De cyfer-konst noyt voor desen den leerlingh grondiger noch oock duydelycker voorgestelt

Google

This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as part of a project

to make the world's books discoverablc onlinc.

It has survived long enough for the copyright to cxpirc and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject

to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books

are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the

publisher to a library and fmally to you.

Usage guidelines

Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automatcd querying.
We also ask that you:

+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.

+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.

+ Maintain attributionTht GoogX'S "watermark" you see on each file is essential for informingpeopleabout this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.

+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any speciflc use of
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite seveie.

About Google Book Search

Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full icxi of this book on the web

at |http : //books . google . com/|

Google

Dii is ccn digitale kopie van een boek dat al generaties lang op bibliotheek pi anken heeft gestaan, maar nu zorgvuldig is gescand door Google. Dat

doen we omdat we alle boeken ter wereld online beschikbaar willen maken.

Dit boek is na oud dat het auteursrecht erop is verlopen, zodat het boek nu deel uitmaakt van het publieke domein. Een boek dat tot het publieke

domein behoort, is een boek dat nooit onder het auteursrecht is gevallen, of waarvan de wettelijke auteursrecht termijn is verlopen. Het kan per land

verschillen of een boek tot het publieke domein behoort. Boeken in het publieke domein zijn een stem uit het verleden. Ze vormen een bron van

geschiedenis, cultuur en kennis die anders moeilijk te verkrijgen zou zijn.

Aantekeningen, opmerkingen en andere kanttekeningen die in het origineel stonden, worden weergegeven in dit bestand, als herinnering aan de

lange reis die het boek heeft gemaakt van uitgever naar bibliotheek, en uiteindelijk naar u.

Richtlijnen voor gebruik

Google werkt samen met bibliotheken om materiaal uit het publieke domein te digitaliseren, zodat het voor iedereen beschikbaar wordt. Boeken
uit het publieke domein behoren toe aan het publiek; wij bewaren ze alleen. Dit is echter een kostbaar proces. Om deze dienst te kunnen blijven
leveren, hebben we maatregelen genomen om misbruik door commerciële partijen te voorkomen, zoals het plaatsen van technische beperkingen op
automadsch zoeken.
Verder vragen we u het volgende:

+ Gebruik de bestanden alleen voor niei-commerciële doeleinden We hebben Zoeken naar boeken met Google ontworpen voor gebruik door
individuen. We vragen u deze bestanden alleen te gebruiken voor persoonlijke en niet-commercicle doeleinden.

+ Voer geen geautomatiseerde zoekopdrachten uit Stuur geen geautomatiseerde zoekopdrachten naar het systeem van Google. Als u onderzoek
doet naar computervertalingen, optische tekenherkenning of andere wetenschapsgebieden waarbij u toegang nodig heeft tot grote hoeveelhe-
den tekst, kunt u contact met ons opnemen. We raden u aan hiervoor materiaal uit het publieke domein te gebruiken, en kunnen u misschien
hiermee van dienst zijn.

+ Laat de eigendomsverklaring staan Het "watermerk" van Google dat u onder aan elk bestand ziet, dient om mensen informatie over hci
project te geven, en ze te helpen extra materiaal te vinden met Zoeken naar boeken met Google. Verwijder dit watermerk niet.

+ Houd u aan de wet Wat u ook doet, houd er rekening mee dat u er zelf verantwoordelijk voor bent dat alles wat u doet legaal is. U kunt er
niet van uitgaan dat wanneer een werk beschikbaar lijkt te zijn voor het publieke domein in de Verenigde Staten, het ook publiek domein is
voor gebniikers in andere landen. Of er nog auteursrecht op een boek mst, verschilt per land. We kunnen u niet vertellen wat u in uw geval
met een bepaald boek mag doen. Neem niet zomaar aan dat u een boek overal ter wereld op allerlei manieren kunt gebruiken, wanneer het
eenmaal in Zoeken naar boeken met Google staat. De wettelijke aansprakelijkheid voor auteursrechten is behoorlijk streng.

Informatie over Zoeken naar boeken met Google

Het doel van Google is om alle informade wereldwijd toegankelijk en bruikbaar te maken. Zoeken naar boeken met Google helpt lezers boeken uit
allerlei landen te ontdekken, en helpt auteurs en ui tgevers om een nieuw leespubliek te bereiken. U kunt de volledige tekst van dit boek doorzoeken

op het web via |http: //books .google .coml

r \

1.

/

H

■DE

GYFER-KONST

Noyt vtfw A/^»

DenLecrlingh grondiger noch oock
duy ddfy cker roorgellelt,

Befibveven door

DAVIB <pCK VAN ENCHÜYSEN,

yan aUe voorgaenJe DTUck-fduttn gefuyvert endt
•vetheten door Guilliah Vandek Hetdeh
£cbool enie Cyfer-lAeefitr dtf StadtSrftfftU

TOT BRUSSEL,

By Jak Baiitist de Leeneei, Drager a
de Boeck-vcikoopcE op de Hout-mercia. 1 70Ö.

JStt AÜt vmt FriviUiH.

sa

Tm O

V •-

->*. -*^

r~

r

^ 4

^1 V

► r>

♦ <

<J

• '4 « « t

V • »

< . . . y

/

« ' • j j \ I >

' >

v.5'

N

.f t

. I » ! . «

t 1

i ,' " 1 'T

•¥ *

' . . •. * V ,\ •; '.

"^r-a^ ABN ,P EN

L B^ S: 'B^^s»

VIT' <

\i ; Ende aflc Licf-hcbbcrs der Cy- ' *

: fet-Konftc. / -

" ■■ ' •* ' • • • . >,4

f 9^M **^*^* 'yaunhimtn deje Priié»
' ™^ <y^^)^* J><i«/^ Br»/*/ yeHi
'i hiient kf: Ampt vaó ' School mk
- Cyfir^Mitfitr ^ tn«U iat atnn^mit.r

n^U'uhtttou^t veel tfeffelytkejonck!'
i ftejidt ,Kom die t*onitrTifyjett'tndit telee?-
f t r4u d^ AritlmititiffÊt Jo» htlAi kk deftk
J'^w^omd^ noeh tot betere vooti^mk.
\ '« kmgin i 'm Jtaadm. gt^eh feker^
\ klaere ende tpel' uyileggende Auteurs
" defir Kp/t^,alsvooKnamemljciJ)ayid

Cock van Enckhuyfcn , iu fyn leve»
^ CyfenrMetper tot Arnhem j om dief^ .

.•affHte dat ici^ den f elven oordeeU den

alderi>e^uaef»flen te :;yn , niet aUeem

I

r

10M9'

il

tm deheginfeUH ier öffèr-Conjïe , maer
06^ omgimralyct(^ aBe dt f<tgels M
ieè Koop-^anJd Hopdigh Vr Luren ;,
Urgpff0m MeffiiiBe dat jyae pn^fT^
fingt , endt (jfblicatit fw ampel endt
l^laer "i^yn, dat den Leerlinck. de fehe
'/undachelyct( i^tndt' i>eti^\an frofir
tettn. Moer aijfo9 dw" hif ineni^uir
iMgh hrdrutl^n van. d^tn^^oecf^ veeU
famMtndg mU'fieüingen Itfi^ehtfon*
'Jm^bth Uk,gei9m df moeyfe genomt»l
4tr (iefde van V« (y«»0»«4^ >, dinfet*
'oèn i gantfeh ende gidnU U 'éafrimtn \
iue^-van alk druekrfanftk^tt' Jny^e^
ftn, verhopende dat TJB: imgenaim
fdy^ndtn atUyivtmi^Hi'^h -;

» _ *

\-' ■ (ÜEi Gwffeaaoftecrdciï Dicnacf

V \\\ V / . - . ^cbool cndè CS^crMecÖcr

derSttdt Braflcl. '^

T AF E L

«* r

'V^n den inhoudt defcs Boccks,

'jLTlhaKfiTjOyÓfiGetalJfenoemmge. Pag* 2

XN Addido, O^e fftmen^uUingf. 7

Subftradio, «/re Af-tnckfnge. 13'

K&fciplicatio 9 ^ VermcfuighviiUinge. . i^i

Divifio, r/re Dnlingf» if
' Verkfaringe feo van ^ Gctt als van de Grove

- Maten ende Gevpubten^ ' 4S

Additio in Gelde. 47

&aaira<aio i» Ge/ifc. .... 54

Möltiplicatio in Gelde^ • \ e^

DivihQ in GeWe. 7^

lUauaio, ofteCaffietsRekfftingt.'/ 78

^MP-éeffemnge der Speciën., ^ 83

Den Regel rm Dryen i '^^r CibeèL ' 89
Wiflieraao /» 't Gehvkfn, *- J-- Hg

Abbreviatio m'r Gebtoksn. j2o

iOnf ife H^^eridle t^4n een Géiroken^tat ttkfinmm

vinden^ iix

Ikbbende twee gebroken getallen \ fm u kannen

vleten vpat van beyde het meeJU is, 12^

Addirio iift Gebrükfn. 127

SubftraAio iVr Gebroken. iji

MulripKcario in't Gebrokfn. 12^

Divifio ifft Gebroken. 139

Oef&pinge der Speciën , iVr Gebroken. 143

£fe^ *i^€§el van Dryen ;Vr Gebrokfn. 14^

't A F E I,

Inle^dlnge tet de Fr/tByck.- tSy

De'TAfèl -van de Pr*^ck- ' ■ f;-,', 173

De Pra£tyck efrt kprti Sskfninge. , 177

, Hier volgen noch eenige getmjm ExtmftUn m

■ deVtAQ^ck. ioj

O0t'rs 'Rtkfhingen in Pra^ct, 2.15

Dftt VèrkferdenKtgei van Dryau ' ziz

Den Regtl van Vyven. , _, 22S

j)é» Vei^ttrde» Regel van Vyveiu ■ 233

SinrpéUn Inttnfi. 244

Van Habatwen. 24^

Van den Tarra. 250

Van Winfi ende VerlkÜ ijï.

Van dtnWiJfel. . ^ a6z

Compagnie, ofte Ctfelfèhof. 271.

Tor Befiuyt gtfielt verfcbtjide Exetkfelen , ƒ»

, nel tetvematcKy ^ totoffeninp der leer"

\ 4ingen: 25*

Ver-

I

. « « 41 «. * ♦ ♦ * ♦ ♦ ♦♦♦♦»»»»♦♦»♦»» «*

Vcrklaeringc op het woordt

CYFER-KONST.

E Cyfer-konfl , kccnckonfie dienyt haer

fel ven bcftaet,eiideniet Yannoodeo heeft

bewvs ofte behulp vtn eenige andere

konften, fy isdcdcoreder wetenfchap-

pen, de openinge endc d^ontfluytinge der

geheymeniflên > ontdoende » openbarende ende bren*

^ gende ten voorfchyn , het gene dat Yoor *t begryp des

vcrftandts duyfter ende verborgen is. Eride dat, door

vyfcygenhalp- middelen, ^^^NmmtratU ^Aiisio^Stib^

'' Jiraéio^ MukifUcéUio tïïAt DMfio. ^

\ Numeraiio oft Getal-benoeminge. , is de ayt-druckinge

|i. en benocminge van alle vooigeideldc , gerekende «

ende ujrtkotpende getallen, , . . ,

[ Mt^ip ofcToe^voegin£C| beftaeC in écn vcrgadcrin-
|. ge, toe-brcnginge ofte t*umen-telHnge van ver(cheyden
[r getallen in een ecnigh gctaU
I SttkfiraSio oft On-oreckinge ,iynde een koninge , ofte
[ aftreckinge, eens minder vaU een meerder getal.

MMhipli€atio oft Vcrmen^hvuldinge : zyndeeen ver-
groQtingc , ofteoyt-reeckinge van twee getallen, om
daer Üoor te bekomen, -c^n foodanigh getal >gclyckde
groothcydt van 't ecA de foovecl-maelheydt van 'taih
der in fich bcgrypt.

Z>fV^o oft Dcylinge ,tynde een inkortinge ,ofie veel

eer, een dooHringinge van twee getallen waer door

ten vporfchyh komt een foodanigh getal dat acnwyft

. hóe nienighaM0l hel aundcr in het oioecder getal is

i NüMERATIO

Jioodige opmerckinge.

OP dat de Leerlingen ende eerftbeginners defer
VQortreifelyck? ende poyntgcnocgfi prys-weerdige
konftctïifct acrigcnacmhejtendc hoop van voordeel fich
t^l bQt l^reo van de ielvc i;^ meer bevlytigen,(bo mbeten
ly wel necrftigh acht nctilen op het werck feWe , op de
reden watróm, het wcfen ende op de vergclyckingc
ende ovcjc-een-koxninge der getallen, (bo voor alsnaet
^ct bcwerckèn van de felve, om alfoo met een gocdt
i;verftandt tot het verfekerdc cynde te geraken.

Ten tweeden , Soo moeten fy het (èlvemet hun ge-
dachten niet ïoffelyck over- loopen, maer het bcwerc-
kcndeby hun fel ven noch verder cndê meerder ovcr-
Dcyfen , op dat fy ayt kracht van dieo> van het eyncte
^es wercks ,iich genoeghfaem konnen hoitden verfekert.
~ Hier op fullcn wy dandevoprgemeldcvyf Speciën,
d'ecn voor en d'andtr nacr , ordentelyck voor ftellen ^
ende als dan daer op laeteti volgen de Praöycke ^ ende de
oefTcninge van dien.

«

NU M ER A T I O^

DJent om alle getallen (hoe groot ende fwaerfyons
f korïncn voorkomen) te leeren benoemen, ende
duydelijck uyt te fpreken : om daer tojc te geraken , foo
dient eerfl geweten, datterzyn dry der ley getallen; de
jwelckc lyn als volght.

Ten eeröcn , een Diffim , ofte Vinger-gctal , bc-
•ftacnde in thicnCyfer- letters , als i. x. 3.4. 5.6. 7. 8. 9. o.
De lefte van de thien is een o , ende wordt genoemt
Nfdy ende dat daercm , om dat de felve letter , byhaer
felven gantfch niet en beteeckent , gelijckfe oock deo
naem draeght van nul , dat i$ niet.
Ten tvcedcni een ArêHnlus » ofti: kdco-gctal , be-

ftaendp

.'V

9^ Geifii'him>emmgi. . ^

llaende daerin, vranncer ccn ofte twee^ ofte meer la-
ters, van het voorfz. Vinger- eeuIgcfteU worden, met
de o achter aen ^ foo vordt aat genoemtecn ArHcnbu^
ofte Leden- ge^aU

Ted derden , een C&mpifitms , ofte ffamen-gevoeght
getal, bcftaende, in twee ,dry,ende meer letters (van
't vQorlèyde y ing^rgctal ) bymalkanderengefteltzya^
ie , fonder d^ter de o achter aen komt,

Pm nu de getallen t^ lecren.uytfpreken ; Soo fulleii
wy onderwys doen , eerft om twee, dan om dry, daer
naer on| vier,, cndcten Icfienomallegrooce gctallcnte
konoen uytfpreken ofte benoemen.

Om twee ktknm.fèf$ uffrehem.

Soo neemt twee letteren nyt het vinger-getal naer a
believen , endeTleltfe by malkanderen>dic als dan naer
^ rechter* handt ftaet, die behoudt haeiennaemcenvoo*
defyck y maer de ander die naer de üincker-handtftaet^
die is verandert in tienen; dat is te verftaen datdefel-
ve {bo menighmael tien doet als Haren naem is : By
exempel :

Neemt ƒ en 6. tnic Rcitfè aldu^ f (S.

Die Letter die nadaet naer de rechter-handt, zynde 6.
behoudt haerennaemecnVQ^digh, als van te voren «
te weten (es.

Maer de Letter die no naer dcflincker-handt ftaet, die
doet nu tienen, te weten, vyf tienen. Alfoodatbey-
de de letteren t'iamen bedragen vyftigh en fes; Datii
in de rechte benoeminge fes en- vyftigh.

Item : Neemt 7 en 8. endc ftcltfc als voren aldus 78.
De 8. behoudt haeren naem eenvoudclyck , te ireteii
8. maer de 7. doet feven tienen. Alfoo dat bevde de Jjet-
teren tTamcn bedragen t'fevcntigh en acht: VsX is in de
rechte benoeminge achtten* t'fcventigh.

A 2 ' Vcf-

i

4 NUMERATIO

Verftüet in diergelijckcr manieren dcft naer-voteen-
de getallen viinCTee Letteren dyt te fpreken. . ,

2f. 34. 46. f9. 67. ^1. 9j. fp.. 6f. 48^.
i8* II' li 7x« 88. f3. 47. 99» ia 6o»

-:Nata. Als men een Letter oyt het vinge^getaI neemt,
cnde men voeght achter defclve een o, foo doet fulc-
ken letter ak dan foo menighmacl tien , als de felve
letter haeren nacm is :

' Als by Exempel : Neemt 2 (lelt de cdaer achter aen
aldas 20. foo doet de 2 als dan twee tienen , dat is in de
benoeminge twintigh, alfoomede met andere» als 30.
40. f o. 60. &c. ende (bo voorts.

Soo neemt dry letteren nvt het vtnger^etal» naer tt
belieyen ende (leltfe by nfialKanderen. En telt als dan
van achter j te weten van de rechter-handtin, de eer-
fie van achter die behoudt haren nacm eenvoadelijcic:
De ti^eede reeckent die voor foo menige tien als ha*
ren naem is: Ende de derde voor foo menige honderC
als de felve haren naem is :

Als by Exempel. Neemt 4,6» en 8, ende (leltfe aldus
by malkanderen 468.
De eerfte letter van achter die behoadi haren naem

veenvoudèlijck» te veten 8.
De tweede ktter van achter- in reeckem tot tienen,

ende doet fes tienen.
De derde letier vati achierMn reeckent voor honder«

den, ende doet vietbondert» ,
Alfoo datdefe dry letteren bedragen vier bondert feftigh

en acht j dat is in derechte benoemmge vierhondert

en acht en fefligh. ,

Item: Stelt de voorfchreven letteren anders^aldas 684.

So( Idoenfe feshondert tachtigh en vier «datisiès bon-
dert vicr'en-ucbtigh.

Item:

Item: ftcU dcvporfchrcvcn leucitn noch indert» tl*
dus 846,500 docnfc achthondcitvccrtiglicnfei,Dtt
IS, achi hondcrj fcs-cn-vccrogh.

Vcffttet fti dic^lijckc manieren de&naer-tolgendc
IccalLcn vm dry letteren uyt te fprcken.

3*f- f34- 4S6. 5^9. 467. 781.
4fV 597- 378. 490. 708. 999.
T39* ƒ«>. 700. i8o. III. 117.

Om vUr leUerenmyt Ufpreke^ ,
J$ anders niet dan dat men de vierde leper, ran athr
tcr-in altydt npoct reeckenen voor foo mcnigh duy-
fent , als defelve letter haeren naem is, want by

Exempel: Neemt de boven geftcldc getallen van dry
letteren, cndc voeght naer de flincker- handt noch een
letter daer toe naer u believen : De fclvc by-gevoegde
letter maeckt de getallen foo v^el duyTentmeer als van
te voren. Alfoodat indien 32f.geftcli zynde met noch
een j-.daer voor, foude't felvealsdanwefen vyf duy-
lènt meer. Endcfoade in de bcnoemingezyojfaoy*
fcnt 3 hondértende if.

Ver(taet indicrgelycke ni^niere defe naer-vojgende
geullen van vier letteren oyt tefpretpen.

n^f' 4f34- »4^*- SfW- 6407- 8781.
14^3. 6if97. 9378. 5-490. 2708. 9999.

9539* 3580. 7700- 8880. nu. 7117.

Om^Ëe groou giiaMen nyi teffrekeu,^

Om nn alle groote getallen vafl ende fek$r te teeren
nyt-fprcecken , foo neemt acht' op het gene tot onder-
richtinge volght , als te iretcn :

Dat de eerlc letter van achter-in ^ altydt haren naem
cenvoudelyck behoudt, macr de tweede moetmen recc-
klncn voor foo menighmael tien als haren naem is. Die!
derde letter :> moetmen reeckenen voor .foo-menigh-

V 1 ^ A 3 macl

N U M E RA T I O ^.

mael hondert De vierde, roor foö maiighnuel dof-
ftirt. Devyfdc, voor' Ibojnenighmac] tien duyrem.t}e
fefd« , *oor £00 menighmael honden doyfent. De (e-
ycnde,voor foo menigh dayCcntniael duyfêm. De
achlflc, voor foo menighmael ticnduyfcmmaGlduyfcnL
De tiigcnde, voor (00 menighmael hondert duylcnt-
macl cuyfcu. De tiende , voot lbo menighmael duy-
fem doyilciitmael dayfent. Ende foo vourtacn ieder
icner diemca voorwacns loc-voeght ticn-voudigh ver*
hoogcndc.

Ende om dit noch beter te konncnvcrfhen, ibo let
CDdencemt acht op defenaer-volgeade Tafelen d'Inftra-
^c op het nyt'fpiccckcD van dicn>

* 3

3 4

4 S

5 6

u.

89
90

o 1 •

- 8

- 9
• 10

^ct ecifte (zyndc het borcnfle) «ui, ii in de bcnoe-
vpuge twee

Hel

^ » vfi GeiaHen9tmhg€. y*

Hiec 2 ;Éüd^y-en-twintigh.

Het 3' -^twcc hondert vier-en-dertigli.

Het 4 — twtt düyfcnt dryhoodert vyf en veertiglu

Het f — 13 doyrenr 4 hondert f6.

Het 6 — 234 duyfent f hondert ende 67.

.Het 7 --^ 2 dayfentmaèl dotfent 34^ duyfent 6 hon**
dert ende 78. '

Het 8 — i3doyfentn»i€ldttyfem45'6 duyfent 7 hon-
dert ende 89. ^

Het 9—234 dayfentmael duyfent fóy duyfent 8 hon-
dert ende 90. .

Het 10 — :^ duyfent duyfetiimael duyifeni 34^ di^.
fentmael duyfent > 67S duyfent en(k 9 bon*
dert ende i.

A D D I T I O, .

Dient om dricr dóór ie konopn weten ali men ver- .
fchcydcn f ommen ofte getallen heeft , hoc veel de >
fclvc fc (amen ineenc fomtüé bedragen. Ende om het
fèlve te doen , foo fiekmen foodanige getallen recht
onder .malkanderen.

Onder malkandercn geftelt xyndc , foo beginimenfc
als dan te famen te tellen van onderen opwaerts, te
weten, men begint aen deondcrfte letter op-klimmen-
de tot aen de bovenfie letter j ende dat in manieren als
volght.

By EjtempéL

lemandt wil veten hóe veel dat 37^ >49<>766, 297,
45'4>859,798, ende 102. in cenc fommc bedraden.

Om die nu te weten , foo ftclt voorecrft alle de voor-
fchreven getallen ordentdyck onder malkanderen $,1$

A4 375r

f

A o S I T I o

37 J

496
766

a 9 7

' 4 f 4
8 ƒ 9
7 9 B
I o X

De fomtnen ofte de getallen aldus onder malkande-
rcn gcftclt hebbende , foo begint de op klimmende let-
teren naer de rechtcr-handt altydt cerft tot malkande-
ren tetellen,daer naer vervolgens de andere, te weten.

Vergadert alhier 1.8. 9. 4.7. 6. 6, en f .cerft telamen^
ende feght'aldus ; a en 8 is 10, tien en 9 is 19, negen-
tien en 4 is 13, dryen tvintigh en 7 is dcrtigh en 6 it
36, fes-en dertigh en 6 is 41, twee en-vceriigh en f is
47. Defe 47 fet die ter fyden van de fomme ^ ende fnytfe

door aldus 4/7

De achter a%efneden letter 7 ut dic onder de op-ge-
lelde letteren, als volght :

3 7 f

4 9. 6

7^6 4/7
i 9 7

45-4
8^9

7 9^

102

^ I»7

De f oor-afgefneden letter 4. die vergadert nu tot de
^ nacft-

meft-op^kliininende letteren» 2yade o.^i,f*^.6.9K
en 7. ende feght aldus :

De voor-tf gefneden letter 4 en o bljtft 4, vier en 9
is 13, dertienen f is iS^achtien enfisiq^dryen-tvin*
tigh en 9 is 31, twee-ren-dertigh en 6 is 38, acht en-der-
tigh en 9 is 47, feven-en-veertigh en 7 is 5*4. Dcfe 54
fet die oock ter fyden van die fonune 1 en Lnytfe door
als vooren, aldus ^14 ' ^

De(e achter-af-gcineden letter 4, Ih die alfdan noch
onder l^nc opgetelde letteren j ah volght

I

4/7

I o X

il '1 » '

4/:; \ < '

De voor-afgefiieden letter jr <fi€ .vergadert hu we*
ëerom tot de ander öp-klitnmendé letteren, xytide 1.7*.

8.4.2.7.4.en j. endeX^htal^os: ^

De vooraf gefnedcri letter f en t \i 6, (èseti^is rj^
dertien en 8 is 21 ^ een-entwinti^h en 4 is if, vyf en-
twintigh en i is 17, ïeven-en-twititigh en 7 is J4,vier-
en-dert!gh en 4 i^ 38> acht-en-dertigh en 3 is 41. De(è
eei^n-veertigh firt diëten vollen Qyt onder fyne op ge^
telde letteren , .ende dat ter oor(aken j om datter geeo
xncer op-klimmendé letteren en %yn.

Soo bqdragén dè getallen té finnen in ccne fommc
4147. gelijck hier achter te iienj^s»

o 1 1

l l

A Ö Ö i T 1 ö

37f

4 9 ^
7 <6

•
•

4n

» 9 7

f/ 4

4 J 4

« f ?

798

1

•1 Ö X

4 14 7

Sommt 4 14 7 j

Nacr de voorfchreven onderwyfingc leert men in
gclf jcker maniercD dcfc oacr- volgende lommen t*fiimen
lefiellcn.

»

I o' 3 ^64 ZIJ

*4f if» 3x9

a 3-4 3/8 » 4 6< 3/3 ^l o 8 f/7

1 4 8 Jt/7 I i o . 1/9 137 1/9 j

204 X09 276

123 14 6.. I4f

26» ^^4 ^39

1 rp I 3i I 46

■•M

«378 1493 I «9 7

3 iö ;. X f 4 179

173 <4^ ^<$8

* 78 3/7 >9y 4/ï 337 f/o

3^4 il/i 3 » 7 3/? S I 3, 4/t

ifo '149 XIO

S % 6 M 6 7 798

164 3fx 379

296 i 6 s 4*6 ^

4037 1891 3110

# fSÊMt'Miigf.

I

2

I
I

I

1

Z

S

I

I

€

7

S

o

7
o

4
o

3

?:«

3 i

4 5-»
7 6 8

3 *
7 9
3 »

■I

9

4
6

T
8

6

6n

1/8
3/9

4f

X o

I
I

3

1

2

y

7
9
f
o

7

6

o

9

9

8

7
o

f

o

1.

9
4
f

3

7

3

o

6

4
3

I

7
8

o

8

9

7
9

1998*5 if8|o8

6fS:

f/o
f/«

I

» 704 9
*9f Ö4

33,90

f. o 7,9

* 7 i

498

7 3 » o

3x106

» 9f Ö47

» 7 o 4 9 f

X

I

3 *
ƒ

I

07f 4f

479849
f o 9 f

4 » 09

X 748
I o y 7

3.» o o

3 •»
304

f9

wmmmmm

t

«* Add.iti»

11*64109 5'i090769

2301798 :t 7 6om's6'
I 4 6 f 6 7 3 470948-

3*1 4 9 * • * f 9 3 * ï 7 '
vAO'78. 3x1049

ifoó' 47^5^98

179 .32107

1 o 4 9 6
€749:
«79 4908

1 f o 6 , i I 7 6

» 07 8 - » 7 9

3*1491 c 6 r ^

1465-67 38

2301798 9

I f 6 4 I o 9 <

L. »

\

, AToitf. Meo moet altydt als men opbelt heeft die
tj^nen ^^d^ni, mét *lgcca over de eli^n tienen tnrer-
ichiet, d3C &ck tnep («ider de tefiupen-getelde Cyfer-
letteren, pe begonnen tienen telMhcncotde naeft-Tol*
gende 9p telUnge, al by Exempel, ;

Telt.dc^cerfte oolonune van *t left-aftclde exempel
te famen^alS' f 98^968 9 6 7897 §é9.endefultde
op-telliage bevinden 119 eenen,'twdci(if 11 tienen en
9 eenen » (è| de overfirhietende 9^ on^er de op-getelde
colommc» cpdc telt de bekomen 11 fieneiitotde naeft-
op*kliminende colomme dat oock ticqcnzvn » te we-
ten, tot 367 7 o 4 9094 1 4 ^ 6. maeckende te fiiraaa
76 tienen > 'twelck is 7 tien- tienen en 6 tienen ^ fet de
over-fchietende 6 onder de op-geteldecolommealsvo-
ten, ende de 7 tien-tienen ( zynde 7 hondert) telt die
tot de naed'Volgende colomme, die oock honderden
tjn i als tot 1 1 9 7 4 1 5* o 1-9 3 7. maeckende te fiimen
ƒ7 bonderden» *twclck is f dfuyfint en 7 hondert j fee

. 7 hon-

üfi fSamimutUngi. . . t'^

7 hondcrt onder de op-teilihgc , cndc de veikregcn
ƒ duyfent telt di(^ tot.de iiaefi> volgende colomme, die
oock doyfendeii zyn > iende doet voorts gelijck als
vooren.

SUBSTRACTIO:

rXicnt om iwec getaffcn vanmalkanderen tetrecken
/(té weten , het minöc van het mcedc getal ) oin
daer door te konnen weten, wat als danv^o hctmef-^
ftc getal noch reftccrt , ofte ovcr-Wyft. • . . i

Ende om dit Telve te doen; (oo Öeltmea^ietfiainOe
onder het meefte getal /t vclck g^dien xyndfiifiH? trectó-*
men cerft de achterde^ onder-letter , van de achterfte
l^oven-letter, ende 'tgeen daer dati ovt^blyft « dat fet
men recht onder de Rlve af-getrockcn letteren.

V Wclck gcdaen xyode , foo trcckt-mcB de naeftcon-
der letter van de naeftc boyen-lctter, doende met het
gene rcöcert als vooren. Alfooproccdeertmen tcneyih
de toe, altydt beginnende van de rechterhandtaf, cn-
dc gaende naer de fluickerhandt toe; geiijck aUvoleht.
bytxempel. ° • '.

Als men treckt 93f4, van 10978, wat fal daer dan
relterenr

Om dit nu te doen, foo ftelt voor eerft de 10978,
ende daer naer 93f 4, daer onder in maniere ais volgbt

' no 9 7 8

9 3 f 4

Het mmftc aldus onder het meefte getal gefit heb-
bende, foo begint nu de leftc ondcr-letier af-te-trecken
yaa de Icftebovco- totcr , öcllcndc het gene re ftcert on '

der

14 SÜBSTItXéT^Ó

der de a^rócke leiter ; dit gedaen hebbende, ab dan
wederom de naefte twéé ander letteren , ende vervolgena
oockalle de andere, reggende4 van8 blyfioftc reft4,f
Tan 7 red i > 3 van 9 red 6 j 9 van i o red i • Door welcke
af treckinge nochrefteert 1Ó24. gelijck als in 't volgen-
de kl^c^lijck te fien i$. > ^ ,

' ' 1 ö 9 7 8

^ï 6 ^ 4
Op defe liianiere leert defe naer- volgende fommeketls.

4769 7893 11799
I 3 I 7 ƒ361 6 7 ƒ 1

•M

5 4 ƒ 1 1^31 f o 4 7

Item , om af-tctreckcn 87695', van 106 168 j föo
fet voor eerd de twee getallen onder thalkanderen, als
Yöoren, aldus: \' . "^

^106 ij^ 8 >

, • 87 ^^ S '^

'Trcckt voor ccrd de lede onder- letter van de lede
^bp ven-letter, te veten, 5* van 8 red 3, defe redcrcndc
I^Jpfttouder fyn af-gctrocken letter j als Volghi , ., / ^

^ I o 6 i 6 8

(

Treckt na 9 van 6, 't wclck niet kan gefchiedcn , dacr- ^
om ontleent ofte neemt i van de naed-daende boVen- *
j. Tfeier, te weten van de 1, vcl<*:e genomen 1, altydt
Wy foo veel doet als tien tot de letter dacr toe datmcnfe ont-
kent. Hierom foQ

Sfght

Scght 9 van 6 ca kan uiet, ick onllceD i VAp dei,
dié doet tien > tien en 6i$ 16, de 9 na raTdc \6 reft 7.

Defe redcrende 7 fct onder de af-gctrockcn lettert
als volghi.

1 o 6 1 6^8
V « 7 6 9 jf

71
Noi4. Altydt als men de bndcHetter niet af-tredcea

en kan',foo ontleent men i ran de naed-ftaei^de boven-
letter , welcke ontleende i ahydt foo veel doet als tien.
'Ende de letter daer men i a^enomen heeft > die moet
men altydt vöot een minder recckenenin^t af-trccken«
Waer uytvolght:

Dat de 2 die boven de 6 ftaet ^ nu ffiaer i en is^ hfer-
om feght nu , 6 v^ 1 , en kan niet gefthieden , ick
ontleen i van de nacftboven-^aènde lettet 6 die doet
my tien » defe 10 en i is 11, de 6 van de 1 1 rcll ƒ.

Defe rtftercnde y fet ondec^aec af-geèockeirlcttcr «
als volght,

.106168 ,

. ' 8 7 ö j ir

, Trcckt nu 7 van 6, die niet meer en is dan f (want
daer i af ontleent is) en feght 7 van ƒ kan qiet gefchie-
den , ick ontleen i van de naeft-bovendaende letteren
IC (want men kan van o niet ontleenpn ) wcjckp om-
leende I my tien doet» defe to en fis if dey vap defe
I ƒ reft 8.

Defe rcfterende 8 (et nu onder de af-gctrocken let*-
ter i aldus >.,

10616^
876

11

8f 7 i

Treckt

l6 S U B S T R A C T I o

Trcdct nu 8 van lo die tnaerpen is (omdattcr inde
voorigc af-trcckihgc i af ontleent is) cndcfcght 8 van
prcft I, wclckc reftcrcndc i fciondcrdclcftafgctroc-
ken leitcr ^ als volght , '

106268
87695-

' Reft Somma 18^73

Leert op de felvc maniere defe volgende fbmmen
af te trccken :enop de nacr- volgende ondcrrichiineeby
Nota.

I f ^ 7 o ƒ 123041

1*6362 71619

Reft 1634 3 Reft y 1 4 2 3
138642 105*382

6fi64 i8793

Reft 73478 Reft 765-89

I10320 15*0706

9645'7 969 3.8

Reft 13863 Reft f 3 7 6 8

30765*0 202005'
17084^ 1923Ó6

Refii 3 6 8 o f „ Reft 9699

No$a.

Ndé. Men moet Terftaen,datals men een onder-

{etai,van fyn bovendaende getal niet af-trecken en
landen dattcrals dan te ontlcenen ftaet^vanecnnacft*
boven-ftacnde o, dat hetfelve nietgcrchieden en kaïi,
overmidtsvaneen o niette öntleenen en isji^nt o it
by hacr felve no1> dat is nietten volgens dien en is by
baer nict^om daer van ictste kennen ontleden, hier-
om dan foo moet men de o overflaen en öntleenen van
de nae(l-v olgende boven-letter , daer men af ootleenen
"kan «welckepiitlcende i tien doet, tot de gefeydc a^
dacl' van mciï niet öntleenen en Rad, van delè beko-
men tieri» onileênt thcn vedef oni eeii > én diedoet tien»
tot her getal daer van men niet en konde af trecken , dp
VcrJcregcn tienen het onvermogende getal tTamentel*
'lende > lbo treckt men als dan net onder-ftaendc getaï^
van *t gene beydc de getallen uy t-brcngen , &ttende^t ge-
'Mdaet van refteert onder de linie als voor de&n.]>e o
dact men eetft i toe gelcent heeft ^n op tien gebrocht
Jti die doet nu 9iHrantdacr ▼cderom t af ontleent if,
tot het onvermogende getal, ende het getal naefl de ö
( te weten daer men de eerfte i af ontleent hoeft) doet
ccii inin als van te voorén.

ttéthsföö ifien een önder-getal van fjm bovengetal niet
s»f itccken en kan , en datter z, j, ofte meer nullen iyn,
ibo moet mön dcfelve(foomcnigfc al$*er2yn)óverfprin*
.gen, ende öntleenen van de nacfte letter daer af te önt-
leenen i^^gelijck met het volgende exempel düydelijck
getoont >aen gewefenende met volkomen ondcrrich*
tinge verklaert wordt.

Exenipel :Trcckt i hondert 6 doyfent en 7^9^ van
3 honden duyfenten loS.facit 193349*

B

Voef

l8 S ü B S T R A C T I O*

9 9 9 ^
3 o o I o S

i o 6 7 s 9

U'

9 3 3 4 9

Voor ccrft , trcckt 9 ccncn van 8 ccncn , dat niet ge*
(chieden en kan, daerom ontleent de 1 hondert, di^
doet 10 tienen, tot de o (die de plaetsiran tienen bc-
kleet)van wclckc 10 tienen, ontleent 1 tien,dicdoct
tien cenen tot dc^ 8 eenen , maeckendc tTamen 1 8
ccnen , daer van;trèci:t nu de 9 eenen, red noch 9 ecncns
die fet onder de linie.

Trcckt nu ƒ tienen van 9. tienen (daer de o opg^-
broght is door het ontkenen van de i honderc) reft
noch 4 tienen, die fet onder de o, die de plaecs Yin
de tienen bekleedt.

Tretkt dan dé 7 honderden van nul honderden (rant

de I hondert voor 10 tienen wcghgeleent is)*twclck

. niet en kan gefchieden , daerom ( alfoo yan de nulkn

'niet en is te ontleenen) ontkent i hondert duyfent van

de 3 hondert duyfendcn, die doet 10 tien duyfendch

tot de o diedeplaets van tien duyfenden bekkedt.

Van v^^ekke i o tien duyfenden , ontkent wederom
I , en die doet tien duyfenden, tot de o die de placis
van duyfenden vervult. )

Van defe bekomen ro duyfent, ontkent wederom
r , en die doet i o hondert tot de i hondert die o is
( overmits fy wegh gekent is.)

#

Nouert nu hoede nulkn door het ontkenen op 9
koiQcn, daerom trcckt voorts flecht cnccoTOodiglyck.

9f$ AfiTttimff. 19

De 7 hondcrt van de bekomen 10 hondertj reft
noch 3 hondcrt; . » • .

De 6 diiylcDt van de becomen 9 doylènt, reflfnodi
3 duyfent;

De o den doyfcnt van de 9 tien dayfent ^ rel! 9 tien
diMenti

jDe I hoiidert duyfent van de 2 hondert doylènt»
( wam I van do 3 hondcrt dayfent wcgh-gêleent is) reft
noch i'hondert doyfent.

Deri grondt vandit'exempel wclgeVatzynde,(bo fid
tnen fcer liehtelyck alle voorvallende SobfttadSen ayr^
t inden, fy iiiqgcn fob moeyelijck fcbyncn als fykon*
nen Tefen.

500301 looiooj
30464e 90150e

i9i<^5y 99497

lïoooo lorooji
1051076 909034

100914 100997

lOOOOflO 21 O' OOI o 00
9092511 II9610915

4 * l j l ^ .

-. ^ vJ # •« I B » . J?*

» JA ü L Tl P L I C A T t •

De Tafel van AiuitiplicatiOé

Oiê fich meternfien loft al verder wil ufercti ,
Decs Tafel hy voor al inoet vafl vanbayten Icctea.

r

Z
4

1 7
1 8

5 W«*

4 ©M^l

7
8

9

lO

\ 7
I 8
) 9

IS

M

4
6

8

tz
14

iS

9

iz

if
i8

zi

'i4

»7

jo

lé

»4

40

/

% mael

6 mael

7 mael

(

8 mael

IS

9 mael

I

9

10

70

<54

81

90

10 ouel 4 10 is 10»

iG

•% i

MUL.

a

Ï^ULTIRLICATIO;

Qfli VttmmèiJivMmgt

TAIem om een getal foo meiüghmtel grootec te
1 .r mageken als men wilt ofte begeert : Endc om dk
te doen, foo fet-men eerft het getal dat men Yermc-
nighvuldigcn vilt , endc het getal daer men medf vciy
menighvuldigen wilt dacr onder , het ftlvc sedaen
zynde , foo haclt men altydt een linieken önoer het
ondcrfte getal ,ende men bïcgintals dan te vermenigh*
vuld^cn ten de rechterhandt , voortgacndc naar de
flinckcrhandt. Eade dat in manieren als volght.

' By ExempelfT Men wilt weten hoc veel dat is 6
mael 61$.

Om dit nu te dpén , (et eerft óxf. ende daer naer
de 6 dacr onder, als volght.

6 X

i

TT

Begint nu te Multipliceren , ende feght 6 mael f
is 3a Dcfe 30 fet die tcrfyden «f, cndeOiyt de felvc
door, aldus 3/0

. Deaehtera^efneden letter, xynde p fct di< oiider
d^ lii^e > als volght ^

^ ^ i 5'^ V

Seght mi 6 mtcl 1 ii 1 1 endc de voor-af^g^cdc*J
jtitiwidc ^o)tsit. Dcfe i yfet die tcrfyden af, end*=
j«i#edoor, aldtti I/f \ ; W

' De achcr-af gcfncdcn Icucr xyndc f , fct die onder
^ ^ i' S ifó

f o •

Scghi nu 6 macl 6 is 36 cndc de vooraf-gcfncdéi

letter van i/^ is 37. Dcfe ^7 fct na tc^i voliciionacr

de linic , (ter oorfaecke omdatter geen letteren oiecf

cn %ya t^ multipliceren ) als volght ;

6

r^r-

3 7 S p
Uyt defc maltipliccringc fict mcft nu dat 6 macl

V Of defe fnamcre kerf wen oock defe naertVdkende

Sammekens. '

8 y ö 3;<5 9 8,7 4/t 79? y/(J

^^- f^ 5/J 6 5/4 7 6^8

9786/4 8797/4 7 9 8 < f/4
8 é/i • 8 6/j 9 7/7

8/8

•

7824 7032 71874

798J4 979865:

9

t

4aM5* r8>ï?«78j ■

-. .*-\ ^-

leem, 3{mael46f.hocveeris(fi[t? Axüw.iÓijs*
Omdittedo^ii, f^eerll 465'cndedaeriuicr iS ^^-
ondcfi alsvolght,

4 ^ J
5 J

Multipliceert nu dc 465 cètft met de^ ,comt - ijif
Dacr nacrMttltiplic.de 46 ƒ met de 3, comt - 139S'

Pefc twee getallen addcert te Tarnen, comt facit 1 óijf

Pi fmnrnc hmt in order ds vólgk^y .

' 4 6 f
^ W .

2515
» J 9 S

1617 f

^ <^ maniere kert me» tock Jefe mur-volgemk , ;

i i 6 «97 976 987

jS f8 8_7 9<g

aéSo 7176 6 S i X f94i
x6o8 4485 7808 88 8 j

■(• "^F"»**"

18760. j 1 O 2 6. 8 4 9 I !• 9 4 7 j 2

Item, multipliceert ƒ876 met 314 te fatnen , hoc
veel comtcf dan? Antvoordt 19-: 38x4. Om dit te
doen ,lbofet cecftclijck dejfommc ia order , ais Tulghr,

' j 8 7 <

~ B 4

$4 M ü. t T I P t I c A t' I o

1*' I —

Mahiplicccrtéerftde ^Syómetde 4cofnt- 235*04
Daernacr tnu1tipl.de 5'876inctdcicoirit- 1 i7f i
Daer nacr multipL de y 876 met de 3,coint - 1 7628

Addeertnudefe 3^etaUcntefamen,comtfac. ^9038^4

Qf dtfi mmuere ker$ dcfi naar-vdgende fommehns^

8. ■

I

3

19751

? 1 9 1 o

jf7jll-i 7681644

Item, multipliceert ƒ4896 met 5-642 , hoe yedis't ?
Atitwbordt >309723i3 2. Omdefc fommc temuU
tipliciïren , fct die voor eerft in order , ak vo|ght ,

54896

Multiplic. nudef489^«etde2Comt - . 10979a
Dacrnacrmult.de 5*4896 met de 4, comt -^ 2195*84
Dacr natermuk.de f4896 met de 65 con^t -^329376 .
Daer naer mult.de 5 4896 met de s% comt - 2 74480

Add» nudefe 4 getallen te ranfien,cón[U&c. 3097232311

Item, Multipliceert ( naer dcfe maniere ) 89765*
met 645^8. comt facit. f 79702^970.

Item , Multiplicecd 90769 met 7985' , comt facit
78«67046f,

Item.

Item^/Miritipliceert f49746 met f 4367. hoe veel
is^c \ AotHroordc i9888.04oi78i. gelijck «Is blyckt.

J49746

Moltiplic. cerft de 5*49746 met de 7 > comt * 38482 1 \
Daer na malt. de f49746 met de 6 »comt - 329847 6
Daer na molene f49746 mctde 3iOomt - 16491 }8
Daer na moUde f49746 met de 4»comt - 1 1 98984
Daer namaltide f 49746 met de f, comt- 2748730

Add.na defcfgetall. te (amen, comt fac. 2988804078a

Item, Moltipliceert (op de vóorfchrcve maantere )
9766f 7 met 65432. comt facit 64035484S.M-

Item 9 Moltipliceert 675837 niet f4674. cot^t fii-
cit 3695*0712138.

Item, Maltipliceerl 23f 267 met f 46798.co.n1t ïnr
q\\ 1 28643525066.

D I y I s I o,

Plent om eengroot getal te connen deylen in fja
helft, derde» vierde, vyfde , fcfde-dcel , ofte in
▼at gedeelte dat men begeert. Ende om dit te doen »
lbo Iet voor eerft op defe twee poindeh'

Tenedrflen. Het getal dat mcnbqgeerttedividcren,
ofte deelen , dat fet men altyde eer(f, ende men haelt
fis dan een halve cirokelkeir. achter aen , aldus S

Ten tweeden* Het getal daer mede men begeert te
fli videren , ofte te dey Icn, fet men altydt ondec de foor*
(te letter ofte 'letteren 1 van het geul dat men deelen

wilt.

Wat

$é D 1 V I s I o .

Wac Aotnecrder tot ondcri7fii^e dieat, *t ftlre
wordi; by ieder vcnnderiogc. der Ëzempcien by-gCr
voc^ht gelijck hier volgens tefien is.

Uempel. Divideert jfx met ofte door i. hoeveel
cotnterdan^ Antwoordt, 176.

OtuUru^nge. Set eerft de 3 ƒ 2 , ende hael t dan daiec
achter aeo een halve circkelken, neemt dan de x en-
de fet die onder de voorfie letter van de sfi, als
volght

Vraeght nu, hoe menighmael ^ in 3. Antwoort,
I macl. Set dele I achter het halve Circkelkcn.

Moltipficecrt dandefe i metde 2,comt idietrcckr
van (yn boven-ftaende 3 red noch i. Set die i boven
defelve 3- '

HacUdan de onder-letter 1 ende haer boven-ftaeff*
de letter 3 met (Ireepkens door ,als volght,

■ 1 • r

Set au (|c on^-letter ( zynde de i daer mede ghy
deelt) een letter vootdét , te weten onda de ƒ , ab
.TOlght.

1 f

^* l

Vraeght nu höe menighmael 1 in if , Antwoort
7 macl , fet na defc 7 achter bet halve Mrckelken , te
. weten naer de I.

Mul-

MnltipliceértdiA^dcic 7 met de 1, comti^, die
ircckt van de bovcn-fiicndc i fdxA i , dcivelcke fc(
boven de f.

Haelt dan de onder-letter icnde de boven>(laende
I f met ftrecpkens door , als volghr ,

'' f

3' f »i ' 7

Set na de onder-letter z wederom een letter voot-
der, te weten onder de 2, als voight,

/ 1 r

r r *< » 7

Vraeght nu hoe menigdofiael % in 1 1. Anrroordt
6 macl. Set na dcfcó wcderpqa achter het halve Circ-
kelken, te weten naerde 7.

Mttitipliceert dan dele 6 met de 1, comt 11, die
creckt van de boven*ftacndc 12, rcft nul» dat is niet.

(Jieromdan haelt aileenelijck de onder- (iac ode x en-
de de boven-ftaende u met (èreepken^ door , als
voIghtyWaer mede ow* werek- ii volmaeckt.

Op defe mameti leert tmn de ffoer^volgende fammeiens^

Divideert 372 met 1 hoe veel conpiter dan j facit
lób. ^elijck volgens blijckt»

3f / ?f^ t I «

Item^'

Item , divtdeett 391 tqet x , facit 196.
fi^Sö *^^ **" f 3» «w» * , hoe y wl coiqter dan ;

Item, divideen 796 met 1 , foocomtècfadt 308.
Item, dmdcertpfSmctx, foocomjer facit 479.
Item , dividcert 795^ ïnet3, hoc veel comter dan?
facit x6s, gcUjck volgens bleekt,

t )l C

rrrl

OnJerwxfiigt va» V voorgaettde E)f*mfiel.

•^ft^il'*" ""•"' ''"" 1'3 '«^^^ f« ^« "n<l« de
voorttc letter, te weten onder de 7, als volght.

7 9 J-
3

Vra«bt n» hoe nncnïghmacl 3 in 7. Antwoordt t
mael. ^et defe x achter het halve circkelken. alsbo*
▼en te fien is.

Multipliceert dan defe» met de 3 ,comt6,dietrccke
▼an de 7., rdl no^h i , defe refterendc i fet die bo-
ven de 7,

Haelt all dan de 3 ende de 7 inet fttecpkem door ,
alsvolght "^ *

« f

* l
Set nn de 3 ech Ittiet verder, te weten onder de o .
alsvolght, ^

I . r

* 9 si*^
t i \ .

••' '- Vraegh|

OfiDeyliit^. 19

«Vrac^ht nu- wederom , hoc menighiinél 3 in 1 9.
Antwoordt 6. Set dcfcö achter het halve circkelkcni
te veten naer de z ^ als voren te ficn is.

Multipliceert dan defe 6 noiet de ; , comt 18, dié
trcckt van de 19, red noch i ,tctdie hovende 9.

Haelt dan de 3 cnde de 19 met ftrccpkens door ,
als volght »

^ I f

Set na dè 3 ▼cderom een letter verder, tejrrc^
onder de ƒ ^ als volght »

Vraeght nu hoe thenighDiael 3 in i^. Aritwoordl
f mael y fet dere ƒ achter het halve Circkélken> te
weten » naer de ó als boven te (ien is.

Multipliceert dan defe f met de 3 , comt i f die treckt
van de if, red nul. Set p boven de ƒ j doch is on-
Doodjgh.

Hacit dan de3 cnde rf met (ireepkensdoor jgelyck
volgt: SooisdeSommcbewerckt

/ ff. w-a 6 s

óp JUftTMtderiieertóock denaer-vob^tMdefrnmtkms.

Divideert 567 met 3 ^ hoe veel comter^ fkcit 189.
gelyck in't vervolgende blyckt.

i i IL - Ik*»»

*^- . .. .^ Diriiio

Item, divideett 39i n^cti, fiwit i9«.

fiM^" 6 ^ '^ f 3» ïwt * , hoe veel comtet dsn ;

Item, divideett 796 met x , foocomterftdt 308.
Item, dirideertpfSmctx, foocomierfacit^o.
Item, divideert79f mct3, hoe veel comtet d»n?
»«c« »6y, gelijck volgens blyckt,

OitJerwyfinge va» 't voorgaeftde Extmpel.
Set eerft 79^ neemt dan de 3 endc fet die onder de
Toorae letter, te weten onder de 7 , al$ volght ,

7 9 f •< »
' 3 L

«yj^}^V^°^ incnighmael 3 in 7. Antwoordt t
mael. Sjet defc i achter het halve circkelken, ahbo-
Tentefienis.

Multipliceert dandefcimetde 3 .comtö.dietrcokt
van de 7, rcftno^h i , defe reOcreodc i fet die bo-
ven de 7.

Haelt all dan 4e 3 eade de 7 tnet ftreepkeni door .
«Is volght *

« r

Set nu dca ccn letter verder, te weten onder deo.
als volght, y»

\ r

t i X .

'•' '- Vracht

'Vrac^ht nu- wederom , hoc mcnighiiuél 3 in 19.
Antwoordt 6. Set dcfcó achter het halve circkclkcD,
te veten nacr de z , nis voren te fien is.

Multipliceert dan defc 6 met de 5 , comt 18, dié
trccktvandc 19, rcftnochi,fetdiebovende9.

Haelt dan de 3 eiide de 19 met örccpkcni door.
als volght, '

' ' r

Set nu de 3 ▼cdcrom een letter ferder , tcjrrefciii
onderde/, al» Tolght», ^

,If*f^*'r"'*i**;?'*"^™8hOMKl3 in I^ Antwoordt
ƒ macl , fct dcfc ƒ achter hei halve Circkclken. te
averen , nacr de 6 alt bpven te fien is.
^Multipliceert dan defe;metde3 ,comt i f dictrcdtt
SS*|h! "" '° ^'"' de f , doch il on-

-«Sf!" Q*'*" de 3 rade i ƒ met ftreepken$door,gelTck
volgt z Sooii de Sommc bewcrckt.

op defemanttrékert(kKk denaer-volienJefimmhns.

I^videert j éy met 3 , hoe veel cointer ? fiuit i8«.
gelyck in't vcrroigendc blyckt.

ft X f

i ï tL ' Item»

30 ' Öei V i s I o

Item, dmdeert 88 ƒ met 3 ,&cit i9f . Doet geJyck
als boven. • - ",

Divideert óyó met 4, hoc veel comtcr?Antwooit
164 , gelyck volgens blyckt ;^

Item » divideert 9S4 door 4. Antw. doet gelijck all
vooren, foo Comicr facit 24^.
- Pivideert 79 ƒ met f , hoeveel comtcr, Antwoort,
if 9 , . gciijclrvolgcns Wijckt ;

^ * f

Item, divideert 98; met j. Antw, doet gelijck als
voeten , ïbo comtcr ftcit 197.

Divideert 1514 toet 6 hoe vcelkomtcr , Ant#.
2 ƒ 4, gelijck volgens blijckt, * ^

t f

Nota. Als de letter dacr men mede divideren wilt»
meerder is dan de eerde letter van \ getal dat men
heefï te dt videren 3 (oonioet menaltydi de letter daer
mede men divideren moet eeq letter voorder fetten ,
te weten, obder de tveede letter van 't getal dat men
heeft te divideren. *t Selve foo gedaen lynde , lbo moet
ihcn vragen , cnde doen als vooren j gelijck boven
teilen is.

Item, divideert I9f6 door 6. AntT. doet gelijck
als vooren > foo cótxm fkit '3 i6.

j •. . DivU

Dirideeit 1638 met 7, hoeveel comtetJfiicit 134.
geljjck volgens blijckt ;

* * f

Item i divideert-4j'99 door 7. Aiuw. doet gelijek
als vooren , foocomtcr facifóf 7.

Divideert 4696 door 8 ^hot veel comtcr, facit ƒ87.
gelijek voIgcHS blijckt ;

* H 9 é*
f f f

S 87

Item, divideert 7871 door 8, aotw. doende als vo-
ren, foo comtcr facit 984.

Item, diwidcctt 8604 door 9, hoe veel comter.
faat 9f6- gchjck volgens bljjcli^i ; *

fff

Item, divideert 4941 xact 9 antwoordt .doende
als voorea, foo omter facit 5-49.

Item, divideert 39167 met 9, in maniere als vo.
ten, foo comtcr ftcjt 4365. ^

Divideert 4876 door 13, foo comtcr facit zu.

. 4 8 7 <54 a

t

OndentTffinge vam dtivoof-gtfieldt Exempel.

Vracght hocmenighmacl 2 in 4.Antwoort imtcl '
Set defc % achter hct,haln ckctelkcn, als boven te

Mul.

3% D 1 V I f t o

Multipliceert nu de i met 4e andere x eomt 4'idie
trcckt van 4 rcft imlj haelt dan de 1 endcrde 4 met
(Ireepkens door.

Multipliceert dan dere geantwoorde x met de 3 »
e mt 6, die trcckt Vart de 8 rcft i, fct die boven de
fclve 8 » haelt de 3 en de; 8 eeril tnet fireepkens door j
als ¥olghti

a r

Ver(et nu de 23 een letter verder nacr de ri!chter-
handt, te weten, al(bo dat de 1 bnder de door-ge-
haelde 3, ende de 3 onder de 7 komt te (taen ^ even
gelijckaUyolght»

^ i i \

Vracght na hoe menighmael 1 in de 1. Antirport
t mael : Set defc 1 achter het halve circkelkeh als bo*

ven te fien is. ^ ^ . .

Multipliceert dan defe t met de 1 , cortlt i , tréckt

die van de boven- ftaende i rcft nul .Waerom foo tteckt
allcenlijck de onder ende de bovcn-ftaende 1 met
ftrccpkcns door. j j

Multipliceert dan debeantToordei rtictdc 3 , comt
3 , trcckt die van de bovcn-ftaende letter , die 7 is»
rcft 4 , fct die boven de 7 , balende de 3 ende de 7 eer 11
met ftreepkcns door ,g!elijck hier onder te fien ii.

*4^r

\ in

Vetfec

* if 6\ x t z

VttCst nu de 13 < dacr mede gy di?fdeert) weder^
om een letter verder naer de recnterhandt, te weten,
tlfoo'dat de 1 onderde door-j^ehaelde 3 , cndc de 3
onder de^6 comt'te ftaen, gelijck als volghtj

^ n z y\

Vraeght no hoe menighmael i in de boven- (bcndt
letter 4 , antwoort 2 mael, fet de(è x achter het halve
circkelken, te weten naer de 1 als boven teiienis;

Multipliceert dan defe beanttroorde 2 met de an-
der 2 conlt 4 , treckt die van de bovcn-ftaende 4 reft
nul : Soo d^n treckt alleenelijck de onder-fiaende ik
ende de boven (laendc 4 met ftrccpkens door.

Multipliceert dan de beantwoorde 2 met de 3 comt
6 9 treckt die vah de boven-fiaende letter 6 reft nol;
Daerom foo haelt iimpelyck de 3 ende de 6 met
ftrccpkens door , gcli}(;k hier nacr te fien is. Ende de
fommc \% gcfol veert.

^# f

% i % i\

Divideert 8976 door 34 > hoc veel comter dan^

Antw. 2,64.

897 6^2
3 4^

Ondefwyfinge van dU vwfrgifiiUe Exmpd.
^ Vraflghi nu hoe menighmael 3 tn 8. AntWt 2 vcaA*

14 D I T I s 1 o

Set dcfe bcaniwoordc 2 achter het halve cirdrelkoi ,

4ls bovcQ te fien is.

Multipliceert defe beamwoordc x mf^t de 3 comt
6 , treckf die van de 8 red 1 , fet die boven de S halen-
de de 3 ende de 8 cerft met (Irecpkens door.

Multipliceert dan de beantwoorde 2 met de 4 comt
S , treckt die van de 9 reft i , fct die. boven de 9, ha-
lende de 4 ende de 9 eerft met fireepkens door , als
volght,

ai rr

#> 7 64 z

Verfet nu de 34daer mede ,gy divideert , een letter
verder naer de rechter*handt, te weten, alfoodat de
3 onder de door- gehaelde 4 con^t , ende de 4 onder
dèygelyckalsvolght»

2 1 r

Vracght nu hoe mcnighmael 3 in de bovcn-ftaendc
ai, Antwoort 6 macl. öct dcfe beantwoorde 6 ach-
ter het halve circkelkcn,te ^etcniiacrde beantwoor-
de! , gcUjck als boven te ficn i».

Multipliceert dan defe beantwoorde 6 met dé on*
derftacnde 3 > comt 18, treckt die van de boven- (iaën-
de II red 3 s fet die boven de i » halend^ de 3 eiide
de II eerft met ftreepkens door.

Multipliceert 4an de beantwoorde 6 met de onder-*
ftacnde letter 4 comt 14, treckt die vandeboven-ftaen-
de letter 7 dat niet mogelij ck is ;

Daerom fooeftimeert de 7 op ijfbo hebtgy 1 tie-
nen ontleent van de naeft ftaende boven letternaer de
(fofikec-haodt» te veten vande 3.

Trcdct

0Diylmge. 3f

W +rcctó nu de i4'vtn dcfc 17 rcft 3, fctdic boven
de 7 halende de onder-ftaende 4 cnde 7 cerft met ilrecp»
kctts door , «Is volght ,

pi / i \

f ^ f 6<z6

i 4f Hf I

De 1 die gy voor tienen tot de 7 ontleent hebt , dk
ttecktnovande j daergyfe «fontleeothebt, reflnodi
I (et die boven de 3 , halende de 3 eetft Oict OtcepkcOf
dooi , gelijck als volght.

3'.*^ I .
3' L

Vetftt no de 94 daer mede gf dirideert wederom
een letter verder naer de icchter-handt, te wetep,al-
(00 datde 3 onder dedoor-gehaeldc 4 ende de 4 on^.
der de 6 comt gelijck alt volght,

• • X / 3

t i ^

Vraeght nu hoe menighmael t in de boven^aeitde
>a« antwoordt 4tnael, fet dcu bcantwoordCA adi-

Cx tct

iö D.i VISIO

ttfrhetiialve circkclkén> te weceöy Jitcrde 6 «Itbo*

fcnicftcn is.

JVtulripüccert dan dele beantwoorde 4 met de on-*
der (laende letter comt 11, tfeckt die vaii debbven»
(falende letter 13, reft-f, fct die hovende^, halen-
de deonder-tlacnde3> endcdcbQveti-(laendei3Corft
inet ftreepkcns dQot.

Multipliceert dab debeantwoohle 4 met de onder**
ftaendc 4 ,comt 16, trcckt die vaii de boven-ftaendc
16 reft nul : Dacromlbotreckt allccnlijck de onder-
flaendc 4 ende de bovcoftacnde 16 met ftreepkens door,
gcHjci iwde volgendeFigaretcfien is. Ende de fom-
me is gcfohreert.

' ^' r

t ft t4<z6^

Noia. Als men het getal dat men oyt de Multipli-
ccringe bekomt, van dé boven4laende letter niet af-
trffchch «tt bm , fiio moet men als dan van denaéft-
b^voftHftaende letter s » 2 , ofte meer ontleenen , welc*
kc ofitkendc letter, ofte letteren , men voor tienen
toe- telt tot de letter daer men de Multipliceringe niet
af trecken en kan. Ende van 't getal dacïe te Ikmcndan
uyt- brengen, daer treckt' men dan af 't felve getal , dat
men te voren niet af trocken en konde. Ende y

Van de letter daer men dan af ontleent heeft «treckt
men (00 veel af, ^Ismcn letteren (teweten i ,2,of*
temeer) van de feivé ontleent heeft, ende hetgeen
als dan van de felve letter noch over blijft » dat fet men
daer boven, gelijck in üet voorgacnde Exempel dny-
(jii^ckYmooiito&dtf gckm il»

...... ^4ii^A,toy; . jff

Of J4^ 9iiiiènvyfi%€ kiH difi ga^ ;

lijck in't volgende bUjckt«

a' # #

1 r

Item 9 divideert 8636 met 34 , daer comt facit if 4.
Item , divideert 1 1764 met 34, daercomtficit 346.
Item , divideert 1 5402 met 34 1 daer comt facit 45-3.
Itcm>divideerti99X4door 34i dacr comt facit j^Sö.
Divideert 16415 door if , ioocomter fiicii 657.
Divideert lóoyy met 4^, comt fiicit j 79. gcliic^ itft
▼olgcndcblyckt^

# r

J/# (
/ / üT I

^^1^ f As 1 ^
if r f n

A&i*- Men magh öp de vraegedie men doet noynt
niet hoogcr als 9 beantwoorden , want wat mep hoo-
ger als 9 tot bcantwoordingc ftclt , dat is altydt
valfch, gclijck als hier in 't voorigc Exempel tcton-
fidereren eodc te fien is.

