Full text of "Deductio critica qua juxta sanioris criticae leges moraliter certum redditur Ven. Thomam Kempensem librorum de Imitatione Christi authorem esse. Cum responsione ad oppositiones Gersenistae Schyrensis frivolas eo modo scripta, ut pro generali formula circa controversias historicas de scriptis, documentis, monumentis, vel actis publicis veterum haberi possit .."

See other formats

Google 


This  is  a  digital  copy  of  a  book  that  was  prcscrvod  for  gcncrations  on  library  shclvcs  bcforc  it  was  carcfully  scanncd  by  Googlc  as  part  of  a  projcct 

to  make  the  world's  books  discoverablc  onlinc. 

It  has  survived  long  enough  for  the  copyright  to  cxpirc  and  thc  book  to  cntcr  thc  public  domain.  A  public  domain  book  is  one  that  was  never  subjcct 

to  copyright  or  whose  legal  copyright  term  has  expircd.  Whcthcr  a  book  is  in  thc  public  domain  may  vary  country  to  country.  Public  domain  books 

are  our  gateways  to  the  past,  representing  a  wealth  of  history,  cultuie  and  knowledge  that's  often  difficult  to  discovcr. 

Marks,  notations  and  other  maiginalia  present  in  the  original  volume  will  appear  in  this  flle  -  a  reminder  of  this  book's  long  journcy  from  thc 

publishcr  to  a  library  and  fmally  to  you. 

Usage  guidelines 

Googlc  is  proud  to  partncr  with  libraries  to  digitize  public  domain  materials  and  make  them  widely  accessible.  Public  domain  books  belong  to  thc 
public  and  wc  arc  mcrcly  thcir  custodians.  Nevertheless,  this  work  is  expensive,  so  in  order  to  keep  providing  tliis  resource,  we  liave  taken  stcps  to 
prcvcnt  abusc  by  commcrcial  partics,  including  placing  lcchnical  rcstrictions  on  automatcd  qucrying. 
Wc  also  ask  that  you: 

+  Make  non-commercial  use  ofthefiles  Wc  dcsigncd  Googlc  Book  Scarch  for  usc  by  individuals,  and  wc  rcqucst  that  you  usc  thcsc  filcs  for 
personal,  non-commercial  purposes. 

+  Refrainfivm  automated  querying  Do  nol  send  aulomatcd  qucrics  of  any  sort  to  Googlc's  systcm:  If  you  arc  conducting  rcscarch  on  machinc 
translation,  optical  character  recognition  or  other  areas  where  access  to  a  laige  amount  of  tcxt  is  hclpful,  plcasc  contact  us.  Wc  cncouragc  thc 
use  of  public  domain  materials  for  these  purposes  and  may  be  able  to  help. 

+  Maintain  attributionTht  GoogXt  "watermark"  you  see  on  each  flle  is essential  for  informingpcoplcabout  thisprojcct  and  hclping  thcm  lind 
additional  materials  through  Google  Book  Search.  Please  do  not  remove  it. 

+  Keep  it  legal  Whatcvcr  your  usc,  rcmember  that  you  are  lesponsible  for  ensuring  that  what  you  are  doing  is  legal.  Do  not  assume  that  just 
bccausc  wc  bclicvc  a  book  is  in  thc  public  domain  for  users  in  the  United  States,  that  the  work  is  also  in  the  public  domain  for  users  in  other 
countrics.  Whcthcr  a  book  is  still  in  copyright  varies  from  country  to  country,  and  wc  can'l  offer  guidance  on  whether  any  speciflc  usc  of 
any  speciflc  book  is  allowed.  Please  do  not  assume  that  a  book's  appearancc  in  Googlc  Book  Scarch  mcans  it  can  bc  uscd  in  any  manncr 
anywhere  in  the  world.  Copyright  infringement  liabili^  can  be  quite  severe. 

