d» dwviüíxowv xsvoUss. 

(Enmíloyoc) Taba dà návva woaveiv de (Epilogus. Haec autem omnia obtinere de- 
done an vOv vonoOWssev r use 5 rr d cernimus in causis, quae necdum vel iudiciali sen- 
evuxn» yipov i »crd gale» guufacw 9 wal xaO" 35 tentia vel amicali conventione aut alia iuri cognita 
évépap» vq, vóutp éyvocpérvyv xou)» si eee decisione finitae sunt, Theodote parens karissime 

00 atque amantissime. Illustris itaque et magnifica au- 
ctoritas tua praesentem nostri DN pu in per- 
petuum valituram edictis in hac regia D opes. 

40 tis et praeceptionibus in universas prov sub 
tua constitutas iurisdictione directis faciat mani- 


8 2 habet Be I. c. 8 p. 228 Zac&. 


2 nata finem legitimum accipiat. — Sin aufem propositis edictis vocatus in iudicium venire et actiones suas 
vel per se vel per legitimum (uti dictum est) procuratorem proponere noluerit, tunc allarum wnius anni 
spatium ei concedimus, intra quod si actionem suam non persequatur, licentiam iudici damus etiam absente 
adversario allegationes partis quae praesto fuit. secundum leges nostras cxaminandi et veritate acourate 
quaesiia legitimum calculum proferendi. Quodsi intra praedictum unius anni spatiuwn venerit et actiones 
$uas exercere voluerit, iubemus iudicem omnino sumptus sive expensas, quas reus in iudicio permanens 
propter ltem sustinuit, anie omnia ab actore exigere et reo praestare, atque ita actorem praesto csse, domec 
causa secundum leges finem accipiat. Nam si venerit solum et c sive 5 praestitis a 
dumtaxat lempus interrumpere voluerit, ac rursus a $udicio r. usque oausas nom per- 
manserit, iubemus eum post praedictas edictorum ct annalis spatii observationes omni actione excidere quam 
sibi contra reum competere existimabat. Deierior enim fraus illius esso intellegitur qui interruptam litem 
iterum. deseruit, quam eius qui semel a contestata lite destitit. Legis „ necessitatem 
non imponit invitis actiones suas movendi, illis solis uti permittimus gui quaestionem. secundwuw 
praedictos modos adversus adversarios movent. . 

Epilogus. Haec autem omnia valere sancimus in causis quae nondum vel per iudicialem sen 
tentiam vel per amicalem conventionem vel per aliam decisionem lege agnitam finitae sunt. 


4 h Y L I i «al L* | évóc dsiaveov dr 1 uocatur Ri 4 aliud) ad aliud V | anni spatium 
a» ngoOscpíav «vr L éríga» aveQ smpoOsopía» | unius T | annis E! | 7 ] per is Re* 
doc éviavvoU B“ v. l. J 6 greg. évayoryr)] et- | dietam R!| 11 noluerit R*V* | 12 
il doe à N LY ML vzxebéloo. évayoy; | tinuerit T | 14 eausa] «ee Ri | 15 accipiat end 


(v. I. in diayoyr) B* | 1 neossdosvovvos L | N 16 expensibus T1 | solummodo V | 
10 * MI Vo in Atura L | 12 éxyvuvéces | 17 ab] a R*T | 18 reoedes R“ | permanserint V* I 19 
B* | 16 oio L* | 18 (fera, B* | 19 ace] $$ B' | | eum] enim T | post om. V* | praedictam 7 | annales 
22 e re 23 Posen xoóvov Ów- | V*| Li 5 T | HS yy est z "^ri 
znr vx 5 (sic — | legio priuilegia Hbri imponi 
28 à aA a » ideo M4 A. Fe 96 de %) faite RP delta T | 
LB' 27 sso M| émivos L*| 30 «àc idr M) rde CCTTCC sii 
tue B, om. L | & evuBiftesw L | 37 in teztu graeco | 38 nomin V 5 
mittitur clausula una cum subscriptione, quae corvatur ing | bus R. d Ee] euni. uniwersis pre- 
er 5 constituta T | manifestis R* 
manifesta 


IN MEDIO LITIS NON FIERI 929 Nov. CXIII pr. 1 


festam, ut omnes ea quae pro eorum utilitate sanri- 
mus a se custodienda 5 
(dat. Iv. id. Sept. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. Dat. m. id. Sept. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 


anno XV. Basilio vc. cons. (a.541] anno XV. Basilio v. c. cons. 
PIT 5 CXIII. Auth. CX. Coll. VIII tit. 11 
H AIATARFIZ QZTE EN MEZQI AIKHZ MH IN MEDIO LITIS 


FINEXOAI OEIOYZ TYIHOYZ H OEIAZ KE- NON FIERI SACRAS FORMAS AUT SACRAS 
AEYZEI2, AAAA KATA TOYZ TENIKO VE IUSSIONES, SED SECUNDUM GENERALES 
NOMOYZ TEMNEZOAI TAZ YIIOOEXZEIX. K AI LEGES DIRIMI NEGOTIA Ry 
9*TE THN IIAPOYZAN AIATAEIN HPO THz 10 
TON IHIPOZQIQN BEBAIOZEOY ENTATTE- 

20 AI TOIX HPATTOMEN OI. 


(O avvós Bacilsis Osodótg énágz stgasconplor.) Idem Aug. Theodoto pp. 


lp de re vo» Ütxagea» Bovióuevor r rde de dam iudicum volentes eis qui causas dicunt tergi- 
lyovvas Qagvoéqasv xal éxixgustcssv rde avrov axov- — versari et celare suas festinantes dilationes excusant 


Ovi On vósos f dt ve 5 wcraÓécas vo» iussiones aut depositiones bilium nostrorum 
wv yuQ» (spsoevJaoío» déupassic avvoic referendariorum insinuatae eis sunt, tamquam dis- 
yivovvas, ade ; d. crrumodcas zc Oor tác 9x00 405.6 — ponentes quemadmodum oporteat negotia 
avTove d 7) xolvew. aut iudicari. 
CAPUT 1. 


Kai Qià rovro Osozitousv, ere Qíxnc é&eraloudvge 25 Et propterea sancimus, ut dum lis examinatur 
sive ini xyonnatixaic 7) éyxAnuataxais ij érépaus oídicov» — Sive in pecuniariis vel criminalibus aut aliis quibus- 
&vagvouévaig alríau naga Dixagraie ere évravOa Übet emergentibus causis apud iudices sive hic sive 
arra dv dagyície, Air 5 rio e éré- in provinciis, neque pragmaticum typum ces aliam 

» ávTiyoagn uj sía»v nuOv Tua Kyygapov 5j  rescriptionem neque sacram nostram quamlibet ex 
75 . „ év Tav 57 ga. 30 scripto aut non scripto iussionem aut depositionem 
1 mapà vOw mepiBAsmvo * in hac regia civitate spectabilium nostrorum referen- 


2 2 [4 


7 évrígov ru, QuavvnovGav abxoĩe zr” dcos v)wv — dariorum aut alterius alicuius disponentem eos, quo- 


Nov. CXII (Authent. CX - Coll. VIII tit. 11: gloss.) Graece extat in ML, c. 1 (Osoztitouss ovs dee. . ) —3 in 
B 2, 6, 233—260. — Epit. Theod. 113, Athan. 4, 16. Iulian. const. CVI. 

c. I Osontiz;ousv 91s de 530,5 Quevvstolaso€ repetitur in B 1,1,11; eadem ex B 2, 6, 23 in B- B4 p. 131 Zach. 
(cf. 44 33,5 p. 251 Zach.) 

c. I pr. summarium ar Ath. repetitur in paratitlis Ath. 5 5 8. 


CXIII. 


CONSTITUTIO NE IN MEDIA LITE SACRAE SANCTIONES VEL SACRAE IUSSIONES FIANT, 
SED SECUNDUM GENERALES LEGES CAUSAE DECIDANTUR. ET UT PRAESENS CONSTI 
TUTIO ANTE PERSONARUM CONFIRMATIONEM ACTIS INSERATUR. 


(ddem Augustus Theodoto praefecto praetorio.) 


(Praefatio.) Cum omnia secundum leges nostras agi velimus earumque vis ut custodiatur stu- 
deamus, placuit nobis praesentem legem scribere ad 2 legum observationem. Comperimus enim iudicum 
nonnullos, qui cos qui causas dicunt extrahere velint atque dilationes suas occultare studeant, saepe prae- 
textu uli quod dicant sacras sanctiones vel sacras iussiones vel depositiones spectabilium nostrorum refe- 
rendariorum sibi insinuatas esse, tamquam quae praecipiant quomodo causas examinare vel iudicare ipsos 

orteat. 
- Ac propterea sancimus, ut dum lis examinatur sive in pecuniariis sive criminalibus sive aliis quibus- 
libet causis emergentibus apud iudices sive hic sive in provinciis, neque pragmatica sanctio neque aliud 
rescriptum neque divina nostra iussio ulla scripta aut non scripta vel depositio in hac regia urbe a spe- 
ctabilibus referendariis nostris vel alio ullo, quae praecipiat i$ quomodo coepta causa examinanda vel 


3 rv. id. Sept. (d“ sido» ZexvsuBolio» Ath.)) in. id. 1 eam Re [2 custodiendo A! I cognoscat T' | 3 subscr. 
Sept.c v. id. sept. Jul." (om. Iul. codd. rell.) urvi ce- tat V | impr. don. iust. V | 4 uiro olarisimo oonsu- 
sexag, 1 Theod. | CP. — vo. cons. c] cp. imp. dn. iusti- | lem FI 7 autem £* | 8 sed om. R | secundum quod gene- 
Pato L uo isi (sic) Jul. BaciAsíac Iovovwiovov vó 1 | rales legos T de secunda gene lege V | 9 dirimi 
varie Bacils(ov Ath. «&' Kces 176 gad. lee vravsíq | negotia V] dederint in (dederi H) negotiis RT, deoidi 
Baaisiov Theod. | 6 rubr. Lai xov ur) yiveaDas doe | negotium Rz ia marg. | 13 theodote T' | 16 soribere] 
vózovo dv mágq di, Theod. J. H Qiavatu ML) om. | suscipere T'! | ad) et ad T' || 18 eis V? in ras. I tergi- 
AtÀ., vule. 0 O'stovs om. Ath. | xeAevceic — 12 hr] | versari] uersari E! | 19 oelari V^ celerare RI 20 quia 
voss] e xal và Ene Ath. | 8 xavà om. L' | 9 «o | RV) quod T vulg. | 21 dispositiones VT' | 25 examina- 
om. index L | 13 inscr. ez e suppl. Haloander] om. ML, O ditur RI 26 in om. R! [| quibuslibet aliis E | 27 sive 
avtóc gabe agp ende TtQarcoplo Ath. | 19 | in) sive om. V | 28 pragmatioam Ni 29 «scriptionem Ri 
exoviatorraic (sic) M tuin! eee L 422 praescriptionem vulg. | nostram om. V | 31 expectabilium 
cerd ai (et sic constanter) M óaupsyOagíow (id. 31, ce- | V|32 alicuius R V] cuiuslibet T vulg. 
teris locis QaspsgevOQagíov) L | 23 o5 di om. LI 29 11 
zuo» B' gagov uélsvaw , aygagor B v. l. l 32 
avroi] avsovs (avro»* B*pr.) L Be J, 1, 17, 6 

TU. 67 


Nov. CXIII 1 530 IN MEDIO LITIS 


avátsgO ee xal rj,“ Das" tO gne ind vj vd» vóuev — nari et decidi: quod enim in legum eat 
6 ne. 


tVZOOtos. si zie res zi „nde vzóOusie Ho 

ad d nαννĩ jdn leyonivu j nó tov rau r zoooí(-  ludicem iam dictum aut antequam boc princi 

piov Aagsiv, xal e tat xi usi di oixsíag — Sumat, 1 hoc nos proprium no- 

nud» xoícsoc Óvarvnogas xal vsusi»v, rodro oUxéve trum cium disponere et idere, hoc nequa- 
ndíris egebit iudicio: 


xgicw Eni zwi UnoDau. ngoisséyxousv, ox éríoq 15 Iudicium in quolibet negotio protulerimus, non alio 
dinaorij rar ÉnevQésousv sits dd vor Mira 908 iudici hoc committimus sive per formas sive per 
ra TOv wespiBlénvow fov 3 depositiones spectabilium nostrorum referendariorum 
7 étégov rs, Orte Oioi vij» vouaver» vnoDsguy .- aut alterius cuiuslibet, quomodo convenit hoc neg- 

: 7] * guov à i „ utpote a nobis semel 
& null valeat. Hi 


is 
re a Oixagi;, ros sÀge uj mus iudicem quidem haec omnino non i sed 

pe» t ij TOVTOIS x. p nos- iu Tespicere, 
£ysiv, dll vovsory dgyovy very xal und, gar redes, I i 


ij VxoxsiuévoU wal TOU TOÀMOWwTOS ro r eo qui praesumet talem . dictare formam et 
1 ; uam depositionem fa- 


iudicanda sit, iudicantibus iusinuetur aui ínsinuata valeat, ted secundum generales leges nostras lites ct 
examinentur et decidantur: quod enim ex legum auctoritate iudicatur non indigebit dispositione e- 
(rinsccus petenda. | Elenim ti qua causa ad nos pervenerit sive quae agus iudicem iam dicta att sive emte- 
quam ibi exordium caperet, camque nobis placuerit 1 nostro iudicio disponere et decidere, hoc non 
amplius alterius iudicis eget sententia: quae enim a nobis divina (ut dictum est) sententia disponuntwr et 
deciduntur non indigent aliorum examinatione vel sententia vel retractatione ulla. Nos enim, quibus deus 
etiam legum ferendarum potestatem donavit, si quam sententiam de causa aliqua tulerimus, non alteri iwdici 
eam sive per sanctiones sive per spectabilium reli endariorum nostrorum vel alterius ullius depositiones com- 
mitiimus, quemadmodum ei | lis examinanda vel decidenda sit, quippe quae semel a nobis iudicata 
sit neque a quoquam retractari possit. Me haec nimirum valeant. cum E sj in scriplis eiusmodi ten- 
Lentia nostra prodierit. Si ju vero iudici dubitatio de lege aliqua or(a sit, ad potentiam nostram referat ct 
1 a nobis scriptam rei explanationem vel interpretationem accipiat et secundum cam litem dirimat. — Quodsi 
dum causa agitur pra ica sanctio nostra vel depositio spectabilium referendariorum nostrorum vel 
alterius alicuius vel quid aliud corum quae dicia sunt omnium iudici insinuatum sit quod examinationcm 
eius vel sententiam praecipiat, iubemus iudicem horum omnino non habere rationem, sed his cessantibus 
neque ullam omnino vim habentibus secundum generales nostras leges rem et examinare. et ad legitimum 


finem adducere. Si vero iudex haec mon observabit, decem librarum auri poenae subiciatur, praeterea 


aliam quoque graviorem indignationem nostram eriurus ; ue eidem poenae ctiam is qui eiusmodi 
Sli Tudin sanctionem dictare audeat subiciatur et Pei BURCH. di „„ et qui eiusmodi Mi uen de- 


1 doxOsicav] àogxOsica» avroís B* | yevésOas B* 
7, 1, 11 | 2 yevoguévg»  Bf*, vulg. | 3 rh Oixg» B* | 
4 r] « V rauxi X7» 
à im TGUTZV 40 


19» cum Scrimgero vulg. | 19 7 xoívsoD'as — xengsué- 


v7» om. 3» eT L | 22 noosA9n 


31 , om.c | oe iu L | 


2 *insinuare libri | insinuata libri, corr. vulg. | 3 nostra 
y! 15 decidi vulg) incidi libri | quod] qm̃ i. e. quoniam 
T | 6 quod) que 7" [| venerit aut inserui (veniat add. Beck) | 


7 dictum) diotum est T | 8 et del. T? I perspexerimus 
VT) 5 T'vulg. | nostrum iudi- 
oum V iuditium nostrum R 9 decidere 7. in marg. ] dieere 
RVT vulg. | 10 indigebit 7' | *siquidem] sicut enim Abri 
12 egebit 7! | 13 nos enim V] set nos et (et del. ) 
om. RI 14 et om. T | 15 alio] alii RT, o erasum in 
17 dispositiones RT 19 utpute 71120 ct] est libri 
21 soriptura RI 22 processerit I quod recepit Heimbacá 
23 flet TI nuntiet] nuntieee V! nuntietur V? nuntien- 
tur 75 | 24 expeotent RT | 25 ea RTI decidant T 
21 nostrorum] aut nostrorum Ri | 28 "yr aliud R 
29 iudicanti V? in ras., Ri] iudicantibus R vulg. | 30 
examinatione aut sententia R | 31 quidem om. V | *haee 
mnino non] omnino non (non eras. V) EV omnino haee 


0 
T | 34 fini] 5 ut] aut T1 | maiorem om. 7 
ia: 


38 dictare] dicta 6 
39 et om. T'! 


; dictare — 39 aliquam om. R 


NON FIERI SACRAS FORMAS 


sre $Sud» ÓspepsvOaglev. uel vavtd qausv, era 
dx You 2 Seonlouατο dn f vie ys airs 
au ngocrátsosc degerie are xava vÓ xc alert j 
roh ονᷣπνCL‚ on Ürtyyouóvav oypua je gurijo t 
&xpoatu, acc dyydœs aita yeanuuávov xoi. 1 
xav si res «VO» dt ars dias sapipooyov go- 
vngíae Kx r vow vrov rονEeae vigor évsyxsiv, 
r ovtos dxvgov slva; BovióusDa, os ud d l- 
«Àrrov spocUsia Jas un0à «)v dx r x0pzQouéGg cov 
énayss soi: fusis 755 


331 


Nov. CXIII 1—3 


clientibus spectabilibus nostris referendariis. Et haec 
dicimus, sive ex sacra nostra sanctione iudicare 
quisplam deputatus est sive ex praecepto iudiciali 
sive secundum arbitrorum aut compromissariorum 
5 schema quaestionem audit, sive scripto sive sine lit- 
teris vel si quis iudicum propriam despiciens 
salutem ex aliquo tali praesumpserit sententiam pro- 
ferre, hanc ita infirmam esse volumus, ut neque ap- 
pellatione indigeat neque ex compromissis inferatur 


dxa»rag robe Üixagvdc 10 poena: nos enim omnes iudices secundum generales 


cr TOUS ysvixoUS fuv vj, rds va dF rdỹꝙ.n- vds — nostras leges et examinationes et sententias facere 
*s xgícsic stouigOc. ovióuaDa. '"Exsivo dd «àv de — volumus. lllud quoque indubitatum est, quia neque 
exuoloyruéve dr, dc o de, rie ar ονν xd- — iudicialis quaelibet valebit iussio extra quod ordi- 


Aude xapà vU Üiatesayuévoy vds uv cQ vónq. 


natum est hac nostra lege. 


CAPUT II. 


Ilgós tovtow Óà xdxsivo vois d. xd go τπ e Sd 15 


xorcb, abe oe dor tr xa) «dc Kt xal vUy 
e O,, 5r1)OsiG xarà «ove ysvuxoUs vov vápvaty 
vóuove, xay si vic jdn d EKugpOagev mopucauevos 


Super haec autem et illud iudices nosse opus 
est, quia competens est eos et quae adhuc et nunc 
moventur quaestiones secundum generales determi- 
nare leges, vel si quis iam praecessit impetrans 


Oucsicua Óuarárwov «n» cov dee éiéracew ij 


9ur k 1 i sanctionem  disponentem judicantis examinationem 
«Qc. Ov yàg €040UTÓ ve soQugópevoy fir v, 


» 10 20 ant sententiam. Ei enim, qui tale aliquid impetra- 
re CUTOTS ovno raruxurò ra odd dx vOv avrqQ vit jam sententiamque defluitivam nondum romeruit, 
stezoQiouéyom cgelsiadas 55 sí yàg àινο· nihil ex his quae impetravit esse volumus. Si 
ay wigos «vrorslye doOsica, oda vaóvr» enim semel praevenit sententia definitiva data, ne- 
dx rodd fuv stolvnQayuosala Pas rod vóuov xsÀs) quaquam hanc ex hac nostra perscrutari lege iube- 
psv, xüv ai K«xÀrros énrxoAosOnoar fj xal áva Aa. 25 mus, licet appellatio subsecuta sit aut retractationis 
ij dori vie Axle xara rij you. ry dd uj est aliqua spes contra sententiam. Eam autem quae 
rc uiy xó» QixáGovra 5j Qixdtssv uaÀlovra xé- non disponet quidem iudicantem aut iudicare futu- 
deva, Ortes Óéos «zv gyros moiicOc. 9 xoícw rum iussionem, quomodo oporteat quaestionem fleri 


pi fno vi» dà du enovüj nagadogZvo, vou(up aut iudicium inferri, causam vero studio tradi legi- 
Boviouévny 3 ri r nszQcyuévov énsiyovcav He- 30 timo vult aut actorum imponit editionem aut iudi- 
Bos» 7j vóv Qixaa i» dvayxátovaar vópiuov dvayxsiv cem coget legitimam proferre sententiam aut simul 
vigov 5 GvsQixagi?» xavà ο uri? magryo- alium iudicem secundum nostras praestat leges, et 


Mévg» vóuove yírtaJa( va xal xgatsiv dyygdgos 15 
xal dygágpos o xoàvouev. 


fieri et valere et scripto et sine scriptura non pro- 
hibemus. 


CAPUT III. 


"Quee 0à návtac vois fjustégovs Unnxóovs xal udAi- 35 Ut autem omnes nostri subiecti et maxime qui 
er toi$ dixais émuvQeBouévovs tiv sustégav Ung litibus atteruntur nostram pro se noverint providen- 


b seg. summarium ez Ath. repetitur in paratitlis Ath. 7 $ 4. 


positionem faciant spectabiles referendarii nostri. Atque haec dicimus, sive quis ex divina sanctione nostra 
$udicare iu$sus est sive ex pracceplo magistratuum, sive secundum formam electorum vel compromissa- 
riorum arbitrorum quaestionem examinat, sive in scriptis sive sine scriptis. Sed etsi quis iudicum sua salute 
contempía e eiusmodi aliquo praecepto sententiam ferre ausus sit, cam ita irritam esse volumus, ut ne 
appellatione quidem indigeat neque poenam e compromisso inducat: nos enim omnes iudices sccundum 
generales leges nostras et examinationes et iudicia facere volumus. Illud autem in confesso est ne magi- 
stratuum quidem iussionem ullam adversus id quod hac lege nostra constitutum est valituram esse. 

Il. Praeterea etiam illud iudices scire opus est, debere se lites quoque quae ctiamnunc agitantur 
secundum generales leges nostras decidere, licet quis iam antea sacram sanctionem impetraverit, quae iudi- 
cis examinationem vel sententiam praecipiat. Neque enim cum, qui eiusmodi quid iam impetraverit necdum 
sententiam definitivam obtinuerit, quicquam ex iis quae impetravit adiuvari volumus. Nam si definitiva 
sententia semel lata est, nullo modo cam ex hac lege nostra vexari iubemus, etiamsi appellatio subsecuta 
git vel etiam rctractationis spes aliqua sit contra sententiam. Ea vero iussio 75 non praecipit iudicanti vel 
iudicaluro quomodo quaesttonem instituere vel sententiam ferre debeat, sed legitimum studium liti impertiri 
vul vel actorum editionem urget vel iudicem legitimam sententiam ferre compellit vel alterum simul iudicem 
secundum leges nostras praebet, quominus et fiat et valeat. sive in scriptis sive sine scriptis non prohibemus. 

III. It autem omnes subiecti nostri et maxime ii qui litibus alteruntur nostram pro tpsis provi- 


8 «à om. Be «5» Bf | aiosvixov» Be? |4 xouzoojioca- 
4 (xopsaaapímv M9) ML) vOv Qixagvo) rd da- 
„ B ||5 zh f xoois N dend. 7 vov- 
vov L vow vtov toAuguaros BT | dEeveyxeiv B* | 8 sg. 


sumpsit T | 11 et examinationes V] et om. RT'vulg. || 
* facere] fieri libri, ferre vulg. | 12 indubitatum] fleri uolu- 
mus add. T'* | est RV] erit Z'vulg. | 13 quaelibet ualebit 
V? inras. quae ualebit R! à 15 iudiel V || noece 7' | 16 eas 


dd — uz0i MLB Ath.) leg. prts — , rov 

9 2 xoouuiaaov L* | 13 d noJoyovuiVon. ET) 14 saga 
và dar rr N L | 15 vov Oixátovvos L* [| 16 doviv 
om. Le xci viv] «ai om. L* | 11 2uàv om. € 1 18 Oeiov 
om. g | 21 «s om. Bf, dà Zachariae | 22 zenogionévoy 
M | 25 ai Zachariae] j IBI L vulg., om. Be o6 
M 8 zagrxolovOraey L | 30 éxeiyovaav MB (cf. Theod. 
vedere xatsse(yovga 10v Qixactrv, Ath. ige rd 
sez gayuévov)) éndyovcay Le 35 03] dei M 


1 expectabilibus V I nostris om. Ri [ 2 nostra sacra V 
sanctione vulg.] functione V!? HRT iussione V? in ras. 
4 arbitrorum Osenbrüggen) arbitrium RVT? arbitrum 7" 
5 quaestiones 7'! | litteris] uel scriptis 7? s. v. || 7 prae- 


V? | 17 moeeuntur 7* | 18 si quis) al. si quispiam N: in 
marg. | praecesserit V | 20 aliquid cet.] |quid — 25 licet 
scr. R* in ras. 3 vv. | impetrabit V inpetrauerit I 21 sen- 
tentia que diffinitiuam 7'! sententiam deflnitiuam quae V 
nundum Re | 22 inpetrauerit T | prodesse V? in ras. | 
peruenit V | 24 hao om. T' | lege tari T | 258t 7 
26 spes ecies R vulg. | Eam] Est A! | 27 iudi- 
cante T'! | futuram R'! 7* futura RI 29 *studio tradi) stu- 
diose tradi R V studiose tradi fini 7, fini ante studiose add. 
V*, post uult add. R* | 30 auctorum 7'* | re vulg. | 
aditionem T1 edictionem V | 31 coget om. V | 32 prae- 
stat] positas T'| 33 et scripto] et om. 71 | sine] non 7 
35 Ut] aut V! 36 ateruntur T nostra pro se nouerit 
R | prudentiam /! 

67* 


Nov. CXIII 3 ep. 


abr síiüévas soóvoiap, nal urdéva sóvdsa rudw vÓv 
Ouiov magangosxowjracOa. vóuov unÓà dypyouuw dm 
7 ? L 

aur ngorsivsaO'n, 5 1 xder no- 
ga dex sagd Oixagtr) pevovans dx sooo: 
evOvc xal zoo avt 

ptqsGÓal «va avrüv xal r vnouwnpárov yivs- 
ca. wégos. ovto yàg à» vOv mQavtOMévoy st 
Lina xcAvosus AH], nagd v?» avrov Ovvapav dyxes- 
govpsva nsgí vs và dla xi vs avti ox sinóc v 


932 


IN MEDIO LITIS NON FIERI 


tiam, et nullus hanc sacram nostram circumveniat 
legem neque ignorantiam in ea Propone; sancimus 
in unoquoque negotio initium apud iudicem accipiente 
ex prooemiis mox et ante ipsam personarum 


avti6 176 vOv» sxoocoto» Bsfiavasos 5 tionem inscribi eam et monumentorum fieri partem. 


Bic enim gestis praefulgens prohibebit ea quae prae- 
ter eius virtutem temptantur circa alia et circa ipsam 
forsan personarum firmationem, et praevaricari eam 
nitentibus per multam interminata refrenabit a tali- 


«àv stoocoitav BaBalogsv, xai voie nagafaivty avrov 10 bus eos praesumptionibus et propriis tempus non 
énixsiQovse Quà cv Énvripiov dnteildyr avayassíossd init fieri poenis. Ut enim iniquitatem simul et in- 
re r €oi0vtOY avtove tolunuatov xal taie oixsícus — iustitiam per omnia expellamus, propterea praesen- 
waigÓv ovx édgs, yívagO'a, ztoívais. iva yàg vagavo- tem posuimus legem, undique eam et per eam alias 
pav òhõꝰ xai ida dà ndvro» dxBalousv, d — cautas et incircumveniendas custodientes. reipublicae 
rodro tO» zaQOvra vsJsixausev vóuov, navtaróOev15]leges, secundum quas et nos ipsi imperium deo dante 
avTOv *8 xal q, avroU roðe aÀlovs dopa late vs xai suscepimus custodire, nostramque rempublicam ab 
&vexiBováAsvtovs yu ro v1) re voyove, d his muniri semper optamus. 
ode rusic «a avvol vr» Ha,, Osov Qóvtog sags- 
da gong gvitrrscOn( va t)» fjustéQav mtolscaioy xal 
on abtOv o S. did navvóS svyóOpsOa, 
(EzxiAoyos.) Tà xo xagactapyra riv xal Qi 
TovÓs vov Oeíov Óplovusva vónov ij Gr VxsQox) xapa- hanc sacram declarata sunt legem, tua celsitudo 
vl dai udv amtsvodvo, rd dà dia wcragingáro, servare quidem studeat, omnibus autem palam faciat, 
sigotiD'sica udy avtov xarà vavtg» 15)» svda(uova nó- — proponens quidem eam in hac felicissima civitate, 
der, tgosváynac. dd xoic a &Jovc xocuévr xòe vovsc 25 praeceps autem sollemnibus utens ad provinciarum 
r U, , yovgévovs, Gere rde d»Doorxovs praesides, ut omnes homines sciant et per eam, quam 


(E en Quae igitur placuerunt nobis et per 
e 


yrOva xai Oi avrov, jv in avtoic Axon ztQóvosap. — super eis habemus providentiam. 
Dat. x. k. Dec. CP. imp. dn. lustiniani pp. Aug. 
anno XV. Basilio vc. cons. 175 541] 


dentiam cognoscant neve ullus hanc sacram legem nostram dissimulet aut ignorantiam eius practendal, 
sancimus, ut ca in unaquaque causa quae initium apud iudicem capiat statim a principio el ante ipsam 
personarum confirmationem perscribatur et pars actorum fiat. Ita enim actis praefulgens prohibcbit ea 
si due contra vim eius temptantur tam in aliis quam in ipsa forte personarum confirmatione, isque qui 
violare cam conentur, poenas minitata et ab eiusmodi conatibus cos refrenabit neque. locum fieri. suis 
oenis patictur. Nam ut iniquitatem simul et iniustitiam per omnia ee propterea. praesentem 
gem tulimus, undique eam et per cam ceteras leges securas et insidiarum expertes. reipublicae custo- 
dientes, secundum quas nos ipsi imperium deo dante suscepimus atque ut respublica nostra servetur et per 
eas muniatur semper optamus. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur. (ua sublimitas et 
observare studeat et omnibus manifesta faciat, tam in hac felici civitate eam proponens quam solitis prae- 
BEN ad praesides provinciarum utens, ut omnes homines ex ea quoque cognoscant, quam ipsis curam 

ubeamus. 


2 dh ννõαj,eu L I 7 uégos] quae sequuntur om. 
B! | à» vov) avrov Be Feen L tan prs MB 
13 yssécOas D*| 11 gvAacaorres B* | 18 sq. rageda- 
pops» — ꝓoveso d suscepimus custodire nostram- 
que rempublicam ab his muniri c | 24 rd vavrzv 
scripsi ez c] vr (rr M) avr» ML | 28 subscr. 
om. 6 [ dat. x. k. deo. op. imp. dn. iust. pp. aug. anno XV. 
basilio ue, conss. M, dat. x. k. dec. imp. dn. iustiniani 

. anno XV. basil. cons. Jul (om. Iul codd. cett.) 

en xQÓ «' xaAavdov dexeuBolov Bacilslas '"Tov- 
ere TÓ i&' vxatsías vdztíovos Ath. &Eaposrdn 
5 A uißeie Frei 4% gοανιννινʒ vxavsiq Bac 

eod. 


1 sacram nostram (nostra T.) VT] nostram sacram 
R vulg. | 3 acoipiente Beck] accipies V! acoipere RV 3T 
vulg. | 4 ex proemiis V? in ras. | 6 prohibet V| 7 *aliam 
libri | 8 5 firmationem Re | 9 per mul- 
tam R!] per multa R*VT vulg. | interminstam Beck | 
refrenauit R VT, corr. vulg. | 10 et propriis] propriis R 
et proprioribus T'!, s. v. 1271 11 sinit R V] sinat T sinet 
vulg. | et iustitiam V et in iniustitiam 7T'j 12 terea — 
21 placuerunt scr. Ra in ras. 3 vv. 13 ponimus T undi que 
— alias causas scr. V* in ras. I vs. 14 cautes RO UV .] 
causas V T | custodiendas 7'! | 15 inperio T! et inperium 
d, 16 custodiee 7'* custodiri vu/g. [| nostramque RT 
vulg.] nostram VT' || leg. (et) custodiri nostram rem- 
publicam (et) ab 4 munire R | 24 propon es qui- 
dam V | 25 utens om. R | 26 ut] autem ad 7' | homines 


| om. R | 27 his R | subseriptione carent libri 


L-] 


UT DIVINAE IUSSIONES 


CXIV. 


939 


Nov. CXIV 


Auth. CIX. Coll. VIII tit. 10 


R UT DIVINAE IUSSIONES SUBCRIPTIONEM HABEANT 
GLORIOSI QUAESTORIS R 


ldem Aug. Theodoto pp. 


(Praefatio.) Nostrae serenitatis sollicitudo remediis invigilat subiectorum, nec cessamus inquirere, 5 
si quid sit in nostra republica corrigendum: ideo namque voluntarios labores adpetimus, ut quietem aliis 


praeparemus. Unde ad universorum utilitatem 


perspeximus, si sacras etiam iussiones cum com- 


petenti iubeamus cautela procedere, ne aliquibus liceat eas pro sua voluntate conficere. 


CAPUT I. 
Nam praesenti lege decernimus nullam divinam iussionem neque per viri magnifici quaestoris ad- 


iutores neque 
a quolibet suscipi cognitore, cui 
inter quos et 


per aliam cuiuslibet militiae aut dignitatis aut officii personam cuicumque iudici confectam 
magnifici viri quaestoris adnotatio subiecta non fuerit, qua contineatur et 
quem iudicem vel per quam fuerit directa personam, 


uatenus omni posthac ambiguitate 


submota nulla cuilibet excusationis relinquatur occasio; scientibus iudicibus vel administratoribus universis, 


quod si in quolibet n 
notatio, m viginti 
ad eos iussio talis advenerit, mox ad 
haec ingerit destinare, ut in eum vin 


parens karissime atque amantissimo. Q m 


pervenire notitiam. — Dat. kal. Nov. CP. (imp.) dn. lustiniani pp. Aug. anno XV. Basilio vc. cons. 


tio s&cram susceperint iussionem, nisi cui viri 
brarum auri «ee, et officium eorum simili poena plectetur. Quibus iubemus, si qua 
raedictum virum magnificum quaestorem referre, aut cum illo qui 
icta thier quam in falsarios jura nostra constituunt, Theodote 
uam lege 


ifici quaestoris fuerit subiecta 


uo valituram celsitudo tua ad universorum faciat 
[a. 541] 


Nov. CXIV (Authent. CIX & Coll. VIII tit. 10: gloss.) Latine tantum extat. Habetur etiam in appendice Iuliani 


(Iu? cons. CXXXI kp. DLXXXVI, Iul.v oons. C 


kp. DLX XVII, in Jul." folio exciso non extat nisi particula 


extrema si qua ad eos iussio (15) — notitiam). — Epit. Theod. 114 (inde ML, B 2,6, 27 c. schol.), Athan. 22, 6. 


2 rubr. De sacris diuinis (sic) subscriptionem habere 
gloriosi questoris Jul^w ao rov rde Dasíae xsÀsvGsiS 
Kyu» vxoygag? ToU xovadarooos Ath. ae Osíowv xe- 
desides» Theod. | Ut om. RTI I 3 gloriosissimi quaestoris 
T* quaestoris gloriosissimi 7'* | 4 inscr. om. Jul. bs 
5 in. Nostra serenitas solicitudo cod. Ath. H jer 

Gr Theod. | serinitatis V' || remedii Jul. 
subditorum Jul. | necessamus Ri necesse Jul.“ necessat 
Iul" | inquirere om. RI | 6 si quid) in quid E! quid si 
Jul. quid Jul.“ | reipublioa V* || corrigendum est ideo 
R! | uoluntarius Jul.“ | 7 diuersorum V | perspeximus 
Jul. respeximus R | saora Iul.v | etiam] et R! | 
eum om. T | 8 producere Jul. v | uoluntatem Jul. | von- 
fieere Jul.] oonfltere Jul. confiteri R F | 9 decereeee 
V' | adiutores cet] iutores — 13 ouilibet exouj scr. R* 
in ras. 4 vv. || 10 alium 71 aut officii] aut om. Tul. 
persona Jul.] cuicumque] quocumque Z Jul. quae oui- 
eumque V? in ras. 7 litt., quoque cuicumque (quaeoum- 
que 7?) T | iudici RT u^] iuditii V iudicio Ju. | 
confectam confessam RTI oonfixa ut Iul.“ | 11 « 


om. V | suscepit Jul.“ | qua V? in ras., que Jul. oonti- 


reutur T. vulg.] conteneatur Jui." continuatur Jul.“ con- 


tinetur RVT* | 12 quam] qua Tul. | directam T4 resta 
Jul. | posthaeo 7 | 13 ouilibet] ciuilibus et Iul.“ | reli- 
quat Jul.“ reliqua Jul.“ | 14 negotia RI sacra Jul. 
susciperint Ju/ | uiri magnifloi questoris Ju /.] uiris 
magnificis questores Jul"  quaestoris uiri magnifioi R 
VT | 15 annotatio T7 vulg. | hiatum non notant libri, 
suppl. fere ipsis imminebit (sim. Zachariae) | officio Jul. 
similis V | 16 uisio 7 1 referee V' refere V* 17 haeo 
ul. bew] hoo R VT | destinari Jul. | ut in eum] aut in 
eum V? in ras. 4 litt. | uindictam Jul.“ | quam] et 71 
in om. Jul. be | falsarios] falsarii hos Jul.“ falsari his 
Jul. Ííalsariam aliam RI | constituit Jul.“ oonsistunt 
T' | 18 I kme Jul.“ kme parens R | lege Jul. 
ualitura Tul. b | 19 subscr. praestant Jul. I kal. nou. 
Jul. bw, kal. nobs. V xa dieci (ov Ath. unyl 
cantsufoiq Theod. | CP. — anno V] op. dn. iust. 
pp. a. (a. om. Iul. v) ann. XVI. Iul. dono iust. pp. aug. 
anno XV. V Bacidaíae "lovavsssavoU vÓ 4 Ath. Fre 4 
galt Theod. | basilio uo. (aug. Jul.) cons. Iul. 
om. V; vzarvsías (vzavsíq Theod. Bao«síow Ath. 
T'heod. 


Nov. CXV pr. 994 UT CUM DE APPELLATIONE 


PIE CXV. Auth. CXI. Coil. VIII tit. 12 


H AIATAZIZ F EXEI KEOAAAIA. TO nrarow - EN R UT CUM DE APPELLATIONE COGNOSCITUR 
THI EEETASE! TON EKKAHTON KAI TUN ANAWH- SECUNDUM ILLAS LEGES DEBRAT IUDICARI 
AAQHXEQN KA! TON EK TON AIKAZTQN ANAO0- QUAE TEMPORE DATAE SENTENTIAE OBTINE- 
PN KAT EK EIN OTZ TOYZ NOMOYS TEMNEZ AI 5 BANT, NON SECUNDUM EAS QUAE POSTEA PRO. 
TAZ YIIOGEXEIZ TOYX KPATOYNTAZ EN TOI Kali- MULGATAE SUNT, ET DE ALIIS CAPITULIS. 
pal ThE WHOOr H THZ MHNYZEOZ, OY NHR 

TOYZ YZTEPON TEGENTAS. 
B. EI TON AIKAZOMENQN TO EN MEPOX AIO. 
TAZITTAI TAIZ AIKAIOAOTIAIZ APKOYMENON, TO 10 
AE ETEPON YIIEPTIOETAI dE OYK APKOYMENON 
O AIKAZTHS AIAOTO ENA KAI AEYTEPON kKAÍ 
TPITON MHNA IIPOGEZMIAN, TOYTQN AE IIAPEA- 
eONTQN MHKETI ANAMENETO, AAAA WHOON 

AlA 


: 1 

AITIAI TOIZ TONETZI THE KATA TN IIAIAQN 

EYAOTOr AXAPIZTIAZ. 
A. AITIAI TOIZ HAIZI THE KATA TON l'ONEQN 
8 EYAOTOY AXAPIZTIAZ. 
E. QZTE TOTZ IIENGOYNTAZ KAI TOTZ IIPOZ- 20 
HKONTAZ AYTOIZ ENTOZ TQN ENATUN EK MBAE- 
MIAZ AITIAZ ZYNEXEZOAI H YTIOMIMNHZKEZOAI. 


Sg. UEPI ANTIDONHZEQN KAI OMOAOTIQON, EI TIX 
ANTIOONHZEI H OMOAOTHXEI: TO IKANON 201 
ola, H TO IKANON ZOI TENBZETA! HAP EMOT 25 
KAI TOYAE KA! TOYAE, H KAI TO IKANON ZOI 
TENHZETAI HAP EMOr H TOYAE H TOYAE. 
O avcós Bacilsis Osodóro énápyo àv dvr, 
le zoosroQlov. 


(IIpooípnso v.) Hoe, ai yvdGiw «5/6 ruevépas 30 Praefatio.) Pervenit ad scientiam nostrae se- 
cem we diene aug alone furragd Furl renltatit, quod cum) inter Eustathium virum re- 


7i 


Idem Aug. Theodoto pp. 


8 OusoguAsctátOv nαιν,Eντνõον, rij TÀo nólews wal  verentissimum Tiose civitatis episcopum et Pistum 
Ilicrov Oiaxóvov cvs vcéov éxxinoíne po num ecclesiae Telmissenae fuisset causa com- 
avTOtsÀ)6 7x mota, processit a rectore provinciae definitiva sen- 


go A9s sapà cov érapxíae ryovpdvov. 
xad" 5s „ 440697. aos val e A ne 35 tentia, contra quam appellatio est porrecta. ludices 

Nov. CX V (Authent. CXI e Coll. VIII tit. 12: gloss.) Graece extat in ML, Af. 216" (rir los re), pleraque in B 
variis locis, magna pars in Prochiro et Fpásayege! (v. in/ra). — Epit. Theod. 115, Athan. 7,1(8). Iulian. const. C VII. 


CXV. 


HAEC CONSTITUTIO SEX HABET CAPITA: PRIMUM, UT IN EXAMINANDIS APPELLATIONIBUS ET RETRACTATIONI- 
BUS ET RELATIONIBUS IUDICUM SECUNDUM ILLAS LEGES CAUSAE DECIDANTUR QUAE TEMPORE SENTENTIAE 
VEL RELATIONIS VALEBANT, NEQUE VERO QUAE POSTEA LATAE SUNT. 

2. SI ALTERA PARS LITIGANTIUM CONTENTA ALLEGATIONIBUS RENUNTIET, ALTERA DIFFERAT UTPOTE NON 
CONTENTA, IUDEX UNIUS ET ALTERIUS ET TERTII MENSIS DILATIONEM DET, HIS AUTEM PRAETERLAPSIS NON 
AMPLIUS OPPERIATUR, SED SENTENTIAM FERAT. 

3. CAUSAE INGRATITUDINIS IUSTAE QUAE PARENTIBUS SINT ADVERSUS LIBEROS. 

4. CAUSAE INGRATITUDINIS IUSTAE QUAE LIBERIS SINT ADVERSUS PARENTES. 
d. UT LUGENTES ET PROPINQUI EORUM INTRA NONUM DIEM NULLA DE CAUSA PETANTUR VEL IN IUS VOCENTURA. 
6. DE CONSTITUTAE PECUNIAE OBLIGATIONIBUS ET SPONSIONIBUS, SI QUIS ITA CONSTITUAT VEL SPONDEAT 
SATIS TIBI FACIO, VEL SATIS TIBI FIET A ME ET AB HOC ET ILLO, VEL ETIAM SATIS TIBI FPIET 
A ME VEL AB HOC VEL ILLO. 


Idem Augustus Theodoto praefecto sacro praetorio per Orientem. 
Praefatio. Pervenit ad notitiam serenitatis nostrae, lite mota inter Eustathium deo carissimum 


copum urbis Tlo et Pistum diaconum ecclesiae Telmessensis sententiam definitivam a praeside 
eias prodiisse, contra quam appellatio porrecta esset. Proinde iudices, apud quos e eee Kia: 


2 rubr. Lee &yuAsjvow, wai ztsgi d rag τπ¾ ¾ , xal 
1e exheredationos, wal r eee xai t 
ávtiporyijaseS Theod. Nee rh derò »óuov le 
xÀngovóuc» AH . g om. ni ín tex qi "at D) L) 
Exe. indez M L) 7 «sgpdáAaia œ⁰ M in textu 
Kei vd € Ath. (index) | 3 S (et ita saepius) 
M | vd. dvayy 5 ML, Ath. inder] d 
det Ath. cod. in eut 4 Sarner inder Ath. | 5 xac 
ore xav' Ath. | 6 toUs xQcTOUFTaS Haloander] «av 
(sad. Al. in 50 robe xoavoUrras ML Ath. | 7 3) xai 
Ath. in textu, om. indez Ath. | 8 rh, xal 2 éEns 
reliquis omissis Ath. | 9 g.] «ó Qavvspov (sim. in segq.) 
index L | àzová£evas L | 10 «à 04 fregov — 11 A 
vov L, inder M) om. M, inder L | 16 c7] voie M in textu, 
«7,6 at «àv om. L in textu | 18 9*. Mivias — 19 dxaguge(as 
om. inder L | warà om. L* | 20 dave rd «ovs L in texta | 
22 evogsa as L in textu | 23 61 hero inder L dsrri- 
«0100€ L in textu (Theod.) | 25 K dpov — 27 yevi- 


grad om. inder M | 26 5j wal) 7] L in textu | 28 inscr. 
4fvxoxod vog loveviviavós abyovaros iemdvvr re 4. 
Qofováto éndoyo và ied e vd rere 

&zxó Ünárov xal zacvQixiov A] 30 a 2242 marg. „ 32 «5e 
vÀonólsos A || 33 ziovov MA | cslpgooésev Lin 
puoaéo» LA 


2 Ut T vulg.) om. RV 
tineant R | 5 sunt prom T | 30 serenitatis nostrae 
RI 31 cum add. vulg. | eustachium. R PT, corr. vulg. | 
32 Tloae Feimbaci] thole 7 thone R telene V3 i in ras, 
33 diaconem VI Telmissenae] celmisoene T celmisene R 
oel. e V: celeccle V? I fuisset commota esusa F? 
„e % mota V! 35 appellatio est] a e R. 
appellationem 7' appellationem est V! | ludices] rubr. 
Si nous lex post porrectam prouocationem prom 
T marg. (ex Iul.) 


3 debeant 7 J 4 data Ri [| ob- 


COGNOSCITUR SECUNDUM ILLAS 535 Nov. CXV pr. 1. 2 


ols j Éxxigrvos iłnrdrro, d aigd lor e v5» ij · igitur, apud quos appellatio ventilabatur, dubitantes 
d= yov aer. *xÓT8Qov doa xavà rode ad nostram ilemeutiam retulerunt, an secundum leges 
wQavovvras vóuove, nixa sponAOsv i avvorslge Y quae obtinebant, quando processit definitiva sententia, 
qos, ; xarà viv Üuvauw toU vóuov «oj ustá cj» un secundum tenorem legis quae post definitivam 
«vtorsl wijpov nao Tdv gosryGavros T9» aU 5 sententiam à nobis promulgata est eandem causam 
vxóOecuy expslov Ker ijne voívvv dj,“ al- examinare deberent. Nos itaque iustum esse per- 
vas GvveiÓousv xarà robe vouove ro dv rh xaigd) 5 secundum | quae obtinebant tempore 
tie 500 wgov xgaroU»raG t9» soolayOsicas sententiae praedictam appellationis causam 
rij éxxÀntov ax dbsragÓZva: xal wxct' absro06 examinari et terminum secundum ipsas accipere ; 
rage Aaffsiv: cwveidousv dd xai sí «à uscá avra, 10 praevidimus autem et posthac, quandoque dubitatio 
qeíxa rt vi dugusfirrncis drapvjj, xarà Tj» talis emerserit, eam simili ordine terminari. 
o ,d. vdbuw rav» sspaiovaO'a:. 


CAPUT I. 


ra nin, ndgoie Taie [Olaus drord tos ri QixaioAoy(ase — renuntiaverint et iudices per suas relationes, quid 
xal oi Qixagtal d ole, dvagopo dot5coves, ví. — disponi debeat, interrogaverint. In omnibus enim 


CAPUT II. 


là wal vovro vq szagóvt: xtQoctiÓsusv vóuq.30 Sed et haec praesenti addimus sanctioni, ut quis 
asd; pne usrabó vow Üualoudvov ib ovs cvu- inter litigatores aliquando contingit unam quidem 
gala Jac. uà» xà» uꝛp / vai; dias àxordEa- — partem suis allegationibus renun „ aliam vero 
o ÜixaioAoylaue, vd qͤ &ÀÀo yivdGxoy davtó xaxóv — scientem se malas causas habere post cognitionalia 


c. J extat B , 2, 7. 
e. II (Zn 0d erat. . . . ) extat B 1,4,4. — Summarium habetur "Foz. 15, 1 (ubi citatur ysaga Qu), summa 
Ath. repetitur in paratitlis. Ath. 5 $ 18. 


batur, cum ambigerent ad clementiam nostram retulerunt, utrum secundum leges quac valuissent quo 
tempore definitiva sententia processit, an secundum vim legis a nobis post definitivam sententiam pro- 
mwigatae eandem causam cxaminaro deberent? Nobis igitur par esse visum est secundum leges quae 
tempore latae sententiae valebant 3 appellationis causam examinari atque secundum eas termi- 
num e; pact autem ut etiam in posterum, si quando ciusmodi dubitatio oriatur, ea similem in 


I. Ac propterea sancimus, si quando de causa aliqua definitiva sententia processerit et appellatio 
subsecuta sit, ut iudices appellationis secundwm eas leges, quae tempore definitivae sententiae valebant, 
rei finem imponant. Idque ipsum videlicet observetur etiam in retractandis gloriosissimorum praefectorum 
sententiis et in relationibus iudicum, quando utraque pars omnibus allegationibus suis renuntiaverit iudi- 
cesque per rolationes „ statui oporteat interrogent. In omnibus enim quos diximus casibus illas 
leges a cognitoribus custodiri sancimus, quae tempore sententiae aut certe relationis valebant, tametsi 
postea legem ferri contingat quae novi quid statuat et vim suam ad praeteritas quogue causas referat. 

II. Sed hoc quoque praesenti legi adicimus. Quoniam enim inter litigantes terdum contingit ul 
altera pars allegationibus suis renuntiet, altera autem cum intellegat se malam habere causam post cognitio- 


1 éigrátorro M || A el eic A | 2 fyayo 4 K- 1 appellatio] causa T J 2 legem R [3 optinebat N 
gal» L'| eus d een d sententia diffinitiua R I 5 . 
— d Poeni. | quatloque KTI quando V | talis debe de T'| 11 et 
AMA L | 13 y' A marg. | Kai —- On quandoque ei quan is dubitatio 11 ea 
2 5 n. 1 a Trib enis ig vr 
vq xaieq vie ÓsDousvns wj tor cas t9» rt erit uerit o ta 15 examinatoris RI | 16 
3 aitíay . abroùe ségas | diffünitiuse tempore 7 | 18 *praefecturae inserui (sedis 
lag (cf. 1—10), xal simove B* Osenitousv, si- | ante sententiis suppl. Beck) | 19 sententie T'! I suggee- 
ot BI | 15 *4xaxolovO roo: libri L5 vovs om. A | | sionibus £'|[ 20 utraque V 21 renuntiauerit R I quod 
22 dporícoc: AB! | 23 d arvmodo d L^ vvxo)7- | R qui 71 | 22 debeant VT | enim om. T' | 24 relationes 
vas A | év &nacs (in mg. J“) A | yag om. B* | en- V' 25 postea] post eam 7! [30 rubr. De his qui post 
proi]. nustágoss A | 26 ; om. A | 28 xal sis] xal | renuntiationem aduersariorum habere se dicunt allega- 
om. 4 | 30 s A marg. | vovzo] haeo c | 32 uà» vov | tiones bationes T) RT in marg. (ex Iul.) | hoo vulg. ] 
pusoo» LH] vé» usqov M uà» uépos Bí uàv «ow | adimus V! addidimus 1 Put quia) ut del. Contius, quia 
3 A | 33 «óv d allo» yivojaxovtza A enim Beck I 31 oontigit V | 33 malas] in alias AV | 
áavió M] éavsQ LB éavsóv A | waxóv — ngdyga] | cognitionalias V* 
malas causas 6 


536 


Kyu» moüyua mstà vov& d 9 τνινõ%ν dyowvas wai 
rds xooJeguíac, &s oí vóuor vay anoüsisov Éyexev 
Gvyyopovgs, mr DovAsgOa, Opoloysiv àgxsiw davit 


Nov. CXV 2. 3 UT CUM DE APPELLATIONE 


ges concedunt, nolle confiteri allegationes sibi suf- 
cere, 


ros yvoGÓ9was 70 c, ots nvíxa vÓ 5 vero pars dixerit se aliquid quod proponat, 

iv vOv usQo» «aic iòiatt „ Qixasoloyía.s, X iudex negotii modis omnibus eam quae utitur 

rd d dl mépoc simos Kyew . Orso d & % dilatione compellat intra triginta dies postquam altera 
i à ed 9. Quod 1 0 y" 1 ad 

rd n * psvov vj VnsQOé0s, xactmvayxd issione proponere. zi non fecerit, 

éyróc TQudxoyta quad ari vÓ azotátagcOas d 10 eius malitiam su alius unus mensis indul- 


CAPUT III. 


Allo mpós vovrow xspálcio» TQ 7aQÓvti vOug Aliud quoque m praesenti legi addendum 
stgosDéivas o o  Osoriousy voívv» us) éEsivos 25 esse eximus. cimus igitur nou licere peni- 
mavrelos satgl v nr, i xdnnꝶ 7) ncih, ñ ngo- tus patri vel matri, avo vel aviae, proavo vel pro- 


mázn 5 ngouduug vd iq io viv ñ vyatéoa aviae suum filium vel filiam vel ceteros liberos prae- 


«ov6 Loro s:aidas praeteritove xavaAsustdvesv 7 azxó terire aut exheredes in suo facere testamento, mec 
xÀngovóuo» iv cj idiq mouiy OO xp, xi» si Ov i per quamlibet donationem vel legatum vel fideicom- 


oíascürjota Óomosasc «TOv 5 guüsixoupigcov 9) d, 30 missum vel alium quemcumque modum eis dederint 

oiovÓrztotas aie T9» dx sess vóuc» avrois legibus debitam portionem, nisi forsitan probabuntur 
ópsidondvn» ho scagáayouv, sí ur) TvxÓv ày&piovo, — ingrati et ipsas nominatim ingratitudinis c&usas pa- 
dxodsgÓsu» xal avrac Óvouacti t rj, dyaQugt(ac — rentes suo inseruerint testamento. Sed quia causas, 
aíríae oi yovsis v id dyygawaisy =dιονẽͥ« ſ eh. Al 


c. III $81 — c. V pr. habet Prochiron 33, 1-4. 5—29, eadem passim immutata Epanagoge 34, 4—7. 
25 OscmiLousv ui Ae, — 29 moii» Dia xp, sb ur; Óvouacti «às ve dagio ra air 8 
habet B* K 14,3 p. 401 Zach. (inde B 35, 8, 36 Heimb.). — Summarium pr. ex Ath. habet li saei 
Óagópgo» avayyoGuavoy $10 in. p. 194 Heimb. 


. nalia certamina et dilationes, quas leges probationum causa concedunt, fateri molit allegationes sibi swf- 
ficere, ne statim qualitas causae agnoscatur, praecipimus, ut g una pars allegationibus suis renun- 
tiaverit, altera vero dixerit habere se aliquid quod proferre. debeat, $ causae omnibus modis cam 
partem quae dilatione utatur intra triginta dies postquam altera pars renuntiaverit quicguid voluerit sine 
ulla dilatione proponere cogat. nisi fecerit, tum ad vi am malitiam eius alius mensis unus a 
iudice indulgcatur. Si vero sic quoque moram fecerit, alterius unius mensis dilatio ei praestefwr, ita 
tamen, ut si intra praedictos tres menses quos litigatoribus moram facientibus concessimus allegationes 
suas non proponet, tum iudex non amplius cesset. omnibus is sententiam legibus concentancam pro- 
ferre, vel si velit referre, ne litigatoribus male certantibus litium exitus ultra protrahere. liceat. 

III. Aliud praeterea caput praesenti legi adicere. placuit. Sancimus tgitur, ne liceat ullo mod 
patri vel matri, aut avo vel atiae, aut proavo vel proaviae filium suum vel filiam, vel reliquos liberos 
praeteritos vel exheredatos in suo testamento facere, etiamsi per quamlibet donaiionem vel legatus wel 
fideicommissum vel alium quemlibet modum portionem ex legibus iis debitam praebwerint, nisi 58 5 ingrati 
probentur et ipsas ingraütudinis causas nominatim parentes in testamento suo scripserint. quoniam 


2 &c LBe] e M, 413 éavrov A] 5 xsisevo- 9 qualitas cause 7'| 4 renuntiauerint 7! | 5 se habere 
! 


om. 
oͤrewixa B! | vó om. A 6 aic iòiaie 


ps») € A marg. aliquod V aliquod se habere T | ponat 7'| 6 negotiis 
om. F | àxova£gvas AB | 7 ie om. A jj vtpoOsisas | T* | quae utitur partem T' [| 7 dilationem V! dilatione 


ML Bel xoocOsiva: A | 9 «0 usgos om. L, v0 om. A | 
to] vóv L* | 11 £rego») & LI dne dz] xa 07tso L 

govAevas LA | 12 ò&nοαι 012. L || * o«jaos (x0s50&« Bf) 
libri || zt90s] sie A I 13 xuvzoas L9 yr) v,, B I 15 u¹ 
vos om.g || 17 robe vztsQgti.Osuávovs A] litigatorsi, s. v. 
710« d. aò loss M, leriyd root L Qiadíxow B, om. A | 
is goa 27r L 9o950sav A| 20 „ om. 4 24 8 A 
marg. | &AÀov? Li Fri ys h Ae I om. 4 
25 avvsidousy] x avysidousy M || 26 ij ante dr et 
mgonismq om. Ag || 28 praeterítus M, soastopirove A 
duvnuovevrove Ms. v., LB* | axoxAgoovóuov M dzo- 
xÀAngovóuov Li ástoxAngovóuovs L*AB* || 29 r,’ dv «7 
idía L | sí om. L | 30 Aeyavov MLA | quüsixouícaov A 
g«üixouíagov M 55 L* | 31 sg. ógeidouévnr 
avrois 4 (cf. e) | 32 sí ur) xal si un 4 33 & qs sie 
cord L dax A 34 yodyow Al] j marg. A 


allegatione R! dilatione a legato T1 | compellatur . 
intra] ne (ut 7) intra 7 [9 fecit T] 11 distulit 5. 
12 unius) mensis aad. vulg. | ut] et R 13 ligatorĩbus 
T!| 14 posuerit T! [ 15 cognitor] caussae add. vwlg. | 
proferat sententiam T vulg. | 16 noluerit RV | 17 referat] 
inperatori s. v. adscr. T? | 24 rubr. Que sunt iuste oa 
heredationis liberorum seu praeteritionis T marg. Qu 
sint iuste liberorum cause exheredationis uel praeteritio- 
nis R marg. (er Iul) | lege V | 26 aviae] aue R 

avo om. R | vel om. V | proaue T'! | 27 suum) siue JY 
uel suam filiam V | liberos] filios E | 28 ex herede N. 
suos V! | 30 quemcumque — 537,1 debeant scr. V* ia 
ras. 4 vv. | 33 inseruerunt 7 


537 Nov. CXV 3 


éxsid5, rùs alxias, 45 Y ol andes ddr. e — ex quibus ingrati liberi debeant iudicari, in diversis 
xpivag Das, 4 d. apò o vóuos Óucnaouévas x«l od legibus dispersas et non aperte declaratas inveni- 

regme sionuévac avgowsv, cw ai ue od ablic, mus, quarum aliquae nec dignae nobis ad ingratitu- 
i vpo6 ayaou(a» I oar, dla dq waíros dae — dinem visae sunt, aliquae vero cum essent dignae 
ovas stageAsipU ngay, d Tovro ávayxatov slvas avy- 5 praetermissae sunt, ideo necessarium esse perspexi- 
eidouev ravra Ovopacti xq zagóvr, vóuq wepua- mus eas nominatim praesenti lege comprehendere, 
Beiv, re saga vavras urüevi Ib dE érdgov - ut praeter ipsas nulli liceat ex alia lege ingratitu- 
pov &yagugt(ías alvía» drr. (vas, si u, rd vq; vers — dinis causas opponere nisi quae huius constitutionis 


, 


COGNOSCITUR SECUNDUM ILLAS 


Te T dzærdg se xcepiexouévas. ] serie continentur. 
Air ac d Óixaías vi dzagõHuirs vavras silvas 10 — Causas autem iustas ingratitudinis has esse deocer- 
v7ngibónsa : nimus: 


si raise rote idtose yovsvo, xe ot. 1 


dr yoysc» did gaponuaxsias 7) 


7 ai Gvxopastys ard vOv yovdo» O0 vios yévgvos, 
xal Óià vije id(as wavaprvícsos Baposias AM br 
5 syapgacxsvacess. 
cvaÜr Twa vOv» sipnuévoy 
od, 3 dd naidec oi e b 


4 i 
E aòa dr 
v5» Xovtov dia d ¹ι,. aitnÓsviss ma' avrov, 
9 yovv ó sl; i abr, ui, BovigOsiav sic vi áavrów 
tym vovrov dvadéQacóaa 7 vnàp moocohov j vov 
Narr, sic 000» drxitrÓssoc ibn O0 aitovpevos dno- 


8 Si quemlibet de praedictis parentibus inclusum 


i 25 esse contigerit, et liberi qui possunt ab intestato ad 


eius successionem venire, petiti ab eo, vel unus ex 
his in sun eam eese diei susci Me 
pro persona vel debito, in quan egse 

probatur idoneus. Hoc tamen quod de fideiussione 


a. robro uévrOsys Orte zteQi vic yylie éOec- 30 censuimus ad masculos tantummodo liberos volumus 
ae wai uóvov ay 


&yrxsiv staidas 
fováousÓa. 

9 ei AM vue vOv c, 0t, dxovas xo 
idtovs yovaic szoujcae Jas Dia rnv, era si uà» peto 


pertinere. 


9 Si convictus fuerit aliquis liberorum, quia pro- 
hibuit parentes suos condere testamentum, ut ai qui- 


10 Aixtas dd — 541,11 síavi» xnoícocovaw habet B* 4 11 p. 122 Zack. (inde B Lc. Heimb.). — Summa 


$ 1—12 est in Ecloga 6,13, $ 1—14 in 


a privata aucta 1,16 -18. 


$8 summam Ath. repetunt paratitla Ath. 16 $8 et lib. sapi Qsagópow» àvayvocuávoar $10 p. 194 Heimb. 
causas, ex quibus liberi ingrati iudicari debeant, in diversis legibus dispersas negus clare prolatas inveni- 


mus, quarum aliae wc idoneae quidem ad ingratitudinem statuendam 
pracíermissae sunt, propterea necessarium esse nobis visum est eas nominatim praesenti 
| liceat e alia lege ingratitudinis causam opp ! 
Causas autem iustas ingratitudinis has esse decernimus: 


dere, ita ut praeter eas nemini 
praesentis constitutionis continentur. 
1 Si quis parentibus suis manus intulerit. 

Si gravi et inhonesta contumcüia cos affecerit. 
Si eos in criminalibus 
Si cum veneficis ut veneficus conversetur. 
Si vitae parentum per i 
Si cum noverca sua vel concubina 
Si calumniator adversus parentes A 
3 


ILL 


visae aliae € idoneae 
ge comprehen- 


onere nisi eas quae serie 


causis accusaverit nisi quae adversus principem aut rempublicam sunt. 


veneficium vel alio modo insidiari temptaverit. 
atris filius corpus miscuerit. 
lius. extiterit et per delationem suam effecerit, ut gravia damna 


Si quem ex praedictis parentibus in carcere inclusum esse contigerit, et liberi qui ab intestato ad suc- 


cessionem eius venire possint, ab eo rogati, vel unus ex dis, noluerint in 
quantum idoneus csse is qui dd dnd est. probetur. Hoc (amen quod 
masculos dumtaxat liberos pertinere volumus. 


sive pro persona sive pro debito, in 
de audio . ad 


ussionem suam eum recipere 


9 Si quis ex liberis convictus sit prohibuisse suos parentes quominus tes(amentun facerent, ita ut si 


1 4£ àv oi] oí E ov 05 A | Gl A | 6 xepi- 

siv vouc A| 8 aivíac] Leg | 9 nsqiuexóueva L 
10 Airtas] 9" marg. A| vavvge L | 12 $$1—8 numeros 
& — jj apponit M, sim. 4 (cf. ad 538, 3. 13. 21) dn 
Proch. | ind L ing, B* v. J | 13 si. Mc] 
1 LA B* Proch. 5 vg Pr. Ep. 14 sí Mc] 
1 LAB. Ep. s; xal Pr. | ain éyxAguatexrs aivíac et 
15 rije ui ovene Pr. abr om. A | * o 
MIL. A Fr. w«vnyogias B. Ep. | 15 xavà] ñ̃ xavà B. 
arodersi ac] dmi rot yào dzxoxnovocovras oi xaĩòes 
add. B* v. l. | 16 Me] ; LA Fr. Ep. F si B* | *ovs- 
55 (ao rodgsvas B wi. 17 si MAB'] 2 
L Pr. Ep. I, d 5 xai H A | 18 po ru A, 
«O09» TOi0vTO» dt0xÀ! silva. O'scztiSoue» add. Pr. 
19 ei] ; Ep. I u, MA] 7alAaxi (malas L) 


B* Pr. Ep. | ó vlòs om. AB*, 0 vlòs davróv om. Ev. 
20 *cvupuitos M xarauíEtos A. Anαα˙ον , uu. v. 


mm pifow Pr. dvunoxi; (leg. evunAaxT) Ep. | 

21 si] ? ME». | ó vios] oro Pr. avrov 4, ò vios 

ante xarà coll. B* | 22 Bagsiav avrovs j A || ad- 
III. 


roĩe Pr. plerique | 23 *agaaxsváco. MLA Pr. xaoa- 
oxsavdcss B* Ep. | 24 ei] j sei Ep. ( A marg.) | ovuBaig 
A i| elonuéver Ac Pr. Ep.] ido» MLB' | 25 ind ML) 
ais A B* Pr. Ep. | 26 xovxov Pr. | Q&adoyz» dA9siy] 44- 
Ouiv Angovoníay L 21 7 yovv — ahr om. 4 eic 
% , | 28 ebe en A Ps. | 4 orig] odo sot 4 

30 uévtos Ep. | xen om. L, éxi D* Pr. Ep. | 33 a 


A marg. || sí] 7? «à Ep. | 34 &. a soioacDas Ep. 


1 grati V pr. | debebant V pr. | in diversis] iu usu 7 
2 invenimus cet.] |uenimus — 12 si quis scr. Rꝰ ín ras. 
b vv. I 3. aliqua t4 aliqua? V* || 5 prospesimus E 
1 nullis R [| 8 qua V! | eius 7 [ 9 continentinentur V! 
ingratitudinis iustas NRC) 12 singulis $$ numeros 1— XIII. 
apponit T*, II—1III Ri, V—XIIII Ha intulerat R 
15 seu) se V? | 16 Si] siue 7 | ut] aut 71 17 vitae] 
ut e 7| uenefitium 7 | 18 temptauerat R | 19 sese] se 
FI 21 Si] Vel si T | existerit T | 22 eis 7 f 27 eum 
om. RI | 28 pro om. RI | 29 tm R | 33 coniunctus R. 
34 concedere Ri ut — 538,1 testamentum bis acr. R. 

68 


Nov. CXV 3 


vavra Oi«O xg» nowjcacDa, OvynOsiey, data g- 
rote elvas xd «ác to.aUrge aíríae vo» xd de 
xÀnpovóuoy ro ei dd xal év abrñj vj wvÀvcs 
Üiya dia d «àv yovv ve, vshsveraai, xa) do 
are dE adiaDdrov ei, rij rod rauf j,? uÀnpo- 
voni 75 ' avtov ro moci00€ voU TZ» i 
varied xoécavros 9 ust! abvóv xaloüusvos, sita 
oe xÀngovógove ij Anyavaoíovs Axa gj, r 
oi Bláfrny» «wà d v96 xovaacs vie ba j 


psívaytss rod ro avvó dxodect , «età robe d love 10 super hoc positas 


vOuOUVS TOUS 7t8Q) TOUTOV XM&jLVOUS €& roj,ůðd x A 
10 y 5 . d- E 
10 sim r yovéov uerati 
pipov éavró» o e aÀdfsus xal d» vovtq cq 


tern ru dt, „ uf) tvxóv. wal oi yoveic «76 15 


rotabxije émuvnósvgscS ysyóvaciv. 

11 «b ve dx rds signuévov yovéov Boviogéve Tjj 

idcq Ouyavgl 5j &yyóvg àvOpa Qovvas nai stpoixa waa 

Tr» ÜUvapay 

Oxsiv dxaivr ur Gvvaiv 

Myra: si 75 & 8ixodt stévva év.avtd» uas 9 
rue , xal oí yovaió UmédQOcvtas ccóTn» 

&vOg) Gvsdwas, xal loce dx vovtov cvufain sis «à 

daurije cua vavry» à joc ij dix GvvaivicsoS 

x yovéov dòed dauryv, 40% 05y8, 

vOUTO sic dgagurria 5j Ouyarol loyitsa Das ov Bov- 

? ov Tj deri aud vj r yovéow 


gov, Arad abr p; dd x- 


533 


in runt, hoc ipsum approbaverint, 


peccare 
evtsvEcs, 25 libero tamen, coniungere, hoc ad 


UT CUM DE APPELLATIONE 


dem postea facere potuerint testamentum, sit eis pro 
tali causa filium exheredandi licentia; si autem in 
ipsa Tone sine testamento aliquis ex 

bus decesserit, et alii sive qui ab intestato ad here- 


5 ditatem defuncti aut cum ipso filio qui testamentum 


fleri prohibuit aut post illum vocantur, sive illi quos 
betcdeg- aut legatarios habere volebat, vel qui jo 
sionem aliquam ex prohibitione testamenti sustinue- 

secundum alias leges 
talia negotia terminentur. 


10 Si praeter voluntatem parentum inter arenarioe 

aut mimos sese filius sociaverit et in hac professione 
it, nisi forsitan etiam parentes eius pro- 

essionis fuerunt. 

11 Si alicui ex praedictis parentibus volenti filiae 

suae vel nepti maritum dare et dotem secundum 


je idías mspiovaíac d avtzc maoa- vires substantiae suse pro ea praestare illa non eon 
„ dAÀ' aloxpóv fior ant. 20senserit, sed luxuriosam d Si 


; ) degere vitam elegerit. 
vero usque ad viginti quinque annorum aetatem per- 
venerit filia et tes distulerint eam marito co- 
pulare, et forsitan ex hoc contigerit in suum corpus 
eam aut sine consensu parentum marito se, 
itudinem filiae 
nolumus imputari, quis non sua culpa sed parentum 
id commisisse cognoscitur. 


1 non praebuerint, si quidem a tali sanus 
t infirmitate, erit ei potestas utrum velit negie- 


311 citat Nomoc. XIV ti. 13,9, exscripsit Nomoc."! ib. (ubi citatur Bs. 4% r fad v4. 9 ws. Aa. Dép. 5). 


quidem postea testamentum facere potuerint, liceat sis propter talem causam filium exheredem facere ; sin 


autem 


ditatem defuncti vel cum ipso filio qui testamentum | prohibwit vel post ewm vocati, sive 
vel legatarios habere volui, Ps qu. damnum Ae ye 1 
ge re latas 


monsíraverint, sc wm ceteras $ hac de 


10 Si 


quis ex parentibus in ípsa prohibitione sine iastamento decesserit, et alii sive ab intestato ad Kere 


. . . 
ex prohibitione testamenti passi sunt, 2 ipsum de- 
eiusmodi res decidantur. 


ius practer voluntatem parentum numero arenariorum vel mimorum sese adiunzerit et in hac 


professione permanseri(, misi forte etiam parentes eiusmodi professionis fuerint. 


11 Si cui ex pracdictis parentibus cum velit propriae 


vel nepti maritum dare et dotem secunalum 


vim subsiantiae suae pro ca praestare illa non consentiat, sed turpem vitam praeferat. 


ad viginti quingue annorum actatem pervenerit et parentes cam marito copulare distulerint, ac forte 


inde contigerit cam in co 
iun isse, hoc in ingratit 


misisse intellegitur. 


suum peccasse vel sine consensu parentum marito, libero 
inem filiae imputari nolumus, quoniam non sua sed parentum culpa id com- 


tamen, e con 


12 Si quis ex praedictis parentibus furiosus sit, ei liberi eius vel nonnulli ex iis, vel si liberi ei non 
95098 


sint, ceteri eius cognati, qui ab intestato ad hereditatem eius vocantur, 
eiusmodi morbo liberatus sit, licebit ipsi, si velit, filium vel filios vel cognatos qui 


adhibeant, si quidem ab 


officium et curam debitam ei 


2 rosci ne voiaírgs xal uóvov A | dstowlngoyóuoy 
soup Be v. l., A éEysosÜdvov xouiv fjyovy dn 
stosti» Be v. l., duÀgoov (axóxAnoor Pr. unus) stossiv Pr. 
Ep. | 3 ef] numerum 9" apponit A | xaà ML Bil om. Ac Pr. 
Ep. | 4 *velsvtrjoo: ML Pr. «sAsvtgoss AB* | 5 re 
eive L | 6 uev! avvoU vov) usra tov A F., B* v. |. 
15] 1 oi A Pr. | 8 otc] dxsivos ofc A || 5 Aeyevagíove 
B. Ep., j lnyaragioue post rgosAexo coll. A, om. Pr. || 
9goíAovro Pr. | 10 K ove — 12 ssgaiotaO'o) xai 
odr ánóxÀggo» ysvécOns avtó» Pr. xai ode &stó- 
xÀngos q xais Karo Ep. || xarà robe ae rode ad- 
Aove L| 12 xspaiovoOas L | 13 si] ? 4 O9 uóvov dd 
GA xci si Pr. Ep. (numerum „ apponit A, 4a L) | ne- 
vab) — nino] aipois Pr. Ep. | 14 o vioc favi» L i 
*dyxazaAdEos (éyxazaldEss B*) libri | 15 *Otausévos ML, 
Bi v. l., Pr. unus, Qkapédvos B* v. l., A Pr. Ep. | re x0sav- 
19$ L Pr. Ep.) vo.avtzs MB* «5$ aves A eius c | 1148 


marg. AL | , evi) 9j si h A Ep. || signuévorv om. 
Nom. | 1 B* Nom. * «ai 7ooixa — 19 K 


Gxsiv om. Nom. | 19 9» Qvvauev] trj» id tas Ovvapuav A|| 
undo are] ar Be v. l. I 20 éxeivr om. Pr. Ep. | eu- 
cuv605 ! v. l., Ep. l ovvcwéces MLA, Be v. l., Nom." 
cvrvagéeg Pr. | dxiddErvas MLB* Nom. a] QJudyasv A. 


Aru ra Ac Pr. Ep. | 21 aum, x apponit A | si 8à — 
28 zxÁnugsljcaca om. Pr. pévtowys Ep. | néxoe 
Nom. | d, Nom. | sj mo yévgvas] p2dep 5 


26 rote om. 


] «rs om. B^ 34 dxaAayt, Pr. I foco Pr. pleri- 
que | 35 Bovdoudvo A 


2 exheredem dandam licentiam (danda licentia R*) R 
iqui ipsum scr. T“ in ras. 6 vv. | 4 qui] 
quidam Ri | 6 prohibuit V vulg.] ibuerit RT H | 
7 legatarios (fleri add. F pr.) uolebat 7 
sita R | 14 minos 71 minimos £! | se T | filia i 
R* || ««etiauerit Ri | 15 forsan T 16 fuerint J 18 sg. 
uel nepti — substantie sue om. N | 19 concemerit RT 
21 annos R 23 contigerit om. T | 25 tin RT* | 21 eom- 
mississe R I 30 ei] eis RT eius V | 31 aliis RV. es 
FVI 32 eius om. RI 33 prebuerit V | a talitanus i 
34 utrum] utrum ei Ro 


COGNOSCITUR SECUNDUM ILLAS 


rose jusinxórae dxd eq daUPus dv cj) idig 
ved Qiadr«p. si d dv aj vóoq ce . ab- 
vóv xareyóusvov dfovruxóc res ido» dn vw dio 
auslo)usvo»v xcido» 5 Gwyysvdv 5 dll vox atxoð 
ysyeaupéverv xingovónev xai dà ou, s, fou 
Ju avrov ggortíGa:, rp d 


peugvóri, naddnsp sigrxausv, qporrida Sapagysie 
16 


dpusÁngdávtaw, ovto uévro Octa và do sa- 
év «5j id ia pévew. iGxvs. . 


rec sire alc 
Si», dv «7j avrov silvas dEovaíq móc 


€ 7j xat ge 
p 5 dd dv rñ ai ee 


dead , or ovx dcxovOagav vie . 


8006 
row 
E 


rod sxs0:0v0íag xaαοανανιαν , iy q xd d& A 4 


539 


Nov. CXV 3 


gentem filum vel filios aut cognatos ingratum vel 
ingratos in suo scribere testamento. Si autem in 
furoris morbo eum detentum extraneus aliquis viderit 
da) suis neglectum liberis vel atis aut aliis ab 


beo scriptis heredibus et pro misericordia voluerit 


eum procurare, damus ei licentiam adtestationem eis 
ui ab intestato vel ex testamento iam facto ad 
iosi hereditatem vocantur scriptis dirigere, 


20 
18 Si unum de 5 parentibus in captivitate 


detineri contigerit et eius liberi sive omnes sive 


eius sit 
tudinis testa- 


d api 4 df ex eius facultatibus pereat, ita ut quicquid exinde 
goto dn ,h ee ats nds iu vr ad- 35 


5 19 summam abet Ecloga ad Prochiron mutata 32, 6 ex Proel. — v. 27— 540, 2 summa Ath. repetitur in para- 


titlis Ath. 2 57. 


eum neglexerint ingratum vel ingratos in suo scribere testamento. Si vero quis extraneus eum furoris 


morbo 
cordia motus curare eum voluerit, 


affectum a propriis liberis vel cognatis vel aliis ab eo scriptis heredibus neglegi viderit et miseri- 
2 domus di faculíatem iis qui Ki E 


intesiato vel ex testamento iam facto 


ad hereditatem furiosi vocantur denuntiationem | scriptam mittendi, ut eum curare studeant. — Quodsi 
etiam post eiusmodi denuntiationem eum *ꝓ— el extrancus furiosum in sua domo susceptum im 


pensis propriis usque ad mortem eius curasse. pr 


atus sif, eum qui operam et curam furioso prac- 


stitil, quantumvis extraneus sit, ad eius hereditatem venire sancimus, eversa illorum institutione utpote 
indi gui furioso sicuti diximus curam adhibere neglexerunt, ita tamen ut cetera testamenti 


gno wm, 
(a in suo robore maneant. 


18 Si unum ex praedictis parentibus in captivitate detineri contigerit et liberi eius sive omnes sive unus 


eum redimere non studuerint: ut si quidem calamitatem captivitatis 


gere potuerit, in ipsius potestate 


sit num hanc ingratitudinis causam in testamento suo scribere velit; sin autem per neglegentiam aut con- 

tum liberorum non liberatus sit, sed in captivitate decesserit, illos ad successionem eius venire non 
patimur qui redemptioni eius operam dare non studuerunt, verum si omnes liberi in hac re neglegentes 
fuerint, omnes res ab eo relictae ecclesiae civitatis unde oriundus est addicantur, atque inventarium sci- 


dicet cum publica teslatione fiat, ne quid de substantia eius pereat: quo omne quo 


3 ànó) 9x0 A, Pr. plerique, Ep. | id] oixsíow Pr. | 
4 ddl vxó d. Ep. ddl vow AIT yeyevgud- 
vns Be v. L, Ep. I 84 pt B. | 9 dnocvillam A 
10 xaà om. F. 6 | 11 ausáronus» L apsájcass» Be v. . 
ó é[orixóc Ep.] AT rde MLB* Pr. At vi, A 
avcov] 585 1145 Ep. éavzov A Pr. J^ L | 13 «7$ 
ö (as L* | 14 xai , v9v om. A, Pr. unus ] aga- 
3 4116 Sesnit ot] xaAevouev B* | 17 drt - 
gase L* | v0» «9 L^ (cf. c)] «9 (xaàà «9 B v. I.) 
HLA B= Pr. 18 usauasvrkots Pr. plerique | 19 vov 
da xov Le 21 40 marg. A || si] sic M xoi ia» da 
Pr. Ep. | xeoggnOévvo b. L, Pr. unus | 23 eive alc] 
atras xal ae uaDvouv xal A | 24 acvs om. Pr. Ep. | 
a j n plerique | r otros 5 . 

. Ep. sg. dyaoiGt(aG Ca UTZV aitíay)] «n» 
abxias MR unie non recte | diaDsxn) 7 xa (xai 
om. Ep.) ij add. Pr. Ep. | 27 fl xai Ep. | 28 dAsvOs- 

Bi v. I. I rñ om. Pr. Ep. | vedsvrzosie» Pr. unus] 


T % (xsAsverag B* v. .) MLAB* Fr. E po ad- 
sov] ida» A | 31 dni] «Ov ini A | rob ro Pr. pleri- 


inde ad ecclesiam 


134 4 A Pr. N (sic) É | inbentaríu 2 
vgevcagtov a ns M s. v., B* xata ns Pr. 
Ep. I ird dnuoioo dila. J B'|35 We Pr. Ep. 

2 testamento scribere 7'| *si autem in] aliquem R. 
e V! si quem V? si autem oontigerit aliquem 7' 
Si uero aliquem R I 3 fororis T* | detento R 4a 
3 | suis V* in ras. [ ab eo] habeo V | 6 atesta- 
tionem RV? (id. 9. 33 RT) eius V* || 7 ad om. R. 
8 ut] et R et ut T! ut et T? || 9 festinet T | 10 ne- 
glexerunt V neglexerit T'! | 11 propriis) filiis add. R 
13 obliquum 711 15 utpute T* | 16 sicuti RI 17 ne- 
glexerint TI tà. RT | testamenta V | 18 maneat 7! [ 
22 contingerit V | 23 unius V | non] set non Zt! [| si] ut 
si Beck | 24 captiuitatis calamitatem T l 25 potestatem T'! 
21 contentum V | 28 captiuitatem V | deoesserunt 71 
29 patitur V! | qui Hamburgensis) quia RT vulg. quia 
si V 33 soilicet sub] «« V! sub V? | publices V! neo 
RV* | 34 pareat T* per eum V! | ita om. RI exinde 
om. T 

818* 


Nov. CXV 3 940 UT CUM DE APPELLATIONE 


rede ae vüv éxxAngíav zaQuilOo: aie alyualo vm» ad ecclesiam pervenerit, captivorum redemptioni p 
dvdogvdu mtooyoQsiv. dla radᷣra ud» 0dov in re  ficiat. Sed pura quidem quantum ad personas dicta 


si xal oó vie alyuaAoc(as Qai: cvyóv map avrov Scriptum, in quo memoratas personas scripsit here- 
tyeydves, dv 5 và uvnuovsvOérra zósona Éyocws des. Sed hic quoque institutione heredum infirmata 
«Anopovóuovs. dd xal dyvravOa ru, évovácaos vow 15 et ceteris testamenti 1 in suo robore - 
xAngovóuowv axvgovuévyns xai vOv lor v?6 QiaOr- nentibus substantiae talium personarum simili modo 
ns xspaAaéov A vr idiq usvóvvowv doxù al x- — ecclesiis civitatum ex quibus orti sunt applicentur, 
ovdía. TOv rose ν zkQocmOy xcrà rd Ouox» et nullis aliis causis quam in captivorum redem 


vQOnov rate dxxÀncíous r sÓAsow db cv cougvra, nibus expendantur: ut unde illi a suis non sunt 
7t govaOmnGav, xal ur àv dia, ole] aicíaie 20 redempti aliorum redemptio procuretur, et i 

ad“ dv rale vOv ai eov &vagpícsg. ÓQazxavá- quoque animae ex hac causa piissima subleventur. 
e der ö éxsivo: vxO vOv id. ovx d Hoc eodem observando et si aliam extraneam per- 


sopovo 0 gay», rde d avappvasi goovtíbsgÓas, xal sonam ante captivitatem scripserit heredem et illa 
rds du ò nome wvyàe ix xai v3c sUvgsfo)Uc Sciens se ab eo heredem scriptam eum redimere a 
zgdbeoe émixovpiteaO'n..  avroU rovrov sapapvAat- 25 captivitate neglexerit. Hanc autem poenam contra 
Touévov xa» tí A. Hr soócczto» r rije aiy- illos valere iubemus qui octavum et decimum aetatis 
paAcgíue yodwyp xAnpovOuo» xaxsivos i, davróv — Suae annum compleverint. In huiusmodi vero causis, 
vr éusívov yaygrgO'a: xAngovóuov dvaggógacÓa, vov- quando pro captivorum redemptione necessarium 
Tov dx 12€ alyualeGíae dun vaven» dd T)» faerit dari pecunias, si quis proprias pecunias non 
souvzy xat dxsívov xoatsüy Oscsitousv, olvuves vov 30 habuerit, licentia erit ei, si memoratae sit i 
óxcomaidéxato» vije durchs ij liaias énAroocav dvicv- mutuandi pecunias et res mobiles vel immobiles sup- 
vóv. év dd rate voinvraus aivícu, nixa q) vxdo 

dvaoovoscs aixuaAovvo» dvayxaiov sim xoüjuccra do- 

Sa, sí rie (Uia. i HM xoriuava, dÓsiav aixerœ, 

si7tsQ xije aionuivne vxapxes 7Auiac, Qavsaítsa Das yor,- 35 

uava xal spodyuora “, ñ axívpra Srorl 920 Ja», 


v. 20 sg. argumentum notant libellus q. a dvayryogudvov 8 10 p. 194 Heimb. (ex Ath.) et 'Por. 36,4. — 
29 — 541, 11 summa At. repetitur in Bosnien Ath. 13 $6. ; 


pervenerit ad captivorum redemptionem proficiat. Sed haec quidem de personis dumtaxat dicta sunt, quas 
ezheredare non licet nisi ingratitudinis causas scribi et. probari contigerit: occasionem vero nobis ad 

eneralem legem faciendam praesens causa dedit. Atque propterea 5 praecipimus, ut si ille qui 
in captivitate detentus sit liberos non habeat et, cum ceteri qui ad hereditatem eius ab intestato vocantur 
redimere eum non studeant, in captivitate decesserit, nemo eorum qui eum neglexerunt ad hereditatem 
eius veniat, etiamsi ante captivitatem testamentum forte ab eo factum sit, in quo personas memoratas 
heredes scripserit. Sed hic quoque institutione heredum irrita facta et ceteris testamenti capitibus in suo 
robore mansuris substantiae eiusmodi personarum simili modo ecclesiis civitatum unde oriundi sunt. addi- 
cantur, neve in alias causas ullas nisi in redempiiones captivorum expendantur: ut unde illi a suis 
redempti non sunt, inde aliorum redemptiones procurentur, pariterque illorum animae ex hac pia actione 
subleventur. Atque id ipsum observetur etiamsi aliam extraneam personam ante. captivitatem heredem 
scripserit isque sciens se ab illo heredem scriptum esse ex captivitate eum redimere neglexerit. Hauc 
autem poenam in illos valere sancimus, qui oc decimum aetatis suae. annum impleverint. In cius- 
modi vero causis, quando pro redemptione caplivorum necesse sit pecuniam dari, si quis propriam pecu- 
niam non habeat, liceat ei, si praedictae aetatis sit, mutuam pecuniam sumere et res mobiles vel immobiles 


1 woodA2o; B* | aizuaAotov om. Pr. | 2 ngosdOsiv | uóvov A| 31 ve ras vie davrov B* v. L. éaveós 
B* | 3 anoxángovóuos A, Pr. v. l., áxoxàggovóuovs Pr. | M éiavróv] zoóvov L 32 0i] uérrosys Ep. | dn M] 
unus | 4 vàs] va Pr. | aieías om. Pr. | 5$ E dà — | om. LAB* Pr. 25. ue x9) A | 35 ein] dev, Pr. 
7 deve sizso] Ei d Pr. | 6 sroejcac a] QécD'as Ep. | | Ep. I 34 xoriuara om. A | 35 bude Pr. dN A 
dios. xai dd xo noscitur obtulisse; sed € f 7 e | sit £ [36 57] xai A 


(zo02459 9s(y B*) xaà MLB* | ur) uiv ur), Ep. | V 1 redemptione R. | 2 diota] data V' T! | 3 exhere- 
12 25, ra 47 dare] hrdare V! | 4 causa T I scribi] ubi RI I appro- 
de om. A | 9 vovrov) éxseivov A | 4& adiaOdtov post | bere T1 | contigerint T | 5 & om. vulg. | legem om. A | 
xaAovpuséveov coll. F., om. I enovdátovvo: L* oxov- 7 ciuitate RI detemptus F 8 cius om. R | 9 redimire 
Ep. | «eAevvosis Pr. unus] T (id. 24) | 10 neglexerit T . I 
veÀsvrrco: cett. | dx om. Ep. | 12 &KoxecDas sb xal] xa- | 17 ecelesie ciuitatis T | 18 et in nullis Beck | 19 ut 
Asia an. xd E». | 16 xAgpovudvov L, Be v. l. I 20 ij] | om. R' I 21 ex causa hao 7' | subleuetur V! | 22 
a | D 24 | nam extraneam 7 || 23 scripserit] scripserint T' scripsi 

oͤnols om. B* Ep. | 25 rovrov avrov Pr., avrov om. A | | RVvulg. | heredes T'* 25 neglexit? V! | 26 illos] 
26 ai om. Ep. | 27 yoayp ML, Bev. l] yodspess A Pr. | quoque Hi eos quoque 7^ | aetatis suae annum (anum V) 
Jti ge (eie) Ep. yodyos B* v. I. x&xsivos 28 f | RV) annum suae etatis 7 | 27 compleuerunt V | vero 
Qovóuov om. A | xàxsivo Haloander ex € aur Le, | om. T | 28 redemptione osptiuorum 7 | 29 dare 7 
éavró Haloander | 28 «ovros Led rovtov Pr.pleri- | si] sine T! | 30 sit aetatis V vulg.) ctatis sit RT* ate- 
e | 29 àpsisjaa« L dh, MA Pr. Ep. apsisjos: B*, | tis T* | 31 mutuandi — mobile et immobiles scr. V? 

&usÁgcgss Serimger | 30 OasoniSoue»] Juoztitousv xal | in ras. 1 vs 


COGNOSCITUR SECUNDUM ILLAS 


ira c, lxyes err xà rod dy aiyualogiq xoatovpué- 
vov, imd év vois sigrudvois dac: vois (odo dvao- 
ci aiyualóroyw didood a. £j &vaMoxsa Das da- 
xvvpévo:is tà vOraUTa Gvvalldyuava e sao x 
ómov avreLovaíov xal vsÀsíae fAwlac ö yiwóusva 
Bíasa slve, szapaxslsvousOa: urdsvoc vois usvà rc 
rotor 7tpOscósLOOv áni «aic uvuovyevO sica airíais, 
xaÓ'dszsp t, ovvalAdvrOvos srQoxoíuatos yuvoué- 
vou, dvdyxry» òndaòi Kyovtoc rod dx «5$ alxud ldi 
éxavspxonévov và vosavta ty, 
o xai tovto; Oc iQíois ópázuagiw évégscÓDa:. 


941 


5 Sona suae potestatis et ] 


Nov. CXV 3 


ponendi, sive ipsius propriae sint sive illius qui in 
captivitate detinetur, quoniam in praedictis omnibus, 
quae pro captivorum redemptione data vel expensa 
probabuntur, contractus huiusmodi tamquam a per- 
itimae aetatis factos ita 
firmos esse decernimus, nullo eis qui cum huiusmodi 
personis in memoratis causis quo praedictum est 
modo contraxerunt praeiudicio generando: necessi- 
tatem scilicet habente eo qui ex captivitate redierit 


pata BéBasa 7ysi- 10 tales contractus ratos habere et eis tamquam suis 


debitis obligari. 


14 si rie dx vv ponuovevDévcow or i 5006 dos 14 Si quis de praedictis parentibus orthodoxus con- 
vadoyo» ciaOrnras TO» dio ada j adus ur) i-  stitutus senserit suum filium vel liberos non esse 
vas t96 xaOoAxtse cou undd dv vr, &yiorvátg d«- catholicae fidei nec in sacrosancta ecclesia commu- 
nÀncíq xomowvsiv, a jy ard oí naxaowyratos ra- 15 nicare, in qua omnes beatissimi patriarchae una con- 
TQiioxas pag Ovuzvolq «cl ónovoiq *5v OgOordvg» —spiratione et concordia fidem rectissimam praedicare 
lar xnQU7Govciw xai ras ayías véGcapac gvyódove, et sanctas 8 synodos, Nicaenam Constantino- 
ri dv Nixaíq wal t$» dv KoworavtivovzoÀs r vs politanam Ephesinam primam et Calchedonensem, 
dv "Egécq xovg» xai «5v dy XaàxnÓówi, msQesv(c- — amplecti seu recitare noscuntur, . licentiam pro 
escas your dvagégsi» yivolaxovtas, xal Qiausivociv 20 hac maxime causa ingratos eos et exheredes in suo 
oi roi oð co staidec dv vj) avvij ιẽ“,ig, Oídouev vois — scribere testamento. Et hoc quidem pro ingratitu- 
avrei yovsvguw Al un ra, dior xije aí- dinis causa decrevimus. Generalem autem providen- 


ria dg ove avrov xal dztó xÀggovóuov év vj tiam liberis catholicis deferentes iubemus, salvis legi- 
idiq 7 d. adh. xal rohr uàv ai dzaονõẽJ.]œuarͤ bus quae iam de aliis haereticis sunt prolatae, et 
aitíq OuscuztOGaMay' yavixry» d stpóvouay xoi; oaí01 25 circa 


estorianos et N haec observari, ut si 
uando parentes inventi fuerint sive Iudaico Nestorii 


voie 0pO'odóEoie xapéxovrsc xslsvouev, CQwy pvÁarto- rent Neste 
rori dediti sive Acephalorum amplectentes insaniam 


u v vOuov TOv jdn ai vOv dam aiosti- 
«oy nooeveyOévro» xai sso) vove Neονοοεννeq xai 
rode ixspaAovs rar qvAdvIsOÓGi., Gr ei mots 
yovsie suvgsDsiev sirva rij lovdaix; Nacvogíov pavíq 30 
énüsdopuévos aita v3)v qOV Asi &yoray TEegizrTvO- 

$ 14 summam praestat Nomoc. XIV tit. 10,8, ipsa verba &i rie dx và». — 543, 18 dir idi d a adscripta 


sunt in Nomoc. 4 L c. (ubi citatur Bs. Às' «àv Baciuxówv ví. v xs. An, &yOa i. alrias MEnosdaviovos dzodt- 
dece»). — Summarium Ath. repetitur in paratitlis Ath. 3 5 1. 


pignori obligare, sive proprias habet sive cius qui in captivitate detinetur, quoniam in tis quae dicta sunt 
omnibus, quae pro redemptione captivorum dari vel expendi probentur, etusmodi contractus tamquam a 
persona sui iuris et perfectae aetatis factos firmos esse iubemus; ut nullum iis qui cum eiusmodi personis 
in memoratis causis, sicuti dictum est, contrahunt, praeiudicium fiat, cum scilicet eum qui ex captivitate 
redeat necesse sit eiusmodi contractus ratos habere tisque propriis debitis obligari. 

14 Si quis ex praedictis parentibus cum orthodozus sit intellexerit fitum suum vel filios catholicae fidei 
non esse neque sanctissimae ecclesiae communione uli, in qua omnes beatissimi patriarchae una conspi- 
ratione et concordia rectissimam fidem praedicant et quattuor sancta concilia, Nicaenum et Constantino- 
politanum et. Ephesinum primum et Chalcedonense amplecti sive 3 agnoscuntur, aíque eiusmodi liberi 
in cadem infidelitate perseverent, parentibus corum potestatem us propter hanc potissimum causam 
ingratos eos et exheredes in testamento suo scribendi. Atque hoc quidem de ingratitudinis causa consti- 
(wimus; generalem autem curam liberis orthodoxis adhibituri iubemus, salvis servatis legibus quae de ce- 
teris haereticis iam prolatae sunt etiam de Nestorianis et Acephalis haec observari: ita ut, $1 forte pa- 


rentes deprehendantur sive Iudaico Nestoris furori dediti sive Acephalorum dementiam ampleæi et propterea 


1 Kos B* v. L., Pr. Ep. (e) | 2 dv] in A || 4 rd] zvo« 
và A | 5 ovros, v. l. ovro B. yevóusva A Pr. | 6 x 
Asvouey A | vois om. B= v. l. Pr. v. I. 8 o & roνον 
post st9000 7:00» (7) coll. A | 9 àvdyxr L! | ÓgAovós: A 
12 marg. A || uynuovevO sero] slonudvo» B* | 14 fri- 


ore das core Le dxxÀnaiae xal c(ocaos A 
iv «5; dir éxxÁngíq om. A, dv om. Nom. 4 | 16 óg- 
O9oOofotávg» Pr. Nom. 4 | 17 xnoértew (xnoéaase» Pr.) 


A Pr. Ep.e rio Ac éxxà L Pr. Ep. Nom.^" | 
18 Kall] om. Ac, xootr» Pr. Ep. | KovaravtivovzóAe] 
stQoven» add. Pr. Ep. | ve om. Ac Pr. Ep. | 19 xai om. Pr. 
Ep. | X óvi] xaAzndóse Nom." , «7» dy Kovocav- 
vivovnóÀs ÜrvréQay, ocavcosc xal v5» dy Kovovavri- 
vovsóAs: voltr» (10 de , trjv xa^ avtr)» 17)» ga- 
o1Àd0a. i, aO900oi0 sica» 10 Toívov [vÓ voírov om. 
Nos. 4] Nom. an), xai 47» dy Nixaiq vo Ósvregov add. Pr. 
Ep. Nom. | 20 Qiaudvoi» Pr. Qiausivovow A] 22 
d dase om. A9 | 23 dad xAnpovóporv MA] &zoxingovo- 
eue L Pr. Nom. a dros j oο Ep. || d om. L | 24 «ovco] 
vavta 4, Pr. plerique (cf. ad e) || mi] sso Pr. plerique | 
25 axiale A rd aria. Pr. plerique || vois 0g9odóEos 
an A | 26 ego] ov» L | 21 «ov vóuov vov 501) 
⁊ jdn vog Add. om. Pr. aigst«xowv zoosbsvex- 
Sr A noosvexOévvov aigezauay. Nom. am | 28 xai 
vove] ros om. 4 | 29 ravra — 31 ,?’ uevoi] 
esavzos dd xal zsol rovs laxofívae xal uovoOsA]- 
«a6 xai sixovoudyove xal 00a. &AAas jeu eicl stapà 


LIT: N xai dero ro j,j éxxAngíae dnornνονõ ᷣ 
pesvas, si (al om. v. l.] xal vavvaié qooaDeiév vivsc 
évsyóusvo:, tà avrà 780) vovrove üzxavrae ànapafá- 
rœe pvAavtsGDaa* cora ai mots yves suQeOsiev uud 
vOv amnpoxDunudvo» aigícscw 7) xal évéoq vivi r 
ram saganángiq xavexóousvos Pr. (sim. Ep.). Pro radra 
malim ravra | 30 Neavogíovy] xov vsovoquavov L 


1 siue ipsius proprie RT ipsius siue proprie V siue 
propriae ipsius vulg. | 2 omnibus quae] omnibee RI. 
3 pro om. V || dacta RI | pensa V | 4 probantur V 
huiusmodi] personas add. H* | 5 et legitimae aetatis 
om. V | 8 traxerunt T'! contraxerint vulg. | 9 qui ex] 
qui ex qui 79 | 10 ratus V! | his V | 12 orthodoxis R 
orthodoxiis V | 13 filium suum T | catholice non esse 
fldei T | 16 fide reotissima V! | praedicare RV] prae- 
dicant 7'vulg. | 17 nicenam et constantinopolitanam T 
18 ephesenam R effesinam 7 effesianam V || calchidonen- 
sem V ealcedonensem RT | 19 recitate V || hiatum non 
notant libri; supplendum (et pormanserint eiusmodi liberi 
in eadem infidelitate, damus parentibus eorum) licentiam || 
licentiam] habeat add. V*T' habeant add. vu. | 20 causa 
maxime A | 21 hoo V] haeo RT vulg. | 22 decernimus 
T | prouidentia RI 23 salvis] uniuersalius T'! || 24 et 
circa] et om. R | 25 aocephalos R acefalos V | conser- 
uare T | 26 iudaico V* in ras. || nestorio T | 27 aoce- 
vhalorum R eeeerum V! 


542 UT CUM DE APPELLATIONE 


Nov. CXV 3 


UE C ETE GE quí scilicet ca non existentib ERE 


x& „ maga» vi» v . 5 aie 
Rn zxaidas xal uóvov voU$ xaOoAiovs 2 
OecsíGousv, si xai velsvea(as Bovászaess rd roiç 
a οπι ον,ẽEde ro N ri dv sy vaUTy6 3 
rije 5 qi crvmotoac. si d uexà ravra oí de- pars eis eee in i uo 9 fuerit tem- 
goà oí %%% FFF... eve: 1 ut nulam de 
ri «, tÓ águóLov avrois pr. dv 15 0 "uctibus aut gubernatione medii temporis - 
cgi, navà 1ó» yoóvey waJ' ꝭY dxolídoras dinem vel mo catholici patiantur ante 
nd dis aig sca, Gere „ ede Tv ot 5 res detinebant, quoniam hui rerum, 
s MM fratrum parte non communicantium es- 
lii possidebant, sicut nM vetamus ita 
au 


— 7 15 725 e e 


rigerros A 


»avovyt ae 


aíQetixav „„ xai 15» ar dee. 


xAngovouíay. i dd xai oí zaidss xoi 4 éyyvravos 
97 — 543,8 summarium Ath. repetitur in paratitlis At. 2 5 1. 
a communione catholicae ecclesiae separati, non liceat iis alios sibi heredes instituere. nisi liberos ortho- 
doxos et catholicae iae communione utentes, aut liberis non ex(antibus ex vel ex 
tione propinquos, qui scilicet catholici sint. Quodsi ut fit eæ liberis alii or | sunt et 


ecclesiae communione utuntur, alii autam ab ea. separati sunt, omnem. parentum. substantiam ad solos 
liberos catholicos pervenire sancimus, etiamsi eiusmodi personae ultimas voluntates fecerint. quae 

vim huius constitutionis nostrae praecipiant. Si vero posica fratres ab ecclesia separati ad cam 
terint, portio iis debita in co statu, in quo inventa fuerit quo tempore redditur, iis praebeatur, ut 
nullum de fructibus vel de administratione medii oris incommo molestiamye catholici patiantur 
qui praedictas res prius detinuerant, quoniam ei rerum, quas ex portione fratrum nulla ecclesiae 
communione uleutium  orthodoxi acquisiverunt, sicut. alienationem pro , ita ne practeriti gui 
temporis fructus vel administrationem ullo modo ab it qui cas detinuerunt, exigi vel retractari i 

. Quodsi usque ad finem vitae suae in eodem errore i$ qui e communione non utuntur perseveraverit, 
lum orthodoxos fratres vel heredes eorum plenissimo dominii iure casdem res possidere sancimus. Si vero 
liberi omnes perversi atque a communione catholicae ecclesiae alieni reperti sint, alii autem 

ex adgnatione aut ex cognatione orthodoxam fidem colere et in ecclesiae esse 


communions 
hi liberis haereticis praeponantur et in eorum her succedant. Si vero el liberi ct pro.cimi mai 


contra 
ober- 
n 


5 om. L | xavzes om. M | 32 ee 
om. . « dà — 35 e ee om. Nem." | 
éx om. A Nom. gt 1 oatholicam c | xei em. 
A 1 35 slvai] Pr. Ep. | «àv N om. Fx. 
unus, tv om. 4 | 37 xángovouías] ar^ aid add. A | 
nad om. Pr. unus, 6 I oi o. A | xal om. L 


2 heredes alios T'| 3 ecclesias V | 4 vel liberis] vel om. 
RI 5 sint V vulg.) sunt ET | ali R I 6 sint 7712 
omnem) ionem T“ eeparatione T, 


1 a oe àyíae A IH 2 4 15 plerique l. avrovs 
4. Pr. plerique | Pee e. si 9 éavtvois àvucvàs 
L iran éavsois Nom. 4 Y ji 5 Ovyyevats 
Nom." | 5 xa Sud ] A || dx om. A Pr. Ep. Non. . | 6 49. 
ole de ovs Pr. Ep. | 9 eis xov] robe om. 4 
10 uóvove Pr. unus, Ep. | tos ae oõõ Rue tovs N. Ep. | 

Koyea Das Ep. | 11 wsAsvousv A gore eis vd Nom. d 
12 Tt0VjGG4y TO (04500510 v. l.) Pr.) 5 M 

Nom. * éxowjsapto A | rau xe nO Te] rie rotab- 
155 ii A | 13 S. rung, L! | el] oí L' oi «56 


éxxÀncías xeympiauévos dÓsigol A | 14 avacvoéyoss 
Nom." Ep. ésiavoéiyovas Pr. v. l. I 15 5 Pr. Ep. || 
16 x»evà róv zoóvov plerique xa" vov 
4 1,17 diera) ee Pr. | 19 ELA ó T DodóEovs RB. TOUS 
neon») ec ngon» A 20 inui] rs àà A] 22 v0 
»ovovvtev] t) éxxincía add. 4 | énexrrjcavto L | 
23 , Pr. unus Ir om. Nom." | 25 «ovra) 
«ov AI 5 4127 4% rñ x vj avr) 
AI 28 *8iapaivossv (Skausvosav Pr. v. 1) libri 30 avra] 


RI 
substantiam parentum 7 8 tamen catholicos R catholieos 
tantum (tamen T'!) 7'| 10 personae om, V | 12 eum en. 
iM is fuerit] sunt T | 14 reditur R reditus T | ut) 
117 res V] om. RT. | huiusmodi] huiusmodi uero 
RVT* uero huiusmodi T? [ 18 catholice V! | 19 i- 
debant T! residebant V! | 21 detentae] detente ET de- 
tenta V | 23 non del. R? | 24 eorum RI 25 dominio? T. 
26 quidem om. TI 27 communioni V* | 29 communice- 
tores E Ti vulg. | esse) eoclesie R-. 


943 


pinqui agnati vel cognati ab orthodoxae religionis 
communione sint extranei, tunc si quidem schema 
clericorum tes eorum habuerint, ad ecclesiam 
civitatis ubi domicilium habebant res eorum volumus 
inere, ita ut si ecclesiastici intra annale spatium 
uiusmodi narum res vindicare neglexerint, ea- 
rum dominium nostri fisci viribus vindicetur. Si 


COGNOSCITUR SECUNDUM ILLAS Nov. CXV 3 


d drr i; xoyvávO! 4/6 xoweowías rij ÓpOodóLov 
rere Lévo, vwyyavouv, «n»uxavta sl. udv oxrua 
ve oi yo aur Éyouv, vj) éxxAnaía «7$ æõ- 
des & nov T?» olknsw alyov và aUvíw» smodyuave 
BovióusDa Oiagdoaiv, odr udvvosys Gere sl oí . 5 
eiagtixol dvvós dviavrov stQoDsGuíae và vOv roco - 
TOv 7tQosobztt9y stgáyuata OuexxDixroos Auron, «rv 
avr» Ósczotsíayv TQ TusréQQ gícxq du?, autem laici sint, sine aliqua distinctione substantias 
si dd Àaixol dot, Üiya vwós d soc rds avro» eorum ad res privatas nostras similiter pervenire 
negtouν, sic và Dea "now moifiva q nome sspi- 10 sancimus. pes obtinere decernimus etiam sí testa- 
épxscOa.. — activa xoacei» Dacztítousy «av bi yopgie da- mento non facto tales personae decesserint; omni- 
Oxns rd road ra 7t * 22 n. ndvrov ví» bus quae contra ceteros haereticos in aliis consti- 
xatà vOv lot ax» a vais d lla Oievd£sas — tutionibus ita sunt et contra Nestorianos et 
QiavuneDévcev xal xarà vov Neetogurvdiv xal/xs- Acephalos et alios omnes, qui catholicae ecclesiae, 
yd xai và» d andere TOY Bg xovovov»- 15 in qua praedictae quattuor synodi et 
tow rñ a ον,ãn/ éxxAngq, dv 7) ai cpokeyOsiaas &ysas tantur, non communicant, et successiones eorum 
ria cUvodos: xal savQudoyos dy an, xal similiter observandis. Si enim pro causis corporali- 
xarà 20 dico avri» dots gvAcrtouévev. bus cogitamus, quanto magis pro animarum salute 
si dp ipd xocuuxov alrvév usouuvo uev, 00q ad- — providentia est nostrae sollicitudinis adhibenda. 
Ao» odo je rc wvxowv Gornoíae nQovontixerátny 20 
cor ò i Gua. 
18 Kira volvov xacac rds p^ cii 176 àxapicxíae 15 Sive igitur omnes memoratas ingratitudinis cau- 
aícíac eive pavsoác dE abr siva uíav sias diners sas sive certas ex his sive quamlibet unam parentes 
yovsic rj; la iq ye π e QiaOsyen, xal oí yeapóns- testamento suo inseruerint, et scripti beredes nomi- 
vo. % Ty)» OvouacOsigav j rde ÓvonacOsi-25 natam vel nominatas causas vel unam ex his veram 
cag airías 7] uíav dE avrov dàigO silva: Üsituav, | esse monstraverint, testamentum suam firmitatem 
da vr» dias Kyu. lagov x n. habere decernimus; si autem baec observata non 

si dd vavva nr) x AayOsin, undd, yívscO'as xoó- fuerint, nullum exheredatis liberis praeiudicium ge- 
xpsua voie aso pov ygapeigs. maugiv, dd — nerari, sed quantum ad institutionem heredum per- 
Sc sic *)v ivevacw tdv xAnpovóucv dvijxs, vine 30 tinet testamento evacuato ad parentum hereditatem 
dia axvoovusvns sis «zv và» yovéev xÀAngovo- liberos sea mer ab intestato ex aequa parte per- 
píav rede woidae dE ddiaDévrov dE tanc uoípac Koxe- — venire, ne liberi falsis accusationibus condemnentur 
o, Gere us) tovt ssaidas sestÀaguéyasc xavpyooía.s vel aliquam circumscriptionem in parentum substan- 
uavaxolvaeDas 7j via staprygagry dv vois xÀv pue tiis patiantur. Si tamen contigerit in quibusdam 
sspiovgíass vxopévew. sl udvrowa ovufaln 400 35 

22 Hives voívvy — 35 voznouévuv et 544, 6 Kai vavra — 10 dr ον habet B. 4 71 p. 126 Zach. (inde 
B 35, 8, 36 Heimb.). 


vel cognati a communione orthodoxae fidei alieni sint, tum si quidem habitum clericorum parentes eorum 
habeant, ad ecclesiam civitatis ubi domicilium habebant res corum pertinere volumus, ia tamen ut si 
ecclesiastici intra anni spatium res ei | personarum vindicare neglexerint, earum nium 

nostro vindicetur; sin laici sint, sine ulla distinctione substantiae corum ad sacras res privatas nostras 
similiter lant. valere volumus, etiamsi sine testamento tales personae  decesserint. Omnia 
autem contra ceteros haereticos in VVV praecepta sunt et contra Nestorianos et 
Acephalos et ceteros omnes qui catholicae ecclesiae communione non utuntur, in qua praedicta sancta quat- 
tuor concilia et patriarchae praedicantur, etiam contra heredes eorum similiter observentur. Nam i pro 
mundanis causis laboramus, quanto magis pro salute animarum providissi curam adhibere oportet. 
16 Sive igitur omnes praedictas ingratitudinis causas sive certas ex iis sive unam quamlibet parentes in suo 
testamento scripserint, et scripti heredes memoratam memoratasve causas vel unam ex iis veram esse pro- 
baverint, testamentum suam vim habere iubemus. Si vero haec non observata sint, nullum praciudicium 
fiat liberis exheredatis, sed quantum ad institutionem heredum attinet testamento irrito facto ad hereditatem 
parentum liberi ab intestato ex aequa parte veniant: ne liberi fictis accusationibus condemnentur aut 
ullam cireumscriptionem in bonis parentum patiantur. Si (amen contigerit in quibusdam eiusmodi testa- 


1 ddyrvdcvo: (aüvavos A) 7 avo. MLA] avyysvaic 
Pr. Ep. Nom. * | «7s 5 1956 xOwevías Pr. 
ige, Ep.. 15 om. 4 | 2 tvyxaveuv L | 3 «Angexó» Pr. 
v.L[4 avrov LAc Nom. 4 aveà M Pr. Ep. | 5 Ar 
Pr. plerique, Ep. |j 2 om. MA 251 ad 6) | 6 x9o9'ec- 
piae dvu.avrov Nom. | va) vó L^ id r M (unde ai «à 
Beck omisso sl 5 non recte) | 7 zoypa L | A, L' 
Nom.* dn %, L* Nom. 4 usAggausv A18 pese MA 
(Ath., Theod., Nomoc.)) Ógposío L ra⁰νp̃ Fr. sausi 
Ep. Nom. * | 9 dos] t’, L Nom." | 10 «à O ifa 
soia (id ib erira s. v. I) MLA «à Osiía zuo idio- 
wryTa Nom. * «0 ) we doe ed / Pr. Ep. res priva- 
tas nostras c | seQuéoxea Dai) xsAsvouev add. L* ex c | 
11 xav) xai e ie Nom." | «à v0:avTa. ztQóaorta 
xœole QiaD gs Nom." | 12 veAavrrjaasev Pr. unus) ceAsv- 
1700. ML Pr. v. l., Ep. Nom. 2 709 AA 
21 6vys wv om. Ep. | 14 «8» on. L | 15 vov dd 
5 á A | và» om. L Nom.“ 16 Lu: 40. 
vvodo:] érrva o- 

cvvodor xal aí Aowrai L | 


eire xal uíav 4 | 24 dyypawouv A. Pr. plerique, Ep. 
os xaAovusvos A | 25 kc óvouacOsigav y) om. Pr. Er. 
rds L. B v. l., Pr. Ep.) om. MA, Be v. I. | 26 sIyas 64597 
L dlundte 5 dlnòdñ i B* v. L. Ostia» M] dt 
Care (ds B' v. l.) LA B. Pr. Ep. I 21 tod Kgew 
B* v. I. | 28 „ v. I. qi iv A Pr. 29 
dztoxÀÁngovópois Fr. unus i, (om. L*) «Angovópow L 1 
ee A | sasai» om. Pr. plerique | 80 & αν d- 
„je Pr. | 32 4£ ddiaOdvov ML B* (Iu!. ab intestato 
venientes)) vove d£ &diaOérov Pr. oe 4 adiaDO vov Ag 
(cf. Ath. &diaDévos Qoxei velsvray d yovave) | 34 xava- 
xgívegc Oa, j,je rid Pr. Ep. wateyouévovs vua A 


15g. religionis — habuerint ad suppl. R' in ras. 1 v. 
2 communicatione R VI sunt V vulg. | 4 res] et res R 
5 ita om. R! | 6 iudicare 7'! [ neglexerit R [| eorum R* 
7 fisci nostri iuribus T' | sin 7' 8 eunt R vulg. | 9 sano- 
cimus peruenire R I 11 tales] de tales T“ | omnibus om. 
V | 12 quae contra ceteros] qui contraetos T! | 14 acefa- 
los V aceephalos RI 16 non] et non T'! [ communicantur 
RV communicatur T J 19 sollicitudini T J 25 vel nomi- 
natas) et nominatas 7'| 26 monstrauerit RI 28 fuerit 
R | exhereditatis R I 33 aliqua 7 aliam V I oireum- 
sonptione 7 | 34 tm R 


Nov. CXV 3. 4 


rosa, O xai Any ra vwà ij gidsixoupacca ij 
éAavO soías yj „ xavaAsigr,yas 7; d, 
oíads;nots xspaAasa tois vóuois Syvocuéva q i- 
va, vaUta stü»ta xsÁsvouev sxAngovcOas xal Ó(0o- 


944 


UT CUM DE APPELLATIONE 


talibus testamentis quaedam legata vel fideicommissa 
aut libertates aut tutorum dationes relinqui vel quae- 
libet alia capitula concessa legibus nominari, ea 
omnia iubemus adimpleri et dari illis quibus fnerunt 


b derelicta, ut tamquam in hoc non rescissum obtineat 
testamentum. Et haec quidem de parentum ordins- 
vimus testamentis. 


o α áxsívyow ole xavsAsigOn, o6 si gf vovro «à 
pápos ui dvaroansica r OuaO rx dxgavsi, Ta vavra 
ply zteQl àv ÜaOnuoy» xdv yoréoy Outvrolcausy 


CAPUT IV. 
díxcuoy dd slvai ovysidous»y. xal dx rod édvaveiov Iustum autem F et e contrario de li- 
as vOv qανονν,i e vOy ανj,j và avtà usta x νο berorum testamentis haec eadem cum aliqua di- 
d ariteοe qιαντονπε h OscníGousv volvo» ei) éEsivas 10 stinctione disponere. Sancimus itaque non licere 
voie rat vove id love yovsi; praeteritove xaraliunmd- liberis parentes suos praeterire aut quolibet modo 
vts ij xn oioyOrnors vgóxov tà» iÓ(o» zxoayua- rebus propriis, in quibus babent testandi licentiam, 
vtov 6v ole éEovaíay Kyoves Qiaev(Osa On, vovtove ztay- eos omnino alienare, nisi causas quas enumerabimus 


rede wed vi stousiGDns, si us) rde alxtas & 
dos) uovpev 

e. cvavrac dà elvai xsAsvouevy: 

1 ei oí yoveic eie dv Lors vovs id tous aĩdac 
zagadoisy, Oíya uésrows aivíac sis xα e οπο u áva- 
greonévns. 


ei pappaxsiaus 7) yorrcsíase 5) dA Toóxq oi yovsis 20 
tay. 


rj vOv zaídov Gor éniBovisiGavtec daroò esd: 

3 asi ò matüo T5 id »)upn i tj maÀAaw. vov 
oix&íov 701006 Ovuyuayelr. | 

4 si oi yoveic ove id tovs xaĩdac QiaO juae jus 


in suis testamentis specialiter nominaverint. Has 


vais (dicic id ice éyygaspausv. QaOj- 15 autem esse decernimus: 


1 Si parentes ad interitum vitae liberos suos tra- 
diderint, citr& causam tamen quae ad maiestatem 
inere cognoscitur. 
Si venenis aut maleficiis aut alio modo parentes 
filiorum vitae insidiati proba buntur. 
8 Si pater nurui suae aut concubinse filii sui sese 
miscuerit. 
4 Si parentes filios suos testamentum condere pro- 


xcAvcsay dv vois smodyuadw dv ole Kxovow ãddaa 25 bibuerint in rebus in quibus habent testandi licen- 
rod Qiat(OscÓn, návtoy» ÓnAaó, [vov] dmi v5 , tiam; omnibus videlicet in huiusmodi testamentorum 
duo r Toi vremw ÜiaÓnxov pviatrouévow, àxso prohibitione servandis quae in parentum persona 
i vQ vÀv yovéov» soos Qisctítausv. distinximus. 

5 si ovufaírn vóv drde vij éavroU yaueri sic dal. 5 Si contigerit aut virum uxori suae ad interitum 
oscu» 7 Hora re d. aso as dodvα. ga, „ n 30 aut alienationem mentis venenum aut uxorem 
Tjv yaust?v vq ddl, j d vgónzq vOv Érepov marito, vel alio modo alterum vitae alterius insidiari, 
rj Tov érégov Lo:j émifovisvge., *Ó uiv cow vrov tale quidem utpote publicum crimen à 
éyxAgua ola publicov brd go: xarà robe vópovs 


c. IV 10 % dfeiva, uis vois — 15 da O,ẽd habet B. K 14, 4 p. 401 Zach. (inde B Lec. $1). 
16 rde dà aívíac «76 dagiorias vOv yovéov npós tovs zaidac vavras slvas xslavouay» — 545, 24 epi 
vÀ» yovéov Qurvzocausy Be A 71 p. 126 Zach. (inde B l. c.). — Summarium c. IV extat in Ecloge 
privata aucta 7, 19. 20. 


.mentis legata quaedam vel fideicommissa vel libertates vel tutorum dationes relinqui vel alia qualiacumque 
capita legibus agnita nominari, haec omnia impleri iubemus atque illis dari quibus relicta sunt, tamquam 
in hac parte non eversum testamentum valeret. Atque haec quidem de testamentis parentum constitunmus. 
„ Aequum autem esse nobis visum est etiam e contrario de testamentis liberorum cadem cum 
quadam distinctione constituere.  Sancimus igitur, ne liberis liceat parentes suos praeterire vel ullo modo 
a rcbus suis, in quibus potestatem testandi habent, eos plane alienos reddere, nisi causas quas enumeraturi 
sumus in tectamentis suis specialiter scripserint. Has autem esse iubemus: 
1 Si parentes liberos suos ad interitum vitae dederint, excepta tamen causa ad crimen maiestatis referenda. 
2 Si veneficiis vel incantationibus vel alio modo parentes vitae liberorum insidiatos esse demonstratum sit 
8 Si pater cum nuru sua vel concubina proprii filii corpus miscuerit. 
4 Si parentes liberos suos testamenta facere prohibuerint in rebus, in quibus testandi potestatem habent ; 
ut videlicet omnia in prohibitione eiusmodi testamentorum observentur quae in parentun persona di 
stinzimus. 
D Si forte maritus uxori suae ad interitum vel mentis alienationem venenum dederit, vel uxor marito, 
vel alio modo alter alterius vitae insidiatus sit, eiusmodi quidem crimen utpote publicum. secundum leges 


1 uxidxa (Asyáva A) MLAs)] 7 Ágyáta (Asyéva Ep.) 
Pr. Ep. | 7 ꝓedνfiu,u L M | eurer MA 7 xai 
«à aloe Tiv] zagavsDsvra Pr. Ep. | 2 ddsv2solac 5$ 
om. M || éx«tgozov A | 9ócac] rde (adscr. s. v. M^) dó- 
cuc M | 5 oc ei M Pr.) oc à» sl L os A (me 21 — 
ted ros om. Ep.) r udpos om. 6 [| 6 A avacoasui;vas 
tZ» Quads; "Eig odi A | 8 % marg. A || xai om. 
Ep. | 10 9iacvoAzs Ep. | 11 spastegítus M sgaito- 
or A dusyruovsvtove L B* dzoxAjoovs Pr. Ep. | 
13 diaví(OsoOa, dLovciay» Kyovos Pr | tovtovs] ab- 
robe A | 14 &e dgsOpuovpsv] cz dRαν⁶u Nr, B., & 
om. LI | 15 i. d» voie oll, A, dv et idiucbe 
om. B. | dyygd wow» MLA, Pr. plerique, Ep., dyyed- 
vate» na) avtoi B* (nominaverint c) | 17 singulis $$ 
numeros opponunt à - A, a & L | sic] ve A | 
20 si] 2 4, B. v. I., Ep. I oi yovsic om. Ep. | 21 le- 
BovAsvorres B* | 22 si] „ A | xadMaxg B* Pr. Ep. | 
23 oixeíov M) Ido LAB Pr. Ep. | 24 ai] 7 41 &. 
9 A x0osacD'a, A Pr. Ep. | 25 «ova» A Pr. 


Ep. xadsostsy LI 26 rod om. Ep. | návreow — 28 di- 
ctítfausy om. Ep. | vOv om. Ac | ep om. LI 28 «o om. 
A! || Qsea c(Sapav ar ο,s̃uꝙ Pr. | 29 ci Pr. pleri 
ro wx. aut virum g | «5c avro? yagsvzc A! í d 
de A Ep. 5 sie Pr. 30 «rs diavoías om. 4 1 31 180 
rò M | 32 uà» om. A, Pr. unus | 33 ola om. Pr. v. I., Ep. | 
publicon M, xovBAuxor LA Pr. Ep. dnuòcνõẽ B. 


1 vel) et T | 2 qualibet V | 4 omnibus T Ie V] 
fuerint RT vulg. | 5 ut V) et RT vulg. | hoo] ee 7 | 
8 et e om. V | 12 babet E! | 13 quas ez corr. V? | eau- 
merabimus T] 5 RV vulg. | 14 nominasit 
T | 15 esse om. R | 1" numeros paragraphis adponunt 
R3T?*|18 tin RT | 20 maleficis V ueneitlis T' | 21 in- 
sidia V ' insidiari V? | probantur V | 24 concedere R. 
Ving proibuerit R. 25 habet R. | 26 in om. V | 27 pe- 
rentis V* ees Ri I personis R“, om. RI [| 29 autem 
V || 31 merito T'* | alteris 71 32 quid 7' I utpute FT! 


COGNOSCITUR SECUNDUM ILLAS 545 


rrd o xal vouiune dx0ixrascs dE⁰οeνοννν ODsoxni- 
pev, vois dd rale, dd, shvas d» rate idiais 
sa0nxcie urdàv dx r ide 40 dxslsq vq 
7tpocabtQ xecaduusovsu Tq s TOLOUTO USOS Te- 
stpaxévas yuvaaxouésq. 
6 asi r dj 7 ide d£ avrov dv pavíq. xv 
vortot oi yovsie qoortíaas avtov dyusi5jgnuav, nàvra 
xal évravOa saoapverregOas noocrávvouev, d1wa 
x59) vv uaivouévoy yovéoy aportéo éOscnícapusv. 
7 roi xoie roĩe Oh, xal rij «76 aiguaAoG(as ov 


gopà» mooeríOsuav, dv j ei rode aida xoareicJa. in qua si liberos 


xal d T$ twv yovdeo» xaroqpovgssos 7) ausis(ac 
pi, dvugpve évrad valavrijcas cvuflain, urdDapuoc voUs 
tovtov yovsic sis rde ztepuovaías KoyscD'as vov c- 
ds dy alc Qiati9soOos ol staides 
adꝰr xal dv vo tQ xapalaiqp quidvrsaDa, zs 
xal stspi yov»éc» wal cognatow xal adgnat vOv 4 
düiaOProv eic «à vovvev Üíxma xalovpévov , rapi 


Nov. CXV 4 


secundum leges examinari et vindictam legitimam 
promereri decernimus, liberis autem esse licentiam 
nihil iu suis testamentis de facultatibus suis illi 
personae relinquere quae tale scelus noscitur com- 
misisse. 

6 Si liberis vel uno ex his in furore constituto 
parentes eos curare neglexerint, omnia et hic ob- 
servari praecipimus quae de parentibus furiosis su- 
sposuimus. 


ius 
10 P^ His casibus etiam cladem captivitatis ádiungimus, 


eri et parentum con- 
temptum vel neglegentiam non redemptos ab hac 
luce transire contigerit, nullatenus eorum tes 
&d facultates perveniant liberorum, de quibus filii 


rdiet d 15 testari potuerant, sed omnia in hoc quoque capitulo 


serventur que et de parentibus vel cognatis atque 
agnatis, qui ab intestato ad talium personarum iura 
vocantur, aut de extraneis scriptis heredibus supra 


r éÉborridw ygagouévc xÀnoovóuorv dvorrágo Óie- — censuimus. 


TUXOGOGASY. 20 
8 ei rie dx ci» prnuovrvOévvov xaído» ogJódotos 8 Si quis de praedictis liberis orthodoxus consti- 
Tuyxdávowv aig0grG& 0» iQiov yovda y) yoveis us) siva, — tutus senserit suum parentem vel parentes non esse 
%, ravra xal i vàw dxeívow »*o» catholicae fidei, haec et in eorum persona tenere 
xpacsiv ast6Q dvorséQo sapi vov yoydov Ouvvrtoicausy duae supra de parentibus iussimus. 
9 Hi «às vouavras toívuy altíac ij gavegàás e av- 25 9 Bi tales igitur causas vel certas aut unam ex his 
vdw ij fl oi saidss dv vais idcass yoayausv du ν liberi suis testamentis inscripserint, et scripti ab eis 
gas, xal oí ygagóuavos zaQ' avtov uos r heredes aut omnes aut certas aut unam ex bis ap- 
rad 5 pavspas v) la- dx voUtov ásodsitnay, 1» probaverint, testamentum in sua firmitate manere 
dag dv vj dia icyw de sposrávrousv. — praecipimus. Si autem haec non fuerint observata, 
ei dà Tavra ps sagagvAayOsin, undsuéav Oóvajv 30 nuli&n vim huiusmodi testamentum quantum ad in- 
Y rocabrim da οανν vó ys sic ry fror] xà» —Sütutionem heredum habere sancimus, sed reecisso 
ifia Kyu» %., Ad aw»atosnoudvns testamento eis qui ab intestato ad hereditatem de- 
jns vois d aOiaOézov sic «zv toU vel functi vocantur res eius dari disponimus, legatis 
vü€6avros xÁnporouía» xaAovudvou và áxs(vov và videlicet sive fideicommissis et libertatibus et tuto- 
pava dí0ogDas OiarvnoUusv, vàv Ànydvov an lords 35 
sva guüsixoupícgoy xal e xal 10» 0ócsov 


6 8 summarium extat Nomoc. XIV tit. 10, 8; ex Ath. summa repetitur in paratitlis Ath. 3 $ 3. 


examinari et legitima vindicta impertiri sancimus, liberis autem licere. in testamentis suis nihil em sub- 
stantia sua illi personae relinquere quae tale flagitium perpetrasse intellegatur. 

6 Si liberis vel uno ex iis mente alienato parentes curare cos neglexerint, omnia ibi quoque observari 
iubemus, quae de furiosis parentibus supra sanximus. 

7 Ais casibus ctiam caplivitatis calamitatem. adicimus, in qua si liberos detineri et per parentum Fusti- 
dium vel neglegentiam non redemptos decedere contigerit, nullo modo eorum parentes ad substantias 
liberorum veniant de quibus liberi testari potuerunt, sed omnia etiam in hoc capite serventur quae de 
parentibus et cognatis et adgnatis qui ab intestato ad illorum iura vocantur vel de extraneis scriptis A- 
redibus supra constituimus. 

8 Si quis ex „ liberis cum orthodoxus sit parentem suum parentesve non esse catholicos anim- 
adverterit, ea de illorum quoque „ valeant quae supra de parentibus constituimus. 

9 Si igitur eiusmodi causas vel certas ex iis vel unam liberi in testamentis suis scripserint, et scripti 
ab sis heredes aul omnes aut certas aut unam ex iis probaverint, testamentum in suo robore Z5 
manere iubemus. Si vero haec non observata sint, nullam vim eiusmodi testamentum ad insti- 
tutionem heredum habere sancimus, sed rescisso testamento iis qui ab intestato ad defuncti hereditatem 
vocantur res illius dari iubemus; ut scilicet legata vel fideicommissa et libertates et tutorum dationes 


1 Tu M é Ep. | xeAsvousv A | 2 dd] uév- | 31 sic) 906 A | 335g. vois — Ü vie A c Fr., ro 
105 4 om. Pr. | 9 dv] oixsiov A | 4 «Q 10 M | xalovudvovss L rob — daes, xal xd avro)? M 
Fr.] «9 LB. «ó A | 6 eb ö re A | 7 dH, | tovs — xaAsiaD'as, omissis verbis «à dxsivov stpdymava 
Py. | 8 re e B* | &zeo B* & xai Ep. | 9 did oa. Ep. 155 rumodsꝰ Pr. plerique, Ep. | Ah 
pvo] signudvov L| 11 % jj om. A J ei) sicit L* | | A Pr. Ep. | 36 sive gidixommissen M vr. eG 
13 vovs] sis robe 4 | 15 4% ac Aq os xaidsc om. A | i (corr. ez gudssxóupuago) L ed guüixoguicaow A 
16 gvádrregOa:) jousy add. A | 17 «ai xoyvavov | xal vOv síavss soo! avro vevs (reve om. Pr.) d. do- 
«el adgnaton AM xe) msoi 5 xal adyvavov L | udvev Pr. Ep. | x vOv dAsvOsquGv Pr. plerique 
&d»ato» xal y spat A vel cognatis atque agnatis c | và» om. A 
xal (svsgà add. Pr. plerique) avyyevay B* Pr. Ep. | «ov 
om. 4| 18 «às A | vovv» Ml BI vov tovto» -. 
c Ag Pr. Ep. | 9íxasa]) diaOnxas A || I xal A || 


4 relinquere] non relinquere A! | qa (sic) tale scelus 
19 và» om. 4 y Qv om. A4. xadovuévoy Be v. I., i isci 3 


noscitur in ras. V? | commississo 7" commiseisse Rꝰ com- 


Pr. unus | 21 & om. A | 22 tvyxzaso»] vaaoxev A | 
23 óEovs Pr. Ep. | «avrà Ep. | dni dxeívonv vow 
sspogoio» Pr. ani voy» tOwvtov ab B* (in 
eorum persona gc) | 24 szegi] xi Pr. unus | 25 si ro 
rde voiaíras Ep. | pasvsoás 45] v«vàs Ep. | 26 yodwowv 
A.Ep. éyygasotev Pr. plerique (e) | 27 sAngovópow L^ | 
28 7 gavegas Ae qgavsoac (deinde littera erasa in L) 
ML! gavspés Pr., om. Ep. | d vovrov) vosva Ep. 4$ 
avrov A ; &ztodsi£auv LA Pr. Ep., ddnòiñ add. Pr. | 
III. 


miscit (corr. oommisoet) se RI I 6 uno ex his] uno 71 
ex his uno 71 constitutos TI 7 obseruare 7 | 8 de 
perenti| V? in ras., |tibus — 12 negligentiam scr. R* in 
ras. 2 vv. | 10 clandem V | 11 si liberos] siberos Rl) 

contentum T 12 vel) et H) | 13 transire) migrasse T 

15 potuerint 1 | sed erasum in V | 17 1era RI | 21 ortho- 
doxis V | constitus T'! I 24 partibus 7! | 25 aut] uel R 
26 liberis V | 28 in in ras. T' | 29 fuerit R | 31 sanocimus 
habere T [| 82 sg. uocantur defuncti T 33 eis T | da« R. 

69 


Nov. CXV 4. 5 


vv énwQónow wal và» d ˖ u,, v0 

dv eleννα,ẽ tz» iü(av ix vr iayov. 11 vi 3 

j a lnyd ov ij gudsixonu(acov 7) deus fj d- 
des oie re xspalaiav dv diio vóuois svosDeín 
rabrp Tjj J. rds gr, rogro xgavsiv wav oU- 
dev BovióusD'a voórov. Kal avras uv «5$ exhere- 
dationos 7 praeteritionos a£ srowwai vÓ ys sie «de vie 
dxapgugr(ae alriae xarà «av sipnuévom ,a 


QuevvzoóOnsap- si vuvsc dà dE avtov sie éyxAruara 
deagágorras, 7i 


UvXtOLévsi» TtON&c rde TOiG vhs ÜvvQuguavas. 


946 


UT CUM DE APPELLATIONE 


rum dationibus seu aliis capitulis, sicut su 
dictum est, suam obtinentibus firmitatem. Si quid 
autem aut pro legatis sive fideicommissis aut liber 
tatibus aut quibuslibet aliis capitulis in aliis legibus 


5 inventum fuerit huic constitutioni contrarium, hoc 


nullo modo volumus obtinere. Et hae quidem ex- 
heredationis aut praeteritionis poenae quantum ad 
ingratitudinis causas contra praedictas nas sta- 


tuendae sunt; si quae autem ex his inter crimina 


TOUS or TtQisropaS xal «de das 10 reputantur, earum auctores ctiam alias poenas sen- 


tiant legibus definitas. 


CAPUT V. 


Tavra dd drr, [va xal ros yoveis xai 
rode xaĩd as dzxó tie tv q α d ves Aue 
consv. si d re xÁnoovóuo. ÓvouagOsisy, ad si 
Grote gáyuaci dẽEE—p⸗ 
19v nui» qανονανν i àvacvoémzsgÓas npocravrogev, 
ax d' à» vntAaTroy avtois rije d« cO vOMo h 
eas xavaÀsipÓT, rovro xarà ro dos nuo vó- 


pove cd xÀv xÀgoovópev àzxonAgoovaOas. ui yáp 
e er Y rij 7 20 


vori rije ij urrigae yalnvóvntos goovtis 1Ó 

re praeteritionos «ai exh tionoc rc yovérv xai 
vOv x ) du. oGxomsiv yàp ógailovGww oi yo- 
ve, Óv« xal atvol saiüss yeyóvaci xai và avrà ara 
TOv oixs(o» yovécv écyjxaci, xal sapasAngícs oi 


va rtgocvayD'elev, i ovre 15 


Haec autem disposuimus, ut et parentes et filios 
a testamentorum iniuria liberos reddamus. 
si qui heredes fuerint nominati, etiamsi certis rebus 
iussi fuerint esse contenti, in hoc testamentum qui- 
dem nullatenus solvi praecipimus, quicquid autem 
minus eis legitima portione relictum est, hoe se- 
cundum alias nostras leges ab heredibus adimpleri. 
Sola enim est nostrae serenitatis intentio & parenti- 
bus et liberis iniuriam praeteritionis et exheredatio- 
nis auferre. Cousiderare namque debent parentes, 
quia et ipsi fllii fuerunt et eadem a suis parentibus 
speraverunt, et similiter qui nunc fllii sunt debent 
studere parentum animos sanare, quia et ipsi paren- 


viv d viol axovOatev rode vOv yovéev Aoyiauovs 25 tes fieri desiderant et a suis optant filiis honorari. 


O'spgazsusuv, dstei07) xal aXcol yoréic ériOvuovss v 
g., xal ùnò rh id(oy sixovvras i vas saídoy. 
ade dj los uaOiccrxev ele tv vOv augorépoy 

Ana» xal de có» sapóyra dpogüv vóuov: Óv 


MJ 


Unde et constat ad utriusque partis utilitatem atque 
cautelam praesentem legem fuisse prolatam. Quam 
ex bac occasione promulgandam esse perspeximus. 
In aliquo autem negotio disceptantes invenimus Pul- 


ov xopiec aivías, alla st Q0gaa oS dati midi cvvsido- 30 cheriam gratam quidem filiam a sua genitrice fuisse 


us» 7tQosvsyxsiv. Sheen yao JIovAyegía» avyáguGTOY 
piv Ovyatépa xapgà vie ld las urvoóc AsyOvicav, dd 
xArgovouo» dà xarà TZ» OuaÓZxgv ÓvouacOsicay, 
robo uv ain voie mraTQqiou rod ro dd xal in vois 


dictam, exheredatam autem testamento nominatam 
tam in paternis quam in maternis facultatibus. Et 


c. V 14 Ei 0d ine — 23 dee extat B 41, 5,2 c. schol. — Summa Ath. repetitur in paratitlis Ath. 9 $ 8, 


summa Theodori in B2. 
et cetera capi 
misso vel libe 


fa, sicut supra dictum est, vim suam habeant. Si quid autem vel de legato vel fideicom- 
ertatibus vel aliis ullis capitibus in aliis legibus reperiatur huic constitutiont contrarium, hoc 


nullo modo valere volumus. Aique hae quidem exheredationis vel praeteritionis poenae quantum ad in- 


gratitudinis causas adversus praedictas L 
eorum auctores ceteras quoque poenas 


ersonas statuae sunt; si quae autem ex its ad crimina referuntur, 
gibus definitas subeant. 


Haec vero constituimus, ut et parentes et liberos a testamentorum iniuria liberaremus. Si qui 


autem heredes nominati sint, etiamsi certis rebus contenti esse iubeantur, in hoc quidem casu testamentum 
non rescindi praecipimus, sed si quid iis minus legitima parte relictus. sit, hoc secundum ceteras leges 
nostras ab heredibus suppleri. Una enim est serenitatis nostrae cura, ut iniuriam practeritionis et ez- 
heredationis parentum et liberorum tollamus. | Etenim considerare debent parentes se ipsos quoque liberos 
fuisse atque eadem a parentibus suis esse consecutos, et similiter liberi qui nunc sunt operam dare debent, 
ut parentum suorum animos foveant, quoniam et ipsi parentes fieri cupiunt atque a. liberis suis honorari 
exopíant. Unde manifestum est ad utrorumque utilitatem et securitatem spectare praesentem legem, 

non sine causa, sed data occasione proferre visum est. Comperimus enim Pulcheriam licet gratam filiam 
a matre sua dictam (amen exheredem in testamento nominatam esse iam palernorum quam malernorum 
Jh!!! citra dida stitit. ß... ' '' '' 


1 r énwrgósov] xal vw émwroósmw L | xoi] 
%%% citi S id 2 4| 3; 
om. . Ep. d rov ñ giüsiouuicov L  Aey&rov 
p qidixopéccov , Asyávov £2 r giüixopgiacov A 
drov 7) míGtss twi. map. avrov doro Pr. Ep. 


80 unde et c || 29 do vóuov: & vónov, ots óg- 
ogóvra A (legem fuisse prolatam: quam c) I 30 ov ze»gic 
— 91 evoous» yàg) ex hac ooonsione promulgandam esse 
perspeximus. In aliquo autem negotio disceptantes in- 
venimus c | ywopd»re M*A | 31 (5 marg. A || sois- 


legatis sive fildeicommissis 6 | 4 % om. Pr. | 5 Aas 
tío» t5 dν ,. A || 6 vie icheredationos (s. v. dzo- 
xÁggocóvns) , sgaersostionos (s. v. dpynuosivnc) M 
rije At neredatſonos j praeteritíonos L ixvseòcerimsxoe 7 
ztpastoperovos A vov dronli , Pr. Ep. | 7 ai zo» 
vai] airías xal sowal A | xo ye — 8 aivíac) vó ys 

sic rd vñe dxagirανε wspaáAcia A 10 rde om. 41 12 
Tudra di] vavra Ep. d TaUTa A | run. 
L | roùs yoveis] «ov$ om. A J 15 dv om. B | 17 Harro 
A Pr. Ep. | «àv sóuo» M. vod vópov A] 18 rade 
qOsín A Pr. Ep. | 19 àvaningosa Oa, Ep. | 20 goovris] 
1 yopovrig B | «vó) «ov LB || 21 praeteritíonos x«i = 
h tíonos L praeteretíonos x«i e M. 
voxperivos xal é£vapsdaviovos A ápvnpogívne xal re 
&xoxnovieos B dznoxAgocesos Pr. Ep. | xal vai 
A ps exovüd5ssv M (debent studere c)] exovdátovcw 
L Pr. (quod non recte probat Zachariae) 9xtovdaaovoa, A || 
27 dofacO va A | zaidw»] quae sequuntur om. Pr. I 28 


age L | 32 xaoá] d A || aztoxAgoópo (sic) A dxéó- 
diigo Ep. I 33 d] eic A 


9 autem V? in ras. | 5 contra 71 J 6 et om. T! bee 
RVT* baeo T7“ exheredationis causa aut 7| 8 ingra- 
iur S UR | contra om. V 49 3 1 Neis 7 110 e- 
rum T5 | actores ex Hamburgensi Osenbrüggen || persones 
T'| 12 disponimus aut et 71 13 a] eR 14 nomi- 
nati — 15 fuerint om. ., bis scr. Ri | etsi V etiam sio 
Rt! | rebus om. 7| 15 contempti NT [| in hoe casu testa- 
mentum (testamento T!) V*T' ecececececeecementum 
Fi] quidem om. V | 16 solum 71 17 minus eis wuig.] 
minus ei FT ei minus R | 22 candem R | 23 studere de- 
bent A 424 quia Vvulg.] qui R7 | 28 prospeximus V [ 
29 autem] enim Beck | negotio] casu RT! invenimus 
om. It! | pulcherimam T pulcherrimam R V, corr. vg. ] 
30 quidem flliam] filiam quidam V || 31 dictum R |] autem 
testamento nominatam om. V | nomiuatam) n T! 


COGNOSCITUR SECUNDUM ILLAS 


Enrę oe sodypaguv. xal rd ud rotod ro- xágrn», 


éneinsQ dd xal uryavij avrveOévta Kyvopusv, nat 
dia vQónzOv e GuvsyoiSausv, 17v d 9vya- 
ria xÁngovóopo» toU zaTQÓs xai vie e ysyécd'as 
saQexsdsvadusD'a, xa D reg xai ij £yygagos noosAOovca 
a rod avtov stodyuaros r)usvága xol dd. 
1. Hansi xe voUrois vóuov xag' üuow o- 
roa, q. ov zapsxsAsvadusD'a nde savyvsios dbsi- 
vas và TOV ceÁsvrO vtov jf vd 
ra 5 dnnódicua cj tOUTOw toca Das rapñ. di 
an vov xagóvtos Éyvouév r vslsvti)GavTOG tr 
rr art dx xije vagis rod olxsíov ados dva- 
tovra OvOuaTs yosové xoatrGOos, xal Óià zovto svGs- 
Bis xal qgilásOQonor slvai. avyveldousv «7» voiasta» 
&uótnta tq magóvr. svcafsgrátg vóug xoàvca. 
georg soívov en raf’ ébsivas eto, xÀg- 
Ys Sve TOU TeÀevroros fj rode yovéis 7] robe zrai- 
«& y yausr)v 5 adgnatows j cognatovs j dl lovs 


cuir d ztQocysveie 7 éyyvrtaé x tre vOv dvyda 9ue- 


9" olodijnote rgómov magsvoyÀsv fj viva 9mó- 
uvugev. avrois énigéoeuv, 7) i Qixactrolq eitove xa- 
i» sire ÓvOpuaré A à 


uars xofove zaQà ToU rex, ⁰ re 
uarayopévov sic dine olacov» aíitíac » sis và 


947 


ju 
" poDscuías, dv ale re doro our, alxiãa qa. 20 
a 


Nov. CXV 5 


talem quidem scripturam, quia dolo eam et macbi- 
natione e compositam fuisse comperimus, 
nulio modo permisimus obtinere, filiam autem here- 
dem patris ac matris iussimus fieri, sicut et scriptis 


5 prolatum super hac causa nostrum manifestat arbi- 
trium 


1 Meminimus insu legem & nobis fuisse prola- 
tam, per quam iussimus nulli penitus esse licentiam 
corpora defunctorum debiti grátia detinere aut in- 


10 entum eorum facere sep 


in prae- 
senti quosdam cognovimus cuiusdam mortui genito- 
rem a sepultura sui filii redeuntem nomine debiti 
tenuisse, ideoque pium et humanum esse 
mus talem crudelitatem hac lege piissima cohercere. 


15 Sancimus itaque nulli penitus esse licentiam aut 


heredes aut parentes aut liberos aut coniugem aut 
agnatos vel cognatos aut alios affines eius aut fide- 
iussores ante novem dierum spatium, in quibus vi- 
dentur lugere, conveniendi aut quocumque modo in- 
quietandi aut aliquam admonitionem eis offerendi 
aut in iudicio eos vocandi sive debiti gratia quod a 
defuncto descendit sive alterius cuiuscumque causae 
nomine &d memoratas personas specialiter entis. 
Bi vero intra novem dierum spatium aliquis ausus 


. 
svÜévra due Ópoons noócona. si dd dròe 25 fuerit quamlibet de praedictig personis aut convenire 


pono». € bd 

vOv éyyda "uso xoÀurcus re viva voy slgnuévon 
o ru xQoco na» ij ned . ri q nod 
7 $x0Gysciv 7] tym na avvoU xouíaacDa, rad r 
dr ivíGyvoa slvas Deazi;opsv. us1à q «rjv «ow 


évyéa 7" uspov 3 &i vie xarà TO» vo.0vrerv 30 
xe 


de, raUvTae xarà 


vtpocoizt oov vive H vouíasiav d 
d ndaòi) voie 4 


» 
rods vóuov$ éyyvuvabéro, ungdsvóc 


aut aliquam cautionem seu promissionem vel fide- 
iussionem ab ea exigere, haec omnia invalida esse 
decernimus. Post novem autem dierum excursum 
e ge contra tales personas aliquas habere puta- 

t actiones, eas secundum leges exerceat, nullo 


8 1 (16 Sn νvô⁰ e- sztavyveAde ébsivas.....) habent Prochiron 37, 1—8, nagoge 35, 2, B 23,3,3 (inde 
B* X 2,38 p. 684 Zach), priorem partem MeuvoyusDa — On n sgg B, initium (v. 7—9 eren 
(ubi 


óvóuats) habet Epanagoge 35, 1. — 
pro 0 scrib. & 


Summarium extat Fux. 7 (ubi citatur vsagà Qud'), summa Theod. in B 
s00oQov), eumma Ath. repetitur in paratitlis Ath. 6 $8. 


bonorum. ique eiusmodi chartam quoniam dolo et machinatione compositam cognovimus, nullo modo 


valere passi sumus, sed filiam 
nostrum de cadem re in scriptis prolatum declarat. 


heredem patris et matris fieri iussimus, q 


um etiam iudicium 


1 Meminimus Boris legem a nobis profectam esse, per quam iussimus nemini omnino licere corpora 


defunctorum iti nomine 


detinere vel eorum sepulturae. impedimentum | afferre. Sed in 


aesentia 


cognovimus nonnullos defuncti cuiusdam patrem a funere filii sui revertentem debiti nomine detinuisse ; 


ac propterea pium et humanum esse nobis visum est ciusmodi crudelitatem hac piissima lege 


ohibere. 


Sancimus igitur, ne cui omnino liceat heredes defuncti vel parentes vel liberos vel uxorem vel adgnatos 


vel cognalos vel alios affines eius vel fideiussores ante novem dierum um, in quibus lugere 
M molestare aut admonitionem ullam 4s offerre aut in iudicium eos vocare sive 


convenire aut ullo 


identur, 


debiti nomine quod a defuncto proficiscitur sive alterius ullius causae gratia quae ad memoratas specia- 


liter personas e 


venire aut stipulationem aliquam vel 


i quis autem e ee aliquem ex praedictis personis detinere. aut con- 
nem v 


jussionem ab eo petere ausus sit, haec omnia irrita 


esse sancimus. Post novem vero dies exactos si quis contra eiusmodi personas actiones quasdam haberc 


1 r] roro Ep. | 2 hai] machinatione quo- 
run € | cvvreAscOsvra Ep. | 3 xoavsiy voóxov L | 
5 szagaxsievópsD'a yf | 4yyodqos Ep. | x00s120v0a 
post tod ypatos coll. A| 6 «ov avrov] hao (i. e. roi ro 
vov?) c | 4071ov AIT MeprijusDa] ey marg. A H soos] 
J xqós Ep. | vópov) nov. LX | uiv Ep. | 8 vate 
Ade om. Ep. | 10 souciaD'ns 75 sovrov L | 11 vsAsv- 
rij t tiy4 toU gar d dx 176 rapie àvadvovros 1óv 
aida joa óvógars xov xoéovs B2 | 12 oi 
xaidóc] idíov viov 4 rale e dsiÓvta corrigere 
voluit L^ | 13 evcefeic L àcsBic B2 | 14 guAd»Ogoros 
LY 15 ópóvgva A | 16 Oaaxitouev — éEsivai) 44A4à 

dà B, verbis unùder xa ODaozitouey d£sivas 
(ikea Ouaxitousy  B*) post ae (19) collocatis | 
ara om. A | rote] ij robe Pr. Ep.c | 17 «o radev- 
th rs M Ep., Pr. unus] vsAsvrrjoavros LAB, Pr. pleri- 
que; imc] toùs yovs] rose om. A | 18 7 5 7 
cognatus M 7j àüvdrovs j xoyvdvove A y; ddysdrous 
(cou Q a add. Le) 7 «ovs d love ee L 75 
roùs d l lous avsis B 7 e Pr. yr 59 dl love 
5 * xa) Bí | 22 vxog doe» Ep. éayaysiv 
A | 23 sive om. A | 24 ydp alxcas Ep. | 26 7011 
4 MLA Pr. soluszas: B Ep. | vis om. L, ante 5j u- 


odsvcas (21) coll. A rde Le 27 νν-,½? xoav1)0a: 
A Pr., npatijaee: om. 6 | 5 real 9 om. Pr. Ep. 4 28 dy- 
j» À | tag a Pr. plerique, xag" avtov om. A, 
ante ?) dyn coll. Be v. l. | 29 «à» om. Ep. | 30 Si 
ais dvvéa L | 31 vouitouv A | 32 «óv vóuov A B* 


1 scripturas RI | 3 aut RI | 7 rubr. Ut non lieeat 
(lioet T) creditori debitore (debitori creditori R) suo mor- 
tuo ante nouem dies (dierum Re, om. T) luetuosos (lu- 
etuos 7) aliquem molestare propter quod (quae A) de- 
functus debeat (debuit T) NT in marg. (ex Iul.) | meminus 
R* | super V | 8 quam om. RI | 9 debiti) nulli debiti 
T*| impedimento RIH 10 praesentis E! I 11 quodam V 
quidam Ri quamdam? 7'5 quaedam 7* | mortui geni- 
torum V! genitorem mortui R I 12 filii sui RI 14 ore- 
dulitatem Rt | 17 agnatos vel om. R | 21 in om. RE 
iuditium R | eius V! 22 cuiusque I nomine oausae 
(causa AR!) R | 23 personas om. R [| pertinentes libri, 
corr. vulg. | 25 personis] detinere add. Beck | 26 oau- 
tionem] eeeeestionem 7" | fideiussione 4 21 3 
ab ca T* | 29 aliquam 71 I putauerit ] 


30 legem V 
69* 


Nov. CXV 5. 6 548 Ur CUM DE APPELLATIOXE 


dyovse. mpoxoíueros dw rare «ijs xooOscuíae t videlicet actoribus praeiudicio ex hoc intervallo circa 
xoovíav eee ij àv ddl Kan tk voni d- temporalem praescriptionem aut in alia quacumque 
«atoÀoyíq stas talo: yevoudvov. legitima allegatione penitus generando. 


CAPUT VI. 


Jloós voívo:6 xal dÀlo xegpáAaiov zo06 và dr. Ad haec aliud capitulum ad pecuniae constitutio- 
govücuée 79 vzocyécsec dmofÀléov vq sxagóvr, 5nem seu promissionem respiciens hac lege praevidi- 
vóuq GvveiQousv Oievvragci. — Osanitousv r, ei mus definire. Sancimus igitur, sí quando aliquis aut 
mor rie 5; bn, iavrod ij vr d ov sQosohmov àszi- pro se aut pro alia persona pecuniam constituerit 
govjaas, Lyn tvxóv Tivi T d ixavóv got x0(0, Vel spoponderit dicens forte cuicumque satis tibi 
ToUrO» dmi tjj nocÓTywT: I dw simo: „ nam facio, eum in quantitate quam dixerit modis omni- 
vzoxsigÓat xal t9» d wv t9» ldi dug 10 bus obligari et promissionem seu sponsionem suam 
xal rd xoéos day u warafáAley. si rid dd — adimplere et debitum compelli persolvere. Si quis 
éixos v0 ixavóy Gos yavz gata, vovrov ola «vov autem dixerit satis tibi fiet, eum tali verbo ut 
rotor Aoyov astQosormoe uévov dceavsi urÓd3S» inpersonaliter dicto tamquam si nihil promiserit ita 

j Lr. ab omni exactione liberum servari. Si quis autem 


undd áx «76 voa vns ovre 5 7ztoóxpiua, dd qui hoc dixerit pro illis personis quas nominaverit 
vx & 


„ 9 €0 r na éuov 9 magà nullum fleri praeiudicium, ipsum autem qui hoc pro- 
⁊ 00 


p õ,,H,m dsιονn u rò xoéos avayxáLscÓas wava- — versus eos proponere et legum auxilio perpotiri. 
BáAÀev: si «wa d xaxà vov ÓvouacOévrov rooc- 
aov vouicsuev dcvrq aouóLsv ayoyrv, vavtr» waa 30 
vo)s vóuove xat' abr sgotiÜSvo, xal ui, «Ow - 
qo». go , asolabsy. 

(EniAoyoc.) Anasrg dà radra rn Osonito- (Epilogus. Haec autem obtinere sancimus in 
pev dni sais UroOcsciv ande, 00as ursi Üixagsex; — Causis tatibus, quae nondum iudiciali sententia vel 


c. VI (OsontiLousv si stovd 146.......) extat B 20,2,8 (inde Be 4 50, 1 p. 80 Zach.). Summam Àabet Appendix 
Kclogae 29 (Zachariae 24yéxdoxa p. 190) et Anonymus Bodleianus ib. p. 215 (in utroque citatur veaoa e At. 
summa repetitur in paratitlis Ath. 15 $8. 


putaverit, eas secundum leges exerceat, ita scilicet ut nullum praeiudicium actoribus ex ista dilatione circa 
temporalem | base iain aut in alia ulla legitima allegatione omnino oriatur. 

VI. aeterea. aliud caput quod ad constitutae pecuniae obligationes seu promissiones 
spectat praesenti lege definire nobis visum est. Sancimus igitur, i quando quis aut pro sc aut pro alia 
persona pecuniam constituerit dicens forte alicui satis tibi faclo, ut is in quantitatem quamcusnque di. 
omnibus modis obligetur et constitutum a se impleat. atque debitum solvere cogatur. Si quis 
dixerit satis tibi fiet, is cum eiusmodi verba impersonaliter prolata sint, perinde ac si nihil dixerit, eb 
omni exactione liber servetur. (Quodsi quis dixerit fiet tibi satis & me et ab hoc et illo, i//is qw 

os nominaverit, nisi consentiant, nullum e ciusmodi voce praeiudicium oriatur, sed ns ipse qui. qui 
e dizit pro illis ersonis quas nominaveril exactionem ullam subeat, pro se vero id ex debtte 
secundum (eges pro ato debere eum apparuerit pro rata dumtaxat parte solvat. Si vero dixerit fiet tibi 
satis a me vel ab hoc vel illo, func personis quidem nominatis simili modo non consentientibus nullum 
fiat praeiudicium, ipse vero gui hoc constituit integrum debitum solvere cogatur; si quam autem contra 
55 nominatas pulaverit sibi competere actionem, hano seoundum leges adversus cas instituat. et 
gum awrilio fruatur. 
Kpilogus. Haec autem omnia valere sancimus in causis omnibus quaecumque nondum iudiciali 


1 sooxoínatos ante yuvopésov (3) coll. A | 2 xoovíag | 30 vouisos avr agnóLsv MLB vouicoev esee 
s yeagus A | — om. Pr. Ep. 4 ied A adh A £avtQ aoguotsiw vouítss B*; vouíassav 22 
"EE om. B' | * dvrigoi/20, dr ο , B.) libri 31 ard Li | vow »óuo»] legis c | 32 &xofé 
8 ri vvxóv A| 9 vovro L| 7 a» elus A | 10 Kr | L* | 33 24na»va dd vavva) Haeo autem 6 | 34 óxe- 
eoi» 4 | 12 six A ola] Quà 4 J 14 4 xáors] axd- | Oésecs ndccw A 
ene coni. Heimbach nom recte | 16 «ai gaga] K -,. ————————————————————————— ——— 
A || xa vov0s om. B* v. I. I 17 éxeivove L*A | àv om. A 2 in aliquacumque V* | 3 ignorando 71 4 rubr. De 
cvyasovsiy A 18 «oíua L| 19 «ovro) «ov vvov A constituta peounia RI in marg. (ex Jul.) | 5 promissione 
20 & aseo àv A | * óvouácdos (Óvoudaes B*) libri T | 6 aut pro se] aut om. V | 7 pecunias V | 8 vel] aut T 
vxocriva, A | 21 29. Sn dx xov — éxogsiAo» qavsíg) | quicumque V! cuique T tibi satis fatio (factio T) T 
ro xaxd v vóuove ástodsuxvUusvo» xoéoc d» cmwsp | 9 eum] in eum Ri I dixit T, dixerit om. R | 10 suam 
y 4, dx vov et dxoÓsuvvpévov xoéove J onpall 413 Q6 EN iS RT 
o» c | 25, * Ag xava- | ut) et V 13 dicto] prolato 7| 14 conserusari 7 | 15 « 
Rule (xavaBalsiy L*) uóvoy L | 24 a éuov) aut | illo Rz vulg.) et V, om. R! TI 16 illis] eis T*, om. T'* | 
T „BI | 25 7 cobde]! 18 haec T'| illis) aliis 7 | 21 tà. RI til sin T si quis 
xal rode Ag | 26 K ,so om. g | 21 avrov] vóv 7 24 aut V | 25 integrum] ipsum integrum T | 26 sat 
A|*vó» «ovvo om. A, 0 om. L' | 28 wavagalsiv | | RI personas om. E [| 27 eam] tam T J 28 praeponere 7 


M 


UT NEQUE MILES 


ylpo 7] v. Ar ovugácn z4pa8 KAafov. 5j rolvuy 
€; vrtéQoxn tv 7aQovcasy juice yeux?» vouodacíay 


sQoyoauudto» uày xarà vavrg» v9» Bacilda mólw 
xard rd m mootiDauévow, 5 dd x 
rode tOÀw iαπα¾ . dGoxovras cxslAomdvow sic rij: 


áxdvtow yymciv dAOsiv nagacxsvagdaco. 
Dat. k. Febr. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XV. post cons. Basil v. c. ind. V. [a. 542) 


Pic 
IIEPI ZTPATI9TO9N. 


O are Baeilabe Osodóxo éxdoxq xoarregíov. 


949 


Nov. CXVI pr. 1 


amicali conventione Mp sunt, pater karissime at- 
que amantissime. Celsitudo itaque tua praesentem 
nostri numinis generalem constitutionem edictis dos 
dem in hac regia urbe more solito proponendis, 


5 praeceptionibus &utem ad provinciarum rectores diri- 


gendis ad omnium notitiam faciat pervenire. 


CXVI. Auth. CVIII. Coll. VIII tit. 9 


R UT NEQUE MILES 
NEQUE FOEDERATUS OBSER- 
VET DOMUI PRIVATAE AUT 

POSSESSIONI ALICUIUS R 
Idem Aug. Theodoto pp. 


eon.) Merà vj» voi dero sov - 16 (Praefatio) Cum domini dei benivolentia ad 


pévtia» d oda cv jusvéQov Uxrxóo» ij xh or- 
riarr ic 5 dox; xal xcrXGTGOIG* rohr 
yàe "qovoíq Jsov av»vicvauévov rj uiv xà» Baogd- 
Qo* 7vométeua ralwovtas, và dà re zoAste(as abpe 


moíypava. dei od vives xije dards dH ovà- 20 priae salutis pro 


éva stov0)usyo. Ly. roùe OtQatiora6 xal qordagá- 
TOV$, ógsilovrac ide 156 dla e cie La wins 
warü «my» Ax ON aymvíi;saOas, toÀuaSiv vroGUQlV 
xal sis (Diorrixás àxagyolsiv zosíac, cu“ dd 
TOU 7X 
rod Àowtov unÓéva r gqroatiuvTS» dv old i- 
sors dvagspóuevov de iñ qoiüsQdtov u rονονẽ 
7 sis «óv lavrov Kyew olxov 5) sie rde iùſas Ayer r- 


custodiam nostrorum subiectorum militarium rerum 
. his enim providentia dei dispositis 
barbarorum quidem incontinentia refrenatur, rei- 
publicae vero res les eru Et quoniam aliqui pro- 

ihllo facientes rationem tes et 
oederatos, qui debent pro libertate reipublicae contra 
inimicos certare, praesumunt subtrahere et in pri- 
vatas Suas occupare utilitates, praevidimus per prae- 
sentem nostram legem omnibus interdicere, ut nullum 


a ij uch eóuov cd 7tpoayogsevaas, dere 25 de cetero praesumant militen in quocumque rela- 


tum numero aut foederutum subtrahere in sua domo 
aut in proprias habere possessiones: pro quibus nos 
multos sustinemus labores; exercentur enim et mili- 


one suspi ovs zusis mollobs UgugTdusÜa xóvovs yv- tant, ut communibus utiles sint rebus. 


prdtowrsó xal crQarsvovTS6, O18 rie xowois avrovs 30 


xeno 7tpáyuaci. 


CAPUT I. 


, Beroca» Tov» eee siüórec 000i 5 
9 pode αοτοõο, vivàc dv voie dar Kyu» , 


Sint igitur omnes scientes qui milites aut foede- 
ratos aliquos in suis habent domibus aut possessio- 


Nov. CX VI (Authent. CVIII - Coll. VIII tit. 9: gloss.) Graece extat in ML (fuit B 571,8 secundum indices et 
B* 23 4, 11 p. 601 Zach.). — Epit. Theod. 116, Athan. 20, 3, Epitome 15, 23. 


sententia vel amicali compositione finem consecuíae sunt. Tua igitur sublimitas efficiat ut praesens gene- 


ralis lez: nostra cum edictis per 


hanc regiam civitatem more solito propositis tum praeceptis ad provin- 


ciarum praesides missis ad omnium noti(tam perveniat. 


CXV. 
DE MILITIBUS. 


Praefatio. Post domini dei benevolentiam subiectorum nostrorum securitas in militarium rerum 
imperio ct institutione posita est. his enim dei providentia constitutis et barbarorum petulantia refrenatur 


et rei opes crescunt. Iam 


quoniam nonnulli salutis suae nulla ratione habita milites et foedera- 


tos, qui pro libertate rn ide conira hostes pugnare debeant, subducere et in privatis negotiis occu- 


patos detinere audent, p 
posterum militem in qua 
vel in propriis possessionibus habere audeat: de 
1 aralis, ut communibus rebus utiles se 


1 ,,. L | xégas Ho] pater karissime at- 
que amantissime add. 6 | 2 uo») ax C 
3 xard xa xat. abr A | 4 xaxà « 
nir ar au A6 4AOvi» „ ode 
41. mapacxsvacdtos ie A 7 subscr. om. c, ha- 
in Pere Pn prooon. belisarii dd ^. febr. M 4855 

„Tul. and a Aeod. || constantino- 
poli imp. donn. etapas V. Iul.“ op. dn. iusti- 
niano po. n. XV. Jui.* op. dn. iust. pp. aug. M Fres 4 
«5s Bacilsías TReod. Basuls(as "lovavuwiavyoU An. 
8 post cons. Basili ve. ind. v.] pol barl. usisse indu 
Jul. post cons. consulat. uelisari uo. Jul.“ basil. uc. 
conss, Af vxarsvovros Bacilsiov Theod. ldi, = 
Ath. | 10 rubr. Lal ovoaviorov ML Theod.) Ia «oV 
p sapgapávssv vr GrQatiraS ] qoisodvovs Ath. 
(s | 14 inscr. addidi ex Ath. €; om. ML || 9avóocig 


( nobis per praesentem legem nostram omnibus interdicere, ne quisquam in 
ue numerum relatum aut foederatum 


subducere vel in sua ere domo 


quibus nos multos labores sustinemus exercitiis et expe- 
Talis, u praestent. ] 
ant igitur omnes quicumque milites vel foederalos aliquos in domibus suis vel possessionibus 


At. cod. | 17 &gx7) xa xaváotacis] incipit ordinatio e | 
18 uiv Le] om. M | 25 ngocayopsvaos L | 28 ;; om. 6 
Exe olxov M) Kyss olxov L, Ae om. g recte opinor || 
29 yvuraLorteé xal avQarsvovrec] exercentur enim et 
militant 6 | 32 legendum videtur "Iovamaav et delendum 
sídoves | 33 Kyu» Konevoca» M] ze L habent g, unde 
rote Haloander 


3 nominis R VT, corr. vulg. | 4 more) rome V | 5 reoto- 
rem TI 7 eubscriptione carent libri | 11 observet ed. pr.] 
obseruetur RVT vulg. | 14 theodio 7 | 18 incontinentia 
cet] tinentia — 25 praesumant mi] scr. R in ras. 4 vv. 
19 aliquid R | 22 certari V! | 23 operare R* || provi- 
dimus vulg. | 27 sg. multos nos R | 28 militantur Vi 
29 sint utiles T 1 32 Seint V! | 33 in suis habet R 
habent in suis 7 


Nov. CXV 5. 6 549 UT CUM DE APPELLATIONE 


dove mQoxoí(uaros dw raue vn, x aulas swsol videlicet actoribus praeiudicio ex hoc intervallo circa 
xgovía» xapaygogpi» ij d» dq None vouiuo d- temporalem praescriptionem aut in alia quacumque 
«ai0À0yíq stastalo: yuvonsvov. legitima allegatione penitus generando. 


CAPUT VI. 


ede vovroi6 wal àÀlo wepáloiov mQ0$ vd dr Ad haec aliud capitulum ad pecuniae constitutio- 
gosse vyov» vnzooyésus azxofAéxo» vd magóvr. 5 nem seu promissionem respiciens hac lege praevidi- 
vóug Gvveidousv QiarvzOGo.  Dacsitousv ro, ei. mus definire. Sancimus igitur, sí quando aliquis aut 
mori xte N vào éavtoU ij vào d ov sQosohmov àvri- pro se aut pro alia persona pecuniam constituerit 
goviüjsaus, Liyov vvxóv Tiv. 1Ó ixavóv cos sx0&0, Fei spoponderit dicens forte cuicumque satis tibi 
rod ro dmi tjj mocOTQTi jj» d» Sisto: „ &nacw — facio, eum in quantitate quam dixerit modis omni- 
vont xa) T9» avripowngcw t9)» dias zxÀngoovy 10 bus obligari et 3 seu sponsionem suam 
wal rd goéos dwayxdLscOa. wxarafgaAley. si «i6 dà — adimplere et debitum compelli persolvere. Si quis 
éstos «0 ixavóv co, yev:GSTas, vOUTOV ola ro autem dixerit satis tibi fiet, eum tali verbo ut 
rotor Aóyov di οα,jν, i sionuévov ceavsl b inpersonaliter dicto tamquam 1 nihil promiserit ita 
eä Sum ide da er- ab omni exactione liberum servari. Si quis autem 

4 ixa- 15 dixerit fiet tibi satis a me et ab illo et illo, 


„„ do: v) ínavóv sap duos 7 nag nullum fieri praeiudicium, ipsum autem qui hoc pro- 
rod 


po» 
(Eníloyoc.) Ansa 0i avra xogatsio Oaozito- (Epilogus.) Haec autem obtinere sancimus in 
pev. éni rate vroO'écsi dzácaise, 00a uiro ÜOtxagsex] — CAUSIS ade quae nondum iudiciali sententia vel 


c. V (OsoxtiLousv ei ,, 146.......) extat B 26, 2, 8 (inde B- 0 Summam Àabet Appendix 
Eclogae 29 (Zachariae 2dyéxdova p. 190) et Anonymus Bodleianus ib. p. 215 (in utroque citatur veaoa e Ath. 
summa repetitur in paratitlis Ath. 15 $8. 


putaverit, eas secundum leges exerceat, ita scilicet ut nullum praeiudicium actoribus ex ista dilatione circa 
temporalem y esr ee aut in alia ulla legitima allegatione omnino oriatur. 

VI. Praeterea aliud quocue caput quod ad constitutae pecuniae obligationes seu promissiones 
spectat. praesenti lege definire nobis visum est. Sancimus igitur, si guando quis aut pro sc aut pro alis 
persona pecuniam constituerit dicens forte alicui satis tibi faclo, ut is in quantitatem dixerit 
omnibus modis obligetur et constitutum a se impleat. atque debitum. solvere cogatur. Si quis autem 
dixerit satis tibi flet, is cum eiusmodi verba impersonaliter prolata sint, perinde ac si nihil dixerit, ab 
ommi exactione liber servetur. Quodsi quis dixerit fiet tibi satis & me et ab hoc et illo, i/is gui 

os nominaverit, nisi consentiant, nullum ex ciusmodi voce praeiudicium oriatur, sed ne ipse qui. » n 
e dizit pro illis personis quas nominaverit exactionem ullam subeat, pro se vero id ex 
secundum leges probato debere eum apparuerit pro rata dumtaxat parte solvat. Si vero dixerit fiet tibi 
satis & me vel ab hoc vel illo, tunc personis quidem nominatis simili modo non consentientibus nullum 
fiat praeiudicium, ipse vero qui hoc constituit integrum debitum solvere cogatur; si quam autem contre 
personas 420 Fuat P eM sibi competere actionem, hano seoundum leges adversus eas instituat. et 
gum aucrilio fruatur. 
Kpilogus. Haec autem omuia valere sancimus in causis omnibus quaecumque nondum iudiciali 


1 spoxoíparos ante yivopéyov (3) coll. A | 2 xoovías 30 vouísos dur d MLB! von awe 
Sagas Herde A | vage om. Pr. Ep. 1 4 10 marg. 4 potu» A éavtq d cid da vouét,ss B*; vopíassav Mr 
1 ric 25 om. B' | * dvruporvi;00s (d: rp] e i B*) libri] | 31 aveóv. Li | sa» vópev] legis 6 1 32 — 
8 ri «*vxóv A| 9 vovro II ds sixe A | 10 Kir | Le | 33 24xavtra dd rabra] Haec autem c | 34 d. 
eoiv A | 12 six 4 ola) Quà A] 14 4 xdcrc] àxd- | Oscoss xáccis A 
aue com. Heimbach non recte | 16 xal sxagà)] stagà om. | ———————— —————————————————— 
A || Lal «ovs om. B* v. l. I 17 dxsívove L*À | dv om. A 2 in aliquaeumque V* |3 ignoraudo 71 4 rubr. De 
cvyauvovss» A 18 «oíua L| 19 «ovro) vowvrov A constituta pecunia RT in marg. (ex Iul.) | 5 promissione 
20 & dzsp àv Al *óvouácos (Óvoudass B*) libri T' | 6 aut pro se] aut om. V | 7 pecunia V | 8 vel] aut T 
oxocvzvai À || 21 9. du ix vov — éxogeíAov paveir 
«0 xavà ro vóuovs ànoüsxvüusvo» xoéos év oso | 9 eum] in eum AR! | dixit T, dixerit om. R I 10 suam 

TU A, dx rod et dsxodsuvvjdvov  xoéovs esi persoluere compelli T J 12 fiet tibi satis R 


a d 75 warafaAAs» A uéoos xara- | ut) et 

gd bearagal. , *) uóvo» L1 24 xao' uo] aut | illo R* ule] et V, om. RI T j 16 illis] eis *, om. 71 
& me s] ad vovds] xa, om. „ 18 haec 7 

xal xo Ag || 26 sooscoizroi6 om. € | 27 avró»] vóv K. 24 aut J 25 integrum) ipsum integrum T | 26 aut 
A | vó» vovvo om. A, 1ó» om. LI | 28 xavaBaAsiv Le | RI praepomere 


UT NEQUE MILES 


vy 7 v. A cvugácn 7épae K'lafoy. 1j toívur 
o Vzt8QOy7) t7» vapovGG» i,) ysvuxh» vouoOscíav 
9tpoygapuato» hd xctà ravra» v9» Bacilida du 
xarà rd o xootiDsuévow, si rini ad xe 
roùs tOw énaoyyo» doxovras aGesÀAouévoy sí6 rij 
darm yyOOiwv diOsi» zx cr. 


Dat. k. Febr. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XV. post cons. Basilii v.c. ind. V. la. 542) 


Fig 


IIEPI ZTPATIS9TO9N. 


O a rde garde Osodóv éxdoxo spastosgíov. 


549 


5 praeceptionibus autem ad provinciarum rectores diri 


Nov. CXVI pr. 1 


amicali conventione sopitae sunt, pater karissime at- 
que amantissime. Celsitudo itaque tua praesentem 
nostri numinis generalem constitutionem edictis e 
dem in hac regia urbe more solito proponen 


gendis ad omnium notitiam faciat pervenire. 


CXVI. Auth. CVIII. Coll. VIII tit. 9 


R UT NEQUE MILES 
NEQUE FOEDERATUS OBSER- 
VET DOMUI PRIVATAE AUT 

POSSESSIONI ALICUIUS R 
Idem Aug. Theodoto pp. 


eo.) Msrà vj vov Qsonóvov Oov - 15 (Praefatio) Cum domini dei benivolentia ad 


péveia» aagálna ch )ustépov vrxóov» 7 rh oc 
iar TQayudro» dpy) xal xardgtaOiS* TOUTOW 
yàe moovoíq Oso) gGvXiOxaudyo» i uiv vov gu- 
Qo monétua yaAwovtas, và dd rij zoAma(ae aves 


xQéyuava. i où rive t6 éavrów corgíasc ovd- 20 


t st0.07u8y0: vOU$ GTQaTira6 xaà /- 
tovs, ógsiloyras rde rij dAsvOsoíae «56 rod iracae 
aer v0» 0 dywvíG;saOcs, voAudGi» vrocUosiw 
a sie iò.arriude dstagxoAsiv x, Bous] d 


roõ saQó»cos :; 

rod loenoõ unÓiva rolαEH“ orαν,s” r d» oiqò i- 
wors dvagspóueavo» dννοναν 7 &QdtO» UTOGUQSV 
ij sls 1óv davrov Kyew oluo ij si rde iòdias Krtey r- 


c, , ovo ijne colo UgiovdusD'a mtOvovs yv- 


prdlovrss xal GvQatsvortss, der roĩe xoiwois avrove 30 


xenon stodyuaoiv. 


custodiam nostrorum subiectorum militarium rerum 
incipit ordinatio: his enim 3 dei dispositis 
barbarorum quidem incontinentia refrenatur, rei- 
publicae vero res aa Et quoniam aliqui pro- 
fre salutis pro nihilo facientes rationem milites et 
oederatos, qui debent pro libertate reipublicae contra 
inimicos certare, praesumunt subtrahere et in pri- 
vatas suas occupare utilitates, praevidimus per prae- 
sentem nostram legem omnibus interdicere, ut nullum 


U» vóuov sci ; ,n bo, dere 25 de cetero praesumant militem in quocumque 


tum numero aut foederutum subtrahere in sua domo 
aut in proprias habere possessiones: pro quibus nos 
multos sustinemus labores; exercentur enim et mili- 
tant, ut communibus utiles sint rebus. 


CAPUT I. 


. BEectocap Tolvv» cee sidóvec 000& GrQatioicas 
3 qoddsgarove Tuwàc dv voie aur Kyuv Kantvaay 


Sint igitur omnes sclentes qui milites aut foede- 
ratos aliquos in suis habent domibus aut possessio- 


Nov. CXVI (Authent. CVIII = Coll. VIII tit. 9: gloss.) Graece extat in ML (fuit B 51,8 secundum indices et 
JB* & 4, 12 p. 601 Zach.). — Epit. Theod. 116, Athan. 20, 3, Epitome 15, 23. 


sententia vel amicali compositione finem consecutae sunt. Tua igitur sublimitas efficiat ut praesens gene- 


ralis lem nostra cum edictis per hanc 


regiam civitatem more solito propositis tum praeceptis ad provin- 


eiarum praesides missis ad omnium notitiam perveniat. 


CXV1. 
DE MILITIBUS. 


Praefatio. Post domini dei benevolentiam subiectorum nostrorum securitas in militarium rerum 
imperio et inslitutione posita est: his enim dei providentia constitutis et barbarorum petulantia refrenatur 


et rei 
tos, qui pro libertate reipubl 
„„ audent, 75 5 5 
posterum militem in 9 


opes crescunt. lam quoniam nonnulli salutis suae nulla ratione habita milites et foedera- 
icas contra hostes pugnare debeant, subducere et in privatis negottis occu- 
( nobis per praesentem legem nostram omnibus interdicere, ne quisquam in 

ue numerum rclatum aut foederatum subducere vol in sua 


bere domo 


aralis, ut communibus rebus utiles se praestent. 


vel in pu possessionibus habere audeat: de quibus nos multos labores sustinemus exercitiis et expe- 
ti ti *. 
I 


jant igitur omnes quicumque milites vel foederatos aliquos in domibus suis vel possessionibus 


1 evufiBádsn L | zéoas KAagov] pater karissime at- 
que amantissime add. 6 | 2 ubs] nostri numinis c 
3 xatà x xav! avtr» udv A | 4 rd « 
p air cvyn9ws A | 6 4A9vi» rapgaaxsvacato) õ Rice 
40e mapacxsvacdvos zd» vos A | 7 subscr. om. 6, Ra- 
bent hie (AE prooon. belisarii "d | y febr. M ul.“ 
(om. Jul. A., i a Aeod. || constantino- 
poli imp. donn. 1 V. Iul.“ op. dn. iusti- 
niano po. n. XV. Jui.* cp. dn. iust. pp. aug. M Frei 4 
45€ Basils(ae Theod, Bacule(as "lovorevsavoU Af. 
8 post cons. Basilii va. ind. v.] pol. barl. usisse indu 
JwL* post cons. consulat. uelisari uo. Jul.“ basil. uo. 
eon. M vxarsvoyros Bacilsiov Theod. ivOtvicvoc » 
Ath. | 10 rubr. Le ovQavioarzo» ML Theod.) IIa xov 
py nagapévas viGlv GrQatirac 9 qoudagdvove Ath. 
(Vf. s) | 14 inscr. addidi ex Ath. 6: om. ML || OS οο 


AL. cod. | 17 agx7) xal xavácvacisc] incipit ordinatio e 
18 ud» Lc) om. M | 25 „ Li 28 7 om. . 
xa olxov M] Kyss olxov L, Kysi» om. recte opinor 
29 yuus gore xal GrQarevortsc] exercentur enim et 
militant 6 | 32 legendum videtur Jorma et delendum 
id re 33 KN Koscevoay M) Axe L habent c, unde 
role Haloander 


3 nominis R VT, corr. vulg. | 4 more] rome V || 5 reoto- 
rem I 7 eubscriptione carent libri | 11 observet ed. pr.] 
obseruetur R F vulg. | 14 theodio 7 | 18 incontinentia 
cet] tinentia — 25 praesumant mi] scr. R3 in ras. 4 vv. 
19 aliquid RT | 22 certari V! | 23 operare R- ] provi- 
dimus vulg. || 21 29. multos nos R | 28 militantur V 
29 sint utiles TÍs Seint V* | 33 in suis habet R 
habent in suis T 


Nov. CXVI 1 ep. 


oixou6 7] xv5geci» OrtocoUv xpoesÜgsvorvras xaí xu 
avrole idsorrixàe sAngoUsras t,“, diera sí fi dvd 
triginta dierum zgoJscuías agiOpuovudvtov d, wis 
«atà vóxov éugavsías v6 saoovons ruo» darun- 
oc vovcove àáztodiEovauw, ai uàv avraw viv dxóv- 
roy GUTOUG6 j xpatovyrov ovoías Ónusicss vxxoAy- 
Osiga« *Q Ónuocíg zposxvooOcovta,, avro) dd xai 
và» Gbwpdávov xal «dv orte Ozoícs Kyovdww 
dE i mil,“ oí d cvoevioras xal φονæ¼ dr oi 
TOVTOIS rr T7 yr õtονEq-/ sapaudvovt. 
rije dane dase jo, dd xal vd sis Kayaxor 
V7ousvovs. viucQlae* sidóvo» xal «àv éxáctne in- 
g,, Goyóvvow, cx ek vuvac avosOsiay dv vois vÓTCOIG 
roĩs ag abr iOvvousvow 7) énugóxow vuol» f, 


990 


5 lerint, su tiae 


6 ov uóvov 10 sed etiam ultima sustinebunt s 


UT NEQUE MILES 


nibus aut qualitercumque observantes et quasdam 
eis proprias Sapiente utilitates, quod nisi intra tri- 
ginta dierum dilationem computatorum ab insinuatione 

loca praesentis nostrae dispositionis eos expu- 
uidem habentium eos aut reti- 
nentium publication] subiectae fisco applicabuntur, 
ipsi vero et dignitatibus et militiis quas habent ex- 
pellentur, milites vero et foederati qui eis dils- 
tionem observaverint non solum militia spoliabuntur, 
plicia, Scientibus 
et uniuscuiusque provinciae iudicibus, quia si aliqui 
inveniantur in locis quae ab his exactionibus aut 
convictoribus aut personis aliquibus aut dominiis aut 
possessionibus aut quibuslibet propriis utilitatibus 


stQ0coí7to16 7) 0ixo1€ 7) Osa móvaae 7) xt1j0s0is 7) xaie oi 15 permanentes, et non celeriter istos comprehenderint 


accod / id. re x, ztposadoavostee, xal ui asrov- 
dals robroοꝰ˖ avozoo( vs xal vuucpíais vzrofidAocs, 
xal robe uà» oxQaru»rac sie voe dpiOuove dnzduo- 
ce» dv ole cxQavsvovtas, vou dà qoidspatovs soos 


uidem ad nu- 
ilitant, foeders- 
ad proprios optiones, et ipsi X librarum 
auri poenam exigentur, et insuper exilio tradentur 


et suppliciis subdiderint, et milites 
meros 8uos transmittant in quibus 
tos vero 


roùs lòtous Óztt(ovac, xal avrol ayà decem librarum 20 utpote nostras lussiones praesumentes negligere. 


auri soi)» elenasD)0ovtas, sal sxgós vovrose dfopíq 
sapgadoO'govva, cs x juris geo toÀu- 
cawrse dusángas ende xolvvy H, DQaío vil tung 
step) vovtov ie síxóc yevou£vo EN ], d- 
xovvov (xorjongcas, undi rte «o» 5j 
v0400T0U6 rd TUTxOVe 7] Tztposvabsie doxexae stQog- 
de turas, dla risa raxvrijroe oí etQatià- 
tas eis vo)6 idiove nove oí dà goiüsqavos de 


rd 
áp 
robe dur óntíovas ι,P d nai vno vw xo 


vv dym e woayudtoyv. xar oiüéva yàp x- 30 


xov tvOoUv Aowto) XopoUMS» coUe just. or- 
riabras 7) ser e Kv Tit tasreAds eule 
àzxacyolsiaU'as zosiase. 

(Eniíloyos.) Ju vovv» nxapacrdwra juiv xal 
uà roð szapóvros d no 
yvi αοõον]⁰ονονοαον xarà uà» cv H vavtg» nóÀw 


* 


vónov Tj Gy nινij́ 35 


Nemo igitur neque divino quodam typo de hoc forsan 
facto neque praeceptis iudicum utatur, nec aliquis 
nostrorum iudicum huiusmodi aliquos typos aut prae- 
ceptiones iudicum suscipiat, sed cum omni celeritate 


foov apxóvrov)25 milites quidem ad proprios numeros, foederati vero 


ad suos optiones revertantur et pro communibos 
certent rebus: nullo modo enim de cetero concedi- 
mus nostros milites aut foederatos in quibusdam 
omnino privatis utilitatibus occupari. 


(Epilogus.) igitur placuerunt nobis et per 
praesentem manifesta sunt „ tua eminentia 
cognoscens in hac quidem feli civitate edictis 


Aabere studuerunt qualicunque modo detentos et privatas quasdam operas ipsis praestantes, misi intra 
triginta dierum spatium ab 1nsinuatione praesentis constitutionis nostrae in eo loco facta numerandorum 
eos expulerint, bona eorum qui eos habent aut detinent publicationi subiecta fisco addictum iri, ipsos autem 
dignitatibus et militis quas habent exutum iri, milites vero et foederatos qui post praefinitum temporis 
spatium apud illos permaneant non solum cingulo privatum iri, sed etiam extrema subituros este sup- 
plicia; ac sciant eliam provinciae cuiusque pracsides, si qui in locis qui ab ipsis gubernantur inventi sint 
vel apud procuratores aliquos vel alias personas vel in domibus vel apud dominos earum vel in possessiosi- 
bus vel in qualibuscumque privatis operis detenti, nisi eos acriter comprehenderint et suppliciis subiece- 
rint, alque milites ad numeros in quibus militant, foederatos autem ad optiones suos transmiserint, ipsos 

oque denarum librarum auri poenam persoluturos esse ac praeterca exilio traditum iri, quippe gui 
tussiones nostras neglegere ausi int. Nemo igitur aut sacra. ulla sanctione de hoc forte lata aut prae- 
ceptis magistratuum (utatur, neve ullus ex nostris magistratibus) eiusmodi sanctiones vel praecepta magi- 
straluum suscipiat, sed cum omni celeritate et milites ad suos numeros et foederati ad suos. optiones 
reveríantur et pro rebus publicis dimicent. Neque enim ullo modo in posterum permittimus ut milites. vel 
foederali nostri in ullis omnino privatis operis occupentur. 


Apilogus. Quae igitur nobis placuerunt ei per praesentem legem declarantur. tua sublimitas 


1 óztoxob») aut qualiteroumque e | 2 Gere] leg. ae? 
3 triginta dierum M] vofyuvra OispoUp, s. v. À ue 
L | 4 xaxà vórtov M) xarà vov «ózxov L| 6 ovcías L | 
8 ergaviy. M | 12 vxoudvovas L| 14 iQvyouévne a 
exactionibus g | A, % L, cf. c] in v07t0«$ M || rtl 
ij xoocomow M) r 9 étépow (érégoi del. m. 1) 5 
7zt900050:6 L aut personis aliquibus c. In hac voce et 
deinceps enumeratis corruptela latet; utique malim 1 s19os- 
Grote j daoztóvcuc év oixosé f) wTrjG80é ra OiGAGOUY 
xvd. | 15 7 oixow om. g | Qsartóvauc) dominiis g 1 17 vzo- 
ad louo L || 18 iel xai eic L | vo?s &giOuovc] nume- 
ros suos € (cf. 28) | éxztépiovosiw M | 19 goidegáco- 
« L | 20 decem librarum auri Mg] “ rh L | 23 ag. 
undd — uzdà ML | 25 *zorjarvas — dgxóovto propter 
homoeoteleuton omissa in ML supplevi ez € (xoirvas unà 
suppl. cum Haloandro vulg.) | 28 55 L| 29 
5 L | 30 dyo»icovres ML || 31 vov losrod 
ca. 


1 aut qualiteroumque] aut del. Beck | 2 eius 71 
duos nisi] nisi qui 7 | dierum triginta 7, dierum o. 
! | 3 dilatationem J dilationes R. *computatos V com- 
putatus It computatam T computandorum vulg. | 4 prae- 
sentis temporis nostrae A! | expulerit RI 6 icatio- 
nis V | 7 ipsi om. 7' | 8 dilectionem Ri Vi deiectionem 
T | 9 obserusuerunt T J 12 ab his] his om. T (sub his 
sunt vulg.); deest verbum | exactoribus vulg. | 13 eon- 
uictoribus T1 vulg.] ooniunetoribus RV7*; leg. en- 
duotoribus (cf. Cod. 4, 68, 31. 85) 7 | aut domibus ante aut 
dominiis add. Beck | 14 utilitatibus R vulg.] facultati- 
bus VT 16 et supplitiis subdiderint om. RI 17 trane- 
mittant vulg.] transmittunt RV T || 18 proprias RT 
opiniones 71 f ipsis A' | 19 exigent V corr. I et om. 5 
22 iudioum] iudicum suscipiant T“ | utatur R . 
utitur R!VT | 23 praeceetiones V! | 24 suscipiant 
T | 25 militantes RT. | federatos libri, corr. vulg. | 
26 suas libri, corr. Heimbach | 27 certentur R!T'* e 
tetur V' | nullo enim modo 7' vulg. | 29 occupari utili- 
tatibus RI 35 manifestata 7'vulg. 


UT LICEAT MATRI ET AVIAE 


dur xarà xò o nootiOsuévcov, d» dd «aic 
énaoxí(ase ssposva tac ovsAlouévov sàci dj la xava- 
eríSas axevcáto. Dat. v. id. Apr. CP. imp. dn. Iusti- 
niani pp. Aug. anno XVI. post cons. Baailii vc. 


FIZ 


551 


Nov. CXVII pr. 1 


secundum morem propositis, in provinciis vero prae- 
ceptionibus destinatis omnibus manifesta constituere 
festinet. — (Dat. id. Apr. CP. imp. dn. lustini 


(a.542) pp. A. anno XVI. post cons. Basilii vc.) 


CXVII. Auth. CXII. Coll. VIII tit. 13 


IIEPI AIATOPRN KE$AAAI9N R UT LICEAT MAT RL ET AVIAE 


KAI AZE TAMO . 


(O avrós gage OsoBósq &xáoxq es.) 


(Hfpooíunsov.) diagógo xspalaíop sic "uds 4 
%R vtov dveynaiov 
darum, . 


ET ALIIS PARENTIBUS POST LE- 
GITIMAM PARTEM LIBERIS DE- 
RELICTAM QUO MODO VOLUE- 


10 RINT RESIDUAM FACULTATEM 


DISPONERE, ET ALIA PLURA 
CAPITULA & 
Idem Aug. Theodoto pp. 
(Praefatio.) Diversis capitulis ad nos relatis 
haec lege 


slvas av»sidousv ysvexqQ vavva 15 necessarium esse perspeximus generali 


disponere. 


CAPUT I. 


Oscítoue» voivvy» àÓmav alea xal urrol xal 
dh xal vois ddlose yovsvc: perd TY“ xaraitsie 
rose sail , dx vw vóuov Ogsiousvov u£oos ro 


Sancimus igitur licentiam esse et matri et aviae 
aliisque parentibus, postquam reliquerint filis par- 
tem quae lege debetur, quod reliquum est suae sub- 


vuOlosxo» T6 aUTOw 7tsQi0vcías „ tire gie aͤlo nu Ü 20 stantiae, sive in solidum voluerint sive in 


BovinOsisv sira dx nápovs, tQ vig 7 rñj Ovyatol, 5$ 
£&yyóv« ij éyyóvp, 9) voie je eundi Bogeia Pas 1 
xal did veÁsvralos Bovirssos xavaliuzxaves f ro- 
our OQq vs xal «ipéGai, ei ys go] ,,, dre vÓv 
saréga 7 rd O. 


Arora xovrovs vsxstovsíovs d» 25 


filio vel filise, nepoti vel nepti et deinceps descen- 
dentibus donare aut etiam ultimam relinquere 
voluntatem sub hac definitione atque condicione, si 
voluerint, ut pater aut qui oninino eos habet in po- 


Nov. CX VII (Authent. CXII e Coll. VIII tit. 13: gloss.) Graece extat in ML, in B variis locis, magna pars in 
Prochiro et een, 5 (vid. infra). — Epit. Theod. 117, Atlan. 10, 0. Julian. const. C VIII. 


e. I OsaxiGouey dν,ůο ae 


extat B 41, 5,3. — Summas repetunt Theodori BE, Athanasii c. I pr. para- 


titla Ath. 9 $ 15, lib. sag) Qagópo» &vayvocuavov $10, c. J $1 paratitia Ath. 13 $12. 
cognoscens in hac quidem felici civitate edictis more solito propositis, in provinciis autem praeceptis missis 


manifesta omnibus reddere studeat. 


CXV. 
DE DIVERSIS CAPITIBUS ET SOLUTIONE MATRIMONII. 


Praefatio. Diversis capitibus ad nos relatis necessarium nobis visum est generali lege ea con- 


slituere. 


Ll Sancimus igitur licere et matri et aviae et ceteris parentibus, postquam liberis portionem ex 
legibus debitam reliquerunt, reliquam 5 substantiam, sive in solidum sive ex parte voluerint, 
ve 


o vel filiae, vel nepoti vel nepi, 


deinceps descendentibus donare vel etiam per ultimam volun- 


tatem relinquere sub hac lege et condicione, si quidem voluerint, ut pater aut quicumque cos in po- 


1 4óixro» L | v. id. apr. M] id. Apr. e At. vulg. 
ppl dx Theod. | CP. — Basilii vo. (cf: &)) Ha- 
lle "IovaviyiavoU v0 sa! herd 17» d ner Baar 
Astov Ath. Frei s Bacils(ac usva vxxateíay Baails(ov 
Theod. 1 M | rubr. ys — er 
yápov (yápov L) ML] Iso] yduom xal Gini 
yvgcíow saído» xal d. „„ Ath. ao 
rep udien xal agi Glory xapaAator Theod. (cf. Nomoc. 
XIV tit. 11, 1 7) 2 Qo» dia land Qui; 
vsaod, sim. 19, 3) Do diversis capitulis d (al. €) 
13 inscr. om. ML, supplevi ex Ath. 6: Imperatori (sic 
iustinianus aug. petro magistro officiorum et patricio 
Jul.“, in quo rubricae cap. 318 additur inscriptio et pro- 
oemium ipsius novellae (cf. ad c), cui inscriptioni a Pi- 
thoeo in ed. luliani receptae non convenit epilogus; imp. 
iust. a. app. lul5, imperatoris iustiniani augusti app. 
Iul? | 14 dvevex9évvov Ath.c]). dvexO9évro» ML àv- 
azOurrov Le | 20 a9vov MB íavrov L | 21 «5 om. B | 
5 é&yyóvq] , om. g | 22 7 vois dgakr) et (i. e. xai) de 
inoeps e | 23 relrur. e LI | towvtq9] vovro B (c) | 
24 Gere] siovs L 


1 vero om. R | 3 subscriptionem libri omittunt, add. 


ed. Veneta 1491, vulg. | 4 an. XVI. pe. basi. vioe con. 
ed. Ven., anno XV. Basilio vo. cons vulg. I 5 constitutio- 
nis CX VII ( Auth. CXII) cap. 1. 2 extant in appendice 
Jul. (b kap. CXC, v const. CXXIII kap. DXCIIII, no- 
bis w b et v) I 6 rubr. De diuersis oapitulis bv || 8 

tem om. T | filiis V | 9 uoluerit J 11 capitula plura 
vulg. capitula multa V | 13 inscr. imp. iust. a. b impe- 
ratoris iustiniani augusti v Imperatori (sic) iustinianus 
aug. petro magistro officiorum et patricio Jul.“ c. 378 
(ubi post rubricam Iuliani inscriptio et [prooemium novellae 
ipsius interpolantur) | 14 prolatis Jul.“ c. 378 [| 15 neces- 
sario b | p imus agennerali constitucione diflnire 
Jul.“ c. 318 | haec] hao RVT | 17 rubr. Si mater aut auia 
flliumfamilias heredem instituerit, ut pater ipsius fructum 
hereditatis non habeat, et de donationibus et de aliis 
liberalitatibus eodem modo in flliumfamilias factis. et de 
curatoribus siue administratoribus rerum R marg. (er 
Iul.) | eese om. 71 | et matri] matri R [| 18 aliisque) et 
aliis 237' aliis RI relinquerint VT'bv reliquerit R [| filiis) 
omnibus bv || parentem V ! | 19 quae) quam ex v | quo » 
20 uoluerit v | 21 nepte v] et] uel T | descentibus V 
23 definitionem b || conditionem v [| 24 ut] «e RI pater 
qui omnino aut V | qui om. v | habent VT vulg. | pote- 
statem Vv 


Nov. CXVII 1. 2 


rob ro r xQiypags ii usumfructov nir T7)» 
ola xavrsios usrovGía» αον rab ra yàg di xal 
itrinoĩe 1divayto xavadAsuszdvts, & ovOeuía toit 
yore. o spossyívero. Tovro dd ov RG 
role yovsvaiv, dd xal avri stQocorr éksivas saga- 
l xslevóusDa. rd Óà moáyuata rà ovro xatal- 
savóusva y Oopo)ueva oic Uxsbovgíons TtQOSOtONS, 
ài uiv vsÀeíac a vAu(as, xa» vsmeLovGu. Qv, 
dat a dyérocay xaO" Oy Bovlovras zpóztov dio 
ai 0à vr,» nlixdas- á 
o testator j o Joposusvos avrà q ννενj,fõ an, 
Ova» best ole doro 9 ñ xatsAs(pO sic rel 
Ho zAxíav. dd eas Eyovroe toV dM 0 


552 


UT LICEAT MATRI ET AVIAE 


testate in his rebus neque unumfruetum nec quod- 
libet penitus habeant participium. Hoc enim et 
extraneis relinquere poterant, unde nulla parentibus 
utilitas nasceretur. Hoc itaque non solum parenti- 


5 bus, sed etiam omni personae licere praecipi 


imus. 

1 Res autem ita relictas sive donatas positis sub 
testate personis, si qucm perfectae sunt aetatis, 
cet sub potestate sint, licentiam habeant quo volant 
modo disponere. Si vero aetate minores sint, per 


sv drei, d. ovzeQ à» cvvíido: 10 quem perspexerit testator aut donator haec guber- 


nentur, donec illi quibus donata sunt aut relicta ad 
perfectam aetatem perveniant; licentiam babente . 
testatore vel donatore et matri et avise horum qui- 


9 Üopovuévov xal v7 ur vgl xai vij nh, Tovro ole bus res collatae sunt ipsarum rerum gi voluerit gu- 


và notyuava xagecyéOv v vOv avtOw g ονα, rx, 15 


ai BovAosto, O ιjðV xavasttovevGas, xav GUFOLIOGAIY 
&vdodciv ai sipguévas yvvaixsG, odr évros sisap 
xc] avral tz» toixvTQ» Ouoixnsi» xavadétacD'n: Bov- 

GPs. ei dd ox; sixóc & gra 5) d 


* € 


bernationem committere, licet maritis iunctae sint 
memoratae mulieres, ita tamen si et ipsae huiusmodi 
gubernationem suscipere voluerint. Si vero forsan 
is qui relinquit aut donat nullum his di rem 
determinaverit, aut ab eo datus huiusmodi guber- 


andeva covtois esed 0Qícsus, ij O tap av- 20 nationem subire noluerit, aut moriatur 


uro 
toV Ósdouévos t)» vToiavtz» dio-αjut- = uta 7 n7 


BovigOsin 7j us) OvysnOsin, 9) «sÀsvir)asus stole dxsívovs 
veÀs(ae vAuxías y νονον : 49»ixavta iri roy 


illi perfectae fiant aetatis, iubemus iudicem compe- 


tentem curatorem fide dignum cum legitima fideius- 
sione rebus talibus ordinare, qui det. relictam 


&ouódiov dpyovta xovoártooa dbórmiurov pstà vopé- talibus personis substantiam gubernare atque custo- 


nac rg las s roĩs TOLOVTOIG TCQOS- 


uo 
ógsiAovta 

LP segsovaíay dual «a xai Fat worin 
Ota» dxsiyo:, o6 aiontas, ale veAsíay „Tala Ad. 
év éxsivow ydp voie ÜOéuags vOv vouov vOv «9v xg, 
O4» tec yovevos naQéxovta 
ea, oli ovx Éyxsstas ,a oiavtr) at. 


roĩe vOi0vTO:6 siQdyuags sQogdAlsaO'as, 25 


fovious2a Napesuldets- 30 


dire, donec illi ad perfectam, sicut dictum est, aets- 
tem perveniant. In illis enim casibus legem quae 
usum parentibus praebet volumus custodiri, quibos 
non inest specialiter huiusmodi condicio. 


CAPUT II. 


lloós sovvous dÀ xáxsivo vouoOstica:. cvveiOousv 
dere si re viov 5] Óvyavéoa fro Ir Au e yv- 


Ad haec autem et illud sancire perspeximus, ot 
si quis filium aut filiam habens de libera muliere, 


c. II extat B 28,4,49 (B* I 1,1 p. 534 Sack.). — Summam abet Epitome 24, 42 ( Anon. Bodleianus apud 


Zachariae 4Ȏxd. 


. p. 215), summas repetunt Theodori B2, Athanasii paratitla Ath. 11 $2. 


e. II— VI pr. summaria habet Anon. Bodleianus ap. Zachariae Ard. p. 208. 


testate habeat, in his rebus neque usum 


etiam caxíraneis relinquere poterant, unde nullum 


1 non solum parentibus, sed etiam omnibus personis licere praecipimus. 
erfectae aetatis sint, quamvis 
sin aetate minores sint, per eum quem 


personis sub potestate constitutis, s quidem 


facultatem quo velint modo administrandi habeant 


(um neque ullam omnino c 


lonem habeat. Haec enim 
erventurum erat. Hoc autem 
vero ita relicías vel donatas 
sub potestate sint. constituti 
statuenit 


arentes commodum 


testator vel donator administrentur, donec illi quibus donatae vel relictae sunt ad perfectam actatem v 


nerint. Habeat autem licentiam testator. vel 


nator et matri et aviae corum quibus res collatae sunt 


earundem rerum, si voluerit, administrationem credere, licet praedictae mulieres. maritis coniunctae sint, 


ita tamen siqui 


ipsae quogue talem administrationem recipere voluerint. Quodsi forte is gui res ro- 
linquit vel donat nullum iis inistratorem constituerit, vel qui ab eo datus est talem administrati 
suscipere aut noluerit aut non potuerit, vel mortuus sit antequam illi perfectae aetatis 
tentem iudicem iubemus curatorem fide dignum cum legitima j 
substantiam eiusmodi personis relictam et administrare et custodire debeat, donec illi, uti dictum est, ad 
perfectam aetatem venerint, In illis enim casibus legem quae usumfructum parentibus praestat 


trattonem 
, (unc 


ussione ciusmodi rebus destinare, qui 


volumus, quibus eiusmodi condicio specialiter non est imposita. 
IL ' Praeterea autem illud quoque sancire decrevimus, ut si quis fiium vel filiam habens ex libera 


1 

(eic) M, xonaww xapgxov LB l| 4 „cu; 
syévevo B | 5 xai Mc] om. LB || 6 rd ovre) «à on i 
10 dv om. B | evvyeidos L gude. B | 11 «so1dvo M, 
dad uso LB | 12 óvov B | 18 ar L | 20 i, 
MLB || 21 énsiOsiv L vascsidsiv B | 7 om.c | 22 7 Hn 
ÜvvnOsín om. e, us) om. B | * vslevrgoe: MB. 1sÀaviroe 
Li velevirjog L*vulg. | 23 15»ixavta om. | 25 voie] rod 
L* | 27 sagsovoíac L* | 28 dr B | 33 45 Ai 
iyov . 


p MLB | 5 LE 4. v. Tte eler donc 


1 usufructum 5 I quolibet Vb quialibet v | 2 habeat Re 
habent T I haeo Vbv | et om. RIU I 3 poterant vulg.] 
poterat libri | nulla & parentibus V | 5 etiam om. v || 
omni) omnino 5v] 6 ita om. V | donatas cet.] tas — 8 li- 
centiam scr. R? in ras. 1 ve. | 7 potestatem v | perfer- 
tis 5 f sunt — 8 potestate om. b | sunt Vv) sint R(3) T 
vulg. | 8 habent TI quod Vbv| 9 modo om. T1 I aeta- 
tem bv | minoris 5 || 10 quam V que 5 J perspexerint bv 


7 T! ececccec R111 relictam v donata re- 
iota Ri | ad] aut V | 12 perfecta 5 [ ueniant V [| babentes 
testatore b habentem testatorem v 

et horum T I 14 collecte V! | sint 

15 iniuncte T'bv| eunt T I 16 tn R [si om. V! 

TI 17 subire noluerit RI forsitan b postquam w] 18 
his V bv | qui om. v [ reliquit aut donet T | 19 deter- 
minauerint b determinati erit V uel determinauerit T 
ordinauerit R vulg. [ aut] ut RI | datum » dictas 5 
20 noluerint T'! | 21 fiant Tai. T | copetente T'* eo 
pitentem 5 competere R! | 22 legitimam iussionem 5 
23 talibus rebus A [ ordinare v vulg. ] ordinari R VT 
relicta b | 24 substantia 5 J 25 sicut dictum est ad per- 
fectam V | sicuti T | aetate 5 | 26 enim om. b | quas 
om. TI 21 partibus T' patribus T* | prebeat ö prae- 
dent R* praebentem TI custodiri vulg.] custodire libri [ 
32 rubr. De eo qui fllius ab aliquo in instrumento nomi- 
natus est Z'marg., De eo qui ab aliquo instrumento no- 
minatus est filius R marg. (ex Jul.) | ut om. v | 33 de 
RVT) ex bv 


13 horum] eorum 5 
uoluerint V vulg. I 
| ipa 


ET ALIIS PARENTIBUS 


vaxós, ue 7c yd cvvicracOa, Óvvavas, simo: 
iv avuflolaíq sits reg sits iò iq xe). avyysygan- 
pivq xal Kyovr. vzxt0ygagds ToO» uagtrvpoy dioni- 
vtov sir5 dy QiaO r«n sire in rodtsoe vnouvnudctom 
voUrOv ij ra UT?» vióy abr slvai 1j Ovyavépa, «cl ui) 
f90$OT, xal gvGixÓw i qugixrzv, TOUS TOLOVTOVS 7t0- 
desc cíove slvas, wai unüsuíav éréigay anodntuw 
ag avTOv» gro, dA mdvrow» dna a- 
ros r Üixaiíov 0Ga rt yvgGlow ανj˖Hv oi ius 


533 


Nov. CXVII 2. 3 


cum qua nuptiae consistere possunt, dicat in instru- 
mento sive publico sive propria manu conscripto et 
habenti subscriptionem trium testium fide dignorum, 
sive in testamento sive sub gestis monumentorum, 


5 hunc aut hanc filium suum esse aut filiam, et non 


adiecerit naturalem, huiusmodi filios legitimos esse 
et nullam aliam probationem ab eis quaeri, sed 
omni frui eos iure quod legitimis filiis nostrae con- 
ferunt leges, utpote ipso patre, sicuti dictum est, 


regol stapéyovas vóuoi, ola xov mxavgóc avrov, ds 10 fllios proprios eos vocante. Ex hoc enim et cum 


sigrvas, szaidac id tous avvoe dzoxaléGavros. d- 
Os» yàg xal usráà rte ahr; ages Üsixvvsas vóus- 
pov dcynxéva, yáuov, dere unÓà zxaQ' abhbrije xe 
1 Ms iar riori d1épav dzóOsbi dnilmisio a.. 
4 08 Ó m 

daes Kyo Ho it abr uagrugíav xaO" oiovuz note 
rb signuévov xagdazos 19o07rtcov, Gpxsiy xal voie dÀ- 
lose voie dx rije abxijs yvvauxóc re mQOc và vOv 
vog(ucv Oixcia viv TQ évi OsÜonévg» ro zxatQós 
gar. 


eorum matre monstratur legitimum habuisse matri- 
monium, ut neque ab ea pro nuptiarum fide alia 
probatio requiratur. Si autem pater ex ipsa muliere 
multos filios habens uni ex eis testimonium quolibet 


ix ve avtfs yvvaixóe mo rar 15 ex praedictis praebuerit modis, sufficere etiam aliis 


ex eadem muliere natis ad legitima iura patris testi- 
monium uni datum. 


CAPUT III. 


Kai tovro dd «5 magovog Oiavate ue 
ag , dbere sí rie Gygigos xavà QudOssiy ya- 
pex» yvvaixa Ados xal xaidae dE abrije mt0ujaciTo, 
avec dd vov mos avrzv yánuov cvuBi; abr xci 
trie dyayio d a. - 

„ xal AE abrije ouoíos s0moacD'as , u 
0d» x, v staxorav xAngpovouíav vois dx vie &xool- 
x0v yaustre ve ννjẽe ,] TeQÓxQsua yívsaD'as, dA 
arrò cov d ald r 6x 17$ Üsvtéoac vexOdv- 


Hoc quoque praesenti constitutioni perspeximus 
adiciendum, ut si quis ex non scripto per affectum 
nuptialem uxorem acceperit et ex ea filios procrea- 
verit, soluto autem matrimonio contingat eum etiam 


yv»aixa pstà ονj ov» Gvufo-25aliam ducere coniugem cum dotalibus instrumentis 


et ex ea similiter filios procreare, nullum circa pa- 
ternam hereditatem aliis filis ex indotata coniuge 
natis praeiudicium fieri, sed cum aliis filiis ex se- 
cunda natis uxore, quae cum dotalibus instrumentis 


r yauetre v56 usvà stQoixqov avufloAalov Gvvoixr- 30 copulata est, ad patris et illos hereditatem vocari, 


cd, sig rd TOU ftaTQÜ6 xaüx&ÍvOve xaAsiaO'as ij gor, 
ola xaà dx uóvns = dsa doe, Óvvapsvov toU yduov 
CvvícsagOn.. OfnsQ Ouoics xgavsiv BoviónsDa, si xal 


cum etiam ex solo affectu possit consistere matri- 
monium. Quod similiter volumus, etiamsi 
prius quidem cum dotalibus instrumentis iungatur 


%] uàv usrà mxQou«pov GvufoAoiov GvyapOsi) aliquis uxori, post ilam vero alteram ducat solo 
rie yausti, uev! dxsivgv dà évéQay dym uóvp 35 nuptiali affectu. 


yapixi] q t. 


c. II1 8sonitouev si rie &ygd qos ...... eztat B 45, 6, 3 (B. K 16, 52 p. 433 Zach.). — Summam habet Appendix 
Eclogae 2 (Zachariae Avernd. p. 186) ubi citatur novella Qua; Theodori summam repetit B2. 


tore, cum qua maírimonium consistere potest, in instrumento sive forensi sive sua ipsius manu con- 
scripto et subscriptiones trium testium fide dignorum habente sive in testamento sive sub gestis monumen- 
torum hunc vel filium suum filiamve csse dixerit, neque addiderit naturalem, eiusmodi liberi legitimi 
sint, neque ulla alia 5 ab iis exigatur, sed omnibus iuribus fruantur quaecumque. legitimis liberis 
leges nostrae praebent, quippe cum ipse eos pater, sicuti dictum est, liberos suos nominaverit. Inde enim 
enam cum matre eorum legitimum habuisse matrimonium probatur, ut ne ab illa quidem ad matrimonii 
fidem alia probatio exigatur. Quodsi pater ex eadem muliere multos habens liberos uni ez iis qualicumque 
ex modis praedictis testimonium praebuerit, ceteris quoque e eadem muliere natis ad iura. legitimorum 
sufficiat patris testimonium uni datum. . A . 

II. Verum hoc quoque praesenti constitutioni addere decrevimus, ut si quis sine scriptis ex: mari- 
tali affectione uxorem ducerit ex eaque liberos susceperit, soluto autem cum ea matrimonio forte aliam 
uxorem cum dotalibus instrumentis duxerit pariterque ex: ea liberos susceperit, nullum de palerna here- 
ditate praeiudicium liberis ex: indotata uxore nalis oriatur, sed cum ceteris liberis em secunda uxore 
naíis, cum dotalibus instrumentis ei nupserit, ad patris hereditatem illi quoque vocentur, quippe 
cum etiam ez sola affectione. matrimonium consistere possit. Quod similiter valere volumus ctiamsi quis 
prius cum dotalibus instrumentis uxori copulatus sit, post illam autem sola maritali affectione alteram 


duzcerit. 


2 59 dyogaíq B! | 3 vnoygagz;» B!e | 5 avrov MLB, 
corr, Scrimger | 6 xai sxOv] xal om. Lg. B* v. l. 
8 «vrov B'| 10 avrov toU savgós LB I 12 du 
éaqyyxdvas Ósíxvvras B* v. L| 13 undi» L | avcoic L 
14 Frei. B* 15 dx] nerd B (26 avtzs] rie ab- 
vov BH ipsa c | 17 vo» eionuévov L| toóxov LB 
de Bf | 18 abrije om. B! | 19 didoudvg» Be v. l., B! 
23 Aagn Bf, Bi v. l. | xowjcasto Be] xojoovso MLB! 
24 K avt)» om. e | 26 xai] xal éréoo» L* | 29 va 
rs raxd t L | 32 xai om. BI | 34 evyag27 LB 


1 cum] ex v qui V! || nuptia ^ | contrahi v 
in T] om. RVT!bv | 2 publicae R^ -p- 71, publico 
corr. publice 7? | 3 habentes v, habente vulg. con- 
scriptione Ri eubsoriptione R] testium trium IA sub 
gestis) subiectis R in gestis T indigestis 0 | 5 aut] et v 
aut uel V | hanc] hunc RI esse filium suum v | aut] uel 
Tet] aut » | 6 filius legitimus Uv 7 querire domni 

III. 


frui b | 8 eos frui R | quod] et quaecumque ^v | legitimus 
fllii / | 9 utpute 7* ut per ^» apud v ipsum patrem v || 
sicut óv | 10 eos uocantem 6 esse uocante T uocante 
eos E | et cum] aequum 5v 11 matrem v || manifestatur 
R | 12 ab ea] habeat ^ || pro om. àv | nuntiarum A! | 13 
sequatur bv | 14 unum 71 unus v uni om. RI [| quod- 
libet ex praedictis praebuit modis T qualibet aut (autem 6) 
memoratarum praebeat (prebere hao ) causas ^v | 15 suf- 
floit bv | etiain aliis bv] om. RVT vulg. | 16 mulie- 
rem v | ad legitimorum vulg., aut legitimam ^v | 17 uni 
datum om. b, in quibus reliqua pars novellae non habetur || 
21 rubr. De muliere quae sine dotalibus instrumentis mari- 
tata est, et de flliis ex tali matrimonio natis (et de — 
natis om. T) RT marg. (ex Iul.) | constitutione V!T' $22 
ex] et ex T | effectum T1 24 autem] ante Ri etiam] 
et T!| 25 deducere RI I 26 prooreare filios R | nullam 
Ri paternam — 30 copu| ser. R- in ras.2 vv. | 21 aliiv 
V? vulg.] cum aliis RV! di 28 filiis om. R(3) | 31 eum] 
eum? R!|32 quid z' [| valere] eueeeceee RI 
10 


Nov. CXVII 4. 5 


554 


UT LICEAT MATRI ET AVIAE 


CAPUT IV. 


Enesdòi) 08 vóuov nmoón» dispowvücausy xsÀsvovta 
9j mgowga yt GuufóAcia ñ dÀÀas Gvavdaese 
stpoi£vas yuvousyae ztaoa vois ixxAnguxÓixou, d. ov 
rode ydpuove sosrxs. HH, e , 5j yovv d 
aragexad , a TOU xapóvtos OvvsiÜousv 
q. ru ον và msQi toUTO» vr ν vouoOetrOdyra. 
xal did rod ro xeÁsvousv robe uayaAow afupag: xs- 
xocp5uévove néypue lAÀovgrolov pij &ÀÀos ite 
7tQOsOpaAsi» sk pr) vtQOuxQQa  GvyyQei qoum P fy pu 


0 , - b , 


p» will» 5 


Quia vero legem dudum protulimus iubentem aut 
dotalia fieri documenta aut alias probationes proce- 
dere factas apud ecclesiae defensores, per quas nn- 

tias competat confirmari, aut certe sacramenta prae- 
eri, in praesenti perspeximus melius disponere es 
quae de his pridem sancita sunt. Et propterea iube- 
mus eos qui maximis dignitatibus decorati sunt us- 
que ad illustres non aliter nuptias celebrare nisi 
otalia scribantur instrumenta, nisi tamen aliquis 


cÁnv sb ur *i6 x ToU Tvysiv TOv tow vtov dE. 10 antequam mereretur buiusmodi dignitates ex affectu 


fia ru de nóvns DaOdcsos fyáyevo y], ii, oUS 
rag roiourous yduovs vos αοe T6 alias yevoudsovs 


xal us:à c9)» dla vouiuove u ) xsÁsvousv, xal 


solo duxit uxorem. Tales enim nuptias ante digni- 
tatem factas et post dignitatem legitimas manere 
praecipimus, et ex his natos legitimos esse (filios; 


robe dE avtov vay O'évrac vouiuove silvas ssaidas: Ard ; Dieu vero honorati fuerint aliqui huiusmodi 
AA 15 dignitatibu 


pávtos r H vai vevac vouaítaie üElaie ui] à 
dyscO'us yausvàe nÀj si ur, herd ngo«qov. guufo- 
da. tavrg» dd vj» coU vóuov dxoífsia» ov 
cod oi? vsorsrayuévow i rgméoq xo rꝗ 
Baofdgoss, xà» abiuags vol0VtOIG νναναονεο xsxo- 
qun 
Boviouévous dvvaAldcesww yduove. vob dd AowmoUs 
&zta»Ta$ TGQX robe Taie usydAdic, e sion ras, da 
ac » ſlacò ij core slev dgias ij dvQavaías i 


&. Gora xol QiaO νjẽjꝗ g, e avrov 20 Reliquos autem omnes praeter eos qui maximis, 


s, non Aliter ducere uxores nisi cum do- 
talibus instrumentis. Hanc autem Wm subtilitatem 
concedimus subiectis nostrae reipublicae barbaris, 
licet itatibus huiusmodi decorati sint, ut etiam 
nudo affectu possint ipsi volentes contrahere nuptias. 
sicut 
dictum est, dignitatibus decorati sunt, cuiuslibet sint 
dignitatis aut militiae aut studii, si quidem voluerint 
aut potuerint, non prohibemus cum dotalibus in- 


nfutrous 
értstrÜsvasos, ai uày govln dete y QuynOsiev, od . — Strumentis ducere uxores; si autem etiam hoc non 
do uevà noie avuBolaiov dysaDas yapsrác: 25 custodierint, et ex solo affectu celebratas nu 


2 dd xal vovto ur magapvAdLovoi, wal ros dx uóo- 
vns QiaOícsoc dzxodeixvupávovs yd ou gagalove eivai 
Ss ονν, xal tovc dE abr tixtouévOvs vouiuovs 
elvas sraidae xsAsvouesv. 


esse sancimus, et ex eis natos legitimos egse 
filios iubemus. 


CAPUT V. 


„ Enaüj dd vónov jòn vaDaixapev rwQosrávvovra, 30 


ia vero legem dudum posuimus praecipientem, 


cer si ori xi yvvaixa Oíya zxgowdov Àíigo: usvrà ut h quis uxorem aliquando sine dotalibus acceperit 
qu ,ẽ e yauusr;e xal 78 xools «iría yvopw- cum affectu nuptiali et hanc sine causa legibus 
done vois vóuois dxBaAp, Aaufdvsy auti» «0 - agnita proiecerit, accipere eam quartam partem eius 

c. IV dii ovy (dd B.) vois usydlow uiv d£vpass xsxoourudvovs udyos seQorroGzaDaploy ui) d yd 
P wan vd Sb xS extat B 28, 4, E (B* T 1,9 p. 144 Zach.) — Summas habent Epanagoge 16, 27, Epitome 23, 10. 
Theodori sumsnam repetit B, argumentum v. 1—9 ez Athanasio paratitla Ath. 22 $ 1. 


dactas et v. 2730 y pe 19, 9 (inde Prochiron auctum 6, 8). Eadem excerpta cum parte novellae LIII c. 6 


contaminata extant 


28, 12 (decurtata in B. T 5, 2 p. 161 Zach.), unde ea reliqua parte huius capitis omissa re- 


petiit L. — Summam exhibet Nomoc. XIV tit. 13,4 p. 615 Pitra. 


IV. Quoniam autem legem nuper promulgavimus quae vel dotalia instrumenta confici vel alias 


probationes procedere apud defensores ecclesiae faciendas iubet, per 
vel certe iuramenta praestari, in praesenti decrevimus melius constituere ea 
dignitatibus ornati sunt usque 
dotalibus instrumentis conscriptis matrimonia contrahere, nisi si 


sunt. Atque propterea iubemus, qui magnis 


per quas nuptias confirmari conveniat, 
uae de his nuper sancita 
illustres, nou aliter visi 
tis anleguam eiusmodi dignitatibus po- 


titus sit e sola affectione uxorem duxerit. Eiusmodi enim matrimonia ante dignitatem facta etiam post 
dignitatem legitima manere ex iisque natos liberos legitimos esse iubemus: postea vero eiusmodi 
dignitatibus quidam honorati sunt, non aliter uxores ducant nisi cum dotalibus instrumentis. Hanc autem 
legis severitatem remittimus barbaris dicioni nostrae subiectis, quoe sint eiusmodi dignitatibus decorati, 


ut etiam nuda i 
uti dictum est, dignitatibus ornati sunt, cuius 
luerint vel potuerint, non prohibemus cum dot 


ectione possint si velint nuptias contrahere. 


feros vero omnes praeter cos qui magnis, 


ue sint dignitatis aut militiae aut studii, si quidem vo- 
bus instrumentis uæores ducere; sin hoc non observa- 


verint, etiam ex sola affectione probatas nuptias firmas esse sancimus, et qui ex tis procreantur legitimos 


esse liberos iubemus. 


V. Quoniam autem legem iam tulimus quae praecipit, ut si dera quis absque dotalibus instrw- 


mentis uxorem duxerit cum coniugali affectione eamque sine causa 


iere Dam ot 6] 7 tope d 
22 d y B qvyyod v, L soriban- 
ecl 12 robe 0 LB] zoo M ll ywousvovs M || 13 vo- 
pipove usvew)] Huus roðs (rovs add. Le) yapovse u- 
vsiy L ne vouigovs Bí vouiuovs slyas D* vouiuovs 
BI 15 cugO vas) eo) vi0 vos L* | vo«avraié vwas 
B* | 16 xacva li avufBoAcior L xavà πννEEz? a 
cvufóAaia B* | 19 xav] si xai Be v. l. I nd RH, L 
xexogL.nusvoie L* | 21 yápovs] vovs yduovs Bí | dà om. 
Bf | 22 ssi «o9 Le rovs zagà vove Bf | vais om. L || 
psyádass om. Bf | &E(a« o siorvas B | 26 dà xai) wai 
om. Bf | 27 &nodeivy, om. Lo, yduovs — tixro- 
utvous om. B!f 30 Exesdi) — 555,5 nsgsovaías] pro 
his in L novellae LIII cap. 6 pr. (304, 21—36, ubi vide) in- 
sertum est er B 28, 12 | h,, nov. XXII c. 18 


gibus agnita depulerit, ea quartam 

1 dudum legem T | pertulimus R | 2 probationes 

1 producere V | 4 competit R I cesta 
9 insoribantur 7 insoribuntur T! [tin R [10 af- 
fectus V | 11 solo — 14 uero cer. R* in ras. 2 wv. [| 
duxerit R(*) T | 12 post dignitates RC) vulg. | 14 honora 
RI | 15 dignitates Re | ducere vu/g.] duoeret 7 duoe- 
rent V dicent RI ducent R J 17 nostris T | 18 huius- 
modi om. V | sint vulg.] sunt RVT | 19 *nudo] eub 
libri, solo Osenbrüggen | contraee RI | 20 sicuti. 7 
22 dignatis R | studium 7'! | 24 uxorem. sin 7 f etiam) 
et TI hoo] haeo 7, om. V | 25 et om. T1 | 31 uxores 
R | 32 causa om. V! 


555 Nov. CXVII 5. 6 


substantiae, et aliam post haec fecimus legem de- 
cernentem, si quis indotatam uxorem per affectum 
solum acceperit et usque &d mortem cum ea vivens 
praemoriatur, accipere similiter et eam quartam illius 
5 substantiae portionem, ita tamen ut non transcendat 
centum auri librarum quantitatem, in praesenti 
melius utramque legem disponentes sancimus, in 
1 & vl éxacsgov vóuov Quxrvnovsrec Osozí- utroque casu ex talibus matrimoniis natos filios 
Couev, ép  éxatépov Oéuatos vos dn vOv sowvro» legitimos esse et ad paternam vocari hereditatem, 
c, rex maidac vouiuovs elIvas xal sit 10 uxorem autem ex utroque horum casuum, si quidem 
ri red u xAnpovouiav, tj» d yvvaixa ͤ? usque tres habuerit filios eius vir sive ex ea sive ex 
r4 xa rio vovrow và» Deuátow, sl n áxo: vovv — alio matrimonio, quartam partem ex substantia viri 
fxos ald ó af, dvo sírs dE avvis eive xa) d£ — accipere. Si autem amplius fuerint filii, tantum in 
ivépov GvvoixsGiov, vd *évagro» uápos vu ovcías — utroque similiter casu accipere iubemus mulierem 
rod av0póc Aaufásmv: si d datos siaav oi x. 15 quantum uni competit flliorum: ita quippe ut usum 
des, roco ro ép iucexicev ouoíme Jéuaros lang- solum in talibus rebus mulier habeat, dominium 
»sv xsÀsvousv Tiv yvvadixa OgOov i, vÀwv Du autem illis filiis servetur quos ex ipsis nuptiis habuit. 
«outs. oc dad ders xeqννν uóvgv dni voic Si vero talis mulier filios ex eo non habuerit, iube- 
TO:0VTOIG 7iQ&yuagL Tv yvvaixa ys, c5» de- mus etiam dominii iure habere eam res, quas ex 
veíay dà dxaivow vois xcu0) gvÀdrreoOa, oU dE ad- 20 viri facultate ad eam venire per praesentem iussimus 
rod TOU yauov Kcysv. asi dd j vovaítg yv»? maidac legem. Quae tamen inrationabilier exclusa est, in 
4 avrov yi) Kyo, ve wai Qesnoteíac ql — ipso tempore expulsionis partem iubemus accipere 
Éyuv ar rd modyuava, dzso éx T$ roõ d»Ógóc quae continetur hac lege. Virum enim in talibus 
oveíae sic avrx» dAOeiy Dia ro sapóvroc éxsÀsvca- — Casibus quartam secundum priorem nostram legem 
psv vóuov. «42» uévro. dAóyos dxBAnOuicav dy Mes 25 ex substantia mulieris accipere modis omnibus pro- 
*Q xmioo vije i golije rd ue xsAsvousv d e — hibemus. 
stepstyóusvov vos 7qQ vóuy..— s0v dq yào éxi r 
rotor Üesuatov vO tévagrov udpos xarà tÓv - 
«spov ud vóuov a rie ovcías Aaufávew «76 yw- 
vaiOS 7EÀ05 vQOTOIG xOQÁVOUEV. 90 


ET ALIIS PARENTIBUB 


vapro» uápos 1/j$ avrOU mnsQiovaíae, xal Kvspov ur 
44vTG St8ztOuxausy vOuov vOv QuopíLovra, sk vie do- 
gov yvvaixa xara q ον uóvov l xal uéyps 
raleurije o avr] FM moorshevtrGss, lang 
a nolat xal avri» rò téragrov uépoc rije het re. 
ovocas (ovro uévroiys oet& ui) vxtaofaivsw avro «nv 
r éxazóv ToU xovgoUV Artoow xocóryra), éd» «à 


CAPUT VI. 


"Exsivov vf Lo zapapvlattouévov, Déte vij» Illo indubitanter observando, ut Leonis piae me- 
41éovtos «0v vy d usr)une Quavalur dx) stáv- moriae constitutio in omnibus aliis casibus, qui non 


c. VI Tov 04 ys (Tóv ui» B*) vóuov ò. ov ai «àv yvvamdw cvtvylas & avróc ó (0 avcüs By vópos sv- 
radlece dxdÁsca....... eztat B 28, 4, 47 (B* F 1,10 p. 141 Zach). i 3 


partem substantiae cius accipiat, atque aliam postea legem fecimus quae definit, ut si quis inopem mulierem 
ex sola affectione duxerit et usque ad finem vitae ea usus prior decesserit, similiter ipsa quoque quartam 
partem substantiae illius accipiat. (ita tamen ut ea non excedat. centum librarum auri quantitatem), in 
praesentia utramque legem melius disponentes in utroque casu sancimus, ut liberi ex eiusmodi coniugis: 
nati legitimi sint et ad paternam hereditatem vocentur, uxor autem in utroque ex his casibus, si qui 
maritus eius usque ad tres liberos habeat sive ex ipsa sive ex alio coniugio, quartam partem substantiae 
mariti accipiat; sin autem plures sint liberi, in utroque similiter casu lantum mulierem accipere iubemus 
quantum uni ex liberis competit: ita scilicet ut usumfructum solum in eiusmodi rebus mulier habeat, do- 
minium autem liberis illis servetur quos ex ipso matrimonio habuit. Quodsi eiusmodi mulier liberos ex eo 
non habeat, iubemus etiam dominii iure habere eam res ex substantia viri ad eam venire per prac- 
sentem legem iussimus. Quae vero sine causa repudiata est, eam ipso repudii tempore partem accipere 
fubemus quae hac lege continetur. Nam maritum in ei | casibus quariam pariem secundum priorem 
legem nosiram ex: substantia uxoris accipere omnibus modis prohibemus. 


lllud autem sine dubitatione observetur, ut Leonis piae memoriae constitutio in ceteris omnibus 


ura (7) coll. 
dv vq mxaoóvts — 12 Oeuatov» om. BL Proch. Epan. 
12 si M Proch. Epan.] aAA" 4 BL I 13 


y v. l. 
ó rare 
s db avtov 


. unus 
B* | iy éxavépov ò oe 
parvos Mera Proch., om. Epan. 
BL | 17 oer» PE ge d uc don L | ovto aq nlaòij om. 
B* | uóvov B! | 21 vov yduov om. B. | Kcxev] xo 
(v. J. He.) B* | roa yvy?) om. B | 22 — 
25 vouov) , Ia avtr» và ztQaypava xal) dagxo- 
«síag Oexaíq omissis ceteris Be | dE / M | 24 K 
eveías L | 0. — 25 vóuov) dAgAvOacev Proch. 
(msQs47ÀOor Prock, auctum), in quo segg. omissa sunt. | 


25 —27 «7» udvto: — vóuq)] pro Me verba novellae LIII 
c. 6 sí dvor stoscBeióv *& — và r v ie 
(304, 37 — 305,32 ubi vide) decurtata inseruntur in B et 
L | 21 rb dd yao] và» d dzogov dvd ον Epan. 
ro dà dsò en dxopov ovra BL I in — 29 AauBávsiv 
M Epan. c) xai A ddr (ind. doe B) v5)» did 
ydp» pt yduov B.) Qogsáv Aaufásew v5 ín 
rijc o$0ías BL | 29 yvvaiuxós] yvvaixos dx 109 ij ust 
vóuov L | 30 xoàivousv] xoáivscOas L9; ei ur doa xai 
aur 9) OvvoixovGa e, ri 7) xavaAsivos Bo- 
ÀgJ9síg add. BL | 32 7féovvoc] Cod. 5, 14,9 


1 fatimus 1 71g tm̃ RFI 6 haeo RT) 
boo T' vuig., om. V | librarum auri T vulg. | 7 dispo- 


nentem R! dispones V! | 9 esse om. RI I 11 usque ad 


Ri | dominum 7" | 17 quss 7 


tina constina T) ET marg. (er Iu.) | indubitantur R. 
indubitando 71 
70² 


Nov. CXVII 6. 7 


vov» TOV d, ÜsudTov vOv auf) zSQuexopudvov Td 
sapóvta vóug tZv idíav Axen ioxov. TO» d K- 
ctavrí(vov vov tie svosBoUs li,, vóuov tóv» nQO6 
T'enyógiow yeyoaupévov, xal v5» er abr ysvouévgy 
épunvsiav vno Marias vov vie avosfovs Arbens, 
&' cO» ai rh yvvaixOv gGu5vyías, às 0. Korvotas- 
Tívov vóuoc sUtsÀeis dd lager. ads xi àfupaoc: 
xsxoGuSudvovs R , ode gar tTQÓnQ 
«qatsi» GvyzoQovusv, A düsav vois Boviouévoss 


saoéyousv, ei xai olos0rzote usydloiw dbiinacs xo- 10 


ouoĩ ro, T&$ ro e yvuvaixaG aer tQoixqiov GvjA- 
gol atm éavrois gvyántsv. oi d Àouxoi naga roðs 
v0i$ hd ois àfu»uas. xsxoGuruévovzs üdsnar der- 


dca» và6 TO.aUTtGG yvvaixa$ Aaufávssv, er Hear. 
a dAsv- 1 


BovànO'eisv sive uóvy d éaes yapov, ai udvcos 
Sugas sinoav xai usO" cw KEsoti yáuov ini xa 9. 


556 


UT LICEAT MATRI ET AVIAE 


continentur praesenti lege, propriam babeat fortitn- 
dinem. Constantini vero piae memoriae legem ad 
Gregorium scriptam et super eam factam interpre- 
tationem a Marciano piae memoriae, per quam mu- 


5 lierum coniunctiones, quas Constantini lex abiectas 


vocavit, ad quosdam dignitatibus decoratos prohiben- 
tur, nullo penitus modo valere permittimus, sed li- 
centiam volentibus praebemus, etsi quibuslibet magnis 
dignitatibus decorentur, huiusmodi mulieres cum do- 

ibus instrumentis sibimet copulare. Reliqui vero 
citra eos qui maioribus dignitatibus decorati sunt 
licentiam habebunt huiusmodi mulieres accipere, sive 
scripto voluerint sive solo affectu nuptiali, si tamen 


liberae sint et cum quibus licet nuptias celebrare. 
5 


CAPUT VII. 


Kaxeivo q d aru¹νãονον, GvvsiOouev, Íva si mots 
vov ueta£v avÜgós xal yvvauxós yápov ÀvO'was Gvu- 
gain, oi i «oU xoivtov 
undsvi x HH 
pov, d lld moü6 rij c= yovénv xÀnoovouíav xaÁsi- 
o . éx xije TOV . ojgíae ávaugiefncrcos 
&motgspóuevo, xal si ud» O matyo t9» 7QOQaciw 
17$ QiatevEsos e xal 7j hien sis QeUxepov ovx 


Illud quoque disponendum esse perspeximus, ut 
si quando inter maritum et uxorem nuptias solvi 


duov ysvvgOévras mails; contigerit, ex huiusmodi (matrimonio) nati filii nullo 
ts òabetems vov yá-20 modo laedantur ex separatione nuptiarum, sed ad 


ntum hereditatem vocentur ex patris substantia 
indubitanter alendi. Et si quidem pater occasionem 
separationis praebeat et mater ad secundas non venit 
nuptias, apud matrem nutriantur expensas 


ped : À paire 
9749s yapov, tagà vj urTQi voépegdai, vàc Qazávas 25 praebente; si vero per causam matris ostenditur 


toU rr % mapérortos, sl à sag" aítíay vfj€ urtQos 
Üeixvvras AslogOas TOv yauov, TH srapà tq) mag 
wal oixs(toGav oi r xal vospéícO waa. si di 
cvuB; Tóv nd natéíga ánxogov slvas, vr , ,‘ 
sUmogov, ve avt? msvouévove vove aas 
xal zaQ avt?c roépscDa. magaxsáevóuaDa. d yàg 
tgómov oi naidss svnogoUvras ávayxdlowros vij» fin 
véQa Osouévn» Toépuv, ovro Oíxciov xgívousv xal 


solutum matrimonium, tunc apud patrem et maneant 
filii et alantur. Si autem contigerit patrem quidem 
minus idoneum esse matrem vero locupletem, apud 
eam pauperes filios manere et ab es nutriri iubemus. 


sv» 30 Quemadmodum enim filii locupletes coguntur matrem 


egentem alere, ita iustum decernimus et a matre 
locuplete filios p&sci. Quod autem de alenda matre 
et filiis definivimus indigentibus, hoc quoque in omni- 


ra xn u sUztogovoye vovs maidas dmotgéps- bus ascendentibus descendentibusque personis utrius- 
o. de d nsQl 100 vQépea Das v anriga xa 35 que naturae valere praecipimus. 


toe ztaidac Quopoícous». rtavouévove, rob ro di xai int 
ndr, . vOv dsióvytowv xal xatióvtoV r oοο,iñu- = éxa- 
rica ꝓuοτ ˖ xgavsiv xsAsvousv. 


c. VII fuit in B 31, 6, is secundum Tipucitum et indicem Reginae, principium et finem (v. 17— 23. 35—38) servat 


B* T 8,5.6 p. 164 Zach. — Summas habent Appendix Eclogae 2 (Zachariae Avixd. p. 186) et Anonymus Bod- 
leianus ib. 215, summaria Epitome 24, 46 extr. 49, 10 extr. 


casibus qui praesenti lege non continentur suam vim habeat. Constantini vero piae memoriae legem ad 
Gregorium scriptam, et interpretationem de ca factam a Marciano piae memoriae, per quas mulierum 
contugia, quae Constantini lex abiecta vocavit, cum viris quibusdam dignitatibus decoratis prohibentur, 
nullo plane modo valere patimur, sed facultatem damus volentibus, etiamsi quibuslibet magnis digni- 
tatibus decorentur, eiusmodi mulieres cum dotalibus instrumentis sibi copulandi. Ceteri autem praeter. eos 
dm magnis dignitatibus decorati sunt facultatem habeant. eiusmodi mulieres ducendi, sive in scriptis vo- 
uerint sive sola nuptiali affectione, dummodo sint liberae et cum quibus liceat nuptias celebrare. 

VIL Sed illud quoque definire visum est nobis, ut si quando matrimonium inter virum et uxorem 
solvi contigerit, liberi ex eiusmodi matrimonio procreati nullo modo ez dissolutione matrimonii in- 
iuria afficiantur, sed ad parentum hereditatem vocentur ex patris substantia sine dubitatione alendi. At 
si qui pater causam divortii praebuit et mater ad secundas nuptias non venit, apud matrem alantur 
7 80 sumptus praebente; sin autem culpa matris matrimonium solutum esse probatur, iunc apud patrem 
iberi et habitent. et alantur. Quodsi forte pater inops, mater autem locuples sit, apud cam 9 
liberos manere ab caque ali praecipimus. Quemadmodum enim liberi locupíetes matrem egentem e 
coguntur, ita par esse iudicamus ctiam a matre locuplete liberos ali. Quod autem de alenda matre lberis- 
gue egentibus definivimus, hoc quidem etiam in us ascendentibus et descendentibus personis utriusque 


sexus valere iubemus. 


2 loyóv om. M | xovavas H |3 »ouov] Cod. 5, 
27, 114 7 LIS Mara ο ] Cod. 5, 8, 7 J 6 8. 
ev] d, ov Bc | 8 Shu], Li xoàivovta L* | se- 
rer om. LI 15 dAevOsoo. BV, B* v. l. J 19 «ov «o(v- 
vov] 10óc0v (om. v. l.) tov B* | 23 dzxoatoegopavos M* | 
24 xagéczs] praebeat c | 25 v9epéoO coca» malit Zacha- 
riae sine causa | 30 sevouévov 25 | 32 àsayxátGevas L I 
84 và céxva coépecOas, L | 35 xe rot zaidas xai 
pi Ar cQéqesDas L| «2v unvépga] tÓ» rzatvéQa 

8 


1 tenentur RT habent 7| 2 constantino 7'! [| piae) 
diuinse T I 3 super ea vulg. | 13 scripta E | tm AR | 
14 liceat eid re rubr. be iberis ex eo matrimomie 
natis quod repudio dissolutum est (est et R) quemad- 
modum alantur R marg. (ex Iul.) | ut om. 7| 19 matn- 
monio add. Osenbrüggen (nuptiis Beck) | 21 perantum t, 
parentum om. T | 23 leg. praebuit? || ad] et ad V | uenerit 
T vulg. | 24 nutriendis V | expensa V! 25 di uero] siue 
T', uero in ras. habet V? | matris V* in ras. | oetea- 
ditur V] ostendatur AT vulg. | 26 patri R* matrem T, 
patrem ia ras. V* | et maneant] et om. T! | 28 vero 
om. RI TI locupletiorem 7'! | 29 eam vulg.] quam libri 
ab ea om. T! I 30 locupletiores T | 32 locupletis R. 
alentia 7! | 33 definimus V | in] et in V 


ET ALIIS PARENTIBUS 


557 


Nov. CXVII 8 


CAPUT VIII. 


„ End) dd mollàs dv voie malewis xal iure 
svpouav h ars db ow svxsQoóe ai vOv yduow 
Qiaivoa yívorvas, vovtov Évsxa GvvaiQousey éx tov- 
vw» x, Tiva, almeg ie Ed x có 
d. aua yáuovs dpd, xal raras ͤ 

pact) vQ mxagórr, évrábo, vóuq, dne d ei 
üivacas sita dv a vuv; Qanov0iov iu. rde 
vovv» aitíac 4 e» Oo die Geno dxivÓvsos 
grid le du ,x xal «iw sQoixa c6 0g dno- 
xsodaíivss, qv 
roĩs a rod avtov yduov suci», 7 nad ovx ó»- 
vo» dstoÀavs» [avrÓw] xal «5$ ÓOscmorsíae, rabras 
slyas Qiovvnovusv. 


Quia vero plurimas in veteribus et nostris inveni- 
mus legibus causas ex quibus facile nuptiarum so- 
lutiones fiunt, ea causa perspeximus ex his abscidere 
aliquas, quae nobis indi ad solvendas nuptias 


5 vinae sunt, et eas solum nominatim pr in- 


serere legi, pro 1 rationabiliter potest sive vir 
sive mulier repudium mittere. Nunc autem causas 
ex quibus maritus repudium sine periculo mittere 
potest et dotem uxoris lucrari (servato in ea dominio 


yvvaaxà 
Aerrou4vné tne in avi] Óagnorsías 10 ex eodem matrimonio filiis, aut filiis non extantibus 


frui etiam proprietate) has esse disponimus: 


1 A xarà «7$ BaciAelas BovAevouévow «i0) avvoiday 1 Si contra imperium cogitantibus aliquibus conscia 


(p dq ui) qavsoojce. 
yvvaixó6 dxayysAd iv ovo7tí00:, 
I or c5 yvvawh Oi oiovÓzmote moocomov Tovro 
sQocayydAAssw v1) BaciAs(q, eva rd dvd undspiay 
ix r vr$ ait(as Qezovó(ov svosiv sxtQógaciv. 

2 Hi egi p Den ó dvije »ouícs, à 


áavvov yausTiy dÀsyy 

reo 5 rij yvvcixa y xal ro uou», 
wal sizsQ i] xo xcT5yopía àÀnOTe e-. 
ey»ixavca (ov sxsunoud8vyov Kysv vOv dd e 


1 yov? wc v9 
d TOUTO za9 176 


4 dà ò 15 est mulier aut etiam suo viro non indicet. Si autem 


vir hoc & muliere denuntiatum tacuerit, liceat mu- 
lieri per quamcumque personam hoc declarare im- 
perio, ut vir nullam ex hac causa repudii inveniat 
occasionem. 

2 Si de adulterio maritus putaverit posse suam 
uxorem convinci, oportet virum prius inscribere mu- 
lierem aut etiam adulterum, et si huiusmodi accu- 
satio verax ostenditur, tunc repudio misso habere 
virum super ante nuptias donatonem etiam dotem, 


z9ós «7j , yauov d xal tZ» zQoixa, xai e 25 et ad haec, si filios non habet, tantum accipere ex 


vOvrOis, ai zai0as uf) Kyo:, vocovrov Aaufdwse dx 

5ys dine rije yvvaixós xeguovoíag 0GOv tie TQOAx06 
*O TQírov uépos elvas yuvciGkezos, Gre Tjj aUTOU de- 
ono xal «7» TtQoixa xal T9» staQ' nuow dE] a7 


ga» h s&QosxvQoUvcO'us si yao mxaidas Kyo. dx 30 


xsAsvous» xal t)» 7tQoixa 


rod GVTtOU OVVOIX8O(OV, 


c. VIII. IX exhibent Prochiron 11,1. 5—18 et passim interpolata Ep 
Zach) wbi c. 8 5 2 vv. 24 Cra vÓv dvd — 558,14 7t 
llae CX XXIV c. 10 xsásvousv dxsivac vàc sowae — 


gotiugovgO'as vóuoOvt omissa &unt. eorumque 


alia uxoris substantia quantum dotis tertia pars esse 
pe ie get ut eius proprietati et dos et a nobis 
definita poena applicetur. Si enim filios babuerit 
ex eodem matrimonio, iubemus et dotem secundum 


oge 21, 5. 6: B 28, 7, 1 (B T4, 1 p. 151 
loco insertum 
Ad&vrsg On: unde eadem eodem modo contaminata la- 


bentur in L. — Summas praestant. Nomoc. XIV tit. 19, 4 p. 613 Pitra, Ecloga privata aucta 2, 21. 23 in. 


1. 2 summarium ex Theod. repetit B2. 


2 (— 558,3 r. ertat in schol. Be; initium (— 22 l) ex B habet Nomoc. 4c XIV tit. 1, 32 et 11, 1 
coniunctum cum novellae CX X XIV c. 10, ubi vid. — Summam $2 exhibet Epitome 49, 10, initium respicitur 


Pyr. 14, 1. 


VIII. Quoniam autem multas in antiquis et nostris legibus causas invenimus, ex quibus facile 


matrimoniorum dissolutiones fiunt, propterea placuit nobis ez earum numero quas 
] eas 'solas nominatim praesenti legi inserere, propter 


indignae visae sunt ad matrimonia solvenda, atque 


auferre, quae nobis 


quas iure sive vir sive mulier repudium mittere possit. Causas igitur e quibus maritus sine periculo re- 
pudium mittere potest et dotem mulieris lucrari, ita ut dominium eius liberis ex eodem matrimonio natis 
servetur, aut liberis non extantibus etiam dominio frui, hasce esse constituimus. 


1 Si contra imperatorem molientibus aliquid 


quibusdam conscia fuerit mulier neque id marito suo indi- 


caverit. Quodsi maritus hoc a muliere sibi nuntiatum relticuerit, liccat mulieri per qualemcumque personam 


hoc ad imperatorem referre, ut maritus nullum ex hac causa repudii praetextu inveniat. 
3 Si adulterii maritus uxorem suam convinci posse existimaverit, convenit maritum prius 


jus libellum dare 


de muliere vel ctiam de adultero, et siquidem etusmodi accusatio vera esse probata sit, tum repudio misso 


maritus praeter donationem ante nuptias dotem quoque habeat, ac praeterea, si liberos non 
i i tum doüs tertia pars essc intellegitur, ut dominio eius et dos 


tum ex reliquis bonis mulieris accipiat 


eat, tan- 


et poena a nobis definita addicatur. Si enim liberos ex codem coniugio habeat, iubemus et dotem secun- 


1 "Eu — néunxs» om. B* dd om. Pr. Ep. B | 
xal 7 evéQous om. Pr. | 2 vóuosc evgouas» Pr. | 4 dd g- 
Pr. Ep. B | 1 dus — xe] voUv6 yáuove Oíya 
oi KEsove QiaAseiv Pr. I óenovóiov MP dag 
LB (et sic infra constanter) q. dvi Ep. | r,ũei — 
8 óasovdio» om. B! | 8 voívvy om. Pr. || óenovdioy — 
9 xai) dad xooiLóusvos Ep. xogitóusvos Pr. || 
9 Oóvocvas om. in spat. vac. 2 litt. B! | àzoxspgdaivew 
Qovetas add. Pr. Ep., xatà xorosw add. Be v. l. 
12 avvó»] avrovs Fr., om. 6. Seclusi; cf. 559. 4 | 14 

$ 1— 6 numeros 4 adponit B! in marg., æαα — 

o» inserit Ep. (addens septimam causam ez nov. XXII 
e. 15 5 2 petitam) | BovAogévos Ep. xsAsvousy LI 15 
wal] aut etiam (i e. 5 xai) & | qgavespoon Pr. Ep. || 
16 ea vje yvvaixóc vovro B* | xoocayysiD» Pr. 
Ep. || o,). Le awrna5 Pr. Ep. | 19 óenovótov) A- 
esce ydpuov Pr. Ep.| 20 o diu dvynÓO: dAyEas cr» 
yvraixa reliqua 7 6 2 omissa B* | vogéas: schol. Be] 
vojíGos libri | 21 avrov Nomoc. am 1, 32 | 22 «2» yv- 
vaixa — pMouóv om. schol. B* [ xaÀ om. B. | 23 , v0. 


ait — ázxodsxO 5 (ostenditur e) M Pr. Ep. schol. Be C 
TÓ re woiusías q y qarsqos ànodsy9siy LB 
24 xoQuGuov 5 Pr. Ep. || 25 Ke om. M* | Ao 
aua schol. B* | 26 &xo:] habet & I 30 sow») Aóyq 
oe, Totg» uoigay avtQ Ep. 


1 rubr. De repudiis & marito mittendis RT arg. (ex 
Jul.) | et in nostris 7' | legibus inuenimus Tvulg. | 2 oau- 
see V! 13 flunt] et (del. R*) fuerit R | ea causa in ras. 
V?| absoidere ed. pr.] abscedere R VTI abscindere 15 
vulg. | 4 quae a nobis digne 7'! | ad soluendas] abeoluen- 
das VT! | 5 uise in ras. V* | solas R | 7 mulieree 7 | 
9 luotari V | 10 aut filiis Ri] aut filiabus R VT vulg. || 
11 proprietatem V? | esse] esse alia Ri || 14 $$1—6 K- 
meros I— VI adponunt RTI in marg. | conscia est RT 
vulg.) consentiat V | 15 suo om. R indidet V, s. v. nun- 
ciet V? | sin TI 17 quacumque 2 t 18 nulla VT | 
22 adulterium R!V!T' || accusati V! uera V? uerax 
esse T vulg. | 25 si om. R. | 26 quando 11 27 et a) et 
om. T* | 28 aplicetur T | 29 iuberemus V | etiam 7' 


Nov. CXVII 8. 9 598 UT LICEAT MATRI Er AVIAE 


xatvà Tove aol cob tou vOuovc xal «yv di vije yvyas- de hoc leges aliamque mulieris substantiam filiis con- 
ads rtéQiOvg(avs toic act ꝓuldrxrao Dons, xal „ servari, et ita adulterum legitime convictum una 
uoixóv vopiuos dAsyyóusvoy apa vj yvyasx) tiuopsi- cum uxore puniri. Et si quidem habeat uxorem 
g. xal si uiv Io Ó moixOc yvveixa, Aaufa»se — adulter, accipere eam et dotem propriam et 

«vty» fü» ts (Üíav xgoixa xal f d rode yáuove 5 nuptias donationem, ut si filios habent, solo usu 
Óopeav, ats sí naidas Éyowv, uóvrs rij yvvoiwa — mulier fruatur donationis proprietate secundum leges 
rijs xc dxolavssv «56 dd,, *76 Oscxovsías filis servanda; aliam vero mariti substantiam eins 
warü robe wópove voie xα,j,ẽ gvÀarroudvnc: v?» dà filis ex nostra largitate donamus. Filiis autem noa 
dÀÀn» vov àvÜpós mspiovoías rois avrov suci» d — existentibus antenuptialis quidem donationis proprie- 
"ustépae geloviuiac Ocpo)usDa. xi q uh vróv- 10 tatem mulieri competere sancimus, aliam vero mariti 
Tov vijs udv nmpoyausaíne dee ij Ósonotsíay vj omnem substantiam fisco secundum antiquas appli- 
yvrvaixi Qiagéosuy Osoxitousv, 1v dà dll vov ds camus leges. 

doe sdcav mxspiovgíav tq qíGuq xc ro 7t Y 

7tgosexvoova Oa, vOuovs. 

8 Ear oig0:nors toónq , yvvi tij Lo vov àvÓgós 15 8 Si quolibet modo mulier vitae viri fuerit insi- 
vp e 5&4 TOUVTO 7040004 Ovvsivia t4 „ &ut aliis hoc facientibus conscia viro non 
dvÓpl uf, paveoooy. indicaverit. . 

4 Za àvdpdcs ur) Boviouévov vov dd ode dEcrvexois 4 Si cum viris nolente marito extraneis convivit aut 
evanocudtn y») GvAlovgcas. cum eis lavatur. 

b Ta, ur Boviouévov vov àvÓoós Fee rod oαõ 20 5 Si nolente viro foris domum manserit, nisi forsan 
"wc &i HU, tuxÓ» mHagò voie id coil yoveUGev. apud proprios parentes. 

6 Ta, iis F Ouárgow ] vu], napayivn- & Zi circensibus aut theatris aut amphitbeatris inter- 
ra ar vq Osegrnoa, àyvoourvos , xal weAvovroc fuerit ad spectandum ignorante aut prohibente viro. 
v0U ds. 

7 N uévrows cvupr Twa Óíya piae vÀw xpoeion- 25 7 Si ergo contigerit aliquem citra unam praedicta- 
pévov prisci vXv éavroU yapetg»v toV lòtov oixov rum causarum suam uxorem domo propria expellere, 
A,)“. ders dxsívyv pi) Éyovcaw yon, góc ut ill& non babens parentes apud quos possit ma- 
ove Ovyavas usiva, dE ddl IF vv vóxra d- nere ex necessitate foris habitet nocte, iubemus 
&yssv, xshsvouev fenden slvas vq dv0o) td, Ói& — nullam esse marito licentiam propter hanc causam 


, 


arise tn» airíav ovdi» riums cj yvvciwí, S0 repudium mittere uxori, eo quod ípse huius rei 
d. d riese avt0€ tovtov citos yívevas. auctor exsistit. 
CAPUT IX. 


us dd aivíac, ù nde ev svAóyoc Qóvara, vq d»- Causas autem pro quibus rationabiliter potest 
de nmagà «i6 yvvauxós mténsegOns ÓemoíOio» xal éE viro & muliere mitti repudium (et) ex quibus potest 


6 4 argumentum notat Nomoc. XIV tit. 9,31 p. 510 Pitra, exscripsit ez B Nomoc." ib. 


dum leges hac de re latas et reliqua mulieris bona liberis conservari, aique ita adulterum legitime con- 

vicium una cum muliere puniri. It si quidem adulter uxorem habeat, ea tam dotem. suam quam dona- 

tionem propter nuptias accipiat, ita ut si liberos habeant, solo mulier usufructu donationis fruatur, cum 

dominium secundum leges überis servetur ; reliquam vero mariti substantiam liberis eius ex liberalitate 

nostra donamus. Sin autem liberi non praesto stnt, sancimus ut antenuptialis quidem donationis dominivm 

mulieri competat, reliqua vero mariti substantia omnis fisco secundum veteres pe addicatur. 

AE Si qualicumque modo mulier vitae mariti insidiata sit, vel aliis hoc facientibus conscia id smarito non 

indicaverit. 

4 Si cum extraneis viris nolente marito convivetur vel cum iis lavetur. 

5 Si nolente marito extra domum manserit, nisi forte apud parentes suos. 

6 Si in circensibus vel theatris vel in arena spectandi causa intersit ignorante vel prohibente marito. 

7 Si quem vero contigerit praeter aliquam ex praedictis causis uxorem suam propria domo llere, 

ut illa non habens parentes apud quos manere possit ex necessitate foris noctem trantigat, iubemus 

nullam esse viro potestatem propler hanc causam repudium mittendi uxori, propterea quod ipse eius rei 

auctor extitit. 
IX. Causae vero, propter quas iure potest marito ab uxore mitti repudium et ex quibus ipsa et 


15g. xatà — vópuovs on., ante toic xc add. «aca 1 de ho /., de om. T | filiis] uiris filiis T* | con- 
4 noocÓs» oouauévove (oi3auévovs om. Ep.) vó- | seruare 79 | 2 adulterium RI [ coniunctum RI | 5 ut 
povs Fr. Ep. | 3 vouéues] óuoíos Pr. v. I. I 4 H Ep. | | Beck] et Hbri | si om. RI | habuerit 7 habeant e | 
„ roi „ 6 fruatur mulier R | 7 eis V7! | 8 ex] extra RI I 9 qui- 

yd oe Ep. I 9 i rusvépas ir om. Pr. | 11 «s | dem donationes V* donationis quidem R | 10 omnem 
pud») vy» hd vie Pr. codd. plerique | vr» om. Pr. || 13 *. | mariti T | 11 antiquam adplicamus legen 7 [ 15 uiro 
1165 vov iq cou aydoos Bí | | R'V!]| 17 iuditisuerit A! 18 marito et extraneis V | 

»Jodo:] &vOodow :j | convivit] ooiuit iuncta 71 | aut cum eis lauatur im ras. 

Nom." | 19 avusociatzn 59 cvAAosetas Bí Nom. | V? aut (ut T!) cum eis lauetur T aut laustur eum 
eonvivit aut lavatur e | 21 M* pei pi vs ys LB II eis RA | 21 apud) ad T | 22 aut anphiteatris 7" aut i- 
i . Bé | 22 5 2sá- | theatris R, ow. V | interfuit RV | 25 si 5 

„ 3 V! | eontigere T! | eirca T1 | 26 uxorem euam £1 


tQ] rd Ep. Ina om. Pr. Ep. 6 | 25 E osys] | 27 aut Ri et T [ apud] ad R UI posset T | 29 marito 
dà» dd 127925 Aude] verde Ep. | 26 idíov] oiusíov | nullam ese 7 31 existit V) existat R vulg. | 32 rubr. 
B* | 21 4 sig 


as L dEo'roas Fr. v. l., Ep. éxsivov De repudiis ab uxore mittendis RT mg. (ez Jul.) | pee 
Li ,jèn ni Kxovca Pr. plerique, Ep. | 28 uévew Pr. | om. Ri | 33 repudium mitti T, mitti om. R | et ads. 
Ep. | ił and om. Ep. | 30 Gerobò .o — yovami] z: Beck 

quo vas «r6 V' Pr. Ep. | 31 3 cer 

Ep. | 32 Tàc 94 alrfas — C Tàs aivíac d. ev 

ruby Qóvatas ij] yvy?) toU d dq xoquaO vas Pr. 

Ep. | 33 zagà] magi B! 


ET ALIIS PARENTIBUS 


ev óvveras TV re soia Aaufdvsw wel vi» did 
v0)€ yduove dasvaiw ud gde, Opoío€ cot o0) - 
AagOngouávre «5e in vy; doped decor, 92 A- 
der pij Onóvrov Ky» xai m rabrie Üscmovsíav, 
1 25 slyas nóvac OravvxoUpasy 
T» xarà je Bacilsíae ñj; ad go al T 
9 rod rõ rte gou deu, . ^ 5 vij 
nd „ J. éavrov ; d. olovòicoro a ⁰νj,tbNuv. 
v eig nore 1 o ied ee, 25 tj 
Qo rñe yvyeuxos, j sida 
77 Rang 7 yvvend «al „ Mrd rode 


. d de yvvoixóg 6 és go 
lu n 7 : 


* pen 


NIE 


5 0gOv rij — eee *Ó r "S m esse 1 
bo- 


OU Vνντο. o, v8 
ees et eios [4» «9 cr . 
dcn d» Ac N perd 


999 


ad 


Nov. CXVII 9 


et dotem accipere et propter nuptias donationem 
exigere (similiter filiis servanda donationis proprie- 
tate. aut filis non extantibus habere etiam huius 
—— has esse solas disponimus: 


51 Si contra imperium aut ipse cogitaverit aliquid 
aut 5 conscius non indica verit imperio 
aut se aut per quamcumque personam. 

2 8i quolibet Eds vir insitiatu fuerit vitae mu- 


10 eria aut alis hoc volentibus sciens non . 


verit uxori et studuerit secundum leges 


8 Si maritus uxoris castitati insidiatus aliis eam 
adulterandam temptaverit tradere. 


4 Bi vir de adulterio inscripserit uxorem et adul- 
terium non probaverit, licere mulieri volenti etiam 


pro hac enis udium destinare viro, et 080 
zB propriam does lucrari autem et antenuptia- 
em donationem, 


n o huiusmodi calumnia, si 


emus omnem viri 1 


dotem capere et donationem propter. nuptias exigere potest, ita ut pariter liberis dominium donationis 


servetur, vel liberis non extantibus etiam 


uum illius 


habere, hasce esse solas constiluimus. 


1 Si guid contra imperatorem vel ipse molitus sit. vel aliis éd molientibus conscius non indicaverit impe 


ratori auf per sc aut per qu ue personam. 


2 Aut si quocumque modo maritus vitae uxoris insidiatus sit, aut aliis hoc volentibus conscius uxori non 


indicaverit nec sccundum leges vindicare studuerit. 


8 Si maritus castitati uxoris insidiatus aliis cam in adulterium 


odere temptaverit. 


4 Aut si maritus adulterii de uxore libellum dederit neque adulterium probaverit, liceat mulieri, si velit, 


opter 


ture 


quoque causam repudium mittere marito, 
ante nuptias auferre; et propter eiusmodi calumniam, si liberos non habeat ex e 
mulier ex reliqua mariti substantia accipiat quantum donationis ante nuptias tertia pars esse 


ue tam dotem suam recipere quam donationem 
matrimonio, tantum 


intellegitur. Si enim liberos habeat, iubemus omnem mariti. substantiam liberis conservari, atque 


mancant quae de 


donatione ante nuptias ceteris legibus continentur, ita tamen ut ctiam 


iam propier e 
mec vero probatam adulterii accusationem illis quoque poenis maritus subiciatur, quas m passura erat, 


siquidem talis accusatio 5 esset. 
5 Si maritus in eadem 


qua cum uxore sua habitat, illa contempta cum alia lin eadem domo) 


inveniatur manens, vel ín 3 civitate degens in alia domo cum alia muliere assidue manere convin- 


1 Té» rel «ai Ty» Bí | 4 ovro» Pr. Ep. | Ares! 
Axa avr» B | abrije Fx. v. L, Ep. | 5 uóvac om. Pr. 
Ep. | 6 $$ 1—5 numeros a — «' adpo nit L in marg., A. 
vOv — adunron inserit Ep. I ade ó rait d 
Ep. ] „ Pr. Ep. (Sovievgves malit Zachariae sine 
eausa) | v« om. B 7 vovtó ru om. A cecinit 
Bh Py. Ep. | 9H om. B* v. L, Pr. Ep. diee 
P d 10 fer ae LB. (probat 

r om. L 


Be, ante € 5 

14 e Ai lira Ep. I needs L| 18 E om. 5 

(sites e e pe VVV 

(avrov Pr VRUS, 557 F 1 
ü B* | Kfeori 17330 


i 5d o — 19 d (ric Boo 

700 del pA II om. l oe on. B 
22 E wd Pr. unus, Axa. Ep 

Ep. 4 23 

Tov dq s Ep. 
fre BI Ep. | 30 sagioveíae L | 21 «àv| vov M, o 
Bf |.28 vois Fr. v. I., Be c] và» voie MLB, Fr. v. Li 
29 ders om. Ep. | 30 uatyyooías M* | éxaxOiicay L 


rim yvvaixa) 1 Pr. Ep. | seg«oveíac 
| 25 a yuwoiaxogav Le dosi» B. , 


32 dy seclusi | 33 „ de ed quis 6 


4 * avrov (ab xod om. v. I.) oto B. in sua domo 6 
ae R. f deb rat aun p Pr.plerique 
avsj Pr. | »s9 ine] oum aliis c | 35 avo/oxoiro 


Ep. | d» 19 abr o om. Ep. delenda vidit CG EHeim- 
bachius | Kir] Ain M ehr Ep. "iE ij xal Pr. 
Ep. | 36 dd L | Ard «7e due L 


2 filiis] suis add. R* i» mg. | seruandam donationis 
roprietatem ied 3 existentibus R | huius) huiusmodi 
Y [4 solus 16 88 1— 5 numeros I— V adscr. Ri! 
in mg. | 9 vir] ubi RI I 10 nolentibus Ri | 13 uxores 
Ve castitatem T. constituti R. 14 temptauerit ad- 
ulterandam (esse add. T'*) T J 16 alterio R aduleee F. / 
17 luceri R!| etiam] etiam eam 7| 21 ex] et ex FT 
th. RT | 24 esse] est R 
uare R VT, corr. wr 
2 continetur 7 
batam om. RI 
94134 3 V | aliis) 


iubemus om. Ri | 25 oonser- 

om AT] ao de om. 7 

| 28 adulteri et non pro- 

äs T o approbata A | 33 quam 
vulg. | 35 ea] eo V 


Nov. CXVII 9. 10 560 UT LICEAT MATRI ET AVIAE 


vaixós gvveros udvov dAyygyrai, «al daa xal die — vincitur, et semel et secundo culpatus aut per suos 
tyxlin dee ; did vOv davrov ,˖,/e 5 dd r «f$ parentes aut per mulieris aut per alias aliquas fide 
yu»euxoS ññ d. ériocw» vivo àbiormcrow sposcxo» dignas personas buiusmodi luxuria non abstinuerit, 
rie toiavtne acsysíae us) dstóGzrros, AF «7; yv- licere mulieri pro hac causa solvere matrimonium, 


voix) xai vztéo TavtrS ys aitías dial rô yauov, 5 et recipere datam dotem et antenuptialem donatio- 


xal intr deirid t)» ÓaQousvn» stQoixa xal tf» xpo- nem, et pro tali iniuria tertiam partem aestimationis 
ya Oopsaáv, xal vr tis ro νινε, vfosuc có quam antenuptialis facit donatio ex eius substantia 


voítoy ue , O,ctiuOsoS, T» ?) vooyapsa(a zxowI — percipere, ita tamen ut, si filios babuerit, usu solo 
d, dx re à c eee Aaufgdvs,v, mulier potiatur rerum quas ex antenuptiali donatione 
ovro névrows mets, si xd Kyos, 17€ yorasoc - 10 et poena tertiae portionis mariti su tiae acce- 
vine dnolaν, 7)» yvvaixa vOv 7Qayuavov, dn t, dominio communibus filiis conservando. Si 
ix rij mQoyauíiaías q xal 56 aui rov voí- autem filios non habuerit ex eodem matrimonio, 
vOv udpove xije ToU dvd òe mwegiovoíac ld go, 1€ de- — habere eam talium rerum etiam proprietatem prae- 
grori,e roi xowoié maícl gvAartroucvrs. sí yd —cipimus. 

aq as us xo. dx rod avtov GvuvoixsG(Ov, xe ad- 15 

TZ» TOV» TOÀ tov ngayudve» wal t9» Üscnoteíaw 

xsAevouev. 


CAPUT X. 


"Und; dd xal dnò cvvawdceo rive uéyo. vov Quia vero et ex consensu aliqui usque ad prse- 
zaopóvros tovs age doe q yore, rovro gens alterna matrimonia solvebant, hoc de cetero 
rod ÀoioV yívacóas ovUsvi GvyyaxpoUpusv vr, eb 20 feri nullo sinimus modo, nisi forte quidam castitatis 
py tvxóv Tovas go oogvrns éxeJvuíq vovro sowcov- — concupiscentia hoc fecerint. Si autem huiusmodi 
civ. si dd xal và vovaUvva mwQó6cn& naidac Éryoev, personae filios habuerint, tam dotem quam ante- 
TOUVTO u Tj» stpoixa rodro d vy» szgoyauíiaí(av “ — nuptialem donationem eorum filiis conservari dispo- 
gaüv toig avtüw gvAdvrvsgOa! magi ÓrarvmoUusv. nimus. Si quis autem horum, aut maritus forsan 
al dé «i6 ovra, dio Tvyóv 5 yvi, urrà «ó q 25 aut uxor, postquam propter castitatem ex consensu 
cagogocvvn» in cvvawéasose vóv yauov ÀvOTjvas 8solvitur matrimonium, inveniatur alias contrahens 
9e aÀlovs avyvalAdvrov yéuovs i ago)tos Ov. xs- nuptias aut luxuriose vivens, iubemus, si quidem, 
Asvouev, ai n (cs eigrcai) ade dd dx rod c- sicut dictum est, filii fuerint ex memorato coniugio, 

Gvvoixac(ov, x Tjj mQoix) xal v5 did vove super dotem et propter nuptias donationem eis tradi 
yd uo Óooeq are æragaòidoo da xal t9» Óscozo-S0et proprietatem poenae su tiae illius quae con- 
ra- X96 Aoi? neguovoías vov vavta éeyxoksvov — vincitur deliquisse personse. Si vero filii 
nánupsAnca, moocoov. ai qͥd oi caĩdes dx lobe ov int aetatis, gubernari eos et pasci ab illo parente 
unte, doi rovrov wal &vavgfpscOes nap! — praecipimus, qui nihil praesenti legi contrarium egit. 
éxaivov xtposvavtoue» TOU yovécs, Óc odd «q map- Si autem ambo parentes in huiusmodi vitio incidant, 
óvt& vóuQ évavtíov Ha.. si d ápgovegos oí(35 tunc utriusque parentis substantiam filis applicari, 
yoveic TQ rotor xeQunácoG. szra(Guati, M t — dispensatorem autem his qui in minore aetate sunt 
ri dxarépov vOv yovécw» nsQuovoía» voic zxaici ztQos- — ordinari providentia competentis iudicis et aliorum 
eugodo das, Oiouxnrr» dà avvoic xà «56 dxeloðs ov- 

Pi» se ztpoBAnOrvas mxQovoíq toV aouod(ov ad- 


c. X exhibet Epanagoge 21 schol. 6; om. B et L, in quibus eius loco inseruntur. Nov. X XII c. 15 53 et 16 pr. — 
Summam habet Anonymus Bodleianus ap. Zachariae Avixò. p. 215; initium respicit Nomoc. XIV tit. 13,4 p.615 Pitra. 


catur, et semel aique iterum reprehensus. vel per suos vel per uxoris parentes, vel per alias aliquas per- 
sonas fide dignas eiusmodi luxuria non abstinuerit, liceat mulieri propter hanc quoque causam disso 
matrimonium, et recipere dotem datam et donationem ante nuptias, et pro eiusmodi iniuria tertiam tem 
aestimationis, quam donatio ante nuptias efficit, ex reliqua illius substantia capere, ita tamen ut si liberos 
habeat, usufructu solo rerum quas ex donatione ante nuptias et poena tertiae partis. substantiae mariti 
acceperit fruatur, cum dominium communibus liberis conservetur Si enim liberos non habeat ex eodem 
matrimonio, eiusmodi rerum eam etiam dominium habere iubemus. 

X. Quoniam autem etiam ex consensu nonnulli usque adhuc matrimonia inter se contracta solpe- 
bant, id in posterum fieri nullo modo patimur, nisi qui forte castitatis desiderio id fecerint. Quodsi eius- 
modi personae ctiam liberos habeant, tam dotem quam donationem ante nuptias liberis corum custodiri 
statuimus. Si quis autem ex illis, maritus forte sive uxor, post matrimonium propter custitatem e con- 
sensu solutum alias contrahere nuptias compertus sit vel luxuriose vivere, iubemus, si quidem, uti dictum 
est, liberi extent e praedicto coniugio, iis praeter dutem et donationem propter nuptias etiam dominium 
tradi reliquae substantiae eius T slbi quac haec commisisse convicta sit. Quodsi liberi imperfectae 
aetatis sint, praecipimus ut gubernentur et alantur ab illo parente qui nihil huic legi contrarium e t. 
Si vero ambo parentes in eiusmodi peccatum incidermt, (um utriusque parentis substantia Bberis À 
tur, administrator autem iis, dum imperfectae aetatis sunt, designetur cura competentis iudicis, vel etiam 


1 dAiyxyvos] convincitur eI r 156] tO» om.L | | filios ut V! ut filios T! | 9 antenuptialis 7' J 10 ter- 
3 spoconowv] uario Pr. Ep. | 5 xaà om. f 16 & | tia FTI acciperit V | 11 domino RI filiis] liberis T 
yauiaías] , yduov Pr. Ep. | 7 vb Pr. Ep.] om. M | conseruanda V || 13 rerum] filiorum E | praeoimus V , 
EE 19 «AÀge om.c 10 uóvgc om. L| 16 xai om. Bf | | 18rubr. Ne liceat (Non licet 7) matrimonium soluere 
18 evseséasos M | 21 zonoocm schol. Ep. | 22 x nisi ex causa probabili RT ín mg. (ex Iu.) [ et om. VT | 
om. schol. Ep. 6 | 25 dil aut maritus (i. e. z dv7o) e || | 20 fleri] hoo fleri 71 | quidem RVT'| 21 fecerit. sia 
vvxOv HI 27 dhe schol Ep. | 29 v9» diù «ovs i- 1 J 22 habuerit V|| 26 soluerit RF vulg. | contrahere 
pove Qops&» schol. Ep. | 31 «re Aou) poenae (i. e. rij T, 27 si quidem om T'! | 28 sicuti R vulg. | 29 et] etiam 
soiv7) e | ravra om. 6 | 98 vel voie M T'* | 30 pene libri, plense Beck (cf. ad Graecum textum) | 
substantiae] ex substantia V "n S ines ME. 
vulg. ] 32 praecipimus perente praesente F, 
1 culpatus] al. pulsatus Rü in mg. | 2 aut per alias] incl Lh RI 34 vitium vulg. | 35 utrisque T' | substan- 
aut per om. V, alias om. R I 4 per o causam T j | tiam (substantia 7'*) parentis T I 36 in om. R! | minori 
6 tertia parte T || 7 donatio facit R I 8tn R f A | V [sunt] constituti add. RI 37 ordinati prouinta T. 


ET ALIIS PARENTIBUS 


vorros, r xni raw ddl ole rab xapà vw ius 
rig inex er eu vóuov. ei 0à xaidss i dos, ri 
rod éx«téQov 7:90€070v magiovoía» «oie ànuOονιο,j 
AoyiG noĩs 2 cod ον , xai rο rar stÁzgupusl?- 
gare vouéuoi vxogdAleaDas vupogíai. à 
dag yápom yívsaDai dx evvawáégscrs ovdsvi lóyo 
evyxegovuev. 


961 


yd 5tionem matrimoniorum 
timus. 


Nov. CXVII 10. 11 


quibus haec ex nostris legibus sunt commissas. Si 
autem fili non sint, utriusque personae substantiam 
fisci rationibus applicari, et eos qui talia delique- 
runt legitimis subdi e Aliter enim separa- 

eri ex consensu nulla ratione 


CAPUT XI. 


TU uévros wap' * vouoDsrnOd» maph vOv» dv 


it avri» dÀDsiv yáuovs / eee, al ur) d- 


a 5j d. éavrzs 9 dd «ow id iam 


€ 


évsAsvyyGs» abr GvwouxyGns, ders dxsivovcs TvOw 


€ 


éfsivas Tavtp i GuraAloee. 
zagà vavty» T?» nxagarjgnoww v yvy? volmüGes sic 


fjJoTs siposósov stgót rovs 20 numeri et eartularios, in quo 


neque tunc ad alias eam venire nuptias sinimus, nisi 
prius accesserit muller per se aut per suos parentes 
aut per aliam quamcumque 8 ad priores 

uius maritus milita- 
bat, et eos seu tribunum, si tamen adest, 1 


c. XI extat B 28, 7. 3 (decurtatum Be FT 4,3 Alas Zaeh.) et inde Nomoc. XIV tit. 13, 3: maxima pars (10 Eirs 


er Nr ras slev — 562, 5 àvaAauBavei) in 
tit. 13, 3 p. 612 Pitra, v. 14—30 summarium "Poss. 24, 89. 


ceterorun quibus haeo a legibus 


chiro 11 


; 19—121, Epanagoge 21, 1. — Summa habetur Nomoc. XIV 


nostris commissa sunt. Sin liberi non extent, alterius personae substantia 


publicis rationibus addicatur, atque qui haec (alia commiserunt legitimis suppliciis subiciantur. — Aliter 


enim 5 matrimonii ex consensu fieri nullo modo p 


| ín aliam 


Quod vero a nobis sancitum est de iis m in expeditione gumt et in militias referuntur, sive 
7 


milites sint sive foederati sive scholares sive alii 


us armatam militiam relati, 


smelius constitue placuit. Aiguc iubemus, quotcumque annos in expeditione manserint, uxores corum 
exspectare, etiamsi nullas litteras nec responsum a maritis suis acceperint. Si qua vero eiusmodi mulie- 
rwm maritum suum defunctum esse audierit, ne tum quidem ei ut ad alias nuptias veniat concedimus, 


nisi prius 
chertularios, in 


us mulier per se vel per parentes suos vel per aliam 
quo maritus eius militabat, adierit et eos vel tribunum, si modo praesto est, interroga- 


cumque personam priores numerí et 


verit, num re vera coniux ipsius defunctus sit, ut illi sanctis evangeliis propositis sub gestis monumento. 


, num re vera maritus defunctus sit. It ubi 


monumenía gestis excepta mulier pro 


rum 
festimonio suo accepit, etiam postea exspectare cam unius anni spatium iubemus, ut post eius decursum 
legitimum ei matrimonium contrahere liceat. Quodsi contra hanc observationem mulier ad aliud matri- 


1 7 om. 6 | 3 éxavégov(c)) érégov ij d % Ep 


éxdoov M | 8 — nov. X XII o. 14 | év om. EI 
Eedicg] vatacvíos: Ls. v. vabavuors B! Nou. x- 


dose BI radio B* [| xai dy] xaà 10» dy L | 10 eire 
aG*Qatiotas — 13 xai om. Nom. | 12 sd x&ÀAtov — x 
om. Pr. Ep. | 13 4ExeBívo) rat ard. B! Non.* validi 
Bf | uévoc: Pr. uévovs. Bf, Fr. unus | 14 ur) yoap- 
paca (yoíupa Nom.") ij ázóxoww)] neo litteras nec 
responsum c | 17 dxovce. MB] áxovog L Pr. Ep. | odd 
vóts) ovÀé£zo Nom. m obò nor Pr. plerique, Ep. | 18 «v- 
vó» Nom." | 175 I Ep. I énwcQéntouev]| aver,» 
aer Qéztouey 119 AY evrjarvas Pr. plerique, Ep. || 
dave M Pr. c] avec Ep., Pr. unus. || 20 d. om. 
Nom. * | i c rode gagroviagíove xal Anyaraoíove (A.- 

evaglovs Ep.) xai vQ«Bovvovs vod &gsJQuov dv. G, om. 
22 sq. robrous — mágsotiy Pr. Ep. | 2i ToU &QiO pov 
om. D! | tus cartularius M «09€ xagroviagíovs (xaAvov- 
Aaqpáovs (sic) Nom.) LB | vavrgs ò Pr. | 22 rjxoi) ei ye 
Nom. | 23 si ys om. Nom." | égovrap Pr.] 7,005 
ML B Ep. dgorrroas Nom. ^ | 24 avis M I 26 Kr 
Oa . Pr. Ep. B. | sí om. EI | 0 dre 9 avro av- 
rje BI ó «asvgc die Br | 274% Seat và vr 
III. 


Ep. B. Nom. * «1j av 
32 volut LH Pr. 


3 delinquuntur R | 4 subdet T | 5 Ri se- 
parationes R*| 8 rubr. De uxoribus militum R in mg. 
(ex Jul.) | Quod — 10 aoolares scr. V? in ras. 2 vv. 

de is RI quae 71 J in om. Ri | 9 constitutis RI T. 

milites sint sive om. V(*), sint om. R | 10 eoolares (et 
sic infra) RVT | 11 militi RI I armata] est add. T'9 | 
13 anno TI expeditione V? | 16 suum] siue RT] 17 


eam om. V | 18 per se RV] aut per se Z'vulg. | 19 quam- 
libet R | 20 et om. RI | 21 tin Ri | adest] addere 
T' | 22 illis R /. [| 23 gestis in ras. V*| 24 vir om. 


V| 25 confertur RI I 26 etiam] et RI | 37 eam m- 
nere V | etiam del. Beck | 28 diseursum RV T, corr. 
vulg. 

71 


Nov. CXVII 11—13 


Frego 4e yáuov, xal avt?) xal 0 dyayÓusvos av- 
ri n90€ yüuor oe uouoi vipcosioD maar. si 08 oi 
id ngatsos vnouvsnudvov us" Opxov xataOéuevo 
adayxd cb uexa. tavta. zxtÁa0TOS xavadGusrvo., avroi 
uss re GtQarsía6 yvuvovusvos Ocxa xovaíov Ar h 
J0v2v GvvslaO cortas xarafgaAAsu» i, dxsivov Ov 
éyevcavto tevslsutgxdyas, avvóc dd adsiav xtr, sí 
BovinO'sin, vr» idiav yausti,» dvalanBavav. si di 
qxo ld sim éxeivoc %,“ s rei vijs relevrije 7 
d upiggijrnoie doi, saga . noorrom rie 
tod dx rovaiov, à goidegávoc, saga tov òxrio- 
vos avtov Tf» slonusvnw xatdOssiw xouitsgOas civ 
éxeivov yauetí,s" rohr nagapvlavvouévay xai napi 


rode do dx e robe esie ÉvonAov GrQavsíav 
1 


dvaqegouásovs. 


562 


oxolje xai 10 


UT LICEAT MATRI ET AVIAE 


sumpserit ad aliud venire matrimonium, et ipsa et 
qui ducit eam uxorem velut adulteri puniantur. Si 
autem qui sub gestis monumentorum cum iureiurando 
testati sunt convincantur etiam postea false 


5 suisse testimonium, ipsi quidem militia nudati X 


auri librarum poenam compellentur exsolvere illi 
quen mentiti sunt mortuum esse, ipse vero licentiam 

abeat, si voluerit, suam uxorem recipere. Si vero 
scholaris fuerit ille de cuius morte dubitatio est, a 
primis scholae et actuario, si autem foederatus, ab 
optione eius memoratam depositionem accipere eius 
uxorem. His observandis et circa alios omnes qui 
in armata militia referuntur. 


CAPUT XIL 


Tue dà signjdvais ax gn⏑, GuvaiÜopsv. xai cascac 
óvouagri mzposdeivcs, dE cv tovs yáuovss dix nore 
Fksort dal ,νν, xovtági trjv «8 vtapl tw us) Ovva- 


atv. ait derne vod yd nov oa. raĩe davrOw 


Praedictis itaque causis perspeximus etiam has 
nominatim adicere, ex quibus matrimonia sine poena 
licet transigere, hoc est de his qui non potuerint 
ab initio nuptiarum misceri suis uxoribus et quae 


yausrals xai và magà vie ie dv»Ógdg. ÓsÜouéva 20 per naturam viris concessa sunt agere, insuper de 


xal , ya v, re tOw Ovyeo1ats 
TQ yug svÀaBr Bíov xal vy» d» uovactngío: o- 
civ ásiÁsyoudvorv dvÓQOy $3) yurauxaw, «al (15) naol 
vÀv dv» aixualvocíq ani vwa xoóvov à 

vQocc;to». zn Tovro yd 
mag avràw vois ngorépow suo vuoi mapuyónsva 
BéBasa elyas Ososzitouev. Tas sionuévac soívvy axá- 
cac aivíae «às dj sagovrs , vóuq 7sQuyoudvas 


nas dert x sQÓ6 tiv dada, vOv , 


N, 


saxoarovuévo» quanto tempore detinentur. 
roĩe *Qu0À Jéuac. và 2b sibus quae de eis prioribus nostris legibus continen- 


his viris &c feminis qui consistente matrimonio sancti- 
monialem conversationem et monasterii habitationem 
elegerint, et de his personis 33 in captivitate ali- 

his enim tribus en- 


tur firma esse sancimus. Memoratas igitur omnes 
causas, quae in praece nostra lege continentur, 
solas sufficere iubemus ad transactionem legitimo- 
rum matrimoniorum, reliquas autem omnes vacare 


pow cvvoiwsclay, vàs dd done &xácac apysiv aga- 30 praecipimus, nullamque aliam causam citra eas quae 


uad , xci undjauíav aÀAgv altar x vov nominatim insertae sunt huic legi solvere legi- 
óvonacti du, rohr tQ vóuo OovacJa: q. — timum matrimonium, sive nostris slve veteribus legi- 
As vóusuov yduov, ars v parágosc aive waAasotéQgos bus continetur. 
stapefxevas vópos. 

CAPUT XIII. 


"Enid 0d rum yvvaiuss 7j dvOoss dodurœ Bovió- 35 


pevo. Dr» exovdalovs. ro ld tore d alba yapovs, 


e. XIl in. (— 18 QaÀAvew) extat B , 7, 3 (B* T4, 4 p. 155 Zack. ), clausula (27 Tas 
quibus loco eius habetur nov. CX XXI 


c. XIII (— 664, 11 Qeozovsiav) om. B et L, in 


Quia vero quaedam mulieres inhoneste volentes 


vivere festinant propria matrimonia solvere, sanci- 


pdvas....) B 28, 1, 5. 
c.11. — Summae ertent 


Nomoc. XIV tit. 11, 1 p. 590 (— 563, 21) et 13, 4 p. 614 Pitra. 
c. XI1I — XV summas habet Anonymus Bodleianus ap. Zachariae Artid. p.216. 


monium venire ausa sit, et ipsa et qui cam duxit tamquam adulteri puniantur. Si vero ii gui sub 


gestis monumentorum cum iureiurando 


deposuerunt postea convicti sint falso deposuisse, ipsi qwidem 
militia exuti decem librarum auri poenam solvere illi quem defunctum esse mentiti sunt f 
autem, si velit, potestatem habeat coniugem suam reciptendi. 


, ile 
odsi scholaris sit ille de cuius morte dwubi- 


tatio est, a primatibus scholae et actuario, sin foederatus, ab optione eius praedictam depositionem wacor 


illius accipiat; at haec ob. 
. Prae 


serventur ctiam in ceteris o 
icfis autem causis etiam has nominatim addere nobis placuit, ex quibus nuptias sine 


qui ad armatam militiam referuntur. 


poena solvere licet, hoc est et quac ad eos pertinet. qui ab initio matrimonii non possunt. cum uxoribus 


Suis se miscere neque ca quae a natura viris concessa sunt agere, et insuper sp 
constante matrimonio vitam religiosam et habitationem in monasteriis elegerunt. viros vel 


que quae ad eas personas quae in captivitate ad 5 aliquod detinentur. In his enim tribus casibus 


ea quae de sis prioribus nostris legibus continentur 


ectat ad eas qwi 


esse sancimus.  Praedictas igitur omnes causas 


praesenti lege comprehensas solas sufficere. iubemus ad solutionem legitimorum matrimoniorum, 


autem omnes cessare 


praecipimus, neque ullam aliam praeter eas 


nominatim huic legi insertae. sunt 


posse legitimum matrimonium solvere, sive nostris sive antiquioribus continetur legibus. 
Quoniam autem mulieres quaedam vel viri inhoneste. vivere volentes matrimonia sua solvere 


1 dyópevos B* v. l., Pr. I 2 K e eis Pr. Ep. Nom. 
sl] o B^ | 3 oegxo» B* | 4 xd nrrà x 
rr ravra u , B convincantur etiam postea 6, 
ideyxò o. 5 p 3 | 5 9éxa. LA 
e xovoíov Nom." | oõ Qo» post xavafa- 
15 coll. Bi | 6 „ Pr. v.l. | *avafa4- 
dee M) x r LB Pr. Ep. I dxsívov B* dxsivo 
Ep.| 8 dvaAafgsiv Nom. * | i dà — 15 dvagspouévovs 
om. B. 9 ovrivos] ov L | 11 goissgdvov B! | órcciorvoc 
Nom.“ | 16 «aveais L' | 17 mooaviDévas: L 21 $79] 
t- M | 22 «à om. L. 23 l a0 ri om. ML, add. 
Haloander | 26 »ópgois] Cod. 1,3, 52 $15. 5, 17, 10. Nov. 
XXII c. 5— | 29 agxeiv Mz) dguotew L | 32 Ja- 
oda om. Bí | 35 , drò es om. C 


1 alium V | ipse T'|| et del. T* I 2 qui ducit] = F. 
adulterii FTI adulter T* | puniatur V!7* | Sin T 
$ sub gestis) subiectis R bh: oonuin|tur TI | etiam) e 
Ri, del. R* | disposuisse T1 | 5 denudati vulg. | 6 libra- 
rum auri TI compellantur Tung. illi] illi uere (nero 773) 
T7" qui V! T! | 8 uoluit T | uxorem suam R [9 fuerit 
scolaris R | dubitatio est] dubitatione RI 10 primi F 
primis a RI | autem] ergo TI ab) ad 7* | 11 dispositio- 
nem R VT! | 12 His] et his T | 16rubr. Ex quibus (qui- 
bus om. T) causis matrimonia soluuntur (soluantur N) sine 
pena RT in mg. (ex Iul.) || 20 uiri VT | 21 quae TI 23 quae 
aliquanto tempore in captiuitate T | 24 enim om. R 4 25 
bis T'| 26 causas omnes 7'| 29 uocare Rü 30 à 
mus V | 31 matrimonium legitimum T' | 32 legibus os. R 
33 *oontinentur libri | 35 rubr. Si mulier sine eausa m- 
rito suo repudium miserit T'mg. (ez Jul.) | 36 persoluere T 


ET ALIIS PARENTIBUS 


vota 

Máxos «5€ ldcas Lore dxsica 7 spei». xal sí udv 
Tala lo: 5) roa yvvr,, rò . uli * 
td isis avtre e, ⏑iιj,e do roĩe nato, và 
rei ros nipoe vq novactnoly dv ꝙ rper vide o) sadi 
xvgor O')va. Qeartots(ac Qixalq: et dd aaĩdòae gus ros, 
rig dà avvj 5 rd uiv Qíuoipov uigos r o,: 
avito 7t6910v0(a$ TQ, novac tro nagéysaDos HO du- 


963 


ne tiae 
di 16 mittitur Appecar iure proprietatis; si vero filios 
t, sunt 


Nov. CXVII 13 


mus, si quando mulier citra aliquam praedictarum a 
nobis causarum voluerit marit solvere matrimonium, 
licentiam quidem eam non habere hoc agore, si vero 


erit in huiusmodi impia voluntate et repu- 
5 dum marito transmiserit, iubemus dotem quidem 


viro dari communibus filiis secundum legem servan- 
dam, si autem filios non habuerit, lucrum fieri 
marito, mulierem vero 


filiis, tertiam vero monasterio in quo 


non babue autem el parentes, duas quidem 
partes eius substantiae monasterio praeberi ubi mit- 
titur, tertiam vero m illius parentibus dari, nisi 
tamen sub potestate eam habentes inrationabili re- 


g a5, 10 0i reixo uégos toi; éxsivne yo 20 pudio consenserunt: in hoc enim consentientes nihil 


d. doo , xi si ui, bretν,,ñ ax Kyovvec «4 

aloyq Gvwüvscay Qanoviig: toUtq yàp o¹vα⏑jꝭu 
2 U LI LI - , — 

tac odd abrobe tar, dx «6 ovoías ri O uya- 

re Éysiv ovyyopoUusv, d návra vq) t uova- 


eos ponhus ex substantia filiae habere permittimus, 
sed haec omnia venerabili monasterio volumus ap- 
licari; porro neque filiis neque parentibus existenti- 
us ei omnem similiter eius substantiam compctere 


o,ẽp m vod as Bovióus)Da: ugrs 04 xaíóo» 25 monasterio. Si vero iudex qui negotium examinat 
, Lee ) en 


unte yoréo» oyrov abr nacav Onoícos 12v ati 
xspiovGíav Td uovactnoíp zosqxsu. si dd ò dia- 
orie O tiv d dberdgaG voUtO gf) mowj3ss xal 
5 rij ais TOUTO xaTayivOUKO tQ 1176 
10 

c1noiq, sl uàv xav tavta» vri» svÜüa(uova nólw ain 
ó ex, avróe piv síxog, xovciov Aergüw peii 
axaTyOroevas, y d rde avtov dia de si d 
nerd xc sir 4 rotodros doyov xal ur noabss cà 
Zuiv ámi vovrQ mapgactásra, Óéxa x 
xavaócs. sow, xal ij «dli avrov 
sí d Qixagtie sin ur Kyov dg, avrós uàv ò ta 
zovoíov Aitgow stoivfjv &nastnOrOstos, oí dd vxovo- 
vob ra avtQ névrs. ore v0 dere douótov voós- 
reno xarà TOv slonuévor stQocorov d v0U x 

ros TOv 7Qáto» xai tZ6 tO» naÁanivo OgoÀn6 
axasreigOa: xai q r)ustéoq xtQosxvoova d'a Tapaslq. 
Ei dà xal 0 die vÓv nQós xi yvyaixa dia doai yd- 


&Qoyv 7tiyta' 


(ov Are 35 


hoc non fecerit et tradiderit in hoc deprehensam 
civitatis episcopo, ut debeat in monasterium mitti, 
gi Miei in bac felicissima civitate sit iudex, ipse 
quidem XXV librarum auri poenam exigitur, officium 


6 dz0xÓnq OgslAovsav éuBAnOrva, i uova-30&utem eius alias X; si vero in provincia sit huius- 


modi iudex et non egerit quae & nobis in hoc iussa 
sunt, X librarum auri persolvat poenam, et officium 
eius alias V; si vero iudex fuerit non habens cin- 
de) ipse quidem poenam X auri librarum ex- 


tur, ministrantes autem ei quinque: quatenus multa 
quae hinc accedit à memoratis personis per comitem 
privatarum et palatinorum scholam exigatur et nostro 
assignetur aerario. Si autem et vir mulierem 


sludent, sancimus, si quae forte mulier sine ali 


praedictarum a nobis causarum matrimonium cum con- 


iuge solvere voluerit, id quidem non licere ei facere; si vero in eiusmodi impia voluntale perseveraverit 


et repudium mari(o miserit, iubemus dotem. quidem marito dari liberis communibus 


secundum leges ser- 


am, si aulem liberos non habeant, lucrum fieri marito, mulierem vero periculo iudicis qui eam cau- 
sam cognoscat episcopo urbis, in qua communiter domicilium habebant, tradi, ut illius cura in monasto- 


rium im mittalur usque ad finem vitae suac ibi permantura. Ac si guidem liberos habeat ea 


mulier, duae 
dominii 


partes propriae cius substantiae liberis dentur, tertia autem pars monasterio in quod. immittitur 


ture 


icatur; sin liberos non habcat, parentes autem ei sint, duac quidem partes subsiantiae quam habeat 


monasterio in quod immittitur praebeantur, tertia vero pars parentibus illius detur, nisi si in potestate 


eam 


habentes de iniusto repudio consenserint: nam qui in hoc consenserint, eos nihil omnino ex patri- 


monio filiae habere patimur, sed omnia sacro monasíerio addici volumus; si vero nec liberi nec parentes 


ariter omnis eius 


ei siut, eius a 
ecerit nec tradiderit eam quae hoc nomine 


id non 


lendam, s quidem in hac felici urbe sit magistratus, et ab ipso viginti 


substantia ad monasterium pertineat. Quodsi iudex gui causam examinavit 


0 urbis in monasterium immit- 


nata esl episc 
arum auri poena eæigetur et 


ab officio eius alias decem; sin in provincia sit ciusmodi magistratus neque fecerit quac nobis hac in re 


placuerunt, decem librarum auri poenam praestabit, et officium eius 


quinquc; sin vero iudex. sil 


qui nullum magistratum e „ ab ipso quidem decem librarum auri poena exigclur, a ministris autem 
e comp 


eius quinque: ut quae in 
palatinorum exigatur nostroque aerario 


5 4 
28 nojop xal xagadooyg cum Scrimgero vulg. | 32 sí- 
sos. M) ginti quinque 6 | 33 leg. vg»? | 34 e. 
eum Scrimgero vulg. | 31 xagpaidesxaovre Ath. Thood. 


1 aliqua V | praedictarum causarum a nobis T & no- 
bis praedictarum eausarum R | 2 matrimonium marito 
soluere £ | mariti V) marito RT (om. vulg.) | 4 eiusmodi 
R|6 viro) marito V | dati V* datam T1 | communi- 
bus filiis secundum] %% 11] 7 leg. habuerint? | 
8 muliere uero periculum V | 10 habuerit V | 11 mutatur 
V | 12 si quidem) quidem si R quidem V | 14 darc 


« M, corr. Scrimger | 8 i. habuerit 6 | 


etit multa a praedictis personis per comitem rerum privatarum et scholam 
io addicatur. Sc 


etiam st maritus matrimonium cum uxore solvere 


libri. corr. vulg. | monasterio] in matrimonio 7'! [ in quod 
vuly. | 15 applicare libri, corr. Beck | 17 praebetur V | 
18 illis 7 | 19 tn RVT' | irrationabilem R! | 20 consen- 
serint T'! | enim om. R | 12 substantie V eius substantia 
T | 22 haec] ea RI monasterio] domui monasterio A* 
23 neque filii (ilius 7% potentibus 7'! | 24 substantia T. | 
26 et Hamburgensis) id est. RI vulg., om. dd 28 
qui Ri iudex sit R | ipsi 71 p uisa R | 32 
librarum penam persolust R | 33 alias] alia si 7 
34 librarum auri 7'vulg. | exit 71 | 35 ei autem V 
36 huic V | committere V | 37 priustorum R*T I et om. 
Ri | scolam N YT 


11* 


Nov. OXVII 13—15 


uev anoeddcs xa) dq dtn ndpyes, xsieco- 
uav ázto0ovvas bro fjv $neÓéSaro xQoíua Gua 
rñ ^99 yágov doped, x«l roger d vis Age ad- 
TOU 7isQi0vGÍaS mapéysa Das TD) 0gov €Ó tQftov 
ados ve zpoyousaías d voisi. ga sí adv siae 
«vti zaides, u c?» xoijGiv T79 r j, 
de xai ToU mag' rudcw noevteDévros TQívov u 
cus Kyeev. vr» yvyaiua, v 08 üsoztova(a»y voic voci 
ꝓvld rr Qoa, aides q uf) vnovteam. Hei vr» - 
vaiíxa xqés vj xorjcs xal «fv ain vost avzoss nod 
paos Qadmovelay. Kal xàs eipnudyas A dr 
inr rob svÁÓyos 7) à 


U 


ga 
aÀéyex QiaAvoudve ydp ù e 
7togauev, nal stGyva và stsoi vov eignuóva Üsudvam 
xayü TavtE» guO» vy» dera nxgivscÓa cvs xac 
rue O'as OiopiCopev. 


964 


UT LICEAT MATRI ET AVIAE 


antenuptialis donationis et & nobis additae tertiae 
partis mulierem habere, proprietatem vero filiis con- 
servari, filiis autem non tibus habere mulie- 


7 10 rem super usum in ipsis rebus etiam proprietatem. 


Et praedictas quidem dispositiones de solutis ratio- 
nabiliter aut inrationabiliter nuptiis ordinavimus, et 
omnia de memoratis casibus gecundum hanc nostram 


H constitutionem iudicari et decidi decernimus. 
1 


CAPUT XIV. 


N di rie t)» iÓav yausr)» udcTluy 7) Fölote 
Tumt0& xe, vuvOoG TOV» aitiv, à6 xard TOV yv- 
rand ace vr» TOU yduov Oi&Avosv dxsly ara 
vad d, yáuov h’ did duo ex vobtov yívecDas 
ov f 


Si quis autem própriam uxorem flagellis aut 
fustibus ceciderit sine aliqua causarum, quas contra 
uxores ad matrimonii solutionem sufficere iussimus, 
matrimonii quidem solutionem ex hoc fieri nolumus, 


oviousdQ'u, vóv dd dvòea ròs Onxvóusvoy xogis20virum autem qui monstratur sine buiusmodi causs 


rotab rie aitíac nactiliv 7) EXAow vvrt0as 19» lau- 
rod yauetZ» voco)Utor u je voiaUtne Vfpsos ix 
rie Ae avvov Ói0Óóva, megiovoíae cj yvyasxi xal 
CvvsOTO't06 toV yduov, 0dov v tQlrov 17j$ mgÓ ydpov 
ois Qoogede. 


vel flagellis vel fustibus cecidisse suam uxorem tan- 
tum pro huiusmodi iniuria ex alia sua dare sub- 
stantia uxori efiam constante matrimonio, quantum 


— pars antenuptialis facit largitatis. 


CAPUT XV. 


Li LI 


$ vovvow Od naxsivo sosríDeuev, d sirao 
res € tis dr r, ra Ü/oviscDas vij 17 idíac 
yapetüs Cwuraibo. gogQosvyp xai stagayysMas avt 


His quoque etiam illud adicimus, ut si quis forssa 
suspicatur aliquem velle suae uxoris illudere casti- 
tati et contestationes ei ex scripto tres destinaveri 


Herter rea éxztéj yes éxovcas uaprvgías avópó» bhabentes testimonia virorum fide dignorum, et post 
wéctow, xal r rare Tüc x dye o 30 bas tres ex scripto contestationes invenerit eum con- 


Oiapagvvoíag svgo. avvóv Gv»tvyyavosra r Savrov venientem 


yauerg, e dp sic vóv idiov olxov jj vv abrije xe 
ywvcuxós To MOov f$) iw smponévoue ij dv x 
áy 


a015sío:, slyas dÓnav TQ dvòꝗ rate oixsíais ge 


suae uxori, si quidem in aua domo aut 
ipsims uxoris aut adulteri ant in popinis ant in sab- 
urbamis, esse licentiam marito propriis manibus ta- 


c. LIII ert. (11 Kai rde sigguévac....) XIV. XV extant B 28,1,1 (inde c. XIV B. T 4, 6 p.157 Zack. 4 


Nomoc.* XIV tit. 13, 4). 
c. XIV summarium exhibet Epitome 49, 8. 


c. X V pr. habet Prochiron 39, 42, pr. et 81 (— 566,6 6c7o(av aitrjasvas) passim interpolata Epanagoge 40, 47. 48. 


Summam Theod. repetit B2. 


studeat et sino. causa repudium mittat, iubemus reddere eum dotem quam accepit simul cum. donatione 


anie nuptias, atque tantum ez reli 
ante nuptias efficit. 


qua cius substantia 
Et si quidem illa liberos habeat, solum usumfructum et donationis ante nuptias et 


mulieri praestari quantum tertia pars donationis 


tertiae paris a nobis additae habeat mulier, dominium vero liberis custodiatur; liberis autem non e- 
lantibus mulier praeter usumfructum etiam dominium in sisdem rebus habeat. Se inl ieta quidem 
praecepta de nuptiis iuste vel iniuste solutis statuimus, et omnia quae ad casus modo dictos pertinent se- 
cundum hanc nostram constitutionem tudicari et decidi decernimus. 

XIV. Si quis autem uxorem suam flagellis vel fustibus verberarit sine aliqua carum causarum, quas 


contra mulieres ad matrimonium sol 


um sufficere iussimus, matrimonium quidem solvi cam ob caw- 


sam nolumus, virum autem qui sine eiusmodi causa flagellis vel fustibus uxorem verberasse convincatur 
tantum pro eiusmodi contumelia ex reliqua sua subsiantia constante etiam matrimonio mulieri dare vo- 


lumus ris tertia pars donationis ante nuptias e, 


Praeterea autem illud 
atque post has tres testationes scriptas depre 


ficit. 
quoque adicimus, ut si quis forte, ut fit, suspicetur ali 
castitati illudere velle, cique denuntiationes tres vis decr miserit testimontis virorum fide 


ucoris Suae 
gnorum munitas, 


it eum cum uxore sua convenientem, $$ quidem in 


propria domo vel in domo ipsius mulieris vel adulteri vel in popinis vel in suburbiüs, liccat marito suis 


1 * destinare (i. e. zápspas) c || 6 aðbrije Me, corr. 
Serimger | 16 dd om. Nom." | 192g. yáuov — Bovióned'a 
om. Nom. & | 21 r,, xe vrs vouavvrs. Bf | uáaciti) 
vel flagellis c | 22 ya aixa M* | 23 avt 
(sic) Nom." | ztegsova(ías usse LB | 27 9xonvevcn 
rid cs sixós B | 28 duzaiFas Ep., quemadmodum coni. 
Reitzius (illudere c Iul.) | 29 — Ep. I abontovow 
dvd Pr. vou)v àbionicvoy dv0gov B'| 31 uag- 
ruol as Pr. plerique, Ep. | davrod]j avvov Pr. Ep. | 32 ca- 
rue Pr., om. Bf, Pr. v. L I 33 vov] v0» vov Fr. plerique ] 
a,, xasAMo s. v. L; ronivaie Reitzius: se 
cf. Isidor. Orig. 15, 2, 42 (popinis c, popina, v. I. propisa, 
propriam, prupina Zul.) | 34 idíauc bi pr. 