Divideert.

Soo moet men voor cerft wel neerfligh acht nethen j

G j dat

^8 D I ▼ I s I o

«1 mendebMntwoórdingeopdc vn^ daydcHjckiCii-
dt wel ojt-¥oert 9 te weten dat mem wel maltipU^eert,
de beantwoordinge met het getal daer mede men di-
videert» endc 't getal dat men dan ayt de multiplice-
ringe bdcomtwel af-trcckt van debpven-ftaendclette»
ren , gelijck bier voren geleert is.

Het g^l dan (dat men qyt het Maltipliceeren be*
komen heeft) wel af-getrocken zynde van de boven ^
fiacnde letteren »foo moet men acht nemen op het ge-
tal dat als dan overfehiet ;

Want indien het overfi:hieteiide getal meerder is ^
als het getal daarmede mendividcen, het felve iseep
vaft ende feker bewys, datdevraeete weynigh beant-
woordt is, gelijck als by exemp^lr

Pividcert eens 636S4 met 87«

f
6 I 6 8 4^ é

87 l

Vraeght nu hoe menighmael 8 in 63 en antwooft 9
vickneem) 6 ma^l, gclyck wy boven gcftek hebben.

Multipliceert dele 6 met de S^comt 48»die afgetroc-
ken van de boven*(laende ó^tciiiSy die fetteick bo-
ven de 63 , halende de onder-fiaende 8 ende de 63
cerft met (tre^pkens door» gelypk als volght j

Multipliceert nu de beantwoorde 6 met de onder-

ftaende 7, comt 41, treckt die van 6 dat niet en kan

gefchieden, daerom cffimeert de 6 op 46 , hier van

' ^eckt de bekomca4i reft 4, fet die boven de 6. Epde

Aengcfien de 6 is ge-e(limeert o^ 46 /foo heeft men

4 tienen ontleent, hierom loo trcdct 4 van de boven-

nacft-

Meft-fticnde ktter die s is,reftnoch i ; fetdkbonB
éc f 9 foo ^mt het wecck g^lyck «b ?olght|

1 J 4 j

6 i j(i ^^i

é a' ^ 8 4I ^

liCt na %p hd geul d<t no boven ovciichief ^
*t welclc is 1 14, ende hetjgetal daer mede gecliYideert
wordt is 87. Ënde aeogenenhet overichietende gend
altydt minder moet wefen alshet getal daer roede men
divideert Soo is het f^er dat hier qaalycfc gedaenis^
cnde een vaft bewys dat men de vrage hooger beant»
woorde moet.

Het welcke gedaen hebbende ,foo wercktmen even
mis men te vooren gedaen heeft» gelyck hier volgens
met hetvoorige exempel betoom wordt»

///

Noia. Soo men op 4e vrage tp veel b(iantwoordt
heeft » 't felve bemercktmen als mende Maltiplioe-
ringe van de boven-ftaende letteren niet en kan
aftreckcn , 't welck een teecken is dat men de gedae-
ne beannroordinge moet verminderen , het velcke
gedaen hebbende , doet men in het bewercken even
als van te voren.

V,

Item, divideert 44520 met f6» eomtfacit 79f*
Item, divideert f956Smet68» comtfaicitöyé*

C 4 Item

40 Dl V i^tt p

Item, difidem 675- f i met 89 > comt facit 7fj^ ,
Itebj divideert 94866 met 979 comyt fiicit 97!., >
Dividecrt ijixo met 1133 foo comter facit 1x3.

gelyckhier onder blyckt by 'tbewerckeo van ieder ant*

woordt in bet bcfondcr.

't Werck van de eerfie beaotwoordinge.

^ z J

/ f / » ? I «
j( ft t L

'tWerck van de tweede bétntwoordingc
/ l* / i« 9< I z

*l Wcrdc van de derde beantwoordinge.

I ^

f fc P<

3' 3' 3

»

91

f
*

}t
3'

9t

*

N.

X
/

123

Wtftf. Als men vracght voor de ccrfte letter (van
't getal daer mede men dividecrt) hoe menighmael
die is begrepen in de boven-fiaendc letter olte let-
teren, foo vraeght cnde bcantwoort men ( t'eicke

reys)

iqrs)voor aOf df andere ktceren deigAab diormedc
meD dividecart, g^Iyckals hier bovco «en oockui*t ver-
y oigcode tt ficn iib . .

Item, dii^idecrt icipSSmct &34, foo comier facit
43i.gelyck hier opder bijckt io'i bcwcicken ?ao ieder
beantwoordioge in *t befondcr.

'rWcrck van èe ecrfie'beantwoordinge.

^ ^ ^ • - j '

'tWcrck Tan de tweede beantwoordioge.
ft

se ff 4f 6
* * * f ^8f4 3

't Werdc vaD de derde bcémwoovdiiqsè.

/# r

f f t #<4"0 * '

* 3' # *# ^'.

?f 3'3' r

It«n, divideert 117062 met f43, cointfiic.134.
Item , divideert 1270451 mei 134, comtfiic. f43.
Item, divideert 418417 met $43, comt fac. 789^

Item, divideert 428417 met 7891 comtftc. 143'
. ■, '.' Item,

4» D I ?i • i'» ,

Kern; (Iivideeit8f8)68 met ofS, eofntfiicS^
Item, diTidecrtSf^éSinet 896, eoitu fac.Qf S'.
Item,hoeinenighinael3iféhemiiiMitt 17099615.
Antvooct f436 .gelyckvotgerik blycktiit^tbéwetckeQ
▼tn ieder béintwoordingc in'tbyfonder.

*c Wcidr van de eófte |)C«ntifroQidio^.
141

»t Werck vin de tweede bcant^oordlngc;

t Weide wn de dorde öeantwoadioge,

ft

ff '

•tWerck

*tWódcnn de Tierde bcantwootdinge.

^ 1 .. U' .

1 . . • - ..'t-

.; f ^ ff i. f'"''

**^ii ',

, In 't bcwcrckcn rtn dcfc Sotnme , foo let op de
inürudic van den naer volgenden No^a.

kern, dividcw 17699616 met j'436 , (bocomtcr
facit sxjó.

Item , So^iS9S gedf vlj€eit met j^i , comt fa*
cit X34^.^,._ ,- ': . . . -V

Item 9 4^deert x ƒ 7346)^8 met {437 » comt fa-
cit 2894. s^

Item, 15734678 gedividecrt door 1894 > comt fa-
cit ƒ437.

Item , hoe menighmael 476Sh<£f(men in 37977 1 20,
fecit 7965*.

Item, 37977120 gedivideett door 796fj comt fa-
cit 4768.

Nota. Als men de otitleende tienen niet en can af-

• treckcn van de nacft-boven- Aiende letter ,* foo trcckt

men de ontleende tienen v|in de v/Ht naeft-boveh-

ftaénde letteren ; Ende foo men de ontleende tienen

van de twee naeft boven (tacnde letteren niet en can

''*af-trecken foo trccktmenfc van de dry naeft-bovcn-

fiaendo

mmdi

Diinsto

etteren. Ende 4e omteeiKfe tieonuifMdri»*
de foo Aeltmen 't gene noch refteeit daer boven • ha<
lende eerftde letters dacr men de o^ntleende tienen af-
trec&t met flreepkens door , gefvdc in't maken Tan
de Toot^nde fommen duydelydc te fien i»»
als oodt ui%elijckcn in de foitióc vaa defi naer*vol'
gende;

Divideett M9343|7Xi door 45'863 .comt facit
{4367, gelyck int vo%cnde vcitoont wott.

t4

ton, dividcert 17111811x138 mee 67^^373 foo
comtcr facit 15*4674, gelijck «Is in de volgende Figia-
ce getoont wofdc.

t( ;t }t f f $ i f % f 11 $<z ^'j^ft'j i^

.',••. itff ■■■■

K

V

Item« #rtcfectt 118643 f ifo66 met f46798,conit

^ nicit >4m:mK' . ^

?tc«ï»^it8ii3Êi38gcdivldccrtmctaf4/574,coint
ftcitóyjSjy. 'T /T*

*

*' ■■ Eflde ibo -röortf» doende mer rile «ndere en dier-
eebjcke qnefiieo gelyck hier yooren geleert ï%:

^ Ver.

* «. « «

• •

Vcrklaringc , foo van 't Geit als van
de Grove Maten cnde Gewichten,

Van'tGelty watr meJe i^tngemeymelvck m IMênit
dt KoophoMUünge dryft.

HEt gcmcyn Geltwa^ node de Koop huidclii^e
dagclijaki gcdrcvqa jvordt , is guidcns'dayverii
penningen, cndc ponden, fchcllingen, grooten.

Item, Güudt-guld. Quvv.pênn.

lö pean. isi. ttu^.' id. uuyr. Ui.'gald. eodetS.
fluyir. is 1. GoudtgUld, ' " ' '

8.pchr*.it,i€")<«Kcn.i,. groot il ccnftiqv. ó.ftuy?.
ofïe ii-gcoDt. il i.fchdKende lo.rchell-mgecken
een pondt Vlacim^. van gelyckcn oock 6. guldens.

i.oon van i.guld.is.^^ftiiyv.eiidc'i.oort vaal.
Goudi-gQld.il 7.1iuyvv ' - ■

i.flooter il f. groot. encki. reut iï 7.grooL

I . giooijca doet 14. myton , code 3 myten i pcn.^

/W *tgrof Gewiekt.
i;Sctiip-pondt is zcljCpoi
doet ij.poadti alfoodat 1- f
popdt.

■ 1. Vat Boter wccght 310. p
I . C^ntencr U ico. pondt.
i.Pondtis 16. oneen, t.oi
hciD, I. pondt isi. Marck>cndc t.Maick 8. on'
. «D, i.oQCC houdt %o. £ngeircheu,ctidci.£ngeirch
ji.afcn.

yam dt L^tH.
I. Lad Granen vordi tot Amftecdam gecccckcnt
lot 27. Mudden, i. Mudde 4. Schepels, cnde 3.
Schepels I. Sack: 36. Ikckcaisoockccnlall.
1 i.ToniKu is 1 . laft , code i.ToQ doet 4.KiiiiKkeni

1. Lj» Wfr II 6. Amen. i.Aemlio(itioij.ij<it-
leo, I. Pot 1. pinicn. "^

r«i 'JtM TyJt.

■ "?J«'"™*8=Bk'«i«"«i3.MiiKii, dcMim
loi iB, dagen. ^^

I». MKndeo.Kltmcn V09rceii Jicr , dcimciidi
lot 30. dagen.

Anders i«f . dagen is cenjaer, behalren als't Schtic-
•*J"J' 'jNat alle 4. Jaren eeUscomi)foo telt men

Dagh en nacht heeft 24. oren, ende i. lïreöo. mi-

. Wat nn meerder tot «eililartrge dient, fal op zin
Behootlyckeplaetfe bencffenldc ïoor-gellcldeEieni.
pelca gevonden wolden.

ADDlTfo

I M G I t D E

:rtvcrfchcydc pa[ceclcn tan geit

nofteuyt te geven, om alsdan

K veel die feTvctc famcnbedt».

. gclyck by Exe>»^tl. Indien

▼act m veifchtyden parcccicn

, Iï7g«ld.i7ltuyv. iipenn;

,. - . ly- '4-petin. Noch 3fó auld.

ïóOoyv.u pemi.Koch ,7, gaid. 9 ftuyv. ,3 p%„n

Ende i93»i\d. 1 o (luyv. i f penn.Hoc veel bcdraceht

hict van de fomma inalto? Antir. ftcii.

Voorcetll, fleltalledcpafceelentechtondermal.
KUoerca, «Jcguldcot onder de guldcat, deauyvcrs

4^ A D D I T I ö f « GeUe.

onder de ftuyvers, cndc de penningen ond^r dè pen*

ningcn, io maniere als volght^ '

gold. (luyv. ped.

117 »7 -; i«

ii8 i|-^ ,14

171 9 13

*93 ï^o if

De parceelen aldus onder malkanderen gefieluyn-
de, fop telt voor eecft de penningen te famen , ende
fult bevinden datterzynój penn.Dcfeóf penn.brenght
in (lüy vers , rekenende 1 6 penningen voor eenen ftuy v.
foo m^eckenfe 4 (loy v. en i penningh.

Dcfcn pcmiingh(zyndedenovetfchot vande.eilèn
fluy vers ) fct dfe onder de tTapfientellinge der penn.

Neemt dande4.{luyvers(diegy van de fommeder
penningen bekomen hebt) ende telt die tot de naeiJ-
• op: klimmende letteren der ftoyvers, te weten tot
o,9,6,3,7,comt i9,makende metdetweede colommc
der (luyvers, ( die tienen zyn) te famen 69. (luy vers.
' Wclcke 69 ftuyvers brenght in guldens, rekenende
20 (luy V. vooreenen gulden^foo makenfe 3 guldens en
9 ftuyvers. ^

Dcfc 9 ftuyv,(2yndedenoverfchot van effen guld.)
fct die onder dctTameh-tellinge der ftuyvers.

Dan neemt de 3 guld. (dl e gy vandefomme der ftuy-
vers becomen hebt) ende teit dietotdcnaeft-op*kIim-
mende letteren der guldens, te weten tot 3, 1,6,8,7.
Ende doet dan als hiervooren in Additio der getallen
gcleert is , comt dan fomma in alles 1 1 68 guldens
9 ftuyv. I penningh, Gelyck itft volgende duydclyck
vertoont wordt.

guld,

gold* fluyv. pevu
117 -f- ly II

218 r- 13. • 14 6f pen-^

3f6 10 12.

171 '— 9 ■ 13 69 ftuyv^

Somma u68:

guld. ftuyy. pen. guld. ftoyv. pcfl.

131 — 17 — 11 ƒ13 — !ƒ — IJ
-190 — 10 — 9 fóp* 197 ~ .9 ~ 8 7'P»

.187 — 16 — II ^S9 — 17 ^ 't

iif— n— 8 196—15—14
1C9 — 9 — 6 7911. 318 — 19 ;— 10 Syft»

zyo •—13 — 10 471 — 8 ^— n

pSj- — 19 — 8 1969 — 7 — 7

ê m

•g^ld. ftuyv. jJte. guld. ftoyv. pen.

29S — ^6 — 13 690 — 10 — 8

3^6 — 19 — 6 Hp. fi — 6 -r 10 37p.

200 — •.ƒ — ri 9 -*- 12 — o

112 — lo — 10 12 — 18 — ,6

200—11 — 8 7oft. 2fo -^1^-^-3 72fté

109 — 6 — s ^^^ — 9 — *^

-^. . ■ I ■ l iü^, ' ■ ' ' «MH

1178 — lo -- i , 1137 — 11 — f

' I

'f

^

ld.

/

/

1

ĥ A b D I T I o ^ GeUi.

gold. ftujrv. pen. guld. llujrr. pen
yo7 — '9 — ƒ 8y _ 7 — 8
291 — 13 — II ójp. 5'29 — 1 1 — 10
321—6—8 187 — 9 ^
197 — ly — lo 96 — — ly
216 — 14 -^ 4 Soft. 901 — 17-^5
28y — 8 — ly 2y8 «18 — 14
129 — 12' — 10 y92 — 10 —

f3^

~ 6 7y ft.

I9f4 — Q — ly léyi — ly — y

ÖmpondiHy fcBeUngenengrooUn u Adderen.

Item f indien my iemant fchuldigh Wacr in ver-
fchcyden parccclcn , tevvctcn, i lOpond. lófchcll.
8 gioot. Noch 203 pond. 10 fchcll. n groot. Noch
919 pond. I y fchcll. i o groot. Noch ly i pond. 9 fch.
6 groot. Endcnoch32y pond. 17 fchcll. 9 grcot. Hoc
veel is de fomina in alles > uu pond. lo^fchell.
SgroOten.

pond. fchell. groot.

iio — 16 — - 8

203 — 10 — II 44 groot, is jfchell.cn

ji^^» Ij- — 10 8 groot.

IJl — 9 — 6 70 fchell. is 3 pond. en
,3iy -^ 17 — 9 lofchcll.

Som mi — 10 — 8

Onderwys van dii vm-geftelde ExemfeL

Voor ecrfttcltde grooten tefamen, comt44 groot*

ende alfoo de 12 groot, maken ecnen fchellingh» foo

zynde 44groot.3fcheIl.cn 8 groot, deover-blyvende

8 groot, fet die onder de t'lamen*getclde letteren der

'jgroftieniEndc _

Adb ir lO m Gelde ft

De 3 verkregen fchell.telt die rot de n«eft op-klim*
letteren der fchelK te weten, tot de 7, 9, s» o, 6, co*
men als dan te famen 70 fcbell. Ende 20 fthell. gecc-
kent voor i pond. foo maken de 70 Ichell. 3 pona. ca
lofchcllingen.

Set de iofchelI.(die over de effen pond. tjn over*
eefchooten ) onder de op-getelde fchell. ende de ver-
kregen 3 pond. telt tot de Baeftopklinunendcletteren
der pond. te weten tot ƒ 1 1 > 9» 3 , o, ende doet dan voortf
foo als gelecrt j ende boven doydtiyck te fien ii*

Opdefe maniere leert mededefe naer^votienie.

pond. Ichclh groot. pond. fchell. groot.

1^0 — 17 — 7 ^1^ _ jo — 9

117 — IJ _ 10 4ygr. 15-7 — 12 — 10 5'4|r.

ƒ6 — 6 — 9 144 ~ 9 "" 7

loó — iS — 3 13^ — 16—11

32 — 12—11 9ofch. 2x6 — 14 — IQ 7ilchl
295- — 18 — y 100 — 6—7

764 — lO — 9 1067 — II — 6

pond. fchell. groot. pond. fchell. groot.
1^6 — 17—10 976 — 19 — 9

4,5- _ ,0 — 8 46g;r. 89 — 10 — 6 47gr,
170—9—7 i7 — 8 — '7

521 — IJ — 6 ifQ — ï7 — II

219 — 12 — xo 74fch. 90 — 10 — 4 76fe

307 — 8 — jT 817—9 — IQ

1791 — 14 — 10 2269 — ló'-— II

Onderwyi om Gotêdt-guU. fitiyv. enfttm. U Adderen»

Soo iemand gout-gald .fiuy v. en penn. wilt te farncfu
tellen I foo moet hy de fomma der penn. breogeotot

D 2i ftuyv»

i% AdPITIO i» Gelde.

(luyTr^ndc de fomma der ftuyv. tot gout gold. reke-
nende 'z8 ftuyv.^voof cenen gout-guld. Ende voorts
ni^t anders doen als van te voorea is gelccrc y cnde
\>y d^fc. nacr-^volgendc fommckcns duydeijck ver-
toont wordt.

g'guld. öuyv, pen. g-guld* ftuyv. pen.
3if — 19 — II 219 — ai — 14

15-9 — 17 -^ IS 71 P- 15-6 — 13 — 10 73P*
147 — 16 — 13 237 — i9 — 13

316 — 12 — 12 179 — 16—12

i5'4 — 9 — 10 91 ft. 148 — !ƒ — II 988.
15^3 — 14— 9 219—10—13

%H7 — 7 — 7 i»6i — 14—9

«

g-guld. ftuyv. pen. gguld. ftuyv. pen.
ijó — 18 — 10 3if — 27 — if

29f — 23 — 14 67 p. 197 — 16 — 13 64p-
ij"6 — !ƒ — 9 146 — 17 — 12

239 — 18 — 12 176 — 19 — 8

15-8 — 16 — 7 1130. 264 »—• 14 — 6 iijftt
120 — 19 — ïf ^3* — 18 — 10

1118 — I — 3 ï^34 — 3 ~ o

Nota. Soo iemand wilt Laften, Mudden, cnde
Schepels Adderen, fuo moet hy de fomma der Sche-
pels tot Mudden brengen , ende de fomma der Mud*
den totLaften, rekenende 4 Schepels voor een Mud^
. de, ende 27 Mudden voor ccn Laft > Amfterdam^
fche mate.

Wilt iemand Laften^Sacken^ Schepels te famen»
tellen , foo moet hy de fomma der Schepels tot Sac-
ken brengen , cnde de. fomma der Sacken tot Laften;
reteDend^ .3 Schepels voor eea $«ck» CUde voor cep
l^ ^6 Ssickcn Aiaftcidaai}» Item

A b i> I T t o in CeÜe. >|

Item , wilt iemand ponden , oneen , cngtlfchen
Adderen, foomoet hy de fomma der engciKhcn tot
oneen brengen , ende de fomma der oneen tot pon-
den, rekenende 20 cngelfchcn voor een once, ende
16 oneen voor een pond Ende alfoo mede van alle
andere gelden , maten , ende gewichten , btcngende
altydt de mindere fpccien tot grooter.

Hier volgen uêfbunige andere Exempelen van f for

men-teUinge»

lismand heeft t*ontfangen ly guld. 17 ftayv. 8 pen.
Noch 79 guld. 13 ftuyv. iz petu Nuch ip guld. 9
ftuyv. f pen. Noch 49 guld. 10 ftuyv. Noch lo guld.
ijftuyv. II pen. Noch 9c guld. o ftuyv. !4pcn.Noch
9 guld. f ftuyv . 7 pen. Noch 36 guld. 1 8 ftuyv. ïO pen.
Noch 124 guld. i6 ftuyv. Noch 110 guld. 8 ftuyv,
S pen. Vrage , hoc veel beloopt dit te famcn? Antw.
671 guld. 1 5" ftuyv. i ï pen.

Item, foo ick 'bevinde dat.'B. my&huldigh is in
retfcheyden parcden,als volght, te weten 119 gold.
lyftüyy. 10 pen. ufguld. 11 ftuyv. 9 pen. 47 guld.
9 ftpyv. 133 guld. 13 ftuyv. 14 pen. 1 1 guld. min i
oort. 74 guld. 16 ftuyv. ifo guld. 19 ftuyv. 4 pcd. 9;
guld., ende i fchellingh. 64 guld. eni ftöotcr. 128 guld.
if ftuyv. 14. pen. Vrage, hoe veelis't irft geheel dat
ick van hem hjcbbcn moet ? Antv.Ac.

IteHijietna^d moet van^ my^ hebben als yolght, 101
pond. I T fchell. 7groot. Noch 113 pond.9fchell. 10
groot. Noch 97 poöd. Gfchéll.^.groot. Noch 120
pond. 13 fchell. Noch 5*4 pond. 12 fchell. 8 groot.
Noch^ 1 31 pond. 1 7 fchell. f groot. Noch 119 porul.
ï y fchell. 6 groot. Noch 60 pond. Noch 127 pond.
13 'fchell. 9 groot. Noch 146 pond. 8 fchell. 1 1 gr.
>rpch 10 pond. j fchell 3 groot. Vragc hoe veelbtJ-
loopt dat te famen? Antw*&c.

D 3 Itc^i

f4 Additiom GeÜe.

Ittfn j C. is fchuldigh aen D. de volgende parce^
len , te weten : Over koop van granen 69 1 pond»
14 fchelL 8 groot. Over nagelen hem gefonden f 10
pond. 15* fchell. 10 groot. Over premie van aflèuran-
tie t'(yneot wegen betaelt 72 pond. Overeenen Wif-
fel-brief op hém getrocken 405^ pond. 1 7 fchell. 1 1 gr.
Óver verloopen intreft 4 pond. if fchell. 4 groot.
Vrage , hoe veel moet D. hebben in eene fommc?
Antwoort^ &c.

Item , HendrUk ie Vries moet hebben van Simr
tVcpkes als volght > pógoat-guld. 21 (luyv. 14 pen.
194 gout-g. 17 ftayv. 8 pen. 3 1 f goutg. 1 9 (hiy v« 1 2
pen. 211 goutg. 17 (luyv. minecnoortjen.Sogout-g:
II ftoyv. 8 pen. 15-1 goutg. endc i oort. i i7gout-g.
6 fiuyv. 243 gout-g. min i brafpen. 30 goutg. 1.3 u.
jio gout-g. en onderhalf oort. Vrage, naer de foftir
ine in alles? Antwoort, &c.

Item , foo GoofèH Robh<rtfu moed hebben van Dirick
ie Groot in verfchcyde parcelea» t^: weten» iij gald,
en I oort. 2ioguW.7y.ftuyv. 94gu!d. min 5 groot.
Ifóguld. en i fchellingh. 149 guld. i brafpen. 218
guld. min i \ oort. i f i guld. min 6 ftuyv. 8 pen. 1 30 gh
en r'réael. 271 guld. min 4ftuyv.cn 1 oortjen. Vra-
ge, Hoe veel bedraeght de fommc in allci? Ant-^
roori, &c.

SUBSTRACTIO

In Gelde,

Dient wanneer men ccnigh geldt onlfangbt , ofte
bctaeltop eenfckcr fchult,omdaer<Joor ickon-
ncn weten , wat als dan op fulcken fchult noch re-
fteert te betalen. Endc om dit te weten , foo fteU men
altydt de fchult daer op bctaelt wordt boven , cnde

'tgeric

S^têtJLKCTtOm Gdék: ft

\ffM daidaèr op bctaelc wordt dacr onder.*tWclck
tlfoo g'daen zynde, foo trcckt men de betalingh
Tandeichul^CD dtt in maniere gelyckaU?olgbt > 67
Exempel ,

lemant is my fcholdigh ƒ38 guld. lO ftoyv. 4 pen.
endc betitelt da^r op 1^4 guld, 14 ftoyv. 8 pen. Yragjp
hoe veel refieeri daer dan noch om te belalea » facit
283 gald. \ s ftuy V . i z pen.

Ondenvys van dit voorge^eUe Exempfl

Voor ecrft foo ftelt de fchult , •t wclck gcdacn ïy n* . ^
ie foo fielt de beuUnge daer onder « in maniere $li ^'
volghi.

lid. ftnyv, pen.

r^g ,0 4

ai4 »4 ^

De betalingh aldus onder de fchult gedelt lynde ,
foo treckt men cerft de penningen., daernaerdeftuy-
vers, ende ten kfien oockde guldens van malkande-
ren > te weten , altydc het onderde van hestMKSnfte
getal. Endedatin maniere gelyck als volght.^'^ • .< •

Treckt de S penningen van de 4 penningen , 't welck
niet doenelyck en is , dacrom foo optleent i ftuyver
(van de bovenüaende ïo(füyvers)dien doet i6pen-
ningen, hier toe Addecrtdc 4pcuQingah , maêekt:
tTamen ic pcnningcn.Trcckt nu daer af de pennin^n,
foo refter noch 1 1 penningen , fct die onder de af-,
jtreckingc der penningen»

Daer nacr treckt i4ftuyvcr$ van de boven-ftaendc
pftuyvcrs (want van de 10 ftuyv. i ftuyv. ontleent is)
*t wclck niet en can , dacrom foo ontleent 1 gulden
( van de naeft-boVenJlaendc 8 guld.) dien doet 10 ft.
Hier toe Addeert de 9 ftuyv. maeckt te famen 19 ftuyv.

D 4 ^ Hier

*'. '*

Si Sv BSTK AC t tO ik^OdJé.

ier af tfcdtt na de 1 4 ftay v. fooreftecit noch i'f pOjV. '
Ut die onder de af-trcckinge der fliiyK. . ^

Dat gcdaen zyirde , foo treckt 4 gufdivan de bo»^
ven-ftaende7gald.(wantvandeboyen ftaende S^güld.i
I -guld. ontleent i«) ende ftght^4 Tan 7 rcft 3. Voorts
doet ats hier vooren inSubltradio der getallen geleert"
is, (boeomter facit iSjgald.iffiuyv. upen. gdycH
hier onder 4uydelyck vertoont vordt^

gold, ftoyv. ' pen;

Schalt^ 5-38 10 4 , ^

Bctalingc. 25-4 ^ 14 8

Rcft. »S3 if 1» \

■ • «

Op defi numiere leert defe f^aefvolgende.

guld, ftuyv. pen. guld. ftuyv. pen,

316 — 10 — 4 45-7 — 10 — 4

1,74 — 15' — 8 183 — 16 ~ u

IJl — 14 — li a73 — IJ -^ 8

guld. ftuyy. pen. guld. ftuyv. pen.

673 — if — 9 SS9 — 16 — f

iSt — 16 — 10 ^93^- 19—8

391 — 18 — 15* ^6s — 16 — 13

guld. ftuyv. pen, guld. ftuyv. pen, •

312 — 13 — 9 401 — 14 — ' o

167 — 17 — if 165- — 18 — 13

^mmt^m^t^^ — — WMb— Il II ^■ n ii t «i Mi > i ■ n m i» '

ï^ — IJ — lp ns '- IS — 3
y ' Om

u

Item,indie^tl ièkiem:tod fchaldigh was 3i7'pond.
10 fchell. 4 groot, cnde dat ick daec op betaclde 1 63
pond.' 1 3 fchell: d^röot; Hoe veel foude ick als dati
noch fchaldigh blyven? Antw.ftcit 163 pond. i6Ich«
logcóot.

pond.\ fchell. . groots

Schuit/ 317 -^ — 10 '" 4

Betalingc. 163 — — 13 — — ^ o

mammttm^a

Rcft; 163 — • '16 — ^ 10

Onderwys van iU Vêor-gefttble Exempii

Trcckt de 6 grooten vande boven-ftacnde 4 groot,
d^t niet docnelyck it ^ daeroihToo ontleent x tchell,
( van de boven ftacnde 10 fchcn.) die doet 1 z groot,
hier toe Addcertde4 groot, macckttcfamcnlógroot»
Trc<;kt nu daer af de 6 gröot.fóo rcftcert riofch i o groot,
de weickcftt onder cw af trcckingc der grooten.

Dacr nacr cxtckt 13 fchell. van de bovett-ibende 9
fchelK (want van de 10 fthell. i (chetl. ontleent is)
'rwelek niet enkan sefchicden, daerom foooodeent
I pond. ( vande fiactt-boven^ftaende 7 pond.) dat doet
%Q icbeli.hkr toe Addeert de vGixü,^ fchell. maeckt
te famen 29 fchelLhieraf crecktnn de 13 fchell. red 16
fchell. die fct onder de af treckinge der fchell,

Daer ftaer trcckt dè pondert van malkanderen , foo
afstiier vooren met de guldens gtdaen is, comt facit
ofte reft i/Sj pond. 16 fcWl. 10 grOot.gelyck hier boven
düy delyck vertoont wordt.

Qfi

^x'

SVBSTMiACtlQiimGiUê.r

pond. fchdl. groot. ppod. fchcll, groot-.

7^6 — 10 — 4 967 7- : 10 — '4 !

174— M~ 8 • 27^'— 14— 6

fffi ~ 14 — 8 650 — IJ — io ^

• r

pond. fchclT. groot. pond. fchclU groot. ,'

^29 — II -- 7 701 ~ 17 — IQ

176 — 17 — 9 IJ3 — 15 _ Tt.,

4yi — 13 — io S47 ~ 17 ~ II

... 1

pond* fchclL groot
Schuit* 5000 ■ " ' " ' ■ o ■'■ ' ■ o
Bcialingc. i ^oy- ,.io j

Rcft. I . 1496

' j" ■

,1 '

' Om den Lccrbngh ten vollen te .onderricht
ttn » ende om lichtelyck tUe Subdradten te konnen
af-tpccbn , foo heeft, my goct gedocht dit voorige
Exempel met een befoitder onderwys te verklaren. ^
Daerom foo fal hy acht nemenop de nacr- volgende ver^.
tooninge , ende op dlndruélie van diea« i

Duyfend. honderd, tienen cenen. fch. groot. '
/^ ;r^ /0 ^0 12

9 9 9 19

Schalt. } o o 0—0-0

Betalinge. i j o 5-10 -f

Rcft. I 4 9 i-n-y

SUBITftACTtO hGiUe: f$

Exfraorünaitit mierwys vm M vêor-gefteUe Ejèempel.

Trcckt fgropt. van o «oot.*tvclcknktdocnclyck
en is, dacrom foo ontlccm i fchcll. 'tvclck niet wc-
fenen kan, mits datter g^en fchell. en lyn dacr meo
van ontlcenen kanidaeromme ontleent een pond vande
nae(l-bovcn>öaende letter der pond. 'twelckoockmiet
gefchieden en kan, alfoo defclve letter oock een cis,
als oock van gelijcken xyn de andere twee volgende
letteren, daeromme pntleent i vande voorde letter
der pond. te weten van de 3,TpringendealIe de onver-
mogen letteren (die nnllen zyn) over.

DcJTe ontleende x is i van dejduyfcnd* ende doet
foo veel als lo honderden, daeroin foo-ftell lo bo-
ven de Oy die met honderden getceckent (laet.

Vandefe gefteldc tohonderd. daer af neemt no we-
derom 1 (ende haelt de 10 honderd, met flreepkent
door, ën üt daer onder 9 ) wel^e ondeen^^ i it i
hondert, ende doet foo veel als 10 tienen » defe 10
(lelt boven de o die met tienen geteeckont. ilact.

Van dele gdlelde 10 tienen , neemt daer af we*
derom i (en haelt de 10 tienen met Areepkem door^
en fetdaeronder 9)welcke genomen t is i tien,eii«
de doet foo veel als i o eenen , defe 10 ftelt boven dé
O die met eencus geteeckent flaet.

Van dc(è gcftelde 10. eenen , daer af neemt nu we*
derom i (en haek de 10 eenen met ftreepkens door,
ende fct daer onder 9) welcke genomen i is 1 pond.
ende doet xo fchell. Deft ji> ftelt boven de o die met
fchcll. geteeckent ftaet.

Van dcfQ gefielde 20 fcheU. ontleent daer nu i fch,
af (en haelt de 10 fchell. met ftreepkens door., ende
fct daer onder 19) welcken ontleenden i fchcll. doet
1 2 groot. Defe 1 2 groot, fielt die boven de o die met
groot, geteeckent fiaet.

Dit

SiriSTRAetttf IbOAfe/

Dit ttfoo voorfichtiglyck (naer de voorfchrcvc on-
<icrrichtiiigc)gedaeD hebbende, foo co hcd( men nkSi
anders te doen dan (impclyck af te trecken de ondcr-
flaende ktreren, van de bovcn-gcftcMe letteren» die
met ftrecpkens niet door-trocken en tyn : gelyck bo-
ten doydelyck vertoont virordt.

Opdafdanige maniere doende, enkandér geenfoQ
IWarc af-treckitige voor-komen, ofte men falfe gcmac-
kelyck cnde met goede kennifle konnen bewerckeo.

Andere.

pond. fchell. groot pond. fchell. groot.

3000 -o-^o foio-o-i

1140 - 12 - 7 20(j4 - 14 - 3

«7Ï9 - 7 - 5 i94f •- ï " 10

OmG»ut-guJd.fi»vv.enpeti.ttfUtreckm.

Soo iemand wiltg'guld«ffaiyr.enpeD.a^recfcea4(oö
heeft hy alleen dit te cpiifideroren , dat wanneer de
onder-naendc^penningen nieten oonnen af-getrockeü
▼orden van de bovea^ftaende penningen , foo moet
by(totde boven-öaende penningen) omletnen i ftnyv.
van de naeft boven üaende ftuyverf > doende i6 peni
en dan af trecken als vooren,
, Ende indien de onder^ftaendeftuy v. niet en konnen
af getroekon vorden van de boven- ftaendeftuyv. foo
moethy* ( lot de boven-ilaende ftoyv,) ontleenen i
g-guld. van de naeft-boven -üaende letter der g-gnkii
4ioende iSftöyv.ende dan aP- trecken als vooren > ge-
tyck in*t volgende te befpeuren is. •

gguld.

SuaSTRACXlO in Gelde. 6i

gguld. fluyv. pen, gguli ftuyv. pen,

IJ74 - Il - lo I04J - i6 - II

1148 - iS - ly (88 - 24 - 14

■ — — — • >

I2J - 21 - n 456 -• 19 - IJ

g-guld. ftuyv. pen* g guld. ftuyv. pcn«

2005 - 25 - 9 1000 -- o - o

yos - 2,7 ^ ^i 999 - ij - 7

1297 - 23 -- 11 •. 4 - ,

•s.

Nota» Soo iemand wik aftrecken Laften , Madden,
Schepels , cndcdat hy de ondor-ftaendc Schepels ofte
Mudden niet af-trecken en kan, foo moet hy lot de
boven- ftaende Schepels omleencn i Muddc, doende
4 Schepels. Ende tot de bovcn-ftaende Mudden om*
Icencn i Laft, doende 27 Mudden ,cnde trcckendan
af als vooren.

Af te trcckcn hetende Laften , Sacken , Schepels
m fulcker vqegen^ls vooren niet konnende af-trecken'
foo moet men tot de boven ftaende fchcpels ontke-
nen 1 Sack, doende 3 Schepels, ende tot de boven-
ftaende Sackcn 1 Liaft , doende 36 Sackcn Amfter-
dams » ende trecken dan af als vooren.

Item, hebbende afte trecken ponden, oneen en-
fclfchcn, hy moetontleeneototde bovcn-ftaendeen-
gelfchc I oncc,docnde20cngelfchcn,endc tot de bo-
vcn-Öacnd^ oneen ipondt, doende i6onccn,cnde
dan af-trecken als vooren .

Folgef^ noebeenige ottdereExmpekn van af^treckinge.

leouDd aioetl)phb« ia7oguld..iQ fiuyt. «ndcont?-

. fanghc

^x SlJBSTRACTio m Gelde:

fknght oprekcningc4vo guld. 14 iluyv. 8 pen. Vrage^
Hoe veel blyfter oochftaencebecdlen? &cit ƒ79 guld-
!ƒ ftjuyv. S pen.

item 9 foo B. my Ichuldigh is 15^96 pond. vlaems
ende my daer op bctaelt 797 pond. 10 fchcli. f groor.
Wat blyfc hy my dan noch fchuldigh? facit 798 pond.
9 fchcli. 7 groot.

Item 4 indien Freeck van JFhris moede hebben , eens
.« ƒ09 guld. t4ftuyv. ó pen. Ende noch eens Ó47 guld.

13 üuyv. 9 pen. Ende dat Floris daer op bctacidc 839
guld. ï6 ftuyv. if pen. Vrage, Hoeveel moet Freeck
noch hebben? Antwoort, &c.

Item 9 D.moet hebben van C. in verfchcyden par-
celen dcfomme van i685'po.nd.3fchell.9groot.Maer
C. heeft wederom aen D. over-gcmacckt ofte gcrc-
mitteertj eens foópond. izfcheli.ó groot. Ende eens
4fo pond. if fchcli. 10 groot. Vrage, Hoe veel G.
noch fchuldigh blyft , Aniw. &c.

Item > Sieur fVopkes aen Hendrickde Fries fchuldigh
wsfcndc 1601 gguld. 20 ftuyv. lopen.Betaelt inver-
fchcydcreyfen, te weten, eens 45* o g guld. i ƒ ftuyv.

14 pen. Noch eens 37^ g guld. zf ftuyv. 8 pen. Noch
eens ƒ jo g-guld. Vrage , Hoc groot blyft de fchult?
Antwoort, &c. /

item, foo DiricA aen G<»^betaelt opeen fchult
van 1404 guld. en i ftooter , als volght , eens 370
guld. min i oort. Noch eens 41 f. guld. min 7 ftuyv.
en I oortjcn. Noch eens ifó guld. onderhalf oort.
Noch eens 193 guld. Noch cens4i9gald.en5'groot.
Vrage , hoe veel blyft Dirici noch fchuldigh ? Ant-
woort Goofem moet wederom oytkeercu, maeri:eec-
kent hoe vceL

Item, P.Mekherts eyfchtvan iF./i^/i. volgens zyn

Groot-boeck ^ als vólght , over vercoop van rlaringh

I zof guld. 1 7 ftuyv. Over vercoop vaogcfoate Vifch,

' 793 g^<t' if ft^y V* Ovccnaogellpgie vaa Goodcreo ,

MULTIFLICATIO im GeUe. 63

iio.gold. FJanfié. brcnght wederom in Rekoninge
goet gedaen te hebben , eerftelijck een Wiflcl b. iet op
hem getrockea > 5 1 9 gald. 1 1 üuy \/r. 8 pen. V<3or lbo
veel door fyn order, geremiueert ztxiJ.Tyiema^fz-
öeur 869 guld. io (tuyv. Par Afiignatie betaelc acn
M, Lelyveiê , 7 ƒ o guld. ^nde par Cafla betaelt 7c guld.
10 fluyv. Spen.Vrdge, Wat heeft d'een vao d*andcr
tceylkhen? Anivroort, &c.

\

MULTIFLICATIO

Ik Gelde,

Dient om aldcrlcyc fpecicn van groot geit te bren-
gen tot allalckenkleyn geit als men begeert, ofte
hebben wilt.

Endc om dit te doen , foo ftclt men voor ecrft de
fomme van het groot geit datmcntot kleyn geit bren*
gen wilt ;

'tWelck gedaen zy ndc^foo neemt men foo veel kleyn
geit als een ituck van*t groot geit in fich bcgrypt /t welck
men als dan fet onderde achter tk letter om letteren
van het groot geit , wier mede men ak dan mulci**
pliceert,evcn gclyck hier vooren in Multiplicatio der
getallen geleert is , cude hier nacr gcnoeghfaem
▼enoont wordt.

Item, Multiplicatio in gelde, dient mede om alle
groote maten ende gewichten te brengen tot kleync
maten ende gewrichten , gelyck in't volgende médc ge»
leert wordt.

I. Iemand heeft iffchell.hoe vcclftuyv.maeckeo
die, faicit ifoftuyv.

Alfoohier fchell. tot ftayir. (uilen gebracht worden
foo neemt foo veel ftuyv, als een TchclU doet, te wel
teo 6 floyv. cI]y^ A4al|ip^ccttchi^ imdcde %$ fchelh

• •

64 MOLtlPLiCATiO f» GéUè.

en wat gy uyt de Multipliccringe ver kryght dat iifn
als dam ftuyv. voor alle de fchelL gelyck het felvehi^r
onder vertoont wordt tot een Exempel cnde voor-
bcclt van de volgende ^

fcbell.

IS'
6

Facit 1 f. o ftayv.
1. Item > iemand heeft 36 fchell. hoe veel nuyv«
lyn't? AQtw. doet gelyck als boven, comt facie
iióftuyv.

3. Item , 5-4 fchell. hoe vee! grootcn ofte halve
ftuvv.maken die? facit 64S groot.

Multipliceert nu met 11 , vermits 1 x groot maken
ofte doen 1 fchelL]

4. Hoc veel groot, maken 73 fchell. fac.Syógroot.
f. Item> 73 ftuyv. hoc veel pen. maken dier &cit

lIöSpCDé

Multipliceert nu met x6 want 1 6 pen. maken eenen
ftuyv.

6. Item , 74 ftuyv. hoe veel pen. maken die ? facit
1184 pen.

7. Item, 8 ƒ ftuyv. hoc veel pen. maken die ? faelt
1360 pen.

8. Alsmcn heeft 3(JDaeld. van 3^ ftuyv. hetftuck,
hoe veel ftuyv. maken die ? Antw. Multipliceert met
35 comt facit ii6o ftuyv. gelyck hier blyckt:

Dacld.
36

I 8 o
108

Fae. 1 1^ o ftByr.

MüLTIFttC ATIO M GtÜU'. éf

9. Itrm, 38 Dtcld.^s^ ftuyv.hecftttck, hoeveel
ftuyv. maken die ? facit 1 350 fluyv.

10. Item , 9f (lucken van achten i 48 ^T^* '^
ftack> hoe veel ftuyv. maken die? &dl 45*60 floyv.

1 X .Item , éS gogtrgl. a x8 ftoy v. het fiuck , Hoe veel
ftoy v. lyn 't? facit 1 904'ftuy v.

12. hem , 546 guld. hoe veel flnyv. lyn die? faC
109x0 ftuyv.

Multipliceert met 20 want 20 ftoy v. maken eeneo

gulden.

guld,

f46
2 o

I Q 9 2 o

1 3. Item, hoeveel ftuyv. lyn 798 gulAfac. i j'9tfo
fluyv.

14. Item^ 363 guld. hoe veel groot, maeckendie?

facit? I4f 10 groot.

Multipliceert met 40 want 40groor. doen een guld.
comt dan facit als voeren*

I f. Item j SSS pöod' hoc veel fchell. lytft? facit
2iioofcheIi.

Multipliceert mét 20 want lö fchell. maken cea
pond. viacms.

16. Item , hoc veel ftuyv. maken 9S Rycksdaeld.
a fo ftuyv , het fluck } fa^cit 4900 ftuyv.

17. Item, 163 Qucken van achten j hoe veel groo»
ten xyn'i > . facit if 248 groet.

Multipliceert de 263 ftucken van achten eerft met
8 comen 2104 fchell. welckekhcU. Multipliceert daa
met 1 2 ,foo comendcr de groot, als vplght.

1

E i6j

'M MuLXiPxi t ATio m GiUe.

i • ' - . ...

163

2104 fcbelL
II

4108
1104

Fac. 2 ƒ 2 4 8 grootcn.

18. Item, 579 flockcQ van achten ) hoe veel groot,
Zjxï\ ? facit f f ƒ 84 groot

19. Item, 81 pond. hoe veel groot, tyn't? facit
19440 grooten.

Multipliceert eerft de 81 pond. met 20 tot fchell.
comen 1620 fchell. die Mulpliceert dan met 12 tot
grooten.

20. Hoe veel groot, heeft men in pf pond. facit
2 &800 grooten.

21.. Item , SS gttld. hoe veel pen- zyn't ?facit.

Multipliceert de sS guld. met 10 tot fiuy v. en^e
daer nacr xnultipliceciTt de fiuyv. met lótotpen. ali
volght,

S f

2 o

1100 fioyv.
I 6

6600
I I

Fac. i T 6p o pen.

XI. Item;

I

MutTfPLlCJiTlO im GeUi. trf

12. Item » hoc pen. zyn 79}* gold. üpx >T440o
pen.

23. Iteaisfós daeld.e30iloyv.hoevcelpcD.zyDV
facit 270240 pen.

24. hem, 37 pond* vlacnas » hoc veel pcD. zyD*tf
ftc. 71040 pen.

Multipliceert de j7 pond. cerll met 20 tot fchclIJ
de fcheU. met 1 2 tot grooten » cnde de gcootcn met

8 tot pCDi

25*. Hoc veel pen. fal men tellen in 243 pond. fac.
466j'6o pcD.

26. Item , f3 1 goot-gl. i 28 ftufv. hoc veel pen*
V]ïCa Facit 2378Ü8 penning*

Multipliceert de f^i gout-gl. n^t 28 tot finyv*'
Gomen 14868 (luyv.dic multipliceert met 16 tot pen*
ningen.

27. kern, 7iogoat-gl. hoc veel pen. zyD't? facit
3 18080 penningen.

28. Item)i83 Daeld.ii 35'ftQyv.hoc veel pen.2yD*t?
facit 102460 pen.

29. Item» 2Ó3 Kroonen en 36 (layv. hoc veel
floyv. zyn't? facit lojyó ftuyv.

Multipliceert de Krooneoxnet 40 ftuyv.endc treckt
de 36fiuyv. mede in , te weten > metdc o, treckt de
6 in, cnde met de 4 treckt de 3 in: Aldus, fcght o
mael 3 is nul: ick fet é inde plaets. Dacr nacr fcght
4 mael 3 is 12 endé de 3 is if > ick fct f cnde houdt
I , vcrvolght dan als van te vooren is gedacn ^gelyck
hier onder daydelyck te ij^n is.

kroonen ftuyv ^

263 " 3. 6

40

Tac. r o ƒ f 6 fiuyvcrt.

E 2 , 30,Iten[^

\

68 MvtTivtiCATïo m GeUe:

jOr Item, 963 guld. 14 ftuyv.hoc veel pen. tyn^t?
ftcit 308384 pen.

Maltipiiceert de guld. met loendetreckt de 14
. (luyv. in, comen als dan 19174 ftuyv. die MultipH-
cccrc dan met 16 tot pen.foo comtêr facit als voren.

31. Item, 795* pond. 19 fchcil. hoc veel groot. xynU?
fac 1910x8 groeten.

Muhipliceertdepond. met 10 tot fchell.endeStreckt
de 19 fchell. in, comen if9i9 fchcll. die Multipli-
ceert dan met il tot groot. (00 comter facit als voo-
ren.

a;ir. Item, 397 gold. i f ftuyv. 8 pen. ho^ veel pen.
zyn dat? facit 117288- pen. . .

Multrpliceert de guld. met 10 tot ftuyv. cnde treckt
de IS ftüyv. dacr mede in, comen de ftuyv. voor alJc
de guld. die Multiplic. dan met 16 toe pen. endc treckt \
de 8 pen. daer mede in , comt dan fac. alsboven. \

3^. Item, hoeveel groot, maccken 30^9 pond.
13 (chcll. 9grooten? facit 73431^ groot.

MuUiplicecrt de pond. met 10 tot fchcll. en treckt
de I ) fchcU. dacr mede in, comen de fchell. in alles.
Die Multipliceert dan met 1 1 lot groot, en treckt de
9 groot, dacr mede in, foo comter fac. alsvooren.

34. 'Item, ici9guld. 17 ftuyv. if pen. hoc ycel
pcn.tynï? fac. 329^64 pen.

3f. Hoevee]pcn.2yn7iogout gl.ii ftuyv. iipen.
fac. 318267 pen.

36. Item ,214 Dacld. 4 ftuyv. i j pen. hoc veel pen.
lyn't? facit 102799 pen.

37. Hoc veel pen^ïyn 5'9J'Daeld. loftuyv.iopen.
den Daeldergerckenttot 35* lluyv.fac. 3i337opcn.

38. Hoe veel pen, kan men bcrceckcnen in ifl
Rycxdaeld. 37 ftuyv. iepen. fac. 186202 pen.

39. ltem,97ikroonen cm ƒ ftuyv.hoc veel groot.
lytï dat ? fac. 77 7 1 o groot. .

40. Itdm, feght my hoc veel gcoot. dat men bere**
i ; kenen

M4)lTI?LICATI0 A» Gelde. 6f

kenenkaninf 43 gout gl. i ^ftoyv. 8 pen. den gomgl.
gerekcnt voor 62 ftuyv. fac. 67; f 9 groot.

41. Itein)29La(l>8ton,3ktnnekensHariQgh^hoe
vcfDl kinnekens zyn dat? fac. I4i7kinnekeiis.

Moltipliceert de laficn met 1 1 tot toimen > endc
treckt de 8 tonnen daer mede in-, comen tonnen in
alles, die Multipliceert met 4 tot kinnekens , endc
treckt de 3 kinnekens daer mede in , foo comterfac.
tis boven. s

41. Hoe veel kinnekens lynder in 3 f lall o ton i
kinneken, fac. 1681 kinnekens.

43. Item, 33 laf), 23 mudden ,. 3 fchepels, hoe
veel fchepels tyn dat? fac. 3659 fchep.

Mttifipliceert de laften met* 27 tot mudden, ctidc
treckt de 13 mudden daer mede in, comcn mudden*
ih alles, die Multipliceert dan mei4tot fchepels, en-
dc treckt de 3 fchepels daer mede in , foo comter fa*
cit als vooren.

44. Hoc veelfchepelsheeftmcnin 21 la(l>omudd.
I fchep. fac. 2 169 fchep.

. 4f. Item^ i9Schij><pond. iolis-pond.en9pond.
hoc veel pond. lyn't? facit ƒ 8 ƒ9 pond.

Multiplic. de ichippond. met 2otot lis-pond. ende
treckt de i a lis*pond . in , daer naer Multiptic. dcfom-
meder Us-pond. met i s totpond.cadctrccktde9pond.
in, comt dan facit als vooren.

46. Hoe veel pond. hecfi men in 1 1 (chippond.
o lis^pond. ende i4pond.facit33i4 pond.

47. Item, lópond. enóloot, hoeveel loot is het?
fiic. ^ 1 8 loot. '

Multiplic. met 31 ende treckt de 6 loot mede in;
• 48. Item ,165- pond. 7 oneen i loot , hoe veel loot
i$*t ? ftcit5'295' loot.

Multiplic. de pond. met 1 6 oneen , daer naer deon^*
een met i totlooten , trcckcnde de oneen met oneen
inj ende dat i lootmetdelootenin.

£ 3 49. Item j

7e' MutTiVLrcATio mGfhbi

49. Item, i^Marckóonccn» I3engelfch.h06ve4 !

Engelfchenzyn dat? facifSjEngeif.
Aaultipliceeit de Mtrcken met 8 tot oneen, ende

dficr naerdeoncQi ma 20 tot Engelf. gelyck ?p]ght^ *

8 ^

1 6

2 O

Fac. X y 3 3 EngclC

fo. Een jacr reeckent men op fi weken » hoe veel
oren telt men daer in ?. fac. 87 36 urea

Multiplic.de weken ipet 7 tot dagen, comen 364
plagen die Multiplic. dan met.24 totaren, want dagh.
^ndc nacht is 24 oren.

SI- Se^rhtmyxyMarckfOncen iiEngelf.23afi:n,
hoe veel afen dat het 2yn? fac. 141815' afen.

Mqltiplic. de mareken tot oneen > de oneen totEDg.
ende de engelf. met )2 tot afen.

5*2. Indien myneo ouderdom is 31 jaren, hoeveel
dagen» uren ende minuten fal ick oude zyn?f4ci|
X IJl f dagen, ^71 f 60 uren » ende ; 6293600 ipi-
Hutcn.

Multiplf de jaren met 36^ (iagen , foo comen de
menightc der dagen: Multipliceert die met 24toturen9
de uren Multipliceert met 6p tot minuten» £00 cq«
piendcr de menighte der minuten, want 60 minuten^
gaender in een ure.

f3. Item, indienmenopdeMcrcktfagh ifHuys-
)ieden « ende dat nien by ieder Huys-man telden. 3 Hn-^
nen , tot ieder Haen é Hinnen , ende dat ieder Hin-
ne hadde S Kiccxkens, vrage hoc vcclpootenfoudcn
^4cr wcjin allcs^yn? Fac. 4959 pooten ende pootjes.

Mai-

^fAiS$tliic:étis Haysi^liedca mct^^tpm^ndé me^
nighte der Hanen, Mnltiplicecrcdiemét 6 foocomcn^
denff^dightc dér.Hinnca , de Hinnen Mokbicectt
met 8 comen de menighte der Kiecxkenu' Dtttf/c^.
dtetizynde , Addecrt dandemctüghcedcc: Hanen,
de menighte der Hinnen^ en de inenighM der Kice»c
kèhcn te (kmen ^ comt ha getal derhoendèreain^l***
les, welckegetaLMttltipücecrt ofiet 2 (vranc ieder a>
pmiten heeft) oomtals dan, faciials boven. . 2< ! :

• f4. Item , foo in een Landt wooncn 13 EdeMifr*^
den, ieder onder (ich hebbende 3 Hays*lif^eiT,.iedeGr
Huys-man x peerden ende 7 koeyen ,'cnde dat
men telt by ieder kgey 1 1 tcfïtpfn , ende tot ieder
fchaep I lam : V^age hoe veel beeft^>voeten dat daer
▼cl te bcteeckencn iyn}Fmt^rj6x 1 voeten.

D I V I S I O' '

In Gelde,

Dient om aljfe fpcdenyi^ ikyp geit te brengen tot
foodanjge groote (pcciè èlf oicn de felve begeert ^
ofte hebben vilt.

Ende om ditte doen, foo Aelt men yopr, eerft^de
(bmme van het kleyn geit, dat nicntot grodt geit bren-
gen wilt.

*t Wclck gcdacn lynde , foo nce:nit mtfnfdó veel
klcyn geit, als cfn ft^cfc vari*t groot gèlt In (tch be^
grypt, 't wclck men alsdan fit onder de yöprfté letter
ofte letteren van het kleyne geit wacr mede menali
dan Dividecrt , even gclyck hier vooren in Divifio
der getallen geleert is, ende l^ier volgens genoeghfacm
vertoont wordt; .' '

Itcm^ Divifio in gelde* dient mede om alle kleyne
maten ende gewichten te brengen tötgróötematecnde

E 4 g^-

L

74 Divliif^ UQéiÊ.iJ

1$. bctni hoe test fi:hdl.:inaghtiienJiebbeii voor

1 387 groeten ? fac. i i-j fchell. 7 ^oot. l - v

i6a Hebbende rio^ pen. hoe veri ftuyr. lyh dat?

&cit 75- ftuy V. 8 pen. ' '^

Divid^DQ metvié vscmiis x6' petmingen i (b]r?.

doen. •'*•/.

17. Item j I f 81 pen. hoe vtel ftiqrr. 2p*t ? fiiéit

j^8 fioy V. 1 3 pen.
.18 Itent, 1 1 160 ftoyr. hos veef DieM.xyn't ? ftc.

375 Daeld. ioftay>r. .. ,^ . ^ . ^

Dividdcfft: nu met )o want '3e ftuyv^'doenicenen
Daclder. ' •

29. Item> 1 1 ticyfbsffihot veel Daetd.i ^éftuyv.
het tluck , maken die > hfk 3 ïi dii^|dr.i8 ftuy v.
, 20. Item, 11761 fliiyv. höe^ Ve<il;Rycxd. van fó
floyrv het ftuck maken die ï ftelt 1^ { Rycxd. t x
ftuyviers. . / .. ?.i . »

21. Hoeveel g-gold, a 28 ftoyv. heeft men voor
490S ftayv. fac. lyj g-guld. j %v^

f I

f ^ I

«•'''t'"? * '

'l» ■ *"'"•• • » -' .

t •<-. . .

22. Item, s8Q9:ftwv-hocvcflgguld.xynd^tr

23. Item, 19440 groot. lioe veel pond. maker?

dic?.facit8i pond.;,, ;. : U,. „ , '

Dividccrt de groot. ecrft met 1 2 tot ichcll. dacr naeij
Pifid, d^ fche».n?«uo tot pond. aUvpïght,

.. X\ 24.Iiem,

• «

24. Item , 11800 groot, hoc TCcl pond. vitcmi
7yn't?fiu:it9jpond. .1.

IJ. Item ,17110 groot, lïoc vtcl poBd. maken

die? fac. 115 pond. «. j. >

26. Item , 17^00 pen. hoe veel guld. maktn dief

flic. f c gttld.

Di vid, de pen. met 1 6 tot ftny v. daer nart de (tay?.
Pivid. met 10 tot guld.

///

17. Abmenhtcftij44o«>pen.hocvedpild.koii*

ncn die wel Qyt-makea.> fac. 79 j guld;*

18. Item, i8}36open.hocverigold..tqfnt2fiic

57:5 gold.

i<). Item , 2108384 pen. hoe teel guld.if tft? fiw.

963 girid. 14 itciyv. *

30. Soo men hadde 191018 groot, hoeireclpond.
vlaems fouden die konnen oyt-brengcn ? fecit 79 f
pond. i9fcheU.

31. Item, hebbende 1 17188 pen.hoc¥«elfoudeni
die in guld. uyt brengen ? fac, 397 gald. i ƒ ftuyV. 8
pen.

32. Item, hoe veel guld. mdEcn 3195^4 P<°* ^^^^*

1 01'^ guld. 1 7 ftoy^. 1 1 pen.

3}.Iteini

-7$^ Dlf isïó 99$ GrUe^

?}. Item, 7?4Ji5 groot, hoc veel pond. njakeo
die? fac. 30 59 pond. 1 3 (chell. 9 groot.

34. Item, 138171 pen. hoc veel g gulé. iyn hró
fi*c. f31 g-guW. 17 ilufv. 11 pcn.i

Dividcert de penningen r met i(> tot (luyv^ dier
nacr Dividecrt de ftuyv. met 18 tot g-guld.

3f. Item , 318167 pen. hoe veel zyn die wecr-
digh in g-güld. facii 7Jo:gguld. 11 ftuyv, 11 pen.

36. hem iemand heeft 101799 pen. hoc veel Dacl-
ders fullen die konnto ^yt-;l>rengcn > facit ri 4 daeld.
4 ftuyv. I j pen.

Brengt de pen. met 1 6 tot ft:uy v. ende dacr nacr
de ftuyv. met 30 tot Daelders.
/ 57. Ittn^ y hoc veel Daeld. (van 3 j ftuyv. het ftuck)
maken 333370 pen. facit (95 Daeld. 10 ftuyv. 10
penningen.

38. Item > . lióioi pen. hqj! ve<:l konnen die uyt-
brengen in JKyci^d.a fö ftuyv. facit 3 J7 Rycxd. 37
ftuyv. 9 pen.

39. Item, 777 II groot, hoc veel Krootien van
40 ftuyv. kan men dacr voor hebben .^Aek ^71 Kroo*
ncn lï ftuyv. 8 pen.

Dividcert de gföoten^^eerft met 2 tot ftuyv. cnde
dacr nacr de ftuyv. met 40 tpt Kröoncn.

- 40. It^m i 673f9.gcoötpii, hoeveel gguld» ma-
ken die? de g-guld. gerckcnt tot 61 ftuyv. fac. 543
g guld. I f iby v. S pen.

41. Item, iemand heeft 1417 kinnekens Haring»
hoe veel Laftenmaken die? fac. 19 Laftcn^S Tonnen
en X Kindekens.

Divid. de Kinnekens met 4 tot tonnen , cnde dacr
naer de tonnen met 1 1 tot I^aften.

- 41. Item^ 16S1 kinnekens ^hoeveel I^aftcn ma-
ken die? facit 35Laft> oton, en i kinnekcn.

"' 43. kern» ;6^ 9tS<ïiepds^ hoc veel Laftenmaken
dic.^fac. 33 Lafty 13 MuKJd. j Schep.

' c Divid.

Divtsio in Gelde. 77

Divid. de fchepcls cerfl met 4 tot mudden, cnde
dacr iiaer de mudden met 27 tot Laden.

44* Item , Koe veel Lail hcoft men te reeckenen
ipoor 2269 Schepels ? facit 21 1a& , o mudden, i
Schepel.

4 j . Koe veel Schip-pond. heeft men in j 8 j 9 pond.
fflc. 19 Schip* pond 10 Lis-pond. 9 pond.

Divid. de ponden met i f tot lis pond. Ende daer
nacr de lis-pond. met 20 tot fchip pond.,

46. Item, 33 14 pond. hoe veel Schip vond, 2yn die?
fac. 1 1 Schippond* o Lis pond. 1 4 pond.

47. Item , hoe veel pond. fal men hebben in fiS
loot? fac. 1 ó poud. 6 loot.

^ Divid. met 32 want 32 loot maken i pond.