About  Google  Book  Search 

Googlc's  mission  is  to  organizc  thc  world's  information  and  to  makc  it  univcrsally  acccssiblc  and  uscful.   Googlc  Book  Scarch  hclps  rcadcrs 
discovcr  thc  world's  books  whilc  hclping  authors  and  publishcrs  rcach  ncw  audicnccs.  You  can  scarch  through  thc  full  icxi  of  ihis  book  on  thc  wcb 

at|http://books.qooqle.com/| 


.'«v- 


l 


4.. 

-i 


—  — .- 


!, 


'    EUSEB^i,  AMORT,      '     -  - 

CANOina  REGULARB  ET  DECANI  {>OLLINGANI 

DEDUCTIO  GRITIGA 

QUA 

JUXTA  SANFORIS  CRITIOE  LEC^  MORALITER 

CERTUM  KEDDITUK  ilv; 

YEN.  THOMAM  KEMPENSEM 

UBRORUM  DE  IMITATiONE  CHRISTI 

AUTHOREM  ESSE. 

CU M   R ESPp NSIO N E 

AD 

OPPOSITIONES  GERSENIST^  SCHYRENSIS 

FRIVOLAS 

EO  MODO  SCRIPTA, 

UT 

PRO  GEN^RAL!  FORJMULA  CIR.CA  CONTROVERSfAS  HISTO- 
RiCAS  DE  SCRIPTIS»  DOCUMENTIS,  MOr<rUMENnS»  VEL  ACTIS 

PUBLICIS  VETERUM  HABERI  POSSlt. 


.     CUM  PER/iflS^U  SUPERIORUM. 

,:     ■*}.'/.        '■..■'."  .v';.i    ^«      -,  t,  /,  \,     t    '    •      *  . 

— — — I  ■  I  I  ■  I       ■•      ■       II  .  I II       ^        I    .    .1 

A UG US TJE  VJND EL/COR UM» 

SUMPTIBUS  fOAN.  CONRADI  WOHLERI ,  Bibliop.  UUnenfii 

MDCCLXI. 


-*w 


«1« 
i  • 


"% )  <»(  «y^    "t 


REGULA  CRrriCA  S.  AUGUSTINI 

PRO  DIGNOSCENDIS  VETERUM  LIBRORUM 

AUTHQRIBUS, 

^l^tiid  Vobis  (Manichttfe}  faciam,  quo5  it»  cbdirdefedt  imqoi-  '  • 
lA^  5,  tas,  ucqiHdquid  advrerfum  vos  ^ei^  icHpturis}  probatuni    ^ 

,,  fuerit,  non  efie  diflutn  ab  Apoftola,  ied  &  neicjaquo  faKari 9 
^  fub  ejus  nomine  fpsiprisni  fffe  dfcere  audeacfe  ? « -  -  Jnfelices  an^mss !  ' 
5,  de  qua  libro  certura  erit,  cujus  fit,  fi  Utcera?,  quas  Apoftolorum 
^  dicic  EccIeHay  abjpfis  ApoftoSfsiprDpagKa,  per  oitfnes  gentes  de- 
y,  clarata,  utrum  Apoflobrum  fint,  incertum  ^?  In  Itcteris  fsca^ 
^  larium  fub  auchorum  nominibus  molta  prolata  lltnCy  &  ideo  repu- 
,,  diaca;  quia  vel  bisjcnpcis,  qMSiipfQn^  efle  cpnd^bac  minime^ 
congrueruiiC ;  vel  eo  cetopote^  quoilii  tcrfpieranCy  nequaquam 
innocefcere  &:  per  ipibs  famSiafJflimos  eorum  in  pofleros  prodf 
ffierueAmt.  Ut  alios  omktamy  liib  Hippacratu;  qomine  quidain 
iibri  pvolaci  func,&  inauchpricacem  a  medicis  recepci  n6n  runt,  quan- 
da  comparaci  eis,  quos  ver&  Hippocratrs  elle  conllabac^  impares 
judicaci  func,  &  qdod  ab  ed  tempofe,  qiid  &  es$era  ejus  fcripca^non 
innocuerunc,  qnod  vere  ejus  eflenc^  Hos  autem  libros,  quibus 
illi  coffiparati  refpuuiKUf^  (i  quis  neget,ei!e  Hippocracis,  non  re* 
fellitur,  fed  ridecur,  Cur ?  Quiajic  eos  ab  ipf&  Hippocratis  fempct'' 
re  ufque  ad  boc  tenipus ,  &  dfinceps  fucceffienis  feries  cmmenJavit,  ut 
binc  dubitare  dementisfit.  Placonis,  Ariftocelis,  Ciceronis,  Var^ 
ronis,  aliorumque  ejusmodi  authorura.Iibros  unde  novenint  ho- 
roines,  quod  ipforum  finc,  nifi  cadem  cemporum  fibimec  fticce-' 
demium  conceftacione  concinua?  iS".  jlt^g^  lib.  ^3,  contra 
Faupum^Cap^  6,  Texttim  cocum  & incegruni 
...  vide  iJ.4ir 