4 t, R! T! | 6 ei vulg. | 7 donationem T' | ad- 


dita RT i 8 conseruare iibri, corr. Beck [ 10 etiam) et 
V| 11 praedictam quidem dispositionem dissolutis (dis- 
solutionis 70 T | 13 de memoratis] demoratis E! de- 
monstratis V | constitutionem nostram V | 14 dieidi 71 
16 rubr. Si quis uxorem suam is castigaverit RT 
mg. (er Iul.) | 18 uxorem 7 | 21 exeidiese T | tà RI 
71 | 22 sua om. T 24 largitatem T1 26 rubr. Si quis 
suspicatus fuerit de aliquo uelle eum pudori uxoris sue 
deludere T' mg. Si quis suspicatus fuerit ab aliquo illudi 
castitatem sue uxoris E mg. Si quis suspícatus fuerit ali- 
qnem sue uxoris castitatem illudere uelle V mg. (ex Jal.) | 
etiam] et ad T'! || addimus 7] 27 suspitiatar T - 
pistur V' | velle suae] %% Ri | uxori 7 | 30 ex 
scripto vulg.] scripto H V scriptas 7' [| contestsatione 71 
inuenerint T' | 32 uxoris ipsius V | aut adulteri] ad- 
ulteri aut V*| 33 marito om. T 


wh C2 OW wu - WA UM E 


A A 


A V. . „ RN, 


ET ALIIS PARENTIBUS 


ro ea N odòõ ev subdi d ivveiOe» Ha- 
gone à dv ddl vónq *Ó» rotod ro eO 
arrd vije (avrov yausr?s QiaAsyóusvevy, ovx és 
vOv UE. r à&unicrov cvyxalovudvoy, Qs ew 
éxodsiGas QUvavas Ar,, avróv. uevà rije davroU ya- 
pats d, tQ doxoyts nagadidóvas vq và éyxÀnuasa 
éleráSovvs , dxsivov dd rate d ij daiaie yivcbawovra usvà 


rds ve e Orauaprvolat «5j tOiaDt H 
rot/ ro 3 évva TO» ue . de ae nóvov 


965 


Nov. CXVII 15 


lem perimere nullum periculum ex hoc formidanti. 
Si autem in alio loco talem invenerit cum sua uxore 
loquentem, non minus tribus testibus fide dignis 
convocatis, per quos probare possit quia eum cum 
5 sua coniuge comperit, iudici tradere crimina exami- 
nanti, illum vero pro v cognoscentem, post 
tres ex scripto contestationes cum tali m eum 
inventum, talem quidem tamquam ex hoc solo ad- 
ulterii crimini subiacentem nulla alla ratione quae- 


vovrov TQ 17$ uoiysíac dyxÀnpat, vrornscÓvra LAUR 10 sita punire, licentiam autem (esse viro quomodo 


aude d Ane promi dztod ait ee tviumpeia Dos, d da 
0à slvas «q dv c àv BovAgtas vit idtas y aner 
geiv xal xavà «ove vópovs Tq iyi nr a- 

1 l Enn: dà ovvoc svolaxorvaé «wes do- 
2 i xal à» caflac 
o éujuyvós» voy xüxsi M,, Guaprnpuctow 
BovisveaO a, reos sicjJ'acw oi và» Jebv qofiotusvos 
t)» r dpaoptnudcow» Gcvygoonow dH, ve 
pev, etra ai ri T0s0UT06 avosD'sin d» rõnots svayéaey 
dure yaneri, sle 5» vxovosivas, usrü v0 
eiorras Oiapapruoías OiaÀsyousvos, dd, slvas cà 

0gi 3 


rare dy vpócozto» TQ éxÜie t9) dx- 
xÀncíac j toic dd lose A e dere r 
cr b wsyopoiGuévous voórove puAdreaO'as, 


uéypss Orov Ó rob TÓsOv dpyowv voVto 
THéjyes 7kQO0& TO» dnígwosov v9e o leme, ore a 
vovrov$ stapadoO vas viua oia Glo re oxoctisas 
xctà TOUS vouovs, oi dstayopsvovs, TOUS uoixove dw 


voluerit suam uxorem accusare et secundum leges) 
exequi crimen. 


1 Quia vero ita comperiuntur aliqui impii, ut etiam 


16 obe roſ ud sie To«xvra 15 in venerandis domibus praesumant in talibus se mi- 


sceri sceleribus et ibi de peccatis tractare ubi con- 
sueverunt deum timentes peccatorum veniam postu- 
lare, iubemus, ut si quis talis inveniatur in locis 
venerabilibus alienae uxori, de qua in suspicione est, 


o» 20 post tres, sicut dictum est, con tiones loqui, H- 


centiam esse eius marito utrasque personas defensori 
ecclesiae aut alis clerícis ere, (ut) ad eorum 
periculum divisi isti serventur, donee iudex hoc 
cognoscens mittat ad episcopum civitatis, quatenus 


'voauay 25 ei isti tradantur, ut debeant sustinere tormentum se- 


cundum leges quae interdicunt adulteros & sanctis- 
simis ecclesiis vindicari, nullam neque in hoc aliam 
iudice quaerente de adulterio probationem nisi tres, 


Opsvova 
TOv ayvotavoy éuxÀnciy» dxdixsiaD ai: ni un- — sicut supra diximus, contestationes. His enim tribus 
08 dvravOa érségay voV OiactoU byvovvyros smspi vie 30 contestationibus ostensis omnibus modis illi sicut 


pouxsíac dx, si ur) rde tois, cx dvcépo si- 
erxapav, dia oe. Tovro» yàp r v du 
pagruQuD» dztodsixvuudyo, nüci xoOztois ixsiyos c6 


N 2 


posyol % ⁰,j oaa». oidi yàg 0gsíAss và ro 


adulteri punientur. Non enim debent huiusmodi per- 
sonae in venerabili loco habere munimen, quem ipei 
per scelus proprium despexerunt. Nam si eos qui 
alibi rapinas mulierum aut adulterium committunt 


noócoza gefagutov 1ózov Ks» &opáAnav, ovre av- 35 et ad orationum domos confugiunt ab eis vindicari 


roi did rod iò ov uoGove xaregposraav. si yàg rode 
allaxógs dgmayóe yu a,] xai uosxelas nÀnuuslov 

rag si6 Sedi gen oixove mgospsvyovras vf avtOw 
éxdixsia Das oi TjuéraQoi r o GvyXoQoUGi, e 


éxaivois voie dv avc; vñ 


nostrae leges non sinunt, quomodo illis qui in ipsa 


Gíq To.avta uvog exov- 40 


manibus eiusmodi hominem occidere, neve. ullum inde perioulum motuat. Si vero alio loco illum e- 
henderit cum uxore sua colloquentem, non minus tribus testibus Áde dignis convocatis, per robare 
possit se cum cum sua uxore deprehendisse, iudici eum tradat crímina examinanti, is auiem si revera 
comperiat eum post tres illas (estationes scriptas una cum muliere illa esse depre , illum qui- 
dem, utpote qui ex hoc solo in adulterii crimen inciderit, nulla alia probatione requisita supplicio af- 
ficiat, marito autem liceat quo voluerit modo uxorem suam accusare et crimen secundum leges persequi. 

1 Quoniam vero adeo impti nonnulli reperiuntur, ut etiam in venerabilibus domibus eiusmodi se flagitiis 
immiscere audeant aique ibi de peccatis consilia inire, ubi qui deum timent peccatorum veniam precari 
solent, iubemus, si quis eiusmodi in sanctis locis deprehensus sit cum aliena uxore, de qua in suspicionem 
venit, post tres (uli dictum est) contestationes colloquens, licere marito eius utramque personam defensori 
ecclesiae vel ceteris clericis tradere, ut ipsorum periculo separati custodiantur, donec loci magistratus hoc 
comperto ad episcopum urbis mittat, ut sibi illi tradantur poenas subituri secundum leges, quae adulteros 
a sanctissimis ecclesiis vindicari vetant: ac ne hic quidem ullam aliam adulterii probationem praeter. tres 
illas, sicuti supra diximus, lestationes iudex requirat. Nam his tribus testationibus probatis omnibus modis 
illi ut adulteri puniantur. Neque enim eiusmodi personae venerabilis loci securitate uti debent, quam ipsi 
per proprium flagitium contempserunt. ue $i eos. qui alibi raptus mulierum ct adulteria committunt 
ad aedes sacras confugientes ab iis vindicari leges nostrae non patiuntur, quomodo illis qui in ipsa ec- 


1 0 cTowovrO»)] rovro» L | s9Aagosnevoy L| 3 ad- T | compererit V, reperit Beck | oriminant R* | exami- 
rod Pr. v. I, Ep. | dialsyó J & éxxÀnaíq add. | nati V! 6 ueritatem V^ | 8 tamquam 7 vulg.) om. RV | 
Pr.| 4 veio») vov vq» B Pr. Ep. | 5 airov Ep. | 9 criminis V! T' | retione] probatione Beck | oonquisita 
9 covro»] vÓó» towvcov Pr. Pr | 12 óc] o Bf 15 T | 10 aut T | hiatwn non notant libri, esse — leges suppli. 
om. Ep. I asBáapavs xa) abroĩe roĩe osfBaeuíos | Beck | 14 rubr. Si post tres contestationes (testationes T) 
odo | eis và vovavva Ep. | 16 éugsyrovas L | inuenerit maritus (maritus inuenerit T) uxorem suam 
ain ss» E. I ii god Ep.| 19 svge37; L^ | | in sancto loco oum suspecto homine (cum aliquo &) collo- 


20 ó» L LU rid re r Ep. | 23 v avro xwvóv»o 
L rp xs0)»Q avv» Bf | 25 28 A N 
B Ep. | 27 vnανεαae tormentum e 28 xó» »ouov L* 
(cf. ad 39) 1 29 uh om. Bf Ep. | 31 n B132 
v» r d 1b om. Ep. | 35 vózov] oixov 
Ep. | S e 36 xarsuoAvvav Ep. | 37 uoixeías] ad- 
ulieriüm € 38 r avrov Ep. | 39 »opo: nov. XVII, 
7 pr. | 40 *otavva voy) tale scelus 5 


2 talem) tantum V! del. V? | uxore sua V | 5 coniunge 


quium habere (habere colloquentem 7') ET mg. (ex Iu.) | 
15 in domibus talibus 7' | commisceri V [| 17 ueniam peo- 
catorum RT'* peccatorum om. TI 18 tales V! | inueniat 
71 19 in 715 suspitio V? est om. T! | 20 sicuti 
R || est om. 71 | 21 eius om. R! | defensioni . 

siae om. RI ut add. vulg. diuisim seruandas R 
hoo om. V | 25 tormenta 21 iudicari V | nullam 
nullamque R. 28 de] dum 71 [ 29 sicut supra diximus V] 
siouti praediximus RT J 30 modis omnibus TI 31 leg. 
puniantur? J 32 minimen V? | 33 propri V' || dispexe- 
runt R!T!| 34 aut om. VI adulterio R adulteria R 


— — —— 


Nov. CXVII 15 ep. 566 


datdovoi q αενννενονονν avyyopieonév rev gor er 
éx r dxxÁnciagTixo svolíoxsuy Ogcv; dll xci 
rod moss TOUTOVS gots ãgxovo. sapadidooDas, xal Hh 
ela vnouévas 76 db xaDsatáciww oí tovs dyirrá- 
roue TÓztOv6 uoÀvveuv vol, ee. ò yag éxsigs apao- 
vávov coð c e aivzgs; wal ysvixce dà Qiavv- 
stovpsv, bva dd rie svQos vu iav varie fj Óvyatáoa 
/ Óvp» j v ar svayécs tÓmOI herd r 
ee xai vzovorjcnus aigxOi yap. alrtas ad- 


, 
Ld 


UT LICEAT MATRI ET AVIAE 


ecclesia tale scelus studuerunt perpetrare permitti- 
mus aliquod auxillum ex ecclesiasticis terminis in- 
venire? Sed omnibus modis hos iudicibus tradi et 

nam sustinere, qua digni sunt qui sanctissima 


5 loca violare praesumunt. Qui enim ibi delinqui 


ubi salutem petet? Et generaliter disponimus, ut 

quis invenerit suam uxorem aut filiam aut neptem 
&ut sponsam in venerandis locis cum aliquo loquen- 
tem et suspicatus fuerit turpis gratia causse eos col- 


10v; GvvojaAeiv, xapadidovyes avrovs vq éxÜixo 7 s0i$ 10 loqui, tradat eos defensori aut aliis eins sanctissimae 


d Moe tie avt5s AyiortaTQS dxxÀnGiae xÀngswois, r 
vovrove vq) id xsvOoyq dr rtoócoa xsyoria- 
pévos ꝓvld Ea, dxote àv d rod vOTtOV dug .. tOUTOUS 
naga lags xarà vo vóuovs vÓ zodyua οννj,us. 


(En iloyos.) Anse voivvy did vov stagóvros x 5 


eie rd dinvenòs iayíovros vópov i rusvioa dj, 


rat 6, dv dq rote ztQotigruévois O£uacs r 
BoviousDa, nx 


Ane si urnmo ij d,, wüpo j ve 
4 . e ns xai v7» id ia Axa 
ox € L 


gov avOevtía 6v H rj iq dh xóÀnu idicvow 
zQori.Osuéycov soos Aq noi mdvrov dydyol. dv Óà 


rate in , Oià stposrayuatow sQós rove AaustQo- 
ratrovs TOv éncopov doyovrae zeuzOuévow vavra 


ecclesiae clericis, ut ipsi suo periculo utrasque per- 
sonas divise abus donec iudex eos accipiat et 
secundum leges causam discernat. 


(Epilogus.) Quae igitur per praesentem et in 
R de e nostra jefinivit tranquil- 
itas, in omnibus p ctis casibus valere volumus, 
nisi tamen nondum aut iudiciali decreto aut amicali 
conventione decis& sunt, quae suum robur habere 


sozxíLousv. ] Hoe voívvv xai e e 20 sancimus. Gloriosa igitur et eminentissima auctori- 
4 


tas tua in hac quidem inclita civitate edictis propo- 
sitis ad notitiam perducat universorum, in provinciis 
autem per praecepta ad clarissimos provinciarum 
iudices destinata haec omnibus facere manifesta fe- 


doi xaradnáa vert d ai orovòõ andre, deve unÓéva25stinet, ut nullus penitus Cabe quae pro utilitate 


r He &yvosw và bnd rñe dora deine vàw „u 
rec dre srao' iuav dia cunm ur, odr fur 
rot Gere xügi» dxayogsugas d oixs(cov TtQocvákaony, 


4 Q d ixa vivóc sapavóuov g nulas vois a vm : 
«6. 


vꝛcoro c t7)» dugdysiuav v0U ztagóv tos vopov ysvéa 
Dat. xv. k. Ianuar. CP. imp. Iustiniani pp. Aug. 
anno XVI. post cons. Basilii vc. ind.“. (a. 542) 


nostrorum . a nobis disposita sunt, ita ta- 
men ut omnibus per propria praecepta pronuntiet, 
quatenus sine quolibet iniusto Mapendio nostris col - 
latoribus praesentis legis fiat insinuatio. 


clesia eiusmodi flagitia perpetrare student concedemus, ut ullum auxilium ex ecclesiasticis saeptis re- 
periant? Verum omnibus modis isti iudicibus tradantur, atque supplicium subeant, quo digni unt qui 
loca sancta polluere audent. Nam qui illic delinguit, ubi salutem petet? Atque in universum praecipimus, 
ut $i quis uxorem suam vel filiam vel neptem vel nurum in sanctts locis cum aliquo colloguentem depre- 
henderit et suspicatus sit eos turpis causae gratia convenisse, cos defensori vel ceteris ciusdem sanctissimae 
ecclesiae clericis tradat, ut hi suo periculo utramque personam separatim custodiant, donec loci magistra- 


tus iis acceptis secundum leges causam exquirat. 


Epilogus. 3 per praesentem et in perpetuum valituram legem serenitas nostra con- 
ictis : 


stituit, in omnibus praedictis casibus valere vo 


i quae nondum aut iudiciali calculo aut ca 


compositione decisa sunt, quae quidem suum robur ee e Gloriosa igitur et sublimis auctori- 
tas (ua in hac quidem gloriosa urbe edictis propositis ad notitiam omnium haec perducat, in provinais 
autem per praecepla ad clarissimos provinciarum praesides missa haec omnibus manifesta facere studeat, 
uf nemo omnino ignoret quae pro utilitate nostrorum subiectorum a nobis constituta sunt: ita tamen ut 
omnibus per praecepta propria edicat, ut sine ullo iniusto damno praesens lex: subiectis nostris insinuetur. 


1 evyzoporjcopáév vwa Bf Ep.) 4 xaOsotáxaciv Ep. 
dylove Ep. | 6 alrzortra Ep. | 98 om. L| 7 evoo. M] 
ein LB | yauetz»] aixa BT | 9 *vsovornso: libri, 
vmovonon Heimbach | 11 Ger vovvovc] ut ipsi c | 12 
xd xe và mo00oxa B! | 14 sides gd Bf | 
*axoztíj000 MB  axosm5ose L, oxonrep S-rimger | 21 
dixo» L? | 22 àydyos suspectat . Zachariae | 8 subscr. 
habet Iul.^, om.g | xv. k. iannnuar. M sro i&' ia 
do 'lavovaoíov Ath. (unyl lavovagéiq Theod.)) 11. idus 
(idem Jul.“) decemb. In /.“, vulg. | CP. — ind. 6] post dn. 
iust. aug. ann. XV. basilio uc. conss. ind. 6 M oonpo. 
anno XCI (leg. XVI) imp. iustiniani ag. post oonsola- 
tum uilisarii uir cs. Jul.“ BacsAs(ac "ovatisiavov vÓ 48 
Hees ic BaaiAe(ac Theod.) u rij ozavsíay Baae- 
duiov ivd. C Ath. Theod. 


1 studuerint. R vulg. | leg. permittemus? | 2 ex] ee V? 
ab T, om. R! | terminum | 3 hos iudicibus om. R. 
4 qua] quam V quia RT i qui VT] quis R. vulg., om. 
R!|5 enim om. 7! | ibi] ubi F sibi Re deliquerit sa- 
lutem ibi 71 deliquit ubi salutem T5, postea ubi ra- 
sura del.| 6 petet V) petat RT'vulg. | 7 nepotem T | 
9 suspicatur V! | turpis] temporis? Ri | gratia causae 
vulg.) gratiae causa libri | 10 eos om. TI | eius om. . 
13 eausas RI decernat vulg. | 16 lege V || nostram R. 
18 tm̃ RT nondum om. 7'*, del. Ri mali R. amiee- 
bili R* 21 praepositis V7 | 22 prouintias 7 23 per 
praccepta) percepta V | 24 manifesta facere R | 26 ta 
V praecepta propria 7 | 2$ 
sine] sub 71 29 insinuatio] in T sullo «patio interiecte 
adicitur particula nov. VIII c. 9. 10 prouintisles si serin! 
(sic) &mminiatratorum — a deo percipere (supra p. 72, 34— 
74, 28). Videtur in archetypo codicis k. I. foltwm alteris. 
exempli intrusum fuisse | subscriptione carent. libri 


DE HEREDIBUS AB INTESTATO 967 Nov. CXVIII pr. 1 


LITT CXVIII. Auth. CXIII. Coll. IX tit. 1 


AIATASIZ ANAIPOYZA R DE HEREDIBUS 
TA ADGNATIKA AIKAIA KAI AB INTESTATO VENIENTIBUS 
TYIIOYZA TAZ EK AMAGOETOY ET DE AGNATORUM IURE SUB. 
KAHZEIZ. 5 LATO R 


O avrós Bacilsie Herm «à d»yQolorávo éndQxo Idem Aug. Petro pp. 
red isgOv» rij fo ncitwolov. 


XIoooíuso».) IloAlove xal diagópovs vouovs i (Praefatio.) Plurimas et diversas leges veteri- 
rois zraAaioTéQoic xoóvoic dxsspovruévovs svoiGxovrss, bus temporibus prolatas invenientes, per quas non 
. a ov dutalec dt apoed «re it dd ar d do- 10 juste differentia ab intestato successionis inter cogna- 
xus Arat «àv avyyevov i aggévov vs xai t tos ex masculis et feminis introducta est, necessa- 
sicevijvexras, dvayxaior slvas Gvysidous» xácas óuov rium esse perspeximus omnes simul ab intestato 
race 4 ddiaò tro «5€ cvyysveíae diadoxàe d. vov cognationum successiones per praesentem legem clara 
xagóvtoe vóuov gagsi xal Gvrróuq Owuspécs, d“. — compendiosaque divisione disponere, itaque 5 
maga, Gere vow sQoréQoy vóuowv Gv Unio rauhe 15 legibus pro hac causa positis vacantibus de cetero 
rijs aixlas zsÜsuuévoy doyovyrow ToU lotto vavra es sola servari quae nunc constituimus. Quia igitur 
pova sagagváAazcsaD'as asap vvv QuasustoUuev. '"Ersiój; — omnis generis ab intestato successio tribus cognosci- 
TOÍvv» nàca 5 v0) yévovc dE dia trov diadoꝝij voici — tur gradibus, hoc est ascendentium et descenden- 
yyoítsra, rde, vovtégti vjj r TOV asióvto» xal tium et ex latere, quae in agnatos cognatosque di- 

TO» xaTi)óvtOY xa) vj TOv dx nÀaylov, Irie sie 20 viditur, primam esse disponimus descendentium suc- 
tovs xai cognatoue dicsgsires, moovrg» salvas Qia- — sessionem. 
TuZOUMSP T)» r xatióvtow Qiadoxyv. 


CAPUT L 


Ei rie toivvy» vOv xatióvrov vzsín vQ adiaDéxo Si quis igitur descendentium fuerit ei qui inte- 
TaÀsvircast:! OiacÓyxots qvcsos 9 faOguov, sirva db — status moritur cuiuslibet naturae aut gradus, sive ex 
&ogevoyovías sits dx ÜrAvyovíac xavayónusvos, xal are 25 masculorum genere sive ex feminarum descendens, 
avtsEovaios site vnsLovcios sip, mxd»toy» tov dwióv- et sive suae potestatis sive sub potestate sit, omni- 
vov» xai tàw éx nÀayiov qvyyeyow stgotiuagD'o. xdv bus ascendentibus et ex latere cognatis praeponatur. 
ydo 9 1 aas Fr οe vztskovGios Tw, e rods Licet enim defunctus sub alterius potestate fuerit, 
avtov adac, oíacórzore d oci pue ñ gad ua tamen eius filios, cuiuslibet sexus sint aut gradus, 
wal «vrG» tov yové-e» nzgotuudcDus ua cw 30 etiam ipsis parentibus praeponi praecipimus, quorum 


Nov. CX VIII (Authent. C XIII. Coll. IX tit. 1: gloss.) Graece extat ia ML, pr. extr. (17 "Exteidy) dο ..) 
et c. 1—4 in B 45,5,8 (B. T 16,29 p. 426 Zach); e. 5 fuit B 37, 4,10. — Epit. Theod. 118 (inde BE, Prochi- 
ren 30, 2. 6. $—10. 36, s, Epanagoge 5s, 14. 16. 19—21. 38, 11), Athan. 9, 10, Anonymus Bodleianus apud Zachariae 
7iyéxdova 208 29. lulian. const. CIX. . 

c. J Ei ⁊us vw xavióvtev — 568, 6 pvlavrous» ex B habet Tractatus de peculiis 4 ap. Heimbach A e 
y 2 N summae er Symbatio et Teodoro excerptae. Anonymi Bodleiani summam praestat Zachariae 

»&xO. p. 217. 


CXV III. 


CONSTITUTIO QUAE IURA ADGNATORUM TOLLIT ET SUCCES- 
SIONES AB INTESTATO DEFINIT. 
Idem Augustus Petro gloriosissimo praefecto sacro per Orientem praetorio. 


Praefatio. Cum multas et diversas leges antiquioribus temporibus promulgatas inveniamus, per 
non iuste discrepantia successionis ab in(estato inter cognatos e masculis et feminis descendentes 

introducia est, necessarium esse intelleximus. omnes simul cognationis ab intestato successiones per prae- 
sentem legem clara et compendiaria distinctione definire, ut cessantibus prioribus legibus quae hac de causa 
latae sunt in posterum ca sola observentur quae nunc definimus. oniam igitur omnis ab intestato 
generis successio iribus ordinibus internoscitur, id est. et ascendentium et descendentium et ex latere ve- 
nientium, qui in adgnatos et cognatos dividitur, primam esse constituimus descendentium successionem. 

I. Si quis igitur ee den tin supersit ei qui intestatus decessit. cuiuscumque sexus. aut gradus, 
sive ex masculina progenie sive ex feminina profectus, et sive sui iuris sive in potestate sit, is omnibus 
ascendentibus et ez latere cognatis praeponatur. Licet enim qui defunctus est in alterius potestate fuerit, 
tamem cius liberos, cuiuscumque sint sexus aut gradus, etiam ipsis parentibus, quorum in potestate erat 


2 rubr. ee (cót5voc agnatxdv xal cognatexowv d 2 hereditatibus T 4 sublato iure V| 6 Imp. a. T 
xaéoo» Theod.| 4iévablus ML, inder Ath.) H dura | 9 prolatas T'vu/g.] probatas RV | 10 differentie V* | 
Ath. in textu | 3 vd om. indez L | aÓvarwma (Ayvavixo RI successoris 5 suooessiones R. | 12 perspeximus] corri- 
ind.) Ack. adgnatisd (aonatixà ind.) sa cognatixd L | | gere add. T Set feminarum add. RI simil Ri 13 suo- 
Qíxasa om. Ath. in textu | 7 dq L | 9 dxxegovnusvos | cessionem 7! | prae V* | 14 eompendioss RI | depo- 
L^ 1 13 «5s evyyevtías) dognationum g | 19 vs om. B/| | nere T1 componere RI 15 uocantibus RT! | 16 con- 
20 v7j vao» dx nAaylov Bil «7j om. ML Bf | «6 — 21 dat. stituimus nuno R | 17 genus Ri | 18 hoo est (ab ite 
cer om. B | 21 adgnatus xai cognatovs M adgnatu xai | hoe est pr.) ascendentium desoendentium ex latere V* 
xascognatu (sc) L | slvas vv xetióvve»v v5» diado- | in ras. 1 us. | 19 inter T? | 20 prima V | 23 rubr. De 
xy» *vxmeopev L| 23 adiaO ires LB| 25 agevoyovías | hereditatibus que ab intestato deferuntur R marg. (ex 
L| 26 in scs vnetovais B. | 27 evyyevdw om. Tract Iul.) | 26 et del. T* U sint RI [27 cognato R | 28 faerit 
de pec. || 29 oioròijnore à» ees BaOpuev Tract. 10 W RV | 29 tm R | flios Beck] filii Abri 

i 


Nov. CXVIII 1. 2 569 DE HEREDIBUS 


vzteLovotos j» s taÀsvrrcac, an éxsívows q nad: voi; — sub potestate fuit qui defunctus est, in illis vide- 
ztoáyuacu viva xarà robe dÁAovs uo» vóuove toic licet quae secundum alias nostras leges patribus 
staTpaOiy ov sposmopíleras  énl yàp vj 20% vo» non adquiruntur. Nam in usu earum rerum, qui 
zpaypàtov rovro» Óglovoy zocmogítsgOa 7j qv- deb quiri aut servari, nostras de his leges pa- 
AdvrsgOuaas voUS stsQh voro» nuo» vóuove xoĩe yo- b rentibus custodimus, sic tamen ut si quem borum 
ved puAatrouev' OUTO uévtoiys, cct sí viva to descendentium filios dien gem mori contigerit, 
vOv r xctióvtoy» snridas xaraÁAwtÓvra xsÀsvtcas illius filios aut filiss aut alios descendentes in pro- 
ov, robe éxsívov vibe ñ Ovyardoac 7j tovs áAAove — prii parentis loco succedere, sive sub potestate de- 
xavióvrac ais vÓv vov idiov yovdas tózso» d ,,,, cti sive suae potestatis inveniantur, tantam de 
sita vxsbovcios vd) talavirgasvts afra avvatovcio: evos- 10 hereditate morientis accipientes partem, quanticum- 
Jae, vogovvov rije xÁngovouéas vov vsÀsvtrcaw- que sint, quantam eorum parens si viveret habuizset: 
rot laufdvortac uágos, 0coid:ztora d» dw, dd s quam successionem in stirpes vocavit antiquitas. In 
gur, yovsos si zspuv dxouitsro, r Oiadoy)» hoc enim ordine gradum quaeri non volumus, sed 
in stirpes ) dg, νͤ éxdAscev. dmi rauhe yàg 1rc cum filiis et filiabus ex praemortuo filio aut filia ne- 
rd ae ro BaJpóv» DyrscOn, ov BovióusDa, dd 15 potes vocari sancimus, nulla introducenda differentia 
pstà r- viov xai và» OvyavéQov ovs éx (rov) sive masculi seu feminae sint, et sive ex 
noorsAsvrr/aasroc viov ij Ovyacoós dyyóvovs xaAsiaÓas rum seu feminarum prole descendant, sive suse po- 
OeesiLousv, ovÓsuaGe sisayoudvnc Oiagooaüc, sirs do- —testatis seu sub potestate sint constituti, Et haec 
se sits OU, oci, xal eva 4 dopsvoyovíac sits — quidem de successione descendentium disposuimus: 
OuÀvyovías xardyovrai, are vstsbove:o. síra xai20 consequens autem esse perspexrimus et de ascenden- 
avcstovgio sincav. Kal vavta này mei m Té» tibus constituere, quomodo ad deseendentium suc- 
xatióvroy Óiadoyos évvzxoSausy: axólovOor 0à slvas — cessionem vocantur. 
qvvsidouev xal sagi vv dss , diard aaa, Oxen 
d cis tuv tOv x«tiivvov xAnOsiey Qiadoyr». 


CAPUT II. 
A xoivvy Ó vaÀevtijcas xavióytac udy us) raralizro: 25 Si igitur defunctus descendentes quidem non de- 


xÀngovónuove, szaT5o dd ij urrno 5 dllo yovsis abr; relinquat heredes, pater autem aut mater aut ali 
énibeovei, mdvrowv TOv d mÀay(ov €vyyevav cvov- 5 el supersint, omnibus ex latere i 
raus Stpotiuag Dni ÜvortíLousv, dEnonuévov uóvov hos praeponi sancimus, exceptis solis fratribus ex 
dd = áxavégov yovéoc ovvantouévov vq rele- — utroque parente coniunctis defuncto, sicut per sub- 
rijcarri, cis did vOv éLje OnloOxjaevai. ai dd o- 30 gequentia declarabitur. Si autem plurimi ascenden- 
40 rh d»ióvto»w wtoítGi, voírove xQoriuácOns xs- tium vivunt, hos praeponi iubemus qui proximi gradu 
ub, obreves éyyétspos, v ga e sogsÓsiev, &o- reperiuntur masculos et feminas, sive materni seu 
onde v8 xai OnÁs(ac, sirva r urroóc sits 90e paterni sint. Si autem eundem habent gradum, ex 
matoóc slev. ai dd «óv advóv H BaOpuóv, dE ian; — aequo inter eos hereditas dividitur, ut medi 

sis abr sj xÀngovouéa QuasgeOrjaeras, ders x0 uiv 35 quidem accipiant omnes & patre ascendentes, quanti- 
45% Aeufavssy mávraé rode x çο maTgós dsióvrae, cumque fuerint, medietatem vero reliquam à matre 
go.0jnots &v d, 10 dd rtólowtov zuscv robe x 


1 Ei vo(vv» — 20 Gvvastopdvoy et 569, 2 ai dd r, 18 QaÜoóxouev vónov ex B habet Tractatus de 
peculii l. c. 


it qui defunctus est, praeponi iubemus, in illis scilicet rebus quae secundum alias leges nostras 
non adquiruntur. De usufructu enim harum rerum qui iis adquiri vel servari debet leges nostras de his 
latas parentibus servamus; ita tamen ut si quem horum descendentium liberis relictis decedere contigerit, 
illius filii aut filiae aut reliqui descendentes in parentis sui locum succedant, sive in potestate defwncn 
give sui iuris inveniantur, (antam ex hereditate defuncti partem accepturi, quotquot sint, tam ent 
ipsorum si supersles esset accepturus esset, successionem in stir pes antiquitas vocavit. In hoc cnim 
ordine gradum requiri nolumus, sed cum filiis et filiabus nepotes ex praemortuo filio filiave vocari gan- 
cimus, neve ulla erentia inducatur utrum. masculi an feminae sint, et utrum e masculina an cx fre- 
minina progenie descendant, utrum in potestate an eliam sui iuris cint. It haec quidem de descendentium 
successione statuimus: consequens autem esse nobis visum est etiam de ascendentibus docernere, quomodo 
ad descendentium successionem vocentur. 

Si igitur defunctus descendentes quidem heredes non reliquerit, pater autem vel mater vel ali 
parentes ei superstites sint, omnibus e latere cognatis eos praepont sancimus, exceptis solis fratribus de- 
functo ex utroque parente. coniunctis, sicut per ea quae sequuntur declarabitur. Quodsi multi ascen- 
dentium supersunt, cos anteponi iubemus, qui gradu propiores inveniantur, (am masculos quam feminas, 
sive materni sive paterni sint. Si autem eundem gradum obtinent, ex aequo inter eos hereditas dividetur, 
ut dimidiam partem omnes paterni ascendentes accipiant, quotcumque sint, reliquam autem idi 


2 vóuovc] Cod. 6, 61. 6. 8 || 3 2 gor a. Tract. 1 in illis] illi 7 | 2 leges nostras alias TI pereati- 
t7 Bara àv ij xonogs P 14 0 M) Peu bus V || 3 earum FT] barum R vulg. | quibus debet 
lovos LI de Li d (sic B^, j Bf, & Tract. q | quae debent T*| 5 tn RV] 6 selinquentes T 4 ? 
loves B | 12 Aaufavortss B* | 000v dur 0 5ovsse | T' | 8 locum vulg. [ 9 inueniatur R VT, corr. eulg. 
Be 14 in stirpes ML e] xavà Ge«gav s.v. L xoxa 0si- | hereditate] t V! || 15 diffentie V | 16 

ip 4E (onc B, vov yévové in marg. manus recentissima | femine V) siue feminae R vulg. | et em. RT | 17 

16 «ov add. Haloander | 17 éxyóvovs B* | 19 sic? | feminarum V | 18 siue sub T vulg. | 19 deposuimus 
B | xai om. B* 26 xavayovta. Serimger || xaà om. | 21 quodammodo 7'! | 22 voeentur vulg. | 26 
B'e | 22 derunaig an 2. | 9à om. L | 25 sara- T aut alii] alii alii V^ | 27 eis V | 29 perentes 
Any dYact. | 26 avrov L avrov B* | 28 uóvov om | conuictis V coniuncti coniunotis Ri 1 defunctos 
Tract. | 29 ádslgov Mec] ddsdgov xai aà. aide» | 30 sin V | 31 uiuunt RV) iuuerit 
LB (ex nov. CXX VII, 1 interpolata, cf. ad 560, 2. 8) || | «e V* 32 siue materni seu paterni V] siue 
32 sivves M | 33 Sil, B* || eive zrpóS 7avoó6 | materni 2 | 33 habet RI || 34 heredi 

R 


' 


217 FS 


Í 
HE 


E 
& 
d 
8 


E 
; 


BA T 


li 
sica stoóc unsoós -L B (cf. ad e) | 35 sic a9vovs) a- | diuidatur R 95 descendentes V | 36 
voie B. a matre om. 


; 


AB INTESTATO VENIENTIBUS 969 Nov. CXVIII 2. 3 


ameòs düsuOvra6, OcovsüZuoras d» aUvovc svosÓrve, ascendentes, quantoscumque eos inveniri contigerit. 
Pwufaén. si q fer vow dsióvvov sugsDGaiw dÓsà- Si vero cum ascendentibus inveniantur fratreg aut 
goi i, adalgas 8 yo»éow Gvvoxróusvo: SQ sorores ex utrisque parentibus coniuncti defuneto, 
irati nir petà r dyyviigov *Q BaOug àvióv- cum proximis gradu ascendentibus vocabuntur, si et 
tov xÁngd'covra, sí xai tat5o 5 urtno noa, dia- 5 mn mater fuerint, dividenda inter eos quippe 
govuévrn$ sic avrove qndaò:j xi xÀngovopíac xazà xd itate secundum personarum numerum, uti et 
té» wu dosOuóv, iva xal r dvióvtov xal  a&scendentium et fratrum singuli aequalem habeant 
tov a0sáquv Éxactos o Aoi» molor. ovUsuía» portionem. Nullum usum ex filiorum aut filiarum 
xS dx v5 xc viov ij Ovyatégo ff dv xov- rtione in hoc casu valente patre sibi penitus vin- 
19 r Üénar. Óvrauévov tov zato06 davtq 7avvs-lO dicare, quoniam pro hac usus portione hereditatis 
4e andes“, éxsiÓy aw) vaUrpG TZ xg5escc uépos jus et secundum proprietatem per praesentem dedi- 
abr «5€ xÁnoovouíae xal waxa Oegnovsías Oíxcuov e mus legem. Differentia nulla servanda inter 
34 vov xagóvvos qed,“ vóuov. ovüspidc gv- nas istas, sive feminae seu masculi fuerint qui ad 
Aervousévrs Ovapogas uerabo dw xoczxev vovrov, hereditatem vocantur, et sive per maseuli seu per 
sica Sia. &it& dogevag siyGa» oi r rij xÁqoo- 15 feminae personam copulantur, et sive suae potestatis 
vn xalougsvos, xal sis d dogsvoc 7] Ow seu sub potestate fuerit cui succedunt. 
AQ0sQ0V Gvva7trOvtOs, xa) Sire avvsLovGioG si98 dx 
ooo rjv Ov OcaÜéxovzas. 

lo, devi iva ,t t9» v Opícopse Reliquum est ut tertium ordinem decernamus, V 
rat, Vries dx Auylov ur x«i sis &dgnatovs xal20 vocatur ex latere et in agnatos cognatosque dividi- 
cogn&tove dia, iva wai vovrov TOU uspovc Ósa- — tur, ut et hac parte disposita undique perfecta lex 
rv tr savrayóOsv O vóuos tálsuos svosDséy. inveniatur. 


CAPUT III. 


EX voívvy d tsÀsvirGac unjts xatióvtas urs dsuóy- Si igitur defunctus neque descendentes neque 
ras xataÁsnpss, sQorrovs , 1Z» xAngovouía»y xa- ascendentes reliquerit, primum ad hereditatem voca- 
doe, robe düsÀgove xai vd ade ipde rode dx vov 25 mus fratres et sorores ex eodem patre et ex eadem 
«vtov zarQós xai T7; avTDc unvoóc reyÜsvias, obs matre natos, quos etiam cum patribus ad heredita- 
xal usta TOv savéQov ngoc rie xAngovouéía» dxalé- tem vocavimus. His autem non existentibus in se- 
au cTovrowv dà ur) vtóvtoy dy deuregq rde it - — cundo ordine illos fratres ad hereditatem vocamus 
vove Tové ddl nQóe T9» xÀngovouéa» xclovusv, qui ex uno parente coniuncti sunt defuncto, sive per 
orte dE évoc , Gvvdnztovtas TQ TsÀsvirGavt,, 30 patrem solum seu per matrem. Si autem defuncto 
tro Qià toU zxatQÓ6 uóvov siva d xije un. si dd fratres fuerint et alterius fratris aut sororis prae- 
r v zo νι dÓsÀgol vxsaínca» xai évépov dd. mortuorum filii, vocabuntur ad hereditatem isti cum 
gov 7j dÓsÁgie mporsAsvingdsvom aides, wAnÓvjcov- dè patre et matre thiis masculis et feminis, et quanti- 
Tas z:QOS v7)» xÁngovenias ovtos uezà *üv 7100$ a1Q06 — cumque fuerint, tantam ex hereditate portionem per- 
xal xgós πꝰðᷣe Sa, Gogévww v8 xai u, xal35 cipient, quantam eorum parens futurus esset acci- 
000.0 rxots àv o9, x0goVtov i 17 xÁngovouíac Au- 
worrds jéQoe O0GO» O avtOw» yovsUs iu Auufavsw 


terni ascendentes, quolcumque forte inventi sint. Si autem cum ascendentibus inveniantur fratres. vel 
sorores defuncto per utrumque parentem coniuncti, cum propioribus gradu ascendentibus vocabuntur, 
etiamsi pater aut mater sint; hereditate scilicet. inter eos pro numero personarum dividenda, ut tam ex 
ascendentibus quam e fratribus aequalem quisque partem habeat. Neve ullum. usumf/ructum ex: filiorum 
aut filiarum portione in hoc casu sibi omnino vindicare patri liceat, quoniam pro hoc usufructu partem 
ei hereditatis ipso dominii iure per praesentem legem dedimus. Neve ulla differentia inter has personas 
observetur, utrum feminae an masculi sint qui ad hereditatem vocantur, et utrum per masculum an per 
feminam coniungantur, et utrum sui iuris an in potestate fuerit is cui succedunt. : 

liquum est ut tertium quoque ordinem definiamus, qui ex latere appellatur et in agnatos et cogna- 
tos dividitur, ut hac quoque parte definita lez undique perfecta 5 . 

III. Si igitur defunctus neque descendentes negue ascendentes. reliquerit, primos ad hereditatem 
vocamus fratres et sorores ex codem patre et eadem matre genitos, quos etiam cum parentibus ad herc- 
ditatem vocavimus. His autem non extantibus in secundo ordine illos fratres ad hereditatem vocamus, qui 
ez uno parente copulantur defuncto, sive per patrem solum sive per matrem. | Quodsi defuncto fratres 
extent et alterius iam defuncti fratris sororisve filii, hi cum thiis paternis et maternis, tam masculis quam 
feminis, ad hereditatem vocabuntur, et quotcumque sint, tantam ex hereditate partem capient quantam 


—À — ůäꝛ— — i Ó— — 


2 able ij Agel Mel 5 dà 


eÀpol 5 ddedd- 3 utriusque V | defuncti V, cum multo magis ergo 
soidsc, s. v. ij dd L dal xo 5 4. ó7z:040s6 B* cum ulterioribus add. RI I 4 si] set R! I et] etsi R 
v. J. v3 x dÓsipai 9 om. B. xai Ade ózaides | 5 aut] et V | fuerint vulg.) fuerunt (fuere T) libri 
B* v. I., ad. el xai ddsÀgpai 7) adp οαν i Tract. | diuidendam V | 7 habent T | 9 pater R!V 11 secundum 
(ef. ad 568, 20. 569, 8. 26. 570, 19) | 39. 4£ — « om. T | per om. 7! Exi dedimus 7' | 13 siue masculi 
vyce»te om. Tract. | 4 éyyvrdgos Tract. j 6 quad om. | siue femine T | seu V] siue R vulg. | masculi] eeee R! 
Tract. | 7 và 7Qocoórev] iv u&seva s.v. L| 8 Hue | fuerit T | 14 et om. T | seu per] per om. T | 15 potestates 
EI £e L^ Kg L^, duet cum Haloandro vulg. (BI) | | Fe 16 due T vuig. | fait Rif cui] qui A3] 19 ut] in 
poioay] AA xai oí aüsigoraddes rij uoigay xov iov | RI | tertium) interium 7! | 20 uocantur V | in] inter 

he A«ufdvovsuv (AauBávedi B) add. LB Tract. | R | 21 ao V! | 23 neque ascendentes neque descen- 
(cf. ad 568. 29. 569, 2. 26. 570, 19) | 9 7) om. Le | 10 écv- | dentes V, ultimas litteras es et quae sequuntur ueque ad 27 
vov L| 11 dv: vabvnc «5s de uépoc avtqQ] pro | his non existen| scripsit V* in ras. 3 versuum | 24 relin- 
hae usus portione c | 12 xa] om. Tract. | 16 9v/4sos MB/| | querit R* relinquere RH primos R vulg. | 25 ex eadem] 
20 wal sie — Üiapsiras om. B | adgnátovs xai xoyva- | ex om. V(3) | 26 etiam om. V(*) | 27 uocamus (uooamur 
ros M dÜyvátovs j; xoyvávove L| 22 evoe95; B* 423 | T") VT | autem om. V(*) | 30 partem RI [31 fuerit R! 
22. — gel libri | 24 wevalaiyy Bí vulg. | sos] sie | fuero T jet] « V: [32 fili et dli V1133 de om. F. 
(om. v. J.) BP | 26 rx GS Has] opoíos qd xal tovs aÓsAgqó- | thiis T* i» ras. | 34 tanta V | pereipient portionem 
xaidas add. LB (cf. ad 568, 29. 509, ». $) l. 31 sive % | T'wuig. 
vns] ij vns L| e 4 xai sys B' | 36 0co35xovs) de 
dunore M | 37 use LB. 

UI. 12 


Nov. CXVIII 3 570 DE HEREDIBUS 


€ émaLucev. S Oe àxólov2O» dcvww, fva sb vvyóv d pere si superstes esset. Unde consequens est, ut 
mootsAevrjGas düsiqós, ov oí raĩdes magínci, d i forte praemortuus frater, cuius filii vivunt, per 
éxavépov yováos vQ viv vsÀsvtiGavt:. ,, tQ gvv. utrumque parentem nunc defunctae personae iunge- 
5n:sro, oí d an dd d. vov mxatoóc batur, superstites autem fratres per patrem solum 
uóvov toxóv 1 t$ umr avtQ Gvv5mtrorto. zxoote S5Íorsan aut matrem ei iungebantur, praeponantur 
undo oí robrov zaides «Ov didi Deiov, sí xal istius filii propriis thiis, licet tertio sint gradu (sive 
vgírov sid faOpot (sirs ægòe wavgós eite sQós ur- 2 patre sive & matre sint thii, et sive masculi sive 
ros sincap oi D xal sita dene sivsa OrvAss:) —feminae) sicut eorum parens praeponebetur, i vi- 
Ge d abr yovsUs mQoeriuGTO si ee wal dx veret Et e diverso, si quidem superstes frater er 
tOv évavticov. si d ud» nsquOv àüsigoc dE éxardoov 10 utroque parente coniungitur defuncto, praemortuss 
yovéos cvvástrervos N vslevrrcapti, & d re - autem per unum parentem ijungebatur, huius filios 
rene d. évóc yorvéces cvsrntero, robe tovtov ait ab hereditate excludimus, sicut ipse si viveret ex- 
ix «9€ xAngovouías dzoxAs(ouev, G xai avrós sí — cludebatur. Huiusmodi vero privilegium in boc or- 


sape» Aero. rd ò ros ro stQovoyuoy dv rr dine cognationis solis praebemus fratrum masculo- 
vj rd c6 cvyyevs(as uóvow xapéíyouev voi; ry 15 rum aut feminarum filiis aut filiabus, ut in suorum 
40. lp det ij dul¹⁰jꝑ , vioi; j Ovyatgacw, parentum iura succedant; nulli (autem) alii omnino 
(va eis xd vOv ddt yovéov ÓOixau Unsiedid ew, pira ex hoc ordine venienti boc ius largimur. 
ovdsysi dà dÀÀo ite sQosonqQ éx ratur «rs Sed et ipsis fratrum filiis tunc hoc beneficium conferi- 
rates dpxoutvq tovto «0 Üíxasoy avyyogovuev. d mus, quando cum propriis iudicantur thiis masculis et 
xa) avro(e roĩe tO» dÜaÁgov sai vors vaveyv vi 20 feminis, sive paterni sive materni sint. Si autem 
svepyecíay sxaQéyousv, Ova nerd vOv ddt xoivovras cum fratribus defuncti etiam ascendentes, sicut iam 
di aogfvov Ts xal e, ers mzoós mavoós diximus, ad hereditatem vocantur, nullo modo ad 
sirs ngos prre slev. si d usta rh dóslpo» toV successionem ab intestato fratris aut sororis filios 
raleurijaa ro xal dyióvtae, 0€ jon sposínousv. moós — vocari permittimus, neque si ex utroque parente eo- 
rij xíngovouía» xalov»ros, oder r aòd s 12» 25 rum pater aut mater defuncto iungebatur. Quando- 
45 4040 ivou d ado robe xov ddaloõ j vie dòa- 1 fratris et sororis filiis tale privilegium de- 
gre naióas xaAsicOc. Gvyyopovusv, odd si at éxa- derimus, ut in propriorum parentum succedentes 
1épov yovécs d aviQw snatno f u5cvgo cvynztsto TQ locum soli in tertio constituti gradu cum his qui in 
„ q ndr toi roĩe toU del od xal 56 secundo gradu sunt ad hereditatem vocentur, illud 
dòa die ,t voi0vtO ztQovOpaov ÓsÜcixauey, va «0» 30 palam est quia thiis defuncti masculis et feminis 
TO» yovéoy Dj TOTO» ν,⏑jf . toítov Óvvs& sive à patre sive a matre praeponuntur, si etiam illi 
gad n uevà «àv» dx Ocvtépov BaOpoU zQóc tz,» xÀn- tertium similiter cognationis obtineant gradum. 
govojiay xaÀovroi, éxsivo n dor. Oti vOv 

ds vov rler, fr %,,’ Gopévov ts xai e,, 

ire æòe starQOS siT8 xd guy TQOS e yoda, stootiuov- 35 

ra, el xal éxeivos voírov dhe avyysvelac fa d 

1 Hon. Zi dd nijrs ddaloùòs urrs xoiüac aÓsÀ4- 1 Si vero neque fratres neque filios fratrum, sicuti 
gv, o ai,,HÜ/ , 0 vsÀsvtijGac xotalsóyss, zdwyrac — diximus, defunctus reliquerit, omnes deinceps a la- 
roùs ei ie dx zÀAay(ov Gvyysvsics stQ08 «9j» xÀÁngovo- tere cognatos ad hereditatem vocamus secundum 
píay xaAovpgev xacvà v5» évós éxictov BaJOuov v νν,ͤ 40 uniuscuiusque gradus praerogativam, ut viciniores 
pncw, iva oí iyybrego tQ BaOugQ avro) và» 40 


parens eorum accepturus erat, si viveret. Unde consequens est, ut si forte frater iam defunctus, cwiws 
filii supersunt, per utrumque parentem ei gui modo decessit. copulabatur, superstites autem fratres per 
patrem solum forte. vel matrem ei copulabantur, filii eius patruis suis praeferantur, etiamsi tertio gradu 
sint, sive paterni sive materni sint thii, sive masculi sive feminae, sicut pater eorum praeferretur, si 
superstes esset. Atque ex contrario si superstes frater per utrumque parentem coniungitur defuncto, is 
autem qui ante decessit per unum parentem coniungebatur, filios eius ab hereditate exciudimus, guemad- 
modum ipse quoque si superstes esset. excluderetur. | Huiusmodi autem privilegium in hoc cognationis 
ordine solis praebemus fratrum vel sororum filiis filiabusve, ut in parentum suorum iura succedant , mulli 
vero omnino alii personae ex hoc ordine venienti hoc ius concedimus. Sed et ipsis fratrum filiis tum 
illud beneficium praebemus, ubi cum thiis suis certant et masculis et feminis, sive paterni sive. materni 
sint. Si vero cum fratribus defuncti etiam ascendentes, uti supra diximus, ad hereditatem vocantur, mulio 
modo ad successionem ab intesiato fratris vel sororis filios vocari permittimus, ne tum quidem si ex 
utrogue parente paler eorum vel mater defuncto coniunctus erat. Quoniam igitur fratris et sororis filis 
eiusmodi privilegium dedimus, ut in locum parentum succedentes soli, cum tertio gradu sint, cum iis qui 
secundo gradu sunt ad hereditatem vocentur, illud manifestum est eos defuncti thiis et masculis et Se 
sive palerni sive materni sint, praeferri, etiamsi illi quoque tertium pariter cognationis gradum obti : 
1 Si vero neque fratres neque fratrum filios, uti diximus, 1 reliquerit, omnes deinceps e latere 
cognatos ad hereditatem vocamus secundum uniuscuiusque gradus praerogativam, ut propinquiores gradu 


1 Heer B* | 2 oí xoidesc] viot B*v. l. 4 Keie | masculi om. RI [ 8 praeponeretur T vulg. | 9 et bie 
rec (so in ras.) M || dd] saga Bf | 6 vovvov] voioU- | add., ante ex utroque del. vulg. | superstes] est su 
ro L | sí (om. Me) xaà ML) xav B] 7 qa. B 5 etes T | frater et ex (l. ex Ri) libri | 10 parte R 
anom oí (oi om. BI) Oe sive 00$ unroós LB || | coniungerit 7. 1 16 iur& vulg.) iure libri [ nulli alie 
10 vov évavríov L | om. L | 12 rohr «osovrovs | V? nulle alio 71; autem addidi] 18 et om. T I cos- 
L | 13 éx om. Be] 16 vioic] 5 vois B/ || 19 «Ada «aj — | ferrimus 7'*, conferimus — iudicantur tribus se». V* 
28 *Q veAevrraavts om. LB (cf. ad 568,29. 569. 2. 8. 26) | | in ras. 1 d 19 thiis ZV?T] tribus V(*) «eie 71 
30 vo» om. M vÓ L^| 32 éx Óeviégov Me] £x xoorrov | 21 etiam) et 7'| 23 successiones T. aut] uel F I 25 iun- 
xai Ódsvrégov LB | 33 galt B) xaAovvras ML | | gebatur V? in ras. Yüngebetur (sic) Ri iungebantar T | 
34 l,, site] Je, xal sisse Bí || 38 xavalsópg | 26 petris V* | dedimus vulg. | 27 priorum 7 I 28 loeum 
Bf vulg. soli R VT*] solis looum 71 soli locum 7* | 30 quia] 
————————————— ——— | qui & 7'! [ defunotis R defunotus V | 31 siue a matre 

3 utrumque parentem Spangenberg] utramque (utran- | siue & patre 7 |j illi etiam V | 37 s! vero] siue V*| 
que A) partem libri | nuno) non Ri del. Re iungeban- | fratum V | sicut T'vulg. | 38 defunctis V* | 40 pre 
tur NT l ei iungebantur Vj4 partem Ri [5 ei erasum | rogatiuam (praerogatiuam sententiam alfera vice R — 
in VJ istis 7* isti T7*|7 sin thii R Jet om. T| sive | 571, 2 eiusdem gradus bis scripsit R' ut] aut. Ra 


AB INTESTATO VENIENTIBUB 571 Nov. CXVIII 3—5 


sow ztooviuDwrzas. i q xi soU avrov gaOgmos gradu ipsi reliquis praeponantur. Si autem plurimi 
eios agi, xavà vÓv vv woosomov psDuóv her, eiusdem gradus fofeula cr. secundum ire peo 
gur j uÀngovouía dug iννννt Óxso in capita c numerum inter eos hereditas dividitur, quod in ca- 
iu r Adyovas vópos. pita nostrae leges appellant. 


CAPUT IV. 
böte dà a BovióusDa Oiagopàr iv oladij- 5 Nullam vero esse volumus differentiam in qua- 
mors Óiadoyy j wAngovouíq A, vow sóc v?» — cumque successione aut hereditate inter eos quí ad 
uÁngovopdas 3 ; 5 Ji, ode woóc — hereditatem vocantur masculos ac feminas, quos ad 
v sÁngovopiav ue, eoícausy ro ha, aive d, — hereditatem communiter definivimus vocari, sive per 
€ e dd, gie % cvv5jmrovvo «d masculi seu pe feminae personam defuncto iunge- 
dj avr; dAÀ' n mac» r Q,adogyó» «Jj» 10 bantur, sed omnibus successionibus agnatorum 
v adgnatow vs xal cognato» Óiagogás agysiv ws- — cognatorumque differentiam vacare praecipimus, sive 
vu, sire dd nv mgósormov sire 0 duayxma- per femineam personam sive per emancipationem vel 
Tlova 1j Éregov oiovürnovs vQónov re mgorépow r alium quemlibet modum prioribus legibus tracta- 
33 o vópois, xal yis ot xa v«vós 3 n et omnes sine quae ye 5 
u«1popác xarà YÓ» rie id tas eie Ba2póov sie 15 secundum proprium cognationis um ad cognato- 
m i dad vov vOv ov Nabogfs dei xs- rum successionem ab intestato venire praecipimus. 
48». 
CAPUT V. 

E dw dà magi ine ie] ai nue. ve xai Ex his autem, quae de hereditate diximus et dispo- 
Qurvzogauev, xal và xegi je émitQoz;s Ó5Àa a-. suimus, et quae de tutela sunt manifesta consistunt. 
orm.  Jaonibous» yào Éxacrov ward , A BaOpó» 20 Sancimus enim unumquemque secundum gradum et 
xai Tv rte, xad 79 TtQós v xÁngovogéa» xaAsiras — ordinem, quo ad hereditatem vocatur aut solus aut 
9 uovos 3j uso éxvéQov, xal v0 ÀAwcrovgyrnua v5s - cum aliis, et functionem tutelae suscipere, nulla ne- 
reomñe vmsAOsiv, ovÓsuude odd év rovro vQ hie que in hac parte differentia introducenda pole pit 
Óiagogasc mig £1 rd en và» adgnatxo» y cognat« — torum seu cognatorum iure, sed omnibus similiter 
xa d „ Kern d hots sie t,» jm oni 25 ad tutelam vocandis quique ex masculorum quique 
xalovusvam tO» re d. ágpsvoyovías vàv va Qi Ou- ex feminarum prole descendunt minori coniuncti. 
dvyovías vq àvif« cvvamrousvov. vavca dd 40 Haec autem dicimus, si masculi et perfectae aetatis 
ai de xai véÀsuos Tu» uta acid vxo int et nulla lege prohibeantur tutelam weit ne- 
und evo vouOv xoàvovras c9v nr ,ůj i d que excusatione competenti sibimet utuntur. Mulieri- 
4nd iur. aouoLovay avtoic xéxonvvas vai 30 bus enim etiam nos interdicimus tutelae subire offi- 
vac 83 ca iC dera ονονν 1& vine dwitQozS — cium, nisi mater aut avia fuerit: his enim solis 
vusAdsiv Aurovoyruara, si uz hνiο 7 αν t Secundum hereditatis ordinem et tutelam subire per- 
ræurais yag uóvcue xarà Tr» xije xÀnoovouias rab — mittimus, si inter gest& et nuptiis aliis et auxilio 
vt t9v émitQon)v vusAOsiv dpisusv, dà» év vzourr- Velleiani senatusconsulti renuntiant. Haec enim ser- 
pass xal yao irágow xal vj BonOsiq vov Bu- 35 vantes omnibus & latere cognatis ad tutelam praepo- 
vsíov Üóyuavos àmayogevcoGg:. r yàg pvAárrov- nuntur, testamentariis solis tutoribus entibus 
cas návrow r dx mAayíov cvyysvdw sis v5» àm:- ens: defuncti namque voluntatem et electionem prae- 
ron szgoriurdrcovvas, vOv testamentariov uóvesv 
er xtQolaufavávro» avrd$: T9» yàp OU re- 

are Bovigciv «a wal émioyr,» j)], 40 
v. 30 —572, 10 summa At. repetitur in paratitlis Ath. 13 $ 9. 


js ceteris praeponantur. Quodsi multi eiusdem gradus. inveniantur, pro numero personarum inter cos 
editas dividetur, id quod in capita leges nostrae appellant. 

IV. Nullam auiem differentiam esse. volumus in ulla successione aut hereditate inter cos qui ad 
hereditatem vocantur masculos et feminas, quos communiter ad hereditatem vocari constituimus, sive per 
masculum sive per feminam Ex insi coniungebantur: sed in omnibus successionibus adgnatorum et cogna- 
torum differentiam cessare iubemus, sive propter femininam personam sive propter emancipationem vel 
alium quemlibet modum prioribus legibus tractabatur, aique omnes sine ulla eiusmodi differentia secundum 
cognationis suae gradum ad cognatorum ab intestato successionem venire iubemus. 

V. Ex iis autem quae de hereditate diximus et constituimus etiam quae ad tutelam pertinent 
manifesta sunt. Sancimus enim, ut quo quisque gradu et ordine ad hereditatem vel solus vel cum aliis 
vocatwr, etiam munus tutelae suscipiat, neve ulla differentia ne hac quidem in parte per agnationis aut 
cognalionis iura introducatur, sed omnes similiter ad tutelam vocentur tam qui ex masculina progenie 
quam gn ez feminina impuberi coniunguntur. Hacc autem dicimus, si masculi et perfectae aetatis sint 
nec ulla lege tutelam suscipere prohibeantur neque excusatione sibi competente utantur. Mulieres enim 
nos quoque tutelae munera subire vetamus, nisi mater vel avia sit: his enim solis secundum ordinem herc- 
ditatis etiam tutelam suscipere permittimus, si actis. intervenientibus et nuptiis aliis et beneficio Velleiani 
SCti renuntiaverint. Haec enim si observent, omnibus e latere cognatis ad tulelam praeponentur, ut soli 
testamentarii tutores eas praecedant: nam defuncti voluntatem et electionem praeferri volumus. Si vero 


3 in oápita M] ivxazíra L xazà xspaAyv 710: ar- 3 diuiditur VT] diuidatur R vulg. | in capiteuita (sic) 
eux (moocconix»v L) L. v., B | 5 goviousOa sl- | nostrae legis V! | 4 appellantur 7 | vero om. T | esse 
vas L | 6 Stasaroν B* 7 7] 80 6 | 9 Oe LBf || | uolumus V] esse uolumus esse R uolumus esse T vulg. J 
11 r adgnaton cà xal xognaton M vàv áüvátov v8 | 6 hereditate inter cet] te inter — 9 personam scr. R 
xal (vov L dE (vov d£ Bf) &ggevoyoríac va (ve | in ras. 2 versuum | 9 masculini RT | 12 femine 71 
om. BY) xai 9nÀvyovías B | 12 dia uayxinacíova L d. 13 modum quemlibet T | tractabat T'! | 16 ab intesto 
avtsEovciovgyva BI 13 7 Frag] ve alium 6 | 14 | (sic) praecipimus uenire 7' | 18 rubr. De legitima tutela 
éxgaxvattsro ML] Óucxomsto B | 9iagogac so.av- | et de matre et auia tutelam liberorum aministrantibus 
rug L | 15 í0/ac] oixsíac B/ | 24 adgnarexo»s M dÓ- | (amministrantibus liberorum T) AT in marg. (ex Tul.) ( 
rar LI xoysaraxov ML | 28 oa» L | 32 1 | 20 enim om. V || 21 quo] quod V | uocantur R VTI I soli 
ro tua] officium e | 35 BeAlaveivv M Beliavsiov | T! | 27 et om. R Ey sibi metuuntur T'| 30 etiam] et 
L 36 &àxayogsvsovo: L renuntiant c | 38 testamenta- | I tutele subite T1 subire tutele E I 31 fuerit vulg.) 
ríoen M ca 6 (i.e. r xal) tamentaríon L fuerint RVT | 33 si] ita si V 34 Velleiani om. T | hoo 

T 35 proponuntur V : 
72 


Nov. CXVIII 5. 6 ep. 


BovióusOa. sí dà n. ro avrów Ti Gvyysvelas 
roy rec BaOno» xalovrras mQÓG vr» MH õnũtb, ws- 
Aríousw abr xoi] GvysiDó»vas magà «q &pyovts, 


v rovrov e rod uépovs, fva T, xal x as. 0006 
nde vy» dioiæno is ovgíae doxovciw, db abr 


éraÀsFacD'as «ai ÓvoudGas, xal voVTOv 
ToU avafov nxgáypava Üwexsi, TOU cis € 
xivÜvvov süciv értexsamévov toic stQÓG viv d 
xaÀovuévorc, xal vv o] OUTOY OLDXQQOS oro 


x&uévev vq dvyrBq vnàg vauvQs vijs 0i0oscs. 


572 


DE HEREDIBUS AB INTESTATO 


poni volumus. Si autem plurimi eundem cognationis 
bentes gradum ad tutelam vocantur, iubemus com- 
muniter convenientibus apud iudicem, cui huius 
partis sollicitudo est, unum aat plures, quamti ad 
gubernationem substantiae sufficiant, ex ipsis eligi 
et denuntiari, et eum vel eos minoris res gubernare, 
tutelae periculo omnibus imminente qui ad tutelam 
vocantur, et substantiis eorum mi tacite subia- 
centibus pro huiusmodi gubernatiene. 


CAPUT VL 


Tavra dd drr Óca cr . OiedozyOv cov 
iOiartivaper dm! éxsivox BovióusOa xgatsiy, 000: xije 
xaDoluxge 9zaQxovs& stGTecS. iN yàp ros alex · 
xoig voUs 0n map nuOw vsDÓévtas vóuovs Bsaiovs 


slvai xsÀcvouev urdéva xcwiguóv 7 dAdtvoci» dx vov 15 


zagórtos ógugtauévOvs vouov. dne rot did vav- 
«ye vns dia rde t6 sie rò Üiumvexés pvÀay2rncoyus- 
vns M zuerega id ˙αν⁰D⁴ s yaÀnvórne, in éxsivow Bov- 
AéusJua wgeraiv vois Oémacw, &νν⁰ é« nopoouiev 


Haec autem omnia quae de e 
sanximus, in ilis volumus obtinere, qui olicae 
fidei sunt. In baereticis autem iam & nobis positas 
leges firmas esse praecipimus, nullam novitatem aut 
imminutionem ex praesenti introducentes lege. Quae 
igitur per hanc constitutionem in perpetuum obser- 
vandam sancivit nostra tranquillitas, in illis volumus 
obtinere casibus, qui & principiis Iulii mensis prae- 
sentis sextae indictionis eveneruut aut post hsec 


vov ſoudiov urvós vij ago Éxvns énveussoc 20 emergunt. Praecedentes namque casus, qui 


cv»éf 9 xal h, rab r Gvufrosecas. cà yàg g- 
Laden Oéuara rd uéxoi *O0U uvnuovsvD'évcosc xe 
vov dxeflivra wavà toU; saAmuove vónovc re es 


. 


aan 
(EH Oo.) H évdoLórge voivor ij ei «à d 25 


roõ st os vómgov rg ig d. eruanmdινατνε sic 
ri éxávtov yvociv disi ²L, ], éxi rαννν 
pd» *5js gaodidoe xólses iOixvov xarà «ó avvnd'ss 
nooriOsuévor, dv dd «aic éxapgyíais moocrábeo stap- 
sOuéve 90€ voUS la 
Sr wpóné vov rj nwsttoq Dacils(q vrroxmmévow 
dyn ro ysvégD'as rjv cije ijſurrigas ju c, scaoi 
ros rs TtQOveiay * evita gudvro, O$v8 ò xa mdonc 


lia ri nolcav xal éxaoysovóow dv nayei vóxq E 


rod sagóvros vóuov éugaveiay ysvéad'as. 


Dat. xvi. k. Aug. E ru Miliario imp. dn. Iu- 
stiniani pp. Aug. anno XVII. post cons. Basilii vc. 
anno II. VI. (a. 543] 


13sg. summa Ath. repetitur in paratitlis Ath. 3 $ 9. 


Té&rove TovtO» nyovudvovs, 30 imperii subiectorum sit 


usque 
&d memoratum tempus erunt, secundum ve- 
teres leges incidi p pimus. 


(Epilo 9 Tua igitur gloria per praesentem 
legem à nobis disposita ad omnium cognitionem ve- 
nire procuret, in hac quidem regia civitate edictis con- 
guete propositis, in provinciis autem p tis diri- 

dis ad clarissimos praesides earum, ut nulli nostri 
ota nostrae circa eos man- 
suetudinis providentia, ita tamen ut sine omni dis- 
pendio civium aut provincialium in omni loco prae- 
sentis legis fiat insinuatio. 


Det. rr. id. «« CP. imp. Iustiniani anno XVI. pc. 
Basilii anno II. 


multi 


qui eundem cognationis gradum obtinent ad tutelam vocantur, iubemus eos communiter contenire 


apud magistratum, cui hacc res curae est, et unum vel etiam plures, quoíquot ad bonorum 


sirationem sufficiant, ex ipsis eli 


ligere et nominare, atque illum vel illos res im 


is administrare: wl 


(tutelae omnibus immineat qwi ad tuiclam vocantur, eorumque bona tacitae hypothecae ture im- 


Haee autem omnia quac 
cumque catholicae sunt fidei. 


puberi i hac administratione obligentur. 


cumque de successionibus generis sanzximus, de illis valere volumus, qui. 
e haereticis enim leges iam a nobis latas firmas esse iubemus nullam in- 


novationem vel deminutionem ex 5 1 subituras. Quae Hue per hanc constitutionem in perpetuum 


observandam serenitas nostra sanzit, 


casibus valere v 


| ab initio mensis Iulii pracsentis 


sextae indictionis contigerunt vel etiam postea contingent. Fracteriti enim casus gui usque ad tempus 


modo memoratum evenerunt ut secundum veteres leges decidantur praeci 


pimus. 
Epilogus. Tua igitur gloria quae per praesentem legem a nobis constituta sunt. ut ad omnium 


notitiam veniant prospiciat, in hac quidem regia civitate edictis more solito propositis, in 
ad 5 earum pediinos NE. wt nemini eorum. qui inperio Rostro 


mandatis 


. : Hs 
ch sunt ma- 


$uetudinis nostrae circa eos providentia incomperta sit; ita tamen ut sine. ullo civium et provincialium 
detrimento omnibus locis praesentis legis insinuatio fai. 


4 A ML | 10 rare vie] huiusmodi 6 11 &. a- 
goxin M* | 36 subscr. habet Iul.^P", item Iul. cod. Utin. | 
XVII. k. aug. Jul." (x d xaAdyOe 4fvyovaxowv Ath.)) 
sxon kl. ags. Jui? Xuin Ta (xd minus recte legit et K. des. 
interpretatur Zachariae) M k. aug. Utin. aπνπ ]. avyovoetq 
Th«od., om. Jul (III id. €, bi vid.) | septimo miliario 
(miliari Utin.) Jul.“ Utin.] cep. mio. M septimo Jul., om. 
Iul.» | impi. dnn. iustiniano anno XVII Utin. imp. donno 
iustiano anno XCII Jul.“ imp. iusti. anno VII deci. Jul.“ 
domno postr. iustiniano septimo decimo Jul. imp. dn. iust. 
pp. aug. M facsAsías "TovotiviavoU vÓ if (leg. ] Ath. 
res rije Bacileiae ib Theod. | 37 pons. consl. fl.“ basili 
uc. anno secundo Jul.“ Ard t)» vxatsíav Bacilsiov 
vó g Ath. (cf. c), po. basili anni Iul.“ post consl. bilisarii 
anuo tertio Utin. post consul. anno tertio Jul? uera trv 
bꝛrareia Bacis(ov Theod. basili uc. oon. M I 38 ind. 
VI (cf. v. 20)) id. “ Theod., om. ceu. 


6 minores V || gubernari RI J ad tulem T'! 11 rubr. De 
ui et (ae R) potestate constitutionis in (constitutionibus 
et B) personis et temporibus R in marg. (ex Jul.) | 12 eaa- 
cimus libri, sancivimus vwig. | 16 hane per 7 18 qui) 
quia V!T'| a principiis iulii men] scr. V? in ras. | 19 
inditionis R VT (| evenerunt) sue uenerunt R seu euene- 
runt 5 aut A seu vulg. | haec om. V 20 
emergerint 71 emerserint T? vulg. | tes Ri | 21 per- 
transierint T'| 22 decidi vulg. | 26 dispositam T I omni 
T | 27 quidem Ferner enim Abri | civitate) urbe R 
28 praepositis j diligendis V 1 30 nostra V 131 pro- 
videntia] prouidentia tua R | tn R | 36 subscriptionem 
unus habet Neoburgensis, quae tamen videtur ex luliaxi 
subscriptione praecedentis constitutionis perperam repetits 
EN p interpolata (cf. ad 566. $1) | iustinianus ANeob. | 37 
bili Neob. 


UT SPONSALICIA LARGITAS 


PI6 
QZTE THN AIA TOYZ 
l'AMOYZ A9PEAN IAIKON ZYN- 


573 


Nov. CXIX 1. 2 


CXIX. Auth. CXIV. Coll. IX tit. 2 


R UT SPONSALICIA 
LARGITAS SPECIALIS SIT 


AAAATMA EINAI. KAI IIEPI CONTRACTUS, ET DE DIVERSIS 


ETEP9N KESAAAIS9N. 
O «vróc ga Hero tq dviobovárg éndozo 
stgastoxolov. 


CAPITULIS R 


Idem Aug. Petro gloriosissimo praefecto sacrorum 
per Orientem praetoriorum. 


CAPUT L 


Ty» dd «ove yà Qooea» evvdilaypa idixóv 
elvai *s xai xqívagOca xal ur va d Late Ócpsois 


Sponsaliciam largitatem contractum 6886 
et iudicari et non aliis donationibus eam connume- 


avvz» o Nhe d vov sagóvros vóuov Nr · 10 rari per praesentem sancimus legem, quoniam pro 


dos, 4msió;y dd avrüs ioòxne stQouós αεο r. 
éiva toívup yévreas in, xαανα g vnourructov éuga- 

j6 sive v ur], jousy avtr» dd má»tow tZ» 
dia Kyo log, vovro uàv 7tQOS tV ie robo 


ea aequalitas dotis offertur. Sive igi fiat sub 

tis monumentorum eius insinuatio aive etiam non, 
lubemus eam per omnia suum robur habere tam 
apud mulierem quam apud virum, sive ab ipeo viro 


yvvoix 
dà ngós ros ávdQa, sire sag! avrov v0U ávÓgóc sire 15 sive ab altero aliquo rulieri detur seu conscribatur, 


rag &rágov rende Tjj usa dxidídovas sros marc 
yo«geras, yov» ais rò tov àv0góc ztoósamor rj Qosá 
yivsvas, dp! ꝙ rd avrà ngáynara die yapaxi» xaza- 
yedwes ümgsds. xal vaVta xgarsi»y xshsvouaev d 


v ei nogOTErOs de,, xd» ui) yévmras, xados20 


signvos, lugares. 


vel in viri personam donatio fiat, quatenus ipsas res 
in nuptialem conscribat donationem. Et haec valere 
praecipimus, cuiuscumque sit donatio quantitatis, 
vel si non, sicuti est dictum, insinuetur. 


CAPUT II. 


Kai vovro dd dd 56 mapovexe bvh die- 


Et hoc quoque praesenti sancimus constitutione, 


rats, cera dÜmav sivo, voi; vow d» a$vQ TQ ut licentia sit minoribus in ipso tempore, in quo 


va:, év qao Kteovuy avroic OiacíiOseOas ziapi «76 


licet eis testari de alia substantia, etiam suos ser- 


d Aye dr megtouαα, , xal robe ice vs oixéras re- 25 vos in ultimis voluntatibus manumittere, nullo eis 
uralte BovArgsciv dlevOsQo)v, nd in rovro: d. impedimento aetatis faciendo, sed vacante lege quae 
zodicuóv xije ij dustas rocohõi] e, add ayoAdtoveos v09 — hoc primitus prohibebat. 

vo ros. 


e 


vópmev TOU JtQOV 40 


Nov. CXIX (Authent. CXIV « Coll. IX tit. 2: gloss.) Graece extat in ML, in B variis locis. — Epit. Theod. 119, 


Athan. 10, 10. Zulian, const. CX 


c. I extat B 29,4,1 coniunctum cum nov. CXA VII capite 2, unde idem locus in L quoque capiti I additur (cf. ad 
. 21); maior pars (—19 xavaygdwas d ,ẽẽ0] repetitur in B. T 5, 1 p. 160 Zach. — Summa Theodori est in B. 


c. II Osozitousy (dave add. Bf) dena at 


extat B 48,26,2 (B. E 15,44 p. 309 Zack). — Summaria 


habent Anonymus Bodleianus 16 (Zachariae Arend. p. 218, ubi citatur vsagà og) et Fux. 33, 2; summa Theodori 
repetitur in B2 et schol. L, Athanasii in parutitlis AtA. 9 5 16. 


CXIX. 


UT DONATIO PROPTER NUPTIAS SPECIALIS CONTRACTUS SIT, 
ET DE ALIIS CAPITIBUS. 


Idem Augustus Petro gloriosissimo praefecto praetorio. 


I. Ut donatio propter nuptias specialis contractus sit et iudicetur neve reliquis donationibus adnumere- 
tur, per praesentem legem sancimus, quoniam pro ea aequalis quantitas dotis confertur. Sive igitur actis 
monumentorum insinuata sit sive non git, iubemus eam per omnia vim suam habere, tam quantum ad mulie- 
rem quam quantum ad viruri, sive ab ipso marito sive ab alio ullo mulieri offertur. vel conscribitur, vel 
etiam in persona mariti donatio fit ita, ut easdem res in nuptialem donationem conscribat. Atque haec 
valere iubemus, cuiuscumque quantitatis sit donatio, etiamsi, qu odum dictum est, non sit insinuata. 

Hoc quoque per praesentem. constitutionem. sancimus, ut minoribus eo ipso tempore, quo licet 
is de rcliquis ipsorum bonts tes(amentum facere, etiam servos suos in ultimis voluntatibus manumittere 
liceat, neve ullum iis impedimentum aetas afferat, sed lez: quae prius id prohibebat cesset. 


219. "Qave — silva, MLe] N vov v dd vois 
yduovs ÓOoosás ui xe vnournudávoyv Ath. Led 
spoyágov d ꝙẽỹd Theod. | 4 seg) i dri L (in | T1 10 


3 contractus sit R I 4 diversis) ceteris V | 6 prae- 
fecto] pp. T ppo.V | 7 praetorum A 8 spiritualem 
legem sanooimus T J 11 aequalitas N vulg.) et 


textu) sap) dq Ath. Theod. de diversis c || 13 sive | equalitas VT | offeratur F 13 suum] siue R. I 16 per- 
ug L I 14 i oixsíav Bí || vovvo uàv Me) Oco» | sona donatio — 19 siouti scr. H“ in ras. 2 vv. [ 17 do- 


LB | vovvo — 15 ávdga om. LB | 16 did B! | 
Jroi] sva. B* | 21 4% are.] dÓpqavi6, 000v usvtos T5006 
T9» yvvaixa. A 6x07) r rij Tr twv ztgeyua- 
r toro re zt&(gas — &vozov uiv alva Qoxsi add. 
BL ex nov. CAA VII c. 2, ubi vid. | 22 in marg. fs. toov 
acid us tí. xg vsagà fg. xs. y L | 25 avràw 
om. c | 26 hq cv xai unócva B? 7 28 vóuov) Inst. 
1,6 £7 || loro] uóvov dàv cas 49. dvixvróv add. 
L (interpolata ex TAeod., ubi citatur Cod. 6, 22, 4) 


nationem oonsoribat A(?) vulg. | hoo £(*) vulg. ( babere 
T | 22 rubr. Qui seruos suos mapumittere poesunt uel 
non RT in mare. (ex lul) | oonstitutione sancimus V 
vulg. | 24 ei R I seruos suos T | 27 haeo primitus V 
primitus hoo R | prohibeat 4 


Nov. CXIX 3—5 


9/4 


UT SPONSALICIA LAEGITAS 


CAPUT III. 


Kal rod ro æòe in vosvo« stapgaxsAsvóusD'a, Gore 
sinso rie Éy xut GupoAaiq A uοοẽů-. Aras gv 
cvufoAa(ov, nde ii rare rie uviune dxalry- 
civ yiroodas, mÀnv si 4. xai v Érspov Gvu[lóAasov, 
ovtivoc H xaxa và qe 


évépa sagacysDsin nerd, rode vónovs dxòò eki, 


Et hoc insuper iubemus, ut si quis in aliquo 
documento alterius faciat mentionem documenti, nul- 
lam ex hac memoria fleri exactionem, nisi et aliud 
documentum, cuius memoria in secundo facta est, 


yéyove, ngoxouscOsín, 5 proferatur, aut alia secundum leges probatio exhi- 


r. quia et quantitas, cuius memoria facta eat, 


Srisrse xal ij rod xe 7/6 u»rjur y&áyove vai dl νẽge pro veritate debetur. Hoc enim et in veteribus legi- 
ézogsiAsrcs. vOUTO yàQ xal àv dois xaAcsoiS svQlcxo- invenitur. 
ue» 0 . 

CAPUT IV. 


Kal robro dd ÓscziLousv, d ve simots éxwAjcov 10 


xagaxolovOnaácys dv v7 «slsvvaiq wu ο Eα,ν0u fjudoq 
5 rag f) gu ó Tjj Éxxftq zonadusvos 
dGst& xal t7» éavrov stagovaiay qayapoosis qq 


xovvi «Q udllovii v9» tie ÓxxAnvov ónóOscw éirrd- 


Hoc quoque sancimus, ut si quando 
secuta in novissimo indutiarum die aut pars utra- 
que aut solus qui appellatione usus est occurrerit 


et suam praesentiam manifestaverit iudici futuro a 
pellationis examinare iudicium aut eius consiliariis 


dee 7) t0i$ avro? cvyédgoic 7) vois às òixas alcayovas, 15 Aut qui lites intromittunt, et si iudex eum in de- 


xal d Oixagizs ro rẽee dv vais cOguguévoas u, 
ÓífagcÓca, dr, mrÓév scQOxQuua roĩe usosagiv 
7 évi tovtov áx xoUtov ztavtsAns ylvsaD'as, dA xol 
aer vasca dbsvátscOa. ve, v. 
vn nsgaiovaO'as voutuq. 


hir xal 
20 


finitis diebus suscipere differat, nullum praeiudicium 
partibus aut uni harum ex hoc penitus fieri, sed et 
post haec examinari appellationes huiusmodi et sen- 
tentia legitima terminari. 


CAPUT V. 


*"Exsgov e vostro xspácsov i6 ijuerigas dad no 
voy in nid cvvaiQousy dxavogOccacOa,. As: 
yde oí ura »óu0: Oiogitjovais, sizrors oí dyOoEó- 
vav0or Éxapyos r iagoy stQastoQiov yir zo 
ov, Anda ÉcxAnrov wav! avrüs énididoaDas, 
ofen, ócdxie yñpos rh évdobovavoy éxagye 
oíovàr ota xAiuatos stposyayO sin, xal sls c sixóc vov 
Üixatouévenv vouicsis éavrov BsBagraDas, xai vov 
v0w0Utoy dÓsay Oi0acxalixós 7tQocqéosiw voie d do- 
vérois émdgyow volé v7» y7)gov 


ved Gvunósow i ⁊oe t6 Pies res ye 
éxa ius nooOscuías pari vd xQosvszOivas 
yov, aere 25 sagaxoAovOoUptos ] ÀÀaS 


Aliud ad haec capitulum nostra ind provi- 
dentia perspeximus emendare. Quia enim nostrae 
leges decernunt, si quando gloriosissimi praefecti 
Sacrorum praetoriorum sententiam protulerint, nullam 


9s 25 appellationem adversus eam offerri, sancimus, quo- 


tiens sententia gloriosissimorum praefectorum cuius- 
cumque regionis profertur, et unus forsan litigantium 
putaverit se gravari, habere eum licentiam petitio- 
nem offerre gloriosissimis praefectis qui sententiam 


sgocyovg.w i roc 30 protulerunt aut eorum consiliariis aut causas intro- 


ucentibus intra decem dierum indutias 


tam sententiam, ut hoc subsecuto non aliter execu- 


c. III extat B 22, 4, 1 extr. (B' B 5, xa 138 Zach); 2 dà» ve Kv ren — 6 &nódsEie paucis mutatis in 


Epitome 12,34 p. 354 Zach. — Summa Theo 


repetitur in B2, Ath. in paratitlis Ath. 14 $ 9. 
c. IV Oson(tous» oov8 ..... et V extant B 9, 2, 8 (c. V Osasitouev 00dxs6 jos 


nus in B E 9, 23 


p. 2904 Zach). — Summa Ath. repetitur in paratitlis Ath. 1 $9; c. V summarium habetur Fox. 8, 8 (ubi citatur 


read c). 


IIL Hoc quoque praeterea praecipimus, ut si quis in instrumento 
hac mentione petitio nascatur, nisi alterum 


tionem fecerit, nulla ex 


aliquo alterius instrumenti men- 
uoque insírumentum, cuius mentio 


in altero facta est, prolatum sit, vel alia secundum leges probatio adhibita quantitatem, cuius mentio facta 
est, revera deberi. Hoc enim etiam in veteribus legibus invenimus. 


IV. Hoc quo 


sancimus, ut si quando appellatione secuta ultimo fatali die vel utraque pars vel 
solus is qui appellatione usus est venerit et praesentiam suam manifestavert magistratui. causam 


ella- 


tionis examinaturo vel consiliariis eius vel tts qui lites introducunt, et iudex cum intra statutos dies ad- 


mittere disiulerit, nullum praeiudicium partibus 


vel uni ex iis inde omnino oriatur, sed et postea. ung 


modi ellationes examinentur et legitima sententia terminentur. 
qi Aliud praeterea caput quod legislatione nostra indiget emendare nobis placuit. Quoniam enim 


leges nostrae praecipiunt, ut si quando 9 


sissimi praefecti sacro praetorio sen(entiam protulerint, 


nulla adversus eam appellatio porrigatur, sancimus, ut quoties sententia gloriosissimorum praefectorum 


cuiuscum 


regionis prolata sit et unus forte litigantium se gravatum esse putaverit, liceat ci 


bcllum 


oriosissimis praefectis qui sententiam protulerunt vel eorum consiliariis vel sis qui lites intro- 


offerre 
4 intra decem dierum spatium post sententiam prolatam, ut hoc subsccuto non 


1 in marg. fi. «v Bac«xay d ri. d' vsagá qiÓ" 
xs.0 L| robo] d. ii sagovane Osorizousv add. Le 
) dni ML) xoós B vulg. | 2 soujosvos B! | 8 evoc- 
cxousv] invenitur e || 9 he cf. additamentum Dig. 
22,3 in fine appositum (I p. 649 n.1 Momms.) | 10 . L 
marg. | d m | eixove om. B* | 11 sapaxo ; 
B* | 13 *g9dao: libri | avxov B* | * pavsgoraos (pavsodi- 
cs. Be) libri | 16 xai 0 Qixacere] et si iudex e | 17 dv 
ga dra. M B*] ávaBaAlgvas LBf | 19 vavcac (sic) L 
20 víoo] rp; viov B i vouiuq) 9mofov B* | 21 6 
marg. tos vd n Nov. LXX XII c. 12 (cf. Cod. 7, 42, 1. 
62, 19) | 25 &yxAgso» M*B! | 26 vxdgzov Le agxóvtov 
B' v. I. | 27 xoocsvexOsig M x9osvexOf Be v. |. | 28 
*vouco: (vouéass v. L. vouéan Bi) libri | BagsioO'as B* 
v. I. | 29 zpoogéges» MB] xoogégsuv LB* || 30 dd 
xoss Le, Bi v. l. || f) «oie vovv» — 31 sicdyovasv post 33 
v5gor» coll. L, j roĩe rs Óíxas sicayoveww om. Be 


ter executioni 
92 moocevexÓ va, B* 


1 rubr. Si quis in aliquo instrumento alterius instru- 
menti mentionem feoerit (mentionem fecit alteri instra- 
menti J) RT in marg. (ex Iul.) | 2 nulla V | 3 exactione 
FVI aeliud T | 5 aut] ut R! | alia om. T | probatione 
RI | 6 post facta est vv. proferatur — exi (v. 5) 
repetit Re | 10 rubr. De appellationibus RT in marg. (ex 
Ju.) | 12 oocurrit RI | 15 oontromittunt R!7" | etsi iu 
scr. V? in spatio vac. I diffinitis diebus suscipere bis scr. 
RI | 17 et om. RT | 21 rubr. De retractationibus sen- 
tentiarum i Tu marg. (ex Iu.) | hoo TI 22 per 
speximus prospeximus V T' vulg. T decenter T 
gloriosissimi om. V | 24 protulerunt T J 25 offerre T 
26 praefectorum) pp. T 30 obtulerunt R | oonscilis- 
8 tam RT'* | 32 secuto V | exouss- 
tione E! 


BPECIALIB STT CONTRACTUS 


g nagadidoaS'as vi» vigor, sl us) noótepor 

toi coο smapdgUyo, r vaxzGa» udpoc vo- 
evtye Xogóvgro; OGngc d» ad, 5 varaòõten, oc si 
a ravra ávaynagügaos vie vQórnq) mgoiov- 
one ij vnpoe dvatgaxsig, trà xpdyuata avvQ perà 
vOv vopiucoy. üxavincscov ígvagó'as. &i dd 4 
ros che uer uovsvO'sions vOv di EE ᷣ e xooOsauíac 
pet vÓ ri yijgor ssposvexOsvos ur, 6xidoén vóv M- 

s vou» HA , ee TÓ» TOU 
soaymaros ixBiflaauoy Oíya yy 
evawvuAag:sses Üwaios quíattoudvov ixsivq  Octis 
éevroy BapgagroO'as vopícsus. 


575 


Nov. CXIX 5—7 


tioni sententia eontradatur, nisi prius fideiussiones 
dignas praebuerit victrix pars tantae quantitatis 
uantae fuerit condemnatio, ut si post haec retracta- 
one modo legitimo procedente sententia resolvatur, 

5 res ei cum augmentis legitimis restituantur. Si vero 
intra memoratas decem dierum indutias post prola- 
tam sententiam non obtulerit libellum is qui putat 
ge laesum, iubemus causae executionem sine fideius- 
sione procedere, retractationis iure servando illi qui 


éyyons sgoiévas, vov «1$ 10se gravatum putaverit, 


CAPUT VL 


eos vovvos Osazilousv, dus siztso ] tovs 
vous BovAsaD'a, dzoouti)vas vie sic Fd uon de 
ene xai xatadsyOsícne c 
pé» Ta»rsé Oi fassus ei sugovrse svgsOuis» dv dxsí- 
voc toic to70i dv ole ij sic &xégcto». dstoxatdc Tasas 
ac, xaÁsigÓGs staQí TOU Gorovto; ros da. 
eres xai TopOvtov T7d»tov» dqpíGtuGÓes t v»é0vc 
47€ romaurie x4 i. 
daa eee i TOUS wé0vé oulo- 
pévovs rod r siQüvtsy e r tóÓztwv doyovts dv ol; 
avzoi Qiayoves sQosuivos, éxsivoy òd did xàv Ovyss- 
Ousuévor Eu, xal» tovc Üavsugvds: xoà si 
ros 1 
v«« oí dαναν,j⏑ AR αν rοοννον,,jqùqixa suvOvyov rj 
ꝛoννe d νοοννꝗ D ονν,ẽ, x oοοοτ He rod dg- 
xu ros WaQ ij sic axéQoaaO» Gzt0xctaGtadiG 7EQUT- 
vetas, xo ÓgsíAs. r opscia mxQayuara xima 
T8 xal àwivrra qvAdvragOns, tie vodótugros OniaÓT, 
vevrov did q no, ànoygagsjs nazà soabiv onouvg- 
pátev qgaysgovpdygs. : 


Ad haec quoque sancimus, ut si contigerit mino- 
res velle se abstinere ah hereditate in se devoluta 


avro» xÀngovouías, ab 15 et a se suscepta, si quidem omnes créditores prae- 


sentes fuerint in illis locis in quibus in integrum 
restitutio postulatur, vocentur & iudice creditores et 
praesentibus omnibus ab huiusmodi hereditate se 
minores abstineant. Si vero omnes aut aliqui ere- 


id návvec ij cv va 20 ditorum absentes fueriut, iubemus minores volentes 


hoc agere locorum iudicem in quibus ipsi degunt 
adire, illum vero per consuetas citationes vocare 
creditores, et si intra trium mensium spatium nus- 

licere minoribus sine 


q ppareent creditores , 
Quv unvov stooOsapías undauas zagaytvov- 25 periculo huiusmodi hereditate abscedere, iudice pro- 


agitur in integrum reatitutio, ubi 

res mobiles et immobiles custo- 
diri, quantitate quippe harum publica descriptione 
sub gestis monumentorum ifestanda. 


vidente apud quem 
debeant heredita 


CAPUT VII. 


"Ex, OaaniLousv, ava g r xaxjj ], LT 
vspnápavos 7j xatà 7Qgev ij xavà Qoa n d lle tavta 


ádxxoejsss, & dà w và avra soayuara mooc- 35 aliter hanc alienet, qui vero putat easdem 
dea " agnoscens 


i davtq) rod ro yivCHOxc dyTOS éviavtov ua- 


Rursus sancimus, ut si quis mais fide rem pos- 
sidens &ut per venditionem aut pcr donationem aut 
res com- 


petere sibi hoc intra decem annos inter 


c. VI extat B 10,21, 3 (inde Ecloga Bas. libr. I1—X). — Summarium kabet Anonymus Bodleianus 16 (Zachariae 
Arnd. 218. ubi citatur ssaoà os). 

c. VII Bi r (8saxiGoue» si ve B) xax j, u et VIII (— 576, 21 dn yéyovev) habent Prochiron 38, 41, 
Epanagoge 39, 44; B 50, 14,11 (B 4 4.69 p. 186 Zach); App. Eclogae 24 cod. Paris. (Zach. 24véx8. 190 n. 14). — 
Summa 


Al. repetitur in libello ssQi QiagóQerv dyayvocuavev $11 p. 196 Heimb. 


sententia tradatur nisi prius fideiussiones idoneas dederit victriæ pars in tantam atem in quantam 
condemnatio facta est, wt si postea retractatione legitimo modo procedente sententia rescissa sit, res illi 
cum legitimis augmenlis restituantur. Quodsi intra memoratum decem dierum spatium post sententiam 
prolatam is qui sc iniuria affectum putat libellum non obtulerit, iubemus executionem rei sinc fideiussione 
procedere, ul retractationis sus. custodiatur illi qui se gravatum putaverit. 

VL Praeterea sancimus, ut e minores hereditate ad ipsos delata et ab iis suscepta se ab- 
atinere velint, si quidem omnes creditores praesentes inveniantur illis locis ubi in integrum restitutio 
petitur, creditores a magisiratu vocentur. atque praesentibus omnibus minores eiusmodi hereditate se ab- 
stineant. Quodsi omnes vel nonnulli ex creditoribus absentes sint, iubemus minores qui id agere volunt 
magistratum locorum ubi ipsi degunt adire, illum autem per solita praeconia vocare creditores; atque si 
intra írium mensium spatium creditores non apparuerint, liceat illis sine periculo ab eiusmodi hereditate 
recedere, cum magistratus apud quem in integrum restitutio agitur prospiciat, ubi res hereditariae et mo- 
biles ei immobiles servari debeant : us scilicel quantitas earum per publicam descriptionem actis inter- 
venientibus manifestetur. 

VII. Porro sancimus, ut si quis mala fide res possidens vel per venditionem vel donationem 
vel alio modo eas alienaverit, is autem qui casdem res ad se pertinere putat hoc sciens intra decem annos 


2 sagáoxn Be v. l. [49 »ieroavrs nópss B* | 4 K | retraotationem R?vulg. | 5 restituatur R vulg. | 6 pro- 
Basvovaegs Bí | 6 avEsssov L 11 evAascouévov L| | batam RI 7 his T1 | 8 laesum om. T! grauatum s. v. 
12 iso. (poncho. I) libri | 19 t marg. L | ace | T*| 13rwbr. Si minor XXV annis (an R, à an (sic) T) 


T) restitui uelit, ut ab 
marg. (cf. Iu.) | si om. 7 
14 deuolutata R | 16 fiunt T | 21 iudices T yr et 
T1 | 22 suetas RI | ortationes V' hortationes V* | 23 
trium terminum mensium T'* [ 24 minoribus] in bis mi- 
noribus T I 25 discedere A || 26 in integrum) mu T1 
21 hereditari T1 28 quippe] qu. RI I disoriptione 7 
29 subiestis R | 38 rubr. De male fidei possessoribus res 
my alienantibus (alienantibus alienas ) RT in marg. 
ez lul.) 


vosro«) ad haeo quoque e || ei, sizsp aoa Ecl. | 16 uà» 
om. Bí | svoe29oaw L | 23 ovzos L | 26 *ovrovs L mi- 
noribus g || 33 Fri] dd 2. v. adscr. L? | zg&ypava et 
34 ravra) rem et hano c | 35 éuroi;oe, Bf* Eban. 4 
s04500« ML B? Proch. | 36 avtQ  Proch. Epan. || 0 


édviaviev] dà driavrov Li éviavcdis din L 


1 fideiussores RI 2 pars tantae) corruptae T'! | equi- 
tatis V'|3 quantae veuig.] quanta R FT fuit T vulg. | 
post haeo T.] post hao R T1 post hano R*V vulg. 


Nov. CXIX 7—9 


ra cTO.aUva 7tQdypara xouiLousvor (95 
Aovóci and xov s 


pato» Óscxóvus wal ors và ahh, aved) nQosr«ss 


576 


UT SPONSALICIA LARGITAB 


cipientem aut illum ad 
Bunt, eum qui tales res 
decennii videlicet inter praesentes 


p " 
xal d ySyove» s) éxzxo/s0i6, xsÀsvousy pi) de roõ- 10 non valente dicere eo qui res hoc modo pessidet, 


acce 


Oévros Tavra éxouicao. 15 


CAPUT VIII. 


De criptione vero decennii haec ordinare 
us, ut si quando quispiam in praedicta de- 


Ihi dà «56 naoaygayts vis Üsxasvias save d- 
[4 pers 
cennii temporali praescriptione in quibusdam qui- 


TwtOGas Guvs(Üousv, c9vs sixoré vi& dv «jj sigrudvy 
rije Üsxasvíae ygovix? — and viva uév. dvi- 

aurode xaoow sig in rev dd axov, GAlove «ogov- dem annis praesens sit in quibusdam vero absens, 
rove ar évixvroUe e vj Üsxastíq sxoocrs) voi, 20 alios ei tantos annos super decennium adici quantos 
d ou A gbrije vic Üexasrías da yéyove. vavra dd ex ipso decennio absens fuit Hsec autem omnis 
návra, ar 80i T6 xc doígcauew xapayga- quae de temporali praescriptione decrevimus, nom in 
9$, ovx i rate ztpoAafovaaus dAÀ' év ra usAÀovaess — praeteritis sed in futuris et tantam post praesen- 
xai uóvov herd rs magóvra vóuOv vxoJésscí va xal tem legem negotiis atquo causis valere praecipimaus. 
7Qdymacs ugatsiv stagaxsásvousD'a. 25 


CAPUT IX. 


Quia vero ante hoc legem protulimus, ut testator 
aut manu propria aut per testes nomina heredum 
rà Óvóuara r xAngovóuow éyygágsaw rale qa. — scribat in testamentis, agnovimus autem ex huius- 
vd, Hy Óà d «56 rotabrue dxgeHν,ẽ rοινιννç,e modi subtilitate plurima testamenta destructa, testa- 
dia9:xas ayatoanávas, ola voy» OiatiOsusvor ur 30 toribus non valentibus huiusmodi custodire subtili- 
Üvvauévory t7)» s01aUv9y axoiflesay „ 7 es tatem aut forsan nolentibus scire aliquos suam vo- 
siscòs u 4 yryovaí r] e v9» id ca- avtov luntatem, iubemus licentiam quidem esse volentibus 
BovÀgv, xsAsvouav due ud» sivas ro BovAouévoi — haec servare in propriis testamentis; si antem et 
taUta gvÀáttsv dv sai avzOv» QiaOrxasc sí dd xal hae non observent, sed secundum priscam consue- 


"Vnnd; dd moó vovrov vóuov noonydyonev, Gore 
roùs DiatiDeusvovs 19) xeigl dia 5 q id rd var 


L 


«avra ur ꝓulatoues, dll wavd vy» xa D ν 3b tudinem testentur, etiam sic firmum testamentum esse 
Suas du cé, x«) ovre Besfala»s slvas v5» di 


v. 12 sq. summarium extat "Por. 40, 10. 
c. LX non extat in B. — Summarium habet Anonymus Bodleianus 16 (Zachariae 44véxd. 218, wbi citatur veapà et 
[immo oc D; summa AtÀ. repetitur in paratitlis Ath. 0 616 et in libello egi Qiagóporv dvayvexeuaxev $11 p. 196 Heimb. 


inter praesentes et viginti inler absentes testatione non denunliauerit secundum leges emptori aut ei qui 
donationem. acceperit. aut. illi ad quem res alio quolibet modo delatae sint, is qui eiusmodi res accepit 
firmiter cas habcat, post decenni scilicet inter praesentes et vicennii inter absentes decursum. | Quodsi 
verus rerum alienatarum dominus ignorat et res ad se pertinere et alienationem factam esse, iubemus hunc 
non aliter excludi misi per triginta annorum praescriptionem, eum is qui res hoc modo possidet non possit 
dicere sese bona fide possidere, quandoquidem ab co qui mala fide possedit eas accepit. 

VIII. De praescriptione autem decenti haec statuere nobis placuit, ut si quando quis in dicta tem- 
porali decennii praescriptione aliquot annis praesens. ali absens sit, tot alii anni ad decennium ei 
addantur quot ex ipso decennio absens fuit. Haec autem omnia, quae de temporali praescriptione con- 
slituimus, non de praeteritis sed de futuris et iis iantum quae post praesentem legem emergent causis ac 
rebus valere iubemus. 

IX. Quoniam autem antehac le protulimus, ut testatores vel sua manu vel per testes nomina 
heredum testamentis inscribant, cognovimus autem ex eiusmodi subtilitate multa testamenta subversa esse, 
cum testatores eiusmodi subtilitatem observare non possent vel forte quosdam voluntatem suam scire nol- 


lent, iubemus licere quidem iis qui volunt haec in tesiamentis suis observare; si autem haec 


non observa- 


verint, sed secundum veterem consuetudinem testati sint, sic quoque testamentum firmum esse. sancimus, 


1 so» om. LB | ca $j Epan.[ 19v om. L | 2 vóv 
vópoyv e v. J. | 3 Fro rd Epan. | 8 dx0Dévvov om. 
Li 10 2 MLB] om. Proch. plerique, Epan.. B* v. l. (non 
male Zachariae) | xsAsvouss om.c || ur; &AAq tovto» B» 
rod to ui B. 12 vov] uz Óvyauévov vov L 16 da 
om. L| 17 i,, vic] i re Bf* | 26 vóuov] Cod. 6, 
23, 29; cf. nov. LX VI, 1611 90s robe q. E ZO e 
ut testator 6 


4 res habeat T habet res (tres Ri) R || irmas 7 || firme 
eas cet.] [me eas — 6 si ecr. V? in ras. 14 vs. | 5 
per 7'| inter praesentes uidelicet V(*) | 6 diuicennii (sic 
V(3) | decursum vwig.] discursum R | ignoret R 
7 dominus et] dominus ex RI | 10 discere V! | qui 
quod 71 J 11 quia] quam 7" [ quia — possidet om. N. 


12 hoe T | aecipere RI | 16 rubr. De praesentibus et 
absentibus intra decennii praescriptionem (praescriptio- 
nem decennii R) R in marg. (ex Iul.) | 17 praedieta cet.] 
diota (dictam pr.) — 20 alios tantos scr. V* in ras. 2 wv. | 
18 quidem om. V(*) | 19 sit in] in ow. RV() | 20 a 
tantos annos RI tantos annos ei T, tantos ei annos vulg., 
ei om. V | addici R | 21 deoennio] X. T1 | 23 tamen 
RTI 26 rubr. De testatore non cogendo sua manu pro- 
pria uel testium nomina heredum (propria testium uel 
heredum nomina A) scribere RT in marg. (ex Iul.) [| hoe 
om. 71 | testatur V9 | 29 testatoribus aut non walemti- 
bus R non ualentibus testatoribus T | 32 quidem liocen- 
tiam R T, licentiam om. Ri 93 haec V] hoo RT vuig. ] 
et] etiam R || 34 pristinam 7 [35 etiam) et T | esse 
testamentum R 


SPECIALIS SIT CONTRACTUS 


Sun OeoniGouev, air di davvoU rie sita d érépov 
5 ro Ovoua v0U xÀngovóuov ,s, are 
Se Tj» doi vónipov mxaoapvAax;v év ci di- 
O7 xp d vea ato nagagváAa£n. 


577 


Nov. GXIX 9—11 ep. 


sancimus, sive per se aliquis sive per alterius per- 
sonam nomen heredis inscripserit, si omnino reli- 
quam am observationem in testamento testator 
servaverit. 


CAPUT X. 


Tóv dd vóuov, 0i o) dOsaricapusy M? ueragéos- 5 


aa. sic érégovs «à eic tÓv rudvagov olxov d svayove 
éxxÀÁncías stsQisoxóueva wQdyuara, Gyoláts» Daasi- 
So, vovtO uáv ni voie jdn sis rd ijucrego olxoy 


WT ztepusAJoUGt«, toUVtO ÓÀ xal vois usv' rad ra 
10 


Novo ztsQuáQysc O'as, 


Legem vero, per quam sanximus non transferri 
ad alios res quae ad nostram domum ex venerabili 
ecclesia pervenerunt, vacare sancimus tam in his 
quae jam ad nostram domum legitime pervenerunt 
quam quae postea pervenire futura sunt. 


CAPUT XI. 


Errors 04 vw dd xad t1 mxoüyua. dxívgxoy 
t7 id iq paula , trie rav 1 „ 
TOV wcraÀsiy: xal id sig nν xoóvq rd avrà 
Seiya éxstosig Os, d had vois xÀnpovónow rj 
d. 

TOv TOU inyd xou xsÀsvousv to ꝙꝓadæidio- dh a- 
cas nav»vsAosS ur Hh, énsiór) rij dxzrotno i tovtov 
æbròe éxovcs» Oo N radra ò d xpavsiv xs- 
Tn? i éxsivow oie mu roĩe uüo xatà 


* 


dancer vigo 7 xard guAuxz» aoufacuy 5 n 20 iudiciali decreto aut per 
papoy 


eiovó ote ron vunOsici. 
(EsmiAoyos) H vnegoy; voivv» ij o & dià vov 


mar vóuov slc xô did, «oaijovros 7) 2 usvéoa 
40 mee yaluroriye lòerun udv dv vavTn paci 


Si quando autem aliquis testamentum faciat et 
aliquam rem immobilem suae familiae aut alteri cui- 
cumque personae nomine legati reliquerit et specia- 
liter dixerit nullo tempore hanc rem alienari, sed 


Xxoi6 dxeivov qrtivi wazaAngoT Oiauéynv, ixi vov- 15 aut apud heredes aut apud successores illius cui 


relicta est permanere, in hoc legato iubemus Falci- 
diam legem locum penitus non habere, quoniam 
alienationem eius testator ipse prohibuit. Haec autem 
obtinere praecipimus in casibus qui nondum 
icalem conventum aut 
quolibet legitimo modo decisi sunt. 
(Epilogus.) Eminentia igitur tua quae per prae- 
sentem legem in perpetuum valituram nostra sanxit 
tranquillitas edictis quidem in hac regia civitate pro- 


Aid. x vQoriDapévov, ngocrdteoy dd ngos rode 25 positis, praeceptis autem ad omnium provinciarum 


ssago»» vOv éxapxvov ryovudvovs wavazsustonsvorv slc 
rim rd nxávto» yyOGOiw dÀOsi» mapacxsvdgss. 

Dat. xi. k. Febr. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XVII. post cons. Basil vc. anno III. la. 544] 


c. X extat B 5 


GiagóQav ávayvocuátov $11 p. 196 Heinb. 


'judices 


anus ddr. rd ap. Zachariae 44véxO. p. 210; summa Ath. repetitur in paratitlis Ath, 9 $ 16 et in 


estinatis ad omnium notitiam venire pro- 
curet. 


2, 8. 
e. XI (— v. 18 ó dia éusvos) extat B 41, 5,4 (B* 1,33 p. 664 Zack). — Summarium abet pui ion Bod- 


ibello ssgl 


give quis per se sive per aliam personam nomen heredis inscribat, dummodo testator omnino reliquam 


legitimam observationem in testamento custodiat. 


X. Legem autem qua sanzimus, no ad alios transferantur res quae ad domum nostram a venera- 
bili ecclesia pervenerint, cessare volumus tam in iis quae iam ad nostram. domum legitime pervenerunt 


quam T iis que postea perventurae sunt. 
i 


qvis autem forte testatus sit et rem aliquam immobilem familiae suae vel alii alicui personae 


legati nomine reliquerit atque 


successores illius cui relicta sit permanere, in hoc legato i 
À j M ui testatus est. 


bere, quoniam alienationem eius ipse prohibuit 


specialiter iusserit nullo qiu ded eam rem 


alienari, sed apud heredes vel 
emus legem Falcidiam locum omnino non Ra- 


Haec autem de illis casibus valere iubemus 


qui nondum iudiciali sententia vel amicali conventione vel ullo legitimo modo decisi sunt. 


Epilogus. Sublimitas igitur tua 
ut ad omnium notitiam veniant efficiet. 


1 65! a9vo) L | 4 tvsovávoo M] dia οο L 
5 9'marg. L lyópuov] nov. LV c. 1 | xavagqépsaOos B 
7 dxxÀgoías) oixov Df | Osozitousvy] dd xai àxo vos 
docrcossia t «sievousv add. B || 9 zsgessAD'ovos ,, 
pos Bí | 11 , L! | 03 om. LB | 12 leydrov B* 
(id. 16) | 13 xazadsiyss MLB, corr. Scrimger | xoóvq] 
r L* | 14 dA] sed aut € [5 d. xo aut apud 
successores c | 15 xavsdsípOn B v. l., Bí (c) | 21 r- 
szzov vóusuov L | 28 subscr. om.g | XIII. k. febr. e 
XIII kal. feb. Jul. r sg N , N Ath. 
priv gaoovagíq Theod. | CP. — anno III.] oonstp. imp. 
donn. iustian. aug. anno XCIII post balia. quarto Jul.“ 
eonstp. imp. dnn. iustiniano Jul.“ op. dn. iust. pp. aug. 
besilio vc. conss. M 55 "lovotiviavov 1ó d usvá 
v7» vxavsíav Baacilsiov t0 y Ath. Fra i, net r 
vazaveíav Bade,, xà y' Theod. 


quae per praesentem legem in 
serenitas et edictis in hac regia civitate „ mandatis : 


etuum valituram nostra sanzit 
ad praesides omnium provinciarum missis 
e 


4 seruauerint Ri observaverit vulg. | 5 rubr. De rebus 
inmobilibus quae ad loca i pertinent RT in 
marg. (ex Iul.) | sanoximus 7'*] sanccimus RT ! sanctimus 
V|6 alias E [7 in om. 7 8 oonuenerunt T! 19 quam- 
que postea ] 11 rubr. Si quis familie uel alie (alii ) 
persone legatum reliquerit et rei legate alienationem 
prohibuerit R in marg. (ez Jul.) | et] atque TI 12 im- 
mobile RI I 13 reliquerat R spiritualiter R'!T! | 14 
nullo RT in nullo / 15 illis T! | 17 quoniam] quando 
(qn) T! | 18 ipse om. TI hoo T | 19 nondum) modum T1 
non A | 20 amiesbilem R | 22 tua igitur quam per 
T|23 ualitura VT | 25 omnia VT I 21 subscriptione 
careat libri 


13 


Nov. CXX pr. 1 


PK 


ITEPI EKTIOIHZE9Z 
KAI EMe$YTEYZE9Z EKKAH- 
ZIAZTIIKQ9N IPATMAIT SN. 


O aivós BassAsbc Here index xQosroíov. 


(Ilgootusov.) Hold xai dg ον sóuov and 
rate éxn0£50s0. xal éugvtavosc. xal uicD osa. xal 


vj Aoi Oioujoss vOv éxxAngiatixOv. stQayuatow 10 


gorrycávtov gvveidousy rar TQ aporte a- 
Bsiv vóuq. 


378 


DE ALIENATIONB 


CXX. Auth. CXV. Coll. IX tit. 9 


R DE ALIENATIONE ET EMPHY- 
TEOSI ET LOCATIONE ET HY- 
POTHECIS ET ALIIS DIVERSIS 
SCONTRACTIBUS IN UNIVERSIS 


LOCIS RERUM SACRARUM R 
Idem Aug. Petro pp. 


(Praefatio. Multis et diversis legibus super 
alienationibus et emphyteosibus et locationibus et 
iqua administratione ecclesiasticarum rerum plan- 


mue praevidimus omnes praesenti comprehendere 
ege. 


CAPUT I. 


Osozítouev toivvy, jd dds Axe robe 


Óio«xoUvtac và mQáyuaca T56 xarà T?v Bacil(óa mó- tores rerum huius 


Sancimus igitur nullam babere licentiam ordina- 
civitatis sanctissimae ma- 


hw» &ysorávng ueydAne éxxÀnotac 7 ópgavorgopeíov 1j 15 ioris ecclesiae aut orphanotrophii aut xenodochii ant 


$evoOo yelov j mroxorgogslov / vogoxoueíov 7) al lor 
svayove oixov d» v 65 iq . ade fov fj rare 
évogíq tvyydvovtos (é à ith póvov TOY» sjayOv 


povactnolov) uzg&oxwv j dνj,j4uki“. 5 dvtalAtr- 
vuv ij ind dvd Oidóras 7) oiòs rovs d r- 
ng dxmowi» ngüyua dxívgrow 7) stoAstixz» oírnaww $ 
ysogyixóy. d, ,)?) si 5 ebe Hao olxoy 1 


dyraMayr) yévyvas uóvn* d o zagouuxg dia 


5 aut nosocomii aut aliae venerabilis 
omus in hac regia civitate sive in elus finibus con- 
stitutae, exceptis venerabilibus monasteriis, vendere 
aut donare aut commutare aut sub alterno dono 


20 dare aut quolibet allo modo alienare rem immobilem 


aut civilem annonam aut rusticum mancipium, nisi 
ad imperialem domum commutatio sola facta est; 
sed neque de colonis iuste dari quid concedimus. 


ac doo a 1:1 evyyogobnuev. rde dd dugvrevons naga Emphyteosis vero à praedicta sanctissima maiore ec- 
vis slonuévne ayiorcdene usydAne duxdnoias «5$ fac 25 clesia regiae civitatis et memoratorum fleri lubemus 


Àidos nóÀsoss xal «Ov uynuovsvOévray svaydw oixov 


Nov. CXX (Authent. CXV = Coll. IX tit. 8: gloss.) Graece extat in ML, Coll. XXV capitulorum 24 ( C), 


praeter 
Ecloga 


oemium et epilogum in B 5, 2, 1-7. 9—13 (inde 


55 in B. E 11, 3—1 p. 298 Zach. 
as. libr. K); particulae aliquot in Coll. LX X X 


„ summaria i» 
II capitulorum 14—17 (inde in appendice Nomocanonis L 


titulorum cap. eccl. 12—14 p. 665 Voell.); pauca habet Prochiron 15, P2 Epanagoge 10 (vid. infra). — Epit. 


Theod. 120 (inde pleraque repetit Bl, 81—1 schol. L), Atlan. 2,2 (inde 


F. 226 xívhos , Coll. const. eccl. III 2, 2). 


[ulian. const. C.XI (qui exemplum Graecum non (am in summam redegit quam ad verbum ezpressit). 
pr. habet Coll. LXXXV ÍI cap. 14 (inde app. Nomocan. J. c. 12). 


CAA. 


DE ALIENATIONE ET EM. PHYTEUSI RERUM 
ECCLESIASTICARUM. 
Jdem Augustus Petro praefecto praetorio. 


Praefatio. Cum multae et variae leges de alienationibus et emphyteusibus et. locationibus et 
reliqua rerum ecclesiasticarum administratione promulgatae sint, visum est nobis omnia praesenti lege com- 


prehendere. —— 
I. Sancimus igitur iis 


qui administrant res sanctissimae maioris ecclesiae in regia civitate vel 


orphanotrophii vel enodochii vel ptochotrophii vel nosocomii vel alius venerabilis domus in regia civi- 
tate vel intra fe eius sitae (exceptis solis venerabilibus monasteriis) non licere vendere vel donare vel 


permulare ve 


in remunerationem dare vel alio ullo modo alienare rem immobilem vel annonam civilem 


vel rusticum mancipium, nisi cum regia domo permutatio sola fiat; sed ne coloniario quidem iure 
quidquam dari permittimus. Amphyteuses autem a praedicta sanctissima maiore ecclesia regiae civitatis 


1 rubr. IIsoi — noayuevov MLB] IIsgl dixxÀgeiaece- 
xD» éugvrsvasov xai dq xspala(ov Coll. 81 cap. 
Tee QiagóQow dmr Ae (v. d. 
xsp. A) Ath. legi éxxAnciacTixOwv uit an- 
Theod. Alu did raise magi éxxAgciD» C || 7 inser. 'O 
ajrós Bacilebe Ilévog ("Iodvvn A) dez saco 
gío» Ath. (A), app. Nomoc., €) om. MLC, Coll. 87 oap. | 
11 go«rgsdvrow] plantantibus (i. „„ 756 
&zxa» C &mavta app. Nom., om. Coll. 87 cap., omnes 
(i. e. zt&vvas) € | 19 ro-ẽ e om. B | Kei» dera C i 
14 nólw om. C | 15 ueyaáge LBCs) om. M | 16 5 
z'toxorgogsíov om. C | 18 tvyzavovrac L | uóvav om. 
Cc | 19 4vaAÀAdvrs C | 20 dni avvidogp] dv nasi 
d Cv. l. | 23 yévorro uóvr, B uóvr yévgras C yé- 
vat uóvov L? vulg. | ovóà CBe] ovts MLB* ll no 
xix) Saad C de colonis iuste & (vorort tva staQot- 
xotóztiov did ora s. v. adscr. L) | 25 usydine L^Cc] om. 
ML*B | 26 way olxov om. 8 


2 et ig ee R) emphiteosis V enphiteoseos T' | 
4 aliis om. V| 7 inser. om. T || 9 emphiteosibus RV (ita 
libri fere constanter) enfiteosibus T | 10 reliqua 7] reli- 
quae RV | *administrationis R VT | ecclesiarum RV | 
lantantibus 7'!vu/g.] plantatibus V* in ras. plantibus 

1 de plantibus Rà plantatis 7? | 13 rubr. Nulli lioere 
rem ecolesiastioam uendere T in marg. | igitur] itaque 
T vulg. | 14 regiae] rei RI | 15 ecclesiae om. R*| or- 
fanotrophii T orphanotrofii V || xenodoxii V senodochii T 
xenodochiis R! aut om. RV | 16 ptocotrophii V ptotro- 
chis R ptophii T | nosocbonii A | aliis (pro alius?) adscr. 
V? s. v. | uenerabiles V!T 3 7 domui A* | 18 monaste- 
riis) domibus monasteriis T' | vendere] aut uendere 7' 
vulg. | 19 eommutuare V: | dono dari V dare dono £A 
20 alio om. T | 22 ad om. T., in T* (solo V | 23 iusto 
FVI quidem T | 25 regia V* | memorstorum] locorum 
add. vulg. 


ET EMPHYTEOSI 579 Nov. CXX 1 


33 xsÀsvousv ↄ An «s td x, avrov vov in persona eius qui accepit et aliis duobus deinceps 
aufdvovros uai dÀlov Óóo épsbzé wAngovóuov, ur heredibus, non amplius sexta parte instantis cano- 
xov Rx uoípas v00 Üqsctaos xavóvot cvyyo- nis dimittimus ei qui emphyteosis iure accepit. De 
eovpévov TQ r dupvtsvoww vo Lee à competentibus vero Beber ipsi sanctissimae ma- 
roy Qiagspórto rtooacvs(o» vij avtij dyuordtrn ue 5iori ecclosiae et nominatis venerabilibus domibus in 
yálg dxxÀnsiq xal «oic signuévos svayéciv od ois — regia civitate aut in eius regione [aut mansione] 
a vie gad edoe vr0Asos f) rije ax je xagοον dos oves — constitutis iubemus, si quidem haec reditus habent, 
wsÀsóouev, si uiv và tvOiaUvTa s€podcvsia sroósodo» — (in) integro canone ab his [ordinatoribus] qui regunt 
Asi, a 0ÀonAjQq 1d xavóvs raga vv Üio«xotvtov — ipsa venerabilis loca in emphyteosin haec secundum 
rode avrOUS sUayeic TOrtovs sis dugórsvsuy vaUra xavà 10 praedictum modum accipienti et aliis duabus suc- 
ro sionusvorv voóxov TQ laude wal &AÀas Óvo — cessionibus dari, et nullam omnino relevationem, 
Siadogois dd oo , xal unÓéva wavrsÀos xovgisuóv, — sed Aumenta fieri. Si vero non habent ipsa pro- 
dd xai moosOr;«n» yivsaDai. ei di us) ys và advà.— atis aliquos omnino reditus, licentiam us 
spoaevad viva savcaAoe xpótodov, dÓsav magéyo- ordinatoribus venerabilium locorum in aliqua quanti- 
«ev rote diossiraĩe «ov svayo» xónov» éní twi - 18 tate haeo, sicut praedictum est, in empbyteosin dare. 
"Mi; «avra, qe vtooe(orrai, sis dugovsvoiw did. 
1 dd cvufaín oiovórnova moüyua Ex vivos r 1 Si vero contigerit quamlibet rem ex aliquo prae- 
eignuévow staydv zónov iupvtsvruxp d, d- — dictorum venerabilium locorum emphyteotico iure 
Ae 5 sis BaciAióv olxov ij sie rd % iu, e ra- dato aut in imperialem domum aut in sacrum nostrum 
ate j sie u viva 7) alc BovAsvrzQiov j sie do 20 aerarium aut in civitatem aliquam aut in curiam 
vuyà evayn olxov ce , d desc xagéyous» toic aut in aliam aliquam venerabilem domum pervenire, 
iouα,)pe vOv qi rd vp. ov dE àoyis j dp- licentiam praebemus ordinatoribus venerabilium loco- 
gUtveveis y&yovav, jvc ei jn sie M vOv slgn- rum, a QUUM & principio emphyteosis facta est, 
(vov stQocomtov 7) votitr Óugitsvai, payspoU» v2» — mox ut pervenerit in unam praedictarum personarum 
éáuvrOw yvoyumgv sicco Óuríac, xai 7 Noo. dxsivoic 25 sive ipsi emphyteosis, manifestare suam voluntatem 
ucraliusxáss» vTÓ avrÓ voüypua sic ode 7t89ujA0s xal intra biennium, et aut his derelinqui eandem rem 
rij éviavaia(ay ae TZ9 tQ cds er Tspusropé- ad quos pervenit et annuam pensionem quae pacto 
er» xouítsaOos, ij rod àvalaufávnsy Zvi dupvrs)s- continetur inferri, aut hoc recipere emphyteosi so- 
secs ÁAvouévrs, Wd voUvro Auras davvoi& ax a dg eo quod hoc sibi prodesse aestimant. 
2 vouiscuv. A di ritt sis vóno, 5 vj abrñ 30 2 Si vero quaedam sunt loca aut ipsi sanctissimae 
eyuorary usyaÀn dxxAngéq ij rivi «ov alonuévcow d maiori ecclesise aut alicui venerabillum domorum 
«yq oixov scQocrixovtst, dv ole szcaAciai oixij6s6 xvyxd - — competentia, in quibus N babitationes depo- 
vovgaa, xatgvéyÓnca» xal d dw» oUjeuía magéysras sitae sunt et ex quibus nullus praebetur reditus, 


e. J $1 ('Eàv ovufj ...... ) passim mutatam et auctam habet Epanagoge 10, 5. 
2 habet Epanagoge 10, 4; summam Theodori repetit Prockiron 16, 4. 


€t memoratis venerabilibus domibus fieri iubemus in persona et eius qui accepit et aliorum duorum dein- 
ceps heredum, ita ut non plus quam sexta pars canonis constituti ei qui emphyteusin accepit remittatur. 
De suburbanis vero quae ad eandem sanctissimam maiorem ecclesiam et praedictas venerabiles domos in 
rcgia civitate vel eius territorio sitas pertinent praecipimus, si quidem eiusmodi suburbana reditum habeant, 
«t sub integro canone ab administratoribus eorundem venerabilium locorum ea in emphyteusin secundum 
praedictum modum ei qui accepit. aliis duabus successionibus dentur, neve ulla omntno relevatio, sed 
potius augmentum fiat. Sin autem c suburbana nullum omnino reditum habeant, 5 damus 
administratoribus venerabilium locorum ea sub quadam quantitate, sicut supra dictum est, in emphyteusin 
1 dandi. Ouodsi quamlibet rem ab aliquo praedictorum venerabilium locorum emphyteutico iure datam 
vel ad regiam domum vel ad sacrum nostrum fiscum vel ad civitatem aliquam vel ad curiam vel ad aliam 
uam venerabilem domum pervenire contigerit, potestatem concedimus administratoribus venerabilium 
locorum a quibus ab initio emphyteusis constituta est, quando ad unam ex praedictis personis talis emphy- 
teusis pervenit, voluntatem suam intra biennium declarandi, atque aut eandem rem apud eos ad ques 
pervenit relinguendi reditumque annuum qui pacto continetur accipiendi, aut eam recipiendi emphyteusi 
soluta, siquidem hoc sibi utile esse putaverint. 
2 Quodsi quae loca sunt quae vel ad eandem sanctissimam maiorem ecclesiam. vel ad ex prac- 
dictís venerabilibus domibus pertinent, in quibus antiqua aedificia diruta sunt et ex quibus nullus reditus 


1 vov szgoco ov L| 2 Aaóvros L | ur om. L | 1 persona AR] personam VT vulg. | soceperit 7 | 2 non] 
3 rie Herne Be dir vos C v. L, B' v. L, instantis c || | et non nl sexta) de RTI de sexta T? Ea parte in- 
Svyxogovpévov) dimittimus (i. e. cvyxogovpsy?) 6 417» | stantisca| V* in ras., deececccccceccccce V![|3emphitoo- 
apg9tevaw) emphyteosis (v. l. emphyteosin) iure c | 9i sin RI 4 ipsis V | 5 in] in hao R f 6 aut mansione seclusit 
em. B | 5 r om. M | «2c; om. LI éexÀtoía paydir M, | Beck | mansiones T1 mansionis x redditus T | be- 
dig om. B || 6 tois éni] vois om. L | 8 xà tosavt« | bent V] habet R habeant T'vulg. | 8in add. Osenbrüggen | 

N 9040*s«) haeo c | 10 ae om. B* 13 à a$và Ce Iul] | *ordinatoribus secius; | 9 in om. RT | emphiteosi R 
4avta và ML «à — snavtsAo$ om. B | 15 «à» «ó- | 11 reuelationem V!T', eeeeectionem — 31 maiori eoelesie 
cr và» svayóov L| 18 voóro» Be | 9id0pevov) dato | ser. H* in res. 1 1 vereuum | 12 sed) sed % Beck | "nr 
(i. e. Qdopdvq , c | 19 tano LB Epan. | 20 7 sis | mentum RI) N T] habeant A(3) vulg. habeat V || 
BovÀsvrrjovow Cs Tul. (cf. Ath., Theod. « Bf)) / govisv- | probastia scr. V * ín spat. vac. | 19 redditus (et sie saepius) 

rieten ML, om. B Epan. | 22 dg! . LBOC Epan. | 23 | RT 114 aliqua om. K) | 15 in emphyteosin on. [^ 
a C | £v) Ev s Epan. | 24 , rotah⁰ον⁰ sive ipsa | 17 contingerit 71 19 vulg. | in imperialem] in 
i. e. 9v avt») € | 25 7) el C plerique | 26 zag7A0s M | | om. RVT' | sacre nostram V nostrum secrum Zt?) | 20 
(aevo (i. e. paetos) C | 29 aisrsg)] eo quod c | davcoic errarium KVT'! I aut in onriam] in curiam aut V* | 
90 xin C plerique | dd 23 a prineipio — est ser. V* in ras. 20 litt. | 25 siue del. 
em. Hp. d 31 neyadg om. Be, C v. p. 82 s«Aciai] | V? p in ipse enfiteosi T | 20 his RV] ab his 7'vulg. | 
aa M | 38 wagáyeras Epan. res V^ | 27 ad) eis ad R(*) | 28 infferi R(5) | 29 esti- 
mare? V' existimant R(3) vulg. | 30 rubr. Si quas ruinas 
habent me. (sic) T in marg. | quadam R(*) quidam quae- 

dam V!|sint Rü) T | 31 maiore V* I 32 disposite 7! 

13* 


Nov. CXX 1—3 500 DE ALIENATIONE 


soócodoc , oí dd uvruovsvOsvres svaysis olxos ol; d- — praedictae vero venerabiles domus, quibus competunt 
g&govaiv oí 1ó7t0& xovtove àvoixodourcas urj Óvvas- loca, haec reaedificare non possunt, licentiam damus 
v. Osa» d (dousv voie 1oUTOv ,. e td «rs ipsis ordinatoribus earum emphyteoseos perpetuo iure 
éugvrsécsos Oumnvixsi ü dxOidóva,. «ovs avrov; tradere ipsa loca, ita tamen ut emphyteosis in tertia 
TÓTOVv6, o u8vtOLyS Gr vjv éugvrevoi 7j an 5 parte pensionum, quae ex habitationibus adhuc stan- 
voítp uoigq Ov Gtsyovouéov, atwa dx vov oixnud- — tibus colligebantur, ex principiis temporis emphy- 
vOv Fri sor Guvijyevo, dx sooo. v0) yoóvov teoseos procedat, aut si emphyteota voluerit magis 
TOU dugvrsvparoc mtQoifpaca, N ain & dupvrævxijs tub isto pacto accipi, ut loca primitus aedificet, et 
Bovánd'sig uaAloy dui vovtq tq 0pq Aafsiv ro, v ex additis illic per aestimationem pensionibus medie- 
mous, dor zgótspov oixolou;Go. xal i, zw woc-lO tatem partis dari venerabili domui a qua ipsa loca 
z. vo xis xarà S,. Gusyovomíov xd accepit, et hoc fieri concedimus, uti vero huiusmodi 
740v uépoc Oidóvas vq) evaysi oixq dE ov ro avro)s emphyteotam et illic inventa (de) depositis habita- 
tóztove Àaufdvei, xal voUto yevecÓas GvyxogoUuss, tionibus materia. 

xsx910 Jas q tÓ» towvrOv dugutsvtr» xal «aic éxsica 

sUQuOKOudyasS Ex Oy xavsvayOQésrov oixnuatoy vias. 15 


CAPUT IL 
Ei 04 «ic Bovin Desin oiovór nos r d xlr Si vero aliquis voluerit quamlibet rem immobilem 
pie nis xo 141 55 mad xe dyiarraxie usyaÀÁns nomine usus accipere & sanctissima maiore ecclesia 
den, as xñe BaciA(Óoe stóAsce ij dvóc «Ow uvnuo- regiae civitatis aut unius memoratarum venerabilium 
vsvOévtov svayOv oixow, ai dle rod la- domorum, non aliter hoc accipiat nisi aliam mox 


véro, si ui) Érspoy ed de mQaypa Ósonoteías dia- 20 rem dominii iure praebuerit, ex quo eandem rem 
sapdoym tQ svaysi oix 5 ov 10 abrò mgayua —&ccepit, tantum habentem reditum quantum habet 
AauBavs,, vocavvnv Eyov vr αõjꝓj¹ ard Eye T“ res, quae ei datur, et non maioribus fisci praesta- 
stp&yua, xa aur didoras, xal ui mÀs(ogs dnn. tionibus pragravatam, ut post eius mortem, aut post 
olols «sAdauaci Brfaonuévov, dora ustà T5» avrov tempus in quo datio usus convenit (non transcen- 
TeÀsvtZv, j ustà vi xoóvov ég' óv ij óc: s 25 dens videlicet accipientis vitam) utraque res integra 
Tec cvviotcs (ui vnegBaivoyra dna viv vov et in dominium et in usum in eandem venerabilemo 
pBávovros Domv) éxdregov ngáyua m  dxsgaíp ^ domum perveniat. 
xai xavà Üscztots(av xal xarà xorciw ae v0» abr 


ruayñ olxov ssQisAOsiv. 


CAPUT III. 


Tue uc O'oasic 03 sap «àv avrov svaydw oikov 30 — Locationes vero ab ipsis venerabilibus domibus 
yivecDa, Gvyyogovusv sic oUs d rois Gvvallárrov- fieri concedimus in quantoscumque contrahentibus 
€» éviavrové gvvaoécy, u vssofauovcac qua annos placuerit, non transcendentibus videlicet tri- 
wÓ» tQuaxovrast; T. ta annorum tempus. 

c. I Ek r. . . habet Epanagoge 10, 9. 

c. III interpolatum exhibent Prochiron 15,5, Epanagoge 10, 3. 


praebetur, memoratac autem venerabiles domus ad quas haec loca pertinent. ea reficere non possunt, 
potestatem. damus administratoribus earum perpetuo emphy(euseos iure illa loca locandi, ita tamen ut 
emphyteusis vel sub tertia parte pensionum, quae ex aedificiis adhuc. stantibus colligebantur, ab initio 
temporis emphyteuseos procedat, vel si emphyteuta hac potius condicione ea loca accipere velit, ut prius 
aedificet et ec pensionibus ilho secundum | aestimationem redituris dimidiam partem tenerabili domui 
praestet a qua illa loca accipit, etiam hoc fieri permittimus, uti autem emphyteutam talem etiam materia 
tbi ex dirutis aedificiis inventa. . . 
f II. Quodsi quis voluerit quamlibet rem immobilem usus fructus nomine a sanctissima maiore ecclesia 
regiae civitatis vel una ex memoratis venerabilibus domibus accipere, non aliter eam accipiat nisi statim 
aliai rem vencrabili domui a qua cam rem accepit dominii iure praestiterit, quae tantum reditum habeat 
quantum habet res, quae ei daiur, nec pluribus publicis tributis gravata sit, wt post mortem cius, vel post 
tempus in quod usum dari placuit (non excedens scilicet vitam cius qui accepit) utraque res in integrum 
et inii et ususfructus iure ad eandem venerabilem domum perveniat. — : 

III. Tocationes autem ab iisdem venerabilibus locis fieri permittimus in tot annos quot contra- 
hentibus placuerit, ut nimirum non excedant tempus triginta annorum. 


2 wj) ov L | 3 rode vovvov dio, , L ipeis ordi- 2 haeo loca R vulg. 5 VT | deme 
natoribus earum g [ 5 5j om. 619 go, Epan.|| ro, | 3 eorum R 7' eorum in V| 4 tin E [6 principibus R 
TÓXOUS , red. ut loca c | 10 &voixodourjcas B- xai) | 7 uoluit V maluerit T] 8 *aocipi ut loca] aocipiat Io 
p B* | 13 vóxovc om. C | yivecO9as C Epan. | 14 03] | RT aocipiat ut loca V aocipist (accipere Beck) looa ut 
45 sal L, B. v. l. | roiob ro] vovvo» C | éxsiOsv L, | vulg. | 9 aditis V | pensibus RI I 10 dare Beck [| 11 hoe 
B* v. I. I 15 & om. B* v. I. | 16 rue om. B* | sovgróv | T'vulg.] haeo RV | ut 7T] ut RI utatur V, R in marg., 
C | 11 AauBáveso B* | 19 bare om. C Epan. | 21 vule. vero om. A! | 12 emphiteotam R'] emphyteota 
svapáa yos C v. L, Epan. | «9 svaysi oix om. c | 22 - VIR*| inuentam 7 [de add. vulg. | 13 materiam T | 
cov Cj 25 $5] „ xa Bi vg' óv M || 27 dsa. wal) | 16 quamlibet] aliam quamlibet V | 18 regis V? | memo- 
xal om. C | 28 avió» om. C || 30 xapà tO» avro» | ratorum V | rem mox T l 20 ex qua Rꝰ (id. Beck) | 
L BC Iul. (xagà ve signuévesv Proch. Epan.)] ap d 21 tamen E! 71 | 22 ea RI I 23 prasgraustam scr. V? in 
avv)» vOv Me | 31 vívsaOas om. C | ovs] 0cove B* | ras. 7 litt. | ut] et ut E | mortem eius T | 24 in quod 
v. L., BS Proch. Epan. (Iul.) | 32 é»iavxoie M, om. Proch. | Beck I transcendens 7 ˙71 transcendene Tc transcendente 
Epan. | 9v»agécy Proch.] cvvagécos MLBC Evan. | RT | 25 accipientes (del. V*) VT I uitam ita Vr gj 
vzegfaivovrae LB* Epan. transcendentibus (i.e. dr | 26 in eadem R et in eandem T' | 30 rubr. Venerabiles 
gase 7) c domus (huius regie ciuitatis add. 7?) ultra triginta annos 
locare non posse I in marg. | 32 transeuntibus RV, trans- 
cendentes Beck | 33 tempus Jeck] temporibus libri 


ET EMPHYTEORI 


981 


Nov. CXX 4. 5 


CAPUT IV. 


Ei d ung vivà «àv E svayOy oixov 

pats Ónuocíovy e d lane 1 gun⁰ 
Ba«vovane avedyxrs «vqQ dae oixq xonud rc q end j- 
ra, ábeivas toic vovtov Quom rois axívyrto» stgayua 
vnoríOecOas xal Óovvos ele iQuxóv dvéxvgov, iva d 
davatrν gra rd avrÓ moüyua xal r roc 
xapzoUs dvaÀéypras «al Aoyitsrvas davrqQ «à udv dic 
ard và QaveuaOévra zoruata, và dd sic rn u 
daiove vov vevàügrov pudoovs ti6 éxaroct9e. sb Oi 


«cragdÀos. vó xoéos oí mooscvd vec rod avro) er- 10 tum 


ayoUg oixov ij % r ov e d ùdarsorijs. 
é&xavsiOsiv n rõ mpdyua in xd svayi olxo» 4E 
ov xal dsdoca:. 


Si vero contigerit aliquam praedictarum venera- 
bilium domorum nomine fiscalium tributorum aut 
alterius cuiuslibet supervenientis necessitatis venera- 
bili domui pecuniis egere, liceat eius ordinatoribus 


5immobilem rem laut] supponere et dare in speciale 


ignus, ut creditor possideat eandem rem et eius 

ctus colligat et reputet sibi tam in his creditis 
pecuniis quam in usurís, non autem maioribus quam 
quarta parte centesimae. Si vero persolverint debi- 
raepositi eiusdem venerabilis domus aut ex 
fructibus adimpleatur creditum, redeat iterum res ad 
venerabilem domum ex qua data est. 


CAPUT V. 


Tas dà éppvrsíosis xal vmoOnxas wal rds vnde 


Emphyteosis vero et hypothecas et ultra quin- 


wsvrasiíay Aν,jĩunte BovióusJa yivsaDas saoà A 15 quennium volumus fleri & sanctissima maiore eccle- 


rije d ird rue nde dxxÁncíac vr$ BaciA(Uos mo- 
de yvopy xal cvvaivécs, ro uaxapuotdtov ra- 
176 d 4GxÓzt0V xal szavQidQxov, Óusivtorv staQÓv- 


ros avtov ry ts ÜsogiAsctatow oixovOpuowv xal OY 


zagrovAagíov 11$ avsis dy payólns éxxÀncías, 20 praescriptionem iuris eius contractus 
7 


ae OU $3906 ¶ꝗrca TO» rœπĩ mis dia «Ó 
cvvdAdayua yivsvas: 2 dà rote dd lose svayéGiv oi- 
role, ai fen ei xaprovidois, c ro ro igo» vgóstoy 


ÓpsUvcs staQÓvvos ro 7tQOSOTOTOS VOU EUGOUS olxou, 


dd i sid yagrovAdgis, au ro ro stgoscro)rag 25 propositis sanctis ev 


vOv» sUVayOv Oixov ngoxsuivov tv dy svayys- 
Aio» ro GvralÀayua 9 éyveagouáévovs MS 
Ogpxov roĩe rotor OvujoAaioS, e ov x õ 2 
5 egg tod ada oixov yívysras 1Ó GvydAAay, 

1 ie dà oixovóuow xai Sepeve reo peee xai 
và» lo svayow oixov dio, Krs ys ur» xal 
voi$ cr xyapgrovàagíoss, xai voi6 tOVTOVv yovsUGi 
vs wal xcsgi xai xoi6 d lose voie xavà yévos avtole ij 
i yauiuov Qixalov avvantopévos áxayogsvonsv dugv- 
rende re xal uaa ν,,7 jou vxoOT«ae wQaypuatov 
role avrois svayédi» oixos 7tQocrxóvvovy 7 d davraw 
7 did age e stQocoov Aaufdsaw, yuvaGxOVTOY 


ua. 
«oie 901 Oeconomis vero et o 


Bia regiae civitatis conscientia et consensu beatissimi 
huius civitatis episcopi et patriarchae, iurantibus 
praesentibus deo amabilibus oeconomis et cartulariis 
eiusdem sanctissimae maioris ecclesiae, A rer non ad 

i ficiatur; in 
aliis vero venerabilibus domibus, si quidem sunt 
cartularii, ipsos «e rar modo iurare praesente eo 
qui praeest venerabili domui, si vero non sint car- 
tularii, eos qui praesunt venerabilibus domibus 
liis contractum fleri in scri- 
ptis cum iureiurando huiusmodi instrumentis, quod 
non ad laesionem aut praescriptionem venerabilis 
domus contractus efficitur. 


x rere i i et reliquis 
venerabilium domorum ordinatoribus, nec non et 
omnibus cartulariis et parentibus eorum et filiis et 
aliis, qui per genus eis vel nuptiarum iure coniuncti 
sunt, interdicimus emphyteosis et locationes sive 


35 hypothecas rerum ipsis venerabilibus domibus eom- 


ntium aut per semet ipsos aut per interpositam 
3 accipere, scientibus eis, quod si tale ali- 


c. IV v. 8 sq. summa er Ath. repetitur in paratitlis Ath. 17 $ 1. 


e. V $1 clausula immutata extat in Prochiro 15, 6 (inde exc 


ta in Epitome 7, 41 p. 329 Zach.), eadem ex B 


repetita legitur in Nomoc. a XIV tit. 10,1 et in Nomoc.? 8,13. — Summam habet Nomoc. XIV tit. 10, 1. 
IV. Quodsi contigerit aliquam ez praedictis venerabilibus domibus nomine fiscalium tributorum vel 


alius cuiuslibet necessitatis venerabili domui supervenientis pecunia indigere, liccat administratoribus cius 
rem immobilem hypothecae obligare et in speciale pignus dare, ut creditor eandem rem possideat et fructus 
eius colligat sibique imputet partim in ipsas pecunias creditas partim in usuras quarta parte centesimae 
non maiores. (Quodsi debitum solverint qui eidem venerabili domui praesunt vel ex fructibus creditori 
satisfiat, res rursus ad venerabi, um a qua data est redeat. e 
V. Emphyteuses autem et hypothecas et ultra quinguennium locationes volumus fieri a sanctissima 
uidem maiore ecclesia regiae civitatis voluntate ei consensu beatissimi eius archiepiscopi et patriarchae, 
iurantibus co praesente et deo carissimis oeconomis et chartulariis eiusdem sanctissimae maioris ecclesiae 
contractum non ad circumscriptionem iuris eius ficri; in reliquis vero venerabilibus domibus, si quidem 
chartularii sunt, eos simili modo iurare praesente eo qui venerabili domui praeest, sin nulli sunt chartu- 
lari, ipsos qui venerabilibus domibus praesunt propositis sacris evangeliis contractus facere et iureiurando 
praesto in ciusmodi instrumentis scribere non in fraudem vel ad circumscriptionem venerabilis domus 
1 fieri contractum. — Oeconomos autem et orphanotrophos et reliquarum venerabilium domuum admini- 
stratores, ac praeterea omnium chartularios, eorumque et parentes et liberos et ceteros qui cognatione vel 
affinitatis iure illis coniuncti sunt, vetamus emphylteuses et locationes sive hypothecas rerum ad easde: 
venerabiles domos pertinentium sive per se sive per interpositam personam accipere, cum scíant, si quid 


7 avaliysras Cv. l. | Aoyiteres Cv. l., B* | 10 av- | reputent T* [ oreditis vulg.] redditis (redditus V) libri | 
vov om. Cv. l. | 11 à dase creditum 6 | 12 in- | 9quartam libri, corr. Beck (cf. Iul.) | persoluerit R 


avéA9y B*| 15 , om. c | 18 dei, % | 11 creditum redditum redeat 7 | 14 rubr. Iusiurandum 
episcopi c | sagósros avrov) praesentibus 6 | 19 verba | olericorum T'in " | vero et] et om. V! 15 volumus) 
locationes uolumus 7'?, Beck | 16 regia V | cum scientia 


xal v 570 post ousivtoy (18) coll. L | 
20 xaproviAaoQíco» M (et sic infra fere constanter) |av- 
rij om. C | 21 avsvze C | 22 yívrgvos B | svaysová- 
rose C 27 frreoponévov C | 30 dd om. Proch. Nomoec. a 
36 5 d C Hoch. c Iul.] J. MLB I 37 dd om. Nomoc. 
8, 18 K* tr ztQoccistorv Proch. v. I., Nomoc. 4 10, 1 
Aafsie Nomoc. * 10, 1 . 


T2 huius beatissimi T J 18 praesentibus] praesente eo 
Beck | 19 quia non] quae non Ri quod non R qui a 
(i. e. ante) 71 J 20 5 V| 21 sint R vulg. |] 
22 ipsi 7 J iurare R*vulg.] cura et Ri T* iurare cura 
(cura del. Y et V iurent T* | 23 quae R | suvct T7 
24 per eos qui 7] eos qui Ri el ab his qui R Y 
perd a praepositis R 26 iureiurando] addito (adito R/ 
add. Rꝰ vulg., consoribendo in add. schol. T | 33 genus) 
gee RI eis V] om. RT | 34 enphiteos T! enphiteoseos 
T* V: competentibus RI T1 | 37 eius 71 | quod si) 
qui V* [aliquid tale R 


3 neoessitas Ri neeececces V! | 4 cius) % V! | 
S aut del. Beck | et] aut vulg. | 6 ut T et RVT* | cre- 
ditoribus T“ creditores 7'* | possideant 7 | 7 colligant 7 


Nov. CXX 5.6 


aUtOy, Os si co.ovTÓ ri yévrvas, xal ro dvíGyvoov 
oral xal záGayp tijv z&Quovdíap avtov ts vOv Aap- 
garò r xai ví oikovouov xal yaprovAagíov xai 
soixr TOv, olg xavà vov aignudvov vgóstov j. 
rau, ele toy ruayij olxov d£ ov 10 ztgaypa Aauflavovas 
urrò Tz» abrν vahlsvtz» saguAOSiv wsÀevOLuSy. 


902 


DE ALIENATIONE 


quid fiat, et hoc invalidum erit et omnem substan- 
tiam tam eorum qui accipiunt quam oeconomorum 
et cartulariorum ordinatorum, quibus secundum 

ictum modum coniuncti sunt, in venerabilem 


b domum, de qua rem accipiunt, post obitum eorum 


pervenire iubemus. 


CAPUT VI. 


Kal radra uiv dni xije aye«vdTre usydins di- 
cíae xal vOv signuevov svaydw oixcov tO» dv Ti 
gad rde xal «7j are nsQuoixid, ry 

10 ν¾].ααιε e u dd «aic à 
xÀngía:e xa) uovagtrolo:s xal £evaas xai vogoxopaíos 
xai loiroĩe d, oixow voie dv dada rate an- 
agxíaie rij fuetéQae ztoAcvalas xsspdvose, oU uij» Adu 
xal uovacvnolois év «7 acids Ade xal vi ab rije 


4$ aysorcdcaus i- 10 suimus. 


Et haec quidem super his quae sunt maioris ec- 
clesiae et praedictarum venerabilium domorum in 
regia civitate et eius circuitu adhaerentium dispo- 
In aliis vero sanctissimis ecclesiis et mons- 
steriis et xenodochiis et nosocomiis seu reliquis vene- 
rabilibus domibus quae in omnibus provinciis nostrae 
reipublicae positae sunt, verum etiam monasteriorum 
in regia civitate et eius circuitu adhaerentium con- 


sUeQuosxt(üs vvyydvovaur àxoAovO'cs Oiopícas avveidouev. 15 sequenter definire praevidimus. 
1 Ade. Y Licen 


a» toívvy» dd ou «oic sigrpévoi svaydaw o 
«0:6 fi wóvoy stQóexcuQov aur u stouiaDns süv 
sciri zQayudvow vOv «vtoie stQotrxóvtov, dd 
«al Óunvexc6 vaUta dugvtsutuxq Qixaíiq oic fovio- 


E Oi0óvat. a si. udy aiαοσαν er o dxxÁn- 20 


cías ñ Fregot svaysie Oαοοẽ, ov «rv Oioiwnaiw 0 natd 
«ónov do far émisxonos 5 d. éavrov f d rot 
sUvayoUs avro) e xouiras, watü yvougv aUtOU 
xaà Gvvaíysduv yíveaO'as vÓ rotor 3 ua, d- 


vvs»TOV magóvtos avrOU tO» oi nd duo 25 


«à xal) xagroviagíov rod avtov svayovs oixov, ce dx 
vavvn6 T9c ÓugutsuGacS ovüUsuía Lnuía N abt; sv- 
«yai oixq éndysvas al 08 srvoxsia 7) Levavec i vo- 
coxousia yj Frag. svaysie olxos edu idíay dot: 


Kyovtes, si ud ayíovs svxrQolovt oixove silvas avu- 30 
gain, natd er, rod wÀsíovoS pd ro dus 
Aevovgyossvow xÁngiav, o piv GÀ^MÀ nai «OU olxo- 


vópov, al dà Fer ij r εεỹα fj vogoxopsior ?) Éxagos 


tiam igitur damus praedictis venerabilibus 
domibus non solum ad tempus emphyteosin facere 
immobilium rerum sibi competentium, sed perpetue 
baec emphyteotico iure volentibus dari. Et si qui- 
dem sanctissimae sint ecclesiae vel aliae venerabéles 
domus, quarum gubernationem loci sanctissimus epi- 
$copus aut per se aut per venerabilem clerum facit, 
cum voluntate eorum et consensu fieri huiusmodi 
contractum, iurantibus praesente eo oeconomis et 
administratoribus et cartulariis ipsius venerabilis de- 
mus, quod ex bac emphyteosi nullum damnum ei- 
dem venerabili domui infertur; si vero ptochia ant 
xenones aut nosocomia aut reliquae venerabiles do- 
mus sint propias administrationem habentes, si 
uidem venerabilia oratoria esse contigerit, cum vo- 
untate maioris partis ibidem adorantium clericorum, 
nec non et oeconomi, si vero xenon aut 
aut nosocomium aut alia sit venerabilis domus, apud 


e. VI pr. (10 Exi rat dle ..... ) et & 1 extant B. E 11.5, $ 2(— 583, 19. zrapaxsAevópsD'a) id. 6 extr., e 


8 usque ad finem 5. 2 summa ib. 6 in. — 51 2 in. (Adetas roi 
" $, oð 


dc, vais éxaQgiess vie sjperéoes sioAerslas 


xal «jj avtyje sragioix(Ós ur) uóvoy 


oMav toig avayécw eixowi eus dv 
jv dd xai povactuelow de vi, ga vdia 


suvguy — 583,15 Oidóusvor soayua) passim mutates et de- 


gov 
eurtatas habet Coll. 87 cap. 14 (inde app. Nomoc. 12), earundem summarium Epitome 7, 40 p. 328 Zac&.). 


eiusmodi factum sit, et hoc irritum fore et omnem substantiam cum eorum qui acceperint tum oeconome- 


rum et chartulariorum et 


administratorum , quibus secundum praedictum modum contunguntur, 


ad venera- 


bilem domum e qua rem acceperunt post mortem eorum pervenire nos iubere. 


VI. 


Et haec quidem de sanctissima maiore ecclesia et praedictis venerabilibus domibus quae in regia 
is e( monasteriis. et 


civitate vel cius territorio unt constituimus. In reliquis autem sanctissimis 


aenonibus et nosocomiis et ceteris venerabilib 


1 placuit. 


Facultatem igitur praestamus pr 
teusin rerum immobilium 


lentibus tradendi. Lt si quidem sancüissimae eoclesiae sint vel aliae venerabiles domus, 


ad cas pertinent faciendi, sed etiam perpetuo 


e 
us domibus quae in omnibus nostrae reipublicae provincüs 
sitae sunt, nec non monaslerüs quae in rcgia civitate et erri 

aedictis venerabilibus domib 


! lum temporari Pre 

us non solum orariam 
illas emphyteutico iwre vo- 
. e e 


forio eius sunt, consequenter 


quarum 
strationem sanctissimus eius loci episcopus vel P dd se vel per venerabilem cius clerum exercet, eius voluntate 
et consensu huiusmodi contractus fiat, iurant eo praesente oeconomis et administratoribus et chertu- 


lariis eiusdem venerabilis domus, nullum damn 


WR ex 


hyteusi eidem venerabili domui afferri. 


hac em 
odsi ptochia vel æenones vel nosocomia vel aliae penerabiles domus sint propriam administrationem 


abentes, si quidem forte sanctae domus oratoriae sint, voluntate maioris partis clericorum 
steria obeunt, nec non occonomi, sin æenon vel ptochium vel nosocomium vel alia sit vener. 


. 1 ajsràw om. Proch. I s£ c roõ,U ino C Nomoc.* 10, 1 
yevíaevra, B | 2 l n | avrà» om. No- 


moc.4 8, 13 | «e «ov] «àv ts i? wai rv zagtovAa- 
cim Cu. L| 7 dni rie] super is quae sunt (i. e. i 


roĩs i) c | Gysorácrs om. c, psaydáne om. C v. l. I 10 di- 
cd xaat] dire uayaAosé C v. L. I 11 novaovgoion 
Me [12 wal] wea e algndvoss om. C Coll 81 cap. | 
17 οh,jã a yevéaD'as M | 19 xai om. g | 21 He 
om. B* | 22 dyiaõ rar Coll. 81 cap. | 23 avrov om. Be g 
24 Óuvvóvrow Coll. 81 cap. (id. 583, 3) | 25 xal «ow 
douxgrov L | vov ejayove avrov xÀzoov L | 21 «9 
avtdQ om. Coll. 81 cap., avs$ om. L | 29 oleo ao 
ou obo C aol / olxo: app. Nom. | 30 salvas om. C unus, 
coll. 81 cap. 


J et ordinatorum] et om. V | 4 modum praedictum 7 
5 re RI 7 super his quae] secundum his qui R i (of. 


ui ibi mini- 

domus, is 
ad 8) | sunt V om. RV! T | 8 *in] quae sunt in V5 
vulg. quae cius sunt Ri qui eius est V! T'!; verba inter- 


polata ad priorem locum v. 7 pertinere videntur | 9 cir- 


ouitum V!T' | 11 exonodoochiis T'! | et noeohomiis T. 
om. R | reliquis) aliis 7| 12 provintieis 7! | 13 pesita 
sint V| etiam) etiam in RT | mosteriorum 7'!, zmona- 
steriis vulg. | 14 in V] in hac RT'vulg. | circuitum T | 
adherentem R, adhaerentibus . 18 sed] sed et N 
T* vulg. etuum V | 19 haec] eo V! e V* 21 guber 
nationes V gubernatione R 22 *olerum] chorum (om. R', 
eorum 7) olerioorum R YT vulg. | facit Beck] faeere 
RAV1T! faceret T? vulg. habet V* faeere uidetur R. 
28 consensum V | 24 praesentibus 7? | eo] et RT epe 
(i. e. episcopo) et V eo et vulg. | 26 emphytóosi (sc) V |] 
damnum om. RI | 27 tochia R ptochii 28 exenones 
T" Li adornatium Ri adordinantium V R* | 32 noa 
om. R || et] etiam T' | et oonomi T1 xenon Beck] xeneact 
RV vulg. xenonis T' | potochium V* | 39 nosochomium RR 


ET EMPHYTEORI 


ài avayns olle, 10» moosGrO Ta rovrov td cu 
Aaypa zrtossic Os, OuyovtOY TOV Üi.xQyvOV TOv avtov 
svaydv oixcv mapovcíq TOU Jeogilsovdrov dztiGxó- 
70V ar a lo ra Nj xe«govovovs vas, o6 oda 
nde BÀdÜn» x smtQuygagzw ri abr avayOw oi- 
xav éni vq voivtQ Gvvalliyuavs yívacas. 

2 ini dd ro- svayaw uovactrolev robe rjyovuévovs 
avrOw ner TOU nÀ&(ovos uépovs vov éxsica Àesrovg- 
you, uovayoy rd gcvyraÁAayua xouicDat Kad dni 


903 


Nov. CXX 6 


praepositum ipsius contractum fieri, iurantibus ordi- 
natoribus earundem venerabilium domorum praesen- 
tia deo amabilis episcopi & quo praeponuntur aut 
ordinantur, quod nihil ad laesionem aut praescriptio- 


5 nem ipsarum venerabilium domorum de huiusmodi 


contractu efficitur. 

2 In venerabilibus vero monasteriis primates eorum 
cum ampliore [et maiore] parte ibidem deservientium 
monachorum contractum efficiant. Praedictis vero 


và» signuévov dà xávrov wxelsvouev éyyodgacOa, 10 omnibus iubemus inscribi instrumentum cum iure- 


TQ GuufolaiQ usD" OQxov, cx oV d pAagn» 7 
"iygapnie Tw avrov svaydw oio» , ngayua 
"iodttera,. xai vavtys ÓÀ xis ztagagváaxze oUto r 
iovans xovgiGuOv uy) nÁsova yívsgDas toU Éxrov . 


oovs r ñe p er 5» Ixes rd sic dugucsvaiw Qidousvov 15 teosin datur. 


a. "Oca dd mpi và» xaranemromórov oixemw 
TOY 5 ros svay8Ci» oixoi toig d» Tjj Ba- 
oi, r, ssipdvows dvortágo ÓutvzoGcausy, Tavra 
xal dni rovro vv sUVayov oixov xaT» xagaxs- 


iurando, quod non ad laesionem aut praescriptio- 
nem earundem res agitur. Hac vero observatione 
huiusmodi procedente relevationem non amplius fleri 
sexta parte reditus, quem habet res quae in emphy- 

1 vero de lapsis domibus 
competentibus venerabilibus domibus quae in regia 
sunt positae civitate superius disposuimus, haec in 
his venerabilibus domibus valere praecipimus. Haec 
etiam super ipsis venerabilibus domibus definire prae- 


AsvóusD'a. xal tovvo J) dni rdv» avrow svayow oi-20 vidimus, ut si quaedam ex eis sive pro publicis 


«cy» QuarvnO Gas Ovvsidousv, meta si Tuas d$ avtov 
si18 d Ónpoaiow GvvtsAsiv sira vndg dine dvay- 
xaíae ac ius rod avvoU oixov xodsgquw Évoxos yévontau, 
«al ovx fr Qvyaróv. dx nQayuátow xwrrtov và avrà 


collationibus sive pro alia necessaria causa eiusdem 
domus debitis obnoxiae fiant, et non est possibile 
de rebus mobilibus eadem persolvi debitas, primo 
quidem ordine in speciali S aide dari immobilem 


diaÁvO'nvas xoéa, xarà moorvv uà» cal aie Id 25 rem creditori, ut eius fructus colligens reputet sibl 


évéxvgo» did oo deo noaypa 1qQ) Qavsiov?, iva 
roùs robrou x«QztoU6 dyadayoussoc xaraloyítntas áav- 
TQ r ud» % avrà và ÓavaisDévra xoruava, và dd 
ais tÓxOv$ oU WÀalovag ToU TétaQtOv ννEõG e t76 dv 
voc:76. ai dà uj QvynO'0« Tojt 
ga r yoéoc, walsvousv xoùbe udy u vov aywrtatow 
SatQsnoyow Xssporovovusvove, sica urtoortoAiras eiue 
alot éníGxonos oiv sits dQyinavOQizas sita Ogga- 
votgógos 7] s'tOxoTQOgos 7) bavodOzo. rj vogoxópos 7) 


tam in ipsis debitis mutuis pecuniis quam in usuris 
non amplius quarta parte centesimae. Si vero no- 
luerit isto modo transigere debitum, iubemus eos 
quidem qui a sanctissimo patriarcha ordinantur, aive 


TQ tQónq qu 30 metropolitae sive alii episcopi sint sive archiman- 


dritae sive orphanotrophi aut ptochotrophi aut xeno- 
dochi aut nosocomi aut aliarum venerabilium domo- 


v. 22 si dà xal vxio Onuociov cvvvsisuoy — 29 «7c éxacogtze passim mutata extant in Coll. 81 cap. 15, se- 
quentium summa (— 584. 33 7tgoriunO'7) ib. 14 (inde app. Nomoc. cap. eccl. 13 et 12). 


qui iis praeest contractum faciat, iurantibus carundem venerabilium domuum administratoribus praesente deo 
carissimo episcopo, a quo designantur vel creantur, nihil in fraudem vel ad circumscriptionem 


2 venerabilium domuum in tali contractu fieri. 


In venerabilibus autem monasteriis abbates eorum cum 


maiore parie monachorum gui ibi minisieria obeunt contraclus faciant. 4(que in supra. dictis omnibus 


iubemus inscribi instrumento cum iurciurando, non in fraudem vel ad circumscriptionem e 
observalione ita procedente relevatio non ultra sexiam partem 


rabilium domuum agi negotium. | Hac vero 
reditus 


ſiat quem. habet res in emphyteusin data. Quae autem de aedificiis dirutis, 
domos in regia civilate sitas pertinent, supra constituimus, ea in his quoque vener 


Venc- 


uae ad venerabiles 
ltbus domibus valere 


praecipimus. Hoc quoque de iisdem venerabilibus domibus constituere nobis visum est, ut si quae ex üs 


vel propter publica tri 


nec possint eadem debita e rebus mobilibus solvi, tum primo quidem ordine in speciale 
mobilis detur creditori, ut fructus eius colligens sibi imputet partim in ipsam À 


uta vel propler aliam necessariam causam eiusdem domus debitis obnoxiae fiant, 


pignus res im- 
pecuniam creditam partim 


in usuras quaria parle centesimae non maiores. Quodsi hoc modo solvere debilum nequeant, iubemus cos 
quidem qw a sanclissimis patriarchis creantur, sivo metropolitani sive alii episcopi sin(. sive. archiman- 


dritae sive orphanotrophi vel ptochotrophi vel æenodochi vel nosocomi vel 


arum venerabilium domuum 


1 eig Cg] om. MLB (post olxos add. cum Haloandro 
vulg.) | 120 sosavarte malit Zachariae non recte | 
3 sagoveiq] i sogovcíq cum Haloandro vulg. (sub 
praesentia Jul.) | 4 ovdà C plerique I 5 5$ "e 71801ya- 
y L| 11 vov avufola(o» CI xai 7 12 * 
yo mgós mspiygagy;»v L | avt» om. L | evaycv 
om. C plerique, ay oixov om. 6 | 13 ovro)] huius- 
modi c | 14 l xaà Cv. l. | 15 zv») e Coll. 81 cap. 
18 Kd om. C | 19 xal om. c | vovvo» C Jul.] om. 
MLB | oixo om. B* | nagsxaAsvoapeD'a Be] 20 vovro) 
haeo 6 [| avro» Ce (cf. Iul.)] om. MLB | 22 real 
B* | 24 xai om. L | rd ard vavca C, om. B* | 25 xosa] 
rd xoéa CB. | uà» om. C | sie] ws L | 29 ov] 7; 
Coll. 81 cap.; om. C v. l. | 30 % dun noluerit 6 
31 uà» om. C| v0 vOv» ayudo xavQiapyov) a 
1Qsaoxav om. L, & sanctissimo patriareha e J 33 a44o: 
C e du] om. MLB 


1 fleri contractum R | ordinatoribus] et ordinatori- 
bus V [| 2 praesentia) sub praesentia. R*V? T? in prae- 
sentia. vulg. | 3 amabili V | episcopo V'! | 5 venerabilium 


cet.] lium — 7 monasteriis prima| scr. Ra in ras. 1 vs. | 
de del. T* | 6 contractum 7'! contractus T* contra V 
affioitur T. J 7 vero monasteriis] domonasteriis T'! | pri- 
marius RT II 8 ampliori maiori T; et maiore seclusi || 
seruientium V | 9 effitiat R V! ! Praedictis] In prae- 
diotis vulg. | 10 instrumentum (id. Iul.)] instrumento Beck | 
12 bano 7 I obseruationem VT | 13 huiusmodi] leg. hoo 
modo? | *praecedente libri | reuelationem R releuatione 
V? relatione V! T | 14 sexta Beck] a sexta libri (cf. 
ad 21) | quae] quem RT [| in om. 7! | 15 detur 7] 17 
posite sint oiuitate T sunt ciuitate posite R in] et in 
Beck | 18 Hoo vulg. | 20 quaedam vu/g.] quidam VT qui- 
dem R I 22 obnoxii VT || et om. RI esse T' || 23 ean- 
dem V | primo V] et primo RT | 26 quem Ri | 27 am- 
plius ow. R! | quarta] a quarta R!V! | noluerit) non 
zaluerit T'? | 28 eos] per eos vulg. ; sed. cf. Jul., ubi Haenel 
temere correxit per eos (vid. ad 584,3) || 29 qui a] quia V! 
qui RI I 30 sint episcopi E | 31 orphanotrofli 7' 

trophi V tochotrophi R protrohii T | aut scenodochi V 
aut scenodochia R. om. T | 32 nosocomia AR! nesocomii 
R'T! | aut om. V! 


Nov. CXX 6 


da süaydw oπ⁵ dioigural, rag avrols rote d 
rcbro¹%ẽ N αον Ug d gegorovovyras A- 
Aovras önοπνναν,Hõ⁸ꝭʒl! co,], xal usÓ' OQxov tOw 
Oiow rv xoà Gvvauvicac e ToU ztÀslovos uépove vOv 
i avvois Àevrovoyovrtoy rò xo yívsaDas gasspóvy 
xal &. ovx lovi Üvvatóv dx zQayuaToS xir toU tovto 
dead nva, ved dd ùnd nw émnixónov 
esgorovovuévovc, aíra ámíGxono. OGiw aita doyuuav- 
5 iras fr Opgasorgógos aia xroXorQógos , 


svayGw oixov D,, mag avrois Opoíos vote 10 


unrgomolixais ámigxOnOi xà cον¼heᷓ re i) 
cvyyoágaiw* xag! dusivois dd vois éztiaxónose, olrives N 
ed ztaütTQiapxyo 7] mag umntgomoAstO» éniGxÓnOY 
gaigovovoUrras xal x vnà trjv idíav dixatodos ian 
y uovactrgia | re j Gevowas ij vogoxopuaia 
c Novus svaysic oixov$, dar rd Ono. vgómov H 
v non ν]u yíysgDas* ovto uévtows, occa siva xagd 
arri sira maQà unrQomoÀitoac aia smao' d- 

4 éxt40xOTtO.6 TÀ tO.GUTO ÜsxOLuvZuOTO 7TtQdttetas, 


904 


DE ALIENATIOXE 


rum ordinatores, apud sanctissimos patriarchas, a 
uibus ordinantur aut praeponuntur, monumenta 


eri, et cum iureiurando ordinatorum et consensu 
amplioris partis in eis deservientium debitum mani- 


5 festari et quia non est possibile de rebus mobilibus 


istud persolvi; eos vero qui a metropolitis ordinantur, 
sive N Sint sive archimandritae sive orphano- 
trophi sive ptochii aut aliarum venerabilium do- 
morum ordinatores, apud eos similiter metropoli- 
tas episcopos huiusm monumenta conscribi; ab 
ilis vero episcopis, qui aut & patriarchis aut metro- 

litis episcopis ordinantur et habent sub propria 
urisdictione aut monasteria aut ptochia aut xenones 
aut nosocomia aut alias venerabiles domos, sub si- 


15 milem modum gesta fleri, ita tamen ut, sive 


patriarchas sive apud metropolitas sive apud alios 
episcopos buiusmodi gesta fiant, nullum pro his dis- 
endium aut expensam venerabiles domos sustinere. 


ropterea enim nolumus de cetero apud iudices pro- 


und uias ur ab xc nuten 7 dand i rode svaysis 20 vinciarum aut defensores locorum buiusmodi monu- 


oixove vypíaracD'a,. dd tovto yàg ov BovAópsD'a Tov 
dosroõ rad roĩe &oxovge vOv émaQyeOp yj ros audi 


menta & memoratis personis sive domibus agi, ut 
nullum dispendium sentiant. Postquam vero ista sub- 


woi6 tO» TOTO» Tà ro r Uν⁰%Eẽmw uur r TO» becuta fuerint apud memoratos san patriar- 
usnuovevOévtowv soosotov ryovy oixov zodáttsgOn: — chas aut metropolitas aut alios episcopos, tune 
Iva unósuía» Cnuíav vgíoravras. — asvá dd rd or 25 praedicti ordinatores debitricis domus venerabilis in 
Tavra magaxoAovOTGas swagd xe guvruovevOsigcw — Scriptis in publico civitatis loco proponant per vi 
dyiarrdtroie mtxTQuaQxoue 3) umtgozmoÀivaie sj aÀÀow — ginti dies, et isto modo hortentur eos qui emere 
érzticxó7ztO.6 TQgvixaUta TOUS auf ivo Oiouxmrác r — volunt immobilem rem, ut qui plus praebet alis 
iopeidoroe svayoUs oixov ene 4 Ónuocíq rj e geni vat His vero omnibus procedentibus ven- 
sóÀsos$ tónq mngoriOévo: , aixogww sjuiQae, xal30 ditionem fieri pretio modis omnibus pro debito dando, 
toUTQ TQ TQóxq morQémsv rovc dyogagas Bovio- ut non aliter habeat emptor munitionem, nisi pretium 
pévovs 0 dxívrrov noüyua, iva O , magéyov pro ipso debito persolvatur, et hoc evidenter inscri- 
rc dÀÀlow r Mundi. tovtov dà dran xQoióvy- 

v0» t2)» nxQüci» yivtaOas v0U TiuZuaTOS 7dO: - 

ois vr toV Ogàáuaros Oidousvov, iva u dd 35 

Iro. 0 dyogaorije 10 acgaÁée, ai u vd t(urua bie 

avvoU TOU yQéove xavaflaAp, xal vovto (mro éyygagn 


v. 29—33 sententia adumbratur Tux. 10, 3, ubi citatur veagò qua. 


administratores, apud ipsos sanctissimos patriarchas a quibus creantur vel designantur monumenta Ker 
et cum iureiurando administratorum atque consensu maioris partis corum qui ministeria in iis obeunt debitum 
manifestum fieri et quod ex rebus mobilibus id solvi nequeat; cos autem gui a metropolitanis episcopis 
creantur, sive episcopi sint. sive archimandritae sive orphanotrophi sive ptochotrophi vel aliarum venera- 
bilium domuum administratores, apud ipsos similiter metropolitanos episcopos. eiusmodi monumenta con- 
scribere; apud illos autem episcopos, qui vel a patriarchis vel a metropolitanis episcopis creantur et sub 
iurisdictione sua vel monasteria vel ptochia vel æenones vel nosocomia vel alias venerabiles domus habent, 
eodem modo monumenta fieri: ia tamen ut sive apud patriarchas sive apud metropolitanos sive apud alios 
5 eiusmodi monumenta fiant, nullum inde damnum vel nop venerabiles domus subeant. 

oplerea enim nolumus in posterum apud praesides provinciarum vel defensores locorum eiusmodi mon- 
menla a memoratis personis vel domibus confici, ne ullum damnum subeant. Postquam autem haec iia 
consecuta sunt apud memoratos sanctissimos patriarchas vel metropolitanos tel alios episcopos, tum prae- 
dicti administratores debitricis venerabilis domus in scriptis in publico civitatis loco per viginti dies pro- 
ponant, eoque modo adhortentur eos qui rem immobilem emere velint, ut qui plus offerat ceteris prae- 
ponatur. His autem omnibus procedentibus venditio fiat, et pretium omnibus modis pro debito detur, wt 
emptor non aliter securitatem habeat nisi pretium pro ipso debito solverit, idque uominatim cum iure- 


, 1 fe C | sag! avroig rote] zragà vois Cc | 2 d 
ov B, Cv. l. | 9 xooflááAlorras om. C | 6 die xocyua- 
ros suvpytoV om. C | 1 édzioxor ov Haloander (a metro- 
politanis episcopis Ju. )] 59 émicxOmo» MLB énxó- 
zov$ C, om. | 8 si LB| 11 £oxónois Ce Iul.] 
ij éuaxónzou ů MLB I 13 éziaxózxov c Jul.] éxíoxonos 
MLB 5 énwxónov C| 19 vosavra] abr C | nedr- 
ce L | 25 undeuíav vgicvayras BAdgn» C | vg- 
10 cum Scrimgero vulg. | 28 vov dxogaíAovtos Ug 
Iul. (cf. 585,12)] vov in oqeleía 0vcos (0vrac M) MLB | 
29 svayove] voU evayove L «oU (deinde spatium 3 fere 
litt. fortasse casu relictum) M | vózro «5$ vólsos L | 
32 sso CLB) rò nxÀsiov M viov Coll. 81 cap., Ath. | 
34 yevéaD'as C | 37 xavaBalAn L, Cv. l. 


2 praeponantur 7 J 3 fieri] facere suit Haenel ad 
Jul. 410 not. dd (sed cf. 581,25. 588,1) | et] ut RVT* | 
eonsensum V! | 4 partis om. Ri I in eis deseruientibus 
RFI in eisdem seruientibus (seruientis 7^) T' | debitum] 
in debitum Ri id debitum R*V | 5 et om. T' | possibiles 


RI 6 persolui istud T || eos] per eos vulg. (cf. ad 10) | 
qui a] quia V! | 7 orphanotrophii T | 8 siue ptochii T] 
om. R V, „ vulg. 110 huiusmodi — 12 ordi- 
nantur scr. V? in ras. 2 T eg. conscribere? (sed 1 
od 3) | 11 aut a vulg.] aut RV a T | 12 habeant 7 


propriam R. 13 iurisdictionem V | aut monasteria om. 
V | xenonas R xenona 7' 14 domus Ri T | 15 
domodum 7 | fieri gesta E. tm̃ R | 17 fiant] eint I? 


fiunt V^ | 18 domus RIT | sustineant T* J 19 volu- 
mus RTI 20 huiusmodi om. T monumentorum 7" 
23 flunt T | sanctissimis V! | 24 aut metropolitas] 
metropolitas V | 25 praedicti T praedictos R V T! per 
praediotos Rꝰ vulg. i| domos V! | 26 *proponatur Ri pro- 
ponantur V vulg. praeponantur 7' res proponatur R 
21 isto] de isto RI || ortent V' 128 qui plus] quibus V! 

raebent R | 29 vero om. R || procedentibus 7] prasee- 
dentibus RV vulg. | 30 pretium 7 | 31 habest rures 
munitionem vulg.] habeat emptor uenditionem V t 
mentionem (emptionem R) emptor R emptor habeat 
emtionem T | nisi] ut si R. 


ps9" o f 
glagn- ] *sQiyQag5 vOv cvTOV sVayoUs Oixov yive- 
aa. el 0d xax 


: À Hd s 
avt» vó noayua ró» Üassiotiy üvr) fie 
Baíq Óscnorsíq wvnOncóusvov: ovto évrows ders 
TOUS dio vds voU Énopaílovros sVayovc oixov xal tÓ 
xÀéov nápgos «àv d avtqQ? Asivovgyoivre» rale ro- 
ve46 TtiQiged: Gvyatvaiw. «à dd ragsyóuavor a «ovv 
Ar , zoüyum uj xav moy 
d cd os, xarà «9v igcóTnTa ro % Ad r sV- 
e. TOV GUTOV £U- 


585 


cod datt 15 aliud vero et sterilium 


cyoðs 20 ordinator cuiuslibet venerab 


Nov. CXX 6. 7 


batur, quia nihil ad laesionem aut praescriptionem 
eiusdem venerabilis domus efficitur. Si vero secun- 
dum praedictum modum emptor huiusmodi rel non 
invenitur, iubemus creditorem ex iure praedictarum 


5 venerabilium domorum, quod pro soluto dicitur, ean- 


dem ioc pere possessionem, iusta et districta aesti- 
matione facta, et addita in pretio decima parte uni- 
versae aestimationis in ipsa quantitate accipero rem 
creditorem pro solutione certo dominio possessurum, 


10ita tamen ut ordinatores debitricis venerabilis domus 


et amplior pars in eo deservientium huiusmodi ven- 

ditionibus consentiat. Quse autem praebetur in hoc 

bilis res non per electionem creditoris detur, 

sed secundum aequitatem aliud quidem fructiferarum 

possessionum eiusdem vene- 

rabilis domus et in reditu earum et in fiscali solu- 
tione et reliquae ordinationis. 


8 Si vero quis aut EPA 


civitate sive in provinciis constitutae pecunias cre- 
P erediderit, iubemus neque eis haec 


xard rod ee oixov A, v, dne duvdw dyo- pro ipsis actionem, nisi monstraverint quod in utili- 

vir, si fi] deigouc e si altas vq) ways o tatibus venerabili domui competentibus pecuniae pro- 
0 «c TÀ xgruasa νẽ.˖,ů , Eri xat fecerunt, sed contra mutuas accipientem pecunias 

rod Óavnucauévov sd xojgata j Ow avrov ulaeo- 30 aut heredes eius proprias moveant actiones. 

vópav vàc (días wevaiv dvaycyds. 


CAPUT VI. 


Kal rovro dd xsdsvousy, Gore ébnonuévas «1$ dyim- Hoc vero iubemus, ut excepta sanctissima maiore 
v&Ty6 ned lig éxxgaíag rijs Sabel e ecclesia regiae civitatis et venerabilibus orphano- 


e. VII pr. (Ksisvouev cev8 — 585,11) habet Epanagoge 10, 10, summam Coll. 81 cap. 15 (inde app. Nomoc. 
eap. eccl. 13). 


éurando in instrumento emptionis inscriptum sit simulque hoc, nihil in fraudem vel ad circumscriptionem 
eiusdem venerabilis domus fieri. Quodsi praedicto modo emptor eiusmodi rei non inveniatur, iubemus 
creditorem alicuius ex praedictis venerabi domibus iure quod pro soluto dicitur 0ssessionem 
accipere, iusta et subtili aestimatione facta, atque addita 3 decima parte totius acstimaſionis in hanc 
quantitatem accipere creditorem rem pro solutione firmo inio acquirendam: ita tamen wt administra- 
tores debitricis venerabilis domus et maior pars eorum ps in ea ministeria obeunt eiusmodi venditionibus 
consentiant. Quac autem ad hoc praestatur res immobilis non secundum electionem creditoris detur, sed 
p aeguabili portione tam T said quam sterilium possessionum ciusdem venerabilis domus et reditus 

earum et publicorum tributorum ct reliqui status. Si qui autem sive episcopus sive oeconomus sive 
administrator cuiuscumque venerabilis domus sive in regia civitate sive in provinciis sitae mutuam pe- 
cuniam acceperit. vel postea accepturus sit, iubemus neque ipsis eam in rationes venerabilis domus impu- 
fari, nisi prius ostenderint eam in usum praedictae venerabilis domus profecisse, neque ipsum creditorem 
vel heredes. eius contra venerabilem. domum co nomine ullam actionem habere, nisi ostenderint in causas 
ad venerabilem domum pertinentes cam pecuniam profecisse, sed contra eum qui mutuam pecuniam accepit 


vel heredes eius suas actiones movere. 


Hoc quoque iubemus, excepta sanctissima maiore ecclesia regiae civitatis et venerabili orphano- 


rije 
st 
r ML s.v. | 1 yevouévrs 


! 
Iul.) avv» MLB | AauBassw Cc Iul.) xa Aaufavsiw 
MLB (rectius xal ante sie rams legisse videtur Iul.) | 


libri 


1 persoriptionem V | 2 ante Si uero in R inseruntur 
haec: non inuento res estimate districte oreditori 
datur in solutum, addita in praeoio deeima parte uni- 
uerse nis consensu ordinatoris et maioris pertis 
ibi seruientium accedente, set ea ros sit mediooris inter 
eeteras inspecta qualitate et honore; scholion, quod repe- 
titur in margine, errors in contextum receptum delet R3 

III. 


nota vacat adscripta | 3 huiusmodi T'vulg.] huius RV 
6 pensionem 7' | iusta] et iusta'T | examinatione T.! 
7 addito Ri printipio T1 | 9 ereditorem om. V | 

sorum D Me ordinator V ordinatorum 7' | 11 in 
eo V] om. RT vulg. | desertium V | uenditoribus libri, 
corr. vulg. | 12 oonsentiant 7'vulg. | Quae Beck] quod 
libri | probetur T | 13 immobiles R! VT | detur R vulg.) 
dentur FT | 14 iniquitatem 7* aequalitatem T“ fructi- 
ferarium R | 15 et om. T'vuly. | sterelium V | 16 fisci R 
17 reliqua ordinatione Beck | 19 rubr. Si episcopo aut 
yoonomo uel ordinatori ecclesie quis crediderit 
R in marg. I episeopo aut oeconomo aut ordinatori vulg. 


tem R vulg.) socipientes VT | pecunias) nuptias peocunias 
Re I 30 propristur RI | 32 haec RV | ut) ex ut 7^ | 
33 regia V! || orphanotrophis A 

14 


Nov. CXX 7 596 


rod sUvayove Óggavorgogalov xal Eevovo u, zer 
sov vOv év , Bacilid. s xal 9xO tz» abrije 
Ovtov dvopgíay Ae nagdcié re ayvoravaus d 
gície xal voi sUVayéOi» oixoi , 0 ur)» dd xai uova- 


otngiosc Kv «s trj BaciAids xd xal dv did, b tate quam in div 


énaQxíci Nile üyvallayác ,, d ij dous moti 
o, Ora» éxatégq svaysi ole 35 10 d- 
qguov, Gvvaivosytov  éyyodqos fj d xaradécaos «q 


L [4 


TOLOUTQ GUV ure ov uóvov tO» dio rr dun- 


DE ALIENATIONB 


trophiis, xenonibus et ptochiis, quae sunt in regia 
civitate, sub eius constitutis ordinatione licentiam 
esse omnibus sanctissimis ecclesiis et venerabilibus 
domibus nec non et monasteriis tam in regia civi- 
i ersis provinciis constitutis permu- 
tationes ad invicem facere, quando utrique venera- 
bili domui servatur indemnitas, consentientibus in 
scriptis aut per depositiones huiusmodi contractui 
non solum o toribus utriusque venerabilis domus, 


regov svayoUc oixov, & wal rod màsíovos pégovs 10 sed et ampliore parte in eis deservientium. Ea vero, 


10v i avtois Asirovoyovvroy. tà dd and Baciixo 
oixov sis olovò ir ai xómov rtaguiD rta f) aer 
rad ra stepuesvgousva xcv ovüéva coÓxov sumod- 
oxac Das 5) 9notíOsaD'a 5 dCi c Das i 0Àos dx- 


use ab imperiali domo in quemlibet venerabilem 
ocum pervenerunt aut postea pervenerint, 

modo vendi aut supponi pignori aut permutari ant 
omnino alienari concedimus, neque si ad alteras 


7zto:sloca4  Gvyyegopsv, ov0à ei zxgós dove ol 15 venerabiles domos tale aliquid egerint. 


avaysis olxos «oi0UTO vs TtQabasev. 

1 Enni; d Éyvous» nagd 1wvov. ylivsaDas xal i 
70508.6 uovactnolo» in vq vavra dnó ö) 
cyruotos ale id. dia .νννπ uaradynpatíteaD'as, 


1 Et quoniam cognovimus ab aliquibus fieri alie- 
nationes monasteriorum, ut haec a sacra figura 
ivatorum conversatione transferantur, et hoc omni- 


xai voUvro sdgs vgónow xoÁvouev. si qi v« 1ovovro 20 bus modis prohibemus. Si vero tale aliquid dg mur 


yevópevo» svgsDain, dÓnay» sagéíyousv «dq xarà t 
roco óciovvaTq énigxonq v roν % hỹ)o rj 

tro na xal ale r doyalov Gyrpua éxavaynv. ai 
rie i vOv signpévoy avayov oixcov vov «8 dv ß Ba- 
od. rde vOv r dv taie éxagxínss Ovvcov (i 55. 
pávns rie dyirrie e (ac 7$ BactA(dos 
soAso$) xt79w. Av :roloĩe Onpogínus vaAdauacs fe- 
Baenuévnv, dE e oudeνœ alder 719060d0$ 1 avayai 


ole, dd sapéyopsv ro voU ar SUVGyOUS OixOV 


po hoc monasterium vindicare et in antiquam 
reducere. Si vero quis de praedictis vene- 


Scopo boo licentiam praebemus sanctissimo 
rabilibus domibus quae in regia civitate sive in alus 


25 provinciis sunt, excepta sanctissima maiore ecclesia 


regiae civitatis, praedium habeat plurimis fiscalibus 
tributis 1 ex quo nullus infertur reditus 
venerabili domui, licentiam praebemus einsdem ve- 
nerabilis domus ordinatoribus tale praedium alienare 


Óuouxraie t)» toinUTEP xig» dxmowiv oígÓnnots30 quolibet modo voluerint ad perfectam securitatem 


- ?, * 


toórq BovánO'aiey νσ v Av, xov avtoU avayovs 
oixov, vzouynudcov ÓnÀad; xai A tj rgiabrg 4 
ztovjOss ngavtopévo xaQ' éxsivos, d dw oi dio 
et al «v voi0vtoY tOx0v» nooBálloytoas 5 zer- 


eiusdem venerabilis domus, gestis monumentorum 
videlicet in huiusmodi alienatione conficiendis ab illis 
& quibus ordinatores talium locorum praeponuntur 
sive ordinantur, et iurantibus in sanctis scripturis 


vovrtas xal Óuysoytoy œ vov» ayiov ygagoy vOv 35 


$1 v.11—32 habet B. E 11, 1. — v. 11—23 clausula immutata extant in Epanagoge 10, 11, eadem ex B er- 
scripta in Nomoc. AI F ti. 11,1; summaria habent Coll. 81 cap. 11, Nomoc. XIV at. 11,1, Ecloga ad Prockiroa 
mutata 23, 2 p. 116 Zach. 


trophio et æenonibus et ptochiis quae in regia civitate et intra eius fines sunt. licere omnibus sanctissimis 
ecclesiis et venerabilibus domibus nec non monasteriis et in regia civitate et in diversis provinciis sius 
permutationes inter se facere, dum utrique venerabili domui indemnitas servetur, consentientibus in scriptis 
aut per depositionem eiusmodi contractui non solum. administratoribus uiriusque venerabilis domus, 

eliam maiore parte eorum qui in iis ministeria obeunt. Quae autem ab imperiali domo ad quemcumque 
venerabilem locum pervenerunt vel postea perventura sunt nullo modo vendi vel obligari vel ; 
vel omnino alienari permittimus, ne tum quidem si inter se venerabiles domus ciusmodi quid egerint. 

1 Quoniam autem COURONNE ab aliquibus etiam alienationes monasteriorum ita fieri ul ea ex sacro 
statu in privatam co onem transferantur, hoc quoque omnibus modis prohibemus. Si quid vero eius- 
modi factum deprehendatur, facultatem concedimus sanctissimo loci sllius episcopo tale monasterium vin- 
dicandi et in pristinum statum reducendi. Quodsi quae ex praedictis venzzabilibus domibus tam quae in 
regia civitate quam quae in provinciis sunt (excepta sanctissima maiore ecclesia regiae civitatis) posses- 
sionem habeat multis publicis tributis praegravatam, ex qua nullus reditus ven abili domui proveniat, 
facultatem concedimus eiusdem venerabilis domus administratoribus talem possessionem quocumque modo 
velint ad utilitatem ejusdem venerabilis domus alienandi, ut scilicet monumenta in tali quoque alicnatione 
conficiantur apud illos, a quibus administratores eiusmodi locorum designantur aut creantur, iurentque per 


1 ro evayovs ópgasotoogaíov] venerabilibus orphano- 
trophiis & 0 2 xai om. Epan.g | 7 ꝓvldrrerat Epan. | 
9 uóvov» C Bí | 11 év che] éavrois C plerique | Ha- 
0 V oixov] Basses BI 12 «ózxov hc € Iul. Ath. 
(Theod) olxov LB | Ni I nsguADóvta C 
plerique | 14 dvaldavtvecOa, B I dle Coll. 87 cap. 
Ath. | dxstoisio Das Coll. 81 cap. C Jul. Ath. (Tleod.)] do- 
ce MLBC | 15 ei) oi M ade aAAgAow] ad 
alteras 6 | oi om. B || 16 vzroa£Eow C || 17 ante $ 1 in- 
5 B Epan. CXIX c. 10 la om. Ce Epan. 
18 «Q] «ó Egan. I 19 évayoyrz» (dyyln v. l.) C] 21 
ywóuevoy CB* | svgeO 7 C v. l. | vol 6 o 21135 
om. Cv. l., LB* | 22 ocutacvos éxíoxonoc C | 23 én- 
avayaysis LB* | 24 vs 4% rij] v om. CL I 25 d» voie 
évagxías] in aliis provinciis 6 | 26 usydáge C & Jul.] 
om. MLB | 30 éxnoisiv «7n» coast» xvroiw post Bov- 
Adee (31) coll. Bf | oiqdrxove Cc Iu] dv oio; 
mors MLB I 31 de rd luo rade] ad perfectam se- 


curitatem c | 32 Kal om. € | 33 99' àv Zachariae (cf. ad 
579, 22. 594,2) | 35 và» stQosctorro»] praeside(*) c 


2 civitate] quam in diuersis prouintiis add. Ne || sub) 
et sub Beck | eis VT | 4 nec] et nec R | 6 utreque 
Fs contractum R I 10 et] etiam T vulg. | 11 uene- 
rabilium E | 12 peruenerint aut postea peruenerunt V | 
13 pignori supponi R vulg. | 15 domus TV] domos R 
vulg. | quid T I egerunt 7 17 rubr. Alienationes mone- 
steriorum non fieri R i» marg. | 18 & ow. T | 19 con- 
versationem vuig. | transferatur T | haee RT | 20 tale 
om. T | 21 depraeenderetur Ne I sanctissin:us 7" sanctis 
V | locis T | 22 episcopis VT | haec R [ monasterium V] 
monasterio AT | 24 regia] hao regia 3 | sue Fee! 
uel RT | 25 maiore ecolesia sanctissima T | 26 regia V | 
habet pluribus T | 30 uoluerit T' | securitatem om. V' | 
32 in] et in Beck | huiusmodi om. R | 34 sive] si uero 
1 | sanctis om. R 


ET EMPHYTEOSI 987 


i pto cod rotoi ro sUayoUs oixov xal «ov 
s uéíoovs cd» di abr Antovoyossrov, s 
od xata Woodocía» ovts x xdguv 7) ol ove 
ssQiyQagi)v 1) éxnoinais yivevas, AA d vÓ gvAaxdT- 
vas v0 dfAagés x avtqQ svaysi oixq. oic dd oixo- 
»OMo:S xai dmQꝛr ae xal gaprovAagíois và» d xovòij- 
ore Óvtow bee oixcw xal coe aUtOv yovevoi re 
wal ], xal «oig dd roĩe ij xarà yévyos i] xavà 
yapaxóv Üíxaso»y avrois GvvaztOMéyO:is uicD GAS f 


éngvvsisais 7) dyogacías 7j dr xgayuáro» da- 10 emptiones aut h 


»Tto?» TOi abroĩe Svcy6G«V OiXOIG 7EQOGTKOVTOOV UTLEIG- 
na 7 d davrOw 5 Quà ztagevOévov stpocoinov, uadà 
«ai vois dv rñ BaciA(Ós adde odo, dni vais avvale 
oa dztayogsvousv. 


Nov. CXX 7. 8 


praeside eiusdem venerabilis domus et ampliore 
parte in ea deservientium, quod neque per proditio- 
nem neque per gratiam aut quamlibet praescriptio- 
nem alienatio fiat, sed ut servetur immunitas eidem 


5 venerabili domui. Oeconomis vero et ordinatoribus 


et cartulariis ubicumque venerabillum domorum con- 
stitutarum et parentibus eorum et filiis et aliis, 
qui secundum genus aut secundum matrimonii iura 
eis coniunguntur, locationes aut emphyteosis aut 
thecas rerum immobilium ipsis 
venerabilibus domibus competentium subire aut per 
se aut per interpositam personam, secundum quod 
" 9 5 qui in regia civitate sunt, eisdem poenis pro- 
us. 


CAPUT VIII. 


Ei di rie 9 1aDosze 1 5 sodypacvoc 15 
7 


diagéporvoc fj «7j üyiorsávg hun éxxánaiq 1j Axe 
svaysi oix v oiq0rnors T0nq vie ijurtigas no 
racas x&uudvq 7 xsigoy X008. TÓ ztQGypa, ô a 5j 
27 5 usxà cavea lago, j in Óustias ui) xava- 
« 
psg 'otixÓ» xavova, dio dÜsia» vq) savayss oixq, 
4b ov i uicDocis 5 i; en, hq, xai tà 
oqesiousva xovroy Unio vov nooAafóvtos xoóvov xai 
ri d,? xavácTagiw TOV wacOoO4vros ir au- 


ꝓvreud uro zQiyparos dava» xal éxfá 17s 25 
éuguvevoaos 110v uua D ogaos , u Ovváusyoy mal ih- 


sorvnuctov ay Tiva xarà TV SUXyOV OOV 
- 2 , 

eeveiv. si dd a ,ÉosÀoiro oí TOUTOV Óouxgval dx- 

gc Ae vovro», üzorvsiG Oa. udy avrov. magaxcAsvó- 


K dns ix ve uiaOoGsaox ijo. dure an- 30 


opsíAst» yuwvolaxsvas, uéyos: dà vóv OpuaOévtra yoóvov 
xe0a4006,, rd ÜsQouéyoy avtQ zxoüyua xgavsiv avtov 
waí và GvvÓOCavva q. ai dd dxogiyo,, data 
staQéxousy voie 7kQosQtOO: rc avtov svayQv vÓTOY 


Bi vero quis aut locator aut emphyteota alicuius 
rei competentis aut sanctissimae maiori ecclesiae aut 
alteri venerabili domui in quolibet loco nostrae rei- 
publicae constitutae aut deteriorem faciat rem, quam 
quod] aut accepit aut post haec acceperit, aut per 


ro nap' avtov opoloynOévra éugvrevruxó» 520 biennium non intulerit quod ab eo promissum est 


emphyteoticum aut locationis canonem, damus licen- 
tiam venerabili domui, ex qua locatio aut emphyteosis 
facta est, et quae debentur sola pro praecedenti tem- 
pore et antiquum statum locatae sive emphyteoticae 
rei exigi et eici de emphyteosi sive locatione, non 
valente de emponematis actionem aliquam contra ve- 
nerabiles domos movere. Si vero noluerint praedicti 
ordinatores expellere eum, exigi quidem eum prae- 
cipimus quae pro locatione sive emphysteosi debere 
cognoscitur, usque ad definitum vero tempus com- 
pletum datam sibi rem tenere eum et quae placita 
sunt dare. Si vero refugiat, licentiam praebemus 
praepositis eorundem venerabilium locorum indemni- 


v. 5—14 extant B* E 11,1 et Nomoc.? XIV tit. 8, 13. 
c. VIII epitomen habet Anonymus Bodleianus 17 (Zachariae Avixò. p. 218), summam Fx. 25, 19. 


— —— 


sacras scripturas ii qui praesunt. tali venerabili domui et maior pars corum qui in ea ministeria obeunt, 
neque per proditionem neque ad gratiam aut ad ullam circumscriptionem alienationem , sed. ut venc- 
rabili domui indemnitas servetur. Oeconomos autem et administratores et chartularios venerabilium quae 
ubique sunt domuum corumque parentes ei liberos et ceteros qui vel cognatione vel affinitate iis contun- 
guntur locationes vel emphyteuses vel emptiones vel hypothecas rerum tmmobilium ad easdem venerabiles 
domos pertinentium vel per se vel per interpositam personam subire, sicuti ctiam eos qui in regia civi- 
tate sunt, sub iisdem poenis vetamus. 2 

Si gui autem conductor vel emphyteuta rei quae pertinet. vel ad sanctissimam maiorem 
ecclesiam vel ad aliam venerabilem domum quocumque loco rei publicae nostrae sitam aul deteriorem 
reddiderit rem quam aut accepit aut postea. accepturus est, aut per biennium emphyteuticum vel loca- 
tionis canonem a se promissum non solverit, facultatem damus venerabili domui, a qua locatio vel 
emphyteusis facta est, et ea quae pro tempore praeterito debentur atque veterem statum rei locatae vel 
in emphyteusin datae ab illo exigendi et expe | cum de emphyteusi vel locatione, ut de melio- 
rationibus nequeat ullam. actionem. contra venerabiles domos movere. Quodsi administratores earum 
nolint eum expellere, praecipimus ut ab eo exigantur quae ex locatione vel emphyteusi debere intelle- 


gitur, donec autem tempus definitum praeterierit, rem ipsi datam retineat i FH de quibus convenerit 


praestet. Quodsi refugerit, facultatem praebemus praepositis eorundem venera 


2 avrois L | 3 *oi0à — o70à libri J om. Cv. L., 
post oiavórnora coll. C unus | 4 , om. Cv. IL. | 5 avv 


om. C | 6 ónovàrxovs óvtov) oοπ , iõ,,jq&Ve L | 1 1s 
om. L| 8 vois i] voie om. Nomoc. 4, rj om. 6 | 12 bau- 


vov C 13 vois om. Cv. I. I 15 7 om. LI juo 9 vre BC 
Ath. Theod. (c Iul.)) ja0900x06 ML | stodyparros] alicuius 
rei 6 | 18 zo«og Anon. Bodl, cum Scrimgero vulg. | 
one 7) j om. Cv. I, L | 20 avv LI dugvteveixóvs 
1 4 svrexóy». Cv. l. I 22 5 7) ; om. L 1 23 rodro- L 
Jul. )] sovrov C vovro MB sola c | 26 zsgi] 4593 xag! 
L (ef. ad 588, 2) J 28 sl] oí M | us) om. C | oi tovtov 
dioixzrai] praedicti ordinatores 6 | éx8aAeiv C v. l., LB 
30 * MLB) 55 Cc | 32 nsgawoy cum Scrimgero 
vulg. | didóusvov L| 34 a om. Cv. l., B | 1óxo») 
oc rn (sic) L 


1 *praesente libri, 8 Osenbrüggen l uenerabili- 
bus V* | domus om. V! | 2 deseruitium V! | proditione 
Ri perditionem T1 | 3 aut] aut per R || 4 imminutas 


ilium locorum, indemni- 


eidem uenerabili VR. eidem uenerabili immunitas T' | 
6 oonstitutorum V | 7 et Beck) ut RT aut V vulg. || et aliis 
om. R | 8 *qui] quibus (de quibus 7'e) libri | 9 eius 7" 
ei R || coniungitur VT | emphyteosis V] emphiteosin R 
10 emptionem 7' | 11 competentibus libri, corr. vulg. | 13 
his) ipsis RI qui vu/g.] quae libri [ eisdem poenis V, om. 
RT vulg.; sub iisdem poenis Beck | 15 enphiteoti T'! 
emphiteotious R | alicuius vulg.) cuius (om. 7'!) libri || 
16 competentibus Ri | 17 adulteri R | 19 quod) quidem 
vulg., del. Beck | 20 non] m i. e. mihi R | qui ab eo 
promissus est Beck; quod et ost del. Heimbach | 21 em- 
phyteoticis V* T! emphiteotious R | canonem V] ca- 
none R! T'! canon &R? | dabimus RI | 23 sola VT] solo R 
solum vulg. I pro praecedenti] procedenti RI 24 locare 
V | 25 rei om. Ri | egi RI | deici R I sive] uel 7“, 
om. T ! | 26 valentem vu/g. | de emponimatis V de epone- 
matis R deponematis T1 | uenerabilem domum 7'| 28 
quidem eum] eum om. R | 29 sive] sue R | 30 eogno- 
sceretur R. diffinitiuum T | 33 indemnitates 7 
14* 


900 


tatem venerabilibus domibus de eiusdem rebus fieri, 
€ valente neque hic de emponematis aliquid prae- 
tendere. 


Nov. CXX 8. 9 


rd àby5ui» vole avayéguv oio dx viv éxsivov moay- 
pátew zxspuroHw, uy Ovrapévov urdà éyravOa r 
potov v4 ztootiO $vas. 


DE ALIENATIONE 


CAPUT IX. 


Tuic d dyiarrd rait je 'Odgocov xal Tóusos Sanctissimas vero ecclesias Odessi et Tomeos ci- 
vày d, éxivQinousv dxrtouiw szQayuava dxívgva 5 vitatum praecipimus alienare res immobiles pro capti- 
nao rj TOv aiyuaAo o» dvaoovgsos, xh sb u) vorum redemptione, nisi sub hac condicione 
dni rgurꝝ Tjj ale wr5Ga vivis avvale do, siones aliqui eis dederunt, ut nullo modo has t. 
ép' d nerd urÓsva vgórtov rabrac éxrouigOa. xal Et hoc autem concedimus, ut Hierosolymorum sanctis- 
«ovro dà ovyyooUusv, deve vr» har xi «Ov "Ispo- — sima ecclesia licentiam habeat domos competentes ei 
gore d nir ned éxxÁngía» adsia» π⁰ rode 10 et positas in eadem sancta civitate vendere, non in 
eixove ro aUtf Ami o rs xal wsiuivovs ó» «jj minori pretio quam de pensionibus eis in quingea- 
avr] dyiq nóÀs zunxQdcwev ui A ld xxo ««uj- — ginta annis colligitur, ut ex earum pretio alios 
pats E, dx vOw iD avrov a rer,, — meliores emat. Si vero quidam cuilibet venerabil 
éviavtoUs Guvdystos , Gere dx rije coUo «iuis ddl % — domui sive in hac regia civitate sive in provinciis 
pb cod aloe divrsicOas, E de «wes oi ¹ͥ⁰,m 15 positae steriles possessiones donaverint aut 


evaysi ob sia dv «jj BaciMÓs mólss sir év re rint aut alio modo concesserint aut dereliquerint, 


énapyíasc xsspéyq: dnópovs serios Qogrsovea: ij n — iubemus pro talibus rebus nullam laesionem sustinere 
Ao 9 à «opózq apácyoGsw y) xavaAsópoc: — venerabilem domum in quam huiusmodi possessiones 
wsisvousv d vOv vOin0UTOw stpayudtev urnDeuiav enerunt, aut fiscalium nomine aut alterius cu- 
SAafn» ósonévs,, xóv svays) olxov, ais &; vo.avvr 201uslibet causae gratia praegravari, sed omne huius- 


rij steQerjAD'ev, 7; Óroaí(ov óvóuacts £ Aae ole: modi onus in dantes et eorum heredes recurrere, 
dora alxias xáow BapóvagOas, AAA  &mxav rd «ov — necessitatem habentibus recipere datas huiusmodi 
ovro gd sic robe dad am ra xal robe ar x possessiones et restituere de props facultate vene- 
quon éxaviéva,, avayxatouévovus avaAagsiv «ac  rabili domui omne damnum quod ex huiusmodi oc- 
do ie v ν,ẽd xv5Gsi6 xal dmoxaduGra» dx «5c 25 casione ei contigerit. Si vero et talis dolus in re 
p subsecutus est, ut aliquae pecuniae pro hoc veners- 
5 abr evufaivov-gav. si dd x vp, - bili domui darentur, et eas iubemus in proprium 
«os dd loc dv «qj stgáypats rapaxo b, ere H. lucrum venerabilem domum habere, steriles vero res 
viva zorpava , vovrov 1Q swaysi oix doi ei qui dedit et heredibus eius omni modo restitui. 
xa) ravra l sie idiov sdodoc avtÓv rd en 
olxov nee, «à anopa di stoáynava «à. Qa0oxóre xai 
«ois ar xingovóuow martà vQónq ümoxataGT0vas. 
lloós sovvow xsisvousv, ots wnÜsuíav dvdyxyv 1 
v«ig d yiarrdxais dxxAngíass i] vois aiios svayéciy 


(días saQuoveías vq svaysi oixq nxàcav Unuía» dx 


Ad haec iubemus, ut nulla necessitas sanctissi- 
mis ecclesiis vel aliis venerabilibus locis tam in regia 


c. IX pr. v. 8—14 summam habet Coll, 81 cap. 16 (inde app. Nomoc. cap. 14). — v.16 —82 excitat Nomoc. LI 
F3 rod yox, exscripsit Nomoo." ib.; summarium extat in Epitome 8,8 p. 330 Zach., Theodori summa repetitur 
5, 2, 15 (18 Fabr.). 


tatem venerabilibus domibus ex illius rebus praestandi, ut ne tum quidem de meliorationibus quidquam 
onere possit. 
diis IX. sanctissimis autem ecclesiis Odessi et Tomidis civitatum permittimus res immobiles alienare ad 
caplivorum redemptionem, nisi quae forte possessiones ea condicione iis datae sunt, ne ullo modo alis- 
nentur. Hoc quoque concedimus, ut sanctissima Hierosolymitana ecclesia facultatem habeat domos ad se 
pertinentes et in eadem sancta civitate sitas i, non minore tamen pretio quam quantum ex earum 
pensionibus per 5 annos colligitur, ut e earum pretio alium reditun meliorem emat. Si qui 
autem cuicumque venerabili loco sive in regia civitate sive in provinciis sito steriles possessiones dona- 
verint vel vendiderint vel alio modo praestiterint vel reliquerint, iubemus pro eiusmodi rebus nullum dam- 
num subire venerabilem domum ad quam talis possessio pervenit, aut tributorum publicorum nomine vel 
ob aliam ullam causam gravari, sed eiusmodi onus omne ad cos qui dederunt corumque heredes redire, 
gui cogantur recipere traditas eiusmodi possessiones et restituere ex sua substantia venerabili domui omne 
damnum, quod ex (ali causa ei contigit. Quodsi etiam eiusmodi dolus ea in re intercesserit, ut pro ce 
ecuniae quaedam venerabili domui datae sint, iubemus quoque in proprium lucrum ipsam venera- 
lem domum habere, res vero steriles ei qui dedit eiusque heredibus omnibus modis restitui. 
1 Praeterea iubemus nullam necessitatem sanctissimis ecclesiis vel ceteris venerabilibus locis et in regia 


ras, 2 vv. || 5 pro redenptione captiuorum R per eaptiuo- 
rum redemptionem 7' pro captiuorum ereptione (ereptiope 
V? in ras.) V | 7 aliquis eis dederit T | 8 At V || sanetis- 
sime eoolesie V! | 9 licentiam habeat om. RTI | domu 
RT | competens R | 10 eadem] eadem regione 7* | 


2 srepemtousis] fleri g | rapi] unò d € B | 3 soocr2- 
Oves Cv. I., B 403 om. L | O05cov (Jul cf. cl o0vacov 
(0dvacov B) ML BC Theod. (Mvoc(ías At^.) | 1 sgoaipécas 
Mg i xavà v)» M) ex» xa1à L xasà «5» B, v3» 
Pi fortasse rectius | 13 airs C n L | 16 év rñ ga 


4] in hao regia e | 17 Qograo»tas Haloander] dt. | sanctissima RT | in om. R vulg. | 11 eis RV eius T'vely. 
gor. MLBO | sozcosciw et 18 xavalatyoss L, C | e« V1( 12 alios V] om. RT vulg. || meliores redditus 7 


v. IL, Nomoc."] z04760vciv et xavaMsivovass MB, Cv. l. 
20 5 voiaUty wt50:c xsostjAD sy] huiusmodi ws 
pervenerunt € | 21 205 ónuocio B* | 22 diAà xà» LC 


13 emat vulg.] emant libri | rubr. Si res aterilis aut poe- 
sessio detur eoolesiis detur eolesiis (sic) R in marg. | eini- 
libus 71 ex oiuibus T'* | 165g. donauerit aut uendiderit 


Nomoc.^ | 24 àvayxatouivovus — 25 xr75Gs6 om. B | 
ano 9“ Cv.l.| 26 dx vrc voiavtze L Nomoc.^ | 28 
*zapaxolovà'rgos libri | xal om. e | 29 rovro Nomoc. a 
80 avró» om. C | 32 vois xAgpovópuos avrov C 


1 eisdem 7'| 4 Odessi et Tomeos] omnes seu (eius V) 
yoonomos (eoonomos T!) VT vulg. seu yoonomos E! seu 
et toneos E? || ciuitatum — 8 gerosolimorum scr. R* in 


21 heorum 7'!| recurre RI I 24 quod om. VR! 


et concesserit T | 16 derelinquerint R!VT' derelinquerit 
T? |] 18 qua RT | 19 alterius om. RI I 20 3T "1 
25 

quod ei V quae ei RI | continget. sin V [| in re] in te 7 
iure V | 26 ut] aut T! Per pes T' quaelibet T* 
darentur uenerabili domui 1 | 27 eis T* | 28 res om. T 
29 et in heredibus E! | omni modo V] omnino RT vulg. 
34 vel alis om. V 


ü" 
- 


Nov. CXX 9. 10 


vómows Kv vs en Been roles wal év dais volg — civitate quam in omnibus nostrae reipublicae pro- 
rie ij urrigas stoAicaiag énagyías xsiuévoic éndysaOns vinciis positis inferatur possessiones steriles aut frugi- 
«rese dad j sUzOQovs Óóxovigxovs xsuávac feras ubilibet constitutas emere, ut non inveniantur 
eweigOa. Íva ui) ,’ du casto» t)» noóga- hanc occasionem et quas habent perdere aut 
€i» xa) de Éyovcguv ànoAÀowres 5 xodsge» évayóusvov 5 debitis obnoxiare. Si vero quis voluerit rem immo- 
si % rie BovigOsin moüyua dxivyrov Óvóuati x- bilem nomine usus accipere ab xiaé praedictarum 
ce Aafsiv sapa «iwos vOv» slonyu ray o- venerabilium domorum (secundum quod superius de 
xc» 1 xal ayorréQo sol vOv svaydw olx» vé» venerabilibus domibus quae in regia civitate sunt 
dv «5 Baciidk mólÀa N Ourrvmoauss) m) positae disposuimus), non aliter hoc accipiat, nisi 
Ze «ovro laufavévo. si uf, frag de g 10 Alam mox rem dominii iure praestiterit venerabili 
Ósaxors(as Oixaíp xagáczn vd e(aysi oix, 8E ov domui, a qua eandem rem accepit, tantum habentem 
vó avró ngáyua Aanflàvss xoca)vtg» Kyo» xoósojov, reditum quantum habet res quae ei datur, et non 
óon» Ky v0 mpüyua due avro Oorcs, ua ui — maioribus tributis gravatam, quatenus post eius 
stÀsloc« veMauacs BeBaorpdvov, Gers nerd vj» b, transitum aut tempus, in quo datio usus est pla- 
vov valeur ij rd xoóvov édp' & v dócis vie xo5j- 15 cita, non transcendens scilicet eius qui acceperit 
ge cvvijoscs (uf, énsoBaivovra ònladi ch vov L-. vitae tempus, utramque rem integro iure et secun- 
B&vo»tos ton) éxáragov sipüyua i dxspaíp xal dum dominium et secundum usum in ipsam venera- 
«atà dscxorsía» xal xarà zorsew sie xd avrov stay: bilem domum pervenire. Et haec quidem de im- 
olxov nsueADsiv. Kal savra ud» mspl vàw axiwijvow 3 mobilibus rebus iubemus. 


*toayudo éxsjsvaapay. 


ET EMPHYTEOSI 589 


CAPUT X. 


qd «àv leg axsvo» và» Óiagepóvro» ij 
«vsjj àyvvxdey usyaÀg dxxlngíq 15e Baa«Mdos xõ le 
3 to GÀÀow svxtQoíow oixou dv oigürsmors vóz 
v6 irre zolsraías su ον,,Ʒ ß, Dutvvgtov- 
psv, ders p) rat , 
de ai ur) vnlg t6 vov alxuaAo tov avagpvasos. 
2 dà nàsiova Gxevg lv viua TO» uvnuovsvDévsow 
ray oixcvw si] sis unÜsuíav dàvayxalav xpiciv 
sios0vvTa, xal GvuBij rd toi0UtOY svayij tÓztOy z9£sd: 


De sacris autem vasis competentibus ganctissimae 
malori ecclesiae deed civitatis aut aliis venerabili- 
bus oratoriis domibus in qualicumque loco nostrae 
reipublicae positis generaliter constituimus, ut non 


savta 55 j vnovi- 25 aliter haec vendantur aut supponantur nisi pro capti- 


vorum redemptione. Si vero sunt plura vasa in ali- 
qua memoratarum venerabillum domorum pullum 
necessarium usum facientia, et contigerit huiusmodi 
venerabilem locum debitis adgravari, et non sunt 


Sid xai ovx fur dd xνν zgdypuaza 4E 30 aliae manifestae res de quibus debeant debita reddi, 


qa xà xoéa &xodoOT,vai, düsas avrots Qidousv 
zoabsoc Vxouvnuatov, OS àvorréoo eignmtat, oN, 
Kerne và sUQuOxousva ztagervà Gxsír 7) dÀÀow svaydot 
v0.06 xo&ía» Exovge H, ?) yovavesv xal d h⁰jüe 


licentiam eis damus gestis monumentorum, sícut su- 
perius dictum est, constitutis praedicta superflua 
vasa aut alis venerabilibus locis necessaria habenti- 
bus vendere aut conflare et similiter vendere et eo- 


sumdgxsp, xal vj avrOw viu sie xd xoéos nag- 3b rum pretium in debitum praebere, ut non immobiles 


éyew, Gere Mi) td dxívrva mQüyuara dxmossicDats. 


res alienentur. 


e. IX & 1 (e Ei t BovángOsig..... ) et c. X. XI (— 590,18) ex B vid on extant. Nomoc. im XI V dit. 10, 4. 


€. X fere ad verbum citat Nomoc. XIV tit. 


2, 2, exscriptum ex B ezhibet 


omoc.Ó" ib. 


civitate et in omnibus rei publicae nostrae provinciis sitis imponi possessiones steriles vel fertiles ubi- 


ue sitas emendi, ne propter 
venerabilium domuum (4 


causam eveniat ut etiam eas quas 
mnomii fiant. Si quis autem voluerit rem immobilem usus i 


habent amittant vel debitis ob- 
fructus nomine accipere ab aliqua praedictarum 


modum supra quoque de venerabilibus domibus quae in regia civitate sitae 


zunt constituimus), non aliter cam accipiat nisi aliam statim rem dominii iure venerabili domui, a qua 
illam rem accipit, praestiterit, quae tantum reditum habeat, quantum habet res quae ipsi datur, nec pluri- 


bus tributis gravata sit, ut post mortem illius vel tempus in 


d usum dari placuit (non excedens sci- 


licet vilam eius qui accepit), utraque res in integrum et dominii et ususfructus iure ad eandem venerabilem 


domum perveniat. Atque haec 


quidem de rebus immobilibus praecepimus. 


De sacris autem vasis quae ad candem sanctissimam maiorem ecclesiam regiae civitatis vel ad 
alias domos oratorias quocumque rei publicae nostrae loco sitas pertinent generaliter constituimus, ne 


aliter illa veneant vel 


pignerentur nisi pro captivorum redemptione. 


Quodsi plura vasa in aliqua ex 


mæmoratis venerabilibus domibus sint quae nulli usui necessario inserviant, et contingat talem venerabilem 
locum debitis praegravari, negue aliae res mobiles ex: quibus debita solvi debeant podus fep sint, facul- 


tatem iis concedimus, aclis, sicuti supra dictum est, intervenientibus quae esse sup 
ent vendendi vel conflandi et similiter v 
iles alienentur. 


vel alüs venerabilibus locis quae tis indi 
rum in debitum praestandi, ne res ae 


1 xósvois) yo. wal otis C Monacensis in "s rate 7)us- 
«ápauc stoAstalase wal éxapxyíous LI 3 5 CI 4 p 
om. C46 yug xo'íaemsc stodypa, dxivyxov Nomoc. | 
xeéovs L | 8 add — oixov om. C | oixev om. L^ | 
9 Jurvnogausy] cap. 2] 11 siay? M | 12 sg. Lan 
— me&yua om. B* | 13 ogg» Nomoc.? | ur — 15 xoo- 
sov om. Nomoc." | 15 dp ov C || t76 om. Nomoc.4 | 17 n 
aped om. LI xaà LCS Nomoc. 4 om. M(B) I 19 K- 
9 Nomoe. 4 | 22 avrjj om. c, Nomoc.f* 2, 3 | dir 
em. Cu. I. | 23 Aloe om. Nomoc. * pr. 2,2 | ot*oss om. 
C plerique | «óxq om. L | 25 avrà runodoxsi» Nomos. 
2, 1 5 vnaori9scDas om. C | 26 «rs om. L* | 28 eic om. 
€ (certe abest a Monacensi) € Iul. | xoraw dvayxatay No- 
moe. 10, 4 [| 29 «óxo» svayr Nomoo.* 2.2 | 30 & om. 
C v. Lid] manifestae 6 [31 ógalAn Nomoc.* 2, 2 
1857 omoc. 0 10,4 | adea» aii ò done om. L | 33 
«à evoigxóMsva] praedicta c memorata Zu. (i. e. và ai 
pra?) | ragerva] 20) và C unus, Nomoc.** 10, 4 | ft 


ua reperiuntur vasa 
endi, pretiumque co- 


ew oixow B* | 34 xai] j Be, Cv. l, 9g xal C unus [) 
35 av 


aux Nomoc.^2,2 


2 inferantur T'! frutiferas V | 5 obnoxiare V? in ras. |] 
6 aliquo R iotorum R* | 8 domibus om. R | po- 
site sunt T | 9 aocipiant libri, corr. vulg. l 10 mox om. £, 
rem om. T | praestitit T | 11 aeceperit T | tamen R'!T'! || 
habentes T7 lis grauatum 7 14 obitum 7'| in quo] a 
quo R, in quod Beck | 1 integram T | 
17 dominii V | 18 perueniret RIH hoc A | 21 rubr. De 
sacris uasis ouiusuis ecclesie uel oratorii sub oerta forma 
alienandis R in marg. (cf. Iul.) | t&orosanctis TJ 23 ora- 
torii domibus R vuig. domibus oratorii T loco nostrae) 
ese V!| 24 positis Ro vulg.] posite V! posite Ri VT 
25 aliter om. V126 ereptione R V | aliquem V aliquo 3 
21 memoratorum V 29 domum 7'| debitis agrauari 
aggrauari debitis T | 31 ei RT | 32 praedicta] supre- 
diota V | 35 non om. R., post res add. Ro 


Nov. CXX 11ep. 


990 


DE ALIENATIONE ET EMPHYTEOSI 


CAPUT XI. 


Ei dà nag và Üigyogsvuéva vuv -Q magóvti 
vóup cvválÀlayua xi yévgras dni roĩe q tape poοον. 
stpaypass xwytOis T& xal dxiivois dvi vOv siQrus- 
vow ay ol, dvad(doaO«a. uiv «jj avvjj dim. 
vüvp éxxÀncíq ij io tQ svaysi oi 10 mQgüyua dp 
[4 — 2 " 9 - - , 
q TOL0UTO r. maQnxolovOnca & tO» TOU 800v 
Xgovov ur fui uevéxvo dà xao avt xai v0 tíugua 
7j 10 dytidogov 7] 10 brd ausiyaos 7) dus oíacovy 
airías avv ÓOsÜouévov. si d „ gag ein 
nad à Óupyogevuéva , dyaÓidogDas rñj dy 
rx Gíq f] tois &Vaysc. vOTt0.6 €Ó avtÓ mayua 
x8Àsvousy, xal xo dugvtsvtzy «0 ztüxrOp ri xavà 
ri Üvvaus» ο du 


à nen noiyua dxxAngingrexÓw f xi cov au ayodt 


gvtevtuxoy» νν Hoa, si à 


Si vero praeter haec quae inserta sunt praesenti 
197 contractus fiat super competentibus rebus mo- 
bilibus et immobilibus uni memoratarum venerabi- 
lium domorum, reddi quidem eidem sanctissimae ec- 


5 clesiae sive venerabili domui rem, super quam tale 


aliquid subsecutum est, cum medii temporis fructi- 
bus, maneat autem apud eam et pretium aut anti- 
dorum aut quod pro permutatione aut alia qualibet 
occasione ei datum est. Si vero emphyteosis agatur 


10 praeter haec quae disposita sunt & nobis, reddi 


sanctissimae ecclesiae sive venerabilibus locis ean- 
dem rem iubemus, et emphyteotam secundum quod 
placitum est dare et pactum finire secundum virtutem 
emphyteoticalium instrumentorum. Si vero donetur 


oixov, xal avvÓ dꝗ o jj a yiraxy éxxÁgs(q 15 res ecclesiastica aut alterius venerabilis domus, et 


7 rote d ole evaydc, vómoi$ usta vOv roi; uscOv 

vov xagzOv, xai vogovtov Ktsgoy 0cov abióv dac. 
v0 abr züyua. si d no xagà rar do- 
Ouín, ó Qavacovis «0 dnogsióusvoy derolον, xal vó 


avro zxodypa vq svaysi tózq dstodidóvo. vàv cvp- 20 


go laloyod n tr α ⁰ p Oagpo)ytoy sagà tó»Ós inc 
YÓP v rotob ros VmxtOvoyaiy GvufoAa(ors d E 
tooia xavadixatousévov. Ei d r. x vovrov To) 


hanc reddi sanctissimae ecclesiae aut aliis venera- 
bilibus locis cum medii temporis fructibus, et tan- 
tum aliud quantum valebat res i Si vero hypo- 
theca contra haec detur, creditor quod debetur 
pereas et res venerabili loco reddatur. Tabellioni- 
us praesumentibus praeter hanc nostram legem 
talibus ministrare instrumentis perpetuo exilio con- 
demnandis. Si vero aliquid ante hanc legem secun- 


vóuov xarà xd ie dard yáyova, xsAsvousv dum antiquas constitutiones factum est, iubemus boc 
vovro xd vgómois tz» lÜíav Kis» layóv. ndvra 25 modis omnibus propriam habere virtutem. Omnia 


de, 00a magà robe vtaAnioUe hes ylyoysv. dvacoa- 
iv O'eozitousv, xal «à zxQgáyuatra và naga 7 
Qvyauuv avro» ÜsÓouéva vois svaydcw oixois dvaòt- 
doo d.  voU dd Aowto? xarà t0» Hara vó 


vero quae contra antiquas leges facta sunt revocari 
sancimus, et res quae contra virtutem earum data 
est venerabilibus domibus reddatur; et de cetero se- 
cundum praesentem legem omnia fieri disponimus, 


ndr yíveaOas Q«xrvnovusv, goa gor ur savra 90 vacantibus post haec omnibus aliis constitutionibus 


aach vOv dd diatd m «àv dni ros t0L0UTOIG 
Ouacs mtQony» gortncagov. 

(En ilo obo H v neger) voivvy 1) i) aveo d 
rod 5 vóuov ale «0 die ν ioxvgovroc *) u 
roa 394 


Qacávo, idixvow £v vois avyiOsos xal uóvoy vónois 


quae super talibus casibus dudum loquebantur. 


(Epilogus.) Eminentia igitur tua quae per prae- 
sentem legem in perpetuum valituram nostra sanxit 


lazt408 yaAnvótge dcoora nagagvAaEbas a7tov-35 tranquillitas inconvulsa observare festinet, edicto 


in sollemnibus et legitimis locis per decem dies 


XL Quodsi adversus ea quae praesenti lege a nobis constituta sunt contractus aliquis fiat de rebus 
mobilibus el immobilibus ad unam praedictarum venerabilium domuum pertinentibus, reddatur quidem 


eidem sanctissimae ecclesiae seu venerabili domui res de qua tale quid contigit cum medii 
pretium vel remuneratio vel quod permutationis aut 
cumque causae nomine ei datum est. Quodsi emphy 


bus, maneat autem apud eam etiam 


sunt, reddi sanctissimae ecclesiae vel venerabilibus 


oris fructi- 


lerius cuins- 


teusis facla s( adversus ea quae a nobis constituta 
ocis candem rem iubemus, 


emphyteutamque sccundim 


tenorem emphyleuticorum instrumentorum pactum praestare. | Quodsi donata sit res ecclesiastica vel alterius 
venerabilis domus, ei ipsa reddatur. sanctissimae ecclesiae vel ceteris venerabilibus domibus cum medii 
temporis fructibus ct alterum tantum quanti eadem res aestimatur. Quodsi 5 adversus haec data 
sit, creditor debitum amittat atque eandem rem venerabili loco reddat. Tabelliones autem gui contra 
hanc legem nostram eiusmodi instrumentis ministrare ausi sint, perpetuo exilio condemnentur. Si qui 
vero ante hanc legem secundum veteres constitutiones facium est, id omnibus modis vim suam ere 
iubemus. Omnia autem quaecumque contra veteres leges facta sunt everti sancimus resque contra tenorem 
earum datas venerabilibus domibus reddi. In reliquum vero tempus ut. secundum praesentem. legem 
omnia fiant constituimus, cessantibus postea ceteris omnibus constitutionibus quae de eiusmodi casibus 


. prius promulgatae sunt. 


Epilogus. Tua igitur sublimitas quae per praesentem legem in perpetuum valituram serenitas 
nostra sanzxit illaesa servare studeat, edictis locis sollemnibus dumtaxat per decem dies propositis, mec 


1 magà và Óimyogsvudva ziv] praeter haeo quae in- 
serta sunt c (guiv om. M 2)]| v] dv và Nomoe. | 2. y4- 
viral t& C, 71 om. | 4 dad iòͤ oo as MLBg (iubemus 
reddi Iul.)] d, dd o C Nomoc." | avt7 om. L | 5 dg^ 
8 Cu. l. | 6 24 vovo)tov. Nomoc. an | 8 7 post tíunua 
om. B* | 9 &idóusvov LB* | 11 Z ro C || rd note] or- 
«0:6 3) vóstou6 C Monac. (cf. ad e) | 12 xai vóv 13 avp- 
goal om. L | vó xtdxvov (óáctov C, cf. ad 519, 27) re- 
Asiy] secundum quod placitum est dare et (i. e. xaO'azr 

josoa dq oV xal?) pactum finire e [| 15 avro] «o 
avvo Be 7] 1:7 avrz L| aysovavg LBO Nomoc.*c] 
dytarretij usydn ML? | 16 evaysaiw oixoie L Nomoc.4" | 
17 0o» (o Nomoc. pr.) L Nomoc.4, C v. I. | 20 av«ó 
om. Cg | ds ddr C v. I. | 23 sí «4 08 C | 24 Quan i bel 
L| 2" «à noayuata «à — 28 ÓsÜouéva — dvadido- 
o res — data — reddatur c | «a zaga] v& om. C 
29 vóuov om. B | 32 gorrraárycov L* | 34 ioxvcasros C 
v. I. || 36 4d ur L edicto c | uovov MC] uóvo» L 
legitimis (i. e. »outuoss) c 


1 rubr. Quibus penis subitiatur qui praesentem oon- 
stitutionem uiolauerit R in marg. (ez Jul.) | 2 legi vulg.) 
lege RVT | rebus om. V | 5 qua 7, Beck | tale — 7 apud 
scr. R? in ras. 1 vs. || 6 fructibus temporis T | 7 &utem) 
aut V | eum RT | antidotorum T“ antidorum torum 
T'!|8 aut alia] aliqua (om. aut) VT | 9 ei om. T* 11 
loois T] domibus V | 12 emphiteoticam R [| 13 secun- 
dum uirtute TI eeeeetem V!| 16 sanotissima ecclesia 
V* | 18 res ipsa ualebat 7 Jue RVT hypothecae 
vulg. | 19 detur EV) dentur 7'vulg. | quod ei debetur 
T'vulg. | 20 reddantur T'| 21 praesentibus V | 22 mini- 
atrare] ministratur re R || 25 uirtutem habere R vuig. | 
25 rubr. De ui et potestate constitutionis inperatorum (sie, 
leg. in tempore) R in marg. (ex Iul.) | 26 antiquas 
antiquas AK! | reuocare 7' f 27 contra] eontra heo T1 
uirtute (uirtutea pr.) 71 28 uenalibus V! ueneralibus 
V? | 29 disposuimus T | 30 uocantibus V' | post haes) 
praeter haeo RV post hano T'! post hae 7? vulg. l 31 
cosibus om. R | 34 legem om. R 


P 


UT QUAE PER PARTES FIUNT 


and Qéxa iE ae rtQoriÓsnévow, xal urjsvós Ond 
raue «56 alrias dv rate émnagyícuc Gvsllouévov. 
eie yàp szpovoouusv, noi cgósQ diga «i$ rd 
cura BAáfre mci f) mapovsa fud ysvix) 
dd rates dpgas)e xavaccaígn. 

Dat. vir. 
anno XVIII. post cons. Basilii vc. anno III. (a. 544) 


991 


5 
. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 


Nov. CXXI pr. 1 


3 et nullo pro tali occasione in provinciis 
estinando. Nos enim providimus, quali modo sine 
collatorum laesione omnibus praesens nostra gene- 
ralis constitutio manifesta fiat. 


Dat. vn. id. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XVIII. pc. Basilii vc. anno III. 


PKA 
IIEPI TOY TAZ MEPIKAZ KATABOAAZ T9N TOK9N EI2 TO 
AIIIAAZION AOTIZEOAl. 


Abroad re "lovativiavós /4üyovavoc oai  &oyovti Tu, 


(Heool nos.) Bovitvvàc Osouévovs ópawres 


peilóusvol va avrà» sixóvos «àg xacà «àv rjperépov 


vóucv Tíyvas xa] gegogicuávac ouokoyías xoavtiv oU GvyycQoUuev. 
CAPUT I. 
FE3/jajav yàp Evaéfios xal A ósios «à. )udrsgov xoazoc Éyyovos drpttolov yevéaDa, rex re dx 


IlalÀad(ow vov dnunx 


zta4060$, émogárcas dd Anuifc io 


"dotsuudo oq sevraxocíovs xovcoUs xazà dv 


Guatoc woópaciv xal éxsgorrr OT vas xai sóxov, xal U, ů)r; Osiov sopícagcDa, vízxo» x0» BovAóusvoy, si d. 


ztÁagiov xaveapás 


xaà us) de vije iurr i 
peBAnoD'us xovsovs. Ha dla blos 
are o wavaflalsi» xovaovs, 
páxov xal ovéuovos qrGas Tj, 
roy 
cos Ladd dr rije mQotégas và ²,νν,],juονοννjẽe 


rd 0pigun, unÓsuíaw silvas «av^ avro» sengaluv xatd TOUS ,n, 
"fovsuido oov «oU Qavsiaro? OiaDOcove "Eni(uayóv «a wal 4otéuowva qijGas ,v 
vvxsiv  BonOsías, ovÀÀà yào menigocoOn v Ogàirnpa, 

oi lugt gacl v0y avvàv ratíga Gua Nau xal An cQ ajo) 
Aera q xal IIo: : 
v7» nr udoos watafol)» wf) stpoccwagOas xov xspalalov, d 
sodas fojAsgD'as (vavra à xal yrjpov voU tjs éxagyíace doxyovros L, vad did vovro dnaerij- 
voνõçmuud r 


gove vóuovse: «ovs di 
dal avro)s dw 1 deo 
dla uóvove Teu" xaca- 
dxias))v roh "foreuidopov staidas vxQoyóvove va Axt 
t sdvva ais 


aytiaxne G trioa cy áLaxo- 


pa aga» 
Gíov' xarafalsiv à xa) avroí q«c« Qiagoges Lad Ado uiv og xovaovs, Bird qi xai "da dbu, dc, 


Nov. CX XI Graece tantum extat in ML. — Epit. Theod. 121 (inde B — B 23, 3, 18), Athan. 17, 8 (cf. etiam 
Ecloga privata aucta 11, 8 p. 32 Zack). Appendix Iuliani p. 196 Haenel. 


ee hanc causam in provincias misso. Nos enim providemus, quomodo sine collatorum damno 
o ut praesens nostra generalis constitutio manifesta fiat. 


CAI. 


UT QUAE PER PARTES FIUNT USURARUM SOLUTIONES IN 
DUPLUM COMPUTENTUR. 


Imperator lustinianus Augustus Arsilio praesidi Tarsi. 


Praefatío. Cum curiales nobis supplicare videamus iisque consulamus, merito artes legibus nostris 
contrarias ei concessiones per fraudem excogitatas valere non patimur. 

I. Docuerunt enim Eusebius et Aphthonius potentiam nostram, se nepotes Demetrii esse ex Pal- 
ladio Demetrii filio natos, Demetrium autem ab Artemidoro debiti nomine quingentos aureos mutuatum este 
et usuras rin jo 55 atque nuper se sacram sanctionem impetrasse, quae si duplum debiti so- 
lutum sit, versus cos exactionem esse secundum leges nostras iuberet; Artemidori autem credi- 
toris successores Epimachum et Artemonem dixisse, mentitos sc esse in precibus suis neque auxilio nostro 
potiri debere: neque enim debito satisfactum, sed solos nongentos quadraginta novem aurcos solutos essc. 
P jum enim supplices dicunt ipsorum patrem una cum Paulo et Demetrio patre eius octingentos 
sexaginta sepiem aureos solvisse, Artemonem vero et Priscianam Artemidori liberos, Epimachi et Artemonis 
avos, dixisse solutionem per partes factam sortem non attigisse, sed omnia in usuras computari velle (idem 
autem sententiam quoque praesidis provinciae dicere), et propterea a Palladio pro priore quingentorum 
aurcorum fenera(icia cautione alleram sescentorum aureorum exegisse; iam se ipsos quoque dicunt di- 
versis temporibus Palladium septuaginta duos, Eusebium et Aphthonium decem aureos solvisse, ut inde 


1 d — Fd on. L 56 5 leni (l. fgyav?) «dv vóxcw Ath. Lee cóxo» Theod. | 
pvo unus) C, proposito 6 | 2 GraAAouévorv L avace 1. , M app. Iul] Mooiug Ath. ga. i. e. ga- 


Aouévov Cv. L | 4 avrrelsovv Cc] m avevshe- ] 15 zaAadiov L (et sic infra) | xovaove libri fere 
cOévvov ML vrxoov u j, fh ve cum Haloandro | constanter | 16 aízro»] Nov. CXXXVIII (cf. Zachariae in 


vulg. | 6 vn (om ul.“ rv C unus) id. mai. M Ce Jul.] id. 
Iun. A/h. govà loud Theod. J CE. — XVIIL] oonp. 
imp. donn. iustiniano ag. ann. XCIIII IuI.“ cp. imp. dn. 
iust. pp. oog. an. XIII c cod. op. imp. dn. anno XVIII 
(XVII v. .) C op. dn. iust. pp. aug. M acta "Iov- 
eveviavoU (cd sy add. Fabrotus) Ath. iyd. & Theod. | 
1 consulat. (osulat. i. e. 9sulat. libri) basilio an. 


editione Novell. I p. 5 not. 4) | 17 »óuovs) Cod. 4, 32, 27. 
8, 40, 29 || 18 & ren L* | Gpváuova M (et eic sem- 
per) | 19. K dat M] undi» L | uóvovs om. M | 20 Pes 
ML^| uiv yào L^ | 25 * xai aur (nisi malis xal auI 
xal avtQ 2 (xaà a toĩe malit Zachariae) 


C pe. bas. vo. an. II c cod. basilio uo. conss. M ueca 
riß vxars(av Bagilsiov vó y' Theod. rd y usrà viv 
vzravsíay Baaile(ov Ath. cons. XIILI. (antea spatio vacuo 
relicto) Iul.“ | 9 rubr. Ilegà — AoyitsaO'as (xavaAoyt- 
LeoOas L) ML app. Iul.] Arriygapij égurvevovca v?» 


1 praeposito R | 2 enim om. E | prseuidimus R pro- 
videmus vwig. | 3 nostra om. T' | 6 subscriptionem unus 
t cod. Escorialensis, ubi praescribitur constitutioni 
CXVI ( nov. CX X V) inter extravagantes positae | iust. 
pp. cog. an. XIII. po. bas. vo. an. II. Escor. 


10 


25 


Nov. CXXII pr. 1 992 EDICTUM DE CONSTITUTIONE 


eX dvrsUDsv cvvdysaDo, viv vOv TyuO" voucpávov xecórgra: sóv d «56. Uno di dxpeagánsver, evi 


éyvsDvunpdvov uíav slvas co savrós dyxijuaros alvíav, mij ngocdstaeas K ada ar- 
Quxdgas aur vovc aA Hοονẽit zovaevs OU xspalaíow. wal jenes, rare aas rij dodyxpgs, xel 
aviloydjonévov ro 5 3y⁰“ö,ꝭj)˖ e «àv naviaxegiov yovcov, si wavafalouv v nadie nds rri x«l fva 
robe Annouédvovs sl; vv v&v x voh,⁴ r. xoSÓótQva, vov r mavtós 5 &xnÁlixyÓas &vala- $ 
Bei» «a «7v — cvyyoagry Tàw x xovców. 

CAPUT II. 

TOv tolvvy Teuer, »óuov undày ini rò 5 xarafilisaDas Bovionévoy * 3 4x 
voy ngós robe KunQogÜsv di οοναν,ẽ.;⁵ ox oí 1 rod 5 «à yoéa, si yéyeve 
xavafoÀj, iu, dà xal «às pspixág xavafo M his e de Eau, sins A ra ex laciovos 
vino, Üsonitousv xarà v yívsaDaa và» oo xal ö, a» eie to Ain U, ede, 10 


1oUro ar xarafdAlorras d» iv wal Tv tüw x 55 Qaseax)» evyygagü», ders i xolle- 
nÀdcuov dx vaUrn0S xe alxias svQaDTvas T yoíos dxastovusvov. 


5 H voívvv aij usyalongénta và sagagráyra ij wal q .d roõde coõ nion 2 
oU psva vómov Ziey xai iid magadoUra, i , v; vs magà «ajta 5 lengveles 

tate yrigos , àv oi lx pépynsrai, o douoye, rar r v8 r x«và Gvrvaoxaynv xal ix s ie 1$ 
ad v0» vóuOv suexQcyuévev i METER couévor dpyovwre. Divinitas te servet per multos annos, frater 
iucundissime. Dat. Xvn. k. elisario vc. cons. la. 535] 


PKB 


IAIKTON IIEPI AIATYIISZE9Z le: 


(Hen "Eyvouev es MS v)v maidevsiv T) xarà y vov 5 Osov e- 

oí rds zpaypatsíae xai ràs usDoOsías usrspxóousvos xal oí designe 15 ra . wal oi sapi ei yj» de- 
ydvas, Kr ys ur» wal oí vavtas, ógeidovres. püllov uallovsc ysvéaDas, slc ata — ual J l 
ciovas ual tQertÀac(oyas viue v8 xa) picO0US nagà vννν aoyaíay Guy; O sia» Axis toU: 


CAPUT I. 
Jvaidousv ro dd Daiov iÜvov sásu dzxayogsiSas viv «ouxórq» nieovshiav, wal H vov 
Aevov voÀpü» mQaypatsvtü» 7 dgyátnw 5 roxvr dE oacdmora ua9ó0ov , dpuxoglac ij yenxovias zÀsiov« 25 


Nov. CX XII Graece tantum extat in M f. 3047 in appendice Edictorum lustiniani serto loco posita, im serse 
novellarum omittitur ( dà ef ovx aógéOv schol. M in marg.)- Fuisse eam in B 55, 14, 4 testantur Tipucitus, index 
Coislinianus, inder Reginae (Bs. «àv facuaxcoy vé xí. d ; S vsagd adnot. in marg. L). — Epit. Theod. 122 
(inde L), Athan. 21, 3. 


nongentorum quadraginta novem aureorum summa conficiatur; cum vero, gui de eo negotio cognovisset, 
cum non considerasse( unam csse totius accusationis causam, se non admisisse, sed in sortem 

aureorum condemnare voluisse. ltaque petierunt. ut hac necessitate exuerentur, et computato toto debito 
quingentorum aureorum , si unum el quinquaginta solverent. qui reliqui essent ad mille solidorum quenti 
latem, et a toto debito liberarentur el feneraticiam cautionem sescentorum aureorum reciperent. 

II. Jtaque quoniam leges nostrae ec iin supra pA solvi volunt, camque a discrepantiam 
habent, quod illae quidem debita usque ad duplum sistebant, si nulla solutio facta esset, nos autem eas 
quoque solutiones Pipe per partes fiant debita solvere alu siquidem usque ad d perveniant, 
sancimus ut secundum hoc fiat computatio, atque illi si quantum religui ad aureos solvant 
ctiam 0 gescentorum aureorum cautionem recipiant, ne ex hac causa eveniat ut multiplicatwm 


debitum ei 

5 Magni ſicentia igitur tua quae nobis placuerunt et per Àanc sacram pragmaticam 
. declar larantur ad opus et effectum a ducere studeat, ut et interpretatio contra Ads. prolata ia 
sententiis, quarum supplices meminerunt, , €t omnia quae per obreptionem et ab una ed- 


CXXII. 
EDICTUM DE CONSTITUTIONE ARTIFICUM. 


Praefatio. Cognovimus post castigationem quae secundum domini dei clementiam contigit ees 
qui ncgotiationes et ar exercent et diversarum artium opifices et agricullores nec non nautas, cum 
potius meliores fieri deberent, avaritiae se dedisse, et duplicia atgus triplicia pretia smercedesque contra 
veterem consuetudinem exigere. 

. Placuit igitur nobis per sacrum. edictum omnibus ciusmodi avaritiam interdicere, ners ullus 
in posterum negotiator aut agricola aut artifex ex quacumque arts vel negotiatione vel agricultura 


1 và» L] om. M | dvaxoaíov xsacagáxosyta dva L | | 19 rubr. Id ser (Edwtov L, om. B) magi Qiavvrcosa sers 
4 xavafaAowy Haloander] xavagaAos ^73 xarα do vex ver Theod.(L) B) "TUwsov rod ssesfoctásov 225 
cum Scrimgero vulg. | Iva 5 ix M I L | 5 o. d D ioveriviapov M H coe he xai 
pévove L | 7 vójoy) Cod. 4, 32, 31; nov. CX X X VIII | ies end xal yennóvovs xal va)rac xej stasva «à és- 
8 oí uiv] Cod. 4, 32,10 | 9 sizso L an M, alnee | vrOsipava xatà t9» dpxalav oui, ,, Aaufgdrssy nei 
Zachariae | 10 «ovrov ML, corr. Haloander | 11 robo Óidovas, cs I x vov DaratixoU [i e. ante pestem 
avt07€ Zachariae] rode avros ML | 14 v M] 94 L || | anni 4 25 Theophanes chromogr. ad lustimaami am- 
yevopévns Haloander | 16 clausulam latinam cum subscr. | num X P.], xal urdd» rtÀéov Ath. | 20 raf] . g. và 
om. L | 17 zu M At] xvin app. Iul. | maias om. | Qavevixóv, cf. Ath. | 25 oiacórnovrs M | usD'odaias 
Jul. | bilisario uoc. cons. (uo. om. Tal., cons. om. Jul.“) | malit Zachariae sine causa | 

app. Iul. bilisar. ue. conss. M vxaceaiac Ball oa. Ath. | 


DE SANCTISSIMIS ET DEO AMABILIBUS 


993 


re maleide OvvnÓs(ae inge mimyuacva 9 a, h wxsisvouev (d 
used» xal vov dus Kyo xetovvvas uod don 


Nov. CXXIII pr. 


xal ros và6 uerQrnOss TO» olxodo- 
(LscO'as rois égyazouévois, d wal 


LÀ 


! ) - ^ , U a , E * 2 Lj 
&vroi£ t9zv ev je: a pvldttreev. 150 dd nagagvldrtsw v οννẽ:ł xal vovs A αννο%e e oia 
w : 


more épym ñ v Teva 21 


ord yàg abxoĩe éLeva, mÀéov vov M toU d reraynevov 


wapéru» GvyyopoUmsv. i M «Ow» D v ve , GvenOa(ae émipyprovvrow, cc rm agi 
socótnta sicxopígas xq) dnn dvaysasOeovras, sl smagà «Ó dL dogs diarerayuivos lago ret sj dd 


wotes quveíngav. 


(CEníloyor) Tavra di dyrete . xal dxdixsiaDa, H 7tagd v8 Tie Gije $rspoyns wal vov 4. 


mars xovaíov Apo 
Dat. x. k. Ápr. CP. (imp.) dn. Ius 


PKT 
ITEPI EKKAHZIAZTIKQ9N AIA- 
$OPZN KEAAAINN. 


O atvóc. face Nr vg dvQoborávo uaytavoo 


tO» d e Óógguxíov. 


dvov éxdoxov rabriye Tie svOaíuovos móAsms. BovióusOa yàg d. du rode magagaivoryrae vast» 
n c9» dtcrutotꝰ d naar co ν v9» ópui sica» roiv , tiuopola vxoflallsaDa," ud iN 10 
vais zÜOuévass uu vdBsciw, ai ri rh rag. zuow Oiatrray 9⁴¹ 

ttulani pp. Aug. anno XVII. post cons. Basi 


fyc» aps 


53. 
vc. anno lll. la. 544] 


CXXTIL Auth. CXXXIV. Coll. IX tit. is 
R DE SANCTISSIMIS ET DEO 


15 AMABILIBUS ET REVERENTIS- 


SIMIS EPISCOPIS ET CLERICIS 
ET MONACHIS R 
Imp. Iustinianus Aug. Petro gloriosissimo pp. 


„„ Dee Qiouxrjas008. xal xoovouíov 2 raefatio.) De gubernatione et privilegiis aliig- 
n 


2 


eaqógery xapaáAaíoy sig rde dyiarrdxas dx- 
xáncías xal ove dAlovs svayais oixove dvnxóscvov 5 
Teva der,, dmi dd ToU mxagówvros và 278 
và. dor r ÉTt.OxOTCOOV xal xÁZQuxav xal uovayary 


que diversis capitulis ad sanctissimag ecclesias et 
alias venerabiles domos pertinentibus iam quaedam 
disposuimus, super sanctissimis autem episcopis et 
clericis et monachis dudum in diversis constitutioni- 


r Y dv diaꝑò gote Qavábess OvvrvriD4vra HhE“u rij 25 bus disposita cum competenti correctione hac com- 


stQ0067x0v03). érttavoQU c0&0s vq08 zegiula Bei» v vóum 
uon. 


prehendere lege perzperximus. 


Nov. CX XIII (Authent. CXX XIV « Coo. IX tit. 15: gloss.) Graece extat in M et cum nov. CZXANVII conta- 
zinGta in L, cap.2$1— 32 in B 3, 1, 9—16. 20—838. 35—48, rmi in 5 4, 1, —16. Marima pars novellae 


quamvis passim contracta et immuiaía habetur in Collectiene L 


repetuntur diverso ordine disposita in NNomocanone L 


XVII capitulorum 28—87 ( S; inde pleraque 
pendice), particulae in Epanagoge 8— 10 


titulorum | eiusve ap 
(vid. infra). — Epit. Theod. 123, Allan. 1, 2 (inde Coll. ^czst. col. III 2, 2; A f. 184? in parte tituli primi inter 


novellae CX X XI c. 4 et 5 insertz). IJuiian. cone?, CX V (qui exemp:um Graecum non tam 


expressit). 


d quam 
Prooemii (novellae V praemissi) translatiznem iatinam a vulgata diversam in appendice collectionis canonum Dio- 


nysio- Hadrianae exhibent codices aliquot saeculi IX. et X. (cf. Maassen Sitzungaberichte der k. Akad. der Wissensch. 
ien 1860 p.91 n. 4), primi ediderunt Pithoei fratres in Obss. ad Cod. et Nov. (Paris. 1689) p. 693. 


maiora quam secundum veterem consuetudinem pretia. mercedesve exigere. Iubemus autem. eos. quoque 
qui aedificiorum et agrorum colendorum aliorum operum mensuras faciunt nihil amplius operartis m- 
putare, sed ipsis quoque antiquam consuetudinem servare. Atque haec eos quoque observare iubemus, qui 
qualiacumque opera imr erant vel ctiam species quasdam redimunt: quibus ne ipsis quidem. ut plus quam 
more constitutum est praestare liceat permittimus. Sciant autem qui quicguam amplius quam vetus con- 
suetudo fert exigunt, se triplicem quantitatem fisco inferre coactum iri, si contra id quod ab initio con- 
stitutum erat eos accepisse vel dedisse appareat. 

Epilogus. Haec autem examinari atque vindicari iubemus et a tua sublimitate et a gloriosissimo 
praefecto haius felicis urbis. Per vos enim ab iis qui hanc nostram constitutionem violaturi sint multam 
definitam exigi eosque poenis subici volumus; cum officiis quae vobis apparent quinque 1 auri 
poena immineat, si quid eorum quae a nobis constituta sunt neglectum fuerit. 


CXXIIIT. 


DE DIVERSIS CAPITIBUS ECCLESIASTICIS. 
Idem Augustus Petro gloriosissimo magistro sacrorum officiorum. 


Praefatio. De administratione et fune aliisque diversis capitibus quae ad sanctissimas eo- 
elercias aliasque venerabiles domos pertinent iam quaedam constituimus, in praesentia autem ea quae de 
religiosissimis episcopis ct clericis et monachis in diversis constitutionibus antea disposita sunt, cum idonea 
emendatione hac lege comprehendere placuit. 


1 d add. Scrimger | 4 sión M (cf. nov. CX XVIII c.1. | confirmat in fine novellae | 21 cd diagóge xsga- 
2.3.9.15. CXXX c. 1. 2. 3)) dg cum Scerimgero vulg. | | Aaev LS e Iu] diagógo xepalaiov aiio» M | 22 
12 subscr. d. n. k. apr. op. dn. iust. » aug. post bilisario 575 A re S | 23 Ourvzoicausy] nov. CXXXI I in 
uo. eonas. M; éyoágr Y, naAavO. A Bacilsías | dà vov sxagóvros và vagi] «à 2 x sola legisse vide- 
Jour e 10 e vstaveías Baailsíov v [4 Ath, unde | tur € | 25 dr cf. nov. VI. Val. 
subscriptionem restituit Zachariae | 14 rubr. 1Tegi ázt;0xó- 

x /in xal xAngibv A. Theod. (cf. € et 4005 v. 24) Lee 
ro rd yrpíGuata vOv ésouósov dnididorrov ct 

J yivsaD'as S | 18 nayíavoo và . (av add. L 

qqixiov ML) éxaoyg eu, Ath. 6, Gregorius 

Magnus Epist. 13, 48 II p. 1252 ed. Benedict. Exemplar 

eonstitutionis ad Petrum praef. praet. missum fuisse M 
III. 


14 sanctissimis cit, Gregor. ep. 13, 45] sanctissimis epi- 
scopis libri, vulg. | 15 et] ae Gregor. | 16 episcopis et 
clericis Gregor.] episcopis et de olericis V et clericis R 
elericis T vulg. | 11 Ey L-XL-II- (sic) T | DI ] prae- 
fecto VT p. R | 25 cum om. T | oorreptione ques V 

15 


Nov. CXXIII 1 


994 


DE BSANCTISSIMIS 


CAPUT I. 


Osoztitous»y volvyvy, öde ü» xosía ee ént- 
Ox07z0v» xtpororvrnÜ vai, TOUS xÀAngixovS xal tovs α 
«ove je nò laue, ne nlla: & éníaxozos xtiQotovsi- 
o a., And rν, got uαõ%,.e spynpiguata Ttov. cονi˙- 
uévo»v vOv dyl(ov svayyelow» sxwÜUvo «Ov» iò i- 
Yuri» [xa] Éxactov aitov Ouv)ívas xavà vOv Osíov 

vi, xal dyyodqpmy dv abr, Adyovrag dv ab«ois 
voie Vynoiauagiw, Ot. ovte dd «eva. d ots dad 
vaxó0ysgiv 5 gula» ij q. dll oíayÓnrmots ciríav, 


Sancimus igitur, quotiens opus fuerit episcopum 
ordinare, clericos et primates civitatis, cuius futurus 
est episcopus ordinari, mox in tribus personis de- 
creta facere propositis sacrosanctis evangeliis peri- 

5 culo suarum animarum dicentes in ipsis decretis, quia 
neque propter aliquam donationem neque propter 
romissionem aut amicitiam aut propter aliam quam- 
ibet causam, sed scientes eos rectae et catholicae 
fidei et honestae vitae esse (et) litteras nosse hos 


a elüovas avrov «fs ÓpOTS xai aDo«zs stiotcoc 10 elegerunt, et quia neque uxorem neque filios aliquis 


xal geuvov slvai 3 [xai vxép tÓ TpiaxoGtO» Fros] 
xal “ri sióévas 10UtOve . xal ot: 
ovre yauetzv ovis sacidáe rie 4 abr ve, odd 
rie 5 zxaidac ie νmœäjꝗ.Ʒ o avtÓv dayn- 
xéyas 5 Éyny, dd si 
«vtOv dg, xal avt» alas xaà mootg» xal ovós 

ear odd dvÀgós dmzobsvyOsisa» ovÓÀ vois vópois 
odd vois iapoic xavoci» arzmyogsvudyr»* aÀÀ' Odi 
Bovásvtzs ñ ra tv xovrey slvat yeavolaxovgiav, 7j - 


«sep BovAsvrixo j rats r vmdxtvo Tvzn, icadiv 20 


avróv dv uovactnoip ovy ro Üsxanévvs éviavtOv 
l Lovayixóv go éwvalicavra. — xai rovro g vols 
vrgicuac, d évríOeaO'as, ö ren oix Ttov 5j v ¹d · 
xovra πvεινrτ je ij lixiac dviavvovs Kysim có. ine 


rag abr nQósomor ysvolaxouc.» iva dx càv rs. 25 trium 
* 


ftpotoóztOwv, vig Ov tà ru r (Opgata y&yoysv, 
d Heri geigoovqd «p. 4 lo i ed tQ i: Uva 
rod x4Qgotovovvtos. tO» 0s GovAsvt9» 5j tO» ra- 
rv tÓ» (os stonvai) i dn, dviavtots dv uo 
cr 

AdG bor slvas vijs iòias tines, ovto uévros iva 
dAsvO'sQoD'sis vs Bovázs rò téragtov utoos 15s idías 
stegsovo(as dvr mapaxardgyn, tov vzoloínov avtov 
spayudtow xarà TOV nusTraQor ,] tj fovA, xal 


xai sgóregov ꝗou,G u rig & 15 


eorum habet, neque concubinam aut filios naturales 
cognoscunt eum habuisse aut babere, sed et si prius 
uxorem aliquis ex eis babuit, et ipsam unam et 
rimam et neque viduam neque viro coniunctam nec 
bus aut sacris canonibus interdictam; sed neque 
curialem aut officislem hunc esse cognoscunt, aut 
a curiali vel officiali subiacet fortunae, sciunt eum 
in monasterio non minus quindecim annis monachi- 
cam conversationem implesse. 


1 Hoc quoque decretis oportet inseri, quis non 
minus quam triginta quinque aetatis annos habere 
si qua eligitur ab eis cognoscunt personam: ut ex 
personarum pro quibus talia decreta facta 
sunt melior ordinetur electione et periculo ordi- 
nantis. Curialem vero vel officialem qui, sicut dictum 
est, quindecim annis in monasterio conversatus est 
et ad episcopatum provocatus, liberum esse propria 


q G&ayayóvra wal ale émicxom)v , era 30 fortuna, ita tamen ut liberatus & curia quartam 


partem suae substantiae sibi retinest, reliquis eius 
rebus secundum nostram legem curiae et fisco 


cap. I et II pr. in L omiftuntur, eorum loco inserta suut nov. CX X XVII pr. et c. 1—3 (similiter in B c. 21 $1 


excipit novellae CX X XVII capita 2. 3). 


8 ag. summarium Ath. repetunt paratitla Ath. 20 $1. — Summarium v. 18—22 extat 'Pox. 34,2, v. 23—25 
"Pon. 41, 1; Ath. summam v. 18—22. 28 — 595,1 repetunt paratitla Ath. 8 £2. 18 $1. 


I. Sancimus igitur, ut quoties episcopum creari opus sit, clerici et primores civitatis, cuius cpi 


scopus creandus est, de 


tribus personis decreta faciant propositis sanctis evangeliis periculo animarum 


suarum lei unusquisque eorum per sancta evangelia iuret, atque in iis scribat, dicentes in ipsis de- 
cretis se neque propter largitiouem ullam neque propter promissionem aul amicitiam aut aliam ullam 
causam eos elegisse, sed cum sciant eos reciae et catholicae fidei atque. honestae vitae esse [et triginta 
annis maiores] et litteras nosse, et neque uxorem neque liberos quemquam eæ iis habere, neque concubi- 
nam aul liberos naturales se scire eos habuisse vel habere, sed ct si quis eorum prius uxorem Rabuerit, 
jen quoque unam et primam nec viduam ncque a viro separatam nec legibus aut sacris canonibus pro- 
ibitam ; nec magis curialem aut officialem esse eum se scire, aut siquidem curiali vel officiali condicioni 
obnoxius fuerit, scire se cum in monas(erio non minus quindecim annis vitam monasticam pere jissc. 
1 Hoc quoque decretis inseri oportet, scire eos non minus quam triginta quinque aciatis annos habere 
personam a se elecíam: ut e tribus personis, pro quibus eiusmodi decreta facta sunt, melior crcetur 
elections et periculo creanlis. Curialis vero vel officialis qui (sicuti dictum est) per quindecim annos 
in monasterio degit et ad episcopatum provectus est, a condicione sua liber sit, ila tamen ut liberutus 


à curia guarlam partem 


4 en r mox in tribus e || zrooxtsuévow vov ayiov 
svayysA(ov S c Iul. Ath.] om. M || 6sg. xai fxacto» — av- 
vois in M interpolata ex nov. CX X X VII c. 2 om. Se Iul. | 
729. Adyoyras — 8 om, S | 8 0ts ovre] o 
ov S | ovta did] 7 (f ad g) | 11 xai — Fros in M inter- 
polata ez nov. CXXXVII c.2 om. Se Iul. (cf. infra v. 23) | 
13 *ovvs — ovre] ov02 — ov0à MS I 15 soótegóv vie 
dE abr yape1r» Kaye S | 11 dvdoóos ánotevyDeica»] 
viro coniunctam gc | 27 ze«osovnOsim S ] suvdovo M Sc 
lul) xgéuav« M e. v. (ez nov. CXXX VII c. 2), vulg. | 32 


páoos om. S | 34 wóuov] fuit Cod. 10, 35, 4; cf. Cod. 1,3 
82 $1, Nou. V1 $1, xx VII pr. $2. Sed ea constitutio 


quartam substantiae curiae vel fisco offerri vult. Itaque 
pro téragto» v. 32 Zachariae 540v *6éxaQcov correxit: 
quo non dodrans (3) significatur, sed tres partes et di- 
midia (31); quamquam dvyaovyxior intellegi voluisse etiam 
Athanasius videtur rd ruicvréragto» uégos rie (Oíac 
v too rds zagsyoy v BovAz. Quartam H. l. ipsi curiali 
vel officiali relinqui, novem unctas curiae vel fisco vindi- 
cari consentiunt cum M Sg epitomatores Iul. Ath. Theod. 
Id ipsum in constitutione deperdita sancitum fuisse vix cre- 
dam: videtur potius ipsius auctoris errore praeceptum illius 
constitutionis confundi cum iis quae de novem unciis uti- 


stantiae suae sibi retineat, cum reliquae eius res secundum legem nostram 


que curiae servandis in donatione vel in successione cw- 
rialis valent: cf. nov. LX XXVII pr. p. 423, 20; CI e. 3 
p. 490, 2. 31; c. 4 p. 492, 18 al. 


1rubr. De episcoporum consecratione 7' in marg. (ex 
Iul.) | igitur] itaque UT 2 ordinari v«lg. | primatos 7^! 1 
ouius oiuitatis V | 4 praepositis J 6 donationem neque 
V vulg.] donationem aut RT al. | propter (per Ri) ali- 
quam promissionem R vulg. | 7 causam quamlibet V | 
8 sientes 7'! | 9 bonestate RI | esse uitae T vulg. I et 
add. vulg. | nossce V nosce T' | 10 aliquis 7*] aliqui 
(alios Na) 5 11 habet T] habent RV vulg. 
hst T1 | concuninam V*| 12 habere A! [ sed et si vulg.] 
set si VR* et si R!T | priuatus RI 13 habuerit V 1 14 
viro) cum uiro T'! | 15 canonibus] canonibus uel eonstitu- 
tionibus VT constitutionibus RTI vule. | 16 carnalem 
R! | 11 curiali] fiscali Ad ry enim 7" | 18 monachicam 
causam conuersationem 7" | 22 detractis 71 | inseri T 
vulg.] inferri RV | 23 annis V | habere Beck] habet 
libri | 24 eis RT al.] eis qui V vulg. oognos e et 
ex RI I personam vulg.] nas libri | ut] aut T! 
25 sunt facta V | 27 vero om. 7 | 29 prouocatis 7 
30 ut) si R | partem quartam R I 81 rebus eius V 


ET DEO AMADILIBUS 


8 «9 Óruosíp éxdixovuévev. Aiòouev dd d dea vois 
và (Guera vtoi0vuévoic, ak viva xogdusxóv qixa Bov- 
Aevrov xal rar abwv t$ Geo, értiAoye 
elyas vouícovaiv, tóv voioUrov cp GÀÀoie Oro u 
xois 7, novaxole ériAsEaa Dat, or uévtos fva d xo 
óc d vovtq TQ r ꝙο aie nine r, dmisysis 7) 
Ahe émicxoxos xeuporoynO n, dAÀà mwoOov vols 
xÀngixols ovx Harro tiv h“ i avvagidunO ij, xal 
evro rode ay(ovs xapovae x«l vf led Te 3 


y9o ógslAov d dc rap! r ufd «7, 

zeigorovia Qi0daxsc Ont ovx dein. d ag sixoc 
Kv rt tÓTtOI6 uT) sUQsÜsisv vola stpOSc ta mto06 v 
rotary in 
Gata πYνον αννkαͤ ai Óvo yj xal dsl mr 
Guara OuicÓc4, yrdoas uévros r] sipnuévas jut 
Kyovrs uagrvolas. Ei d oi òꝙeilovree vov émíaxozov 
énilibagOa, và vouabra ynglopara dvrós BE e. 
pe) 7004500001, TEyYIixeUTa TQ xivOUvq cric id tas vx 


999 


Nov. CXXIII 1. 2 


2 vindicandis. — Damus autem licentiam decreta 
faclentibus, si quempiam laicorum praeter curialem 
et officialem dignum memorata electione esse puta- 
verint, hunc cum aliis duobus clericis aut monachis 


5 eligere, ut si laicus hoc modo ad episcopatum eliga- 


tur, non repente episcopus ordinetur, sed primo 
clericis non minus tribus mensibus connumeretur, 
et ita sanctas regulas et cotidianum ecclesiae mini- 
sterium edoctus episcopus ordinetur; qui enim alios 


glas Àntovoytay Mer Lr éxícxorot xetgovoyrO 1): Ó 10 debet docere, ab aliis post ordinationem doceri non 


debet. Si vero, ut evenit, in quibusdam locis non 
inveniantur tres personae ad talem electionem op- 
portunae, liceat decreta facientibus in duabus et una 


oy énitü0na, dfdcro vois và yrngl- peeota decretum facere, omnes tamen dictas a no- 
9 yngi- 1$ 


is habente testationes. Si vero qui debent episco- 
pum eligere, citius ipsa decreta intra sex menses 
non faciant, tunc periculo propriae animae ille quem 
competit ordinare episcopum ordinet, omnibus aliis 
quae praediximus observandis. Si quis autem citra 


iner ꝰ os à dg e xssgotovaas TÓv éníaxosov yeigo- 20 memoratam observationem episcopus ordinetur, iube- 


, 


rovsix , xd TOv aAÀlov ov ei nagagv- 
Aarrouévowv. Ei di rie magà id pnynpovsvOsicay 
sagagvAaxy» ámícxomos xegovovynOT, xsisvoue» ToOU- 
ro 7tà7i TQÓstOI!S tu, Évt.0x0717,6 éxBállecSas, alla 


xaxslvov Osti6 zaQd raõra érólunos xeigotovica, 25 dominium deducta est propter culpam 


xopítsaOa, éni Üva dviavrÓv vj legatixrs Anrrovo- 
las, xal ztàga» g α d t7)» ztegi0vO(av, Irie xaO" olov- 
fors xoóvov 1 vgóztov gie v)» avroU deonoreta 
segujAOs, did vO rmtraicua & dmoírcs ci deonoreiq 


«r$ ixxiroías ze éníaxonóc ir dxdixeia Dau. 


mus hunc omnibus modis episcopatu depelli; sed 
etiam illum, qui praeter haec praesumpsit ordinare, 
segregari uno anno sacro ministerio, et omnem eius 
substantiam quae quolibet tempore aut modo in eius 
uam fecit 
dominio ecclesiae cuius episcopus est vindicari. 


CAPUT II. 


El di v roð nQÓé tv xtQoro»íay ámnilsyévtos 
éroxoztz$ xaTryogrjats ép oli, alviq Qvyaudvy 
xarà robe vÓuove i] Tovs xavóvac r avrov &uzzodíaus 
xsiQotovíq, 9zagsuO sao i tovtov xssgorovía, xal h - 


Si quis autem ad ordinationem electum episco- 
patus accusaverit in qualibet causa quae possit se- 
cundum leges aut canones eius impedire ordinatio- 
nem, differatur huius ordinatio et prius contra eum 


& 2 Kelsvousv robe ymgitogévove, si viva. xoauixóv. diio» rie sQononuévns — 12 oix d Un habet Epana- 
goge 8, 4. — & 2 ex S repetit Nomoc. L tit. 8 p. 612 Voell.). 
Summaria v. 1— 8 habent Fun. 16,8 et 34, 2 Nomoc. XIV tit. 1, 11. — v. 11—20 summarium extat Px. 34,2; 


v. 17— 21 summaria Fon. 19, 8 et Nomoc. XIV tit. 1, 9. 
e. II. III ex S repetit Nomoc. L tit. 16 p. 623 Voell. — Summarium c. II pr. habet Nomoc. XIV tit. 1, 8. 


— 


2 curiae et fisco vindicentur. Damus autem facultatem iis qui decreta faciunt, si quem laicum, praeter 
curialem et officialem, praedicta electione dignum putaverint, talem hominem cum aliis duobus clericis 
aut monachis eligendi, ita tamen ut laicus qui hoc modo ad episcopatum electus est non statim episcopus 
creetur, sed prius clericis non minus tribus mensibus adnumercetur, wr ita sanctos canones el sacrum 
ecclesiae ministerium edoctus episcopus crectur: qui enim alios docere debet, ab aliis post creationem do- 
ceri non debet. Quodsi forie in quibusdam loci$ non inveniantur (tres personae ad éiusmodi electionem 
idoneae, liceat iis qui decreta faciunt de duabus vel etiam una persona decreta facere, quae tamen omnia 
a nobis modo dicla testimonia habeat. Si vero i$ qui episcopum eligere debent eiusmodi decreta intra sex 
menses non fecerint, (unc periculo animae suae is cui competit creare episcopum creet, ut (amen reliqua 
omnia guae diximus observentur. Si quis veru contra observationem modo memoratam episcopus creatus 
sit, iubemus eum omnibus modis ab episcopatu repelli; verum ctiam illum qui adversus haec creare cum 
ausus sit, per unum annum separari a sacro ministerio, aique omnem eius subs(antiam, quae qualicumque 
tempore aut modo in dominium eius pervenerit, propter delictum quod commiserit dominio ecclesiae cuius 
episcopus si( vindicari. 

Si quis autem eum qui ad creationem episcopatus electus est accusaverit ex: qualicumque causa 
quae secundum leges vel canones creationem eius impedire possit, differatur eius crcatio, ct prius causam 


3 xai] , SI 4 vouiaovsi» M, Nomoc. L tit. 8) o- 
guloco0s S Epan. | vo] essi Epan. | 5 ovro uévroi 
em. c | 6 à om. Epan. | 1 bl, om. Epav. | 9 9f 


* | 1 clericus R | 8 cotidianum usum ecolesie uel mini- 
sterium V | 10 docere debet T I post] prae RI 11 ut 
euenit in V vu/g.] ut conuenit in R ut euenerit 7. 
euenit ut in T'* euenerit ut in RI 12 oportuere V* | 
14 omnes tamen T] eos tamen omnes (os A!) R vulg. 
eos omnes V | dictas RTI] iam dictas V vulg. praedictas 
T* | 15 *habentes libri | 16 cuius 7˙J inter R! I sex] 
v T!| 17 non et periculo om. 7! 118 ordinari R!T' | 
19 diximus F vulg. | 21 modis omnibus T I 22 hoo prae- 
sumpeerit R vulg. | 25 culpam quam] quam culpam quam 
T' | 31 rubr. De accusationibus episcoporum VT in marg. 

1 uendieantis RI autem] autem ei RI 2 quempiam | (ex Jul.) | autem om. V | electus 71 electum om. V! | epi- 
V vwlg.] quemquam AT | carnalem? R I 3 electionem | scopus 71 episcopum T* | 32 causa] eam RI 33 can- 
Je | eese om. V 4 eum] eum eum R I 5 ut FTI] aut | nones 7' [ impediri Rif ordinationi ! T! | 34 diffatur V! 
AT? (ut corr. T?) | si laious] alicuius RI huius modi | differebatur T. 


eotidianum (i. e. *»aO" sudoa»?) c | 13 Me” S 
15 7 M] om. Se Iul. | v,] deoretum 6 | 18 * 
roi adra (apara] citius ipsa decreta c | 19 voi£ooci 
S v. l. | 20 zeigorossíiro M, Nomoc. L tit] xeigorovst- 
S S| 32 *éniaxorsrs dedi ex 6 Iul., qui habent epi- 
scopatus] éxi0xónov , om. S | xavryogron S v. . 


75* 


Nov. OX XIII 2 


Tego» vv xat' avrov xgorsDQaicev alvíay (etre e 


ros TOU xat5yogov xai E ag bro 7cQotsO 


aitíq AM %, sita avafaAloudvov d r. 
tive r dias xavnyopíav nánongeos) éniusiae d- 


eves6co) ÁxsLv0$, Ug OU u, 0 


ros, xhο“,j Gx 7) xegorovía, si d d u 
gavain, 5 
yogos, siva ur, denide,Eνο sira xal azápuyev vi» v 


996 


xpo 
re . xal ai udv UnevOvvoy avróy jj xac5yogíq 
Ü'u»os$ gu 


pl». xtigoxovía ur, duzxodibéaDo, & di cf 


DE SANCTIBSSIMIS 


propositam causam (sive praesente accusatore et ab 
eo propositam causam exequente, sive etiam differente 
per tres menses snam accusationem implere) diligenter 
examinari ab illo & quo futurus erat episcopus or- 


5dinari Et si quidem obnoxium eum accusatoni in- 


venerit, prohibeatur ordinatio; si vero obnoxius non 
ostendatur, ordinatio quidem non impediatur, accu- 
8&tor autem, sive non probavit sive etiam fugit pro- 

itam & se accusationem, provincia in qua habitat 


U 0 Pos 2 2 . 
e r, avro) xarQyogíap, éx «rs énaoyías év 10 abiciatur. Si quis autem ante examinationem accu- 


i oi dxfaAAécOo. 
isqosUovné ον ο j, , & d rò 


E di re d dLevdosos rd 
rrnyoen e e z890t0»:0s., Ó u yaigovoyrD'ais «je 
) rotob ro *0Àur5cas 
a4eipovovrgas «jj ávortágo) iu uro ανu/, 


satum ordinaverit, ordinatus quidem sacerdotio re- 

tur, qui vero talem ordinare festinaverit, superius 
ictae subiaceat poenae tam in aunali prohibitione 
sacri ministerii quam etiam ut omnes eius res ec- 


Tovro uà» éni vij éviavaiaíq K õjm, re df A 15 clesiae vindicentur. 


— , 


rovęyias rodro dà xal uind vq stávra avroU 1à mod 
1 paa rj ini Aalen diva Ó i 


2 % € dim s 
4 Ji r. €OLOU1O d 


BáAÀovai, xal di tovto xal 0 dio xod 


805 riuijs anoxwelaOw * v0 08 r 
eee 
vy» ispoGUvn 


» 2 9^ € * 


„cdi,. si 
u , và OoOivra smayuava dy 


ov uóvov d rà xarà todro dodo 


wai A TOVTOIS O TZ» undo 


iw LahHJ4Q . uf uó- 
vo «n» óuoloyla» dxod. dor, dd da 1 


xal Gd 


«ij éxxAgoíq OoO vas. 


& Hos 0i 1 8 
éxaivo qvAaz2ivas „ undale did òò one 
ov 5a ztoaypatuow émíGxomoé xsaQotovitas. 
85 2j, avtoi éavrovs oi 0i00s- 20 semet ipsos et dantes et accipientes et mediatores 
tee xal oé Aaufavovtec xai oi u£00. avtOv xatà rd 
O'aíae ygagàs xal rob lago xavóvas wataxoígs. vsxo- 

e e 
xaà 0 u50o$ ywwopevOs T6 aao j rie roi d- 


d xogusxos aix 0 vzrdo 
raus 156 alxias ⁊ ] 9 udcos vq ard. 
dd abr 
Gr %ονοοονντ xsisvousv vj éxxAncíg dxduOrncOusva. 30 
j a tO» tQOTtOV 
éxOixaia Das stQocxavtousy, aAAa xal ssacay do lata 
vnde tour xaJ" oiovürnnors vQóstov éxvaDsicay xai 
12» TOv éveyvgc» T7 tn» oU éyyvpvov dvoyy» xai 
maga» &ÀÀgv oiayUznots dyayijy aerei Saozitousv: 35 


roco 
vov 0cov i Ouoloyla meguiyss drast ac οο q 


1 Prae omnibus illud servari sancimus, ut nullus 
per suffragium auri aut aliarum rerum episcopus 
ordinetur. Si quid autem tale committatur, ipsi 


eorum secundum sanctas scripturas et sacras regu- 
las damnationi subiciunt, et propterea et qui dat et 
ui accipit et mediator eius factus sacerdoti auf 
eri honore removeatur; quod autem pro hac causa 


rabxig rje aitíae 2$ datum est, ecclesiae illi vindicetur cuius voluit sa- 
éxsivg did Oo, Je rfovinon 


cerdotium comparare. Si vero laicus forte pro hac 
causa aliquid accipiat aut mediator rerum factus, 
datas res in duplum eum exigi iubemus ecclesiae 
vindicandas. Non solum autem quae secundum hunc 
modum dantur vindicari praecipimus, sed etiam om- 
nem cautionem he hoc quolibet modo expositam 
et pignorum vel fideiussorum obligationem et ompem 
aliam quamlibet actionem vacare sancimus; et zu- 
er hoc qui promissionem accepit non pro- 
essionem reddat, sed etiam aliud tantum quantum 
professio continet exigatur, quod dcbet ecclesiae 
dari. 


c. L 81(— 30 áxrasveia as absóv xaslevouey) initio in brevius contracto kabet Epanagoge 8,15. — Summarium 
1 in. ex Ath. repetit Nomoc. L tit. 11 p. 615 Voell, v. 25— 27 Ath. summa extat in paratitlis Ath. 2 $ 2. 


conira eum propositam (sive praesens sit accusator et causam a se propositam persequatur, sive per tres 


menses accusationem suam exequi differat) ille a quo episcopus cre 


us erat diligenter examinet.— Et si 


eum obnoxium accusationi invenerit, prohibeatur creatio; sin non appareat obnomius, creatio 


non impediatur, accusator vero, sive non 
ex provincia in qua habitat 


probaverit sive ctiam destituerit propositam a se accusationem, 
ellatur. Si quis autem ante examinationem reum creaverit, qui «reatus 


est a sacerdotio expellatur, qui autem talem hominem creare ausus est. poenae a dictae subicsatur, 


tam ut per unum aunum a sacro ministerio prohibeatur quam ut omnes eius res ecclesiae 


1 Ants omnia autem illud observari sancimus, ne quis per largitionem auri vel aliarum rerum cpiscopus 
creetur. Quodsi guid eiusmodi commissum sit, semet ipsi et qui dant et qui accipiunt 7t mediatores eo- 


rum secundum divinas scripturas ct sacros canones condemnationi subiciunt, ac 
qui accipit ct qui mediator fit a sacerdotio vel cleri dignitate removeatur ; 
j i cetur cuius sacerdotium emere voluit. Quodsi 


datum est illi ecclesiae vi 


optlerea et qui dat et 
od autem ob cam cawsam 


aicus sit qui quid Aac 


causa accipiat vel mediator rei fiat, res quae datae sunt in duplum ab eo exigi 


dicandas. Non solum autem quae hoc modo data sunt vindicare 


nem pro his quali modo expositam et 


sed etiam omnem cawutio- 


pignorum aut fidetussoris obligationem et aliam omnem 


qualemcumque actionem cessare sancimus; ac praeterea is qui promissionem accipit, non solum cautionem 
reddat, sed eliam alterum tantum quantum cautio continet, ab eo exigatur ecclesiae 


13 d — «oAu5jcas] qui — festinaverit & qui — prae- 
cipitatus est Jul. (i.e. 0 — ógurjaact) | 19 ze«gorovsi- 
vas L | 20 apuagvrnOsin LBf | oi didóyxes] et dantes g | 
28 v: om. L | ag et 29 yevóusvos Epan. (Jul.) 
stodyuara et avrov om. B* | 34 «ov ov] fideius- 
sorum £135 a4Àg»] axeàz» M | dyoyr») 4voxz» He 
37 0.0010 L 


1 sg. sive — causam om. T! | 5 eum] «e T1 au- 
sationi Osenbrüggen) aocusatio R VT'! accusator T'* vulg. || 
6 non ostendatur — 7 inpediatur (pediatur in ras.) add. 
T*, om. T1 | 8 probauerit V vu/g. | 9 aocusstione 71 
actus actionem R [| in qua] quam 7'! | 10 habitiatur . 
ante] eai T'* | 12 festinauerit V vulg.] festinauit RT 
13 in R vulg.] om. VT | 14 misteri VT | res eius T 
15 iudicentur R | 17 rubr. Ut nulla pecunis data episcopus 


— 


eonsecratur (sic) Tin marg. (ex Jul.) | omnibus] autem add. 
Beck | obseruari T (Jul.) | 18 per om. V | 19 ordinentur 
RI I quod T1 aut RI I ipse T1 [ 20 semet ipsos ce] 
|tipsos — 24 pro hae causa da] scr. T“ in ras. $ versuum | 
21 sanotas RT] sacras V | 22 donationem subitiunt V! 
(s. v. -8- subiciuntur V?) subiciunt damnationi T'(*) | 23 
aut] et R | 24 cleri vulg.) olerioi RV elericatu T'(*) | 
remoueantur R remouentur 7(?) | 25 illiu RV | 27 re- 
rum del T*| factus R VT?) factus est TI vulg. | 28 da- 
tam res Ri datam rem 5 29 uendiesndam R T 
uendicandus R | 30 sed) se V | omne RI 32 fideius- 
sionum 71 | obligationem echo. R] dominationem 71 
donationem V dationem Rl T* | 33 actionem Beck] cau- 
tionem libri | super hoo qui V) qui super hoc i 
TE De Me qui (qui de. T*) T' | 34 professione V | 
9 alium 


ET DEO AMABILIBUS 


997 


Nov. CXXIII 3 


CAPUT III. 


Er rie nr dx tw ézteoxózow sive c t3j6 (0íag 
(a6 sive Mari rij ovíav BovinOr và 

id. ztodypara =ñ fie d$ aveo mosayaysiy «yj K. 
xÀncíq 7$ t9» Ü lande, o9 nóvov oU xo- 
Won xal j, xcradíxns xal stor coU stapóvtos 
vóuov disóDspov avtov silvas Dsonilousv, ddl xci 
mayrós dmaívov d,, xpgívousy, tj voUrO ovx 


deri àyogadía, dad moospogd. e 10 
dà áxsiva ab. cvyyopovus» TGoíysüDns dzÓ h 


gespgovovovuévoy ézxti0xóztO, activa d si vq 7oo0vvs 10 inserta sunt. Iubemus igitur beatissimos 


vóuq énpdoevas.  xsksvousy voívvy vov6 n uaxagso- 
rd xove doykeztiOxÓztOVe xal zratQutQyae, tTOvTSOT: ve 
zxoeogvtépae "Pone xai Kewctawtwvovmóleos acl 
MAstasÓQsías xal OsovmóAsos xal 'Ispogcolópoy, si 


pi» 7, vri Dein. Eyes. dztioxÓnOS 9) xÀngixoic àv tjj ad- 15 XX libras auri dari, ipsa solummodo 


TOw xysgoroviq r jn x' xovaíov lr d- 
gos das, «avra uóva maoéyu» amso e ye 
vo)7x8si si 08 mÀsoy 7tQÓ vovTOV rod vÓ 7ztagaíyevo, 

5705 vxég rde x 
à 


rod zovaíov Aívgas didog d. vois — archis ordinatos et alios omnes 


Si quis autem N sive ante su&m ordi - 
nationem sive post ordinationem voluerit proprias 
res aut partem earum ecclesiae offerre cuius sacer- 
dotium accepit, non prohibemus et omni condem- 

5 natione et poena praesentis legis liberum eum san- 
cimus, sed etiam omni laude dignum iudicamus, 
quoniam hoc non est emptio, sed oblatio. Pro con- 
suetudinibus illa sola permittimus praeberi ab ordi- 
natis episcopis, quae subsequenter praesent. os 

em 
archiepiscopos et patriarchas, hoc est senioris Romae 
et Constantinopoleos (et Alexandriae et Theopoleos) 
et Hierosolymorum, si quidem consuetudo habet epi. 
scopis aut clericis in eorum ordinatione minus quam 
paeem quae 

consuetudo recognoscit, plus autem ab hac quanti- 
tate nihil supra XX auri libras praeberi. Metropo- 
litas autem a propria synodo aut a beatissimis patri- 

episcopos, qui aut a 


pntqonolivag robe vzO xije id tas cvvodov :5 vx0 20 patriarchis aut metropolitis ordinantur, (si quidem 


ry uaxapiorrd voy ztatQuROxOv xeiQotovovu xai 
tovc doc &zavrag dxiaxónove ro fj nd nr 
xov 59 vnó uncgonolwüow xsigorovovudvovs, sb n= 
p!) dAdvvova À xovolov Leod ztpócolov Axe v) dx- 


non minorem XXX auri libris reditum habet ecclesia 
ordinati) dare pro intronisticis quidem solidos C, 
notariis autem ordipantis et aliis ministrantibus ei 
et sollemniter accipientibus solidos CCC. Si vero ec- 


AH vov xsiporovovuévov, Qi0óvas vxdo e νẽ 25 clesiae reditus minus quidem quam XXX auri libras 


ru pud» vouícuata o, voraoíos dd vov xe 
vov»roes xal rois à&ÀAo: oic vsorrovciv avtQ xai 
4E Move Aaugavovs: vouiauava v. si dd ai «re b 
xAscías moóso0o. KAevrrov udv rmxso À xovaíov 


rou6 — quidem quam 


per annum reddant non minus autem X, pro intro- 
nisticis (solidos C dari, aliis autem omnibus ex con- 
suetudine 5 solidos CC. Si vero minus 

non minus autem V auri libras 


«av! dyiavtóv cvyrsloUcw ovy zvvov dà 5j de, 3o 30 ecclesiae reditus esse contigerit, pro intronisticis 
6 


pd» évOpgoriac tix Oi0óvas vou. , vois 0à dos 
drao tOi6 dx Gv»nOs(ae Aaufávovos vou. . si d 

ov ne di o)x Klctto» dd r xe 
xovcíov AvrQov rd xije denne slvas mQocolovs 


c. III in. (— 8 z9osgoga) habet Epanagoge 8, 6; summarium er Ath. repetit Nomoc. L tit. 46 p. 657 Voell. 


HI. Si quis vero ex 
earum ecclesiae cuius. sacer 
lone et 


poena praesentis legis liberum esse sancimus, sed ctiam 


iscopis sive ante creationem suam sive post creationem res suas vel partem 
lium suscipiat offerre velit, non solum id non 


omni 


ohibemus ue 
P, 1 di cumque ur 


lam ea non emptio est, sed oblatio. Pro consuetudinibus autem illa sola ab iis qui episcopi creantur, 


praestari permittimus, quae deinceps 


praesenti lege inseruntur. — [ubemus igitur beatissimos archi 


iscopos 


et patriarchas, id est veteris Romae et Constantinopolis et Alexandriae et Theopolis et Hierosolymorum, 
ti quidem consuctudo est ut episcopis aut clericis in corum creatione minus quam viginti auri librae 


dentur, ea sola praebere quae consuetudo agno 
viginti auri libras dari. 

et ceteros omnes episcopos 
triginta auri libris reditum 


set; 


sin plus ante hanc legem praestabatur, nihil ultra 


etropolitanos autem qui a concilio suo vel a beatissimis patriarchis creantur 
vel a patriarchis vel a metropolitanis creantur, si quidem non minorem 
et ecclesia eius qui creatur, dare pro cathedratico solidos centum, notariis 


autem cius qui creat et celeris qui ei ministrant et ex consuetudine accipiunt solidos trecentos. Sin ec- 


clesiae reditus minus quidem quam triginta auri libras non minus autem 


annum reddunt, 


pro cathedratico dare solidos centum, ceteris autem omnibus gui ex: consuetudine accipiunt solidos du- 


1 udvro: dx om. Epan., dx erasum videtur in L | 2 xava 
BF V 4 ov uóvoy om.g | 9 da] 1à L, om. Sv. L, € | 10 
vo je L|11 uiv om. S | 12 éxioxózxovs B* Nomoc. L 
tit. 16 | r , 000: sioi ztaxQsdoxas adscr. M s. v. | 
gowrsoti om. B^ | 13 zoeofvtdoas in ras. M | 15 An- 
axóz7tovs 1) xAngixovs M || 16 &AAavtov (et sic semper) L 
Aras MSc] loo» LB | 17 5 ovráO na yevolaxss Sg 
B (A. ) l «7 e yívsvas ML i e ee yivevas 
B 18 à d 8 lus autem ab hao quanti- 
tate € | 00] gif Nomoc. L tit. 16, om. Sl 19 aosxe- 
„ &a, LI 20 àxo roy LB | 22 robe om. L | dnó LBS 
23 azó LB, om.g | 29 dvOoosiaatixoU L | 29 ns] 
dre L| Urte Sc] ure. MLB Nomoc. L tit. 16 | 33 
pé» om. S | sizao L* | Gv S] rd MLB]|34 xov 
co] tov rovoíov S plerique | «à€ om. B 


1 rubr. Si episcopus ante conseorationem suam uel postea 
res suas eoclesie obtulerit Vin marg. Si episcopus res suas 
ecclesie dederit ante consecrationem uel post F in marg. 
(ex I. l.) | 2 post suam ordinationem AT I 3 partes V* | 
earus] earum (eorum Re) dum partem earum A! || eoclesize 
aufcrre V: aecclesiae oferre aeoolesie R | 4 non] leg. 
(non modo) non? I omni] omnino R «e 7'! [ condempna- 
tionem 7 15 eum] esse V eum esse 7? 6 iudicauimus 


centos. Sin forte minores quidem decem non minores autem quinque auri libris ecclesiae reditus sint, 


V| 7 hoc non] non hoc non HR [| est om. V | Pro] et 
pes T*|8 illam solam 7'* autem illa sola vulg. | prae- 
eri] pbri (i. e. presbyteri) T'! (id. 15. 17) | 9 subsequen- 
tur RV! | 10 igitur] ergo V igitur consuetudo RI qui- 
dem om. V vulg. | 11 seniores V! | 12 et om. T! | et 
alexandrine add. 7?, et Alexandriae et Theopoleos add. 
vulg. | 14 in om. RI ordinationem R VT, corr. vulg. 
manus quam V4 nusquam A1 15 ipsam R ipsas 7 
16 recognoscat V | plus autem] p-. V | quantita- 
tem R 17 supra] sunt RI libras auri V 18 proprio 
V|a om. RT | 19 ordinatis V* [| a] à V, om. RT | 20 
patriarchas T'! | ordinantee Fi ordinanter V? | si qui- 
dem — 22 ordinati supplevi cum Beckio | 23 ordinatis 
24 alios RI | 25 redditus FR redditos (reditos T 
Ri i | 26 non minus] & minus , verbis autem 
lineola subducta notatis | pro — 598,4 reditus habeat om. 
Ri, add. et s. v. et in marg. schol. R | intromesticis V! 
introinoestis Jt (schol) intronicestis R* | 27 dari add. T'5, 
solidos C dari — 28 percipientibus supplevi (sim. vulg.) 
29 quidem om. V | suri libris 7“ libras auri R (scho.) 
30 eoolesie — 598, 8 quidem solidos scr. T“ in ras. 6 vv. 
redditus R VT (et sic infre) | pro — 598, 8 ecolesiae reddi- 
tus esse oontigerit /ineola subducta notat V? | intromisti- 
cis V introincestis R (schol) tronostis 709 


Nov. CXXIII 3. 4 


ov O:idóvas N dvJooviacvinav von. 9, 
dii Ji role &Alow pb dt ovs Fans ed 90g. O. 
al di Harro uiv vÀy sxévts ovx Harro di c 
roi €*0U xQvoiov AurgO 7tQOcodov ; d,, A 
vapéqse» UzéQ uà» dyOQoyiaGTixOv vou. , dg. à 
vois d£ Hoe Aaufgdvovos vou. T. al "t Harro 
uiv vàyv re ovx Harro d rd Óvo rod xovaíov 
dur, ij nocórge vOw 7tposó0owv rie dxxÁrcias avos- 
Jain, 940 , vado ν 1a h vou. iB, ui 


598 


DE BSANCTISSIAIS 


quidem dari solidos L, omnibus autem aliis ex con- 
guetudine percipientibus solidos CC. Si autem minus 
quidem V non minus autem III auri libras ecclesia 
reditus habet, praebere pro intronisticis solidos X 


5et VIII, omnibus autem ex consuetudine percipienti- 


bus solidos XXIIII. Si autem minus tres non autem 
minus duas auri libras quantitas redituum ecclesiae 
comperiatur, dare pro intronisticis quidem solidos 
XII, pro omni vero alia consuetudine solidos VI. 


Ji done dine GvvnÓsías vou. «€. dmícxonov yd 10 Episcopum enim ecclesiae minus duas auri libras 


éxxÀgaíae Harro Óvo xovoiov Auto ztoosoüov éyov- 
ons ovra drag dyOooviactixv ovra vztio d ola 
Jiarors Gvyr.Üsías d oV v« cvyyoooUusv. Tavra d, 
are eragixeo dal ÓwervzoGgaptv, d r ros mossfv- 


reditus habentem neque pro intronisticis neque pro 
alia qualibet consuetudine dare aliquid permittimus. 
Haec autem quae praebere disposuimus, primus pre- 
sbyter ordinantis episcopi et archidiaconus suscipien- 


TéQo6 TOU xys&QotovoUvTOS dmiOxÓzOV xal d dQyidiaxo- 15 tes ex consuetudine percipientibus dividant. 


vos vnoò agu e voie db KOove laufgavovsiw did 
voca». Tavta voívuy xshsvOusy TtÀ0s tQÓTEOIG Tta. QG- 

AatrscÓ'ui, iva ur éx vOv TOI0UtOV TQOpaOtQwv 
xal a£ éxxAncías , Baguvoras xal ai tegocvyat 


zQisiuos yivovvas, (i d vie vnig Tv mag I 20 


óg.00siga» mogÓTyxa U dvOQgosuaGtixQ» ij ou 
jh wy xaJ" oloròijators vgóztov «oÀuraeis Lage iv, xs- 

Vouev, si r xcov Aáfos, vogsrAagiov. dx ri gay 
ad r avro) éxüixsig Das 17) I j,ju/q vov QsQoxocos. 


Kal vaUvva uà» vx tü6 tO émiUxOmOw xugotovíac 25 


sigas. 


igitur iubemus omnibus modis observari, ut non ex 
talibus occasionibus ecclesiae debitis praegraventur 
et sacerdotia venalia fiant. Si quis autem ultra 
quantitatem & nobis defnitam pro intronisticis aut 
consuetudinibus quolibet modo praesumat acci 
jubemus, quicquid plus acceperit, triplum ex rebus 
eius vindicari ecclesiae dantis. Sed haec quidem 
pro episcoporum ordinatione dicta sunt. 


CAPUT IV. 


Merd òd v5v aq5ootovíav xal doulixijs xal dv- 
ezoyodgov vUyre robe émacxómovs éAsvOdoovs slva, 
ne cu. si u ovisviüs iã vabsokge magà a3 


ngonQnuéynv agatrorgi xeigovovi ain : robe a e 30 


cotobrous rije árti0xozti)s aTtOxivovuévovs vrj gRoulij fro 
rj vàls dona iorao a xsisvouev, T p) Éx je 
rotau rie TUxy6 jj lepogUvp e νννννj. — dxeivove 
Ji, orie x v ruv v0V vóuov &nó Bovisvti- 


Post ordinationem vero servili et inscripticia for- 
tuna episcopos liberos esse praecipimus; nisi curis- 
lis aut officialis citra praedictam observationem ordi- 
netur: tales enim episcopatu remotos curiae aut 
officio restitui iubemus, ut non ex tali fortuna sacer- 
dotio fiat iniuria. Illos autem, qui ante hanc nostram 


c. III extr. (Tavva uiv oso ...) et IV ex B habet Nomoc. * XIV tit. 1, 36. 
c. IV extr. (599, 71—10) habent Nomoc. L tit. 14 p. 610 Voell, ez S, B. P 5, 1 p. 648 Zach. er B. — 


Summa 
Ath. v. 27380. 599, 1—10 repetunt paratitla Ath. 18 $ 1 et Nomoc. XIV tit. 1, 36, v. 383 — 599, 7 paratitla At. 8 $3 
et Nomoc. L tit. 3 p. 607 Voeil. 


dare pro cathedratico solidos quinquaginta, ceteris autem omnibus qui ex more accipiunt solidos septua- 
ginta. Sin minorem quidem quinque non minorem autem tribus auri libris reditum ecclesia habet, prae- 
stare pro cathedratico solidos octodecim, omnibus autem qui ex more accipiunt solidos viginti quat- 
tuor. Sin minor quidem íribus non minor autem duabus auri libris quantitas redituum ecclesiae ro- 
periatur, dare pro cathedratico solidos duodecim, pro omni autem reliqua consuetudine solidos sedecim. 
Episcopum enim ecclesiae quae minorem duabus libris auri reditum habeat nec pro cathedratico nes 
pro alia ulla consuetudine quicquam dare permittimus. Ca autem. quae tari constituimus, primus 
presbyter episcopi creantis et archidiaconus accepta dis qui e consuetudine. capiunt disiribuant. — Hacc 
igilur omnibus modis observari iubemus, ne ex eiusmodi causis et ecclesiae debitis praegraventur et sacer- 
otia venalia fiant. Si quis vero ultra definitam a nobis quantitatem pro cathedratico vel consuetudine 
ullo modo accipere quicquam ausus sit, iubemus, quidquid plus acceperit, triplum ex rebus ipsius ecclesiae 
eius qui dedit vindicari. Atque haec quidem de episcoporum creatione dicta sunt. 
IV. Post creationem autem et servili et adscripticia condicione episcopos liberos esse iubemus; 
nisi curialis vel officialis contra praedictam observationem creatus sit: (ales enim homines ab epis 


0 . . . . e. * . LJ LJ copatu 
remotos curiae vel officio restitui iubemus, ne ex tali condicione sacerdotio iniuria fiat. Illos autem, gui 


ML | 2 &AdoO¹ν 
CC (6.0) €] 
vo) xovcíiov LB | 5j dxxÀgcía 


doe rote L vulg. | 9 «8'] e Ath. I 10 se^ S Jul.] g vel 
N. MLB« «B, Ath. | 11 xovaiov om. LB | 12 oàà — 
or d S | 19 xal om. Le Iul. | Bapvyoryvrae L| 22 *co4- 
ur MLB (volu5jas: Scrimger) | 24 vov] avrov L 
2 Merà dà — 599,1 derundhodne om. S (cf. ad 33) 
«ai Joule xal om. & | dvemoyodgov] xal BovAsvri- 
xije addi malit Zachariae | 29 BovAsvrrs 7) om. B J 31 
rij gol  L, om. B | 38. £xsivov; 599, 7 Quvvzo0a- 
uev om. B | 31 ede vóvós uc vóv vópov L 


1 ex) pro 7|2 ein R13 quidem RT] quam vuilg., 
quidem quam V, ubi [dem quam — 5 ex consuetudine scr, 
V3 in ras. 9j vv. | V] decem V($) | autem III] . V. V(t) 
ecclesia ed. Ven. a 1494] ecolesine libri, vulg. | 4 habet 70 
babeat R (schol), vulg. esse contigerit V(3) | praebere ( 


om. RV vulg. | intronostieis T'| solidos] quidem dari soL 
V(2) || X. et Fun uel YU XVIII V* | 5 autem] autem aliis 
V2) 17 ex] pro 15 praeoipientibus RV|6 XXIII] 
XVIII | non aut &* | 7 redditurum V | ecclesiae om. 
TI | 8comperatur RT [ intromesticis V(id. 11) | 10 eecle- 
siae] cedere V! jj liberas V | 11 sg. habentem — dare ix 
ras. V | 12 quamlibet V | dare] ea re? Rü I 13 i 
vulg. | primus om. V | 14 episcopis RI episcopus V 
archidiaoonos 7'! | 15 praecipientibus Zi! diuidane 
diuidat 7'! diuidatur H!T* | Haeo] om. V haeo. Haee 
RZ || 17 ecclesiae debetis V debitis ecolesiae T | 18 er- 
dotalia R I 19 introniasticis T' | aut] a 7! | 22 eius] 
suis T, om. V || uendicati eoolesie dant] scr. £n ras. | 
dantis] datis 7'*, dantis esse praecipimus R!| rubr. De 
seruis et ascriptitiis et taxiotis et curialibus ad episeo- 
patum peruenientibus T' in marg. (ex Jul.) | Sed] Et Beet 
hoo V | 23 ordinatione — 27 Post om. Ri 27 ordinatione 
V|inseripti RI I 29 citra] etra RI I ordinationem T | 
31 ut) aut 71 er tali] eeeali Ri ex tali neo V* || saeer- 
dotia V*| 32 iniusta T! 


ET DEO AMABILIBUS 


wjs rie augaDsiav émicuexo! yegosovnOsvres, vie 
lui road €ixy6 Aaviépovs Mec. ad vojuuor 
pápos ix vov avtov zxQayudrow tT] gi xal 14 
dato d. ö. ovre» Gro des urÜspiay dür- 
r, vd d %νẽðGũu vxousivas éxi vois 
wodyuacue, dm usvà v)» émicxonyv émixrnOsvra 
vj éx avrov Oiagégue Üuetvnocausv. Ki dd 
cvuBj vOv» xe.gotovOUusvor áníGxOnov vnò T9» YOU 
(diov y] d 
atrafovcuos Kaco. 


999 


slyas, 4$ avere rie zeigovovías 10 


Nov. OXXIII 4—6 


legem ex curiali fortuna inveniuntur episcopi ordi- 

n&ti, huiusmodi quidem fortuna liberos esse, y 

mam vero ex propriis rebus curiae et fisco 

dare, sic tamen ut nullam inminutionem ecclesiastica 
5 jura sustineant in rebus, quas in episcopatu adqui- 
sitas ecclesiae eorum competere disposuimus. Si 
vero contigerit ordinatum episcopum sub proprii 
parentis potestate esse, cr ipsa ordinatione suae 
potestatis sit. 


CAPUT V. 


Tovc dà OsoguÀsotdvove dstiGwÓstove xal novayovs 
t urdevóc. vdo 55 ñ xovodvegas 33 
or "tQoeo zov yivag Das cooUussy. eve dd x- 
3 xa) diaxóvovs d vztodiaxóvove 
ae saÀovusvove Ti ros auh r Asvovoyíav vrroüsye- 
oa GvyyopoUusv, ab usvtoiys SiGO) TEGOGQOY. ur)yOV 
deiJuovuéveov dE 0 éxAjOnsa» szagà ia aouodíq 
dunaorñũ Éyygdqoe pavsooicovar T0 TOI VtOV ÀsTOU 


^ 


€ avTOv 1OVTO 70/08, An dv dx tovtov spl dll 
irrt gosciy / ñ xovpatoxeíav stoóxQuna Urtousvéro. 


uóvo ác Gvyysveías sis acer οmI , 79 wovpoato- 15 aut curam 


ynua oixsiq. ztQoasQéass xavadétacOa. xal ei rte qe 20 talem a 


Deo autem amabiles episcopos et monachos ex 
nulla lege tutores aut curatores cuiuscumque per- 
sonae fieri permittimus. Presbyteris autem et dia- 


34 Jixaíp conis et subdiaconis iure et lege cognationis [tutelam 


suscipere hereditatis permittimus proprie 
et solo u cognationis] ad tutelam et curam vo- 
catis huiusmodi suscipere administrationem permitti- 
mus, si tamen intra quattuor menses ex quo vocati 
sunt apud competentem iudicem scripto declarent 
dministrationem propria voluntate suscepisse. 
Et si quis eorum forsan hoc fecerit, nullum ex hoc 
in alia tutela aut cura praeiudicium patiatur. 


CAPUT VI. 


A' ovdi. der dmν,‚V i Onuooíoy avv- 
veludw 7 uiOwTyv Tshow ] dr, / xvjosov 7 
xovQatuQa oixov r évroAsa y 
TOÀ» to.ovtO galt éxíGxonoy 1) oixovouov 17) GAAOV 
hie d olovoijrora BaOpov vj uovaxóv id i óvópats 
ñ 19€ áxxÁgGíae j tov hõh“uPͤ cu ονο iI] νονεν 
coder, iva u did raue vj ago dose xai vois 
a ylois odo 


Alium autem fieri susceptorem aut exactorem fisca- 
lium functionum aut conductorem publicorum aut 


diens 7 yum vd 25 alienarum possessionum aut curatorem domus aut 


procuratorem litis aut fideiussorem pro talibus cau- 
si8 episcopum &ut oeconomum aut alium clericum 
cuiuslibet gradus aut monachum proprio nomine aut 
ecclesiae aut monasterii subire non sinimus, ut non 


n 
buie yévmvas xai ai Ostia, vrroscías du- 30 per hanc occasionem et sanctis domibus damnum fiat 


c. V(— 11 evyzogovusy) habent Epanagoge 9, 1. 2 et ez SS Nomoc. L tit. 14 p. 619 Voell. Initium (— 13 c), 
codes) ex B repetit B. E 31,2 p. 335 Zach. — Summaria extant Fux. 17, 4, Nomoc. XIV tit. 8,13, ipsum caput 
ex B erscripsit Nomoc. 4 ib. — T'heodori summam repetit schol. L, Ath. summam paratitla Ath. 13 $1. 

c. VI (— 600,15) ex S Aabet Nomoc. L tit. 14 p. 618 Voell., ez B B* K 18, 14 E11,1(p. 434. 298 Zach.); eadem 


aliquantum mutata Epanagoge 9, 3 ＋ 10, 3. 


Er B initium (— 30 duzoditmvrai) repetit Nomoc. am XIV tit. 8. 2, 


p. 600, 11—32 Nomoc. * 8, 13, integrum caput Nomoc.É ib. — Summarium extat in Nomoc. XIV tit. 8,13; summam Ath. 
600, 17—21 repetunt paratitla Ath. 2 5 2, v. 25—32 paratitla Ath. 15 $1. 


anie hanc legem nostram ex curiali condicione eatiterint 
partem ex rebus suis curiae et fisco 
lastica patiantur in rebus, quas post capessitum episcopatum 


csse, legitimam autem 


7 creati, tali quidem condicione liberos 
€, i(a tamen ut nullam deminutionem tura 
uisitas ad ecclesiam eorum pertinere 


constituimus. Quodsi forte cpiscopus creatus sub patris sui potestate sit, ex ipsa creatione sui turis sit. 
V. o carissimos auiem episcopos et monachos ex nulla lege tutores vel curatores ullius personae 

fieri. permittimus. | Presbyteros vero et diaconos et subdiaconos iurc solo cognationis ad tutelam vel curam 

vocatos huiusmodi munus suscipere permittimus, si tamen intra quattuor menses numcrandos ab eo tem- 


pore quo vocati sunt apud competentem iudicem in scriptis declaraverint se huiusmodi munus sua 
Et si quis eorum forte hoc fecerit, nullum inde praeiudicium de alia tutela vel cura patiatur. 
ed une exceptorem quidem aut exactorem fiscallum tributorum aut conductorem vectigalium 
aut procuratorem litis aut fideiussorem pro talibus causis 


nue 
vel alienarum possessionum aul curatorem 


sponte 


episcopum vel oeconomum vel alium cuiuscumque gradus clericum vel monachum proprio aut ecclesiae aut 
monasterii nomine existere permittimus, ne per hanc causam et sanciis domibus damnum inferatur. et di- 


2 vvxys om. L | elvas Me Iul.] elvas OQsonitousv L, 
vulg. | 3 hig Le Iul. Ath.] uégoc, Tour T évvaov 
uso» M (cf. ad 594, 34) | avro» dedi ex c Iul. (abr Za- 
chariíae)) avrov ML | 4 uévvows M] uévvos L | 6 Aer 
rij ámicwox?)v] in (i.e. xaxa?) episcopatu c 10 ab- 
s£ovoiov silvas Bf, for om. Nomoc. 4 | 12 »ovoavopas B 
Eppan. (et sic infra) || 14 xai Qiaxósove) sai om. Nomoc.? || 
15 xai om. M* | vóue Sv. l., Nomoc.d, c | 7) «ai No- 
moc. 4 | 16 «o«vry» om. Epan. | vxodéxeoD'as Asrrovo- 
yéav S | 17 uévro« Bí I 18 dos9uovpévov om. c | 21 
71043,0804 B* | 23 AA odd Alium autem (i. e. d Ao dd) 
fleri c | 24 j409ccóv M | rj xovoatoa) xovoavoga xai 
KEpaxn. | 25 oixov) oixov (om. La) 7) Qoixg 12» L | 26 «ow 
vocovtov S s Iul. Ath. (cf. 600,5)] «ovrov vo» MLB || 
29 íva — 30 épzodítovras om. S Epan. | 30 a£ om. M | 
saszod(tovras ML Nomoc.* 


1 ordinanti R | 2 quidem] qui de V' quidem de V?| 
esse legitimam] oólegitimam T 5 suscipiant TI quas) 
quia 71 in episcopatum adquisitas V? adquisitas epi- 


scopatum (in episcopatu 79) T'| 6 competere] competere 
eorum RI I 8 ex) et ex V] 11 rubr. De presbyteris dia- 
oonis et subdiaconis iure cognationis ad tutelam uoca- 
tis T in marg. (ex Iu.) | deos Ri | amabiles autem V || 
12 cuiusque R I 13 presbyteros T vulg. I diaconibus R 
diaconos (diacones 7?) T' vulg. | 14 subdiaconos 7' vulg. | 
iure oognationis et lege V, et lege om. R, et lege — 15 
proprie et 16 gradu delet Osenbrüggen | tutelam — 16 cog- 
nationis del. Beck | 16 cognationis] et cognationis V || 
17 huiusmodo administrationem suscipere A | 18 tin V || 
19 scripto deolarant R. soripto deeeeee 7'! deolaeec V! 
deolaret scripto V? | 20 propria] pro V | 23 rubr. De 
clericis ut exceptores uel exactores publicarum tributio- 
num aut conductores uectigalium aut aliarum (scr. aliena- 
rum possessionum) uel curatores litis uel fideiussores in 
talibus causis non fiant T in marg. (ex Jul.) [| autem om. 
T'|exauctorem 71 I 24 publicarum libri, corr. Beck 
aut alienarum) aut om. Re | 25 ionum aut scr. V 
in ras. 6 litt. | 26 procuratore 7'! | 27 yoonomos V yco- 
nium T 2 28 nomine proprio V | 29 flnimus Jt simus V] 
ut] aut R! I 30 sanctis] in sanctis R. 