• 48. Item, 5'295' loot, hoe veel pond. endeoncen

2yn het ? facit lóy pond. 7 oneen i loot.

f^ff ^s A?^#C75 *^y ^onè. 7onc. 1 loot»
^?s^ X f Ji 4 fi
* f

49. Item, 25-33 engclfcn.hoc veel marck zyndic?
fac. if m.trck, 6 oneen, i3engclfen.

Divid. de cngcifcneerft met 20 tot oneen, ende dacr
nacr de oneen met 8 tot mareken.

5*0. Item, i4!8if afen , hoe veel marck maken
die wel? facit 27 marck f onc 1 1 engelf. 23 afen.

Divid. de aftn eerft met 32 tot engeUèn,deengelfcn
met 20 tot oneen . en de onceii met 8 tot mareken.

^ 1 . item , foö men in een jaer verteert 41 24J' pen.
hoe veel ftoyv. beloopt dat des daeghs? facit 7 ftuyv.
X pen.

Dividem ^ («n. met 36]: dagf n komen «Is dan
" * ^ ' pen-

'78 DiTlSlo in Geide.

penningen voor cenen dagh, die Divideert dan tütt
' jótotltoyv.

fz. AUTer in een i^eke paflcren 10080 minuten,
hoe veel aren wort dan voor ecnen dagh gerekent^
facit 24 uren.

Divideert de minuten met 60 foo comender als
dan uren voor eene weke , welcke uren gedivideert
met 7 dagen, fob comender uren vooreen Etmael.

ƒ3. Item,alseej) huys is gcmctfelt aenbcydc zydcn
( tot atn de latten ) met i f coco flcenen > endc dat de
Icnghde behout 300 (leenen; hoe veel bchoutdan de
hooghte aen d'eene lyde van 't felve huys ? facit x%q
fteenen.

5*4. Soo iemand out is 16 3641 60 minuten hoc veel
jaren fal hy outïyn ? fac. 3 1 jaren en 7 vekcn,

R E D U C T I o,

. Ofte CaffifTS Rekeningen \

t i •

BEftaet inMukiplicatio ende DiviGo» ende isdi^n-
(ligh y wanneer men heeft cenige fpccie van geltj
om 't felve te veranderen ofte te verviÜclcn, ineen
minder ofte meerder fpccie.

Ende om dit te doen , foobrenght men de fomme
^an't geit (dat men voor grootcroftc minder geit ver-
wiflclenwilt)door Multiplicatio totalfuicken kicyne
fpecici alsbcquaem is omhctfelve te conncn Dl vi-
deren tot alfulckcn geit als mert begeert ofte heb-
ben wilt , gelijck hier in't volgende duydclijck ver-
toont wort.

I. Als men heeft 64 blancken» hoe veel fluyv. ma-
ken die? facit 48 ftuyv.

Onierwis*

Multiplic.de 64blaackenmct 3 totoortjeni , comca

i9^portJ€:jn9|{>ivid. diiniiieC4oortjenstoc3ayY.comt
dan facit als boven. Ofte

Moltiplic. de 164 blundcen met nxot pen. Ende
alsdan de pen. Divid. met ló tot ftuyv. Ofte

Mpltiplic.deblanckenmct6 totduyten^ endedaer
naer Divid.dan dcduyten met 8 tot ftuyv. comt oock
Jicit als vooten.

Blanck. Blanck.

64/

■■» *

768

i. Item, 96blancken,hoeveelftuyv.ïyndat?fac.
71 ftuyv. ^ '

3. Item, 84 brafpenningen , hoeveel ftuyv. cao
mendaer voor wiflclen? fac. lof ftuyv,,

OffJérwys.

' Moltiplic. de brafpenningen met io tot pen. Ende
daer naer T>\m. de pen. met 1 6 tot ftuy v«Ofte Multi-
pliceert de brafpenningen met 10 tot duytcn, ende
daer naer Dividecrt de duytcn met 8 tot ftuyv. Ofte
-Multipliceert de brafpenningen met f totoortjcns,
ende als dan Divideert de oortjens met 4 tot finyy.
comt als dan facit als vooren.

84 ;,:

410 ###

4. Item» 96brafpcii. hoe vc^l (liiyv. 2yn't^ facit
i2ofluyrt < .

f.Iwm»

8ö REDuctio; ^ '

f. Item, 48ftuyv.hocvccl blincfccn tyn*t? fkcii

64 blanckcn. ^

ó. Iccm, «Ismen heeft 71 ftuyv.hoc veel blieken
caa men daer .voor wiflcicn ?fac. 96 blanckcn .

7. Item, loyftuyv. hoc veclbrafpcn.2yHVfac.84
brafpen.

Multipliceert de ftüyv. met 4 tot oortjcns, ende
de oortjen», Divid. die met ƒ tot brafpcn.

8. Item, 1 20 Üuyv.hoc veel brafpcn. zyn't?fac 96
brafpcn. -

9 Item, 483 ftooter$,af groot.hctftuck,hoevccl
Tcalen van 7 groot, maken die r facit 34; realen.

Multipli.dc ftootcrs met s grooten, ende de gr^o».
Divid. met 7 tot realen. ^

10. Item, 34f realen a 7 groot, hoe veel ftooteri
l S groot. 2yn die weerdigh > fiic. 483 ftootcrs. .

M. Item, 64ftpotcrs,hoevcclftuyv.xytfi Jfitót
"160 ftuyv.

1 2. Item , fó rijfalen a 7 groot, hoc veel fchcU.zyn't?
fac. 3ifchell, Sgrooi.

Maltipliccert met 7 ende Divideert daer nacr
met 11.

- 13. Item, men heeft Sx- realen a 7 groot, hoc veel
fchell.can men daer voor hebben? facit 49 fchclL ende
7 grooten.

14. Item, iemand heeft 7fftucken van f ftuyv ieder
ftuck , hoe veel fchelL can hy daer voor viriffcjcn ? fac.
61 fchell. ende 6 grooten.

if. Item, iemand heeft 240 halvCfchell. hoeveel
guld.can hy daer voorhebben ? fac. 36guld.

Multiplic. met 3 tot ftuyv. ende de ftuyv. Divid.mct
lototgüld.

16. Hoc veel guld.hecft men voor 3^2 halve (chelL
fac^figuld. lóftuyv. ^

17. l^m, hoe vcelgidd. fal mcnkorincnhAbcn
voor 1; 87 fchcU. fac. ƒ 6gald. 2 ftuyv.

Mut

Mölüplic.mctó totftuyv.cndcdc ftayT.Ditid*mct
iötot gold.comtfa€.&c.. . ^ .

i8. Item, hoevedguld.bccft]BC0VOorf i^ichclL
facit I SS güW. 1 4 ftu jy. . .

i^. Itcin , hoc vee/ guld. heeft mcii te ^ootfafigeii
fooi sis dacld< i 30^ ftayv. ftack? facit 77»ig4l(L
10 ftiiyv* ^ w' .^

Muitiplic met 30 ^dcoyi-komft zyn Ouyv.tw4d.dit
aict 10 tot guld. I '

- 20, Item, ^oe vcd dacld. van .30 (tayv. 1^ men
heU)en voor 702 gaId.fac.46S dacld. \ . .

11 . Hoc veel guld. c«d meh viiftlen Vcior 6if
g-guid. ï 18 ftüy v. fac. 880 guld. 1 1 ftuy v.

%%. Item t 796 g-gald.hoc veel guld, bdoopcn die?
feic. il i4gulci. 8ftuyv. . .-.,

13, Ii<;m., 117 lluckcn tari achun , i 48 ftuy v* het
lluck hoe veel gvild. iGilmcn'' ^acr voor hebben? £icit
f44 guld. 16 ftuy Vé

, MuUipUc.mct 48,hetay^-comeii tyndeftuyv.Divid»
dat met xo tot guld.

24I Söo men nccft 308 quarten a 1 1 ftuy v. hoe veel
guld. fullcn dié inaken ? fac 1 84 guld. 1 6 ftuy v.
, MultipUc.mctiihctuyt-coqicnzynde ft,uyv.Divi(L
dat met 10 tot guld. .

15-. Item, foo men heeft ƒ61 ftucktn van vieren
i 14 ftuyv. hoe veel bcloopen die in guld. fac. Ó71
guld. 4 ituyy. '

z6. Soo men heeft i38ftucken a yftuyv.S pen.het:
.ftuck i hoc veel guld. can men daer voor ontfangeojF
fac. 37 guld. 19 ftuyv. '

Brcnght ecrii de f ftuyv. % pen. tot pen. comen 88
pen. voor een ftuck, Muitiplic. dan de i38n^dcfe 8$
pen.comendepen. voor allede ftucken, wcJck^pen.
Pivid.eérftmct iótotftttyvxn4e<lacrnaerdcftuyv.m€t

;if>.ióiguld.airyolghi. .^ ;,::,....

• ■«

..•: •- .--F a»ck,

^k. >

ftuck. ftuy V. pen. *' / • -
8 8 16 WW /

1 .1 04 /444 ^% ^c ..

1 II 44

^ 2J."ftertï i icmimtfirili vérvfflelcn i^Ö ftackcn ^
< Aj^XX-^ 4 P^"- yöof gu^d:'hoc vecl guld. fal hy dacf
tóöx kónntn dntfangefi? jFacittSy guld: 4 ftayv. -
^ ^8. J;cfti> hoc vcd' pond. vlacrns failcn bcloopcn
480'pond. Èr^banKj'a 15 fchcll. 4 groot, voof eco
pond. Bfjabanti ? fac. qiopond. Vlaetiis.* v •: , ' *'
^ E^röfi^t' de 13 Ichcfi.' i(. groot, tót grbotéh , ' comcn
160 gVoötcn 'vbor'ech pohd. Bï-abanis , Multiplic.datf
danfliedcfje 480 pond. Brabants',' domen aU daA
gtödlétï vóór alic de pond.. Brabants. Dtó Dividcctt
dan eerft met 1 x tot fchell. endc de fth'cll.mct ibtól
porid.yiaems, coint als dan fac. als voren.

29: iïóe veel pond. Brabants faï men c^nnen htbr
ticn^bót nSEngdfche fchell. ^ lo'ftuyw 8 penr.h^t
ftück ? facit 7f pond. Brabants, ii fchell. ógroot.
* Brenght, eerft de ló ftuyv.8 pen. torpen cndeMuW
tiplic. dan dacr mede de 5-78 Engelfchê fchell. conicn
jals dan gen. voor alle de Engelfchc fchell. welcke peti;
plvid. dkit eerft met 8 tot groot, ende dacr naèr de
'grootcriDivtd. met 160 tot pond. Brabants , foofchic-
. tender 138 grooicn over, die Divid. dan met 1 z tot
fchell. comt dan fat. als boven.

30; Genomen iemand heeft 1 160 Franfe Kroonen,

;, ffc-cftirneett ieder op 3 guld. 17 ftoyv.8pcn.hoe vcd

' Albfeiftyheh a s gaW* J 3 ftuyv. ofte hoc veel pond.

vlaemsjofte hoeveel g-jgiild. aiSftojv. ofte boe véél

jT^U* cao mon dacr voor wi0^1cDè

Otffters Rekenkfft. 9i

'■' -T 8(54 AlbcrtyncncniBftuiPV.
• M 813 fbrtd.»Vfecim cndc if fchelL
^cit- . 1 3487* Gput-glicndc 14 ftuyv.
.. .: . \^ 488a' Guld.cndc 10 ftuyv.

,, , Naer-Qeffcningc
b-ER ' SP E C I E R

' ' ' • ' • *

I . "TPV Acr 7yn 6 pctfoonen die met malkaodcccn
' X/ fprckcii vtii het geit , dat ieder vaa hacf itft
Cómptoir hecfV,Afèythy heeft 6^6 Rycxdacld.Bfcyt
hy heeft 4^0 Dacaton* meer 17 ftuyv. M g^W. 3 ftuyv.
•t ftuck. G feydt ^ heeft jif Francc Kcoonfin mee?
3 f ftayv. è4guld. s ftuyv. 't ftttct D.icyttiy Jver»
1 87 Dacatcn a 4 guU. i o ftuyv. 't ftuck. £• fcyt h|
heeft 213 halve Rydcrsaó guld. 6 ftuyv.^t (tucK,endc
F feyt hy heeft 331 g-guld. i 3 ^^"^f ^^l''- * ^f^
Vracc hoc Vcd beloopt de foHtmc v^nal ha«r geU,l«
Aftién in pond. Vteems'? fac. 1 183 pond. 10 fchcU. ,

Bcenghtieder (p^cievapg^ltcetfttot fluyv.dacrhaet
jAddecr^ de veel hcyt ^cr ftuyv. tot malkandcren, en wat
acfclveiii <iencr fommc uyt- brengen dat Divid? ccrftc-
Vijck met 6 tot fchcll. en dé uyt-comende fchell. met
10 tot pond. Vlacms. Anderfjn^ halveert de gèheclt
rbmmc der ftuyv i cómcn güld. die Divid. met 6 tot
foad.^Vlac?Bs* ., .,

^^ A Ömfanght jf 6 dacld. 17 .ftuyv. tot 4f' ftnyv.
den dadd,47 $ Dacld. 18 ftuyv.tot 31 ftuyv. den dacld.
478 dadd.zi ftuyv. tot 30 ftuyv. den daeld. 3j6 dacld.
.'IX ftuyv. tot 36 ftuyv. den dacld. 580 dacld. tot 4^
ftuyv. deu daéd . 194 Dac|d. tot 48 ftuyv. 4ci^ di^cld.
«37 didd. tótii* öüjv, 4cp d%cl4. Yfagc , b^c ycd
f .. Fa Dur

94 Nétr-Oefffnitm ,

Ducaten a 4 gald. l ƒ (loyv. 't (tu^c fal hj tbcr ?oor

kouncn wiirdcn? Ac. 1119 Dac^n 47[luyy»

_ Brcnght alle de DÉcld.clck bcfonder totftuyv;dlct
nacr Addecrt d< mcnighte der ftuyv. tefiimen,defom-
me van dien, Divid.door foo vee) (luyv.alsecnDu^
cact wcerdigh is.

3 . Item j een Kramer ofte vyNly ter^coopt ran cenen
Kruydcnier tQt AtBfterdam dcfe naer volgende Spe-
ccryca^ te W.ctdn > Vopf 3'gul4' if/fluyï- Nigelen.
Voor 35* guld. 10 ftuyv. Pi uymen. Voor if guid. min.
« ooit Corintcn. Vooi 41 giiUi en i llooter Vygcii.
Vooit ia guid. 16 ftuyv.. Peper. Voor z guld. minceh
Wanck Soci-hout. Vopr 17 gald, 14 ftuyv. Rys. Voor
f 3 guW-^ 18 ftuyvi Syroop, Vopt 71 guldens 1.1
fluyv. Suyckcr. Voor ly gu^.cndc^bpafpen.Npotqn-
Maicatten.Voor.i guld. miajKODt. Ginghbèr-Voor
9 gttld. 1 3 ftuyv. i o pen. Any?. V oof 45- iluy v. Aïajn.
Vo()f 17 gttld; GanccK Voor 3.6 guld. Amandelen.
Vmgc ^00 ntt de b^oiHnge fal gcfchieden me t puca»
eeiVs i 3 guid. 3/Auyv. *f ftock , höc veel Ducaions
daeriTKïêivn'wefcn ^: F^cit 113 Ducaton* 60 ftqjy.
1 penningen.

Ajddceri alles te famcn^ comt facit 358 guld. '19
ftuyv. 2<pcn. Brei ght die tot ftuyv. de fomme van dien
jDiyid.door 63 (zjrüdc de weerde van cenen Duca;

105. comen Fac

7 jPucatons , die der gctclt taoctcn wélen meer . . .;.
ftuyv.cn i pen. '" " ' '

4^ Iemand beftect hebbende 10 10 pond. o fchclf»
'log/oxit. aenverfcheydc Koopniarifiiiappcn»deicl-
"vc wederom verkogNt- hebbende bevint dacr aen vcfy
looreh te hebben 19 pond. 10 fchell. 11 groot. Vragc
hoc f cel geit hy van de gcfeyde Coqpmanfchappcn
gcmacckt heeft. Fac. 950 pond. 9 fchell. 1 1 groot* \

ƒ. EcffVat oft ftock wya l}o«dt4 Oczboofdcot
• " icdct

ièa^ Ocxhoofdi ohdtrhalf Atm ofte ifo kainetit
ieder kan 2 mingeleti'^ leder mingel 1 pinteii» foono
ieder ^tjen hiclr i ƒ Vii%er*hoedcn, ende ieder Vin-
ger«hoedt iso druppelen. Vrage, hoeveel dmppelCD
alfoo een Vat inhoadc? Fac. 3600000 drupp.

' Moltiplic. de Ocihoofden met ffo tot kannen, de
felvc brenght voorts tot pintjeps ,dc pintjens tot Vin-
ger hoeden, de Vinger- hoeden tot druppelen ftl co-

men druppelen , voor foo veel als een Vat fal

in- houden.

6. Den Aerdkloot van d'eene fiehteynde tot het
ander, houdt »8ograJen> volgens dien den geheelen
omme-Ioop ^60 graden. Na teder graedt. wordt ge-
rekent tot I s Doytfche mylen, eicke myl op 31 ita-
dien> ende ieder ftadien op 125- voet flappen > icdtr
voet- (lap tot f voeten, en ieder voet tot t2dttymell
bréct. Vrage hoe vee! voet- (lappen , voeten en Dujm-
breeden , de wereit in IVnen omme-loop is 9 radt
21600000 voet*ftapp. icSoooooovoet. 129600CO00
duymen.

. 7» Soo een Rogge-koomtjen in een jaer voort-
brengbCj 60 andere koorntjens, ende dat eickkoorn-
tjen des anderen Jaers daer naer wederom voort-
brachte 60 andere koorntjens, en dat voort van jaer
tot jaer ieder koorntjen 6ö andere koorntjens. Vrage
hoe veel Latten Rogge men ten eynde van 8 jaren
foude konnen hebben» als men rekenen foude 1 000000
koomtjens in i Schepel , 4 Schepels voor i Modde.
ende 27 Mudden Amderdams voor i La(l. Fac.

MdhipHc. de eerfte 60 voorf gebrachte koomijent
des eerden jaers met 60 , comen de menighte der
voort'gebrachte koorntjens dei tweeden jaers , ver^
volgt ioo voort tot de voori-gebrachte koorntjens
ót% 8 jaers , die bevonden fuTlen worden te zyn
s6796i6ooooQOQo.Brenghtdieeer(l tot Schepelsende
voons tot Mudden en laden.

F 3 8. Daer

$8 NéÊerr^fH^i

8. Datei;ts«eii^ giwbt twienj lenglhde ï% 40P rop«
den^ de brecdc i j voctc» epde dcdiepte ( van dj: kanC
des Landts af) 9 voeten, de vrage ii, hoe vee^ voe-
len vierkante de fcive Gracht in-hdiidt Fac . ». . , .^ •
voeten vier kants.

Brenghtde 400 Roeden cerft met 11 tot voeten ^
fayc-komen MuUiplic.metde brecde,'tvoor-Gomen-
de getal multipliceert met . de diepte. Comt Oibic
voeten. \ :

9. Een voor-naem Heer hebbende een fiock on*
broyckbaer landt , 't welck lanck is ^8 ende breedt
46 kocdeu y is van voornemen daervan te maecken
een BofTchagic van Eycken boomen» ende vilt iedor
boom laten planten. 8 voeten fpatievan malkanderen.
Vrage hoe veel heyikrs ofte pooten hy daer toe van
nooden heeft P Fac Heyftersofte Potelingen.

Brenght de ƒ8 epde de 46 Koeden mee 12 tot vee*
ten, ende Divideert ieders uyt-comen met 8 (lynde
de diftantie der bpomen) comei) in de^ lenghde 87 en-
de in de breede69 boomen» die Multiplic. door mal«
banderen, het nyt^pmenxynde veetfieydt der Hey*
ftcirs ofte Pooteiingcn die hy van npoden heeft.

Anders» Multiplic. de voeten van ƒ 8 ende 46 Roe-
4en met malkandercn, comen de menighte der voe-
ten vier-cants, die 't gcheele landt in houdt » dit Di»
videert, door 8 mael 8 voeten, die de Boomen vier*
cants van malkandcren (laeo, comt facit als voren.

Anders, Multiplic. ƒ8 eode 46 Roeden met mal-
kaadercn , comeja de Roeden vicrcanti» die 't lant
in-houdt, MttltipHc« die met ii mael 1 z voeten (die
een Roe vier-cants in- houdt) comen voeten vier*
cants, die 't geheelc landt inhoudt, die Divideen
door 8 macl 8 voeten vier-cants, ala voren.

lO.Ecnhout-vIot't welcklanckis ioov,oeten,breedt
64 endiep 6 voeten.Hoc veel door- gangen hout het fel*
vc» als-mcn rekent 4 voet breedci 4 voet diepte, en-
de

r

de9ö Yóctea leogbdc rooreta doot*ffmgtit¥^i^.. .
doorgangen. ^ , ^ ..U : . :.

i' MalüpliCé delcnghde, farcede^ciidediepiodcsirlois
.door nuiikandoren , cömto dis veelhcydt ijer voeten
.iricr-cants des gcheekn hoiu-vlöls^ die Difid; door
de Yoetcn vicrcints ceni do6rgangfas^aU(:4-n^l
4macl 8a

II. Den Acrd- kloot begry)>eQde tn fyico oinnie-

Joop f400 Daytfchc mykn^ endcdaitcr knuttid waer

die de felvcyildc oro-réyfca ^ cnde gindk alle dagen

f daytfchc myltn. Viagê. hoe. veel lyd^lhy dour toe

van nooden hadde ? fac jacen : dagen. .

it. DaerhcenBinne-iaois'vaoriden Schip /rwelck

.met Eyoken bevonden worde 9 diep te wefenS voeten,

fareet 16 ende (van voor toi2«chcer)lanck 4$; voettnj

Vrage van hbe veel !a(len< i&'t fclvo groot? als men

tekent 1 8a voeten vier*caht^ voor i Laft.JFac

Lallen.

Multipliceert de diepte , brecdecnde Icnghde, co-
nkniic me}i)gl\te der yd^teQ^;;yyrtcan^$.} D^Pivid.
door i8oi . '" . "

13. Eenen Heer bcftcef aep ^enen ^(^cf ftcr Met-
felaer, temaeekbn eenen Hncr rondkom. xynHof-
ftede die ter wcdct-iydenlincK fal wefenclck 8 $ voe-
ten, voor '£n achter ,* clek Bréted 6j voetch,- hoogh
II voeten , ende.xtoor^^g&vns/dajt 3 voeten, hy be-
looft voof 4^, voetcin vter^eènti te betalen ( foovoor
de materialen als arbcydtS:/joj^j^ 1 6 ftuy v^Vr^gc. Hoe
veel dat dengeheeich müerVumtte cotlen in pond.
Vlaems? Fac. ...••. poo^-/ r — . • »|

Addecrt, e^rft .de voej^n der beyder "ly^^ » tot de
voeten btc'cde voor en achter , daer mcdé'^Mpltiplic.
de hooghte ehde brcede, cöhicn de voeten ^vier-cant.
des geheelen Mners,die Mbltiplic«4ncii61luyv.doct
voorts naer den eyfch* •. ... . ^ ^ • i

14. Van het C^iKnKi^ 069 niiddc]-pi^nt 4^ Aerden,

'**'** F 4* (vol-

48io4Daytfd«inTlcir, tot acn de SonneoSoi/^
Etidetot aen de vi^c flctrèiw i»oi6ooo inTlcn:So<^
aacencn gtpotetiMealen^fieeii van boven nederwaerta
^ame te vallen tot faet CrMnmader Aerdenendeviel
«Ucnien iioomylen ofte datter een fnel-vliéeende
lighaemware fneldcr, even aU een vogel, hetwelc-
fceopwaertikiiauneRde, dede alle d^cnS mvlen
▼we hoe langen tydt den Meulen-fteennederwiiertt
«ndc hetliebaetn opwaens fooden vetMyven, roobe-

j- "^'^"^iLf "? «*^ h^hte door I loo iiiaci 14 mylcn
dic den Mculcn.ftccn desdacghsyalt, hcruvrcomcn
ayndedigendcs villcns.

Vancclijckcn Di vidujcpftdc hooghtédöor S die 't Ik-
haem dés daeghsklïmt, ^tOYt>comcn vertoont de d«^
gen des klimnicns.

Vm Kegtlvan Dryen intgthttK

, , • • •

O effent u Cfii iiu hier , '

Eo \t% o^'d^' banier t
Al rpcurt gy ▼cel vcrdrictciij
. £n oft het U"?flJit fwacti ,

Spo denckt ddtt gy daer^naef
ll^c^cr veel vri^i^chts Tiilt genieten.

De rechte, wctenheyjt ^

Wor4t hier vpor u bereydt ,

Met onder wy$ j ivüt lecrcn : .^

DecsRegclkoBftigh.net>

E» foo gy daer op let /

Spo fal u ImQ; vermeerep*

RE.

REGULA DE T R Y,

Ofte ••'••

Rcgcl vaB Djrycn ,

Is airoo genocmt , om dit men wcrckt met dry be-
kende gcttlten , om her vierde onbekcni getal te
vinden. Endc om dit noch beter te verftaen, foo
.weet, dat dcfcn Regel heeft fn fyn op fcuinge dry
yer(cheyde dcelen , te veten , een voorfte, middel-
• ftc, endc een achterfte deel. Endc om dii noch wat
tnacidcr te begrypcn , foo let op dcfe naer-volgcnde,
ondcrrichtingc , om defen Rcgcl in zyn dry dccIcn
düydclyck te ondcri-kcnpen.

1 . Het voorde-deel, zynde het getal naer de llinc-*
kerhandt, is betgeene dimmen koopt ofte verkoopt.

2. Het twccdc^deel , is altydf het gene dat men
voor bet eerfte deel heeft te betalen » ofte to onttan*-

. 3. Het derde-ded > Tyndc het getal naer de rcch-
ter'htndt^ is alnrdt het getai't velck vracht wat men
voor het &lve ui betalen, ofte ontftingcn, endc dat
naer proportie pftie vcrgelijckingc van het eefftc deel»
'gctyck wy met 'dit volgende Exieiiipclduydclyckacn-
wyfen.

I. Als men i elleXiaken koopt voor s guld. hoc
veel nioet men als dan bctaclcn voor if ellen? Stelt
dit Exempel op in maniere aU' volghc:

Elle guld. ' Ellen

koopt men voor. Hoe veel koftcn . .

- -i Hier

9^ Regelvan Dryen

Hier can men na duydclyck ficn , dat het cerftc dcd
ttKVgc^ctom9i<^ptQftejfrld|bp|> ' ^

Het tweede dccf; het gene dat voor het cerfte wordt
betaelt ofte ontfangen. ^

Het derden-deel is e jgentlyck een vragc wat men
dacr voor fal moeten ^ betalen ofte ont^ngcn.

Dit felvevmocrïiibncdnfidercreiiih*e op-fettenvao
den gantlchen Regel van Dryen.

Okderms om defen Regel infyn bp-feiiinge U kmnen\

. beu/ercken.

Defen Regel iri inaniere voorfdii'evcn vel opge-
let ïynde, foo bcftaictde bcwcrckingc daer van hier
inne, te weten: ' <

Voor ecrft , dat liicn altydt het'middclftc deel Mul-
tiplic. mcthctachterftc-dccl.

Ten tweeden , dat men het getal 'dat men vcrkryght
door het Multipliceren van het midddftemei het ach-
tcrfte deel , altydt Dividccrt door het voorfte ddel. '
h Wfelck gcdacn ïynde , foo vcrftact dat het getal dat
' gy als déi doOf het Dl videren bekomt, is het vierde
onbckent getal dat rnen foeht : *| f^vc getal behoudt
altydt de beantwooWinge op de' vrage gclyckliicr
volgens genoéghfacingeleertwordti' • ^

^ 2. Al* mep 6 ellen coopi voor.i4 guld. hoe veel
'moet men dan betalen voor 36 Ellen? Anttroordé,
■ i44guld.^ ' . — /;....-

Onderwys. .'j : : *
'•- ••..■- .' ' •/

De fommeals yolght wel op-gcft?lt tynde ,.fQO m^-
tiplic. naer de voorfchrcven ohderwyfinge*: Hetmid-
delftc deel, 7ynde 24 met het achtcrrte deel , x^ndc
36 , comt 8(^4. ' Wcick getal döör het. voörfte deel
(zyiide6)gcdividecrt, comt fitciti44 gaW. gclyck
hier onder te fien is.
^ .i - Ellc

> » » < • •

yoot hoeveel voor

" ■ ' 6 ^ — r ^4 '.— T^ 3^

M4jS^ -1— .

* •

».A • , 864 .•

Atfio doei mde mei defe naer^tdgenJe.

3. Item, fElteAkoftenv^kgülAhocvccl 16 Ellen?

ftc. Ó4guld. *

• 4. Als 3 Ellen koften ii;guM. 'rat koftea4an 27
Ellen? fac. 108 gald. ,17,

. 5. Ueip, dci7 Elkntot jf gald. hoe veel de 21 ü.1-
ien ? fac. 105" gnld. *

6* d*ElLe vooT j ftuyv. boe veel dan 30 Ellen? fac

7guld loftujpv. ^ : , ^

Ellc ftayr. Ellen.

^ofl hoeveel

1 — — — ƒ ■ — 3°

pc ff ^

Onderwys.

, MnltipHcihet middclftc deel, xyndc^j- (layv. nie^t
het achteifte deel -comcn tjo ftuyv. want i m^cl 30
nuyv.iyri 'lyo ftuyv.

Welckc 150 ftuyv. men nu behoorde te DSvidcr.n
met het voorftcdeel, 'twelck onnoodighis, vcruuts
het voorftc deel niet meci dan 1 i« > code wat met

I gcdividecrt wordr, comt het fclrc getal AMgit wc
deromuyt. ^^ » :i.v * '^

pacrom foo neemt nlleenctljck de lya ftuyvcrt
cndc Divideertdie met 20 tot guldens comt facit 7
guldens lO ftayv.voordcao ellen, gclyck borenver-
toont wordt. >

-*ySfl doet mede mei defe naer^völgendi.

7- Item, lEiletot 7 ftuyv.hoevcd 3fEllen?fac.
iiguld. f ftuyv.

8. d'Ellc töt9ftuyv,hó.cvcel43 EUeii?faG locald.
7ftuyv. ^^

9. Item, lEllccoft ix ftuyv. wat c^iöen 40 Ellen?
fac. 29 guld. 8 ftuyv.

I o. Item ,1 aic tot i>ftuyv.wat coftcn f 3 Ellen?
fiic. 34 gold. 9 ftuyv.

'II. Item , d'ElIe tot 1 4fthéll. wat coften 65 Ellen ?
ftc. 4f pond. lofchell.

1 2. AU d^Elk geit I f fcheH. hoc veel moet men *
dan wel betalen voor 63 Ellen? facit, f 3 pond. li
fchell.

• 1 3 . AU i Ellc gelr 7 igrobt. hoe. veel fullcn dan co-
fien 36 ƒ Ellen? facit 10 pond. 12 fchell. n groot.

Ellc groot Ejlcn*

7

y'

■>• • V

^ ƒ / !'< A? /(l^ 10 pbnd. 12 fchell. 1 1 groot;

• • • -^

Mercict. Het middelftc deel met hét achterfte deel

ge-

iymQltjip1iccei;t cgmen p, y y ƒ groot. Ende veümits het
vcórrtc dc^l macr i fin is, (oo Dividccrt de voorft»
groeten allce^etijck met ix tot fchclLcnde de fchelL
met, 2C tot pond. comt /lis dan facit als boven.

1 4. Als r EITé koA 9 groot, wat coflen ials dan x'p,
Ellen? fac. 8 pond. 1 4 fchell.

"x 5. De £ile tot 8 groot, hoc veel 197 Ellen? fac.
6 porid- » t'f<^hcll. 4 groot., / *• >

16. DcEüetot iogropt:>^atcómcadè2i7Eneli?
fac. 9 pond. o fchell. 10 groot.

1 7. Item , I Elle Lint tot 6 pen. hoe veel 1 1 Ellen?
fac. 4AayT.8pen.

; Ellc pen. Ellen

4

Multiplic. het 'middeifte deel met hét «chterfte
ft$t*l, confiien,7lf>en^. voor de ir Ellen , welckc pen.
Divid. met 1 6 tot (luy vers cómt als dan facit als voreni
' -: 18. d*£ifc«Lint voor 7 pen* hoc veel de i/ Ellen?
fac. 6 ftuyv. o pen. v ,

1 19. Als ï Elle Lint geit 9^ ))en.. wat dan 17 Ellen?
fac.9ftuyv^pen.

' 20. Eje chelLOorde tot i s pen. wat 13 Ellen ? fac.
}S ftuyv. ij^pen.

' 2f V ÏH ÉUe lot I j pen. hoe veel dan af Ellen?fac.
20 ftuyv. ƒ pen.

22. Als men d'Elle koorde coopt voor if pen.
boe veel moét men dan betalen voor 39 Ellen ? fac
j|<^ ftuyv. 9 pen.

23 Item ^^iiloQt garen coftenx6pch.hoe voel fal men
i^aa bctalfi^i;oai; \i$\wiï¥;^i gild. 4 (tgyv. 13 p^o.

J

94, Regel' Vim Dryen ,, ^.

' 24. Voor 3 pond. betaclt men 48 ftdyy . hoc vcèï

lal men dan betalen vooraf pond.fac. 36 guld. ' "

'pond. 'ön^v;' ^ ' ' ' pond;

3 — ^ : — 48 . ' 45;

43

• '1

C

ii-i ^%** • „^

Multiplic. het middel fte-decl met het achtcfftcrdcd^
comcn 1160 ftuyv.dicde45' ponden cómente coftcn^
nacr proportie van de 3 pond. DacroniJfooDividécrt
de zióo ftuyv. met de 3 'ponden , comcn '720 ftuyv,
die de \^ ponden coften , naer proportie ofte vc^ge-
lyckingc yah i pond. velcke 7x0 ftoyv. gedivid. met
20 tot guld. comt als dan fao.^ ^ tort^.' - ) \

ly. hem, 4 Ellen t:oopt men voor 84 ftuyv.hot
Veel dan 36 Ellen ? fee. 37güld,i6ilöyY..
. 26. leem , 7 Ellen La^en vow 4% guW. hoe veel
de zóEllen? fac. u6 gald> : : . i .

27. Ittm , I ƒ Elleij coften 60 guld. hoe veel 49

Ellen? fac 196 guld. ,, ^ i ' • '/ ^ 'i

x8. (tem, i7Ï;Ucntc^85'göWshop:iv?cl5:2 Ellen?

fac. 260 guld. ../.;,j .;-

. 29. Eeten Sackcof gf ftayy.lK«:y$cl 44 Sackcn?

'fee. 77 guldens. •••:.■ .• e

jo-Hctl^iot 6 ƒ giild.hoc vc^l b94wg^o « 6 Laftch?

fee. ic40guld. .. ' ■> : :

Onderu^svandefenoiirvoI^enafExempel^^^ .

Vóoteerft, foo Muliiplic. het midÜelftc-dpcl tot

de minfle fpccie van geit , die in't iclvc benoemt woMt,

' dat is te verftacDa füohci middclftcieclü ftuyvip«K

- ^ ofte

ofte gold. (hiyv. pen. foo bretight het ifctvc tot pen-
iitngeo. Van gclycken , foo H Klve zyn goatgold.!
ftttyv.pcn. ' ^ -- ■ i

bdm , foo het middelfte-déel is fchell. groot, ofte
pond. fdiell» groot, foo brenghi het felvc tot groot,
'c^dck gedacn zynde, foo'MuItipIic. de becomea
mi$fte fpccien met hot achterfte^deel , ende het gene
daer'dan uyt comt , dat Divid: met hetvoorfte-deel»
te'^ctenr, foo het meerder dafi' i is, voorts doende
f(fi> aU voren geleert is , ende gelyck hier ondo: ver*
toont wordt. ^ U "^

• '31. Een Elle Bdhibofyn korf 8 ftu/y! iy^pih.**vfat
fillcnkoHcn 81 Ellen? facit3j:gald.i7J[la^v.öpcn; '

pic .. : . <ihiy:v. pcn> : n t. /Ellen.

fjI^O.' ' i i . . l; . -.4180.

• f ü € ny %-iif^ i . "

^r* *^

<v •

\ '

31. Item, I EUc tot 12 (hiyv.9 peri.!ide veel 95
Eaicn? facitj'Bgald.Sftayv.f pen. ;^^; '

33. Item, I pond. vóór lo fchell. 7 groot, hóe
veel füllenkoftcn^fy pond.' facit 30 pontf; vlapms )
fchell. 3 grootcn« ■

.' ;. : pondi

".*■.' ' ■ ■

fond, . fchclL groot* pond

I '■ 10 — 7 ■ ■ ■ ■ ■ fj

t

^7^ / . 399

10 • . . ^ 114

Ia • • j

ƒ7

,'.-i«( :

7*39

f ^21 ^</ f\i < 30 pond.Tl. I fphcll. 3 groot*

/ ^ li pc<'as ft '^^- ''/,.:'

: Mcrckt. Brenght her middcMe-deel met 11 tot

8(X)tcrH-«idctrecktdc f gTOOt.in,cmncn*rx7 groot,
aen mede Mulciplic. het achterïfc-deel comen 7x39
groot.— Die Divid. ecrft met 11 torichell cndc dacr
ntcr de fchel]. met 10 tot pond. als4>oven te fien is.

34; Hoc veel bcloopen 36 Ellen, als men voor i
, Elïe betalen 61 if fchelL pgroot. fa^it iS po/id-vK
7 groot.

35-. Als men voor i mate bctaek ip^ftujrv. 7 pc»,
hoe veel moet mcndanbetaIenvo9r 21 mèt<en?fac.20
guld. 8 Huyv. 3 pen.

36.Item» i pond. voor 1 1 fchcll.6gro( t.hocVccl37
pond. facit 21 pond ylaems s (chc\U 6 ^roo..

37. Item , het pohdt 13 ftuyv. 1 i pen. hoc veel ^^
pondt f faa 3 1 guld. i x (fuy v. 8 pen. .

38. Item, s Ellen tot lóftuyv.jjpcn-hoc vedj7
Ellen? fac. 9 gald. 8 fluy V. 1 3 pen.

Ellen ftuyv. pen. Ellen.
j 16 — 9 f7

39. Itcm« alf men voor 2 pondt bctacit is fchelL

9groot»

9 groot, wat (ttUen dan coftcn 100 pondt ? fkctt 39
pond-vltcms 7 fchdl. 6 groot.

40. Als men voor 1 pondt betaelt x pond^laems
3 Ichcl!. f groot, vat moet men dan geven voor 23
polKii? fac. 49pand-vl. i8fchcll.7grooi.

pondt

pondt vl fchcll. groot. pondt;

i —

iO

>

.43

1

.91 ,f/^(7./r' c

1
•

1

J04I

IÏ983

Brenght na ecrft het middclftc^deel met w
tot fchelMcn trecktdfc j fchcll. in ,daer nactMultiplic
de fchcll. met 11 tot groot, en treek t de s grootenin,
comcn f II groot. Dic Multiplic. met het achterftc-
dcel ïyndc 1 ) ,comen 11983 grooten , doet dacr mede
als voren geleert is.

41 . Item y men betaelt voor if pondt fpeccryc »
pond vl. 6 fchell. 8 groot, hoe veel dan voor lOQ
pondt? fac.9pondvK6fchcll.8groot.

42. Mcncoopt3EllcnLakendoori8gald.9ftoyV.

,6 pen. boe veel de 3^ Ellen ?.fac. %iS gaW. 9 Öayw

9^ Regel %fémDtyeit

ÊHen gul4* Öuyv« pen* Ellen^

, 3 ■ ■ I ■• 18-^9 — 6 ■ 35J^

Brenght hier nu het middelfle deel eerft mc^
20 tot uuy V. ende trcckt de 9 (luy v. in. Daer naer
j^oltiplc. de (luy v/ met 16 tot pen. ende trecktde 6
pen. in, konKn f9iopen. dacrmede Multiplic. het
achterfte deel j comen 2068^0 pen. die de 35* ellen
cofien, naer proportie van de 3 cUcn , Daerom föo
Divid. de 206850 pen. met het voorftcdecl , fooko*
mender 68950 pen. voor de 3/ Ellen, naer proportie
van I Elle^ welckc 6895.0 pen. Divid. eerft met 16
tot (loyv.etide dacrnacr deftuyv. met 20 tot guldens
als men is 'gcleert, comt facit 215* guld. 9 üuyv.

43. Ii^efl>^^£Ue9tot4gald.i2(layv.4pen^hoeyecl
moet men dan betalen voor 4^Ellen? fac. 33 guld. i
ftuyv. 2 pen.

44. Item • I Ellc yoor 3 guld. 5 ftuyv. 3 pen. hoc
veel fullen beloopen 29 Ellen? fac. 94 guld. 10 ftuyv*
7 pen.

45. Item, voor i Laftfal men betalen 35 guld. 17
fluyv.icpcn.hoe veel dan voor 25 Laft? fac. 897 guld.
b ftuyv. 10 pen.

• 46. Het Laft tot 58 g-guld. 15 ftuyv. 9 pen. wat
beloopt dan 38 Laften? facit 2225 g-g»ld. 3 ftuyv.
6 pen.

47. Als men het Laft coopt voor 27 g-guld. 1 1
(luyv. 5 pen.hoevee^bcloopen dan 15 Laften in guld.
fac. 5'76gul<i* 4 ftuyv. 1 1 pen.
> 4^^ Icmaod coopt 650 pondt wolle , ende foo hy
bctaelt voor het 100 pondt 8 pondvl. s fchcll. 6
{;rool. Hoe veel beloopt defomme^fac. f3 pond-vL
•sjfdi^llygroot.

49. Itcrn» als 1 00 pondt volicgckoght wordt voor

37

57 gttW. toftttyv. hoevetlmoet mctidtnbeWcni^)or
S93 pondt? fic<ii2gold. Jflöyv.B pen. -

5-0. Als het too gekoght wordt toor 'i j güH. t
ftuyv. 8 pen. hoe veel moet men dan beialdn voor 831*
pondt f teit to9guld. 1 1 ftayv. T4pen4

Ondimys van iefe mter'Vo^emdtExtmpeletÊ.

V Muhipliceert het achterfte-deel totalfulckenkleyne
mate ofte gev^ichte als is den naem van het voor-
ilcdcel.

Ëndeomdit te doen» neenlt fooveelkleyne tmte
ofte gewichte als een grootè maj:e oft&gewichté itt
houdt, ma het felve Multiplic. het ^etal dë grOote
maté olEte gerichte van het achfeferfte-deel^) éndc (0^
daer eenigekleyne mate ofte gevichte in't ach|ei(lc-
deel bevonden wordt, 't felve treckt met het maltipli-
cefcn in , in m»iere ffüfA. hkc vONto- m^r het
middelfte-deèl ih 't inrtreclbo dec fiayv.peo. odsdcv
fchcILgroott isgefcbiet. r . >

't Weick gedaen 2y nde , £90 Multipliceert men he(
'uyt-comen van het middelfterdeel met het u]^t-comca
vanhetacht^rfie-deeUdoende voorts foo als hier vorCa
is gcleert , en gelijck hier volgens vertoont Wordt

« «

G 2. tf.Al$

löo RegilvmDryem

f ï. Als men voor i oncc betaalt ƒ (cheU. 7 groot,
hoe f ecl moec men dan betalen voor 1 3 pondt c on-
een } üxk 19 pond- vl. 9 fchell. 3 gcoot.

* ■ •

,Once fchell. groot. pond. onc.
I f ~ 7 13,^ f

11 16

<57 . 8j

" 13

/ 213 onc.

^Tt^ 67 gr.

- Beifierdct. Alfoo het vootfte i onee is^ foomoeihet
ichterfte-deel oock tot oneen gebrocflt worden « daer*
om foo Maltiplic. de 13 ponden met 16 tot oneen,
f nde treckt de.f oneen in> comcn z j 3 oneen , die M,ul«
tipliccert met het uyt-comen van het middeifte-decl «
tynde 67 gróotcn. Ende voorts doet als hier voren
gcleert» ende boven» te ficn. Soo comter ÊiCitaI$
boven. " ■

^1. Item 1 2. kinnekens Haringh voor 4 guld. 8 (luy v.
10 pen. hoe veel dan i Laft,7ton, 3 kinnekens ?&c.
1 7f guld. o (toy V. X I pen.

Kia.

Kinn. gold. finyv. pen. Lftft.Ton.KuiiL

.% 4-8-10 ■ ■ ■ I - 7 -^ 3

ao 11

88 19

16 4

!■— •-

yi8 79

1418 3*

79 / ^1 * X/

9916

II20XX

** *

' Beinerckt.Alfoohetroorflc-<leeI Kintiekcnstjpa>foo
moet het achterftedecl oock tot Kinnekens gebrocht
worden» daeroQd foo Maltiplicecrt i Laft mft 11
cót tonnen , cnde treckt de 7 tonnen in^ comen 19.
tonnen, weicke* tonnen Multipliceert met 4 totKio*
nckens ^ ende ircckt de 3 Kinnekens in , komen 79
Kinnekens, MuItipIiceerLdie met het ovt^comcnvaii
het middelfl:e-deel , te veten, met 141 8 pein. icomea
1 1 2022. Die Di vid. met het voorfte-d^el lynde 2 , co-
men 5601 1 pen. die Divid. mét 16 tot ftuyy. endede^
ftuyv. met 20 toe gold.gelijck boven duydelijcktè üe^'
is, ende foo comter facit als voren.

Nüta. Dat het getal dat door de eerïle Dividertnge
ccn voorfchyn komt is altydt h^t minlk in't middel*
ftc-decl in fpccie gclijck.

jr3. Als't Kinnekenkoft jffioyv. 1 p^n. hoeveel

Q 3 beef

heeft mendante betalen voor 3 Laftj 6 ton; ikin^
iijckens ? . fsfc. 3^ guld. o (faiy v. 1 open.

S4: Item > • I lis-pond. bennip voor g gnld. 1 1 ftoyr .
hoeveel moet men dan betalen voor { Schip-pond,
cnde 13 lis-pond. fac. 1 80 gald. 16 (tuyv«

Brenght hi^ het achterfte-deel tot Lis-ponden
snet 20 en treckt de 1 3 Lis-pond. in , m:rckt dan
voorts als voren. -

.5 f. Item, als n^en coopt i pond. hennip voor i
iluyv. 8 pen. hoe veel coft dan lé Schippond. lylis*
po^nd. ende $ pond. facit 631 guld. 10 ftayv.

Multiplic. het achter(te*deel eerft met 10 tot lii-pond.
cnde treckt de^ 1 7 lis-pond. in > dacr naer Multiplic.
4e lis-f ond. niet i f lof ponden ^ ende treckt de fin^
dè^ i>aer Tcrckt als voren.

ƒ6. Item, 1 loot voor.a ftoyv. 5 pen. hoe veel $
pond, 7 pncen , o lop^ ? fac. 19 guld. 10 ftuyvcrs^
lo pen.

5'7. Item,, i Maddc koft 3 guld. i6,ftuyv. 8 pen,
hoc<redkoft i Laft, ende 1 7 Mudden? fac. i68 guld.
dftóyv.

5». Itemi ' 3 Sacken Ro^c tot 3 g guld. if «uyy.
épcn. watkomen ƒ Laft 35^ Sacken? facit 2^4 g-guld.
9ftayv.i4pcn. j

fy. Item,- een Schepel Rogge tot 3 3 ftuyv. 13 pen,
hoeveel 15* Laft 9 Mudden3Schcpeh?fac. 2003 g-gl,
10 ftuyv, ly pen.

60. Als I Schepels kóft 35* ftuyv. 8 pen. hoe veel i>
^hett^aïl? faf I9ïguld. ^ ftuyv.

Schep. ftuyv. pen. Laft.

6u Item, Als men voor i loot'bctaclt3 ftuyv. f
pcn.tegens lio^ veel is dat het pond.fac.tegensfguld.

^ 62.Iteaijj

iu\Ma^ l{)ónldt vltts tot lo (taytr. ^ t)eiT.tigéfR$ hoe
veel is dat het Schip p.4kc.tegens f^i gol.t i ftQy.4pefr.

Multiplic.het vgprfte-deel totalfolcken k}espe.n^te
ofte gcvichtc ajs .is den naem van^t ^cSitorn^rfleeU
évcii in fuicker manieren als boven in de vorige 'Exéiia^
pelen ttlccrt is. i o '

*^ Wclck gedaen zyhde, foo Mqltiplic. het U)^ co-
mehvan het middelfte-dcel met liet achterftcidta.
Ende 't getal dat gy uyt de Muitïpliccringc üecónit',
dat Divid. door het uyt-kon>en van het voor(lc dcel^
Voorts doet even- als te voreti, gclijck hicr'voïgfcns
vertoont wordt, v ' ~ i

'65. Als men ipondt inkoopt voor3gald.i4ftuyv.
ikOe<veèilco(ldtoe€blöQt?&c.l..^yv>fTp^^ .

A -•

ppndt guld. ftayv. ,}9pii

ja. loot ao ^

» 1 1 .

74 ''K,

1184

Multipliceert nu het ccrile-d|pel met jï totlooten
ende het middelfte-deel oock met 10 tot ftuyv. cn4c
de ftuyv. met 16 tot pen. komen 1 184 ptn.'wclclic
pea. behoorden gemuUiplic. te worden met het ach-

G 4 ttf "

f 04 It^ vaf$Prym

tfrft(sdeeU mter vermits (lei BchtttütiftlfiMctmtt

ne^r dan i en ii , foo is hcjt onnoQdigh. ,

Daerom foo Divid.dc yuornocmdc i i84pen.n>et
het vooriie-dcel ^ komen 57 pen. vooreen loot, die
Piyideertmet 16 tot (lujv.Ibo cbmtcr alsdaüfacir
3ls vorea

64. Item, 1 pondt ingekocht 2yndc vQor I i guld.
9 ftuyv. hoc veel comt dan i loot ? facit 7 ftuyv.
8 penningen.

6f. Iiem , iemand wilt i pondt verkoopcii tcgcii
*4g»W. 7 ftuyv.hoe veel mocthy dan ccnopce vcrco^h
|)cn? fac. 5'ftuyv.7pcn.

pondt gulc}. ftuyv, onpp. •

I ' - ' !" 4 7 r— rr. I

16

C6. Als men ceoLaft Haringh koopt voor 84guld.
tS Auyv. Hoe veel is dateenkinnekenPfacit 3jr ituyv.

S pep-

67. Item jhet Schip-pondt ylat ingekocht vóór i^x

Sld. 1 6 ftuyv. 4 pen. tegens hoe veèi is dat het pondt
:it 8 ftuyv.*3 pen.

Schip-pondt . guld. ftuyv. pen. pondf.

, i ; *" K ifii— i6 — 4; ~^— i '

300 - . .': ^ ■■

68. Item 4 als men 1 lis-pondt wilt yerkoopen voor
7 guld. 18 ftuyv. 7pen. voor hoe veel is dat het pondt?
fac. 10 ftuyv. 9 pen.

69. Item, als d'Aeme Wyn verkocht vordt vpor
46 guld s ftuyv. hoe veclkomt dan i pot teftacnffac.
9ftuyv«4pcn.

Aem

U$ fftiit iof

Aem giil4^ Aoyv; pot

100

- 70. Item j 2 ponclt 7 onc. i loot voor xi gald. 4
Qayv. ipp^.Qpboe veel komt het loot? facf ftuyv.
ópen.

71. Item, 3 Laft Rogge te betalen voor f41 guld.
T} ftuyy, ^ z p^p tot hoe veel is het Schepel > fyc. 33
jfluyv. 7 pen.

72. Item94La(l5'Maclden 3 Schepels gekocht voor
SfS guld. ió^uyv.4pen. watkoft een Schepel? facie
37 öüyv, LI pen.

Onderurfs vmi defe naer^olginie Bxemfehf.

• • < *

Indien de Maten ofte gewichten hi het voorfte-deel
cnde in het achterfte deel ongelijck 2yn , fóo moet
mch beyde dedeelen brengentot de alderklcyofte mate
ofte gewicbte, die ii|een va^ibeyde dede^enwordeo
benoemt. Dat irte verfiacq

Soo bet voörftc-dcei alleen heeft gröQt^ mate ofte
gcwichte, en dal het achtcrfte-dcerhecftT)cydegrootc
en kleync mate oftcgevichteii i^ foo moet. men het
voorfte-decr alfoo wel tot kleyne mate ofte gcwichte
MaltipHceren ^Is hèt achter fte-dèeh.

Itcn? , ïndiep het ^chierfte- deel allecnelijck heeft
groote mate ofte gcwichte, endc dat het voorftcdcel
heeft beyde groötc cnde kleyne maten ofte gcwichteu,
foo moet nicnlïet achterfte-dccl aliToo wel lorjtléync
fliïaten ofte gewichten Multipliceren als bet voorftc-
dcel. (

Alfoo,. Ajtmen altydt acht moet nemen, datwacr
toe men hei cenc deel brcnght , dat het ander oock

. tot

I

tot httfclvcgcbrocht moet worden^ ^vdckgcdaca
hcMwic, foowcrck^meii voorn als hier vant«v*-
fcn gcdacn is , gdijdc % fctvc *ict vtitrolRWis oock
te ficn IS. • i

73- Alsmcnvoor ipondrbcucIti3fchcll.4ffK>ot.
*oc veel fal wen dm rnomh bêtalcrt voor 6^ potxdt
«f oneen I loot? fee. 41 pond. Vlatms f lichcH.i i
grooten.

pondt fcheH. groot. ppndt onc tobt.

I
16

«3 - 4 -— ^ Ö3 -^ if - 1

3<> J83

$1 loot. 13 64

160 1023 oneen.

• ■/.'. .

^/ - ; ;r(lr ^047 loot,

Bemerekt. Alfoo hecachterfte-deel zyn :pond< oncu
loot. foo Maltiplieeert de 63 pond. ip^t^iói tot oneen,
endeireckt de 15 oncenin, koeien ïoi3'ohccn, die
MuUiplic inet 1 tot lootén,. etidctreckt het loot ini
komen 2.047 loot.

'tWelcfc gcdaen iynde,Moliiplie.als dan het voor-
ftc-decl pock (eerft met 16 tot oneen, en dacr nacr
met 2) tot lootcn, komen 31 loot.

Brcnghtdan het niiddclfte oock tot ^yn minftcfpe-
cie , te weten , tot groot, komen 1 6g. Daet mede Mul-

tipUc.

. MgiM. 167

tipUcr dun ba «chterftc-decl , ie wetm |de 11047 ^^^^»
komen 3)7520 groot, die Divid* metl^Toorfte-deel
32 komeQ iez3f groot, daer mede doet als voren ,foo
komter fac. als boven.

74. Item y als men voor i poodt betalen moet a
pond*vlaems 8 fchcll. o groot* hoe veel dan voor 50
pondt s oneen 1 loot } lac. 247 pondrvi. iS fcheil.
a groot

75-. Item» als een Laft Haringh cofl 87 guld. if
ftuyv. open. wat moet men dan oetaleh voor 9 La^
II toaneo 3 kinneketo ? fiicit 87fgald. i3.(hiyv.
7 pcnn.

Laft guld. fioyv. pen. Laft ton. kin,.

I — 87 - IJ- - o -r 9 ^ I» -- 3

Il , u

4

"""^ 119

4S kinnekens. 4

werckt voorts als voren, <^—

: . 479

76. Item, I Laft tot 85» gürd. loftuyv.o pen. hoc
vecj beloopcn dan 35 Laft, 6 ton. 1 kin.fac. 3038 guld.
lóftuyv. 4pcn.

77- Item, I Schip-pondt tot 38 guld. 8 ftuyv. ii
pen.hoe veel 1 7 Schip-pondt 18 Lis-pondt en i f pondc
facit 6S9 gold. i3ftoyv. ifpen!

78. Als men voor i Laft Ro^e betaelt 98 g-guld,
1 1 ftuyv. 1 1 pen. wat fullen dan koften 39 Laft , i f
Sack. I Schepel in guld. facit ƒ411 guld. 11 ftuyv,
^ïïl pen.

LsA g-gttld. ituyv. pen. Laft.Sack.Schcp,

I . . ' ' ■ 98-11-11 — — 39 - !ƒ - i

^ ' ^^ iv/r ,

Moltipliccftt hier het achtcrftê-dcd endehet vopr^

ït'lfSL^'*,™!^^ ^""^ ^**^"' «"^« ^^ n»€r mcr
3 tot Schepels , het middclftc brcnght oock tot lya

minflc fpccie, endcvcrckt dan voorts als gelccrt is.

iVijtó. Alsgydcpcn.Dlvid.doorhetvoorftc.dccl,
foo fchictcndcr op't Icft 6 over , die fet boven het
getal dacrmedegyDividccrt aldus ^/^ Divideertdan
voorts de uyt-komcndc pen. van nwt Divifio, fot
Ifuyv. cndc de ftuyv.met 20 tot guid. comt dan fiicit
als voren.

^ 79- Item, als i Laft Weytc koft xio ggald. \%
ftuyv. 1 1 pen. wat moet men betalen voor i ƒ Laft,
if Mudden, 2 Schepels in guld.? fac. 45-8820^. 14
ftuyv. 2 pen. ^' o •»

00, Als men voor i hondert Soutbetaelt 42 pond-vl .
14 fchell. 8 groot, hoe veel dan 21 hondert 2 quart?
fee. 9 1 8 pond-vl.* I ƒ fchell. 4 groot.

Nota. I hondert heeft 4 quariicren.

81. Voor I hondert vifch bctaclt men 31 guld. 16
Kuyv. o pen. hoe veel voor 27 honden, f 3 koppel!^
fee. 884 guld. I S ftuyv. 1 1 pen.

Nota. I hondert houdt 64 koppel, daer mede mul*
llplfccert.

82» Item, i Wagc koopmanfchap betactt men
met 41 guld. 15- ftuyv. 15- pen. vat heeft men dan
te betalen voor j wagen, 1 $-8 pondt reeckenende een
wage voor «65- pondt? (acit 2^4 guld. 19 ftuyvert
5" pen.

83. Item, als men betaelt Voor 3 Schip-pondt i r
Lis pondt endc 10 pondt 141 guld. 17 ftuyv. 8 pen.
hoc veel moet men dan betalen voor 12 Schippondt
6 Lis-pondt ende \ 2 pondt fac 462 guld. 1 s ftuyv.

Merckt. Brenghihct voorftcende oock het achter-
ftc-deel tot het minftc gewichté , endc doet dan vor*
dcrs als voren gelccrt is , gclijck 't fclvc metdit Exem-
pel duydelijck .vertoont wordt.

Schip^

j

Itft gibeel

109

Schip-p<Lïs-p.pond. gnld. ft. p. Schipp.Lis-p.pon.
3 /IJ j 10 — 141 / 17/8 — li ƒ 6 ƒ lï
10 < lo iO

37$
76

1837

17030
2837

146

1Z3»

147

113$ pond. 4f 400 pen.

37oi pond.
4^400

ffif

1480800
185-10
1480S

y

t68o7oSco

S4. Soo men moet betalen voor f Schip-pondt 1 7
Lit-pondt ende i^pondtiS? gold. 6 (luyv.open. hoe
veel dan voor 1 7 Schip-pondt ioLu''pondten9pondK^
facit 8f4 gald. i 1 (luyv. 1 2 pen.

8jr^ item, als men voor4Lafti iton, 3 kinnekent
fal betalen 4^1 gold. 3 fluyv. 13 pen. hoe veel tullen
dan beloopcn 1 7 Laft 9 190 ? fiicit 1 93 f gald. 1 2 (luyv.
lapcn. Ltft'^

^10

1

Laft. ton* kin.
4- :^- 3 -

12.

R^el Vim l

gttW. ftuy V.
10

yryefi

pen.
- 13 -

1

Laft. ton«

— «7-9
II

f 6 ton.
4

9«3
16

43

ï7

103 kin.

Jf34i

9114

XI 3 ton.

4

1

i47j'8i pen*

8f X

Multiplic. nu het middclfte met het achterfie deel ^
daer naer doet met het uyt-komen als voren ^ comt
alsdan facit als boven.

8<S. Voor 3-Laft , o ton, 1 kinnckensfaF naen be-
talen 2^8 guld. 13 ftuy V. i4pen.hoevecldatii«por 13
Laftcn, 7 ton ^ 3 kinnckensfac. 1160 guld. u ftuyvé

9 pen.

87. Men moet voor ii pondt o onc i loot beta-
len 1 1 poridt-vl. 4 £chell.7grooi. hoe veel voor 18 ƒ
ponden en 3 oneen .^ facit 171^ pondt- vl. 16 fthell.

10 groot, ' . V \

88. Item, plaft, 10 Mudden > en x Schepel^ voor
1 129 g-guld. iiftuyv. 2 pcri. hoe veel f taft , 1 5 Mudd,
en 3 6chcpels in g-gald« facit 671 g-guId. 18 ftuyv.
I pen.

Nota. Dcfc naer- volgende Exempelen zyn dicnftigh
Wafwicer men vfcétdch prysvan eenigh gocdt,omaK
tydt te konnen weten hoeveel men van^i felvegoedt
tiebben moet voor foo veel geit als men van (in is daer
aen te TÜlen hefteden.

*

(h^

<• »

I

k^ipbtd. II t

d^Op-fcttingc. van de nacr-volgcnde Exen«

pelen beftaet :

r .

1 . Dat men voor het eerde deel altydt ftcit de prys

van 't gocdt.

2. Dat men voor helt middelfte-deel altydt ftchhd
gocdt dact van men den prys weet

3. Dat men voor het acbtcrftc-decl altydt ftelt de
fomme van't gcU dat niea V an fin is leii het felve gocdc
te hefteden.

' Dtbewcrckinge van defe naer-ToIgcndc

Exempelen beftaet :

1 . Dat men altydt het voorde ende het aditcrfte*»

deel Maltiplic. tot de alder-mtnlle Tpecie van 't gelfi^
die in een van beyde dcdcelc'n verorden voor-gcftelt.

2. Dat men het middclfte-deel oock altydt Malti-
^liceert tot lyn alderklcynfte mate ofte gcwichte, loo-
het'fclvc fulcks vcrcyft.

7;* Dat men altydt hci uytkomen van het middel-
fte-dcel moet Multipliceren met het uyt-komen yaci
het achtcrfte-deel , en het uyt-komen van beyde die
declen altydt Divideren door het voorftcdeel » foo
gelijck als hier voren gcfchiedt is. Het uyt komen van
het Dividcren vyft aen hoe veel goedt dat men voor
feodanigh geit hebben katv

89. Als men voor 1 3 fchcllj 4 groot, koopen kan
I pondt fpeccm, hoc veelpondt tel men dankonnen
hebben voor 10 pond-vUems z 3 fchelL 4 groot, facit
1 ƒ pondt

r^helU

Ili R/^eïvmDrytm

fchclL groot pondt; pond-vl.fch. groot

>3 - 4 « •"~" «6 ^ 1} ^ 4

—I ' I

30 333 fchell.

X3

11

160 groot. ^ 6^0

^i^J*»*!*!?. 400Ó groot.

•

Bcmerckt Vermits het middciftc niet meer dén i en
is, foocn hccftmcndacrmcdc het achicrftc-dctl niet
te Multipliceren, macrin falcken gcva\lc fooDivi-
deert men het fdve flcchti met het voorftc-decl , gc-
lijck boven te (ien is.