PRiE. 


37 

39 
33 

33 
33 
39 


33 


93 
33 
93 


\ 


% >  p  C  o^ 


u 


PRiEFATlO 

AD  LBCTOREM. 

AfiDABATARVMmfe,Caffdeinffa.ocufosJepreJ^^^  ad  e^diila^ 
«tkineni  populi  Romanifecum  invicem  coDgredientiura,  ludi- 
crom  mI»  cxhibere  folent  fpe^laculum,  q\fi  circa  Controverfiafii 
Htftoricas  ^acjue  peritia  Artis  Critica^  aut  absque  notitia  Hijiorict 
Litteraina  in  Arcnam  delcendunt:  Haecenim  difceptamium  circa 
<JiBBftione8  Adlorum  Yeteruni  duo  ocqlorora  lumina  funt.  Feflivuni 
ludum  re&ovat  Gerlenifla  novellus.  Anfam  illi  duo  Opufcula  pra^- 
iboerci,  4  me  in  C3«fa  Fen.Thotn^  Kentpetfts  anno  1726.  &  1 729.  de- 
fenfive  edica.  Priori  Tjtulum  Plena  acfuccinSia  hformatio  de  Statu 
Cohiroverfuc  Kempijfana  &c,  Alteri :  Polycrates  Gerfenfis  exautbora^ 
tus  &c.  prsKfixf.  -Anna.  1728*  in;  ndva  editione  omnium 
Operum  Vesu  .Thomas.CoIottienfi  Scufm.  Kempenfe  inferui,  cura  fo- 
lertiori  diflenfumy  ad  quod  ea  de  caufa  Lc£b3rem  in  CompendisQ;io 
Polycrate  fiP  oftie»  remin.  Eodera  anno  1728^  CL  Sd^Jhornius^ 
cujus  eximifl  talenta  Eminentifllmus  Cardiniilid  QUIRIN US  clan 
Aenir  Benedidini  QrdinisilluftnillaiumSydtiSy  fuo  commercio  Epi^ 
ftolico  olim  honorar,  Epiflolam  meam  Criticam  de  hac  ipfa  materia 
Toma  VI IL  fuis  Ameenitatilms  Utterariis  intulit,  Gerienifla  nofler 
fatetur;fe  legifTe  primum  riieum  Opufculum  anni  1726.  &  ukimum 
anni  1729«;  de  intermediis  duobu^^  in  quibus  vana  fuppofica  &  ra- 
tiocinta  fixa  in  aiKas  difplofa  contueri  potuifTer,  tacenda  confentit^ 
ea  k  fe  vifa  hon  eflef,  Cajfjde  videlicet  infra  ocuks  deprejja.  Hinc 
flla  ad  paflus  fingulos  poft  criginta  amiorum  inducias  reflauratis  tan- 
to  tempore  viribus  novi  Gerfenifta?,  cefpitatianes,  prolapfiones, 
ofTenfiones,  lethales  caufae  Gerfenianse  vulnerationes.  Quae  illas^  in- 
^is?  Habeio  Summarium.  Diirertator,  Pfeudb-^Criticus;  quinque 
potiffimum  mod}s  impingit. 