Nov. CXXIII 6 600 DE SANCTISSIMIS 


xodítowvtras. — N ur dxxÁna(ai 9j povaatnoíoss w1v$j- et B&cr& ministeria impediantur. Si autem ecclesi 
046 tovés ztapaxc(pevas svosOsiav, xal BovánOsisv oí aut monasteriis possessiones quaedam adiacentes in- 
i0. tGl Oy avt» stay» oix» sie uíaD'wc» ij veniantur, et voluerint dispensatores ipsarum venera- 
dpgvtsvow ral rac Aafsiw, vn»iaUta mzüvro» vO» bilium domuum in conductionem aut emph i 
xÁngixo» xal và» uovayaw un r roj,,j ;u alvi» 5 has acci tunc omnibus clericis et mo pro 
j % abr tQ ovufoÀaup ij in noábsos vnopvnuá- his causis in ipso instrumento sub gestis monumen- 
to» xal GvvcuvoUpTOY xal paysgov»tov, vxio vo9 torum consentientibus et manifestantibus, pro utili- 
Gupugégoytos toi$ sUayéOi» oixo.8 toUtO yivacOcs, 1)» tate venerabilium domuum hoc fieri, talem conduc- 
toinvT5» uicOwGiw xal dug)tevsi» nQoiévas cvyxo- — tionem et emphyteosim procedere sinimus. Sed etiam 
coιν . AA xal avvais rie dy rr dxxÀnO(osc 10 ipsis sanctissimis ecclesiis et aliis venerabilibus domi- 
xal tois d oss o oixoug done dd] uigOo- bus damus licentiam conductiones et emphyteosis 
g56 xaà dugvtsUOse moós aÀÁzÀovs zxousiv, xal voie facere ad invicem, et clericis similiter propriarum 
xÀnguxois Opoíos Tüw ou, áxxÀnciw rds wtXcsc — ecclesiarum possessiones conducere et gubernare (cum 
pugJovgÜas xal , (yvolug uévtos vov énixó- — voluntate tamen episcopi et oeconomi) permittimns, 
xov xal ToU oixovóuov) Gvyxopovusv, é&neruévor vov 15 exceptis personis quas per aliam legem hoc facere 
f£0060O TL», d xi b d étápov vouov vovto rtouiv éxoÀv- prohibuimus. Si quis autem contra ea quae dicta 
causy. Ei di vis ztagà và signuéva «s mowjos, s& unt aliquid fecerit, si quidem episcopus fuerit, om- 
p» dmuíGxomos sim, mávra avtov td XQdyunara trà nes eius res ex qualibet causa vel persona sive ante 
E olasò mr aivías Tj mgoiomov sira a rij in- ^ episcopatum aive post haec ad eum venientes eius 
cxo76 sits usvà rata ale avró» nspuAOOrra Tj 20 ecclesiae vindicari sancimus. Si autem oeconomi aut 
dx, avroU éxOÓwaicOns ÜscnaiLousv: sí d oixo- clerici alii fuerint hoc delinquentes, poenam eos po- 
»óuos 7) aAAos xÀngixol vl oí tovto zxÀguusinggasise,  cuniariam qualem episcopus eorum probaverit exigi 
7097» ah %s XQnuaTixz» 7» d Ó xis avtov ecclesiae vindicandam: cum etiam qui conductionem 
Qoxsudosus sie Qa trac as 15 teu Hν dUũiο ονοõẽ⁰,  teloneorum aut cuiuslibet possessionis aut publica- 
vnv' ónórs xal oi i uεαιοπ⁰ 1Ày r 7) oias- 25 rum collationum perceptionem aut exactionem ant 
Ógnovs xvrjosoe 5 Ónuooíov gógos He , dna sollicitudinem domus haec credentes aut fideiussores 
g 1) QgoytiÓa oixov avrois zti01870asts6 7] iyi eO pro memoratis c&usis suscipientes nullam contra 
ab robe dn vOv uynuovivOscO» aiti» Ürfdusvo. — ecclesiam aut monasterium aut res eius aut guber- 
unò su xavà «5$ éxxAncíac j toU uovaginoíov.7 naäntium, aut contra illas personas quibus crediderint 
1o zQayuátov cvvoU 1) QiouxntQw, i xav bjau 30 Aut contra facultates aut fideiussores eorum habeant 
và» ngocozow, ole, micvsUcovaiw, f) wavà ru o- actionem. Illi vero qui publicarum collationum aut 
Cubs 9» dyyvyvOv avtov dyitogay Gyoy)js. éxsivos tributorum susceptionem aut conductionem aut ex- 
dà oíruvss Ozuogío» GvvrsÁe s i vaÀow ÉxAnyu» sj actionem memoratis personis crediderint ant fide- 
uioD'aciu» i anus: voie uvruovevOsigs zQosu 0.6 — lussores eos acceperint, si quod publico damnum 
suGTavcovoer i dyyvnrds avtovc Jtauyvo, si xis xꝙ 35 contin;at, hoc ex propria facultate restituere con- 
Ónuoci du avuficir, vcio» dx rie olæcias vno- pelluntur. 
c1dgec6 dsOxatagti;gGs dvayxacÓTcOvtas. 


vina ministeria impediantur. Si quce vero ecclesiis vel monasteriis possessiones confines inveniantur, ae 
velint adm. nestratores earundem venerabidum domuum in conductionem vel emphyteustn cas accipere, tune 
omnibus clericis et monachis pro talibus causis vel in ipso instrumenio vel per actorum confectionem et 
consentientibus et pro utilitate venerabilium 'ccorum hoc ficri deciurantibus, eiusmodi c lionem et 
emphyteusin procedere permittimus. Sed et ipsis sanctissimis ecclesiis ceterisque venerabilibus domibus 
facultaiem damus conductiones ct emphyteuses inter se faciendi, et clericis simiüter ut ecclesiarum suarum 
possessiones conducant et administrent (consensu (amen episcopi ef occonomi) permittimus, exceptis per- 
sonis quas per aliam legem hoc facere prolliibuimus. Si quis autem quid contra ca quae dicta sunt fe- 
cerit, si quidem episcopus sit, omnes eius res quac e quacumque causa vel persona sive ante episcopatum 
sive posica cd eum pervencrint ecclesiae eius vindicari sancimus; sin autem oeconomi vel alii clerici simt 
qui id commiserint, pecuniariam ab iis poenam quam episcopus eorum aestimaverit exigi ecclesiae vin- 
dicandam: quandoquidem etiam qui locationem vectigalium vel cuiuscumque possessionis vel publicorum 
tributorum susceptionem vel exactionem vel curationem domus iis crediderint. vel fideiussores eos ro 
memoratis causis acceperint, nullam contra ecclesiam vel monasterium vel res eius vel administratores, vel 
contra eas personas quibus crediderint vel contra substantias aut fide$ussores eorum actionem habeant. 
llli autem qui publicorum tributorum aut vectigalium susceptionem vel locationem vel exactionem meano- 
ralis personis crediderint vel fideiussores cos acceperint, si quod damnum publico contigerit hoc e pre- 
pria substantia resarcire compellentur. 


2 es dαοονον S | 3 avrov om. LI 4 vov novaxov 7 contentientibus T1 [| 8 oonduetorem T1 ««ectio- 
xal «ov xÀngixav : | 5 vov uovayo»] vo» om. L* || | nem uA 9 emphiteosin R ! praecedere R I finimus R 
6 o. 6 I om. c 7 xal avyauvovsro] xavatiDeué- | siminus V* sinimus ecclesiis 7'! J 10 sanctis V 11 oon- 
vary xai avyouvovytov Be, «al om. Sc | 11 doe] 40 | duotiones om. R' | emphiteosin RT || 12 clerici RT J 13 
zoic L | 12 &AÀrAac Nomoc.4 | tovs wAngixovs Nomoc.4 | | conduci. RTI | 14 tamen om. V | yeonii 7! | 15 hos 
14 vov olxovóuov xal cor éxiaxónov Nomoc.! | 16 à S| | om. T! 16 prohibemus tribuimus (tribuimus del. 7) T | 
vópov) Cod. 1. 2, 24 $ 1. 8 ufer] reliquam partem | con R | 17 fuerit] fecerit R omnis 71 [| 18 ex qualibet) ex 
capitis om. S | 17 ve soujess L.Bf Nomoe. I ri nosjcos | equalibus T! qual ex qualibet V*| 19 post hae V I huius 

Be mowjos fe Nomoc.* | 18 avrov va] và avrov | V'!|20 yoonioi 7" | 23 cum] eum V ut T" | et T || qui del 
Nomoc. rd 4E M Nomoc.f"] «à om. LB I 19 owozc | vulg. (sed cf. Iul.) | 24 teloneorum VT iorum A te- 
Nomoc.* | 20 nsgusiDOóscra] sra Q0 «79 i, nie lonicorum T'! | possessiones V [aut om. R || 25 collatiome 
ere rd vavva add. Nomoc.A | 24 *Joxiuacos libri | | peroeptionum aut exactionum libri, corr. . I aut 
27 avrois] haeo & | 28 vndp — airs» om. Nomoc. | | ow. V 1 26 contradentes R | fideiussiones T“ (id. 36) i 
31 h, B! Nomoc. | 32 avra om. Bf | 35 | 28 eoolesia RI 30 habent 7' | 31 actiones R VT. corr. 
scrsvovoi» LB Nomoe. 4 | dH % Nomoc.4] défossto | vulg. I publicorum A! I 32 suspectionem V! [ conducerem 
MLB! ósboyvas B* Ri | sut exactionem om. V | 33 crediderit RI 34 eorum 
————————————————— [.I sociperint V aeceperit RTI | quod] quidem 71 

1 misteria libri, corr. vulg. | inpedistur T. impediat RIH | publicum R. pope R*T] damno A/*V dum mea 
3 uoluerit 7'! | 4 conduotione V | enphiteosin T' | 6 ieatis 1135 haeo 


601 Nov. CXXIII 7—9 


CAPUT VII. 


Nulli vero iudicum licebit deo amabiles episcopos 
cogere ad iudicium venire pro exhibendo testimonio, 
sed iudex mittat ad eum quosdam ex personis minl- 
strantium sibi, ut propositis evangeliis secundum 

6 quod decet sacerdotes dicant quae noverunt. 


ET DEO AMABILIBUS 


Olde dd «àv doxóvroy diéavas vois Go. rd- 
ros dzixómove avayxdlsv ais ÜixacTiQioy maQayt- 
ve a Vado rod veiuas nagrvoiay, dd d Oixactzs 
eren 7tQ00$ atTOUS Tivas dx TOV mtQosonov TOY 
varerrovuévov avrQ, Iva nooxtuévov tà». diy 
evayysÁéov xavà TÓ fémov ísQsvciv simos dzsQ 
yeraGxovois. 


CAPUT VIII. 

AAA. o nie resoe zonuatexzs ij Syxánuatuc Sed neque pro ae pecuniaria vel cruninali 
alrſas éríaxorov mtoó0€ dgyovta nolstixów i ovgatio- causa episcopum ad iudicem civilem aut militarem 
rex &xovra, 9) Quiysa Os 9j napíavaa Das q ixa ga. 10 invituin producere vel exhibere citra imperialem ius- 
Aue xaAevaens GvyyogoUusv», dd TÓ» dgyovra xóv — sionem permittimus, sed iudicem, qui tale aliquid 


voUro eic dyygdpos sive dyod ce mQostaba. voÀu5- sive ex scripto sive ex non scripto praesumpserit 
cavta ustü vi rj Lows àgaígesi x' xevciov Àv- — imperare, post cinguli privationem XX librarum auri 


toO» mOivi» % xsÀevousv vi éxxAnciq ie d poenam persolvere iubemus ecclesiae cuius episco- 
énícxonos OiayOrva: f, magagtivas mQosstáyÓv do- 15 pus produci aut exhibori iussus est; executorem si- 
Orcouévg» xai t0) dxfiBactov óuoíos ustà zv vc — militer post cinguli privationem et verberibus sub- 


de agaígsaiw xal Baaávos vroBaAlouésov xa a 
i So maurnouévov. 


dendum et in exilium deportandum. 


CAPUT IX. 


zdinayogsvousy dd roĩe OsogiAsavdávows éntoxónois 


rs oixsíae xaraduuzxdvevy éxxAnc(as xal sie d Ma 20 


inagxias sagayivsa Jas si. dd xai At ôrie ToU 
notica xo , ur d gd ei pu) urrd y ,j,i- 
tov» TOV uaxagiDtdtov abr matoitoyov i urtgono- 
Aívov ñ xavà Bacilaxrv dònlaòij xélsvoiw 10Vvo ⁊xosij- 


Interdicimus autem deo amabilibus episcopis pro- 
pras relinquere ecclesias et ad alias regiones venire. 
zi vero necessitas faciendi hoc contigerit, non aliter 
nisi cum litteris beatissimi eorum patriarchae aut 
metropolitae aut per imperialem videlicet iussionem 
hoc faciant, ita tamen ut nec illis episcopis qui sub 


Gov2i», ovto uéyto. iva. urÓà dxðνE (rote éxiOxózto:, 25 beatissimo archiepiscopo Constantinopoleos et patri- 


oír.vs$ vnò rÓv uaxaguórarov aoyumíoxomov K- 
gGrastuwovzólsose xal ztatquaoynv siaiv, Itein dixa in- 
ronijje avtov y nustégac xsásvcsos alc 17v BaciAlda 
noh» dAOsiy. si dd xal xarà tovtov rd 1Qónov duni 


archa fuerint liceat citra permissionem eius aut 
nostrae iussionis ad regiam civitatem venire. Si vero 
etiam secundum hunc modum episcopus cuiuscum- 


c. VII paucis mutatis habet Epanagoge 11,12; er S repetit Appendiz Nomocanonis L tit. cap. eccl. 4 p. 662 Voell., 


ex B repetit B. E31,3 p. 335 Zach. — Ath 


. summam repetunt paratitla Ath. 5 $1. 


c. VIII paucis mutatis habet Epanagoge 11,13; ez & repetit Appendix Nomocanonis L tit. l. c., ez B B. Lc, 


Summarium extat Nomoc. XIV tit. 9, 1 p. 541 Pitra, Ath. summam repetunt paratitia 


41h. 5 $2. — Versionem latinam cum Auth. prorsus congruentem exhibet Gregorius Magnus in epistula a. 603 scripta 
Epist. 13, 45 (Opp. II p. 1252 ed. Bened., accuratius edita a. Baudi di Vesme Atti della R. Accademia delle Scienze 


di Torino V [1869—70) p. 250). 


c. IX om. S, paucis mutatis habet Epanagoge 9, 4; ex B repetit Nomoc. XIV tit. 8,2, priorem partem ( — 602,2 4 
xàrcíay) B* E 31,4 p. 335 Zach. — Summartum extat Nomoc. XIV tit. 8, 2, v.29— 602,2 argumentum Pon. 24, 42. 


VII. Nulli vero magistratui licebit deo carissimos episcopos cogere in iudicium venire ad testimo- 


nium dicendum, sed i 


ad cos mitiat aliquos ex personis ipsi ministrantibus, ut propositis sanciis 


evangeliis, quemadmodum sacerdotes decet, dicant quae sciant. 

VIII. At ne propter causam quidem pecuniariam vel criminalem ullam episcopum invitum ad ci- 
vilem vel militarem magistratum aut produci aut sisti sine imperiali iussione permittimus, sed magistratum 
qui hoc sive scripto sive sine scripto praecipere ausus sit, cingulo privatum viginti librarun auri poenam 


solvere iubemus ecclesiae praestandam cuius 


. 


vecnire. Si quae vero necessitas id faciendi 


episcopus produci 
ivatus et tormentis subiciatur el in exilium mittatur. 

Vetamus autem deo carissimos episcopos proprias ecclesias relinguere et in alias provincias 
| snciderit, non 


vel sisti iussus est: ut similiter litis executor 


aliter nisi cum literis beatissimi eorum patri- 


axchae vel 5 aut per imperialem nimirum iussionem hoc facient, ita tamen ut ne illis quidem 


episcopis qui su 
nostra iussione in regia urbem venire liceat. 

1 édfécro Nomoc. L tit. KEsove. Be | 2 agayéves Das 
SB|3 ni rod] éx và LI silvas & v. l. | 4 avvovs 
eum e | 5 &£vngosrovuévo» S | das om. e | 6 
Eyua. | 10 j diaysoDai] ; om. c | 12 rovro) tale ali- 
quid c, robro post dygdgqo6 coll. Epan. | 13 agatgsci»] 
xai facavoss agel Lee add. Le | *' dreh xov- 
e íov Nomoe. 4, xovaíov om. L || 14 x«zaBaAlsiv rr 
psv Epan. | xeAsvous»] xovoíiov L | 15 dx 
KEp«an. | 9o9700pávg» xai om.c, QoOrGopdvr» — 18 A 
* om. Ehan. | 11 xai iοον 5 775 
19 tois] vo L 20 dzoAumávsay | 21 xai om. 
Eppan. € | xov — u vovro ovuBr ssod;sa« D! 22 
si ur) 9 Epan. | 24 òunladi) ow. Bí | ge Bf 
sosírocav B* Epan. | 25 uévrosys Epan.| 26 into 
ao Epan. | 27 4£ne L | 28 eie) x&và Epan. | 29 eicsa- 
Ssi» D* | 94) yap Epan. | xa? om. LB* Nomoc.4 || vóv 
reno TOvtO» Épan. 


1rwbr. De episcopis in iudicium testimonii eausa uo- 
II. 


beatissimo „ Constantinopolis et patriarcha sunt sine. permissu eius aut 
i Quodsi etiam hoc modo episcopus cuiuscumque loci pro- 


eatis. Tin marg. (ex Iul.) | Nonnulli Ri |j iuditium 7 
2 aduenire V | 3 eum] eos vulg. | quosdam] quos dari 
RT! | ministrantibus al. | 4 positis R | euangeliis see 
Vi euangeliis sanctis secundnm V?, sanotis evangeliis 
secundum vulg. | 5 quod] pro quod E I 8rubr. De opisoo- 
pis in iudicium non uoocendis F in marg. (ex Jul.) | quali- 
oumque Gregor. | uel criminali cause V Greg.] causa uel 
criminali RT vulg. | 9 episcopum) ipsum E. episcopum 
post inuitum (10) coll. Greg. || aut) uel T I 10 inuitium Zt! | 
citra cet.) tra — 22 patriarche aut scr. Ri in ras. f vv. || 
11 permisimus R() I talem 71 | 13 imperare post ein- 
gul T1 in ras. | auri librarum V 15 ueti 714 aut 
exhiberi om. V | 17 exilis TI deputandum V] 19 rubr. 
De episcoporum profectione 7'in marg. (ex Iul.) | autom 
om. V | 21 hoc contigerit vu/g.] contingerit hoe T con- 
tigerit RV | 22 beutissimi eorum Beck] beatissimorum 
libri | 25 bestissimum arehiepiscopum V' | patriarchas 
RV' T | 26 fuerit T | promissionem 7'! 28 etiam R V 
haeo (et Re) et R! T 
16 


Nov. CXXIII 9. 10 


0xor0$ niovàUr sors Tómxov ànoÓnuyjcs, pw) nidov évós 
dyinvroU TZ» idíay xaraliuzxavéro gan. ros 
dà inoxõnoue roòe xarà «5v BaciAida nólav, oc A 
ra, 7LQrtyivOH dy'ove, olasd/ core sla» d to, , d 
závroy d TtQÓS vÓv naxaguitatop OGQysstiaxo- 
zov Kovotasytuwovzxólsoe xal varQudiQyny, xal odr ce 
Q4  avroU mtQós vi» ZpWetíQap ic yolnvórrta. 
voie dà v taste» fruc» t)» Drcronosiw 1 àz007- 
porci» fj Undo rÓv Ogucuévov v ,v ygóvov 
Ko rie iac dxxÀAna(ace moiv0t i ˙ h piv ur, xo 

veto a stagà «àv o ] rie (días iuxAncías da- 
zdvac, Eric dd dH νοννẽmo Das avtovs d ye 
ad r / vOv isQéov op. oUc relod oe, ddr drtapsAd si 
els rde id cas éxxAnaías, üg. aͤd dæroor 


602 


DE BSANCTISSIMIS 


que loci profectus fuerit, non amplius uno anno 
suam relinquat ecclesiam. Episcopos autem in re- 
giam civitatem (sicut dictum est) venientes, cuiuslibet 
uerint diocesis, prae omnibus ire ad beatissimum 


5 archiepiscopum Constantinopoleos et patriarcbam, et 


ita per eum ad nostram introire tranquillitatem. 
Citra autem hanc nostram dispositionem aut pro- 
ficiscentibus aut ultra definitum unius anni tempus 
extra suam ecclesiam facientibus primum quidem noa 


10 ministrari ab oeconomis propriae ecclesiae expensas, 


deinde admoneri eos per litteras sacerdotum sub 
quibus agunt, ut revertantur ad suas ecclesias, diſſe- 
rentes autem reverti secundum sanctas evocari re- 

Et nisi intra definitum & sacris canonibus 


sarà rove iss xaAsicOns wavóvac. xa sb us) dvvóc 15 tempus revertantur ad suas ecclesias, ipsos quidem 


rod 0pitopévov rad vay le, e xoóvov vxoGctQhyov- 
civ sic rds lòtcas éxxÀnc(ae, aur uàv rie éniaxonTje 
i£o0siaOn., éxégovs 0à dr avtov xaAMovas 5 
tovsigÜas, xarà T9» ToU mxagoytos vóuov O)vaygsv. 


vorvrov atroU wal éx) «oie xÀngixole xgavoUstos, oíov- 20 


Ó5jnovs gad h⁰õ“j sley ij 9rmoscías. 


episcopatu expelli, alios autem pro eis meliores ordi- 
nari secundum praesentis legis virtutem. Hoc ipsum 
et super clericis valiturum, cuiuscumque ordinis fue- 
rint aut ministerii. 


CAPUT X. 


"Iva 0à xda 5 éxxAgciacTus? xavdcracis xal ol 
Osio, xavóves éniusAde qvAaTTOwtTO, xsÀsvousv fva 
Éxactov uaxapiorravor apyvert(axoztoy xal tatQuxQxny 
«al prrQonoAityy 
vx abrobg relobyrae xarà vy» avtzv éxapzía» daa 
5j die xaO" fxacrov Kros n éavtov gvyxaAsi», wal 
ságag rde alriae dxouBOs dEsvázew aerias oí in- 
Gxozos ñ wÀngixol j govayol mgós i, v, 


robe OGiOoTGTOv6e Ah, dd co T0v$ 25 politam sanctissimos ep 


Ut autem omnis ecclesiasticus status et sacrae 
regulae diligenter custodiautur, iubemus unumquem- 
que beatum 1 et patriarcham et metro- 

pos sub se constitutos in 
eadem provincia semel aut secundo per singulos 
annos ad se convocare, et omnes causas subüliter 
examinare, quas episcopi aut clerici aut monachi ad 
invicem habent, easque disponere, et super haec 


xal ravtas OiaviO dvas «ava robe éxxAnaiagtixovs xa- 30 quicquid extia regulas à quacumque persona delin- 


vóvac, xal c de TovTo:g si v« zragà re xavóvas dE 
olovürztots moro mov fuagrgras OiogOova Oc. 

1 nayopgevousv Óà vois Oc«ordvoic ÉnouÓTIOIG xal 
sosc jvvposc al Osaxóvosé xal vztodiaxóvois xal d 


quitur emendari. 


1 Interdicimus autem sanctissimis episcopis et pres- 
byteris et diaconibus et subdiaconibus et lectoribus 


e. X pr. (— 32) om. B et TL, in quibus pro hac particula inseruntur nov. CXXXVII c. 4— 6. S quoque nen 
habet nisi $ 1 v. 33 — 603, 7 (inde Nomoc. L tit. 28 p. 635 Voell.) et $ 2 (inde Appendiz Nomoc. L tit. cap. ecc. 5 p. 662 


Voell.). 


Ex B 81 (v. 83 — 603, 4 sagayívesD'a:) repetit B. T 2 p. 611 Zach. 


— Summarium prioris parts extat 


Nomoc. XIV tit. 8, 8 coniunctum cum argumento nov. CXXXVII c. 4aq., alterius partis ib. 9,21 p. 559 Pitra; Ath. 


summam pr. repetit Nomoc. L tit. 49 p. 659 Voell. 


fectus sit, non amplius uno anno ecclesiam suam relinquat. Episcopi autem qui in regiam urbem, uti 
dictum est, veniunt, cuiuscumgus sint dioeceseos, ante omnia bealissimum archiepiscopum Constantinopolis 
et patriarcham adeant, atquc ita per eum ad serenitatem nostram ingrediantur. Oui autem contra hanc 
constitutionem nos(ram vel proficiscuntur vel ultra definitum anni tempus extra ecclesiam suam degunt, 


íís primum quidem impensae ab oeconomis ecclesiae suae ne ministrentur, deinde ipsi per litteras sacer- 


dotum quibus subiecti sunt admoncantur, ut ad ecclesias suas redeant; quodsi reverti 
a sacerdotibus definitun ad e 
loco meliores se 


sacros canones vocentur. Et nisi intra tempus 
quidem episcopatu repellantur, alii autem ipsorum 


fferant, secussdum 
cclesias suas reverterint, ipsi 
m vim praeseniis legis creemier. 


Atque hoc idem etiam in clericis valeat, cuiuscumque gradus sint vel ministerü. 
Ut autem omnis ecclesiasticus status sacrique canones diligenter custodiantur, iubemus um- 


€ beatissimum archiepisc 


um et patriarcham et metropolilanum sanctissimos episcopos sibi sub- 


tectos in eadem provincia fone! auf bis pe singulos annos apud se convocare, et omnes causas quas 


iscopi vel clerici vel monachi inter sc 


[ ent accurate examinare, casque componere : 
siasticos canones, ac praeterea si quid contra canones a quali 


persona commissum est emen dare. 


1 Interdicimus autem sanctissimis cpiscopis et presbyleris et diaconis et subdiaconis et lectoribus et 


1 oíocüsors, om. tósxov Epan. | &xodnuáon Bf 
2 wavaAauBayéro Nomoc.d | 4 ra . 
8 «2» om. L | J om. Epan. Ia. $ O ,s i. e. de- 
gentibus (Jul., s exempía a C. de Boor collecta T'heo- 
phanis Po «et0iBr» add. cum Haloandro vulg. (Bf) 
p) ssAsvopasv . BI sancimus non Zu. | 13 4% olc Be 
14 dr,, B* | 16 à z^: Nomoc. 4 Ath. 
omoec. 4 Iu 


wapa «àv iaodov xoóvov ML e- 4 
rev ispdcov B a sacris canonibus (i. e. saga vov l 
xavóvov) tempus c | 18 det arch om. Bf | 

vac] dusívovs Epan. | 19:»ógov om. Nomoc. 4 | 20 rod 
. 
€ Iui.] vryoec omoc. 4 i év Ux5oscíq Epan. 
ward — Kade om. F l 84 3 dia- 
uóves. L, nal vxodiaxóvow om. Bf 


admonere libri, corr. Beck | per] qui V* | eub) pro 
euocari V 


1 
de) 
| 16 epi 


d 
| super RT] insuper V | hoc V] 31 emen- 
dare vulg. | 33 rubr. De episcopis uel aliis 1 Airis 
ad tabulam ludentibus Tin merg. (ex Jul.) | sanetis RV 
34 «o subdiaconibus V 


ET DEO AMABILIBUS 


yr xal zayvi % oiovürnots siayove váypa- 
ros 7 Oy/ua1oe xadDacto: TH 9 TO» tà ro- 
abra naiLóyro» Xxowovovs 5 Osognrae yivscOas 7 
sis oiavürmo:s Ouav vov OaogüGc, yaQw napayive- 
60. ai O4 ci6 dE abr vovto duaQtos, xelavouev 
roc to dni 19616 éyiavtoUS dò naG9e svayove vsrnos- 
Gías ngávegD'as «ai νõuu i diu si Oi 
dv 19 hõ,-ꝙ xoóvq daf d, vov iüíov stalapa- 
to; ner ον,s, dea slyas vq ieget Op. Óv véraxtaa 
xai 

anolióvas vzngsciq: aid tc xal và» OGwwtdtow 
into t)» ógelórvtov vavva Ouxdwsiv, os si 
v) r˖ẽjƷüo uad0vtss ur, dxJixrcovaiw, avro) Aóyov 
t r vnég xavige e alxcas ue boo. 


603 


5 ex eis hoc 


Nov. CXXIII 10. 11 


et omni alii cuiuslibet venerandi collegii aut sche- 
matis constitutis ad tabulam ludere aut talia ludenti- 
bus participes aut inspectores fieri aut ad quodlibet 
spectaculum s di gratia venire. Si quis autem 
querit, iubemus hunc in tribus annis 
venerabili ministerio prohiberi et monasterio redigi. 
Si autem in medio tempore ostenderit dignam sui 
vitii paenitentiam, liceat et sacerdoti sub quo con- 
stitutus est minuere tempus et hunc rursus pro- 


Aarrods, roy xgóvov xal rovrov ndi» cj íj(q10 prio reddere ministerio, scientibus quoque sanctissi- 


mis episcopis debentibus haec vindicare, quia si tale 
aliquid agnoscentes non vindicaverint, ipsi rationem 
deo pro tali causa persolvent. 


2. ind ina di énicxonov axovta xaravayxátegOas 15 2 Nullum autem episcopum invitum cogi quemlibet 


olordi mots xAngixó» 9s avtóv Orta tod idiíov xÀj- 
eov anoÀwn». 


clericum sub se constitutum de proprio clero di- 
inittere. 


CAPUT XI. 


Lac dd rote dri0xósto:8 wal sQscfvtdgow àzayo- 
csc on dgogíLei» Twà *Z$ aylas xorvovíaS, a Y) 
aíiía deor J. 1 
vert O as tl, die ei di cue ztagà tavta rije dyias 
xo,rOvíae tu xogígs, éxsivos H Os dd dad 
156 xot , j˖ A0 Avousvov toV XOQIGuOU vx 
voi uaíLovo: istos vr& ayíae abuvgOn xowonvías, 


Omnibus autem episcopis et presbyteris interdici- 
mus segregare aliquem sancta communione, ante- 


fjv oi éxxAraiaGTixol xavóves toro 20 quam causa monstretur propter quam sanctae regulae 


hoc fieri iubent. Si quis autem praeter haec sancta 
communione quemquam segregaverit, ille quidem qui 
iniuste a communione segregatus est soluta excom- 
muuicatione a maiore sacerdote s&nctam mereatur 


9 0i aüíxos rid v6 dyías xovovías xopícas vo- 25 communionem; qui vero aliquem sancta cummunione 


pocas sàgi tQómoi$ bnd TOU less vp O» rr 
xoqugÜv,gsvas xi, xowavíac d 0cov ygóvov dxsivos 
€vvidos, iva Ossg. ddiams £noinas. dir, vnouslvy. 


"ti dici praesumpserit, modis omuibus a sacerdote 
sub quo constitutus est separabitur communione 
quanto tempore ille perspexerit, ut quod iniuste fecit 


1 Au oda oixaícsc xepoiv KEsava» A, tua — 1 iustesentiat. Sed neque propriis manibus licere 
sÁ/rtsv' ToUtOo yàp aÁAOtQióv doris ish. 30 episcopum aliquem percutere; hoc enim extraneum 


c. XI ex S repetit Nomoc. L tit. 15 ＋ 17 p. 619. 625 V'oell. Pr. (— 28) habet Epanagoge 9, b, ex B pr. repetitur 
Nomoc.8* XIV tit. 9, , 8 2 i15.9,10, $ 1 Nomoc." ib. 9,26 et B. & 37, 5 p. 336 Zach. — Summaria extant in 
Romoc. XIV tit. locis cit. 


omnibus aliis in qualicumque religioso collegio vel habitu constitutis, ne tabula ludant vel eorum qui talia 
iudunt. socii aut. spectatores fiant, vel ad ullum spectaculum spectandi gratia veniant. Si quis vero ex 
éis hoc commiserit, iubemus eum per tres annos ab omni religioso ministerio prohiberi et in monaste- 
rium immilli. Quodsi medio (empore dignam peccato suo paenitentiam ostenderit, liceat sacerdoti sub quo 
constitutus est et minuere (empus et eum rursus ministerio suo restituere: cum sciant sanctissimi episcopi 


ui haec vindicare debent, si quid eiusmodi cognoverint neque vindicaverint, se rationem deo hac 
$ Nullus autem episcopus invitus cogatur clericum ullum sibi subiectum de clero suo 


reddituros esse. 
diu tere. 


causa 


Xl. Omnibus autem episcopis et presbyteris interdicimus, ne quemquam a sacra communione segre- 
gent, anteguam causa probetur propier quam ecclesiastici canones hoc fieri iubent. | qui. 


odsi quis quem 


ad versus ea a sacra communione scparaverit, ille qui iniuste a communione separatus est, gublata sepa- 
raiione a maiore sacerdote ad sacram communionem admittatur, is vero qui iniuste a sacra communione 
aliquem separare ausus est, omnibus modis per sacerdoiem sub quo constitutus est a communione scpara- 


1 üiur, in quantum tempus illi placuerit, ut 


d iniuste fecit iuste 


aliatur. Sed ne manibus quidem 


suis puisare quemquam episcopo (licet; hoc enim alienum esi a sacerdotibus. 


1 oíovórzors. H Nomoc. c] oiodr ovs LB d 
du nor S | evAafovs S | 2 % oxruatos om. L || xa9- 
a01005 Sv. U, Be vov toiavta (tavta B' v. I.) a 
d SLB | ia. SD* | 4 sagaysvéecOas 
S Bf | 6 ànó om. S | sAafovs vzxovoyias S | 1 i nova- 
ore Nomoc. | 8 dete LI digt MB || 9 «à ieget] 
et sacerdoti c d ov L | 10 xai ante dAettoUy om. e || 
naÀc, B! 12 dl Bí | o) dà xai B | si v« 
«axr00voi». om. E/ | 15 axovza om. S | 18 Hao. 
dà om. Epan., Nomoc. L tit. | xa ij x B | 19 do- 
Le» ML)] uz agogiSss» B. ui) (ur, om. S unus, 8 
L tit.) xen S Épan. rds Epan. | 3 LB 
Epun., Nomoc. L tit.] j MS Nomoc. * | 20 dx .in 
KEpun. | 21 yívsae 9a. Nomoc. L tit. | 22 vd xoíce: 
SS unn, Nomoc.d] «u»à xooícoo. MLS B Epan. xh. 
vsvà Nomoc. L tit., Nomoc. | 0s) «s S Nomoc.4 | 23 xo 
gi , S | Àvóusvos Epan. | tov Oecuov Nomoc. a 
24 rod om. S | ádiovaO'as (sic) L 25 0 04 dòeα οο r 
vZc dyias ymoícags xo«vervías Bl 0 di dóixosc vobrov 
du, xopícas Be & di yoQícas ro, qu Epan., 
d dix om. | 26 9p' S v. I. J 28 jmousivos Be b no- 
piscvss Df sentiat g | 29 dEdavas S v. l., d&davo) Nomoc. L 
eit. licere & | éioxozov 5,c? 30 isgéo Se 


1 chematis AV | 2 talia ludentibus Beck) aliis ludenti- 


bus (ludentibus aliis V) libri, vulg. I 9 fieri ant inspectores 
Tad] a VI 4 speotaculorum libri, corr. Beck | 5 reli- 
querit R | 6 uenerandi RI T? | misterio RI VI? monaste- 
rio T'! E? | 1 ostenderit V vulg.] ostendat T ostendatur R 
sui) si p 8 paenitentiam] penitentie d (sic) V ! et ante 
minuere 9 transponit Beck || sacerdotii T'! | 9 reddere pro- 
prio 7 10 misterio RV | quoque] quoe T! que V || 11 in- 
dioere T | quia si] qeeei RI [ talem T's | 12 iudicauerint 
RVT* | 13 persolueret R | 16 rubr. Ut nullus episcopus 
eogatur subicotum sibi clericum de suo olero dimittere 7' in 
marg. (es Iul.) | nullus autem episcopus R ] inuitium RI 
qe R | 16 constitum 7' | clero dimittere V !] olero 

imittere et alii (aliis V5) dare R*V? clerico alii dare 
dimittere R. dimittere elero alii (et alii 7) dare 7 
18 rubr. De his qui sine causa exoommunicant J in marg. 
(ex Jul) | 19 segregate RI | aliquam RTI aliquem a 
vu/g. | sanctam communionem RTI | 20 causa] causa 
aliqua 7'* | proprie RI sacre R | 22 quamquam A VT! 
qui V*T'*] quod R quam T., om. V! | 23 & communioue) 
actione R, a om. T! | est om. TI soluto] solutus ab 
T | 24 sancta V | 25 aliquam RV | sanctam commnunio- 
nem A | 26 omnibus modis 7'| 27 coustitus RI 28 fe- 
cerit V | 29 iuste om. TI | sustineat vulg. | rubr. De 
episcopis manu sua cedentibus T in marg. (ez Iul.) | liceat 
vulg.; leg. licet? | 30 aliquam V | extraneum] oontrurium 
V, est add. VT " 

16 


Nov. CXXIII 11—14 


2 Ei rie d énicxonos xatà vov$ éxxÀngciagtixoUS 
xavovas «7e isomavyne ine le volu5rasuev ádnifrvas 
rije no lame dE ie disBinOv, 5 5 ro r- 
"Ov éyv Q daνẽE1ꝗ Oiaysw, xe ,n «oUvTOv uova- 
ru 6v din énaoxía xaOsar . sapadídosDas, 
(v« dne év vij iepma)»y ruagre Oisyov év 14 uova- 
etnoíq Ói0gO'ooncas. 


604 


DE SANCTISSIMIS 


2 sacerdoti. Si quis autem episcopus secundum ec- 
clesiasticas regulas sacerdotio pulsus praesumpserit 
ingredi civitatem ex qua pulsus est, relinquens lo- 
cum in quo iussus est degere, iubemus bunc mona- 


ö sterio in alia regione constituto tradi, ut quae in 


sacerdotio deliquit degens in monasterio corrigat. 


CAPUT XII. 


Kánoixobs dà oix dle xsigotovsiaOas Gvyyoov- 
uev, ei py Wu] igaci xcl ÓpOT» stícti» xal 


Clericos autem non aliter ordinari permittimus, 
nisi litteras sciant et rectam fidem vitamque habeant, 


Bío» csuvóv &yovci, ual ovcvs staAlaxrv ovis vgixovs 10 et neque concubinam aut naturales habuerunt aut 


Éaxov ij Kyovat zaidac, d j aopóvos Biuvvtas 79 
yauttn» iure xal avtáv nua» xal moo» 60yp- 
xd tas 5 Horace, xal unà ij undd diatsvxOeigav 
drò ee id &ÀÀos «oie vóuois ; wal voie Olo xa- 
vO00iV dxryoQsvu&ymy. 


habeant filios, sed caste viventes aut uxorem legiti- 
mam et ipsam unam et primam habentes neque i- 
duam neque separatam à viro neque aliter legibus 
aut sacris canonibus interdictam. 


CAPUT XIII. 


IlgeoBoxsoov dà dax rom «Gy vgiáxoyva dssavtow 


„ ovx ézivoéztouev, dd ov08 diα,ο e i d no- 
idxovov Srtova vOv sixocinévis, oöò dy 


dAatrova tOv Oxtcoxa(Ósxa dy.avtOv, Óiaxosiccay dd 


Presbyterum autem minorem XXXV annorum 
fleri non permittimus, sed neque diaconum aut sub- 
diaconum minorem XXV, neque lectorem minorem X 
et VIII annorum, diaconissam vero in sanctam ec- 


dv &àyía éxxÀnciq ur) xsotovsioOas 11:6 dAírro» 20 clesiam non ordinari quae minor est annorum XL 


sor ésuavtGyv vacGcaQaxoyva : eie dure rAOa 


yd os. 


aut ad secundas venit nuptias. 


CAPUT XIV. 


Ei d % cd xag. vrj6 xeorovías coU xÀngixoi 
olovòijnors váyuaroe 7 BaJuoV xarüyopóe rie dx a- 
gai, 


voUrO ud» vnép trc ébevdosme rohr d ínip ro- 
énitipioy, Twa dy caig vOv AE Vun, xeugotovíai 
avorégo éO'scxícausy. 


A£yoMy abr avafuov selva «7€ xsipotovías, 25 dicens eum indignum esse ordinatione, 
vnsQtuOc0 Do 59 xeigorovía, xai ztayta zoogawetocay 


Si autem tempore ordinationis clerici cuiuscum- 

ue collegii aut ordinis accusator aliquis n 

ifferatur 

ordinatio, et universa procedant tam examina- 

tione quam pro multis, quas in episcoporum ordi- 
nationibus superius sanximus. 


c. XII repetunt. Nomoc. L tit. 25 p. 623 Voell. en S, Nomoc. * XIV tit. 9,20 et B. K 18,3 p. 434 Zack. eg B. 
Argumentum notat Nomoc. XIV tit. 1,29 (ubi ipsum caput exscripsit Balsamo p. 810 Voell.). 
c. XIII ez S repetit Nomoc. L tit. 25 p. 623 Voell., es B Nomoc. am XIV tit. 1,28. — Summae extant Nomoc. LIV 


tit. l. c... "Poss. 40, 15. 38, 7. 30, 1. 42, 9. 


c. XIV pr. habet Appendix Nomoc. L tit. cap. eccl. 6 p. 662 Voell., $1 (605,2 ur; de dd zeig 
9 éxgaÁAMcO'n) et $ 2 Nomoc. L tit. 25. 26 p. 632. 633 Voell. es S. Ex B habent 
$ 1 Nomoc. am XIV t1.9,22. $ 2 (— 11 rooBauvéro) extat in Epanagoge 8, 12. — 


oveicO'as — 
1. 2 Nomoc. * XIV tit. 9, 28, 
marium 8 1. 2 exhibet Ro- 


oc. XIV tit. 9, 20 Ath. summam repetunt paratitla. Ath. 10 $ U. 


2 Si quis autem episcopus secundum ecclesiasticos canones sacerdotio deiectus ingredi civitatem, ex qua 
expulsus est, vel relinguere locum, in quo degere iussus est, ausus sit, iubemus eum snonasterio in alia 


provincia sito tradi, ut guae in sacerdotio peccavit degens in monasterio emendet. 
Clericos autem non aliter creari permittimus, nisi lilteras sciant et rectam fidem atque 


hone- 


- slum vitam habeant, et neque concubinam neque. naturales liberos habuerint habeantve, sed qui aut. caste 


vwvanl aut uxorem legitimam camque unam et 


primam habuerint habeantve, nec vero viduam nequc a 


viro nier npa ii dei aliter (egibus vel etiam sacris canonibus reprobatam. 
UII. Pres j 


yterum autem minorem triginta annis fieri non 


ermittimus, sed me diaconum quidem 
4 : 


vel subdiaconum minorem viginti quinque annis, nec lectorem octodecim annis minorem; neve 
in sancta ecclesia creetur quae minor sit annis quadraginta vel ad secundas nuptias venerit. 

XIV. Quodsi tempore creationis clerici cuiuscumque collegii aut gradus accusator extiterit. gui 
eum indignum esse creatione dicat, differatur creatio omniaque procedant tam de examinatione quam de 
mullis quae in episcoporum creationibus supra sanzimus. 


2 *«olujao: (zoAuáoss S v. L) libri | 3 & i S. év 
Nomoc.d í ij xavaAs(ztau S v. l., . 8 14 24 
Asvàm M | 6 r om. S I 8 evyxogovju» xssootovsi- 
o , S 10 ceusóv» om.c | £oo« Sv. L| * oU03 — od 
da 170 qvos BT 11 Zxovos (7 Kxoves v. l.) ; Koxov 
B. dd z 5 om. 612 zooótg» xal ,H˖ Nomoe. a 
da xnxò ras ij Kyoyvac LD (habentem vel si iam habuerit 
lu'.)) doznxóvae M babentes g || 14 xai om. B* v. l., 6 
16 JIpeovtagoy» A dsuavtoy éAarro S | tgiaxovra (4) 
MS B (Nomoc.?^) Jul. Ath. Nomoc. XIV tit. For. 40. 15] 
Às' Lg Theod. | 17 o9 Gvyzogovusy L| 18 ovdà B No- 
moc. L tit. ] odr 0à ML Nomoc. dm di ovàà S || 19 óxvo- 
xaí0exa M Osxaoxvo B «5 (wu Le) Le Nomoc. am Theod: 
Ath. (cf. Tul.) ] d S Pos. 30,1 Nomoe. XIV tit., ubi 
5 legit Balsamo in schol. p. 847 Voell. (inconsiderate nume- 
rum in ipso contextu novellae positum in Basilicis auctum 
esse dictitans) | 21 dssavtOv vs00apaxoyva B) éviav- 
voie uà M éràv u' S «eccagaxóytov Li «sagcagaxoyra 
L? | 28 év rate xesgovovíais 10v érioxónov L | 29 


àvyotsoo) c. 2 


1 rubr. Episcopus si deiciatur de episcopatu, in mona- 
sterio sit T in marg. I quis] is RI | 3 locus V! [| 4 ia 
om. T * || est iussus V | monasterio in] in monasterio T 
monasterio RV | 5 aliqua religione 7' [ tradi] traditum 
Ri VI S rubr. Quales olerici fleri debeant Tin marg. (es 
Iul.) | nos . yi pir drm V]| 9 habent TI 10 et om. 
V | habuerint V? vulg., uitaque add. Fi ant habeant 
lineola subducta del. T'* | 11 legitimam) le (sic) T | 12 ne- 
que viduam] uiduam non 7' | 13 neque om. RI I a om. V] 
14 interdiotum ER! | 16 rubr. Cuius etatis iteri dia- 
coni subdiaconi item diaoonisse fleri debeant T in marg. 
(ez Iul.) | 17 diaconem 7 | aut] neque V | subdianum 
TI 18 XV TI I leotorem minus R minus lectorem T. 
minores leotores T* I XVIII T | 19 sancta eclesia 7 
20 non om. T | qua RI [| XL annorum RT I 23 rubr. De 
aocusationibus clericorum T in marg. (ez Iul.) | tempore om. 
V'|oeuiusque RV | 24 aliquid R I 26 uniuersas RI 
27 quas Ri mudis T 1 quas] tam quas NR; quae es. 
Ven. 1494 a/. | 28 sanceiuimus RT. 


ET DEO AMABILLIBUS 


1 £ dio udllov xuoorovsiaOat Oidxovos ui; Mos 
yvvaixa xaOà avardoo sipgrra. GsvyOeicay ar, ur 
ds xssporovsiGOw, ai ur) v re Urt TOU x5igo- 
root ard desen ale ayysíàgva, d ννν⁰ðỹd 


ler tn» yegorovíay xai yople vopíune yapgsrrs gs- 5 sine legitima uxore honeste 


p»às god“, ov Üvvausvov tov xe«otovovyros dv tà 
e rij xeiporo»íac ámwcpértsuv 14) Oiaxóve usta 
ti» y5gorovíav yaustgv Aaufávew — i dd tobro yé- 
vta, d Aer] ẽ᷑QA. érOxonos rij dnα,—H]nje dxfad- 


605 


Nov. CX XIII 14. 15 


1 Si vero futurus ordinari diaconus non babuerit 
uxorem sicut superius dictum est iunctam sibi, 
non aliter ordinetur nisi prius ab ordinante eum 
interrogatus promiserit posse post ordinationem et 
vere, non valente eo 
qui ordinat in tempore ordinationis permittere dia- 
conum aut subdiaconum post ordinationem uxorem 


accipere. Is autem qu permittit e expella- 
tur ab episcopatu. Si vero post ordinationem pres- 


de. si dà nerd Ti- Xégorovíay zxoscférsoos v 10 byter aut diaconus aut subdiaconus uxorem duxerit, 


Óuixovos 5 vmoOidxovos dydynrat yauatry, du HA 
o vod xÁngov xai 17 Bo] « LUI: 1 dy J A 
a0 je ustü vv idle vxoayuatoy nxagadidooOo. 
sí d dyayvolatyc Üsvrégav yausri» áydygtas, 5 
zQoTZv udy zn 
vOLA0s6 ij rote ie οι xavÓOww aztmyogevulvn», unxéts 
sic aAlor éxxinaiaGTixOv BaOpuOor npoBaivéro: si dd 
old ino re 1961 sie uaitova e ngoayJeiy, du 


expellatur & clero et curiae civitatis illius in qua 
clericus erat cum propriis rebus tradatur. 


2 Si vero lector secundam ducat uxorem, aut pri- 


» óà 5$ diadegd oa dvògòe ij roĩe 15 mam quidem viduam (autem) aut separatam viro aut 


legibus aut sacris canonibus interdictam. nequaquam 
ad alium ecclesiasticum ordinem provehatur; sed si 
quolibet modo ad maiorem ordinem perducatur, ex- 


galleo d avtov x tQ ngorégq. dzoxadiasac Do. pellatur eo et priori restituatur. 


CAPUT XV. 


Alla ugóà Bovisvràs j vabsoiras xAgpsxove ji(ve-20 Sed neque curialem aut officialem clericum fieri, 
G , iva uy rie dx rohre vq svaysi xAjop vec ut non ex hoc venerabili clero iniuria flat. Si vero 
wpocysvmgtras. i dd tà voiavta mQóGoza év xà tales nae in clero constituantur, tamquam nec 
xaterayr, o ur) ee 1/6 X&eporovías «i iia ad ordinationem perductae propriae fortunae resti- 
TUxr ü50xad'uc1ac agav, nd té up ce sixó$ uovaz« tuantur, nisi forsan monachicam vitam aliquis eo- 
xOv foy v6 dE actam ovx KAartoy Ósxanévts dviav- 25 rum non minus XV annos implevit: tales enim or- 
r Üijvvga: rote 10:0Ut0v6 yàg xsorossiG as xs- dinari praecipimus, legitima videlicet parte (a) curiali 
Asiousv, rije vopiune d nlordri uoí(gas dzxó tov Bov- curiae et fisco danda. Sed in clero constituti mo- 
Aeviov tj go xai 19 Üzuocíp Oidouévns. dd nacho condecentem vitam impleant. Si enim post 
vai év r xÀjog e uovaxq soézovra — clericatus honorem uxorem aliquis eorum duxerit aut 
Hilo, éxvshsivogav. si yag her 5» vov wAnpov r- 30 concubinam habuerit, curiae et officio cuius sub- 
pr yvyaixd rde A avtov aydynca: 7 wall of, iacebat fortunae reddatur, si etiam maxime tali ec- 
vr Ho, 7 1j taba 9" vj rn , vnéxsio aod - 
o, 5i xal và udlicta TOvOU1QQ íxxÁngiagtixg HO αỹð5 


c. XV (— 28 9idopévgc) ez S repetit Appendix Nomoc. L til. cap. eccl. 3 p. 661 Voell. Es B pr. habet No- 
moc. 4 XIV tit. 9,29, $ 1 (— 12 sagaódoO;cevra:) id. 9,16 et B* K 18, 4 p. 434 Zach. — Summam pr. praestat No- 
moc. XIV tit. 9, 29. v. 21g. argumentum notatur Fun. 34, 2. 

Alteram cap. XV partem (inde a v. 28 dd xal . ) et c. XVI pr. om. S. 


1 Si autem qui diaconus ordinandus est uxorem non habeat secundum ea quae supra dicta sunt sibi con- 
iunctam, non aliler creeiur, nisi prius ab eo qui eum crealurus est interrogatus promiserit. se post crea- 
tionem etiam sine legitima uxore caste vivere posse, neve liceat ei qui creaturus est. tempore. €reationis 
diacono permittere, ut pont creationem uxorem ducat. Si vero hoc fiat, qui id permisit episcopus episco- 
pu repellatur. (Quodsi post creationem presbyter aut diaconus aut subdiaconus uxorem duxerit, de 
clero repellatur et curiae civitatis in qua clericus erat cum rebus suis (tradatur. Si vero lector 
secu ucorem duxerit, vel primam quidein. sed. viduam vel separatam a viro vel legibus sacrisve 
canonibus reprobatam, nequaquam in alium ecclesiasticum gradum procedat; quodsi qualicumque modo . 
snaiorem ordinem promotus sit, repellatur eo et priori restituatur. 
XV. Sed ne curiales quidem aut officiales clerici fiant, ne inde venerabili clero iniuria fiat. 
Quodsi eiusmodi personae in clerum adlecli sint, tamquam non facta creatione condicioni suae restituan- 
tur, nisi forte quis e iis vitam monachicam non minus quindecim annis transegerit:. tales enim homines 
creari iubemus, ut scilicet legitima pars a curiali curiae et fisco detur. Sed etiam in clerum adlecti dignam 
monacho vitam peragant. Nam i quis e dis post honorem clericatus uxorem duxerit vel concubinam 
habuerit, curiae vel officio vel foriunae cui subiectus erat reddatur, quantwunws in talem ccclesiasticum 


? - 


2 deux avtq xaDà dri stonvas Nomoc. 
9, 223 vxo M) axo LB | 4 inayyidrra L | 5 poca] 
xal usvà Nomoc." | xai om. Nomoc.*" | vouéuov yu 
rj L vouíuts yvvamós Nomoc.É^, vouiuns om. B | 6 ze«- 
corona re S | 7 «Q9 9iaxóvq] 1 vzodiaxórq add. 
S plerique, c | 8 Aafsiv Nomoc.* | sl — yévrvas om. c | 
11 7 vzodiaxovos om. Nomoc.* 9, 29 ! dydystas yar 
L zn. dydyoiro S | 12 «5 go LS Iul. Ath.) «5j 
rd B, Ls.v. «5 Bová? xai vá£e M (cf. ad v. 20. 32. 
606. 11: Heimbach Anecd. II p. LXII) | 4, 9) T "LA 
S | 4» f — 13 wgayudro» om. BT | 13 idio»] (ov 
NNomoc." 9,22 | 19 avrov) dn avrov L. om. S | 20 
Aavras ij va£sovac xÀngsxovs yivsaD'as MS Nomoc." (No- 
moc.$ a yívaaO'as incipit) Ta£so&ras (s. v. add. ñ Bovásv- 
eas) Aug. obe yívsa Dos L, BovAsvzás 7 om. B; curialem 
aut officialem deron fieri e (sim. Iu.) | 21 «noo Ss] 
oi 1) uÀAroo M oixo LB | 22 yévyvas Nomoc. | «a 
em. S v. L, B Nomoc.^ | 23 xarayayn B | 25 dAaveow 
Be | 21 rije vouiurs — 28 Qidouévns om. Be Nomoc.4", 
rije vou(uns — 606,0 sinca» om. Bí | 29 xai dv L 
xai oi d M (xal om. 6) | 32 «7j Bov47 om. BI Il et . 
53 t5 1Vxr r, vnuéxerro (énexeuwero DB*)) cuius subiaoebat 


fortunae c, unde Zachariae 56 t rig d,, 


1 rubr. De nuptiis olericorum T in marg. (es Jul.) | fue» 
ordinarius Ri, ordinari del. T'* | non om. R'! T' | 4 per- 
miserit V | ordinationem) uxorem a add. T'* | et om. 4 
5 eum RV(6 in om. T I 7 ordinatione V | 12 propriis 
proprius erat V! | 15 autem addidi | viro] „% V* a uiro 
T vulg. | 16 uel sacris V | 17 ecolesiastioum ordinem 
cet.] |oum ordinem — 20 fleri ut scr. Rꝰ in ras.2 vv. | si 
RT) et si V vulg. | 20 ru^r. De curialibus et taxeotis ad 
clericatus honorem uenientibus 7'ín marg. (ez Iu.) | 23 or- 
dinatorem R! || producte T perduocti V? vulg. | 24 forte V | 
aliquis eorum non] non aliquis eorum nou E! non eorum 
aliquis 71 | 25 annis R= 7'* vulg. | enim om. Ri V | ordi- 
nare R 26 legitimae R partem A! | a add. Beck 
curiali curie R] curialie V! curiae V* T' vulg. | 27 et] ei 
V, om. RI | rubr. Si monaohus olericatis honorem me- 
ruerit T in marg. (es Iul.) | Sed RV Si R*T et si vuls., 
Sed et Beck || constituto 7' | 28 eoncedentem R oonde en- 
tem T | impleant Beck] impleuerint V impleuerit RT 
29 duxerit aliquis eorum 7' | 30 habuerit] duxerit V 
eius 7! J 31 reddantur Ri oredatur 7'! | si) set RI 7! 


Nov. CX XIII 15. 16 


2 21 dv & ti6 veraypudvos 00 xoveza, rd vOv 
Qo» xa óvov wal tüv nur yaustg» Aaufapsv. 
«a avrà dd xal émi vois üAlow ãπν, uovayols xQa- 
rot ÜsoníLousv toic &zÓ uovaotroloa ais oiovürmors 
ádxxAnciactTixÓv BaOuóv usragspouávos, si xal urds- 
1 A tÜxp vnsv ,. xal ysvexds vouods- 
code, d dieiva, dv oiqÓrnots dxxAnciaotexq) 
Py we xaOsctO: Àvayogeiv d$ avtoU xai E= 
yivsaOas , éxuGvauéyo toy ovto T0/0UY10, Oti xal 
146 de sixó6 énuxtiudyms avos b 1 a 
«sí(ae yvuvex910ovtas, xal *jj B ixj, rx rie 
loͤlae 5 sagadoOrSovtos Troòe d , ꝰ toV i 
v4pov vónov wÀnguxoUS z ονοõmðdbν dànò Bovisvri- 
xZe ⁊uxue did vnoxasactdwtow TtQososO» de x 


gat xdꝗe Asixovoyíae mÀggovv, dnó d r- Gopatixov 15 


diavOégovs gvAdvtsaD'as. 


606 


5 libet ecclesiasticum 


DE BSANCTISSIMIS 


clesiastico gradu tenebatur, in quo quis constitutus 
non prohibetur sacris canonibus et legibus uxorem 
accipere. Haec autem et super aliis omnibus mona; 
chis tenere sancimus, qui de monasteriis ad quem- 
um transferuntur, etsi nullae 
1 fortunae subiecti fuerint. — Et generaliter sanci- 
mus, nulli licere in quolibet ecclesiastico gradu con- 
stituto discedere ab eo et saecularem fieri, scientibus 
tale aliquid facientibus, quia et quasi apposito sibi 


7 a&ías ij r- 10 cingulo aut dignitate aut militia nudabuntur et cu- 


riali fortunae propriae civitatis tradentur. Qui autem 
ante nostram legem clerici ordinati sunt ex curiali 
fortuna, per substitutas personas pecuniaria munia 
complere, a corporalibus autem liberos servari. 


CAPUT XVI. 


Ad ovUi xingmóv olovürnoss 


Opov d. dd vν 
74 ix, ö ov xesgotoveiras, 7] 


E oĩꝙpò o 


Sed neque clericum cuiuscumque gradus dare ali- 
quid ei & quo ordinatur aut alii cuilibet personae 


seosonq Gvyycogovusv, uóvas q stagiyev avvóy tas permittimus, solas autem praebere eum consuetu- 
evrvgOs(ae vois tc ᷓ xtigosovovvte vmn5ostovuévous xai 20 dines his qui ordinanti ministrant ex consuetudine 


4; KJovs Miu ig, dvós dyiavtov dd ui d 
pBasvovaag. dy 5 rñ àyseorvásg éxxánaíq dv f, wavazac- 
era t O ztÁnoovy Asitovoylay, xal Adi ,. 
ral tois iow GvyxAngexols 3495 


0»c. vság 15e idías conclericis 


accipientibus, unius anni emolumenta non transcen- 

dentes. In sancta vero ia, in qua constituitur 

sacrum complere ministerium, nulla penitus proprie 
e pro sua insinuatione, neque ob 


édpgavsíac, unà did va)tg» tá» aitav Ov ldi 25 causam propriis emolumentis aut aliis portionibus 


wagauvOuo» fj, «dv du ueQutO» ar dzogdta- 
1 eosicJa.  aAÀà undd Eevodóxyov T; e e 1 
vocoxóuo» ; ddlov oíovójnors svayovs oixov Oiodg- 
17» 7 oiovOrnots G.G0T4XOV Gua x5pltovta 
Óidóvas «vi de, ö 09 nooBáAAevas, I à 
dnos ngos un vij luniavevO stans avtQ Owi- 


bunc privari. 

1 neque xenodochum aut nosocomum aut pto- 
chotrophum aut alium quemlibet venerabilis domus 
gubernatorem aut quamcumque ecclesiasticam solli- 


dA oi 30 citudinem agentem dare aliquid illi a quo constitui- 


tur aut alii cuicumque personae pro commissa sibi 


g e. & d sagà rat r nap Ói1vnogapusv ij di- — gubernatione. Qui vero praeter haec quae dispoeui- 
dovs 9 laufávov I uscitné ysvóuevos vije isQoGUrge mus aut dat aut accipit aut mediator fit, sacerdotio 


$8 1 v. 12— 16 summam Ath. repetunt paratitla Ath. 8 $2. 
c. XV1 (— 607,15 & xai uaAAor dritQinousy) initio in summam contracto paucisque mutatis habet Epanagoge 
8, 13. 14; ez B integrum caput exscripsit Nomoc. XIV tit. 1, 24, pr. et $1 B* K 18,5 p. 434 Zach. — Summam kabet 
Nomoc. AI V tit. l. c., Ath. summam 601,2—4 repetunt paratitla At. 2 $2. 


gradum adsumptus sit, in quo quis constitutus non prohibetur a sacris canonibus et legibus uxorem du- 
cere. autem in reliquis etia! omnibus monachis valere sancimus, qui a monasteriis ad guulem- 
1 cumque ecclesiasticum gradum transferatur, etiamsi nulli condicioni subiecti fueriut. — Atque genera- 
liter sancimus, nemini in ullo ecclesiastico gradu constituto licere ab eo r € el laicum fieri, ut gui 
hoc faciunt sciant. se el cingulo quo forte praediti sunt vel dignilate vel militia spoliatum et curiali 
condicioni civitatis suae traditum tri. Oui vero ante nostram legem clerici creati sunt ex curiali con- 
dicione, per substitulas personas pecuniaria munera &mpleant, a corporalibus autem immunes custodiantur. 

XVI. Sed ne clericum quidem ullius gradus ei a quo creatur vel alii ulli personae quicquam 
dare permillimus, sed solas praestare eum consuetudines dis gui creauti. ministrant et e more acci- 
piunt, unius anni emolumenta non excedentes. In sanctissima autem ecclesia, in qua constituitur, sacro 
ministerio fungatur, neu quicquam omnino conclericis suis pro processu suo det, neue propter. hanc 


1 causam solaciis suis vel aliis portionibus privetur. 
aul nosocomus aut alius ullius religiosae 


contra haec quae disposuimus aut ali 


Sed ne æenodochus quidem aul piochutrosꝰ Au 


omus adminisirator vel ullam ecclesiasticam curam gerens 
quicquam del ei a quo proponitur vel alii „ pro commissa sibi administratione. Qui vero 
t ; 


aul acceperit. aut mediator factus tit, sacerdotio vel 


1 dyxaveMyr, Lr xd Nomoc. a | 2 Aagsiv No- 
moc." | 3 rd ar 03 L] rabra 0à Be tada d avva 
M (idemque Zul) | 6 f Nomoc. * || xa om. Nomoc.* | 
9 vov] xal «Ov Nomoc." || 0t« xal) xal qr. Bf, 6t: 
om. L | 11 v5 Bovisvraxz; cdx € (spy Hoi At^. Theod. 
Iu.) 15 BovAeviixr run xal sa&e M «jj ate. BL | 
12 rob — 16 gvAdttso Oa: om. B || 14 vnoxaszac vato» 
H 20 xai om. c | 22 E,, f rar add. Nomoc." || 
23 xal om. s (Jul.), non male || 26 uspidev Nomoc." usQi- 
sov B* v. l. (uαιν,õnt, / Haloander) | àztoGtegsio as unte 
3j r coll. Bí 27 aut nosooomum aut ptochotrophum 6 
28 d oiovàzztots D* alium quemlibet e | 32 7 om. No- 
moc." | 33 yevópsvos LB! 


1 tenebat R 7! | 2 probetur T] et om. 7| 3 ca 
T | monachis] et monachis T1 | 4 quamlib.t K J 5 gra- 
dum ecclesiastioum 7' | transferatur Vi transforantur V? 
íransferetur RI | etsi nulle V] etsi nulli (nuli R*) T'R* 
et simile R' | 7 constitutos V! constitutus AR! | 9 tale) 


et tale R etiam tale 7* | et quia 71 a posito RF a 
proposito T | 10 aut] a T1 | dignitatem aut militiam 
RI I 11 rubr. De his qui ante tempora oonstituGionis 
olerioi faoti sunt Tin marg. (ez Iul.) | Qui] quia. RI I 13 
per om. RI | peoeunia R munia (om. R!) complere R) 
complere munia V munera complere T vuly. | 17 rubr. Ut 
(neque add. T'*) clerici sine peounia fiant T in marg. (es 
Iul.) | clericus RV?7' | cuiusque RV | 18 ei om. RT 
alii om. V | cuilibet] ciuilibus T1 | 19 committimus R'( 
20 his om. R' | *ordinantium (ordinatum T) ministran- 
tes libri (sunt add. vulg.) | 21 emolumento 71 | 22 e- 
stituuntur V | 23 nulla] et nulla vlg. [ propriis om. V | 
24 clericis V vulg. | 21 rubr. Ut locorum uenerabilium 
aministratores sine peounia flant T in marg. (ex lul.) | 
renodochium aut nosooomium RT ptoootrophum R pte- 
ohotrophium T'* 28 alium om. V | quamlibet V | 29 gu- 
bernationem 7'! | quicumque 7'! I ecclesiasticam om. R 
30 illi a] illa R' | 31 alicuioumque R | commissa] o- 
5 FA, 32 gubernationem V! 33 fit Ri vulg.] eit 
, em. 


ET DEO AMABILIBUS 


155 tov Ai οονο 7) 176 luztiotevO sions arp olatòij or 
a0 iõνsũ yvuvo Yε,ι,l «ov gdm ë dd: of- 
vo» tQ svayei . or ον xÓ ro. UrOv npócotoy 
Tz» yuoorovíay j qoósticua i Qioixnsi» Hage. 2 
Ji xoauixós sig 0 AauBdvowv fj uscitre J'sónevos, và 
dod i Jinlov» dratrydHννν,,j»n xal rQ staysi v 


év rò TowUVro» ngósonov t5» Oiixnguw 5 r 
xegorovíay 7 TZ» qgortióa . nagsyéaDo. 


2 & di rie xÀnpixóG okovàrjrors BaOpuov N dio“ 
9oT& ea oixov n x TTG xa 
éduzigtsvO's(ane = oíacórzots Owixzosos 5j So- 
redos 5 herd ravra go j 1« 1c ilio» noaypd- 
vow "pocayaysiv rij dn, dv. jj xeigovovetvas, 7j 
TQ rd, OvTiVOG Óioíxnaw 1j tz» goortída dvadf- 
xyevae, ov 


xal nüAAov mQotQézousy avtoU$ tà vOiaiTa ond tjs 


eornoíns r5 idíae wvyzs are rusis yàg éxsiva 
póvov diòd oo xoci(ouery, àTwa idixois fe recs 


607 


Nov. CXXIII 16. 17 


aut huiusmodi clero commissae sibi cuiuscumque 
gubernationis nudabitur, his quae accipiuntur vindi- 
candis venerabili loco cuius talis persona ordinatio- 
nem aut sollicitudinem aut gubernationem accipit. 


58i autem saecularis sit qui accepit aut mediator 


factus est, quod datum est duplum repetitur et vene- 
rabili loco in quo talis persona gubernationem aut 
ordinationem aut sollicitudinem suscepit praebeatur. 
2 Si quis autem clericus cuiuslibet gradus sive gu- 


ovíae ij; rie 10 bernator cuiuslibet venerabilis domus aut ante ordi- 


nationem commissam sibi cuiuscumque gubernationis 
aut sollicitudinis aut postea aliquid voluerit suarum 
rerum offerre ecclesiae, in qua ordinatur, aut loco, 
cuius gubernationem aut sollicitudinem suscepit, non 


uóvov oU xmàcousv rovro tra , d 15 solum non prohibemus hoc fieri, sed etiam magis 


invitamus eos talia pro salute animae suae facere. 
Nos enim illa solum dari prohibemus quae propriis 
personis quibusdam praebentur, non quae sanctis 


rio siagéxstas, od uiv rò vais dyuorávais éxxircíau — ecclesiis aut aliis venerabilibus locis offerentur. 


xal roĩe d i lose avayádcus oixoi& TtQocpspópueva. 


CAPUT XVII. 


Ea d od los sidóvos xal oix àvriéyovros toU de- Si servus sciente et non contradicente domino in 
enórov dv x,’, xataleyj, it avo) vo) xaralsyg- clero ordinatus fuerit, ex hoc ipso quod constitutus 
ra, dAsíJegos xal evysvie Krvo». ei yàp &yvoovvros est liber et ingenuus erit. Si vero ignorante domino 
rod ÓsGztórov 5 xagorovía yen, Ar- TQ Ós- ordinatio Á— cet domino intra spatium unius anni 
G7tóty S(00 ngoOsauías dyiavtoU xal nóvov tz» fr 29 et servilem fortunam probare et suum servum ac- 
anodsixyivas xal. vóv idiov JovÀov àvalauBádvss. Ei — cipere. Si vero servus sciente domino sive nesciente 
0à Jovlos era eld ros sire dyvooUvyros vov Óscnzótov, sicuti diximus €5, quod in clero constitutus est, 
xt signxansv, dx ToU xaraleyrnsae TQ xAgpy — liber factus ecclesiasticum ministerium reliquerit et 

" éAsvOsQos yevóusvos Tn» déxxinciadtixry VsmQsoéay ad saecularem transierit vitam, suo domino ad ser- 
xavadézos xal sic tóv xoGuixóv HνE˖ul don Blov, vq; idíq 30 vitium contradatur. 
deend rg sic do xagadidocDo. 


e. XVII pr. ez S repetit Nomoc. L tit. 33 p. 640 Voell.; ez B pr. Nomoc. n XI V tit. 1,36 et 9,32, 5 1 id. 1,34. — 
Summas habet Nomoc. XIV tit. locis cit., pr. summam Ath. repetunt paratitla Ath. 18 $1, Theodori c. 40 particulam 
schol. L et B2. V. 23—26 summaria extant "Post. 24, 15. 48. 


erum, sicuti diximus, liber factus ecclesiasticum ministerium reliquerit et ad laicam vitam 


transierit, domino suo in servitutem tradatur. 


S | dvaAagsiv Nomoc.* | 27 síza sídóvos] eive om. c | 
29 vxnosaíav] &xoAovO(a» Nomoc.^ 1,36 | 30 xaraàici- 
1 Bí xataAsiwes (v. L «araAetyr) S | vó» em. S | Ar- 
Id S unus | 31 xagad(docO'a, Nomoc.9" 1, 36 


1 os vov] aut huiusmodi (i. e. 1 rocob cov) € | 9 776] 
j erasum in L. om.c | 2 «ov d dd Nomoc.^ bis 
quae 5 63 19] avro L* | ónq] oixo L 
ovtivos] . L* goovtíóa ED. Ad 10e 
c? K'Anfov Nomoc." | 5 5 Epan. | 4g Epan. (c) | 
yevopuavos 5 v. L (s) | 6 9o9i» ge e 7 — 
qssootovíav 1) tf» dνοντ 7) rd qooyriauua Nomoc. 

9 si vie dd S si di nord v Bl 40 evaycUs olg 
ora S, olovòijnors em. Epan. | oixov] vóxov S DR | 

pan. 


1 cuiusque R V | 2 gubernationibus RI his quae] his- 
que V is qui RI | 4 acoepit T vu/g. | 5 aut] ut p 
6 repetit V repitur Ri 8 suscepit Fall] susceperit R 
vulg. | 9 rubr. De amministratoribus uenerabilium loco- 


aach 9j 1e vis S, 7, om.c | 11 n ,x rum suas res offerontibus T is marg. (ez Jul.) | 11 com- 
oíacór;nors om. S | 12 BovigOeig S | 14 «zv OioíxzGi" | missa RI I 12 aut T?vulg.] postes R VTI post 
7 peer L viv gporrida $ vj» dtp Nomoc | | T! 13 rerum on. V | conlesie offerre 7 L ordinatus Fi 
15 ov xeàvousv] ov om. Nomoc." | 16 ésevoéstopsv S | 14 non] et non Ri J 15 non om. Rf» | is facere om. 
MBI (Jul.) ] Ri solum illa Y] qua V 


Epan. || vxo ore, Nomoc.* | 18 uo 
move Mp eme 14 S | 195g. ov us» — moospsoó- 
ere om. Br | àyiose B* & L || 20 oH loois (i. e. ronoic) 
€ Jul. | x usva B* | 21 dd ros vov Osonórov xal 
p?) dvrileyovtos 4 5 e grum 2 j xata- 
vayrnvas Spleri eo] erit (i. e. erat) 6 | &yvo- 
ov»ros] ov e S | 24 Tor licet c | 25 - 
vow sa) uóvov] dvós éviavrov S | er» «v racer 
v2)» tUxy» S et servilem fortunam c | 26 Ame ,) 


| 17 non 1 1 enim om. . 
19 aut] aut in 71] aliis om. AV | uenerabilioribus R 
offeruntur R? vulg. 21 rubr. Si seruus olericus flat T in 
marg. (ez Jul.) | condioente RI 22 fuit V' fiat R est 7 
hoe om. T* | constitus T'! (id. 27) | 23 ingenuerit V* 
ingenuus est V* ignorante domino] % RI A 24 
inter V! intra in TI | 25 et servilem) et om. TI seruo 
R' | nm om. RI T | 28 misterium R VT | 29 secun- 
darem 


Nov. CXXIII 17—19 


1 Tode d dvamoyQágove dv avtais uóvose vais rij 
csciv, dv als aiaw évanoygagos, xÀngixoUs xal zraga 
yronr» TOv ÜsonotO» yiveaD'as Ovyxopobuev, or 
péviows Oeva xÀnguxoUe avroU6 ywopdvove jv Ar. 
x&iuévyT» avrois yeogyíav mAnggoby. 


608 


DE SANCTISSIMIS 


1 Adscripticios autem in ipsis possessionibus qua- 
rum sunt inscripticii clericos et praeter voluntatem 
dominorum fieri permittimus, ita tamen ut clerici 


facti impositam sibi agriculturam adimpleant. 
5 


CAPUT XVIII. 


Ei rie sUxtápiOv Oleo xava0xsvics, xal Ho. 
Ouim dv avtQ xAngixoUe stgoaAlsaOns fj avtós fj oí 
roi ro xAngovouoi, si vd dence avroi xoĩc xÀngi- 
xoi; xogryovS. xal above Óvoudcovoi, rode Óvoua- 


Si quis oratoriam domum fabricaverit et voluerit 
in ea clericos ordinare aut ipse aut eius heredes, si 
expensas ipsi clericis ministrant et dignos denomi- 
nant, denominatos ordinari. Si vero qui ab eis eli- 


cÜévras xesqoroveia Das, 4 d rovc zap' avrov ain. 10 guntur tamquam indignos prohibent sacrae regulae 


Aeyévrae c6 dvabíovs xoAbgovsow oi Osios xavóvss 
xe gore, t9suxaUvta d tQv TÓTOV OOji010106 
énaxortos ovs av voulag xaAAlovas mooflaAlsa Da: gopov- 
1 reer w. Osonzitousy dd robe Aa HE to xÀnoi- 


ordinari, taudem sanctissimus episcopus quoscumque 
putaverit meliores ordinari procuret. 


1 Sancimus autem reverentissimos clericos suis ec- 


robe vais iOíais dun Hν,EZ, mapauévss» xai mzàágavi5clesiis observare et omne eis competens ecclesiasti- 


avroic aQguóLovaav éxxÀnciacTuxry vrtroscíav zr/ngoUv, 
rod ro xatalrytovrroce TOU dxdotnée mtÓÀSOS OGwvTatov 
ési0xónov xai vOv dy éxaotq faOug dxxindiacTixq 
ToTsvóvtoOv, xal robe radra u maQagvÁdvtovtag 


savovodp. jd vnoBallóvvov 


cum ministerium adimplere, hoc requirente unius- 
cuiusque civitatis sanctissimo episcopo, et uniuscu- 
iusque ordinis ecclesiastici primatibus eos qui haee 


QU custodierint regulari multae subdentibus. 


OAPUT XIX. 


Tobe dà ngeofivtégovs xal Oiaxóvovs xal $zx00:a- 
xóvove xal àvayroGtae xai atas, ovs sávtae xÀg- 
eixods xalovuev, tà 5 rd d olovòinore 

€ 


tQózov eis 12v abr Óscnort(av mzsQuADOvta H 


Presbyteros autem et diaconos et subdiaconos et 
lectores et cantores, quos omnes clericos appellamus, 
res quolibet modo ad eorum dominium venientes 
habere sub sua potestate praecipimus ad similitu- 


o nò 175v id ia dfovoíay mQocrattousv xaÓ" óuoiovg1sa 25 dinem castrensium peculiorum, et donare secundum 


vov castrensio» peculio», xai dwgsiaJas xavd xobs 
vóuove xai i avtois QiavíiOtaOn., si xal vnó tv 


leges et in his testari, licet sub parentum sint pote- 


c. XVIII om. S. Post c. XVIII BL inserunt nov. VI c.8 (ubi vid). 
c. XIX habet Epanagoge 9,8; ez S repetit Nomoc. L tit. 8 p. 607 Voell., en B Nomoc. 4 XIV tit. 1,31 et 10,5. — 


Summam praestat Nomoc. XIV tit. 10, 5 (cf- 1, 81), Ath. summam repetit Nomoc. L tit. 10 p. 614 Voell, — Zuitium 
latine versum 1 — appellamus) ez LI capitulo constitutionis citat Gregorius Magnus in epistula de g 
dirimus ad c. VI. 


1 Adscripticios autem in ipsis solum possessionibus, in quibus sunt adscripticii, etiam contra voluntatem 
dominorum clericos fier permittimus, ita tamen ut clerici facli impositam 11s agriculluram exerceant. 

Si quis oratoriam domum aedificaverit, in eoque clericos constituere voluerit vel ipse vel 
heredes eius, si sumptus ipsi clericis ministrant atque dignos nominaverint, qui nominati sunt creentur. 
Si vero qui ab iis electi sunt tamquam indignos sacri canones. creari prohibuerint, tunc eius loci sanctis- 
1 simus episcopus quos meliores putaverii constituendos curet. — Sancimus autem, ut religiosissimi clerici 
in ecclesiis suis maneant et omne. ecclesiasticum ministerium, quod sibi competat, impleant: ut. in hoc 
sanctissimus cuiusque civitatis episcopus et 1780 in quoque ecclesiastico gradu primates sunt inquirant, cos. 
quc qui haec non cus(odiant canonicae multae subtciant. 

XIX. JPresbyteros autem el diaconos et subdiaconos et lectores et cantores, quos omnes clericos 
vocamus, res quae quocumque modo in eorum dominium pervenerint in potestate sua haberc iubemus ad 
similitudinem castrensium peculiorum, et donare eas secundum leges deque iis (testari, etiamsi in pote- 


1 tovs] sí S | nóvasc om. c || sxvrjveciys Nomoc 4| 2 dv 
ak] o» Sc | 3 vent α S | Gvyzopotusv] ov avyxo- 
co Nomoc." (erro S (cf. € Iul.) i 9 II BS, quod 
&i malis retinere, delendum ore | 4 udvvos Bí | Gore 
dre xai Nomoc. an Iul. | yevouévovs S unus, cum Ha- 
loandro vulg. | 5 ispovgyiíav ztAggov» Nomoc. * | clausu- 
lam nescio quam de capitatione in contextu novellae olim 
additam in Basilica non esse receptam Balsamo ad No- 
moc. X1 V tit. 1,34 p. 856 Poell. ez ipsis Nomocanonis verbis 
male intellectis fingit | 6 go ] Be || 7 avvoie M || 
stgogaáAsa Das DB* | 9 xognyovo« MB*'] xognyoas Bí xo- 
enyriaovos L vulg. | ovouaccoae« B! | 10 roùs om. L^ || 
12 to» Tóno» om. 6 || 00«$xaros Zachariae (cf. &)] 
9uoraros MLB IIA vouteg B] voutaos ML | 17 xaza- 
puto ros LBe lu.] navtos$ 5gvovsvos M | 185g. xai 
— nwievovtowv om. Bí | 19 wai em. 6 | 20 Un- 
Aovros Bí || 21 «ai vzxodiaxóvovs om. Epan., Nomoc. 4 
1,31 | 22 oss] robe S | 23 ra] xai và S, om. Epan. |J 
r M5] om. LB Epan. Id oiovóznots (oi0rzots No- 
mor. m ⁊α ποον ML Nomoc. 4, Nomoc. m 10,5] d o-. 
dino 190xov Be d (dp' Bf) olordinore reno 
Bl Nomoc." 1,31 oíqór ore voóztq S Epan. || 26 castro- 
siopeulion & sa»Gatgavcíow stsxovA(ov M id to tov 
sxexovAio» L Epan. avgatutixow nexovito B | xai] 
dose QovagOas avrove xa) B | tovc om. Bí | 21 dia- 


ví(OscOa. dx' aívois Nomoc.d" 10, 5 | e£ xai] xav» S 
Epan., si om. Nomoc. 4 1,31 


1 rubr. Si asoripticius olerious flat T in marg. (ez Tul.) 
Anscriptationes 11 Inscriptionis V! Inseriptios N [ iiis 
T | 2 inscripti ARTT? [et] etiam 7T? 6 rubr. De eleriois 
eligendis ab edificatoribus uenerabilium locorum uel here- 
dibus eorum F in marg. (ez Jul.) | oratoriam domum Becel 
oratorium domum V oratorium H (oratorii domum vulg.) 
fabricauerint R | 7 eo TI ordinauerit T 4 ipsi 7'! | eius 
heredes V? in ras., vu/g.] heredes eius RT, cius em. R 
8 ipsi Ri] ipsis R VT vulg. | ministrauerit RT | denormi- 
nat RV | 11 tandem V] tedecet Ie tuno R* ung., om. 

12 melioris ordinari RI ordinari meliores V | 14 rubr. De 
clericis ministerium dei non implentibus Tin marg. (ex 
Jul.) | 15 omnem iI eius RI oompetentes RI V* com- 
petenter V? || 16 misterium V | 17 sanotissimos 7 [ 18 
ordinis ecclesiasticis V eoclesiasticis ordinis R Seele 
stici ordinis T' || 19 oustodierint] quos omnes olerioos 
pellamus add. Ra (cf. ad 22) | gulari T! [| 21 rubr. De pe- 
culio quasi castrensi cleriourum et de sig nihcatione eleri- 
catus T in marg. (ez Iul.) I et subdisconos om. T! I 22 et 
cantores om. R | quos] cos qui haec non custodierimt quos 
RI (cf. ad 19) [| 24 similitudine V* | 25 peculiorum e£ 
et pecouliorum T1 | 26 et om. T 


Er DEO AMABILIBUS 


re y ai Ao, odr uértorys dera lo 
TOvTrev maidas y voUtov jr) UnóvrOv toU yevsie 
aux vÓ vóuiuo» uépos xouibsaDas. 


609 


Nov. CXXIII. 19—21 


state, sic tamen ut horum filii aut his non extanti- 
bus parentes eorum legitimam partem ferant. 


CAPUT XX. 


Toic dà svAafsotdtow nocafvtépois xal dax vote, 
al evosDsis» vmi nurse aitías yevoouagtvpi- 
gast, Ggxícs, d»vl Bacáyoy» ánh voeis évunvcotc 
xoepítscDO'at vnc Osías vmnoscías xai uovagtnolos 
zxagadidonO'at.. UN di éyxAnuatixOvw ax si vsv- 
Jouapgtvgíav e,, v6 dv tq A dine yvuvov- 
pávovs vai; vouipois vnoflaAlsa Da, nowaic ngostdt- 
vous». ros di lonode tovc & rats dl dale éxxÀAnaia- 
Gtixais tdEsgww dvagespouévovs, sí nAagti» uagrvolay 
i oiq0rnovs Ee. sica 20jjœaix sica dyxAnua- 
vixq? alorsdvas OiAeyyOsingav, uy, uóvov r vii 


xal «5e éxxÀnciacgtuxre raten Agua, dd xa! 
Alec Jas. 


fgacavois vxo 


Reverentissimis autem presbyteris et diaconibus 

5 etiam si inventi fuerint pro pecuniaria causa falsum 
testimonium perhibuisse, sufficiat pro verberibus ín 
tribus annis separari sacro ministerio et monasteriis 
Pro criminalibus autem causis si falsum 
testimonium dixerint, clero nudatos legitimis subdi 


10 poenís praecipimus. Reliquos autem omnes in aliis 


ecclesiasticis ordinibus constitutos, si falsum testi- 
monium cuiuslibet causae sive pecuniariae sive cri- 
minalis dixisse convincantur, non solum ecclesiastico 
officio repelli, sed etiam verberibus subdi. 


$ 


CAPUT XXI. 


K rie xav rige xÀngixoU ; novaxov 1) Qianoviía- 
eue 59 uovagctolac 7) dj] ie Éyos vuvà dyusyijx,, à 
Qacxévo rmoótsQev «o» Óócirato» énícxOmxO» ri. 


Si quis contra aliquem clericum aut monachum 
aut di&conissam aut monastriam aut ascetriam babet 
aliquam &ctionem, doceat prius sanctissimum episco- 


robr d Éxaeroc u Ema, & d vÓ mgüyua ueraEo 20 pum cui horum unusquisque subiacet, ille vero cau- 


ar diane, xal sí uà» éxdvspov u vois 
xQuoudvoss „ „ * %ν,ꝗ, Z α roõ xavà TÓ* 


TÓXO» dN %, tavta dxBigaggup «sÀai«q xapgaóído- 
o a.. 45. ris TOY esie éytós Jes Hase 


sam inter eos iudicet. Et si quidem utraque pars 
bis quae iudicata sunt adquieverit, iubemus per loci 
iudicem haec executioni ectae contradi. Si quis 
autem litigantium intra X dies contradicat his quae 


àvrsízos TOÍG xsxpiudvorc, x Ó TOw cÓzOov 25 iudicata sunt, tunc locorum iudex causam examinet. 


d rd mQdyua Er,, xal sí svoos 


„ woíaiv 
s yevouévgv, xal Óià vn Wd 


doͤtas vavrg» fe- 


Rasur xal éx&iBaaug vxagadiOóto và upiÓévcva, xal 
p?) diro 25 Dedrepon év vj rotor air 


c. XX ex S repetit Appendix Nomoc. L tit. cap. eccl. 4 p. 661 Voell, ex B Nomoc.** XIV tit. 9, 17. 


Et si invenerit iudicium recte factum, etiam per sen- 
tentiam propriam hoc confirmet et executioni propriae 
tradat quae iudicata sunt, et non liceat e in 


Priorem 


partem (— 10) additamentis auctam habet repo 9, 12. — Ath. summam repetunt paratitla. Ath. 5 $2. 


c. X XI ex B repetit Nomoc. m XIV tit. 8,4 et 


omoc. n 9, 17; ex S pr. (— 610,5 yuurvdtseD'as) et clausulam $3 


(611, 5—9) repetit Nomoc. L tit. 15 p. 620 Voell., 8 1 et $ 2 (— sgóccnov 611,5) Appendix Nomocanonis L tit. 


eap. eccl. 18 p. 670 Voell, — Summae extant Nomoc. XIV tit. 9,1 p. 538 Pitra, pr. ib. 9,6, $ 
summa pr. et $ 2 repetitur in paratitlis Ath.4 $2, 5 52, 15 51; v. 21 — 610,5 summarium est 


2 in. ib. 9, 34; Ath. 
Poss. 8, 9. — Initium 


latine versum (Bi quis — 23 perfectae oontradi, cf. ad €) es kapitulo LVI constitutionis citat Gregorius Magnus in 


epistula de qua dizimus ad c. VIII. XIX. 


state parentum sint, ita tamen ut eorum liberi vel his mon extantibus parentes eorum legitimam partem 


auferant. 


XX. Religiosistimis autem presbyteris et diaconis, 
tres annos a sacro minis(erio separentur e( monasterüs 


ehendantur, tormentorum loco sufficiet, ut 


si de causa pecuniaria falsum testimonium dixisse 


tradantur. De criminalibus autem causis si fa testimonium dixerint, dignitate cleri nudatos legitimis 
poenis subici iubemus. Ceteri autem in religuos ecclesiasticos. ordines relati, si falsum testimonium in 


wacunquwe causa sive 
ordine eiciantur, sed tormentis subiciantur. 
XXI. Si quis contra 
actionem at, prius 
autem causam inter illos diiudicet. At si quidem 


eatis, tunc 


ecuniaria sive criminali dixisse convicti sint, non solum ex clero et ecclesiastico 


quem clericum vel monachum vel diaconissam vel monacham vel ascetriam 

edoceat sanctissimum 
wtraque 
sidem loci plenae executioni tradi. Si quis autem ec litigantibus intra 
orum praeses causam cognoscat, et si sententiam recte latam reppererit, suo quoque calculo 


episcopum cui eorum unusquisque subiectus est, is 
pars iudicatis adquiescat, iubemus ca per prac- 
cem dies coniradixerit iudi- 


eam confirmet ei executioni tradat iudicata, neve liceat ei qui iterum in tali causa victus. est appellare. 


1 A Epan. | 2 (s om. Nomoe. 4 | 5 ei] xai si Sg ] 
6 sg. ov€ — povaotnolois om.- Nemoc.^ | 8 An- 
dedoo , S | sl om. L | vevór; uapvvotay» SL No- 
soc. | 9 «7c fv «à v aEiac MLB Iul.] rod xArjpov 
Sg Epan. | 12 si] eic E Nomoc. | 13 ere dyxán 
vexao sive xonparexo L | 14 OisdeyzOsica» L dis 
z95»ea» B*| vo? xArgov xal om. £ 15 re vasos «zs 
ixxáncia0Tuxge L 17 J 7 xAngwo? L | 18 7 
gtovaot oías A S 145 MLB Hy n L 4700 xe S E 
Kyo» Nomoc." 9,11 | «vo „& v. l.] évayoy:j 
v. l., L Nomoc. a à d 2 | 19 oed rato» o». B 20 
vovtov] vósov» Nomoc. 4 [& 9i] éxsivos 0à S | 21 da- 
r In Bí reliqua pars pr. in epitomen redacta, $1 
omissa est | 22 xguvogdvous ML B Nomoc. L tit.) 
vow S | éprovzacos Nomoc.4 | xard và» (ró» om. Le) «ó- 
o Le (lul.)) xavà vóv vouoy Be, om. S] 23 rede 
em. S | 25 &ò n vow 20 S| 21 xai om. Nomoc. | 
28 én.Baoug) executioni propriae $ 29 || vj LB] rd M, 
iue S i» om. 8 ) 


1 fllium 71 f 2 eorum om. T'! | ferantur T* | 4 rubr. 
De testimoniis clericorum 7' in marg. (ez Iul.) | et T' vulg.) 
aut RV | 5 et si T'! | fuerint om. T'! I pro om. RI 6 pro- 
hibuisse T'! | in del. T3 vulg. | 7 misterio R FT | 9 dixerit 
R duxerint V! | nudatus R7 | logitimos subdi V! subdi 
itimis T J 10 in aliis om. RI | 12 cuilibet R37 ciuilibct 
Ri | criminali R I 13 communicantur A! [| 14 expelli 7 
sed — subdi om. Ri | etiam om. T1 | 17 rubr. De clericis 
monaohis diaconissis assisteriis oonueniendis in eiuili uel 
criminali caussa Tin marg. (ez Iul.) | aliquam R V | 18 mo- 
nasteriam V7? monasteria R! T! | aut om. R* || assistriam 
R asmisteriam VT | habeat T vulg. | 19 doceat] adest V? 
in ras., Re vulg. | 21 diiudicet Gregor., videlicet T'! || 
Et om. RI T j 22 is V | qui R' | dicta 7'! I adquiouerint 
R, Gregor. v. . | iudicem loci T | 23 executione NR 
24 X. dies (dies — iudicata sunt t| scripsit R* in ras. 1 vs.) 
RT vulg.) dies X. V | 26 etiam per sententiam] et prae 
sentiam 77! 27 et om. V | 28 secundo] s. R. 


77 


Nov. OXXIII 21 


irrte. dxxalsiaOn:i. A dà 5$ rod agxortos vñ oc 
trarria n voi ca voU O- ler t- dstuaxÓTCOV 
x&xQuuévoss, tyvixaUta yoOQav Eye tz,» ÉxxAntov xard 
rije Vrngov TOV GoxovtoG, xal vravtZ» xarà rij TOV 
v raLu dvagépegDa! va xal d si 
pévrowa 4 g,, xslrvsos ij Üixactixze , 
rei bos inen ro xoívg puerato oiowürnnote ᷣ Mν 
rov», 9 ÉxxÀgros an xr faaidelav 55 ind ro 
zaganéuwasrta tj vuoOsGy dvage o. 

1 ài &yxÀgua si rd xaO" nn er 

verdi. 2232 õοeοοαννν énipscóusvov, si 
piv rad éniaxoztQ rig xatyyogrO rj xal avto6 17,» d- 
Sea» u O7, daò 10$ tip ros toU BaOuov 
toUTOv xarà 1076 dxxÁnrgiagTixOUS xayovac íxfaAléros, 


610 


ots t uvnuo- 101 Si vero crimen 


DE SANCTISSIMIS 


tali causa victo appellare. Si vero iudicis sententia 
contra:iia fuerit his quae a deo amabili episcopo 
iudicata sunt, tunc locum babere appellationem con- 
tra sententiam iudicis, et hanc secundum legum or- 


5 dinem referri et exerceri. Si tamen ex imperi 


iussione aut iudiciali praecepto episcopus iudicat 
5 personas, appellatio ad imperium 
aut ad eum qui transmisit negotium referatur. 

fuerit quod adversus quamlibet 
memoratarum reverentissimarum personarum infera- 
tur, si quidem apud episcopum c pe accusatur et 
ipse veritatem invenire potuerit, ab honore aut gradu 
hunc secundum ecclesiasticas regulas eiciat, et tunc 


xal tg»ixavta ò sQóspogos Oixag1ze tovto» Gvvsyéto 15 competens iudex hune comprehendat et secundum 


xal x«tà TOUS vwÓ rij dien dEsrdtom míQas av- 
Tj dr sro. dd mQóvsQoyv 1 noÀuixg do 
ztpocdAÓ: d xatTryopos xal «à ja dd 3 
at rr d νν i anodsiyOrvas, vo1s tq am⁰, 


- [4 jJ 


leges litem examinans finem imponat. Si vero prius 
civilem iudicem adeat accusator ct crimen per legi- 
timam examinationem potuerit approbari, tunc epi- 
scopo locorum gesta monumentorum palam faciat. et 


TOv vózOw» rà dοοẽ uur qavspovsOcw, xal si (£20si ex eis cognoscatur proposita crimina commisisse 


avr» yvogOr và npoorsDévta juava dini 
Gas aUtÓv, TOTS abrô & ÉxíOxOnOG TOUTO» xaTà TOUS 
xavórac dd 11e r, 4106 toU BaÓnov Ow Kt 


xf, & 08 Qixactre dj“. avr dnipspére — vero 8 3 gesta non iuste confecta, 
vd oe apguó0iov. sl dd vouícss d dzxíaxonoc và re. tunc 


moaypfva pni) dj) ovναν , vóve ébéovas U 
vreQOéoOas Hr’ yvnsOioas gie Tiu76 you vov ga u 
rd xavnyogrO àv. 7tgosortov, odr uévcoiys lya v ro- 
oro 7tQOsc TO» UTÓ T9) vouíury dgqpáÀmay yívntas, 


eum, tune ipse episcopus hunc secundum regulss 
ab honore seu gradu quem habet separet, iudex 
autem ukionem ei inferat legibus congruentem. Si 


ceat ei differre nudare honore seu ac- 
cusatam nam, ita tamen ut hui persona 
sub legitima cautela fiat, et ita ad nos negotium 
tam ab episcopo quam à iudice referatur, ut nos 
hoc cognoscentes quae videntur nobis iubeamus. 


xal ovro€ ztpó€ "uc ij vnóOscic Tovro udv vxo tov 30 

énigxózxov rovro 0à wal dd toU q xa ro dvevsyO 7), 

Íva fusis car yuwowexovres và adh.“ rjuiv xs- 

9 Nb Ei dd vie vno xonpavixtc altae xard. 2 Bi quis autem pro pecuniaria causa contra aM 
twv06 xà» urruovsvOévtov moosomo» évayoyr» H quam memoratarum omnium personarum actionem 
red, xai & émíoxomos vzxépOrnras uerat) avtov ͥd.- 35 babuerit aliquam, et episcopus distulerit inter eos 
dq, dÓsav Ó dd éyévo vq or Goyovre — ludicare, licentiam habeat actor civilem iudicem adire, 
TtQosiévas, ovro uávroya iva xo aisiaOdy mootooy ita tamen ut accusata persona nullo modo 

unò i voósq dvayxdtsras éyyvyvz» Oi9óva&, dAÀà — fideiussorem dare, sed solam cautionem sine iure- 


Si vero sententia praesidis contraria sit iis quae a deo carissimo episcopo iudicata sunt, (unc appellatio 
contra sententiam praesidis locum habeat, eaque secundum legum | ordinem referatur et. exerceatur. 
Quodsi ex imperiali iussu vel iudiciali praecepto episcopus inter qualescumque personas iudicet, appellatie 
1 ad imperatorem vel ad eum qui causam transmisit. referatur. Si vero crimen sit. quod adversus 

emcumque e memoratis religiosissimis personis deferatur, si quidem apud episcopum quis accusetur 
et ipse veritatem invenire possit, de honore vel gradu eum secundum e ecclesiasticas deiciat, atque 
tunc iudex competens eum comprehendat et secundum leges causam examinans cidem finem imponat. Quodsi 
prius civilem praesidem accusator adeat et crimen per legitimam inquisitionem probari possit, tunc epi- 
$copo locorum acta manifesta fiant, et si ex iis compertum sit proposita illum crimina commisisse, : 
PN episcopus eum secundum canones honore vel gradu quem habet privet, iudex autem vindictam ei 
egibus congruam inferat. Si vero episcopus acta non iuste confecta pulaverit, tunc licebit ei morem e- 
cere quominus personam accusatam honore vel gradu privet, ita tamen ut talis persona legitimae cautelae 
subiciatur, itaque causa ad nos cum ab episcopo tum vero etiam a iudice referatur, ut nos ca cognita 

quac nobis videantur iubcamus. Si quis autem de pecuniaria causa contra aliquam ex memoratis 
personis actionem aliquam habeat, et episcopus inter eos iudicare differat, liceat actori. civilem praesidem 
adíre, ila tamen ut persona accusata nullo modo cogatur fideiussorem dare, sed tantummodo promissionem 


1 * dore S ve j, ür Nomoc. L tit. ca (sic) 
Nomoc. n 8,4 rod] xa vov S | 2 «oic Oaogslscta- 
rose drtt0x07t046 Nomoc." 9, 17 | 5 xa M.S Nomoc. an] om. 
LB', Sunus | 6 uéyros S 08 L | I dxorrαi S 
noctes B* | 1 xoivg MB(Iul)) xoivss LS co No- 
moc. *, S unus | ueratv] «a uerako S | oíovó rots ge- 
otov S | 8 Hydro M | 9 vr» om. S v. l. 10 otovdrrote 
B Nomoc.^^ c Iul.) oíovdzrovs MLS vulg. | 12 dzi0xóztov 
Sv. I. | vie LBG Se ul. ] rodro M | xavgyoon2ein S ob- 
voe S 13 dusny dein S | 14 vovvo M || 16 «ove vópovs) 
vóuove (vouov Nomoc.* 8, 4) B | d£evatov Se ul.] d 
rraher xa) MLB | avere Be, om. e | 17 d enim Jul. 
18 nogosfAOn MB, S plerique] sooccéAXo« I. Nomoc. n, S 
v. I. | 19 9vyn95; B Nomoc.^* rod cg Nomoc. 4 
rare] rhαν]ͤi r & v. L [21 yvocDsim S yvopuaOs L 
r Nomoc. 9, 17 | 22 au, 0] ó avrov L | 
23 6»] ov S | 24 xf, vovro» yopitéro B* | 25 
&ouod(a» Nomoc. L tit. | vopíass (vogíor unus) S) So 
cot: MLB | 26 4£éevo S Nomoc. 4 c Tul. | 21 0) toj 
81 you vov fa ò u om. S | 29 voutun» ML Nomoc.*] 
vójupgov SB* | 31 xal om. D | àvevexOsin S | 32 riueis 
Nomoc. 8, 4 || xsdexcous». L Nomoc. * | 34 ztoosoózor] 


omnium personarum g I &yosy?» SIR L Nomoc. L tit. 
36 collar S v. l. ee Nomoc. * | 31 O — 
611,5 stooso sov» om. Bf 


2 contrariam Rea om. V | 3 iudicata] tuno iudi- 
cata RI | habere appellatione V appellationem &ecipere 
(uel habere s.v. 7) T' | 8 ad om. 7' | referatur (trone- 
feratur V), et quando licet episcopali appellari sentea- 
tiae R VT, adnotatione male in textum recepta | 10 & 
vero] Sie Ri I 11 remoratarum 7' | reuerentissimarum 
om. J'' | 12 aocusetur ed. pr. | 13 ab) id RI | hone- 
rem A*| 15 compraeendatur H! et om. T | 16 legem 
V | 18 approbare R aprobare T | 20 ex his cognos- 
catur V? in ras. | agnoscatur R vulg. | 21 huno secun- 
dum] per T'! | 22 ab honore] ad honorem Ri quam V] 
separari 7'* semper 7'! | 23 ei ultionem T | 24 di 
uerit R VT, corr. vulg. | 25 ei om. T! | diffeee RI ho- 
nores RI | 29 hoo em. RT | quando Ri iubeant R 
33 pecouniria 7 peccunia R [ contra om. R* | aliquem 
T | 34 omnium om. R, personarum em. R I 35 intra R 
eas vulg. | 36 auctor 7T'| 37 accusata ut V* | 38 sols 
cautione AK 


ET DEO AMABILIBUS 


nóvov ouoloyía» dv d & bro xoc vov idem 
SEQO. y M TOM Arcen. H d oni éyxánnavix)s - 
rias xa wat TiVOS TV uv uovevO ivo x, 
ono» ámorsÓsíg, U r vOpiuov dopd la vd 
xe jusvov yívacO'as xQócornoy. A dd tun 
GTixOv i r, moàypa, unÓsuéav u ,ę ixer oe 
oi moÀvuxol doyoytse 7tQóc iw vouavtQ» rν, 
A' oi 0cioravos dxígxoros xarà xoUS e xavó- 
vac tQ xodynuare ndoac émeriDévosa. 


611 


Nov. CXXIII 21. 22 


jurando cum hypotheca suarum rerum exponere. 
Si vero pro causa accusatio contra ali- 
uam memoratarum personarum proponatur, sub 
egitima cautela accusata fiat persona. Si autem 
b ecclesiastica causa est, nullam communionem ba- 
beant iudices civiles circa talem examinationem, sed 
sanctus episcopus secundum sacras causae 
finem imponat. 


CAPUT XXII. 


Er vives dà 0cioiravos éníaxoznos «56 aðrije dqvvódov 10 


augieBrvgaiv «wa mgós dAAnglovss Hou sita und 

noc req Ouxaíov aira undo dAÀoy vivo stQay- 
pto, sQótegov 0 untQonoAitgs avsav us" érépoy 
Qo éx «5s idías avvódov &xigxóncw 1ó noüyua h- 


Si qui vero sanctissímorum episcoporum eiusdem 
synodi dubitationem aliquam ad invicem habeant 
sive pro ecclesiastico iure sive pro aliis quibusdam 
rebus, prius metropolita eorum cum aliis de sua 
synodo episcopis causam iudicet, et si non ratum 


ver, xal sí. ur, éuusivg aud xe uspos vois u- 16 habuerit utraque pars quae iudicata sunt, tunc bea- 


9046, T9PIxaUTR O uaxaQuoTOTOS TuüTQudQxrS Axsise 
156 Ói0x70s06 uevabo avtov axgodaD m, xaxsiva d- 
ber dtv toic dj,) r” xavógs xal voie vo- 
pois ound, ovÓsvós ud xatà 47$ v 
Gre 
ou oloονννõ,ννẽỹ zxtQo;dAsvaie xavà éniGxÓzov “, q 
d. olasd¹ñã ore aitíav, mpotov Ó 0Uw/1atos avtOv 
prtgonolóvné xarà ro, ayíové xavóyas xal vos „u- 


tissimus patriarcha dioceseos illius inter eos audiat, 
et illa determinet quae ecclesiasticis canonibus et 
legibus consonant, nulla parte sententiae eius contra- 


avtov dicere valente. Si autem et & clerico aut alio quo- 
Ovvanévov. sí dd xoà zxagà xAngexov 20 cumque aditio contra episcopum fiat propter quam- 


libet causam, apud sanctissimum eius metropolitam 
secundum sacras as et noBtras leges causa 
judicetur, et si quis iudicatis contradixerit, ad bea- 


tépove vóuov$ % mztQáypa Óiaxgivéto, xal et rie voie — tissimum archiepiscopum et patriarcham dioceseos 
vero dsrvaíztos, a xÓ» paxagioyrratoy zatg.ao- 25 illius referatur causa, et ille secundum canones et 


rijs d olscijοαο,e dxsiyre &vagegéaOo 1Ó ngay, 
*Gxiivo6 xarà TOUS xavovae xal tov6 vÓuove TOVTQ 
saosyéro» TtéQaS. ai dà xarà uur οννõ,“) tou 10iav 
Bi nete: yévnxas ara magà émicxómov fits m 
L e 17 2 [4 * 
x7080$ éx&ivye uaxcoiraxos xatQucoyye xarà tÓw 
Op0i0v *Qóno» TÓ zQüyua xguvéro. TNrâ dd Eq 


leges huic praebeat finem. Si vero contra metro- 
politam talis aditio fiat ab episcopo aut clerico aut 
alia quacumque persona, dioceseos illius beatissimus 
patriarcha simili modo causam iudicet. Pro omni- 


&ÀÀov oiovòjnors ngosomov, ò vie dio 30 


c. XXII ez B repetit Nomoc. a XIV tit. 8, 4; es S initium (— 20 Ovvauévov) repetit Nomoc. L tit. 1 p. 607 
Voell, clausulam (v. 32 —612, 6) Appendix Nomoc. L tit. cap. eccl. 19 p. 671 Voell. — Summa extat Nomoc, XIV 
tit. 9,1 p. 539 Pitra, clausulae summarium ib. 9,84. — Mediam sententiam (19—26 Si autem — praebeat finem, cf. 
ad g) latine versam citat Gregorius Magnus in epistula de qua diximus ad c. VIII. XIX. XXI. 


sine iureiurando cum hypotheca suarum rerum edere. Sin de criminali causa accusatio contra ali 


ex 


memoratis personis deferatur, persona accusa(a legitimae cautelae  subiciatur. Quodsi ecclesiastica sit 


causa, magistratus civiles nullam communionem 
sccundum sacros canones negotio finem imponant. 


eant. in eiusmodi cognitione, sed sanctissimi episcopi 


Si gui vero sanctissimi episcopi eiusdem concilii controversiam aliquam inter se habeant sive 
de iure ecclesiastico sive de aliis quibusdam rebus, prius metropolitanus eorum cum duobus aliis concilii 
sui episcopis causam iudicet; et nisi np je pars iudicatis adquieverit, tunc beatissimus patriarcha illius 


dioccesis inter eos cognoscat, atque illa 


finiat quae cum ecclesiasticis canonibus et legibus concinant, 


ita quidem wl sententiae eius neutra pars contradicere possit. Si autem a clerico vel alio quocumque 


inter pellatio contra episcopum propler qualemcumque causam facta sit, 


rius sanctissimus eorum metro- 


olitanus secundum sacros canones et leges nostras causam diiudicet, et si guis iudicatis contradiæerit, ad 
catissimum patriarcham illius dioecesis res deferatur, et ille secundum canones et leges ei finem praebeat. 


Quodsi contra metropolitanum eiusmodi interpellatio sive ab epi ric: 
loecesis illius beatissimus patriarcha simili modo causam iudicet. In omnibus autem 


persona facia sit, 


1 usr& zxáone 9nxoO7xne M | iio] oixeiov S v. I. 
B yivéaO'm noócoxo» Nomoc." 9,17 zx nov yivdcd'o 
Mano. 8, 417 eds — (era om. S | 8sq. o ò g- 
ros értí0xovo(. — énituiDOsrogav] sanctus (religiosus 
Iul) episcopus — imponat c Jul. d émícxonos (od in- 
Gxostot Nomoc. L tit.) S, ubi om. vv. r xQayuats spas 
dzviDévocay» | 9 n4oac «à ngayuava Nase. 12 
rive om. Nomoc. | 14 ö vo om. Sc Iul, fortasse recte | 
15 duusivss L | 17 xdxsiva — 32 xquvéco» om. 5 | 18 
rival & Nomoc. in | 20 xai om. S | 21 xava om. Nomoc. | 
értGxón Nomoc. * | 22 xtQovov om. | avrov om. L, 
eius c, unde avrov nalit Zachariae | 23 dytovs] lego 
S |24 ve en. S| 25 dsr] LI xavosioxgy» MB Jul.] 
&oxiexiGxono» xal (xai om. L) xatqiioxy» LSC | 26 
drag và noàypa Nomoc.É^, «0 ngayua ávagéps- 
o S | 28 zépas) 1ó ztdpas Nomoc." | "t évncas site) 
ava om. 6 | 31 dxsívgs uaxagic ratos em. Nomoe. , ubi 
reliqua quoque pars capitis decurtata est | xava] ei 
xava B* 


iscopo sive a clerico vel alia qualicumque 


1 rerum om. R! | 4 rubr. De hisdem personis procanioa 
( pro canonica) causa oonueniendis Tin marg. (ex Iul.) 
6 ciuiles iudices T 7 sanctus om. V, sanctissimus vulg. 
sanctum episcopum Ri | eausae] caue 71 10 rubr. De 
rebus dubiis in episcoporum consiliis em(er)gentibus T ia 
marg. (ez Iul.) | qui V] quis R vulg. | 11 sino dubita- 
tione RI | habeant V) habeat R vulg. 13 cum) una 
cum T* cum — 14 iudicet scr. R* in ras. | vs. | sua sy- 
nodo) eee TI I 14 si om. Ri | rata T' vulg. | 16 illius 
diooceseos (diooeos 7'!) T 17 determinet] inter eos deter- 
minet T | ecelesiasticis em. V | 18 sententia ee RI 
19 rubr. Si clerious uel quisuis alius contra episcopum 
adire potestatem maluerit 7 in marg. (ez Jul.) | clerico 
Gregor.) clero R VT | aut) et T' | alio] laioo Gregor. 
quoque R I 20 quamlibet] aliquam T | 22 sanctas T* 
Gregor., em. T1 | 23 oontradixerit] oum dixerit T! I 26 
huie Gregor., vulg.] hic (boo /e RVT | rubr. Bi quis 
contra metropolitam adire potestatem maluerit 7' in marg. 
(ex Iul.) | 271 olero libri, corr. Beck || 29 causam indicet 
eausa iudet Ri iudicet causam (causam om. 7'!) TI rubr. 
De episcopis adeundis conuocandis, et ut fideiussores uel 
cautiones non praestent T in marg. 


71* 


Nov. CXXIII 22. 23 


ro aivu)e, sita r vg id lego aits 


rad wavoiuoyn avra wap aÀÀow oio05no:s dv 


ctais éxícxomos éváyovtas, en. dyyvn» yj ò no- 
Aoyíay unge rije d tune 5 odr Mévtos 


612 


DE SANCTISSIMIS 


bus autem causis, pro quibus apud proprium metro- 
politam sive apud patriarcham sive apud alios quos- 
camque iudices episcopi conveniantur, nullam fide- 
jussionem aut cautionem pro lite exigantur, sic 


iva wal avrol anovÓácos. và» éxayouévev are 5 tamen ut ipsi studeant illatis sibi causis semet ipeos 
0. absolv 


ai xi davtovs dar 


ere. 


CAPUT XXIII. 


Toos di oluovónove wal wroxorQóqovs xal Rero d- 


xov$ xal vocoxóuov$ wal vov$ vov Alo» svayamw 
oixov α⁰, e xal vov$ d ümxavrae xÀnoixove 


Oeconomos autem et xenodochos et nosocomos 
et ptochotrophos et aliorum venerabilium locorum 
gubernatores et alíos omnes clericos iubemus pro 


«sisvousv vno tÀw éumiutTsvOngOs avrois 0ww- 10 creditis sibi gubernationibus apud proprium episco- 
ceo» napà vq id émuwxónq q Ünóxsvca, dzo- pum cui subiacent conveniri et rationem suae guber- 
xpívsgD'as xal rovs Aoywguove «52€ ld ae Biuuxyssos — nationis facere, et exigi quod ex ipsis debentes osten- 
vt0:8/0 ban, xal sigmodrrscOas Ozap db avrOv Ogsí(- dantur, illi venerabili reddendum domui, ex cuius 
Aovves anods.qDaígaav, éxsívq vd svayst áxoJo2naó- — ordinatione debitum apparuerit. Si vero putaverint 
Ab oixq ovtiyos i «76 Qioixrasos rò xofos qavsín. 15 8e gravari, pos repetitionem metropolità causam 
ai dd vouíaauv éavrovs BsfaoraOns, ard t2» àxaí-  examinet. Si vero metropolita fuerit contra quam- 
120i» O gmroonolirgé rd mQgayua ilcetico. sí dà quam praedictarum personarum huiusmodi c&usss 
ur gorolixue sig d xarà vuvos vOv signuévov re examinans et debitum exegerit, et exactus putaverit 
cov rde rosa r aitíae Erde xal v xoéoc ze gravatum, dioceseos illius beatus patriarcha cau- 
aiergdkA, xal d siengayOsis vouícas éavróv Baflá-20sam determinet. Non enim concedimus praedictis 
g Jas, q «76 Óiowrcsos AU, ue naxagiobratos nare, de. personis pro memoratis causis ante examinationem 
me 10 müyua OiaxQuéro. ov0À yàg Gvyropovus» et exactionem debiti proprios episcopos declinare et 
roĩe 7tQoa.Qnuévoss stQoeoószoi dni r 5 ad alia venire iudicia. Si quis autem ex ecclesiasti- 
aituDy a d rij dferdosos xal v6 dzxastyosoGc vo) cis, cui aliqua talis dispensatio credita est, ante 
xodove tovc ld tove ériaxóztovs uno xai sis d 25 rationum expositionem et debitorum solutionem mo- 
sagayíiysaO'cs Qixaavr Qua. ab ve dà % xv vcia-  riatur, iubemus eius heredes simili modo et rationi- 
GTixO9 Teva rονν,j]N “U Ouoíxrouy duratsvOsis o 1c bus et exactionibus subiacere. 

TG» loo ssapadégscos xal t$ rœõ éntoqaioudvov 

watafoAjs v 70258, xsAsvOuSV TOUS aUtOU xÁngo- 

»óuov$ sarà vÓv Ono» TQórmo» waà rois Aoyicuoic 30 

wa) tac dzta/T5080i». vztoxsig Das, 


c. XXIII es B repetit Nomoc. XIV tit. 9,1; eg 8, ubi huius capitis excerpta tantum habentur, repetit Nomoc. I. 
tit. S p. 613 Voell. — Initium (— is wal slengávvea as) habet Epanagoge 9,19. — Summam praestat Nomoc. XIV 
tit 9, 1 p. 539 Pitra; Ath. summam repetunt paratitia AtÀ. 2 $3. 


causis, sive apud metropolitanum suum sive apud patriarcham sive apud alios quoscumque iudices episcopi 
conveniuntur, nulla ab sis fideiussio aut promissio pro lite exigatur, ila tamen ut ipsi quoque studeant 
a causis sibi illatis sese expedire. 

Oeconomos autem et ptochotrophos et æenodochos et nosocomos et ceterarum 
domuum administratores atque ceteros clericos omnes iubemus de commissis ipsis administrationibus 
episcopum suum cui subiects sunt respondere et rationes administrationis suae reddere, atque exigi ab iis 
si quid eos debere inde probatum sit, illi venerabili domui reddendum cuius ex administratione debitum 
apparuerit. Si autem se A putent, post exactionem metropolitanus rem examinct. Quodsi metro- 
5 sit qui contra aliquam e praedictis personis eiusmodi causas examinaverit et debitum exegerit, 
atquc is a qp exactum est se detrimento affectum esse putet, dioccesis illius beatissimus patriarcha rem 
düudicet. Neque enim praedictis personis permittimus in memoratis causis ante examen et exactionem 
debiti episcopos suos fugere atque ad alia iudicia venire. Si quis autem ez ecclesiasticis cui talis admin 
stratio commissa est ante rationes redditas et debita soluta decesserit, iubemus heredes eius simili modo et 
rationibus et exactionibus subici. 


1 pro quibus V vulg.] em. RT; leg. sive? | 3 fida- 
iussione V fidem iussionem T'| 5 tn iti T ie» R 
7 rubr. De aministrationibus ( sdministratoribus) wene- 
rabilium locorum propter administrationem suam md in- 
dioium uocatis T in marg. (ez Jul.). In seg]: rubricas nen 
iam adnotantur | Iconos 7'! I xenodothos V | nosochomes 


1 alxidꝰ, site) causis pro quibus 6 | 2 «gà «d 
savgidoyn Be Nomoc. L tit. | 4 de Qioenjcaes S 
plerique | 7 cap. X XIII praeter clausulam xsÀsvouav vo 
* Ao vOv d. — vsrtoxsiaD'as, item cap. 
XXIV— XXVII in. (614, 11) om. B/ I n voxovgógovs L, 
xal sro xotQógovs n 8 ««à vocoxouove coll. Epan. 


Iul. c | 8 rode om. Nomoc. 4 | 10 duzovavOsvro» No- T | 8 ptocotrophos V ptochotrochos A | 11 subiacet RT. 
moe. | 13 ædycodo . Epan. | 16 »ouícase» Nom. ] | subiaceret V || eueniri 7! [ gubernationis sue rationem 7i 
vonágodsv MLB | 20 siezoaxJüv Nomoc. | *»ouíco: | 12 ex ipsis vulg.] et ipsi libri [| ostendatur T. ostendant 


MLB | fefagza2as Le | 22 ov L | 23 ein- 
ulvois Nomoc.f^ 25 xal om. S plerique | 26 sí 04 «ic 


L | 4x em. Nomoc. L tit. | 29 *«aAevtr,co: (seAevesjog S Ri | 15 metropolitam Re | 18 
unus, t&Àevtr oss Nomoc. L tit.) MLBS | 31 Au. in epi- vulg. | exigerit ! | 19 bestiseimus vulg. | 21 : 
tome inter capita X XIII et XXIV haec inserit (repetita in | om. RI | moratis T' | 22 et exactionem om. FI deberi 


T' | episcopos] debitos RI | 23 ad) ab RI | ex em. R' 7] 
ecclesiasticus 7' | 24 condita V | ante rationum) a nostro- 
rum Ri ante horum? AR? | 25 expositionum R | deli 
tarum RI T | 26 eius heredes] heredes eius P? eius FP! 
eos 4i 


Nomoc. L tit. 20 p. 628 Voell.): ó xAngmós xaga yvolunv 
roũ do éniGxOzxov ui anoÓnusíto, và 35904501) )u4- 
vas sowas sbAufo)usvos, de xavà th éyigxOmov 
inijyayev ij Qiavabu. — Quibus quae respondeant in con- 
tertu novellae non inveniuntur 


ET DEO AMABILIBUS 


613 


Nov. CXXIII 24—26 


CAPUT XXIV. 


Rr rie dd dx(oxoxoc 9) xine i olacórj more éx- 
apxíae dv. KoovaravtavovzóAs, evosOsín, xaí rie Bov- 
dj évayoyüv xav' avrov ngoOesiva., si uv x- 
arc bie dv cj dmaoyiq Undo rie avrrc vmoOd4ceos 
yéyovav, dc «19v 1 nÁngovo Oa: si dd AE jez dy. 

3 uOvois toic door tra pose vOv rie do- 
role e fy vois wap iu dpopiLopévess 
danaerate voie évdyovewv avtóv dnoxoivsaOa. 


Si quis episcopus aut clericus ex quacumque pro- 
vincia in Constantinopoli reperiatur, et voluerit ali- 
uis adversus eum actionem proponere, si quidem 
litis contestatio in provincia pro ipso negotio facta 
5 est, ibi litem compleri; si vero nondum incohata 
est, apud gloriosissimum praefectum Orientis prae- 
toriorum aut apud eos qui a nobis fuerint deputati 
judices convenientibus eum respondere. 


CAPUT XXV. 


Oi da , dxoxoisiáQuos olacdrizora ayqo- 
rirne dxxÁncíae oi dv vj Baasids Br Á 

1 nad roi paxaQiorrüTOve 7taTQudQyGé ñ i30 wo 
iras rad vOv id tan énixónov crshlónsvos Hjja˙ 
"ip tO» dio énixónow h⁰HZ̈ô vxo smQáyuaros 
vie éxxÀngíae j xoéovs gn iñ idiarrixov viva. - 


Reverentissimi vero apocrisiarii cuiuscumque san- 


savoifovrss 10 ctissimae ecclesiae, qui in regia civitate degunt, aut 


ad beatissimos patriarchas aut metropolitas a suis 
episcopis destinati neque pro suis episcopis neque 
pro causa ecclesiae aut debito publico aut privato 
aliquam conventionem sustineant, nisi mandatum ha- 


ayayr» f dnaírgGi» vmuousvéruGgav, si uj évrolàc|5 buerint a suis episcopis aut oeconomis, ut aliquos 


role rad vOv id éxixónov fj oixovopary, Ger. 
Tidi» éyaysuy* vyyixaUta ydQ uOvOI rote rag avt 
évayonévois J td ole ádsiav, lav rina dyayoyr;? Koc: 
err xije dxxAnaíae 5) vov ésiGxOTtOV, vr avtov sEQo- 


conveniant: tunc enim solis illis qui ab eis conve- 
niuntur damus licentiam, si quam obligationem ha- 
bent contra ecclesiam aut contra episcopos eorum 
proponere. Sí vero et in quibusdam causis vel actio- 


reg, al dd xal ind rt noáyuacw fj dañj éav- 20 nibus semet pns obligatos fecerint in tempore in 


tovc id xo vtoujoovoiw. dy «d xai dv & rde dn 


quo responsa faciunt, et pro his conventiones susci- 


6&6 t0.00yTa4, xal rds v vovvay édvayoryas avvovs — pient. 
vzxodéysa Dus. 
CAPUT XXVI 


N dd «al &mícxonos ij wAnpueol vrào «£s nólses 
5j 15e id tas dxxAgaías Óià soie aic wa 
víap émnicxózOv aic v9v faciMÓa móhw 59 d» d 
oíqd: nos tox dvÓngursovo:, xsAsvousy avxovs unòs- 
píay dxdyOwav f OyAngw ànd oiovürxovs noosamov 


9oíaxac Dus, düsías ob, cole UxtevOUrovs abr He 
»o , 


M xergoro- 25 


asd & sic viv émaoyíav vnocrohypovouw 30 bere, postquam 


81 vero et episcopi vel clerici pro civitate aut pro 
suis ecclesiis propter legationem vel ordinationem 
episcopi ad am civitatem vel ad alium quemlibet 
locum proficiscantur, iubemus eos nullam molestiam 
aut importunitatem a qualibet persona sustinere, li- 
centia existente his qui obligatos eos putant se ha- 
ad provinciam revertuntur, convenire 


e. XXIV—XXVIII es B repetit Nomoc. an XIV tit. 9,1, summam praestat Nomoc. ib. p. 540 Pitra. 
e. XXVI summam Ath. repetit libellus xs Qiagpogew &vayvocudtow $1 p. 191 Heimbach. 


XXIV. Si qui autem ex quacumque provincia 
i quidem litis contestatio in provincia 


quis actionem conira eum movere voluerit, si q 


iscopus vel clericus Constantinopoli inveniatur, et 
de e causa facta 


est, ibi lis peragatur ; sin nondum coepta est, apud solos gloriosissimos praefectos praetorio Orientis vel 


apud iudices a nobis destinatos iis qui eum conveniunt resp ! . JL 
Religiosissimi autem apocrisiarii cuiuscumque sanctissimae ecclesiae, qui in regia civitate 
atriarchas aut metropolitanos ab 1 

lae suae vel debito publico aut privato actionem ullam vel exactionem subeant, 
eant ab episcopis suis aut oeconomis, ut aliquos conveniant: tunc enim solis iis. qui 


XXV. 
degunt aut ad beatissimos 
suis neque pro negotio ecc 
nisi mandatum 


ondeat. 


iscopis suis milluntur, neque pro episcopis 


ab ipsis conveniuntur facultatem damus, si quam actionem contra ecclesiam aut episcopum habeant, eam 
adversus illos instituendi. Quodsi etiam ín quibusdam causis vel actione se obligaverint eo tempore quo 


responsa faciunt, de his quoque actiones suscipiant. 
. XXVI. Si autem 1 


episcopi creationem in regiam civitatem sive in alium quem | 
a persona pati, cum liceat iis qui se illos obnoxios habere putant, postquam in 


onus aut molestiam ab 


opi vel clerici pro civitate vel ecclesia sua propter legationem aliquam aut 


locum pervenerint, iubemus eos nullum 


I ín mg. 40 capitis numerum notat M ( est in B) | 

si ri dd S) sl d, rie L rie MB I 2 evosO; S | Bov- 
O'eig S B (Nomoc.t^) | 4 «7 &xaoxía in litura ez «fj 

io ca éxtagx(a corr., rj id ia nóÀa s.v. add. L || 6 «agà — 
gerd pxoss] apud gloriosissimum praefectum g | vnde 
Nomoc.* | 8 9txaovaic MBSg Iul.] «oic aſois Qixaccais 
L vulg. male interpolatum | avvó» om. S || azoxoívaa2a: 
S | 11 ae xe ra (r urvQonoAivowv) soos 
et deinde i; (1:909 rode) urrvporoltas coni. Zachariae; 
sed traditam lectionem firmat Iul. 2 12 5 in 
t savQitoxae v. 11 suppl. Nomoc. * un i 

ji qe „ om. MB Nomoc.^ 13 *uz0à ML 
BS | 14 95uosiaxo? Nomoc. an | 15 j dxaívgaw om. C 
16 5) 7 xal Sunus | 11 voie] £xeivois (om. unus) S || 18 
Mir n SLBI dyoyr,» M obligationem (i. e. évoxn»?) 
6 | 19 5] 7 xaxa Sc | vo? (rov om. L dm, xo, 
xat" avtov) episcopos eorum e | 20 ayoy5 MLB) àyo- 
yois Se | 21 dvóxove nou;oociv S. nowjoovsi» évóxovs 


S | 24 too 5 


Be | xotosie L* | 23 vxodétac9o, 
— las om. LI r. om 


«Àgpixós Nomoc. | 25 7 
Se(Iu.) | 27 Awo S 


2 in) et in V, om. T! | uoluerint V noluerit R! | 
3 quid R' 4 prouintiam 7 6 praefectis V9 | 7 fuerit 
RT (| 8 reddere R | 9 Reuerentissimis V! apoorisarii 
R isariis V! aposarii TI apofarii, deinde apo- 
erphari T7' | cuiusque 7 | 12 destinati episcopis V 
episcopis ordinati (ordinari RT I 13 eoclesiae oausa 
T | &ut privato] & priuato R 14 habuerit V | 15 yoo- 
momo AVT* et conomio 7 I ut] aut 7'! | aliquis con- 
ueniat R | 16 illi 71 conueniunt T!| 19 et om. V ] 
quidam Ri (20 fecerit R | 21 suscipient V] suscipiunt 
RT suscipiant vulg. | 24 et oem. R vulg. | 25 propter] 

r R! | legationem) suam legationem V legacionem suam 
R* | vel] aut R I 29 his] is RI | eos om. RI 30 post- 
quam — 014,1 habere om. 7^! 


Nov. CX XIII 26—28 


ad ai a9$10oic, ovOsvós rote vepitovsw HE ar 
v reud uo ysvopévov stgoxoluatos stapi yoovíav naga- 


614 


DE BANCTIBSIMIS 


eos; nullo [in] his qui se putant habere eos faciendo 
praeiudicio de temporalibus praescriptionibus propter 


yeag9z* did «óv xoóvov, ö éd» r touavrg &xoónuíq tempus, quod in tali causa protraxerant. 


zagssiáxvaay. 


CAPUT XXVII. 


EX ore dd alvía àv 
B«cpóv woocsveyO vas nd oía 8 xenuaceuxre 
aivías sica anaoq tac eie drt je xÀngpixq? 9) novaxa 
7j ovagtoiq i dexnsoíq olouò core uovaatrolov, xai 
aud lor. yvvaidy, vlgaos zo art vije 
95x0v096 t h⁰ẽ,., wa 
BiBaeuóv yivso a, urdauiar òd fiordgr HQ f) d. 
t rod uovactnolov oa, dA  dvvoléa d 
avrüw sgoflállenOns vóv Onép toU mpdyuaros dso- 
xpuvovusvov. ois dd uovayots (Rio sita d davrav 
sita 
die satis»? sidóros vov vaUvTa mapgafaívovtos 
dixagrov ij dH ,h, cc xal vs Lovre yu 
cer xal wow» 8' xovdiov Aigow sienoaxóroetas 


2 


sagà to usyalongsstacvatov cõH¹“0 vOv mg«garowv' gendo: 


j red z Jj dxge- 5 


Bi quando autem causa emerserit, ut admonitie 
et executio inferatur pro qualibet pecuniaria cause 
sive publica sive privata clerico aut monacho ast 
monastriae aut cuicumque monasterio maxime femi- 
narum, iubemus sine iniuria et cum competenti ho- 


c- 
Asvousv v5» vou; «al vóv éx- 10 nore admonitionem fieri, non tamen monastriam aat 


ascetriam monasterio abstrahi, sed ab 
bis ordinari qui pro causa respondeat. Monachis 
autem liceat sive per se sive per procuratorem mo- 
nasterii causas agere; sciente qui haec praevaricatur 


8.“ dvroldorv tas lòtas yj và6 xo morvaernolov 15 iudice vel executore, quis et cingulo spoliabitur et 


poenam V librarum auri exigitur per 

simum comitem privatarum rerum; executore vide- 

Vf. et in exilium diri- 
ocorum sanctissimis episcopis provisuris, ut 


vov éxfifaavoU Onlovórs xpós vovrow xa) Bacávove 20 nihil bis contrarium fiat, aut si aliquid committatur, 


vstouévovros xal sic dfogía» szeunouévov. tO» xatà 
ron O0OvwraTU» Ómnicxónoy moovoovyrov, [va u 
dy xovrow dvavt(ov , ; sinaQ «s auapgrro T, 
[va ij signuévn 5 sQo4ÀAOo:. 0d 0À agxovtos 
t2» éxÜixgcw dyafa 

sides» 0 anton dr.. 


pévov. dni sivas slc zusvéoay 25 


memorata ultio procedat. Iudice vero vindictam 
. imponere ad nostram scientiam episcopus 
referat. 


CAPUT XXVIII. 


ZnoprovÀoy dd Óvóuavs xà» noóconov d» olg 
more áxxÁgewauctux] xd waraÀsyóuevov, wal id 


Sportularum vero nomine omnem personam im 
ee ecclesiastico officio constitutam, et ad 


c. XXVII in. (-- 13 anoxgiwoipusvov) es S repetit Nomoc. L tit. 33 p. 640 Voell. — Ath. summam prioris parti 


repetunt paratitla Ath. 5 $2. 


c. XXVIII summam Ath. repetunt paratitla Ath. 5 $ 3. 


provinciam reverterint eos convénire, nere ullum iis qui se illos obnoxios habere putant. praeiudicium fiat 
in temporali praescriptione propter tempus quod in tali profectione traæerint. 
VII. Quodsi quando j J 


causa emersent , ut 


causa sive publica sive privata afferatur clerico 
monasterii, et maaime J 


admonitio vel executio de qualicumque pecuniaria 
aut monacho aut monacha 
„ dine iniuria et cum convenienti honore admonitionem et executionem 


aut asceiriae cuiuscumque 


fieri iubemus, nullam vero monacham vel ascetriam a monasterio detrahi, sed procuratorem ab iis institui 


tes agere ; Hago qui haec transgressus sit iudex: vel executor, fore ut et cingulo spolictur et multa quin. 


ue librarum auri 


19 de causa respondeat. Monachis autem liceat sive per se sive per procuratores 
i 
7 


ipso exigatur per magnificentissimum comitem privatarum; aique executor 


praeterea tormenta quogue subeat et in exilium mittatur. Sanctissimi autem locorum . f 55 


ne Los his contrarium fiat, aut si quid commissum sit, ut praedicta vindicta procedat. 
vindi ere differat, ad notitiam nostram id episcopus referat. 


ctam i 
XXV 


praeses 


I. Sportularum autem nomine unamquamque personam in qualicumque ecclesiastico ordine 


€ 


pévov | urdevos S | avvovs Ku» Nomoc.^ | 2 un 
vous om. e | negl — 4 xagsiAxvsav om. S | "e xco- 
»iay ma νν ie] de temporalibus praesoriptionibus ? 
3 dzodnuiq] causa c I 5 iría LBSs Jul.] alria rie M 
àvapas] Sunus | 7] et & (7 /g] 5 Ag, No- 
moc. * | 8 uovacroías Nomoc. * uovaavolo . Nomoc.* 
povags €. T, | 5j daxsroíq om. Sc Iul. | oiovisjmors A- 
vactnoíov] aut (vel Jul.) cuicumque monasterio c Zu. | 
9 xai om. Nomoc. 4 c 10 xai vó» dxSiBacuov om. c || 
11 dh 03] ui) uévros Se (Jul.) | uovaevneiav L^ | 
12 dgpéAxacO'as Nomoc. || 13 5 M B*| àno- 
«guvouavov SL Bí Nomoe. 4 | 15 9 dvzoléo»] per pro- 
curatorem 6 | rde ide *) om.c | «ov om. Bf | 16 sic- 
neátes» Nomoc." | 18 Ar zovaíov Nomoc.4 | 19 
saga — suárov om. BI rs snoigarosy] vov» d. 
xav» ML s. v., Be Nomoc.*^ | 20 no06 vovvow om. Bí 
21 tà» — 24 noodAOos om. S | 22 «óxov) vóno» MB* (c) 
vo» r BÍ Nomoc." | 23 dvaveía Bf] 5 24 A 
idol om. Bí | vs] v4»« Nomoc.* | 24 woocsA9y B* 25 
dvaBadAoudvov «7» d S | 26 dvapspére] d dy- 
gsoéro) (sic) L 27 axovorovÀeo» M onogrovAlov S 
plerique (et sic infra), cvyrD'morv . v., B 


1 abroic — Mee om. Be, v. urÜavos inserto ante yivo- 
- 


1 nullo] nullo eos Re | in del. Beck 
RT' que V? | habere eos Beck (qui add. obli 
eis (in ras. V?) libri [| praeiudioio fatiendo 
om. RI | 3 protraxerant V 
rit R | 5 ut vulg.) tunc 6 exousatio R I 7 mo- 
nache T? | aut mopasterie V* aut monasterio VT, 
del. T? | 8 ouique RI 10 amonitione 7. adhomonitio- 
nem Re | monasteria RT! monasterio V | aut sssistriam 
(assisteria 7'!) monasterio (monasteria R) RT, em. V | 
11 procuratione R. I 12 qui] quod R [ pro em. V |13 
sivc per] sive om. R | sive per] per om. E | monasteriis R 
14 scienti RI quam 7'* [ haeo om. V [ i 
R*]|15 iudicem RI a iudioe 7* | oexecutorem R - 
outione 7'! | et] in T | cingulos TI expoliabitur V | 
16 V| X V] 17 comitem T'!| rerum om. RI executo- 
rem FT i exeouteee Ri | 18 et RT] etiam V | uerbe- 
ramdo Ra uerbaeeeeta Ri uerberamenta T uerbera sunt 
inepta V! uerbera sumpta V? | dirigendum RI YT 
degendum T1 | 19 sanctis 7 | 20 fiat (contra fiat N 
contrarium A | aut] ut RI I aliqui RI I 21 vitio R. 
T' | iudicem RV 1 22 differentem imponere R dif- 
ferente intempore V inferre differentem (differente 7 
in marg. al. inponere T 23 referatur V I 21 8 
rum] de sportularum R personam om. V!| 28 eese 
siastico om. 171 


qui V *) quse 
)] habere 

R*, fatiende 

rotraxerint T'vulg. 


ET DEO AMABILIBUS 


toro ÜsaxóviGG a» xe) uovaxóv nal ν,e j xal 
fdr  Ustdo nons ÉyxAnuatixzS xal yonnetixije 
airias, done dw sig noõrν, e, ar dn xÀmngixoU 
sits dn xe dv OtQetaiq xavaÀsyOuSvOov bmi 
Jélovras, 7 dv tjj BaaiA(ds dd. I d voie éagyicuc 
iv al; Oidyovauv, o i vsgcdoow xspatio» d. 
dóvas avyxcpoUuev. z di vie 4E iurrigae xslavases 
7 dpyvros fj f, % maTQikorov oralete t- 
Bifaeris sie due énapyíae vrtómvrGi» , frgosayáyos 


615 


Nov. CXXIII 28. 29 


haec diaconissam et monachum aut ascetriam aut 
monastriam pro omni criminali et pecuniaria (causa), 
cuiuscumque sit quantitatis, sive a clerico sive a 
quolibet in militia constituto admonitionem susci- 


5 piant aut in regia civitate aut in provinciis quibus 


egunt, ne amplius quattuor siliquas dare permitti- 
mus. Si vero ex nostra iussione aut ad iudicem aut 
ad beatissimam ascetriam missus executor in aliam 
provinciam admonitionem offerat alicui memoratarum 


twi tO» uvruovsvO vtov QOcoitor, ten nsgaitégo) 10 personarum, non ultra unum solidum accipiat. Si 


évos voníajevos xopitíaOn. sí dd xal vxo pide xal 
je abrijs arise ou d« r MynuovsvOsvcev 
"QosUzto» vxouvrcOnvas evufaín, € xal 
mpecomov vxdo xávito» GcnxO0grovAan xouitssOas de- 
onibouev. ,,, dà vx 
idías HA undau¹ tuo J ò xn gicta- 
0 e 0à si vnde vàv din noayuatow 
VnouvnaDaín, amaesíaDo* rde dvayoyás 0niaó:) rde 
riis tr$ dxxÁng(ac nooviOauévas vov old do- 
220 
B^gJ9sisy. 
role dv du ome 
atq dzodovyat cra 
xai ti» FW ánoAÀvta, 
gov exBaAlsaO o. 


d dd aa radra slengabas onógrovÀa 
Hage r; dratrH i A 
síGO'cm, xal si uàv axoatststas, 


o», j csv ofrues dn vavtn 15 aitíq u ο 20 in duplum quod accepit exactae pe 


si dà xÀngixóg sin, rod ij 
2 


vero pro una eademque causa multas ex memoratis 
personis admoneri contingat, unam et solam perso- 
nam pro omnibus sportulas dare sancimus. Episco- 
pus enim pro rebus suae ecclesiae nullam exactio- 


ví» zxQuryuáro» rie 15 nem molestiamque sustineat, sportularum vero si pro 


talibus causis &dmoneatur, exigatur; actiones vide- 
licet contra ecclesiam propositas oeconomis susci- 
ientibus aut illis qui in ea causa ordinati sunt. 
ui vero contra haec exi sportulas praesumpserit, 
rsonae reddere 
compellatur, et si quidem militat, cingulum perdat, 
Bi vero clericus fuerit, a clero removeatur. 


5 


CAPUT XXIX. 


Tois dà ngsaBvtdpois xal Qiaxóvois xal 9xodiaxó- 
vo. xal md rote d Aloe rote dv wijop varayuévow 
pf) Éxovas yapsvàs xarà robe Dsíovs xavovac dzayo- 

jousv xal zusi6 xarà rij tO» ayímv xavóvoy 


Presbyteris autem et diaconibus et subdiaconibus 
et omnibus in clero conscriptis non habentibus uxo- 
rem secundum sacros canones interdicimus etiam 
nos secundum sanctarum regularum virtutem mulie- 


S 
e yuvaixd iva. dv xq id oixq  éxsicaxro» 30 rem aliquam in propria domo superinductam habere, 
Kysw, dixa e f urvQós xal Ovyargós xal dd ni tamen citra matrem aut sororem aut filiam et alias 


c. XXIX es B t eue Nomoc. 4 XIV tit. 8, 16; in. (— 616, 1 xgavyss) et clausulam (616, 12 drcíoxontov ...) es S 


repetit Nomoc. L tit. 28. 21 p. 


XIV tà. 8, 14. 


635. 634 Voell, es B habet B* K 18,6 p. 435 Zach. — Swunmam praestat Nomoc. 


constitutam, ac praeterea diaconissam et monachum et ascetriam et monacham pro omni criminali et pecu- 


"iaria causa, cuius 


sit quantitatis, sive a clerico sive ab aliquo in militia constituto admomitione 


petiti sint, sive. in regia civitate sive in provinciis in quibus degunt, non plus quam quattuor siliquas dare 


(imus. 


Si quis autem ex iussione nostra sive praesidis sive beatissimi p 
i^ alias provincias alicui e: memoratis personis admonitionem obtulerit, ne ultra solidum unum 


atriarchae executor missus 
accipiat. 


Sed etiam si forte de una cademque causa plures er memoratis personis admoniti sint, ut unius solius 
personae pro omnibus sportulas accipiat sancimus. — Episcopus autem pro rebus ecclesiae suae nullam exe- 


cutionem aut molestiam subeat ; 


stituti sunt. Qui vero 


sporí(ulae vero, si de propriis causis 
scilicet actiones quae con(ra ecclesias instituuntur. oeconomi suscipiant, vel illi qui 
adversus haec sportulas exigere ausus sit, in duplum quod accepit personae a E is 

0 


jus sit, ab eo exigantur: ut 
ad eam causam con- 


exactae sunt reddere compellatur, et si quidem mililat, etiam cingulum amittat, sin clericus sit, e 


expellat 


ur. 
XXIX. Presbyteris autem et diaconis et subdiaconis et ceteris omnibus in clero constitutis uxores 


non habentibus secundum sacros canones nos quoque interdicimus secundum. sanctorum canonum vim, ne 
quam mulierem in domo sua extrinsecus. introduciam habeant, excepta tamen matre. et filia et sorore et 


1 xal doxjrQia» xal uovdOtQuey) aut ascetriam aut 
monastriam g | 2 xoi] 7113 oͤrdone S45 5 vul iv 
T9 — bee om. BI I 629. evyxogotusv 0i0óvas Bf | 
7 4e MLB] om. Se Iul. I 8 À dnò dxovtoe S aut ad iu- 
dioem c | naxapiorcávov ravQiapxov LB) vo9 naxagior- 
vdv*ov macgi4Qxov M i rod (xov om. codd. duo) uaxa- 
Qse»rdvov navoiagyov S ad beatissimam asoetriam 6 
ovaÀg Sq 9 sic) in Sp dAdaS éxagzíac] aliam provin- 
ciam gc | , ] S 11 ds om. c Jul. | d xai] xai 
om. L | 14 or M, cu e (et sic infra) B 
xoít;.ag O'as MLB) did oo 0 Sg (Jul) | 15 9i] enim c 
16 évoóxAgew S | 17 d om. Nomoc.4^ | s Sc(Ath. Theod. 
Nomoc. X IV tit.)) anòd si (dd ai add. s. v. in litura L, si 
os. Nomoc. 4), MLB (Jul.) tam antiqua quam manifesta 
interpolatione | vào vow idixc)wv] pro talibus c | 7tQay- 
Au om. BI 18 ayoyas S] 19 xarà xà» f. 
S (Ful. v. |j 21 onóprovàa s.v. o ,; L | 24 xoi 
oz. Nomoc.* | 109 xÁjoov om. B/ | 25 j 0 M | 
26 4 nota capitis in mg. M (u est in B) | 21 xd om. 
Jul., voie à om. Sg | év v9 ij Be | xaraAsyo- 
Os€ ur) (xal fi v. l.) S | 28 yauevás] uxorem g | 
29 ee Aj ayíory] g, B! | 31 uésvos ML BSI uiv 
«7€ Nomoe. 


1 aut sistriam RV et aut as:isteria 7! | aut mona- 
steria T., om. AV | 2 pecunia V | causa add. vulg. 
3 si uero & clerioo RI [ 5 quibus] in quibus B 
6 deget T!| ne RI non A? neo vulg. [| siquas 7 1 filü 
quas RI | 7 nostra ex V | 8 beatissima RI Vi asistriam 
(sistriam N) missus R V? sistria rea missus R'V' si- 
stiare amissus 71 assistriam remissus 7'* | alias pro- 
uinoias T vu/g. | 9 moratarum V | 10 solidum R'T'] 
unum solidum VT? vulg. sol. unum R schol. | 11 una 
pro RI | multis A! T | 12 personis] causis personis R. 
ammoneri V ammeee Ri ante mori T | contigerit T 
13 prae V | dari R I 14 enim] vero vulg. | suae eoole- 
siae] siue ex rebus R I 15 molestiam 7'! [ sportulas R. 
vero si) nomine si T* set V | 16 amoneatur T admoneat 
V*(exigatur Beck] exactor libri | 17 ecolesias 7'| eoo- 
nonis R yoononiis R | 18 illis vu/g.] aliis (om. T'!) 
libri | 19 vero om. R' | hoc? T'! J sportulas exigere 7'3, 
exigere em. T | praesumpserint V | 20 T T!] acoe- 
perit T | oredere T | 21 compellantur V | militant et 
perdant FT 27 et om. T' | uxores T | 28 sacras V ! 
29 saorarum TI mulierum VT' | 30 propriam domum 7 
superinductum A! | 31 tamen] tum Rt, del. R* | matrem 
in matrem A! 


Nov. CXXIII 29—31 616 DE SANCTISSIMIS 


xa) vv dAlov moosortow», d xi zügaw vmxoyías dw- personas, quae omnem suspicionem effugiunt. 8i 
gavyes. si rec dd xaeâ rant vir sapagviaxiv v quis autem absque hac observatione mulierem in 
vad éd» vq id ol Gyj, Iris drr avrq vsxo- zus domo habet quae potest ei suspicionem inferre, 
énáysw, xal dN wel die j vnó sov lde et semel et secundo & suo episcopo aut a suis cleri- 

&6xOTov 9; und vOv dt noi vxogen- b cis admonitus, ne cum tali muliere habitaret, eicere 
g D,, avs nerd vowrórys yuvaixóS fu) oixsiv, da- eam de sua domo noluerit, aut accusatore a&ppe- 
Àsiv avt» dx vov id cou oixov ui) OsAron, 9) xcvnyópov rente probetur inhoneste cum muliere conversari, 
qvo, dzoü0syÓT dcos uevà voíavtrS yuvas- tunc episcopus eius secundum ecclesiasticos canones 
x0$ dv»agtoépagÓas, vn»ixavra d dxícxonos avre? clero eum amoveat curiae civitatis cuius clericus 
xcvà robe éxxÀngiaGtixO Ue xavóvas ro wÀóoov avtó» 10 erat tradendum. Episcopum vero nullam penitus mu- 
dA , «1, Bovir xije xe T xÀgouxóc v zapa- lierem habere aut cum ea habitare permittimus. Si 
QoOnaóusvov. "Emiaxonov dd und ani, mawrsoc yv- autem probetur hoc nequaquam custodiens, episco- 
nahen ye» 5 fer avvüs olxsiv GvyyopoUusv. si 0à patu proiciatur: ipse enim se indignum 
d node xd sii vovco unJauos sapagvAatae, ve drioxo- — S&cerdotio. 
ss éxBallésDw avrós yàg davróv àvdBiov dale v 15 
rie (sper óvue. 

CAPUT XXX. 


diexóviaoay BÀ ode cQónq uerà dsò ee, i ov Diaconissam vero nullo modo cum viro, ex quo 
Üjyatas aGcéuvov 420v dvap)sgÓa, vVmowyía, oixeiv — potest inhonestae vitae emergere suspicio, habitare 
cvyyopoUVusv. ei dà vavva uu], magagvAabe, d de — permittimus. Si vero haec non observet, sacerdos 
vp Ó» rar vVrtojpiupyOxéro rau, i»a sida 208u0b quo subiacet admoneat eam, ut omnibus modis 
r,. tóv vowUtoy dv0ga éxBáAAg vov iOiov oixov. talem virum eiciat sua domo. Si vero hoc distulerit 
sí dà vovro v ngüábe,, «fe dxxÀnciacvexis — agere, ecclesiastico ministerio et propriis emolumen- 
vue xal vow» ido» diam / àáAAotQiovpéyr dv tis alienata monasterio tradatur, et ibi omni suse 
povactnoíQ napadidócO'o, xdxsi ztáyra t0» 1c i0(ac vitae tempore degat: rebus eius, si quidem filios 
Cor xoóvov dart % vOv ngayuaárow cure, si 25 habeat, inter se et illos secundum numerum perso- 
es maoídas Kos, urratò abxije xáxe(vovy xata «ó»v — narum dividendis, ut competentem ipsi mulieri par- 
GgiOuóv «ov sgoconov Óiauovuivoy, iva rs den tem monasterium accipiens eam alat; si autem non 
Lov «jj avv? yvyauxl feos rd uovacirQiov Aaufavov — habuerit filios, omnis eius substantia inter monaste- 
vavrQgv àzoTQéipoi ai d ur) Kyo. fe] ⁰ , náca y av- rium, ubi immittitur, et ecclesiam, in qua prius erat 
rije nsQuovoía era vov noyactrolov 0zov duBaA- 30 constituta, ex aequa portione dividatur. 
Àstas «al rie dxxÀgcíae d» [p zQOTsQov é&rérawvo A 
foye uo(gac j. 


CAPUT XXXI. 


Et rie r me uvotrolov 59 r ddl ayiov Si quis cum sacra mysteria aut alia sancta mini- 
Aesovoysv énivslovuévoy dy &yíq sicaÀOdnv éxxÀn-  steri& celebrantur, in sanctam ingrediens ecclesiam 


c. XXX er B habent B. K 18,1 p. 435 Zach. et Nomoo. 4 XIV tit, 8,14. — Summa extat Nomoc, ib. 444. 
summam repetunt paratitla Ath. 9 $1. 2 $2. 
c. XXXI (— 617,10 9xousivp) habet Epanagoge 9,11; ex S repetit Nomoc. L tit. 20 p. 628 Voell. 


ceteris personis, quae omnem suspicionem cffugiunt. Si quis vero contra hanc observationem mulierem in 
domo sua habeat, quae ei suspicionem adferre pone et semel atque iterum aul ab episcopo suo aut a 
conclericis suis admonitus, ne cum tali muliere fet, expellere cam domo sua noluerit, aut cum acca- 
sator extiterit inhoneste cum tali muliere versari convictus sit, tunc episcopus eius secundum ecclesiasticos 
canones clero eum repellat, curiae civitatis in qua clericus erat tradendum. | Episcopo autem nullam om- 
nino mulierem habere aut cum muliere habitare permittimus. Quodsi id nequaquam observasse probatus 
sit, episcopatu deiciatur: ipse enim sacerdotio sese indignum ostendit. 

. Diaconissam autem nullo modo cum viro, ex inhonestae vitae suspicio oriri possit, 
habitare permittimus. Si autem haec non observaverit, sacerdos cui subiecta est cam admoneat, ut om 
dus modis talem virum e domo swa eiciat. Quodsi id facere distulerit, ecclesiastico ministerio et emolu- 
mentis suis privata monasterio tradatur, ibique omne vitae suae tempus peragat; res autem etus, si quidem 
liberos habeat, inter ipsam et illos secundum numerum personarum dividantur, ut partem quae smulicri 
competit monasterium accipiat eamque alat; sin non habeat liberos, tota eius substantia inter monasteriwm, 
in quod immittitur, et ecclesiam , fn qua prius constituta erat, aequa portione dividatur. 

XXXI. Si quis, cum sacra mysteria vel alia sancta ministeria celebrantur, sanc(am. ecclesiam in- 


1 yos L | 2 ei 04 «ic S] ul, - 3 r 1 suspitionem — 7 cum mu| ser. R ín ras. 4 we. 
res M 71 Leaf: SI om. 6 dn 815 41 SLI sei quis absque autem V?, si quis . ent, 
6 Sor ui ustà rie rom c ,, Om. Vw. ese οοο ο οꝙοο V? | 2 obseruatore R I 3 sua om. 
aii 8 yuναν,ÿds Nomoc.d éx om. S | A ov 5 neo V!f G6 eam de] esdem V! suo VT' | accusatione 
Bf | 9sàgon L] Seàjao. MBS | 8 cosa M] n acousato 71 | apparente] aut apparente 7'! 9 clero) a 
vouavr2S SL B, om. C | 11 «gj govág — saoado9ye clero Ry admoueat 7' admoneat RI | 10 *tradendo ſtra- 

om. B | 13 rd rau S plerique | 14 ovAd£ac | hendo 7") libri | episcopus R! | 12 hoc probetur E [ epi- 
B* | 15 sq. avróc — lebe, om. S | Oaíxvvci» à»- | scopatum Và 13 ipsi Y ostendit] ostendit se V* | 17 
dio B* | 18 àvagpaivseDas L B* Nomoc. 4 | 19 sapagv- | diaconissa RI I 18 honestate RI T! inhonestate R be- 
datos S Nomoe.* uu. B* 0 85 Bí | 20 d ob neste R* T* suscipioio R! 19 hoo VT I 21 baeo V | 
Nomoc. 4 | acvZ» dsaes (om. Iva) S 21 éxgáÀn (ante | 22 agere — 26 mulieri par| scr. Na in ras. 3 vv. | 23 mon 
vó» rotod ro coll. Be) MB* éxBáAlos . dx8áAÀew S | | sterio RTI uite sue V 25 habet R | se et om. 71 
vov] dx vov B* | 22 robro et xoáEas om. SA 23 4-77 alat vulg.) agat RVT | 28 inter] in VT! | 29 uh 
tpuiovidvn» cQ uovagtuolp nagadidóro S | 28 neos | om. V | immittitur V] mittitur RT vulg. | ecclesia V] 
om. B. * d more S Be, B. v... un B' v. l. J a- 30 statuta * diuidetur R | 33 aut alia sancta mistemis 
re Nomoc. 4 | 80 & ie B31 véraxras | P 7, del. V*, om. RI 34 celebretur T I ingrediens ee- 
8 plerique 7 85 V] egrediens ecclesiam 7' eoclesiam ingrediens 

vulg. 


ET DEO AMABILIBUS 


gi q TQ dmigxózq j xoi; xÀngixoic i; vois loss 
ver ri, d, e & He- ti énayayos, xl bo- 
uiv rod ro Bacdvovs DEL x . x«l sie Fo] zau- 
dn sí d xal avrà rd dea nvotrpia. xal rde 
Hias der roueylas vapdba i iner leo dal v, 5 
raab *ijucpaia Das. robrov avtov xal An vois 
vurate d» ale yj &xicxonos 5j xÀnoixol siplaxoyras gv- 
ousvov, Iva si uiv vBpuy uóvov ztoiuj8e, Bacdvow 
x«l £fopía vapadoOD, si d xal r¹ν νι, ůö i- 


617 


Nov. CXXIII 31—33 


episcopo aut clericis aut ministris aliis ecclesiae in- 
iuríae aliquid inferat, iubemus hunc verbera sustinere 
et in exilium mitti, Si vero et haec sacra mysteria 
(et sacra ministeria) conturbaverit aut celebrari pro- 
hibuerit, capitaliter puniatur. Hoc ipso et in letaniis 
in quibus episcopi aut clerici reperiantur custo- 
diendo; et si quidem iniuriam solum fecerit, verberi- 
bus exilioque tradatur, si vero etiam letaniam con- 
cusserit, capitale periculum sustinebit. Et vindicare 


g, xipadaxóv xívUvyoy vnouévot.— xal rt d - l0 iubemus nou solum civiles, sed etiam militares 


ri u Eẽ, oU uóvov robe moleixoÓe, aAÀà xa 
robe OTQa TiO t4Xx0UG. doxovras. 


iudices. 


CAPUT XXXII. 


Dae. dà voie dh, dsxayopsvousv Ar r* 
dx ro do απ r r 1OV *ÓTtOV éXiOxOTOY xal e- 


$* abrods car wÀnguuv: rοο yu dort 1b verentissimis cleri 


uri, dv J, iagaió ovx vd hj§deè xal re q 
".0w0V0:» SUxde; d xal ro viulovs οτ αοσεονðFꝭ, p 

» dv re Axis dMiororrai, A dAÀaxóUs mÀfw ei 
pf) dv svayéss órtoig &xotiOsaDa xai ei st018 xgsía 


*Ümnibus autem laicis interdicimus letanias facere 
sine sanctissimis episcopis et qui sub eis sunt re- 
: qualiter enim est letania, in 
qua sacerdotes non inveniuntur et sollemnes faciunt 
orationes? Sed etiam honorandas cruces, cum qui- 
bus in letaniis ingrediuntur, non alibi nisi in vene- 
rabilibus locis reponi, et si quando opus vocaverit 


xaÁísss 100. lr énevelsia Oan , vóta póvov rob «v-20 ad letanias celebrandas, tunc solum ipsas sanctas 
rode 7 etavgove Aaufvsu vove ,) OTaG avvovs cruces accipere eos qui consuete eas portare solent, 
garde, xal hr vov udo xal vOv» ii et cum episcopo et clericis letanias celebrari. Haec 


re rde Ard dywraAsioDas. — Tavra nagagváavvóv- 
- , - [4 [4 — 
TOY re OGuotdtOV TOV TÓTtOV ÉrtiOxOzOV xal TOY 


custodientibus sanctissimis locorum episcopis aut 
etiam eorum clericis et per loca iudicibus. Si quis 


ar xÀngixOv wal rw xarà 1ónov doxóvrow. si25 autem in boc capitulo praesentis nostrae legis vir- 


dí x dv 1ovrQ tQ xspalaig S» ro magóvtos 
ue vóuov d: fj magafi 9 d éxQixron, vàs 
signuévae sro,vac voxootiOsvas. 


tutem aut transcenderit aut non vindicaverit, prae- 
dictas poenas patietur. 


CAPUT XXXIII. 


"ólowto» ui dor xal msgh «wv svayOwv h 


[De monasteriorum et reverentissimorum mona- 


erroíiow xal vàv evAafsavdtow uovayav Qiatvna aas. 30 chorum dispositione.] 


c. XXXII (— 23 Arete .) habet E, 
Appendix Nowoc. L tit. cap. eccl. 9 p. 662 Voell. 


oge 9, 18; initiwn tantum (— 16 evoíaxovta:) exhibet S indeque 


c. XXXIII. XXXIV ex S repetit Appendix Nomoc. L tit. cap. eccl. 20 p. 611 Voell.; c. XXXIV ex B repetit 
Nomoc.1* XIV tit. 11,3. — Summam habet Nomoc. XIV tit. 11, 3. 


gressus aut 


iscopo aut clericis aut ceteris ecclesiae ministris iniuriam aliquam intulerit, iubemus eum 


tormentis subici et in exilium mitti; si aulem etiam ipsa sacra mysteria et sacra ministeria conturbaverit 
vel quominus celebrentur. prohibuerit, capitali supplicio afficiatur. Atque hoc ipsum etiam in litaniis, in 
quibus vel episcopi vel clerici reperiuntur, observetur, ut si quidem. iniuriam solum fecerit, tormentis et 
exilio tradatur, sin etiam litaniam concusserit, capitis periculum subeat. It haec. non solum civiles, sed 
etiam militares magistratus vindicare iubemus. 

XXXIl. Omnes autem laicos vetamus litanias facere sine. sanctissimis locorum episcopis el religio- 
Sissimis qui sub is sunt clericis: qualis enim litania est, in jue sacerdotes non reperiantur nec solitas 
preces faciant? Sed etiam venerabiles cruces, cum quibus in litaniis incedunt, non alibi nisi in religiosis 
locis reponantur; el si quando necessitas postulet ut. litaniae celebrentur, lum demum easdem. sanctas 
eruces ii accipiant qui eas portare. solent, et. cum episcopo et clericis litaniae celebrentur. Atque. haec 
sanctissimi locorum itid eorumque clerici et magistratus cuiusque loci observent. Si quis autem in 
hoc capite praesentis legis nostrae vim vel transgressus sit vel non vindicaverit, praedictis poenis subicietur. 

II. Religuum nobis est, ut etiam de venerabilibus monasteriis et religiosissimis monachis 
statuamus. 


17:9] n; on. 6 0 2 dst yos Epan. énayayp B | 
3 vxousivas SB Epan.] vaousse ML | 4 avca] haeo 
(i. e. ava?) c£| 5 ra S] vagato. MLB Epan., S 
unus || éiva1sioO 0 L | xoAvos: iL Be, S u. l.] xoA$00 


ministeria add. Beck | 5 capite puniantur 7*5 | ipsum 
T | litaniis (e! sic constanter) vulg. | 6 reperiuntur Beck | 
7 et] ut Beck | verberibus] et uerberibus R | 8 etinm 
om. T! | 9 sustineat T'| Et] Et haeo Beck | 10 etiam) 


S v. l., BI Epan. | 6 *wostoO90 De Epan. | vovrov — 
10 vzropévos om. S [ 10v avrov BK | 7 7 nionono M. 
o ézxíGxonos L vulg., ñ om. Epan. & Iul. | 8 1oujog B 
9 JiacxsDáco, B* QicoxsDaos Bf | 10 do, 7 
rabra om. g | li uóvove & plerique | 13 2 om. Df 
Ep«n. | 14 và» vóno» on. B Epan.g, S unus | xai] 3 
S unus | xaà «e» — 2A éxioxozzo om. L errore propter 
homoevteleuton commisso || 16 ovx] A B/ i 17 nodvo:»] 
ov c*sÀovo: Epan. | 18 sí ur) om. B“ | 20 *xaáscos 
libri | 21 «vvove facras] qéony aur Epan. | 24 
r TÓZUOV OGsortávov (00.014100 om. Bf) A- 
ros ij | xoi) aut etiam (i. e. 7 xai) 77 25 wera vOv 
voxo» LB* per loca g|| 27 guo» on. Bf || éx0axrjoss M 
Osaxdixros Quxdexron Bí | 28 xowac ow. M 
295g. e. XXXIII om. c | 30 xal 19v] xal sapi «ev L 
povaxaos] AC xal novago» & v. l. 

1 ministeriis aliis V aliis ministris (ministeriis T!) T 
iniuriam VT'! vulg. | 2 aliquam V vulg. | ubera 7 
Det in] aut in VT aut etiam in R | hio N I 4 et sacra 

III. 


et R | 14 sanctis T | 15 qualis 7. vulg. | in qua] ubi 
V | 16 non om. 7T! | et] qui RZ V? | faciunt om. R. 
V! | 11 etiam] etiam qua (quas V quasi, in marg. al. quos 
R*) sacerdotes R VI, quae er versu superiore temere re- 
petita sunt | 18 in vulg.] et RFT | letanias T? in 
om. T | 19 preponi 7"? et del. T? | uocauerint T uaca- 
uerint T* | 20 cebrandas T I sacras V | 21 consuere 
eos TI perfare V* perferre V*| 22 oleriois et episco- 
pis (episcopos 7) TI celebrare TI hoo 7'| 23 sanctis 
R| 25 praesente nostras leges uirtute Ri V' praesenti 
nostrae legi uin (sic) R, corr. vulg. | 26 transcendere Ri 7^ 
transeen cum spatio 3 litt. V! | iudicauerit T'! | 
diotas poenas patietur inserit Ri (vulg.) ex ul., ni fallor, 
om. RI V! T praediotis penis subiacebit s. v. V. In codd. 
sententia continuatur verbis monasteriorum et reuerentissi- 
morum monachorum dispositionem manifeste s er 
rubrica capp. seqq. inscripta (cf. ad 622, 29), qua quidem 
er margine in contextum (emere intrusa ipsa enuntiati 
clausula loco suo deturbata est | 29 De om. R FT, add. 
Ra I 30 dispositionem libri, corr. vulg. 
78 


Nov. CXXIII 34. 35 


618 


DE BSANCTISSLIAMIS 


CAPUT XXXIV. 


Kslsvouev fro. vd dgHã- $ ⁊ò dg 
vx» dv ud uovagtnolo nxoofoAlsaO'as u zdytos 
xarà rovs BaOnovs e Hõν,u b, aAA Óv ndrcse 
povaxol fj oí xaAÀíovos vrtoAgvwaos óv1as Mot, 
(LQOX&LLEVOO roy ayicy svayysAioy yore, o6 oU- 
dd did guAiav ij d dn oiavÓrnots xd, à 
yivobGxovtzes avtO» xal vij tore o xai v ꝙᷓ Bíq 
colpgova xal 2c 0iox1505c€ diioy xal Óvyduevyov v5» 
TO» uovaxov ésuctrungy xal macap ti TOU uova- 


erielov wavácraow xoncípos qvAakas ar- l 10 


Castro: rod 0ciarvátov énioxonov vq ó» vÓ uovactt- 
toy Yéraxvas tÓv oUtoe énilsyÓusvo» rde tQÓTEO:G 
jyosusvov sgoBallouévov. avra dà mávra «à su 
ju diavuxoOsvra q vz» noogoÀjy Ov» rnyovpé- 
90» xgoat8i» magaxs 
v!» yvwvoixoy uovootnQío!S xal aox9trolod. 


lubemus igitur abbatem aut archimandritam in 
unoquoque monasterio ordina i non omnino secun- 
dum gradum monachorum, sed omnes monachi me- 
lioris opinionis existentes eligant, propositis s&nctis 


5 evangellis dicentes, quia neque propter amicitiam 


aut aliam quamlibet gratiam, sed scientes eum et 
fide rectum et vit& castum et gubernatione dignum 
et qui possit monachorum disciplinam et omnem 
mona:terii statum utiliter custodire eum elegerunt; 
sanctissimum autem episcopum, sub quo monaate- 
rium constitutum est, eum qui ita electus est omni- 
bus modis abbatem ordinare. Haec autem omnia 
quae a nobis disposita sunt propter ordinationem 
abbatum valere praecipimus et in venerabilibus fe- 


uud xal i voi6 svayscs 16 minarum monasteriis et asceteriis. 


CAPUT XXXV. 


Ei vis dà sig novayixów iov de BovinOag, 
roles, iva si uiv yvoiuós ir Ots. ovOsyuq 
TUXy vzOxewvO4, q TyOULEVOG TOU novactnQiv OT8 


Si quis autem ad monacbicam vitam venire vo- 
luerit, iubemus, si quidem notus est quia nullae 
fortunae subiacet, abbas monasterii si perspexerit, 


cvvído, H gu avtQ zxagdGyos, sb d ui) yvogite- 20 schema ei praebeat. Si vero non cognoscitur aut 


rat e oigaòui,ͥire vnOxs vas vvyp, dvxós 20 f 
r- pw) Aanufádsav % 10 Ogyjua 1Ó poiayxóv, 
di évvós rod signuévov xoóvov dnzomagdcOo «ijs 
TOVtOv dvagtQog?je d YOU uovagcctrQ(ov Io . xal 


cuilibet fortunae subiacet, intra tres annos non ac- 
cipere eum schema monachicum, et intra memora- 
tum tempus experiatur huius conversationem mons- 
sterii praesul. Et si intra triennium emerserit aliquis 


té. dy 106 rr A ric d ο 9 odor 7 xo 25 dicens aut servum aut colonum aut adseripticium 


» 


vóv ñ évanóygagov idiov xoVrov elvai, 7) xal c gev- 
yov:a 19v ysogyíav 9 e *& xÀiavta 59 Oi vi 
ztvaigua sie rd uovaGtrQuoy avtÓy ace, xal 
tavra dsoün , v idi Osenóvg rovrov dzoxa- 


(cracÓas usva vov noayudvoy ànap Oron sic «à 30 


suum hunc esse, aut etiam tamquam fugientem agri- 
culturam aut quasi aliquid rapientem aut propter 
aliquam culpam in monasterium eum ingressum, pro- 
prio domino hunc restitui cum rebus quas probatur 


Ante c. XXXIV in L inseritur novellae V c. 1 (ubi vid.) ez B 4,1,1, ubi idem caput praecedit huius. novellae 


e. 94 — 44. 


Ex B c. XXXIV— XLIII paucis mutatis habet Ecloga Bas. lib. I X, c. XXXV—XL Nomoc.f" XIV tit. 11,1; 
argumenta c. XXXIV—XLI refert B. M 11,2 p.501 Zach., c. XXXV— XL Nomoc. XIV tit. 11, i. 


c. XXXV ex B repetit Nomoc. a XIV ti.. 9, 22. Initium tantum in 


tegrum (— 22 *ó uorayixo» oynpa), reli- 


guorum brevis 3 est in 8 indeque in Nomoc. L tit. 33 p. 639 Voell. — Summas praestant Nomoc. XIV tit. 11,3, 


Pon. 26, 12; Ath. summam repetunt. paratitla. Ath. 18 $1. 


XXXIV. lubemus igitur abbatem vel archimandritam in singulis monasteriis non omnino secundum 
gradus monachorum creari, sed quem. cuncti monachi vel qui melioris existimationis sunt elegerint, pro- 


positis sanctis evangeliis 


centes se non propler amicitiam vel aliam ullam gratiam, sed quod sciani 


esse cum et fidei rectae et vitae castae et administratione diguum et qui possit. monachorum disciplinam 
omnemque monasterii slatum utiliter custodire, eum elegisse; alque sanctissimus episcopus, sub quo mona- 
sterium constitulum est, eum qui ila electus est omnibus modis abbatem creel. Hacc autein. omnia quae 
a nobis statuta sunt de crealione abbatum, etiam in venerabilibus feminarum monasteriis et asceterás 


valere iubemus. 


XXXV. Si quis autem ad monachicam vitam se conferre voluerit, iubemus, si quidem cognitum sit 


eum nulli condicioni subiectum esse, 


raesulem monasterii, cum ei visum sit, habitum illi praestare 


Sin autem. cognitum non est, num ulli condicioni subiectus sit, per tres annos non accipere cum habi 


(um monachicum, sed intra 
intra triennium extiterit qui 


raedictum lempus praesulem monasterii vitam eius experiri. — At si. quis 
icat eum vel servum vel colonum vel udscripticium suum csse, vel etiam cum 


agriculturam fugerit vel cum quid 1 sit vel propter delicium aliquod monasterium eum inirasse, ca- 


que comprobata sint, domino suo i 


1 rox] d LB I dupàv M. àBà» B/ àgàv L 
2 d» MS] robe d» LB | 3 vove fad hoe] gradum e 
povayo»] dd xarà e noábae add. L (ex Theod., ut 
vid.) I 9» om. e || 4 7] xai Ecl., om. c [| Anh Ecl. 
5 Aéyovtsé ante vtQoxsuudycov coll. Nomoc. d, om. Acl. 
ovóà MBS] ov LB/ Ecl. Nomoc. 4 Jul. | 6 d. om. L Beg 
(Jul.) | x&gww] axéciv B/ | 7 1ó» god NVomoc. am | 10 xe 
Gíuos om. Bl | 15 vois và» yvrvaixov avayécs S | 11 
povaacixóv B! | 18 e£ om. Nomoc.^ 9,33 | yyo Quos) 97- 
Aos S ri ο , Nomoc. 4 9, 31 || unósjaq el 119 tvz7] 
rox dul L I 20 evveidos S v. I. | aαοꝭxf Ecl. Vo- 
moc. 4 9, 32 | v ,ẽꝑnu f & plerique | 21 4 B Nomoc.* 
9,32] y Eel. g dv Nomoc." 11, 1, om. MLS I vzoxsiueavos 
S unus | 22 Aasiv Nomoc." 9, 32 [ 10 uovaxexós oxñua 
S Nomoc. im 9, 32 3 23 dxróc Nomoc. * 9,32 | 24 avro? 
Ecl. | 25 rie om. Bf | xoAovov] uuaO'wtóv L D Nomoc.t* 
11,1; s. v. ros uuGO wràóv M | 26 10vt0v ido» Nomoc.d* 
9,92 1 27 yeooyixn» Ecl. | 28 xvaic (sic) D! | xal tavta 
. éztod sux sí om. e | 30 axeg] và» cvnsg 1/ 


le restituatur una cum rebus quas in monasterium introduæisse probatus 


2 non omnino F* in 5 4 litt., nón 3n R* | 4 (li- 
gantur libri, corr. vulg. |. praepositi $ ter) 
VT | amicitias R | 8 disciplina 7'! [ 10 3 
et sanotissimum V vulg., et sanctum RI 11 constitutum est 
V? in ras. | modis omnibus R veu/g. | 13 propter] prae 
T'| ordinationum A I 14 abatum V | 15 architrüs R 
archiatris VT || 17 monasticam 778 quod T nulli 7? 
vulg. J 19 subiaceat 7'| 20 praebea vulg.] praebet /ibei 
21 ciuilibus R. | eubinccat TI inter Vii 22 et] uat VT 
vulg., sed Ileimbach | 23 excipiat T'! | huius VT?] bo- 
minis huius RT' huius hominis vulg. conuersatione T 
oon uersionem t V | 24 emiserit T'* | 25 dicens] dicens 
se T | uscriptitium T] insoriptitium V* huno inoripti- 
tium R | 26 suum] siue 7 J huno o. R (cf. ad 25) 1 
esse aut] aut esse T., aut om. V | etiam A*T'vulg.] e 
RI V I fugicntes e 29 huno] cum A 


ET DEO AMABILIBUS 


povagcrjQ«ov sicayayaw, Àóyov noótagov «x ovdi» un- 
gere mapa vov idiov Jecnóvov Aaufavorva. si di 
évvos TQutías unÜsis dvayayp tivi 1Qw sinutvony 
sposa nov, & fyovusvoc TOV uOvaOTQQíov pueTd 21 
xapadoousyv tov tgurtoUe xoóvov, ai 10» 10010» dd 
eio» xgívp, 1Tózs Qidóvw ovtqQ 10 Gyrua, xai urjsic 
«v1Q usta raUTa OyAuou vado vuyué énipspsvo, dv 
S usvtorys dv tq uovaotnoi Óuiys rà 0i x 
para, ansp ais rd uovaoTrQiy sicayayo» pavsin, vq 


619 


Nov. CXXIII 35. 30 


in monasterium introduxisse, iusiurandum primum 
quia nibil patietur a suo domino percipientem. Si 
autem intra trienuium nullus quaesierit aliquam me- 
moratarum personarum, abbas monasterii post trans- 


5 cursionem triennalis temporis, si talem virum dignum 


iudicaverit, tunc det ei schema, et nullus ei postea 
sit molestus pro fortuna, donec tamen in monasterio 
deget; res autem, quas in monasterium introduxisse 
videtur, illaesae domino reddantur. Si quis autem 


dans, .) Ósanóxy dnodidocO n. a d vic tv sigr- 10 memoratarum personarum reliquerit monasterium et 


pévory nQocustiu» xazaÀsyss 1Ó uovagtroov wai bie 
OG MANÜ'Y Ado Bio», 5 * raĩe molas» 7) i aygois 
*&pHépyetas, 15 id 1Uxp “MM o w, : 


&d saecularem veniat vitam, aut in civitatibus aut 
in agris circumiens propriae fortunae tradatur. 


CAPUT XXXVI. 


N. nàcs dd vois uovaetnoíom , dn xowófia xa- 


In omnibus autem monasteriis, quae coenobia di- 


dob sv, xsÀsvousv xarà v0v$ uovayixoUe xayóvas dv 15 cuntur, iubemus secundum monachicos canones in 


iv oix« mivras oixsi»v xai wowdas toépacOas, xai 

xata tov Opoi0v TQOztOv d» évi oix  ndvra6 xsyo- 
2 , * 212 0„ 

e«ousvas xaD'svUsiv, ere uuouBadóv α]uN ois uagrv- 


uno habitaculo omues (habitare et communiter ali, 
et simili modo in uno habitaculo omnes) separatim 
dormire, ut mutuum alterutris testimonium castae 


eía» rije Goqgoros Óiaywyrs magéysw avrovc, ali — conversationis praebeant, nisi quidam tamen ex eis 


4 nr Tiva$ é5 avtov 5 did x x 
e/o dung rovyos Bovióuevo: E i y5ooe Tj d- 
patexrne agUsveiae yapgw dy ididtovoi e u EvOov 
rod povactnoiov Tvyydvovo, Oiast rra, rod da 
ust sidrgsow xai vraie vov yyovuévov yivegDa. 


(av dv uovactg- 20 aut propter longaevam in monasterio conversationem 


quiete volentes vivere aut senectutis atque corporis 
iufirmitatis causa in remotis cellulis intra monaste- 
rium constitutis d t; hoc autem cum conscientia 
et voluntate ab fieri. Haec omnia in monaste- 


tovtav anzávtowv xai magi rd uovactiQua xal dcxr-29riis et asceteriis feminarum servantibus. In nullo 


t5Qia Yd» yvviixóy. nagagvAarrousvoy, Kar ov- 
siv q bn 1i 1 uetéQac ztoleraac dy évi uovacatn- 


„ 


«  povayovs xai uovaGTQíae ui i; tà AsyÓueva 


loco nostrae reipublicae (in uno monasterio monachos 
et monastrias habitare vel dicta duplicia) esse mona- 
steria permittimus. Ubi autem tale monasterium in- 


1 alu toruo rij GuyyopoUuer. Onov g, r venitur, omnibus modis iubemus viros a feminis se- 
ovto aGtyouo» rvQadsón, mac. vQÓónow xsAsvoue» 30parari, et feminas quidem in quo sunt monasterio 
ros dvd e ano re yvvaixcy xogitsaOn:. xa] ,, — remanere, viros autem aliud monasterium sibimet fa- 
Mév yvvaixaé dv qep sii uovaGtuoi dnouérasy, cere. Si vero plura sunt monasteria. ut non necesse 
roi dà avÓpac d uovactáoio» éavtois mowiv. i zit nova monasteria &edilicare, locorum sauctissiinus 
Ji aii A và to.avta uovactioa, iva undd 
dy yévivas eiu uovagtiQia oixodousia Oa, 0 vo» 35 


c. XXXVII om. S. 


sit, fide prius a domino suo accepla nihil se passurum esse. Si vero inira triennium nemo aliquam ex 

praediclis personis couveuerit, praesul mouasterii post. trieunii tempus. practerlapsum, si vir VIA 

dignum iudicet, lunc ei habitum praebeat, neu quisquam ci postea molestiam ii pi condicioucin adferat, 

guumdiu scilicel in monasterio degit; res autem quas cum in monasterium introduxisse apparuerit, ei qui 

dominus probatus sit reddantur. Si quis autem eæ praedictis personis monasterium reliquerit. ei ad sae- 
em vitam irausierit, vel in civitatibus vel agris deambulel, suae condicioni tradatur. 

In omnibus autein monasteriis, quae coenobia vocantur, iubemus secundum snonachicos 
canones in una domo omnes habilare et communiter ali, atque simili modo iu una domo omnes scparatim 
dormire, ul mutuum sibi invicem testimonium casiue vitae praebeant, nisi qui ex iis aut. propter diutur- 
nam in monasterio exercitationem quiele vivere volentes aul senectutis. vel inbecillitatis corporis gralia in 
separatis cellulis intra monasterium constitutis degant: hoc vero sciente ac volente. praesule fiat. Atque 
hacc omnia etiam in monasteriis et. asceteriis feminarum observentur. Nullo autem reipublicae nostrae 
loco $n uno monasterio 11onachos et monachas habitare vel duplicia quae dicuntur monasteria. esse 
perittànus. | Ubi vero tale monasterium reperiatur, omnibus modis iubemus viros a feminis separari, et 
mulieres in quo sunt monasterio mauere, viros autem. aliud sibi monasterium coudere. Ouodsi plura sint 
eiusmodi monast(eria, ut necessitas nulla sil nova monasteria aedificandi, sanctissimus locorum episcopus 


ob LB Jul.] odd Quvóv M (as ob ard 
dodo xaxov nov. V, 2 $1extr.) | 2 id ion om. Ec!. | la- 
Bávov1os L* áxoAaufavyoyra Nonoc.* 10,1 | 3 évayáyos 
Nomoc.*" 11,1 | 6 x MB* Nomoc. am 9, 32] x l U 
INomoc.S^ 11, 1 vulg., xgives [if Ecl. | 7 õιi herd 
vavra B] 1vzys) 156 vvzye. Nomoc." 9,32 | sogsosvo 
Nomoc.4^ 9, 32 | 9 T Ouxrvusrq)] illacsae 6 | 10 dxo- 
4idóvw Ecl. anodidóaO woa» Bí | «« Nonoc.t* 11, 1 
12 Jad Nomoc.4" 11,1 | raĩe om. Ecl. I x0Aso«»] 7 dv 
tais Xi add. Bf | 13 nsp«eoxeras] circumiens g || 
axodidóaO v Ecl. | 14 ànν&έ B* Ecl. Nomoc.4^ | xaAovs- 
sas xosvófsa. Bf | 15 xarovas] cvnovse L | 4v om. B. 
17 prin ui xarà L | B] om. ML I 19 a ei ur — 
21 yivecD'a. om. LB | 21 , οõ,ẽG&ñ je] atque oo 
ris c | 25 xai nsi] xai om. 6 | xai aoxgr5j via ow. B. 
26 gvAattouesyw» Nomoc. am | 27 q om. Le Jul.) | ro- 
xov M | 29 onov — 620,5 diaugaia 9 om. Bf Ecl. | 
32 anoutvuv] (y taOsvsi dnousvsw L | 34 1o:avva 
om. e | iv« om. L 


1 primuni] primum quidem V | 2 patiatur N || domino 


om. T | percipiente R' V pracoipiente 7 etinere 
1 3 intra triennium autem AV f quaesierit 77 4 oon- 
uenerit R vulg. | aliquem V | 4 transgressionem R trans- 
itionem T1 [| 5 si talem] futalem V! | 6 postea ei V | 
7 propter 7'! | fortunam V?T' | un 7 | deret in mona- 
sterio R 37 quae 71 intra RTI monasterio 714 12 
cirouiens circeumueniens R | 16 habitare — 17 omnes 
omissa in libris cum DBeckio supplevi | 18 alterius R i 
19 praebeatur AV | nisi] tempori nisi 71 I tm̃ dE 
om. T | 20 944 21 quiete] et quiete R uolente R. 
aut vulg.] et R VT) senenectus TI | curporeae R | 22 in- 
firmitus TI causam R? | 23 degunt TI hoc autem V] et 
hoc autem R et hoc 7'vulg. [ 24 «t] aut R | ubbe 71 25 
ascithiis V aschitiis (sic) Ri achitiis R? assisteriis T' | ser- 
ventur Beck; mulu His omnibus — servandis I 26 noetrae 
om. V | in uno — 27 duplicia suppl. Beck | 28 ubi autem 
tale Beck] aliter ubi autem libri | 32 sint A | ut ibi non 
nccesse sit noua monasteria add. V? iw marg., om. Y 
„ee (ut noua non R necesse sit monasteria R 
aut non sint non neocsse sit noua monasteria T'! ut non 
sit necesse noua mouasteria 7" 


18* 


Nov. CXXIII 36. 37 


tn OGiokvatos éxíGxomoc vOUS MOvaXOUS M “i OV 
povaxów xai rd yvypaixac Aer TOV yUPOiXOV x 
eiondvos dy aAÀowé xai oAÀos« uovactroéoie Gvvayaysie 
qoovtigávo, và dd ngayuara 00a H õ,,¶ woiwà Hu- 
vaL) avtO» xarà TO apuoLov avtoig Oíxaw» d. 
gsíaOm. rate dà yuv Oy dy aùrad éyiAcEorvtas 
sits vtgscfvrepor sits Oudxovoy eic «O souiv avtais 

roc dxoxQícaS ñj xi dyíav avrai wowamviay qsptiy 
s OGioatos éxícxonos vp' Ov» sol dmoxÀngovto, 


dn, vie wal Blov waloU vovro» salvas yvoir. 10 


ai 08 0 nag avrQw émieysie ur sir zQsapovepoe 9g 
did, db Óà avi» ve ro: aur UnnQsGíae 0 
éniíaxonos xoisT, xsugorosíay ar dανν ,, r6 d kios 
alva. qasaír, rate anoxolasai, ag e a, rob uova- 


e 


620 


DE SANCTISSIMIS 


episcopus monachos cum monachis et feminas cum 
feminis separare et in aliis monasteriis congregare 
procuret, quaecumque vero habent communia, inter 
eos secundum competens eis ius dividere. Feminis 


5 autem quemcumque ipsae elegerint sive presbyterum 
8 1 fhciend 


Sive diaconum ad um eis responsum aut 
sanctam eis communionem portandam sanctissimus 
episcopus sub quo sunt deputet, quem rectae fidei 
et vitae bonae esse cognoverit. Si vero qui ab eis 
electus est, non sit presbyter aut diaconus, dignum 
tamen eum huiusmodi ministerio episcopus iudics- 
verit, ordinationem ei imponat qua dignus esse vide- 
bitur, et responsis, sicuti dictum est, monasterii 
distribuat, ita tamen ut neque sic electus ad re- 


e1ngíov dzovepéto, odr uévros iva un8à o oe 15 spousa feminarum in monasterio maneat. 


énAsysic x) TÀS dmOxoícsiG TOV yvvcuxu» d» tQ) 
uovacingip Ag. 


CAPUT XXXVII. 


Er rie and ail yduov 5j saidonodas, 9) xápw Sed et haec praesenti addimus sanctioni: si forte 
r ẽ,ỹ,w y yauexre desde 9 Oopregraí vs 5 x«1a- quis sub condicione nuptiarum sive liberorum, sive 
Aaiyr vc id iote moaigiv ; did oiqür nota sooso nq, 20 dotis causa sive ante nuptias donationis donaverit 
j xAnpovouíay 9 Ind ros i deze xaÓOapoo6 xara- seu reliquerit suis liberis seu aliae cuicumque per- 
Aui es avroic flagros, avrove vxoxaragtdgs, ; Bonae bereditatem sive legatum, aut ab initio pure 
áz0oxaraGTdGss dn , tàw uvnuovsvOs.gQ» ale relinquens eis oneret eos substitutione vel restitutione 
cacv, xsásvousv, ei oi vai *o:avctais aiQé0sc.yv — Sub una praedictarum condicionum, iubemus, si tali- 
vzoxsiusvos doosvec v) J, eie uovactyQsa ei- 25 bus condicionibus subiecti masculi vel feminae [reli- 
J, 5) xÀngixol rj diaxóvigGas „ d ,jᷣ yévov- — querit vel donaverit, substitutiones vero vel restitu- 
ra, rde vOiavtaG aigéGee dsiOyvoovrs xai avri urÓà — tiones eis fecerit adiectis condicionibus quibuscumque 
yeyoapucvov slvai. taste dà ri gone xai es ex his quae superius enumeratae sunt, sancimus, 
Quxoi xal Oiaxósiagas và v éxxincu)s» «nxoÀavétogas, personae talibus condicionibus subiectae sive mas- 
30 culi sive feminae] monasteria ingrediantur aut clerici 
aut diaconissae aut ascetriae fiant, tales condiciones 
invalidas et pro neque scriptis esse. Hoc autem so- 
lacio et clerici et diaconissae ecclesiarum fruantur, 
e. XXXVII ex B repetit Nomoc. n XIV tit. 2,1. — Theodori summarium partis prioris repetit schol. L. 

e. XXXVII. XXX VIII et XL. XLI summas. Ath. repetunt paratitla Ath. 9 $1 (cf. 282). 


prospiciat, ut monachi cum monachis et feminae cum feminis separatim in aliis atque. aliis monasteriis 
congreget, res autem quascumque communes habent. inter. eos secundum. ius iis. competens distribuantur. 
Feminis autem quemcumque ipsae elegerint sive presbyterum sive diaconum ad responsa ipsis facienda aut 
sanciam communionem praebendam, religiosissimus episcopus cui suliectae sunt designet, si rectae fidei et 
vilae bonae cum csse cognoverit. Si vero qui ab illis elecius est non sit presbyter vel diaconus, episcopus 
autem dignum eum (ali ministerio iudicet, creatione ei impertita, qua dignus esse videatur, ad responsa, 


sicuti dictum est, monasterii eum destinet, ita tamen ul ne 


est in monasterio maneat. 


quidem qui i(a ad responsa feminarum electus 


XVII. Si quis quid cum condicione nuptiarum vel procreationis liberorum, vel dotis vel ante 
nuptias donationis gratia aut donaverit aut religuerit liberis suis vel alii cuicumque personae, sive here- 
ditatem vel legatum ab initio pure rclinguens iis substitutione vel restitutione cum una ez praedictis con- 


dicionibus eos oneraverit, iubemus, si ii 


ui ciusmodi condicionibus subiecti sunt masculi aut feminae 


monasteria intrent, aut clerici vel. diaconissae vel ascetriae fiant, eiusmodi condiciones irritas ct 


non $criplis esse. 


Hoc autem auxilio etiam clerici et díaconissae ecclesiarum fruantur, si per vitam 


3 xai dAÀo:s om. c | 4 rd zo&yuava om. c | 6 acces 
Nomoc. m | ine Le Nome. m &niÀsyorvras Bf 
7 Qidxovov] Óuixovov &noxgusiaqiov g/ 21045004. Bf 
9 ayuóraros Nomoc.d" | 10 sí — rovrov] quem ge | An- 
yroíy Nomoc^ | 11 sl dà — 15 dzoveuéras om. I 
nag] un Nomoc.f^ | 12 avrov om. L | 13 xoívo. No- 
moc. an | 15 ó om. BI otvoc B 117 uévg is da, 
««6 Nomoc. am 2, 1; Sed et hacc praesenti addimus sanctioni, 
si forte quis c [| 19) 7 dwgroscas L, j om. Bf e (Jul.) | vs 
om. S c Tul. | x«zadsiyes & v. , Bf Nomoc." 11,1 s«ta- 
%% t M | 21 59 om. Se Iul. I xÀggovouía L* | led ros 
MLB! NM, noc. * 11,1 Asydtov Nomoc. * 2,11 4E MLB] q 
it S c [ul. [ xaDapgos 4E apxre Nomoc. 4 11,1, xaSaocos 
om. bí | xavalipztitsco»] reliquerit vel donaverit I/. (cf. 
ad e) | 22 auer avrov. Nomoc.* 2,1, om. Nomoc. qu 
11,1 Nomoc. 2, gan Nomoc. im 2, 1 23 hy? 10v 
om. Nomoc. 4 11,1 || u»tuovevOcvro» L| 24 oi] sí No- 
moc." 11,1 [| aioacu». L* | 25 uovaotroiov Bf Nomoc.t" 
11,1 | £A9wei» Ecl | 26 yévovtac 7 aaxriQies No- 
moc. 4 11,1 | yérowwro Nomoc. dm 2, 1 | 27 rde] xai rd 
S undi] uz 5 | 28 rare — 621,10 xeAccouev om. B 
xal xÁnquixal xal diaxoviagas Zel. oí xÀngexoi xal ai 
0iaxo»iooas S|| 29 anoAaBstocay» ML 


2 separari Re | in aliis] et aliis add. Beck | 3 om- 
nia 7 || 4 eis] eius T! [ 5 aut V | quaecumque 7'! [ eli- 
gerint V elegunt 7 | siue pub. R | 6 seu RI dia- 
nus V! | ad] aut VT! | 7 eius R* I communione V [ 
portandam] al. praestandam 3. v. R. sanctissimum epi- 
scopum i 8 quam T et quem V | 11 misterio V | 
12 quam Ri I 13 et V7] in Ri ut H | 14 sic] sie- 
ut V | electus est ad R. | 18 Sed et N vulg.] Set V*7T 
et V! gom 71 | 20 antenuptialis R vulg. | 21 alis 
R!V'T!) alii R3V?T? | 22 aut RT vulg.] om. RV 
23 relinquens — 25 masculi uel feminae R vw/g.] em. 
VT al | honeret R | 24 conditione E | 25—30 qve: 
seclusimus ut glossema notavit R* vaoat adiciens; mimi 
rum paraphrasis prioris sententiae ex luliano petita im 
contertum irrepsit l 27 ei RT | 28 his] eis 7| 29 con- 
dictionibus 7' 1 monasteria R] siue monasteria FT. 
si monasteria 31 assistrie E 7? assistie T' sss 
sterie V | 32 inuallidas 7* | neque £'7'!] non A* FT! 
vulg. | solatio autem 71 I 33 aut diaconisse T 


ET DEO AMABILIBUS 


ai péxos vis dias Lors voie avvoi; dxipeivassy, xal 
rd spayuara rd bn 159» vouavtnv aigscuw Osümgn- 
péva y xatalsleuuéva sie svgefeis zosíac dan 
€ovgi» y) xataÀsiovoiv. Ami yàg tois stQosoinoss, 
atia sié uovaotnzou» 3] dG0x5iroio» siedAD OG: xal 
r Tüjv tOiaUTEv GOpoora dvactQogrv, tà 
porvagTu(ig , v doανr ie, 070v TZ» dox5v Siem 

Jor, rà ztgáyuava d vzto r ve aigssuy d 
tra 9 xavaAngOsvr« usvà vro d linas abr bo- 


621 


Nov. CXXIII 37. 38 


si usque ad suam vitam in his perseveraverint, et res 
sub tali condicione donatas aut relictas ad pia opera 
vel expendant vel relinquant. In personis enim, quae 
in monasterium vel asceterium ingrediuntur et relin- 
5 quuut huiusmodi castam conversationem, monasterio 
aut asceterio ubi a principio ingrediuntur res sub 
tali condicione donatas aut relictas cum alia eorum 
substantia competere volumus. Si tamen in redemp- 
tionem captivorum aut egentium alimenta sub prae- 


crágsox Üuxgépsuw xslavoubv. ai uévroi dni àvagoíae 10 dictis condicionibus substitutio aut restitutio fiat, ex 


eixuaÀorowv 1 mrOxOv amxotQopr d rde signusvas 
ci g οοt UztoxavaGTagIG i üzxtOxaTdOTaOAG yévryTCA, 
oderòe và» slonuévow vQórow ra dino 
ovyxo ebf 


nullo memoratorum modo eam excludi permittimus. 


CAPUT XXXVIII. 


Ei dd yvyy, 7 dvo Tóv he d 


Sura Blov 15 


Si qua mulier aut vir monachicam elegerit vitam 


x«t siseAO p eie xd povactrgiov cid 9UX vnóvto», et intraverit in monasterium filig non extantibus, 
T$ novasiuoip d» d eic de à ngaypara avvov — monasterio in quo ingreditur et res eius competere 

i Vousv. si ÓÀ vÓ cToi0vto» mQósomov iubemus. Si vero talis persona filios habeat, et non 
nada Éyo«, xal ut; rtoiv cicéÀAOg si6 10 uovactoQo» — antequam intret in monasterium de suis rebus fe- 
napi r oixein» rQayu&vov 30095 & ατοε , 20 cerit dispositionem et legitimam partem filiis depu- 
val x vópiuov uépoc voie xaaciv dogiost, x«l ov- taverit, etiam sic liceat (ei) et postquam ingreditur 


voe AõẽEGu avtQ xal usrà v0 aicsAJei» sis T0 uova- monasterium suam facultatem in proprios dividere 
etrguv 16v dd ian ovdíay sis ovs id coue Oislsiv a. 
das, odr usvrvowys mts unÓà an évi tr éavtoU 


filios, ita tamen ut nulli filiorum suorum minuat 
itimam partem; quam vero non dederit filiis par- 


legi 
sxaidov dlavro gas 10 uo fi u dd u 0a0o- 25 tem, monasterio competat. Si vero omnem substan- 


pévov xoi; noigi e 1(Q uovactuoíp ÓOagagsco. 
a dé nàcap rij id ia ovcíav usvabo và» ma(dov 
3. BovAngOsín, rod oixsíov avrov mtQoso nov toile 
, avvapiDuovusvov, I éavrq?) udpos stags vQózc0i6 


tam inter filios dividere voluerit, propria sua per- 
sona filis connumerata, unam sibi partem modis 
omnibus retineat quae debeat iuri monasterii com- 
petere. Si vero in monasterium degens moriatur, 


ztapaxoarsiro ÓgsAov vq Üixaip ToU uovactuoiov 30 antequam iuter filios suos proprias distribuat res, 
Qiagéos» — sl d dv vi uovaatigio Oidyov vsÀsvi?- legitimam partem filii percipient, reliqua vero sub- 
vea, mgiv usvab) 1Ow oO, zxa(üwv và ida Qia- — gtantiae pars monasterio competat. 
vag mxodyuava, vÓ uà» vópiuov puágos oí maidsg 
d % , 10 dd los rd xije ovoías vq uovacnoia 
dear. 35 

c. XXXVIII—XL ez S repetit Nomoc. L tit. 34 p. 641 Voell. 

c. XXXVIII summas exhibent Anonymus Bodleianus 18 apud Zachariae Avid. 219, Harmenopulus 5,4, 8. Theo- 
dori summam repetunt. Prochiron 24, 3, Epanagoge 9, 10. 


suam in fisdem permanserint, et res cum tali condicione donatas vel relictas ad pia opera impenderint 
vel reliquerint. In personis enim monasterium vel ascelerium ingressae castam ci i vilae ralio- 
nem deseruerint, ad monasterium vel ascelerium, quod ab initio intraverunt, res sub tali condicione donatas 
vel relicias cum reliqua earum substantia. pertinere iubemus. Si tamen ad redemptionem captivorum vel 
pauperum alimoniam cum praedictis condicionibus substitutio vel restitutio facta sit, ex nullo praedicto- 
rum modorum cam excludi permittimus.. 

XXXVIIL Si autem mulier vel vir monachicam vitam elegerit et monasterium intraverit liberis non 
extantibus, ad monasterium quod intravit res eius pertinere subemus. Sin (alis persona liberos habeat, 
-eque antequam monasterium intret de rebus suis fecerit dispositionem et partem legitimam liberis suis 
diestinaverit, sic quoque liccat ei etiam postquam intravit monasterium subsiantiam suam inler liberos suos 
dlividere, ita tamen ut nulli liberorum suorum legitimam portionem diminuat; pars autem liberis non data 
ad mouasierium pertineat. Quodsi omnem substantiam suam inter liberos dividere voluerit, ipsius persona 
&bcris connumerala, unam sibi parlem omnibus modis retineat quae ad ius monasterii pertinere debeat. 
Si vero in monasterio degens decesserit, antequam inter liberos suos res suas dividat, legitimam quidem 


poriüonen liberi accipient, reliqua autem substantia ad monasterium pertineat. 


1 dae] avrov S | *dzipsivouv MB. éxipudyowv S 
ANomoc.^ 2,11 2 «7» om. Ecl. | 3 xavadeívovai» 5j da- 
2xav700v2«w (1) Qaztavigovow — 6 xavalsíwogs om. No- 
moe. 11, 1) Nomoc. amn, 5) Qazavraogiw s) xazalsivoiy 
Se consumpserint vel donaverint vel reliquerint Jul. | 
4 dni yàg — 6 xaxaAsíyoos propter homoeotoleuton om. 
AM | 5 uovactroia S V 7] 7 ele S Nomoc.* 2,1 | d- 
A da S | ii ova, LB*, S unus ld he Ecl. | 6 xara- 
A siyovos LB, 5 unus | 7 sionAOov. B* Nomoc. am c] sicrá- 
. S Ecl. 12 siasiQóvva ML foαν sicsAOóvra malit 
Zachariae | 11 àvavoogi] Df avavgogs Ecl. | 13 x- 
z& v) 7:000oózt oov S | tos«st5» Ecl. | 15 E di] Si qua c | 
ex 7o 7) yvy?) S|| Hie Ferdi BI Ecl. Nonoc.?" | 16 Sie- 
44 o. L andAOn Nomor. m | «0 om. Bf, 24 malit Zacha- 
Lie | 17 à xodyuaa) et res e | 19 Kye« Ecl. | ai 
AE B! | 20 Jiaxvniójasic L | 21 dgogíog L^ 23 oixs(ay 
Sl oixstovs S v. . | 24 uévros. Bf | u5óà en d dvi M 

Id ini évi Ecl. ndert S, quod praefert Zachariae | 
aaxvtoU M Eel.] avvov SLB | 25 Qidópevor S plerique, 
! Nomoc.^ | 26 u4opos voie xανj,o S v. l. | 21 idta om. 
„ i 90 napgatnosivo Nome. I 31 redsurijo L Ecl. 
- 4Àsvinoos MSB | 32 oixsiov om. S | d S 


33 uiv M] om. SLB 


1 si usque] eeee 71 I perseuerauerit EV | 2 tali 
om. RI | 3 uel expendantur uel relinquantur R I enim 
om. T! | 4 in] uel in RI monasteriis 1 asisterium H 
aseisterium VT! assisteriis 7'* | ö oonuersationem oastam 
R vulg., castam om. T! | 6 aut asisterio V aut assisto- 
rio RT, om. 11 | ubi om. R | 7 donatas) nominatas R 
cum eorum substantia alia R (8 redemptione libri, corr. 
vulg. | 10 condicionibus cez.] |onibus — 11 nullo me| scr. 
V3 in ras. 1 vs. | ex] in Vi) | 11 eam om. T | 15 mon- 
chiam eligerit T' | 16 intrauit V | existentibus 7 17 in- 
grediuntur V | 18 persona talis V talis om. A1 T! [ 19 in- 
tret] intra et 7'| de suis (de su in ras. 3 litt.) — 22 suam 
add. T, om. T1 | 20 legitima V | 21 *ei et] et V ei vulg., 
om. RT | monasterium ingreditur vulg., in monasterium 

untur R (| 23 suorum flliorum 7 | imminet R. 
imminuat R | 24 legitima parte V | dederit non V! | 25 
eompetat om. RI omnem] et (etiam 77) omnem 7 27 
connumeratam R!'T' | omnibus modis R ewig. | 28 mons- 
sterium 7'! | 29 monasterio vulg. | 30 suas 7 J 31 partem 
fi V? in ras. | praeoipient T' | pars substantiae V . 


Nov. CXXIII 39—41 


622 


DE BSANCTISSIMIS 


CAPUT XXXIX. 


Mrro1sías à erf, rere xarà sópov ywwopé- 
17e, te O eri die uovactnoio» eise dg. ava- 
ÀAauBaséro và vr tije uvgors(a; de ,Hu . Ovó- 
pati dadoννZa•, sírs sj uvnct) 10v povaywóv fiov 
nia, dxsiva puóvoy anodidóto tiva. Opoícs 
dggaffivo» Ovópats KAafis, rije Rowe éxatéQq H 
Gvyzopovpdáys. 


Sponsalibus quoque secundum leges factis inter 
aliquos, sive sponsus in monasterium ingrediatur, 
recipiat quae pro sponsalibus arrarum nomine data 
sunt, sive sponsa monachicam vitam elegerit, illa 


5solummodo reddat quae similiter arrarum nomine 


accepit, poena utrique parti concedenda. 


CAPUT XL. 


i q avysoroxos H. «00 yápov Q dvi uóvos ij 
q yvvi uóvr eiciAOn sis poractrgiv, diadvéado d 


yduos xai dixa (anovdiov, A4 ò h, vd nQócorno» 10 matrimonium et citra repudium, 


10 éicsQxousvov ie uovactrQiov rd oxijua Adr. xal 
si nd 0 dvije tO» uovayixóv dndtgtas Blov, dno- 
xadigTdto trj yvycixi «ai 19» fsooixa xal si ts aÀÀo 
an' aUtz6 KAaBs, xai ngos xovtroi dx rie yajaxi;s Óo- 


Si vero constante adhuc matrimonio aut vir solus 
aut uxor sola intraverit in monasterium, solvatur 
tquam tamen 

ona pergens ad monasterium schema perceperit. 
sí quidem vir elegerit monachicam vitam, resti- 
tuat mulieri post dotem etiam si quid aliud ab ea 
perceperit, et super haec ex nuptiali donatione tan- 


en rogodroꝰ ui4Qos, OGO» d rije raltut i tc ds -· 15 tam partem, quanta ex morte viri competebat mu- 


(0$ mouobs Tj yvvauxi xarà vÓ Gípgovor *Ó oic 
nouos GvuBoAalos dugtgópevor. si dà yvrr) ein y) 
tis rd uovactuouov ¹εe , rd Ouoi0v *QoOxOr 
magaxgavsíro Ó àpíp tjv gau dogs 0 


, bl 


lieri secundum pactum dotalibus instrumentis inser- 
tum. Si vero mulier fuerit in monasterio ingressa, 
simili modo retineat vir nuptialem donationem et 
casum dotis ex morte mulieris placitum, reliquum 


xu0gor rij JsipouxOs TÓ» d rie T8Àsvire v56 yvvu- 20 vero dotis mulieri restitui praecipimus, et si quid 


x0i GvugonO rta, xal ró Àomov cie stpoixósc «jj 
v«uxi. azoxadiugvay sapaxsAevousOa, xal ei . d 
ix «àv ztgayudtoy 17$ yurdexòs ara abr svgaD er. 


augotéooy dd vov wovayixóv H dnilsyouévoy De 


aliud ex rebus mulieris apud eum inveniatur. Am- 
bobus autem monachicam vitam eligentibus iubemus 
vacantibus dotalibus placitis virum rctinere donatio- 
nem nuptialem ct mulierem propriam accipere dotem 


dci oẽGx, agyovsyto» TOY xgoiiuaio» Ovugorov 10v 25 et quicquid aliud viro dedisse probetur, ut unus- 


árÓga magaxgatsiy tiv yauixr» Ootáv, xai ri yv- 
vaixa i idíay da,] sooixa xal t «v ddl vj 
dvd QaDonxévas QeigDair, Iva ele Ina co dix Eniiu 
r id dxolaóen moayuá1om* si i ais sixóg Ó 


urgoriję Tj urnoij ij v uvqot? vq priore 7 630 


arn t cuxi / yuv tQ.àvÓgi d jut va 
5 ku JE Ai Bován sig. e 


quisque citra damnum suis fruatur rebus; nisi forte 
sponsus sponsae aut sponsa sponso aut maritus 
uxori aut uxor marito donare aliquid aut cedere 
voluerit, 


CAPUT XLI. 


Ovüsuíay dà adsa» didous ij vois yovsUs. ove 
waidas 7 voie ca, 1006 yoréae trjv xo0yux5» da- 


Nullam vero licentiam damus aut parentibus filios 
aut filis parentes saecularem vitam [sectantes et] 


c. XL —XLII summas exhibet Anon. Bodleianus c. 482—486 apud Zachariae 4véxÓ. 210. 
e. XLI ex S repetit Nomoc. L tit. 32 p. 638 Voell., ex B Nomoc.** XIV tit. 9, 32. 


XXXIX. Syonsalibus autem inter quosdam secundum legem contractis, sive sponsus monasterium 
intraverit, recipiat quac pro sponsalibus arrharum nomine data sun(, sive sponsa monachicam vitam ele- 
gerit, illa solum reddat quae similiter arrharum nomine accepit, poena ulriq ue parti remissa. 

Si aulem constante. matrimonio vir solus vel mulier sola monasterium intraverit, solvatur 


ctiam sine repudio matrimonium, postquam scilicet persona monasterium ingressa habitum acce, 


perit. Et si 


quidem vir monachicam vitam elegerit, restituat mulieri et dotem ct si quid aliud ab illa accepit, ac prac- 


terea ez nuptiali donatione tantam partem, 


ana ex morte mariti secundum pactum. instrumentis do- 
falibus insertum mulieri competebat. Sin mulier sit quae monasterium intraverit, simili modo 


maritus re- 


(ineat donationem nuptialem el ex dote quod in casum mortis mulieris pacto convenerat; atque reliquam 


partem dotis mulieri cum restituere iubemus, ei si quid aliud ex: rebus mulieris 
(Quodsi «terque. vitam monachicam eligat, iubemus cessantibus 


ud eum fuerit. inventum. 


actis  dotali mariſum | donationem 


nuptialem retinere et mulierem dotem suam recipere et sí quid aliud viro dedisse probetur, ut guy. hurt lr 
sinc detrimento rebus suis fruatur; nisi quid forte sponsus sponsae vel sponsa sponso vel vir muücri oci 


mulier viro donare vel concedere voluerit. 


Nullam autem potestatem damus vel parentibus liberos suos vel liberis parentes saecularem 


1 »óuov» MLB] vó» vóuov S, cum Scrimgero vulg., 
leges e [| yevouévns SB! | 2 síorA90« Sv. J., L Be án4A9n 
EcL | 4 9idópeya S v. l., Ecl. I om. Bf | 5 dxidefevas 
Zel. dEeAstsras. Nomoc.4 | nóva B! | dz:0:00v0. B | 
& Ecl. | dea appafovov óvóouats ouoíoc Be deoa 
Bóvov óvónat aviva ópoíos Bí | 8 vov duo H. Bf, 
Fre om. S | & dhe, MLB (Nomoc. L tir.) Jul.] 5j dhe 
Se | 9 uóvr om. Bí | sicéAOn leis L, Nomoc. L 
tit.) slc «à (2 om. S v. L) woraatoQiov SL sie uora- 
ot79giov ais: 17 (ais do. pl B Nomoc. * | 10 òixa da- 
tvytov LB || 11 eis xà οαννιαẽõẽẽu Bf Nomoc. * di «9 
povactnoup S | «ó om. S plerique | exzua MB] uova- 
xuxóv. oynua SL vulg. | Lig MSBD) Lüge L, Nomoc. 
L tit. | 12 nr B, éxsiva uóvov dnoòòdr add. 
La (ex v. 5) | àzxoxa21.ovdaO o L | 13 xai t7» spoixa 
M. ae «al S mulieri post dotem etiam c || 14 »xao' 
arts S | vovro. B/ | 16 ava om. S plerique J 17 ouu- 
. 8 eli „ om. S u. I., L | 18 «ó om. Nomoc. 
Ad oa Nomoc. | 20 waco» S Zel. | t0»] xal vo L 
21 xai «ó Aoutóv] reliquum vero 6 | 22 xeAcvouev Ecl. | 
4 qe) 2c c a» L (23 Weed S plerique | 27 cih xai 


rij Bf | àvadaufávsiw S | xa). em. D* 28 Crnpiav M, 

29 oi, Nomoc. dn àzoAa9oe: Ecl. dztoAavy L || 6j 

/ o SI 30 «n» u. M 32 Bovig9 n S v. L |] 33 
id o om. Be Nomoc.f", post yorcas 34 coll. Bf 


3 pro om. V | archarum 71 arrharum (id. 5) vule. | 
4 sponsam monachiam 7'!| 5 quae — 6 conccdenda 
in ras. | similiter om. V(*) | arcarum 7! | 6 recepit V (3| 
9 sola uxor V j 11 porciperit 71 (2.14) [| 12 vir] iure 
R | 18 post] ipsius 7'* | quid] quidem 7'! 14 datione 7 
tanta V | 15 quantam R | 17 monasterium 7 vu/g. | 15 
teneat 11 vir vm. T! | 20 mulieris 71 ex morte mu- 
lieri 4 | et om. 7| 23 uocantibus 71 placitis om. T1 
uerum 7! | 28 marito om. V !, uiro V? | oedere] cone 
dere R? T'3(ex Iul. I) „ liquid R! | 29 voluerit] quando 
(pro quandoquidem 7' schol im marg.) neque ex pacti 
nuptialibus uiro aut mulieri luorari aliquid conoediter 
add. libri, vulg.; glossema ortum ex rubrica capitis za mar- 
gine adnotata | 34 saeculares 7'! | (i. e. secundum) tan- 
tes Ri, soctantes et seciusi 


ET DEO AMABILIBUS 


xÀngovouías e airías x toU uovayixoo Bíov 

agaxolovOnsdGre. An ao òd «oic yorsvo: 

reds q ous naĩdas novayuxóv Boy dniAsyousvove vow 
aa uovaginoíov dil 


n xataduamavorzae c6 àyagíerove dxoxÀsim» 176 
dias 
* 


623 


Nov. CXXIII 41—43 


relinquentes velut ingratos & sua excludere heredi- 

tate ministerium ante monacbicam vitam subsecutos. 

Interdicimus autem parentibus filios suos monachi- 

cam vitam eligentes ex venerabilibus monasteriis 
5 abstrahere. 


CAPUT XLII. 


à» uovayós wavalsiyy Z id .o uovaatiouo» xal 


aic d A ais. 9g, t T e : 5 . d 
155 1 


dy 10 uoract5Quov xatals 
"Qot«q pnovaetnoig, dv "4 it doyre sie; 


Si monachus reliquerit suum monasterium et in 
aliud ingrediatur, quascumque res tempore quo mo- 
nasterium dereliquit babere videbitur, priori mona- 
sterio in quo ab initio ingressus est eas coimpetcre 


Oiagépsi xelsvousv.  lloovosiv dà roUs ociwtdtovs l0 iubemus. Providere autem sanctissimos locorum epi- 


h t unten nous, iva puta uovazoi 


1 juévovtss uovactnolos. 


; pi jer e 
»vd6tQias aie và6 ie nsQuéQgrowtias, add at viva 
dyayxaía» ázóxQuw A, did vov iüiov dzoxgi- 
Ciapícv taUty» ngattévoGga» dv oe ido: abr 
Ras uoyayóe xaralaiyr 


scopos, ut neque monachi neque monachae circum- 
eant civitates, sed si quod necessarium responsum 
habuerint, per proprios responsarios hoc agant in 
suis manentes monasteriis. 


151 Si monachus reliquerit monasterium et ad saecu- 


*ó uovagtrQ«o» xal si$ xoGgsxóv. gor ustdlO n, 10V- 


larem vitam migraverit, hunc militia et honore, si 


vov t6 GrQataíag wal rie xiuñs, & vea Axe, nodo» quem habet, prius spoliatum ab episcopo locorum 


yvuvoOévra dx zov énicxózxov vow» vÓxov» xal rod 


rij dai,“ doxovros si6 uovactTáQu» gd %a, 


et provinciae iudice in monasterio mitti, et res, quas 
postea habuisse probatus fuerit, monasterio in quo 


Si vero rursus reliquerit mona- 


xal rà x9ayuata, de uera vavva. Éysv dE O. r 20 mittitur competere. 
povactnglo dv 5 dufdÀleras QiagéQuiv. sl d xal — sterium, tuuc eum iudex provinciae in qua inventus 
ra lu xaralsípss xd uoyagTiQiov, tórs avróv d de. fuerit teneat et subdito sibi officio connumeret. 
yo» 19$ émnagyís dw J dv» ei xqateísor xal 23 

Vztoxsiuavy avtq vabss ovragiO paio. 


CAPUT XLIII. 


Ei rie dende 5j novoOsias, 7 , 25. S! quis rapuerit aut sollicitaverit aut corruperit 
1Qsav y ÓiaxóriGgay. 7 uovdctQuay 5 nis oiavov» ascetriam aut diaconissam aut monastriam aut aliam 
yvyaixa svÀaBr íov y ou Kyovcas, rà rovrov quamlibet feminam venerabilem habitum habentem, 
7tpiypava xal vo» toU TOoi0vtOv uvcOv6 aviQ hr, — huius res et talis sceleris eius participum iubemus 
og ousv vq svaysi 1ózq, év «q roa venerabili loco in quo talis femina habitabat per 
yov? Qn, dd TOv xarà 1ónov óciorratw» éniGxó- 30 locorum sanctissimos episcopos et oeconomos eorum 


c. KLII ex S repetit Nomoc. L tit. 34 p. 642 Voell., er B repetunt Be M 11,3.4 p. 508 Zuck, Nomoc.*^ XIV 
tit. 11,4, $1 Nomoe. 48 9, 32. Initius (— 10 Oiagdosiv xalsvoyasv) habet Epanagoge 9, 11. — Summam praestat 
Nomoc. XIV tit. 11,4 4- 9, 33; 5 1 summam Ath. repetunt paratitia Ath. 8 $ 1. 

e. XLI ex S repetit Nomoc. L tit. 24 p. 631 Voell., ex B Nomoc. an XIV tit. 9,14. — Summam exhibet Nomoc. XIV 
kik. 9, 29 9, 30 p. 565. 569 Pitra; argumentum ex Ath. repetunt paratitla Ath. 4 52. 2 $2. 


vitam relinquentes lamquam ingratos ab hereditate sua excludendi propter causam quae ante monachicam 
vilam acciderit. Interdicimus autem, ne parentes äberos suos vilam monachicam eligentes de venerabilibus 
sonasteriis absirahant. 

XLII. Si monachus monasterium suum reliquerit et ad aliud transierit, si quas res eo (empore 
quo monasterium reliquit cum habere. apparuerit, cas ad prius monasterium, quod ab initio intraverat, 
pertinere. iubemus. ovideant aulem sanctissimi locorum episcopi, ul neque monachi neque monac. 
civitates pervagentur, sed si quod necessarium responsum habeant, per suos apocrisiarios id agant in suis 
1 ipsi monasteriis manentes. — Sí monachus monasterium reliquerit et ad saecularem vilam transierit, is 
sseilitia et honore, si quem habet, prius spoliatus ab episcopo locorum et provinciae praeside in monaste- 
sium coniciatur, et res quascumque postea habere probatus sit, ad monasterium in quod. conicitur per- 
tineant. Si vero etiam iterum monasterium reliquerit, (unc eum praeses provinciae, in qua inventus sit, 
comprehendat et officio sibi subiecto adnumerct. 

XLIII. Si quis rapuerit aut sollicitaverit aut corruperit ascetriam vel diaconissam vel monacham 
vel aliam quamlibet mulierem quae religiosam vitam vel habitum habeat, iubemus bona illius et corum, 570 
eiusmodi sceleris participes fuerint, venerabili loco, in quo talis mulier habitabat, per sanctissimos illius 


S plerique | 29 r svaysi] avAaBet Df | 30 yu om. Bí 


1 xara luundsovise L5 | 2 v aítíac] ministerium 


(i. e. bnnosccac) £ | 3 dd LBSe Iul] d xai HI sic- 


4410 L Y B. Ecl. % 27 r MSD Epan. (c)] 1 hereditatem V! 2 ante RTI] aut VT' vulg. | uitam 
sj rd L üvwa Df (Au Nomoc., & Theod.) | d» om. | monaolicam V | subsecutos vulg.) subsecutus FI sub- 
LIS Laren Nonoc. L tit. | Ai M] Ks» SLB | | seoutum R subsequentium 73] 4 ex) et 711 6 relin- 


querit T1 suum ow. R (7 alium R J 8 derelinquit 17 
uidetur RI *priori] proprio libri | 11 monaohae] mona- 
sterio R [ oiroueant ? circuerat R || 12 civitates om. Ic 
si] se V! | quid VTI 13 habuerit RT | per om. 1 
egeant T! [| in suis manentes in ras. V? | 14 maneptes £t! 
16 migrauerit uitam R I militiam V! | 17 spoliauee 7 
epa perum T* | 18 iudioes RI I rem quam £V [19 
fuit V | 20 competit R . competere T I 22 sibi om. 7 
connumeret Beck] oommonere (scr. in spat. vac. T) R' YT 
commoneat AR? vulg. | 25 rapuerit et T., aut adser. T* in 
marg. | solucrit citauerit 7'! | curripuerit T' | 26 assistriain 
R aut diaconissam aut monastrium om. V | monaste- 
riam T | 28 et Osenbrüggen] ex libri | tali T* parti- 
cipum Osenbrüggen] participio libri [ 29 habitabut V] 
habitat RT'vulg. | 30 et om. 71 


O xeAevous» 1aUta Oiagégsiv Ecl. | 10 IIpovosiy — 15 
peovacstrolois om. SBI 11 éniaxónove vw e Bí 
12 xesgipxovtas L, Nomoc. u 11,4 pr. | 14 avxoi om. c 
15 si sila L | 16 ere S v. J., LBA Now oc. a 
do do. Ecl. | 17 sf viva L B*f Nomoc. * Zj»triva Ecl. fe 
Ara àv M | Ho B! | gota Ecl. | 18 vo? 1ónov 
A vónov Nomoc." 9,82 | 19 dugallsaD'as Ecl. 
20 H= ue sravva B* | 21 dvow dufdAlssa: M quo 
se b eo relictum est Jul. (al. Theod. Nom c. XIV tit. 
. 32) | xai om. 81 22 erri d S plerique. Bf, Be v. /., 
ono. 11, 4 | 23 svgeD'eir Ecl. Nomoc an 9, 32 J 25 ag- 
zu eiag S v. J., Bf Nomoc. 4 pr. Ath. | vovoOavag S v. l., I 
ad t. dj vag (Thi S v. l., M* L Nomoc.^, Nomoc.é pr. 
«x 4 x510:a M | 27 gion i; om. £| 28 àv] rd Nomoc.* 
- eov MLS Nomoc."] om. Sv. L, BI uvocovc L | abr 


Nov. CXXIII 43. 44 


mov» xa r oixovóuev avtQv, ov uj» àÀÀa xci 
t)» doris émagyíac agzóvrov xal tO» avtüv 
ite éxÓsxsiaOas , ros d xà roa xdu¹uννôlij- 
cavrag xal robe ueragyóvias avrdw rò gie c 
xívdvrvov vxouévsw, tjv dd rotabri yvvaixa g 
vayov àvabgrsioOas xal usvà «àv idiov mwgayudtowv 
dv uovactngie) dug l u, dy Q dagalícispor qv- 
AáirsgOn, ÓOvparci, iva uj wal nav d» tQ avtQ 
dyxÀcnats svgaDsín. si uévrowys Biaxóyiaga sir xal 


xaidac Kxos vouíuove, xó vóuuov usoos dd oo rote 10 facinus tales res iuri venerabilium 


vaiGÍv. ai dà sicco de dviavrov ustà vÓ yvoaO vas 
ròõ rotodro doe tà rod gtpdyuata % TOv 
ua oixcv ui] dxò in sin, xelstousv sàgs v ονẽ 
ro ru me vOv noiBávov cj. ijurxi em yíaxo raο 


62⁴ 


5 propriis rebus (in) mouasterio 


DE SANCTISSIMIS ET DEO AMABILIBUS 


nec non etiam cuiuslibet provinciae iudices et eorum 
officia vindicari, eos autem qui talia deliquerunt et 
participes eorum sceleris capitale periculum susti- 
nere, talem vero mulierem ubique (quaeri) et cum 

Fecondi, in quo cau- 
tius custodiri possit, ut non rursus in eodem crimine 
reperiatur. Si vero diaconissa fuerit et filios ha- 
buerit legitimos, legitimam partem dare filiis. Si 
vero intra unum annum postquam overint tale 
omorum non 
vindicentur, iubemus omnibus modis comitem prira- 
tai um nostro fisco has assiguare, locorum iudice 
qui neglexerit easdem vindicare cingulo privando 
et mulam V librarum auri & comite privatarum 


mgoexvgovs, v0U TOv tÓz0» doyovros vov dusincav- 15 exigendo. 
ros rd avrà ngdyuara éxdixnOr,vas «fj Lows agas- 

Qovkévov xal zxoctiuov 8' xovolov Avrgoy» vnó vo 

wóuytoe r jtQugácov sicsrtgavtopasov. 


CAPUT XLIV. 


Ilac: dd xaJaxaL vois év xoguimQ awactQagopus- Omnibus itaque generaliter in saeculari vita con- 
voi, xal uaAuta ros t Gx5vixa usteQxousvose d- 20 versantibus et maxime tralia exercentibus viris 
q od v8 xal yvvaisk(, xal uryy xal vai stgoicvaudyasó ac mulieribus nec non et prostantibus interdicimus 
«7tay09800 xeyoncOas Gynuate uovaxov j wova- uti schemate monachi aut monastriae ant ascetrise 
orgias q; dcs y) oiqürnore vgóz Tovto - aut cuiuscumque personae huius imitari, scientibus 
o, dnicTauévcY stGytOV tOv ToÁucvtov 9 xorca- X universis praesumentibus aut uti tali schemate aut 
a tq to Ut Gyyuars ?) uau5cacOas i éuztaib«s 25 imitari eum aut illudere in quacumque ecclesiastica 
sic oíasÓnnota éxxÀnciaGgTixS» xarágracu, Os xai — disciplina, quis et corporalia ir eins sustinebunt 
copu«texd6 vuuooías b rocrijoo ra. xal éfopíq xa«ga- et exilio contradentur; providentibus huic rei loco- 
ÓoJvjsowra.  szxQovoovrrow toU vow9rov ov wovov rum episcopis et qui sub eis sunt clericis, sed etiam 
re xatà r Ocio dc din, xal tO» vx Civilibus militaribusque iudicibus et quae sub eis 
avtOUe e, , A xal «Ow moÀnixó» xal tow 30 Sunt officiis et locorum defensoribus. Poenas autem 
orga ts GoyOytov xa) Oy» Ux. avtovc rds 
xai xc xavà vosxov dxÜixov. Tac dd mowàs vàs 14 


c. XLIV et epil. in S decurtata repetit Appendix Nomoc. L tit. cap. eccl. 21 p. 671 Voell., c. XLIV(— 21 waoe- 
do9 corta) er B. repetunt B. M 17, 5 p. 508 Zach., Nomoc.ó" XIV tit. 11, 12. Summam eiusdem partis habet 
Nomoc. XIV tit. 11,12, Ath. summam repetunt paratitla. Ath. 12 $ 1. 


loci episcopos eorumque oeconomos nec non provinciae cuiusque praesides eorumque officia vindicari, eos 
autem qui haec talia commiserit eorumque participes periculo capitis subici, talem vero mulierem ubivis 
investigari el cum rebus suis in monasterium conici, in quo securius custodiri possit, ne etiam iterum in 
eodem crimine depreheudatur. Quodsi diaconissa sit et legitimos liberos habeat, legitima pars liberis 
detur. Si vero intra aunum post cognitum tale scelus eiusmodi res a veuerabilibus domibus non vindi- 
centur, iubemus omnibus modis comitem rerum privatarum eas fisco nostro addicere, atque praeses loco- 
rum qui easdem res vindicare neglexerit, cingulo privetur ab eoque mulla quinque librarum auri per comitem 
rerum privalarum exigatur. 

IV. Omnibus vero omnino qui in saeculari vita versantur, el maxime dis qui rem scaenicam 
exercent. et viris e( mulieribus nec non etiam prostitutis interdicimus, ne habitu monachi aut monackae 
aut ascetriae utantur, aut ullo modo eum imitentur, cum sciant. omnes, qui aut tali habitu uli aul 
eum imitari aut ulli ecclesiastico statui illudere audeant, se el corporis poenas subituros esse et 
exilio traditum iri. Atque ei rei prospiciant non solum sanclissimi cuiusque loci episcopi et qui iis sub- 
fecti uni clerici, sed ctiam civiles et militares magistratus et officia iis subiecta et loci cuiusque defen- 


9 cafsorra» Ecl. | QexdixsioOas S | voÀAurcastas S | 
4 sic «spaáz»] dx vov vóuov LB xepalixaS tipti- 
0 s. v. L (xepalixosc tiuooeiadas Kys. 0. O'a00wQos 
Nomoc." in marg.) | 5 vzogégev. Ecl. | 6 idtov] abr 
S | 7 eic novactipiov Nomoc. an | 8 «al om. B/| 9 uév- 
ros S | 10 Kyss Sv. l., M Ecl. Nomoc. =I 9/9009» S [ 
11 dvós om. Be 12 xagà] vxó S iuri c | 13 ½ die- 
Qux 5 post igiypava 12 coll. Sd 14 cà» nẽ¶! 
2. v. tüv idixov L rie iOixre ud nspuovalac B/ 
Ecl. | vystégo M I gíoxo] oix B | 16 và abrd] 
và xo BI Nomoc.", Nomoc. L tit. | soaypaca 
om. € | éxOixijoas (post apeAzaavctos v. 15 coll.) S 
agasgovuéyre Bf | 17 «oo» LBS (e Iul.)) Aivgac M 
18 siapaxOrsouévov S plerique, L B Nomoc." | 1 
x0gju4xqQ] xoousxq? Bi Haloander ex e | 20 oie om. L 
22 5 uovacroíae L Se Jul.] om. MB | 23 oíg0znxovs 
1QO7t« *0Ut0) cuiuscumque personae (i. e. ο,äU jou) hu- 
ius e [ 25 raf eic] Auatteu B* | 28 ro v0:0910v] 
roi ro Sg || ov uóvo» om. S plerique, € | 29 C, 
ram om. Se [| xai — 30 xAggixo» om. S | 30 dA] ov 

qj» alÀà Splerique | rd GtQatvaotixov] vOv om. SL 
fortasse rectius! Zuchariae 


] non etiam eorum cuiuslibet R non unius cuiuslibet V | 


iudicem T'[ et] etiam V | 2 iudicari 7! | autem om. T | 
3 sustinebit R T | 4 vero om. T! I ubique FTij abi 
cumque RT 17 0 *quaeri addidi [ 5 in add. . 
reoondi 7'! vulg.] reddi RVT? | cautus RI I 6 eadem R. 
8 legitimam * T' vulg.) et legitimam R TI dari vulg. | 
9 citra RI annum unum 7, annum post oognouerit 
coll. V | *cognouerit VT cognoscitur Rvulg.; an leg. 
cognitum sit? | 10 facinus] commisisset s. v. edd. V, oom 
misisse add. vulg. | iure R T', om. T! [| domuum RT] 
non om. RV | 11 commitem V comiti R committi T 
commiti 7“ | 12 fisco nostro R vulg. | has] haec R | iudi- 
cem T", iudice restituit T? | 13 easdem] res aad. vulg. | 
14 auri om. R auri & om. T! | commite V | 15 exigeade 
vulg.] exigenda FT exigendam RI 19 itaque] itaque i» 
T* | saeculari] saeculo in 7"! | 21 prostrantibus R V pro- 
stratibus T'* | 22 uti vulg.] ut RT ««« V! nee non et F* 
et ut V? | scemati RV!T' | monasterie T' | aut usistrie V 
aut sistrie 7, om. RTI | 23 huius T'!] ius V his £T? 
huiusmodi vulg., hoe Heimbach | inmitari V immutan 
R 24 aut] ut R' | uti tali] in tali R T* culitati T 
25 inmitari R || eum om. vulg. | illudere] illud est R 
disciplina ecclesiastica Re 135 quia ct] et del. T'* I 27 eu- 
traduntur RI huic vulg.] huius libri ( 28 etiam] et 7? | 
29 cuilibet TI quae vulg.) qui N FT] 30 sunt om. R 
Poenas] Peees V! 


UT LITIGANTES8 IURENT 


sapóvts vóuq dyxsiudvas, alzuvss xal xoic pois 
pow slaiv éyvcGuéva:, oi povor d» tois uud louoir, 


dÀÀà xal é» voie ονi⁰iν ο)ν T0. áuapr- 
pass rei xal z&ss tQO7OI6 Ledi à Son e. 


ger 1à d did vov cagvro vóuov vsocvi darum 
Sura and uóvow roĩe pdAAovgs xyoóvowu nagagvidt- 
roc *. 

(Exniloyos) 'H a: voivv dvdotò rie Gvwa did 


«ev sxapgóvroS wógov vov ais d di iexvcovros 


625 


Nov. CXXIV pr. 1 


praesenti legi insertas, quae et prioribus legibus 
sunt notae, non solum in futuris, sed etiam in 
5 casibus seu delictis valere et omni- 
us modis vindicari sancimus; per praesentem enim 


5 legem nuper dispositas in solis futuris temporibus 


Bervari iubemus. 


(Epilogus.) Tus igitur gloria quae per prae- 
sentem legem in perpetuum valituram nostra sanxit 


7 ñjuexioa dOéanics yaÀnyótns, xarà sávra guAazOT- 10 tranquillitas per omnia custodiri provideat. 


vus moovongdto, xal ais tz» dn, yvoGiw xarà 
car - 7 Rao lid nóh» ngoriOeuévoy iò ir 


dycyos. Dat. k. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. D. kal. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani IE. A. anno 
anno XX. post cons. Basilii vc. anno V. ind. [a.546] XVIII. post cons. Basilii vc. anno 
Lare llévop énóQxo nxQaitoplov. 15 T 


PKA 
IIEPI TON AIKAZOMENQN. 


O aðròe ga’ Nero dxdoyo nooroQicoy 


(Hoooiusos) üs xagóvra vónov ngopéoousv, 25 


CXXIV. Auth. CXVIL Coll. IX tit. 5 


B. UT LITIGANTES 
IURENT QUIA NEQUE PROMISERUNT DARE 
IUDICIBUS NEQUE DABUNT; ET DE SPOR- 


SEMET IPSOS CAUSAE ET PER 
QUANTUR B 


Idem Aug. Petro pp. 


(Praefatio. Praesentem proferimus, u 


(va xal y «dw Ouxactàw» xaDagórnes pavsooOr xai et ludicum puritas appareat et non valeat litigan- 
ei Üixatzónevos ur iayvoecs d Oócses rode s tium suffragium circumvenire leges. 
sageygdspas. 

CAPUT I. 


Kelsvous» cOoÍvv». OGÓ»i& staQ' oloscòijnore dia- 


Iubemus igitur, quotiens apud quoscumque iudi- 


exci; ij &ozovras Oixas i ÉxxAgros IFerd go, ao 30 cantes aut administratores lites aut appellationes 


Epil. om. L, ubi eius loco adicitur novellae CXXXVII c. 6 extr. (BsBasovusv à x 


) et epil. 


Nov. CX XIV (Authent. CX VII Coll. IX tit 5: gloss.) Graece extat in ML, B 7, 4, 8. — Epit. Theod. 124, 


Atlan. 5, 3. Julian. const. CXXII. 


c. I in. (— 626, 11 Querémoca») ex. B habent B* 4 26, 9 p. 229 Zach., Nomoc. * XIV tit. 13, 18; 626, 11-21 repetit 


Ecloga LX Bas. 


cores. Doenas autem praesenti legi insertas, quac quidem etiam prioribus legibus cognitae sunt, non solum 
in futuris, sed ctiam in praeterilis casibus seu delictis valere el omnibus modis irrogari sancimus; quae 


vero 


Epilogus. Tua igitur 


praesentem legem recens statute sunt, eas solis futuris (emporibus observari iub 
gloria quae per praesentem legem in perpetuum  valituram | serenitas 


emus. 


nostra sanxit ut per omnia observentur. prospiciat et ad omnium notitiam edictis in lac regia civitate 


propositis perducat. 


CXXIV. 


DE LITIGANTIBUS. 
Idem Augustus Petro praefecto praetorio. 


Praefatio. Praesenten legem proferimus, ut et iudicum integritas appareat neve litigantes per 


dar gitionem ant. 


ges circumscribere v 


I. Iubemus igitur, quotiescumque apud quoslibet iudices vel lites incohantur vel appellationes 


1 dyxesuévac vouco L (| 2 ov uóvovy] ov wv Bf || 
5 ài] enin 6 | 11 sq. xai sie — aydyos om. € | 12 stoo- 
«eOeuévn» S plerique | idixtow om. S | 13 subscr. habent 
Jul., item Jul. (i. e. Coloniensis Wallrafíanus) | k. mai. 
(mag. Jul.) M S Jul. c] un» (p. Ath.) naiq Ath. Theod. || 
op. imp. dom. iustin. (v. I. iustian.) pp. aug. S (cf. €) op. 
iustin. pp. aug. M po. (sic) dn. iustin. pp. Jul." oonstan- 
tinopoli dom. iust. pp. Jul.“ imp. iustinia. Jul.“ id. 9" 
faciósías "IovavuwiasyoU Ath., om. Theod. | 14 aun. XX 
(X X»! S v. J) S Jul. e «0 x' Ath] ann. XVIII € Eres eg 
T'heod., om. M Jul. post cons. (Ee. pro 9s. libri) basilii 
ann. V S po. basilio anno V Jul" srd tw vxatsíay 
JBacias(ov vÓ (rd &' om. Ath. ood.) At. Theod.; basilio 
s'eliquis omissis M, po. bilisarii ann. consol. Jul.“ oons. 
bilisarii Jul.“ (post eons. Basilii vc. ann. III (v. l. II) e) . 
15 xavenméugün — nean ooícov unus addu M (cf. ad 
593, 18) | 17 rubr. Dee 0 Qixatousve» ML (I 0À 
saco [i e. in B recepta est] add. L in textu)) Ia & 
xa Lousvov Theod., index L Oos vovs „ 
aur dx o KEo / ópuOsvrov vj dard 


d. do ao a9" olordijmτι «pórtov: Kxs« dà xal dd qi 
«agpaAasa, Ath. (cf. g Iul), *) negl 17$ xaD'agotrvos vàv 
0Qxow n d Qiadaufdvovca vad cit. Nomoc. 
XIV dc 13, 18 | 24 xgasrogéo»v M Ath.c] tà» ia 
stgastoQío» L | 26 xai oí 27 & Qócsos] et non va- 
leat litigantium suffragium e | 28 &agayodwyas L | 30 5 
om. B' | aozovo; L e | é£evatovvas ros B* 


1 legi T? vuig.] lege R VT Ii et] et in V etiam vulg. || 
3 reliotis R VJ, corr. vulg. | 4 iudicari RI 5 dispositam 
libri, corr. vulg. | 9 sq. tranquillitas sanoxit nostra T J 13 
subscr. dedimus er Ban. I et Pistoriensi | mad. Pist. 
dono iust. Bamb., om. Pist. | an. XVIII Bamb.) ante Pist. 
14 post oms bils vn. Bamb. pi uic. Pist. | an. III Pist.] 
an. II Bamb. | 18 promiserint R | 20 ut et V, et om. R || 
iubentur om. E | referendarum T'* | 21 et] et ut TJ 22 se 
ipsos T | et se ex persequantur BT 
25 legem germs ponimus legem T I 26 et om. V | 
iudicium RI puritas] suffragium et puritas V | ualeant 
R | 37 suffragium om. V*| 30 litis 71 

19 


Nov. OXXIV 1. 2 


sávto» và mooróÓtvza t OixaLouévew ju,  examinantur, 


626 


UT LITIGANTES IURENT 


omnibus principales litigantium 


j éxsivove sic obe ax sixóc d» np f) vnde M personas, aut fllos ad quos in medio negotium forte 


nustavexOT, mapovc(q vÀw Óuagsdyw amtrouívovs vOv 
t Sr. oi savcsAoS roĩe 
da õỹ)ãe vooGracíae zd ij dd oíg0rmots moos- 5 cinii 
onq v xd vastus 176 alxiae xa oioyOr ovs voóztoy 
Qadoixaciv 1) UrxtéOxovro fj usrà vavra Qocovaw $7 

: Mov oíovórxtots uéGov stposo?ov, di- 
nonuévo» vovrow arwa rote idíow cvsnyógoss $zéo priis advocatis pro patrocinio praestant aliisque 


ai svayysitov dt Oti 


aur 9 di à 


176 Gv»nyopíae mzapéyovsciv i tO 


Gore ztagovaíq vie iepaG gvyxár ov rot uvruovev? 


is dÀÀlow stpocozto:c, 10 80niS, quae nostrae leges dari disposuerunt. 
&78Q oí 7nérvspo. vouos OídocOa, Üieríszooay. vovto 
dà tagagvAavtscOans sQoctávrouev xal d» v O 
zu, consistorip, Ora» consultationes eicdyowrau, 


migraverit, praesentia iudicum gnis gancta evan- 
gelia iurare, quia nibil itus iudicibus [sut] patro- 
causa ipsis vel alii cuicumque personae pre 

hac causa quolibet modo dederunt aut promiserunt 
&ut postea dabunt vel per se vel * iam quam- 
cumque mediam personam, exceptis his quae pro- 
Hoc 


autem servari praecipimus et in sacro nostro con- 
sistorio, quando consultstiones intromittuntur, ut 
sub praesentia sacri senatus memorata 


£»-  praestentur. Si autem, ut contingit, aliqui litigantium 


vae Ogxove stapéyea Oa. i d e aixóc vives 1v .- 1b nequeunt ad iudices advenire, tunc iubemus prae- 


xabouévo p) 


voU it dvavtías uégovs, Gere st 
algnuévovs 0gxove ouoío nooíysaD'ai ol d 


- 


vvavyrus 7906 v Üixactde staga- 
viva a, rare xalstous» tobe maQóvtac i ÓpsUSiV 
rd c ονιννννH . Ogxop, sdunzscOas òd de «voU6 
dnzóvras éx r Unnostovuévov cvábsó» vivas età 


sentes quidem iurare praedictum iusiurandum, ad 
absentes autem dirigi ex officiis ministrantibus 

quos cum adversa parte, ut eis praesentibus memo- 
rata sacramenta similiter praebeantur. Si vero ma- 


r avrüw tobe 20 lier fuerit, quae propter honestatem vitae extraneis 
sir, 
Tree dd x GeuvOTgxa vov Bíov dF t dr ꝗ do. 


viris se monstrare non consuevit, tunc et absente 
adversario ex officio missos memorata susci 


avizv de ovx sicOesv, tg»ixavva xal axovros  S&cramenta. Si autem abesse partes in aliis 


v0U avtiUxov vovs éx cre rd Eda wauzxous 


rods — contingat aut unam earum, praecipimus absentem 


JL 6v OvG 
pvnuovsuvO évvas dexeo da Opxovs. si dà dat và 25 in provincia in qua deget iusiurandum modo & nobis 


uin dv dose vónow Muh 7, &v dE avtov, Neo- 
1 dd robe 
Ogxovs xarà có» signuévov map ruówv vgómov ) A 


uev vóv dzóvra dv v énaQy 


noibsos Vnouvnucrov saoà vq doyovts vi ax 
qe 5 nagà tQ 1Ov vóxov dxÓixq napgéáysuw 


dicto sub gestis monumentorum apud iudicem pro- 
vinciae aut apud locorum defensorem praebere. Illo 
videlicet generaliter observando, ut si quis litigantium 
absens aut praesens huiusmodi iusiurandum praebere 


4 
éxaísov 30 noluerit, et hoc manifestetur iudici, per sententiam 


yAovóte ysvixd€ nagagulavtouévov, iva si rie và» eius actor quidem casum actionis, reus autem con- 


Qixabonévov astàw 7] stagoy Hr rohõ̊ % 0Qxoy naga- 
»spoDy xq Oixactij, 
gov avrov Ó uiv évdyow xi Ékmtegiv T6 


qi ur Oje, xal ToUTO 
xac «m 


&yomyne, ò dà évayópevoc xavaldíxgy oxopneivp. 


demnationem sustineat. 


35 


CAPUT I. 


Ei 0d vis dk vv Oixalouéve sing 0sÜcxévas vivi SÍ quis autem ex litigatoribus dixerit dedisse al- 
5 vnxocgiaOc., wal vÓ noóccmo» éLaimy, xai ro ,t cui aut promisisse, et personam declaraverit et hoc 


c. J extr. (v. 30— 83) et II (— 627, 31) ex B habet Nomoc.* XIV tit. l. e.; e. II ia. (— 627, 22) exhibet B l.c. 


examinantur, ante omnia principales litigantium personas, vel illos ad quos, wt fit, interim causa trans- 
lala sit, in praesentia iudicum tactis sanctis elis iurare, se nihil penitus iudicibus patrocinii gratia, 
vel alii ulli personae ob hanc causam ullo modo dedisse vel promisisse, vel postea esse sipe per 
46 ipsos sivc per aliam ullam interpositam personam, exceptis iis quae advocatis suis pro patrocinio 
praebent vel ceteris personis, quae quidem leges nostrae dari statuerunt. Hoc autem observari. praecipi- 
mus etiam in sacro nostro consistorto, quando consuliationes introducuntur, ut in praesentia sacri senatus 
memoraía iuramenta praestentur. Quodsi qui ex: litigantibus ad iudicem forte venire non possunt, tunc 
iubemus praesentes quidem pracdictum iusiurandum iurare, ad absentes autem aliquos ex ministrantibus 
9 multi una cum parte adversaria, ut ipsis praesentibus praedicta iuramenta similiter praestentwr. 
vero mulier sit, quae propler vitae honestatem extrancis viris se ostendere non soleat, tunc etiam ab- 
sente adversario officiales missi memorata sacramenta suscipiant. | abesse partes aliis in locis wel 
unam earum contigerit, iubemus eum qui absens est in provincia in qua degit. sacramenta. sccundum 
praedictum a nobis modum actis intervenientibus apud praesidem provinciae vel apud defensorem locorum 
aestare. Atque illud nimirum in universum observetur, ut sí quis liligantium absens vel praesens tale 
tusiurandum praestare noluerit, idque iudici manifestum factum st, per sententiam eius si actor est actio- 

nis iacluram, $i reus condemnationem subcat. ] 
II. Si quis autem ex litigantibus dixerit se dedisse alicui vel promisisse, et personam nomie 


2 oe om. LI i om. Bf | 3 xxagovoía] 4 id. 16 
om o | 3 xagovaiq] dv sagovata (id. 16) 


2 qol quoscumque iudioantes R | medio 7] 
Haloander (Bf) | 5 zd xe Nomoc. * dium 


V vulg. | 3 


vel alii c | 6 r — voónxov om. Be 85v o 
Nomoc." || udaov om. Nomoc." pr. | 11 & ra quibus Jul., 
unde ole Haloander (cf. Theod. ele rb ou 
o xal i a e Qidousvory) || 12 ztgotrátco- 
uev om. B* Ecl. | 13 constitetorio M &xpoatroíq M s. v., 
B | xovsultationes M avysAsvosic B. ovyéAsvow c.v. L 
elcayorrcas L | 16 Góvavas Be Qvvovras Bí. Óovovta: 
L | 18 0à om. L^ | 19 1a£ev vo» B* 26 e., Bf || 
27 roùòe 0gxove] iusiurandum 6 [33 Ce⁰,- M Nomoc."] 
Oeijog LB I 35 vnousivos L  onouévs. Be | 36 éx 
om. L || eros Bev. I. | 0eüvxévas B* || vw L*c] vc B* 
r. ML! B, om. Be v. I., Iul. (in Nomoc. locus parte folii 
abscisa periit) | 37 4dfeíxo, B* 


ipeis 
* v. I., 


- 
euangelioa T* | 4 aut del. Beck | 
5 alis RI VII 7 vel perse] vel om. R alium £* fj e. 
diam quamoumque VT' | 8 prius R! 10 haee R vulg. | 
11 et om. TI 12 quando] qm i. e. quoniam R. 

RI | 14 oontigerit T non oontigerit RI contigit R 
aliquid V* | 15 uenire V? vulg. jj 16 ad om. V | 17 aliquis 
T* | 19 praebeant 7 | 21 consueuerit T | 24 abecente 
T!| 25 in om. V | prouintiam RV] in om. T I degit 
vulg. | & nobis modo T I 27 locorum defensores 1 de- 
fensionem locorum R I 28 obseruando generaliter R 
29 huiusmodi iusiurandum om. V | iurandum 7'* | 39 
et) ex V' | 36 dedisse om. R | 37 promixisse R 


627 Nov. CXXIV 2 


d:rod abs, abròe niv A ci t6 Jaume éxBácss o)], probaverit, ipse quidem in eventu litis veniam me- 
vraie di,, & d 9 Sb 7) vnócyscu» xcva- —reatur, qui vero accepit aut promissionem suscepit 
di Duxviuevos, ai uiv xgnura sig 5 onó- aut el robatur, sí quidem pecuniaria sit causa, 
Ouais, rd uu didõ⁰Elo ! ro, rd dd vnocysDiy quoc qud datur triplum, quod vero promittitur 
dumAov» ùnò ToU wOurros và stQuarom siezoavrré- 5 duplum à comite privatarum exigatur, et dignitatem 
o, xal rj ata ij xos doxrv 9» He 47 ici %οG seu cingulum quod habet in utroque casu amittat. 
Oénavos anoAÀAvsro. si dà d yndeaaco] a 5 xatgyo- Si autem criminalis ait accusatio, confiscationem 
Ózusvaiv 156 id ſas staQiovaías vrouevévo xal , — propriae substantiae patiatur et mittatur in exilium, 
gia» naunécd'o, óeviu did Ajyiv df 7 qui propter acceptionem alienum crimen in se trans- 
ais éavtOy écstoídags uevevsyxsiv. e dd cr,» dócw 710 poni festinavit. Si vero datum aut promissum liti- 
j» vsxóczscww & litigator i d de, Ousvro gator probare nequiverit, iuret persona quae datum 
Li . r. r Üógiw Hr, vzOGyedww Asyopsvov Aut promissum dicitur suscepisse, quia neque per se 
xevadétagOas, OtT& ov:s . davrov ovvs d. d neque per aliam personam aut accepit aut promis- 
ov 7 Ada ri ñ vrtóGxegiw Kaye, xal rod r. — sionem babuit, et hoc praebito sacramento ipse qui- 
ovrow Ogxov magexouévov aviós ad élsíOsQos er, 15 dem liber sit, litigator autem, qui non potuit osten- 
dere, in pecuniariss quidem causis aestimationem 


QUIA NEQUE PROMISERUNT 


e 
o àé litigator ó s dunn dale Qaibas ind ud rale yon- 
parrixaie airíaig T der] je dh vnó rov litis & comite privatarum exigatur, lite quippe even- 
rin bo ro zQuflavov síezoarcéaO v, vns due diu tum proprium sustinente, in criminalibus autem con- 
ra TZ» idía» Éx«Bagwv avausvovggs, éxi d rale — fiscationem suarum rerum sustineat, et causa apud 
éyxnnaTixois Órusvgiv vOv oixsíarv zioayuáxov vxo- 20 competentes iudices secundum legum ordinem 
err, uai vÓ ztQüyua zapà voie dguodíos Qixactais — minetur. Si autem à litigatore manifestata persona 
xatü tig» vOv vOucy» tádbw nspcuovgOo. si dd rd memoratum refutaverit iusiurandum, tam in crimina- 
mad 10) Óixatouévov pavsqoDd» rtQócertoy vóv uyn- — libus quam in pecuniariis causis memoratis subiaceat 
povsvÜ'évra napasrrcsvas Opxoy, vOVTO uà» ind rate Si quis autem litigantium iuraverit non 
aucune rovro q xal in rat xonuarixais al- 25 dedisse aut promisisse, intra X vero menses post 
dals taié uvnuovsvOsíaass vstoxsíaO szovvais. si d — prolatam sententiam numerandos ostendatur dedisse, 
rie TOv Üixalouévam Ónócs, ui) Dadcxévas ij énay- — memoratae poenae et contra dantes et contra acci- 
yslagOas, dc dd vs00áQov ‘e uetà TÓ ngo- pientes habeant locum. In causis autem, quae Pel 
ex nN vij» vñ degsJuovudvav dexòñj do «« — tutores aut curatores aguntur, sacramenta quidem 
7j vnocxsDév, ai eignuávas stovval xavd va vàw did. 30 tutores aut curatores praestent, si qua vero memo- 
TOw xard 75 vOv avóvtov» yooav e A.]  ratarum poenarum locum habuerit per talia sacra- 
da «aic q aas voie q énvQostow 7) xovpavogov ,] 
roa rohe ud OQxovs ot ánítQostos ros xovodtaose 
ssagayéroday* si rie dd dx rd slonuévo nowov a- 
car Adfos Ódià vv zouvovto» Ogxow, tavtm» oi int 35 


v. 26—31 summarium extat Fox. 17, &, argumentum notat Nomoc. XIV tit. 13, 18. 
v. $1— 628, 3 summam Ath. repetunt paratitla Ath. 13 $ 4. 


et hoc probaverit, ipse quidem in exitu litis veniam mereatur, qui autem datum vel promissum accepisse 
convictus erit, si quidem pecuniaria sit causa, triplum cius quod datum est, duplum autem eius quod pro- 
snissum ett per comitem rerum privatarum ab eo exigatur, atque dignitate seu magistratu quem habet in 
wtroque casu exuatur. Sin criminalis sit accusatio, publicationem substantiae suae patiatur et in exilium 
mittatur, qui quidem largitione accepta crimen alienum in se transferre studuerit. Quodsi dationem vel 
promissionem litigator probare non potuerit, persona quae datum vel promissum dicitur accepisse iuret 
$e Meque per se neque per aliam personam vel accepisse quicquam vel promissum sibi habere, atque tali 
sureiur raestito ipse quidem liber sit, a litigatore vero, qui probare rem non potuerit, in pecuniariis 
DM causis aestimalio litis per comilem rerum privatarum exigatur, lite scilicet exitum suum eapectante, 
criminalibus autem publicationem rerum suarum patiatur, atque res apud competentes iudices secundum 
de. ordinem terminetur. Quodsi persona a litigante nominata memoratum iusiurandum dare recusa- 
verit, tam in criminalibus quam in pecuniariis causis memoratis poenis subiciatur. Si quis autem eæ liti- 
gantibus iuraverit non dedisse sese negue promisisse, et intra quattuor menses a prolala sententia nume- 
randos probetur aliquid datum vel promissum esse, praedictae poenae tam contra dantes quam contra 
accipienies locum habcbunt. In causis autem. quae. per tutores vel curatores aguntur. sacramenta. qui 
futores vel curatores praestent, si qua vero ex praedictis poenis propter eiusmodi sacramenta locum 


1 quide me inuentu Ri quidem inuentu R. 2 susoe- 


1 dsvodaiÉos Be v. l, dxtoOsiE Haloander (&vads(En Bf) | 
; à pit aut ei] suscepisse Beck; leg. suscepit et? | 3 si] et 


2 1 06i] accepif c | xavadéSacOas Qasevipevos] de£a- 


os Be suscepit aut ei probatur 6 | 3 7j om. B* | 4 2sdo- 
755 Be | 5 «àv ziBárov) vie id., cuo» (nuov 
om. B.) xspiovaías B^ (Nomoc. ) | elergávrecD'as L || 
75 on. LIS oixsíac Bf | ovaíae Nomoc.* | 11 olitigator 
M ólitigator L òͤ did (0 Qadxovos Nomoc.") M s. v., 
B | 12 7:o 5 rj B- Nomoc. | 13 o MLB | ad- 
rod L|[*ovdà MLB I ddiovolov LI 14 5 om. B' | 
om. £| 7 om. M| 15 ra MB* Nomoe. | 16 Are 
ter L ÀriyésBp (sic) M d. diuos (Siáxovos Nomoc.") B 
18 «ov sxoiBévov] v79 dj (pov add. Nomoc.") stsgs- 
ovsías Be Nome. | 19 dà om. Nomoc.* | 20 zr 
omoe.* 


si R! | 5 privatarum) rerum add. T* (vuig.) | 8 mittant 7.1 
mutatur A! | auxilium 7* | 9 propter] T' | 11 pro- 
bauerit S iure V! | personam RI 12 nee 7, neque 
per se om. E | neo T 15 quae V | 17 priuatorum R pri- 
uatarum rerum T (vulg.) | 19 causae 7 vulg. | spud oom- 
petentem iudioem T'| 20 terminetur R*] terminentur VT 
vulg., om. RI | 21 * manifestatur libri persona V] per- 
sone Ri persona quae R VT vulg. | 22 memoratum re 
Hs in ras. 10 Ri qas N memoratis . 

autem om. romisse R non promisisse . 
X vero] uero X V „ X et VIIII uero 
T'| 26 propelatam T' | dedisse] dedisse aut promisse 
intra K Re, dedisse aliquid aut promisisse Beck [ 27 meo 
rate V | 28 habent T | 29 sgantur V [aguntur — 30 
dubi om. R' | tutores quidem A(*) T | 30 memors- 
torum 


79 


Nov. CXXIV 2—4 628 


roro ros wovodvoose ůnon⁰ναν Je, andi é« menta, hanc tutores aut curatores sustineant, nullo 
rob ro stpoxoíuatos yiousvov toic vxó éxicQonzv ex hoc praeiudicio generando his qui sub tutela aut 
qvos xovQatoQaía» sivas ysvo)Gxouévoss. cura esse noscuntur. 


CAPUT III. 


Kal robro dd xeÁsvopay maQà mávrov víw diu Et hoc quoque praecipimus &b omnibus iudicibus 
or tovto név GxoatiotixO» vovto q ztolerixoy dv 5 tam militaribus quam civilibus in omni loco nostrae 
navi róxq vj ijurrigas stolersíag sagagvAdvvecO as — reipublicae custodiri, ut neque magistrianis neque 
(va ure vois uayutpievois urj«e voie éraoxixois u5vs — praefectianis neque alio cuicumque executori conce- 
d l oíqO rots dxfiBaaty, mos mov v» ap ant aliquid amplius a quacumque persons sporte- 
olovdjnore ztpocoiztov Fidi Bier poer óvóouatrs Aaufávs» — larum nomine percipere quam nostris legibus decls- 
ví» voie vuatépois Onyogsvuévov vóuois, ovdi 10 ratum est, nec sí sacram nostrae tranquillitatis pro- 
ela toV fjustfoov xgdtove ztpogépousv xsAsvauv. d — ferant iussionem. Sed si quem invenerint aliquid 
al Tera ek A re &ztastovyca, dd. dyévroca» — amplius exigentem, licentiam babeant et comprehen- 
xal cvvéyesv wel. duet tovtov, xal vsroasiaguov dere bunc et includere et quadruplum exigere quod 
dar one mwÀcov Ado iva v ud» dmÀov»v vq plus acceperit, ut simplex quidem damnum passo 
rij d nue vnousivayri dzodid ras, 10 dd ra oꝰ 15 reddatur, triplum vero inferatur aerario. Si autem 
TQ qíoxq alepeoneas. a d o sro jaixós 5 eroatsorexÓS$ — Civilis aut militarís iudex sive interpellatus seu quo- 
doxyo»w sira rto0ceAsug Dale air 5 2 — libet modo neglexerit laesum, sicut diximus, vindi- 
Ow» tovto dusdross 1óv BAanousvor e sigzgras care, ex sua substantia quadruplum secundum prae- 
éxduxijaas, dx x75 iòias sagiovoíae «0 xevQanidciov — dictum exigetur modum. Ipsam vero poenam eri 
xarà vó» signuévov voro» sicmoayOrGsras T dd 20 jubemus per comitem nostrarum privatarum et com- 
eUcr» 07» siczodctseJas xsisvousv did tod xóur- — petentes iudices, si cognoverint aliquos ex suis officiis 
tos r rustéoowv e »ai ros apuodíovs agxov- — executores sportularum nomine contra nostras leges 
ves, sí yvolév rue éx vv id ( reibe diu,’ e aliquid exigere et hoc neglexerint vindicare. Damus 
esoprovAow Ovóuats e robe rustépovs vouove sic- licentiam exactis nihil amplius exigentibus quam ex 
mo tal r wal voVto dusiysovoiw dxdixz0as.  Oidouav 25 nostra constitutione definitum est dare. et si quid 
dd adea» xai vois 5333 und s io voit amplius exigere eos voluerint, habeant licentiam eis 
éxfsBacraie Qidóvas và» Óiwgisuivov napà v, i. — resistendi. 

BASE dard tee, xal sí r. adio avtovse síemoatas 
pgovánOsiss, éxérocav da aviots ayvict7) vas. 


CAPUT IV. 

"Exed?) dà vónos vovvo udv rod 176 svcaBovc AE,, q — Quia vero lex tam piae memoriae patris nostri 
zatTo0e ZO» robro dd xai 76 rustégas yaÀgvórgvos quam etiam nostrae tranquillitatis disposuit nullo 
ÓuevuzoOe, urgÓsvà voózq ovS Óixacraé taie id(cous modo iudices suis sententiis inscribere, tamquam ex 
vrgoss yy, 0$ du Bacixov E e dygd- imperiali verbo ex non scripto procedente iussum sit 
qos TtoosvaxO'avvos xsAevaO vai vivae QiayO vas sos — aliquos exhiberi aut praesentari, sed etiam spectabiles 
magagTijvas, dd xal ro, sagiBAér rove (spepsvÓa- 35 referendarios nostras iussiones secundum quod com- 
Qíove rde XustáQae xsAsvgeiG xata TÓ οονẽjA⅛‚; TtOLBIV 


c. III in. (— 16 eicgpégr vas) ex B habent Be E,1 p. 287 Zach. Summam Ath. repetunt paratitla At. 4 $8. 


habeat, Dy tutores vel curatores subeant, neve ullum inde praeiudicium fiat iis qui sub tutela vel cura 
esse intelleguntur. 

III. Sed hoc quoque preecipimus ab omnibus iudicibus tam militaribus quam civilibus in ommi 
loco reipublicae nostrae observari, ne aut magisirianis aut praefectianis aut alii ulli ececutori permittant 


UT LITIGANTES IURENT 


lus ab wila tona sport 
S isdém . nosí(rae iussionem proferant. 


sive interpellatus sive quolibet modo 
of] 

neglexerint. Damus autem potestatem iis quoque 
constitutione nostra definitum est, et si plus 


nomine accipere quam legibus nostris stalutum est, ne si. sacram 
0$ira« ed si quam p 
eum comprehendendi et includendi, et quadruplum exigendi eius qu 
ci qui damno affectus est reddatur, triplum vero fisco inferatur. Quodsi civilis 
ea re certior factus eum 
vindicare neglexerit, ex substantia ipsius quadruplum praedicto mo 


nt ip compererint, potestalem habeant 
plus acceperit, ut simplum quidam 
vel militaris magistratus 
ui damnum passus est uti diximus 

exigetur. Laudem autem. poenam 


exigi iubemus per comitem nostrarum rerum privatarum a iudicibus competentibus, si quos executores ex 
2 swis sporiularum nomine quicquam adversus leges mosiras exegisse cognoverint i 3 
qui conventi sunt, ne plus dent executoribus quam ez 
iis exigere voluerint, potestatem habeant illis resistendi. 
Quoniam autem lez iam piae memoriae patris nostri 


uo vindicare 


etiam serenitatis nostrae statuit, 


ne iudices sententiis suis ullo modo inscribant se cx imperiali voce sine. scriptis prolata iussos esse ab- 
quos exhibere aut sistere, sed etiam ut. spectabiles referendarii iussiones nostras quemadmodum decet 


9 »ovearooíav» B | ywoopcvoss (sic) Li | 5 «ovo 
piv — noliixov om. 4 | 7 %fòd d — uns, — undd 
MLB | 8 evyzogoves L, B*' v. . ovyxogíjoocs B* | 
9 oíod5;tots sooo e L* 5 M evvgO nov 
L * 24 5 10 rl od. 3, 11 5 (et 67) | n dea 
x toe] tranquillitatis (i. e. vaio riroc) e | rZ-w 
doovev M || 14 o» Be v. l. | iva om. L | 15 dnoò 
oras L | 16 «à gíono sicgéperas M r Órnuocíe 
alagégyvas (siag. «9 du. B/) Bl x1 & LB] 1 ye 
»óGcxov tovto om. c | 22 t rustégov 3 ^re 
inch s. v. L xije nere (dixe zxegiovaíae DB* 23 
vova L' | 24 aiexoatos] eioroátasvras L | 26 dd et xal 
om. € | 29 avcoic om. B/ | 30 vópo L (cf. ad 32); est 
Cod. 1, 18, 2 31 rua x«vgos B* | 32 Qussvzolaauev L 
(cf. ad c) | 33 e dx IB c] oavs L dx B! | éyyoigos 
Be aygágov Bf | 34 zxooevazOévvros M | 35 
Jagíove (id. 629, ) MLB. 


1 hac V aut] uel R | 4 rubr. De sportulis ab exactori- 
bus exigendis R in marg. | 5 loco om. V | nostre rep. T 
nostra reipublioa V? | 6 ut om. R, ut neque om. V | magi- 
stranis R | 7 perfectianis 7'| alii V? vulg. | quocumque 
Vi quacumque V? | concedá T'! | 8 sportelárum (sic) 

9 quas V! | 10 proferat R proferà 7T! | 11 quem 
uidem libri | inuenerit 7 | 12 babent T! | 14 aociperit 
V | passio V* | 16 inte tus) in VT inter 
P etur R vulg. | 17 neglexit R | ajout V | eicut diximus 
esum Jt | 19 modum exigetur R | 21 oognouerit T 
22 exeoutiones 7 (| sportulorum V | nomine] miae (i. 
memorise?) T1 | nostram legem T I 23 neglexerit R V, 
cerr. vulg. | uindicari FTI Damus] autem add. Beck 
24 exhactis V | exeoutoribus Beck | 25 constitutio V! 
26 uolunt T | eis om. T | 31 disposuimus T1 | 32 sentis 
R|34 expeetabile R VI | 35 referentarios R || nostra 
vulg.) nostros RVT 


QUIA NEQUE PROMISERUNT 


parade, ro avtov vouov BsfBaioUvcres xelevousy, robe 
naoiBserove eee a e in vais artet als d. 
dásxovgi» ñros dvagégovas xd Tiv iuarigas yaàn- 
vótnta 


629 


Nov. CXXIV 4 ep. 


petit facere manifestas, easdem leges firmantes iube- 
mus spectabiles referendarios in causis quas docent 
seu referunt ad nostram tranquillitatem nullam ha- 


aulas xa dds ij avrove j robe avvóv bere licentiam, eos aut adiutores eorum, vel per se 


gon doe d. dar ñ QV &Alov oiovür ote mooseiov 5 vel per aliam quamcumque personam tenere aliquem 


xo Tiva i unò TOi» 7 Ts tica ttv 
y &4vayxaLsv Oianlócnc 7 güuporvd vwa ustü x 
id dvridixmv cíOscDas, fj oíqUrnora «pono dv 
oigdrrots xoiyuavi éavrovs u⁰i . ob yào 


dÀAo ae avrevs yopoUpe», si póvo»v «àc10 eos concedimus nisi solas nostras iussiones in 
"d 620. 
6 


iuarieae xαοννν i old¹,õ,&s vno tyyed oos 
9j dyed e TQopsoouévac voie d gõð,Uiois sj «oit d 
ci ον dE, i εο ιν νανν. ai Od r vq rtagóvti 
vom dvavtíov vi6 dE avrov voAuroas OiazodbacDa:, 


0 uiv bnuía» tl m meg an voie oixstoe 15 num aliquo 
/di» moóxgiua ma»rslos pertulerit, nullum praeiudicium penitus circa ius 


szodyuagiv vsmoususvnxos od 
ntgi vÓ dd Oíxaiov dn ν Nr, & di r rotodro 
modbae éx cvs idíae zsQuovaíae rij pnuias rij TQ 


aut sub fideiussores facere aut aliquid exigere, aut 
cogere transactiones aut pacta quaedam cum suis 
adversariis exponere, aut quolibet modo in quacum- 
que causa se permiscere. Nibil enim aliud facere 
uo- 

cumque negotio aut ex scripto aut ex non scripto 
prolatas competentibus aut deputatis insinuare iudi- 
cibus. Si quid autem praesenti legi contrarium ali- 
quis eorum 3 agere, is quidem qui dam- 
aut circumventionem in suis rebus 
proprium sustinebit, qui vero tale aliquid egit, ex 
sua substantia damnum laesae personae delatum per 


BAaBévts mos nq éneveyOsica» did coU douodíow — competentem iudicem restituere compellitur, et zu- 
doyovroe avayxagorOstas dsoxavactZGe, xal u 20 per haec cinguli et dignitatis sustinebit amissionem. 


fOVTO6 vj ve dr xal Af dmxofoÀnw 9n001:7- 
csvas — Tavea Óà ndvra xgat&iv xshevousv uf) uovov 
év voie udAÀovzg) moáyuacuv, aÁÀà xai éw vois rm 
doxOsiciv o 0à vspauoD sisi. 


(Hn (loyos) H a7) roxy vzepoy?) róv agóvta 25 
) dinvende lozvcovra idíxcov vt t — legem in perpetuum valituram edictis sollemnibus in 


voxov sis , 
slo dg év v5 Baesids NA nQoviOsuévov eie ri 
a acdc r] ] yvocu dÀOÓsiv sagacxevacávo, O18 xáv- 
ras ywyova. Td dn 
8 ij ud q cru ο . 

at. XVII. k. lul. (imp. dn.) Iustiniani (pp. Aug.) 
anno XVIII. pc. Basilii vc. anno III. ind. VII. la. 514] 


re aUrü» xowwvis avsQyscíae 


aec autem omnia iubemus non solum in futuris 
causis, sed etiam in his quae iam incohatae nondum 
tamen sunt terminatae servari. 


(Epilogus.) Tua igitur eminentia praesentem 
regia civitate propositis ad omnium notitiam venire 
procuret, ut omnes agnoscant quae pro communi 
eorum beneficio & nobis disposita sunt. 


Dat. xvr. kal. Ian. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIX. pc. Basilii vc. (anno IV.) [a. 545] 


manifestas faciant, eandem legem confirmantes praecipimus, ut spectabiles referendarii in causis quas 
docent vel referunt ad nostram serenitatem nullam habeant potestatem, sive ipsi sive corum adiutores, per 
46 vel Pau aliam wllam personam quemquam comprehendendi aut fideiussioni subiciendi aut quicquam 
exigendi, aut cogendi transactiones aut pactiones ullas cum adversariis suis facere, aut ullo modo in 
ulla causa sese immiscendi. Negus enim quicquam aliud eos facere permittimus, nisi ut nostras tantum 
iussiones in quacumque causa in scriptis vel sine scriptis prolatas competentibus vel delegatis iudicibus 
insinuent. Quodsi quid quis ex idis huic legi contrarium peragere ausus sit, is quidem qui damnum 
aliquod vel circumscriptionem in rebus suis passus est nullum omnino praeiudicium circa ius suum sustine- 
bit, qui autem eiusmodi quid fecit em substantia sua damnum personae iniuria affectae illatum per com- 
petentem iudicem resarcire cogetur, et praeterea cinguli vel digmitatis amissionem subibit. Haec autem 
omnia non solum in causis futuris valere iubemus, sed etiam in iis quae iam incohatas nondum vero ter- 
minatac sunt. 

Epilogus. Tua igitur sublimitas ut praesens lex in perpetuum valitura ad omnium notitiam 
veniat edictis more solito in regia civitate propositis provideat, ut omnes agnoscant quae in commune co- 


rum beneficiun a nobis constituta sunt. 


Aslov rò & (a cod.), qui est a. 545, quem si sequeris cum 


1 rd g vpóntoy Le easdem leges c | xslevouasv 
Zachariaeo, ind. VIII servari poterit 


om. L 4 zj avcovs] 7 om. c || éevrov M 5 d. davro»] 
3$ d. éavrov Bl | 6 u fldeiussores 6 | v:] r. 
L| 8 9*4» scripsi ex c (ul. ] j MLB, delendum censet 
Zachariae (cf. Theod. He uz)» „„ emet éav1ovs 
Sl vouovtoi se&ypuaci) | 9 ov04 B/ | 10 avcois Bf 

póvov] solas c | 11 tyy pape], aut ex scripto c ve 
scriptis Jul.; unde leg. 7 Diss | 14 "colurce 
MLB | 26 4d, L | 28 zagexsdeveavoo MH I 31 sub- 


1 manifestissimas V | leges easdem R 5 
R VT | 4 iutores RTI | 6 quamcumque ali 6 sub 
lineola subducta del. T? | fideiussores R V (cf. Jul. )] fide- 
iussore R* fideiussiones Z'vulg. | 9 semper miscere T per 
se permisoere R! | 10 quocumque negotio V in ras. 1—9 
litt. | 11 ex scripto] ex om. T'* | 12 deportatis V | iudi- 


scr. dat. basilio uc. conss. reliquis omissis H | dat. Vn At. 11 0 dep 
(xcii b, xii Otin.) kal. iulias 2915 XVIII (Utin, anno | cibus insinuare T' 14 his FT] 18 aliquid R d agit T 
XVIII om. bw) post cons. basilio (w, uelisarii b, bilisari | e£eriu 10 18 delatam V^ 19 restitusre V. zestitu- 
Utin.) anno III (anno III om. 5) ind. VIII (indictione | tum est 1 | 20 hoo Tg | sustinebis T' | 22 in- 
hoctaua 5, debebat esse ind. VII) Jul. Utin., dispo» | ohoare T | 23 tin T, om. | terminante T' | 28 eorum 

communi R | 29 disposita) eanceita ta T^ | 31 u- 


scriptionem unus praestat cod. Escorialensie, ubi praescri- 
bitur constitution CX VIII (= nov. CX XX) inter extra- 
ragantes positae | dni. f. iust. pp. cog. an. XIX po. bas. 
vo. os. E»cor. 


5 dw Hes eq v6 faciÀs(ae vmetsíq Bacilsiov 
4 Theod. ar quorum consensu subscriptionem constitui; 
diversam exhibent g (ubi vid.) et (praeter diei notam cum € 
consentien«) Ath.: dyodgr n «tj xal. 'Invovagiov Ha- 
eí.Asías Jovaciyiayov TÓ id usva vr» vssavsiuay Baci- 


Nov. CXXV 


FRE 
IIEPI AIK AZ TN. 


(o adròe gabe Lire index moartopíc».) 


1 


(IIlgooí(usov.) "Enni cines ch Üixactov uetà 

dyowa$ wal ss(crae Drnuéas voie 
Óixatouévois yuvopévas in vac a avsoió xuvovaud- 
»046 UXOJ10UL u9vUJsCi uáyorvtas TQÓG TV ur- 


coÀÀove xije 


630 


UT IUDICES NON EXPECTENT 


CXXV. Auth.CXVI. Coll. IX tit. 


R UT IUDICES NON EXPECTENT 
IUSSIONEM, SED QUAE VIDEN- 
TUR EIS DECERNANT R 


5 Idem Aug. Gabrielio p. u. 


N Quoniam quidam iudicantium 
muita litis certamina et plurima litigantibus 
dispendia in negotiis apud eos motis suggesetionibus 
utuntur ad nostram tranquillitatem, praesenti gene- 


ga» yaÁngvótnra, xa) voUtO tq zagóvt. d vóuo 10 rali lege baec perspeximus emendare, ne dilationes 


gvvaidousv QiopDogacDa, ders ui) dnνEοꝓG, rale 


vnodégscuw dx vovrov yívecD'as xal dÀlo nal 
oí(usoy tàc d$erdasis AauBasew. 


negotiis ex hoc fiant et aliud rursus principium 


» »90o-  examinationes accipiant. 


CAPUT I. 


Kalsvousev voíyvy undBéva «dw Qixacvov rad oiop- 


drr vQónov $9 xoóvov éxi rate map abroĩe x 
viDsuávase Oíxaw unvósw 006 t7,» rustága» y 
»óryva, aAA 


Ü)yauiw. si di vie vopíces d, tjs avvovsdovUs 


€ 


gov 
éavróv BeBldgOas, éxxinto wsyoraOas vouiue, x«l 


GUT)» wxarü T 


vnd TO» vóuo» Oi» 
yuvàteo Jas 5 xal v4Àsiov νινε ν, Meo das. 4 87 


it erd h valsioe xÓ moayua xal one 

avvoic Oíxciov xal vóusuov qaweín xoívsw. xal si 

pà» và ui dqnavydge, toe waxQiuévois, 9)». v 

xal ixi aaa id oo warà tr» vOv vóucw20dum legum 
1 


Iubemus igitur nullum iudicantium quolibet mode 
nuntiare 


15 vel tempore pro causis apud se propositis 


ad nostram tranquillitatem, sed examinare perfecte 
causam et quod eis iustum legitinumque videtur de- 
cernere; et si quidem partes cessaverint in his quse 
decreta sunt, executioni contradi sententiam secun- 
virtutem. Si autem aliquis putaverit ex 
prolata novissima sententia se laesum, appellatione 
utatur legitima, et haec secundum ordinem 
definitum examinetur et perfectum suscipiat termi- 
num. Si autem duo vel amplius fuerint cognitores 


900 »al , slev «5 de Qayvouovss, wal f. 25 litis, et aliqua inter eos emergat ignea eren] 


taf ar à»agvi Üiapovía, xal ovra hu 


Bic iubemus unumquemque horum secun 


fva Éxacro» vovro» xarà tà gaivóusyva avtqQ 5v videtur ei suam dare sententiam. 


idíay» Qidóvas vigor. 
(Enihoyoc) T rote Qià soU sx 


(Epilogus.) Quae igitur per praesentem legem 


4 agóvros vóuov 
toV ais rd di, loxvcovtot saoà ve Zustégag30in perpetuum valituram nostra tranquillitas definivit, 
Nov. CX XV (Authent. CXVI = Coll, LX tit. 4: gloss.) Graece extat in ML, cap.1 in B 7, 1, is cum schol. — 


Epit. Theod. 125, Atlan. 4, 17 (inde paratitla Ack. 5 $9. 8 $5). Julian. const. 


CXLH. 


CAA. 


DE IUDICIBUS. 
Idem Augustus Petro praefecto praetorio. 
. nonnulli ex iudicibus post mulla litis certamina et plurima damna liti- 


gantibus in causis a ipfos motis illata rclationibus usi sunt ad 


senti generali lege 
e ca 


lubemus igitur nullum iudicum ullo modo aut fempore in causis 
serenitatem rem deferre, ted perfecte. examinare causam et guod. sibi ius 


iudicare. Et si quidem partes iudi 
tenorem. Si quis autem ex definitiva sen 
ulatur, eaque secundum ordinem a le 

pluresve sint. litis cognitores, et inter eos 


quemadmodum ipsi videatur. sententiam suam ferre. 


nostram serenitatem , hoc quogue prae- 
principium 


e nobis visum est, ne inde in causis dilationes fiant et aliud rursus 


ud eos propositis ad nostram 
a(que legitimum visum sit 


catis acquicverint, sententia etiam executioni tradatur secundum. legum 
lia se damno affectum esse putaverit, legitima em 
definitum exerceatur et perfectum finem accipiat. | duo 

ssensus oriatur, sic quoque i 


emus unumquemque corum 


Kpilogus. Quae igitur per praesentem legem in perpetuum valituram a nostra serenitate statuta 


2 rubr. aol Qinaetov. ML Theod.] "20ss robg d. 
xagvàs ur) dhe Oaías xalsvgsse, dd xà do 
avceie vngiteaDas Ath. 6 | 5 inscr. om. ML, supplevi 
er Ath. (cf. subscr. Theod. infra ad 631,10). Gabrieli 
praef. urbi inscri, ex sequitur g, ubi vid. | 
6 Fuel ve Le Ath. Theod.) odor «wic M ! 10 
xa) Tor,] haeo 6 | 12 vwóOseci» L' | vovse» LI 19 
ágnevgáon Bí | 20 Sal om. £ 21 *»ouicos MLB || dx 
t76 avrovsAove vrjgov) ex prolata novissima sententia 6 
23 d. hu, dxyvuvázsa Das yy b Das d 
oοαπjm Bí 25 «5e) oé 17€ B* | xai] et aliqua (i. e. 
d, ve?) € 26 dvagve: Be 27 avrov Be 


1 Nov. CXX V «e Auth. CXVI om. BR, in T repetitur 
inter extravagantes in eee ab alio librario scripta 
f. 119 ( D). In cod. Monacensi (olim FYisingensi) 6359 


ertat extremo loco scripta post nov. CX XIII . Auth. 
CXXXIV f. 16 ( F)12 rubr. om. DFI 5 inscr. om. P, 
Id. A. reliquis omissis D | pprum T pporum V ppo aL 
(i. e. praetoriorum vel praetorio); p. u. i. e. praefecto urbi 
restituit Zachariae (cf. Io. Lydus de mag. 3, 38) 1 6 qu- 
dem PF | iudieanti V iudicantibus 7 D | 7 htigaat- 
bus] a litigantibus F'vu/g. | 9 tranquillitatem] leges uei 
ad tranquillitatem D | lege generali V Ja hoe P ww. | 
11 ex hoc negociis FI 17 legitimum 

18 et om. F | oetauerint F non cessauerint 
FI quod T']| 19 decerta V? eresta T* detraeta 77* 
eontradi] mandarent FI sententia T 20 ex] eame 
21 laesus T1 | 22 legitimas utatur FI hoe Fus. | 
suscipiatur T1 24 autem] enim 7 | duo) uel d 
eognicione F 25 aliquam — dissonapntiam F 
om, D | uaumquem 71 | eorum Frulg. | 27 sua dare 
sententia V! | 29 igitur] autem 7 


EXEMPLUM SACRAE LEGIS 631 Nov. CXXVI pr. 1 


yaÀsgvórnvos ò i e t tovto uà» 5 07) unt rod ro tam tua celsitudo quam omnes alii iudices maiores 
0à xal stásrae oí do. Qixactal usitovés xa xal i et minores custodire festinent, ut nullus penitus 
rose ztagapuAatas Gnevaavocayp, idíxvov uà» i r — ignoret quae pro utilitate nostrorum collatorum a 
vp *j Bacild. móls, wavà rd GovnÓs; maga rie o, nobis disposita sunt, ita tamen ut universis interdi- 
vmepoyre xQoviDsuévow, x, e d xe vovs b catis per propria praecepta, quatenus sine ullo in- 
TO» dit AaunxQot&tovs dgyovrae xavraxsumo- iusto dispendio nostris collatoribus insinustio legis 
pévowv, dva ndvra; u và Un rije vd» d . — praesentis flat. 
dona opslsías nap! rdv vouoOernOévra. 

Dat. id. Oct. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno 9 Dat. xv. kal. Ian. CP. imp. dn. Iustiniani pp; Aug. 
XVII. post cons. Basilii vc. anno II. la. 5433 ^ anno XVII. post cons. Basili vc. anno 


PK s 


IZON GEIOVY NOMOY IIEPI EKKAHT9N. 
(O avrós ga Osodóvo ird ox mgaitogío.) 


(Igooíuniov.) G6sodóaios xal OUaÀsvrisiavós oí «ze Oele Arbsos vóuq d ,,] gayspás ii 
r uno, TÓv xoiaígtepoa ToU Dsí(ov maAar(ov aua vQ éndoyo và» dvavoAuxdv iagOw zxgnicopíov tg 
ward xa&góv vOv Ügóvov Tie ot Unapopye Oiémovrs xarà vÓ Gyrua vOw cáxgcw» erde avgousv à dv 
vais TouxvrauS Éfevdgsce mQaypa yivegO'as wal vi nolvaías xal avris vis face avabiov. p yàg dun- 
Copusvos xal oí évxoAsie xal oi Tovro Guvyyogos xal mávrss oí d» rate vOoiaUTc46 νοννE-ʃvt* -/ Unnoetovvtes 
oe "ud avrüv xaünuévo» xai üàngoopuévar Tovro udv écOijr robro dd onoüínass xal HiFi. magà ro 
uericoeο doyovsiw dxéxon»vo, ole uóvove xsyoraDas nosiws. vo xoóc t)v Bacilsías gie,. d xal 20 
avto) oí dinõ,,˖ꝓðl o d idiov xe %,, d dt ruv avrà» magóvtoy xal di , rde oiuscac 
—— Vrigove 


8 


CAPUT I. 


One vov Aowxov dy o piper QuxaoTrolp. ylvscDas is; DacmiLorres vó» uà» xarà Kue 
xowníaroQa r Osiov ie ανjα%˖ Liu áp& Tjj GavtOU UnsQoz; Iro YQ xarà xcsgó» dnágxq và isgüv nas- 
rm rde toiavta6 vnuoOsces Ard, ur db zue dà dAA' i ldi xocórxov race Qialaliàe ar 25 
fion» xal vóuow i did vijpov: «àv sieJOtav Orla, ougwiov év rate vovaírais daD, ri 

das 5 vsgecíav, xal eiòd r.. x We r Tà6 v0icXta6 de xowóvtorv, cc ak vs v«od 


rad ra vov los xaO" olovòjnore *oónov nAnuusAnOsin, vq «re xaOociocans dyxAguavs enxoxsicovras. 


Nov. CX VI Graece tantum extat in ML, c. 1 (Oeoxitouev 10v udv xatà xewgóv ...) —3 B 9,2,9. — 
Epit. Theod. 126, Athan. 7, 6. Julian. const. CXIII. 


sunt, (am tua sublimitas quam ceteri omnes iudices et maiores et minores observare studeant, edictis qui- 
dem in hac regia civitate more solito a tua sublimitate propositis, praeceptis autem ad clarissimos provin- 
ciarum praesides missis, «t omnes cognoscant quae ad utilitatem litiganttum a nobis sancita sunt. 


CXXVI. 


EXEMPLUM SACRAE LEGIS DE APPELLATIONIBUS, 
Idem Augustus Theodoto praefecto praetorio. 


Praefatio. Theodosius et Valentinianus divinae memoriae lege constituerunt, ut manifestas causas 
appellationum 5 sacri palatii una cum praefecto sacro per Orientem praetorio qui quogue tempore 
se tuae sublimitatis obtinet. secundum formam sacrorum iudiciorum examinet. Comperimus autem in 
eiusmodi examinationibus rem fieri et re publica et ipso imperio indignam.  Litigantes enim et procura- 
tores et eorum advocati e( omnes in eiusmodi causis ministrantes tamquam nobis ipsis sedentibus et 
audientibus tam vestitu quam calceis et verbis apud magistratus nostros utuntur, quibus cos solos uti decet 
qui ad imperatorem ingrediuntur; quin ctiam ipsi iudices non ex sua persona, sed tamquam nobis ipsis 
praesentibus ct interloquentibus suas sententias proferebant. 

I. Quod in posterum in ullo iudicio fieri prohibemus, sancientes ut sacri nostri palatii qui quoque 
tempore quaestor est una cum (ua sublimt(ate sivc qui quoque tempore praefectus sacro praetorio est 
Awiusmodt causas examinet, neu vero ex nostra sed ex suis personis interlocutiones  proferant atque 
sententiam legibus agnitam ferant; ut scilicet. solita scrinia in eiusmodi cognitionibus ministerium suum 
praestent, sciantque magistratus qui de talibus causis iudicant ti quid adversus ea in posterum ullo modo 
commissum sit, se maiestatis crimini obnoxios forc. 


3 Idar L | iBixvo — 6 xavazsuztouévor om. e, | toU CGEHeimbach) avrov MLB | index B] 9nágxo 
ubi seqg. quoque diversam formam exempli ad praef. urbi ML | d ig» ruo» Be 26 cf. nov. XX 
dati 1 6 Aaustgoxdvovs om. L | 9 subscr. om. Iul. || 
id. oct. M) xda. Oxrofoíowv Ath. Xv. kal. Ian. e A 
íavovagíq Theod. | imp. dn. Iustiniani pp. aug. anno 1 tamen D tuno V| 4 sunt om. D] tin Fut] et F 
XVIII (eg. XVII) c] op. dn. iust. pp. aug. M faciAsí(ag | interdiotis VF | 5 per om. F | Aropri] pria T! pro éa 
"IovaveviavoU tO 4 (leg. «C ) Ath., om. Theod. | 10 post | (sic) T* | ullo iniusto] iusto F, iniusto om. D 
cons. Basilii vc. anno II c] vzacesíq Bacils(ov «ó f id 6 nostris] nisi T | oollacionibus F | 9 subscr. praestat 
lléxgov vzdoxov Theod. usrà cz» vxavsíav BacsAsiov | cod. Paris., item Berolinensis a. 1344 scriptus, ex quo eam 
Alk. basil. vo. conss. M | 12 rubr. Joo — éxuiecev ML protulit Bienerus Gesch. d. Nov. p. 524 || constantinopoli 
TTAeod.] Ilsgl idr Ab.; j d wsaga (sc. in B re- | imperante domino iustiniano rar augusto Paris. op. 
cepta esi) s. v. L I 13 inscr. om. ML, addidi ex Ath. | 14 | imp. iust. Berol. [ 10 ann. XVIII Berol, vulg., annos 
JBadsvuisiavós cit. Theod. | Osías] sg cit. Ath. | XXIII Paris. | besil. Berol. | uo clarissimo Paris., om. 
wópq] Cod. 7, 62, 32 (cf. wo. XXIII c. 4) | 15 éxagze | Berol. | anno vulg, rectius Gnperii annum XVII re- 
(Ati. )] 9záoxo ML (Theod.) | 20 * uóvow | 24 cav- | stituit Heimbach 


Nov. CXXVI 2. 3 ep. 032 EXEMPLUM 8ACRAE LEO 


CAPUT II. 


Jy» xacese 0À re ExxÁzTOIs voUTO xgatair xsAsvouev, iva ó0dxis ExxÁirOV ysvouérrs dvróc vov eoumévos 
Xxeóvov éxávspov udpos «5» «voiav ug aN nagapuAdrtss, avvnapOévos oi dim t tovto này và prd rate 
T0UtO d và xexgiuéva, dr oxovuacoG: xa) usrà rob vouov xal t0U Üuxaiev vj ö. Gra. sí d move: 

c dxxalscáuevos Ye, xe, «0U6 ÜixactaG ávapéyew uéyos 176 velevralac ae, xai sl àvabsrir si 

0 vixíj0a6 ur, sóQsD sir, éevatopévov vàv wsnoayusvev vópuuov doovo, négat. si dé uóvos Ó «yv vuayrss V 
wijpov ÀaBow eise, xal émsDrrrOsis 0. kA Hes us) evgeDeir, üvapéva; vovc O«xagrás p) uóvow vuv 
veÁsvraíav cv, dd xai rà» vy reparationos xc, vovréGtTi rode Toéic uias. xal ei unÓi vnemavra 

0 S e avgaOsin, urxér. T ToU yoóvov mapgadgou; xvgovgO'a, tZ» wrnpo», &ÀÀà xal dx usas poipes 
rode Üixactas Atera hei / Tovro uiv tà sxemQayusva vovto » và xexgiuéva: N si uév e c9» vor 
ÓsÜouévn» e , ew, vaUTng» Bsfawovr, si Ó6 ri rag tas, voUto DiopDovaO ni, xal vópsuoy. did v super 10 
d nat d rie dpsginov die dv vais „ qdoaas etre sap. lf uápovs at re ca rod sie- 
ax eto, AE jj rod d ee yoóvov zxagaÓgoui toV Aowov ge Hαο)e e ty» wiüpor, Gd xn dd¹ ea 
«al vov Oixaíov Gxozovuévov mépac taie roaνιντανν vnoOscac, di doo vouauov, sica rod e irt d e 
pépove sragówtos. xai dd voUrO xsÁeUouav dw rate vOueUTOIG Ust OD4GeGiv , (xaDà péxQs ro sapóste: 
ture.) sic 19v nooEv ExxAgxov mágas vde Qiayvolasis dyagdgsa Dos, d uí(av éxdctr» t5» ldtas v)péoa» 1i 
xe ngoyeygappévnv. 


CAPUT III. 


Iloós vovrow JuomiLouev, Gr mávtas robe Üw«acrdé ty» uàv ÜkxAnro» vais OucQucuévass v) pass 
wposayou£vrs xal rois v0uoi$ 0x azryogevuevr» rav vgorq dixeo da., dvvóc dd , vjuegov usrà và de- 
gi v9» % rd memzQayuéva usrà vie id iac $royoagre nagéyeuw «oic Ouatoudvow, Iva Éxcivos verlo 
rs id tas BonO'sías 1 d enoò l dpyorti ravra Üvvroorras Éupavitsiy. si di ie vOv ÜrxactOv voUro stoszjae, 7 
unge doro, 5j uà» yrgos Tij ro xpóvov magadgogr, ee dee, avróc dd ò ònaỹοrhe Ó vacca i K 
gvAdLas xal oí vovtq vnrostobvtec màcav Hi fjv (àv) ónopeivn Ó du, dd rò ui) do, avedp và 
senoayuéva, éx vOv id tu ovcuDv ànodovva. avv dvayxaoO rgoytos, xal &ayà Üéxa xovoíov , soi 
«avafalovs:. vois rustsQow sicxouuaOraoudynv sto. Bators. 

"EmíAoyoc) H vüofos rot xal usyalogvis avOsveía gov vóv nagóvia vóuov xal dv vacty v 5 


gad. x rQoOsiva, axevaavo, ya zádvtsc yivojaxoni, tí Ópsllovss nagagvAarrsw Dat. ... imp. 
dn. Iustiniani pp. Aug. anno XX. pc. Basilii n anno V.) Y (a. 546] 


c. II Ey nágow$ — 10 Vj ex B habet B. E 9,24 p. 2965 Zach, 11 Ana — 16 nooycyoappévn» B* ib. 2 
p. 296 Zach. et Ecloga I—X Bas. : j 
c. III summarium extat Fyn. 11, 6 (ubi citatur vαỹÜx dy). | 


Il. In omnibus autem appellationibus hoc valere iubemus, ut quotiescumque appellatione interposita 
intra statutum tempus utraque pars fatalem diem observat, sine dilatione iudices tam acta guam $udicata 
eaaminare studeant atque. legi et iuri congruam sententiam ferant. Quodsi solus qui appellavit intra- 
verit, iubemus iudices usque ad ultimum fatalem diem ectare, et si is qui vicit requisitus non invenia- 
tur, examinatis actis causae legitimum finem impertire. Sin autem solus qui victricem sententiam ; 
intraverit, el is qui appellavit requisitus non inveniatur, iudices non solum ultimum faíalem diem 
lare, sed etiam tempus reparationis, id est tres menses. It si ne tum quidem is qui appellavit inveniatur, 
non amplius temporis decursu sententiam confirmari, sed etiam una parte praesente iudices iam acta quam 
iudicata perscrutari; ac si quidem sententiam recte latam compererint, eam confirmare, sin. vero qvid 
neglectum sit, id corrigere ei legitimam sententiam ferre. Semel autem causa appellationis intra fatales | 
dies sive ab utraque parte sive ab alterutra introducta non amplius biennii temporis decursu in 
rum sententia confirmetur, sed veritate et iustitia. considerata finis. eiusmodi causis. legitimus imponatur, 
sivc una sive utraque parte praesente. Et propterea iubemus in eiusmodi causis non amplius ( 
modum usque ad praesens tempus valebat) in primam appellationem omnes cognitiones referri, sed singulas 
propriam diem praescriptam habere. 

III. Praeterea sancimus, ut omnes iudices appellationem intra s(atutos dies interpositam meque 
legibus prohibitam omnibus modis recipiant, gue intra triginta dies post oblatam appellationem acta cwm 
subscriptione sua litigantibus praebeant, ut illi ad auxilium suum competenti magistratui haec insinmare 

ossinl. Quodsi quis e iudicibus id facere distulerit, sententia quidem decursu temporis con Hur, 
tpse vero iudex qui haec non observaverit et Nw ei ministerium. exhibent omne damnum litigans 

opter acta ei non edita subierit ex propriis substantiis reddere ei compellentur, et poenam auri 
ibrarum solvent nostris privatis rebus inferendam. 

Epilogus. Gloriosa igitur et magnifica auctoritas tua MM legem in hac quoque regia &- 
vitate proponere studeat, ut omnes intellegant, quid observare debeant. 


1 éyxÁrcvossc (et sic infra constanter) M | yevouésne L cf. Cuiacius Obss. 18, $6) | 16 soocyeyoauue»r» T'Àeod. 
2 5 Scerimger (B* Leunclavii)) aga o 19 vnde «5$ (diac jon Gela Aastee, E | 20 rade LH 
«sv M nagagvldetg LBÍ A Advro, B** (observa- | Iul.] rar M | Óvvraovras cum Scrimgero vulg. | 21 
verit Iu.) | 3 as:ovddtove: B* | 4 sicsAO n B* | 6 om. vnd ur, L „5 n e eonfirmabitur Zw | 


beparationos L «oU sxoosvroemiGuoU L s.v., Bí tov sv- | vzouévo: LBf | 23 xovaov L |, hvoov MB*] Ae L/ 
rœι,ood Mg. v., B! | uni] us) Bi v. I. IS ¹,l rd.] 24 xavagallova: L Are idixoic B | 26 d»doBEe- 
4 nov. X LIX c. 1 | «5j om. L* | 11 4dvzgo2éouos L vtítg L || 26 yuvolaxove: L | dat. M, yi AtÀ. ipss 
12 r; om. M | «ov dierods xoóvov) *fjs dier ae Ecl. 

14 xaJdneo Ecl | 15 ss rz» mgovyv BxxAnrov] in | vj , Fre. vis gal "ovatwiavoU nevà UN 
primo introitu Jul. dv «5 xovg . Ath. (ceterum | Baailaiov Theod., unde subscriptionem refinzit Sacilaris: 


UT FRATRI8S FILII SUCCEDANT 


633 


Nov. CXXVII pr. 1 


PKZ 


EFI AAEADOIIAIAQN KAHPONOMOYNTQN 
AMA TOILZ ANIOYS3I, 
KBEODAAAIQ 


*O aj10s gad Bdeoo «à dvJoboréro éndogo 15 


nzaitoplov. 


*4Àsv11jGas'T0€ ada, ( q no r vdv ddslgo 
xal oi «ev νντνν j νντο%ν0 dÓshpov) maidas s 
; » »aÁovvtas T9)» arte Uxeicióvtsé 


LAEDANTUR 
VEL 81 COMPETAT NUPTIALE LUCRUM, EO 
NON FRUATUR; ET RURSUS UT MULIERES 
NON SECUNDO 

10 PARTIS SPONSALICIAE LARGITATIS, QUAN- 


CXXVIL Auth. CXX. Coll. I tit. 7 
UT FRATRIS FILII sUcOEDANT AD IMI- 
ET UT MULIERES NON IN- 


NON 
NON INSINUANS AUTEM VIR, 


KAI IIEPI ETEPQN TATIONEM FRATRUM ET ASCENDENTIBUS 
N. EXTANTIBUS; 
5 SINUATA ANTENUPTIALI DONATIONE 


NUBENTES DOMINAE SINT 


UM PABS FACIT UNIUS FILII; ET UT SIMI- 
LES SINT POENAE UTRIUSQUE SEXUS, DUM 
SINE CAUSA RATIONABILI REPUDIUM 
MITTITUR. 


Idem Aug. Basso pp. 


et praemortui fratris filii ad hereditatem vocentur 
paternum adingredientes gradum et illius ferentes 
portionem. Si vero moriens relinquat ascendentium 


rij 
rag xal vy éxsívov xoubouevos uoipay: si dà ó 28 aliquos et fratres ex utrisque parentibus coniunctos 


F^ nos vOv dvióvto» Twà xal ddsá- 
qoc éb éxevéqov yovén» Gvvantoudvovrs avtqQ u 
zratd s dx mporsAsvtiGe«vroc ddslpov, coUe ddad- 
oe énsisvgausp did voU aùroð vóuov wsra «àv yo- 


vsdevr$cas xac 


vécv nalseOss vov; dà &Osipónaidac dxsxisicapuev. 30 


sibi et fllios ex praemortuo fratre, fratres quidem 
iussimus per ipsam legem cum parentibus vocari, 
fratris vero filios exclusimus. 


CAPUT I. 


Tavra voívvy Qixaíos éxavopgDovyvse Deanitousv, 
P y! res T6 : joe xazadsíyes «oy 3 ird 
dósigovs. vvauévous usta TOW yovémy R, a: 
wal évéoov aüsÁpoU x ) os waidac, ur 


Hoc itaque iuste corrigentes sancimus, ut sf quis 
moriens quat ascendentium aliquem et fratres 
qui possunt cum parentibus vocari et alterius fratris 
praem filios, cum ascendentibus et fratribus 


r dwióvtov xal tov dÓsÀpd» xalürzcs xal oí35 vocentur et praemortui fratris filii, et tantam acci- 


vc ngevsisvercavcos ódsipoU waidss, xai Toga ry» 
Aagsfavodgs uotpay, 009» ijual de ö — rar) xo- 


piant portionem, quantam futurus erat eorum pater 


Nov. CAA VII (Authent. CXX « Coll. I tit. 1: gloss.) Graece extat in M (de BL vid. ad cap. I. III). — 


it. Theod. 127, Atham. 9,12.  lulian. const. CXIV. 


c. I summas habent Ecloga privata aueta 1, 8 p. 29 Zach., Anonymus Bodleianus ap. Zachariae Arnd. p. 219. 


Theodori summam in Jine auctam exhibet Prochéron 


80, 7, schol. Epanagoges 23, 16. 


CAT VII. 
DE FRATRIS FILIIS SUCCEDENTIBUS UNA CUM ASCENDENTIBUS, ET DE ALIIS 
CAPITIBUS. 


Idem Augustus Basso gloriosissimo praefecto praetorio. 
Praefatio. Leges nostras emendare non piget nos, gui usquequaque id quod subiectis nostris 
erodest reperire velimus.  Meminimus igitur nos legem »—½V DIATUAME, ut si quis decesserit 
relictis fratribus et liberis alterius fratris antea defuncti, (ad si: inem fratrum etiam fratris antea 


defunct) liberi ad hereditatem vocentur in paternum successuri locum atque illius 


tionem accepturi ; 


sin quem ascendentium defunctus reliquerit et fratres ex u arents sibi coniunctos et liberos ex 
q relig fr ; 8 


fratre antea defuncto, fratres quidem cum par. 
exciusimus. 


ge iussimus, liberos autem fratris 


l Haec igitur iure emendantes sancimus, ut si quis quem defunctus reliquerit e ascendentibus et 


fratres qui 

fratribus etiam 

2 rubr. Iso Qiadóxeov (leg. d doo) ad 

das du. Theod. Dore rode xd 

V xÀnpovo Piin TOY 

ov, v x KOvowv Ath. 

LIES: p CIEL Y 

Srpast o. th. | 18 %. dy cit. Ath. 

20 „ CXVIII c.3 | *xalsvráoo: M | 22 r 

óOpooTyva — 23 ddslgoU propter homoeoteleuton omissa 

sn M ez € add. Zachariae | 24 alba. Scrimger (cf. 

25) | 26 «eva (cf. 32) M] aliquos (i. e. rde) € | 31 Tavra 
Serimger] r M initio versus, Hoo g 


2 sueocedant] succedant paterne R (suocedant patruo 
Ul. 


cum libus vocari possint et alterius fratris antea 
flatris antea defuncti liberi vocentur, et tantam partem accipiant, quantam pater corum 


functi liberos, cum ascendentibus et 


Hamburgensis) | inmitationem R | 3 et RV) etiam T 
vulg. | 4 estantibus RT'| 6 autem om. RI | 7 vel] et . 
9 


i 
T | nos om. T | 18 pi- 
guet V j| 21 alterius — 22 hereditatem acr. N in ras. 1 vs. 
postmortui A(?)| 22 et praemortui fratris filii ad h 
suppl. V* in spat. vac. 4 vs. | 23 paternam V | et om, R. 


sionibus quae ab íntestato deferuntur et TET em et 
flliis fratrum F in marg. (ex Iul.) | iuste om. 71 
sunt TI 34 praemortui] «e Ri et om. T 
al. | 35 vocentur] sucoedunt T | et] etiam 7'! || fratribus 
V! | et om. RT* | tantum V:| 36 pater eorum 7 

80 


Nov. CXXVII 1. 2 


a0 si vtsQujs. tvavga dà Osczxitousv mapl dxsi- 
batir 334a Vi àv ó xat)o 4E éxarégov yo- 
vie OvvüxTstO TQ 5 xal due ei: cat 
ela abroís dadomauev vdfww Üvs herd Ae uU, 
Aovwtas vow à. ; 
xal & uetà vOv dOtigdw 
rede ο tÓv xÁfQov. 


s TOV» dt 


634 


UT FRATRIS FILH SUCCEDANT 


accipere si vixisset. Haec vero sancimus de illis 
fratris filiis quorum pater ex utroque parente 

batur defuncto, et absolute dic(endum quem eis 

mus ordinem quando cum solis vocantur 


spy, rar cr Ax wsisvousy beundem eos habere iubemus et quando cum fratri- 


bus vocantur ascendentium aliqui ad hereditatem: 
hoc iubentes ex kalendis Ianuariis praesentis unde- 
cimae indictionis. 


CAPUT II. 


Kd ys ui» aluov ádnavooDoosoe «vos alvas 


lllud quoque dignum correctione aliqua esse m 


voniLovrss, udgos aUtÓ toU staQóvytos mzo.0vusOa d- 10 cantes, partem hoc praesentis facimus legis 


pov. db abxije yàg rije t- mQayuávo» svQiGxOvtes 
rei, àvayxaioyv selva. «aic 2 a ro oV 
e rde «90 vÀw yduawv Óngsié dpgavits- 
od, iva xay al voy nootoruzov cvuBolaioy a 
ságouv, sQóysiQos uà «ov v 
ο *OU yàuov GvGTRG& vnuapyouv, OsoniLousy 
dd I vois ávy0gas avroUs ij xal robe vn 


ar ngó α²hn̈ fvo« Yον yduov Óogsás naraygd- 
govvas, éü» q xovcov Sao fal s070T5gsa, Óéupa- 


ipso enim rerum invenientes experimento necessarium 
esse mulieribus actis monumentorum antenuptisles 
donationes insinuari, ut vel si principalia instru- 
menta pereant, quod facile est, per monumenta eis 


vmousnuátsov avrais ai 15 matrimonii probatio maneat, sancimus necessitatem 


habere viros ipsos aut etiam qui pro eis antenuptia- 
les seu propter nuptias donationes scribunt, si quin- 
gentorum solidorum transcendit quantitatem, insi- 
nuare eam in actis monumentorum in regia quidem 


etur» rau ngartousvov vnournudro» A uàv20civitate apud magistrum census, in provinciis autem 


vie gad nólsoc megà tQ uayíorQQ Ow trjv- 
cov, dy dd «ais 5 Pd tQ rije vÓÀsos éxd- 
orie dxÓíxq i mag' olé d ls tà *0iavta. Unourruata 


GvvíavacOa, Óvvara. si Óà ui) dupavicovs: vavrac, — mulieris etiam sic eas v 


apud civitatis uniuscuiusque defensorem aut apud 
quos omnino documenta confici possunt. Si 
vero non insinuent eas, N quidem ad partem 

ere iubemus, et si tempus 


do uà» a tÓ uégos vij yvvauxóé xal ovre; al- 25 fiat exactionis donationis aut partis eius, non 


rds éppdoOas wsisvouev, xal si waipóe xmas, r 
dm,] vj ds yj xal uégove gb rije, uz) dr 
ssig Ja, vjj yvvaixl «à , u οα⁰,j,s ij val ci ò hi,. 
2 dà «à th ngouqQov Gcvupoya xal al tovtov 


poni mulieri non fuisse insinuatam donationem. Si 
vero dotalium pacta et horum eventus parti viri 
concedant exactionem dotis aut etiam partis eius, 
nullam eum habere iubemus actionem, si non dona- 


2 L - , 2 2 — D 2 
áxofdcus 1j Aινον *oU A οο ÓQ ti» dnaírnsw 30 


rije s5QoixÓ6 i «al n£govs abr, obòulas ard A 
xslevouev ayeyygv, da ur rij dq , dvsgaruce 


c. L (A' ini d£ aste v6 rb ngayudtoy...... .) post nov. CXIX c. 1 insertum extat ia. B 29,4 


indeque eodem loco in L f. 149 


c. II. III summaria praestat Anonymus Bodleianus c. 445—441 apud Zachariae Avid. p.210, Athanasii sum- 


mam repetunt paratitla Ath. 10 $ 9. 


accepturus erat si viveret. Haec autem de illis fratris liberis sancimus quorum pater ex utro 


coniunctus erat defuncto; et ut simpliciter 


, Quem iis dedimus ordinem quando cum solis fratri- 
ad heredi 


bus vocantur, hunc cos habere volumus eliam quando cum fratribus aliqui ex ascendentibus 


tem vocantur. 