90. Item, men moet betalen 4 ftoyv. 8 pen. voor
t pondt boter , hoc veel pondt heeft men dan voor
21 gold. 10 ftuyv. ?fac. 100 pondt,

91. Voor 3 guld.7 ftuyv. 8 pen. heeft men i Ellc,
hoc veel Ellen om 114 guldens 17 fiuyv. 8 penningen?

facit 37 Ellen, .

91. Als men voor 97 guld. 7 ftuyv, kan koopcn
1 Laft, wat fal men dan konncn hebben als men bc-
ftcet. 2433 guld. i j ftuyv. fee. if Laften

93. hem, men kan om 3 pondt-vh if ichell.
hebben 100 pond., hoc veel heeft men dan om 9 groot.

ïac. I pond.

94. Item, om yiguld. 10 ftuyv. kan men koopen

100 pond? hoe veel als men wilt bcftcdcn y 10 guld.
i6ftoyv.8pen.fiic.973Poai ^^^^^^

kft geheet. |f|

^f: Iemand verteert 7 fehetl. % gh>ót. tet wecck^
hoe veel weccken fal hy konneti teerra voor 1 1 1 gU
1 6 flüy V.* fiic. f 2 wccckch/

'96. Om 7 ftüyv. 8 perK'toopt men een pondt IxM
ter 3 hóe veel fal men koanen hebben 1 bettedtnde
240 güld. fac. 640 pondt, efie x vatten ieder van 320
pondt. *

9^. leihand begeert te beftedeti 937 |;ii1d. 16 ftnyri
9 pen; aen woHe: hoe veelSacken fal hy daer voor
konncn ontfangen tot 3f i pondtiedercn lack > als h^
voor I pondt moet betalen 19 ftuyv. 11 penningen?
facit ƒ Sackcn.

98. Vöot 3i porid-vl.' j* icHcll. koopt men 7'jcl
Ellen j hoe veel voor 2 fchtfll. en 6 grooccn! fiidt
.5 Ellen/ r .1*

99. Item^voot il i^nd-vl.' f fchell. heeft meti
■% pood. 13 onchoe veel vooc ic8 pond-vl.? faC4
27 pond.

•'S

pond-vl. fchell. pond. otlc* pondrvl.

II - J -— ' 2 '^ ij ' 108

io 16 . 20

«V*

10800

22 S 4f oneen. 2iéb

/ 4i

//pf/^irf ^ 4^3^;^. i 27 pondt. ^
pf>ff ri* /^-^ 972Ó0

Bemerckt.Het uyt-kbmeö vanhétmiddelflc gewolil.
pliceert zynde met het uy^komenvan*t achter iteKleeU

.. .'l H •: foO

&

énvdMrft tel tty-ïjQ^idffnr vm im 4QQirMt i^aor-

*c Welck gedacn zynde ^ loo n>^t m^D^ee^ vpr«>
flidndiirrhqi iiri;k9iQi9n'W)fd^.Cfir(V; Di vic^iipge %yn
•Ét» fiÉotaepiktiviif «MIK €^P pwichtc «U M mitiv

Welckckleyncmatcnoftegevichte^ men abdüi
SHfvMcsrrt Kuft lyn griMti^ ainieo&o g^wichte «g^lijck
bm^rüMatoppti wor^; ïh^ van ghcUjcJceq m€t4&r

100. ïtetn, voor i8l guld.y fluyv. 8. pen. ksinmea
tijcibbca 4 pojndt 9f Qnceo i loot. hof^vcel voor 346
fp\4. 1 c ftayn. feu 8 fi pood. 3 pnccfl,

gold. ffaiy v.pen. pond. onc. loot

.20'

367

24JIO

J^7

73 oneen.
147 feot.

gokLAiijr^
340- ijr

fS&o penningen.

68if

40899

68xf:

«090^^0 pen.
7%2Sè

436l:ÓO(

109C4CC

^^^p^pf c / c ƒ /f onc. r lóoiSSÈo

loi

Mf . Mtmi vmmii \i^^ lyponfi-vl. \yt^%

toQot. y€K>r %6 poi)4l i ) o«cfio>t^)e veel (padc ^y daip
hebben indien by. aoefe i^ii»ck bpÖw^^n- i* WO^-nl i»
fchcU. 1 1 groot. fac. 5*7 pondt if oneen i loot.

101. Men kaii om 9d 8g«^<l. i* Öoyv. koopen
I Laft rogge , hoe veeFdan voor 6o6g gold. 7 ftuyv.
fac. ^ Laft 7 Mgddftm iSchq)els..

g-gold. ftuyiV. Laft. g-gUdOari;.

9Ó - 11 ■■■■ i ■'■■ t 6fl^ -» 7

.18 27 , 28

4 'Il ' 1 ■ . »*

mi aif ■ ! ■ .1 _

1.0S Schep0k. ,

103. Item , voor 8j'9^ gTgtjW. S ^7^ heeft men
9 Lrtrtten Rogge, Ijoc vc^ voor 183T güld. f (tayv.
min 'IX pen.facit 13 Laft r9 Mudden 3 Sphepeh.

104. hem, 387 guld. 3 tóyv^tx pen. moei men he-
fteden voor 7 Schip pond. hoe n^ecl heeft mencianom
634 gald. 12 ftuyv. 6 pen. fac. e 1 Schip-p. 9 Lispónd.
en 7 pq/id.

lö^ Item, om 937 guld,. 6 öuyv. 7 pen. koopt
men i i Laft o ton. i Tcinneken , hoc veöl om 770

Êald. ly ftuyv. ^ pen. facit 9 Laft, o ton. 3 kinne*

loói Item, hoe veel Lafiea Rogge kaïr men koo-
pen voos 35'34 gegald, ifc ftuyv. ƒ pen. Als men moet
betalen 841 gald. i9ft«iyv. lop^. voor 5; IJaft, o
Sackv xSdicpeU? ^p^. 29 Laft « ^» Sacbcn» 't Laft
a44Sa<:k.

Hiervtigfn noch 6 and^r^ Extmpelen M bejüyt vm
den Kegéva» Ptytm m^^ g^^i^

sof. Mm kiopt>eeacD Sack; gAodt irtgqi4c syi

H 2 pondt

ti6 , kegkl vtm thjen

4)ondt (öt f (luyv. 3 pen. het pondt , hoe veel fildeé
igoedt fal men daervoor in bctalinge doeti, tegen
l^fchell. 11 groot* het pondt? fac. 72 pondt.

' OnderUysi

, ■' ' * ....

Befiet eerft hoe veel dat de f76 t>6ndt in geldt bé-
loopen.> komt £icit»&c.gald; (luyv. Daerna^r fielt
'óp dch regci voor 6 fchell. i i grpot. i pondt, hoc vecfl
voor, &c. guld. öuyv.

loS.^Uem, als 11 Appelen foo veel gelden als^i
Peeren, hoc veel fal men dan moeten betalen voor <
84 Appelen aU incn voor 3 Peeren betaclt 8 peaftc.
I gald.4ftuyv.8pen%

\ Befiet ccfft hoc veel de 21 Peeren in geldt beioq-
' pen , komt facit , &c. Dacr nétcr ffelt dan op den
Regel X 2 Appelen gelden, &c. hoe veel 84 Appelen.

' 109. Als 4pondt Suyckerfoogoedtzyn als2 pondt

' Anys ; cade 64 pondt Rofyncn als- 20 pondt Anys ;

voor hoe veel wordt dan i pondt Rofyncn verkocht

'als men Voor 2 pondt Suyckcr betalen moet 18 ftuyv.

fac. i ftuyv. 10 pen.

* * ■ . *

Onderwys. Befiet eerft hoc veel de 4 pondt Suyckct
kofteh; fac. ftuyV.foo Vcef koften oock de 2 pondt
Anys. Daer naer befiet hoe veel de 20 pondt Anys
komen te ftacn , facit . . . ftuyv, foo veel oock mede
de64 pondt Rofynen. Stek dan op den Regel 64 pondt
Rofynen gelden ,&c. ftuyv. hoe veel i pondt, komen
danfacit als voren.

1 10. Iemand koopt 2 Lakens ^aer van het eenc
lanck is 41 Ellen tot f guld. 15- ftuyv. 1 2pen. d'Ellc,
het «ndcr ijfUkk 36 BülCD, wdc koflco de 3 Ellca

fi)o reel als de i Ellen van het vorige. Vragc naerde
fomme in alles?&cit 376 gold. 3 ftoyv. 1 1 pen.

1 1I4 |en|U)d,is fchpldrai 123 Rycxc^dc^ifen if
fioy V. ehde gedt daer op in^ctalingê 4 ftucken fynwaet,
lanckfö, ff^fSendeó^ Ellen» cptififaiyv.d'Eilc,
ende daer toe noch 25- g-gold, ï xZ lluyv. Vrage wat
by dan noch fchpldigh biyft? facit loogald. .

iiv Itcip, iemand koopt f fiucken lakens, lanck
3*» 50, 36,37 ,ende 45* Ellen, i 17 fchcll.ógroot»
ÏElTe. Item, 3 ftuckert Faftcynen , *t famen lanck
8 f Ellen i 13 ftuyv. 8 pen. d*Elle. Vrage , hoe veel
datyn van i% fchell. 6 grOot. hy gekocht heeft foo hy
in alles heeft bedeetiif pondt S fchell. 9 groot, fac;
43 Ellen Sacyn, ...

Noia. Hier mede eyndïgen wy den Regel van Drycii
in*t geheel, ende vervolgen daer op de Speciën in*tg€'r
broken, met weynigh onder wys, ende dat om rede»
ncn. Sóo naden Leetlingh vrel vrilt doen, foo leerc
hy cerft wel vaiV Nümeratio ende i^rcviatio in't
gebroken , op dat hy de gebroken getallen vcrftact ,
ende wtct uyt te fpreken. Item , het vervoJgh van dien,
OOI te konnet) weten de ireerde van eenigh gebroc-
ken. Ende als danvervoegehy hem tot den Kegel van
Dryen in^t gebrockcn, die wy met korte ende goede
onder vyfii^e op ieder Tcranderingc vermengen, die
oock beftaet in de felve bewcrckinge als den Rei-
gel van Dryen in*t geheel. Als dan daer naer begeve
hy hem tot het leeren der Speciën in 't gebrockcn,
foo fal hy met een goedt en vaft FoQdam^nt wel^
feft leeren.

H 3 NU-

' ^ * » .

N XJ M E k A r I o

IS anders nitt dan dat riicn wc<?t tijt-U-il^rékett 'alk
de gebroken ^ewllcftlwcdani^h die tnogcfi l^n,
't lY dat men dacr nfcdc v#rÖ(t,oftfc dat fiicn fe460t
"iwerckon bckoöit ; Endcbm'tlelvevaftctijtk e^de
metecn^oédtonderfchcytxckctotiendo^n^tboletvoöt
al op dcfc nacr-vdlgendc onicrwyfiqgc^ at W^tcft»-:

Dat een gebroken getal altydt wordt -^(l^ftiT^
twccf etalJén ^ ie weten , eoQ boven endc ^n onder*

getal , Alstgr Exempel !• Altydc'iUcndemeteenllreiiiip-
ken ttiflbtnshbcyde de jgeiAtlèh4oor. trocken. Wacr
van bet bQv«n-|;etBl^R^t {gebeten Teller 5» öm dat
hy aenwyft de hoe menighHe gedeelte dat hctig^bro-
fcen is fsen titn geheel. Ënde «het ocdcr: getal worik

Seheeten Nonrixr : oaad^ by aea-wj^ft 4cm^ightfc
er gedeelten tlie een geheel in hemVgrypt, Alsby
Eiempd. iA neem nm^ot ^iff^ J^. Sqq w^ ^y4iet
bovenfccal «en (famer éeelcn tqm^ eftdc tiet lOiKkT
getal wyttmyaen dit «cbt^erfohiher deelen maliën 42et
geheel : •< ay dan van * <^oawk ^ tey vaa i 01e , *c «y
tam pond' vlaems A^^°^^gM<^^ 'tty van liloy*
*er ^ \ «y luan ifcheW . 'riy van t groar^ -t ^ van i pcw*
i#c. eei^ii«id«r gdbrel > irat «dat het oods. wefefi
ina|^.

Br-

^/ Is een half. ^; Is acht-negenftedeeL

>; Dry vicrcnded. ..^jj ^ènit*clftcdccl.

^f Vicr-vyfden-dcel. |*; Achtien-ncgentiendedecK

ij Twee derdctideel ^^i Këvattièn-ïichtliiHdeJkeL

%j Stvcn achftedccl. ^y iryirtwee-erïdc!rrtgfte*W.

tj Negpn-fefticndc- ^J^ iregcn-vkr-eo-ftftighftc-

éecl. . iketen.

Bemerckt. Dat ^ènnet^^me^ lM%h fcbrbkcn gi-
tïl benoemen wilt foo noemt • Infeti eerft^en TeWoir ,
lende daertiAct deh Notribéb|tel^dt*rfclvc.hipvcndfif-
teijck irt^cht te ntménil. Op'^ekke^aniercaicn
alle gebroken getallen met verfekertheydt (E|agh'ti|l*
l])reken , waer op noch dienen defe nacr-volgende.

•# *T %s tl »j »t# t»y

?»;• TT» 5f» fr* TTt» ITf» T7T»

s» t|( ii.*t . ^)* . "rt. •!*# ijt*

JVdrié;'Soo menighmael als men met den Nomber
in den Xelder kan^ foo xpenigh geheel is in falcken
mtótiti gier^ bfegrtrieh., ttide wat als etth'Vkft iden
Teiacr ihbéht övet blytètt , hrt felv^ rfh gëé€e**ïi
van dè bekomt hhtélc'n, Ah-by Exfcmpd /Öfvi*wt
^^i In iyf) 'rtóWbir , kc^mt^hcit 43 hëëteii> entte

noch i <5<rriiék het fervé hi« onder biycb. ;

Itcm,*;i$;* Item, »| il 6^lXxcm,%\t^^,-

• H 4 Iteift,

if»

pao . A%R^f:l*.9ii^^4Qeifefypl

A B R E -VI AT I O

Dient om een gebroken gctil (hoc groet het frivc
oock foudcn mogen xyn)tc konnen yc^klcyneri.
Endc om het felvc te doen , (bo bcdcncTct men hy
ftn fclven een foodanigh geul / waermcde men den
Teldcr chdc Nombcrkaia. verminderen, fondcrjct
over te fchieten. Acht nemende dat indien den TeV
der eridc. den Nombcr ^cn getal i^, mi^n als dan
neme 2,4,6, ofte 8, epdeibo die oh-effén getal
ïyn 3, y , 7, ofte 9,om.daer,mede hetgqbrokéni ^
verminderen , als by Exempel , Abrevicert ofte ver-
kleynt^f / ' . : ./ '

Onderwys.
pmdittq'doeu fielt de ^* in order ^das> ' 8 f

Bedcncbt diin een getal 't wclck in den T'cfdcr en.
de Qpek mede in den Nombcr kan ifondcróvcrfchie-
ten , cnde fult bevinden dat het 4 is , want 4 kan in
den Jcl4er,^ynde 8épde pock in denNombér ,2ya-
dc II fondei: pvcrfchictên, te weten, in' den Teldcr
2 mael, cnde in den Nombcr 3 maej. Daeróm fop
ijeght men dat ^| vermindert , verkleynt , ofte ge-
abrcvieert zyadé, is.fa^it|. Alfoo^at-.» is:evenfoo
veel als ^ Ende kointde nuaniere om alle'* gebroken

getallen te^verklcynfnjn't.{)cwercken als bicrin't vol-
gende wordt vertoont. » ^ . • -

■ m

8 1 1 T

"l3'

Item , Abbrev. JJ.fiic. ' 4Abbr.^|. fac. |.
AH». ^. Éw. ». Abbr. ,»• fac. f

Abbr. li- 6c. i. Abbr. y^. fac. ^. i

Abbr, 14* ^?«- T' A*'* il' '^•^* t'

Abbr. •». ftc. f Abbr. i*. fee. IJ. <

Abbr. |i. Ac: |. Abbr. »*. fac. ♦. '

Abbr. !*f. fac. ^*. Abbr. xif- ftc. ri- '

Item, Abbr. ^». &c. ïf / ' ^ . ,'

Om Üan een getal te vinden tot verkkyningp v^ dit
gebroken^ &b Dtvideert den, Npmber j ïynde 1&7
door df n TeUcr,xynde i5'3^foo reftecrter tei\Je^en
34 over, dacr-medc Dividemna dch Teller ij's fop
fchietcndcr 17 over, |net wclckè lyDividccrt het
vorige ovcrfchot 34 foo fchigt^ p'over.'t Weickeea
fcker ende vaft bewys Js, dait ^ei laetfie overfchot
1 7 jis het getal daer mede gy het^oorfchrcven gebró*
ken 1^ » kont vcrklcynen , gelijck hier onder ver-
Idont Tórdt. :, -- * /vi

(34, H7t ^(»c ««19 ^

y # />i •' ;if|'3r<4 3r#<2 ' ^-- •:

^^ r^ ^# Jf f^ 187 I II .7

Abbr. ,}|. fac. -j^. Abbr. ^J^. fac ,».
Abbr. *|i: &c. ^. Abbr.' y|f f fac. •».
|tcn), Abbr.' ^If Het iioictihogdijck.

Om

Om te konnen weten oft men een gebroken getal
kan vcrkleyncn ofte niet, toé neemt tot Exempel het
▼oorfchrcyengebroken,fJ , en«B Dirideert den Nom-
bcr» zynde ifé ioor dcA Tfefler, zyndc 97 fooreft
6x over, dacrxnedeDividcert den Teller ^7 (00 rei)
noch|f oyer, d«t hïcde Öiridtm hct^öfigcöw^
tchotl^A ^decontim^ert alfoo vem>lgt*ns tai iTftAt
(alshkMTorenjzeli^tas) foofalt g}r btw^njén^ddtln
de alderlaetfiepiWdkfinge loverrdiiet. \Welckeeti
feker^endeeen vaft biowys i«, dat het iwftnögcjijck h$
een (bkken gcitf oken getal te verklé^nc;©» Het Dm-
deren ëoctmcti in't vcrvoIgh,alsJiicrvoren:itncï'aii-
der tjdc vertoont Wötdt.

/(»t (i^c ''(^r '<*

1 4

Xfm. Je fVeirJe van een gebroken getql4e ionnen

^ vitukn.

Om 4e weerde van een gebrokejh getal te vinden,
foojietmt 8ien (oplrltfil kleync tannten , maté) i ofte
gewiebtea , als eta grooiie mante^ mat^ , c^cc ge-
wiofate inhoudt (Wacr yan htt gebroken een ^dèclte
is) ende men Mulnpficeert dtief mede den Tefid-,
cnde het uft-kontöt. vail kften divtdcertmed doordtn
Nombef , 't ^^cn *n>en nis dan oyt de Dividerin-
gc bekomt , i% dè ^^ecbte weerde Van h^t |(brokc8 :
Ais by

Exempel:

Craiipel: I galden » ioc veel il ck wottdfc i^ra
dknin fiuyv.f faciffluyv* :

# Neemt 20 (faiy vers <fie cetietigald. Sden i tfndt MM-
tipliccett daer mede den Teller , komc 60, die Divi«
deert door den Nomber » komt facit 4ls boven, p«-
lijck hier onder irertooüt wordt.

60 **

• 1

itc lófcheU.

. 3* kcm^ ^ fliiyv.Jaoe tiied<d(ien dk ia fm% fii^

6 penningen. ^ ^

.4. Itcm.^ ^ fcheU. veel p-ooten oiaken die ? ^acit

10 grooteii.
ƒ . Item i xi fchcUingen Jioe veel gcp^en jtjfn "ilt

trcerdigh> Acit 6| groot. . ' .

ïf fchcl. IX ^Afc

Bcmerck;. Het overfchotxywfd^l^ftW! bW<ei
ïéiildtR ^^«iSe ahditn ♦erl!kf*H:4net4nhwdkt'iK)ch
1 groot. Soo komtcr fac. 6cn |.gröottnak*övtA.

6. Item, i ftuyv. hoc veel p^n. maken die? ftcii

ï3i pen.

7.Itcnu

Wf Om ^ wèerh vaê, mgOroken tüHnden.
^ 7.fiicm, ^ fiuyv. hoc veel zyndiewccrdigh in
pen.iic.ii| pen.

8. Hoe veel groot, ipakcn »^ fchcIL fac. 6J gr.

9. ïtem , ^ guld. hoc veel xyn die wccrdigh ia
Suyv. eiidc pen, fac. 1 3 ftgy v. 1 1 pcti^

y- ' ' * * ^ ... ' ifK-

/- • , ■

. Benierckt. Het overfchot ïyndc 1 1 gcftcit boven
16 'cndc alfoo met 4 verklcynt , komt het felve te xyn

I ftuyv. waer van de weerde gcfocht iri.pen. komeri
Sa»* vöoif ly pen. Soo heeft men fatit 1 5 ftuyv. en

II pen. gclijck hier boven vertoont vï^ordi,

ib." Item, -^t guld. hoc véél öayv.' tryóV? fac 1 1
Itaryv.ip* pcn.\ , '

• II- Iteml^pónd'Vl. hoev^elfchell.ïyh^tpfacit'ii
fchell. 7^J groot. ' ^

12. Itcin, 5| g-guld. \\^ ftuyv. hoc veel ftuyv.
ïyn't? fac. II ftuyv. i:^^*^ pen, 1, r. |.; .

13. Itetn, J g-gv\ld.^hoc veel ftuyv, iytft.> facit
I6 ftuyv. 12* pen. l "^^ ^ . :

14. Item , j|.Rycxdayd,è fo ftuyv. hoe veel ftuyv.
fjaV ftciSftuyv.,

•* - f f

ii-Wc,Hoe veel Sackcn })j:cngcn uyt..^ Jaft? fac^f
f8 S^clj:en.i Schepel, ; ^;

►••' iï.:

Onsi de wardf van iè» ffirahn U vkfdimr t^

'^ ftix 0<iii Sack , } Sack is i Schep;

\6h Item f 1^ ladi hoeveel Mudden tftfi} fac.
ly Mudden i^ Schepel. .

17. Item, y^ Rycxd. hoc veel ftuyv. lytft? fa/cit

39 fluyv. I pen.

18. Item», ^\ Schip-pondt hoeveel Lisrpondteft

|>ond. 2yh't? fac. ioLi$-pond. en 10 pond.

19. Item , l^t laö, hoe Véél tonnen lytft > fac. ƒ
ton 1» kinhckens,

xo. Item^ 41 POQ^- hoe veel oneen maken die
uyt? fac. i4onccn 1 loot ƒ Engclfchen.

Hebbende, twee gebroken getaSen , im te hmnen wetnê
wat i>an beyde bet meefit is.

I a

Hebbende twee gebroken getallen , ick. n^me
* endc J , om te weten wat van beyde het meeftc i$^

ïbo fielt de gebroken in een kruys^ in maniere als
volght»

X

pit foo gcdacn hebbende , foo Multipliceert, ddn
Teller van 'iccn gebroken kruy$-wy$ mctdenNpm^

bcf

ber van 't ander gebroken, het gene dacr uyt komt,
dat &t boven ieder Teller, gelijck volght*

8 o .

Bêmcfcke. Multïpncecrt den Telftf van 1. met den
Nonjbcs van |,.komt8, dilQ ftt boven den Tcllef i.
Dacr naer Muhiplïc. den TcUer van | met de;i Nom-
fsm vaiüi * \iiom 9»f4K fel bov<jn.d^ Teller 3.

Dit ailoQ e^d^n z^fnde,^ foo i&'l; (tierende vaCtd%t
Jict ybroken Dpven. vicn^ Teïlcf het meeflie konattt
fiaen', oock het meefte gebroken is in w^ecrde. Endé
volgens dien, foo is \ meerder als |« gelijck boven

k- vertoont , afföo verftaet med^ dele^ aacr- volgende.

2. Wat is meerder ^ ofte 1 ? fac. | is meerder.
V 3y Item j, wet i&n>?c«i«c J J «rfic •. j ? fac, ^.
4^ Item, wat i^nil«erdcc * wftti f fac. ^.
ƒ. hem , wat is meerder l^ ofte ^* ? fac. ^ * .
e. Wat k meerder^ ^^^ ifP föc.cvcn vcch

6ft 6fi

BcmcriCkt.. Wanneer bovca hc^de de Tellers de
gallen ^lijck komen , gelijck hier te Hen is, dat is
e^ ftker cx^ vafl'bewys^^ dar 4t gebrokcfit^veii' v«el

de is a1s d'knder.

A D D r T I Ö

r ïi't G e b r o k e k,

Dient om alle gebroken g(«alTcn tYtnöcn t<i tcÓco
cnde^omlfeivetcdoepj footct op dcfe; oacr«
volg^de Exempelen.

I . Addccit |ené& ^te finnen j^oc veel ii^i? Cms. i^,

Scelt dt^rgcbtoi&tm i»'t bmjrs^ att^ VrOlgiit.

r «■

óftJefWfu

* '

De gebrokens op déft inaniefcft in»t ftrays gcttek
zynde, foo multipliccm den Teller vw {.kruys,-wyi
met den Nbraber va» ^ komt $. Die Üeti boven ler
lydcn het kr^j», achter het Uöieken,

D«er iwcr murtïptlcccrt. de$ Teller v?» ' kmj;^
▼ys met den Nombfr van » komt 4 die ftelt ondw
ter zydcn het kruys, aolHet het Iini<;kea.

Alsdan multipüp. bcx4e de Noi8bcr$ tft&incn,
komtSdicMtoadCfirftltniyi, ende bchóudi die
•*P?F «» N«n^« dm gy lat^ Piyjdcteft moet

Tw IcftM add««t bcy*t di&g(»iU«i» 4» teè tt<bm

door de 8 die onder in't kruys gcftelt ii, »t eéene daer
öyi komt behoadt roor uwca &cU,iyndc hier i ; ge-
' , . lijck

• *

ii% Kt>t>\t\ o InU Gebroken.

lljck hicjb onder duydclijck vertoont wordt, alfoo doet

oock met de volgende.

6 (%

4

X. Addccrt ^ cndc * te famcn, ftc if

j. Add. Jende | te femcn, fac. i^£.

4. Item , Add. \ ende ; te famen , fac. ^\.
^ 5;» Item, Add. ^öndc ^^tc famcn,. fac. i,i-
■ é. Item , Add. ^l ende \^ te famen, fee. 1 1|-

7. Item, Add. JL> ende -' J te famen ,fac. i^^.

8. Item , Add. Ij ende J^ te famen , fac. i ^ jTt*

9. Item , Add. J. ende * te famên > fac. ^ | .

10. Add. f cndc yl ,faa I*.

1 r . Add. ,7 ende ^^ > fkc \.

1 2. Add. li ende j^^, fac. J.

13. Add. iende J , fac. * .

^ . » •

^otó. Als de Nombcrs gclijck iyn , foo Addccit
inen alleenelijck de Tellen te famcn , ende het Pro-
döQ ftclt men boven een van de Nombens, waei»
tncde men doet als voren.

14. Add. \ ende ^, fee. \\,

< i^. Item, Add. ziende ii, fac. 3|.

Stelt de getallen onder malkandcrcn ; ende Add.
de pbrokcnsdoöVt kruys als te voren gclccit is , en ge-
lyck hier onder vertoont wordt. '

f6 3

.

Fac. il

- 814

i6. Add. 3| cndc i* te famen'> fac. fj.'
17. Add. 4^^ cn4c 5-1 te famep> &c/9i^. .
.18. Add. li.ende 3 J ic fapicn , fi»c. j|. ; ^ ,
i(^. Add.'i^endc 3^ tcYainen,'fac.óf« - ,

iSTdi^. Xfc gehcelcD die èfic^* bekomt door 't Aijdo-
ren van de gebrokens / die Addcèrt men tot de aa«
^ergeheelen. i ' ;. r '^

20; Add. Sj cndc «-{ te ftmcn , fee; ii^.

ik . Add. 7^ cndc 7^^ te famen , fac. ijr^^. ;

22. Itcni , Add. ^ , 5. ehdc I te Éunw > fac i J^ ,

Onderwys.

' » » ♦ t '.

Stelt de gebrokens', die te Addeteo^zyn recht on-
I der iiialkai5!fi*cn , endc baelt dan voor cnde onder
I de gebrokens een Jiaeken.Dacrnact neemt den groot-
i ftcn Nombcr ( die onder de gebroken» gevonden
wordt) ende Dividecrt alle de ^ombdrs^inxiinfel-
I ven grootftcn Nombcr , het produö multipliceert
I met ieders Teller, endéheif geen van ieders muUi-
I piiccringc komt , dat fct rccRi tegen over iyn gcljro-

Daer naer Addcert alle de produSen der gcbro-
! kcns te famen. De fomme van dien Dividecrt doof
den grootftcn Nombcr, het oyt-komen van dien bc-
, l^c^iudt voor uvcrt facit, gelyck het felvc met het vo-
rige Exempel hier boven vertoont vordt.

I 8

♦ 'X

Facit J J 1 4 C

*%

23. Itcm/AdA^i J^enit^i tcfaraeti,fa(;.i.^:

24. Itcm^Add.l , * i •« , ^> cndc ^'^ te famen^
facit 2|i. - ' ••" • "'

^^liifi üfcm, Aitd«| r i;^ cndt 4. ce famcn, ftci 1$.

AW. Als de Nombers van de gebrokens ongdifck

ïyn (geljjcfa in di( Exeodpel ) foo*^ Multipliceert alle

de NoniBers door mal^ndcren , «ode 't oyi komen

^van^ien behoudt, vpor^üwcn 'grootQe^i Nomber jCiv

'dexióct daer mede als voren is gelecrt,(fngerijck hier

onder vertoont vordt.

60

" 40;. ..♦ (ï

^5 ? t /(9^Ji

9
T7

1: .;. ::.•*-*— rr

Facit 44v I 79 ^'

t • 1

lAé iMHy Add, j\ |. cnde * teramen3fac.2|>.
' i;7« Ittib, Add.| 1 j% j ende^te(ameD,fac.2yy^

«• ' ' •

' t

rv

O

f ^

A DüiT lo /ift Gehokm. tiLg

28»

J03J

«

176;

3y4

'71?

i8fT

aS7^

a^éi

•

H3J

-

«43J

<4<?l

19,

iï7|

io,

. »94Ti

i63'5

s

>S»J

»

3MV

27fïl

'94»

*89H-

fac. U50IV ^«t if93H

S U B S T R ACT I O

In 't Gebroken^

D

^Icnt om alle gebroken getallen tekónncnaf-trtc-

' ken. Endc om S felve te konnen doen , foo

neemt acht op *c bcwerckcn van dcic nacr- volgende
Exc^npelen.

i. Sübftrahcert; van |, hoc teel refteerter? facit*
Stelt de gebrokens in*t kruys als volght.

l/X

4* -^j

&iuknvy$.

De gebrokeiHi in defirv maniere }n*t kroy^ gcfieft
ïynde , foo maltipliceert den Teller van ^ met den

Nomber van ^ komt 8, die fielt bovcA ter zydcnhci
iEruy$> achter het linieken.

* T)acr na€r Multiplic. den Teller van » met dcrt
Nomboi:vyft«,f komt j , diciftt onder tér^iydcn het
kruyi, acttcr hetlinickcn.

Ak dan Mul^pïic. bcydt .de • Nombers ic- famcn ,
komt 1 2 dicTct,o;ider in't kruys , endc beboodc die
voor uviren, NcJmber y vöOr"t gene m 't af-trccfeen

reftccrt.' -^- , r ^ - ^\ - - ^ •-

Ten iactfteh Subftraheert fcej^e de getallen die ter
xyden van ^t kruys geftelt tjn . altyS' her ondcrftc
van het bovenfte,- rcfteert hier f die Qelt nu boven
de II die opader iniiet kroys.zyniSookomtcr-Lvoot
uwen facit / gclijck hier onder klacrlfjck ~ vertoont
wordt ,^alfoo doet oqck met 4c .nac;-volgeodc. . .

V-' A i ^. • - . V .-. -i • . } C

:■»

3 11

" A&tó/ Meh'ftcltaliyJt het gcbrdkc^n dat men af.
trcckoi tiioci voor , cndc het gebroken dacr van tncn
'ircc^kcn moet echter iriV kruys, evenals boven ec-

toont w^ordt.

ge-

z. Subftr. y van *, wat7cft9r? fac.^^

3. Subftr. ^van l, wat röftcr? fac^

4. Subftr. {y^n J, wat refter^ fac. ^
ƒ. Subftr. y van ^, wat rcttcr? fac. J^

.• ^. Itpm> .^ubftr. * van ' , fac. J -

.rr

ft

'itf^l »wi

SoMTRAéirfttM^&frvikwf' tfi

i

XS 4f S ''

- ^ fiLr -

^

Aflitf. Stelt het gebroken dat gy af-trecken fult al-
tfdi üi't kruys ijaer deflinckerhandt , fcadc het gebro-
ken d^er gjr van af-treekcn fuFJ, altydtln*tkruysnacfc
de rccbterhandt, foo ?yt gy altydt fckcc van te ^otï\
nen af-trecken ofte niet. ; ' -

ƒ

7«'Sobffr. -§vafi{', warrcftcerter? fac. |^i
8. Subttr. jjvanj, fac^f
9- ?abftr. ,i vanij , fac.tj

10. Subftr ^1, van ^f , fac ^J

11. Subftr. i^j-vaé ;|f , fep. |;*'/. •• ■ - i
II. Subftr. ^ j van ^y^ , fac. J|* \

13. Item, Subftr. J van i , ftc. 1 '* /^ '^

g' " . -ft -; 3 . AÏJ-

v •■ 4 • ^élx

Noia.,A]s de Nombcrsgélij<:k 2yn, footrccktrtifn
maer de Tellers van malKandcrcn cnde 't geen fe-
ftcert, ftelt men bo vaneen van de Noinbers, als bo-
ven te ficn is.

14. Subftr. ,/'van .4 fac. ;
!ƒ. Subftr. :fj van jj, fac ^

16. Item, Subftr. i^ vaniJ , watfèflêcrtcr?fac. •

^ Siff 9»TK^C T IQ t^ GriMni^

8|4

Bemetckt Malttplic icdpr geheel met den Nom«
ber van (yn gebroken endc Addcert den Teller daef .
coe, heruytkomen vaiielck fetin'c kruys boven ieder$.
)4omber » 't welck gedaen hebbende -, Coo werckt
cnde doet even all van tevoren i, en gelijck boven
vertoont wordt.

17. Subftr. I » van i^^ w>t fcflccrter? ^.| »

18. Subftr. 2j vatt2»,6ic. -7..
so. Subftr. zj" van4;^> fact^j^

(r

33 ^ '

>o. Subftr. 2^ van j^ wat refteerter ?fac. 3}

XI. Subftr. 3* van 9{ , fa(B, f-|

2X. Subftr. fy van io|, fac. 4^^

^3. Subftr. ai{ van 377 J, fac. 15-^ .

24. Subftr. i3^J van 30- J ,. fac. i6*

>ƒ. Jtem, Subftr. J van 3, fac. 2^.

■

»

/

* . ''12'' ..».-»

AT^. Soo men rftctrecben hcift ken /gd»dccii
getal van een geheel gettï , ibo fteSt n*®" «^"W
het geheel getal allecnelijck een i,voorfyo«nl^mbcf,
iurcrckcnde ali dan foo ati vifi te voren iigcfahiedt,
en gclijck hier boven vertoorn wordt. J ^ ^ ^

i6. Sobftr. 4 van 6 , ftc. j| ^ ■

27. Subftr. ^* van 8,-fac. 7,5
i8..Subftr. 3* van 1 1 , hc. Tf

29. Subftr. 9»^ vaa if^ ^^^ ^Stj

MULTIPLIC ATIO

j«

I n't GebrokeK) . ; /j

Dient om alderleye gebroken getallen met m&lkaï^-
dcren te vermenigvuldigen. Ende om het felVc
te konnen doen , fop neemt mdK op*t ondecivyi ^an
de(e naèr- volgende Exempelen.

u MultipViceert * eiide| te fiimcn, hoe veel is'tf
facit !
Stdt de gebrokens aUydt in maniere all volght.

2 ■■ ' " ' 3

• • * • > »j

4
1 4 P»-

i9if , Ifeï.fcï^ir W5 4.1 w k^fiihé*»'

•~>>

i^ .'- \ '

' DegebcojltfiDl indeftr mankreivigeflelt kcbi^nde ^
lbo MalFipl^trc' cet(i4c (wee Tellers te famen , ko
ineo 6, dicTét bovcn-^dc bovenfte linie tuflchcn de
iwcc Tellers.

i: .DaèrnaerMaltipIicccndecTSieeNoinbcfS te fatnen»
conit 12, die fet onder de onderfte linie ^tviilchen de
.twee Nbnri)ers.

, Ten leflcn ftcit het uyt* komen van de Tellers , ly n-
de 6 boven het ayt-komen van de Nombcrs > zyndp
1 1 cnde behoudt het felve voor u ven facit , gclijck
bier onder doydelijck vertoont wordt;

r ^

«» / <

6

Z 3 6 6 1 I

verkteynt

u

'. .. . ♦ : : 4 V " '.^ ,. ,

Mitf. Stellende 6 boven ixis _| die vcrkleynt tyn^
tic, foo komter ^i :: ': - I

Alfoo verftaet mede defcnaer- volgende , endeoock
^le Exempelen die u in MaltipUcatio in't gebroken
voor-yallcn.

2. Mültiplic. |mfet |, hoe veel is't ?fac, »,

3. Hoc veel is * macl |, fac. •.
•4. MüUiplic. I niet ♦ ^ ftc. f.

ƒ. Moltipiic; * met ^ > fac. |. '

6. Moltipiic. f mKt -I , fac. -* .

7. Hoeveel is » rnae! ^^ fac. jt.
i. Hoe veel is ^ mael ^f > fac. ,^«

9. Mul-

_ IPLiCATtt» M/fiGitnhk. fff

9. Mbltipiic. ,| met *^, fiic. ^.
|o. Multiplic. ||inctj*, f^* tSv-
SI ..]^oé vee} is^ nuicl {^ , ftc. ^^5. -
1 1. ' Mahiplic. i met ^ l^oc ircel is*t ? fiic. ^^ '

13. Maltiplic. ^ met ^^ , hoi veel is*t? fac. ^JJ.

14. Maltiplic. J met J , hoc Ycclis*t> fkc. J^.
if. Item ,MaltipliCtii met i^)>omtfto.f^. .

^s —

I S (7.

, ^f < »T

8 ^

Bcmerckt.Mokipliceen ieder 'geheel metdenNom*
bcr van lyn gebroken ende Aditecct den Teller daer
toe, het uytcomen van eldc fet boven ieder» Nom-
ber , 't vplck gedaen hebbende, foo werckt even tU
van te voren^ gelijck hier boven vcrtsx>nt wordt.

t

16. Moltiplic. i^ mael i|, komtüic. 1^.

17. Maltiplic. i|met 2l> komt fac. 3^,

: 18. MttltipUc. li mael z^ , komt fac. 6^.
19. Multiplic 32 met ifs hoc veel is-t? fac. 7f.
xo. Mulnplic. 3j met 31% hoc veel isY.^fac. iiy-
ar. Hoc veel isfj maeï ?¥, fiic. 431^.
ai. Item, MultipUip.3* ^^t^^ fac. ao*.

^7 ' . ■ ••

—— , 10». ,-..•• ,

s

Noé*. Al» men te Moldpliceren heefteen nebrofcen
getal öiet een' gcheel|ctal ,-foo ftdt inen een ron-
der het geheel getal »oor denNombet van dien,
. wcrckendc dan voorts even als van te vortn is ee'
fchiet, gelijck boren vertoont woedt.

13. MultipKc. Jj met 8, fac. 46.

24. Maltiplic. :jI met 10, fac. yif.

!ƒ.. Item, Malt.» , *cndc;tcfamcn,fac..;.

jo 6 .

72 f II
4 -^ * . ' 6

Bemwcki. Nfaltiplic de Tellers te famen , komt
^ diMT (iner MalttRl.ic.dc Nombcntc famcn, komt
7i. Defe twee; gptallen ftclt boven malkanderen, en-
ce verkleymfc als boven te fien is.

«

16. Mu]tiplic. J uyt { tnacli , komt fac. ^j,

17. Multiplic J uyt I macl * liyt * , Antw. ;.
i8. Maltiplic. 3', met ^ uyt 6| , ftc. 4|.
29. Moltiplic* ayt 9J maci 8, Jfac. 36^ J.

: 30. Maltiplic ƒ f maeli^mael 4*4 fac.67j|.
1 1 . Item , Malt. 1 3I macl i f^ , komt faC. 20/^.

Doet

Doei als voren , ofi gelijck hier onder vertoont
wordt. ^
31. MaltipUc. in%elijcz 14^ mafl 3fJ ,komt fac

>3i

Mi

• 4^

J nuieli^ i* - ^
j^ imel 13 ii -^ 3^
1 mael ^ is - ,

140

1 mieif4 is *- loj
^ mael J is - ,J

■

F«c. 20jJ Fac. yoj ^

33, Multiplic 49| met 17^,; fac, igff Ji.

34, Multiplic 364^ cndc 47 J, fac., 1760!».
3f. Multiplic. j6J met éi^, fac 3483^5.

Dl V I s 1 Q

Dient om «Pe gd>roken getalten door matkande-
ttïi te deylen , ofte om te weten hoe veel dat,
d'cen gebroken in d*andcrkan genomen wordcfi.
Ende om 't felve te konnen doen ; Cbo neemt acht
op het otidcrwys van dele naer*volgcnde Exem^
pelen.

I, Divid. \ door J, hoe veel is*t? fic. ij.

Stelt de gebrokens altydt in 't kruys , als volghd

W-. Hivuio iiffGOHl^

t ' 1

De gebrokens in dcfcr manieren itft kruvs eeftelt
ïynde, foo Multipliceert dcnTcllcr.van ^ met den
Nomber van | komt 6, die fet bovcq ter'zyden het
kniys achter hét lineken.

Dacr naer MwliipHcecrt den Teller van- c met den'
Nombe^ van ^ , komt 4, die fct ónder ter ^ydenhct
kru^s, achter het linicken. • :

Ten leften , neemt het getal dat gcfet is boven ter
ïydcn het kruys cndc Dividecrt het felve door . ofte
n« het getal dat gefct i$ öndcr teY zydcn het kruys,
ende Tatdaer dan uytJcomt, dat behoudt voor uweri
tacit dat hier I» is, gcfijck hier onder duydelijck ver-
toont v^^qrdt. Alfoo doet oock de naer-volgcnde,

Mtftf. Stelt altydt het gebroken daer mede gy Divi-
deren moet voor itftkruys,cnde hetgcbroken't welck
gy Dividcrcn oftedcykn moet altydt achter in 't kruyt,
cndc wcrckt als dan in alle manieren als hier vertoont
cndc geleert vordt.

2. Divid. * door J hoc yeel is*t > fac. 2* .

3. Hoc mcnighmaielj heeft men in J, Antwqordt

^.Hpe

4. Hoc mcnighm. f heeft men in i , Antw. if macl^

^ y. Hoc mcnighrii.4 heeft men in J , Ant w. i J mael!

^. Hoemenighm.JhccftmcninTjAntv. i^naacj.

7. Hocmenighm.ihceftmcnint, Aniv. f niacl,

7 ^\T J i4^ 4 *

8«*^4- — ^18 11

8. Hoe menighni. » heeft men in \ , Am v, j maci * .

9. Hoe mcnigmael \ heeft men in j, Ancw. i
macl i. , *

10. Hoc menighm^cl J heeft men ioi, Antr

ir, Hoc tncnighmael J heeft men in{,-Antfr
T mael «.^

. 11. Item , Divia. ; in • , kortir faé. |.

13. DFvid ^ in |, fac. t
• 14. Divid-i in |, fac. i;

^ if. Divid. -7 dóor*,facit >* .

16. Divid. ^J door^ , facit »|.

17. Item, hoc menighmact I $ hétft 'men in n
facit 2 macl. ƒ * *

4j ai

4 X Jkki X

ia \

Bcmcrckt. MoltipUceertiedcirgcheelmetdenNöm-
bcr van ^yn gcbrqkcn,^ cndcA^dcqridQo Teller dacr

f4P' DivUló fVi GiiroHeif.

IOC , bot nyt komen van éick fet in't kruys boven »

dm Nombcr , "twclck gcdaenhcbdcndcfoówerckt
tndc doet even als van te voren , cndc ^elijck bicrbo-
•vcn vertoont wordt.

i8. Divid. 5^ door i^ > fac. i*.
19. Övid. ij door 1* , fac. 2*.
20: Divid. 4i door }| / fac. i^.
2u Divid. 2* in 7j, fac. 3*.

22. Divid. 1 1!^ met 3* , fee. 3i*

23. Divid. 3* in 9^ fac. 2*

72. 3'(8

»7

iVbto. Als nwfi tp Ditideren heeft ccn gebroken
getal met een geheel getal , foo ftcH men ütydt een
I onder het geheel getal voor dco Noftnbcr.dcr ftlver,
wcrckcnde als dan even mis van te voren is gefchiedtj
en geli]ck hier bov«n vertoont wordt.

, 24. Di<^id. 4^ in if , ftcit 3-|.
* zS. Divid. 9 ^n 3i, facit |.

»7 X7l 5

-X-

1 *>r 8

7» ' '' 71! 8

16* Dmd. siift)*, ftc^f.
vj, Divi4. 1 ƒ{ ^eor 2f » fac. ^.

28.Diyid.

iiDjvid.34f<loor^,lK>au6cf-|. ■ ^
»9. Djvid. 9}y| door n^f , ftc. 7' -
30. Divid. 5C9_/ do©r 1 4^ , komtVac. 3 jf". •

.31. DitrkLgyó'M joor«7i, komtfiic. lol
, 31. Divid. 6i9»i? door 6f_7 ^otnt fiicf," . '

33. Divid. i76o*ldoor47i., konMfi«:.36j.

34. Divid. 5483^1 door 6i*, komtikcfé».

O E F F E NI NG E

der Speciën,

In 't Gebroken,

• • • '

Wilt gy(t9t H^H dun(l) fehrokfns meer
keveren,

Sooftelf ufm d»er toe om ieh mcb te
leerea.

I . ■

I. Addecrt li vierendeel endc U achftendcel tf f».*
men, ftcitil.

1. Addccrt 3 • fcfdcndccl tot 1 ihacl 3JL vieroidoel .
facit 1 •• V

3. Subftrahccrt yj fcnicndcdcd Ellc van 2| vie
rendeel, ftcit ^f

4. Multipliceert 4f iMBcndcdecl met iJ derden.
deel» facit ^^.

ƒ . Divid. 1 1 vierendeel maej 1 3 J door 7 • achflen.
' ' 6.Soeckt

144 Oèffimigi der ^den^ ^

6. Soeckt my een getal iracr af men SubBraKcért
^\ itnacl 1^ ende f] viercadeol , dac^daer noch fe-

ftcert II decdendceli facig^.

7. Wat voor een getal fel dat^yn^ 't welck indien
men daer toe Addecrdé 8^ ende i j dat de fomma
iy ijj.fac. 5-11:

8. Vertoont my een foodanigh getal , 't wclck gc-
dividcfert zyndè door 9^ vicrendcclm. 9» dattcruyi-
komt 13, facit i88|.

9^ Vindt riiyccnJ'ccó^tal 't welcfegemuliiplicccrt
tynde met i x\ vierehdeci mael 1 ó; achftendcel , uyt

^ dat de fomma ly u8*{ , fac. 3J.

10. Item, foeekt een foodanigh getal, dat indien
men daertoe Addeerdc.ji derdendcel ende van de

ibmma fabllrahecrt 3^ vierendeel mael 6. Daêrnacr

de refte Multipliceert met f mael 7^. Endetcnleftcti

rioch Divideerde met f\ datter uyt-komt i7^^.Vra-,

ge wat getal is dat? fac. 7]^.

1 1. Als een ftuck Tapyt lanck is yi Elle, ende
breet 6* Ellen? hoe veel houdt het fclveitft vierkant?
facit 48 «^ Ellen.

* 12. Indien een- Kamer lanck is ifi voeten, de.

voeten a i z duym , ende breet 1 3 voeten 4 duym j
olet hoc veeL' (teenen van x voictcn.iu't vicr-kant fou-
de men de feivc konncn bevloeren ? fac. 103^' Rcer

ncn.
13. Soo cenen Eyckcn balck lanck is 3f ^ voeten ;

dick z|, 'Cndc breet' i» voeten; Vrage hoc veel voe-
ten houdf den fclven in ? facit 143^^ voeten vicr-

kants, ^ :

* 14. Als eenen Balck inhoudt 130^ voeten vierktttts,

cndc

cDde du dè ftlve lande » 30* vocKo , ende dkk i{
voctea , vin hoe , veel it fyn bitede ? fadt i\ voe-^

tCD.

15-. Dwritecncn poft ofte (tyl die inboadtiftiA
voeten vier^unii, tidick ivoctenen 6dv]mi,enae
breedt 1 voeten eo 3 dnjfm, Viage naer fjat leogli-
teïfac.i7i voeten.

DEN

REGEL VAN DRYEN

Ih*T GEB^OKEttf

DEnRcgelvanDryen m't mbtokca iiirft bnw»"
ken anders niet als den Regel van Drycn in'tge-
hcei, alleenelijckbcftaethctondericheydtintbewere-
kcD van de gcbrokens< Waer van Vy boven eldce
veranderii^c korte ende goede ondetrichtinge doen.
Ende voor ectft:

Ondmvys ^m defi maer-vglgaide Exempdm, w^ff
van M htt vimfte-itrel een gthêkm hmt.

Ten ccincn,brenght hel middelfte-decttocQnmïn-*
'ftcfpecie, etidc Multtplicecn hetfelvemet hCf at^
terfte-dcel.

Daer naer MahipUceett het
Nombct vab fyn gebroken , e
mede in.

Ten leflcn , Molllpliceett' d

met den Momber vcn'c ecbro

* K

v^ Rt^l van Dry en

tfot rnrt köJPfn van dien Dividtcrt door 'e vdorftc-

dc^j/tet prodoö behoudt voqruwen ftcit^, gclijc^
hïcr ofidcr getoont wordt*

,1. Voof i| EHcn fal men belalen 9 guH. 4 ftüyv.

5 pefi. hoc veel dan vgor 1 j: Ellen? foc. Sf gald/f
ftéyv. t pcD. i

Ellen guld. ftuyv.pen. ^ Ellen

- 4 9 "■ 4 ■: 3 !ƒ

20

f

184
16

•M

184

•' ' ^947

Het achterftcd. ij

"*■' Tin c ^ ^ c

44x05" ^^/ yy

Noii^.vaiAv'oorIl.2

88410

Noia,h\i men raet het voorftcdccl gcdividcert hecft^
' foo moet men verftacn, dat het uyt-komen van dien
%lifdx v^n fulcken j^yajk ^ daer is de minfte fpeeic
ifi't micldclik-decL

' Endc volgens diea,(bQiUalhier het oyt-kooico van

de <csA€ toi^iEsCiPciüingcn ,, ajfpdc 1768* die

men

hUGehrokcH, 147

IMi moet ditrideren n^et 16 totfiu^ve^i, ehdc de
tuy v\ met 20 tot guid. als te voofcn is geleert. Al-
foo verftaet mede alle defe naér-volgendc Exempe-
len.

2. Item, li Ellen keft if Aayv^ ópen. hoe veel
26 Ellen? facie 13 guld.óftuyv.S peo.

3. Item, i^ Ellc tot 6 gold. s <tuyV' 10 pen. hóe

veel koft dan 37 Ellen? fiic. iSf gald^. iS ftuyv. 8
pen.

4. Als 3!^ pondt koQen 3 pondvl. o fch&II. lo gr;

hoe veel koddan f4pondt?fac.49 pon(l-Vl.5ffchell. 6
grooten. . '-

f. Item, f» EilcncVoor n pondvl. 16 fchell. 7

S|root. hoe ned % dttndfe 90 Etienf fac. i $9 pond- vL jr
chellr4groot. . > ,

6. Itcm^ 9^ Ell^Q tot 47 gald. 1 1 ftnyv. 1 1 pen;

hoe veelfullendan beloopen 117 Ellen ?£ic.ni gald,
I ftay V. 1 1 pen,

Onderwys van 'defe vaênvo^ymiê Extmpelen , watr ,
va^ in het achürfie-deel een geroken kmn*

: Ten eerften* , Brengbt het middelfte^ded tot (yn
min(\c (p(de«

Dacr naer Multipliceert het achtcrde-deel mcf dciii
Noiii(|ei; vaciify^^^bfokefi.» cndc 'iroe&t den.XcBer
m?d^. in ) gie^ hel ayt-koHieii van diqi Maltiplicfllfli
dan noch het middclftc-dccl.

.Tw.lpftcn. Ncfimt dcnr^No^xihi»» vai^ ft gebrqkeri
ipV achterflc-dcd , cnde li^^iplic. daiai «je^^ het voor<

7.Item^

' 7' h«n, 3 poiïdt koftcn s guld. 14 ftoyv. 6 pen.
wtt koftcn dan 9* pondi ? fiicic 18 guld. x ftuy?. j
pen.

pondc gold. fioyv. pen. pondu

X 20

114
16

-

»9

■•■r

690

16470 . // 18
1830 . /

1830

34770

'8. Alf 'X Erten koften 9 gold. 2 3 ftuyv. S pen. hoe
veel koft dan 13^ Ellen f facit 64 gold. i ftoyv.

ly pen.

9. De 4 Ellen |ot 5 guld, 8 ftuyv. o pen. hoc veel
is dat voor 8^ Ellen? facit u guldens 16 ftoyv. 4

penning.

' lo. Een Elle Laken tot f gold« 7 ftoyv. 8 pen.
boe. veel bdoopen dan 13^ Ellen? facit 127 goU. 13

ftoyv, % pen.

^ 1 1 . Ab men voor i pondtbetaelt 3 gold. 11 ftoyv.
ópen. hoc veel foUen <lanbeloopen 3f|pQ|idk.?facic

i29gold.i3ftoyv.7p^n. .

li. Ii€m«voor x pondt moctmcngevcp^^pond-^K

laichctt.

O'

Ui Gihrokiiê. ' %a^

' fjichelLf gEQOt.hoefitliiè|KdiavoQci7}lK)iid|}
fic, 73 poiKj-Vl. i4fdiclL 3 J jnxH. -

pondt pond vl. iUiell. groöt pondt

< * 10 ' ■* III»

T8

>"C

641 t^mt *^*^^

Mabipt.tiM 138 /// 7i l

884f» ,

13. Het pondt tot 3 pond-vl. 13 fchtll. ƒ groot;
hoe veeHt dat voor 37^ pondt ? uxk 138 pond*? ll
a fchdl. 3J groot.

14. Als men troor itongeeftf gold. 14 ÜayT.Speii.
hoe veel moet men dan betalen voor 2 Xa^^ too,
&c. i76gald.o ftayy, 14 pqn.

> •>

.•. ^

» . i

* * ^ » . i * *

K 3 Toa.

\

ton. :- gril d; öoyv. D«p, ; UQ. Toni'
4 10 . Il *

am^^r^r—^m

16

30

691 ,.J3

■•: « V

• • »s »

- Srcnght *iér *èt acVttififfiB-deal tot fyn min-

ftcmiff, te wiw, tot Tonnen, «ndc^tttïckt èc6
Tonnen in ^ komen 30 Tonnen. Die Multipliceert
niet den Nombcr van*t gebroken ,, f ndc trecktdea
Tdicr die 3 is mede in, komt 1Z3 viercndecls Ton-

ipictd^Ittc-flcei, zyn^c i!ii^'jTiou4^nvOgjfUiicfa^fi
vantcvoTeh is gèdacn. ^niite'van. £e)yc]c:)pnïni;i4e*
fc naer-ToIgende.

i/j4 A^^etn^NJoddeRoggékoft 7 guldWs i jïluyir.
Il pen. wat (allen dan koftoit^ Laften; r^liradÖcn?
fac. 666 guld. 17 fluyv. 13 pen. ^. .

16. Als I oncckoftiguJd. 9ftuyv.open.hoevccl
moet men dan betalen vopr59 PP»^' Si oneen ?fac,
^3^f guld. 1 9 ftuy V. 4 pen.

17. Ecncn Sack Tarwe tot 2 ggold. 19 ftuyv.iy
pen. hoc veel i Laft * Sack? facit iiig-guld. 3ftuyv,

l4pen.hetLaft a 44 Sackcn*

Sack.

i

g.gold. ftoyf. |>cn; Stclfc

18. Als menccn Li^pondt koopt roor7 guld. 17
fliiyv. 8 pen. wat moet men dan betalen voor 9€diifh
pondt 13I Lis pondt? facit 15-14 gold. 11 ftdyv*

Onderuys van iefe naer-volgende ÈMttnftkn , w^it
van ifft middelde epde, wV achterfit^el cciê

gebroken hmi.

Tcnetfften, Mültrplitectf het mMdclfte cnde ba
idirerftc-^eldoor den Notnbct van hacr gcbrokeii,
en treckt ieders Teller med* Ift.

Daer nac^ MultipUceert don NocnbcrvanVniiddel*
ftc-dcct endc dcnNombcr varft achterftc-deel tq fimeiv
ciide 't; geen gy daer doof bekpmt ftqlt dat olider h^
.voorüte-dèd

Ten leftcn, MüItiplicecrthcktrjn-kofficnVaft'tadi-
.tsrfledeef )' ötide hef uyikö^nsti vm het iniddctfte-
deelte famen^ende'c gpaej^ydaor dpor,bekon|t| éi-
viieert door?c voorfte-dccl, net prodod van dien is
uwn fecit > gelijck lyc|: OAd$r duydeig^k vertoont
,irotit. . ' '

19. Item, ï pondt koft f* ftuyv. hoc Vcef 1 3 jj
pondt^ facit j8 guld. 6^^ ftuyy, .

1 » ' • .

K 4 pon*

potfit fluyr. pond^

1
11^

// .17

jT/ 38guM. 6^1 (byv. 9197

Bemerdcr. De 7^ (zplebetgeta! datgy door het
Diyidercn bekomt) zyn ftuyv. ende volgens dien foo
wordt hel fclve met 10 gebrocht tot guldens»

20. Eeki Ellc koil s\ guld. wat kofien 10^ £lW
ftP- fpf gold.

21. Soo 1 Elle koft 4^ gald. wat koften dan %^\

EUeii? fadt ii9gald.
21. Als:i.pondt koft 6^ g^d« wat koffen dan de

aai p^ndt ? fadt 94^* gald*

Bemcrtkt. Btenghtde'^^ gdid. tot ftüytrèr$ mde
|)enningen , foo komtcr facit 94 gald. i ftoyW f ^

ft , . .

^

23. Item, I Elle' Ëint kbopt rneri voor/ ftoyr.
r' pen. hoc veel i y* EUcn? facit 4 guld. 3 ^uyv. t\
^tnifDgeiu

■' ■ ■ ■ • * ■ ,

Elle. flnjnr.pen. EUe.

8 i6

1

6i

>f

lojp / 4

MaUiplkecrt het middelfte-deel nwt i6 tot pen.
ende treckt de 7 pen. mede in, komen 87 pen. 4i<
Multipliceót miet den Nomber van } code treckt fy-
nen Teller daer mede m , komen i yj halve pen. die
Maldpliceert met het ayt-komen Tan ket achterfte-
deel, zynde6i. Doet dan foo sli yan.te vóten ge*
lectt b > mde gelijck boven vetDotmt yordt..

» « » ' t ' • .

24. EenEile kóftisftuïv.^jjpen. wttkofteoi?^
Ellen Hèc. i i gald* 19 flayv. f^ pen.

2f . Hoc veel fiilten koften 18^ Ellen p aU oieQ
Voor d'Elle moet beulen i> ftuyv. 6^ .pen..fii& 1 1

gold. igftayv. i&tI P^n-
16. Alt I pondt koft if ftuyv. 10 «pen. Wic moei

men dan betalen voor lof pondt? £idc 16 gülde i

ftuyv. i| pen.

zy. Item> voor 1 pondt moet men betalen 18

fthclL

ff 4 , RifiifM Dfytn

«*ell. 7* groot, hoe veel voor f 61 poqilt ? ftcit a$

|)ond-vl.ffchcll.6l»Kroot. *

pondt fcbell.groot. pöndt

X

8
i6

II

0* ■

;?3

i8

•13

f»

_± /r« /

>*79 / / / / / a^

„893

9w

^1»*» •

IQO9O9

28. Voor 3 pondt fal men bctalca.iy fchcll, 8*
^l^dt. wat moet m«i dan betalen voötè^^ pöiidtl
6c. i9pond-vl. ifthall, ii^ groot. *

29. Ah f pondt worden gekocht voor 19 ftuyv
4i pen. rws|t piIlcnid«bcloopen9Ti|H)ndt? fac. 18
guld.9ftayv. 13I5 pen. ' . » !

' »>• *cm, \1oot ^'Elie ftl men betalen 5 gold. 17
Aflyy- 8^:paR> W4I »li:^a^ voor 3.3|:EUta:?. fee. 130
guld. j ftuy V. 1 2 pen.

' ÖccnghthetmiddeTfc-dccl tcrft lot ftu^v. chde dacr •

naer

nter de floyr. tot peo. Voorders doet foo all van te
TQfff n is getoont.

31. Als I pondt koR s pond-yl« 13 fchell. 7^ giy
wal! fuUen dan koften 41^ pondt } lac. 234 pond-? I.
ffchcIJ. 10^ groot..

32. Als men voor d'Elle betaelt 7 gald. if fieftK
ifl pen. wat moet men dan geven voor een Ltken

lanck zynde 4jJ Elleji? facit 338 igdd. j ftuyv. i^

penningen*

Ondertuis van defe naer-volgende Exempelen , waer
va» m '1 voQrJte tnde in 'l aebterfie-deel eem

gebroken komt.

Ten eerden , Multipliceert het voorfte-deel eode
het aditerfte-dcel mei den Noinber van ieder fyn g9-
brokeo» ende (reckt ieders TcÜer mede in.

Daer nacr brenglit h^ middelfte-déel tocfyn minO^
fpeciej ende multipliceert het fel ve met faetachierfie^
deel: het uyt- komen van dien multipliceert n^ch met
den Nombw van \ gebroken in*t voorfte-decl.

Ten leden Multipliceert dan het voorfte-deel niet
dtn Nomber van'tgebroken in*l achterttc-dcclEnd?
mu het^t eomeii van dien Divideert het prodad.Het
ftjffc iieboot vQor uwen £icit» fooalshiar voren geteert^i
ende bier onder vmoont w^4t . '

33. iteiDi 14 EllfQoopt men voor t ^Id. 7 -Q«f v.
|ioe veel moet men dan betalen voor S^ Ellen ? &^

EUo

*f6 RigfltfmWyim

EÖe. guldflu yy. Ellc.

zo *

tl

- 5

4

»7
3f

*

53f

Si

94f

• • *

i

3f

/;f 7

1890

• . . .