PrafaA»  U  LiBmm, 


I.  Argumentum  moraUter  certum  ez  teftimonio  ftpeuagitita&ptem 
cctevorum  Teftium  falvere  conatur  ez  eo,  quia  finguli  fallere  pof^ 
fuQt.  Solutionem  efle  peflTiinam  /^s  Critka  monftrat. 

2*  Argumentum  plusquam  moraliter  certum  ex  convenientia 
Styli  Kempinani  in  NB.  quadringentis  Idiodfmiit  Scyli  Kempinani^ 
iblvere  conatur  ex  eo,  quia  unus  alterius  IdiotiOnos  ifingulofi  i&tcftri 
poteft.  Verimi  ylrs  Critiea  monftrat,  id  ab  orbe  condito  nec  f»r 
&\im  effe  unquam,  nec  amtingenter  fieri  polTe,  ttt  quii  conftanter 
per  decurfum  vitc  nonagenarie  in  omnibus  luis  Operibus  imitari  v(>- 
luerit  quadringentos  Idiotifinos  feu  peculiares  modos  loquendi,  pne- 
ferum  i  via  re^a  latinae  lingu»  devios ,  alteri  Authori  in  pacvo  !!>■ 
belio  corruptflB  latinitatis  proprios. 

3.  £x  defefhi  Hiftorie  Litterari»  allegat  Afta  tanquam  certa, 
qufeex  teftibus  oculacis  conftat  eiTe  falfa. 

4.  Ex  defedu  fans  rationis  pnefert  meras  prefumptiones  Ger* 
lenianas  morali  certitudini  Kempifianae,  ex  77.  Teftibus  lynchronis 
^  ex  identitate  Styli  perquadringentosldiotifmos  d«nonftratc,  quod 
etiam  repugnat  Arti  Cridcc  &  Regtdajuris,  predpienti;  ut  prafum' 
ptio  cedaf^eritati  demonftratsd 

5.  £x  quatuor  diftindis  veris  perfonis  confiiit  unam  perfonam 
fi6bm,  videlicet  Jeannem  Gerfen,  de  Canabace^  AWfotem  FerctHhii/imt 
Decretorum  DoBtorem^ 

Has  quinque  Propofitiones  luce  meridiana  darius  demonftrabo 
in  fequcnti  DeduBione  Critica,  cui  Principia  Jrtis  Critica  ab  Erudi- 
tis  prajiabUita,  inftar  Pojlulatorum  in  Demonftrationibus  Geometri- 
ds  ufitatorum ,  prsemitto;  Errata  perfonalia  Gerfenift»  Schyrenfi^ 
ad  caput  Controverfi»  per  modum  ineptiarum  extravafantium  vel 
deviantium  adiaphora,  in  folia  ultima  refervo.  Novum  certamen, 
Benevole  Leftor,  fi  vacat,  fpefta;  &  Cive  Ken^futs ,  fiv.e 
Gerjeniusy  iive  Entellus,  fi ve  Z)tfm  primas  mereatur, 

Victori  coronam  impone. 

PAKS 


*l     f  A  \'  \,\'t 


JS^V^Ulfi 


\ 


•  ■  V  fc 


""•«*. 


'     1«.,  ^*    A 


y  ^^^ 


*  •  ..  *f  •  '   . 


«1 


i         o 


J     r^  l 


I  <«•«     iSt 


r  .  ^ 


I 


•■■t.  / 


«; 


•* « 


WV 


'^yr:'*' 


vO     * 


.%« 


1 


::  v^ 


.!■- 


i'- 


V. 


^ 


i< 


.<••      VK  I 


'   «.     -      ♦        ..  1«..  •••• 

.  1 

-  /  ^  ■  •-*- 

r'- 

1 

'^*    ) 

•  •'  . 

%       '      » 

'     f      . 

N-'    •.. 

^^"      ', 

i*"            -- 

.    *-'-". 