II. Verum illud quoque cum correctione aliqua dignum iudicemus, partem praesentis legis facimus. 
Ex ipsa enim rerum experientia edocti necesse esse mulieribus donationes ante nuptias actis intervenienti- 
bus insinuari, ut etiam si. instrumenta principalia amittant, per acta probatones matrimonii s in 


promptu sint, sancimus ut ipsi viri vel qui pro iis ante nuptias sive propler nuptias donationes 


de, 


si donatio quingentorum solidorum quantitatem excedat, necesse habeant cam actis insinuare Pe best 
j ensoren 


in regia quidem civitate apud magistrum census, in provinciis autem apud civitatis cuiusque 


vel apud quos omnino (alia monumenta confici possunt. Quodsi eas non insinuaverint, quantum ad part. 
mulieris sic quoque eas validus esse iubemus, et si occasio sit exigendae donationis vel etiam parüs eius, 


non opponi mulieri insinualam non esse donationem. Si vero pacta dotalia e ve t 
t exactionem dotis vel etiam partis eius, iubemus nullam eum actionem habere, nisi donationem 


conce 


evenius mario 


5 vaír9v] eundem (s. e. «7» avt5»?) g Iul. | 7 vóv 
xÀ5gov] hoo iubentes ex kalendis lanuariis praesentis 
undecimae indictionis add. 6; *ovrov xpavovvtos dmó 
xalavÓav '"Iavovagiov t€ a éxtivaurgace Ath. (carent 
additamento Jul. T'heod.) | 11 yàg om. L | evgioxovtas 
B |13 «às «àv ngó vÀv (noótev B) BI 15 x- 
xsgo« BL) noóxegov M quod facile est 6 || vsouvr- 
pdtov) quae sequuntur desunt in B! pluribus foliis ex- 
cisis | a xsQi v ydpove Gvorágse vndoyou»y BL 
matrimonii probatio maneat 6 | 17 «aij om. L^ | 18 ài 
yápnov B | 19 xo" (sic) M [ 24 éugavicociw B | 26 xai 
a xcgós t.] disertius epitomatores day rate yvyai£iv 
douócy; O casos Theod. xal drairijoa tat xatà 
tov6 xagove Ath. et ideo matrimonio soluto mulieri qui- 
dem ante nuptias donatio sive ex toto sive ex 56- 
eundum quod casus tulerit ... competat Tal. | 27 ve 
die, vuiv Qopsac M [| xai om. L (c) | A LI 31 
useove] éx usgovs BL 


2 ex utroque pater R | 3 *dicendum quem eis dedimus 
(sim. Bech) l dicimus libri (in V post dicimus rasure est) | 
6 ascendentium aliqui V] aliqui asoendentium RT. 

7 ieiunariis V | 8 inditionis R FT | 9 rubr. Bi 
nuptias donatio gestis intimata fuerit I in mp (ez Ju.) | 
ntes 7T | 12 haotis 


T | 25 sut Beck] et libri; aut etiam Osen l 
parti RI | 26 mulieribus T J fuisse] fuisse ee 7 || 2$ 
concedunt T oonoederet RI ooncederent R* | exaetio- 


nem Osenbrüggen) actionem libri | 29 si non] sine R T 
donatione T 


AD IMITATIONEM FRATRUM 


neatrouévov vxourqudvov o6 o. rd yàg r- 


ede éxóvrov éfoveíav voU due vd Óepsas 


635 


Nov. CXXVII 2--4 


tionem insinuavit actis monumentorum, sicuti dictum 
est. Viris enim habentibus potestatem insinuare do- 


sóv un rod ui) éugasiaO vas xív)vrov vaic yvyraitiv — nationes pro non insin periculum mulieribus 
zrixsto da atoztov riv slvas Ooxai. imminere ineptum nobis esse videtur. 
CAPUT III. 


"Ensidz dà xal às yvvaixac rde sig dcr ον Vi- 
guo» oix dero stQotiurOsóS ru alae zagd rds 
Qevrspgoyauovgoae silvas Jer. Oacsitouev, ai rie 
ano uévr vo» dvò dri dnógGyorto yduowv, 
xa d abr ru x 478 v yduov 
za xal mQóvsgov 
Ósaztots(a6 ToGOUTO» & i v TOUS 7aoidas dya- 
loyía rost, ſ xarà vÓv v26 Üsgmorsíac Aóyov i, 
xaà avt) mo:i00$ mwgóccnzo» Eyes» d. «avra d 
xgatéiv ovx in ustépowv uóvov xsisvousy, dA xa 


pe 
49acnicauev, ys» dd avtij» xal 10 


Quia vero et mulieres ad secundas nuptias non 
venientes praepositione aliqua dignas ultra eas quae 
secundo nubunt esse putamus, 1 gi qua 
amisso viro alteris abstineat nuptiis, habere quidem 
eam [ad] usum antenuptialis donationis, sicut prius 
sancivimus, habere vero eam et proprietatis tantum 
quantum filiorum quantitas facit, ut secundum pro- 
p rationem unius et ipsa filii personam ob- 

ere videatur. Haec vero valere non in matribus 
solis iubemus, sed etiam in patribus et aliis ascenden- 


an navéQuv xal vov» dll dvióvto» fovióusDeibtibus volumus ad secundas nuptias non venientibus. 


vOv ade Javrégovs yápove ovx dgxouévoy. 


CAPUT IV. 


"Ens; 0à dxnyogsvcaus» zxtoony» Ov rnustigov vó- 
pov vois vs àvÓgáci xal xai6 yvyoill. enovdia A 
zt&iv. xal OiaAvsuv. ro yduovs, die si uj rie daviw 
alria TQ rusréQp vóuq yvogio 
TOi$ rod ro 1OÀuOO. 7t0ui» àvOQacs v& xal lv 
éxsÜrzxapey ru vua mweQl rde ,t TOU 


T& dd xal vu, yvyauxós z0moapsyos, soos rò xdàÀ- 


Aio» voUto uavazoiovvTs6 OscztSouasy, 275 4 alvas 
[i 


diagopà» f ] ys in vais stoiwaié 
xai yvvaixóe t0UTO ToÀuo vtov, dd xaĩe arte ro. 
vais taie xarà TQ» yvvoixQw c rucy d ν,õ s(GauS, 
tercidd xte art sq ννe v ego 
rd Gvvosdgia lu, vove &vÜQas nαννEĩGꝰ u TOUS 
toUTO T0 
d vòeòe xai yvyaixós. in yao áuaotruacos (Gov a- 
714501ag avtois écuxsio Qas xal HA ztowàs Üixaioy dvo- 
uíicausv sivas. 


44v, xal sowas 20 legi 


Quia vero interdiximus dudum per nostram legem 
et viris et mulieribus repudia mittere et transigere 
matrimonia, nisi tamen quaedam sit causa nostrae 
ita, et poenas hoc facientibus et viris et 
mulieribus imposuimus, mutationem quandam circa 
poenas viri et mulieris facientes et ad melius hoc 
transformantes sancimus, nullam esse differentiam 
quantum ad poenas inter virum et mulierem hoc 


) dvÓgóc vs W praesumentes, sed iisdem poenis quae contra mu- 


res & nobis definitae sunt. 21 sine causa nostrae 
legi cognita matrimonia distrahunt, etiam viros subdi 
hoc praesumentes, et similes esse poenas 1n viro et 
muliere. In delicto enim aequali proximas eis im- 


dub, xal Óuoías slvas r stowdc ae va 30 minere poenas iustum putavimus esse. 


c. III in nov. X XII c. 20 $1 insertum extat in B 28, 12,1 (B* 4 6. 1 p. 191 Zach.) indeque eodem loco in L f. 40 (cf. 
p. 160 ad v. 33). — Theod. summam repetit B1, eiusdem summae initium Prochiron 6, 1 in. (inde Epanagoge 19, 12 in.). 
c. IV argumentum notat Nomoc. XIV tit. 13,4 p. 614 Pitra, ubi legendum d 176 o (pro (4L) »eagas. 


actis confectis, sicuti dictum est, insinuaverit. Nam cum viri potestatem habeant insinuandi donationes, 


peru ex non insinuatis don 


us mulieribus imminere ineptum nobis esse videtur. 
Quoniam autem etiam mulieres ad secundas nuptias non venientes praerogativa aliqua dignas 


rae iis quae secundo nubunt esse. existimamus, sancimus, ut si quae viro amisso secundis nuptiis abstineat, 
abeat illa quidem usumfructum donationis ante nuptias, quemadmodum ctiam antea sanximus, habeat 
autem etiam proprietatis iure tantum quantum proportio cum liberis efficit, ut secundum proprietatis ratio- 


nem unius et ipsa 


ii personam sustinere vidcatur. 


Haec autem. non solum in matribus valere iub 


mus, 


sed etiam in patribus ceterisque ascendentibus volumus qui ad secundas nuptias non veniant. 
IV. Quoniam autem nuper lege mostra et viris et mulieribus interdiximus repudium mittere et matri- 
monia solvere, nisi quae causa sit legi nostrae cognita, et poenas iis qui id facere audeant. et viris et 


mulieribus imposuimus discrimine quodam 
sancimus, ut nulla sit differentia 


inter poenas viri et mulieris facio, in melius id mutantes 
tum ad poenas inier virum et mulierem qui hoc audeant, sed iis- 


dem poenis quae in mulieres a nobis statutae sunt, ubi sine causa legi nostrae cognita matrimonia solve- 


rint, viri suüiciantur 


qui hoc audeant, similesque sint poenae lam in viro quam in muliere. In pari enim 


delicto aequales etiam poenas iis imminere iustum putavimus esse. 


infra vs. additum rasura del.) L (cf: ad 6) | 8 ànoBadou 
cum Scrimgero vulg. | év4oov] Qavvepgoy , Gsvrégov L 
yéápov L| 10 4Osaziaausv] cf. nov. XCVIII | 11 voc- 
odr — 12 ÜOsonotsíae om. M || 13 avs) Haloander (c)] 
avz5j MLB! | Qoxai ML*| 14 uóvov ex c Scrimger, vulg. | 
17 »ópov] nov. CX VII c. 12. 13| 21 rode] facienti- 
bus g | 23 òd s TÓ du et ad melius 6 | 29 «ovs 
dvds] etiam viros c | 32 xai om. c 


dee sera d) L5 ade) D eee 


1 actis] hoo est actis RT'[siout TI 4 ineptum V* | 
esse nobis RT | 5 rubr. De his qui secundas nuptias non 
contrahunt sine causa F in marg. (ez Iu.) [| Qui R'! T1 
et T vulg.) om. RV | mulieres] ultra eas add. T? | 6 prae- 
positione Heimbach] propositione R VT portione R T? 
4. v., vulg. ] digna RI I eas quae] esse ad secundas nuptias 
— digna ultra eas quae ex 5 sq. errore repgtita add. V? || 


7 *sancimus addidi | 8 alteris VT. alterius RT“ vulg. 
9 ad — donationis et 10 sg. tantum — quanti| V? in ras. 
ad del. vulg.; leg. et? | usum T'! vulg.] summam RV usum 
summam 7 ? | 10 sanoximus R | tamen RTI 11 quanti- 
tatis R | fecit. R! | 12 ratione V | unius ipsa et perso- 
nam filii T | 13 uideantur A! | ualere post solis col. R 
14 iubemus in ras. V | aliis] in aliis V | 17 rubr. Ut 
eadem pena uir et mulier diuertens teneatur T' ín marg. 
nostras leges R' 18 et viris] et om. V 19 tn RT^ 
nostrae om. R | 20 cognitas V* | et in uiris R, et om. 
V | 21 mulieribus] repudia mittere add. T* | 22 pena 
Ri | uiris R | mulieri V [| 24 ad] esse ad V | poenas V] 
penam RT vulg. | haeo 25 hisdem R. VF ibidem 
R' 26 & nobis definitae] disposite a nobis T | si om. 
RI T', si sine in spat. vac. scr. V? | 27 distrahant vulg. | 
28 hoo om. R | praesumentis V | 29 mulierem Ri in 
muliere 7' [ delicto V? in spat. vac. ei R | 30 putamus 
T vulg. 
80* 


Nov. OXXVIII 1 


(Eniloyos.) Té» napgévra voivvy yevimóv "Mov 
vouov dow i 0$ been; sowas d vé» cvva- 
Ouopávov are voie «8 v eim rar al- 
ro. i vols v6 rde eni y olxs9Giv, dere finòõ d 


TOv závroy ra 3 «OVI, v8VO vd ede 
. ipt. CP, im imp. da 
ve. 


sap" i dyvo 
Justiniani ^ An Qm XXII. at cons. 
VIL Ind. d D (a. 548) 


anno VII. 


IIEPI THX T9N AHMOZI9N 
ANYSE9Z2 KAI KATABOAHZ2 
KAI ETET9N KE9AAAIQ9N. 
O avrós Basisvs Here re id otorr h éxdozo 
ftoastopíoy. 


636 


DE COLLATORIBUS 


sir ne ae Praesentem igitur generalem no- 
manifestam tua gloria faciat per edicta 
sollempia et his qui banc maximam civitatem et qui 
rovincias babitent, ut nullus omnium quae ad sa- 


5 lutem communem sancita sunt a nobis ignoret. 


CXXVllL Auth. CXXXIII. Coll. IX tit. 14 


10 R DE COLLATORIBUS ET ALIIS 


CAPITULIS R 


Idem Aug. Petro pp. 


1 I. 


& «óc Solar- Er fjusvépov Uxotslév o 
— 947785 "jd as xal YO» 9 a rie- 
pt» vo, d. o9 dent )nev, xarà vd Joo 5 
Acyevoro- Eid n ee aa αjẽ rs - 
xàs drum gas ví» Gvvcslaiv e psllovons. ax. 
reg, d» vd dινjẽ,jauei 
ad o tor dr fudv énápyov szartopévoy nourri pd- 


vOv pavspovedas, vovcas có OnogOv» pur 
7 norton iiie VE vzrdo éxdavov iio fa $ lover 
oie ir more gare TOUTO 


„r robe „ et 4% xoucípQ Ünuocímv Bvsxev 25 fiscalium causa 


8 gavepovaas dà xal và sida» «rv drori- 
puoi xarà ri vodseLa» xal v9nv 4v éxaciq r 


Nov. CX X VIII (Authent. CX XXIII = Coll. IX t 3 


pars fuit in B 56,18 (Bi. «àv 


prior 
schol. L), unde particulas servavit B* (vid. rid — Ep ü. pit. Theod. 12 d. 125, 


Quaecumque ad utilitstem nostrorum pidum 
f o inen N ie et praes 


legem, p r Iulium vel d Augusnm 
em scuinsque Teabtionis 


mensem 
positiones collationum futurae ind Pus in fos 


vOv ddr goss 20 1 diocesis gloriosissimorum nostrorum 


p raefectorum sub confectione monumentorum mani- 
estari, declarantes quantum unicuique provinciae 
sive civitati pro unoquoque iugo aut iuliis aut cen- 
turiis aut alio quo uolibet tam in specie quam in auro 

minet, indicantes quoque specierum 
aestimationem secundum mensam et unoquoque 


gloss.) Quà eje dorm ML, c. F 


zie 9 vsagà hx Quasécsess xff 
prt 20, 1 (inde partem repetunt 


Ath. 4 $21, lib. x QiagoQow. ávayyocudvev 3 20 p. 191 Heimbach). Iuliaa. const. CX XIV. 


Epilogus. Praesentem igitur generalem legem nostram tua gloria manifestam per consucta edicta 


faciet ei iis qui in 
communi salute a nobis sancila sunt ignoret. 


magna civilats habitant et qui provincias incolunt, ut nemo omnium ea quac pre 


XXVIII. 


DE PUBLICORUM TRIBUTORUM EXACTIONE ET SOLUTIONE 
ET ALIIS CAPITIBUS. 
Jdem Augustus Petro gloriosissimo praefecto praetorio. 


I. Cum 


ue ad utilitatem subiectorum nostrorum spectant perficere studeamus, ctiam gras 
sentem legem ferimus, qua sancünus, ut mense Julio 


Augusto uniuscuiusque indictionis. particulares 


delegationes tributorum futurae indictionis in iudicio gloriosissimorum cuiusque dioeceseos 5 
vel civitate 


nostrorum actis confectis manifestae fiant, 


vae si 
pro singulis iugis vel iuliis H 
tributorum 


6 subscr. om. g, habent Iul. by | k. sert. M kal. setb. Jul.“; 
ra dard '"IovMor Ath., uryi lavovagiq (cf. ad 634, 7 
Theod. | conp. inp. donn. iustian. aug. ann. X XII I Jul. 
gad "lovaviviavoU vd g Ath. Fees A «5e Baae- 
Asiae Theod. op. dn. iust. pp. aug. M | 7 post co cons. — 
ind. XI ty ad dipl. o ngrocg Bacilstov 1o & i». a 
(corr. 0 T ne rij vnatsíay BJ ov v0 & 
Ath. post cons. (uM|L ul.“) ann. sexto (vel VI) Iul. 
conss. M j| 10 rubr. IIeol — xegaáaic»y ML, B 56,18] IIe 
Gvvtslso tO y xal di wegalalov Ath. c Ihgi rod de- 
legatov wal zzgl N Theod. | 13 , noas- 
sooícov M Ath.] 5xagxo L | 15 vw] vel «dw cit. At. | 
oͤrorel h ML Ath.) avvralsgvaw cit. Theod. | 17 loc 
mt acu vn ML | 22 om. Le] 

lovto» Me) lovyys lou L (lovyov 7 


oUm» | Halde e iorya lis pro oùid ia coniciebat 


quantum in unaquaque 


vel centuriis vel quibuscumque aliis nominibus tam in specie quam in aure 
nominc impositum sil, ac specierun quoque aestimationem indiceni secundum 


mensam et secun- 


Cuiacius ad 2 10, 37,2); cf. 631,35; mov 
p. 122,13 | 24 di olera (iod 2M 145 
pats ML alio quolibet c, unde rne 9 

arbitratur Zachariae; óvopaverv Schoell, cf. . X VILS 
7 aͤn ed nor à» avrà wavà yopav xa 


1 generalem nostram V? im spat. voc. | 4 inhabi- 
tant J | 5 subscriptione carent libri | 9 sev. CXX VIII 
275 om. R, in particula ab altera m 
perscripta exhibet T f. 1 10 rubr. om. T (add. cl 
in marg.) || collationibus V | 13 Idem a. V aL] * rye 
lustinianus 7 J 16 respitiunt V vulg.] yc | eta- 
dentes — sancimus om. libri, eimiliter suppl. Contius, u 
17 vel] uel per T | 18 inditionis (et sic infra . . 
V | particularis V | 25 causarum 7 I 26 mensam Deci] 
mensuram libri | et T] om. V vulg. 


ET ALIIS CAPITULIS 037 Nov. CXXVIII 1—3 


wpevovgay GvvrjÓsiav, xal ví it abr sic «5» dgxa»v loco tenentem (consuetudinem), et quid ex his in 
sicpégeg Oe y) dv áxdavy &napzía d idoo da j Qaxava- — arcam inferri aut in unaquaque (provincia) dari aut 
o * ovro dd cvvriDsuévas rde rohre expendi oportet; sic igitur compositas 8 dispo- 
dia si role rb éxapyuov &oyovsiy evO dos xi, sitiones provinciarum iudicibus mox destinari in pro- 
secOas dv mpoonuuois dd, driveuyasos, xal à 5 oemlis uniuscuiusque indictionis et per eos proponi 
avrov smootí(OesgOc. év vai$ du avrove xaOecrojccic in civitatibus sub eis constitutis intra Septembrem 
móÀsgiw are ro Zexvenfoéiov a»óc j Oxvofoíov: aut Octobrem mensem; sed etiam volentibus exempla- 
dla wal vois Bovlousvois và ica vovtow» dx vov Qv ria horum ex foro gloriosissimorum praefectorum 
raorij TÀ» i doto rd ꝰ éndgxov àvvmspÓstos Sine dilatione dari, ut collatores agnoscant quemad- 
Jioc dat, cere robe GvvvsAscvàs yuvoloxsw, xa v 10 modum debent collationes inferre. Si vero ante in- 
reò nov õꝙellouo / rds ue alcgáosiw. 1d dà ae sinuationem in alios títulos praeter eos qui conti- 
rije dugavsías sie ii οe ví(vAove zagà ToU6 zwQusyo- — nentur particulari dispositione anni collatores fiscalia 
pévovs «7 . g. ru ToU avtov ανν,.ůu rod o exsolvant aut in provincia expendant, iubemus eis 
và Ünuócia xatafdAocw , xarà v2)» in eiusdem indictionis collationes haec reputari, ut 
érapyiav daza»5goves, xsisvousv avtovs ele rde vie 15 nullum ipsi patiantur damnum. Si vero secundum 
ar, ivduct(ovos avvrsisías avra AoyltsaOai, ets à nobis definitum tempus non dirigantur huiusmodi 
unòantas avro)e vj uit. sí dà wcrà rd — particulares dispositiones, qui quidem per tempus 
* guo» OguOévra xciv M) éxzeup2Ggw ai gubernant nostrum praetorium YXxx librarum auri 
toa UTGs usQixal OuarvztolOsuc, oí xa:à xai.góv poenam persolvant, uniuscuiusque vero provinciae 
ÓioixoUyras tà ruérsQa j, · xovalov Are 20 tracteutae viginti librarum auri poenam exigentur. 8i 
noi xavadvcoveis, oi dà éxaatrs éragyías voaxvsv- autem iudex missus easdem particulares dispositio- 
Tal A zovaíov Ato)» er sierpaxOovvas. si nes in provincia non proposuerit, decem librarum 
de Grsllouévas rde ard uapixag Decrvzoboss auri poena damnabitur et spoliationem cinguli sus- 
dv vñ Aο,,,̃ ur) nooOrjos, A xovolov A«tgóv sow?) tinebit; eius quoque officium quinque auri libras 
Druid oeras xal Hr ve Cobvne vnopsvsi, «rc 25 exigetur. 
avrov reits e &' xovaíov Avtoow scosvyv alertoovronávns. 


CAPUT II. 


Kealevousv dà 47» u vOv sid» sicxoju0s» sU- Iubemus vero specierum quidem illationem mox 
Si dx ngoowuicv andern émiwsu5csme GorsgOcs, ex principiis 1 indictionis incipere, ar- 
robe dd dgyvguxovs vírÀovs ward ros xa&govs vos E vero illationis titulos secundum tempora de- 
es Quo pévovs. 30 finita. 


CAPUT III. 


"nio d «àv» JOnuociov Gvvisisóv v e dxoyàc Pro fiscalibus autem collationibus desuscepta sive 
ros üpsQiuv(ac uapixág c8 wal mÀgvaoíag mci ian securitates particulares aut plenarias omnibus (modis) 
so zugà và» và Ünuódia vsoÓeyouévamw yíivacÓa, ab his qui fiscalia suscipiunt fleri deflnimus, mani- 
iogiGouev, onuasvovaac 1j» TOv yornnávov nogóryra festantes et solidorum quao et specierum nec 
xal vo» sidàüv, ov uv dl xal «dw lou ro 35 non et iugorum sive iuliorum sive centuriarum, et 
vOv loviov ijyov xsvrovoioy, xal à Óvóuarza vov» nomina possessionum pro quibus functiones susci- 
xt50sov, und cv rds GvytÁMag Unodéyovtas. ai dd 


c. III ex B 56, 18, 2 servat Be T 1, 21 p. 617 Zach. 


dum consuetudinem singulis locis receptam, et quid ex tis in arcam inferri vel in singulis provinciis dari 
aut expendi oporteat; atque ila compositae eiusmodi delegationes ad provinciarum praesides statim initio 
cuiusque indictionis mittantur, et per eos in civitatibus sub ipsis conslitutis intra mensem Septembrem vel 
Octobrem proponantur; sed etiam exempla earum volentibus ex iudicio gloriosissimorum praefectorum 
sine mora edantur, ut subiecti intellegant quemadmodum tributa inferre debeant. Quodsi ante insinuatio- 
nem in alios titulos praeter cos qui particulari delegatione eiusdem anni continentur subiecti tributa sol- 
verint vel in provincia expenderint, fubemus cos in ciusdem indictionis tributa haec reputare, ut nullum 
damnum patiantur. Si vero tempore a nobis definito eiusmodi particulares delegationes non sint missae, 
ui quoque lempore praetoria nostra moderantur triginta librarum aurí poenam persolvent, a tractatori- 
bus autem cuiusque provinciae viginti librarum auri poena exigetur. Quodsi magistratus missas easdem 
particulares delegationes in provincia non proposuerit, decem librarum auri poena multabitur et amissio- 

nem cinguli patietur, aque ab officio eius quinque librarum auri poena eæigetur. 
Il. Iubemus autem specierum. quidem illationem statim ab initio cuiusque indictionis, argentarios 

vero titulos secundum constituta (tempora incipere. 

Pro publicis autem tributis ut apochae sive securitates ei particulares et plenariae omnibus 
modis fiant ab its qui tributa suscipiunt constituimus, quae significent quantifatem pecuniarum et specie- 
rum nec non iugorum vel iuliarum vel centuriarum, et nomina possessionum pro quibus tributa suscipiunt. 


1 dq L | 2 doo — 3 stoocrxss om. M in | vulg.) praemiis V primis T | 7 aut) et T I octubrem VT 
Àiatu 12 litt. | 7 ówroufolov L | 9 *oxaoxo» ML | | mensem V] menses T vulg. [ 10 sin 7] 14 haeo V] hoo 
13 avro? om. c | 14 x«raBadlovosy L | 15 Jaxavs- | T vulg. | 16 huiusmodi — 21 dispositiones supp!. V* in 
o Scrimger | 16 ivJixvíovos M | 18 K om. L* || | spat. vac. 5 vs. | 17 qui quidem] quod quidem V quicuque 
ssuoonci L | 22 »' et sow» om. HI 23 d» v5; ing. | (sic, que in ras.) T | 18 auri om. T | 19 unius uero cuius- 
xi Oiazvzioóa sie L, év om. in lacuna 5 litt. MI 2475900- | que prouincie T' uniuscuiusque prouinciae uero V [| 20 
9 L | 26 sicngarrouévgs L slangozOrsevo: M, | tracteutae Beck] tracte ut et V tractantes T | exigantur 
cf. € | 29 xarà robe opiauávove xasgovc L | 32 vs xai] | T vulg. | 21 eas T |, 22 prouintia V] prouineias F pro- 
aut s | 34 zozudvo»v MLB. Jul.] voumauavov Ath.g ] vinciis vulg. | pr erunt V | quindecim TI 23 ciguli 
35 lovyyov gevyc B (cf. ad p. 122,13) | 36 «ow expolistionem 12 librarum auri 7 | 25 exigentur 

, e TI titeles centes] dicla F T | 29 illatio- 
nem T'| titulos Osenbrüggen] titulis VT, titulum vuig. || 
32 securitate particulare V? || planarias 7 | *modis ad- 
1 consuetudinem add. Beck | quidem V || 2 provincia | didi | 3A et specierum om. T | 36 functiones] et funetio- 
add. Beck | aut] et V | 4 provinciarum om. TI prooemiis | nes T : 


om. Bi zyov» M) sits o:» LB 


Nov. CXXVIII 3—6 


xavà vó» slonuévov vQOsxov rds dxoyac Zyovy dag 
tiv las pi) r0sgovOs, xalasopev ñai rode xal stowijy de 
(ov Avtgo)» amastsiaOns xa) Bagavove vXoudvsw. 


rod d xo ros Onoíce t6 dnaQyíac « zgvdíov Anne 
eis 


more iemoartouévov, si stg) vovrov ngocsisua 
p) dxducjoss xal cvsysAdas: c, &moyas r g 
xa" 9» Quogícausv at ovyygagr;vas. 


038 


5 nam exigi, si de hoc in 


DE COLLATORIBUS 


piunt. Si vero secundum praedictum modum desus- 
cepta sive securitates non fecerint, iubemus eos et 
poenam decem auri librarum exigi et tormentis subdi; 
similiter iudicem provinciae decem auri librarum pos- 
llatus non vindicaverit 
et compulerit desuscepta sivo securitates secundum 
quem definivimus ordinem conscribi. 


CAPUT lv. 


Cal robro dd xalavousv xagagvlayO ves, aere si 


rie os aix09 TOV GvvTelsO TOV dugiBálos n xxj- 


Haec autem iubemus observari, ut si quis forsan 
collatorum dubitat de possessione, pro qua fiscalis 


ohe, Url ie Ónuóaia sienoóvteras, 5j vnde 176 và 10 exigitur, aut pro fiscalium quantitate, omnibus modis 


7uoGíov nogótrros, doi tQO7tOI6 TOUG rh dn, 
dztoypago quAaxag dvayxátsaOas Unó vod t5 ina 
xias doe, rj dxsivov dushovytos xa toU rd 
rar O0c,oTdTOV íÉyiGxÓzOv, rar nQogéQsp wal 
Hye dod — 2 - «t L 
Üvvausy 726 dnuoclas dnoygapije, xa) ovros gien re- 
o . tÓ» xextrusvov. 


fiscalium descriptionum custodes cogi & provinciae 
judice, aut illo neglegente & locorum sanctissimo 
episcopo, eas proferre et fiscalium ostendere quanti- 
tatem et secundum virtutem publicae descriptionis 


Ónuoaíav anodtixvivas nocórgta xarà c)» 15 exigi possessorem. 


CAPUT V. 


Kai dv vovaq dd roĩe rustégou gvvtssocais Bor- 
Orcus our ed, der uf) Gváyxry éndysoDas voi 


xT71090:» UxoOdéxrac Ovouabsuv 15s 4 xovcíQ Gvvre- 20 sub h 
decas mQós tO gj Tiva dx voUvTOV db no avroUc 


dag. ald vovcove ole dv ixdõν. dnagxiq 7 nóÀn 
0 wivOvvos 176 r Ünuociov dxasrrGace dvr, 


sive &oxovrss slev evrs moArrevóopuavos cirea didxtose 


Et in hoc quoque nostros collatores adiuvare AM 
speximus, ut non necessitas inferatur bes 
thecas decimationes nominare in auro col 
lationis, ut non aliquam ex hoc patiantur ipsi laesio- 
nem, sed eos quibus in unaquaque provincia aut 
civitate periculum fiscalium exactionis imminet, sive 
iudices sint sive curiales sive exactores seu vindices 


etra. gl sica xavovexágcn 7j doi «vds, sq) iO 25 aut canonicarii aut alii quidam, proprio periculo et 


xivüvvq? vzodéyecÓon, xà yoruava wal éxzxéuntw, 7) 
xai avaA(oxsuv sis de dgopoícOrngar xosíac. 


suscipere pecunias et transmittere et expendere in 
quibus deputatae sunt utilitatibus. 


CAPUT VI. 


Kal rodro Óà nagagvAayO vas xslavouey, avs xa- 


vosixapioy rhhm ür dv «jj ina GxéAAsgOns, öder — provinciam destinari 
p uévav avrov sis- 30 eum exigere fiscalia tributa, ut per 


djvavas tQ xuvÜUv TOv npofla 
"gdttev và Ünuócia f, Deva xavà unósuíay ga- 
a 5 ust! avvróv in, Sa x 87 
uta ros vnorsiéc:w andy voU yàg ure 
xal «vij» 19v mgosnyooíav tod loo dd οναẽ, 


Et hoc custodiri iubemus «canonicarium talem ia 
, qui possit periculo ordinantium 
nullam occaaio- 
nem impulsorem post eum mitti et damnum subiectis 
inferri: impulsoris (enim) et ipsum vocabulum de ce- 


Quodsi secundum praedictum modum apochas seu securitates non fecerint, iubemus cos decem librarum 


auri poena peti et tormenta subire.  Pariterque a praeside provinciae decem li 
causa conventus id non vindicaverit neque effecerit ut apochae seu securitates co quo stam- 


tur, $i ea 
mus modo conscribantur. 


brarum auri poena cxige- 


IV. Sed hoc hg ir observari iubemus, ut si quis forte subiectorum de possessione, cuius nomine 


tribula exiguntur, vel 


p i d a provinciae praeside, aut illo Wir Hed a sancíissimo (ocorum episcopo, 
tri 


utorum quantitatem secundum (tenorem pub 
exigantur. 


tributorum quantitate dubitet, omnibus modis publicarum descriptionum custodes 


Mlas proferre et 


icae  descriptionis demonstrare, aique ita a possessore 


V. Sed in hoc ju0que subiectos nostros adiuvare placuit, ne possessoribus necessitas afferatur sus- 


ceptores nominandi tri 


utorum quae in auro conferuntur, ne quid ipsi damni inde subeant, sed ut ii qui- 


bus in quaque provincia vel civitate periculum eaclionis tributorum impositum est, sive iudices sint sive 
curiales sive exactores sive vindices sive canonicarii sive alii ulli, suo periculo pecunias suscipiant et trans. 
mittant, vel eliam in cos usus ad quos deslinatae sunt erogent. 

VL Sed hoc quoque observari iubemus, ut canonicarius (alis in provinciam mittatur, gui ö 
periculo corum qui eum instituerint tributa publica exigere, neve ulla de causa comp 1 
post eum mittatur et damnum subiectis inferui: compulsoris enim ipsum nomen in posterum tollimus. 


1 py (etre ovy * 16 ixdixroz il : ici 
causv) q coicausy | ae rodro 
baro 6 LI on. 1 15 8 8 € | 16 K 
ode om.& | 20 vzodéxrasc] sub hypothecas decimatio- 
nes c (lectio ni fallor orta ex duplici scriptura u rixae 
et dert ae) | ve 6v xovaiq (xovaQ Ath.) avyrsásíae 
Ath. g (vztodéxzae vov zovaiov Theod. susceptores eorum 
quae in aere — pensitantur Jul. )] «ove 4 xovaío ovsrvsas- 
ovac ML | 24 Ed Se, M I᷑cinho (sic), s. v. dyka41211]6 
L (ef. ad 639, 33) || 25 Bísdexes] s. v. 5xdixo« L | 26 vzro- 
oͤsxee Dai] et suscipere e | 7 M) om. Le I 32 dExsAevrzv 
(et ita constanter) J. (&ExiAavtré etiam Ath. cod., en- 
Auris cod. Theod., db c %ο,ẽji̊̃e Cod. 10, 19, 9) Aer av- 
vó»] cum eis (sc. canonicariis, i. e. ur avtov?) Iul. [ 
éxztéunsaOos Lg (xsuzécOn Ath., transmittimus Zul.)) 
d. en M. An leg. ur avroU din (i. e. eum 
sequi) ? | 33 vxayg» L* 


2 non] et non V | fecerit T || 3 librarum auri 7 
vulg. | exig V' | 4iudioe V | auri librarum penam exigi 
V] librarum auri exigi poenam T'vulg. | 5 vindiearerit 
Leunclavius Notat. 2, 244] iudicauerit libri | 6 compelli 
tur T J securitate V securites 7 | 7 difünimus T I eon 
scribi T] soribi V vulg. | 10 exiguntur 7 | 11 a) 4 
a T J 14 secundum — desoriptionis in ras. T J 18 - 
iuuare nostros collatores T vulg. | prospeximus T I 19 
possessoribus] collatoribus T | 20 eominare 71 nomine 
F 21 patiuntur ipsi V] ipsi patiantur T'vulg. | 22 in 
om. T! | 23 exaotionis V] exactionem T'! exactionum 
T* vulg. | 24 sive exactores seu vindices om. TI 25 os 
nonacarii T | quidem T | 28 talem in prouinciam os 
noniearium 7'| 30 ut Hamburgensis] aut YT et vulg. 
31 et] ad T subieotis om. T [| 32 inferri V vulg.) fien 7, 
inferre al. | impulsoris V] impulsionis T vu. | enim 


| edd. Beck 


ET ALIIS CAPITULIS 639 Nov. CXXVIII 6—8 


dd dyeztevrOnosc savosO 7, Ó wavosexdgios, us) Em- toro perimimus. 81 vero non opportunus inveniatur 
da Perside All be d rosso dd los canonicarius, non impulsor mittatur, sed illo remoto 
oral ο xavovixdouo€. xal avróy dd rd xavosixd- alter dirigatur canonicarius. Ipsum quoque canoni- 
Quo» &guslaD'as xsásvousy vols opigpévais ovyrOsía.s — carium contentum esse iubemus deputatis consuetu- 
«al fe vois vorlie- éxdysv Hf 5 dinibus et nullam subiectis inferre 13 


CAPUT VII. 


Er xotrs dd ovufaig ingo oli ,d rijosc Si autem aliquando contigerit superindictionem 
ol ñ Opnox5üvcov yavécOn,, 4E éxsivov vo) cuiuslibet possessionis conservae aut contributariae 
Xoóvou xsàsUomav vÓw T2» ézfoÀlnv Oexóusvos dm. fleri, ex illo tempore iubemus superindictum susci- 
vst a vxo avtre «à age ov zagsdoD av«Q  plentem exigi pro eo fiscalis, ex quo tradita est el 
9) «50:6. ur dq Óà vn» i, Z 10 superindicta possessio; non aliter autem superin- 
vir. si uy) dyyoci s sol costov éBétacu yévr- — dictum fieri, nisi ex acripto de hoc examinatio fiat 


ras wapà cQ *5e énaoxías dgyowte, xal wigoc «vvov apud provinciae iudicem et sententia eius procedat 
prm Pig ripende ro e ied 
0 LÀ 


« ÓsfacDas *Zjv de — definiens eum qui debet dus Agr superindictum. Si 
8 4 e vouiosis RH , dbíavo avv duis autem putaverit te laedi, liceat el provocare, 
a , iva. dv vd Dixaavroip àv éyDoEorá- 15 ut in foro gloriosissimcrum praefectorum appellatio 


vov ande i K«xirvos dyyvuvátgtas xal ard rode — examinetur et secundum leges terminum suscipiat. 
vóuove mnágac Ocyrcas. 
CAPUT VIII. 


Er sors 0à avufain i olasdijnors xvrasos Si vero aliquando contigerit dominum cuiuscum- 

3) us) gaivsaJ'as , v 19» «àv Ónuocie» xavaflol)]» ^ que possessionis aut non apparere aut ad fiscalium 
qu] doxaiv, diere did voUro trjv «ijs énifolrs ávdyxrv 2080lutionem non sufficere, ut ex hoc superindictionis 
Qus, wsÀsvous maocrojua vavtg» sapaÓ/0o- necessitas suscipiatur, iubemus repente hanc tradi 
oa «oit óuódovia 7) OnOwzyvca xooía wsxtruévo:s his qui conserva aut contributaria praedia possident 
nerd dsr ví» dv avri svouUxowévov ysmoydv cum omnibus qui in ea inveniuntur agricolis et pe. 
wal . avrOv xal dyvÓnxcv xal xapgno» xal culis eorum et enthicis et fructibus et animalibus 
da xai mavrós aÀÀov instructov xa instrumentov 25 et omni alio instructo instrumentoque ibi invento. 
rod dxsice suQucxopd4vov. si dà j 10 a xÓ Si vero aut persona quae debeat eam secundum 
ópsilov avv)v xarà ro vónovs vmodéfacOa. pi) leges suscipere non inveniatur, aut alio quocumque 


avosOy 9 aÀÁÀAq oig0r9no:s vQOnxQ vnsptsOTZvo:i v?» modo differri superindictum contigerit, iubemus gesta 
pur ovufaln, xslsvousy V ves t confici apud provinciae iudicem significantia quali- 


nad «q 1/6 inaexias d o τ ÓnAovrra «7,» stoi/ótyva 30 tatem et atatum eius possessionis et omnia in ea in- 
wai xatdcracu vie avtne xT2050$ xal zàvra rà d» venta, ut sic eam curiales seu exactores aut vindices 
aur svgioxópava, dyn ovra avt» oí nor , aut officiales suscipiant, et si postea inveniatur qui 
sjyov» dfaxroose 59 BiívÓixes y vabfsOtas xagaAauBá- — debeat eam secundum leges suscipere, non aliter 
wovGw, GS ei Art Tard avosOtisv oi ÓgeiAovtas 

abr xarà To); vÓuove QébagOas, ui) dll tovto 35 


c. VII (— 13 &xioÀg») et VIII ex B 56,18, 6 56, 20, s cit. B in ed. Zachariae) servat B. K 34,1 p. 333 Zach. 


Si vero canonicarius parum idoneus inveniatur, ne compulsor mittatur, sed i'lo remoto alter delegetur 
canonicarius. Sed ipsum quoque canonicarium contentum essc iubemus consuetudinibus. constitutis neque 
ullum subiectis damnum inferre. 

VII. Sed si quando contigerit adiectionem cuiuscumque possessionis conservorum vel contributario- 
rum praediorum fieri, eæ illo tempore iubemus ab eo qui adiectionem recipit pro ea publica tributa exigi, 
ex quo tradita ei est adiecta possessio. Neve tamen aliter adicctio fiat, misi in scriptis de ea re exami- 
satio apud praesidem provinciae instituta et sententia eius prolata sit. quae designet eum qui adicctionem 
recipers debeat. Si quis vero se damno affectum putet, liceat ei appellare, ut in iudicio gloriosissimorum 
praefectorum 55 exerceatur et secundum leges terminum accipiat. | . 

VIII. Verum si quando dominum cuiuscumque possessionis aut non apparere aut ad tributa sol- 
venda non sufficere contigerit, ut idcirco adiectionis fli necessitas, iubemus cam confestim iis qui con- 
serva aut contributaria praedia possident. cum omnibus colonis qui in ea reperiuntur eorumque peculiis 
et dotibus (enihecis) et fructibus et animalibus et omni alio. instructo 5 ibi reperto tradi. 
Quodsi aut 5 quae cam secundum leges suscipere debeat non inveniatur, aut alio quolibet modo ad- 
$ectionem differri contingat, iubemus acta apud praesidem provinciae confici, quae significent qualitatem 
et sialum eiusdem possessionis omniaque quae in ea reperiuntur, ut ita eam curiales vel exactores vel vin- 
dices vel officiales suscipiant: ut si postea reperiantur qui debeant eam secundum leges recipere, non aliter 


6 ino, s. v. iH M | 11 yevécOc, B* 8 quoque canonioarius V* | 4 contemptum VT | esse 
Se 4. Medal! 6 117137 | om. T | deputatis] de priuatis TI 5 et om. T1 infert T! 
ogeilóuevoy M | 14 iliscos Le! Eio ren (sic) M, KEsoveo | inferat T*| 6 superdiotiones T' cuperindietiones T" | 
vulg. | 19 dyxadsicOas et 16 os ud E vmdoyo» 7 conseruare aut contributaria V | 9 pro eo fiscalia] pro 

: 2 ópóxsvoca | fiacalibus T [ 10 possessio superindicta T | 11 nisi om. 
LI zavcr0s ddl ivesgovxtov sai instrumentu «ov 4 ex rescripto T vulg. | 12 scientia T1 | procedens 7 | 
LÀ 1 . . 


rum T'| 16 terminos V | 18 contingat T 
evsirumentu rob (e. v. àugsa0sos) L xdcns due . | cuiusque V Le ut] aut Z'| ex] per T | superindietio 
indictionis T | 23 cum — ea scr. V? in vac. | 24 
ar L | 28 avos; M] evosDuig LD* | 29 yivsaD'as | enthiois V] emphiteoticis T, entheois vulg. [ et fructibus] 
JB*, quod recepit Zachariae | 30 re «wa? L*|| - | et om. T | 25 instrumento quae V | iniuncto T' | 27 leges 
«nva LB c Ath. Iul.) nocótyta M (Theod.) | 31 «7s ad- V] legem T vulg. | quocum 7' | 28 contingit V | 29 quali- 
rie] eius c | 32 *íiva (ut c Jul. )] xal MLB' | 33 5yov»] | tatem V] 5 rA | yl luc 
era ovy B* | é£axvogec De dd“ (eic), s. v. &xastrva] | uenta scr. V" in spat. vac. seu siue T' | iudices 
L Died, 8. v. Fede. L | chou Per eid cum | 7132 et] leg. ut? | inuerit T | 33 legem aooipere 7' 
Serüngero vulg. | 84 svosDsiav oí 0psiAorxss] inveniatur 
qui debeat c | 35 «ovo om. 6 


Nov. CX XVIII 8—12 640 


fieri, nisi quod pro occasione exactorum aut curis- 
lium aut vindicum aut officialium eius peius aut 
minus factum eat ei qui suscepit restituatur. 


DE COLLATORIBUS 


- 


yíveaD'as, si uj) v Qi «ijs siQoqpdasoc th Rar 
73 Boviswtov 79 fwüixov 9 € ar eigo ij TvvOV 
yevopavov v4 s ds dsoxatactaó sin. 


CAPUT IX. 


Kai vovto dd xsAsvouev, Ger ü và» yonuávow Hoc quoque lubemus, ut pro pecuniis et specie- 
9j aid r dv vais dnagyicus Qarxavouévyov ui) sic- 5 bus in inci non exigantur collatores 
nde ra v0U6 GvytrsAegrÓc và Aeyómsva sx i 
zend, weh vr / 
nie TOW 
Sir.. 


CAPUT X. 


Tovs dà d» rade dr gi,jsq vn ola, Óguo-10 Eos autem qui in provinciis pro quibuscumque 
Gío» ien, Ee Gvallouévovs ui &AÀos agysoDos publicis exactionibus alriguntar, non aliter incohare 


1s amoít5osoS, sí uu TtoOteQov A vq xarà xoa» — exactionem, nisi prius in provinciali iudicio insinus- 


QixactrQío éugasígovos vàs ánirsDs(cac avcoie n verint impositas sibi de hoc iussiones, ut 2 ol- 
TOUTOV gene, oro ros xarafdllovras và du ventes fiscalia tributa nulli pro his periculo aut 


cia ri unden vnédo tovtov xiwÓvvo 7 ds dun- 15 damno subiaceant; hoc ipso et super privatis nego- 
xato c voUvrov aveoU xal émi tais ide 9xo- — tiis observando. 
gie gvAavioudvov. 


CAPUT XI. 


Kai robro dd xsÀevopsv, acts ros du d cai- Hoc quoque iubemus eis quibus fiscalium exactio 
ve, yxaytigigudvoss urÜsva. s“ ar  iniungitur nullam privatarum causarum executionem 
éxfiBacuóy xavasiravacO cs, dÀÀà xai el «s evroic 20 committi, sed et si quid eis tale iniungatur, nullo 
vowvro» éyxsys(ouuras, unóssh vogóxq «volui» av- modo eos praesumere hoc agere, n6 occasione publi- 
rode tOUTO frtQüvvéi, ere ur tij stQogdass «aw Óg- — carum functionum nostri subiecti laedantur. 
posíov svycsÁsd» To9$ rustégovs vxotsiei; x- 

Ad, re . 


CAPUT XII. 


Ei q xoi vi& rale du s¾,jd Oruosías éxopsilov 25 Si autem et aliquis pro veritate publica debens 
evvvasiué νο vQ dxfiBacr] iva, avv Fr. tributa dicat executori esse sibi alium debitoren, 
esd „ M] νν,L,In h éxBiBaat?) dõ An riva tQ non licere executori molestiam aliquam denominatis 
ovouagOévts éxaysy, a ui d vtoOTo6 xoscóovrS &zxo- inferre, nisi primus debitor probetur nullo modo 
ÓnyO] xarà unÜéva vgÓno» mavtsÁos Óvvdusvos as — omnino posse publica tributa persolvere. Hoc tamen 
dguocías Gvvtsás(as xacafdAAs, xal xoUrÓ ys h- 30 prius requiri apud iudicem provinciae, si pro veri- 
vo. siQótsQov LrvsíaOw maQà Tq dpyovrs vij inn tate debitor est is qui denominatus est, et ita fiet 
xias, si re Audelae qr, dcviv 0 ÓvouacOs(s, exactio. In utroque vero casu si quis exequi aut 
xal ovto vogiuoe ywécOo ij tere dy édxavéQq 
Oiuav.. sl di rie éxffagas 5j dzaioas nagà xà 


c. XII summarium habet B' T 7, 22 p. 617 Zach. (ex B 56, 18,9). 


hoc fiat nisi id quod nomine exactorum vel curialium vel vindicum vel officialium peius factum aut de- 
minutum sit e$ qui suscepturus est restiluatur. 

IX. Sed hoc quoque iubemus pro pecuniis vel speciebus quae in provinciis erogantur, non exigi 
a subiectis parapompica quae dicuntur, neque pro iis qui emittuutur plus praestare cos quam quod. ab 
initio in singulis provincüs constitutum est. 

i autem qui in provincias propter quamvis publicorum exactionem mittuntur ne aliter exactie- 
nis initium faciant misi prius in provinciali iudicio datas ipsis de ca re iussiones insinuaverint, ut qui 
publica tributa solvunt nulli periculo aut damno ca de causa subiciantur; atque hoc ipsum etiam in pri- 
vatis causis observetur. 

Xl. Sed hoc quoque iubemus iis quibus tributorum exactio iniuncta est nullam privatarum rerum 
exactionem committi, verum ctiam si quid dis eiusmodi iniunctum sit, nulio modo id eos agere audere, ne 
N tributorum subiecti nostri damao afficiantur. 

Sed etiam si quis qui revera publica tributa debeat executori dicat alium sibi debitorem esse, 
afferre, nisi primus debitor nullo omnino modo 


ns liccat executori molestiam ullam ei qui nominatus est 
is par esse probatus sit; hoc tamen prius 


publicis tributis solvendis 


ud praesidem provinciae quaeratur, nu 


revera debitor sit is qui nominatus est, atque ita legitime exactio Tat in utroque casu. Si vero quis adpersus 


1 y B* | dfaxrógo» B* | 2 7 povàsvs ov 
A B* | e officialium E a Bi iind ol aso 
(ev siezoatsos] pro quibuscumque publicis ex- 
ebe b. ido — aTsllopévovs om. L | 18 94 om. L 
vo)$ — 19 „„ L I 26 avs  Haloander] 
avro ML | 21 *9 óvouacO vri] denominatis e | 30 
narf M | ys névvo: M] uéyvoiys L (s) Hort rectius 
33 vouíuesc om. c | d» dxavsQq Déuavi. a d eu. M. 
(cf. At^. toV gor Qoxiudtovro:. d dd r.)] 
in utroque vero casu si quis g, quod praefert Zachariae, 
éxavagov Osuna ad cap. 11 et 12 referena (cf. Theod. 
& 13. 14) 


1 quod om. TI per occasionem vulg. | 2 iudicum 7 
er 3. Klee litus A D rq a Beg i 
in T's ig ras. | 8 unaque V 10 autem om. 7 
V^ | insinusuerit 7 | 13 imposita V! | 
soluentes Vi 15 subiaeeant V] subiciant 7 su 
vulg. | 18 Heo T | 19 iungitur T | eescutionen T* 
21 ees praesumere T] praesumere eos „ 908 em. V 
25 ein V ioa — 30 prius 
requi| scr. V? in spat. vac. 4] vs. | 27 moleatis aliquam V 
aliquam molestiam T'| nominatis T | 28 primus Beck 
prius libri | debitorem T' | 29 tin V | 31 debitor 
debitorem TI quidem nominatus V qui i 
flat vulg. | 32 casus V! 


ET ALU8 CAPITULIS 


wco' rud» diasvuoDévra voÀu;ces, x«l rie dave 
yunuvoDQesras, xal ÓngsuvOsic étogíq sapadoOjosta: 
9 dà dyyegr;oas ; dritQéyas doyov Odza (ov 1. 
rem sicnoaTté0Ó O0 TON», xai ij rd tie abtoU xtr 
XQvelov d vsoxsie Oo vov. 


641 


5 cium eius quinque auri librarum sub 


Nov. CXXVIIl1 12—16 


exigere citra ea quae a nobis disposita sunt prae- 
sumpserit, et cingulo nudabitur et confiscabitur et 
exilio tradetur; qui autem iniunxit aut paco pt 
iudex decem librarum auri exigatur poenam, et ofti- 
fioc: poenae. 


CAPUT XIII. 


Mydssyi dà xavcelos diéoto «àv dnuócia xdÀy sa- 
spatrovrov undi wrycovalos 7j Aoyoyodgos 5 441078 
twi vq Ónuocío Ontgoszovudvoi Aóyp doviiac xezeñ- 
o ngos «ovs Aéyovvas BsBAáoOas sap! ahr éxi 
Tp rh Ónuocicw ele. 


Nulli vero penitus liceat publica tributa exigen- 
tium neque censualibus aut rationum acriptoribus 
aut aliis quibusdam publico ministrantibus excusa- 
tione quod in loco sacro resideant uti contra eos qui 


10 dicunt oe laesos ab eis in fiscalium exactione. 


CAPUT XIV. 


Mydeis dd và aívolory dvoyAsia 9o vn avrreiaías 
dcn dxsQ ov ner, dd wal «i avugain ysog- 


voie To». ztpoPjxovras jj évaxoygápovs (díav Éyuw 
r,; éxiivove vxdo E rs duαðõjuas sic νjðSM 


rea. GvvisÀsías, voU Ósomórov ovrOv prnÜsuíav 15 exigi tributa, 


sx e vro a, vxonuévovros, si us cw sixos 
«vros iOíq sxoaipáGs «jj voaUTQ OvwtsAs(q daviów 
éxoiggs» 5vorov. 


Nullus autem penitus molestetur pro tributis ter- 
rarum quas non possidet, sed etiam si contingat 
agricultores alicui competentes aut inscriptos pro- 
priam habere possessionem, illos (pro ea publica 
omino eorum nullam pro eis) mole- 
stiam sustinente, nisi forte propria voluptate tali 
functioni se fecit obnoxium. 


CAPUT XV. 


Tode 08 rd Ónuócia Ten sicnuodttovvas Mie 


Eos autem qui publica tributa exigunt iustis pon- 


rad oe «s xal ué1oois xaxoraDas xeAevouss, iva 20 deribus et mensuris uti praecipimus, ut neque in 


anòs d» vovtq robe ruerépovs vrzovsheie dd,. 
si dd oi GvrteÀsorai vouígovc. BagiicDas siva dv 
rad noĩe sia dv uérQoi , éyéroca» dea tà ud 
và siÓov uérQa Y xai GraJuà magà vv dvdoko- 


hoc nostros tributarios laedant. Si autem collatores 
putent gravari se sive in ponderibus sive in men- 
suris, habeant licentiam specierum quidem mensuras 
et pondera (a) gloriosissimis praefectig, auri vero et 


rern émápyov, và dd vov ygudiov wal voV dgyvolov 25 argenti et relíquorum metallorum pondera (a) glorio- 


x«) rõ Aowov usriÀÀlo» craÜDuà xagàü vov xarà 
xdagóe évDobovátov uóuntos «ov Osiaw Aagyrtióvery 
R:? xnl và avtà gérQa xal Uu, dw cj 
dywetáty éxactns zxÓÀscS ÉxxÁgdiq puAdvtsa Oai, iva 


sissimo pro tempore comite sacrarum largitionum 
accipere; et has mensuras et pondera in sanctissima 
uniuscuiusque civitatis ecclesia servari, ut secundum 
ea extra gravamen collatorum et fiscalium illatio et 


«crà vavra dxa gag tàwv GvyreÁsarOs xai f, vv 30 militares et aliae expensae fiant, 


Ünuocíoy síixouidz) xal al ovQatiotixal xal ai dÀAas 
dard yivovta:. 


CAPUT XVI. 


To» dd dlm «56 i, moAis(ae xal vÀw 
eixovrvov avcac casio stpovoovetes xsÀevoks» unds- 


Civitatum vero nostrae reipublicae et habitantium 
eas perfecte prospicientes iubemus nullam omnino 


e. XIV. XV ex B 56, 18, 12. 13 servat B. T 1, 23. 34 p. 618 Zack. 


ea ee a nobis constituta sunt exequi vel dpa 1 5 ausus sit, et cingulo exuetur et bonis publicatis exilio 
tradetur , | id i ( 


, a magisiratu autem qui id iniunæ 


vel commiserit decem librarum auri poena caigatur, eius- 
que officium quinque librarum auri poenae subiciatur. 
IL. V 


ulli autem omnino eorum qui publica tributa exigunt pex pid censualibus aui logographis 
v 


eut aliis ullis qui rei publicae ministeria praestant liceat asyli iure uti 


torum exactione damno affectos esse dicant. 


ersus cos qui s6 ab ii$ in tribu- 


Nemo autem omnino propter tributa praediorum quae non possidet molestia afficiatur, sed 
etiam si contigerit colonos ad aliquem pertinentes vel adscripticios propriam possessionem habere, ab illis 
o ea publica tributa exigantur, neve dominus eorum ullam molestiam eorum nomine patiatur, nisi forte 


épse sua sponte eiusmodi tributis se oblígavit. 


XV. Eos autem qui publica tributa exigunt iustis ponderibus et mensuris uti iubemus, ut ne in eo 


quidem subiectos nostros iniuria afficiant. 


subiecti vel in ponderibus vel in mensuris se putaverini 


damno affici, liceat iis specierum quidem mensuras et pondera a gloriosissimis praefectis, auri autem el 
argenti et reliquorum melallorum pondera a gloriosissimo gui quoque tempore est comite sacrarum largi- 
tionum accipere. Atque eaedem mensurae et pondera in sanctissima cuiusque civitatis ecclesia custodiantur, 
«t secundum haec sine molestia subiectorum et tributorum illatio et militares et reliquae ezxpensae fiant. 


XVI. Ut autem civitatibus rei publicae nostrae earumque incolis perfecte prospiciamus, tubemus 


1 *voAuzco. ML 4g. sierrgavréaOÀ — A«roov om. 
11 6 Nis om. P? Óónuócia ML] rd Ónuócia Ha- 
loander | 7 * 50i] ura 0à ML | 8 vnzorvovpsvovs L^ 
11 rd obo om. LI 12 xal om. B* | 15 avtov M 
16 Jr M | 17 Kuros om. e | 20 goraDa: B* v. 5 
perdi» B- v. I. 22 oi d ai AI 24 oA ML (id. 26. 28) | 
25 éxagyev B vxápgyov ML (B v. .) | zoveos B* 
(A45.) | €gy?pgov LB* | 27 rp titi. Jace Be, 

ore daNν,ẽ v s. v. L || 28 rd ard] has (i. e. rad a 
c h) c | 29 éxxAroía íxactgs nóAsos L | 30 r, Be 
Jul.] xai ML 


1 exigere] agere 7 | 2 priuabitur 7 | 3 tradatur FT 
III. 


4 exigitur Y T | 5 auri libris V librarum auri 7 
vulg. | pene subiaceat T'| 7 seriptorum V 7! | 8 mini- 
strantibus publico 7' | excusationem 7' | 9 resedeant 7 
uti] ut in V! | 10 ab eis om. T | in] in se V | exactio- 
nem V?*| 12 possident 7' | contingant T'! | 13 inscriptis 
VTI insoripticios ed. princ. | 145g. pro ea — pro eis sup- 
plevi (sim. Beck et Osenbrüggen) | 15 molestia V | 16 susti- 
nentem V sustinentes 7, corr. Osenbrüggen || propria forte 
T | tali] et tali T 117 functione V vulg. sucoeseione 7 K 
sese T | 20 in] ex T [| 22 se om. V | siue in mensuris siue 
in ponderibus T vulg. | 23 habeat T | 24 «t25 a udd. 
vulg. | 26 pro tempore 7] per tempora V vulg. | 27 in om. 
T |29 extra] ex V et vulg., om. T | illatio] in laico V 
81 


Nov. CXXVIII 16. 17 ! 642 DE OOLLATORIBUS 


piae mare sva, düsia «ois «v qu. axe» ene licentiam fiscalium exactoribus communicare 
vytaic émiuxowovesiv voie yoruagiw, &viva voie 4 pecuniis quae operibus et frumentis civitatum et 
wal % vOv nÓÀsep j ros &yoyois ñ̃ à aquaeductis aut aliis quibuslibet sollemnibus aut sa- 
oíoscürjross cod oe j gaAagios „ 5j larii tatae sunt, aut retinere aliquid ex eis sut 
sapaxoavsiv vi AE ted J alo iov abe d 5 ad proprium lucrum redigere, sed sine aliqua dilatione 
o t, dl dA vwvós dvafoAze j un, vavva aut imminutione has praebere, ut proficiant in qui- 
mapéysw, c$18 vxQoroQsiv sie ác 4E dexñe d ,v - bus ab initio deputatae sunt operibus. Sed neque 
Ca» yos(as. dd und rohe wrüvoQac vd» loi y possessores aut habitatores civitatum praesumere 
olxsjvogas vii oiqUnnovov» «gózx«q dgaigsigOal «« — quolibet modo auferre aliquid ex ipsis ii ant 
db abr tow xeyhiram q ÓvóuaT, Óiayoagov $10nomine descriptionum M: pro sportulis aliquid 
pendere. Si 


vi GzogtovÀoy» Oi0óvas ts dx co ij àvaliexsww. — ex his aut ex autem aut dare ast 
ai di ric fj dodva. 5 Aafsiv dE abr tolurgss, xs- 3 ex ed t, iubemus eum de suo 
Asvousy avtÓ» oixoJev dy diadñj xocóvgts vovro «j in duplici quantitate hoc civitati reddere. Sed ne- 
adi &nodidóvai. d A voUs vv énagyior d que provin iudices aut eorum officia aut alium 


xorvrac ij rde roi c vàbsc 5 dAÀov oiovór;nots : 15 quemlibet omnino participium habere aliquod ad 
valós fuer ,¾? r vwà noóc rà signpéva x 3 pecunias aut eorum dis ni 
para y tj vo)row Ouxüos dura? e psum miscere; sed civitatis m episcopum 
dA «ó»v éxágtge eme Ocio rato» éníGwOxO» xal et d eum nec non et eius possessores constitnere 
roùe spetsvorvtae T6 a De, ov ury dd wal t — quidem civitatis et frumentarium et alios 
evtie vrtjrogas mpogaAlsaOan: md» rów savípa vó» 20 huiusmodi dispensatores, singulis autem annis im- 
v596 xd dme xal TO» Gitowm9» xal dove rotor sanctissimum episcopum cum quinque primati- 
.o u. éxactov d éyiavtov mánoovjdvov xóv d - bus civitatis rationes exigere eos qui ab ipsis ordi- 
vatov ánícxomov usrü sévt& xoertévoyto» 15$ só- nati sunt, et si quid ex talibus ratiociniis ap 

des robe loyiohobe amare» «oU6 naQ' avtdw mQo- debitum aut remansisse, exigi huiusmodi dis 
BÀnOévras: xal ei «& dx TOv cow vro» Aoyiuov 25 res periculo eos constituentium et utilitatibus quibus 
gavein émopsióusvov fj üxousiva», siemodvrscÓas — deputata sunt reservari. Si quis autem ex praedictis 
rode «oioUrove Dioiugrae vq suvÜvvq rdv ar spo- — dispensatoribus inefficax inveniatur, repente hunc 
Hallo, xal rate xosícis ale dgolgsgtat qvàvr- removeri iubemus aliumque pro eo et a sanctissimo 
tea. si rie dd dx r side d tot,, à»- civitatis episcopo et reliquis possessoribus, sicut 
en xdeios . ragen,, vovtov d e 30 praedictum est, ordinari; scientibus his qui denomi- 
sslsvousv ,d los áyt' avtoU brd vs toV Odwrravov — Dant eos, quia si quod dampum civitati contigerit, 
rije nõ lame éniGxOnxOV ux re tOw loud wtQgtóQov, ex propriis substantiis hoc medebuntur. 

rad ce siggevas, , sidórov vv Óvoua- 

Dovrow robe, c si vi6 d N⁰a «jj a GvpBain, dx 

vd» Idi odo cvaívgy Ospanticovotw. 35 


CAPUT XVII. 


Mrdeyi dd d Fi (và) ij dv rñ cd x A- Nulli vero liceat eorum qui in officio sunt glorio- 
rr éxdgyov i dv dig rde ij i, Gyolj áva- —sissimorum praefectorum, aut in alio officio aut schola 
qegouévov «a voiaUva Aoyodéaia éntetQértac Das, ate  constitutorum talia ratiocinis committi, neque ez 
éx zoosvdLsos cie abxije dexe ij dl doxovsos, praecepto eiusdem administrationis aut alterius iudicis 


nulla! omnino potestatem este tribulorum eæactoribus attingendi pecunias, quae operibus et frumentis 
civitatum vel aquaeduciibus vel aliis ullis sollemnibus aut salariis destinatae sunt, aut quicquam ex dis 
retinendi aut dd proprium lucrum auferendi, sed sine ulla dilatione aut deminutione eas praebeant, ut 
ad quos ab initio destinatae sunt usus erogentur. Verum ne possessores quidem aut habitatores. citéta- 
tum ullo modo auferre quicquam ex ipsis pecuniis vel descriptionum nomine vel pro sportulis quicquam 
de iis dare vel expendere audeant. Quodsi quis quid aut dare aut accipere e iis ausus sit, iubemus ewm 
id de suo duplicata quantitate civitati reddere. Sed ne praesides quidem provinciarum vel eorum officia 
vel ullus omuino alius communionem ullam habeant in praedictis pecuniis vel earum. administrationi se 
immisceant: verum civitatis cuiusque sanctissimus loy us et primates civitatis nec non possessores eius 
patrem civitatis et frumentarium et ceteros eiusmodi ad ninis isiratores instituant, singulis autem. annis im- 
pletis sanctissimus episcopus cum quingue primatibus civitatis rationes exigant ab iis qui ab ipsis instituti 
sunt; et si quid ex ciusmodi rationibus debitum aut reliquum esse appareat, id ab eiusmodi administra- 
toribus exigatur periculo corum qui cos instituerunt, atque quibus destinatum est usibus servetur. Si 
quis vero ex praedictis administratoribus parum idoncus inveniatur, statim. eum removeri iubemus. ei 
alterum in cius locum et a sanctissimo civitatis episcopo et a rcliquis possessoribus, uti dictum est, in- 
stitui: sciantque qui eos nominant, si quid inde detrimenti civitati allatum sit, ex: suis sese facultatibus id 
resariuros esse. 
| XVII. Nulli autem eorum qui in officium gloriosissimorum praefectorum vel in aliud officium aut 
in scholam relati sunt talia ratiocinia committi liceat, neque ex praecepto eiusdem magistratus vel alterius 


vot gre leue Pd iris erdt pute V | neque] ne 7 | 8 preasumpmere 7 | 11 ex his 
Le Gul.) 9$ % d£ avv» M | 10 Qiayoago» M | 11 | autem 7, om. V | aut dare V] dare Zvuig. | 12 eum om. 
GX0Qt0V M | 12 *coAu5sos. ML | 17 abr, T | 13 in om. V | 14 aut eorum) sut om. V' | 15 quae 
esi L| 19 cis dle om. c | fir 25. M] 
ro m luna a e iusque addit Beck | 19 patres T' | frumentarios T | 
raus r M | 32 éxiaxózxov «zc xd L | 36 «o» | alis V* | 20 dispensatores singulis] [res singulis ia 
add. Zachariae | om. £ 38 d ML ras. | 22 ciuitatum T civitat cum spat. vac. 4 

ab) cum 7'! || 24 remansisset VT, corr. vulg. | 25 perieule 


2 peouliis T | et aqueduotis et aliis scr. V* in spat. V 
vac. 1 aquaeduotibus vulg. | 4 deputata VT, corr. vulg. | | sicuti V* 30 dictum V | est om. Vi quis V eua 
his T'|sut ad vulg.) aut T adut (sic) V | 5 ante lucrum | quia om. T | 32 medebunt V babebunt T | 36 horum 71 
spat. vac, 1—2 litt. est in V | exigere T | 6 inminutioeee | ofücio so sunt V* | 37 aut in — 643,3 huiusmodi fat 
praebere T" | has vulg.) haec /ibri | in om. 71 | 7 de- | scr. V* in spat. vac. 51 vs. | 38 mitti 7| 39 aut om. V 


* 
umm 
e 
t 


UE 30.4. 39 0 [FE oH 6s o9 quu "UT 


M 
Li 


w" Y, 742 Qe t^ 


V ** 


d 1 U i 


v wAU€8 (Wo N79 v1 7o (04x v 


* * 


* 


BT ALIIS CAPITULIS 643 Nov. CXXVIII 17—19 


pots sb soeaypoviuxó» i dle vóxov 7 du 227 [scripti], nec si pragmaticam aut aliam sanctionem 
povezópsov AàBos éxecoéxov aítqQ 1s vowvcoy. d aut sacrum commonitorium accipiat 3 ei 
41 cs Toi0U7TO. yévgroi, dana Éyuv vóv éxacryc wó- — aliquid tale. Sed si quid huiusmodi flat, tiam 
Aus o cs rerroꝰ éxícxono» xci 00$ cννν,ẽỹHaπονι⁰,⁰e. habere uniuscuiusque eivitatis sanctissimum episco- 
res ui) &xouoivsa Das vxdo «dw sionpévo xspaleitev b pum et eius primates non per ae pro memoratis 
rue t0/9UTOIg 7t0080x046, vagdot.» OÀ slc us, Ive — capitulis talibus personis, referre autem ad nos, ut 
TOUTO yiveoOxo»rsG xal «9» éxaxOsica» «aie de hoc agnoscentes et illatum civitatibus damnum ex 
Uypiav i T6 abr oùolas dzoxacagtzvas: nslsvccoo- — eorum substantia restitui lubeamus et competentem 
pid xal Tj» sgocxovcaw éxÓixncw ois cocos cos ; vindictam talibus inferamus. 
eyeyopnesy. 1 


CAPUT XVIII. 

Ilgós sovrew xsÀsvousv r je «ov EK- Super hoc iubemus scriniarios operum sub prae- 
ye» voU6 ù s tovs ézoyove «dw iep)» Min fectis sacrorum praetoriorum constitutos nullum 
rad unÜsuíaw ueroveíae xQóe r ra ticipium ad talia ratiocinia omnino habere, vacanti- 
ÓDusia He e Az, cov dcr q! d bus omnibus ae eis sive generaliter sive 


: a Aafeiv sxspuxovca» Dia rnstépas avss(ovs subscriptionem et illius nomen et tatem et cau- 
vxoOqusie;csc xal vó éxsívov Oyoud ie wal diíaw bas et tempora quorum ei ratio committimus. 


epovs éxerQéstouav. rohe dd d «Ov voi)rov sooc- — omnem habere cautelam iubemus, aliam quaestionem 
e»xov AoyoOsrovpévovs sàsav Kys» àcpáAnuay saoa- 25 nullatenus sustinentes. 


elegerim 
amd r ógallovta na" rav Éyygapor &a 20 iussionem percipere continentem M nostram piam 
a 


CAPUT XIX. 


lloós vovvow Oescrnilousv , «5e ijurrias x- Ad haec sancimus nullo reipublicae nostrae loco 
Are vóxq vd avióv wal d « silvas xaà vozxo- eundem ipsum et iudicem esse et loci servatorem 
Negri, r é»Joborávo» éxagyev :5 c:gevnyilos — gloriosissimorum 3 aut magistromilitatus 
sene, dd ud, rer scmoab ÓOnuocíov sv»vs-930 cinguli, sed nec aliquem exactionem fiscalium tribu- 
Asse. xstQi;orva coxosnoneiv slyas vow évdotorátow — torum agentem loci zervatorem esse gloriosissimorum 
éxdoyov xal GTQutny(dot, xal da simsiv urÓéva praefectorum aut magistrorum militum; et simpli- 
dv Laie émapyéci yívscOas voxornonez» éndoyev, i citer dicendum, nullum in provinciis fleri loci ser- 
uz) 1 775 Ker dye xadeígsos éd» voic éExsÜivow, vatorem praefectorum, nisi per nostram scriptam 
zo ge, dor xal vonotngrriv inder] néunscOuas 35iussionem in expeditis, ubi utilitas exigit et loci 
rs avis émagyóTQgros vOv Ogs(lovra smQovosi»v có»  servatorem mitti eiusdem praefecturae, qui debeat 


e. XVIII argumentum ex Ath. notant paratitla Ath. 22 $ 9. 
e XIX. XX om. I. 


iudicis neque si pragmaticam vel aliam sanctionem vel sacrum. commonitorium accipiat quod ei tale ali- 
M cowunitiat. Sed sí quid eiusmodi fiat, liceat sanctissimo cuiusque civitatis episcopo et primatibus cius 
aedictis capitibus eiusmodi personis non respondere, sed ad nos referre, ut his cognitis et illatum 
Vierge damnum ex ipsorum substantia restitui iubeamus et convenientem vindictam talibus personis 
XVIIL Praeterea iubemus scriniarios operum qui sub praefectis sacro. praetorio constituti. sunt 
nullam omnino communionem in eiusmodi ratiociniis habere: ut omnia cessent per quae iis sive genera- 
liter sive. specialiter tale quid olim commissum fuit vel post haec concedatur. Rationes enim de prao- 
dictis causis nomini ti volumus, nisi nos civitatibus id conducere arbitrati virum bonac existima- 
tionis et dignitate ornatum clegerimus, gui a nobis sacram iussionem litteris perscriptam accipere debeat, 
quae per piam subscriptionem nostram contineat ct nomen et dignitatem illius et causas et (tempora 


securitatem habere praeci neque aliam quaestionem subire. 

XII. Praeterea sancimus, nullo rei public ae nostrae loco eundem et magistratum esse ot vicarium 
gloriosissimorum praefectorum aut magistrorum militum, nec cui exactio publicorum 
tributorum iniuncta est. vicarium esse gloriosissimorum praefectorum aut strorum militwn ; a(que ut 


sünpliciter dicamus, nullum in provinctis fieri vicarium praefectorum nisi ex nostra iussione litteris per- 
scripta in expeditionibus, ubi opus est vicarium praefeclorum eiusdem praefecturae mitti, qui militaribus 


1 *u5dà ML VF T |21 et illius] ut illius T] dignitates T 23 et tem- 
vοο L| 11 liebs vovvos] Super hoo c 12 éwag- | pora] ipsas T I ratiooini T* | 23 qui a] quia V | 24 
rere Scrimger (Theod. éndoyov)) 9xdoxovs ML | 22 | aliquam T' vulg. | 25 sustinemus T | 27 sancieee T* 
sagaonusueses L| 25 AoyeOerovudvovs om. L. n ] in illo F in alle T. g, em. Ti | nostre in ras, 


| 29 magistro- 
1 seripti V* T soriptis V9 vulg., del. Beck | 2 oom- | militatus /i magistrorum militatus (limitatus FF 
monitarium V eommentarium E rry V| 4 sanctum | vulg. | 30 set nec aliquem in ras. V | aliquem n iquam 
T | 1 agnoscentes] hae noscentes V | 8 iubemus T'| et) ut | T'velg. | exactiones V! | 32 magistrorum mil 
T | 9 »9. inferamus. super hoo scr. V? in pat. vac. 1 vs. | | |rum militum — 35 et looi seruato| in ras. 44 vs. om. V 5, 
11 Insaper T | hoc] Jag. haeo (cf. c. 23 in.)? | praefextis nisi — 36 loci seruato| suppl. V* | 34 praefectorum] 
T | 13 babere om. V | 15 pridem tale V| 16 Pro om. | praefectorum gloriosissimorum T per uestram 70 a 
T jonsis T | 17 existimantes cor 19 qui om. V* || | nostra Ji scriptam V(9) om. T vulg. | 35 iussione 7 | 
diuina iussione T J 20 percipere om. 7' | eontempnentem | exigitur 


81* 


Nov. CXXVIII 19—21 644 DE COLLATORIBUS 


€evoasiorrixO». Üanavynpuóseov. sí dé % ga ravra providere militaribus expensis. Si quid autem extra 
Tigi, O0 u borerger- a rd nomeas À aec delinguatur, qui quidem loci servatorem suum 
dur xovaéov stouvrj» siengaxOrasras, àztouaducsov fecit, auri librarum poenam exigitur, restituens 
«al nàca» Oasdvne !) jv dd di ve) map et omne dammum quod per eum qui ab eo directus 
abrod Gvalévios Tivis vxouaivauv, ó à yavícÓas b eat aliqui pertulerint, qui vero fieri praesumpsit e£ 
Oagogsac xal xis idius dpzrs wal éfovaías xai ee prop io cingulo et dignitate et militia privabitur e£ 
1&(as éfasgsDaavas xai Óxa ygvaiov Avrgo» mew» decem auri librarum poena multabitur. 
bue o ncstas. 


CAPUT XX. 


Koàvousy q x % vovrow xal vovs dv «ais éxao- Prohibemus ad haec et in provinviis existentes 
xíme Owvas doyovras soAsvuxové v8 xal GcQoT«oi- 10 iudices civiles et militares in civitatibus aut castris 
do é» wai do sjvO« wdGvQoss *OxOtQoniae dv — loci servatores in commissis sibi provinciis facere, 
taie nr õ,u je avroig émapyínu Wowiv, é& en quo videlicet in provinciam accesserint et ia 
o» dgÀaÓ; sic «zv énegyíav zxagcyéventa: xal i quantum in ea administrant; quinque auri librarum 
00q év avej doyovos Ke xovcíiov Avtgé» moii — poena imminente tam facienti loci servatorem iudid 
am, tovto udv «qQ mowvrr, vonernegt?» de- 15 quam fieri praesumenti. Antequam vero in 
xovt*« vovio dà vq , . voÀurcapvs gls dà , — ciis veniant Iudices, damus licentiam eis vicos agentes 
rate éragyíose ssapayévornvras oí deore, dd a9- — suos instituere, qui omnia debeant usque ad sei 
10i6 das «0xovrortac lam zgoállscÓa, wávra — praesentiam agere quae possint ipsi iudices facere, 
Ogaílovtas AU svij avtaw nagovgías dan ci, — citra tamen novissimum supplicium aut membri in- 
cu ÜOUvayras o avxol dgyovtse wousiv, dE 20 cisionem. Sed et si quis ex iudicibus secundum ius. 
toiy& dGyátne «iuepíac 7j Ai &noxonss. d sí  siouem nostram in aliam regionem mittatur, liceat ei 
xa vu& Óx «à doyovvowv xavà xéÀsvciv i¹⁰ẽj eva iss per similem modum loci servatorem suum facere. 
d énapyíay ádxnsupOp, dba avtQ watà 
OMOLO9 €QÓXO» Xonotnguiy» éavtoUV ftOuBiw. 


CAPUT XXI. 


Ksalsvous»v ò ndr vovc agyovra& «ovro uiv 25 lubemus autem omnes iudices tam militares quam 
G1Qatectux006 voUTo Üà xal nolxo)e O5 der- civiles per se requirere eos qui latrocinia aut vio- 
a vov? Ápsrsías ij Bíac 5 agmayie moayuá-  lentias aut rapinas rerum aut feminarum aut alia 
ve» 9 yvwciuxD» : dla oieÓgmors atomüucva dv — quaelibet inlicita in provimciis committunt et sup- 
race énagyécus mnuusioveras xol vipogíac «vois plicia eis legitima inferre, neque pro his canis 
vouipovs éndytv, xai h¹nòο vxéo costo te» aituv 30Bocipere aliquid consuetudinum nomine, ut omnes 
xopíitagO al «« cvvnOsoO» ovóuats, der savcayóOsv — undique nostri collatores inlaesi serventur. Noa 
tovs ZustéQove vstotsleie afAafeis ud. d enim permittimus cuilibet meiori aut minori mili- 
yd cvyzogosus» oipürzxors uiütow. 7j (Àáerove GvQa- — tari iudici aut latronum insecutores aut violentia- 
tuaTeMep 9) Rr dor ij dne rodαν,ÄÜJL§ 9j f- rum inbibitores aut tribunos pro talibus causis im 
xh i] tQsBovvovs vndo vow toux vtov aitov» a 35 provinciis ordinare, aut qui debeant aliquos exar- 
tao &xagyíasé %, ., 7) vovc 0geidovrés tiva 


c. XXI partem (Ksisvouey ndvrag — 32 d? pvAavesgOas et 645,2 ei dé e — 6 i navaflalais 
habet Epanagoge 1, 1. 


expensis prospicere debeat. Si quid vero adversus hacc commissum sit, gui guidem vicarium sibi fecerit 
triginta librarum auri poena labitur, restituturus etiam omnc dispendium vel damuum quodcunque per 
cum qui ab ipso missus est aliqui passi sint, gui aulem vicarius ficri ausus sit at magistratu sue €t pot 
slate et militia privabitur el decem librarum auri poena multabitur. 

Praeterea autem prohibemus etiam. magistratus gui in provincis sunt et civiles et militares, 
ns in ciuitatibus vel castris vicarios in commissis tibi provinciis faciant, ex quo scilicet in provinciam 
venerint et quamdiu in ea magisiratum geraut; cum quinque librarum auri poena immineat (am qui fa- 
ciat vicarium magistratui quam ei vui fri ausus sil. Antequam vero magistratus in provincias veniant, 
potestatem iis damus vicarios sibi constituendi, qui usque ad eorum adspentum omnia quae ipsi rt 
Síiratus facere possunt peragere debeant, excepto (amen ultimo supplicio aut membri abscisione. 
eee iussu nostro in aliam provinciam miitatur, liceat ei simili modo eicaréuwm 

constituere. 


4 Janávg» ñ om. € | 5 nn ν, M | 20 oí | quid V | protulerint 1 T vulg. | 7 libra- 
avrol) ipsi e | 25 «ove agzovvac Le Epan. Iul.(Theod.)) | rum auri TZ'vulg. | 9 ad om. F | etiam TI 10 castri Vj 
tondoyae M | 21 robe L Epan.] 2d M| ágxayijs M | | 111ocis V? | commissi V! vinciis om. T | 13 sdznise- 
30 vouiuas L^ | 32 QiagvlaxO zsas L | 34 9 stoÀe | rint T | librarum auri T | 14 faeionte V' f iudieis V* T | 
req OM. € 15 fleri om. T | preesument V || prouintias V | 16 indi- 
——————————————— | oes) ad iudices V || eis om. 7 | 17 que 71 | 19 eure V | 

1 militaribus) militibus ia V? | quis V! | 2 delin- | tamen om. T I 20 et si] et om. T 21 regionem] regionem 
quatur oommittant quidam seruatorem looi suum fecit | nostram TI ei om. TI 22 locis V || 29 onusis em. T 130 
XXX (committant — XXX acr. V? in ras. 11 we.) V deli- | consuetudinum Heimbach] oensuetudinem V consuetudi- 
qum: loci quidem seruatorem siue qui hoe fecit XXX T'| nis T'vulg. | nominem V | 31 nostri ow. T' | ill - 

elinquatur et oommittatur, qui quidem loei seruatorem | nentur 71 32 militari om. V | 33 insecutores latrunum 
suum fecit XX X vulg. | 3 auri librarum V] librarum auri | 7 | uiolentiarueecetores T. | 34 ossibus T | 35 exar- 
T vulg. | pena VT | exigetur V* vulg. | 5 aliqui 7) ali- | mare V? in. ras.] exuminare T' vulg. 


ET ALIIS CA.PITULIS 


) 
4 


ee dere i did vOv ratur 


649 


mare, ut non 


Nov. CXXVIII 21—24 


tales occasiones umpliores víolen- 
autem indi- 


CAPUT XXII. 


DBeòs voítow xsÀsvouey rode vÀw émagyuDv doyov- 
vac xal vàg avtOv rdguis, si stova du nólsos aic xd 
Sepeyéverrtes, uis ayyoagaíaus r J di- 


Ad haec iubemus provinciarum iudices et officia, 


8i quando de doi ei hs 55 neque 
7 x diaypagais angariis neque deseriptionibus aut alii l 
lose Besav)kass rovc )xovslsic Bags, dii 4% — latores gravare, sed ex deputatis sibi de fisco annonis 


col- 


rb ágouguévow avrOis; é« toj Ünuocíov / expensas facere. 


ras d Tre. 


CAPUT XXIII. 


Leòe «ovo; Üscnitousv voj€ tw émagyuDe 


Super haec sancimus provinciarum iudices omni- 


2 * * * 2 ec per 2 8 
vor wügs «gónou gustà TO αννοοοανον 15v ágy)w 15 bus modis post depositionem cinguli quinquaginta 


zevcyxevra ie év valo éxagyícs dir. 
voie 4 d$ rs. xav! avtO» xwoUSw asoxoévs- 
g. s dd ung vivas dE ar stQÓ vov nÀnoo- 


sv xal dies in provinciis commorari et conventiones aliquas 
contra se moventibus respondere. Si vero contigerit 
aliquem ex eis ante completos quinquaginta dies de- 


gas 1à$ nue nf vi- zeige», xalssops» — serere provinciam, iubemus omnes ab eo damnum 
mé»ia$ ve xaQ' avrov Lusia» r uuousivavres20aliquod passos simul ingredi apud sanctissimum 
ct nagà cQ O€:.01&Tq te u9rpoxóAsos ém- metropoleos episcopum eiusdem provinciae, et sub 
and 15s avis émapyías, xal dn ssodÉEseo? vrouaru- — gestis monumentorum unumquemque tangentem sancta 


Ad c fva Exacxov asrróusvoy vov dyie»» svayyshiov 


evangelia palam facere illata sibi dispendia, et ex 


gavspov» , émay?s(cas avrq dnia, xal éx vie illius substantia contra quem talia facta sunt monu- 


éxsívow staQiovGíac xaO" ov và vovavra to 
p»ápeva zacav Dnuí«» roĩe Blasicw astoxaD'(aca- 
gOa, noovoiq xal xwvàiv 
nn tgaxtsvrtüw 15$ avin$ émuoyíac, sidóvom o» si 
todo sÁnguaeas auslnaovoiy, abr dx r [Oíorv nn. 


o xácas rde bnulas toic BAaBsiau» dnoxavactz- 30 


das üy&yuegO cortas. 


TOv xatà ud éxdgyov — eiusdem 


ve vno-25 menta omne damnum laesis restitui, providentia et 
periculo per tempus praefectorum et tracteutarum 


rovinciae; scientibus quia, si hoc com- 
lere neglexerint, ipsi ex propriis facultatibus omnia 
na laesis restituere compellentur. 


CAPUT XXIV. 


A di re r apyovtov vv éxapywory 7 usraxin- 
Sein eie AA oy» v xoelaw ate d lu émaQx(av 


Si quis autem ex iudicibus provinciarum aut evo- 
cetur ad aliam administrationem aut opus ad aliam 


e. XXII extat B 6,8, 41. Post koe caput in L inseritur particula nov. CLXI c. 1 u stsgaverDsiore 0d «7, diane — 


1 và 3, 8. 
Ene, enn va 


ous» rove vOv émapyu)» — 20 dxoxad(ctagOa:) et XXIV clausula immutata kabet. Apan- 


agoge 1,6; c. XXIII (is Ei d ovuBatg....). XXIV. XXV extant B 6, 3,11. 14. 


ne per eiusmodi occasiones plures violenliae provincialibus inferantur. Si quis autem ex 
solum commisso sibi magistratu prisaium iri, sed ettam decem 


ace non observaveri(, inteliegat se non 


magistratibus 


librarum uuri poenam soluturum esee; is auiem qui eiusmodi rem suscipere audeat post tormenta et sub- 


stantiae publicationem in egitim mittatur. 


tatem aliam (ranseant, 
i eq fisco p 


Praeterea iubemus praesides provinciarum eorumque 
angariis neque descriptionibus aut aliis expensis subiectos onerare, sed ex 
co iis designalae sunt sumplus facere. 


officia, si quando de civitate in civi- 


Praeterea sancimus, ut praesides provinciarum omnibus modis post depositum magistratum 


5 dies in provinciis commorentur iisque qui actiones aliquas contra ipsos moturi sint resp 
deant 8 


on- 


$ vero corum ante completos quinquaginta dies provinciam deserere contigerit, iubemus 


omnes qui 
dem provinciae, et actis confectis unumquem 
atgue ex la eius contra quem eiusmo 


um aliquod ab iis essi sunt convenire opoleos copum 
i a tactis sanctis evangeliis damna sibi illata . facere, 
acta confecta sunt omne damnum laesís resarciri, providentia 


(atibus omnia damna iis 


ud sanctissimum metr eius 


et periculo eorum qui quoque tempore sunt [ide ectorum et tracialorum eiusdem provinciae: qui sciant, si 


hec implere neglexerint, se ipsos ez propriis 


qui laesi sunt resarcire coactum iri. 


Si quis autem ex praesidibus provinciarum vel evocelur ad alium magistratum ve negotium 


2 éxagyiereus cum Haloandro vulg. | 3 ss&qagvAátss 
L fos M xagapvlákg e 
S ysueovsOa: Epan. | 5 xai om. c | 9 all ov 
avrà» om. c Ir xovs) sive L | síc] aut ad c | 10 ut^ 
- MLB | 17 évayoyàs — xvovaiw] é»dysis. av- 
roc Bovlopdvow pan. 118 red B € Epan. | y Species 
om. B | 19 xaraAesiv] AaOsiv xal xasadsnsiv B | 20 
evsav ML) avrov B Epan. [ul. 19s ride Epan. | 
21 dywrrévo B | v6 unvoonólans ézioxóxo LBg 
Epan.] émicxóno rie unrponólaes M | 23 70» 
Kxactov av-ov B Épan. | 25 yéyovev] cvréatr Epan. 
26 &noxaDcvagD'a. — 30 BlaBsiciw om. L | 29 A- 
eas B) om. M in lac. circ. 10 litt. | 32 5) om. Epan. | Ar- 
xAnO5 L | 33 ele c Epan. Jul.] j MLB | sie MBc) 7 L, 
eig — 646, 1 xavasOtevOsr om. Epan. 


1 ut non] e IV) eed Tons (pucemh 7| 
3 agnoscat V | 5 qui V] quod 7'vuig. | praesumpsit T 
6 assümere T' | tormenta] tormentorum V tormeata uero 
T vulg. | 1 *dirigendo) dirigendum et in (in em. V) exi- 
lium (religando V) VT | 8 et em. T' | ofücia) 
eorum add. ard | 9 sut om. vulg. | uenerit T 10 ne- 
que descriptionibus] aut descriptionibus T' | 11 fisoo (sic) 
V | 14 Nuper V | 15 depositione V | 18 completos V* 
in spat. vac. | 20 aliquos V] 21 sub gestis] subieotis T 
23 sibi V) om. T vulg. | 24 talia) a talia V* | facta om. 7 
25 restitui lesis T | 26 et traote ut horum eius T et 
oontrate ut horum eiusdem V? in rat., corr. Osenbrüggen | 
21 heo T' | 28 in V) de T vulg. | 29 com- 
pelletur 7 J 33 opus sd] ad om. V 


Nov. CXXVIII 24. 25 ep. 646 DE COLLATORIBUS 


xarasuOTsvÜs/in, xsÁsvousy obvv vouimow ávroÀéss provinciam ei credatur, iubemus eum legitimo pro- 
voofaAlouévov vois ác évayoryas vxéo mj sxoot.- — curatore constituto conventiones pro damnis prope- 
Hero dstongívsa On. Ostao sl us svodEsis, Oeaniounsv — nentibus respondere. Quod nisi fecerit, sancimus 
xal Eee vagü vq do, Ah ,, rade — monumenta apud sanctissimum episcopum, sicat se- 
dvorrágeo siogras, nodrragOa:s, xa) vois vxo «d» r 5 perius dictum est, agi, et pro damnis illatis eis in- 
, và» énayOsgov avveic Opócase xarà vo»  rFantibus secundum gestorum virtutem omne damnum 
mexoayuévow d, rd Hu d xoòidoa da, reddi, providentia similiter et periculo per tempos 
7"tgovoíq q no xal wvÓvrq và» xarà xcigó» éxàág- praefectorum et uniuscuiusque provinciae tracteu- 
xov xal vov éxdavre ins €QaxtsvtOw. tarum. 


CAPUT XXV. 

Lasas dà rat xen sowàs «às «d xepgóvts 10 Omnes autem pecuniarias poenas quae 
»Ouq stagusxondvas vxo vov xavà saagóv uópsroc «o» — lege continentur à comite per tempus d cies 
sii ind silex od vvagDas rob TÓv svaQóvta s id I» rerum exigi eos qui praesentem legem non 
gvlavvorvas xal vj suetéoq qíaxe H uẽꝰ, D De- et nostro fisco vindicari sancimus, qui nisi eas vis- 
enítousv, 0er? si ui v, Adi, avróc er — dicaverit, ipse cum ministrante sibi schola ex propria 
rijs vmnuosvovog; avrq oxodije dx «vie idias avvov 1b facultate huius quantitatem solvere cogitur. 

Sr tede T2" tor 7000159za vr dway- 
xagcscaa. 

(Eniloyos.) Arwa toívoy» di vov nagóvtos (Epilogus.) Quae igitur per praesentem sale- 
corrmouedovs vóuov «OU sie xo die, iexésovros tarem legem in um valituram pro utilitate et 
vi vie eslsías xcl waraerdsecs vv ere 20statu nostrorum collatorum disposuimus, tua gloria 
verde QiwrwnoGausr, 7 n NT dc gra xal inviolata et immota per omnia servare festinet (et) 


dgalsvra did návtov nagagvAaxO vas assvedvo, xe in omnium notitiam venire faciat, edictis quidem in 
eie T)» ànavro» yveocu diÓOsi» xouadro idr hac regia civitate sollemniter propositis, praeceptis 
xarà vj» Hand nólw ngoriJesuévev, iva q, av- autem apud clarissimos provin iudices direetis, 


vov xac: ÓnÁa yévntes. 25 ut per eos omnibus collatoribus manifesta fiant. 
D. vri. id. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani uu 
anno XIX. post cons. Basilii vc. anno IV. ind. . la. 545] 


in alia provincia ei credatur, iubemus eum legitimo procuratore constituto iis gui actiones propier damna 
illata proposituri sint respondere. Quod nisi fecerit, sancimus ut et acta apud sanc(issimum cpiscopum, 
sicut nere dictum est, conficiantur, et iis qui de damnis sibi illatis iurarint secundum actorum tenorem 
omne damnum restituatur, providentia simili liter et periculo praefectorum qui quoque tempore sunt e$ pre- 
vinciae cuiusque iractatorum. 

. Omnes autem pccuniarias poenas quae praesenti lege continentur per comitem rerum pri- 
valarum gui quogue lempore est exigi ab iis gui praesentem legem non servaturi sin et fisco 
vindicari sancimus: qui nisi cas vindicaverit, ipse cum schola quae ei ministrat ex: sua substantia earum 
nguy Jr eda 90 4 tur salutarem le vali utilitate 

ilogus. igi er praesentem em legem in perpetuum valituram pro utili et 
trai uilltate Aubieciorum Astros, constituimus, tua gloria bade et immota per — custodins 
st 2 ag nd 2 omnium notitiam perfereuda curot, cdictis in regia civitate propositis, ut per ca omnibus 
munfesta fiant. 


l| vópasuov évzolda rxooBallónsvoy Epan. | 3 *sodBos | Asiae Theod. dn. iust. pp. aug. M | 27 post cons. Basilii 
MLB Epan. | Jaenigonar om. B | 4 xai om. n | | anno IV.] uera v3» vrassía» Bac«istov «có & Ath. Theod. 
sagi] yévcvtas naQà, om. v. 5 zt9dvrsgÓns B | 5 vois | post cons. bilisarii (uelisaria &) anno IV. Jul. (om. Zl"), 
om. B | 10 xouvas «as om. M, «às om. B | 11 «o» | besilio uc. cos. M | ind. VIII. Jul., om. cett. 
noidávov] «5s ius naprovelas B | 12 wj) om. L 
13 gíexq) guocíp B | 14 vavva] cas c | 16 avro 1 eredatur vulg.] oedatur V? in ras. concedatur 7 
om. LI avrov cum Haloandro vulg. | 9 3 5 7 simili . „ — 
18 «q. d«iwa — lou bis seripsit L || 19 eerrnosoiDove um V traetu poenas om. : 
»ópov rovro sic M, »ópov . ed ore xov sic rerum V? in spat. vac., rerum om. vulg. 1 
L priore loco | 20 svesisíae M* | 23 ddérvov L edietis T I 16 cogetur vulg. | 18 per om. T utarem F) 
quidem e, unde uà» add. cum Haloandro vulg. | 24 rij M) | legem salutarem nostram 7' legem nostram 
tavt2» «ry» Lg | sollenniter propositis, praeceptis autem g. | 21 et immote] non mota T'| festinet — Wir 
ad elarissimos provinciarum iudioes directis c, unde | om. T | et add. vulg. | 22 pervenire vuly. | faeiat — 25 
cvvijOws ngoriJsuévov, nooerdbsov di ne rode fiant om. VI, suppl. V? | 24 apud FTI ad vulg. | elaris- 


vy bigis v)» éxagyuDv doxorvtae di cv | simos V,) vulg.] gloriosissimos T | iudices prouinciarum 
cum Haloandro vuly. | 25 ac«] omnibus collatoribus (i. e. | V(3 | 25 manifeste T | fiant] . add. V* latine 
side v exotsiées) c| 26 subscriptionem om. , habent | add. T | 26 ipHone carent libri; nam quae ia T 
Jul., item codd. Iul. Mediolanensis et Utinensis | vii. id. | extatdat. kal. sep is constan. a iust. imperatore pp. 


Iun.] V «à. io. Ath. id. iun. M vur(onurb vii w) kal. | an: II. po. coniuncta cum rubrica constitutionis in- 
iun. (iul. ö) Jul., usi lovyío Theod. | CP. — anno XIX.) | quentis Auth. LI noo, XL V pertinet ad const. Auth. LI 
Bacisias "lovatisiapoU 10 Z Ath. Kssas tie ga. - v0. LII 


DE SAMAkTTIIS 


PKÓ 
IIEPI ZAMAPEIT9N. 


(0 avvós ao 100aip éndoyp Qacvopiov.) 
(Ilgooípsov.) prd actin iy xc vanxóowv 

rede vo» nustépov éctiv apdgTrua, ox pj r je 
nuev abu)nva pilayDoenías. xà» yào d rd a 
eveé» ysyovóra ugücarre sxQó$ T9» vxdg aUvOw 
dt. dxÜixnsw, d co xaxov Ospansvov- 
rec xal ro TtQOcxovos TOUS Guagrdvorras vovOstS- 
Gavvss v H vwdÀiy 
Sema éndveuav, rd Óixaiov 5€ 0gyz$ dyaDovrvos 
ucvalsaivoyres loywpoic. ò notes dij v ucl 0 zxaQOv 
xQayuarsvstas vóuoS. Zagageíras y&o sQomv 
egacvvouévovs xal xeavsnamouévovs Xowtiavov wal 


647 


Nov. CXXIX pr. 1 
CXXIX. Auth. CX XII 
DE SAMARITIS. 
Idem Aug. Addaeo pp. 
(Praefatio) Nullum ita magnum subiectorum 


5 nostrorum delictum est, quod non nostra clementia 


medeatur. Licet enim eorum facta odio habentes ad 
vindictam pro eis insurgamus, t&men tempus meden- 
tes et commonentes modis competentibus delinquen- 
tes rursus ad nostram clemen remeamus, iusti- 


06 tjv iu avt» gv. 10 tiam iracundiae benignitatis reconciliantes rationibus. 


Quale quiddam et praesens nostra celebrat lex. Sa- 
maritas enim pridem atroces et elatos contra Chri- 
stianos et in omnium velut novissimam superbiam 
excedentes plurimis quidem poenis affliximus, una 


ede t9» axàvto» oexmso dGydvge ànówoia» éLoxsi-15 vero maxime, quod neque testamenta ipsi possint 


Aawsas mollois ud émutipiow éGeopgovíiaauay, v dà 
pota «Q uis qa rxac avrovc d αννẽðñ¼a ye 
& tovrov TsÀsvrOvras [OiaOv;xge) xoois toic 48 


dd r; xalovuávois %% mapanéunzs» tÓv — Christianorum fidei esse contingeret. 
7 a i riu i áxa- 20 autem eis et legata dare et donationes scribere, aut 


ier, x= si uj) voUS xò TOUS 
váoq) Spass saAovióvOUS M so je và» Xoutiavov 
sva: xlr Gump. dsxnyogsvcausv dà avtois xai 
Adra 0i0óvas deut yodgsw, 5j rina dl 


conscribere neque horum defuncti absque cognatis 
qui ab intestato vocantur hereditatem andi ree, 
nisi ad hereditatem ex utroque casu vocatos rectae 
Interdiximus 


r omnino alienationes in suis ponere, nisi forte 
orthodoxa fide percipiens na esset. Licet enim 
lege generali haec comprehendentes tunc memineri- 


€ n 
édxnonassé éxl voic oi ν, Hi ον modypas,w, in- mus, tamen non eandem in operibus quam litteris 
dà» ur «5e og od io ra *Ó Ag s- 25 subtilitatem reservavimus: nam neque nostrum fiscum 


P" 


Ser si. vavra udv ovv vóuq v Qialafóvtes 
vyg»eabra wsuvnusOa, mn» dd od tv 2377 dv 
ot Kyo ' dv roĩc ygdupagiw áxolfissay épvAáEa- 
„ e yàp TOv nuétsQov gíGxov oVt& vuvà TOU 
Óquosíov no 
20a, ua» sí toUro (gevds d vouos 40i 


ar étágay tà» éxsiOév vs lafsiv 7vacoxó- 30 
ov. 


nec aliquam publici partem ex bis quicquam acci- 
pere passi sumus, licet hoc expressim lex daret. 


CAPUT I. 


Nvv 0i 07 Sede «ó gr ÓnavaxJévras avvoUs 
d 


O»tT86, 9MOY 18 GUTOV 40% sivas vouíGasvtse 


Nunc itaque &d moderationem reductos videntes 
eos, et nostrorum ipsorum indignum esse putantes 


Nov. CX XIX (Authent. CX XII) Graece extat in M. — Epit. Theod. 129, Athan. 3, 2 (inde Coll. constitutionum 
eccl. III 3,2), Anonymus Bodleianus 20 apud Zachariae Avinò. p. 219. Julian. const. CA FVI. | Argumentum notat 


JNomoc. XIV tit. 10, 8 p. 586 Pitra. 


CXXIX. 
DE SAMARITIS. 


Praefatio. Nullum adeo magnum est ullius ex subiectis nostris delictum, ut non humanitate 


mostra dignum aestimetur. Licet enim quae 


ab iis facta sunt exosi ad vi 


ndictam de iis stat swur- 


gamus, tamen tempus curantes ubi delinquentes convenientibus modis in aliam mentem adduximus, rursus 


atem nostram redimus iustam iram benignitatis rationibus lenientes. 
lex: nostra agit. Samaritas enim prius atroces et adversus Christianos elatos atque 


5 etiam praesens 
extremam omnium 


quasi dementiam delapsos cum multis poenis castigavimus tum una potissimum, ut neque testamenta scribere 
neque sine testamentis decedenles ad cognatos qui ab intestato vocantur hereditatem. transmittere possent, 


nisi forte qui ad hereditates in utroque casu vocantur rectae 


Christianorum fidei essent. Vetuimus autem 


eos et legata dare et donationes scribere, vel ullas omnino in rebus propriis alienationes facere, ubi per- 


sona gude acceptura sit orthodoxae fidei non sit. Alque 
non candem in factis quam in litteris 
ullam rei publicae partem quicquam inde accipere passi sumus, 


meminimus, nisi quod 
sos(trum neque a 
concederet. 


haec quidem nos generali lege complexos esse 
ligentiam servavimus : os enim fiscum 
cet hoc diserte 


I. Verum nunc quidem cum cos ad moderationem reductos videamus, nobisque ipsis indignum esse 


2 rubr. egi Zopagsstav inder M, Ath. Theod. No- 
moc.] Ie xo» Gauagestav M in textu; egi vov «ovs 
2 pee Ángovousiv xai wngovousiaDas wal và 
LA xou gvvaAldyuava xaDos , Ae Anon. 

. et € (Aceo- 


gero vulg. ; 
44e coni. Zachariae | 15. 4E 18 Tal- 
sevrov M; t Gyvtas correxi et dia seclusi 
Ef. 6) coll. 648, 11. 4 | 19 xadovuévovc M | 23 * vivas 
(aliquas £)) rds M 1 24 pos redit om. g I éxeidà». Hi 
misi forte 6 | 26 vou] .1,5,17 | 28 5 vulg. ex 6] 
vj» M | 29 *o:di — o M |30 A om. c 


1 nov. CXXIX = Auth. CX XIl om, R, inter extro- 


5 nostrorum om. T | 6 odio vu. ] deo 
nentes V | 11 nostras V |] 14 affligimus V uw T 
15 testamentis T' | 17 uocatur V | 18 casu T] om. V 


vulg.] uocatus V, om. T | 19 interdicimus 7'| 21 
ponere] rebus add. vulg. | forsan vulg. | 23 tuno memi- 
neribus V | 24 eadem V | 25 reseruabimus F.] 26 neo] 
3 nostram (nostram m. rec) neo 7 27 expree- 
sum 


Nov. OXXIX 1—3 


in «Ze are udvsw dee xarà vOv oU voSoUvtowv 
ra . 3 re udigra nüvrov rate 
Zagylov toV Ociorrátov , Kosgapéowv εẽρjꝑon dee 
ite ανο%j Qixaíau aitrasow && vnég ax ino 
caro, MaQrvQO» u vo. xaÀMovas avvove ysyovevas, 
rim rOvziav qi ri ngóc TOv [muta xoóvov avvtOw 

e, éni vOv mapóvra Y,) iu, Alndũd a- 
pev vónoy, 0j ov Osazxitouss dd elyas Xapuegst- 
«as » ygigpsuw ÓiaDrxac xa) rde gqOv avrov 
Ouoisi» otgí(ac, cc oi vs du steQéyovas vopos Yi 
ve coõ sapóvtos dE, (xai) QiaOsuav v 


640 


DE SAMARITIS 


in ipsis permanere contra eos qui non in propi 
bus languent, praestantes maxime omnium 

sanctissimi Caesariensium episcopi iustis petitioni- 
bus quas pro eis facit, testimonium quidem per- 


5 hibentis meliores eos factos, quietem vero eorum in 


futuro tempore promittentis, &d praesentem sacram 
nostram venimus legem, per quam sancimus licen- 
tiam esse Samaritis jam scribere testamenta et suas 


pop dispensare substantias, sicut et aliae prae- 
10 bent 


leges et per praesentem nos decernimus, et sine 
testamentis morientes ab intestato vocatos secundum 
imitationem aliorum hominum heredes habere eos, 


«dywzae xopic dx vOv i adiaDérov xalovuérov xatà 


wiunsw xÀngovousiaOcs vOv dos awÓpgono» ab- praeter ea quae (per) praesentem nostram trans- 
robe, mÀ2» oca OÓsà voU wagórtos susie ueD'aouóco- nimus legem. Sed et donationes i 


po permittimus 
usv vóuov. xal Óogsás d abroĩe 5 ed- 15 scribere et legata dare et accipere et huiusmodi 
qu» xal Àpyáva qed «s nal laufávaw rd — contractus facere cum omni licentia. Qui enim testari 
voixvra Ovrallávtsie in dòetas dds. oí yàg d; — dedimus eis et omnem dispensare substantiam, quo- 
d cri OsÜnxotse xai macap , d v9» modo de particulari dispensatione negabimus? 
oola avro$6 mus dw vspi uspixz,S Oiouosose Ovexe- 
eivaiusv ; 20 


CAPUT I. 

Ia d' ev v abr ánoO(0ome» vd Xo Sed tamen non eundem reddimus ordinem OChri- 
eviavois va Oiadoyow xol JZamaos(ta:s, vou dd tianis et Samaritis, multum vero et merito meliora 
sixovo€9 roĩe «à walA(e Oonoxsvovss rij Wgovouía» Sectantibus privilegium pra&estamus. Unde si quis 
sapéxousv. ö ee si tee avv» ÜÓiadyxó» vsÀsvrv — eorum sine testamentis moriatur filios ad deum dis- 
xois |; xei] xaidas và soos Üsóv Oipprpuévovs xava- 25 cretos relinquens, soli vocabuntur ad huius beredi- 
Aio, uÓvot xàgOvgorvas eh t?* tovtov xÁnpovo- tatem qui rectam Christianorum allegant fidem, aliis 
Alas od «uv OgUgv và» Xpuruavov zpecfstovres — exclusis 18 ipso detinentur quo defunctus 
satu, vOv aAÀov oe sc "is «vtz$ Kyov- errore. Haec autem dicimus non super filiis soli 
ra T teÀsvtoasyti mzÀivrgé. tavta d ꝓ ah, ovx ed etiam aliis i rupe ex quacumque sint linea, 
in naidov uóvov, d, wal vÀv aÀÀov ovyysvowv,30 ut recta sectantes illis qui non proxima colunt prae- 
it onoías à» slav dee, cvs tobe 099a O — ponantur; tamen si eundem qui vocantur omnes 
res TO» ov xaganingcia Tiu vTOV Ttoet(ungev ⁰α adum adscribant aut unam ad hereditatem ba- 
nÀijv si vóv avróv mástss oí xalovuevos gaOgóov t vocationem. Non enim his qui ex longiore 
éniypdgoivvo 9 uia» v s tO» wArzoov éxouv vàbu». gradu sunt et a vicinioribus (et) exclusi licet 
ov ò a [e à: rote dx uaxgotégov faJuoU xai vs 35sectantes, damus privilegium. 
và iyyure ge áxxÀsiouévois, xáv si «à xaAMe den 


OxsVoisv, t9» xcvà sd» Éyyvtégov sxtooriunsw did o 


xal sQovopíar. 
CAPUT III. 


Ij» aA bx dere xal austaudAnvor slvai 10 Nec tamen paenitentiae locum in causa excle- 
so&yua vois azoxAaouévois éx vovrov. sí yàg zn 40 sis auferimus ex hoc. Nam si voluerint et postea 


utemus in eadem ira perseverare adversus eos qui pari morbo non iam affecti sunt, atque mazime omnium 
tndulgeamus Sergii sanctissimi Caesariensium metropolis episcopi iustis precibus, quibus pro tis usus est, 
quippe qui et testetur meliores eos factos esse et quietem eorum in futurum tempus promitíat, ad prae- 
sentem divinam legem nostram venimus, qua sancimus, ul Samaritis iam liceal testamenta scribere et de 
bonis suis disponere, quemadmodum et ceterae leges permittunt. et. per praesentem statuimus, et sine 
'estamento defunctis uf ex iis qui ab intestato vocantur ad imitationem ceterorum hominum heredes swc- 
cedant, exceptis iis quaecumque nos per praesentem legem mutabimus. Ac donationes quoque tis scribere 
permittimus legataque et dare ct accipere ei eiusmodi contractus cum omni licentia facere. Oui enim 
concesserimus iis testari. el de omni subsiantia disponere, quomodo in particulari dispositione gravemur? 
Quamquam non eundem locum reddimus Christianis successoribus et Samaritis, sed magnum 

merito privilegium iis qui meliora sectantur concedimus. | Unde si quis eorum sine testamento. decedens 
liberos quod attinet ad dei cultum discrepantes relinquat, soli ad hereditatem eius vocabuntur qui rectam 
Christianorum fem praeferunt, exclusis. ceteris quicumque eodem. cum defuncto errore tenentur. — Haec 
autem non de liberis solum, sed reliquis quoque cognatis dicimus, ex quacumque sint linca, ut qui recta 
seclantur prae iis qui non similia colunt praerogativam habeant: ita tamen si eundem omnes qui vocantur 
adum sibi vindicent vel unum ad hereditatem ordinem habeant. Negue enim iis qui remotiore gradu 
sunt et a propinguioribus excluduntur, etiamsi meliora sectentur, contra propinquiores praerogativam et 


prise damus . 
. Quamquam res non co valet, ut ne paenitentiae quidem locus relinquatur iis qui hinc exclu- 


76 (cf. 647,11) Zachariae] 
in ipeis permanere c, in 


1 U je abxije u d 


a | *prioribus libri (cf. 30) | 2 leg. (et) praestantes? ; 
ind tc abxije pnévew 0píoss 


4 quas) quas sibi 7' | fecit Beck 1. 6 qui edem TI 7 eci- 


voie abrois uévsusv Opíoi6 cum Scrimgero vulg. | 3 «rc | mus 7 | 8 samaritanis 7 | 9 alii V | 11 uocatus PT, 
Kaicagéov urvQonóAsos) Cacsariensium g || 4 £zo«7G«t0] | corr. vulg. | 13 eaque T' | per add. vulg. I transponemvs 
facit & 5 rot del. || 10 dd s Zachariae ez c] dd 04 M|| | Beck | 14 legem om. V [| 16 contraotos 17 omne F 


11 xai ez € add. Zachariae | 16 Asydta M [| 19 avroic 
er c malit Zachariae eine causa | 22 91adózoic om. s || 
23 sixótos) et merito c 24 *JiaOnxàv tsAsvrO» x- 
els 59 xal vrt] — 25 xataAino: M, sine testamentis 
moriatur fllios — relinquens e (zeAevt:jor, et &l xai corr. 
Zachariae); *j xa delevi | 30 nóvov] solis (i. e. nó») c || 
34 kes] vooationem g | 37 «9» — tegotí(uzoiv et 38 
wal om. € 


dispensare — particulari om. V | 18 dispensationem 
dispositione I negauimus V || 22 sg. sectantibus meliars 
T | 24 ad deum vulg.] ad eum F adeun V | 21 ex- 
ousis V | quaecumque VT | 30 recta vlg.] recte Rr 
proxima vu /.] proxime T proximunt V. xim i. 
roximum V? | 31 eundem vulg.] eadem libri I 33 is di 

guiore gradus sunte aduicinioribus V | 34 et om. vus. 
35 sectantibus vulg. | 40 ex hoo Beck] et hoc V et ex 
hoe T vulg. 


DE SAMARITIS 

Send xal werà «avta x06 vn» ÓgOT» Ow 
Xgusriavov scr,» dnavelOsiv ol xapà «ovco «dw 
sárjoov. áxtoxisio Oévrse, rde oixs(ac üxoÀsovsas Hol- 
cas, odr xalovuspos st9óe rd xÀnoov oc à» si 
vi de rije je cadre Ügnawsiac dvr AE 
vov, MOVOY GTSQOUMSVOL x TOU LÁGOV xędvοο xaQ- 
nh. si dd ual d yodyeid 146 avxov, doppia Oa; 
piv vavrac «ó ys 0€o» i cjj denon msisvopsv 
€i qi ys are 9| val tu rh i d»ióvrov Frege ; 


co 
xal «Gv» xazíóvrov d rde di dνẽłũ yodqpoy onápyos 10 


&i uiv mávtss pee oi noóe co wingov xaAovuavo 
rije aurije avri , vrágyouv, dj,. «à sapi 
ps ovsíac oc ày» éOsiggs si ài ys tc vov 


649 


b fructibus, Si vero et testamenta scripserit 


Nov. CX XIX 3. 4 


ad rectam Christianorum fidem reverti, qui pro hoc 
hereditate exclusi sunt suas recipient portiones, ita 
vocandi ad hereditatem tamquam sí rectae huius 
religionis extitissent, solis fraudati medii temporis 
iquis 
eorum, valere quidem ea quantum ad religionem 
iubemus. 8i autem pater aut etiam aliquis ascen- 
dentium alter aut aliquis descendentium est qui testa- 
menta conscribit, si quidem omnes ex ordine qui ad 
hereditatem vocantur eiusdem cum eo erroris sint, 
disponat de substantia sicut voluerit; si vero horum 
qui ex gradu hoc vocantur aliqui eiusdem quo pater 
erroris sint, his non relinquat ultra (duas) substan- 


«vov BaJ9uo) xalovuévo» vwés «js avt) v r — tiae uncias, reliquis ad eos qui recta colunt deferen- 
sÀdwre Umdgxou, voUrou ov sspuivágo c 15 dis, tamen nisi aliqui forte Christianis ex eis relin- 
«àv vij$ maQuovGíaG ovyxidiv, «ov Asixouévov noós — quat legata: servando etiam hic paenitendi locum 
vov; và D Jornexevovras áyopévov, xd, si ii volentibus, ut possint aequalitate frui cum eis qui 
ric TvxÓv Xouriavoic d£ are xavalsives gie: ab initio Christiani fuerunt, sicut ab intestato du- 
«vAattonévov wdrravJa vois usrapgsisiaOns H,. dum decrevimus. Ad hunc itaque ordinem et partem 
vo vov duda rie tod riros ászolavsu» i , % vovs 20 deinofficiosi damus ascendentibus et descendentibus 
recta sectantibus dogmata et forte laesis per cele- 
bratas in testamentis rerum divisiones. 


, 


4E dexñe X, ον, censo dmi và» db dad évov 
gOdcavres Ovopgígausp. zx -— 0i «2» td ti ve 
xal «5v goiga» xal de inofficioso deo d νjõi e «e 
xal waviov0: *0i$ và d Ognoaxsvovdi Oóyuava xai 
Toe dd sic. xevà ràs yevouévac éni «aic dad - 25 
c tO» ngayudtzoy Oiavoude. 


CAPUT IV. 


4didousy dd avroic xal doosác Oi0óvas «a xal nos- Ooncedimus autem eis et donationes dare et ac- 
«Bsia xavaAusasssw dAsvOsolaus vs oixéras «uua» — cipere et legata relinquere, libertatibus servos hono- 
Svrallatraw «s xai soos ij dove, odd xov ngo rare, contrahere quoque ad invicem, nihil ea quae 
ria ijne cvaDwnwdévov xcávovros vóuov. *Ó» yd 30 a nobis pridem posita est prohibente lege. Nostrum 
B 3 


s00» qíéxov xal waca» du toU Ónuocíov moi- enim fiscum et aliam omnem publici partem exclu- 
ea» dx pay TtOVTSÀOS, obs 4E éxsivov xov dimus omnino, nullum ex illa lege ad eorum here- 


vómou xgóc tovs aÜrÓw x5pove ] rde ahr ovcí(as ditates eorumque substantias aut documenta parti- 
1 «à lala urroν⏑Hꝭ Eyes du, ravra cipium habere valentibus. Haec autem dicimus non 

& gausv ovx émi «oic nil mOvov, d yàg 09 35 in futuris solum, sed etiam in praeteritum, ut nec 
xal éni v e Odcavti, ders ,I vxdo «Gv hu pro his quae tunc facts sunt aut noster fiscus aut 
yeyovóxov T "prego qícxov 7, frspov xov zxáv- alter omnium substantias perscrutetur eorum (qui 
Tov Twà «dc ode xolvmQaynovsiv cd avvàw. oí enim in futuris clementiam dedimus, quomodo de 
ydo vd usilovra qiAavOQornevaa. ache av wsoi praeteritis subtilem tractatum habemus?): ut omni 


2 


- e 2 by 2 
ra wagsiJóvrow dxpifoloynsaiusDa; cts avrove 40 modo praesentem nostram promerentes clementiam 
*16 xagovons zuo» nbhouévov$ gilavOQonías xd 


duntur. Etenim si postea ad rectam Christianorum fidem redire velint qui hac de causa ab hereditatibus 
eacctusi sunt, portiones suas accipient, ita ad hereditatem vocandi tamquam si ab initio rectae huius reli- 
gionis fuissent, solis medii temporis fructibus privati. Quodsi quis corum etiam tesiamentum. scripserit, 
valere quidem hoc lum ad religionem iubemus. Si vero paier. vel etiam quis alius ascendentium vel 
etiam descendentium sit qui testamenta scribat, si quidem omnes deinceps gui ad hereditatem vocantur. in 
eodem cum ipso versentur errore, de substantia quomodo voluerit disponet; sin autem ex iis qui ex co- 

vocantur aliqui in eodem cum patre errore versentur, his non ultra duas uncias substantiae 
relinquet, reliquum autem ad eos qui recta sectantur, deferetur, nisi gus forie ex iis legata Christianis 
reliquerit. Atque hic quoque tis qui paenitentiam agere voluerint faculias servetur aequalitate cum iis gui 
ab tnitio Christiani fuerunt fruendi, quemadmodum de iis qui ab intestato vocantur supra constituimus. 
Praeter hunc vero ordinem et partem etiam de inofficioso querelam  ascendentibus et descendentibus 
concedimus , qui recta dogmata sectantur et forsitan per distributiones rerum in testamentis factas iniuria 


affecti sunt. 
IV. 


honorent et inter se quoque contrahant, neve ullo modo 
nostrum et omnem aliam rei publicae partem omnino excludimus, ne quicquam ez illa lege cum eorum here- 
ditatibus vel subsiantiis eorum vel contractibus commune habeant. Haec autem non de futuris solum, sed 
etiam de tempore praeterito dicimus, ut ne propter ea quidem 3 iam facta sunt aui fiscus. noster aut 
alius omnium ullus substantias eorum perscrutetur. Oui enim de futuris. humanitate usi simus, quomodo 
de praeteritis subtilem rationem ineamus? Itaque praesenti humanitate nostra digni habiti gratias pro- 


Concedimus autem iis ctiam ut et donationes faciant et legata relinquant et servos. libertate 
c prius a nobis lata his obstet.  Fiscum enim 


4ó»10»] aut aliquis descendentium 6 | 13 0. Ah 
M I «ov avrov BaOuov] ex gradu hoo g | 23 f 
ve rg vac oL lesa c oras M | 30 »ópuov) cf. ad 

7, 26 | 34 dd valentibus (i. e. Óvvagévcrv?) c | 
$9 «à Serimger (cf. cl rõ M | 40 Gre ut omni modo 
4i- €. oove savsi soózq) € | A1 g&uopévow M 


4 xal t9» apxr» M (Jul.) cH vOv x 


15 aliquis vulg. 5 V] relinquatur. T | 16 1ooe 
vulg. | 18 fiunt 


VT 
bus 


1 ad om. V | fidem Christianorum vulg., fidem om. T 


veuertis T | 2 hereditatem TI 3 si] ab initio add. Beck 
Ul. 82 


Nov. CXXX pr. 1 


vag óuoloysi» Os vs xal riv, xal JXepyíg ys u9v 
«Q ócwotátq dq TxQ06 vTavTQv je e udAgta try 
re avtov$ éxxaAecausvo giAavO ,. ! 

Eu (o.) 'H coivvv aij évdobóvge 15)» mao 
juowv sic bros dmiüdsÜnuyuévny 5 m 
rod gad cuv vóuov ywolaxovga da vais in- 
axle dd «àv avvsiDiopévoy iber «à viv ul 
vagagidyta st0ij08:, Gr ÜuyvexovS rern GUTOUS 
dnoladoa vie feres 

D. xvn. k. Iul. 
anno XXV. pc. Basilii vc. anno X. 


PA 


ITEPI IIAPOAOY ZTPATIQ9TON. 


O ar Bacilsvc Ilérog r; dor éndoxo 
r isQOv» ToaitoQlov. 


eon. loo» wai uayigengw ij you 
oοτ ,es slvas v6 zusvépae solieíag vO xal d 


arœe 10 nuétego» atodvevua év rate sagódow dr 20 noster exercitus in i 


vQiqeaoD'a. xal v0 agAaBis xal dhe volé rjuatéQons 
v ore gviattag Das. 


650 


CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 10 
[a. 551] 


QUOMODO OPORTEAT 


gratias profiteantur deo et nobis et Sergio sanctis- 

simo hanc nos quam maxime cirea eos provo- 

canti clementiam. : 
ilogus.) Tua igitur gloria nostram in eis 


da 
6 declarstam humanitatem (per) praesentem nostram 


m cognoscens manifesta per provincias sollemni- 
— edictis quae nunc nobis placuerunt faciat, ut 
perpetuo hoc ipsi fruantur auxilio. 


Dat. xvir. kal. Iul. CP. imp. dn. Iustiniani anno 
XXV. pc. Basilii anno 


CXXX. Auth. CXVIII 


QUOMODO OPORTEAT MILITES 
TRANSITUM IN CIVITATIBUS 
FACERE, ET DE INTROITU. 
Idem Aug. Petro pp. 


(Praefatio) Primum et meximum arbitramur 
statum esse nostrae ublicae, ut et inculpabiliter 
eribus conversetur et in- 


M atque indemnitas nostris collatoribus custo- 
tur. 


CAPUT I. 


Leone, volver, ócdxis ságodos yévpras vw 
ier do 


XóvrOw» T8 xal GTQaT&evud Tov, delegatores 


Iubemus igitur, quotiens transitus fit nostrorum 
iudicum et exercituum, delegatores simul esse cum 


ov avvoi$ , 17» qoortiÓn sto: vMévove xe 25 ein, qui curam babeant eorum alimenti, et zingula- 


aux dzorgogsi$, co dà ixaotre éragxías üoyovvas 
d. àv stágodos vivera: évoiuagiav mowioDo, «ev 
ópsidóvrov yivsada, Üasavnuárow, dere robe rod 
jusvépov GrQavesuavos dy éxapyíq mapióvtas 


duapuztcoS azxorQépsaD'as xal vove uà» éxdavov váy- 30 


rum 5 iudices per quas transitus fit prae- 
aratlonem facere expensarum, ut nostri exercitus 
unamquamque provinciam ascendentes in j 
liter conversentur; et uniuscuiusque numeri optiones 


Nov. CX X ( Authent. CXVIII) Graece extat in ML. — Epit. Theod. 130, Atlan. 20,2. Iulian. const CX XIII 
fiteantur et deo et nobis et vero Sergio viro sanctissimo, qui potissimum ad hanc nos erga eos humani- 


tatem excitavit. 


Epilogus. Tua igitur gloria humanitatem erga illos a nobis per praesentem legem nostram de 
monstratam intellegens quae nobis nunc placuerunt provinciis per consueia edicta manifesta faciet, ut il 


perpetuo hoc auæilio fruantur. 


CxXx. 
DE TRANSITU MILITUM. 
Jdem Augustus Petro gloriosissimo praefecto sacro praetorio. 
Praefatío. Primam et maximam reipublicae nostrae condicionem esse arbitramur, wt et exer- 


citus nosier in transitibus sine reprehensione alatur et subiecti nostri ab omni damno ini 


serventur. 


uwuriague vac 


I. lubemus igitur, quotiens transitus fiat nostrorum ducum et exercituum, delegatores eos comitari 
qui alimentis eorum curam adhibeant, praesides autem cuiusque provinciae per quam transitus fit e 
ut expensae quae fieri debeant in promptu sint, quo qui ex exercitu nostro per quamque provinciam 
transitum facturi sint sine reprehensione alantur; aique cuiusque numeri optiones species suscipere tine 


10 subscr. om. Jul. EY k. iul. Mg At^.) ugvi lovi 
Theod. | OP. imp. — XXV. (e)] op. dn. iust. pp. aug. ann. 
XXV. M faaieías "lovaviviapoU tÓ x Ath. Fra A 
rije BaaiAs(ae Theod. | 11 po. Basilii vo. anno X. & eva 
rij vnatsíaw- B j,, T “ Ath. Theod.) basilio uo. 
conss. M | 13 rubr. ee sagódov evQauorO»v ML 
Theod. (Jul.) Tae vov (Tao vov om. inder Ath.) 5e 
der rode GTQavirac pu ndoodow stouicOa, dv rale 
z0Àsciv wal mag) introitov Ath. g | 16 9xápyo L 10 
vais rustépoie L9 | xaà om. L | dususxo» L* | 20 d xo- 
voéqsa'ai] conversetur (i. e. dsroovoéqso Da: ) c (id. 30) | 
24 d.. yd νr%ο,,e M diligatorac (i. e. xal), s. v. bre 
exac L | 25 avsudévas avcois) simul esse (i. e. Gvvsivas?) 
cum eis c | 28 ógedlóvrov yívsoOa; L] ópsdopnévor 
vive M (cf. ad 639,13. Edict. VII c. 7), om. € | 


vov$ om. L | 29 naqióvvos L 


4 nostra V ] 

10 subscr. praestat unus. Escoría 
constitutioni C XXIII (o nov. CXL V) inter extravagenies 
positae | d. ntri iusti. an. XXII (ic) 7 bas. vo. an. X 
Escor. | 12 nov. CXXX z Auth. CXVIII om. R, inter 
extravagantes in appendice ab alio librario seripta kabet 
T f.179 | 13 rubr. om. V 14 transitum in eivitatibus] 
in ciuitatibus transitum T J 18 arbitramus V | 19 et 
om. T' vulg. | 20 nostra V | exercitus vulg.] expeditus 
al. expeditis V (cf. 652,36) | in itineribus] ut imeribes 
V] 21 cultoribus libri, corr. vulg. | 25 alimenti . 
alimentis libri | 20 quas vulg.) quos libri 


1 deo (vulg.)] hoo libri] 2 nobis V | P ry goes VT 
5 per add. vulg. | 1 ut) in 11 8 ipso T* 
lensis, ubi 


MILITES TRANSITUM 


gatos Ómtiovas oxodsysa Oa, và d qtza vivos dia- 

je xal joyevssw vois dbdoxois xai «oic avoatso- 
rate rde dv ade yogryovuévas avvóvag, Axa dd robe 
a rode drr, %,, xa r & g, avrois ngo- 
gáces sxagauvÜ ac stevvsxoiüexdvgv uoigay. «à dà él 
KJovs recauta yívesD'a, sap xav Óxtvióvov «oic v ro- 
role ù i «Ov xag" avvóv Qanavoeudvov, xvOovq 
vOv g avtoic üvtow ébdgyov xal vQsosvory xai 
wourrO» xxl ÓiagcoctO» xal delegator xai cow 


651 


Nov. CXXX 1—3 


suscipere species aine qualibet tergiversatione et ero- 
gare magistris militum et militibus in specie mini- 
stratas annonas, habere autem eosdem optiones de- 
putatam eis occasione emolumenti quintam decimam 
5 portionem. Ex consuetudine autem et recauta fieri 
ab optionibus collatoribus pro his quae ab his ex- 
penduntur, periculo eorum qui cum eis sunt iudicum 
et tribunorum et comitum et diasostarum et delega- 
torum et uniuscuiusque numeri primatum; et nullo 


áxacvov Td yuetos soorsvóvtOYv' xai xarà undéva10 modo gratis expendere milites a collatoribus aut 


vQózov Qoosay &valioxew coUe GtQatio rac sapgà àv 
gu ,n, sire zxoopdass voU uu?) yívso Das os si- 
ede évoiuagtav sire introitooy óvóna:, àv xal aN 


occasione non factae forsan praeparationis aut in- 
troitorum nomine, quorum etiam ipsum vocabulum 
omnino perimimus, ut undique inlaes| et indemnes 
custodiantur nostri subiecti. 


* ela- ca yao 4% Q xavra- 
Hon dfAafsis xal àDx piove pvÀavrec os «ovs u 15 
*4Qov$ vnotsieic. 


CAPUT II. 


Tà 0i eqn «à sPpiaxópneva dv íxáotq TÓxq avrà 
Aaufávtiw rob orενναννν,j,, xal h] Frag ing 


Species autem quae inveniuntur in unoquoque loco 
ipsas accipere milites, et non alias quaerere quae in 


rs dv vj avt émagyq ovy svpígxovtcs, xal éx — ipsa regione non inveniuntur, et propter hoc tergi- 
roco 5 91 dna éxayaysiv vois arre ole 20 Vecsationem aut damnum inferre nostiis collatoribus. 
More &. 

CAPUT III. 

TY» dà yuvopdvn» nagd «Ov xrpvó d and Eam vero quae fit a nostris possessoribus er- 
xai du p ande oc vOv recautov . Aeyíte- pensa et declaratur per recauta abends reputari 
, avvois gd xoõ J'oóvov je dije d 7€ xepis eis a sede tuae celsitudinis sine qualibet tergiversa- 
«76 olasovy d. aer j Fnuias 5 ini, eie & 25 tione aut damno aut inventione in collatione quam 
evt vj» xap abr «Q Onuoscío d ab eis fiscus capit pro indictione illa, in qua ex- 
vnde «5c érwepuijosos dxeivre, xaO" $2»: Qandvg . pensa fit, Si vero amplius quam professionis sunt 
vrt di. da deco te Gvvralovusvos xagà tà» ub his qui dant species invenlantur expensae, iube- 
dad u ν rà adi svQgsOr và dy Ópasva, ; mus ex omni corpore fiscalium eiusdem provinciae 

ibuerunt. 


pev dn coU xavrzós GouavOS «Ov Ónuocíov vije ad cije 30 compleri eos qui ultra suas functiones 
cvvsdAe a» habes 


iò car 
ar α. si dd uj Hr 5) avr?) énapyía Onuócia 
d o Ja: 
TOV6 r aUT)» , sowoauévovc dx «n6 ysve- 


e dico a rode vndo v 
sie tz» ysvouévg» d¹, , nào 


Si vero non t ipsa provincia fiscalia sufficien- 
tia ad quae fit, compleri eos qui hanc ex- 
pensam ex generali mensa quae regitur 


& 
loria, aut retinere haec eos ex his quae 5 


tua g 
«76 tQastépye v6 3 saga rije aie dvd. 35 eis inferenda sunt secundum sequentem indictionem, 


avrov$ vavra d TOÀ naQ 
xcvi *)v dene ézivéuncav, 
cd ros ix voÓxov r” 0ià 


t510$, fjy0vv stapaxgat 
dr Ov»tslovuévaoawv 


«al vavva AoyítssO'as 


et haec reputari eis ex omni modo ab eis qui 


sue 
III. Sumptus autem a possessoribus factos et per recauta demonstratos iubemus impu 


1 ónzíovas (st sic infra constanter) M | 4 xaà om. c | 
6 recauta] s. v. r, LL (id. 652, 15) | 7 Su- 
szaveudveso L | 9 xouívor L | diligatórow, s. v. r- 
, L 1 M | 13 íivtroitàw, 6. v. eleód wv 
L wteroíten Ml abr L^ 4117 sido ra] «& en. L 
20 ) Hel xal L | énáys» L | 22 «gà rn vr 
eov) & nostris possessoribus c | 23 recauten M recau- 
tà, s. v. svtqenigpévov L | 28 Adab vov cvvre- 
Aovpdven] amplius quam proíessionis sunt c | 29 svoe- 
9% L | 32 Ku] habeat c | 5j aiv). (II, aiv) 5 
Le 134 vj» «verrv) hano (i. e. savrg» 15»?) £4 36 a- 
voi L| 31 avrov Lc) avvov M 


1 facies T sine] nii / 2 magistri V istrorum 


magis 
1 spem F] ministratus T ministratur V | 
8 T | 4 ocoasione emolumenti vulg.] occasionem 


gent eet neve alias requirant quae 


po suat 18 pro 


vulg. | 32 quae fit T] factam vulg. | 33 s add. vulg. ] 
85 eis] his 7 ea V | 36 reputari vulg.) reputare libri 
82* 


Nov. CXXX 3—6 


vàv và ùnud ou] dvvóvrov.  vovvev axdvtav sQoióv- 
TO» T8 Wc) 7 Aavropdvony xwüivq rie ⁊ 096 
à»à os xal tow» éxactgs énagyías vQaxvavtOv 
xal &gxovvo xal vow sevDogdvow avroic «dbsov xai 
éxÁgmtÓQov xal molwevouévov xa) zmd»vov vow «à 
dnudota xeigiborce»v. | 


652 


QUOMODO OPORTEAT 


fiscalis exigunt. His omnibus admittendis et ob- 
servandis periculo et tuae gloriae et singularum pro- 
vinciarum tractatorum et iudicum et obsequentium 
eis officiorum et susceptorum et curialium et omnium 
b fiscalia tractantium. 


CAPUT IV. 


Kal vovro dà re magapviárrscOas, ars 
pnóéva vov éLaogyo» f r GcrQatucTO» mQopágsi 
magódov 5 dzo và» nóÀlsow fj (vÀv) yov dv àz- 
«gyvp(uauq v. Aauflávew. ai dd d 
xagódov d» ámagyvougug Aaufavoy, usy vÓ» 
TO.0UTÓ x TgáTtovta azaiisigOo, ÜusAdgio» mv 
dr lH, 9xàp vovtov toÀuics. 


/ ris de 10 ventus fuerit aliquis 


Hoc quoque iubemus servari, nullum iudicum aat 
militum occasione transitus aut a civitatibus aut 
praediis in nummo aliquid accipere. Si autem in- 
ro transitu in nummo annonam 
accipere, iubemus tale BLU agcntem exigi duplum 
totum quod accipere pro hoc praesumpserit. 


CAPUT V. 


virastiad- Rod. taped Rules nds Leni and dui s 
7 


ue n MT 


TZ» sto0ÓTgta t?» did tne 
và» Onnyavevouévow daxò vov qnuoetov «oic ébapyor 
wal «ole GvQatuotase vole v9)» dani sowcapévo. 


ex qua 
gesta palam facere, 
155 nostrorum iudicum et cum quali exercitu trans- 
tum 


retinere autem hanc 8 


CAPUT VI. 


llgós vovvoi un ovs fpstspove dLaorovs 35 


sire xal vo QiagoLovcvas d groátsvua wal delega- 
toras é» re nag0do« sQoméunxsv sic éxeivop «Ov 
vóno» d» q as vd uf ον G1Qátsvpa watavytüp, 


dis per cos qui fiscalia exigunt. 


Ad haec iubemus principes militiae nostros sive 
eos qui deducunt exercitum et delegstores in trans 
itus praemittere ad illum locum, in quo futurus est 
noster exercitus applicare, et praeparationem facere 


haec omnia procedant atque observentur periculo et tuae gloriae 


et cuiusque provinciae tractatorum et praesidum et officiorum iis obsoquentium el susceptorum et curia- 


lim el omnium me fiscalia tractant. 
IV. Sed observari 


eerit e or dedimus ez C lul.] avQavevudvow 
ML | 20 s» L | 22 «9 éxBínq) defensores c 
25 j| ete 128 v ] 4Qazávnaav ual v3)» add. L. 


M] rab Le | 33 Qi evovouivov ML, de- 
avevepávov cum Haloandro vulg. | «9v Ónuociev L| 
delegatoras (s. v. ugvvràc L) ML I 37 «oic M 


1 fiscali V | His om. 7 ( 3 et iudicum) et om. T' | 4 eis 
vulg. ] «os Abri | et curialium] et om. T | omnia 7'| 


latis episcopum vel defensorem 


| iubemus, ne quisquam 


ducibus aut militibus aut optionibus corum non fecerint recauta facta- 
: bmini 8 : 


, acta curare, & 


7 nui Vj 8 a om. VI sut V vulg.] sut a T] 9 prae 
| 10 annonam deiet Beck | 12 praesumpserit] 


quis T | 18 eanotissimo civitatis 
19 inueniantur V | illis in 1ocis 
. pensio V | 23 et cum quali ex owm quali 
exercitu i 


sunt) 
36 exercitum b 
itibus vulg. | 38 nostre 


DHR. 


25H 


t 


FE 


VW ulzWMWwunu 


wa 


R.. 


AN re WwTuU 


— 
Lj 


VW v, V Wu V 


wt 


NOV SN cS 


MILITES TRANBITUM 653 


sol droα,ẽ , rtouiv và dar Cv, xal uy) sép- 
sav eig évdoas nólac ij „„ x Je. 395. 
Aóvrev vw vo cvoarsvuavos éxsig8 da, xa y? 
TOUTOV dyvgoloysiv rde xT/0s5i6 wal d xoía. si dà 
dagger ri vᷣ d TOUTOV voÀu/govGs, x xa) or 
piv 0 pira ad’ yívscOns pig pde rd r 
Zo d xal civi dedoras, voycgao d dd roh dp. 
So, nagà xe oje évUobórrros 7j xa 


o xarà 
roy di ie vQóxo» xdá»vra d 


ges 
rññe rogau r 3 iub. voe d d 5d oxovs «aii0 cumque modo diasostas n 
roðs 


oͤrcroõ QiacoLovvas vd ijutrago or AH 
xal tobt delegatorae 4» Qindasiovs „ 
&xso Aafsiv voÀugGSovou vm rovrov, robe dd so- 
perrvdvogae xa) «iucoíat nal E vxopévssv. 


Nov. CXXX 6—9 


expensarum, et non mittere ad alias civitates aut 
possessiones aut praedia, quasi debeat exercitus ibi 
manere, et ex hoc pecunias accipere de 1 
bus et villis. Si autem accipere pro hoc 


5 praesumpserit, iubemus etiam MC dud memorata 


gesta fleri significantia et unde et cui datum est, et 
reputari damnificatis a tua gloria aut praeberi se- 
cundum praedictum modum omnia quae ex talibus 

tis signiflcantur, principes autem militiae et quo- 
ostri exercitus et delega- 
tores in duplici uantitate dare quae ac prae- 
sumpserint, pro i autem metatores etiam suppli- 
cium et exilium sustinere. 


CAPUT VII. 


Ei 04 D và» doyóvrov vd» dub ov 
Lónsvos re € toic d Year rd iure or- 
vsvua uf) dc e rs Jasávas , xal TOVTOV ale 
diagógovs nólnus va xal ymoía vovrov€ ragayáyoae, 

jo robe rotor Tij dere mavouévovs dy- 


15 Si qui aude vero gii provincjarum colludentes forte 


nostri exercitus non praepararerint expen- 
sas, et ex hoc per diversas civitates et villas eos 
perducant, iubemus eos cingulo remotos confiscationi 
et exilio cum oboedientibus eis officiis subdi, nostros 


3 xal éfogíq uevà và» e are váEsov 20 autem collatores et ita indemnes servari ex recauto- 


Ja, robe d zer: vnotsÀsis xal] ov- 
Tut atn ꝓuld rr o 5 éx re 1i» recautow 
Oócsuws ; dx rij xaxd «Ov slgnuádvor vgózov Óqsilos- 
076 yívsaD'as moa£sos. 


rum datione aut ex geatis quae secundum praedictum 
modum debent fieri. 


CAPUT VIII. 


Tudra dà poer sapaxsisvóus)a o) uóvov 25 Hoc autem ipsum servari 
dv vais maoó00i N E pios xai e 
rtr, r olovòijnora 


to ove 5 . um ier . ac 
7M4)9 πνj,wA u. 


praecipimus non solum 
in transitus nostrorum iudicum et militum, sed etiam 
aliorum qui ex qualibet gente in auxilium nostrae 
rel publicae & nobis mittuntur. 


CAPUT IX. 
2 dd ngogáss, 5 r 3 d 30 Ut non autem occasione metatorum dationis in- 


8 ande TOY ue ov éAsvOsoíav, 
— avi 2 3 vOv 
ergazivto» sic Fist ties oíx5osue, dv kn d- 
end rαν tOv ee svoeO sisv pévoyves, dane 
éaveoic urtdca, MAS éxsívag ud» dvsvoxA 
Arras vois idiose doxò xa, AauBávs» dd Res 
evoatvioivas dv érágeuc Qiaívoss urrzáca. 


jurietur nostrorum collatorum libertas, iubemus nulli 
licere nostrorum militum in authenticas ha- 
tationes, in quibus domini domuum inveniuntur 
manentes, accipere sibi metata, sed illas quidem 


grove gv- 35 Bine molestia reservare propriis 3 Berge 


autem milites in aliis diaetis meta 


curare nec vero ad alias civitates vel possessiones vel praedia mittere, quasi exercitus ibi manere debcat, 


rj bs inde pecunias exigere a possessionibus et praedii. 
emus sic 


is. Si auiem o nomine accipere ausi sint, 


praedicta acta confici quae declarent et quid datum et cui datum sit, iis autem qui 


damno affecti sunt a tua gloria imputari vel 


praestari secundum supra dictum a 


modum omnia 


uaecionque per eiusmodi acta declarata sint, duces vero et cos qui utrumque exercitum nostrum dedu- 
cunt et oelegatores duplum eius dare quod eo nomine accipere ausi sint, promelatores vero et supplicium 


et eadlium subire. 


VII. Si qui autem ex praesidibus provinciarum colludentes fortasse cum iis qui exercitum nostrum 


deducunt non araverint 


mostros sic quoque 
| debent. 


app ensas, aigus inde per diversas civitates et praedia cos perducant, iubemus 
illos magistratu motos publicationi bonorum et exilio cum officii. 
servari aut a recautis datis aut ex: actis quae secundum praedictum modum 


is quae tis parent subici, subiectos autem 


VIII. Haec autem servari iubemus non solum in transitu nostrorum ducum et militum, sed etiam 


ceterorum qui ex qualibet genie auxilio rei publicae nostrae a nobis mittuntur. 

IX. Ne vero metatorum dationis nomine libertati subiectorum nosirorum iniuria 
omnino ec militibus nostris licere in principalibus habitationibus, in quibus domini 
veniuntur, meta(a sibi sumere, sed illas quidem sine molestia propriis 


cenaculis metata accipere. 


, sancimus nulli 
sersari in- 
minis servari, milites vero in aliis 


b «oluresovos ML voAu:jaos L^g | 1 Jod unde 
(i. e. 09v) 6 2 M] wal 0 0 Le | 
„„ (s. v. g αοg) L 


opas M | 13 vxdo xovvov sequentibus iungit c | - 
5 (T'Àheod.)) r οοπενẽ,ixTοννά,E ML, (xgousrévogas 
Falcenden 18 x. L | 19 vos vowvrove) eos € 
25 Twvra dà] Hoe autem nd (i. a. Taveó 32*) € 
sapaxslsvousv L^ | 30 ovs ui) dd L (ubi vv. Sr — 
alder prioribus continuantur) €] Sr u) M | A- 
sevo» (cf. Theod.)) é&vov ML | 92 . sasre- 
Ao M] zavtsAas Kaisa Le | 35. 37 sexdáva ML 


535 aliquis 7 | 5 si] s& 7 I 8 
. tis VT* [atus — 9 signi- 
floantur | praebere 55 10 dio- 
sostas T V 1 
sostas V diosostas T, cum diasostis 
V || 18 producant V | 21 donatione V ro 
20 *transitos libri transitibus vulg. 5 
qui om. V| 28 a V T] om. vulg. | 50 ut 
ut autem non T vulg. | mezestorum V 
dominium V | 34 sibi metate vulg.) ei 
85 leg. reservari? | 36 diotis T deeeptis V 


| 33 0 
VT 


Nov. CXXXI pr. 1 


(Ex Ao.) In ro zxagacrdwra Tui» wal 

«à co sagórros Ünlojusva j“ rj a7) idoEõ 
Kv «a «vj BaciAl0s di , xal TOi; xarà x r- 
TOv ÓciOMtdvoI; ι,EMiä. oe vois c laſiargord rois rh 
énaoxiw do, xal szrügs vois v)METÉQOIG VzxOTSAMCIN 
dv éxdovg éxagzíq xal xóÀss di xacaovraávo, Gere 
aid tovc rustágovc 9xovsleic và mag rud» vndo 
rie abr dfAagsíae DxvvnmDévva xal ywolaxsw, 
cg siz8Q 7aQà vavrà g mQayOtíg xal oi dds 


654 


DE ECCLESIASTICIS TITULIA 
(Epilogus.) 


igitur pecu nobis et 
per praesentem declarata sunt legem, tua gloria in 


regia civitate et per loca sanctissimis episcopis cla- 
rissimisque provinciarum iudicibus et omnibus nostris 


5 subiectis in unaquaque provincia et civitate palam 


faciat, ut sciant nostri subiecti quae a nobis pro 
eorum indemnitate disposita sunt et agnoscant, quia 
si contra haec aliquid agatur et qui laeduntur taci- 
turnitati causam tradiderint, ipsi huiusmodi laeaio- 


psvos cioni , sxoüyua magadocovs,w, avrol 5$ 10 nis sibi auctores flent. 


rosaurie ld pus davcoic aletos ysvr,govcaa. 
Dat. k. Mart. CP. (imp.) dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XVIII. post cons. Basilii vc. anno IV. e un 
a. 


PAA 
IIEPI EKKAHZIAZTIK9N 
KANON&N KAI IIPONOMIQ9N. 
O rde Baculsic Ilévroo vq évdobosásq éxdgxg 


ztpnatogtom. 


(Heo onto.) Hegi tov dxxulncgiaatixow xavóvow 20 


^ 


N xQovouiov d MA sic vàe dy- 
táívaS éxxAncíae wal , lotnoùe GefaguíovS oixove 


a cab «Ov mapóvra vóuov xoopégopuav. 


CXXXI. Auth. CXIX. Coll. IX dt. 6 


R DE ECCLESIASTICIS 
TITULIS R 
Idem Aug. Petro pp. 


raefatio) De lis ecclesiasticis et privi- 

l 5 aliisque 0 itulis ad s&crosanctas ecclesias et 

iquas venerabiles domos pertinentibus praesentem 
proferimus legem. 


CAPUT I. 


Scrion rot, xf vóuaw éxdysv sove ayíovs Sancimus igitur vicem legum obtinere sanctas ee- 
éxxÁnciagtiuovs aus sue robe bnò rh dla «sccda- 25 clesiasticas regulas, quae a sanctis quattuor ^onciliis 


Nov. CXXXI (Auen. CXIX » Coll, IX tit. 6: gloss.) Graece extat in ML, in A f. 184. 188'—190 (ubi 


tituli primi partem efficit), 
Collectione LXXX 


praeter. epilogum in B 5, 3, 1—17; c. 1—3 in., c. 
capitulorum 22—26 ( S; inde Nomo». L tit. 1 et appendix cap. eccl. 15. 16 p. 604 sg. 661 sg. 


5. 6. 10. 11. 12 partim decurtata in 


Voell.); c. 13. 14 in Collections XXV capitulorum 25 (— C) — Epbpit. Theod. 131, Athan. 2, 8 (inde Coll. const. eccl. 


III 2, 3; particulae repetuntur in itlis 


At. 1 51, 3963, 9 $ 5). Julian. const. CXIX. 


c. I ez B habent Ecl. Bas. 1—X, Nomoc."^ XIV tit. 1, 2; ergumentun notat Nomoc. XIV tit. ib. 


— 


Epilog us. Quae igitur nobis Le et per praesentem legem declarantur, tua gloria et ia 


regia civitate , 6t sanctissimis g 


ubique sunt episcopis ei clarissimis provinciarum 
omnibus subieclis nostris in unaquaque provincia et civitate manifesta faciat, wt subiecü 


praesidibus et 
nostri sciant 


rid a nobis pro ipsorum incolumitate constituta sunt et intellegant, si quid adversus haec agatur et qui 


affecti sunt. silentio rem transmiserint, ipsos sibi ei 


i auctores extituros. 


CXXXI. 
DE ECCLESIASTICIS CANONIBUS ET PRIVILEGIIS. 


ldem Augustus Petro gloriosissimo praefecto practorio. 
Praefatio. De ecclesiasticis canonibus et privilegiis el aliis capitibus quae ad sanctissimas eccle- 
sias ceterasque venerabiles domos pertinent praesentem legem ferimus. 
I. imus igitur, ut legun vicem obtineant sancti ecclesiastici canones qui a sanctis quattuor 


2 ànlovuivo L* | Ado rue Me] vzsoox?) L | 3 lacu- 
nam statuit Zachariae; supplendum fere (xai i rate 
éxagx(asc aic rij dr pe 40. zagacxeva- 
gar pert en Hi? abent Jul. , 85 y 1 5 
nensis | k. Mart. J 2e ig Thao : 
— VIII] op. dn. iust. pp. aug. M Baaslsías "Iovace- 
viayoU TO i Ath., om. Iul. Theod. | 13 post oons. Ba- 
sili (uasili Utin. bilisarii w) anno IV. (anno IV. om. 5) 
indie. VIII. (indio. VIII. om. , Oonspl. add. Utin.) Iul. 
usxà civ vxavsíay Bacilsíov xà d Theod. nerd «yv 
9mavsit»v Bagilsiov v0 y' Ath. basili uc. conss. M || 
16 rubr. íxxÀÁngiaGTixa y» wavóvoy wal sovouiov 
(bre add. Be) SB] Ilspi sw éxxÀnciadtuxew xavó- 
vov xol sspovouíerv «eiv (vov om. L) ele rds ayierravas 
dende (0govvow add. Haloander ex v. 23) ML vulg. 
Iael và (t&v om. inder Ath.) éxxdqdiaavexow vr 
Ath.g Legi éxuÁngiadvenév navóverv xal sQayuatow 
dssoxavagtágaos xa 0opavoroópov. "Ioov Osíov vxov 


T'heod.; om. A | 18 O abròe gabe] acvoxparoso iov- 
aTiviavós A | 19 rroasrooío» MA) vov e L 
20 10 ML Ath.) om. 4 B Theod. | 22 hee vo$ 


Pur eee, A | nah voit. iat om. Bf | eixove 
LABs)] 27 2 55 Nerd "n 23 ò Dr A Me 
épouun: uov S v. | | 25 «seeapov € 
hi, Nomoc. II Veit.] évvà MB 


2 declarata sunt] doclaratas V | 3 et per] et om. T 
5 in om. V | 8 oontra vulg.] ate VT | ltere 
vulg.) taciturnitatis T taciturnitate V | 9 eausa T [ tre 
derint V | buiusmodi om. V | 10 fant T' | rubecriptione 
cerent libri (nam in T adicitur cum rubrica con 
inseguentis Auth. AL 2 Nov. CXXIX) coniunctis 
dat. XVII. kal. oet. eap. (sic) imp. domini nostri ui 
niani pp. oog. (sic) ad const. Auth. CX XI («» Edict. 8 
pertinet) | 17 titulis] constitutio noua add. V 22 persi 
tentibus RI | 24 sacras V 


DE ECCLESIASTICIS TITULIB 


qo» cvvodo» dxrsDOévrae iy He H] . e, court. 
rijs s Nixalq rh vig xal rn dv „5 ium 
vov dylo» e navíQop xal vr$ dv Epe eng 
2 8 xavsxoloY), xal eic dv e xao" 
Sv Evrvy)e era Naavoglov dvs?suav(aOy. vow yàg 
YXoosonndve dvi» Ó' cvvólov xal «à dura 
waddsso vds Jeíac ypagàs QeyóopsÓa uel «ovs xapó- 
vas os vOuove quAdTtrOuEy 


655 


Nov. CXXXI 1—3 


expositae sunt aut firmatae, hoc est in Nicaena tre- 
centorum decem et octo et in Constantinopolitana 
sanctorum centum quinquaginta patrum et in Epheso 
Prima, in quo Nestorius est damnatus, et in Calce- 


6 done, in quo Eutychis cum Nestorio &nathematizatus 


est. Praedictarum enim quattuor synodorum dog- 
mata sicut sanctas scripturas accipimus et regulas 
Bicut leges servamus. 


CAPUT II. 


Kal did «ovo Osaxitousv, xavà roùs avrov d 


tov sSá»to» vOv» isoéov, t & ros 
doxiemiexonov Kovovavtrsvovnólsos vie »éac PN 


Kriens sáb énéyew pera. «óv. dyie rar dm,, x- 


, - 


Ouovor Ts mosofvrágas Pine, «àv dà dd 
1 


sdwtam stpotiuagD'as. 


ro 5 vij sQecfvrépas "Polune d n 10 sanctissinum 
as à 


Ideoque sancimus secundum earum definitiones 
senioris Romae papam primum esse 
omnium sacerdotum, beatissimum autem archiepisco- 
p Constantinopoleos Novae Romae secundum ha- 

ere locum post sanctam apostolicam sedem senioris 


. Romae, alis autem omnibus sedibus praeponatur. 


CAPUT III. 


15 d xaváà waigóv uaxagiorratoy. dogyumiaxozoy 
re IIoorgc '"ovavivias ze rije uri ac mavoídoc xa 
&s) dùò ru oixsía» quανõooι ovs dnd xot 
vOv» énaogyo» Dacias mediterraneas xoà Dacia ri- 


Per tempus autem beatissimum archiepiscopum 
Primae lustinianae nostrae patrise habere semper 
sub sua iurisdictione episcopos provinciarum Dacise 
mediterraneae et Daciae ripensis, Privalis et Darda- 


nsiae, Praevaleoe xai Dardaniae xal Muvcías «5520 niae et Mysiae superioris atque Pannoniae, et ab eo 


dvotégas xal llavvovíae, xai zxap' avtov tOvtOvs 
xsigorovsiaoOas, avtó» dd Omó «2€ oixsías GvvóOov 


€. II ex B habet Ecl. Bas. 1—X. 


c. II (Osaribousys xarà r tO ayíov cvyódov Opovs 


(f- 83" et f. 85); argumentum notat Nomoc. XIV tit. ib. 


hos ordinari, ipsum vero & proprio ordinari con- 


pelos Ver B bis exhibet Nomoc.^ XIV tit. 1,5 


conciliis expositi vel confirmati sunt, hoc est Nicaeno trecentorum decem et octo et Constantinopolitano 


quinquaginta sanclorum patrum et Kphesino 

estorio ana tiza 
divinas scripturas accipimus et canones tamquam leges servamus. 
ropierea sancimus ut secundum eorum regulas sanctissimus veteris Romas papa primus 
omnium sacerdotum sit, beatissimus autem archiepiscopus locum 
sanctissimam apostolicam sedem veteris 


centum 
donensi , in quo Éutyches cum 
ciliorum et dogmata tam 

II. Ac 
obtineat ps 

IIl. Beatissimus autem 


| quoque tempore est archiepiscopus Primae Iustinianae 
semper habeat sub propria iurisdictione episcopos provinciarum 


imo, in quo Nestorius condemnatus est, et Calche- 
est. Braedictorum enim sanctorum quattuor con- 


nstantinopolis Novae Romae sc 
omae, ceteris vero omnibus anteponatwur. 
atriae nostrae 


aciae mediterraneae et Daciae ripensis, 


Praevalitanae et Dardaniae et Moesiae superioris et Pannoniae, üique ab ipso creentur, ipse vero a pro- 


2 «5s] sov LS | c» ve] dtm ztavégor» ai uawa- 
eíov add. A, xaO" iv & dotis dv erg s. v. 


Touáyos MexsÓósioe davnAscss0y add. B | soos] 
e. 4 xaÁxyódós. M L S Nomoc. d 
XaàÀxgdóss B Ath. vulg. wd o vOv éLaxocímv» A 
xaJ" f» — 5 avsDeuatioOr] ópoios S| 5 de N- 
io dy] moóc ravruus rij d» Kowvovavtwovmóla 1d 
Beivegov, d. je "piyévre ustà. cv avrov c- 
piátov xal Krspoí «vec dν,“,u ) ragsüs.ynatía ngay : 
«ai Fra «7e dy Kowovavtwovgóls, 10 tQítov, 9:6 dia- 

gove aigécsic Opuaufsvsaca «à «ov ngoysvsgtéQov 
énéyesv ayiov do gata Üóyuata dxsxuQaGev- 
wal éxl mdgcie tis dv Nixaíq vó Osvregov, dE he oi 
xarà r di- sixóvov Auvvücavtes a icov rote 
argolagodos / aígstrixoigs 156 xaDoArs ayías «oU D'eovU 
An- énexnoó; naa» add. B; Ó (pro 611) u yov 
GQexopeva (pro QexóousD'a) r wavóvag oc vOpovs add. 
41 855 ASs] rd M, om. LB | xaà «à MA Nomoc. * 
«à SLBe 7 ósyóus9a — vópovs om. S|9 Kai à 
«ovro Jesoxibousv» om. A|| 10 zazza» L, om. SI x 
vsgov S | 11 tà» dag, nxavrov A | uaxagiov Bf 
12 xovtivovnólAsos L, om. Ecl. || «ze om. A Nomoc. 
13 Kyur rd S | ayuvaxoy MS] ayiov ALB | 16 «àv 
dd maxagitarov xarà wcagów L, dd om. A, d xasa 
xaigóv om. et 0v maxagiotatoy cum stQoreuagó'as (15) 
zun git S (cf. ad 17) eqn SA | 17 Kxeiw] xal Kye» S 
Reus «ac (sic) A | 18 iQia» L Nomoc. L tit. 1| 19 da- 


xwv wal «à dne reliqua parte capitis omissa SS data: 
LI datias Li das, M B Teva AtÀ. Qaxsias A || medi- 
terraneas L mediteraneac Z'heod. wsdstegpavéac B. usde- 
kis vat Nomoc." madissgasdéas M usdivsgpavne Ath. 
usditenodsas AI dais Li datias Li Jaxíac MB Ath. 
Qaxsíac A | ripensias TAeod.] rirensias L («xeveías B 
Ath. susxevaías A Qusoaías M || 20 Praevaleos] xoraae- 
ualeas LI yoroualeas L* zassdAsos Ath. cod. prebaleos 
Theod. nqsBaAsoc A IIociBaAsas BY ej, B* roo- 
gadlias M mxoofaAsac (altero loco ro HO de) Nomoc. 
Dl. Coll. const. eccl, Privalis e (Iul. c. 508 corr. 
Praevaleos ez codd. meliorum scriptura praeualenos); cf. 
nov. XI pr. x ALB el om. M | ias L dad alas 
MAB Theod. Ath. | 21 dvoxsgo Nomoe. * N ν u, 
Theod. gavvorsías Li navovíae Nomoc.^ | 22 ò Ad M 
Nomoc."] dd ALB | oixsías] idíac avcov A 


1 nicea RI 2 et in] in om. RI 3 effeso V Ephesina 
vulg. | 4 primi VT] prima R vulg. [ qus vulg. | in om. R 
oalcedone T] caloedona R V Chalcedonia vulg. | 5 in quo 
in quo et V in qua vwig. | eutichis R eutiohii (aL euti- 
ches schol. s. v.) sunt T | anathematizatus est] anathe- 
matizati T | 7 sacras R | aocepimus EV | 8 obseruamus 
T vulg. | 9 rubr. De ordine i RT in marg. 
(ez ful.) | eorum R! | 13 locum om. V*| 14 autem om. 
T | praeponantur R (praeponi Beck) | 16 rubr. De archi- 
episcopo prime iustiniane R in marg. (ex Jul.) | archiepi- 
scopum om. RT | 17 nostrae iustiniane TI 18 episco 
Ti uintiarum Ri | 19 mediteranese T meditaranee 
dati responsis T | Privalis et om. in lac. 3 litt. T; Prae- 
valis Beck | 20 et misaeae T et miset V missie R | at- 
que] et TI panonie R pantionise 7 I 21 ordinari om. R 


Nov. CXXXI 3—5 656 DE ECCLESIASTICIS TITULIS 


xa. r , nal év avvals «alc vxexeudvam «vro cilio, et in subiectis sibi provinciis locum obtinere 
Aal *Óv tóÓnov éxéys:» avtóv «ov àxocroluxov eum sedis a; Romae 

"TPungs Opóvev rd «à Opwe0érvra dxó vov dyíow definita sunt & sanctissimo papa Vigilio 

Na DuysMtov. 


CAPUT IV. 
Kal rds Opnoiw *póxow v, Óíxaiov rijt doxis 5 Simili quoque modo ius pontificis, quod 3 
cu, Sue tQ émiGxónqg lovori vici ee e Instinianas Carthaginis Africanae itatis dedimus 


«76 Apa ee 5 ét e AA ede E quo ir Werfer nobis 5 ae 
raum ut dxoxatéGtncs rr ο Oa; joue». et aliae civitates et uibus in 
ri y 2 L e xal ol rir 4.5 diversis locis 5 ius eee hu- 
saqóQoiG  *Ó7t016 — jer QOTcOÀ T , Ei 10iusmodi privilegio pape potiantur. Omnis 
oxid, vov «oi rov ngovouíov ele «à Oimveuds rini (autem) P ririligia vel solacia LA ue ex i 

Aavéregav. mnávra q và noovóuia xal rde mapanv- munificentia aut etiam alio q modo sanctis 
d las, ansp dx Basilee Milo ria 7) wal ab Heber ecclesiis aut aliis venerabilibus jocis collata sunt, 


ors tgózxO» vais dyſait e ij érépows firme eis per omnia conserventur. 
cefaapéoss xósois rrapgsgydO v, gaga avrolc Quà xd 15 
vov ꝓuld rr . 
CAPUT V. 


Ilgós rourο¹ν Jecnilousv, xal macdw vÀw aywo- Ad haec sancimus omnium sanctarum ecclesiarum 
vdvov éxxÁnGiD» xaà «cv aÀAÀlev cafacuíov oixe» et omnium venerabilium domuum possessiones no- 
rds rj, uxrs Qvmzaods Antovoyías uve extra- que Bsordidas functiones neque rdinarías de- 
ordinariee diaygagàs vztonévaw. pévtos 0dos 20 scriptiones sustinere. Si tamen itineris sternendi sat 
días j ysyugav olnodouzs 7) dr Ea yévr- tium aedificii vel reparationis opus fuerit, ad 


490 * 
lar j dle csgdcjio» — Secundum leges venerunt aut postea venerint, liberas 
olxov xavà vois vóuove éAnlóJasu , Nerd ravra ens ease sancimus descriptione lucrativorum. 


venerabiles 
possident in qua eiusmodi opus fil. Quodsi quae res ex: curialium substantiis ad cumque sanctis- 
simam ecclesiam vel aliam venerabilem domum secundum leges venerunt vol postea perventurae sunt, liberas 
eas esse sancimus a descriptione lucrativorum. 


1 avvale om. Ac | 3 9oóvov Qougce A| rd] vóv B* , 00octQo6ía et 21 olxodou?) S | 21 ya. 40, 
và jon Nomoc. * | dd IE 4 4 lebe IA “ | zosía om. A* | 22 xavà piuzciv om. A | dix. om. 
td cou A | 4 nánxa ML | SaciAstov A | 5 Kai] Kara S | oixgvóge» DB! | 23 xal rde] xal om. L | dA 
malit Zachariae | 6 176€ lovaveiavzs Nomoc | xaáxn- om. 624 xÀgoo» M | zv — 30 Qiaypagrs om. S |] 
Qóvos L Nomoc.* | 7 Apeixjel dv &ogu Nomoc." | | v r sz» mólw] de xaDí(cravta: Hr 
dio] civitatis c | 8 ui» -e Nomoc.^|| dre. | ea; A| 25 vo^ 5v om. B | lgyor yívevas B, ubi reis- 
xatéctvgas LB*| 9 aí om. AL | 10 ugtgoxolixóv Mg | qua pars capitis omittitur | 28 robe om. A | 29 K . 
euztoonoAivee A9 | 11 àxolaBérecar Nomoc. u | 12 | 2ovow L | vavta elvas L, «avta om. A] 30 lueratz- 
sd»ra — 16 gvÀdecrss Dos om. A, ubi (f. 184" med. — | Bao L locratidov A 

f. 18850 ante c. 5 inseruntur. novellae CXXIII excerpta | —————————————————————————— 
Athanasiana (cf. Witte in Krit. Jahrbücher f. deutsche ö rubr. De archiepiscopo cartaginesi R im marg. (cf. 
Rechtswiss. 1847, p. 187) | xai] vel 6 | al sagouvOias | Jul.) | modo quoque R I pontifici T | 6 cartaginis 
Haloandrum secutus Scrimger, vulg. (cf. ad 16) | 13 azreg | obartaginis V | affricane RVT | civitatis] dioecesis Beck 
Haloander] aexeg MLB | al om. Be Nomoc." | 14 | dediee RI 7 huno R I 8 episcopis V! | 9 metropoliti- 
dyiarrd ce Df | 16 gviavresDa. Zachariae] ꝓular - oum vulg. | praestitutum V* | 10 patiantur T! | 11 autem 
re MLB|17 Iloos tovvois Oeaxitousvy] Geoníto- | add. vulg. | vel] et Beck | solatio T* | 12 alios V'| 
ter gvAdvrsa as nos roi ros S | xai om. c | zácac | 14 firma V | oonfirmetur V! oconfrmentur V? 17 rubr. 
rde Qdykpravas éxxAncíias xal rode d lous cagacuíovs | De priuilegiis possessionum ad uenerabiles looos pert 
o „ om. và6 xtrjaes A | àysoraro om. S, sancta- | nentium (pertinentibus T) RT in marg. (ex ful.) | sanctie- 
rum £ | 18 «àv &AÀlov»] omnium e [ 19 %% Cee | simarum ecclesiarum T ecolesiarum sanotarum R | 18 do- 
MLB un óvxagae SA] 2 MLB) unòd A 5 S v. l., | morum R vulg. [ 19 extraordinarios V! [20 si om. RT 
J stoonxaloovs ébogías ] S plerique | exstraordinarias L | tin R I 21 opus) si opus RT | 22 poseserorum V | 23 
ÉEtraordwvaoíae M éxavoaógüiva vel i£xoaógüiva S Fio | V? vulg.] om. RF J, et alias Beck | compleredum V | 
TO» terayudpcoy (Üiarezayudvcov L) MLs.v., B | 20 | 24 possidet R VI, corr. vulg. | sit VT | 27 venerint] we- 
diaygagás) oíasdsjmore Qiaypapaàe A oíadá more S | | niunt T J 28 disoriptione T | lucratuorum 71 


0E ECCLESIASTICIS TITULIS 


657 


Nov. CXXXI 6—8 


CAPUT VI. 


Arx q «dv xooviov napaygagdy vv di xci 
dixods xal vgudxovra dyinvto)w rate dylale d,’ ae 
xal tois d lose aac. Gcaflacuío tó7t0:6 d 5 


r TéGGaQdxOovrta é»yinvtOy “,, Aαν,ν,ñy- 
e mpocrarrousv: roUTOV avTOU qvÁavtouérov xal 


év tjj áxastíosi TOv Hyd ry wal tw wAngovopedy 
vOv sis svgsflsic airiac xavalsAsinudvov. 


5 servando et in exactione legatorum et 


Pro . autem praescriptionibus X et 
XX et XXX annorum sacrosanctis ecclesiis et aliis 
universis venerabilibus locis solam quadraginta auno- 
rum praescriptionem opponi praecipimus; hoc ipsum 

hereditatum 
quae ad pias causas relictae sunt. 


CAPUT VII. 


Ei rie d BovizOsig olxodouza«: 5 Serij- 
eiov ñ nνrτνe, js) de deyéaDe rod olæoòo- 
Affhε,νον, LJ L * 

svyjv éxsigs mowjOe, xal vóv vιEiů ue e CravQóv. 
1 O 0i amat doyousvos y) vdov stibssv sUxtyrQuev 7 
xaAaióy dvavsoUy, vQÓxO üztagiy üvayxaléa O0 
TOU maxaoeordrov vw TÓ9tOY π,j,Ga no x 1Oy oi- 
xovópuoy avrov xal TOU % u,οẽĩ dor 


si msQuiin, I robrev TsÀsvtO Toe oí xÁngovóuos av- 
toU r dp dy ÉKpyov mÀngovy. 


Si quis autem voluerit fabricare venerabile orato- 
rium aut monasterium, non aliter incohandam fabri- 


m9 re TÓmxOw ÓGiravos dmícxosxoe10 cam, nisi locorum sanctissimus episcopus orationem 


ibi fecerit et venerabilem fixerit crucem. 

1 Si vero semel coeperit aut novam aedificare ba- 
silicam aut veterem renovare, modis omnibus com- 
pellatur a beatissimo locorum episcopo et oeconomis 


7 avrós, 15 eius et civili iudice eam explere, et si is distulerit, 


hoc moriente heredes eius opus incohatum adim- 
pleant. 


CAPUT VIII. 


Er rie dv tq idi oix i nQoaots(o 59 xogíq d- 
xÀnciagtixz)» Anrovoyíav tours niis, Pool Allele 
inixeſiour Gvyyogioss Ü(ya. “bvñ, 1 g : 

á:u0xO7tp TOY» TÓTOYV UVzmOxüudvov, MÀ Pra 1Ó» 
olxov tovtov ij tgodOtSiov y] z, Ortov toi0UtÓ r 
dpuagrnOsin *5 xarà xd TOnO» dyiwordtp dxxÀÁnciq 
éxdixsiaOas dià voU Osoguleavdtov driGxÓnov xal 


Si quis in sua domo aut suburbano (aut) praedio 
ecclesiasticum ministerium ministrare praesumpserit 


oo i 20 aut aliis celebrare concesserit sine clericis sanctis- 


Simo locorum episcopo subiacentibus, iubemus hanc 
domum aut suburbanum aut praedium, ubi tale ali- 
quid delinquitur, loci illius sanctissimae ecclesiae 
vindicari per deo amabilem episcopum et oecono- 


rod oixovóuov aj)tTOU xal TOU 7tOÀvtuxoU 10» tózcv 25 mum eius et civilem iudicem locorum. 


1 d4xovros. ei dd ayvoovvtos voU r- «ómow de- 
G7t0tov o ato) goovtiotal 7 hhhẽa ua 7 d sv- 
val évavr(o» r noijgovsiv fj yevécO'as GvyzoQtraovos, 


1 Si vero nesciente locorum domino eius curatores 
ant conductores aut emphyteotae contrarium aliquid 
exerceri permiserint, dominum quidem loci nullum 


c. VI ex B habet Ecl. Bas. A: summarium extat Fux. 42, 8. 

e. VII ex B habent Nomoc. am XIV tit. 3, 14, pr. (— 11) Ecl. Bas. 1— X. — Summaria exhibent Nomoc. XIV 
eit. 3, 14. 11,1; summam 51 Ecloga ad Prochiron mutata 23,12 p. 117 Zach. 

e. VIII ex B habent Nomoc.t?! XIV tit.3,14, idem passim interpolatum eod. Vat. ib. apud Pitra p. 506; pr. (— 26) 


el. Bas. IX. Summam praestat Nomoc. XIV tst. 3, 14. 


— 


VI. Fro temporalibus autem prece e decem aul viginti aut triginta annorum ut sanctis- 


simis ecclesiis ceterisque omnibus venerabili 


us locis 


sola quadraginta annorum praescriptio opponatur, 


praecipimus, idque ipsum observetur etiam in exactione legatorum et hereditatum ad pias causas re- 


lictarum. 


VII. Si quis autem venerabile oratorium vel monasterium aedificare voluerit, ne aliter initium fa- 


ciat aedificandi, nisi sanctissimus locorum episcopus precationem ibi fecerit et venerabilem crucem fixerit. 
1 Qui autem semel coepit sive novum oratorium condere sive vetus renovare, modis omnibus a beatissimo 
locorum episcopo ciusque oeconomis et civili magistratu cogatur vel ipse, si superstes sit, vel eo defuncto 
heredes eius coeptum opus perficere. 

Si quis in domo sua vel suburbano vel eee ecclesiasticum ministerium eaercere ausus sit 
vel aliis exercere permiserit sine clericis sanctissimo locorum episcopo subiectis, iubemus domum eius vel 
Suburbanum vel praedium, ubi tale quid commissum sit, sanctissimae loci ecolesiae per deo carissimum 
1 episcopum eiusque occonomum et civilem locorum magistratum vindicari. Quodsi ignorante locorum 


domino procuratores eius vel conductores vel emphyteutae contrarii quid fecerint. aut fieri. permiserint, 


2 xal) 5 LI tais] x«l ruĩe S | 3 rò note M Bfc Tun.] 
eixoiu S LA B* | 5 rovrov avrov MLBfc) rod avtov 
Be Ecl, vov 10(0v10v SA | xai om. S v. l. | 6 dv) 4 
Zel. r Asyasov LA vo lnyd ov Ecl. | 7 xata- 
Asuavopsvo» SAB | 9 9 xovactgevv om. A | d 
xec2ms A | 10 «àv 1iónow»] xaxà và» vómov A 
ayiorratos Ecl. | 11 zog Y Nomoe. n (Nomoc. 11,1) 
zin exavgóv BÍ (Nomoc. 11,1) oravoov mrz&s L 11 
a apxóuevos L Be Iu.) dzagQxóuevos M d- 
eos A (apEdusvos Nomoc. 3, 14. 11,1) | 14 rod OixOovó- 
pov A] 15 vov soAerixov. A9 | $j avvoc el ,, 7] 
[»' avros si negísgrey 5 A eam explere, et si is dis- 
tulerit (i.e. vstagOeín?) c | 16 rohre Tur r om. 
A | acrov] avro? red eνfνj,ÜAG—, ros A | 18 «9 id (d. 
nov. LVIII)) idr) Ecl. (Ath. Theod. Nomoc.) | r 
evacío Nomoc/ | 19 rod Ane, . Ecl. Nomoc. d 
vo0Àurco: énrveldoas MLB Nomoc." st018a5 t0oÀnrao 
AI lose ineradica om. B* Nemec. 4 20 evyzoz- 
es. L B* Eel.] avyxexpreo. M A Bí Nomon. a | 22 «ov- 
vov MB) xovrov Lg, om. A | 5j rd , ue 5j 1ó 
zoo» A s . $ z %eο Nemo. 23 card 
10v» r Nomoc. “ xarà tÓxov Nomoe.3 | 25 cov 

III. 


om. Nomoc. | aj» Ecl. | vv] 1óv M | 26 vov deonò- 
vov r)) c07ztov L| 21 uuoO'wroi L Nomoc.*^ | 28 v 
om, Bí | xno«jcovsi» 9) om. 6 


1rwbr. De praescriptione XL annorum eontra uene- 
rabiles domos competente A V in marg. (ex Iul.) | talibus 
autem descriptionibus R. I 3 uniuersis om. t | 4 ipsum 
RV) ipso T' vulg. | 5 seruande 7! ( 8rubr. De edifica- 
tione (edifficatione A) uenerabilium looorum t T' in marg. 
(ex Iul.) | fabiosre V | uenerabilem R | 9 inchoandum 
R | fabricam] praecipimus s. v. odd. schol. T | 10 oratio 
RI | 11 ibi om. T | 14 beatissimorum R | et ycono- 
mis eius V* in spat. vac. | 15 eam] eum T | expees V! 
16 adimpleatur 71 | 18 rubr. Si quis in domo sua (in 
suo looo I) eoolesiastioa ministeria fecerit R T in marg. 
(cf. Iu.) | aut add. Beck | praedio V) om. RT'vulg. 
19 misterium 7' J 22 aut praesidium 7'!, aut om. V 
aliquid tale V | 24 deum A | yconum T1 j 25 eiuile V 
eiuili 7 [iudice 7 [27 aut emphyteote — 28 loci nul 
scr. V* in ras. 11 vs. | 28 exerceri] fecerint aut exeroeri 
Beck | permisent RT i domino V? 

83 


Nov. CXXXI 8—10 


vóv ul»y Ósonóvg» rod vómov urÓiv moóxpuiua 7 gu- 
píav óxoudyew, roùe dd vovro noigavtas i yevéa Dai 
Cvyxogrcastas dx rie dmxapyí(as 0sto0v voUto dua 
Oui éxBallasOac., «v p i avv cv xarà 
roy TÓTzto» dyuotdtg dxuÀnciq ha 


658 


DE ECCLESIASTICIS TITULIB 


praeiudicium aut dispendium sustinere, eos autem 

ui hoc fecerunt aut fieri permiserunt ex provincia 
ubi hoc commissum est expelli, rebus eorum loci 
illius sanctissimae ecclesiae vindicandis. 


CAPUT IX. 


Et vue slc Óvoua coU usyálov Os xal oMarr cos 
1 Hood Xougro) xÀngovouíay f$ lnydxo xata- 

(6t, xeAsvouey. «iy ExxAndíey soU rονõ,e dy & & 
dt ,x e ry oixtsu slys Aafsiv vó xatalsAeutud- 
1 vov. si de «i6 H r aylow srt 
9j Amyivo»v avtQ, watalixos wal ni (dios óvoudcn 
ro tÓmxov d» e écriv d ceflicpuos olxos, rd 
Osíincav Oi dv cQ evrQ vómuq 7 *j adde mxAsiova 
svxrQua xo abror dyíov, dxsivp H lo tQ oix 
TQ v rd wxcraÀsupOév stapsyéoOn. = 
pi dor, dy rij ad olxoc xov ÓvouacD'tvros dytou, 
svQíoxevas dà év «jj évopíq avtije, éxsivy 0i0009o. 
21 d nòd dv «5 évogíg svoícxstas vowovros obe, 
rr tjj d, f rie nólsme áv jj & DiaDdpavos «sv 
oixnGiv elys rd xatalsgOéy sapsysoDo. 


pud 
ye 10 1 81 g 


Si quis in nomine magni del et salvatoris nostri 
Iesu Cbristi hereditatem aut legatum reliquerit, iube- 
mus ecclesiam loci in quo testator domicilium ha- 
buit psc quod demissum est. 

autem unum sanctorum heredem scripserit 
aut legatum ei reliquerit, et non specialiter nomina- 
verit locum in quo est venerabilis domus, invenian- 
tur autem in eodem loco aut civitate plura oratoria 


eiusdem sancti, illi magis domui quae pauperior est 


415 quod relictum est praebeatur. Si autem non est in 


civitate basilica nominat sancti, invenitur autem in 
territorio eius, ili detur. Si autem neque in terri- 
torio reperitur huiusmodi domus, tunc ecclesiae civi- 
tatis, in qua testator domicilium habuit, quod de- 


20 missum est praebeatur. 


CAPUT X. 


Er rie xasagxevis asBaaulov stxvrolov tj fe 
$ mtoysiov 17 5 7 vocoxous(ov yj dd lou 
Gsflacuíov oixov év teÁsvraiq Bovàgosi ysvéecOas Oia- 
runchoe, rd sUxtrjoiov ulv sico siévte e ZU 


Si quis aedificationem "venerabilis oratorii aut 
xenodochii aut ptochii aut orphanotrophii aut noso- 
comii aut alterius reverendae domus in novissima 
voluntate fieri disposuerit, oratorium quidem intra 


govcOa: xsisvouev stQovoíq ToU rc rns dnicxó- 25 quinque annos compleri iubemus providentia locorum 


vtov wal toU stolitixov GQyovtos, vov d [evo va xai 
rd zt t0eélov 7 do. deflaguioy olxoy sao évós éviav- 
1 rod yívscO'us— sl d he «oU. dyiavtoU ur) vr 
covci» oi Ad vOv EsvOva :$j oiovO,moras ce- 


c. IX—XII ex B habet Nomoc. 40 XIV tit. 2,3 extr. 


c. IX 8$ 1 summam Theodori repetit Bf. 


episcopi et civilis iudicis, xenodochium autem et 
ptochium aut aliam venerabilem domum intra unum 
1 fieri annum. Si autem intra annum non fecerint 
heredes xenodochium aut quamlibet venerabilem do- 


c. X pr. 81 ex B habent Nomoc.*^ XIV tit. 2, 1, B* 421,1 p. 218 Zach. — Summas praestant Nomoc. XIV 
tit. 2, 1 p. 484 Pitra, Epitome 8,18 p. 331 Zach.; Theodori summam repetit B; pr. argumentum notatur Fux. 25, 1$ 


et 24, 41. 


dominus quidem loci nullum praeiudicium aut damnum patiatur, qui autem id fecerunt. vel ficri per miso- 


runt e provincia ubi hoc commissum fuerit expellantur, atque eorum res sanc(issimae loci 


dicentur. 


€s$iac tin 


IX. Si quis nomini magni dei et scrvatoris nostri lesu Christi hereditatem vel legatum religuerit, 
l iubemus ecclesiam loci ubi testator domicilium habuit accipere quod relictum est. | quis autem 
unum ex sanctis heredem scripserit vel legatum ei reliquerit, nec proprie locum ubi sit venerabilis domus 


nominaverii, atque in eodem loco vel civitate 
tius domui quod relictum est praebeatur. Quo 


lura oratoria eius 
| in civitate non gil domus eius qui nominatus est sancti, 


sancti inveniantur, pauperiori po- 


inveniatur autem in (erritorio eius, illi detur. Si vero ne in territorio quidem eiusmodi domus invenéatwe, 


tunc ecclesiae civitatis in qua testator domicilium habuit uos relictum est pracbeatur. 
.. Si quis aedificationem venerabilis oratorii ve 
nosocomii vel alius venerabilis domus in ultima voluntate fieri statuerit, iubemus oratorium 


venerabilem domum inira unwn annum fieri. 


aenodochii vel plockii vel hanotrophii scd 


quidcm intra 


uinque annos cura episcopi locorum et magistratus civilis perfici, cenodochium autem et ptochium vel a'iam 
1 j Quodsi intra annum heredes æenodochtum vel qualem- 


pav BT 7 yr id AL Nomoc.^ | 8 9] 5; A || 9 x. 
B Nomoc. * | 1 


sopa L óvouácg B 
Nomoc. a pr. Nomoe. “ | 12 εονεεναν A 13 5 om. M | 


», 


S B | 21 wa Nomoc." 2, 2 | esBaauíov om. 
in lacuna M || sUxtrolov) oixov svxvolov S. otxov No- 
moc. . 22 wocoxouov Nomoc.^ 2,2 | 23 4v] dv «5j Be 

. Nomoc. L tit. 15 | yívecD'as S plerique | d ,, 
9. L 124 và) «óv A | nd» om. L | xàngovoOas H ys- 
ve Nomoc.i"^ | 25 xsAevousv om. M | rov rõνν 
O'uogidecracov S | 26 KH om. S | so» 03 — 659,4 
nde om. S| xa) HA Be I L| 21 dsuavrov ide 
94128 cX'a& B*v.l, Nomoc." | vov om. B* No- 
moc.** | ,.. Nomoc.* 2, 2 


1 aut sustinere dispendium R PFI, corr. vulg. b per- 
missum 7 | 6rubr. Si quis in nomine domini noatri 
(nostri om. ) Iesu Christi hereditatem uel legatum rcli- 
querit (reliquerit hereditatem uel legatum T) RT in marg. 
(ex Jul.) | dei magni 1 V | 9 demissum V *) &. 
missum AV? T vulg. | 10 rubr. Si quis in nomine saneti 
martiris (sancte marie R) hereditatem uel legatum relique- 
rit RV in marg. (ex Iu/.) | unum sanctorum] uniuersoruza 
TJ 11 ei om. V | relinquerit R7! | 14 est 0m. R ] 16 
nominatim Ri I in territorio] interitorio R (id. infra) ] 
17 detur om. Ri 40 neque si V! | 18 repperitur 113 
habuerit 7'vulg. | demissum R. V] dimissum RT veis. | 
20 est om. T | 21 rubr. Si quis in ultima uoluntate 
domum religiosam (uenersbilem domum A) fieri di 
suerit (disposuit T) R in marg. (ex Jul.) | 22 ü 
RI phitochii aut 5 T | nosochomii V noze- 
chomii T nosocomia Re | 26 autem et FT] aut R autem 
aut vulg. | 27 pthochium 7 | domum) a testatore add. 
T* | inter T! | 25 Sin T [feocrit R | 29 quamlibet 
pthochium aut aliam 7 


DE ECCLESIASRTICIS TITULIS 


Gain olx» i rod OiaDsuévov dar H 
varta, xsÀsvousv roc olxov :j àyogdtuw i 
sucÜovaDas, 0xov Üvvavras rà xslsvaOérra ninga- 
gas Ic àv 0 rotor asBaauioxavos olxos nÀnogo ein. 


2 xai sí uiv avrós d d ia Oplas ros ógsl- 52 Etsi Tue ipse testator decreverit, 


Jortac g’ xo ysvéa Das 7) sro xorQógovs 7 à 

TO40/7TOV6 dοEÜjỹ vag sita rote idiot xAngovóuow tr» 

coal fe éztiloyr» zagásxos, ,. , &xacs 
abroõ c rta 


659 


Nov. CXXXI 10. 11 


mum a testatore dispositam fieri, iubemus eos domum 
aut comparare aut locare, ubi possunt quae jussa 
sunt adimplere, donec huiusmodi domus venerabilis 
expleatur. 

ui debeant 
xenodochi fieri aut ptochotrophi aut alteri tales 
gubernatores, sive suis heredibus huiusmodi electio- 
nem commiserit, iubemus modis omnibus heredes 
eius quae ab eo definita sunt adimplere, locorum 


robe . : e avv0U d 
Üévrd nÁegavr, tQ xarà xd rÓztov uaxaguarátov 10 beatissimis episcopis inspicientibus, si gubernatio recte 


triondnan énontsvóvtorv, si rade ij Óioixnows - 
Baivts, xal sí svQoGgs nu) zorncipovs Óvrae «ove dH 
rds, dds dxóvtwv dytu Unuíiae due dvr 100toy 
dnitgÓsíove os. 


procedit, et si invenerint non utiles existentes recto- 
res, licentiam habentibus sine damno alios pro eis 
opportunos efficere. 


CAPUT XI. 


Ei dd val rie vnip dvapoisaors ai 
«gogijs ssvijvow xÀngovouiav 7) Anytrov xavalino, dy 
xQouyuacs xivirtoie ij axevijtois, sra ü7tab sita étr/0u0v, 


Aorro» 7 àzo- 15 


Si quis autem etiam pro redemptione captivorum 
aut alimentis pauperum hereditatem aut legatum reli- 
querit in rebus mobilibus aut inmobilibus, sive semel 


4 tovtO tQÓzO dAmxaci xarà vv ToU ÓiaDsuévov seu annale, et hoc modis omnibus secundum testa- 
yvoun» anó vw xsAevdÜévrow voUto sto&5ca& i toris voluntatem ab his quibus iussum est hoc facere 
1 oovcOw. eiu iixos aiz0s roco 1ó7t0v . 201 compleri. Si autem non specialiter dixerit, quo- 
rabra fate, xaÀsvousy ro OGigratov émíGxonov modo pauperibus haec reliquit, praecipimus sanctis- 
v5s nóÀso d» I tij» oa d di zusvos elys zaga- — simum episcopum civitatis in' qua testator habuit 
Aaufgávs» rà avia zQdyuara xal voie rije avtzs domicilium percipere easdem res et eius civitatis pau- 
2 snóÀsos re, Qiavéutiy. i d xai vnip dvaggv- 2 peribus erogare. Si autem pro redemptione capti- 
de aixualorrov 1i xataddAemzas xal uf óvouagti 25 vorum aliquid relinquitur, et non nominatim testator 
9 OuaDdusvos simo, dd rie xc ysvécOa: vj» dixerit, per quem oporteat fleri redemptionem, etiam 
4vapovaiw, xal ovto€ xsAstousy tà ue dne ra in sic iubemus res ad hoc relictas locorum episcopum 
rohr xavaAs pO 6yta rd r r E - xal et eius oeconomos accipere et huiusmodi plum opus 
vy tovtov oixovóuov Aafsiv xal d color svgefic — implere. In omnibus enim talibus piis voluntatibus 
Keyov ngo. év xácais yàg vai6 ro, ar &vGs- 30 sanctissimos locorum episcopos volumus providere, 
e. Bovirosda vo)$ OGiootdtové vÀY tOzw v ain - 


c. XI pr. $ 1. 2 ex B habet Nomoc.é XIV tit. 2, 1, eadem bis exscripta Nomoc." ib. f. 184 et J. 1897; 83— 

XII $ 1 Nomoc. 4 XIV tit, 2,1. — Maior pars (— 660. 10 dsxzoAÀvvas) in epitomen redacta exhibetur B* 4 21,2 p. 218 

eiusdem partis summa, 5 4 integra extat in Ecl. Bas. IX. — Summaria &$ 1 sunt in Nomoc. XIV tit. 2,1 

; e 2 Pitra, summa $3 — XII $1 ib. p. 484 Pitra. Argumentum $ 3. 4 notat BZ 41, 4,1 (IV p. 149 n. 5 
eimbac). 


cumque venerabilem domum a (testatore fieri iussam non perfecerint, iubemus eos domum vel emere vel 
2 conducere, ubi iussa expleri possint, donec eiusmodi venerabilis domus perficiatur. — Ac sive ipse tesia- 
tor definiverit, qui zenodochi vel ptochotrophi vel alii eiusmodi administratores fieri debeant, sive Reredi- 
bus suis eiusmodi electionem concesserit, iubemus modis omnibus heredes eius quae ab ipso siatuta sunt 
«acqui: alque beatissimi locorum 1 inspiciant, num administratio recte procedat, et si administra- 
4ores parum uliles esse invenerint, liccat ipsis sine damno alios in corum locum idoneos constituere. 

: 0dsi quis eiiam pro redemptione captivorum vel alimoniis pauperum hereditatem vel legatum 
in rebus mobilibus vel immobilibus sive semel sive quotannis reliquerit, hoc quoque modis omnibus secun- 
1 dum testatoris voluntatem ab iis qui hoc facere. iussi sunt impleatur. i vero non proprie dixerit, 
cuius loci pauperibus ea reliquerit, Subemus sanctissimum episcopum civitatis in qua testator domicilium 
2 habuit eas res accipere et pauperibus eiusdem civitatis distribuere. — Quodsi quid etiam pro capti- 
vorum redemptione relictum est, neque nominatim teslator dixerit, per quem redemptionem fier1 oporteat, 
sic quoque iubemus res ad hoc reliclas locorum episcopum eiusque oeconomum accipere, et pium eiusmodi 


opus perficere. In omnibus enim ciusmodi piis voluntatibus sanctissimos locorum episcopos providere 


1 0 aviDsuévov D* | vv Osrra B* QiazvzosD évcoc 
Nomoc. . 2, 1 2 5 doeh on. A | 3 xe, ] 
AL (Nomoc. XIV tit. 2,1) | 4 asgácjios LD'(c) | Au- 
c αν,ỹ M) nÀgooO95 LB «sisi A | 5 d (doc 
unus) S6 ysvécDas om. S| 7 sis] v) xai A | 9 vote 
xAnggorvóuow S | avrov om. SA || n«g' avroU om. S | 
10 sÁnogoca: Nomoc.* p vOv» r M xara 126 
o (107zt» Nomoc. ) SL B | uaxaguwtavoamv om. S 
12 óvres] sive SA | 13 Axe» SA | dr avvov S 
15 Ei — 30 sángovy» om. S | d xaí om. Nomoc. 4% 2. 1, 
sai om. A | 5 xai axoroog?;$ Nomoc.* 2,2 | 16 Asyasov 
AL Nomoc." (et sic infra) | xavaAsízxos B/ Nomoc." 2, 4| 
17 ere éxrjoiov] 7) xai évxoiov A | 18 v7» yvoun» vov 
Sn e Bí | 19 K, , L Be, om. Bf | xAgoov- 
9a. Nomoc.^2,3. xÀgpovoO'us xsAsvousy» Nomoc." 2,1 
sÁnego aas Bf | 20 uz) om. Li, ovx post ldi add. L! 
sinn B/ Nomoc. 4 2, * | xoíov vósov| quomodo (i. e. sxecov 
reno /) s | vavva xávna« Nomoc." 2, 1 altero loco | 21 
xaiaAsAoxna. ADB* Nomoc. 4 xatélovxa L* | «ze lee 
Anion A | 22 iy Nomoc.* 2,1 | 23 sois 
om. M | 24 xai om. B/ | avagguseos t&v aíznakaorcorv 
M aixualorsev avaggo0soss B! 25 xazadsdovuev AB* | 
«ai ur 0vouacti) ur; óvouacti d Nomoc. 4 2,1 | 26 4 


Nomoc.* 2,3 | vivo» A | yivecD'as L vulg. | 27 «a 75 
pata om. stpayuava post 55 add. A E 
éxigxoxov x vóxowv A | voro» Nomoc.^ 2, 4 | 29 r 
tOUTOV OixorÓuov| eius oeconomos g | Aafsi»] Aauga- 
vs» Nomoc. 4 2,1 | 30 zac; A | vais om. S | 31 robe] xai 
soos L | và» vosxov éxicxónovs SALBg] éni0xórovs 
t 10n0* 


1 disposita R1 I 2 uisa RI I 6 xenodochii 7 sceno- 
dochi V | optocotrophi V pthochii 7'[ aliter V! | 7 gu- 
bernationes 7'! | electionem huiusmodi A | 8 oomiserint 
V | 9 eius) eis T | 11 inuenerit VT | 12 aliis E I 15rubr. 
De redemptione captiuorum et de alimoniis (alimentis T) 

uperum AT ia marg. (ex lu.) | 16 aut om. R | aut 

um (legatum V?) — aut inmobili| ser. V? ín spat. 
vac. | 17 aut inmobilibus om. RI | 18 seu V) aut RT 
sive vulg. | testationis 71 testatorem R! | 19 uisum R 
20 autem non om. * J rH Poggi Hippol T | 7| 
ciuitatis episcopum et om. R! | errogare 
rubr. De his — quos flat redenptio R in marg. | 25 ali- 
quid) et aliquid V | relinquatur RT | 26 dixit TI opor- 
tet V | 28 eiusdem RI conomos R yoonomus T yoo- 
nomum 71 29 implen libri, corr. vulg. 

83* 


Nov. CXXXI 11. 12 


sovs Bovióue Da , Gers dir xcyÉ tj» rod 
TaÀsvtzgastos fevággu» mooBaivaiw, ai xai và ualuoca 
wapa TO» ÜuaDauévo» 9 tO» Üwgucauévov anryo- 
a0 avroi; ÉKyeiv. ngóc ravtd viva ustovaíav. 
$ &i d oi vavza stescas xsAsvaOdéycag dr? xal Dig 
ra ro puaxaguorüTOv TvOW YÓXeO» émicxósev x«l 
Ow TOUvTOV oixovouev dd Órnuocíoy» noseire d- 
uvneOévves vnépÜcreas và Datus dvsa sgpiaos, 


xsAsvousv vovrous asa» xéodos Hr e«vtols 


660 


DE EOCLESIASTICIS TITULIS 


ut secundum defuncti voluntatem universa 
licet praecipue à testatoribus aut donatori 
dictum sit els habere ad haec 


inter- 
aliquod participium. 


58 Sl autem qui haec facere iussi sunt semel et se- 


cundo a beestiss xi locorum episcopo aut 1 oeco- 
nomis publicas personas oniti di rint 
uae akposlta sunt adimplere, iubemus eos omne 
«crum relictum eis ab eo qui haec p it amit- 


zagà toU tavta xslsUcavtoc dxoAÀAUyas, ros 0À do- 10 tere, et locorum episcopos omnes res cunctis, sicuti 


rd cous Tw TÓnOw ÉmiGxórmOvé savta và Ttodyueca 
và mdGau6, Oc at,, voie svcafdoiy airiaus agogs- 
cÜévra uexvaà xapgnov» xal émavEjOecv ToU uéGov - 
vov xal ToU uvyuovsvOécvtos x&épdovs dxOixsi» xal 
aͤreg 8 ; ; 
sí QaOvurjacisv vno vovtov zdvtoy Zóyoy v9 Os 
4 sxapetovouv. — sí nero 0 Ocuótaxos tv tÓnOY 
áxtiaxonos nagalinos vs tOv riv signusvov, Cior 
xal v Ogiyrdtq avroU jmrQoxolivyg xavta A,“ 
xal mángovv. xal mavri d d &i 
vtOoavin» L9vOi» xuysiy xal artovOabsev, iva cQ07t046 
dan Gi vOraUXGs svOEBsie aízías nnpgciD oov. 


4 


dictum est, piis causis distributas cum fructibus et 
augmentis medii temporis et memorato lucro vindi- 
care et quae testator disposuit adimplere, scientes 
quia, si neglexerint, pro his omnibus rationem deo 


aO éusvos Ourrizxtc0s ue, aid re c 15 persolvent. 


4 Si autem sanctissimus locorum episcopus reli- 
querit aliquid horum quae & nobis dicta sunt, liceat 
et sanctissimo eius metropolitae haec omnia 


td, r ri 20 ct complere, et omni alio licentia sit huiusmodi 


movere quaestionem et studere, ut modis omnibas 
causae piae compleantur. 


CAPUT XII. 


Ei Bà ó xÀnoovóuos và sic svcsfsie irie xara- 
Ashtippiva uf, nàngoest, AMycov «yv xavalugOsicay 
aur 
navròs ToU dx r galxÜ(ov xéodovs Gyolalovtos 
ócovÓgmors avgsO5 d» cj voiavtTy ovGíq mQoyopeiw 
ztQovoíq ro aywordvov tOv vóztowv ÉrigxÓrOV sie rde 
aiias sis & xavraAsAnxtas. 


Si autem heres quae ad pias causas relicta sunt 
non impleverit, dicens relictam sibi substantiam non 


zegiovG(ap gu; dere ee rabras, xsievogev 25 sufficere ad ista, praecipimus omni Falcidia vacante 


ficere 
causas qui- 


quicquid invenitur in tali substantia 
visione sanctissimi locorum episcopi 
bus relictum est. 


Ex B repetunt c. XII $ 1 Nomoc.* XIV tit. 9,231, $2 Nomoc.*^ XIV tit. 2,1 et 10, 4; pr. $1 saepius decurtata 


B* 4 21,3 p. 218 Zach., pr. — 5 2 in. (— 661, 12 dxsrosaia . Ecl. Bas. I—X. — 8 


ummaria $1 erhibent Nomoc. 


XIV tit. 9, 27 p. 560 Pitra, Fun. 19,7 (ubi citatur vag gr), Ath. summam repetunt paratitla Ath. 17 $3. Summam 
$ 2 habet Nomoc. XIV tit. 2, 1 p. 493 Pitra; Theodori summam Bf. 


volumus, ut omnia secundum voluntatem defuncti procedant, etsi vel maxime a testatoribus vel donatori- 
8 bus veliti fuerint quicquam eum iis commune haberc. | vero qui haec facere iussi sunt. semel 
aut bis a beatissimo locorum episcopo eiusque oeconomis per publicas personas admoniti distulerint exequi 
quac statuta sunt, iubemus eos omne lucrum ab eo qui haec iussit tpsis relictum amittere, sanctissimos 
autem locorum episcopos omnes res omnibus piis causis, sicui dictum est, destinatas cum fructibus et 
incrementis medii temporis et lucro modo memorato vindicare et quae testator statuit implere, cum sciant 
4 se, si id neglexerint, de his omnibus deo rationem reddituros esse. Si guid tamen corum quac a 
nobis dicta sunt sanctissimus locorum e, praetermiserit, liceat etiam sanctissimo eius metropolitano 
ea exigere et exequi. Atque cuivis alii liceat. eiusmodi quaestionem movere ct operam dare, ut modis 
omnibus eiusmodi piae causae expleantur. 

III. Si vero heres quae ad pias causas relicta sunt non executus sit, dicens relictam sibi substan- 
tiam ad illas non sufficere, iubemus omni lucro ex Falcidia cessante. quan in tali substantia 
in ven tum sit cura sanctissimi locorum episcopi proficere ad causas ad quas relictum est. 


3 nmagà ; OiaDsuésq 9) xà Qopnsanév Bí | 9 | vov qaliudiov 


tO») 7 xaà Nomoc. am 2,1, ; A| 4 avr B/ | Kew om. 
B* | *wva om. Bf | 5 sovava S | xsAsvaO évvec x0d7025 
BIT Nomoc.? 2,32 | 6 r hug r A, pax 
vátov om. S | druoxómov r vonov S | 7 rohr A V 
Vztouvna e om. A | 8 drr A || roizoc: A || 
9 ro rn Nomoc. 2,1 | za» v sodoc ro xav da- 
S | 10 zapà «à» rabra diaDauévo» A ro — 11 
saodbovauv om. B/ | 11 ézrioxónove tv vórev» S «ov 
éxiOx0n Ov, om. rd / L^ | và nodynava sávra A | 
12 rà om. S || svcafleíass Nomoc. 4 2, 1 13 nerd xaxov 
50506 Nomoc. 4 2, 2 | 15 sidorae — 20 ih 
om. S, aidóvas cs sl Gg οπj,]u¹ om. A* 16 2 Jap 
om. B* | 17 si uévtos 0) si uévros Nomoc.* 2,1 0 mévros 
Nomoc. * 2,1 si ó Nomoc.*^ 2,2 | 18 xagaádsA(zos (sic) 
Nomoc. 4 2, 2 | u vvv Nomoc. * 2, 1 | 19 xai om. L 
raðra] xd A haeo omnia 6 | 20 ra L | 21 iva 
TQÓxo:6 r TQÓsous Gai» Oxo A] 22 cotad- 
de 1 s | Pen — 23 5 ui 15 «as ig 
„2 . 24 nÀgooar S plerique, BIT &xrÀngolaes Nomoc. 
26 ovoíay t. adi J nie A Nomoe. * | gie] q % B* 
om. S, Nomoc." pr. 2, 2 cavvas] gr e B rabra Sg 
26 ra rde vov dx tov alxud(ow xégdovs] xavvós 


DT! S omni Faleidia c | 27 sevos93 
SALB) 706 54% M. (app. Nomoc. L tit. 15) | 10«avvg 
SAL Bs] avv; M|28 óaiorárov vOv vóxov S 1o» 
rd odio rátov A, om. B* | Xórow] éniexóno. N- 
moc." 2, 2 dq , Nomoc.$ pr. 2, 2 | síc — 29 à] 
sic &s aivías A 


2 praecipue post donatoribus coll T | & em. V*| 
3 eius T | hoo K [ 5 rubr. Si heredes (heres N) piam dis- 
positionem inplere noluerint (moluerit R) R T in marg. 
(ex Jul.) | seoundum T'! | 6 episcopo „ Ra) lo- 
corum EV | 7 ammoniti 7 amoniti A, 8 implere V | 
omne om. R 9 relictum lucrum 7' | quod 71 

(defunoti Re s. v.) sicuti R sicuti cuncti V 
lexerint 71 J 15 prosoluent R persoluerint T |] 17 un- 
otisimorum RR | 20 alii T1 vulg. | lieentiam T1 
22 piae om. R | ecopleantur T1 | 23 rubr. Bi heres testa 
toris substantiam ad pias oausas non suffüoere dixerit 
R in marg. (ez Jul.) Bi testatoris substantia dieatur non 
suffücere ad ista F in marg. | Si] Si quis V | 24 re- 
liota RI | 26 quiequid] qui quid R | prowisione V) pre 
iussione R T vulg. 


14 siug- 


DE ECCLESIASTICIS TITULIS 


1 si dà Àgydcov ad res aic evaefaie aitíac Rr 
Aspen, xslsveusv sigo unvav i£ ánó xe épngavi- 
€so€ 176 dia d vs doiÓuovudyoy coUto r0: voortoum 
sapéysaD'as ole 5 ai dd 9xdoO'ovta, oí 
vovto fagaornuévos rd tOI0VTO Àjydtov ztapadysiv, xai 
wapnovs xai vÓxovs da vópAHOV eino 
dztaivnÜreovras dzÓ oU xcipoU cc ralæurije rod 
: TOUTO „5 sl 1 Àgyatov ſrijoto oiq- 
naroro geflaguíq oix xazalugüT, si nd oi cavea 
Jovva: Als e, 77 25 
sapéyegOas, dv vj aUT] 7) vj ysivov. émapyíq eim, 


xsAsvonsv urdsvi vooxq *Ó rowvtov Anydroy, dun 


. sí di oi rn ñ; và ngócona dE ov rodro 


don zgocrráyÓn mopoctépo singav, tpvixavta 


661 


ó rn i ov íxsisiaÓ, rere 10 aut locus ex 


Nov. CXXXI 12. 13 


1 Si autem legatum ab aliquo ad pias causas re- 
linquitur, iubemus intra menses sex ab insinuatione 
testamenti numerandos hoc modis omnibus praeberi 
quibus relictum est. Si autem distulerint qui in 


5 hoc onerati sunt 5 legatum, et 


fructum et usuras et omne legitimum exigantur aug- 
mentum a tempore mortis eius qui hoc reliquit. 

2 Si autem annale ] cuilibet venerabili do- 
mui relinquatur, si qui qui hoc dare iussi sunt 
uo iussum est hoc praeberi in ipsa 
aut vicina provincia fuerit, iubemus nullo modo tale 
legatum alienari. Si vero loca aut personae ex qui- 
bus hoc dari praeceptum est longius fuerint, tunc 
liceat illis quibus hoc relictum est, si et pars obli- 


diicro dxsivoic ola ro xavaldAssrras, si xal vó 15 gata consentit, commutare legatum et iuxta pro eo 


évexóuevov uépoc Gvvaipsi, ausigsw , Anydtov x«l 
Hao, Aaufdvay 7xào cvovtov smoócolov svmogov 
wal ustü vposOrxnS ovx dÀlirtovos To t&táQtOvV 16 
Sii t56 xaralsupOs(ons z000tT59T06 xal undà moláois 


7Mocíois vsÀscuag: BsBaorudvynp. si dd wai stc50a; 20 pretio percipere 


Bovàowro «à roõ41hch%hM„.ʃuydxos, ur) Harro sic rò r- 
unua aH vov 0cOv Üzig ToU roi: vvOv Àrydtov 
and Às' éviavtovS Guváystas, odr uévto. ots ro 
rotodro Tt(urua sie td Guug£oov TOV 7toosionuévov Ge- 
gaontov oixov Ortov 3 JtQOywosiv. 


percipere reditus idoneos, et cum augmento non mi- 
nus quartae partis relictae quantitatis, et neque plu- 
rimis tributis fiscalibus praegravatos; aut vendere, 
si voluerint, huiusmodi legatum et non minus pro 
uam ex tali legato in triginta 
quinque annos colligetur, ita tamen ut huiusmodi 
pretium ad utilitatem praedictae venerabilis domus 
ubi relictum est proficiat. 


CAPUT XIII. 


"fnayogavousv d d vois óavorvávows ,o rtQáy- 
pata xipnta 7 ar, abr. oca para rij 


érti0xonz» sie avtovs oiq0Ur nota vgon«Q zapulDo, sis 
id ions avyysvsie 5 dd oiadrxovs moócoza oiq0r- 


Interdicimus autem sanctissimis episcopis res mo- 
biles aut immobiles seseque moventes, quaecumque 
pe episcopatum ad eos quoquo modo pervenerint, 

proprios cognatos aut in alias quascumque trans- 


c. XIII. XIV exhibet Coll. XXV cap. 25 ( C), inser. "Idov $stov vópov (cf. ad 654,16). 
c. XIII ex B habent Ecl. Bas. I—X, pr. $ 1. 2 Nomoc. a XIV tit. 10,2, 5 3 Nomoc. a XIV tit. 10,5. — 
Summam praestat Nomoc. XIV tit. 10,5; Theodori summam $ 1.2 repetit Bf. 


1 Quodsi legatum ab aliquo ad pias causas relictum sit, iubemus intra menses sex ab insinuatione testa- 
menti computandos id omnibus modis iis quibus relictum est praestari. Si vero qui eo onerati sunt. eius- 
modi legalum praestare distulerint, et fructus el usurae et omne legitimum incrementum a tempore mortis 
2 eius qui id reliquit ab iis exigetur. — Quodsi annale legatum cuicumque venerabili domui relictum sit, 
si quidem ti qui id dare iussi sunt, vel locus ex quo id praestari iussum est, in cadem vel vicina provincia 
sint, iubemus nullo modo eiusmodi legatum alienari; sin autem loca vel personae unde id dari prac- 
ceptum est longius absint, tunc liceat illis quibus id relictum est, si etiam pars obligata consentiat, lega- 
tum permutare, et pro eo. propinguum reditum accipere fertilem et cum accessione non minore guaria 
perte relictae quantitatis nec mullis publicis tributis praegravatum. | Quodsi ctiam vendere velint eiusmodi 
egatum, non minus in pretium accipiant quam quantum ez tali legato in triginta quinque annos colligi- 


tur, ita tamen ut tale pretium ad commodum praedictae venerabilis domus ubi relictum est 
Interdicimus autem sanctissimis episcopis, ne res mobiles vel immobiles vel se moventes, 


XIII. 


roficiat. 


quaecumque posl episcopatum susceptum ad eos ullo modo pervenerint, ad cognatos suos vel alias ullas 


1.0 om. Ecl. | Asyavov L B. disp oen Agyata Bf || 
ad r %egm — 2 xaÁsvouev] cim D i reo post 
sio ss piri coll. B* | xaraAno9 IB. L. xataás- 
50, A | 3 «7s d.)] , rijs aagalsías our 
rod idioxelgov éxsivov 00ti6 j0gal(cato Qovvai t« sic 
bo aírías add. Pn. | 4 zagéxevas Nomoc.* 9, 27 
5 rovvrQ] vosvov M «xov1o Sv. l., ABC Nomoc. u 2, 2, 
in hoo c | Aagnuévo: M | r] xal «0 Nomoc.* | led - 
«ov AL B* Nomoc. dn ! ztaoéxsu» S Nomoc.* 9,21 || xai 
om. 4 | 6 Kano fructum c | »ópuos] ò g Bf | 
7 vov Tovro] vov om. S Nomoc. * 2,1. 9, 27, rodro om. 
B. | 8 dd om. Ecl. Nomoc. am 2,1. 10,4 | Asydvov» ML 
INomoc." (et sim. infra) | ét5o«ov op om. S oig- 
dior om. Nomoc. an 10,4 | 9 oixq] tvi otixq S | xava- 
u S Nomoc. am | ai uà» — 12 xsAsvousv om. S | 
robro A j| 10 ovra: on. Er 11 d» rij — e post . 
goa da (12) coll. M* I 13 si) oí Nomoc.* 10, 4 | 14 
aoarrd tr Nomoc.4 2, 3 | sici A | 15 éxsivove NOmoc. 
2,1. 2, 2 | 16 evuBaive (GvuBaivsiw v. l.) S | d- 
anni S plerique | 17 vera tovrov Aaufveas A Aa- 


Bei» und vovrov Nomoc.* || 18 xai om. A | vov rerd- 
rov om. B* | 20 dd xal %, õοẽ Boviorvro] aut ven- 


dere si voluerint c | xai om. S Nomoc.^ 2, 2 21 SovAorre 
ML Nomoc.*^ BovinD aa: SA | «ó rotoõto lind ro om. 
S | 7] et non c | eie 1d SALBc] om. M I 22 Aofsi» S 
Nomoc."* 10, 4. a$vov Aaugéver A | S vie Seo 
$xsQ (sineo v. l.) S 0govzep ñ dx A | vo:? Nomoc. 


10,4 | 23 J xai s' Nomoc.** | ina Be? xoóvovc A | | 


imovꝰdyera A in litura, dvaystas B* | 25 xavslsig 
SLB)] xavaAnug9 n AT M | xooxeiosiv Nomoc. * 2, 2 
21 5 avroxívgva] seseque moventes e, ij avtoxíivryta — 
28 abr om. C | 28 voóztqp om. Ecl. I negsiAO n B, om. 
L* | 29 l oiovü:nots wmgócoxno» Ecl. | dla] in 
alios e | oíqósors tQórtq om. e, xarà olov0r)nots x- 
o À 


1 rubr. Si intra VI menses pia uoluntas inpleta non 
fuerit (non adimpleatur T) RI in marg. (ex lul.) | ab 
aliquo legatum V || pias relinquitur oausas T'vulg.] cau- 
sas pias relinquitur Ra pias relinquitur RV | 2 sex] tres 
V|3 numerandas V | 4 relictum] relinquitur Re] distu- 
lerit T' | 5 honerati R FT | 6 usura R! | omnem R 
augmentum exigatur TJ 7 reliquerit 7 8rubr. De lega- 
tis annalibus (analibus /?) ad religiosa loca pertinentibus 
RT in marg. (ex Iul.) | ciuilibet V* | 9 relinquaetur 7 
qui om. Ri iussi sunt) iussis RI | 10 hoe] et hoc V 
13 dare R [ 14 et] aut libri etiam vulg. | obligati R 
15 consensit V | 16 redditus R*V?T reditos V^ redidtos 
Ve, om. Ri | non om. 7 | 20 aecipere T | 21 annis 
RT I oolligitur T'vulg. | tio R ut om. V* | 23 est om. 
V | 26 rubr. De testamento episcopi uel alterius ammini- 
stratoris (aministratoris N) uenerabilis loci RT in marg. 
(ex Jul.) | sanctis 7 | 27 aut immobiles ow. V | 28 quo- 
quo] quocumque 7? [ peruenerunt 7 pereunt T'! | 29 pro- 
pris V [ in alias] in om. T ö 


Nov. CXXXI 13. 14 


ore * pevagéosiv. ae alyualó oy d &ydgov- 
o r ànorgopàüc xal ie Au svGcsfeis 
alxrias, i; dag vov Guugépovros ͤ je idías t Ho 
1 dx vovtov daxard / aü0sa» Axir wc — xal si ct 
dx td» toi0vtO» mQayuatov usvà v 
sis tjv avr ssQuvgíay usívp, xsásvous» Tovro Tj) 
ÜsonoTsq vÀ» ayiarracov ic rij la- 
c slyov Oiagéoss. i dxsivow yàp uóvov coi$ 
moáyuaciy dds. avrois xo dr,? 9j xaraluná- 


sav ol; ds Bovin?eigcav Gvyryogo)usv, ansp nó 10 tum pro 


rij dnioxoιjꝭ,jGQ dnoÓnyOOGgu» Ó0y5xovss, 9 usrà vr» 
énucxom?v dnÓ tQ» xatd yévos avtoic Gvynupsvowy 
alc are xνA⁴ o, ode dE ddiaO évov OUvavtas uéxos 
2 rerdroο Ba9uov QiadégsoOa.. tavta 0$ à aar, 


ne sigíxapev spl vOv ngayuártom vOw herd vj» 15 


* [J 


énicxonzv TsQuQxouévov sic robe ò gart αõ,ẽe̊ ,- 
aue, xal énà vOv svAafisavdvoy ÓppavotQógov «ai 
Hi vidé eid xal vogdoxóuco» xol yspovtoxóuo» xal 
Fav oò d. xal mà»rto» TOv d 


esBacpío» oixoy xgavei»v J'acsiSouev dxi vois stody- 20 


pacs vois dv tQ xag 19e idíae ÓiomgsoS xatà 
ros sipnuévov «QÓnov aie aVtOUS TEaQusQyoUdvoss. 
8 E 9 ric dmtíOxono6 9) wAnguxóe ij oiovOrnmota d- 


«AngiagvixoU BaOuoU vzttoécns 7) áxxAgaíac Qiaxóvuoca 
uy iari d vev Si dd xal 


vouiucy Diadoxor, 725 


rovrov Qiadoy) rñ dxxÁnciq Oiagegévo dv zr, Érvyov 
«8y85QO0tOVT6VOL. 


662 


DE ECCLESIASTICIS TTITULIS 


ferre personas. In captivorum vero redemptionem 
et egentium pabula et alias pias causas aut pro 
utilitate propriae ecclesiae ex his expendere licem- 
1 tiam Eabeant. Et quicquid ex buiusmodi rebus 


Ari avrov 5 post obitum eorum in ipsorum facultate remanserit, 


ubemus hoc ad proprietatem ecclesiarum quarum 
sacerdotium habuerunt competere. In illis enim so- 
lummodo rebus licentiam eis alienandi aut relin- 
quendi quibus voluerint damus, quas ante episcopa- 
tur habuisse, post episcopatum vero quae 
ex genere sibi coniuncto ad eos devolutae sunt, 
quibus ab intestato usque &d quartum gradum suc- 
cedere potuerunt. 
2 Haec autem omnia, quae diximus de rebus quae 
post episcopatum devolutae sunt ad sanctissimos 
episcopos, et in reverentissimis orphanotrophis et 
8 et nosocomis et gerontocomis et xeno- 
ochis et omnibus aliis rectoribus venerabilium do- 


wix5STO» TO»  muum valere sancimus in rebus quae in tempore 


aber administrationis secundum praedictum mo- 
um ad eos pervenerunt. 


8 Si quis autem episcopus aut clericus aut cuins- 
libet ecclesiastici gradus minister aut ecclesise dia- 
conissa moriatur sine testamentis et legitimis suc- 
cessoribus, horum successio ecclesiae competat ia 
qua constituti fuerunt. 


CAPUT XIV. 


KsAevousv 0À nd α ar, uita xaxà. h - 
cvi» umts xar. dup⁰νανν ννν,, u5vs xatà 5 5 


&AÀg oíqUrjnots x noáyuava axíivrra AauBávss 30 nem aut alio quo 


49' olasòjnor ayiwrdTgé dxxÀAngías 1j aÀlov csflac- 


Iubemus autem nullum haereticum neque per con- 
ductionem neque per emphyteosin neque per emptio- 
bet modo res immobiles accipere 

& qualibet sancta ecclesia aut alio venerabili loco. 


c. XIV om. Bí; extat etiam in B* 1,1, 58 (Bf 1,1, 40, ubi initio Tode — 31 dxxncíac praemisso adduntur 
3 JT'heodori $ 21. 22. 25, cf. Index reginae ad nov. CXXXI, Zachariae Beitr. z. Kritik u. Restitution der 
asiliken p. 14). Ex B ezhibet pr. Nomoc. am XIV tit. 10, 8, $ 2. 3 (ex B 1, 51 l= 53]) Nomoc.t* XIV tit. 10, . — 


Summas praestat Nomoc. XIV tit. 10,8 p. 586. 584 Pitra. 


personas ullo modo transmittant. Ad captivorum autem redemptionem et p 
1 pias causas, vel ad commodum ecclesiae suae ex his i 


erum alimenta et ad alias 
his impensas. faciendi facultatem Et s 


quid ex eiusmodi rebus post eorum mortem in bonis eorum manserit, iubemus hoc ad dominium sanctis- 


imarum ecclesiarum 1 
tatem alienandi vel reli 


nguendi cuicumque voluerint üs concedimus, quas ante 


uarum $acerdotium habuerunt pertinere. In illis enim tantummodo rebus facul- 


episcopatum cos 


batum sit, quaeve post episcopatum susceptum ab iis qui gencre illis functi un! ad eos pervenerint, 


ro 
$ quibus ab intestato usque ad 


quartum gradum succedere possunt. 


Haec vero omnia, guae diximus 


de rcbus post episcopatum susceptum ad sanclissimos episcopos pervenientibus, eliam de religiosissimis 
orphanotrophis et plochotrophis el nosocomis et gerontocomis et aenodochis et celeris omnibus admini- 
stratoribus venerabilium domuum valere sancimus in rebus quae tempore administrationis corum praedicto 


8 modo ad eos perveniant. 
minister vel ecclesiae diaconissa 
ad ecclesiam in qua constituti erant pertineat. 


XIV. Iubemus autem nullum eticum neque per conductionem neque per emp 


guoun qui episcopus vel clericus vel qualiscumque ecclesiastici gradus 
funcia sit sine festamento et legitimis successoribus, eorum successio 


leusin neque per 


emptionem aut alio ullo modo res immobiles ab ulla sanctissima ecclesia vel alio venerabili loco accipere. 


1 Arras ante 661, 28 sis id tous coll. L I 2 sis. 


om. 6 | 3 2 om. C | 6 uaivos L ànousivg (&xopsivss 
C v. l.) AC | vovvo om. "T 7 d= Ecl, om. c | 8 uó- 
one AC| 9 ar om. Ecl. 5 xal C | 10 Bor- 
9. A | 115g. ; ur — cvvruuévoy) post episco- 
patum autem quae ex genere sibi coniuncto g | 12 evyny- 
sv uévoy B* 13 Kον,jZs g A Ecl. 14 ndvra 
AC | 15 xavà Ecl. |] 16 &yeocráxove Ecl. | 17 ind ad- 
tO» TOY, om. 0oppavorgópov — 19 sov dd C | 


21 oíxsíae A | 22 rvsQuepxouévove L nsouoxoudvov, 
v. l. tequspxouévov C $3 d om. Ecl. ||oíocÓr note AB/ í 
notar αο om. Nomoc.4" 25 calevrross L Nomoc. a] 


re leuννẽͥ B vshsviijjao! ACM Nomoc.^ || dööοννlEe Ecl. 
26 «ovrov Bí | d» om. L I 28 sq. re — u5 
ure A] u50à — undà — uni dd MCL B i| 29 ute xav! 
|ugvtsvgey om. Be 5,8,16 | 30 CA oiovórnors r- 
sov Nomoc. am [| àxívgra om. B* | Aagsiv Nomoc." | 
31 aye átgs] aivías C (pro quo corrigendum ayías), 
sanota c, om. AL 


1 captivorum] caput eorum Ri [ 4 rebus om. R | 5 fe- 
cultatem T 6 ad utilitatem R' | 7 habuerint T'| 9 quas 
vulg.] quae RFT | 10 qui 7! | 13 potuerunt EV) po- 
tuerint T poterunt vulg. I 16 et| ut V | reuerentissimos 
V | et totochotochis R, om. VT | 17 nosocomiis R nor- 
ohomiis T | et gerontooomis et xeodochiis V et geronto- 
ohomiis et xetiodochiis T et enodochis (xenodotis Ad 
et gerontocomis R vulg. | 20 estimationis R | 23 rubr. De 
suocessione ab intestato ueniente episcopi uel elerici uel 
cuiuslibet religiose persone (cuiuscumque persone reli- 
giose 7) RT in marg. (ex Iul.) | 24 ecolesiasti VB gra- 
dus] ordigradus T'*| disconisse RT diaeonissae vulg. | 
25 moriantur R vulg. | sucoessionibus 71 | 26 in om. 
RT 27 fuerint RT' vulg. | 28 rubr. De contractibus eo- 
rum qui non rectam fidem reciperunt F in marg. (er 
Iul.) | haereticum V] haereticorum RT vulg. | 29 en&teo- 
sin 1 | 30 accipere — 663, € oommunione ser. V* ia 
spat. vac. 6j vv. | 31 looo] loco a quo etiam AR* 


DE ECCLESIASTICIS TITULIS 


lov TUztOv. ei d ri voivoUrov duagrrDeín, ó uàv alge- 
v4xÓ6 4d T& dre ratrie Tác aít(ae maQdOxoi vOUTO 
dnoligal, và qi to«sura noáypata tQ geflaguiq tóztp 
dg' ov xai ddó9zcav éxüusiaO'naa», ó di q osenrie 
rod oixov Ó rd avrà ngdyuava vq alενν, ded ee 
mage asxoxiwsígÜo d j⁰Wͤus xai sis uovacTüQuv 
iu ga lliu d. xal éxi fva éviavióv «i6 dyias xosyos- 
vis xcpit, dao, Ostie algstuxoio XoagriasoUs stQodé- 
1 owe. Ei di q do xrzow yov, dv fj deri 
aͤyln éxxAnaía, du, 7 1 

de jj uiGOwciy i xatà olavójnora ej u r 
de dere? "Iovdatp ij Zapageivg 5) He 9j Movrase- 
e15 7) MonavQ ij aigerixqQ, 7) a]. éxuán- 
día vis abr xouye tv vovtov Ósczorsíay dude 
2 xsio. Ei di rie vOv ai 
ps» xal voc Nacroguavoié xal voie Au xal 
voi? Ern, ToÀufos dato rie (Días 
&zgríae oixodouisas f] '"lovdaio wa» Gvvaycy)9 
x«tacxsvácat, j vOv» tTÓózov dia éxxAngaía rds oi- 
3 xoJouàs «jj dia Osancots 

iu /tsvai» , uíad'nai» 9; átégay oiavórnovs di- 
viv ri iQíay qed xrroww cq Tow tq mtpocohtu, 
ai uiv éy(vo)dxay d Üsaonóvrs vii 15,0806, 0t: aioatixq 
rat xaveníotsvorv, zdcas rde go οο due 


663 


oer , ole avvagiOuov- 15 2 proprietatem [alienationis]. 


Nov. CXXXI 14 


Sin qnid tale committitur, haereticus quidem quicquid 
pro tali causa praebuerit amittat, huiusmodi vero 
res venerabili loco & quo etiam datae sunt vindicen- 
tur, rector autem domus, qui ipsas res dedit haere- 


5 tico, omni gubernatione removeatur et in monaste- 


rium recludatur, et uno anno sancta communione 
segregetur, cum haereticis prodidit Christianos. 


1 Si autem orthodoxus possessionem habens, in qua 


&íyss 1j xe«v' dugisev- 10 est sancta ecclesia, alienaverit aut reliquerit aut per 


emphyteosin aut per conductionem aut per quam- 
libet gubernationem hanc dedit ludaeo aut Samari- 
tano aut pagano aut Montano aut Ariano aut alio 
haeretico, sancta ecclesia eiusdem vici buius vindicet 
Si quis autem haere- 
ticorum, quibus etiam connumeramus Nestorianos et 
Acephalos et . praesumpserit spelun- 
cam suae incredulitatis aedificare, aut Iudaei novam 
synagogam constituere, locorum sancta ecclesia aedi- 


dxÓixsévo. ai di xte av. 208. ficia suae proprietati defendat. Si vero qnis per 


empbyteosin aut conductionem aut etiam aliam quam- 
cumque gubernationem dedit possessionem huiusmodi 
personae, si quidem sciebat dominus possessionis 
quia haeretico hanc commisit, omnes reditus illius 


vov xQóvov rod ztsQusxousvov vq avralÀdyuas: 15» dx- 2b temporis quod in contractu transiit ecclesiam civi- 


«Anggíay vie r vg. iv xrñois diduaar al dxDexsiy: 
si d zyrde 0 deonòrne vie xtüjoswe, &. aigstixós 
7» rar dumigtevOs(s, avtóv uh 10v dart 
bá vj» dyvo a d hu , ?),, ro- dd aigeri- 


tatis sub qua possessio constituta est vindicare. Si 
vero ignorabat dominus possessionis, quia haereticus 
erat cui haec commissa est, ipsum quidem dominum 
propter ignorantiam indemnem servari, haereticum 


xó» dv duc Dénats xal di, vv xrr3scy 30 vero in utroque casu expelli de possessionibus et 
wai tj» ovcía» avtoU *Q Üruocio zxQpotxvom vas. substantiam eius applicari fisco. 


Quodsi dus eiusmodi commissum tit, haereiicus quidem si quid pro ea causa praestitit id amittet, res autem 
eiusmodi venerabili illi loco a quo etiam datae sunt vindicenlur, administrator vero domus qui easdem res 
haeretico dedit ab omni administratione removeatur et in monasterium coniciatur, ac per unum annum a 
1 sacra communione separetur, quippe qui haereticis Christianos prodiderit. Si autem orthodozus pos- 
sessionem habens, in qua est sancta ecclesia, eam alienaverit vel reliquerit vel in emphyleusin vel con- 
ductionem vel in qualemcunque administrationem Iudaco vel Samarilae vel pagano vel Montanistae vel 
2 Ariano vel alii haeretico dederit, sanctissima eiusdem vici ecclesia horum dominium vindicet. — Si quis 
vero haereticorum, quibus etiam Nestorianos ei Acephalos et. Eutychianistas aduumeramus, speluncam im- 
peu suae aedificare, sive ludaei novam synagogam extruere ausi sint, sancta locorum ecclesia aedificia 

dominio suo vindice(. Si quis autem in emphyteusin vel conductionem vel aliam qualemcumque admini- 
siralioncm possessionem $uam ciusmodi personae dederit, si quidem dominus possessionis noscebat sc cam 
haeretico commisisse, omnes reditus illius temporis quod contractu continetur ecclesia civitatis cui possessio 
subiecta est vindicet; sin ignorabat dominus possessionis haereticum esse cui ea commissa sil, ipse quidem 
dominus ob ignorantiam indemnis servetur, haereticus autem in utroque casu et possessionibus exuatur 


el eius substantia fisco addicatur. 


1 10:019 2 rare 5$] «76 rotabrije A || ragd- 
9x0: vovvo M) xagáogovvo LB, nagáozos ACe | 3 àzo- 
de CB] ànoAcco. MAL | ra ài] xai và A || 1ónq] 
oixo L | 4 xai om. A | éxdixgOaovra: C | 5 ard] 
voiavva AL || 6 sic] eis 10 Cr. l. | 1 BaddéoO o C | £va 
om. 48 0eti6 — ngo0sUoxs» om. A | zt9ocdsOwxsv C 
plerique, tagédoxav LB | 10 7 xax] 5 om. A1 M | 11 ; 
«xarà uíiadwci» Cg, Be 1,1,53 | $9 oíqürnovs dj 
41 12 0sdoxos LT vulg. | Iovò ac] iov)uío 7 ai 
vix) L (cf. ad 13) oig jnoss ar] C | N Zaun,] 
— 22 nQocoiztq om. C. Sane $2 inserta (quam [ulianus 
quoque praelermisit) sententiarum et continuatio turbatur et 
ratio obscuratur: ut vv. 13 , dyird tr — 22 nooco xq 
postmodo interpolata esse suspicio eit | 13 dd aips- 
vix om. L | dyia Ac ] 14 «ovrov Ac dada coo Be 5, 
3, 16 | 16 xai «ovs Evtvyiasiotás) xal robe om. 4, 1006 
om. Nomoc. u | 17 voAurco« MLB | 18 dstiotíac] ztíavsos 
LB MA d rina Nomoc. XI V ut.) | 19 z] L y- 
ta rij DB Nomoc. * | 20 rte om. A | 21 5 frei] Ari 
om. A aut etiam aliam c | 22 vr» id ias] xis A, om. € | 
23 01 — 31 Eu O,, 01s aígsvaxós I 0 vavtry 
du zuctsvOslé trjv «tow anoáéto (sic A*, dx ro 4a, 
corr. doi xai) uovaatnoío xaraxAsda Oo dviav 
ro Ólov «ij ayias yesQ.LOusvos xovvarvíac: ei qi Tjyvóss, 
abr má» dh ,x va. dd «rv dyvouar, tv 
08 air, dv áétéqp. Osuats éxBAnOévsa vw r- 
eso» éfopiaO vos x Óruocío rj ob,, A mpos- 
xvoovusvne A | 21 énícveves Nomoc." to xgovov 
éxsívov C v. l., Nomoc. 4 | 25 xaguspyopévov C pleri- 
que, Leg | 28 7z:0vsevOvis C || xov 0sonotzv on. L 


29 0. dyvosa» d giνjĩõ Be 5, 3, 16 adijnios d.d ri 
&yvosas Bel, 1, 53 | 30 xai om. 6 | 31 avrov om. C plerique 


1 Sin quid (Si quid autem vulg.) — 2 causa scripsi 
cum vulg.] Si quid (quidem R) tale (pro tali R) com- 
mittitur, haereticus si quidem quicquid (qui quid A) pro 
(uero R non T) tali causa R (reliqua praeter vv. pro 
tali bacreticus causa lineola subducta del. 125 si quid pro 
tali causa V(3) | 2 ammittat TI vero om. T | 3 ucndi- 
cetur Ri uendicemus T 4 dederit R | 5 remoucant V(3) 
remouentur 7. remouetur 7? | 6 recludant V'(3) reclau- 
dutur T | 7 scgregatur FT segregyentur R* | hacreoicis 
V | prodiderit R vulg. | 9 autem] ante V' | 10 est) et 
(om. V'*) libri, est et vulg. || eoclesia] est add. V, T schol. 
&. v. | 11 emphyteusin V | per om. R | per om. N vulg. 
12 samarito R | 13 arriano R VT | ali RT vulg. 
15 alicnationes Ri, delevit Beck | rubr. Si iudeus aut 
heretious speluncam aut sinagogam edifficauerit R in 
marg. | 16 etiam] et R I Nestorisnos om. R | 17 ace- 
falus V accephalos R | eutichianistas 7“ eutichinanistas 
T' euthichiastas V euticanistas R | 18 incredulitati 7 
edicare V | 19 construere Beck non recte | 20 proprietatis 
T | vero quis vu/g.] uero RT quis enim V* ee» Vt] 
21 enphiteosin ARVT | sut per conduotionem 7 | etiam 
aliam R] aliam etiam V, aliam om. T | 22 dederit T 
vulg. | 23 dominus) dins i. e. dicimus T“ | possessio- 
nis V] ionis eius R T' vulg. | 24 redditus T re- 
ditos V 25 qui 7 | transiit V vulg.] transit RT || eo- 
elesiac vulg. | 26 * uiudicuri (ucnlicari R V) libri, vulg. | 
27 quia] qui 7! 30 de om. R 


Nov. CXXXI 15 ep. 


664 


DE ECCLESIASTICIS TITULIS 


CAPUT XV. 


Oi dà óggarotgógos éztivQÓsteow wal wovgatolgov 
rd tu . i-is reir iva xal xoi ixavodo- 
olas xal dvdyai xal dváycyras msg sow moayudtov 
và» role Ógqasoi6 xvoics xal avtoic rote Óppavotgo- 
gelois dvnxóvroy. và dd zodyueva, &nso Érvyóv vive 
rd 0ggavov Qiagégav, Ónuoaiov vaBoviAagio» - 
vov xal Urouvnuatovw zoattousvoy dy ud 755 faer 
did. les saga 19 uayíavoq tov xr»cov, dv dd xaic 
éxapyí(cu6 mxagà ve dgxovgiv i 5 vois ExÜíxois 
r vónov Aaufáysiww xovc Óggarvorgógovs xal ꝓvld r- 
rev, xal sl dyayxaloy vouícovai, xal éxrouiv xa) t0 
toUtov tí(urua tois Opqgayois pgvldtvswy, I Fraga roáy- 
ava üyt. Éxsívov ayogáGsiww* u9) vrtoxsie Das dd an. 
l ron ij cou o? Aoyiauots. — vAatrsaDas 


qi xalevousv td svaysi 0ggpavotgogsio vauvrrs vis ga- 15 


q. mtóAeme wal «qj» Devavi qq) xalovuévi vov rie 
0cíae uvuge Xapwow xal eig ùnò ti» avtov Oixai0- 
doo xaÓDseto civ sUxtrolod 1 Éevodozsíois 7 d l lose 
csBaeuíoss oline mávta và moovójia, xag xus 7 
dyicrrdri usydÀn dxxAnaía Ko»wacvaytisovsólsos. 
(Eníloyos.) Aria xoíivvy q «00 magóvros 
vóuov sie rd Oigvexés loxósovros j ruevéoa dOsozti0s 
yadirò ne, 9) cs Vnagor) (Ote xacà rd oe 


xata r acida «aítng» uu mpootiDsusvow sic 


5 competentes alic 


n vero tutorum et curatorum fungan- 
tur officio, ita tamen ut et sine satisdatione (et con- 
veniant) et conveniantur de rebus orphanotrophiis et 
ipsis riis orphanis competentibus. Res autem 
orphanorum publicís praesentibus 
ta et sub gestis monumentorum in hac qui- 
dem civitate apud magistrum census babitis, in 
prora is autem apud iudices earum aut defensores 
oeorum orphanotrophos accipere et custodire, et si 


10 necessarium putaverint, etiam alienare et pretium 


earum erphanis conservare, aut alias res pro illis 
emere, non autem subiacere tutelaribus aut cure 
toriis rationibus. 

1 Servari autem iubemus venerabili orphanotrophio 
huius regiae urbis et xenodochio quod appellatur 
sanctae memoriae Sampso et sub eius gubernatione 
constitutis oratoriis aut xenonibus aut aliis venera- 
bilibus domibus omnia privilegia quaecumque habet 


56 sanctissima maior ecclesia Constantinopolitana. 


(Epilogus.) Quae igitur per praesentem legem 
in perpetuum valituram nostra sanxit tranquillitas, 
tua celsitudo edictis sollemniter in hac regia civitate 

ropositis ad omnium studeat pervenire notitiam. 


rij ddr y»Gcw diOsi»v gvwsvcdro. "msc yàp 25 Nos enim providebimus, quatenus sine collatorum 


7tQovo:Gousv, dre dysv nàg9$ 15$ t Ov 9rxo1slov g 
gat xal d» rate éxagQyíams gavsporDeír. 
Dat. xv. kal. April. GP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 


anno XVIII. post cons. Basilii vc. anno IV. ind. VIII. 


(a. 545) 30 


dispendio fiat etiam in provinciis manifesta. 


e. XV pr. ex B habet B. O 9 p. 533 Zach., pr. in. (— 5 d»gxóvrow) et 5 1 Ecl. Bas. X. — Summam Theod. 


repetit Bf, Ath. summam pr. repetunt paratitla 


th. 13 $ 2. (Apud Iul. huius cap. summa non eztat.) 


XV. Orphanotrophi autem tutorum el curatorum locum obtineant, ita tamen ut etiam sine satis- 


datione et conveniant e( conveniantur de rebus 


Aanos proprie et ad ipsa orphanotrophia per- 


tinent. Res autem quae forie ad aliquem ex orphanis pertinent praesentibus publicis tabulariis actisque 
confectis, in regia quidem civitate apud magistrum censuum, in provinciis autem apud praesides earum rei 


Vio donc locorum, 
earumque tium. orphanis custodiant , 
1 curatoris rationibus. : 
aenoni qui Sampsonis 


tinopoli(ana. 


hanotrophi accipiant el custodiant, el si necessarium putaverint, etiam alienen 
vel alias res pro illis emant; neve subiaceant futelaribus vel 
| autem iubemus venerabili orphanotrophio huius regiae civitatis et 
ae memoriae nomen habet et oratoriis 135 sub eius gubernatione sun vel xeno- 
dochiis vel aliis venerabilibus domibus omnía privilegia, quae 


el sanclissima magna ecclesia Constan- 


Epilogus. Quae igitur 905 praesentem legem in perpetuum valituram serenitas nostra sanxit, (ua 


sublimitas edictis more solito in 


regia civitate propositis ut ad omnium notitiam perveniant operam det. 


Nos enim providebimus, ut sine uMo subiectorum detrünento etiam in provinciis manifesta fiant. 


1 04] voí/vvy A, om. Ecl. | dxitQóztoo»] nai értitQOmo» 
Be énitoóztooy r A | xovpatógo» B* | 3 xai dvayco:] 
xai om. A | éváyoyras L | 4 voie Oggpavoic xvglos xal 
avtois vole óppavorgógois L role ógpasorgógow xai 
avToic roĩe ópgavolé xvgíos (xvolos Oppavois A*) A 
orphanotrophiis et ipsis propriis orphanis e | 6 rag 
da,ů LB* | 8 uaicvQo tO» xivocoo» L| 9 «o dx- 
dia A | 11 xai sí — 12 ur re om. A | xal dxmtodsi»] 
xal om. L, Be v. l. | 12 7) ; M xai B* | 15 vavtzs 
om. L | 16 9 om. 4 19 xadovuéyq tov om. L, 10v 
om. AB | 17 avrov) avr» Be da, AI Sixaiodociay 
M A(c)] 91o0ixzowv LB | 19 Au rd.] hinc in L margine 
inferiore absciso reliqua pars novellae deest praeter initium 
epilogi discrepans a MAg: (KovocrartivovyróAsos* (T) 
To((»v») dd «oU magórtos vouov DeesticDdvra. Epi- 
logus in MAg traditus num ad exemplar praefecto praetorio 
inscriptum pertineat, Zachariae dubitat | 24 ztóÀv om. A 
26 znoovoncouev M Qovoncouev Dsov OvypsQyíq A 
adus om. c || 28 subscr. oin. Ag, habet Tul. || xv. kal. april. 
Iul. xv. cal. app. 400 E (v. l. ) xalasÓ. An pid; 
Aan Ath. h dngiAiq Theod. | op. imp. dn. iustiniano 
p. anno XVIII. /7u/.9 op. dn. iust. pp. aug. M flacisíae 


JovariviayoU rd n ( vel «B' traditur, corr. Fabrotus) 
Ach. Fres n Theod. | 29 basilio uc. ann. u. ind. VIL 
(corr. ann. » ; 1 " [.) 3 uo. conss, i vxa- 
vaíae BaciAelov d Ath. uac vnatsíay» Bslicapíos 
(leg. BaasAsíov xó d) dd. 7 Theod. 


1 rubr. Vt orphanotrophi tutorum fungantur officio 
R in marg. | 2 ita] ut R | tin R | ut et NI et ut V, 
et om. 7, ut etiam vulg. | satisdationem Ri | et con- 
veniant add. vulg. | 3 conueniatur F Jet — 4 orpbanis 
om. RI | 5 eompetentes] competentibus R€ | 6 et Bec] 
aut libri 17 ] in hac regia V | 9 orpbanotrophis 7 
orphanotrophiis V ! vulg. | 10 putauerit Ti etiam om. R 
praecium R al.] pretia VT'vuly. | 11 eorum RVT | 12 
autem) aut TI curatoris N curationis T' | 14 orphano- 
tropho R FT, corr. vulg. | 15 urbis] ciuitatis R | xeno- 
nochio V | 16 memoriae] marine AT'vulg. | sanso R vag. 
gubernationem 7'* | 17 orationis V* [ aliis om. RT vulg. 
18 quaecumque V? in ras. 4 litt., quoque T! quae 7? 
habeat T I 22 sancxit RVT | 25 prouidemus V | 26 dis- 
pe- e V! etiam] et T' | subscriptione carent hbri 


DE INTERDICTI8 COLLECTIS 


PAB 


IAIKTON IIEPI IIIZTE2S KQ9N- 
ZTANTINOYIIOAITAIZ. 


Ilgàrov alves xal ,LGoY dyaJó» náaw ve 
noise Ttu0T8UOuev Tiv vie aÀnOove xai ducurtov TOV 
«avv ioc e g Ouo 


665 


Nov. CXXXII 


CXXXII. Auth. CXXX. Coll. IK tit. 12 


R DE INTERDICTIS COLLECTIS 
HAERETICORUM R 


Imperator Caesar Flavius Iustinianus felix inclitus 


5 victor ac triumphator semper A edictum Con- 
e 


Primum esse et maximum bonum omnibus homi- 
nibus credimus verae et immaculatae Christianorum 


Aoyíap, sis rs d fidei rectam confessionem, ut per omnia haec robo- 


szavto» abr xgavuvscOQs, xai , vov$ TZ6 0 retur et omnes orbis terrarum sanctissimi sacerdotes 


oixovuévns ocuoratovs Ine sic Ouóvoiav cura 
vas xai ópoqowvos rin 60% vow XpowtavOov i- 
cuv óuoloysw va xai xrgUrtsiv, xal zàgav noóga- 
ci» sraQà TOv aioetixOw Éégevoiaxouéyry agaigsOT,vas* 


ad concordiam copulentur et consone immaculatam 
Christianorum confessionem praedicent et omnem 
occasionem quae ab haereticis invenitur auferant: 


uod ostenditur et ex diversis conscriptis & nobis 


ons Üsixvvtas éx , maQ' u, 0iagógos yoagév- 15 libris et edictis. Sed quoniam haeretici neque dei 


vov jóyow ve xal ide, dl dnsínag oi aíigstisol 
puma vó» vov ÓsoU évvoov»vss gofov unjcs rde n 

$ *YOÍG TOLOUTOIG6 SgtO»wvàG d «5$ TOY vOuOV 
aveavroías dyO'vuovusvos xov Qvaf0Àov Kgyov clyucodol, 


cogitantes timorem neque interminatas talibus poenas 
ex legum severitate considerantes diaboli opus im- 
plent et quosdam simplicium seducentes sanctae dei 
catholicae et apostolicae ecclesiae adulteras collectas 


u vivae vOv» anlovotégo» ünavoviss ry dyias 20 et adultera baptismata latenter faciunt, pietatis aesti- 


toU g n H ie xal dztogto/uxre dxxÀneiac mapa- 
Cvvádbss xal sapafgamr(Guava AaDgaíos noi, 


mavimus per praesens nostrum edictum monere eos 
qui tales sunt, quatenus et ipsi recedant ab uaere- 


avcefis vyncdusDÓa d rob abr rucv idixrov ties vesania et nec aliorum auimas per simplicitatem 
zapniwágai TOi; tOLOUTO/, %% q^ xal avtojs axo- perdant, sed magis concurrant ad sanctam dei ec- 
c1)vas *is aer, uavías wal undd rds éréoow 25 clesiam, in qua recta icantur dogmata et om- 
yvxàé d. dern ànolÀvra., d na de- ca- nes haereses cum principibus suis ansthematizantur. 
psi» Tjj dy r sov du, Y ) rd s Nosse enim volumus omnes, quia si de cetero aliqui 
z9egBsveras Óóyuava xal mügcas ai aigécss Aer — inveniantur aut contrarias collectas facientes aut 
tw» GpyryOv avtv ayaJsuat(;ovrat yu yag apud semet ipsos collecti, nequaquam omnino eos 
&zavras BovióusDa, o si voU losrod vise stosd'a- 30 ferimus, sed domus quidem ubi aliquid delinquitur 
gu» | maQaOvvdyovteg 9) c avToUS Gu»ayOusvos, 

our savytshos roUtowv d»sbousOa, dÀÀà rote uà» 

oixove, f ri tovto» apagráystas, v àyíq g- 


Nov. CXX XII (Authent. CXXX = Coll. IX tit. 12: gloss.) Graece extat in ML, B 1,1.58 [64; cf. Zachariae 
Beitr. z. Krit. u. Restitution der Basiliken, St. Petersb. 1877, p. 4. 15] (inde Nomoc.*^ XIV tit. 3,15). — Epit. 
Teod. 132, Atlan. 3, 4 (inde Coll. const. eccl. III 3, 4, paratitla Ath. 2 $5), Nomoc. XIV tit. 3, 15. 


CXXXII. 
EDICTUM DE FIDE CONSTANTINOPOLITANIS. 


Primun et summum bonum omnibus hominibus esse credimus verae et integrae Christianorum 
fidei rectam confessionem , ut ea per omnia corroborctur, et omnes orbis terrarum sanctissimi sacerdotes 
concordia coniungantur et uno ore rectam Christianorum fidem profiteantur et praedicent, et omnis prae- 
textus ab haereticis inventus tollatur, id quod ex libellis et edictis diverso modo a nobis conscriptis de- 
monstratur. Sed quoniam haeretici neque dei timorem mente ipientes neque poenas ez le severi- 
tate huiusmodi hominibus denuntiatas reputantes diaboli opus perficiunt, et nonnullos ex simplicioribus 
decipientes a sancta dei catholica et apostolica ecclesia aliena conventicula el baptismata clam celebrant, 
pium esse existimavimus per praesens edictum nostrum tales homines hortari, ut et ipsi ab haeretica in- 
sania abstineant neve aliorum animas per fraudem perdant, sed ut potius ad sanctam dei ecclesiam ac- 


currant, ín qua recta dogmata coluntur omnesque 


eses cum ipsarum auctoribus anathemate petuntur. 


Seire enim omnes volumus, si qui in posterum reperiantur aut. qui conventicula illicita habeant aut qui 


apud eos conveniant, nullo omnino pacto nos haec 


L. om. Bf | pu INomoc.é^ 15 4 et ex c | 
(diagagovross B*) 

(i. e. Qiagógov gir € | 16 dixo» L (et sic 
333 Cf. nov. XX XVII $ 5—8 et quae Bienerus affert 
esel. éxtaírao — 666, 1 b 
0à MLB | 19 ce 
| : Nomoc. 4 c) 5 

€ es ruo» Nomoc. n c) xao 

zov MLB |26 os aod : 


29 sto tavaves Nom. I ej om. Nomoc.** | 29 


| passuros esse, sed domos ubi tale quid committatur, 


2 colleotis R ul] collegiis Val. | 4 flavius R] fl. V sal. 

T | iust. V iusti. R pius iust. Pistoriensis | inclitor uictor 
atriumphatore V | 5 edictum RV) edicto Tal. | -onstan- 
tinopolitanis AR] constantinopolitano pp. 7' oonstantino- 
poll V | 7 Plurimum (Summum corr. T) 72. J et om. 
T1 donum 7*]| 9 heo omnia V | 10 *omnis ibn: | 11 
eopulantur TI 12 confessione V | 13 auferatur V auffo- 
ratur T | 14 ostendunt 7 | et R Fall om. T vulg. | 15 
dei] de dei 7 | 16 cogitantes Beck) oogitant libri | timore 
T | 17 inplere T'| 18 quosdam) quosdam animos . 
19 ool- 


tium RI dei Beck] fidei libri (cf- ad 24) | 
ectas] eotas om. V* in vac. | 20 lateretur Ri latent 
V!|24 currant T | ad om. R | dei] fidei V || 25 reota 


om, RI | 26 anathematizentur T anathematizemus V | 27 
nosse] nos RI | sei om. V*| aliquid VT | 29 ooliecti ne- 
quaquam Ri al.] collectionem nequaquam V vulg. colleo- 
tionem quamquam R T J 30 feens T 


Nov. CXXXIII pr. 


xvongonsy éxxingíq, vols dà nagacvrydyovaiw i a 
avtoUg$ Guvayouévois vàs dx r Üiaváfsoy rowà: 

éayÓ vas mac 5 xaAsvousv. 
Dat. prid. non. Ápril. CP. (imp.) dn. Iustiniani E 
Aug. auno XVIII. post cons. Bail ve. ione , 
[a. 544] 


PAT 
IIEPI MONAX9N KAI AZKH- 
TPI9N KAI AIAT9T' HZ AYT9N. 


zi vvoxgára "ovavissavóc ^füyovgvos "Iodvvy vd 4.10 


doforát éxndoyg v led vie Eqas nparroplov 
*ó Üevragov, dd Unávow (0gdwagiov) xal xavpixiq. 


666 


QUOMODO OPORTET 


sanctae us ecclesiae, bis autem qui colligunt 
aut qui en" se colliguntur ex constitutionibus poe- 
nas inf omnibus modis lubemus. 


CXXXIII. Auth. C XXII. 


R QUOMODO OPORTET MONA. 
CHOS VIVERE R 
Idem Aug. Menae beatissimo episcopo. 


(HMoooíusov) O uovrons Bios xai y, nav. avtóy (Praefatio.) Singularis vita eiusque contem- 
S«ogía nodyuá der (agóv xal ávdyov avvóOsv «ac — platio res est sacra et ex hoc evehens animas ad 
wexac sis ao», wal ov móvov b e avrovs tovc 15 deum, et non solum iuvans eos qui ad hoc acce- 
die rote mapióvras, d xal voie dll lose &mag. Qua — dunt, sed etiam aliis omnibus per eius puritatem et 
t$ avroU xaOagótgros wal tne mo06 Üsóv ixerslac — supplicationem ad deum praebens inspectam uulita- 
staperónusvo» ri TQésovgav oyélnav. Os» voi; v8 tem. Unde et priscis imperatoribus studii fuit et a 
son» avroxp&ropg. vovro OicnovUacra, xai rui» nobis non sancità sunt de eorum honestate 
ov e vevouoUérrsas magi vijs avr» gausósrcóc 20 et ornatu. uimur etenim sacras regulas et anti- 
vs xal xoGuaó1rtoc. GxolovOoUpav yàp rois Stole xa- dro patres, qui haec sanxerunt, quia nibil 

d xai % dyicrüto« starQdgw, od ravra dyvo- fit ad quaestionem imperio communem omnium ho- 
poOivgcay, ann) unjs» afaróv ori si; N i⁊ , — minum sollicitadinem ex deo suscipienti. Dudum 
vj Bacils(q xosviv mápto» avOoóney dni rac(av quidem scripsimus constitutionem volentem in multi- 
éx sov magalaBovep. dn uév ov» dyodvausy did- 25 tudine existentes monachos in commune degere se- 
«afi» BovAousvr» xovs sie ij dos Ovras uovayove dv 


Nov. CXXXIII ( Authent. CXXXI) Graece extat in ML, A tit. 4 f. 201, in Collectione XXV capitulorum 23 
(z C), c. 1 (667, 15 OsostiGouev urddva..... ) —6 in B* 4,1,11- 34. — | Epit. Theod. 133 (inde pleraque in Bf 4, 
1,17—23), Aan. 1,14 (inde Coll. const. eccl. III 1,14). Duo servantur exemplaria constitutionis in lectionibus haud 
raro inter se discrepantia, alterum inscriptum Iohanni praef. praet. in MLAB, alterum Menae archiepiscopo ia C 
et & (idemque secuti sunt. Ath. et TReod.). 


sanctae ecclesiae esse addicturos, iis autem, qui conventicula illicita habeant aut qui apud eos conveniant, 
pocnas ex legibus constitutas infligi nos omnibus modis iubere. 


CXXXIII. 
DE MONACHIS ET SANCTIMONIALIBUS ET VITA EORUM. 


Imperator lustinianus Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterun, ex 
consuls (ordinario) et patricio. 


Praefatio. Vila monachica et quae ín ca peragitur contemplatio res est sacra quaeque suapte 
natura animas ucat neque ipsis solum utilis tit qui se eam conferunt, sed etam ceteris 
omnibus per puritatem suam deique precationem idoneam utilitatem praestet. Unde et ab anterioribus im- 
peratoribus in ea re studium collocatum est et a nobis non pauca de eorum honestate atque dignitate 
sancita sunl. Sequimur enim divinos canones et sanctissimos patres, qui haec sanxerunt, quandoquidem 
nihil non pervium ad inquisitionem existit imperatoriae maiestati quac communem omnium hominum curam 
4 deo percepit. Atque iam scripsimus quidem constitutionem, quae vult monachos, qui magnam multitu- 


4 subscr. om. 6 || d. pri. B apr. op. M dar. soy. Auel. 
Ath. éfsporrijon unvi a Theod. | Hage Jod r. 
sucrov TÓ v Ath. dn. iust. pp. aug. AM, om. Theod. | 
5 uera tz» vzatsíay Baailsiov 10 tévagrov (d Theod.) 
Ath. Theod. basilii uc. conss. M; anno III. restituit Biener 
8ruhr. ee — avtov ML (ef. rubr. B 4,1)) IIegl vov 
(om. c, "Ersga did xai vov av10U C) be dei Biuovy 
vovc (rove om. Ath.) uovaxove C € Ath. Theod. | 10 inscr. 
4dvvoxgdroQ — matQuxip A (ubi pro $x&pyo correzi 
dori xq et inserui 0pdivapíov)] O avvosc BaciAsve Mr» 
vq  uaxagitüTQ émigxónq Cg O avrós gad 
Mrd énicxónzq KaowcrawtivovzóAsos Ath, O avvósc 
pus x iwavvn v uaxapurráro Ggyisstigkóro ML 
duorum exemplarium inscriptionibus eram  contami- 


perp 
ni | 13 avv» M | 14 éváyov Cv. l. | abr 4 


rade A4 J 15 sie] x A | atrovs om. A | 16 vovco] 
aur A| zapóvras AL | 17 soóc] sic A | isgavsíac C 


u. L| 18 zrgéztovcas] inspectam? c || àgsAnav] óvnaiw 
A || 19 rovvo om. c | 0:07:0v0do 9 A iorolòacra L || 
20 Ke C | 21 18 xai xoajío Tr; v06 om. M | 22 dyio- 
vértoss MA) dylos L àvortégoss Ce | olonag vavva 


vevouoO'érryvas A123 d gar de C(c) | sic Fiir 
ces» do1iv C l| 25 dx xov Oeov AC Robo L | 
ovv om. A | dre oxy add. C v. IL. Est mov. V 


1 assignamus R vulg.) eas signamus V eas assignamus 
T | collegunt V | 2 oolleguntur T | 4 subscriptionem om. 
libri, nam quae ex Neoburgensi prolata est ab Heimbackio, 
ad Auth. CX X XI « nov. XXIII pertinet | 7 »oc. 
CXXXIII = Auth. CXXXI omittitur in RV, t» T bis 
legitur f. 1637 et a diversa manu scripta in appendice extra- 
vagantium f. 182 (2 t) | 8 oportet Tal.] oporteat t vulg. | 
10 menne 7 | beatissimo pp. 7' episcopo beatissimo t 
(arobiepisoopo corr. vulg.) | 13 Singulis T'! | vita eiusque 
(huiusque vu/g.)) uite ius atque t uitae utriusque 7 
14 res est vulg.) rei est t al. eat rei 7 | 17 insptam (sic) t: 
leg. iustam? | 18 foit studii t| 19 non om. TI | eneta 
T1 20 ornato 7“ |21 *segne fit ad quaestionem im- 
perio] significat (rig ) quaestionem et tii perit (periit T 
parít 7?) T'tel. sine via ad quaestionem est imperio ul. 
22 omnium vuig.] omnibus t omnibusque 7' | 23 quidem 
dudum 7 | 25 -degerere t 


MONACHOS VIVERE 


mo Qiaisüg Da, xavà «ó cO» ualovpivorv xowoflío 
qxina, xal fire dc Ie oix13es uryre scaQsova(ay 
é4Dooí,ss ura Bio» Kysiv Gudovvgoy, d xou) này 
evrovs GitagÓni, waOavdsyp d dna ,t d» xowd, 
wal TÓv "ioni « rr -, Díov xal uáQrugas 
alvas v56 dÁÁSÀow xocuiótgros, xal ro vsotégove 
aid od cz» nolà» r tavra dconreud r] xci 
ATE erixijòae xal dygvxwia» ngoclauBdvav, iva i, ts 
ságspyov ui 47 vnvov yévyras unÓi dex Oda 


667 


Nov. CXXXIII pr. 1 


cundum quod ap tur coenobiorum schema, et 
neque propria ha habitacula neque substantias 
congregare neque vitam sine testimonio, sed com- 
muniter quidem eos comedere, do vero omnes 


5 in commune, et honestam sectari vitam et testes 


esse ornatus alterutris, et iuvenes quidem vereri ca- 
nitiem haec respicientium et ex studio etiam vigilias 
assumere, ut ne quid facinoris veluti per somnum 
flat neque videatur aliis, sed unusquisque 


soié dal lose, dA Kxacvos «9» davtov xocjuóTgta xdv 10 suam honestatem etiam dormiendo custodiat. 


*Q xaÜsvÜÓss gvÀdrctos. 


CAPUT I. 


Twàw d "uiv ngocayyslOdvyvaw, &neQ xal usito- 
eos xai dapaAsctégov vouov stpossDsito, air éni 


ri zagoUca» aguxoutQa vouodscíav sis dxsivge r- 


AsioGí» vs xal ávanÁggoGiv, d zc Jaenitousv, A- 15 mentum, per quam sancimus, nullum 


2 


diva na»tsios iQíay A otxrow. urdà ⁊ x0 
xsiÀiov, ai pu: novos sim xatà TÓ novaciüQuo» dvi 
vvzóv j Óvo zoolusvos vnuovgyois xai t0» d» Oeopía 
«s xai rcvyíq d, Blov, d dle Ovtow nÀtOvVOY 
avügdy» uiay 
pévo» xal rd «rs E epis &gya mQavtóvrov, óxóca 
apususta va xal adiaflAgia xad éatrxs, xal «ow uiv 
€ sigrtaa gr,, xoi]; q xaOsvOn v. xal si uiv 
1000Vto» sin TO mÀ2Jos Ocov die Eva olxoy xoQsi- 


40 —' énsítovye vvxóv. q 7) vgels oixove elxa vovs 25 quin duo forsan aut tria habitacula 


Sexouévovzs avtovs. une uévros nayrsAOs idiov 
xe undi, d' £v wowq) di voxvoo ss xal us" 
7n44Qav, iva ai i avtois T7v «Uti» rai jus ae 
Koss sragatrgnasv. ov yàp xadsiOovaiy ara del 
A n900nlov 
9i dygnyógac:, xal rd re Kcovrat vives oi robe - 
Sora énontvsvopyvs. d di rid oixruavd der aiv 


o oi pé» dv «Q d ονοννν ,, oi 30 alii quidem in somno sunt, 


Quibusdam vero nobis nuntiatis, quae digna et 
maiori cautela legis egebant, recte ad praesentem 
venimus sanctionem sd illius perfectionem et supple- 
nitus licen- 
tiam habere habitandi appellatam cellulam, nisi so- 
lus fuerit et monasterium duobus utens ministris et 
continentem et quietam degat vitam, sed omnino 
cum sint plurimi viri, una sit eorum conversatio et 


&ivas tZ» avtOv GvréAsvouw xal svyo- 20 orantium et quae naturae sunt opera facientium, 


quatenus inculpabiles et inaccusabiles consistant; et 
communiter quidem, sicut dictum est, comedere, com- 
muniter quoque dormire. Et si quidem tanta sit 
multitudo quanta in uno habitaculo capiatur — alio- 
esse quae ca- 
piant eos. Nullum tamen omnino pro rium habere, 
sed in commune vivere noctibus et diebus, ut noctes 
eis eandem habeant quam dies observationem. Non 
enim dormiunt omnes semper, sed palam est quia 

alil vero vigilant, e£ om- 
nino sunt quidam dormientes inspicientes. Si autem 


v. 15 Osonitousy» — 29 nzagarroncew extant. Bf 4, 1, 11, v. 15 Osonitousy — 32 énontevovves B* M 17,6 


p. 508 Zach. 
dinem e t ín communi vivere secundum formam coenobiorum quae vocantur, ac neque propria habere 
habitacula neque opes cumulare neque vitam absque testibus agere, sed communiter cos cenare et in com- 


muni omnes cubare, et honesiam vitam sectari, et (estes osse invicem honestatis, ac iuniores canitiem 


eorum qui curant revereri e( data opera etiam Pd e, agere, ne quid intempestivum ne per somnum 
iir neus inhonestum ceteris spectaculum , suam quisque tatem etiam inter dormiendum 
cus : 


l Sed cum nuntiata nobis sint quaedam, quae et maiore et lore lege índigerent, merito ad 
hanc legem illius perficiendae et supplendae causa ferendam us, per quam sancimus, neminem 
omnino propriam habere habitationem neque cellulam quae vocatur, nisi solus in monasterio sit uno forte 
duobusve minisiris utens et vitam in contemplatione el solitudine peragat, sed utique cum plures sint viri, 
«num 6556 eorum conventum et dum orant ei dum naturae opera per reprehensione et 
suspicione carent; et communiter, uli dictum est, cenare communilerque cubare. Ac sí quidem tantus sit 


numerus, quantum una domus iat (ita res habeat): alioqui duae fortasse tresve sint domus quae eos re- 
cipiant, Nemo vero omnino qui proprii habeat, sed noctu in communi vivant, ut nocies iis 


eandem cum diebus observationom habeant. Neque enim omnes semper dormiunt, sed manifestum ost alios 
dormire alios vigilare, el utique fore aliquos qui dormientes inspiciant, Quodsi quae sunt. habitacula in 


tos cum Haloandro vulg. (B^) male; omittitur ex usu per- 


| «0 vTÀ» xalovuévo»] , xalovusvov vOv» Ag | 
| | vulgato prioris enuntiati apodosis facile supplenda I 24 ade 


2 oíx50s$ Ce (cf. nov. Vc. 3 p. 891,28)] xvzasue MLA 


$ Kyo» om. Cg | 4 di xe 4 axavxac A (cf. p.31,30) | A[9co»] óe A | 25 Qo rv ij ce Ce reis 5j do, 
szávt:ac Ce] avrove ML 5 uexadioxorras g- ndo- | om. tvxóv A | 26 unde»i LB' | os] dd cum Haloandro 
vvgas A | 6 robe vemtégovs] iuvenes quidem g 7 no- di» om. Ce | 28 fva ai) ov: xai A | 


vulg. (Bf) | 21 uy 

29 ov ydg] ovx dei (eic) A [ dal om. A | 31 dygryógac: 

LAC] emp (éyenydono« Be cod. Lips.) MB] 
v. 


ad rec nzasyra B* | oí om. 4 J 32 «ivo» A* 


veía» Cv. l. | 8 xai om. 4 9 noi] veluti e, om. A || 
undd dexiuj dia vois dd lose] xal vois los xoĩe d 
u Oa d. neque turpis videatur aliis c (d rois d 
40¹e om. Cv. l.) | 10 £xacvo» A 11 ue MA | 12 
aue M) df pro d bi) )?) A àzeo ábia LCg | 13 xai 


dals rio] cautela c || zQocadeivo om. A | £xi] xai 1 cenobium (soenobium t libri, corr. . | seceme 
ni C | 15 04 2» A | undsva) vo» uovaxow ugóéva A|| | et t semet T | 2 neque — habitacula om. 7' | substan- 
16 lo tas Ku» oixnc«] licentiam habere habitandi (i.e. | tiam t|4 eos quidem comedere 7'| 6 ornatos hbri, corr. 
data Kuuv oíx700«?) e Andi] ; C, on. 6 | 1T sl (nÀz» | vulg. | alterutri libri, corr. vulg. | inueniens 7'| uerere 
sí A) u novos ACe (cf. nov. V c. 3 p.31,38)] om. MLB I (uere t) canitiem Tf uenerandae canitiei 7* | 7 hoe T' | 


xata] et (i. e. xai?) c | dv) vvxó» 9 om.c | 18 voi 
v. I. I xoousvos AC (c)) xoousvov B zoopdvovs ML | xai 
4A Cel xasà MLB | *0»] vo» ts (v. (. cov) B* | 19 
diat; ACs) Diatr» MLB | ouo C v. I. I Se d và» 
Be 10» A | 20 abr om. A oa C | xal svxous 
vov) sixousivo» vs A | 21 nowv»vov A |] ónóca MLB] 
one AC c | 22 2 om. B* | xaOiotrxe MLB) xa9so15- 
«o: Ce Ouaudvo: A | 23 de ,a om. A | a«sioO' moa» 
et xad9svüsvoday. A xal (om. Be v. J.) si ud sl. A- 


8 sompnium t | 12 quaedam libri, corr. vulg. | 13 maiori) 
que digna maiori 71 leges Te I praesentes t| 15 per 
quam] quamquam 7'| nullam t, om. T' | 17 et monasterium 
leg. in monasterio? | 18 *degunt T't degant al, vulg. 

19 cum] cum tuno t | 20 orantium vulg.] operantium 
Tt| 21 ineulpabilem t“ | inascousabilem t“ inacourabiles 
T | et om. T | 22 sio t | coinedere F | communiterque 
dormire T I 27 ut et noctem : | 29 quia] quoniam J 30 
vero) non 7! | 31 quidem (si om. T! | autem] ante T 

84* 


Nov. CXXXIII 1 


eiqóÓnnots uovaorgo(p tv 9x0 t» oixovusvixóv 
xacrQuiQrQwv (sva émi) vaUTEe T6 iy zxólsos (f) 
TOv» UXO TZv 0X» O»TOYv Qyuocvvny] dira ix rije av- 
vis gd, sire nag juœs c qxodopnpáva 


L4 


avra map éríoov, idiiLovcav olxgsw éyovrd vivom 5 


povaxóüw, vavta müvra xaD'nipnose voó7tO:G Qaciy, 
doe xs avroic tSv aAÁAgÀcw O,, xal Owovte: 
ztàü»isé và Tag" tyr tn zgatróusva. xi yàg dj xai 
dla gi joo tovto zxpartovtss, &zxab dur d 


668 


QUOMODO OPORTET 


aliqua habitacula sunt in quolibet monasterio sub 
tua constitutorum sanctitate, sive in hac magna ci- 
vitate sive in eius per circuitum habitaculis sive a 
nobis ipsis aedificatis sive ab aliis, seorsum habita- 
tionem habentia aliquorum monachorum, haec omni- 
bus modis depones aperiesque eis alteretra, ubi cele- 
brentur. Quid enim formidabunt hoc agentes, semel 
ipsos dicantes deo et abrenuntiantes publicae comes- 
sationi? Et hoc quidem ita valere nunc et in fu- 


D'évvsc Dai xal aztizóvtss ztoóe ztácav Ónuoz dia- 10 turum omne volumus tempus, nullo (sicut dictum 


tav; xai TOUTO u Tavvy xgatsiv voy Ta xal sie Ow 
Ikñe axasra BovióueJa xoóvov, ovOsvós oe ei, 
ros ros oixgiv iQ(ay, dl avraD'poiCoudyc» HM i 
xai Qsouérov à mzxap' du nzoartÓpueva: 1 - 


est) habente habitaculum seorsum, sed congregandis 
omnibus et inspicientibus quae (ab) alterutris agun- 
tur. Certum enim est quia talia studebunt ea con- 
stituere qualia omnino inculpabilia manent. (Et) si 


and yàg &i ToiaUt« GztsUGOvGIv aUtà xaDsctavas 15 quis apparuerit tantum impudens, ut audeat temptare 


ola xavisids avenilnnta u . si d vic ÓgOs(r 
roood ro dàvaid5e, ders voÀuü» éziyaipeiv. stapafai- 
vu c: Td» vavouoO'etruévov, 0 rije noi 7yovusvoe 
radra éiseralLéro. ovióusDa yàg ce vU» oꝙoò o- 
Tégav yavécO'ai v)» ztagatronGiv, xai soo 
zol e silva, v&6 sie x uovactnouo sisüdove, dl Ad 
uta ij q ruõꝰ, égpecrdvas v8 vij vu dae 


o» uiv u 20 


5 quod sancitum est, monasterii praesul 
aec examinet. Volumus enim vehementiorem quam 
nunc est fieri observationem, et primum quidem non 
plurimos esse in monasterium ingressus, unum 
aut secundum forte, et adstare ianuae viros senes et 
castos et testimonil boni ex omnibus, qui neque re- 
verentissimis monachis concedant sine abbatis volun- 


ysygoaxórae xai Gokpgovas xai usuagivonuévove é& tate deserere monasterium, sed intus eos detineant 
dnávrow, oinsp ovts roc eviafsgvatow uovayoic cvy- quae dei sunt zelantes nec semet ipsos lacerantes, 
409n3ovcs xogi$ t$ TOU ryovuévov yvoungs éxqpovvay 25 nec actus nec studia, nec alios quosdam introire in 
éx ro uovactnoíov, d sica vovtove xaOaEovscs và — monasterium noctibus et diebus sinant, quod non 
ztpós Oeo» e x«i ui dανjEZοντο éavrove, recte manere procuret venerabilium voluntatem. Sit- 
ure rde modis ui¹,ẽ, rde énirrÓsUGes, ovts érépovc que cautissima maceria munitum monasterium, ut 
rea ysvécÓas x«rà r novaGt6oio» vUxroQ Ts xcl — nullus exitus aliunde nisi per ianuas sit. 
ps9" zguéiga»v édcovgi», oizusQ ovx G udvav cyv30 
TOv svAaflsetato» uovayov sagacxsvigovos da. 
toro dd dxgiBsi Z bl negimegoaynévov 1o uova- 
017,90», diere unÓeuíay KEodov allayoOev mánv 7 dt 
TOv nvÀÁov» sva: 

v. 20 h noÀAas d Kyesv rd — 30 éacovaiw extant. Be l. e. 


ullo ex monasteriis sub oecumenico patriarcha sive in hac magna civitate (sive quae sub sanctitate (ua 
suni] sive in eius (erritorio conslitutis, sive a nobis ipsis aedificata sive ab aliis, quae separatam habitalio- 
nem nonnullorum monachorum habeant, haec omnia omnibus modis tolles, aperiesque its mutuum inter sc 
adspecium, ul quae invicem inter eos aguntur omnes conspiciant. Cur enim 1 hoc agere vereantur, 
qui semel deo sese consecrarint omnique saeculari vitae renuntiarint? Et hoc quidem ita valere et nunc 
et per omne deinceps tempus volumus, neu quisquam, uli dictum est, propriam habitationem habeat, scd 
omnes congregentur et quae inter eos invicem aguntur conspiciant ; . cleem enim est operam eos da- 
turos ut ea lalia existant qualia omni reprehensione careant. &i quis autem adeo impudens appareat, ut 
aliquid ex iis quae sancita sunt violare audeat, praesul monasterii haec examinet. — Volumus entm severio- 
rem quam nuuc est fieri observationem, ac primum quidem non multos esse ad monasterium aditus, sed 
unum vel forte duos, portaeque adstare viros senes et castos et omnium (testimonio probatos, gui neque 
religiosissimis monachis permitiant sine. praesulis voluntate monasterio egredi, sed eos intus deti 

quae dei sunt sectantes, ne se ipsos, sive actiones suas sive studia, distrahant, neque alios ullos noctu 
dieque 270 550 in monasterio patiantur, gui quidem effecturi sint ne bona maneat existimatio religiosissi- 
mis monachis. 


portas pateat. 


1 vOv vzxtó — 2 hsm om. Cs, i. e. exemplar Menae 
archiepiscopo missum; ibidem quae eorum loco substituta 
sunt verba 1j (7j om. e) tà» u 17v av 0vtov d i 
vn», eadem in altero quoque exenplari (HLA B) temere 
interpolata leguntur || 2 eva in add. Zachariae ez sg || 3 in 
rije] ms 0l vs B sagi v5v A | abrje om. M | 4 x- 
x(óa A (per circuitum habitaculis c) | etivs om. A l av- 
TOv omn. C | oíxoQouruéva M aedificatis, i. e. gxodoun- 
uévov? c | 5 idiatovcav oixgg«v (iQiatovaas olxzgosss A) 
&xovia vivOv uovaxo» A Cel om. MLB| 6 xdyta — 
azaciv MLAB|] add «oóztouic xaDaignaewu Cg | 1 19v 
aAÀjÀov Jéav — 8 nQavtónsva] 15» dA οε ndgodov 
C alterutra ubi celebrentur c || 9 ztoacvovree A Cel ar- 
ra MLB | 10 O] vo d 2 | *aca» om. s || ai- 
ria Cv. l. 111 rar C || 12 Set C] 14 sicoguévov 
€ | 15 «oiavra ABC) v& vo:avra ML || avxà ABC) 
avto) ML | 16 avezitiugta A || nevst C v. l., L udvsw 
A | sé di] xai si C || V7 éruzeigeiv v8 xal ztagaaisaw 
4 i| 18 12. TOv vsvouoOstnusvoy MB] xà vavouodstr- 
u LA quod sancitum est eg, 7 om. C plerique, ante 
sagagaévsisy coll. C unus|| 19 y&g om. Cv. I. | «7$ vvv 
cgoügorsgav Ag] Tz» vov aqoÓ0poréga» MLB oęoògo- 
reg vvyi C | 20 «zv AC(c)) ow. MLB | 21 elvas Ce) 
rei“ MLAB rde om. A || 22 0vo] ósvrégav Ce Theod. | 
égsavdvas te] épsovavas à Be xal dpeatavas C | và 
A D*C || 24 vove ecAaBscrátove uovagovs LA || 25 dxgv- 


Sit autem monasterium firma maceria. circumsaeptum, ne exitus ullus aliunde nisi per 


ysiv C | 26 dx om. C || foo C | 21 Oe] vov Oso» L | d- 
rod r cum Haloandro vulo. (de 4 non constat) | xaà om. 
Be | dd yo ras davroic A, Qiaaztv rac om. Be | 28 pics 
1&6 gabel Ar rde énivrOsvosie om. D* | v«vas dr 

A | 29 %. C introire c || «a om. Cv. L| 30 xa9" 
Zuéga» Bi I dd. C | òneg ovx Ce or, xal A | 
pévtswv om. M(B?) | B1 uovazov om. Ce | 7tagaoxsvacn 
Ce 132 2uyxio M] 2oyyio L x e. AC. DQosyne 
5 33 zr on. C 


1 aliquam 71 [| quolibet] testimoniorum add. (4 
monasteriorum : vulg. I 4 aedificata Beck || *habitationem 
babentia] habitantia Tt (habitata vulg.) | 6 nens t [| 
7 qui enim t qui hoo Ti | *semel) semet libr: | 8 conver- 
sationi vulg. | 9 et in] et om. t“ 10 omne] ese T 1 11 
habitaculo 717 | 12 ab add. vulg. | 13 enim est] es 
hoo T7, est enim vulg. | studebant t | constitutum est 
71 14 maneant t | Et addidi (autem post quis add. 
vulg.) | 16 praeuacari T 17 enim] hoo 71 18 quidem 
primum 7't non] in TI 19 esse vulg.] fuisse libri | in- 
gressus vulg.) ingressos libri | 20 et castos om. t | 21 testi- 
moni, om. boni t | *qui neque] quinque libri J 22 con- 
cedat T'| 23 *deserere] segerere (seregere T) libri | 25 
studia] custodia t || 26 noctis 71 J sinant] sin autem T 
27 rectam vulg. | uoluntate 7 | 28 materia t | 29 ali : 
ianua 71 ianuam 7 


2: 


— 
tes 


1 
£f 


wÁÀ iu 
not Hon 


ON 
n 12 


(ON 


Uu! 41 * ER 


— 


2E EET LE 


MONACHOS VIVERE 669 


Nov. CXXXIII 2. 3 


CAPUT II. 


. "Enwra nds Bi ur Ti dxxÀÁncía xavà vÓ povaoto- 
eto sin, urÓÀ ovra stgopács. tàw éxxÀnguy. dp 
ra dd sdb, fj xal ssQumdtove dxeics ye xcl 
évivyyávtw rν ole ov mosnxov, dd sagayivs- 
ea uiv dv tQ xeigq xije lad, Asrrovgyíag aua Td 
zyovuévq 3 tois avtQw 7tQotsVovGi 18 xal ysynoa- 
xóGi, 175 dd Àsvrovgyías sAngoDeicne tÓ uàv uovags- 
xo» &zap aig A vÓ xowóflov xoQsiv a Adu 
xaO75G0'ru, xal TOv Ts usyay íxevsU&uv Je rate va 


Deinde vel si nulla ecclesia in monasterio sit, 
neque sic occasione ecclesiarum egredi (et) deambu- 
lationes illicite illic facere et confabulari cum quibus 
non convenit, sed venire quidem tempore sacri mi- 


5 nisterii cum abbate suisque prioribus et senibus, 


sacrificioque completo omnes monachi rursus ad 
coenobium revertantur ibique sedeant magnumque 
deum honorent et sacris scripturis incumbant. Plu- 
rimus itaque est talium librorum chorus, et possi- 


Sei évrvyyávas, yonagais. aol yàp O íepós vOv 10 bile est unicuique animam corrigere atque rigare 


vowvtov ifle zopóc, xal dv, dor dxáctov 
75v yugn»v émavogOoU» xal ,-] eu rg ispois 
viotie, &7t0Q 5& Gvv&gOS d,, , Ovx QV T7COTB 


Gq«Àdsy 0v0s eic üyOQoztivae xaveyeyJaisv uspíuvac. 


sacris, quae si uenter legerit, nunquam decipitur 
nec ad humanas descendet sollicitudines. Quattuor 
autem vel quinque seniores ex ipso monasterio esse 
in monasterii constituta ecclesia, quibus iam omnis 


rec di y aer mosafvrac Éx T axe govijs Iö exercitatio est expleta in continentia et qui ordi- 


&iva, xazà tij» dv Y uovaatrQlQ x«Osaragayp ayun- 
rar éxxAno(av, ol; jdn nds àyov Oujvvotas xazá 
ri 4G:x50«v xal oizeQ rsiQorovíae rLiowtaa rie dv vq 
x^1,0Q, Tt9sgvtsQoy tvyóv 7j Uiaxóvaw ij vov dec 


nationem habere meruerunt in clero presbyterorum 
forsan aut diaconorum aut deinceps habentium 
Schema. Dicti namque et supervenientibus loquen- 
tur et de divinis eloquiis disputabunt, et putari om- 


ion ree oxñua. OvtO, yàg xai tois dgixvovusvoss 4 20 nes esse tales procurabunt, et custodient iuventutem 


vevfoyta, xal và % vOv , QiasBovras ygagov 
x«i vouitsaOus zxavraé slvos toi0vTOVé stapaGxsvá- 
go xai qváatovs. lago olxov, cz» wsó1mra 
2oagvvouévgv xal vOv oe, dx! dbuvas H, o- 
uévn» vnó cr$ xaptsQías énéyoptte. 


exardescentem et suos terminos exire volentem con- 
tinentia detinebunt. 


CAPUT III. 


Ovx sicedevaera, ꝗ oUrs y ra- rale sie d- 
de. oν novaatüouv obrs &vjQ sis yvvawxsiov 1) ngo- 
gá3csi 1&ÀevTIGGPTOS xdxsiG8 xstpá vov nnns ij xarà 
44 aíríaw, xal uáÀugta sí vie dÓsAgO» ruzo | 


Non ingredientur autem neque mulier penitus in 
virile monasterium neque vir in femineum occasione 
mortui et ibi sepulti memoriae vel per aliam cau- 
sam, et maxime si qui fratrem forte vel sororem 


dÓsÁgz» y wa vOv d to) yévovs αœ⁰ e dy vq uova- 30 aut aliquem ex genere habere in monasterio dicat. 


e:ngíp qrGss. GOvyyévsua yàg uovayois in vie ovx 


Cognatio namque monachis in terra non est cae- 


c. III particulae (v. 268—670, 1. 16—18. 22—24. 671,1—18) extant in Be l. e., v. 31 29. oy,’ — glos citat Bf 
4, 1,18. — pr. summarium habet Ecloga ad Prochiron mutata 23, 9 p. 116 Zack. 


II. Deinde ctiam si nulla ecclesia in monasterio sit, ne tum quidem per causam ecclesiarum licen- 


ter exeant, vel ibi ambulationes conficiant et 
sacri ministerii una cum praesule vel primo 


ibuscum non decet, congrediantur, sed tempore quidem 
u$ eorum et senioribus eo accedant, ministerio autem 


peracto omnes monachi ad coenobium revertantur ibique consideant, et tam magno deo supplicent quam 
sacras scripturas lectitenl. Magnus enim est sacer eiusmodi librorum chorus et qui possit uniuscuiusque 
animam emendare sacrisque. eloquiis irrigare, quae si continuo (egant, numquam decipiantur nec ad hu- 
manas sollicitudines delabantur. In sanctissima autem quae in monasterio est ecclesia quattuor vel quin- 
quc senes ex eodem monasterio sint, quibus iam omne certamen in exercilatione peractum est quique digni 
abiti sunt clericali ordinatione, presbyterorum forie vel diaconorum vel eorum qui deinceps sequuntur 
habitu praediti. Hi enim et cum adeuntibus colloquentur et quae eæ sacris scripturis sunt disserent et 
efficient, ut omnes esse (ales viri perhibeantur, et sacram domum custodient, cum iuventutem audacem et 
terminos suos egredi volentem continentia coerceant. 
III. Neque vero omnino ingredietur aut mulier. in virile monasterium aut vir in muliebre vel no- 
siue memoriae defuncti ibique sepulti vel ob aliam causam, et maxime si quis fratrem forte vel sororem 
vel aliquem ex cognatis se in monasterio habere dicat. Cognatio enim monachis in terra non est, quippe 


vsótyva A Cel rh vsóvrgva dà MLB | 24 xai] ve xai 
C] o ML || sic on. II ñ om. ACe [2S xeuidvov) 
yivouévne C 1 pvüurs] uvnuze xiow A | 29 due 
due vwwà B* | 30 vo» om. . | 31 wovaxoie AC] 
vois unovazoie MLB] éni «re yne Bf 


1 Hera] Ereixa 08 A | el. u vie Ce] && vie u L 
pn cus B I xu M (de A non liquet) | xaxa] JC xavà 
A | 2 eig om. M13 ade ante éxsioa coll. Cz || om. 
AC | 4 ov AC) oda MLB]|5 uà» om. MD, dv om. 
AC | 6 59 vois avrov C (suisque c)] 7 vois atrov ML 
AB || 7 4e«covoy(as] 9'aías Aesvovoyíae A || 8 éxi AC) 
sis MLB || 9 xaDíca« C | «e] ya M || ixevaveiw. Daóv) 
O9só» riuüv Cg | 10 yàg] dà C itaque c & om. A, 
ísgóc om. g | 11 Qvvacós lHuloander] Qvyacóv libri | i- 
oxov MLAB] éxaov e 12 A Cv. l. | Aoyíioss 
om. Ce | 13 ovvexos] zovxos A || àvaywoxowy — 
0gaÀtisv — xarevexO'siap] legerit — decipietur — de- | T ; 
scendet c 814 agalowsv A | 15 NM om. L* | rgeafvcsgove | T [ decipitur] dicetur decipitur T || 12 descendant T'! 
Ce | 16 dyiarrari om. 6 17 Oujvvotas AC] rvvova: | descendit T* || 14 in om. T | 16 in clero] uinculo t || 
MLB I 18 ore ofzeo oor» C rie om. Cv. l. I 20 | 18 *ealloquuntur T aloountur t (cf. 672,33. 673,6) | 19 
&,ovts;) habentium g | ovro:] dioti c | 21 rd om. Ce, | putari vulg.) portuarii T portunarii t portauit al. || omnes 
quod probat Zachariae | 22 voiovvove slvas A | zaoa- | esse tales] esse tales communes ( | 21 uolentes 7' | 26 
8xevagovas (nagaoxsvaSovas C v. l.) 406 xagaoxeva- | aut T | nes T*| 28 et] ei Z7] memoriae Beck] memo- 
easy. MLD | 23 gvla£ovos Ce] qvàdEasev MLB || | riam Te I per om. t | 29 sorem 7 1 30 aliquam 7 
zÓó» iagóv olxo» ante qpváEovoas coll. A, om. Ce | vz» | 31 congregatio 7. 


2 et add. vulg. | deambulatione si licite illi cfacere 
T! deambulatione illicite facere T'* | 4 misterii T' || 
5 cum abba T cum ab abbate : | 7 ubique 71 8 pluri- 
mus vig.) pluribus (pluribusque t) libri [| 9 liberorum 
chorus vulg.] quorum libri 11 quae om. t| legitur 


Nov. CXXXIII 3 


iar vols ys rò dv o? UnAdaac: Bíov. vd yàp dj 
1 ovÀousvo. ràùe rosaù re alcódove xοιονννντπõ. 
4 


670 


lestem zelantibus vitam. Quid enim volentes tales 
ingressus faciant, nisi volunt agere aliquid inter- 
BovÀoyvra( r mzgáttu» vOv dznyogevuévov; dictorum? cum liceat et viris competentia in vírili- 
dt 0» xal và drò doi nQémevra dv coi dvÓQ« bus monasteriis (viros facere et mulieribus similiter 
wois uovagTnolos dvÜgac szouiv, xal và yvvaibiv 5 deputata in muliebribus monasteriis) celebrare, nullo 
oͤuolws àmovsvaunudva dv voie yvvais(o.g go, ei- rmixto alteri nec si quis forte frater dicatur 
eíou 7oávr&» yvyaixas. ovÓsvós dmuuyvugudvov Oa- esse aut soror aut cognatus alter: non enim per 
rie, 0003 sí rue ruxõ ddsigó: elvai AMyorso rj dai) hanc occasionem i sinemus alicui. Si enim 
% cvyysr)e dos · oj08 yàg xarà vavtg» tT)» a- ipsa principia abscidamus et per ipsum as 
Paci sicvensóv. alval tel GvyyogoUnsv. sí yàp ade 10 insertam auimabus dilectionem et ex hoc 

' avrà rohibeamus, erit multo possibilis ac facilior sacris 


QUOXxODO OPORTET 


rds dexde dxxówaiusv xal «5v Ov abrije *26 d ,a 
alexgivouévn» taie tyvyale dzavg» xal vÓ» ire Y rtatoribus melioris vitae status. igitar 
s lied xoi)jcaiusv, kacas stoÀÀlg d, vs xal evxo- — huic legi oboediant, et neque viri recondant in mu- 
darriga vois lagote dytiorae j vov xgsírrovos Síov liebri monasterio sepulcra neque mulieres in virilibus 


wardgTagiS. dre vol vqQOs v vóug ο 15 asceteriis fodiant. 


€0'oca», xal u)jra dvògee ànotiOdaO mca» dv yvvas- 
«síov uovagtroloy Tágoie jus yvvaixse dy 1 
d0:1170/06 xavogvrtéGOwGay, dre yàg d-òασι yv- 


vauxovitideg „ ob xe ad ies dꝰò b νν˖ rote «Ov — hoc 
jyoie ov0À tere d ro «slev- 20 dere et suas confundere causas et pietatis quasi ve- 


yvvauxy xata 

rij qa ae vole stagioU0: rde QOzruovac vavras xal d 
sixove Eise yíysa Dat BovlóneSa, Iva A ard 355 
are o «jj ꝓοινιν noóc daurij d u diu 
rd r xal sa(bsiv wal và d navaiayUsytes stQ« 


gra, xal svssfis(ac ůi de nooxalinuars xa) vd 15e 25 [nou] in 


d olas Gyr nave TaUTa TtQ&TTSip, GzteQ oUtG ÀSytuv OUTS 
4vvosiy toic uovor Bíov doxovGi» ,s xaAóv. "Exsi- 
vov dd Óvroc pavsQo)?, o à xaJ4ctTnxs tobe 
re vnnostovuévovr$ xal ualicta tOUS X8 TY 


yer ro vs dero sleporrá sig và 30 


povacigoin, dv udv voice avÓQuxois uovaevnoloss tà 
stodyua suxolo» doc, dv di rote yvvasxs(ow ovy oU- 


cs, did «9» slonuévgy dxayógsvoiv. 


ec viros enim mulierum stadia 
decent nec rursus virorum in muliebribus collegiis ; 
nec ex hoc propter defunctos viventibus turpes et 
mali principii tales permixtiones agi, ut non iter ex 

t naturae apud se inhoneste grassari et lu- 


lamine cognationis schemate haec agere, quae neque 
dicere neque cogitare singularem vitam eligentibus 
est bonde Ilo existente manifesto, quia necessa- 
rium est sepulturae ministrantes et maxime lectis 

monasteria. Sed in virilibus quidem 
monasteriis causa facilis est, in muliebribus non ita, 
propter memoratam iuterdictionem. 


id tandem spectantes eiusmodi ingressus faciant, nisi quid eorum 
qui sp gressus fi i t 75 


appareat, wecessc esse eos pa sepulturis inserviunt. et prae- 
sertim qui feretrum portant quique fodiunt monasteria ingredi: 


in virilibus monasteriis res facilis est, in 


euliebribus non ita, propter prohibitionem modo dictam 


ovÀóuevoi ij BovAóuevo: C, om. A | *z0i$oowto 
MLAB. arge fear C | 3 Poor 7. B | nocte 
vi C | 4 dto» ó» LBC] Ad, (corr. ») ó» M 


arp» yvyaaxaioy slanvr roy alias Gvyxogovusv twi A 
A 


X 
spuma» Cr] éxxówouay LAB | d. avis) d. d B | 
e. unus) C I «re 
aydzr» Cg | 13 h 


e, 
MLAC ov B | 19 o20à Cv. | dv0pavsc MA]. dò o, 
iv LBCS | 21 vaívas xal agyaxáxove A] xai dee 


nove vavrac (tales 6) Ce, xai deureinovs om. MLB | 
22 BováóusD'a om. Cc | 23 dvvevO sv MLB c] évvav2er 
9. rode vslsvrzGaptaS (ez 20) C, om. A yívoszo «7 
gvon C «jj gvon yévovro A] 24 9e MLAB] o 
"d e sal tQ] xal om. Cc | 26 ocías] ócíac Fe A 
er u ade B li. e. € el iE — 
oròd libri | 27 vos jen) xó» n- EKxov- 
rini Ni om. MLB Xy 3i] om. C c, Sn cum 

crimgero vulg. | óvros qarsgov) ovtwc gavsgov Ovzec 
LB | ox Acc om. MLÀÜ (24 Haloander] | 29 «aic em. 
Cv. l. | «s A) om. MLBC | vr)» Alem — derros ra 
LAB] viv Ain, Badralorrac C lectis c 30 «e 
puoraevsoiov A, «và om. C 31 dv ALB] xai d» M 
dAÀ' iv Ce | 32 voie om. C 


1 qui T' quod t| 2 uoluerit T 53 uiris (uir T f) ex 
competentia 7't| 4 *viros — monasteriis in libris omissa 
supplevi | 6 neo i ne T | frater] super 1 [| 7 cognatos 
Ti al. | 8 alicui T al.] aliquem t vulg. 1 9 
spacium (| 10 animalibus 7 J 12 detractoribus 
status] intestatus T | 14 mulieris in uiribus T! 


| vitse 
15 asi- 


; steriis T t| 16 decet T' | muliebribus 7] mulieribus t . 


mulierum vulg. | 157 t vulg.] turpis libri | 20 uele- 


mine T*] 21 oognitionis t || hoc t| 22 oondicere, corr. 
, eodicere t [| 25 non del. Beck || monasterio Abri, corr. 


vulg. | 26 muliebribus vuig.] mulieribus Tal. meliori- 
bus (| non) autem non vulg. | 21 inditionem T 


2 c 


MONACHOS VIVERE 671 


1 Oessilouev role, si ztova hie soi0UtÓ v ye 
Ja: xa] JDánisgOal tic yvs?) dv c- uovaav- 
ei (dvdga yàp ovx épíepsv), vàc u. svAaBsatátac 
Naas éd» vq olxsip hL˙ xavayavip, uóvg» di 
vr» Jugogóv i xà: Üvompovs xal «7v» 

bre si BovinOcein nagsiysas «oie yyoudvosc, xal Düc- 
ros éxsívovrs roütavvac và nsQl vi» 00(av vevopiapéva 
xal rd rd Ogvfavrac xal Hr Gdpa weÀuvyavrac 
bd dnoyogsiv, uzvs Osacauáévovc vivüc viv svAa- 
Bsosáctov 5 
vas. All wnÓà àÀÀge men αεν stpoqaciw 7) dv- 
dae rh eig yvraxsia novactiQua ssagódov i yvvaise 
vov dd αινjH dgoiapávcn, ar,. viv» sapi rij 


yvvcixdw mita zxaod vivos avvOv OaanOév-10qua earum visos. 


Nov. OXXXIII 3. 4 


1 Sancimus igitur, si quando aliquid futurum sit 
tale fieri, et sepeliri mulier in muliebri monasterio 
(virum namque non sinimus), reverentissimas quidem 
feminas in suo manere babitaculo, solam vero ostia- 


uévrv iaces b riam aut ostiarias et abbatissam, in quo forte Ue 
os 


voluerit, interesse bis quae aguntur, et ipsos 
agentes quae circa funus sollemnia sunt et sepulchrum 
fodientes et corpus obvelantes repente discedere, ne- 


que videntes aliquas reverentissimarum neque ab ali- 
Sed neque aliam excogitent occa- 
sionem aut viri ad muliebria monasteria di 


ant mulieres viris deputata, occasione horum quae 
circa funus aguntur, quas utique memorias vocant, 


Ogdíay noevreuévov, dc di) uvr pac xalovai, sic . in tertiam et nonam convenientes diem, aut dum 


vy» xal dváty»v Gv»uwtsc zipégav, 7? vvíxa ts0gagá- 15 


xovta IEM i xal duet dd, si uàv. yvvcixetoy 
ain d uovagviQuov, yvyaixac azxayra nodvrewv, el dd 
arò eto ds gg, xai u , vOv vhs naga- 


. complentur aut etiam annus: cum liceat. 
8i quidem muliebre sit monasterium, mulieres omnia 
e, si vero virorum, ipsos similiter, et non occa- 
one talium observationum inhonestatem venerabili- 
bus monasteriis imponere. 


1nerosov Ado cas vwd «ois avayíci povogtrlos 
stoostoífisa Q'as. 20 


CAPUT IV. 


Erd) 0à ovdi» «à» vouoOevovpdvov sl ui) ꝓv- Quis vero nibhil quod sancitur nisi custodiam ha- 
Aar Éyo ri ngoérxovga» Ovvara: vuoriaOn: vQoc- — beat competentem poterit servari decenter, sancimus 
yxóvtioc, Qson(Lousv vóv xatà xoaigóv éxáctov uova- per tempus uniuscuiusque monasterii praesulem fre- 
. 7tgoscto ta Gvvéyos inorrredot y xal ssgusoyd- quenter inspicere et rutari uniuscuiusque con- 
deo da tv dxdacov stoÀitsíay va xa) xarzáacagiv, xal 25 versationem et disciplinam, et sicubi aliquid parvum 
& n Tt pay) yévrrcs mapà vÓ mQénov, vor fiat contra quam decet, hoc repente corrigere, et 
v áxavogÜUotr, xai uf, Gvyzopsiv neíto yivecOas non sinere maius fieri lapsum et perire animam ad 
1óv 0Àhov uri dxoléaÓas vyvx?v woóc T5» dx rie — salutem conversationis confugientem. Monasterlorum 
«0x7050$ ri xavagssyovcay. 0 d «ov uova- autem exarcbus, si quis fuerit per loca, sicut in 
o1noiov ÉEGaoyos (siys vic sir) xavà vÓ» vOv, ccrteQ 30 hac felicissima civitate, (haec perscrutetur et mittat) 
in rare for vi$ svOa(uovos dem] vavra R 
re εινο ο xal avsAÀévo 10)$ xalovuévove áxoxgisia- 


1 Sancimus igitur, si quando eiusmodi quid faciendum sit et sepelienda mulier aliqua in muliebri mona- 
sterio (virum enim non permittimus), ut religiosissimae mulieres in habitaculo suo maneant, sola autem 
ostiaria vel ostiariac ct ipsa forte abbatissa si velit intersint iis quae fiunt, atque illi simulac peregerint 

uae in exequiis fieri solent et sepulcrum effoderint atque. corpus texerint, statim discedant, neque vi- 

ntes ullas ex religiosissimis mulieribus neque ab ulla carum visi. Verum ne alium quidem praetextum 
excogitent aut. viri in muliebria monasteria ingrediendi aut mulieres in ea quae viris destinata sunt, ut 
eorum nomine quae in exegulis peraguntur, quas quidem memorias vocant, in tertium et nonum diem 
conveniant, vel ubi quadraginta dies practerierint vel etiam annus: cum liceat, si quidem muliebre. sit 
sonasterium, mulieres omnia agere, sin virile, viros, nec vero nomine eiusmodi observationum malam Fa- 
mam aliquam venerabilibus monasteriis adspergi. 

. Quoniam autem nihil eorum quae sanciuntur iuste. servari potest, nisi iusta custodia utatur, 
sancimus ut qui cuique monasterio pro tempore praeest assidue observet el perscruſetur uniuscuiusque 
vitam et statum, ac sicubi quid leve contra decorum: committatur, hoc statim. corrigat neve patiatur 
maiorem fieri lapsum nec perire animam quae ad salutem per exercitationem obtinendam confugerit. Mona- 
steriorum autem ecarchus (si qui eo loco sit, sicut est in hac felici cirilate) haec perscrutetur. suosque 


1 Oaozítous» toivvy] Osczitouev dà L d xaà 9s- | zgsnóvtoc A | 24 &xonteseww Ce] éxorcsbsiv acrove 
enxitousv A| t« ueAÀAos vowvto Cg | 2 2azvevos L MLAB (avrÓ» coni. Zachariae) | 25 va om. Cv. J. f 26 
vi6 yvy?) om. C, vie om. C | 3 à»0gi C | ágésuev A yévovro g A | xaoá] soós B | xH,j-, vovto] æο 
4 uovac 45 n Ovoopóv J om. A, ; rds 2voogove A Aq 21 usitova LC | yerιj,Qd at AC | 28 re C 
em. B* rde] vove LI oos avty)v si] dv ole iaoc abr) | et c | tz» vvxr» C: | 29 xarzagvyovca» AC | 94] 04 
C (e) 4c ya B* | 6 yevopévois C | Qàvvov éxeivovc] ipsos | ys AC | 30 siye vie A) ei re Ce e ye M re L 
illos c | 7 0ías] 00a» vag» A | 8 xai v0») xal om. AQ | ei B | vo on. C 31 ri MLAB) om. CS | svdauuo- 
9 svOdos; B'|dvazopgew M | Ae Osacauévovc AB* | vos om. L | sspigyatéro MLB 

C c) ps) ve9'sauévove MLB: | 10 yv»aixov» om. e l 9666 ————————————————————————— 
ABC el vwov» ML | 11 ur:s AC | ddÀgy — 13 dgosqua- 2 mulier] mulierem T2 | 4 hoetiariam aut hostiarias t 


péve om. Be (cf. ad 16) | 13 «àv ie àvOpdoiw apopia- 
afra malit Zachariae (cf. €) | nu (e)] xai ngogdcsi 
MLB*C|yt0ogpdosi: x àv — 16 dviavrós] v7) tegi Tz» d 
seavrouévy vagi) jv» 07 xal ni xalovsi , 
évàtrn» xal vacgaQexoGtyy „ xal , 
an «0 aùrò avsióvvss 41d évvdvgyy MLB, Cv. I. 
53 BCcl om. ML (xal cum Haloandro vulg.) | 16 dEíxowev 
C | 5viaveóc) t7» ee và yvvaisia xagodov áv0pec du. 
vo r ον,?Æ uovagtroia add. B* | itv MLB] étóv ov 
C, om. A | ni») uiv od, A | yvrvamd» C V1T e A 
18 dj, d d òꝗ , avrove Onoíoc Cs | s) 
xoogágsu) undà A | maparnorosov)] vxoOécsev A | 
19 vw& em. Cc | 20 ngecti9aaD os Ce | 21 ovdi» 
(ol òd v.i.) vonoOeroopavov C || 22 He et Kp Cv. l. 


monhostiarias T hoetiarias T“ | 5 abbatissas t | in quo) 
quos T aj. quas T2 J 6 *ille Libri (illa vulg.) | 8 ro- 
pentes T! | 10 visos vu/g.] uisi libri | 11 ad) aut 7 
12 uiri T | deputata vulg.) deputate t al. deputati T 
13 memoriam : | 14 eonuenites T | 15 quadraginta 
luna t | oomplentur T] oompletur t al. | s&nnus] minus 
T1 16 eit] sit in t sitià 71 sine uiris in 71 mulieres 
omnia vulg.) mulieres omnes t omnes T'| 17 ocoasionem 
T | 18 inhonestatum te 21 habeat (J bano T | 22 ser- 
vari vulg.) seruare libri | 23 monasterii — 24 uniuscuius- 
que om. t | 25 parum Tt | 26 quae t repetente T“. 
repetere 7* | 27 sine 71 T' t al. | 28 fugientem 
T | 29 exartuschus 7'! t exartus 7* 30 *haeo .— mittat 
in libris omissa supplevi 


Nov. CXXXIII 4. 5 


Qíovs roùs ahr x«rà rd novagtyi oia, nal revyDasés Oo 
xa) stagà «Ov ysivovovw, ur, tov ts ztovnoov ámá tios 
TOv povactnoío» TO» dyyvDev yíveras, wal rar 
àmavra Cegporibére xal vis mQoenxovots d teob r 
stpovoías. dd xal d e dxdcTne émíGxomoS ro- 
vOv ztQÓvoiaup dyéro, sit8 statQuioxn6 Six8 νꝰν Hui 
tue air xai 10» xaO" Éxagrov» sin, xal ro AH 
cravove dxÜixove 356 ÉxxÁnggG(aG *76 abr OtTsÁÀéTO 
radra dyatyroU»tas xal napgagvidrrowras xal yu) 


672 


QUOMODO OPORTET 


eos qui appellantur responsarii eius per monasteria, 
et requirat etiam vicinos, ne forte aliquid nequam 
in aliquo monasteriorum proximo fit, et baec uni- 
versa castiget et competenti digna faciat providentia. 
Sed etiam uniuscuiusque civitatis episcopus huius 
rovidentiam habeat, sive patriarcha sive metropo- 
ta sive singuli sint episcoporum, et reverentissimos 
defensores ecclesine mittat haec requirentes et ser- 
vantes et non sinentes quicquam fieri extra 


cvyyego)vras A, Ovi» yívscOu: Eo vov xs 10 decet, sed et si quid fiat, velociter hoc 


io re, dd xal sí vi yévoico, ddr «voUto éxavo 

Dov»tag. & dd dyiovtatos mzatQidQyns vavtTQS 156 - 
d aluovos stólscoe rd st89) «Ov irt oi 
onoíos éfexalévo, xal qvAaxas v0U τνανπαεπνο· TOUS 


Duogilsavácove dxxAnguexO(uove «5€ dyicrrávys psya- 15 


ane dxxÀgcíae xai oUc &» vouíctisy áxgsfieie xai Gauvo- 
«atove silvas xavaoiygdgOo, iva Óuà mxÀsnóvov vie 
gvÀaxis ywopévns Kr. usibo» :») renes xal i an 


voie auaQtruacw dxÓ(xncis yéynvas. 


Sanctissimus autem ha felicissimae huius 
urbis de monasteriis bic tis similiter examinet, 
(et) custodes rei deo amabiles ecclesiae defensores 
sanctissimae maioris ecclesiae et quos putaverit per- 
fectos et honestissimos esse constituat, ut per plures 
custodia facta adhuc amplius observatio et super 
peccatis vindicta fiat. 


CAPUT V. 