Bcmcrcfct. Piyidttcndc het uyi^omcn van^tmid-
Hcllte-dccl, lyndc 1890 met het voorftc-deel, zynd«
tl. 5oo rchietetider ten Icftcn 6 over 't wdck is ^£

ftoy V. verkicym zyndc komt f ftayv. *

" 34* It«m > voor i; Elle beiaelt men 1 gal<|. x ftuy v.'
8 pen. hpe veel voor 6\ Ellen? ftcó guld.

iS' Als 2j. pondt kóften 1 guld. 1 liuyv. irtt ko-
ftcn dan 1 j J pondt? ftc i jguld. 16 ftoyv. i z pen,

3^' I>c ij pondt tot i guld. 13 fiuyv. 2 pen. wal
^ ii| pondt? ftc. itS guld. i y ftuyvi

37- Men bctaclt voor 3j Ellen 4guld.i f (hiyv. hoc
veel fuUcn dan belóopen ló^l Ellen ? fac. 32 guld.
17 ftoyv. 8 pen.

38. Voor 4j Ellen bctaelt men 6 guld. 4 0oyv. 14
pen. wat voor 27^^ Ellen? fac. 37 guld. o ftuyv. i j
pcnpingen.

39.Item,

ld$Gebrokiw, i0

39. Item , 5-? pondt kofien 7 gald. i^ (byr. r pem

hoc veel 30.^ pondt >fac 44gttid» 9 ftoyv. i3f pen*

ningen.

40. Voor 6^ Ellen fal men betalen 1 1 gold. 14

ftoyv. 6 pen. hoeveel fullen danbeloopen3f|^Etlci9
facóógold. loftayv. 13I pen.

41. Als I f ^{ Ellen koften 9 pond-vl. 3 fchell. 9
groot, hoe veel fullen dankoften 123^ Ellen ?fac. 74
pondvl.ófchdl. 6 groot.

Onderwys van ékfe naetvtlHuJe Èjcnnpelen , mu^et
van ifit voarfie , midde^e , ende nit acbttrjtt^
ditl een g€brokmhniê%

»

Ten cerften , Multipliceert het voorde èfidc het
achterfte-deel met den Nomber vin ieder gebroken^
cnde treckt ieders Teller mede in> als voren ge-
leert is.

Daer nacr brcnght het mtddelfte^eel tot fyii minfte
fpecic , cnde Moltipliccert het ftlve met den Nom-
ber van fyn gebroken ^ eode treckt .den Teller xhcdc
in. Het uytkomco van dien Mukiplic. met het ach-
terftc-deel. Endéhet gene *tfelvc te fiwncn uyt-brengt,
dat Moltiplie. dan noch met den Noiliber van 't gcbro*
ken in*t voorfte-deeL

Ten leftcn ^ Maltiplic den Nomber 1^ *rgebroken
in't mkirdeKte met den Nomber van*t gebroken in hec
sichterftedecl cnde 't gen^ gy daer door bekomt mal-
tiplic. daer aicdc het voorftc-deel. Met het uyt komen
van dicndividcertjhciproduékdcr felve behoudt voor
uwen facit ^foo als vorenis geleert, code hieronder
vertoont wordt.

4h ItciD» ^ men ycx» Vï SUen bebil«n fid 6

guld.

gold. 9 ftnyt. 8» ptn. hoe( voel fallcii d«i bcloopen /
79; Ellen ? fiieit 1 47 guU. 7 ftuy v. j.^ pen.

lUeiï gttW.ftuyv.pcn. Ellen-
3| -^ 6 - 9 - 8j • 79|

7 637

,31 119 .

/#^4*j^3'(4l47'fy pen.

psXft

119

58097 /

ƒ18.367 f /;^ f ^^29417
1 444 4^

iof6x734

43. Item, I * Ellen viordt betaelt iqet 3 gpld. 7
ftayv. S^ pen. hoe veel fullco Jcoflen 31^ EUen fa&
79 gald. 1 fioyv. 8 1 pen.

44. Voor r| pondt bctatlt diciryguld, 13 (hiyv;

6^ pcn.hoe veel dan voor 7f J pondt ? &c. 16^ gotdi i f

ö»y V. 4IJ pMl ' '■,'■:■

. 4J.Iteni,

InUGebrokm. ïfO

4S'. Item, f^ Ellen voor lo guld. if | ftuyv, hoe

veel bcloopcn. 159^ Ellen? fee. 191 guld. 17 ftöyr»

4Ö. Als 3.J pondt koftcn 13 pond-vl. if fchclL
9* groot, wat fallen dan koftcn 8jJ popdt? fee. 344
pond-vK 6 fchcll. ï^^ groot:

47. Item, 2| Ellen tot ij guld. loftuyv. ijl pen.
hoc veel 1 1^| Ellen ? fee. 602 gald. 14 ftuyv. io|.

pen.

48. Men koopt I ƒ j pondt voor 40 pond-vl. ofeh.

éj'groot* wacf voor &1 nicn naogen hebten 100^
pondt? fee. 262 pand-vlio fcbell. ^-^^H groot.

/£f(r velgen nach tenigt émdère MMfftifekn.

49. Als I Ellen koften ;ftayv.1n»kofldari ^Elfc?
facit J\ ftoyv. ofte 3 pen.

Elle.

ftuyv. Elle

3P ^ J

1

8

i I

3

*ó -1 ftnyv. -

OnJerwys»

• Stelt de Teller» van degtbrokcnsofidcpfcdc^fyhén

Nomber. Als dan Multipliec^ a deaMddéttoeade «eit» .

tirfte Ir^UÜrt te £vii49(ibQ4ie meat lOs 1 qr») nnfe

./ ' het

K5o Hegil ^sn Dry en

bec oyt'kqnien van dien JVTultiprioccrt noch met den

Momber van hel gebroken in*t voorfie-deel.

Ten lefien , Moitipliceeri den Homber in 't mid-
delde met den Nombcr in't achterlle-deel. Met het
vyt- komen van dien Maltipliceen den Teller van 't

frbci>kcn in*t voorftedecL Ende wat gydaer doorbe-
onit y daer mede Divideert ( foo het mogclijdk i»)
het produd behoudt voor uwen fadt, gelijck boven
vcrtóaAt vrprdt.

fp. Item» i pondt ko(l * fiay v. wait koft dan | pond>

fiic I ftuyv.
ft. Item, > Ellen voor ^ ftuyv. hoe veelis dat de

l Elkn? fac. '^ ftnyv. ofte ifj pen.

f 2. Item» ^1 Elle tot ♦ guld. hoc veel is dat de

{ Ellcnï ftc ,i*p^ guld. ofte 3 guld. I4 öuyv. ic*

pep. *

^ S2. Item ,^, póa4t voor ^J pond-vU' wacr voor

•| poiidt? facófchell/ój groot. •. .

5-4. Item, J^ pondt voor \_^ fchell. waer voori

pondt? facit 9 groot. '
Sf. 'Item , I Ëilen voor i (lay v.waer voor j^ Elien^

fac. II. pen.

EUc. "^ ftuyv. Elle.

3 * '9

16 \ - ' 4

■ - ■»

. ,S6. benr, voor ; tchelL heeft men ^póodt höe

f cel voor i (chelU fac. i pondt.
: Sj. Item» voor x flayv« koopl iiica| EUcj hoe

teel

/

Iitt Gthoien. iè%

vècl voor I ftuyvcrs ? ikcit ^\ Éllcti.

fS. Item, voor ^ pond'v). heeft mea t Sackit(^<^

ge, T^t heeft men voor i^ pond-vl. fiicit i^ Sack^*

oiftc 4 Schcpck.

^9. Item, Als men J)eflcct jr^ goU* fop kryght
men| Mudden Gooren , ntx üX nüsodaii iEonnea
hebben om 35* ftuy v, fiic- i Sq^iepcl.

6ö. Als men voor i \ Lafi Haringh betalen moet löS

güld. 16 ftüyv. hoe veel (bllcn dan bclóq)eo 9 Lift
cl. ion? fac. 77 \ guld. x6 ftuyv. - -

. Laft. gold. öuyr. laft. toni

• — — >- 108 - ld-'— 9.-^ ri.

10 . li ,

't

4

48

£176 113

96 43fi /j'}^3'

^939^' ^^^/ifl'^^ 154316
jfjSjSjSjèjé <

Onderu^s.

•• Voórecrft, bréngKihctmiddclftc-decttotóynmm*

ftc fpecie. . k

< C^f naer brenght het ^chtcrftè-dccl tot ^,n m^
mtie.,: dat. Jiier tonnen zyn, comcp i < 3 tonnen. Dic
Multipliceert 'noch met dcri Nbmbier' van V g«bro.

* .1

:en', ende tre<^ dcnT^Iff mede in » cooivbo %if
hajvf tpnv^cjif (want Ikit KJirplcpn is J. ) Dacr mede

^ci tódfcn ; ffittiVTic. het vporftc-dccl met den
N[omber v^n.ljrn gebrokfp , endcf trieckt den Teller
mèdléW/comt4'|Vclclrdirdci4deelen van haücn
%fn. DieeomMtfltiplie. dte 4 met 12 fpo hebt gy der-
den-deelen ?an Toaneo'; Hkr op

^ * . •

>Voorftc-deel

'üoum ««1 é^ l»ï TOOrftecndc het fchtcrftcdeel

ODgclijcK ïn gedeelte^ XRn , :wfant het voprftc-dccl

lyn derden- deelen van Tonnen , ende neVachterfte-

deel 3fi),4^1jfgjronnen > cade om het felvAle vep

Igclijckea^. / /

Soo nfliltiplic» dan noch het mtddelfte-deel met den
j^ontber van V gebroken in*t f6orfte-deeK Ende het
Veorde-deel inet 3en Nombe^ van^t gebroken in*t
aehterfle-deel[^'tidc alsdan Diyjdeërt gclijck hier bo-
yen vertoont ^of du

"* ^;; Item j aI$n^p|;La(letrp^yoar264guId^ix
JKnyv. Mracr voor h^g inen dan 13 Xjaften^ 9^ tpn.
Bcn? fafk voor ic^<^ {;^1dcns 4 (loyvers 8 pennin-
gen.
62. Itern^ ij Laft Rogge kq^ 281 gald. 14 ftuyr,

wat fullen dan koftcn ƒ iLafteny^MpddenPfac. 1 113

gu]d# 1 ftuyv. 2 pen. >"

6;. Als men voor 3i ppn^. Drogien betalen ial

16 gald. 13 ftuyv. 10^ pen. hoe veel fullen da^

bèlooftoD !ƒ pon4t |oi 9P535P.? fac. 80 gnl^. 7,(^yv.

^ pen.

' e4.-6ii 4^^ Schip pondt Vlaspontt tcOacnop fo6

ealdi i4itlQVv^. hoc yccI aioctacii dan beiateamm

f,6 Sdiippbndt 6^ lavpondt? fac. tiii giild. i%

floyv. ifpcn- \

6f . Item, voor \ Laft Haringh heeft vésa bettelk

^4 gold. i6i (loyv. op hoeveel conu i kinncken?fiie*

41 ftayv« 9 pen.

Laft gold. ftuyv* kinnek.

J 74 - i6i 1

10 9.

Teller 3 — — — 81 ( 9

' li 149.6 ' V ■ .

-T-— 4 l44fiöJhy« ?

3Ö —

4 ^ f98f ;^(8

^' r*»!» f5:41 ft. 9p«»«

//

Öemerckt. Aengefien het vdorflïedeel ^edeèltent
iahLaiden zytij en hetachcerfte-deelKinnekens, foo
ftclt de TeUer vaaft gebroken \n\ voorftc-decl onder
Arnen Nomber, en Multiplic dieiiiet ilfookomen!-
der vieri^Qfieekn van Tonnen^ die Multiplioeertdan
Aocb met 4 foo komender vierendeelea van Kia*
nekens.

, , Nu het tiiiddelfte-deel gebracht zynde tot ftoyvért
code de fioyvers irederom gemukipliceert met den
Momber v^ gebfocken, foo komendcr vierendee*
len van ftuy vers die gemuUipliceert foodcn moctekl
treftn4ioor*c achterfte^eel , dan 'tfclvo is hier maer

Overmits na het Qjrt;konKnvan h^tniddelAie-deelg
Oidc het oyt-komeii van bet aidhtérOc-^l Bxalkandê-

^1 1 ren

♦ V

5f!Tf ^g'Jr? Cwant h^ Mjjrolcen is i. ) Dacf mede

JTeft «tórdfcn , MüKipTtc. het voorftc-ded qict den

^?^fe Yf fyn g5^9}^«P » endC triEckt den teller
aiCittlrf, coint4 ï WlcIftierdcH declen van LaOen
»yn. iMeiotnMtiltiplic. <ife4 met i» foo hebt et der-
den-deelen van Tüonco; Hier op

CDgc%k In gcdccltcp jpi ,. want het voprnc-dcd
ïjrn derden dcclcn van Tonnen , cndcTiétachterftc-

^f} ?fB'^^^^ Tonnen ^ cadc om het fclvélc f er-
gclijckea^. . ^ • ' !?

^Soo nwltipÜc dan noch het mfddelftc-dccl mctdea
^ PfonJber van*t gebroken in't f6orfte-decl. Endc het
Moorftc-dcel nietten NombeY vari^t gebroken in*t

achterftc-dcell^iidc alsdan Dividcërt gcliick hier bo-

yen vertoont ^ordL *-

4kl:Jtcm , al$m^3;Laftcir|^voori64guIAi*
ftnyv. wacr voor Uqjg' men dan 13 Laftcn^ 9J tpnl
Bcn ? fafif voor ijp^<^ guldens 4 ftuy vers 8 pennia-
gcn.

6ii ????. * ^ T ^aft R^8gc kqft 28 1 gald. 1 4 ftuy v,
wat fullcn dan koftcn s i'aftcn7^Mliddcn>fac. 1113
guld* i fiuyv. 1 pcn^ v' '

63. Als men voor 3^ ^n^. Drogien betalen fkl
16 gald. 13 ftuy v.ió|' pen. hoé veel fullcn da»
bèloQ|{Qfl itpöndi io» op«p.? fac. 80 gulf 7(H>yv.
<^ pen.

K^ Ais 4^ J Schip poiidt Vlas

eiildi'i 4| Öoiy. toe ^ccl ^tmcd dan bc«ilcB^f«»

ii

K6^ip-pondt ój. Us^pondt? ikc tfl^ gold. \%

ftayv. IJ- pen.
6f. hem, voor \ Lift Htringh heeft a^en Betteb

^4 gold. i6^ Ibiyv. op hoeveel comt i kinneken^fiie*

41 ftoyv* 9 pen*

Laft gold. ftoyv. kinnek.

ï 74 - »6j »

9

TcUer 3 — 81 | g

36 ^

4 - 598$ ^(8

144 [ 16 floJfTi

//

Èemerckt. Aengefien het voorltedeel Éedeeltent
ian Lalden zynj en hetachterfte-deelKinnekens, foof
ftcltdc TcUer van/t gebroken in^ voorftc-<kel onder
fynen Nomber, en Maltiplic. dieniiet lifookomenf
der vieri^ofleelen vtn Tonnen^ die Multipliceert dan
Docb met 4 foo komender viercndcelèn van Kiit*
nekcns.

, , Nu het ihiddelfte-deel gebracht xynde tot ftoyrert
code de ftoyvers lixderom gemukiplicecrt met den
Momber v^ gebrocken, foo komender viereiKtee*
len v^n ftuyvcrs die gemultipliceert fouden moeteki
treftn 4loor *i achterftcticel « dan *tfelvQ is hier maar

Overmits nu het nyt-konienvan h^tmddelfiic-dMl,
fipdc ha u|t-kcmicfl van het achtetïle-dSoèVnalkandé-

l^ % ren

V. ,A.

104 Regel voft Dryèn

^^if^^l^ytjn in gcdceltcns , te weten , in vieren''
ccclen van Kinnckens. Soo en behoefe mende Nom-
bers niet over te dragen., m>cr allcenel^ck hc^uyt-
konncn vatft middelltc-decj , dóór het vOorftc Divi-
dettn> als boven vertoont v^ordt.

•Nota Om qnnoodigh werck te fchouwen § foó
moet men altydt letten dp het overdragen der Nom-
beren. Wanheer den Momber van 't voörfte-deel ge-
lijck is met den Nomber van 't middelde ofte achter-
ftedeel, fooen draeght men maer den ongelijcken
Nomber van het middelde oftachticrfte-deeU overin't
voorftcideel. Aoderfins doet men in alle manieren als
bier voren is gelecrt. ^

't

" 66. lemandt heeft gekoght li Laft Haring voorde

fpmmp van iss &^W? 9I ftayv. Vrage, hoc veel koft

de tön? fac. 8 gold. ii Itiiyv. 12 pen.
67. Item, als ifien heeft bctaclt voor i^pondtfpe-

cerye i pond-vl.j» \ fchdll. op hoe veel komt het looi?

fac. f ftny V. 1 3 pen.
^ \ 68. Voor y\ Laft Rogge moet men betalen 181

•g-giïld. 4 ftuyv. Vrage, vat koft i Mudden? fac. 10
guld. 1.8 ftuyv. ïo| pen.

< 69. Item, men heeft gekocht ,J Schip- pondtVlas

Voor 71 'gald. 14^»; ftUyV. hoe veel is dat het pondt?

fac. .8 ftuyv. 5" pen.

, 70. Als * Lart Gooren wordt gekoght voor 1 1 6} J

g-gi&ld* hoeveelisdathetSchepel? fac. 2 guld. 5 ftuyv.

i7pcn.

.. 7i.:It<m)fooinenv9Qr 4 pondt 3^ oncc heeft

betaelt 9 pond-vl. 13 fchell. 1^ groot, wat is dat voor

^hetloot? facit! fchell. fi gtoot•^

7Z.ICDQAIKfl

- ' 'fc

71. lemandc heeft getcoght i Schi(>-pQBdt tojLis^

pondt voor ys guW* éfluyv. i^ pen: vat geeft hydan

voor \ A pondt ? fac. 2 guld. ^ Ihiy v . i f pen.

73 Itein» als men moet betalen pSgaldens 14
ftuyv^ voor i Laft Haridgh , hoc veel fal óns dan ge-
Icvcrt moeten wordcii voor ^fio guld.7 ftuyv. '%i pen.

fee. 3 ttflft? ton. 3 * Kiiinckcft.

: 74. Item, temandt koopt 3 ftuckJeiv LynWaet,

lanck fo^i 3^ , ènde 4f f EHcn, rot 13^ ftoyv. de

Elle. Vrage, hoe veel Hioct hy dacr voor tc!ka?ftq.

86gQld.9 (tuyv. II pen. ."

* ^ ' ' Ellen.

*j

V A(^f:cf^ hfer. d'ElIcn van de ftu^ken te (aiirón,
ènde wcVcfet foo als vat) té ypic;!! is gedifcn.

i^ 47|> 3fi> 40I. cnde p^' -EUcptot 9^tt^yv.dTllfj
Vrage hoe veel beloopt ^c fommc? fee. 88 gdld. ^

ftuyv. ƒ pen.

76. Ëenen Koopni^ft kcftpt f Sacken Wolle, we-
gende 370^ , 196^1 54öf * ;343J> cndc 178» pondt.
Tarravoor icdercn Sacl^Ö^gpndtjfoo koft hem het i oq
pondt netto r3i guld. Vrage wat beloopt de fomme
in ^ics? facit Sfi guld. i ƒ ftuyv. 12^ pen.

A^deert de gewichten van de Sackente faoieo , end«

tl 3 ueckl

f66 A^M»)P»yM

IrédktYlf ^tod«n Tarm «f» CDie^dnet mos ttdlt)p

4co Itcf cl) cqde wckIu ak foren. /

pondt. goM. pönat.

100 ' -w' ~ ƒ31 ' lóoyj

77- Item, 4 Balen WoUc, Tcgende f9f ^ , i74|
976, ende 740pondt. Tarra 7J, 3{ > loj cndcó*
pondtjicoft het |Oo pondtnetto fylj^ldens^hoe
veel bedraeght de tuamc ia 4lles i fac 1 470 gald. 9
wyv- ff pen.

78. Item , als mpn ƒ mael 7 en f omfiinght voor
43 ff^ ^i^er vooronfanghi n^cndan 1 1 ƒ H ncrvoor

>3 1 göW- 18 ftuyv. 10 pen. . '^

79* iemandt Koopt laackenDamafien, hetcerfl^
is lanck 37^ £llen,ende Koft 6 fchell. 7^ gri>o|^ d'El-
Ie. Het tfrcede is lanck 35I EUen , en..kp% $ fchell,
9I gfoot. d'Elle : Vrage hoe veel de(e twee f^cken^
t'umien beloopen ? facit }i pond-v|. 14 fciiell. 6^^
groot.
io. Ab in^A i £nc Laken gekoght heeft om f^J

m\d. Ende i EUe Èaffa voor 1 7^ rcheü. Ende i Etté .
riaveelom i^ ^ohd-v1. Hbe vefel é^tt d^llc^aii
^9pr ipal^ahderen ir fad 6 g^fd. ^'

\^

Om

■ " -1» *

Om kleyne Munten , Ktöen ofxc

Gedichten te brcn^ri Mj^r

dceltc van grootjp., . ; .-

^ — >i

mie Fraffyeh ? _

.gen toe gedeelte vw groote » gefchiedt i^mfAAr
men heeft ecnfcker getal y^p kleyne Munte. Maten;
óftc GcWtóhtcn , qm (e Konncii Wé{èh ,^ M' jFqgc
een gedeelte Sat die 'ip'^vtö (én groofer Mum0|

JMatOQ ofoj^ewKhlw- .Qw^i» fW ^f F?!» >^ fO?^ let
op het onderwys van dele nabr-volgende £|«Q|-

.pclcn.. •: . ■ .-. ,,„,•.

T. Als ieoandt heeft 8 pen, vat gè^eélié ii^d^Tvti

s%v^£i^(

I «••.

:::v/

. ^' .jB L t . ..::.:,■•.»<.

8 1*1 ■

.»

8idt Uer getal vaa S pene boven foo veel pf i|> ^alt
cenen ftayv. doet. code abbrêvieert dan gelijck bo-
Veii veriöóint ^ördt,

2. item > %x pen» im g|cdcdte%|o fMe vfs^j^^r.

3, Itern^ icpen.^Mt^gèdeeMiyadieMn:i'lh^

4. Item , 8 grooten wat gedeelte «yn die vtn x
fcljcll. fiic. •

<chelfiö|hMbkt,' «aie "atArtvicérf a& alï voren?

ƒ. Itcm/V'gfoóicn^waï gcdecite ïvn die van r
fchcll. fac. J ^

>^ 6. it«to,lb gröót.watgcdcclfeiyhdic vtó
Éacit J ^ >

^ 7r Itcmi lifliiyv.wat g^pdccltcjyn die van i golfi.

J ' , . , , » . . .

: . . . - • ■ • . - H , -

Sit\t dié' I z ftuy V. bpvcri foo vccï ftuy v. als eencii
guld^doét, cnde abbrèviécrt ^is voren,

• 8. Itéhi , i ƒ Üoy V. vrtit ècéüËlte is dat van i gold.
fftckl • •"■■: .'•••• .% -:^? ,',■ ■ 'A .

9. Item, 14 fchell. wat gedeelte ijn die viwi f

|iQnd^vJè fac, t J. . .. , . .^. •,, .. - . • r^ ,

10. Item 5 .idfioyv. wat gedeelte tyii 4i^ j^iin x
g'guld. ac. J '"'

11. Item > 2 (loyv. 8 pcüh. rat gedeelte is dat v^
1 guld. fac. j^ I : '>

(luyv. pen. fiuyv. 1 1

2-8 20 -^o

Bemefckt. Brenght eerft de 2 duyv. Sipeii^, totpeo^
flaej^ naer neemt 20 (luyv. voor i guld. endé brenght
dK'obSit^^dè^ari. 't welc^; geiten lynde^ :üm ifaritde
getallen boven malkandéren , ende abbrevic^ct ^f

'•,*5.

iJi. Item» 6(tayv.4pcQ.Tatdeelisdatv^Vgiila.
ftfcit. ,1

iq. Item, 7 fchcU. 6 groot w^ deel is i^rvi i
pond-vl.fac. }

J4« Item, I ffhell.sgroot.watg^eelteifdatvaa
f fchell. facit j

if. Item; 13 fiuyv. 2 pen. wat gedeelte is dac van
I Daelder a 30 ftoyv. fac het -^ .

16. Item^ I gold. 3 (luyv. 11 pen. wat gedeelte is
, dat vati I Krood i 40 ftuyv. fac. het J^

17. Item , I guld. 11 ftoyv. 13 pen. wat gedeeUb
is dat van 1 Rycxdaelder k ^o (hiyv.fac. het ^*

1 8. I tem,9 Madden wat gedeelte xyn die van 1 Lad?
fiwit, 1 - -

* 'm

Stelt de 9 Madden boven foo veel Mudden abeen
Laft inhoudt « ende abbrevieert als voren*

19. Item^ ptonnen^watgedeehisdatvan I Laf!^

20. Itemfftonneni^kinnekenjWatgodeekevaH
Laft is't? fac ^{ van 1 Laft.

Tonn. ,kinn. "" Topd. " 5 '

S^i\ ^12 >i,T 7

i-1 - . -— ■ 48iii

ai 48 '

«

, Brenght hier de f tonnen i kinniken, tor%inner
kens. vaxli g^^jcken oockde 12 tonnen ,dieeenLa(l
2yn, dacr naer Qelt beyde de getallen boven nsaikan-
.dfcten^ ^Adc abhicviêert. . :.•

'. ai. ïteni / 13 ,Li»-pondt endjc f ppndt Wat gcdf^j-
. |c^ h d«t y«h i Séhlp-póodt^ aicit. * aiUted^

iLtft?ftc.»

Modd, Kfadd. »y

»<5t »7 IJl I f

8

,jy ■- " • ' MSI 8

Mnltiplioeett ï6^ DJiaiim met detf Noniber ▼«!
*tgél»öb& 4ef^li)ck$ biptit ij WdêÜ die t Uii
^n. Daef (iltt Qettbbjr4« <i«ëëUtléd boren inalfekfr
ocnn , ende Abbcevieetf.

\

2f. Item, 8 Lisjipnd. i3'|. pond. Ttt gcdcelct^d

I^pond», pond. Lis-pond.

_ 3 3

'i'li 1 . ■ . , •i

MoUipliceeit de 8 I^is-pond. endé 1 3^ pondt toe
Donden^ de; ponden Moltipliccetl met denNomber
m*i ^6td)cdl. Vaii gelijckeadè Ï6 Lis-ponden » dje

«co

Sebip*ponit tjp. Daer nacr fielt de getalkn bovca
oiijicaiukfCD , cnde Atibc«*kért.

%6. Item, 3| Kmidienwitgftlcelieii^nniW^

e*si. ,* ....

17. Item, 3 pondfVl- »» fthtH. io^' poot. wrf
toor een gedeelte il d«t T« W 8»^. 4 ftuy?. $ pew
0toitfactt|

getkcbè Vifm ft.

28. All 8 is » wgtisdan het geheel, ie vetCD^lK»
geheel daec 8 het * ven is? ftc i^*

Maltitdieeen de 8 mét ih»i Nbnibek tan ^c geKo-
ken, het oyt^koimen Dividt^ dobr deti T^Uer^ iP
lbo doet n^dt met deic naer-Vo^ndfc;

ï^. ttéth, ijr is |, Watishet geheel ?6ic.xb^

30. Wat U dat vóór een getal daer 3 ƒ af is fiet |

facit 45- - .

31. itèn)» vm wat getal is ï6^ het^f

4 0l(9t\%%

Ï3»

^A

9m

t7^

(Mérwys/ ' t

^ Matópticeert ,«• met den Nombèr vai ♦i gebro-

NSmSv"i[!^n*" -^"^'.3? Mulfiplic^m inleen
«omber van | , Dacr naerMuftiplc, dénTeller van »

m«*nNombervah «komt 6.Daerhiedepjvid.aan!
A^f^"^ behoudt voor uwen facit als hier boven
«nydcIijFk vertoont wordt. Alfpodpet mede met dcft
nac^vo]gende. •

3f i 'rci ^ iiacicvan 1 145,
3 ƒ . Van vat g^l is » 7^ het ' fac. van z6.

Vennlts de NoinBet$;vj«nde gcbtófeew g^lijcKiyn,
fijo Multipliceert, de 1 7^ ittet den ifeinber »ai't ge;
broken, endc hetmt Jiomeo van dien (tynde^i) Di-
vidccrt met den Teller vim i. Het.pj-odqè if uwen

■ ~! c: ji.

3«j Jtein, ty* ï%* wat is het geheel? &^l 361;
i7^Vanwtéetidi$'4fthrt■*?'ic.Van7^»; • .

«>

I >.

' U

<,

K.

r . ƒ

»• ^

^

4

i

m

i^t Tafel vtm de Pra^cl^

Wact in men fien kan hoe men de kleync

Mante:, Mateeéde Gewichte moetver-

andcteBin gedeelte van de groofc.

. _ *

Om Groeten u -UeroKJirem mgedeehem van Schet. EmU
Tmnen in gedeeke vmt Lt^.

^^ I. Verandert cndc flcUdaavoor |i.

2. Verandert in y.

3- Verandert in j.

4- 'Verandert in {.

. 5. Verandert in scnde ini: «i fielt voot a:
i ;,endcvoor2, ;. ^^

I 6. Verandert in^, .
7. Verandertin4 en 3: de4isj, cndcdc 3
w 4. .

t)c< 8. Verandert in 6 en 2: de 6 is; , endc de %
ir I van de 6.

9. Verandert in 6 en 3 : de 6 is i, cndc de 3
is 7 van de 6.

10. Verandert in ó en 4 : de 6 is ccn Halfendc
de 4 IS y.

ïi. Verandert in 6, 3 en i; de 6 » ,', dea
is. • : ende de a is i m de 6, ofie Wan

ÓL't geheel.

Om

#••

..' '

m

OêtafilvmdePraaycL

f^ I. Verandert ende Mi Am foor ^^
1. Vccmidc^t f ode fielt d«ec toot \.
3. Verandert in 1 en 12 de iis J, cndc de t
is ^ yaode^.

1

4. Verandert in • ^

ƒ. Deelt in 4 ende i Me 4 is ^, ende 4e i
is ^ van de 4.

6. Deelt in 4 en x: de 4 is^, ende de 2;isi
van; de 4*

7. Deelt in 4, x, en i : 4 11 f» x is ^ vai^ de

4) ende i is j^ vande x.

8. Verandert in j.

tk\ 9. Deelt in 8,en 1 2 de 8 is § , en i is | van

de i •

10. Deelt in 8 en 1: de 8 is ^j en X is ^ ran

^ cfctS-

11. Deelt in 8, x, en e: 8is* , x is^ vande

8,cndi<i$|yaiidex.
IX. Deelt in 8 ei^4: de 8 is |;, endede ii| is ^

van de 8. ^. .

13. Deelt in 8, 4,cni: STu^. 4ii^Yijndc

l?,€niitJ[WU^de4.
, 14, 1?5eJ|in8f 4»»*- «f» 4ili^an4c8,
en xis^ vande4.
if. Deelt in8^ 4, x, enitSis^, 4is^ van

Ide8, xis* vande4» eni islvmdex.
Om

I^pfelP^ dfl^4éfyfl

<7«

bfjl0yvers U veranderen in vedeehe vm fftldem emh
fibeiingen m gedeelu van^ond^

Ei^effeiem gedeeke vam Mceit, Ende Us"
fimden tu gedeeke ymMif-pandem.

1. Verandert en ftcJt dacr voor -«^

2. Verandert en fjitlt daer voor /.

3. Deelt ia i en i: de 2 is '. cndedc i i$ •
▼an de 2. *

4. Verandert cndc fleh dacr voor '
ĥ Verandert in J^
6. Verandert in 4 en 1 : dc4 is ^ , cndc z is m,

yattc|c4. ! *

7- Deelt in 4, i, cm: 4«i[> cnais ; van
* de 4,'cn^c i isjvajptdci.
8. Deelt in 4 en 4 : voor iedq 4 ftelt f
9- DecU in f CB 4: de ƒ i$i, ende dc4K r
DeJ ^^'X^^^'^^r^^Pde ftelt dacr voor}. '
< II* I>ccltin5',ycni,icdcr5'isi, cndc i is i
van de ƒ ^ * if

12. Dtcltiniocni:dcw>i$;, cndciis^aa
de 10. ' *

13. Deelt b 10. a , ?n I MO I,. . 1 is . y„
d? 10, \«nde I w i vtó ^«t». ^

14. Heelt ïn lo en 4: de lo >$ ^ , ende 4 js <
!ƒ. Deelt iü 10 en y: de 10 ii. , code fis'»*

vand«<o. ai»

iSJsceft

^ I

e^i<b6téfi hSrin i fëfieltiiigb l^ txAt i gdbbt^n i$

Itv^t-ticè gfedt. isicttien hiWcn fthcÖ. tiat de ig
Elkn voor ccrft bedragen i8,}i*^vc fchèlJ. zyrtdc 9
hcckfchcll. wclckc 9 ichcll, fielt beneden hcilinic-
keoj pndcj de ïSEllcn. ./
Endc overmits 3c '1 groot, is van 6 gcoöt; het ^ ,too

ncéMt dSli n9^ lm 1 xrji de 9 fefcell. icomt 3 Lciiell.

die fct onder de 9 fcneil.

Trccktalsrdan een liniejcöo, en Addecrt de 3 endc
de 9 fchell. te famen foo komter faeit 1 2 fchclJ. Gc-
lyck bifr^örtn dtjjdchjck wordt vertoont*

^ ^, Item,. I Elkkoftiopcn.hocvecldani4EUcii?

lacit if fiuyV. t7«i -

• 14 Ellen.

péti. '^ïsvan^-ftiiyV.; 12

\ 2 is van 8 pen.; _. 3

Facit irè^v.

femcrdtt* Dcwylc 8 pen. is van 1 ftoyv- J- Soo

onder de 24 ^^^^

Endc overmits 2 pen. is vandc 8 pen. het ;. Soo
*r«eghl met deffclff ï^onibcr, hoc mcnighmaclA ia
5e 1 jlftoyv, rotht 3 , ftt die ofiaér de 1 1 ftuyv. <fnde
Addeèrt als dan te faïhcn , 'Icömt fac. i fftuy v. *!$ bö-

Vöid^ydé^ltVcrtiWüt-tirotar. ;

3.d*£Ue

3. 'd^etotio pen. W8t ko(ko dtt qt EUcnf
facit ooftuyv.

4.* Als I Elle koft 8 groot, wat dan 36 Ellen ? féd
24&)ket!. *

f. I^MH, * I ontc koil 9 gfoot.boe vceldair 2.400*
ccn^fac. iSfchcll. . »

14 oneen.

■■■!■ I 1 ! ■

groot y 6 is van i fchcll. ^ lx

. gjisvanóigtoot. i 6

rt*aM

Fndt iS fchelt.

6. Item i f ÉUe voor i x {>en^ wat beloopenda048
^EU«n?'fec.n6;^v* ^^

7. Als 1 ÉUe koft 6 pen. wat dan 16 Etlcn ? fiiC

.6 ftUYV.

8. d'Ellc voor 4 ttuyv, wat gttcft men daa roor3<i
,Ellen?iac.6.guld.

. Bemerftt. ^ftüyvtrs if het ^ tan i g^ld. Dttrom

ifob vraeght met dcttclfs Nóiubcr, hoc mcnighmael
S in 30 Ellfeti , komt 6 , *t Welck giild. lyn.

9. Een Elle voor y fiuyv. wat koften dan "3 z Ellen?
•fife.rSaguiy.

10. Als I pondt koft if ftuyv. wat koften dan xt
.q>èA<k?»fiitv;nJKild.

.11. Voor j tik 6 ftuyv- wat beloopt dattyoEHcn?

M % UiM^j

xSo . DePraHyck,

- il. Itcm> I Elle voor 1 1 pcnmngen, wat koftca

dan 64 Ellen ? facit 44 flayr. ofte 2 guld. 4 Üayv.

- 64 Ellen >

pen. ƒ 8 is Tan i ftuyv. * 32» -

.• 2 is van 8 pen. ^ 8

(lil van2pen.| 4

Facit 44 fluyy.

Benierckt De 8 pen. it van i ftoyv. de ^ daeroni
4*00 vraeght met deflelfs Nomber , hoe menighmael
2 in 64 Ellen. Aniw. 31 ftüyv.

,Dc 2 pen. itvandcSpcn.hct *. Daeroni föo vraeght

*inèt deiltlft Nonfibcr , hoe mcnighnmel 4 in de 32
itoyvcrs. Antwoordt 8 2ynde het vierendeel Van 31
iluyyeri» •

Den I pen. is van de 2 pen. de ^. Dacrom neemt

: noch de helft van de 8 ftoy v. komt 4 ftuy v. Addccrt
dan 4 f 8 cndc 13 ftuyv. te famen, foo komtcr üc.

'44' ftnyvcrs, als hier voorcn duydelijck vertoont
•wordt.

13. d*Elle voor 1 1 pen.waer voor/ 48 Ellen? (ac
33 ftuyv.

14. d'Oncetot i4pen. hoc veel dan 32 oneen ^fac.

28 ftuyv. .

i^. AU i once koft 10 groot. vrat koften48once|i
fac.4ofcbcll

i&beQ^

tfii tam iUh^Atgè <'^

16. Item, rpi>tidtkoft7grooi.hocvcct*7^oiid«

fccil iffchcUtj^groot.

groot I 6 iivtn i fchell. J

9

Scmcrckt 6 groot, is vtn i fchcll. de J. Dacrom
£bö vracght met dcflèlfs Nomfecr, hoc mcniglvnacl
1 in de 17 pondt , komc 1 3. Soo fchictcr i over, h«
srcick I fchcll. i«, dacr voor fa 6 groot.

'De I groot, is van 6 groot/ bcti. Dacrom neeifl^

het fetae-dcel oyt de 13 fchcll. ógroot. komt x fchcll.

en 3 groot. '

Addccrt dan zlchdL3 groot, ende 13 fchellogroot.
te&meni foo komtcrêicit i ƒ fchcll. 9groot;Gclijd:

nlr boven doydelijck vertoont vordt.

»

17. Het pondt koft 7 groot, hpc veel kotten dan gi7
pond. Êtc. 21 fchcll. 7 groot. -

18. IJctpQiïdt voor 8 groot, wat kollen dan 31 pond.
fac. II fchcll. 4 croot.

^9. Als I Ellc koft f gro9t. waj koft dan ijEll^t»
fac.6 fchcll. j groot. , ^ j

20. Voor 1 pondt ro groot, wat koften (jian 39
pottdt? fee. 31 fchcll. 6 groot

M 3 ^iltcni»

^'

te ^f fioy V. 6 pen*

^4isirmi8:pen.;
l lis van 4 pen. {

19

EUen.

«4

7

4

3

lO

Fac. ^f

22. d'ElIevoor i4pen. waer voor 37 EHen?jfiö, '
Vdotjiftdyv.ó pen.

23. Als tfElIe koft 14 pen, watkdft dan af Ellen?
^c. 30 öuyv. 10 pcD.

24. 1 EUckoa i4peii.watJcoB,d^3(IË)}e{ilü|:,» ^
Kuyv.Spen. ,

2J. d'EH4 tot ijjictt. witkoacattdiin49.©ka^&c.
39 ftöyvij p^n.

26. dEllc tot I f pan. \wtkoaci>da»f7KUföH^ ^
46 «uy v^i pen.

27. #Eite tm i3pcn.watkoftea dan 47 Bttcn^faq,
}8fiuyv. 3pen.

47 EllW:

pen. / 8 is van x (layv.1

4i<t*8p«A,J
V iisvan4pen.^

Fac. 38 3

Bemerckt Scghtmct dcnNoijibcr van ^ftuyv.hop
ïnenigtena^l z in de 47 Ellen, konat 23 ,fchict [ fluyv.
fiycf; daer vopr fct 8 pciv

- • • - *"

23 —

r- S

Il -^

-H

2 -m-i

r IJ-

I

I

Éuyv. iipiBD.
AU da^ negn^ de >; üjt At 1 1 ftoyv;'! Ji pen. coitt

iftuyv/ifpcp, ,

Aa4fiC^<ÜQ cc fiuncB gelijckmen in Additiodoet
moet. Soo kom^ fiicit 38 doyv. 3 pen* als boren
doydc^jck te üép^ ,i5. •

^8. d'Elle Yoor 1 3 pen. vai koOen 67 Etlen? fac

29. ^is I Ëiie koft I X pen. wal koflen dan 43 EI*
len? ^c# 29lKiyv/9'^.

pe». # f is van x ftayr.^

r ; :i| ^.'Jf vatt 8pCji.* '

<. ^

^ * • •> I •» "f -tl' -M

•Fw. »9 -- 9

len 2 ocit 47 ftoyv. 7 pea. . '
fac. f3 iluyy. 10 pen, . ''

3^. All 4'v£ikkoa I ƒ pcn^ v^t M^daAf9£ii^i^

M4 33hoa^

33. Item, f pondt kóft 4ftttyf . tx pen. wattoftèit
^l l»iidt?fa^.7gul(f. 7Cujrv. -^gea. •» -^:

' * ' • * 31 pondt '-

4 ^ Il • •

'T < .

pen. é Sisviniftayt. • rj g

5 4i»yfa§pen » , 7 — - ,1

■ '■'■'■ -'-^ • •

?«7 - — 4

Fac. 7 ■"
Bcmeccktf.MoltipI. de 31 pondt met 4 ftuyv. ka-
men 124(11177. De pen. dccJtin 8 en 4. De 8 is van
I fiayv. de i. Bn vraeght met delftlgs Noinbc^, k9^
njcnirtmacl 2 iif 31 pondt, komt ij. Sopl^icicrecn
nalvenuyy.QYcc, dacr voor frt 8 pen.
^ De 4 penningen is van 8 pen: de | dacrom neemt
de helft oyt ly fluyvers 8 pen. komt 7 ftuyvcrs 12
Pcnnihgcn. ' ^ ^ '7

Addccrt dan te famcn , foo komtcr ftc. 147 öay v.
4 pen. ofte? guld. 7ftöyV.4 pcji. Gclijck hier i>oircn
doydclijck vertoont wordt- ^^ Tf ^'ft^^ 'i !

34. Ais f EUc koft 6 fluvVcrt ' 1 2 pen. ^ar koften
dan T^s Ellen ?fac. 8gold. 8 (tay V, 1 1 pen. '
• Sf. Soiè mcri voor tfEll^ beiaclt 7 ftuyv. iopcn.
wat koöen dan 63 Ellen ? facit 24 guld. p .ftavv. 6
penning.

36. §00 I pondt koft s fchell. 7 groot, wat moet

mcndan betalen voer 7 f pondt? fac. 2oppnd-vl. 18
fChcll. 9 groot.

37. Als I pondt koft 9 fchell. 10 groot, watkofteq
0»n ixpondt? facit i j pond-vl. ^ fchclJ. ógroot.

38. ïcnpQfldt VQO^ xy fchell. 9 groot wat koftcn

•■*'"■ ■ dan'

igxk ^i pondt? facit 16 pond-vL lOichell.pgrooU

39. Een EUc Lyawact voor 7 ftuy v. 1 1 pen. wal
keften dann Ellcn?facit 21 gald.i8ftuy¥-3 pen.

40. Een Eile Armofyn tot i sfchell. 10 groot, hoe
ycelbeloopendan x6 ^ll^n ?facit 1 7 pond- vl. 1 9 fchclh
8 groot.

41 . <i*EUc fOor 1 7 fttty V. if pen. wat koften dan 3S
Ellen ? fac. 34 gald. i ftuyy. i o pon.

41I Écn pondt koft irfchcll. f groot, wat moet
men dan betalen vpo^ 39 pondt ? facit 12. p(»id-vl. ƒ
fchell. 3 groot:

43. Het pondt vpor 16 fchcll. 7 groot, hoc vcd
is dat ifpor 47 ponjlt? fefit 3Spond-v|. 19 fchell. y '
groot. '

44 Alscen Ëlle koft 19 ftoyv. i f pen. watbeloopen
dan lof Ellen?ftc. i04guld. i5ftttyv.7pcn.

45-. Itcjn, I ElleBombafyn voori3 ffnyv.iapcnu
wat koften dan f 33^ Ellen .^Acit 3e guldf f 8 itoyv*
lj| pen, ^ . ^

f3j Ellen.

- ,. .-; . 1^9 ^

pen. ( 8 is van I ftoyv. i iö ■

. 4 is van 8 pen. 7 ,13 ; 4

V I isvan 4 pen. \ 3 ■ f

Ellen * 6 — — 14J

7318 -7-^— iff
f IK* 36— 18 - IJl

BF

1

BeiiiflBcktMiMtJpV.efs^d(|i}^9Ufi4i^<^i^
Als diD (lelt de | Ellc » eade neemt met deffel^

(met de I Elle } de helft uyt 19 pen. is 14I. '

'I4 W^k!( gedi^n zjqdc , (bo Addeeitte (kinen » keu
men fac. 738 ffoyv* ifl pen.iynde jtfgttld. 18 fltayr.

i!:|, peto.gfH^ck^i<lYWWd*i^^ipkro^dfv^^^^
Alfoo dott modeiiattt dcft aif^l^-yQ^g^

46. *EUt voof lóftay.^. 14 pci|.^« Hpfi^ di«| ^^
Ellen? fac. S7 guli f f ftayv • 1 5 P^n.

47. Als ^ pp^t koft 19 fchcll. 7 groot, wat koften
dan 43y pondt? fae.42 pond-vl. 8 fchell. 7^ groot.

48. MeabeueltvporiElle vo^deringh if fioyv.
9 pen. watmoetni^ |lan betalen yoor 74^; Ellen?fac.

^7 gd^. ly ftoyv, Stopen.

94.Item9

groottiu

465. pou4v

( 2 is van 6 groot, j "* ~

^^ itva|ide|, i

Ea9ir 39,-- ic> — icx^

Bcjnctcl^t. ]^l« X gwet. JK va» 6 grooc^t l.
Soo moetgy het dérdeiKTécr «eoieii uyt de » j Jckelfc
die van éegtoöwa wrl»<gcttiyOi

Daer naer deeR J pondtgeliick feovepW ficftisjcnr
(lp necipt wor het ^ pdpdt de helft ujtdtt i6 fshdl,
i I groot, komt 8 fcheD, ƒ | groot.

Endc overmits i is van de » de f Soo neemNan
noch de helft «yt de8 fchcll. j^ gtoot. aldus. Seghtdc
hclftuytdc8fchell.is4. Uem, de helft uyt ƒ ^ groot,
it igroot.foo fchietendct noch rl groot, over, daer
«a» de helft is | ^oot. ,

- A4<iwït als dan te f«mcn» ^omt f4Cit 7SJ>.^<ihJJ^

|88 DiPfê/fycif

io^groot.ma«ckcndc39poiKl-vI. lofdhcll. io« groqf^
Gclijck voren doydclijck vmoont wordt.

ƒ0. Ecu EUcyoor lóöujrv. i f.pcn. wtt koftcn 38»
JEIlcn? fadt 31 guldens 16 ttayvcrs yj penningen

SU d'EHeiot uftuyv. 9 pen. ww koftcn ni Ellen?
ftc. jóguld. s ftuy V. 7 J pen. ■

ƒ 2. All een Elf e koft i4(faiyv. f o pen. wat koftcs
dan 631 Ellen ? facit 46 guW, 6 ftuyv. 1 3» pen.

«• Voor I pondi geeft men 10 fchcll. 1 1 groot*
wat koftcn dan 93^ pondt? fac. yi pond-fl. x fchcll.
oj groot.

y4. Het pondt tot 11 ftoyvers 13 pennitjgen wat
koftcn dan 89^ pondt? facit yj galdeni t ftuy ver io|

penning.

yy« Als I Elle koft 16 Onyf. 11 pen. vat koften
dart 94^^ Ellen? fac. 78 gujd. 19 ftayv* 1 1| pen.

{6. d*£llrtot 20 ftuy V. 13 pen. wat beloopt dat de
31II Ellen? fiic. 33 guldi i ftuyv. i ^ pen.

S7' d*Ellc Voor 19 fchcIL xagrootr wat beloopen
dan 49,{. Ellen? facit 49 pond-vt. b fchcll. 6^ groot.

ƒ8. AU d*Elleko(t i2ftnyv. i y pen. vat fuUcndati
i^elpopen 99!^ SUen? facit 64 guldens 12 ftuy vers

ƒ9. Item» t EUc iiyordtgckc^ht vóór 18 ftuyv. 1 1|

i

fO^

«.

tfte kêrfe Rekemnge» ttf

pen. op hoeveel komen dan te ftacn 4J | Elten? fac

42 gold. 16 ftUfV. öt P<^A-

4T| Etlea.
18-11* peil.

i6o '
:ii 8

pen. / Sistaniftoyv. I

I 1 U vanSpen. ^ ƒ — - 10

* I is vani pen. j ' * ■ iJ

( ^iivanipcn. ^ x " 6|

pe.i*iivaniElle| 9 1%

/■'

%S\6 ! 6^

Fac. 41

Bemerckt. Dewyie ^ is van i Ëilede 1. Sooneènic
de helft uyt de 1 8 ftuy v. i i ,* pen. foo komt dacr voor
9 ftoy V. j- J pen.

Ende overmits \ \% van de* Elle de j. Sooneen^

daer voor noch de helft ny t 9 ftuy v. 5*^ pen. Ende

komt 4 (byv. lo^ pen. voor de l EUe.

Daer nacr Addcert als voren, komt facit 42, guld.
16 (luy V. ó; pen. als boven dtiiydtiijck te $cn is;

60. d'Elletoti7 ftuyv. 1*3; pen. wét koften dan 77}
EllCn.?facit 69guld. 9ftoyv.9^|pcn.

61 . Als dTElle kofl ló ftuyv, 1 1 Jpen. hoe veel be-
beloopen dan 103 • EUcr? fug, ƒ; golii | ftoyv: 9 , s
pauung. é2.EeB

:-i

ói-Eenpontkofl yfchell. ^^gr. wrtcoftéhaamisïf
ponai? facit66pond.vl.8fch«lK6^*grt»«-

63. Het pondt tot 9 fchcll. 9^i groot, vat is 4at
,oor 174». pondt? Éacit Sj pond-vl. 17 fchell. j3|

•^ * i*r4| pondt.

9 _ 9'^ groot.

ifóó
poot. ( 6 tJ van I fchcll. ^ 87

(3isvan6groot. 5 43 ° -

(_»isvan3grQoti 7 '3^

ïi

pondt. (J is van I pondt. i " 4 '^]»

17

sii

. 64. Voor d'Ellc bctaclt men 8 (lüy v. b\ pen. wjat
jcoftcn dan 1^41* Élicji? facie 65- gald. 3 ftuyv. 1 1.^

.penniqg.

'ëf. Als rkanhc wyh lónit Ic ïtacn op 1.2 fibyv.
1 3^1 pen . wat Uoïléfa aan i Ö5| 'karihcïi ? Tac. 87 gürd.

18 ftuyv. ii;^5p«n. .^

66. Het pondt tot 6 feheli. 91^ groot. w»t beW-
pcndan i77|§;pondt? ftcit éoipcma-Vl. 10 fAclI.
ioI| groot.

_ , oft I j ftoyv. 7i f «n* warfttUenals

'aan bctóöptfnTJ 'i^ftn? fctit f8 guld. " ftuyv.

ISri Ellciu
15" - 7; ?««•

• 37f
7?
pcB. (4 is van T ftoyv- i j8 *-— iz

(lisvan^-pcn. ^ , 9 —-* 6

(lis van a^cn* y ^ 4 -— — i/i

f* is van 1 pen. ^ 2—— y|

«■•

ïllc.Cy'isvaniElI. * 7 —— itj

(Yi«vandc-«de;' 1 — 14]^

(jVisvandc^idci o — - ijU

117/1 HiJ

T4

Facit 58

68. d^Ellc tot 14 ftuyv. 9J pen, wat koftcn dan
tö^^ Ellen?. facit 5-0 guld. x ituyv. Sy^^pcn.

69. Voor^d'Eilc wordt bctaelt 7 fchclK 8|| grooj^
*rat költeh dttti :j?9I^ EHot? ftcit itx pond-vl. 1 j

fchcil. 7jJJl groot.

70. d'EUc tot ïi flayT*^ 1 5, J pen. hoc veel fal dat
^iSelöopcnVbörij7^J'E!ten? facit lyi guld. 13 ftuyv.

191 De Praéfyck,

71. Item , I pondc tot 6 fchell. 9 groot, wat koi»
Aen dan 15- pondt ix oneen? facit f pond-vl. 6
fchcU. 3j groot.

if II oa(^n.

6-9 groot.

90 . '
groot, it 6 isvani fchell. • 7 — - 6

(jisvanógroQt. y 3"^--^ 9

«

onc (Sisiran iporidt^ 3 — - 4^

(4isvan8onc* ^ i — — 8J

«■rift

1016 — -- 35

Facit f

Bemerckt. Met het gcli dpct cndcf Wctckt cVcn als
gy van te voren gedacn hebt...Da€rnaer deelt de oncen

in 8 cndc 4.
De 8 oneen i$ van i pondt de « dacr voor neemt

de helft uyt de 6 fcheU. en 9 groot, komt 3 fchell. 4 J

grooien.
De 4 oneen is van die 8 oneen de j . Daerom ncfpmt

de helft uyt de 3 fchell. 4; groot, komt 1 fchelL 8}.
gfootcn. Als dan Addccrt te Cimcn , foo komtcrfacSt

als boven.
Infgel i j^ks doet mede met defe nacr-volgendcExem-

pelen.

ji. Het pondt tot 14 ftayv. ii 'pen. wat beloopea
n 13 pondt 10 oneen ? ftcil 11 j guld. 8 Aufv. 7l

dan
pepningen

73 Een

^te ióru Rehmnge. ig\

73. Een pondt tot 1.9 fluyv. 8 pen. wat kollen dsa
1 1 ponldtp onc? facit 11 gald. f*ftuyv. 7^ pen.

74. Het pondt tot 14 fchell. 8 groot, wat is dat voor
xg pondt 13 oneen ^ facit 14 pond-vK lofchell. 7
grooten.

7f . Als I pondt koft 1 7 fchell. 4 groot, waf ko»
fien 39 pondt if oneen? facit 34 pond^vl. ii fcheU.
3 grooten.

764 Een pondt voor 18 ftuyv. 14 pen. vat belod*
pen I ƒ . pondt i ^ oncicn ? facit 14 guld. 6 fiujv. o^

penningen*

77. Voor hetpondt betaelt men 1 1 fchell. 4 groot«
wat koften dan 43 pondc 13 loot ? facit 24 pond-vU
IS fchcH. ƒ J groot.

78. Als I pondt betaeU wordt met 13 fchelï.Sgroot*
vat fal men dan betalen de 5 1 pondt 1 9 loot ? nc. jf
pönd-vl; ƒ fchell. 1 J groot.

79. Item , foo I pondt kolt 3 guld. 1 6 Iluyr. 1 1 pei>«
wat koften dan 2.7 pondt 6 oneen ? facit lOf gold.t
ftuyv.o^peni

2^ 6 onc*

3 - 16 - 12. pen*

81

Öüyv.(ióisvani guld ' 13 — • 10

(.fisvanicftuyv.l 6 — — ijT

(t isvanj* ftuyv. 7 1 — ^ 7

pen. (8 is van I ftuyv.^ o — *- *3 "^ ^

{^4is van 8pen. | . o — r- 6 — 11

onc. ( 4 is van i pond \ o -~ 19 — 3:

.. (iisvan4onc.| o-— 9 ^ 9i

Facit loy — ~ i — of

• Onderwys.

Voor ccrR MultïpHceéit 17 pöiid€n irirt de jfüW^
Da^r nacr verdeelt 4c ftwy^. tot gedeelte vm gulA
Üic pen. tot gedeelte van üoyv.endc de oneen tot
gedeelte vail pondca, gcüjck hier bövtn vertoont
fvordt^ 't Wclckjodaea hebbende, foo bcwcrckt.
, Dat dcvyyie i o (wy v, is van i gnW. de ^, Seo neemt

^êt dtfletfs Nomber de helft in de i? ponden , foo
kooit daer voor 13 guld., 10 fluyy. ^ • , ^

Vqorts^ atfoode s myr. h vandc 10 (tayv.de ■. Soo
neemt daer voorde hclfi ayt de 13 gold. loöüyv.comt

^ i öayv.ïsvandejÖüyv.hctA. Daerom neemt
dacr voor het vyfde-d^clpyttfc óguliijftuyv.comt

* ^ g'peivis van de i ftoyr. de ^. Daerom neemt
daer Vpor de hclfiuytdc i guld. 7 ttuyv. komt 13 ftuyv
S 4)cn«

De 4 pen. is van 8 pen. de f Daerom neemt daer
voor dcJM:lft uyt de 13 ftuyv. 8 pen. comt 6 ftuyv. i x

De 4 opeen is van i pondi het J. D^eroin^ecnic
dacr vo^ii ha vierendeel uyt hetgene i pondt kpft, te
veten > ayt 3 guld. 16 üayv.. ix pen, comt i^ fluyv,

' Dc2anccfti*vaii4onccn de^. Daerom neemt dacr
voorde hclft«yi4e 19 ftuyv. j pen. comt 9 ftujv. 9f

'^Dil alfci met góéden verfta^de bcwerdct endé;»-
ftell bcbbendeinalftlcken vervolgh cndcordcr j^lijck
ifcvofcnduyëcUjckaengiiw^n wordt, foo Addeert
libdantfi (amen, ali.wrcn gclcertUjComifecitiof

^^" gnid^

efêe kêfÊt kehrnnge. j^ji

fuld. I ftoyv.o^ pen. als voren. AIukj bewerdkc mede

defe nacr*volgeode Ei^oCypetciu , .

80. Ah I pondtkbft^güld. 13 (lcqnr.6peiLWatfiiI-
len dan beloopen 3f pond( 10 oneen i 6dt t66 gakL
6 ftuy V. 7 J penningen. ^

tl. Soo het pondt kott s gald. 1 ƒ ftuy v, i i pen. vat'
koften dan 19 pondt i4oneeA?facit lyigola ipftuyr»
14 J penningen. * r

81. Het pondt voor 3 pond-vl.' 17 fchelK 9g;r0ol*
wat fal dan heloopen 31 pond^óoncea? fiicit 111
j)ond-v!. i9fchcl!.4^gh)0t.

83. Iqdien x pondt koft fguld. 1 8 ftuy v. 3 pen. wk
coftcn dan f 2 pondt 1 1 onctn ? facit j 1 1 gald. 7 ftuy v«
o^pen.

84* Voor het pondt Tprdt hctaelt 1 2 gidd» 1 9 fttty ^»
X f pen. hoé veel dan voor 3 7 pOndt 1 ƒ oneen ? fac. 491
^ald.fftuyv. ó^^peiv -

8f. Item, als 1 Laft Haringhkoft^égold. if ftayv*
8 pen. wat bctacit men dan voor 1 3 Laft 16 tonnen?
facit.

13 *— — to ton.
" 96 -* if - 8 pen;

78
. .117

ilüyir. Ciol$vaniguld.| 6-^-^-^10 -

(rifvanioftuyv % 3 — ^ S

jpen. (Sisvantftuyv. 1 ——.6- S

ton. (óisvaniLaft. i, ^% — «p. 7 - ix

■ (3isvan6ton. I 24 } - 14

^ (iisvan3ton. ^ g -— . ., - 4»

Fac. 1338 — ~ 14 - <5i
N % Vooc

VOO:
PCnn
Di
fldt!
■fcvo
9b da;

'.j: - -.-1 Jina:!.' ij ficym

^n^n j ^ jig^wss

^ hrURdttmnff.

XAfiModd.Schcp. '
IJ- - 14 - 3
9f - 17 - 14 pat

IS-
**'yv.([o»vinigoH. 1 7 - lO

(fii vanionuyv.i 3 " 'f

(lisranioflurT.].' t - 10

10 Di FrëHyik^

' S6. Voot een Laft Haringh bctadt men 86 gald. i)
ftujrv. lo pen. wat moet men dan betalen voor i;
JLailea. li tonneA? fack 1379 galdcns 13 fiuyvers
^^ pconiiigcn.

87. Als men voor i Schip-poüdt Hennip betaelt
§6 gold. * 14 (tuyy. 9 pen. wat koften dan iqSchip-^
pandt IS Lis^pondt^ facit 872 guldens s i^ayvcra
i3t pen.

1' •

88. Als het Schiprpondt^ koft 43 guld. 16 ftayr.

11 pen. wat heeft pien dan te betalen voor 3$
Schip-pondt 12 Lfis-pondt? facit lysfgald. 16 ftuyv.
13J pen.

; 89. Het Schip-poftdt voor 37 guld. 17 fluyv. 13
pen. hot veel moet men dan bctaelen voor 43
Schip.pondi 19 Lis-ppndt.^ facit 1665' guld. 5 ftuyv.
134 pen.

90.. Alf een Laft Ro0{e koft 9f guld. 1 1 fluyv.
IQ pen. wat, fuUcn dan boften 2.7 Laftj u Mud*
den? fac. 2613 guld. 3^ftuyv.7^pen.

914 Ucmt £en Laftïact koft 95 guld. 17 ftuyv. 14
pen. hqe vcelfal men dan betalen voor is Laftcn,
14 Muddeii 3 Schepels? 1490 guld. if ftuyv.13};

péanihi^n.

Lifi,

'i «- ■ * . ' •

ïiaQMiidd.Schcp.

135-

jBiijrv.(iois Vin 1 gold. ; 7-10

(fitvanioiluyv.t ^ f-* if

(lisvaniofiuyvy 1 -- 10

pep. ( 8 is van 2 fluy V. ^ . o ^ ,j '^ %
(4 is van 8 pen. i o - ^ * li

(lis van 4 pen. V 0-1-14

fDod.(9is vanilaft. j. 3< *" '9 -^ 4^'

(jisvanpmod.^ : 10 «-» jj -» 1»
(lisvanjmod.^ 5 >- n •* ol±

(iïsnochvan3,j ' 3 - u -- q^*

&hepb(iisvaniipnd.j| i « if - 8,^

(f isvanifchep.; ' o r- 17 -- ix^j

Facit 1490 • if - Ijf^

Beiner<;kt. DeeltdeMuddeningedeelcêVaniLaft»
ende 'de Schepels in gedeelte van Mudden /ende doet
dan voorts foo als voren gelcert is cnde hier voren
daYdelijek wórdt vertoopt.

•1» •»

9i« Als eeq Schip-pppdt Vlas wordt gekoght yöor
4$ gold. xf ftayv* open* wat beloopcn dan Jf9 jS^hjp-

ii i pondt ^

. \

f 9^ / ^ tkWMIfidi,

póndt 13 Us-pondt endc j pondt? facit o co gald. 6

ftuyv. 4pfiw.>

93. Mcabetscit voor het pondt 1 1 gald. f ftuyv.
13 pen. hoeircd kotten dan 95^ pondt 7 oneen i loot?
picipjjffxld. iSflnyv.o'» pen.

94- Voor I Laft Haringh moet men betalen 83 guld.
13 ftuyy. 7 pen. vat 4an voor 17 Laftcn, 7 tonnen,
z k/nnckcna? facit 1 474 gul<|. 14 ftuyv. s\ pen.