* 

>./        ..^v 

"' 

\ 


IV 


/..• 


S 


*  i  • 


.-\n 


\.^ 


*\' 


.,.\ 


:nr 


T^-i 


V 


.   ^ 


.:  _,:--.,--,-^i,:r--A:-:  -^-^■'- 

I.  JOANNIS  GERSON:, 

CANCELLARII  PARISIEMSIS. 

ILJOANNfS  DE  KEMPIS, 
III.  THOMif.  DE  KEMPIS , 

FRATRUM-SERMANORUM. 
QUATENUS     CAUSAM    KEMPISIANAM    RESPICIUNT,    ' 

IN  TABULA  CHKONOLOGICA 

PROPONUNXUa.    (aj 
.Eufih:}imcrt'.e.ti.t)eMt. "    A  Nafd 

(  a)  Ex  vita  G»ronii  T.  I.  Operani  eJit.   i7»g.  &  n  Chton.  Windctl».  1.  i.   &  ci 
Cliron.  Mootii  S.  Acnctii;  &  cx  Kiographit  Kempilii,  JoiJqco  JJadio  A/ccnlio,  & 
-    '.  riwcil»  Aitopae  ifoUDfi,  lingiii  bauTa  ije  Backer  4iao. 


Anno 


1379*. 


1380- 
1384« 

1387 
1388 


1393. 


1399 


136J. 

• 

•I3<55. 

J°i»ri7.  J&a&ScriptayoannisGerfin  \. 


•«M^ 


Nafcitur  in  Vicul6  Rheraenfis  Dicecefis  prope  Rhe- 
theliuni ,  cui  viculo  nomen  Gerfm ,  corrupEe  ^arfQn^ 
zcGerfen. 


0^m 


■..    *■       1.^ 


»  I 


r 


>  *' 


Duo  Fratres  Gerfonis^Joannes  &  Nicolaus  recipiunt 
Lugduni  Ordinfent-Cceleftinorum ,  tertius  fit  Benedi- 
ainus  Rhenjis     r     *     .        .' 


Fit  Baccalaureus  in  Academia  Parifienfi 


<  I    ^  'n 


1>^ 


T 


r   >    A 


-.-    i  i^ 


t. 


1 


I        I       IIPIMIM» 


^MriiUdl^M^li^ 


Fit  CancellariusAcademiffiParilienfis. 


r 


X  4  o  o. 


<  < 


» '  ' 


140A 


.      V  «• 


m» 


PiS^s  L  y^ms  de  Kmpis 


NafcitiH  JoiKHied--^  Kefnpts-m- 
oppid6  Kempen^  Territorii  Co- 
lonienfis. 


*  • 


0 


r    •■»..• 


J  . 


Tbma  ^iKempis» 


Nafeitur  Thomas  deRempis  Ges- 
manus  Prater  Joamiis.  ibidem. 


Fit  Difcipulus  Gerardi  Magni, 

^X  TJ7V  iUiCUin  IJaYZnKm* 


EmittJt  profeflionem  Can.  Reg. 
in  noviter  conftrudlo  monafterid 
Wi«d06heig»-&-£c-  unw^x.pri- 
marits  Viris  Congregationis 
Windesheimeiifis. 


mm 


•*    *•  •  ^*  • 


In  Monte  S.  Agneris  domum  exi- 
gtram  ahqiiot  Glericorum  fimtil 
cohabitantium  incipit  convertere 
in  Monafterium^ 

Recipit  fecumThomam  fratrem 
Germanum 


Studet  Daventriae  odio  annis  fub 
direftione  D.  Florentii ,  cum  quo 
ftequentat  Chorum. 


AlTociatur  Clerids    in    Mcnte 
S.  Agnetis  fub  dareftione  Fratrig 

A  »  Fro 


8     Adbo 

1422. 


1429. 


1431. 


1471- 


1679. 


Fmil.  ASfi>&  Scripta  ysamisCcrfm 


Moritur  Lugduni. ;  In  eius  Epitaphid  legebatur  Si 


•  !(•>  iB.^dictftikliroilanli, 


5%in»W*Ai»!p«. ,  •} 


112L 


■T, 


.Ji   !, 


Morimr  fin&i 


'Fit  iierum  Supprior  &  Novitio- 


Conai^qacoc  celebrit. 