4e dà Haro 
dye, xaDdsteQ sizóvrec Apornusv, vov ÀAsyoudvovse 
5 dvd yaynoaxóras xai jdn r no- 
9a ysxOy ayosigapavovs xa) ov óqdíos «às c- 


agtrQiov vm gyo)usvoy r 20 


Oportet autem unumquodque monasterium sub 
&bbate constitutum, sícut praedizimus, habere eos 
qui vocantur responsarii, viros senes et iam monachi- 
cum certamen superantes et non facile corporales 


pavixàág énnosías ogugvapévovs, ob voi$ zgdyuags xol violentias passuros, qui eorum rebus et eorum occu- 


ra avTOv «715070 
7p dip sd ein v0 uovagt5oiuov, d ak xal yvyesxow 
1vxÓv, eivai Óvo rde ij rιν dvÓQas vj evvovzove, si 

cr, 9) TOv ysyngaxórow «s xal éni Gogopog)vy 
pauagrvoruévaw, oinso và ztoáypaca avrais zodtovas 


a x,. xal ov uóvow r- 25 pentur utilitatibus. 


t non solum si virorum mona- 

um, si etiam mulierum contingat, esse duos 
aliquos aut tres viros ant eunuchos, si possibile est 
aut senes et castitatis testimonlum habentes, qui 
causas agant et ineffabilem eis beant commu- 


xal t9» ápgnrow avais Q«xdc ovas xosvovíay, nríxx 30 nionem, cum huius tempus fuerit. Si vero de ali- 


vovrov xaigós. sb dd smsQí vivoc ToU povagtnplov 
xe 5 elc uia» r avAafsavávoy doxgrQiO» da- 

epoudvne sizsiv vi vOv dyvayxaiov BojAowto, fre- 
D «ij 9yyovuévg uóvgp xai évégq. zravraAos ovÓsuaq 


qua monasterii utilitato aut ad unam reverentissima- 
rum ascetriarum pertinente dicere aliquid necesssrio- 
rum voluerint, loquentur abbatissae et alteri penitus 


apocrisiarios qui vocantur in monas(eria mitiat, et ex vicinis quogue quaerat, num quid forte mali in 
aliquo ex monasteriis vicinis fiat, atque haec omnia castiget et ea qua decet. providentia digna habeat. 
Sed etiam cuiusque civitatis episcopus curam ei rei adhibeat, sive patriarcha sive metropolitanus sive unus 
ex singulorum locorum episcopis sit, et religiosissimos defensores ecclesiae suae mittat, qui haec exquirant 
et custodiant nec P ino fori praeter id quod decet fieri patiantur, ted etiam si quid factum sit, id 
tinus emendent. | Sanctissimus autem. patriarcha. huius felicis civitatis quae ad monasteria hic sita perti- 
nent similiter examinet, et custodes rei deo carissimos defensores. sanctissimae maioris ecclesiae et quos- 
cumque diligentes viros honestissimosque esse putaverit constituat, ut custodia per plures praestita ctiam 
maior observatio et pro delictis vindicta existat. 

V. Oportet autem unumquodque monasterium sub praesule constitutum, sicut antea diximus, habere 
apocrisiarios qui vocantur, viros aetate provectos et monachico certamine iam perfunctos nec facile cor- 
poris impetus passuros, qui rebus ind utilitatibus eorum occupati teneantur. Nec tantum si virorum sit 
monasterium , sed etiam si forte mulierum, duos vel tres esse viros aut eunuchos, si fieri potest, aut ex 
senibus et propter castitatem probatis, qui negotía earum peragant et arcanam communionem, ubi eius 
rei tempus est, ds distribuant. | de negotio aliquo monasterii vel quod ad unam ez religiosissimis 
sanctimonialibus pertineat, verba necessaria facere velint, cum sola abbatissa neque alia omnino ulla ex 


1 rode avvov. MLBCse, vb om. A | xavà] xai B* | 
và om. C v. l. | 2 «ai zapà. tv C(c)) xoà vv i (dv M) 
MLB in vov A xai d« vv cum Haloandro vulg. | A 
zov CLB] u5xo M unjgnes A| 3 «àv yy vov 

de avt» C, om. A| ravva om. Al 4 nàvra OC, 
andre A | 5 x e ve zó01so€ AI vovvow A] 6 r 
9évo C || 1 sive xal — sin) sive singuli sint episcopo- 
rum c | xai om. Cc | 8 «76 éxxÀAncías rij avtov (avcrs 
ML) oxsAÀéto BML «5 éavrov a«eAÀdtoo dxxincíac A 
17/6 dxxÀne ias xal ovro axaAÀévo C ecclesiae mittat 6 
10 H yívsc Da: C KEo yevéaD'as A ] 11 xai ei ve x&v v5 
A | yévovvo C] yévnvas B. ovufoin 4, om. ML | roũxo 
om. Af * éravopgDov» libri | 12 «76 sevÓainovos caste 
Ce | 13 dvveiOs» B | 14 opolos om. C | 15 ber Nj 
xove MBs) dxOíxovs LAC | 16 vouícousv M | 17 xata- 
orned r C | d& nxÀnóvov] xÀsovos L | 18 ywousvns) 
stgoBasvovans A | ueitov Le | 19 yíveras C [20 pova- 
ety fxacvov A | 21 Cres om. Cc | rode Asyogévove) 
orie vov$ Asyopévove C habere (i. e. Kysesv) eos qui 
vocantur c | 22 «ó» uovaywóv dOlov ACC] 10 pova- 
xeó» MLB | 23 dyovicapévous MLAB) Jiavvcajd- 
vors Cc 124 oi] oi xai B] voie) «oie avsov Cc | 25 


dzoxóÀgsras MLB) axacyolowro Cg évaxeeroil;- 
covvas A | 27 vixouv. Oe) ! 5? re om. L | m om. A d 
ai LAC«) 9; si MB | 28 sq. 5) rd — uspnagrvonudeorr 
AC«) uagsvooviévovs MLB (29 avtais om. Ac Kea 
Evcs A | 31 vovvov] % vrõ,,Z tou L. om. A || xa«pos 
MLB) xesgós si Ce dane xaigós A132 , om. A | 
34 uórn tr nyovusvrg A, uóvg om. C c | savais o. 
dead dx vÀw ais vÓ uevactüQuo» 7νν,ẽ̃ A 


2 etiam] et TI nequamquam 71 3 monasterio T' | 
6 prouidentia 7 | 7 singulis 


26 etiam 
si T' vulg. | congat :* | 27 viros aut) uiros aut uel 7 A 


32 asistriarum 7' aesistriam e 


MONACHOS VIVERE 


7 yvvcixiwv vGV si$ x0 uovaatroiov, vovro aua Oi 
TOv svAafsgtáto» OugopgOw g, res · de yàg 
rosmiras tivas dni vais du, tevazOas, almap Ouoíos 
rd si cd dove wai éfodovs rds ale v0 novactüpiov dno- 
r οẽm a wal và6 d£odove xoAvGovos xal d ¹ονον,Ia- 
deco rds sicódove r «àw dzxoxgigiaglo». xavracty- 
goa. oi Óà raĩe Dwgopois ivtsUDovras xal eb 
r aur div, j di ryovuívm uavOdvovod va 
wal x«Ti0v0a 10U10i$ dvxsvEsvas, avrol dà ávoíaovouy 


ix! dual 1à gagb vye avrov Oioiijgsos 
v, dg! f) magaysyóvags* xa) ovrtoe xal và d- 


Joostiva noaxÓTGsras ,es xal 7 coooósy dia- 
ret navrayóOsv vx ovdevós 5 xaxov. 
1 A &, rig apagros (xal yàg zoÀAa và dye, 


673 


5 prohibeant et inaccessibiles viris 


j ve 10 utilitate pro 


Nov. CXXXIII 5 


nulli feminarum quae in monasterio sunt, haec per 
reverentissimas ostiarias agentes. Oportet enim tales 
aliquas ad ianuas ordinari, quae similiter ingressus 
et egressus in monasterium inspiciant et egressus 
iris ingressus praeter 
apocrisiarios constituant. Illi vero ad ostiarias lo- 
quentur et dicent suum adventum, abbatissae vero 
per eas agnoscentes et descendentes his loquentur, 
et illi referent ad illas de earum gubernatione aut 
ua venerunt; et ita et quae humana 
sunt aguntur bene et castitas permanet undique & 
nullo temptata malo. 


1 Si quis autem deliquerit (nam multa sunt humana, 


ral ovx dv rie dq, tij» ue avvos df ais 15 et nullus poterit naturam sic retinere ut non peccet 
auagrávery unÜiv: rovro ydo dor uóvov Osov) v nihil: hoc enim proprium est solum dei), hunc si 
tov uétotov ul 0OvtOS tOU TTCíGuaTOS xai vovOsrsiw — quidem mediocre peccatum est, et monere et aus- 


xa) xaOsipyti» xai nstapoíae aux diò ov regen. 
av- 


iva xaAlo vdEw Alafgov av9ic énavéAOo. nxoós 


pendere et paenitentiae ei dare tempus, ut meliorem 
ordinem sumens mox revertatur ad semet ipsum et 


ro wal ui) robe jdn xavafafinuévovs àmnolécss v6 20 non quos iam posuit amittat labores; si vero maio- 


vou si dd h 0 rod zrtaíauatos sir voózros, x 
v7» auapríav xal vr)v ine ea rij énavooOosos 
elvai xal ad, vovOscíav agolgovégav xai uevávoiay 
ioxucd / dmaiteiv. xal sb udv iayvass vovtow coi6 


ris culpae sit modus, secundum commissum et me- 

correctionis esse et rursus admonitionem ve- 
hementiorem et paenitentiam fortem exigere. Et si 
quidem valuerit istis modis amovere lapsum ausci- 


toómow coGci vÓv ÓlcOaivs» apyóuevov (ró avró 25 piendum (hoc autem et in mulieribus conversis et in 


di xal dmi auxOv aGcxovgQ» xal àvÓgOv gans), 
xc sidéras v usyaÀo Dei vj xal dv ovgayq vi- 
ve ga vais üyyslaxai aiztóvts Qvyvduacuv, 1 
ris g r auapravóyroy* sb dd xgsirvov 7 
xarà Dugantíav vd mpàypa yévnr 


viris dicimus), grates agere magno deo, cum et in 
caelo fiat gaudium angelicis virtutibus, quando ali- 
quis salvus fit peccatorum; si vero potiores ultra 
medicinam causae fiant, tunc etiam expelli eum 


a, TN, xal30 monasterio, quatenus dans semet ipsum ex meliori- 


dori» avióv v0) novactuolov, Orts d dudobe dav- bus ad pelora ipse suis malis potiatur solus et non 
10% tx r xaAlióvor vole yeígogw avvóc xije éavroU 
c,’ aztoAavGsia novos xal ux t& tv £avtoU xaxay 


mulieribus quae in monasterio sunt colloguentur, id simul per religiosissimas ostiarias acturi. Tales enim 
aliquas oportet ad fores constitui, quae similiter ingressus et egressus in monasterio observent, et egressus 
prohibeant et invios viris ingressus exceptis apocrisiariis reddant. Atque hi cum ostiariis loquentur suum- 
que ! , abbatissa autem certior facia et descendens cum illis loguetur, ipsi vero ad 
eam re/ereni ad administrationem suam. vel negotium propier quod advenerunt pertinent: itague et 
An res bens peragentur et castitas undique servabitur nullo malo temptata. 

1 Si quis vero deliquerit (mulia enim sunt humana, neo quisquam naturam ila conlinere possit, ut nihil 
delinguat; id enim solius dei esl), eum si quidem mediocre sil delictum, et admoneat et coerceat. et paeni- 
tentiae ei (empus concedat, ui in meliorem ordinem redactus ad se redeat neve quos iam impendit labores 
perdat. Sin gravius sit delicti genus, pro ratione peccati etiam cura emendationis adhibeatur itemque ad- 
monilio severior e fortis paenitenlia exigatur. Et si quidem his modis servare eum qui (abi coepit 
valuerit (idem autem et de mulieribus sanctimonialibus et de viris dicimus), gratiam habeat magno deo, qui 
in caelo quoque gaudium parari angelicis potestatibus dixit, si quis peccantium servelur; si vero maior 
res si quam cui medela adhiberi possit, tum etiam expellat eum monasterio, ut cum se ipse a melioribus 
ad peiora contulerit, suae ipse malitiae solus fructum capiat neve quid vitiorum suorum cliam aliis 


ovusvas Os abr navOavov- 
gal t& xa; xaviovGas Cg | 9 dvrsvéovras Ce || avxoi ài) 
xaà avrai dd C | dvvcoveiw C plerique | 10 in éxeivy B 
éstsxQívacas (leg. in éxsívas) C ad illas c | éavcowv MB 
vulg. | 11 % C | xai 1a) xai om. B 112 Qiauévss B | 13 
áztzescatouévg (pro éngosatoudvn) A | 10 dace) idiov 
cor Ce. liespicitur versus (Simonidis) proverbii loco cele- 
bratus undi dunagrei dor. Ósov xal stávra xavogDoUy 
(ef. Cod 1,11,2 $ 13) L,] solum (i. e. uovo»?) e | 
vovzov C «ovio A|| 17 ustgio» AI nraíapatos ex € 
Zachariae (cf. 21)) ztoàyuavos MLABC | 18 avcz« IL. 
19 xaAMa» A | avalaBov A | 20 ur] und i Cv. l. 

«st0A4co. A | 21 ueitov 0) maioris (i. e. usiovoc?) & 

ztgaypavos B | 22 avogO9wosos L | 25 ó49v» Cs | 
4oxóusvov A rò avró (ravtó A) 0i] vovro Ce | 26 xai 

III. 


dvò ech] et in viris c | 27 và xai) «à om. C | 28 si- 
nr. om. 6; cf. Evang. Lucae 15,10 | 29 Gpagrovro» 
(sic) et auagvoAo» Cv. l. | xosvvow M. xgeíirrova C 
v. l., 6 |] 30 xà ngayuasa Ce | vyvixabra ydrgvos C 
xal dF ACc] det xal d£oOtiv M Bei dEmOnsiv 
dat L^ éEmOsiv Le 33 aal ii xis 2b qc oõ⁵ 
xaxQv» A xa ur , airía r avtov (avtov unus) xa- 
«0» C et non per eius malum £g 


2 reuerentissimam t | hostiarias T hostiariam t I opor- 
teat T1 | 3 ingressus vulg.) ingressos libri | 4 et egres- 
sus vulg.] et egressos t, om. T | egressum (| 5 uiros in- 
gressibus libri, corr. vulg. I 6 apocrisarios T't | constituant 
vulg.) constituunt T' constituerit ( | vero] non 7"! | hostia- 
rias T 8 descendentes vulg.) discedentes T' t | loquen- 
tes 1 loquetur 7 [9 illas] eas 7 [| 15 poterit] poterit 
dampnare (* J natura T J pecoet vulg.) peocetur T': l 
16 enim hoo 1 J 17 est om. T 20 &mittat T I maiores t; 
maior vulg. | 21 medele 7' | 24 amouere F admouere t | 
* suscipiendus libri | 25 in mulieribus] in om. T'! | 26 ui- 
ris t | deo magno T'| 28 peccato 11 potiores vulg.] 
potiosa 71 praetiosa T f potiora al. | 29 medicine cau- 
sam J'[tune) ut T1 I 30 dari t 

85 


Nov. CXXXIII 5. 6 


xal érápows rο,ẽ,Ei)⅛ꝶQu dE; der vi r Lo¹,Zuc. 
ro r xai áOspáztsvta vocovvrov foaxnudto. ovdà 
yàe 9 ga nagióweta, covroy dusiovuivov od 
pra T6 dyavaxt5Gso6 xarà ov ryovuévov ovdÀ 
xatà voU tO» tn]. dmiGxÓómOV xal vO» A abr 
ix ua,, si Hi ra u ,,] de dvayxaías 
ovre xal «jj Bacilsíq *7€ toU srpgdyuavos iu cas. 
sí yàg éxsivo, waDapais rate yepoi wal yvuvaie vais 
vvxcie rde vnd vov molweiuavos de stQosdyoisy 


^ * , 


674 


5 ep 


QUOMODO OPORTET 


per eius malum etiam alii violentur, sicuti morbosorum 
et incurabiliter languentium iumentorum. Non enim 
imperium despiciet hos negligi neque retinebit in- 
tionem adversus abbatem neque contra locorum 
pum et sub eo positos defensores ecclesiae, si 
non haec observaverint, tamquam necessaria sit etiam 
m rei diligentia. Si enim illi puris manibus et 
nudis animabus pro re publica supplicent (deo, mani- 
festum quia et exercitus) habebit bene et civitates 


TQ Ded, d o xai 1à Grgatevuara Ide xalós 10 bene disponentur (deo quoque beneplacito et propitio 


wal ai nóÀnus svoraO gcova. ((O dà [As va xal sv- 
pevoUs xaPsata ros sts o Jara sztáyra nscvà sti0n$ 
eigrvns «s xal evvouías;) xal y) y5) 1a t, uiv oi x- 
stove «al ») QáAarra rd olxsta q, vij6 Éxs(vov evyre 


existente quomodo non universa plena totiue pacis 
et devotionis?) terraque nobis offeret fructus et mare 
quae sua sunt dabit, illorum oratione propitiationem 
ei ad omnem rempublicam delucente. Sed et ipsum 


T» evuéveiay TOU Üsov mgó$ azacav t9» moliats(a» 15 commune schema hominum reverentius erit et vivet 


evvayovons. aÀÀà xol ard ys XÓ xowóv Ox)ua «ow 

àvOoono» aiüsciuoregoy &a1as xal Crjasi a TZ" 

desi al xvyvousvoy xadagótgra. Ger uía GUp- 

Tvoix yevrGStGi, TtipTOV OuOU TQÓS YOUTO OvvtQs- 
o 


melius illorum erubescens perdurationem. M 
pariter conspiratio erit omnium simul pro 8 
omni, melioribus et sanctioribus studiis introductis 
et decentibus rerum. Quod nos requirentes causam 


zd vr xai Soeren n ocov olóv «d dor xaxíac 20 agimus ut putamus utilem, 


andes, vdw xaÁliówov ve xal óworéov dxrnꝗα 
ud t dyrticayousvory vs xal éumpenóvtov toic g 
pacuw* Onso vuelo dmiUngvovytse noàyua sodttousy, 
O6 ya ztéstiGTeUxOMA», x,. 


CAPUT VI. 


Káxsivó ys uiv nàcs gvlatrecOa, BovióusDa xoó- 25 


ots, bers 8l qaveíg vi6 xà» avAafsctatoy pnovaxay 
eie r vOv xastrAs(oy dyagtosqousvos, vovtoy sUJ'Us 
nagadídocOa, vois «Ov mólsov dd in, y) évravOa 
TQ ÓuxaeTnol 56 gn vxsQoy7s, copooviteaD'o( «a 


Illud quoque omnibus servari volumus modis, 
visus fuerit aliquis reverentissimorum mo run 
in aliquam tabernarum couversari, hunc repente dari 
locorum defensoribus aut hic gloriosissimis praefectis 
sacrorum praetoriorum, et castigari convictum et aus- 


Oislsyxóuavov xal ursisa Das vovvo vq 7yovuévo, cere 30tiarl hoc abbae, quatenus eum expellat monasterio 


9, « 


avtov ébslavpt» ro uovactinolov to taUta sÁnu- 


peljcapyra, ola ta dv aioyóvg Biíov tie dyyalixij 


qui talia deliquit, utpote in confusionem vitae auge- 


c. VI pr. Kaxsivo u ya nàci — 675, 6 dnotéxos extat Be l.c. p. 509, — 615,1 Cas Nomoc.t* XIV 
tit. 9, 11, 675, 1 dei — 6 dor, citat schol. Bí 4,1. Summarium habet Nomoc. XIV tit. 9, 85. 


adlinat, tamquam unum ex tumentis 
fmperium 


estilentia laborantibus et insanabiliter aegrotantibus. Neque cnim 


mp fieri patietur ut haec. neglegantur neque. indignatione contra abbatem aut contra locorum 


episcopum et defensores ec 
0 eius rei cura necessaria sit. 
pubit 


cum 


clesiae sub is „„ pina 8i haec non observent, utpote cum imperio 
lenim si. illi 
ca deo offerant, manifestum est fore ut et exercitus bene se habeant et civitates floreant (deus enim 
opitius et benevolus sit, quomodo non omnia plena erunt. summa pace bonaque legum disciplina?) 
el terra nobis ferat fructus et mare bona sua praestet, illorum precibus dei benevolentü 1 j 


puris manibus nudisque preces pro re 


1:27: ü üuwumiber$ac vei 


ublicae concihantibus. Atque etiam ipsa communis hominum condicio religiosior existet et melius se ha- 


bit, cum illorum puritatem revereatur. Itaque una omnium conspiratio 


(, omnibus simul ad hoc con- 


currentibus et exterminatla quoad fieri potest omni malitia, cum pro ea meliora atque sanctiora studia 
introducantur et rebus conveniant: id quod nos quaerentes rem agimus, sicut persuasum habemus, uti 


Vl. Verum illud 


uogue omnibus modis servari volumus, ul si quem ez religiosissimis monachis 


555 in caupona aliqua versari, is statim defensoribus civitatum vel hic iudicio sublimitatis tuae tra- 
atur, el convictus castige(ur idque abbati indicetur, ul monasterio eum expellat qui haec commisit, utpote 


1 Hi C Frsgos A|| xoocavauaEsves L | i) td 
Ce | Lpotvóvro» M Lluorrvóvcov B | 2 8ooxr uaa CI 
od M] o003|0à A o LBC« | 3 5) om. B 4 0903 vov 
«ava tóv vósto» A, Cunus||5 avri» M* avrois LI 1 vov 
moayudzoy A| 8 dxsivoi] xai dxeivos C | vais vvxaic 
ACs] om. MLB | 9 «ac MLB] om. AC | aud oe 
C | 11 d post Jo om. C | re AC] om. MLB | 12 
ora om. c | uexà. BC | 13 rs om. BC | ei9z»iac C 
devotionis c | xai » y ve] ij y7 ve yàp A | xapzóv L | 
14 «à oixsia 7; 9dAavta A | n om. MLB [15 r (om. A) 
svudysiay tov Oeov ACe) svusveía Oeov MLB || oos 
om. L | xaca» moAiteía» A9 C | 16 evyayovons L B) 
cvsiovone M  ávayovens Ce. ayovone A|| ys AC) om. 
MLB | 18 a aq ryra] perdurationem g | Ai] pariter 
(i. e. 0ouo(os ?) 6 | 19 h % vovvo — 20 xaxías] dr «re 
sax(as Cg | 21 «aors C | và» xaAlióyov» 4 Cel xai x 
Aióvov M va LB | vs om. A 22 dvrecayoué- 
vov» AC) slaayouivo» MLB | 23 tyxovvees B 24 os 
ys AC] oonso ML ónsg B || vevouixaus» C(c) | 27 «i 
TOv xazrAs(ov A Cel di xangdsio» MLB | 28 nólsov 
MLAB)] 1ózxom vd 29 «9 Uixactrolo cis ois dnegoxije 
MLAB)| roĩe id obord tote énagyois vOv iegov ngai- 
volo» Cc (cf. ad 615,20) | ve om. A 


30 rovro] rob 
Cv. l., om. A |] Gets avrov) vov A 


91 é£eAavcvecOD'a: 


C | vasa] talia c | 32 ola (in litura A) 4 Cel xai MLB| 
dyyalixijs rabrie] svevuatuxgc A 


1 morbosorum vulg.] morbos horum libri [ 2 ineurs- 
biliter 7] inexousabiliter 7'! t vulg. | 3 negnigi 7 
retinebis t | 4 abbatem t al.] abbam T vulg. | contra 
vulg.) citra Tt al. cirea 7317 imperio om. 7 | 8 sap- 
plent e | deo — exercitus in libris omissa suppl. vulg. 
(Aiatum notat T, habebit bene lineola subducta del. t) 
9 et om. T | 10 disponent libri, corr. vulg. | beneplacito T) 
placita t placito al. | 11 quomodo 7] quando t a. | non] 
non erunt Beck | 12 offerret T auforet t | 13 orationem 
T | propriatione t | 14 deducentes (| 15 reuerentis 7 
16 perpurgationem Contius || 17 pariter] una pariter sul. 
oonspiretionem 7'! | *simul pro] simulque libri (simul- 
que malitia del. T'* lineola subducta) | 18 omni . 
omnium libri [| sanotionibus t sacratioribus F | 19 de- 
centibus vulg.] de contractibus libri | uos 11 25 i tl 
26 usus t| 27 in Tal.] et in t vulg. | aliquam 7 :) ab- 
qua vulg. | tabernacularum 71 | 28 defensoribus loco- 
rum t| aut vulg.] ut 7! t uel 72 J 30 abbatisse t | ex- 
pts a monasterio t| 31 in confusione t | /eg. in o. 

sione vitam angelica hac oonversatione mutantem? 


torta 


MONACHOS VIVERE 6079 


rei rie waracrdcscs aAAabdusvov. de yàp dino 
rod ro eo roĩs no · axoĩe xaOtgváyas, 7) voie Ot 
évaGyoAsia Jas yQagais 5 tà Movaxoic ztoérovra dna 
xa dei alc) J'aciv dgyóyesqa. gaAsvav te xal égyatso Q'aa* 


Nov. CXXXIII 6 


licam banc conversationem mutantem. Oportet enim 
duplex hoc opus monachis esse, aut divinis vacare 
scripturis aut quae monachos deceant quae vocant 


manuum opera meditari et operari: mens enim frustra 


Jidvoia yd udvr» Gxolátovca O dv vo oyaJGyv 5 vacans nihil bonorum parit. 


d org. s 
Tre vovvo» ovy rode rides TÓ» vopop ani 


va vavr$e 15$ facildos mólsos xoarovvra ind ts 
tO» dOvov dn r . xal) yàp di) xQóc fxactov vtov 


Pro his namque hanc ponimus legem et in hac regia 
civitate valentem et in gentibus omnibus. Utique ad 
singulos patriarc dirigimus eam ad cautelam 


ócwoTórow matQiapyo» xaraméuwvousv avrov ain 10 observationemque competentem, illi vero sub se con- 


dp Ts xal h vtQocnxovap, oi dà ngos robe 
v9  éavtovs vatayuévovs unrooxoAirac éxzxéuvovosv, 
dxsiyos òd vois dildos dna. . intα αον, 
xal dd vàw d, ,“, &mavra r vois lug 


stitutis eam me tropolitis mittent, illi quoque omni- 
bus aliis innotescent episcopis, et per episcopos omnis 
haec reverentissimis monachis et abbatibus eorum 
fient manifesta. Damus autem causae observatio- 


er rote uovayoi$ xal vols ryovuévow avrov i iii 15 nem non solam abbatibus monasteriorum singulorum 


«as pavsod. die d rz» vov nQdyuaros ma 
rijenai ov uóvov tj üyovuévq povis iud cru odd 
pióvov vq OsogileGvatq tow 1ózov dnvixónq ob 


nec solum deo amabilibus episcopis neque sanctissi- 
mis patriarchis, sed hic quidem glorio is prae- 
fecti sacrorum praetoriorum, ut si causa eguerit 


rote ócic troie „ ovdà roĩe d ird roνσ aliqua correctione, cognoscentes a sanctissimis viris 


aargid r, dd 
iva si vivos r zxQüyua dent ⅛ o ο οοο,-e as éxas- 
opD'ojcsos, „ , t naga voy Osogilsosato d- 


dvravOu uiv wol rij o7 ùnego Ri, 20 exequantur, in 


provinciis autem illarum iudicibus 
primitus & deo amabilibus episcopis quod agitur 
agnoscentibus. Et «««« administrationibus innoxia 


oí» énshíos, dv Óà rate émaQx(ai voice éxsivow [custodire] quae ad deum sunt, et prae cunctis im- 
d exovo c r xagà tà» Juogulsordtovw dzi0xO- — perio, tamquam nihil sit sanctis custodiri 
h rd rmQaxtéov uavOdvovgs. xal sig Quà xdvtov 25 rem publicam magni dei et salvatoris nostri Iesu 
xal voie mngoeom06 Toi? isQouévoi xa) ,, date 

«ssvJvva Tà ngós Js» xai x ys xávtow tij ga- 

cid, de ov0evós vOv Ünotégo» xal r ꝓula r- 

reg Dixaloy dpslovuévov nie idr, dd did 

sd»to» Gxevgcüvcow» T5» xowrz» xoAueíap rue rod 30 

usydílov d: xal cwt5gos fov He Tiro 


qui inhonestam vitam cum angelico hoc statu commutaverit. Namque duplex hoc opus monachis propositum 
este oportet, ut aut sacris scripturis vacent aut quae monachos decent manuum operas quas vocare solent 
meditentur et exerceant; mens enim temere otiosa nihil boni pariet. 

. De his igitur hanc legem ferimus tam in hao regia civitate quam inter omnes gentes valituram. 
Etenim ad unumquemgue  sanctissimorum | patriarcharum eam  transmittemus propter idoneam | securi- 
latem atque custodiam, hi autem ad metropolitanos sub ipsis constitutos eam emittent, illi vero ceteris 
omnibus episcopis tradent, atque per episcopos haec omnia religiosissimis monachis et abbatibus eorum 
fient manifesta. Nec vero soli abbati cuiusque. monasterii rei observationem. committimus neque soli deo 
carissimo locorum episcopo neque venerabilissimis metropolitanis neque sanctissimis patriarchis, sed hic 
quidem etiam sublimitati tuae, ut si qua severiore emendatione res indigeat, a deo carissimis viris edoctus 
eam persequaris, in provinciis au(em illarum praesidibus qui prius a deo carissimis episcopis quid facto 
opus sit doceantur. Sinigue per omnia et sacerdotum personis et magistratibus incorrupta quae ad deum 
spectant et ante omnia imperatori: cum nulla ex divinis rebus et quas custodiri par est a nobis negle- 
gatur, sed per omnia operam demus ut communis res publica magni dei et servatoris nostri lesu Christi 


1 dnloU» rodᷣro rò Kgyov C xovto dino FKoyov 
A | 2 xa9uavavas schol. hr | inter v. xad'esavas et ij 
«aig OaíasS x1À. in L praepostere interposita est parti- 
cula nov. CXLV pr. éiudAsiav, vaUvase 18 xal e ya 
"1vxaov(q — nov. CLIX pr. unden Qidopuévrs adsíac 
«và avrà svysyvecvávo nov dyyd in decem fere foliis 
174—183 perscripta (d cla] ur) Asi[z7) verd. ad- 
wotat m. 1 in marg. f. 174); errorem ex ordine duorum 

| quaternionum turbato repetendum numeris novel- 
darum in margine notatis corr. manus recentissima i rat 
—3 y" d om. C | MTS — 4 sio)D'aci» om. 
echol. B, ànso xalsiv slohDuagi» om. Be, aaa om. 
Ce | 4 xs om. C, schol. Bf | 5 dv om. C | 1099 A) 04 C 
namque c, om. MLB | vóvÀs) vóvÀs zudw A | 9 «àv 
4ciorrátov eren e, Y dft ara Cg d o- 
rar xανε B | 11 mode] *5 »oc- 
ejxoceg C] góc] éini A vxó C | 12 devi» Me f K. 
ztéjivyoves urroozoAivas B eam metropolitis mittent c || 
13 xdxsivos v8 x toic dd ions A | diadjcovcuy] in- 


notescent c | 14 axavra ravra Cc) àxarra A tavta 
MLB | 15 xai vois] vois om. Aj 17 nóvo C unus f 09 
e MLB, om. 


ae abbatibus c | 18 K Ac] 
| deo amabilibus episcopis c [. r r. om. Cc 
ui 19 uzvoorzoAí(toi:e om. c 8 20 xai (om. L*) vñ er 
«sopor; LAB] vois dd odor ro¹ö aN r isgOv 
arearrοαιẽe C (cf. ad 674, 20) | 21 agodoovágas om. c | 
3 LI 12 as οπ A] navOdvorcss (ravra 
add. B) MLBOCg vAseravov| de r ν (deu 
Ov. L) Ce | 23 énslíosw A) éneEloxev ML BC e | 25 x- 


AC | 29 d. C d gévov M B] a Aovudvo» 
; i d. MLB) Uva Sd 


1 Imitantem t| 2 duple 7! | 3 monachicos : || decent 
vulg. | 4 enim] hoc 7T! J 5 usccans t | 7 namque 77] 
om. t vulg. | 8 Utique] Utique enim B 9 dirigemus 
Beck | eum TI I oautele obseruatione (obseruationem- 
que 7?) competentemque T | 11 eam] eum : omnibus 
eam (eum T) T | quoque] uero uel quoque : | 13 haec om. 
T | fient corum (corr. er earum) T 14 obseruationes 7 
15 abbatibus in monasteriorum t | 16 episcopis] neo sano- 
tissimis metropolitanis add. vulg. | 17 hie vulg.) si libri 
18 „causa eguerit] causae habucrit (habuerint t) T. 
19 eorrectione (sim. valg.)) confeotione libri | & sanotis- 
rr altissimis 71 | 21 Bow agi et TI agitur et? 

22 hiatum significavi; Et (sint per omnia et perso- 
nis 3 et) suppl. vulg. | custodire om. vwlg. || 
quam T I 24 sanctius vulg. ; verba corrupta et Aiantia 
restituere non ausim propter graeci textus memoriam dis- 
crepantem; corr. fere tamquam nihil ex sanctis et custo- 
diri (iustis neglegentibus, sed nobis per omnia studenti 
bus oommuneni) rem publicam (sim. Beck) | custodire : 

85* 


Nov. CXXXIV pr. 


quAavOoonías ànola)esw Dià vie rc svÀ«Bsavárow 
&vÓgOv xa oc, 7v qvAdEovos xal xAnpgixol sail 
povaxol xal dzígxozmos usitovc va xal éÀdvvovs, vOv 
te (spD» usurnuévos xavóyvoyv tOwv T8 iu s- 
pov xal Óduuráfaow» «Ow» sgh vovrov ysygaupndvor, 
ode xal xgavsiv xal xvolove slvas xai 0ià rod r 
ros Diozíbouev vonov. 

(EniAoyosc.) 'H volvyvy oi dvdogò rue và naga- 
erásta nuiy xal Qià «ovs vov ÜDsíov UnAoUneva vóuov 
yivocxovca Éoyq wal mégars szaQadovvas. GnsvGáTo. 

Dat. xvi. k. Apr. CP. (imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XII.) Apione vc. cons. [^ 


PAA 
ITEPI TOIIOTHPHT9N KAI 


MOIXEYOMENQ9N IYNAIK9N 
KAI ETEP9N KESAAAIQ9N. 


Jv óvónars rod dean ro '"IngoU XowvoU vov Ge 


vui» Arongdr Ra ÀdBios "Iovovwiavóos 
Alariuòe Bas da dune Apel evGsfis avtvy)e Év- 
dotos vi, Emo dasocégacros Ayouero 
Movsovío éndgzq nólsos. 


Geo. M noós ogéiuiav «dv ijuere em 


676 


10 co 
. 539] 


"VAanasixós T'oxOuxóe doayywós l'sguavixós Arrixòt 20 


UT NULLI IUDICUM LICEAT 


Christi clementia frui per reverentissimorum viro- 
rum puritatem, (quam) custodient quoque monachi 
et clerici et episcopi maiores et minores, sacrorum 
memores canonum sacrarumque legum et constitu- 


5tionum de hoc scriptarum, quas et valere et ratas 


esse et per praesentem sancimus legem. 


(Epilogus.) Tus igitur beatitudo quae placue- 
runt nobis et per hanc sacram declarata sunt legem 
oscens operi effectuique tradere festinet. 
at. rv. non. Mart. (imp. dn. Iustiniani pp. Ang. 
anno XII.) Apione vc. cons. 


CXXXIV. Auth.CXXVIL Coll.IX tit.9 
R UT NULLI IUDICUM LICEAT 


15 HABERE LOCI SERVATOREM, 


NISI CERTIS IN CAUSIS DIVINA 
CONCESSERIT IUSSIO R 
Idem Aug. Petro pp. 


(Praefatio. Quae ad utilitatem nostrorum sub- 


e 
Qv T&pioxomovptes da svoouav Odiagógovs Aá-25lectorum intentionem habent semper invenimus di- 


Nov. CX X XIV (Authent. CX XVII « Coll. IX tit.9: gloss.) Graece extat in ML, in B variis locis (vid. infra). — 
Epit. Theod. 134, Athan. 4, 22. Appendix luliani p. 192 Haenel. 


clementia per religiosissimorum virorum puritatem fruatur, quam servabunt et clerici et monachi et epi- 


posue: 
de i 

Epilogus. Tua igitur gloria quae n 
e opus effectumque dducere studeat. 


om maiores tum minores, et sacrorum canonum memores et nostrarum legum atque constitutionum 
e scriptarum; qwae ut valeant et ratae n pe pra 
1 ] placuerunt et per hanc sacram 


esentem quo le sancimus. 
„ legem declarantur 


CXXXIV. 


DE VICARIIS ET MULIERIBUS ADULTERIS ALIISQUE 
CAPITIBUS. 
In nomine domini lesu Christi dei nostri 5 Caesar Flavius lustinianus Alamannicus Gothicus 


Francicus Germanicus Anticus Alanicus V. 


icus Africus pius feliz inclutus victor ac triumphator 


semper Augustus Musonio praefecto urbi. 


Praefatio. 


Cum semper circumspiciamus quae ad utilitatem subiectorum nostrorum faciant, 


1 ,,, C | 2 r novaxol xai xÀAgoixol Cg xAngixot 
re xal novayol A | 3 uaito: (sic) r xal , e e A || 
4 va om. C || usuvnusvrov C plerique | x» ts rjuecé- 
Qo») saorarumque gc 15 c2»] ri LI sovvo» A || 6 xai 
xgotaip] xal om. AC || xai did] xal om. BC | 8 dvdoEó- 
cus MLA BI ua«apguotrns Cg (vxepoxr) Zachariae, v. i.) 
9 xal om. C v. l. | 10 yuvojaxovaa] ysvooxovea j 
vzesgor) M (quod ad exemplar praefecto praetorio mis- 
sum refert Zachariae, allocutione j oi) dvdokd rue prae- 
fectum urbi significari ratus) | &oyq xal mégats] Koyo 
váxos xal wépat. mzávros A || 1l subscr. d. xvi. (xv. 
corr. Zachariae) k. apr. cp. apione uoc. conss. M éyodgm 
* Cre d v. L) vóvow uaor. (uafov Leunclavius) Baci- 
aas "ovGvuwiavoU vÓ 4 (v. J. „, corr. 8) Uxatsiq 
"niovos Ath. &ispovíOn urvi nagriq une Auto- 
vos Theod. dat. 111. id. Mart. Apione vo. 6 dat. vir. reli- 
quis omissis C | 14 rubr. Leet — xspaádatov M L B) 
Leo doyóvrow xal vozotnognrOv xai diaAjoscs (dia- 
dos index) yao xal vipgaQuDy xal évigov xspa- 
dal Ath. Lee GQxovtow xal zegl uoixeíae xai stegi 
eue, xai ssgi Üaveuoto v Theod. De vioariis app. 
Iul. (cf. 6) | 19 Jova'tiviavós] avyovaovose add. ML | 20 

a,, u yoOOaxós. M || Mvrixós — 21 4gpixavós 
om. L | 21 44goixavós M) rectius Apoeròs, cf. ad inscr. 


nov. X VII p. 111, 4? | * svvvzjc svoefBze ML | 23 Mev- 
covíp éxapyu sólsos ML Ath. (de Musonio cf. Theo- 


phanes ad a. 556 p. 230, 21 ed. de Boor, Maulalas p.458 


Dind.) Petro praefecto praetorio c (resoripta lex ad Mo- 
naehium (sic) p. u. subscriptioni constitutionis add. 
Jul. v; cf. quae ad epi adnotavimus) | 25 K 
xov»rvss| intentionem habere (/eg. habent) i. e. x - 
movytat? e 


1 frui praeuerentissimorum T'! 2 quam add. vulg. | 
quoque] namque I 5 scriptorum hbri, corr. vulg. | ratas 
Beck] gratas t vulg. saoras T | 9 et om. t, per om. T | 
11 subscr. dat. rr. id. marc. apinione uioe consul. servat 
unus Neoburgensis, ubi additur praecedenti nov. CX X XII 
em Auth. CX XX ; restitui ex Ath. subscriptionem exemplaris 
ad Menam archiepiscopum dati | 13 »ov. CX X XIV — 
Auth. CX XVII extat. etiam in Appendicis Juliani cod. 
Berolinensi f. 194 (e b) et Vindobonensi const. CX XII 
(z v) | 15 locum 5 J 16 certus 5 (| 17 concessit R I 18 Id. 
a. RFT] Imp. iustinianus aug. à Impr. aug. iustinia- 
nus v || 24 subiectorum] pertinent s. v. adecr. V? | 25 in- 
centionem 5 | *habent] habere libri habentes vulg. | sem- 
per] cupientes s. v. adscr. V*| diuersos b diuerso RT 


HABERE LOCI SERVATOREM 


Blas rote zusrépois Uxorsiscuw éndysaD'as dx «àv oo- 
flaAÀouávorv xoxotnonrd» é» vais énapyíeie rad re 
vOv ztoAvvixow xal c0» OtQatiortixOy aoyósytoy, «ei 
* tovtov rÓr vóuoy ee * MBQUXV. 'ti9O X0I0U- 
pievos ToU ztQáyuavos émnavóoO' cosy. 


677 


Nov. CXXXIV 1 


versas laesiones nostris subiectis inferre ab emissis 
vicariis in provincias ab aliquibus civilibus et mili- 
taribus indlelbus, et de hoc dudum legem scripsimus 
particularem aliquam facientes rei emendationem. 


CAPUT I. 


N)v dd reed reo go iioαν voi nustéooi vxo- 
rale GzOvÓdLovves ODsoniLousv, und sulas d ò ela- 
Cra ToU$ xaxa xaigóv. éxdoyovc vv te d Yar 
TOv» r a9 "ÀÀvgioie zgestoolov 5 xd” largi- 
tiono» :; xóupyra zxplátov» ronorij 
4% rate éragyíass, f) avroUe ro vow énapyuoy d 
xo»tae moist» xal vu ddias doyje voxotnoncas* dà 
p0à robe éniyoplove doyovrae dv vais duztiavevOs(- 
cas avroi$ éxagyéc.e vonornorràác nxoofgdAAsaDas dy 
oeiqüzxors món. vov dd xs 
rent vije anagxòriros v0» dv 'Ocoons; xal Meco- 
motauíq, xal si xoeía a., sie érépove rõnovs 
wougq éxGvQace)Uuaroc Omzdpo ͤ dnorgoñe avroU GraÀ;- 
val viva, xal voUTo uévto. xarà Au fuerégay. 


de éxzx£uns.s» 10 tarum loci servatores 


Nunc vero perfecte iuvare nostros subiectos stu- 
dentes sancimus nullam licentiam habere pro tem- 
pore praefectos tam Orientis quam Illyrici praeto- 
riorum aut comitem largitionum aut comitem priva- 
estinare in provinciis, aut 
ipsos provinciarum iudices facere et proprii beoe 
loci servatores, sed neque vicaneos iudices in itis 
eis provinciis loci servatores emittere in qualibet 
civitate. Solum vero iubemus esse loci servatorem 


Asvousz» silvas rorro- 15 praefecturae in Osroena et in Mesopotamia, et si 


necessitas vocaverit, in aliis locis tempore expeditio- 
nis pro nutrimentis eius destinatos, et hoc quidem 
per nostram iussionem. His insuper iubemus, ut 
neque tri militum neque duces in provinciis, in 


Iloóe «ovtows xsÀsvouev, Ger pin etoatrÁdrae ui 20 quibus administrare iussi sunt, (habere) loci serva- 
-j 


done dv rate An, dv ale Gpgyew HH νꝰ,Eiανν, 
Res rorrorugiròs 9 Buxoàvcas 7 3 el dd 
€vufi xosías xaAovone sits GvgatgÁdrae cr Qovxas 
seupinyas xad" susréoay xllrvguy dy évágois tÓTCONS, 
ore yivsa Das voTOTI 5 
» € D 
wav émitoozhw nusrégay. Modes) dd dEcoro c- 
vixd 7 gtQatio Ti &pxovts. zteguéyos ty énapyíay 
alxiat avayxalae xls. si dé xis àvayxm wxaliow 
vOtoUTÓ *4 yivsaD'ai, dat; ole tovto toisiy 


tores aut biocolytas aut latronum expulsores. Si 
vero contigerit necessitate faciente sive magistros 
militum sive duces destinari per nostram iussionem 
in aliis locis, tunc fleri loci servatorem absentis, et 


jv rod andyros, xal vovto 25 hoc secundum nostram praeceptionem. Nulli vero 


liceat civili aut militari indici circuire provinciam 
sine causa necessaria. Si vero aliqua necessitas vo- 
caverit tale aliquid fleri, expensis propriis hoc facere 


c. I (Oeoxtitousy ö u . . ) —VI extat B 0, 19, 1-8. 
c. I in. (sozttzousy — 12 romornemràs) habet Bf 6, 19, 1. 
v. 28 — 678, 8 BovAóusÓOa paucis mutatis habet Epanagoge 1,8. — Summam 678, 8 ex Ath. repetunt 


paratitla Ath. 20 $ 4. 


tar. 
dationem rei adhibentes. 


pie id aig subiectis nostris varia inferri damna a vicariis qui in provinciis tam a civilibus 3 mili- 
ibus magistratibus instituuntur, atque ea de re legem iam scripsimus particularem quan emen- 


I. Nunc vero perfectius subiectos nostros iuvare studentes sancimus, nullam facultatem habere gui 


pro tempore sunt. praefectos praetorio et Orientis et Illyrici a j 
j ovincias emittendi, aut ipsos provinciarum praesides sui magistratus vicarios fa- 


privaiarum vicarios in 


lyrici aut comitem largitionum aut comitem rerum 


ciendi; sed ne provinciales quidem magistratus in commissis sibi provinciis vicarios in ulla civitate insti- 
tuant. Solum vero iubemus esse vicarium praefecturae in Osroena et Mesopotamia, atque si necessitas 
postulaverit , in alia loca tempore eq peditionis pro alimentis eius mitti aliquem, et hoc quidem secundum 
fussum nostrum. Praeterea iubemus neque magistros militum neque duces in provinciis, in quibus cum 
imperio esse iussi sunt, vicarios aut biocolytas aut latrunculatores habere. Quodsi contingat ut necessitate 
exigente sive magistri militum sive duces ex iussu nostro in alía loca mittantur, tunc vicarius fiat in locum 
absentis, idque ex nostro mandato. Nulli autem civili aut militari magistratui sine necessaria causa circumire 
provinciam liceat. Si quae vero necessitas ut eiusmodi aliquid fiat exegerit, sumptibus propriis id facere 


1 mooBalopdyov L | 2 ad vs vo») ab aliquibus 
(4. e. Tdv) € 13 cov om. MIA vóuov] nov. CXXVIII 
c. 19. 20 (/. nov. VIII c. 4) | 6 dreh dztaysa Des ix 
và» mooflalomévo add. Le (er v. 1) | 9 largitiés w L 
ted, s. v. rot Oy Ornsavooy M «à» Onscav- 
ea» B | 10 ze«Séxvov L) om. M, «5s idaaße vapiovetas 
M s. v., B | 12 xai om. BT 6 L | 16 rag 
(sic) L | 9ogoi»y B* ! 17 *alle libri | 18 ctaáivaí 
eva] destinatos c | 20 nd — undd hbri | 24 nus- 
ea» L| xeAevovg»? Le 25 vovvo LB] vovzov» M (cf. 
ad sg) | 26 uróà ás L | 27 nagiévas L | 28 xaAsco: 
Epan. xslevae L | 29 yevéicOa:., Ógzavjuagw oi- 
«8i0i6. Epan. 


1 nostri 7 | inferri vulg. ab emissis] babere misi b 
2 slicibus » | et militaribus iudicibus om. Ri | 3 et om. 
T | lege ö | 4 perticulare b | 6 iubere b 7 nulla» ] 
8 perfectos Ri prefectus b v || praetoriorum) 5 
rum T' praefectorum praetoriorum (pporum V) Vv hii 
prefectorum preturiorum 5 | 9 aut comitem largitionum 
om. R! | commitem T“ committem 71 . b | 
eommitem V B priuatorum R Tu 10 locum 5 locorum 


R V vul. | locorum (altera vice locum) seruatores — 11 cin- 
guli bis scr. A f in om. T | 11 ipsas ^ | iudices) princi- 
pes v || facere om. T1 I singuli 5 [| 12 looi seruatores emit- 
tere (sic). Sed neque — 14 ciuitate Ra in ras. | loeum 
VT b |seruationes T! obseruatores v || sed neque — 15 
hoe(druma) edd. T in marg., om. T! | 13 eas ^ [| locum 
b v || seruatoris 5 || emitteret J mittere b, om. v | 14 loci 
seruatores Ri locum seruature b seruatorem looi 7'(*) || 
15 hos · d · ruena ö hosdruina R V hosdruma 7 u druma 
T' hos cum spatio vacwo 8 litt. R! | mesophotamiam v 
16 neeesitas 5 | locls om. T1 | expositionis Rl | t7 
nutrimenti b, pro nutri suppl. V? in spat. voc. | eis T 
destinatos Ri] destinato R*VT' b distingunt v; leg. de- 
stinatum ? | quod 5 | 19 magistro 5 magistrum v [| iudi- 
ces R | 20 *habere addidi | locus 5 | obseruatores T ser- 
uature b | 21 byocolitas v bioeulitas 5  biocolitarum Re 
iocalitas 7| 22 eontingerit 5 | ncoessitates facientes v || 
magistro militum bv 23 iudices T I distinari 5 desti- 
nare R VT, om. RI | 24 in aliis] onaliis „ | loci] locum 
RVT' b locorum T'3 | serustores RI absentis b] absentes 
RVT absentem v 25 hunc V^ [ nostra precemptione 5 
26 iudices 5 v | oircuiri v | prouintia ö J 28 proprii 5 
facere vulg.] fieri libri 


Nov. CXXXIV 1. 2 


xaÁsvoue»v ros re GQyoyvta6 xol voie stQosrxovrac 
avtoic xol t5» muDonérygy» avroic cds, ura 0à dy- 
yaesius :) roĩs xaAovpévoic ãnid¹E“nʒ xxo 5 axe 
oíqüf;ora dn¹⁰jç‚ Bagivav voie ui Vrtoraiiis, 


678 


UT NULLI IUDICUM LICEAT 


iubemus tam iudices quam competentes eis et ob- 
oediens eis oíficium, neque vero angariis ant his 
uae vocantur epidemeticis aut alio quolibet dispen- 
io gravare nostros subiectos, neque vero consuetu- 


pia dd cvrgOsías Óvonatew ij punti, aeneo vvxóv 5 dines nominare aut quaerere, quas forsitan aliqui 


teres vOv gstQonyngauévoy sls oixeiov xiòos dd ius 
éxevógcay: 1à yàg xaxoc éniwoo(ueva Od uaxod 
cvynO'síq BeBaiovaOos BovióuaDa. aid r. anavytovr 
vÀ* TQotQnuivoy agyórvtow tO» frech *8 xal 


praedecessorum in proprium lucrum iniuste adin- 
venerunt: male enim adinventa nec ex longa consne- 
tudine confirmantur. Scientibus omnibus praedictis 
judicibus civilibus et militaribus, quod si aliquid 


GTQatiO TiXO V, O6 et T& naQü ravra /,), xai o 10 praeter haec flat, et qui facit loci servatorem 


51040» t07tOTQQutZ» * xovcíiov ÀutQo» xavadrjoss 7t0e- 


viv xal z 18 Lowge D yevíGstai, xal O yevécOas 


auri libras inferet poenam et cingulo spoliabitur, et 
qui fieri se adquievit, cadens propria substantia exilio 


xavad:crtusros dxztiztvov t6 oixcíae zvequovaíae é&oQíq — Bubicietur. 


vxo 20s1a«. 


CAPUT II. 


Ad maiorem autem nostrae dispositionis cautelam 
iubemus, per loca episcopos et provinciarum recto- 
res et eos qui civitates habitant nullum contra 


Iloóe lei dà «76 ijurrigas Qavvztooeos aagá- 15 
Aae xeAsvousv, tobe xavà voztov ériGxómove xal v0U6 
.*à» émagyuD» agyoviage xai avroUv6 TOUS 16 dle 
exo rat ugóéva zagà rij zagovca» Zug» Óiavvnuo-  XSBentem nostram dispositionem suscipere biocolytam 
ei» dixao das ñ Bioxovanv 7j hero . xaJolov aut latronum persecutorem; omnino enim nullum 
ydo ov)éva «Qv» agxóvrow mohwixOy vé xal t-. 20iudicum civilium et militarium constitutum in pre- 
vi0tuxOó» dvÓnuoUvta xaià tf» xoQa» Ae vomo- — vincia habere loci servatorem concedimus. Praecipue 
«nent Cvyyogovus». xai udjigta uv xsimopgs»v — quidem iubemus provinciarum rectores sic recte con- 
tobe TOv énagyuoy dgxovrae ovtos ÓgJOs Oiayívs- versari et res gubernare, ut non necessitas fiat de 
eas xa] 1à ngdyuara xa Ótuxsiv, e ur) zxosía» — qualibet re debente quaeri aut gubernari ad pro- 
yiveaO'as sagi oiov rrtove ngáynavos ógaíAovros 5n12- 25 vincias aliquem destinari. Si vero opus fuerit trans- 
Uva gyovy dq tj αν sis va6 énapgx(ae viva sep- — mitti aliquos in provinciis occasione publicarum ex- 
gOrn»va. A dd xai xosía xaÁécoss zeugi ral vwac dy. actionum aut quarumlibet emergentium . 
rale énagyíeis mtgogacts q uſioo io sícngatsov fj éré- — nequo ordinem neque nomen habere loci servatoris; 
qo» oiovü6nore avagvouévo» Dxytgsso» [ronovgor- destinatus vero in provinciam nullum quidem sub- 
vas], urjve ngócrabuw. urjva ovopa tir vonvrrgnrov:30iectis inferat dispendium, creditum vero sibi opus 
ywónevos d neyzoueros xatà «ry ádnagzias use 
pía» ud» toi vnuoreAécuv dnayéto Unuíav, vr» Óà 
. avaztg1evOsigar avtQ zg, mÀrgovto, tod dQxorv- 


e. II in. summam Ath. repetunt paratitla Ath. 1 $ 4. 


iubemus et magistratus et gui ad eos pertinent et officium quod iis obtemperat, neque vero angariis eut 
epidemeticis quae vocantur aut alio ullo incommodo subiectos nostros onerare, neque consuctudincs vocare 
auf quaerere, quas for(asse aliqui praedecessorum ad proprium lucrum iniuste. excogitarunti: quae 
enim male excogitata sunt, ne longa quidem consuetudine confirmari volumus. Ac sciant omnes icti 
magistratus (am civiles quam militares, si quid adversus haec fiat, et eum qui vicarium instituerit viginti 
librarum auri pocnam soluturum atque cingulo spoliatum iri, et eum qui id in se receperit, privatum sub- 
stantia sua exilium subiturum esse. 

Ad maiorem au(em constitutionis nostrae cautionem iubemus episcopos locorum et praesides 
provinciarum et ipsos qui civitates habitant nullum adversus praesentem conslilulionem nostram aut bio- 
colytam aut latrunculatorem suscipere; neque enim omnino ullum ex magistratibus et civilibus et mili- 
taribus, gui in provincia versetur, vicarium habere concedimus. Atque maxime quidem iubemus provincia- 
rum praesides ita recte se gerere et res bene administrare, ut necessitas non fiat ob ullam rem 
inquiri vel administrari debeat in provincias Logd on smiltendi. Verum etiam $i necessitas exegerit. ut 
aliqui in provincias publicarum exactionum vel aliarum quarumvjs quaestionum emergentium causa sittan- 
iur [vicarii], neve mandatum neve nomen vicarii habeat qui milli(ur; missus aulem dum in provincia 
versatur, neve ullum subiectis detrimentum inferat. et negotium sibi commissum exequatur, 3 


2 avt Qiéxabiw (dr del. Li) cdi L I 3 Jun 
vuxois L^ 5 aczao M B Epan. c] dn L vulg. | 6 «à» 
om. B || 7 ob x naxoac avrnOsías BorOsiaDas Epan. | 
8 BeflesovaD'as Bovióus2a] confirmantur c | 9 và» xo- 
se vov cm. L | 10 yévorvo Le | 11 de, M] 
Auras LBS I a %οõ,Ié L | 11 avro? om. c | 19 7 
pioneer] 9 om. c | 22 xai om. 6 | 24 jg om. e | 
46 «và om. LI 27 xal om. Le | *xosía xaAécos MLB 
opus fuerit c || 28 érépo» om. 6 | 29 * voxornortás de- 
levi cum € (cf. app. Iul. c. 3 p. 193 Haenel.) J 30 *irà 
— Auò d libri | zoócraf;»] ordinem 6 | ó»ópava L^ 


1 oboedientes b v | 2 neque] cum neque b aut 
his] audis 5 | 3 quae] qui AV | epidemedicis b hepy- 
demedicis v epidimitiois R V epidimatieis T^ epidima- 


tacis T'* | alio] a R | 4 gravare vuilg.] grauari (eecari 
NR libri | vero om. T' vulg. | consuetudinis 7'! | 5 ali- 
quid b v [ 6 praedecessorum Zeck] praedictorum libri 


7 adinuenta v] adinuentas b adinuenta malaeque (qu 


male Ri Vi quidem male V?) oonsuetudines nee ex 
longo tempore (àfirmentur add. V) R FT vulg. | nec] 
haeo ö | longa] longo tempore Re consuaetudinem 6 
8 iudicibus praedictis 7 | 9 eivilibus] et ciuilibus 7 
aliquod R | 10 fiant T fatiant V | facis locum 5 J 11 
liberas b | inferet V vulg.] inferret b inferat RT'» | 
ginculo ö [ exspoliabitur v et populi habetur 5 f 15 ma- 
rem V! | nostro v | 16 episcopi ^ v | lectores v 
fectores b | 17 et eos — contra om. bv [ ciuitatem VT | 
18 dispositione b | hiooolitam T biooolitas b b 

tas v| 19 aut] an bv | persecutores RV T!» | nulli v J 
20 iudicium R | prouintiam 5 | 21 locum 5 | seruato- 
res T b | 22 quidam b autem qu v | uersari 5 v | 23 
et Vb v) aut RT vulg. | 24 qualibus TI debentem R FT 
dibentem b dicente v | quaerere bv | aut (et v) gubernare 
bv, om. T, gubernari om. RI | prouintiam v uintis- 
rum 5 | 25 distinari 5 | 26 aliquos 5 | oocationem v J 
exactio R | 27 emengentium 5 | 28 locum 5 | serus- 
tori et 29 prouintiis bv | nullus ö u] inferat subicotis 
R*, subiectis om, E! 


HABERE LOCI SERVATOREM 


rie dat xal rñe avrov vdisos gor. 
avtQ. si dd an x«rà rod doyovros ruꝝòꝰ xatnyopn- 
dre ssugÜT, ,L: xslsvo xal v9» in- 
xa caf vrmovoysi» avrq. G 0à xoÀvousr 
vomoTunonvas yeyvéa Das, ovro vÓóv ndyra nivOvvoy u 
Ae Éxev robe vOv énapyiD» doyorvta$ xal rij 
«avrov rd. Gr goorvt(Üa mowicDas vie r T0 
dn nome &»ícscoS T5,6 re TOV TÓTOY nατνννναοννο 
«al vov zàüca» dd xal BAdBn» dpactélÀsw. RR 


J dv vaic énagzícic j giedi 7 5 eic. vv 10 aut ecl 


Ónpocíov, xal den- viv gon, xsksvouev «ovs 
ortae v0 in xal , , avro» macay 
Gvvapaiy xal Gsovór,» ae avsaidysiy, r dy- 


stodíaros vf)» «ov òdnνhMuü en xooisvai. RG 


679 


Nov. CXXXIV 2. 3 


impleat, iudice provinciae eum et eius officio adiu- 
vante. Si vero et contra ipsum iudicem forte &ccu- 
s&tum transmittatur, tunc iubemus et provinciale 
officium oboedire ei. Quemadmodum enim prohibe- 


5 mus loci servatores fieri, ita omne periculum iube- 


mus habere iudices provinciarum et eorum officium, 
ut sollicitudinem faciant tam publicarum exactionum 
quam locorum quietis, et ut omnis iniustitia et laesio 
suspendatur. In quibus vero provinciis aut vindices 
tores sunt fiscalium, et opus habuerint ali- 
quod adiutorium, iubemus iudices provinciarum et 
officia eorum omne solacium et studium eis con- 
ferre, ut sine impedimento fiscalium exactio pro- 
cedat. Et omnes quae motae fuerint sive civiles 


cone dd «às xwvovuévas sita xoruatixàc aivs u: 15 sive criminales causas et competentes provinciarum 


petixág Y xol águoloigas ois rv ire. 
Goxovoiv avto)e H ZW Drvsiv, acra are ol- 
xsíp xnÓvroQ rarae Ósrdtu» xal vópiuor  mágae 
evrais éxiOsivas  lloós vovtow xeAsU L 

éxeQywv doyovtac, 
A, sir& napgoyrss oiv sive dztóvtes, aoga- 
Asiav mpoexaOuctüv tj ve émaQyóoTngT: xal toig ue 
vépaie Àagysrío0iv, xal 4 xd ,p] vOv ngiBároy de 
TO sieayo 
dGpdÀnsa» ovto weÀaousv avtOU6 xal rd abr 
ulus vsoxsigOas toic sipnuéveic dpyaie. "Ev éxel- 
vas dd vais Énagycis xal móAsci fovióusDa tovs 


aQxovt 
ssga eos, 
Fraco c slav. iQíqp supyOUvqo trj» dnactuoiꝰ ,- 
ot. 


judicibus ipsos iubemus inquirere, ut illi proprio 
periculo has discutiant et legitimum finem eis in- 
ponant. Super haec iubemus provinciarum iudices 


Asvousv fro vOv» mox quod futuri sunt cingula suscipere, sive prae- 
"rixa ga r doyàe zaoa-20 sentes sive absentes sint, cautelam impendere tam 


praefecturae quam nostris largitionibus et comiti 
rivatarum pro inferendis pecuniis unicuique prae- 
ictarum dignitatum, cum etsi non caveant, tam- 


FG sio cw» xgnuávov éxdorp vow signuévov — quam facientes cautelam ita iubemus eos et eorum 
dex, onóve xav ur dapalíicovros, c T00«vras 25 officia subiacere praedictis dignitatibus. In illis vero 


provinciis et civitatibus volumus iudices periclitari 
pro fiscalibus et exigi, in quibus neque scriniarii 
neque vindices neque ali quidam proprio periculo 


ae 3 vad T56 r- Ónuociov sic- exactionem faciunt. 
ale uzts oxguidoios ura H d,, pijcs 30 


CAPUT III. 


Kal «ovto dd Nd sic ud, de tive vOv dy 
rale éxaopyíaie dgzóvtov ovros ágsfie qégortas moo- 


Et hoc pervenit ad nos, quod quidam provincia- 
rum iudices ita inique agunt occasione lucrorum, 


v. 19—27 summam Ath. repetunt paratitla Ath. 15 $ 2. 
e. III in. summam Ath. repetunt paratitla Ath. 1 $ 4, respiciunt paratitla 6 $1. 20 $ 4. 


provinciae et officio eius ipsum adiuvaniibus. Quodsi etiam contra praesidem forte accusatum snissus sit, 


tum iubemus provinciale quoque officium illi apparere. Oue 


um autem prohibemus quominus vi- 


carii fiant, ila omne periculum praesides provinciarum eorumque officium susünere. iubemus, wt et ex- 


actioni tributorum et locorum securitati et omni iniuriae damnoque 


reprimendo curam adhibeant. Si 


vero in provinciis vel vindices vel exceptores tributorum sunt, iique aliquo auxilio indigcant, iubemus 
praesides provinciarum eo ue officia omnem operam sludiumque iis conferre, ut sine. impedimento 
tributorum exactio procedat. A4(que omnes quae moventur sive pecuniarias sive criminales causas provin- 
ciarum praesidibus competentes cos inquirere praecipimus, ut ipsi suo periculo eas examinent ef legitimum 
finem is imponant. Praeterea. iubemus praesides. provinciarum, ubi magistratus suscepturi sint, sive 
praesentes sint. sive absentes, et praefecturae et largitionibus nostris et comiti rerum privatarum cautionem 


praestare pro pecuniis unicuique praedictorum magistratuum inferendis, cum ctiamsi non caverint, tamen 


tamguam cautione praesti(a pariter ial eoru 


In ilis autem provincüs et civitatibus pracsi 


officia praedictis magistratibus obnoxios esse iubeamus. 
periclitari de exactione tributorum volumus, in quibus 


meque scriniarii ncque vindices neque alii ulli sint qui proprio periculo exactionem faciant. 
Ill. Sed hoc quoque ad nos pervenit, nonnuilos eorum qui in provinciis magistratum gerunt adeo 


2 xal om. L | xarà tov] contra ipsum (i. e. x,, 
au rod Tov) Ji 4 ooneo) B L in marg. | *oxotzon- 
rde xcivousy L | 7 1a om. L | 9 xatraoteAÀuy 
E dà d» rate dxapyícu] In quibus vero provinoiis 6 
10 gívdixse ML) &xdieos Ma. v., D | 11 xal) xà» L 
13 evvagsi» LB] ev»aguocw M | ovraicaysuv M) ou 

si» L sicaysu» B | 15 sive xoruatixac om. B= 
16 xai om. L | 18 vogíuos L | 19 avvote ML | 21 
siciv B | 22 19o7xaJ«avav MB] x õj, iir ã L vulg. | 
23 r. I] Aagyitioaev fjyovv vn Ade M a- 
oxcis B | vàv nziavov) rije (Que nsgiovoías B || 
24 evvayousvoy L | 25 xowjeasras Zachariae] 7x0(7- 
cavis abri | 27 agxais] dxagzíaus a xaĩe Le | 20 vu 
776 x Ónuocíoy siezoatsos) pro fiscalibus et exigi | 
30 ole LIV undi — qi — u, libri | Bívdixes) B- 
dixo. B 31 v5v] vov Le 33 eic MB) oce LI 34 raĩe 
LBI om. M | gépgoyzes M | xpogaces M 


1 adinpleat 7' vu/g. | iudicem b iudex v | eum] eius b 
eis T! | offitium E | 2 et] haeo (hie N) libri | 3 trans- 
mittitur R transmittantur b v | prouintialem ö in prouin- 


cialem v | 4 ei] et v || 5 locum 6 | eeruatoris & seruatori v 
omnes b omnem v | habere iubemus V | 6 iudieem 5 
7 ut om. b | faciat ö | 8 locarum 5 v | quietis Beck) quie- 
tem RFT quiete 5 quietum v ut et vj omnes 571 
iniustitiae b | lesos v | 9 iudices R | 10 haeoleptorcs 5 
heoliptores V eoliptores R exdiptores T hoo lectores v, 
exactores s. v. adscr. V? | sint V | babuerit ö | 11 babe- 
mus 5 v [| iudicem V | 12 omnes bv |j et om. 5v] 13 in- 
pedimentum 5 | 14 qui V quos v | mota 5 morte R' | 
15 causa bv] cause R VT vulg. | et om. b | 16 iudices 
R*| 17 haeo v | discutiat b v | finem eis imponat v eis 
inponant finem V | 18 haeo] autem add. F vulg. | 19 mox 
quod /?!5b] mox quidem v mox qui R*T'T | cingulos » 
21 praefectorum v perfectum est 7T'! | quam] quam in v 
lesionibus v | comitis b commiti VT | 22 priuatorum T 
unicui T1 praetorum v | 23 dignitatem 5 | 24 ita om. 
T! | 25 oífitios b | praedictis dictis dignitatibus b | 26 
prouinoiis — 29 exactionem scr. R* in ras. 2 vv. || digni- 
tatibus ö v 27 per T' I ficisoalibus T' | neque] si neque 
T1 | 28 iudices R | 29 exactionum 5 | faciant v | 33 
haeo v | quod] quidem Ri 34 agant v 


Nov. CXXXIV 3. 4 680 


copata ragais zagadidoa qu, an nQayudvoy àva- 
16 tOY TOILOUTOV 


UT NULLI IUDICUM LICEAT 


ut neque testamenta concedant facere neque facta 
insinuare, neque xir cy aliquos facere aut super 
nuptialibus donationibus monumenta com ne- 
que defunctorum corpora sepulturae ue re- 


5 rum descriptionem concedant fieri aut aliud quid 


huiusmodi agi aut ex gestis aut ex testimonhs. 
Propterea interdicimus omnibus iudicibus tam ci- 
vilibus quam militaribus et eorum officiis aut alio 


res sivo minores sint, et edere gesta sine aliqua 
dilatione litigantibus, ut quaestio legitima de his pre- 
cedat. Su baec iubemus appellatione porrecta 


Asvouey, dxxig1ov £niüsQouévgs xarà x» vóuorv uij:s 30 secundum leges neque exactionem fieri neque pos- 


usque ad finitivum super 


CAPUT IV. 


"Exudi 0à cvuBaivs, pnouslag ij agnayàe yvvamów 
ij qóvovs 5j Frag olaò in ore Zucta d» vais ina 


yis apapráveg as, ve,! rode vOv énagyuov 35 


qyovuévovus nàvra xatü vwóuovs d ,, xal voUg 


c. III $ 1 om. B* 6, 19, extat B 9, 2, 10. 
e. IV—VI summa Ath. i i 
c. IV. summa in paratitlis Ath. 6 $3. 


Quoniam vero contingit aduKeria aut raptus mu- 
lierum aut homicidia aut alia quaelibet crimina in 
provinciis committi, iubemus provinciarum iudices 
omnia secundum leges vindicare, et peccantes tenere, 


in codice omissa extat in libello soi dQiagógo dyayyocuatvor g 6 p. 192 ITeimb.; 


impie turpis lucri studio agi, ut ne testamenta quidem patiantur fieri nec facta insinuari, neque matrimoniis 


pu 


s lad inter te iungi neque instrumenta donationum nuptialium confici, neque corpora defunctorum se- 
turis tradi, nes permittant rerum inventaria fieri aut aliud quidquam eius generis vel per acta vel per 


testationes. celebrari. Propterea. interdicimus omnibus magistratibus iam civilibus quam militaribus co- 
env ed officiis vol cuilibet alii, ne quid eiusmodi audeant. Si quis vero (ale scelus in quocumque rei 


nostrae loco perpetrare vel ei qui haeo audeat praesto esse temptaverit, iubemus eos cingulo 


privatos in exilium mitti, et ex corum substantia damnum iis qui iniuria affecti sunt illatum in duplum 


restitui, ne religuo quidem ec legibus auæilio is adempto. 


nem autem facultatem. damus. sanctis- 


simis locorum episcopis et primalibus civitatum eiusmodi conatus cohibéendi et providendi ut haec omnia 
sina impedimento et detrimento secundum legum tenorem procedant, atque de his ad nos referendi. 

1 Appellationes vero quae secundum leges offeruntur omnes magistratus cosque qui iussu nostro causas 
cognoscunt, sive maiores sive minores sint, et suscipere volumus et acta litigantibus sine. ulla dilatione 


„ Wt legitima examinatio de his 


procedat. — Praeterea iubemus appellatione secundum legem oblata 


neque executiones fieri neque possessiones rerum transferri wed ad definitivam sententiam de ea latam. 


IV. Quoniam autem contingit adulteria. vel raptus mu 


erum vel homicidia vel qualiacumque alia 


erimina in provinciis committi, iubemus provinciarum praesides omuia secundum leges vindicare, et delin- 


2 A,, B | ysvogpévas cum Haloandro vulg. | 3 rd 
tri om. L II B | 12 QiangátacO n: M] dia- 
zoüte LB | 14 yevopévove L | 16 àvaóí/doeDas L i 
dvnogudvois M| 18 «o» M] om. LB I 21 átrutos om. 
L| 23 ugriu» nuiv ML] ugviaw D |24 éxidsdous- 
vac BT] 4zididouévac LB* | 25 zx&srac] omnino (i. e. 
aste) c 30 ér:diQouévne Bí | có» vopov] leges c | 
*u19À libri I 31 AxgiBacuove] exactionem c [ h! libri 
32 Ar,, L| 36 ryovudvovzs LB] dexovras saà 
zyovuévovs M 


2 insinuari ó v || aliquas T vulg. | 4 defunctos R. 
eorpora om. R I 5 disoriptionem 5 v eonsoriptionem RI 
concedant Beck] eoncedunt libri | aliud quid V vw/g.] 
aliud qui ó aliquid id v aliquid quidam R aliud aliquid 
T|6 agit ^ | gentis V* 8 quam militaribus o. v f alii 
Ri vulg. ali v aliud 5 J 9 ciuilibus 7' J tali v jj quidam] 


quia à qui et v || 10 odiuilem 5 I nostrae — 12 haeo om. v ] 
re publica d n hoo R vulg. | sumpserit T | extra) et ex 
Ri et extra R* | 13 cingulo 5 v [| factus v [ distinari 6 
de om. J 14 eueniet 5 v] dispendiis v | 15 subis 7 
alio (aliud v) quod (quodam V?) est ex legibus V v) ali- 
quod est et legibus é alio quidem ex legibus R vuig. 
adiutorium v et adiutorium 5 || 18 praesumptionis v 

rohibere et] prohiberet 5 | 19 inpedimentum 5 f et om. b 
20 uirtutum v | 24 qui RI I offerentur v | 26 
nostras iussiones R | audiunt bv] specialiter quia (et 
qua Rh et (et & T* vulg.) diuinis lieet appellare iu- 
icibus audiunt RV T vulg. | 27 sint) int b, om. V f et 
om. b | dere Rl V ea dare v [| gestas 5 | 28 legitimam 5^ ] 
29 appellationem porrectam v | 30 exactione A! | 
sessionis 5 | 31 finitiuum V bv] finitum R difünitiuum 75 
diffinitum 7“ definitum vulg. | 33 uerti 6 | contigit V 
34 humicidia b | aut alia] capitalia v ab italia 5 | 35 
eommittit b oomiti V | iudices] principes v 


HABERE LOCI SERYATOREM 


épuaordrovrac xpatSiv, xal ui, éréQove d érépow, 
9 4b ow dh H yolow oi và dyxA/jpuava voAu- 
gare ddl avv d gute, 7, Cnulíav roĩs ab- 
TÀv éndyse ναννõðC, AAA undé dvsxvoacuovS aol 
da róv yuagrnxóva, 5j tz,» xov dyxÁguaros dνα i 
idiov xépdove Évexa TUB ON ? tà tàw nÀnunusAn- 
cávrov mQáyuava oixsiov xédoc moiicOa.  jpusic 
yao tovs ud ait(ove vàc dx r vóuowv toig bo- 
e, BoviónsDa, Fnnia dd vois vnovalécw in 
gene you, cd E yívaa h op e Gvyyopobnusy, 
iva 47 dia rij rd zgayudvov éniDvuiav avgs2c- 
g ddixms TiYd6 TipoQOUuavO, xal rovs apaQtrGay- 
aas 7imodOxOvts:. ai yàg dj ri n vara. ysvrtas, 
avos ide rie éxagyí(as Gpzow maGav h 

, q ,] ] tois 7Oixnusvois Oaganavass Gruíav xai 
Tipoplnie vrroAnOsic éEopíq xapgaduOrGevoi, xai Ó 
rovrov dd xd tjv d ho. ο0wjera. Tiuopíav, 
les toĩe yivouévoió stapà TOU dQyovros vzxsvavtiow 


681 


Nov. CXXXIV 4. 5 


et non alios pro aliis, aut ex quibus nati sunt vicis 
qui crimina praesumpserunt alium pro alio compre- 
hendere, aut damnum eorum inferre vicis, sed ne- 
que pignerationes facere propter peccantem, aut cri- 
5 minis vindictam proprii lucri causa inferre aut de- 
linquentium res proprium lucrum facere. Nos enim 
reos quidem ex legibus poenas sustinere volumus, 
damna vero subiectis nostris aut lucrum ex hoc 
iudicibus aut eorum hominibus sive officialibus fleri 


s: x4odos i rovrov vois dgyovguw ; roi avtov d- 10 nullatenus concedimus, ut (non) propter rerum desi- 


derium inveniantur iniuste aliquos castigantes aut 
peccantes vendere. Si enim praeter haec fiat, ipse - 
provincíae iudex omne ex hoc accidens laesis dam- 
num medebitur et suppliciis subiectus exilio tradetur, 


red) 15 et consiliarius eius simile sustinebit supplicium, si 


factis & iudice contraria legibus in scriptis consen- 
tiat, officium vero eius et alii, qui circa haec propter 
lucrum proprium ei obsecundant, non solum damna 
laesis compellentur restituere, sed culpabiliores eo- 


tdv» róuov éyyodgoxs cvvawégr, xal I fis dd al- 20 rum legalibus suppliciis subiecti exilio tradentur. 


rod xal oi dA. oi ztagl xà voiavra d sapUos idiov 
ur vaovgyoiwtss ov uóvov rde Dnuiae vois Ndixuj. 
Ab, avayxacói rgoytat áztoxavactzgas, d xai o 
aiviorapos avvOv vais dx TOY vóuov TicQíaAs vo- 


BAn9év1ec éEopíq zagado2 corra. 


CAPUT V. 


Ei 0d «i6 rd dveyouévo» dyxAjuaas QialaOo: 7 
wxataÁ(to. v5» énxapyay éxsivpv dv 7 r éyxAr ata 
&xÀnuusigcs, d õ“ e vouíuoss xrosyuaos 7ztaga rod 
&oxov-os$ xaásigÓas avrÓ». xal si uj Uvzaxovat, 
dxewea dm avtq) TtQoiéyvas tà toe : 
Ü.mgsGuéva: ei q yvoaO 7 o$ xaO" srégay énagyiav 
d. d,, wsisvouey rl tie i, zyovusvov, xa)" 
jv dh 1& Towvto avuflaig, énictoÀ: Ónuo- 


€íq xexozgDas sóc vov rie émagxíae éxsivys de qua delinquens 
xovva, éy . 1ó názupaángav zxQóconor Óuiys, ixsivor 35 cas susceperit litteras periculo suo et offi 


di «óv và quite Ósyóusvov yoduuara svdvvq: av- 
409 xai 156 rde e avtoU Gvvézn» tO» toi UvTOv xc 


Si vero quis comprehensorum criminum latuerit 
aut reliquerit provinciam illam in qua crimina deli- 
quit, iubemus legitimis edictis a iudice evocari eum, 
et si non obaudiat, illa in eo procedere quae nostris 


i vóuoi$ 30legibus definita sunt. Si vero cognoscatur quod iu 


aliam provinciam degit, iubemus provinciae illius 
iudicem, in qua peccari quid huiusmodi contigit, 
epistola publica uti ad 
rsona degit, illum vero qui 


rovinciae illius iudicem, in 
ubli- 
gui 


quentes prehendere, neque alios pro aliis, aut quibus ex regionibus ei qui crimina commiserunt profecti 
sunt alium pro alio detinere, aut regionibus eorum damnum inferre, sed ne pignerationes quidem facere 
propter eum qui deliquit, aut crüninis vindictam proprii lucri gratia tollere aut delinquentium res suum 
ucrum facere. Nos enim reos poenas legitimas subire volumus, damnum vero subiectis nostris aut lucrum 
inde magistratibus vel eorum hominibus sivc officiis fieri nullo pacto permittimus, ne propter cupiditatem 
bonorum iniuste aliquos poena afficere et dehnguentes vendere depre n(ur. Etenim si quid adversus 
haec fiat, et ipse praeses provinciae omne damnum inde obveniens iis qui iniuria affecti sunt resarciet sup- 
pliciisque subiectus. in exilium mittetur, et assessor eius simile supplicium subibit, si iis quae a praeside 
agantur contra leges in scriptis consentiat, et officium eius atque ceteri qui in eiusmodi rebus proprii lucri 
gratia ci operam praestituri sunt non solum damna iis qui iniuria 7 sint restituere cogentur, sed 
etiam qe maxime sontes sunt eorum suppliciis legitimis subiecti in cziltum mittentur. . 

. Si quis autem corum gui criminibus obnozii sunt latuerit vel reliquerit provinciam illam in qua 
crimina commisit, iubemus cum legitimis edictis a. magistratu citari. Ac si non oboedierit, ea adversus 
illum procedant quae legibus nostris definita sunt; gi autem compertum sit eum in alia provincia degere, 
iubemus praesidem provinciae, in qua eiusmodi delictum committi contigerit, publica epistola uti ad pro- 
vinciae illius praesidem, in qua persona quac deliquit degit, illum vero qui litteras publicas accipit peri- 


ut ne vulg. [ 11 iuste bv | aliquae 5 aliquae causae v 


2 9 LBel om. M | 4 évexvp(saouovc LB | 6 ar- 
aut] et Beck | 12 uindicare 5| ipse] et ipse v 13 om- 


e»vaiy Hombergk male | 9 gun damna g | 11 2d. 
offücialibus g | evyxoeovps»] xsisvo L 1,13 xai) | nem 5 | accedens 5 | dampnum lesis R (vulg.) | 14 sub- 
aut g 14 95 vu] f „om. 6 | 19 avróc] ò avvós L iectis Ve T* bv | tradatur libri, corr. vulg. | 15 et om. v | 
19 vzxevavriov] az dvavtíae B | 20 evyaiéce: L similem b v f si] textum si V! | 16 ad iudicem 5 || oon- 
21 r ro, haec g | 22 avv He] avxov LB | 26 | traria legis v, contra leges vulg. J consentiant v | 17 alii 
évexopévov LB) avexousvov M oomprehensorum (i.e. | qui] aliquid ö, qui om. R* | citra RI | 19 inoulpabiliores 
cvysyousvov?) c | dead oy B | 27 xavaAéx, M | 32 | RI | 20 subiectis bv | tradebuntur bv | 26 quis) dum 
d. a B | rje énagzé/as) provinciae illius c [| 33 vo«- | bv [ oriminibus Beck I 27 relinquaerit R! | 28 a] ad 5 


ob va LI 36 a?vov MLB, corr. Haloander | 31 ad- 
vov Haloander 


1 alios] aliis 6 v | uices b uocibus v iudices R. 
2 praesumpserit R | alium) alio V*bv[3 uices ER ui- 
cissitudo 5 | 4 pignerationis 5 pignerantes v pignora- 
tiones T'vulg. | 7 reus quidem ö v quidem reos TI poe- 
nam bv pena V | 8 dampnum T dampno V || nostris 
subiectis ? [| ex) et b aut v |. 9 iudicium 5 v [ eorum om. 
T! | omnibus v 10 *ut non] ut libri, al. ne V? s. u., 

III. 


uocari bv | 29 et om. b [| obaudiet v obaudit V' obedit 
V? illam 5| 30 in alia prouincia 5 vulg. | 31 legit b 
deget v | iubemus — 682, 2 legitimis scr. Rs in ras. 3 vv. | 
prouintiam ipsius v | 32 iudice 5 | in qua — 33 iudioem 
om. TI, add. T? in marg. | peccare v quid] aliquid RI), 
om. T (3) | contingit T(*) contigit id v constitit b | 33 epi- 
stolam V? | publica uti ad] publicantia bv publica (publi- 
cam V, om. V! in spat. vac.) ad RVT | illius om. T(3) | 
34 degit Rl deget VT'v egit b J illum 7? vu/g.] ille 
RVbv illis 71 35 recceperit et litteras v | suo periculo 
R | officiis b | sui om. AV 


86 


Nov. CXXXIV 5—7 


red rb doyovra ve dmagyías avrÓv magazéumtuv 
év jucera, «às àmÓ rà» vopmv His òõ,ů 
cópevov. si dà 0 tZ» Ünuocíav t,, ẽ i- dexd udo 
óqÓvunos, tovto mOw;cci, 9] oi v6 TdbsmG avro 
npodogovsiv yj d, ν,uZ res apsAjcovGi, vnsuxavta 
«uà avtÓóv tTÓ» doyovra tQsi6 xovgíov Aérgae xal t9 
rg ao érdoac vgsic vmdo mowie xaraBaAlew 

/ousy. al dà ó dos ; rie rd t6 raktme av- 
TOV q ve rd Tow V10 mQócomxov gm Gvoyn ; 
OvGyO* pr mapuTÉuVEL, va rob d sd &leyx9 7, 
yvavπ Osis rie Coivns dEopíq xagadidóaO'o. 


682 


UT NULLI IUDICUM LICEAT 


comprehendere huiusmodi et ad iudicem provinciae 
transmittere, in qua peccavit, suppliciis legitimis 
Subiciendum. Si vero qui publicam epistolam sus- 
ceperit neglexerit hoc facere, sut officiis eius tra- 


5 dere, aut imperata neglexerint, tunc et ipsum iudicem 


tres auri libras et officium eius alias tres pro poena 
inferre iubemus. Si vero iudex aut aliquis officii 
eius propter lucrum huiusmodi personam non com- 
prehendat aut comprehendens non transmittat, et hoc 


10 agens convincatur, spoliatus cingulo exilio tradatur. 


CAPUT VI. 


Kal vovvo dd xelevousv magagviávregOas nagá 


ardone dex, iva das cvup[, Éyygagov rpstégay . 
deu yavéod'a; t rwwa 1Ov dgyovtow, xal dv «qj 


uueratò ovros 7ztavOT, Tij dQxne, tÓv her dmsivoy zxaga- 15 


AauBávovra xi, dgyjv dexeo d vavrQ» xal ih- 
den xai si fi Idar si v mayua, wal A 


Qo)» avtÓ xal éxeDuévai, cc av si nQOsc avtov. Fru 


yeyeau ei à j voiavty Kyygagos «sAsvaie eie cà 


Et hoc vero iubemus observari ab omni admini- 
stratione, ut si contigerit in scriptis nostram iussio- 
nem fieri ad aliquem iudicem, et interea iste quiescat 
&b administratione, is qui post illum 1 digni- 
tatem accipiat eam et insinuet. Et si quidem privata 
est causa, et implere eam et exequi, quemadmodum 
ad eum promeruit rescriptum; si vero huiusmodi in 
scriptis iussio publicum respicit, inquirat eam, et si 


Ónuóciov dd, I᷑erdbas xavvr», xal si nàv H- 20 quidem non laeditur enr quae in ea comprehensa 


rer 10 ÓnuoGiov, rd dv avt; sregueyOusva mÀngoUv, 
si 0à r οο BAáBry dori vov Üruocíov, ud éx' avi) 
zascsÀOS mzQárrecOa., unrvisw O3 elc suas noavov, 
Gers Qevrégay rud» yívsaOcs negl voUtov x£Ásvair. 


sunt adimpleat, si vero ad laesionem est fisci, nibil 
super ea omnino agi, nuntiare vero nobis primum, 
ut secunda nostra fiat de hoc iussio. Si vero et 
praecepta cuiuslibet iudicis sint, et prius quam in- 


ei di xal ztgocra Ese oiovàr tota dgzovros singay, x«l 25 sinuentur haec, aut praecipientem aut ad quem prae- 


zgiv éÓugpavicO vas tavta ij vóv ,E cf ij stQó6 
dv al mgorrá$as ysyóvacs GvuBj ánoxwnOTvas i$ 
dQyne, xai ovra 0 yuwóusvos àgzom vavtas deze 
xai éxfiBatévo, sl svopíuos ysyovacw* si dà xagà 
ro vÓuOv f) xarà vod 
avt) urÓà yeygauudvoy slvas xslsvousv. 


cepta fact& sunt contigerit removeri de cingulo, et 
Bic qui factus fuerit iudex haec suscipiat et exigat, 
si legitime facta sint; si vero contra legem aut 
contra publicum facta sint, haec pro non scriptis 


Óguociov dyévorvo, rate 30 esse iubemus. 


CAPUT VII. 


Exe. dd xal «oiavty» &céBsiav dv Q«agópo«e 1ó- 
note ce rustéoaé nolswsías Éyvousv &uagravecóDu, 


Quia vero et huiusmodi iniquitatem in diversis 
is nostrae reipublicae cognovimus admitti, quis 


ce. VII. VIII extat B 23, 2, 3. 1 B* X 2,29. 30 p. 685 Zach. — Summam ex Ath. habet libellus stegi dia- 
gópov à»vayvoGudávovy 8 6 p. 193 Heimb., Theodori summaria repetit B2. 


c. VII exhibet Anonymus 
Ath. 15 32, Bf 52, 1, 60. 


odleianus tit. 16 (cf. Heimbach Aver. I p. LXXV). Summam Ath. repetunt paratitla 


culo suo et officii sui comprehendere. talem. hominem eumque ad praesidem provinciae in qua delictum 


commisit transmittere. supplicia legitima subiturum. Quo 


qui publicam epistolam accipit hoc facere 


neglexerit, aut officiales etus prodiderint vel imperata omiserint, tunc et ipsum praesidem tres auri libras 
et eius officium alias tres poenae nomine solvere iubemus. Si vero praeses provinciae sive quis ex officio 


cius lucri causa 


convictus sit, cingulo exutus in exilium mittatur. 


personam non comprehenderit vel comprehensam non transmiscrit, idque fecisse 


VI. Sed hoc quoque ab omnibus magistratibus observari iubemus, ut si forte scripta iussio nostra 


ad aliquem ez magistrati 


destinata sit, atque is interim magistratum deponat, qui post cum magistratum 


„ illam accipiat et insinuet: ac si 5 privata causa sil, eam et peragat et exequatur, tamquam 
si 


ipsum scripta fuisset; sin eiusmo 


scripta iussio ad fiscum spectat, eam examinet, et si quidem 


fiscus damno non afficitur, quae in ea continentur exequatur, si autem. ad damnum fisci pertinet, nihil 


omnino de ea agatur, sed ad nos primum referat, ut secunda nostra ea de re iussio 
mandata cuiuscumque magistratus sint, et ante quam ea insinuentur vel qui mandavit vel ad 


t. Quodsi etiam 


mandata 


edita sunt magistratu moveri contigerit, sic quoque is qui magistratu potitur ea suscipiat et exequatur, si 


. acta sunt; si vero practer legem vel contra 


cum facta sunt, ea pro non scriplis esse iubemus. 


oníam autem eiusmodi quoque impietatem in diversis rei publicae nostrae locis committi con- 


1 abr om. 6 1 3 0) sa L| 4 éa9vuraas L| oi 
— 5 áusÁrncova:;) aut offloiis eius tradere, aut imperata 
neglexerint g | 6 abr vois apyovos Le || 8 ei dd Mc) 
dre dd LB III eive B | re om. B] 10 nagazényst 
ML] zaganéuyog B vulg. | 16 vavez») ve LI 18 xoi 
om. Be | 19 ysyoaugdvoys LI om. M | 20 h om. L* || 
24 yíveaD'a: (yevecDas B) ur TOUTOV LBel vive 
aao vovrov yivsaO"as (sic) M | 28 ovvos L || yevousvos 
L^|31 ysyovorov L 133 auagvdvoyras Le 


1 et om. V | 3 subiciendos 5 subiciendo v [ publicam] per 
publicam f?! | susciperit b, suscepit Beck I 4 neglexit R 
negleserit b ci neglexerit Y officii Ri officium vulg. | 5 im- 
petrata T'| neglexerit b [| 6 tres auri] tres in ras. V? | 
poenam inferre b penam ferre V | 7 aliqui R officii] 
ex offleium v || 8 persona 5 || non om. b v [| 9 aut con- 
praehendentem ö | non om. V || et] ex v | 10 oonuoca- 
tur v | spoliatur 5 exspoliatus v | 12 ob RI administra- 


tionis b administrationis traditionis v || 13 contingerit 5 | 
14 et] haeo v, om. b || interea iste] inter eas 5 | 15 ab ow. 
RT' | administrationem 715v | his F | post] pus w 3 
illam T'| trinitatem 5v 16 accipi Ri et accipiat 7 
insinue ö | Et om. Ri, Et — 19 inquirat eam om. b $ 
17 *exequi] assequi libri | 18 promeruerit T' | rescriptio v 
19 publica v [ respitiet RI 20 ledatur R vulg. ledebi- 
tur T'! | fiscum v [| qui 7* | eam b v [| comprehensi v 
conprebensos ö || 21 ad] et v | leocionem ^ lesio 7* I est 
om. T bv | sysoi b || 22 ea AV vulg.) eam T bv] agi 
nuntiare] hanc nuntiare b, adnuntiare v[ primo 5 | 24 
sunt v | insinuantur v 25 haeo] „ 7! [ aut) et v laut 
ad] ad om. R! | quam b pr. | 26 facta sint v sunt facta T. 
facta om. R! | contingerit 71 I remouere bv] de] a7 * 
27 fuit R est fuerit 74 | 28 legitimae 5 | facte RTI 
sint R Vb r] sunt T'vulg. fuit RI sin b [lege ^ [29 
publico v | sunt T'vulg. | 32 qui v [ vero] autem T 
om, Rif et om. RI 33 qui 5 


HABERE LOCI SERVATOREM 


zr. oí Qayta tal và Téxva 1v yosmatoivtov 101po0t 
xatüysuv iñ tic dv6yvgov y bie OovAex]» ni 7 
g oUv, vovto dg, tQOTtOLS xcÀvOuSy, xal x 
Av, d rie TOIOUTÓ . iiiuhανν, ui nóvov éx- 
sursis aVtO» coU yQgéove, du xai vocavig» dd 
s0g017T& xavadixdtsa Das. QoOraoué TQ x, 
Jiri xi a)vOU 7] rc yore avTOU, xai nerd 
TOVTO xal Go uaTixals ztoivaic avrov xaDvnofaAlsoOas 


* 


ar TO» xacà TÓzOv üQyOvtov, 614r) A οοπ 


683 


Nov. CXXXIV 7—9 


creditores filios debitorum praesumunt retinere aut 
in pignus aut in servile ministerium aut conductio- 
nem, hoc modis omnibus probibemus, et iubemus, 
ut si quis huiusmodi aliquid deliquerit, non solum 
5 debito cadat, sed tantam aliam quantitatem adiciat 
dandam ei, qui retentus est ab eo aut parentibus 
eius; et post hoc etiam corporalibus poenis ipsum 
subdi & loci iudice, quia personam liberam pro de- 
bito praesumpserit retinere aut locare aut pignorare. 


4ievOsQov vnido xoéove éróAugGs xar«císiv 5 naa - 10 


9u5 1j évezvgiágaa. 


CAPUT VIII. 


, Káxivo dd cvvaidouev $nio rie Ov ùnore l 
e«igelaías éravopO aca, iva si r ) à» Üaveiaxa 
Yeaupavsiq Gvvamécss vq oixci àvÓpi 7 vnoyodves 


Et illud vero praevidimus pro subiectorum utili- 
tate corrigere, ut si qua mulier crediti instrumento 
consentiat proprio viro aut scribat et propriam sub- 


xal v/v oixs(a» mepwovaíay 3 xal éavtry Évoyov noi-158tantiam aut se ipsam obligatam faciat, iubemus 


054, xsAsvousv undd, vovoUtov io T) xpgateip, sita 

nat sire 7toÀÀaxse TOLOUTÓ 't& Vztdo xoV avtoU zy- 
gros yévnras, sits lÜvorrixó» ate Ünuógiov dir r 
ógánpa, dd ovra slve: e av sl 184 


* , 


nullatenus huiusmodi valere aut tenere, sive semel 
sive multotiens huiusmodi aliquid pro easdem re fiat, 
sive privatum sive publicum sit debitum, sed ita esse 


yeyeauuévov ac 8) neque scriptum esset: nisi manifeste probetur 


», &i uf qaveous detoòex ein, dre rd xoüuara ae 20 quia pecuniae in propria ipsius mulieris utilitate ex- 


da tas abxijs «ne yvvaixós. xosíac éQazayidn. 


pensae sunt. 


CAPUT IX. 


Viyayxetoy dà vouítousy xdxsivo rtposrxovoy Bon- 
Osíq éxavopOOca:, iva dau 5 aao 1 


Necessarium vero credimus et illud competenti ad- 
iutorio emendare, ut nulla mulier de qualibet re 


ore 7t9dyuatos zonuavixov 4$ olovòijnore aQyovros — includatur aut custodiatur. Sed si quidem pro fis- 
ayxlaimas 7 gvlavvgvas. dd al ui dne Ónuociov 25 calibus debitis aut privatis pulsetur secundum legem 


psa» 7 d. arc vg xavà rd vouov v) yvy, 
hà ro? d»dpós J J., daveze 7 d olov ddr god. 

ro 7tQoc0zi0v vOLÍLOS GxOxQwéGO n xal Óioixeiso 
v0 nzQáyua. ai dd xal ,, sig ñ · undi x apxiv 


c. VIII habent Prochiron 9, 20, Epanagoge 18, 29. 


mulier, aut per virum suum aut per se aut per 
quam voluerit personam legitime respondeat et trans- 
igat rem. Si vero vidua sit aut non a principio viro 


c. IX extat B 6,19, 7. — Summam Ath. repetunt paratitla Ath. 5 $10. 


perimus, ut. creditores debitorum liberos vel panos loco vel ad servile ministerium detinere vel locare 
audeant, hoc omnibus modis prohibemus, et tubemus, si quis tale quid commiserit, eum non solum debito 
privari, sed etiam in alteram tantam quantitatem condemnari dandam ci qui ab eo detinetur vel parentibus 
eius, et insuper etiam corporalibus poenis cum a magistratibus locorum subici, quoniam liberam personam 
pro debito detinere vel locare vel pignerare ausus sit. 

III. Verum illud quoque pro subiectorum utilitate emendare nobis visum est, ut si qua mulier. in 
énstrunento crediti consenserit. viro suo aut subscripserit et propriam subsiantiam vel etiam se ipsam ob- 
ligaverit. iubeamus nihil eiusmodi valere aut obtinere, sive semel sive saepius tale quid pro eadem re fiat, 


sive privatum sive publicum sit debitum, sed perinde hab 


eri ac si scriptum non esset, nisi manifeste pro- 


betur pecuniam in proprios ipsius mulieris usus consumptam esse. 
Necessarium autem ducimus illud quoque idoneo auxilio emendare, ut nulla mulier de ulla 
causa pecuniaria ab ullo magistratu includatur vel custodiatur. Verum si quidem pro publicis privatisve 


debitis secundum legem mulier conveniatur, vel bs virum vel per se vel per 


«uerit legitime respondeat et causam peragat. 


lemcumque personam vo- 


etiam vidua sit vel ne ab initio quidem viro nupserit, 


1 và véxva oí d,“ Bí | xavégety. T0ÀucOsv 
ZL | 2 975oscía» 5] 7; om. BT | 3 h, D ovvcss B* v. l., con- 
ductionem (i. e. uícD'no:i») e || Avogsy M | 5 xai] xai 
eis Bf, on. € | 6 xaradixat.ac Oa« QoOgaouévny LB c) 
xatadixatopavn» OoO7csoOn, M | 7 rt voUto xai 
om. L | 8 xa9wnzofBálkAova; L xadwszoffaAsaD'as L* | 
9 «àv — dpxóvto»] iudice c [| vónov om. M | 11 évszv- 
icas B | 12eq. Kaxeiyo — iva om. B. Proch. Epan. | 
$i om. LB | avviüopa» Bí | 14 evvaivécg Epan. | 0/9 
Proch. Epam.|| vztoygaw: Epan. scribat 6 | 15 xai om. 
J. I oixsiav] avere L idíav Noch. unus | Kvoxov x, n 
Le évoxonowíass Proch. Epan. | 16 sq. xsdevouav K 
«6iy] odd voto» (Gxvss yj xgavss Proch. | 17 «ouvcó 
r towovtov Proch. Epun. (v0 1ovovtov Prock. unus) 
18 10.8 Proch. Epan. | 19 0pÀnua] xocos Nock. Epan. 
y Gh dy" iti Bf | 20 dxedus Jain M] azoda.z27 L 
och. Epun. | 21 4Jazxavz25ca» B* v. l. 4davsía2 
Prock. Epan. ($Óavsía nca» Proch. unus) | 24 xozuace- 
ad — dxovros om. c | 26 vóv om. LB! | yj om. L | 
21 &ià «ov dòòe] per virum suum 6 5; d., otov — 
684, 1 0,' éavins ou. Be 28 vouipnos om. Bí 


1 filias ö | 2 in pignus] in om. R' | seruilem 5 || miste- 
rium 7' | aut] aut in V vulg. | oondicionem 5 [3 heo v || 
4 reliquerit 5 | 5 tantam RT] tantum V bv tamen 7'! 
tee Rl I alia 5b | adiciat T vuig.] addiciat R. addicatur 
RI V abdicatur b | 6 danda RI | retemptus b senten- 
tus v[ aut) aut a T | 7 hec VT fj poenas v I ipsi 5v | 
8 subsidi vy | iudicem b iudicet v | pro om. T! | 9 prae- 
sumpsit ö v | pignerare 5 | 12 Et om. b v || vero om. N 
utilitatem b humilitate V | 13 credidit ö || instrumenti 4 
14 proprium 5 | uero bv | Jeg. subecribat? || 15 ipsa 
V* | 17 huius RI aliqua v[ rem 5v aliquid re 7'* | 
18 sio b | debitum] debitum sit T'! | 19 ac] hac b heo v | 
esse ö v | nisi] si non v [| probatur 71 probabitur v | 20 
peounia v p. (i. e. publica 7) V! | in om.v | ipsius in 
propria T | propriam vulg. | utilitatem 5 vulg. | ex- 
pensa v | 21 sint bv | 22 oredidimus v arededit ^ 
ilum v adiutorium 5 | 23 emendari v ut om. ö | nul- 
lam 5 J de om. v || rem 5| 26 per om. E! | suum om. V | 
27 personae v || legitim Y legitimam heo 5 | transgre- 
diat v | 28 rem] nam v | uiduam 5 pr. uiduat V* | a] 
ad b| coniuncta uiro 7 


86* 


Nov. CXXXIV 9 694 UT NULLI IUDICUM LICEAT 


d»y0gi yaun9Jeica, Abi Onolos vj yovaed d. coniuncta, liceat similiter mulieri aut per se aut 
iure 9 di dw àv BovinOaim và ol, mooriDéyas 15 quos voluerit propria iura proponere secundum 
duc ,ẽůMmar v» vouov. xd dd magà vajta t, legem. Eum vero qui praeter haec praesumpserit 
abr stoüEal t« vOv tootiQnuévowv ws&svouev, s uàv — agere ame raedictorum iubemus, si quidem ma- 
stb dh. sin, x xovoíov Avgo», sb d rvvov, 5iores iudices sint, XX auri librarum, si vero minores 
& xQvGíov AvrgOw f vnxoxsigOai, rode d vzxovg- sunt, X auri librarum poenae subiacere, oboedientes 
yov»yvas avrois dmi roi ztQotQonuévos yvuvovuévovss autem eis in praedictis causis spoliatos cingulo poe- 
rij (owns facavow vzopallsgsas xal sie éLopíay nis subici et in exilium destinari. Si vero mulier 
vépmecOn. si dà 9 yvvn nerd mv vnóuyraiy post legitimam admonitionem noluerit instituere ali- 
pn BovinOsin mxooBalAsgDaé xiva TO» bj aurie 10 quem, qui pro ea respondeat, aut litigans addicta 
dztoxQivOussoy, ij xal Qixacauéyr xaraxQiO 7, zend ov- — Bit, nec sic includi aut custodiri eam, sed legitima 
roc puls das ñ gpvAavtsaÓas avt», dd xà wó- in competentibus ei rebus procedere. 
an «ol; mgoerxova:v avv] mQayuags ngoisvas. 

Ei dà ÉyxÀnua ein r dxayóusvov trj yvrvaixt, dp! 1 Si vero crimen sit quod infertur mulieri, in quo 

dvdyxr dcviv avvi» qvAaxO Tas, sk uàv Éyyvrvr» 15 necessarium est ipsam custodiri, si quidem fideins- 
,wo due napgaczsiw, abr stavsvO D, sé dd  sorem personae potest praestare, ipsi credatur, si 
0pó0ts uf) ÓÜvvacO'as Qovvai éyyvrtrv, diouosía» so:- é vero iuraverit non posse ae dare fideiussorem, iura- 
o st8Q) v6 ai ; T Qixactygiow stQoceÓoeíac. sí dd toriam cautionem faciat de observatione iudicii. Si 
Bagosavov sigas 1ó Éyxinua dp «4 wargyogsira, vero gravissimum inveniatur crimen in quo &ccuss- 
ai povacTnoio» 9) ie doxqtrouov ÓufaAAseOat, j yv- 20 tur, in monasterium aut in &sceterium mittatur. aut 
veli qan doo al avv» UV ov ro ccogQóvos mulieribus tradatur, per quas potest pudice et libere 
wal du ee avtr,» aA t Koc ov «ó ngày, custodiri donec causa eius manifestetur, tunc autem 
avis paveQoO 5: vóva 0à dxsiva stQoBaivew éx' abr illa procedant in ea quae legibus definita sunt. Nul- 
và *oi6 vOÓuow OuoQuguéva. ovüsuíav yág yvv«ixa lam enim mulierem pro pecuniaria fiscali sive pri- 
ritis xonucrixnñ% airías Ónuocías y idueTixzS ij dn 25 vata causa aut pro criminali quolibet modo aut in 
dyxArpuatos oiovürnove 5j sic ppovgay Hai evy- carcerem mitti concedimus aut a viris custodiri, ut 
xaQovuev 7 q. àpBgOv qviattsaO as, Íva s; O.à vo) non per huiusmodi occasiones inveniantur circa ca- 
TOLOUTOY don S ο 9 spo) t9)» Gogpogvvp»  XStitatem iniuriatae. 
2 vfolóusva. | Movaatoiaw pástos , dj u dy. 2 Monastriam quidem aut ascetriam per nullam 
ovÓsuíav évayoyz» aqdixsgOa, cvyyogo)Uuev a vov 30 actionem trahi concedimus de propriis monasteriis 
oixsíov novaGtnoíov y) aGxntrolov. aut asceteriis. 


8 1 clausula (24—31) extat Nomoc. au XIV tit. 9,1. — Summa Ath. 5 1 repetitur in paratitlis Ath. 15 $5, 
$2 summa ib. 1 $4; summarium $ 2 habet Nomoc. XIV tit. 9,1 p. 541 Pitra. 


similiter mulieri vel per se vel per quoscumque voluerit iura sua. secundum legem proponere liccat. Oui 
vero contra haec quicquam ez praedictis rebus facere audeat, iubemus eum, si maior. sit magistratus, 
viginti librarum auri, sin minor, decem librarum auri poenae subiacere; qui vero operam praestant iis in 
praedictis rebus, cos cingulo exutos tormentis subici aique in exilium mitti. Quodsi mulier post legitimam 
citationem noluerit instituere aliquem gui pro ipsa respondeat, vel etiam litem persecuta condemnata sit, 
ne sic quidem includatur aut custodiatur, sed quae legitima sunt in rebus ad eam pertinentibus procedant. 
1 Si vero crimen sit quod in mulierem conferatur, propter quod eam custodiri necesse sit, si quidem fide- 
$ussorem pro persona sua dare possit, ei fides habeatur, si autem iuraverit se fideiussorem dare non posse, 
iuraloriam cautionem praestet sc in iudicio praesto fore. Quodsi gravissimum esse inveniatur crimen propter 
gue accuse tur, in monasterium vel in asceterium conicialur, aut mulieribus tradatur per quas caste et 

iberaliter custodiri possit, donec causa eius probetur; tunc vero illa contra eam procedant quae legibus 
definita sunt. Neque enim ullam mulierem propter causam pecuniariam publicam vel privatam aut propter 
crimen. ullum aut in carcerem mitti aut. per viros custodiri permittimus, ne per huiusmodi occasiones casti- 
2 tali earum iniuriam inferri comperiatur. Monacham vero vel sanctimonialem per nullam. actionem 
e monasteriis suis vel asceteriis abstrahi concedimus. 


1 yaundaica dvÓgl] Bí | 2 avvze L | 3 vó» om. | spoliati V spoliatis T3 b v | cingulis v | 8 subia et] 

L | 4 seruévov LB | 5 ueiow ápyov sir) maiores | subitiet FT subiaceant et b || exilio 5v | 9 noluerit in- 
iudices sint 6 | Ar L | rr] minores sunt c || | stituere) instituerit RI non instituerit R | alique Ri ali- 
6 aui B* | 1 éni «oie ztoeconuésoss (cf. 4) Hombergk] | quid v | 10 eam 5 j| addicta] aut diota v uicta R J 11 sit] 
4 vai ngosiQrusvais aoycis MLB, ex e airlals pro | siue b | includit 5 [ oustodire T ^ | legitimam 5 legiti 
iura R vulg. | 12 eis v | 14 mulieris v] quod 5 J 15 ne- 
cessario est ipsam b v ipsam necessarium est T -— 
si quode fideiussoris personam v || 16 pruestare potest 
vulg. | ipsa V | dedatur RI 17 se non posse T, se om. R 
iuratoria cautione v 19 in quo] hii quod 5 | 20 mons- 
om. Bí | 16 z:cvevOsin B; coni. est pro fut. | 20 ] sterio bv | in om. R H asciterium b asisterium V assiste- 
aoxrt5giuv L (cf. ad c), om. B | 23 avt56 om. EB rium t sisterium 7' ascytberio v | mitatur T | 21 *pudies] 
d) L* | avvze B/ 25 bud dyxAnuaroc oiovüzgmote] | publice libri | 22 autem] «« RI | 23 procedant illa à 
pro eriminali quolibet modo 6 | 31 id,. Nomoc.f* | | procedat illa v | eam R VT (nulla b v| 24 muliere v | 
&0x7*9.0» L* pecuniariam bv pecunia RV [fiscalis V fiscalium 7 

priuatam causam v | 25 pro om. bv | criminalis v 

26 carcere VT I credimus bv | aut] aut i 5 142 

R | iuris RI | custodit 5 | ut] aut R., om. 5 1 27 

1 aut per se] agere v | 2 quod v | secundum] set R'|| | per non RI I occasionem v [| inueniatur 5 J 28 iniuriae 

3 eumque T | vero om. V | preces ö | 4 aliquid) ali- | bv 29 monasteriam V*b monasteria RI V^v moas- 
quid aliqui 7^ | maioris b | 5 librarum vu/g.] libras | eterias E? I ascitriam 5 ascytheria v asistriam 7' i- 
libri | si vero] siue RH 6 sint vulg. | X] decennarum R | steria RI assisterias R* ascisteriam V^ ascisteria V^ | 
librarum auri R vulg., auri om. 7 pene A] pena F 31 asciteriis ö aseyteriis v asisteriis T aseisteriis R as- 
penam T poenas b | 7 spoliatos T'vulg.] spoliato R ' scisteriis V 


d xa corr. Leunclavius Notatt. II 272, verba tamquam 
p fa v. avrois delenda iudicat Zachariae | 8 Bacávois] 
poenis e | 9 ei] z M 10 a LB* | 11 dy- 
Cóusvo» B 13 éni vov stgocrxowros avv; modypa- 
ros Bí || abroĩe L | 15 va avez» L, avtzv 


HABERE LOCI SERVATOREM 


685 


Nov. CXXXIV 10 


CAPUT X. 


Ei nores dd uoelas KyxAnua gaysooe dxodeyOsig, 
xsisvouev éxsivag rde 7to.vàs TOi; duagvdvovow un- 
d, a6 Kuvgtaytivos d «Te svosfous Ike 
OussUscGa: xdxsivar «às Ouolac Urousvóvvov rode, 
obruvss nuéco. 5j Omovoyol vd tow )tQ docefei ; 
pata yeyóvaciy. d «76 ovaías dd ov poryoU, ei Ax. 
rauer, 2% sQoixa xal c5» ngo yáuov d avi) 
οιν,ũn e ονj fj Ty» d, TOV 9ustépov vOpov t- 
775 sí ntQoixQa. ννôda⁰νν ui) mapnxolotOnaav, tr,» 


5impio c 


Si quando vero adulterii crimen probetur, iube- 


mus poenas peccantibus inferri, quas Constan- 
tinus divae memoriae disposuit; et illis similibus 
) ministri huiusmodi 


subiciendis poenis; qui medii (aut 

l facti sunt. De substantia vero ad- 
ulteri, si habeat uxorem, dotem et propter nuptias 
donationem ei salvari, aut partem & nostra lege da- 
tam si dotalia instrumenta non subsecuta sunt; 
residuam vero eius substantiam, si quidem sint ascen- 


à Aou» avvoU mxeQiovgíav, si uév aiat xavióvres 710 dentes aut descendentes usque ad tertium gradum, 


dr fe Joe r ga , La avrovc xara 
vac váfiec xal sove BaOpo)s, si dd ur) eias roνhõEέã.gm 
rev, 5 gíoxo 790exvpova Das E]jõ̃ xsásvouev. 
1 12» dd onysvOsicav yvvaixa raĩe ztQoérxovoOnit 
zone bro uévnv dv hhο⏑Ejoʃ rh bonn 

xal sí uàv saw drr avalafsiv avri» d Bov- 
And ein, dEovaíav avr q dous: vovvo nowiv xal u- 


&ccipiant hi secundum ordines et gradus, si vero non 
sint huiusmodi aliqui, fisco applicari haec iubemus. 


Adulteram vero mulierem competentibus vulneri- 


20 . 15 bus subactam in monasterio mitti. Et si quidem 


intr& biennium recipere eam vir suus voluerit, pote- 
statem ei damus hoc facere et copulari ei, nullum 


oixsiv avrr, unÓéva xívüvsov évrsvOsy evÀAaBovuévo — periculum ex hoc metuens, nullatenus propter ea 
nòi did «àv dv nim y“ ] xaraBAanTouivov — quae in medio tempore facta sunt nuptias laedi. Si 
10V yàuov. si dd 0 zosipnuévos yoóvos nagéAOr, fj20vero praedictum weren: transierit, aut vir prius 
Oo Ae e dvaAafsiv r yvvaixa «s 70, x8- quam recipiat mulierem moriatur, tondi eam et mo- 
Asvousv xovgsisG Oa, avtyw xal rÓ uovay o» Oyyua nachicum habitum accipere, et habitare in ipso mo- 
AauBavsr, xal oixsiv d» vj auh ho ,,, éni nasterio in omni propriae vitae tempore. 

2 olov 10v zoóvov tis oixsíac Loc. u ab náv Hœ⁰,˖ẽ“ 2 Et si quidem habeat descendentes, duas partes 
xatióvtas, và Üvo udpyr A«ufavay avtov rj xe, - 25 accipere eos substantiae secundum legum divisas 
días abxje xarà vr» vOv vóuov Óiugovusva e, ordinem, reliquam vero tertiam partem monasterio 
vàó dd lomóv voítov népos «à povaotnoío dy q éu- in quo mittitur dari. Si vero descendentes non 
BádMeras oͤioͤoo O si dà xavióvtes ur; eiycav, dl — fuerint, sed ascendentes inveniantur non consentien- 
&»ióvts$ aogaD G0: uj) GvuztQAtavras T roν,¶νh d tes huiusmodi inquitati, quattuor uncias eos secun- 
Hiuari, vstQaoUyxi0» avtovg xarà vue ToU vOuov90 


c. X. XI in textu huius novellae om. I. 

c. X (xal eizag v0 vij uo»yeías y, pavaogus dero . vrvixavra Oiatvylov sauzoudvov xsÀsvousv 
dxeivas vac xowas...... ) extat B 28, 7, i adnexum novellae CX VII c. 8 5 2 in. (557, 23, ubt vid.), unde idem eodem loco 
pariter. contaminatum legitur in L f.143. Ex B habent B. M 16,21 p. 506 Zach., Nomoc. 4 XIV tit. 11,1; pr. et $1 
ANomoc.t^ XIV tit. 1, 32 (pr. et $ 1 in. Balsamo ad Nomoc. XIV tit. 13,5 p. 1103 Voell.). — Summas praestant Anonymus 
JBodleianus 21 A apud Zachariae Avid. p. 220, 32 60, 37, 451 p. 717 Heimb. (ubi falso citatur. Cod. 9, 9, 29), $ 1. 2 
Nomoc. XIV tit. 11,1 p. 592 Pitra, summaria $ 1 Fux. 25,12, Nomoc. XIV tit. 1, 32; $1. 2 argumentum ex Ath. repetunt 


poaratitla Ath. 1 $4, 256. 


X. Si quando autem adulterii crimen manifeste probatum sit, iubemus illas poenas delinguentibus 


infligi, quas 
aut ministri eiusmodi impii criminis extiterunt. 


nsiantinus piae memoriae constituit; ut illi quoque similes poenas subcant, qui mediatores 
A substantia autem adulteri, si uxorem 


at, dos et 


donatio ante nuptias ei servetur, vel portio lege nostra statuta si dotalia instrumenta subsecuta non sint; 


reliquam vero eius substantiam, si quidem 


sint descendentes vel ascendentes usque ad tertium gradum, hi 


sccundum ordines el gradus capiant, sin autem nulli eiusmodi sint, fisco eam adici iubemus. 
1 Mulier autem adultera competentibus. poenis subiecta in monasterium. coniciatur. It si quidem intra 


biennium recipere cam vir voluerit, potestatem ei damus id faciendi e cum ea habitandi, ita ut nullum 


Peri- 


culum inde metuat nec matrimonium per ea quae medio tempore facta sunt detrimentum capiat. Si vero 
53 tempus transierit, vel maritus ante quam mulierem reciperet mortuus sit, iubemus eam tonderi 


et habitum monachicum assumere et in codem monasterio per omue vitae suae tempus habitare. 


Al si 


qeu descendentes habeat, duas partes substantiae cius ipsi accipiant secundum ordinem legum dividen- 
, reliqua autem pars (ertia monasterio detur. in quod conicitur; sin descendentes non adsint, sed 
ascendentes praesto sint, qui tamen non adiuverint eiusmodi scelus, quattuor uncias ii secundum legum 


1 gavsooc om.c | 3 àc — 4 Oucinoce] &c oi »ó- 
pos Qiavvsxovos BL || avcsfovs] divae (i. e. 9eíact) c | 
4 Óurózocs] Cod.9,9,29 $ 4 l GH M e, B* v. l.] vo- 
pínove LB I 6 ze Nomoc.6 11,1 || 8 zustdoov) sign- 
pévov L | vouov] Nov. XXII c.18 (cf- CXVII c. 5) 
9 si) sic L | ztoowooa Nomoc. 4 | uz om. M || 10 sio 
&v»ióvtes ij xcvióvves Díg | 11 voívov] voU TQítov 
CGEHeimbach male | Aagsiv Nom. | 13 gíoxq) dun- 
pocío (uo Nomoc. 4 1,32) B | tavtr» An tavrasc 
(va$za Bf ) LB, haeo c | 15 sro«vase] dn, Nomoc. XIV 
tit. 11,1 v. l., Anon. Bodl., c | vzxofgaAAoudvr» zxowais 5 
4% om. Nomoc.** 11,1] 16 9 à»7zp aver,» Bf | 19 * urs 
libri, nullatenus (i. e. unò a- 7) c | ysvousvoy Bí Nomoe. 
1, 32420 aue M) nagsA2os LB | 21 ois] nz» 
ANomoc." 1, 32 r,. LB] veAevrroo. M Nomoc. | 
«sásvousv om.c | 23 év v avrq) in ipso c, abr om. 
JB* | uovaecr oov L* | 24 «5c dias Cors Nomoc. am 11,1 
«rs Lors avrov BÍ | Kuss B- v. ., Nomoc. | 26 avt5s 
om. & | ds«aigovuévow Bf | 28 si d uz) xatiórtss ei 
JB! | 29 evosD'uoi) xal svgsD'oo«v Bf | 30 v40cagas ovy- 
e LB | v»» rov vóuov Qiávativ B Nomoc.À leges c 


1 adulteria R* | probatur v 3 exposuit v | illi b R. 
4 zubitientibus 7'! | medio V media 5 mediis v | aut 
addidi | ministris huiusmodi b v huiusmodi ministri 7 
5 crimine b | substantiam v [ adulterii RI Y 6 abeat 5 
habet T | uxorem om. V! | et om. V! | 7 eius bv i 
patrem b | nostram 5 v | legem AR* bv | 8 subeecutae 5 v | 
9 subetantia b | 10 et descendentes V, om. v | 11 aoci- 
piat hii b aooipient hi v accipiatur ab his T | 12 sunt 
reni aique v aliquid 5 | haec) et v | 14 adultera 
bv| mulier v mulieres? RI I 15 subacta v || monsate- 
rium T. vulg. | quid ^ | 16 vir] ubi Rl | 17 et om. V! 
eopulare 7 J 18 /eg. metuenti? I et nullatenus R* vulg. 
20 aut prius quam uir (ubi Ri) accipiat A || 21 mori- 
tur Z tundi bv | monachitum 7! monschum R I 22 
abitum accipere Tu acoipere habitum R I ipsum 5v | 
monasterium v [ 24 discendentes b j 25 accipere eas V! 
eos acoipere T substantiae] et substantiam v | diuisa 0 v 
diuersas T1 | 26 monasterium 5 | 27 dari) ei dari R* | 
descendentis b | 28 conuenientes v | 29 quattuor om. u, 
quattuor — 686,9 legem ser. E* in ras. 3 vv. | eos om. b 


Nov. CXXXIV 10. 11 


rds Üuupgovusvov AauBdvsiw, rds dd ò er ovyxías 
aid os a. / uovactnoíg dv ki éyxàsisvas ij roa 

J si d uit xatióvtac pijx8 asuóvrae œοο, 3j xal 
dsió»tae Gvydnoabay «jj r,! dGsfelq, stágav av- 
176 17» oe AauBávt» x oiov.  éxsívov 
7 Aerrouévov diere di Oc» TOv Üsuárow vd 
od ei và Gvugova và tOi6 mQoixqQoié dugsoopava 
ov % 9vàattscO'as. 


606 


UT NULLI IUDICUM LICEAT 


dum leges divisas accipere, octo vero uncias dari 
monasterio in quo includitur huiusmodi mulier. Si 
vero neque descendentes neque ascendentes habeat, 
aut ascendentes consenserint hui | iniquitati, 


5omnem eius substantiam accipere monasterium illi 


conservandam, ut omnes casus viro pacta dotali- 
bus illata n serventur. 


CAPUT XI. 


? * 7 2 0 D , 

Enssdòij di eiwsc 1óv ruivsQov vouov zagafgaivsss 
oxovoatovsav, dv ꝙ ide xd aivías ànniO, 
usda 4E ov uóvev QsmovOua Óvsavas wéunscDas) 9 
4x rod àvÓQós 7] i «r$ yvraixóe, xsdevopuay mag dxei- 
vas vàe aivía6 urÜsvi 1Qóx« QenovÓia yísig Das 7 
iogodaÜa, yswvüuava, j xavà GvvaivscWw TOUS. yauovs 
diaÀUs» xal Gvyyopsiv dAArÀo:w tà dH. 

l si 0j xagà tas d zuo duοοεανõu˖ẽi ae air i ro- 
ujcovaí vivae ò tale sÓ» yáuov, wuslsvousy, ai Ad 
x«tióvtaS you» stra éb avtov aiva dE d yánov, 
race ode avtQ» éxsivo OídocOas xavà tZ» Ow 


Quia vero aliqui nostram legem transcendere stu- 


d. 10 dent, in qua evidenter causas enumera vimus ex qui- 


bus solum repudia possunt transmitti aut & viro aut 
& muliere, iubemus praeter illas causas nullo modo 
repudia fieri, &ut per consensum nuptias solvi et 


, concedere invicem delictis. 


1 Si vero praeter a nobis definitas causas prae- 

erint ui solvere matrimonium, iubemus, si 
quidem descendentes habuerint sive ex ipso sive ex 
alio matrimonio, substantiam eorum illis dari secun- 


vóuo» v, xal r va &vÜQa cá» ts yvvaixa sis 20 dum legum ordinem, et tam virum quam mulierem 


puovactgouv éufallanDas dxi xdvra vOv rie hij 
abr xoOvov, xal éx rije éxac1iov wsguovoíag avdà 
140caQag ovyxías vois uovactroios d» ole dio 
raus dgogítec Oa," Tov dq de Óniovóts 1 75 xon oi 


in monasterium mitti in omnibus vitae suae tempo- 
ribus, et de singulorum facultatibus quaternas uucias 
monasteriis in quibus mittuntur separari; viro nibilo 
minus neque usum babente datae partis filis. Si 


&z0vt0$ toU d. òonenor toic ,- uépove. al d xaviov- 25 vero descendentes non habeant, sed ascendentes in- 


vag u Kron, ddd dsyiOvtse suQíiOxovtas, t vQltOv 
Mágos xije ovGíae Aaufarsiy avvove, Si ur) «pj dog 
«76 À$0500$ t0U yauov Ovy;Psca», xd d duo pueégr vois 
lion aarieioie dv ole $xaevos ier dgogitsaD'as. 


veniantur, tertiam Mom substantiae accipere eos. 
si non iniquitati solutionis matrimonii consenserint, 
duas vero partes monasteris in quibus unusquisque 
mittitur separari. Si vero neque descendentes ne- 


sí dd ura xaióvtes uryts dvr elsv, 3) xai asióv- 30 que ascendentes inveniantur, vel ascendentes consen- 
tas OvvjyeGa» vq ysyovÓt, xtÀavousy nüGay tj o-  Beruut facto, iubemus omuem substantiam monaste- 


e. XI ertat B 28,3. 6 post nov. CXVII c. 12 et inde eodem loco in L f. 145 (cf. p. 562 ad c. 131 8 1—3 
er B habet Nomoc.* XIV tit. 18, 4; pr. 2 in epitomen reducta B. T' 4, 5 p. 150 Zack. — Suwmom pr. — $3 
praestat Anonymus Bodleianus 21 B apud Zachariae Avixd. p. 220. Theodori summam capitis repetit BZ, Athanasü 
summarium $ 1 (— v. 28) libellus stel. Qiapógo avayvocuátory $ 6 p. 193 Heimbach, Anon. Bodleianus 21 C 
apud Zachariue l. c., summarium $ 2 repetunt puratitla Ath. 14 $2. Argumentum notant paratitia Ath. 2 50, 10 $3. 


ordinem dividendas accipiant, octo autem unciae monasterio dentur in quo eiusmodi mulier. includitur ; 
si vero neque descendentes neque ascendentes habeat, vel etiam ascendentes eiusmodi impietatem adiuverint. 
omnem cius substantiam monasterium accipiat. Aigue illud simul observetur, ut in omnibus casibus pacta 


dotalibus instrumentis inserta marito serventur. 


XL Quoniam autem nonnulli legem nostram violare student, in qua specialiter causas. exume- 


ravimus „ solis repudia aut a viro aut a muliere mitti possunt, iubemus praeter illas causas mullo 


1 condonare. 


a fieri vel facta valere, aut coniuges consensu matrimonia solvere atque delicta sibi imticem 
Quodsi qui praeter causas a nobis definitas matrimonium solvere ausi sint, iubemus, si 
quidem descendentes. habeant sive ex ipso sive ex alio matrimonio, illis bona eorum dari secundum : 


oreis- 


nem legum, el lam virum quam mulierem in monasterium conici per omne vitae corum tempus, ac de 
wtriusque substantia quaternas uncias monasteriis in quae coniciuntur destinari: ut scilicel. vir ne wuswum- 


uidem partis quae liberis datur habeat. 
praesto sint, (eriam partem substantiae ii 


autem descendentes non habeant, sed ascendentes 


ipiaM, nisi impielati matrimonii solvendi consenserint, duae 
vero partes monasteriis in quae quisque conicitur destinentur. Si vero neque. descendentes 


Gee. 


dentes sint, vel etiam ascendentes ei quod factum est consenserint, iubemus omnem. substantiam mona 


1 Qiapgovuévac LB | AaBeiv Nomoc." Bye M 
Nomoc.* | 2 &yxAsiaras Nomoc.^ | 3 7 e NMenoe. lu 
«al oí dvióyvss L Nomoe. 4 | 4 Exoata» Be v. I. | ro- 
asvp] avr; B' | avvois B! | b éxsivov napagviavto- 
pévov] illi conservandam (i. e. éxaívq? ssa Larrous- 
vue | 7 d «ois) «à om. Bí | xooixojoi M) yαα 
soi M s.v., LB I 8 ovuflolaios éugegóusva LB V9 
zagafaivew i gh. vóuov B | vóuo») nov. CX VII 
c. 8. 9 | 10 àzrgoiOujoapav M95 | 10 uóvow] solum (i. e. 
Móvov) € | ésenovósa] Qiatoyia. LB (id. 13) | Qvyastas 
méuxagOaci B néunsgOa, Óvvavras Li 12 xag'] sapi 
B! | S vavvac B^ | 13 «às eignusvasc aivíac B. 
éertoiOsa) QiaAUsiv yapove xal Quatvysa Bf (cf. ad 14) | 
1 — 14 yivópava om. B* c | 14 yivópava M] «a yivóueva 
LB|9 xaxà — 15 BGiaAveiw om. Bf | oje L 
vov$ om. D! | 16 si] Oi Nomoc." I zuo» L | 18 dx 
vov avtov malit CGEHeimbach | 19 rde ovoíac] sub- 
stantiam e [| rov »óuov Nomoc.^ | 22 avrà» om. M* || 
23 otyylas ML Nomoc. | 28 «ov om. Bí | 29 4ufdi- 
AegD'as M | 30 ufjrs dsióvtes uses xavióvrec B 
a»ióvves M | elev] inveniantur g | xai] xal ei B! 
de e oí dyióvcss LB (cf. ad 3) 


1 legem R()0 v diuisa b diuersas T1 | accepere 5 
2 ooncluditur 7| 3 vero neque] neque om. 5 | babet v 
4 conserint 6 | 5 accipiat v | monasterio b J illi uero 
eonseruandam (oonseruanda v) bv; leg. illo uero obeer- 
vando? [6 viro] uel v uae b | pacto V' factav | 7 illate 
V | 9 aliquid 5 alii qui v | student om. RI. 10 quo 7| 
uidenter Rb uidentur V! | causas] causes quae V | 11 
repudiatae b | 12 mulier 5 | propter 5 j 13 fuerit 5 | 14 
delicti b v derelioti R | 16 practer] praedictas & [ pre- 
sumpserit Ri | 17 aliquis V' v aliquid R. 5 ] 18 habuerit 
V || ex alio] ad alio b j| 19 substantia v | 20 ordinem legum 
T 121 monasterio Vv | 22 quaternis untiis T J 23 mit- 
tur TI repareri R | uero TI uae 6 ui V! | 24 usque 
Vin usu habere Ri [ filiis ö v] filiis: quando pater rcram 
filii in potestate positi non habet (habeat T) usumfructum 
RVT vulg. n om. b | 26 tertiam] tertiam uero v | acci- 

re eos substantiae 7' | 27 iniquitatis v (R*, sed restitui 
iniquitati) | matrimonium é, om. v | 28 monasterii mo- 
nasterii his V' [| unusquisque del. V*| 29 seperari 7! | 
neque ascendentes om. R, asoendentes ante descendentes 
add. R3 | 30 uel RZ] et R!VT' aut ol. | secendens V 
consenserunt V b) consenserint RT vulg. conuenerunt v 
31 factum 5 J monasterii 0 maioris monasterüs R- 


HABERE LOCI SERVATOREM 


ola vois uovactnolo: dy ol; dvaBA:jOvcar did og a, 
iea uj Óià raue rie ztsguvo(ae xal vÓ «oU Üsov 
d xaTa ein xal 0 ñucragoe vóuos 1 
2 Alla xai rove 9novgyoUvtac tais 1oiavraig Aνν,νũ. 
red yducov» yr r voiavra. dOsuira Gvuflóloua cur. 
Suvras vai& sic cua , UvnofgaÁlsoOas xsásvo- 
Ü ^ uev xal sie dfogíav sztéuxscDa.. Zi di oí «àv» yd- 
uov lun» dxiyspncayrso BovinOoo: md davrois 
GvbevrOrwas moiv épfingOec. novagtuolos, daa 
avroic : : E : 
JtOà€ Ovyyopovusv bree xal rag iOíae megiovalas 
ve. Pd ovrtoe ngóc dove bzw, o àv ai undd 
rotodro juagrnuévoy tra . xoU évoc òd fBov- 

pévov rl yauov avaxaAsgagOa, si ui) Gvyaivéces 


rò Érsgov ned, m,, ard voU uu Boviouévov xgateiv 15 


rde nz0vd$. Tavra dd mávta gvAdtvsg Dn, xe- 
Asvousv Ev 1s vj; acid. vavvr nOÀs xal d» aig 
anaexiate, dic v5 t0U xOugros vOv» noiátor xal vis 
tdv zalativov GxoÀj6 xal vOv év taie énapxiais 


687 


Nov. CXXXIV II. 12 


riis in quibus missi sunt dari, ut non propter hunc 
contemptum et dei iudicium contemnatur et nostra 
lex transgrediatur. 

2 Sed et ministros talis solutionis nuptiarum aut 


5 qui huiusmodi incesta instrumenta composuerint cor- 


oralibus poenis subici iubemus et in exilium desti- 
$ nari. Si vero hi qui matrimonium solvere prae- 
sumpserunt voluerint iterum sibi coniungi prius quam 
mittantur in monasterio, licen&am eis damus hoc 


(dousv voUto moi, xal rde ztgosonuévac l0 facere et praedictas poenas concedimus eis et pro- 


prias habere substantias et ita ad invicem vivere, 
tamquam si nihil delictum fuisset. Uno vero volente 


matrimonium revocare, si non consentiat alia per- 


80nà, contra eum qui noluerit teneant poenae. 


4 Haec vero omnia servari iubemus tam in regia 


hac civitate quam in provinciis, tam a comite pri- 
vatarum quam a palatinorum schola et provinciarum 
iudicibus et officiis eorum, scientibus quod si neg- 


dx, xai TOv» válsov avrQv, eidóvov avtov, osc20lexerint huiusmodi alicuius delicti et non omnia haec 
ei óqO'vujsovos tov vrov Tóc agaoravouévov xai uz; custodierint, et exilium et proscriptionem sustine- 
Tavra na»ra magapvAaPovoi, xal éfogíav xal drusv- bunt. Haec vero iubemus servare et locorum san- 
Civ vmOOTZGOv1aA  Tavta dà avrà nagagvAdttesv xs- — ctissimog episcopos, ut providentia eorum traditae 
Aevousv xai roUs xarà rÓzt0» 0cw»rátove éziGwÓzOvé, personae in monasteriis mittantur, et de rebus ea- 
Gere 7govoiq avv» *à nxagadidóusva soócozxa dv 25 rum quod & nobis definitum est monasteriis vin- 
povaotroíos dufdAlsgOas x«l dx vOv mQayuatov — dicent. 

abr tà h ruo» QioQigÜévra vois uovaatnQio:s 

spagéxac D'as. 


CAPUT XII. 


EX «is dd rarnyogn nie ind pousiq z000o0íq *àv Si quis vero accusatus in adulterio per proditio- 
Üixaecóv 5j dl oupórxors vgórxtq vac áxoó ToU vó- 30 nem iudicum aut alio quolibet modo & legibus poe- 
pov nowas áztogyot, xal usrà cadre svgsDein jj nas effugerit, et post baec inveniatur mulieri de qua 
yovaixl νν 5$ b] n aleo GvvavagtQspo- accusatus est turpiter conversatus aut in matrimo- 
ge y ydpgov Aaufavow a,, xal rovro yévy- nium accipere eam, et hoc fiat vivente marito aut 
rat Lowvi06 toU dvÓgóc ; xol uevà t9» avtov rale - post eius mortem, neque matrimonium valere iube- 
v5», odd r youov éogoGOas p, aÀÀà xal35 


c. XII. XIII extant B 6, 19, 8. 9. 
c. III er B habet Nomoc.f^ XIV tit. 11, 1: summam praestat Nomoc. XI tit. ib., Ath. summam repetit No- 
moc. L tit. 41 p. 652 Voell. 


steriis in quae coniecti sunt dari, ne per hanc astutiam et dei iudicium contemnatur et lez nostra violetur. 
2 Sed eos quoque qui eiusmodi matrimoniorum solutionibus operam praestant vel eiusmodi illicita in - 
3 sirumenta componunt, corporalibus poenis subici et in exilium mitti iubemus. Si vero qui matrimo- 
nium solvere conati sunt, prius quam in monasteria coniciantur, rursus inter se coniungi velint, facultatem 
iis damus hoc faciendi, et praedictas poenas iis remittimus, utque bona sua habeant ac perinde inter sc 
vivant (amquam si nullum cius generis peccatum commissum essct. concedimus. Quodsi alter nuptias re- 
& vocare velit, si non consenserit altera persona, contra eum qui nolucrit poenae valeant. — Haec autem 
omnia custodiri iubemus tam in hac regia civitate quam in provinciis per comitem rerum privatarum et 
scholam palatinorum et praesides provinciarum corumque officia: qui sciant, si quid ciusmodi commissum 
neglexerint neque haec omnia observaverint, se el exilium et publicationem bonorum subituros esse. Haec 
ipsa vero etiam sanclissimos locorum episcopos observare iubemus, ut cura eorum personae traditae in 


monasteria coniciantur alque ex bonis eorum ea quae a nobis statuta sunt monasteriis praestentur. 
Si quis aulem adulterii accusatus proditione iudicum vel alio ullo modo legitimas poenas 


€, 


ugerit, atque postca deprehensus tit cum muliere, propter guam accusatus est, 
vel eam in matrimonium accipere, idque vivo marito vel etiam post mortem eius factum sit, me valere 


t(er conversari 


1 48À:j9nca» Bf | 2 vavvys] rd Nemoc.* [vov om. B/ 
3 «oarag y cum Scrimgero vulg. | xai — x «27 
om. Nomoc." | 5 xov yduov B* | ovrriDdévtse L 18 in- 
xeigovvtss L | éavroic ey ei B1 astro 
Nomoc. * é» wovactrno(los L | 10 "ira omoc. * | 13 
cosodroꝰ BL, om. e | dj 17 rabry om. 
B! 18 rh nqiBdvro»] vo» fu e der 
8. v. tv Baciixav rtsQiovOu.Ov L, xal rñÿe 7t89i0vaíae 
add. Bf | 21 «i] des Bf | 22 ndvra om. B | 23 avrà 
om. Bf c | xeAsvousey nagapváavtey LB | 25 avvov 
M* | znagadsdo,dva B | 30 voóztq] xoocet B- 
và M | dnò vov wópov) a legibus c | 34 7 xai] sive 
Nomoc. 4, j B* | avvov] de L* | 35 Ka om. L 


1 missi] si ö J 2 contemptum) con um V' cum spat. 
vac. 6—7 htt. | de iuditio Ri in dei iudicium 5 || 4 tali 
V, om. 65v | 5 *incerta VT b certa Rv [ instrumentum 
V1 | conposuerunt 5 | 7 uero hii RT uobi V, hi om. bv | 
praesumpscrint v | 8 uoluerit R | oontingi 5 | 9 mitta- 


tur v | monasterium AT'vulg. || eis licentiam v 10 facere 
et] et om. b | 11 et om. T' | vivere] uere T'!, om. R! | 12 
si om. v [| nih 5 [ fuisse ^ uno] non 5v [ uoliente 7. 
13 reuocari V | alia] et alia ó altera T | 14 uoluerit 
Rs noluerint 71 | teneat b sentiat v | posene ^ | 16 
vero om. V | regiam hao ciuitatem v | 17 comitem 5 || 
18 a palatinorum] R | et om. v | 19 et officiis — 
neglexerint scr. V? in spat. vac. 14 vs. [ si om. ^ [ neg- 
lexerit R | 20 alicuius del. V, alterius v 21 custodient 
R! | praescriptionem Tb v proseriptione A! | 22 seruari 
VT | ante et in 5 litura est 2—3 (itt. | 23 prouidentium 
eos v | 24 sq. et — quod scr. V? in spat. vac. 4 vs., et 
— vindicent om. v | eorum V(?) | 25 uendicetur 7'*, vin- 
dioetur vulg. | 20 accusator v | in alterio Ri ad adulte- 
rium v, in om. 5 | prodictionem ^ | 30 alium 5 v | quod- 
libet ö | 31 efugierit b | haeo om. V* | 32 accusatum 
est b accusatur v [ matrimonio Vv | 33 it v] vi- 
uentem v 34 post eius] postenus 5 | neque) et neque? 
b pr. | matrimonio 5 


Nov. CXXXIV 12. 13 


ro rob ro nzÁÀnZuusÁ5ncas tolurcavra, ei xal tÓ - 
roco d. iv, Ono$ d dear d idoued nastl οννν 
xai Gvvéxsiv avtov xai uevà facayove raĩe dgzatais 
TipOQínu.G vzoviOévas, und d d lie xatryogías s) 
d ode Osopévq xal qj» yvraixa aagposiadsiaay 
xai xagsicay uovactnolq 4.81 ra. xSÁSVOMSV MüXEi 
piss dni ö tÓv zd tü$ oixe(ag dwje r- 
éxavépov dà sagiovaía» xavà t9" noonpnuévn» vati 
Qiasgsig Das, suvÜUvq (xaDÀs noosirrouev) vov «s xó- 


688 


5 probatione faciente; et mulierem cas 


UT NULLI IUDICUM LICEAT 


mus, sed et eum qui hoc delinquere praesumpsit, 
etsi prius perfugit, attamen licentiam us omni 
iudici et comprehendere eum et post tormenta ulti- 
mis suppliciis subicere, nulla alia excusatione rei 
et 

tonsam monasterio immitti iubemus et ibi manere in 
omne tempus propriae vitae; utriusque vero sub- 
stantiam secundum praedictum ordinem dividi, peri- 
culo (sicut diximus) tam comitis privatarum quam 


groe r- mQuifdraw xal và» warà vóv vónov dg- 10 iudicis loci. 
xovvow. 


CAPUT XIII. 


Eneidi) d deĩ jude ri ToU d»wÜpomivov yívovs 


doi, Zοοε, rde eie apa nowàs xavd u At. 
gos dAarvovytes azxayogevouey éxarépac và$ ysigac i 


xal das téíuvecÓas, fj voiasras visi» dnaysa Das 15 aut 
vuuoplas d. ov xà dee dali H, éneid?, 5j và» 


cc q .d vote Baevréga davi «re éxevéQow qàv ges- 
eov éxrouije. dt xslsvopsv, sl uiv vovvró v« auag- 
rij dein dE ov oí vóuo: Düvatoy voi duagravovauw 
ind you, xarà T TOV€ vÓ j 5 

ard tà6 "mtOvd6, el q vovovro sin và nua ere 
Javáérov db» , eh, d avtóv aoxggoviteaDas 
5j ele Fo τν ztáuztsaO' n, ai d v) vov dyxÀruatos noió- 


rie udAove dztorour)» dstcutüOs, ysvéoOcs, níav uóvny 
"Trio 1 9e ov Bou d u 25 1 Pro furto vero nolumus omnino quodlibet mem- 


l xseipa t6uvecO al. 
ztavtsÁoS 0iovyÓUr note nee téuvsaO'as 7) dztoO vijaxesw, 
dÀÀ' rice ard  GogpovitscD«a. rae q xa- 
od us voUs$ ÀAaOQa xai áysv 0nÀov tà to:nUta ni 
uslovyvac- robe yàg gin, dnsQyouévovs 7) nerd dm 
9 xo 
rds dzÓ TOV» "OUO xsirvouev vsouévytu» voids. 


Quia vero nos oportet humani generis infirmita- 
tem protegere, corporales poenas secundum aliquam 
partem imminuentes interdicimus alterutrss maaus 

edes &bscidi, aut huiusmodi quaedam inferri 
supplicia per quae articuli dissolvupntur, quia mem- 
brorum dissolutio gravior est utriusque manus ab- 
scisione. Propter quod iubemus, si quidem tale ali- 
quid delinquatur unde leges mortem deli 


du, vzéyn» 20inferunt, secundum legum virtutem sustinere eum 


poenas; si vero tale fuerit crimen quod morte dignum 
non sit, sed ut ipse castigetur aut in exilium trans 
mittatur; si vero criminis qualitas membri abscisio- 
nem exigat fieri, unam solam manum abscidi. 


brum abscidi aut mori, sed aliter eum castigari. 
Fures autem vocamus qui occulte et sine armis ho- 
iusmodi delinquunt; eos vero qui violenter 

diuntur aut cum armis aut sine armis, in domo aut 


al, dv ol ij dv dd y Jade, 30 in itineribus aut in mari, poenis eos legalibus subdi 


iubemus. 


c. XIII in. et $ 2 summam ex Ath. repetit libellus x dagóQow àyayyouátov $6 p. 193 Heimboch., v. 16 
summarium exhibent Prochiron 39,23, Epanagoge 40, 26, Ecloga ad Prochiron mutata 37,15 p. 152 Zacà. 


matrimonium iubemus, sed etiam eum 


i hoc committere ausus sit, etiamsi antea 47 ugerit, tamen 
omni iudici facullatem damus comprehendendi et post tormenta ultimis suppliciis a/ficiends, i 


ita ut nulle 


alia accusatione vel probatione indigeat ; et mulierem castigatam et tonsam in monasterium conici iube- 
mus ibique manere per omne vitae suae tempus ; utriusque vero substantiam secundum praedictum ordinem 
dividi , periculo (quemadmodum diximus) et comitis rerum privatarum et praesidum locorum. 
XIII Quoniam autem humani generis infirmitatem considerare nos oportet, poenas corporales all- 
eiusmodi poenas 


qua ex parte minuentes vetamus utramque manum vel etiam pedem abscidi, aut 
j quandoquidem articulorum dissolutio gravior est utrius 
opterea iubemus, si quidem quid eiusmodi commissum sit de quo leges mortem deli: 


infligi per quas articuli solvuntur, 


$C1$10€. 


aligwibus 


LJ 


bus inferunt, secundum tenorem legum eum poenas subire; sin tale sit crimen ut morte dignum on sit, 
alio modo castigari vel in exilium mitti; si vero criminis qualitas membri abscisionem exigat, unam 


1 manum abscidi. 


Propter furtum autem omnino nolumus membrum ullum abscidi, aut occidi eum, sed 


alio modo castigari. Fures vero vocamus eos qui clam et sine armis eiusmodi delicta committunt; mam qui 
violenter grassantur sive cum armis sive sine armis, in domo sive in via sive in mari, eos poenas legibus 


statutas subire iubemus. 


1 rovro Mg) vo«ovto (om. Nomoc.") LB | xó om. No- 
moc. 4 | 3 dezavass M c] voutuoss LB | 4 er M, 
vor Eva, — xatnyogías om. L | undsuiac] xai ug- 
das B/ [| 5 Oaouévov L faciente c | 7 crc oíxsías 
Cors (c L*) LB (cf. 685,24)) «zs Gorjs averne M || 
10 «ov noBayvov L «5s nen s8piovaíae (vov id 
«€» Nomoc. 4) B | «à» — aoxzóvtow] iudicis c, unde 
toV — doxovytos Haloander | x0» om. L Bí | vórtow No- 
moc,^ | 12 à»9oozíov L áv99oorov B*| 13 exorti») 
protegere C, unde ox corr. Haloander | 14 «a6 om. 
L? | 15 5 xai *oiavras L | 11 v5e]) o» B! | r. 
Be | 21 vovovvo» LB | 22 dds] sed ut i. e. 4 
ex T 23 néunsc a] avrov Naa. BI ei dd 7) 
7 J L| 24 &neivgoes M) daa LB | Ma uóvov 
gelo 5) sls node rod nÀnupsinGavios ánorsuvécDo 
Theod. | 25 BoAóus2'a M || 26 oiovàzzors Bí | 29 én- 


sgxoudvove *) ueva. OrtÀov om. BÍ 


1 et om. 5 vulg. | derelinquere 715 praesumpserit R 
T vulo. | 2 profugit R vuig. | attin R alterum 71 
omnem 6 | 3 et om. v | eum om. T | tormentum 5 | 4 ex- 
ousationem b, acousatione malit Osenbrüggen | 5 proba- 


tionem b v| facientem b v, facienda vulg. | et] in ö 
muliere castigata RV T | detonsam Cramer in Zeitschr. 


f. gesch. Rechtswiss. 1, 509] detrusa R VT detur ad v | 


7 omni b omnem v [ utrisque 71 | substantia ö sub- 
stantiae v | 8 praedictum ordinem om. b v, ubi in pror 
mis quoque versibus verba aliquot omittuntur propter 

9 eomiti 


labem archetypo adspersam | periculo om. v ! 
b v quam — 12 nos om. bv | 12 infirmitetes ^ | 13 cor- 


porales poenas om. ö v | aliquas partes R | 14 interdici- 
mus inminuenti v | alterutrasque manus T utrasque ma- 
nus Ri, om. bv 16 per quae articuli dis] om. 5 v f sol- 
uantur ö || 17 dissoluatio & solutio v [ manuum absoisione 
V, om. bv 18 talem bv|| 19 delinquantur Ri I delin- 
quentium v | 20 inferant ö | uirtutes v | eos v [ 21 
talis v mortem 5| 22 set uti Ri aut E* | ipse] et ipse 
V | in om. d transmitatur T transmittetur b, hoo 
cedere add. V | 23 absisione R. | 24 sola b solum Vv | 
25 furtum 6 J quolibet V5 v | 26 morie T'! | castigsre 
127 vocamus vulg.] uolumus libri, uocari s. v. ada. 
V? | carmis 5 55 v | uiolenter scr. V? ín ras. ) 
agrediuntur RT egrediuntur 6 | 29 arma 5 v | ar 
b v | domo Osenbrüggen] domos libri | aut in] aut om. V, 
in om. R vulg. | mare RV6 


HABERE LOCI SERVATOREM 


2 Derr dà i nóvov «c sic Gua nowdas, d xal 
res sie xoruara uerQuortéQas ylveaDas, Dionitouev 
roùs dni R05 xctnyogov, „ dp ow» oí vó- 
os Ürusvsiv 9) Oávaroy oQítovaw, dà» A ow 


3 xaraxQuÓmGO:, tác avtov ztsQiovgíag pi) viren 5 


aeg oe roĩe dgyovciw vais ar rds, da 
undd xarà «ovs szaAawis vóuovs tr ÓnuocíQ avtac 
zpocxvoovoO'as. u si uiv Kyouv xatiovtas, avtoUs 
Aye» 15v gba, xl, r dd v0U vowirov dpap- 


689 


Nov. CXXXIV 13. 


2 Ut autem non solum corporales poenae, sed etiam 
pecuniariae mediocriores fiant, sancimus eos qui in 
criminibus accusantur, in q ibus leges mortem aut 

roscriptionem definiunt, si convincantur aut con- 

emnentur, eorum substantias non fieri lucrum íu- 
dicibus aut eorum officiis, sed neque secundum ve- 
teres leges fisco eas applicari: sed si quidem habe- 
ant descendentes, ipsos habere substantiam, si vero 
non sint descendentes, sed ascendentes usque ad ter- 


vruatos avvoic rtQocyeyopávo»y, ai dd ur) de xatióv- 10 tium gradum, eos babere. 


rss, d avioyte$ dg. volvov BaOpov, avvove Ixess. 
8 si da, yahurras  Kyovdev oi oUvroS xαν,çſ̈eαννν,, 
nd TQOzO:6 xsÀevousv xavTaGé xal tZüb» moixa xai 
T9)» yapax?w Oogsüv Aafsiv. si dd xal Oíya zoo 
jus1áoov vóuov 0g.cO'sica» notpav dx «7$ dne ovoíac 
TOV xavaxgiO évros cavtac AapuBavew, sire véxya Kyov- 
ci» éira xal p. si d ugÓdéva vow henne 
Aol d nànuusi(jsas, tôre v gíaxq m gova 9'as 


oo 
rij dxsivov NασõE0 9 α HDονινααν t Hu uévvos voic 20 


and xααοον⁰ιιο xaraxoivopéyois tovs xa. latoðòe vo 
Adv1s0 Das 5 pi Did 
(En iloyos.) Iloovonoáro voivvy ij ei dyQoLócrs 
TÓ» stapóvra Jusiov i,, vóuov xcrà rar TZ 
sidaiuova , 0 si 
énaQyíag xal wavagawi) sosjcas vols ro i you 
vors, ép. ꝙ dvr vovd vrtrxdove u 00r» avrov 
stosvovusD'a xoóvoiuxy.' D. k. Mai. CP. imp. dn. Iusti- 
niani pp. Aug. anno 


xoĩs rotobrois 7tQ0S0PTt0I6 Gvyqixrcayv, LULA dd cOwv15 


ivas, N ra xarà rde 2 


8 Si vero mulieres babent qui condemnati sunt, om- 
nibus modis iubemus istas et dotem et nuptialem 
donationem accipere; si vero et sine dote talibus 
personis coniunctae fuerunt, a legibus definitam par- 
tem de tota substantia condemnati eas accipere, sive 
filios habeant sive non. Si vero neminem praedicto- 
rum habeat qui deliquít, tunc fisco sociari eius sub- 
stantiam. In maiestatis vero crimine condemnatis 
veteres leges servari iubemus. 


Dat. kal. Mai. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno 


XXX. pc. Basilii vc. anno XV. 29 XXX, p. c. Basilii vc. anno XV. 


la. 556.] Rescripta lez ad Monachium pu. 


i 2. 3 summarüitin (ex Theod.) habet B3 60, 82, 16 p. 884 Heimb. 
8 (— * 17) summam Ath. repetunt paratitla Ath. 10 $ 3. ' 


2 Ut autem non solum 
crimina accusantur, de quibus leges 


té corum substantiae magistratibus officiis 


eorum 


orales poenae, sed etíam pecuniariae moderatiores fiant, sancimus, qui propter 
blicationem vel mortem statuunt, si convicti vel condemnati sint, 
1 lucro cedant, sed ne fisco 


secundum veteres 


leges addicantur ; verum si descendentes habeant, ut hi bona accipiant, exceptis us quae per tale delictum 


ipsis accesserunt, sin descendentes non supersint, sed ascendentes usque ad tertium 


gradum, hi ea habeant. 


Si autem uxores habent qui ita condemnati sunt, omnibus modis iubemus Ras et dotem et donationem 
nuptialem accipere. Quodsi etiam sine dote cum eiusmodi personis copulati fuerunt, portionem legibus 
nostris s(alutam ex (ota condemnati rubstantia accipere e sive liberos habeant sive non habeant. Si 

$ 


vero is 
qui maiestatis crimine con 


i deliquit nullum e praedictis habeat, tunc fisco 
Tm ee veteres leges servari iubemus. 


tantiam illius addici volumus. In iis tamen 


Epilogus. Provideat igitur tua gloria, ut praesentem sacram legem nostram in hac felici civitate 
proponat et in provincias mitlat carumque praesidibus manifestam reddat, ut omnes subiecti intellegant, 


quantam iis curam adhibeamus. 


1 xóvac L || 3 rovs — 5 (cf. 688, 1)] 
rcd — xatnyogovuévoy coni. Zachariae, cui correctioni 
adversatur avtàv v. 5 | 4 Orpsvow 5 Jdyacvo»] mor- 
tem aut proscriptionem g | 5 ur) om. M | 6 &exovoe:i] 
and pnávcos «76 xaOogiogso6 o6 ztaAaiol yÓuos xpatovgs 
xal Ónusvazas 7) o, voV xvounxóros add. Le, scho- 
lion ad v. 20 sg. ex margine huc intrusum (cf. Theod. 
5 36) expunzit L^ | 9 zee — ztoocyevopávarv om, s || 
10 avro LB*| 11 veírov) vov voiovvov L | 12 odr 
om. £ | 13 ravra Le xal om. Bf | 16 evyo5ucay L | 16 
nere om. g | vópov) cf. ad 685,5 17 ravva L | si 
«eva L | ondes ed irr y : e») gà 7 p» L. 
119 dyes LI gíaxq] οõẽ˙u LB | 20 Govióus2a om. c 
121 4 om. B I xev sios L| 23 epilogi in ML 
additi pars prior (—7:902sivas 25) ad Musonium praef. 
wrbi, altera ad Petrum praef. praetorio spectat (cf. ad 
676, 23); om. epilogum Bg | 28 subscr. om. Ath., habent 
Jul. e, item Ulinensis in appendice Jul. p. 196 Haenel; 
éLepovóOn ustà vj» vnxatsa» Bacila(ov se [xa rije 
gaudi Theod. | dat. k. mag. Iul.» | ep. M) constanpt. 


Utin., po. Jul.», om. Jul.) f | imp. dn. (dn. om. Jul.) 
iust. pp. a. ann. XXX. (XV. Jul.“) Iul. c dn. iustiniani 
PP. aug. M ceteris omissis | pa. ussilii uo. an. LVH uc. 
asilii an. XV Iul.“ p. cons. bilisari anno XV Utin. (om. 
Jul.) basilio uc. conss. M 


1 Ut] aut v [ poenas V'!T bv| sed etiam om. 712 
cuniarias Tv i V | medioores V vulg. | 3 
3 v [ morte 5 | 4 prosoriptione R. V pro inscriptione 5 
[eren b | communiocantur R I 6 sed om. V3 eis R 
habeant) heres ant Ri | 8 disoendentes 5 [ ipeos — 
descendentes (disoendentes 5) be] om. R VT vulg. 
[9 sunt v | seed bv) et RVT vulg. | descendentes v | 10 
eos] esae v | 12 et dotem) ei dotes v | 14 donationem] et 
donationem R donationis v | et om. V vulg. | dote tali- 
bus T vulg.) dotalibus RV bv | 15 fuerint AV vulg. 
partem totam substantiam "n eas vulg.) eam libri 
18 delinquit R | 19 In om. Vv | crimine om. v [| con- 
dempnari v | serusre RV | subscriptionem servant bv | 
29 uasili óv 


Nov. OXXXV 1. 690 NE QUI CESSIONE UTI 


PAE 


IEPI TOY MH ANATKAZ EZ OAI TINAZ EKS TAI] 
XPHZA28AI - 


MHeoo nt "Oca «à Oso» disvusvijegOas vg ud 1 erat, voiva ain rote v 
rbk t «s xal u dyonitOusD'a.  Zogágióc rue dx xñjs Mucov éxagylas xaJsavós ονν Jaxovsi $ 
dendele fuv icq aker, Ge dni xoruact 5 vs xal iduorixoig ‘data vaoudvory vnó roõ tZ$ yo 
Aaungorarov doxovios ain vfges xal uóvp (0) yàg éml r xonuud r zámovOs nsQcsxovtiovos (doc: 

4.8. td» oíxsío» mayuávov avtov)' Ónsg d the xai vOv dv xspalaíos dune xaDécrrws. 
mo yàp díxaioy , vÓv anal e vov ovp Bsánxóros xal oV G j nagaüsÜouévoy dere vow GVTOW ysyovóta 
add is dOyrnuova ros fiov davrq nsqvriDéva,, xal rij dgruégov vQoqe os sixóc vije «s xo Gopatos Guische 10 
Kio gif, e xaracti,va:; | | 


, 


CAPUT I. 


9 
ch e e yj psycÀoxQexiGIávo doyóvzo» dx 
as xps 


; , 
ta6 6U 


(oM, e QU v guXQ sSQógaew 
gevsíov, 5 de jv zov xofawé ce ale. P 5 Le d * 


x«l) ddHjGĩ? silvas v9ié ÓguiAousvoss gat gag voicüTas pyeyas xai L0ÓcaMtOP TOP KpXB VO» 
xvolov vàág évayoyás xz Ja, gira n&gsavip O dL sra A) 5 e οπν ον avroy dxÀos sigsiw 25 
rod UxevOUrov ixi zjj ovuszg dvayoy] & Hat xv ngayuavoy xadsccávas. 


Nov. CXXXV Graece tantum eztat in ML, c. 1 6goz pdevi Ist.. . h B 9, 5, 18. — Epi 
TAeod. 135, Athan. 16, 4, Anon. Bodleian. ap. Zachariae ri" p! 120. 4s 3 5 b Epit. 


c. I 14 Osonitousy 20 KH ex B habet Ecl. Basilicorum lb. I—X. 


CXXXV. 
NE QUI CESSIONE UTI COGANTUR BONORUM. 


Praefatio. Quaecumque ad numen divinum a nobis placgndum invitant, haec ut int lectos in- 
crementa capiant et élucescant contendimus. | Zosarius quidam ex: Moesia provincia oriun Pat tora 
nobis supplicavit docuitque se ob publicas et privatas pecunias a clarissimo provinciae praeside insidüs 
petitum e$se per solam contumeliam (negue ęnim de pecuniis passus est libellos persecutionis rerum suarum 
datos): id quod iniustissimum et in primis acerbum est. Qui enim par est eum, qui semel Fortuito eventu 
nec vero neglegentiae dedilus res suas amisit, denuo ignominiosam vitam amplecti, et mctu quotidiano 
forte atque corporis tegünento per violentiam exui? . : ) 

I. Hoc rg adis cum deieriora melioribus emendare cupiamus, ut et optimus omnium deus congilietur 
neve quid iniqui hostris temporibus usu veniat, sancimus nulli gloriosissimorum aut magnificentissimorum 
magisíratuum licere cessionis bonorum gratia in angustias compellere quemquam corum, qui de debitis 
quas diximus (pecuniis scilicet publicis vel privatis) conveniuntur, aut. eiusmodi contumeliarum  wti 
praefextibus, ut illi ad supplicium corporis evitandum malint rerum suarum potius amissionem pati, ac 
non cum inopiae jugo etiam contumeliae probro ad mortem usque premi. lusiurandum autem per ado- 
randa evangélia praestet, nullam sibi facultatem reliquam esse ín rebus aut auro, unde debito satisfaciat. 
Si quae vero iura ei aut ex hereditate aut c donatione cognatorum in mobilibus aut immobilibus 
rebus tribuat, earumque possessione nondum potitus sit, competere tamen ei videantur, ac possint creditores 

artem earum vel etiam totum colligere (exceptis tamen rebus uxoris, siquidem re vera ad eam pertineant) : 
5 c fiat, atque liceat creditoribus eiusmodj actiones sibi vindicare, et ex persona eius gu fum surtum 
jllorum dominus sit, actiones inslituere, sive adsit debitor sive non adsit, et in personam ipsius debitoris, 
wt simpliciter dicamus, in eiusmodi actione vel rerum vindicaſione substitui. 


2 rubr. IIeoi rod u avayxátecO'at vwa éfiovacD as ixcvacíov d 


; coni. Zachariae) || 15 zrgéypaos x 
Theod. Lee dxa«daso» Anon. Bodl. 3 rev inder Haloander; leg. mgayuasov? | ézays» MB] x 
c1dgss z0noacOas | L vulg. | 16 éxi rale S om. él 


Ath., Theod. 5 xsxoroda« (d : 
inder) xaà và die Ath. Elora as Theod. | inser. 'O | xor uacs — idioviuois m. L | 17 aiueuois L 18 si 


avró6 flagiÀeoe add. Ath. Constitutionem ad praetorem 
Thraciae datam esse videri ex appellatione 691, 1 prae- 
sidibus comitibusve apta Zachariae conicit, quod nimis 
incertum est I 4 soovoéztes Ath. | 5 avEsoOas L compen- 
dio av in fine vocabuli s. v. adscripto [| 276€] «ow L| 
saDscros LI dor M G zuiv L| I aja. Haloander 

5 s.v. &7zt04170806 L nQogesocíovos malit 

acharias coll. Cod. 1,11,6 (cf. add.) | 8 avrov cum Scrim- 
gero vus ] 9 zagadsdouávo» Haloander] zagadsdouésn 
M xagadidouévy L vulg. | avrov Haloander] avxov ML 
110 vs om. M || 13 Ougazsíay M) Ospánsvua L| 14 
vov] rd Zachariae, v. 13 re abundare ratus | in zuo» 
ML) xag ud male cum Scrimgero vulg. (xag. iu 


t gres ps tee de rerum arn auct. 2, 35 (Otie 
es. iur. II p. 1287), us» corr. neider, er jen 
n3 . rs 7e) 40 72 L | 19 o$ vis 5 Jan 
(od au¹ Ath.) | 20 za o xc e v. 15 
tllatum esse suspicatur ror 41 XQveies 
MB* Ecl. (At. xovaio» LB vulg. | 21 7] prius) xai 
Bf || 5 dxuvrjvow om. L | 22 us) xavéavr évx0c L I d- 
vOv» L| u4oos d$ avxov M] dE avrà» uigos LB | 23 
rijs và» L are L | yesécOcs L| 21 «óxa Kroll) 
zxors libri | 25 eive — ] plenius Ath. r xavadié- 
xovtas tovs xÁrgoovs 9 «càc dopsas dxaive:s 
sivs kal Am, xal sica ztdQsiG.P sita d αονjj,C -o 


s om. L| 26 évayoyz M] àyoyn LB 


Mem imm a iecim XS — 


DE ARGENTARIORUM 


(Eniloyos.) H o) 1 éstipsAne xal 
rd r mapgapvAataro, ! xovaíov 


Mos évOvurosos yuÀáns nagaca 


691 


Nov. CXXXVI I. 


giAdgeros ueyaloxgénsia và ovtwS zuiv svosBos naga- 
re enixijuov tq napaBaivsy Y vOv An robrogs naQ rud t 
S dr ro] ri d gigovom. o yao xt o xo»pls, Bi 

lb và Oixaloe zap u- did ro toU Osiov vo 


xal nsol «zv grunge ovtoe énay d iosvas tois 
TSTUVLCUuAVA. ef- 


cod. d. VI. k. Mart. CP. (imp. dn.) Iustiniani (pp. Aug. anno. . . post) cons. Basilii vc. (anno. ) 


PAG 
IIEPI APFYPOIHPATIK9N ZIXNAAAATMAT N. 
(O avrós gage ZrQavnyip, rõ u Aagyvrióvory.) 
(IIlgooíusov. Oi dx vo) cvGráuavos rd deyvgon ear, rij od aſuovoe vaírus c la 


oe, éavroUs 5 ze] 


aner. Jas yàp 
. toðt Eee 


yeyovóret «oU Muro xgdcovs ssQl sh]! õ iu⁰j,ỹ rvy0a» xspaAa(c» gon 
cínovss, 4E d» P binds. xai 3 vztégxov vus sasycos xyvà 


puo» oben dard ge «re govlo xarà rdf yívea Oa) «ac axes 
rod u xal «à abr 3 


iftos 
Osías al rod res rue, ola xal avvoà 10 
vo 
gele, xal πνιαανν 
do rag dd iyxunrde xa) paydavoaé sal dr 


, 


at 
lat vó xaT ae % OvO'TZMG t mdOyeu» tà ndyrowy» do. voõ ra; 


yer 
sl A, avcol niv i OóvacOas xoraOas «jj «7e QuxvdEsos BonOsíq, d s astuatsia cs, si J dr 15 
2 oie in ixavov d á : 


queens sap évépov Aiovsv, pui) i au roĩe c 
77 
«doa» q va 


avras j TOUS rob r 


CAPUT I. 
Geest bon vo, Y cwis «àv 0 voanéLy6 noosavorvo Javaiatidy civi, nal 3) ávrigebvnaiy 


Adfow 5 dyyvytàs j uad d rh , àyrir(Dorto 


ꝓa, ov Üoxovrva nagd vóv » 


avcoig j Oidvabis wal y dE dxeivns quc d nid: rde, rc 20 

are. xai dx abr v2» Qiávalw, ai ui avugoror iQixÓv οHuuai ro, Gr dd,èj slvas vq Qavela 

«al xarà cu sQarorUnov xal (xard vov) wavOuvoos xal xov 4 

gad noc. did yàp «nv tw dgyvgonpavayv zspi xà v ovufioloua Gxovüs» tà voiavra rg 
| vla elyas, Qióvs Kiaaviv. dxdavq vv OsÜopdyo» avtQ xa voU vópov ura 


Ugrs ads Javsíqasrts ν%jD 
oU, uj) üvapévoyts robe «5$ ird bm 
a c- 


e 


Nou. XXX V Graece ta&tum extat in. ML, c. 1—6 in B 23, 4, prooemium add. B1. — Epit. Theod. 
136 (inde B), Athan. 15, 3, Anonymus Bodleianus ap. Zachariae zȎx8. p. 221. lulian. const. CXVIII. 


pi lo 
ebservet' ac de p f 
eenderé auucat: Neque. enim absquo 
8i qu£ vel mero consilio ea Quae iuste a nobis per 


: Difigens igitur et virtutis amans ma entía tua, tam 
cem librarum: auri multam statuat ci qui qui ez iis quae 4 his a 
i culo win verum ipsum 


nobis placuerunt, 
is guncita sunt trans- 
n de vitas salute periculum dis in feretur, 
sacram legem constituta sunt labefactare témptent. 


CXXXV I. 
DE ARGENTARIORUM CONTRACTIBUS. 
Idem Augurtus Strategío comáti largitionum. 
Praefatio. Qui in collegio sunt argentariorum huius felicis civitatis supplices facti potentiae 


nosirae de mullis ibus nos rogarunt auxilio potiri cupientes, qui | ipsi quoque multis 
utiles praestent, 3 pecuniae et mutui Pbligationes . PANE pericu om 


sese 
Nam cum 


sacra nostra extet constitulio, quae velit ul exactiones secundum ordinem fiant, et primum quidem prin- 
cipales rei eorumque res excutiantur, deinde autem fideiussores el mandatores et constitutae pecuniae rei, 


ab hac lege collegiwn ipsorum et acerbissima 
nf, sed protinus exigantur, cum vero ab altis constitu(ae pecuniae 


En. 


Leeder pecuniae olligatones porcipiani, 


ipsis non satisfaciant pecuniae constitutae rei vel eorum mandatores aut fideiussores; ac par 6sse ut aut 
ipsi quoque communium legum participes sint aut ne ipsis quidem constitutio nostra adversctur. 
I. Sancimus igitur, cum qui cx iis qui mensae argentariae praesunt mutuam pecuniam alicui 


dederint, et vel constitutae pecuniae obligationem vel 


fideiussores vel mandatores acceperint, atque opponatur 


dis constitutio et ordo per cam introductus, ut tum etiam in ipsos constitutio valeat, nisi speciale pactum 
fecerint, ut liceat. creditori tam principalem debitorem quam mandatorem et fideiussorem convenire, won 


c constitutionis gradibus. 


Nam propter studium argentariorum circa communes contractus ad- 


tum eiusmodi pacta admittimus, cum non videantur conira legem esse, quoniam unicuique licet ea quae 


2 «Q] tole M (cf. ad 3) | O dvo» xag 
sov LI 3 voÀuorrov Le, voAuovts om. in lacuna 
6—7 litt. M (cuius exemplar videtur habuisse ol udo, 
cf. ad 2) | ovzos L | eu) us M | 4 sianynosos, s. v. 

u5csos L|5 d. VI k. Mart. (cy soo &' xa- 
Ard Mar. Ath.)) d. k. iu. mar. M ur»i pagzíq 
ZT'Aeod. | cp. bilisar. vo. conss. M, Baai4síae Joo r 
»ov ..pstü tny vxatsíay .. . . Ath. Fra rie (Ae 
codex, unde À rie aut Àg corr. Zachariae) gage, 
*JovavwiayoU Theod.; CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XXX post cons. Basilii ve. anno XVI (i. e. a. 
557) Zachariae LM FAS] eg Ath., Anon. Bodl. | 1 

* 


rubr. Ie ovyvaAAayuatoy agyvgonQava Anon. Bodl. 


Ilsg) «àv GvvaAÀlavróytow voie ügyvoorQdvaw Ath. 
Dee MLB) llsgi vo» Theod. | AE. on. ML, sed 
ex Ath. | 9 Ol om. Anon. BodL | olxéza.  L* | 10 
vvzsi» airoUvrss B2 | avvoic Af 11 zxolAo)s L. 

vnsgézovro. L vnégxovtas. B | 12 drt nov. I 

| 13 dd roa (idem 16) B | d del. cum Haloandro 
vulg. | 14 zdv:a B] 15 uiv om. B 16 dvtipovgràs 
B i abr B | 17 xal alterum om. E, xal avtoic om. 
B | »óuov)] óvoudvov L*| 19 Gaveícaiév vw. L| 20 
avito L|21 *zoucowro libri | 22 xarà vov add. Ha- 
loander (xai x, «ov a π,jmurov xarà ToU uavÓOd toos 
Zachariae in Appendice p. 20) | 24 «0» vóuov M* | xaca- 
oo MB T heod.] s1sp49o0r8iy = Ath., Anon. Bodl. 

87 * 


Nov. OXXXVI 1—3 692 DE ARGENTARIORUM 


geoovsiv. d ar r. ydvovro root GOugavoy, dEésvo avroig xai xarà moutov v09 uayÜaroos xal xavá 
rod ov xal xata vOv dl zzQoidmuow» yog&v' ere i uiv ur, yéypantas GuugGvoy, stdvtos xoavsie 
xal A avvois 12v did t ab, ai qi yéygarras v0 OUugavov, t, v0 xavorítov» 10 cvvdiAayua xàxsids» và& 
aisxodEsse &xdysaD'os. 

CAPUT I. 


, 4e/1sQov 0i abxois xapálaiv i rd vic d due a,. I noon» uiii. vH rie vtoosqves 5 
d yu οο tQaneLne c*oatsvosto f$ rode olxsπ⁴ue maidas OipatsvOsuav, Gere uf, QvvagDas asxoxoucOas «ovs 
erQavsvouévovs avrav maidac, eM p dx mevQqe» croacevcaaévovs yoruávow 7) ire avtois c. 
cpáyay, d dx vOv Qaysodvvoy. xal ruoas xal aveol 7 undd dx' abr yooay Exsi» v9» ro - 
Agyev :$j xal aur, tà a$ià OmdgLai, mets sel re Üapsicduevoc zaQ avtov GtQatsvorto 9j xal oi aUos 
made, xal us) du Kae Sy donas ro Ógpànua, xol áx Üiampagsos xi r ij ce cs x] cvoa- 10 
retas YO ixapóp avvois yívscÓa. u, toivvv ovts dmAOe Ov , vaOs(xausv, ad nerd xije 
wOUv0Y6 sxaQatnoraso:, ovra dpatQémsv avró» b Unopivousv, dd Oesanitousv, xoatovars «is 
QiasdEsos wal «r6 mQolíwsos tavtgs re xav avid» gagouivgs xarà t)» Os(av Qvam. ovx a 
8.6 Qoxojos vote cvufdAlortee ovx dt oixsie» &navra noávsew yonuátow, Lau xal avroUs t3» ave 
sigovouiay , ciGvs & rie GTQacsvoiTO 9) oi avroU R], t5)» uiv avtov Grpavsíay vnuoxsigDcs ssávcex, s ys 15 
và» simagxouévov sis, dhe e dd dj wal «xv «àv cr, nii» si ur) dex val nQogavésvava, sap 
ar, die j d ne àv saldo ode v, dx Bacuaxt p,, , GvQavela svapryéyovav evtoit. — si 
rag ovx role“ Avg. éripav voU OpàáMaros, vnwixaUta dx vis GvQavsías vOv mo4Uov c inavóv vi 
rote &oyigov T9osGto gd, tQnzéLne. dp ow à vovroy ví(Üsus» 1Óv vÓuov drei cee voUTO Tjj naQà te 
Qiasafsos nooAnyes* xol deneo. éxsivr) vi slonuévng» noóAnyev xat! avv Ow énoicato, odr 50516 t9» 20 
aside aii Ospansíav d dd uóvosc «oic vov eipnuávov Gvotiuatos grloriuoíusd'a Quà v xowóv vr 
avrà» AvgiTeAs(as, sapéryovtas ve GvvaÁlÀAdyuagi, noAÀoie OutÁovrtsS xivOUvo:s iva. vàs évégov Jage- 


$svgoaie» xosías. 
CAPUT III. 


Káàwsivo udvvov ovx &no vQóxov Aéymsv , cc sl Qavsíatidy vivi 7) xa) pOácavrss adj u ais 
&yogadíap sQayudtoy vivOv xiymvOv , dxiirroy, xal ónvó» xovaioy docs, xal dx «Gv QayeiaOdpvov 25 
fad . wryDain v0 ngüyua, návroy ar dni vq avrQ are ee xvosrraga Exsiv d,, K us) ssaupag das 
snós,uac Duagtoopre, d sizao dzxoüsiEasay & de dx vOv TOV» GVtOYv ro r % ri xal h d Hu 
và íxayóv q yonudtow zona, avtoic oí Qavsuodusvor, avro rd i vÓ dx «Ov xorudto avtov ovnJàr 
7st9oexupoUgD'aus avrois, deavs) rais uà» dine nag avrà» dyogacOév, vu d stgocryogíac drs c 
19$ rod éowvnuévov. Oùòd yàe dla, dor. «ovs và oixsia yoruava stpotsuávovs ui) xal siQortzv wal évag- 30 
ꝓieiyryro - cali ind «ois ovnOsio. nodyuacw Kysw, uóvor siztsQ dN yévovro dv vois &yygdgow ewral- 


ipsi a lege data sunt contemnere. Sed si quod eiusmodi pactum fiat, liceat iis primum et mandatorem et 
33 et ceteras personas convenire: ut si quidem pactum scriptun non est, omnino etiam in ipsos 
eonstitutio valeat, sin autem scriptum est pactum, contractus normam praestet atque inde exactiones inferantur. 

IL Secundum autem illis caput erat de altera tione, quam nuper fecimus, quando quis ar gen- 
fariae mensae praepositus militet vel filios suos militare Facial. quod militantes ipsorum filii ed uti neque- 
ant, quasi non ex palerna pecunia vel aliunde iis adguisita, ted e creditorum pecunia militaverint. 
rogarunt et ipsi, ut aut ne in ipsis quidem eiusmodi praesumptio locum haberet aut ipsis quoque 
competeret, ui, si quis mutuo ab ipsis accepto militot vel etiam liberi eius, neque aliundz debitum solere 
postit, etiam ex venditione militiae eius vel filiorum eius épsis satisfiat. Nos igitur neque simpliciter legem 
tulimus, sed cum idonea observatione, neque eam facile subverti patimur, sed sancimus, valente sacra con- 
stitutione nec sublata praesumptione illa quae secundum sacram constitutionem contra illos inducitur, 
quoniam cwm multis contrahentes non ex propriis pecuniis omnia facere videntur, habere et ipsos idem 
privilegium, ut, si quis militet vel filii eius, militia quidem eius omnino obligata sit, siquidem ex earum 
numero sit quae vendantur, similiter autem filiorum guogue militia, nisi ab ipsis manifestissime obetier aut 
ex maternis filiorum bonis aut e imperiali liberalitate militiam sibi obtigisse. Nam sí debitum aliunde solvere 
nequeant, tum ex militia filiorum praepositis mensae argentariae satisfiat. Quorum gratia hanc legem 
ponimus, opponentes hoc praesumptioni ex constitutione profectae: ct quemadmodum ilia À 
praesumptionem contra eos effecit, ita nos quoque contrarium ei remedium adhibentes dis solis qui ex 
praedicto collegio sunt largimur propter communem eorum utilitatem quam contractibus praestant, multis 
periculis se immiscentes ut aliorum necessitatibus medeantur. ' . 

III. Sed illud quoque non abs re dicere vísi sunt, si cui mutuam pecuniam credant vel ctiam antea 
erediderint ad res quas mobiles vel immobiles emendas, et certam auri summam dederint, et e pecu- 
niis creditis res adquisita sit, omnibus sese in cadem re potiora habere $ura debere neque ullam experiri 
imminutionem, sed si quidem omnino docwerint e suis pecuniis rem comparatam esse nec potuerint sis 
debitores pecunia numerata satisfacere, ipsa res ex pecuniis corum empta iis addicatur, perinde ac si 
re vera ab ipsis empia et nuda emptoris appellatio interposita esset. Neque enim par est cos, gui suas 
pecunias porrigunt, non item primum et extra dubitationem positum locum tn rebus emptis habere, P rufen 
si hypothecae mentio in scriptis contractibus facta sit. Nam si hoc observaverint, omnia habituri sunt quae 


1 tow )ro) và» «owxvro» L | xarà Hr vov (od Zachariae ita probat, ut ij deleat et infra corrigat 
posdavopgos LB (Theod. xazà vov TOU ros, AÀ o dx vOv Üavscavrto», parum probabiliter 
Jul. ut potestatem habeant prius fideiussorem B pede utrumque) | 8 ooÀgy«a e | 9 oi ZB om. M (cf. 15) 
sim. Ath., Anon. Bodl.)) xavà «oU ztgotov uasQatogos | | 11 vie z9ocnxovene om. L | 13 avgonuévac M | 14 
M ard toV mQototUmov xal xavà vov uavOavogos | ro Troll] roll libri | 18 évépov L* jl ysvéa a. 
Haloander (quod probat Zachariae in Add. vol. I p.563) | B | 19 «ovvo M] sovro» LB | 21 aves M) avress 
c €0U zxQootUzxOv xard voU uavÓávooos Zachariae | LB || 22 évdgoD'e» L | 24 , om. B | 26 xavtos L1 
in Appendice p. 20| 2 «ov dyyviyvov LB] «oU xgobrov | xvoivagov Axe Oixavov B | 21 deserit LB] re- 
éyyvgtos M | 3 r ovyvaAMaypa xavovitov L, x0 ante | pie M | avsov L*B | rovro] v0 M28 xvnJé» Ae 
tO superscr. L falso loco | b muas] Cod. 8,13,21 | xvgovaD'a, B | 29 éxvsOsionc L || 30 xal xpovgv] xai 
7 xenudto»] xenudávo» d oixsiov (er v. 14) B | om. B 


CONTRACTIBUB 693 Nov. CXXXVI 3—5 


— — 


Adyuacs Ai. Tovro yd ei napagvAátaisv, & Hove 000v ras 7vncav, uáAlov dd Fri ht xal r 
eityOévrov, si ys tuuiotsQa Oidousy ab roĩe dad r Óíxaia dni ve soáyuaci vois Ósixvundyow dx rb 


xonndto» ar dj si uévros dypapor y&yove» i yévovto x0 GvvalAayua, xai atro) Qoisy và x 
pota j dn cis (0xsp ndliova eicOsy éri «dv Qosqro tov egasé,rs doyópov yívsaJ'w«, xóouov vu, 
1 4gyopov i vÀv ro-, d. doutvov 1j xal srgacxonsrov), uy) giro. rd víurua Aáfoiy, T“ d 
vas avcoic ob oixsia rad ra b,, xd» OnoOtxac oUx Aron. od yàg dxsivos «viaovras và dAlóTQua, xov- 
cos uiv ov xarafdAlovrss, và xag H dà avroic OsÜouéva xavázovvss ,, dd siva xAngovopuoisto, 
oi avrà» xÀngovónos ij dmoddcove, và bd avrüw ij; avrà và ÓsÜoudva, f| wav si qu) wÁngovops ; 
dLéscas ados avra. dxÓixsiv, u s vroD/xns vt avrov d voi; avróv nodyuas: sag! dN sQosys- 
vo xgatovays. 
CAPUT IV. 


Enid à vóuov 49, un megautégo toUs GgyUQgov voasázne ssgosg varvas Qapo«geíov vóxov , 
aa id ata di, Ov, Scy aee 5 „„ a ir rude OS p?) 7 evouévov v 
Qavsíauavos nd, dg q zagevseDsians (oUvo 07) v Ónuades v0 p) hö ov r N 
oro, xte heller ee OSuudvo» ép c xal dvenspgorervos r ual dx ava ué»ov «ícvovras, 
Kov dd ove odd dx ovugovoyv, dd avroudtos apii get Ono asasvoUrtes), q vovro Jagribousv, qr) 
póvoy vóy db émíporrícsos avtroic q i dona. tóxov, dl xal v0» dE dye voi0vt0y Onxoiov O vóuos avos 
Odes» éxsporáv, court ro dx Üiuolgov vij6 áéxavootis. tovs yàg sacs GysÜOv «oie Osouévoss évo(uovs 
are go oUx d» aig Qixciov dd rosa re dd AsrrróvE OS. 


CAPUT V. 


Kal vovro q inãe idtdatar. & vues GvvallaTvrtowtss móc avtoU$ ygauuaveia xai AoyoOdaia. moi- 
eUvtai, xa] và uiv ám dyogüc xder, và d avrol cvyygágove: vj oi, esel, re d vnoygdqovaw 
xis tavta xaraypawüvtov, xal f110av, Gre 8 Ti tOLOVTO yodyoaisy oi ), e ar avyallávroyree, di- 
eo ajr00$ xal «0 ixapyÓ» mare saQ avrü» yívsgOuas, wal ui) AzoxsyonoOas xal Àfysw, Me 1à nd Gvp- 
godala y «às ópoloyías s) và loyogOécia masa Gv»éypaway vj abr yegl 5 évéQew ygawyásytov ovo 
vzeenujvavro, oU uv v Reg u“ avrois 277% didorat, Gere der onoOr xac Kxey xal vÓxov, 
wd» si pw?) yéypamvus, Qiuosoaloy dan . rus , và 1 
«76 éxiOxÁacS ig Tide pettÀ. rod sigosrxovzos ásxoxgwóusDa Ad caõ. si niv ydo xte ofhν dal 
5:8 xal ÓÀov oixsíq yodeis (, 9j xal 9zoyoáyeiey d tois tap. éráporv ygageiaky i 77 patelosc 
s) Aoyodecíos, Ad eivdr xal E etat fai avrov xügs moocxsv O tQómnow, qnlaòij vale 
c. IV ex B habet B* A 62 p. 99 Zach. (argumentum notat Be 11, 21 p. 624 Zach); Ath. summam repetunt 
peratitla At. 17 % 
c. V $ 1 eunmam Ath. repetunt paratitla Ath. 17 $ €. 


- 


& nobis postularunt, immo vero etiam amplius quam postularunt, siquidem omnibus potiora iura iis con- 
cedimus in rebus quae ex eorum pecuniis emptae probantur. Si vero contractus sine scripto factus sit 
fíatve, et ipsi pecuniam dederint vel species quasdam 2 mazime apud praepositos mensae ar gentariac 

consuevit, mundo forte muliebri vel argento ob talia dato vel etiam vendito) nec vero pretium 
acceperint, tunc liceat iis tamquam sua haec vindicare, etiamsi hypothecas non habeant. Neque enim illi 
aliena possidebunt, qui pecuniam quidem non solverint, sed quae ipsis ab aliis data sunt frustra detineant, 
verum sive heredes relinquant, heredes eorum aut quae pro ipsis sunt aut ipsa quae data sunt, restituent, 
sive heredes non relinquant, licebit ipsis haec vindicare, neve ulla hypotheca contra eos in eorum rebus 
ab — ad. valeat 


isita | 
DDuoniam vero legem tulimus, ne argentariae mensae praepositi ultra dps usuras fenerentur, 


qu 
Modi subtilitate. 
V. Hoc quoque nos docuerunt nonnullos contrahentes cum ipsis instrumenta et ratiocinia conficere, 
et alia publice in foro facere, alia ipsos sua manu conscribere, quibusdam autem ab aliis conscriptis sub- 
scribere; atque petierunt, ut si quid eiusmodi qui cum ipsis contrahunt scripserint, obnoxii teneantur ipsis- 
que per eos salis fiat, neve co abulantur dicanigus se instrumenta. qui vel cautiones vel ratiocinia 
dota sua manu conscripsisse vel aliis scribentibus haec subsignavisse, nec tamen pecuniam quae sis contineatur 
ipsis datam esse: ut inde hypothecas habeant et usuras besses, etiamsi scriptae non sint, percipiant. Nos 
igitur, quoniam talia communia un et mulla consideratione egent, ad ea uti convenit respondemus. Si 
is enim publicum instrumentum fecerit, totumque sua manu scripserit, vel etiam ab aliis conscriptis sub- 
scripserit sive instrumentis sive ratiociniis, sancimus, ul is eiusque heredes omnibus modis teneantur perso- 
us scilicel actionibus obnoxii. Neque enim temere hypothecam dabimus iis qui de loc pactum non 


1 ñirijos Le | 3 noayuavo» B | «0 om. BI 6 ov] | LB* Anon. Bodl.] ayodqov M*B'! | are 0 vóuoc Bí 
sí TA nasi ios L) Misi MB]|7 xazagaAóvves 17 roi L* 418 9 ario Dus L | 19 ov»- 
LI d. dn B vulg. | 9 £oosyivouévois cum Haloan- | aAAlaccorres LB | xosvvzes L| 20 ayogaie Le] oi- 


dro vulg. | 11 »óuo»] Cod. 4, 32, 26 $ 2 | 12 «à» r- vt id 512 D LB] yodwvois» M | ev 
xcov Bf | 13 dé B. v. I. 1 14 cu paiyov uóvov] evg- | Aaccoyses B12 f nogeno da. JA 23 avs» Haloan- 
govovudvov L | 15 0z« om. L* | *ovrs MLB | da LB der] avxoiv MLB | 24 vxo9y AE xa vaoOrjxec L 
xal à M | 16 xai «Ov Bf, B. v. L| dyodger M* | [26 K om. LI 27 xai] 7 Haloander; malim 5 ua 


10 


ND 


0 


roi ꝰ , Ai và voavra xowà xad déatrxs xai ani 25 


Nov. CXXXVI 5. 6 694 DE ARGENTARIORUM CONTRACTIBUS 


socovalai. o yàg àv steoyelpoc Doinpav u rote vovro ui) GvpgoviSass, xÀ)v sl ui) QeryDsin àv cols 
yodupacu» ble Onapyóvtow n ysvonévn, (ual) 9 vstóDoiro «và éavrav ij cor yov» rò andovv xoec- 
Jaav xivÜUvQ , ónapxóvcov abr, fj öde vi pXcySovras s yodqaiev vouwvroy oxoiov sis d 
Ouws Évvoiav gigs. Tre yag xal «r9 onoOTwyv avroie mcpéyousv, OS uyTS «9» xaJoAov Ae dne 
1 r ruetéQov Gurragabas urs «vroos &xocTep;cus rie Üvyvatrs BorDsius.  Tóxoy dd, ei nd (rxóv . V 
wαον¹e., vóv Gvuztspovnudvos als. si dd vovro pnóvor yéygasvat, ox in rd vó Ódvssgua cvoéatr, gs 
vvacO'as tovs GvufáAAovvas Àéyssv, cs dj ox aiqsatos. vH“, qed voUTO Gxoxóv de d xovaíov, & 
reer xmQOÀgyav o ToU Onaoigalov Xóxov Eure OvouacOévroc ovo v)v siemoalew yivea Des. xal vovvo n 
rod ÀovnoU xagapuAdeeecDa. xi d vois id yevopavose loyoDsaios, si g nes vóxov (dms 
zxoó0nAó» dori» in mawtós üpyUgov vie ge reir eo ind rò xo dig d A, xa avvóc vóxove «slav 10 
ovx A d,, óxov xoole ã Z 0idóva:), éisivas vó9 vóxov avtois «0v Ouoigaloy asxasvéiv, VOU ir 
loto? vavra xagarnoovuivow dx ò nagd Ost vónos d avtois. 


CAPUT YI. 


Eie dxeiwo uévvos xai Gpódoa avrois BorD'ovus», exce ai AoyoDdaw pégovro Kxovra $ncdrS i, 
e qauusvne ele q- 2 v0 xovoíov, O0 d —— év vois je yes AoyoO'scéote, s wal 
ad ròe oixeíq xeio) viv ai oU yodwesv, 7?) ual ópoloylav «và ine voorov somngusxo evre dv QJavsídpevot 15 
S,]. sire dv dad os sita xal dÀÀes, EN OvvacÓas tÓ» v iind ra xavà abri 
dnaséiv rde dnoò. i,, nÀ)e e gi warà wspiovaíae & éxayaysiv I ro ñ «Vrq 1) xÀngovónos& «bv 
Qaveícavros, toUvo yàp uóvov aivq sagéyousv, e péveos «ov «jj dvapyupiq. sagsyeudve ypóve.. al 


Ení(loyos.) Tà toíivv» sagacrávra rui xal Qi voids vov Dalov soaypatixos don vópnev 
5 1 oy 4 boss me xal nàüc Fregoe re vuerédQgas xte agyow dkégosa vdr ae vo d Gxavadces, 


sors librarum auri decem m αiν,ä xavà vOv ra ra nagaBasvoyroy , sagaBaivsaOas ovyyesqovytov. 
D. k. Apr. CP. Belisario vc. cons. id la. 535.) 25 


ecerint, nisi omnino in scriptis bonorum mentionem faciam esee probetur (et) aut sue ipsi. pignori obi. 
fene aut saltem hoc simpliciter adiecerint „ quae in ASA habeant, eut denique 
fale aliquid dixerint scripserintve, gualo ad hypotheoao cogitationem ducat, — Tunc. onim- 
fo tis praebemus, ut neque universam legum nostrarum naturam. conturbemu neque ipsos auxilio 
quod „„ privemus. | Usurae autem, si quidem certas vg snb pactae valeant. Sin koe 
solum scriptum sif, mutuum sub wsuris esse contractum, contralun e nequeant, guohiam u 
definitae non sint, propterea non fenebrem csse 555 sed per praesumptionem quasi? bessbs u. 
nominatim expressae sint ita fiat exactio. Atque hoc guidem in parterum obseroctir, In. ratiotimis vero 
iam confectis, etsi mentio usurarum facta non sii (Quoniam manifestum est apud quemlibet argentariae 
mensae praepositum contractus sub usuris ficri, nec qui ipse usuras dependit, absque usuris smpensam 
rois poen: liceat dis besses wsuras exigere, in posterum tamen ea observantibus quae praesens sacra 
ipsis largitur. 

NL B illo vero vel maxime iis subvenimus, ut si ratiocinia proferantur quae definite singulas causas 
in quas pecunia data est inscriptas contincant, is autem qui contraxit his ipsis rattociniis it, 
etiamsi singulas causas sua ipse manu non scripserit, vel etiam cautionem uam de co sine sub speoie 
mutui sive (ransactionis sive etiam aliter confecerit, is qui hoc fecit nequeat amplius singularum causarum 
probationes exigere, nisi forte ex abundanti iusiurandum vel ipst vel heredibus creditoris deferre velit. Hoc 
enim solum ei concedimus, intra ea tamen tempora quae exceptioni non numeratae lae statuia sunt. 
Nam si id quoquc tempus iam praeterierit, ne iureiurando quidem eos gravamus: id quod ctiam in legibus 
generalibus. scripsimus. Quamquam ne hoc quidem fieri oportebat: nam qui sua manu scripsit vel etiam 
ratiocinia dedit, eum qui par erat (am socor. fisse putare, ut quae data non essent scriberet. 

Epilogus. ae igitur nobis placuerunt et per harc sacram pragmaticam legem declarantur , oa 
tam gloria tua quam quivis alius rei publicae nostrae xy nii integra servare in perpeiuum studeat ; 
cum poena librarum auri decem iis immineat qui haec violent aut violari patiantur. 


1 mspgovaAMass] soocorikole B | d om. HI 2 ei: de L | aix] avt» B | ITA B119: 
add. Zachariae, nisi antea pro vzagyóytow scriben- 9Qács. L] g9aco. MB | 20 Pone) Cod. 4, 30, 14'$ 3 
dum sit vmoOwwne (cf. Ath. sl ur) yéyover UxoY, éyyoctpausv M | 21 122 »ógpov: ML^] 
uri | 3 «vro Le 4 4 e B [5 éavrovs Le G 9à 5 | librárum aur decem svos xovoibv 
om. B | 10 om. B | ! xove(ov] xte Haloander | 8 xoós- | « Avoov M Arm zpvoíov Qéxa L | 25 subscr. 6ypáoz 
Agyev MIO inel M ywosévos L| A ur; Anon. | xuAtvOov Axio q na raſas Balsa Ath. d. k. 
Bodl] A mvüun cum Huleandro vulg.; fei om. MLB | apr. cp. pp. bilisar. vo. on. M (quod Zacharíae probat 
| 10 émi LB] oe in M | doyioev] adíxov L^ | «o | interpretatus post Belisar. vo. oons. i. e. a. 536, addens 
add. Zachariae | evuBaAsiv B | 12 zapov M! | 13 si] | fortasse emendandum esse XV k. Apr.), dat. k. april. 
oí M | 14 éyysypaupavgv M) yeyoauudvr» LB dd | ppo. basil. anno Tul. (om. subscr. Iul. codd. rell); jervos 
«a. ML) did or B | sí M] 4 LB1 15 evróc at- uagtíov usvà «5v vzccslap Baoilslov «à ie Teod. 
voie ML, dy avtoic coni. Zachariae | o om. B | *zo;- | quae perperam repetita esse'videntur ex subscríptiona mo- 
goto MLB, (an) nowoorto Hombergk male || 16 vellae sequenti CXXXVII a Theodoro apposita. 


DE GREATIONE EPISCOPORUM 695 Nov. CXXXVII 1 


PAZ 
IIEPI XEIPOTONIAZ EIIIZKOH9N KAI KAHPIK LN. 


E óvóuevs rod dagnórov qcos XgugvoU ro G Suo» dVroxQAroo Kaigao DAafuos "overuiavós Aa- 
ase Ib duôe oayyióc leouosixós Ar rinòe 7dAavixàc) Oda d adusbe Ape (avasfic) edrxije EvJoboc 
Ciririjep zgomoqovxos de α,ν,je Adyoveroe Lire 20 AaungorarQ uaylotQp vO» Osíov Ogguxio. 

(Hlgoo(psov.) H rose zolstixoUve sopove, & ri (Fool riv ò Osós xcrrd tiv avrov ia 
síav ádnicvevca, BsBaíiove di suero» quidttsoSas roóc acgalsiay r Unrxómv anovdalousy, nóocq H- 
Ae» wÀsíova Gnovàn» ógeilouev ÓO4a9o, ＋ 5 „ rh iu xayówoy xcÀà Qaíoy» vónov ragapulawny dy 
vie ru «Ov vusiiQo» wvyov covgoíae 0QuGOévroy; oí yag vov6 íapoUvS wasOvaG ul core Tr5S$ ro 
Qeenotov sov BonSsíoe GGiUvrtai, xai oí vovtovs sagaflaivovrss avrol éavrovs rij wataxgice: dog lo. 
pn ride 8d n wataxoícss o ócióxavos ,,] te, olo senícveveas xal Cgvsiv «ovs xavovas «al 
gvlártsu» simso r. rolr sapaBawóneyov dysxÜinrrov uavalnqpOsir. va» ov» d, xavóvem ui) naga- 
ꝓvlax dt Üagopovs stgocasA.sanic da xoà xÀnosxscy 18 «al povaxov, va, quo» ésioxósov os 
p) xarà vote Osíove wapyóvas fuovryrov, xal dálos d sUgnwtas usÓd abr» tü» ve dias stQosxopiÓt 7) 
vo9 dyíow HastxíGuotos xoocsvyxr» éniuotapavot. 


CAPUT I. 


20 vov Dao? roívv» dvvoovvrss xg(pa tz» e áxacrq x» gi je Lacie CrTyoíiv xa xaà d- 
Due éxelavaaps» xavorvixue ro , ab yaQ xal và æagα và» Ácixow auegrasóusva oí ysvixol , 
o gvyxoqovg. Qíya Dyrücace xai éxÓ«gcamm xaralipnávagDos, ss và nag rh dyíov dnocrólow xci 
que vado tS narro» tO» ápyJQompv Gornpíac xevorouDe QiavunoOsvra nagudsiv ds, u , roi 

vs da ro ro uacÀota rode auf aug, zagóvta6, Qux 20 ut) yivacO ai rde ou, οον vOv 
Ocierdrov v, xarà ⁊d OpuüÜévta e vOv ayíov amoctÓlow xal vàv dis matéQo. si Ace TOUTO 
sapssvAkyOy, fxacvoe HH,. os ro in cvi evvóDou KAsyyov danovdaQev dw xal rde Ou dxuav- 
Odwea» Anrovgyla$ xcl cogQovoc H. o, [va uf) tjj xataxgíges vd» Osíov xavóvov vnoBAgOsíg. xd 
dà oda $*:óv vuv dpagtuudrow yéyovs nQógagi, dr xe dEerágsog xal cis dni tjj ÓpO nlores xci 


gGapvótrts Ho uagregías xssqovovovyvas dríaxozoé v& xal stQacfíregos xai Buínovos xal loro xAngsxok. ai 


Nov. CXXXVII Graece tantum extat in M et ín Collections XXV cap. 22 (z C), in L cum novella CXXIJI 
contaminata legitur ita, ut pr. et c. 1—39 pro illius const. c. | et 2 pr. substituantur, c. 4—0 f 1 post eiusdem const. 
€. 9 inserantur, c. 6 $ 2 et epil. eiusdem const. epilogum efficiant (cf. quae admotavimus p. 594. 602. 625); c. 2 (Segri- 
Cone, Se apr Air —€— —6 31 extant. B 3, 1, 8. 1-10 similiter coniuncta cum nov. C XXIII. — 
Epit. Tleod. 187 (inde c. 2. 8 in Prochiro 28, 1—4, c. 3 in Epanagoge 8, 5), Athan. 1, 17 (inde Coll. const. eccl. 111 
1, 47, Nomoc. L tit. 7. 16 p. 611. 622 Vosll.). 


| CXKX VII. 
DE CREATIONE EPISCOPORUM ET CLERICORUM. 


$. momine domini lesu Christi dei nostri Imperator Caesar Flavius lustinianus Alamannicus Gothicus 
ancicus Germanicus (Anticus Alanicus) V asdalicus Africus (pius) feliz inclutus (uictor ac) triumphator 
senper Augustus Petro clarissimo magistro sacrorum officiorum. 
Praefatio. Si leges civiles, quarum potestatem nobis deus pro sua humanitate credidit, per omnia 
tervari ad securitatom subiectorum 9 guanis plus studii in obsereatione ee CONGAME 
et divinarum legum, quae pro salute animarum nostrarum constitutae sunt, collocare debemus? Oui enim 
sacros observant, domini dei auxilio digni habentur, quique eos violant, se ipsi condemnationi 
Subioiunt. Maiori vero condemnationi subiecti sunt sanctissimi episcopi, quibus commissum est ut et in 
canones inquirant et caveant, si qua corum violatio relinquatur impunita. Sacris igitur. canonibus non 
observatis varias contra clericos et monachos et episcopos nonnullos interpellationes accepimus, uf qui non 
secundum gacros canones vivan(; atque alii quoque inventi sunt, qui ne ipsam quidem sanctae oblationis 
vel sancli baptismatis precationem sciant. ) 
Dei igitur iudicium cum animo reputantes quaestionem et correctionem in unoquoque eorum 
ad nos delata sunt canonice iussimus procedere. Mam si ea quae a laicis peccantur generales 
225 non tunt. sine. quaestione et vindicla relinqui, quomodo ca quae a sanctis apostolis et patri- 
pro sálutie omnium bominum canonice statuta sunt, despici patiamur? Multos au hinc mazime 
in peccata incidisse comperimus, quod synodi sanctissimorum sacerdotum non celebrantur. secundum 
ca quae a sanctis apostolis et sanctis patribus definita sunt. Hoc enim si observalum esset, unusquis- 
reprehensionem coram synodo veritus studeret et sacras. liturgias ediscere et honeste vivere, ne 
eondemnationi sacrorum canonum subiceretur. Sed illa quogue non minus quibusdam peccandi occasio 
extitit, quod et episcopi et presbyteri et diaconi et ceteri clerici sing examine et sine reciae fidei vitaeque 
Aonmestae testimonio creantur. — Nam i quibus negotium | commissum est precandi pro populo in- 


2 rubr. Ile). 3sigoxovínc (sig. om. Theod.) am - % L 7 «vyov Zachariae] davrov libri | 8 «7s C| 
sev xclh xigouov (sosofvzioo» Proch) M Theod. | d ML?] OJuiwov L'C | xagagvAaxze C | 11 oi 
Proch. Ilagl — Tj oss xai zagi gvvóÓoy ual stpocuo- | menictsvrras C| 12 r om. CI sovvov C v. l. I naza- 
pado Ath. Ali ODuavabuis dn dxiOuónOv xa) vvv | ÀsipO si M) nesalunoveiw L xazaAsisooiv si "ahi 
Oui» xaxévov C| 3 inscr. Ev d — 0ggixiov C) | savaAspOsig in dittographia C | 14 uu) om. C s. l. 
e)voxQáteg ioves;siapóg avyovgros mérQo nayicvQe | wa) ow. C | era. L dd CL) urs, M | avvoi 
Sp,. M O abr ga Hireq payiovoq A⁰ , | Cv. J. | 17 zgocsAOeie L^ | xal om. LI &uagtóusva 
Axis Adavα,ẽõſ et in seqq. nie et ue eup- C v. l. I 19 sov om. CI àvaaxo.usD'a Scrimger] avaaxo- 

levi (cf. insor. nov. XVII. XLIII. CXXXIV; edietum | e (avacxoius2a A MCL | 20 yevéa2a: C 


plevi ( 
VII al.) | Agel] rectius 44oixos (cf. ad p. 117,42) | plerigue | 21 Quoráze» C | 22 nagagvlax9f) L| av. 


16 Zi] sis cod. Theod... Ath. Fabroti, om. Ath. cod. Par., | om. C | 24 auagvrpacs C] 25 «8 om. C 


1$ 


Nov. CXXXVII 1. 2 696 DE CREATIONE EPISCOPORUM 


yàp oi énivevoauuévos sUyecDas ù nde toV AaoU aváfi, vis voV O ùxneeetatc evosD'aisv, ανs ux, vOv vov 
dad nàÀnupsinudcvov dbiAtova Ons Qvvrjgovtas vóy. Daov; Ova d às xyaipovovíag vÀv lde usvà cant 

Belas mqocrxss yívsaD'as, d. ò do rus xaà 0 d» dye l'onyóosos 0 Daolóyos, énóusvos «oic &ylosc d- 
or lots xal «ois Jaío. xavodi.  Aiyss yào dv v M. zinoloygvi«q ovros: vís dà vois vov Had do- 
xavóOs xal 0Qgouis davtóv zxzagsutaívo v, ove nsol dnicxomov Frak- sal gr eee, 5 
»ngaléove, g silvas, ur) xagoívovs, "i zÀágxvtas, QadaxvexoUs, d sene rose dv 
d xa g xal 5 rote aj, e, od x0ÀU T ÜQiagalyor οοhjͤ - vi VOV x 
avOvc5rcTa. xal zdhw 0 avtós 777 odr xadagO vas dei ares, Ira sa OA, 059i 
xal ovto6 c0gícas, ysvéaDas uo6 xal gosícas, dyyícas DaQ xal xeocayayeiv aAlovs, 
áysag Oz vas xal áyviágas, zesgayeoyroaas petà xesqa»v, ovufovisUuGas uacà Gvuvécacec. xai (0 
add 0 «vróc dv áyío: Tynyboios mad và» avtü0» iv TQ avtQ l tovto yodgse e Ó xAd xxo. 
xaQasxsog av95muspgóv robe xnáAíivove, vov je 4456 Asstovoyías xoog «átr», vóv neca 
dyyélov ocgcónsvov xa) ] enn agxayyélov Qotdco»sa xal Ter GvvisgacaíGovea; 
xai q Tovtoy uv Üaixvucuw O eos, Orzoíovs der zxQOs vi íspocUvgy ei RN dà ce 
ávabíos z890r0v0ovpdvoy 0 avtós dd A dy v avv l ot dd. d íegmaOUvp xoosicavayxóv- U 
res 4108 ToU ad zt QozaAass o Qr gay t86 ÜÓuOU Te na 0nval xa Bib ene Toe rij e 480628014. 
dvadsixvuvtas, xal nell xadagO vas xaPdaígovci, yOÀs legóavAos xal ar neqov iagais, 
2916 và» dos Re xal nvasayoyol E ee, N t)" xaxí(av xal oxddios «n» 
evoéfssay, & yo gàágstoe ds ne., 09 «2e voU zvavuacoc, Oves dd oi O xavóvas xe- 
AVove: xAngixovs silvas robe Qevtégasy yausti» dlagc vr, xal & dv dyloss BaaíAssos Quidaauov ovra lys. 00 
TtoUve devrsQoyauove zayctsAOS Ó xayov «ro onxngacías üzdxAeeca. xal cadre ò év dio 
BacíAsos. xoGovtor d ol io xatiQss vie le ůον épportigav, ox« ol Na avysiDóvtec / α 
ite de ovre Hœñνν dHν⁰ά)ya ινονι xaOólov 9 usyáÀng ooo ar ales usce ses- 
ecfvvégq Hjð:-᷑ dt ad gs dd «à» iv «tQ xAjQp tivi dCaivas Gvuvsícaxnvov Jzelr, 


* I si n5 &qa ugtéQa j es- 9 à unóva H, a vnoyiay Jiagavye:. 
CAPUT II. 


JTois oj» dd vj» Dai» xavóvew aero dero áxolovDoUrves «à» magóvra nowiusDa vónov, d. o" 


OecniLousv, d od xosía yévgras énicxoxov yeigovoynOTjvas, Gvuysuivas tovs xÀAngixoUs xal xov stgorrove x; 


c. I in epitomen redactum exhibet Epanagoge 8,8; pr. (— xe«qovovovrvos) ez B erscripsit Balsame od 
Nomoc. XIV tit, 23 p. 840 Poell. 


digni ministerio dei inveniantur, 5 o populi delictis placare deum poterunt? | Creationes autem 
sacerdotum oportere cum omni diligentia fieri docet nos etiam Gregorius theologus inter sanctos habitus 
sanctos aposiolos sacrosque canones secutus. Ita enim dicit in magno Apologetico: quis autem qui 
ad canones et Pauli se regulas dirigat, quas de episcopis et presbyteris statuit, ut 
sobrii sint, casti, non vinolenti, non percussores, ad docendum idonei, integri in om- 
nibus rebus, et ab improborum commercio remoti, non multum esse quod recedat a 
canonum rectitudine comperict? At rursus idem sic dicit: purum esse prius oportet, deinde 
puros facere, sapientem esse atque ita sapientes facere, lucem fiori et illuminare, 
appropinquare deo et adducere alios, sanctum esse et sanctificare, in viam deducere 
cum manibus, dare consilium cum prudentia. It rursus idem tn sanctis habitus Gregorius de 
iisdem in codem sermone hoc scribit: gu is est, qui lamquam figlina uno codemque die fingat 
verae liturgiae antistitem, qui cum angelis staturus et cum archangelis laudes prae- 
dicaturus et cum Christo sacerdotium gosturus sit? Atque per haec quidem ostendit theo- 
logus, quales esse oporteat qui ad sacerdotium promoveantur. De iis vero qui indigne creantur, idem haec 
dicit in codem sermone: Qui cum nihil prius suppeditaverint ad sacerdotium,nec prius in 
virtute laborarint, simul et discipuli et magistri pictatis designantur, et antequam 
purgati sint alios purgant, heri sacrilegi et hodée sacerdotes, heri a sacris alieni 
et hodie mysteriorum antistites, veterani malitia et tirones pietate, quod est opus 
humanae gratiae, non gratiae spiritus. Sacros autem canones prohibere clericos esse eos qu 

m uxorem duzerint etiam in sanctis habitus Basilius docens ita dicit: qui secundum matri- 
monium contraxerunt, cos omníno canon a ministerio exclusit. Et hacc quidem inter sanctos 
habitus Basilius. Tantam autem curam sancti patres sacerdotio adhibuerunt, ut qui Nicaeae congregati 
sunt, canonem ediderint, qui ita se habet: vetuit in universum magna synodus, no liceat aut 
episcopo aut presbytero aut diacono aut omnino ulli corum qui in clero sunt secum 
mulierem habere, nisi forte matrem vel amitam vel eas solas personas quae suspi- 
cionem effugiunt. | 

II. uenles igitur ea quae a sacris canonibus slatuta sunt, praesentem legom facimus, per quam 
sancimus, ut quoties episcopum creari opus sit, clerici et primores civitatis, cuius episcopus crcandus est, 


4 rote J CL) «oie om. M vulg. Aroloynrueqp] | (or. XXI) c. 9 (I. c. col. 1089 Migne) | K 
Gregor. Naz. apolog. (or. II) c. 69 ra PatroLXXXV | v6 Cv. l. | 19 0 M Cv. I] 45 Cu. L, on. L | 20 
col. 477) | «ov om. Gregor. | Hau ov] I Timoth. 3,3. 3 | S. Basilius epist. 188 (ad Amphilochium) cap. 12 (Migne 
(cf. Tit. 1,159.) | 5 s xal C Gregor. ] xasóaw 5$ | Patrol. XXXII col. 681) 21 à; ras Basil, C. v. L 
ML | én. xoà noscfvc Krafe Gregor. | 6 na- | navrsádis C Basil.) om. ML f « 

ÀMovs C, Gregor. v. |. | dArjzvove dv cdi xal üysndá- | dréxAsigs, xal robe cucrouévovs án covtem Af 22 ne- 
gove Gregor. | 1 vn C Gregor.) &gós v)» ML | 8 o | wóva] Synodi Nicaen. can. 3 (Mansi Concil. coll. LI p. 619) 
avrós] l. c. cap. 71 (col. 419 Migne) I der «a2agOseas C | | 23. Kir anten. hν sosa, pus d- 
l zoóvegov L 1 11 Tenyò coe] Loc. cap. 13 (eol. 481 
Migne) | 12 vó» ante z:9oG ts» coll. L t y doa m C Syn. Nic.] ai dea ie 
Asstovoyías C «7$ adidas Gregor. | 13 ayyd. (in | y 7 

litura ex dll =) LI do Dre Jobácosras xal dni | |. 9) alterum del. Skutsch i J d à C. d : 
20 dvo Óvciactr oiov dvanduyorta rds q votas Gregor. | saca» drowias Qtasségsvys Syn. Nic. | 26 »ópow seeov- 
114 dei] 04 M om. L| 15 2 om. L| 15 , «9 avvQ Ae C 21 yévrves CLB (cf. 594, 1)) om. M 

Aóyq)] immo in laudatione Athanasii episoopi Alezandrini 


i 
2 
8 
i 
2 

: 
t 
8. 
« 

p 
— 
t 
A. 


697 


ddt he Aue drioxonosc qeigovovsiaDas, xai sQoxsuuévow d di- avayysMory éni voiai h, v 
Guava m0udiy, xal Éxacvov avtov Óuvoyai xata vov H, loycw, nal éyypügaw dv gu, ots ovts d q 
ovts q Ux00s0i» 7j guAMay 7 xdi 1) aAA» otayÓrnovs noosnaDsiav, dA sidovac avtove rie i,, xai wado- 
Aue míGTsos xal GeusoU fíov xai vxéo tO vQuaxoctóv Fros slvas, tovvove émséLavto, xa Ot& OVt8 yaust5Y 
ovs maidas icací xuva d£ avcow ys i] miaÁAaxz» ; saidae qvgixOUS yuvojaxovgiy avroUe dGznxévas i Axe, 
aÀÀ' e xai ngótagóv tie i avrov yaustr» slys, xai abr uiap xal ovUÀ xine ovO$ àv0Qos asoLsvzOsicav 
ov0À voi; íspois xavóciv [xai vuoi] ax yogsvuévry , 2 ov0À nolwsvopsvov i EE, A1-¶) re vow wrgibo- 
Ein slyas yvvalGXovas, A4 s& ur) dv uovactnolq ovx i 


ET CLERICORUM Nov. CXXXVII 2.3 


$jtto» Üexastévta dyiavtaw uovayaexóv 0 n0AVSvO 00$ 
7 0 tafswcvne Bíov ddiaBAgvos Aral dijdadij rije quod ju , s maoatnorGeoS xai émi vov- 
rum tQ» noisy év rote yevouévow sg) avtOv vngiGuass guAavvopévgs, iva d« xdv ovtos yrgiLouévon 
vQsOw ngos» 0 fsiriov xugorovgO! Tj énidoy) wal tQ xQíuats TOU xeiporovoUrvos. Ama»srsGDas dà 
stQóreQov r uélÀovta ysgovoveOas xag rod xaqotorovvtos Aie ard vnoygagtis idtas vegudyovea 


rd zagl rs dei avtov mwuGTsw:' aayyilÀaw di voUrO» xci ví» Jaíav mQocxouiÜr v vr» and vp dyíq mo- 
»owíq yivouéwg» xal n» dui 1Q ayíQ fantcuats evyjv xai Z, lx ésvzáe. OQgxo» dd vnsxsw xci 


abr co jeorovovusvoy x«ra 1QOv Üsíw» ygapaw, e odr Ü« éavroU ovve Ó« étágov mgocónov Osdorá 
T» X vnéOQsto odd nerd xavxa ÓcGs fj avt TQ asgotovovy:. avtÓv i rote td ynpiouar eis ar- 
si.0spGauévoirs T) dri và» ,wo Tw vn TS sie ar ysvnGouévne qsigovovíae. 5i xte di vaQa rv 
prnuovevüstgav ztagaqvAaxz» énigxonos yagotovnOT,, v ν] xai avtó» mags zgonow tjs épiOxonS dw- 
ye a. wai v0» magi tavta TOÁufCAavTA X8&QOtOVIGGA. 


CAPUT III. 


E di ie watnyogíayv zavà mosOstas xata TOU uéÁÀowtos xsspoxovsia Das dztiGxÓztOV j; stQagfivsáQov 7) 
Jiaxovov 5 d xÀÁnguxoU 7) xai vyovuévov ép oíqónno:s aitiq, avaBaAAsaOO v) vovaUtr xemotovia, xa 
yeéam noóvagor éiitacis Wie xatryogías, wapgówtos xai toU wavnyogov xal émsbuwtos voi; waQ avtov 
stQocayysáOsiaw. i à nal Gnolsynavorto 1j dsf Aor 0 xatijyogos, val ovra 0 Tr» ymoorovíay H], 
stossiO v üxgifsGvatg» ,b urnsumv sigo TQiOy. xal &à uév UxsUÜvyor svQO, vÓ» e xaTr- 
yooíav vnousivasva err xarà toU; Os(ovs xavóovas ats xuTÀ robe c urreοο vs xc veg , xssgovovía" 
aí di avsiOvvos qaysíz sits 7tagóvycos T xavgyógov ̃ xal áxóvtoe, yuéaOw 1) xsigovoría. ò di varie, 
an. TtQQu» ui dne epa drop doi, sí uv xAngixóc ad, éEmOsiaOQ tov oixsiov BaOuov, ei òd la 


v. 9—4 44 sidoxes — £nelétayto ex B exscripsit Balsamo ad Nomoc. XIV tit. 1, 28 p. 848 Voell., v. 4 
argumentum notant Fux. 41, 1, Nomoc. XIV tit. 1, 18 et Nomoc. * ib. 
v. 6 sg. argumentum notat Nomoc. XIV tit. 1, 23. 
c. Ill summas habet Nomoc. XIV tit. 1, 8. 9, 1 p. 466. 538 Pitra; ipsum caput — 26 1 xeigotovía ex B repetit 
JNomoc." 1,8. Argumentum notat B*'K 8,1 p. 382 Zach. : i 


convenianl , el propositis sanctis evangeliis de tribus personis decreta faciant, et unusquisque eorum per 
sancta eloquia turet, alque in. illis scribat se neque propter largitionem ueque propler promissionem aut 
amiciliam aut. gratiam aut aliain ullam affectiouem eos elegisse, sed cum sciant cos reciae et catholicae 
fidei aique hones(ae vitae esse et irigiutu annis maiores, et scire se neque uxorcin neque liberos quem- 
quam ex is haberc, ueque concubinam aut liberos naturales se nosse eos habuisse vel habere, ted el si 
quis corum prius uxorem habuerit, ipsam quoque unam, et ne viduam quidem neque a viro separalain 
seque sacris canonibus let legibus] prohibitlam; sed ne curiae quidem nec muneribus addictum aut o/fi- 
ciulem esse quemquam e iis qui eliguntur se nosse, nisi in monasterio non minus guindecim annis mo- 
nachicam vitam curialis aut officialis sine reprchensione transegeril; scilicet observatione quae prius 
4 nobis dicta est etiam in his. personis in decretis quae de iis fiuut custodienda: ul ex tribus personis 
ila electis melior ereetur electione et iudicio creautis. | Exigatur autem prius ab eo gui ereandus est. per 
eum qui creat. libellus cum propria eius subscriptione, qui rationem reciae eius fidei comprehendat ; 
pronuntiet vero idem eliam sacram oblationem quae in sancía communione fit, et preces quae fiunt in 
sancto baptismate ceterasque  precationes. Iusiurandum aulem ipse quoque. qui creatur per sacras 
scripturas praestet, neque per se neque per aliam personam se quicquam dedisse aut promisisse neque 
posthac daturum esse aut ipsi gui eum creat aut. iis qui decreta pro eo fecerunt, aut alii omnium ulli 
pro ordinatione in ipsum conferenda facienda. Si quis autem contra olservalionem modo memoratam 
episcopus creatus sit, iubemus et ipsum omnibus modis ab episcopatu repelli et aum qui illum contra hacc 
ordinare ausus sit. 

III. Si quis autem accusationem aliquam contra eum qui episcopus aut presbyter. aut diaconus 
aut alius clericus aut etiam praesul monasterii creandus est, qualicumque de causa instituerit, differatur 
eiusmodi creatio, atque prius fiat examen accusalionts, praesente etiam accusatore et quae ab ipso delata 
sunt exe (c. Quodsi eliam accusator rem destituat vel exequi differat, sic quoque is qui creationem 
facturus est diligentissimam quaestionem intra tres menses instituat. It si quidem eum qui accusalionem 
subiit sive secundum sacros canones sive secundum leges nostras reum invenerit, prohibeatur creatio, sin 
vero innoæius apparuerit sive praesente accusatore sive etiam eo abseute, fiat creatio. Accutator autem, 
sive praesens non probaverit sive destituerit accusationem, si quidem clericus sit, de proprio gradu depel- 


2 vb Bf od L Epas. | 3 oidà L^ | dià om. L 
pas. | 4 vovcrovs silva; Kpan. | ovs B] ovóé MCL | 
5 *ovóà ACL odd naidac — avt» om. B | eds 
C Epan. | Axa] slvas C | staAaxz» C v. l. avrove MLB) 
abr C 75 594, 14) | 7 ov04 roĩe iso ανανον CL 
Zpan. ] odd voie íegoie xavOcw xal vóuos M ovdi 
roĩe vóuou ovÓà vois iegoi& wavóciw (ex 594. 17) B 
(xoĩe xavóOsv ir toic vóposs u atr, uv» Theod.) 
l| soÀsvevóusyov CL Ath.) Bov "ls v, B rod. 
«svouavoy 59 Bovlsvizy»v M ex p. 594,18 | 8 silvas om. C 
|| uovazixos C 9 9 va£eobens] ò om. C v. l., B Ath.l 
10 v avrà» wnpíGuacs sop) avtov L | ovcox 
eígovuéver vrgstousvoy C 12 vro» usAlorvva xsigo- 

III. 


rov so d a om. BT 13 rd om. C Epan. | 14 zocsvzde 
MC) zd LB | ogxov Cv. l. | ga om. B* | 15 sara] 
zooe C | ov1ss Ot avrov yj ir L | 999o»d vi) d 
don Epanm. | 16 ovdà C Epan.] ovre MLB|11 7. 
»ncopévrns LB] ywouésyrs M Epan. | «i 95 cw 

18 zspotovnD'ain C v. l. | wsdevousv. om. L| xal acvóv 
om. C | 19 voduzcavta xs orovsiv Bí xeigotovzoc: 
vtoÀuncavra C | 20 sowjonras Bf And j; an. 
oxónov C plerique | 21 xai prius om. BI 22 yevéc2o 


C v. l. | xa? rod] xal om. C | 23 K om. B | dvafa- 
Àovto M | 26 ga»; B | n xai] site L [27 agov Bl 
| 4zodsiEn Cv. l., B | àxogyyp R 


88 


10 


15 


20 


25 


Nov. CXXXVII 1. 2 


yàg oi déxwvevQauudvos 


Betas he yivsaD'as, dt f 
re los xal vois Oi xavog:, Ly yao dv cq 
xavsó04 xal 0Qouic ádavvó» maQsuteévor 
ruhe, co oovas salvas, ur nao 
&nacs xal 5 vois àũ 9e. 
200 fr d. xal ad e eee ud 
xal ore gogíaaas, yevéasas go 11 
dννẽZoUονi,νt,ẽπM)ν,u ναννðLt, X84QUR) .— e 
nal» uvros dv ayícu lgnyogeon see 3543 
„ n avomgaspow vOVÉ mq * uil 
dl crqcóusvow wal. 2.8 
«ai Dix Tovrc dp du O 29 
avatíms xX6ipotos OvLEV GV o mvic X 2 
reg unà TOV * A A —mpoT N us * 
[ * 
L] 


* 


avadsixwuwvtai, Mal mp 
191 và» dz E 
ea, 8 yow * * 
Avovci «Ar puovg Blvutà 7 x 
robe devtsQoyape * 
Budi. ToGOVTOF 

Fe Oro ore F 

0 re put 

xAng» ei um & 


t 
* 
* 
"4 
- 
*» 
- 


* 
* 
2 . 
« 2 


E 


U 


ee zue rod gi arid 
aao TÀ Àrud dt.Asova Q'aa ÓOvy9eovras vóv - 
„ p d.òõ dona: ijuds x ó d» B 


696 


DE CREATIONE EPIBCOPORDY 


Tacx dose t0 xactn7yognOévra Xtgotovron , 5 


Id. r, dmicxÓmow» riy ö nloveoe 
vad r dvayxatorátay hum is 
" svregov Krov; ted o yirao dai ov 
E avagvotkeaya ébevótsa Das, xal v; 

z 20. T6 q h ry xoGTPS, r- 

8 76 dulce o 910 goie 

ie Factor Froc dy nba 

cTOGT0,G watordOvas d- 

$ A400 Tovéi», sao 


101X/G80$ ful 
aeg 7yovue 
a Ts K 
*0048 vó: 


— 
. 
- 
-— 


d 
sd 


4 
-. 40902106 
-4|. y paxapoiorat. 
. , A y : 
8906 7] uOvaroe, TOY o 


«va, xal «re aÀnOsíae dsodsuixvvuávns Ex. 


* 
Jing / 


a tQ xoluavs toU Erd H. 
h, dmigwózcw re xci A ,ũzv xal N ονοπννPο , dd xal dr. 


Tavra q rávra Xp. 


. dnd rici arte, datmyogsvpédvotG toig Daíoig xavóos xal «ois furt ioo 2 


— Fon. Ef praeter e. V, 
alanorros Bi] 

Lr ii phitra- 

82 — 


yr, vin 
jrdinaverit, 


pr. er B repetit Nomoc P XIV tit. 8,8 (ubi citatur vad e 
! pr. u. 19 Za éxicxonos ain — 23 
23 dEsráZovros ex B repetit MNomoc. 4 XIV tit. 9,1; 


): summarium habet Nomoc. XIV.. 
eraborros. c. V pr. (v. 19 Lal 
summarium habet Nomoc. XIV tit. ib. 


laicus sit, cam quae decet castigationem subeat. Si quis autem reum ante examen institutum 
et qui creavit el qui creatus est a. sacerdotio expellatur. 


IV. Quoniam vero id quod in canonibus dicitur de sanctissimorum episcoporum synodis, quae in 


wqulis provinciis debent 
est. Sancti igitur aposto 
seu : 
datione potirentur, hoc est una 
Nos vero cum ex huiusmodi negleg. 
nibus modis unam synodum singulis annis 


eri, hucusque « « ««e non observatum ut corrigamus quam mazime necesse 
et patres statuerunt, ut bis singulis annis synodi sanctissimorum sacerdotum 
episcoporum in singulis provinciis fierent, et quae emergerent examinarentur. et convenienti emen- 


5 quarta septimana sanctae pentecostes, altera autem mense Octobri. 
neglegentia multos variis peccatis implicitos esse a t 


cceperimus, iubemus om- 


in singulis provinciis fieri aut Iunio aut Septembri mense, ct 


apud beatissimos quidem patriarchas eos convenire, qui ab ipsis creati sunt nec ius habent alios episcopos 


creandi, apud sanctissimos autem metro 


olitanos cuiusque provinciae cos qui ab ipsis creati sunt, ut quae 


moventur causae vel ea quae a nonnullis denuntiantur vel nomine fidei vel canonicarum quacstionum vel 


administrationis rerum ecclesiasticarum, vel de 


quae 


canonibus et legibus nostris conveniens. 


V. Neque vero in symodis tantum per singulos annos instituendis haec 


quoties 
[ide sive 


episcopis aut presbyteris aut diaconis aut aliis clericis aut 
de praesulibus monasteriorum aut. monachis, vel de vita condem 


vel etiam aliis quibusdam rebus 


correctione indigeant, et agitentur et decenter. ecaminentur, eorumque emendatio procedat sacris 


uaerantur, sed ctiam 


aliqui ex sacerdotibus vel clericis vel praesulibus monasteriorum vel monachis accusan tur sive de 
2 turpi vita sive quod contra sacros canones quid committant. Hl si quidem episcopus sit qui 


accusatur, metropolitanus eius. examinet ca quae proferuntur, sin * gil, beatissimus archi- 


episcopus 


monachus, sanctissimus episcopus sub quo Ri 


cui subiectus est, si autem presbyter vel diaconus vel alius c 


icus vel monasterii praesul vel 


censentur examinet ea quae denunliantur, et veritate probata 


1 wnusquisque pro delicto suo canonicis poenis subiciatur iudicio examinanlis. Haec autem omnia valeant 
non solum in iis qui post haec creantur pid et clericis et praesulibus monasteriorum sed etiam ia 
0 


iis qui nunc sunt et ab aliquibus ut fit 


— 


causas aliquas sacris canonibus et legibus nostris damnalas 


1 Ge poviGuÓv vztouevéro) jour d&opitsaO 0 L. v. 


2 


xe or 2 z fHõKWaae] x ατνo‚νẽƷuae xa 
e HT 3 xavóci»] Apostolorwa can. 31; Synodi 


Antiochenae can. 20 (cf. Nomoc. XIV til. 8, 8) 1 4 . 
aaa MCL Nomoc.] devi u na xd 
Be nagaxÓi» (om. uf) Nomoc.", uj) stagsgvAaxOr) cum 
Haloandro vulg.; hiatum indicavi ita fere 5 
(n noÀÀlàw naonudArras, 10) ur) ragagulaydày vr. 
(cf. v. 8) | 4savop2ocac2a, C | 5 oi uà») órvéov ox 
ol ud». Nomoc.4" || ovv om. C Nomoc.f* | naváges] d 
tiges C | Krovs] «ov» Fro B Nomoc." | 7 uia M || 
8 à svpovies] dusvoóstec Be? d om. Nomoc." | o 
ante 20e coll. L | 9 dufáj9nsa» C | xàc] dv 
dl L Nomoc.4* | evyodov om. Cv. L I q; Jovsio 


$ vQ JZemtepfolq uni) xevà vóv 'OxvolBgiov uijva 


Ath. male ex v. 8 repetita | 11 à» om. C | 12 See- 
uévas Nomoc." | và om. Nomoc. 4 | 13 1 85 
uva, Nomoc. = | 14 ; spec. (ñ re sx H. C. .) 
CLBI xal ngscB. HI li¹⁰ν,. olo. Nomoc.t* | 3 
povaxov] om. B* 15 xal om. Live om. Cu. L| 17 
yevouéscu$ Be | 18 7% CL | xavzyoenOetg C v.L] 3 
povayó»] ij om. B* | n weg) níctso e om. Nomoc.* 
zs0i aicygov MB] xi om. CL | 19 v om. C | dic- 
zxpattópevos C v. l. | xai om. C | sí udv MC) Adee LB 
| tovtov om. P7 9, 11 20 ee Nomoe. * 9, i 
are f B 22 ch, eee scoa 
Nomoc. * pr. 9,1 | 4 A 
ànodsx»vudvgs B H 23 xavor«osc L*| vxogaliésJe 
Nomoc. * pr. 9, 11 24 »vvi B* | 25 dd rer] oxó on 
LB | vois] v0» vois C v. l. oie r C v. l. 


^ 9 Tas xvovges; - 


„e n 


ET CLERICORUM 701 


yogovudvov. rohr yàg ovt 
ro GauvOv» Üíov TtQOXOnTG re w 


Nov. CXL pr. 


extras ve xal ceyOÓvcousvovc o sixós co Suovs xaà Qiadóyove- 
n OscmcOév, GÀ siídóros évápov D , de si Ti tOL0UTOV 
alvovudvow «fü» r ovaíay drofas xal moóc ys rds sis rõ copa 


dale dd sagevoyAngos, rovs map. ruv db ααν,ñidieñe gilote- 


Leòe vovtoic xsisvouev 
, tQ sucTorátQ AaqQ A 
motsco da, 7tQÓG vÓ xd 


deo QiavícvacDO'as Ooboloyt ^ ^ wv gi 
1p énictoÀp: 4 4. 2 2. 
c 40% v0 dH 198 - » ] 
Og ,L e, d i P 


„ uàv yàg sic 2 E: 
rot stQoerxss v 
40x07tOv r xai 

u cQ dyl x 
^(O0s4 TOU 1 
re égno 

ÜHEVO» ^ 
%s ain. E d 

ao Er 

*Qo E 


5006 


AU xal . IIFTT 


QEn(lloyos) 2. — 


q d ngoOsuátoy xarà rove * 


ezxovóacávo xal xarapav; mo. 


niani pp. Aug. anno VIII. po. 


c. VI pr. ez B repetit Nomoc. an X1, 
$ 1 summarium habet Nomoc. XIV tit. e, 


accusantur. His enim ita observatis laici quoque 
atque emendatione potientur. 


VI. Praeterea iubemus omnes et cypiscopos et , 1 
populo exaudiatur sacram oblalionem precesque in sanc, 
audientium animi ad maiorem contritionem et de domino deo 


2 


-Agopdvove y) v80.0vaíaS, ovta d yrjgov toV 00V Qixactyrolov ovts. 5 


xd x«pactáwva uiv xal dià voUÓe «ov ÓDsíov dn lou 
e Koyq xal xdoavs nagadovras Oravadces. 


CXL. 
UT POSSIT EX CONSENSU 
DISSOLVI MATRIMONIUM. 


; Caesar Flavius Iustinus Alamannicus Gothicus 
| us Alanicus Wandalicus Africanus pius felix 


:! c wietor ac triumphator semper colendus Au- 


liano praefecto Urbis Constantinopolitanae. 


10.) Nuptiis decentius nihil est homi- 
bus filii ceteraeque nationum successio- 
quoque et civitatum habitacula et rei- 
1 status. Propter quod nuptias felices 


424 - neunt sic optamus, ita ut numquam 
/ opus fieri, neque nuptiis copulatos 

- -  * iustam non babentes solutionis 
e » m. Sed quoniam difficile est in 


(€ servari (in multitudine enim 
lere inrationabiles simultates 
»xistit), oportere [igitur] pu- 
fam medellam, magis vero 


AL notatur j Qu' ve 
WrÁnpogiw TOv lovOTi- 
han. 10, 11. Argumen- 
"m appendice f. 117" 


quogue apostolus docet, cum dicat in priore epistola a 
" 


iri lu, 5 is qui privati locum obtinet pos 

quoniam quid dicas nescit. Nam tu 

aedificatur. Et rursus in epistola ad Romanos ita dicit: corde enim, 

it ad salutem. Propterea ígitur quae in sacra obla, 

clara voce per sancüssimos et episcopos et presbyteros oer par est domino ,, 
spiritu sancto, sciantque sanctissimi sacerdoies, si Quid forum 

bili iudicio magni dei et servatoris nostri lesu Christi se rationem rod ^ 

1 cum comperiamus quiete passuros aut impunita relicturos esse. 

praesides, s quid corum quae a nobis sancita sunt neglegi viderint, primum quidem metro 

episcopos compellere, ut praedictas synodos celebrent atque omnia impleant quaecumque yA 


eo dicet 
autem confessio 


nostro cum paíre ct 


uidem ben. 


"Mes, sed ut 

"int, el bona 

asquam iis 

dituros, et "e eui. svb- 
lubemus autem etia; 
TR 


Ota, — A 
An 


sentem legem praecepimus; quodsi eos moram facere viderint, tunc ad nos referent, ut a Noba ud 
emendatio procedat contra eos qui synodos celebrare differant. Sciantque et ipsi praesides "y. 
* 


2 iis obtemperant, si haec non observaverint, ultimis se suppliciis subiectum iri, 


n. 
5 i, 
Confirma, "ea 


praesentem quogue legem omnia quae in diversis constitutionibus et de episcopis et prespytom;, Pew n 
clericis ac praeterea æenodochis et ptochotrophis et orphanotrophis et ceteris quicumque act ets 
lic TN 


praesunt a nobis sancita sunt. 


Epilog us. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur (ua glori 
edicta locis consuetis regiae civitatis proposita ad omnium nolitium perducere el provinciarum praesig i 
dende, 


manifesta facere studeat. 


1 yàg om. C 0e9ó0oEoy Cv. l. 2 vs om. Cv. l. 6 
evros] dv rohr C( 7 noovg om. Nomoc. * m. 1 l -- 
orol ji émicToÀ; ovros C. Paulus ad Cor. I 14,16. 11 | 
dar u add. L* s. v. | avdoyrionié Nomoc." ajáoyre C 
(idem meliores cod. NT) | «9 nvevgasi) dv (dv T v. l. 
ssyeUuats C, vq om. NT. codd. meliores | 0 om. Nomoc. 
d dvanAggovy Nomoc | 8 dosi] sízos L| 9 Paulus ad 
Jom. 10,10] 10 uà» om. NI libri meliores | evóoua M || 
dd om. Cv. l. | 11 s B* | 12 «a om. LI zuo om. 
Nomoc.t^ | 13 «9 ayíop CL Nomoc.^"] «Q om. H/ 
sv ógvotarov isqéo» om. Bí |15 xavaAsiztousy Cv. l. 
ata pay MB*, Cv. l., xazaléxogay» Cv. l., L Nomoc. 
(xavaAsnovuey. Bf vulg.) | 17 due L* | soi] 9ià C ple- 
rigue, L| 18 q e L* | 19 xarà] xal xavà M 20 
sízso ravra pj xagagvAaSonw C | 21 và nag) «à 
dend sap L 22 rate L, Cv.l.|23 xai vvoxoroó- 
gov CL] om. M vulg. | 25 vózove C] om. ML 2 55 
TO» L | 26 subscr. dat. VII. k. apr. constan. imp. dn. iust. 


pp. aug. anno XXXVIII (XXX VIIII vel XXXV], 
st consulat. basilii uo. anno XXIII (XXII cod 5 
VI cod. Monac.) C] d. x90 iy xalavdov Ae 

(dar. xaAsvÓ. An. Kowvatass. Fabrotus dat. fios 
April. Constantinopoli Leunclaviw) Bacisíae "lovg:,. 
siavov 10 g td rij vnaceíay Baciíov v. E (ita 
cod, Par., xd Leunclavius) Ath. d. VII. k. mar. op. dn. 
iustin. pp. aug. basil. uc. conss. M éfipowv)On usta 
tZ» vnxareíav Bacilsiov TO c Theod. Consulatus nu. 
merus X XIII postulat imperii annum XXXVII i.e. a. 564 
(ita vulg.), dies VII k. Apr. et imperii annus XXXVIII. 
in C traditus annum post cons. Basilii XXIV. (a. 565) 
quem reposui; cum imperii anno XXXIX. annus post 
cons. Basilii X XIV. ita demum conciliari potest, ut corri- 
gatur dat. k. Apr., quod Bienerum secutus recepit Zacha- 
riae; idem datam esse hanc constitutionem, cum Johannes 
solium patriarchale ascenderet a. 565, non male opi- 
natur. 


88* 


Nov. CXXXIV 10. 11 


T4by Ü,ugotusvov AauBdysw, rde dd Óxvà) ovyxías 
0ídoaOva tq uovactTnoip dv « iyxlecerat rj ro 

]' si d urs xotióvrac uve àsióstas Kyos, I; xal 
dsi0sts6 Gvydzoabay «jj vouxUrvg dosgetg, dcr ab- 
rije 12» ovcíay ÀaufBávnv vÓ govacTüQuw. déxsivov 
e phat db pin wers d OÀov vOv» Osuárov tQ 
qi tà GUugova tà Toi$ TtQeixQoió éugegóusva 
ovufloAaioi ovAavcscO as. 


606 


UT NULLI IUDICUM LICEAT 


dum leges divisas accipere, octo vero uncias dari 
monasterio in quo includitur huiusmodi mulier. Si 
vero neque descendentes neque ascendentes habeat, 
aut ascendentes consenserint huiusmodi iniquitati, 


5 omnem eius substantiam accipere monasterium illi 


conservandam, ut per omnes casus viro pacta dotali- 
bus illata instrumentis serventur. 


CAPUT XI. 


Erreiò ij di vivec ros ijiregor vouow magagaivew 


Quia vero aliqui nostram legem transcendere stu- 


oxovüatovesv, dv q id xe rde ait àznpsOugcoda- 10 dent, in qua evidenter causas enumeravimus ex qui- 


usa f ov uóvoy G jd Qüvavas méunscOas 9 
an rod dv 1j dx «ij yvraixós, cl νανE, éxel- 
vas vag aivíae uzÓsyi xoómq Qenovóia yíviaOns 79 
4ogd)GÓa, yavOusva, f) xarà GvvaíyscW TOUS yduovs 
d.,, ö ka) Gvyyogsiv dAAÀo: và apagvzuata. 

l si dà nagà vas dg ruv ÜuoQiauévas altri toÀ- 
ujcovaí v,ves dòalν,ꝭw TY yduov, xsMsvouev, ak udv 
xuTióvtaG Kyo» sire éE avrov rte db aÁlov yáduov, 
rde obolas abr éxsivos ÓídooOns xatà tv *Ów 


bus solum repudia possunt transmitti sut & viro aut 
a muliere, iubemus praeter illas causas nullo modo 
repudia fieri, aut per consensum nuptias solvi et 
concedere invicem delictis. 


1 Si vero praeter a nobis definitag causas prae- 
sumpserint ui solvere matrimonium, iubemus, si 
quidem descendentes habuerint sive ex ipso sive ex 
alio matrimonio, substantiam eorum illis dari secun- 


vd, xi, xai 10v vs &vÓQu tüv ts yvvaixa ae 20 dum legum ordinem, et tam virum quam mulierem 


nuovactupu» dufallsasDa,. dni mávta wÓ» rije g ij 
abr x, xai éx Té áxaciov wsguovoéag dvd 
1í0gagae ovyxíae tois uovactnoíow dv ole 5 
ra doigeo a vov àvü0góe ÓnAovórs u) di xo 
ſovros tov QiQouévov sois ztaíci 

as u Éyouv, aÁAà dr. Ge avQíGxoveas, XÓ tQítov 
ui r$ obi, laν i aUTOUS, i ur) sj dei 
776 li ν ro yapov Ov»i,vsca», và di q He vote 
uon aανπνοαοαο, d» ol; &xaavos dur dgogit ead as. 


in monasterium mitti in omnibus vitae suae tempo- 
ribus, et de singulorum facultatibus quaternas uucias 
monasteriis in quibus mittuntur separari; viro nihilo 
minus neque usum babente datae partis filis. Si 


(ove. ai dd xatióy- 25 vero descendentes non habeant, sed ascendentes in- 


veniantur, tertiam partem substantiae accipere eos, 
si non iniquitati solutionis matrimonii consenserint, 
duas vero partes monasteriis in quibus unusquisque 
mittitur separari. Si vero neque descendentes ne- 


sí dd u xatióvtes uisa. dyióyves ler, ij xai asyióv- 30 que ascendentes inveniantur, vel asceudentes consen- 
tas OvvivsCa» tQ ysyovótTs xslsvousv ad, tjv ov.  &erunt facto, iubemus omnem substantiam monaste- 


c. XI ertat B 28, 3. 6 post nov. CXVII c. 12 et inde eodem loco in L f. 145 (cf. p. 562 ad c. 13). $ 1—3 
er B habet Nomoc.^ XIV tit. 19, 4; pr. — $3 in epitomen reducta B. T 4, $ p. 156 Zack. — Summom pr. — $3 
praestat Anonymus Bodleianus 21 B apud Zachariae Arixd. p. 220. Theodori summam capitis repetit BZ, Athanasii 
summarium $ 1 (— v. 35) libellus reo Qiagógov avayyoguátov $ 6 p. 193 Heimbach, Anon. Bodleianus 21 C 
apud Zachariae l. e., summarium $ 2 repetunt puratitla Ath. 14 5 2. Argumentum notant paratitla Ath. 2 $6, 10 $3. 


ordinem dividendas accipiant, octo autem unciae monasterio dentur in quo eiusmodi mulier includitur ; 
si vero neque descendentes neque ascendentes habeat, vel etiam ascendentes eiusmodi impietatem adiuverint, 
omnem eius substantiam monasterium accipiat. Atque illud simul observetur, ut in omnibus casibus pacta 
dotalibus instrumentis inserta marito serventur. 

XI. Quoniam autem nonnulli legem nostram violare student, in qua specialiter causas. enume- 
ravimus ex quibus solis repudia aut a viro aut a muliere mitti possunt, iubemus practer illas causas nullo 
modo repudia fieri vel facta valere, aut coniuges consensu matrimonia solvere atque delicia sibi invicem 
1 condonare. | Quodsi qui praeter causas a nobis definitas matrimonium solvere ausi sint, iubemus, si 
quidem descendentes habeant sive e ipso sive ex alio matrimonio, illis bona eorum dari se ordi- 
nem legum, et tam. virum quam mulierem in monasterium conici per omae vitae eorum tempus, ac de 
utriusque substantia quaternas uncias monasteriis in quae coniciuntur destinari: ut scilicel vir ne ut 
fructum quidem partis quae liberis datur habeat. &i autem descendentes non habeant, ed ascendentes 
praesto sint, tertiam partem substantiae ii accipiant, nisi impielati matrimonii solvendi consenserint, duae 
vero partes monasteriis in guae quisque conicitur destinentur. Si vero neque descendentes negue ascen- 


dentes sint, vel etiam ascendentes ei quod facium est consenserint, iubemus omnem. substantiam mone- 
1 )iapoovusvas LB | AaBsiv Nomoc. * | ovyyiae M 


Nomoc.* || 2 sacras Nomoc.* || 3 ; om. Nomoc.4 || 
«al oi dsióvtes L Nomoc.^ | 4 Fr Be v. l. ro- 
a9*5] avez; B' | avvote B! | 5 éxsivov nagagvAacso- 
ao] illi conservandam (i. e. dxeív,p sapagvAattopne- 
»n»?) € | 7 2d vois] «à om. Bf | zQoioos M) yagi- 
xoi6 M s.v., LB | 8 evufiolaiose dugepóusva LB 9 
nagafaivtiv aovddtove: vónov B | dh nov. CX VII 
c. 8. 9 | 10 dzmoiOuzcaus» M9 | 11 uóvov] solum (i. e. 
uóvov) e | óenovóia] d‘, LB (id. 13) | Qvyavvas 
néumscOa, B néunsaOas Ovvavras LI 12 xe sapi 
B! | éxeívac] vavras B'* | 13 rde eignuévas aicías . 

enovóia] QiaAVesv yauove xal Qiatsyia Bf (cf. ad 14) | 
7) — 14 yivópueva om. B! c | 14 yuvópava M] sa ywóusva 
LB|7 xaxà — 15 dale om. Bf | 5 L | 
robe om. B | 16 sl] Oi Nomoc.^ | v9' nE L | 18 4x 
toU avrov malit CGEHeimbach | 19 rde ova(as] sub- 
stantiam & [ rov sóuov Nomoc.* | 22 avtov om. M* 
23 ovyyías ML Nomoc.^ | 28 vov om. Bí | 29 éuBd- 
ÀscÓo, M | 30 An, dwióvtsc uxvas xavióvvec i 7 
dv ννον] M9 || ler] inveniantur g |] xai] xai ei B 
&sióstec) oí dsuóvszss LB (cf. ad 3) 


1 legem R(3v| diuisa ö diuersas T1 | aocepere 5 
2 concluditur 7 [3 vero neque] neque om. 5 | habet v 
4 conserint b | 5 accipiat v | monasterio ö illi uero 
oonseruandam (conseruanda v) bv; leg. illo uero obeer- 
vando? | 6 viro] uel v uae 5 | pacto V' factav | 7 illate 
V! || 9 aliquid ^ alii qui v [| student om. RI | 10 quo 71 
uidenter R' b uidentur V! || causas] causas quae V | t1 

udiatae b | 12 mulier 5 f propter 5j 13 fuerit b | 14 
delioti bv derelioti RI 16 practer] praedictas 5 | prae- 
sumpserit Ri 17 aliquis V! v aliquid A! & [ 18 habuerit 
V | ex alio] ad alio b 19 substantia v [ 20 ordinem legum 
T | 21 monasterio V v 22 quaternis untiis 7| 23 mit- 
tur TI reparari R* | uero 7! v uae 0. ui V*| 24 usque 
V!]| usu habere Ri filiis bv] filiis. quando pater rcrum 
fllii in potestate positi non habet (habeat T) usumfructum 
RVT vulg. | Si om. b || 26 tertiam] tertiam uero v acci- 
pere eos subetantiae T' | 27 iniquitatis w (R, sed restituit 
iniquitati) | matrimonium 5, ow. v | 28 monasterii v mo- 
nasterii his V! | unusquisque del. V* 29 seperari 7! | 
neque ascendentes om. R, ascendentes ante descendentes 
add. R1 | 30 uel RI et R!VT' 5 aut al. | ascendens V 
consenserunt V] consenserint RT vulg. conuenerunt w 
31 factum 5 | monasterii b maioris monasteriis R- 


HABERE LOCI SERVATOREM 


gGía» vois uovactnolo:s dy ol; dveBAzOvncay di0ocOai, 
tea uj Óià vavtngs rj zt&puvolae xal *Ó TOU Üaov 
seh xavagpornair xal ó f uéragos vóuos ssagagadT;. 
29 Alla xai robe oztovgyoUvtac taie voiavvaue AvGscs 
vOv» ydpow i xà *o.avra. dOfs,u«ra gvufólaia Gvvti- 
Oivrag vais si6 oua stouvaic vxoBaAlscOas xslsvo- 
3 ew xal aic Fo svéuxegO'oi. Zi dà oí vOv yd- 
pov ios» dxiysiQrcavvss BovinOOGs má éavtois 
GubsvyOywas moiv iu novactuolois , ddelas 


697 


Nov. CXXXIV 11. 12 


riis in quibus missi sunt dari, ut non propter hunc 
contemptum et dei iudicium contemnatur et nostra 
lex transgrediatur. 

2 Sed et ministros talis solutionis nuptiarum aut 


5 qui buiusmodi incesta instrumenta composuerint cor- 


ralibus poenis subici iubemus et in exilium desti- 
nari. Si vero hi qui matrimonium solvere prae- 
sumpserunt voluerint iterum sibi coniungi pris quam 
mittantur in monasterio, licentiam eis damus hoc 


avroic Óídousv «ovro moii, xal rde 7tpospnuévac 10 facere et praedictas poenas concedimus eis et pro- 


stouàe GvyyoQoUusv avrois xa rds (días sspuovalac 
xai xal odr Qóc d ou Ur», de à» si univ 
rotodro fuaptruévo» érvyxavsv. rod oe dd fov- 

pévov 1Óv yauo» d“ ααοοοοο, sl ni Gvyaiwéats 


vó Érsqov ntQóéo tov, wavà vo ur) Boviouévov xgatsiv 15 


rds moivds. — Tavra dd mávta , Das xs- 
Asvousv 2 vij; Bacilida vavrr , e xal dv rale 
anagexiale, did v8 x0 xóumtos xv npoifárow xal 176 
tQ» nzalativov GyoÀjs xal vOv év taie énagx(ate 


prias habere substantias et ita ad invicem vivere, 
tamquam si nihil delictum fuisset. Uno vero volente 
matrimonium revocare, si non consentiat alia per- 
sona, contra eum qui noluerit teneant poenae. 


4 Haec vero omnia servari iubemus tam in regia 
hac civitate quam in provinciis, tam a comite pri- 
vatarum quam a palatinorum schola et provinciarum 
iudicibus et officiis eorum, scientibus quod si neg- 


doxóvtow xal tà» vábsov avtov, eidóov avtOv, Ge 20 lexerint huiusmodi alicuius delicti et non omnia haec 


ei GS ννj ˙0ο . 10v vtov r ds agaoravouévov xai ur) 
Tavra dvr zagapvAaEovoi, xal Fo wal Orpusv- 
Giw vsxOGT/COv:Gi. rad ÓÀ ar nagagvAdttety xe- 
Asvouay xal TOUS xarà tOzt0v Ócuorrátovs áztiGxÓzUOVS, 


custodierint, et exilium et proscriptionem sustine- 
bunt. Haec vero iubemus servare et locorum san- 
ctissimos episcopos, ut providentia eorum traditae 
personae in monasteriis mittantur, et de rebus ea- 


Gere xtgovo(q avt» tà z«gadidóueva zxQocoxa wii 25 rum quod & nobis definitum est monasteriis vin- 


povactnoíos dia dat xai dx vw mQayuarov — dicent. 
avrov td xag nuo» ÓigurDdvra voie uovaatriow 
spapéxec Das. 

CAPUT XII. 


EX «is dd rarnyognd ie ind nosiq æxοoοονο,)· r 
9Qixaevo 7 à , 
pov toiás ago, xai ustà Tavra ede cf 
yvvcixh magi 5$ xav59yogrOv) ales GvvavadtQsgó- 
pevoc 9j sis yápnov Aaugasow avv, xal v0UtTO e- 
ra Low106 toU àvÓgóc s xal uevà ry avtov 15 


TZ», ov0À to youov égpcoOn, mee, du xal35 


c. XII. XIII extant B 6, 19, 8. 9. 


Si quis vero accusatus in adulterio per proditio- 


oiqürjxors c rde ànó v0U vó- 30 nem iudicum aut alio quolibet modo a legibus poe- 


nas effugerit, et post baec inveniatur mulieri de qua 
accusatus est turpiter conversatus aut in matrimo- 
nium accipere eam, et hoc fiat vivente marito aut 


post eius mortem, neque matrimonium valere iube- 


c. III ex B habet Nomoc. a XIV tit. 11, 1: summam praestat Nomoc. XIV tit. ib., Ath. summam repetit No- 


moc. L tit. 41 p. 652 Voell. 


steriis ín quae coniecti sunt dari, ne per hanc astutiam et dei iudicium contemnatur et lez nostra violetur. 
2 Sed eos quoque qui eiusmodi matrimoniorum solutionibus operam praestant vel eiusmodi illicita in- 
9 strumenta componunt, corporalibus poenis subici et in exilium mitti iubemus. i vero qui matrimo- 
nium solvere conati sunt, prius quam in monasteria coniciantur, rursus inter se coniungi velint, facultatem 
iis damus hoc faciendi, et praedictas poenas iis remittimus, utque bona sua habeant ac perinde inter se 
vivant lamquam si nullum eius generis peccatum commissum essct. concedimus. Quodsi alter nuptias re- 
4 vocare velit, si non consenserit altera persona, contra eum qui nolucrit poenae valeant. — Haec autem 
omnia custodiri iubemus tam in hac regia civitate quam in provinciis per comiiem rerum privatarum et 
scholam palatinorum et praesides provinciarum eorumque officia: qui sciant, si quid ciusmodi commissum 
neglexerint neque haec omnia observaverint, se et exitum et publicationem bonorum subituros esse. Haec 
épsa vero etiam sanctissimos locorum episcopos observare iubemus, ut cura eorum personae traditae in 


monastería coniciantur atque ex bonis eorum ea quae a nobis statula sunt monasteriis praestentur. 


Si quis autem adul 


terii accusatus proditione iudicum vel alio ullo modo legitimas poenas 


effugerit, atque postea deprehensus sit. cum muliere, propier guam accusatus. est, turpiter. conversari 
vel cam in matrimonium accipere, idque vivo marito vel etiam post mortem eius factum sit, me valere 


1 hi ννν Bf | 2 traue rd Nomoc.* [ 0v om. B! 
3 xatag y cum Serimgero vulg. I xai — ztagag«O 
om. Nomoc." | 5 xov yduov B* | ovrriDOdéviss L | 8 in- 
xeigovvtes L | éavvoic av;svyvvva: B | 9 uovaatnoío 
Nomoc. s é» uovaetroios L | 10 abr Nomoc. * | 13 
«ow vtov BL, om. 6 | auagtnusvos L | 17 E 
B! | 18 «o» = tov 5 dN, 
8. v. t&v Bacilixov rgiovguOY L, xal v6 7tQu0vatag 
add. Bí | 21 ei] 4a» Bí 22 dr om. B | 23 abra 
om. Bí c | xsAsvousy nagagvAávtev L B | 25 avrov 
M* ap] B | 30 voórq] zoocorp B* | 
r M | &xó vov vóuov] a legibus 6 | 34 7 xai) sive 
JNomoc.s, j B* | avrov] dev Le 35 xai om. L 


1 missi] si ö J 2 contemptum] con um V' eum spat. 
vac. 6—7 litt. | de iuditio &! in dei iudicium 5 | 4 tali 
V5, om. bv | 5 *incerta VT b certa R v | instrumentum 
V! | conposuerunt 5 | 7 uero hii RT uobi V, bi om. bv | 
praesumpscrint v [8 uoluerit R | oontingi 5 | 9 mitta- 


tur v | monasterium RTvulg. || eis licentiam v | 10 facere 
et] et om. b | 11 et om. T' | vivere] uere 71, om. R 12 
si om. v | nih ^ || fuisse 6 J uno] non 5v [| uoliente 7' || 
13 reuocari V || alia] et alia C altera T | 14 uoluerit 
R* noluerint 71 | teneat ó sentiat v | poaene ^ | 16 
vero om. V | regiam hao ciuitatem v [ 17 comitem 5 | 
18 a palatinorum) „ R | et om. v || 19 et officiis — 
neglexerint scr. V? in spat. vac. 14 ve. [ si om. ^ | neg- 
lexerit P | 20 alicuius del. V?, alterius v [ 21 custodient 
R! | praescriptionem T'5 v proseriptione A! | 22 seruari 
VT | ante et in 5 litura est 2—3 liti. | 23 prouidentium 
eos v | 24 sq. et — quod scr. V? in spat. vac. I vs., et 
— vindicent om. v | eorum V)) | 25 uendicetur 7'*, vin- 
dicetur vulg. | 29 accusator v] in alterio A' ad adulte- 
rium v, in om. b [ prodictionem 5 [ 30 alium 5 v | quod- 
libet ö | 31 efugierit 0 | haeo om. V9 4 32 accusatum 
est b accusatur v | matrimonio Vv | 33 acceperit v | vi- 
uentem v || 34 post eius] postenus 5 || neque] et neque? 
b pr. || matrimonio 5 


Nov. CXXXIV 12. 13 


vÓ» roõro zxÀÁnguusinoas xoÁurcarra, si xal vÓ x- 
*spov dive, Opos d dea did raysi Oixacti) 
xal Gvvéyts». abr xai j] ffacavyove rate ed ran 
TipoQíxie nor, urdapuado d lie xavryogíae j 
a nod sites Osopéyq* xal «5» yvyaixa oGppovia d Sicav 
xai xagsigay uovyactrQol 4464 vas xSÁSUVOMSV MXXfi 
ee dni & tO» xoóvov rie oixeias Lore vi- 
éxatépov Óà sspiovaíay xavà t9» , n vd 
Qiasgsic ÓOas, du (rad mgosírouey) vov 1s - 


688 


5 probatione faciente; et mulierem casti 


UT NULLI IUDICUM LICEAT 


mus, sed et eum qui hoc delinquere 5 
etsi prius perfugit, attamen licentiam us omni 
iudici et comprehendere eum et post tormenta ulti- 
mis suppliciis subicere, nulla alia excusatione ra 
et 

tonsam monasterio immitti iubemus et ibi manere in 
omne tempus propriae vitae; utriusque vero sub- 
stantiam secundum praedictum ordinem dividi, peri- 
culo (sicut diximus) tam comitis privatarum quam 


groe rh mqiBdrov xal ví» warà ro rónov dg- 10 iudicis loci. 


xd r. 


CAPUT XIII. 


Eneidi) dd det rude r vov d π]D˖ltl oV yévovs 


do,“ MhHex , xd sie OOpua ntoias xatd tu u 
0 


qos A larroꝰ re ámayogevouspy éxaréQac e rde xeipae *) 


xal sodas rie , 7 rotaαινe Tiglp dnayscDas 15 àut 
ruh el d, av «à de dH. I j ro- 


ógOoav d. d luois Bagvtdpa dari xije ixaxigo rc ei- 
eO» ixtoyus;s. 55 sí này rrotobrô xd auap- 
TnOsn d 


a 
«vtóv rde nOwdse, el dd roof si «à nua mets 
Oavárov dio ur; sIyoi, dd avrov aoggoritead'ai 
9j eis &Eopíay tuts en, sl dd toV iyxd nur ro- 
rije uo dztoTOuSy dztaetruoss yn) 

l xséiga téuvsco'as. 
ztavtsAoS otovür;nors udAos téuveaDas 9] drtoO vijoxtiv, 
du érégoe avrov cogpoorvítec Oa. Aras di xa- 
dos vovs AaO9a xai aysv ÓnÀoyv d ToiaUta xluu- 
pslovycvas: robe yàg Hiace éxepxousvovs 7) uevà del 
9) xepis óniov, iv oíxwp f d» d 
rds dxd YO» vOuowv wxsÀsvousv vsouévysy TtOvás. 


ov oí vóuos Ddávaro» Toié dpapravovaiw 
- 4 L4 € " 
éxáyovgiw, xarà 42» Ov» vóouov» q " ed 20 


mid! pla» uóvny 
"Pnáo lone dà ov govióus2a 25 1 Pro furto vero nolumus omnino quodlibet mem- 


Quia vero nos oportet humani generis infirmita- 
tem protegere, corporales poenas secundum aliquam 
partem imminuentes interdicimus alterutras manus 
eg abscidi, aut huiusmodi quaedam inferri 
supplicia quae articuli dissolvuntur, quia mem- 
brorum dissolutio gravior est utriusque manus ab- 
scisione. Propter quod iubemus, si quidem tale ali- 
quid delinquatur unde leges mortem delinquentibus 
inferunt, secundum legum virtutem sustinere eum 
poenas; sí vero tale fuerit crimen quod morte dignum 
non sit, sed ut ipse castigetur aut in exilium trans- 
mittatur; si vero criminis qualitas membri abscisio- 
nem exigat fieri, unam solam manum abscidi. 


brum abecidi aut mori, sed aliter eum casti 

Fures autem vocamus qui occulte et sine armis bu- 
iusmodi delinquunt; eos vero qui violenter adgre- 
dinntur aut cum armis aut sine armis, in domo ant 


d» Oalacop,30in itineribus aut in mari, poenis eos legalibus subdi 


jubemus. 


c. XIII in. et $ 2 summam ex Ath. repetit libellus xe dagógov àvayvoondvov $6 p. 193 Heimbach., v. 14 
summarium exhibent. Prochiron 39,23, Epanagoge 40, 3€, Ecloga ad Prochiron mutata 37, 18 p. 152 Zac. 


matrimonium iubemus, sed etiam eum 


| hoc committere ausus sit, etiamsi antea (fugerit, famen 
omni iudici facultatem damus 55 et post tormenta ultimis suppliciis aſficiendi, sta wt nulla 
alia accusatione vel probatione indigeat; et mulierem castigatam et tonsam in monasterium conici iube- 


mus ibique manere per omne vitae suae tempus; utriusque vero substantiam secundum praedictum ordinem 
dividi, periculo (quemadmodum diximus) et comitis rerum privatarum et praesidum locorum. 

Quoniam autem humani generis infirmitatem considerare nos oportet, poenas corporales al- 
qua ex parte minuenſes vetamus utramque manum vel etiam pedem abscidi, aul ei | poenas aliquibus 
tinfigi per quas articuli solvuntur, quandoquidem articulorum dissolutio gravior cst utrius manu 

£cisione. opterea iubemus, si quidem quid eiusmodi commissum sit de quo leges mortem delinquenti- 
bus inferunt, secundum tenorem legum eum poenas subire; sin (ale sit crimen ut morte dignum mon sit, 
alio modo castigari vel in exilium mitti; si vero criminis qualitas membri abscisionem exigat, unam solum 
1 manum abscidi. Propter furtum autem omnino nolumus membrum ullum abscidi, aut occidi eum, sed 
alio modo castigari. Fures vero vocamus eos qui clam et sine armis eiusmodi delicta committunt; nam qui 
violenter grassantur sive cum armis sive sine armis, in domo sive in via sive in mari, eos poenas legi 
statutas subire iubemus. 


1 vovvo Mg] voiovro (om. Nomoc. n) LB NT om. No- 
moe. 4 | 3 doxavaiss M c) vou4uois LB | 4 draxiDévos M, 
vstotid dvo, — xatnyogías om. L | unósupiac] «al un- 
Qsusae BT | 5 Ósouévov L faciente c | 7 17e oixsías 
pore (ci L.) LB c (cf. 685,24)) «9$ Gore avere M | 
10 «dw zoiBayrov tis n Nen stegiovaíag (r id 
a Nomoc. 4) B | r — dapzóvtow) iudicis c, unde 
rod — doro Haloander | x0» om. Lf | vóztv No- 
moc," | 12 a»O9ooziov L àv9oínov B*| 13 oxornsi») 
pro €, unde ox corr. Haloander | 14 «a6 om. 
L5 | 15 7 xal 1evavrac L | 17 rije] rh B! | éxasé 
Be | 21 vow vro» LB | 22 dds] sed ut i.e. 44 
e € | 23 n£unsc as] avrov ztépzecDa BI ei & 7) 
79à L| 24 ànavvjon M) dzcerroo, LB | nia hd 


tionem b v[ facientem b v, facienda vulg. | et] in ö [ 
muliere castigata RV T | detonsam Cramer in Zeitschr. 
f. gesch. Rechtswiss. 1, 309] detrusa R VT detur ad v | 
1 omni ó omnem v [ utrisque 71 | substantia 5 ab- 
stantiae v | 8 praediotum ordinem om. b v, ubi in prori- 
mis quoque versibus verba aliquot omittuntur propter 
labem archetypo adspersam | periculo om. v | 9 comiti 
b v [ quam — 12 nos om. b v || 12 infirmitates 5 | 13 cor- 
porales poenas om. ö v | aliquas partes R | 14 interdici- 
mus inminuenti v 5 manus T utrasque ma- 
nus Ri, om. 5v | 16 per quae articuli dis] om. 5 v [| sol- 
uantur 5 | 17 dissoluatio & solutio v [ manuum abseisione 
V, om. bv 18 talem bv] 19 delinquantur R' | delin- 

quentium v | 20 inferant ö | uirtutes v | eos v f 21 
5 slc novc toU nAnuusinsavtos dsoteuséa On | talis v | mortem 5 J 22 set uti Ri aut RI ipse] et ipse 
T'Àeod. | 25 Holo M 26 otovórnors Bí 29 éx- | ] in om. 5 transmitatur T transmittetur b, hoo pro- 
sQxouévovs 3) usva ò ne om. Bf oedere add. V | 23 absisione RI | 24 sola b solum Vv] 
25 furtum 5 | quolibet V5 v| 26 morie 71 oastigare 
127 vocamus vulg.] uolumus libri, uocari «. u. add. 
V?| carmis 5 5 v [ uiolenter scr. V? ra. 
agrediuntur RT egrediuntur b | 29 arma 5 wv | arms 
b v | domo Osenbrüggen] domos libri | aut in] aut om. V, 
in om. R vulg. | mare RV 


1 et om. 5 vulg. | derelinquere V! 5 1 R 
T vulc. | 2 profugit R“ vulg. I attip R alterum 7' | 
omnem 6 [3 et om. v | eum om. T' | tormentum ^ | 4 ex- 
ousationem 6, acousatione malit Osenbrüggen | 5 proba- 


HABERE LOCI SERVATOREM 699 Nov. CXXXIV 13. 


2 'QOrrs d n5) nóvov «às seis Gua nowas, dd xa) 2 Ut autem non solum corporales poenae, sed etiam 
rds si xu uerQiortéQag yivsaDas, Üscnítousv pecuniariae mediocriores fiant, sancimus eos qui in 
robe éni éyxAruac: xaTnyopovpévovs, ig cw» oi vó- criminibus accusantur, in quibus leges mortem aut 
uos Ürusvsiy. / Odyavoy ogítovaiw, dà» dMayy9aoiw roscriptionem definiunt, si convincantur aut con- 
3 xaraxo«DOGO:, vs abr, sepiovgíae p?) yívecOns 5demnentur, eorum substantias non fieri lucrum iu- 
xéoÓos «oic dgxovaiv 7 raĩs avrà» rdiscww, did — dicibus aut eorum officiis, sed neque secundum ve- 
anòd xarà robe zalawie vóuove vq Ónuocíp aue teres leges fisco eas applicari: 8i quidem habe- 
xosxvoovgO'a, dÀÀ' sb này Kyowr» x ra, avrovc ant descendentes, ipsos habere substantiam, si vero 
Kysv 15v gd, xh vov did ToU TowvTov auapg- non sint descendentes, sed ascendentes usque ad ter- 
1rnavos avrois stpocysvouévoy, sí di uy) Vrews xatióv- 10 tium gradum, eos habere. 
156, d dvióvte$ de vQívov BaOpov, adroο Axe. 
8 ei d yausrás Éxyovsiv oi ovre xaraxqiOévres, | 8. Si vero mulieres habent qui condemnati sunt, om- 
7ÀG& tQÓzO: xsÀsvous» vavtas xal tj» sxQoixa xal nibus modis iubemus istas et dotem et nuptialem 
yapixz» Oogsü» Aafsiv. si dà xai Óíga ngoixóe — donationem accipere; si vero et sine dote talibus 

rote rotoi ro 7tQOGO7t0.6 gu ,,, rij àxÓ xh 15 personis coniunctae fuerunt, a legibus definitam par- 
5ustíoov vóuov 0QugOsigay uoipay dx 176 die ovaíae tem de tota substantia condemnati eas accipere, sive 
TOU xavraxgiD tvros vavras Aapfavew, er véxva Kxov- — filios habeant sive non. Si vero neminem praedicto- 
civ siv& xal . si dà unÓéva vov sgotonuévo»v rum habeat qui deliquit, tunc fisco sociari eius sub- 
4x ó nnupal(cas, rr TQ gígxq sQoexvoovsOa:. — stantiam. In maiestatis vero crimine condemnatis 
r éxsívov nsquovaíaw BovÀóusDa. End uévros voic 20 veteres leges servari iubemus. 
ind kaDoc«ógss xaraxouvopévois tovs sva laloòe vouove 
ꝓvldr reo xsievopsy. 

(Entloyos.) Iloovoncáro voivvy ij ay) Adotd ne 
ro szagóvra Osiov nuOv vouov xarà t rijv 
svda(pova du mgoOtivas, xal Grsllas xarà rds 25 
img wal mavagawi) xorsos vols Toto fyovpd- 
vors, (p. q stáüvvag t076 vztrxóove naDsiv 00r» avrov 
7tosovusD'a soórdiay.: D. k. Mai. CP. imp. Iusti- Dat. kal. Mai. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno 
niani pp. Aug. anno XXX. pc. Basilii vc. anno XV. 29 XXX, p. c. Basilii vc. anno XV. 

(a. 556.] Rescripta lex ad Monachium pu. 


2. 3 marin (ar Theod.) kabet .B3 60, 32, 16 p. 884 Heimb. 
9 (— * 17) summam Ath. repetunt paratitla Ath. 10 $ 


9 Ut autem non solum orales poenae, sed ctiam pecuniarias moderatiores fiant, sancimus, qui propter 
crimina accusantur, de quibus leges licationem vel mortem statuunt, si convicti vel condemnati sint, 
ne corum substantiae magistratibus officiis eorum lucro cedant, sed ne fisco quidem secundum veteres 
leges addicantur; verum si descendentes habcant, ut hi bona accipiant, exceptis us quae per tale delictum 
ipsis accesserunt, sin descendentes non supersint, sed ascendentes usque ad tertium. gradum, hi ea habeant. 

Si autem uxores habent qui ita condemnati sunt, omnibus modis iubemus has et dotem et donationem 
nuptialem accipere. Quodsi etiam sine dote cum eiusmodi personis copulati fuerunt, portionem le 
nostris slatutam ex tota condemnati substantia accipere eas, sive liberos habeant sive non habeant. Si 
vero is qui deliquit nullum ex praedictis habeat, tunc fisco substantiam illius addici volumus. In iis tamen 
qui maiestatis crimine condemnantur veteres leges servari iubemus. 

Epilogus. Provideat igitur tua gloria, ut praesentem sacram legem nostram in hac felici civitate 

propona( et in provincias mit(at carumque praesidibus manifestam reddat, ut omnes subiecti intellegant, 
quantam iis curam adhibeamus. 


1 e L| 3 tovs — xavryogovpévovs (cf. 688, 1) | Utin., po. Jul., om. Iul^c | imp. dn. (dn. om. Iul. v) 
vOv is xaT5yogovuévyay coni. Zachariae, cui correctioni | iust. pp. a. ann. XXX. (XV. Jul*) Iul. c dn. iustiniani 
adversatur avrav v. 5 | 4 d j Odravo»] mor- PP. aug. M ceteris omissis | po. ussilii uc. an. XV g uc. 
tem aut prosoriptionem g | 5 ur) om. M ! 6 &oxovci»] | basilii an. XV Jul? p. oons. bilisari anno XV Utin. (om. 
an pnávtos vñje xaDogio 3506 ei ztaAciol vÓuos xoazovss | Iul. v) basilio uo. conss. Af 

xal Ónusvsras 5j ovaía toU 5vourxóvos add. Le, scho- | ————————————————————————————— 
lion ad v. 20 sg. ex margine huc intrusum (cf. Theod. 1 Ut] aut v [| poenas FIT ted etiam om. V[2 
& 36) expunzit L^ | 9 ze — xQosysvouéva om. & | ee Tbv pecuniares V | medioores V vulg. 13 
10 «vro. LB*| 11 voívov] vov vowvovrov L | 12 o | legem v [| morte? | 4 prosoriptione R. V pro inscriptione o 
om. £| 19 ravra LI xal om. Bf | 15 avrosucav L | 16 [sra b 3133 R' | 6 sed om. V3 eis R 
zr om. e | »ógov] cf. ad 685, 8s J 17 avra L| sf | [habeant] heres ant RI | 8 disoendentes 5 Tt 
véxva L | 18 xai om. Bf | N ve] e Zuov L' | descendentes (disoendentes 5) bv] om. R VT vulg. | haberi v 
119 KL I oíoxq] ónpoaío L 120 ov 4d om. c | $9 sunt » | sed bel et RVT vulg. | descendentes v | 10 
[21 Fr om. B I xf 2 L || 23 epilogi in ML | eos] esae v [ 12 et dotem] ei dotes v [ 14 donationem] et 
additi pars prior (—7:909sivas 25) ad Aſusonium praef. | donationem R donationis v | et om. V vulg. | dote tali- 
urbi, altera ed Petrum praef. praetorio spectat (cf. ad | bus T vulg.] dotalibus RV bv | 15 fuerint RV J 
676, 33); om. epilogum Bg | 28 subscr. om. Ath., kabent | pertem totam substantiam 7 eas vulg.) eam libri 
Jul. be, item. Ulinensis in appendice lul. p. 196 Haenel; | 18 delinquit R | 19 In om. Vv | crimine om. v] con- 
Ati wstà t)» vmatsíaw» Bacila(ov g Ira 56 | dempnari v | seruare RV [| subscriptionem servant bv] 
gad Theod. | dat. k. mag. Iul.“ I cp. M] oonstanpt. | 29 vuasilii óv 


Nov. CXXXV 1. 690 NE QUI CESSIONE UTI 


PAE 


IIEPI TOY MH ANATKAZEZO8AI TINAZ ERK STA ZII 
XPH2A2O8AI - 


IIgooípiov. ca rd Oso dinpsvibsgÓn, vg uo» s. erc, rat ca nl vois d 
EIU vs xal dia „„ 5 ax rije seni dzapyíac xaDacros cv» à & 3 
Jen ele nay 10 BaEev, cóc in xoZuacs Onuosíoss vs xal iOtorrixois uad'odsía» vnoudvav vnó tov sje epe 
Aaumpordvov doxovitos dx vfgs. xal nóyp (o) yàg éml vw yonudvam sumovÓs nspcsxovt(ovos émididoeda: 
1.8. ro ol mgayudvov avroU)' Onso dhe xal vüv dv xspaAaíos lumięas xaO4ccrus. 
oU yàp díxaioy , zÓóv ana dx rod GupfsÉnsótos x o óqOvuiq nagaüsdouévoy dxvüc vov avtov ysyovóta 
adde dGyruova 0v gi édavtQ nsqisiDéva., xal 156 dgruégov rie o6 eixos vr6 r «ov GoyuatOS Gxs9S 16 
E fiaíme xavacczvas; 


e € 


CAPUT I. 
Tavra uaJóvrss wal v roy XO eigo» OiogOdcasOon % ÜsQanaí(g» zov v8 G d ai 


xe As, E K 
u T)» vOv id is atéonauw dazeo da, xal uà ei» H vis anogías Qvyg xal vq) v gm ee 
péxos Davávov Óvsidioug. Ogxov dà ngóc vov meoexyvprü sagi» Aoylow, «6 o rie ur sQópaeu 
, xdi vstoAdAsuetas 5 zevolou, 8 den Tj» toU xoíQV$ ννẽj8= v . Ll 5 9 erre 20 


uivose Gvva£as (ò (xc udvvos TOv T$ yaustiS sQayudctoy, s. aig . 
25 7 Qayuacoty, sz, e^ ipt id 


xvolov «ác évaymyae Ou e n&gsovip q dire stre Mol pj, "i eis reg RU1oU Aulas aizsiw 25 
rod UxsvOUrOv éni Tjj vo«uvz Ayayoryg 9 u, «o» noayuatov xadsccáyaa, 
Nov. CXXXV Graece tantum extat in ML, c. 1 eer entr pxdesi i . . . in 22 9, % u. — Epit 


Theod. 135, Aan. 16, 4, Anon. Bodleia. ap. Zachariae Vvéx3. p. 220. 
c. 1 14 Osczxitousy 20 zÀjonaw ez B habet Ecl. Basilicorum lib. I—X. 


CXXXV. 


NE QUI CESSIONE UTI COGANTUR BONORUM. 


Praefatio. Quaecumque ad numen divinum a nobis placgndum invitant, haee ut (nter subiectos i- 
orementa capiant et élucescant contendimus. Zotarius quidam ex: Hoesia provincia oriundus cum lacrimis 
nobis supplicavit docuitque se ob publicas et privafas pecunias a clarissimo provinciae praeside ingidüs 
petitum gd per solam contumeliam (negue enim de pecuniis passus est libellos persecutionis rerum suarum 
datos): id quod iniustissimum et in primis acerbum est. Qui znim par est eum, qui semel fortuito eventu 
ncc vero neglegentiae dediius res suas amisit, denuo ignominiosam vitam amplecti, et victu gupt 
forte aigue corporis tegimento per violentiam exui? u 

I. Hoc comperto cum deteriora melioribus emendare cupiamus, ut et optimus omnium deus concilictur 
neve quid iniqui hostris temporibus usu veniat, sancimus nulli gloriosissimorum aut magnificen. orum 
magíisiratuum licere cessionis bonorum gratia in angustias compellere quemquam corum, de debitis 
quas dixi: (pecuniis scilicet publicis vel privatis) conveniuntur, aut eiusmodi contu ti 
gracteætibus, ul illi ad supplicium corporis malint rerum suarum potius amissionem pati, 


eu ac 
non cum inopiae jugo etiam contumeliae probro ad mortem usque premi. lusiurandum autem y ado- 
randa evangelia praestet, nullam sibi facultatem reliquam esse ín rebus aut auro, unde debito sdtisfaciat. 
Sí quae vero iura ei lex aut ex hereditate aut ex, donatione cognatorum in mobilibus aut immobilibus 
rebus tribuat, earumque possessione nondum potitus sit, competere tamen ei videantur, ac possint creditores 

artem earum vel etiam totum colligere (exceptis tamen rebus uxoris, siquidem re vera ad eam pertineant) : 
m fiat, atque liceat. creditoribus eiusmodi actiones sibi vindicare, et ex persona cius guj fum iurium 
lorum dominus sit, actiones instituere, sive adsit debitor sive non adsit, et in personam ipsius debitoris, 
ut simpliciter dicamus, in eiusmodi actione vel rerum vindicafione substitui. 


2 rubr. ee x0) u àvayxuátaaO'o4 xwva dblovanD ns | coni. Zachariae) || 15 stpdypavos zie» dxacacíov diseysue 
Theod. Leo éxavdascw Auen. Bodl. l vuvag] rid inder Haloander; leg. ee e 5 MB] eg ^pa 
Ath., Theod. Herd. rex ο, . (Kfovádcss z9groacO cs | L vulg. 16 . raise sir 8$ xosíaus om. B, éxi 
index) xa «à Ane Ath. dr,, Theod. | inscr. O | xor uaes — idioixois om. L | 17 abuspoic Là 18 n3 
«vv0& fjagiÀsos add. Ath. Constitutionem ad praetorem | delendum censet Heraldus de rerum iudic. auet. 2, 25 (Otto 
Thraciae datam esse videri ex appellatione 691, 1 prae- | Tes. iur. II p. 1287), uz» corr. R. Schneider, utrumque 
sidibus comitibusve apta Zachariae conicit, quod nimis | iniuria | xaà *«] xal r L | 19 09 % Haloander] o 
incertum est | 4 sporQézts, Ath. | b av£scOas L compen- | MLB (oidesuia Ath.) | 20 o&ypavos Bf xd v. 15 
dio a» in fine vocabuli s. v. adecripto || rñje] vo» L| | illatum esse suspicatur Kroll; at cf. CLXIH c. 3 zeveier 
rare LI dor M | 6 uiv L | I xinννο Haloander | MB* Ecl. (dil. I zgvaio» LB vulg.| 21 7) prius] sai 
| zeQaexovtiosos) s.v. &zai15osos L ztgogacaíovos malit Bf | 9 dxe»ro»v om. L | 22 ur) xavéavr dvxóc L | 9vra- 
Dachariae coll. Cod. 1,11,6 (cf. add.) | B avxov cum Scrim- | r. LI i 4E avtaw M i£ avrov udoos LB | 23 
gero vulg. | 9 ztagadaDousvo» Haloander] nagadsdouésr | «56 rd L l avtois L | ysvécOas L| 24 vóve Kroll 
M naoadidoudávy L vulg. | avrov Haloander] avtov ML | xovs libri | 25 sivs — uj] plenius Ath. Fr xavadi- 
110 vs om. M | 13 Ougazsíav M] Oagázsvua L [14 | xovvas toU$ xÀrgovse 5j càc dpd dxeivos 
tov] «0 Zachariae, v. 13 «s abundare ratus | in zuàw | siza xal Ai, xal sica svdgasguy avra asroleustdvovtaa 
MIL] xag jus male cum Scrimgero vulg. (xag. uiv | ||9 om. L| 26 dvayoyr, M) &yoyz LB 


2 * Xs 4" 


DE ARGENTARIORUM 691 


Nov. CXXXVI I. 


(CEniloyos.) H o ee ant nel xal giÀdgeros payaAongéztia và ovra ii avasBoS zaga- 


order sxagapvAatavo, í xovatov 


red init(uoy t) nagafaiyss r. vOv. ind rohre nag Tuv Deom 
éOivroy Toludw:s Ópítovsa. o yap xivd vov agile, á 


xal szs0l t5» e ovroe in, vois 


loc édvOvurcsos qni 98 gals)ny và dαοe zap ud did rodò roõ Osíov vóuov vstvzunuivà in 


eoves d. VI. k. Mart. C 


(imp. dn.) Iustiniani (pp. Aug. anno. 


.. post) cons. Basilii vc. (anno. ) 


PAG 
IIEPI. APFYPOHPATIK9N ZYNAAAAFMATON. 
(O aùròs Bacilsos ZvQatryiq, xópzvs Aagyvrióvon.) | 
Ilgooínsov.) Oi dx cov / và» d TOV rd atluovos tai runs dle der 
He ) 7 eyvponoarów vie (nov T] 


yeyovóves vo) spsréQov xgdrovs re 2 

ae éavroUs saQwyóusvos (nove, db ow 

peer, Xa 

piv ovt " : ^ 5 

pride, je das di reit rjs vouo9 

sei A avrol ud» p?» O)vaeDas xpi 
/ Adj , 6) ,s cb ro 


rd avr» v 
(ac «ó x 


nde faga» xspaAalav Feri al rod res Tvysi», ola xal avvol 10 

vteapav5ose xal 

Ora joe um obo dard H 5 xava xd E yívecOas «às 
as yp aT 


vdo 
08)5, v vQoitoy 
a, vo reo dd iyyunròs xal nayQavagas xal íyty- 


MJ 


avvrobc TUO 


aysíGpava Uxéoxovtas xa rb xs 
d a4 


pu xaàh ndoxe và ndvra Ósvóteta, 


j rje dr H , dd b drtasteio On: si d dr. 15 
ro íÍxavov «o)€ dri 


avras ij robe roi pavOávolgat 


au xi 
7 LA ri «al cp ii at roi 9 rr vOv xowi» vópow 5 undd avrois ü»tusio Dur r rpb- 


rien abr. 


CAPUT I. 
Gsanitousy x νν. l rive r 1 voanéLye nQosavorcov darefα,ÿ＋d Hu, ual yj dy 


AdBow 5; dyyvgxás 5j ud r,, drr 


ser, xal i avvàv vr» did ra, ei ur) ovpgoyor id. 


ab rote 5 ddr. xal 9 dE dxeivne „ rde, vóva 20 
xó» xονẽο ur, Ger dd, alvas vq) d ) 


s(Ga9 t5 xoQsivy 


xal xard VOU TRQOTOTUZOV xai (aca rod) uasdárapgos xal vOv iyyvnroũ, ur àvapévo»r. tovs 126 dir R 


dia yàp v9» TOv» à 


ga O uos. 


«roO» «50i rà xowa , Gxovis» xd t0o/avra j, ? gup- 


2 - * * qo 4 * , 2 2 ^ - 
ya, ov Qoxovrca zagà rd vóuoy slyas, Qióts KEsaxiv éxdovqy «dw ÓsÜouéyos ajtq) stagà toU vópov uner- 


Nov. CXXXVI Graece tautum extat in ML, c. 1—6 in B 23 
136 (inde B2), Athan. 15, 3, Anonymus Bodleianus ap. Zachariae Arted. p. 221. 


- 


, 4, prooemium add. B. — Epit. Theod. 
Julian. const. CXVIII. 


Ev»ilogus. Diílyens igitur et virtutis amans ma m tua, tam p 
* 1 gui dui ex tis quae ds his a nó 
eendere audcat. Neque. enim absque periculo. erunt, verum 
8i qut vel mero con ea Quae iuste a nobis per lianc sacram legem constituta sunt labefactare 


observet ac decem lbrarum: auri multam statuat ei 


nobis placuerunt, 
is sancita sunt trans- 
ipsum de vitae salute periculum iis inferetur, 
ptent. 


CXXXVI. 
DE ARGENTARIORUH CONTRACTIBUS. 


Idem Augustus Strategío comiti largitionum. 


Praefatio. Oui in collegio sunt argentariorum huius felicis civitatis supplices facti potentiae 
nosírae de mullis capitibus nos rogarunt auxilio potiri cupienles, quippe qui ipsi quogue mullis sese 
utiles praestent, unde constitutae pecuniae et mutui obligationes subeant omnis periculi plenas. Nam cum 
sacra nostra extet constitutio, quae velit ul exactiones secundum ordinem fiant, et primum quidem prin- 
cipales rei corumque res excutiantur, deinde autem fideiussores el mandatores et constitutae pecuniae rei, 
exüni ab hac lege collegium ipsorum et acerbissima pati, quoniam tpsi quidem constitutionis 
anæilio uti ant, sed protinus exigantur, cum vero ab altis constitutae pecuniae obligationes percipiant, 
ipsis non satisfaciant pecuniae constitutae rei vel eorum mandatores aut fideiussores; ac par esse ut aut 
ipsi quoque communium legum participes sint aut ne ipsis quidem constitutio nostra adversetur. 

Ll Sancimus igitur, cum qui cx idis qui mensae argentariae praesunt. mutuam pecuniam. alicui 
dederint, et vel constitutae pecuniae obligationem vel fideiussores vel mandatores acceperint, atque opponatur 
dis constitutio et ordo per eam introductus, ut tum etiam in ipsos constitutio valeat, nisi speciale pactum 


fecerint, ut. liceat. creditori tam principalem 


debitorem quam 
ectatis constitutionis gradibus. Nam propter studium argentariorum circa communes contractus ad- 


orem et fideiussorem convenire, non 


tum eiusmodi paota admittimus, cum non videantur contra legem esse, quoniam unicuique licet ea quae 


2 «Q] tole M (cf. ad 3) | 2«uazoOdvrov» zxaQ' 
suo» L| 3 voÀuovytov Le, roÀuóvtt om. in lacuna 
6—1 lu. M (cuius exemplar videtur habuisse rode, 
cf. ad 2) | ovxoc L | rote] «ze M | 4 sionyrosos, s.v. 

u5jcsoc L|5 d. VI k. Mart. (coden z9o0 € xa- 
Advdo» Mar. Ath)] d. k. iu. mar. M umy»i uagiíg 
T'Aeod. | cp. bilisar. vo. conss. M, fu,“ "Iovovisia- 
90v .. art T)» vnatsíay .. . . Ath. Frei «rie (A6 
codex, unde À' re aut Àm corr. Zachariae) gage 
*Iovevisiavo! Theod. ; CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XXX post oons. Basilii vc. anno XVI (I. e. a. 
557) Zachariae | 6 PASsJ eg Ath., Anon. Bodl. | 1 
subr. Iso) avvaAÀlaynátow agyvoorxgava Anon. Bodl. 


Iael và» Gvvyallarróvtow rote d rale Ath. 

Tipi MLB) Lei xo» Theod. | acr un ME. cd 
ex Ath. | 9 Ol om. Anon. BodL | olxfra  L* | 10 
rvxaĩ / aivoU»tss BI | avroic M* ]'11 zoÀAAMobs L! 

vztQézovrvas L dr, B | 12 d. ard Ee, nov. I 

13 z«»Jarogas (idem 16) B | dà del. cum Haloandro 
vulg. | 14 xdvza B] 15 uiv om. B [16 dvr νν 
B(avró» B | 11 xal alterum om. E, xai avcois om. 
BÍisónov] óvouárov L*|19 Javstcad» vw. L| 20 
avito L|21 *soucoro libri [ 22 x vov add. Ha- 
loander (xai , toV zxtQorrovUztov xavà toV uavÓOd toos 
Zachariae in Appendice p. 20) | 24 10» vóuov M* | xava- 
geo»vsi» MB Theod] zxspipoorsi» L Ath., Anon. Bodl. 

87* 


Nov. CXXXVI 1—3 692 


ggovsiv. d r v. yévovro «0:710 GUjpovoyv, dEicto a,,, xal xarà xQortov TOU uavyÜdrooos xai xarà 
rod 4 xal xa:a «àv Au,‘ ενme un yogSiv' cere ai niv ni yéyganvas Guugorvor, drr xe 
xai i avtoit . did a, ei d yéygastra, v0 GUugosov, slvas r navopyíLoy 10 avydAlayua xdxsidey 105 
asien“ ÁrtáysaDas. 


DE ABRGENTARIORUM 


CAPUT I. 


„ 4evrsQo» Óà avroic xspálowy fjv 10 «ijs dune &bciqíasos, jv noon» énoujcansv., ive vi& xoosqxos b 
&oyvgov *vQganslne ocvoarsvosro 7 robe oline maidac crpavsUasuv, der Ai OvvacOa, axoxoia Jas rod 
orgar uo. avrov alda, ac h dx mavgquw groasevgauévovrs xonuávow y irie avtois xaxov 
oh, di in «ov Óapsicdvvov. xol fjtrca» xal aveo i uróà in abxote xooay Byts» tv vtouxvtz» xoó 
ÀAgyuv ij xal ate «à gb ddl, mesa sk te Oaveuod nag avtov» OtQctSvorto f) xal oí avtov 
swaidse, xal us) d sin dri Am «o Ogànua, xol éx ÜiasQagses «rc avtov ij «i6 vov jm ctoa- 10 
«alae rd íÍxapóy avroic yívscÓm,. usi; roivvyv ovts d,, TO» vouov vsÜs(xausv, add er vns x 
xov0»6 naoatnonsso:, ovre áratoémawv avtóv Gadcme Unouivouev, dd On,, xoavotane rij 
Quavdfsme wal i mQoljyeos vaUigs rie xar avid» geponévns xarà v)» ,t q % ovx . 
16 Doxovos soAlois cvufáAlortece oUx dt oixsiov &navra ngávraw yonuávov, Tzu xal evrovs «5v ave» 
ngovouiay, 31s 8l i6 GvQavsvoro ij oí avrov saidss, «r5» uà» asiov Grpatsíay vnuoxsigOas sávrec, & ys 15 
sav „ a, Ouoíoe dà di wai ci r maio, x- si A OsiyOain nal igoparyésvava xag 
evt», ds q; i, fre cdv. saidov oveías rj ix gaudi gulotiuías s, aoarsla napryéyovev avroi. 


vd ovx lyou» Avcw Adria «oU fie t Sg»ixaUta i xi GrQaTaías vv ald v0 ixavóv 


3 


rote doyÜgov sxoscrüG. vQaméQyge. dép ev dj vovrov víÜsuav và» vóuow detriOévrss soUTO v7 magà t 
q. re woolygyes v censo dxsivr v slonuévg» xoóÀgyav nas! aveva éstosfgoato, odr usns vy» 20 


a Oi0óvtse MOvoic re xov signuévov GvatTIuatos guAotiuovuas'a Qià rd xovvóv vus 
zagéryovtos ve GvvaAÀAdyuacs, noÀÀoie OusÁovrtss sxavOUvvow iva. vàc évdgov Juge- 
CAPUT III. 


Kàwsivo udvros ovx dn coónov Mysv , os si Qavsiosiáv twi ij xai pOásarrss dÓdveigas sis 
dyogagíay noayudvom vuwdw h, 3) dh., xal óróv xguolos Qoisv, wal dx vv QavacOdvvory 25 


ves 
arri is d 
abr Aver, 
mονu⁰/ xosías. 


* ved a avtois, reds bd 
rie «*ov dn . odd yàg Óíxaióv dev. rote vd oixsia xorpuara mpoisuévovs u, xol s 
ꝓießyreyro- 3 roĩe d 2 v M 


ipsi & lege data sunt contemnere. Sad si quod eiusmodi pactum fiat, liceat iis primum et mandatorem et 
fideiussorem et ceteras personas convenire: ut si quidem pactum scriptum non est, omnino etiam in ipsos. 
eonstitutio valeat, sin autem scriptum est contractus normam praestet atque inde exactiones infcrantur. 
IL Secundum autem illis caput erat de altera tione, quam nuper fecimus, quando quis argen- 
fariae mensae praepositus militet vel filios suos militare faciat: militantes ipsorum fili ea uti 
ant, quasi non ex paterna pecunia vel aliunde iis adguisita, sed ex creditorum pecunia militaverint. 4 
rogarunt et ipsi, ut aut ne in ipsis quidem eiusmodi prac tio locum haberet aut ipsis quoque i 
competeret, ut, si quis mutuo ab tpsis accepto militot vel etiam liberi eius, neque aliunde debitum solpere 
postit, etiam ex venditione militiae cius vel filiorum cius épsis satisfiat. Nos igitur neque simpliciter legem 
tulimus, sed cum i observatione, neque eam facile subverti patimur, sed sancimus, (e sacra con- 
stitutione nec sublata praesumptione illa quac um sacram constitutionem contra illos inducitur, 
quoniam cum multis contrahentes non ex propriis pecuniis omnia facere videntur, habere et ipsos idem 


privilegium, ut, si militet vel filii eius, militia quidem eius omnino obligata sit, sig ex earwm 
numero sit quae vendantur, similiter autem filiorum quoguc militia, nisi ab ipsis manifestissime obetur aut 
ec maternis filiorum bonis aut ex imperiali liberalitate militiam sibi obtigtsse. Nam si debitum solpere 
ne „ (um ex militia filiorum praepositis mensae argentariae satisfiat. Quorum gratia hanc legem 


ponimus, opponenies hoc praesumptioni ex constitutione profectae: et quemadmodum illa 
praesumptionem contra eos effecit, ita nos contrarium ei remedium. adhibentes iis solis qui ex 
praedicto collegio sunt largimur propter communem eorum utilitatem quam contractibus praestant, multis 
periculis se immiscentes ut aliorum necessitatibus medeantur. 

III. Sed illud quoque non abs re dicere visi sunt, si cui mutuam pecuniam credant vel etiam antea 
crediderint ad res uasdam mabiles vel immobiles emendas, et certam auri summam dederint, et cx: pecu- 
nüs creditis res adguisita sit, omnibus sese in cadem re potiora habere iura debere neque ullam experiri 
imminutionem, sed si quidem omnino docuerint em suis pecuniis rem comparatam esse nec potuerint dis 


debitores pecunia numerata satisfacere, ipsa res ex pecuniis corum empta iis addicatur, ec si 
re vera ab ipsis empta et nuda emptoris appellatio interposita esset. Neque enim par est cos, qui swas 
pecunias porrigunt, non item primum et extra dubitationem positum locum in rebus emptis habere, taxcat 


8i hypothecae mentio in scriptis contractibus facta sit. Nam si hoc observaverint, omnia habituri sunt quae 


1 vo0vro] tO» vowvro» L | xarà mgotov ro 
poardavogos LB (Theod. cr «ov TOV chr, 
Jul. ut potestatem habeant prius fideiussorem P nee 
eim. Ath., Anon. Bodl.)) xavà rod stpoytov haas dd rοõ,“ 


(guod Zachariae ita probat, ut j deleat et infra corriget 
d' ovx dx vO» Üavucavtoy, probabiliter 
utrumque) | 8 noóÀgy«o. M* |. 9 oi ZB om. M (cf. 15) 
|| 11 «Ze zosnxovens om. L | 13 avnonuévas Af] 14 


M xarà toU nQotorUnov xal xara vov uavOato oe Kroll) xo libri | 18 évégov L9 | yevsa Oa 
Haloander (quod probat Zachariae in Add. vol. I p.563) | B | 19 vovro MI rer LB | 21 avvzs M] ar 


stQÓ OV TtQororVzOv xarà TOU uayÓdroos Zachariae 
in Appendice p. 20 | 2 «ov dyyvrxov LB] vov zostov 
tyyuirroð M | 3 x0 evvaAjayua wavovigoy L, v0 ante 
0 superscr. L^ falso loco | 5. éxo«2aapusv] Cod. 8, 13, 27 
7 xenuáto»] xonudvto» d oixsiov (ex v. 14) B 


LB | 22 évégoOc» L | 24 9 om. B 826 K L 


xvpuotagov Exe» q, B | 21 Qianvoog s LB] t 
vos M | avxov L*B || vovvo) rd M 128 xvgO3» ae 


EN B|29 éxrs2sioge L| 30 xai soolezv) xai 
om. 


„1 „% coW 


„ c 


" & 1 2 


A 


V XXL 9e nw Wan WATERS RON 


Min 


CONTRACTIBUS 693 Nov. CXXXVI 3—5 


- — 


A&ypacs Hi vovto y&o ei zapapvAdLaisy, Asa» Kyovsw 000v rude yvrgay, ud dd Fri ueitoy xal «àv 
erii ad &i ys . a St avtoic dxávroav Óíxaia dx vo age aao voie Ósuxvvuévow dx r 
xonpádzo» abr dig u si usvros dygaqov ylyovev , yévovro «ó GvyalAayua, ual avTol doe «à xorj- 
Kara p udn rind (0xsQ ualucva sio Dey r nQosgvo ov ,p àoyspov yíysaOc, xócuov stoAlaxie 
3; dgytpov dni t vowvtov didnt fj xal sacxoufvov), ui fr rd víurua Aáfoisy, tyvixavra éEsi- 
vas avrois cx ol, xavta i,, xd» OnoOxac ovx Éxyouv. Oo yàp dxsiyoi «tigovras «à dAlórQia, xov- 
cov uiv ov xarafdAlovres, «à mag éréQow dà abro; OsDoudva xatázovtss uávnv, d sizs xÀngovopoivto, 
oí avtdw xÀgpovóuos ñ dmodogovo: và vxip avrüv i avrà và Osdouéva, I xà» si ui, xÀngovoprnOsisv, 
iir «vroic ravra dxDixsiv, ende e vroOTxne xav cuir in «oi; avrüw nodynag, nap! Glow nQosyi- 
vopnávys «Qatovars. 


CAPUT IV. 


"Ens, dd vóuov. 494, 7 mesgaitápo) rode GQyUQov , tc οe0 to vac Qiuoigaíov tóxov , 
40(Qaba» di, Ovi e „ Trees n? a 2 ^ed O6 u Pn rad SVOMÉVOU XOU 
Qaveíaonavos dd émsporrrosos sagevisDeiors (vovro 07) «ó Ónuadec và pi) D uL bdo tolytn» 
€*OXOV, XaGírO.ys πð]l i dorar Oesuarovw dg ov xai dvezsookryvos vÓsos xal áx Ovugovov uóvov vxvoytas, 
less dd Sr 0703 dx Ovugovoy , dA avropuávos qr A ens Same dzasroUrvas), dià ro Dacitonsv, qe) 
gros vóv ik ini rii,νẽ are QidoaOcs tÓxov, dL xal xov dE dygdgow xoioVtov Óznoiov 0 vóuos cb rote 
Ó/0esi» , vovtécta vóv dx ÓOiuoigov vis iuaroorijs. xo ydo sáci GysÜÓv voie Osousvosc éroíuovs 
av ras BonÓOeiv ovx &v sir ODínaivev dc roa r, dOisio Das AerróvEXos. 


CAPUT V. 


Kal vovro dd indes dü(üaGas, de ri Gvvallàrvrowtss móc avtov$ ygauparsia xal Aoyo aia. xo 
Hr, xal và , ém dyoeãs riderrai, và dd avro cvyygágove: vj oixsía xui, vi ò vroygdgovaey 
aii ravra pe ph d nidi wal jvgoav, dera sk vi tO10UX0 ygayeousy oí zt906 gate Gvyallávroytss, dvé- 
eo d avroU$ xal «0 íixayOy avroie mag avtov yivegOas, xal us) dztoxsyorjoD'as xal Adysw, cis rd ny gu 
Bólua 5 «à ópoloylas 5j «à loyod i, &naysa Gvséygayay rij ar, xegl 7) éxigov ygavásrav rovro 


wzéenujva»rO, OV ur» r TSQusXÓLSVOYV avtois xguaíov didorat, qere dvvavDey UnoOrxac Kynuv xal vÓxov, 


10 


ph 


$ 


xd» sb n) yiyecg r, Oiuospalov Aaufldytav. iets volver, &nudi) và roi xo.à wadéatrxs wal solls 25 


47€ émiexéyeos dd, usrà rod s«oocrxoytoc ástoxouvóusDa soóc savra. si uà» ydo re aovufóAasov ayo- 
quio» mowjons xai Ker Pontis yes geit, I xal exoypépuam d» v0i$ acag rie ya. fy yocupacelore 
s) AoyoDscíos, dvéxscÓas avtóv xal Ee avrov xücs ngoc)xs» Oescsitous» tgórnow, dna taie 


e. IV ex B habet B* A 62 p. 99 Zach. (argumentum notat B*T 11, 21 p. 624 Zach); Ath. summam repetunt 
paratitla At. 171 360%. 
e. V $ 1 sunmam Ath. repetunt paratitla Ath. 17 $ €. 


- 


cedimus in rebus quae ex corum pecuniis emptae probantur. Si vero contractus sine scripto factus sit 
fíatve, et ipsi pecuniam dederint vel species quasdam (quod maxime ape praepositos mensae argentariac 
eri j lebri vel etiam vendito) nec vero pretium 
int, tunc liceat iis tamquam sua haec vindicare, etiamsi hypothecas mon habeant. Neguc enim illi 


sive heredes non relinguant, licebit ipsis haec vindicare, neve otheca contra eos in eorum rebus 
ab aliis adquisita valeat. 

IV. Dionem vero legem tulimus, ne argentariae mensae praepositi ultra besses usuras fenerentur, 
illi autem nos docuerunt sc etiam sine scripto fenerari solere, nec tamen sibi servari circa usuras, 


dicitur non convenire ut usurae absque stipulatione currant, quantumvis multi sint casus in quibus et sine 
stipulatione usurae et em solo pacto nascantur, nonnunguam e ne ez pactis quidem, sed sua sponte intro- 
ductae nihilominus exigantur); propterea sancimus, ut non solum ex stipulatione usurae éis, sed etiam ex 
non scriptis (ales praestentur quales lex: ipsis stipulari concedit, hoc est usque ad bessem centesimae. Nam 
no — propemodum indigentibus opem ferre parati sunt, eos par nom est iniuria affici e eius- 
Moti ili tale. 

V. Hoc quoque nos docuerunt nonnullos contrahentes cum ipsis instrumenta et ratiocinia conficere, 
et alia publice in foro facere, alia ipsos sua manu conscribere, quibusdam autem ab alis conscriptis sub- 
scribere; atque petierunt, ut si quid eiusmodi qui cum ipsis contrahunt scripserint, obnoxii tencantur ipsis- 
que per cos salis fiat, neve co abulantur dicantque se instrumenta qui. vel cautiones vel ratiocinia 
tola ua manu conscripsisse vel aliis scribentibus haec subsignavisse, nec tamen pecuniam quae dis contineatur 
spsis datam essc: ut inde hypothecas habeant et usuras besses, ctiansi scriptae non sint, percipiant. Mos 
igitur, quoniam talia communia sunt ct multa consideratione egent, ad ca uti convenit respoudemus. Si 
quis enim publicum instrumentum fecerit, totumque sua manu scripserit, vel etiam ab aliis conscriptis sub- 
scripserit sive instrumentis sive raliociniis, sancimus, ut is eiusque heredes omnibus modis teneantur perso- 

us scilicet actionibus obnoxii. Neque enim temere hypothecam dabimus is qui de hoc pactum non 


1 rio Le | 3 soayuávo» B | 10 om. BI 6 ov] | LB* Anon. Bodl.] &yoágov M*B! | avroic 0 wóuoc Bí 
2 y4 xvjcovvas L] xv500*o0 MB J xavaBaAórsec | 11 Ke L* | 18 dewvóeqvos asi dus L | 19 zal. 
LIS. J B vulg. | 9 soosywwouéros cum Haloan- | aA1accorres LB | zxowvrvss L| 20 dyogaic Le oi- 
dro vulg. | 11 »óuov] Cod. 4, 32, 26 $ 2 | 12 sao» «ó- | xeiq) idía 512 yedw a, LB) yodwoiy M | , 
«wv Bí | 13 dà B. v. L | 14 Gvjgeryov dv dcvp- | Adocorves B c 

govovuévyov L | 15 Sr om. L* | *ovrs MLB: L der] avxov MLB | 24 br xal vxoOrxas L 
xal Óià M | 16 xal «àv Bf, B. v. l. I dye M* | [26 xQóc om. Le 21 xai) / Haloander; malim ij si 


Nov. CXXXVI 5. 6 


M 


, 


691 


DE ARGENTARIOBUM CONTRACTIBUS 


seggovalai. o) yàp àv rtgoyeloos du ue vois rovro ij Gupqovi oam, A si ui) Jugis iv vois 


yoíupaciwv 0Àcoe $nxaQyóvro» uvam ysvouévn, (ual) ij vróDowro và éavraw ij vovtO yo rd astÀovw x 
Fele xivÜUsq vàv ónapxórcov avtois, j dee v. yd H, yd cowvtov ónoio» sic Landi 


Sue Évvosav gigs.  vóve yàg xal vi 


* 


vracD'as xov$ gvufa 
rr mooÀgyuv os tov Oiuoipalov tóxov (nt 
rod AosmoU maga 
. moodrAó» lor 

ovx àv ÓUvasto TÓxov xole 


anden Óidóvas), 


H,, tÓv Gvuxsipornudyor elvas. e dd vovco 
5 à ee Aéysw , cc drts107) oũꝝ Ista T0xog, qed vOUtO Gtoxóv dor tÓ 
d$ ÓvouacOévtos ovvos 
0g. ar dd ros fj9r ysvopavow AoyoDaaiow, si wai 
à ar d en, toast dose ip ibis (r0) an tÓxoi Ou. 
teipas vd v 


vsoÓrxn» avvois zaoéryouav, € uite «rj» wadoÀov A ond v» vókcv 
1 «Gà» ijuereο Gvvragdbas grs avvroUe ax00TsQiGas vije du arije BonÓOeaíes. Tuo dd, ei n 


h àv mor or. b 
voy yfyoasivat, os in vóxq vd Üdvs;gua gur, B 
E. 
rv ate yíivsa Das. xa) rote này 
41 D ydyove vóxov u 
411,2 avióc vóxove «sie 10 


xo» avtOis 0v Ouoigaioy d, ν, TOU H 


Aosov vavra magarngovuévows &nsQ & maQdw Ouaio vónos Oidocw ale. 
CAPUT YI. 