9f. Alf 1 LaftHaringhkoft lOf guld. i9ftayv. 13
pen. wat fal; men dan moeten betalen voor 27 Lad
II tonnen, gkinnek. fac. ipi^y guld. 10 iluyv. 9^^
pcnntpg. .

96. Sooi LaftJRoggckoftj)8gout-gI.i4ftuyv.6pen.
wat moet men dan betalen voor f Lafl^ iSSackenj
I Sch^I ? facit ^33 gout-gl.a 7 ftuyv. 3^ pen.

Bemercki. Deelt de ftuyv. in gedeelte van goot^ml»
den$ 1 1& ftuyv. De pen. in gedeelte van ftny vers. De
Sacken in gedeelte van i Laft a 4^ Sa^kea. Ên de
Schepels in gedeelte van i Sacki 3 Schepels. Wercht
dan «is te vöt en i^ gelcert

^ £brr {^^^ noch Jierge^cie Exemfeku;^

S7« jSoo I I^ft koft 97 gq^d. o ftuvv. 1 3 pen. wat
en dan 1 3 Laft , 5 tonnen 3 kinnekens ? facit 1 308
gttld^ o ftuj V..8-* pen.

9|S/Écn Schippondt Vlas tot43 guld. 14 ftuyv. r i
pciC wat kbftcn (Jat i9Sdhip-pondt, 19 Lis- pottdt,
chdc'r3 pondt? &cU 874 güld.4. ftuyv. 14 ^ pen.

99. Als een Laft Koorn betaeldt wordt voor rö3
|;uld 7 ftuyv. 1 1 pen. op hoe veel komendan te ftacn
i*x JMtTïy'xi MuddcpVaSeHcpcls? ftCiiySgftld.
jftoyv.lfo^ij pen. ■ » . :

' ' looitcm,

ftttyr. ( ^ i* van I gold.| ^ - /

1 ^

O - l -* 9

(lis vw8pto.5.

dat Ofcr&lcx de pénrimijcn een «ï « g»öótóngteete

veel IfS^mi «U ons iHwRigh i» ,; ooi é« <»«"«««»
, . b*S»M»#?k te deelou Van gh^cn o«)6k4eSd«.

'*oo , l>tPra%€t

pl$ dié 'titt grootcn gedeelte van i Laft fobdeo we- .
Kn^ daerommeDecmimenfoQveeteinQddeiiirïsons '
dicnftigh ii .omdefclve Schepels te dcelen-öciwcyck
doet men even als van te voren. / ; .

All^cnclijck moet men vel letten, datmcnde val-
fchc getallen dic,mcn lót onfcn dicnftc nootfacekclijclc
pecft genomen , cndc de getallen die men daer door
vcrkryght , met ftrcepkens doortrcckt foo haeft als
men dicgertelt heeft , .op dat men die in't Adderen
^let mcdeiocentelt. Gelijck het fclvc hier vorenduy-
oehjck wordt vertoont. ♦

Alfoo bcwercktmedc d^fe naer-voI«ndc Exem-
pelen.

loï. Sóo een Laft Ro^e'koft 87 gout^guïd. o
dayv. io»pen. hoc veel dan 21 Laft, oMudden, ^j
Schepel ?ÖCi i SjOgout guld. 9 ftuy v. i^*| » pen.

102. Een LaftHaringh tot 93 geld. o (loyv. 7 pen-
Vacr vopr heeft men i9Laft/ö tonnen, z^ kinnek.
^& voor 1772 güld. 14 Htijv.id^i pen.

103. Een 'Schip-pondf Vlas voor 47 gold. o ftuyv.
o^ pen. >wat fullcn dan koftcn 13 Schip-pondt o Lis-
pon4t, q» ppndt? facit(5ir gald,;^ %v-i*T|ilpcn.

104. Als? een pondt koft 9;gald. y ftoyv. ,o| pén.
wat he^ft men dan tebetalen voor 57 pondt o oneen
S^ engcUchcri? facit ^27 guld. 10 Öuyvers 13!^
penningen.

1 9 ƒ . ff ét pondt voor 6 pond-vl. o fchell. o J groot.

wat.fecloopen dan gf pondt, ö.oriceh,o cngelfchcp,
pj afcn? imsjo pond-vl. 6fchcll.7^»|^| groot.

1^6. Item 4 li Eilp VQOT ƒ paM. 3 ftuyy« ófta.

hoc

hoe Tcel köften sf* EUcd? itf». lügaH* 9 finyv
j penniogeD.

Sfi Ellen:

• • *

y - 3 - 6 pen.

^pyv. ( lisvan I gold. !^ , 3 " ^^

( lisvanifioyv.^ i t ly .

MM

pen. ( 4 van i ftayv. J o - 8 '^ ii

( lis van 4 pen. V © "• 4 T .4

Ellen 5 ir*- '3ï

i8i - 3 - iji

■^-i- ■ ■■•2.

364*- 7 - »f
Facit m r 9 *• f :

Bpmerckt Wetckt Voor eetftin alle manietenrab
voren geleert is j enalsdanAddeertcefamen^ konpt
i8zgald.3(foyv»ij'| pen. Die Multipliceert inetdea
l^omber van if ^ ïynde de ^\ ,komt 364gttld. 7 fiayy.
IJ penningen.

Daer naer Multiplkieert x^ met den Nombervfn

het gebroken j en treckt den Teller mede inj komt
3. Daer mede deelt de 364 goldent 7 ftay vers i ƒ penr
ningen* Sookomter facit als voren» gdijck boven
4oydclijck te ^cn il.

io7.Al«

ip^ AU i^ EBc koÉ« ójokl. 7 Aifr. I jMAoe
veel kofiendan 43j Eltai? fiic. 106 gold. 7(bfr.
13 peimiiigen.

109. Hoe Viel koflcti ip} pondt tb i^ pondtkoft

% pond*vK 9 fchelL 10 groot fiicii f 8 pond-vl. 1 1
<iehe)L X groot
109. W«c moetnenbetaten ^S^pondcali i* pondt

kofi 3 pond-vK lofchelL 7 groot* fiic ii3poiid-vL
4 IchclL 6^^ groot.

I ia Voor %i Ellen f gaU. 6 flajrr. ti ^n. hoe
▼eel i$ dal voor 163J. Eikn ? Buc 367 gold. i ƒ ftoyv*.
13-Jpcn.

III. Men geeft voor Sf^ EHeii t6 gald. i3ihiyv.
13 pen. bpe veel voor 40^ EUen? fac. ixi gald. S
fciyv. 6ji pen.

xia. De 3^ pondt koften 7^ gald. vat koften dan
31^^ pondt? fiw;78.gald.9ftayv.io|^ pen.

1 13. &K> men betaelt 8^ gold. voor i; mael I7
CHcAi lioeWkoAMi^an if^ mael 4| Ellen ? facit
2o8tgiild.j%fliiy% 6^^^ pën:

114. Hoe veel heeft men te betalen voor {. oyt 7
4Dt 41 * pondt I air ^ ende | tot ^ fc6R | Hjt ^ctide

t6 fthdl. ftc» tppoad-^lft fi^n. f ^1 ^root.

iif. Menbctaeltvoor3^ miél'|èn tif^póndt^
föpoïid-vL i7fchclL ij gr. min ( raacf 13 pc«Ki-vi
wat ftillen dan beloopen io9|^ pondt mia^^ ende^
mael 7| potid« 6itf. itf^ pMêi^I* 10 feheU. Stni ff*

Kil-

Waerdoorgelccrtwofétdci dagtljrckCshcAcc»

rioge ( van koopen ende vctKoopen ) op

cco ander maniere gehtel kort en

goedt te bere eckenen»

I. ftem ) I Elle Boii)bi(yn voor i7ftoT¥. iipoo*
watkofico-cUui ijL^Blen? ftck 13 gala^ó flayv.
4 penningen.

17 ■ ' iz

Facit 13
^ • Qitderwys»

MaUipliceeft if aaaet i« )>eo. komen: 1 80 pen.
die brenght tot ftayvers komt 1 1 ftny vers 4 pennin-
g^n. D9erafftt4e4pe|iniogeD onder de «linie ^ ende
behoudt 4e 4 1 Ilóyv.

Daer naer Multipliceert ifmael i7ftuyviendeAd*
fteot dapv loe de voor& 11 ftuyv* nieken te fiimen
z66 iloy v..die brenght tot guld. komt 1 3 guld.6 ftuy v.
die fet onder de linie als voren.

Sookonuer f$txi 13 guld. 6 fluyV. 4 penmngen^
genjek boven vertoont wórdt > all0o doet mede met
deft naert^olgeMle.

X. d^BIlfiéot I » fiayv. ppen«{i0e veeldan 1 7 Ellen?
fae. 10 guld. 1 2ftuyv. 9 pen.

3. Als een Elle koft ipftuyv. 6 pen. wat dan xy
Eikn? £«ciii^|ttld. 3 fi^v.i ipci*

4*d'EUe

*04 DePraOyti;

4k o EUe koorde tot iftajfv.spcnJioe veel Of Ëlien^

in?- ff?^^^^^ 3 %v. 14 pen. wat koftcn dan no
Jölco ? fac, 2 1 guld. 6 ftuy ¥• 4 pen.

6. BenpondtRofyncnyoorj'ftuyv.minccnoorticn
hoe veel koftcn 13 pondt ? facit f guldens 9 ftuyr.
4 penningen. * ^^ ^ ^

r Een ElleSatyntot lyfchell. 1 1 groot. wacr voor
19 Ellen ? fac 1 7 pond- vl. o fchcll. y groot.

8. Item, ais mend'Ellc koopt voor i(Jftayv. li
pen. wat fcoöendan iBj EUen?facit i ƒ guld- i4ftayF.
I pennine^

penning

16 ■ IX

i8j Ellen,

if ■ ■ I 8

(I il van I Elle ^ 8 6

{^isvanj , | 4 3

OTMMMMM»

Fac. 15 « »- '■» 14

mm

Bemerckt. Moltipltceert lóftnyv. 11 pen. mee de
98 Ellen . als voren is geleert 9 f 00 komt daer^ voor
!ƒ guld. I ftuyv. 8 pen.

Daer naer deelt de | Ellen in gedeelte van i Etle;

en neemt dan voor de ' de helft uyt de 16 fluyv. ix
pen. komt' 8 ftayv..6 pen. voor J Elle.
. Ende vermits ^ is yan ^ de helft. Soo neemt dan
iioch de heiftufytde8ftayv.6pen/komt4ftttyv.3 pen.
voor J Elle.

Addeertdante famen, (bo komtcr &ctt if,gald«
14 ftuyv. t pen.

' • * ■ •

9. d'ElIe Toor 19 Iteyvers to pensKigen w«er voor
' ' •' lilEHea

0jie hrU Rehmnge. aof

lil Ellen? facit iz gulden» lo ftuyvcrs glpcn..

I o. Een Ellc tot I f ftoy V. 6 pen. wtt koften dan i ^

Ellen ? facit i o gold. 3 (luyv. 1 1 * pen.

' ï I. d'Ellc'Armofyn tot 11 fchclL7groot.boeVcel
25^ Ellen? facit 14 pond^vhiifchell.^lgroot.

12. Als men d*£He koopt tot 13 fibhelU 9 groot-
wat koden dan 21^ Ellen ? facit 14 pondrvL ipfchcil*

oj groot. .

1 3* Voor een Ellc Lint f ftayv. 1 1 pen. hoc veel
dan voor 33; Ellen? facit 9 gold. 10 (faiyv* k*pen«

14. Een Ellc koorde tot 4 Auyv. 1 ï jpcn. wat ko.
fiendan 97I Ellen ? facit 22 guldens 18 ftuyvers 3^
penningen.

if • d'ElIe voor 3 ftoyvers 7 penningen waer voor
dan sl^ Ellen? facit 9 gald. i6(tuyv.iV| pen.

1.6. EenElle Kaffa ofte Tarfenilic tot 18 fchcll*
1 1 groot, hoc veel dan 14^ Ellen ? faf* 13 pond-vl*
i9fchcll.oi groot.

1 7. Item , een Elle Laken koft ƒ gold. 9 ftuy v. 6

Sen. hoe veel iz Ellen ? facit 6 ƒ guldens 12 ftoyv^
pen*

6

12 Ellen.

Faó. ti{ .^ " 12 Ml 8

Bemerckt. ' Voor eerft , Multipliceert 1 2 mael 6
pen. maken 71 pen.endc doen 4 (luyv. en 8 pen. bet
de 8 pen. ende behoudt de 4 (luyv.

Daer naer Multipliceert 1 2 qiacl 9 ftuy v. ende Ad-
deert dacr toe de voorfchreven 4 ftuyv. maken te la-
men 1 1 2 ftuy vers ende is ƒ guld. 1 2 ftuy vers , fet de
1 1 ftuyvcrs ende h^hou^t de ƒ guld»

.Ten

io6 DiPrdSyckj

TcA teften^ Maltiplieecrt litnaelfgüldensende
Addflcrt daer loc de voörfthrevetf f guldens matckt
te (tmen 6f goldenf» fd die ten vollen uyc. Sboko»
ineoder ftcifi^j gald. t% ftuyv. S pau als voren ver-
toont wordt.

' 1 8, Het pomjt tot 4 gald. f o fttiyv. 7 ptn. hoc veel
dan if oondt? fac.67goId.1d ftuyv. 9pcn.

19* Een Ellc Laken tot 6 guld. 11 ftuyv. 9 pen:
hoe y^l Z3 EUen , facit rf t guldens f ftuyvcrs if
penniiRen.

io. All d'Elle koft 3 guld. 17 ftuyv. 13 penningen
wat koften dah 30 Ellen , facit 116 guld. 14 ftuyv.
é ptn. '

21. All een Elle koft 7 gqld. 13 ftuyv, ;i4 pennin-
gen wat koften dan t^ Ellen, facit 146 gaW. 3ftuyv*
10 penningen. '

il. d'Elle vooi^ 8 guld. 19 ftuyv. rfpcti. hoc vccl
21 ToMn^, facit i88guld.t8Attyv. it pen.

23. Item, als men voor i Elle Lak<n nnoet bet^
kn 7 guld. !ƒ (tuyv. 9p^n. iratfulIcndapkofleD 16^
£Uca> £icit 1 26 gpld. 7 ftoy v. 1 4^ pen.

7 i; 9

'• ' — 16; Ellb.

12,4

TOor'EJl. I 18 '14^

m*

Facit 116 — ■— • 7 - ■ '■ 14*

24. d'EUe tot 3 guld. 9 ftayv. 8 pen.^ l?ioé veel y^

Ellen, fac. I23«il4* 7 ft^TV.4pen.

2f . Een poocK WQtdt gckoght «oof 4guld. i^flayr.
6 pen. wat köftco dai^ ii^ pmtk^ fiunt 88 {^ 17
Any^, I « pen« 26.AI&

x6. Alsd'Ellc koft f gald. 1 6 fiaTV.^ 1 1 pen. hoe
yed koftqn dan xox Elko 9 Ü9i iiSgok). a fbyr.

17. Item, ccn ElUi voor 4 guld. 1 1 tbajw. i o pen.
hoe veel kodcn 13^ Oten, ttcif 6i gold. 19 floyr.

tl r^^ 10

i^iEUiii. /

■**»

Facit 61 — 19 — T- 1}^

a8. dUfc tot 6 gald. 7 ftuyy. 8 pen. wat JfcoSen
dan ï7j Ell^, facit 1 13 gold; j teyv. i pca

29. Voor een Ettc vordt bétaeit jfpfi. 13 ftayv.
6 pen. wat ifoftcn dan wel 1 ƒ J Ellcn^ fadt i i7g«d.
iSflayy/aJpcn. ,1

30. Hoc veel beloppca %f^ Ellen , als een E!le
köft9guld.i7 ^yr. 4 pen. facit zfoguld. 17 ftuyy. 8«

penningen*

*

kflft u ^ef«n,
Pst ^ordt by iedir mtnfth Unht^bf^ tfotf

0^

UA Di PraSyck,

I /

. OmUfwys vtm dtfe naer-volgende Etstmpikn.

Vcrkieym het voorde tégen het achterde-deel > en«
de wat u als dao in*t achter fte7deel overblyft , daer
mede Maltiplièeert het middeUle-decl , het prodaft
is uwen facit

Anderfins , vetkleynt het voorftc tegen het mld-
delde-deel, endc wat u als dan in't middelfte-deel
overblyft , Multipliceert dat met het achterftc-deel ,
het produS is uwen facit als voren, en gelyck hiet
volght by Exempel.

31. Soo 15* Ellen koften 39 guldens ti ftayveri
8 penningen ^ wat koften dan 45* Ellen > facit i iS
guld. lóftuyv. 12 pen. -

Jf ^39- "-4 -'H

f ' — . - 3 jf •— ^

3' Faa u8 - 16 - 11 ff

% — i —

I 3

Bcmcrckt. Vcrklcynt voor ecrft het voorfte-dcel
met f komt 3. Met de felve ƒ verkleynt het achteöe-
deel , komt 9.

Daer naer verkleynt vcdcrom het voorfte-deel met
3 komt I* Met de fclve 3 verkleynt oóck liet achter-
ftc-*deel komt 3. Daer mede Muliiplic het middeUte-
deel, het uyt- komen van dienis uwen faciuGelijck bo-
ven vertoont wordt. '

Aq«»

ifie harU Rekeriitge. aoj)

Facit ii8 - i6 - li

Bcmerckt. Verkleynt voor eerft het voorSe-decl
inctskomt f.Met de fclve 3 vcrkley at het middelfie-
dccl^kotni i}M» x^

Diier nto terkleynt i^ederom het voprfte-deel met
5 kbmt I • Met deu s veckleynt oock het middelfto
deel, komti, 1% j 1377^ ^^ ^^^^^ Multipliceert
met het tchterfte^dcel , het uyt-komen behoudt voor
uwen fkcit alt voren i en gelijdc boven vertoont
wordt.

AUs. Om te verkleynen meught gy ^Itydt nemen
èen getal naer o eygen believen , alloenelijck daer o^
lettende, dat het getal foodanigh zy , datgy daerme*
de het voorfte tegen het middel tte, ofte tegen het ach*
terfte-deel verklcynt fbfïder óver^fchleten , immers
fóo naer als^t mogeliick is, om het moeyelijck cndt
fwaer Mrerck van de gebrokens te myden.

ji^ Als men 18 Ellen koopt ^oorifguld. lóftoyv-
f pen. wacr voor heeft men dan s4 Sl^cn , facit voor
77gQld. 8 ftoyy.iypcn.

33. De II Ellen tot 37 gold- 10 fluyv. 9 pen. wal
kolten 60 Ellen? facit 187 guld. 11 (tuyv. 13 pen*

O 34 Voo^

34. Voor Z7 Ellenheeft men betaelt 3 3 goId.S ifaifir^
óptn.wat kofieodan 108 Eiteq^^ £iCi( 133 guld. 1$
fiayv. 8 pen. ^

3f- i}oevcel7i£11eD,^!snuec|vpor if gald.9.ftuyv.
6 pen. koopt 9 EUèh? facit 203 ^Id. ij* Ttayv.

36, Item, óÈlIeotot 18 guTd. lè ftuyv. f pén.
hoeveel dan i o £Uen?£lCit'30. guldens lymyvers
3 pen. ^ ;

^.«^-^ 18 - 10 - s — - /n^

3 ^- 3 - 7 ƒ

fack 30 - 17 -- 3 .

Bcmcrckt. Verkleynthct voofftc-dtdmct 1 komt ^.
lEndc het achttf fié^cS ttiti de felv^ 1 komt j .Dacr liacr
Dividccrt htt önddclfte-dce! Wef het voorftedccl 5
koirit güld. 6 , 3 i 7. Dat t)rif ö M^kipliccert met het
lÉéHibrilé>déel ƒ ^ kothtfacit 3Q gold. 17 iluyv. 3pen.
«1^ b€^<m 10 Jtti is.

:Nötó. Moltiplicccrt het middelftc-dccl 18 , 10 , ƒ
iüét hiii acht^rüe-déel f , endc hdttiyt- komen Dhrideerc
door het voorftc-decl 3.^ Sookomtcr oock ftcit als
voren.

jbuUrt, n$Jt ogi^ btqmem, '

fi — — ig - 10 - ƒ • • /^

■■ ■'— 1» H

18 - 10- ƒ - if

♦ 6-3-7

f 6-3-7

Facit 30 r 17 " 3

6c>

4fie kmtltiiÈtni^. Mi

Beitlerckt. Divideect het vooffte-^cel in het ach*
terftc-decl ^ komt i * . Daer mede Maltiplioeert het
middcirte-<^el , geleek Vertoont wotdt. Soo komter
f2K:it als voren.

37. Als 8 EHen worden betnelt met 3<Sga1d. 6
ftuyv. i'i e^n. Wat koften daaó Ellen, facit lygoid;
ƒ (tüyv. i'i>cn. . , ^ ^

38: De I s Elten voor 1 1 gold. 7 ftuyv. 8 pen. wat
koften M Ellen, facit iSgüld. 4tluyv.

39. Soo 1 1 Eïlen kbfteü 41 guld. i óTtüy v. 7 pen.
hoe veelkoftendan ƒ6 Ellen >facit x 1 1 giild. loftayv.

épcn.^ » • :

4a Wat koften 48 Ellen als men voor 40 Ellen
' bctaclt 1 33 guld. oftuy V. f pen. facit i f 9 g^ld. i i ffuy v. •

6 pen, /

, 41 . ïtcsm , 27 El!^ Voor 46 guld. lo flcy v. f pen.

v^at koficn dan 36 Ellen » facit 62 guld. o fiuyven

(,t penningen. \

^ '-r. — ; — ^— — 4 ft "^^-^^ ' •■

3 1^^-1-4 4

3 ■ ' ■ ^ ■ ■

Facit <Ji - o - 6y

41. Als 20 Ellen koften 65 guld. ófiuyv. 3 pen.
hoc veel koften dan 35* Êïlch j tacit ï 1 4 guld. ƒ ftuyv.
i3ipen.

43. Soo 32 pondt Koopmanfchap is gekoght voor

Só guld. ó fcuy vers 6 pen. i^at koften dan 2^ pondt»
fcit 42 guld. I f ftuyv. s i pen.

44. Om 83 guld. oftuy V. 1 1 pen. heeft men 14 El-

O 2 ICJBj

iU a/u isrte Jtekeniftgé.

feil, wtcr TOOT koopt men 33 Ellen, fee. iiièold.
lyfmyv. lalpen. ^.

45. licm, 15- Ellen worden beraelt tot 116 gold.
io ftuyv. 13» pcm wat koftcn dan4oEUcn? fiic, 186
guld. 9 fwy V. ^^1 pen.

^1* ^'— 116 - 10 - i3« — ^^

Fa^it 186- 9-- y^j

46. Voor 16 Ellen betaelt men Sogold. if ftayVé
1 104 pen. hoe veel dan voor 36 Ellen, Acic 181 goW.

!ƒ ftuyv. 3| pen.
47* Soo iS Ellen koöen idoguld. 13 ftuyv. 4J

pen. wat koftcn dan %i Ellen, fac. if6 guld. 7 ftuyv.
ifliPcn.

48. Indien I co pondt koft 36pond-vl. ii fchdl.
fx groot, wat betacu men dan de ys pondt, fac. 17
pond-vl. 9 fchclL 3IJ groQt.

49if Als 49 pondt koften 38 pond-vl. 1 6 ichell. i o^
groot, hoe veel 77 pondt\ fac. éi pond-vl. o fchell.

f o. Item, foo men voor 36 Ellen geeft 3 f gold.
16 ftuyv. 11 pen. hoe veel dan voor i68. Ellen, fac.
167 guld. 4 ftuyv; z3| pea

/ •

<r4

— 7 ar

3 -yoi - 14 - 8 • «4 .

F«dt 167 * 4 - J3f

Qemerckt. Vcrklcynt het voorftc cndc het achter- ^
ftcdeel tegen malkanderen 9 ali voren is gelecrc.
Soo kpojtcr in 't voorUJc-dccl 3 ^ndc irft achtcrftc-

deel 14.

Om no de Multipliccringcfublicli jck te dóen , foo
neemt twee getallen > die in malkanderen gemaltipli-
ceert zynde effen 1 4uyt-brengent 't weUk 2 en 7 i) ,
irant X mael 7 is 14^ .

Maltipliceert dan het middeltte-dcel ccrft met z , en-
de het uyt-komen noch eens met 7. Ende 't gene o,
daer oyt voor-komt , datDivideert door het voorde^
deel. Soo komterfa^it ais voren, gelijck boven wordt-
vertoont. Alfoo doet mede met (ieic naer- volgende.

fi. Soo 24 Ellen koften 7f gald..i5' fioyv. xo^
pen. wat kofien dan i SoEIlen « fac. f68 gald. 7 fmy v.
8| pen.

j2. Voor 45 Ellcn^eft men 179 guld. 13 ftuyv/
9 pen. boe veel voor i<^ Ellen ?fac 43 1 guld. f ftuy v.

8tP«V ^

f3. De 1 10 Ellen tot 96 guld. 7 ftay v. ^ pen. wat

koften dan 432 Ellen , facit 346 gald, 19 fioyv. il

penning. . . >. *

f4. Mtn koopt 168 Ellen om 100 gold. 9 uuyv,

'03 7*P««^'^

114 DfiPrafiyck^

7 »pen. wacr voor du xizo Ellen, i«dt 669 gpld.
16 ftuyv<9 peih

SS' Item, eepLAfiHarii^voorpigald. I4ftiiyv.
11 pcnr. wat beloopcn s Latten,, 3 tonnen,, f^c. 486
gold. 1 7 myy. 7 pen.

Laft. guldiftuyv. pen. Laft.Ton.
1 — — 9i - 14 - 12 — ^ y «

^ _ 178 -4-4

3

7 ^J'

1947/" 9-1^ t

4 - ai

Fac. 486 -• 17 •- 7

■ \

Bemerckt. Brcnght het voorfte ende het achterfie-
deel tot tonnen, ende werckt dan voorti fooals van
te voren is geleert , gelijdc boven doydelijck wordt
vertoont. *

S6» Een Iiaft Haring koft 105* ga\d. 12 fiajrv. 6
pen. hoe vcelkofienSLafien, 9tonneo ,fac.9a4gald.
3 ftuy v. 4j pen.

' J7. Een Laft Rogge koft ^7 g-gaW. i ƒ fliiyv. S
pen* hoe veel koftenóLaftenen i8Mttdden,fac. ƒ83
g-gold. 19 fluyv.o pen.

fS. Het Schip pondt Vlas tot 39gald. 16 ftuyv. 4
pen.watkoQeh loSchippondti 16 Lis* pondt, facit
419 gnld. 19 ftuyv. 8 pen.

• S9* Het pondt voor ix gald. 1 f ftayv,9 pen. hoe
veel koften 1 3 pondt 11 oneen > fac. i js gald. 1 3
ftuyv. w» pen.

öo. AU een Schip-pondï koft 47 goW- 1 1 finyv-
9 pen. hoe veel fal men dan moeten betalen voot 10

. Schip-

* ^ hoe lUhifbigf. . aif

^ 61. hem, ly EHcn kotten 97gald. i7fi«yv- M
pen. wat koft dan i EUc j fipp- 6 guW. lo fiuyv- 8»

penningen.

Ellen, güld.ftayv. pen. Ellen.
iS 97- 17- »3 — *

J ^9- II - 9

3 --' — ^ — ^ ,

Facit ó -^ 10 - 8y \

6i. Alsinen4fEll«nbetiidt*oot463j{)ild.4fittfV-
4| pen. wat koft daa i EUe? fitót ƒ j?it<U lü öi»y»-
I j* penningen. ^ • .

63. Soo 100 pondtkQftcp af goW. lyfmyv.gpen.
op boe vcej comt i popd^M ftaen? facU 7 ftuyv«« if

piinnirigen. r , •

64. Men koopt een Laft ^loggc voor loögoot-gl.
M ftuy». ia pep. hot dier i»<|ai;hct Schepel? faatij

éf. H«Scl«pt>o|idtVlas voorfó^old. ipftoyv.
vraer *ooc heeft rncö dai||ict piplt^fiifrwor jupjr'-

Cafliers Rekeningen in
P R A C T Y C K.

i. Ecnen Caflicrontfanght ü 38 gold- ïo ftiyv.op
ccn fcb^Wt vw iJójRoad vj. Vragc boe veel rcftcfr^

O 4 * *^

^

%i6 €alfiérs Rtimitt^e mS^r^Oytk.

ter noch coc volk M^iage? f^ii lOpoiKJKTl

fchcll. 8 grpqt.

i. I

376 pondvU
- — "^6

Eldens 2if6
, taclt 113.8 — ■' »■ ■■■ jo

117 -^ -— 10

«te

facit 19: —n —^8

Bemerckt. ipond-vL is ti gold. Daeromme .Multi-
pliceert de 376 pond-vl. met 6 tot gold. komen 22 ƒ 6.
guldens. E^r af fabltraheert 4e bcuHt^e, ^0 re-
fieerter 1 1 7 ^Idens 10 ftoyyers* Die Divideert oiet
6 tot pond-vL komt facit alt voren > ofke doet als
▼oleht,

fóvideert de betaling met 6 tot pond -vl.ende treckt
die van déiTchuldt, ibo komt facit als voren j gelijck
hier onder vertoont wordt. .

gold* fioyv. f^ond-vl. fchelKgrooi^

^138 — 10 376 — —

6 — — — "~ 3^6 ~ 8 — 4
pond-vl. 3^6 — 8 — 4

mmmmt^m^t.

Facit 19 — II — 8

X. Eenen Caffierfal ontfkngen 261 Rycxdaelders;
hoe veel Daelders van 30 fiuyv. maken die? facdsr
Daeldew. ^^^

Bemerckt. Eenen Rycxdaelder doet f halve gul-
dens^ en eenen Daeldcr 3 halve guldens. Daeromme
Multipliceert de Rycxdaelders met 5 ende het uyt-ko-
mm Divideert met 3 j bet pr oduft is uwen facit.

3. Hoc Ycclfiirid. iyn in I)«Utt»^3<^™yvcriï

fadt ijf guW* 16 ftoyv. ^

4. Men ontfanght van eoien Caffier if o gont^K
i 18 ftuyv. die ons betalen moei 3^8 galdcni , Vra-

f;. hoeveel gebreeckt nochaen debaalii^e? ütót
guldens.

i{0 Schuldt 3fS

.^— j Betaling, jjrp

iyfo —

Ffuut 8 goldem •'

3fo

Bemcrckt. Moltiplicecrt de if o gout-guldens met

Ètotvic^ftayver$-pcn.endc da€rnacrde4 ttuyvew-pcn.
►ivideert met f tot guldens komen 350 galden$.t)ic
Sobilraheert v^ de fcboldt » foo Komter faci^ ala
voren.

f. Eenen Caflier ontfanght 39f gout-gl. 24 ftuyv.
8 pen. in betalinge van 65-0 guld. ix ftuyv. 4 pen«
Vrage^ hoe veel gebreeckter noch ? £10.96 guld. 7
ftiiyv.' 12 pen.

d. Men orirfanght 214 fiucken van achten ,z%
fchell. ho^ vc^l pond-vl. zyn't i £wit if pond-vl. 1 2
fchelh

7. Hoe veelDucatons i 3 guld. 4 ftuyv. het fiuck
<al men ontfangen voor SS<^ gald.fac. 171 Pucatóns
ƒ6 ftuyv.

8. Men telt 3 ftucken i f ftayv. in een v7orp,hoe
yéelguld. bedragen dan 3^^ vforpeuj^ facit 26guldeDa
f ftuyv.

Worp 3f .
— ^— 3 Vyf-ftuyvers-peiQ.

lOJ

Ftcit aó -'>— f

pSooi

»l8. C40|rr| RfihnbfmiiÊ^^Sfydi
: 9* SöQ Hieii 3 ftocke^ Cf ftojnr.tcit. voor 1 werp;
hoe 7cel worpen moet men dan lellen voor i6 gaU»
.f fwyv. facit 3f worpen.

ib. De irorp van ^ fiuekeq i iiftoyv. hoe vert
Daelders a 30 ftayvers ïyn 3f o worjpen j facit 700
Daelders.

1 1. Men doet f78 worpen , ieder Torp 4 fipcken
a 4 fiayv. hoe veel gebreeckterdan ineetilcholat van
1 20 pond VI. 7 fchell. facit noch 43 pond-vt. \ fchelL
S grooten;

IX. Soo men f (hacken & 1 pond-vl. 10 fchelK telt
voor eenen hoop, hoe veel pond- vl. lÜlcn dan uyt'*
brengen 4S1 hoopen ^facit 6oix pondvl. lofchcll.

1 3. Men is ons fchaldigh f68 gald. Daer op men
treckt XI 3 worpen >hoe veel pond-vl* gebreeckt oi|s
dan, alsdeworpisf fiuckenijftayv.fac. 68 pond-v}«
P (chcll. ip groot. /

j d. Hoe veel worpen moet men tellen voor \7%
•^ond-vK als n;ien telt 4 ftacken in eenen worp ^ i %
Wxf9. hetfinck, facit 44 f worpen.

if. Als {94 Worpen uyt brengen 137 guldens I2r
fioyv. tot hoc veel is de worp dan getelt j facit tot 8
fioyvers.

- lé. Item, 4 fohtlk in ^n worp hoe vad guldens
doej(i d^n 97 Torpen» fac. 1 16 gald. 8 ftoyv.

91 ■

i 19 -«

Facit 116 — — - 8

Bcmcrckt. lederen worp doet i gald. 4 frayvcrs
Daerotn foo fet voor eerft 97 guldens cqdc vermits
4 ftayvers is van i gqjdtnhety* Soqafiqpt dan noch

het

bd rj^itaidcel oyt de ftive 97gaI4. code A4ieoit dan
tfi finnen, komt üm alt vorea.

17. Men heeft 4 brafpenningen in eenen worp»
wat bedragen dan 131 trorpen » &cit 57 galdens i jr

ftnfiren.

1 8. Item, 4 halve fchelh io eenen trorp » hoe veel
bedragen dan 29]' worpen , facit 177 gold.

a9J
7 ƒ9

Anden.
»95'

3f4

2 ■

Fadt 177

f

Facit 177

Bemerckt* Eenen vorp doet 1 1 ftayvers daeromme
ftt voor eerft 295: halve goMeci ende neemt voor de
Z ftuy vers noch het | uyi de felve halve gutdcns ende

Addeèrt dan te fameo , komen 3 ƒ 4 halve galdens «
die halveert foo komtec fadt als v^en.

Anders. Neemtjirooriifmyv. 3vierfmyvers-pen«
ende Muldplioeert dacr mede j het uyt-komen Di-
videert met f vier-fiuyvers-pent foo komter facit al$
voren.

> 19. De Torp 4 vier-fioyvers-pen.hoe vcelbedrageti
%i i Torpen 3 fac. 1 84gald. 1 6 fiuy v.

Anders.

^461 4

r^"": TT 5H

Facit 184J s -T- — '

Facit 184— »6

Bcmcrckt

\

Bemerckt. 4 vtcr-fiayrcrs^n. is 16 ftèmrs om*
breeckt van 1 golden Mch het ;. Daerom foo nccim
het • oyt d^i3i cnde SobArahcett het lelve» het pro
dua ié uwen fiicit.

Anders. Mukjoliceert 13 ii worpen tnct 4 vier ftuy-
vers-pen. ende Divideert hetuyt komen door f vier*
fmyverf-pen. Soo konxer facit als voren.

1 *

20, Item, 4 ftucken a $ ftuyv. i oortjen in ccncn
worp,hoe veel bedragen igf worpen, facit i04guld.
i ƒ ftuyv.

Bemerckt. Ieder rorp is eenen ftuy ver meer als
I guld.I>aerom Addeert 9guld. i f fcuyv.

21. Vier Ttucken i 1 o^ ftuyv. de worp , hóe veel
bedragen 3 1 5* worpen « (^c. 66 1 guld. 1 o fcuyv.

Set voor iederenwQrp 2. guld^ ende Addeertnoch.
^\ voqr de overige x ftuyv.

21. De worp 4 fiucken a 3^ ftuyv.. hoe veel be-
dragen l^s wt>rpea, facit 122 ^Id. 10 ftuyv.

Set voor iedervorp voor eerft eenen halve. guldcQ
cnde halveert die tot guldens. Addeert dan dacr tóe

het ^ uyt de wotpen vopp de overige 4 ftuyv.

■« »

23. Item 9 ieman4t verwiflelt guld. voor Daelders
van 35* ftuyr* die men henof telt voor 36 ftuyv. Vra-
ge^ boe veel guld.hv verwiflfelt heeft als hy verlie(en
moet I pond vl. 14 ichell. 10 groot, facit 376 guld.
4 ftuyv.

24. lemandt is fchuldigh 262 pond- vl. i f fchell.
ende bctacldt dacr op 328 Daelders a 30 ftuyv. ep f78
halve Realen vaii achten, den halven ReaeU 24 ftuyv.
Vrage , t^oe veel Ryczdaelders i 5-0 ftuyv. hy noch
betalen moet , ftic» i f 6 'Rycxd. en 1 8 ftuyv.

2;.Iteniy

CaffUrs Rtkum^em Pra^ei. iiii

2f . Item, foo 'men ons pre&mcert te betalen met

Rycxdaeld. tot ƒ i ftpyv. die niet meer en doen als ƒ o

(luyv. ofte met gout-gl; tot 3 goM. t| ftoyv. die niet

meer en doen als 3 gold. irat van beyde fpccien fal
^ men nemen ^m de minRe-fchade» facit de Hycxdw
J-I -^ — — — — I ——.—.— 6i*

34 21 *^ 4^

gi» ^~— ■ .>^. » ij -" '- '■- ff

gr. — - r^^u;

4» \*f

16. Item , eencn Cailier riioet ohifangen 2 1 ^
pond- vl. Die gcprefenteert wordt tot TOldoeninge van
dien Realen vati achten tot 48 ftuyv. die men niet hoo-
gcr kan begeven als 47 ftoyV; ofte Daeidcrs tot qc
Huyv.'dic niet meer en doen als 34^ fluyv. Vragc,
weick van bcyden hy om de minüe fchade nemen
fal > ende hoe veel het verfchielt op de voorfchreven
(omme, facit de Realen, hctwclck verfchielt ij*
fiuyverr ^

27. Item, lemandt brengfat te vcrwlflclcn 180
Rycxdaeld. cndewilt dacr voor hebben Guld. Dacld.
en Króonen van clck even veel, Vrage hoc veel hy
©nifangcn Cal , fac. 1 00 üuckcn van elck.
V PraSyck is M ifer toe htil grondig ugelecn,-
U Geen volgt heeft weynigh mceyP^ dttsnai voort ufeert^
Watrt MekonftUeveni is , altydt met iever tracht
De kotffle te vehdom^ m hy fyn it^ volhaibê.

Den

-• \

ai2 'Dm VertierdeH

Den Verkeerden
REGEL VAN DRYEN.

Ondnwysm

Stelt de vragc allydt in het voorftc-deel, cndcmul-
tipliccerral^ dan het middelile ende het ^chterifte-dcel
te lamen^ het uyt komen van bcydc Dividecrt door
de vrage, het produét der felve is uwen faeit. Ofte,

5tcit de Vrage in het achterftedeel , cnde Multi-
pliceert het voorde ende het middelfie-deel tt famen»
het Qyt-komèn Dividecrt door het achterftedeel (tyo-
de de vrtge) ^tprodu.& isaTcn facit, gelijck.hier on-
der vertoont wordt.

I. Met I Tapyt die brcet ï% ^ Ellen kan men be-
hangen een Salc met 36 Ellen, hoe veel Ellen (al men
dan van doen hebben als 'mco neemt een Tapyt zyndc
brcedt 1 Ellen ? fac. 54 Ellen.

I* I

Brcet. Eli. Brect. Anders,

2 — 36 — 3 3 •^ 36 — 1

108 %pc

\^^ X r.108 • '^A^^^

2. Item, ia Timmer lieden konnen een Ichuyt
maken in 9 dagen >hoe limgefoltendcr STimmcr-Uedcn

, deh mede doende; lyn? fac. 13J dagen.

3. Een l^eael van achten doet' 48 ^ftayv. <ndc i
gottt-gald. 18 fioyvt hoe vfeel fiud^ir Van achten lil

Refel "Am Dryém. az}

iftén kohocn ohtfangcn voor 780 goatgald. f^c. 4^ ;

Realen vart iichteiï# 'l

<? 4. Hoc veel Doqatons a i^XA^ f ftuyv. heeft men

-voor 35- Alberüncn a 7 guld. 8 (loyvcrs i Ëidt 79-ii

Dacatbns.

ƒ. Item , als cencn ftccn dick is 3 voeten , foo heeft
men van doen tot het metfelen vaneenen muier inde
hoogte 14 ftcenen, hoe veel ftcenenfal men daer toiQ
nemen ,xytidcdick3i voci?facit 12 ftecnen.

. Voeten. ileenen. Vóeteo.

^, ;r'. 14 u 3i ■

6

*^ >4^) iz ftccncju

84

Nota. Alfler gcbrookeni lyn, foo draeghtmen al-
tydt de Nombers over , even al$ in den Regel van
Drycn in*c gebroken ^clccrt i$. Het vcrck doet men
foo als van ie voren is gedaen, en gelijck hier voreh
vordt «vcctoQiDt ~ ' ^

6. 5oo eenen goeden vriendé myopecnen tydt om**
fette , cnde my Icendp. föp guldens , den tydt van 3
xnaendcn. Hoc veel ben ick gehouden aen den (clvai
iwrederóm te lecnen den tydt vart acht macnden , om

' de voorfx. vricndtfehap te voldpen ? facit 187 g^ld.^
10 ftuyv.

7. Indien ick cencn goeden vriendt leene iSoguïd.
voor 4 macnden , hoc veel is hy dan gehouden my In
gelijckc vriendrfchép te leencn deo tydi vb 7macfr-
dcii?Antw. Ito guld.

' *» ^ . * «

214 DemVitkeerden

8. Eens leenden my myneri vricndt 700 galdéVoor
6 macndcn» hoe langen tydc bea ick gehouden hem
in gelijcke vriendtfchap te doen 450 guld. Antw. 9
Meenden 10 dsgea.

9. Item, (00 een StadtofccFortbelcgettis^ ende
dat ieder hooft voor hooft des daeghsmagh verteireti
18 ftuyv. dentydt van f Maenden. Op hoc veel ial
men ieder des daeghs f<;tten , om een Jaer toe te ko-
men? Antw. op 7 ftuyv. 8pen.

10. Ecri Schip ^enOorloghtynde voorden met ijd
koppen i is gevidualieert voor i jaer ; Nacr 3 Maen-
den worden fO man óvergcfèt in een indcr Schip;
Vragc, hoe veel langer konncn fy met de felvc Vi-
(Qualie toe-komen? Antw. 2^ Maenden.

Man lï iy^

j0 — — 9 - ■ xofi Man,

4^(f < 2^ Maenct^

Bemcrckl. Sobftrahecrt fo Man vande ifofoore^
ilecrtcr noch 200 Man, Subftrahecrt dan 3 Maenden
van I Jaer , i'eflhcert 9 Maenden , v9or welcken tydt
de fo Mannen noch waren geviélualiccrt. Daerom
foo ftclt op den Regel , -^

De f o Mannen, laten hacrviöualie voor 9 Maen-
den, hoc veelte langcrfuUcndaermede ftrecken 100

Man : want , .

Dcwyle de over-getette f o Mannen, haercvoor9
Macaden viöoalic afgacn, foo valt de vragc daferop,
hoc lange de rcftcrcnac 100 Mannen daer mede kon-

ncn toe-komen. > r

tiJtenu

V

r 1 1 - Item yxsó Maimcn worden gevidbmtiterl voor
t jacr, hoc veel Mannen fal men doen uytrgaen nacf
3 Macndcn, ommct defdve viaoalicnoch z^Maed*'

den langer te Arpcken? ^ntw. fo Man.
Maendi Man. Maend^

HH»

9 -.4f

>E# f si\ %o MaweO|
4fn

±ifo

Bcmcrcki. Subftijihceit 3 Maendcn van 1% Macn^
den, rcftcrcn 9Macnden.Hier toe Addcert i^ Maed

den, dicfe langer met de viÖualie villen toe komcn^
komen li» Maenden, dacrom foo ftclt op den Re*

gel. * - r

om 2^ Maenden met de viöaaUe langer, te Örecken^

foozyndcr te yccl ienljoMan. Eloevieel zynder dan té
veelom met de viöualic 11^ Maendcn te ftrccken.

12. S<3ó ten ftcrck Fort, waer 'm lyn ioob Man,
geviöualiccrt is vopr 1 6 Maendcn, höc veelMan füllca
■tcricynde Van s Maendcn daeruyt moeten om niet de
viöualie noch 3^* Maenden Ij^ngcrteflrcckcn? Ant^,

, '156 Minnen. ^ '

^ 43;j.pp cenenitsdtffpo my tnyncn vriendt kenden

,3P0 gutd» voor c^i^fckcrcn tydt, leenden i<±henai

,we^qrpm 200 gqi}j[ep$dén tydt vai) i Jaer: dienymf

Wederom reftituccrdcpcr auighatic over 7 Macn*

246 DoflMfm

gfchotideiifKifiiftctfyiietevioldoen? Aatw.sfMwn-

ètn vïöcÉet.

14. Iwh, toicn Cipitcytt ter Zcc, oytgéi^etft
hebbende» heeffcgchadc }it«tenBkr>tot7S^kaiifiCd
het vat« ende foo hy nugeordonnccrt wordt op fulck
een Yeb^e te nemen vaicii van 16^ kannen, hoe veel

fal hy vin fnldken vaten üioeTcn Bêmcn? Antwoort
96 vacen.

if. Jl^ 4 als men tot eenen mantel neemt ^^ Elle

Laken, datbreetjsi^Elttn, hoe veel voedctrnge fal

men daeraiM vfai doea hebbel te breet is i * £llen^

fecitS^Ellen.

\t. Als eenen Bode zyn oiVinarilche rcyiè kan be«
fchicken indeatyd^van i f dagen , den dagh tot 16I.

ilten, Hdclaügèéflhyovér delblve reyfc bcflgh «yn*
lbo by d6s'diic^i^<fbrByckt 13^ «ret^lfacit \% dageii
8 nreil; -

Dca Regel van

V Y V E N.

ÖEn Règtlvan Vyvèn, v^ordialfoogenóemt, oih
dat hy in flth bcêrypt eenen cvcevoudigen Re-
gel vari Dryèti, Wcrcfcendc doot 6 getallen , om het
ft vcndc ie vcrkry^cn. , ' ^

Andctfin^ ftio vvercftt mfen (tmpëlijck met VJf vóór*
|eftepe bekèndb getallen, om daèr door te békothlb
leti begeerde fkéit , zyiide faetfcstde (ónbékeht) g^
'tal* '> »j

èm «etftlfft )c komMI dott» fi)04liiiit Voéril

dal

Bjtlflwmyiveta xx'%

dat men eetft weet endc vetftaet ^ ▼oor-ceaelde
Exempelen wel ende naer ,bchooten op den Rcnlte
fctten. Tot wd<*en eynde wf (inpltetfeVanveen
Doodigh achten te Oelleadefet^wce onderrichtingen.

I; Soo de vrage is ^kt de winft , föo fet altvdt hcf
winnende boven , aen bcyde lyden van'tkrayiViedtfr
boven fyncn tydt. In voegen dat het vraqdi ^tZ^

de altydikomttcftacnaen deiechter Zyderan'tkrnw
de bekende vinft Mt altydt in't middoi. ^

7 II. Soo de vrage » naer-het *rerck, fooièt akv&
het werckcodè boven £en beydc^den vtahctSït
ieder boven fyncn tydt i in vqegendathet vraeg-w^
Jende altydt komt te ftaenaen de itchtcr^de vS
het kruyi. Het bckeüde werek fielt al^d^ jo 'c mï

I. A»5 men HKt 8co gold. inóihacndcn wint «/^
^d,hcic veel fnllcnons aanwinnen aóo guSJS

Ondnwyü

Multiplfceectchet ▼ooifte:windende€a|^t«9 ( tyn-
dp goo^guld.) met ïyncn tydttynjic 6 roaenden ,ko-
J^ 4S00 UpiMcl en tydt te fiuneo gcmultipltccect.

P » Ihwc.

^iSi DènRicbtem

D%u dier Multiplkeert het achterftedeel ( tynde
loo gald. vraegh- winnende Catpitael) met(yncntydt
(zvnde %x maendcn ) i:omen 2400 Capitad en tydr
"te landen gcniUkipUceert. HetlelveMulüpliceert méc
het thiddelQe-deel ^ zynde de bekende wind.

ïWclck gcdachtyndc, komen 71000 Cripitael.,

tydt cnde bekende vind met malkanderen gcmuiti-

.plicecrt. Het fclvc Divjdecrtdoor het uyt komen van

^ 't vobrftc-dccl i te weten, door 48oo,hct.produai$

uwen ftcitjgelijck boven dnydclijck wordt vertoont

Allbo vérllaet ende doet oock met dcfé naer-vol*
. gende Ëxempelem

ivltém, al$ löagola. Winnenin.eenjacJr jTgoU-
-hoe Veel winneA naét sldvenant 4<:b'goldvindeacydc
van 6 maenden? fac. 10 gald.

3.. Item, loo men met 100 guld- windt ineen jacr
' 6 gölff.y ftuyv.hoc veci fal men dan wUmcnmet4fo
'* guMi in f^f jaer? fif.4i.guld. 3I: ftiffV.

lijrf^

Bemcrckt. Multipliceert het. middclfte-deel met xo
tot (luyv.eilde do]^t dan voorts foo als geleett is» foo
komicr fecit als vorens ^ '

Anders ubewerchnin een rechte fettingefiitJer kngs»

* \

guld- macnd. 'guld.ftuyv. guld. maend.

.1

' ' ' . ' Onderwys. , -ji . i\

MQlti^..iKr eerfte ebde htt fwcede*<Ietl «s^men,
icomen Doa Gapitael , êtidetydc gétnolti^Ho6^.Van
gclijckeii.Maltipliccert hot vtèr4e endc het' vyfde> deel
te famen, koiht S|oo C^|>iuel endc tydt; gemolü-
piicccrr. V , \\ '. . ",....

Dacr naer brcnght hét,' Serdcti-dcel tot fto'yv. cndc
Multipliceert dacr mede her uyt komen* Van het vier-
de ende vyfde- deel, lyndc 8 ioo, komen lotifooCa-
piiaeU cydtenderinft met malkandcri^n.gcmaUipli*
ccert. Het felve Dividcert door hei oytko^nen vao^C
voorde endc tweede-deeLSoQ komtcr&cit atf voren.

« ■ •

Andirs U bewfrckenfiüfir tu^it Rtgels ym Dryem*

.guid; . güid. (iuyv. guia.

100 ■■ ' 6. — ƒ 45*0'

'Facit iSguïd/i^ftoyVt

fliiend. gald; flayv. maeiKL

jz i-< ■■ iS-*^ ^» •^' . ■ ■ iS .\

facit 4z guld. j^ftofr.

Onderufjs. -

Voor ccrft feght ico guld. winnen 6 ^1d. f ftuyr.
wat 45*1? gold. werckf naer den Regel van Dryen.SioQ
komter facit i% guld. i\ ftuy v.

Daef naer feght in i 'i maenden wint meti i8 guld.
ji ftujv. hoe Veel in i8 maenden. Het ftlvc wèrckt

med^ naer den Regel vin Dryen»fou koimer £icit4i
guld. 3| ftuyy. als vorens

4* Als 4f o guld. winnen in i { JacSr 41 gold. 3^

P3 ftuyv.

2^t\ i!^^ wmncn dan loogoldioeen jter?fiidk
o guld. t itoyv.

f. Soomen met ry goW, io ceo ^ windt 4 nid.

13 «oyv. "|Hïn. hwvccl wmtmcnéiniiietfSoffuJd;
in 8 macodcnP 60.^4 gold- 3 %f.f j^ pcij,

6. All men van j8o guW. voor 8 macndcn tydts
moet geven 14 gald. 3 öuyv. fj pen. hoc veel moet

men dan geven van 7 f guld. voor een iaer ? fadt 4
gald. i3fioyv. iipen.

7* Iteoa, f Schoen-maecfcers konnen in 3 dagen
imecken 8 pair fcfaoeneo , hoe veel paer Schoenen
konnen dan if Scboen-maeG^efs levefentn firdacren?
iac.96paer.

8. Eènen Metfelaer neemt aen met fjrn 2 holpert
te metlelen in 24 aren tjdts 30 voeten m\iicj;s , hoe
veel Voetcaaanaers loa<& hy naer ad veiiant konnen
metfelen met 7 halpcrt in 6 oren ? facit io voeten
maerf.

9. Soo xf virerck-liedea in ^3 dagen konnep ver-
dienen xjp.gttld. hoe teel vetdieBtdaa^eniede^dea
dacgh>? fack 8 ftoyv. \ _^ ; .

10. Eenen Schipper neemt aen 35* Laften I^oorn
te voeren 45* mylen weegs» voor de lonmie van 140

Sald. hoe veel fal men naer advenant betalen eenen an-
eren Schif^r, dat by ons vervoere 8:|'If48pi| 78my*
Icn ? fac. ƒ»$ guld. 6 ftay v. 1 o* pen.

1 1. Soo men voor 8c Lafien te voeren 78' tnylen
kctalcnmoctsSpguld.oftuyv. 10* pen. boe vccj jnoct

meo dan naer ^dvenant betalen voor :^f I^en,te
voeren 4 f mylen? fac. T4o.guld.

1 1. Als een Schepel Rogge koft 3f ituy v.foolacic^
men een broqdt< van (5 pondt voor 4 ftuyv, hoc veel
la| dan een broódtvan i^ pondt kollen , ai^ nlenhet

"- Schepel

•Schept luMpt on 3D'9ar>- &ai6wiipf» i^ pw.
tiStc 6* ftoyv.

flayv. 3f fm^ itejBr. ^ 3« öoyv-
pond. t^^ ^< l»PMd.

- — ~ i ' 9 ^ "r; —

iij* /^^iSéf ft. 30^

. Bcmerckt.Dc V«igeT«ndfeende4i«i«clijckeExem-
pcl$, irgediick ofoiehfeyde, 3J ftgyc" geven 6
pondt broodts om 4 ö«yv. w»", voor g<ft dan 30
ftuy V. 1 i pondt broodi, het trcrck gefchiedt even als
voren,

»3. Al» q»en toot een Schepel Rogtó betaelt 3*
(tayv. f90 koft een br^dt v«n 10 popdt f ftuyy ƒ

pen. hoe veel moet dantoften cenbtoodtvan$pon<Jt
«It het Schepel koft 39 fthyvet» fee. j ftoyvcrs mm

• 14. Soo 6 Enen Grof greynfoo goedt w*n ge-
houden als 10 Ellen Btwat , hoe Vée» 6tof-g««ya
heeft men dan voor t^' gdd. tls »^ Elle Boraiww.

^en bctitldt met Jj goUtooi ? &««« .Tuiten Grot
:&«yn. _,.;.-,'

< i

Oenpiïicft» voöT ^^ — -^ lo^^

tj^. — ^ ^^ ^iS^-:

Kémen hettw, cïfigi foa go^ «M ög^

Gipf-gïeyii, boe veel Grpti;r€xnJkflnimBaytD hcBk

ben voor i7|guld.

i . 'j ■

Pe tewmkinge is als vol^f, . ,» ^^

1S0 ^ . — ^ — : j-

■.•:,' lOÏ*^ .... .

1

1

M^fr ,onj dcfc endc diergelijckc Exempelen met

volljpmender yérftandt uyt te vinden ^ foo is 't beter

dat mcnfc bcwerckt door twee Reeels van Drycn als
voJght. • -

.'■■*' , " ■

Silghtccrft, ^Is de 2/ Ellen 3oraj koftcn 3» guld.

boe vcel>oftcq dan de i o Ellen Borat rfacit i f gaïd.

Bcmerckt: 4e 6 Ellen Grof-greyn zyn* vari gclijckc
weerde. .«^ ^ »-

Daeronï feght ten tweeden ^ voor i y guldens hcéft
men 6 Ellen Grof greyn , hoe veel Ellen Grof-greyn
heeft meu^dan voor 17* guldens ? facit 7 Ellen Grof-
greyti. ' - • . C;

Eli.," . guld. Eli- guld* Eli. guW.

komt ir gold. Facit 7 -Ellen. ^

1^, IfaÜk^S ^len Borat foo gocdt worden^ge^cht

N als

/

Kegel van Vyven. t^i

mis 3 Elkn Catïay , cndc dat ptnio^tnBtmt bc^
laddt riict' ifguld. hoeveel GarTeycn-fan^t^EUcil
het frack kan men dan hcbbètt voor i^f guli &cil t
ftuckcn Carfey. ^ . .^ ,

. 1:6;. Soo men vooreen fckcr ftnckgfevcrf ,:'t wcick
lanck i* 4f Elto, ende brcedt 3 Ellen ^.bctacldi lOf
guld; -s ftayv. io|J pcnBingen hoc veel fift men nacr
advcnant betalen vooreen ander ftuck 't veteke lanck
is 63 Èlien-, cnbreet 3j'Enen, fac. 335<^W.5'ftuyv.

17. Ecncn Schipper üeeriit aen te Voeren gf Laften
I IS mylèh'1^c<%hs , tot «guidens 7i ftujjry.'het Lalt ,
lnaer.gcva^eo^yndc3J' my Icn vordt h jT ëchqötfacckt
het Scbipteiichten-lSicrómfoofct hV over m eena^;
der Schip Jo Laften, belovende vracht- loon naer ad-
vcnant als b, bedongep.l^^^eft. Vragc', hoc veel deri
voorfa. Schipper (nacr ge^aaencYcyfe) vanctebcdon.
gen vracht Wbchouden1fepit376|?iW^^

1

Den Vcï^üjeïd^n Regel

Van

V Y V E H

, i » ■ *

DEn vetkccrden Regel van Vyvcn, anders gè-
noemiden Gecompoficrdto Regel; Bcgrjj)t 'lU
fyn fel ven éenen verkeerden endeeenen rechten Kegel
van Dryen. Hoc vel nochtans defelvc in twee rech-
te Regelen van Dryen kan worden bewerckjt-, gelijdc
bier onder vertoont wordt.

Ende eer wy komen tot het bewercken der Exem-
peleni foo hen-ick noodigb geacht eerft te ftellen het

on-

onderR^ is vaükbw 4cn reodtf^foje 4m

9€AtVi<m Rfgel van Vyjijciie VWeickt)c^lwtm4ir

• '^ '- .

LDaèf den Rednen Rml vm VTTCiiqmtnigc doet
Mcr de winHc van fekccQipkacl èst men èytrdoct So6
doet code Ikiyt dcfcn Reg^^daar en ttffsa fynn^enaqr
kctCapita^l van teker geda^nc winit.

IL Dacr df a R^chtQA R^SP* vw Vyvcniyn vwgp
doet nacr het wcrck/t welclr, oyt ofte. van het wcrc-
ktndc vopr-komt , foo.ilu;t dcfcn Regel da$r en tfr-
gcn xyn vf jgc nacr hei werckendc , W4Cr pyt bet
vcrckforpy)..

III. yacr den Rechten Régjf van Vyven lyn vrugt
doet naerfek^r winft die io wdcen tvdt gcfêhiedcii
m^ et. Soo doet cade fluyt defen Re gel dacr en tegeo
tftk vrage ni^e^ den tydt viati flltck^n winflt.

LAIsdeVr^e isnaerhet Capitael vanfekergedaenc

winft. $paftcSkaI»dtrde.XFd.^^*^^^^^^^^y^e^y-
den van*t kiuy^ , ieder nielifnr'Winft. In vécgen dat

de vraègh winft altydt, |^<^t te ftaen aen de rechter

ayde van'tKravs. Het bekende Opitacl ftelt altydt

in't midden. - ; V

II. Als de vn^e isnaer het werckende, waer nyt
Mer wcrck (proyt, (oo f(a altydt de tydcnbcweii aan
liqrde tficti vaft 'iKrays^ ieder boven fyar vf rèk, In
Voegen, dathet «racgh-vm:ck aUydckomt.te fttenaen
de reehor lyde van 't Km]»^ Hct^ oftedfi bckandc
nrcrckende Odt aliydt inSc middan.

III, Al«dc vr^;c ii naicür den tydt, foofct altydt het
minnende boven aen beyde zydcn van 't Kroys , ieder
^Qvcn Qf n winft. In voegen , dat het vraeg- winnende
'"'••■ ■ , air

<:

•Itjdt komt tcftMtnuerderechter-handtVtti^KmTi.'

I. Als men in 6 macndcn tydt wint 30 gald. met
800 gal4 Capotaeli. tfoe^iecl Oapioijtefiil men dan
oyMlocn oni io cea jficr cc winQ» if ^lüdcM^ fiioil
aoogold.

maend. ^ k^ gold. . ^^ ii^ mpend.

>:^ <

win,. 30 ^. ■• • ^'ififrtiift.

tfi

(Memyt.

/- *

. Molti^lipfert het onjieraftbter-|etal (l^e if)
Krays: wys imet het boven-voo^g|cSu « xyndc |lj comt
90 tydt ende irtn(l met malkandcren gemaktpliceert
't (clve Mokipliceert noch met^ het mid^f^ deel^
^ynde Scp guldens, comt als dan 7^000 Oapitael^
tydt ende wind met malkanderengemoltipliceeit.

Daer qiKCg |Maltipliceert het onder- voor-getal ( tyn-
de 3o> Krays-wys met het boven* achter getal, zynde
iicoiiit>3<S9 tfdtende ipvinft met mallunderen ge-
mal^io^^tt

't Welck gedaen ïynde, foo Divideert het nyt ko-
jnca WJjh^t achtcrftcTdecli^yDde yiogpiC^l^ckcndeCa-
pitacl» tydt^hde witift mtt malkandéren 'geihultipli-
Gécrt) {iet prodüd i$ viren facit ^ a^yride logguld.gè-
toditc CêpMitl , gelijck teven duydelijek vertoont
wófdt. M-

k6 Bmfirieéikif

Jl^oa verJUét tnde éhet mk wei Jefi nairvJ^m^

de Exempikn.

# • '

» . , t » •

: 1. Soo 01611 in 1 1 macndenltydt wint i f giild. ntet
jkoo gald. Cfpkaels , hoe vcél.Capitacls moet men
' dan uyt-doen om in 6 maenden te winnen ^o.gold.
facit 8öo.

3, AlSfiUfn met 100 gaU.^ Capitaels in-t jacrw^nt
6 gttld. f Quyv. hoe veel G^pitacls heeft men dan. van
nood^n opi^ip \\ jacr te winnen 41 guld, 3 » ftuy v.

facit 45*0 gold.

••

II

>

ICÖ

• 1
# ■ c ' ■

I z

' »

» i t

• • • .