Scfibit  varia. 


Moritur  Senex  anno  atatis  nona- 
gelinio  ^'l^cundo  nondum  .com- 
pleto 

Rege  GallisB  Sc  Epifcopo  Colo. 
nienfi  viaricia  arnu  protendente 
ip  Oafrifiaip,  ejus  Sacra  OlTa  iij- 
ter  templi  dirudruderaexhuinan- 
tur  &  Colooiam  nansferunoir. 


Hifi*-  ^»»n-  C  g.  Duka. 


PARS 


ft 

lf>  /.  u  ^4t:'Piimipia  Aktis  Oiticie  prceftahVfa 

PARSII.   ~ 


•  ^»    •  * 


PRINPIPIA 

ARtlS  (jlRITICiE 

PR^StABIElTA.    '  :        ~ 

t  •  • 

In  Rebw  hiftorici»  nihil  credibi|e  efl: ;  quod  csret  cefte  idoned  ^ 
nec  quidquam  incredibile,  qaod  habec  ceHem  idoneum. 
§.  s<   T^jlem  idoneum  VOCO5  de  quomerice^praifemendttm, 

eum  in  punfto  atceftationis,  nec  falli  nec  fallere. 

^,  3.  Ubi  ceftis  ebnti^  itefteffl  efl:  circa  idem  acceflracionis  pun- 
ftum,  neuter  cateris  p^ribus^enl  ceftis  idoneus;  quia  de  neucro  me- 
iito  prafumendum ,  eum'  nec  faill  nec  fallere- 

^.  4.  Teflisdere^  qua?  pneceiTjc  duobills  auc  cribtks  Saeculis , 
fine  all^gatione  ceflis  fVnchroni  lion  efl;  ceftis  idoneus. 

$^  5.  Teftis  de  adis  in  regione  diflitd  non  eft  ceflis  idoneus 
iine  documentd  idoneo. 

§.  6.  Teflis  de  faijiS  inceiri  authoris  tranfetinte  non  eft  teftis 
idoneus.  Econtfateftis  defamSpatria  integr©  nationis  circa  a6"ta 
publica  f^nchTon^  pemanefite y  nullo  eorumi  quorum  intereft,  re- 
clsimante ,  eft  cefHs  idoneus ,  quia  in  niillionib{te  cafuum  nmilium 
vix  ferael  fallic. 

§.  7.  Teftis  femel  deprehenfus  de  ftudiosi  fallacid  non  eft- 
ceftis  idoneus« 

j[.  "8.  Teftis  de  credulitate  propriS  vel  ahenl  non  agic  parcel 
teflis,  fed  partes  judicis,  vel  teftem  dejudicid  aliend* 

§.  9.  Judidum  authoris  informe  fine  produAlone  idoneorum 
teftium  non  meretur  quidem  nomen  teftis  idonei,  fi  tamen  judicium 
unius  idonei  judicis  in  quaeftione  fafti  recentis  notorii  fynchroni  fue- 

ric 


rit  confirfSffCfim-a^.i^ttt^  Jadicid  Judieiim  vi^  Diiniilerk)^ 
diverrorum  locorum  pacrionmi  .^tsraiporum^r^arquibil^t^ociniKiica 
jnfpici  peveram ,  id  moraHter  ^rcutd  eft.:  o  '  * 

§  lo*  Defe^tus^eilium  ^  ddlts  puUfGis  Ibtenmbus  9  otnnium 
.«tce&tiOB9  dignis,  ^i^ic  ceHen;  idoneum  de  non  exiitencii  objedi.   ; 

yf.il-  ftizqvie  'argtm0Mi»fte^aJkwH  exuniverftli  filencio  at^ 
thorum  continuato  per  duo,  tria,  vel  quatuor  fadcula,  circa  pr^HCi 
Vi6ta  publ!<!a  admittehdum  efl:  iif  claflem  idoneorum  cellium. 