Ne dxeivo uévvos xal aqóüga avrois BonOovusrv, ere si 
alxcas éyysygauuévn» eie ijv OéQovas r yovalov, ò dd 
ab ros oíxs ; 


e 


€yuuats sita dv dals siva xal d : 


vóuos dypdwapsv. xaírorys O vovto éyojv* ra 


od Üíxaiv fy ovtos éxusÁi) xaOscsava, xal vouiGecv, de tà ur 0sdo 
0*ü»ta fiw xol 


2 „ Ta rot saa 
ij Tr 


stoyoaweisv dv «oic acvoie loyo 
zee ri aisíay ov ygdyeuv, 5) xal ópoloyíae vivà vndp tovtov x0njo 
4 ÓvvacDas vd voUrO xpa 
áxasvéiv cd dnodwLac, adi si fi nerd stspiovalae &, éxayaysiv Ho 
Qavsícavros, vovro yàg póvov aiTqQ nagérousv, siGe mévro: «ow T] 


Aoyo9éaia ssoopégorro Krovca y iste dev 


4 sageyopévo» rypóvev. s 


yd wal avvóc gÓdos sxagsiDsiv 0 xo, ovdà OQuq Bag)vopsy avvo)s: «tovto 0nsp xal dv vois v 


oix 


quel yoévarra 5 c Qóvra loyoOde:r ä 


Fa 42 « yeagei ; : ; : 
q. a voi0s vov Dsíov stgayuavixov Ónlovpava vópov 


dvOofótns xal cds Évegos vi ijnexegas xlr éQyorv didgasa gvAavvew ele v0 di o xsvedtes, 


sors librarum auri decem ézuxauévrs , v)» tada nagafaivoytoy ij magaBaivsaOas cvyxesgotvt 


D. k. Apr. CP. Belisario vc. cons. 


, 


le. 535.] 25 


fecerint, nisi omnino in scriptis bonorum mentionem factam esse probetur (et) ast sue ipsi pi. 
garint aut saltem hoc simpliciter adiocorint 'periculo corum quae in Bonis habeant 
; tve, quale ad hypothecae cogitationem ducat; Tuno oni 


gnori ob- 
„ «ut denique 


am, sed aesumptionem | bessbs usurae 
Nest 9 1 — Hs vero 


VI. In illo vero vel maæime iis subvenimus, ut si ratiocinia proferantur quae definite singulas causas 
ratiociniis 5 


in quas pecunia data est inscriptas contincant, it autem qui contrazit his i 
etiamsi singulas causas sua ipse manu non scripserit, vel ętiam cautionem 

mutui sive transactionis sivc etiam aliter confecerit, is qui hoc fecit nequeat amplius sin 
probationes exigere, nisi forte ex abundanti tusiurandum vel ipsi vel 


uam de co sive sub specie 
causarum 
heredibus creditoris deferre velit. 


enim solum ei concedimus, intra ea tamen tempora quae exceptioni non numeratae A iere statwía sunt. 
: 4 : 1 quod 


Nam si id quoque tempus iam praceterierit, ne iureiurand 
generalibus scripsimus. Quamquam me hoc E inge fieri oportebat: nam qui sua manu va pa 
fMisse putare, ut quae data non essent s 


ratiocinia dedit, eum qui par erat tam socor 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et 


per hanc sacram pragmalicam legem 


ctiam in legibus 


| vel etiam 
beret. 


o quidem eos gravamus: 


; e8 


tam gloria (ua quam quivis alius rei publicae nostrae magistratus integra servare in perpetuum studeat ; 
5 


cum poena librarum auri decem iis immineat gui 


vio aut violari 


1 wspcovaAMoss] zooGorukoies BI d» om. MI 2 e 
pro 9zxapxóvtow scriben- 
dum sit vmoOwwns (cf. Ath. sl ui) ysyovev vn 

ii) 3 «svo La | 4 %%% B | 5 éavtove LG da 


p rim ie | evuBaAsiv B | 12 ug a EU si] 
oí M | 14 éyyeyoanueviv M) veyoauudvuv L 0 
vas ML) Mos Bs M] LB] 15 avróc B) at- 


9ialsoses L | airs» avvio» B | 17 ,,, 5119 
Sd, L] p9aco. MB | 20 d er Cod. 4, 30, 14$ 3 
yen, M | 21. xai delendum f | 22 sónov' ML] 

uro Le vulg. | 24 librárum aun decem ros zpvsioe 

Are M Ar xpvoíov Qéxa L | 25 subscr. dye 

xuA&vOov Anilin Onatsías Belacaoíov Ath. d. k. 

apr. cp. pp. bilisar. vo. oonss, M (quod Zacharíae probat 

interpretatus post Belisar. vo. oon. i. e. a. 536, adden: 
fortasse emendandum esse XV k. Apr.) dat. k. april. 
ppo. basil. anno Jul.“ (om. subscr. Iul. codd. reil.); prvos 


Aagriov er T)v uc Bacilsiov rd i$ Theod. 


quae perperam repetita esse^ videntur ex subscríptiona ne- 
vellas sequenti CXXXVII a Theodoro apposita. 


. 


r 


— 28 1 


DE OREATIONE EPISCOPORUM 


695 


Nov. CXXXVII 1 


PAZ 
IIEPI XEIPOTONIAZ EIIIZKOH9N KAI KAHPIKQ9N. 


Jv évóuav, vov dagnóvov Tgcov Xqugrov voU ÜsoU fudw 4ivroxgaroo Kaicep DAafios "lovavissavós 4dAa- 
pasix06 Ivr dusòe Gayyinde l'apuavixós ( Ar cind 4d1ayixós) Quas dards Apeiads (sveeBis) evrvysis doo 
GN, ? zgomoiovxos asuopBagras Aù⁰ναναννανõοẽ, LN xq Aaumgorvatq uaylotQqp cO» Y ógguxiov. 


, 


Moog.) A rose xolrtixovc e d Ti» éLovcíav zuip d Osós xarà c)» ar ꝓilav - 
wíav énictevos, BeBaiovss did zuwtov puvlávesa das soóc dggaltiay viv Unrxóov Gnovüoalousv, nóoq hi- 
1 eo 9 2 


cio en d Oypsilous» & negi 


€ 


)» vOv iaQGv xavyoxov xal H vóuov nagapvlawy Tíy 
vie Ts r Znus|éigow wvyo» cotgoías oQsGDÓéycowv; oi yaQ voUS iapoUs6 xapovaé lar ro «56 ToU 


Qeexóvov Oso Bon9sías dÉioUvtai, xal oi rohe xagaflaivorrss avrol davrovs vij xataxoias. dog low. 


Óà dn xataxoícs, , Ógubtavos dríoxorcos, 


ole senícvevcas xal Cntei» «ovg xavovas wel 


s 
pisi dh tre r tovtov sapafawóueyoy dyexdinntov xavalnpOsin. r ov» Qaío» xavóvov u$) ne 
gvAaxOésroy ÜDagopovs „ 40 f u¹¹, e xarà xÁngsxO» x8 wcl NE, xaí Swvowv ine u OS 


Mj nnr «ote Dsaíovs wav 
cod &yíov Bartsíouacos xQocsvyr,» ériovapepos. 


€ Biovyrov, xal dd lo d 


gnvtas ud abr)» tn» vie dias tQocxoju0e 5 


CAPUT L 
70 «ov Juov voíyv» dvvoo)vrss? xgípa Tüv dp áxácyq TO» ngosayyshDévrow d¹,ꝭhíuir s xal de- 


Seer Axslavaays» xqvorixds wQosÀOsiv. 4 yaQ wol ra 2 


od Gvyxogovgs ⁰ DyaüGacé xal xdugsage xara 
c dd vs müvrqQ» rs àvJQompv c 
Tode à dx tovtov 


óguerdvo» iagéc» xara sd ò,u 


vOv Á«ixowv apagrasóusva ol yssixol vH. 
ad, TOS Tài zagà tQ» dy anxoctóÀew xci 


las xgvorvupuDe QiaxvztoOsvra zaguüsiv dvaczopusDa; x- 
ra rode &ugQTipag KUQOpEYV 78Qi7LAÓ v cas, q id x0 us) yt Das te ovyó0ove vov 
5 a vxó TG» ayíov» dzxoctoÀo» xal rb dyios xar it. si yàg rovro 


sapgspvAnyOr, Éxactoe cao vóv éni Tig e Nexo ionouòd ada d» xal vàc One dxuas- 


Jdàeav Antovgyías xal Gmgpovos fov», iva 
dà oidiv xD» vw» dpagtuudrow yéyove 8 


2 1j xoataxoice TO» Üs(ov xavóvow ij =. xaxsvo 
pace, OT: yopie éEsráosog xai rije in vj de dñ xtorei xai 
o. Üíov uagrvgías xesqorovovrras értíaxozo( xd xal vtQsafíregos ual Qiánovos xal 


exo xÀnosxoí. ei 


Nov. CX XXVII Graece tantum extat in M et ín Collectione XXV cap. 22 ( C), in. L cum novelig CXXIJI 


contaminata legitur ita, ut pr. et c. 1—9 pro 
€. 9 inserantur, c. 6 $ 2 et epil. eiusdem conat. 
pev, öS, xosía yévyvas .......) —6 


illius const. c. | et 2 pr. substituantur, c. 6 5 1 post eiusdem conat. 
ilogum efficiant (cf. quae adnotavimus p. 594. 602. 625); c. 2 (Gsoxi- 
1 extant. B. 8, 1, 8. 7-10 similiter coniuncta cum nov. CXXIII. — 


Epit. Theod. 197 (inde c. 2. 8 in Prochiro 28, 1—4, c. 3 in Epanagoge 8, 5), Athan. 1, 17 (inde Coll. const. eccl. 111 


1, 47, Nomoc. L tit. 1. 16 p. 611. 622 Voell.). 


| CXEXVII. 
DE CREATIONE EPISCOPORUM ET CLERICORUM. 


domini lesu Christi 


In | nostri lmperat 
«DA Germanicus (Anticus. Alanicus) V andalicus ict 
cemper Augustus Petro clarissi 


or Caesar Flavius lustinianus Alamannicus Gzothicus 
Africus (pius) feliz inclutus (victor ac) triumphator 
mo magistro sacrorum officiorum. 


Praefatio. Si leges civiles, quarum potestatem nobis deus pro sua humanitate credidit, per omnia 


seroarí ad securitatem subiectorum stu 


„ quanjo plus studii in observations sacrorum canonum 


et divinarum legum, quae pro salute animarum nostrarum constitutae sunt, collocare debemus? Oui enim 


sacros canones 


observant, domini dei ausilio digni habentur, quique eos violant, se ipsi condomnationi 
sSubioiunt. Maiori vero condemnationi subiecti sunt sanctissimi e 
canones inquirant et caveant, si qua corum violatio relinquatur impunita. 


copi, quibus commissum est ut et in 
ita. Sacris igitur canonibus non 


observatis varias contra clericos ct monachos et episcopos nonnullos interpellationes accepimus, ut qui non 


Secundum sacros canones vivant; atque alii quoque inventi sunt, qui ne ipsam quidem sanctae oblationis 


vel sanc baptismatis precationem sóiant. 
L Bel 25 


igitur tudicium cum animo reputantes quaestionem et correctionem in unoguoque eorum 


ad nos delata sunt. canonice iussimus procedere. 
225 non ittunt sine. quaestione et vindicta relingwi, quomodo ca 
ie omnium bominum canoniee statuta sunt, despici patiamur? Mulios au hinc maatime 


pro 


Nam si ea quae a laicis peccantur generales 
a Sanctis ostolis et patri- 


in peccata incidisse comperimus, quod synodi sanctissimorum sacerdotum non celebrantur. secundum 


ca quae a sanetis apostolis et sanctis patribus 


definita sunt. Hoc enim Si observatum esset, unusguis- 


que reprehensionem coram synodo veritus studeret et sacras. liturgias ediscere et honeste vivere, ne 


condeninationi sacrorum canonum  subiceretur. Sed illa quoque non minus 


quibusdam peccandi occasio 


cætitit, quod et episcopi ef presbyteri et diaconi et ceteri clerici sing examine et sine reciae fidei vitaeque 


Aonestae (testimonio creantur. 


Nam si quibus negotium commissum est precandi pro populo in- 


2 rubr. Iso). zu iZ (xu. om. Theod.) érGxo- 
sev nxcÀà EC- (moseBvesoow Proc.) M Theod. 
Proch. I1sol — a weed xai zap) Svvó0 ov xal stQocxo- 
padre Ath. Alι Ouivalis mag). dauoxÓnO xa) tC» 
da xavovov C| 3 inscr. E d —Oggixiov C] 
ajToxQüreQ iovgsiwi.ayóg aUyovgtos xétQo uayictQm 
éggexioo» H O avsos Bacileve Iévoq paylosoq Ath. | 
Arras dAavixiG et in seqq. bie et vixtETG sup- 

C ; edi 


plevi (cf. insor. nov. XVII. XLIII. CXXXIV; edietum 


VII al.) | 4499suavós] rectius 249osxós (cf. ad p. 117, 42) 
16 £i) sis cod. Theod... At^. Fübroti, om. Ath. cod. Par., 


2 yàp LI avvov Zachariae] áavrov libri | 8 «5e C 
Osisovy ML?) Oso» L'C | nagagvAaxzc C | 11 
neníiot:svyzas C] 12 r om. CI vovvov C v. l. | sava- 
AsipOsín M) xac iv. L xazaAsizo0iw sl (pro 7) 
waraÀspOs(n in dittographia C | 14 uf) om. i „. 
xa) om. C | ener L I unòd CL) urvs, M | avcoi 
C v. L | 17 stQoceAO ci». L9 | xal om. LI apagtóusva 
Cv. l. 19 r om. C | àvacxo. ueD'a Sorimger] avacxo- 
A (dvagxyo(usDa unus) MCL | 20 vr C 
plerique | 21 Cord, C | 22 nagagviag0r L|] av 
om. CI 24 auaepxruags C 25 xe om. C 


15 


20 


25 


Nov. CXXXVII 1. 2 696 DE CREATIONE EPISCOPORUM 


y9o oi dmutevpauudvos susc Das vxdo vov Aaov dd, je vov d d oxposo(ac svosDsiav, max vnào r tov 
Aaov nÀnuusinudvoy» deo os QvvrjGovtas vÓv de; Ote d xà6 ysigovovíae àv (agio e n ef Acne 

Bsías e, yívsaDas, QiAoxes tuas xa) d dv dylow LS o. $53 Jeolóyos, éxópsvos vois &yloss &xo- 
oro lle xal voi$ O οẽq xavoci. ly yào dv «9 M vinoAoygti«q) odr v dà vois vov Hasle. 
xavoGs xal 0Qoi6 éavsóv magsxteívov, ovs nag) dxioxozxzov Frak- xal xosoecégor, 5 
»vggaléovse, ge, silvas, ur xagoísovs, 21 n Airras, QiQdakuvixose, ds lx rore dv 

à xa xal deal gdrove rote zovngotc, oU vol TO da = soQrOS. c3)» r e 
evOD'Ucrcta. val du ò avtós ÀMéyss or xa agO vas d xQOtor, sIva na Oda, oe Ova 
xal oUro$ cogícas, ysvéaDus ps xal gosísas, yt a. Dad xal weosayaysiv aAlovs, 
aysag Or vas xal &dyvxáGas, xssgayoyriGas uavà yao», GvufBovisUSas: nova OvvdOSo = 10 
ada 0 uro dv dyiois l'onyóguoe xe ve» avtov dy 41 «vtg Aóyp tovto yodgs' víc Óó ld x res. 
xaJdassog avÓnusqóv robe sylt, eve, vov v6 415 ob Asevovoyías *ooct&vnv, TÓ»v uaca 

d yy ovgcónevov xal uevà doxayyéloy» QoLácovva xal Teer Gvvisqacaósovca, 
xal q vovtov» uv Üsíxvuciv d Oli, doi der moós vi (sqec/vgw ile  sagh dà «àv 
dv. xsigorosovuivoy 0 avvós cd Asys, dv vq avtQ l oi er vf isgocuvg nmoosscevayxós- 1b 
126 4d ToU gtd A οralatz g- res ÓuOoU re naU0 "xal xa eee 756 gel 
avadsíxvvstas, xal xgiv A dahin. WA OCGðõC,. e, ze isgó e xai or uagov dete, 
x94 và» &yiov Ik xal uvaxayoyol orpnusooy, i pen rij xaxíav xal oxdOsos - 
% ,,,. & yo xagstoc ayOQomívgc, o9 «5s vod xvavupatoc. 0ti dd oi d uavóvsc xo- 
Àjoves xÀggixove silvas Tode Üsvrégay yapssz» lage vras, xal ó dv dos BacíAssos Qidaoxov ovros Aéys. 28 
rode ÓsvtsQoyaáuove naptsAGS Ó xavow rie dn ie dzdxiesas. xal 5 à év ayios 
BacílAaws. xocovtoy» dd oí &yvos xtatíQsc vie (spmavrgs dgooytigav, 015 oí dv Nis avveADOvtes wavévea 
ati di oUros Kxovra- ànnyópsvas xaO lou I usayádg aívoldoc nüvs Ae ie es- 
o g, Ai, J. asd uta “lose r i» vq Ace viv) dtasivas oss To zee, 
nA ai ur ága ugtéQa i la- j à uóva xoótezxa vxoyíay Qiagasyss. 


| CAPUT II. 
Toic o)v UmÓ tQ» O xavóve» óquOsiaw duo loudot res ro- nagóvra mowipsDa vónov, df es 
OeeniLousv, 0cdxi& xosía yévgras dníaxoxov yesgovoyrO vas, Guyuivas vois xÀnoixoUs xal coe r v 


c. I in epitomen redactum exhibet Epanagoge 8,8; pr. (— x&9ovovovrvos) ex B. exscripsit Balsamo ad 
Nomoc. XIV tit. 1,23 p. 840 Poll | : 


digni ministerio dei inveniantur, E eines o populi delictis placare deum poterunt? | Creationes autem 
sacerdotum oportere cum omni dWigentia fieri docet nos etiam Gregorius theologus inter sanctos habitus 
sanctos apostolos sacrosque canones seculus. lia enim dicit in magno Apologetico: quis autem qui 
ad canones et Pauli se regulas dirigat, quas de episcopis et presbyteris statuit, ut 
sobrii sint, casti, non vinolenti, non percussores, ad docendum idonei, integri in om- 
nibus rebus, et ab improborum commercio remoti, non multum esse quod recedat a 
canonum rectitudine comperiet? It rursus idem sic dicit: purum esse prius oportet, deinde 
puros facere, sapicniem esse atque ita sapientes facere, lucem fieri et illuminare, 
appropinquare deo et adducere alios, sanclum esse et sanctificare, in víam deducere 
cum manibus, dare consilium cum prudentia. Et rursus idem in sanctis habitus Gregorius de 
iisdem in codem sermone hoc scribit: quis est, qui tamquam fíglina uno eodemque die fingat 
verae liturgiae antistitem, qui cum angelis staturus et cum archangelis laudes prae- 
dicaturus et cum Christo sacerdotium gesturus sit? Atque per haec. quidem ostendit theo- 
logus, quales esse oporteat qui ad sacerdotium promoveantur. De iis vero qui indigne creantur, idem haec 
dicit in codem sermone: Qui cum nihil prius suppeditaverint ad sacerdotium, nec prius in 
viriute laborarint, simul et discipuli et „%%% designantur, et antequam 
purgati sint alios purgant, heri sacrilegi ct hodie sacerdotes, heri a sacris alieni 
et hodie mysteriorum antistites, veterani malitia et tirones péíctate, quod est opus 
humanae gratiae, non gratiae spiritus. Sacros autem canones prohibere clericos esse eos qui 
m wxorem duxerint etiam in sanctis habitus Basilius docens ila dicit: qui secundum matri- 
monium con(racerunt, cos omníno canon a ministerio exclusit. Et haec quidem inter sanctos 
Jus Basilius. Tautam autem curam sancti patres sacerdotio adhibuerunt, ut qui Nicaeae congregati 
sunt, canonem ediderint, qui ita se habet: vetust in universum magna synodus, ne liceat aut 
episcopo aut presbytero auí diacono aut omnino ulli eorum gui in clero sunt secum 
mulierem habere, nisi forte matrem vel anita vel cas solas personas quae suspi- 
cionem effugiunt. | 
II. uentes igilur ea quae a sacris canonibus statuta sunt, praesentem legem facimus, per quam 
sancimus, ul quoties episcopum creari opus sit, clerici et primores citatis, cuius episcopus creandus est, 


4 voic Osíow CL) «oie om. M vulg. [ Arrodoyiracqᷓ] | (or. XXI) c. 9 (I. e. col. 1089 Migne) |. K 
Gregor. Naz. apolog. (or. II) c. 69 (Migne PatroLXXXV | ve Cv. | 19 8 M Cv. U] o» Cw. L, om. L | 20 
col. 411) rod om. Gregor. | Had lou] I Timoth. 3,2. 3 | S. Basilius epist. 188 (ad Amphilochium) cap. 12 (Migne 
(cf. Tit. 1,129.) | 5 xavócs xaà C Gregor.] xavsógiw $9 | Patrol. X XXII col. 681) | 21 diyd asil, C. vw. I. 
ML | r. «aj noscBvrégo» Krafa Gregor. | 6 Sni a C Basil.) om. ML 7 

dove C, Gregor. v. l. | dinrous dv nàci xal dpysnd- dnia, xoà robe sexrouévovs dx sovvo 3 2 ue- 
gove Gregor. | 1 rij C Gregor.] soos sz» ML | 8 o a Synodi Nicaen. can. 3 (Mansi Concil. coll. LI p. 619) 
abrdel l. c. cap. 11 (col. 479 Migne) | de xaJagOzvas C | | 23. gifre dxiouoxo» Hife sxosafvr pts den- 
lzgórvsgov L | 11 IemyóQes] Lc. cap. 13 (col. 481 | vov» C | 24 twi «àv dv «6o „Hie Gym. ries, 25 4 
Migne) | 12 *ó» ante ztpoovésr» coll. L penes 2 dea u C Syn. Ns sí de Hur 


Autovoylas C «5e ansias Gregor. | 13 d (in | doa M vulg. 1 2 O,, 7 jv 7 Osíap Syn. Nee. 
litura 5 dAÀlov) L | Jotceo-ra dobisorids xal dni | | 9 alterum del. Skutsch f &] d, & Cv.L 1 

TÓ dvo ÜveiancrQuo» üvanduyorta ͤ rd Gregor. | ssácav vxtovía» diastigsvys Syn. Nic. | 20 e . 
14 0 0 M om. LI 15 «7» om. L| 15 dv «o avrQ A C | 27 ydvgvas CLB (cf. 594, 1)) om. M 


Aóyq) immo in laudatione Athanasii episcopi Alezandrini 


ET CLERICORUM 697 Nov. CXXXVII 2.3 


d 7€ Hue dxciauostoc qeigorovsiaDas, nai sgoxtuudvov vàw ayiov svayysMory éni vuoi siQosolnoi vngl- 
Ouava noisiv, xal Éxagcvov avtov Óuvyivai xata xov O d , wal dyypdiqewv dy gbr, ots oũre did doro 
ovt& dd Uxócxsaev 9) guMay i zd 1j d ln o(avOrnoxe xQoendO say, dA sidotss avtovse rie Oẽꝭĩ xai xado- 
Aexre níctsos xal GsuroU fíov xa) vzxáo tO tQsaxoGtOv Fro alva, tovvove dmshéLavto, xas Ovs ovTS yaustyv 


ovrs soida; (gací tva d$ avcav Kyew 1) raAdaxi» 9 naidas gusixoUc ywolaxovow avtoUe dGzrxévas rj Eye, b 
444“ ai xai zgóvspo» vi6 dE aviow * siys, xai aur uéap xal ovÓÀ yoga» ovÓé dd axoLsvaOsicav 


ovdÀ vois íspois xavócu [xai vouow) «nnyogsvuévr» , d, ov0é zoÀersvouevov i vabaortQv «và vow. yrgeto- 
Lira slvas yivagxovai, nÀzv si ur dv uovagtnQiq ovx 9vrov Oaxasévxa E, uovaysxóy 0 aοννεσͥ 4508 
5 ó ragedrie Bíov ddiaBAgvos deevéAsca: OnAadr rije uro jut signuévus zagavnorjasoc xai dmi ro 
cum tov ngosnoy év voie yvvoutvors seg) avtOv yroícuass gvAavropévne, iva de tay ovcos yngstousve» 10 
1 noosumouv d fakrinw xseorovnO: 1j dm xci vd? xQípatTs tOU ysiQorOovoVrtros. anastscOus dd 
spo» tO» usÀlorta xsigotoveiGOas t TOU xsigorovovvtos AiBeAlov uad" v oy (dias ssgidzovva 
rd 7»spl v6 n avtov miGtems' amayysAÀlew di voVrOv xai vZ» Jaíaw mQoexouiÓnv vr» dmi vj ayíq wow 
raid ywvouéwn» xal vg» éni vQ ayío Bamxtguat, svyjv wal vàe on noocsvyde. OQxov Óà vnéyew N 
abr tÓ» jgngorovovusvoy x«rà 1v» Üs&íow ygapdw, Oc or q. éavcov ovts d érégov xQocuimov dd 15 
r. ñ vnéGysro OvÓ8 usrà ravra ÜÓwGe f avt TQ xegotovovv:, avtÓv f| t0i6 tà wrgicuara sis aur 
x0sGauévow y dri tav navtov Tw) vnáp TüS eie avi0» yavnGouévne xsiQotovíae. &i rie q maQà tr 
avnuovsvOsigay mzagagvAaxr» énicxonos ymqotovnO:, wsAsvousv wai abr sAG4 *g0TO46 t6 aq ,,ĩ e- 
da xai v0» zxtagà ravtia toÁungavta xsigotovrGats. 


CAPUT III. 


E gi v xarnyogíav e zoWjGstas wava vov fel H yeipovoveia Das éigxóztov 7 stpscfvrépov ñ 20 
Óiaxóvov 5 aÀÀov xAgpixoU y xai myovuévov ép oiqÓgnots aitiq, avaflaAÀscOo i] vosavtyg xye«otovía, xai 
yevécOc mngótagov éjsracie Tü6 xaTyyogíae, wapgórtos xal vOU xavyyóogov xaà émabiortos Toi; maQ avrov 
stQocayysáO aigu. ai dd xal &noleunavovro 1j dvaBáAlorro 0 rr ijyogos, ual oUvaS 0 Tijv ger d A 
stosxsiG ns Lyvgsiv dxgo«fsavavg» souicO0 ungyuv sigo tQy. xal ei uéy UrsuOvror sUvQOL TÓV tI» xatr- 
yooíav Vnousívapta sit& xarà rob Ütíovs xavóyas e «utà TOUS . οð, vóuovs, c, x i xegotovía* 25 
a£ dé avsUOvrvosc qavsín sirva nagóvcos r xatqyógov 7) xal áxóvtos, ywéaOw s) xsigotovía. & 0 xattjyopos, 
aszs TQ» ur anodsites sive dscopvyos, sí uv uAngwósc a, éEmOsiaÓn xov oixsíov BaOyuo), ai dd datwos 


v. 9—4 dd. sidoves — énsAstavto ex B exscripsit Balsamo ad Nomoc. XIV tit. 1, 28 p. 848 Voell., v. 4 
argumentum notant "Poss. 41, 1, Nomoc. XIV (it. 1, 28 et Nomoc. * ib. 
v. 6 sg. argumentum notat Vomoc. XIV tit. 1, 23. ; 
c. Ill summas habet Nomoc. XIV tit. 1, 8. 9,1 p. 466. 538 Pitra; ipsun caput — 26 7 xsigotovía ex B repetit 
JNomoc." 1, 8. Argumentum notat BAN 8,1 p. 382 Zac. 


conveniaM , et propositis sanctis evangeliis de tribus personis decrela faciant, et unusquisque eorum per 
sanc(a eloquia turel, atque in illis scribat se neque propter largitionem neque propter promissionem aut 
emiciliau aut. graliam. aul aliam ullam affectionem eos elegisse, sed cum sciant eos reciae et catholicae 
fidei alque honestae vitae esse el triginta annis maiores, et scire se negue uxorem neque liberos quemn- 
quam ex tis habere, negue concubinam aut liberos naturales se nosse eos habuisse vel habere, sed et si 
quis eorum prius uxorem habuerit, ipsam quoque unam, et ne viduam quidem neque a viro separatam 
seque sacris canonibus (et legibus] prohibitlam; sed ne curiae quidem nec muneribus addictum aut offi- 
ciulem esse quemquam ex dis qui eliguntur se nosso, nisi in monasterio non minus quindecim annis mo- 
nachicam vitum curialis aut officialis sine ulla reprehensione transegerit; scilicet observatione quae prius 
4 nobis dicia est eliam in his personis in decretis quae de iis ſiunt custodienda: ut e tribus personis 
ita electis melior crectur. electione et iudicio creantis. | Exigatur autem prius ab eo gui creundus est. per 
eum qui creat libellus cum propria eius subscriptione, qui rationem reciae eius fidei comprehendat ; 
pronuntict vero idem ctiam. sacram oblationem quae in. sancta. communione fit, et preces quae fiunt in 
sancto baptismate ceterasque precationes. — lusiurandun | autem. ipse quoque qui creatur per sacras 
scripturas praestet, neque per se neque per aliam personam se quicquam dedisse aut promisisse neque 
posthac daturum esse aut ipsi qui eum creat aut is qui decrela pro co fecerunt, aut alii omnium ulli 
pro ordinatione in ipsum conferenda facienda. Si quis autem contra observationem modo memoratam 
episcopus crealus sit, iubemus et ipsum omnibus modis ab episcopatu repelli et eum qui illum contra hacc 
ordinare ausus sit. 

III. Si quis autem accusationem aliquam contra eum qui episcopus aut presbyter. aut diaconus 
aut alius clericus aut etiam praesul monasterii creandus est, qualicumque de causa instituerit, differatur 
eiusmodi creatio, a(que prius fiat examen accusalionts, praesente etiam accusalore et quae ab ipso delata 
sunt exequenie. (Quodsi etiam accusator. rem destituat vel exequi differat, sic quoque is qui creationem 
fuclurus est diligentissimam quaestionem intra tres menses instituat. It si quidem eum qui accusationem 
subiit sive secundum sacros canones sive secundum leges nostras reum invenerit, prohibeatur. creatio, sin 
vero innoxius apparuerit sive praesente accusatore sive eliam eo absente, fiat creatio. dccusator autein, 
tive praesens non probaverit sive destituerit accusationem, si quidem clericus sit, de proprio gradu depcel- 


2 Àóyew B/ Io L Epan. | 3 o L^ | d, om. L | vovsiaOas om. Bf | 13 cd om. C Epan. | 14 scoosevzds 
-Epan. | 4 vovrovs silva. Epan. | ovxs B) ovóà MCL| | MC) Me LB I ogxov C v. l. | xal om. B* | 15 sara] 
5 *ovJà MCL odd naidas — avs) om. B | vac | nooe C o, d abrod j évépov L | dd vi) d- 
C Epan. | Kew) slvas C | % C v. l. avrov MLB] | d Epan. J 16 ovóà C Epas.] ovre MLB|(11 ve- 
ar- C 75 594, 14) | 7 od rote iepoic xavóow CL | vnsouévys CLB) ywonévne M Epan. | «i 95 cie ^ i 
Kpanm.) odd vois (sgoié xavóciw xal vóuow M ovdà | 18 xespotovnOain Cv. L | xsAsvousv om. L | xal ar 
roa vóuou ovÓÀ vie le,] xavóciw (ez 594. 17) B | om. C 19 roi xeporovsiv Df xe orovrGa: 
(roĩe xavósuv oi tois »Oposc ur; artryogsuusyr» Theod.) | volursavyta C | 20 o,, Df || ériaxóxov) 7 an. 
l| soAsvevóusvov CL Ath.] BovAsviz» Ls v. B ro- 0xónov C plerique | 21 xai prius om. BI 22 ei- 
vsvousvor 7) Bovlsvt» M ex p. 594,18 | 8 sivas om. C | C v. L Sl cob] xai om. C | 23 xai om. B | dvaga- 
|| ovas C| 9 & va£soóvns] 9 om. C v. i, B Ath. | doro M I 26 gay; B* | n xaiJ eite L 27 nagov Dl 
10 nap) a)UtGv wnoicuacs nap avrOv L | ovros di Cv. l., B I àxogvyp B* 
eígovusvov vrgsitousyoy C| 12 vro» ualdovta xeo- 

Iu. 88 


Nov. CXXXVII 3—5 698 DE CREATIONE EPISCOPORUM 


sig, tÓ» stpocrxovra GoxpoosiguÓó» vUnxousvéro. ai di vic x ébsrácsoe vÓv xargyognOévra xeugovosioti, & 
«s xeigotovigas xal d xesgoto»nOsie vije iagoavvrs A eícDo. 


CAPUT IV. 


"Enid; dà «0 rote xavóciw elonudvoy seg) vOv Gvvódow «Ov Ódwoxátov dnicxóxmv vOv Oqsiloveov 
xaO" éxdgtg» énagxíav JveoDas nix co sUv ee eo» ui) nagagvlayOdy àv dvayxairTdtoy dori» dxacv- 
o oí uàv ov» áyws ázxóGroÀo: xal oi xaréíQss ODQicav . trouve éxáctov ylvecD'as avvóldovs 5 
TO» 0GuoTártoy (soéow ijrol &xigxóztaov dv éxnactr dxapyíq, xal «à dvagvóusva éd$evótsaDas, xal 176 sd 
xovene atiovoOas OiogO' nasce, Tour i ] udv rj vevdgrg igdoudò. TZS dyias zevigxoot?s, rij dà dla. 
x«rà TÓv Oxrófou» unva. russi dd svQOvtee, EA éx rie rosa apsleías co dt ad opa nae 
r %οhιν, i nca», xshsvouav xd tQÓTtO:. (ap Gvvodov yívacOas xaO" Éxactov Eros dv áxáovr énaoxía 9 ** 
dov»íg N tQ JZemveufoip pd, xal gvriivas sagà. nd rote paxagiarvátois stavidoyais dxeívovs ro rag 10 
ar uiv yeporovovuévove A Hora dà Seat,] àÀlovs éxiGxÓz Ove ysiporovsiv, zxagà dà roĩs de τ ub 
urtgonolivaie éxáovgs éxacQxíag rob Um avcOv xupotovovuévovrt, dp! qj «às xsvovuévag altías 5j và xagá 
Tiva» xQosayysiAousva i ngoqpdaes mere xavovixaw Urvirosow y, S, dxxÁnciagtixow moeypácom 
9 nsoph émiOxÓónov :9 xQscfvtégow y dan j; dll wAngsxóv 7) magi vyovpévom T] povayov, | moi 
xarsyvaguévov giov ij xa) ddl rs Osoudverv énavogOcasos xwveia Dal v8 xal stooerxóvrox Err N οο . 15 
xai «Zn» dx avtoic q do aiv stQoiévas vois Osíoie xavógs xal vois rustágous vóuow Gvufalvovaay. 


CAPUT V. 

Mi) uóvov dd dv vais xaO" Éxaevov Kros yevnaouévaiu Gvvódoi vavva UrveiaDa,, GAlà xal q &v 
rive on dete «àv leg 9 xÀnguxuOw 7j jyouudv e i$ uovayov 5 nsolh nícrsos 5 nsQl alaxoov g 
j os ax s vois Üalovs xayóvas vi ÓianQavtóuevoi. xal si uiv. énxíawonos sig d xevryogoíusvos, rov vovros 
unrgoroliris ébeváteiy và Asyópava, ei dd Vi Ma hin ain, ròꝝ uaxapiratov doyuztíoxono» vp Ov vehe 29 
2d, dà moscfiiegos ν Üidxovos 5) d los ie, e 5) myosuavos f) uovaxós, vóv Ógirarov dxíGxonxov i9 d 
od ros r rr x sAÀóusva, xal cre GmOa(ae 7e, Éxacrov noóc vó rrαι,?ͤ 
1 xavowixoie drtevi oie imoBá aed us TQ xgíuats roõ dfevalo»tos. Tavra ÓÀà mávra wxoatsi»v wi) nóvov A 
tÀ»'usrà cad ra yRoorovovpéyew A, va xal xÀgoioy xal jyovuévor, did xal dn rdv viv Orte 
xal dr twwvowv oS sixos dí vigwv aivíasG dsrryogsupévose vois Oos xavógs xal voie ur h . 25 


c. IV. V pr. ex B repetit Nomoc. a XIV tit. 8,8 (ubi citatur venga Qxy'); summarium habet Nomoc. XI V tit. sb. 

c. IV. V om. Bf praeter c. V, pr. v. 19 'Eà». éxíaxonoe sir — 23 Ard HD r. c. V pr. (v. 19 i 
e . sin — 23 dEsvatosros ex B repetit Nomoc. a XIV tit. 9, 1: summarium habet Nomoc. XIV tit. ib. 
p. 541 Pitra. 


latur, sin laicus sit, cam quae decet castigationem subeat. Si quis autem reum ante examen institutum 
ordinaverit, et qui creavit et qui creatus est a sacerdotio expellatur. 

IV. Quoniam vero id quod in canonibus dicitur de sanctissimorum episcoporum synodis, quae in 
singulis provinciis debent ficri, hucusque « e non observatum ut corrigamus quam maxime necesse 
est. Sancti igitur apostol et patres statuerunt, ut bis singulis annis synodi sanctissimorum sacerdotum 
teu episcoporum in singulis provinciis fierent, et quae emergerent examinarcntur. et convenienti emen- 
datione polirentur, hoc est una TE quaría septimana sanctae pentecostes, altera autem mense Octobri. 
Nos vero cum ex huiusmodi neglegentia multos variis peccatis implicitos esse acceperimus, iubemus om- 
nibus modis unam synodum singulis annis in singulis provinciis fieri aut Iunio aut Septembri mense, ct 
apud beatissimos quidem patriarchas eos convenire, qui ab ipsis creati sunt nec ius habent alios episcopos 
creandi, apud sanctissimos autem metropolitanos cuiusque provinciae cos qui ab ipsis creati sunt, ut quae 
moventur causae vel ea quae a nonnullis denuntiantur vel nomine fidei vel canonicarum quaestionum vel 
administrationis rerum ecclesiasticarum, vel de episcopis aut presbyteris aut diaconis aut aliis clericis aut 
de praesulibus monasteriorum aut monachis, vel de vita condemnanda vel ctiam aliis quibusdam rebus 
quae correctione indigeant, et agitentur et decenter. examinentur, eorumque emendatio procedat sacris 
canonibus et legibus nostris conveniens. 

Neque vero in synmodis tantum per singulos annos ínstituendis haec quaerantur, sed etiam 
quoties aliqui ex sacerdotibus vel clericis vel praesulibus monasteriorum vel monachis accusan tur sive de 
fide sive turpi vita sive quod contra sacros canones quid committant. A si quidem episcopus sit qui 
accusatur , meiropolitanus eius examinet ea quae proferuntur, sin V sit, beatissimus archi- 
episcopus cui subiectus est, si aulem presbyter vel diaconus vel alius clericus vel monasterii praeswl wel 
monachus, sanctissimus episcopus sub quo hi censentur examinet ea quae denuntiantur, et veritate probata 
l wnusquisque pro delicto suo canonicis poenis subiciatur iudicio examinantis. Haec autem omnia valcant 
non solum in iis qui post haec creantur episcopis et clericis et praesulibus monasteriorum sed etiam in 
(is qui nunc sunt el ab aliquibus ut fif ob causas aliquas sacris canonibus et legibus nostris damnatas 


1 cogporiGuüv Urtouevéro) zjyov» 8Eogitíio 90 Le.v.| | Ath. male er v. 8 repetita | 11 A om. C | 12 xoro- 
zueororieg f | 2 z, xavryoo1cas pia uivas Nomoc. * | rd om. Nomoc. 4 | 13 zoocayyalle- 
10»70a6 M*| 3 xavóciv] Apoatolorun can. 31; Synodi | uévac Nomoc. . | 14 7 e. (7 rαν— aon C v. L) 
Antiochenae can. 20 y^ Nomoc. XIV (it. 8,8) | 4 uz; | CLB) xai noeof. M | iind dd 
sagagvAaxOàv MCL Nomoe.] devi pu, sagagvayDé» | uovayow) 5 om. Be I 15 xal om. L| ve om. Co. L| 11 
Be nagaxOüv (om. uz) Nomoc. u, uf) sagspvAaxO'n cum | ysvouévauis Be | 18 rue CL | xavzyogn9si v. L 15 
Haloandro wulg.; hiatum indicavi ita fere supplendum | uovaydw] 57 om. Be | M xe, nícvecs om. Nome. 
(vnd nollov eue, 10) u7) tagagvAayD iy %. soi ati MB] xen om. CL | 19 vs om. C | &= 
(cf. v. 8) | ézavogdocacDas C | 5 oi e 2456. o | zearróusvos C v. l. xaà om. C | sí. uà» MC] a L 
ol ud Nomoc.4" || ov» om. C Nomoc. an | zazégec] àysos. | || vovrov om. Nomac. & 9, 1 J 20 éniaxonzo» Nomoc.t* 9, 1 
zavéges C | Kcovc] roõ Frovs B Nomoc. | 1 u(óa M|| | z«xqidoxz» Be? | 22 moosayyslAóueva] y 
8 dà evgovres] deu re Be! dà om. Nomoc.^ | e Nomoc.* pr. 9,1 | dzodsixvvuévrs] Fra N xa 
ante w coll. L | 9 Oueglr25sav C | di dv | &nodsixvvuévgs B I 23 xavoveos L* | 2 cun 
doi L Nomoc. an evsodo» om. Cv. l. 5 t9 Jovyíp | Nomoo* pr. 9, 11 24 »vyi B* 25 das tory] d om. 
34 19 Zemtseufolo u xaxà v0» 'Oxrófgiov. uva LB] tois) vOv vois Cv. l. voie «s C v. l. 


Nov. CXXXVII 5. 6 


yopovudvaw. covto» yàg oUto pvlavroutvov xal oi Aaixol nolis dvvsiOev msoí v8 «zv 09079 voi xal 
*Óv» CauvOv fíov mpoxonne vs xai émavogOoGscoe abuO rcovtas. 


CAPUT VI. 

ede robrote xslsvopav szávrac dmiGMÓ OUS 1s xal ztoscÜvréQove uj) xavà x GsOiO x] uévov, dd uacá 
n Tq sigtorárq AaQ éLaxovouévge «jv Osa» mQocxopiÓzw wai v2» dni r aylp fanrioh⁰,Ü mpoctvyrv 
ztouiG , ws xd xdwtsUÜsv rde tO» dxovóvro wvxàás sic nAsiova xavávubuw xal ri ngos v0v Osanótgy 
Oso» DavicvacDas QoEoloyay. gr yàg xal d Oele dz a voAoc ddt, Aya iy «r ngos Kois iove 
xoorg dmiroÀ): A dN loving TQ mvsonavi, Ó üávazáAngd» vOv vónov ToU yrs 
ss dgai vÓ aur)» vq Osq éni sp; 0j sb ; dxss07 1s ovx olüs. GU uà» yàg 
xaácc evxagiatatc, d Ó Hr eos os oixodousicas.. xol ztálsv dy vij ztgóso Poualove ovt syn 
xapüíq này yàg stiatstUavas sic ÜOixasonóvrv, Gvó navi Óó Onodoyeiras eíié co vngías. . a 
*avra roi . tQos5xs. r dmi vij dyiq stQosxouiÓ 7, xal cd alas spocsvyas ure ovre xagà r Ocio rd- 
vov ánicxóno» vs xal mosGBvtégov» zoospégsc Oa. «d xvolp zZuov Ingo) XquTQ TQ OsQ zuo» cU» v4 
rare xal TQ dyíQ stwevuati, quo uóvray vüy ogtrarœ lag. de aizap ts tOUTOw mapi0oiEv, xal ⁊53 
Heger, vov ul d xal coroos nudw ngos Xov &xoloyncovtas xal ovÓÀ uaĩs radra 
yiwoicxovvsG dprovyácousv ij, üvexÜ(xnra wavalsiouev.  Kshsvousv à xal robe sd» I]? doyovvas, 
eiztso apalo)usvówv v5 TOv ¶ fuv vouoOstOévtov idouv, ngotov udy xatsnsiysv xove ur vooxolícac 
xal vov$ d l lous dmicxOxov$ re sionuévas u % cdu xal závra ztÁgooUr 00a msgi tà» Gvvóodov dd 
*OU xagóvtOS saQ dies d vóuov: si d dvafaAo, avtovs do vyvixavra unvuny nuiv x r 
4E nuo» t2» „ diógO'nGaiv. stQoiévas xavà vov vnsoriOeudvos và6 GvvoOove zoisiy.  Éniavapmdvavy 
cure «5 TOv Óoyóvrow xal vOv ztOouéivoy abroie ráfsov, os e A] v sta A&fovow, doydcvoic 
2 vnofágOygovras r ie.  BsBasovue» òd xal. dià ro apóvroc vóuov &xavra rd xag iu d» dia- 
ógois dr vevouoOsrruéya magi re ézicxósw» xal nosoBvrégoy xal loyndw xÀnguxd)» xal noó6 ya 

[rrodózo» xal zroorgópav xal Ogpasorgógoy xal vÀwv Aoov 000. sVayOw oixo» TtQOiOTayTQs. 
(QEzniloyoc) Ta toívvy nagactávta zuiv xal Qià rod vov 84005 an lola vópov ij o dd ot xu 
de ne αιναjM r navà rode avyrjOsi6 tónovs viis Baaiilos dime wgoriDeydyuy eie yydav ndvra dyaysiv 
eaovuacáro xal xaragavr moscas vois tQ» dnagyuDy erri Dat. VII. k. Apr. CP. imp. dn. Iusti- 
niani pp. Aug. anno YXX VIII. post cons. Basilii vc. anno III. la. 565.) 


c. VI pr. ez B repetit Nomoc. 4 XIV tit. 3, 1; argumentum notat Nomoc. XIV tie ib. 
$ 1 summarium habet Nomoc. XIV tit. 8, 8. 


ET CLERICORUM 699 


accusaniur. His enim ita observatis laici quoque magno inde el in recta fide et in honesta vita progressu 
atque emendatione potientur. 

Praeterea iubemus. omnes et episcopos et presbyteros non (acite, sed ea voce quae a fidcli 
populo exaudiatur sacram oblationem precesque in sancto baptismate adhibitas faciant, ut inde quoque 
audientium animi ad maiorem contritionem et de domino deo praedicationem excitentur. Ita enim sanctus 
quoque apostolus docet, cum dicat in priore epistola ad Corinthios: namque si benediaeris 
spiritu, quomodo is qui privati locum obtinet post tuam gratiarum actionem amen 

co dicet? quoniam quid dicas nescit. Nam tu quidem bene gratias agis, sed alter non 
aedificatur. Et rursus in epistola ad Romanos ita dicit: corde enim creditur ad iustitiam, ore 
autem confessio fit ad salutem. Propterea igitur quae in sacra oblatione fiunt preces ceterasque 
clara voce per sanctissimos et episcopos et presbyteros offerri par est domino nostro Jesu Christo, deo 
nostro cum patre el spiritu sancto, sctantque sanctissimi sacerdotes, si quid horum neglexerint, et terri- 
bili iudicio magni dei et servatoris nostri lesu Christi se rationem reddituros, et ne nos guidem hacc 
1 cum comperiamus quieie passuros aut impunita relicturos essc. Iubemus autem etiam provinciarum 
praesides, ci quid eorum quae a nobis sancita sunt. neglegi viderint, primum quidem metropolitanos et ceteros 
episcopos compellere, ut praediclas synodos celebrent atque omnia impleant quaecumque de synodis per prae- 
sentem legem praecepimus; quodsi cos moram facere viderint, tunc ad nos referent, ut a nobis conveniens 
emendatio procedat contra cos gui synodos celebrare differant. Sciantque et ipsi praesides et officia quae 
2 iis obtemperant, si haec non observaverint, ultimis sc suppliciis subiectum tiri. Confirmamus autem per 
praesentem quoque legem omnia quae in diversis constitutionibus et de episcopis et presbyteris et ceteris 
clericis ac praeterea xenodochis et ptochotrophis et orphanotrophis et ceteris quicumque sacris domibus 
praesunt a nobis sancita sunt. : 
Epilog us. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur tua gloria per 
edicta locis consuetis regiae civitatis proposita ad omnium notitium perducere et provinciarum praesidibus 
snanifesta facere studeat. 


pp. aug. anno XXXVIII (XXXVIIII ve! XXXVII v. I) 


1 yàp om. CI 9p9ódoEov Cv. l. L 2 vs om. Cv.L.16 
dre] év vostro C|[ 7 noon om. Nomoe. * m. 1 ln 
ecoÀj) d, ovros C. Paulus ad Cor. 1 14,16. 17 
&à») hi add. L s. v. | evAoyrjotis Nomoc.*. eiloy7) 
(idem meliores cod. NT) | «9 xvevpati] dv. (dv «qj v. l. 
ssvevuate C, «Q om. NT. codd. meliores | om. Nomoc. 
d dvaniggov» Nomoc. * | 8 dosi] sinos L| 9 Paulus ad 
Jom. 10, 10 | 10 a om. NI libri meliores | 6v0ua M || 
did om. Cv. l. | 11 m B* | 12 «e om. LI ruo om. 
Nomoc. 4 | 13 «9 ayíp CL Nomoc. di] «Q9 om. MBf 
20 0gioxazow i,, om. Bf | 15 xacaAsiztousy Cv. l. 
xaraá(zxousy MB, Cv. l, xazaAiztousy Cv. L, L Nomoc.* 
(xavadsnovpe» Bf vulg.) | 17 áAac LI soi] Q:ià C ple- 
rique, LI 18 vóuovs L* | 19 xarà] xal «ava M I 20 
cine ravra ui) nagapvAabosiw C | 21 «và aa] à 
Aoxà sap L | 22 vasos L, Cv. l. | 23 xal ro xotQó- 
eov CL) om. M vulg. Ms ron C) om. ML | dad 
vov L| 26 subscr. dat. VII. k. apr. constan. imp. dn. iust. 


st consulat. basilii uc. anno XXIII (XXII cod. Vat. 

VI cod. Monac.) C] d. x «$ Qv An 
(dar. xd. Ang. Kowvctavt. Fabrotus dat. X. kal. 
April. Constantinopoli Leunclavius) faciAsías '"lovoti- 
siasoU tO (O/ nueva vr,v vaavsíay Bacileíov v. f (ita 
cod. Par., xd Leunclavius) Ath. d. VII. k. mar. op. dn. 
iustin. pp. aug. basil. uo. conss. M 4EsgovOr uera 
T)» vnaarsíay Bacilsiov «Ó 1c Theod. Consulatus nu- 
merus XXIII postulat imperii annum XXXVII i.e. a. 564 
(ita vulg.), dies VII k. Apr. et imperii annus XXXVII. 
in C traditus annum post cons. Basilii XXIV. (a. 565) 
quem reposui; cum imperii anno XXXIX. annus post 
cons. Basilii X XIV. ita demum conciliari potest, ut corri- 
gatur dat. Kk. Apr., quod Bienerum secutus recepit Zacha- 
riae; idem datam esse hanc constitutionem, cum Johannes 
solium patriarchale ascenderet a. 565, non male opi- 
natur. 


88* 


20 


25 


100 


OX XXVIII. 


DE USURIS SUPER DUPLUM NON CONPUTANDIS. 
Imp. lustinianus pp. Aug. Hermogeni magistro officiorum. 


Manifestissima est nostri numinis constitutio, quae usque ad poo quantitatem exactionem debiti 

concludit. 8i igitur creditores tui quidam in duplum acceperunt, alii uc minus consecuti sunt, hi qui- 6 

dem qui in duplum ex usurarum quantitate per diversa tempora consecuti sunt, nullam adversus te in- 

quietudinem proponere concedantur, alii autem, si simili modo repleti fuerint, eo modo silere conpelluntur; 

et ai debita sua consecuti fuerint, feneraticias cautiones recuperari, vel zi remanserint, suis viribus vacare, 

si preces verae sunt, praesentis oraculi sanctione decernimus. N 
v 99 999999 


Nov. CXXXVIII. CXXXIX 1 


Nov. CXX XVIII Latine tantum extat in Appendice Iuliani const. CX XXIII p. 197 Hànel (kp. DLXX XVIII 
Iul? kp. DLXXXIX Jul. kp. DLXXXVI Iul. j. — Epit. Theod. 138 (inde L et B 23, 3, 18. 19 ia. BT 11, 20 
p. 624 Zach.) 


PAN 
ZYTX9PH3IS HOINH3 IIEPI TN AGEMIT9N TAMN. 


'Ev Óvópnats vo) Ósonótov inco? Tr vov Osov nud» .dóroxgareo Kaicao Gage 'loveviviavoc Dieioe 
(Afri vow , nxQifatov). 

(Ilgooínsov.) Arijyaye uin s Gy) ivdotóvgs ove dn Ard cie onc ual «ovs ESpaiovs ere 15 
(13v) Tvolo» ydpovs à. Pd ound ore oxó v)» de, um yevésD'as Qidvabiw, xal ovd 3 rer 
poipav «1s ar didõ r segiovolas xavà và stspl ovrov zxigosveraypéya, tjün di cat vwas d$ gur. «, 
fuas xaDscvávas xoa) ιν,i d. silva: zavépas, xal dd vovto uera Qaxgiow íxsvevGas uj) àv avayxaad 


vi» dzonéuwas v, yausvác, dAÀG xal Kyu» avtàe wal vo)e A ar ysvoudvovs j yevgcouévovt xaid«s d 
dógovs abr xaDscvavas, xai undeutaꝰ abxo¹e dyveUOev savlafsiaOas soi». 20 


CAPUT I. 
OscniLous» ro u vZS toiaíTQS Gvyyogüosos di r Üovvas àvà Qéxa lr yovsiov d «as 
&yunQocOs» signuévac alrias, are à xal uóvov GvyyognOZvas xal v)» usiLova je, xal Eysuv cvrevs 


Nou. CXXXIX Graece tantum. extot in L; adr adiens de quld) e ^ai CXXXIV 
c. 3 $ 1 (»sagà : rde xarà vópuove énididousvas éxxAjtovs — ngíasox). — Epit. d. 139. 


CXXXIX. 
REMISSIO POENAE I1LLICITARUM NUPTIARUM. 


In nomine domini lesu Christi dei nostri, Imperator Caesar Flavius lustinianus Floro (comiti sacrarum 
rerum privatarum). 


Praefatio. Rettulit ad nos gloria tua, cos qui habitant pagum Sindyn et Hebraeos urbis j 
illicitis nuptiis contractis sacrae nostrae constitutioni obnoxios esse, neque tamen secundum ea quae 
de re praecepía sunt, quartam partem. subs(antiae suae dare, iam vero etiam 0S €x tis in fertia 
aetate esse liberorumque patres, ac propterea cum lacrimis supplicasse, ne nunc uxores dimittere cogantur, 
sed ul et retinean cas et liberi ex sis nati aut nascituri successores. sibi existant, nove ullam inde 

exitmescant. 

I. Sancimus igitur, ut pro huiusmodi remissione denas ps ben libras auri propter cautsas exte 

dictas praebeant, ipsis autem solis maior illa pocna remittatur, habeantque tam coniuges quam qui inde 


2 rubr. . Lee Basis u], xai xe pertinet. (cf. Theod. bars dà «0 ga de «3 
rod ro xarà pégoe wavafaAlousvovs Tóxove (ita L, | ob vsagq teg) «àv» tÓxov àv /m zoumeerv) 


TOUS xa1afalAouévovs xvóxove xata udoos cod. Theod.) và 
din lob us) vrepBaíysw (Bacuaxr «oíaus ld vov ais xò 
QaxtAov» Qéovxos toxov add. cod. Theod.) Theod. saga páz/ . 
ius sts oi in vÓ ÜinAddeov tÓxos ov ztagéxov- 
vas M||3 pp.] perpetuus Jul. Hermogeni magistro] hermo- 
geniano Jul.“ ermogenianus Zu." | 4 et Jul.“ | numinis 
A. Augustinus] nominis libri [ constitutio] Cod. 4, 32, 21 $1 
|| duplu Jul.“ duplicem Jul.“ [exactionem P. Pithoeus) et ao- 
tionem /ibri||5 quidam Jul. G quantitatem Zul.^* | nulla 
Jul. | 1 oonpetantur Jul. | alio Jul.“ | si om. Jul. v fuerunt 
eum modo sile de re oompellentur Jul. [8 debita sua oon- 
secuti fuerint, feneraticias cautiones reouperari Zachariae) 
debita subeecuti fuerint, feneratitias (feneratitia Jul.“) cau- 
tiones recuperare (recuperarent Jul.) libri (debita subsecuta 
fuerint feneratitia, cautiones recuperare Zánei) | reman- 
serit Jul" | euacuare Jul.“ | 9 praesenti Jul.“ | oraculis 
Jul. v | &ctione Jul. actionem Jul.“ | deoernimus] in libris 
additur clausula similis huio constitutioni graeoa sub- 
sequitur quae iubet in his tantum quae ciuitates mu- 
tuantur (mutantur Jul.) locum non habere (locum non 
habere om. Iul.v uh. Quade adnotatio ad novellam CLX 


e 
| 10 Aiatum indicavi, intercidit alterum cuius 
mentum servavit Theod. da Oc xig gue: leor 
vsía iGxvv éxes vóptov (cf. rubr.) quae ad adnotationem 
non recte refert Zachariae [ antiquius esse hoc rescri; 
anno 536 ez nov. XXII c. 46 pr. (p. 181, 24) verbis 
Jpuoyévy» ros rij é»doLov uwüange sequitur; ante 
annum 535 (cui adscriptum est a. Bienero p. 526. 533) 
datum esse ex novella eius anni CX XI, ubi verbis c. 1 
xal Kvayxos Ouiov sogícagOas vvxor xtvÀ. ( p. 591, 16) 
koc ipsum rescriptum respici videtur, Áariae efficit, 
qui varias constitutiones Codicis X V kal. Dec. 533 eidem 
Hermogeni inscriptas esse monet | 12 rubr. Lee Gvyre- 
cis dOausvoyauadw Theod. || 13 Tyco om. LI 14 
cur. "Ern addidi er inscr. movellus CLIV 
(cf- nov. ) | 15 «ove *voíov? L* rie «vole L, 
rh add. cum Huloandro vulg. | 16 evuaiovzas L, c. 
gHalòrras Haloander | Qi&xaBi] nov. XIII 11 exce 
aer. L| 


18 ixsrevcas Haloander| exdvavca» L I 19 ysvomésovs 
Haloander] yévvoyuévovs L vulg. | yevvraond: 2121 
adobe Halounder] avsày L 22 d H. 1 o2 L 


Nm r. "n „ 


TJ. 


e. Nr „„er. 


* 


wa 


SX V UN RN TUS 


UT POSSIT ET CONSENSU 101 Nov. CXL pr. 


aal Tat Gvvowovgac xai rode dri Y ve xal vsyOÓvcouévovs c. einde avroie suous x Qiadóxove: 
eux sit xapddnyua érépov vovto xag iu, OsosucÓév, dd sidóvos étápov stawvOe, o» ar r. rod 
citygus, æò vq unÜsvós vvyyavtuww vOv alvovpévoy 5v 15 ovgíay d rogalet xai vr ys «às ale xd copa 
sto:vàc vsoerás éLopíay olxücss de ode dà magsvoyAngass rob op d nad dE idixre gulose- 
pag ov0À yvvalxac avrov ij taidas óvvas ñ deus 5; nsQuovaías, ovra íx yrjgov xov gov QixactIQ(ov oUcs 
xaO" Frege oiovür tors r 

(Erniloyos.) H rohen aj évüolórgs và mxapaerá»ra riv wal q xoõòe vov Oslov dr 
stoayuerixov vvstov OUvaj Ho ros xal iOixije u vilocinias Koyq xai sápavs sragadovvas onsvodco. 


PM CXL. : 
9ZTEAYNAZ0AI KATA ZYNAILI:. UT POSSIT EX CONSENSU 
NEIN AYEIN TON TAMON. DISSOLVI MATRIMONIUM. 


(vroxgdtoo "lovevivos 'Iov ) index dme.) Imp. Caesar Flavius Iustinus Alamannicus Gothicus 
MUSS ne ? e Alanicus Wandalicus Africanus pius felix 
gloriosus victor ac triumphator semper colendus Au- 

15 gustus luliano praefecto Urbis Constantinopolitanae. 


(JIgoot(usovs.) l'àpov Geuyóvsqoy dyOgoos ovüsy Praefatio.) Nuptiis decentius nihil est homi- 
ds 4 05 saidss xal vOv datis nar did oal nibus, ex quibus filii ceteraeque nationum successio- 
xe vs xai móÀsow oíxrcsie xai xoArsíae dolor nes, fundorum quoque et civitatum babitacula et rei- 
cev0ta0i6. Ó.Ó ros yduove svrvxsi6 slvos r“, Gvu- publicae eximius status. Propter quod nuptias felices 
BeAMovoi ovtox zd, oe U,ö, Y Gxciov da 20 esse eis qui eas ineunt sic optamus, ita ut numquam 
vos 25. roi roue ysvácD'os, undd voUs yrpuavras àm ens sinistri ominis opus fieri, neque nuptiis copulatos 
dà xb Oixaíay «ne rod yd Ae ab invicem separari iustam non habentes solutionis 
ovx dyovtae zxQópacw. d dnediẽ d ben sig nuptiarum occasionem. Sed quoniam difficile est in 
fre dyOookzove rovro gvlavrsoOas (é vao Àj9s. omnibus hominibus hoc servari (in multitudine enim 
vOgO0UtQ Qu) xaí vwac mageunistsa» dev Óve-25tanta non aliquas incidere inrationabiles simultates 
purvaíae xev dunxávo» xaOéctxs), x οẽ,,1 dvou(- unum de inpossibilibus existit), . [igitur] pu- 
eausv vovtov disvgsiv riva Üspaszs(a», xal uáAs ve  tavimus his reperire quandam medellam, magis vero 


„Nov. CXL inter Iustini novellas secunda Graece extat in M f. 411 (f. 315 loco mov. CXL notatur j gu veagà 
oix dyoágr ds de oca lovers «oU herd viv lo,, dygágr da 3 ri ou⁰ i ιι r iovor.- 
weavay dards, r xa) svoijays (pro svgrjaese) ysygaputvns). — Epit. JAeod. 140, Atlan. 10, 11. Argumen- 
tum notat Nomoc. XIV tit. 13, 4 p. 615 Pitra. — Versionem latinam antiquam exhibet Jul. in appendice f. 117* 
ex quo eam edidit Miraeus p. 190. — Inest etiam in Iuliani Utin. et Trivuls. 


et nati unt el forte nascituri suos et successores; non ad exemplum aliorum hoc sancientes, sed ut 
eeteri omnes sciant se, si guid eiusmodi petierint, praeterquam quod nihil petitorum impetraturi sint, et bona 
amissuros et praeterca poenis corporalibus subiectos in perpetuo eaiio victuros esse. Nec vero quisquam iis 
quos special liberalitate dignali sumus, aut eorum uæoribus liberisve qui sunt vel futuri sunt aut sub- 
&lantiis sive per sententiam (ui iudicii sive alio ullo modo molestiam afferet. 

Epilogus. Tua igitur gloria quae nobis placuerunt et per hanc sacram pragmaticam sanctionem, 
quae etiam specialis liberalitatis nostrae vim habet, declarantur ad opus effectumque adducere studeat. 


CXL. 
UT MATRIMONIUM EX CONSENSU SOLVI POSSIT. 
Imperator lustinus Iuliano praefecto urbis. 


Praefatio. Matrimonio venerabilius nihil est hominibus, unde eæistunt liberi et een deinceps 

um successiones regionumque et urbium habitationes et optimus rci publicae status. Propterea nuptiae 

wt contrahentibus ita felices sint exoptamus, ut numquam sinistri daemonis opus fiant, neve coniuges inter 
se separentur, cum iustam matrimonti solvendi causam non habeant. Verum quoniam difficile est inter omnes 
Aomines hoc servare (in tanta enim multitudine fieri nequit quin aliquot etiam insanac simullales incidant), 
par esse ccistimavimus huius rei medelam aliquam eæcogitare idque. maxime ubi infirmitas animi adeo 


1 suovi) suu (sic ex corr.) L, om. cum Haloandro vulg. | sow ovdév Ath. | 18 ,,] dedi ex Iul] dier M 
2 xovrov nap xuov Osonu?évros malit Zachariae 27 s0vvov Scrimger] sovvove M his i. e. toi coe Jul 
sine causa | 4 é£ogíq . . . Qigvexai L, corr. Kroll el. 88, 31. 

8. CAL VI epil.|| 5 *ovvs L | vov cov Qixaovnoiov L 176 

O.xacvixá$ cum Haloandro vulg. | 8 soayuarixov es 10 Incipit iustini imp. nouella oonstitutio ad Iulia- 
corr. L | constitutionem recentiorem novella XII (cf. ad 11) | num prefeotum urbi dati (eic) quae ex greos lingua in 
aut eidem anno 535 aut anno 536, quibus annis Flori | latinum sermonem translata est Ut possit eic. cod. | 12 
comitis rerum privatarum in novellis mentio contimetur | gotious cod. | 18 reipuplioe cod. | 20 esse] ex cod. | 21 
(cf. nov. XXII extr. p. 187, 9) probabiliter tribuit Biener | ominis) homines cod., numinis malit Kroll | 22 solutionis 
p. 534 | 10. rubr. Dore — yápo» M Ath.] ao rod xarà | Osenbrüggen] absolutionis m. 2, absolutionem m. 1 cod. 
Gevvaívsduw Aun» voy yapgov Theod. | 12 inscr. om. M, | || 23 oocansionem cod. | 23 in] et in cod. | 26 igitur del. 
addidi ex Ath. | O avioxoáro Ath. | 16 4. di- | Miraeus 


Nov. CXL 1 


hd «à cis mixoowux(as sic vocovroy dds, de 
xal jus adiaÀlaxvow égOas *OÍ6 GOvvOixoUOs. 
vÓ nde ov» sala» din» dxwwOvros tOUS rotor 
dz dl xoQítscOas xarà xowi» yvolunp «8 xal 
Gvvaívsot» vor; stQdttOvrae, bre xa) vópove xsicOas 
soÀlove 1Oiro Acyoviàs va «al ÓiogíGovtus xal bona 
gratia «7» ovro zgoiovGap Avciw TO» yduov vj x- 
ret rade qo». dere dà cQ vy Oe 
Ajtsoc yavouévo rud nato) svgsfs(q «s wai Gexoo- 


, 


dívy vos mo mors Bafacilavxóras azavrae vmsoBa-10excedenti visum est, qui 


done, sóc tT» iavroõ xonotrn» «s wal fefaía» 
dzofAévasts stgoaígsguy , ov he 176 vOv dl r- 
AeizoQov r xai juxQowUxov yvoune Groyacauésq 


ygéroamcas vóuos sipyow xarà OGvvaívecw lνõ 


102 


UT POSSIT EX CONSENSU 


ilic ubi pusillanimitas in tantum erigitur, ita ut in- 
placabilis horror fiat coniugibus una manentibus. 
Antiquitus quidem licebat sine periculo tales ab in- 
vicem separari secundum communem voluntatem et 


6 consensum hoc agentes, sic ut et plurimae tunc leges 


extarent hoc dicentes et bona gratia sic proce 
dentem solutionem nuptiarum patria vocitantes voce. 
Postea vero divae memoriae nostro patri pietate et 
temperantia omnes ubicumque aliquando impersntes 
suam utilem et firmam 
respiciens voluntatem, non autem miserias pusiilani- 
mitatis coniciens, legem s&ncivit prohibens cum con- 
sensu coniugia solvi; quod nos quoque volebamus 
nimis optinere in hoc ipso. Plurimi autem nos ad- 


robe y,] Ow yfoviópsOa xal rpsis ayó8ga xoa- i5 ierunt inter se coniugium horrentes et abominantes 


vsiv xal uévssv lavrod. ro dd moosridov 
iu vóv ngos dAÀüAovs yáuov uiGoUvté? «s xal àzo- 
Sroegpógavyor, moÀ(uovs v xai udyas oixo, d oUTO 
yevyopdvovs airuopsvos (rovvo 0xso May éxcvsyov» xal 


dÀhoc dsingó» waDscinxs) QunÀvsw «5 voUvov. Ósó- 20 


e, xüv airías ovx elyov Afyssy, af ow ddt 6 
vd uo id idov «oVto mou» avrois. di dd nei ravra 
robrꝰ dziQvuiae ve xal azovüz» éxí tiv xoóvor 
dv , u , or uà» swapoipovriss sorà J wai 


dnsioUvytsc ꝗννν OUĩ a Y wat dAÀjlo» ddò you 25 fieri voluntatis. 


pícovs x, Ouóvoidv vs yopsiv xal «76 xaAA(ovos 
(vsa Das yvolunc.  dngdvrouey dà , otOéy, énei 
vexolo» OsaAAdEas vo azaE aloylevg ad ts xal 


et proelia discordiasque propter hoc domi contingere 
accusantes (hoc qu de doloriferum et triste con- 
sistit), dissolvere propter hoc precantes conubia, vel 
ai occasiones non habuerunt dicere, Ber quas sine 
timore hoc lex dabat facere ipsos. Desideria vere 
et studium eorum pro hac re iu aliquanto distulimns 
tempore, aliquando quidem monentes do vero 
minantes quiescere eos ab inrationabili invicem 
horrore et ad unauimitatem properare et melioris 
ebamus vero plus nibil: quoniam 
[vero] difficile est utare semel detentos inratio- 
nabili passione et horrore. Forsitan enim contingit 
istis et insidias adgredi ad invicem et venenis alis- 

ue ad mortem agentibus uti, ita ut nec filios eis 


aid xsxpatrudvovs. dv(ovs yàp tovrov avuplifinxs xal 
ftQos „5 e. alÀgAov, re 16 30 factos valere ad unam similemque tales voluntaten 


«aí vν do¹ã sie DQ'asaxoy &yovai i Gers — inmiscere. 
and zxaiüac avrois yevouévove :rolAd vue iayvnv. els 
pía» xal vj» avt)» tovrov$ yvolug» Gvvámt&v. 

CAPUT I. 


Tavra voíyvy aÀÀlór(sa cw ; c» slvas H 


sayise yoóvov i «àv sagórra Daioy sidousv vónov, 35 


ds ov OsoniLousv dLfeivas, xavd «Ó alas rds dx 
cvvadaeos Üi.aAUOsi dri vOv yduoy nowicD as, «ga- 


Haec igitur aliena nostris iudicantes temporibus ia 
praesenti sacram constituimus legem, per quem san- 
cimus licere ut antiquitus consensu co 
tiones nuptiarum fleri, (non) ultra vero 


e. I pr. (Ocoxitous» dEeivas ...... ) citat schol. B. I' 4, 5 p. 156 Zach. 


aucta est, ut vel odio implacabili coniuges imbuerentur. Atque. antiquitus quidem licebat sine 
|, qui communi voluntate et consensu hoc agerent, ita ut etiam leges 


eiusmodi coniuges inter se separari, 


multae latae sint quae hoc dicerent et constitusrent, ac nuptiarum solutionem ita procedentem bona 
gratia patria lingua vocarent. Postea autem a patre nostro divinae memoriae, qui pietate et sapientia 
omnes qui umquam extiterunt imperatores, superavit, cum ad bonum suum et firmum consilium respiceret, 
nec vero ad ceterorum miseram et infirmam voluntatem intenderet animum, lez scripta est, quae vetat 1. 
ex consensu nupliae solvantur: quam nos quoque quam maxime voluimus valere et in sua vi manere. 
Verum multi nos adierunt qui matrimonium tnter se contractum aegre ferrent et aversarentur, et propterea 
bellum et proelia domi ortas esse arguerent (id quod valde triste atque adeo importunum est), utque illud 
solveretur rogarent, elsi causas, ec quibus impune id iis facere lex: concederet, afferre non possent. Atgwus 
illorum ea de re desiderium et studium per aliquod tempus distulimus, modo hortantes modo minitantes, 
ut ab ínsano quod inter se haberent odio desisterent ei ad concordiam redirent et meliorem sententiam 
amplecterentur. At nihil profecimus, quoniam difficile est conciliare eos Leg semel insano affectu et odio 
tenentur. Contigit enim, ut nonnulli ex iis etiam ad mutuas insidias prodirent, et venenis aliisque rcbus 
quae mortem afferunt uterentur: ul ne liberi quidem forte iis nati in unam eandemque voluntatem eos 
conciliare valerent. 
I. Haec igitur cum a temporibus nostris aliena esse iudicaremus, ad praesentem sacram 

animum attendimus, per quam sancimus, ut secundum pristinum ius matrimoniorum solutiones ex consensu 


5 ore xal wóuovs xsiaD'a, αõν obe] sio ut et plu- 
rimae tuno leges extarent JuLP (i. e. toAAovsc (re) 
rodro 7) | 6 «s xai Oiopitorras om. Jul | Bova ygávia 
M | 12 rie — evoxacauéro] miserias pusillanimitatis 
coniciens Tul. | 14 »éuos) nov. CX VII c. 8 ss. | 15 82“ 
quod (i.e. 6?) Tul. | 16 K udvesv om. Jul. p || 20 dhe 
om. Jul? | OGiaÀvauv ts tovtov ÓOsóusvo:] dissolvere 
propter hoo precantes conubia Jul. p | 21 d»sBalóusOa 
M, corr. Scrimger || 29 dvíovs yàp vovvo» avufefinxa) 
forsitan enim contingit istis Jui? | 32 xo om. Iul.? 
33 robxove] tales (i. e. tovs xotoirous ?) Jul.» 35 dni 
ro zxagovta Osiov sidousv vópov (cf. 192, 8. n. CL Fe. I)] 
in praesenti sacram constituimus legem July | do 
Serimger] itdouev M | 37 and om. Iui.? 


2 orror cod. | 8 diuinae? s. 1 cod. I nostri petri 
pietate ot temperantia pr., nostri patris pietati et ten- 
perantiae corr. cod. | 10 excedenti] excedee « e sm. 1, ex- 
cedere m. 2 cod. [ utilitatem cod., corr. Afiraews | 1? 
*sancivit prohibens] sancire prohibe e e m. 1, sancirt 
prohibuit u. 2 cod., sancire qua prohibuit PitAoeus, an- 
cire probibentem malit Kroll conoumconcensu pr. cd. 
15 habominantes cod. | 16 proelia om. pr. cod. | 18 ies. 
(et) dissolvere? | 19 quas] qua pr. cod. | 20 hoe] quod 
cod. | ipsos] et ipsos cod., ipsis edd. | Desiderium d. 
24 orrore cod. | 26 *vero seclusi | 27 passione] posser- 
sione cod. | 30 uoluntates cod. | 36 consensuales cec. 
(an consensu tales? Kroll) J 37 non om. cod. 


EDICTUM IUSTINIANI 


vsi» dd uma: 5 rrrayuivas coe 1j) d τν, e rod 
; satg06 dni tv xarà Gvvaísscu vovs ya, 
tis dh e yàg 5 duougadó» du „ 
nuove GvvíiatrGip, sixótoS Évavcía yvoun tovtovs xarà 
Gvyaíyeciy ,ialin, t taUty» qnlobær . ro- 
ov Qiatvylov. | noóünAov 0À de rd ãdla dir, 
OsxO0ga toi$ vOuois xal Qiagegóvros vais D'aíau [guov) 
dard t ToU rzuatégov ztatQÓS Üimyógevrta, mtsQí T8 
vU» yduov xa) vov naidov xal vOv aituv, iE ov 


103 


Nov. OXLI pr. 


constitutas poenas in constitutione nostri patris ad- 
versus eos qui cum consensu coniugii faciunt solu- 
tionem. Si enim (in) alterutrum adfectus nuptias 
solidat, (merito) contraria voluntas istas cum con- 


5 sensu dissolvit, adsignificantibus rebus quae nuptias 


1 solvunt. Certum autem, ita ut omnia alia quanta- 
cumque legibus ac praesertim sacris constitutionibus 
nostri patris dicta sunt de nuptiis et filiis occasioni- 
busque, ex quibus praecipitur dissolvi nuptias (si et 


tnmirganras dia vÓv yduov, ij xai Aóyov xoic 10 sine ratione, non autem cum communi consensu, se- 


o xarà xoi?» uévro& yvopmnw, a Ó aQOyv 
4 sarattss OscuOS, ro rTtQaTTÓvtOYv, xal vOv 
0 οẽjòö i aral moiwOv xgavrGss xal dx roõ nag- 


óvros ZuOv vóuov xal did ndr NR «vj» ida» 


XU». 

"miAoyos) Tà volvvy nagactávca ruv xal dià 
rod ztapóvros h Oglovusva vópov y ar; ixòotdrne 
TQ GvváOs rQóntq qarveyà zxàcs ysydaD'as roocrabavo 
xarà xi facia ravra» rue D. XVIII. k. Oct. 


cundum quod et praesens nostra constituit divinitas, 
hoc agentibus et disponentibus poenis interpositis), 
optinere et ex praesenti nostra lege per omnia habere 


virtutem propriam. 
5 


(Epilogus.) Quae ergo nobis visa sunt et per 
praesentem manifestata legem, tua gloria per con- 
suetum sibi modum omnibus fieri manifesta praecipiat 
in hac urbe regia. Dat. XVIII. kal Octob. Calce- 


dn. Iustini pp. Aug. anno I. ind. 20 done imperatore et consule Iustino pp. Aug. anno 


Chalcedone imp. 
XV. (a. 566.] primo ind. quinta decima. 


PMA 
IAIKTON K9NZTANTINOYIIOAITAIZ IOYZTINIANOY IIEPI 
AZEATAINONTSO9N. 


(Igoo(usov.) TSA vov d hοe gilavyOQorías xal dyaOOvrros dsl uàv zdwves QsónaDa, pálsata di 25 
vU», 018 dd rd adios TOv» ZuaQiguévo» rnuiv moÀvtQónws a)tó» zagoQyícausy. xu ymsiÀnoe uà» xai 
daa de dk xavà vàc rustápas duagtíac dauév, dquAayOQormevsavo dd xai ávefdlevo tr,v Ogyrv dvaud- 
v tjv ZustíQa» usvávoury, OS u5 Bovióusvos tüy Jüvcrov i vOv auagrolov, dd vj» ÉnivQoyrv 
wal v5» Lev. ov qi, ov» e u de xaragpgorzGas Tov zxÀoUTOV *r$ xgnotÓTzvos xal tne ds 


Nov. CXLI Graece tantum extat in ML. — Epit. Theod. 141. 


fieri liceat, neu amplius poenae valeant constitutione patris nostri de iis qui ex consensu matrimonia 
solvunt sta(utae. Nam si mutua affectio matrimonia contrahit, merito eadem contraria sententia ex con- 
1 sensu solvit, repudiis missis gude eam declarent. Manifestum. autem est reliqua omnia, quaecumque 
legibus ac potissimum divinis patris nostri consiitutionibus de nuptiis et liberis et causis, ex quibus matri- 
monium solvere permissum est, vel ctiam ubi sine causa nec tamen ex communi sententia, quemadmodum 
praesens nostra tanclio constituit, hoc faciunt, at de poenis in illos statutis praecepta. sunt, per praesen- 
tem qu legem nostram valitura esse et per omnia propriam vim habitura. 

pilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per praesentem. sacram legem declarantur (ua gloria 
consueto modo manifesta omnibus [ieri iubeat in hac regia civitate. 


CXLI. 


EDICTUM IUSTINIANI AD CONSTANTINOPOLITANOS DE 
LUXURIANTIBUS CONTRA NATURAM. 


Praefatio. Cum semper omnes clementia et benignitate dei indigemus, tum mazime nunc, ubi propter 
multitudinem peccatorum nosirorum multis eum modis iratum. reddidimus. Atque minatus est quidem et 
oslendit, quibus suppliciis secundum peccata nostra digni essemus: (amen clementer cgit iramque reiecit 
paenitentiam nostram expectans, ut qui nolit mortem nostram peccatorum, ted conversionem et vitam. 
Jtaque non par est omnino nos contemnere copias benignitatis el patientiae et indulgentiae clementis dei, 


1 7j Óiaxá£n vov] d. toV schol. B* | 3 *5 apoifa- 
dò 9ia9scic) auoiBadóv ij did ,es M 415 „ d ho- 
gaca did e,, Ath.) | 5 h vavrp OnAovóss o- 
urs Oiatsyio» schol. B' adsignificantibus rebus quae 
nuptias solvunt Jul? | 7 uc del. Zachariae (cf. IuL7) 
|» éxitérQazeta;] praecipitur (i. e. étevérasxsas ?) Iul? | Boor) recte refert Zachariae | 28 ur) BovAóusvos xtÀ.) 
9] si i. e. ei Jul? | 11 G zagov) et (i. e. xal 0) prae- | Ezechiel. 33, ii (cf- nov. LXXVII p. 381, 21) | 29 d 
sens Jul. 7 l 12 xai tà» QiooiGuévo» vrais ttowco»] et | vos Zachariae] ttávras ML | ds , M) dog 
disponentibus is interpositis Jul. | 14 xai dia] xal | L vulg. 
om. Iul | 17 Osíov om. ful. | 19 subscr. d£apo»723 


Race,, xal ,, ae "lovatívov /féyovatov Krove a' 
(sie 4 cod.) Ath. | 23 rubr. Ilsgi stuprov Theod. Id. 
xto» Af, L in indice] Edito» L in textu | iustinianu M 
ind., om. L ind. | 26 reine vr] ad terrae motus 
anni 557 (m. Oct. et Dec.; cf. Theophanes p. 231 ed. de 


and vo) ngotov Krov$ lovatívov (lovgteviavoU cod.) 
rod svcsHecrárov Theod. XVII. k. oot, M XVIII óx- 
yo Ath. (cf. Iul. y) | Ohbalcedone Jui i Xaixrdóvi 

.] ep. MJ imp. dn.— indictione XVI dn. imp. iustino 
pP. aug. ann. primon, (sic) 11 imperatore et oonsule 
Iustino pp. Aug. anno primo ind. quinta decima Jul. 


$ *in addidi | 4 merito contraria edd. contraria cod.) 
istos cod. | 5 dissolutae m. 1 cod. | 6 soluuntur m. 1 cod. 
ita ut] ut om. pr. cod. | 7 &o praesertim sacris Miraeus) 
adposita sacrisque cod. ao potissimum sacris cum Pithoeo 
vulg. | 10 *autem] et cod. | 16 uita cod. | 17 manifesta- 
tam cod. | 18 manifestata cod. 


EDICTUM IUSTINIANI 704 Nov. CXLI I 


wai «5e uaxooJvuias vov qalawOgosmow Osov, [va ui xarà vi GxÀnoà» xal dgstavónrow in (ev 
Sysaveioous» éavrois gyn, év iuiea Opyrs, dla návtas uàv «d» novroav une rd ννẽ¹- e xai 
darocxio das, adiuva òd «ove vj uusaod xal Qeg uauicypdvr du, i- ávocíq nois. cvycanévcas- éyoptv 


dj v9» àv Gggévyov gOXopgár, I die coluogi rev ügpavss dv. dopsaga v3» doyruogirg» xavsQgyalLópaves. 


CAPUT I. 


Teusv yàp dx và» Daíow ygapow Didacxóusvos, solar à Osós xólaciw Qixalav &nyyays vols dv Zoòs- b 
p048 too)» oixroags dia ⁊ ij spi rv f vaUTI» uayíav, Gero nix TOU viv dxsivny «7v yr» dg vel 
xaraxaísG a, rod o did vovrOv maiDayoyoUvros ruás dere 129 dvocíay ca)iy» dmoctoégacDas ngabw. 
icuav dà dun, ola negl vv tovtov d Oe dnóatoloce Aye, old xa oí rje ol Osayopsvovas wopox. 
dive ndvrac ul vq tod O ngocíyovrac pófq &xoexéiaOas 176 toin vtae dasfoUs xal ayocías sod 
ij ovdà dv dAóyow duapravouévg» dcvlv svotiv: xal t0)€ ud» und, éavtoi; ovyeidózac roi gváávtus 10 
éavtovs xal % tÓ» Enea xoovov, vois d jdn cvvcazivrae v0U1«q tQ náÜtu ui uóro»v xascagOas vov 
Aowtov, d Nd xai usvavorsas Qixalos xal vQ OQ noosnegsiv, xal sQocayysilas 1d naxageoráto savQudoyg 
rij vógO» xal vQÓnxov Ospamaías lag, xal xarà 10 ysypaupuévory xagnOy édpsyxsiv usvavoíac, iva d r 
Ooonos 9&6 xarà vOv poss và» idíov oixtiguav db,). gilavOQarías xal rus, xal stáyres svxageetr- 
copay dn] Tj TOv usravoovytov GoTnoq: ole xal »v» Tov6 Goxovras ane RAA dxalavgGaue» XO» Ouaóv 15 
Oegansiovrss cd dre ii, OpyiLóptvov. xal wv uà» mQós vÓ rh dy vus» aáfac dd 
lo tÓ» guAd»yOQgomov Osó» ovro pstavongas tobe TQ xotobrꝙ tj doaflove taítgs modbsos 
ode fog, c undd Érsgov ju indes QoOTvas xaigóy.  stQoayogsvousy u E 
rotodrò Ts GvvtÓ00iV. davrois ruaorijaDa, de ei ut) xal rtavgoytas xal zoocayys(Aayvss davrove v 
Tdv macrQiioyn vñe oixs(as Abit Gornoíac dn vdw cow brov gei sede modiso» vóv Jsóv ébs- 00 
ovuavo. siGc) ie aylas doerñe, mixgorápae éavroic émálovss viuapías o oVOsuias rod los 3 
d biol. odd yàg οοονννντνινν oiÓÀ ανE]Aijoera ij vov agdyuaroc Livre: xal d. ,, slc vos A stpot- 
ayyíliovras éavro)e sigm wi dylas io, i; xal dppévovrac vj avt]; d rQüEts, [va uj di vr c 
10vro C e ige: ra 9 e te sdb» sagopovres oUrox dgsfl xal YANM̃νw. 
xal ixavy» oUga» rd ÀyaÓ0» nagooyíca, dad sie tj» dxdvram dmoóeuav. Proponatur Constantinopol- 25 
tanis civibus nostris. Dat. id. Mart. CP. (imp.) dn. Tustiniani pp. Aug. anno post cons. Basil 
vc. anno XVIII. (a. 959.) 


ne per durum el a paenitentia alienum cor nostrum ipsi nobis accumulemus iram in die irae, sed omnes 
quidem improbis studiis et actionibus abstinere, mazime vero cos qui in abominabili et merito exosa deo 
actione impia computruerunt: loquimur autem de stupro masculorum, quod multi nefarie committunt mares 
cum maribus turpitudinem perpetrantes. . . 
I. Scimus enim ex sacris scripturis edocti, quale deus iustum supplicium iis qui Sodomis olim 
habitarunt, propter hunc in commixtione furorem intulerit, adeo ut in hunc usque diem regio illa iner- 
lincto igni ardeat, cum deus per hoc nos erudiat, ut impiam istam actionem aversemur. Rursum scimus, 
ualia de his talibus sanctus apostolus dicat, et qualia rei publicae leges praecipiant. Itaque omnes timori 
| intenti abstinere. debent impia et nefaria actione, quae ne a brutis quidem animalibus invenitur com- 
missa; et qui quidem nullius eiusmodi rei sibi conscii sunt, in A quoque fempus sibi caveant, qui 
autem hoc affectu iam computruerunt, non solum in posterum eo desistant, sed etiam meritam i- 
tentiam agant et deo se submitiant, et beatissimo patriarchae morbum denuntient et sanationis rationcm 
accipiant, e( secundum id guod scriptum est fructum ferant paenitentiae, ut clemens deus pro copia miseri- 
cordiae suae nos quoque clementia sua dignetur, et omnes ei gralias agamus re corum qui paenitentiam 
agunt salue: guos nunc quoque magistratus persequi iussimus deum conciliantes, qui merito nobis ra- 
scitur. It nunc quidem ad sacrorum dierum religionem respicientes benignum deum rogamus, ut qui in 
tali impiae huius actionis coeno volutantur, ita ad paenitendum agantur, ut alia rei persequendae occasio 
nobis non iam praebcatur. Denuntiamus autem. omnibus deinceps qui eiusmodi alicuius peccati sibi conscii 
Sunt, nisi et peccare desierint et se ipsi beatissimo patriarchae deferentes propriae saluti prospexerint, pro 
impiis ciusmodi actionibus deum intra sanctos dies festos placantes, acerbiores sibi poenas arcessituros 
esse, quippe qui nulla in posterum venia digni sint. Negus enim remittetur neque neglegetur rei inquisitio 
et tio adversus eos qui intra sanctos dies festos se non detulerint, vel etiam in c impia actione 
perseveraverint: ne per neglegentiam hac in re commissam deum contra nos irritemus, gi actionem tam 
impiam et prohibitam praetermittamus quaeque idonea sit ad bonum deum in omnium perniciem irritandum. 


2 ópyrs] xoíaeo malit Zachariae | 3 avacazévrac L | sci. dierum paschalium (cf. 21. 23) | ore L | 18 
(id.11) | 4 rj «à» &opsvov q9oga om. L | Zgya- | zgosayopsvousv L | 19 sí ur xai L] si xal NH 
óusvos M9 | 6 «ov Li om. M | 7 «ovrov M] vovvo L | navcavrec 5 L| 22 ya M) yov» L | xooc- 
avocíay» M) avouo» L | 8 vópo]. cf. nov. LXXVII | ayyilorrae | 24 tovto Scrimger] cod to- M xov- 
c. 1 pr. | 10 apgagravouévg M | rob rõ%“, M) voiov- | xov L (zovvo» coni. Zachariae) | 25. clausulam latinam 
sove L, rosodtroꝰ Toivtovs coni. Zachariae | gvAavrs- | una cum subscr. om. L | 26 oiuidus M | subscriptione caret 
S avtovs L | 13 ysygaupévov] cf. Evang. Matth. 3,8 | Theod. op. dn. iust. M | post basilio uo. conss. Af 


l| *apgrrove avesicayxsiv (sic) L| 16 gusqov] uspgov i; 


DE IIS QUI EUNUCHOS PACIUNT 109 Nov. CXLII pr. 1. 


TPNB 
IEPI TON EYNOYXIZONTQ9N. 


"itoxgátog "ovato i % MdUyoveros MagDOdvy (xóprts nQuBáto»). 


Hoooíusov.) Ai m ra nó ruo» sBagilsvxótow oQusOsisas viucpolas xarà có» ru 
itat sacs dj la. 55 hi 0d vivet eee idis 176 rici 5 drõd unc Flos 5 
e qarsgov xoóvov tÓ colo ro dog, &uaQtrua die αενοοον, dd vovtó vives 4E ard áblas dd 
xac. mowàs, Frag dà nerd 20 e xal dv éfooíq éxdugOrncav. dna; roivv» ohò ovros vii 
dvocíag dnicyovro moábsos, d sig nApJoc e vÓ roroðr uigoe, € Diagopes d rd col l óMyove 
sQugcOTjvas, xal rodoõ r Ovi xaí vivas d$ avrov vdy spam évrowv ix Oyesi» iurrigaat xavdDavto, Ot: 
rd dvsv]xovta uólu är vague Drncav, ví; ovrcs sspupoovsi zs dias cocnoíac, ders zagidsiv xal 10 
&vsxüixyta vavra xaralwmsi»; si yàg oi Buero. vóuos TOUS B(pos xard vivos Gvgovras visoQlasis v rogd d- 
Aovei, xàs Kxepsy zagidsi» ovros ddsce ywouévove góvove, xal xodyua ywó dravríov vs toU sov xal 
r rnustégoy vouov; àvayxalov ov» ij ynoc un voi; tà voiaUra ToÀuoGO: gd rod ztagósros vópov dx 
Sr ie. 


CAPUT I. 


Osoxilonsv roi tovs dy x pend ta rije zurrioae ztoAialac svvovx(tjav xvoluuscag 7 xoAur- 15 
ea»ras oiovürnovs stoócormov, si es slev oi tovto nio blue 59 xai Mr snif ins i nin vovvo zxadeiv 
& nemoujxaci, xal sí Rage, ra e e abxh- rᷓ Ünuocíq ngotxvoovaDa, Quà vOU wavà xaigóv trjv 
rie 076 dt rr dvvovros doyrv, uaxsivovus dy. N Rανj,wVu a. ÓgslAovras xóv anavra xe dj avvov 

Qóvo»v éxsi alvos. ai dà yvva a Gi TOUTO 7t0,0UGa4, xal tavras 5 xal rà spdyuara avtov 
344 rot nerd xc&oóv v$jv au du νõ,ẽſ doy)» vq Ornuocíq stQosvoovaOas, xal sic éfogíav náuzsaOa (va $0 
éE 5s Sn 5 e dgefisías ados davvols stgimouiy, d$ are ciumelaꝰ xal Herr vày ld ts 
woayudrey 95oeric. roi, R%, émsdbavras wal énl «oq sQósena nagadsÜemórae, y, wal oixovs 1j 
vÓznO» vwwà in voUtq napagyopévovs = xai maoéyovtas, size dò ee slav airs yvvaixes, vac avràc ssAavoyusv 
$ztocTZvos viacQlas cx Gvyíatogae ysvopévovs 11€ àOinov rare nodksos. 


Nov. CXLII Graece tantum extat in ML, c. 1. 2. in B 60, $1, 64 indeque in Nomoce* XIV tit. 1,14. — Epit. 
T'Àeod. 142 (inde BI], Athan. 18, 9; summarium habet Nomoc. XIV tit. 1, 14. 
c. I argumentum ex Ath. referunt paratitla Ath. 4 6 20. 


CXLII. 


DE IIS QUI EUNUCHOS FACIUNT. 
Imperator Iustinianus Augustus Marthani (comiti rerum privatarum). 


I. Sancimus igitur ut qui in icumque rei licae nostrae loco lemcumque personam 
castrare audent vel ausi fuerint! si — 4 viri ini gui deus sunt vel audent, doc idem patiar quod 
fecerunt, et i incolumes. evaserint, bona eorum fisco addicantur per eum qui pro tempore gloriae tuae 
5 fungitur, et ipsi in Gypsum mitianiur per omne vitas suae tempus ibi mansuri. Sin autem 
mulieres sint quae id faciunt, eae quogue puniantur, et bona earum per eum qui pro tempore codem magi- 
stratu fungilur fisco addicantur, ipsaeque in exilium mittantur: ut qua ex impietate lucrum gibi adquirere 
putarunt putanive, ex cadem supplicium el amissionem bonorum suorum subeant. Qui vero id mandarint 
el personas ad hoc tradiderint, vel etiam domos aut locum aliquem ad hoc praebuerint vel praebeant, sive 


viri sint sive mulieres, cadem supplicia subire iubemus, utpote qui iniustae actionis conscii facti sint. 


3 aper Mal d- in Ciliciam missus memora- | vodnH,ĩW rar LB (cf. 16. 21. 23)] voAdp;covrac M | 16 
tur ap. Procop. hist. arc. 29, idem Marthamius comes | 59 om. Nomoc. | 17 & ssmowjxaGs et % rtaQec oo D etav 
domesticorum in Actis synodi Mopsuestenae a. 550 ap. | om. Nomoc.* | *z» L^B] om. ML? | 18 d»$ovrac L 
Mansi Coll. Concil. IX p. 214 —216. 288 (%% Alemanni | avrev cum imgero vulg. | 19 éxsics L | yvvaixds 
not ad Procop. L c.) | Sd ztQiBáveov addidi ex Ath. | sicw B 20 áviorros «rz» avt)» (avr om. L5) de- 
148. «' (corr. &) «ov xoXixos v. ug! ddr. 4 xal B | xz» L| 21 éavrole ML Nomoc.*] avroie I 21 «wo- 
eitat schol. M (id. Theod.) Adde Dig. 48,9,4 $2 | 6 | c= MB] «iuogíasc L vulg. | 22 w9ósostov N oe. | 23 
rd om. LIN zs9diaco9z ves L | 11 ovogorvac L | 12 | sagacxopévovs] sagexopévove L 
Kxopsy M | ere zapideiv L | 15 2 MB) 5 xal L| 
mn. 89 


Nov. CXLII 2 106 DE lis QUI EUNUCHOS8 FACIUNT 


CAPUT II. 

Z"irovc dd vois svvovyusOévtas zei- und- duo malc tige» xoéve, xÀnv nshevopav cvs roc &nó 
*Zs duodecimae indictionis vov si» nagsiOQOvtoc xUxAov svvovyuOévras mao ovtuwosovv év rb, rij dn 
vépas ar,, dlavO4oovc slvai, mal maz& yunÜéva tgómov i oiovirzovs doe evvalldyuazos sis Jo 
xaJséAxscOa:, undà cvuBóAauov i avcois ayogaio» y idióysgov xaJ" oiovügnots vQónev 5) navà N 
yivouavov ij xai yevgcouevov xoatsiv, dd un rde Àsyoévac dvaxoissu A vois cot yivesDas xooc- 
eno , yevopévas ugatsiv' d xal sávras v mene Mags vÓ lownóv v as và6 dv 
dig d zor vyoGTZvas α⁊Ʒa. ai pivcos dd ndJos evuBj JoUÀov ν οννν,ẽ,Z⸗qανν, d 
is us» rij dAevOsoíac svyyavaw oi yàg d£ dogs óvsas dAsvOago. rds ei aixc6 10X0UTQ TaQenistOvtec 
éavcov ve 3 ij a» Gil 333 pO Yi $Qosdysi». XOVG SVVOU indir Meses rot 
urnuovevOdvvos xoóvov dv r rustéoq wolitsíq old Xot8 nQocot Orvtac xsÁSVOMEV n O xai 
4d, sivas wal p Pi ys Le, NUM xadéinss Jas. sí pévtos Duoorjcovaí vivec áE avtov serv 
svvovxuG D évtoy vuvàc ustà xOv xagóvta ui éniGyeiv vouor, Qidousv dd xai avtois tote Daisy 
oe änaf deu ef dx «oU magóveoc ju» vuyovs, vopov, ita uir «y, sa Badilsiq noocévas cq vs gd 
aa aysrtdtq s wal sois di dotord coe in üoyovss wQocayyélAew, dv d vais ju vois xaáà 
tÓzOV OGciuMTGTO! ÉxiOKOTOIG xal rote TOUTOY doxouGuv, dp «p nQovoíq ndvtow €OYv rustiQoy doxorvto sas 
xivÜUvo vuv suDouévov avrois e t tavtuwovzóls sits d., évéQQ o&gÓrxots tÓxq €*76 
den nolivsíae roi coe Ad, xai yvdd rr rij, dx rod magóvtos iu vouov cd coĩ⸗ 

ae xapidei» yo qóvove togovtove yuvonévovu; watà nQópacuw t1Óv f tOuaUta vOÀuovtrov dy X7 
justéoq nolssiq ovUauo dveyóusDa. si yàp Bdofapes anoUGavtes sov zustáporv xagi «ovtov naga 5 
Tavta$ ya, mes €» ijusie GwyyoQngcausv H vονEEGunu u t&v mQÓ iu Bafacsievxót 
tow0VtÓ» r apaordvsgÓas f &vauOíurcoy dv «jj fnaséoq nolszaiq navadeumávoc Das; 

(Eníloyos) Tà Tou acta tra Sui» xal d «vovUs vov Osíov yesuov dne vopov 9 ex 
éviobócgs iovatOd va wal xavà pegar nodim wal mapapeliiu. Dai XV. k. Dec, Bepümo (imp) dm 
lustiniani pp. Aug. anno XXIII. post cons. Basilii vc. anno XVII. la. 558) 


c, Il v. 4—7 summam ex Ath. habent paratitla Ath. 14 f 10; v. 16%. argumentum repetunt paratitia AtÀ. 1 $ 8. 


Il. Jpsos autem castratos tametsi oportebat iam ab 


entieuiorü ibus, ei uti iui 
duodecima indictione 2 wA yes ins d 


cli nunc praeteriti per quemcumque in locis rei publicae nostrae castratos liberos 
esse, nec ullo modo wilove genere contractus in servitutem retrali, nec instrumentum de is publicum vel 
privata manu scriptum quod ullo modo vel fraude factum sit. futurunve sit. valere, sed ne cognitiones 
(avaxgísss) quidem quae appellantur in eiusmodi personis fieri aut factas valere: verum ctiam. omnes 
eiusmodi contractibus in posterum ministerium pracbeant supra dictas poenas subire iubemus. Si tamen 
propter morbum contingat ut servus castretur, illum quoque iubemus libertate potiri: qui enim ab initio 
überi sunt. ubi in talem. forte morbum inciderunt, tui potestatem habent, ut quod velint sibi remodium 
adhibeant. Castratos igitur inde a memorato tempore qui in re publica nostra apud e inr per- 
sonam sunt, requiri iubemus e( liberos esse neque umquum eos in servitutem retraki. Verum si qui quos 
ex ipsis casíratis post praesentem legem nostram detinere ausi sint, ipsis quoque castrutis facultatem damus, 
quippe qui semel libertate ex praesenti lege potiti sint, hic quidem (am imperatorem . | quam sanctis- 
sino pro tempore patriarchae et gloriosisstmis magistratibus nostris rem defcrendi, in provinciis autem 
sanctissimis locorum episcopis e( earum praesidibus: ut providentia omnium magistratuum nostrorum et 
periculo officiorum quae iis obtemperant, sive Constantinopoli sivc in alio quolibet loco rei publicae nostrae 
Vl víndicentuw atque libertas ex praesenti lege nostra às dala conservetur. Nam (ot caedes per causam 
7 qui sig ron in re publica e puma qd neglegere nullo modo „ Si enim barbari 
Mis nostris re praeceplis ea custodierwat, nos patiamur post tol priorum Günperatorum 
sanctiones eiusmodi aliquid. committi vel inullum in re publica nostra relinqui? E 
EKpilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram generalem legem decíarantur u 


gloria et hic et in provincia exequetur aique observabil. 


| Xoóve»] liberiere structura iungendum dAsvO 4gove 
alva (v. 3): quod verbum (vel éisvOsQoveOa) inter- 
cidisse non recte putant Beck et Zachariae ro, om. 


à LB | 10 64 Le. Abasgi; cf. 
„ 0 


Nomoc. | 2 tie om. L | duodecimae indiotionis Scrim- | Gvyxoorcawusv LB) roeonev M : 

ger] du duae Menge" M dejímia éxivs- duns r ML Nowoos] Meg Mixers eov 54 prar 
E¹¹ỹνν L affe ax ae M. . u., B | nagel - Nomoc.*] 7 «ei B | xav ive» Nomoc. | 23 d. XY. 
9óvros M] aN LB vnsbsOóvros Nomoc| k. deo. M dat. XB (Le. Xu) éyoópg walavü. d- 
3 5$ B] om. ML ! olovò nora dos cvvallá Karos | Goicw Ath. cod. (ubi delendum éypgàgt) A ονανοοα e 
MB) oiovór ots sidove GvvaAldypats 2 are GsxsuBoiq Theod. 1 timo (cf. p. 572, 36 d» ve 
Nomoc.^ | 5 yevónsvov. Nomoc." vulg. | ral M] om. LB | céntuo Ath. CP. M vulg. (om. Theod.) | Fe AE. «v 


[6 yerouévas Nomoc. „rob voie ovovros No- | Bacilsías Iororvιν, d pev vnevsíay Bacisioo vo 


Moc. | 9 a» ML Nomoc.*] om. B || 4d9uAoves Nomoc.* 
| 12 dd — 183 spov om. Nomoc.* | 14 xai] j No- 
m. | 17 gvAdrrortes L| Qidousrg» M Nomoc."] Óe- 


48 Theod. dn. iust. pp. aug. bai uo. cones, M 
one "lovatusavoU Aer vr» vnavaiav Fes Eni d 
4 Ath. omisso imperii ann. 


e» vouodessias 29 


v AF. 5 var 


DE RAPTIS MULIERIBUS 707 


Nov. CXLIII pr. 


CXLIII. Auth. CXXXII. Coll. IX tit. 13 
R DE RAPTIS MULIERIBUS ET QUAE RAPTORIBUS NUBUNT R 


Idem Aug. Areobindo (pp.). 


(Praefatio.) Legis interpretationem culmini tantum principali competere nemini venit in dubium, 
«€um promulgandae quoque legis auctoritatem fortunae sibi vindicat eminentia. Meminimus itaque pro 
raptu mulierum, sive iam desponeatae fuerint vel maritis coniunctae sive non vel etlam si viduae siut, legem 
ante posuisse, et capitis subiecisse supplicio non tantum raptores, verum comites etiam eorum nec non 
alios qui eis auxilium tempore invasionis contulisse noscuntur, et non tantum parentibus mulierum, verum 
consanguineis etiam et tutoribus et curatoribus in huiusmodi dedisse per eandem legem vindictam, et prae- 
sertim poenis locum dedisse, si lam nuptae vel desponsatae mulieres rapiantur, cum non solum raptus 
mulieris, verum adulterium etiam per huiusmodi temeritatem committitur. Et super alias poenas raptoris 
etiam nec non aliorum qui cum eo fuerint patrimonium raptae mulier! vindicari eandem Jegem prae- 
cepimus, ut dotis etiam marito dandae legitimo copia per raptoris ei ministraretur substantiam. Illo quo- 
que specialiter adiecto, ut nulla sit mulieri vel virgini raptae licentia raptoris eligere matrimonium, sed cui 
parentes voluerint excepto raptore legitimo matrimonio copulari, nullo modo nullo tempore licentia mulieri 
raptae permissa raptoris se coniungere matrimonio: sed parentes etiam, si tali consenserint matrimonio, 
deportari praecepimus. Sed mirati sumus, quod conati sunt aliqui dicere raptam mullerem sive volentem 
sive nolentem, etsi raptoris amplexa sit matrimonium contra nostrae constitutionis tenorem, debere tamen 
raptoris eam babere substantiam vel quasi legis praemium vel ex testamento forte, si hoc etiam factum 


esse contigerit Qui enim talia dicere praesumpserunt, praedictae legis seriem intellegere non potuerunt. 20 


Nov. CXLIII (Authent. CX X XII = Coll. IX tit. 13: gloss) | Latine tantum extat in Authentico et in Appen- 
dice Iuliani (Jul? f. 111, Iul.“ cons. CXXXII kp. DLXXXVII, lul cons. CXXXII kp. DLXXXIII, Iul.* kp. 
DLXXX V, Iul.“ Ii. e. Coloniensis olim Wallrafíanus X 8); ex App. Iul. codice Jul. simillimo recepta est in Lege 
Romana canonice compta c. 199 f. 101 [e /; unde tramaiit in Collectionem Anselmo dedicatam 7. 34 cf. Maassen 
Sitzungsb. d. Wien. Ak. 1860, 22). — Constitutio secundum varias codd. scripturas (cf. ad v. 3) et Arsobindo 
(iras. praet. Orientis) inscripta et Leoni (quem praef. praet. Italiae fuisse statuit Biener Gesch. der Nov. p. 26 
not. 59, praef. praet. lilyrici Zachariae zur Gesch. Authenticum p. 8 «» Sitzungaber. der k. preuss. Akad. d. 
Wiss. 1882 2 1000) in 5 CLXVIII novellarum bis posita erat, n. CXLIII et n. CL. | Utriusque loci um- 
man habet Theodorus 143 He yvvaios donaysíors et 150 ITeg]. «i6 yaprOsians «Q ^omacavr, avr» (inde 
L mw. guy et n. , B 60, 58, 2— 5 et ib. 6). Epit. Athan. 11, 5, Anonymi in cod. Bodleiano apud Zachariae 
dvd. p. 222 eiusdemque in Nomoc. XIV tit. 9, 30: uterque rubricam habet ed deraystone yvvaimós ual yapy- 
Osíeys (yauovuévnc Ath) vqj agnacayzs aver» (cf. &). 


„Ia indice M nov. CXLIII omittitur, nov. CL notatu e napi vi yaysOaions vj domálovrs ary»: 


— avt ovx 
wovellae CXL 


2 rubr. De— nubunt RVT) De raptu (raptum w) mu- 
Herum et sponsatae et de (et om. v, et de om. ) qui 
rapiunt eas (ea w) Jul., Incipit alia constitutio de 
raptu uirginum uiduarum et matrimonialium Jul. (aim. J); 


De terris uel domibus uel uineis quae relinquerunt eo- : 


elesiae Jul.“ errore | et om. vulg. || inscr. om. Iul. bers, 
In nomine domini nostri iesu christi imp. caesar flauius 
iustinianus alamanniecus gotious francious germanicus 
antious (aquitannicus /) alanicus uuandalicus africus 
(affricanus /) pius felix inclitus uictor a0 triumphator 
semper a us leoni Jul? 1 O ad e ros Bacilsis 
lovetiviavos &oaBivdq eyed (pro MoroBívÓq, Aiovr. 
vel Aist) Athanasii BodL (cf. ad subscr.) | Areo- 
bindo vulg.) auriobindoa V ariobinda R arebinde T | pp. 
ey 4 Legis interpraet(ati)ones cit. Anon. Bodl. || culi- 
mini V oulminis Jul.“ | tantum (tamen R T) RVT I, 
Jul.“ corr] tbaytii Iul ta THAN lu^ yTHN Jul. v, 
TTNN lIu/.* pr. | compere V ! [ venit) uero Tul. v ) 5 eum 
Jul.“ | quoque] quidem Jul. e auctoritate Yul. e 
windioari Jul.“, vindicet eminentiam Jw" | 
raptum Jul. | mulieris V | sibi pr., sibe corr. Jul.“ ! 
disponsate V! Iul^"w» | fuerit Jul.“ | sive non) si ueni 
RI bidue Jul** | sunt VT Jul.“ legem (lege Jul. v)] 
Cod. 9, 13, 1 | 7 antea. Iui.^(* 1?) vuilg., ante apposuisse 
Iul» an JJ et om. Iul"*| capiti V* / | subia- 
cisse I subicisse Jul. e subisse T | supplitium T! | 
tamen RI T! [uero Jul. | comites (commites V!) etiam 
ul. on] etiam comites (comitem Ri) RT Jul.“ vulg. 
etiam et oomites Jul. | | eorum] ipsorum Jul. v ee (et?) 
eorum Jul.“ pr. | 8 slios] et alios (alias ] pr.?) Jul. 1 
(quod praefert ariae) | | eo] ex eis Jul.“ ex Jul.“ ei 
(eraso 1 Iul | | suxilia V auxilio Jul. | tepore / | tamen 
Ri T' [| uerum consanguineis etiam (et T) RVT)] oon- 
seanguinei sed etiam Jul.“ et consanguineis sed etiam Jul.“ 
«€onsanguineis etiam Jul.“ uerum tamen et consanguineis 
etiam Jul 1|9 et prius om. TI in] et Jul.“, om. Iul? | vulg., 
bomines ». v. add. T'* | eadem i pr. | presentim Jul. prae. 


pág à Gοα⁰jms ovsa ysypaupérn. In ipso contertu M ut novellam CXLIII miro errore exhibet 
rubricam et cap. 1 addito epilogo diverso ab eo qui infra extat, ubi novella illa suo loco integra redit. 


soriptis R 5 | 10 nupta Jul. [ vel disponsatae Tul.“ 
om. Jul.“ mulieres — raptus om. rapiuntur Tul. | 
aptus Jul. | 11 adulterium etiam] adulterium et T etiam 
adulterium R Jul» 1 ded | per om. JJ temeritate Jul.“ 
et insuper alias Jui* et sponsalias Jul.“ et si sponsatae 
Jul. v f riora Jul.“ rectores Iul» | 12 neo non om. 
Jul» 1 | aliorum] et aliorum Jul. | fuerint Jul. fuerit 
Jul.“ fuerant Jui? fuerunt RVT'| mulieris RI uendi- 
care T Jul. | eundem Ri eadem Jul.“ I lege July I prae- 
cepimus Beck) praecipimus libri I 13 dotem ul.“ doctis / 
Uun V | dando legitimo Jul.“ e legitima N Jui? 
nde ex legitimo Jul. legitimo dandae Jul. | vu, | 
copiam / copulari V | per] prae Jul., om. Rü | raptores 
raptori A! | eis Jul. | ministretur (ministratori Re) 
RT vulg. | substantia Jul. y ille Jul. illud Jul.“ 
corr., Iul» (| 14 adiectum est ut Jul. | | uel uirgini — 
eligere ma] in ras. 1 vs. scr. V | uirginis Jul. v | raptae 
raptae permissa V | licentia om. Jul.“ pr., Jul., dal. 15 
raptores eligi sibi matrimonio Jul.“ raptori se subdere 
matrimonio / | 15 uolunt VT | esoepto RI scepto lul.» 
| raptoris Jul.“ raptae Jul. | nullum modo Jul | nulla 
147 11 | licentiam Re 5 Ve Jul. bre [| riens ir L4 
7 l rmissa raptori | raptoris permissa Jul.“ 
contingere TI sed] se Jul.“ pr. | si om. Rt | tali) " 
tali T | 17 deporta eum spatio 6 litt. V! | praecepimus 
Beck] praecipimus libri, exilio add. Iul.*? | (cf. ad 108, 2) 
E R* Iul.* | rapta Jul. r | muliere Jul. | siue no- 
entem siue uolentem RV I 18 nolente Il.“ | raptores 
Jul. | amplexa sit V Jul. I] sit amplexa R amplexerit T 
implexerit Jul" am it Iul. v | tenore 1 tene- 
rem Jul.“ | tamen] tantum RT Tal.“ irritam tamen ex /?| 
19 raptores Jul.“ | eam ante tamen coll Jul.“, ante 
raptoris N vulg. | substantia Jul.“ | vel om. Iul." I lebis 
Jul.“ pr. | praemium — 20 legis om. Jul.“ | testamen- 
tum Rt testamentis R | hoo om. V | etiam om. Iu» l 
esse om. 1| 20 contingerit V contingnerit T" ocontegerit 
ul» | alia Jul.“ | praesumpserint Jul.“ | series Jul.“ 
89* 


Nov. CXLIII 1 108 


Qui enim tale stare matrimonium, etsi rapta voluerit, probibuimus et ob hoc tes raptae mulieris de- 
portationis subiecimus poenae, si huiusmodi e matrimonio, quomodo raptas mulieres raptorum 
eligentes conubium praemiis honorassemus raptae datis mulieri? Superfluam igitur eorum dubitationem vel 
in posterum resecantes priorem legem per praesentem interpretari censuimus. 


CAPUT I. 


Sancimus itaque, si rapta mulier, cuiuscumque sit condicionis vel aetatis, raptoris nuptias eligendas 
esse censuerit, parentibus praesertim non consentientibus, nec ex beneflcio legis nec ex testamento raptoris 
hereditatem accipere vel quocumque modo substantiam vindicare, sed praemium quod nostram 
raptae mulieri datum est, ut raptoris et eorum qui auxilium ei tempore invasionis praebuerint substantiam 
vindicet, boc ad parentes, si ambo vel unus supersit, qui nuptiis specialiter non probantur consensisse, ex 
tempore raptus ipso iure transferri, et patrimonium raptoris non jam raptam habere mulierem quae coniugio 
se raptoris inquinare non piguit, sed in personas transferri quas superius nominavimus elus non consen- 
tientes coniugio. Nam nefarios huiusmodi coitus poenis corrigi, non praemiis competit honorari. Quodsi 
parentes iam decesserunt vel huiusmodi sceleri consenserunt, substantia raptoris nec non aliorum qui faci- 


DE RAPTIS MULIERIBUS 


noris fuerunt participes fisci uiribus vindicetur. Quam interpretationem non 1n futuris tantummodo casibus, 


verum in praet 


eritis etiam valere sancimus, tamquam si nostra lex ab initio cum interpretatione tali promul- 


gate fuisset, Areobinde pater karissime atque amantissime. 


(Epilogus.) Quse igitur per hanc ] 
Dieu qua. 1 Dat. XII. kal. Iun CP 
vc. anno 


. Imp. 


nostra statuit aeternitas, celsitudo tua effectui mancipari 


dn. lustiniani pp. Aug. anno XXXVII. pc. Baailii 
(a. 563] 


1 quia A? j tales Tul.“ talem Iul? tale in? II instare Jul. v 
| matrimonio Jul. matrimonium uult Jul. I rapta] rapta 
mulieris Jul.“ 5 Jul. prohibemus Jul. | || 
et] etiam 71 ob hoo) ab hoo Jul.“ adhue Iu? ] hoc 
Jul.“ | deportationem Jul.“ | 2 subicimus poenae R. Y 
subiciemus y R'Jul.* poene subiecimus (subiciemus /) 
exilii Jul. , (cf. ad 707, 17) | consenserunt V consenserit 
Jul. b | raptorum mulieres Jui? | raptores V! raptoris 
V? raptores raptorum Ri | 3 conubio Jul. ve concu- 
bitum Zu.» I | proemiis honorassem Jul.» | dantis T., 
om. | | mulieris A! Jul. mulieri datis Jul. y mulieri 
dootibus / || superflua Jul. vv | dubitatione July | 4 inter- 
pretari om. Jul.“ pr. J 5 censimus Jul*, om. Iul. v | cui- 
usque / | sint Jul.“ | setatis vel conditionis Jul.“ pr. 
raptores Jul? | 6 oonsueuerit Ius.“ | praesentim T 
non om. T [legis nec] neo om. Jul.“ | raptores / | 7 here- 
ditate Jul.“ hereditatis Jul.“ ad hereditatem T*, om. 
Jul. y | | accipere Jul. bye] suscipere RT'! accedere VT* 
&socedere iubemus Jul» I | quodque V | sed] uel sed R- 
1 Jul. e | 8 ut] et Jul.“ | horum V | ei auxilium 

vulg. auxilium et Jul.“ pr., Jul.» auxilium eo Jul. 
praebuerit V! praebuerunt Jul.“ | substantiae Jul. bona 
R vulg. | 9 uendioent T uindicent July / | hoo] si hoo 
Iul.* | ad] a Iul.“ | parentes RVT] patrem Jul. b patrem 
uel ad matrem Jul. 5 ] | vel] uel si / [ unum Jul.“ | nuptiis 
specialiter] nuptialiter Tul.“ probatur V | oonoessisse 
Jul. | 10 raptus ipse Jul. raptü subse Jul.“ pr., raptü 
ipso corr. luí.^ raptus his pro / | transferri] transferre 
quas euperius Jul. transferri qua superius Jul.“ trans- 
ferri quas RI (cf. v. 11) | matrimonium Jul.“ matrimonio 
ul.“ in matrimonium Jul. | tam Jule | rapta ful. 
habere muliere Jul. mulierem habere Jul* | quae] 
quam Zul.? II coniungio Jul.“ | 11 raptores Jul. | inqui- 
nari Jul. v | pinguit Jul. | persona ul.“ pr. | eas V 
earum J eorum Zu» | consentiente Jul.“ | 12 nam — 
honorari post uendioentur (v. 14) coll. | nefarius 
Jul. bv nepharium Jul, om. T | cohitus T Jul.“ coitos 
Jul. v poenes Jul? penitus Iul.*"* | corrigis Jul. | proe- 
miis Jul. I honori Jul.“ 13 iam parentes V | deoesserint 
Jul. ve | vel] qui V, om. 1 sceleris Jul. lee | consen- 
serint Jul.] substantiam Jud. bn] | neo non) atque 
Jul. v I] qui om. Jul.“ pr. | participes facinoris fuerunt T 
105 utribus Zu/.* | uindioentur Jul. I uendicentur TI qua 
ul.“ furis R! | tantummodum Jul.“ | 15 in pGs etiam T 
etiam in praeteritis (in praesentis v) Tul. v l| nostram Jul.“ 
|| cum om. Jul.“ | interpretationem Jul. | tali] tali a 
nobis vulg. | promu «ta V] 16 fuisse July | ariobinde 


Jul. e ariobande Tul.“ ariob inde R arobinde T Priob- 
inde V, leo Iul? | | parens Iu/.? 1 | kme RV clarissime T 
| atque amantissime om. 7, atque — statuit om. Jul. 
17 nostram V Jul. | statui Jul. | equitas EV | tuse 
Iul. v, om. Iul.“ I effectu Jul.“ effectum Jul" feetui Zu/. 
manoipare Jul.“ manpari (man om. pr.) J | 18 praece- 
piat Jul.“ precipias Jul. , post hoc voc. in Iul? I additur 
uale (uele p) leo parens oarissime atque amantissime | 
subscr. praestant Jul. ov d, om. Jul. e dat. (dat. est Iul.) 
XII. kal. iun. op. imp. dn. iust. (domno nostro iusti- 
niano Jui? 1) pp. a. (aug. Jul?) ann. XXXVII. (XX XVI 
lui.) po. basilii (basilio Jul.“) uc. ann. XXII. Jul.» . 
Ep ij usi lovvíq Fre. Ab (Bacisías Fras Ac 
143) nerd vxace(av (rrn» ùtqνιjmb 143) Bagilelov xà 
F (E 143) Theod. m. 143. 150, dat. salisd . la- 
vovagíoy CP. B«cils(ac "Iovativiavo) tO i (corr. Ag") 
prd v)» vnarsta Bani «0. Af Ath. Altcrum 
exemplar (nov. 143) mense Ianuario (anno imperii XX X VI) 
ad Areobindum, alterum (nov. 150) mense Iunio (anne 
imperii XXXVII) ad Leonem missum esse. opinatur 
Zachariae im ed.; idem postea (Sitsungsb. d. Berl. Ak. 
1882, 99S sq., cf. app. ed. now. p. 9) mutata sententia 
prius exemplar secundum Athanasium (ubi pro «ó x 
scribendum putat rò g) kal. Ianuariis anno imperii X VL 
p. o. Basili anno II. (a. 543) datum esse statuit ad 
Areobindum praef. praet. Africae (diversum illum ab 
Areobindo praef. praet. Orientis cui inscriptae sunt. mov. 
145—147 a. 552. 553): quem illo anno ad bellum cum 
Mauris gerendum in Africam missum a. 544 interfectum 
esse e Procopius de bell. Vandal. 2, 34—16 (indeque 
Theophanes p. 210—213 ed. de Boor) Quod scite er- 
cogitatum quamquam ex ipsa forma latina movellae ah 
quam commendationem habet, tamen neque leves codicum 
in nwmeris corruptelas ad duos annmos diversos referre 
licet neque fleri potuisse putamus, ut novella a. 543 
scripta post viginti annos mutata inscriptione tamquam 
nova constitutio denuo emitteretur.  Probabilius est mo- 
vellam Leoni pr. pr. sive Italiae rive Illyrici sive Afri. 
inscriptam esse, simul exemplum missum ad Areobindum 
pr. pr. Orientis. | Utrumque uir n servavit App. Jul., 
ut docetur scripturae diversitate ad 108, 16; in Collects 
CLXVIII novellarum exemplum ad Areobindum missum 
prius positum fuisse ex vicinia constitutionum eidem i- 
scriptarum 145—147 colligi posse videtur (etsi huic rei 
non multum tribuendum): proinde exemplar Leoni missum 
altero loco n. 150 exhibuimus. 


- 0 00 E 
E A „ — 


— — — 1 


DE BAMARITIS 709 Nov. CXLIV I 


PNA 


HEPI TAMA PETT N. 
"divoxodro ſouorĩ os Aioαẽi isáoy «àv iagoyv noastoploov. 


Ilpgooí(usov.) TQ» dcefff, «Gv Zauagseto» aipsguv e r] 5 tours uavyíay %] ‘] d 
10 P vds Boss Mans a aie xal aic ci rod 25 anovórs 4OdusDa mos v xd perayaysiy xal 
rs ar éAevOsQaGaas dec 17€ émixqatovars aUvràc vógov: &ÀÀ ovx laxócausy and vois noAlois vovrav 
vÓ donovjacuévor ijne xarà «0 xda nodbagOa. xsyocgrkacs yào sis vogoUtÓv vives avt. navias, dora 
an «aà rod o ινeν οο vvxóvies Bamtíouaros sáÀw kmaerAOo»v 00s» Ai οονο xaxov, (xal) tajtà Ca 
erat iuawtés va xai Avv vres e νν,ie½ͤx dea. &dofa voivvr ij ui s he Éyswv vÓv xdlas xal sr 
xat avt» tiÓéyra sagi r Zustégov TtavQos »óuov avavsogagOaa. 


CAPUT I. 


Kai d. d robro Osonitousv, ui) xÀngovousiv eavroUs &x QiaOrxOv ij rohr xopoíe, And npsofsia l 
Bavsy 7j xavà Ócsüs voórtov xouit.saDa. 9 d Ad nòd xara rij dE adunco ales d. còò xoue Kysw 
Zauapsíroe j OÀc€ aigerixove, undd cyyuasibouévove uiv T)» de 0 r Xqutiavos oosüszsa Das ztiovav, 
rate dd aÀgOs(auc o oUtO! qoovovyvas 5) ztQoáttovras rà rar ovualvoryra, urdà u Qiarxas [sic] avrovs 

págs» i yi rice v j QopsioDas, de si 10 ofos slev xai ꝰ]ιhν,ν,ñ xal Koyois oí tavta 
2705 06. 10 date covrow si, tq iaporatq tagisip rds rovrov stsQqiovaíae uatà velsvtiyy rtQoerxiw 
«slevousv. «X18 xal A guÁotiugOsie rohr mapà TOU fjustégov sxargós Ósios vUnos vóuov rd 
inem, q. doe avtoic xAnpovousiw vs xal xÀngovousiGOas xal siuagD'as Anydxoss ] xazadeumávew. rrosafaia, 
xo ο , Aouóv xal waOdmab tb ov0suíay Ie. 56 yàg iu rovrov gilavOQostías àvabíovs éavtovsc 
&zo0sitavres slvas oí và Zapaostdv uawónsvos ovy Éregow ij gde abr émiudnyorras, dAlorpiosuavos 
pv rie d voU usyalov Jaov xai crnẽE&s ruv 'Ingov XowroU gulavyDoc nias, bxrirtovves dd xal vow ngozv 
evroie dx rie 5ustépgae QoOssO» HE lau Dem * " 176 Qus(vovos yevda Óas yvolurs, ov ur» iva 

as. 


» 


Méxos savroe ind vic oixsíac Qiausívauy xaxod 


Nov. CXLIV lustini Graece tantum extat in M (f. 413 inter. novellas lustini quinta) et L, c. 1. 2 in B 
1, 1, 56 [52; cf. Zachariae Beitr. s. Krit. u. Restit. der Basiliken, St. Petersb. 1817, p. 4. 14]. — Epit. Theod. 144, 
Athan. 3, 3 (inde Coll. const. eccl. I113, 3), Balsamo ad Nomoc. XIV ut. 4, 1. 
c. I et II pr. ez B habet Nomoc.!^ XIV tit. 10, 8, summarium Nomoc. XIV tit. ib. p. 586 Pitra. 
e I in. ( 13 0Àos aigetixovs) habet. BI 1, 1, 58 reliquis omissis. 


CXLIV. 
DE SAMARITIS. 


Imperator lustinus Diomedi praefecto sacro praetorio. 


Praefatio. Impiam Samaritarum haeresin et omni ratione carentem eorum vesaniam zacpe- 
numero (am piae memoriae parens noster . nos ipsi operam dedimus u ad meliora perduceremus, 
eorumque animas a morbo quo detinentur liberaremus: neque tamen in plerisque corum id quod nobis 
studio fuit secundum veterem usum perficere valuimus. Nam nonnulli ex iis ad tantam vesaniam pro- 
gressi sunt, ut vel salutari baptismate impeiraio denuo ad id malum unde discesserant redirent at cadem 
cum Samaritis honorare ct codem furore agi comperirentur. Itague par esse nobis visum est veterem 
illam et a patre nostro adversus eos prius lalam legem renovare. a 

I. 4c propterea sancimus, ut heredes non fiant ex testamentis vel cine his, neu legata accipiant 
aut donationis modo res adquirant, sed ut ne ab intestato quidem vocatos successores habeant Samaritas 
vel omnino haereticos, aut eos qui simulent quidem se recíam Christianorum fidem amplecti, re vera autem 
non i(a sentiant neque huic consentanea faciant, neve magis testamenta ADS scribant aut legata relinguant 
aut donent, nisi orihodoæi sint et fide et factis qui ea accepturi sunt. Nam si nemo horum sit, ad sacra- 
tissimum aerarium bona corum post mortem pertinere iubemus. Itaque ctiam quae olim iis a patre nostro 
praestita est sacra forma legis vicem obtinens, quae iis concedit hereditatem adire et transmittere et legatis 
honorari vel legata relinquere, in posterum cessabit, neque prorsus ullam vim habebit. Cum enim huma- 
nitate eius legis se ipsi indignos ostenderint qui Samariiarum vesania agitantur, non alium quam se ipsos 
accusabunt, qui e et a clementia magni dei et servatoris nostri lesu Christi alienentur et liberalitatibus 


priventur olim ipsis ab imperio nostro ideo concessis, ut ad meliorem mentem redeant, nec vero ut perpetuo 


$n perversa opinione sua perseverent. 


3 inser. om. L 5 "lovariviavós Ath. O - | hiatus est 4 fere litt.) M | 13 u LB) om. M Ach. 
ros Hanel (i. e. Iustinus) M | éxdoxo (Ark. émdoyos | 14 rodrrovros L| vd và rah (sic) L «à avr; No- 
4 vovrov L'| 6 avrà L| 7 “ard v0 xàAai) xavà moe. cà abrz2c Be rare M | sie del. Haloander 

vovto sxiÀag, L wal rd v0 dd M web vol$ e | avvac L* | 15 síovos L| oí «avra LB Ach. ] om. Af 

eum Homberokio vulg. | ovs M] ot» E | ea add. 16 «i vg (slev om. «Q. L) LB Ad.] J «à M | ra- 
Zachariae cer ML corr. Haloander | 9 ve xai ler- z LB Ath. | 17 zao& — xaroós om. B | vz0s om. 
rr LI x«l éAevrovest (sic) M | dM , L| | L9. Est nov. CXXIX | 18 abrove Nomoc.“ ckrolt 
10 Kr aveór red L | racoós ex corr. L | vópov] | Nomoc.*|| 19 axoAáao: và Aoenóv M e om. I 11 vov) 
póvov Li. Est Cod. 1,5, 11 | 11 G, xÀn- | tij Nomoc." | ueyálov om. L | xal eerrioos om. B. 
eovopsiv Jagaosítae dx Odin nw» inc. B | AaBeiv KXororod om. Nomoc. 4 l 22 dx de justéoas ar No- 
Nome. * | 12 xowitsoOns LD Ath] d οννν,He , M| oc. 4 | 28 usxos vov savsós Nomoe. | *Qiausivour 
diadóxovs Ah, LB Ath) ádiadóxove (ante hoc voc. ! MLB Oiaudvowr cum Scrimgero vulg. 


10 


Nov. CXLIV 2 710 DE SAMARITIS 


CAPUT II. 
"Efawovne» dòò «09 sapóvros vóuov robe và Jauapsrow soesBsborvras yscQyoUe, ovx abre ydq, 
dAlà d. s rer æxag avrtOw yeooyovuévory yoplomv HA dn xal 7. T0U6 5 tq ng 
bows, 4% aygoiídeé va miavepvous. voUto: yàg ygdágsw épísuev xÀnpgovópowc vs x«l 


avagíove rot abr trióvras v8 xal xarióy vac ual vov dx dai avtdv ae, xüv si Japaoevu 
lieg wQaroivro, ysogyoUrras dero và ji, oie «ie lr e. svxopías eis voi$ ta yopía fr 5 
goo xal d are sis «Ó Ónuógiwov. xal qa dd xwole oi ngogonDévres I rd d¹ l= d beve 
* 4 c)» abt» noópaciw. xs) xal HE de rob rh y siQioropivov «Ov vai rot xl, 4. cj à 
9v d valevtjcae, tà mag éxsivov watalugOévra AauBávav BovióusDÜa xal «jg» «oU rj d Sia n 


a. 
ov cvyxogoUusy, a odd rn r goóvticna, ot ut)» Guvnyogsi» , duvaüQsisv ] vois Aoysorté- |t 
2 «oc avvíctag Das on ro de f) »éove xaidsissv. — El dd xal vives x voUtovy kid tan rod 9. : 


wpoxelgcos av1oUs sicüéysnO as «Q  dyoávrq ðEHVꝝzo v ras Baswtrícuavi, dd aer, vivos wagagv 
T 75 voU6 ad «76 xgnevis g. die & le ala CDavondvew 
an éviavro)e q warnysioÓns navOdvswv «s cde yoagàe xavà T Üvvacóy, nel vóvs x geg as «qp vj 


4 rod ayiov Bastíopacos. 5 dd old ale ol xtr 2 


zmíloyos.) .Tà voívvy zagagctávra u xal Óuà «oU vwagóetros ÜnAospusva vó 
stgoxaD'aica sed 8 cvvzOss romove Koyq sal stádgats xagadoOr»as: ngosrakavo. D. XV. | 


c. I $3 ex B habet Nomoc. a XIV tit. 4, 4, repetit Nomoc.^ 4,1 (utroque loco initio ad textum ipsius Nomo- 
er brevius contracto); summam Nomoc. XIV tit. 4, 4; cf. 4,1. — 8$ 4 summam Ath. repetunt paratitie 
th. 1 3. 


tínere, qui wi etiam licis tributis illo satisfaciat. 
1 Samaritam autem militare plane non — A. A ad civile. yes : ed- 


8 patrocinium contra rectam Christianorum fidem istis praestent. Bene autem se habere vi „ ul non 
protinus recipiantur cum ad immaculatum baptisma accurrant, sed cum quadam observatione ct institutione 
per sufficiens tempus facta. Dicimus autem cos re gui bonam doctrinam omnino percipiant dues 
annos institui et scripturas quoad fieri potest discere, ac tum demum ad sanctum ptionis Nu 


1 asgod n dj dri dj M | vove «à) ra di, Nom. 4 qt 0i0aenalias Ath. Nee. 

M 12 5 em. P rde Nomoc. ] «2v» Tul XIVtit. 4, perà o T 3ejeswadéns M (E) cer 

evrov L ee M Nomoc"] avovacv L (Ath.) QiJasxa L | 347 | ale d 

coùt dus de sicayopévovs Nomoc. 4 «ac éxsiOev | (sic) Le 18 duci L| lsieOn, M xnavaeysia Ow, L* 

sicayopdvasc LE Tg ünuocíp LB* Nomoc.t*] om. M | | sórs] r M | h B* wgocspxes ον Nomec." 

15 gógove M Nomoc. .I oi L elagogás B* | vovvovc | (19 Avrgojosos L Nomoc. pi stri e B 4 
omoc." | 4 Asyasaolovs Ferre x j^ js si e 1 25 5 

Nomoc.*^ | capapsicext; xd uoavoi»to omoc. xoóvov Nomoc." «p «ocovtov xoóvov 

„ sxÀAávn wgarobro 333 adi xoa- | cw Be 20 9idacxaltus L | evvióvtas en 4! 

vei: rode M | 5 xexvruévas L* |6 ah vó» | e , 1 aer e 

B* | oi xgognOévrot dni sw dAljAov Éfoves nAngo- | fes MI xl xuorros) 33 7e ee DL em 

vóncw (ex xÁngovópovs corr.) Af| 7 unJiv Le |8 r- Haloandes) aveo; libri | à. oluévyc sig L] ó edusew 

petov B | 10 zoLerixóv] i Koll, L| 11 f) »éovss | deciv M sin o B | 25 xooreDuisa L à swbocr. 

LB] & «ov M | 12 énavsAOóvras L^ | eauBava M| | om. At, disporri)Or éxi vo d Hu Sacilalac 

5j «ci tà da «wà L wai (7 wal Fabrotus) dA v. N (corr. lovevívov) Theod. | 26 iustino M | pet 

Ath. ; S ra B ñ xa] M10 avvoUs] capageírat | conss. eiusde ann. III M (VI corr. Pagius diss. 

Nome. || soopvAesis Nomec.* | 11 9à B* | «26 xnorije | p. 333) 


UT DE CETERO NULLAM LICENTIAM 


PME 


QTTE TOY AOIIIOY MHAEMIAN AAEIAN 
EXEIN TON AOYKA HTOI BIOKQAYTHN 
KATA OQPYTIAN EKATEPAN KAI IILZIAIAN 
IIAPATINEZOGAI H TINAZ TQN AYTOIZ IIPOZ- 
HKONTOQN ZTEAAEIN KAI ZYNEXEIN TINAZ, 
AAAA MHAE TOYZ TN AYTQN EHAPTIINN 
ADIENAI IIPOZ TOYZ TAZ TOIAYTAZ AP- 
XAZ EXONTAZ EIII TE AYKAONIAI KAI AY- 


111 


Nov. CXLV pr. 


CXLV. Auth. CXXIII 


UT DE CETERO NULLAM LICENTIAM 
HABEAT DUX AUT BIOCOLYTA LYDIAE ET 
LYCAONIAE IN PHRYGIAM UTRAMQUE ET 

5 PISIDIAM ADVENIRE ET RELIQUA. 


AIAI KAI TINA IIAP' AYTOIZ YIIO MEMVIN 10 


IIOIEIZOAI, TN IIOAITIKON APXONTQN 
IKANQ9N KAOGEZTQTQN TAIZ ANADYOME- 
NAIZ YIIOO0EZEZIN EIIERIENAL 


'O av1os Baclevs Apzogirò éndoyo xgaerogia x«i 
and index rie svÜaipovos 

(HMigooíusov.) Tie de s intro 9» , 
5xovgav éxdcvors Ou savolaxovves, éxaiday xà 

e xesías nagéAÓg, ad ri moréQas ywóuaJa 
ves, gige. póvov TOU T&XOV»XOTOS TR» lavosiay 
dr. Onoio» 
oder vopos. Sly y&o noOtsQoy bro uiv dr 
Ecac di nadie tor q Apavàv &nidoouas xavà - 
yíav énasépav xal Told yivysaOas naJóvses, ec 
stodsvixs» Dioiunsiw. dxaivsiw vrv cov stQaypatos .- 


Idem Aug. Ariobindae gloriosissimo pp. 


sóÀses xal avgasráAdvy. 15 


(Praefatio. His quae semper incidunt compe- 


tentem ain medicinam invenientes, quia utilitates 
quaeret, iterum prioris efficimur o . MM ad 
solum dolentem medicinam sistentes. Quod tale ali- 


dj 11 «el o zxapev Zuc» ,,: quid et praesens nostra sacra vult lex. Modice enim 


prius alíud quidem indisciplinationes populares aliud . 
vero latronum incursus in Phrygiam atque Pisidiam 
fleri discentes, eo quod civilem gubernationem ex- 


cedat rei sollicitudo, tam his quam Lycaoniae et 


páls.av, vavvai v8 wal s906 ys 7efvxuaovíq nal Avòta 25 Lydiae militarem administrationem praeposuimus, du- 


€rQaruerrix?v doyjv énscvncapav, dd Svo» glo- 
wevtg» Ovogdcastss vOv an vovtov toV wágove - 


cem (aut) biocolytam nominantes eum qui super banc 
ordinatus est partem. Sed nunc adierunt nos qui 


Nov. CXLV (2» Authent. CXXIII) Graece extat in ML, rubrica et c. 1 (8semétousv jm ) in 


JB 6,30. In M loco mov. CXLIII et rubrioa et cap. 1 (0soxítopev éEnoroOc. 
exhibetur adiecto brevi epilogo, sequitur statim ut n. CXLV integra novella. 


8 ) pariter atque in B 
— Spit. Theod. 145, Athen. 4, 33. 


CA. 


NE ULLAM IN POSTERUM FACULTATEM HABEAT DUX SEU BIOCOLYTA IN UTRAMQUE 
PHRYGIAM ET PISIDIAM VENIENDI AUT ALIQUOS EX IIS QUI AD IPSOS PERTINENT 


MITTENDI ET 
DEM PROVINCIARUM DISCEDANT AD 408 
ET LYDIA GERUNT, ET QUE 


UOSDAM COMPREHENDENDI, SED UT NE HABITATORES 


T RELLAM CONTRA AL 
CIVILES MAGISTRATUS IDONEI SINT AD CAUSAS QU. 


UIDEM EARUN- 
IN LYCAONIA 
UOS APUD £OS INSTITUANT, CUM 
EMERSURAE SINT PERSEQUENDAS. 


UI &I 5 MAGISTRATU. 


ldem Augustus Areobindo praefecto praetorio et expraefecto felicis urbís et magistro militum. 


Praef atío. Cum iis quae semper incidunt dignum per 
: reveriimur, quippe, 

ale quid etiam praesens sacra 

turbas civiles, quam latronum incursiones per Phrygiam utramqu 


tas praeterüt, rursus in priorem or 


medicinam | cohibeamus. 


eius rei cura civilem 


inisirationem excederet, et his provinciis el praeterea 
rem magistratum praefecimus, ducis teu biocolytae womine imposito ei qui 


insule vos adi ; „ ubi . 
qui in ea. duntaxal parte quae laboravit 


nostra vull. Nam cum paulo anie lam 
e et Disidiam | comperissemus, ita wt 
caoniae et Lydiae milita- 


hane rem constitutus est. 


rod douxòe 9 gon, Auma 

: €) | 3 rod om. B* | Fro] 7 
«óv B $ ind. Ath. nder Ath. | 4 xata) 
xal xarà. B* | l Ihoidíav B* At. c] om. MLB! || 6 
evillu»] e avsalc ee Ath. | 7 109€ «Ov avtov 
énagxibv. ai B* vois x&v énapgyuDv avvóv dn 
v L rohe oinoUvrag (rae) avràc A Ovvae Da; 


ypates 
pov vig 


^ etate nov dyyóvo praepestere intrusa sunt nov. C. 
eap. 6: de quo errore ex ordine duorum archetypi qua- 
ternionum turbato repetendo dirzimus ad p. 615,23 | 25 


ÀAvxaovíav wel ledíiav M | 26 , — vete- 
ypévov] ad constitutionem nunc deperditam novellis X XIV 
J 


nov. CTLL V. AAA. CXXII] inter rdg Ba 
. . 0 . . . KS 

mutilus incipit a verbis habet 

innoeentes (712, 12) | 2 rur. 

om. 13 ita li lieaonie in fri- 


uinde V7, Areobindo . 


nioe V | 25 militare 7'| 26 aut 
addidi (eu add. vulg.) | bietolitam T 


Nov. CXLV 1 


vaypévoy. d wal viv moosAOov riw oi Qvylav 
éx«téQav xal IIoidíay . rd 21 „ 
vavóueva wov avvàs maveacÓa, Are, ual ovts 
Aperjess xarà roðe €O7Ove du e GuvsGTdwas OUT 
sic àv 


das éxvoípssÓas vais dag, «b 3à Bápos 5 & nobis inventi cíngu 


ev péouv «7$ waQ ruov émwaevonuivns doyis, rob 
vzrZostovuévowv avr) o, Énipovorro» vals 
énaQxíase al GvilauBavórvev vwàs wal ue d- 


vQiBovrov, wal fr, Dooofery duxemAncué- et ipsis 


vov vÀv vÓmnow éxsivow, xal de dowtrovs avtois 10 correctionem constitutis, et eorum qui 


ra émapxíae elvas- waítoiys xal avTOv a9" éavzovs 
re WoÀwixOv doyÓvtow u sQOS r 40V - 
yucrros émavogOnGi» Ovrov. N yào 7) xa] avtov 
ro rde émagyías ois role «ij» érdgorv i 
Siαννιο aVQnua , u 7 
«sygija Jas nsgiBoA7 wal avrdysiv robe av. „ xal 


vavcep rd y Óínaia Gpíci» al ros natamodvregD as. 


112 


vj vie dene «aUvgs dr 15 
24 95 


UT DE CETERO NULLAM LICENTIAM 


Phrygiam utramque et Pisidiam habitant, ut ea quse 
pridem commissa sunt in eis compesceantur, dicentes 
neque latrocinia in locis illis compescita; neque enim 
in hominibus enutriri diee e onus vero non ferri 
„ quod ministrant ei insolito- 
rum dignitate et adprehendentium aliquos et damnis 
adficien et militarium turbarum repleta loca illa, 
et omnino bitabiles eis esse provincias: etenim 
contra se civilibus iudicibus copiosis ad rei 
provincias ba- 
bitant multos aliarum quietem facientes cingulo isto 
abutantur Gren f et comprehendere innocentes, 
et quae non sunt ci in eis agi. 


CAPUT I. 


Tavra ru sinóvvas er’ Aoarreg ind ro- 


rau Éxovrae T9» derm xal uényiv dxoríOscOas 
xaT Sla, aive Da f xouudvow» airs vro éyuij- 
patos «à xuwoüpevov sin* TkOWiy vyogouévow ta 


€ - L 2 P 
zagoyra Y i uα ij vó d., ov On, tem sacram nostram venimus legem, per gan- 
Ute mna 


hrygiam Salutarem et 
am Pacatianam et Pisidiam) de cingulo ille, 
uod tam ipsis quam Lycaoniis et Lydis imposuimus 


ciis tamquam 

participlum, 

aut aller eis ig rg et comprehendere ali- 
licentiam esse qui ex illis pro- 


dignitatem et querelam insinuare adversus invicem, 
sive pro pecuniariis sive pro criminalibus fuerit quod 
movetur: poenam metuentibus triginta librarum auri, 


Sed nunc quoque adierunt nos qui Phrygiam utramque et Pisidiam incolunt, dicentes iam desiisse 


olim in tis provinciis committerentur, nec latronum turbas in illis locis existere neque in s 


editiones 


provincias, neque vero onus magistratus a nobis excogitati se ferre, cum ministri cius adsidue provincias 
peragrent et. homines rye bre comprehendant 5 conterant et militaribus tumultibus plena sint (oca 
dla, atque omnino inhabitabiles sibi provincias reddi: tametsi etiam ipsi civiles magistratus per se suff- 
ciant ad rem emen tenim etiam ex ds qui provincias incolunt mullos em aliorum modestia 
lucrum facientes huius. magistratus velut. integumento abuti et innoæios comprehendere, atque ita quee 
fusa non sunt sibi obtinere. 
l Haec cum saepius dicerent, eos miserat ad praesentem sacram legem nostram venimus, per 
uam sancimus, ut in posterum praedictae a nobis provinciae (Phrygiam dicimus Salutarem et Phrygiam 
acatianam et Pisidiam) a magistratu illo, quem et ipsis et praeterea Lycaoniae et Lydiae olim praefea- 
mus, exempíae sint, neus ulla inde a pracsenti tempore facultas sit iis qui AN illum gcrunt aut 
in tpsis provinciis versandi, quasi gui inisirationis vois ioi ar(em in iis habeant, aut quemquam ez 
Po suo vel iis qui alio modo ad eos pertinent mittendi et aliquos comprehendendi, sed ut ne tis gui- 

em gui ex provinciis illis sunt ad cos qui quoque tempore hunc magistratum gerunt accurrere, et que- 


rellas inter se instituere liceat, sive de pecuniis sive de crimine quaestio moveatur: a(que triginta librarum 


1 xad om. c | 3 s abràe Me] xai vavra L| *ot0à ML 1 pisoidiam T (id. infra) | ut om. vnde. | 3 con- 
[4 ev»sctása;) compescita c o M odd. L neque | pensita T | enim delet Beck | 4 ferre Beck | 5 ein- 
enim g || sic (om. L) a»0Qas &xvoéqeaD'as «aic éxapxícc | gulo V | quod — dignitate sensu cassa mon ; 
(provincias e) corrupta; fort. leg. ale d yar éxvoérxeaD'as | olim fuisse qui m. ei insultantium dignitati putat Kroll 
rde drtapx(as (cf. 111, 31); Osenbrüggen asdoogovías (cf. | || ministrat V | insolitarum T | 6 dignitatem V | ad- 
191, 19) vel simile quid requirit, svasd, non recte | praehentium V | aliquorum 7* | 7 et ad militarium V 
Zachariae | 6 v«57s] raĩe L^ | «ov — éxaoxícss)] quod repleta] et repleta T | 8 eis esse V) eis T cel. 
ministrant ei insolitorum dignitate? , | 7 cvx»ose L 9 3 qui (er corr.) per pro- 
8 ua LIN ««)' daurode — | uincias 7 J 11 aliorum quietem inventum facientes, quo 
18 avrov om. L | v éaveàw vertit € | 13 f einguli huius abutantur sisgsoA? vulg. I isti V | 12 poet 

% 97 wel avré»] et c | 15 eugema L. om. g | 17 | abutantur (habitantur T) add. bri: perhiuole (perhy- 


yee 0 

vavep và uj) d cala cgícw avrois] qu non sunt 

"n in eis € | 18 aitóvvss e? | 20 4$aisia9o, L* 
post aus" stQuy» guae sequuntur omnia om. 

125 7) ita? e | 26 rde Aer L| 28 a5» — 

evvoic om. B(*) | é»dyss M priere 1000 | 30 soos «ovt 


e 


éxdctovs vavtn» Horace] ad unumquemque hano ha- 
bentem c | 32 n addi Es vguawovva A M) 
Avr xovcíov M priore loce, LB | vpogopuévovrs M 
priore loco 


bole T') dieitur quando iudex habet multos homines et 
in ipsos habet gum (a verbis habet fidutiam iac 
pit 1): am om. vulg. tamen recepit srageSoág | 13 
eos . | 18 inserti V | 22 capatianam r | 23 lichaoaiis 
T liaooniis A e libri | 24 nulla V | praesenti] pese- 


30 * currere] oorrigere libri | hano om. r | 31 dignitates 
om. T'r | querelas V | 32 fuerit om. V 


113 


librarum auri, os suo» xacav xágodo» nQóc race 
einn a ziv émaoyías AnoxAS)ÓsTO tOiG xc xa 
9o» Kyovc. tr» dvi 5 rote ò ls sie r rd xv 
ar vaqpagousvow. cere ovre ztoosrábew dm dxei- 
voi rale dx 75 ij roĩe xav gur e oixovos e 
:00o»ta. ovts dA oixssGOvra| *« TOV ai actae 
qsgopévov, d águsaOroovtas vñ ve 7uxaóvow vj 
e /vÜow, xav avrà xslsvovres uóvas, de cr» 
doxzv vraie do abr Au 5 T9» 


Nov. CXLV 1 


utpote nobis omnem transitum ad praedictas a nobis 
provincias excludentibus his qui per tempus habue- 
rint dignitatem, aut his omnipo qui in eorum ordinem 
relati fuerint, ut neque praecepta in illis provinciis 
5 aut contra eos Eu in eis habitant faciant, neque 
aliter sibi aliquid vindicabunt eorum E es in eis 
feruntur, sed contenti sint tam Lycaoniorum quam 
Lydorum, in ipsis iubentes solis, tamquam si in prin- 
cipio istis duabus provinciis conclusimus dignitatem 
GQxrn»v tuv avtQv ovüUsuíav prrovO ais Qovyla» 10 eorum nullum ium in giam utramque aut 
é&xatépay 7) [eidíay ÓsÜoóteé aXvj. sxdoye yog - i dantes ei. Omni enim ex hoc difficultate 
rad e Óvixolíns dlsvOagovusv re émaoxías éxsívas, provincias liberamus illas, civilium iudicum dignas 
r nohtixd» aQyóvtow „ duse: toic 1 omnibus quae tam in pecuniariis quam in criminali- 
sic xerpava vois «8 aie dyxArjpnava Blénovsw* id r bus respiciunt; scientibus his, quod si quodlibet 
avrov, de ài rive ysvouévrs Ahr,, I épódov xav 15factum latrocinium aut invasionem in ipsis locis aut 
«vtoUe ToU$ rm ij dgaiQéGsoe zQayudtow [si] a ablationem rerum non vindicent et ablatum vindica- 
ana xal vü dgrugeOd» dxÜuxgcovsw, dx «5€ verint, ex ipsis suis facultatibus ex hoc datum dis- 
a avtüw swspuvoías ri évrsuDs» Lnuíav J pendium curaturos necessitatem habentes tam in 


HABEAT DUX BIOCOLITA LYDIAE 


seis» ayayxag Oncorras, rovro uiv Kxovtss r &ox)» 


cingulo constitutos quam etiam post depositum eum. 


vovvo dd xa) xaraJéusvo: r. Gere «Oy si se 20 Quod vel si F cse post praesens tempus qui 
y 


cada xoóe vóv KÉusira xoovov ó «xv dni 7fvxaovías 
xal Avò tas cxgaTiuvexi9 xov apynv fj «vrós yive- 
S . xaxa «d$ E nu észaozíae 7] ore. 


Lyeaoniae et L militarem habet dignitatem aut 
ipse ire ad praedictas à nobis provincias aut dirigere 
aliquos de officio suo, fiduciam damus episcopis ci- 


rav TOv éx vie rde vit avrov, zapgncías dcdo-  vitatum prohibere eum aut eos qui ab eo destinati 
pav Tois tv xOoÀsov émicxOTO sigys» avrov ij «ove 25 fuerint irruere volentes, et ex de locis eos, 


xag «vrov Gvsllouévovs émifijmas fovlo „ xe 
prise vOv rin c os dna dd vov - 
o, Daíov xsaxc)vudvove vóuov: x s tQ xal i 
triginta librarum auri éxixeic Da: 180 TO wUrda xe id 


utpote semel per praesentem sacram prohábitos legem; 
super quod et poenam triginta librarum auri impo 

tam ei qui pro tempore reget cingulum quam his qui 
oboedire ei deputati sunt, sive tale aliquid ille iubeat 


torx. ci» doy» tois vs Uraxovsiv avro) verayuévow, 30 ant isti praesumpserint ministrare; et su haec 
et yá ci Ton Uto tees o xsAavaes, 7) avvoi Qagoriotiay amissione periclitabunt ipsiusque substantiae. 


Vzrovoysiv, wal moós ye ri de Éxxvociv A u 
ra "49i tn» oba avr. 

(Eniloyos.) 'H a) «oivev dog xe «à qi vob 
ssapóvtos i, Jsíov vonov OQ'uaenicO évra yiolaxevaa 95 
st0:,0eras udv wyrgovc axolovOove ai role, idisroi dà 
xcnorrae nal noosráLsgs so0€ 1099 vas éxagzíac iOU- 
wovras xal rode ve» zxOÀsow dxiGxÓTOVS, O8 xai 


auri poenam metuant, quippe cum omnem in iclas a nobis provincias aditum praecludamus iis qui 
o tempore magistratum gerunt vel qui omnino in officium eorum referuntur. Itaque neque praecepta 
illis provinciis vel iis qui incolunt eas eden neque aliter quidquam eorum quae ad ipsas referuntur 
sibi vindicabunt, sed contenti erunt Lycaonia et Lydia, in iis solis imperium habentes tamquam si ab initio 
his duabus provinciis magistratum eorum coercuissemus nulla ei parte in Phrygia utraque aul Pisidia 
data. Omni enim difficultate inde oriunda provincias illas liberamus, cum civiles magistratus omnia perse- 
quantur, tam quac ad pecunias quam guae ad crimina speciant: gui quidem sciant, si quo latrocinio 
perpetrato in locis ipsis vel invasione vel rerum ereptions non persequantur. rem et ereptum vindicent, 
8e cx sua subs(antia damnum inde ortum resarcire coactum iri (am magistratum gerentes quam eo deposito. 
Quapropter ci posteriore tempore is f ee in Lycaonia et Lydia militarem magistratum habet vel ipse pro- 
vincas quas Kin imus accedere vel iron ex officio suo mittere ausus sit, fucultatem damus episcopis 
civitatium arcendi ipsum vel eos qui ab ipso mittuntur ingredi volentes et ex locis illis eæpellendi, utpote 
omnino per praesentem sacram legem id facere prohibitos: praeterquam quod. ctiam triginta librarum 
auri poena imminebit et ei qui pro tempore magisiratum gerit et s qui oboedire ei iussi sunt, si guid 
eiusmodi ille 35 vel ipsi ministrare ausi sint, atque insuper amissio magistratus et de ipsa sub- 
stantia periculum. 

Epilogus. Tua igitwr gloria iis quae per praesentem sacram nc ps nostram sancita sunt, cognitis 
et decreía cum iis consentanea faciet et edictis ef praeceptis utetur ad eos qui provincias regunt atque 


2 ui om. L* | S, ,n) B | 4. 6 * 
evdi MLB | 8 sar avras] xai ravrae L | 9 vá» 
derm om. B | 13 AH He-] dignas 6 | 16 a£ om. 
Haloander cum € | 17 Tl M priore 7 ej 

$ 


ovdà — 1 ad praedíotas] apud dictas TI 2 qui tempus per ha- 
buerunt r | 3 qui om. VT | Pe dal yd f rent V [à 
ea libri | 6 eorum quae] eis V*, del. V^ | 7 sunt V4 8 
iubentes vulg. (cf. ad v. 29)] habitantes Hbri| 9 istis 
duabus ístis V | conelusissemus vulg. | 11 hae 1 12 pro- 
TQidxovra (A ,; | vintiam Tr [ iudicem V | 14 respiciunt: scientibus] re- 
ala loco, LB | 30 | spitientibus r | 16 ablationem ] ablatio V oblatio Tr 

ve (i. e. eirs) c | we- | || *nindicetur Hbri [ oblatum 7 [ 18 curatores V | ba- 


ss M priore „ B) x M secundo loco, bentem libri | 19 constituto libri, corr. eus. ] eum 
xs4svos cum Serímgero vulg. | 2aooresuv ö L | 32 xiv- | Tr] in eum V | 21 licsone (sic) r J militare V | 22 
der ve periclitabunt €, unde vv temere | ire ipseV | 25 et om.V | 26 per] prae V | saeri v | pro- 


hibitos vn & probibitur V prohibetur r prohibebitur 7 


Àebet epilogum rd *oívvp sxapacvévva sw» xal dd | 28 quam) quem V | eis r || depotati V deputa r pr. 
rod vov Osíov ÓnAoUusva vopov sj d?) dx xn ler | quid T | iubeat vwlg.] habeat libri | 30 ipsi vulg. 


31 cingulis V | ammissione r 


Nov. CXLVI pr. 


nor Y vovrov xavà vàe v lo vóv vóuov wei 
"49s 0ijÀa ysvéaD'as và xaxd vavens jui» sagactásta 


1v ngógacsv. Dat. VI. id. Febr. CP. imp. dn. Iusti- 


714 


UT LICEAT HEBRAEIS SECUNDUM 


Dat. id. Feb. CP. imp. dn. 1 pp. Ang. anno 


niani pp. Aug. anno XXVI. pc. Basilii vc. anno XII. "ras pc. Basilii vc. anno 
la. 553. 


File 
HEPI EBPAIQN. 


O avvóc gad MosoBlvdg «dg dyQoEoravq inaoxo 
ztQustoplov. 


(Heeg. KAxen uiv Egal «dw ispow 
dx0vevvas 8 RA n) 
pacw, d ngóe rar dvamoxsuudvas wür . 
teías eir, a. có» Brew Seóv xal covijga v 
và» dd rurout 


noob vo Xqiotós xat 
vil aide d si 8 dÀóyow cyde αννον 


ae keis der ret sis gebe dyps xal viv de- 704 


as Jakye, guess d ιννννe . 99s aA 
N ad rose OUx e e doro d oe 


ysáois sgosvarzxdvas oe yo&p- 15 gaeros 


CXLVI. Auth. CX XIV. 


UT LICEAT HEBRAEIS SECUNDUM TRA- 
ITIONEM LEGERE SACRAS SCRIPTURAS p 
TINE VEL GRAECE VEL ALIA LINGUA, 


10 UT DE LOCIS SUIS EXPELLANTUR NON CRE. 


DENTES IUDICIUM VEL RESURRECTIONEM 
VEL ANGELOS ESSE CREATURAM Hy 


Idem Aug. Areobindae pp. 


(Praefatio.) Necessarium quidem erat Hebraeos 

libros audientes sx solis litteris adhaerere, 

sed ad reconditas eis prop icere, per 11 

magnum deum et . 5 

8 adnuntiant. Sed etiamsi N gran 
s interpretationibus tradentes & recta usque nunc 
ria aberrant, tamen certari ad invicem non com- 

prehenderunt sine iudicio eis relinquere tumultam. 


Nov. CXLVI ( Authent. CXXIV) Graece extat n ML, e. 1—3 h B* 1, 1,91 [55, cf. Zachariae Beitr. 


2. Kritik u. Restitution der Dasiliken, St. Petersburg 1811 p. 4. 15]. — 


const. eccl. III 8, 5). 


Epit. . 146, Athen. 3, 6 (inde Colt 


ad civitatium episcopos, ut et proponatur haec lex i civitatibus et omnibus manifesta fiaut guae per 


hauc causam nobis placuerunt. 


CXLPVI. 
DE HEBRAEIS. 
Idem Augustus Areobindo gloriosissimo praefecto praetorio. 


Praefatio. 
ad recondita in tis valicinia respicere, per 
Christum adnuntiant. Atqui quamquam absur 
hucusque aberrarunt, famen 


dis in 


Oportebat quidem Hebraeos. sacros libros audientes non nudis ütteris inhaerere 
magnum deum et servatorem 


humani generis js 
S retetionibus 4e ipsos tradentes a recta sententia 


isceptare eos inter se edocti non sustinuimus turbas tis relinquere mom di- 


1. xoosreDzvas M 2 xavà rav» Zachariae] wav 
eiie ML | 9 subscr. P XII. reliquis omissis M priore 
vice, vice, quod ex subscriptione praecedentis nov. CX LIV (quae 
tamen in M non praecedit, sed inter Iustini novellas extat) 
translatum putat Zachariae | Dat. VI. id. Febr. Contius er 
antiquis mas. (1) (cf. subscr. nov. CX L VI)) Dat. id. F. eb. € 
d. IV id. sept. M 4ax. y' IIII. d. voeuflo. (i. e. III vel IIII 
id. e Ath. fud tri i pri es Theod. 
imp. P Iustiniani pp. Aug. anno fences e e fa. 
Asías "lovavissavoU «ó ꝗ Ath. He A (pro ws) xe 
gast Theod. CP. dn. lust. pp. aug. 17 14 pe. Ba- 
silii vo. anno XII e) etd. ti vxatsíay Baaidsiov 
rò E (corr. ff) Ath. vxass(q Baailaiov «Ó «y' Theod. 
bilisar. uo. conss. M | 7 ee éfoaíe» mds dei «às 
ypaqás dvayiolausi» L "fave dd ela rote for- 
2 oai év vai; cvrayesyais «Uva» q. re 
Aa ge index) gos 7) xai (xai om. inder) 
$5 n (5 xai om. indez) 4 vi r 
** voie vOxO; A 
yeoowsuv vd6 (apes (Aucusque. index) eecs 
dvvosiv (nf Coll. const. eccL.) roꝭ €vvspxouévove H 
dxgóacuw warà r r o' H wy Arbe g- 
docs, wai dre vi» mag "Efoaíow lsyousvny Üsvté- 


Qoi» o6 mj) tote sois i rs hagesl, 2 Boe 
so vOTjvas «sÀsíere. wai doc robe ur) A&yovvas A, - 
5 dvdcTagu savvós àxslavpsgOa, 3 aa 


wal vevc ui OpoAoyovstae swrícua S ae robe 


ens, AU. (ef. e) egi Dee ved dwaywve/Gxse v 
Bealoue «às vegas, Aterd xal ifgaiai, xal sapi 
avν,ẽ˖jð e «re Osvrspebgscos, x«l xsoi 
d s» 7 avádgcadiy ij code 

Oeov silvas Theod. | éBpaiov (et sic constanter) T 
12 dosofíydq Ath. | cov. L | 14 Tei cit. Ath. cod. 1 
BriBlo» awobowras cit. Ath. T 5 
rd 5 ad 5115, 4) nri 7 d 16 

síac] a ro | 1 L s 
[3 5nd iion L| s padre eive m. € 
ovx éxagtsQreausv] non comprehenderunt c 


J subscriptionem praestant r Pistor. Escor. id. k. feb. Pise. 
(VI id. feb. Contius PI ME NE doũũ. 
iust. r dn. nostri iut. Escor. | cog. an. XV libri i 4 baail. 
Pist. bas. Escor. | 7 nov. CXL VI - Auth. CXCXIV inier 
mé antes in appendice ab alio librario scriptam en- 

F. 1817, dan r f. 877 | rubr. em. V | hebreos r 
Teadiüshen sacram traditionem r | 8 legis T | latine 
om. r | 10 ut de] unde 3 iudicium 
vel om. r | 12 creaturam 7 reis gir rV (cf. Ark. 
Theod. et 710,32); dei odd. ted 11 TV 
ariobunde r Areobindo vulg, | pe: o». V] 14 ebrees (et 
ita saepius) V 15 solis vulg] itis r solum VT I litteris] 
terris litteris 7 * | 16 ad res conditas eis 
[| 18 etiamsi vulg.] etiam libri | 20 aberant T | oertari 
Vr] crearet T; certare vulg. 


5h 


E X 2 ur 


TRADITIONEM LEGERE SACRAS 715 


verrat rap 06 abr yàp r 0. st 
evo diio 7Tto0caAavasovy 444d Hofe, 56 oi 

er Kyovtas rie áfgatdos gowviys xal avt? vage 
can ne v5» vOv ie αο gg. dvdyvocy H 
dorxas, oi 0i xal «9» ¹ũa napgalaufBdvny abiovo:, 
vn soÀ)» 7505 nig robrov 7tQ0S ohe aUToUS 
evacidtovaiw. u¹,Eꝗͤ voírvv «à spl veανννοe /ανẽ,ꝗ rec 

dxoívausev elvas 00$ nai trj» éAlnvída pov)» 


a r vOv isgov H, àvàysycoay pra i 
ve 49 at, xal goviy nagav dane 9g» d 1 
aer α,Ü&⁵gme wal müÀlow yvogQiuov voie doboονν 
alvas soi. 


Nov. CXLVI pr. 1 


Propterea enim ipsorum quae primitus in medio ad- 
ducta sunt [proenenegmenon] quidam solius habentes 
Hebraicae vocis et ipsa utentes in sacrorum libro- 
rum lectione volunt, neque Graecam tradere dignan- 


$tur, et multum dudum aurum pro hoc ad invicem 


eos commovit. Nos igitur huiusmodi discentes melius 
iudicavimus esse et Graecam vocem ad sacrorum li- 
brorum lectionem tradere volentes, et vocem omnem 
simpliciter quam locus aptiorem et magis cognitam 


276 10 audientibus facit. 


CAPUT I. 


Georigone / volvo», dd slve, voce Bovioudvow 
"foaíow xarà vàe cvvayoyás rds ar, x Ov 
"Efoaio. & lee tómov ial, 
vag iapae Hoe àvaywolgxeiv ro GvyiOUGAV, 7] xal 
rije s«atQíov vvyóv (xis lraAw;e rare oauév) ij 
xal vOv» aÀÀo» dne, rote v0n0: cvuuscraBaAAoud- 

rij yÀovrtQ6 xal v56 04 ajv56 dvayvolceoe, dp 
q gag ve silvas và Asyo 
deen xal xarà và avtà di 18 xal molvcsvsgD ds · 
xal i zxaponcíavy salva, vois ra ab roĩs éinyrrais 
uóvyv r dBoaida magalaufávovgG. xaxovoysi» r 
Ty» Ó€ àv 48. lien,, vj r noÀÀów àyvolq Tiv 
o ar“ ssQuuaAUmTOYTSe xaxopOsav. mÀ 
dà «s dlgv(dos dvaywoaxorrss «jj «àv Igqͤouij- 
cor xprgovrai wagadócss vj müvrow dxgifsovéga 
wel maga rde dae de Ói& rd uáliara, * 
v9)» dgunvs(a» cvufefirxóc, dx xavà Ovo d 


sud xarà diagópove épurvyeicavrac vÓxOve OuoS uar 30 


1 narrse éxJjsDoxac. aovÓscw. xoóc dd ys rov- 
rose tis 0Ux d» vd» &vOQOv xaxsivo Davuagsuv, dx. 
oll szgecfórsoos vis GorrnosojQovs dzxupavaíac rod 


uà TüS dAinvídos ꝓaije 15 sunt, 


Sancimus igitur licentiam esse volentibus Hebraeis 
et synagogas suas, in quem Hebraei omnino locum 
er Graecam vocem sacros libros legere con- 
venientibus et patria forte lingua (hac dicimus) et 
aliis simpliciter, locis translatis lingua et per ipsius 
lectionis, per quam clara sunt quae dicuntur con- 
venientibus omnibus deinceps, et secundum baec vi- 


Aeyóueva roĩe Gv»ioUgdi» &magiv 20 vere et conversari; et non fiduciam esse his qui apud 


eos sunt expositoribus solam Hebraicam tradentibus 
malignari hanc, quemadmodum voluerint, multorum 
ignorantia suam eis abscondentes malam consuetudi- 
nem. Verumtamen hi qui per Graecam legunt septua- 


oí 25 ginta utantur traditione, quae omnibus certior et ab 


aliis melior iudicata, praecipue propter quod inter- 
retationi contigit, quia et per multos divisos et per 
versa interpretantes loca tamen unam omnes tra- 
diderunt compositionem. 


1 Ad haec vero quis non horum virorum et illud 
admiretur, quia multo antiquiores salutari apparitione 


€. I pr. et $ 1 ex B habet Nomoc. 4 XIV tit. 12, 33 summam Nomoc. XIV tit. 
€. J extr. (717, 28 299.) et II summam Ath, repetunt paratitla Ath. 4 5 7. 


éudicatas. Ex ipsis enim interpellationibus 
linguam tenere »" 
atque longo iam 


I. igitur, ut liceat Hebraeis qui volunt in 


ad nos perlatae sunt c 

in sacrorum librorum lectione uti velle, alios ctiam 

ore cos de hac re inter sc dissidere. Nos igitur de 
lin sacrorum li 


1 alios solam hebraicam 
aecam adswumendam existimare, 
re edocti meliores esse iudi- 


locis Hebraei 


Sunt, graeca lingua sacros libros iis gui conveniunt legere vel ctam patria forie (hac scilicet latina) vel 


omnino 


is, una cum locis commutata lingua et per eam lectione, ut perspicua sint 


dicuntur 


omnibus deinceps convenientibus ac secundum eadem et vivant et agant; neve facultas sit interpretibus 


i apud eos sunt solam hebraicam linguam lectentibus c 
ns vulgi ignorantia suam velent pravitatem. Ns quod qui graeca lingua legunt sep 


ere eam g voluerint, 


nta interpretum 


utentur translatione omnium accuratissima et prac ceteris probata, propter id maxime quod in interpretando 


acridit, siquidem in binos divisi ct diversis locis interpretati 


tamen unam omnes compositionem e 


1 Praeterea quis non in viris illis etiam illud admiretur, quod cum multo antiquiores essent salutari 


1 zooevzveyuévov c | 2 rui» — oc om. I 3 o- 
ve] habentes (i. e. Ayovrsc?) c | xexoroa Oa] utentes c || 
4 Big, et hic et v. 9 Haloander (cf. 16. 716, 3. 11. 
717, 5. 13. 18) | 5. oi d xai] neque i. e. o20à c | na 
AapBeévav Lc] mooclauBávew M | 6 xoóvoy] aurum 
i. e. evo c || 8 xaAM ovs] melius (i. e. x&ALov?) c | 
gov)v| rar ovo» L* | 11 yyoeiuov] yreg«uo- 
v4oav L| 12 eivas om. c | 14 xaco] et i. e. xai c | vae 
evràv) vds om. Nomoc." | 0» — rónov] àv r L 

16 7 Ka] et (id. 17) 6 | 17 «5s rale Nomoc. a 

cf. Ath. rubr.)] Hid iraleae M «5c iralije LBe, lingua € 
Í 18 dir natia ira uévoi6 Nomoc." corr. (c) aevufiaALMo- 
piáévns Nomoc. 4 | 19 cre yAoxtzc] rj om. B* || axe 
cum € Zachariae] avvOv MLB | 20 &xavra Nomoc. 4 
121 xaà om. Nomoc.* | xarà và avc] xav' avrà No- 
moc. am secundum haec 6 J 22 cl, om. Nomoc. * | 24 
Oeirscuw B* | rh vc M | 25 o avtOv] suam 
eis c | 27 «5j ad r 9]. L BI rñ om. M | 28 e No- 
moc. 4 L expiptévg Nomoc.^ | e 

rar tr» malit Kroll | 29 0v& Nomoc.€" | xarà q 


OsespaDévrec] per multos divisos 8 30 9iagógovs] dv 
Nomoc." || 31 cvs Osce» Be re 04 ye —71106,5 ad 
om. Nomoc. | 32 9«vuacaw» B* | 33 sornoíov No- 
moe. 


1 in medio om. r | 2 *proene. neo me. nee V e 
nemenon r proeneome non T: seclusi | quidam om. T'j 
sollius V | 3 hebraiei Vr | uti vig. | 6 commorit eos T 
| meliores vulg. | 7 ad s&crorum — 8 vocem om. 7 14 
sinagogas V7vr | quam T“ J 17 ipsis r; ipsos Beck | 18 
ultionem V, lectione Beck | 20 eis T | 21 expositioni- 
bus r | hebrahicam 7 | 22 hano vwwig.] hae libri | uo- 
luerit r 23 ignorantiae /ibri, corr. vulg. | 24 hii T 
legunt] legunt linguam V | 25 utantur] tradantur ve 
utantur T | traditionem libri, corr. vule. et) est et 
vrlg. ab] prae vulg. | 26 *interpretatione V in ta- 
tionem r (an in interpretatione? Kro//) | 27 eontingit r 
! et per multos quia 7|31 quisquis r | 32 multos anti- 
quiores salutares apparitiones libri, corr. vn /g. 


90* 


Nov. CXLVI 1.2 


usydlov Oro xal corpos cudw Ico) XowtoU e- 
yorò re Opus dj]; uéllovoav % Óguvwti6 v 
r isoüv Bio» ragádogu dιονEñv¼am⸗ ro, v uuelje 
diexag xQutos maQsÁapwágne aUvoUs; wal vavtp ud» 
xegraovvasi udAu0xa návtss: stÀr» dd o àv ur) de los- 
ads avroig d, vopiaOainusv águnpsíac, adsuay 
Oidousy xai 1j Aru dov „ xàv sí dAÀógváos 
dxsivos xai ov ustQíay dni Tuve» Adtscy νο h 
2 rode ádBOouáxovta v9» Oiagowíap. «fv 5 naQ 
avrois Asyous Í - 

os rale A Aale ov evvaytidnupdyn» BíBlow ovdi 
dvd xaogaüsdouévg» 4x vOv Qv, ébsvoscuy 
dd oda dd dx uóvge jalovstow» vie ie xal 
Ski» 4. brd dyviev oliv. wal ard, di 0j 
vas ie 
ávaxvvggOovtse, ddl ur) xataxQvzttOVTaG rd xaT 
avvas slonuéva, vas R i Óà nagalauBávowtss 
dygdgove xsvopavíae vQóc tz» vOv dove r a- 
rote Érivsvonuévas àxolAsap. cere vavtue Oedopudyns 


716 


UT LICEAT HEBRAEIS SECUNDUM 


magni dei et salvatoris nostri lesu Christi constituti 
tamen illam futuram tamquam videntes sacrorum li- 
brorum traditionem fecerunt, tamquam propbetiae 
gratia circumfulgente eos? Et hac quidem utentur 


b praecipue omnes. Non tamen tamquam eis residuas 


excludere sanzerimus interpretationes, licentiam da- 
mus et Aquilae uti, vel si alienae tribus ille et non 
competentem ín aliquibus sermonibus babet a septua- 
ginta interpretatione dissonantiam. 


Üsvrépogiv asxtayopsvousv zas520$, 10 2 Eam vero quae ab eis dicitur secunda editio in- 


terdicimus, utpote sacris non coniunctam libris neque 
desuper traditam de prophetis, sed inventionem con- 
stitutam virorum, ex sola loquentibus terra et divi- 
num in ipsis habentibus nibil Et ipsas ergo 


SACTAS 
govàs avayvogorvrta, rde gige avtàc 15 voces 3 ipsos codices respuentes, sed non abs- 
q 


condentes quidem quae per eos dicta sunt, exterio- 
ribus vero traditis sine scriptis novae vocis ad sim- 


icium i intelligentium perditionem: ut hac data 
pest centia neque dicis aliquibus subicientur 


xag ud rij ddedas ovre 767 rio Vztax9730v- 20 omnino qui Graecam vocem et alias tradunt neque 


«as card oi v9» dAÀnvióa pov?» xal «às d A 
sagalaufárorree, our x ovrvosoU»p xcAvOTGcor- 
ras 0908 dea flovoww oi tag. avvoic dgyupsgaxivas 
9 mgscBóvagos vvyóv ñ Qi0&axalo, „„ 
wsQuvoíauS viglv , dsaDspariGuoWe TOUTO x, 
die ai uj) goð loro q, abr gGogporiLOpsyo, và» 

cüua &0vOv xal ee ys dgaigoUnevos vOv ov- 
gi» dxovree dv3iQOya, xalMovd «e xai Q'aogilsotsoa 
Boviouévout «8 uiv xal usisvovosy. 


ab aliquo prohibentur; neque licentiam babebunt hi 
qui ab eis maiores omnibus archipherecitae aut presby- 
teri forsitan aut 0 mE AA perinoeis aliquibus 
aut anathematismis hoc prohibere. nisi velint propter 


25 eos castigati corporis poenis et insuper baec priva- 


tionem facultatum nolentes sustinere, meliora vero 
et deo amabilior& volentibus nobis et iubentibus. 


CAPUT IL 
EX wwe dà mag avvoie xsvopovíac àOdovc énsic- 30 Si quidam vero apud eos vanae vocis eloquia im- 


da dyysigijaasv, fj ddr 5j i dQvospusvos 
rs noínua ro Óso)U wal wríGua to dyyilove 


und R, ToUtOvs xai dzslavvsa Oa, BoviópsDa rõno 
odr xal 


mavtós xal u$) aguvoas ovi» Blac 
«vts t76 suci 08 xaDéxa£ éfolicO caca» y- 35 lapsam notitia. Praesumentes enim eos affari 


pla inferre praesumpserint, aut resurrectionem et 
udicium negare aut facturam del et creaturam an- 
gelos subsistere, hos et expelli volumus loco omni 
et non relinqui vocem blasphemam et a dei semel 


aliquid 


omnes ulentwr : "e celeras tis 

ges nales dag va tm utendi, etsi ille diversae gentis fuerit et in lecti 
in e 

nino i cimus, ut quae sacris libris won compre 


castigati el i 
94. 


machinationibus ullis aut anathematibus 5 di 


autem 


, vantloquentias mucguam 
inpliciorum perniciem ab ipsis excogitatas. Itagus hac facultate a 


osterasque adsumunt nogue 
esbyteri forte vel magistri vocantur /acul- 
inpediendi, nisi forte poenis corp i 


oralibus 
insuper bonis privati ocdere inviti nobis velint meliora et deo cariora volentibus et iubentibus. 
Si qui autem apud cos vaniioguentias ímpias intr 


lemptaverint, sive resurrectionem v 


iudicium sive dei opus et creaturam angelos esse negantes, eos adeo capelli volumus omni loco neque 


vocem cmt 


tere tam maledicam et ab ipsa dei cognitione plane defleclentem. Nam si quid eiusmodi pro- 


6 atrote] voie avrois Nomoc.* | S s- san- 
xerimus 6 | 7 did, om. B* | 2 xeo pa. B* | 
ei] sig Nomoc. 4, om. Be (in Nomoc. * verba du — 
dÁÀóqvAos margine absciso hausta suni) | dÀAógvAlos L 
| 9 2% Qiaparía» om. L 10 &nayogsvousy Me) xal 
anayogsvousv LB I om. & | 11 evyavair 
udyee L 7 15 dvayvolcoyta:] legentes c 16 da - 
go res] respuentes (i. e. avazvvvostes) € | 17 signusvas 
LI nagaAaufávorces] traditis c 18 xevoqo»(íac] novae 
voois i. e. xauvogovías & (cf. ad 30) | 19 4zsvongus- 
vac] intelligentium (i. e. émivsvorpévo?) c | rete pid 
L | 20 *ovdà MLB* | inaròhõevau M | 22 o òd 
MLB* | 23 oí xag abrote] qui ab eis maiores omni- 
bus c | 28 dw,, L* | «aÀíiova vs L meliora vero 
(i. e. dd € | 30 re L9 | 31 7 = et iudicium & | 
32 5 10] zo» Zuchariae non recte | 34 ovo et abr ie 
om. 6 | 35 t5js om. L* | (£ol40Oaivavrac L* doli 5- 
gavsas L^ | àvayvyoscs M 


4 utuntur r7 vulg. utentes V (utantur Beck) | 5 prac- 


ue 7 squilie TJ 8 babet a Heimback] habita i 
10 secunde ditio V | 11 non om. T | 12 prophetes V*| 
constitutam vulg.) constitutorum (oonstituorum I] hbri 
13 ex vulg.) 
terra vulg.] terram 


tigari rT vulg. E wt) neo V | 
iuatione facultatium V | 26 meliora om. V | 27 amma- 
biliora r | nobis om. 7 | 30 uanae uocis V] usnae nouae 
eloqui r | 31 ege! ipii r | et iudi- 
cium] aut iudicium r | 32 ange i 
et om. r || omni] tamen T | 34 uoce V | blasphema V 
blasphemiam Tal ad 7 J 35 notitiam libri, corr. vulg. 
| eorum 


717 Nov. CXLVI 2. 3 


ce  dyytooivrag yàp avtovs xapapÓdyysaOa( *« — huiusmodi ultimis subdantur suppliciis, illato errore 
TOi0VtOy taie sagOw dcyaxose vrxxoBriAAouev tiuooían:e, ex hoc Iudaeorum emendantes gentem. 

vs énaigayouévnc nlávne i toro vÓ r EHR, 

e e ee dos. 


TRADITIONEM LEGERE SACRAS 


CAPUT III 


Oramus vero in eos aut per istam aut per illam 
linguam sacros libros audientes servare quidem inter- 
retantium tatem, non solas vero considerare 
axe toic ygánuacw, dla xc moayuicow ysyvécOa, — Htteras, sed rebus effici et divinum veraciter intel - 
xal) Üuorégas Ovros dvvoías AaBsiv, Gere xal usra- — lectum cp, ut et redoceri quod melius est et 
pavOÓdyss «0 dl xal mavcacOa[ nots mAavo- 10 quando errantes, et de hoc ipso omnium 
pávovs nal seg] avvó «0 sxdvtav , Ede &pag- zm ] necessariora peecantibus, in deum 
rare, vr» sic dd dinida gauév. did xovro spem dicimus. Propterea enim omnem eis vocem 
10 05 wüca» are gov» àsspbausv x s T)» — aperimus ad sacrorum librorum lectionem, ut omnes 
ví» ia, H, dviy»ociv, ders mávrac épsbne de cetero eorum accipientes scientiam doctiores ad 
vy» avrà» Aaufdvovras sidnasw sUpaJecrégovs wgos 15 mellus fiant, confessam constituti parati multum ad 
va xallo yevécDa,: vv o udvov Urágrovroe, discretionem et ad meliorem intentionem sacris in- 
évowuóvsQov oÀÀQ we Oiáxguciv slvas wai soos — scriptam libris 3 quod deest habentem ad 
ri rod fsÁt(ovos aígsguv vOv d» laε’ évroagévra emendationem, si scientem quidem horum nihil, solum 
BíBAow wal uaxgóv r lui ro- Y viti g d, vero culturae inchoatum nomine, et tamquam ancora 
j Tóv sidóxra ud» vovrov odd, uóvov Oà vov v5e20 retinente sacra, et doctrinam divinam puram haere- 
Oenexsías dinovnuévoy Óvóuavos xal demap dyxígas sis appellationem esse putantes. 
avreyóuevov iνẽðõ wal uáOrnpa Üsiov c6» wuAn]» vis 
eigécsess rQocnyogía» silvas vouitovca. 
(Eníloyos.) Tà voivvv nagacrávra ui, xal 
dd rod ro ODslov vóuov Onlovusva nagapvAabes 25 
e 9 ar) dvdoEOtrs xal 7 ql ooi e, r 
lab. da ò xaxà » dni trs avtZs dye ra- 
xd no n,, xal o) zg zasvsAos "Efpaloss 
sraod *GUT& TtOuiV, Tov6 d»iocv 5 xal 
xoÀvuy Sd émisgoUrrac rate ae ga)ua muro» 30 
szo,voie vmoOsle d,, oixsiv d»ayxáGs, dgaigov- 
Aue xal vOv ovciDv, a uj) xatà vavtÓv avroUs 
god v8 xai Bacilsíac „ xcio dà 
xal noosvdliess ngós rob vÀw énaQyuw ryovusvove 
Spordtrov avrà» vó» "uér&Qoy vno», Q€T8 xal av- 95 


EwvxóusÓa òd a)rov$ .d xine j dxsivgs «7€ 5 
ylrrie r iaoov Bigio» axojovras pvlavrvecO'a: 
pi» viv 1 éourvsvoyrow uaxíav, ui) yo: dd x 


, 


ferre temptent, omnium extremis suppliciis eos subicimus, ab errore indidem introducto gentem. Hebrae- 
orum purgantes. 


II. Exopíamus autem, ut cum lac vel illa lingua sacros libros audiunt caveant sibi ab interpretum 
prawate, nec nudis litteris adhaereant, sed res attingant et diviniores vere sensus percipiant, ut et quod 
melius est addiscant et desinant aliquando errare atque in eo ipso quod omnium gravissimum est peccare, 
spem in deum dicimus. Propterea enim omnem illis linguam ad sacrorum librorum lectionem aperuimus, 
wt omnes deinceps eorum scientia accepta ad meliora perdi aptiores reddantur: cum in confesso 
sit, multo paratiorem ad vera discernenda et ad melius eligendum 150. cum 


gui sacris libris innutritus 
est nec multum habet, quod deficiat ad correctionem, quam qui nihil horum intelligit, sed soli cultus 
nomini inhaeret eoque tamquam sacra ancora (eneiur, et divinam doctrinam nudam haeresis appellationem 


esse putat. 

Epilogus. Quae igitur placuerunt nobis et per hanc sacram legem declarantur custodiet quidem 
fua gloria si. quod tibi o 5 officium, custodiet autem qui pro tempore in eodem magistraiu con- 
stitulus erit, nec permittet omnino Hebraeos adversus haec quidquam facere, sed eos qui resistant vel etiam 
impedire omnino temptent corporalibus primum poenis subiectos in exilio habitare compellet, cxutos etiam 
bonis suis, ne audacia pariter contra deum et imperium se efferant. Sed praeceptis quoque uteris ad pro- 


2 sacó» om. | 3 rohr L| 5 avcovc did xabrie] 
in eos aut per istam 6 | 6 HA cum Scrimgero vulg. 
7 ri om. B* | 8 ysvéa'a (cf. 111,18. 720, 1)] yavsc'as 
et cum Haloandro vulg. | 11 ae avró r mà» tOw 
«ovato» M de hoo ipso omnium necessariora || 

13 r»soitaus» L| 14 8iBAo» LB) g. U M | 16 vov 
euoÀoynuévov) confessam e | vragxorras L constituti 
ti (i. e. vndoxortos érouuovégovt) c | 17 xoAAo» L 
silvas om. & | xai om. Be | 18 i,, MLB | da- 
rg , L inscriptam i. e. &yygagévsa e | 19 Be 
BAtow B* | Kxovras Le | 20 7] d i. e. sl c | uóvov) 
solum (i. e. uovov?) € | 21 4Erngvrudvov H EH 
A ν Le 23 silvas om. B* | vouítortra) putantes i. e. 
vouisorta$ € | 24 epilogum om. 6 | 25 vov ODsiov L) 
trod nagórros Jeíov M | 271 di] 3d xai male cum Ha- 
loandro vulg. | 28 '"Efpgaíove mavult Zachariae | 30 4£o- 
cia M) d£opía L (beta Zachariae) | 33 20 M] 


xenon L | 35 noovávro» avcóv M (cf. CLII yl x- 
ra cr avtois L 


5 in del. vulg. | per istam) persistant T I 7 solas 
vulg.) sole libri | considerantur r || 8 littere r VT, corr. 
vulg. J sed] uero sed 7* [ 9 redooere V | 11 anarheo- 
tepa T anarbeo tepa V anabeotepa r; seclusi | neces- 
sariore coni. Skutsch d, pocos vulg. | in deum spem 
dioimus vulg. in medium speciem dicemus libri | 13 
lecionem r J 14 doctores rV 7, corr. vulg. | 16 discre- 
tionem "i descriptionem r | melioris vulg. | 17 
habentem vulg.] habentis libri J 18 scientem vulg.) se- 
cundum est libri | 19 inchostum] inchoatum est T | 
anchorare tenente V (ancora retentum vulg.) | 20 et 
om. r| doctrina diuina libri, corr. vulg. 1 21 putates V; 
leg. putantem ? 


Nov. CXLVII pr. 718 DE RELIQUIS PUBLICIS 


ros v0UTOv uavOdvorvas stooOsivas xav& 1 luv éxd- 

gryr, cid rats e; rar xapagviatetv yoedv r)pevrépav 

dyaváxrrsi Osbióvas. Dat. VI. id. Febr. CP. imp. Dat. VT. id. Febr. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
dn. Ius pp. Aug. anno XXVI. pc. Basilii vc. 4 anno XXVI. pc. Basili vc. anno XII. 

anno XIL [a. 553] 


PIII C XLII. Anth. XXV. 


QEZTR TAE EIIODEIAOMENAZ AOIHMAAAZ DE RELIQUIS PUBLICIS NON EIGEN DIS ET 
TOIZ EHAPXOIX H TAI LARGITIOZIN H DE DISCUSSIONE DIVEBSARUM ACTIONUM. 
TOIZ HPIBATOIZ H TI OEI2I HATPIMO- 
NIQ1 ZYTXQPEIZOAI EN IIANTI EIAEI AXPI 10 
THZ HAPEAGO0YZHEZ EBAOMHZ EIIINEMH- 

ZET KAI AYTHZ OGEIAEIN. 


O aviàc gate Ao n và dx dobordr éndoxe Idem Aug. Ariobindae pp. 
ví» ispoo» mQoirvopíov 156 Eo xal ànó éxdQxow 
rije d aluos os rer móÀlsos xal evgarrAdig. 13 


av x«i 20 baros, omnem tamen providimus viam, u et er- 


s0UGi» ve xal xoda svootsuwvopévow Ónuócsa xal àxo- — tendentibus publica et inopiam redditionis praeparate 
eta «76 dmodócsos éroí(uos quAotiuovpaD a, xal oc 25 1 et qualiter nullus misericordiam petens 


wv OU cpéreQóv — nostrum est, pro bis scriptis et zr 8 
quia mo- 


Nos. CXLVII ( Authent. CX XV) Graece extat in ML. — Epit. Theod. 147. 


vinciarum praesides lege nostra praemissa, ui ipsi quogue ea cognoscentes in singulis civitatibus proponant, 
cum sciant hacc necesse esse observare eos nostram indignationem veritos. 


CAL PII. 


UT RELIQUA QUAE DEBENTUR PRAEFECTIS VEL LARGITIONIBUS VEL PRIVATIS VEL 
SACRO PATRIMONIO 1N OMNI SPECIE REMITTANTUR USQUE AD PRAETERITAM SEPTI- 
MAM INDICTIONEM ET IPSAM. 


Idem Augustus Areobindo gloriosissimo praefecto sacro praetorio Orientis et en praefecto huius felicis 
urbis et magistro militum. 


Praefatio. Tametsi nunc, si umquam, multis sumptibus res publica indiget, quae tantum $ncre- 
mentum magnitudinis dei benignitate cepit et pro ratione accessionis bella circumiacentibus barbaris infert, 
tamen omnes vias excogitamus, ut et expensae sine impedimento fiant et nulla humanitatis species erga 
subiectos nostros praetermittatur. Atque quam multa iis qui quoque tempore nos adeunt et publica debita 
suamque in solvendo inopiam praetendunt, prompto animo largiamur, utque nemo qui humanitati nostrae 
suppücavit re infecta a conspectu nostro discesserit, hoc dicere non nostrum est, cum de hoc scriptae 
litterae atque ipsi, qui liberalitates impetrarunt, testimonium nobis praestent. Verum quoniam exigwwom et 


3 dat. VI. id. Feb. c datum & gefpovap/ov Ath.) d. 3 subscr. praestent. Pistoriensis et Escorialensis 
id. febr. M éEegovzUn i,, peBoovagío Theod. | CP. | libri | iust. pp. cog. an. (ante Pist.) XXV libri ( 
— XXV  facilaías "IovatusiavoU Frove g^ Ath. Fraser mas. Contius) | 4 pao. Pist. I basili Pist.] om. Esc. 
x& Theod. CR. dn. iust. pp. aug. M | 5 po. Basili uo. | an. Esc. ante Pist. | 6 nov. CXLVII = Auth. CXCX 
an. XII. c perá rij (tv om. Theod.) vxassíay Baci- | om. R, inter extravagantes in appendice ab alio librerie 
Aslov (Belacagíov cod. Theod.) rd f Ath. Theod. basil. | scriptam exhibet T f. 181* | 7 rubr. om. V | 13 orio- 
uc. conss. M | 7 rubr. el cvyxogrosos Aowxrádov» | binde T, Areobindo vulg. | 16 expensam multam . 
ünuocíoy Theod. (cf. rubr. nov. CXLVIII) | 9peio- | 17 oportet T] est oportet V, esse oportet wwlg. I tan- 
uévag index M | 8 largitiosin indez M Aagyeiri0i». in- | tum 718 praebitione T [ benignitatis V | aoeipiemtis V 
dex L Àagywt(ogw ML in textu | 9 rgoBavoi indez L | accipientes T, corr. vulg. | 19 *augmenti ad (ad ang 
| zavgiuoAéo) pr. ssacgigovaMo corr. ind. L | 12 avvoic | menti vulg.)) augmenti et | rationem rulg.] patroni 
ind. L| 13 dp d % L 14 évoac L| 16 Ei] eit. VT (proportionem Heimbach) | expugnans Abri, corr. 
Theod. cod. | Qazavais vvv trol la LÀ ijne vor L | vulg. | 20 praeuidimus V, providemus vulg. | 21 wulls 
super quam (i. e. öde) aliquando g | 17 ueyé2ovs om. | vlg.] nullam T nullum V | 22 species vulg.] spem VT 
L IIS O L* 1 19 superimpositos g 20 gaofagove | | relinquatur V) relinquant T | 24 inopium FI re- 
L9 | 23 0xóca L | xoocsv (sic) M | 29 prise] tionis praeparante T 27 scriptum 7 I 28 stestibus uel 
Tuae L | atestantibus 7 modicum vulg. 


NON EXIGÉENDIS 


vow uiv. du éxsd wixgóv »al facaidsías dvd q 
&lvas vouitousw % q l éxactot& 7tQ0Cióvtaé 
id ande vivas gehotipíae noia ul, 7) xa) uáxos xonglov 
j e uóvow 7) xal d ia 15» ie 


719 


Nov. CXLVII pr. 1 


dice et imperio indiguuim est de singulis interpellau- 
tibus propi ias aliquorum remunerationes facere, aut 
etiam usque ad villas aut civitates solas aut etiam 
solas provincias nostram extendere misericordium, et 


éxvaivtav gear Ogesníay, d, ur) udya v« a woevóv b non magnum aliquid et commune de omnibus sub- 


E zdge vole 9n5xóow zxewjcacOus, lectis facere, 
CAPUT I. 
rere xdom H vàc nagovsac ODuaías fuo» ji propter hoc ad praesentes nostras venimus dona- 
Oops» dees, 9. Gv» Oecnítousv àqsicOns ndávrac tiones, per quas sancimus dimitti omnibus nostris 


vow; iner io vxoveleio e savtolov ge 


subiectis reliqua omnino debita a praeterito circulo 


Aouéve»w nap e«vrdwv dd vs ToU xQotégov x)xAov 10 primae indictionis et eius, in quam praecedentes 


sporis dsovsp0eses xal aUv5c, ais 7v và6& x9otéoac 
yjueév cvvaxls(capav dh,, AN rie dr. do eed 
Soden, 4füOuge dmeveurgses xal aves, ce sivas 
iu Ove , dye vv sie robe vzzxÓove mag 
nud yevouévny giloriuías, xal urÜeuías 4¹ 
sienoabw alvas ngós éxsivovs àvayouévow rode x- 
ove. Tavra jd gausv ov map) vOv a (q uOvov, 
dA w&v sí deyvgos 7 etos i Kxvegov sidos *Ó x 
ron si], nai voUtO udv si vÀv Ogóvev tdv 


GÀ» «0 xagà và» vnotslov ógsilóusvoy sin, rod 20 bus sive pro residuis titulis quomodocumque 


2 si je mxagà Heile ásagyórqvos 5 saw Oaiow 
qv Üncavodr, siis Undo pópov sive de irie 
rid Osxotovw asismyoudvorr aUrols. woww yàg 0j) 


xem égelLy rote SusTtéQos vstoveAégs saver» 7 


v r A avrovs geras t)» o 


z5püBug. xoOvov vi xavà vow , &vcigeupev 
éseivuqu, na] age ys tij» nav avtov vov Ónuosiov. 
9 yàg xosecrovpervoS die vogovtow i i 


supudtory 15 


nostras concludimus donationes, et nunc transacta 
septima indictione et ipsius, ut sint viginti et duo 
anni continui in nostros subiectos a nobis factae 
largitatis, et nulla reliqua exigi ad illa relata tem- 
pora. Haec vero dicimus non in his quae in auro 
solum, sed etiam sí argentum aut triticum aut quae- 
dam alia species debita sit, et hoc quidem sive quod 
a subiectis debetur sit sive ab Illyrica praefectura 
aut sacrorum nostrorum thesaurorum, sive pro fructi- 
inferen- 
dis ab eis. Communem enim omnibus continue nostris 
subiectis hanc nostram largitatem concedimus, ut 
nemo pro temporibus illis super eos inducat, qualem- 


ue reliquorum faciens exactionem, sive ab ipsis 


D» 
vv lor paci dota Pe vnde rb 204 25 destinato cingulis aut qualitercumque publicam per- 


dicante sive inferente Arete aut depu- 


imperio indignum essse putamus, in singulos qui nos adeunt speciales aliquas liberalitates conferre, vel 
imp gui gian 


eliam usque ad praedia aut urbes solas vel etiam ad integras provincias 


nostram extendere, 


nc vero magno aliquo et communi beneficio omnes subiectos afficere, 
I. hutus rei gratia ad praesentes sacras nostras pervenimus donationes, per quas sancimus, ut 


omnibus subiectis nostris remil(antur omnis generis reliqua 
prima indictione et ipsa, in quam priores nostras donationes conclusimus, usque ad 


quae ab iis debentur inde a superioris cycli 
septimam modo trans- 


actam indictionem el ipsam, ut per viginti duos annos continuos liberalitas a nobis ín subiectos sit collata, 
neve ulla fiat exactio reliquorum quae ad illa tempora referantur. Haeo vero non de iis solum dici. 


quae in auro constant, sed etiam si quod 
Sedis tuae sit quod a subiectis debeatur 
sive nomine (ribulorum sive aliorum tit 
nibus dei 
posterum adversus cos procedat ad 
Stratibus missus sil. sive ctiam quows modo 
gationes afferat, widem eliam iis qui 


debeatur argentum vel 
si praef 


| qualicumque 
& subieclis nostris hanc nostram liberalitatem pracbemus, ut nemo pro ilis 
reliquorum exactionem faciendum 
| personam sibi 
lale quid percipiunt et 
exegerunt, exactionem adversus subiectos, et insuper adversus ipsum 
$ debetur, is ubi aut neglegenter egit aut sportulis poti 


frumentum vel alia species sit, et (am si 


ecturae Illyrici aut sacrorum nostrorum thesaurorum 
is infer , i 


Jive ab ipsis magi- 
et. sive ata aliqua aut deæle- 

tanium (empus conlinuum non 
cum auferimus. Nam cui tanium 
potius neo vero principali debito intentus fuit, 


at ncque ab illis neque a publico quicquam percepit, non in tempore rursus reminiscitur delegationum vel 


1 e- modice (i e. Arto 7) £ 1 2 slvas vouito- 
el est. 61 3 vac] aliquorum (i. e. v»ov1) £ | 7 xai 
x. Me) ; náxos L | 4 Sies solas (i.e. novo?) & 
| 5 xao» Ll | 7 9«as om. 6 | 9 dAuugavo» ML 
savtoic»] omnino (i. e. zassoíos) c | 10 xag avrov 
om. € | 11 sorge éxivaurasos) i. e. a kal. Sept. a. 
522 1 12 AMK et C | xagel2ovege M) J oονe L 
(i. e. usque ad kal. Sept. a. 544) | 14 robe vsrxoovs] 
nostros subiectos g | 15 ysvousvg»y L| dAnuupuatov M 
(et ita fere constanter) | 16 &vayouévow Ls] i n. 
r M | 19 »al rovro ud» — 1 vovvo dd om. L || si 
Serimger 5 ro Ooovov vov o!» om. £ | 21 7 
rj wap lAÀlvoiows trag ritt. ñ vwi t Oeo» L 
ánagyiimros M | 22 bie gógov sivs unde érigo] 
pro fructibus sive pe residuis g | 26 tn avoit] cr v- 
r (avzov L*) LI lo om. g | dvaxOrosta: L in- 
ducat £ | 27 zowvusvor» L | 29 sas om. | 30 Kt 
ray éxsiys L sit quia g | xal zoic voιοõ˖çi⁰ s v 


L134 9 om. € 


1 dignum T | est] et V | interpellationibus 7* | 3 
nillam T | 4 prouintiam V*|8 demitti VT | 9 cingulo 
V|10 in vulg.) et VT (ad quam mavuit Heimbach) 

entis VT, corr. rs s 11 conclusimus /. | leg. 
transactae septimae indiotionis? | 12 septima] sepultura 
T | 14 largitatis vulg.] largitates VT' | reliqui V | ad] 
ex libri (ex illo relato tempore 4 d 17 hoo om. T 
18 sive (sedis tuae) Beck | sit siue T vulg.) siue sit 
| apud lllyrios praefecturae Beck | 20 quocumque modo 
T | 21 ab delet Beck | *commune V oommunionem T 
24 reliquarum VT' | 25 destinatus vulg. | 26 uindicante 
V] uindicantes T, vindicans 17 | inferens vulg. de- 
putatione V J 27 sit quia (qui 7)] sed qui ne 
quid aocepit V] aocepit quidem F: leg. quid aocipienti 
| 28 exigenti V] exigente T exigere vulg. || subiectos 
— qui enim om. T | 30 neglegent V negligent T, vei 


Aauflávovcss] huiusmodi quid accepit 6 | 31 «£ozxgate:ig | negligens vel vulg. 


Nov. CXLVII 1.2 


5j €xoptovÀov nallo» d oU v sporotumov y- 
vóusvos, xal ovra saQ dxsívowv ovts sxagà vov Ónpo- 
eíov lago ovx dv xaipQ Aoutóv uduvrtas TOv der a- 
yov» ij rm xe dxaívgcav dmayaysiv stsiparas. 
roba fo uà» ovy vÓv rohr, v WOiii» ÉyysipoUvva 
oe rate zusrdgass Avuauvóusvoyv ànoctospóusDa d- 
oe ova süga» debe dszcitrosoc nxoógaci m; 
sspivoue» dyaigaD iat xavd va vov vnorslowv xaca 
xe rod angoctou, xal usitova zapiysvéa as e 


ángayuodvvQw vote ij eee Unotslégdwv. ovi d ro- 10 maiorem praevalere et ex hoc dx 


vov dzoÀavgcovci. vow dosi» xal du voie Osíow 
jud» noigaros 9 «dq. Je nuo» satounovio noos- 


v0s xt5GMc, xal ovOÀ xara ysogyov f) pua c tdV 
j éuyvisvtdw sienpoalu Onuociow vio vow signus- 


0 


720 


DE RELIQUIS PUBLICIS 


commodis magis et non principalibus factus, et neque 
ab eis neque & publico AH ern non in tempore 
deinde memoratur deputationum aut exinde exactio 
nem inferre temptat; e contrario autem eum qui 


$ huiusmodi aliquid facere praesumpserit tamquam no- 


stris pestiferum repellimus donationibus, ut omnem 
de cetero repetitionis occasionem aut [ipsum quse 
ratur quae iu consuetudine non est] perinoeam an- 
ferri tam contra subiectos quam contra publicum e 

pocvyg» nostri 
subiectis. Quam per has perfruuntur donationes et 
quae sacris nostris privatis aut divino nostro patri 
monio competunt possessiones, et neque contra co- 
lonos neque contra locatores aut emphyteutas exactie 


vow niv yevucstas ypovow 3) magà vov và Ónuoc;a 15 fiscalium pro mucus a nobis fiat temporibus aut 


sicrgavióvTO» y zagà TQ» malatívov avTOv, Td 
dci opxoloynudivoy dcs «avra % qapusv sapi 
vd» Opsidonéverv Fri xal stapà. «ois j a igoss d 
Unotsídgu». ei yáo vs püdcaprss dxsivor Qsdcixacs 


xa] vovvo nagà fovisvrois vvyóv ij ra, 7] vno- 20 &ut. offi 


di rrate, fj ü⁰ H %EVUe Tj xal R sois «às éxapyías 
vgaxssvovsiv , v0UTO 0U GvvavalapBávousy ovdÀ 
Mágos zoio)uada crc sapovons ruv dag, d 


azxogo10stas TQ) dna vàv &vonatátov u 


ab iis qui publicum exigunt aut a palatinis ipsis ma- 
nifestissimum est. vero dicimus, quae 
&dhuc et apud nostros sunt subiectos. Si enim ak- 
quid Pm eos dare et hoc apud curiales forsitsa 
i aut hypodectas aut delegatores aut 
apud hos qui provin sunt numersrii remansit, 
hoc non comprehendimus neun partem facimus prae- 
sentis nostrae donationis, salvabitur publico: in- 
utilissimum constitutum, ut quod & subiectis datum 


25 vó mu r vxotsAov Qadouivor us) «o Ónuóciov 25 est non fiscus accipiat, sed proprium lucrum fiat. 
sip. 


io rand / d ria ni ο yavéad'as. 


CAPUT II. 


Tab rie dd in, vie qeloviniac dxnisíopev xal «à 
oͤnoloyn dera wu d wal àvtuxspovruiya vg On. 
pogíQ sag& vgaxrevtüv Y) Gxgisiagéov , agxapíov: 
dd yàg xal vovrow «€ ione watad, 

a ys ümab quuogavo v xol eys0óv Eyes rh 
Aafóv vd Üguóciow. «5c dà gte cavere gelotiuias 
éicsgoUpev vdc va CrQattortids xal qoidapgatias dia- 
via pé a axe ydp o mxQocántovcas rv us 
rim vo, v, e di vi den 


vov éxmayovgs % OU ,. ũdũ r 


rod 4 e 
ago rr xav sl xQopacss avootiortixt;s 7) oο 
ame oixsiov vOUTO 


wc drci, Frvxo singóress, 


Hac vero nostra largitate excludimus et quse 
cauta sunt forsitan aut fideiussa publico a numers- 
riis aut arcariis aut scriniariis; nihil enim his de 


rf 
(Qousv 0osasc, 30 aequa conferimus donatione, quia semel propria fecit 


et paene habet haec accipiens fiscus. Desacra vere 
hac largitate excipimus tam militares quam foedera- 
ticas discussiones; i enim non contingunt. quidem 
nostros subiectos, iustam vero exactionem contra 


ww xav éxsi-35ilos inferunt qui non competenter de publico acc- 


piunt, vel (si) occasione vel foederaticae er- 
pensae contigerunt accipientes, tamen proprium hoc 


exactionem inde peragere temptat. Quin e contrario eum qui tale quid facere audet, tamquam donationi- 


bus nostris nociturum aversamur: ut omnis 


8 exactionis causa vel machi 


jo tam adversus sub- 


íectos quam adversus fiscum auferatur, atque maior inde quoque tranquillitas subiectis nostris existat. 
His autem donationibus etiam possessiones frui quaecumque ad sacra privata nostra aut sacrum patri- 


monium nostrum pertineant, et ne contra colonos Ki 


exactionem pro praedictis a nobis temporibus sive 
licere apud 


uidem aut conductores aut emp 
is qui tributa exigunt sive a palatinis corum institui 
omnes ín confesso est. Haec autem de iis dicimus quae adhuc debentur et apud subiectos 


tributorum 


nostros sunt. Si quid enim illi antea dederunt idque apud curiales forte vel officiales vel susceptores 
vel acceptores vel provinciarum tractatores remansit, hoc non comprehendimus nec partem praesentis 
donationis nostrae facimus, sed fisco conservabitur, cum absurdissimum sit, ut si quod a subiectis datum est 
non fiscus accipiat, sed 5 aliorum lucrum fiat. 

4b hac vero liberalitate nostra ea quoque excludimus, quae confessa forte vel etiam constituta 
sunt fisco a tractatoribus vel scriniariis vel arcariis. Negue enim hos quoque aequalis donationis parti- 
cipes reddimus, quoniam fiscus semel haec sibi vindicavit et B abt eee accepta habet. Excipimus autem 
a sacra hac liberalitate el militares et foederatorum discussiones ; hae enim subiectos nostros non attin 
sed iustam adversus illos exactionem i t qui non competenter ex publico acceperunt: qwi etiamsi 
forte nomine militaris aut foederatorum sumptus acceperint, tamen hoc proprium lucrum fecerunt. Atque 


175 om. f oxogrovAlo» M | xtpovovUnowv] sxoro- 
vUxzo» gülloy L| 2 *ovdi — od ML | vov) vov L 


6 AauBavopsvoy M* | 10 ov. dà rovrov) quam per | gu aut pauo oo V aut pa T | nostri so5- 
8 hs has c | 13 «ríos L | 7$ erde neque | iecti (subieoti scr. V? in ep. vac.) p fruuntur V [ 12 
contra locatores g | 16 zaddacivoy Ti 21 u i;, - | diuinio T'| 14 emphiteotas T J 15 fiet vulg. | 16 ab i 
ew M| 22 evvavaAauBavopsvor L | ovdÀ om. L I 24 | vulg.] sliis V aliquis T | a V) om. T vulg. | manifestis 


vxágrov M | 25 OGsdouévov» M* Qidouévyo» Le | v9] i 
ro L | 26 idixó» évíoov L Arias om. c | 29 aut | vulg. | 19 contigit eos vulg.) contingit eos T eis conti 
arcariis aut scriniariis c | 30 ov23] nihil & e. ovdi» g | | git V 20 ypothecos FI 21 apud hos vulg.) ab his VT121 
xal om. 6 31 xai o — 33 «ac 1s om. M | 32 la- 

| nihil enim] nichis ex V | 30 sequa) qua 7T 


Bg» L | 33 discussonas L Ó/exovs ciovac M | 34 
avra] ipsae i. e. aura g | 31 xav] xal xa» coni. Zacha- | nem T | facit T | 31 ora vulg.) saoro PT | 32 milit 
7] ris V | federaticias T' | 33 discutiones V | ipsae 


riae, malim ij xày. *. 
ipsi FT | 34 nostros om. V | 36 vel si (cf. 721, 100] vel 
libri | militaris vulg.) militaria V militario T' I vel 


dona 


1 quomodisV | 3 deputationem VT, corr. vulg. I aut om. 
V| 5 praesumpsit 7] 6 repellibus 7' | " ipsum — non est 
glosiam ad voc. perinoeam adscriptam om. vulg. | 8 quae] 


ut VT | foederaticae vulg.] federatics V federsticia T | 
expensae vulg.] expensa PT | 37 contingerunt VT corr. 
vulg. | hoo proprium 7' 


AAS Mun mau u 


u Nu 


* 


n" d. 


* 
* 


— 


een 


X 


" 8 : wc ] 


NON EXIGENDIÉS 121 


redes smoisaudvow. xal vd ys uallo» vere 
Zuiv» dba, Tis Üwpsác và «av vr 

pdto» Dress xab ngos ys rds «ov» Bgyov discus- 
sionas tO» r xarà vavenv vv dau , «ov 
1*8 xav& cvà$ incexias, i & uf) Oíxaióv dr ro- 
gCovtov a f)uOv 0 os xovGíov g ,s 
rije TOU odr t . ros ud» RUN 

ra v0 ο àdsxov Eysiv, avapaio Das dd robe vóztove 
e ib nud» gaorias ñ ws Óysulomévne avroic 


» 


xA» dlld vije nuo» abr wi 
das xav osdéva. 3v d 


éxaivcw 5 r xgó»ov. 
Ae vrnrdoie ꝙi or, ανοοο , 9 d « 


res vOv évtsUdév dαhοναν,ιiᷣοτν]εεe üyaDG yáprvac orc 
156 nusrégae Bacils(ae OuoAoyow» *Q usyálp Ou 
p j jus V» fao, 1?» i.. 


3 0 Tu 5 5 7u 
«à vovOUs vov & jusva vóuov ij ei deo 
eztsvado e · d ayOrvas xai AaxóÓ'r»as 
eszovdacd es. Dat. XVII k. Mai. CB. (imp.) dn. 


Nov. CXLVII 2 


lucrum facientium. Et multo magis hac nostra ex- 
cipimus donatione civilium pecuniarum inquisitiones 
et insuper operum discussiones tam in hac felicissima 
civitate quam in aliis provincíis, quoniam non est iu- 


5stum tanto & nobis emisso auro pro occasione muni- 


tionis reipublicae administrantes quidem lucrum in- 
iustum ha fraudari vero loca nostra largitate aut 
debita eis munitione, aut civitates pecuniis quae ad 
ornatum earum divisae sunt defraudari. jjà vero 


&cgaásíac, j xa) ve stóÀsIG và eic aUxoapíav avvatc 10 vel si gn dr en omnino odimus, sed nostras huma- 


nitates oblivisci nullo possumus modo, propterea san- 


Iustiniani pp. Aug. anno XXVII. po. Basilii vc. anno 34 
XII. (a. 553.) 


mulio magis ab hac donatione nostra excipimus civilium pecuniarum inquisitiones ac praeterea operum 
discussiones (am guae in hac felici civitate quam quae in provinciis sunt, quoniam iustum non est, cum 


tantwun auri a nobis 
jwstum lucrum habere, loca vero libera 


pecuniis quae ad ornatum eis tributae sun vari. 


pro securitate rei pes erogatum sit, eos quidem 
it 


qui ministeria praestiterunt in- 


ate nostra vel debita eis securitate fraudari, vel etiam civitates 
, : : 


am aulem, cliamsi maleficos omnifariam oderi- 


mus, altamen humanitatis nostrae oblivisci nullo modo possumus, propterea sancimus, ut exceptio a nobis 


in quibusdam capitibus facta de iis temporibus 
£ndictione descendunt, eam dicimus quae | abhinc 


locum habeat, quae inde a prima quae nuper praeteriit 
sedecim annos fruit. In praeteritis enim temporibus 
simplicem et generalem omnibus deinceps. liberalitatem nostram 


acbemus nulla in ea exceptione facta, 


ut communiter omnes homines securitate fruantur, neve ulla reliquorum exactio ulla de causa 


temporibus procedat. Hanc nos actionem cum subiectis largiendam tum deo 
vimus, ut omnes bonis inde oriundis fruentes pro nostro imperio gratias magno 


que actionem nobis in mentem misit. 


0 offerendam existima- 
o agant, qui hanc quo- 


Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram legem declarantur tua sublimitas ui 
ad effectum adducantur studeat et ut observentur operam adhibeat. 


8 diseuss/ona L Oí(exove, cíovae M | 5 in aliis pro- 
vinciis c | 9 7 vc) ij rde L9 | 14 xoóvor] modo i. e. 
re c | 16 yevouévr» L | 16 dapp om. c | 17 ztodrye 
am eee 1. e. a kal. Sept. a. 537 17 04] dj malit 
Zachariae 18 sedecem M || AN] d M1 stpoAagoves 
Troll (of. e. 9. 587, 28. 625, s. 722, 13. ed. III 1 $ 1) quae 
5 €] xegofaívove: ML | 24 rgocuévas L | 25 . 

su:)8au000:)] humanitatem concedentes c | 29 sic vovv 
spiv L | aA M Aagopévo L | 30 epilogum om. 6 
] eubscr. om. € (nisi forte huc pertinet subscr. addita se- 
enti constituGoni Auth, CX XVI = nov. CLIX, ubi vid.) 
XVII k. mai. M] ug»i n Theod. | CP. dn. iustin. 
pp. sug. basilio uo. conss. M, Fre. 4% (immo uf) l 
r vxare(a» Bacidsiov vÓ ef" Theod. Annum imperii 
XXVIII. Contius ax mas. reposuit, unde po. Basilii XIII. 
(i. e. a. 554) requirit Biener Gesch. d. Nov. p. 527; 
rectius Zachariae servato consulatus anno a Teodoro 
tradito er v. 16 sq. annum imperii XXVII. restituit. 


2 donationem T [3 et — diseussiones om. 7' [| disouti- 
ciones V* | 4 aliis delet Beck | 5 auiro V 6 leg. mini- 
strantes? | 7 nostre F 8 dubitata eis minutione V | ci- 
uitatis VT, corr. vulg. | 9 eorum T' || divisae vulg.] diuisa 
VT | quia) ors T | 11 modo possumus V | 12 *quae de- 
levi | factum exeeptione V facta o est vulg. | 14 
transiet VT, corr. vulg. | inditionis V | 15 sedecim] si 
decem V si. X. TI facta V | 16 supplicem V | 19 nulla V 
| 20 reliquorum vulg.] reliquarum T' relinquat V | 21 
non 7' | 22 eoneedente V | actuum VT, corr. . 125 
huno vulg.) hane VT' | in mentem vug.] inminentem VT 
| sewbscriptione carent libri; nam quae in KEscorialensi et 
Pistoriensi adicitur dat. prid. kal. nouemb. op. (cap. Pist.) 
imp. dn. iust. pp. aug. (oog. libri) an. XVLIII. po. (pac. 
Pist.) basili ue. an. IIII. praescripta in Escor. constitu- 
tioni Auth. CXXXI ( nov. CXX XIII), in Pist. con- 
stitutioni Auth. CX X XIV (= nov. CX XIII), ea aliunde 
(Au. CXXX? CXXXIII?) tranelata est. 


91 


Nov. CXLVIII pr. 1. 122 DE INDULGENTIA 


PMH 


IIEPI ZYTX9PHZE9Z AOIHAA9N AHMOSIQSN. 


(ovosivos Atyoueroc Murrov.) 


Hoooíusovw.) "Oegv Nan và wowà t mxpayudto» i % dx nece» je Tuerdpas Baesloíac 
. a xQóvouiv «vs xal mond vj naa siens uc dx Sf noltaíae wnjépsvos, & ev id j 
xenpayamav qav wavsgtrSauey amaGge xd MÓGIOV lee xevasspoprus seni 
xQós c ys. tide ar e dAdca» sie éavrovs — &vsdsbápada vó sd. fápovs vs xai Óvcyapsiac scoAdas 
da Ata tes «ovvo. xal rd GrQ«tietuhv d napapovóe jdn «5 vov d - es vo 
rate «&» fagBdgow dyòdoss re xai d οοννν⏑ẽ dpérQous xavafAdnvss Oa: A Gsov yéyovev ii ö 
re Ósoveye éxavopOocsoc dbhuugsv. mÀéjv dÀÀ ovx dyoe rer xal móvev Oe U vy» e veve 1 
vxrxóove Gr go, d xai vwos álÀne psvalovyas qilavDoeimov yveiuns «eis viovsiéss vevopiscaquso 
xo"vas éAevÓsQovvtse aUtOUS «Ov mag avvaw , Opaulouévorv vq Onuosiep. 

CAPUT I. ; 

Kowiv voivov xal raítnw ind vj» svespysg(av eie & mar Éxexvslvovtss GvyyoQoUusv vov = 


Bóv*es xoóvov máros «76 octavac d ν,içAu e wal avt5s vov Évscra oS xUxlov và d 4 * r - 
ral Aura tQ Ónguocíp, xal DsesiLousv unÜsuía» sicoalww yevédaDa, vow dv 33358 1 
xo vis sionuévos énvauf)GsoS, ira vr» ysvixT)v sita «vv (Qixr» vodztsLav «nc o5s Ado v«vra óga 
$ v)» Goyv 19» napà 'lAivosoic isodv soastoQíov j toU dvOoFovarov Jovaxisiavov énápoxov «àv dni Mvsia: 
xal Str e orf M xavalóyom 5 xal vv slew ijne Jnsavoow 1) «oU laoevárov zov capssiov 1, 
voU Üsíov xarQsuovíov ñã «oV uaycAomoensovérov wovgdtoQos vOv obucv: dd ma» Odov Kv vs (qo semi 
éQyUgq xal érégow aidac, αq νν ein, rodro sdgs voĩe ÓgslAovas GvyyoxpsíaO w, cera ovra ysespyoi 20 
evra pucOeral ovts dpgvtevral oUvs uu oi xextruévos sicnoayOreorras «à ópeidóneva xq dnn d 
pata vv yos «1s elonuévne istuvepnrj€so nal avtijS xoOvov. 

CAPUT II. 

JEtaipovwuav 0à vavvne "uv ce orie «dc «8 Gxoariatixas xa) qoidsoatiuóds discussiones. veras 
ya ro vnorsAóv obòd 0Àos uaDdssaDos evuBaives, d duale xal H’ «Ov ix «oU Ürnosiov xe 
xognynOévvov, sic vide va oixsiov axeveyxapévom «à «oic GvoQatuorcixols «aypadw 7) qoidspeviwot f. 25 
Oévra sxagà vov Ünuocíov. si dà ua vwwa magà vois Asyoudvow Urodéxvoac sj dsr ν, 9j duis v 


pis CXLVIII Iustini Graece tantum extat in M (f. 410 inter Iustini novellas prima) et L. — Epit. Theod. 148 
Athan. 20, 6. 


CXLV Il. 
DE INDULGENTIA RELIQUORUM PUBLICORUM. 


(dustinus Augustus edicium.) 


Praefatio. Quantum providentiae et studi in res communes statim a primordiis imperii nostri 
imus, dum traditae is a deo reipublicae curam adhibemus, ex iis quae iam gessimus omnibus 
manifestum fecimus. Niacum enim cum multis debitis oneratum et ad extremam inopiam adactum inveni- 


. aciendos subiectos arbitrati sumus, ut eos a rcliquis fisco debitis liberaremus. 
une igitur hoc quoque beneficium nostrum in omnes extendentes praeteriti temporis reliqua 
usque ad octavam et ipsam praesentis cycli indictionem a subiectis fisco debita remittimus, atque sancimus 


genera- 
lem sive specialem smensam gloriae twae spectant vel praefecturam sacri apud Illyrios praetoris vel glo- 
ríosissimi [ustiniani praefecti numerorum militarium in Moesia et Scythia vel etiam sacrorum nostcorum 
thesaurorum vel sanctissimi nostri aerarii vel sacri patrimonii vel lficentissimi curatoris domuum: 
verum gwidquid (am in auro quam argento aliisque speciebus debitum fuerit id omne omnibus debitoribus 
remittatur, ul neque a colonis neque a conductoribus nequc ab emphyleutis neque magis a possessoribus 
1 pe debita pro tempore eg est usque ad praedictam indictionem et ipsam exigantur. 


ius Sun E 
An IURURM. CORNITAAT quM IIS UME CO 1 ODE RM OM data sunt a . Sed s$ quae 
etiam apud e 


2 rubr. Lal Gvyxooresosc d¹,'eiντ Ath., ee lo- raure LI 16 see MI 7 rr «2» LIMA 
ad oov Theod. | 3 inscr. om. ML, inserui ex hi 4 | Mug M | de hoc praefecto cf. nov. XLI et ri 
"Oca eit. Theod. |  dAáicav M] dAaaca» L, das dd. | 18 1 wal «0? isporrávov L 7¹⁵ olxuov M (ró» Bod 

eum Haloandro vulg. | 8 vapagvi» ji «pj om. L [10 | và» obucv Ath.)) oixsio» L | 2059. *ov)à evdà - 
Io Zachariae | As» 03 aAA L| 11 . ls de- o0 ML | 21 pucD'wroi L | pvtevcal L^ 22 xal om. LI 
sov usradovvas L | 12 *4lsvOsgovytrec] éAevOdgove | 23 discusséonas L Qvexovoíovac M Qiecussiovas Ath. cod. 
ML (xoi€ac post duo add. cum Haloandro vulg.) | 24 *aA4A'] 2 ML, xi Hombergk, sí ii Osenbrügoen 
unnd, (et eic saepius) M, dAAs nato (ot sic | (cf. 720, 85) 1 25 xoonynOdvra LI éxi2évra 26 
plerumque) L | 14 octausas L, om. M in lac. 12—16 | 94 xa «iwa L. Ath.) elonpéva xai «wa M 

tt. | dxiveprosos) i. e. usque ad kal. Sept. a. 560 | 


UT PRAERIDES PROVINCIARUM 723 Nov. CXLIX pr. 
dv xoveip 5 dv dy 57 và» ddl sw dv sides volovpévev sopsDaisy magd vOv» Vnorilow navafAnDévta, 


rijt magovone nuo» de, die:s xovxo dni «Ó Onuóduov i; nal ole áv dguóLg và voxavra xav ». rob 
uno deres rij raοονννẽ,oͥñhEαοοανůç y d,, oU ur» vove mag avri» rd Onuógia - 


di, de si re vastus fuo» sQocuÓ0 ce 
. D» ouoloyíae 7] &vriporsijemc siligasiw, 7) xal ros geri 
viv, &vadeoves 0à «às o tas wap dy éxouícawto taívrac, Anares dd ydosvat Ou vs xai 
Hav vijs rohr, Gvyyoorjasc;e «s xa) gilasD'porníasc absesDév- 
anyllaypévos pgorcídos Poi Té)» àxodst£soov Évexa. apgaguAaxis, 

gavtac 


PM6 


ITEPI TOY HPOIKA TOYZ TQN EHAPXIQN APXONTAZ TINRZe AI EK AEHZEQZ TN TE 

O9EOOIAEZTATQN EHIZKOIQN KAI KTHTOPQ9N KAI OIKHTOPQN TN EIIAPXIQN IIPOZ 

TON EYZEBEZTATON BAZIAEA, E NI TON ONOMAZOMENON TO AHMOZION AZOAAI- 

ZRZOAI. EI AE YITEPOOQNTAI TOYTO IIPAEZAL MHAENA IIPOZIENAI KATA TOY APXON- 
TOZ OTIOYN IIPATTONTOZ IIPOOAZEI TN AHMO ANN. 


(Heoo go.? Je magà «oU Osov 0sdouévns rule solitsíac wndóusvos xai év sacy Qixavcvvy 57 
s0U6 9uevápove e PRSE ond ou fva cwoxóv ib derñe vovvov dÓdusDa, dx s xi moon» dure cl 


Nov. CXL1X inter. Iustini novellas quarta Graecos tantum extat in M f. 412. — Epit. Theod. 149. 


reliquorum in specie conferuntur a subiectis soluta inveniantur, exigentur et ipsa iisque ad quos 
pertinent em dictis a nobis magistratibus solventur. we pari ceteros omnes qui a subiectis nostris 
aurum vel aliud aliquid in praedictis a nobis indicti acceperint neque id fisco solverint quemadmodum 


solvere par erat, a praesenti donatione nostra excipimus, ut hoc fisco vel etiam quii ue competunt 
solvant. Subiectorum enim miserati praesenti humanitate ea, er Sumus, nec vero eos qui ab ipsis publicas 
pecunias praeceperunt ac privare fiscum volunt sive illos a quibus delegati sunt. Manifestum autem est, sí qui 
€um hanc nostram lüberalitatem praesentirent pro reliquis remissis per fraudem aliquam a subiectis nostris 
cautiones vel constituta acceperint, vel etiam in privata debita transtulerint, vel quid aliud eius generis ad 
«ircumscriptionem meditati esse ve. fecisse videantur, nullam cos utilitatem eæ dis habituros, sed cautiones 
éis reddituros essc a quibus cas abstulerunt. Omnes autem et deo et nobis gratias agent: qui reliqua debent, 
quod horum remissione et clementia digni habiti sunt, qui nihil reliquorum nomine debent, quod liberati 
Sint sollicitudine propter apochas custodiendas, ne forte accidat iis ut saepius pro iisdem temporibus mo- 
Jestia afficiantur, — — —, usque ad octavam indictionem securitate utentes, ut ad omnes merito praesens 
donalio nostra redundet. 

. EKpilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram pragmaticam legem declarantur tue 
gloria edictis " 


. 


usa in hac regia civitate omnibus manifesta faciet 


CXLIX. 


UT PRAESIDES PROVINCIARUM GRATIS FIANT EX SUPPLICATIONE DEO CARISSIMORUM 

EPISCOPORUM ET POSSESSORUM ET INCOLARUM PROVINCIARUM AD PIISSIMUM IMPE- 

RATOREM FACTA, UT QUI NOMINATUS SIT FISCO CAUTIONEM PRAESTET; QUODSI ID 

FACERE DISTULÉRINT. NE QUIS IMPERATOREM ADEAT ADVERSUS PRAESIDEM, QUID- 
QUID IS TRIBUTORUM PUBLICORUM NOMINE FECERIT. 


Praefatio. Cum rei publicae a deo nobis traditae iciamus amque demus ut subiecti 
vosíri in A tustitia vivant, VA hunc finem ab initio ipit ab 55 quid antea imper- 


| r M) xai vv L I aide M) dn L| 4 I L) | fugerunt. — Ita vere locum restituendum putat Kroll: de 
ai M (5 rot mavult Zachariae || dn om. L^ | 6 a9và) M | ur (rovro d ssageusrimtss soAldsus) Undo v. a. d. X - 
n „ L|? yov») % Haloander | leg. 0z0- ys oi) dd Cvy. | 16 Giasipsuv M] Oiavousiv L Oiaud- 
OD» ? | éxresaopdyos L, dxvatapavos M, corr. Haloander | wes» Zachariae; malim dani vel Qiavaivssv || 18 70o- 
(ro dxrayagíovs Ath.) 19 viva M) vj» L | 10 vovv1ó | yoeduuaes e Vir suia ML | 19 subscr. d. ann. 
-« ML) 1oiovtov cum. Haloandro vulg. | 11 &xavsac L | T. iustinu pp aug. M, dPegorrtOv év role xoóvosw Ha- 

12 ni» M] uiv oiv L | 13 dnods(teov Hombergk (cf. ou '"lovavesuavoU Theod. yd ceteris om. Ath. | 
122, 25. 281,31 ed. II c. 1 5 2)] a node HνEñEe o L|14 | 21 rubr. ee vov 7tQoíxa yévaa Das roùs Ggxovcvasc Y- 
rere vovvo ols M vovro ole L (ovvovs Haloander, | nacíq «àv xvrvógov acgalitouivevs (GapaliLonévorv 
«ovtovs ole Scrimger) zagsusistsy ML) ageuzxn1ss | cod., corr. Zachariae) *ó 18 p?) (7 us) inder, xoi 
€um Scrimgero vulg. | *19 addidi | EvyoxAenvrsasree | ui Zachariae, malim nòq'i) Quvaguévove vovro n . 
sapsívegap ML, nagívogav corr. Scrimger (praestat | x9ocuévas (rtgosuévas om. index reginae) gad. loc dq. «rjv 
fort. nagsíaO waa» i. e. "indulgentia potiantur). Verba | to»»v Ópuoaícv sianoativ Theod. | 22 ol«yvogov] ol xai 
webscura mon expedio; gvyox len rice significare vide | oixrsoQov index M i x vov — 25 Ónuociow] wai d. 
eur gui iuga vel capita (cf. 122,13. 21. 636, 28. 637,35. | qópo» xspalaíov inder M | 24 *urdéva (possis etiam 
Gothofr. ad cod. Theod. 13,10. 3). averterunt vel subter ! nrxdti, cf. 650, 11))) unda») M (an uu; QoraaD'as? Kroll) 


91* 


15 


20 


29 


Nov. CXLIX pr. 1. 2 794 UT PRAESIDES PROVINCIARUM 


xai Gvyxsye v rñove, vevso xa] émavopDGGas wal vélssov dstogijvas. jca»rsc volvev Oxct vd «s 

ÓnuóciOv v 18 UXTKOOV d Blefés re xai dlsjpov Oivshoíg, ÜuevorOvrus» ò re 05 codro d e Rene, sé vov: 

syovuévove r éxagxuov fooixa rd aoyàe sragalauBavoryras «ai v0 did acpalsLopsveve d «a x«i 

r wawtrós dmsyopévove vovro uiv dÓuuaros ovro Oà wal Anumaves 

cÁGypo) vs sal d ásvjyopgsuuévov. 5 
CAPUT I. 


"Iva «oívoy m5 ken sivit. énsienÜUGiwrss ra dαοανννe dd avc ii, r GUyvai voie wet 
abr dvoyAoínsDa ftpocslsUgacs, ssQoQérco rode éxact596 ,! OciorrdvOUS ésOxkÓTCOVC ve «s 
xal oboyrópo» robe dyorres rd nmtéim, dd wowijs Derjcacs dvagépn» dni rd ire xoéros rote avrei 


érvrgÓs(ioc A i we cj» dx tác abr émaoyías vouslousvovs. rox rd Góufola «5€ dere 
dócsos xegic napstousv dogaliouévois sóv Ónuógiov sicays» xavórva, ND TOP UN abr vOv vwóger 10 
tar prdiv QiaxoádtrssOns LI] ugJd. tua BidLeeDas sapà vv vxovslov (xópov, dl vais ois 
doxovuévow girfjGssiv éxaypunseie *]j c Onuociev qógow lende, wal voi ui» napi rde evasets sic- 
ꝓogde s)yvopovoUGs sodes 18 &ua xa) sarQuuss stQocpiosaOas, robe dd dyve ac cen h 6eqodeó- 
vago», nrÓiv n vovrov xiο o olxsioy stay ránacw dnopsoouévove. dei d ghroe ovdi» feror xal 105 

aLouévow &nacs r Toe ve xal Üíxeso» véusuv GUP TGX49. v2 rohr, dümallarvsw g xQéc cos 15 
vouove, e pu wai damdvαν,ẽç xal xoóvors uaxoois «vrovs ,- éneEuivas d xal «oic Gnaogtávovss, 
xai arge vÓv vOuov dmdys» de vipaQías avtois, wal ssa» &nidainpyvaOas Üicsogivny. 


CAPUT II. 


pes 
j éx9osícic mH roh fuetápove vso1isiei, vic v8 ovGías Exnscsivas xal psyígvass vrazorcevas QT. 
clas. piv y&o ryouudvou OuoU pwía tí; dgvwv abr od vàs dmagyías sUvomsigDai v& wal dageles 


«96 ve» 25 


ectum esset et confusum, id et emendaremus et perfectum redderemus.  Haque cum meditaremvr, 
Jh fiscus quam subiecti a damno et iniuria liberi Lipids id quidem nos facile oM enturos 2 
si efficeremus ut praesides provinciarum gratis magistratus suscipientes et fisco cautionem praestantes 
recte et legitime omnibus uterentur, omnique tam iniuria quam lucro turpi atque alioqui prohibito absti: 

. Ne qui igitur pavore provincías ingressi eas iniuria afficiant nobisque per crebras interpelle- 
tiones adversus íllos factas molestia afferatur, ex:hortamur singularum provinciarum sanctissimos episcopos 
eosque qui inter possessores et incolas principatum tenent, ut per communem supplicationem ad petentiam 
nostram deferant eos quos idoneos esse ad administrationem provinciae suae existiment. His enim insigni 
magistratus gratis tr us cautionem praestituris se publicum canonem illaturos, obligantes cos, ne quid 
peragant quod legibus contrarium sit, neu quem a lectis etorgueant (quaestum, sed ut suis) contenti 
annonis publicorum tributorum exactioni invigilent, atque erga cos gui in piis illationibus religioti sunt 
clementer simul et eine se gerant, a contumacibus autem eas severius exigant, neve ullum omnino hoc 
nomine proprium lucrum auferant. Nec minus oportebit eos litigantibus quoque omnibus aequitatem et 
iustitiam tribuere, eosque celeriter dimittere legum ratione habita, ne et re et longinquitate tempo- 
rum eos atierant; ted etiam delinquentes. persequi et secundum leges supplicia iis infligere, atque omnem 


Nerelur. 


2 ài Scrimger] dai M | si Scrimger] síc HI 4 *rraga- | est 10—12 litt. cf. Theod. ág p æùròôs densedh⁰οα - 

exsvagdausv M (ragaaxsváz;o uev cum Scringero vulg.) | vov «aic oixsíau& v«r1)08civ | 12 *agxotuavos M, d 

&neyopévovs Agylaeus] azteyóusro. M | 6 zusis Scrim- ivovs Hombergk [ 18 ados male cum Scrimgero vwig. 
er] du M | 10 aapaliGouévoss Hombergk| d . 124 vois M) vois x8 cum Scrimgero vulg. | 28 éxapaAasas 

D doe NM 11 7 del. Osenbrüggen | rsógov, dd «aic | N | 31 avtoU cum Serimgero vulg. 

olxeíaie supplevi, om. M in quo post vxotsAQv lacuna | 


DB RAPTIS MULIERIBUS 129 Nov. CL pr. 


. CAPUT III. 

Tavra mà» ov» jus voi d rad émagyía. àmawvra spoxnQUTtOtss:, xal rar Üsuviwres Ogy ves 
rue dor. weQà tov6 vrn«oovs guAavOQnría, [Asc vs xai dps] có» Oesóv u Ao e S976 rd coca 
a gage coseser» ννννον stQóvoiav. o dd raue ub vije xaloxayad(ías éxetuxóvves sl xt ci vov 
aoxóvrev algscui» da, roι , odd savtsAns 9) oh, avrov; altiágoyras. a dd a ávafaAouwto vovtovs 
inidiyso Das xal sis ijuãs avagégn, ovxév (dv) Qixaloc voòe éyravOev édxstaunopsvovs dv. «aie dnagyicis Qi 
vi» rh Üguodíaw CvÀÀoyjv stava ssdivsv mQoaigovudvove &xipipyawro, o rusic) vov Aosnov d- 
ge noottósrov nee xal rohre aft, %. oi yào viv étovalar xag rudv Aafóvrss xis àv dero: 
vov émioyns, iva rat ópyàs mQoixa Aauflávoyrs; Fo, Onpogíove sicayouw qogovi avtoí «e mag avsów 
ende dq %. CH οõ¶＋ e ovros magh «jw voórov &nidoyr» uber. xD % eUx Kcoveas ua, " 
toi cos «GÀ rate xat avrov gtQossÀsucaci» uiv dvoylovrvet. dàvafolj dà xorceras naOdnxab odds x 
viv vé» éxixsipévom aU1q Ünuoslow gógrv watagoAnv, o9 & cos olnos, oN iyverásr dxxAnsía, ovx. svayds 
sroxsiov 9 uovasvoQuv, dd od ueitor 5 Harro sQósoszov. ovta dd molisvomévove ovss ro Er 
vov éxÀáwmvogas ovts pv vove aÀlove, ole émíxsvtas yj ve. Ürmoeiev qoe eoortíc, d&asgoUusv vov A- 
Oe» xiwÓUvvov. rà yàg xowij mcs ÀwcitsÀoUyta moxQivousw ve oÓíxov mQociQécaos x&v sis «à Ürnuóciov 
dyvouoysiv dOslóvtow. 

(Eniloyos.) Vers dd và xalàs riv xagagzdyta pavepgà scs ysvía Das, que viv oi Urss- 
ox?» xard vs rij svJaínova rat ciũi nolw xal ux» xal dv vaic émaoyícss x xagOov Dsiov iQttov nQoOsivas 
éis TOUS 7tsQupavsis éxactns xda rns, dere undi, dial lad cv 5 "Loóvoias vj yaÀnvo- 

9uGv vndo ve TOU Ünauocíov xal «r6 vOv n] aglaBsías. Dat. XV. k. Febr. CP. (imp.) dn. 


pum 


0 


175106 
Iustini pp. Aug. (anno IV.) post cons. eiusdem (anno III.). (a. 569.) 20 


CL. Auth. CXXXII. Coll. IX tit. 13 
R DE RAPTIS MULIERIBUS ET QUAE RAPTORIBUS NUBUNT R 


In nomine domini nostri Iesu Christi Imperator Caesar Flavius Iustinianus Alamannicus Gothicus Fran- 
cicus Germanicus Anticus Alanicus Uuan p Africus Pos felix inclitus victor ac triumphator semper 
ustus . 


Praefatio.) Legis interpretationem culmini tantum ali competere nemini venit in dubium, 
cum promulgandae quoque legis auctoritatem fortunae sibi vindicat eminentia. Meminimus itaque pro raptu 
mulierum, sive iam desponsatae fuerint vel maritis coniunctae sive non, vel etiam si viduae sint, legem 
antea posuisse, et capitis subiecisse supplicio non tantum raptores, verum etiam comites eorum nec non et 
alios qui eis auxilium tempore invasionis contulisse noscuntur et non tantum parentibus mulierum, verum 


Now. CL (Authent. CX XXI] = Coll. LX tit. 18) est alterum. exemplar novellae CXLIII Leoni praef. praet. 
aive ltaliae sive lilyrici inscriptum (cf. quae illo loco exposuimus p. 707), quod servatur in Jul. f. 171 et in Lege 
Romana canonice compta c. 199 ( h. ctionis discrepantiam, quas ad nov. CXLIII integra adscripta est, I. L 
non adaotavimus nisi ubi scripturas Iul? et | recepimus & contextu qualem illo loco canstituimus discrepantes. 

In indice M haec novella refertur Qv' negl xñje y νν,i «jj dond(owtvs avv: adxnj od éyodgn es 
sαν⁰,da oU€a ysyoappávr addita notatione ire der zrQoyevsetéoa vov wodixos. ind u yào vis abrije vma- 
retas xal d 845 xal ar éxnepovnzas aÀÀ' dxsivos e οο cod.) udv áv r Rd víj$ dreralac ag 
vsaadooy xRxa lad iavvovagíov (cf. const. Cordi nobis est 8 4 p. 5,26 Krueg.), avez dà xa xal wr (corr. avty 
dà xa. iun.?) quae errore huc translata ad nov. CLI vel CLII pertinet (cf. ad p. 128, 11). 


III. A(que haec nos omnia cum iis qui in provinciis sunt praedicemus eoque modo quanta nobis 
sit erga subiectos clementia ostendamus, magis propitium ct benevolum deum habebimus, qui incolumitati 
subiectorum tantam curam adhíbeamus. Oui autem hac nostra liberalitate potiti sunt, si in magistratuum 
elections peccaverint, neminem omnino nisi se ipsi incusabunt. Quodsi e distulerint eos eligere et ad 
nos referre, non merito amplius eos qui hinc in provincias mittuntur propter. tributorum collectionem 
cuncta facere studere conquerentur, neque nos in posterum patiemur eos nos adire atque illos accusarc. 
Qui enim potestatem a nobis nacti sunt praesidum eligendorum, ut magistratu gratis accepto publica 
tributa inferant nere ipsi ab illis ulla iniuria afficiantur, ii cum in electione eorum neglegenter agant, 
omnino ferendi non crunt, si de iis conquerantur. atque. interpellationibus adversus cos nobis molestiam 
afferant. Neque vero dilatione quisquam omnino utetur in publicis. tributis ipsi impositis solvendis, non 
sacra domus, non sanctissima ecclesia, non venerabile ptochium vel monasterium, sed ne persona quidem 
maior minorve. Verum neque curiales neque susceplores qui vocantur, negue alios quibus publicorum tribu- 
torum cura incumbit a periculo inde oriundo excipimus. Quae enim in commune omnibus prosunt iniusto 
consilio eorum qui adversus fiscum contumaces esse volunt praeponimus. 

Epilogus. Ut autem ca quae recte nobis placuerunt omnibus manifesta fiant, tuam sublimitatem 
iubemus cum in hac felici civitals tum in provinciis praesens saorum ediotum in publicis unius cuiusque 
civitatis locis proponere, ne quemquam lateat cura a serenitate nostra tam pro fisco quam pro sub- 
iectorum incolumitate excogitata. 


3 oi] sel Serimger temere | ei E pudo Scrimger | otwiavov (corr. "ovevívov) usrà t7» vxotsía» asso 
temere | 4 dada Serimger | 5 *ovxév av] ov- | vó F Theod. Annum imperii VIII. post cons. Iustini III. 
«avs M ovx, sí (debebat oba, xà» si) Zachariae | 6 | Scrimger dedit temere; annum imperii IV. post cons. III. 
* éjiuéuyowro M | o zusic inseruit Hombergk | 12 | recte restituit Biener p. 528. 
od robe M | 17 &KFiuxvov cum Scrimgero vulg. | 18 
rjje yanvótnvos (vel «jj vaio xuri) nis Zachariae) 
roi yaÀgvyordtoic i M | 19 subscr. dat. XV. k. febr. 23 inser. Idem Aug. Areobindo (pp.) | 29 antea] ante 
op. dn. iustino pp. aug. post conss. eiusdecem M 4£Ee- | || etiam (etiam et J) comites] comites etiam | et alios] 
gevión uni qsfgovagíq Krss Ó ^ «je Bailelac Jour- alios] 30 verum tamen) verum 


25 


30 


Nov. CLI pr. 126 NE CURIALES AUT 


tamen consanguineis etiam et tutoribus, et curatoribus huiusmodi dedisse per eandem legem vindictam, et 
praesertim poenis Jocum dedisse, si íam nuptae vel despousatae mulieres rapiantur, cum non solum raptus 
mulieris, verum etiam adulterium per huiusmodi temeritatem committitur. Et super alias poenas raptoris 
etiam nec non aliorum qui cum eo fuerant patrimonium raptae mulieri vindicari per eandem gm prae- 
cepimus, ut dotis etiam marito legitimo dandae copia per raptoris ei ministraretar substantiam. lilud qeo- 
que specialiter adiectum est, ut nulla sit mulieri vel virgiui raptae licentia raptoris se subdere matrimonie, 
sed cui parentes voluerint, excepto raptore, legitimo matrimonio copulari, nullo modo nullo tempore licentia 
mulieri raptae permissa raptoris se coniungere matrimonio: sed parentes etiam, si tali consenserint matri- 
monio, deportari praecepimus. Sed mirati sumus, quod conati sunt aliqui dicere raptam mulierem aive 
volentem sive nolentem, etsi raptoris amplexa ait matrimonium contra nostrae constitutionis tenorem, debere 10 
tamen raptoris eam babere substantiam vel quasi legis praemium vel ex testamento forte, si hoc factum 
eontigerit. Qui enim talia dicere praesumpserunt, Diaedicteó legis seriem intellegere non potuerant. Qui 
enim tale stare matrimonium, etsi rapta voluerit, prohibuimus et ob hoc parentes raptae mulieris deporta- 
tionis poenae subiecimus, si huiusmodi consenserint matrimonio, quomodo raptas mulieres raptorum eliyeates 
concubitum praemiis bonorassemus raptae mulieri datis? Superfluam igitur eorum dabitationem vel im 1b 
posterum resecantes priorem legem per praesentem interpretari censuimus. 


CAPUT I. 


Bancimus itaque, si rapta mulier, cuiuscumque sit condicionis vel aetatis, raptoris nuptias eligendas 
ease censuerit, parentibus praesertim non ee db. nec ex beneficio legis nec ex testamento raptoris 


x . 
babere mulierem quam coniugio se raptoris inquinare non pluit; ted in am nas trans ferri quas superius 
usmo tus poenis i, non prae- 


non in foturis tautummodo casibus, verum etiam in praeteritis sancimus, tamquam si nostra lex ab 
initio cum interpretatione tali promulgata fuisset, Leo parens carissime atque amantissime. 

(Epilogus.) Quae igitur per hanc legem nostra statuit celsitudo tua effectui mancipari 
observarique praecipiat. Vale Leo parens kar.ssime atque amantissime, XII. kal. lun. CP. imp. dn. 
Iustiniani pp. Aug. anno XXXVII. pc. Basilii vc. auno la. 563.] 

| 
PNÀ 


ITEPI TOY MH ITAPAZTA8GHNAI H AIAXGHNAI BOYAEYTHN 
H TARE9THN AIXA BAZIAIKH2 KEAEYZE92 EM9ANIZOME- 
NHS TOI? EIIAPXOIA. i 
O abròe Bacilsve "loapyy vQ dor éndQxq xQassesQíom. 
„ Mivveu ie écrdin vis oi ù Dt, . AéyovgGa us) ge ix Qiagógorv Üixaets- 


: ar * xn 
pio» a€ 59 rate j a tavtg» dyss da «rv sUvQeipova sóluw Oixasopévove 9) sic dre Kd 
5 soAlaxie òùâ xol Osíac duds nogíQss 9as wsAsvasus vovvo Bováouévas: xal f v6 "Qayuetenqe 


Nov. CLI Graece tantum extat in ML, B 1,8,21 (aver ij vsaga oU xsisas eie và Bacsluxd schol, M, ques 
ed new. sequentem pertinere videntur). — Epit. Theod. 151. 


CLI. 


NE CURIALIS AUT OFFICIALIS SISTATUR AUT IN IUS DEDUCA- 
TUR SINE IMPERIALI IUSSU PRAEFECTIS INSINUANDO. 


ldem Augustus lohanni gloriosissimo praefecto praetorio. 


Praefatio. Relatio nobis missa est sublimitatis tuas, qua dicitur non dobere ex diversis iudi- 
ciis curiales vel officiales aul in hanc felicem civitatem duci litigaturos aut in aliam mitti, saepe autem 
efiam sacras nosiras iussiones proferri quae id velint; ac petiisti, ut sacra pragmatica forma d proin- 


8 verum adulterium etiam | 4 fuerint | 5 dandae legi- 33 xagaetijvas L in textu, wapgíavacO'as Theod. | 
timo | Illo quoque ialiter adiecto, ut | 6 raptoris | d om. Theod. | 34 Jia ML) z Sο s T'hood. 
ehgere matrimonium | 11 faetum) etiam factum esse xaAsvcsos ee, ind. Theod. | éspaviZondvoss M pr. 
14 subiedmus poenae | 15 conubium | datis mulieri éugasitouésn» cod. Theod. | 35 vais in 46 ind 
19 a&ooedere iubemus) aooipere | 21 sd patrem vel M pr. | 36 J — K om. L (A 
matrem] ad parentes | vel si] vel | 23 quam] quae | dd vOv spocsregíev male Haloander) 4 ver 
| 24 eorum (earum /)) eius || 26 atque] neo non | 27 | M37 i M | 38 pee 
verum in praeteritis etiam | 25 Leo parens] Areo- | Aevrae ; om. B 4. ad 727, 1. 5) | £tépgac L $39 gran 
binde pater | 30 Vale — amantissime om. Zachariae] $ rie sí re L s«neac LBf| d= voi 

; ftgayuatixo Le 


NE BACRAE FORMAE QUAE 727 Nov. CLII pr. 


rx TeVtO i ), cora pnÓdva valeo rnv 7, Bovisvesv ursa dE éráoas cic érépgav dyrgOas yogav , 
sic «vavergv KüxseOas vr». svOaiuova noh, sí d pim doutes cola g 5 ibis ae 
vod vd Üixaevnolq «is 676 bn ο4ed ual vijyove oled Aenfdyem 

CAPUT I. 

Husie rot nàücav uiv dyoyywv xai magdovaciw dmoctQspóusÓa, sl. d dvdyxr yévovco vowVró v« 
r , u vÀv Zusrréov Goyóvrew nÀnv f «Q d , o Ovyyogovusv ioni cid I gor leur i 
aie vavrQv dai 7tossiv vy» avÜaiuova óAw, xe si ur, Sua xdAsvais éxtstQéztovaa tovto ÓrrvoX$ yévouro, 
gv «s. wal v)v G?" papyOdvsy vmax, wal uf aoa v?» Gg?» p dνανννM yíveaDas avióv, di 
vÓ vr TQ) i edi u rore évrsiOsv oí và Ónuósia nodáttovtss dgsixóusvos vaUtg» Adfouy dgog- 
pn» 758 xarà TOv Ónuodíowv m90síac. 

'Eniloyoc.) H toivv» er d ego) rd zagaevávra iu xai dd rode «oU Üsíov ö rin 
in dudod e víxov loyq xal ux stagadoUvas axevadco. Dat. XVII. (kal... ) 


* * - 2 , 


PNB 


WHEPI TOY TOYZ EHI AHMOZIOIZ IIPOIONTAZ OGEIOYZ TYIIOYZ MH AAAQZ EPPQZOAI 
EI MH ETENON TO H FENOINTO KATAOANEIS TOIZ T9N PRAETOBRIQN ENAOXOTATOIZ 
EILAPXOIZ KAI EKEIGOEN KYPOQOEIEN. 


O avvós Basilsve "oasvr «q dvJoborátg éráQyo ntoaicoplow. 
(Hoooíusov.) Zmovddtjovtss ueva rij roõ 9 BonOs(acs gv» émiusia(q Owouxsi» và re dpsrievev- 
Scene pi» odaxsias cad vov Qscxóvov Desov ri, xslsvousy ur dle ix cvstov vol Ónnoaíev 
yevóusvov % vóv uayaAompamécvavoy Jodra ! xai avyovevdleor 5 mQó€ ToU6 vo» &xaoyu)v Auaungorátovs 


15 


dorowrae, sí us) nQóvspov dpqavigO] TQ dνjů e i$ Gi Um 6, roùe dà ¹, yevopávove uavaqaveis 20 


udn lx Ax .  dvorov yàg nxQogacs, Ónuodíev ysvópsavoy Oaiov TUXOY uf) ngóvsqor vq d ri 
oje dc ονν éugaer, rod ro xadíavacO'as, slra ovres xavanéprscOas rQo6 ros ey genéevavov Oovxa 7 
«vyovcraAuo» ij «ovg losnobe vàw énagyu»» &oyovsas. ùòe ydo éuqassic ywomévovs rede rotolxous Jou 
TVZOVS tQ Soóve TS one dcgoxije odr xatanduseaOas sis vas énagyíae xal sépare napalídosD'a:. 


Nov. CLII Graece tantum extat in. ML fuit in B 57. 19, 1 secundum indicem reginae. — Epit. Theod. 152. 


beretur, ne ullus officialis vel curialis neve e alia in aliam provinciam ducatur neve ad hanc felicem 
wrbem trahatur, si vero sacrae hac de re conficiantur litterae, ut eae iudicio tuae sublimitatis insinuentur 
et decreta congrua accipiant. 

I. Nos igitur omnem in ius deductionem et exhibitionem aversamur, tamen si quid eius- 
modi agi necesse sit, null. e magistratibus nostris nisi sedi tuae permittimus ut officialem curialem 
ad hanc felicem urbem duci iubeat, nisi sacra iussio fiat quae id nominatim praecipiat, quam tuam quo- 

sublimitatem nosse par est, neque contra sententiam tuam illum in ius duci, propter fisci utilitatem, 
- 5 qui publica administrant cum in ius absirahantur hanc arripiani copiam fraudis facien- 
publicis. 


Kpilogus. Tue igitur sublimitas quae nobis placuerunt et per hanc sacram formam nostram de- 
PRAE ad Pius ficum ue adducere studeat. . 


CLII. 


NE SACRAE FORMAE QUAE DE PUBLICIS PROCEDUNT ALITER VALEANT NISI SI GLORIO- 
S|ASSIMIS PRAEFECTIS PRAETORIO % VEL INSINUENTUR ET INDE 


Idem Augustus Iohanni gloriosissimo praefecto Praetorio. 


Praefatio. Cum deo auxiliante nobis magna cum diligentia res imperii a domino deo nobis con- 
crediti administrare studeamus, non aliter valere iubemus formam de publicis ad magnificentissimum ducem 
vel etiam augustalem vel ad clarissimos provinciarum praesides factam, nisi si prius iudicio tuae subli- 
mutatis insinuata sit, quae vero insinuatae non sint nullam vim habere.  Absurdum enim est, sacram 
formam publicarum nomine factam non prius sedi sublimitatis tuae insinuari, atque ita demum ad magni- 

issimum ducem vel augustalem vel ceteros provinciarum praesides mitti. Nam eiusmodi sacras formas 
sedi sublimitatis tuae insinuatas ita demum in provincias mitti et ad effectum duci oportet. 


1 rat B) r v , ML | 5$ Bovisvr)v | CL si huc pertinet (cf. ad 128, li, a. 534 data esse ta- 
em. B (cf. ad 120, 38) | ur vs LB/) us; M om. PB tuenda erit | 13 rubr. Lee «0 p eg ra ce 
; a L 13 Óguocíov Jeías xslsvasis xople wvgoaasosc và» éxag- 
Aov9ovs Be d»elovOnc LB! | 5 9 BovAsvtw om. | xo» Theod. | xgosiovtae ML, corr. Haloander | 14 
B (ef. ad v. 1) | 6 „ LB] ow. Mq 8 7i Te p, prn ML | 15 énágyos index L (cf. Theod.)) vao- 
pinots — Ónpóssa. in. litura M | oi) ola L | 10 epi. | ros ML | 16 *vndpyo ML | 19 Jovxa 7 xal avyov- 
om. B | 11 subser. om. Theod. dat. XVII M. Novellam rd, (cf. 31)) ad Aegyptum et Thebaidem superiorem 
priorem esse generali constitutione quae sequitur (nov. CLI T (. Hierocles synecd. 123, €. 131, 1; praeterea 

erspexit Zachariae hame refingens subscriptionem: dat. iet. c. 1. 2, Georgii Cyprii descr. orbis Romani 
vi (k Jan. CP. dn. Iustiniano Aug. III eos.» | 710 p. 36 Gelzer; et de Thebaids C. I. G. 8616) | 22 
£e. a. 533: quo die etiem const. Tanta et id | dpgpavr 25 vrsooxzs om. L | vo9vov abundare censet 
emissae un. Scholion in indice M adscriptum ad nov. | Zachariae, nisi legas 21 ysvopdvov Osíov «xov 


Nov. CLIII pr. 128 DE INFANTIBUS EXPOSITIS 


CAPUT I. 


Ei xi volvvv AY e toU vU» sQó6 BÀAdfn» vov Ónuocíov ydyoys, tovro axvpor slvai xshsvomsv, Get 
Dovrs? voU Aowtov Éxactow , moaypaTixów vUsOY, Siva 7:006 vÓv aUyovctdAuw sits vQÓS tO» Qovxa site 
zQós ro ÀounoUe và» émagyiov doyovras yévovyto stQoyáass Oruodíov, xaDà siorcas, xdvcac épgpaviteada: 
rb Óixactnoi t6 oje Unspoyzs, xal ovra sis vàe énapyíac népregOas sgoravróusvor ur stoovraymdven, 
xaJ sinc, Ze o vmsQozne. der 000 udv uf, noós ig yivowso roð Üruocíov Osio: «vzx0:, rr 5 
xal QéyagÜas xal ssQordvteuv TO» mQocraypdvowv, «cl müumsgOas magà je on vxsQoxrs sis vàs dv, 
dg q vs mégats magad(docOa.- d q mgós fAáfnw vos Ünpociov xarà Gvvagnaynv yivovvas, J 
piv r- Cj» Umnspoyyv roó voiuvrOvs Osíove ru, fi) tod tte q rd dv avtoig &yxs(uava stpiv , xóve- 
gov sic uas avevéyxos, tva ei «s o sixós reòe BAdfr» rod Onuocíov yéyovs, «ovvo éxavogOc O7. OiosÓrxors 
volvvy Nee sQaypatixOG ru 5 Ónuodíov 55 e, ipgavzs y], «Q 9oóvq vie ere vxsoo- 1 

: CP. dn. Iustiniano pp. Aug. (IV.) et Paulino 


xis, voUVrov dv ovdevi xpóvq xgatei» BovAóusDa. k. Iun. 
vc. cosas. (a. 534.] 
PNT : 
ITEPI TON XAMEYPET9N DBPE49N. 
O avvós BaciAsvos HA v dvdobovávq énaoxq tov lÀÀvgixov. 15 


Ilgooiusov.) "EyxÀgua rij d οοAE e yvopunc Au xal o nsgi rdyrov Baofidomw AH 
air Ae eiae a N eee ee e ini TOV Fuel ja aliud ee Lin ne lea 
stQueryysmAsv, OG ret, x mooióyra ανοοοο dx xoiMas dmogoíirrovves Boéqr xal év rate ayíax avtà war 
r dȆgonow deayoy)s xai vgopts afue 
éxÜixojcs xal dovAovs mQosayydAlovsi, wai 5 rñ oixsíq eipotrts tovto smxpocÓsivai, dors Ove iv 9 
avrois voie «76 Lojs mooouuío:s Üavaso sagadsdoxagw. avbrcapras avsgrjGas vijc dAevOsolas. AN tolvev 
0 tTOi0UTO» ÓXrOTLG vrͥ l wavà vavtOv zteQudzs iu linαν ,, góvov «s xai Ovxogastíay xa) 00a dv «ec év 
vj ro moáfu svxólos dnagiO parvo, dei rode và voixvva ÜtastQabaudvove . Ex «dv vónov ms; d- 
psoyn» dxOixraw, dd els r «ove & go gporsctégove yayda Das «aie éayavaic N vxofAn vas stosseis, 
ola éx «5$ dvaidsías 15€ dvayoyté (dia dyndijnara nosayysiiayvas. dre roõ AowtoU pulaxOr;vas Osesxtitomar. 15 


Nov. CLIII Graece tantum extat in ML, c. 1 ex B* N 3, 3 p. 511 Zach. in B 33,3, 4 — Epit. Tkeod. 
153, Athan. 18, 7; Anonymus Bodleianus 26 apud Zachariae Avixd. p. 222. 


bd 


I. Si quid igitur hucusque ad detrimentum rei publicae factum ost, hoc irritum esse iubemus, 
sancientes, ut in posterum libet sacra pragmatica forma (sivc ad Augustalem sive ad ducem sive ad 
ceteros provinciarum praesides rerum. publicarum nomine, sicuti dictum est, fiat), omnino iudicio swblina- 
(atis tuae. insinuetur, atque ita in provincias mittatur praefixa additis praeceptis, uti dictum est, sublimi- 
latis tuae. Itaque quaecumque sacrae formae non ad detrimentum rei publicae fiunt, eas et suscipias et 
praemittas praecepi atque mittantur a sublimitate tua in provincias, ut ad effectum adducantur; quae- 
cumque autem detrimentum rei publicae per obreptionem fiunt, eiusmodi guidem sacras formas susci- 
piat sublimitas tua, neque tamen quae ín illis continentur faciat, priusquam ad nos rciiulerit, ut si quid 
forte ad detrimentum rei publicae factum est, id emendetur. Quaecumque igitur sacra pragmatica forma 
publicorum nomine facta sedi sublimitatis tuae insinuala mon fuerit, eam nullo tempore valere volwunus. 


CLIII. 


DE INFANTIBUS EXPOSITIS. 
Jdem Augustus Eliae gloriosissimo praefecto Illyrici. 


Praefatio. Crimen a sensu humano alienum, et quod ne de barbaris quidem ullis referri fidem 
Aabet, Andreas deo carissimus presbyter et apocrisiarius sanctissimae Thessalonicensium ecclesiae motas 
nuntiavit, esse qui infantes ex utero prodeuntes statim abiciant et in sanctis ecclesiis eos relinquant, deinde 
eosdem postquam a piis hominibus educationem et alimenta impetrarint vindicent et servos suos esse pro- 
nuntieni, atque cupiant suae crudelitati hoc. addere, ut quos in ipsis vitae primordiis morti tradiderint, 
eos adultos privent libertate. Quoniam igitur eiusmodi indignitas mulia simul complectitur crimina, cae- 
dem et calumniam ei quaecumque quis in eiusmodi /acinore facile recensuerit, oportebat eos qui haec 
talia committerent, vindictam ex legibus statutam non effugere, sed quo ceteri „„ ex- 
tremit poenis subici, quippe gui per impudentiam actionis sua ipsi crimina deferrent. Quod quidem in 
posterum custodiri iubemus. 


1 uézp. vov vv» L) om. M | 2 Osiov om. Le | 4 »n . sal, i le ö * 
ngorartónsvoy M] om. L | 6 pro vc gerad, fr | nes. CT motete XVII k. 18 Lea gef San, 

roll 10 «oívvy om. L Lo dis L| w9 | apud Anon. Bodi. et Ath. | 14 rubr. Ilegi * 
5 10 2111 rd : Tu e pa eod. U Hacq Ath. (cf. ad inscr. nov. CXÍ p 521,12] 
vsíq reliquis omissis Theod. ust. pp. aug. ulin. M, s ag od 
IV. add. Zaeheriae. Scholion im indice M ad nov. CL | V MLI ar. VVV 
immerito adscriptum quod p. 125 exhibui elsi in promptu | aea L | 17 bc dylae L | 18 sQocryeyxew L* | 
est referre ad nov. sequentem CLI 57 ad 727, 11), tamen | " &x'ogoízrovras H azogíizcvovras. (sim. 2) E 2 
vir dubito quin ad hanc nov. CLII pertineat, ubi de | od M] ovv L, robe Huloander | 21 aaa c L 
consulatu in illo scholio commemorato ex ipsa codicis M | 23 «à voavta LI abr M] 5 LI 21 eic r 
subscriptione constat; accedit quod cum hac subscriptione | LI 9ev« M I 25 xoosayyéílovrae L, εα,u0uill et 
facilius conciliari potast diei nota in scholio corrupta wa Halounder | sasitousv M 


DE lI8 QUI IN OSROENA 729 


Nov. CLIV pr. 


CAPUT I. 


Doo coívv» ovrog d» éxxircíau 9 bmi N aÀÀlos rómow amopgpupivreg DeiyOeboi, ro mc: 
vgónoi dAsvOsQove slvai napaxilevópaOa, xdv ei dxgiBre i$ dnódtbis vndoyos 1 dváyovti si; v0 di 
ro toto u 1j avtov Üingdpsw Üeanovsíq. si yag voie zustépoie nigocrévaxtas vouois, dxcts tToUs 
wogovvtae oixéras rag Ow ÜsgzovOw xavaggovnOévtas xal le rie abr vyulas dne, νν%h,⁰Ehᷣe r 
xsxrnusvowv éxiusAsína i aGiovuévovrs xdvvos sis dsvOsogíav» üvagndlsaOas, nos dpa ye vovc-dy abs v5. 5 
rie gie dori vj re allow ávOQono» raus vrac evasBsiq xal nap abr dvavgagévrac avelóusDa . 
ale dd. uo ear x, Oni; dd robroe TOv v ÓGiOtaTOv doyianiOxonov 12€ Osccalovixdov xai 1)» 
v avtov dyía» vov Ouo0 dxxingía» xal tjv o9» dvJoLor,te BenOsiv xai vyv dAsvOspía» aUvoic dice 
Jing, nnÓà rde d vow iure vouev Tí» Tavra ngarrtovto» Oiagtvyóvrov nowás, ola nd one 
an e xal euórycos xsnÀngenuévoyv [xcl) vocovrow stá0T€ uicipovias xa(poves, O€0v vavtqv ois 10 
ex O'lseréposs éxdyovai. 

„  QEniloyos) Ta «olvvv nagacrávra fui xal dia vov0s rod Oríov Onlovueva xhnov ij «e aij éydo- 
Sorzs xai 0 xarà wcigóv ci ajüvr?» magalyvóuavos dA wal i na t vuiv vnl Koyg xal négati 
swagadovsa, xal zagapvlayOTnvas Gxsecato. xal mxowr) yoQ dmuxs(Gevas d yovaiov Matgov xatd «Ov tara 
ain iiio 5 $ nagafaíivsaOas ovyyogovvtov. Dat. prid. id. Dec. CP. (imp.) dn. Iustiniani 15 
pp. Aug. (anno XV.) Basilio vc. cons. (a. 541.] 


PNA 
IIEPI TON EN OZPOHNH AG0EMIT9Z ZYNAAAATTONTQ9N. 


Ad rox r ſovotivι , Ayoνν i õe, D)oq «oun 1Ày , xoiBávov. 
Mel.) Ilagddobós vis NO sic ies Aoyos, e oi xarà t? ncn» vOv netapo» xal «vn» 20 


Oo éxagyínv volpoas ydposs dÜÓsuívow diẽjjc-, xal rot (cxnaixovs sragafaivova, vovove xal vàs 4 
evtoic rnusnguévac mzo.wàge rd$ *& scalaiae «ai wéas, role udv in ysvcóvev rtQosdyovves, aie oOspívove dd un 


Nov. CLIV Graece tantum extat. in. ML (avc éfeporvi9rn 9nig ov vépos ovx sv schol. M in marg.). — 
it. Theod. 151, Athan. 11, 6. 


L. Quoscumque igitur eum in modum in ecclesüs vel vicis vel aliis locis abiectos esse probatum fuerit, 
eos omnibus modis liberos esse iubemus, etiamsi actori cer(a aliqua probatio suppetat, qua ciusmodi perso- 
mam ad suum dominium pertinere ostendat. Mum si legibus nostris praecepium est, ut servi aegro(antes 
a dominis neglecti et quasi desperata eorum valetudine a possessoribus curatione e 5 non habit omnino 
in libertatem eripiantur, quo landem modo eos qui in ipso vilae principio aliorum hominum pietati relicti 
atque ab iis enutrili sunt in iniustam servitutem trahi patiemur? Verum his et sanctissimum civitatis Thes- 
calonicentis archiepiscopum et sanc(am dei ecclesiam sub ipso constilulam et gloriam tuam opem ferre et 
libertatem iis vindicare sancimus; neve poenas ex legibus nostris statutas effugiant qui haec agunt, utpote 
qui omni inhumanitats et crudeliiate referti sint, quae omni homicidio (anto peior est quanto miserioribus 
eam in/erunt. 

Epilogus. (Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram formam declarantur gloria (ua et 
gui pro tempore cundem magisiratum suscepturus est ct officium vobis obtemperans ad opus effectunque 
adducere atque. custodire studeat. (enim poena quinque. librarum. auri imminebit iis qui haeo wolare 
templent aut violari patiantur. 


CLIV. 
DE IIS QUI IN OSROENA ILLICITAS NUPTIAS CONTRAHUNT. 


Imperator lustinianus Augustus Noro comiti sacrarum rerum privatarum. 


Praefatio. Mirus quidam rumor ad nos pervenit, eos qui Mesopotamiam et Osroenam provinciam 
incolunt, audere illicitis nuptiis se iungere, atque romanas leges violare et poenas in (is intentatas tam 
velercs quam novas, qui cum ad vicinarum genlium mores respiciant, in illicitas atque prohibitas nuptias 


1 Doo voívv» evros) Oscnitousv 0004 B* | 7] 7 
dv B. óéunosw L [&xogoipOsvras cum Scrimgero vulg. 
| vovro« L, B. v. l. | 2 4Asv2£ooie B* v. l. I- 

6h om. B* v. L || xav sí. ML) sad al, v. J. ei xal 
B*|vnzdoxe B*'|3 ahr Scrimger | moovévaxvas B* 
v. I. »ópoic] Cod. 7, 6 5 3 (e. 6, 4, 4 8 ) 14 os LB. 
em. M (cf. ad seq.) | vysíae LB. | dx) os ix MH 5 
«Ltvvpivgs návyras M || agagnatsoDas Be v. J. (ante 
hoc voc. littera deleta in M) | zoe dea ya B') xóeq 
a ML, quod retineri nequit nisi particula ovx ante 
avetonsOa v. 6 inserta cum Haloandro et vulg.; an leg. 
sve ovy Ho? | 7 tovro« — S dxdixsiv Jsanitops] 
vovtovs dAsvJegova Oas Daazibousy B* | «zs ML] ve 
vow (cf. 728, 17) coni. Zachariae falso | 8 vs avrov 
M9 ire MLB* | 9«g. cf. Theod. d xazadovAov 

III. 


Ale ο ve vd» povédesv neee dc ανν,² | Ja- 
qsvyorov L ( 10 xei seclusi (nisi corrigendum 17s) . 
xte L9. xsloovas B* v. L, yesgcvesy. Haloander | ó0cov 
LB.] oce MI 13 o0 — xapgalgyóuevos M) 7) (oi Ho- 
loander) — sagaádgvousvos. L | 15 subscr. d. pri. is 
(sic) dco. ep. dn. iust. pp. aug. basilio uo. oon. 47 
dar. 0. dexepuBo. Baasisías "lovatisiavoU t u n- 
raias Baacilsiov Ath. AE eov On ursi QexeuBol Fr. 
wu vnatsíq Baacils(cv Theod. | 18 rubr. Getoe - 
yuaremoe vonos megi và» dv O-, xai Miaosnota- 
ag aOÉuicov Gvyallabdyrov yauov Ath. | dv do 
L. év $ó0gonvi cod. T'eod., om. inder M in lacuna 
adsuivos ciwallarróvtor] àOsusvoyagio v. Theod. 
20 Ilagadoios Tw] Lagaòô gh, cit. Ath. Theod. | 21 
énapxíae I. n toe rt&iirunévas L 


92 


Nov. CLIV Ii 730 DE IIS QUI IN OSROEMA 


wsxolvuévovrs éustixtovess yauovs. jute coli soUrov ud» ovdiv navcelds énigtevcapsv: o9 yap iy 
dwÜgorove 0 ο, óvrac «n6 just molwsíae tO.0UTÓ v mwQattéiv Ü'aoosiv xal t9» yor)» t9)» énvtew 
«GTdAUXUs €w xo) và ivópata Gvyxésev. 

CAPUT I. 

Dere wal djaosvvá»v vajva ygfovióusDÜa, wal A «« vos0VtO» le sxémQaxvas, rode duaprdvorvras xQó: 
éeyávgv dye» vinoQíav. d éxsdi) xal xoóvos dei paxgós xaà ovUÀ iu . re exe 0 j 
f,; ei dea xal to400*ó0 ve Ouuféfirxe, vÓ àv sagquxnuós, Ost; 0r) sxova d Ave, ev tois 
viv Üceoqwr xal fà» pienv vov sovaucr» vàc E] xavoimougs, goin e év ar, ysvepávew 
Qiagópos dpólo», nal pàlugva àygowuxos ij done ee d vÓ misigrov Ovtos TO» ava ébauaorsiw Asye- 

ov, xal , vov wU» ey5waros éopusv elvai, ud smolvsQayuovovstec vàw dux v7 v vuv Dai 
Qacdtaoe sap) «ojvov du sixós mipuusinSévrov, dd DaeniLovees wacae ueivova nel sovzov Crise 1) 
tounÜTtQ» xarà mgocoov 7 mgayudtow» Ouaupspovto» xoi; i «cic avtaie émapxínse oixouds. ava Óà vóv 
juévapov vóuov vOv Évayyos napi tovtov vaDévra si vie évólurcer ñ xal volu5casv zowVro vi; , ger. 

jus&a voUtov VnO soivas dcydvas waracvüvas, sid ora de oV EH xda GirgóusDa soo, dll 
avróv re xal yvvaixa xal maijas d£ dJauivo ywopéyove yüuov her c ijuerigas, cx siggeas, Osta» d. i- 
rate uavshevoóua Da, wal vd si; wepalyw xivÜvrov xal Ne sié nsQovsía»v avro mxowü» éxigrrGousv, 15 
od erò r quOusvos ovis ab paiLovos ovts al lat oo sir xatagcagsos y vvyy6 x iegogvyns (sovzo yag Fr 
due dari Ducolovspov), aÀÀà müciv q notas énsbióvves viv vevopaGudvn» xal coe Ówpuaixois soésoveas 
vóuow yvi F s)valíav, o pdoos uóvov «i$ ovcías dpargoíusvon dÀÀlà wal id oda vd wol má 
vov Goparoc, xal i xal Ovexolortépa» sUvQousv v5» GOsQuTOyauÁav, xal avtü» gos tZ» f evdsve: 
&nogvysiv Üvvapévov sie T vois Rias dv vois nÀnupsiüiuas:» dxolovOsiv. ze yào và coU va xal sec- 22 
jo r qgovsiv xal voos dle d»ucrü» eie vó» rotobto dj dor, adi ovx avrovs moávr& xco«voma nel 
eie rij zeéc dAÀglevs watagsvys» piunew. vavva roi quÀdvrecOas fovióusOn ém) t,, si 
inf, vw ve TtoÀstixOv «Ov v8 OTtQatiortuxOy agyóytov «0Ut0 gvAattóytorv xal) rde scowàs ésteviD ae Das 
voi? adpagrávovo, xagacxsvaLówtow. voUto d cr voie xije ace xarà noócrabww G7)» dià mpoypappuavem 
mag re oixsiow doyóvtow ysvéaDas BovióusDa qavagóv, sb uf Bovlovra: xal avvol sais dayavass d 15 
ganò Sees noweis na) «ais ádxztegtSi vOv dr xad. r o, M r TOVTOY duslzGmao. 

(Ení(loyoc) Tà coivvy» tagacsápva nuiv xal Qua võiò «ov ODuaíov Ünlouusrva stoaynavexev vixeov 
») en Ado rye Koyq noa) smágass sagadovvas exsvcate. Dat. 


incidant. Nos ígitur horum quidem nihil omnino credidimus: neque enim existimamus homines qui rei 
publicae nostrae pars sunt eiusmodi quid agere audere atque progeniem suam dedecore afficere et nomina 


con e. 

I. Quare et in ea inquirere, et si quid eiusmodi factum esset, delinquentes ad extremum. suppli- 
cium trahere voluimus. Verum quoniam ei longum tempus est neque eiusmodi delictum commissum esse 
credimus, si tamen quid eius generis. contigerit, praeteritum quidem, quocumque se modo habeat, sis qui 
Ocroenam et Mesopotamiam provincias incolunt indulgemus propter ínvasiones in eas vario modo factas, 
et maxime quia agrestis multitudo ut plurimum haec delinquere dicitur, idque in ea quae nunc est con- 
dicione manere sintmus, cum nihil eorum curiose perscrutemur quae usque ad novellam nostram sacram 
constitutionem hac in re forte peccata sunt, sed ut omnem huiusmodi de hoc inquisitionem adversus per- 
conas ei res quae ad incolas earundem provinciarum pertinent prohiberi sanciamus. Post leges vero 
nostram nuper hac de re latam si quis eiusmodi facere ausus fuerit vel etiam audeat, eum extremis 
suppliciis subici volumus, sciatque is nos in pecuniariis poenis non substituros, sed et ipsum ct wxorem et 
liberes ex dilicitis nuptiis natos post nostram, uti dictum est, sacram constitutionem perseculwros esse, et 
de capite periculum et de bonis poenam iis inffictwros, nulli parcentes mec si maioris nec si minoris si 
condicionis au Fortunas eut sacerdotii (hoc enim etiam magts timportunwm cst), sod in omnes periter 
animadvertentes solitum et Romanis legibus dignum ordinem esse servaturos, cum eon u substantias 
partem auferamus, scd etiam totam substantiam et partem corporis, et si quidem vel tmportunius con- 
tractas deprehenderimus illicitas nuptias, forte etiam ipsam animam: ita ut nemo effugere possit ed v 
cinorum in peccalis exemplum sequendum. Recta enim et quae decent sapere oportet ceterosque ad talem 
aemulationem excitare, nec vero tpsos quae contra (eges sunt agere e( ad mutuam imitationem confugere. 
Haec igitur custodiri volumus in praedictis provinciis, ut iam civiles quam militares magistratus hoe 
custodiuu! efficiantgue ut poenae delinguentibus imponantur. Hoc ipsum autem tis qui in provincia sund 
ex praecepto tuo a popu magistratibus per edicta manifestum fieri volumus, nisi tpsi quoque extremis 
poenis subici velint et administrationum et bonorum amissioni, si quid horum neglexerint. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram pragmaticam formam declarantur 
(ua gloria ad opus eff ectumgue adducere studeat. 


2 udon L | 10 SJ. rds e nov. XII | 33 dus d,, L| 28 subscr. om. Atk., Tleod., dat. M re- 
vous cum Haloandro v«lg. | yauovzs M*L | 16 ei weit; liquis omiseis; constitutionem recentiorem novella X 1I (cf. 
vos) ei om. L | dlavcoves L* | savacvaceos M | 17 | 10. 12. 14) aut eidem anno 535 ant ann 536, qui 

19 „ee wal] xa) om. L | JvonoAs- | amnis Flori cemitis rerum privatarum in movellis mentie 
ra M || 20 r L] dx «ov M || voic e dv voic | continetur (cf. nov. XXII extr. p. 187. 9) probabiliter 
(cf. 129, 12)] vas so«vac toic cum Haloandro vulg. male | tribuit Biener p. 534; novella CXXXIX antiquiorem 
23 ro, L | 24 vois] vo L | moaynavov L | 26 | esse ex prooemio conicit Zachariae. 


UT MATRES TUTELAE 731 Nov. CLV pr. 


PNE 


ILEPI TOY AEIN TAS MHTEPAZ YIIOKEI28AI EIIITPOIIIKOIZ 
AOT1ZMOIZ. 
"ficonpátoo 'lovasiviapós Abyovoros Bal (era ruy). 
(Ieooé£usov) "Ixsrpolav dr ernie Mág9a 5 Aaunogorávg r iurreem s seQidyovgaw, Japylov 


xo9 vje usyalozmQsnovs Props ro axe ysvopdvov margós vevslsvinxóvos xavaAsipOT,yas uàv abr xou 
ria «jw ij lala, tjv dd aítrs xnüsuovíav vstslOaiv Auteur vi» launpovátg» aves urvépa, ar 
nv uà» dv vxouvüuaci de od mgosopilss. Qevrégow yápoie, xal vóv Undo vovvov d ub) «ole ira 
coe »ópoi6 Opxov staQaGyou w0:x1,0a09a« sà noaypava, vovrov 0i nap avizs nenQayuévow, oxrts 
ond, rev Ügxov sag. ahᷣrizs Qedouévov xal sUxavagpoviytov vij6 xavaAsieupdrre Urtapyovos sts lac, xatd 
* € 995 * 2 - , 2 

vn» vm avvns yõu- droyęa i- dius viva nl ja. herd dd ravra yapuoy. dio a. qu j] 
uova Ilévoov avri; noofallonévn», xal , soU dur: coο avvowsciov Oso uiv Éaynxévas naidac, obx vyics 9d 
* de evt)» den, vóv nd» waracráwra maQ avtüc drr % «ie Ówoixrosom door vo) vQicxeida- 
d c uos avv2c énilaunBavoudvgs dviavroU, nsíOew dd xrüsuóva cic derrigue j laxlas alviaas, xal stapav- 
re nsiÓw»  Qialícse e mQóc ar xal navei lóyg e er xatd vóuovs douóvtsv avri 7t 
qdon và» «7s émwvgorijs loyuuuaw vr vàs voiasvas dzxotátacDa. d ,, dv xovcvi «8 o Tryixavta 
xal và» pr, o L—w au ovdà yàg olóv vs 9v vr» nag avr uadeacvOGar xal noós oùd t 
sixelv v Üvvauévny nt vd» wa qu ru, yuwoudvon, xal si vije éxiysvogdvnc æùriñj glagne feOávero, xoàtat 
r YXÀv Üvvauévov xcA)cc,. và ede T)» e émifovi?9 mslevousva: roi 92 5 — staga0xevadas-tos 


avrg» xal «v0 he xav avrüs aloe ,, moós uà»v vi urtéoa viol xi sapgaxArcsaciw, 3 20 


ande r xat! aveijs e ánoxer;cac Das, rd dà ngénovta 2 «sol avvov éxidsiBacO at, xai 

TOv sxarQQo» avi] sQayudvo» dzxoxatácvagiv gOwjgagÓa,, xaDa cQ vóuq ÜJoxe: «jv d rote dx ro 
Qevrégov yaàuov yevouévow xaigiv dave)» oig» dxÜovcay od xo)s vou)vove noocísa Oa, Aóyove, toivavtíov 
pd» oj» xal Osíae ruv rgoloyscD'as vouoDsgí(ar, mspuízovca» us) OUvagDos xav a 5 voie 176 dzo- 


wavagvácsos xoraacO'a Üixalos, od udv xovovtov rep) vow h,“ vàw d Yad ju T)v «dv oixsiov 25 


aid ,die xal Ósvrégovs aematoudver yáuovs Daanitovcas, in d Aloe O4 xu OQoi& vs xal «gónows 

xaoà rie rpstéQas soseHs(ac fp ,., wal d voto x ixsrnolav iul dyérswev, áp! qva xal vy 
— - L - 2 ?, 

d. dv vis due vouoDecías cag) va xa) avaugisBryrrtov xavaoti;gas, xal ui) vois avt]) regusxoudvoss dro- 

xc n Ader v avs urvéga và navalsqOévca dn «ov xatQóc xodyuatva D oixsiov nonjaacDas. 


Nov. Cl Graece tantum extat in ML, fuit in B 31,13, 3. — Epit. Theod. 155, Athan. 13, 8 (inde passim 
centracta apud Anon. Bodleianum 31 p. 222 Zach.). 


CLV. 
UT MATRES TUTELAE RATIONIBUS OBNOXIAE SINT. 


Imperator lustinianus Augustus Belisario (magistro militum). 


Praefatio. Supplieationem Martha femina clarissima maiesiati nostrae obfulit continebatur, 
Sergio magnificae memoriae patre suo defuncto ipsam quidem tenera admodum aetate relictam esse, tute- 
lam autem suam Auxentiam feminam clarissimam matrem suam suscepisse testatione in actis deposita ad 
secundas se nuptias non venturam, et praestito iurciurando legibus nostris ea de re censtituto res admini- 
sírasse, his autem ab ca gestis, quasi neque iusiurandum ullum ab ea praostitum esset. et. substantia 
relicta vilis aique contemnenda cesset, pauca quaedam in inventario ab ca confecto notata esso; postea 
vero secundas cam nuplias amplexam esso (utore sibi Petro designato, aique duos ex secundo matrimonio 
habvisse liberos, unde cum parum bene adversus se affecta esset, tutorem ab ea institutum ab. administra- 
fione removisse, cum ipsa vix tertium decimum annum ingressa essel sibique persuasisse ut euratorem 
secundae aetatis peteret, item ilico persuasisse ut pactionem cwm ipsa conscriberet atque. omni ectioni 
quae secundum leges (tutelae rationum nomine sibi competere posset per (alem paotionem ronuntiaret, tam- 
atti iam tum in cubiculo esset nec quicquam iMellegeret eorum quae gerereniur : neque enim ficri potuisse, 
wi guae apud illam maneret nec cuiquam verbum /acere posset da iis quae adversus ipsam agerentur, 
etiamsi damnum sibi inferri sensissci, quicquam corum faceret quae prohtbere possent consilia ad ipsius 
insidias agitaía; cum autem tempus efficeret ut iam quae adversus se agitata essen sentiret, se quidem 
adonitionibus usam esse apud matrem, ne üs contra se acta essent abuteretur, sed ut matrem 
decerent erga se praestaret, atque paternorum bonorum sibi restitutionem 5 guemadmodum legi pla- 
ceret; illam vero liberis ex: secundo matrimonio natis totam deditam nullo pacto eiusmodi orationes ad- 
sisisse, quin 6 contrario sacram nostram practendisse legem, contineatur non posse se conira ipsam 
restitutionis iure uti: quamquam ea lez nihil eiusmodi sanciat de matribus quae liberorum suorum lulelam 
suscepissent ct secundas nuptias amplecterentur, sed aliis de terminis et modis a pietate nostra pronuntiata 
sil. Atque propterea supp icationem nobis obtulit, quo et consilium sacrae legis manifestum atque extra 
dubitationem positum redderemus, neve sis quae cadem continentur. abulens Auæentia mater sua res a 
paire relictas in proprium lucrum converteret. 


2 rubr. ee 109 du VE“. vov6 xaidae gar rd |! 0idopdvov L 12 sooflalouivy» L | 14 éxilaBopavns 
dzitoonsvóvtov avtuU yovéov (xazà vOv» knitQónov | L| nsiOm» Haloander) ssec ML nr. L* Àj 15 
avc» index) exoxaO(asacDas Ath. | die — vnoxei- | xsiOs» Haloander] xsi9u ML | aver» ML (cf. 732, 8) 
ea) vxoxsiaDa. vdc ugtégac Theod. | 4 o | || 17 xai| xal soós L | 18 si xai cum Haloandro vulg. 
addidi ez Ath. | 5 avévews) avétewwsv ur cit. Theod. | male] 20 saving» LI aio9dssaOn: L 21 dvdsiEaaOa! 
| 6 ywousvov L | 71 xaraDsuérg»] xai xaradsudvg» | L| 23 xootsaQas LÀ 24 Sa om. cum Scrimgero vulg. 
mavult Zachariae perperam | 8 * toocopsAroos ML (cf. | male | vouoO:aíav] Cod. 2, 41, ? | 25 v0 . | voc 
732, 6) | 9 »ónow) Cod. 5,35, 2 | 10 praestat ovre *ivos '! ovvrorv M* [ oixs(ov om. Le 


92* 


Nov. CLV 1 UT MATHRES TUTELAE 


EC AN 


—— 


CAPUT I. 


Tucta toívu» tZ ix r dyovans eixóvos ngóc ¹πr¼οοο «Ov Ot noayuavixóv sidousv vwrov, d, ev 
Jaczibonev, vie dae uo» souoOscías ode, stocovu£vrné uev msg) r dv S aint 
TOv» oixtcov nado xal de)tegor dvslouévow yápov, uy e eονHj,Huεανꝗ sj Aauzporatg xsxpneOas vj 
«vrj Ja nuow vouoOeg(q, did «e «às slgguévas aitíat wal 10 cv vÀw Uxopvüuuato» nga, 5 
r in õ,Eq. MágOa; 25 ah, Ovyavoós dvediααe, d euνν αε sóv vois vónow h, o avriy e od 5 
o zei opxov de Üevrápow ovy dhijẽðj⁊ yduoiw, xal c6 x0 OQxov meguppor5jsaca Gvrqixgs uiv d 
reh xai maidag dE aítoU zxoumoapuévr Oiaivcsué vao rije OY r n axoxavtactag&os a 
dur did io qa MagDav vr» Aaungoratny are Ovyatéga · duyacDa, di sdcav iœñ⁰ dq d,¼mp Dsascitopo 
MdgOa» x9» laungoratu» vq Oii xñe anoxatagvacsos 7 gacxovga» Hr xal vv» Oo : 
EN H¹ůul TOU sixoGcTOU Mc rije ij luxias Frovs, xav odd dàvtwxnpévne avi; rie dae vouoOecías vss it 
naQ zuo» u r νονν,, OeomiLovoge òd rovs maiüac ur) ÜvvacD'as xarà vOv oixsíov yovécv Sq vie d 
xaTaGTddeo€ xoncacda: Óixaig undd «ove dxelav Od, xarà và» oixsioy natoowvoyv, Quà «0 napi . &ve- 
PeÜeyuévow Tj» vOv oixslov raid ij vOv vópov d s OialsysoOas, vovvavytíor Qà xal . 
Jav ruv voupoDecí(av ustà rar ꝙorr,νꝓ˖t DegniLovcary toU; xaJucvauévovs énerpónovs uz Ae td 
TOr vé»v énwQonas ávadéyecOaa, noiv iv bv TQ xcpQ rie davtov οον‚ xaraOoswvro ur) robe v |i 
xctalusasyesv ddapavUsvrove, xal si ovufair xal ugiéga T oix e i ꝓu éxitQonr» dyadsEac Das, xai 
cr tOUtO mQdiTuv xal màcw évéyeaD'as 1066 énitQonaxois yo, xai sinso Érspov BovárnDsig vei davri 
ngofallsnOa,. rau, oisi xivÜUyq xal vàv vzagyovvow aver, air an vovtO zOuiw. exrs c H 
rene mas: moo» MágJav v5» Àaungorávg», in d oct. H mapuinxévas rode xoóvovc àv elk ei 
magi «i$ ínoxavagTdgsoS dguórtovciw avt] Áóyo, xal «jj dnowaracvaew yoroacÓas xal voi de d, 3 
ole oi fjuévsQos vóuo: vois án àvslots i luxias ovas ] Oidóac, nagprdíav ts xal Borj9nav. rr D a 
piv yàp «al v0 ruévsQov , xodtos «2v Ópsilouévgv voie yovsuvs: saQà vov ] aid xai sacer 
viujv re xal Qagazsíay, dv & undsuix Bláfgn mag avtàwv xa. dxeivorv yévovro, vó. dd «v éx voU xotápes 
yduov maído» vnagogüv ovrt Odiov slvai wQívousv ovta dAlos mQocrxsiv và dx xi marQqas Lt sis 
avTOUS fTtsQu&QyÓusva zxQaypara vü$ Toiuxvtae urteQae ÓvpagDas xigÜos oixsiov ñj tO» xaxa der «dbi 25 
avtaie Gvvoixncaytoyv xal vOv ix r, vOiOVTOYV ywonulévor Guvoixeamoy saldo nouiaDas. 


M „ Tu roi αάεανE idr 17 xal did 3 TOU 3 . Mur Mya TWxe 
] odr üpma TQ l urrd xh doxumiOxÓnq rije OsovnoAeràw Ae xder. xao SN 
nie. D. K. Febr. CP: dn. Iustiniano pp. Aug. (III.) cos. [. 533.) 


L Om igitur haec supplicatio contineret, merito ad hanc sacram pragmaticam formam respexi- 
mus, gua sancimus, ut quoniam sacra lex nostra nullam mentionem facit carum quae tutelam liberorum 
suorum susceperint et secundas. nuptias amplexae sint, non liceat Auxentiae feminae clarissimae eadem 
sacra lege nostra uti cum propter praedictas causas tum quod actorum confectio, ex qua tutelam Marthae 
filiae suae 3 comprobat eam iusiurandum legibus constitutum praestitisse se nwplias non 
essc inituram, et. contempto fureiur coniunzissa se secundo viro, liberisque e eo susceptis effecisse 
ul pactionem de restituttone rerum Maria clarissima ipsius filia sibi exponeret. Sancimus awíem, eu 
Martha femina clarissima possit omnem habere facultatem iure in integrum restitutionis utendi, praesertim 
cum etiamnunc se vigesimum quintum aetatis annum nondum iugressam esse dicat: ne ullo modo ei - 
iciatur sacra lex a nobis lata, quae sancit non posse liberos contra parentes suos nec libertos contra patronos 
ruos in inte restitutionis iure uti, We quod de iis qui liberorum suorum tutelam : 
illa lez nihil exponit, e contrario vero altera quoque sacra let nostra postea prodiit quae sancit, ui tuto- 
res qui instituantur non aliter minorum (utelas suscipiant ai lempore designationis suae. testati- 
onem deposuerint se. minores indefensos non relicturos, et si etiam matrem libærorum suorum tutelam 
suscipere contingat, ipsa guogus hoc faciat atque omnibus tutelae rationibus obnoxia sit, et si alterum 
liberis suis designare tutorem voluerit, periculo suo et rerum suarum id faciat. [taque kic S 
nibus modis convenit, ut Martha femina clarissima, si qui. comprobaverit non practerisse tempora intra 
quae restitutionis condiciones ipsi competunt, et restitutione utatur et do ee omnibus per quae leges 
nostrae dis qui imperfect«e sunt aetatis omnem veniam ct opem praestant. Henim maiestas quoque nostra 
sancit, ut servetur reverentia quae parentibus a liberis debetur omnisque honor et cultus, dummodo silium 
ab ipsis damnum illis inferatur; parentes vero liberos ex priore matrimonio natos negligere nec fas esse 
iudicamus negue alioqui convenire ut res quae ex paterna substantia ad eos perveniant eiusmodi matres 
possint in suum vel corum qui secunda vice ípsis coniuncti sunt vel liberorum ex eiusmodi matrimoniis 
procreatorum lucrum convertere. 
Epilogus. Quae igitur. nobis 


placuerunt. et AC, hanc saeram pr. À formam 
tua gloria simul cum beatissimo archiepiscopo urbis 


agmaticam declarantur 
opolitanae ad opus efeotumgus adducere studeat. 


4 re d ML, om. cum Serimgero vulg. | «o0 x- 
Zachariae] *$» ML, «ó Haloander | 5 ue L 
Üsixyivai] Osexvívas 18 cum. Haloandro vulg. male | 
piv suspectum | 8 nA L | d d cua Haloandro 
vulg. | 10 zxeéussrov L] om. Mj 11 A om. L| 14 9sie 
L* | vouoOscía»] Cod. 5,31,28 $ 4 | 15 dvadéfacOai 
L Ii ee post Aóyose coll. L | Aóyow ML All. 
Aloys coni. Zachariae non recte | éavroic M [ 19 
deitot M || us) om. LI I 20 xal *j] xai on. L 21 za- 
cav LI nac: M, magi Haloander | 22 ald M*L 
23 dv q ML Ath] dg! q coni. Hombergk sine causa 
ixsivoy» L| «à % L] «ove dd M | 24 a om. L | 26 


cv»oxncavtov L | ywouévav M Ath] ysvouivev L 
vuly. | 27 àglovnsva vUxov (s v. vopov) LI r 
ündovusva M | 28 2sonoliviv L | exsveovo L 29 
sub-cr. d. k. febr. or. dn. iustin. pp. aug. uc. oon. M 
Jar. waÀ. ufo. Hasle "lovaviviavoU  /fUvoverov 
v car aas vov avrov Ath. élaporvijÓr dni v3) , 
"IlovetissasoU Theod. Numerum III. suppl. Zacharies, 
recle monens de secundo consu /a (a. 528) cogitari nen 
posse, cum a. 529 demum et Belisarius magister militum 
per Orientem factus sit et Antiochiae nomen inditwm st 
T'heopolis (v. 28) ; praeterea (eges allatae (131, 24. 732, 14) 


anni sunt 531. 


* 


DE PROLE COLONORUM DIVIDENDA 733 Nov. CLVI pr. 1. CLVII pr. 


PNS 
IIEPI THS MEPIZOMENHJ TONH ZS TN TENAPT N. 
(O avvós gaνεν%,j,ũ ) 


, (leooipios.) Ol và noáyuava nodcvovvss «rs xarà And, ayvotáros herne ddidatus ys 
yovs rid éráposs sQosrxovvas yewpylagose avvüv GeyagD Tas xai staiJonongagOoi, xal grrmoav — van 
ad roĩe xai xoðs 55 xal toe vOUvTOv ade jj ur voQq yactol xataxoAovOovvras. x don ν,ẽ vavra 


aívovrrss uy sidévas «1» zuevégas q dra vi» Évayyos gorvigsagay 0 v BovAscas. 
CAPUT I. 


Ei yào éÀsvOspoi vesc; évanoyoapow Gvvonjgcuav, cr vo 15 d mesgusxouévovs Aoye- 
ET doloe và DBoépn rij ur, Ev Mg uis eve ovx Koyorvvas: si 35 ysopyoi iro. ovxéte vñ y iod 
vale sxa»rsÀos éxsivg yívevas xoa, aÀÀà waOuasso Évayyos bwngisdusÓa xai ,) rj,“ ;, 7) yov?) 
uapíGero.. xal i icos dor ò vo «eyDévtov dpeDuós, cic 35 pspiGeras, ai dd dtjαο² 9) xal slc uóvos 
9 rex ie, i qο 9 yag Éyss vÓ 7tÀéov, ddr nal uaÀAloy duóxOnss. xal ele ud cv d aic d 
vi ugtoí, vQiOv òd Ovio» vOv veyÜévto» oi Qvo y al do «rs ur1ooc Kcovres, d alc dd «jj vov dor 
Tov naroós axoAovO:ss, Óscsoralq, xcà ovros d r ssQevrÓv, xaOanso tinóvtes d je-, y yaevro fiu. 
xai wavà robro wal oí zimapusis usQuOTéap KosgOa, v)» yoviv ywodgwécocay, iva và dy hd yd oxagialouevoy 


Xeovow nuáJugi» ce vp i urxigas yéyovs vouoDscíav. 


PNZ 
IIEPI TON EN AAAOTPIOIS X9PIOIZ TAMOYNT9N TE9PIQ9N. 


Ab roxedν,πm‚ο "lovoviwiapós ,düyovavos 7fabagq xópgte 176 K. 


eon.) 'Ex «dw sie ijude Qiagógos dvnveyuévo  niguuslsiaDal và xarà. v 10 
wovapow xal ne ys tjv 'ÜOogonvüw diccexias did d vow rustépoy dvdbioy | Mere. cvvaiDícOas udy 


rde avvois robe dx Oiagógov oguruivove xogiov yd móc dAÀrAovs cvufáAÀAn», viv d di naigácDa: 


Nov. CLVI Graece tantum extat in ML (avig o éréOn sic và ed dd maosciossr;Oy) schol. M 
in marg.), sed fuisse in B 48, 26 et 55, 14, 5 dicunt ind. reg. et Coisl. — Epit. TÀeod. 156, Athan. 18, 5. 
Nov. CL VII Graece tantum extat in. ML, fuit in B 55, 14, 1. — Epit, Theod. 157, Atlan. 18, €. 


CLVI. 


DE PROLE COLONORUM DIVIDENDA. 
(ddem Augustus .... ) 


Praefatio. Oui negotia sanctissimae Apamensis ecclesiae gerunt docuerunt nos, colonos qui ad 
«lios aliquos pertinerent se colonis suis mulieribus coniunzisse liberosque procrcasse, et petierunt, ut sibi 
restitwerentur et coloni et corum liberi ventrem maternum sequentes. Sed cum haec petant nescire videntur, 
quid constitutio nostra ren er prodiit sibi velit. 

I. Nam si qui liberi adscripticiis se coniungant, secundum rationes in constitutione comprehensas 
infantes matrem. sequuntur, unde ad libertatem non perveniunt; sí vero coloni sint, non amplius con- 
ststutioni illi omnino locus cst, sed quemadmodum nuper decrevimus et sanzimus, proles dividitur. 
Atque si quidem aequalis est. numerus natorum, in duas partes dividitur, sin autem inaequalis vel etiam 
wnus solum est natus, tum quod. plus est venter habet, quoniam etiam magis laboravit. unus quidem 
si est (ilius matrem sequitur, sin tres sunt, duo vel duae erunt matris, unus autem domini paterni sequetur 
dominium, atque ita semper quod superat, sicut ante dizimus, venter habebit. Et secundum hoc Apamoenses 
quo prolem divi esse cognoscant, ut quod per multa tempora in controversia positum erat, 
snicilegant sub legisialionem nostram redactum esse. 


- CLV II. 
DE COLONIS QUI IN ALIENIS PRAEDIIS NUPTIAS 
CONTRAXERUNT. 
Imperator Iustinianus Augustus Lazaro comiti Orientis. 


Praefatio. Ec iis quae diverso modo ad nos relata sunt comperimus delingui aliquid in Meso- 
potamia ct praeterea in Osroena provincia indignum temporibus nostris. Consuctudinem enim apud illos 
esse, ut gui ex diversis praediis orti sint nuptias inter se contrahant, nunc vero dominos conari nuptias 


2 rubr. Hiep] rod éwiuspipecÓaa vj» yovüv r 11 ce L | eic dio uepigesas] dBieov uap(La09as as cà 
ysoeyov 44. 9 inscr. Oe abb gad deòe Ath., om. | 7 nere xal 1j ue, éxovonse u yvoeye *99 
ML (ad Lasarum comitem Orientis hane novellam pa- pgvoóoc vi» indy Theod. | 12 saz9uis L| 13 
riter atque sequentem datam esse conicit Zachariae) | 4 e A Kaovras M Ath.) rij ugrol fror L| 15 
a , “ Le | 5 sadonomsas L* | dno9siva: L| ei om. L | e,. ar KecDas M usqioDrasoDas L| 
6 avroic cum Serimgero vulg. I 7 drag Cod. 11, | 16 subscriptio non servatur; a. 539 paullo recentiorem 
48, 24 | 8 cwrouxjcauv] óvvss ou Hõ,,L i, Le | 9 | esse constitutionem ex v. 10 efficitur | 18 rubr. ae ysoxo- 

9 y an dilotolow nud zoaíou dv Mesonotauíq 
«xoAovÓsi Osenbrüggen] dxoAov (id. 12) L dxoàov- | «oai dv OE )j Theod. Need «ev x rij di,, 
Duiv M | 10 xavrsi?s L | vouoOstgaausv) nov. CLXII | ysupuévam ysogyixayv ydpov Ath. | 19 avyovevos L) 
€. $, quam tempore priorem esse Cuiucius monet (accedit | om. M | 20 aic uas 3 Le, Qiagoógos sic zu^. 
quod Awius novellae epitome praecedit ap. Ath. 18, 4) || | cit. Ath. | 21 ovyatDuacas 


20 


Nov. CLVIII pr. 734 UT DELIBERANDI jus ETIAM 


robe Ürox0raé «ovs yduovs Oialvew rd mQayOéveac ij rode ysvouévovs gaidac vow yovde» dil. xav 
rede ò lo r tÀw vónow fe valaancpetaD'as ysayixóv, Qiaigovuévor» &x Bíac &xÜüpav 18 xai yvras 
xà», desixopévns dà yovüs i vov napayayovrtow sic , nal uóvgs rusrépac silvas , wo&ypa . 
CAPUT L 

Osenítousv viv, vov ÀoixoU uà» vovs và x wextnudvovs oe d» dOulouy mapuipvlévtmw ve 
y*09yovS$, 0g0(x5Q avrois war vÓ» vOuO» stpocrxovaw, exc ur) yduove xd vous d£ dri our pdvovc yospéem 5 
gcvnfilÀep: xovo q Nixe vov ysvokévovs yduove slvas xvoíovrs$, xal knÓéva OvvacOas Qiacxav vows 7 
cvrapÜévrae xarà vÓ xgavovr xQórspov i, 9 ysesQyeiv v9» mQosrwovca» avcoic ávayuátsa Das yrv, «Ala 
und «àv v. dqaigeiG Oc. vois :xaĩdas noopdss ,] ysoQyexic. ddl wd» si vi rotor vÓn yavé- 
pevov (&ruxsy, énavooOolosis va wal tovto xai dnoòq od rapagxsvagtis, airs ad α dgcipeDT, vas evppi- 
Bussv aita xai 5 voie r yovsuCu» wal voie cuνOνjꝗG)ʒo t qauév: xev meucal v tOwx0vte» xoóc ve» 1 
rosra xoósoy Dagpovrros xai R avvó xuvÜvvevovvos «0 yogíoy. du d,, vd Gvremésea co 
vu» énitiOepévovr Oiíovs, wal oí yovsi& «oos xaidas deren dx vaUTyS p.v vij xslsvascers, ev d 
dxgiBoloysiGOus «dv và xe¹⅜ ver xal dye ñ rod ura La basrare 9 reis xaidas* ù de 9 
TOLOVTÓ 95 r οναν ανẽ0 oe xal sao] aveo xevOvsysvas. «à xoelov, Q did N vove yeeooyovs ásdiemsiw. 