405*00

' 100

» •

. Bcmertkt Voor eerft Multipliceert h« 6ndcr-«di-
ter-Kctal met lo tot fioyv. eode treckt de a ftoyv.ra,
komen 843. Die MuUipÜcetrt ma den Nomber van

lUgelvmVyiHn. iff

'rgcbrookcn , en trcckt den Teller in , komen 337 ƒ
Vicrcndéch van ftuyv.
' Dacr naer Multipliceert het ondcr-roor-getal met
ao tot ftuyv. cnde trecklde s ftnyv. in , comcn nj
ftuyVf dicMoltipl.tnet denNombcr van'^fcbrcrfcen
in \ obdcr-achicr-getal , comen 500 vicrendecU van
ftuyvcM ' '

'tWetck gcdacn xynde^ foo yvcrckt dan voorts,
foo als van te voren, eö gclijck boven duydelijcktc
ficn is. ;

t '

Anders i ie hewercjten ik eenrethu fctibtgejm*

der Kruys»

Macnd. gnld.ftuyvr Gap. maend.guid. fluyv*
4 2, i-r- 6 - f *— 100 -^18 — 41 - 3i
10 20

. IIJN '" 843

4 *^ 4

foo 337Ï,

Bcmerckt. Het tweede ende het vyfde-decl tot vic-
rcndcclcn van ftuyy. gebracht hebdendc , foo Mul-
tiplicccrt als dan noch het vyf4e-decl met het eeiik^
cnde <ierdèn-dcel comcn 4050C0 winft, tydt cnde be-
kende Capiiael met malkanderen gcmultlpjicecrt.

Dier naer Multipliceert het tweede-deeï met hel
"vierde-deel , comt 900 tydt, ende winft met malkan-
ren gcmukipUceett. paermede&ivideert helayt ko-
men van het achterfte-deet. SooeoQJttlpr facit 4J'ógüld*
Capitael ^% votcn. ' ( '

4ia»

'ÏIjIU^L I

4[2900

•38 Dék Vtfkêerêem

AftJkrs^ ie teU/erckn door twee Regels^ u UfOen idoot
ecnm Vetherde» tnde eenen Recbun Regel va» Dryen*

Macod. gukl.Cip, Maend.

m, ■ ■ M l n loQ II 111111 ,11 I I ' I |g

ICO (l

jf f r

guld. fluyv. Gapit. , guld. ftuyT*

6 •- S — r! 66^ — 4^ - 3i,

lö " ao .

*- 100 - — — •

4 ^ 4

^/l'^^4JO ' 7

g _ '^ ^ ' ^ 200

Anders door ecnen Rtchtcn cndc ccncn Verkeer-
den R'egel van Drycn.

guld. ftayv. Capit. gold. ftuyv.

6 - ir """"• Moo -^ — — 42 - 3j

20 20

**5 Jf

4

rrr. ^ ^_JL

•V

J

/^ ————— éj^ ' ■ ■ I ii I , j jf0 ,

.%'

««Ml

«

Anders^ fter hc^itaefh ewdevtrfiaeiAëef im twi%

Regels va» Dry en.

Macnd. guld. Cuy?. Macod,

/^ ^■— 6 - j — — 0f

% Hl» I ICIll II

i

37f

COC

3

1 87 • ftoy V. ofte 9 gaW. 7 » flojv,
* . 843 •

z

«fa

• • i

f ^ 475*0 —

Bc

V

\

i40 . Dnê yiarkeerJiB

Bcmerekt. Vooreer ft, (leltopdenRe^elixMaen-
den gcveh ó gald. f ftayv. winft > trat 10 Maênden?
coitit facit iSy^ftayv.

DacrQEcr (lelt op den Regel 187I ftayv.witïft^cooi^

van IOC gaMens Capitael^ v^t Capitael fal men dan
tnoctcn hebben om te bekomen .4:^ guldens 3^ fiayv.
winft. werckt beyde defe op*fettingennaer den Rech-
ten Regel van Dryen , ge^ijck voren doydelijck te
fien is» Soocomter facit als voren. . \

4« Als 45-0 guid. winnen in 1 1 jaer 4! gold. 3|

flayv.hoe veel Capitaels moetmendan uyc-döen omcen
eynde van 1 jaer te winnen 6 guld. ƒ ftüy vers j facit
IOC goidcns*

j. Indien men van 7f gold. voor een jaer interell
omfanght 4 guld. 13 duyv. 11 pen.hoe veel Capiuels
lal men iemandt doen macnden» om te ontfangen
24 guld. 3 ftuyv. ƒ j pcn*4acit ƒ80» v

6. Als my 5-80. guld. Capitaels in 8 maenden ken-
nen winnen 24 guld. 3 ftuyv. fjpcn» hoe veel Capi-
taels M ick iemandt doen voor i jaer om te winnen 4
guld. 13 ftuyv. X 1 pen. facit 75- guld.

7. Itcih i foo men ifo guld. op intereft doet voor
3 maeqden, om te hebben x^ guld.winft, hoelitfngk
IelI men dan 380 guldens laten ftaen om daer van te
ontfangen 1 3 guldens 6 ftuy vers winft i facit 7 maen-
den.

Cap. i fo K,^ tydt ^^ 380 Gap.

winft. 1 - t \r ^^ 13-6 winft.

10 20

•\ %

Soa

Regel van fyvem. t^k

. %. SoQ men van loo gald. in 't Jier ontfinight ^
^Idens ƒ (loyvcrs , hoe langh fal men dan 45*0 gold.
uyt-4bcn om te binnen 41 guld. 3 ftoyv. 12 pen. fac»
18 maenden.

9. V^ 7 5* gold. moet men geven van imercft 4 gold;
137 ftuyv« in't jaer> hoe langh fal men dan f 80 gold.

tnogen befigan als meodaer vun geeft i4gQld. 3 ftayv*
f j pen. facit 8 maenden.

io. Item, als 15- Schoen- tnakers.in 12 dagen af-
Veerdigenkonncn96 paei:fchocncn,hoe veel &hoea«
makers moetender dan befich xyn óm in dry da^n
te macckcn 8 paèr fchoenen i facit c Schocnmiaee*
kdrs. •

Tcrckende .

>.y <

▼crcki 96 1^7 -jh .^N 8 werck.

it. Soofgoedegeféllenfichmetpnalkandetenver*
heugen, cnde drtnckente (amen in 3 uren tydts Spott
tcnWyn, hoe veel moeten fy noch (Icrcker zyn om pact
advcnant in 1 2 uren tydts te drincken 96 potten ?'fac.
jioch I o ftorckcr.

Bemérckt. Sy iyn onder hacr vyvcn. Daerotii fob
Subftrahecrt van 't produÖ ƒ ,foo comtcr fac 10 dik
fy meerder moeten zyn.

* -
Ti. Sooi Meeftcr Metielaer met fyni hulpers aen*

iieemtin'24ürctitemetfclen )0 voeten inuerS) hoe

veel halpcrs fal hy dan moeten nemen óm in>óüreh

'teconnen mctfelen 20 voeten muers? facity hul*

pers.

13. Als men aen if wcttkAieótn in 23 dageo voor

4ttbcyts^iMD bctailt 230 gfnld. hoe veet iFerck^iiideta

Q " kan

114% Dfi^VtrkmJktk

|c«(i itimi d«i (tocghs teipoocn met 8 ftayv^fidt t

14. £cnenSchippcriiecmt«entevocien8fIja(ien
Koorn voor 589 g?ild. 6 ftuyy. loj pen. hoc ▼cnrc

(vBcfi^ hf die aèngcïnoiiiei» te brcngea , foo men faem
.Baer adremuit 4cnen «nderen Sdiipper beloont die
*ii|eo gcrea iiil 140 ^üd. voor jf Lafi Koocii te vae^

ren 4f mylen wecghs^facit 7S mylcn.

. • •

Lallen jf

vraght i^ 1^^ _ ^ fSp - ö -• lo*

20 20

if. Ecnen Schipper neonl «en ^^ Laücn te voe-
ten 4f mylen vecghs voor de fomme van 140 guld.
hoe veel Laden fal ons eenen anderen Schipf)er voe-
ren 78 oiyfen wocght voor f89gald.6ftyyv.iQ1 pen.

fac^f Laften.

16. Al« ccn Broodt van 6 pondt koft 4 floyv.cndc
dat als dan' het Schepd Rogge Jcoft 35' ftuyv. hoc veel
fal dan een Broodt moeten wegen als men daer voor
bctaelt 6^ Auyv. endc d^t het Schepel ko(t 30 (layv

Bc.^i ppndt.

«

ftayv. 3 f L^ Dond. ^ 30 ftoyv.
Üuyv. 4 i^^ ^^ 6f ftuy V.

ge^F^t. pevragejiF«niiittin(}edter^ii>cke£ieai-
pelcn is , gelijck of men feydc , als het Schepel koft
3f ftnyvcr^füo heeft 01^4^ 4 doyv.^pondl broodt,
£b^ fff^ sag^ dan eea broodt Jif^g» ^^ hct^chr

\

\

1

\

Regel i^èmVyi^m. 44^

p^ koft 30 (hiyv.cnde mendacr ▼oorbetaclt^ffaiy?»

Het wcrck gcK^tcdt even ^Is vorco.

17. Alf men voor een Schepel Rogge betaelt 34
ftay ir, foo beeft men ¥00r ƒ tay v. 5^ pcfv 4^a bnK^
van 10 pondt » hoe fw^er mM 4an een broqdi %yn a|9
het Schepel koft jpftayv.code meadaci: voor bbtm^

f (hiyv. min I dayt?fiK. 8 po^«

1 8. AU men een Schepel Rogg« koopt voor 39
Auyv. foo koopt men een br<OQdt vap & poiidt Voor |r
fiuyv. min i doyt> hoe veel koft dan het Schepel alt
men «en broodt van 10 poodt heeft voor f éayv. f
feiu fac 34 finyv.

19. Als men voor |Of ^oU. beeft a ffiiekenG»»
feyeii, ieder lanek 39 Ellen ^ v^aer van de al^len gc«
eflimeert worden te^yn foo goedt als f Ellen Bonit^
hoe veel Ellen Bbrat hééft men dan om ifgald. fac.
lö Ellen.

20. Sqo mei^ voor een fecckcr finck geweef ^ het
welck lanck is 63 Ellen > ende breetsi Ellen » betaelt

33f guld. 1 ftnyv. I { pen. hoe breet moet daatyn
naer advenant i ander ftnck waer voor men betaeldc
20f gald. f ftiiyv. ic^| pem lanck zynde 45* -Elfen i^

fac.3£nen«

21. Sceckeicn Schipper neemt aen te voeren gf
Laficn i2f mylcn wèeghl» voor 6 gu}d. i^ oort het

Laft> maer gevaren zyrvde 3 f mykn , wordt hy go*
nootfaeckt het Sch^ie lichten Derhalven fet hyover
in een ander Schip fekere Laften 1 belpovende lood
nacr advenant als hy bedongen heeft » naer gedaenc
reyfe bevindt hy dat als hy den anderen Schipper b&*
taelt» hem noch overigh is 376 gald. en i ftooter*
Vrage> hoc veel Laften hy over-gefet heeft? fiic. jrd

Q A Syun^

•^»* V. .'1

*44

Simpclcn Intcreft.

HOe wel in den Rechten Regel van Vtvcil
gekert is den Interèft van eenigh uyt-gcftelde
Capimel te berekenen, foohcbbe ick (des nictcetnin)
even rel dienftigh geacht ^ dMr Van noch defcnaer
volgende te (lellen ^ ohi die door den getneyncn Re-
jjcl van Dryen tfc fólve^en^

.1. Icnumdt neemt op Interèft ƒ70 gold. voor 3
maanden , i 6 per cento ^s jaers « hoe Ycelbeloopc
^en Intecm?fiic. S gold. 1 1 iloy Vé

Maend. maend. gald. inter. gald.

i4 3 '^Vff

^ . Facit 8 - II

%n it^lD) ioo iemandt neenu op Imereft 85*0 gold.
voor S inaenden , a 6 per cento 's jacrs wat beloopt
xlcn Imcxcft ? fac. 54 guld.

3. J^mandt doet op Inicrcft 675- guld. voor ^ maen*
den*, tegen 6^ ten hondért 's jaers. Vrage, hoeveel

i>cdraeght den IntereQ i facit 1 7 guldens 1 1 (luy vers

'A9aefl4i

%*

Maéiid. ' nMend. ^Id. Inter. gold.
11 -^ ^ — f i^K — ♦^ -^ 67f .

' 4 — ^ ■ *f ' ■ •^■-'' ■" " f

48 *S 4 ^^r 337f

■ —f . 4^ ^f '

lis -^ S -

»9* 337f 5

4. Item , icmaridt htcft or Intcrcft yoór^o macn-
dcn lÖDo pond-vl. a 7 per ccnto s'jacrs , nöc veel
bédraeght den Intereft? facit 31 s gald.

f. Item , icmandt neemt op Intereft 79? pond-vl.
voör ly maenden a 6J per centQ^ hoeveel isdcnlii-

tereft.

Maend/ macnd. - pond-vl. fch] ?piötid-vl.
11 ^ óf -- li' foo ^ lóif — 795'

' i^UfchcU. Fac.64pond-vif:'iïftH.ioigr.

Van Rabatteren.

» i t ^

- RabatMen gefchiedt wanneer men o^tvge goederen
heefi gel^ht op tydt , 't xy op 3, 4,^^, Oy^pfie meer
maenden, ende dat meadeuycrkooper ï(|lve.gcreet
betaelt> mits kortende" ^>S,7, (Uficcr ofte^min) ten
höndert itft jaer. ^ ^ "^ .

Het Rabatteren , vordt gedaen op twcr manieren,
vaer van d'eene valfch, ende d*ander alleen oprecht
«if goedt». Geljjck wybcto'onen ïnet dlicerftc Exem-
pel hitt volgeodip, . t . • . ; V - - /
\ ; ^ Qj 6.Icmatid|

%0 vim IMaÊtermn

6. lemandt ii fchaldigh te betalen over t jaerSoA
guld. liie hy wüt gfreet betalen, mittlcoitende lo tc^

jQO. Vfage,hoefedii|ietgeceedegelt?£u?f 7i7g;ol4«
j teyv. ^^ peö.

De loofe bccaelders ende door-trapte in-haelders ^
Crecken de lo van i co ende (lellen naérden Regel loo
gnld. op tydt geven 90 guld. geccct> hoe vtel^creets
gevea 8010 gakl. op tydt? <:Dmt fkc. 710 guld. gtrcet
jgcit, 'twelck valfch is.

i^lt ■ ■ $K> ."" • ' ' ' 800

90

720^¥
X^ é<mirarihi.

Dit «et onreehtvecrdigh winnen^ ende *t recht ge*
(>r«yck bcmipmen , tellen ï o tot i oc en ftelleivnaer den
Regel HO pp tydt» geven lOO guld. gerect. Hpeveel
gerebt geven töó giud. óp tydtTconit &c. 727 j^uM. y
ftuy V. 7 j J pen. gercet geit , 'twclck oprecht is.

lU

■■ ' . IQÖ — ■■ 800

100

■ - ^ ^ . » '■

Sobdrahecrt mi de v^i^he van éeopccchie ^^omatp

1 vnfchil is 7 guldens j ftoyvèrs 7^ pcnwagea (01

' ^ - fcha-

fiiiidéi«uH«»oö^ï«« » cndc tot prol^ f» dca

Om iitttc JDCtooncndttdetwcedc manMT «ueen op,
recht '^ndè de ccrftc vidfch is , daer cö^ b *ll wi bock
diKh dat men verOact, dat het gcrccdc geit fooc^nig
moctiVB, dit Intöen men 't fcWevcdcrom öp Intc-
reft uyt-deed€ ttgCD$ foo veel als het is gctahaitccrt ,
dat het ( ten cynde van den fclven tydt ) fy» vongc
Capitael wederom opibrcngc. Ende mdicn het gerce-
de ecldt foodanigji niet en is , U is fekcr dat de Schuit-
Heer minder ontfiroght ali hem gercchtdtjck toe-
comt , gclijck hierverioontendebcwcfcn w&tdt^^

Neemt de cerfte m^icr wacr inne het gerede gclj
is 710 guld. Stelt die oplntctcft tcgcns 1 o cch' 100 gc-
lijck die gerabatteert iyn » ende bcfict ofte het fyn vo-
riec Capittel, xynde Scogüld. wederom kan opbren-
ccn. Stellende naer den Regel loogerect, geven 1 10
Qipitaels, hoeveel Capitaels geven dan 710 gutd.
gcrcct geit , comt fock 79f guldens , 't weick moet
wefenïoo guldensCapitads. Ergofoois dccerftemar

niervalfch.

W^

7x0
Ito

■' 71Ö

Fact ^^t^ff

NeetmtiOddiwtedefrlatiier^^ ahvaer het gereede

geh U 7*7 ipM. f ÖuyM. 7tVP^^''*"^- -^ *^^P
Intereft tegens 10 ten ioQ,gelijckdicgerabattccrtiyn»
ende befiqt of het fyn vorige Capitael ,iynde8oojuld.
ii^Fedcrom'ktai o()breögcm Stellende naértlenRcg^
100 ^Idvgetact gei*ii ilö giüéi Gapitwfc» 'hoc 1^

Capitaeli geren my dan 717 guld. f fiojw.7y« peo.
gereci geit, comt fac. 800 guld. Capitaels gelijdc die
«rabMteertïyn. Ergo, föo h de tweede maniere van
fubatterenoprechtcndegoedt.

joo 110

20

m-s- 7if
10

»00O ,4y^y

16

16

^0*tt 87x77

// »4f4J'

13^717
II

^3*730
Ï31727 '

tft

Fac. 800 guld.

^.

Waer OTt nu Waerlijck blijckt dat mcnaltydt het

Rabat tot de roo moet toe tellen, cnde fecgen door

den Regel iio op tydt, geven 100 gereet.^oe veel

'gereet geven 800 geljjck het felve iot hier toe krach-

Jjgh genoegh isbcvefen. Hw^^lck men moetprtói.

fcren ende gcbtux^ci} ^i ««e .partyen die te Rabatte-

ten ?yn. . • «^ ■'

I

f7. ^cm, Kmandtif fchuUigh op een jaer f8<j,
[ld. die hv presenteert g«rce< te.{)aalca , mitf koncn-

■y

1^ RfhMermf^ 14^

dp 8 (eo ioo« Vng^ , hoe veel 11 het getcede g^eft?
Ac. ƒ37 goW- o öiiyv. 1 1 II pen.

8. Item^ iemandtif fchaidigh over 6maeiiden 760 .
gold. en die wilt hir gerecl beulen » mits kortende %
ten IOC in^ jaer. Vrage ^ hoe veel is l]iet gcreet ^elt?.
fiic. 730 guld. I f ftuyv.6 * pen.

Maend. Maend. -
/^ — 8 — ' 6 104 — top — 760

100

4 3'x(8

ilii^ip

'i*i^^*

7600a
730- IJ -6^*

9. Hoe veel bedcaeghtbetgereede g6lt vari 5*78 gold*
1 1 floy V. te Rabatteren voor 3 maenden 9 tegen 6 ten
100 voor een jaer? fac.5'70 guld.

ib. Als men Rabatteert 6 per centoineen jacr ,hoe
veel is dan het gereede geit. tan 884 guld. te betalen
oy^ 8 maenden? fac. 8f q guld.

1 1. lemandt is fchuUigh (^x gald.t i ftuyv. 9 pen.
over ƒ maenden., hoeveel moet hy daervoor gereet
betalen, ^Is hy Rabattee|:t£^{iei: cpnto ip^tjaer f fa^
675' guld,

Maend. .' Maend*

li — ÖJ —• J - lOZ|i— IÓD-rri49l-TI-9

Fac 2j* - — Fac. ó?!* guld. gcreet.

1 iJtem, 1 05-1 pond- v1: fo fch.hoe veel lyn die gereet
weerdigh, als men die Rabattept voor 9 maenden»
tcgens 7 per cento c'ijacrs? facit ipoo ppnd-vl.

1 3. lemandt moet betalen over 15* ^raienden 859
pond^vK II (chell. lof groot hoe veellal hydaer

voor gereei leUen, af-kortend^ t^ens 6|. per centa
'aiaei:j(!fac.79j'pond^vL . u . . . r4. Soo

tfó yimdeHTattd:

14. Soo icimndl fchnldigh is izf o gnt^ te bctaleti
in 3achtcr-ccn-voIgcndcjtereii, fcdcrj^Cfhét fethtC
<krdetHleel^ hoeveel falhv mogen rcftéicn voor het
Kabat, al^ hy raIaf-korten&^ cea too mtenjatt^fac
Mf guM. 1 7 flny V. ' y > J pen.

Van dco Tarra.

^arra,dat is den af-flagh die den Kooper geniet voor
het onfuy ver i^ande Waren cüemen hem vfrcoopt.

if. lemandt koopt 3 Balen Koopmanfchappcn we-
gende xfo , ijv , cndc f 4$ pondr.. Tarra 14, 11,
cndc ifpöndt^ het pondt netto oetadt hy voor f ftuyv.
6 pen* Vragc, hoeveel beloopt de tonunc? fac. 16 j
guld. 7 ftuyv. 8 pen.

Gcwichte. . Tarta.

ifo 14

X37 II

1030 ' so

' Subflraheert j^

ftoyv. pen.

• ƒ - 6 -*--r^ 980 pond. ttcttö.'

. ^ ■ 5* ftuy^*
490a
tóor4c 6p4iV' ió7 . .

Fac 263 -^ 7 T-.S
i6. Item» ieffiandi heeft gekocht 3 Balen Spece-
ryc, ircgwicN*, A- gfóf t»nd. Tarra if pond.
N\B. »3f} poiid.TatcaiiJpoiid.N..G463^poiïd-

Twa Jt9i ,poad. toi x fchalL 7* pwu het poodt

I
I

I

> I

iiftto,hoeveelbedrÉeght4k$()tBiiie?fiietijipond-vl.
lo ficbell. 7| groot.

17. Item, i CktttXk Indigo wegende te iamen79f
pond. Tirrt voor ieder Cam 8| pond»,tot 30 fchelL
7 groot, het pondt netto «fiicit 1 1 75'pond-vl. 1 o IchelU

II^glKX)t.

18. Item y iemandt koopt 4 Balen Koopmanfbhap»
wegende als volght , N«. 1.696 pond. N* ir,8o9
pond. N*. 5. 895 pond. N^. 4. S7^ poftd. Tarra
10 ten 100 > kolt het hondert pondt netto 6 pond-?!,
9 fchell. f groot, hoe veel bedra^ht de Sommee fiic*
t74pond-vl. i4fthell. 3 groot.

pond*
696
809
893

pond« pond.aetto. ■— — n m

110 ■ ' 109. ". '■ "! ! 3^970 '

^ t

^¥f^*\ ^7^^ f^cx nctiOé

pond. 'pond'Vl.iUidKgroöt 'pö'na;'
$ii — 6 - 9 •• f —Mi* . ,

»,» *! ■*' '' . . • ■' V i / ^

voor de 9 fthell. i2*«:i|
voor die jr gtotK. 0-11^3

Fac. 174 *^ «4-3

ly^ Soninige tiOBkttiicB Tm 10 viikdejobr

£ndc

vcrOgcVen 90 pondt netto, hoeTcelpondtnettatie*
J«P dw tcbclcn voor 1970 pondt^Bruïo?SS
all dan ^673 pond. netto , werckcnde sOs rolght.

fond.Brutto. poninetto, pond.Brutto.

. ^ff^ -:""'■ — 99 — ' 2970

90

■IH

»

pand. netto, pond-vl.fch. gf, pond. netto.
jpo r 6 :- 9 ^ y 2Ó73

6pond-vI.

16038
voorde 9 fchcll.comt uoi-ty
voor de f groot, comt SS^^i^9.

'm wi— ti

... pond«vl. 17X/ 96-^10-9

' fcheH. ÏQ/3Ó

11

groot 3jt,69
F*c.i7app04;Vl.i9fchc}L.3,;J»y. .loo .

Aldy .wcrckcnde , is hel vcrfchil i pond-vi. ia
fchcll. 1 1 ^|j ^grpot. tot ns-decl van den, vcrcoopcr,
cndc tqj piafytrvan dctt ktoopci?: '

•Mactjacng^fien dat den vfdojopcr fyne Waeren
vcrkooptbjf Je^oo, cndè niet by de 90 pondt, foo
kan men lichteljjckchiverftaen dat dcfc maniere niet
behoort toe-^aen te worden, Tc meer alfoo (ten
99UieQ van 4iKkoop) den iTam dooi koopèr okcarf-

ders

^

FandiftTarrai ijè

dcts en is als ccn toe- gift, die hy op leder ico pond.
geniet, in voegen dat de loo pond. netto moet wor-
den gócdt gcdacn. Gcbjck dit fclvc van vcele trefFc-
lijcke Authearen deies konfi^foooadc als nieuwe ge*
iapprobccrt Wordt. Edoch ten vare fake, dat het in
den Koop eipres waregccoriditionnccrt te korten dcii
Tarra van ofte in het ico cnde in falcken gevallen
heeft men defe maniere dan te gebruycken. Anderfins
> heeft men fich te reguleren nacr de ectfte manier, die
Vfy den Leétlingh recommancferen. ,

19. Item, 3 Balen peper Wegende ipf^iifendc
ai I pond. Tarra 8 ipn 100 tot f fchell. 4' groot. het
pondt netto, facit i5'4pondt lofchell. 7* groot

2öi Icmandt koopt 3 Balen Waren, vegende aóS*
i96j cnde 389 pondt. Tarra 7^ten lookoft hem
het lOb pohdt iiettö 13 guld. 17 ftuyv. hoc veel bc
draeght de fonmic? fee. 13^ guld. 14 ftuyv. 5^ pen. "

21. Item, cenen Koopman koopt 4 Balen, ve-
gende 39y» , 374^ , 387 cnde 3f3| pond. Tarra f
ten 100, koft het ico pondt netto 63 gbld. 3 oorden
fac. 917 guld. I ftuyv. 12J pen.

pond.Brutto. pond. netto. póndBruttOk
lOj- 100 — ' — inof

kc^mt fac. 1438* ponden netto,
ponden. guld. ftuyv. • ponde^.
,00 63 - IS ^ 1438J

•■~~'~ 63 ffiW-

90(94
( lofluyv.is van i gnld * 71,9.,

(fftuyv.isvariioftuyv.l 319-10

. • vóorhpt'jpppd. 30*8-5$ . ^

^ i Fsi&guld,9i7/o8-i8-5,' .

9/4 ïïimJemTarréé.

917/0S - 18 - 9^

floyv. ijf78
'16

t

pen. tijsj

■■ r- 7

Fac.917y.1ft. «♦pen. 4^^

IX. lemandt koopt een kiflc Saycker , wegende
%fo pondc met Tarra ƒ vaa *c 100 tot 9 fiayv, jpeii*
iKt pondt netto ^ fac. 370 gald« 1 8 fiuy v 1 4^ peiv

100 . ' I >" ' > Of ! J1 I ' UU l il I Sj^

13. Item> eenenKoopniaakoc^^tj'Sackcn Woll^i
wegende H*.i. 176^ pondt, N». *. ij^J: pondt,
l4.. 3.247ipond,N«.4. 178* poqt,N».f.345' ? pondt.
Tarra 6 van 't 100 koft hcn^ alf, dan het 100 pondt
netto 7 pondvl. 10 fchell. facit '83 pond-vl. 7 fthelh
3^5 groot. '

100 ' 94 — ^-— iiSiJ

94^

iui»c8
toor * tnael94 . 47

komt 1U127 pondt netto, mx/if/^^

IOC|XO

pond*

yan4lefi7iarr0t> Xjf

})ohd» pondvl.lchelK pond.

iQo j ■ , ^ « lo - im'l

7 pond-vK

Fac. 83 pond- vl. 7 fchcU. 3*| groot v

Van Winft cndc Verlies.

VfinA tn<k Verlies, dientom te konnen bereeckenen
. . hoc ^oly t Q&t de fchade , die in*c koqxn ende vtr •
koopca doe gojcdcccn VDpr*vaIC.

I. XetmiKk koopi een Laec^eh lan^ 47^ Ellen,
tot 4 guld- 7 ftuy V. d'Elle , chdc verkoopt d^Ellc we-
derom toe s g^ld. min ecnen ftooter. Hoe veel be-
loopt na izyn winft ten^t felvc LAkeii? üs. 14 guld«
18 iluyv. 12, pen.

4 17 ~ 8

A ,.ii I ■ y .i M ■' ■ ' ■>

Eilc. — EIlc.

j

,0 ^. 8 -- 47i

.10— 8

470
13- 8
S — 4

49f8 — 11
Fac. ^4 ►- 18 -- iz

1. Item, icmandt koopt een Laft Haringh voor 97
guld. 7 ftuyv. ende verkoopt het Kinnckcn vcderom
'WMf 39i iluyv. hoeveel il i^xkzjn winft op de voor &.

Ha-

if6 tnnfienVertm.

Haringh , als hy voor vracht cndc otlkoften noch r^
kent 3 guldens i fiuyvcrs? facit y guld. 13 fta^lr. is
lyn vcrliejs.

3. All mch I Laft Rogge koopt voor 93 gout-gald.
en X oort, endc men bet Schepel wederom verkoopt
voor 30! ftuyv. wat voór-dcel lal men dan konnen

hebben op 7 Lafteii 13 Mudden z Schepels? faciyó
guld. i ftöoter. ♦ . > , ^ ^ ,

4* Item, iemandt kdopt 3 Balen/ wegende te fa-
men 79f Pöndt tot 37 guld. ib ftuyv. het lóo , höc
veel fal hy ieder pondt wederom verkoopen pril te
winnen ly ten houdert, fac* 8 Auyvi 10 peni

Addeert iy töt hondert , ende (telt 6p den R^eU
100 komen my op i.iy , vaer op 37 guld. 10 ftuyv.
comt fac. 43 guld. il ftuyv. Seght dan , als ick icx:>

pondt verij:oop voor 43 j^ guld. hoe veel (al ick dati

moeten verkoopen i pondt? fac. ah bovcin.

y. Item , foo men koopt een 3ale Aoys » Wegen-
de 3. cento ende.yy pond. Tarra if pondt vo'efr
den Sack : ende voor 't fuAy ofte onfiiyver. 6
van *t ICO, tot 8 pond-vl. ly fchell. het 100 pondt
netto. Ende men die wederom verkoopt a 2 1* groot,
het pondt Brutta Hoc veel fal als dan de winningh
lyn op den voörfz. Anys ? facit 16 guldens 6 ftu^vcri
4 penningen.

fiOlldi

«

|)óndt. pondc. poudt. pond-vl. fch. pondt

ICO — 94 — ilS loo — 8 - if — 337i
.337- pondt netto. Faca9 pond-vl. lo ich. 7| groot

pond. groot. pond. pond-vLTcÜcIl.

i — ii-J — 360 ' 31 — *y -*•

Fac. 32pond-vL5'fch. 19 — 10 — 7^

2 - 14 - 4j

' * ■ y » 6
Fac. 16 — '6 —1? 4

6. Iftfiandt koopt 5* SchippondtKaes tot 36 gald.
if fiuyv: het Schi(^ pondt /geeft van vracht ende on*
gelden i pond-vl. 5- fchcll. de feWe Kac$ verkoopt hy
vcdcrom tot 3 ftayv. min 4 pen. het pondt. Voor
het geit dat hy daer voor ontfatight , koopt hy 7 ftad-
ken Lynwaet tot l fchelh loj groot. d'Elle. Daer
voor hy van vradit geeft , te lamen ƒ gntd. o ftayv.
4 pen. Vrage foo hy nu d'Elle Lynwa^ts wederom
^ verkoopt tot 1 fcheli. 6 groot. Hoe veel beloopt dan
zyn wind In alles, verliefcnde ia 't oyt-meten 9| EIK

fac. 6 ^ guld. 9 (loy v! 1 1 pen^ '

voor 't gewichtc vandeSackcn, tot 25* pond-vl. 16
fthcll.^ groot, het 100 pondt netto, hy verkoopt
vedcrirtii het pondt ftifty regens 7 fchclL 4^ groots hoc

veel beloopt nu fyn wind ten hondert? fac» fo ten
hundcrt.

pondt

y

J

pond. , guld/ (loyv. pond. xiucixL

^»

loo — 37

-10 — 1

OHKIMa
4 —

Facit 7 (lojv^ 8 pcDè Facit ƒ ten 100

Stelt nu op den Rcgct » 100 fallcn my wordfo lof j
op hoe veel koflKO mj dan 7 fiojv. 8 pcn . k0mift i(S|
als bovcfi.

1^** fit f

-7-8
16

»4

10. Een Laecken het weick linck is 47 i Ellen«
comt injekoght te Oaeoop if f gold. 6^ fluw fot hoe

veel moet daer van d'Elte vcrkc
maenden tydt , om te wiaoeo tegeu
een jacr ? facit tot f gold^ 13 ftoyv»! ;

11. $cnL#ftTarwfffld
2Z1 goiir gukl. Sf Aayi^« de
voor «on jaetf fo( hoeTcet is
kocht Bcwreeft? fidtloif4r

12. U(un, icmMdt kiiisfi

|lSly"v.hetpood^op3
JeWd^^i"^"*:^'''^

op 4
voor

koft

xoo

.TC,

pond. pond. pond. pond.pond-vl.fch.gr. pondi
lOf ♦- ioc*-i94 Ï1D0 -»- 25" - 16 - 8 — 16»
fiac. 180

iS Fac. 6? poad^Tl. i) IUkII. B gproot

x6t pand. netton

18
pond» fchcll.'gtoot» — — •— - y
1 ■■ - r ' 7""4il — — 176 pondr
' Fac. 101 - to - 6

67 - 13 - 8

pond-vl.fcb.gré — t- — : ' pond-vL

^7 - 13 - o — — 33 - 16 - 10 «*— 100

Fac. p

8. ttem, icfiiaiuk koopt een Laken Imdk fo Et«
ka COC 5* guld. ca i oort de £lk , het felvc vcikooft
iiy 'Tcdeiom de 16 Eilen x^$ %\Ai. ly ftnyv. d'Elk»
cnde 14^ Eüen lot 6 gold. ƒ ftuyv« De reft tyiide ip!»

Ene verkoopi Jijr tot 5-^ gcM< <j['Elle. Vr^c ,hoe veel

èeloopt 2911 wmft ó^ het ^orf:^. Laken , ende hoc
üMiiX '«ca tonieijtf fsié. 27 guld. z i -(Itiyv. 4 pen. is de
' gehccle winft cnde lojisde windten loo»

9. Soo men het 100 pondt koopt voor 37 guld.
10 ili^v. boe veel fal mea dan het poodt iredcronl
Verkoopcn , op ^ maondcn tydt , om te muoen 20
ten iooQp*tjaer?fac. 7 ftayv. J4,pen.

Öm dc&endiergclijcke Exempelen te berekenen»
foo befiet cefft tot hoe veel het pondt ipgckoght is«
comt facit 7 fttxyv. 8 pen.

Daer naer befiet hoe veel de winft beloopt in 3
maenden > tegcns 20 tèaioo 'sjacrs » conu facit f

pODd^

m^^ en rerfiis. if^

pojadt , ga^/ (loy V. pond. tnacnd. maend^

XOO — 37 - iO — ï $^ — 9^* ^ t

Facit 7 ftoyv; 8 pen^ Facit ƒ ten 100

Stc j t na op den Regel ^ 1 co fullen my worden i of «
op hoe veel koaieo my dan 7 fioyv. 8 pcn.konufiMH
als bov^cp*

• * * flnyv. pcÉi.
ifUfi jf^f 7 — 8

^^ . II ^ 16 .

126 pen*

10. Een Laecken het weick lanck is 471 t\\ta$
comt injekoght te Qaenop if/ guld. ó^ fldyv. tot hoe
yeel moet daer van d*£lfê' Verkoght worden op 4
maenden tydt, om te winnen tegen 16 teh 100 voor
een jacr i facit tot f guld. 13 (luy v. 3 ; | pen.

11. SenLafi Tarw# iMiikaght op 5- nuenden kóft
»zi goüit gttld. 8^ ftayiv^ de winft t<gen xf len 100^
voor «CD jaer ^ toe hoc real it dat het Schepel ia-g€-
kocht eevocft? fiictt cot 'f4 Aoy v.

1 2., U(un , i^mandt ko9pt 4e 1 00 poi\dtkoopmaii«
fchapióta?* fiild, dif Jigjyfijcroiïi.yeri^popi vopr
8^ (lüyv. het pondt, op 3 maenden. Vr^^e, hoe veel

beloopt de winningc ten 100 in een jaer ? étc. 40 teb
hondert.

1 3. Alt een Laft Rogge wordt gckoght voor 96
gOttt-^Uld. iz ftuy?» ende dat het Schepel wederom

K % wordl

%6o I W^^tnVtfXui.

wordt verkoght tot 27 fluy v. te bcialcir | gcrcct , \ Mcr

dry maenden , en ^ op -^ tnaenden , hoe vcet be^

loopt dan dé winninge ten löo voor een jaer ? fac. 31
ten 100.

y^

^ .

Brcnght de bctaeltyden in ccncn ty<lt , foo kpmtcc
fiicit jmaêndcn, daerinde bcialidgc t^cffcns gefchie-
den moede, mdien den Debitciir de lermy nen op eenen
tydt te gelijck betalen foude. Doet dan voorts als vo-
ren gelchic:diis, en gelijck hier vertoont V7ordt.

, , • - ■ •

Schep, gguld. fluy V, Schep.
^ — — : -*— : 108' — ^6 - IJ. — I

• 3 -^ ï

t — 6 — X Facit 1 ƒ ftuyv.ingcküght.

Mfc«nd;3

X7 Maend. Maend.

xf gr — ^ 8 /Pf

; - — - -4 •

%t """^ 1 — — f^^ Fac. 3 item 00

8

14. Item, icmandtkooptjbalcnwoHc voegende
fuy ver 1400 pond.bctaelt dacr^óor gcreet 1 1 o pond- vl.
-Vrageiot.hoe veel fal hyhci pondt wederom vcrkoo-
pcn» tebctalenfis-pondvl.gereetyfzj pond-vl. op

4 maenden endc de refle op 6 maenden , om te
winnen 30 ten 100 in ecQ jacc ? facit tot 1 1 ïtay v. 8^

pen. bet pondt.

Andcri

mét enVttUtt.

tof

4
6

-»io
630

%

fl

7

Anders.
4

z6t

X

4 Maend. '
pond. pond-vl. pond.

Macnd. 4

• • '• .
Macnd. M^n4.'

/flf — 3'!' — *

? —

lO

groot.

Fac. XI groot, in-gekoght. , 100 — 110 — 21

Facit 1 1 ttoyr. 8* pen.

1 f. Item f B. koopt 4^0 Ellen Lynwaet tot \6
ftoyv. d'EllC) die hy wederom verkoopt met ifvarft
loe s*jaers verlies» te betalen ifo guld. iti 6 maen-
den , ende de reft in 8 maendcn: Vrage tot hoc veel
hy d*ElIc verkpght heeft l facit tot 14, ^yv. 9 pco*^^
oï niyt.

' • • •

tl

100

9»ii

■ 'lil I

I«

16. C. hebbende gpkoght 360 pond.wollc, i iij.
ftajrvers het pondt gcrcct gek \ verkoopt die we-
derom by de IOC pondl niKt 10 ten 100 verliet , te
betalen f Scgald.in 3 maendcn , yfogald.inómacn^
den , de reft in 9 inaendeti. Vrage , tot hoc veel hy
ket 1 00 pond. vttkoght heeft ? Antwoordt tot f6 gald.

Ra Sftuyv.

%6i IViSdRihwbta.

8 (layv. 9JJI pen. volgens de gcmcync maniere Ut
boveDy anders vcrfchilt hctji öuy?.7|i|^*ii:,pcn.
geen ^ pe^. Auader dan 7 J (faiyv. meer a|i» f ó gald. 8
%v. j^; J pcD. ,

VandcnWiffeL

Widel, if , dat eencn Koopman alhier eenigh gelf
fleemt ofte geeft, onide weerde van dien ( in een uyt-
landtfche Stadt ofte plaetfe ) wederom goedt te doen,
,pfte te ontfangen, vaervande Pradycke beftaetindat
men wel acht neme op de vergeiijckfoge ende even-
weerdinge van het een tegen het ander geit , foo
dat het noodigh is, dat meo ircettot Ihh^ veel
falcken geit (yn ooors ende loophoadt hier te Lande^
cnde hoe veel het felve doet in de buytenlandtfche
fkden, mfulckenmonteahialdaerganghbaeriB.Wacr
saer de WiflèU ahydt gcijooten wordcix. Eodc over
folcks heeft men te letten op het profyt ende 4t fcha-
de die fich in't iluyten der Wiflèlen toe-dn^en. Gch
i^ tqrfxcmpd.

•

I. lek neem, dat (;enen Daelder alhier te I^andc
4oet go ftoy ven ende tot Ff anckft>rt 48 Croycfers »
lot hoe veel comt alsdan <icnPary ofte vergelijckingh,
dat is , om te hebben gdt om geit ^ fonder avance

pftefchiidèi^ ' .. ' - : ^ '

. WbM.,Hicr dfcrit nq gelet, dat cco Floryn tot
Franckfort dó^i 60 Cruyuers, te^ weten in ïóopcnde
fijclde, Maerin He WüTeldoct eonen Flöryn ahydtfif
Crqytfcrs.

Dacrom lbo ftelt opden*cgel , eencn Daelderdiö
fo^ f ranckfof I doet 48 CruTtmi» dife.4Miai>iert«

land^

bilde io ftojnr. tot hoe veel cooitak daHdéFtoryade

,4 4« ■ ri^r

5 Siigfoot.

Den Pary oftevcrgcHjckingh coim tot 8iJ groot,

Waer oyt blyckt dat indien cencn Koopman alhier
gek neemt fa Wiflèl op Franckfbrt » tol 8 1 groot, lbo
doet hyhem fchade, cnd^ dat tcnaenfien van de ver*
gdijckingh , wclck u tot 8i^ groot. Maer foo by 'f
neemt in Wiflèl tot 82 groot, foó doet hy Yoordcel^
^ijck dnydeliji^ hierteiieDHf> eafolgeni noehmeoi
gdeect'WOfdt

%. SooeenenDaeléer iranjo ftnyv. Molltiidtsgelt^
let Francftfbrt doel 48 Croyiftrs^ wat fi^had^doot
fioh leu I op den jgcnen , die gek op Pranckfóft deemi
lot 80 grooti ftcK I y| ten kondeit ftrUei.

- ' *

4 7 » S.

S 4t

SnbOr. «o

li

1

/^^

V

ft

af

f

t

—f

"f

80

•

«.J

li

R4 Bt.

%64 f^^l Rihmmh. .

ëemierckt.Pen Pary comt tot 51^ groot* eDAt\%jAv

virordt genomen tot 80 groot. Ergo i^ groot, fchade

Toor den Nemer , te contrarien ^ groot, voordeel
voor den geven Synde 'tfelve i ,| ten löó*

3* Item , aU eenen Daelder van 30 fioyvers rot
Franckfort doet48Cruytrers,ei)d^ dat denWifTelgaer
tot 8i| groot. Wat is dan beft , ofte de betalinge te

doen in gèlt, ofte door Wiffcl ? Antw.<loor den Pa-
ry , ofte ip geit;, yf^i 4oor den wiffel is*t ^ ten ico
fchadelijcker.

Bemcrckt.Dcn Pary ofte vcrgclijckingh komt tot
81 » groot.cndc den Wiflel gact tpt git groo». Endc

volgens dien is Kcti groot.voordeelijckerxk betalinge
fc doen in geit, als door Wiffcl. Dacrom foo feglit
door den Regel 8 1^ groot, doet poy ^ groot. voordeel,
wat voordeel hetf ick dan op 100 , omit facit als
boven.

4. Indien eenen Daelder tot Dant^igh dcde 40
groflcn, pndc tot Amftcrdam f fchell. warvoordecl
(oudcals dan doen eenen Koopman tot l^ntiigh,
over fendcndc de betalinge jn gclt,als dep Wifelgaet
tot i8o groiren voor i pond-vl. , facit iz^ ten 100.

If^' groff. gro, grofl;

4^/~6o--i8o . ^ ,

\.. \ 60 "170

> . 240

1080^ gro. • : — gro,

% $ —

*7?F^'

H

Fac I \\

'dl

Bemorckt; AU 40 groden tot Dantiich weerdkh
ïyn tot Aaillerdam & gto. fi>o fyn de 180 groflcD
weerdigh ^^70 gro*

Nu bemerckt, voor de liSogroflcn, die (ten aen-
(ien van de Vergclijckingc yan'tgclt ) weerdigh 2711 170
gro. daer voor foude men door den Wiflel mter 140
ontfangen. Ergo verfchilt het 20 gro. op i pond-v!,
dat het Beter is de becahngc van Danciich op Amfter-
dam te doen in gek, als door den WifTcljende voN
gens dien i&*t i li ten 100 voordeelijcker.

f. Soo ccnen Koopman tot Amftcydam ecncn Wif-
fcl fluyt op Franckfort van ifo pond-vl. 7 fchcll. 1 1
groot, tot hoc veel Florynen moet als dan den Wif-
fel brief gemaeckt worden, ende hoe veel Florynen
in loopenden eelde hy tot Franckfort ontfangen fa! ,
als den Wiflef gaet tot 85* gro, vt)or dep Floryn. Fac.
Den Wiffel-brief moet inhouden 707 Florynen dacit
voor hy t*ontfaogen heeft 76$' Florynen j sS Croytftc»
loopenden geldt.

^ota. Sf gro. fyn 6 f Cruytfers in WiOcl cndc ia
courant geit óo Cruytfers. ■ • \ \

Seght dooc den Regel , 8 ƒ groot, doen 6f Croyt-
fers. hoe veel Cruytfers fullen dan doen lyo pond-vl.

ifcncll. II groot, comt facit 4S9fS Crtaytfers. Die
ivideer t in 8ccomen 707 Florynen , tot 6 ƒ Cruyt*
fers, die den Wiilèl-brief inhouden moet. Anderfins ^
Dividecrt de 4J'9j'5' Cruytfers door 6q cometf 76 ƒ
Florynen > SS Cruycfcrs Cpurant geit die hy tot Franck*
fort onifiingcn moet.

» * ' •

gro. Cruytf. pond-vl. fchiell. groot.

gy mm^,.,^^ 5^ ' ttf ayo — 7 — II

» ....

6.Itcni

. é. Ilem ; too eencn Coopmaii tot Fr8!Klift)fi ^U
émt bctadt jSf FloffmaySS Crajtftn in VMtXop
Amftcrdam. Vmgc, hoe veel pond- vl. hy^aervoot
tol AxDft^idamontfkigen fal,als den Wi(fel gaet tof
Sf groot voor den Flor^fn io( 6 ƒ Gcujfifos j fac. xfo
pond*Th 7 fchell. i s groot.

Cr^ytl. groot. Flor. Cniytf.

óf — Sf 76i - ff

6o

Bcmerckt. Dtt de totaHnge tot FratKkfort ge*
fcbicdt in loopciidcn gdde, te weten tot 6o Croytiers
den Floryn.

7. Ecncti Koopman tot Amftctdam yntkXt op
Franckfort 739 pond- vi. 16 fchell. 9 groot. Vragc,
hoe veel Florynen hy dacr voor fal ontfangcn , de
virifla ïyndcitot 81» groot, facit i3f3Florynen.

8. Item , ecncn Koopman tot Franckfort wiflCfclt
op Amftocdwa »i7* Floraien. Vragp , hoe veel
^nd- vL hy óötfimgcn fiii aU de Wiflclw tot 8 1 J gr,

fac.739 PPQdrVl. 16 fcfa^. 9 g^K)!*

Dcmcrdct^ lo de fefde qacftie is voor g«;ftdt , ^
tCDCü Koöpöian tot Franckfort üdaer betaclt, hief
wordt na voprgcReU jdateenenKoopoMmtot Franck-
fort op Amllerdam wiOcIt ii7iFiory.nen,tptonder^
ifcheydt vaoY welcke mep iUecneKjck vccftaenmoa,
dat de eerflcvoorftellinge gcfchicdt in Courant geil,
ende de tweede in Wiflel,te weten , 6s Croytftrsden
Floryn, al,$iary hier voren aengewefto hebben.

Criiy^ess^ • - :greel. ^^*

^ ^ to«Éii «h>3f3Ttoqrwa» t« PïincWbrt w«er-
lpot7tM Koe T«el oonii aU <iM> de Wiflêtt §iai% tx*

•«{güOOt.

■ " • . 1 - . , • ■■ • •

Flor. pond-vl,fchell.groot. Croytf.

iafi ,11 1 . ' 739 -< 16 -' 9 - 6f

10. Soo eenen Koopman tot Atnfterdam geeft 1 xf
pond-vl. 16 fchell.8 gtoot. inWIfiêrop Damxig .hoc
Teel Florynen a 30 groff«n-61 hy daer ontfangcn.de
Wiflcl lyndc tot 193" groien voor i pond-vl,? wc

810 Florynen ij^ groflcn.

pond.»!. gr<rfren. , pond-vl. fcbeU. 1^»
I — t — - 193^ lts - J6 - »

11. Item , foo eenen Kpopman begeert t'ontfan-

«m totDamiig. ASIsBotf^ y8«f*9.Jjo^.«
pond-vl. mo« hy daer voot alhier bctaJenalsde Wtt-

ijfl i$ tot ipj groflen ? ftcit joapowtyl. ,U whell,

j,» groot.,

• .... 1

r

» 11* Item, lioevcd'FtortnciifiilirientóiDantrig
omfiingiii Toor 703 poné-ifl. i« fchcUi Jtl g^ot^
«9 de WiSA is tot i9J'grèflfcn? hek 4nf Florynen?

13. Item, ixii Florynen o Jgtoflen^ot D^pttigt

maecken tot Amöerdam 34; poö<l;Ü* J 3, ^J*^^"* *
gcoot. tot hoc veel gact als dan de Wiffel? facit toe

19*4 gros.

^ l4Jtem^

a6B ffWH Rehüiègl^. ,

i4« Item, cenen Koopman tot Amftcrdani eeeft
6f4 poad-vJ. I f fchdUin Wiflèl op I^ondeh , Vwrcj
boe veel poiuNierlinght fil hy aldaer ontfartgen,d€n
Wiflel tynde tot ^s «chcIU 4 groot, voor t pond-ftet-
lingfii? Ucit 370 poiKl;(Ui:linghi izfchell. 3,* gr.-

fchcll. groou fchcll. • pond vl. fchcll.
3^-4 20 65'4 - IS

if. Item, hoc veel pond-vl, fal eencn Koopman
tot Londen alhier konncn doen ontfangcn voor 48»
pond (terhnghs 3 fchelt 4 groot, alsdcii Wiffelii 3 ƒ
fchelI.ógroot.facitSffpond-vI. lófchelL 1 1 gropt.

i6. Eenen (}oopman tot Amftcrdam gccfi geit op
Franckfort tot 81 groot. Hoe veel beloopt fyn win-
ningc ten 100 op 't jaer , fop het Retour , is tot 8i|.

gr.cndcdathy vcrlicft4maendcntydt?fac. f J ten 100

incenjaer.

•

Ni^,' Geit doen ofte geven op Franckfort , ,is te
verdaent dat alhier eenen Coopman aen eenen an«
deren telt een fèccker fpmmegelts» den Floryn tot
foo veel groot, als fy met malkanderen accordercoj
(ick ftellc hier 8 f groot.) met conditie dat den Ne-
mer 't lèlvc^ arcdcro^i fiil betalen tot falckqn prys,]|ls
den Wiflel conit te loopen uyt de Franckfortfc mifib >
van Franf:kfort op AmQ«rdaiii die wy alhier Itellen
tot8i|gr9ot. Ergo wint. den gever alhier i| groot.

op de 81 groot, ende op de ioo, i^f ende dat in 4

maendentydt, volgens dien f^ ten loo ineenjacri

geUjckvolgHt •

$>

,K^ '^

H^lRekma^. ' ^69

81*
01

«I— — II

100

Fm. i£» ten 100 voor4 n»end.

# i|» j,^

9 — — .

fïten 100 loe^njacr.

, Mactdm den Leertingh dit noch dutcfcliickcr te
, dow verftacn , heb fck gocdt gevonden nocta dcfc x
I naer-volgcndc Excnj|«;lcn te ücllen.

I tl. EencB Koopman alhier' neemt 1 00 pond- vi

op Francltfort tot So groot. Vrage . foo nu de Re

; tourca uyc de Franckfi^rtfc miOc S«ien tot 83 ero^fr

' 100 pond-vl. tac. 103 pond-vl. 1 ƒ fchclL

g >cut gcaaen 83 groot, wacr mede dan tba pond vl.
1^ ' 83 - 240 '

■• ■ ' ' ' IC "^

^*y ^./^> 207. ƒ 300

/// lojpond vLiffct

14909

i8. Item, ceneniCoopinan neemt geit o(>Pranclr«
fort tot 84 groot, de Recouren uyt de FranckfortCb
MiQc komen tot 80 groott Hoe veel fal hy dan we*
dcrom uyt-keercn voor 1 00 pond- vl. foo hy op Franck*
fort genomen heeft ? tac. 9 ƒ pond-Ti* 4 Ichdl. 9gr.

' Stelt óp dein Regel voor de 84 groot, moetrordcn
goedt gcdaen met 80 grootcnj waer mede dan ioq
pond-vl.

• '* mm

I

84 ■ l - 80 ■ ■ ■ ±40
ix-~" 100

7 -

2000

tócooo

/// 95/4/9? *^8j7t groot.

19. Item, cenen Kooiman tot Amfterdam geeft
aen eenen anderen f 1 4 pond-v!. 1 2 fchell. 1 groot, op
Franckfort tot S j; groot» naer ^ maenden comen <r
Retouren tot 83 , grootcn. Vrage , hoe veel fal hy haer
dacr voor wederom ontfangen , ende tot hoe veel be-
loQpt fyn verlies in aIlcs.,eMde wattenhondert in eea
jaer ? fac. by fal wederom ontfangen 5-02 pond-vl. 9
fchell. 1 1 groot* eiidG vertiell ia alles 11 poi^d'-vl. 2^

fcheli.tcgens^^ ten 100 verlies op 't jaer.

20. Ëcnén Coopman rot Amderdaip doét fco
pond-vl. in Wi^I op Danuigh^ tot 195- gvofièo , het
ielve aldaer by fyn Fadoor ontfangen zyiMJe^doethjr
het door hem. van daer wederom in XyiiTel pp Am-
flerdam> tor 190 groffóti.' Vrage , hóe veel beloopt

fyo wimingh ia aUcs» code boe vcpl tca ioo 'a jicrs,
,...1:1 ver*

!

VerUefende 3 macndcB tydi?. £ic. 13 poiid*tK 3^^
fehell. de wlnft in alles legcns 10^^ len loo '$ jaers*

Compagnie, ofte Gcfclfchap.

•

Compagnie ofte Gefèllchap^ i$t aU 1» 3, cnde meer
Koop-licdcn verdiagh maecken, dat eea ieder van
hen een fomme geit toebrei^l 9 vaer mede fy
getijckclijck aU ayt een BoiièdeaKoop^handei dry-
ven ^ de Tinninge onder malkandeccn uyt-declen j
cnde ^t vbor gevallen verlies dragen j pro ra&o ieders
ingeleyde Capitael o&c Hooftibm.

i« Twecmakengetelfchap^ Aleytin 3oogttld.en-
de B 400 gAild. ende vrimien daer medc.i 12 guld.
Vrage, hoc veel elck daer van hebben nioet ? facit
A 4b guld cnde B 64 gald.

7 — — 4

A. w^S £^4

Addeert de rn-gdcyde Hooftrfommcn tot malkan^

étvcQ i comcn 700 gold; voor hun beydcr in-leggcn.

* Sq(fat diD door da-Regel 700 gold. Hooft^bm van

Acndc

i>i Cómpagmey ofte Gefe^cbap,

A cndc B winnen i ii güld. wat comc dan voor 506
guldens Hooft-fom van A. Item , 700 gal'd. Hooft-
fom van A cndc B winnen 1 1 1 WBt comt dan voor
4C0 guld. Hooft-fom van B. Wcrckt elckc fcttingc
volgende den gcmeynen Regel, comt facit als boven.
Aifoo doet bock met de(e naér-volgende. v

1. A endc B maccken Gcfelfchap, A Icjrdt in 415»
gold. endc B 375' guld. cndc fy winnen te faiticn i lo
guld. Vragc>watelck vandè vvinninge tockomtJfac.
A 63 guld. if ftuyv. ehdcB 56 güld. f ftoyv.
• 3. Item, Bende C maken gcfelfchap, p Jeydt in
700 guld. cndc G 85-0 winnen te famen 1 70 guld. 10
ftuyv. Vragc, nacrclckr winnihgh belonder? fa<i. B
77 guld. cndc G 93 guld. lo ftuyv.
s 4. Item , A B C lyn in geielfóbdp , A leyt ia
fóc guld. B 6i{ guld. endc C Si 5* guld. Hier mede
wipncn fy sif S^W. Vragc-, hde veel clck dacr van
toekomt? facit A r44 guld. 4 ftuyv. B 160 guld. 18
ftuyv. 1 1 pen. endcC 109 gujd. 17 ftuyv. 4. pen.

ƒ. B C D macckcnde Gcfelfchap, B leydt in ƒ 90
guld. G 7S6 guld. endc D Ó74 guld ten cynde van de
handelinge fy verliefen 339 guld. 10 ftuyv. 10 pen.
Vragc , hoe veel clck dajcr van te dragen heeft vol-
gcm fyn in-leggen? fiic. B 97 guld. 14 ftuyv. 6 pen.
G 1 )0 guld. 3 ftuyv. 10 pen. cndc Dm guld. 1 1
floyv. *o pen.

B. . •9'^ 14 — - 6 '

G. 130 3 10

D. UI — — 11 ' 10

Proba. 339 — 10 - '■ ' ' 10;

6. Item, C D endc E maken Gcfdlchap, C Icydi
' ïo 3yo guld. D i050^1d. cade £ 7<^ gul^* Vragc,

Ivat

Wit voor een gedeelte dal eick ffaet foo in de win*
ningh als in het verlies? facG ftaet hetj D de JL ende
£ het ^ •

Addcert de in-leggcns te faihen , komen voor hier
in- leggen in alles te fanden i loo gold. Stelt na ieder
in- leggen dacr boven , ende Abbrevieert clck befon-
der. Wat dacr uyi komt is alfttlckcn gcdfeeltc ab clck
in Compagnie fiact.

C 3fo

D. lofo 3f iof 7' ^

E- 700 3S0^t ' ios,(\ f y0ftyt

— -— G. D. E.

»ioo iiojtf I 6 xio^ I z xi0^ I 37

7. Item , indien vier Kooplieden in-lcyden een
fomme gehs, te weten A 628 guld. B 941 gold. C.

1 ƒ7 guld. ende D 78 ƒ guld. wat gedeelte foude dan
clck van hun inde Compagnie ftaeh, fooin dcwinft
als in 't verlies ? fac Ahet • , B het i, C het ♦ cnda

8. Dry Koop-licden hebben tTamen te deyten 59*
gold. 13 Üuyv. ópen. A moet hebben (volgens fyn in-
leggen) de i, B het 4 , ende C | , Vrage , hoc vee|
elcks toc-komi? fac. A 299 gold. 6 ftuyv. n pen. B
99 guld. IS (tuyv. 9 pen. ende C 199 gold. n ftoyv.

2 pen. . , •

9. VoorA,B€ndeCiyntcdcylcn6oguW.Amoet.
hebben het^» , B het ^CQdcC het i, Vrage, boe vcq

^Ick hebben moet ? fac. A 26; , ^ 10, ende C 1 3»
göWcnr :: ' '^

Om tfefè en ècigclijckc Exempelen pondelijck

^74 Cvmfagnk y nfu GrfelfibMf,

te vffcfiacfi tiüit oock te oswcrcken ) foo l>eiiierCk|

VóofrCcrit» flat hei ^ ranóo^ld. is 2Q,ha^ is tf

cnde het i is ic Welckc dcclcn io, ff en.iatcfll-
men getelt, maecken 45* in alles, 't Welckbehooidc
60 icy^cf^ji,». €fgo is^dó&niaderevairch.

iöA Bü (Jvch-wél tcdèyicn foo*t behoort , foo neemt
, 6t ^^ijÉthedcylingeh, aUiq^ i j en 10 cndc Addccrt-

Sttli dtó 'öp den Kcgél 4^ bchootde te zy n 60 hoc
vieeldaii 10. Item i f, als oock infgelijcksió.Werckl
clcke fettinge volgens den Regel , foo comter voo^
elck facit als boven , gelijck bier onder Vertoo&r
wordt./ * , . '

10 '

^^^""""^ f !Jt'»''» f'..'

- • ■' ■ ■ \ ', "

^ Mifért. Addecrt '&^%é>x(imi% | , | cnde i te fii^
inc?, fQiTlt ^ eudc fcgiit ia^i door den Regel j. geeft
tjB dcyicp^óp hoc ycèl «mt xlan voor ^, It^m, vooe
J OQ^ yoot ^, Endc weiiekt dele xww: 4co Regel,
comi voor ieder facit als voren.

QSti^ éoch andet«, nteotttallblckenéetaldaerden
Nomber vw ^» van^^wdc van ^ iti-geaomen kaa

^offitêo^ftlt^i^^ X4> ^^* lek feite 12 bier inden
Kombervan^ comt 4jDcnNombervaD ^,3 eadedaa

NQmber vao \^ x^ AddeecC 4an 4, 3^ tAf j comt

9.Sjclt

^« Stdt d«i>bp dien Reget^g^vencc <kc>^^.Wact
Op comt d«ii'4 IieBiy 3. Item ,• 2/cofiit fac ak to»
ren ^ gelijck onder vertoorn wotdté

u

A.f
C. Ji

4
3

9 — 60 ~ 4 i f" A. 16*
— 60 — 3 'j^Fac. J B. 10

9

9

! 10. litei^^ vfer hebbi^ti te deèlen 60 guld. A tnoci
licbbch fiict^f , 'B hfct ; C het f chdc ü het f Vragc
>ratclck toekomt? fac. A n^^» B if^J., G 12^
cnde D I o V^ guld.

, 11^ Prye fullen dtelcn j zo guld. A fal hebben hct.
*, B het j« cnde Ci. Vragc , wat efck hebben falj

tac. A s-y güld. z fluyv. 13^ pen, B 34 gald. j önyy,

1 1 * peii, epde C z8 guld.. 1 1 öuyv. 6< pen*

11. AvB)Cyl5,fft»lleo decicn 609 gtild. i fioyv^
10 pen^ Vacr van A nK)et hebben cle ^, B hctj,, G

hwi «tideDhct-^. VragcV Aactiedcfó aonpart? ftc.
A z^giild;5"(tayv. SpemB i^i^puM. 17 Oüyv. Gv
ir44gu<d. fzjftoyv, D7**gtiW;.6'ihiyv. ópen;

13. Diyc hebben met malkanderen te deylca*'i^<»-
guld. 16 l\uyv. vaer van A foo veel fal hebben alt
het • meer 7 guld. B het i min jcguld. endeGhct^

meer, 8 guld. Vragc ^ wat dan eick hebben moet.

Addeert de gedeelten te famen» comt | vangelij<S!*
teii^Addeert r- ende -f eomt ly die Sttbfirabeert

ij6 CcmpagHU' ofte Gef^chof*

van «^ rcft i f. Alfoo daticr comt \. -rif ïynde

gelijck de 2 yo gold. 1 6 ftuy v. die te deéen lyn.