(CEniloyosc.) Tà ro xagagrdvra ji xal did c «ov Se noayuavines Opleípneva xwsev 
j 1% usyalongQénwa wal s a. i Vei aki wal & warà waipóv vij& avTüS deis zy"eonsvog sic 
axÜrves nal magapvAayOnvas moovonscare, trium librarum auri soevac éxixsiudvnc xev mavtós vOv ce 
ag énixssqovyvoc. Dat. k. Mai. CP. (imp.) dn. Iustiniani pp. Aug. anno XVI. pc. Basilii vc. (e. 542) 


IIEPI TOY IIAPAITEMIIES28AI TO THS AIASKEC EQS AIKAION » 
KAI EIII ANHBQN. 
(0 avvóe acie96 ...... . .. 5 
3j d CR ME 


Nov. CL VIII Graece tantum extat in ML (fuit in B 35, 18, 1 secundum Tipucitum et indices Coisl. et regénas). 
— Epit. Theod. 158 (inde D* K 14, 53 p. 209 Zack.), Atlan. 9, 18. (inde Anon. Bodlai. 28 p. 223 Zach.); summariun 
exhibet schol. Epitomae 3, 16 p. 301 Zach. 


dissolvere iam contractas vel liberos inde natos a parentibus abstrahere, atque inde omnes illorum locorum 
colonos misere 799 dum viri ct mulieres per vim separentur, preles autem ab iis qui cam in 
produxerunt abstrahantur, et rem sola nostra indigere providentia. — 

I. Sancimus igitur, ut in posterum quidem praediorum domini colonos, quicumque ad eos cm lege 
pertinent, quomodo voluerint cusiodiant, ne cum dis qui ex aliis praediis orti sunt uuptias contrahant ; 
nuptiae vero adhuc conirac(ae ratae sint, neu quisquam possit eos qui iam coniuncti sunt sccundum mare 
qui antea obtinuit divellere, aut cogere ut terram ad ipsos pertinentem colant, sed ne liberos quidem a 
parentibus pee nomine condicionis colonariae. Sed etiam si quid forte eiusmodi iam facium d 

s et restituendum curabis, sive liberos abripi contigerit sive etiam mulieres, & par. 


cimus et coniugibus: wl qui ciusmodi posteriore tempore quid facere audeat, etiam do ipso praedio 
periclitetur. Verum matrimonia a metu nunc imminente liberentur, habeantque parentes liberos exc. hac 
nostra iussione, neve possint. praediorum possessores rem subtiliter perscrutari et aut matrimonio $unetos 
aut liberos abstrahere: qui enim quid eiusmodi facere conetur, etiam de ipso praedio periclitabitur, c 


scilicet colonos vindicare conatur. 

Epi logus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc. sacram pragmaticam formam declarantur 
tua magnificentia et obtemperans tibi officium el qui pro tempore eundem magistratun gesturus est ad 
KK opa adducenda et observanda curet, cum trium arum auri poena unicuique ónmincat qui haec 
violare temptet. 


CLVIII. 


UT DELIBERANDI IUS ETIAM AD IMPUBERES 
TRANSMITTATUR. 
(Jdem Augustus. ) 


Praefatio. Preces nobis recitatae sunt. Meolae, quae etiam Mano appellatur, quae declarant 
Theclam quandam vita defunctam esse relicta fiia Sergia impuberem aetatem agente, cumque vir sedecim 


2 10 và») và» L| ysmgyixov M* | Giasgospevov M | cp. dn. iust. pp. aug. bilisar, ue. conss. M, unde a. 
| 3 ee L I5 Soon — 6 xvolovs om. L 535 tribuitur vulg. (Bienero p. 529 antiquior vidobatur 
7 13» Haloander] u L, om. M yi» &vayxdteaD'as , | novellis CLXII et CLVI, sed cf. Cuiacii expos. ; veram 
| 8 yvóuerov Le | 9 dxavogOGaal ve L| 10 xai L] | ordinem trium constitutionum servavit Ath. 18, 4— 00 | 20 
„ xal M, quod servari potest va in ys mutato | t4) «o« | rubr. Ives 0 5 dd. xen H,,,“ «ó Qixasov usc 
L* | &aggovyros L | 11 dzadlartéa9o0 cum Haloandro | àditíoros Oóvavas. oie idíow napasdusay Diadégoss 
vulg. | 10v d L] toivvy M | 14 sxivOvyeves L | 17 | At. (c xÀgpovoucov Qiaasdysos B*) | Qiasséunac ne 
trium librarum aur! F5ůros vgu» JtQdv xoveíov M | B ind. Coisl. | 21 xal éxi (tegi Theod. v. .) a»ífesv 
roth dr h zovalov L | 18 subscr. dygagr xaAavd. grad Theod., ind. Coial. | 22 inscr. O avróc Baaclees 
March ig. BaciAs(as "lovateviavoU và (corr. Bacilsiae || Ath., om. ML | 23 dveyvoloOn M Ath. Theod.] 4. 
'"lovatuviavos T g er tZv vmatela» (add. Bao | véxón L| ae M] Jui, L Ath. | navove M) er- 
Asiov) Ath. depo ) unri uat Frei ij (i corr. Zu- | vovs L dune (udvo˙ Anon, Bodl.) Ath. | 24e 
chariae) BaciAs(ac '"lovavivieavoU Theod. dat. k. mai.  Óexd «a 47 


735 Nov. CLVIII pr. 1 


xi naida viÀsvrges ám) rie Hayxoe Gvufáongs r avÜgore» qOopac: xal aüsÀgr uiv vv ruo» den- 
ODeigav xaÜscrdvas qrnol TQ 5 is ar, To, dà vis Obss 2 d»t:3:047,8a0 . vos Zsgyíac 
xAápov xal Oi. py dd rovrov Aae tiv 35 c d» ys ui xc vw ovx OpOOS dzGννοντ quiovsixoig, 
verso mos loawwnv Gvvíyogov vs an yoac dyogae, xal mvOéaOa. rovrov msg) tv vóuov tdv trjv 
vxóDesw vavrg» Opdwroy, xdxsivov éd» voáupagiw amóxQuguv ovt] magagysiv Ónlovrra di avr5e, cx in 
evrijv O Zspylas géporto js did vavta role "lodvvny abróv dica. tc vuoOscscs d. ca xu, x- 
Favtos vnd Kogua A 10 re GxQeveaolov rijs xavà vn» Eo crgavny(dos axis xal wüporv lodvwny 
xapagyéiv évavtíap ol; dv ygdupacw ánexoivaco, xenoansvo» sic ri wrpov vq Osodoseíov toU 15$ Üsias 
Ajiswes vouq TQ liyovre «Ow ovmo dvixvtüv éntà ysvousiov ur) OvyaaOa, vov ugroqor ,d ij 
si pj) émivgonov io, dÀÀ i déxsivovrs qépscOas rovrov ole duden ijua le si u x và» xngov o 
radeuvrjoas dr g o vnxó vOv» vópow dxiyOÓn: xal ovx sims rar uóvov dmi 56 vrgov, dAÀa xai sx 
O6xsvacs T9)» ud Otonévnv OvyOrxac axolovOoe OsícOa, ci w xal $nmyógsvge vavrac ar zai 
g Aenl¹,i - ro vndo Kogua vr» dien ayorusdusvov- rio r iu ur sxtepuüsiv avr» ovrog ádixov- 
A, nder a cc xal vouov xavà ari ix vvuor i, xoixa xsiuévov xsAsvovtos toy Aadsiv Üvvápsvor 
xal «ó» unvQqo» xà ce oixsiovG Oa, xal adO:c Érepov i ,ẽ . vsOsixórov vóuov Bovióusvoy, dnsidáv 
rie xAngovouíae ai avróv xavsvayO'aions, sgiv olusuigevas avtz» i tv évavtíay vndo are dec yvounv, 
xacalícp vov Bíov, naganéunsw vole xÀngovóuow voie avrov i vovtq vq lieh 10 «zc Qiagxéqeoe ,in 
*ó» yàg Ó7 naQ juOv Évayyos vsOsiuivov v hh „ dxà r xÁngpovousoD» &dgnatoss v8 xai cognatose 
xapoéxovva «db uy xogay Kyu» , vavvQe ve „ 
éxaÁsvoO y xgaxsiv. 


AD IMPUBERES THRANSMITTATUR 


CAPUT I. 


OescxiLousv voévov v9» dvOobórgra c» Gov, si tavta odr Éxovta svooic, BonO'oes v dn, 
v qvlalas vOv vóuov e«wij vóv rüsttQorv xÓ vj diονιν , avv] xagiyovra Oíxeuv, c JXapyías noiv 
dviaveóv xagsiOsiv dnivalsvirgaene Tjj oixsiq Af. Bovàouévn vs vO» vie pirvoós Zepylas olxsu)0ac Das 
xÀógov saQagys. odd yàg ds ric darf, Aas af xóv r Ósodocíov vov rñt svosfloUs lůj kae vóv v0 
&gov »óuo» xarà TavtO ud» xapávovs 44% Lor, ZuO» dà und dvavtíov dv avt? v,] 
avrov vaDaíxauery Qiardfaos layvossapádvov. A xoavsiro uiv ó zudtspos émi rie nagovage vnojicsoS 
I «s «àv waganssíov xov (y1ovuévov Ounaros vónuoc, xoavaíve dd 0 Osodooíov vov «je det iE ip 
ov éviavtos fpOags sagsiOsiv xal 0 vic diam dbánecs xooves. ai yàg ysypauuévas ustà vv wor 
xeu ace 5 yevopavas vóv urdà xqosnogil;sv Ovydpsvoy e es 620 lar d yayin 0ado)xact 
Kosug wap vOv aur ouoloynuévov. D. prid. id. Iul. CP. (imp.) dn. Iustiniani pp. Aug. anno 
XVIII. pc. Basilii vc. anno III. la. 544.) 


dies matri supervizissct, filiam obisse in pestilentia quae nuper homines invasit ea qude nobis suppli- 
cavit Soror e patri ue lae fuisse derit, Cosmam e IReclas fratrem 3 Sergiae vindicasse 
pa edid litem sibi sntendisse; iam ipsam ne de iis quae non recte haberent controversiam agitaret 
Io fori provincialis adisse et de legibus quae hanc causam respicerent sciscitatam esse, 
illumque in scriptis responsum sibi dedisse quo significaret Sergiae hereditatem ad ipsam deferri; pro- 
pterea igitur se iudicem causae ipsum elegisse Iohannem, cum Cosmae paries ageret Asclepius quidam 
acriniarius magis(erii militum per Orientem; ted sententiam protulisse lohannem contrariam iis quae in 
scriptis respondisset, usum ad sententiam lege Theodosii divinae memoriae, quae dicit non posse eum qui 
nondum septem annos nates sit maternam hereditatem 1 nisi tutorem habcat, illos eam 
deferri guibus competitura erat si defunctus impubes ad hereditalem a legibus vocatus non esset, neque 
haec ille tantum in sententia dizit, sed ctiam adduxit eam quae nobis supplicavit ut pacta sententiae con- 
gruenter iniret cademque ipse rursus Asclepio, qui pro Cosma causam agebat, suggessit: itaque illa petiit 
& nobis, ne ipsam ita iniuria affici patiamur, praesertim cum et lex in codice qui a nobis nomen habet 
posila sit, quae iubeat eum qui fari possit hereditatem quoque maternam recte adquirere, et rursus alteram 
^os legem tulerimus, quae velit ut si quis hereditate ad ipsum delata, antequam cam iceé vel contra- 
riam de ea proferat sententiam, de vita decedat, ad her. suos de hac hereditate ius deliberandi trans- 
mit(at; legem enim nuper a nobis latam, quae euudem in hereditatibus ordinem gr Aber el cognalis 
tribuat, in hac causa locum non habere, quippe quae antiquior sit co die ex: quo leg illa valere iussa est. 

l Sancimus igitur, ut gloria tua, si haec ita se habere compereris, supplicanti auæilium ferat 
eique legem nostram servet, quae ius deliberandi ei praebet, quippe cum Sergia antequam annuas f des 
terire( pos( matrem suam mor(ua sit, atque volenti vindicare matris Sergiae hereditatem praebeat. Negue 
enim quisquam discr e inter se dicat Theodosii piae memoriae le et nostram, cum et in eodem libro 
positae sint e( nos in co nihil contrarii positum esse per constitutionem quam de co protulimus affirma- 
verünus. Sed valeat quidem lex nostra in praesenti causa iisque quae similes sunt ei de qua quaeritur, 
valeat autem Theodosii divinae memoriae lex: in quibus annus praeteriit ac deliberandi tempus elapsum 
ert. Pacta enim post sententiam conscripla cum libero, qui ne adquirere quidem possit inita — 
est Cosmae nullam actionem dedisse de iis quac in illis confessa sunt. 


1 oe i. e. pestis anni 541 (cf. nov. CXXII in., 
edict. VII in.) | 2 Oéxdnge L| vov osapyiov Li «76 de- 
ie J. 1 3 avrz» L| vov] vovvov? L*| ézóvrov om. 
L| 47u94c9a. L | 5 avg» L| 7 oveavzyida M | 
8 vq om. L | 9sías]) dini L | 9 g], Cod. 6. 
30, 18 $3| v9 om. LI éviavróv Le | 10 dd in dis 
M* (ddld « i avtov dx dxsívovs Ath., quod 
praefert. Zachariae) | 11. size. M) in L vulg. | v5 
v L | sxapgacxsvdsas cum Huloundro vulg. |. 12 
vzrayopgevgas L vulg. | avos M] avrov L, avrac cum 
Haloandro vulg. | 13 i om. L | 14 vuov M | xojdixa 
xsspévov] Cod. 6, 56,1 | vóv lad Qvrápnsvoy om. M 
in «pat. vac. ca. 15 (itt. | 15 »ópuov] Cod. 6, 30, 19 | 16 
xÁnoovouía»p eie avróv xctsvazOrigav ML, corr. Ha- 
loander | cr L | 17 xavaAvog vóv lor] xavaAígss 


yvoun» L| avro? cum Haloandro vulg. 118 yóuov] nov. 
CXVIII c.3$1 etc.A| xal om. LI 19 , rahrie Kyeiww L 
14 len Cuiacius (cf. nov. CXVIII e. 6)] rpexépas ML | 

4 „arri KÉyssv LI dvavt(os A, dvavtioy Scrimger, 
évastíovs Zachariae | 25 *xav' avrà L xa abrò M || 
piBAiovy M] «vo HA L vulg. | 26 OiavaEsos] in const. 
Cordi nobis $3 sg. | 28 v») 9» LI 29 A corruptum, 
Étspov Haloander, dAÀótQios ? Schoell | yevópsvov L* | 
30 aur e Kroll] avez» ML, abr (sc. vOv avyOnxowv) 
male Zachariae | pri. id. iuL M) id. id tou Ath. 
cod. (ryl) dove Theod. fiacsisías "Iovavisviapo? rd 
ey' (corr. ] uera. v2» dre Bacilsiov vó té1ap- 
ro Ath. Frei in nerd vsrats(a» Baailaíos Theod, cp. 
dn. iust. pp. aug. uc. conss. M, anno III. restituit Z«- 
chariae (cf. p. 666, 5). 


—— — — — P 


oe xQsaÉvtipgas oUOnsc tis rudoas, a je 0 vópos 55 


3 fs big 26 


Nov. CLIX pr. 736 DE RESTITUTIOXE 


PN CLIX. Auth. CXXVI. Coll. IX ut. 8 
QYXTE TAX YlOOKATAXTAXEIZ MEXPI DE RESTITUTIONE FIDEICOMMISSI [ET No- 
ENOX BAOMOY IXTAXOAL INE FAMILIAE) USQUE AD QUOTUM Cha- 


DUM LOCUM HABET, ET QUIA FAMILIAE NO- 
5 MINE ETIAM NURUS CONTINETUH N 


O awós fs Her vq dvdotovaeq ánooyo Idem Aug. Petro pp. secundo. 
c ie) stQratmoiov co . 

(Hoooíuiov.)  Tocovrov ju quilavOQaíac (Praefatio. Tanta nobis humanitatis cusa 
nis te, «u$. ujꝭ⁵ TQs iÓiwtaxa6 vnroOiGau, dus est, ut neque privatas cognitiones quae videntur 
Jexoicsv nui Niu) u Unegglatrsiy Qixagtaxr,», vónow 10 nobis quaestionem excedere iudicialem iegibus nostris 
rpattposé OsopiSsiv azaliovy, os urj und. id, — definire dedignamur, neque cognitioncm privatam ex- 
rex vrtagfaévovca» axo» eie visi d gtpoué- cedentem audire in iudicia per circuita longa lit 
»üv pMaxpd tuve dugiéfrtotvtas nzapad«dOvas vQeB[. — gantes tradere afflictioni. Alexander igitur gloriosus 
"Aitavigos voivur 0 d. dotd caro avijyays soÀAdcxi6 Zuggessit nobis multotiens, Hierium glorio:ae memo- 
iu. lips» vÓv 12€ ivd oo iu, avrov naieéga l5 riae patrem suum scribentem testamentum nominibus 
yedgovra Qiad xac óruass zorcacDas vovto: , Bo- — usum istis: ,,Volo autem «t iubeo meos heredes, Con- 
Aouas d xai H fro dpoté xÀAngovóuovi, K.,  stantinum quidem virum clarissimum deputatam ei 
eravtivov uiv TÓv Aaungoratow if)|v GgogugOeicav | domum cum omni sicut superius scriptum est con- 
ac oíxíav ustà zxávto» tov xaDà nxgoyéygamias iuncto ei iure, et proastium quod in Cupariis est 
cvvagdévctov avv; Óixaiov xal vó ngodaotsoy 10 dy 20 cum omni sicut superius scriptum est competente ei 
v0i6 Kaernaoíos usta ndvrcv xoÜDa soyéygasta) iure, et domum quae in Antiochia cata Mammianum, 
t&v Oiagagóvtev avtq Ounim» xa) vr» oixiay «v — Anthemium vero dulcissimum proastium quod in 
dv Ldvtiozsiq tr» xata Mauparov, dvOduio» dd xóv hlacernas est cata Eugenium et lulianum glor:osae 
ylvxvravo» TO st9ouGt&o» xÓ d» BAayéprous TO xara — memoriae viros, et proastium quod in summitate 
Evyéyiov. xai 'Iovàisavoy ro rie d»dobov ui, xal25 ginus Sostenii est quod quondam cata Ardaburium 
vo xQoaetsor vs év T4 áxgi *0U ud võ vov - gloriosae memoriae, Calliopium vero virum clarissi- 
oder «ó tots xaxa "dodaflovguewv vo» «js édvOobov mum proastium Bytarium sive cata Philotbeum, (et) 
ii, Kalhonuw» dà xov Aaumgóravov tO s9o- Alexandrum virum clarissimum proastium quod in 
dgvsiov xo BuOáioy 50s vov dudod ov, xai Af“ ^ Venetis est, non alienari, non per venditionem, non 
deo «o» ÁannQoratov t mgoae4tuo» v év toe Bs- 30 
vdr ur) dxn0i5Gos, uy) wavà stQd0AY ur) xeta Owgsay 


Nov. CLIX ( Auth. CXXVI « Coll. IX tit. 8: gless.) Graece extat in ML, fuit in B 36, 1, 1. — KEpu. 
Theod. 169, Athan. 9, 14, Anonymus Bodleiaaus 29 p. 223 Zac.  lulian. const. CX VII. 


CLIX. 
ÜT SUBSTITUTIONES IN UNO GRADU SUBSISTANT. 
Jdem Augustus Petro gloriosissimo praefecto sacro praetorio iterum. 


Praefatio. Tania humanitate abundamus, ut nc privatas quidem causas, quaecumque iudiciariam 
quaestionem excedere nobis videntur, legibus nostris definire dedignemur, se quae privatam cognitionem 
excedit causa in iudicium delata litigantes longae morae tradat. lam Alexander vir gloriosissimus saepius 
ad nos rettulit, Hierium gloriosae memoriae patrem suum, cum testamentum scriberet , verbis usum esse 
hisce: „Volo autem ac iubeo heredes meos, Constantinum virum clarissimum domum ei deputatam cum 

bus iuribus eidem sicut anle scriptum est adnexis et suburbauum praedium in d ibi cum omnibus 
iuribus ad ipsum sicut ante scriptum est pertinentibus et domum Antiochiae sitam ad Hammianum. Anthe- 
mium aulem virum duícissimum suburbanum praedium in Blachernis ad Eugenium et Iuiianum gloriosae 
memoriae et suburbanum pracdium in promuntorio sinus Sosthenii olim ad Ardaburium gloriosae memoriae 
situm, Calliopium autem virum clarissimum suburbanum praedium  Bytharium sive Philothei, denique 
Alexandrum virum clarissimum suburbanum praedium in Venetis non alienare, neque per venditionem 


2 rubr. lovguiapov mol «07 rde dzoxataotacsié | quod vulg. | 5 etiam R (vulg.)) et V, om. F | 6 pp. 
u&ypie dvóc faOuoU xgarsiv Anon. Bodl. ae vzxo- | om. T | 8 tantum V | 11 dediguari £!7, dedignemur 
xaractagacse yevouévne (ysvousvyne inder) eis vr» qa- | vulg. | 12 in del. H*| circuita loca F circuitos longes 
pila» vov vshsvtroavtos, xal zteg] 10V ue e zóo10v | V? vulg. | 14 sucgessit V! hyerium 7 bierium RI. 
gaO9uov d xgareiw Theod. lagi vnoxaractageos | 15 soribente V | 16 istis] in istis 7" | meos] in eos VT! 
xai v» xoAvouévor (xsxoÀvuédvc inler) dn tov | | 17 gloriosisimum 7 1 18 sicut supra dictum est T J 19 
rot d xogos (nr index) édxztoizaaov Ath. De alie- et proastium — 21 et domum om. H proaustrum 7 
nationibus & testatore prohibitis Jul. | 3 Cora M) | proaustium 7? | 20 scriptum] dictum F 21 *cata Mam- 
ra L | 6 Hire — nzgaetoQíov) Movaovíq mianum] et cetera mümianu V oamamianum & cata- 
éndoxq 7x0Àso$ Ath. (cf. inscr. nov. XXI Vp. 676) nianum 7' (de cata gruecae prauepositionis usu in la£ini- 
under) ML|8 qsAasins L| e ML).oace cum | tute vulgari cf. Wolfflin Archiv f. lat. Lexicogr. 4. 366) 
Scrimgero vulg. || vsxoOéoses L* | 11 de om. 6 | un | | 22 anthimium 42 vulg. anthinguum F bitarium F j 23 
Haloander] 4508 Me (ur d olim Zachariae nunc | blacerternas V blaoenas AT, Bluoernis vu/g. ( cata. AT] 
improbans) | 12 «xoz») audire e | Jixactzoiov] iudicia g | et omnia V | et] uero €t Vf 21 sumitate VT | 25 sinus 

gsgouévr» uaxoà L per circuita longa e | 20 avez | om. Ri | sustenii V sustennii 7 sustinui H f cata AT) 
L avro L | 21 Son, L I 23 r 3" L| uap- | et cetera V | ardulurium V arobalurium // archalinum 7 
psasov MAI aupsasov. L vulg. | 21 agdovBacvo» (B | 26 vero om. T | virum ow. R | rloriosissimum t | 27 
er p corr.) L | 28 ngoaeteov] x L I 29 vov % | bitarium V bitaium T habitarium A | cata R] catha T 
9uéov M] qsÀodsov L cata Philotheum g cetera V | philoteum A phylotheum V | et addi-4 | 25 
———— —— — - | incienetis 7' inuenietis At | 29 alienare ex Hamburgesoi 
2 et nomine familiae seciusi [ 3 fllie 7| 4 quia RVT] | Osenbrüggen 


FIDEI COMMISSI 


pi sevà Gr m8 de éómos)i5mors, à 
arg $ Frye cde € olxíac j rd m 
Jtyeauuéva névvs sgoágtsia vov áuoU óvóuatos wai 
vis die aha. dA ab n (Ossp sUxomaa) i- 
»owvo gte saidss, wal nl S ij dyyovew yyn- 
glos j; xal qvcixole waAsvrüGO4sy, x 
dxacvov avt)» “s dgogioOÀv avtqQ xQodatso» xal 
«a6 eixíac, vr» «a d, xarà cavtg» ty» ga- 
veia mólw xal rv dv Anr,õνE,,d, vo40l xal dyyó- 
vo éxágGvo» roĩe ywncíose i xoi ne 
yàp de ovx dOerícovcw oU0à an ud maldov 
3 5 ri dur» Oiaromoci» xal Bovánsgw. 

4 éni Kartal dzxaidiq náyves ij viec j sl; d£ av- 
vÀv vshevrqQu (d um yévovvo), BovAouas xai xsàeve 
vove dad jj rd ascia ud. ud 
xaTragTtiGaGs to J8Qu0UC.9 ij TQ mé & avTOv 
aüsÀpq ve sQoysygauuévas liic, sn 78 évravOa 
xal tz» d» Arriozag, xal và mgoónloOévta xdvts 


N 


xgodovsa merü nzdy»ptowv avtOv TOw Üixcóow xci vije 


xadólov xpuxie dxapgaAsir vos, dgyovars dna: us- 20 commissis aut 


rabo avvdv rte dni voie fidelcommigsose ; Anyaoss 
ixavodoaíac. BovAouas yàg xal b i dr ,gute Dos 
avtovs sag dA ν rds rotauhrac ixavodoaíasc, vàv in. 
Tumeur 15/106 ix. vy ros ad vOv» du savouxóv 
" 0 

yore avr» y rò dds yò - avtov íxnavodogías ain 
rote u Ml ijv a xodyuags rf avroU 
vov fideicommissov Hen rπiðd v route iñůros d 
pavóvtov.* a rad ra and 156€ QiaD , ̊ , 
yedes dd xai α 
xoncduevor ó5nuaci* An volvv» m0uD, 0tx8Q 7/0 
** ee 480 % da n» xal và d» abxñj xa 
ov do mos voÓno» OstUmoca, xai BovÀouas xal 
aa, xdvra Oca Tj avt] d déugégeras dm 
zavros tgónov loyimw, xd uóv 

iv vovtQ nov cQ xoixiAAp usratustoldo) i xai d 
An viva tw xavaAsipudvo Ànyávov. fou 
veívvv xal xsAsvo re, sQOaGtS)Y uov cd xaloUusvor 


737 


a raleurãs dne 15 futuri sunt morituri, restituere superstitibus 


T 
cv éxsivov ov av» 35 


Nov. CLIX pr. 


per donationem, non per commutationem, non aliter 
quolibet modo, neque eici neque alienare ipsam do- 
mum aut 3 proastia a meo nomine et mea 
familia. si quidem, (quod) orandum est mihi, 


5 flant eis filii, et in filiis et nepotibus legitimis aut 


naturalibus defuncti sint, relinquere unumquemque 
eorum quod deputatum est prosstium et domus, tam 
in adiacentibus huic regiae civitati quam in Anti- 
ochiam filiis et nepotibus singulorum legitimis aut 


xoic. 7gTsve 10 naturalibus: credo enim quod non deponant neque 


super naturalibus filis ant nepotibus meam disposi- 
tionem et voluntatem. Si vero omnino sine filiis 
omnes aut quidam aut unus ex eis moriatur (quod 
absit volo et iubeo eos qui sine filiis aut sine filio 


superstiti eorum fratri suprascri domos tam hie 
quam in Antiochiam, et Lies ted quinque pro- 
astia cum omni eorum iure et omnibus competenti- 
bus indesinenter, vacante videlicet inter eos de fidei- 
legatis satisdatione. Volo enim et 
iubeo, non exigere eos ab invicem huiusmodi satis- 
dationes; praesumentes sive praesumentem praeter 
meam paternam et amabilem circa eos intentionem 

fratres suos aut fratrem satisdationem in 


&VtOUS Gx07tOV dcaatsiy tOUG $2.1- 25 ys jitis alienari rebus omni eos fideicommisso c&- 
ere.“ 


* Et haec quidem in testamento dixit, scripsit 
autem et codicillos huiusmodi et in ipsis usus verbis: 
»Manifestum igitur facio, quias dudum quidem in 
scriptis feci testamentum et quae in eo sunt secun- 


rotor xal xcv «vto» 30 dum placitum mihi modum disposui, et volo et iubeo 


omnia quaecumque eodem testamento continentur 
omnimodo valere, praeter illa sola in hec meo 
codicillo 5 aut subtraho aliqua derelicta le- 
gata. Volo igitur et iubeo proastium meum quod 


neque per donationem neque per permutationem neque alio quocumque modo, neque amovere aut alienare 
easdem domos aut supra scripta quinque suburbana praedia a meo nomine m Familia. Sed si quidem 
(quod exopto) nascantur 5s liberi, et relictis liberis nepotibusve legitimis vel etiam naturalibus moriantur, 
singulos corum deputatum sibi suburbanum praedium et domos, tam eam quae in hac regia urbe quam 
quae Antiochiae sita est, suis quemque liberis et nepotibus legitimis vel etiam naturalibus relinguere; per- 
$uaswn enim habeo cos ne in naturalibus quidem liberis nepotibusve voluntatem et dispositionem meam 
cuhlaturos esse. Si vero nullis omnino liberis relictis omnes vel aliqui vel unus ex iis moriatur (quod 
absit), volo et iubeo, orbos vel orbum liberis morituros superstitibus vel superstiti fratri suo supra scriptas 
domos, tam quac hic quam quae Antiochiae est, et A— designata quinque suburbana praedia cum om- 
nibus eorum iuribus omnibusque quae ts continentur p atque integre restituere, cessante nimirum inter 
eos salisdatione quae in fideicommissis vel legatis obtinet. Volo enim et iubeo non exigere eos a se in- 
vicem eiusmodi satisdationes: ut si qui temptent tetve contra paternam meam vd ciae plenam erga 
eos voluntatem a fratribus suis vel fratre suo satisdationem propter res alienari prohibitas exigere, omnino 
épsius fideicommissi amissionem subeat subeantve.* — Atque haec quidem eum in testamento dixisse, scripsisse 
autem etiam codicillos verbis in iis usum hisce: Manifestum igitur facio me iam testamentum scriptis 
mandatse et quae eo continentur guemadmodum mihi visum est disposuisse, atgue volo et iubeo omnia, 
quae we eidem testamento inserta sunt. omnibus modis valere iis solis exceptis, quaecumque in his 
scis codicillis immutavero, vel si quae legatis relictis ademero. Volo igitur et iubeo suburbanum praedium 


1 eommutustionem 7 9? muta tione (sic) V | 2 modo 
om. RT | eutici R, leg. eicere? | alienari Id vulg. || 3 
superscripta R B rich pu add. Beck) | 4 *quidem quod) 
quidem libri quod vulg. | 5 eis vuig.] eius R PT || filiis 
et] filiis aut Beck | 6 defuncti V] si defuncti RT : 
| sunt R 7 quod) et quod V | domum R [8 in om. 
| aditientibus 71 | regie ciuitatis V ciuitati regie 7 
Antiochia vulg. | 9 *aut] a0 libri] 12 sine om. RI I 15 
futuri om. vulg. | 16 suprascriptos V* supersoriptos R 
suxoupíogos | 17 antiochiam VT] Antiochia R vulg. | 19 fideicomissi 
MI Asyávoss ML | 24 zvo«] 7] vov com. Kroll | in- aut legati 7 J 20 sg. satisdonatione ef satisdonationes V 
xs govvras L | aa Haloander ex c) 5; *agà ML || | ||24 satisdationem) donationem satis V | 25 omnino 2%. 
26 Z rb dOsÀgórv abr om. L, avt» om. 6 | 21 | || 2: in T wig.] om. RV [*usus) huius R buiusmodi 7 
xn, — vxousvórvrov] omni eos fideicommisso ca- | usus est huiusmodi 7? his est usus V | 28 factio V' | 
dere c | 28 fidicoommissu M qsJixouícov L | 30 9à | 29 fecit V 30 et uolo V] uolo RT vulg. | 31 eodem 
xal) xal om. L | »edíxsAlov jj (et sic saepius) | 37 4 | vulg.] eidem RVT | 32 omnino 7| 33 permitto R | ali- 
yevov M qua] aut Ri ante HF? | 34 quod] qui R 

III. 93 


1 dvrioyj» Li ávraloy?»v L*|2 éxBaAsiv M) dw- 
gad L eici c | 7] neque qan) abrde olxíom (i) 
M cv» avt» oixíov Lei 3 zévre om. £ [4 gag 
ex h corr. LI 5 avvoic om. LI éyyovos] et 
nepotibus 6 6 ,, L9 | 7 arꝙ om. 4 9 dvr. 
oxeiá (i. e. qaia» ex corr.) M (cf. €) | 10 éxacvo» 
ex € Zachariae] Éxaacvov ML | 11 drr ovà' L 

12 7 £yyóvow cn» dui» om. M in hiatu 10 fere litt. 
I 13 4b L] an M| 14 rden Haloander] 1sÀevro(s; 
M reer L | 21 gidicomm/sois L 94d. 


Nov. CLIX pr. 138 DE RESTITUTIONE 
«à Lend, 0rsQ év «jj sootignpévn DiaDv ng T. pellatur Cuparia, quod in praedicto testamento 
cri / t*d e pov vig xatéA«toy, Constantino viro magnifico fllio meo iqui, dari 

5jva: xal Osagéosww «alsías vopije «ai dsczova(as et pertinere ecto possessionis et iure 
d c Tee và Aaunporátq wei svysvesravo mov Hierio viro issimo et evysvecrGarQ meo nepoti, 


Ane olan N xal dgyacvnolom wal vo) balneo et hortis tam intra quam extra muros, et 
«ov cv vOv vs ÉvUov xal và» ffo vov vsíyovs 10 hippodromum et quod in eo est hortum et cisternam 
«al v0U ixxodoóuov xal x09 dv aveg - et omnia omnino quocumque modo competentia mihi 
qriene xal maprós de xaÓ' oioròirora «gómov jura super ipso proastio. Dari quidem volo eundem 
áouOLovtós uos Oixaíov i vQ ar; woascs(m. 8 praedicto clarissimo meo nepoti Hierio 
dod vas os BovAouas xó avco stgodavsiov v ᷓ o- suae potestatis per emancipationem à suo patre 
signudvo Aeumoorátq pov &yyóvQ lgíp ywouévq 15 post obitum meum, nulla data licentia ei viro ho- 


nesto nepoti meo, sed neque his qui sive ex hoc 
testamento sive ex testamento eiusdem viri clarissimi 


$ d. ac, ov «516 ait rοο· Sund «sí(yovs 25 nomine. Volo autem et abo, si contigerit prae- 
- honestum meum nepotem um mori 


meum quod vocatur Coparia quod quidem in praedicto testamento Constantino magnificentissimo filio m 
reliqui" dari et — pleno possessionis ei. domini iure Hiorio clarissimo at generosissimo ge m 


filio Constantini magnificentissimi 
eo sunt et scalis 
cinis et balneo et hortis tam qui intra quam 
cisternaque atque omni denique iure quod alí 
vero volo idem praedium suburbanum prae 


omnibus iisque quae locantur sive intra portam sive extra portam 


filii mei, universum dico suburbanwn praediwn cum practorüs quae in 


aedificiis atque. offi- 


e e 


qui extra muros sunt et hippodromo et qui in co est horto 

modo in eodem 

o clarissimo nepoti meo Hierio sui furis facto per 
sui emancipationem post mortem meam nulla potestate data eidem generosissimo nepoti meo, 


Dari 


praedio suburbano mihi compctit. " 
atris 
"non 


magis iis qui sive ex hoc meo testamento sive e testamento eiusdem clarissimi x dry mei in cadem fura 


successuri sint idem suburbanum praedium vel partem eius aliquam vel ius 


donandi alicui, vel ullo modo altenandi 
sitamve intra portam muri Sycarum guae 
et perpetuo volo in familia mea manere 


vel permutandi vel 
itim 


ndi, terea quod idem suburbanum praedium v 
ducit ad venerabile 4e "lempus 
negue umquam de nomine meo exire. Volo autem et iubeo, si 


jum sanctae Theclae per omne tesmpus 


contingat, ut praedictus generosissimus nepos meus Hierius intra pubertatem vel etiam post puber- 


tatem sine. liberis tamen ex legitimis nuptiis ei natis moriatur, possessionem et 
ii vel domus perveniat et competat seu restituatur magnificentissimo eius patri Constantino 


urbani praedii 


1 xx L | sóvevaves Lj 3 rode perfecto € 
| 4 9ixaío xal dearoveías L | i Le d Mi 5 
wovocasytos «oU Tov (sic) L | 6 nov viov om. 12 
rh oum omnibus (i. e. uevà závrov r) e | Sr 
iv avi) M) dv avrà ,. Le avrov óvrow L^ | 
7 GxaÀc») in sscensu et descensu gxalow c | 9 sive 
fro — oixnudto) sive illatis cum conolavi domuum 
| 11 »«vacvéovois M (de forma xévavsova cf. B 60, 12, 21) | 
14 uévso:;] quidem c | 16 emaneiratona L duns 
rio M | 18 inter vv. nov dyyóvo et dd nnòd in L 
raepostere interposita est particula nov. CX XXIII c. 6 
vals O (615, 2) — CXLV pr. «9» vov soaypa- 
ros (111,24): de quo errore ex ordine duorum archetypi 
ionum turbato repetendo diximus ad 675, 2. 711, 4. 
19 eive] 7ór LI uov om. 6 | eiva dx OiaOv om. L 
20 diadeyo L| 21 «à avra did, iura eius € 
25 ie móÁsoc L9 | vov e vaíxovs om. € 
7 Oduigs L | 29 moonguuévoy om. L | 31 aut 
pubertatem 6 | 33 dzoxasaotzva) ML) &noxatacta- 
O99vas cua Haloandro vulg. | 34 a M] «s xai L 


1 cupparia R oupia 7" | 2 reliqui 7| 4 bierioo R 


dominiun eiusdem sub- 


eugenistato RV eugenii | statu T | 5 filii 7 | in in- 
tegro V] in in (i. e. in integrum?) AT integrum . 
| ipsum om. V 16 sunt in eo T | 7 *ascensum et desoen- 
sum AV accessum et deoessum T | one S 
(o EB opalon T opali V || eonduetis Beck] coniunetis 
bri | 8 cum om. conolaue RV | domuum V ] 
infra RV | 10 Mpodromum I. hipdiomum F. ypo 
i | 10 mum um 

dromum RT | quod] leg. qui? | in eo est] est in R | 
ortum AR VT | cisterna T | 11 quaecumque ET | 12 supra 
Uto R vulg.) data FT data est R | idem al. 
13 i heerio T hierioo R | 14 emantipe- 


Nov. CLIX pr. 


quando de mea familia aut de meo nomine.“ In istis 
quem ipsum procedere, Hierium vero gloriosissimum 
omum, quae in Theopolitis adiacet et ex paterna 
in eum pervenit successione, aliis vendidisse perso- 
5 nis, eam vero domum quae in hac felicissima civitate, 
insuper et codicillos datum sibi proastium, in 
quibus omnibus alienatio interdicta est, Constantino 
gloriosissimo eius transmittere fili 


FIDEI COMMISSI 799 


aue 7] dx vov éuov Óvópatoc. Ex roc 
P» abro» ánsAÓsiv: Ie io“ dà «0v «7c ivOóEov Lent 
tZ» uiv dni rñe ÓsovnoÀnàv dh olxíay, 
Irie dx rije arp sis ard HI dad xñe. 
trigote OiastoAz Gas mwposoimow, rij d xarà vavtnv 
vj» sDaípova nó olxíav, xal stQds ys xal c gr 
ro xcObullor» ahr ÓOsQoudvov npodctsuv, dg ole 
aud v, éxmoíncis dmwyÓgevras, Kowaravviyq 14 
LET 20 Ov ui avrov Ttagastéuwas aii, dxeivóv — praegnantem relinquentem uxorem vita functum re- 
ts dvÜus xVvovcav xaraAwróvta v99 ar vshev-i0 scripsisse testamentum, per quod disposuit, si non 
rñjcas ro g, ygáya»ra OiaOrxas xaO" ac dern. nascatur filii aut natus impubes moriatur, tam ma- 
non, c6 siva uf) tax eco er rei ávn- trem suam Mariam gloriosissimam quam eius uxorem 
Bo» * , T.V r uytéQa 15» avrov Maga nobilissimam Mariam in eius vocari successionem. 
ru id otor rij vZv 1s abr Gv»oixovcav Magía» Et quoniam nata filia et ipsa pupilla et tenera ad- 
tr» sUxAssO Td TQ» Él rij ar * t diadoyr;v. 15 huc aetate ex hominibus decessit, in praedictas nobi- 
td 0à rede ee xal avt; vyxíay do liaaimas pervenire mulieres, reliqua vero substantiae 
xal dre Fre vzv e,“ dE dvDgoizoy nhl, (et) quae in hac mos civitate sunt domus, insuper 
sis rds signuévas suxÁssOTáTae stapiazO vas yvvaixas , et proastium expressim in codicillis gloriosissimo de- 
tá te load rie ovGcíae xal v)» in vavvn9c zj us- — relicta sunt Hierio: locum forsitan tam ex testamento 
yu de nóAsos olan, xal xtoóc 35 xai r stQodctsiov,20Qquam ex codicilorum sermonibus adhibere ipse do- 
Tovro dj) rd (nro in vod xodix(Alov Iso vo *5« mum et proastium defendere, solus de Hierii glorio- 
ir doo uvjune xavaÀsgpOév. xb rs sixórosc ix —sissimi familia derelictus quae nunc et primum ha- 
te TZ6 d Kc va vv rod xou. nud c ] — bens in genere in eo nomine um. Sed ii qi 
joe avró€ v5» ts oixía» xal d stoodctsov de- pro Maria et Maria gloriosissimis feminis verba 
xiv, uóvoc dx vow [spoíov voU vij évUOLov uvurgs25ciebant testamenti quidem verbis nullum dicebant 
adi vm u và vU» xal miro én4yov locum e e e e e e e e Citra Constantinum gloriosae 
iv «4 ve pauiíae ovónatr, xd fn. dn oi — memoriae ex hominibus, tamquam locum habere [et] 
rode vnd Maoías xal Mapoías rh é»Qobordvow zo- — utrumque suum cere, neque cum lege Alexan- 
ovusvos Aóyove rote xdv vrc OiaOs «ns Ónuasww ovds- drum virum gloriosissimum locum habere ad has, 
píav y e xa ysvécOa, n yào naidow30 
xœle cravtivov vOv 236 évOoLov ie dn- 
Jue & dvOgober, ade vag vi r o, éxaté- 
Q9» dxoxavagidos, ye , dA ovOÀ dude vov 


io; illum vero mox 


sub cadem condicione, ne umquam extra familiam meam vel nomen meum alienetur." — Atque his ita actis 
illum mortem obisse; Hierium autem gloriosae memoriae domum quidem Theopoli in urbe sitam, quae ex 
paterna successione ad eum pervenisset, aliis vendidisse personis, domum autem in hac felici urbe sitam et 
insuper suburbanum praedium in codicillis ipsi datum, in quibus omnibus alienatio prohibita est, in Con- 
stantinum gloriosae memoriae filium suum transmisisse, atque. illum rursus gravida uxore relicta de vita 
decessisse, scripto testamento, in quo disposuisset, ut sive infans non nascatur sive natus intra pubertatem 
decesserit, tam mater sua Maria femina 555 coniux sua Maria femina nobilissima ad 
fpsius successionem vocarentur. lam posíquam nata fiha et ipsa in infanlia et teneram adhuc agens 
actalem ex hominum vita excessit, praedictas feminas nobilissimas delatam csse cum 3 sub- 
stantiae artem tum domum ín hac magna urbe sitam et insuper etiam suburbanum praedium illud quod 
cnn iserte in codicillis Hierio gloriosae memoriae relictum erat. Itaque merito ipse (Alexander) locum 

buit lam ex lestamenio quam ex verbis codicillorum domum atque suburbanum praedium vindicandi, 
qwppe qui solus ex Hierü gloriosae memoriae liberis nunc superesset et primum in familiae nomine 
gradum obtineret. Verum qui pro Maria et Maria feminis gloriosissimis verba faciebant nullum dicebant 
verbis testamenti locum esse: neque enim sine liberis Constantinum gloriosae memoriae ex hominum vita 
excessisse, ut utriusque domus restitutioni locus fieret, sed ne suburbani quidem praedii nomine sccundum 


2 ovv om. I. y rgo procedere (i. e. za gsAD'siv) € 
Is ol’ om. | 1 vó xoOixsiJor L| 10 vs) vero 612 
vexÓsig said) M nascantur fli g | 13 *r. cos 
ML 1 et cr Haloander | 16 d zex9sioa] 2 
évéxOÓn Zachariae non recte | avv» L| ayovcay L* 
18 signpdvac om. L | 19 vs) vero e || t» — oi 
quae — sunt domus c | 20 ye xoà M) ye 9?) L || 21 
vovro di) om. & | 22 xotals o2 i») derelicta sunt c | 24 
z M) Kyew Le (recte?) | 25 r] vov I. : 26 zat- 
jov] familia 6 | 27 vov Ba94o» Le 29 Aoyo» Le 
31 Kówovavra L|32 «vj vOv oid áxavégov ano- 
ner,, utrumque Num (i. e. oixsio» éxavagov ?) 
£ Jo,] L* (cf. c) | 33 dd et dd tov 


xQoacgtsíov om.g, dude om. M 


2 decedere Beck | vero] uiro R uero uel uiro 71 
*gloriosissimi libri (gloriosae memoriae Beck, sed cf. 
v. 8. 18. 21) [ 3 theupolitis V | et Beck] ei et ei 
dum V | 4 vendidisee Beck] uendidit RI vulg. uendat: 
17 omnibus om. RI 8 eis T | fllio] eius fllio R | 9 uitam 

ita RI rescripsisse dedi cum Beckio] rescripsit RVT 
10 quem RAT | 14 quoniam nata R FT] quum nata 
fuit vulg. | 15 omnibus VT | 16 reliqua Hamburgensis] 
reliquae R VT | vero del. Beck || 17 et add. Beck | do- 


mum V | 18 codicillos RI codicillo R 
Beck | hyerio RT | 20 quam ex] ex om. RT 
T ieri RI 22 *derelicta libri | quae del. Beck | 23 ge- 
nere rd geo R hyerio T (Hierio vulg.) | *in eo] meo 
libri — feminis suppl. V* in spat. vac. 11 vv. I hii 
RVT | 24 et Maria om. T | fatiant V | 26sg. in libris 
et vulg. hic locus misere turbatus et corruptus legitur ita 
dicebant locum. neque cum legitur alexandrum uirum 
gloriosissimum (gloriosum T) locum habere tam ex om- 
nibus locum habere (ita V al, tam — habere om. RT vulg.) 
et (om. T!) utrumque suum perficere ipsum et (etiam 7) 
citra oonstantinum gloriosae memorise quam (quem Ri) 
ad (ad om. V) hos tamquam locum et (tamquam ad lo- 
eum vulg.) alienantem proastium cet. Corruptela orta 
videtur versuum serie in archetypo turbata: ut cum verus 
verborum ordo esset! — — — — — — — citra oon- 
stantinum gloriosae memoriae | *ex hominibus tamquam 
locum habere et (del. et?) utrumque suum perfioere | 
*negue cum lege alexandrum uirum gloriosissimum lo- 
cum habere ad has | ipsum et alienantem proastium cet. 
versus 1 et 3 locum inter se mutarent, verba ad has ( 40 
cu rde) alieno loco imsererentur, denique prior pars ver- 
sus 1 hiatu hauriretur ita fere a trage dicebant lo- 
cum | (fleri: neque enim decessisse filiis) citra (/. 742, 15 
testamento citra) 
93* 


19 sunt del. 
21 yerii 


Nov. CLIX pr. 1. 140 DE RESTITUTIONXE 


Wooactsov au voU vOpov AétasÓpov 1o» évÓoLoó- ipsum et alienantem proastium quod ei derelictum 
vcrOv yos» dm gude x ys wai avrov 7tgoexzo.- est, super quod alienationem inaequaliter aliis quod 
fjgavta TO TQodgTOy OrtQ avid xavsAéAsumvo, dp ei pater interdicens competivit; et alios fratrum eius 
o vnm» éxnoincw é» iGq vow» ddl & xoivos xe«t5o hoc facere, et nostras leges, quoniam omnes continue 
&xayopsvGaé érüyyavs* xai vove dAlovs d di vw» ö in quibus tale aliquid dispositum est transgredi de- 
ads lh / ra tvoUtO 7t050ai: xai ro Tustspovs functi voluntatem, omnibus similiter substitutionem 
»óuove. énsàp &mavvss égsbns dp ole v& vow vxo — dicere, ut non permutans eis invicem pulsantes multis 
Qiodigugtas nagaaiss «9j» vov t&ÀsvtrOavios yvoungv, pro una coguitlone iudiciis subiciantur. Ideo positas 
dna OuoícS ty azoxarüGracip d l. e ur nos rememorare leges. Alexander vero gloriosus 
&uoiBadóv avro)s dj edit, moÀlois vziol0 magis quidem et de propriis alterutrum recte visus 
ud 9noO4asos Qixaavnoíow vxáysaÓa* vo» «s vzép est appellare, super codicillum enim sspientem et 
TOUTOV xeiusvov ruàs Gávepiuynaxoy vópov. Alita doe residuis rebus voluntatem suam defunctum facien- 
ópoc ad ò id ot raros pudica puév wal mnspi 1v» — tem fumiliae res servari volens, sed in proastio iu- 
ol éxavsqoy ópOo€ KAsysv dyxaAsiv: dri yàg vov stioribus verbis usus: nihil enim recte ei donationem E 
xodixillov gag! xal nv zo t&» Áoov npayud- 19 conferre illas ex imperiali hoc facere impellenti ins- 
TOV T dg d avtov vó» amsÁDóvra mowjcacJas tj sione. Venerabilibus pro his verbis uza est pars 

auiliq tà zoayuava gvAagOTvas Boviousvov, x., alterutra. tam testatoris interpretantes voluntatem 
dd“ int r; wtooactel« Üixovovágows Áóyoic xsyoraD'as quam nostris utentes legibus, quae sibi expedire 
unò d yàg de avcQ «ry» éxsoíraw zoogsgsy i,] — putabant. 
ves die faciluxre vOUTO cott GvvoOnJsSvt: V. 

cec. Gvxvois ts unde vovram Àoyow CD udpos 
éxaisQov, st Mv t7» XOU v&UTGTtOQOG ÉQurvevoviss 
y*oun», nij d «ois rustgow xoopsvos vóuow, ovs 

ad roĩe OvuugéQsiv fjyovyco. 

CAPUT I. 


Huaĩe Soivuvv» vopgor v8 «e ÓuxOnxne égunvsiay 25 Nos igitur legis et testamenti interpretationem 
svpoxs.uévyr» asi0óvsc ev quj noícss vóuq dq zxeQiAa- — propositam non sola sententia, sed lege 
Bsiv v5» vie vzoOéssoe vous» Zyncáus)a Os», oe cognitionis decisionem putavimus oportere, ut tam 
tv rij ra zxaGgoUcav üugiefirtns,v Diaxoivouav ed praeeentem quaestionem decernamus à 
r Áosnoié ztQoavéAosusv vn» nspi vOv cvovvtOv qgi-  &uferamus de huiusmodi contentionem. Unde sub 
Aovzx(ap. 0Osv AsmtovaQóv vs xal dxoisctspor voc 30 lius testamentum considerantes verbis ipsis inrenimus 
vis dia e émnicxSwartss ónnuagw, avroic svpous» — heredibus demonstratis filiis alienationem ínterdictam, 
roĩe TO» xÁrgov OxaÜüsLauévow scii» cf» éxzoíncw  — quopiam futuri essent sine filiis fungi vitam, nos 
àánrnyoprvusvyn», énsaidàv ui ou naiÓmv xogis xaxva- — ulterius vero his qui solum eis successerint filiig, sed 
a TOv Bíov. ovxsts Ó& xal «oic & avtove d- — sufficere defunctum usque ad filium stare interdictio- 
Qefoudvois c,,, ,, d dgxsigÓns sÓv assADovra 35 


legem Alexandrum virum gloriosissimum eas adgredi, qui quidem et ipse prius alienasset suburbanium 
5 quod ipsi relictum esset, in quo pariter atque in ceteris alienationem communis pater proli- 
isset; et ceteros quoque fratres hoc idem fecisse, atque leges nostras, ubi omnes deinceps, de quai 

eiusmodi guid dispositum esset. voluntatem defuncti violassent, omnibus ex aequo restitutionem auferre, 
ne cum invicem alter alterum convenirent, multis iudiciis de una causa subicerentur; legesque hac de re 
latas in memoriam nobis revocabant. Aleander vero vir gloriosissimus utique de domo quoque utr 
recte se actionem movere dicebat; in codicillis enim defunctum manifestam ctiam de Ape wis rebus N 
tatem suam reddidisse, cum familiae suae res conservari vellet: verum enim vero in pracdio 
iustiorihus rationibus se uti: neque enim recte illas alienationem sibi obicere, cum ex € kuss id 
facere compulsus esset. 5 crebris disputationibus de his utraque pars usa est, nunc testatoris inter 
preiantes voluntatem, nunc legibus nostris utentes, quas sibi utiles esse arbitrabantur. 

Nos igitur et legum et testamenti interpretationem propositam edocti, non nuda sententia, sed 
lege cius causae decisionem comprehendendam | esse. existimavimus, ut ei praesentem controversiam. diri- 
meremus et ceteris de eiusmodi rebus contentionem praeriperemus. Unde subülius diligentiusque werbis 
testamenti innisi ipsis liberis hereditatem capessentibus alienationem prohibitam esse comperimus, ti sine 
liberis vita defuncturi essent, non ulterius. vero iis quoque liberis qui omnino illis essent successurt: sed 
satis habere defuuctum usque ad liberos prohibitionem statuisse: neque enim cum, si et ipsi liberis relictis 


2 x . locum (i. e. zoo») habere e | 3 av«ó. M 1 ei om. T' | relictum R | 2 quo Beck [| alienatione P 
| seraAsiszro ML wulg., corr. Zachuriae (xataA- | | aequaliter Beck | quod ei] quod eis V; communis Beck 
ur rl Haloander) | 4 & (oq) inaequaliter & [| 9 xo | || 3 competunt T. contigit Beck | 5 depositum V | est 
»óce] quod ei? & | 6 vav«ó] eius & I 7 qu Cod. | om. RT" || transgrediantur Beck | 7 dioere] adimere Beck 
6, 42, 11. Dig. 31, 77 $ 27 rotor «& L || 9 tz» azxo- | permutas 7?; leg. per mutua? I eius | 8 cogita- 
arcor düwoigsi»| substitutionem (i. e. vzoxatd- tione T I ideo posita nos r | suppl. V* in vec. I vs. 
ora) dicere 6 | 10 du,, L* | 12 »opov L* | | remorare V ré cum spatio vac. 3 litt. R I 10 et om. T 
| 14 oiu; éxavigov] propriis alterutrum i. e. oí- | [iussus RV | 11 enim) eum V [| 12 suam om. Ri I fe- 
«8íov éxdtspoy e | Heyer] visus est c | rov] vo «ov L | cientem om. V | 13 familiae res servari Beck] familiae 
p avtov cum Haloandro vulg. | 17 Bovióusvov] vo- | reseruari T familiare seruari V familiae seruari R 114 
ens € | 19 45$] nihil e | z9ogsosi»] conferre c | 20 o- 
o)07n9ért. cvvoduaDévi, L (GvyyvooOdvre cum 
Haloandro vulg.) | 21 evz»ois] venerabilibus i. e. G- 
voie & | 22 s iy ud cum Serimgero vulg. male 
vegtátogos M) 9ia9suévov L | 25 égugssíoc Le 2 
| 


nibil enim V] niohilum AT nihil vw/g. | 16 usnerabili- 
bus V vulg.] uenalibus R uenialibus T | 17 testationis 
T | interpretantis libri, corr. Beck | 18 quam nostris 
om. V | utentes Beck] utentis RT utentibus V | inter- 
retatione 5 Heimbach || 26 lege vulg.] legi R F 
eiò res om. C || 29 vOv toi to»] vovcov L | 30 ve 1 8 RV | 27 decisione VT | ut tam] uitam T 
xal dxoifsctspov om. € | 32 roĩe và» wAzgo» Óia- 29 contemptione Ri contemptionem A? | unde] nou V* 
Osfausvois L heredibus demonstratis c | vy» £xzoínsow 30 ipsius T] 32 esset T' | fugi V 4 33 solum] semel Beck 
— 35 zoaisiv om. L| 34 JiaósEouevovs M^ ! eius R I successerunt 7' | flii V, ow. R | 34 *de- 
| functorum /ibri, defunoto Beck 


141 Nov. CLIX 1.2 


nem: si enim et ipsi filios relinquentes moriantur, 
„„es quod relictum est, neque in longiore & filiorum 
vita alienationis prohibitionem voluisse facere: codi- 
cilum vero in proastio solo factum probibere et his 
5 qui ex testamento Hierio gloriosae memoriae (iuniore 
icimus) res suscipientibus proastium alienare; etenim 
istis qui remanserunt velle defunctum etue in 
familiam manere suam. Ea quidem quae in quae- 
stionem deducta sunt talia 


FIDEI COMMISSI 


pie ro xao» v a nayõ ge a yd 
? xal avtoi xaidas xaraAsOsteg dx, od o- 
lemgaypovsiv vÓ Assopusvov ovdàd (oap «196 
«Ov aid Lone &i rij dxmowjGsoe xovou dOs- 
ir 5 ro dd ya n) u v ze 
v dztayogsugas xal v0i6 i dia- 
Ovens Teeiov vov de évUÓEov u»7uns (rov véov pan 
r nodymava Oiadsbauévous rd ztQodotsiov dxnoiiv, 
d ys vovrow émxmyuévov qr BovinOZ5va. tóv 
éxslOóvra Óapaxos dni rij ale f avTÓ.10 
rd udv ov» GugesfrrenOdvva rv,“ . 


CAPUT IL 
Karaexewdusvos dà «9» d ij uaĩe 8 considerantes oportere subtilitatis cognitionem in 
lx dxosBsíac or de dni uiv rote dd lose x aliis quidem rebus, quae Constantinus 2 peine me- 
ynadw, am Ürjxov Kowovavrivos ó ve évdobov uvz- moriae Hierio seniori, de quibus ex testamento factus 
n d lsoíov vov xpecBvtáoov xaic i vov vov are 15 eat dominus, nihil acci existimavimus bene 
d Dy yéyova xv ovÀi rj» rvyovca» q2nwev surgere quaestionem, vacare vero in istis actione 


vow dvaymyis ovw 4AitayÓgov uóvov r id ord- quam omnem familiam, ex testamenti verbis usque 
tor, 4415 * xal cy lo xi da- qauilíay, 1c» v — &d filios solum stare prohibitionem, et ipsum Hierii 


176 d aj 


vxdoxost 
voie xal dle %s 


dmayoosegdsto» paie. émi di ya vq mgoacis(p, ov nobis visum est plenum esse x (ae quattuor 
8 3 y Jokes postea generationes huiusmodi imd pem deduci 


$5 */ o , loc raid Üsíxvuas «O0» Ev 


decederent, curiose perscrutari quod relictum est neque longiorem liberorum vita prohibitionem alienationis 
e, € voluisse; codicillos vero de solo suburbano praedio factos eos quoque, qui ex testamento Hierii 
gloriosae memoriae (iunioris dicimus) res per successionem cepissent, vetuisse. suburbanum alienare, ac 
praeterea. accedere, quod defunctus voluit perpetuo illud in familia manere. Atque eiusmodi sunt quae 
in controversiam vocata sunt. 

IL Jam cum universam causam cum quanta decet diligentia consideraremus, in ceteris quidem 
rebus, quarum Constantinus gloriosae memoriae Hierii senioris filius ex: testamento patris dominus factus 
est, ne quaestionem quidem u recte institui putavimus, ab actione vero de his rebus non solum an- 
drum virum gloriosissimum, sed etiam reliquam omnem familiam arcendam esse, cum et verba testamenti 
ad solos liberos prohibitionem sistant et ipsi Hierii gloriosae memoriae fili, per quos in Hierii iura adi- 
tum sibi parant qui post cos pars familiae existunt, nonnullas res ipsis competentes alienaverint et omnino 
quasi c una voluntate substitutionem prohibuerint. De suburbano vero praedio, cuius dominum esse Hierium 
gloriosae memoriae codicilli ostendunt, res multis ambagibus plena nobis visa est post gene- 
rationes eiusmodi quaestionem in medium proferre. .Nunc enim, cum Maria et Maria feminae gloriosissi- 
mae adhuc superstites sint, quae scilicet ipsae quoque in familia ponendae sunt, quandoquidem leges 


2 o9 5 om. 6 | 4 *7$ ,s] dx 


resuscipientibus FT! 1 remanserint T | perpetuo in 
13$ 70:i508206 404 L | 6 voie] rñjůe L | 9 xal | : 


familia manere sua vulg. | 8 eam RV j quaestione R | 12 


ness ye — Hound jva] etenim istis qui remanserunt 
velle e | 4mnyyusvov vo) BovànOn»a M] émnyudvov 
roõ (rs cum Haloandro vulg.) Bován9T,vas L| 10 ab- 
r L5 suam (i. e. avro?) c | 12 dà — bon om. c 115 
9 om. L | rate et rod mavQóc om. c | 16 o v 
TvzovGaw»] nihil aocipere 6 | 17 4»/ovacOns M] A 
evag?as Lg | vis] voie M | 18 dye La I 19 än 
cas L| 21 avtov vov —viov] i — filium e |j 22 
tígztosovge aqdac] sianoiwvone L | 23 ispole L | 24 viva] 
1s mavult Zachariae | 25 xaà 0Àorv L., om. e | * oascspsi] 
Go sie libri; ale del. Haloander | 26 o dr) neque 
si i. e. ob sig | 21 Fo L] évdoto M (probat 
Zachariae) | 28 &dolousv (sic) L | dvauécov L | 29 
té0caggsy» cum Scrimgero vulg. udo ex € Haloander) 


"ridi e M | 30 uév ML] om. cum Scrimgero 


2 in longiore] leg. longiorem ? | 4 facto V | 5 hyerio 
(id. 14. 21. 25. 742, 28) T, Hierii Beck (debebat etiam 
iunioris corrigere, sed cf. 14) | 6 res suscipientibus) 


* subtilitatis (im. Bech] humilitatis hbri | cognitione R. 
ignorantiam oognitionem T'* | 14 Hierii senioris (filius) 
Beck || 15 excipere R || existimavimus SkwutscÁ] ex his aeeti- 
mauimus /ióri | 16 bene 7* || suggere H | uero uocare V] 
histis Re hisstis Re | actionem libri, corr. vulg. [| 17 uirum 
solum RT | gloriosisimum T | 18 onem V | ex] leg. et? | 
19 stare] set et stare R* | Hierii Beck) hierium libri | 26 
*facientes síG7x0.0v00» GqG6 avrove cos) eis facientes 
riocoh CAC PPVs T ei facientes novccGNCaK TPO- 
Zeof (dxvgo$aams m. rec. in marg.) R eis facientes cum 
spatio vacuo 4 vs. (nihil defleit nisi grecum V? in marg.) 

: verba eic|no.000uv GQà6 abr vig Ap 
tioni facientes eos adscripta seclusi | 21 familia V | 22 
alienaueruntque apud V | 23 substitutione T'| 24 unus 
T 26 visum est] insumere V | esse] est R || ws9:ia9iocae 
(sagusQyíace m. rec. in marg.) R nepi cum spatio 5 litt. 
(s. v. Greoum m.) Tom. in spat. vac. 5—6 litt. V (Gre- 
eum deficit V? in marg.) | 27 postea) eius d 
generaletiones fte | 28 gloriosissimis RT] Ne 
6 et nurus scr. V in spat. vac. 
verbis] pro uerbis 7*, verbum Beck 


Nov. CLIX 2. 3 742 DE RESTITUTIONE 


oix OópOdGs o)0à moosgxóvrosc AR οε, 0 évOoLó- promeritis, non recte neque competenter Alexander 
10T06 17)» 7£G0. GUTOV P slab sai évsot:j0avo di, — gloriosus a se advenientem instituit litem; transeundo 
áni0vO Ov 31 xal tovtov, vé0gaQas jd yevsác vero et istorum, quod quattuor iam generationes trans- 
zapsinAvOsva, Ooxsiv, ovx a» vstousivosusy dea e isse videntur, non facere quidem antiquam 

evto ÓOixagtnolos vnóOaciy sapgadídocOas, 3 5 iudiciis tionem tradi, maxime Constantini filia 
re Kawvoravtirge masÓóc ind s4ac ovto «56 uν,8d — adhuc*pupillaris taliter aetatis functa vita, ut et si 
xataÀvgágge vov Bíov, Gre xdv si ug d d — etiam sine testamento ille esset, in matrem eius per- 
dxsivos évvyyavey, ai «rv ugrága vi» avtys msqul- — venire proastium, non ipsius novellae vero ut- 
Ouiv tÓ sQodcotuo», ovx avtne *76 vas «oU wouov pote facta horum causa, et nullios riosae 
dà G ysvouévov xovrov aítíov, xal o và» 10 memoriae heredibus circa voluntatem peccantibus eius. 
"aoíov 0 «5$ 4vdólov uvüuns Óiadóyev nxsglh v9» — Etenim (si) testamentum Constantinus scribens sub- 
BovÀAne.w dpagrávovros TZ» avtoU. wal yàg si din. — stitutiones aliquas fecit filia defuncta impubere, atta- 
Ouxac Kwywgrasrivos yQdqow UVrtoxcvaGTacse Twwvàs men nil ex hoc introducitur magnum et ipsius secun- 
inosijocro ijs cad oe v&ÀsvroGye avrov, ni?» GÀÀ' dum hoc legis pupillae matri substantiam 

ovóév évcsUOsv slcdysvas uéya, xal avtoU «a2 abr 15 testamento citra transitum eam. 

TOU vOuOv Tj t6 vis ee rij ob ssagskouévov 

gad. xopic dxiov059e abe. 


CAPUT II. 
Gsczitousv voivuv ura Aluitavdꝗ o vov vdo Sancimus gar, neque Alexandrum virum 
v&10» ij robe avtOV saidac urs «ove b xous và» zum aut eius filios neque successores reliquorum Hierii 


Aomov lagíow «ov 5s évOofov uwrune vov soscfv- 20 gloriosae memoriae senioris filiorum neque alium quena- 
rigov nuidu» ansa dd do vuvà «Oy Ttavytov AE rij, dam ex omnibus in eius conafitatum familia ant 
avt gió M edd gajiAiay yj xavà Maoíae xal contra Mariam et Mariam gloriosas feminas occasione 
Maoías «à» éydoEovatov zQopacs «Ov xag avrois rerum apud eas constitutarum aut contra alios agere, 
xaJdectorO» ngayudcow y xarà vOv dd xogsiv, apud quos res constitutae sunt nunc aut in quibus 
mag ole và nodáyuava xaOécTrxs viv 5 xal sic ovs 25 futuro pervenerint tempore, in quibus Hierius Gorio- 
card tüv at ñe saguAOouv xoovov, ép ol; lioc 0 ae memorise prohibens fuit alienationem, aut omnino 
vie id o ov uvrune nmÀvgas érvyyava v5» éxnoirsw, quae memorari prohibitione et familiae nomen et ak- 
n od ususrcOas lou d t6 xcÁUG&o xal vov vie quod ius fabricare ex hoc, ut aliis Hierii gloriosae 
g«usiiae Ovouatoe xcí *& Üíxcioy xavagxsuvdls» é« — memoriae filis ipsis alienantibus et convenientibus 
vovrov, ex; xai rü» dAAÀow "lepíov rod xje évOobov 30sicut et reliquorum alienationibus, et primitus le- 
uviune vidv «và a, éxmosmcásvov xQiyuata xai rentur et ipsis et successoribus quae possunt actiones 
Cvugovygdstowv G²ẽ e xal tais vOv ? éxnow — competere de hoc, et aliis quos apprehendentes reli- 
70:04 xal sooassióvvo» GoíG. *s avtoi6 xal ros  quimus intellectui ad huiusmodi nobis sufücientibus 
J. ds son rds Üvvauévac dguóvtssv dy dx vovrov, judicium et legislationem. Et hanc esse decisionem 
xal vow dÀÀov o, gÜdcavrss Kpnpav loyuruow sóc 35 

«42» roa r Tui» üQxOveto» xgíGw % xci οẽjdaꝑ - 

c xacà €avtgv slvos tOuT9 OV TS 74007076 UXO- 


extant aut contra ceteros. procedere apud quos res nunc extant vel etiam ad no in sequenti tempore 


consenserint aigus tam sibi bod quam successoribus suis actiones quae hinc competere possint iam sustw- 
tzximus rationes ad eiusmodi iudicium et sanctionem nobis sufficiant, Atque haec 


2 avróv M | noovevoudvrn»] advenientem (i. e. zzpoG- | spat. vac. | functe RV funotae T 1 ¶ uitae T | et om. T 
yevopéyn» ?) e | 4 vnousivasuav] facere quidem 66 ézi] | vulg. | 8 uero legi R vulg.; scr. legis vero? I ut 11 
adhuo i. e. Fr. c | 12 auagcávorros) „ facta eorum T | 9 nullus R I erii 7 | 10 eis T1 J 11 
13 0 aate Kovacaytivos add. cum Haloandro vulg. etenim] et RI si add. Beck | 12 attamen vulg.] at tam 
yeioue L* | 1559. *undà — undd ML | 19 dad d zous RV ad tam 17 nichil T I secundum] et secundum 
„ * ML | dd L | 22 | T' | 15 circa J. J. on. KI eri T | 20 Woran 
avt» M] avv» L eius c | dvagsgouévov] constitu- | Beck] relinquere „om. RT | herii T | 20 fi'iorum 
tum (i. e. dvagspóusvor) € fort. recte | 26 vov Ha- Beck) filios RT vulg. filiis V J 21 familiam T= 4 22 
loander] «o» ML | 28 Àowzó» om. £ | 3U soóvo» L* | | et enariam Ti, om. R || oocasionem RI actione V | 24 
31 avvóv L | xoáyuara om. 6 | 33 *stgoavsAóvrow | sut) autem VT | in quibus] quibus in V | 25 peruenerit 
ecripsi ex s] mxgosavsAovtov , | egéícs «s av:ioic | VIT perueniunt R | 25 tempore in quibus om. V [ 26 
xai) v9)» cqiciv và wai L) 34 rovrov L| 35 &pruey | fuit Beck) fecit libri | 21 quae] quo vulg. | memorari] 
Àoyicuc)»] reliquimus intellectui memorari V memoriam AT : ibitione] a pro- 
hibitione V | aliquid 2] 28 ius om. RI I ex] et ex V | 

29 memoriae] proibens fecit — memoriam ez 26 sg. errere 
2 a] ad wwig. | sduenientem EV) adinuenientem T' | add. R' ipsis om. V | alienantibus] res add. Beck | 3e 
venientem I litem 7' vu/g.] litte (i. e. littere) RV | leuiarentur 7431 et ipsis ed. princ.] et ipsi R ips VT 
3 quod del. Z* | 4 «udentur V! | 5 Constantini Beck] |: om. R' | possunt om. T'! l alienationes V | 32 re- 
constituens (oonstitutio Ra) libri | 6 taliter scr. V* in inquimus R 


FIDEI COMMISSI 743 Nov. CLIX 3. 


O4esos nóvov, A ual vv lone, dp ov d ¹,,Mle non praesentis cognitionis solum, sed et reliquarum, 
yevoudvne rι,-a ue Qiadoxal vocatas rtagdiOousy xa) in quibus prohibitionis factae huiusmodi successiones 
vv uÀngovóuov d cslsvralos dd udaov vivos àvrBov — tantae processerint et heredum ultimus per medium 
QiadéEaszo «0v xÀrnoov: tvrvixaUta 708 xa rote N «5€ aliquem pupillum successerit. Tunc enim tempus et 
ga | TOU r xmÀvgavros idsia» dx vov sa- 5 exteris & familia primi prohibentis licenti&m babebit 
core zuov vónev sxagaxmdéuss» Kis «à p ex praesenti nostra lege transmittere res. Commu- 
wowó» yàg d vovrov émowmcápsDa vÓóv vomov vij$ nem enim hanc fecimus legem tam praesentis cogni- 
và nagoícye oxoOécs: «Ow va usrà ravra yevnco- tionis quam post baec evenientium taliter prohibitio- 
pévov ovra woalosscv, v» vs cvnBaácae vvv Oic- num, tam evenientem nunc dirimentes contentionem 
rode qelovemíav «ds «a ois aide dcopdvac xoo- 10 quam eas quae futurae sunt resecantes. 
VVéjn n 

(En Aoyos. à r dera "nui xal 
dia vov s rta ónlovgsva wópuov r9) o dot rie 
dea xavà rei r aarbοονννõναν i xai 
Ky xal Kier. magadoO5vas «ai rapagulayO isa: 15 

ar 


soot : 

Kal ww y roles «96 ro xgatígvtov acido 
sapi v % Rip dn eds a wal dE dmo- 

. *ü6 yàg in dàmaidíq ywopévac vxoxavraceá- 

046 Oiaxoívas capas, oc EKvscve td x οh,ö„¾,ꝭ,jGn re 20 
vdH, didowus xai vois vakevrdo, Daggsiv, os odᷣò ade 
dv avrOv H yvopac sapaxwigsus, xal oie 780i- 
ovs dpugisBnvrose xal Qiadixació» xe và rot- 
avra xgò· dli love Scr dvas, uíav udy vnóOuaciv 
énavogÜc gae, xow]; dd ngos narras r Àóyov dx-25 
ratvas, xal v9» svsgysaíav ov Qncoie 7tQoeoio(e, Ad 
ság, voie d,) dv dri yagucüuevos. stQoroéneiw 
piv ov» ae rds bade Tie aVtOU vun svxac ovdi» 
0s0usJa vo)s zxoÀí(vas vuac: für yàg voUTO mO.0UvtE6 
A&M noó0nAor d die d uéyac Osóc rd ovo evas- 30 
gde xal Oixaias ngoiówra xal ngó và zr pevágeew E 
e e, ai mÀéov raue ygOvov Mijxos vÓw 
wovO» Oscnórng» rnuiv vínae dmi víxai6 GvpdTttovta. 
PP. Fl. Iohannes et Curicus ab actis optulimus. 

D. E. Iun. CP. (imp.) dn. Iustiniani (pp. Aug) 35 [Dat. VI. k. Mai. CP. imp. Iustiniani Aug.. 
anno XXIX. pc. Basilii anno XIV. ind. III. la. 555.] 


non solum praesentis causae. decisio sit, sed etiam reliquarum, in quibus eiusmodi prohibitione facta tot 
successiones praeterierint et ultimus heredum per medium aliquem impuberem hereditatem susceperit; tune 
enim ds quoque qui sunt extra famíliam eius qui primus prohibuit ex praesenti lege nostra res trans- 
f. Communem enim hanc legem fecimus tam praesenti causae quam prohibitio- 

contenti 


Epilogus. Quae igitur placuerunt nobis et per praesentem legem declarantur tua gloria ut in 
hao felicissima urbe proponantur atque ad opus effectunque adducantur et custodiantur praecipiat. 
Etiam nuno res publica potentissimi imperatoris in y een diligentia et subtilitate fruitur. Cum 


1 9»] 5 L|3 9 N. 1% M|4 *3ialdforvo | tamen Theodorum secutus est Zachariae, cuius annum 555 
ML Irina yàg] tuno enim tempus 6 | 9 »oàs- | praeter v. 28 confirmat Petrus praef. praet. iterum in 
c 2 10 os e om. € | 12 epilogum om. & | 13 | inscriptione dictus (cf. nov. CXXXIV anni 556 eisdem 


rod xagó»ros M] voiUs vov Osíov L | 19 yevouévac | viris Petro pp. et Musonio p. u. inscripta, et edic. XI 
L | 20 da. om. M in spatio vacuo 8—9 Hitt. | 21 | anni 559). 
ase wa) ex L | 22 yvopac om. M quor vac. 8—9 

j / | 23 9iadixa- 


list. | „ LI szagasiv0sss 
cas L | 28 vixns) Gothos debellatos a. 555 recte intellegit 2 prohibitiones factae libri, corr. Osenbrüggen; pro- 
JBiener p. 529 | 29 de L^ | 31 Zuevégo» M] 9usvégev | hibitione facta Beck | 3 processerunt T vulg. | ultimis 
xeeíanzas M | 34 adnot. latinam viz integram 1 ris et exterus Beck | 5 primi 
wnus praestat M | pp.» proponatue? pr(inoeps) Zachariae | om. prohibentes V | habebis T | 6 ex om. E | 7 hano 
* 198. | ihoannes M | sb setis enim 7 I legem om. R I 8 prohibitione libri, corr. Beck 
Zachariae] sabaetis M, subditis vulg. | optulimus qvid 9 dirimentes u (sic) oon | scr. V? in spat. vac. 4 *" 
signiffeet incertum | 35 subscr. AC n lov» irigentes £t | contentiones FT | 10 quas T | quae om. 
Fra / v5c Bacilsías d Theod. | d. k. ian. op. | | futur» V! | resecantem R [| 35 subscr. adicit unus Neo- 
dn. reliquis omissis M, [dat. VI. k. Mai CP. imp. Iust. | burgensis dat. VI. k. mai, op. imp. iust. aug., quae for- 
Aug. I éygdgn va) desfoovagie» Bacilsas | tasse ad praecedentem constitutionem. Auth. CXA F 
'"Iovesiviasov «à (0^ ut 19» vxavs(a» Bad ο , | nov. CXLVII pertinet. 
cer ar (debebat méumvov i. e. a. 546) AA.; rectius 


Nov. CLX pr. 1 144 EXEMPLUM BSACRAE 


PS 
IZON 8EIOY IIPATMATIKOY TYIIOY. 
"M oxoxgátoo "lovatusapós "dvyovevos Lac. 
(ITgootniov.) 'dqertouodens u eνE α ewe Dn Apo, xólses mal oi xar «vti» 


«extruévOl, ixétrt yRyOvagev ia, püguorvse «9v signpdvnv $ 
xai f, 5 | 
lloovo»v gi» éxsivo »osiLowsv v ve rpsrápove vouows oUre «vuwüc éxlaufawse vs wacl vosiw, st 


ird davzois xaO' Óv ipugva e AEcIr a mepéys» àpoouds. éMdyOÓnmev yàp mwapà vov cis 
blame saTQ0€ xovgiov Gvyvóv id go do da. . 4 n,]... vera dA , edd re f Aye 
d, A, xai cos dy pi) dst ndn éfanóAowvto, vwvd8 vov iv Gundis rijs stódsors »síuagÓ'a. «ó xeesiov 10 
vovro, dp' & vs Undo avrov 1j ad Gvvrsléiv Krovc éxdavov Osap sire ret vouijw sica sopov aiv xal lm 
xalsiv goulij dein. vovvo 0 nosixov dcr: gágecD'as «jj óÀn, Is dv c yovcloy nagà «qj l udvgp- «ovt 
girros v xovaiov - póras, id] qr 40e v cao 70 dixAaciov uj cvyzo ste as vois rdi 


care TO xotoc, og tovt xal uovq. és éixsur xavafleBArxagw / xd v, Qemádo 
dei và Pi ore Solde da. vj Ae. xal dòtretoò a E «às „„ Ónmosiev gps pos 1$ 
évravÜsv yuvouéyas, dlacrove us dd «à ey «à Ógpócia, nal vóv i . vónov xavà «nw dle de 
vaíap «fj 71048 s . | 
CAPUT I. 
Teva üsxawvre sóQpos rñe ijnerięas dlaovovtss wolsvalas Ge , coUe , zovaiov in ret ig L 
vs áev' abroõ, Oi0óvas « rides vj móÀn, vovrovg dvayxag Ova, pirgyuaQ Gv Ax tO gi si | 


dae avrov dyrestagoriudvoy Hove éxácvov, uà pévovs suma 5oóe rovro vjj Jeíq i 9iacato.. 2 
t uiv yào éxi dars rd éygdwausv wal - G avr] vsQuyouévowv Sandro, rd dd magów ovdiv 
éxsiync AN, 8b ye x o yiri ee voxov lois xatafoAy, "uae v8 dv ĩoq rote dnposíos 
rid ao O a. (xe wal r ee Ei 04 rie 5 à cd juàwv ro magóvia vónov étéges xaralágo, cà 

sap uw vo vouoOevnOsyra xal axoevegraas BovAngÓeis Ti» & vo OsÜouévov xovsiovs, wal vov Pom 
saver Óónógov Tjj Ass dõ . erai ien «al oxodojg&s «ó O«náciov, iva xije xaxovgyov águnvstas Gixaias 35 
3 dodo, dior. sind didi cp poivecÓas ronctd ovros écsti wovnooS s vr» évsyxovca» avróv 


exsiy, Dat. . 


Nov. CLX Graeos tantum extat in ML, c. 1 (Oeostítouav vo yovciov xólses slÀggósas ....... ) B23, 
3, 79. — Epit. Theod. 160 (inde B2); argumentum notant Appendiz luliani in clausula noeellae COCX X VIII ad- 
nexa et TAcod. n. 138 (cf. ad p. 700, 9). 


cla. 
EXEMPLUM SACRAE PRAGMATICAE SANCTIONIS. 


Imperator lustinianus Augustus Papio. 


Praefatio. Aristocraiss ryacundissimus pater 5 civitatis et qui in ea sunt possessores 
ces facti sunt, Menu praedictam civitatem . . 
Deinde paucis inierpositis: " 1 1 "T 
mum quidem i existimamus, esse. qui nostras ita accipiant ei intellegant, ut 
sibi „„ minime decebat iniuriarum red ioi pales Edocti enim sumus a paire civitatis, 
magnam auri summam collectam esse eivitati ex: legatis a nonnullis civitati 4phrodisiensium relictis, et ne 
id periret, aliquos corum qui multum in civitate valerent aurum illud occupasse ea condicione, ut lab el ee 
civitati singulis annis solverent, quod sive quis intributionem jd rra sive etiam ME 
id quidem quod civitatem auferre par est, quamdiu aurum pest poll nii io „ qui 
aurum acceperunt, guoniam constitutionem fecimus, ne ultra Fond 
bitum, tod ut eo solo contenti sint, dicere, quía ultra 3 solverint, debere ee 2 perire; 
iamque et NM m E balnearum quae inde ficri soleant damno affici et . 
fectari, at gem nostram secundum illorum etationem civitati detrimentum 
I. Haec omnia procul a re publica nostra depulsuri sancimus, ut af 3 
Ps ONG ut pro eo quandam civitati solvant, ii quamdiu aurum inp info erre cogantur sin- 
d pro eo constituerint, neve omnino sacra constitutione nostra ad wtantur. Ilan 
5 da creditoribus conscripsimus deque casibus qui nominatim in ca continentur, praesens vero species 
illam non tangit, siquidem magis redituum annuorum quam usurarum praestationi similis est, nosque ex 
aeguo (am fiscalibus rcbus quam civitatibus prospicere decet. Si quis autem etiam post praesentem 
5 nostram aliter acceperit ea A a nobis sancita sunt, et civitatem dato auro privare voluerit, 
e pe universo (empore quantum civitati debet pe et duplum reddet, ut mali 
am remunerationem. accipiat: quoniam cum t ei bonum civem se praestare ; est, wf 
quae ipsum (ulerit patriam iniuria afficiat. 
2 rubr. cel toleseuév. xorpaceov nal cóxerv Theod. 
Were xai on Hal um ys indes T He- 2 TA aloe prios ee ge B 3 . 1 
loander | 4 9 om. r tT0$ 'aloender || a 
dias Le ápgoduséow L^ 5 rag L185 Sas r^r A ebe M? | 20 magi SY 4 5 
mavult Zachariae | 8 ard Zachariae non M | 9s LB) xai ixi 21 dat.: — reliquis emissis M. 
224180 be Cod. M, a3 ó n ALTE Novellam constitutione CX.X X VILI recentiorem anno 534 
sat » 5, . ROV 
14 robr — «à d Tovro: r. di datos. init Zackariae, VVV’. 


de wsuris ultra duplum non compe- 
ceteris omissis L | 15 rag alterum om. M | 16 xal xó» M] post constitutionem 
xarà rs (rde b *) L| wevà Zacharias] «el ML | 18 5 no n) passim agitatas esse 


tAavvortac M] 20 dvveniepovrnudyoy — ddrd Ee om. M | ratus (cf. nov. CXXI 


DE PRAESIDIBUS 149 Nov. CLXI pr. 1 


PF 
IEPI TN APXONTS9N. 


(I1gooípsov.) O «0 vouoOersi» cà noéxovra uóvov dgsiv ayaJQov udyiavoy, d «ah r «à O 
c gvlactav dxoi Bos xal ngos Kgyov dye, ual robe sagaBaivovras «ais ονν Las ónofálÀsv stowaic. 
«í yào Sales Kovas vov vóuov, sl nézos ygaunuá&vov slev ovvtos nal ur Tro xougiuo» Oii sàw . 5 
a)cév xal , Ley sois dero xagQézouv; onen coivvy t sdaía» 0po0Qa r vxor undo 
Ae spoixa vü6 dN vovs r émaQxioov iyovuivqονe AanBavew xoÀlduis QiogíGacav, iva ucl «vrol waDaods 
gc ravra ce GQyouévoss và dia ve xal gov she, co dd Onnóciov svxooír «jj viv ò roralœõ 
d,. dÀlà «avra uiv wcvà paxgóv sls ͤ iy gÀOs, vj nÀsovebq à» x àoxaS mQuuuévow nior f 
sagssángovo» vexn'évta, 10 


CAPUT I. 


Hue dà «o9€ vsol vor dvavsoopevos vópove Dsasxitonev doxyei» udv édxeivovs «ovs i ayaOTe 
Couévovs J 870 xai xi hà tod Qixalov ggovtida «iDapdvovrt, Qopo» 0À xal xáenc Qocsos foris DLE 
3 rat dQyde, xal rot uiv vnovslsis dflafsis va xol dbnuíove q aud roi, rob dd Oguoaíove éxipsios 

avos qógovt, urs dà avtov$ 9 robe ar νο sapédoovs 7) wayusiAapíovs i Oouscrínove 5j x«va và avrols 
stgosgxovtov Aagfdvsv vs& magi Tv r e. a sb q wavü vó retQasAdgiov (t oi Poen gocl) x 
wap cure le éxricas Bovlovras, dent d vois i «oU Onuosíov xal «ov vóuow di 
1 Kare . q ei de «a6 ve,] sevrijxovra nooceQgsie; avrois i Onpogisiorvas, wal vols 
ad Bovionévoss dnxoAoysiaOas. — iij tagaverDaíone d vic diane c vov ssvesxovra ruso, xgnuavit 
pd» ovens Oidóvo m. or, éyxinuatire òd wdyos sípavoS usvévo rije vnoOécsos, «ov OixaLóvtow, 
sive doyovtéc aloe sire xagà vv éndoyov id,, si pij évvós rpagów aixoce soU dN, vv n 20 


[5] 


b 


2 «aétg» napgau0ovei, Óéxa xovgiov Aitoeébv stocriuonuévov, vis dune ur, và woosionuéva stpoiovars. 
yág veve$ vovrow waxQ TQ €v»udóv Bald pavo: dad guyousv xal isoois soosüQapuoum oixok, «i oveías 


. Nor. CLXI Tiberii (in indice novellarum cius Marciano tertia) Graece tantum extat in. L (ij e oiu dye 
Ade, o o)ca I" rig, fjv wal soQrjets ysygaupévn» nerd ratte x I schol, M). Capitis 1 partes 
discerptae et Caput 2 in B 0,3,9.12. 46 et 47 (vid. infra). — Epit. Theod. 161. 
c. I pr. (sexiLopev Goxesv uày — 16 d. oespudvos) extat B 6,3,46 (30 Ef). 

$ 1 (v. 18 „ 729a10Os/05e «78 xarà rod dero ro Üíxns — 21 sootovers) extat Be 6,3,9; in L eadem 
particula (ur) gave Dsíans dd «re diane — sooiovars) etiam novellae CXA VIII inserta est post c. 22 (cf. p. 645). 

$ 2 là xal si rev vé» Gpyóvtov xaxqQ sd EL — 746, 2 dx d poíoaS wavà «à ztQosorudva 
sagantígos extant B 6, 3, 12 (inde Ecl. Bas. X). 


CLXI 
DE PRAESIDIBUS. 


Praefatio. Non tantum legibus quae par est sanciro. summum bonum est, sed ctiam sancita 
diligenter servare et ad y doni ucere eosque qui ea violant idoneis poenis subicere. Quae enim uti- 
litas erit legum, si cae in ütteris contineantur neque commodum per res ipsas atque opera subiectis prao- 
beant? — Atque. scimus imperatorem cum magnam subiectis curam adhibeat saepius constituisse, ut provin- 
ciarum praesides gratis magistratus accipiant, quo et ipsi pure iis utentes. subiectis iustum. et acquum 
impertiant, et fiscus per subiectorum incolumitatem rerum copia floreat. Sed haec quidem paulatim in 
oblivionem devenerunt avaritia devicta eorum qui magistratus emunt magis quam acciptunt. 


I. Nos auiem leges de his latas renovantes sancimus, ut magistratum gerant illi qui ex bona e- 
éstimatione spectati sunt ac plurimam in iustitia exercenda curam collocarunt, sine donis autem et largi- 
tions omni magistratus suscipiant, et subiectos quidem incolumes indemnesque conservent, publica vero 
tributa diligenter expediant, neve vero ipsi aut assessores eorum aut cancellarii aut domestici aut ullus ex 
dis qui ad eos perünent quidquam auferant a subiectis, nisi in quadruplum (ut leges loguuntur) quod ab 
1 ipsis acceptum est solere velint, sed contenti sint dis quae ex fisco ei lege ipsis 5 sunt. Deinde 
magistratu abituri per legitimos quinguaginta dies in publico versentur, isque qui litem intendere velint 

. Quodsi lis intra quinquaginta dies nondum finita sit, si quidem pecuniaria sit, procuratorem 
dent, ain autem criminalis, usque ad terminum causae mancant; iudices autem, sive atus sint sive 
a praefectis dati, nisi intra viginti dies a lile coepta eam terminaverint, decem auri libris multentur, cum 

lis secundum ea quae modo dicta sunt procedat. Si qui enim ex illis mala conscientia agitati clam aufuge- 
rint et ad sacras aedes accurrerint, substantia sua exuentur, quae inter ao qui iniuria affecti sunt, secun- 


2 và» om. Theod. | 4 dgnodíam L | 1 Giogícacas] | névoss L, corr. Haloander | dd «5e) «s dd L, dd om. 
Ant VIII. XVII. XXIII CXLIX al. 19 U | cum Haloandro m$ 18 299. cf. Cod. 1, 49,1 $ 7.8 | 


11 Oeexitousv &oxsev — 14 56 om. I aoxz» | 21 A= B (cun vulg.)) Age in nov. 1 
L E às B) 9oàgo» L| 7 Baloander] ro TB | | nostro pes notam (Hh) Áabet L. 72 rõ om. B Ecl. 
13 J LB*) om. Bf| 14 L| swas B/] 15 | SaAlónsvos B] Balóusvos L | AaOóvtss L) Se «ev 


ei do Cod. 9, 27, 1. Nov. 777, c. 1 extr. | «ó] «à» L9 | mÀgocGas «a6 mevt9wovra 

16 gos Bí, odr bort rò udv di v9 0n- lade B | sai] j; Sa cum. Haloandro vulg. | - 
got, vois 5 Ca, 0à Bf) vó fre- giyowv B 

eov add. B| AA — Jioagsaudvoi om. Bf | 11 av. 


Nov. CLXI 1.2 


wap d f) v vOUTOV 


746 


áxxacovwtas, vols 70i uivows Sut ros vóuev wal v0 v dÓixnuávowv fit po vavr9S C r- 
a sob xai dx de uoígac xarà v s gai» vero 


DE PRAESIDIBUB 


aQa0110 345. 


8. [rà sicazDdvva dn r er d. ch ν,̊ giga] f ν . sal và» 3 BeBaiarr, Se oca "e 


v) vOv Vxoviiv Àcitihaa so) «ov doyóvrow 


«avra mÀnnusiovrtae xoláLouev, ore xal robe war vGUTZ» TZ?" XQÓQacu 


,magà «5$ gail cdd ign esp dà v 
AapnBavorvás ve r iini ae 


wap avtov» r ToU vevQaxAaciov xaJvxofállousy dsxodóse. 


CAPUT IL 
Kal vata. vouoDstsie bxsAOev ia viv và» mie %, va xa) Daparsiap nsol rollos xev- 


evo, ov un" saw évrsvDev sicayonévov «5j ge, xópo 
wal «à mag aveo» sposayópava. 79 redi Aóye suffragia sis 3 
a vavry xo$ v böte vögel Col wal 2656 evstoQartápas 


ev viiy dnó Xxoóvov ren 7tQóc gag 
. 


vovrOv vSléw. vg yàg fetépo 
race éwaoyías séveusiaDal T xai dagalós ois wai 40$ «&v dox 


Qa. GwvavcigoUgsv yàg vais vov doyóvcev Meer 
psva xorucrov, tva 

— vile d : 

e Mare 


cw do 


« «is dort avt, 
ben Dexas0GU S, 


voUs v5 dnuoc tous di sicaysc o ^am ov yàg d vesc TÓ xolivevua Oiagoienó as, pn r 


evcsBao»w asisayopuévcoy velecpátow, if ov 
goovosi 2i . &ygoUs xa «a6 “ late, ducissa 
veíyr r wal 

u ruròois. 


0 uà» erινι Nr ) C 


gepópsvor , molsuiowu cvrmaOíctevaa, 


à wo] và long rd rr dxovepnDévceny exco, 15 
éxavogOovyeas xal d Alla xávta sQósG.v Oca Z 


ace rò wow] €vvoigov veis 


(CEniloyos.) Id retro napacsávra in xal d. «ouis Ónlovusva. vóuov ij ei dvdobórrs ncxà Bud 


sédciuova stólev d vois aiaJóg. vómow xpoór,ss,, or dd 
stQostéypadiv, 15 ard cas dae, Sn ve ue dor vOU v8 07 


georris. (Dat. 


à zal wavé va énapyíae vois o 
re Ov ÜxyxuÓov Dv 1 5 


MoGíov 
Dec. Tiberii Constantini felicissimi Caesaris anno I. ind. VIII.) 514) 


53 (3 uevórtow OnAovórs — 6 dnodócs) extat. B 6, 5, 46. 


dum legem ot iniuriarum modum dividatur, 


acta de ca re edita ctiam ex una parte, secun- 


8 dum id quod pridem sancitum cst. demonstrent. [Quae pro subiectis introducta sunt firma maneant :] 


mancanique nimirum firma ctiam reliqua quae 
tore sancita sunt. 


ad utilitatem subiectorum de pr 
dum auiem cds q gui ita peccant. punimus, ita cos quogue qui quid per hanc 


ene ab impera- 


Quemadmo 
causam ex rebus prohibitis ab iis accipiuni quadrupli restitutioni subicimus. 


facimus, nec vero redituum inde reipublicae ín 
tollimus 
rum cumulum efficie 
Maiestati enim nostrae. unum est studium, ut 


res publica servari potest nisi piis 


civitates custodit, ac reliqui quoque ordines commodis iis deputatis 


IL 4tque haec ut sanciremus in mentem nobis venit, quod subiectorum eritatem et cultum 
2 S'Etenim una cum magistratswm largitionibus 


erendorum. 
etiam su bred quae imperialibus B eic ab iis inferebantur, quac guidem magnum pecunia- 
ant: ut hoc quoque modo res publica saluto potiatur et ad prospertorem ordinem 
redeat liberata praestationibus quae ex certo tempore a nonnullis in detrimentum 
ut provinciae et bonis 1 legi 
sentur et praesidum iustitia 8 ulgug publica iributa nullo negotio M reri Neque 


eius excogitata sunt. 

utantur et in securitate ver- 

enim aliter 

ex quibus exercitus alitus hostibus resistit, agrosque et 
instaurantur 


fruuntur, et muri et urbes 


et reliqua omnia procedunt quaecumque ad communem subiectorum utilitatem spectant. 
Epilogus. 5 nobis placuerunt et per hanc legem declarantur tua gloria in hac ſelici 


civitate consuetis in 
sciant, guanta nobis (am fisci quam 


proponet, mitiel autem in provincias guogue soütis 


usa, uf omnes 


nostrorum incolumitatis cura sit. 


1 r om. Be „„ * ααεν xai xa- 
OS'énes cum Haloandro vulg. | xaD'ast&o — zapagtt,a0s om. 
Bf|2 xowovca Ecl. | 202903 LB) dec aks cum Haloandro 
vulg. male || ro teo» veyopod'evnuévoy] nov. CXX VIII 
e. 23 | 1agaov0o. B | 3 *verba 1& sicayév ra — giga. a 
quae vulgo prioribus continuantur, seclusi ex Theodori sum- 
mario huius sententiae va aicsvayO'évra vxó (l. vie) «ov 
| Unuotelow Quaussésoaay Béfaua temere in L interpolata 
6 xarà vavry» L) xar avis» B | sexodvnudvo» L. 
6 7 B] om. L | xa2'vzxo 72 L | áxoósce, L* 
7 Anil B] quts L vulg. | 8 *à» om. B 


cveascipoUgse Zachariae (sim. C. C. E. Heimbach)] 
cvvaigqovusy , cvvaigsitas uàv B L cov- 
ꝓodyia 51 10 savogosuy L| A., L'] u L*B Ir 
L* | éxevevorpévov L |j He cf. nov. CXLIX c. 2 
p. 124, 21 299. [| 13 Gpudurvovs L 18 vovds] vov 904 
add. Haloander —— 19 ret Haloander) cu. 
L | 20 d Kroll] id L, iQousv cum. Haloandre 
ie zh subscr. refinzi ex Theodoro. qui habet t. 

prr) d id. q' di «i$ BaciAuas T»- 


lber var» inr. 10 


x 


r uu „ „ 


n 


* 


rw 
4 


A. „A 


SACRA FORMA 747 Nov. CLXII pr. 1 


PZB ' 
GEIOZ TYIIOZ KATAITEM$?6EIS AOM NIKI T9I ENAOEOTATOT 
EIIAPX9I IIEPI AIATCO PEN KESAAAIQSN. 


, e Ex rro nud» ij oi d dor napi vwwow dugisfrrovuévoy nagà vOv do- 
vato cic maga 'lAÀvouols &yogüe vie qi dye r, ànso Konsas rjutáoas Qiaxoíosess QsiaOas, dere pi) 
dms Gvagic ea Das. 


CAPUT L 


TÓ «oivv» td vov sspálciov vowvtov 9v. luv «s éni role xagà «oU cwrvond/eavros QoonOsisi av 
sQdyuacw, ev ni» xapadsDouévos, j goil celavráGavvos vov bibi wal jovyía» &yayórtos p 1j do 


vd xoáyuava ie, cx xvola vovrov vj v Qoesd vjj sa if] ToU &vUQOS ysvousvg.  dvyveviOsto raga 


v» wataxóvte», mapaygagr ie, uóvg» Ku» évayomévn» si t,, oV u xai mag érépov QuvacDas 
rad ret abet. vé od» dn, rn A voοꝰ tax ze dà dvsuoraOnpev dueráeue ier eas leyovens, 
ro donc , 5i xal uj énspgarrrO gd «t» napáDosiw, d Ixsiv. agadidóvas vo QeorOdv. ov yag in 


and, obòd fva yoánuava si yvuvé «0 yu, j,] sottrecDas avpfóAasoy. stgocsvevor.causv di 
val xi vov Cinelov vóuov tov rtaAcioU vopgoOss(ay, 0» ee v7 olxs(as vouoOsc(ac dxstápyaro noo 
1 molsrteía, sovebva vouoDsroUvtra ónoia wacd và sagóv rugufryrgras. — Kal den., al wavà vb Ju- 


ztQod sv u sionudvor velsíoc ravra Gc và rije rotaurijs dq wará «a v0 A xatd r au- 
„ lee vνννν éx voónov inl TOV dv dꝗ e dioi) Aro 46 exis navà ia "uetáoas 3 
Ie ob yéyovsv, dera xa» sl rd vavra ò dri slc dn οανπ] doin vÓ xodyua 7j sie dváyvgov naodayou, du 


2 2 


stQoewstestoigdvas Doxsiv  vó» ys uéyos H fgvydgavra: wal r Rαεονν aire & 0idósvas «avt 
zagaygag?v, sire ov yéyovs sagéysuy xal asaívrgw, si uiv éxspeyrnoi yévorro, q rie ex stipulato, si dd 
2 un ro, J. vov ex lege condicticlovy, cera magalaffsiv v0 d Ei). Kaxsivo dà dar. q,, 
5ynciusDQa rò sb d dugavsic yévowto tí» dex ai d iv oxourüuac, do tQómow ade Tj Guo 


Nov. CLXII Graece tantum extat in ML, c. 1 (Ji vie domi xoſe .. . . . ) in B 41,1, 76, c. 2 $ 1 (Ou 

Dome» sí vie dE dAsvOsQac xai éyasoygagov ...... . . ) et c. 3 in. B 48,26, 3. — Epit. Theod. 162, Athan. 18, 4, 
Anonymus Bodleianus 30 p. 223 Zach. (ubi citatur nov. G. 

€. J summarium kabet B2 47, 1, 56 perperam T'heodoro adscriptum; Ath. summam repetit libellus xe Qiagógorv 


dvayvecudrvov $19 p. 197 Heimb 


CLXII. 


SACRA FORMA TRANSMISSA DOMINICO GLORIOSISSIMO PRAE- 
FECTO DE VARIIS CAPITIBUS. 


Praefatio. Percontata est ex nobis gloria tua de nonnullis controversiis motis inter eloquentissi- 
mos lliyrici fori causarum patronos, quas decisione nostra indigere dixisti, ne in perpetuum agitarentur. 

I. Primum igitur caput huiusmodi erat. Mulier quaedam in rebus ipsi a marito donatis nec vero 
traditis, cum maritus mortuus esset et de donatione silentium egisset res vindicare voluit, tamquam carum 
domina tam donatione quam silentio mariti facta. Opponebatur a rerum possessoribus exceptionem solam 
habere eam in ius vocatam, si possideat, nec vero etiam ab alio eas vindicare posse. Quod igitur in con- 
troversum vocabatur eiusmodi erat. Nos autem recordati sumus constitutionis pese e icit donatori, 
etiamsi traditionem non promiserit, — necessitatem imponi rem donatam (tradendi. Neque enim ad deci- 
piendum, neque ut in nudis consistat litteris quod geritur, instrumentum confici oportet. Praeterea animum 
revocavimus ctiam ad lationem legis Cinciae veteris, quam suo iure e legum corpore suo respublica pridem 
1 removit talia sancientem quaha in praesenti in controversiam adducía sunt. Ac sancimus, ut si secun- 


2 rubr. S, r&Qayuatvuxés Hu xavansuoele 
Zouséxq (dousvíuq: index) 21, rod '"lÀvg«xov. xd- 
eq r /i db évanoygdgov xai die cexrouévev, 
xal nsoh yowre wv évanoypáüpow xal étéQmw xspa- 
Aaíov Ath. Gtoe vu rS ret Ker xal doposiy» 
Theod. llegó José ner, ard xal yuvauxós 
Anon. BodL | «q] *7€ inder L | 3 dnagz9 L Al.] 
€ U 0 , 


ge:n95 MB] énnoerío» L Lo M) ov9à LB | 13 
rd ywwousva L | ovuBoAc:ia L «à ovufóAaia. B | 14 
T9» — xaAav V ML] xaAaiav B | Cinciov dedi (Kevcíov 
P. Pithoeus apud Cuiac. obss. 6,18, Ksvtíov Cuiac. in 
exp. nov.)] sentéu L cevzíos M | 6v — 15 rugiofy- 
riras om. B | &xselduyaro L | 15 sl) JL. 16 azxa»- 
res B/ 18 xa») xaà AAA dA ov cum Haloandro 


dad,’ M vulg. | inscr. O aur BaeiAsve douvixq 
add. Ath. | 4 h om. Theod. | 5 &yogac «7s Scrimaer] 
yoga M dyogactais L | 1 «oic vois vov Bí |] avvo 
＋. is rod om. L| 9 Ad LB] dxvixsiv L9 dio. 
xsiv M | 10 mag api BI sagaygags; (nagayoagi 
AM*) ML V uóvov 8 Tie recte | xao xe go aid 
Hero Bf | 11 &. r Cod. 8,83,35 $5[ 12 dne- 


vulg. male I 19 ys LB) «s M | Axe. om. LI avr» L^ 
| 20 xpo troi» Bf | E stipuláto L i avertovAavo M 
ind t7 ínsQarríjos ayoyrs xal Qvvausos B | s& 04 — 
condicticiov om. L | 21 An xe uz B | .d tod d£ 
Aue xovOverixiov MH dn vis ex lege condictixéov Theod. 
dd ry apuolovogs dzansses; B | 22 màs: ar 
corr. L 
94 * 


[5 1 


Nov. CLXII 1—3 748 SACRA FORMA 


BsBasovaDas, ai d dvsppasuavos ge, vnaofaivouy q «b hr «ó de ippavigses, Nuxe cocovrov 

avtà$ d, uírzQuic Ov xal &vsupasíctovzc tàc Ócmgsdc layvoas elvas nag rov vevogoO érzvas. 
tOUvO ya dv der, vouodstücavrss xgatsis avro fo , wal ur] d. «nv zun vj x090t7*05 
Qanintur xal «0 09Da6 dx Üvráusvov, de xal éni «àv Ha xr Ir zan vópoc 5uérsgos Ayer. 
cout xpatoUvtev OU uOvO»v 4mi yvrcixoS xal d»0góc, dd wal émi tÀw soosónov, ép ov a = b 
vc Qoaal luv. 

CAPUT II. 

davragov dd Fre xspalasov xιαεαα «i eie vnspgoxrs foetüzÜnnsv, ai rd vi Outvaliw v ier 
ri pe d du doac xai Hen rel ide SuxtoRévove xuvag elva de dea ri ri rg ee 
S ra det , ex si xal ui ysyóvaGw dvanxóyQapos xavà t aal, À ovy 0. x0. es 
dà «o ti aliq» fiv Qiavali xal X tobe r- Nr eit saidae ov evyyogsiv ünoluxdss» v5» yn», allé 10 
Kinase xoÀcvoUs, ual solu. pallor vovro d slvas % der dv corre oic spocomoi e évaxe- 
yodgov» oxogd. «ava nàv ov» éni «i i f) zv «ijs oje ard rd (Ov uspdlarv. xor dd «ov ie 
dvagxonovwtae voUv ywoGxsuv, e ovüsno mots Wusio dlevOéQa» yagtéga tíxvas évonóyQugor GvyyesQoupse, 
ad v evpfloÀor dij xovvo xal Grusiov éxixsigÓns Osi «qj ysysvnuévq H tov vr»uavta vaDivra vonos 
1 * mavios eX» djivOsgíae dune vois d£ éAsvOégac ywopsvoss gde. si xolvvv d$ leude vu xal 10 
dvaxoyodà rex iy, nive. uiv dleóDapos xal «9» umgtQucjv ovx ànoflalÀe xav oviéva vgóno» svyévssav, 
dave 3d f, nag. zcv «sJsisa Quivobic, e foovAsvas coU cos oi xous cider vd» yoQiov H, nal 
r dygàv égyavas, ola éxsics ysvwrDéveas: rohre yag d v0 v woAovov otlrvas m pun OV CxGp6yOMS* 
ov» avvou& A dxoluxdvav Ade t0 xyogíov sic Ktaga u vosrzeg Das d sizao ile vayOsióv c F 
ce x e, € piv d$ évanoygagov untoos, duo ge Kaovcas mpra évoaxoygagos si dd i An, 20 
usvovcs udy dAsvJ'agos ual và naQ avtov uvrOévsa n abroĩe Lara xol ov xsxovisov yevrjaevas xov d 
rv, ovx étsisvcorvras dà vov xoQíov, di xoUto yacoyr,oovew, ud Kava, avvolg ãdaa vovto này dstolsuszá- 
vssv Fræœm q saQuvoo1siw aAlOTQua, i sí Mf xUQuOs pérovso ju rene idcac, inavi;s o$ons dayoàsie 
avtoUe magl avr» wal ui; Gvyyopovansc xal Fran ysoxpysiw, sis éxsívr» xa ussaccaiop" éxaívorys sv&cs A 
ad rode uévaw ODsanitousv vov xegíov, dAsvO4ogove udv xaÓsctdras, &mó dd re oe xarsyouévovc. 25 
«aj vovvo ud» rds QiassesagO' o. | 


CAPUT III. 
Oiw àxo dd «goxev oe ii xàxsivo LrvnOdv ruetáoas Oiaxgigecs abuogos, ei yàg v ] 
J *«906 évaszoygagov vivos évépqo sspocrxoyros Ho evLvylasy, Ni ,]ʒO ve v0, al warde Ie abr 
eee eee ee e dor v , deenôõ rg vov dd b 125 dearrõrꝝ et yevewós Diagáosev tijv. yovüe. 


c. III summam Theod. repetit BÀ 48, 20, . 


confirmen 
autem modum, 5 insinuatione indigeat, usque ad cam dumtaxat quantitatem valeant, quatenus etiam 
a 


: crip 
| propterea quod altera constitutio nostra filiis quoque colonorum non i terram relingwere, 
3 a ee $ubeat; idque multo magis ita esse oportere, — — inter has perso- 
paniat, 


1l veniat ss gui ex libera matre nascantur. VVVCVVVVVCVTT000T0.(..( NENILIS 
quidem abicit; ostendit autem constitutio a nobis proposita 
£6 tales homines velle incolas praediorum V manere, utpote ibi genitos: loc 
vult coloni appellatio. Itagus non concedimus ds f. fatem praedium relnguendi 4t ad. alia se veriendi; 
sed si qui omnino in praedio aliquo nati sint, si quidem ex ipticia matre, manifestum est utigus e 
„ 
ipsos erunt nec peculium dominorum, nec tamen ex praedio egredientur, sed hoc colent, neque : 
8s hoc relinguere atque alia obire aliena, nisi forte domini facti sint propriae alicuius possessionis, guas 
fficiat ad eos ín tpsa occupandos alia quogue etiam colere permittat, atque in illam transmigra- 


su nec 
rint. iogui omnibus modis ut mancant in praedio. sancimus, liberi quidem constituti, incolatw autem 
detenti. ur hoc quidem ita constitutum esto. 

III. Non abs re autem nobis visum est illud Le in tionem vocatum decisione 
dignari. Nam si adscripticia mulier cum adscripticio ali j ; i 


, quo gui ad alium pertineat coniugium interit, de 
prole quaesitum est, si. liberi cac dis nascantur, utrum ad dominum viri an ad dominum mulieris prolem 


1 *usivouev MLB | 2 e tacite Zachariae | 3 | M) vóuov L quod praestare putat Zachariae | 14 ey- 
rod ro — BovióusD'a at Zachariae | vonoO'err- psiov] rd onusio» 1 15 on, M ysvonsdvocs L| 
caves] Cod. 8, 58, 36 $8 | avrà Br; leg. xal avso? | | 16 «ex9 BI Ei ei LI Ari , BI 18 vé» &vyes 
4 nee] Cod. 8, 63,34 $1| 7 door Onuav M | q. d ca? f B» I xoAovov B^ pueOerros LB | ooeenua 1 19 
Cod. 11,48,24 | 9 ovrasc] slvas Zachariae wisi altius | évdpae BY (Ksspov Haloander) | 20 46 édvazoyoe 
corruptela lateat. Omnia sana. || ui «a3 L| xoAovol | MB) dpa mroyeigov L| 21 wévovcs Bie] Ux 5 
M] u0Oorvol L, et sic infra constanter | 10 Giavagov] | 9x ] nap re. 
Cod. 11, 48,23 $ 1 ro «ov. L | 11 xai om. L | di | (GAAóvQiov Haloander) | yévovvas L | 21 axo r 
AL) des cum Haloandro vulg. | 12 o6xoQc4 L | 13 vow | dà Br | ni B» | 29 nóvsoov] Fregov M 


DE RELEVATIONE 149 Nov. CLXIII pr. 


Oesnitousv voívvv, ai v« voiUro yévovro xal GvriiOouv ngos dililovs da Ósonozév évamóy 
ar và Tüc TUxn€$ ovx Kot Gugufnrü)siua cs sfera ovx éAsvO doas 8 or bna el 
vayDdvres dvanóyQapos, ov. ui» vd na» Qocousv Tjj urtol od «qj? avri Qeonósg: aAA ai 5 ale yévovve 
aas, y yegigo 156 Ox0Qü6 mooxoi dam xal loro tov d õ%õ vf untQós YO tayOdv, ai dà Ojo «vxor oi 
ssaid es, Qic9oca» dupo i rie émiAoy9é ywopnévrs, ei dd duỹ,] e e dove t Ó de. de, «o b 
sio» MITQOS warsyévo xoÁmOS, i6T8 tQuOw Ovytoy tovc Ovo Ad slvas ve ur toos sv Bva d sov rtatQos, 
wal ce dà» mávts, vovs uiv vpgsic «oov c e voy Qsgnorov ve unegòs xal tovs quo vov xe. wai 
ed vavrg» cq xagavingw 0 dgi0MOG yogsivm, xÓ mdr sic lo q, Üurduavoy wQocvéncov Eiche, 

rc dà magerróv, S xal yaguigagov, v0vvo mQocvépesy vj untol. de yao vawenv discas nÁelovos anovór, 
vrv ss dOívacav xal «sxovca» wal Ügéwacar maga tov ve dove m&gspyov TZ» to c” mowcausvov 10 


ver 
(EAC Ay. Tu voivv» c ᷓ d vq Osiq sgaynavuuxq sono nsquyoueva r c; dot rn dmi vÀw 
ópnolev . sxaoapuvlártus 0nsvsdvo. Tal y&o 55 wal wowó» 789) vOUTOV ypéwousv vópov rνναe vs 


sa) Fragt «wa ct,“. ünso dvayxaías vouo9scíae slvas mwrevousy. D. V. id. Iun. Op. (imp.) dn. 
Iustiniani pp. Aug. anno XIII. Apione vo. E la. 539.) 15 
ET 


IEPI KOY9IZMOY AHMOZIQ9N. 


Nov. CLXIII Tiberii quinta secundum indicem Marcianum Graece tantum extat in L et inde a 150, 11 dxÀzz- 
vOQ0« GuQaviagíos x8 . in | (i. e. apographo cod. L Bononiensi). In M et haec novella et CLXIV— CLXVIII 
omissae sunt; scholion adecribitur hoc: j e on dypágr oda óc ovoa & vifisolov, Y xal everans (corr. u- 
cee) yeyganndvgv. exacros wal f? otÓ os ovca g viser 7» wal svorncsu ysygaupsvyns. I dà obs ovx 
svoéOv. s dd otc fort vun a vov ina. à ott dor. vénos , vov émagyiew. j otn he. 
vvnxes A «àv éxaogyowv. — Epit. Theod. 163. 


pertinere conseniat?  Sancimus igitur, ut si quid eiusmodi fiat et diversorum dominorum adscripticii inter 
$e coeant, quandoquidem condicio eorum in controversia posita non est, cum venter non sit liber, nati 
quidem adscripticit sint, nec tamen rem omnem dabimus matri neque domino cius; sed si quidem unus 
natus pelli prs venter semini praeferatur sitque quod natum es( domini matris, ain autem duo forte sint 
liberi, o dividantur electione per sortem facta, si vero impar sit numerus liberorum, id quod redun- 
dai sinus matris retineat, ut si (res sint, duo quidem sint matris unus vero paíris, et rursus si quinque, 
tres ex natis domini matris et duo patris. de secundum hanc incrementi rationem numerus procedat, wt 
quod Mer dividi potest ex aequo tribuat, quod autem superat, quod quidem ctiam gratius. est, id 
atri . Hanc enim maiore studio dignari oportet, quae et par turierit et pepererit et. nutrierit, 

eum 70. subsicivum voluptatis opus fili procreationem effecit. 

Epilogus. pur igitur hac sacra pragmatica forma continentur tua gloria in similibus casibus 
observare studeat. Tienim etiam communem hac de re scribemus legem, tam haec quam alia 
énsuper siatuentos, quae sanctionom necessariam requirere credimus. 


CLXIII. 
DE RELEVATIONE TRIBUTORUM. 


Praefatio. Maxima bonorum humanorum sunt iustitia et humanitas, E rsen illa suum cwi- 
que tribuit neque aliena appetit, haec vero ad misericordiam decurrit. gravibusque debitis egentes 
iberat. Haec ornare imperium consueverunt et tuto rempublicam conservare et vitam humanam bene 

ernare. Quare etiam nobis, qui a deo sceptra imus, in votis est, ut his benefactis conspi 
simus, ut utilitatem subditis praebentes virtutis el gloriae praemium caelitus accipiamus. | Scimus igitur 
continua et varia hominum exitia ad tantam inopiam possessiones redegisse, ut neque reditus dominis ferre 
neque tributorum solutiones sufficienter pendere possint, idque militaribus aliisque necessariis imponsis 


1 sivovro B»? 2 ve om. M| 3 abrje MBIT] c- . aug. apione vo. conss. M if id aer 
r LB? 4 vvxóv oi] v0. 25 l| 5 yevoucvnse Bf ] 8 Aniovos an rij facis(ac 33 
54006 d «àv maidov d ágiOuós M) dige 0 vy | Theod. Diem ex M vulgo receptum V. id. Sept. improbat 
ald desi» do.Ouós LB? dv˖ᷣ e daviw 0 vàv xaíi- | Zachariae propter novellas LXXXVIII et LXXXIX 
jov &psDu0s B/|' dàv uà» , L | xa) code] vo?e | Kal. Sept. datas: ipse praefert XV. Kal. Iun., quo 
dà B | 8 xgocavEncow L || sie om. Bí | xoóc »éuov | die novellae LXXXIII. LXXXIV. LXXXVII an- 
MB? i ies LB» dE icov B/ | 9 zag«ovacoy L || | citae suat | 17 xovgsouov Theod.) rod xovpicuoU index 
stoog»éuov MB? vi L* | 13 éyodwausv L woveiauév L in textu, vulg. | 18 C «à vow Theod. 
cum Haloandro wulg. | *xavvd vs] aur va ML || 14 20 de Haloander (debebat saltem dea lch 
subscr. dygdq s1Q0 8. ( v. l.) aid (ualavÓd» v. l. xal seclusi | 23 dvo» om. cum. Haloandro vulg. 
"ovvio BaaAsias "lovavisiapoU v0 sy. vavaías AN- | 24 „,d, L | sove xextrpsdvovss L* | 25 nd IL. | 
voc (Anaievos v. l.) Ath. d. v. id. sert. ep. dn. iustin. | «ov€ — gógovs cum Haloandro vulg. 


Nov. CLXIII pr. 1. 2. 190 DE RELEVATIONE 


xarà *Óó dyayxaio» ftpolovOne Qaxdwns émixsiudvne xal 0go0oa xai cvvoDoveye iu, moÀlois x&QiQpsoptvows 
zxoÀéuow Guxvüe mxousiGO'c, yonudcrov và; dmnidogsse. due j ovv e, xb Qv ysvorto mai ti 
xetíav adi xal «à» Unuómv «ijv Hd,jü Dapansuvscs noóc noli vs uapgi;oudvns ins. vie magi avia 


e) dipsa» Once , ullo» xQOs qulapOpozxíav ida» xal vie doscwoven: OaQ ur v0 Vxo- 
dy a n d ro 47 Laos tole 3 ene ix» «v Hνν,,‘Lñ Ad &vttisayaysiv Ónycavpav. 5 
CAPUT I. 


"ivaDévces «vovyagovr xal caíerv nu» «5» poovtíüa de Ter, xal sodxovra spdvrorism 
rate maQoígass rij 2 aogre juioaic xov gextoeoóÓovs A dove xijs dylas avrOV deagrácsec, 4 
done vd vov mxoÀievuatos Sixoto; aUvqQ xai v9» ind ro mapgóvros Ümgsdv, Ó& gj concedimus à 
vs xaà GvrisÀsOtaie ama0s (caro Od dor ina rote tO» yoQíov xvoíos) integrum unum cauonem se» 
dna qópov (t5e] sie quadrienbium Oecigovudvne, *ovrégt. vije d= sicslevcouévnc dvdtgs t, l 
verdoTn» TovrOv uoipaw, Tie ÓÀ uera vatvrw r 
Óo0sx&Tnc) énivapijGSw0e d» v&ráQeg» ueipav, GvvanopsOUVtTa; xal G6 ÓnxoS0Vy Ufo rar K 
c Gvvr Osías. 

CAPUT II. 


Vipisusv dd cob ros xal và dAls(uuava vov qOacasvtos xoóvov ß e mépavos «76 dr mapgaAdovewt 
quintae iss e xa) Oseniítousw urOapiay e yid dass TOV seid Lal tod gidotiutrDévtesv avceBor V 
valeouávow, Sita v9» usylavr» agyj» d vaUra va avavoluow» lag mgasvoQiov aita «rv nap UAA 
énagyóvgta y t d àv wncow xai v4» émi ZwvO(íac v wal Mucíac GrQatutixO" xaypatesw ] cd 
Osía6 ju Ae j v à GoxX»' &mayogsvowtsc BovAsvraie va xal éxAnTtoQGé, GxQiviagíosc vs nal 
ra dsa ca, saAav(vos xa ua) àvvvaic, It. ya uv xai vnodéxraue xal savti Ónnodíer &noítrgiv ts xal Un- 
doi xowSapdvq *8 xai οõ4M— m 789ivolaie xoraOas xara vOv» yscpynv Ya xal vxotsidr, j xal vot N 
vOv x, Óecnóras ee « e dpd e éx vow GuyxsyoQruévov 4 uáre» , Ho” , 
abr f) wal dr οννανιν, 7) dyyvas xai dis lago. r dacuvpo yàg nàGav xatà v; fjedpas 
quÀotudag yevouévry 1) wal ysvrcouévg» ssQyoapr»' dxsivov Oflov Ovtos, cx s v. pÜaGavvés verec «X6 
nue Oosac siénoabav éx vOv fixe: vi eine émivaurSscoc dAlnpnpatay xal TOUTO ui xacvaéwts 
gavaínga», rois ÓnuoGíoc «vtÓ *QOTtOw aXagw MGwOMIOUSs AOyiGuOR. TOUS yd dre svsQysrovsrsc vi R 
siapoí0w6 «v«oic maradaJoixauev qelapDQozías, ov ur» ual role €& ÓrnuóSia viln aH sis xépÜes oixsior 


dravéyxagO'as Boviouévoss vrvÓs voU (rOérros éyxaigov navóvos Gvyyoeraw énowcáusDa- «ie tre épBe- 
Ae xav ovÓéva voónxov élavtovudvrs. "e tÓ uétQo» d v ve Gívov xa) «aov» ddl cid, wai ev 
rel wai siexouaGOTjva« xavà vd siarDóc xa xai vevouuGuévov, vv tunuátov vi Gvyxsyoorpávrc xap 
vv xa9 Éxacsov Kros vevagvrs molgac éxi sóv vatQastr) xgóvov , vr» Onuocíav xoáneLav Aoystopsvem 


voie vsorsléc. coe d lo vo saQ avtov év youeiq Guvsadovudvois 1910s nasafallouéves éx zov d 


valde urgentibus et nos multis bellis circumdatos multas pecuniae expensas facere compellentibus. Al- 
quantum igitur cogitavimus, qua fieri possel ratione, ut et necassitali salisfaceremus et subditorum inopiat 
mederemur, cumque nostra de hac re sententia in mulias partes distraheretur, pervicit. (amen, wt ad 


hanc qwoqwe praesentem onem offerimus, qua concedimus agricolis omnibusque collatoribus Gdem 
est dicere praedi dominis) inte «nun canonem publicorum tributorum n 9 ennie oam 
distribuentes, hoc est nonae quae futura esi indictionis quartam eius partem, decimae vero i ls ta- 
tam aliam tem, similiter ctiam i et duodecimae indictionis guartas partes, simui minuentes 
etiam consuetudines, quae quibus utcunque pro his rebus praeb ; 

IL Remituimus autem eis etiam praeteriti temporis reliqua usque ad guintas quae nunc pra 
terit indictionis, et sancimus, ut nulla piorum (orum a nobis condonatorum exactio „ sipe ad 


smazimum magistratum haec. pertinent sacri Orientis praetorii, sive ad praefecturam lliyrici, ine magi- 
stratum insularum et militarium ordinum in Scythia et Moesia collocatorum, sive ad sacras nostras largi- 
tiones vel etiam alium magistratum; interdicentes curialibus et exceptoribus, scriniariis et cohortalibus, 
palatinis et exactoribus, nec non susceptoribus, et quicunque tributorum exactionem et susceptionem gessit 
et. gerit, ne agricolas et subditos circumveniant aut etiam praediorum dominos damno afficiant, 3 
tributa e remissis reliquis pro eis ante solverint aut etiam constituta vel fideiussiones et cautiones 
acceperint. Irritam enim facimus omnem quae contra liberalitatem nostram facta est vel etiam fiet. ci 
cumscriptionem ;. cum illud manifestum sit, si qui ante donationem nostram ex illis usque ad quintam in- 
dictionem residuis aliquid exegerint idque non solvisse inveniantur, cos id omnibus modis publicis rationibus 
illaturos esse. Ut enim subditis nostris benefaciamus, praesentem eis liberalitatem largits sumus, nom sere 
etiam eis qui publica tributa acceperunt ei in lucrum. summ vertere volunt, dictum praesentem canonem 
remisimus; annua annona nullo modo diminuenda. Omnem enim mensuram frumenti celerarumque specierum 
consueto et solito more contribui et inferri „ quartae partis per singulos annos in : 
nium a nobis remissae apud mensam publicam | subditis ere in ceteris, quae ab ipsis in an 


1 c avyePoíanc] xal del, Haloander vulg. | 3 c, | de0róvas excidisse werbi causa ddp recte  ssasuit 
vs Haloander| xd «s L| b Asimov L] Aowmó» cum | Schoell; reis rv x. dsr. es d góQows ... 
Haloandro vulg. male 9neavoor L* | 7 rnuépase om. spoxavafiallowsw perperam comi, Zachariae. Pe em 
L* | 10 ie seclusi; avere cum Haloandro vuig. | qua- Osagópove possis ag di (vel q jd pógovs | e. 
drennium L | dr Haloander] Éva «5$ L. Incipit | P«4ovGw (sim. Zachariae) Kroll) ngofallowseme L Cy. 
kal. 4 s 575 | 11 xai 5 € add. Haloander nov. 5 2 H 2 Pp 5 P ros Hr 32. 
aso ivdixvuovos uéxos «B Theod.) | 14 Ap. , corr. Haloander pet exa nav mas 
— épisuev L 3 T (sf. Haloasder] ye i | 4aBovaiw Z del. ? | 21 rid Haloanderi 
719, 12)) megeslDovans Li. e. usque ad pridie kal. Sept. | sg» cel || 28 d aide P, prius del. P | 30 cd 


a. 572 | 15 qu'nte (sic) LI 17 »5ecev L| uv9tas Ll | (31 onoxcos fe. xorsls P, onoralési (Exi) mavelt 
18 in verbis Bovàsvrais «a wal desinit L | 20 zonca- | Kroll| xavaBaAAlousvorw Kroll] wavaflalopávosc I. S 
Máy 21 Corrupta haec esse vidit Haloander. Post | Ballousvoss cum Hal. vulg. 


7. Ww Voc: we O07 7 x 


B5 


DE HEREDITATIBUS 751 Nov. CLXIV pr. 


rar q vovvo dv 'Ocgonvj xai «jj Méog rh mxoraudw ngayÓrGsras xóQuy vOw dv sidscs GuvTslovudveov 
v nie r r dmxoOérov rije GrQatuortuxrS djEul vis Ónoícc q xai éni vois leyoudvow vov sidov nÀot- 
pois yuvopávoig int xa vije "lala xc, xai Bosmógov xai XspgovwrGov. jwovta: yàg và rovrov éx tod 
Óruodiov rere xarà xd Trrayuivov in Taie x, vw ámoQyov 30 sicdysros Tavra, re xal 
avtov; re eric Gmolavssw warà vovro gilayvOgmmía: xi yàg r ar ald ee, d 
e xavrsÀos oUx Kgruw dpa lie, rje dandvne daga ⁰ „ xal và xouvà οοανο,,due O$ 
eines moaypara. wigrsvousOa dd xai dx vavcrnc ud vj$ dee uayáAac KaacDos vj noleralq. ngos? 

roð sov xàvra acia viv dd r voi0UTOv TtaQeyoudvov zQatsoy. vOv ragafalysiv voÀuoytoy và naQ 
je vnde re Ow doxouévow dpsisías q ru ⁶,ç vs vv ovGíay xal «ij» Garnolav avt?» a 

SVOVTOV 


QEniloyo €) Ta voívvv N ju xal N rod Pris sit anon Osíov vónov vj oi Ando 

orie "QoyQáuuadi xoc pavn xavá va tyjv s)Oaéuoya Ola xai xad) rds vx avts ézagyíae pavsoà saos 
stoioevas, cS vinis ee d. ada gulorauíac. Dat.. April. Tiberii Constantini felicissimi 
Caesaris anno I ind. VIII.) [a. 575.) 


PEA 
IIEPI KAHPONOMINN. 


(Ilgooíusov.) Oso) vs xal Üixaiocvvgs usitov dor ovÓév. voUto» yàp x hee ox dv rd vOv de- 
évtev ngayOeig mord, xai Qiagsoóvres i vq v ue solereónari. dur xai Ha,, dor o 
«al rode wcove alc sUsoid» ve xai mága» svyropnocUvry dgéAxsaOo:. d xal iu, dx Deo re xal dix 
oesvns saoaAafórrse, sb xal ni. xspuiloóuaJa vate qoortíguw, Ortes "Popuaios Ad rale dera an- 
Hees, BápBago. OÀ v vroxjuOsisv, & ,s o)x He veortidos ysyóvausv, c &» xal magi vOv idíq 
vor tois Urnxóow 7) ddovsa ee. 77 oll ui» ovv vow zxtQoT Gvyxexvuévov énavogOci- 
CavtTst E yncápsJa xal «0 negl d- OiadoyOw rusinuévor éx mÀs(GTov mQOéG t9» doécxovcay Dag 
rat émavayaysiv. Kyvopnsv ydg, G6 rie weQuvocvovrrsG vàg vOv valsvtowvow nsQiovoías OsavaQártovos 
xal ovvs OQiaO)xas doc: siv or EH vae df ádiaOévov o de x lande, vols uà xivr/vois 
woáymas, cooayidas d tc, voie d dxwivo« Gavídas der, ox tavrg rie éxsivow Oiadoyrs 
Stanke ts x» v)» mWgénovca» Aafaiv cafu. AN, , d ovy olóv «s rod va Éxactov vOv dni toic ro: 
viaa cvuBauvóvecoy dv i vocovrq , d éxgifOs, ysvixq rar Qiatuztoas vóuq xalde id obe 
zu Éww. 


Nov. CLXIV Tiberii secunda secundum indicem Marcianum ('"lovovivov xai Tifispíov Theod.) Graece tantum 
extat in |; cap. I in B 45,3. 9 (inde Attal. 41,5. 1. 8). — Epit. TAeod. 


eonferuntur, aut ex fisco solvendis. Idem autem in Osroéne et Mesopotamia fiet de eis quac in 5 
contribuuntur pro conditis et militari impensa; similiter etiam de speciebus, quae dicuntur ploima, et 
in Lazorum finibus et. Bosporo et Chersonneso. Accipient enim harum pretia ex fisco, prout constitutum 
ert, apud mensas praefectorum. unde ca inferuntur, ut illi quoque nostra liberalitate hac in re fruantur. 
Jllarum enim specterum illationem plane ind dedic fieri tutum non est, cum impensa inevitabilis sit et 
rem publicam, wt ita dicamus, stabihat. Credimus autem ex hoc quoque dono nostro magnum reipublicae 
futurum esse. incrementum deo omnia felicia nobis propr eiusmodi facta largiente. Li autem, qui quae 
us MM utilitatem a nobis sancita sunt violare audent, et de substantia et de ipsa vila. peri- 
itabuntur. 

Epilog us. Quae igitur nobis placuerunt et hac sacra lege declaraniur, gloria tua edictis utens et 

in felici urbe et in omnibus sibi subiectis provinciis manifesta faciet, ut neminem liberalitas nostra latcat. 


CLXIV. 
DE HEREDITATIBUS. 


Praefatío. Deo et iustitia nil est maius. Sine his enim nihil unquam eorum fieret, quae oportet, 
praesertim in nostra republica; hinc et recie imperare et subditos ad benevoleutiam el omnem fidem per- 
trahere licet. re nos quoque a deo et iustitia discentes, licet multis curis obruamur, ut Romani virtutibus 
augeaniur, barbari vero victi succumbant, tamen non sinc cura fuimus, ut in iis quoque, quae privatim utilia 
sunt, subditis competenter prospiciatur. Cum ied multa ez iis, E es antea confusa erant, emendaverimus, 
vtile duximus hereditatum quogue condicionem diu neglectam ad ordinem deo placentem reducere. Comperimus 
enim quosdam oberrantes defunctorum bona perturbare ac neque permittere, ut testamenta valeant, neque 
wt successiones ab intestato locum habeant, mobilibus rebus sigilla imponentes, immobilibus titulos impin- 
gentes, ut hac ratione illorum successioni illudant, et rectum ordinem perturbent. Quoniam vero fieri 
nequit, ut singula quae in talibus rebus accidunt, in tanta multitudine accurate cognoscamus, generali 
haec lege definire nobis pulchrum visum est. 


3 Boanógov xal Xsocovvijaov Zachariae) Bó€pogov xal | xAiOsiey (-xAnO- P9) 1, on ev vulg. 22 91009)- 
xsoco»vncov || 4 vzdgzowv cum Hal. vul. 12 be. vx | ca»tss cum Hal. vulg. | 23 "wi Fidi a 2 
e«vtzv? | 13 subscr. restituit Schoell e TReod. é£apo- | uévov 24 rd Kroll] oat» (] odr i| 
597 unvyi Anil id. n in «56 Bacilsíac TiBegiov 25 wall, d cum Hal. vulg. | 26 3 l || locus 
Vie sna usd id vu ese! (qui LEWIS. xal | depravatus; an salé n. Qiadozais épssodteiw (cf. 564, 28 

^Bsoíov)] stsQi. xAngovójuov , in 0 r o urg a ,. 
ante pus go res add. cum Hal. vulg. | ee T o 21 cn » Haloender mais) NA (i. e. &jafov?) 1, 
Kroll) nsgisAóus9a 0| 21 vxoxdiOsiey Kroll! l %. 0^ *^9TTOUV 


15 


Nov. CLXV 752 GENERALIS FORMA 


CAPUT I. 


4i) JsoniQousv, &xavras Zar dd «Gv ol, dnolaóss nocyuátov v& xal Ümalev xal «avra 
mapanéumse dni robe Gd» avtOv xingovóuovs, in ù vOv stüvro» unÜéiva xaOaxab ais 
seQuovgícic 3) robe txOoUtGw ÓÜiadózovs jure zxspuBáAÀaw i vi lous j Gpoayidac , veis supaypas 
rad vó voie rustépou vóuow Ooxov». xal vd dE ádvaD dvov yàg xirjssie » rate vovvev d & 
ojus» xal rde vaÀeviaíag «ovrov Bovingas vouluos sooiovgas ovx &xaigoUusv, ai yào dypgenvovpev sal $ 
uspiusyouer ↄ e vi)» vOv nora suvvouia» xai xijs avv Osoansíae soÀlg vu vq cusvioq xodtes xa9i- 
grun gQoovtíc, a oUx a» xal wsQ) «ovo *Ó uápos mQovoyGcius» avtüv xci nie rustágas x vesc wsca- 
OQoígusv evapyeaíac; ravra yop Y Goéoxsw nensiausJa xal vavrvgy d,ꝭ Nan gapev, xa) «yv. Bace- 
Asíav Zuiv dx tovto» dgdqal vs xal avágayopy vues ανν, i  GvvagiOus(aOm volver xai evros à 
vóuoe rois dÀlosw ind xaroQDuuadi, wai vd d ο⏑ và» moo» Àvnngdw ànnlAaymévor xal vocave l 
fcouivorv roV 9ustégov xoátove sQovoíac Üsq v xal us dxsivor riw yapsras Ouoloyoin, vó Osiov scyeà 
éEilsovuevov, va xal vOv vxoleuécv xoatrgavres moAÀge abr; wai d usvadoínusy do ; 

(Eniloyoc) Tu voívv» nagacrdvra nuiv xal] Qià «ov0s xov Osíov vóuov ÓrloUusva qulaEdvecer 
of «s ivd og rarot wovoávages D , oiev of «a «às ueylevas 5j na) &ácrove de iO ese 
pévos xara vs €)» svÜa(uova voL rai ri xai mov xci év rs évapyíase, Vie r xal uu vee- tU 

0 


Qouevos viuopíav, oi apafaisv và xao E wh Jr . j c;5 roi dri, tÓ» Wmapgóvra Ownev 
- , al 


nud vóuov dv vois dr, MOI rô ne vije os rabrije xda , oral dd mal r vóàs 
glas vais 7%, rocpudvn xsp)h TOUTOV . (Dat. ... Dec. Tiberii Constantini felicissimi 8 
anno L ind. VIII.) (a. 574] 


PZE 1 
TENIKOS TLIOS IIEPI AIIOWE92 GAAAZZHZ TPACEI2 
AOMNIK LI T9I ENAOEOTATO9I EIIAPXO9I. 


Eid ate uae drurtQoS ..... 

H in ddl évrós dxaxóv sodÀw ojca dzowu o) uóvov xcv ., diÀà xal dx Ae. 
ógsíAs, slvas dxaivovóprros. ve yàg sooer(Óngem magdw % qvlávrowv viv Zevewvet 
Qudsabiuv xal «7» vsagàüv éopnvevov. 


Nov. CLXV lustiniani ut vid. (olim formam praef. urbi aut praef. pr. putabant: cf. Biener 98 ss.) integra 
non extat; TÀeodori epitomen exhibent | et B 58, 11, 14. 


I. Ideo sancimus, ut omnes sine invidia bonis suis et iuribus fruantur caque ad successores sues 
transmittant, invadal autem nemo prorsus omnium bona eorum aul successores eorum damnis implicet aut 
titulos vel sigilla rebus imponat contra uon legibus nostris placuit. Nam etiam hereditates ab intestato 
in eorum successionibus confirmamus, ultimasque eorum voluntates legitime procedentes non tollimus. Si 
enim semper vigilamus et solliciti sumus ob subditorum bonum statum atque eorum salutis magna nostrae 

otentiae cura est, quidni ctiam ab hac parte eis providebimus nostraque beneficia prompte largiemur ? 
Hase enim deo placere confidimus et hanc iustitiam esse dicimus, atque imperium per haec nobis securum 
e 
eis 


el imperturbatum fore credimus. Adnumeretur igitur haec quoque nostra r y bred nostris bene gestis, 
et subditi prioribus molestiis liberati tantaque providentia a potentia nostra d iti deo et post silium 
e greet agant, deum precibus propitiantes, ut etiam hostibus devictis is aliam guoqgue ser 
atem lamur. 

Epilogus. Quae . nobis placuerunt et sacra hac lege declarantur, cum gloriosissimi sacre- 
rum domuum curatores observent. tum illi, quibus maiores aut mínores magistratus gerere tam in felici 
hac civitate quam in provinciis commissum est, et publicationem bonorum et capitalem poenam metuentes, 
ai a nobis sancita violent. Tua igitur gloria sacram hanc bu fron nostram in conspicuis locis felicis heus 
yrbis proponet, mittet autem ctiam in provincias consuctis ad haec usa praeceptis. 


CLXF. 
GENERALIS FORMA DE PROSPECTU MARIS SCRIPTA DOMI. 


NICO GLORIOSISSIMO PRAEFLECTO. 


Docuit nos Demetrius 

Prospectus in mare intra centum D non solum ex directo, sed etiam per transverswm nove 
opere impediri non decet. Hoc enim addit haec forma, quae Zenonis constitutionem servat 
et novellam interpretatur. 


1 Geno ana rat inc. BI 2 abr B] om. 1] rent Hal. 23 iq cd ate ide Anpij ręaoc eit. T. 
6 e D] sa io, vulg. | aun 0| 6 vs (qui „ to itemque Hal. vulg.) ind. L | 24 H ài 
ante xai add. cum wey "La ciui sin sed lio inc. B | Ole Theod. B, 97 1, : 


rod ro 
e 2 7 ylat ps 

ag, vov B | óuoloysives Attal. | 12 Kl || Cod. VIII 10,12 $4 | 26 v9» sgl const. XIII ! 

fev i | 18 gige deut in : See. | subscr. deest; si Theoloro fides, post mov. ETF (VIL 
uin une dexenBolq ivd. j in «r6 ga , lov- id. Mart. o. 588) data est forma. Dominicus ammis 535 
ori vo n sgéov Kaícagos T'heod., ez quo restitui | 22 — 540 pr. pr. Ill ici fuit (nov. VI p. 47, 34 VII p.641 
do uv l'heod. 1] don po ind. L, «qj dogisixe Hal. || VIII p. 91, 30 XXXIII. CLXII op.): id temporis fer 
| évcofovrávo II éndgxo om. Theod. 4, habet ind. L qui | mam ad ewm mitti potvisse ex Cod. VIII 10, 13. rect 
addit x Q«apógerv nspalalev. — vnaQyo vÀv rout | concludit Zachariae 


DE STERILIUM ADIECTIONE 753 Nov. CLXVI pr. 1 


NA 
ITEPI AIIOP9S9N EIIIBOAHZ. 


QÀdfuos GOsódaoos Lat co druocOévos, d msyaloxoesnécratos Émapyos vow lag ie» xal daò 
sólso€ wal dmó rn, ig%õẽ Dav 


Dy "Qcit 
éxdpyowv «5€ Baociidos Vrat QÀáfios avatos xal daos Trapasos DiaBie "Dota- 
5 


Aivo 149 Aagngováte ùỹi& N u Aro las. 


(Ilgooípsov.) "Exsid) xor) và roc vó xal tole r 0€ tOv rustdomv Ooóvay Qiavevayuéva ve, 
aiztov ÜerjGssev, vote vxotsAéciv Gaqséctspa xaJiOtàv nQÓs (v0) and avcvois dysigsaO'as Dryvrgiww. Kv «a vois 
allo É» vs rale vo» dmxóQow ain ν e, vw uiv voie dx rje avtzc sapiovglac auzoQa wrrcapévoi dyyvcd- 
co, xal soogayéGe. vaívas éxdyscOas Oixaiovvtow, r dd xe rde d. xa) sztaMauovéQac opodovlovs 
»Tüycus Gvagaivss  fiatouévov, viv dd iy &navras dna vos wQiv wrrGapávovs disp ri et xyopgovytov, ib 
avrov nué xit ere Ow mnocyuivo» , viv D xal Qixaiay sovrorv Oiixqigev 44e £Qoxuuácausy, 
dCagij vavra xai svüiaxgsta rote vxotsAécw (uaÓugvástas). 


CAPUT I. 

(E notre vo(vvv» ti ward via q; vOuq yvoguuov alrias éxsosjosiay ) dygóv 5 zh ,h 7) ydl ;; 
evyxtySu , e TsÀevr:Gag dora nag ari avro) stsQuovcías ai 9 Pe odas, dixsivon 
«0» co toéstov éxsoujcsas c s ν,js, 1j a ro, xeoíov ñ aygóv j yr0ia 9) GUyuvrGi» viva, xal 
vÓ nagd us 9Qiadóxov darun- ais dr, df. ccs opes FA Uu eas diger ingo. ob: 
d ua mc. rote stQoxingapévow ovcvs wagà vj rie q adoꝝje rd b émdysaOcs xÓ gage rij «àv OnodovAov 
drogiat i ονẽg, dd mQórspov ud» t» mzagà r éxsivov maídow 9 d.adò a d roõro vrijed- 
uses, 8 vir ais dstopíav j laca, xal «jj» dxívrrov aürov ssQuovolay vj &niBolzy dνν, a, d οοðͥò vovrov 
gavévtoc xal rij oVOns avtq  xtücece dmi «ovs eie avro» magasdpwarroc pégqegcOus vó Bágos. si dà undd 
al vovrow xt50s6 x e rij i ο ,” re GvyTsls(ae doxéco c, vóva tavta» dni vÓ» ngoo» x)piov vÓv sic 
«ove waidac i xo diorviuovs cot ro siapazépu pasta vj» dex xai v?» axívgtov éxsivov xviOw, si rot xo 
Oégowxo ij éxsivov magiovoia, trag: iv, ovro vs dx rj dar dnogíae sis vÓ» staQà oU WQorov Qagmóvov 
r yeglov 5» vàó» dygóv fj và yijdia cvradpsvoy vi» dgyjv ñ nad ola nora vouyuoy. aivíav nagniingóa. 
vavróv dd a» ai Aéyse, d 4 molla usralo twyxavouy Oiadoyal ovgas. Te yàg àv Ó x, cepos 


Nov. CLXVI nter edicta praef. praet. primum secundum indicem. Marciani (cf. schol. ad nov. CLXIII) 
Graece tantum extat. in l. cap. I et. epi fuit in B 56, 20, 1 secundum Tipuc. et ind. reginae, unde libro nunc 
deperdito usus ed. Cuiacius expos. 136. — Epit. anon. Bodl. in collectione edictorum eparchicorum I p. 2060 Zach., 
Jit. apud Theod. 160, sed rubrica tantum et exordium supersunt. 


CLXVI. 
DE STERILIUM ADIECTIONE. 


Narius Theodorus Petrus Demosthenes, jficentissimus praefectus sacrorum praetoriorum et rac- 
fecto regiae urbis et e consule, Flavius aue " 3 d tephanus Flavio D rtalino claris. 1 con- 
dias. 


Praefatio. Cum oporteat legibus et praeceptis nostrarum tedium bene ordinata, si 
necesse. tit, subditis manifestiora reddere, ne ulla eis nascatur. quaestio cum de aliis tum de sterilium 
adiectionibus, quoniam alti censent eis, qui e eadem substantia fertilia possederint, propioribus et con- 
tigwis eas adiciendas esse, alii vero ad superiores et antiquiores conservas possessiones redeundum esse 
went alii denique ad cunctos simul, qui ante possederint, sine discrimine veniunt: ipsis nos rebus moti 

rectam et iustam eius rei decisionem pervenire voluimus, clara haec ac distincta subditis reddentes. 

I. Si quis igitur quando ex causa legibus cognita alienaverit agrum vel praedium vel terras vel 
comp possessionum (lotum, et postea moriens substantiam suam ad extraneos vel liberos transmiserit, 
illique pari modo ex substantia, in successerunt, praedia vel terras vel agrum vel complexum pos- 
sessionum aliquem alienaverint, et id, quod a successoribus alienatum est, ad sterilitatem delapsum s ut 
sterilium adiectioni locus sit, neque simul omnibus ed ante possederunt, neque contra ordinem successionis 
onus sterilitalis conservorum praediorum imponi i us, sed prius eum qui id, quod nunc ad sterilitatem 
redacíum est, ab illius liberis aut extraneis successoribus acquisiverat, et immobilem eius substantiam 
adiectionem suscipere; si vero is inops appareat et quae ei est possessio, onus ad eos transferri, qui illud 
ad eum transmiserant; sin autem ne horum quidem possessiones ad inlationem contributionis valeant, tunc 
eam ad primum dominum, qui illud initio liberos aut extraneos transmiserat, et immobilem possessionem, 
gi hoc sustineal eius substantia, redire, et sic denique ex omnium inopia ad eum, qui a primo domino 
praedium vel agrum vel terras initio emit aut quavis legitima ratione accepit. Idem vero dicendum crit, 


2 rubr. negl. ine lind. L, Marros negl dz. | | r, h corr. Heimbach | 9 «às] «à l: quod qui 
gold ind. M Sun d, ds : Sis renpd defendunt, (rat) saAaiovépas edere debent | 12 40 
ind. Coisl. * . ind. reg. rum dm. | rd add. Heimbach | 13 eixove inc. B I stove — 
vos d xapl ie dn (dre, cod. i^ | &xosfanev om. 1| 14 ob f L| avv 0| 15 27 1, 
ind.) anon. BodL, fes vun mag) &z09cv ánifo- zwela vulg. | n àygó» 1; y50ia B, be Bodl.) $j y ; 
a „ cod.) ygagels Anuoadir «Q idoto- | Gyoóv1| 16 = (post ragà) B, anon. Bodl.] om. 1 | AAA 
rer Theod. | 3 vsrapxos “, correzi || noasvogéov 1 | 4 css 1| 18 xol rn, 1| 20 undd anon. ] 
va l, correxi | ger 1 | 5b AvOséac 0| 6 A. | uova 1B | 21 douécos. B, anon. Bodi.] . 
„ cit, Theod. hic desinens | 7 22 éxsivov addidi ex anon. BodL, om. IB | si. B) eic 
vó add. Heimbach | 8 vois avrov napioveias I in textu, | 123 Jéyorro Kroll] Kzoero (B | ve 1B) dd anon. Bod. | 
4 re i in marg. signo utrogus loco posito significans | ⁊ I anon. Bodi] *7$ r B | 24 àvgeapévov | I oio»- 
ante avvov haec verba inserenda esse. Corr. Àariaé diner BI 25 J , 
m. 95 


15 


20 


Nov. CLXVII pr. 1 794 . . GENERALIS MAXIMA 


svxopos d, ovdiv évoyAsioOas vovs év szpagBvtéoor xoóvout «à wereen daynxovas ij rat (xsívov eveias 
. — xal xa xa uiv ovtos ee «a6 04 ys viv dxógmv éniBoldc, ole d lt éxayOstev. stollow 
& xa] v?» avt» dn vábw 1) wal ÓMyew, ávalóyos 1ij6 ovone map ajcoi x rie avvy$ oli 


, [4 [1 


sv-ÓQOv vr, xaO oiovÓjnors tQOWO» yívsGÜG:, xal €9sixaUva vd vOv OvvrsÀs» gdgot de «ovra 
avo éndysadas, ita wal vj» reper divos «TOi» avalóyes wapadoOT"o: evnflain, ; 5 «à 5 
wapelafsiw ret avtoUt &xayopsóssiav* h vovvov oονꝗ die dort «wa aic Uxép rohr avrraleiax 


paov»sc . . 

CExiloyos.) "trs moóvoiav sv ajv Aaungórnva monjsacÓa, det rubra xarà rovrov rb voóxey 
étevdlacOa! va xal je. s „4. 5 ee „add d, do. soit" aga f xn- 
Jouévp sos tote dd d xeve 725 xatadvcav f) xal éxéoq, cic sixós, dra nsiLove srapssegov- 10 
eros, odds zrvov vd» naQ uc» q xal oVte xgateiv Ópsortov. Traute yàp fre rij 
eitíae xai NixoprÓns éx re fustéQac axécvaAvas vases. 


PZ 
TENIKOE METIZTOS TYIIO2 IIEPI TOY IIS AEI ZTEAAESOATI 
Ell NOMH2 BAZZOY TOY ENAOXOTATOY EIIAPXOY. t 


Sd g Kopícas 8só0opoc Báocos oi usyalongenédavavos Éxapyo: «d» leg xQascapiov Afyoveiw. 


o er dinde RUE ud» dd, 00a Orvso On cad «dw sjusrigov Doóva, xal an xowois dο 
yedpnuacuw i xai AAo ye, vUmew vic rpustépas der 9) wap) vOv ix, . doxóvram xal rdf 
xal le dart —— v Ó» avro); Óéo. vgómow vois vrwxóoi ngocpépscÓns, 9j xapi vis 
vd» dun avtov dv « evvaAláypasw ógOótatos xaà vie egi rde svGafeic elcpogac svyvouodUvas, «5» 29 
dure Ax ioyov fovióusDa xal án ve wagovers i ꝙ Eðꝭñtñ bse, éxsivo dà Gagsstsgov Keri voocdiogisa- 
oa. Ósi» y. 5 


Ei yd vie dxivrjtov viwós avvilaféaOas esxovidLov doyids yrigovs mopícoro, án] Ad vis svdainovec 
rabxi . doxécs, xvyóv v) vue, ri xol)» uaprvgoUga vj vv woayuavev vovtov venie, si xal «ov 


Nov. CLA VII in collectione edictorum praef. praet. 24 secundum indicem Marciani et echolion ad now. CL XIII 
Graece tantum extat in l. Cap. I fuit in B 56, 21 unde libro nunc deperdito usus edidit Cuiacius expos. 131. — 
Epit. anon. Bodl. (apud quem est ed. 2) p. 266 Zach. 


etiamsi multae intercedant successiones. DUNS quA. Prop or les est, ei qui anterioribus tem- 
poribus possessiones habuerunt vel illorum bona nulla molestia affici debent. t : 
disposita. Adiectiones autem sterilium, quibuscunque imponuntur, stve multis eundemque ordi i 
tibus sive paucis, pro portione fertilis possessionis, quae qualibet ratione apud eos cx eadem substantia 
est, fieri atque tum tributorum onus pro illis eis imponi, cum et sterilis iis possessio pro portione tradita sit, 
aut cum se cam accepturos negaverint ; antea iustum non est quemquam tributis pro illis pendendis graveri. 

Epi logus. e providere tuam claritatem decet, ut haec hoc modo examinentur 5 
Si enim haec non observentur, sicut definivimus, scito te una cum cohorte, quac tibi paret, auri 
librarum poenam soluturum vel aliam fortasse maiorem poenam subiturum esse, ita ut quae a nobis sancita 
sunt ctiam sic valere debeant. Ob hanc enim causam etiam Nicomedes ex cohorte nostra missus est. 


CLXVII. 


GENERALIS MAXIMA FORMA QUOMODO DEBEAT MITTI IN 
POSSESSIONEM BASSI GLORIOSISSIMI PRAEFECTI. 
Flavius Comitas Theodorus Bassus magnificentissimi praefecti sacrorum practoriorum haec edicunt. 


Praefatio. Cetera quidem, quaecunque statuta sunt a mostris sedibus et publicis literis smani- 
festata aut aliis generalibus formis imperii nostri, quae vel de magistratibus provincialibus et officiis et 
omnino exactoribus loquuntur, quemadmodum eos oporteat cum subditis agere, vel de subditorum in con- 
tractibus sánplicitate et. in sacris illationibus probitate, vim suam habere volumus etiam post praesentem 
nostram constitutionem, illud vero etiam clarius definiri oportere cognovimus. 

I. Si quis enim immobilem aliquam rem apprehendere cupiens decreta fudicis acceperit, in hes 
felici civitate cohors for(asse sufficiel possessionem rerum earum vacuam esse testata, si ex vicinis quoque 


1 008 anon. Bodl. | 2. ol; LB] vois vulg. | &xazO4c, 1, | tons ns dei ovileaDas si; avri» Báseov (Siecwe 
dagen B, Asag Ste vulg. | 3 rag acra» B| 4 | cod.) «ov Sd obord ro vn dexov) 35 quar itid 
cura l| ce vov B | evnBaiva B | 6 r vovrov | Bíccov vov évJoboratov 9xarov^ Cuiac.) ye» rn 
Zachariae ar anon. Bodl. (fort. yàg add.) ] xe vovro 115 90,158 n fart vq évdobovárq ind. Theod. 


1B ocdiv B | 8 cor «ovvo 1] 10 3e (i. „ AV | est; d 3 1 5 
i | eure ete eerie e Aum eee AA 
| ores i | 12 subscr. deest. Demosthenes. praef. praet. | commemoratos fitisse. videri (cf. 163, 4). | 17 »agà 1| 
fuit a. 521—523 et 629/30; primam Aic dici praefectu- | dploíusva Kroll] dglovrra i, Goxovrva. Heimb. i 
ram verisimile est, quoniam non additur vó evvagov || 20 ode 1| 21 noosotó£ses vulg.] d ru 1 3 
se gui 2 15 cei) z 3 y 5 ee , 25 E vu dxieirov inc. B 

* TOV rod . M, x *ov — fjacGov anon. : - s 
Bodl, magi rod — wopjs rubr. B peut vómos magi | | 5 e ie laid B | si. nen. 3 $1B 


DE ADIECTIONIBUS 199 Nov. CLXVIII pr. 1 


verre i] abr) sáb l naOsiv, ag ode «Ov rr vovrev émidlognves: dmi dd viv i vale 
ei,, usuiévorv Osxó roĩs e rd audio, „„ [&] ztagas Angie: cavtó vovre noártorvta 0arees 
erer gar uà» Kxovta «Gv ystóvov. Tyvixavva dà dd sagéxonsvy vole vàs vigovs jvyuóes 
«à er waradysiv. wal vole pallovrss d éw vvallaynárew vwvev iiw (am Aaufavew xal vouro» tov 
cr i Üscnotsía» vno v date sxouigOas uatoy)v dvayxaías rade «àv dA és 
saprvoíac vouíLousy, % vxournudvov GCvviCrauévov vn avrois 0ploseDas vis xagddosiw, air di · 
pata TUxos ygagésrsa qgoovtie vale sies kmieraluatow yogie ij xagddosis ndllos yivaaOus, mgosóvsos érzavDa 
«6s xa] rob yscgyovs :jvos pgortiGvàs xor,syas avvopoAoysiv , «àv onopvnudcev, eb vóv vsqrvegov sidsiev 
vonéz wal de wal vj, rod nagadOvros dxolov)rGauw yvolup vovro avvols émitQéyarvos. H, N d dy 
Axdixoe ui) magi, «óv Aaungóravov Tie Émagyías doyovra và vOiavra gvriGTü» UztonsiuaTa TQOSTÁrTOMEY f) 
ro ÓGióvetvo» T$ xmOÀleec (sQía, Og iw i xrijese der, Unio it tà voiavta 7tQdvtstas, al xolÀQ vvyóv 0 
cs ie fyoUpavos dzxolsinovto zv vónov, dv ole 5 e e yíivevas. dv dd «jj and. vavvg nóln 
wa] vov6 xalovuévove ixfíBaguovs xal và ù nd tOv wagadócsow Gvrictdusva dxuagt(Qua Qon)» ixavzv 
Qilóvas vole sapsilng b zjyotusDa. | 

(Eniloyos.) Ilgoctávrousv vovv» «jj 0j neyalongszaq xal 17 naiJoudvy co cdi wal xd vole 
ard vr» iOvvoudyrv vnó gov xoloay Quasrwpévois ztádvvov dei dxipsl5cae Das ty rtagsyyvreapévov d hoe. 


FEI 
ITEPI EIIIBOAN. 


. v„eoerdrroues uαανα you dmoypag? xe. ye nóvov, e ur» oluías ; de ged. 


vera. E ad érigoga ópoxávaou yiveras. yu J sovvo q vov KOvovc ryojpsvoc xal x) xaiDopévg abtqQ 

Nov. CLXVIII inter edicta praef. 2 secundum indicen M et schol. ad nov. CLXIII periit praeter 
eam partem, quae fuit in B 56, 20, 2, unde libro nunc deperdito usus edidit Cuiacius ye 138. Quod vulgo prae- 
emittunt fragmentum x ingo in ultimo codicis I folio extans (cf. ad v. 19) non pertinere dizit Zachariae 
anecd. p. 241; sane res incerta. — Epit. Anon. Bodl. (cwi est ed. 24) p. 274 Zack. 


eadem cohors dicat se cognovisse neminem carum rerum possessionem obtinuisse ; in eis vero, quae in pro- 
vinciis si(ae sunt, sub defensoribus locorum aeta debebunt confici, quae similiter idem illud continent, testi- 
sonia guidem vicinorum habentia. Tunc vero licentiam illis concedimus, qui decreta petierunt, ut res 


detineant. — Atque etiam iis, qui ex contractibus res accepturi et talem possessionem vel jum gui iuris 
facturi. sunt, necessaria esse. defensorum provincialium testimonia putamus, ut actis sub eis confectis de- 
claretur traditio, sive adsunt epistolae curatoribus scriptae sive sine litteris traditio est f: illo hic 


addito, ut etiam agricolae curatoresve apud acta teantur, te scire novum illum et possessorem et 
dominum este sententíaeque tradentis obtemperare qui id ipsis mandaverit. Ubi vero defensor non adest, 
elarissimum provinciae praesidem eiusmodi acta conficere iubemus aut sanctissimum eius urbis sacerdotem, 
Sub qua possessio est, de qua talia fiunt, si forte praeses provinciae longe absit ab illis locís, in quibus 
traditio ſit. In hac autem regia urbe et executiones quas vocantur et attestationes de traditione confectae 
accipientibus idoneam auctorítatem dare putamus. . I 

Epilog us. lwbemus igitur tuam magnificentiam ot oboedientem tibi cohortem et omnes, qui in 
provincía a (e administrata commorantur, omntum deinceps qui rerum traditiones fecerint simili modo 
4wram gerere. 


CLXV Il. 
DE ADIECTIONIBUS. 


e Praecipimus igitur, ut in censum seu descriptionem praedia solum referantur, non autem domus 
9e! aliae res. Adiectio vero fit praediis contributariis. Servabil autem koc rector gentis et officium ei ob- 


1 yeróvow ] Aéyos anon. Bodl] Aéyss B, 1 | (unde | anon. Bodl | 19 cum Heimbachie vulgo praemittunt 
also Myovea rde Ij cr anon. Bodl, om.B | fragmentum extans in 1 f. 1015: N ingo,  Tàs 
a0] rr B, énsidnnvas anon. Bod.| | «àv bpodosAov &xigogds d vóuos olüs ual rh duo · 

& IB. seclusi | wgàvtovca I] xodvtovsas B. (ÓpnAovrzta w (-xivcov I) xa) «ic dau j vosvov (Tovro?) 
anon. BodL.) | 3 nagrvoías B, «ai nagtvogías anon. Bodl. | agxf, soAÀdsie dv. volo Qiaetrolos OsüsAovas, xal 
aged anon. Bodl. | toic om. B | 5 «&v addidi| | nso] ngayuávov d yiveras dv rote wowois rde do- 
&nivdAuava anon. Bodl. v. . I 1 yoagévra B] yedu- yeayde dxóvrev, od nóvov r arnoysypaupévom 7, 
AAss 14 in dg ee Üvvapudyory (1). 7] toívv» tivi 

ei aideis»] sidr „ cod. anon., aiüoiav 1B | 9 &xo- | xata Oiagó »vovs aoéfnca» vovro dor 
ale B anon. Bodl) dne joss 1| avv B | toónow gal vovs vxovslsis éfagvrav (d gι¶˙ D), ijuaĩe 

1 12 àxoAínoso 0 | v | 18 ve ragadóesos B | 555 oùòd «0 ÓOoxoiv «q) vóug nape- 
6 subscr. deest; Bassus. pr. pr. commemoratur in inscr. | A9causv. Anon. Bodl. sic incipit: vuwav aiv dé TOV 

«ov. CXXVII (k. Sept. ^. 548) et ed. VIII (XV. k. | sg, , L5-nsw éxi «à Omódovia deer xal 


Oct. a. 548). Petri eius decessoris ultima mentio fit k. ovre énáysvas vols vara gebe, cd ù de 
Mai. a. 546 (nov. CX XIII), Addaei successoris prima | wagà (sapi cod.) «y ópodovAav laufayss xal gíossas 
XVII. k. Iul. a. 551 (nov. CXXIX). | 18 sapi. in- dn và Opóxnpvca, óxoc àv slc 1 16» óuodovÀov 


oda ind. L Id. eros napi , Zorrinoo éxdoyov | ssguAOp «pónov. ec e olxíav & wal fj» dod (d noc d) 
stpasrogloov ind. M nspi dodo énagyios unos | ovx dmoygaysvas o mole Givngwm f) inox 
3 reg.) age runoe xavaxsuoOele ssp) o , e ce bres mare oUdév, & 

aoòot᷑ d 'Iody»n tQ Aaunootátg d & Konoov i v» ysiMÓ» v wuxikÓ» 7t ganas | uz» 
ind. 7heod., i c e sigl tO» OuodovÀlov | Zachariae] ad B emm "e 


95* 


er) dv vais énagzieus 5 


[er 


Nov. CLXVIII 756 DE ADIECTIONIBUS 


rats nal oi scs vOv 3 slépopév, d voiisovra yovsiov er n D ven 
rio d, tavta afia — vév siii avrà soye den (ov xevac 


iin iin: ; 
ird * Gv langer e) TOv o., «vois sce wai 
r ge- gc os vá p nov N L e ie cv wei Destin, ca Ee 


temperans et publicarum illationum executores, triginta quisque librarum auri poenam metuentes." Hoc 
decretum etiam nunc secuti generales 5 formas, ut nemo conservorum vel contributariorum adiectio- 
nem onat domibus vel annonis civilibus vel alii ulli rei in censum non relatae. Haec ere 
Àaec effectui tradantur, ita ut qui ea violant pocnam decem librarum auri solvant et 

non modicum damnum inferant. Oui enim hoc modo laesi sunt, contra Wolaisres. «t Acredes «t Mie 
eorum actionem eo nomine habebunt, quod contra legem damnum passi cunt. Clarissimi autem praeside: 
et officia cis obtemperantia et defensores wbique terrarum quae a nobis generaliter sancita sunt. observen 
poenasque adversus ipsos deſinitas metuant. 


9 uev at- Kroll) uev ta : B | subscr. deest; Zoticus (cf. ad 155,18) praef. praet. fuit a. 512. 


CORPORIS CLXVIII 
NOVELLARUM APPENDICES. 


I. IUSTINIANI XIII EDICTA QUAE VOCANTUR. 
II. APPENDIX CONSTITUTIONUM DISPERSARUM. 


I. 
IUSTINIANI XIII EDICTA QUAE VOCANTUR. 


k 
IAIKTON TPA9$EN TOIZ AIIANTAXOY THZ GEOS9IAEZTATOI2 
EIIIZKOIIOI2 KAI OZSIQTATOI2 IIATPIAPXATZ. b 
B 


IIEPI TOY MH IIAPEXEIN TOYZ APXONTAZ AZYAIAZ AOTON 
EIII AHMOSIAI2 IIPO9AZEZIN. 


O a9rós Bacilsis "Iodyyy éndgyo nQassespíov. 

(Hlgoo(usov.) E xov dvsveyO9dvvov iar dypdpos xapgà vie oje évdoborvreos Kyvo psv, oU n, 10 
xe7105x4vas Üvexolas vj TÀv quo ⁰ rege beef, 7 feu ris trag doyovrae, ole a» dOdAousy 
16 dovlcas xaQéyorvrag. «vr» A abrodð ydp robe vnoOsyouévove vx d odíove qógevs wooflalloudvovs 
4cgdÀnap pw; dcr? v i avrove xatafallóusvor xguGíov, mleic T poiga» avroUs zapaxatóysw, 

1 xai éwsudaw Ogáücsav vovaíov, dstousy oio Jas vd xaxos avrois vic d oui mageyopéve Ayo. Genc 
s rot vq08 vq D«ip u‘ xoasvoi r¹ν&De sóc v)» oi vnegoyüv, did gosrayuatow ou, 15 
isayopsuGas ν tOi6 ÀaurtQordvow vOw émaoyu)v agxovos Àóyoy dcviías magéyew i du aicíase, 
vndo dà vàv iQiotixdv uóvoy noogácaov dieiwos avroic vole Osousvois saoézew vov vie die lóyov xel 
éni énròs xgovov, ov Ovryaudvow ee avitóv Nαοοναπ. e Nν,ẽ ngoOsguíae avOie dvavsov». aslüórow 
&xásrav mc ov0À»v oqsigdrcovras tv rovrov xaQ avro» Aaufvoviss Àóyov, du dd fra mavrl 


Edictum I Graece extat in M koc loco, in L post nov. VIII, in B 6, 3, 48. 49; editum est supra post nov. VIII 
( p. 78, 18 ss.), ubi vide. 
Edictum II Graece tantum extat in M f. 391*. 


I. 


EDICTUM SCRIPTUM AD DEO CARISSI MOS UBIQUE TERRARUM 
EPISCOPOS ET SANCTISSIMOS PATRIARCHAS. 


I. 


NE PRAESIDES IN FISCALIBUS CAUSIS ASYLI IUS DENT. 
Idem Imperator loanni praefecto praetorio. 
Praeffatio. Ez ds, quae sine scripto a gloria tua ad mos relata sunt, cognovimus non exiguam 
licorum | tributorum illationi difficultatem attulisse provinciarum praesides, dum quibuslibet ius asyli 


9 O rener 'lovesiiapós led cum Serim- | v M | acróv (xapézse 5) Zachariae non male 
gero vulg. | pui M, corr. Zacharias f 10 &, | | 19 29 ora. I» ? 
vov M*| 16 àxayopsieaí 0s coni. Zachariae | 18 d- 


Ed. III pr. 760 DE ARMENIORUM SUCCESSIONE 


s» GUTOUS „„ énogaidopdvovc xao abr ürnuociovs qogove xavaviO éva,, vov di don 
xard yelpa» ab rote is h ovOiv avroig Gvvoícovtos, du dà nóvov dir t vé» rr 
Dea» nnov ue Aóyoy àcvAas uouszepévoy i xazà Zh v6 o vxsooyiis. 


CAPUT I. - 

"Ens; di magi «59s ei dvdetótgroc id. dd uu e, d vwec énl Urtrass xnacelOóovtes àv. Qiagógos 
énapQxícu t&v faisse su rñ rd aigsrixOw éxdsÜcxOvo» xÀávp xal mollovs zio rije road rie alriac «ew 5 
v coral GvGyóstté A 55 nÀsiero» mag dr xouGiow ae, ÜDecnítounse t vow vtó e. 
rerod u νονẽ,d xal CvcysDTvacs xal mootayO:va, tois ÀamsQoratos vv Éxapyv dexoven xal pet 
rd And uacadD'sivai,, xal vó Ad simplum «oie (nue sic: avvois dyadovras, «ó dd duplum eicxejua riva; 

1 tQ Ónwosíg. Ibu 0d vevaypévovs sle xi Rua, i sdbw, «ij» vnrosvovuévn» «q A Bisapiap 
vi Leutvrs Dioueiesos uwÜvrq oixsíq xal vàv vxagyóvtov e ν,j, viv ?)v t&v» Ónge- 10 
et stouicOas gogo, dxAslosxtótoov  pnádyp, uaÓasso i ay) dna,“ xal vovvo ͤ ie rij i uatdoas drrjyaysy 
svcéfisiav, «Oy eie «7v EniyoQuv dvagsapgopévo» «dEw xal ie ÓMyove Gg00oa nsQievássov abre, ix nolle 

di xoóvev tov fixagíov xal t5» voU 3 rie émagyías aoxovros «ov Oovyó» llaxavuava» (£Owovs 
xagsángóros àgyáv. aósíac ovows voie sic «zv Bexagiavi)» apagpspopévos vd xarà xgócvabi vov vvv «s 
xa) xarà xc&póv fixaoílov rde Onuocías siczodttssv GvyteÀs(ac, naà sapacusvülLsw adrà€ sicpépgesJas vq 15 
2 ano. To); dà Ovvas dO»ixo)s dwodixvac da éxuderg»v émaoxíav OsaníLousv dw vai; naQ avrov 
aeter etie ic 5 rò in avvové VV xovaiov dyyodosw, xal 5 rj T3 
net ag agabrote xo οαννν·i KQoQdgs, vOv dvgxÓvrow rj t? ch bοο¹,] xal rij - 
wovgay caic O ⁰ẽ,ỹüVp nf AagysytióUs, xoà dà xv voutrov e onloõ / rij dee mood riyra 
nad u tà dE rium vívÀov dù aa Exs» vevàc sic éxégove paraciOévas. 59 

(Eniloyoc) u coivv» nagaevarva ij aj q tovs vo) Osíov xayuavwov Oglovusva vopov s 
ci visor) sis igyov áxOvvas xgostataco. 


T 
HEPI THS TN APMENI9N AIAAO XH. 
(O cure Baciaev$ .... .. ) 95 


(Hgooíusos.) Kal Mousvíiovc BovióusDa vie sxorégas axallalbaw;res ddνjꝭ- dul voi Sustépovt 
q. savroy dyaysiv vopuovs xa) Qovpyas avrole iGóvrra vr» xoénovcay. 


Edictum III Graece tantum extat in M. — Epit. Athan. XIX 1? (Os8iv wAdov «f$ éxiygagzs dd ν 
s ÓivaEw.) Julian. const. X XIX. 


— — — 


tale ius ab eis acceperint; sed licebit cuivis comprehendere cos, cui imperatur ut ab illis debita publica 
tributa solvat, ita ut ius in provincia iis datum ad nullam rem ipsis utile sit, sed illi soli securitatem 
habeant, qui e sacra nostra iussione aut excellentiae tuae mandatis ius asyli acceperint. 

L Quoniam autem a gloria tua edocti sumus nonnullos in diversas incias profectos ad ingui- 
sitionem eorum, qui se haereticorum errori dedidissent, multis subdítis hac 40 causa comprehensis fu- 
larum nomine plurimum auri ab cis accepisse, sancimus, ut qui tale aliquid ausi sunt et compre tur 
et ad clarissimos provinciarum praesides ducantur, et post probationes quod acceperint in triplum solvant, 
1l et simplum its ipsis qui o affect sunt reddant, duplum vero fisco inferatur. autem in 
vicariana cohorte, quae spectabili 4sianae dioeceseos vicario apparet, constituti sunt, suo bonorum 
suorum periculo publicorum tributorum illationem 2 cum defecerínt, ut hoc quoque ad mostram 
pictatem excellentia tua rettulit, ii qui ad provincialem cohortem pertinent et ad paucos admodum redacti 
sint, e mullo autem (empore vicarius etiam clarissimi provinciae praesidis Phrygum Dacatianorum gentis 
magisiratum susceperit; licentia data iis, qui in vicarianam cohortem relati sunt, ut iussu vicarii et 
9 nunc est et pro tempore futurus est publicas contributiones exigant easque fisco inferri curent. 
vinciales vero susceptores in una quaque provincia constitutos in apochis ab eis confectis solutum ipsis 
aurum distincte inscribant et discernant solutam ipsis quantitatem occasione eorum, quae tuae excellentiae 
mensae, et quae sacris nostris largitionibus competunt, et per huiusmodi securitates persolutam quantitatem 
manifestent, neque ex aliis titulis in alios transponere cuiquam liceat. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram pragmaticam declarantur legem, e- 
cellentia tua ad effectum perduci iubeat. 


III. 
DE ARMENIORUM SUCCESSIONE. 


Idem imperator .... 


Praefatio. Etiam Armenios volumus pristina iniustitia liberatos ad nostras leges per omnia 
deducere et convenientem eis donare aequitatem. 


6 exogrovAAo» M | 8 post Lud excidisse dv E. Mai. a. 531. | 24 inser. Ie (rod robe Ante 
rj u vidit Zachariae | 16 yesiuxove coni. Zachariae; | wavà vote 'Ponaíowv Nh, j vóuovc Ath. ( pertinet 
at cf. Cod. 12, 63, 2 $6 [ 22 subscr. deest; data est con- fortasse ad nov. X XI). Ut iura, quae in sucoessionibus 
stitutio ante nov. VIII, qua praecipitur, ut vicarius Arias posita sunt ab intestato venientibus, etiam in Armeniis 
appelletur eomes Phrygiae Pacatianae (p. 67, 26 sa.) i. e. | teneant Iul. | 25 O acvóc Bas. addidi ez Ath, Acecse 
ante XVII (XII?) k. Mai. a. 535 et gi uam Joannes | proconsuli Armeniae (cf. nov. XXI p.144,335 XXXI 
praefecturam iniit, id quod fecit inter X. k. Mart. et prid. | p. 236,1) data esse videtur. 


„ „ „„ MEO 


e TELE 


A 


. 
A * 


* 
* 


Sn AAN 


* 
* 


DE MAGISTRATU 761 Ed. IV pr. 1 


CAPUT I. 


Kol éme0;5 usuadyxausv Kvayyo& Baofaoikóy vsva xal Ogaciy silvas xag avtois vopov ov Popalos 
od «jj Dixaiogvrt 156 iner e ee prp ani z e d» dijeves u gebe ele „„ 9% ea 
84 EN, d vovro. dq n nxagóvts Üsiq xoópusvos vouo sxoóc T9» oh usyalongénmav, óuoíac 
slvas rde Oiadoyàás xal óca voie Popaíav Qiaséraxras vóuoi éní «s ávUpdw ant «a yvvawdv, ravra xal dy 
4doueviq xqarsw. J voUre yd di xal rove ijusrigoue due: crema: we, vópovs, iva sic avroUs à 
1 ehre ovre solesvowto. End dd và jdn iÀgpóva axavva dyexisiv rh arosovácov dort, d. 
ro ro ÜDegmílousv v0vÓs vOv vóuow xoaraiv àmÓ tov xaigoU vij svosBove ruov Bacilsíac, avs rde vOv dE 
édxsivov vslsvtrcavrow 517 vU» q tadogùs xavd vovroy nolssvecOns vóv vQónov, xd sl 2 vxo» òtalv- 
edusvos 5 ddl ngós dà^jAovs àmallayévres. si ydo vi towUro» yéyovs, vovto 452 rijt olxsíae udvsiv 
2 liexéos wal unÓauws dyaxivéia as Üeoritousv.  Mevádys». dd abrac xal và» xalovuéyoy ysvsagyiyxoov 
xogíew dad tov slonuévov xoóvov BovióusÓa. si uévros Gvufair vivas svosOT,vas, olnag xaítos ui) xv 
pávas vd Juyavégas sis v5» it adiaDévov Oiadoyiv Eypavay Ópcs xÀngovónove, er xóxsivais xal qois 
45 avràwv yevouévois ve vOv ysvsagyimdw soayudzow (3 0x6. 

(Entloyoc) Tu voivvyv nagagrávra iu xal did voUde vov O:iov ÓrAosusva vónov j a?) vnagoyy) 
xal nagagvidbas. xal wégati xapgadovra: GmxtvGdvo, Ger ro ZusTríQovss vOuovs d marrow» xgarsiv xai 
lv xvoíove: dgyouévov uiv vov e re vóuov, xaDdzeg simortss . dx vOv stQoowuov rij ijus- 
rice Bacilsíae, tq xavsi dà cvunagaradngouévov xoóvq xal sic v0 loco &xtags sroletevgouévov voóstou 
xai cg szdvrov gvAayOncopévov. Dat. X. kal. Aug. Belisario vc. cons. la. 535.) 


A 
IEPI THS APXHS 9OINIKHZ AIBANH ZIA. 
O abr e Baeilevs "Iodvyg tq dvdobovátq éndQxo r de vije Bo soaitepíov vd dei ragos, dad brd x 
xal satQuuio. 
(Ilgooípnsov.) uiaDovs ud xoijvas yivsaOas rde dgxac jon vóuos zuévsqoe Adyss, Ov 07) ual H, 
slvas d nàávsov siDeusv. 8 


Tussi) dd wdvra Rονν¹]⁰ινοοανννονν sQóS ve «9v vOv vstovelov απννππνhοοννν e re vy r «órtov 
y vlan vàs dd, vd udv αοιτν]/ᷓͤe , rde dd Oudousy, «às dd sls A4lo mal 411 „ axijua, 
vwas i abr vyniorégae ve Gua wojcavtes xal OvónaGs usitogs vOv voy OvtOw xataxocuncartse, x 
, gas vs xal ayÜvndcove waà uodsputoQas xal xóugrae saga v mxáÀos xewgatgxos sie vy ct 


Edictum IV Graece tantum extat in M. 


I. Et quoniam nuper cognovimus barbaricam quandam audacemque esse apud eos legem neque 
Romanis neque nostrae reipublicae iustitiae congruentem, ut masculi in parentum hereditatem succedant, 
feminae vero non, propterea sancimus usi praesenti magnificentiam (uam sacra lege, aequales esse 
successiones et quaecunque et de viris et de mulieribus Romanorum legibus constituta sunt, haec etiam in 
1 Armenia obtinere. Idcirco enim nostras leges illuc transmisimus, ut eas respicientes ita viverent. Ouo - 
niam autem quae praeterierunt omnia commovere absurdissimum est, ideo statuimus hanc legem valere 
inde ab initio pii nostri imperii, ut eorum qui ab eo tempore huc usque defuncti sunt successiones hoc 
modo tractentur, nisi qui iam transegerint aliove modo inter se pacti fuerint. Si enim tale aliquid factum 
2 sit, id in sua auctoritate permanere nulloque modo commoveri iubemus, Participes autem cas etiam 
praediorum, quae genearchica vocantur, a praedicte tempore esse volumus. Si qui tamen inveniantur, 
qui filias, quamquam ad successionem ab intestato non vocantur, (amen heredes scripserint, illae et qui ex 
illis nati int successionis in res genearchicas participes sint. 

Epilogws. Quae igitur nobis placuerunt et hac sacra declarantur lege, excellentia tua et custo- 
dire et effectui tradere studeat, ut leges nostrae per omnia valeant auctoritatemque Áabeant ; incipiente quidem 
praesenti lege a) initio imperii nostri, ut iam diximus, in omne vero tempus patente et in posterum 
omnibus modis vim habente atque ab omnibus observanda. 


IV. 


DE MAGISTRATU PHOENICIAE LIBANICAE. 
Jdem Imperator lohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum, exconsuli et patrício. 


3 Gratuito creari oportere magistratus iam lem nostra praecipit, quam sane etiam in 
valere volumus. 

: vero omnia cir icientes el ad subditorum fidelitatem et ad locorum custodiam 
alios ee coniunzimus, alios divisimus, alios in aliam atque aliam for mam mulavimus, nonnullis 
eorum sublimioribus factis nominibusque maioribus, quam quae nunc sunt, decoratis, ct ribus 
et proconsulibus ei moderatoribus et comitibus pristinam consuetudinem in remp intro- 


6 soleveísevro M9 | 11 oí pàv yàp coni. Zachariae | dane | 18 beer. om. Jul., 
' 12 4 Agylaeus] éfaívasw M, dB KOove Zachariae | (XVII Zachariae) k. Aug. Bilisario u. 
cf. Iul. quamvis ab intestato parentibus euis secun- * deyzt v9 cum GScrimgero vulg. [21 «à f 
dum pristinam Armeniorum consuetudinem nee nov. VIII 
non suoeedebant) perperam. | 17 xeóvev M, cerr. Agy- 
uL 96 


82 


5 


20 


25 


Ed. III pr. 760 


ve ——Ó DE MAGISTRATU 
cu avToUS. sxQotravrepdvq v dg, wap abráv 


xcvà xo abrote Aóyov moóc ovO0àv avtoi6 GuvoíGovvos, au/ War» xQnwas wal ri dev v e 
gata 47057 rad e vo 1370 ácvA(as xousLepdvorv 7) xava mof Í u rÓ rod woÓsoávospos «vt ovre; 
' undà» «9 nposie rage 5 sei- 
v vgaxrsvovtOS Üéxa móvas 
: CAPUT / u sspiBAdsteq stQiuixnole vàv 
"Ens dd wapa ve eu ádvOoLotgros 33 / e, OxsQ xci óvopaler 
énaoxícus và» éevrovs vj vOv aiperuxdw dal j1 dósses x vl er ci 
u oral GvOxOvt:G ÁÓyq GnoQtov mAsievov / H f Poci» r 9sía n nov drr 


TrtOAurxOras xal GvgysOTzva: xal moosayOnvas Y? 


r ÁrgO dv xataduiva, xai TO u simplum vois ' j T 


1] rg Óruocíp. Tovs dd ceraynévovs sig «yv P; 47? 9.14 e 
Tos A,ę·]n¹e Owuxrcros xuwü)wvg oixsip xai 7 ! EY zem 495 55 d 
gíov N,, j qopmov, ÉxAslounóvow , ,/' 5 1 5 vis 
svcéHsiaw, TO &ic zv Émycpiov üwapepo /1 131? 11 5 „ e» 
di xpóvwwv 10V Bixagíov wai vt9* TOU Aa |; I 1 [3 dece d ind 
mapsingóros apy5v. dds ovcye v0W£, 0^ * 4 i 2 US P x 
xai xara xmipov fuxapíov vd$ Üpwov, |. v2 : E . pr 
2 jnuoscí(m. Tode dà óvrag dO-uwe [112^ 221 |, $1" * 92 Y ^ 
yivousveag astodeiEema Duaxeugupdvo , D bj - d .d- 
xaragaAlioudvny in avrois Nos 11141115 - 4 dl 1 Fd IG P 
xovcay rais Sele muow ÀAxngyut i |. 1.3 g —— 
xai un tà dE Arfpmvw virÀmw D Free 2.21 v! és. ^X 
CEniloyos) I ve/| FEM 32, 

oi vmspoy? eie Kpyov dyOv leti ] : 0 Son 

"TOIT es OsDopdvois ot, 

fi'. a Kxowv sroÓc doe. 


, ine rodò *vÓ ni dior eva. 
radrxa, xadasep oi natéoss «176 rνντναjοẽjm 
t&v Oovxaw, abe ai duBaAsiv éavrove Dagorjcousv a 
| nr wa vxo t99 der- inei rer go. go ? y. 
Doo à Ur LUT TOU Oovxós d exe , sc cavas, 41 aytézeg Oa, eu. P ai ru. 


aa edv) cb aod po tr". rde, üvtéysg Oase OÀ xal «r$ vOv idr dm sias, sai sgg 9 
spiBAémrO:s Dovii aH rote Aaurpordvow quvÀágyow nir rend r Óvvardw oixev, 
up nud maroiuovip Tj vois aio fua nosfáxose 9 *$9 9 1 ol T9» oievevy 
UT de a nrustépous vzorsA£g. Dnuiav, odd wat vss Das ovdé xn, d &»0gica rm va 


i müwra mpürTéiw Onóga éni role die, uodepdvoQe. ονααẽö ai. xai ovvo tà spi «ov Ole 
— : sig aa. 35 
"T —— — — ——̃ — . — 
, , omnibusque ad eius ulilitatem actis, propterea putavimus oportere etiam magistratum Phoeniciae 
di anum ec ordinariis in spectabilem transferre, et moderatoris formam ei darc et annonas ei usque 
& uem] auri libras assignare, ita ut ipse quidem gropur hanc promotionem fisco nihil praebere debeat, 
9^ Dhgeniciae scrinii traclator decem (antium auri lbras annuas det ex canone eiusdem provinciae 
vi pro tempore prünicerio clarissimorum tribunorum notariorum pro munere nuper ei tributo, adir gena 
jeneficium. nuncupatur, et illis solis contentus sit. Moderator autem a muneribus omnibus purum sec com- 
urvet, atque etiam ceterorum militum ministerio utatur, quomodo ei sacra nostra constituto permittit ; 
IL verumtamen eximium illi damus fortissimorum Tertiodelmatorum numerum, qui in Phoenicum 
regione est, ut ei oboediant eumque sequantur et iussis eius pareant, quaecunque et de vectigalium e- 
actionibus et de reipublicae disciplina et de civitatum incolumitate procedunt. Haec igitur omnia excel- 
lentiam tuam scientem, quoniam etiam praecepta a nobis fieri iussa sunt ad huius magistratus praefectum, 
sancimus decem illas pro annonis libras auri ex provinciae tributis constituere, ita ut minime immminuantur 
uae dari constituta sunt quotannis a publicarum rationum procuratore spectabili primicerio 
tribunorum notariorum, sed ne lius quidem quicquam ei addatur. Sit autem pri ei studium 
ut fisco prospiciat, alterum wt disciphnam curet civitatum, tertium ut iustitia erga privatos utatur; cum 
omnia (ut dictum est) quae scripta sunt a nobis in sacra nostra constitutione de statu moderatorum relhi- 
2 guorumque magistratuum statu, ctiam in illo locum habeant. Si vero dictus devotorum tertiodelmatorum 
numerus cx iuscione nostra in alia transferatur loca, nos in eius locum alterum illi substituendwum cura- 
bimus, ut nihil eum omnino ex solito et sufficiente auxilio deficiat. Spectabilis autem dux nullam habeat 
partem in ea quam diximus ratione: negus enim communionem ei esse volumus aut cum militibus mo- 
nalim datis spectabili moderatori, aut cum privatorum ullo, neque in litibus illorum, si quas inter se 
habeant, neque si guis privatorum reus sit; in quibus nullam ei partem. dedimus, quoniam lfu 
interest inter militarem curam et civilem administrationem atque haec esse disiuncta oportet, quemadmodum 
paires reipublicae nobis ordinarunt et constituerunt. Scianigue spectabiles duces, si rebus civilibus se 
immiscere ausi sint, ne militares quidem se exercituros esse et hutc magistratui subiectum tri. Volumus 
enim in nulla re inferiorem hunc magistratum ducis magistratu esse, sed operam dare sicut dictum est 
fiscalium exactioni cum omni severitate, operam dare etiam privatorum incolumitati, nec permittore aut 
spectabilibus ducibus aut clarissimis tribunis aut ulli ex: domibus potentium, sed ne sacro quidem nostro 
patrimonio aut sacris nostris privatis aut sacrae nostrae domui, ut quicquam damni subiectis nostris in- 
ferant, nec flecti noc trepidare, sed fortiter subicctis praeesse omniaque facere, quaecunque in aliis modere- 
toribus valent. Aigus ita quac ad rerum summam pertinent ab eo administrentur. 


» 


4 mgoayoys Zachariae] mgocaymyrs M | 6 A- | vov M | 16 sl Kysuv M, xal e Zachariae | 323 
wootütQ TQouusnoiq xà» metier go M, odd od — odd (sed ovve el cv) M, corr. Schesli 
corr. Zachariae | 1 xa2aoa M, corr. Zachariae | 9 5c | 28 c M* | 31 eq. And — ngdà — mua3à — 
Osenbrüggen] e M | 11 malim aic Óruocíess r | mes M, corr. Schoell 
cov sed cf. p. 69,8 || 13 duri MI 15 sroiuusxvolg M| «à»] 


a Arn C"TIBU8 165 Ed. VII 2—5 


Ve» orca db, ola ovx dagalsías avcoic dea, 4 uóvov vov 


t . Sag vouévov zQoxoíuavos 4 vov py) dyxsia as uo nod uas 9 xAnpovopow 19 
gas, —— Farrœs aic a€tovs éyyodgow ysvopévoi. 


guit, 

"t p * — | n 

Ws. 3t B CAP UT III. 

N 5 at Tov dd xai oí oνανA iM vàc Ónolas 


* TOv vevsAsvtrxórov 0s notar por õſuoue u ou éGyov, 
1 ten Üuaveyuóvra 4 magadüxg f) nod magk v 
27 
tis d xal v A avrov» éavro 
110 5 5 al c Íxayó die ts davrois staguossiv. 
ZI : : 8 €» xa) qose vovvto» le, dere 
v AC de puis d «ois 5 ober iir. piii 
UA TP ges xal vov evuflallóvro» rode avya- 
* iu e. davaoreõ v)» ngot(ungw. dior 
: 2 ee vovs pd» svagyéras h id c cvagsi- 
2 x d 
e -. 1 22111 S . énai) yàp vois map abr ysvopévosw 
: . 15 "isvouevos. TOUS abegyt raus nn orptiv xarà | 
V. 
N. 24 1 1 „ O rod. ãnogo dd vis dr 
* * 1 Vos 8 opatorrag c Éx vivos Joe xai 
7 * 
2 1 i, rotes dà t ny: FH oe ur TZ» 
ba! stagovros síov npa JLXTAKOV TUJTOV 
17 . un 7 refer 7] inixndai- 
E 108 IPATMA. L] lj a * Wwéxa xar avt 2 N 
1 | avro d xpoóvos 7agéyss TtQOTi 
VNA. * ros TD dee rie TOW 
rod deond ro u XqugToU r v „ eee eee xarà raw 
— à» eri Tor bisde Opayyeós. 'agnavinia Aerasbs 4. ron I am, xadd 
d Aapovix VIRTU TpenaiT1» e ee eee copre. xal 


ob OAiyoss viGiv, a Ala 
ooo.) Denee des ) vis der Üívapac bv vois 4, 
xd. «a xaà Oioíxnsis dv rate và» Ünnxóowv ivgidosc, gavegovca.. 


Edictum V Graece extat in M; mt erenplor graeum now CXT e iig io 
4s» corpus 108 novellarum transiit, exhibitum p. 521, 6. ;: Vus xal aie rij 
Edictum VI Graece extat in M; est. nov. CXXII et eius loco editum p. 592. 15, yt vtOvTQ yiwo- 


Edictum VII Graece tantum eatat in M. 


III.  /liud tamen et valere volumus, ut spectabilium ducum ann 
spectabilis probe "mod moderator iis delegaverit, cum manifestum sit, cos 4e M p ü deep " june. 
«s curaturos esse, u uidem annonas exigere possint ; qui si quid t ! 
sciant se pocnam viginti rabo auri soluturos esse. ENTE ; ? adversi, aie inde. 


m 
Epilog us. Quas igitur nobis placuerunt ei per hanc sacram declarantur legem u€ j lecerd * 
fu 


opus cffeciumque adducere studeat. limit, 4 
Ud 
y. 
CONSTITUTIO QUAE CENTUM ANNORUM PRAESCRIPT[I ONEM 
AEDIBUS SACRIS ABROGAT. IN 
V1. 


EDICTUM PIENTISSIMI DOMINI NOSTRI IUSTINIANI. 


VII. 
FORMA PRAGMATICA DE ARGENTARIORUM CONTRACTI BUS. 


In nomine domini [esu Christi dei nostri Imp. Caesar Flavius Iustinianus Alamannicus Gothicus Francicus Ger. 
snanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africus pius feliz inclutus victor ac triumphator semper Augustus Iuliano. 


Praefatio. Ul semper virtutis vis in rebus adversis elucet, iia etiam imperatoria providentia et 
gubernatio in subditorum angustiis apparet. Et optandum quidem nobis est, ne quid unquam reipublicae 


1 2 Scrimger] v4 12 vv om. in lac. 6—' litt. M|| | 498,34). ] 17 Juxós M | 18 Jord. asd M* vulg. Ad- 
3 emnzeus Zachariae] a ον,cK M | 4 boginti librarum | vocatum eum fuisse recte statuit Zachariae, praef. urbi (sic 
auri M|6 subscr. deest; const. data post nov. VIII (cf. | Biener 533) solo Aoyiótr vos (p. 766, 10. 32. 767, 18. 23) no- 
P- 701,23) eodem fere tempore quo nov. XXIV sqq. aut | mine appellari non poterat (cf. p. 507, 23) J 20 und enor⸗ 
CI LI sq. a. 535 vel 536 (cf. 762, 22 cum 498, 34; 762, 28 cum | Zachariae] urÓdv ove. M 


96* 


[7 


0 


Nov. CLXV 752 GENERALIS FORMA 


CAPUT I. 


did Oucnitousv, &ázavras dpOóvoc sv oixslov anxolaóss ], i/, vs wal die xal vevca 
saganéunup and robe o avvdw» xinpovóuovss, in, dd thy ade undéva xaDOamab «cic A 
TaQsovgíaus 5j rode tovto» d. adë oe Ni] ,] a/ ij vir lous ; Gpoayidac éxesiOévas e, stQáypass 
wagà vó voie ij nere ονν,˖ vóuow ÜoxoU». wal vd db à dad yàg u ẽ éni vais rove dd , 


ojus» xal rds vsAsvraíag «osvov BovAngss vouíuox sooiovgas ovx dvaigoUusv, ei yào dygexvoupsv dsl xal $ 


psQucsuep Di. vi «dv vnovelov suvvouíay xal «rc avv Osoaxaías od, vu «q yuetigq xgàtss xaDi- 
grun gore, - ovx à» xal xspl rovto rd uégoc mQovogcoiuev avtü» xai rie nuerégac xooOUme pnste- 
Qoínusv svspysgías; vavva yog Osq doéaxssy mestsiauaDa xal 21 OuxciogUvny lac gapsv, xal r 
Aeta $uiv i vovrow dGqaA) vs xal Gavágayo» j, stesuGtsUxansy. GvvagiOna(aOe volvev nal evrot à 
»óuos toig dAlow ijne nr ,), xal rd wrüxoov và znoung»v lvnngov àmnllaypévor xal vogavrs i 
QLcouévov vov rustégov xodvove sQovoíac OsqQ vs xal sv éxsivoy rui» xagvras ouoloyoín, s Dsiov svyax 
IF. do . iva xal xàw stoAsuíov eric e ui avtq) wai à usvadoínusy de. 
(Eniíloyos) Tà rote nagacvavra nui» xai Quà vovUs vov Osíov vóuov OrloUusva qpolafdveees 
of va dvQobóvacos xovoávaes «av ? E of «a rde uaylavas 7j nal dAárvove doyàs iQUvsv éxevevoep- 
pévos xava va «9v svQa(uova mOlw vavty» «al m5» xal dv vais érapxías, W e re wa) xepalecijw dye 1 
cane viuoolay, i stapafatav «à nag E ood somcOévta. j O5 roi üvOoLótme vÓ» xagóvra Onor 
ud vóuoy dv tois dmig5uow vOrtOI rijs svOa(uovos vavrne ae stpoO1)08, 0 u xa) xavà vós n 
xias vais Jecs xooudvr xsph vovvov moosvazscs. (Dat. ... Dec. Tiberii Constantini felicissimi Caesaris 


anno I. ind. 5 (e. 574] 


PE ? 
TENIKOS TYIIO2 IIEPI AIIOWE92 GAAASZSHS IPAS9EIS 
AOMNIK9I TI ENAOREOTATO9I EIIAPXO9I. 


"Edidalev Zuàe Au¹Ä̃ oo 

H i 9üAaecav évró6 éxavóv moJO» oda drzoww o) móvov xev s)Osiav, d wal éx e 
ópsíAss slvas dxaivorópyvos. vovro yàg moosr(ÓnGw , magdhw vuno; pulávvew v)» Zswe»ves 2 
d. d rate wal «r9» ν,wñ; i 


Nov. CLXV Iustiniani ut vid. (olim formam praef. urbi aut praef. pr. putabant: cf. Biener 98 ss.) integra 
non extat; Tleodori epitomen exhibent | et B 58, 11, 14. 


|. Ideo sancimus, ut omnes sine invidia bonis suis et iuribus fruantur caque ad successores suos 
transmitíant, invadat autem nemo prorsus omnium bona eorum aut successores eorum damnis implicet exl 
titulos vel sigilla rebus imponat contra quod legibus nostris placuit. Nam etiam hereditates ab intestato 
in eorum s£uccessionibus confirmamus, ultimasque eorum voluntates legitime procedentes non tollimus. Si 
enim semper vigilamus ct solliciti sumus ob subditorum bonum statum atque eorum salutis magna nostrae 
potentíae cura est, quidni etiam ab hac parte eis providebimus nostraque beneficia prompte largiemur? 
Haec enim deo placere confidimus et hanc iustitiam esse dicimus, atque imperium per haec nobis securum 
et imperturbatum fore credimus. Adnumeretur igitur haec quoque nostra dg je nostris bene gestis, 
et subditi prioribus molestiis liberati tantaque providentia a potentia nostra digni iti deo ef post illum 
Rr grenier agant, deum precibus propittantes, ut etiam hostibus devictis multam eis aliam guogus sece- 

tatem lamur. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et saera hac lege declarantur, cum gloriosissimi sacra- 
rum domuum curatores observent tum illi, quibus maiores aut minores magistratus gerere tam in felia 
hac civitate quam in prd commissum est, et publicationem bonorum et capitalem poenam metuentes, 
si a nobis sancita violent. Tua igitur gloria sacram hanc lr rei nostram in conspicuis locis felicis keius 
yrbis proponet, mittet autem etiam in provincias consuetis ad haec usa praeceptis. 


CLXY. 
GENERALIS FORMA DE PROSPECTU MARIS SCRIPTA DOMI. 


NICO GLORIOSISSIMO PRAEFECTO. 


Docuit nos Demetrius 

Prospectus in mare intra centum pedes non solum ex directo, sed etiam per transversum novo 
opere impediri non decet. Hoc enim addit haec forma, quae Zenonis constitutionem servat 
et novellam interpretatur. 


1 Gente &xavrag inc. BI 2 aur B] om.1 vaio Hal. | 23 iòiò aten ijne Inge xeioc cit. TA.! 
b edel,, Efie l vulg. dyguvrivó psv l 16 i. (gwi x wítno itemque Hal. vulg.) ind. L | 24 F dei 
ante xal add. cum Hal. vulg. | 7 rgovorGausv 1] 9 % | inc. BI 9álaccav Theod. B, O“ 1, ieee Hel 
Attal. | N B) mm,] l vulg. | rdv | &xacóv] civ e Theod. o. BIM, Theod. cod. | A 
ante ó add. | vulg, om. B | 11 vov Attal.] vovro L | ve 1 | 25 axasvovogsjres Theod. cod. | bie l. Est 
magà vov B | ópoloysives Attal. | 12 dbielovnevov 1] | Cod. VIII 10, 12 $ « | 26 tv ee const. LXIII 
avrq wal B] avrov | | 18 subscr. deest in I; éP:po- uber. deest; si Theodoro 
vid uni dexsuBoiq iv. y dmi cis Baailsias lov- | id. Mart. a. 538) data est forma. Dominicus amnis 535 
cvívov Tigspiov Kaícagos Theod., ex quo restitui | 22 | —540 pr. pr. Illyrici fuit (nov. VI p. 41,34 VII p.64, 1 
dei, Theod. I] don ind. L, «qj dousixq? Hal. | VIII p. 91, 30 XXXIII. CLXII app.); id temporis for 
| évvofovávo 1| énágxo om. Theod. 1, habet ind. L qui | mam ad eum mitti potuisse ex VILI 10,15 rece 
addit xa Qsaqógeo» xepaAalev. — d vàv x9u5 | concludit Zachariae, 


de E NO CNLÓUN 


Vw CSS NUR TR. 7L X 


DE BTERILIUM ADIECTIONE 753 Nov. CLXVI pr. 1 


ES 
EPI AIIOP9N EIIIBOAHZ. 
lage Osódooos are domocOévne, d nayaloxQsnécraros Émaoyos «vow la- woaweQíov xal dxó 
émdoyov «56 Bacilidos xóÀsos «al àmó vmátov, dd fos Sadr oe xal OAO . OlaBíg Nr 
Ar r ᷓ lanxgordr ozxatxo Aud tas. 5 
Heool ao.) Exe xof) «à toic vó «al vois rb vOv rustrdoo ODoórvcwv Qiavsvayuéya alos, 
sistov ÜrrGsuev, voie vxotsAéguw GapéctsQa xadigtüy Yu (10) nrÓsuíay avcolc dyalpsaD'as giro Kv va vois 
a, Kv «a rale TU» dmógow A], vow ud» vois dx «16 abrije mapiuovgías evstoQa wrrcapévois dyyved- 
coe xal moocayéca xaírae Émáysa Dos Dixcioovtov, xàv d noós rde dvotéQo wal ire ouodovlovs 
rj Hi, Biatonévov, xov q ép &navras ápa vos soi wrrGauévovs e ri ats xo, ꝰ, df 10 
cri ius, xiviOivieS vOv noayuivow , €)» d xa) Qixaia» vovrov Qiixgsiv éADsiv (Qoxupácausy, 
gay savra xal svdiaxogsxa vois vstorsdécw (naOuacavrasc). 


CAPUT I. 


„ KE nova. ron ve uatá, swa vq) sóng. yvolgigov are Áxstovijgaus ) dygóv fj goon i you 5 
GvyxrzOiv 0Ànv, Ara valsvráGaS doro naganéu vr» abr stapuvgíay eig A ¹,ðe4 Y) naidae, waxsivos 
TOV igo» tTQgéno» áxsosjOeia» «76 cas, ij disDitayro, xh i, fj 5 7] dia j Gvyxincív vwa, xal 15 
rd nagd vov Üiadóxyov dxxowObv ae ànogíav dAacp, ccs zo)gav o vj) àv dnógow éniBol7, oca 
ua sci rote stpoxinGaudvoic ovre sod v], 77€ Oiadoy5c tdbuv émdyecÓas «0 fápos «5$ «àv q odo - 
«zt0gías xslsvousv, dÀÀà supótzéQov uiv có» magà vOv éxsivov ran] , Qiadoxow dforixd» vovvo wrycá- 
urvos, 8 viv sic dstogíav j lags, xal «i» dxivrrov avtov uta ri Exifoirv ÜsyeaD'as, dstíQov Qà vovrov 
gavévros xal rie ovOnc avtqj xt5jgsoc dmi rode sic avrOv magaxduwasroe pégsgÓus Xl gοet. si dd unò 20 
al rovrov» xt5056 ngos v9» émipoogü» v6 Gw»vsÀe(aG dr .. ri vavtaV dni Hd nQoutTO» x)piov vÓv ae 
roðòe xaĩòdas 9) robe dLorruxove TOUTO * épyavra Tj» doy» xal ty» dxívrtov áxsivov wtici, sí roc ro 
Osyosxo ij dxsivov nsQuovata, érasaévas, oto «a dx rid aróvtov d notas ais vó» staQà voU TtQo)tov Osoztóvov 
vÓ yepíov 7 vóv dygóv 1j «à vid covnodpavoy tj» d sj rad olardi c v hij af r sagsingóra. 
vavrov Óà ay» sig A, xüv si smoAÀÀal Aer tTvyzacvouy d. ovGcs. e yào üv ò mpossyégcspos 25 


Nov. CLXVI inter edicta praef. praet. primum secundum indicem Marciani (cf. schol. ad nov. CLXIII) 
Graece tantum extat in l. cap. I et epi fuit in B 56, 20, 1 secundum Tipuc. et ind. reginae, unde libro nunc 
deperdito usus ed. Cuiacius expos. 136. — Epit. anon. Bodl. in collectione edictorum eparchicorum I p. 266 Zach. 
Jt apud TÀeod. 166, sed rubrica tantum et exordium supersunt. 


CLXVI. 
DE STERILIUM ADIECTIONE. 


Flavius Theodorus Petrus. Demosthenes, ug, Gloria praefectus sacrorum praeforiorum et exprac- 
fecto regiae urbis et e consule, Flavius Faustus et Flavius Stephanus Flavio Ortalino clarissimo con- 
sulari Lydiae. 
Praefatio. Cum oporteat legibus et praeceptis nostrarum sedium bene ordinata, si 
necesse sit, subditis manifestiora reddere, ne ulla eis nascatur quaestio cum de alis tum de sterilium 
adiectionibus, quoniam alii censent eis, qui em eadem substantia fertilia possederint, propioribus et con- 
tiguis eas adiciendas esse, alii vero ad superiores et antiquiores conservas possessiones redeundum esse 
wrgent, alii denique ad cunctos simul, qui ante possederint, sine discrimine veniunt: ipsis nos rebus moti 
rectam et iusiam eius rei decisionem pervenire voluimus, clara haec ac distincta subditis reddentes. 

Si quis igitur quando ex causa legibus cognita alienaverit agrum vel praedium vel terras vel 
complexum possessionum totum, et postea moriens substantiam suam ad extraneos vel liberos transmiserit, 
illique pari modo ex substantia, in successerunt, ge vel terras vcl agrum vel complexum pos- 
sessionum aliquem alienaverint, et id, quod a successoribus alienatum est, ad sterilitatem delapsum sit. ut 
sterilium adiectioni locus sit, neque simul omnibus e ante possederunt, neque contra ordinem successionis 
onus sterilitatis conservorum praediorum imponi iubemus, sed prius eum qui id, quod nunc ad sterilitatem 
redactum est, ab illius liberis aut extraneis successoribus acquisiverat, et immobilem eius substantiam 
adiectionem suscipere; sí vero is inops appareat et quae ei est possessio, onus ad eos transferri, qui illud 
ad eum transmiserant; sin autem ne horum PN possessiones ad inlationem contributionis valeant, tunc 
eam ad primum dominum, qui illud initio liberos aut extraneos transmiserat, et immobilem possessionem, 
si hoc sustineat eius substantia, redire, et sic denique ex omnium inopia ad eum, qui a primo domino 
praedium vel agrum vel terras initio emit aut quavis legitima ratione accepit. Idem vero dicendum cerit, 


2 rubr. mag] 4zifolow | ind. L, (Qucroy Nee A- | rraapévo h corr. Heimbach | 9 «àc] «à 1: quod qui 
gold ind. M sagi ingo Arge r . deſendunt, (rds) ava ᷑H et edere debent | 12 40 
ind. Coisl, sagi. ánóge» dnigo ind. 275 uno dy. | 9Távves add. Heimbach | 13 eixove inc. B A novs— 
wogOévous sxspl émiolze àmógew (ivdodv cod. 1^ | ire om. 1| 14 oM L| ae 15 * 1 
ind.) anon. ee vun nsQl anogow érifo- xoeia vulg. | ? àyeò- 7) y5dia B, anon. Bodl. j vidua 7 
Ane (éxefovAre cod.) yoagaie drpocOsvas T doo | Gyoóv 1| 16 «aw (post aga) B, anon. Bodl.) om. 1| 44 
rr Theod. | 3 vsraoxos I, correzi | ngaerogéoov , 4 | 55,104 18 Cue (|| 20 nò anon. Bodl. 
Undoxow , correxi | gor 0| Ab, 1| 6 *. uova LB | 21 égudcoss B, anon. Bod] dgxécovas 1 
. Theod. Àic desinens | 722 éxsivov addidi er anon. BodL, om. (B | ei B) eic 
vó add. Heimbach | 8 vois avrov sagioveías | in textu, | 123 Gíyorro Kroll] &xovto 1B Ire (B) dà anon. Bod. | 
éx. 776 | in marg. s da wtroque loco posito significans te anon. Bodl] xis «àv B | 24 àvneauévow | ¶ oio»- 
ante avtov Àaec verba inserenda esse. Corr. hariae J, BI 25 9. E, 


NI. 95 


2 
- 


Nov. CLXVII pr. 1 4194 . . GENERALIS MAXIMA 


oo sin, ovdi» dvoyAsigcOn, vois dv sossfvtépowu xoóvow và6 rte, doyyxovat 5 ts dxsive»v evelat 
223 — xal xat᷑ xa uiv ovrtoc OiarerdzO o. rde 04 »: TOV ade énifold, ole m éxaxOsiey solle 
& «al vj» avr» éxéyovcs vájw i wal óMyew, ávaAóyos rije oVone map aj«oic A «75 avvi€ oveíss 
rùxõgov xtrGto€ xaÓ'" oiovÜámors vgomo» yívscOas, ual trvixavra v0 vOv Ovvrsluyv fd u, rer 
aj)vot$ indy, v, xal ie üxoperv av*oi xvjcw dvalóyes mapadoO9gwa: cvuBain, q Osa x và b 
n ral r ar éxeyogstcsav* e retro ov0À qu doti ri «aie dx rer e an 
agvsysc das. 
E CExiloyos.) Nere moóvoiav và» e Àaungórgra nowjsasÓa, d «avra xarà voUrov rd vpósov 
dievdlscO a! «8 wal xQoitvcs, A yào ni savra magagviayO sin, xaDà q, a , ko. mowiv Gua x7; xu- 
JQouévg co. vg ke. dvà d xevetou v xavadvGov ñ xal éxdoq, a sixós, dcr νEEt taertecov- 1 
, 0U0i» irt và» naQ tuOv OuQuguévo» xal odr xgatslv Üpaulovrov. rare yàp Évaxa rie 
aitías xai Nixouróne dx «56 ijurriae dzxdcvalras, rd. 


PL 
TENIKOS METIZTOS TYIIOS IIEPI TOY IIS AEI ZTEAAEZOAI 
EIII NOMHZ BAZZOY TOY ENAOROTATOY EIIAPXOY. 1 
Sd g. Kouícas 8só0mpoos Báacos oi nsyalongsrésvavos Éeapyo. «dy lag zoarcopíov Myovei. 
, (I gooípuso». , ttv: í , í ; 
E 
decurcõ u ioyov foviónsDa xai 4 v eee e éxsivo - „„ e e 


CAPUT I. 


N yd vie dxivijvov vivóc. aytilafBéaOns exovidLov doyixàs yrjgove sopíaosro, d Ad- «6 evdatpovos 
rabxit sd lisse doxécss «vyóv ij rd kis 1 exoÀ)» napgtuvooUvGa vie «dv en Sed rox vogi, si xal ve» 


Nov. CLXVII in collectione edictorum praef. praet. 24 secundum indicem Marciani et echolien ad sov. CL XIII 
Graece tantum extat in l. Cap. I fuit in B 56, 21 unde libro nunc deperdito usus edidit Cuiacius expos. 1931. — 
Epit. anon. Bodl. (apud quem est ed. 2) p. 266 Zach. 


etiamsi multas intercedant successiones. Quamdiu enim propinguior locuples est, ei qui anterioribus ten 
poribus possessiones habuerunt vel illorum bona nulla molestia affici debent. Et [un quidem ita sint 
disposita. Adiectiones autem sterilium, quibuscunque imponuntur, sive multis ordinem obtinen- 
tibus sive paucis, pro portione fertilis possessionis, quae qualibet ratione apud eos ex cadem substantia 
est, fieri atque tum tributorum onus pro illis eis imponi, cum et sterilis iis possessio pro portione tradita sit, 
aut cum se cam accepturos negaverint ; antea iustum non est quemquam tributis pro illis pendendis graseri. 

Epilogws. yi providere tuam. claritatem decet, «t haec hoc modo examinentur et eee 
Si enim haec non observentur, Sicut deſinivimus, scito (e una cum cohorte, quae tibi paret, euri 
librarun poenam soluturum vel aliam fortasse maiorem poenam subiturum esse, iia ut quae a nobis sancita 
sunt etiam sic valere debeant. Ob hano enim causam etiam Nicomedes ex cohorte nostra missus est. 


CLXVII. 


GENERALIS MAXIMA FORMA QUOMODO DEBEAT MITTI IN 
POSSESSIONEM BASSI GLORIOSISSIMI PRAEFECTI. 
Flavius Comitas Theodorus Bassus magnificentissimi praefecti sacrorum praetoriorum haec edicemt., 


Praefatio. Cetera quidem, quaecunque statuta sunt a mostris sedibus el publicis lifferis man- 
festata aul aliis. generalibus. formis imperii nostri, quae vel de magistratibus provincialibus et officiis et 
omnino cxactoribus loquuntur, quemadmodum eos oporteat cum subditis agere, vel de subditorum in con- 
tractibus simplicitate et. in sacris illationibus probitate, vim suam habere volumus etiam post praesentem 
nostram constitutionem, illud vero etiam clarius definiri oportere cognovimus. 

I. Si quis enim immobilem aliquam rem apprehendere cupiens decreta iudicis acceperit, im hac 
felici civitate cohors fortasse sufficiel possessionem rerum earum vacuam esse testata, si ex: vicinis quoque 


1 ed anon. Bodl. | 2 ole iB] «oie vulg. | dxazOc: 1 vous mas det cvéllecDa: elc avr)" Báeeov (Hu 


* 


dra B, éxcgOuaios vulg. | 3 ap avrà» B| 4 | cod.) vov évdoEotávov v ns dexor) ind. Heginae dditur 
55 15 e 8 j 3 B | 6 Nee Lie Bícgov «ov évJobovatov ov^ Cuiac.) yevenóc costes 
Zachariae ex anon. Bodl. (fort. yàg add.)] Qs voveo 71 dach, rah, 1 0 — 5 ind. Ted. 
1B | osdiv B | 8 «ovvov] cob 1] 10 ae (i e. 4. | qu; d pin ebbe aut EKxapxos . . . Adyss Heimbacà; 
veas) 1 | xazadsar 1| wal om. 1| 11 r om. Ie ! | sed recte monet Zachariae post praefectum principes offica 
| ovoc | | 12 subscr. deest. Demosthenes. praef. praet. | commemoratos fuisse videri (cf. 153, 4). | 17 sagi i | 
fuit a. 521—523 et 529/30; primam hic dici praefectu- | dndobnα˖ Kroll] dn lord |, Qoxovrra. Heimb. 5 
rum verisimile est, quoniam non additur rd dcurago- 20 e- 21 vgosva£ses vulg.] d rd 14 23 
14 rubr. yer. — 15 émagyovr | ind. L (qui om. 1 3 
wepi vov et 15 vov) ind. M, nagl vov — Baecov anon. ^ ffembach | 24 o, rovrov B | el enon. des $1B 
Bodl, megi vov — vous rubr. B yevixós TUnoS n5 | | ua) dx vv anon. Bed. 


DE ADIECTIONIBUB 


evrierag Das, naptvolas uàv Kxovva vOv yavóvov. 
ra dinis ee xal rote isi dà dx 


2 


cr 4 


wapregíac voníLousv, cere vsoprnudrov GVvIOTGuÉVOV. un 
pera rx ygagévra re sive éviecaluavov yespis 9 magddosis udAlos yivagO'as, zx 
5 od Hm georviGvás xoa. GvvouoAoysiv i «dw vxourrudsov, eie rde reg, ate 


vov xal rovs ysoQy 


S wal QsGxÓTr» xal vj, TOV nagadOvtros dxolovOjGauyv 


n napi, rd laungósarov vis émapyíac doyovta và vo 
j| rrñcic dari», ù de he và roa noárrstas, 


ano. 
ro ò cr % vue nÓÀene lag,, Ug T» 
«7s inagxias 
dos "m 9. 
idóvas T zagsiAngg 00i. u. 
Eniloyos.) „ rot 


* 


«atà vr» [Ovrouérn» vnàó 


jyojpsavos dxolsinowo tà» rin, dy 


199 


yetóvo» ij avv) vai Ayo maÓsiv, ec ovüsic sv 

énaoxías6 ustévov 9x ro vow vóxcv éxdíxow Pise aia le] x n vavtó vovro xQátvorta deraes 
rv ν,i c dà dÓnav magéyonsv vois và; vrgovs pjesuóes 
ov 
dance dx rij davtOv xouicOas uatoy)v dvaywalas 


Nov. CLXVIII pr. 1 
(TO TOVTOW h ran. dni 0à r dv rate 


Mávor vue noayua AanBa»vew xal your tou 
rat vOv a 
avrois dn dodo das «r» napgddogev, sive de“ 


gosóvvos drvav Oa 


up Tovro avvole émirQéyaevos. ivJa dd dy 

Sfr Vntouvr Mata noocrárvousv 9 
el noÀÀQ vvxó» O 
2 nagddocie yivevas. — Ev dà «jj Baailidi vavep vols 


rods waAovuévovs ixBiBaguove xal và ne vÀv xagadócsmv cvrucvagava dxuagréópua Gone luasij 


5j op alongsza(q xal «jj meiDouévy co: ratet xal nàci cois 
Gov xo)gay 555 Lacs dpa ie kaenalioae Sui r ragsyyvgaapádvov q not. 


PII 
IEPI EIIIBOALN. 


Nov. CL VIII inter edicta praef. 


eam partem, quae fuit in B 56, 20, 2, unde libro nunc deperdito usus edidit Cuiacius 


y xeoía pégsaOas uóvov, es ur» oixías ij ddl n 


à tovto ò veU lKOvovs ryovpsvos xal v, z&DQouévn avtq 
aet. 2 secundum indicen M et schol. ad nov. CLXIII periit praeter 


138. Quod vulgo prae- 


enittunt fragmentum x Ain ν in ultimo codicis I folio extans (cf. ad v. 19) non Auc pertinere dizit Zachariae 
anecd. p. 241; sane res incerta. — Epit. Anon. Bodl. (cui est ed. 24) p. 214 Zach. 


«eadem cohors dicat se 


aden cognovisse neminem earum rerum possessionem obtinuisse; in eis vero, 
vinclis silae sunt, sub ee locorum acta debebunt confici, 

A idem vicinorwn habentia. Tunc vero licentiam illis concedimus, qui decreta 
detineant. — Atque etiam iis, qui e contractibus res accepturi et talem possessionem vel 


in pro- 
similiter idem illud continent, testi- 
etierunt, ut res 
inium sui iuris 


facturi sunt, necessaria esse defensorum provincialium testimonia puiamus, ut actis sub eis confectis de- 


claretur traditio, sive adsunt epistolae curatoribus scriptae sive sine litteris traditio est faci 


addito, ut etiam agricolae curatoresve apud acta 
domin 


inum. esse. sententiaeque tradentis obtemperare qui id ipsis mandaverit. 


a illo Aic 
teantur, se scire novum illum et possessorem et 
Ubi vero defensor mon adest, 


ovinciae praesidem ciusmodi acta conficere iubemus aut sanctissimum eius urbis sacerdotem, 


sub . de 
ostessio est, 
traditio ff. 5 


talia fiunt, si forte praeses provinciae longe absit ab illis locís, in quibus 


In hac autem regia urbe et executiones quae vocantur e( attestatíones de traditione confectae 


accipienlibus idoneam auctoritatem dare putamus. 


Epilog us. lubemus igitur tuam magnificentiam et oboedientem tibi cohortem et omnes, qui in 


provincia a 
4wram gerere. 


ata commorantur, omntum deinceps qui rerum traditiones fecerint. simili modo 


CLXV 111. 
DE ADIECTIONIBUS. 


ur, ut 


1 yevóvo» 1| Aéyos anon. Bodl] L. B, At, l (unde 
also Àyovea vulg.) puer l] ar anon. Bodl., om. 
an. es I] All B, drcoíÀgzevas anon. Bodl.| 
& IB. seclusi | zs9dvrovva 1] rgavvovvas B. (òùnlo r 
anon. Bodl.) | 8 nagrvoíar B, xai uagrvQías anon. Bodl. 

e anon. Bodl. | vois om. B | 5 «v addidi] 

4s1ed. a anon. Bodl. v. l. I 7 gar B] yodp- 
(xata d 1 15 I 8 B anon. Bodi Fre- 
e de dn év cod. anon.] sidoiev 1B | 9 4. 
J*saav B anon. Bodi] dxo esie 0| ave B 
J 12 anoAMnoro 1 | 5 160 | 13 rũν xagadóssos B | 
16 subscr. deest; Bassus pr. pr. commemoratur in inscr. 
eov. CX XVII (x. Sept. ^ 548) et ed. VIII (XV. . 
Oct. a. 548). Petri eius decessoris ultima mentio fit k. 
Mai. a. 546 (nov. CX XIII), Addaei successoris prima 
XVII. k. Iul. a. 551 (nov. CXXIX). | 18 negl du 
Hod ind. L iQewtov eol in,, Zortiov vrdoyov 
sspairopíov ind. M soi d odo érapgyixóS ro 
ind. Coisi. (et reg.) dr ,) vUxto$ wavaxspoOsis sapi 
4podoilo» T, vq Aaungoráro à & Kvnoov 
ind. 7Aeod., id. ro Zortixov eph to» OpuodovÀov 


e Praecipimus i, in censum scu descriptionem praedia solum referantur, non autem domus 
eel aliae res. Adiectio BL Ri praediis contributariis. Sevi 


autem Roo rector gentis et officium ei ob- 


anon. Bodl | 19 Heimbachio vulgo praemittunt 
Jragmentum exztans in | f. 1015: zo) dsifoAo». Tas 
TO» ÜpodoUÀo» imxipoods Ó vouos olda xal «àv Opo- 
wrvgo (-«ivaov I): nai rie dor ij vosvov (rovrov?) 
dori, old,, àv ois Gumaewmolos deò i draa, xai 
"ph mpayuávow d yivevas iy vols % «às dsto- 
yoapós dyóvrowv, ov. nóvov «dw Ey A rums 7 
avaysygagDas  Ovvauévev (1). i tolvvr r 
nerd OiagóQovs xoóvove xaoéfnga» covro dAlowtéQous 
vpósou xai robe vmovelsis dBogvvo» (éfápU I), fusis 
ov nagelisO rca ovÓà «0 Qoxov» «q vóug nags- 
Avsausv. Anon. Bodl. sic incipit: rer xi» deo TOV 
oon t Lünew iml) «à ópólovia gépsva: wal 
ovros inder vols c uswtyudvow, viva dd d 
rag (sapi cod.) «àv opodovAov Aauffavss xal gégstas 
dni và O , ne &v sis cd vOv ÓuodovÀov 
g vpónov. pH pu 8 «al I Jod (vópos?) 
ovx ànoygageros: oidÀà mxoleuxiw Gívggiw i win 
ovx Keeper odd àÀlo savrslos oid», p 
len s» ysiwóv vdios I yvyixóv mgogyéyoazttas | uiv 
(| Zachariae] ud» B 


9p* 


ine» (vOv) dv tais dnagxíass 5 


Nov. CLXVIII 756 DE ADIECTIONIBUS 


rd xal oi nodwrogss vov Onposiav eiae , ded vpiduovva yovaiov Jas eov 9popepevos 

vj vüye xoà vov doolevSoirre: yevexoUc pss 3 dere nydéva rn Sio 6 p A 
w s- gold. and oiwíess 9j aQrow xo, 5 rie visi i éyysypampéve vq syveq. vasta 
reed, vavra viget: xapadidósOw, vÀv wagagawévrov avvà womye Nera youcíov lr e 
wal werà vijs d oUeías eU Her émupepóvcem vnn. oi yap d ravta ddieovpevos D sete | 
vd» xapafawóvto» xal v éxsivove ningorvonovwsev wel ngaypávov avrdw &yoyi» dude ceõ sapà viv 
vóuo» Vrousivas 2 rod danmee rar 3 weh vOv» vxnoevovsdve» e«vrois vabsev xai c» 

$ 7 và nep ua ysvixGi derer qu ev , vgopepnéver eren 


temperans et publicarum illationum executores, triginta quisque librarum auri poenam metuentes." Hec 
decretum etiam nunc secuti. generales facimus formas, ut nemo conservorum vel contributariorum ediectio- 
gem onat domibus vel annonis civilibus vel alii ulli rei in censum non relatae. Hace observentur, 
Àaec effectui. tradantur, ita ut qui ea violant poenam decem librarum auri solvant et substantiae sue 

non modicum inferant. Oui enim hoc modo laesi sunt, contra violatores et heredes et bom 
3JͤĩÄ? AbRUA, quod contra legem damnum passi sunt. Clarissimi autem praese: 
et officia eis obtemperantia et defensores wbique terrarum quae a nobis generaliter sancila sunt obsersen 
poenasque adversus ipsos definitas metuant. 


9 wav avtov» Kroll) wex& sabsóv B | eubscr. deest; Zoticus (cf. ad 155, 18) praef. praet. fuit a. 512. 


CORPORIS CLXVIII 
NOVELLARUM APPENDICES. 


I. IUSTINIANI XIII EDICTA QUAE VOCANTUR. 
II. APPENDIX CONSTITUTIONUM DISPERSARUM. 


I. 
IUSTINIANI XIII EDICTA QUAE VOCANTUR. 


k 
IAIKTON TPATEN TOIS AIIAANTAXOY THZ 8EO9IAEZTATOIS2 
EIIIZKOHOI2 KAI OZI2TATOI2 IIATPIAPXATZ. 5 
B 


IIEPI TOY MH IIAPEXEIN TOYZ APXONTAZ A2ZYAIAZ AOTON 
EIII AHMOZIAI2 IIPOS$AZEZIN. 


O a$rós Bacilsic "Ioávyy éndoxq nQastosgéow. 
(Ilgooiusov.) Eu và» áveveyDJévrow ii dec magà vis ars évdoGórrvos Kyvaysv, ov. paxgày 10 


k wu Quexoliay cj r OÜrnnuocíov e aieo, robe ry éxaoyuDv doxovrae, ole à» dOdAoiwv 
du ee r dL . TOUS ino sxopdvove ro Onuocíovs qógevs stpoflaldoudvovs 

4€gdÀnae gu éxmáumey xó in abroùs xavaBallóuavov (ov, d 9 uoigay avtoUs maQaxatáruv, 

l xa) ind, ógiócna» xovsiov, dxoxsxoncOa: VQ xaxos avrois ve douliac magexouévo Aóyq. Ss 

do voivev vqida vq Dsip ngaypatiuQ xonpuavos ru moós Tiv ay» d,, dt nigosrayuavow olan, 15 

dsayopsvGas stai TOÍG LapnQotavou vow émaoyuv dexov Àóyov ácvÀ(ae magéyss» de qn⁰ẽéè tai aivíase, 

ve d rd ldiariah- uóvow ngopágscv ] avroic vois deo zagéyev rd? «5$ dcviac L wai 

h Ó» xgovov, ov Üvvauévow dune avtóv megaiovuévae 156 mgodscuíae ade avavsovs. od 

dxávtev es o oslgÓgcorras vóv vowvro» mag avrov» Aaugdvoryiss Àóyov, d dena ora mavei 


Edictum I Graece extat i» M hoc loco, in L post nov. VIII, in B 6, 8, 48. 49; editum est supra post nov. V III 
( p. 78, 18 ss.), ubi vide. 
Edictum II Graece tantum extat in. M f. 391*. 


I 


EDICTUM SCRIPTUM AD DEO CARISSIM OS UBIQUE TERRARUM 
EPISCOPOS ET SANCTISSIMOS PATRIARCHAS. 


I. 


NE PRAESIDES IN FISCALI BUS CAUSIS ASYLI IUS DENT. 
Idem Imperator loanni praefecto praetorio. 


Praefatio. Ez dis, quae sine scripto a gloria tua ad nos relata sunt, cognovimus non exiguam 
publicorum tributorum illationi difficultatem attulisse provinciarum praesides, dum quibuslibet ius asyli 
dant. Hing enim eos, qui tributa publica suscipiunt, sibi securitatem praetendentes, non transmittere 
aurum ipsis solutum, maximamgue partem ipsos retinere, et cum aurum debeant, iure asyli male ipsis 
1 dato abuti. Sancimus igitur hac sacra pr ica forma utentes ad excellentiam tuam, ut per edicta 
swa omnibus clarissimis provinciarum praesidibus interdicat, ne in fiscalibus causis ius asyli dent, sed in 
privatis solis causis iis liceat petentibus asyli ius dare atque ad certum tempus, ita ut non in perpetuum 
possint elapso spatio cam denuo renovare. Scientibus omnibus, nullum fructum so esse percepturos, si 


avtóy ev 9) Zachariae 
TY | . 9) non male 


Ed. III pr. 160 DE ARMENIORUM SUCCESSIONE 


Cvvégssv ar xootvavtoudvq «ovt dxopsidopdvovs sap er Onuocíove qgoQove Hr u , reU 0idopévos 
„ agree 4⁰ ies oùᷣò a/ ad roc e nin Ba dale dd ad v éxóvvov depdlnar ra nerd 
Ouía» fruc» xdlsvsuw Aóyov die uouszopdverv j xarà mooevdbss c76 o ö ⁰ 


CAPUT I. d 

"Ens ji maoü rije eie évOolórgros ddiddyOnusv, c€ wes au Untrüge xavelOÓOvtes àv. Diagógoc 
aj, t&v rei vj và» aigsruxdw A ,) xai xmollovs d vije rotabrije alriac ta 5 
v ora GwGyóvtté Aóyo 33 mÀslevos» xag cu xouGiow ii ν,ñ, Dacsitousv tovs vowvró v 
rero lud rα xal GvoreO vas xal moosaxOT ai vois AawmQot&tou vOv» in coyovgs xal uev 
vd Agde nataDuivai,, xal vó pi» simplum vois GyuseDeiciw ace áva0ovras, «ó d duplum e 
1 79 egg 5. Tvde dd sevaypdvovs sis «zv Binagiaviy «dli, v, vnnoerovupévr» «q ssq«BAinvo g 

10 


vis Aeta, d, ,εt suvÜorvq olxsiq xal vàv vnaoyóvrow avtoie wQaynavev tij» simouid?» r- Ünpe- 10 
al soulcOcs qopoy, ixlelovnótow pudy, va o d ο,ỹ,iun xal voUro eie Tv ijnariga dijycye- 


f 7 M ^ 
svcéf sia», voy sic rij énuo piov dvagsgouévo sálbiv nal slc ÓÀyovs o napiovavco» avrov, éx o 
dà xoóvov» Tov Bixaglov wal rij rod de i 5 - 5 : - 


— 


T 
HEPI THS TN APMENI9N AIAAO XH. 
(O aixvóc Bacisvs . . .. .. ) 25 


IIgooíusov.) Kal Mousvíovc BovióusDa rie spotégac axallibas;tss d νjꝭõ66 ind vois zer 
t T LS days 1 3 ad rote iod xira tr» 5 


. Edictum III Graece tantum extat i& M. — Epit. Athan. XIX 17 (OB xÀéov «3€ émiypag?s diddoxss 
g drag.) Iulian. const. XXIX. 


tale ius ab eis acceperint; ted licebit cuivis comprehendere eos, cui imperatur ut ab illis debita publica 
tributa solvat, ita ut ius in provincia iis datum ad nullam rem ipsis utile sit, sed illi soli securitatem 
habeant, qui ex sacra nostra iussione aut excellentiae tuae mandatis ius asyli acceperint. 

L Quoniam autem a gloria tua edocti sumus nonnullos in diversas ; profectos ad ingqwi- 
sitionem eorum, qui se haereticorum errori dedidissent, multis subditis hac de causa comprehensis - 
larum nomine plurimum auri ab eis accepisse, sancimus, ut qui tale aliquid ausi sunt et compre tur 
et ad clarissimos provinciarum praesides ducantur, et post probationes quod acceperint in triplum solvant, 
1 ef simplum sis ipsis qui damno affect sunt re t, duplum vero fisco inferatur. | gutem im 
vicariana cohorte, quae spec(abili Asianae dioeceseos vicario apparet, constituti sunt, suo bonorumque 
suorum periculo publicorum tributorum illationem faciant, cum defecerint, ut hoc quoque ad nostram 
pietatem excellentia tua rettulit, ii gui ad provinci cohortem pertinent et ad paucos admodum redacti 
sint, e mullo autem tempore vicarius etiam clarissimi provinciae praesidis Phrygum Pacatianorum gentis 

isiratum susceperit; licentia data iis, qui in vicarianam cohortem relati sunt, wt iussu vicarù et 
2 nunc est et pro tempore futurus est publicas contributiones exigant easque fisco inferri curent. 
vinciales vero susceptores in una quaque provincia constitutos in apochis ab eis confectis solutum ipsis 
aurum distincte inscribant et discernant solutam ipsis quantitatem occasione eorum, quae tuae excellentiae 
mensae, et quae sacris nostris largitionibus competunt, et per huiusmodi securitates persolutam quantitatem 
manifestent, neque e aliis titulis in alios transponere cuiquam liceat. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram pragmalicam declarantur legem, ex- 
cellentia tua ad effectum perduci iubeat. | 


III. 
DE ARMENIORUM SUCCESSIONE. 
Idem imperator .... 


Praefatio. Etiam Armenios volumus pristina iniustitia liberatos ad nostras leges per omnia 
deducere et convenientem eis donare aequitatem. 


6 enopgrovAlov M | 8 post ÀngOiv excidisse d» k. Mai. a. 531. | 24 inser. Ilsgi (rod) «09$ omsviovt 
tg Ág) vidit Zachariae | 16 deo ie Zachariae; | wevà vois Pu E vóuovc Ath. ( pertinet 
at cf. Cod. 12, 63, 2 $6 | 22 subscr. deest; data eet con- fortasse ad nov. X XI). Ut iura, quae in sucoessionibus 
stitutio ante nov. VIII, qua praecipitur, ut vicarius Ásiae | posita sunt ab intestato venientibus, etiam in Armeniis 
appelletur comes Phrygiae Pacatianae (p. 67,26 4.) i. e. | teneant Iul. | 25 O ce Bae. addidi ez Ath, Acecse 
ante XVII (XII?) k. Mai. a. 535 et post quam Ioannes | proconsuli. Armeniae (cf. nov. XXI p. 144, 33 XXXI 
praefecturam iniit, id guod fecit inter X. k. Mart. et prid. | p. 236,1) data esse videtur. 


DE MAGISTRATO 761 Ed. IV pr. 1 


CAPUT I. 


Q. Tal eq fh Nα !; Évayyos HH viva xal E silva, mag! avrois vópov ο '"Pouaiow 
o q «jj Qixaiogo»n «5s nusvéQac no&movta zolits(ac, Óstoe dv ad cee u nAngovouoisy vay yovdorv, Oje 
dà ugxéx,, di co Dearibopsv τ nagóvr. Orig xpινꝭub vouo he v Gy» usyalongériaav, óuoíac 
slvas vàs dd d. vois P i. Qiasévaxvas vouoi dni va dy0pdw éni va yvvamdv, vavra xal dv 
"doueviq xoaráwv. U voVro yàg 5 xal toit rjuérágove dxsias wavenduvapsy. vóuove, iva eic avroUe à 
1 e ovre mxolerevowtro. "Ens; dà cà jdn sdAngóxa axavra AE cO atoxotdtoy dort, d. 
vOoVvrO JeeníLousv crOvÓs tÓv vóuO» xoartsiv dd vov waigoU vij evceflove ruo fadilaías, dava rác vov dE 
Keaton vsÀsvigcávtow páxos viv d. adode wavà voUvo» stolevsvagDas àv «Qónov, nj» si ur) Krvyov dau- 
gane, 5j dll xs 41love dzalAayéwreG. asi ydo v. rotoõ ro yéyovs, tOUvO in vt olxsíac A 
2 isréos wal urÜaucs A»axvelaDa, OeoniQousv. Merdz at dd ara xal «à» xalovuévo» ysvsxQywv 10 
xls dead vo) sipnuévov xoóovov BovióusOa. ei uévro: Guufair, vuvas svoeO vas, otra xaítos ui) xalov- 
Era vas Dvyatégas sis T AE adiaDérov Diadoyz» Kyoavay Ónos xAngovónove, usveivas uóxsiyase xal vois 

abr yrvouévoi t6 TOv ysvsagyixov stgayudvow Oiadoyys. 
(Exile yo.) Ta rob nagagtdvra rui» xal) dia rodò vov Osíov nom a vónov i oi v nao 
«al nagagvd$as xal) mégav, zapadovvas Gzevcdro, cere voUs vustéQovs vóuove Quà ndr xgatsiv xal (5 
slvai wvolove: doyouévov uiv tov smagóvros vóuov, waÜdzttQ simovisé KpOrnusv, da «dv mnooouowv rj ins- 
véápas fade, tq) r. dd cvunaparadncopévov zoóvq xal els và. ovo» ástacs molecsvoouévov «górtoit 
«ai xagà závrov pvAarzOncouévov. Dat. X. kal. Aug. Belisario vc. cons. la. 535.] 


A 


ITEPI THS APXHS$S 9OINIKHS AIBANHS3IAX. 20 
O avvós Bacileve Iodvvy 149 évdobovávo traene, 5 vss 16 Eo nocitoQíoy r QsvveQgoy, dd Ündcvov 


(Deo 33 Aulo ore d xoijvas yivsaDas rde agxàs jdn vóuos zuérsos Ie, 5. 07) xai xvQuov 
salva, 0Qià szaüvrow tiDsuev. 


CAPUT I. 
"Eneids dà sdvra maquouostovusvos he re t9» vw vrovslov svyvouogUuvg» noós re TZ» r «órtov 25 
gvÀAaxg» vàc doyàs rde psv, vas dd deine, vde dd sis ddl xai d VV oxij ua, 


Edietum IV Graece tantum extat in M. 


I. Et quoniam nuper cognovimus barbaricam quandam audacemque esse apud cos legem neque 
Jomanis neque nostrae reipublicae iustitiae congruentem, ut masculi in parentum hereditatem succedant, 
feminae vero non, propterea sancimus usi praesenti ad magnificentiam (uam sacra lege, aequales esse 
successiones et quaecunque et de viris et de mulieribus Romanorum legibus constituta sunt, haec etiam in 
1 Armenia obtinere. Idcirco enim nostras leges illuc transmisimus, ut cas respicientes ita viverent. Ouo- 
siam autem guae praeterierunt omnia commovere absurdissimum est, ideo statuimus hanc legem valere 
inde ab initio pii nostri imperii, ut eorum qui ab eo tempore huc usque defuncti sunt successiones hoc 
modo fractentur, nisi qui iam transegerint aliove modo inter se pacti fuerint. Si enim tale aliquid factum 
2 sit, id in sua auctoritate permanere nulloque modo commoveri iubemus. Participes autem eas etiam 
praediorum, quae genearchica vocantur, a praedicte tempore esse volumus. Si qui tamen inveniantur, 
2 fílías, ad successionem ab intestato non vocantur, tamen heredes scripserint, illae et qui ex 
3/lis nati int successionis in res genearchicas participes sint. 

Epilogws. Quae igitur nobis placuerunt et hac sacra declarantur lege, excellentia tua et custo- 
dire et effectui tradere studeat, ut leges nostrae per omnia valeant auctoritatemgue Áabeant ; dpi drin quidem 
praesenti. lege a) initio imperii nostri, ut iam diximus, in omne vero (empus patente ei in posterum 
omnibus modis vim habente atque ab omnibus observanda. 


IV. 
DE MAGISTRATU PHOENICIAE LIBANICAE. 


Jdem Imperator lohanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum, exconsuli et patricio. 


eee Cratuito creari oportere magistratus iam lec nostra praecipit, quam sane etiam in 
velere volumus. 

I. Quoniam vero omnia circumspicientes et ad subditorum fidelitatem ei ad locorum custodiam 
alios magistratus coniunzimus, alios divisimus, alios in aliem atque aliam formam mulavimus, nonnullis 
eorum etiam sublimioribus factis nominibusque maioribus, quam quae nunc sunt, decoratis, ct toribus 
et proconsulibus et modoratoribus et comitibus secundum pristinam consuetudinem in — intro- 


6 solrrsóewro M9 | 11 ol. pà» yàp coni. Zacharias laeus [| 18 eber. em. Jul., dypdey om. roll. Al., d. X. 
15 4E Agylaeus] diaívaew H, 4 KOovs Zachariae | (XVII Zachariae) k. Aug. Bilisario u. c. eonss. m E 
cf. Iul. quamvis ab intestato parentibus euis secun- | sso) doyze vs cum Scrimgero vulg. | 21 «ó M123 


dum pristinam Armeniorum eonsuetudinem | vópos] nov. VIII 
non suceedebent) perperam. | 17 xeóvov M, corr. A 
uL 


Ed. IV 1.2 162 DE MAGISTRATU 


eicayayórres wal màdpra i cpsásiq ve Mv. dd volto qijOrpuav xoijwes xal tiv doy)w ve med 
r Zifávo owixgs dx vov rysuosuxo» sis ansxvafliliay dvsyssiv, uai vd vov podagatepoc avej Oov 
e wai Gic de vcf Ax Ósxa lito! doopíGas yovaíov, avrov udy undiv «o Ónpocip xapéyur ógel- 
À , , - b 


oc noopdáen rij vouxUTnS sooayeyne, vov 9d «à QOewigs sov vQaxrsvortoS Üíxa póvas 
A drggíae ddr dw vov — rije abrije ia — «cigov sspuB Astra scpunaxnole xev ö 
dr sai Óvopálevas, 


lapnoordtes vouBoUvvev vorapiev Undo «ic &Qqn9 avt Qo peac, & 

xa) vajíva din wol fd d % . vov modspávo pos waDaooU d . mácue pvlavropivev, xsi 

lKxovrot uà» xal «5v vOv» dl ovQatuovO» 9xovoyíay uaO" 0gov avtQ did s) Osía nov ddr 
CAPUT II. 


rij dd dEalpevov avtQ Oíüouev» vov dgiOuov và» dyQpeotdcov vagriodsAudcorv, óc iN «rs Doe 

„ie xojoas dor v, Gore avtOU waraxo)sv need, v8 ahr; xai taie avtov ste(OsaDa xelevasciw, oxóca: 10 
zxgotousv émní «a vais xO» Ónuoc(ow sienoabscw dmi «s raĩe vOv d uno xaragvácscuv dx vs raĩe tov 
nóleov ászaÜe(au. var vOlvv» ümavra ÓD:saniLousv Tv v?» vnapoy?w ,t ue, did xi wal evpfola 
zaQ uv yívagOas sposerdyOy) mQó6 tÓv vie Ggyre vavtne you, rde decem librarum aurí «ac vx 
esso» du vOv «nc émagyíae qoQmy ird, oi Macrovuivo» «àv Oiuxervnoutvoyv JíidocOa, Frort 
éxdacov vq negu Ait noipaxnolp vàv Aaumoovatov «. fo vorapio» saga toU rote Ónuocíor &pecre- 1$ 
1. ros doyio ole, d 0903 nÀsiovós vivos yuwopévgc argos Mee cur. Era d avróv ngotégar uiv axovir 
ry, spl v0 ÜnuóGwov ru,. Qevrdga» dd «5v nsQl tie rate vOv dlm, xal vQítg» T9» ee ro 
iUic vae Üixaiogvymv, náycow, os eig, vOv yeyoauuévoy mag rudv i vij eld uv r. ngoyásu 
2 vic xaracrdgsoG và» podrsgavoQow xal vÀw lo¹νj , doyóvvow wa] H avvQ xooav Àaufavorrem. E 
uur ya d onde dovJuós và xaDwaciuévoy vsgrio0siudvow xavà xdAsvcw I sic ir ον pava- 28 
oral vóxove, goortio)usv nusi6 Frapov avtqQ ÓwtTixataGTZGas, cts unÜàv cvtQ zxavreloc dAlaissev v 
yeyouicuévoc «s xai vont fgonÓsíac. «oU BAértvov dousòe xd vOv signpévoy Aóyov ovósuíav P ne 
uexovaías * ov0à yà a , avro» BovióusDa ovra rie rto ÜaQopdvois Gvoatióótass «qi e. 
po8sodvoQs ovre (Quot. odd obr «aic éxsivow ODíxass dr Hr Sπheò e due, otra si vv ld 
vi6 évdyosvo* xt906 o od ÜsÜoxauev avri uevovaíay, in, ztoÀo «o nécov dor avoatuetucis vs er 2$ 
vídos wal stolstaxi)e „ xai dei diaxsuoíaOas ve, uaDdstao oi acépes «r6 svoAvcelac vj Fra 
vs xal watacincavto. asidovow vOv» sapiBAémztov dove, o ein iu éavtovs Oagoraauav stpdypae: 
zxolstuxoio, O vÀ» GrtQatuesTixOv dvtiSwovias ual brd run dex inei rata For. gon” yàg 
xarà wnÓdv dlárrova «j» A warn» ies rod ovs deve xaDscrdvos, d avréyecOa, Af. ade siorcas, 
i76 vov Ónuogíov siemoátses cov agodoórvrx. ác, üvréxsaOns DÀ ual tre r idr áxaDsac, nai n3 38 
cvyyoQéiv uisa voic xspiBidsrvow do wire voie Aaunpordrow quvláoyos ulpa vwi r- Üvrvarévv od, 
dA 4 «9 e nud» matouuovip 5j voie Jaios H A, οαιν 9 «d 9i uv od tv oicvevr 
um rote ur ο,-¶ Unxorshéc. bnuiav, o00à xavaxivscO'as ovdà coípssw, dd &vÓpixos viv onnxóev 

% 0 xal xáyra ztoátteu» ónóca ain oic do, uodspávees vevópua r — xai ovt xà sapi và» ole 
avtq Óuusig Das. 25 


ductis, omnibusque ad eius. utilitatem actis, propterea putavimus oportere etiam magistratum Phoeniciae 
2 RUNDE ex eed ín e transferre, et moderatoris formam y 11 annonas ei usque 
ecem auri as assignare, i ipse quidem ter hanc promotionem fisco nihil praebere debeat, 
scd Phoeniciae scrinii tractator decem . auri li ch annuas 40 ez canone eiusdem inci 
bili pro tempore primicerio clarissimorum tribunorum notariorum pro munere nuper ei tributo, etiam 
beneficium nuncupatur, et illis solis contentus sit. Moderator autem a muneribus omnibus purum se con- | 
servet, atque etiam ceterorum mili tum ministerio utatur, quomodo ei sacra nostra constitutio permittit ; 
II. E rar amen : Die illi damus 5 Tertiodelmatorum numerum, qui in nbn 
regione est, ut ei oboedi eunque se et iussis eius pareant, quaecunque et vectigaltum ez- 
— et de reipublicae disciplina et de civitatum incolumitate eee Haec igitur omnia eæcei- 
lentiam tuam scientem, quoniam etiam praecepta a nobis fieri iussa sunt ad huius magistratus praefectum, 
sancimus decem illas pro annonis libras auri ex provinciae tributis constituere, ita ut minime imminuantur, 
uae dari constituta sunt quotannis a publicarum rationum procuratore spectabili primicerio clarissimorum 
1 1 RUN NE AH (UU TANTUM D ROMT. Sit autem primum ei studium 
ut fisco prospiciat, alterum wt discip curet civitatum, tertium ut iustitia erga privatos utatur; cum 
omnia (ut dic(um est) quae scripta sunt a nobis in sacra nostra constitutione de statu moderatorum res- 
2 quorumque magistratuum statu, etiam in illo locum habeant. Si vero dictus devotorum tertiodebnatorum 
numerus er iussione nostra im alia transferatur loca, nos in eius locum alterum illi substituendum cura- 
bimus, ut nihil eum omnino ex solito et sufficiente auxilio deficiat. Spectabilis autem dux nullam kebeat 
partem in ea quam diximus ratione: neque enim communionem ci esse volumus aut cum militibus mi- 
natim datis spectabili moderatori, aut cum privatorum ullo, neque in litibus illorum, si quas inter se 
habeant, neque si quis privatorum reus sit: in quibus nullam ei partem dedimus, quoniam multum 
interest inter militarem curam et civilem administrationem atque haec esse disiuncta oportet, quemadmodum 
patres. reipublicae nobis ordinarunt et constituerunt. Sciantque spectabiles duces, si rebus. civilibus se 
tmuniscere ausi sint, ne militares quidem se exercituros cesse et huic magistratui subiectum iri. Polumus 


: iat 
erant, nec flecti noo trepidare, sed fortiter subicctis praeesse omniaque faoere, quaecumque in aliis m 


4 nmgoaycyis Zachariae] meocayeytjs M | 6 d- | vov M | 16 ol M, xal Kyse» Zechariee | 23 
Wgordtq ELN r N soifosvoy M, | 099) — o00à — ond (sed o 4 r M, corr. 14 | 
corr. Zachariae | 7 «aJapà M, corr. Zachariae | 9 0 | | 28 exoateecov M* | 31 eg. nd — gd — noda— 
Osenbrüggen] às M | 11 malim «aic Óruocíeus GxaGse- | urvs . Scholl 

ew sed cf. p. 69,9 | 13 duri M||15 srosiusevoé M= 


og . k, vou 


* 


A 


pA Eu 


zu 


ee. NN. N WS. n: 


N. 


TM 


N 


NORMA PRAGMATICA 763 Ed. IV —VII pr. 


CAPUT III. 

WExsivo udvvos yívaaO'o4 re xal xgarsiy fovAóousDa, vÓ rde cerae vov nagiBAcrroy Dovxàw iu 
rode xopiíLsa Ovi, OxtóUsv dv , sapifllentos rie ig, uodegdtoo dxvrá$ua, d Op, de oV usrà 
roa adoavsíac xQocstovgs voi; mQdyuaci, e$ and, rds ois, civr)Gsis iOxvesv arasci;gas, id rss c 
ei magd vaUtd T& modia», moi?» viginti librarum auri 5 . 

(Ezíloyot.) Tà ros naQagtásta Sui» xal rode vov Osíov ÜnAovuava vopov rj o nee 5 


Kgyq xal ndgavs waQadovyva, Gnivcáto. 


H AIATAEIZ ANAIPOYZA THN T9N EKATON ENIAYT9N 
HAPAITPASHN EIII T9N EYKTHPI9N CIK N. 


S 10 
IAIKTON TOY EYZEBESZTATOY HMSQ9N AES3GIIOTOY 
IOYZTINIANOY. 
2 
TYIIOZ IIPATMATIKOZ IIEPI API'YPOIIPATIKON 
ZYNAAAATIMATQN. 15 


JE» dsh, oU Ósenóvov Hao XqwroU. vov JeoU sud» -i(1oxgdroQ Kaisag Slug "ovaviviavós 
Alanavixòe l'ovOuxós doayyixos Dl'aguasixóg Ari 24Aasaxós OvasQaduxós 4dqoixóe etosfirt svcvysss Roe 
visir TQonaiovzo$ aacdflagvos "dvyovaxos "lovAiayq. 


eo.) Denee asi jj rije dostijs Quvapac iv voie évastíows Qiagaiysros, oro) wal i Basile) 
sQóvoid v8 xai i dv. vais vàv de ávavácsg. pavysqgoUvas. xa evwzaloy uv i ui urdéxors rij 20 


Edictum V Graece extat in M; est exemplar graecum nov. CXI et iuxta eius versionem latinam, quae sola 
in corpus 168 novellarum transiit, exhibitum p. 521, 6. 

Edictum VI Graece extat in M; est nov. CX XII et eius loco editum p. 592, 18. 

Edictum VII Graece tantum estat in M. 


III. aud (amen fieri et valere volumus, ut spectabilium ducwm annonas inde ii percipiant unde- 
cumque spceotabilis provinciae moderator iis delegaverit, cum manifestum sit, cos non cum tanta inertia 
res curaturos esse, uf no P Á annonas exigere possint; qui si quid adversus haec fecerint, 
sciant se pocnam viginti librarum auri soluturos esse. 

Epilog us. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram declarantur legem tua sublimitas ad 
opus effeciumque adducere. studeat. 


F. 


CONSTITUTIO QUAE CENTUM ANN ORUM PRAESCRIPTIONEM IN 
AEDIBUS SACRIS ABROGAT. 


VI. 
EDICTUM PIENTISSIMI DOMINI NOSTRI IUSTINIAMI. 


VII. 
FORMA PRAGMATICA DE ARGENTARIORUM CONTRACTIBUS. 


In nomine domini Iesu Christi dei nostri Imp. Caesar Flavius Iustinianus Alamannicus Gothicus Francicus Ger- 
snanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africus pius feliz inclutus victor ac triumphator semper Augustus Iuliano. 


Praefatio. Ut semper virtutis vis in rebus adversis clucet, ita etiam imperatoria providentia et 
gubernatio in subditorum angustiis apparet. It optandum quidem nobis ast, ne quid unquam reipublicae 


— 


1 ve Serimger] r HI 2 0» om. i» lac. 6—7 it. M| | 403, 30. 117 «xóe M | 18 "Iovisavós M* vulg. Ad- 
3 en5sss Zachariae] aítrjosis M| 4 boginti librarum | vocatum eum fuisse recte statuit Zachariae, praef. urbi (sic 
auri M | 6 subscr. deest; const. data post nov. VIII (cf. | Biener 533) solo Aoyiótrvos (p. 766, 10. 32. 761,15. 23) no- 
p. 101,23) eodem fere tempore quo nov. XXIV sgg. aut | mine appellari non poterat (cf. p. 501,33) | 20 unde nor- 
II sq. a. 535 vel 536 (cf. 162, 22 cum 498, 34; 162, 28s cum | Zachariae] urddv ove M 


96* 


Ed. VII pr. 1. 2 464 FORMA PRAGMATICA 


$justéoq mohtsq vrt / v& advuuBaivsw* el dà 9) «0 «v dyDponivov noaynátev sUpsváBlnvor 7 9 coi 
e xívrc« tree dwOQgosívou d ůꝗꝭjỹ waxois, y éxayopdvn dvi) de» gps giAasD porsclas sau 
data cs gal, moovoías va xal qilavDQgonías $nóO«i0:$ yivezas. OssQ xal éy vq) xagórti e 
» ob dióusvo» Oigyüpavos. ya si; máweras vo)& vÓxove OulDovca vov d, vo xspíevasem i 
vayxalov alvas mouit éxsivo ànolsw, 0step Éxacvos Undnewev. role volvvv ola at dnogoóntov ysvopévav. 5 
nee Üvixólos áp dle émXjyoys ygóvoS. oi dv «q) vàv dpyvpongQatév copuatsio vr j 
%, pcie re vivàs xÀngovóuovs xei diaò do ivdw ayodpos wagà r ógyvponoarév gvciow i x«i 
&gyvgov f) xal Frega ad wouscapdvoww sis &yvouosó dd, ola uva v cO» 9SpióvtOv pct 
avrov và» xÀnoovóuov i Qiadóyov Ovraudvov i dyyed e dAéyxec . 


CAPUT I. 

Tovvo rot 9 veae GyrovücGovves DaoxiLouev, «ove xarà vovrov avOvronévove và» voósto» » 
ye návrov moós vQ de o dn p uen ri ouoloysie và QoDérra xag& vov à od 
mper» éxsívow, o» aUrol omülOov «à dd vavtÓó dd rovro uaí vivas swspióvsag sap v áx vov nav 
ad robe CveTiMaTOS D, OxsQ xcl waoà vOv iusva»y evJvvoudven, ge viv aíváy Oadínesv tees 
, % aidóvos éxavégov pdpovs, ois si dAsyyOsin ñ da «5e c a ceueyn edv Ke "ELTE. 
vOv fuspnoitew xavaygugá» pa Ügxov ywouévns xgoayeyns 7) d dus rende ixavi;s à e, dv Gio ti 


e 9 - 


oí üyvopovoUvtss waradrgovew, &xap Dojo; nal xavà &yvopnoSivgv ieroðꝰro ij ngiyavvas 9) yrorvas có ves 
CAPUT II. 


sooypavos di, &usijcarves. 
deórigov fp mapà vOv» dx v09 avro) «dw dgyvgonQavów Ge as , ονν xepdlaiov, esca mi 
, " avrOv «àv Ovy»a àv ouoloyíase 9j sevvaséosg 7 
cvuBolaiev 


"ucTsUsiv, ui) dvszopévois «và éavrów OnuocusesDas evvall&yuasa 7) o vOv ol vSpr0vSuy» qarepov- 
rroras ꝓalves da, dd la vo5ves cà 
ii ort eis abr iDióxniga, vd et yednpava ri jog» «dv &yogalav cvnfolaiev dr e 


vóuo, ve xal diadoxos 09 ds h Opxov Óócsos ánaprüsacOns ola saQ dxsivov tps, 

e Men 8 de cla aed dics vri . 
2 ern 

apqeftóles 


avro» sQopspousva voy 


à) 75 r 5 vs ev, 
ZZV 


nostrae adversi eveniat; verum si aut rerum humanarum instabilis natura aut divinae voluntatis commotio 
hwmnanis malis instat, benigne inflicta caelitus castigatio imperatoriae providentiae et benignitatis occasio 

Quod etiam hoo tempore accidit, we indiget expositione. Mortis enim periculum per omnia loca 
propagatum nemini necessarium reddit illud e, quod unusquisque passus est. Itaqus cum mulia 
quasi ex improviso inciderint, quae non facile tempus aliud induæisset, qui in collegio ar. l 
recensentur nos adierunt, dicentes heredes nonnullos ag successores quorundam, qui sine scriptis ab ar gen- 
tariis aurum aut etiam argentum aut etiam alias species accepissent, ad (iam verti, quod neque 
qui acceperint superessent neque ipsi heredes vel successores ex: scriptis convinci possent. 

I. Hwic igitur rei mederi studentes sancimus, ut qui hoc modo in iudicium vocati sunt, ante omnia ad 
rectam conscientiam spectantes. indubitanter confiteantur, quae ab argentariis illis sint data, in quorum 
fura successerunt, idemque etiam superstites quidam de eis qui ex ipsorum sunt collegio faciant. Quod 
etiam a supplicibus, cum ab adversariis suis in ius vocantur, fieri iubemus, Sciente vtraque perte, 
si aut ministrorum testimonio aut diariorum prolatione cum iureiurando facta aut aliqua idonea probe- 
tionc convincatur, improbos duplum eius, quod fraudulenter et improbe negaverint, soluturos esse, sive rei 
veritatem occultaverint sive cognoscere neglexerint. 

II. Alterum ad nos ab codem argentariorum corpore relatum est caput, ne compellantur ease 4 
se contractuum confessionibus aul tabulis aut ratiociniis illorum manu conscriptis, deinde dubium 
vocatis, per publicorum instrumentorum collationem fidem imponere, propterea quod ipsorum collsgium 
multis el praecipue nobilibus hominibus credat, qui contractus suos publicari aut rerum suarum statum 
manifestum fieri non patiantur malintque, ut consentanewm est, extraneis maiores quam minores videri, 
sed ui „ ut dictum est, sibi tradita eandem quam publica instrumenta tim obtin ca. 
1 Tiiam in igitur mediam nos quandam viam ingressi, qua ct argentarios adversus eos, qui de talibus 
rebus litem movebunt, et rursus illos adversus hos uti volumus, sancimus, si tales autographae contra 
tium litterae 3 quas aut ipse, cuius esse dicuntur, aut ipsius heredes successoresve non possunt 
iureiurando dato negare ab illo, cutus prae se nomen ferunt, scripias esse, non mumeratae pecuniae er 
ceptionem non opponen tes, sed insuper etiam argentarius publico instrumento scripta ens possit, 
aut ipse quidem id negligat, adversarius vero ex alterius publici scripti comparatione fr redargwere 
nequeat, tunc ex certis et indubitatis et testium subscriptione confirmatis autographis documentis ad ea, 
quae ab argentariis aut contra eos proferuntur contrahentium chirographa, comparatio fiat et firma hasc 


8 pestem anni 541 significat | 8 uà a M, corr. | vulg., pi) coni. Zachariae perperam, idem excidisse men- 
Kroll | 9 dypdgo cum Scrimgero vulg. | 13 rr | nulla sine causa. statuit | 30 & —— cum Serimgere 
Zachariae) oixevóv M | 14 ie om. M pr., adscr. | vulg. I xazoliyngíoss M, corr. Kroll | 32 fg en. 
Mut vid. | 19 spoagegouévas M, corr. Kroll | 2A | M pr., suprascr. M? ut vid.) Bsfasovuévor» coni. Zacha- 
c robe Zachariae] avrà M | 29 xai] xà» cum Serimgero | riae | 33 avyxgugiv om. in lac. M pr., add. M* t wid. 


FE 


3o- a 4 9o, Do 


— | uw ox 


"uu" 22 A 


* 


e 


. 


* 


«„ *** 


DE ARGENTARIORUM CONTRACTIBUS 169 Ed. VII 2—5 


osx dAdevorva vOv dyopaiov oH H 4x, ola ovx áapalsías avtolc Qsovene, dd uóvov vov 
€xruavot. od ros ixersvovgs yiwopévov sQoxQíuavos dx vov - dyxsic as d NHD̃⁰,um; 9 xÁnoovouor 9 
dad x Oovoua tois ragd «vov gvvallabavro sic a€rovs éyyodgoi ysvouvos. 


CAPUT III. 


"Efovas dd oi d« voV at r dgyvoongatdw ,t, d£ iov dd xai oí GvyalÀduvos rde Ónolas 
nat abr dyoyüs xuvobvtas dd,, ie vivis vOv versAsvtrxóvo» q dne x )juove udv ovx loo, 
eras dd %, 5 wa] noáyuard viva dxsivow Üuvsyxóvra iv nagadQxp I vnoO9xy maga v 
avoígxsvas, xuvaiv xaT dxsívoy» ve aomoLovgas avroíe dyoyàe wal v, AA a avvóv davxoĩs saguoisiv. 
và & h⁰õ,t d axoe gvÀaxOsstos xal dni [rate] vOv g, cvvaliawtó» xal er], grole, este 
éisivas vois éydyovou» yj wal évayousvow Boviouévoi, uc us) vois ovufolaíois 5 png, 
Snom j, Opme wavei» dyosyós, e gigs voi vÀv» de Erne xci TOv evufa cv avrolc os 
Aàypaeiv áénoudvac, xal Kyu» wacrà r "ori vj xc dnloròri dars v)» nootiungw. dis- 
% rvy zds nal rije Ow ijurrigam xoóvow d,j⁰ανε dÁlórQiov, vou, udy svspyéras vw ide or 
S noaynuavowv, vovs dd xoscctovrrac vois dAlotolow évyvQvgay. 


d 


CAPUT IV. 
Káxsivo d vjj justéoq mag) avroos éAmixovoiq ngossiOsusv. dna, yàp. vole sap cr ysvopévod 


evvalldyuags Ggódpa O ,, nud» du apJiGctaras & naQaxsisvousvoSs TroUS eUeQyétaSs uy) xoposiv xavà 15 
vé» mQiuuévov Twà xmaoà và» xgsegvovrtov, ngiv àv oi wooótvsos xo.Ouvas dzopos Óià vijs dxaragscs 
ésoduyOo7» (nap avtols mdávv xaÜéctoxs qogtuxós, d ro ovs e J ves ae % ru KOovs xai 
Rega. rde Qvi» xal ci» du éavroig dcpalaav mspurouicOn,, are dà rovro ura dos urve rij 
vaysiav vOv cvvallayuatow ÉxBacw GvyzoQsiv), OearítLouey Oià voU svapóvros Oslov noayuatixov «UrOV 
wav idun» avcois delopévov gota» ur rena dri mocone 5 ua2odíg 9? conacsio 7) d ννο. 20 
pat. rar, aguóLs, ova UvQS avroUs «s xal TOUS abr Gvra/dáxtas, Ups xat avtü» dyoyds xivoUgs, 

Niue duo la, dv vq? dat va xal J. và ndypasa, hd ole ados 0 xoóvos zaoégss ve 
pow, Oxoía» x vie fustéQae ego vwouoDsgías, cts gurl B«povuévove v dxodsibe. vijs r 
xoenctovriow éxgrác&cs, ai ui, duννννν οονν napa roõ mQorotUmov TO Íxavóv vrouaivas, yogéiy xatà TOV 
ixzoujOévroy vx lust. nganyuatov xal dE ide 9 ysvanze ùn⁰oοοννẽ, avroie Uroxtiudvco v, ép ev, xa d 25 
eigrras, ngoysvécrapa «àv GAL» Qavagrov Kyoves d,  olousDa yàg và sq ngonigruévo Gopnassíq. wal 
roĩe avtov GvyaAldxraus saQsz0uava sie t)» xouwviv Gurtuvsi» svagysaiay, ola auf ovx óMyow sisi», da 
vois dv xdcp oxsÜÓw «pj modeveiq. yevomdvow avraldayuagsy vrtovQyovytov. 


CAPUT V. 


Kal sovto Bà avroís magacysiv aívoUcs cvvaidousv, diera. , dy TiGiy ésdyons Üíxas wal ele rij 
vis Ósxotnuoigías OuoAoyía» GvysAavpovvas ui drassiaó a, dyysas, d lla &gxsiv xv avtov i sovtep ywo- 30 


non habuerint, debitores vero religuerint, aut res qu rapi Lond ad illos pertinuerant depositae vel Aypot cae 
Wis satis- 


bonorum cessionis a debitoribus factae asd i p 
ses ab illis alienatas et ex speciali vel gener 

quius ceteris creditoribus ius habent. — Existimamus enim ea, dicto argentariorum corpori et iis qui 
€um eis contrahunt conceduntur, ad communem salutem conferre, ideo quod illi contractibus non paucis 


promissionem decimae partis cogantur, non exigantur ab tis fideiussiones, sed sufficiat ipsorum de hac re 


1 ow, dlávvova M | 9so?oys Zachariae] évovogs M | IVc.2]| 19 vésxov M*) vóuov M*| 23 óxoíav Zacla- 
$9 xap ar cum Scrimgero vul 8 «ais del. Zacha- | riae) onoia M | 28 nac. M | 30 Jexavonosoíac M 
riae | Lóvrov M | 11 voregor M, corr. Scrimger | 14 | (idem 766, s. 6). 
tsgotiOsuev M, corr. Scrimger | 15 veagós—vonuos] nov. 


Ed. VII 5—7 766 FORMA PRAGMATICA 


Aov Ov, c.$ 86 v vouq? Oxonscovrvas, ovdi» adxoðe p d niin *ó éyyvgytü» ni) nagaaysiw, Ala gal odr 


pi xavdOsciv, ola dio Ovvav vnido dar- stGssUagOa, dv ij víGvi) xal Undo % d, vopitevas 
51060 
wavadreovcs v5v tic ÜsxatnmOs«géíat soi», denso xal | 


dvayovrss avsois xal nos ys o sag avtov áve- 
nnen vais ouoíaiG éxovsDsGovtas Y e. ravr)s xal uóvne Tie diapogde dni voUtq 1j xipalaiq odge, 
Gore, NN iumeoc d rignvas role dx vov Gverruaros v» agyvgongava évayovss st» sav dyyvgvev 5 
dósuv dni «p Ormasnuoigiq xav. dix qu wa pelor nta „„ 


CAPUT VL 


al era, waà ola cu,: ól4 dv ovas) ov uóvoy avvois HA, dd xal tole xowois sodynaew 
lunzódiena qépsw evolaxazas, dv rod sd» uépss t3)» sigovégae iu sp) abroùt uunospuaDa ,d 
na ed da J avvols slvas id Qixagtds, eive dváyovaw sia dvdyowso, 1r» re Gyj» loysévrrsa sa 10 


do rco d éxsivoss dvaysw, gh obe o don nsnonmxtvas c pa, ual dv tovt 1q xsp iow 
giAotsuía» % ts agyvoongatai& TOlc re wat abr dn, UVXODIGE6 v ο % ανę.u ve /OMSY, Sers, 
si. da r suAóvvov , QOÀo tO i véusdOos tà avtQ zQosrxovsa dos xal aic Frege 


Xt» rd yivOusvyOP, xai xosiv xarà vO» sigruérew x cara o9 roð xQscGctov tvyyavórves»v, xal 90 
; y pidan ro aFino abroĩc di 15 tQ xe dx va roĩe dul vovtq ver a 


acta depositio, cum digni sint quibus per se credatur ei, quorum fides etiam aliis sufficere censetur. 

Kaufes autem e i legi e e nihil illis profuturum ente quod f ; dederint, 
ted nihilominus decimae eos partis poenam soluturos esto, etiam litem ipsis inferunt 
et insuper qui ab ipsis in ius CVVT iscrimine in loc capite 
servato, quod, sicut iam dictum est, actoribus e collegio argentariorum fideiussorum ob decimam partem 
datio proprio quodam nostro beneficio remissa cst. 


VL Quoniam vero etiam id, quod supplices ad diversa tribunalia trahuntur (praesertim cum 
rimos habeant conirahentes, et ut fit pee probos), non solum ipsis damnum, verum ctiam u$ 
robus impedimentum inferre compertum est, ctiam in hac parte priorem nostram circa cos providentiam 
imitamit ac iubemus speciales iis iudices esse, sivc agant sive conveniantur, tuam eloquentiam et Petrum 

loriosissimum comitem sacrarum nosirarum largitionum, exconsule et patricium, ut apud alterutrum 

orum 8 inter ipsos et alios movebuntur li(es, aut etiam apud iudices antehac a nobis ds datos 
deinde defunctos iam motae sunt, examinentur et brevem nostrisque legibus convenientem finem accipiant, 
et supplices praetoriorum vexatione liberati proprio tui vacent, (antoque liberalius in subditorum 
coníractibus versentur, quanto aut ipsi minorem improbitatem experiuntur, aut qui improbi esso conantur, 
iniusta iis damna inferre non sinuntur. 

VIL Sed quoniam etiam alium nobis dolosorum hominum dolum manifestarunt, denuntiantes n 
nullos mutuatos aut mutuantes a dicti sta An personis pecunias emisse aut mere possessiones immobiles 
nomine uxorum suarum aliorumve q m In POUND, M OUTRE UORAR PONTO AES. 
thecae bonorum (és sunt aut erunt, nonnullos vero quae ipsis debentur a debitoribus recipientes eut 
in pecuniis aut in immobilibus omnino rebus, non in suam personam, sed ut dicium est, aut in axoruwum 
aut cognatorum nomen huiusmodi solutionem aut cessionem aut venditionem fieri a debitoribus curare, 
ut per talem machinam illi quidem inopíam praetendant, qui vero ex: dicto argenteriorum corpore benigne 
iis crediderunt, in ius vocare nequeant iilos, quibuscum contractum inisse non videantur, in hoc quoque 
capite parem munificentiam (am argentariis, guam gui adversus cos similes controversias movent eee tes 
tubemus, si quis debitorum dolo fecisse demonstretur, ne res suas possideat, et ius suum clam in alterum 
transtulisse, licere actoribus per actionem in rem aliamve „ et Kae coarguers et. adversus 
dictas res quasi debitoris sint procedere, et undique machinatione pulsa suum et in debito et in 
expensis ob hoc factis sarcire. Scimus enim eloquentiae tuae memoratigus gloriosissimi viri diligentiam 


7 axovras Kroll] óvrac M | 9 cf. nov. CXXXVI | Zachariae | 22 ovy M* | 24 4 Ae M, corr. 
ed. IX. | 11 dg jnárow xal matgueio» M, corr. | R. Schneider | 25 rohe Zachariae] avrove M | 29 ia 
Serimger | 16 j; avrol Kroll] oí avro) M | oí add. | rem M|31 acvoic M | leg. yevouévowt 


V €£3€1-507:858 


"Tw 


DE ARGENTARIORUM CONTRACTIBUS 767 Ed. VII 7. 8 


dxoífsiav voinvTE» UxdQysy, ere Ovto t6 xνα)a xal ovzxo sQac Osbauévac 9j xal Vavspgov susrÓr- 
eopévac 9xoJécac QiaDsiva,, dp. ꝙ xe puts rode letras dx v6 vv yosocaw dyvouodóvas T) QqUiovoyias 
ãd aso vxeusivas Bldfnv, Ai dà «ovs dOqovs Quà r ddt ccs ossa dxaígovs vszoOt?zvas qdνανẽͤ vo- 
pde, dl ld xaà và ssQqig» rote dende. sagagysDévra xvpia xa) dcáAsvra A, xal rd q. d rod stapóvtos 
Ouiov tudw gilorinnOévra moayuatixoU qUzov xarà tóy Frege éxxalac αν Gxoxóv, oinaQ exovdaboussy 
rode Usqxóovs; &mavvac Ge xal dpqDiovgyr rax vois stozypag: stQosséyas, xal vovs ógsílovras dd và role 
rije rod. cacas mQaypagu  vsuovoysiv gen dzolavs» Bíov ui, q id «à& rh ayvauovovrvav uryavas Qixa- 
GT5uoíor xa) tais 45 axe rQocouiAsiv d uexe g,’ «a xaÀ v. 


CAPUT VIII. 


"Oxso 0à dv éxact r- sionuévow lam dex dÓvxansv, voUro ie dv cQ voU you 
évuégoayiouavi Oe Gvvs(douev, ép. & «a dv ásacs vole noolexOaiaw d nQovóuia voi dv tQ nQongn- 
a r doyugongatOv eepavelq. xavalsyouévow xal vois Tovro» uingovónow xal Qia0ógow « «e 4 ole 
nerd v)» dyvpomgaro» xwoUdw vndoysw. rtpéns, yüp ⏑ẽHL áxdvapov T)» dx d» rate 
oi , GvvaAlaypadi va xal spáynads , Zw» dart Fr t mapa vov évégov guAdrres Da. 
1l Tuvra rolvu did «oV szagóvros Dsíov row xoayuavixoU vÜrov xsAsvovtss xa) «oUto ngoeriOtuev, Gere 
y c)v loyiotgra xal astavras v00$ u,u lou agyovvac avwsiOsi» voie dv «d ee, ee OvOTruati wata- 
Aeyoudvow, dera siva Quà mgosraypavow sirva did y (vov airs d dcégov oiovàrmota Guv: Jove tQórtov 
uera rije «ov vóuov dxolovO(as rue / avroUe vis ee aired wr xal dοοννο , xard ví» &yvouo- 
vovrro» BonOnOrva, xa ui) àvayxagcOT,vas xal avxov ayvouovas &xépow palvscOa,, d uallov évdsiEa- 


ndvos xspalaíois iL Kyovros, de ain vois dio modypagu oí ysvexol rua Kxovgs D αο Dat. kal. 
Mart. CP. imp. i pp. Basilii « 


talem esse, ut motas nondumque finitas aut etiam quae in posterum movebuniur controversias ita sitis 
diiudicaturi, ut neque supplices e debitorum improbitate aut levitate iniustum dispendium subeant neque 
vero innoæii ex iniquis vexationibus importuna detrimenta accipiant, sed et quae nuper petentibus prae- 
bita sunt, rata et intacta maneant, et quae per praesentem sacram nostram pra lcam formam concessa 
sunt e nostro consilio T qui id agünus, ut omnes subditi recte et non leviter ad negotia accedant, 
et ei qui, quod rei cae negotiis tnserviunt, quieta vita frui debent, non per improborum machinas iudi- 
ciis quaeque inde oriuntur molestiis et dispendiis implicentur. 

VIII. Quod autem in unoquoque dictorum ium singulatim posuimus, id in orationis clausula 
generaliter ponere visum cst, ut (n omnibus quae enis „„ aequalia privilegia sinf tis, 
gui in praedicto argentariorum collegio recensentur, eorumque heredibus et successoribus e ix eis 
actionibus quas adversus argentarios movent. Convenit anim cam utramque partem simplicitatem in pro- 
1 priis contractibus ac negotiis suis servare, quam sibi ab altera servari velit. Haec igitur per prae- 
seniem sacram nostram pragmaticam formam iubentes etiam hoc. addimus, ut eloquentia tua omnesque 
magni magistratus cos, gui in praedicto collegio recensentur, adiuvent, ut sive per edicta sive per lilteras 
sive. alia et consueta ratione servato iuris ordine necessarium subsidium consequantur, possintque 


 euxilio adversus improbos potiri, neque cogantur ipsi quoque in alios malevolos se praestare, sed potius 


benevolentiam et benignitatem dis, Lin cum ipsis contrahunt, exhibeant, quod hoc et nostri saeculi bonitati 
et wnibersae reipublicae contractibus convenit, quorum gravissimi ct maxime necessarii per praedictum 
semper collegium fiunt. 

* Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram declarantur formam, 
eloquentia tua et quilibet alius reipublicae nostrae tudex firma servato, tia data supplicibus hanc 
sacram pragmaticam formam in omni iudicio, et maiore et minore, producendi eamque recipiendi et guod 
eo datur subsidium consequendi, utpote quae tantam in Mn casu et in praedictis capitibus vim 
habeat, quantam in aliis negotiis generales nostrae leges obtinent. 


2 ugdà M, corr. Kroll | 4 xoqy»] nov. CXXXVI | Scrimgero vulg. | vovzov Agylaeus] vov cov M | 20 
c. 9 ed. IX c. 7 | 5 ie M, corr. Scrimger | 11 ex- | evralaypas: H , 26 d. k. mart. M) dat. V kal. Hart. 
cidissa fere xal vois avro» cvvalldxvas wal (ve | cum Scrimgere vulg. | 27 iust Af | besilio v. c. 
«ovra» xÀnoovómoi xal d. aòò ois vidit Agylaews | | conss. M 
19 dre M | 19 savvoixov M] svyvonovixóv. cum 


10 


[1 


20 


Ed. VIII pr. 1 768 DE PONTICABE 


VIII. Auth. CXXL 
ITEPI TOY BIKAPIOY THS DE REVOCATIONE VICARII 
IIONTIKH. PONTICAE. 
O avtóc . Base rd dvOofovdt énaQxo Idem Aug. Eugenio pp. 
d» i saesoíov. $ 


(Ieooiniov-) "Husis ue doxdiv rde mode,“ (Praefatio poe ad Nos quidem sufficere civiles ordi- 
ae rale xarà rij llovtuc;o dioianoi frae xi nationes circa ticam dioecesin provinciis consti- 
vouícavtsS vOv dvoOevy éstiwevonpdvoy var éxeivovs tuentes. desuper per ipsa loca vi in medio hoc 
rode v0xov$ fxdoiov xarà tóv i nie rovvov , —Consensimus tempore, nemini eorum, c ee 
écyousv zoóvov, ovdàv vàw ver yevouévory wap 10 facta sunt ab eis, delinquere sperantes. 
avrà» dpagrr9rjcsaD'as xoosdox/cavrss- aAA éneíreo ut ab ipsis cognovimus rerum, quod viri habitant 
at avrà» Kyvopsy vày soaynávov, ex dvd oinoies — provincias has latrociniis et ho dediti et viros 
và6 éwagyías vavras Ajgteícis «s wal góvos évrs- — armis utentes semper colligentes, et adversus invicem 
W e «al 5 óniopopovwrae dsl dJgoítovres utentibus bis diffugiunt quae pro his sunt poenas, 
dAljlew xooiusvos [xal] covros, Oiagavyovol 15 ut provincias mutent, in quibus delinquunt, nemine 
eu 3dr 75775 3 wowàc vq vàs énagzías d- provincialium iudicum traditam sibi provinciam exire 


gui, dv ovsiv, odò eos «Ov ine,  praesumente, ut multotiens quidem nos viros desti- 
5 vi» dn 4nidsdoudvno RV FU tir voÀ- nemus ad d rior et gravare expensis 
püvros, e wolldsius ud» zuác dri e d navà e veto nihil, non praesente 


ordinatione 
47)» yoga» wal Baovvas guo Doi o See soàtas 20 praeparato peer et huiusmodi inlicita auferente. 
dà ion ovdév, uf, nagoh¹ν, doyns vi AE évoiuov 


5 xal «à «0avva «Ov dr] r dyaetsh- 


CAPUT L 


evysidouav dvaxalicacDas vij» roð Bixaglov stálav Praevidimus revocare vicarii iterum dignitatem, 
de. xal vó» uiv «ie Palavíae vn N eum quidem, qui primae Galatiae princeps est, 

éd» Fr fj vol (uóvov) ágyovra slvas nibil aliud nie civilem tantummodo iudicem 
ud r j», ad zusie v2» tov fixao(ov xso.- secundum quod pridem erat, eimi pror nos 


res doy?» àbq v xal eros usiQovs và» éni auferremus ad trationem, am et - 
pn lulavías éviurjgausv dQyovra: «óv fixa- — rimis ille, E Galatiae est 5 
à gd amνιονi¹ dca vais «je ori 90 5 vero iterum instituere omnibus Ponticae 
e jeges in o6, yita xp roy ro o io: — ut ipsum locum pies prae- 
(ed) «5$ éxagy Ad a «ov door puris sed etiam gloriosissimi magistri sacro- 


Ed. VIII Graece extat in M, Latine in Anth. CX XI. 


VIII. 
DE PONTICAE DIOECESEOS VICARIO. 


Idem Imperator Basso e praefecto sacro . 


[ee et is 
visum ent revocare ilerum vicarii magistratum et Galatiae primae praesidem nihil aliud csse, 

nisi eisdem lantum iudicem, sicut ante erat, priusquam nos subiato vicarii magistraiu dignitate ennonagwus 
maiore primae Galatiae praesidem honoravimus; vicarium autem denuo omnibus Ponticae dioeceseos pro- 
vinciis praeficere, ut locum expleat non solius praefecturae, ted ctiam gloriosissimi magistri sacrorum 


dan, fe gravaverimus vero „5 cum 5 non esset 5 qui pedea ad an- 
— 2 


2 inscr. de revooatione vicarii Pontioae c | 4 Bdeeq) | lectiones enotavi selectas (contulit AAo 2 rubr. om. 
Eugenio 6 (cf. Zacharias aneed. 261 l Theophan. 235,1 | V, oonst.VILL — de renouacione ui Pe. 
de Boor, apud quem a. 545 dnò index vocatur Euge- |6 suffoienter V^; V* Pat. | 7 pontioam V p tífloem Nx. l 
sius) | 4 ondoyo M 8 éxtivsvon dvor om. c | dxsívovsc] docesim Pist. | 8 per om. Pist. | 9 e- 
ipea £ | 9 érécyousv d 6. Cf. nov. VIII | mus V) concessimus Piet. contempsimus Beck | 10 ab eis 
e. 3 | 10 e n . abr om. 113% om. V, ab eius Pist. | derelinquere V | sperare Pist. B 11 
qóvos — 15 zee, om. M, suppl. im marg. M^. | ipsi Hit. | 12 has latrociniis Pis: alotrociniis V | deni 
Nonnullas litterae  abscisae ami, quas uncis ineludo: | cidiis Piat. 55 et adversus Kroll] ad aduersarios V e£ 
ar Ri has | 15. lxdo] cobrrad—lal cogr aduersario 14 sunt V) sunt ut Pit. | 15 mittent 
x[a Jo» | 15 xai L Zaokariae utentibus his c | V*| e Pist., corr. Beck | 16 tradita (om. iudi- 
20 , om. 6 | 26 uc slyas supplevi ex e | oum) Pist. | provinoias exigere presumentes Piet. |. 1T 
d Th 3) V 2T e M | 28 dH] dignam v quidem V] dem Pis. | 18 a prouintia V a prowimeiis 
31 nÀngovv om. e | 32 0U ex e suppl. Zachariae, pij ante „ ente e Put 70 nal Ns. | 
tieV 1238 a JP aem V Pist. | aut mini 

——————————— | V? Piet, at ex aut V? [29 illoV' i 5 
1 Novellam om. RT, habet V et Pistor. f. 6 cuius | flois dioceseos V Pist. | 32 etiam V) et Pist. 


co vónov add. cum Scrimgero vulg. 


— — — — 


E — 2L — 


DIOECESEOS VICARIO 769 Ed. VIII 1. 2 


vow fayi erg vàyw Osiew ruv ópgixie ual soós rum nostrorum offciorum, sed et gloriosissimorum 
ys re évioborávm» GvQavgydv- Fr ys (uin) xal magistrorum militum, adhuc verum etiam ee» insuper 
rb usyalongensovdvov doxóvrav, el «à d jpov — domesticis et protectoribus praesunt, ac talem habere 
zavQunovip xal «d? tajisíQ ys uiv wal soos ys d — licentiam et potestatem, [et] qualem ipsos iudices per 
Sr [này] nal stooróesroQsiw édpsavügs- wol c- 586 factos in locis habere contigerit, ut neque dignitas 
avo» Heis disiáy v8 xal ga-, ò ot av1ocvs neque sacerdotium neque cingulum neque militia ne- 
vove dgyoveaS d dare ywonévovs ,, «àv vósov — quo cuidam ex omnibus alteri iurisdictionis huius 


Kyu» Gvvéfasev: cvs pcs Aliq Ri ispecUvQ tari aliquem, sed omnem subiacere secundum 
Aire Lov ages GroaTSg pjva viv) v» adsrte em modum, sive privati sint, sivo quodam cir- 


vt 

arte 178 dνοj² π⁵οes «aviae nE) vwd, aAlà 10 cumdati sint cingulo aut dignitate aut militia aut 

stávves vxoxsiaOas Nerd rd Opouv voósov, sire dv — BACcerdotio, „ in solis criminalibus (non enim solum 

idioiveus caloiev sive vevà nnr Levy» 5j militarem iudicem huno facimus), sed et si quis su 

d kla- ij ergærai a y) wel la. xal ovx éni civilibus voluerit agere. Commune (enim) einsam 

pévos éyxÀrnpaciv (ov yàg "ed 55 *óv hunc omnibus personis et omnibus rebus facimus. 

Goxovra voUtov somnus), dd wal si *:6 d 20 15 

patev àOtiíco píuypagOa. = yào t)» de 

rer n i t8 WQocoTOU xal mnavtoío "odyuags 

1 sowb)usv. . (Qouev dd abr xal & soon» sys 1 Reddimus ei quod pridem habuit sacrum audito- 

Se cxooatüQuov, dts rds dyos stevraxoG(íev xov- rium, ut usque ad quingentorum aureorum cognitio- 

a do dvagvopudyae dun¹ανοο xovà viva v56 20 nes comprehensas ap tione per aliquam Ponticae 

Devrasije di,, énapyíav 7 xavà vavrg» áys- dioeceseos provinciam non ad hanc adduci felicissi- 
1 


avrqQ xarà mam civitatem, sed apud eum secundum sacram dis- 


ars 4% wüpov tiwos rh ai vavvne 56 due 25 qui in hac magna civitate sunt iudices, vel ex nostra 
stóAsos 40 Gr, i; xa) A rustéQac er A * ; nemini fiduciam dantes mox quod lis de 
a g. dora, dxsidà» duxinOsiga Oíxg appellatione apud eum moveatur, appellatione se- 


rie ds  "ngofraeras «à vow dgécsow xaJàa30 pellationem secundum quod pridem, priusquam 
cr, wi» nac évoGas v9» cQ», os urÜsvós nos iin adunassemus administrutionem, ac si nulla 

* 06 xaivo9. *0vto ydo dy v da in jo facta novetur. Hoc enim quoque in Gala- 
q; Tudarias $ uslsvouev, Ov ys y«ló» dso- — tia iudice iubemus, quem simplicem reddidimus iudi- 


CAPUT IL 


Add «s «Q Bux TOPTQ s „ n Sed licentiam (his] vicario huic praebemus, se- 
jv» dv énaoxiav 5 le. 2%, Herrirze 3 yíiv*- cundum quam provinciam voluerit Bontleae dioece- 


nostrorum officiorum atque gloriosissimorun magisirorum militum, praeterea autem magnificentissimorum 
eorum magistratuum, gui sacro mostro patrimonio nec non thesauro et domesticis denique et protectoribus 
N aíque talem licentiam habcat et potestatem, ipsi magistratus per se ad ea loca venientes 
solebant, ut nemo neque dignitate neque sacerdotio neque cingulo neque militia neque propter aliud 
quicquam ex hac iurisdiclions eaxtmatur, sed omnes ei subiaceant eodem modo, tive privati sunt sive cin“ 
gulo vel dignitate vel militia vel etiam sacerdotio ornati, idque non in criminibus solis (nequo enim mili- 
larem tantum hunc magistratum ſacimus), verum etiam si quis de pecuniis litem instituere velit. Communem 
1 enim ume magistratum omnibus hominibus omnibusque rebus facimus. Reddimus vero ei etiam quod 
ente habwit sacrum auditorium, wt lites usque ad quingentos aurcos appellatione suspensae in 7 
Ponticas diocceseos provincia non ad hanc felicem deducantur urbem, sed apud eum sacra vice 
ezaminentur, sive ex ipsa civilium magistratuum | iurisdictione motae sunt, sive em sententiis alicuius 
magnae huius urbis magistratuum sive ctiam e nostra iussione; nemini licentiam dantes, ut postquam 
eppellatione suspensa lis mota fuit, altera appellatione utatur. Si qua tamen controversia principalis 
apud ewm moía et adversus hanc appellatio osita sit, procedet appellatio sicul olim, antequam nos 
ictratum coniunæimus, ( nihil medio tempore innovatum sit. Hoc enim ctiam in Galatiae prao- 

iubemus, quem simplicem magistratum facimus, quasi nihil in eo interim immulatum sif. 
Licentiamque huic vicario damus, ut in 5 velit provinciam Ponticae dioecescos 555 

Armenios í 


Aciscatur, incipiens & vicina hac Bithynia usque ipsos et Trapezunta et nostrae reipublicae 


1 sal xe ys] sed et c | 2 ur» addidi, cf. 6 | 8 «Gv way. | et usque V utriusque Pist. areorum V | 20 eo n- 
— 4 ye wal om, € | b niv em. cum, p Serimger e sus Niet. | pontiſſee (-oem Pist.) dioceseos V | 25 
vulg. 184. Ars quinquies scripsi pro uzdà | 11 za»vac] | maxima Pist. | 26 lis de usque ad 30 appellacione (sic) 
omnem g | 13 5 Kroll) rr νανινe M f xai | om. Pist. | 28 uti suppl. Beck | 31 ista donassemus amini- 
on om. 6 | 18 dd et xa) om. c | 23 cd«gorv c] so» | stratione (ammistraciono Pist.) V Pist., corr. Kroll | ac 
caxoev M | 27 lis apud eum mota tit 6 [ 28 xexoraO«as | hao V Pist. J 32 noventur Pist. nova essent Osenbrüggen, 
om. € || 29 principaliter i. e. ssgorrovvzoc c | 30 ad | «n novatura 7 | quoque Osenbrüggen] quod V Pist. | galla- 
appellationem (i. e. xavzà «àv 4. 7) c | 39 r addidi, | tice V | 34 nihil del. Schoel! innouatu V, innouatum 
cf. € Pist., innouatum esset. Lioentiam Beck | 36 his delevi, 


3 ac] haeo V neo Pist. | 4 et delevi [| qualem Pist.] | incipiente V 
equaliter V | 5 dignitas neque om. V [ 8 exsoeptari V 
9 priuati sunt V | 13 enim add. Beck | 19 ut usque 
IIL 97 


Ed. VIII 2. 3 110 


vÜv woetotUxes uiv «dà viv Zuagtzguéva rale quidem, quae hactenus delicta commissa sunt, com- 
e eee 2 5 (xai Ze dj xai tentibus emendet suppliciis (et gladii ei concedimus 
Fiore a9rQ napgéfyogsy &Ósiav), ud dier dd vois oxvoa- — licentiam), praecipue milites cobercere; nam si qui 
ri re AN, ek vues avvadv «ois oixsíovs d no- relinquentes loca talibus in statuentibus tradiderunt 
Aelosstóvet N rote 5 5 ird ada v,] i 5 1 gi 1 ch d 5 invenerit, 
dto MAC. «wa q av AGO» UTOXS(NEVOV unc exspoliet cingulo, quem non expectanfe 
Rd pedis yvurvést vie Lovps. ówmoíaw nsp àv eum manifestum facere praepositae huiusmodi digni- 
ur «wyyivos* oin dre vovro ) woe, tati quemadmodum semel et illius locum implens et 
vy épervóos rais voiaUta GrQaTs(asc dex, de Gxab in omnibus de cetero licentiam babens. Buperesse 
xal] vrÓv dxsivys vómow ii xal xat:à nówvrow 10 ei concedentibus timorem omnibus locis et vicis, 
épsHrs &Ósiav. Ax. dgigvacDal «s cr sxaQéyousv 
d dea wdes vóstow «a wal goelon, are ayioratowv — Sint monasteriorum vel sacrorum nostrorum priva- 
sow j xal sveyév sie govactnolov ij c torum, aut sacri patrimonii aut nostrae domus, et 
OSsíov hu sp.Bdeo» 59 xal vov Osíov satQuovíov — simpliciter dicere, nullum locum foras eius iuris 
ij xai vie queren olxíac* xal dnas sistsiv ovdéva 15 dictione relinquentibus. 
tónov (Ko) «9c avxov Qiauodocías navalsussdvousr. 


CAPUT III. 


"Enonveócs: dd «al «àe ovoatuertixós wapodovs, si Peraequabit vero et expeditiones viaticas, sí cum 
urrd «5€ stpoenxovens svrabíae mpofQyovvoi* xal ei — competenti disciplina procedunt, et sí aliquid ab eis 
r. war at r, áuapravóuevov , voUTo dnavo culpabile iovenerit, hoc emendare, tam mílites emen- 
OQoon, «00$ re GrQaritas eogpoviLow evrove role 20 dans Ipsos quam nostris subiectis in his quibus laesi 
vs nustáoow Unevtléc: à Íxavoy 45 ol; à» ide constituti sunt praeparans gatisfleri. Fiduciam autem 
ulvo, cüxouv sagacwsvdLov e νιο .  maQgnoía» ei concedimus et armis nudare eos, qui non propter 
«vs chr xaoéyouev, xal dr yvuvovv vove ur Qui — aliquam militiae necessitatem possident ea, et omnia 
eia or id inferre publicis huius magnae civitatis armamentis. 


gavaías Aváyur» cavea xropévovs ual ndvva 
eic rale dhe e vie ey lu, vaítne mólsoc 25 
1 dal Oν ,. ivaxówss «s moieíat x«l àv0Qogo- 1  Resecabit autem adulteria et homicidia et latro- 
vías xai ApGts(ae (wal) ualuva sáwvreowv yvvawmóv —cinia et praecipus omnium mulierum ra et rerum 
donayéás xal spoayuato» dágoigéGsie, io do va xa) — ablationes, invasiones autem et víolentias et omnem 
glae, kal xdvra vOv toiottov duaQrgudto» xard- — talium delictorum enumertztionesa, aus hoc quam 
Aoyov, € vovto guàlova vij ÓsÜouévys aur cag 30 maxime datae ei & nobis administrationis capitulare 
fuv dert wspálauov (Kyo). dvar wal «ovs — habens. Compescet autem iniuste agentes, aive sa- 
dd st, sit (eges sive doyovtsc slev fre xai — cerdotes sive iudices sint, sive etiam possessores aut 
opes ij xal (Ou3vas vvxósv* xai ode. Gvyxoprcss — privati forte, et nulli quiescet agere nostris non co- 
us. 


DE PONTICAE 


sive sacratissimarum ecclesiarum sive sanctissimorum 


, u volg vMstégout , yvopizo ; 
3 C Enáte L VVV b N v kel 35 Habedlt vero et litium examinationes et quae- 
Eten. Nes dà id piv v, —— (xà»)] ga- stiones. Habebit et proprium quidem officium bomi- 
oe septuaginta, evoavsvsapdverv 0iÀ dai rdv 


aH dE éxsivov «oU GuQivíov stagsyopdveow, ger 
4E o$ xai mpótspoy Sr fixdguoc zv. dnodidouery d et prius, quando vicarius erat. Reddimus autem ei 
xal «às i e, de WQótspov TQ gin de- 40 et mnios, quantos vicario pridem dederamus nunc 


Persarumque fines, ut primum quidem quae adhuc commissa sunt poenis competentibus persequatur (nam 
etiam gladii ius ei concedimus), praecipue vero milites coerceat, si qui eorum derelictis stationibus swis 
eiusmodi flagitiis se dediderunt. Si quem autem. criminibus obnoxium invenerit, hunc cingulo privabit, 
ualecunque habet, non expectans, donec magistratum gui (alibus milifiis praeest ea de re certiorem 
fecerit, quippe gui semel et illius locum expleat et in omnes omnino potestatem habeat. 4 licentiam 
ei damus adeundi omnia loca et vicos, sive sanctissimarum ecclesiarum aut religiosorum monasterio- 
rum aut sacrorum nostrorum privatorum aut etiam sacri patrimonii aut nostrae domus, et ut simpl 
citer dicamus nullum omnino locum ex eius iurisdictione eximimus. 

Observabit autem etiam militares transitus, num cum debita disciplina 55 et si quid 
in is commissum invenerit, hoc corriget tum milites castigans ipsos tum etiam subditis nostris, quibus in 
rebus iniuria affecti fuerint, satisfieri curans. Potestatemque ei concedimus, ut armis priset, qui mon 
propler aliquam militiae necessitatem ea habent, omniaque inferat publicis huius magnae urbis armamen- 
1 tariis. imetgue etiam adulteria et homicidia et latrocinia et maxime mulierum raptus, rerumque 
ereptiones, insidias et vim, universam denique talium delictorum seriem, quod hoc potissimum potestatis 
a nobis e datae caput habet. Fefrenabitque improbos, sive sacerdotes sive magistratus sunt, sive posses- 
2 sores sive halt, nec cuiquam permittet facere aliquid legibus nostris non probatum.  Instituet autem 
etiam controversiarum examinationes et diiudicationes; habebit autem propriam cohortem virorum vica- 
rianorum septuaginta stipendia facientium per sacra nostra probatoria, quae ex illo scrinio praebebuntur, 
ex quo antea quogus solebant praeberi, cum vicarius erat. Reddimus vero etiam mulas, quot quondam 


2 xal yag di om. c | 4 nam si qui c| avvóv «ois 
oiusíovs om. 6 | 5 davro?sc) in statuentibus(?) c | 6 0vrwa 
Zachariae male | crimini c [8 «ovvo) eum c | 9 evgaveíe 
om. £| t1 sepéxoue» Gdseiev] concedentibus timorem 1 
16 N ex e add. Zachariae | xavadeus&vousr Zackariae 
xavtaluuxáavov M relinquentibus c | 17 peraequabit ? c 
| 19 emendare 6 | 23 cel autem c | 24 sávrac M | 27 
sal addidi ex 6 | 28 *s) autem e | 31 Kxzow supplevi 
ar € al] autem c | 32 xai om. H, supra v. add, 
M* | 34 n om. € | 35 andes Kroll) éxdfe. M, 
épétss oum Scrimgero vulg., habebit 6 [| 36 dal et c 
pàv alterum om. 6 | Bixagíov M* | 31 septisginta M 
39 ài] autem ei c | 40 dederamus c 


2 emendent V emendetur Pist. | 
post praecipue autem add. Beck | 4 relintes V | ia. sta 
tuentes Pist., in stationibus se T 
V Pist., corr. Beck 48 mL unde sg reir Pist. 11 
erati:simorum V | 12 privatorum B uataram PI. 
19 milites . 


28 
Beck] abalienatione J abalienaciones Pist. 3 Sdmini- 
strationi V administri Pist. | 31 compeecit V, corr. Beck 
32 aut] sint V*| 39 quiescet Troll] qui nescit Nit 
| 35 et prius om. Pist. | 36 et om. Nit, | 40 multes 
V Pist. | declaramus V Net., corr. Kroll 


- 


Ww N 2 2 


— — 
220 


Kr 


XR „ — 
2 * 
* — . 


— 
"cw 


DIOECESEOS YICARIO 771 Ed. VIII 3 


ivαν vüv o re die i Kyes lg xoóc provinelae iudex habet accipientem ad suum mini- 
v «vroU Unngscíav"* inet ye du, ud odd Fra — sterium. Illi videlicet ad nihil aliud nisi iudici tan- 
39$ derer uóvov Ovcs stoletuxq xc rij tv vowvtow — tummodo constituto civili superfluum eorum est opus, 
J, xc, «Q dà mpBléntg ffixagig  sspevogvei» — viro spectabili vero vicario, circumlustrare necessi- 
"Wir bn ard dvayxaia tà vije ivrsVOsv vngoscíac 5 tatem habenti provincias necessarium buiusmodi mi- 
3 4% "Tywaxoíseva, dd a nàca Grgareía vs 3 nisterium est. Obediet vero ei omnis militia in 
éxsívou& ovga t re, xal vVzovgyücovos sois illis constituta locis, et obedient his, quae dicuntur 
wag avtov Asyouévow Ooudctixot «8 xal nQotíxvooes, ab eo, domestici et protectores et scholarii et mili- 
€xolágioí «a xal qvoatiovas* ov Osóuavos roocvátsces tes, non egentes praeceptis iudicialibus aut iussioni- 
éguuxie Sj wslsvosos iner, d, ab vd vie 10 bus nostris, sed boc ipso eee iurisdictione. Ad. 
Aeris vd ꝛcouęeyoĩ vues d. nmovoyraovsos dà xaO" ministrabunt vero ea quae singuli babitant loca, nisi 
etc far Üidyovos H,,, nn» sl hij vit Qiwaía — quaedam iusta et inrecusabilis occasio auxilio maiore 
wai dmagaíryros xi, uaibovos fonÓsíae Osopévn N necesse eum constituat, ut ex aliis locis in 
sos d avtov xavactüga vov wal dE dri os istos transferre. 
4. vóxmev sis drigous «órtove psrayaysiv.  Xorjoevas 15 4 Utetur vero praeconis voce et lampadibus quat- 
à teien goi xal lauzde: quattuor, o xal d. tuor et expensa pro hoc & nobis definita et lin] aliis 
ade map fud» vnào 10írov Og.aOs(ens, xal vois — insignibus, quae civilis mi: itarisque sunt itatis. 
Lone ériGd5Luoi Oga solsruxi$ va wal gvoaTiwrtex?s e Unde adresponsum ei iubemus ministrare ad imita- 
dere &oyis. Sd xal ad responsum avg xsAevousy — tionem gloriosissimorum nostrorum magistrorum mi- 
vnovoysiv uatà. H, «ov dyQotorávow iu or- 20 litum, per quod et disciplinam dabit militibus, si 
rms, d. o9 xal 6 i evoeariras, snow xa- quando vocaverit tempus, et congregat ad necessaria 
dn, gase, xal evréte agis rds d»ayxa(as «ov — rerum ministeria. Quantas vero annonas delegavimus 
fipdymavos vxovoyías. d& 0Àà evjosis ápooíGapsv — ei et consiliario eius et eius officio, et vespa oportet 
F vs xal magédoq xal vj €x aUro» rde, we) doe cetero eum, qui primae Galatiae ludex est, habere 
$eas da vov AoutoU «ó» «f nostros l'ulatías vyov-25 pro se et et obedienti ei officio, quod 
psvov Exe» Unio avrOU v8 wal ragéÓpov xai rije a, - vero ipsum pro dignitatis codicillis oportet p re 
Nonne avro rd gas, 0a «a abr dne vov rij aut in divino nostro palatio aut in praetorio glorio- 
sexe evufólow mnoszwss naoéyev i év v Oso  sissimorum praefectorum, per subiectam deseriptio - 
iu⁰, m, h e 9$ dv v« nQarogi «àv évdoborátov — nem omnibus flet manifestum. Hanc nos di 
éndoyev, d & vin Onererayuévys de mac, 30 locis illis reddimus, ut laesis promptum adiutorium 
yevüsevas dd. «aver» ines t5» &orjv «ois vóxow zit, et omnes in his habitantes locis liberemus his 
éxsívow  «mnodsdouauspv, exta voi adiovudivos ix — quae bactenus adprehenderunt eos difficultatibus, 
wQoxeíqov rij Born)na» sivc wo) ndávras vovs xav — quiete vero et tranquillitate perfrui universa, ad- 
dxsivovt oixovvras coe sónove &xvrlldyÓas A «va ministrationem praeponentes ad omnium de cetero 
axe vvv wersyóvtov avtove Üveysosv, vovyíac dd 35 iniquitatem et iniustitiam valentem sufficere. 
xai svvouíac diet duden, deve roc ton 
as rιν,u-νοι e nuoDw Os ada 4757 d dnia t8 


wes 7agavouliap Ovraudyr» aQxsiv. 

ASC) Tavra voivvv dle rj ojj dvdolBó- (Epilogus.) Haec igitur manifesta tuae glo- 
cite xaraccram, Gvvsidopav, ava avv» yecexovgav 40 rise constituere 1 ut ea cognoscens, quae 
r sap) tovvov viv tjuiv nagaGvdsra na Aa:vs» de hoc nunc nobis placuerunt, observare in deinceps 
sie «ov H, xoóvov wal vas Gers avtQ? xopr- tempus et annonas ei ministrare, secundum quod 
ye, a t UVmoraysicp meo fuo» ésoygapi quae subiecta est a nobis descriptio praebebit. 


vicario assignalas nunc provinciae praeses accepil in suum ministerium; quoniam illi, qui nihil aliud nisi 
civilis tantum sit magistratus, ervacancus est talium usus, speciabili vero vicario circumire coacto 
8 necessaria carum opera est. Oboediet vero ei universus exercitus in illis locis constitutus, dictogus eius 
«udientes erunt. domestici et protectores, scholares et milites, mon indigentes praesidali mandato nostrove 
iussu, sed ipso magistralus iure obtemperantes,  Obocdient autem quo quisqua loco degit, misi qua iusta et 
4 ixevitabilis necessitas maioris auæilii indigens cogat eum ex uno loco in alterum traducere. Utetur 
etiam praeconis voce et guattuor facibus, quoniam in hanc rem sumplius a nobis constitutus est, aíque 
ceteris omnibus insignibus, quaecunque civilis ei militaris magistratus sunt. Unde etiam ad responsum 
ministrare ei iubemus ad imitationem gloriosissimorum nostrorum magistrorum militum, per quod et coércebit 
milles, si quando tempus postulaverit, et ad necessaria rerum ministeria continebit. Ouanlas vero annonas 
assicRaverinus ei et assessori ei cohorti ei parenti, et quantas debeat posthac primae Galatiae pracses 
habere pro se et assessorc et oboediente ei cohorte, item quantun ipsum pro magistratus codicillis aut in 
sacro nostro palatio aut in gloriosissimorum praefectorum practorio dare conveniat, per subiectam noli- 
tiam omnibus fict manifestum. | Hunc nos magistratum illis locis reddidimus, ut qui iniuria afficiuntur in 
promptu iliun. habeant omnesque, qui in tilis locis habitant, quibus hactenus premuntur molestiis libe- 
rentur, el quiete atque disciplina fruantur omni, quoniam magisiratum illis locis praefecimus adversus 
emnen, iniuriams ei scditionem valeniem. 

Epilogus. Haec igitur manifesta tuae gloriae facere visum est, ut cognoscens quae hac de re 
nunc nobis placwerunt observet in futurum tempus et annonas ei pracbeat, quemadmodum subiecta a nobis 
notitía comprehenditur. 


1 Mag (sic) M | Az, AaBo»] KAaBs cum Scrimgero | | eat) et V Pist. | 5 habent V Pist. I 6 obcdire et consti- 
vulg. | 2 avvoo M | 4 negiwocssi») ciroumlustrare — | tuti V Pist., corr. Beck | 7 obediunt V 18 scolarii V 
rovincias s | 10 444 — Jail sed hoo ipso iuris- | scolari Pit. | 10 lacunam pest ipso staluit Schoell | 12 
otione & | 14 dváyxzs M] 16 quartuor * I 19 à2ge- | auxilium maiores eget / Piat. corr. Beck I 16 et prius 
enóvcovsu M | 21 xeAícs) vocaverit (i. e. xaAi084) € | om. Pist. | difüpita V| in del. Beck | 17 militaribus V*, 
22 congregabit (i. e. gv c | rerum ministeria £ | quse suprascr. V^ | dignitates V | 18 ministrari V Pit. 
24 eonsiliario eius € | 30 vmagryov M, correzi I 30 | | immitationem V | 21 et on. Vi, add. V* | congregabit 
aden, doy» ex C Zachariae] aso nde apxn6 M Beck I 22 annos V | 24 gallatie V | est] et V Piet | 30 
| voi6 $0206 et zu» om. € | 31 zaca»] omnium s [ | ijj. reddidimus? | adnietorium V | 33 ueris (ue ex uo) 
38 nagavopíay ex & Momnaen] tgovouiav» M i, uero V? | &lminisiratione V | 42 quod om. V, qu.e 
1 accipiens Beck | 3 constituunt Ye, corr. Beck | om. Pur | 43 praebebit om. Pit 
97 


Ed. IX pr. 712 DE ARGENTARIORUM 


ibi Dat. XV. kal. Oct. (CP. d Dat. XVII. kal. Oct. CP. imp. dn. Iustiniani 
ati stinani) pp. Aug. aune XII. post Baal in e. n. anno XXII. pe...... i * 
la. 548. 
7 
IIEPI APCTYPOHPATIK9N ZYNAAAATMATSO9N. $ 
"fitoxoávopo "Iovatwiavós 5 Tei goονοαννjq éndoxq u lame. 
(ęool ni.) To wowó» v Gvgtüpavoes vOv &v vd» and rab vis uayalee gr? 


óvvo» ixétsvgs xÓ sfuérspov , vos, rote dAlos &nxacw, ole avvole x reα]αe˙ , ual ev» xaJ 
. avtoic Bond ñον te 2 ydg vivas érogrcavras 5$ wal énopeldovsas xal dxaAtOWRÁPOUS 
lov fj nodyuara wal oóx éyovras, õ 0 ToUTo e alrei avvovs xaDagéé dvvupertses vxip 1 
peser grs iv, cord dd d ex,» du «ov ev, 
miei xal dygáges avtoig évvsilac«s voUrO xouiv dare, * rait éxsivo aiczsecw lr dec 
ce robe évoylovvras avrols, di?ve sigo xovtov mávtme rd dwvupevut)r wavaÓsiema v 


Ting éavrovs £ snos iro, dra lager alxa «i$ mooDeculas dvevaane ga ssi» «0 ixav)v vote 


«à; &vriponijoas d dvaAapBavyóvtov vOv ev» icc xa] cd da- avyygapàs nal às 15 

q notas rde pri : 4aUõν& dan , cb T) dpa d. vy drr — Tap». 

soÀlovs dà wai f Ee 2) Hold in cas 25e Bovionivovs noaypavos évssi4asDas ace vxdp avrev 
Gene, xal voic uiv uavogDovaOes v) te ate 


vupevisc yonuátav y ghi ay pit o0» 

dà d warasiDévas v0 xov ids ra figdy pa va, xal ande ovto yíveaD'as «às dvsiqovieuns, . 

Aouéve avr» [xal] mi) Ados x xevoiov ga và woéyuava wavafgaAAnv, ngly &» 0 « 555 A 3 
gas dnóüub tov v ur ij t mpoyuáram mougawo ij xavádoito vavra as. 

pdv saoégew v yovaior rd nodypara, Voragoy dà aue gr ij Kyu». éxsivov d „„ Tov 
r yQuGíov , và miQ&ypata QsÜócÜas- nodypa hrt, dunyavoy xal qofsQóv avvole ee, Beg E 
q ae , Ouotosc dd LAN dini onsvor e * 6, 8. r ad ud r . rie ya à» vov «à L 
stodypaca dvr ñ dn ovovpdvon pn A rꝙᷓ wowjcaeD'm, «àv d. don eov ánódubw 7 3) re- 25 
ge dv Mri uni a i as rab sif Aaféw, Noro s n S vi rodro Ade; mollius dd avrovs v 

pévovt ual ixyogeiv d rigoss rds dyoyác, xal dv H οονν t e oix avcois póvou éváyovew, àJÀà ual 
vole rat dyeyác dxyoQruOsisw ij ixyoQovuévos. Kai ijrnsa vavvne duni vij duo, wal, sisse 


Edictum IX Graece tantum extat in M. — Epit. anon. Bodl. p. 224 Zach. 


IX. 


DE ARGENTARIORUM CONTRACTIBDUS. 
Imp. lustinianus Aug. TYiboniano praefecto urbis. 
5 Commune collegii v e qui in hac oe modo urbe 225 eee potentiae 


nosírae, ut sp cetera omnia, quae iis iti sumus, etiam nunc 
enim quos debuerint aut. etiam pl dade 


2i s sese autem illorum petitionibus cedentes iis, premant, ing us constituere, intra quod 
constitutae pecuniae reus omnino debitum gti 40 vero silis spondere e die fatali veniente soy eu 


P riii constituant, et illis * uod . e ipsos tero sd sna es g 

niam auf res praebere, et simpliciter ita constituta non mandantibus silis, ut non aliter 
aut res solvant, riusquam qv constitu accepit apockam p ecuniae aut rerum fecerit aut eas se ac 
pisse. professus sit; et se. quidem dare pecunias aut res, postea autem 5 illis apochas 
725 pecuniae ei rerum exigentibus. Quae res multimodis difficilis ei formidabilis iis est, tam prae- 
„„ futura cavere, id quod nequit. Quis enim corum, quibus pecunia aut res constitutas 
constituantur, non ea icione «t apocham faciat datorum vel sitionem ina actis se haes 
3 ad id velit venire? Saepe vero ipsos 3 etiam aliis cedere actiones, et haec non. sibi 
solis actionem inferentibus opponi, verum etiam iis quibus actiones cessae sint aut codaniur. El petierunt, 


1. beer. d. XV. k. oot. M] dat. XVIL kal. oct. c] | | 20 xai del. Zachariae | 21 wovjcorvo M, correzi | 24 
2 XXII po. Esc.] XXV post basilio vo. conss. anno VI excidisse puto verbi gratia gvlávsecO ws | Ovis o Zacho- 
Malwi cum Zackariaeo sextum post Basilii consulatum | riae 25 «9 Zachariae) «ó M 
annum in septimum mutare quam servato VI. post XXII. 
eum Bienero scribere XXI. Ezemplar ad Ewgenium 
scriptum anno 540 emissum esse e Pistoriensis subscr. 
concludere noli | sz . servatur notitia de É gie — "i den ex kibet de (dat. VIIII. k. 

a xa^ 771, 80. 4$ sep) dgyvgompaTó» ann. | lutias ca D. iust. pp. oog. XIIII iustine 
jn 6 Tribonianum quaestorem sacri palatii fuisse | viro Pis Pire consule i. e. a. 540), veram ad rubr. const. 
5 Ure urbi non constat: % Tego, CXXII («» nov. CXXIX) delatam Escor. et T': 

T «ois doyvgorgdvas anon. Bodl in epit. | XVII. kal. oot. (ootub. Esc.) Ea . T) 
ende woaíGto.* rd lcóvrvzov émnáQyo mÓ- | (nti. Esc.) iustiniani (iust. Esc.) pp. oog. 
bet mavult Zachariae | 14 éavróv M, corr. Agylacus a XXII. po. 


„ K o OIL 0X0 E 


Ed. IX pr. 1. 2 773 CONTRACTIBUB 


8d xaDaoà yéyovev 59 yevijaetes I Aol. & r «o yovalov 5 và xoayuara Gi sigo npgoOsauías N- 
pda, aígíascs oidajids JIpoOxsiuévr$, Gua tq nagel gen r A hõ, qe Kvoyov vd &ytsiláusvor uads- 
erawas Tjj TOV xodovc éxtígss aUTOIE v xai voie xaQ abr éxyonOsidw 7) xal éxycpoovuévoss, ut) povoy sl 
volvo éyygipos évraildusvos vUxoisy, dd xal sl áygdgos &nay «0 xQayua noayDan. 


CAPUT I. 


"psi solve» Bon970as tQ auer Bovióusvos (uerà uévro. máoczs iaoT5vos xal qH]¾οοοe xal 
dere vov lowmov ma0s QOO: pales sooiévas t«vva) DscníLousy ur d us a)rove aigsia Ont v d 
qovnjone vrscévai, nolv à» Éyygaqos avtois msgh voUVtov yévgtas évroÀs üma» vr, mQüyua, Oros nord 
weayOnva: Ódou eagos DiogíLovca, Add dx vOv xalo» vovro» zícvsow» sis oÀsDQov stQopass xaDaoos 

re 6 0d. ya xarà viva vgónov Kyygago»v udw 5 yévovro, xoóvoc dd ò⁰ air, xai Guostr/asusv 4 
&savra vÓ» yoóvo» éxsivos, üg ov cà vie dwytiqonjgso€ yl t, xal ur) pápwosto, Qíadoduo: dà xai z 
xoóves, silva. urdà xavà áAÀg» Oipnvov a robro dv uduyss noujaevas, dre vóv éyrtilausvov wavaalsiv 
vq dwripowiüGayt, vÓ xi, OmeQ à» dmodsyJa(n xarà xv avro) magd vivos v» dgyigov vpazélne 
sposgrO av d»rumepovnpévoy, xal pn ÜvacÓa: urs avroie H, vois gur xingovóuow !J) reis rag 
ad r 55 9 éxyorgovuévoss rd cνν τννX derer οοον⁰ loyov, A dxsivo xgarsiv, One & ij r 

als dect mícus, ai pd» dv yoduuacw  avcas sQoíAOowv, vov Qixátovros vois yoauuagiw axolovdovy- 
vot, ei òd &yoagor sis «à eXugevor, vais kxi ro $2 «46 xarà tÓv vóuoyv dxoOsíssaiw éxouévov. rob 
vov xoavovvrov éxí vs «vOv» jdn ysvopévom xarà rovrov vÓ» vtQÓsov éní va «Àw éGouéver avtipovijasov. 


CAPUT IL 
A dd xai vis abrolc UssayéOn 5j z nE uu Quà yoauudrav 9 xal yoauudvoay. es, àsto- 
delis dd abvágxys xal vóuinos J % 5 did 15s r ygauuavov dvayvolasos 1 9.4 Us éx TOV pu 1 22 


lors, xol zavtQ» Éysv. vv olxsíav loyov BovAdusÓa xa) áxasteiaOns rd 5 rare n- 
deròe àvrixsiuévov vópov, os ixenv ngoixa vavra (ngazOrsar), dd pi) Exi Üónsi viwi, d v0 viv dvr 
jd avrOv d «ovrov cv»íorag Da, xal tóxove avvove ri xal aveyovóuia òeòò va, xal 96 xowijs lb,TjL) 

zeofsBAncOa., oix Iva Unuioivzo ov0à [va mavroíoc diQogos usívauy, dl [iva vavtE» Holes rb 
1 olws(ev sóvo» nxoagauvO(a», Ei uévtos ys Aoyusuove N dwtiGvyyoá J avtoygápovs memoígwras fj 
wojcowro yj aùr xgó€ Tuvac vOv» avtoie HNA , 9 dxsivos mQOc avtove, 4% ole j tienonuiòij «àw 
xenndvev xal] Üasá»m wavayéypasttas wal yg&nuava qéporto avrov rod Tij vQazéLnS zQosOTHIxÓTOS TOU TS 
wsoygapéns avro, od dere xaloUci, xal add tds GvuBallóvrov ngós ars, 7 d nayrós v 
47€ Tov cvuBaAlowros xeoc yeygappévovs 5 vnoygagr» Kyovtae, ui) QvvaaD'as sovs cvuBállovras vj» uiv 
slexoji0?)v cv xonpáe, ijv oi doyvgorgávas xavaygdpovcw év tote GvTiGvyygágos Tj avroygdqos BpsBios, 
Lx a Ares de ad rode dxastsiv, a) dà «zv «rc A dον xaraygag;, e ce oU yevopdygy, 2d; 
2 av9:i rode 1er gan ge sposctOras jv ud» Qanxáwnv Osastüv, J sicxoju0r)» ui) OéyscO a. A-. 
% dx r dxavéQo Dev nooxousLouévov. üvricvyyodpoy AoyoDsaíom ij atvoyodgov nagrvond'eln 9j «a ve 


ut hac molestia liberarentur ct si omnino purum mandatum factum sit aut fiat, ut pecuniam aut res intra 
certum tem solvant, condicione nulla adiecta, ut simulatque praefinitum tempus elapsum sit, obnoxius 
mandator fiat debito solvendo et ipsis et quibus & sc actiones cessae sint aut etiam cedantur, nec solum 
ai hoc per litteras mandaverint, verum ctiam si sine scripto totum negotíum actum sit. 

Nos qu succurrere rei volentes (cum omni tamen acquitate et iustitia, atque ut in posterum 
emnibus modis haec secare procedant), sancimus non aliter eos constituta subire velle, priusquam scriptum 
de his mandatum ipsis detur omnem rem quomodo fieri oporteat definiens, neque ex hac bona fide 
im evidens exitium aperis incidere. Si vero aliquo. modo scriptum quidem factum non sit, tempus 
autem determinatum sit, et lacuerit per omne. (empus ille, pro quo constitutum factum est, ncque litem 
snoterit, praetereat vero etiam us, deínde ne intra alios quidem duos menses hoc ipsum in quero- 
lam deduxerit, omnibus modis em solvere constituenti debitum, quod probetur ex: ipsius voluntate 
ab aliquo argentariae mensae praeposito constitutum este, ac neque ipsis neque ipsorum heredibus, aut 

cessae ab ipsis sint vel cedantur actiones, eiusmodi rationem opponi posse, sed illud vincere, 
snandatorum ostenderit fides, si in litteris processerint, litteras iudice sequente, sin autem non scriptus 
eontractus. sit, probationes ea de re secundum leges prolatas spectante. Atque haec valeant et in consti- 
futis iam factis hoc modo et in futuris. : 

IL Si quod vero etiam emolumentum eis in scriptis aut sine scriptis promissum fuerit aut pro- 
snil(atur, probatio autem su/ficiens et legitima detur dul scriptorum lectione aui testium fide, etiam 
hoc suam vim habere volumus exigique guod pacto convenerit, nulla prorsus lege obsistente, quasi id 
gratis et non pro mercede aliqua fieri opor(eat, propterea quod omnis eorum vila in hoc consistit, ut 
wswras pendant ei pensiones pro aedibus dent et communi utilitati prospiciant, non ut damno afficiantur 
1 neque ut omni victu destituantur, sed ut hoc habeant laborum suorum solacium. Si tamen ratiocinia 
sive antisyngrapha sive autographa faciant aut fecerint aut ipsi illis, qui cum ipsis contrahunt, aut illi 
épsis, in quibus pecunia accepta et i des conscripta est el scriptura inest ipsius mensae praepositi et 
scribae eius, quos armaritas vocant, ei rursus corum, qui cum ipsis contrahunt, aut omnino conírahentis 
manu scripta aui subscriptionem habentia, non poterunt contrahentes pecuniam quidem acceptam, quam 
argentarii in antisyngraphis vel e brevibus describunt, agnoscere indeque ab eis exigere, e- 

ensae vero scripturae contradicere, tamquam facta non sit, neque rursus argentariae mensae praepositi 
expensam E ipn eæigero, tum vero non agnoscere. Verum si e antisyngraphis ratiociniis vel 
eutographis utraque parte prolatis demonstretur litterarum tam de acceptis quam de expensis fides, 


2 woousiudvrs M, corr. Kroll | 8 dxyosongévoss M | | usivossv M, correzi | 26 sporso Troll] 94oos M | v 
8 xaD'ago tum existimo | 11 A Mia pndà — | Zachariae] ys M | 21 aguaoívac anon, Bodl. (eres 

à corr. Kroll | xoi ur Kxev avvorv 7 - | denaeivov)] c. sas M | 7 r ae evvalla- 
vóuov$ aVTOU magayoapn» , té» dwtTupervnsav- | Cavva» anon. Bodi.| 28 cv o$ M | evuBálo»- 
vov $9 ixyopovuévorv rde du Y dds anon. BodL | vac M (oi evraMAaEarsss epit.) | 32 j; AoyoOacéov p. 
21 seaxSrva ex anon. Bodl. add Zachariae | 23 | peram vulg. | d «e —5 xe M*] eive — aive. M* 


5 


S 


Ed. IX 2—5 774 DE ABRGENTARIORUM 


sioxopa05e j; «s rj dandrne vOv yoaup&tew mícti, nd»vos int salvas sucvÓv, xal wi) và rer 

niu iis «o ài imde sid dxvgov slva., d ld Tee e des «a Jen dat iP ou si ux 

gar éxavsQov mágos nÀdvgy wpov 5) sagi xóxov BAdBngv Onouspuavspxévaa sey. BÍ ydo vs veto ro 

ipsins Jugduiy, rij x vóuow „ rodtro d ode das Dsonitonsv, pos É£xacto» vov daran 

xal «7€ lod rute ànolavaw. $ 
CAPUT III. 


Kal vovvo dà ddcdakav, às vivs: dE abrOv Opoloyías aga nÀnóvov xousGdpevor xal ravrac aA 
Asyy$os 9 nard uayüdrov, alra «0 nÀsicvov vov xgiue andre, ual óMyov «vos or vov oxolsdsinuévos, 
ani v vov yoiové dAlsipuav: EO mag de aur 5 Oio Aafóvees Opoloylae, ce siae rcov 
«avra xatadvcovc., da vvyo» i Onoloyíae H mngóc Gmawras, Gvufrfnxs dà c vo Fa s mai 
smAs(ovac , ẽULiX N v?» «ne Aowrudos Opoloyíav vsÀsvtügacs Na rode xAngovópov& wi) atpsic Das 1ó 10 
aa a$co ij ar q yovaiov ÜoUvai.  Qaanitousy oUv, ai vavva oUto Éyts, v0 vais OÓpoloyíam 
sapueyÓusvov xoucíov wal sagd rod valsvit5Ga»ro: ; vOv» ssÀsvtugcápvov Oiuoloyndiv dv ye, co 


abr slenodevtse On: xÀgpovóuove ustà vo) Ovunsgorvrudvov vOxov. 
CAPUT IV. 


Aeris, ais ri dElα Qiavíurgw vavta xavaliunássi» nal v0 brd loro x y OU er ", 
es dd avróv doxscUTvas. vois dvexi ee, xü» tí dAavrovos slav nocóvrvos, d vQóznov sa»tós mÀngoevv 


oyíe» xal Qiasiun vow sagalauBavousverv, QiaviuacDas vavva xal éavcols 
yideo d a, siva Fug aie «0 xodos eiva xal si uéQos ve xoéovi. 


CAPUT V. 


Kal vojto % ldcacÓa, Jes. ders q «0 ro Bio» avvole dv rp das xal QaveitseDe 
xaDegriva. xal dr ee vnào érépov xai vOxove vslsiv, ui) àvtit(OegD'as avrols v rustépa» Quavalsw 
év rote Qavsiauacw, f$» dygdwousv urÜsvi avyyopolytss 9x8o rd dN wouitscDal «i, ai vocaver» 30 
xevafdlos socov5ra, Jo vó «8 doyalov oi va cba . ius voivuy vi» ud» Qiivabuw ais c ábue 
sagafaOyva, ma»rsAos ov BovióusDa, v0 dd sagsAO v, Oneo ovxéti Odysvos savvelac . ovOeuiav, 


utrumque omnino ratum sit, negue quod contra ipsos est valebit, quod vero pro ipsis est irritum erit, sod 
exigatur guantum raliocinia monstrant, nisi alterutra aut utraque pars se errorem calculi aut damnum 
in wsuris perpessam demonstraverit. Si quid enim tale evidenter osiendatur, id legitina emendations 
affici sancimus, ut unusquisque iustitia el aequitate fruatur. 

III. Hoc quogue nos docuerunt, quosdam ex ipsis promissionibus a pluribus acceptis iisque ex 
mutua fideiussione aut. ex mandato, deinde plurima debiti parts accepta, et exigua quadam relicta, 
propter debiti reliquum. seorsum ab uno aut duobus illorum ee is accepta, se intra certum tempus 
$s(a persolwturos esse, apochas forte aut promissiones lows conficere, accidisse vero ut aut unus aut 
plures eorum, qui reliqui obligationem fecissent, obirent, et heredes pecuniam ab illo aut illis promissam 
exsolvere nollent. Sancimus igitur, si haec ita se habeant, pecuniam promissionibus comprehensam et a 
defuncto aut defunctis in scripto professam ab heredibus eorum cum stipulatis usuris exigi. 

IV. Si qui autem datis pignoribus ab eis mutuati fuerint aut mutuentur, deinde in mutui syngre- 
phis permiserint aut. permittant cis, ut venditione pignorum sub ipsorum fide facta eorum pretium in 
debitum imputetur, illi vero hoc fecerint, non molestari eos ps dd propter ca negotiis implicari, sed tur- 
tibus, quanti pretii pignora vendiderint, credi, idque dis omnem improbitatem tollendam satis esse. 
Si quis vero sine scripto mutuatus pignora det aut obsignata aut etiam sine sigillis, necesse habebit qui 
mutuatus esl, aut pignora recipere agnoscens sigilla aut etiam ipsa non laesa, et explere et sortem et 
promissas usuras, auf si pecuniam non habcat debitor, ad iustam aestimationem illa relinguere ct reliquum 
55 neque dicere poterit illum pignoribus, quamquam minoris sint quantitatis, contentum esse oportere, 
sed omni modo debitum totum explere, quantum cum promissis usuris computatum erit. Sin autem etiam 
tempus mutuo pracfinitum sit. datis semel pignoribus sive obsignatis sive non obsignatis, intra id tempus 
vero satis non factum sit, alterumque tantum elabatur tempus, liceat ipsis, accurata aestimatione facta 
praesentibus et tabulariis et divinis eloquiis propositis et aestimatoribus adhibitis ea aestimare et sibi 
imputare, sive debitum explent sive etiam partem debiti. ] 

V. Sed hoc quoque ut sanaretur petierunt, ne quonia — victus ipsis in mutuo ct dando et acci- 
piendo consistat et pro aliis constituendo ęt usuras pendendo, ipsis in mutuis dandis nostra opponatur 
constitutio, quam scripsimus nemini ultra duplum accipere quicquam permittentes, si tantam 35 
solverit creditor quantam et sors et usurae efficiant. Nos 1gitur in posterum eam legem violari o 


1 v)» ypauuata fortasse non sanum | 4 fxaczov] | «Oa; sis «0 xopéot anon. Bodl. | 18 z ene-. 
an rg e anon. Bodl. | 8 éAsipuav: M 15 - Bodl. | 20 opoay«aDésra cum „ 
voéyas dy. M | avvois Zachariae] «oic M (dx Qiamod- ab xoĩe V2 2 Cod. 4, 32, 27. J. nov. CX X1. 
90$ tuetur epit) | Aafeiv *Ó ví(unua xal loy ta- CXXX PIII 


CONTRACTIBUS 775 Ed. IX 5—7 


rod ro ass Jeganevorres Jecnitousw, a vd vais aAnOs(au doyvgongatixóv avvalloyudvo» r péxos 
gipseor szoayOQévrev düsav avioic elvas, xal sí vUyowy cvÓWos vsrio vÓ Oemidasov dmi voUTOLG TOiG yorscs 
deo, sicngávraw avrove và Ógadóneva ustà vov cgiguévov vóxov, oix dvayxatouévovs Onoloyitsadau 
ovt sic Tróxov ovre e Goxaiov Ogàngua và jd dd vÓ xepálonow xar sGAnuéva* xal uj dri 
avroie dul vov1sq xal uóvq vi» eri N Qidvab.s «zv vov Dixlacíorot, dA xavà viv gvcw và» evufto- 
lao» vavra «vvoUe &noaiteiv, dd oU0À aur azoyorjaDas Üvrauévov sóc vovc 705 avufisBAgxóvas avcolc 
vj map uc vaJs(ag Qiaváón,, odd Qvvapévaw oy ro id navafeBinuádvove vóxovs 7) sie «o do 


70V t 5j ele «ó agzaiov df. 
ii T CAPUT VI. 


Enes) dd cvvexogrca xeole évónlov rr i e ros dy x /in hmͤ r dm vavrQs 
re d aluoroe xd vdc Alas 3 Ara axoavaías, elva Pid 1 e 7 xaà πετα, 
vovre? rd énngoruca» vd dx doe mágovs, q no «oie &Qyvoomgátais dgrixausv, oi dà dywoipovse 
ravra nà»ra üvitiDsisv are và gtQavt(ag Myowrss, x e oU rÓv dgyvoongdvaig dd vóv 
GTQaTsvouévow stQénovra vóxov v Dus, cavTgy avrüw vij» üloyov xal dyvapovegtatg» ávri9naw h 
1 e oyoláQew O*somíLouev xal rà Gvunsporvnpéva j xal cvupowvojusva siv. AA ovdà (éxsivo 
zur agécxe, mnsgh vàw doyvgonoarixdw Gvvallayuátow alvei» twvas 5 sawrsAos uf) Qi0óvas wagaAosa 5 
vóxovs fj và Fre vovrow xegov Aóyq, dera vouipov xóxov dd sis «ó doxaiov loyítsaD'as wel ovro 


yàg ini «àv gvvallayuátov vw ngós dgyvgorQdrae ysvouévaw ij ywouévow xgatew BoviousDa 
CAPUT VIL 


"H» d di waà vovro t aivovjdve écvl nap abr, dcin z0lÀd:i6 e,, «v UrevOUvov avvois 
rer, era évégove Axor d , ovx. davrovs beside r, dd ry sper dr rats 
cure yausraic sQogact. moouóe y siagagéovov xen, dñ den ddl ro uavafdAAtw xal Bíalsaess 
ap avvow yov» àmodsibec xouitssOns, N 0à sie dAàvroci dAOóvtov i doxouévow , xai « 
Gávtow ij xal Herd xa valavtovtovw, salva avtov Bovionévow tó xoéos artolauBdssw tovto, rd yapstOwv 
dusiva pàv. AsárDOvas nouiGauévov ñ xal usrà vavta woudfopévcov, ólóxÀAnga dà dvrrriDuoOy. avrois và 
dpi %,, exa dvrsvDev avvois dan sà vis dluridos. xal Hrucas, sí v» rotod ro yéyovev 7) nr 
vaUra de síwóc ysvijSsras, dvdyxnv Kyu vois «às Qialíass xagà vov yvrauiy xopibopévovc j «àc da- 
A«yés 9 ei r evuBólawv yéyovev 1) yevjoevas d, rovro nooxonitt» e e e xal xÀngovóuow avro sis 
Xo" vOw ysveuévov, ders Mi) rd uàv yaustás wal ps) ógsidouévas Aafsiv, [xai] avvo?s ò xal 0gsidopévovs 
e mas Ouomílousv, sí . 5 7j yevüosvas, dvdyxgy udv. œ⁰ avvove 5 rd 
evufóloa, Bldgge ué»vros mdcyeé xo o ÜOvvauévov avrüv de «56 mQoxouid76 ovOsuíav énopdveuv 
Eng len- (usuvi pueda ge rije iurri gas 5 xx rde zvayxaeuévac vaw Oixauuátov nooxopddàc áffAa- 
Beis BovAsvas yivsaDas ois stQoxouítovgiv), d éxsívovs uiv xà evuólaia Noo REM xa) a dpalauBá- 
vuv, ei di viva. dvvsvOev. ovneiww Kyu ÜuvgOaisv ol. «7» ν ονhοuù˙¾ dvayxágartss yavégOas ngóc rat 


nolumus, quod vero praecessit, quia non iam ullam omnino recipit machinam, hoc ipsis emendantes san- 
cimus, ut in veris coniractibus argentariorum ad hunc diem factis facultas iis sit, etiamsi usurae supra 
duplum pro his debitis datae sint, exigendi debita cum constitutis usuris, non coactis imputare neque in 
usuras neque ín antiquum debitum, quae supra sortem iam soluta sunt, et in hoc solo eis nostra de duplo 
constitutio non obstet, sed secundum contractuum naturam ca exigant; sed ita ut ne ipsi quidem adversus 
sos, qui cum ipsis iam contraxerunt, nostra constitutione abutantur, neque imputare possint solutas iam 
wswras aut in lum usurarum aut in antiquum debitum. 

Quoniam vero permisimus argeniariae mensae praepositis in hac felice urbe excepta armata 
militia omnes alias militias gerere, deinde illi, cum mutuum dederunt aut etiam dant, bestes usuras, 
quantas argentarüs concessimus, stipulati sunt, improbi autem opponunt ipsis militias, dicentes aequum 
a co non argeníariis, ted militantibus convenientes usuras. capere, hanc eorum absurdam et impro- 
bissimam obiectionem omnino quiescere iubemus et quae pacto convenerint aut etiam conveniant obtinere. 
1 Sed ne éllud quidem nobis placet, quod de argentariorum contractibus nonnulli postulant, ut omnino 
non deni aut sortes aut usuras, vel, quod hoc ctiam peius est, ut quae legitimae usurae dantur. sorti 
£mputentur. Nam hoc quoque in contractibus, qui cum argentariis initi sunt aut ineuntur, obtinere volumus. 

VIL Umm vero ctiam hoc ez eorum petitis est, quod saepe aliqui corum, qui ipsis obnoxii sunt 
aliosque rursus obnozios habent, non sibi imde satisfaciunt, sed efficiunt, ut suis uxoribus prae- 
fextu dotis vel paraphernorum vel aliorum debitorum Aoc solvant et ab iis apochas sive solutionis pro- 
bationes accipiant; cum autem illi ad inopiam devenerint aut deveniant vel ctiam mortui sint aut postca 
moriantur, ipsique debitum hoc recuperare velint, uxoribus, licet illa clam acceperint aut postea acceptwrae 
sint, inlegra tamen ipsis debita opponentibus, ut inde ipsorum spes concidat. El petierunt, ut, si quid 
eiusmodi factum sit aut posthac forte fiat, necesse „ qui apochas « mulieribus erint. aut 
liberationes, aut si quod omnino documentum factum sit aut fiat, id proferre sibi ct heredibus suis ad 
arguenda ca, quae gesta sunt, ne uxores, quibus nihil debetur, accipiant, ipsi vero, quibus debetur, frau- 
dentur. Sancimus ut, si tale ee factum sit aut flat, cogantur. quidem illi instrumenta proferre, sine 
omni (amen damno, et ut nullum dispendium ex prolatione sustinere possint. (meminimus entm nostrae 
constitutionis, quae coactas documentorum editiones innoxias proferentibus esse vult), sed illi quidem 
instrumenta proferant et rursus rccipiant; si quem autem inde fructum percipere possint, qui editionem 


3 dvayxatouéivo» M, corr. Kroll | 8 xaà mspuxal , avrov 75) wal (cf. ad 32); avvois xal xÀg 16 

vOv tóxeow xavragolal oOdcages «0 dero tod xe a Zachariae í2: xal del. Kroll | 28 oiv pieces 

ove Gflsvyvvoesov avto add. anon. Bodl. (ex nov. CXXXI) | verisimile | 29 avv HI avevgs M* 30 d. rde 

lj 11 cf. Cod. 4,32, 26 $3 d M; malim oi d dyvo- | Cod. 4, 21,32 | 31 Sat ar anon. Bodl. roll 
égvara dvr vel aliquid simile; navà xávva Osen- | &vvilauBávew Af || 32 exa dvvevOev d dQyvoonoatns 
gen || 14 dxsivo add. Kroll (15 àoéawos M | 22 post | ógatrvas (scr. cógaAsivas) j oí xÀngovóuos avtov anon 

excidisse verbi ja dszasvsie ovx putat Zacha- | Bodl. 
riae; fortasse tolerabile est anacoluthon | 20 possis (Vào 


25 


30 


Ed. X pr. 1 116 DE COHORTALIBUS 


yvraixac, car sa aUrG» xatd vos vOuov u ,s, oU0Àv stasvaloe cà n drr Blafrwe did 
1 rij οHBGu½uιοανινν cvyxyepgovuévov. Ei d. ee dr x vwasc Ouoloyías ?) dt 9) xel 
eiacovv GvvÓsxac 7 xal uevd tavta stoujsaciev, al xag avtoie xsíuspas uacd er Pd tQOxOve xo 
Aoyto, dvayxáLsa Oa rovs Kyovsas và dyvusóyyoaga i gira p 7) OQuov u, es od rotoꝰ ro- H 
od ngoxopíacs Óvravol v οοοννννE,Hé e yào «ovrov co ÜQuov i oropnvijuass sapgdoyouy, cr ov 2e 
d io ins noivmQaymoysigÜau. o, d vmesofirgevas rd nur vis 7ustépas Diavdbsos moopács exop- » 
vovAov» 9 OQuactub» Qaxavnpdtor, v?» sow» svAaBouusvos t)v , . vois và toravta sod vtoves. 


CAPUT VIII. 
Jxsi d agxóusvo. và Ósjcasow fv7ncaw, Octa xal c)» G9» (n&poyy» sQovosiv avtOw xal dxgodeOws 
ví» vxoO4csov 72 énayopdvory alive, 25 si rive évóxove A⁰ 7 (reis) ad rost, cor d 
xarà vÓ vov id Oixactov expos, did «y» c robe 61 wing duoifaiav xal vy» voU Qixalov «zonae xal 10 
10 vgózovs dfsvoloxsw C e, Ór a» Eiscri gal «à cgpó0Qa Ooxovrra Óícxolá va xal évágow ovx dguxsa 
QiaÀosv, ODecxiLousv, xavà «à mag Sud» OsenicOdvra xal àxgoacÓn, avri xavà «à vov idixoU Oixaavos 
xda, dvayóvrow Tei xal évayopédve», a. «à maoqggwóÓta d⁴ i, warà «ovis «óv vopov, nal u 


d ópO Os Ércr avvidos, xa) vov ndllorros noovotiv, e vavo red xal soénovgas o5 sae 
in avroic dmidoOTva. ei . évóxove ywopévovs Undo ünávvav wel yoncíuovs £ndcvq paivesDes 1 
54nsU0o»vtac xal áEeigérov v Ade. aas. sdvto» q ndadꝗ r «as vvv viv «a soe 7s 


. 

aiv aud roĩs 7) it ier y α 7) dx Üslov no&ypatixdw cuxav, dess pvlavropévov, ual yoga» 

dxovtov ain re vÀ» ngoysysvnpdvoyv gádxvov ain «e vov NN radra ysvugOuévor. 
(Enidoyoc) Ta T gaα,,,,‚xa vui» xal Qià voõòe vov Oslov uasuxov Onloumsya vn 

3j vs oi dvdoGóvrc wal xüs Quatre Fragos «i6 t uevégas Eis gag — ir 20 


T 


IEPI TAEENTN. 


¶MHeoo as.) TX» «Ov émixoogíov valbseovov éixiBovisgv, Zv N, v, Ónuóauv Kyovciw, dE ebedv 
sxoÀÀaxi6 Éyvopuev vow tl . EBORE 


"Enud; voivvv ddi0áyOnusv nal vovvo Ev silva, xi aíviv Dgasóevrrot, v0 và Onuósia ud» d» e 25 
AeuBdssuv, Kao dqd rh (sgO» xeolev davrovs xasaxgUmts xal — rab J. ad. d od rds T 
rd α , xmaOserügs sowvás, ÜscsLomav «e e 4)» GU)» Oxspoyü» (vovro OxsQ 07) nal voi6 


Edictum & Graece tantum estat in M. 


adversus mulieres fieri coegerint, hunc secundum p aig ez iis sentiant, ita ut nullo prorsus damno, qui 
1 protulerint, ex prolatione affici concedantur. Sin autem antisyngraphas ad aliques confessiones vel 
liberationes vel quaelibet pacta exposucrint aut ctiam posthac exponant, et quae apud ipsos manserunt 
variis modis perierint, cos qui antisyngrapha habent, ea 3 aut iusiurandum dare se nihil eiusmodi 
habere aut proferre posse. Si enim hoc iusiurandum apud acta praestiterint, non ulterius cos. molestia 
affici oportet. Nemo vero excedet nostrae constitutionis modum sub praetextu sportularum vel iudicialtum 
expensarum, poenam veritus, quae talia commitfentibus imminet. 

Quoniam vero in pee exordio petierunt, ut etiam (ua excellentia sibi provideat et lites 
fpsis illatas audiat, et si quos obligalos habeant aut alii ipsos, his sub forma pene iudicis au 
praebeat, propter subtilem legum cognitionem el iusti observationem et facilem rationum inventionem, 
quibus quae valde difficilia wdentur et ab aliis non inveniuntur dissolvi queant, sancimus, ut secundum 
cea, quae a nobis constituta sunt, et audias cos sive actores sunt sive rei in alis iudicis modum, et 
practerita secundum hanc legem componas, et quemadmodum aequum tibi videbitur, etiam futuris curam 
adhibeas, ut legitimum ac conveniens a nobis cis tribuatur auxilium. equum est enim cos, qui 
pro omnibus se obsiringuni omnibusque utiles se exhibere student, etiam eximio aliquo frui o; 
omnibus videlicet, quae et hoc tempore et olim aut nostris legibus aut sacris pragmaticis formis concessa 
iis sunt, incolumibus servalis, et in is, quae antca facta sunt et quae posthac fient, locum habentibus. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt ac per hanc sacram pragmaticam declarantur legem, 
et gloria tua et quilibet altus reipublicae nostrae iudex: firma conservet. 


X. 


DE COHORTALIBUS. 
Praefatío. Provincialium cohortalium dolum, quem circa fiscum habent, ex ipsis saepe rebus 
cognovimus. 
I. Quoniam igitur etiam hoc unum ipsorum audaciae ut esse edocti sumus, quod fiscalia quidem 
in manus Ge piunt, sud intra sacra loca 11. occultant ei videntur gibi hac ratione ROMAE quibus digni 
sunt qui castigentur, effugere, sancimus, (id quod etiam dei amantissimis provinciarum episcopis scripsi- 


1 Aagzgvas M | 5 ovs M, correxi | € diaca£sos]) | sacrarum largitionum pertinuerint. argentariorum causes. 
Cod. 8, 2, 5 | 9 soos dil. Agylaeus | 12 D'aartizouév cs | Quod parum certum esse vides ex ed. VII c.6 | 23 v. 
Zachariae, fort. pro abc aver» legendum | 16 »vv | «àv Agylaeus) Bovisavroóv M| 26 malin v9 ek I 
v Agylaeus) vavrojy I 20 data est const. certe ante | cidisse putaverim aliquid eiusmodi: rde «q Oaíep cvnep 
Triboniani mortem (a. 545) ; recentiorem const. CX XXVI | xoosuevos gebe. Post vssgoyiyw supplet Zachariae spos- 
(x. April. a. 536) putat Zachariae, quod tum ad eomitem | vafsa« zoroOas xarà. 


UT NULLAM COPIAM 777 Ed. XI pr. 1 


Aeord rose rh draoyuy dxiauóztodm t , Gere si vives avTOV x jyous» aic vove Osíove xepiBólovs, 
dena salva, v5 Gp eee 5 5 E vyívsaOas vue yi diris éxsívne slvat va dy „ 
Hou aine vózxq. voviov stgocraxOévvos avaysxny Énr rode OsogiAsGtavovs dzicxózove NRC wxaJictav 
avtovVs TO "s xo, róv xalovusvor Aaufdvorrac Aóyov, OvisaQ dv éxaivow rote vómo:, dv ole dna 
Osiv ecce ode TOUS à, ssvovra6 ays» i vovs signudrove tónove zee vie olacoõ - Ovexolas. xarà 5 
Tovro coc] ) j oi dme οê taiíé var v α . TalsoTOYv xgroOw zmpgocrdbsg:.  xüxsivo yàg ij, voie vt 
Ssogidegtáto.s (krigkOsO(.6 xal roĩe) a xÁnguxoie, s aiztsQ ui) BovAgOsiev aUToUS Mata YOU xcaÁlovuévov 

4 vis ina éxfaÀsi» xal sie rod vómove, sis obs GnsGrdncaw, dye frrd vij$ vov lou níavses, 
es dv cQ loq tov dag xogíov éxsics Peces oixoOav, d ovx) dx twv éxuÁnciagtixcw stÓQov, ovtos 
ro aiyuov voi& Ónnosíoss stapsnosjgovoiv, o00À avrov vov negl «x» ispoaívnv &inonudvos xivOUvov. 10 

CEmn(loyos.) H roi G9 Vnepoy; tà zapacvávra uiv xal d vovÓs roõ d mgaypatimov 

Onlovusva vóuov Koyq xal mépats rtagadovyas orevatvo,  Dat........ 


TA 


KZTR MHAEMIAN AAEIAN EXEIN TOYZ IIAP' AITYIITIOIZ ZYTOZTATAZ TE KAI XPY- 

ZQNAZ TOY AOIHIOY YHEP OBPYZHZ TI AHAITEIN, AAAA KA“ OMOIOTHTA 'THZ 15 

METAAHZ TAYTHZ IIOAEQZ TO XAPATTOMENON EKEIZE XPYZION TINEZOAI, TAZ 

AR ZOÓPATIAAZ ENTIVORNAI AYTOYZ KATA TON ZQZOMENON EN TI XAPATMATI 
ZTAO0MON. 


O ajvós Bassi Ne r, dvJotorávg énágyg «àv dvavoluów leg praetorio» «à Jsvregov wal dnó 


rohr an vOv Osíov Aapgyrvrióvov vó ÜsvrsQgov xal dxò vndcvov. 20 


IIlpgooíniov.) TOv nag ziyvmtíos leyoudem ófovtav rode àvoOsv uiv o6 o dyyouévoy, 
q rn xgóco àéva . á Miren Tes „ dvoyAsiv xal sis 5 . e, 
de hi xovcovs dp udo nagéysaD'as Aírgq, stQóc x0 Aovrtóv avagcsilas xal staUgas e ijynod noa, oc 
av uh) málAn xal vq Ónuodíp AvuaivsgOa, xal voie «àv vnorslav nagsvoyAsiv avvaldáyuagi, udAuava ovs 

x) v0 dire, ox Kyvousv, dm avrze uóvne rie vv Alka, arrd dn vÓ voU zxQdyuaros dtomov, 25 
ovy ovro xat .fiyvvmvov ñ rds das stóAsie de Qiouxrosos dxsívre rij dnapyías ntolivevousvov. 


CAPUT I. 
Sue volvuy, xarà rd málas nolirevadusvov, wav ai mae robe dv ni nagépO'agras zy wu 


3 


dv «Q nagà dAsbavdosvsw dnxolíto xalovpévq xagayuavs, rd xarà t?» Alyvritiaxry» dio, rtolivsbes Da 


Edictum A Graece tantum extat in M. 


mus), wt, sí qui eorum in sacra saepta 1 venia tuac excellentiae sit iubendi hos excedere illa 

cia et in quocunque velis loco esse; hoc autem imperato dei amantissimi episcopi necesse habeant 
os ex sacris locis educere accepta fide quae dicitur, ín illis locis, in quae discedere tussi sint tutos eos 
fore et debere ministros publicos ducere eos in illos locos tine ulla molestia. Hoc igitur modo excellentia 
fua mandatis in cohorfales utatur. Nam illud quoque dei amantissimis episcopis et eorum clericis minati 
sumus, nisi velint eos cum fide quae dicitur ex provincia eicere et in loca, in quae missi sunt, cum fidei 
securitate ducere, ut aeque atque in sacris locis illic morentur, eos de suo, minime vero de ecclesiasticis 
reditibus fisco indemnitatem praestaturos esse ne a sacerdotii quidem periculo exemtos. . 

Epilogus. Tua igitur excellentia quae nobis placuerunt et per hanc sacram pragmaticam decla- 
rantur legem operi et effectui tradere studeat. 


AI. 


UT NULLAM COPIAM HABEANT PONDERATORES ET MONETARII APUD AEGYPTIOS 

POSTHAC QUICQUAM PRO OBRUSSA EXIGENDI, SED AD INSTAR MAGNAE HUIUS 

URBIS SIGNATUM ILLIC AURUM FIAT, SIGNA VERO ILLI IMPONANT SECUNDUM PON- 
DUS IN SIGNATO SERVATUM. 


Idem Imperator Petro gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio iterum et comiti sacrarum largi- 
tionum iterum et exconsuli. 


Praefatio. Obrussam quae apud Aegyptios dicitur prioribus quidem temporibus incognitam, 
paulo did pie contractus ii Aegypto turbare exorsam ei ad tantam impudentiam progressam, ut in 
uamqus libram novem aurei dentur, in posterum reprimere ac tollere oportere putavimus, ne et 
rempublicam laedat et subditorum contractibus molesta sit, praesertim cum maxime huius rei absurditas, 
wf cognovimus, in ipsa sola Alexandria consederit, neque similiter per Aegyptum aut illius provinciae alias 
civitates in usum pervenerit. 
Sancimus igitur, secundum antiquam consuetudinem , etsi. per medium 5 ond in signatura 
Aleæandrinorum absoluta quae dicitur corrupta est, in Aegyptiaca dioecesi. aurum inistrari, ita ut 


1 edictum ad episcopos missum non servatur | 5 ita | formam anno 535 priorem esse legem existimat Zachariae 
fere suppleverim: daa de (avroUs ,., d 2c de. Eme cn E 1 : 
Ade Oiavohyovos xai 0vs de) avrove. Similiter Zacha- 1 ih pe rd 8 MI 20 «vo 8 M|23 ngóc vov vo- 
riae ceteri | 1 supplementum est Agylaei | 9 o dv No v 24 uso. M | 26 éxeivo M* | 28 . 
Kroll) xai M, wei «ov év vo Zachariae | 12 subscr. | . 
praeter. dat. om. M. Ob prooemii brevitatem et epilogi 

III. 98 


Ed. XI 1—3 778 UT NULLAM COPIAM 


1 ve, o9 Üvrapévov vivos ndo rie naxos énwevonpévns offpu;ne üxaívragw m“,) h¾e a viva. A wai 
ro xav Jfiyvmto» zolvsvóusvo» xovcíov ovvos é» «oic e cvÀloy(LscOas, ec rd xarà ravtyw 
vj» hein yagavtOusvov nó, maQapuAattonsvov tovtov xivÜvrq toU «8 xatà a e At 
ei» Lease is xai vàw VATnQstOVMAVOY avTQ ,. 


CAPUT Ii. 


ima; dd wspálatov toU waxovgynuatos oi «s Luyocrávas ual oi yovecvas vvyyávovaw, énsvoévaper 5 
tqᷓ vU» éxsivas Éyovte tds dre ᷣ vu stQOeüxovca» aUrOUs dGQéÀmas xcvrasercag)Oas es Qs dne 
zagdyuatos vxovgyraocs ois gvvalláyuaei, xal si ys xal aygayicas qi der, osovtov i móver, 
doo ta d li, dr d tod toic Gggayisw ApBAnOérvros xouvsíiov axaOpuoc, ov Óvrvausvovc . cov 
vais aαν t dufsBAnuivov exvaJpov tai6 Gpgayisu éyygdqer nasa vovro Ug vO waxes dyoe tevds sel 
vsevgagevov. I ydo T» voiovTO voÀu5SOvSi, xal ÓÜnpogías avTOv rac; oUg(aS αh,ẽEue xai «ci& sic eepa lt 
mo dor: o€ und xacà Al ieregas vije GvvijDovc aUrois naxovoylas éxevávrac, AA uai 
dvdyxzv oO nü€av xognysw xovciov red uiv «qj vs mapa Aatar d l avyevetaliq xai veis u 
xa&góv Éyovss tv doy?» bmi vale GvvssDuGMévass éxxopsaic, rob dà «Q «5 vvv (xai xq.) xata xaigóv ale- 
Bdoxg *Q9 vs nQuinoGósq «àv Osiev cue Ovrcavosv, odd d.dogor vaio ófouLrs xavtslos xopsLonsve. 


. 


CAPUT Ul. 
Orr d asvov iu vov 25 &Qovosiw xal v0U6 uav avtov «5v dexhᷣ- unm) gurges u 
«al rs ce avvois vabsw, a sidoras, Gcixsp si vt paveisv u õhHe¹ννẽ] ec αανννννοννντν. A e cóv 


gs nud» noosovto sec GAafaoyiav ñ 0 vv Oelev nuoy lagystióvesv spaszóOstos, oinoDsv saver Goves, 
tovto uiv éx rb xoQnyovuévov aUtoi «a xal vdbscuw ávvóvem. tovto dd th od gte A. 
ov uóvov àg Oso» Kyovtas và» agyev, dd e sí va UtaS x«vaDSusvos vUycMGI, xal a/ra ypayevcas d, 
cas vovtov ro puéQove dvtshafewro v, dex sits wai «owvvo nrÓde cioloyrwoves. énsí ys. nálssva uzdà 36 
i dozaiov c ci ÓfgvUse deviv, dÀÀ du vacrtágav deαEuwb ggovew. Kal ois d d, eco» «às A 
eiae nowivras xal uáygs viv. Aaufdvsw v« Diágopov sid'iaÜvGav, mpecyoQeussis Opolem, c) Si «« aveiav áv 
vois cv»aAliyuaew vxào óffoutne Aaugávovcss 8 xaí OvGíac Arr. wal · rde sic 9 
gots vsxosticovtu. mQüyua (y&Q) wxaxoc agbausavov, sic togoUsoy dd nxoosi?O» xai oÀo tq pats 
aun avactalgvas ngoc xov ι rgóvov Óià soU magOvvoc Suv xslevousw vóuov xci ur Ke 3b 
oz Aowtóv voie Gvvalliyuasw, dÀÀ ot avtó Rosie asi. sevÓv»qQ vov xapoà P latavipecee 
av xal và» , i, xaigóv v9» avigv Oi&0wGOvtov dx va vd6eo áxatépowv, mCT8 xai cvtT94V 
avrov r uv)ug» dvcigsDüva: xai Nu to, dAsv)sQa sivc, tà xav c9» A ν,¼Pje d. 
nata. 
(Enédoyos.) Ta vovv» nagaevévra ruiv ual dix Todd vov Osíov Óylovusva vopnov rj ei dvdoEovss 30 
ey xai uidet d doi xai nagagviayOrnvas 7 Dat. VI. kal. lan. CP. imp. dn. Iustiniani 
pp. Aug. auno XXXILL post Basili vc. cons. anno XVIII. (e. 558. 


1 nemo possit pro obrussa male excogitata quicquam exigere. Sed etiam aurum per Aegyptum usitatum 
sic in contractibus computari, ut illud quod in hac magna signatur urbe; observato hoc periculo eius qui 
quogwe tempore praefectus est apud Alexandrinos augustalis et quae ei parent cohortium. 

II. niam vero caput fraudis tam Sede gials quam monelarii sunt, iniunzimus illi, qui illos 
magistratus nunc sub dispositione habet, ut iusta cautione eos constituat ; ut per absolutam signaturam 
contractibus inserviant et, si quando cliam signare oporteat, tantum inscribant, quantum revera est auri 
formis iniecti pondus, nec liccat eis e more perperam hacienus servato plus inscribere quam rcvera auri 
formis iniecti pondus sit. Si quid enim tale ausi fuerint, el bona corum publicamus ct corporis poenis 
cos subicimus, quippe qui ne post nostrum quidem mandatum de familiari ipsis improbitate destiterint. 
Sed etiam prorsus necesse habebunt. aurum. inferre, tum praefecto apud Alexandrinos augustali et qui 
quoque tempore cum magistratum gerunt in consuetis emissionibus, ium alabarchae ct qui nunc est et 
qui .quoque tempore futurus est, et sacrorum nostrorum (hesaurorum praeposito, o prorsus pre 
obrussa accepto lucro. i 

. dia autem eum iussimus hanc rem curare cosque, qui post eum magistratum suscepiuri sunt, 
et cohortes iis parentes, wt sciant, sí pro obrussa aut a sacrarum nostrarum alabarchiarum praefectis 
aut a sacrarum nostrarum largitionum praeposito guicquam ipsos exegisse manifestum fiat, de swis se id 
pensuros esse, tam ex depulalis ipsis el cohortibus annonis, quam ex /acullatibus suis, non solum dione 
in magistratu fuerint, verum ctiam posiquam eum deposuerint, et sive confessionibus scriptis hane mage- 
ctralus partem susceperint sive. etiam nihil. eiusmodi pacti sint, cum praesertim ne vetusta quidem sit 
1l obrussa, sed a recentioribus exorsa temporibus. d eliam ceteris, quicunque mercaturas f/aciust et 
hactenus lucri aliquid capere consueverunt, labis similiter, si quid in contractibus pro obrussa acc- 
pere aut in ralionem inducere comperiantur, et bonorum publicationem et corporis poenas se subétures 
esse. Rem enim male coeptam, in tantum vero progressam et universae reipublicae nocentem aboleri in 
posterum praesenti nostra lege iubemus, nec posthac contractus turbare, sed ita hoc observari ] 
pracfecti apud Alemandrinos augustalis eorumque qui quoque tempore eundem magistratum gesturi sunt 
et utriusque cohortis, ut vel ipsa eius memoria extinguatur et tanto damno coníracius in Argyptiaca 
dioecesi liberi sint. 

Epilogus. Quae igitur nobis placuerunt et per hanc sacram declarantur legem, gloria tua operi 
effeciuique tradi et observari iubeto. 


8 Gvvauivove Zachariae] Qvvapévov M| 11 avvoic] | 22 siQiaO nga» Kroll) si2usa» M | 24 yap add. Zaecke- 
aves M | 12 vv» post vq xs add. Zachariae | 13 «aà «| riae I 25 d,ν MI 2T Giouxcodyro»v M | 31 subscr. d 
add. Kroll, j Zachariae | 14 sgenxocíve M | 17 aga- | VI. k. iannuar. M| iust. MI 32 XXIII Spangenbergl 
Baextorv (sic) M (antea casu lac. 2—3 litt.) | 18 sai | XVII MI basiliu 24 | conss. M. 
post xal et dx post dà add. Zachariae | 21 V% M || 


— ͤ wö— — Mit n an 


-— — — — — 70W& K 2 W ˙ — — — — 034. — 


— 


DE HELLESPONTO 119 Ed. XII pr. 1. 2 


TB. 
ITEPI EAAHSTIIONTOY. 


(Igooínsov.) 'EdidáyOÓn rd iure ο uodvoc Imdvvg» Guoisudosw (7tsupOrsai) xavà tr» "Elige- 
moro as On «óxove vos ÉywsysQuipdvov sspopdass loyoOegíowv rod, stóQov» ir t&v nalovuévow 
coli, ual ag áv tj rb ysvónsvos ovdavóc d,, .f xavrslos vow sis dQmayrv dcyátn» 5 
zac re roles Àgicáuevos wal ÉxavsiOÀw sl; vacca» v2» siDa(uova nó avrós e xovgiov uaccos, 
Ellgsesovriev xooq wGeav dnohsow Rei. «à uiv où wav éxsivov doo mQos5xs OiavsD'ivas toórtov 


wal OspamevOnva, vovs rOixnmdvove d, rap fuo. 


CAPUT 1. 


'"Enad) d QyOvnum xozeas Quà edv «Gy» và voiavta dyyesqizopdrcow dnlgavíay tóxq e, xÓ sav 
DuapamsUse., Dscnitousv, si vie y,). wavà ri ropa» moopdga vowrbrys vwvóc R 9 dsl vis 
BAE nor, y dp dias oiacÓr ots xopac, si gi» dle IN. zootraLuv, upÓéva wasvvslas hr x, 
dyesiv, di dyuvOUvos dstocsíesDas vóv. d ,J,ñ̃ xóv wap avrov, sl àd nsvà Ósiov rtgaypatiuoU yévrrvas 
ru, sl unà» xoumovitópuov (i5 «0 Osixvinsvov 59 yodupaca "e robrov yavÓOusva, urÓÀ vOUTOIG 7EQOSÉYMI, 
ela xarà Cvvagrtay)v xal zapà yvourv zur οον 7tooslOoUdSiw* si QÀ vpayuavinóc si vo Üsimvopavov vvnoS, 
pU) ovrog dE acto) vi npoárreg as xooys(Qoe, vó» dd tow ο,ο⏑ moayuavixóv rr Aaufávsw nal ν 
vó» ve éxagyías syouuevov sit fpát và mgl vovrov xai ep vraie u dere xdAsvaiv * dere el pd» 
d»tiyvoinnev avvóv sal vd siQuGO dvra ro TOiOVTOV rr svréQo» ZuOw yívscO'as zQayuotixóv TUTtOY 
„„ v)» bFijrnei, si d &modowudcauus» 9 1TÓ noüypa 9 «o moósornov, and drr 
virvos a, d dvaménrecÓas vóy dee ru, N vov i6 éxaQyías doyovros yevebanovros, cs si. óqOv- 
presa voírov saí vis Nj rote Uxrxóom voie ij vero dvvsvOsv (ría, var avvóc oixoDsv énsyyoaras. 


CAPUT IL 


Ades òd did xai vois éxixÓTtO«, sl. óqOvurasev Ó ve dvapxías sj jpevos wal uf) TÓv m 
yuatixóv. éniayolr sóxov, l évdoír «vd xovvov Esser ke raũra pit p sie ine, (od) ei ys 
vavra wdOoiwev, os xowavó» «7c airíag xavadrávra xal vie dνε mapalócous» xal ve Cons avvów wal 
ve oveíac avspr.gousv, wal rote xaO" olavoiv rOwrudvois alvíay 70 dg αν N νj,j /. 

(Bwiloyoc) HF coivvv ey) vrsgor) 74 sagacrévra vui» Iual dd vov stapóvvos Osíov wQaypavimoU 
mavOdvovaa TÓxev Koyq ual «doeet vtagadovvas avxevadvo Dat. XV. kal. Sept. CP. Belisario vc. cons. la. 536.] 


Edictum XII Graece tantum extat in M. 


ov, 
j 0à 


III. 
DE HELLESPONTO. 


Praefatio. Edocta est nostra potentia lohannem scriniarium in Hellespontum missum esse, quod 
el formae commissae essent ob ratiocinia civilium redituum aut sollemnium quae vocantur, et cum in pro- 
vinciam venisse, a nulla prorsus carum rerum, quae ad extremas accedunt rapinas, abstinuisse, civitates 
spoliantem et reversum in felicem hanc urbem ipsum qui. auro repletum, Hellespontiorum vero regioni 
summa p ate relieta. It de illo quidem quid debeat fieri quove modo damnum restitui affectis, a 
nobis definitum cst. | 

l. Quoniam 5 eorum, quibus talia demandantur, avaritiam putavimus oportere generali 
forma universae rei eri, sancimus, ut, si quis eiusmodi quaestionis causa in provinciam, sive Helles- 
pontiorum sive aliam quamlibet veniat, si quidem praesidis mandatum habeat, nemo prorsus ei obtemperet, 
sed sine periculo exactionem eius excutiat, sin auiem cum sacra pragmatica forma venerit, si quidem quod 
profert. commonitorium sii aut. litterae de hoc conceptae, ne iis quidem obtemperetur, quippe quae per 
furtum et. contra nostram voluntatem prodierint, sin autem quod ostenditur pragmatica forma sit, ne sic 

] ab eo festinanter quicquam agatur, sed talem pragmaticam formam provinciae praeses accipiat et 
ea ad nos referat ei aiterum nostrum mandatum exspectel, ut si eam eumque cui forma commissa 
est agnoscamus, altera nostra procedat pragmatica forma quaestionem [ieri praecipiens, sin autem aut 
rem aut personam reiciamus, nihil inde fat, sed sacra forma a provinciae praeside remittatur sciente, si 
hanc rem neglexerit indeque damnum aliquod subditis nostris obvenerit, fore ut hoo ipse de suo resarciat. 

II.  Permittimus vero ctiam episcopis ut, si provinciae praeses negligens sit et pragmaticam formam 
non inhibeat, sed ei, qui illam producit, morem gerat, ipsi cam rem nobis denuntient, | si hoc didiceri- 
mus, cum tamquam criminis socium et de magistratu detciemus et cingulo eum atque substantia privabimus 
et eis, qui 5 m re iniuriam passi sunt, indemnitatem praestabimus. 

pilogus. Tua igitur subiimitas quae nobis plaeuerunt et praesenti sacra declarantur pragmatica 
forma cognoscens operi el effectui tradere studeat. 


2 ad lohannem praef. praet, missa est forma | 3 dd. Ónloíuéva pro wavOGvovsa (quod post Oel ponebat 
rec M | aug risas addidi (ysvéeXas Zachariae) | 1. | vulg.) malverat Beck | 26 eubecr. J.. XV. k. M] dili- 
d r M | 17 y cum Serimgero vulg. | 22 | sario vo. conss. M 
ei addidi | 24 wsqsrto«ge cone». M | 25 del. Skutsch; 


96 


* 


pu 


0 


25 


Ed. XIII pr. 1 780 DE URBE ALEXANDRINORUM 


I 


EPI TH? AAERANAPE9N KAI T9N AITYIITIAKON 


EIIAPXILN. 
(o gro gat) 'Ioávvy v dvd obe rr éndoyo r drt isodv sQassespíenv. 
(Iooolpsov.) Eli xci và Gpixgótara ry ngayuavoy ví davrò dlioUusv voovoías, nollq malle $ 


và wáyuctd ve xal Gviyovva c7» iu molyrsíav ovx éyxavalaiyousv olg ádmgovónra oU0À vov spoc- 
io ros xnoevovra wócuov édcousv, xai pádioca Tic Ge ijuĩ vrtovQyoUg0G ùννü xe, gjmso pile «nc vs 
uri Quà ade r N, «re c ajP5osos vOv dn vi «s r vxorsiow h iu,X . 
ridos. toro re vo(vuv, die i tv lunge yoóvov, si xal và da c Ónuoalow sianodbso A 
cc cerdx da., dl ov» xarà v5» Aiyvmriagi Qioixneww ovra fv Ovyxexupéva, GT nd & s. xeávesvas 10 
cer xooa» évravDa ywolonagJas, IL dDavuacoapsy tf,» CH vuy vo rtgaypaos drag las, ail Dane 

ó desde wal todro voi ijne, e quAayOTcs wasgols xal rate cue vmovgyíaw. dn ydo iu vOv oro 
roy ect de stQocQisrovvss, od o Frege Irlous aiagéquv- dA oi i Gvvvalsis uaDdxak i ee 
mávva sic óÀóxAnpov dztaetsiG Oni, oí skaydogas d xal oí rolerevópavos ua oi zQdxtogst . der xai 
Qiagegóvres (oi) xarà xa«gó» doxovrst ovre vÓ nQayua piyQ. vov ÜueviDecav, os tender dura ] 15 
eOas yvopiuov, avroic dà νοονε bx audi xoivuy, sinto rar i oudds vd stQàypa Duoiwov- 
uevov, oix à» mors icyogaipev abr Oiuxadapas xal Taba ngosnxóvras, dd vovro avyeidousv vv den 
fuso dpácvsxev vois Miyvzvov r (papi dà viv rb, avyovcraliow), uatQ«otéQoue xtr 

ro. oV yàg d» Üvvawo Ege ale dyJoonuov v rocavrais doxécas u , sa) v0 sQuypa ovas 
QiaDsivci, dva aiaOrsi» rui» dad dy aUTQ xavacvicas. 20 


CAPUT I. 


did rodro vol Osonítousv v u csg vóvis ih ro d vovrQ vóuov napaAandsovsav 
ovros avtóv d οανναν, as dbióv dcrw ide e Oacnícas vi)» dd e émagoyüv vnovgyüGa. tee Gv» 
vó» rut ajyovardlo» He, avtüc vi isbavÓgalac doysev xal andyro «dw wat v 
D uóvav, dEponuévov vou Asyouévou Mevslaltow vie stólese peius devi 
1. sone 4flyvnow, xal noóc ys vov Magsojvov* im éxsivoss yàp và sind Qurvusolcopav. oviónaDa d 25 
abr dx sias Ri, uóvns MlebavOgsia:, dd xal ch Ovo Jdiyinvaw (lurrd «jv signudwnv ae vov 
vs Magsorov xal vov Mevslafrov) àgyovra wadJectávas, Gre vOv Qyovva vÓ» ine ,s «àv denne 
dvo d, dz? avt vera xal uóvq, xaDásap xal uéyos viv Gyruavos Kxsi.. rabrò- dd a, ro 
ssoíAezrov avyovaválioy e «Ó rie sionuévns fire are selvapÜpgeno» Éyuv và Óíxcia wel p vie 


Edictum XIII (numerum om. M in textu, habet ind. M) Graece tantum extat in M. 


XIII. 


DE URBE ALEXANDRINORUM ET AEGYPTIACIS PROVINCIIS. 
Idem imperator Ioanni gloriosissimo praefecto sacro Orientis praetorio. 


Praefatio. Si vel minimas res nostra cura dignas iudicamus, sullo magis maximas et quae 
nostram rempublicam continent non derelinguemus neque neglectas aut conveniente ordine viduas sinemus, 
praesertim cum (ua sublimitas nobis inserviat, cui cordi est et nostra per omnia salus et incrementum publi- 
corum redituum et subditorum nostrorum cura. Considerantes igitur superioribus ee licet ceterae 
publicorum exactiones quodammodo ordinatae esse viderentur, tamen in Aegyptiaca dioecesi rem ita fuisse 
confusam, ut ne notum quidem esset hic quid in provincia ageretur, mirati sumus eius rei inordinatum 
hactenus statum; sed deus etiam hoc temporibus nostris tu ministerio reservari concessi. Nam quod 
frumentum inde nobis proicerent, nihil aliud contribuere volebant ; sed collatores omnia omnino a se exigi 
simul omnes affirmabant, pagarchae vero et curiales et publicorum exactores et inprimis qui quoqwe 
tempore praefecti erant rem tenus ita tractarunt, ut nemini posset esse perspicua, ipsis autem solis 
lucrosa. Quoniam igitur, si rem sine ordine administratam relingueremus, nunquam eam possemus casti- 
gare et iuste componere, ideo constituimus administrationem quae Aegypti rebus praeest (4ugustalem dici- 
mus) minoribus curis praeficere. Neque enim facile unius hominis mens tot curis sufficere potest et rem 
ita disponere, ut bonam eius notitiam nobis praestet. 

Propterea igitur sancimus sublimitatem tuam hancce nostram de ea re legem accipientem sic ea 
wii, ut dignum est et nos sancire et tuam sublimitatem obsequi. Nunc igitur spectabilem Augustalem 
ipsam Alexandriam regere ct omnium quae ad eam pertinent curam habere volumus et insuper duas Aegyptos 
solas, exempta urbe quae Menelaites dicitur et primae Aegypti est, et insuper Marcota: de his enim con- 
1 seníanea comstituturi sumus. Volumus autem eum, ut dictum est, non solius Alexandriae, sed etiam 
utriusque Aegypti (post dictam exemptionem Mareotae et Menelaitae) praefectum esse, ut iudex: in- 
cialis dictarum duarum provinciarum in eo solo gradu consistat, quem etiam hucusque obtinet. Pel quod 
idem est, spectabilem Augustalem propter hominum in memorata maxima urbe multitudinem habere ctiam 


1 Jta haec in M: ógy5, Gv» Oi rod xe i xo. M, corr. Zachariae | 15 oi add. Zachariae | 16 «»- 
vóv évÓolóraro» Vmagxo» (correri) vd» a»&roluxov | voi M | évouddi M, dvouádac cum Scri vulg. i 
le stpasropo(o»: — dh msg) và (corr. Zacha- | 20 i aòxꝙ, postea dv avxq Zachariae | 21 
riae) dds£avÓQéc» xal vow aiyvmzriawO» éwapoyiDw. | AauBávovoww M | 22 avrà Zachariae | 24 "dm 
— Forsitan errore lohannis nomen constitutioni praemitti | chariae] stoó. «7e M | 28 an os avsg? cf. c. XV in. | 
statuit Zachariae; cf. ad subscr. | 6 soocjorxovvos M|| | BoviónsDa ùòd xal vd rovrov doyovra ante rar 
10 avvxexvudva M | 11 xal del. Zachariae | 14 sayao- | inserit Zachariae 


101 


Ed. XIII 1—4 
gr gart i ẽ,N vine, ov Ü.nonudvov xoU sodypuaroc ov0à sie dgyoyvac Ovo waOsara vos (rovro yàg you 
d art er Pee, 4 Gee iva d dea 7tgosatàávas rod sib Ooóvov, Ku» dd 5 ce 
xdvro» r éxsigs OrQaTr.utO» vOv» (Üovuévow sra dm abrije vie Ale puaydns Node siva dmi 


r dd Alyunro xaDdnapo sigrvas: 
CAPUT I. 


rj sÓÀsm€ woovosiv va xal voU uÜiv vH yivsaDa: uavà xóv ai 5 


ET AEGYPTIACIS PROVINCIIS 


Ósi yàg wal vie sUxoGMías 


pévov Ónuov: di er co in rije d exe veraypévos ri va d xije moÀwwuxne dexñe Ovvayuv 
viv v d» xd evQavietà iGyov Dsov nQó maveov . 159 xa tas «56 slonudvne stóAecs mQovosiv, 


énéxyorra vó» vóstov, OCOv dm avtoi vois GvQavua vase «ois va dv .dAiskavUQaiq voie va ép dxazépac AiyUstov, 
wal vé» évÜobováve» wal ápyÜuordvw» grgarnydw v&v noausvealioy «àv vs vij R os «ai dd es- 
€nóvgovu magsives avt na óxovoysiw ole àv iN. rd ανν. 

Tora dd arg 5) ratte j re 5 xal ui» wal f, dong, del fur vo ájaxoGiov ovy d 


d uiv silvas vovs Üoviunovs id dd robe azyovavalaayoss, d arva. píav. yavéaDas vábiv wal wazáloyor 
a, obne dd ee duatóv rarrsvovai,, nsvtrxevra ud» vis avyovevalsasgs sábsos nevtirxovsa 0 oi sQatos 


và)» devuixov, QuoxBadó» dv di dos cattOuevoi, cass soditor udy silvas vóv a$yovavzaliavóy, Osvragoy 0à 
roy , wai vovro deff mapapvlayUinvas vó exñjua vw énavóv tàw év avtoic ger e , vo dà 15 
Aowró» das os d» 6 dex I- oui ovra wavacTivas, ni) ndvtos vxspBaivsw vr» sücay váliv 
i &vauib Kx va v» avyovcsaliayo» Ék «vs vOv ÜDovuxov avyssindyr» àvdgas éfaxogíove: 


CAPUT III. 
ndero» «iv éxl vovr mparrouévow si «s vóv ÜQóvov rà» cóv sie va iuãe did vñe are ù n 
&vagegopévev, dre xal ro sag ih, si 35 ee yévgras sQocdstaaOas xvQos. wal énudav» jj 90 bee 
watacs?, undsva vàw „5 2 xyogie ngoBatoolav dx vije juris xe vroygagopévov, 20 
- Axe viv. ra, dd avt; mdop vj rde xd vije avyovsvalsasze mQósQnua, doyev dà d xn 
rij faeds(as ngoyegizouevos (eie) Bacuaxre dο ,, 0s rapaliqeras zv doxrv xal xaJagás pvAabas 
«as xsigaS xal ravrayódQery davróv dt «5€ Bacillus dec wgícscss. odd yàp xpsis éx cov Ónpocíov aveo 
«avc» ovn» Üexous» v sagayvzj». 8v e. viv 0 seoíBAssvos „ Aas, rde rij uv 
&vvórvas ua) và sewrxovta Ela, dd naydÁn vj na 0&4 xenoapusvos quadraginta librarum auri Krovs 25 
dxueievov Aanfáyu» dude ore BovióusDa xal ù nd cvvnÓsuo» xal nalawdixov mapà Biviwes ín vÀw 
Vsoverayuévo» pd vq vUXq tTOno» vs xal air. 


CAPUT IV. 


Oi qi ys abr sragsDosvoress quinque librarum auri 1% ra &. vv avtov» xal érépovs mille solidos 
xal $ xav avró» và, xaírowys sto0TsQoy «?» e avr» Kyovaa nogótgra: xal Karas xÓ moayua lan- 
1 soóv vs «al vOv znstéQo» qù th 9.5 ) j dà slva, ggovria vq vy» towxóen» 30 


ipxpévov zoovowv. Hear 
der Kyovr. gude «gv rie alolas duoÀnc duoixnciw, cavs aíTÓv uàv vo msgíBAextorv avyovatdjuov 


éura imperii militaris, re non divisa neque ad duos magistratus pertinente (hoc enim universae rei condu- 
cere putamus), sed. unum ; ctae sedi praeesse, potestatem autem habere in omnes qui illic sunt 
smilítes, sive in ipsa Alexandrinorum magna urbe sive in utraque Aegypto collocati sunt, sicuti dictum est ; 

oportet enim et disciplinae civitatis providere et ne quid (umultuose in dicta plebe agatur; sed 
eum qui diclas administrationi a est, habentem tam civilis iudicis potestatem quam militum vim 
deo in omnibus auspice disciplinae dictae civitatis providere, cum quantum ad milites ipsos et Alexandriae 
et utriusque Aegypti spectai locum teneat gloriosissimorum et fortissimorum magistrorum talium 
et per orientem, ut ctiam ad responsum ei adsit et mandatis eius audiens sit. Erit autem ei officium tam 
augustali etiam ducianum, usque ad sescentos tamen, non ut seorsum duciani sint scorsum 
augustaliani, sed ui unum officium fiat et una matricula, in qua centum principes sint, quinquaginta 
eugustaliani offic, quinquaginta vero primates duciani, alternis vicibus collocati, ut primus sit augusta- 
lianus, secundus vero ducianus, et hic deinceps modus observetur in centum eorum principibus, reliquum 
vero omne ita constituatur quemadmodum ei qui magistratum habet videbitur, ut tamen universum officium 
ea au lianis el ducianis commiætum non excedat viros sescentos; 

omnibus quae in his aguntur ct ad tuam sedem et ad nos per sublimitatem tuam referendis, 
ut etiam a nobis si recte facta sint confirmentur. It postquam officium constitutum fuerit, nemo a 
stalianus fiat absque probatoriis nostra manu subscriptis, sicut hactenus. Erit autem universo huic officio 
augustaliani cognomen, praefectus autem ab imperatore electus imperatorio iudicio dignus habitus, qui ad- 
sninistrationem suscipiet ei puras servabit manus et usquequaque te dignum imperatorio iudicio praestabit. 
Neque enim nos koc ng ei e dabimus rn pesti quod boe pink eie Augustalis habet, 
guinguaginia annonas et quinquaginta capita, sed magno augmento usi qu inta librarum auri quot- 
— pfo annonis eum el pro consuetudinibus et calandicis accipere vo d vindice ec subiectis. huic 
formae locis et titulis. 

IV. Assessores autem eius quinque librarum auri ipient ex eisdem, et alios mille solidos cius 
officium, licet antea tertiam eorum partem perceperit; ei erit res splendida et nostris temporibus digne 
1 disposita. Primam vero curam ei Eod illam praefecturam habet esse volumus felicis embolae admini- 
strationem, ut ipse spectabilis Augustalis et quod ei paret officium periculo sui ipsius et rerum quas 


1 wa9s0vo rac M* 15 ra Zaclariae] €» M (an 4? ef. 
e. XVIII $ 1) | 5agazo9se M, rij 
uxattas rijs æõ 
vOv évQobóxatov xa) avOgsióvarov avparnyóv vw no. 
«év va M, corr. Zachariae | àovs Kroll) vs M, lacw- 
sam siatwt Zachariae (fovàousO9a ο . )1 11 era. 
Zachariae] devi. M | xal us» Zachariae) vaà ur» M 
13 oí soos post udv add. Zachariae, mihi infra ol 


$o0t0& delendum videtur | 14 vavrouévo» M, corr. 
Zachariae | 16 % Zachariae) uzdàv M | 20 « à» g. 
cum Scrimgero vulg. U710ypagopásre , corr. Zachariae 
| 21 avv suspectum | ó 92 7 Zachariae | 22 ac in- 
serui (an dH sie?) I 0s del. Zachariae | 25 dvóvac M 


| sud M| 28 aurꝭ M| 29 xav avrà» cum Scrim 


gero 
vulg. | 30 dà Zachariae] vs M | 31 aio(ae M et ita 


semper fere 


Ed. XIII 4—7 782 DE URBE ALEXANDRINORUM 


xai sxtiDopdvn» avvQ vabw xvüoryq oixsip xal vov» 0vrov avtq xal égouéyov st tro» xal xsvQvye 
T7106 . ratsme o xc vaUTa uOvO» dia xal tz» carrieta- abr dym, 3 zt Qóvoiav 
roõ rd si ov «5e cicías duBolygs cirov xal exocireicO as xal xatà TOUS v&po Fir xG1QoUG de 
2 g9«. Ad rovro» ad- sionQttvaw 00Ti6 dE éxazépac daviv  diysrmvov, «óv di dvvrsQOéros vo- 
dax [7] xci 4d l ga. voie stÀoíow szagacxsvals,v v8 gie «avtov d %,jMν «rv vu ον zh, $ 
0006 r xavóroc «5c cbrije alolas Vi dort «76 ara nAoitouévrgc. Opolec q xal vóv xa i 
giloriuoUuevo» «76 B vien vOv Alea mólsos v uiv dmcivsiv, Odoc df Aiybmrov xa 
éxatíQae, oixsíQ xiwvOUvq xal vie avrov «absos, xóv q oxodéyec Dai Óxécoc dE dri Ggixovro vóstorv wai 
aur 7agaÓoOsín xarà v, má Eri gagécregor d» vols épebi d, „ xa daxevav xad dxse 
siO:.cTe. susp) v, vQOgikow vie avtüe xmóoÀsee, Deve rs dpOovov avrov Lien S$so) dd sdvre Éyov' 10 
cuyxivdvvevovray vq ad nspifAMénvo: asyovecaliq ódov sis viv sien xal) «o» erer TO» Té Vx 
avtov vstayuévoy xal và» AaunQordvoy vQifovrov xal sdene solerent xal Ónmocíov BonOsías, dava xav- 
rode dvsusodigTov TÓ mgüyna yivsgDa. 

CAPUT V. 


dd dx vOv rn v» vÀw ur on cord Ovtow éxxouitónsvov Oeaxiítouev xavà vocovroy» ud 
aur tO» x , cora éxedàv u, avtov v8 9xodégscOas zaansc salir cian xogi6 xal t7» ste 15 
done abr vábiw (xai) ol, xwüUvq nkottss xoóc vary rjv svQainova dar, æarrago woo 
mowvuevorv voU urÜiv dxpópuv yivenDas dx vàv vnorsraynévov avrq nólsó» vs ual énagyierv nal cóxem 
xal Oguow xal Gvouíow, mgl» TH» acia» dugol Gnonievca, vis Alf ,Eũ nóiscs, dd usr& vavra, 
r sí n?) «avrà xd mag ich iner ] , éxiQanncópsvoy dx. J, A ruv vonav, noosváleav 
dà và» d vàv GO»: xg06 üxavyra xal vOv GrQaruerO» Vmovpyovvrov avtQ xaOdsse fenoes o» 20 
siprras olg &v. avtois tQoctabus, xal vOv vavxiroov 5 tÓ» oro xal éuBallorrov raĩe wavei 
xaxsiOep vy ryspóss Dag xe. vaUtyv T)» siÜaluova vavriAouéyov vólw. 


CAPUT VI. 


HE owes tov 4L dH, iyVstov ur siamodlas civov, xal vOv uiv» ci dvravDa A 
eicías 44 Miewoput d pes „ 7 2 éov xal sAoicOZves: mos vavtev vg» svOaimeve 
, xal Bacilida x négatoc toU avyovctTov Hi , vv dd «ov veo? rod ca fov pus eee eber 25 
9d «ov cerrraufoiov ui] elexopíasis rj xv Alatasd ee , , Tr ec rd vQuov doráBorv vxo ix&avov 
vouicuavoc dxastrOsGevos megàü vov go Dgóvov , dun f) «jj inge 9 và vQopíuo xarà 19 d$ de 
Atybrrov sispsgópsvor aUvós va Ó doxow xal Idar yevópavos «Anoovouos ve avxov xal Qiádozos, xal và 
avTreU wQüyuara xav ov0éva vgonov éAsvÜÓsposueva, fore ánav rò der 0plnpa xarà vQuOv agree 
asxotuioevov sicxopige.s ra Tgasxél,d.s rale Gai. dd smooccxs wdvroe avró»v xal rz» 4E éxatépas 390 
Aiyuanrou xÀgvagíay soabas xarà vovs signusvove xaigove. 


CAPUT VII. 


Unas d 5 in re aicíac éufoAá6 qgovtrie cvvnuudvov re xal àyolpscvow Kyss vOv ry vl 
vívlov, BovióusDa xal và - vojtov OiaTvmv Gas, ots e TQ Todypati xoà sooerxoveay éytsD sias 


habet habiturusve est, et periculo officii eius non de his solum sed etiam de ipsa salute periclitantis 
omnem curam gerat, ut dictum felicis embolae frumentum et exigatur et statutis temporibus eveAatur. 
2 Et id quidem exigat quod ex utraque est Acgypto, reliquum vero sine dilatione suscipiat et navibus 
imponat et curet ad hanc em urbem eæportandum, quantum canonis est eiusdem felicis embolae quae 
navibus huc advehitur. Similiter vero etiam quod a nobis donatur magnae Alexandrinorum urbis frw- 
mentum partim exigat, quantum ex utraque Aegypto. consistit, propno et officii sui periculo, partim 
suscipiat, quantum ex aliis locis advenerit. et ei traditum sit secundum ea quae in sequentibus apertius 
demonstrabuntur, atque eroget solito more in eiusdem urbis alimoniam, ut deo volente in omnibus abun- 
dantia utatur: periclitantibus cum codem spectabili mu haberi tum ad exactionem pertinet, et militibus 
sub eo „ et clarissimis tribunis e( omni civili et publico adiutorio, ut ab omni parte expedita 
res procedat. 

PS. Quod autem e locis non sub eo constitutis adportatur, eatenus ei periculum adferre sancimus, 
ut postquam adportatum sit ipse absque ulla cunctatione suscipiat et officium quod ei paret et proprio 
periculo navibus id vehat ad hanc felicem urbem, ubique prospictens, ne quicquam eæporfetur ex subiectis 
ipsi urbibus et provinciis et locis et stationibus navium et ostiis prius quam feliz: embola ab Alexandri- 
norum urbe avecta tit, ac ne postea quidem nisi quatenus a nobis permissum sit vel permittatur per sacras 
nostras formas sedisque tuae iussiones; ad omnia vero militibus ei obtemperantibus, ut antea dictum est, 

idquid eis imperaverit, naviculariis autem frumentum accipientibus et navibus imponentibus indeque dee 
ad hanc Hicem urbem navigantibus. 

VL Quodsi frumentum ex utraque Aegypto non exegerit neque quod felicis embolae est quae huc 
mittitur ad Alexandrinorum urbem adportandum curaverit et ad hanc filicem et regiam urbem mitti ante 
finem mensis Augusti, quod autem alimoniae est a nobis donatae per mensem Septembrem non importa- 
verit in Alexandrinorum urbem, sciat fore ut per ternas artabas pro singulis aureis computatione facta 
exigatur a sede (ua quod deest sive embolae sive alimoniae in eo quod ex utraque Aegypto infertur. et 
ipse praefectus, etiam cum privatus factus erit, et heredes eius ct successores et bona cius, quae 
modo liberabuntur, donec quidquid hinc debet ad tres artabas aestimatum mensis tuis intulerit. Ceterum 
oportet eum omnino ctiam plenariam facere ex utraque Aegypto temporibus ximus. 

VII. iam vero felicis olae cura connexum et confusum habet naulorum titulum, volusmus 
etiam quae ad hunc pertinent definire, ut plenam rei convenientemque curam tribuamus. Interim igitur 


2 ri Kroll (cf. e. 9. 79, 200] yivsa9as M | | moatiw M, corr. Zachariae | 14 avxov M*115 
4 devis] 0c «zs Mj 5 9 celui [ 40006 M | v4) prae- | , M | he M] 16 xai edd. Zachariae f 18 
stat rs «al aut tale aliquid; certe a sxagacxevdtsiw óguav M | 19 a Ese (lac. 3—4 lit.) M 21 o&] 
pendet duBállsoOn, | 8 drodixao a cum Scrimgero d Zachariae | av«ós olim Zachariae fort. recte | A 
vulg. | Kr ] M, corr. Zachariae| 9 ah Zacha- | Aóvto» M| 26 agodBov M*]| 30 dzxotiuuepnévev M, 
riae] avrà M | Fri Serimger] dor M | 10 Axes M11 ! corr. Zachariae | síoxojuoOeír Zachariae | aver» Me 


ET AEGYPTIACIS PROVINCIIS 193 Ed. XIII 7—9 


ru 1 »v* «4o ovv rô tÀw vavÀov anxodéxrg» BovióusDa ur dÓsa» Kyu» nücww davróv inννH⅛˖ꝛ lu. 
voie Ónpogíos TiÀsi, «al vigi. udv và» unde di xai «à xalovusva évdouatixà xouitsa Das xai 
dv eU rod Ónuocíov óqOvpasle, ir igous d saga xà stpoai:xov. siangattsi» xai nlsiov Laos ij rtQórsgor xai 


sapà toUe vevouicuévous (waigove), ca ivrsvOav laufávaw dqogurj» vs xai A vj c nQdynatos Ovy- 


U 


Wes, «à uiv ámagaívgroy v vavlev d, ngotuvóuevov, T dd cvyxsyvuévq) T)v éavrov Dapamsíap 5 


Merve, xai 555 pd» «dv voaseLov vov Oixactrofov roõ coõ, uoles òd axavxa xsgUove xe 
wp éavró» wouic)«c exevdovra. 
CAPUT VIII. 

n ö tOivv» i e nag sd»va dyounves Ouwovuévn dia. nee. o€0€ GvÀloyiLevas r 
— s éx rij Altard e, gopryoupsvos, eic vousguavov uuguddac , ola xai rig evtvyovs 
Vstoxopunías sie Owraxocías dac ovyiovers, BovAousDa «aec deo savta6 uvoendas vOv vouscuárov diòo- 
cJas xq vÀv vaviov dmodéxrg dx vov Unoverayuévow émagyu)w ual sólscw xal tóme n noocomew* 
d. vovro e év sunégow énowcdusDa cá» pl e dmsaynv, 0:5 wnÓiv savrslos Ar I ávafolgs 
pnis dL dlisiysos «5$ aicías Givomopumías ysavéGOcs. & pévtos wepíflentos avyovataluoe ual y) wssDeuévy 
dic avt. xarà wíap de &iguias ysvouévr GvotQogsjv «a uai fre Kx «a vov avyovozaliavov Éx va «ov 
sporéQo» Qowuxev, vac siongatec nengovras TOv sols xa) «dv sónov xal tov sQoGoinev Toy d 
Quopévov Kx «s ve Alen xai éxasáoas JdiyUsxov «q ànxoüéxiy «éw vavÀAov, ouoíos xal avzov vov 
rs vavÀo» daodixro v9» Toiavtmv nge novvpdvov, ép & cs o xuviUvq vóv «s avyovevddso» 

J j . "EP pa ) a ave x 


e; sigrvas vn» 18 avtoU ci r dwasew apa TQ d node vo» vaviev: 
énécty vie vovsev sienoalsos, S épudustes xal dsxastsw c zovGíov xal id xij signusvy 

wal Óiavéussv voie vavxigoow warà cd Aix (vuv) eiJupdvor, Gvrayiortos xai cvyivOvvevovvos vq avvq 
dxoléxryg vov vaíÀov sQ0& ünavra ve xapiBAéxvev avyovsvaliov vis va ssiDousvrs avsq vábsos xai sv 
&vÓQuotatoy taypürtov ví» év voi tónOw Óvro» cvv voi; ar tosfov»ow. ola no éx voónov 
mavróe v0» fü» vaso» àxonángoveOaa Aoyov xai didos d aa vovrov vq amnodéxtyg xai q! avrov xaca vÓv 
rip Didi wai vevopiGuévoy ÜiuwaicOa. vgónov wal h,: Sa re vavuljgou vxáp , te aisías 
ép Boáss. be avt uév moon oovris wal Oi0ix50i6 dave] Gvvnupdy:g ysvrjosvas, j vs vije alocas dufoArs i 
r TOY va ; 

CAPUT IX. 

"v dure d rats. BoviousDa cr» «s Or» vrepoyr» xal r0» xatà xaigó» doyorra vrai cie dexñe 
xal rohe Ts GxQuviagiove xal vgaxrsvrac Óvo ta „ xal JAsbavdosíae A οð,Ed i 1) eiongẽ b peris 
Óyuociov gógov «àv sis áxcrégay vodnsLav siGpegouévorv v Dixactrolov ue o vmagoyze, vn» va ld 
wqv ss ysvuxrw, dndaò 4L éxsivov vÀw nóleov wal và» nQocemov xai vd vovrtow dvr xai ve» 
rose €&v s6 TOVtO YO fig dgoguDévtow, vnotevayuevov xal avtàv ride «i, Oaíq vouoDscíq. o9 Óvva- 
pévov arri odd vov nspifgAéwrov avyoveraliov odd je a avcvq xd ovd xov Osogela- 
e1avov éxiOxónov vis AsbayOQéov loyov magéysiv q Ata. ,d au. «5s sianodBsos «rs quo Swas sj in- 
wonevaiv xa oíavov» aitía» vi sk die geikel Tj dvgxovsy vais dae tig O7 VnaqOy/S ] vois 
f:909071046 tei dupoQuSudvoss avvr, Ad sí ur) BorOsías Bveua vovro oiti)O&Iay yesécD'as oí sQaxtsvral xai 


maulorum susceplori volumus non licere omnibus sese inmiscere publicis tributis, et nonnullis debitorum 
remittere et endomatica quae vocantur percipere itaque fiscum neglegere, ab aliis vero praeter id quod 
convenit exigere et plus forte quam antea et praeter. legitima iempora, indeque occasionem petere et 
énitium confundgndae rei, naulorum necessitatem semper practendenti, ex: confusione vero suum ipsius com- 
modum captanti, ct mensas tui tribunalis icienti, similiter vero omnia lucri causa sibi subicere conanti. 
igitur sublimitas tua vigilanter cuncta adminisirans nos edocuit, quantus compu- 
tetur naulorum canon cx Alexandrinorum urbe subministratus, ad octoginta milia aureorum, etiam felici 
frumenti missione octogies centena milia complente, volumus haec octoginta milia aureorum dari naulo- 
rum $usceptori ex subieciis provinciis el urbibus et locis et personis: ideo enim hano delegationem largam 
fecimus, ne quid omnino neque cx dilatione ncque ex defectu felicis frumenti missionis accidat.  Specta- 
bilis autem Augustalis et quod ei paret officium, ad unam ut dictum est ex augustalianis et qui prius fuerant 
ducianis coniunctionem el confusionem redactum, exactiones facient ex wrbibus et locis et personis dele- 
gatis naulorum susceptori e Alexandrinorum urbe et utraque Aegypto, similiter ipso quoque wawlorum 
susceplore hanc exactionem faciente, ut proprio periculo ei Augustalis sicut dictum est et eius officium 
haec exigal una cum susccplore naulorum. Cui ipsi guogus periculum imminet horum exactionis, ut sine 
reprehensione aurum exigat et in hunc. usum expendat et naviculariis distribuat sicut. hactenus. moris 
fuit; cum eodem naulorum susceptore haec peragento et periculum. subcunte in omnibus Augustali et 
officio quod ci paret et fortissimis cohortibus per loca constitutis cum suis tribunis. Oportet enim omni 
modo naulorum rationem compleri et tradi susceptori et ab eo iustum et legitimum in modum administrari 
el navicularüs praestari pro tota felici embola. It haec quidem prima cura erit et administratio secum 
coniuncta, felicis embolas et naulorum. : 

IX. Se autem loco volumus sublimitatem (tuam et qui quogue tempore hunc magistralum 
gesturus est et scriniarios et tractatores utriusque 4c 2 et Alexandriae prospicere exactioni publicorum 
tributorum ad utramque mensam tribunalis tuae mitatis conferendorum et specialem el generalem 
nimirum, ex urbibus et personis earumque fideiussoribus et locis ad hanc partem deputatis, subiectis et 
épsis huic sacrae legi. Nec possit omnino neque spectabilis Augustalis neque officium ci parens nec dei 
amantissimus Ta Alexandrinorum Lyon dare «ut eximere quosdam a publica exactione. aut im- 
miscere so ullam causam kuic exactioni ad sublimilatis Quac mensas sive personas ad eum de 
perünenti, nisi auxilii gratia hoc ut fiat petierint tractatores et qui locum corum in provincia supplent. 


3 ao ice 5; xoóvsgov Kroll] deine c ge- || 25 avep Zachariae male | 28 Alina Zachariae] 
6%ũ ax aíyvmrov M | 29 1 ve ioci e M, cor 
add. ige | 11 spoecov Osenbrüggen] ,- | Zachariae | 33 vñ Zachariae] «ew» M | sem dyro- 
dw» M | 18 & add. Kroll | 20 sv» udd. Serimger | evv- | aie» Zachariae | 35 avro M, corr. Zachariae 
suvÓvysvovtos M | 23 dE, ο,q ai M, corr. Agylaeus 


Ed. XIII 9. 10 784 DE URBE ALEXANDRINORUM 


ol ro ar i nàngoUrtsc sóxov xarà xai. si yàg rodro airrgovsiww ñ ai, noosrdbasev $ ej) ider 
«al oi xavà xaigóv «1j» abr Kyorves doyrv, dvdyxr» E & re xatà xaigóv avyovaralios xal oi ù ard 
xaO'cgiouyo. GroatuO tas xal oí vovTO* tQiBovyo, xal y mzuDouévr rde Tp aur ueyalonoexsotéte 
avyovctaA(o xai maga soAÀux? wai Ónuocía BorOwa, xai éxauvvyem re GxgaviaQíois tois Gois xal 
Oxsvdbsu» üstavrae TOUS VroxsiuévovG ra vOiavTO46 slagopais vais aguoLovaaus dxavtQq voanson vov du b 
oryelov tie o, dne, dx rñjs oiagov» dvafloAne tovs ézixsipévovs aù re siagépsiw Ünpociovs qógovt 
xai i volu» avtiléysw. (i yóo (148) vOv i éxavéQas Miyónvov x àv xata «rv Alekdsd gala oi 
xal vnoxspévov vais TOiGUTOIG wy dani (Epenpévov roõ Magsotov xal vov Mevsloizov rie nóÀsos, stai 
Gv év vois dei và nooc5xovra O.xtvnolcousv) voApctsv dyriBAApas j, vy» Dósw 5j xavá ri f 
gya, xal us o creo avyovavdjuos Kyov xal vr» atoaturtixny xai vr» soletis)» Gorg» xal oí v. 10 
vayudvo» TQorsvorress «al e odd scvavayxicovguv avrów ij avtoUs và Ógsilópeva siGeveyxsiv xal er» 
svy»opnogur$» «9» zxoós tÓ Ónuócio» dyasisaci iore gar, € aur de uiv Ó usyalonganéctatos avyovocélsos 
xal ndca fonjOna 5s KumgocÓsav éuvüjcOrnnms» xivüvyevgovSw ant ve vais Cebvaw e gde và Onuóciov xai 
alc uépos vOv Óógsiloudvo» xaraloyilopévass, oi. dà. drein dag gHsmavrie Ónuogíar Ovovras sr» devra 
zspiovaíav ysvouévnv xal leur N vj age Slavvousvovs. x Ji, ae nàc, voie QuavayOneopávos 15 
saod vie GJ$ Unagoyie d xavà xcugó» avyovovadus Umoxsigsras Tjj Tüj$ oje UstsQoxije dLovoíq v8 wcl dex. 
xaDaxeo uéxyos voU sapoóvros stspuAaxtas 

CAPUT X. 


Hi ro BovinOT i oy) d vdo ru f) oí axqaviaqios 7) oí r ral rj oí xov dxsivorv nÀngovsves vóxev 
xarà yoga» Àóyow vici QoO vas ib pcονν2 Undo avrov avvol xsvdvvsvaovaw* Ooloss pávios co O 
oraroc sarpióoyné nl cocavras je éxravópsvoy xal / vovtois vois 0gow, i olc àv nagd «nc d exe vus 00 
C76 dregoxje mQocrayDaio 7, raga xav rpaxrevrav alrN ., si di nad «avra yévorró vis loyov docu, avri 
aral Hr dxvoos. ovOà yao q oiacsürntotoU» aizías Aoyor vivà sagà var waptyrv voic xQocabmes 
vog éxxGTy dyopicuévos aivíq GvyyoooUnsv, niTv sb ur) dn] robr viv lóyov Àifoww, dp Fre dnn 
paved xal Ad e Z D bu nuspov nüv d ο eαõ e vó Üruociov éxninonoas 7] tjj» dm 
voie vQaxrsvrale 7) OxQuviagío«e xapéíysv ocpdinav: s906 vq T0» saga Tavra slángóra lóyor xag oiovdr- 25 
ore r, ov lgov vois dumiaxoUsiw elvas xai vsoudvsw rv , e xal KyJov «GO» di, negiuBolenv. 
1 si d ò Orrs doyustícxonos xaoà và slongéva q oi Aóyovy dwdyxnv Nov oi OroguAsavaves 
oixovónos xal oi éxxÀnGuxUixos rie dyuovásne éxxÀnc(ac «rv évssuJaev éupufaivovcay xq; ünuocíiq vn 
éziyvoyvas oixoJsv xai du xijs ld cas avtdw vmosvácson. si d ui) evnoogrjoe ay, dx cv «5c ayurcvátns A 
2 clas xonuávow «e xai Üuhæ td ixavóy vq ünpocío yavrssvas. a dd 3 ad yvougv xov 90 
Deogilsatavov driGxózov cr QoUvas Aóyoy, o9 uóvoy favas vd ÜsÓoyivey e dxvgov, "T iiri rij 
dnulaꝝ 9spaxsucovas vq Óruogíiq, toV naxagsorrázov ssavguapyov, ai s0U19 wd νννπ, avtov ανονανν,e, dr 
B a)vovs xai dmowxvoUvtos ,. ggorvtíosov Ov Hod xai rije lame i Lad! lorros. ei dà Gpxerv xapà 
vd Üinyogsvudva Ooír, vuvà Aóyov ogsilorts Ónuósia xraĩe ca tQasáLou dgopicudva, tovtécTw 9 d avyev- 


Si enim hoc petent, aut si iusserit gloria tua et qui quoque tempore eandem administrationem obtinent, 
necesse habebit qui tunc. est Augustalis et qui sub eo sunt devoti milites corumque tribuni et officium 
eidem magnificentissimo Augusta parens et omne civile et publicum adiutorium, scriniariis tuis succurrere 
et perficere ut omnes, quicunque eiusmodi illationibus utrique mensae tribunalis tuae sublimitatis compe- 
tentibus obnoxii sunt, sine ulla mora imposita sibi publica tributa inferant neque contradicere audeant. 
Si quis enim ex iis, qui in utraque Aegypto aut Alexandriae habitant et talibus illationibus obnoxii sunt 
(excepta Hareota et Menelaita urbe, de quibus in sequentibus E ie aequa sunt s(atuemus), recusare solu- 
tionem aut in aliqua re adversari audeat, et spectabilis Augustalis (am militarem quam civilem magistratum 
habens et cohortium principes et tribuni non coegerint eum vel eos debita inferre et probitati erga 
siudere, sciant ipsum magnificentissimum Augustalem et omne adiutorium cuius modo mentionem fecimus 
periculum. subituros esse circa cingula ....... fisco inferendas et in partem debitorum. imputandas; 

i autem adversari ausi erunt, bona sua publicari videbunt seque e serra  eiectos. Manifestum vero est 
in omnibus quae a sublimitate fua constituentur eum, gui quoque tempore est Augustalis, tuae sublimitatis 
potestati et imperio subiectum fore, sicuti usque ad praesens d observatum est. 

X. Si tamen voluerit gloria tua aul scriniarüi vel tractatores vel qui eorum locum in : 
obtinent, Àóyov quibusdam personis dari, pro iis ipsi periculum sustinebunt; dabit autem eum dei aman- 
tissimus patriarcha in tot dies extensum et sub eis condicionibus, sub quibus tuae excellentiae $mperie 
statufum aut a tractatoribus petitum sit. Si vero praeter haec Aéyos detur, datio penitus irrita erit. 
Neque enim ullis ex: causis ut praeter haec aliquis asyli Àoyov praebeat personis singulis titulis delegatis 
concedimus, nisi ea condicione Aóyov accipiant, ut in publico versentur et omnino inira certos dies omne 
quod debent fisco exsolvant aut sufficientem tractatoribus scriniariisve cautionem praestent. 4ccedit ut 
("^ praeter haec yo a qualibet persona accepit, aequalis sit eis qui non acceperunt et intra sancta 

quoque saepta exactionem sustineat. Si vero dei amantissimus archiepiscopus contra ea quae diæimns 
Aoyov dederit, necessario dei amantissimi oeconomi et defensores sanctissimae ecclesiae damnum hinc publico 
illatum de suo et de propria substantia restituent. Si vero locupletes non sint, ex: pecuniis et rebus sanctis- 
9 simae ecclesiae fisco satisfiet. Quod si ipsi invito dei amantissimo archiepiscopo lyon dare ausi erunt, 
non modo quod datum est penitus irritum erit, sed ipsi damnum publico restituent, et beatissimus i 
archa, si hoc praeter eius voluntatem fecerint, omnino cos a ministeriis quae habent removebit et e sacer- 
8 dotio eiciet. Sin autem iudex contra ea quae sanximus dederit Aóyov alicui gui publica mensis tuis 


1 malim οον,]it | 2 os? avrov M | 6 avvove M| dc dirore yov (an yov» del. 7) | are eev- 
7 xis inserui (post «oAursas Zachariae) | 13 aliquid | Aas Zachariae (idem ovs& Aauf&vesv addit post c 
excidisse vidit Zachariae, qui supplet wal &xi rate now | yu») | 25 «Q Zachariae] æ8 M 12 no9ocexov leo» 
vaĩe QoOncoudvais nom recte; fuit fere xal és vais | Zachariae] veóstov iocos M] nod Kroll) & 
corre xavafallouévass | 14 of «a dri M I5 AauBavovzsi» M, ovx dxol. Zchariae | 29 4. 
malim €x dv nàci | 16 «n om. cum Serimgero vulg. | | om. Ae, supra lineam add. M* | 31 Jadopdvov Kroli] 
18 ro-] «o» M | 21 a$«r M | 22 dxvoos Agylaeus] | Asyóusvov» M [32 rovro Osenbrüggen] xv vó M (an 22 
eve M | ovdà yàp d. oíacdnzovovv Kroll] oves yàg | votvvo?) | 33 praestat goercidoa» vel f 


ET AEGYPTIACIS PROVINCIIS 1789 Ed. XIII 10. 11 


eralio; I oí Aaunmgóraros vQifoUvos n) oi stQertsvovtes vo» rayguatov, rij va &bías xal 17s di zaoa- 
ÀAv9ycovtas xal Óspaxeveovos vq ngo r- cri Dnuíav xal Idle rat yevóuavos, N ov IT uóvor 


d à xal vealevrüGawrss* dvéLowvas vag adrol wal xÀngovógos vaie roter, üxaiTjgeGs xal cd a. 
pypava, Gere svAafsiq vov xoa» unddy apapsávecOcs) touyvto»y i Üsagebye» v9» noii, dois àv 


4 25 ad épádnua QinlvOsig. si d rie évayónsvov dpalosto noéscnor ix vav ayiew nso.folem 3j cdα 5 


v 


5 va dpxodQ» v5 dc fr, de xal voUt0» Ouoíms xavvóc ovwsQ ó da UxsUOvvosc es 
hoo a „ div xAnoovouos i ν xai dad xo 3 „ robe 
eX a vovs xal ad stivra xivÜvvo» Éyovrac ind vovvq (yaud dj vevs sQaxzevrüs xal Gugeviaglovs) 
avtov xal «i» xàsa» &boveiay xal t9» Ouoíxngiv tov nooyuatos Éysv, xal df vóv uavóva tais voaxdtout 
rais ci, dx «Or signuéve»v Qiaglporra Kl va xal érapyuov wal sostos dxundussw «aie vQanétció ve 
vis vnagerüe, «jj vs H vij vs id ug, xal roĩe dAloss énididovos ole dv avvóc Qiarvxergesas. 


CAPUT XI. 


"Hyasis dà Osamitouev, àvdyxny Heis zÓv neger avyovatáluoy xal érapivsw vois v8 sraQà rod 

eov Ogóvov atsÀlousvoie eie t0UtO xal voie tQaxtevraic xai Gxguviagíow Fro tq) ph ro avTOv r 
1 in voie cin vais Ogucic a r xai elc ri yevaxrw xal ii avagspgonéyais voársLay.. ai di 
SMwas cvufaín tov» ix vow signusvoy xopnv 5 , tO Ónuóciv xaí rua raQayy*9 nsigagD'at 
moisĩ/, iva dato ri sionoabuv, Osomitouev aüsav Kyssv tO» vQaxtevti]v 7x06 toUS Oxgiviapéove ro. 
vov dméyovra v rd avrov q la xadra xaÓJicrà» cQ usyalomosnscrat avyovcralq, và» dd oixsiq 
wuvOUyq xal «56 αν)ñuivie avv rate xavavayxdlzsw xo otQa1io Tac duUvt Tq) i xal Gvveyeuy 
robe dyvouovoUrtas xal dsxasvéip rà aic (oig) vganéLcic Ógeulóueva Ei savOUyq, mars dia va re 
sludge di Ts 196 OTQaTAOTIKfS xsip06 rar üvvousya dvyvnigOstoy Kyny vr» siongatuw tr» va N trjv 
paying» rare sóliw slagogav. sidóro» r&v te layngoiirow vpiBovvo vv [vs] ávdgssiovdvo or h- 
vOv xal fdr và» év avtoig mQosvóvtov, Oti vovtov si óqJvurjasiav xal i] mapagxsvágovosy avrovs 
dzavyta mzQübas OmóGa sigüxausy, xai xsoi TOv Git5Otov xivÜvyevgovOi* mapaxatagysD:00yvas yàg avtat 
nag xov xatà waigó» avyovgraA(ov xal sioxouiGr0ovras taic ate v olxeíq xiüUyq, Órusvoiw 
vnoctigovras of vs Aapngóravo avrdv vQifovvos xal oí d ajcoic stgorrevovres (oime xal , viuo 
wif svlafsicOoca»), xai Tó xi» váyua ustactü» dx xije yooae dv voic zoopotéqo xov "Iovgov 510. davov- 
Blov xto1vauoU cd moe usvaveOr;acra:,, voic dxsiaa Auueroié xije nagagvlaxrs$ Évexa 7 p00xaQtagigov. avtol 

«vs oi nQós tO Óguócio» dysoporvácastsé xal ti vounvtE» dvdyxn» avausivavtess Orusvaiy va xal e, 
vrocTágo»ras Üuvex, «2v Zsfaovovnolemo» xai Iltvovyvoy, aizeg ed in doydvov 156 eee tov. Ev£sivov 
llóvtov xarowx50ovvsé. T d avt5v xal d h⁰⁰,P gor cd «Q megiBAénto avyovaval ,. νEE-ůꝛ xai 
seopags vov largitionalici» v/rÀc» xal ndwrww và» ngocnxóvtow sic vàs O,. 2u0v Aagyvrióvas, dv 
euévow sag avrov wai vie ahr tüfsne te xavo tqv Allrad el abi eire xavà. Aiyba roue ougotépas. 
wal yag tovtov iu / 5 avt; xaOdornxs ori, xal ngoazxó» ori avtóv 18 xal 15)» avtoU Tdi xavOvv e 
siii xQovosiv 15c siongatsos và» largiüonalico» vain» xai «à» airtuD» azxacoy tüv sie ve Osías zuov 


deputata debet, id est sive Augustalis sive clarissimi tribuni sive priores cohortium, dignitate et magistratu 
privabuntur et fisco hoc damnum restituent etiam cum privati facti erunt, nec viventes solum verum etiam 
defuncti : tenebuntur. enim ipsi hercdesque eiusmodi caactionibus et res eorum, ut poenarum metu nihil 
4 tale committatur nac poenam effugiat, donec. debitum totum exsolutum sit. Si quis autem personam 
ream e sanclis saeptis vel locis abstraxerit aut etiam exactioni. tanpedimento sit, oportet ettam hunc 
ius omnino quibus exemptus tenebatur obstricium et exactioni cum heredibus suis et successoribus et 
rebus suis obnoæium esse. vero ut dictum est, qui omne iculum huius rei subeunt, tractatores 
icimus et scriniarios, cos etiam omnem potestatem el curam rei habere totumque canonem gui mensis tuis 
ea dictis urbibus et provinciis ei locis competit transmiltere mensis sublimitatis tuae, et generali et spe- 
ciali, aliisque tradere; quibus ipse constitueris. 

XI. Nos autem sancimus spectabilem Augustalem necesse habere etiam opem ferre tam eis qui ad 
hoc a sede tua mittuntur quam tractatoribus et scriniariis sive ei qui eorum locum explet in exactionibus 
ad eos per(inentibus et ad generalem et specialem mensam referendis. Si qui autem ex dictis terris 
improbi circa fiscum fuerint et aliquem tumultum excitare studuerint, ut exactionem effugiant, sancimus 
dicere tractatori sive scriniarüis sive ci qui locum eorum obtinet de his certiorem facere magnificentissi- 
mum Augustalem, hunc vero sui ipsius et officii ei ee periculo cogere milites subventre rei et com- 
prehendere improbos et exigere quae mensis tuis debontur proprio periculo, ut tam civili quam militari 
manu haec agiiata sine dilatione exigantur et in magnam hanc urbem ünporientur. Et sciant. clarissimi 
tribuni fortissimorum militum et maxime primates eorum, sese si hoc neglexerint nec omnia facere cos 
compulerint quae diximus, annonis quoque periclilaturos ; retinabuntur enim hae ab eo qui tum Augustalis 
erit et inferentur mensis (uis ipsius periculo, et bonorum publicationem sustinebunt clarissimi eorum 
tribuni et qui inter ipsos primates sunt (qui etiam capitalem poenam metuant), et universa cohors e regione 
mota in loca quae ultra Istrum sive Danubium sunt. transferetur, ut illis limitibus custodiae causa ad- 
2 haereat. e ipsi qui in fiscum improbi fuerunt ct nécessilatem expectaverunt, publicationem 
bonorum et exilium sustinebunt. perpetuum, in Sebastopolitanorum et Pityuntium urbibus quae sunt in 
ore ultimo et Ponti Euxini habitaturi. Eandem vero et aequalem curam spectabili Augustali 
imponimus cliam largitionalium titulorum nomine et omnium quae ad sacras nostras largitiones pertinent, 

uae ab ipso officioque eius sive in ipsa Alexandrinorum urbe sive in utraque Aegypto expediuntur. 
am haec quoque aeque nobis curae sunt, et oportet cum eiusque officium proprio periculo curare eæ- 
actionem largitionalium vectigalium et omnium litulorum qui ad sacras nostras largitiones pertinent, ul 


1 7 add. Zachariae (cf. 184, 10. 185, 21. 35) | 5 d, | 154) voie M | 28 &veynala» M, corr. Agylaeus | 29 «3» 
sagsólo» Zacharias) «vxv nólsov M | 6 návres | Kroll) «2 M | S daviv cum Serimgero vulg. | post 
M, corr. Zachariae | 8 4 Zachariae) xa M | 14 &va- ye (sic) iac. 10 fere litt. in M, «$e (Apasytas xa 
esoopéóvay M, corr. Zacharias | 15 swa M| 19 vais | Zachariae, malim vie (vsrxoev dst) ol. 31, 2€ | 31 lar. 
add. Kroll | 21 ve prius om. cum Serimgero vulg. | «s | gitioralicon M | 33 f ri Zechariae) evey M | 34 
altera del. Zachariae (ef. avxove J. 22) | 22 pest ovs | largitionalioen àf 
Jac. 5 fere litt. in M (drs) | 27 Nr M 

Ur 99 


20 


25 


30 


Ed. XIII 11. 12 796 DE URBE ALEXANDRINORUM 


d»gxovoov largitióvas, seva «às rosa Ónuocías mne rde vois to rov domorrossas OrGcvosi 
ov 


Xogmato» nere 
uévov éni «00$ naDmoGipévovrs vv ÓDsiev largitióvov naAavivovss, ol; vovvov H vov uápows, xai 10 


CAPUT XII. 


dílousv dà ual dxseivo v. neqiBlóneg avyovetalíg, dte dp mags ÓsaxeAavac Oa, ual GvQateaitast 
wal saydoyau wal voi và ònfiò in moürrovsa và UmÓ vj» avvov madera a OuoíxrGiv vs xal éovaiar, ov 
ar du α «ovs æaydxat dyvouovovrtzag 9 nxsol vOv» or v) mag) và vaUÀa IN magi và dia Ónpócia 
Tà daxovra vais sipguévais aitíasG ij vale xat& yopay Qanávais dxoxiwéi»y nav dfovcíap: dl ei «« xodx- 20 
rote xaxÓv, OU» QmXOXiviGS uiv avteve, dv dc dà xavacráOss xal xeQugxonZGS érágov; rode T9 
modyuava xgncouévove ógOG xal dmawra unvógu évraíJa v Ogovq tQ cq xal q avrov vjj Bacileiq, 
ore Tud6 Xávta ywohUxovraS và nxQoGrxovta modvevsuw dmi vs vj TOv o he vq todypnass yornSapévery 
éxBoly éni ve vjj «àv énilsyévcem stayaoyow sb ys svvidemus. eee xal saQadócss «dw vs sic «às 
1 mayapyías àvrxówrow vàw va sis rds ob vàs abrüv. d xai (oi) noistsvónavos oi ve wavà Af. 25 
d ot v8 xa1aà rd Oio Jiyistxvovc vxousicovras avtq, xal náytes 000; Ónuócia zeipitovsur dv «aic v 
ej aUtqQ) xc vaic siGTtQdbsgu» dsoverysunuéva rale a τ t data Éxovtos, xà» sic évágas «wat 
ale xai vas pr Sons,] avt, xal dye soos davtór wal elangcvrew va Onuócia, ual af «mec sev 
xextruévov dxi Hl. Sas dedlas ñ dv Atybxroie di éxdoo0. d αννον i oixoiay» (dv) éxapyías ovx Uxonsané- 
voie avrq, xal sovrovs dnavayaysiv sic tjv d ag, movs uróiv éunodicua «ois Onuociow ysvéaODa, 99 
vOis UnOxXSuévow avtq. avtOU tovtov spartouévov, sl x vives vue OnuóGia ) H rate r 
voie gaĩe, wal oí vQaxtsvtal xal oi vOv» éxsivow qÀngov»tss vOsO» xci e9oxs(usvo: toi6 siGoxxQdiss: x 
jevuxje ual idudj6 voasdtors voõ H r d no avtq xazactt)osiap* xal éxà vovtq yàp ouoless wai 3 


huiusmodi publicae illationes quae sacris nostris thesauris. competunt et exigantur et sacris nostris largi- 
tionibus inferantur cum omni periculo spectabilis Augustalis et officii ei obtemperantis. Si quid entm 
horum neglectum erit, periculum ci imminobit tam de magistratu quam de substantia propria, idque mon 
solum dum in administratione erit, sed postea quoque et postquam eam deposwerit, et in successoribus 
cius et heredibus; ctenim obnoxius erit talibus exactionibus non ipse solum, sed heredes quoque eius et 
8 successores, donec cuncta expleverint quae sacris nostris largitionibus debentur e locis ei subiectis. Noc 
lyon dcviías dis qui ei subditi sunt quisquam dabit praeter eos, qui etiam periculum sustinent, si quidem 
exactio ut dictum est periculo fit spéctabilis is pro tempore Augustalis et officii ei obtemperantis, pc 
vero numerantur devotis sacrarum largitionum palatinis quibus haec pars curae est, eisque gui 
ad hoc mittuntur a gloriosissimo praefecto huius inclitae administrationis. Neque Aóoyov siment dare 
quemquam praeter ea quae antea dicla sunt meque impedimento quicquam exactionibus fieri. Devot 
autem milites qui in regionibus illis et urbibus sunt eadem sunt passuri, nisi et ipsi opem ferant et omni 
modo largitionales pecuniae cogantur ei eis qui ad hoc mittuntur exsolvantur, et in his omnis alacritas 


uos diximus aut provinciales sumptus pertinent pro sua potestate removere possit. Sed si quid mak 
Pocerint, non removobit quidem cos, sed sub cust constituet et alios anguiret gui recte rem administrant, 
ques c 


reducere 

in regionem quam deseruerunt, ut nihil impedimento sit. publicis quae ipsi incumbunt. idem et, 

si gut publica debeant ad mensas tuas pertinentia, et 5 E grind eorum locum exp et exactio- 
g 


1 Aagyetiónas M | 2 largitio MI 7 largitiosin M | 23 yeveéexovva M[24 navoaogxyov MA «e cerr. 
[| Aóyos M | 8 excidit fere vxo, | 9 arvagaAlo- | Agylaeus | „„ ö 5 
pévov M, corr. Zachariae | 10 itionon M [11 , chariae | 25 wax M | : M, corr. 
voírq cum Scrimgero vulg. | post Goxovros nonnulla | Aoylaeus | 21 xàv iae] «a M | 29 d» add. Beck 
perisse existimat Ácriae non recte | 12 Gvyxoorcsoc vnoxspévor M, corr. Zachariae | 31 avg; Zacharsee 
M, corr. Zachariae | ««v« Zachariae | 13 f del. Zacha- | (qui etiam éxexsepévost)] ve avrov M | 32 e M* 
riae | 14 lagyemovalioa M | 18 xavaoycus M | 19 évusipnavos M, corr. Kroll | aic ysviait nai = 
satáoyag xq 22 ù ia rar cum Serimgero vulg. | | toanéQaus M, corr. Zachariae 


zc - *- - — -- 


RT AEGYPTIACIS PROVINCIIS 787 Ed. XIII 12—15 


wa) die, vovrOve, fe xal abteUe nagà vdw vQaxtsvrv tàv o Unouévew v) slongalw* o Ovvaudveny 
t&v OpsAovcev xal dy évíQou ovcav vóros xagaygapegDas vóy avyovavdMuov dni vj sev Onpoalow al 


"d Bg so00gogov acc OwmagT)» wxaOescedra. Oxsp xal émi vow largitionalico» dszasvgosov yivsaOas 
7 


20 0a. 
CAPUT XIII. 


nd doro dd 4 rale sionodtesw Kavas poovvie vq eq BAérto avyovsraAi xal vij seiDouéyrn avtq 5 
d, Irie 9rdo va rijs ore, Kavas Qastásyc, vij va dv TR REA rije ve dni rh do pré Bod 
và» vs [émi) volum?» xal godaup(ew ra vie 1% r LisbasüQéov móÀsos xal và» éxotéQas 
Atyurrov. de voívvv cabra sivÜUyq vov sapiBÁés tov avyovovalíov xal 15e nssDouévnc abtQ salse xal 
&sarreigOa, xai E,ĩ‚¼ dos a, o voU ntQdyuavos noavvonévov dd ov Gxoiviagíov rie oje dusgoxñe, Ov 
dx vov crQavuevixà d aroatustóv xalovsiw iyónvuo.: d or ud»v xaOámal nemavceta,, o dd 10 
xeoíBAsnvos avyovsváluios xal M mas dJonévn rate aévQ d. dn, ! d» BovinOain «voO0rtww olxs(p xivOóyo 

one mowjgsvds, xal vr» da, xognyrees voie xaOmgiopuvoic atoatiorraae j voie ind «re 
Mistasüodov idgvpávoi ecc ti,» éniBdllovca» avvois dxvábs Qandrsr» dx viv vnotevayuivoy vóncov «s «al 


„ q ) olksío «i» sanoabw rohr (did) «àv xaDoguapudvor croatiorrov tor )pusvos. 


CAPUT XIV. 


Araymdosis dd xal xÓ» wavd waiQóv gi v56 Mdislavdgécov mdwra và mag avtov yuwóueva dana 15 
vuara 05,005 és v8 vie dxmwQebsses vOv Ünuodíe» gad ,a i vs vois dd lors colausíou &nacs voit 
szOÀwixols, due nxàwra vmóxstas Óntesc iqde qud» tQ Js vónq. Js dnoygagi) 0nÀoges cago dx 
rod «s rad re Guvdystas OTt» xal rírÀow ir stQepdcsew xal wQoGO ROV, xc) X006 der xal ovtuwa 
sgod5wss ÜDiouxsia Das voóztov, Ünlad) vOv eoliuvia» xal 0ca xolruxa xaOéctgus Qaxavüpaza dni d 
"iyomsov msydovo voi éxiyoolov vov x ui e vovrew ügxovvos énididouívov vais aur, slc.  éxà 20 
04 ys «oic dd tov nspiBAénsov avyovavalov xuvdurq  oixsiq xal tijg atsev vábsce QiowOncopévow dütiay 
Mie xai lo Oidóva: xal mdvra ndvra GxeQ a» Àvcitslsiv vq) mQdyuass vopíGsev, ola vov swiUvov 
mavrós ais avvóp vs xal *Z» aviov rab qgegouévov. Onlad, «àv Qanavnudtov» vOv ywondvoy dni 1. 
1 4isbavigéío» xmólsoc xatà t covvngOss zero 0d. de, oi vU» gavta soütvrovgs unde» 
wcrü zoópagiw vov djd uj) v con tq eee abyovevalip undà avcoi roõ zsQ.BAértov avyvava- 25 
Mov rie avrov fd dÜsloxaxovrvtaw Teva ÜóÀo» 5 d» raĩe sioxopudai ij de vais nÀotssa. vs 
eicíae dufol?e mowvpuévov, dd vó mgàyua xaOaode noartóvto xal vxdo vijs v0U xowoU qoorídos v8 
wal vort, sídóvow x0 toU modyuavos dsvagaívgvo» xal yuvcxGxóvtow, d$ $nó ri, écyáiy»v leo ta 
Tupuoxolav, oU uóvor sk vs naxovoyrjatiay, did xd e sva nx&pivoiay xag) vÓ noayua x ke 

CAPUT XV. 
Taube 0à der i wagà eje cis vnapoye dsl» qO9nusv dyygdwoas qs rq vOuq. xav 30 


* 


ra dg ,˖Au 5j e évdolorneé xatà rij signpidvg» «ov Alοον ο ꝰ nóhw sUvgsv dv rij vun vj dmi 


simililer mittet ei ducet eos, ut ipsi quoque a tractatoribus tuis exactionem sustineant. Nec poterunt 
debitores in aliis locis versantes August praescribere in causa publicorum, quasi non sit competens 
eorum iudez ; id quod etiam in largítionalibus exactionibus fieri volumus. 

XIIL Reliqua vero in exacttonibus cura spectabili Augustali et quod ci parct officio ea erit, quae 
de militari erit impensa et Alexandriae et utriusque Aegypti, et de civilibus et s ibus sumptibus 
magnae Alexandrinorum urbis et utriusque Aegypti. Oportet igitur haec periculo spectabilis Augustalis 
et officii ei obtemperantis ct exigi et praestari, negotio non amplius tractalo a scriniario tuae sublimitatis 
quem. Aegyptii propter administrationem rerum militarium avqavevtóv appellant: sed hic quidem prorsus 
cessabit, spectabilis autem Augustalis et. officium ei obtemperans quibuscunque voluerint. modis proprio 
periculo exactionem faciet, et tus praestabit. devotis militibus omnibus in Alexandrinorum urbe 
stationem habentibus et in utraque Aegypto collocatis, et competentem eis deputabit sumptum e subiectis 
locis et urbibus, proprio periculo devotis militibus horum eæactionem facientibus. 

XIV. Coges vero etiam wndicem qui quoque lempore est urbis Alexandrinorum omnes impensas 
ab eo faciendas facere et ad calefactionem publicorum balneorum et ad cetera omnia civilia 9 : 
quae cuncta sacrae huic nostrae legi nominatim subiecta sunt. Quae descriptio distincte declarabit et e 

wibus locis et titulis sive causis ac personis haec colliganiur, et quanta sint et quomodo administrari 

beant, videlicet sollemnibus et quotquot civiles sunt &mpensae in utraque Aegypto periculo provincialis 
harwm regionum magistratus hisce urbibus tradendis. In iis vero quae a spectabili Augustali proprio et 
officii eius periculo administrantur licentiam habebit etiam le dandi et cuncta faciendi quae conducere 
negotio putaverit, quoniam omne periculum ad ipsum ciusque officium refertur.  [mpensae nimirum 
1 in urbe Alexandrinorwn [iunt eæ more faciendae sunt. per illos qui hactenus eas tractarunt. Nemo 
autem tess spectabili Augustali non subditum esse causatus ac ne ipse quidem spectabilis Augustalis 
officiumque eius prave se gerat aut. fraudem ullam sive in illationibus sive in felicis embolae vectura 
commillat, sed negotium pure peragat et pro rei publicae cura et commodo, cognoscentes rei necessitatem 
el scientes ultimo supplicio se fore obnoxios non solum si quid male fecerint, sed ctiam si quem dolum 
in ea re adhibuerint. 

XV. lllud quoque a sublimitate tua ad nos rclatum huic legi inserendum esse duximus. Omnia 
enim perscrutala gloria tua in dicía Alexandrinorum urbe invenit in tabula, quae temporum erat Ana- 


3 larysvionalionn M | 7 ind seclusi, Fco Agylaeus, da ésxtididoudvov M, corr. Zachariae | 21 · tou ad aov 
7e 250 Zocharies | £xa14ga aiyén ve M, corr. pee in litura M, avyovexaliov in marg. repetit In ut vid. | 
(4v add. Osen bruggen) | 8 Qai Agylaeus) sé M|| 10 an r- | 22 j a ⁰ M, corr. Kroll | post avyova tai 
rr | ovcoc M | 12 15€ Osenbrüggen] vola M | 13 | talia fere addit Zachariae: Óvvapévov saoayodgsaDa: 
lacunam detexit Zachariae supplens: voie dd év érdQauc abr, eva sávtowv sVvyropovotrtov ri aiosoatuw 
s04s0w áxaégas iyomtvov iQovpdvose (nunc vois O^ aÀ- vag a: sine causa H M, corr. Agylaeus 
does); malim xai voie in Qvo e sa)vuávow|| 14 | || 28 post derade excidit verbi causa dygun or- 
0.à addidi; so.ovuáves» coni. Zachariae | 20 agxovro» | vov131 svxvZ v? M) xurrid. Zachariae 
99* 


Ed. XIII 15. 16 190 DE URBE ALEXANDRINORUM 


— 


t xoóvov zivaevacíov ved vi evusBeUc Anfsos, N Mapuvós & «r$ Add fou (uvzugs) in avv và 
fodyuexa Kxoatrs, xaraGives, Ónuecíay wvwr)s, orunssoe tryvwabvra vOv dun vue Alter 
,um voc xarà r ToU BivyÓixoc eyzpa, dv f mecvp énsypdqaro vo» cov éeyoylov viviov bxuptporta d 
pogo, atx xiMovs (vEJ^) xovcovs oram: varpaxoaíove udy évevipoyva Oo yovcoUc vois Ünposíos g 
véío. vije aviáe nóÀsos, vetQaxoc(ovS dà di uai ö «vq xalovusvq dvrixapD dog. xal stevvaxogiove stsv- 5 
vÜxovra dr ygugoUs mQóe TQ i TQ 3 377 TOv» vavÀov», dd d vr, droyeygaupuévoy „ xsAdosc 
qetgaxogío.s ébqxovia dv»péa xovcois. ysvécOn. Óà Uctagov xal stsQumoóngip vaga vow m. n **g 
avr] alta vov éfaymylov vouiGuázov i vo dd xarà xaióy avyovavdluoy v«axogíovs er yougovs xo, 
deo dal ù n nóAov tgudxovra H, ode avróc magéges «jj, énnoOoouía rie slonnáévns vv AAsbavüoéonv nóhsosc 
wal vovro rò Gynuc g OU uovov (in) rie Zrgatrylov vov évdoborávov doyüe, d dla xal máyos vie dev 10 | 
végac dftvBufJOsO TOU aig Fx bin ro tr6 x évOw» sxsvrvexaldexa. dE dxsívov dà tis iv óqOvpdq 
ri òd xaxovpgyiq xà» Óà nÁsdcsow xlony & mQàyua xarà paxgóe ÓAavroOT vas, ual üzoctspscOws xel 
và 0zuócia Ph a ria vOw TarQaxoGíe» évevüxovra vo vouwcudtow noGótgtOs xal và v v6 c 
marvaxog(ew neviüxovra Óxro) vpicaos vopicudvery i,, xQopagsoe abroic do, 4 voU vivas voveo 
pd» dx *56 avÀze vovro dd dx vOv Dgóvov t&v cà» dÓsav dare xaracxsvácas ual xQoixa éxgégtur xapd- 15 
uove vije ain, vÀv zdisbavOQéom sóÀlsos xal Évega ad, &xsQ darf cQ Torvt TíÀs, xal ovt 
dAavro Onvas xctà waxgOw €n» sionutvr» móhw. 


CAPUT XVI. 
noüsyonevo« vovv» «)» Gv» Ónspeynv xai vv dxicvOUOV „ fre và» xexopiuudve»v 
vig] mewrslos Toibve» Üwiov» (I) dern vire Ógelós «s xademrásas, 3 süwtuS ÉWiysycóOxS: 


y TOUTO 
& nézgos «Ov xpóveo» Jxoewwyiov «ov édvÜoforévov die, urs vóv BAsmvo» avyovetáluow miséove 20 
dards tiva Wwwosi» sapà fe n οE,ẽLf̊ xai dni % FS iin Ped rod dvÜototuvov zokitsvoe- 
pivn», fre xevà xamoromíav vuwà xoocdsvecÓnGs vé» vel» dxsvo»v ual daveQ éxJexsiv, Au mei «à 
doyclov gwAeyOY,ves Gyüju« vÓ pixp. Srtpevryéev vov évOoborüvov wai au rod Are 7 - j 


aer 
vci. v; re xavà wasgóv evyovatalig e, xal «óy ex ev Aafos , xd dd ex Nærror 1 
a dx wr ö lu mocóTgyvec . pv Oxranecie» ÓyJorsovca évvéa vopagpáva vο i 


xaTà wcipóv evygvgraMov owyxgóvrgw dÀÀews y wevtanogíovs siwos: OUS móvovs à» vov circle 
siagdpecÓ'as, dE cv vovs vg«uxoSíove aixoc. xyovcovs éworq  Aoyisivas Ó sito lone d. ut Ad 
tO» 1Quáxovta BE Alu, ovS avdyen napgacyeiv avew dni «7 énmedooniq «r$ , ,, vó d d 
woavov» MD, tovs dd Uxeloinowc x: diaxocíove weavadoyí(tsaOas aU9«; e)cq. ale «às o dp ru éavrov, 30 
ovvo vs g ngüym« avÀvrov silvas wai v9» doyala» guldcvoy d nai urÓsvi savvslae d xenovpybes 
maosyousvov. 1j yàp r Ümuocíov Balaysiow éyxavat. nal vq dvtixayDoq (nal) voie ünuoaíoss vavÀess 
db iron alviv e e « dnzoygagi; v9Às xq Osíq voug Ao. 


hunc statum mansisse non solum per gloriosissimi 5 isirationem, sed etiam usque ad secundam 
indi ndecim. Exinde autem aliorum neglegentia, aliorum 
dolo, plurimorum autem furto rem paulatim. imminutam esse, 5 publica balnea en- 

uodesc. 


Saginta dimidis eureorum 


gentorum wundenonaginta aureorum remitti trecentos. wndeseptwaginta awreos; (volumus enim Aumanius 
„ viginti aureos ex co litulo expendi; ex quibus trecentos viginti aureos sibi imputabit specta- 

ilis ugustalis urbis 
Alexandrinorum ex consuetudine dudum valente, reliquos vero mille ducentos rursus sibi in annonas suas 


: pr iafis copiam 
praebentem. Ad publicorum enim balneorum calefactionem et anticantharum et publica naula ex: ahis 


1 add. Zachariae || 4 vE9" addidi (cf. l. 6 s9.), suspectum | 24 lacunam it Zachariae inserens «9 
. M [1 0 Sovorev | ve. dmedéurp vé» vetlavi std vindi — 


xe M, corr. arias (sj add. R. Schneider) ad «jj Unovevaypévy | éxoy 
| 20 et 22 Aj,ũjũu Kroil]) unòqdd M | 22 xai post. GA i: 


ET AEGYPTIACIS PROVINCIIS 789 Ed. XIII 17. 18 


CAPUT XVII. 


JEmnuóg 08 sóv Magsorg» uE“ 7$ zu e «al einde vuvas rd éx vis Alekarò ed 
rd Ünpovixais Grágadi» de,.’ geíysey j. dad. d cio nos cas rde 5 rero cad TOU r 
Rdinrov 55 nowde, O A, slvas 2 5 xarà xaigóv 7sguf. 3 rl 
éxsigs ini vavTQ wal uóv] rij alria „5 arrd dnugolas dm Hei e e N ray dpétovra 
vÓv Oxo» «oU govátov doxovros «16 JiBiow» énagyías, Ced xal Tvvéytiy avrow xa) zagadidóvas Dià 
vé» vp éavróv vabsorrdw ve wei evoavietav, [va unde vàv d 555 JogvBovs wavà Alebardei or 
sovoUvtoy ixsida öd add õ,tu wol rde vov l ον abyovcva Qiagasyos ntoiwát, gde vQ xal avri 
d vols ie uápsciw dpagvavrs dÓssav. slvas a renate sUQos t0u0Urove, xal avréyssv xal mold nal norvov 
v5» zeig éAsvOagovv avrov. in rovro ro vie ee doy» Ogítoue» wai cvxcrdpusv vavva 
rav, &xaQ év vdde vq »óuq digi dora yàp oh xal avrágxns *) ggovvis và 3 va 10 
ssgiagraAuéyn uaà Ousvxqunó siga xal And, scaoézovsa vois 5 ovyxu use ual «Aoyeijs 
eui» 


SOATUT AE 


epévas avtqQ Gityese ioci vOv dv 5 reer 3 dir xaítov 3 a e 
lia wi M orie 1 év zovoQ dwwóvev tà 2r xul wal wewítowv r ,,: vopicnava 


ei ix red 5 "ToverwvidyOv nc]. Hogavovrróvw — 3 Tayndvev (voy pdvov vote 20 
Lenne vepres 75 24 jov dd & wei 

&xapta và. cle p^ év vult nóÁsss ra avrov ámidoOrjSevas waDdyso xai 2 vi» énsDidoro. q notee 
L4 e 3 À . in J 


eee ee ee 


apaoxsvetuv 
«à rn Jócsos ijermta wal v «sloly, xai red dvaerreovcas (Bec wei 
vapayei üx vj „ vÀ» d erit cd xòt pd» 3 2 4 rom, 2 ie 
oixsíp xal 5, xnuDouivy oi rd gi 3 derer dme Tj oixsiq v ot 

r Gvvuyóusvov vois T& orf rαν xal écwroW, ors wcà ve de avvàv nai rd crrijews 

yívse Jas obaíq mv»Üivq vije ion, avviv yovopévne. 


enten * eum qui — pr ovinciae 

et perl e d pr officiales et milites sibi 8 e ne quis eorum gui publicos indere in 
Alecandrinorum moverint illuc aufugiat et poenas spectabilis Augustalis detrectet: praeterquam 
quod 9r istis partibus praeest ipsi guoque licebit si quos tales invenerit et comprehendere et punire 


eecc Áaec igitur hune magistratum et , Ww quae hac lege descripsimus faciat ; 
sic enim et su/ficiens cura erit rei E undique composita et distincta, confusionis el furti occa- 
sionem e i" id voluerint pr 

XV Hinc nos vocat ducis is Libyci limitis cura, da zt apud Paratonium collocavimus, dantes ei etiam 
méliarem manum barbaros qui illie sunt coercentem. Volumus enim ctiam speciabilem Libyae ducem 
sedere ut dictum cst 1 apud. 8 in quibus erunt milites sub co con- 
stituti ipt eius. obsequentes; accipiet autem ipse queque . annonas ei deputatas, pro annonis in specie 
nonaginía ct —— | aureos nongentos pro annonis in 2 e d 
capitibus quinquaginta aureos inre , et insuper infuper, off am eis aureos CLXX. 


„„ vl ndr "mm^ 5 


rd! ene et 5 inde exorientur. sollicitudines 2 — pelos 
issidium iudicwmn. Verum i q«ae diximus praeerit, ipse proprio periculo et officium ei parens 
et civilis iudex una cum quo. of ieio et exigent cet Pstribuenl quod. colligitur militibus et nbi, ut et 


1 * M| St aν,˖Bjõx9 . M | 4 xnousvra vov ve0GaQgdxovta aut vouicuava vevoaxósia ssvrf- 
M |] ywvopévns Lead 1 Qiagasyss M | eos Life ora | 20 dx rovvew Lf)ov iovct. xal "aod vies 
aùrxd M, corr. Scrimger I 8 xowas «7» xojoav Zachariae; | tà» M, corr. Zachariae | v» rennt, M, v Pow 
de ánaívou vi xc snos cogitat Skutsch 19 avvole Zachariae, ante e. poruit Kroll I a ww 
Heut vid. | 13 supplendum existimo 1) voõ (d rod ixi | chariae | 22 «vcvóv M, corr. Zacharias | 2 Tee 
rod), similiter Zachariae | dvfsxov M | 16 erg. 18 200 26 «ó»v e «3» M^ vulg. I inserui | »tgo*rne 
numerus corruptus; asd ortum puto € D, ut annona 14. M d el rs M | ioxvass M, correxi | 28 ve- 

werine brat M | 30 el Ere] osi M, 
xia sévta vQidxovra (sic) Zachariae annonam 5 ½, ds P reum 
eapitum 4% aureorum fuisse ratus | fortasse fuit P 


— 


Ed. XIII 19. 20 790 DE URBE ALEXANDRINORUM 


CAPUT XIX. 


fein L - and), ara dokn ri vexvaltv j, nÀsova dad BovlsaOa, erii 7 p - 
vova Àéysw civ io,. wal vovro Oiowovusvo, nQog5gxóvres cj vnoxsuudvyg Gnoyoagi rie vq dei 
»óuqp cag eee ünÀloócavtes nócos uév éaviv Ó xavow ladet ò d,, sie TO Üixact, 17S 
ane Unspoyge xal d« r signuévov énapyuv vs xal vósew slowouitópsvos, dx rij figure avT5G xal vov 
Magsorrov wal vo Mevalaórov rie r lame, xder dd và QJanaviuava, qu nodi xóv deri dyvavDuv yivsedas 5 
4g vs ro dQyovtae xal «ac xda và golíusia zegí va ri N TO» xaOoGgupnáéro» CTQatiorté;v. 
TOU 5 avyovaralov smavrshoc oU0spía» Krovros usvovaíay o sis avrov vdtsme ngóc vÓ» eie 
pévo» do Jr rde Umorsrayuévac avrq énagyías ve xal nólss nol vóxove, odd dior vév ds 
doxóvtov vwós, àÀlà avro) v sspiBAérvov Qovuóc xal voU «5s Aig,ẽͤÄ8 cr % aQyorros Kyovcves x&gav 
i olan (ir) vols slonuévoss vónow ygnuivev «a f wal dr wal Ónuocíor slenpá£eor, Sers 10 
pévvos zó» doxovra tO» 4 Ag nose. T ipi eda out, xal zxdvras tovs rat e img 
oixov»ras x5 Topae, dp ole séwrr»tas xal tovc rohr oiwárogac: si y&g nal év dae éxagyíasc vea, 
as q vm vàc slonudvac nóÀse ij «ónovs, ole dio à Nr dog, xal vovrovc ópoées A 
rale duioctals siaomodbecw b rο,ẽ“U S avzqQ BoviousDa, g sadóncíay Ku» nal éxrxéuxsm (ede) aveovs 


wal dxastéi» xal zdyra nodrtrew, óxóga d c6 slongdEsos BovÀrras voósos. 1$ 
CAPUT XX. 
"Exsd) jà val ai Get, fav largiiones 4% r- dr‘ vovtov xal vónew r émaxovóvtem 


vQ sloguéve vo) A. Auwrov d vua xopnilorvai, nusis dd vuv icm» wal óuoía» wal , «vveolt 
cori xowóueDa, JecmíiLouev vóv slonmévov «76 A. gn xe) vov Mapeserev wai vov Mevsloivow v9 
ads (xal r , yào avrQ vw df o [ró»] wsoíRlsnvov d od xci có» vrije émagríac & a r 
rij avtQ nuDouévn» rdf du íp v)v v&w lArgitionalic , zonudvow ,n f wouisDus vdv iu 20 
acer vOv slonpévo» costo» ópsidopéver, tovs xarà A lAÀsyay avra xaJ" aer Kros ion 
rea xai r ον naQ avcàw éni vv AlebavUQém» nal sagadidonOa, vQ ard weigóv du tdv uade 
e salavivov éndQemonévq viv voU moaimos(rov mÀngoUv éxsics xgsía». masiva vs cUToss 
sidóvas ag sie «oy ae dlsvosvas xivÜvvov, covrtésvs vov va del Qovxós vov ts doxovtos vOv vs xssDo- 
pévov are raf, el p!) vostro» nac: est, voónow' duvvóvtov sis vovro xai vàv GtQatierrev 2$ 
wu) avt wvÜvvevóvrow, si ur) A , vavras vxocti,"a. vas wowádc, &aseo éxaisuapsv sal vocc éxi 

u Alas xai éxavégac diyóxvov uaOvudvow cvoatsobroau, sb ui) xal avro r0 sxQüyua ve Tuc 
3 goovvídoc. U Aóyow Tóc dw) «aic largitionalicaĩe aívías vaoà vàs KustQocOev Oinyoosr. 

aivíae wapéseeDns Üuvapévov vu4l va, xe vív e zalarvev cfe sionuévas dere (3) 
vi» dÀles cvsllomévov dni vj vov largitionalicóv nuoc» siomodis Wa vov xarà wcugóv «vro 30 
doxovros, did wal Evdov vv &cvÀov yoíow vie tone kee yuvouévne, ual vàv ds ásd»sov 0moies 


XIX. Ut autem ne hic quidem permittamus dul hag machinari neve impensam maiorem facere 
velle aut minorem dicere illationem, etiam hoc convenienter disponentes descriptione huic sacrae legi sub- 
iecta planum fecimus, demonstrantes tus sit canon tribunali tuae sublimitatis competens et ex: dictis 
ovinciis et locis conferendus, ex Libya ipsa et Mareota ct Menelaita urbe, quantaeque impensae quas 
inc convenit fieri et in iudices et officia et sollemnia et in victum devotorum militum. Spectabilis autem 
Augustalis nullam omnino communionem habcat nec eius officium cum dicto duce sive provinciis et wrbi- 
bus et locis ei subiectis, ncque. alius quisquam provincialtum iudicum, sed ipse spectabilis dux: et civilis 
i iudez omnem polestatem habeat in dictis locis in pecuniariis causis et criminalibus et ic 
exactionibus, ita tamen ut iudex Libyae spectabili duci subditus sit et omnes qui istas regiones Mant 
possessores quoad possessiones suas earumque incolas; nam etiam si in aliis provinciis habitent, posses- 
siones autem habeant in dictis urbibus et locis quibus spectabilis dux praefectus est, etiam hos similiter 
in publicis exactionibus ei subiacere volumus, ut et ad cos mittere et exigere possit el omnia facere quae- 
cunque exactionis modus postulat. 
Quoniam vero etiam sacrae nostrae largitiones cx his provinciis et locis, quae dicto Lébyci 
limitis duci parent, nonnulla 5 et nos aequalem el similem etiam illis curam impendimus, sanci- 
mus dictum Libyae et Mareotae ct Menelaitae urbis (nam haec quoque illi adiecimus) spectabilem ducem 
et provinciae tudicem et „ ei parens Fe periculo largitionalium pecuniarum exactionem facere 
quaecunque ex omnibus dictis locis debentur, ut sine. ullo defectu haec quotannis exigantur. et. trans- 
mittantur ab eis ad urbem Alexandrinorum (tradanturque ei ex devotis palatinis, cui tum : 
fuerit ut. illic praepositi munere fungatur. It illos auxilium ferre scientes sibi periculo fore, id est 
duci qui quoque tempore fuerit et iudici et officiis eis parentibus, misi his rebus omnibus modis 
viderint ; opem huic rei ferentibus etiam militibus ipsis quoque periculum subeuntibus, si opem non tule- 
rint, casdem sustinendi poenas, quas imposuimus ctiam militibus in urbe Alexandrinorum et 
Aegypto. constitutis, nisi et ipsi negotio aequalem curam admoverint. Nec poterit quisquam Àóyev in 
gitionalibus titulis praeter causas quas supra exposuimus cuiquam dare invitis devotis palatinis dictas 
administrationis vel eis, qui praeterea ad publicorum largitionalium exactionem mittuntur ab. co. qui 
tunc ipsis praeest ; sed. etiam intra asyla exactio fiet, et reliqua omnia similiter in Libya et Mareota et 


E 


3 xavov onoócoc d (dd deletum) ó M, delevi ònd- 1 òt add. Agylaeus | 11 A«Buxov M*, 1 gd 
15 j oͤn wood pro 0xógos 0 gei ó on.) Zachariae . » e ari (ro in N 5 , corr. Osen- 

aa re rod doyovios M, nmeoí te robe rer | brüggen | 19 yàp avrQ Agylaeus] agave tor 
ee A non tov in M esse dicens) | del. s | 80 avrolc 1 Zachariae i 3 
| coAdéusia M| 8 Fro Zachariae] sóv M, xai Beck | (eie) M| 24 avvó» M, corr. Zachariae | 25 . 
9 dgxowtos M, corr. Zachariae | 1ov «5s Kroll] «5e | M, correxi | 26 avvà Zachariae] v&»v M | 28 largi- 
vov M, voU x&v Agylaeus vulg. | 10 4, add. Agylaeus | tionalicais M | 29 , «àv &Aloc Zachariae cl. 186, 11] 
| 11 Sexo Zachariae] xà M | 14 8rguoaíov Zacha- v 0Àoc. M (30 laryitionalionn M 


ET AEGYPTIACIS PROVINCIIS 791 Ed. XIII 20—22 


ard Aigen xal vov Magsovov xal tov Meveslatvov ri Miyvmviaxijs nólsoc noavtouévo» ain vais largitio- 
nalicaig síomoateci, xaOasso q, e die ysvda Das. in vij MAstavdQdeov xai éxavígac Miyintvov x 
gàgs vOv ügxagixow si0TtQdtsov. 


CAPUT XXI. 


Ovvs dd cov r vavlov Aóyov ovra r xije idu; wal yssixis vQasWéQne vov Oixactnolov vis o 
Uxspoyje Kyu» v.và usrOvGia»v mavtsÀOc móc viv ,, toU /ifuxos Ato) doyyv vs xal Hs 
e « « 0UOa6 cds r vU» ngogtu.Oeuévas, vovrécts vov Mager. xai vó» Mevakattgy vij» nólw (196 nons) 
re Jiyvsttiov &nagxíae, d Sr gOácavess jd OupxrsausDQa: xal f Tóv xavóva tóv v ix Zins 
na vov Magsoov xai vov Mevslatvov tie d leme Gvrvslovusvo» xaO" oiovüSnotrs vgóxov 4L oiovür mors 
rirdov th dvgwóvrcw sic vy» doyyjw rie oe bre οeès gie rare nxQoxoQsiv zàs Qazxavas àe uno 

eau, rourio re rue t üzorQopác TO» üGgyóvrco» xal «dw vit, r, T8 OTQatiTixde rde v xe 
Solesuviov: ssavtwv và» zQ9oypdos xov largitionalicóv siGgogo» signusvow ju dx vQOztOv starts xQatovytoy. 


CAPUT XXII. 


"Enauds: dà xal vovtov viOdusDa soóvosav voU us) «ovs rustépove vstrguóevs sxollà ιν u ¹⁰EͤNA xal vr) 
ed  GvvtQuUZ» tema me de vs dd «0 vo Magsarvg» wal ysízova Hl «56 Alta 
à, a, «uvas và» éxsica vagaveórtov àgixvovpdvove sie vóv Mags prxéso d «óv «re Alba 
de nsoiflenvov avyovavdisov, Daonitousv cr vÓp ard xciv xd % rie Ag Y rod. u 
x « dd Ü) Das od suvduvq ] o/ xal vovrov , vóv abro vónov épétovra, Oc 
: 3 dv x Magsoy xai «Q Mevslaiwg xij móÀe, v0 da di- Xennatuxd xal NN 
xal ví» Gxdvtov» vOv» d vj nsQuus(d. vov Magsotov xal vov MeveAavrov v56 , sQavtoMsyavy 
àxgodgstas xal và soogrüxowvra spübss xal && vives vOv zdAsLavÓQéev cvacid0sis ty, vovrove nal g- 
Aver xa) rade nQóc rd msgifismtov avyovosdluoy Ónuocíap émictoÀüw a ÉxSivov νõxvoe, r 
undd drsxÜixgvor vv ovtoe noattoudvewv pnudpsgÓa, si návzos qvyórstew viwvdw cvagciodov ais 
«óv Magsokrgv 0 napifAsstoe avyovatd ov aii cob ru Gvaysiv, Adòala- Nes fra và uo avrów xo 
Arran éxxépnus» aua Onuogíq énictoÀT r o «Ov sAngovyta «Oo» vónov» «ov AaussQovavov vi Aigιν 

vas àpxo»vos, 018 nxQovoíq avvoU xal xwwvÜUrq gGvréyea Oa, xal ssagadídocOas vovs dzaxtijGavtas «ol 
&nl *ü» LdAsba»ÓQéo» áxméumegÓa. agogítousv yàg vq sionuévq vomovgongij xal sixos. vabsorac xe 
rats Tü6 naJouévns vq in vis Ziffvov &oxorve, xai avgarurac vov éxsigs idgvpévor dyos u. 
cio ra r doiOuó», cG1s avtO» Éys xal robe wraxovoyvrac wal robe vsovoyovrtas xal (xavov «à 
stQoGTüxowta sQuvesu. vnaovgyncovSs. Óà auvq oi signuévos vabsovos xa) avoatidiras i, va r navagvdces 


Menelaita urbe Aegyptiaca peragentur in largitionalibus exactionibus, quemadmodum diximus fieri opor- 
tere in urbe 4 inorum et utraque Aegypto occasione arcariarum exactionum. 

Neque vero naulorum neque 5 et gencralis mensae tribunalis sublimitatis tuae ratio 
quicquam commune habeat cum dicia Libyci limitis administratione et exactione tam in provinciis pridem 
ei subicctis quam in his quae nunc adiciuntur, id est Marcota et Menelaita urbe primae sg Liege 

ovinciae, secundum id quod antea disposuimus; et totus canon qui tam ex Libya quam ex Marcota ct 
enelaita urbe confertur quolibet m ex quolibet titulo eorum qui pertinent ad tuae sublimitatis ad- 
ministrationem ad impensas procedat guas supra diximus, id est ad victum 5 et offi- 
ciorum, et militares et sollemnium sumptus: cunctis quae. de largitionalibus collationibus a nobis dicta 


sunt omni modo ob ^ 

XXII. vero eliam huic rei providemus, ne subditi nostri iniuria affecti longa intervalla 
et quae inde est molestiam patiantur, et praesertim cum Mareoia urbi Alexandrinorum vicina sit et non- 
nul eorum qui illic seditiones excitant ad Mareotam pervenientes non iam metuant y iris 4ugusta- 
lem urbis andrinorum, sancimus, ut qui quoque tempore clarissinus provinciae Libyum civilis iudex: 
est Lb bed Saba wrum probum eligat eumque emitiat vice sua functurum, qui sedem habebit in 
Mareota ct Menelaita urbe, et pecuniarias et criminales causas et ceteras omnes quae in vicinia Mareotae 
et Henelaitas urbis agitantur audiet et quae iusta sunt faciet: et pos Alecandrinorum seditiosi fugerint, 
hos comprehendet et mittet. spectabili Augustali, litteris publicis eum datis, ut nihil ita commissum 
inultum. relinquatur. Quodsi seditiosos quosdam in  Marcotam elapsos spectabilis Augustalis voluerit 
comprehendere, licebit ei unum e commentariensibus ipsi parentibus emittere cum litteris publicis ad 
vicarium clarissimi iudicis Libyum provinciae, ut cura eius et periculo comprehendantur. et tradantur 
seditiosi ct ad urbem Alex norum millantur. Assignamus enim dicto vicario etiam viginti officiales 
ez officio provinciali Libyum iudici parente et milites cx: iis qui ibi stativa habent quinquaginta numero, 
ut ipse eat qui ei obtemperent et ministrent et valcat ad agenda quac opus est. Ministerium autem 
ei praebebunt dicti officiales et milites tam in conservanda disciplina quam in reliquis omnibus quae 


1 siextoevvoudévov M, corr. Zachariae | largitionali- ' (illae 2600 Aae 1260 fere litterarum). res non aliter e- 
ois M | 5 LiBóxov M | 6 lacunam detexit Agylaeus; | plicari posse videtur misi ita ut ternionem fuisse statua- 
excidit fere xavá x8 rd xoóvspov im avrS | vns | mus ita liga I II II III II IV. Praeterea ad- 
Pe derqetuass L. 20 de Pele us 1 Hrg. | motendem id quod ewperest (T84, 33 5| oí agree, 
otv: | diouodusDa ariae i- | mota i superest ,23 9 * — 
tionaliohn MI 13 a44 ald corr. Zachariae | 14 hino 795, 1) eiusdem esse Jongitudinis cuius I 4 1 V. Codicis 
ordo foliorum in archetypo codicis M twrbatus erat; | M paginae litterarum sunt ad 2100 | 15 4% %, M 
ita enim se excipiunt partes: II dd nogdvvsw 192,1 | 16 dpéforva Kroll] vpéfovra M] 11 d Kroll) vs 
— ra doute 193,8. I sie x0» Magsosvy» 191,14 | || 20 rel M | 21 xagalsiurávscO s cum Scrimgero 
— &wagsv àmso 192,1. IV 9 «oie sag aveov 794, — | wulg.] nsg«uunaveoOas M | 22 9x avrov cum. Scrim- 
e vgaxtevral 194,23. III «avvó dà vovro 793, 3— gero vulg. | wousvvaonoíev M | 24 C M, corr. 
avyovataAíq 794, 7. Verum ordinem restituit Zachariae. | Scrimger | 25 ro] «Zo va£sec M | 26 «e.iDopévoui M 
Cum II et III altero tanto maiores sint quam I et IV | | 28 slang&vtaw M, corr. Zachariae 


20 


25 


Ed. XIII 22—24 792 DE URBE ALEXANDRINORUM 


ami va rode dd los dxaew, &mao dvéywung nodvrew có» nÀngesvca v)» ve dvd xt · 53 aa 
e Aire æaganv (ot xeveoi éxnavop. vasvg ud» npiv néQaé Éyéres u 3$ mi te Ain Jiri, 
a ra x. 


CAPUT XIII. 
Auò loud voívoy dere dvr οον Qiafrva. suds im c Orfainóv Apatóv, covcéevs doo 6n8oiÓ as, 


alonae éméctn niv d mspifienvo: do, ò abr nagalamBdvew nag fudw vj» quoi Umaxoosorteu $ 
dà vovtov xai oi Vini TOv incer ant oosos Seren, xai wd s „ áni vie vov 5 
viuis, [sl] dονι d» sí wal avyovatd 9v, UnoxscÓmevos vai; Qavuxoógec, «5s q Vxapoyns wal re 
QixagTnoip Z6 Em xarà nád»ra, 0x05 N wi» d sspiflemos avyovgsaliós i91... OiQouav y&Q nai swüccv 
Qixaiodocíap x& xal üEova(ap, fjv d nh avyovatalios H⁰ «oo t0« «o6 vov &popiauérass avtqp, 
rovrsori ÓrBaic,. dvo. 16 


CAPUT XXIV. 


aicíac dufoÀjs xal duenne’ xal magadilóvoa Qj sapiBAéntg avyovcvali Tis MAsbavüQénv, wal xapa- 
er dj xe ar vàc signuévas moDecuíac p abr; vg „ ola : 
L4 sal U 4 


aiugodij rie suJainovos vavtgs nólsos xal vQ mag „„ tooplug rij Alba 
)vov arb Og vros) xal v xsiDQouévyv aveo 


vovvo ngofallouévows: vov dd naQ ju geloripovpévov vij naydig 
vov Al ον ?‘ nóls YQopíuov uéxos rie xavvexciÓexéTyS r drr oiov u de. dxsivo yàp er c- 


sagadoÓ; r; ssp Aint avyovataA(, xal ov xay adròs 01700410 StavTÓG xatà tQuO» dr (*7xdp) 
3 e en tod . Aden gal ui; wapadoOd» gov. & d xivOvvos ovros „ n 
avro) erícsvas Lors os uéyos YH d, A xai iduorruc ysvónsvos xal vsisvryjgac paxgorépas rie a$vov 
vsÀsviüe Net «qv amaítgdiv' xAgoovóuo. xs yàg avvoU xal] xà avtoU moüyuava «acis vo«xütaac d 
dvoxo dias, rij dusivov ÓqOvulasc 2 d. douονẽẽ xav a)tÀv xíivdvvó» 1s xai pooriída xai elonoalw, e 30 
1 *OUV szastÓ6 xoíove xard Ow sipnuévov rgózxov ysvnras dẽia als. xal ovOÀ xaivitoudv v« TOv qu) páxos 
vi» Z énigtovvtss. done yág, oe xai lodv»rns d évJobóratros Kousvov (xov) 13€ usyalonxgexeve 


facere mecesse habet qe iudicis vice fungitur: dabuntur autem ei solatii loco aurei centum. Et Mic nobis 
finis sit corum quae de Libyca dioecesi constituta sunt. 

XXIII. equens igitur est ut hinc. transcamus ad Thebaicum limitem, id est duas Thebaidas, 
quibus praeest spectabilis dux qui a nobis hanc administrationem accipit. Oboedient autem ei etiam pro- 
vinciales harum eparchiarum iudices, et erit ipse quoque in honore Augustalis, tamquam si ipse 4wgustalis 
esset, subiectus praeceptis sublimitatis tuae et tribunali Orientis in omnibus, sicut etiam nunc sp JE 
5 est. Damus enim omnem iurisdictionem et potestatem, quam spectabilis Augustalis habet . . .. 
dudum ei . id est duabus 5 , 

XXIV. rit autem ei cura et periculum, ut primum quidem omnino exigat frumentum felicis 
embolae, mittatque et tradat spectabili Augustali urbis eee eee et efficiat ut integrum temporibus 
quae diximus et ipsa re íransmittatur proprio p omne frumentum, quod etus prowinciüs et 
urbibus et locis impositum est et pertinet ad embolam felicis huius urbis et alimoniam urbis Alexandri- 
norum a nobis donatam, nulla in his mora interposita, quoniam omne periculum ad eum spectat et ad 
obtemperans ei officium; periculum sustinentibus etiam militibus in locis constitutis et tribunis et omni 
civili et publico adiutorio, nisi in his M tin ferant. — Necesse autem erit felicis embolae mensuram quas 
huc emitiitur imponi ab eo navibus fluvialibus re ipsa usque ad diem nonum mensis Augusti et plenariam 
de hoc ab eo fleri, transportari autem ipsum frumentum ad urbem Alexandrinorum usque ad diem deci- 
mum mensis Septembris et tradi spectabili Augustali aui eis qui ab eo ad hoc deputantur; quam autem 
largimur magnae Alexandrinorum urbi alimoniam usque ad diem quintum decimum mensis Octobris. Il 
enim in confesso est, nisi dictis diebus omne frumentum, tam felicis embolae quae huc mittitur quam - 
moniae urbis Alexzandrinorum, missum sii ad urbem Alezandrinorum totumque spectabili Augustali tradi- 
tum, ipsegue totam rem curaverit, omnino exactum iri ab ipso frumenti mensuram et non 
traditam ternis ariabis pro unoquoque aurco computandis. Quod periculum non ad vitam eius neque ad 
5 solum pertinebit, sed etiam privatus factus et defunctus. ulteriorem morte sua exactionem 

€bit; heredes enim eius et bona eius hisce molestiis tenebuntur, illius neglegentia perpetuum eis peri- 
culum et curam et exactionem facessente, donec totius debiti talem in modum solutio facta sit. Nec qwuio- 
quam novamus requirentes quod hactenus non extiterit. Scimus enim lohannem gloriosissimum Cometae 


2 vavrp Agylaews] vasta M | 4figvwis Kroll) A | vulg. | sai del. Kroll | 21 sa9a2idóves M, corr. Zacke- 


pino M, 4ifivey Zachariae | 5. éraxovcovvas M, corr. | riae | 22 ñj add. Serimger | 23 óxvou 17124 S0 
Zackarias | 6 «ovrq Zachariae, at cf. 495,6 l 7 sl del. | sic * | *« del. Zachariae | 25 is simal 1128 
Serimger | & Zachariae] si; M | 9 post Il lacuna 8 | verba corrupta sic fere emendamda pwto: wei Gw as 


laue) rate | 11 Hr. Zachariae] Krvs M | wal wivdvvos] | ita: wal ovx i avrós soocvágoro mH ur 
dated uνοꝙ M* 13 éxxéusscOas suppl. Zachariae | Oijorras) xaxa. | 26 8rd add. Zachariae l 

14 vó» add. Zachariae | 15 ovósusac Serimger] dd piao. | 70s M | 31 «0 — yavó, Zacharias | 33. Leite 
M16 malim spi vovvo | suppl. Zachariae (qui ago- | Zachariae] ai, «ov 1 | 1o! addidi 

% 10 évvar;o M| 20 vm abr; cum Scrimgero 


fere litt. in M: excidit fere (c vovvqp ax vois énag- | ovros xoofalovro, anovícs, záyvasc xav&. — Zocharias 


ET AEGYPTIAOIS PROVINCIIS 193 Ed. XIII 24—26 


ne émaidouav. ÓqOvaíac ovv lor uóvne (xal) spoJocías * ur) xal xocovto:s vows du do, 
cher xal wsíLova xai iG ago» avro» émowjcausv xal v?» vov cv üsüoxausv avt vabw «s 
xal à n ov yàp &» si gogntóv vÓ paítovos i, ÓpabagDun,, éAdvrova dà wal vd negó 


evo? watagT]»d. xal vmojdswes Tí» vs 0Àne oria» ud éavtóv va 0AéOQu Üiyvexsi, al «ie dere 


CAPUT XXV. 


"obs dd xal cvgavietOy xal idr , tO» udpy xarà rÓ rie Grpatutixze d xe dt,, vov Oi 
xavà T?» vov avyovcvaAv Oixaiodocí(av, ÓnAaÓz vnaoxsivoy «vtQ (xaDanao aide FpOnusv) vv an. 
xo Goyóvtaw, ole vàw sigruévoy énagyuv Nude, xal và» nsidouévo» avtois xdjsov xai náons nol- 
rue xai Onuogías BonOsías. xa raydgxor xal xoAvsvousvem xal axAos anárrov (10v) xarà vds éxap- 
xias dxaivac ij Ovtow f) oixovstonv 7) xayagxovytam 7] Ornuógia xaO" oloyov» voórov yepitóvrov. ovs Hes. 
"etie xal &yssv ngos éavrów xal sí &vépac énagyías oixoves (pj) uni], ue avri, dni uóvas párro: 
rale Ünuogíaw tlarpabeguw ^ Os: Nu] xüv si dv toi; aUrOU TóTntOu Ovrss alra. dxogüyossv. odr yàp 
Kova. mawytsaxóOsv y vOv» ÜnuoGíow sicsqalu dzxQopaeicTos. si Ó4 vivae vv staydQyov, 35 Qv xal x- 
Juris, &yvoiuovas ssQi viv aiGíay cwvrosOuníav 1 naph và voie vavÀos xal rats xatà guiQav Qazávas éni- 
d. do svo toUtOve Ovx dnowiwiüGA uév,vnÓ dcgdÀnap dà xoTagTíOS. xal érégovs avabgrras, x vd 
xayma énitnÜs(ovs xai ugvósu 1avra Tj Opóvq ve G6 — e/OT8 zaQà G xal H así co [xai] 
*9y» f, éyorvtow» ax) sie yv Bacis(av zÓ mQayua qspóuavov Oé:acOeus tr» dxsiOsy dj, «Ov uy 
4 dyvouocU»n xassyveguávov sí our id¹,,L dnsiavvopévcov, voy dà &xilsyévvov év 1j zooq vovrav, si 
ys fusi émitrÓsiove slvas xgivaiusy, aviiwaducvaudvo xal sie rds dq“ nayagyíac te xai otgíae duflas- 
voviov, Üsíaé r rcv (xsásvasos) xal avasBove stoogsábsoe vov Ogórov zov coU nsQl voUtov yuvopuévre. 


CAPUT XXVL 


Bovious?Ja ru‘ xatà xor» rat avróv ngovosiv ri ais ingo xal voU tgoyiuov vie V astav- 
d i, mos éxnéunss avtov ois :xuvÜvsq wai 1» émiumglev dpyxórvtoy nai t ziiDouéroy avtols 


magnificentissimae memoriae filium ante completum Augustum mensem indictionis pri wae nune prae- 
terit omne frumentum intulisse in urbem lécandrinorum et tunc tradidisse ci qui August imperium obti- 
nébal. Hoc idem autem fecit etiam qui nunc cam administrationem obtinet, id est gloriosissimus Orion; quas 
plenarias, et quae sub lohanne ct quae sub Orione facia est, huc missas sublimitas (ua et nos inspezimus. 
Neglegentiae igitur solius erit 5 eos qui ipso minores ſuerint non imitari, cum maiorem et poten- 
tiorem eum fecerimus et Augustalis ei dignitatem et iurisdictionem dederimus; neque enim tolerabile esset 
maiorem quidem potestalem adipisci, mtnorem autem decessoribus se praebere el universam rempublicam 
periculo subicere el semet ipsum calamitati perpetuae, imperio demotum atque etiam in privata vila conventum 
et post mortem per heredes suos debitum exsolventem, donec per ternas artabas frumenti omnis mensura 
quac IL Nr non fuerit publico fuerit salva, per tuae sublimitatis sedem exactione facta. 

V. Praeerit autem et militibus et privatis, illis em iure militaris imperii, his e iurisdictione 
Auguslalis, scilicet subiectis ei ut antea diximus provincialibus iudicibus, qui provinciarum quas diximus 
curam gerunt, et officiis eis parent et omni cili et publico adiutorio, et pagarchis et curialibus et 
omnino omnibus qui in ills provinciis vel sunt vel habitant vel pagis praesunt vel publica quolibet modo 
tractant. vede licebit ei etiam ad se adducere licet in aliis provinciis habitent ipsi non subicctis, ob solas 
tamen publicas exactiones; id guod faciet etiam si qui in suis locis versantes postea «ir d aito Ita 
enim publicorum exactio sine ullo praetextu procedet. Sin autem pagarchas, pro quibus. periculum 
sustinet, improbos circa felicem frumenti evectionem aut circa ea quae naulis vel impensis provincialibus 

aebentur invenerit, hos non removebit quidem, sed sub cautione constituet et alios anqwiret ad eam rem 
oncos et nuntialit hacc sedi sublimitatis tuae, ut res per ie perque cos qui quoque tempore idem quod 
tw imperium habent ad ünperatorem relata inde. administretur eique qui ob improbitatem notati sunt. si 
nobis visum fucrit removeantur, qui vero in eorum locum electi sunt si nos idoneos esse iudicemus sub- 
stituantur. et in illorum pagarchias et substantias ingrediantur, sacra nostra iussione et pio edicto sedis 
tas propterea facto. 
. PFolumus igitur cum primo loco curare felicem embolam et alimoniam urbis Alexandrino- 
rum, ul evehat pericu proprio et provincialiwn iudicum et officiorum eis obtemperantium ad urbem 


1 «vyoverov Zachariae] avrov M | mense Augusto | | ve» addidi | 17 g M] xav Zachariae | ei. Troll] 
a. 538 | 3 abe ai xÀgvaoias 05Aovas add. Zachariae olim| | sic M ) ni add. Zachariae (ovx Agylaeus) | 18 8 
4 4cvivac M | éexsugOsicav cum Scrimgero vulg. cíev hariae | eive M, corr. Osenbrüggen | 19.4. 
5 d4geidouev M | xal add. Agylaeus | «ocoóvoss] vois | vivas — yrvouovas Kroll) ssa — dyvoluorea M | 
evso Zachariae | 6 & «s xa) Zecharias (debebat | 20 và Osenbrüggen) r M | xai Jidópeva cum. Serin 
wa) (áxsi ); an & xai? | 9 év add. euig. | 10 Ke. | gero vulg. | 21 dvatrrrzeno M* | 22 wai del. Agylaeus, 
ynése add. Krell, val del. Zachariae | «ov add. Kroll, | €o« (sugsdpsvórvrev 5) xai Zachariae | 24 e- 
GétOv corruptum putat Zechariae | 11 fuisse puto «5€ | usv M | vovrev Agylaeus] 10vr0 M, sic vovro Osen- 
atom Y aut aliquid | simile " Lacuna | brüggen | 25 ya Zachariae) dd M «f. 786, 24 | 26 e- 
hausta esse praecepta eis quae in e. VII— tur | cseo€ add. roll évt.yQagzs xal post svGsoUs add. 
similia existimat Zachariae | 13 bn M | 15 | Zachariae | Hie complura deesse et sequentia ad ad- 
we) K doyo» xal nolesvsvóusvog M, corr. Zachariae | ministrationem limitis Aegypti spectars existimat Zachariae 

III. 100 


Ed. XIII 26—28 794 DER URBE ALEXANDRINORUM 


c koa xocrà Ard, ua9' S (ui) Un axcóv oer snb xt tà N K,, c c» de- 
s no) re Auumpordce co.Bovvo» xal wàcne Rονiuase wai 


cv rüde «qQ tvavegs «vyeescaliq t9) ve zaQ evrov ngoflaAjoudvom^ «óv d ye ' 5 
a cg vie Alper dee sds dhe. sevrsxasDemdvnc vov OuvesBolou wrpóc GrsAsi wei er e 14; 
ar Ke avyovcralip q «o6 xag avsoU soofialÓouévow sic xovxo" oxsQ ual gOdaasses Óassoxab- 
capse. moibe dà ry nigvaoíav Zar có 


CAPUT XXVIL 


"Enewa, ö n énóusvóv davi «Q sodyuati Gorge dj rc r vajÀov), a ggorridi xal v xevi 
avtQ te xa) roĩs heim dg 9 xal vais ns.Jouévais dits dii weígeras, cOYS - S xal vows 10 
c xal «à mgógema, 00a vnsÜ:xausv vjj éxosesaypévp ciis cꝙᷓ »vónq àdnoygapi xal dpegícausv ve 
vOv v vir, slomodvrsv sáoge 3 xeglc g astautsiv ⁊ò p lov dxav ul g 
Tj TOv vavÀo» dànzoÜéxig eigo r tTéTayuévowV por xaT ovuiv avrove vnesofaivoryra, dt pij A 
diam, r q wavÀe» Ly, Za dcviw ag dpnódigua vis algiac dufolne. wol vag, dd wal o drs 
cid ros ovra ar Oystas, G GyayxagO Ts nàü» 0nsp à» us) éungoD4onos narafálo: «Q «àv vavlov 1$ 
d oderxij. vovre Üinldaw» amaivéiaOn. avtóv va xal viv avtov rd - Tu d 0ca di rie æagad: dog 
ab mwaQ iu xoóoas slogégeras voi$ vQandQcue vñe oi uE vavra Oui vs vis r v ene m 
oxüs did va vd» GxQuinQnw wol «Qaxtsvri» vOv sionuávov éxagyuov ole avrov xuüUvq àxassswDas 
fovióusDQa du th vónov xa) vOv molem» xal mgogomO» té» vnoxujévov vQóÓs ia) 5 Osíp vépe 
wal cagsgTéQav moi.0vvtOY tiv vic siongábsos avxoliay: avvo) yd vaUta soáLovss ual dyrav)'a xdmyovsi. 20 


CAPUT XXVIII. 


Kai ot0à Àóyov devMac dolos, «ee, alvo d v3» dez Kygorw selva ntOAse dxíawonos sive d «7 Alster 
d, wee) a yougrd doe, si ni ngómvabw y,ꝙmuJ vov Ogóvov voU €0U vr HDα 1 wel 
avroh oi car, fral I el axquvidqus N ol àv. r avtO» éxéyov:se rodro altggovew, ini vic vi 
u- ro stpoOsauíae «al in vovvow rote 0900s, ép. ole àv 0 Ooóvos 0 as npoaxóEnsv ij xa) avrod BovinOsiev 
vavra ye wv si ui vóv Àóyov ani v0U1q) doi, dg" ole sia Gν U (rusoov) éfeAOóvvae avcovs 25 
éxvbc «Ov isgOv yogiev ngóvoiay JécÓans voU mücs rQómnoic nÁggOGa! , Ónnoguv X «Ó imavów avtd 
s0j9a5, de v» vovvO ÀáBoiwv Oxpuadgus €0U Oixagtnolov soU gov oi sapi tovtov sxasÜvvevorta; Floro. 
ro yàg magà va)ta Oidóuavov Aóyov edà Aóyov slvas BovióusDa, dl nawrayoDsv «y» siemoaLw xai 
ro o r ie xoplov vnoudvss» ro aH náenv vov voiUto» dy, noO06 vq xal v0y mapaGyovra 
voUtOov d consco a ra évrsUDev slangdbeci va ual usDods(ai xal xÀngoovópovs «8 avtov xal QiaüOxovs wai 3e 
sxodyuaca, al dé vu, vàv Ósogilsovdco i” r waoà và slgnudva do- Aóyov, üváyur» Kkovcuv e$ «re 


Alexandrinorum, quantum regiones et urbes sub eo constitutae conferunt: periculum subcuntibus etiam 
clarissimis tribunis et omni civili et publico adiutorio, tam circa cingulum quam circa substantiam 
ipsam salutem, si opem non tulerint. Sed felicis frumenti evectionis quae huc fit usque ad decimum 
mensis Septembris cuiusque. indictionis mensuram mitlet et tradet in urbe Alexandrinorum cius Augustali 
vel his qui ab eo deputantur ; quod autem nos alimoniae urbis Alexandrinorum 5 ucgue ad quintum 
decimum mensis Octobris mittet et tradet eidem spectabili Augustali vel his B hoc ab eo 5 
id quod etiam antea disposuimus. Faciet autem plenariam secundum id quod supra a nobis consti est. 


XVII. Deinde, quod rem sequitur (naula dicimus), curam et omne periculum ei et provincialbus 
iudicibus et officiis eis parentibus facesset, ut ab urbibus et locis et personis quas in subiecta huic legi 
descriptione subdidimus et naulorum titulo. assignavimus, colligant sine ulla ünminutione et aurum i 
omne exigant et naulorum susceptori dent intra praefinitum tempus uequaquam hoc egressi, ne naulg- 
rum rationem „ id quod rursus impedimenio est felici embolae. Etenim etiam periculum eius rei 
ita eum pertinebit, ul quidquid intra stajutum tempus naulorum gusceptori non solgerit, hec duplum 
exigatur ab ipso et eius officio. Quaecunque vero ex regions & nobis ei commissa mensis sublimitatis 
fuae inferuntur, a per ojficium sublimitatis tuae et scriniarios et tractatores di provinciarum 
proprio eorum periculo exigi volumus e locis et urbibus et personis huic sacrac legi mostrae subiectis et 
planiorem reddentibus eactionis facilitatem: ei enim haec peragent et huc mittent. 

XXVIIL 4c ne Aoyov quidem | quisquam dabit sive gui inperium kabet mee urbis cpiscopus 
sive urbis Alexandrinoreum speciabilis wgustalis, nisi tussio code sedis tuae hoc praeci, eut 
etiam épsi iractatores et scrinsarii vol qui eorum locum obtinoni id petierint, eodem tamen dis preefinite 
el eisdem condicionibus, sub quibus id fieri sedes tua praeceperit aut etiam ipsi id fleri voluerunt. — Nisi 
Aeyov ea dent condicione, ut intra cerios dies c sanctis locis egressi provideant, ud omnibus modis 
publico debitum. exsoloant vel satis ei faciant, quemadmodum hoc accipere scriniarii tribunalis tui huius 
rei periculum sustinentes voluerint.  /fóyov enim praeter haec datum ne esse quidem lyon volumus, sed 
omnino exactionem sustinere etiam intra sancta loca eum qui temere huiusmodi Aoyov acceperit, et in- 
super eum qui hunc praebuerit obnoxium esse. exactionibus et conventionibus inde oriundis, et heredes 
eius ei successores et substantiam. Quodsi quis dei amantissimorum episcoporum praeter ea quae dizi- 


1 ai edd. Zachariae | d, Kroll] év M | sicgé- [D mederi camere p re Facere] 
ev add. Zaeherine, exciderunt forsitan plura, cf. e. g. | 16 &xaivoioOas Aogylaeus) GstaevtjSas M, ámonavaers- 
788, 10. 190, 8 | 4 lacunam statuunt vulgo, quam ad exem- das Zachariae || 18 evveév Zacharias | 309. eee. 
plar looi 182, 96 sqq. explet Zacharias; sed potius sí us) | Zachariae | 21 ovdi Kroll) eóre M | 24 «4 Zacharias] 
solum corruptum est (sententiae aptum rò A | 6 | si M 1 25 ép « Zachariae | sieogrsóv M, corr. Ze 
ónsouSolev M | cxéAÀls» νd mapgadogny M, corr. | chariae | 21 AdBosev M perperam) Aafsio oi ; 
Kro 7 post tovto commate falso iMerpungunt vulge | an dia oi? | 29 &apgaezovra M* | 31 Joi. M 
(unde &j&xxep Zachariae) | 10 as9veic Zachariae] avv M 


ET AEGYPTIACIS PROVINCIIS 


4 » 
vat 


Ónuosip dnuiar, noórsQov udv oikoOs» xal dw tis idíae aUTO» vxoctdgeos, s 
ay ce as spayuacov. sí dd rodui,νν,jsͤ ä 
Aoyov, ov 1 áxvgov mzavTslos Kovas vÓ ysvouevoy, da 


7906 Tq i T4 qOi0UTO ,p maoà j VOU aur 


199 


abr dxxÀgcíac do. lie rrν olxovouos va xal Éxdixos «v , 


Ed. XIII 28 


evufaivovcay Ospanevoas vq 
rir n nogoĩev. es TOv cit 
rod sog dxov é7i0xonov Qovvaí viva 
xal avvoi tr» Cr uíay Osqansvcovos 1q, Ónuodíq, 
éniOxÓnxOV, xtavtcS avtove xal dzxoxweiaDa, vOv 


3 r Éjovc. wal vie iapwcí»ne dug si dà agymv magà và d nνhο’sνL Join vii 


yov 


ógeilovts Üguócia vai$ voandtam rie d apopiuapiva, ij oí vgiflovvos f) oi rQarravoyvec [Ovrac] e e e 


mus 
damnum inde ortum fisco sarcire, primum 
sint ne e ar 5 35 
acopi cui dare, non solum 

1 — quod si quid. als 
ab officiis quibus fun 


el 6 sacerdotio eicientur. 


dederit, necesse habebunt dei amantissimi oeconomi et defensores ecclesiae sub eo constitutae 
8 de suo et e propria ipsorum substantia, sí vero inopes 

in autem ausi erunt praeter voluntatem dei amantissimi epi- 
factum est omnino. irritum erit, sed etiam ipsi damnum fisco 
praeter voluntatem episcopi sui fecerint, omnino removebuntur 


Sin autem iudex contra vetita Aóyov cui dederit 


publica tuis mensis deputata debenti, sive tribuni ive principe 


- d Ünp- usb um 


98 volurcss M, corr. Zachariae (rod aj Agy- 
laeus) 14 Zuchariae | 7 óvzes delevi. Post óvces 
dimidia pagina in M vacua; deinde sequitur: «don t 
ve tovornianũ. Excidit cum ceteris notitia de qua 
agitur 181,27. 783, 81 187,17. 790, 3. 794, 11. 19 || Data 
est constitutio indictione aliqua eecunda (788, 16. 193, i), 
i. e. aut a. 539 (Zachariae olim) aut a. 554 (Zacharias 
nunc) Jilud suadet quod Johanni lex missa esse dicitur 
ida hoc quod Stratogius plus quindecim annis. ante 

em magistratum aliquem gessisse perhibatur, quem annis 
536 et 531 comitem sacrarum lergitionum fuisse acoeptinus 


(nov. XXII subser. CV. CXXXVI inscr... At comitem 
8. |. Strategium tum fuisse non dicitur p. 788, 10; quem 
praefecti potius Augustalis munus ante a. 524 gessisse 
putaverim (cf. Zeitschr. d. Sav. St. XV 311). „De Ana- 
stasianis temporibus tam dudwm praeteritis loqui 
Fb: (188, 1) non concedo; certe ex eius verbis 
collig non potest triginta sex potius quam unum et viginti 
3 post 5 legem latam esse. Quanelcón 
intra Sept. a. 538 et Aug. a. 539 constitutionem 


m———— PoÓÓ B Eel 


N 100 * 


II. 
APPENDIX CONSTITUTIONUM DISPERSARUM. 


L 


DE ADSCRIPTICIIS ET COLONIS. 
Imp. Iustinianus Aug. Dominico praefecto. 


b 
(Praefatio.) Adlerunt nostram serenitatem Lugdunensium habitatores et hoc nos docuerunt: quis 
ante proposuimus legem, per quam iussimus 5 vel colonos commiscentes se liberis Muller bus 
procreare filios ad similitudinem liberorum, let] ex hoc detrimentari fundos et eorum functiones, receden- 
tibus agricolis velut ex utero libero procedentibus. 


CAPUT I. 


Et hoc corrigentes sancimus, eecundum veterem legem de adscripticiis et colonis constitutis agricolis 10 
uod nascitur adscripticlum et colonum fleri; sed si sola fuerit mulier libera constituta cum procreaverit 
lios, tunc ergo nullo modo patimur laedi ex hoc penitus liberum uterum, ut quae talis mulier tali viro 

sociata fuerit, neque adscripticio neque colono; in hoc tantummodo casu obtineute lege. Sancimus ergo 

generalem legem, ut qui ex adscripticio et colono natus est patris naturam sequatur. Sic ergo et 

nitas fisci collatoribus erit, ns carissime. Hoc ergo medentes praesentem dispositionem disposuimus, 15 

quam observare tuam celsitudinem sancimus in omnibus lllyricianis partibus, ut non exinde deminutio 

aliqua dominis inferatur. 
Ars Tua igitur gloria quae nobis visa sunt et per banc legem divinam significantur 
effectui mancipare festinet, multa imminente decem librarum auri qui eam violaverit aut concesserit vio- 

landam. Dat. VII. id. April. CP. imp. dn. Iustiniani (pp.) Aug. anno XIV. Iustino (vc.) cons. la. 610.) 39 


II 


IUSSIO IUSTINIANI IMPERATORIS PRO PRIVILEGIO CONCILII 
BVZACENI. 


Imperator Iustinianus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Uuandalicus Afri- 
canus (pius) felix inclitus victor ac triumphator 1 Augustus Daciano metropolitano Bysacii et omni 36 
concilio Byzaceno. 


Restitutus et Heraclius reverendissimi viri omnium quodammodo vestri concilii sacerdotum non rela- 
tionem tantum sed ipsam visi sunt adtulisse praesentiam; relucebat namque in eis puritas vestrae aucto- 
ritatis et vitae. Nec solum ecclesiasticis causis sed totius provinciae utilitatibus profuerunt, dicentes e& 


App. I est in Iul? (contulit Girard), eiusdem Utin. et Trivuls., praeterea in lege Romana canonice compta 
(cod. Paris. 12448 fl] contulit Krüger). 
App. II est in Iul. Utinensi (contulit Haenel), ed. Pithoeus p. 231 codice usus ignoto. 


4 ascripticiis Ju/.P (sic semper) de soriptitio et colono | et om. 1 | signifioantem ZuLP l, corr. Krell (significata 
ex fine nouellae / | 5 Dominieo pp. Illyrioi coni. Miraeus|| | Miraeus) | 19 effectu / | mulota / | imminentem Il 1 
6 adierunt Kroll et Skutsch] docuerunt libri] ligdinensium | 20 subscr. dat. sub id. (d. /) aprilis eonstaptinopoli 
Iul. p, ligdiniensium / | 7 legem] Cod. 11, 48, 21 cf. nov. | (-lim /) imp. dom. nn. (dnen. “) iustiniano aug. an 
CLXII c. 2 | commiscentibus Ju. / | mulieribus om. | | (an. Jui?) iustino (austino /) consule Jul. 1 | 22 bie 
s proquare / | filios] liberos / et del. Skutsch | 9 proee- | habetur iussio Utin. | privilegio Pith.] priuilegia Dein. 
dentes Jul. | 10 et hoo I] ex hoo Zu? | 11 quod nascitur | privilegiis Zach. | 23 Uisaceni Utin. Pith. (idem u. 26) 
om. 1 | flerieri / | 12 utque Jul. y / | 13 adseriptio /? non | | 24 gotticus Utin. Pith. | 27 hereacleus Utin. | quoà 
fuerit Zachariae (e t$ voiavtrS yvvaw0€$ toi vt:q ad modum Utin., quod ad modo Pith., corr. Zackariee 
e ee 14 generali lege coni. Zachariae | | | 28 ipsam Zaekariae] aua Pith. (Utin.) Ju Utin. 1 29 
i Zachariae] fisco Jul. y, a fisco et I hoo Kroll] in et post dicentes om. Pit. 
boo Zul.?1 | posuimus / ! 16 quem Jul] diminutio / | 18 


IUSSIO IUSTINIANI 797 App. III. IV 


quibus iam beneficiis gaudeatis et quae a nostra eunt mansuetudine conferenda. Unde precibus eorum 
summa cum benignitate susceptis universa respondimus; et quantum apud nos eorum legatio valuit, 
ipsa testatur itio praestitorum. Quaecumque igitur ad egia vestra vestrique concilii pertinent, 
iuxta veterem firmamus disciplinam. Orate igitur divinam icordiam, ut et nos reipublicae et ipsam 
nobis servet incolumem, et quos a iugo subripuimus Vvandalorum, ultra florem felicitatis antiquae sicut 5 
volumus erigamus. Det. prid. non. Octob. CP. imp. dn. Iustiniani (pp.) Aug. anno XV. la. 541.) 


III. 


IUSSIO IUSTINIANI IMPERATORIS PRO PRIVILEGIO CONCILII 
BYZACENI. 


lm or Flavius Iustinianus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus (Alanicus) Vvandalicus 16 
icanus (pius) felix inclitus victor ac triumphator semper Augustus Daciano metropolitano Byz 


Semper nostrae serenitati cura fuit servandae vetustatis maxime disciplinae, quam nunquam con- 
tempsimus, nisi et in melius augeremus; praesertim quotiens de ecclesiasticis negotiis contingit quaestio, 
quae patrum constat regulis definita, immo adventu superni numinis inspirata, qui& constat esse caelitus 
constituta quicquid apostolica decernit auctoritas. Hinc est quod in Africanis quoque conciliis illa volumus 15 
reservari, quae antiquitas statuit et sequentium oboedientia custodivit atque in nostrum usque saeculum 
intemerata perduxit. Nullus inter peines illud sibi privilegium vindicet quod accepisse non legitur, nullus 
adripiat quod habuisse iugiter non probatur; nec de rescriptis ad unius suggestionem promeritis aut de 
exemplis consuetudinem violantibus cuiuslibet sibi blandiatur ambitio. Illud pro lege servandum est, quod 
conciliis definitum servavit devota posteritas; nam quae quis in praeiudicium statutorum quibuslibet rebus 29 
art! aai corrigenda pouns quam imitanda censemus. Si quid igitur metropolitano Karthaginis vel pri- 
matibus Numidiae vel Byzacii conciliorum auctoritas praestitit et inoffensa consuetudo servavit, hoc sibl 
quisque optet, hoc vindicet, hoc nostra speret sanctione firmari. Nos tutores tantum sumus vetustatis et 

; nec deerit ecclesiastica vindicta vel nostra in eos, qui aut ambitiosa superbia aut subrepticiis 
postulationibus antiquitatem temerasse docebuntur, quoniam ad divinitatis tendit inluriam, qui sanctorum 25 
patrum constituta contemnere ac violare non metuit, sancte ac religiosissime pater. Beatitudo itaque tua, 
quae per hanc divinam pragmaticam sanctionem nostra statuit aeternitas, effectui mancipari observarique 
procuret. Divinitas te servet per multos annos, sancte ac religiosissime pater. Dat. IIII. kal. Novemb. 
imp. dn. Iustiniani anno XVI. (a. 542.] 


IV. 30 
IIEPI TOY MHAENA MHTEWESOAI EIII IAISTIKAIS II 
AHMOZ IAIS IJPO$AZEZIN. 
O avróc gοννεν],e 

To cvgatiotixÓv z)uiv 5) nolsteía Quà xovxo voégas .... 

1 Mundes rh ogyóvre fj 1&v loyo der 9 vow allow vàv và Ónuóci.a noavtórvte , , olxov 35 
vi»0$ ngopóücs, Ónuodíov óOgÀngudvov, A ei oteras ro UmevOvvovs do 1Ow oi 
xgumTiGUn!, Üruoolow wsyornSÜc mnoocomow ngos Tj» rot c dvabrtirGw: xai eissQ svQsv 
avrove, dnuogíq nagayéto xal t5» elena noia ανναe voic oixoi zapsvoyAav. si d 
xal Gd*Qatiortuxi den eondbeias sóc «jv ébávvow v&v Ónuosiov, uf) uz veneto 
G1QaTi0Ftas6 N % vOVro, dd voice dv mQayuads 1evQuu uóvoi6 xal vr» noÀviuxz» zat énisva- 40 
pivous x«l ijv siamoabu ovx dv toi6 oixow, d Óruocíq stOtrOvuévoss uatd vé TtQemovens 
xaD'og00800$. 

App. III extat in Iul. Utinensi; ed. Pithoeus p. 231 « codice ignoto. 

App. IV epitome extut apud Ath. 20, 5. 


IV. 


NE QUIS METETUR OB OCCASIONES PRIVATAS AUT 
PUBLICAS. 


Idem imperator ... 


Exercitum nobis res publica ideo alit ... 

1 Nemo magistratuum aut rationalium aut ceterorum qui publica tractant metato domum cuius- 
quam propter debita publica, sed si debitores intra domos abscondi existimat, publicis utatur. personis 
ad eos indagandos; atque si eos invenit, publice produca( et exactionem faciat nullo modo domos mole- 
stans. Si vero etiam militari indigeat auæilio publicorum exactionem, non utatur ad hoc militibus 
modo conscriptis, sed eis qui in rebus triti sint et rei publicae ordinem cognitum habeant et exactionem 
son in domibus, sed publice faciant cum debita devotione. 

4 iusta Pit^. | 6 Vandalicorum Pith. | ultra Zachariae] | libet Pith. (Utin.) | 20 posteritas Zach. ] prosperitas PitA. 
ultro Pit. ( Utin.) | 8 idem alia iussio Ctin. alia iussio Pith. | (Utin.) | 23 optet, sibi vindicet PitA. | 21 o areque 
J privilegioPit4.] priuilegia Utin., privilegiis Zach.|9Viza- | Pith. (Utin.), corr. Kro / (at cf. bull. eorr. hel. XVII 
Seni Pith, (Utin.) idem v. l l. 22 10 Anticus] atthious Utin. | 504 J. 18) | 29 XV an XVI Utin. incertum [ 34 20] te 
Alanious Pith. [ 14 constant coni. Skutsch | adventu (vel | cod. [rur cod. I 36 «i ssi vdr cod., corr. Zach. | 
obventu) Zack.| abventu Pith. (Utin.) | 15 constitutum | 37 evosv Kroll] svgorv cod. | 39 i, cod. | 40 
coni. Zach. | discernit Utin. | 19 cuiuslibet Kroll] quibus | vezq«uevoie cod. 


App. V 199 DE MEÉTAXA 


dí abr émayeysiv uaDodeia» cosi»: eilóccwv «d» toter vs troc rretv te 
eov, ee xal w-, dyey)s, 3e &v ec siuót d vónec exrtoto ddiBor xarà vév s9Ovvopévo, 
éenssovrvas ο abe» san uóvyv c)» éyysiogdiv. Te9e aa dyopstomépovt e'tpericóres sols 


2 Kalev dà nin, wpouysgeda: i distabat dori wpopádassoo den evpenid itas: p) xeyorja h q 
vi» olavesv 


Divo Ügposímv xapomelsveveas νονι €xoQiovÀcv ézwyseUws Àjyece wal unÜiv xaÓélee 5 


xai jv Oéxa xguaíov And» (ünviOsica) xai Baguunr» ayavádxrrdov^ vovtev x 
«opévev Onó 96 vov d sc) vOv tà Ünaócia npatróvros. e 
V 


IIEPI METAEH2 


rij uta or tobt 10 upíovt so08 robe Baogflágovc ftoaynuavsvecO ns i vouíauads rij Ais 
e 5 niin per agíow 3 vois dl, ov ey xaDaga» Ü(ya eqnxopatos 9 Ei» 
soogcÓ «ns 5j mov. rig gd flagfágovs uy, v mouusguidQio8 ngaynateienral vs xal 
[in ud nt, dydyn, ddr d 1 f 
7 


App. V. Epitomen servawit anon. cod. Bodl. 9399 fol. $8, guam ed. Zachariae anecd. 263 adn. 46 at ed. 
sov. II 208. 


2 Omnino autem omnes vetat constitutio ob occasiones privatas militibus uti aut ullum cuiquam 

er eos dolum parare; scientibus qui (ale aliquid facere conaniur se etiam omni actione quam fere lex 

eis dabat contra debitores privatum iri ob ipsum solum conatum. Milites autem ad exactionem publi- 

corum delegatos iubet portulis accipiendis omnino abstinere ac nihil omnino a quoquam accipere, sod 

4 propriis contentos esse annonis. Eorum autem quae dicía sun omnium custodiam et cptscopis et 
magisiratibus locorum committit. 

5 Praeterea vetat magistratus et ceteros omnes domum cuiusquam destruere nisi propterea, ut 
cum domus domino renovet(?), ita (amen ut novo opere alius non offendatur ; ei qui hoc fecit damni domus 
domino illati per duplum rostitutionem et poenam decem librarum auri imponens et imperatoris iram 
his observandis et a magistratibus et ab iis qui publica tractant. Scripta est ... 


v. 
DE METAXA. 


Oportet metaxam commerciarios a barbaris emere quindecim solidis libram et rursus vendere meta- 
caris aut ceteris non pluris puram sine sphecomate aut alia appendice aul sordibus. Si quis autem 
qui non est commerciarius a barbaris emat quid metazamque inde importet, potest eam auferre commer- 
clarius el emptor bonis ademptis in perpetuum expellitur. Sin autem commerciarius aut metaxaríus supra 
dictam latem vendat ematve, similiter vindicatur. 

oriet autem talium negotiatores vades dare praefecturae urbis, se non clam sed publice vendere 
omnia cunque vendunt ; iuntur enim. | Oportet autem secundum haec fisci rationibus inferri a 
comite largitionum omnis holoserici pretium quod ab eo fisco datur. Imptor autem qui supra siatutum 
dare coactus est litem intendit venditori et duplum reposcit; tum enim venditor quae dicta sunt patictur. 


1 nes cod. | 3 usDodi&v ood. | 8 zv d» ee | vel éxáyovca Heimbach | dyasd»xvusiv cod. | 11 eedem 
alxó Zach] y) avevesaSss uos cod. | 4 éyxsoíciw cod. e ROI quo nov. CX VI datam esse putat Zacharias 
dia» [ locus | | 16 S, BodL. | 22 an dn * | 23 Slot 
corruptus; dyasexrigas Zack. cl. "Enantiophane in B | wow Bodl. | Aagyrmteóvorv Bodl. | 25 Inter annos 540 «t 
1812 Hb. avsgsverGas Skutsch. — Possis (el ) sspog. 547 legem a Iustiniano latam esse probat Zackariae x. 
ToU dvaysucas ustà v. J. | yevopdvns Zach. yevoue: de l'acad. de St. Pétersbourg 9 (1865) n. 6. 
eod. Cf. now CLXV | 11 £nesiO'siga supplevi, étayss 


QONSTITUTIO PRAGMATICA 


VI. 
Gotheus Franeieus (Germanicus) Anticus (Alanicus» Vvandalicus 


np.) Fiavius 


199 


App. VL VII 1—5 


Iustinianns Alamannicus 
Africanus pius felix inclitus victor ae triumphator semper Augustus Paulo pp. cae. 


gesslone 
reduci; q 


Peruidimus scribere tuae magnitudini, ut neminem de colonis qui temporibus VVandalorum de pos- 
i sunt et inter liberos commorati sunt, iterum attrahi et ad colonatus con erum 
volumus eos sicut temporibus Vvandalorum erant, sic et modo aint. lnsuper autem de cetero 


vr ur suam contempserint terram et ad alienam se ducere voluerint, eos restituere iubemus. Dat. 


III. 1 
anno XI. in 


VII. 


Septembris Constantinopoli imp. du. Iustiniani .) Aug. (anno XXVL cons. Fl. Beailii 
8 p e p p (pp.) Aug. ( post 


[a 552.] 


10 


1 Ut omnia firma sint, quae Amalasuinta vel Atalaricus vel Theodatus concesse- 
runt. Pro petitione Vigilii venerabilis antiquioris Romae Kepiscopi? quaedam e esse censuimus 


ad utilitatem omnium inentia, qui occidentales partes 
pde ved regia mater eius vel etiam Theodatus Romanis vel senatu 


ut omoia quae Atalaricus vel Amalasuinta 
concesserunt, inviolabiliter conserventur. 


abitare noscuntur. Inprimis itaque iubemus, 


et ea quae & nobis vel & piae memoriae Theodora 18 


Aun «nondam coniuge nostra conlata sunt, volumus illibata servari, nulla cuicumque danda licentia 


contra ea venire, quae & praedictis personis pro quibuscumque rebus vel titulis data vel concessa esse 
moscustur; excepta videlicet deuatione & Theodato in Maximum pro rebus habita Marciani, ex quibus 
dimidiam portionem Liberio viro gloriosissimo dedisse meminimus, reliqua dimidia Maximo viro magnifico 
relicta; quas apud utrumque firmiter manere censemus. 20 


2 Ut per Totilanem faetae donationes omnes irritae sint. Si quid & Totilane tyranno 
factum vel donatam esse invenitur culcumque Romano seu cuicumque alio, servari vel in sua firmitate 
manere sullo mede concedimus, sed res ablatas ab huiusmodi detentatoribus antiquis dominis reformari 
praecipimus. Quod enim per illum tyrannidís elus tempore factum esse invenitur, hoc legitima nostra 
notare tempora non concedimus. 25 


8 Nemini noceat in captivitate degentium amissio instrumentorum. Licet enim 
generall loge prespectum est, ne instrumentorum amissio dominis, pro quibus instrumenta conseripta sunt, 
«quodeumque praeiudieium rerum possit inferre, tamen specialiter etiam per illa loca boc renovare censui- 
mus, cum sciamus per diversas calamitates et hostiles pervasiones tam in ipsa civitate Romana quam iu 
alis locis homimibus instrumenta perisse. Ne quam igitur ex hoc quicumque patiantur calumniam aut all- 30 
quod sustineant detrimentum, sancimus ut instrumentorum quidem amissionem vel corruptionem nullum 
praeiudicium pro domino vel possessione (v ro credito dominis rerum vel possessoribus aut creditoribus, 

quibus iustrumenta conscripta fuissent. inferre. Pragmatica dat. id. Aug. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 

. anno XXVIH. pe. Basilii vc. anno XIII. . 


4 Sed et si quis res absentis vel etiam e. forsitan greges, per suam aut cuiuslibet auctoritatem 35 
invasit vel pe do eas tenuit, reverso eo vel liberato sine ulia dilatione iubemus restitui ipsi vel etiam 
heredibus eius. Et si forte ille fatale munus subiit, etiam heredibus eius restituatur, (ut) legum aucto- 
ritas suggerit. Anno die et cons. ss. 


b Non praesumat quis alienum. 
res swas per metum alienasse hominibus vel o 


ns extat in luliani codies Utinensi fol 92*, unde edidit Haenel Ber. d. Sáchs. Ges. 1852 p. 15 et 
Julian. p. 226. 

App. VII extat in Iuani Parisino (P), Mediolanensi Trivulsiano (M), Utinensi (U], er quibus post Miraeum 
Nilo edidit Haenel lulian. p. 185. 


nidis tempore 


qua autem verisimlle putamus diversos 
ciu otila commissam 40 


m quodcumque gerentibus vel aliam & 


2 Flavius] pins cod. [ gutticus cod. | bendalious affri- 
eanus aod. | 9 triumíater cod. | 4 ut del. Zachariae 


P, alii Beck pr nullum PMI ablata U | detentoribus 
2 deve) | bandalerum cod. u, v ex b m* (idem 6) |l 


U | dominus reformare M I 24 eius del. Skutsch | 
26 degentium Krol] gentium PMU | enim] etiam anony- 
mus, malim iam I 27 generale leges profeotum est U. 25 


pesssssiones cod. | b atrahi cod., retrahi coni. Zachariae 
B oonditieme ced. | € redduei cod. m* I 7 contemeerit 
cod. | 8 imp. demmus iustinianms cod. & csl fli basili 
anne II indiet ter prime eod., corr. Zachariae | 11 
amalaeunete P, amalacynta M, malaunota U i- 
cus PM | teudatus P, teodatas M | 12 petitionem MU 
| vigi PMU | episcopi add. Miran ent U 14 
attelarieus P, athalaricus M, adalaricus U | emelasuinthe 
P, smalasiuntha M | teodatas P, teudatus M | eenstvi 
puse ceni. Zachariae | 16 conoema sunt. PMU, corr. 
itheeus | e om. U | teodora PI 16 coniugem nostram 
U | illiuata P | eerrare PM |n 
| deta MU] 17 enm U | praedietes 
prius em. ] 
P teudato r1 pro? | abita N | 19 memine- 
mus Àf | reliquam U 55 U 
utr»esque P | censsimus P cessimus U | 21 P 
factas PMU | omnes om. M | inritae U | sunt Ei G. 
lanem P | 22 facto P | invenitur eese H || cuique alio 


Uf quicumque U! 
onas PMU | vel 


U | 18 exoepta] ex prieribus exoepta U | 


Cod. 4. 21, 5. 16. 21 | inscripta U | 30 nequaquam PAfU, 
cerr. Haenel | faciantur P patitur M paciatur U | 31 susti- 
neat PMU | sanocimus Ul ut om.U | nullus P132 dominio 
Gkwutsch f vel odd. Beck, prove Zachariae | 33 instramento 
P | fuisse PM | pragmatum PM, pragmat. U | CP.] const. 
P eonstant. M cons. U | dn.] dom. nro. P domn. n. M 
domino nostro U | iustiniano PMU | pp.) pio pp. PM | 
34 po. em. M | basili PM, bilisari uio. PUI XIII. 
M) XIV P, XII U | 35 absentes U | capiti U | 36 libe- 
retos in ullam dilationem U $ iuuemus P | 37 et et 
etiam heredibus eius del. Zachariae restitui scribens 
eum Beckio; rectius vel etiam heredibus eius v. 36 dele- 
veris (Skutseh) | ut add. Zachariae | legis P | 38 sub- 

erit M | oonsl. P consul. M consoles dE: ui PMU 
Fand MU | ponamus P potamus M | diuerso P 

tyrannides U | 40 permetuunt PM | vel om. M | quo- 
que et alia codd. | a tutela P at tutela M adutels U 
| eommissam] oomissa uel U 


App. V 199 DH METAXA 


$ KaOlv d nue j ratet doi n (Diorriella evperrie fee m) jen. 3 

Tq» ola I Wer ima aydio „ aid rc t toner r. a 5 
j ad xal h eyes, 3v &v eic siube ö vónec ebtoto dido» xarà r siOvropévor, 

8 d d eóvi» xe uóvqv c)» yx, Tode 0i dyopstonépost (roatiires sls 
S νν Üsmesimv nxagowsisóeve: smiOyé €xoQreviawv àdzwrbeDws Ajyece ux) undiv s 
4 K vos. dae, ddl vals oiesíem &usiuOes deris0dw. Ty,» dd r sionnéverv sév- 
ve» xagagvAaxav oig ward voxov énicgwOso( vs nal agyovaiv émetoéstes. 

B Ilgós vovrow dnmayogsUes vois dgyovsu xal avri éréoq olxóv rive ur) xavaÀésw woogdsss ces 
áva»sijgas xarà voU Üsczxórov rod oiov, Üíya uávros xaivovopías uaD" éríoov yevopgdvns: v 
vovro woabavrs ti» xa1à vd ÜUynAagio» Rrrid «r6 dnudas «ijs yevopévre vq. Osaxóvg vov oiov 10 
«eal xewv Oéua youciov lc „ xai gacau)» ayavdxirdev: vOUTMV X 
«opéves 9nó ve vov dogxó»vov uai «Ov và Ünaósia noatrórvra. 'Eygágn .... 


v. 
ITEPI METARHZ. 


Xo?) tn» ra vois wopusQuiaQíiovt fo0& robe aeg froaynavroecO ns ν vouíauads vi U 15 
wai uerasoRelv rote ueralaoíow ijj voie d Aloe ov mÀso» xaDagà» O(ya eqrnxopnaros 5 à ys 
woocÓxns 5j óóxov. Bi % ru rmpós faofdgove u)) dv soupsQuidquos ngaypateservol vs xal 
n éxsiD'av . dd dgaigsicOas Ó soupsgxidouos, wal o „„ 

urberat ual d,’ er MN d 0 xoppegxulgiot 7 0 usvabdgios Undo rò 6nd, r 
rio ñ dyogdag, ò nos r. ⁰,ẽ e. 20 

Xen dà rob mnoayparevràs vG» j,) Éyy$ac Qi0óvai «jj tolsagx(q, e oU xalovss ugépa alla 
Ógnociq xücav ]v Kyovcs wQaynpavsiap* ésl vipnooUrtos. Ti dà nara «avra loch «9 
ann viv via)» mavis «oU d lone magà voU wÓugro: rds lagyitióvov rod d. donn 
sag avrov TQ Pere. O d ayogácas vxào rd rad „ doõv a xoocayydAlo 
vQ oárg H v d h dvangavres lomo» yàQ Ó noátne và lex stsíaevas. 2 


7775 V. Epitomen servuwit anon. cod. Bodl. 9399 fol. 68, quam ed. Zachariae anecd. 263 adm. 46 at ed. 
nev. II 298. 


$ Omnino autem omnes vetat constitutio ob occasiones privatas militibus uti aut ullum cuiquam 

er eos dolum parare; scientibus qui tale aliquid facere conantur se etiam omni actione quam fere lex 

eis dabat contra debitores privatum iri ob ipsum solum conatun. Milites autem ad exactionem publi- 

corum delegatos iubet sportuiis accipiendis omnino abstinere ac nihil omnino a quoquam accipere, sod 

4 propriis contentos esse annonis. — Eorum autem quae dicía sunt omniwn custodiam et episcopis. ef 
magisiratibus locorum committit. 

D Praeterea vetat magistratus et ceteros omnes domum e rin destruere nisi propterea, wt 
cum domus domino renovet (7, ita (amen ut novo opere alius non offendatur ; ei qui hoc fecit damni domus 
domino illati per duplum rostitutionem et poenam decem librarum auri 5 ef &nperaloris iram 
his observandis et a magistratibus et ab iis qui publica tractant. Scripta est ... 


v. 
DE METAXA. 


Oportet metaxam commerciarios a barbaris emere quindecim solidis libram et rursus vendere meta- 
caris aut ceteris non pluris puram sine sphecomate aut alia appendice aut sordibus. Si quis autem 
gui non est commerciarius a barbaris emat quid melazamque inde importet, potest eam auferre commer- 
clarius el emptor bonis ademptis in perpetuum expellitur. Sin autem commerciarius aut metazarius supra 
dictam latem vendat ematve, similiter vindicatur. 

oriet autem talium negotiatores vades dare praefecturae urbis, se non clam sed publice vendere 
omnia cunque vendunt ; junfur enim. | Oportet autem secundum haec fisci rationibus inferri a 
comite largitionum omnis holoserici pretium quod ab eo fisco datur. Emptor autem qui supra statutum 
dare coactus est litem intendit venditori et duplum reposcit; tum enim venditor quae dicta sunt patietur. 


1 oM sso» cod. | 2 sDodi&» cod. | 9 2j» dv à | vel dmáyovca Heimbach | dyasdxtisiv cod. | 11 eedem 
ö K.] b 1574 ' 


sixóe ] 9 dwereebses sos cod. | 4 éyxepísw cod. 116 tempore quo nov. CA VI datam esse putat Zachariae 
15 — cod. | 6 sev cod. ( 9 locus | | 16 &Ggunejuaros BodL | 22 an dr,, | 23 ò lo. 
corruptus; dyasexrrgas Zach. cl. 'Enantiophane 


i r „ in B | nov Bodl. | Aaoyrrrióverr Bodl. | 25 Inter annos 540 et 
1812 Hb. dvegevezgas Skutsch. — Possis (ai pij) pog. 547 legem a Iustiniano latam esse probat Zachariae . 
rod dvavaocgas ustà v. q. yevopdvne Zach.] yevousvov | de dead. de St. Pétersbourg 27 (1865) n. 6. 
eod. Cf. now CLXV | 11 £neviDsica supplevi, indy 


CONSTITUTIO PRAGMATICA 199 App. VI. VII 1—5 


VI 


Gp.) Fiavius Iustinianns Alamannieus Gothieus Francicus (Germanicus) Anticus (Alanicus» Vvandalicus 
Africanus pius felix inclitus victor ae triumphator semper Augustus Paulo pp. cae. 


Peruidimus scribere tuae magnitudimi, ut neminem de colonia qui temporibus Vvandalorum de pos- 
gesslone i sunt et inter liberos commorati sunt, iterum attrahi et ad €olonatus condicionem iterum 5 
reduci; quia volumus eos sicut temporibus Vvandalorum erant, sic et modo sint. insuper autem de cetero 

nues e suam contempserint terram et ad alienam se ducere voluerint, eos restituere iubemus. Dat. 
III. id. Septembris Cogstantinopoli imp. du. Iustiniani (pp.) Aug. (anno XXVL) post cons. Fl. Basilii 
anno Xl. indictione prima. (a 552.] 


VII. 


1 Ut omnia firma sint, quae Amalasuinta vel Atalaric us vel Theodatus concesse- 
runt. Pro petitione Vigilii venerabilis antiquioris Romae episcopi? quaedam disponenda esse censuimus 
ad utilitatem omnium pertinentía, qui per oceidentales abitare noscuntur. Inprimis itaque iubemus, 
wt omoia quae Atalaricus vel Amalasuinta regia m eius vel etiam Theodatus Homanis vel senatu 
nte concesserunt, inviolabiliter conserventur. Sed et ea quae & nobis vel & piae memoriae Theodora 15 
ugusta quondam coniuge nostra conlata sunt, volumus illibata servari, nulla cuicumque danda licentia 
contra ea venire, quae & praedictis personis pro quibuscumque rebus vel titulis data vel concessa esse 
moscustur; excepta videlicet deuatione & Theodato in Maximum pro rebus habita Marciani, ex quibus 
dimidiam portionem Liberio viro gloriosissimo dedisse meminimus, reliqua dimidia Maximo viro magnifico 
relicta; quas apud utrumque firmiter manere censemus. 


10 


20 


2 Ut per Totilanem faetae donationes omnes irritae sint. Si quid & Totilane tyranno 
factum vel donatum esse invenitur cuicumque Romano seu cuicumque alio, servari vel in sua firmitate 
manere nullo mede concedimus, sed res abiatas ab huiusmodi detentatoribus antiquis dominis reformari 
praecipimus. Quod enim per illum tyrannidis elus tempore factum esse invenitur, hoc legitima nostra m 


notare tempora non concedimus. 


8 Nemini noceat in captivitate degentium amissio instrumentorum. Licet enim 
lege preepectum est, ne instrumentorum amissio dominis, pro quibus instrumenta conscripta sunt, 
«uodeumque praeimdieium rerum possit inferre, tamen specialiter etiam per illa loca hoc renovare censui- 


cum sciamus 


diversas calamitates et hostiles pervasiones tam in ip-a civitate Romana quam in 


Raus, 
alis locis homimibus instrumenta perisse. Ne quam igitur ex hoc quicumque patiantur calumniam aut all- 30 
quod sustineant detrimentum, sancimus ut instrumentorum quidem amissionem vel corruptionem nullum 


praeiudicium pro domino vel one (v 
quibus iustramenta conseripta fuisseut. 
red anno XXVII. pe. Basiiii vc. anno XIlI. 


ro credito dominis rerum vel possessoribus aut creditoribus, 
erre. Pragmatica dat. id. Aug. CP. imp. du. Iustiniani pp. 


[a. 554.] 


4 Bed et si quis res absentis vel etiam capti, forsitan greges, per suam aut cuiuslibet auctoritatem 35 


invasit vel 


eas tenuit, reverso eo vel liberato sine ulla dilatione iubemus restitui ipsi 


vel etiam 


heredibus "d EX si forte ille fatale munus subiit, etiam heredibus eius restituatur, (ut) legum aucto- 


ritas suggerit. Anno die et cons. ss. 


E: Non praesumat quis alienum. 
res swas per metum alíenasse hominibus vel o 


que autem verisimile putamus diversos 
cium quodcumque gerentibus vel aliam a 


nidis tempore 
otila commissam 


App. VI extat in luliami codice Utinensi fol. 92*, unde edidit Haenel Ber. d. Sdchs. Ges. 1852 p. 165 et 


Julian. p. 225. 


App. VII extat in Iukani Parisino (P), Mediolanensi Trivulsiano (M), Utinensi (U), ex quibus post Miraeum 


et Pítkoeum edidit Haenel Iulian. p. 185. 


2 Flavius] pius cod. [ gutticus cod. | bandalicus affri- 
eanus ood. | 9 triumíater cod. | 4 ut del. Zachariae 
(* deve) | bendalerum cod. m, * ex b m* (idem 6) | 
pesssssiones ced. | 5 atrahi cod., retrahi coni. Zachariae 
8 oonditieme ced. | 6 redduei cod. * | 7 contemeerit 
cad. | 8 imp. demea iustinianus cod. I 8 ol fli besili 
anne XII indiet ter prima cod., corr. Zachariae | 11 
amalascunete P, amalacynta M, malaunota U (ja i- 
ons idi rri P, teodates M 12 petitionem MU 
Ivigili PMU | episcopi add. Airacus | esent. U | 14 
at ieus P, athalaricus M, Á | emelssuintha 
P, amalasiuntha M | teodatas P, teudatus M | senstui 
i ceni. Zechariae | 16 conoema sunt PMU, corr 
itheeus | et om. U | teodora P | 16 coniugem nostram 
U | illiusta P | servare PM | nullam UI quicumque U! 
g data MU] 17 enm U | praedietas personas PMU | vel 


P, ali Beck 12s nulum PM [| ablata U | detentoribus 
U | dominus PI reformare M I 24 eius del. Skutsch | 
26 degentium Kroll] gentium PMU | enim] etiam anony- 
mus, malim iam | 27 generale leges profeotum est U. 22 
Cod. 4. 21, 5. 10. 21 || inseripta U | 30 nequaquam PM U, 
cerr. Haenel | faoiantur P patitur M paciatur U | 31 susti- 
neat PMU | sanocimus U | ut om. Uf nullus P132 dominio 
Gkutsch || vel odd. Beck, prove ariae | 33 instrumento 
P | fuisse PM | pragmatum PM, pragmat. U | CP.) const. 
P eonstant. M cons. U | dn.) dom. nro. P domn. n. M 
domino nostre U | iustiniano MU | pe) pio pp. PM | 
34 po. em. MH basili PM, bilisari U [ uic. PU | XIII 
M) XIV P, XII U | 35 absentes U | capiti U | 36 libe- 
retos in ullam dilationem U $ iuuemus P | 37 et et 
etiam heredibus eius del. Zachariae restitui scribens 
eum Beckio; rectius vel etiam heredibus eius v. 36 dele- 


prius em. MU | 18 exoepta] ex prioribus exoepta U | | veris (Skutsch) | ut add. Zachariae | 77 P538 sub- 
teodato P teudato M | pro? | abita ^M (19 memine- | gerit MI oonsl. P consul. M consoles IA qui PMU 
zuus A | reliquam U | dimidiam PU | 20 relicto U uirisimile MU | ponamus P potamus M | diuerso P 


utrique P | censsimus P cessimus U | 21 pro P 
factas PMU | omnes om. M | inritae U | suat M | toti- 
lanem P | 22 facto P invenitur esse M | cuique alio 


tyrannides U | 40 permetuunt PM | vel om. M | quo- 
que et alia codd. | & tutela P at tutela M adutels U 
| commissam] oomissa uel U 


40 


App. VII 5—12 000 OONSTITUTIO PRAGMATICA 


annorum praescriptionem, alias insuper legibus e e locum ere et suam tenere per omnia 

bis dumtaxat temporibus, quae ab adventu tyrannorum bellica confusio comprehendit, nullatenus in prae- 
scriptionum curric putandis. Dat. id. Aug. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XXVIII pe. 
Basili vc. anno XIII. [a. 554] 


7 Ut instrumenta inrita (non) revocentur. (Cum autem) cognovimus, dum hostilis ferocitas 1 
Romanam civitatem vel alias obsideret, diversos contractus esse factos inter Romanos qui o 

vel etiam instrumenta conscripta, in praesenti vero quosdam praedictos contractus rescindere vel etiam 
instrumenta irrita revocare, sancimus, etsi postea per hostilem incursionem huiusmodi documenta peri- 
erunt, nullam esse licentiam quae facta sunt infirmandi, sed omnes contractus obsidionis tempore factos 
in sua firmitate durare, instrumentis etiam competentem vim habituris et nullo per eorum 30 
dominis praeiudicio generando. Quod enim rite perfectum est, per fortuitos belli casus subverti subtili 
tatis non patitur ratio. Dat. anno die et cons. ss. 


8 De rebus mobilibus vel immobilibus. Res insuper mobiles vel immobiles seseque moventes, 
uas a Theodorici regis temporibus usque ad nefandissimi Totilae superventum quocumque iure vel titulo 
omani poesedisse noscuntur per se vel usufructuarias vel alias personas, quas unumquemque prae- 25 

enit possidere, in posterum sine aliqua concussione apud eos servamus, eo videlicet ordine, quo per prae- 

ta tempora easdem res possedisse noscuntur. Dat. anno die et indict. ss. 


9 Pro immunitate tributorum. Ne autem tributorum exactionis intuitu babitatores patiantur 
molestias quascumque provinciarum, sancimus nullius maioris dignitatis officia pro exigendis 

i sed per provinclarum iudices et eorum officia « « « quodcumque damnum coliatores sustinere pro 34 
tributorum videantur exactione; licentia non deneganda maioribus iudicibus et eorum officiis, si mines 
inlatae fuerint functiones, ipsos iudices et eorum offici& convenire, et quod minus est inlatum exigere, at 
tam publicae rationes quam collatoris utilitas procuretur. Dat. anno die et cons. ss. 


10 De confirmatione absolutionis tributorum. Ipsarum enim functionum solutionem per 
consueta loca vel tempora solemniter praecipimus fleri, nulla innovatione per hostilem adventum solutiomi 35 
tributorum pone inferenda, sed pro sua consuetudine vel nostrorum beneficiorum tenore sive ad arcam 
sive in provincia unumquemque solutionem in posterum etiam celebrare, Dat. anno die et cons. ss. 


11 Ut leges imperatorum . ipsorum dilatentur. lIura insuper vel leges 
codicibus nostris insertas, quas iam sub edictali programmate in Italiam dudum misimus, obtinere sancimus. 
Sed et eas, quas postea promulgavimus constitutiones, iubemus sub edictali Pro sitione vulgari, (et) ex 4 
eo tempore, quo sub edictali programmate vulgatae fuerint, etiam partes taliao obtinere, ut una deo 
volente facta republica legum etiam nostrarum ubique prolatetur auctoritas. Dat. anno die et cons. ss. 


13 De suffragio collatorum. Provinciarum etiam iudices ab episcopis et primatibus uniuscuinaque 
regionis idoneos eligendos et sufficientes ad locorum administrationem ex ipsis videlicet iubemus fleri pro- 
vinciis, Tu administraturi sunt, sine suffragio, solitis etiam codicillis per competentem iudicem eis prae- 4 
standis videlicet, ut si aliquam collatoribus laesionem intulisse inveniantur aut supra statuta tributa 


1 grauam U] uenditiones PU) uinditionis sive do- cAariíae] belli cus uerti P, bellica submerti M, belliea 
nationis M, corr. Pithoeuws, venditionis Haenel | eon - subuertis U | 22 et cons] et cons. PM, consulibus Y 
tractus Zachariae [| titulos PM, titulo U 2 uel P] aut | || 23 rubr. om. U, de res mobiles uel immobiles PAK 
MU | tyrannicis U13 nes codd. | 4 üs M | 24 theuderici U| tutele P | 25 unusquisque Zecharias. 
asg qui P | 5 aliqui U | 6 potamus M 1 3 corruptum vidatur | praecipit U | 26 eon- 

roll] tempore libri | 7 iustitiam U | an actiones? ( 8 | eussionem U | quo] quod codd. | 27 possedeze M | e& 
et om. U | 9 tempora codd. | post liminum P, postlimi- | indict] in. 4 PI esta M | 28 exactiones PM, exaetiene 
mium M] est om. P | csptiuitate P| dum HO I nostri | Uf instituitu U[ 29 nullus MU] 30 excidit verbé causa 
imperii 10 auctoritatem U] 11 3 U | | exactionem fleri, ne (sim. Zachariae) 8 ue damnme 
alis comi. Skwtsch | cognitas suppl. hariae, an defl- | U | 31 licentiam mon denegandam P eire U | 33 
mitam ? | sus U | 12 ad PM || sduentum MU | confa- | et prius om. U | exegere M | ut tam n et 
sione U | perseriptionem U | 18 CP.) const. PM, cons. tam PU, setiam M | 33 puplice M | rationis Haenel ( 
UI dom. nn. iustiniano pp. P, domn. n. iustiniamo pe. | conlatores U | cons.) constit. U | 34 absolutis codd., ae 
M, dom. nostro iustiniano po. U aug. ow. HU I anno | solutione Haenel | 35 nullam innowationem U || aduen- 
XVIII. UI 14 basili PM, besilium UI ve. om. U| 15 | tus J 36 inferendas U etudinem U : 
rubr. om. M | non add. Zachariae (Osenbrüggen) | cum | M I artum U 37 prorineiam MU | die om. PI esl. 
autem addidi | hostiles MU ( 16 obsiderit M, obsederet | PAM, constit. U | 38 vel] et U | 39 inserta U [| ediota libre 
U | contractos M, contraoctores U | fsetus P | obeedeban- mate M | italia U | optinere P | 40 edietale propos. U 
tur U | 17 ocontraetos U | 18 irrita om. MU | pro U 74 i [| 
19 ea U ex corr. | omnis M | contractos U | | seuolgatae P[ optinere P 42 re pupliea P, ibique U 
factus M | 20 habituri PI, U] sed PM | nullum — | | consl. PM, constitut. U || esto 43 de S- 
praeiudicium generandum codd., corr. Zachariae | 21 | tores U [ &b] ad M | 45 solitis Kroii] litis ] indicis 
enim] domini P | fortuitu C belli casus subverti Za- om. eis UI 46 lesiones U 


CONSTITUTIO PRAGMATICA 801 App. VII 


aliquid exegisse, vel in coómptionibus mensuris enormibus aliisque praeiudiciis vel gravaminibus aut iniquis 
sobdorum ponderibus possessores damnificasse, ex suis satisfaciant facultatibus. Quod etiam si quis de 
administratoribus aut actionariis de praeteritorum nefandorum tyrannorum tempore fecisse invenitur, ex 
suis facultatibus ei, & quo abstulit, restituere iubemus, cum nos indemnitatem subiectorum undique volumus 
procurari. Dat. id Aug. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XXVIII. pc. Basilii vc. anno XIII. (a. 554.] 5 


18 Ut . unicuique restituatur. Cum autem cognovimus, inimicis deo propitio diversis 
expulsis provinciis quosdam greges invenientes ab illis relictas [et] euo eas vindicare dominio, licet ad alios 
antea pertinebant, sancimus causa discussa, quantum quidem ad eos pertinet, eis praestari. Si quid vero 
ab aliis agnoscitur, dominum sus recipere, quod vero ex certo domino non cognoscitur, inter illos distribui, 


qui per eandem pro greges amisisse inveniuntur, divisione pro rata portione scilicet facienda. Dat. 10 
anno die et cons. ss. 

14 De eo, cui SU gré ablatum est, ut restituatur. Si qui etiam collatorum occasionem 
tributorum exactionis cuiuslibet oneris praetextu aut alio inrationabili modo a quib in auro vel 


in speciebus laesi esse noscuntur, hoc etiam com 
restitui, ut undique 5 habitatores legi 
sentire. Dat. anno die et cons. ss. 


nter el, cui ablatum est, iubemus sine gx e es 
e sua recipiant et nostri temporis possint felicitatem 15 


16 De servis, qui tyrannorum tempore liberas duxerunt uxores. Illud etiam praeteritis 
capitulis inserendum esse censuimus, ut, si qui per Gothicae ferocitatis nefandissima tempora servi con- 
stitut liberas uxores inveniantur duxisse, vel etiam liberis hominibus ancillae coniunctae, licentiam quidem 
liberae personae discedendi praesentes nostros mereantur affatus, ancilla videlicet vel servo in domí- 20 
norum suorum jura remesantüibus, nullo praeiudicio dominis servorum vel ancíllarum ex Deacon tempore 
generando. Si vero in posterum etiam coniugia tenenda esse putaverint, nullum praeiudicium circa liber- 
y propriam patiantur, filli vero maternam condicionem sequantur; quod etiam in illis, qui ex tali con- 
lugio nati sunt, obtinere iubemus. Dat. id. Aug. CP. imp. dn. Tustinianl pp. Aug. anno ra T 
Basili vc. anno f a. 554. 


16 De servis vel colonis ab alio detentis. Servos etiam vel colonos, quos ab aliquo contigit 
detineri, suis restitui dominis una cum medii temporis prole iubesmos. Dat. die anno et cons. ss. 


17 De deo dicatis virginibus. Cum autem tyrannicae ferocitatis praesumptionem res etiam inli- 
citas quasi ermissas egisse sine dubio sit, sancimus, ut si qui mulieres deo sacratas vel habitum religiosum 
habentes sibi coniunxisse inveniantur, nullam eas tenendi vel dotes forte conscriptas exigendi licentiam 30 
habeant, immo magis nolentes mulieres abstrahantur ac suis iterum monasteriis vel ecclesiis aut sancto 
proposito, cui dedicatae sunt, restituantur. Dat. id. Aug. OP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XXVIIL 
pe. Basilíi vc. anno XIII. (a. 554.] 


18 Ne per comparationes specierum collatores graventur. Ne vero per co&mptiones 
etiam quodcumque collatores d tum sustinere inveniantur, sancimus per unamquamque provinciam 35 
illarum fieri specierum coémptionem, quae per eandem provinciam abundare noscuntur; neque enim eius, 
quod ibi non abunde nascitur, coémptionem fieri patimur; pretiis videlicet pro specierum venalitate, quae 
tunc temporis in foro rerum venalium obtinere noscuntur, statuendis, ipsis tamen pretiis specierum uni- 
cuique cóllatorum in tributorum imputandis exactionem. Commerciis videlicet navium nullo modo prohi- 
bendis, ut et noster felicissimus exercitus possit nutriri et collatores aurarias functiones ex abundantium 40 
specierum commercio infundere valeant; distributione coémptionis P gy arbitrio tam locorum antistitis quam 
primatum uniuscuiusque (regionis) celebranda, ne collatores ex ofüclorum avaritia per quemcumque modum 
opprimi videantur. Dat. die anno et cons. ss. 


19 De mensuris et ponderibus. Ut autem nulla fraudis vel laesionis provinciarum nascatur 
occasio, iubemus in illis mensuris vel ponderibus species vel dari vel suscipi, quae beatissimo 45 
papae vel amplissimo senatui nostra pietas in praesenti con t. Dat. die anno et cons. ss. 


20 De mutatione solidorum id est monetae. Cum autem scimus, veterum Romanorum prin- 
cipum solidos per ilia loca facile inveniri, comperimus autem negotiatores vel allos quosdam propter muta- 
tionem solidorum dispendium aliquod collatoribus nostris inferre, sancimus solidos Bomanorum principum 
forma signatos sine permutationis dispendio per omnes provincias ambulare et per eos celebrari contractus; 50 


1 uel inceptionibus I, quoemptionibus P | inormibus 
(cuius hinc non iam omnes a/fero 


lectiones) | aliis om. M [ 5 CP.] conat. MU. om. P | dn. 


sali U | uic. PI 26 eeruos MU seruo P] vel PU] et M 
| colonos et detentos libri | seruus P | contegit P] 27 
unam AM | eonsl. PM, consul. U | 28 dicatas virgines 
PMU | 29 si quis P | 30 eas Osenbr.] eis libri | exi- 
gendi — ae suis om. P vulg. | 31 40 M] ad U [32 dat. 
subd. id. Mf | CP.) const. libri dom. üro (nn. P) iusti- 
niano libri | pp.] pio PM, pio U | 33 besili PM, 
besiliu U 34 pro P | oollatorum libri | 35 unum- 
quemque P, unamquemque MU 36 enim om. MU | 37 
habunde M | non fieri M | uenalitatem PM | 38 opti- 
nere P | 40 an arcarias? | habundantium P | 41 anti- 
stites P, antistetis M | 42 regionis addidi (cf. 800, 5 
ei vitatis Zacharias | auatia PI 43 consl. PM, constit. 

45 occansio P 46 cons. ss.] eonsl. sus. P, oonsl. ss. 

„ conati. ss. U | 47 solitorum M [ monite MU | prin- 
eipium P 


101 


CONBTITUTIO PRAGMATICA 802 App. VII 20—27 


eo qui dispendium aliquod pro mutatione solidorum inferre praesumpserit, pro unoquoque solido alterum 
tantum ei, cum quo contraxerit, inferente. Dat. id. Aug. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XXVIII. 
pc. Basilii vc. anno XIII. (a. 554.] 


21 Ut pretio satisfaciat de quo tulit quis. Si quis etiam de rebus immobilibus ad alium 
tinentibus 5 ornatum vel materiam abstulisse inveniatur, modis omnibus restituere, vel si iam i 5 
iniuncta sint aedificio, pretio satisíacere coartetur, ut undique nostrarum legum conservetur auctoritas. 
Instrumenta etiam, quae ad alios pertinentia forte ab aliis detinentur, prioribus dominis iubemus restitui, 
ut omnes undique nostrarum legum adiutorio potiantur. Si vero instrumentum perisse inveniatur, cuius 
exemplar apud alterum invenitur, utpote duobus scriptis authenticis, prout in contractibus solitum est, ex 
eo, quod apud partem alteram invenitur, aliud conscribi iubemus et parti cuius iam instrumenta 10 
perierunt, ut competentem possit habere cautelam. Sed et si quis instrumentum alienum sive ipse tollendo 
Sive quocumque casu inveniendo malignitate vel incendit vel abscondit aut corrupit aut quosque modo 
habere desierit, tune quanti interest eius, ad cuius iura instrumenta pertinebunt, is qui dolum fecit satis- 
facere compellitur. Dat. die anno et cons. ss. 


23 Ut annona ministretur medicie et diversis. Annonam etiam, quam et Theodoricus dare 15 
solitus erat et nos etiam Romanis indulsimus, in posterum etiam dari praecipimus, sicut etiam annonas, 
quae grammaticis ac oratoribus vel etiam medicis vel iurisperitis anten dari solitum erat, et in posterum 
suam professionem scilicet exercentibus erogari praecipimus, quatenus iuvenes liberalibus eruditi 
per nostram rempublicam floreant. Dat. die anno et cons. sa. 


28 Ut civiliter inter se causas sudiant. Lites etiam inter duos procedentes Romanos vel ubi 20 
Romana ona pulsatur, per civiles iudices exerceri iubemus, cum talibus negotiis vel causis iudices 
militares cere se ordo non patitur. Dat. die anno et cons. ss. 


24 Ut mutationes in suo statu stent. Rei publicae permutationes etiam vel sive 
competitiones cum publico factas usque ad adventum sceleratae memoriae Totilae in sua serta 
mus, si tamen nulli aliquid alio possidenti competit. Dat. die anno et cons. ss. 2$ 


25 Ut fabricae publicae serventur. Consuetudines etiam et privilegia Homanae civitatis vel 
publicarum fabricarum reparationi vel alveo Tíberino vel foro aut portui Romano sive reparation formarum 
concessa servari praecipimus, ita videlicet, ut ex isdem tantummodo titulis, ex quibus delegata fuerunt, 
praestentur. Dat. die anno et cons. ss. 


26 Ut per negotiatores . fiant. Super vimus, Calabriae vel Apuliae 36 
provinciae possessoribus pro coémptionibus, non inferendis superindicticium titulum impositum esse 
DnaguAque milena; unde co&mptiones per negotiatores annis lis exerceri, in praesenti vero 

toribus specierum coémptiones recusare temptantibus tam superindicticium titulum quam co&mptionis onus 
provinciae possessoribus imminere; cum abunde mercatores sint, per quos possit exerceri coómptio, sancimus 
magnitudine tua haec examinante, si possibile sit negotiatores species comparatas inferri, collatores 2 
provinciae nullatenus praegravari, cum superindicticio titulo semel imposito coémptionis etiam onos 
inferre eit impossibile. Dat. die anno et cons. ss. 


21 Ut qui voluerint ad praesentiam imperatoris navigare, non impediantur. Viros 


impedimento venire concedimus, nemine end eos habituro licentiam, ne senatoribus nostris vel 49 
deatur excludi. Sed etiam ad Italiae provinciam eundi eis et ibi 


temeratores nostrarum iussionum. P tica dat. id. Aug. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XXVIIL 
ic Basilii vc. anno XIII. Narsi viro praeposito sacri cubiculi, Antiocho viro magnifico praefecto per 


1 eo —inferente Zachariae] eum (eam U) — inferat 5 patiantur d om. PHI rea P 
libri, eumque — inferre Haenel | pro mutatione A/U] | | vel om. MU | 24 competit petitiones P, condictiones 
3 PI 2 ei) et MU | cum] ei PI eontruxerit | Gothefredus, eompactiones Zachariae | puplioo P tatele 
dew, P. — pp. om. U | eonst. PH I dn] | Pl us P vulg. | 25 identi lae oltm] 
dom. nn. P. iutiniano PM | pp. P] pio pp. M| | poeidente libri et U om. M P | 26 fabricas publica 
3 po] pp. P? | beili PM, U | uc. MU] cons. | libri | consuitudinem M | priuilegio 2127 i m 
P | anno om. M | Cap. 21 extat in (ege Romana PI albeo P || fortui MU | sive] eue MU | 28 hi MP, 
canonice compta) fol. 112* ubi post inscr. add. Kap. XXI | eisdem U | 29 et om. libri | 31 super indictium Af | 32 
ex fine nouellae 2 4 pretio CJ] pretium PHI satisfaciant | unaquaeque MU | 33 temptantibus Osenbrüggen] tem- 
U | de quo MU!) et quod P | abstulit Zachariae | 5 | ptantes PM | 34 as et cum? | mareatores P | pro quos 
materiam abstolissit inueniantur M | iam om. I] 6 in- * l 
iunctis P | praeo M|7 alium JJ ab om. M | prioris P | correxi | 36 super indictico M | honus PI 31 e oam. 
| 9 inuenitur Pl] inueniatur MU | autenticis P aten- | libri I ss.] sp. M 38 uoluerit et impediatur PI 39 no- 
ticis M | contractis P | solutum libri | 10 et] ut / f | stram PAM [| volentes Beck) uolentibus libri | 40 neminem 
patri M ( qui instrumentum / 12 inueniendum PI at libri | 41 prouincia P prouineiae undieis M | 42 c 
quocumque H I 13 pertinebant Osenbrüggen | is P) his | andi M | dominus PI 44 per hao M | 45 effectu M pr. 
MU | 14 subscr. om. 1 die et ann. M 15 annonas | observare PM, correxi | proourit M | 46 pragmatioam P 
ministrentur libri | quam theodericus M, theudericus U | pragmat. M || Const. — Aug. om. OP.] const. libri 
16 solidus M pr. 17 quas Haenel | uratoribus MP || | dn.) dom. nn. P, dom. üro U | Iustiniani] iustiniane 
ante MU | solidum M pr. | 19 puplicam P anno et U] | pio P, iust. pie U | pp. P] po. UJ 41 besili libri | ve. 
anno P, et anno M | 21 iudices — vel (*) om. U | exercere | — cubiculi om. U | anthioco libri | 48 italia hbri 


803 


VIII. 


LEX QUAE DATA EST PRO DEBITORIBUS IN ITALIA ET SICILIA. 


In nomine domini nostri lesu Christi Imperator Caesar Flavius Iustinianus Alamannicus Gotbicus Fran- 
cicus Germanicus (Anticus Alanicus» Uuandalicus Africanus pius felix inclytus victor ac triumphator 
(semper) Augustus Narsi Panfronio et senatui. 5 


Cum semper decursio barbarici temporis in novarum rerum eee et veteribus legibus occasionem 
praebeat promulgandis, generalibus hominum diffücultatibus communi remedio subvenire necesse est. Uni- 
versae quidem Italiae nos oblatae preces generaliter commoverunt, feneraticiis pecuniis reddendis aliquod 
iam annuere postulantes remedium, ne per communes calamitates et reditibus propriis fraudentur et debiti 
inpossibili solutioni succumbant. "Talibus itaque precibus annuentes (per) praesentem legem sancimus, ut 10 
per universam Italiam atque Siciliam pro mutuis pecuniis, quae usque ad nuper factam incursionem Fran- 
corum datae noscuntur, post redditam perfectam pacem Italiae expleto 3 tunc aut media pars 
creditae sortis creditoribus offeratur, aut medietatem suae substantiae, si hoc el debitor, offerat 
creditori, usura videlicet & die crediti usque ad completum quinquennium (in) i contractibus omni 
modo cessante, Si quae autem pignora pro debito data per clades Italiae 5 rei communem even- 15 
tum tam debitor quam creditor sentiat, ut nec creditor pro mutuis pecuniis convenire nec debitor possit 
actiones exercere pigneraticias. Si vero pignora exstant, debitae etiam sortis pro intecris pignoribus 
solutio celebretur. Quodsi pars pignorum salva inveniatur, pro rata portione sortis etiam pars creditorem 

uatur. 81 quis vero datorum pignorum magnitudinem occasione barbarici (temporis) lucri causa sup- 
prinere aut celare voluerit et hoc & debitore Mg hir potuerit, amisso debito pignor& reddere compel- 20 

t. Hi vero, qui necessitatem debiti facientem beneficia vel usuras in capite debiti redigunt, quod etiam 
bonis temporibus fleri leges minime patiuntur, per hanc sanctionem huiusmodi fraudentur augmento, ita 
videlicet, ut, quidquid etiam de usuris et beneficiis confert 


LEX PRO DEBITORIBUS App. VIII. IX 


IX 


Imp. Fl. Iustinianus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Uuandalicus Africanus 25 
pius felix inclitus victor ac triumphator semper Augustus Iohanni pp. per Africam. 


Cognitum nobis est quod quidam in provincia Africana non adtendentes iussiones nostras, quas abe 
repetitione fecimus rusticorum, calumniam exercere non cessant, repetentes colonos vel rusticos vel filios 
eorum, qui ex propriis rebus ante adventum felicissimi exercitus exisse monstrantur; sed et clericos in 
officiis ecclesiasticis constitutos ex iure colonatus sollicitare non cessant. Scimus enim nos pro hac causa 30 
sacros apices promulgasse quibus definivimus, tempore ex quo deberent repetitiones fleri rusticorum sive 
rusticarum. lubemus ergo magnitudinem tuam has calumnias repetitionis modis omnibus in Africanis regio- 
nibus qe iuh et nullum lere colonorum etatum Mosi viris quam in mulieribus vel filiis eorum 
m cissimus noster exercitus Africanam 


gibimet vindicare nisi ex pore, quo sicut diximus f rovinciam 
auxiliante deo nostro imperio vindicavit; clericorum autem tiones quo a tempore nostris apicibus 35 
statuimus fieri iubemus nec ulterius dilatari; veternosas enim et contentiones non ur protolari. 


Quoniam autem cognovimus viros eloquentissimos supradictas iussiones nostras generalibus legibus non 
raeferre, iubemus tam praeteritas iussiones quas pro hae causa promulgavimus quam hanc praesentem 
Tossionem in Africanis regionibus legis vicem obtinere et nulla praescriptione A. ies generalium submoveri ; 
sed edictis & tua magnitudine propositis innotescere, ut sciant omnes Afri populi, sub qua temporis 40 
cautela suas debeant pro repetitione colonorum vel colonarum sive clericorum exercere 8 poena 
quinque librarum auri qui contra hanc iussionem venire temptaverint feriendis. Divinitas te servet per 
multos annos. Dat. X. k. Octobris Chalcedone imp. dn. Iustiniani (pp.) Aug. anno XXXII. po. Fl. Basilii 


ve. anno XVII. ind. VII. 


App. VIII extat in Vindob. 2100 in appendice Iuliani, ex quo edidit Biener Zeitschr. f. 
IX extat in Iuliani codice Utinensi f. 92* post const. VI, ex quo edidit Hasse. 


App. 
p. 15 et Taikan. p. 225. 


2 1x cod. | 3 Alamannicus Kroll) alanicus ced. | 4 

ieus cod. | 6 in] intuitu Zachariae; lacunam statui 
veteribus (nom sanum)) veteris iuris Zachariae | 7 prae- 
t cod. | 8 nos] nobis Zacariae | oblate | 9 an- 
nuere Kroll) renuere cod. invenire Skuusc | reditum — 
fraudetur — solutionem suocumbeat cod. | 11 per add. 
Beck, praesente lege Zachariae | 12. data cod. | 13 me- 
dietatis cod., corr. Zachariae interpunctione ante si sub- 
lata | 14 usuras cod. | a die Zachariae) audiet cod. | in 
add. Zachariae | 15 eessantem cod. | si qua utrum cod., 
corr. St 16 eonuepiri cod. | 17 pignera cod. I 18 
solatio cod. [ pignerum cod. [ ratam portionem — partem 
cod. | 19 datorum Zachariae] &otorum cod. | pignerum 
cod. | occasionem cod. | temporis addidi, barbericae (in- 
eursiopis) Zachariae | suppremere cod. | 20 comprobare 
cod. | pignera cod. | 21 necessitate — faciente Zachariae; 
an necessitatem — augentes? | usura cod. | 22 augmen- 
tum cod. | 23 data est lex paulo post Francorum inva- 


la. 558.] 


ae. Rochtew. V 352 ss. 
er. d. Sele. Ges. 1853 


sionem, quae fuit anno 555 | 25 gotticus ced. | germa- 
nius did 5 AA ni, u ex b m* [| affrieanus 
cod. | 26 triumfator cod. | africa cod. | 28 repetitiones 
ced. | oolonas uel rusticas cod., is etiam (colonos 
vel rusticos) vel colonas vel rusticas | 29 monstratur 
cod. | 31 saeros apices] est app. VI | promulgare cod. 

debere cod. I tusticorum cod. m* | 32 affrieanis cod. 

33 nullam cod. nulli ZacAarige | tam in viris quam 
Kroll] in uiris tam cod., iu viris aut Zachariae | 35 
deo] domino cod. | quo a tempore Xroll) quia tempus 
cod., quo tempore Zachariae | 36 protelas cod. | 39 nul- 
lam prescriptionem cod. [ 40 sed] sed e& Zachariae non 
male | 41 repetitiones cod. | 42 feriendi cod., corr. Za- 
chariae | 43 subscr. octubris ealoedona imp. dont iusti- 
niano eod. | XXXII Zachariae] XXIll? cod. ,palluit 
rp | po.) cons. cod. [| besili ue. anno XVI indo. 


101* 


INDICES. 


NUMEBI VULGARES CUM EIS COMPARATI QUI SUNT 
ZACHARIAEI EDITIONE. 


Vulgo Zach. Vulgo Zach. Yulgo Zach. Vulgo 
I— IX XLIX— LXV XCVII— CXIX CAL 
Il— X LXVI XCVIlI— CXX CXLVI— 
I1l— XIV LI— LXVIII CLX CXXI CXLVII — 
17— XI LII— LXIX CXXII CXLVIII— 
y— XIII LIII— LXXI CI— CIX. CXLIX— 
V1— XII LÓIV— LXX CI LIII C. 
VII— XV LV—  LXXII CI1I— LIV CLI— 
VII1— XVI LVI—  LXXIV CIV—  LXXIX CLII— 
IX— XVII LVl1I— LXXIH CV—  LXXXI CLIII— 
X- XVIII LVIII— LXXV CVI—  CXXIV CLIV— 
AXI— XIX LIX— LXXVI CVII— MAVI CLV — 
XII—- XXII LX— LILXVII CFIII— CXXVII CLVI— 
XII1—XXXVIII LIT LXXVIII CIX— CXXIX LVI1I— 
XIV— XXXIX LXII— CX— CXXVIII CLVIII — 
AXV— XXXV LXlIIl— LXXXIV CXI—  CXXX CLIX— 
XV1— XXXVI LXi1V— LXXXIII CXll— CXXXI CLX 
XVII— XXI LXV— LXXXY CXIlI— CXXXIV CLXI— 
XVIII-. XLI LXVI— LXXXVI CXIV— OXXXIII CLXII— 
XIX— XLIII LXV1I—LXXXVII CXV— CXXX CLXIII— 
XX—  XLVI LXVIII—LXXXVIII CXV1-.OXXX VIII CLXIV— 
XXl— XLVII LXIX— LXXXIX CXVII— CXLI CLA 
XXII— XLVIII LXX— XC ILII—  CXLIII CLXV I— 
XIII XL LXXI— XCI CXIX—  — CXLV CLXVII— 
AXIV— XXIII LXXII— XCII CXX— CXLVIII CLXV III— 
XXV— XXIV LXXIHI— XCIII CXXI— ed. I— 
XXVI— XXV LXXIV — XCIV CXXII—- X CXLVI ed. II— 
XXVII-- — XXVI LXXFV— LXXIX CXXIII— CLV ed. III 
XXVIII XIII LXXV I— XCV CXXIV— CLIII ed. IV — 
XX1X— XXXII LXXFII— XXVIII CXXV—  CXLIV 7— 
XXX—  ELIV LXXVIII- XCVII CXXVI— CLVI VI— 
XXXI— XLV LXXlX—  XCVII CXXVII— CLVII 
XXXII— XXIX LXXX— XCIX CXXVIII— CLII ed. VIII— 
XXXIII XXX LXXXI— CI CXXIX-— CLIX ed. 1X— 
XXXIV LXXXIIl— CII | CXXX— CL ed. X— 
XXXFP— XXVII LXXXIII— CIV CXXXI— CLI ed. XI— 
XXXVI— VIII LXXXIV— 0 CXXXII— CXLVII ed. III 
XXXVII—- XXXIV LXXXV— CVIII CXXXIII— ed. III 
XXXVFIII— XLI LXXXFl1— CIII CXXXIFV—  CLXVI app. I— 
AXXIX— L LXXXFII— CVI CXXXV-— CLXVII app. I 
XL— LI LXXXVIII— C OXXXVI— XLIX app. II 
XLI— LII LXXXl1X— CXXXVII— CLXXIV app. IV — 
XILII— LVI XC— oxi  CXXXVIII— Il app. V— 
XLIII— LX XCI— OXllí CXXXIX— LVIII app. VI— 
LI LXI XCII— CXIV CXL— om. app. VII— 
XLF— LXI XCIII— CXV CXLI— CLXXI app. VI1I— 
XLVI—  LXIII AXCIV— CXVI CXLII— C app. 1X— 
XLVII[— LXVI XCPF— CXVII CXLIII— 
XLVIII— LXIXIV XCFI-— CXVIII CXLIV — om. 


I. 
ORDO AUTHENTICI ET CORPORIS 168 NOVELLARUM 


COMPARATUS. 

Auth. Nov. Auth. Nov. Auth. Nov. Auth. Nov. 
1 I 35 69 LXVII 103 CVIII 
2 II 36 XXXIV 10 LXVIII 104 CIX 
3 III 37 XXX 71 LXXI 105 
4 IV 38 XXXVI 12 LXX 106 CXI 
5 V 39 XXXVII 13 LXIX 107 CXII 
6 VI 40 XXXVIII 14 LXXIV 108 CXVI 
7 VII 41 75 LXXII 109 CXIV 
8 VIII 42 XL 16 LXXIII 110 CXII 
9 IX. 43 XLII 77 LXXVI 111 CXV 
10 X 44 XLIII 78 LXXVII 112 CXVII 
11 XI 45 XLIV 79 LXXVIII 113 CXVIII 
12 XII 46 XLVI 80 L 114 CXIX 
15 XIII 41 XLVIII 81 115 CXX 
14 XIV 48 XLVII 82 LXXXI 116 CXXV 
15 XV 49 83 117 
16 XVI 50 LI 84  LXXXIII 118 CXXX 
t1 XVII 51 LII 85  LXXXIV 119 CXXXI 
18 XVIII 52 XLV 86 LXXXV 120 CXXVII 
19 53 LIII 81 LXXXVII 121 ed. VIII 
20 X 54 LIV 88 LXXXVIII 122 
21 XXI 55 LV 89 123 CXLV 
22 XXII 56 LVI 90 XO 124 CXLVI 
23 XXIII 51 LVII 91 XCII 125 CXLVII 
24 58 92 XCIV 126 CLIX 
26 XXV 59 LVIII 93 XCI 121 OXXXIV 
26 XXVI 60 LIX 94 XCV 128 —LXXXVI 
21 XXVII 61 95 XCVI 129 CVI 
28 | XXVIII 62 96 XCVII 130 
29 XXIX. 63 LXXV «— CIV 91 131 CXXIIII 
30 XXX 64 98 132 CXLIII 
91 XXXI 65 LXIYV 99 XCVIII 138 CXXVIIÍ 
32 CII 66 LXIII 100 XCIII 134 
33 Cl 67 LXV 101 CI 


INDEX CONSTITUTIONUM AD TEMPORIS ORDINEM 
REDACTUS. 
Variam lectionem non adnotavi nisi maxime necessariam. 


Circa a. 912 
CLXVIIL Zoticus pr. pr. Or. Iohanni praesidi Cypri. 
a. 021—929 
CLXVlI. Demosthenes pr. pr. etc. N. Ortalino prae- 
5 sidi Lydiae. 


LV. Belisario magistro militum. 
D. k. Febr. CP. dn. Iustiniano pp. Aug. (III.) cos. 
Ante kal. Iun. a. $34 
10 CLI. Johanni ree /ecto praetorio Orientis iterum. 
Dat. XVII. ) 


&. 094 
CLII. Johanni p Cc 
D. k. Iun. O Iustiniano pp. Aug. (1V.) et 
15 Paulino vo. 


Inter prid. k. M k. Mai. nr et XVII. k. Mai. a. 535 


pr. 
Ante XVII k. Lk. fai a. 
CXXXVIIL 9 Li E officiorum. 
20 a. 535— 990 
ed. IV. Johanni pr. pr. Or. 
CLIV. Floro comiti sacrarum rerum privalarum. 
OXXXIX. Floro com. rer. priv. 


25 I. [Johanni r. Or. 
Dat. k. lan. 


XI. Catelliano 
m XVIII. k 


o Primas lustinianae. 4 
lisario vc. cons. 


me 


WW rica CD. 
5 vc. cons. 
vill . lohanni pr. "i : 
ie Pes k. CP. Belisario vc. cons. ^ 


ba. Ty. A k. d Rar ve. con. 


Det t XV k. "^ CP. Belisario vc. cons. 
OXXL Arsilio praesidi Tarsi. 5 
Dat. XVII. k. Mai. CP. Belisario vc. cons. 
XVII. Triboniano quaestori sacri palatii. 
Dat. XVI. k. Mai. CP. 5 vc. con. 
. Floro comiti rerum privat | 
Dat. XVIL k. Iun. CP. Belisario v vC. CODS. «4 
XXIV. Iohanni pr. pr. Or. 
Det. XV. kal. Iun. CP. Belisario vc. cons. 


. pr. Or. 
un. CP. 5 v6. con. 
P". K. Be Belisario ve. COnS. 


5 
5 Belisario vC. COnS. 


LXXVII. . 


CP. Belisario vc. cons. ind. XIII. Dat. .... lun. Belisario vc. cons. 
XXXVI Salomoni g Pas Africae XXIII. Agerochio praesidi Hacmimonti. 
Dat. kal. Ian. CP. Belisario vc. cons. Dat. XVII. k. lui. CP. Belisario ve. cons. 
II. Hermogeni mag. of. XXXIV. 4gerochio praesidi Haemimonti. 7 
30 Dat. XVII. k. April. CP. Belisario vc. cons. ind. Dat. xit . Iul. CP. e vo. Cons. 
XIII. XXXIII. D 
IV. Iohanni pr. pr. Or. Dat. XII. k. Jul. E. Haare we. co vc. Cons. | 
n pii FFF XXVIIL Johanni . pr. Or. 
Dat. XVII. k. Aug. CP. Belisario vc. cons. Ww 
35 518 patriarchae CP. XXIX. Johanni pr. y^ Or. 
*. pri OP. Belisario vc. cous. Dat. XVII. k. Aug. CP. Belisario vo. cons 
piphanio patriarehae CP. ed. III. 4cacio procons. Armeniae( 
De ren „ Apri CP. Belisario ve. cons. Dat. X. kal. ug. i ve. cons. 
5e patriarchae XXXVII. r. pr. Africac. 85 
40 VI K April CP. Belsario vo. cons. Dat. kal. Aug. OF. vc. CODS. 
CERVI e ad seria comiti largitionum. XV. Johanni pr di Or. 
Belisario vc. cons. Dat. id. Aug. CP. Belisario vo. cons 
T Iban atriarchae Romae. XVI. Anthimo patriarchae CP. 
Dat. XVIII. k. Mai. CP. Belisario cons. Dat, id. Aug. CP. Belisario vo. cons. ind. XIII. € 
vy Zach. | 11 (kal. Ian. CP. dn. Iustiniano | Jul*, om. c V. (56 XVII. M. At] XVIII. app. Ful | 
oo.) (i e. a. 533) suppl Zach. (14 IV. | 58 EVI. k. M] k. c Ark. j 60 XVII. id. ium. Af mee 
TL e à v7» vnaveiay Belo TÀ(eod.) . wa, Jou ME ov ITI. VI. idus ooctuba. c 
19 F XVI. Pontius € nov. 24 p. 181, 27 7] X V. k. M | Bamb. II. indie. II add. Bamb 1 XV. kal. Iun. 
k. Ath. € k. Iu. I ivd. d A od. TÀ. 133 | M c Ii nó . ua. lone Ath. k. Iun. EI p. 
XVIL k. M Ath. Iul] kal. April. Wu. cett. XVII. "lovis TA. | 66 XV. k. Iun. M c] ne wu. xal. lav 
k. Iul. 6 [ 36 XVII. k. M] k. [ul c Al. Tk. nal 1, A ora. Ath. kal. Iunias Jul. (68 XV. kal Ium. Mc 
oͤrerraſas Balscagíov nal EvvQoníov Ath. (Th.), sim. A | Tal.] moo . ua. Ath. kal Iun. Jul. | 76 
88 VII k. 1. n. Ai, x Pra ^ XVI. fan. (. Neob. XVI. kal. innias Jul.“ x90 , l 
XIII. e R, XII. 6 Bamb. om. Jul. | 42 | loviie AA. N. iov VARI NA A UD 
dall. [ui* | 44 XVIII. kal. Ban 1I] 1n viri. kl ul? e restituta e Th. i XVIL. k Tul (4k) 
kal. Jul. al. VI idus Neob. u rore d Ath. nn» k. uul M | FFC 176 
Nos. VL Jul. $ f XVIII k. iul. Jul. V. kal. mart. T psta s. 


d "w^ He semper) | 46 XVI 
) VIII k. € Banb. 77 k. 6 Vu 

"y 44. Tu | o 50 XVII. k. mai. M p. 78, 1] XVI. (xs 

M p.80,41 XII. k. Mai. 6 p. 78, 17 XIII. k. Mai. e 

p. 88,4 k. april. Jul* april. Jul.“ | 52 XV. k. Mai. 

Schoell] XV. k. april. M, et XII. et XIII. et X1V. k. 

Mai. 6 | 54 XVII. M Iu] XVIII. 6 amb. II VII. 


80 XVII. k. 6 44. ] M 
82 XVII. e u^] XV. M. Atk. VI. Iu." | 84 
VIL. Zach. | 86. XVII. kal. Zack. | Ard s. 8 
Ti. J 88 id. c At.) XVI. id. M90 id. 
XIII. kl. Tul.“ xad. Ath. 


5 


10 


15 


807 


ed. XII. Johanni pr. pr. Or. 

Dat. XV. n ept. CP. Belisario vc. cons. 
XIII. Constantinopolitanis. 

Dat. id. Octobr. CP. Belisario vc. cons. ind. XIV. 


XIV. Constantinopolitanis. 
Dat. k. Dec. CP. Belisario vc. cons. 
a. 990. 


XXIII. Triboniano mag. off. et quaest. 
E non. Ian. CP. post Hin Belisarii ve. 


J^ pr. pr. 
Dat. XV. k LAE CP. oM cons, Belisarii ve. 
XVIII. Iohanni r. pr. 
M k. P. post m Belisarii vc. 
XIX Joanni. pr. pr. 
Dat. XVI. k. April. CP. post cons. Belisari ve. 
XX. lohanni pr. pr. Or. 
Dat. XV. k. April. CP. pc. Belisarii vc. 
XXI. Acacio procons. Armeniae. 
Dat. XV. k. April. CP. pc. Belisarii ve. 
XXII. Iohanni pr Or. 
MT XV. k. x. Api. CP. pe. Den v. 
Dat. XY. ka A dri 7705 p. e. Belisarii ve. 
XXXI. Johanni ) a ap 
Dat. XV. k. April. CP. 
XXXIX. lohanni Bm 
ai. CP. D 
i 


. €, Belisarii vo. 


c. Belisari ve. 
. 
lisarli vc. 


xL XV. kal. 
etro archiepiscopo 
Dat. XV. k. Iun. CB. p. 
XL Bono quaestori 3 

XV. kal Iun. ind. XIV. p. c. Belisarii. 
CII. Jokanni pi pr. pr. Or. 

Dat. VI. k. yg a Do beum ve 
CIII. Johanni 

Dat. k. LAE 


Or. 
7 Dat. XV. k Tons p. e. Belisarii ve. 


a. 837 Eos 

Dat. XVI k. a e. Qo. p 6 Dalai ve ao 
XLIV. wi sea 

(n n 

secundo 

XLV. p ca de 

Dat. XV. k. br Or. p. c. Belisarii vc. anno IL 
XLVIIL Johanni pr 6 

Dat. XV. k. Sept. . €. Belisarii ve. anno II. 
X XY T. Sept &. 

1 P; p.c. Belisarii vc. anno IL 


Lll. Johanni pr. 
Det. XV. E Sept. CE. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno p.c. Belisari vc. (anno II.) 

4 eid. Ath.) XVI. id. M | 9 III non. Ian. V Iui.^? At^. LI 
non. ian. [uL al ki. Lol. kl. XII. april. Paris. 11 XV. 
T Neob.] V.s V, Ath. | post oon. Belisarii Tul. Ack. TI.] 
bilisario ue. cons. (a. 535) M 6 | 13 41. Belisarii 
vo. 6 Jul. TA.] bilissarii uo. oons. 15 XVI. 

M) XV. 6 Ath. | Belisario vo. oons. (a. (e 800 6 i 17 
XV. k. April. M At^. T^) III. nn. ianuarias Jul.“ X. 
k. april. 6 V k. april. £ O Bamb. II. | 23 Om. M. XV. 
k. g Ath.] k. 14.1 21 XV. kal. mai. M] XII. kal. maii 
(ian. Bamb.) 6 k. maias Jul. v) noó . nal. Axe. l. 
Ath. K. uagvío Th. | 29 XV. k. Iun. Me Ath.) k. mai. 
Jui» | Belisario uo, cons. (a. 535) £4 31 XV. k. (A.)] 
k. Iu. | XIV. Biener] XV. et XII. et V. codd. | 33 VI. 
k. M] IV. id.g | bilimrio uo. conss. M per à v. Vx. 
Aniovos Th. | 35 k. iun. M | bilisari uc. oonss. M 
37 VIIL id. Aug. C rot, concilii] VIL id. aug. 
VIIII. idus Aug. 6 red 1. waÀ. Ang. Ath. | 39. XV. 
k. M) XVIII. k. se A Kal. Ath., k. Ju. | ann. 
d. (» secundo i. e. a. 537) add. c T, "contra bilisiario 
uice consul. c V | 42 XVI. k. M) k. c Iul. Ath. | anno II. 
om. Jul. A TA. | 44 XVI. MI XVIIIL c » At^. | ann. 


&. 535— 538 


XLVII. Johanni gt r. Or. 56 
Dat prid. k. Sept. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno XI. p. c. vc. anno II. 
L. Bono quaestori exercitus. 
Dat. k. Sept. CP. imp. dn. Iustiniani 
anno XI. p. c. Belisaril vc. anno II. 
LI. Iohanni pr. 85 Or. 
Dat. k. Sept. CP. imp. 5 pp. Aug. 
XI. p. c. „ vc. anno I 


E in imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 65 
vc. anno II. 


Pp. ^t Aug. 


Dat. k. Get 2 4. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XI. p. c. Belisarii vc. anno II. 
LV. Menae patriarchae CP. 
Det. XV. dd CP. imp. dn. Iustiniani pp. Ang. 
anno ii vc. anno II. ind. I. 
LVII. Menace atia clas CP. 
Dat. XV. k. Nov. 8 imp. dn. NS. 
171 5 vc. anno II. 


Dat. III. 20m. rs di Iustiniani 
anno XI. 13 vo. anno II. u . 
LVIII. 3 
* p. » 6. Beli vc. anno II. 
ov. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
AI Pe c. Belisarli vc. anno II. 


ni pr. pr. 8$ 
Dat. k. Dec. de ia. dn. Iustiniani pp. Aug. 
iux . elsi v. anno Il. 
LXI. Johanni pr. 
Dat. k. Dec. CP. . gage Iustiniani pp. Aug. 
r elisatli vc. (anno Il.) 90 
LXXV (— CIV). Triboniano guaestori sacri palatii. 
(Dat. ... Dec. CP. imp. dn. lustiniani pp. Aug. 
anno XI. p. 6. Belisarii vc. anno II.) 
LXII. Johanni pr. pr. Or. 
Dat. kal. Iauuaris CP. imp. dn. Iustiniani 
Aug. V (anno II 
CV. Strategio n 7 largition 
P. (imp. dn. Tustiniani Aug. 


P di 9$ 


Dat. V. lan. C 
anno XL) p. c. Belisarii vc. (anno II.) 
a. 38 
LXIV. 


Longi: 
Dat. XIV. k Fehl. CP. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
1 MS XL ap VC. CODS. 


L Dat. VIL. Mart“ 
Dat. VII. id. Mart. bb. 1 imp. dn. Iustiniani pp. 106 
1 anno i Iohanne vc. cons. 


aesidi Moesiae. 
aret "i. Cb. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno Iohanne vc. cons. 


secundo M] om. & Jul. Ath. Tl. | 471 XV. k. M] k. c 
Jul. Ath. | imp. Iustiniani pp. Aug. anno XI. add. c | 
tó Ósvtegov solus add. Ath. | 49 XV. k. M] X. k. 6, 
k. Jul. Ath. | anno seoundo add. g Bamb. Jul | 51 
XV. k. M] X. k. c Ath. anno II. om. Tul. Ath. TI. 
53 XV. k. M] k. c At. | 57 anno II. om. M Iul. TR. 
indictione I. add. 6 V | 59 XV. k. 163 anno II.] vo 
4 Ath. iterum Jul. , ni Ls. e op XV. k. M | 68 
kal Af Ack.] X. kal. "1 nonas nouembres g 
Bamb. | anno II. 6 N pts om. M | ind. I 6 om. 
cett. | 74 III. nonas c | anno II. om. Iul.“ At. T. | 71 
III. non. Nov. c At.) III. k. nou. M kal octub. Tul.“ | ind. 
L. c) id. 4 Ath. Th. om. cett. | 80 y gsx veufoioo TÀ. 
anno II. c TÀ. (qui add. ivd. )] om. M Ath. | 84 anno II. 
T. (qui add. i». 4 v y Ath. om. C Iul. | 89 k. Sept. Jul. 
vó a Ath.] ann. II I vo F soli Ath. TA. | 92 Subscr. 
reficta ex Ath. (JB.) | 95 V. kal. Zach. | vo f Tk. solus | 98 
Om. M. imp. — XI.] Bacidsae J. 30 4 Ath. (TA.), om. C 
15 B At. solus | 102 XIV. k. Febr. (A/^.)) XV. kal. Febr.g 
IAIII. k. aug. M n. PsBpovagiq T^. | 105 ngo «E xad, 
Mar. Ath. | 108 uel. Ane Ath. | vavaéas 4d níiorvos Ath. 


100 


10 


15 


40 


a. 538—539 


LXVI. Iohanni pr pr. Or. et consuli. 
Dat, k. Mai CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XII. Iohanne vc. cons. 
LXVII. Menae patriarchae CP. 
Dat. k. Mai CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
ann XII. Iohanne vc. cons. 
LXVIII. Johanni 1 5 pr. Or. et cons. 
Dat. VIII. k. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno XII. Iohanne vc. cons. 
LXIX. Constantinopolitanis. 
Dat. k. Iun. CP. imp. dn. lustiniani pp. Aug. 
anno XII. lohanne vc. cons. 
LXX. lohanni pr. E Or. et cons. 
Dat. kal. lun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XII] Iohanne vc. cons. 
LXXIl. Johanni pr. pr. Or. et cons. 
Dat. k. Iun. OP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XII. Iobanne vc. cons. 
LXXII. Johanni 1750 pr. Or. et cons. 
P. imp. 


Dat. k. Iun. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XII. Iohanne vc. cons. 
LXXIII. Johanni pr. pr. Or. et cons. 


Dat. prid. non. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno XII. Iohanne vc. cons. 
LXXIV. lohanni pr. pr. Or. et cons. 
Dat. prid. non. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani 
Aug. anno XIL lohanne vc. cons. ind. I. 
Bw Frovs. 
LXXVI. Wow n Or. et cons. 
Dat id. Oct. CP. imp. dn. lustiniani pp. Aug. 
anno XII. lohanne vc cons. ind. II. 
Post! VI. id. Mart. a. w " 
. Domáinico pr. pr. : 
Inter k. Sept. $58 et k. Sept. $09 
ed. XIII. Johanni pr. pr. Or. 
a. 539 
LXXVIII. Johanni pr. du Or. 
Dat. XV. k. Febr. CP. imp. dn. Iustinlani pp. 
Aug. anno XII. Aplone vc. cons. 
LXXIX. Menae patriarchae CP. 
Dat. VI. id. Mart. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno XII. Apione vc. cons. 
LXXX. lohanni pr. pr. Or. 
Dat. VI. id. Mart. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
Ki anno XII. Apione vc. cons. 
CXXXIIl. Iohanni pr. a Or. (Menae). 
Dat. XVII. k. Apr. CP. (imp. dn. lustiniani pp. 
E d anno XIL) Apione vc. cons. 
LX Senatui C. 


Dat XV. k. Apr. CP. imp. dn. lustiniani pp. 


Auf anno KII. Apione vc. cons. 
LXXXIl. Johanni pr. 119 Or. . 
Dat. VI. id. Ae P. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno XIII. Apione vc. cons. 


PP. 
roc 


k. Iun. macwit Zack. 11 dat. — CP. om. MI ad. Joud. 
Ath. | 14 kal. M] prid. non. c [ 17 k. iun. JI prid. non. 
Iun. € K sóvo» 'loviiow Ath. | Aer v. vx. Iodvvovt 
o 
Ath. | 20 kal. iul. Jul.“ | 23 prid. non. 6 4t.) pp. N M 
vratsíae vfríovos Ath. | 26 prid. om. M | Iun. om. c 


Pu B M) Ad. a' Ath. | dri MA 


p. uagtíp TI. VIL C daas L. 28 sy (v. Lg) 
V) | 63 


M Jul,, e codice igmoto ed. Pithoeus, unt Ath. 
TA. c (qui dat. Apione vo. cons.) | 58 Iun. f 41. rn 
«aÀ. (om. petri 


808 


LXXXVI Dat. XV. k. Mai. imp. dn. Iustiniani 53 


Aug. anno XIII. Apione vc. cons. 
LXXXIII. Johanni e pr. Or. 
Dat. XV. k. lun. CP. 1mp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIII. Apione vc. cons. 
LXXXIV. Iohanni 


. pr. Or. € 
Dat. XV. k. Iun. CP. du dn. Iustiniani pp. Aog. 


anno XIII. Apione vc. cons. 
LXXXVII. Johanni pr. pr. Or 
Dat. XV. k. Iun. Septimo 
anno XIII. Apione vc. cons. 
CLXII. Dominico am . Illyrici. 
D. V. id. Iun. CP. . dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIII. Apione vc. cons. 
LXXXV. Basilidi mag. off. 


imp. dn. Iustiniani Aug. 
6$ 


Dat VII. k. Iul. Chalcedone imp. dn. Iustiniani 70 


. Aug anno XIII. Apione vc. cons. 
OL. Iohan? E 


pr. 55 Or. 
Dat. k. Aug. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno Apione ve. cons. 
LXXXVIIL Johenni pr. pr. Or. 
Dat. k. Sept. CP. lup. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIII. Apione vc. cons. 


7¹ 


Johanni pr. pr. Or. 
Dat. k. Sept. CP. ip. dn. Iustiniani pp. Aug. " 


. Aplone vc. cons. 
XC. Iohanni pr. pr. Or. 
Dat. k. Octob. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIII. Apione vc. cons. 
XCL lohanni pr 


pr. Or. 
Dat. kal Oct. b». (imp. Iustiniani anno XIII. 8$ 


Apione vc. cons.) 
XCII. Johanni pr. pr. Or. 
in VL id. Oct. (CP. imp. 
XCIII. Johanni pr. pr. Or. 
Dat. V. id. dct. (CP. imp. dn. lustiniani pp. 
. anno XIII. Apione vc. cons.) 
et. Kt 


. anno XIII. Apione vc. cons.) 
XCV. lo | pr. 1995 ; 
i7 kal. Nov. d jn (dn.) Iustiniani pp. 
anno lone ve. COR$. 
xovi jtm 


(CP. imp. dn. Iustiniani pp. 4 


P5 pr. Or. 
Dat. k. Nov. CP. imp. dn. Iustiniani anno XIII. 10 


Apione cons. 
xcvi. Iohanni e pr. Or. 
Dat XV. k. . CP. imp. dn. lustiniani pp. 


d anmo XIII. Apione vc. cons. 
XCVIII. Johanni pr. pr. Or. . 
Dat. XVII. k. lan. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
d» anno XIII. Apione vc. cons. 
XCIX. Johanni pr. pr. Or. 


"levy. Ath.] V. id. sert. M XV. k. Iun. Zach. | 70 
M Jul. VII. kal. iuli 6 V] wgó a. lov. Ath. 
tous TI. | 78 «o At] III. 6 V feni 
om. M | 76 Om. M. € Ath. TI.] 
Sic g Ath. (qui «0 F) II. dat. XV. k. 
oss. uilisario us, anno II M | 85 Om. M Iu. 
suppl. ex Ath. TR. | 88 M. Vl. id. . f 
id. Jul. | CP. — cons. suppl. ex Ath. | ind. 
Jul.“ indiot. VII. Ju" | 91 Om. M. V. id. Jul. 
XII. id. Jul.“ | CP. 


, 


à 
ap 


TIE 


PEKE 


10. 

OP. — oons. E ex Ath. (Jul. TIA. qui 48) J 91 
^ ves l Ath. | 100 Om. M. anao 
Jul. | 108 XV. k. M] kal. 6 Jul. Ath. | 1 
k. Ian. (Ath.)) VII. kal. ian. c V XV. k. ian. 
ul.“ et Sang. | ann. XII. M anno XIV. Jul.“ 
| vxavsíac Ax Ath.) iustino uc. consule Iu 
(Jul.“ M) i. e. a. 540 


E 


dele 
Its 


106 


15 


50 


air. I k. Ian. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
Apione vc. cons. 
C. Johanni 


Dat. XIII à k. Han. CP. (imp.) dn. Iustiniani pp. 


Aug. anno . Apione vc. cons. 
Post s id. Iun. a. 
a. 540 m 
& Dominioo yrici. 
Pbac VII. id. A pril. (43 imp. dn. Iustiniani Aug. 
anno (XIV.) Hustine cons. 
CVI. Johanni pr. pr. Or. 
Dat. VIL id. Sept. CP. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno (XIV.) Iustino vo. cons. 
540 — rc 


ado 


CVII. Basso com. dom. obtinenti locum lohannis 
pr. pr. 
Dat k. Febr. CP. (im „ p. Aug. 
XIV. Basilio 10 28 . 


CVIII. Basso com xp? 
Dat k. Febr. r. OP. Gmp.) dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XIV. — vC. Gons. 
OX. lohanni 


Dat. VI. k. Mai CP imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XV. Pasilio vc. cons. 
CIX. Johanni i Pr. p Or. 
Dat. non. P. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
— rr I1) 
eodoto iae 
Dat. k. Iun. (^ ^ imp. lundnisni pp. Aug. 
anno XV. Basilio vc. eR 
CXII. Theodoto pr. pr. Or. 
Dat. IV. id. ept Ip. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno XV. Basilio vc. cons. 
app: M. Daciano metropolitano Byzacii. 
at. prid. non. ui CP. imp. dn. Iustiniani 


xiv. Rodde pr 


Or. 
Dat. kal. Nov. T imp.) dn. Iustiniani pp. Aug. 
anno XV. adio ve. P orga 
CXII. Theodoto pr 8 
d x k. Dec. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 
5 vc. cons. 


CLIII. . Lü 
P lioe K Pr. CH" inp.) dn. Iustiniani pp. 
^ XV.) Basilio vc. cons. 
Post ^ 


CXXXV. D. VI. k. Mart. CP. (imp. dn.) Iustiniani 
(pP. BE anno. . . post) cons. Basili ve. 
(anno .. ) 


a. 042 ! 
CXV. Theodoto pr. pr. Or. 


1 XIII. kal. cg V) XVIII. k. Ju" Ath. XV. k. Mj 4 
XIII. k. M At^] XVI. kal. c | anno — oons. om. M 
anno XIIII. c V | 10 VIL] sub Jul. 7 1 13 V. id. & 99 
Lend. Ath. | Tra, 0 solus. Tk. I 20 Fra. FH T^. anno 
III. gc VI biliar. ua. conss. Af TA. | 23 vsatesíq 
Bslucagíov T^. | 26 VI. M) VII. € N 2. N M 
| 29 non. e Jul.“ Ad.] II. k. M VI. k. | vs. 

Bslacagíov Ath, Th. | 32 Om. M. pe vx. Baci- 
Asiov Ath. | 35 Om. M. d aidov At.) III. id. e V. id. 
Jul.“ | 41 f. % * ann. XVI. 1 rts 
vzavsiq Ane ον Ath. | 47 dex. Ath. J 50 V 
Mart. (At^.)] E. in. iu. mar. M anno XXX. st anno XVI. 
li. e. a. 557) Zack. [ 55 Belisarii Julie) basil ue. conss. 
(a. Yu 4 (TI.) ind. V. add. Iu." Adi. J, 61 V. id. 
M) id. 6 Ath. | an. XVI. g ed. Ven.] rd 4 Ath. T, 
om. M | bilisar. uc. conss. M] 64 anno XVI. (A4.)] 17 
T^. | p. c. Basilii vo.] seva v. vavséa» Ath. bilisar. uo. 
eonss. M om. TA. 167 XV. an XVI. Utin. incertum | 70 
III. idem deosmb. Tul.“ | ann. XV. M anno XCI Jul.“ 
f uilisarii Tul.“ | 74 XVII. k. aug. Jui. 1 Atl. (M)) k. 

III. 


a. 539—545 
Dat. k. Febr. OP. imp. 


dn. Au caue pp. Aug. 55 


anno XV. p. €. vc. ind. 
wore E Ee. GP dn. Iustinia 4 
at us ni ug. 
anno XV. post e ve. COD. mom 
CVI. Theodoro p pr. 60 
Dat. V. id. Apr. imp. e dn. Iustiniani pp. Aug. 


anno XVI. p- c. B 

VII. Lazaro comiti Ürientis 
Dat k. Mai. CP. ( 

anno XVI. p. c. B 
app. III. Daciano metrop. 
8915 IIII. kal. Novemb. 


CXVIL. Theodoto pr. 


By zac. 
imp. dn. Iustinian! anno 


adn dn. Iustiniani pp. Aug. i 


Or. 
Dat. XV. k. lan har CP. imp. dn. [^ P pp. 70 


Aug. anno XVI. p. c. Basilii vc. in 


a. 543 
CXVIII. Petro pr. 


pr. 
Dat. XVII. k. Er timo Miliario imp. dn. 
2 XVII. p. e. Basilii 15 


Iustiniani in Ti. anno 
vc. anno 11. 
OXXV. Petro b hairs pr. urbi). 


Dat. id. Oct ( T2 imp. dn Iustiniani pp. Aug. 
anno XVII. p. c. Basilii ve. anno II. 


a. 044 
1 
Dat. XIII. k. Febr. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 

anno XVII. p. c. Basilii vc. anno III. 

CXIII. e , dei dn. Iustiniani 

Aug. anno X S vc. anno III. 


. Iustiniani 
Aug. anno XVIIL 


i vo. 
CXXIV. Petro pr. pr 
2 XVII. k. Iul. (imp. dn.) Iustiniani (pp. A 
no XVIII. p fal OP (ip) dn. Iusti ind . 
CLVIII. P prid. 10 Tul. CP. niani pp. 
Aug. anno XVIII. p. c. 8 inim I 


Ante a. 949 
ed. IX. Triboniano pr. urbi (2). 


a. 545 
CXXX. Petro pr "mano 
Dat. k. Mart. CP. (imp. 
5 p. ipa 


Dat. "pat XY A A rri 


cxXVIn. Petro pr. pr. Or. 


1 non. AR CP. (im .) dn 
VIII. p. c. 


imp. dn. Iustiniani 
. c. Basilii vc. anno 


EP 


tj mte E b 


"E ang. da. Iustiolani 
vC. anno 


aug. Jul. Utin. III. id. c f anno XVII. Ju. TA.) «o .4 
Ath. anno XVI. g om. | anno II. Jul.“ Ath.] anno 


96 


IV ios 


III. Jui» Utin. om. TA. M (qui besili ue. conss. et ita 


lerunque) | 78 si ont: M] ad Orr. Ath. XV. kal 
y fl t TA. | anno XVIII. (pro XVII. 
e] và 4 Ath. 182 XIII. M) XIII. Jul. 48 Ath. I 0 
* Ath. (TÀ.)) anno XCIII Jul.“ | «0 y' Ath. Tz.] quarto 
Iul.^ | 84 s99 Had. At.) II. Men bilisario ua. 


conss. M | 87 pri. i. n apr. M] vov. "Anil. Ath Iro 
T^. | anno III. Biener] rd d Ath. Th. | 90 VIL i 
755 MC Jul.“ g] id. Iun. Ath. A. Iod Tü. | XVIII. 
XCIIII Iul XIII g Esc. T. C Ath. T^.) II. . 
F add. Th. J 93 Sic Iul. (XII. k. Utin.) TI., XVI. 
(m Ath.) kal. lan... . anno XIX. (o. 545) C Ath. (com- 
gruit ind. VIII. a la. tradita!) | 95 pri. id. iul. M] id. 
idov levier» Ath. | Ha im TÀ.] «ó «y' Ath. | anno III. 
Zach] «0 véragrov Ath. | 101 anno IV. Jul. TA.) 2d 
Ath. | 104 xv. Jul. M) & (v. l. 5) Ath. | ann. u. 
d. VII. Jul. 


102 


a. 045—575 
Dat. VIII. id. Ium. OP. imp. dn. Iustiniani pp. 
Aug. anno XIX. p. c. vc. anno H 
ind. VIII. 
a. 546 


5 CXXIII. Petro pr. pr. Or. 
Dat k. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani 
anno XX. p. c. Basilii vc. anno V. in 
OXXVI. Theodbto pr. pr 
(Dat. ... imp. dn. zungen pp. Aug. anno XX. 
10 p. c. vc. anno V.) 
a. 546—551 
OLXVII. Bassus pr. pr. EN 
a. 948 
16 ben! k. Sept. OP. Tf im Oran. I tinianl 
ustin 
E XY pe Basil ve. auno Y U ha x 


dii Aug. 


ed. vill. 0 pr. Ue enio pr. 
Dat. XV. ka Od Bus dn. Iatiäiani Mat TON 
Aug. anno XXII. vc. cons. anno VII 
30 a. 551 
CXXIX. wp d oa) pr. Or. 
D. XVII. k. Iul. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. 


anno XXV. p. c. Basilii vc. anno X. 
a. 552 


app. VI. Paulo 
M VIII. id. e CP. imp. p di: Iustiniani (pp. 
Aug sao VL) p. c. Fl. Basilii anno 
nd. I. 


a. 698 
$60  OXLV. A4reobindae pr. pr. Or. et mag. mii. 
Dat VL id. Febr. CP. imp. dn. Tustiniam JE 
Aug. anno XXVI. p. c. aen vc. anno 
CXLVI. 4reobindae p- n 
Dat. VI. id. Febr. C ^ dn. lustiniani pp 
Aw anno XXVI. D c. Basilii vc. anno XII. 
CXLVII. Areobindae pr. Or. et mag. mil. 
Dat. XVII. k. Mai. P. (imp) da T Tustipiani 
Aug. anno XXVII. p. c. anno 
a. 584 
40 app My ne 3 sacri cubiculi, Antiocho 


Dit: E 0b. im A 
Kind, cias ve sano Hir ^ | 


a. 555 
vid Ck. jun. DP. (i (im do dus tiniani (pp. A 
3 un us 
anno XXIX. p ide. anno XIV. T 
Post a. 999 


p^ VIIL Narsi Panfronio et senatui. 
C XXIV. Musonio pr. urbi (Petro pr. pr. Or.) 


810 


Dat. k. Mai. CP. imp. dn. Iustiniani I. Aug. 
anno XXX. p. c. Basilii ve. anno X 
a. 558 
App. IX. Johanni pr. pr. Afr. 85 
7a 5 k. Oet Chalcedone imp. dn. Iustiniani 
Aug anno XXXIL p. c. Fl. Basilii vc. 
Mar 2 ind. VII. 


CXLIIL Varthani com. rer. priv. 
Dat. XV. k. Dec. Beptimo (imp. dn. Iustiniani € 
m II. p. c. dii vc. anno 
VII. 
a. 559 
CXLI. Constantin 
Dat. id. Mart. CP. 5 di. Iustiniani Iu 6$ 
anno ep ul vc. anno X 


ed. Xl. Petro EP "or. iterum. 

Dat. VI. jah. CP. imp. dn. lustiniani py. 
Me anno XXXIII. post Basilii vc. cons. anno 
XVIII. 10 

. eU Areobindae Or. 
eo 

105 II. kal. I iie dn. I 
t an. im . Iustiniani pp. 
Aug. anno XXXVII. p. c. Basilii ve. anno XIII. T 


a. 
CXXXVII. Petro mag. sacr. off. 
Dat. VII. k. Apr. CP. imp. dn. Iustiniani pp A 
anno XXXVIII. p. c. Basilii vc. anno XXIII 
| &. 9000 
ro Iuliano pr. urbi. 
er k. Oct. Chalcedone imp. dn. lustini 
E ug. auno I. ind. XV. 
a. 50 III. D. anno I. Iustinov pp. Aug. 
8$ 
 OXLIX. Dat. XV. k. Febr. CP. (imp) dn. Iustini 
pp. Aug. (anno IV.) p. c. eiusdem (anno III.) 


IAV. Diomedi pr. ^Y 
D. XV. x lud. CP. imp. dn. Iustini pp. Aug. 99 
anno VII. p. c. eiusdem anno VI. 
a. 574 

CLI. (Dat. ... Dec. Tiberii Constantini felicissimi 
Caesaris anno I. ind. VIII. 

D See ... Dec. Tiberi Constantini feli- 9$ 

mi Caesaris anno 1. ind. VIII.) 


4. 575 
4·CLXIII. Dat. . April Tiberii Constantini feli- 
cissimi Caesaris 90 I. ind. VIII.) 
Annorum incertorum 100 
e Tapio. 


ed. . 
app IV. 


1 VIII. id. (Ach) VIII. kal. Jui. id. M | «o 4,9" At.) 
tres i TA. 7 XX. S Jul. At.] XVIII. 6 TR. | ann. V. 
S Jul. T^.) an. III e Pist. an. II e Bamb. | 9 Subscr. resti- 
tuta e Th. | 15 k. Sept. M Iui*] xa "lovMew Ath. 
p. lavovaoíp Th. | vo F Ath. Th] ann. VI. Iul. | 

„d. sa' (a cod.) add. Th. | 18 XV. M) XVII. e Esc. 
XXV post basilio ue. conss. anno VI M] XXII po. Esc. 
| 23 ann. XXV H At^.) an. XXII g Esc. T^. | 27 anno 
XIL cod., corr. o | 31 VI. id. Febr. Contius] id. 
Febr. & IV. id. se t. M. III. J. voeu fo. Ath. p. ge. 
Begovagi Th. | XXVI. Biener] XV. € ro xà. Ath. vo 4% 
du XII. c] vo B' Ath. x0 sy. TI. 4 34 VI. id. € At.] 

! XXVI. Ath. Th] XXV. c | 38 anno XXVII. 
Zach] Frei 4 TR. | 46 e lovvig TA. k. ian. M 


€ pee. Ath. | Fre x9^ TB.] 20 s) Ath. | anno 

V. Zach] «ó «éragtov Ath. | subscr. quae est in « 
Noob. dat. VI. k. Mai CP. imp. Iust. Aug. falso hue 
delata est | 53 anno XV. 6 Ius] c II. 157 XXXIL 
Zach] XXII? cod. anno XVI cod. | 61 «o , TÀ. 
r 40 Ath. | 69 XXXIIL Spangenberg]! XVII Af 
74 XII. kal. lun. Jul I (Tl.) ] «aA. lasovag. Ath. 
XXXVIL Jul» | Tk. 1500 XXXVI. Jui) TI. 143 uc 
Ath. 78 VII. E: Lr x x, s xaÀ. Axe. Ath. VII. 
k. mar. M | X 81 2 ro 0 Ai, | XXIII. 
Schoell] XXIII Cx 0 " TA. «à B Au. | ^ XVIII. 
lul? Ath) XVII. M | 87 anno III. Biener] «o F ITI. 
| 91 anno VI. Pagius] ann. III M [93 et 95 et 98 subecr. 
restituta e TA. 


PROSOPOC APHIA NOVELLARUM. 
Ubi numerus tantum novellarum positus est, inscriptiones aut subscriptiones intellegendae sunt. 


V yanucós pontifex Romanus: nov. XLII p. 264, 2. 

Ay gz Oe agzgov "iusuóvtov tfj Gd mense 
lunio a. 535: nov. XXXII et XXXIV. 

400 aios Éxapyos ngastoploy &. d. XVII. kal. Iul. 
&. 551: nov. CXXIX. 

7dxàxsos àvOvsaros "Mousrías mense Martio a. 536: 
nov. XXI, XXXI p. 230, 1 (cf. ad ed. III). 

AIAikaò oo ó 7 (Aaumgò raroe vocatur 
p. 10 29) Hierii filius nov. CLIX p. 136, 14. 

. 140, 12. 

AI. basdees advocatus iudex nominatur a. d. VI. 
id. April. a. 539: nov. LXXXII p. 401, $v. 
Avarò dio, vir spectabilis et advocatus fisci, ludex 

nominatur a. d. VI. id. April. a. 539: nov. LXXXII 


. 401, 24. 
4 „de. a$ zgsofivvspos et àxoxqisiaguoc Thessaloni- 
censis prid. id. Dec. a. 541: nov. CLIII. 
dv dos dgywniíaxonos et oixovusvixos nere li 
mense Aug. a. 535: nov. XVI cf. nov. XLII 
p. 263, 28. 
Ani; (Anais) v. c. consul a. 539: nov. LXXVIII 
etc. (cf. ind. III). 
Axa los ossgiflsnvos, ex advocatis fisci, na i 
5 iudicis mense Aprili a. 539: nov. LXX I 
p. 20. 
Apraeemius (7) praef. praet. Illyriae Attilanis tem · 
poribus: nov. XI p. 94, 10. 
"oó0aBovgios 0 tgs idò o uvrure nov. CLIX 
p. 136, 27. 
e K&nagxos$ vov 176 lo noostopíov &. d. 
VI. id. Febr. a. 553: nov. CXLV. OXLVI. — a. 
d. XII. kal. lun. 15 563: nov. CXLIII. 
"oiotoxoazns o éAloyiuorrazos aii rie Aoo- 
: qi rre nov. CLX p. 744, 4. i ia 
4o0íhs«os dz Taosov a. d. XVII. kal. Mai. a. 535: 
Dor e : 
Aon dun td e, Oxgasiagios tie xard ti Ko ctoaty- 
ydoc dori manse Iulio a. 544: nov. CLVIII 
p. 735, 7. 
Ades ria rj laun 


dxuj. Sergii uxor, kal. Febr. 
&. 533: nov. CL 


p. 731, 7. 


Bacilíións anó inótow xai sacoioc magister ga- 
crorum officiorum a. d. XV. kal. Apr. a. 536: 
nov. XXII E 166,35. — a. d. VI. id. Mart. a. 539: 
nov. LXX . 990, 10. — a. d. VII. kal. Iul. 
&. 539: nov. V. 

Bac doe v. c. consul a. 541: nov. CVII etc. (cf. 
ind. III) 


Bd cocos (fortasse pleno nomine 4af«s Loui ra 
614ó0ooosc B.) d dvOoEovatos xóugs vàv Qouscti- 
xov, émüyov TOv fronoꝰ [oàwvvov TOU dxoQxov 


neasteiov kal. Febr. &.541: nov. CVII. CVIII. 


— napxos AU E rd k. Sept. &. 548: nov. 
, CXXVII. — a. d. XV. k. Oct. a. 548: ed. VIII. — 

incerto tempore: nov. CLXVII. 

Bsásaagsos v. c. ovgavnyóc kal. Febr. a. 533: nov. 
CLV. — consul anno 535: nov. I etc. (cf. ind. III). 

Bíxt o dvOobóxaros. ex praec urbis, olim Magnae 
Graeciae et urbis Alexandriae administrator, 
iudex constituitur a. d. VI. id. April. a. 539: 
nov. p. 402, 7. 

Bíxveo advocatus iudex nominatur a. d. VI. id. 
April. a. 539: nov. LXXXII p. 401, 88. 

Bonus quaestor exercitus a. d. iv. kal. Iun a.536: 
nov. XLI. — kal. Sept. a. 537: nov. L. 


Gabrielius praefectus urbi a. d. XV. kal. Ian. 
E a. 5 e e. e " $: 
% , G7ztÓ vrxtatoy satgíixios$, toa 
rob O'iov *odicévzov A. d. XV. k. April. a. 536: 
nov. XXII p. 186, 48. 


Dacianus metropolitanus Byzacenus prid. non. Oct. 
&. S app. II. — a. d. IV. kal. Nov. a. 542: 
App. " 

„ nov. CLXV p. 752, 23. 

S lapios Osó0mgoc llévrgos 4m uoaOévgc Enaprzos 
và» rije I ngauoolov, anó xd vie Ba- 
esAidoc sx0Àsox, dx ndr: nov. CLXVI 

Jiouòne Knagxos r rie I noasvooíoy . d. XV. 

» kal. an. a. 572: nov. veg ; 

ópvixoc &saoyos vv xapgà "Alvgioié sQastopíav 
mense Martio a. 535: nov. VI epil. 2, nov. VII 
Y nov. VIII p. 89, 1 (91,13), X II. — a.d. V. 
id. Iun. a. 539: nov. CLXII. — a. d. VII id. 
April. a. 540: app. I. 


Epictetus memorialis quaestoris a. d. X. kal. lun. 
a. 535 ad munus adiutoris evebitur: nov. XXXV 8. 
"Vnigávsoe ügxunioxonos lee et oixovusvixós 
zaco9uiozzs &. d. X VIL et XVI. kal. April. anni 535: 
T nov. III. V. VI. s ; 
"Bouoyévgs uayutQos tQ» e ópgiuximv, as 
N 3 xai . a. d. XVII. M^ ril. anni 
535: nov. II. X ; incerto 5 nov. CXXXVIII; 
arbre ante XV. k. April. a. 536: nov. XXII 
181, 2. 
KM olet nao zxgasvopícv: ed. VIII c. 
Evyáévios d vie évdóFov jk, nov. CLIX p. 738, 21. 
Evyévios diaconus Cpolitanus a. d. III. non. Nov. 
a. 537: nov. LIX p. 319, 27. 
Eu e ngsofétspos et xeuriaoxns Cp̃olltanus 
, mense Maio a. 535: nov. p. 259, 10. 
Zu ord ee éníoxonos «2c Tul mólsos k. Febr. 
u. 542: nov. CXV p. 534, 31. 


812 


Eg gatpusos doyustaxonos Osovstólaos mense Martio 
&. 535: nov. VI epil. 2. 


Zwo episcopus depositus: nov. XLII 3. 


"HÀ(ae Énapyos coU HA ο prid. id. Dec. a. 541: 
nov. CLIII. 

NOIRE vir reverendissimus mense Oct. a. 541: 
&pp. . 


Theodosius memorialis quaestoris a. d. X. kal. Iun. 
&. 535 ad adiutoris munus evehitur: nov. XX XV 8. 

Osólocos Éxagyos t&v tie Ec nwpaito kal. 
Iun. . 541: nov. CXI. — IV. id. Sept. a. 541: 
nov. CXII. — a. d. X. kal. Sept. a. 541: nov. CXIII. 
— kal. Nov. &. 541: nov. CXIV. 

0s5ódooos Cyzicenus, advocatus, iudex nominatur 
&. d. VI. id. April. a. 539: nov. LX XXII p. 401, 34. 

Theodorus diaconus et responsalis ecclesiae Car- 
eda rio kal Aug. a. 585: nov. XXXVII 

p. 244, a7. 

S qui iam in Armenia magistratum gesserat, 
XV. Tal. Apr. 2. 586 «xouns Jovoaviiavós tertiae 
Armeniae fit: nov. XXXI 2. 

0 ou às olim quaestor scrinii memori 
ante X. kal. Iun. &. 535: nov. V p. 24 €. 


Ji eos ó «ic dvJótov urne nov. OLIX p. 736, 15. 
Ide & AauzsQovotos xal svyevésvavoc, Constantini 
f. Her n. mortuus ante s. 535: nov. CLIX 
738, 4. 
Tov ravit d «jc dvddpov »5u5s nov. CLIX p. 736, 28. 
'lovAsavóc Knagyos mólsoe & d. XVIII. kal Oct. 
&. 566: nov. XL. 


Jovi ae advocatus kal. Mart. a. 542: ed. VII. 

Iustinianus rector Moesiae a. d. X. kal. April. 
a. 538: nov. LXV. 

Iustinus v. c. consul a. 540: nov. XCIII subscr. . 
etc. (cf. ind. III). | 

"Jodvvge sub Iustino diu fuerat quaestor sacri pa- 
latii: nov. XXXV p. 242, 16. 

"Iodv»ns Énagxos vov vie Eo nQcreglov s, B 
dzó vnrátov» xaà xarQíxic primum occurrit ante 
kal. Iun. a. 534: nov. CLI, porem non. Mai. 
a. 541: nov. CIX (ef. ind. III). — Consul a. 538: 
nov. LXIV etc. 

lohannes praef. praet. per Africam a. d. X. kal. 
Oct. a. 558: app. IX. 

Ioavvns Cometae f. olim Jov& 678a:d0os ed. XIII 

. 192, 32. 

Ioávvne rije in x dyooòe mense 
Tulio a. 544: nov. VIII p. 15, 

Io á&vv96 oxqvviagioc, missus in Hellespontum, mense 
Aug. a. 535: ed. XII p. 779, 3. 

Fl. Iohannes ab actis kal. Iun. a. 555: nov. CLIX 

743, 34. 

Jod vine archiepiscopus et patriarcha Romae mense 

Aprili a. 595: nov. IX. 


mortuus erat 


KaÀAsómsoe & Aaungotavos Hierii filius mortuus 
ante a. 555: nov. CLIX p. 736, 28. 

Catellianus archiepiscopus Primae lustinianae 
mense Aprili a. 535: nov. XI. 

Toa j re & rÿe wsyalongenoUS uvruns ed. XIII 

. 192, 

Curicus ab actis k. Iun. a. 555: nov. CLIX p. 743, 31. 

Quirillus memorialis quaestoris a. d. X. kal. Iun. 
a. 535 ad munus adiutoris evehitur: nov. XXXV 8 

Kovaravtivos 0 Aaungóravos Hierii fllius nov. 
XLIX p. 736, 17 (usyadomQezéaratvos vocatur 
p. 738, 2. 35) 0 «7s évdóbow prine kal. Iun. a. 555: 
p. 741, 14. 


Kovasastivos ó rie Addo uvzuge Hieril mi- 


noris filius nov. CLIX p. 739, $. 


Ad ba es vis I kal. Mal. a. 542: nov. CLVII. 
Ac Hagzos ssgostopíov mense Maio a. 563: 
nov. CXLIII? nov. CL. 


Liberius vir gloriosissimus app. VII p. 799, 19. 

41oyyivos praefectus urbi inter a. d. XVI. kal. Iun. 
&. 537: nov. XLIII et a. d. VI. id. Mart. a. 539: 
nov. LX XIX p. 390, 12 (cf. nov. LXIII. LXIV. CV). 


Matfsvtiavóse, ánó vdr, cvgatnyóc toV Ga 
„ a. d. XV. k. April. a. 536: nov. XXII 
p. 187, 6. 
Maximus vir magnificus app. VII p. 799, 18. 19. 
Macc ö Aaunxoovdsy kal. Pobr. &. 538: nov. CL 
5. 


. . 

MagOdvngc wouns sosfÜdvov &. d. XV. kal. Dec. 
a. 558: nov. OXL 

Magia 5 sixAssavavr Constantini uxor: nov. CLIX 
p. 739, 14. 741, so. 

Ma e n 7 évOobovátr Hierii uxor: nov. CLIX p. 739, u. 

1, 30. 

Masavós sub Anastasio fuerat praef. Augustalis (): 
ed. XIII p. 788, 1. T 

MaoxalÀose d usyalongeméscavos iudex nominatur 
&. d. VI. id. April. a. 539: nov. EL: 402, u. 

Martinus episcopus Odessitanus: nov. LXV p. 339,1. 

Mgvà$ doyuníGxonos et xarg-d Opolitanus . 
d. VIII. id. Aug. a. 536: nov. XLII. — a. d. XY. 
kal. Nov. a. 537: nov. LV. LVII(?). — a. d. III. 
non. Nov. a. 537: nov. LVI. — kal. Mai. a. 538: 
nov. LXVII. — a. d. IV. non. Mart. a. 539: 
nov. CXXXIII c. — a. d. VI. id. Mart. a. 539: 
nov. LXXIX. 

Mrvasc advocatus iudex nominatur a. d. VI. id. April 
&. 539: nov. LXXXII p. 401, 2$. 

Movaovios Kragxos , ,Lͤe kal. Mai. a. 556: nor. 
CXXXIY. 


Narses Panfronius: app. VIII. 
Nix nrhe d tj usyalomosmoUe uwíuge nov. XXX 
P- 220, 8. 28. 221, 17. 


Vigilius episcopus Romanus id. Aug, a. 554: app. VII 
p. 799, 12. 


Hä xtoe nov. CLX. 

Har ee pes urbi a. d. XV. kal. April. a. 536: 
nov. p. 186, 33. 

Paulus praef. S andi Africae a. d. VIII. id. Sept. 

&. 552: app. 

Perigenes memorialis quaestoris a. d. X. kal. Iun. 
&. 535 ad munus adiutoris evehitur: nov. XXXV 8. 

Hir gos, dnò vndvov xai ztatQíssoc, xounc vov O 
duo vreovory kal. Mart. a. 542: ed VII p. 766, i1. 
— d okòraros Kxaoxos ta» 176 I mxQastosoíes 
inter a. d. XVII. kal. Aug. a. 543: nov. OX VIII 
et kal. Mai. a. 546: nov. CXXIII (cf. ind. III). — 
vÓ B' kal Iun. a. 555: nov. CLIX. — a. d. VI. 
kal. Ian. &. 559: ed. XI. 

Hir go évdobóvavos uáyus19os vav Duc oppenier 
kal. Mai a. 546: nov. CXXIII. — a. d. . kal 
April. a. 565: nov. CXXXVII. 

Hi co dgxusníaxonos '"lagocoóue»v mense Martio 
a. 535: nov. VI epil. 2. — mense Maio: nov. XL 
inscr. et subscr. 

Tir £e ? episcopus Apameae sede depulsus: nov. 

2. 


IIíavos Qiaxovos 15s TaÀuroaéov dxxAnciac k. Febr. 
a. 542: nov. CXV p. 534, 33. 

lar id otdr ar xatQíxos, ex praef. urbi bis, 
iudex constituitur &. d. VI. id. April. a. 539: 

nov. LX XXII p. 402, 5. 
Ho a a sub Anastasio vindicis munere fungen 
exandriam administrabat: ed. XIII p. 788, 2. 

IHoóuàios i. a fuerat quaestor sacri palatii: 

nov. 1. 5. 


Reparatus epíscopus Carthaginiensis kal. Aug. 
a. 585: nov. VII p. 244, 24. 
Restitutus vir reverendissimus menge Oct. &. 541: 


app. II. 


813 


Sabbatius memoralis quaestoris a. d. X. kal Iun. 
8. 595 ad munus adiutoris evehitur: nov. XXXV 8. 

Salomon praef. praet. Africae kal. lan. a. 535: 
nov. VI. — kal. Aug. a. 535: nov. XXXVII 
cf. nov. LXVI p. 342, 10. 

Z. eos Spiscopus Theopolitanus sede deicitur: 

e un gerode k. Febr. a. 583 
Se d de uv unc k. Febr. a. 593: 
Dr. CLV p. 31. 6. ond 

Z*ígpavos 0 ijs [rper dux Palaestinae kal. Iul. 

"T bs 2 nov. CIII P 15. 1 
406 ria oe ceps o . praet: 
nov. CLXVI. d : E : 

Z*égpavos advocatus iudex nominatur a. d. VL id. 
Apr. a. 539: nov. LXXXII p. 401, 28. 

Er oa ret praefectus Augustalis ante a. 524 (7): 
ed. XIII p. 788, 10. 30. — & 4 dotõraros, wóuge 
vv O Jargitiones, dd oxdcvev xal Kt 
Klos kal. April. a. 535: nov. COXXXVI. — a. d. 
XV. k Apr. a. 536: nov. XXII p. 186, 38. — 
a. d. V. kal. Ian. a. 537: nov. CV. 


Terrace, dnó ndr zal matoóuos, GwQarQyoc 


vov Osíov nociGévrov &. d. XV. k. April. a. 536: 
nov. XXII p. 187, 3. 

. & O dgxuanxiaxonos 4AaEapyOosíac mense Martio 
&. 585: nov. VI epil. 2. 

N uaestor sacri palatii et exconsul 

ter a. d. XVI. kal. Mai. a. 535 (nov. XVI) et 

Nov. vel Dec. a. 537 (nov. LXXV 2 CIV). Cf. 
nov. XXII p. 186, 41. XXIII. XXXV. ed. IX. 


$Àdgis Oabvccos princeps officii praef. praet.: 
5 d fisci, ludex nomin 
a RA. v. c. advocatus fis udex nominatur 
4 VLi LXXXII 


&. d. VI. id. April. a. 539: nov. p. 401, 26. 
S Ad goes cf. 8. Bao. Anuoo du. Iod. 
Sado ros. ora vos. 


XV. k. Apr. a. 536: nov. XXII d 187, 9. — in- 
certo tempore: nov. CXXXIX. CLIV. 

Ooxdc ó dyJoEovaros iudex nominatur a. d. VI. id. 
April. a. 539: nov. LXXXII p. 402, 11. 


'Qoíov dot 65Baidos ed. XIII p. 793, 3. 4. 
Sd gios 'Qosa Vivos vzatixóc 7ívdías: nov. CLXVI. 


Typis J. B. Hirschfeldi, Lipsiae. 


L 


| | 3 b bis Obe 378 E28