12

i

4

f ,'4+- 7

34^ 30 vctkleypt flkomtdan^^ te
tI -r 15*

Endc dcwylc J «f- if ïs gelijck if o gold. ï6 ftoyr;
foo Addecrt *t ^^giiW. tot 25-0 guld. 16 ftuyv. Soo
comtcr ^6 ƒ gold. 16 (loyv. die gelijck als |te decicn

lyn. - '

Stelt dan op den Regel \ geven te deelcn lóy guld,

16 ftuyv. vaer op comt dan het | van A^ comt facit

il 8 guld. 2 ftuyv, ic| pen. dacr toe Addecrt •r-7

die A meer hebben moet> foo comterfac.jzfguld.
2 ftuyv. icj pen.

VoorB comt 88 guld. 12 ftuyvcrs daer^ af Sub-
ftrahcert -r 3<^<^omt als dan voor B facit 58 guideas
12 ftuyvers.

Voor G comt 59 gold. i ftuyv. j^ pen. dacr toe

Addecrt -f- 8 foo coihter voor C facit 67 guld. r ftuyv.
J.J pen. AlfoQ doet met alle dicrgelijckc Exempelen^
foo die vodr- vallen.

ifo

Cmpagme^ ^fieCfefe^cbap.

Cl

26f-i6

i Fac. fS-n— ^
i Fac 67- 1 -^ f^

D II ■>

■*H««<«*»^*^

Proba. ifo-ió

guld. (luyv,
z6y-i6

And^i.
r 4^ 7

I ' •

30 Fae. als voren.
8

14. I>K, L,M, (alten onder malkandeteti deelen
970 guld. 13 ftayv. 7 pen. I feydt dat hém cómt toe
het !< meer 30 guld. K |iet°^ min xx guld. L het |'>

meer ïf gald..cnde M de * min iS galdeni. Vi^e,

wat eick dan hcbiKn tal ? bac. \ \v} guld. tó fioyr.'
9 pen. K 183 guld. 1 3| ftayv. L iff galll. 8 fiuyv..

12 pen. ende M f 03'guld. if fiayv. ' ,

*
i

T

»4

3-4-30
i6f^ 18

J4 » *'

970-13-7

19.
29

»9

29

94f-»3-7
94J-»3-7
i94y-.ï3-7
94/- «3-7

S3

ï4~3o
16^18

Ad-

Addeert codedoet «b Vpren, cömi H^-ifgoIA

treckt de is gald. van de 99Pgald..ii ftoyv. 7 pen.
Soo Oaec de |{ gelijck 94^ gold. I34%v. 7 pennin-
gen. Stelt ende werckt d^n door den Regel l^ zjn
gtïïjck 94^ gald. 13 'ftuyv. 7 pen. waér op comt dan
fiec ji yan lr{-30. 4^1foo dëoc oock met K Lende

M, ofte anderfins 4oet ais 4>oyeo ^ertoont worde?
lbo comter fiicit aU voren.

if. Item , L^M^Nyleggen te famen in , een fe-
ker fomme gclts , L Iqiü iq .de i -f- 45* guld.M het
^s-f.io'gald.NheM-H 30 guldens. Vrage , watfy

Ce famen hebben in-geleydt, ende hoe v.eel eick bc*
fonder? fac. t'lamen 880 guld, L 4$* 3* gald. p/i 10 j

gold. endeN 2i9jguld.

Stelt ieders gedeelte in> leggen boven malkanderen^
$0de 40^ ^Is voijcn^felq^t;, qqp^ ;» +-5: ƒ t^fkt

if vw*t g^^el , «cü mch ti die gelijck is s^ff.

%5bt dan door den Regel ,i ks gtUjek sf. Wipt ia

dfto 't gebeel , 'cpmt ^it ^80 voor haer ia^e^en te

* - _ •

IT

Êt

rfjTf

._■ *

Om nü te wecrft 3 hoe vèd clek üi 't befondèr ii^
seleydtdeclli foo düfiteveB«U vore» ia dt ijjct^de

14 qaMé gtleen is,fooeotilt«r voope!)e^in:teggeii^'
aUÖQfen*

1 6. Item, A,B,QI^>hebbenfamen eedeelt haerc wio^

B het f p-i.3o giri<k. G her j ^12 gold End& D^ df

,|+-ip galckm.. Vragc. hoc veel clckgtbacJJtll^écft^
facit A hecftgchadi lOi^ guld. B 88' guJ(},.C-76fiHl4-.
ende D 86 guldens.

17. It^m, dry mtkcnde gcfelfchap , wütiQtfif'imer
cfii^cii (ckcren tydt yi jr guldens ip^aot(amni& J^ neefnf^
ibo voor fyn Capitacl als winft 704 gulden* 4.fl)tfy¥»-
'M78J guld. iS^fluyv. cndcNi'o24guld.i7^ft«yv.

Vragc, hoeveel cfcfc vaa hmr tn*gckydt had^? 4c.
L# baddc irhgeteydt féo g\|ld. M fer g^ld. «nde N
8if galdcns. ,

Addcert ha uyt-gcnomen Capitacl en winden tot
malk^ndcrc n , qoinpn ; ƒ 1 5f gpldc.DsCj%{>ua^ caw^ft
in alles. S?ghi dan door deullegel, in ^^rj g^ldqiiii'
Capitwl en winftif fff yi'm& » aoc v^cl wi^ jsj^^
iq 704 guld- 4 ftuy v.gwiWi ew wiï^ft Mf 0,1^? W)f%^;
144 g«ld, <| Qijiyv.wiQft^ i;)i^ tff<;J;j V^niyiJ g^pitac!,
cnde winft; Soo rcftccrj;cr jtïQ gij^ld. G^Ri^ Ji ^^59%..
doet mede met M ende N. '

^8^ Dtye ak P<S H matekfide te (Jlmen'gfB^

fchap y leggeB alc^ eveii ^ftl in , naer fccc^retr tjüti
bevinden fy e^wonneg^ &c. Waer vatv 1^ ontfa|gen
heeft 95" guldens, endcG 127 guld. Ytag£, .|lföoH
per Affignatie toe-^ekomcn is de refte , Z]^nde 128 guld .
hoe veel hy acn FendqG wederom mp^^ugt-kccrcn?
fac. aen'F yy end? acn ^ 23 guld.* ' " 7 .

19. Item, MisfchtiMighacnN376gifld'. aénO
4ifgald. ende acn F 209 guld.. Doch ^n beeft niet
titct#4an4pö'gakt« Vpag^» heè^ veclekk dier^ah
V S 4 ge

\

»8o Cmpi^, tfteGrftlfcbM.

fmecfatebjckcD toe^komt volgen» 'tgeenM hacr eicjt
Khaid^h n? fiK. N oomt dacr van toe ifo guld.8
fWyv.O 166 gaidens, ende P 83 galden$ ii ftdy-
werf*

oo. Iccinvtwerinakengefdfchap, Aleydtinjir

SQld. voor 4nuiendeni cndcB 3oopild. voor j maen-
€n, cndc winnen alfoo te (amen 410 guld, Vragc>
hoc veel clck daer van toe komt? fac. A i o j- guld. en-
dcBiifgold. ^^

MoUipikcert iêdcrt in-lcggcn metfyntydt, comen

:t8ooCapitacl ende tydt met malkanderen gemultipl.
tbvolght.

•

A 3Xf ■ 4 ■■ ' .1300

B 300 * s ' ifoo

Komt Gapitael en tydt gemukipticeert 2.800

Seght na door den Regel 3l8oo gemalttpliceert* Ca^
pitael en tydtgeven 4xoguld. w'mü. Hoe veel wind
comt dan van 1 300 gemoUiplicecrt Gapitael ende tydt
Ce fiuDien voor A. Als oock voor i f oogemurtiplicecrt
Capiuel en t^dt voorB comt facit als voren , gelijck
onder doydelijck vertoostwordt.

/— ./^ — f~i —

^— — . ^ ^

•» 13 v- if

Fic A v)s litsL B iij>

^i. A»Q^C, maecken gefclfcbap j A I%bt in f 7;

guU.

Cêif^^agffêe, nfü GefetfAap. ^i

gnldl. voor 6 maenden » B 647 guldcnt voor f macn«;
den 9 cndeCpöf gald. voor4 jnaenden^ eyndcUjck
bevinden fy geironnen te hebben fóo gald.* 4 ftujv.
I pen* Vnttc 9 hoe veel elck daer van toe-comt ? iac
A 183 gold. ƒ (faiyv. 10 pen.B iji gald. 17 ftuyv. ^
pen. ende C icf gald. s (luyv. 4 pen.

21. Item, Ben G maecken gefclfchaps B leydt
in gcreet 275'guld. ende ;) maenden dacr nacr doet hv
dacr noch toe 115'guld. C leydt in gerect42f golcl.
Vragc, foo (y nu tcneyndc van 7 maenden gewonnen
hebben {30guldhoeveel comt^lckdaer vantoe?fiic.
61311 gald. ende C 297I gald.

Dewyle B in- leydt 175* guldens voor '^ Maenden»
ibo Multipliceert 275'guldensmet 3 Maenden, comt
725'^emuUiplic. Capitael en tydt voor 3 Maenden.

N^er 3 maenden leydt B wederom in 1 25- guldens
wclcke 1 2 f guldens Addeert tot de 27 ^ guldens ko*
men 4C0 guldens d|er mede B in€9mpa|^nie blyftde
refterende 4 maenden. Daerom Multipliceert de 400

fuldensmet 4 maendeh , comt 1600 gemultiplicecrt
lapiuel en tydt voor 4 maéndep. Defei $00. Addeert
tot de boven-gefeyde 725-^0 comt als dan te f%mcn
*3 ly gcmultiplicfcert Capitael en tydt voor B.

Daer naer Multipliceert het in-leg^en vai\ C ala
42T gnldeht met fynen tydt van 7 maendep , comt
2975; gémültipliceert Capitael en tydt voorC Addccrt
dan 2325 ende 2975* te (amen, foo comter 5*300 ge*
niultipliceert Capitael en tydt van Bende C. ^teltdaa
op den Regel , ende doet dan voorts als gelcert is.

175

184 Compagnie, tfié Gèfelfib^.

2.6. Item , C en D makende t*iimen gefelfchap
vboró maendep» foo Icydt Ggcrtét in 3J0 gald.
mdc D Icyt in gcreet 4 jögnld. Vragc , hóe vcèl moet
C noch itt-le^n nacr 1 maendcn' , ofri met D dè
wintt en verliet gclijckclijck te dMtn ? facit ï co
galdens.

Multipliceert 4^0 guldens met 6 maenden, comt
2700 gcmultipUcccrt Capitacl entydt voot D. Dacr
paer Multipliceert 3^0 güld. oock met 6 maendcn,
comt iioogcmultiplicecrt Capitacl en tydt,voor C,
•t wcick behoorde te wefen 2700 gclijck D. Ergo
6oo gcmultiplicecrt Gapitae! en tydt te weynigh.

Ende terwylcn C begcerigh is om nacr 2 maenden
nacr de eereede in-lcggiDge , noch foo veel voor de
tefterende 4 maètïden daer by te doen , datfe onder
bun beyden de windt ende \ verlies getijck hebben te
dragen. Soo DivideertdandeóoogcmuUipliceert Ca*
pitacl en tydt , die G te weynigh heeft met 4 maen-
dcn , foo comtcr 1 fo guldens Capitacl die C nacr de
k maenden noch heeft in te brengen. \

' • Proba.

4^0 — 6 — 1700 3fo — X — 70Q

Sfö —'6 — 2;ioo fco — 4 — 2000

,6oQ 2700

Facifo . 4^0 — 6 ^ 2700

• • •

Atders ; Multipliceert 4^0 euldensmet dmaenden»
comt 2700 guldens gemu^tipliceert Capitacl en tydt
voor D. Daer nacr Multipliceert 3 50 guldens die C

Scet in-gdcyt heeft-, met 2 maenden ,- comt -700
pltaeï<n lydtgcöiiiltiplioeert dietreckt van de 2700
^ rcöcert

Compagnie , oftf Gefifchaf* aSf

reftecrt noch 200c gemultiplicecrt Capitael en tydr,
die C te w<:yuigh heeft. Daerom , Divkleert 2000
ipet 4 inaendcii^ comt ;óo C^piucU, dieCgcduren-
de delaeftc 4 maenden in gcfelfchap hebben moa,
om mctD de wind eridf 't verlies hailf cahalfte fiacnr.
Endc verinits hygtrcct in-gelcyt heeft 3J'C> guldens foo
Subftrahecrc de 350 guldens van de 5*00 guld* vootfz,
foo rcftecrt hem noch i ^o guldens om in te l<^cn»
als voren. ,

17. hem, A>B,C,macckcn gcfelfchap vooreen
jaer, A leydt gcreet in 4SS gnld. cnde B ffoguld»
endc C 44S guldens. Daer hy naer 4 maenden noch
toe doet 37H guldens. Vragc , hoeveel moeft Anaer
f maenden etide B naer 6 maenden noch in-leggcn j
om tic winft endc 't verlies met malkandercn gclijc-
lijck te dragen? facit A mocft naer s maenden- noch
inbrengen 410 galdciu endc B nucr 6 maenden noch
jcoguldcfts.

28. £ endc F maken geftlfchap , E leydt in 6f o
endc F 800 guldens, het iêlvc doenfy in handen van
ccnên Faöeur,dicfybeloovcnhct * van de wvnningh

naer 6 maenden bevinden (y gcvironncntehibben43f
guld. Vragc, w^at dek daer van toe-komt? facit den-
i*'aS:eur 108 guld. 15* ftuyv.Ei46^uld. ^ üuyv.endc
F iSogulderij. .

Bemerckt. De Fadcur fal hebben het ^ van de

winft, dacrom n<^t het ^ van de 435 guld. rcftecrt^

daii noch 316 gulc^* ifyxyy. die E endc F onder mal'
kinderen lullen declen. ^* ,

29. N,0,P,maeckcngefcl(chap, N leydt in 6f6
^uld. O 780. guld. endéP 87f guid. dii;felve ftcUenfy
m handen vau cenen, Faiflcur die fy tocfcggen het ? .

vandcvfrinft. Naer 4 maenden Icyt de JP'a^ur oock

ia

a8& CmÈfJ^y^Gffelfkhif.

in40o^1d. ËndetcneyndcvanSmaeodenbetriaiéfi^
tl 6aa guld. 1 2* ftttjiir. vinft. Vrage , hoc veel clclf

dacr Tfoa toc-komc ? fac. N 13 1 girid. 4 ftuyv. 1^6
guld. P I7f guld. De Faficur 40 guld. winft , cAde
100 guld. 8^ (tuy v# voöp (yn verdienflen , tTamcndca

Fadcur 140 gold. 8^ ((uyr.

Neemt voor eerft htt J üyt de doi guld. 1 1 J ftuy v.
comt 1 00 gttld. 8^ (layv. van fyn verdienden I treckt
dan de 100 guld. 8* ttayv, van 601 guld. 12^ ftayv.

wind 9 foo reflecrtér als dan noch 5:o2r guld. 4 die oor
der de Coop lieden eride dei> Padeur re deelcn zyn ^
volgens elcks in gcleydeCapitael cndetydt. Daerom^
me doet dacr mede als voren is g^liert^ , foo comter
ffcit als voren.

O if6

Fadnir winft. . • 41»
Faékcitf vctdicttft. loo — 8*

^< I n » iiw'

6öl — Ii2*^

50. D Hebbende jjcftclt in handen van fekeren
Fai&eiir óoo-galdeo&'too gebeurt hdt dSal rmer daioby
hem in gcfcUchap tneqkep A * B^i en C^ A Icydt in/
7fo guld. B 87f guld. cnde G icfOgaW. Hier coe
comt den FaÖeur/ende Icydt ia voor fyn pariic^Uer
560 guld. mits dat hy daer en boven genieten fal het
• van de winft y welcice ia 't ftheydoi Van: de Gom*
pagpte bcfonden wordt letyn loéS gulif ftuyv. ia

Kn. VrMSS >. boe ved elck daer va&* toe-Cdmt, als'
tgplt vaaQbeeft g^SfUa Soumdinr^ diit vaa A 7^

maeo-

maenden, dat van bó inaenden,endcvan C f ftvaen-
denj ende desFaSeurs in-leggep 4 macndcn? faoit
A, B, en C. cick 19b gold. 17 öayv. 8 pen. D i8ö
guld. cndc dcnl^adeur&4gttld;winfl 3 endcilj güld.
1 3{ ftuyv. voor Solaris.

jié AcndcBïJndc gcWecü 'm gcfclfchap, heb.-
ben tTamen in-gclcydt 85-0 guld* èndc 4aer m€d« ge-
wonnen iio guld. >raer van A neemt 90 g&ld? dóot
dien dat fyn in-leggingegeftaen heeft 4 maenden. B
neemt de reft van de wioit i om dat fyn Capitael ge-
itacn heeft 6 maenden. Vragei hoe veel Capttaclelck
in'^eleydt heeft? fadt A 4roguldfips ende 6 400
gulden». ; ' ^

Divideert ieders winflc in lynentydt, comt2z|^
yirinft ende tydt gcdivideert voor A , ende zo wintt
cndc (yét gcdivideert voor B. Addctrc dan iil cndc

lo.comt 41^ winft , ende tydt gcdivideert van A
i^ndc B.

Scght dan door den Regel ^i\ winft en tydi in mal*
kanderen gcdivideert, komen van 850 Capitael, hoc
veel Capiiaels comt dan van iij winti cndc lydi ge- ^
dividccri voor A. Defgelijcks van 10 vioft ende tydi
gcdivideert voor B. Sop comter fecit alb bovca.

De f^twcrchnge dgfir Q^efiievolgbt hier achter.

i8S CetÊ^agmi 9.irftê Gefilfchaf.

Aft ^3*2^ «*

itlf^ ïO

4ii ^^^ 2ï^

4H

Capitacl voor B 400 Proba. 8 yo

31. Item, A,B,G,2yndciDgefclfqhap, hebben te
famen in-gclcydt 1341^ gald. cnde dacr mede gewon*

hen i63guld. 1 1 ftuyv. wactvan A neemt 5'4guld. ly
ftuyv. B f j gaid. 3J. ftoyv, C f<^ guld. f| ftuyv. Vra-

ge, hoe veel clckv in-lcggcn is gcvccft, als het Ca-
pkael van A heeft geftaen 4 maendcn , dat van B f
macnden, endcd'at van C 6 maenden ? facit A f40
guJd. 1 j ftuyv. B42yguld. loftuyv.endc G 37yguld.
5 ftuyv.

»

gold. Quyv. Maead. ft
A 54 - IJ 4 / r(8

1081 80 *^i*^

^i— »

HÓJ lÊO , gttld.

guW.aoyv

B Si - 3|
20

Compmiii $fte Oefelfibaf.
\ Macód* r

»8jii

i
xo

loi^

XlljT

45Ö3

160

100

400

Maetid»
6

20

^^^^.' , —

120

480

83
6t

t

ï^adt 33;iWinftentydtT«n,A,B,enG,ge<IWid;
33$: - 1344- i3tU 33J: "-'34'i ^'ó^

^ —

4

A f 40J gald,

3)

n-

i)4>J/~9ït4

■■ ■ H'^

* I

B 245'1 gl*

4ir — 10

37$— S

md

• C STfJguld. Pfoba.igi4t -^ lö

jj., A cndc B lynde in Compagnie, Too heeft A
in-gelêy(it4<Q gald.tnde neemt 90 gald.vandewin(l*
B heeft in-geleydt 400 guld. cnde neehit de refie v«a
de wiofii ^pde lio gold. Vrage, hoe lange èldc tti

T y Qm

1

piucl en win(i gcdividecri voor Acndc -jCapiniclin
fynwinftgcdiyidccitvoorB. *

Addccrt ; cndc y» coiA • Capitael in de vinft gc-
dividccrt voor A cndc B. Steltdan op den Regel van
A Capiuel in de iriiiitgcdtvidecrt voor A endcB co-
men i o macipdcn. Hoeveel tydt geeft dan f Capitael
indcifjij|^ge4iyycvt,i^oorA. Item, ^| Capitael io

de winft gedjwid<^pruroorB. Wiprckt naer den Regel,*
loo comicr nicit als bovenJ ;

34. Item, L,M,N>2yndèicfijincningcfi!ffi:hap^
L heeft in'gelcydt5'4ggald. !ƒ ftuyy, M^x^ guld»
I o fluyv. cndc If m^i. s Sb^yv. hiwnicdc hebben
fygcwotincj463gH^.4i ftujv, Wiicr^r^nL neemt
5'4guld- li^^.JVlTlgaW-.^i^wF- cnde N de
reit Vragc, hoeveel ty4t. clfi^ in Ot^p^wnie^^^^
beeft ,:^ iÏMi^Qijitju^(ipiiïamn^^
den? facit L 4 , M ƒ , en4<; N 6 nycpdcn. ^

- Cap,^ ■ Winft.
10 20

1^

"S^-io * 1063

4 T— -4

-54040 41 J{

i >.

40

n'

4 L.

1 .

1 r M.

5i 6N.

rt ". , ..

Fac. IJ- Macndöut^fimcii,

Sonder verkle^niiigé 4€r^cbrükeli^ lUt de Ojt*

WcijCkingc gU volghkW . > : , «i ^ _ . ,

; ï4735'5'iï^5o: ' 1^8419401410

'^ -.-.-—.^Yji • ,' — ^« ... tjf

xi 103*8*, 7014 • : !- .^/ j ' : .

3 f. t)fy maccken gèlelfchap , te witóf, !&, B ;d;
het in- leggen vgq A.cndp 3. beljpqpt tTaro<Jn tif guK
dcm,, dat vinB chdcCTViT guirf. f ncïé 4af yap G
cnde a Sf o guld. A \$ 3 ^, B 4 , cndiC f vnx^rdtnvk
Coinp«|hie , ènde whihéi te fathen \f)X gi^d. 10

ftuyv,\^agc,iiacricdcrsjQ-gcIcydtgeU,jia54^^ .
^ddcenSif, f7f, cödfc 6fo te fatne^ j^Voteeii

zdfo daci incTcks geit :^'|hael gctclt yfriirdi#Uicrptó-
me Divid^crt ioj'o'döQip ,z (te wj^teiiv 4orir epp itóïi
alflc^perfoqncn xyii J ik>mp loifguMenS vpöt^hto
aITeffij'lcggcri.|Pacr''Xaö Su^^
van B cndc C r'cft 4 jo lüTdehs voor het in Teggcit van
A.'i>^etnitr Subftrahi iicrin-lcègen VanCêoffe Ateft
37ygtflé.TOor het Mc^e4ivanB.mhleftebSd>ftr««
beert Vtfiide.i<»2j' goUcns^och htii ili4<^e6 vanA

T i cflde

291 Comfutnie, ofte Gtfi^ehi^^

tade B «ft ioo gardcni voo* het in ic^cn v»n C.

Om nu ieders wind te »«cn , fgo doet voiirdcm
aligcnoegh&emgclecrtiï. foocomtcr facit voor A
^7Buldeni loftojTetji vootB'yy guldens, endcC
. fO guldens wioll.

TQT BESLUYT

GESTELT VERSCHEYDE EXEMPELEH,

Soo wel' tot rermaeckialstotOefieniii-

■^1 ' ' . ge der LeerliDgeo.
j.TEatMdtftf^digbzyndc 87e guldens 12 flayvr

Xl>QMwl4t J6-^>f>D&c het ^ dacr naer Hocii hcE j
cnde noctidaerWï>i« jvandefelve fchuli. Vra-
ge , hoe veel by noch-fchnldigti bïjft in pond-vl.?EK.
36 pond-vl. 10 fchclh 6 groot.

1. lenundt heeft bctuUfc bet ^en<^ het ^ van fyn

fchuldti ende bcvindtiUöolpocitfchaldighteblyvcn

lOGvffldc.fchHldtgswccftii?

^i^iopnfai.BötcftotSigüld.
ui tOiXi tiy dser Voqr bctaicn,
1 $6 'p^ndt? &C. j'04 guid. 1 6

<i pdhd vl. ï öfchcll. gépft dacr

, 8 könnén H»t>ngh , lot' 1 1.1

ft/VtaédV hoc veer piftolmën

it^ltiqttén tellen yoor'tgeiic

oeh^fécit 100 Piftólettcn. '

:h lanflt'j-cj' Ellen, vakuopt

;daor vitiv^ederotn )o^ Ellcniï fguld. 4n'i;yT.cnde

,if Elt^nl.frgi^d. ƒ fttiyveri 'igcue <nodi OTCtigh is

.S«ftbïi«W-^«Wld'.™Jli«W- Vrtge, hoc veel bf-

'1 luopt

Eemge Exempelen M iejkt^ %9i

loopt fyti \vm(lf als by de Elle in sckoght heeft voot
4gald.if (luyvr.?fac.3pond-vl. lóichell.;^ grodt. I

6. Icmandt heeft nygnld-dichyBcftcdcn wiltaert
dry-dcrley forteringe van Lynwaet , tt ^ctcn , van

10, 11, cnde 13 ftuyv.d'Ellc, cndc wilt van dpkf
«ven vel. Vrage , hoc vccl hy van ieder foor te heb-,
ten fal ? ftc. loó Ellen. . -

gy -. ■■■■ . -. i . ) ) j ■ lyy guld. .

7. lemaindt koppende een Laken van 5*0 Ell^ri i 4
guld. 4 ftuyv. doét aen een ander over 16 Ellcna 4
guld. if ftuyv. cndc noch 14 Ellen a 4 guld f ftayv:
d'ElIc. Vrage, hoe veel hcmtfEllecomtteöaenVan
\ gene hy behoudt? fac 5 guld. 4 ftuyv. . t ,

IQ . . I. ■ , ■ ■ glX- -' I 5llC. i ]

8. A is fchuldigh acn B 133 poad-vU f fchclJ. 10:

Sroot. waer op hy geeft in bctaSiigc ccn OWigJtfje ,
oudende op G -van fjs g^W. 10 ftuyy* ende noch 5^
Balen Anys , wegende te famen ino^™dtnc^o»
Endc aifoo wordt bevonden dat B even is. Uciaelt,
V/age, tot hoe veel hcipondt Anys gcrcfccnt . WQrdt?^.
ftc tot rp^ ftuyv, _ ..

poiidt I j7a — -* 8x4 r f — ^ i pondt.. ^

: 9. lemanat koopt if^ EUen vtfoc 134 «o\d' loj,

ftuyV. cnde heeft afgedongen op^cftEHc 4^ 'ftuyv, Vr^^.

ge, hoc veel is hem d'Ellc gelooft gewc?ft ? fac. f

guld. 10 ftuyv,

Xf\ . 140 - f I

10. Als mcö d'Ellc>^Borat koopt voor» 1 guld. 17
ftuyv. foo kan men hebben % Ellen §atyn in> plai»
van 6 Ellen Borat, Vr^ge ,hoc vcelX)u^atcAl4^d-r
S ftuyv. moet men dan hebben om t<e bctaïeft ^4 *.i-

IcnSatynPfac.jiDucatenip'tay^- . ^ '.".l

ï I, ïcnppndtiwotdt geboft ^ 6 ftuyv. op hoc i^^^

pondt ftl men a^dingen f ÜoyiF, i s pen. om voor ij|
pondl te betalca 17 pood^vl. c fchcll. 9^ groot. &:it

pP9jiioDdcii.

12. lemandthceftgekoghtiBalenKoopmanfchap,
weraidetc (amen yyopondt netto , voor 84 pond- vL
7 fdicll. 6 groot. Seeckercn tydt daer nacr, bcvindr
hy dar hel fclvc foo verlegen xnde verergert is, dat
htm ieder pondt wel comt teftacih op if öuyv. 1 1
p^n. Vragc, op hoc veel vacrdecrt hy de fchade?fac.
op 1 3 pond*vl. 1 3 fchcll ƒ ^ groot.

X pondt - — 3f pen. 7^0 pond. .

13. I:mand koopt ecncn Oflfevodr 12 pond vl. en
bctacklt voorden Atcys 6 gvdd. van t*huy$ brengen f
fioyv^ van flaohtea 5 rchdt.. i(po( ge\)adt bier 12^
ftüyv. Ende omüiiigbt vviedërotn voor de hayt9 nild.
!ƒ tteyv. voor den af- val 4gal4 an 1 ooil^ bevitidt
te hebben 60 pondt fmeer , i 3 fiayv; 4'pcn. hetpondf.
Vrage, foo na den Oflc weeght as:^ pondt (chöonji
frat KW licm d^n-ifet pondt yieefcb^ fac. t ftooKr.

pond. 4f 3 -~T y<S-ia-8 ^^*-^ t pond.

14. Een (lèck Satyn van 17 Btlen koft ixpond-vl.
4fchéllingea'aiinfoo veelalikofivncde 7 EHen, y^
koA dan d'EUe?:'^ 18 ft^lipgenó gEOfatoK;

" • • ,17'" ^ - • . ^

7

if . Soo e^iiftnck Arinö(Vn!t^^ck laöck is 3*
Ellen , koft 12 ppnd-vl. gfwtt. 6-groot. cndé (00
veel all kofien (fe ƒ Ellen » rat g^ dan d'Clle^ ücJ
iffph^ïllógrp^. '

iQ.; I)s^ti i»é€n flock Dtu^ftV^^^l^^^^^^^

' " ^ pond-vL

pond-yl. 4 fchell. wdck^ 3 ündcen en if Elleii bü^
loopen 84 pond-vl. iifctidL Vn^, nserdélo^^
van Viluck ^ fac. 41 Ellen.

if ! — if-4

20 ze

17. leiQandt koopt ^telijcke pdndeil Peper > i i
(chell. 10 groot, het pohdt, cndc indien hy.9^po«d.
S oneen meer genomen hadde, foo moeftê hy ix
pond-vl. 3 fchell. 8 groot bcfteet Kcblien. Vra^e hoé
veel pondt Peper hy gckoght heeft ? ifts. 76^|)oiKj. 5
oneen.

18. lemainihtabopc 2 Lakens, t'fiinieh' lande 9%
Ellen. Hem is yergeten delenghie JTaii clckbdbnUer,
dan weet wel dat de ^' van 't eene is even de Ipeghte

van de ^ van ^t ander. Vragc r ^oe lancluelek Ebiflc is?

fach het ecne 3 2 j code het ander is 64 EUen.

i^. Pry gf^feUcn als Aj QjQ hebben dtcls eef^fom*
me géJts , A hééft 2 f üud^eaa 6 guldens f ftayv. 3
pen. É ^eeft ^[fifhi^en , daer de ft (ocy vfit^ tan doen
als 4 ftuckên van A min 2 pen. C heeft 30 ftuckcni

^ jhlyn alsdé i-.ftd[<3cen

iraer van déf foo >eél Wccraighlyn

vm R- Vi:iijger,h6cf v«c!h«rf gclrte famcnttyr-brerigtó?
i^.i<>5póiid^l.6foheU.4i|>gcQfOt: ^ -

20. Icmiin*! lteft<fetfi[tt B»cm Lihi?/ ve^Kooi^
daer van het .^ ende het; i im 4 EUen j a^ ftiiyv. 1 2
pen. dfEHe,«lidc bcboadl dan^irocbhctr^ ¥an Het

voorfe. lirtÜ eftde lól^iWrf/ V^rag«» kocVc^ liyyoor
Aet vetkoghte Unromfiwghtïfiic. 7 guld- j fto0t«r.

^ . • -v,T -■ j'-.-ti ^■■ ; * ■■'■ • '• 38ElleYi.'
. ':»Sé Spoiiimaniicv^icenLdcehyèfkoopcdbj^èDde

T 4 van

tg6 Emige Ekim^kn M bejbtyü

tan het geen als dan nochblyft htx % cndealidan over

hoodt if; Ellen, hoe veel Ibudehy voor 't fel veLia-

len ont&ngcn, indien hy*cgeheelverk(^hte^ ï 3 gold*
4 ftuyv. d'Ëllc? üc. 24 pohd^vl. 16 fcnelK

XX. lemandt verkoopt van 2 fluckert Damaften
lanck, &c. het \ ende het ^ meer 16 Ellen i yfch*

6 grcx)t. d*£lle. Ende blyft hem noch overigh de 7

Qyt de i min 6# Vrage , ^oe veel Ellen hy behoudt^

jBic. 14 Ellen.

23. Een EUeTapyt koft in*t vier kant ^\ galdent

hoe vecl'beloopt dan een ftack dat lanck is 16^ Ellen»

cndc hreet 24 EUen^ fiic» 34 pond- vi. zo IchelL 11^

groot.

1 Elfe . ï - 10 — 37Vi ©>cn.

24. d*Ellc Tapyt in 't vierkant , koft j guldens 4
fhjyv. foo betaeldt men voor een ftuck dat brectis
%\ Ellen I 9 ƒ gold. li Qayy. Vrage, naér de lenghte

?an 't fcWe ftuck? fiu:it lo^ Ellen.

goM. fioyv. Elle gold. Ifaiyv*

— 4 - " " I — 9 J — u .

' ac. I Sf Di vidccrt door de breede.

2f . Men betaelt voor een fiock Tapyt 21 pond*vL
I fiihelU lanck lyndc 12 j Ellen , van wat breede be-
hoorde het te zyn , als men voor de Elle in*t vier-
^nt betaelt ^ gald. 16 (hiyv. fac. 2; Ellen.

gold. fiuyv. Elle. pond-vLlchelL

ac f 7^ Dividecrt door 4e l^nghte,

%6. h\i men het 100 pond. Koopmanfchap ver-
jicooptyoor 28 gold. 9J ftayv. foo vcrlieft mtn locen

f 9f I hoe veel is dan de v?inft ote verlies, foo oieii

i,

^,

ige E^empek» m bejb^. 297

liet ICO pond: verkoopt voor 3 1 gald. n^ftoyvers?

Ant V. daer is als dan noch wind noch verlies.

27. Soo het jcp pond. vcr^oght wordt voor 16
gold. 17^ ftayv. foo iflèr j teq ico verlies. Vrage ^

tot hoe veel moet dan het 100 pond. worden ver-
koght, om niet te winnen noch te verliefcn ? facit
tot I7guld. IC ftuyv. ' . ,

28. Eencn Heerhuerende eenen knecht ,fcydt hem
toe 64 guld. in't jaer met eenen nieuwen mantel ende
klect, het gebeurt dat ten cynde van 7 maenden on^
der hun beydcn eenigc oneenigheydt voor- valt , wacr
over den knecht lyn af f^pheydc kryglit , ende vbor fy-
nen dienft geniet hy het bedongen kleedt met den man-
tel, ende noch 10 guld. aengelt.Vragc, tot hoe veel
den mantelmet het kleedt g^rckcnt is Pfkc. tot 6f guld.
12 Quyvcrs.

12 ^4

7 19

f -r 54 -^ — — 1^

20. lemandt koopt i Bale Koopmanfchap , . met
ftticken belpseck, dat als hy de f pond. bctaelt a 7|.

ftuyit foo (al hy de 2 pond. betalen a 6 ftoy v. bet pondf.
Vrage, hoe veel de Bale gew(^n heeft foo hy daer
voor betaeldt 26 pond-vl. 16 ichcll. 3 'groot, i facit
45fpondt.

pond.
49—8 ■ - ' 7 -— 26— i.é— 3

30. Sekercn Heer hebbende gehaert eenen knecht^
heeft hem toe gefeyt 64 guld. sjaers , met een- nieuw
kleedt ende xpantel van 65 guki. 1 2 ftuyv. eenigcn tydt
in dienft geweeft lynde , kryght de knecht xy n af fcbcyr»
die voor fyn dienft geniet het voorfx. kleedt met den
mantel, ende noch (o euld. aen geit. Vragc ^ hoe
|)Ui^h hy gedicnt hccft^? Acit 7 maenden.

\ *

298 Eetrigi EMemfeUn ui hfitgfi.

119—11 - ■'-*-» 1% -~- — 7J— Il

31. lettiandt wilt koopcti Voor f pond-T I. 16 fch«
4Jr groot. Spcccrycn, te weten, Ptpcr, Anys, Ca-
nccl cndc Suyckcr, van clcks even- veel, hy kan heb-
ben 3 pond. Pepervoor lofchell. j pond. Anys- voor
1 o fchclh 4 pond. Caneel voor 10 ichcll. cndc 6 pond.
Soyckcr voor lOfchcll. Vrage, hoe veel hy van eldc«
krygcn&l voor het voorfz. geit ? facvan elcks 12^
pond.

fchell groot. pond. pond-vl.föiell. groot.

31. lemandt -koopt een Laedken , 'tweick lanck
is ^4 Ellen, a { gald.Aftoyv.dlElle^metfalckenbe-
dingh dat als hy de ^ Ellen betaelt in gtlt, dat hy als
dan^de | Ellen fiü voldoettmetLynwaet, ai^ftayv.
d'Ellc. Vrage , hoc veel in gejt cndc hóe, veel in Lyn-
waet hy betalen moet^ fac. 17 j^ guld. in geit , ende

I7fi EUenLyniraett

33. A ende B r^yfen van Hardct'vyek iiaêr Ro
«len A gaetdes da^h»7inylen^ eade'B lotiyleii
h dac^s , nemen bcyda <cncn wegh , maer A ii wel
6 dfigen voor B op den^ ganck. Vr^ , in hoe ved
dagen kan B by A welen datfc malkanderen voort
gefelfchap houden? fac. ia 14 dagen.

10

^' ' ■ ■ ■■■» i' — iip-i*— .-— ^1

34. Cornclis Vccgh-uyt cndc fyn Vrouw KlcunUfti
Bier-vlieghs konnen te famen 1 Tonne j[ócdt B\^
vaetf maccken in 12 dagen tydfs » maer lod Cornc-
lis alleen fuypt, foo któ hy de Ton op deri bodem

hcipCD

helpen in 3 wekcDtydis. Nó fcght , in hoe vceltydu
fou Kleoncjen d^t kpnnco klaren f facit oock in 4
liedeen.

21

11 — — •— 1%

)f . lemandt wilt koopen Root >Paers ende Swett .
l;aecken> ende daer aen bededcn 81 poad-vl. iifch.
Maer hy begeert i mael foo veel Paers » ende 3 macl
foo veel Swcrt Laken te hebben als Root: cndckott
d'ElIe van het Swertf gold. 4 (luyv. , d*£lle van het
Paers f gald. f ftuyv^ ende d*£lle van het Root 4

fald. 1 o iluyv. Vrage , hoc veel hy van clck hebbca
an? Fac. 16 Ellen Rootj 31 Ellen Paers» ende 48
Ellen Swert-

Fac. 30 /Il — *• I —- -r Sipond-vl.iafchcU.

36. Eenen Bode gaende uyt het Hof van Arnhcni
naer Danttigh , gaet des dacghs 8 mytenj ende oock
op dien fclven. dagh eenen Bode nyfi Dantzigh gaot
oaer Arnhem » ende gaet 7 mylen desdaegbs. Soo
nn Arnhcmende Dantxigh van malkand^en verfchey*
den i 3 < mylen , den hoe veelden dagh komen cUe
bcydc Bodon by malkanderen 9 fac* den 9 dagh,

37« Den Hondt ccnen Haes naer loopt , die ticm te

voren is
Wel (prongcn t*ft ftigh vyf > en (bo ntfcn fiet by gis >
Den Hnes doet fprongen vier tcgens den Hpndt doet

drie.
Maer fprongen tvee van d-Hondt als dry vai\d'Haes

ickfie.
* Na rekept naer <k kónftyende C ght m'y bngc&elt,
^erdlenhoevceM^ fprongh beeft d'Hondt den
' H^eabcfaadi. *

•Ant*

300 J^ge Ejeempilm M BeJbM.

Antwoordt met den 390 fprongh. Nacr dat deo
Hacf gedaen hadde 520 fprongen.

i 3 6f

38. Icmandt heeft twee Lakens, trcckt dacr mede
in twee mcrcktcn , op d'ccrftc mcrckt xyndc , ver-
Icoopt hy 'teene ftucki 4 guld. ip ftuyv. en mcctdacr
jyt 45" Ellen , komende op de tweede merckt , inaeckt
hy ovcr-flagh, dat indien hy vanbgrdc Lakens even
veel geit wilt ontfengcn, dat hy d'Eüc yan dit laetftc
tol moeten geven omfgald. Vragc, hoc veel Ellen
dat hy uyt het laetftc ftuck gemeten heeft ? fac 40^
Bkn.

39. Een Vrottwken gaende eer merckt, beftecdt
aen cyercn 10 J ftuyv, cndc bedingh 3 Hinnèn eyereti

bm cenèa fiay v • 4 Eenden cyeren om i ftayv« 6 Kie-
vits eyeren om i ftuyv. ende 8 Spreeuwen cyeren om
t ftuyv. Nu t'huyf komende bevindt fyin't tellen van
clckc; juft even veel. Vrage , hoc veel fy van clcks
haddc? fac. vanelcks 12 ftucki.

11-" M — — ïoj

' 40. Drye voet gangers worden gcvordcrt te gaen
van Arnhem op Utrecht : (xijndc 12 mylen weeghs)
De eerfte feydt^hy kan hetgaen in | f uren De twee-
de Tcydt hy kan*t gaen in 1 1 uren. Den derden feydt
dat hy 'tgaenkanin ipuren.Nai8daer integenvoor*
digheydt eenén Ruyteir, diefevdt, dat hy't acnnémen
wilt in foo korten tijdt te rijden als fy alle drye te ge-
lijck konncn gacn; Vrage, in hoeveel tydt foudcdaii
de Ruyter willen aengacn \c ryden van Arnhem op
Utrecht? fac.Jn 4 uren tydts.

Nota. Soély alle vier gelijck uyt Arnhem ||lngetu
(bo foude de|i cerften noch (e gaeh hebben 8^,den

tweeden 8 ende den detden 7| mylen, als den juf-
fer al tot Utrecht was» ctidc hon dryea gten is t*fii*
ni€ii.r2 mylcn. 30»

:ï

E^e Exmpekn mhefittyt. 301

30 > 120 ■' I

41. Pacriyn 1 ftuckcn Lijnwaets , tTamcnlanck
I30 Ellen, wacr van de J van 'tccnii 5 EUcn min;
der dan de| van't ander. Vragc nacr ieders Icnghic?
facit \ cenc is lanck 60 «ndc \ ander ^o Ellen.

*ï 6\ Addccrt.

— — * ■■

41. Iciflandr heeft tvcc Lakens, tYamcn lanck 8f
Ellen ^ maer de | van N*. i.is 6 Ellen langer, alsde

I van N*.2. Hy verkoopt N*.i. tot f guld. 10 ftuy^,
cnde N*, 1. tot 6 guld. 5 ftuyv. d'Ellc* Vrage , hoc
veel bcloopenfc beydc in geit? facit 497 goldens 10
finyvers.

- 9 9 Sübfiwhcert*

43> lèmandtvcrkoopt het pondt Voor t % fiumra
cnde vcrlicft alfoo lo ten 100. Daer naer verkooBt
hy hei pondt cnde wintibo veel tfn lóo ais hy cerft

V^c^'i: ^'^K' i*^"^^' Ky het pondt lactft verkoght
.heeft? Fac.i4|'öuyv. r ;. . ^

44. Icmandt koopt een ftucfcLïnw;act om aignld.

10 ftayvers wacr van hy vedcrpm Verkoopt het i

cnde lEllcn, voor loguldv icz|ftu^v.cndcwint al-

foo op het geheele ftuck 4 guld* 4 ftuyv. Vraec na<^

. de Icnghtc vaa ï fctvc ftnck ? facit 42 Ellen. ^ ^

I / 14 X — 3f goI4. 14 ftuyr, •

4f ; B Koopt ccnige ponden Koopmairfcb:^ ^ te

Wc»'

ircten 60 pond. ï if (luyv. 't pondc , veikoopt We^
dcrom eitclijcke pond. a i x ftoyv./c pondt, cnde de
rcft v6or 18 (luyvcrs 'cpondt, cnde verlicft alfoo 6^

ten 100. Vrage, hoc veel pondt hy tot ix fiajvets
heeft verkoght? fee. 40 pondt*

60

46. lemandtkonpetule een Laken, bctaelthetW-
vc met 172J guld. in geldt cnde ixf pondt Nagelen
\ I X ftay V. It pondtr Hy verkoopt wederom van het
voorfz. Laken bet f ^ y Ellea, cn4cdaernaernoch
de ^i j^ f Eilcn^ ênde ontfanght daer voor in al-
le* 30 pond-vl. tegen 61 ten 1 00 wind. Vragc, nacr
de tenghte van 't fclve Laken, cnde tot hoc veel de
Elk verkoght is? faC. $ s Ellen langh^ cnde d'ElIc U
«erkoght a 4 guld. 16 ttayv*

pond-vl. Ellc.

4j — 10 '— -•: a47i 3? 2.8 -^ I

Fac.5f Ellen. Fac,4gu!d.i6ftoyv.

47. Atvili koppen een jgc ponden Koopmanfchap,
«h hy vc)or het pondt fal geven 1 1 ftoyv. foo manc-
*ercn hem x gQld* 1 j ftuyv. endeals hy voor het pondt
.geeft 9 ftoyv. foo behoudt hy 3 $ ftuyvcrs. Vrage,
Jhaa^ecl pondt hy koopen voudc? &c. 4J ponden.

48. B koopt y Ellen Blacuw ende 6 Ellen Swert
Laccken, t'fanfcn voor 44güW. 10 ftuyv. no kotten
liem dca Ellen Svert nictmecr al^dc4Ellen Blacuw
:7- ^o ftuyv. Vfage, watkoft hem d'EHe Blaeuw?

fecit aguld. i o ftuyv. , * j_ o a.

' 49: Als 16 pondt gelden 1 4goatguld. -?- 8 ftuyv.
foo koften33pond.ingelijcke prys 30 gout-gl. ^\S
ftuyvips, Vrage, tot hoc veel rccckënt-mcn dan den

<oud(*gi facit tot 2JI ftoyv., '

* ' ° pond.

pond. gout-gl, fluyv, pond. gout-gI.ftayv.gout-Bl.
16 — i4-t-8 — 33 — 30 -r «ï — - 1

TC Ewnkontóndc in*i gcfdfchap wnjongcLic
t^^\' «ïo^cKjcrycndc fcghc, gyayt hicrwefm.t u
5;ot>y qa^lkaod^rcn : Wacropccncn ondfrft gcfd-
fchap antvij^^it^Ncco wyen xyn foo vcl^^cijSoacr
iiKjicn ry noch eens foo vcd, noch ^ inad foovccl
«ndc noch i mad foo vcd ( +- 4) waren als wyiyn,
^ foo foudcn wy lioch wd 10 flcrcker wcfen , als g?

• ^^^cmdat wy xyn. V^agc, hoc vcerjopgf^iédcn da^
?y inalkaiidcroi wat^n ? facit 14.

^ ƒ0

I . , ao

i^

• 1- 4 ^- 70

■■■ Subflr. 4

4 •f 4

6é

.1

f I* Als 9 LaOcEi Garfté betadt worden rnct i8o
Dacldcrs foo móet men de lo Laden betalen ^ict 612
Daeldcr* ^ 3^ fluyy. Vr^c tot hoc vcd den Dacld.
gcrckcnt wotdt? facit 4J- Iluyv.

La(f. Dacid. Laft. Dael^. (luyv. DacU*
5> — pfjlir ~ zo ~ ^p^^ ~ 3J. _ , ';

y . — " Ptff --'

^ SI' Men koopt 7 pondi ^ofyncn qm * iRycxdacl-
der ^ X i ftuyv. ^ 6 pen, èndc in de fd vis veerde

. moet racn de i> pond. bqcalen voor i Rycxdacldcr

^ iz üuy V. ^ 8 pcnnin^^n Vrajc , tot . hoc veel

' ftuyv.

1

3^4 Eenige Exén^ele» M teJU^ '

Uay vets reeckcot-mcn dea Rjc&dadder? fii^totf»
iRuyven. ,

Sabft. Subft.

7 1400

7

4^ 1344

Divid.

83^ / 2f^^^ ^ it,6 ftu. voor t
4*1^ Jfcfc.ï344 ^3"^ Rycxd.

53. Vier Koop-Ucdcn leggen te famènln 1^340
guld. om dacr medetc Negotieren : Waer toe A moce
op- brengen het J ^r 4^ 8^^^' ^ ^^^ i"^ i'o g«^<icns^
C de J ^100 gald..cndc Ddc * -r- 7y guld.Vragc,
tot hoe veel iedecs in-leggen moet gerekent worden«

rA 342i giild. 9 ftoyv. 9JIïJt pcn.
- . J B ióip guld. ló ftujrv. pyjïii pcn-
I-aciiX c yiQÓ guld. 14 Öuyv. ii'ii;^ pen.

I^D 4189 guld. 19 ftoyv- cM^*$ pcD-

Probt. 15343 guld. te fiimen.

ƒ4. B is fchuldig een feeck^r fomme gelts , wacr
van G toe-komt h« j. -f 11 guldens, D het \^1S
guld. E het y -4-80 ^üld. ende F het ^ ^ fo guW.
Vragc j indien B nu prcfenteen haer ic ftmen te be-
talen met 1 887 guld. Wat G , D , E , en F , clck vooc
haer deel daervantoe-k;omt , volgcni ieders acn-partj
gelijck B aen haer fchuldigh is.

Facit

Facit J P

|"C 617 giild. 13 ftuyr. x^j pen.
ƒ 10 guld. 8 ftoyv, sit pön«

305

\ Ë 418 gald. 12 (luyv. 14*^ pcm
1 F 340 gald. s %v. '9ii pen.

• -

\ Pfoba, 1887 gald.

SS' Icmandt geeft een ftecker fommc op Intcrcft
tegcns den penningh 1 2 1 s'jacrs , toi welckc fom-
me j foo fay daer toe noch gedaen haddc de i ^ ^e^
de de^ der felyer ^ 3f gald. foade bedragen hebbeo
1 185* gald. Vrage» 'indien hy nacomt te omfangea
met Capitacl cnJntcreftdcn l^ü^ ayt 4*90*5' g^^*-
hoe langhhei Capiuel heeft uyt-geftaen, fack i3<

Maehdcn*

S6. A hebbende g^vep lêecker Ibmme op Ime^
jreft^ tc^en 6 c^ too nmpelen Intereft, ontfanfihtcen
cynde van 1 o jaren > foo Capitael ah Intereft te latnen
500 gald. Vrage , hoc veel gelt$ hy op Intereft gefielt
hadde? fapt 312 gald, 10 ftayv.

S7> Eenen Jonghman genietende van fijnen Vadep
ICO pond-vl. , heeft die in 4e Negotie foo rel aen-
gêleydt, dat hy gedaetende den tydt van 16 jaeren ».
niet en i$gewecft dathy felckcnjare fijn winft en Ca>>
pitael niet het ^en heeft vermeerdert. Vrage , op

hoe veel hy d^ 100 pond-vL ten eyndc vandcvdorfz.
tydt gebracht heeft? fac. op 417 pond-vl. i4fchelL
6 groot, geen penningh minder.

ƒ8. lemandt koopt 3 ftücken geweefs van gelijcke
lenghte, a9, 10, en iiftuyie.deElle, endebefteedt
daer voortkwamen 67 guld. 10 floyv. Vrage, naerd^
lenghte van ieder fiack? fa& 4f Ellen.

59. Eenen Kramtr hebbende fééckér fómme gett^

lcyd|.die aco j cndc wint ten eerfteo het f van G'jn

• V geit

^ n

s«

geit, (gemier Icijdthy de winft ende hooft-fomaeti»
cndc wim het * v«n fijn geit, cnde noch 3 galdeoi

sneer: Ten leliën leydt hy de wind en Hoofc-ifom
noch eens aen > ende windt 10 gaid. Aifgo dat hy
in allei bevindt te hebben 88 gulcT Vragé , hoc veel
gelts hy de eerde mael gehadt hecfc? facit fo guld.

60. Eenen Kramer treckt in dry Merckten, in de
ccrfte BK^rckt verdohb^lt hy (ijngelt, ende vcrtecrdt
10 guld. Inde tveede merckt verdobbelt hy oockifijn
geit, cnde verteerdt mede logald.Indéderdcmerckt
verd{ibbeit hy infgelijcx fijn geit, cnde verteerdt oock
logald. Ende anoo bevindt hy dat hem nici danz
gald. ovcrigh en zyn* Vrage, hoeveel geks hyhadde
aU hy in de e^ttcMcfckt qoam? facit 9guld.

61. Vier hebben te deelen 1 18 pond vl. allbo dat
den Tweeden moethtbbcn 1 pond-vl. 8 (chell. meer-
der dan den Eerden, den Derden qpondvl. 4fchelL
meerder danden twécdentende den Vierden f-pondvL
'IX fchelL meerder dan den Derden-Vrage, hoeveel
dat eidc heU>en moet? facit den Eerftcri 17 pónd-vk
^fidiell. den Tvifeeden 29 pond-vl. 12 fchcll. den
Derden 31 pond-vl.*lö fcbell. ende den Vierden 38
|X>nd^vl. 8 fchdi.

^ ói. Dry, als A> B, C^ hebben t& fiimen gedeelt
^n feeckcrfommegett,aifoodathet geit Van Aiytk*
de geaddcert tot de | van des B ende C gch , maedrt
t'&men 34. Ende het geit van B gcaddeert xynde tot
bet i van des A ende O geit, maéckt té ümm oock

34. Virfgelijcken het geit van C tyndcgcaddcerllot
het ^ van des A endé bgelt, maeckt r*iamen mcdè
34. Vrage, hoeveel fy onder malkanderen hebben
gedcclt, endchoc veel cick voor ^* deel genoten
heeft? facit. Sy bobben onder malk^hdcrcn gcdeelt
58 gald. Dacr van heeft A xo^ U^ cndc C 16
galdcns. , /

* Prob»

Proba.
A B

lo « '

Add. 24def vanBenC Add«:.i&de ^ ran AenC^

34 ^ 34 ■

C A xo

z6 Bi»

Addceit. SdeivinAenB. C x6

34 l^Samen . ƒ 8 gotd.

63. Dry Geftllen malkandcren gevracaht hebben-»
de , hoc veel geit elck hadde ^ foo leydt den Eerden
lot den Tweeden , indien gy my & gald. gacft van o
geit, foo foode ick even foo veel hebben als gy.Dcn
Tweeden fey de tpt dèn Derden v<indien gy nty.twee
^Id. gaen van u gelt^ foo foade idc wei twee tnael
foo veel hèbbcii datji gy. Ende feydt den Derden toc
den Eerften, indien gy my i {^ild., gacft van n geit*
foo foode i<^ wel 3 tnael foo veel htbben dan gy>.
Vrase, hóe veel gclts dan elck badde? facie» dcnLcr-
fien nadde ƒ gpld. 4finyv« den Tweeden 9 gold. 4
ftayy. eiide den Derden 7 go^d» \x ftuyr. >

Proba.
Den eer(len.Den tweeden. Den tweeden.Denderden.

\i^u »'* c,.9/,4 ^^^9/4 V/7/^* '
Add. 2 Sub. 2 Add.i Sob.! '^

iriMbM

r 7 II /4 Iti*

■Ppn'derdcaDeftccrfttt. ' ■< - Den'eerften f f' 4

»..^''*«.^'^ pen<weed.5/4

Add. X Sub X Denderden 7/ ix

mmmmmmm'mm—*- mmmmmmm^ 't-

9/^^ Si 4 . i'SaoKn 22 guld;

V 2 A ende

30> Eatigi Exfmpdm tk ^.^^^^

d4.Aei!dcBinctmalkanëcrcnfprckcndc, vncrfit
d ccn d ander hoc veel gélt hy in fijn Comptoir hcöt,
£i iejdc^indicn ick ncch foo veej pen. als van 4*pond- vl.
12 fchcU. toc-dede tot . nllc de peo,die i^k uyi myo
IBdt bctceckcncn kkn, <nde als dan extfoberrde den

f^J} foo fondc die niet meer lyn dan iz penningen

Wacr op B Antwoordt. Soo hebt gy veel meer geJti
mn ick , want indien ick foo veel penningen als van
17 guldens II Ouyvers afiiacmc vaadle de- pennin-
gen die ick oyt nayn geit berccckenen kan , cnde uyt

óe overige trockc deti ^(Q foo foudc IcTc 44 pen-
ningen mccrhcbbcn dan gy. Vragc,hoc veel gclts dat
gek m njn Comptoir heeft ?&clt A 125- pond-vLchdc
B 94 pond-vL 7 fchcU, 10 groot.

; öf • kmandt radende naer myncn oaderdbm,fcyt»
imy dondft foo gy noch ééns foo oudtwaert,al$da«r
Ick^ voöf aen-ficni dat gydén wel 80 jaren foudt
eyn. Waer op idc antwèördc. Naêr b gclaet te oor-
4eelen , foo gy nqdi eens foo oüdt wacrt , foo foudc
myncn Soon( die Anno t6:^6.8jaren ▼as)nietn)eer
liebbcfidan de Rajix QnadraièyB^iïwi jüreti: Na
7Jacfeo gatrocken^ van mynen ouderdom » ende
P^i^ oyt de ovcrfgc gemultiplioccr^jnet f^ fO

byj. dq uwc, ende het uyt kómen nocH gcmuÜipliceart
niet 4 foo foudc ick foo^ondt zyn als; or meent dat
ick bcnV Rekent nu dan wat oiuurdbnii aatick hebbe?
fa^t 3\jaeren.,

% K ^ j-i ^

- A leent B den 2 1 Oöober 1617; -de fomme ^an
tito guldens, B betaclt wctdCrOm acA ^ A .tot af^

ixHtibge iftado felve feimne', alt hier onder volghi^

/ , i f

"Den 14 Febraar. "^ T^^'^"

lóiS.^pcii, 8.1apy. r .1 ' \ ivS"
CPenxsInly. f | ifo-

fDen 10 Fcbm» i>Fac< .168-^ 3-8

1 Den IS luly. •• . ;. I I r« 10-»
(.Den 2xNov.perAflign.J Lï fo- ^^

• * . . - .. . ^' V'ï
*t Qeeti noch rcfteert te vo1do<yi b^lpofd^o^ B ;4e iMh
talen primo May 1630. Vrage^roo hynodevooriz.
1 100. guldeni opgenomen heeft tegeas4enpep;itogh
16 fimpelen Intered. 'Hoc veel hy als daa van Inie*
reft aen ATcbuld^h laLzyn? ifac. 100 g^ld• 7 ÖQIV.
fipenniiigen- , . , . ; ; ; . ;

tv;',' 'j • ' . - '

Anitrt die mf ^vüfgi^ujmjf %yw. j > . ^ |

A , B »; Q« D ;Synde gebtdotet • hcbbfcA tfütam
jaerliicks tfijijstl. 5*37 gtt}deQS^ftayvers4p6QningcnL
Waer óyt A cnde Burecfceo ^^5 code C xf gnident
Intereft. Den tteckt niet, nu is de Vragê, hoe veel
dat een iede^ v^iiacr t*d(dcenjiaer 'hee^ t^^iifaji^n^

^ ƒ AcrtdeBeIcK i^9 « > ^1 ^ pV
Fac. < C^ 1 1 6 gal4. o tobyV: , 1^ ()i?rt.

- "M^ cc. j 8^ Wli M ?Pyft\3f:P«|.

L isicholdighacn M. deTomme.^an 6igopiff(id.
inrelcké penninsen veivallcp tjn Anno ló^jfop^fft
t May, oerden lelvcn dato» wordt daer óph^aèit lóóo
gold. 1 3.uoy V. Ende gédfe&rdeert v^h de rèftê Inteteft
ce geven, tegens 0^ percentoin*t laer lendet^elckeni
QVer-betaelende , Ie weten , boven *t beloopen van
'dcto vervallen Intcreft ; ial tot vcrmindcringe van 't

V 3 Ciifei-

apitael Terltrccken 3 nu i3 de beuiinge op vcffchef*
de <bgcn gevallen, te weten.

— • I 1 .... i <

«040^0511 8 Martii , j 1 Z3« — :'—
rOcdSMèttii. - J4667 — : —

16475 Dtn -8 Scptémb. ! p^ J 7000 -*- :-.— » '
{.Btn ,% Dectmb. ; *, tAóo — : —

ï«48^ Den 8 Dccemb. 1200 — : — ,

«tf49i<'Dtti 8 Méia.' 1 o-tóo «^ : -*

1 » \ ■■ • ' !

De Vrtóefr. Hoc! veer CÉpiraels Jatter nocji i$ bly-
vc Oaètiae» endc hoc veel ken v^rloopen latcrcft be-.
tiaélt is €or üp dèn 8 Martu 1^49 voörfz. Facit het
Capitael it verbleven op Fac. 47801 gutd. 18 ftuyv;
12 penningen. Ende ,aen verloofden inceceften beueft

. - Aik fdmldigh w^Bi^i&ö nildéns- té hék\th op f
Fripo Nq^embcf 11048; Dm A t>ttallf .ü» Tcrftfacy^
idca «7^ «Is voight> tetineteiK > v

t64^<t>ni' 10 Mecft: '^ '■ r40óo-*-^ : — ■ ',
,Dcn,J PectwI^JA, j -^Qp ^ ; —

<ï)ih^ii duö: I ,' 600 ~ ; - •

«6jii<iDer ly tttagnflyi j" t J«o "'^ ^ — *

• 8è6 1» èïaèVragé hoe'vtó Ihtèrèö dat A ieé B
hiG*b«lKlfeh tot.Sr, ViaofV zyndcden i; Odobef

9

'1

Tl

^ I

• • • • » . i»

r» > ^ ; • . " r ' . ■ . « • • . ^

.f'J " L V

V.

Dit naer-voliende Exempel is féfteb ende lm toe^gefa^
den Joor wylem Mr. Arènt Arcncfz. Boom , $» fyk
Uvtn voornoemen Boecklnméhr , Konftryci , Sebryf^
tnde Reken Meejier , Unncn de verwMerde Zeeende
Kfiop-fiadt^ Enebm^en. h dof He^ omflafgn. mé

A,.B, G, xjndc 3 EodiuTfirKoóHiedea, mt-
*cn mmcn ccn gcfclfcap> A Icydt in ccn (eecker
fomme, B het Qmdraèt vanalfuickcn fomme, cnde
C hacr middel proportie Quadraet getal gcdobbciccrfc
pacr mcdcwinpca fy cjcq P"!^ van alhacrin-kg-
gen , alfiio dat den gantfcHen m-Icgh met de winft
komt op 410 pond'Vl. Vrage, hoe veel is dan eicki
in-legh t>efonder? fac. A 16 pond-vl* B 1^6 pood-vL
tnde C I iS pond-vlaemfch.

* De volherdinge krclbnt hét werck^

♦ I ' . ' *■

fSieê wa$ den iydi u gerfi» waf aengememevrncbten^
f)ie 1^* ifOQrgaef^de tmeyt teloonem métj^ftttfchten ; .

Gy mindt nüjelfs de Koi^^ eM tracht mcb aiêvdêtmet^
' Tot dat gyu voldoes pji&m'tmfiaet van eer\

Hierpndan lieve Jeugbt , wik mytgeen nio^tè fpaereft^
Hetgeen neetfi v^altjwaew\kmuveel vreuffida$baerenl^
"' Leerê iet^gb defe Kon^ , maèr boven atfoo 'lef^
Wilt gygeluckigb %yn^ te paffen óp Godts fVofi

EKNDE.