''  $.  12.  Cpdic^^^anufcripti  Vetefes,  quatnvis  Aribnymi  ^  re- 
praefentant  tefteni  idpneum  drca  a^ta  fuorura  temporum,  donec 
i)on  revocentur  in^d^bium  dooimentd  concr^d  fyiichro^d.  :ln  ce* 
ile  enim.  idone^  7}on^^xigiCur  ii^pfencija  ^aqdis,  sjdp  deceptionis^t 
fed  juila  prafumpcio  veracttatifi  in  tefl:and4j^  &  cautionis  ih  cre* 
dendd. 

/.  13.  Maiuifcripci  Codice^  varianc^  inter  le  circa  A(9;a  fuo* 
rum  aut  vicinorum  temporam  reprasfencanc  cantiim  ceflem  de  qredar 
litate  pnVati^.auc.faa^d-pQblioi  iac^rii  auihons^  nfi  denc  aiiaai 
rationem  fcienci»^  ,  -    "  ^        • 

§.  1 4.  Teflis  idoneus  omm  exceptione  major  eciam  unicus,  fundat 
moralem  certitudinem. 

jl^*  ^S*  Quil|bec  tefltis  idoneuS)  quamvis  non  fic  omni  exce^ 
pcione  majpr,  fnqdac  gravem  pra^fumpcionem  pro  vericace  acteftaci. 

§.  16.  TefliS:de  foi&creduJitateaut  faml  fundatprsfumptio* 
nem  folum  cenuem,  auc  omnin6  nuUam.  Frequencer  enim  falluncur 
aut  fallunL  , 

§.  17-  Qusevis  prKfumptio  vindtur  praefumpcione  forciori  op^ 
{>ofic^  Presfumpciones  aucem.etiam  graviffims,  nifl  coalefcafic 
in  certicudinem  moralem ,  vincuncur  veritace  teflimonid  moralit^r 
certd  demondrad    Inde  Axioma:  Pr^sjumptw  udi$  veritatu 

,  §.  i8- IllaspraBlumptionesfoIffi&omnescoalefcuntincertitu- 
dinem  moralem ,   quarum  aggregatum ,  comparaciv^  ad  ceflimonia 

2  oppor 


11  jf.  I.  •  41«    Priiicipla^i^fthCpkkapraflaHifa 

g.  19,  Univerfim  redlifflfnii  Mea c^rtitudlriis ffldfafi^hi^ eft, 
tejffla  diGanturT»K)i»liter  certav"q««  intota  feriecafuum  fitnilium 
feri  nunquam  failuBC.  IhUim  Seri^ ,  feu  ifidg^nem  adsequataiti 
noco,  .qU«  «b  expe?ti»>  yei  in  re  jhiitepe^  eruditw  frirca  «aft»  pro- 
jjaii^ fimile» repetiri poteft.  .      .  j,    ,<     i.   j-  ;  ;.i  .     1 

§.  sa.  Hinc  patet,  certitudjneffl  noralem  in  rauone  numericl 
eorum  cafuuiQ  t  qui  fjidluDt,  aut.feriem  cgfuiun  non  ^len^tum»  h6c 
9kodo  exprimi  poffe,       *  '     »       «       »       »       i        ' 


10.      149.  •i«d6«'   10000.! •iMObAioooooo,  ''■ 


^.  51..  Ih  hocf  Sehemate,  in  quo  Intra  iertent  tfafuam  HtA^itiiH 
tfecem,  femeJtaDcbmv  hoc  eft,f]rfefpie6hVS^;  fellof,  <*ertrtu(6 
moraK»  ininima  (fi  taineB  hociiotailw  merfeatur)'  exprimitoh  i^ 
exempl6  autem  ukim6,  in  quo  intra  iDilHonera  cafuum  fiiBiliumf^ 
tantum  feniel  faHor,  c^itudomoriili^lnaKfma,  aut  inax^ae  Vicinst 
cxpnmitur.  .  '  ."    • 

'  f.  22.  Exemplrf  t^^fi^J  hf^iittft<  KiDUofiefa,  V.  g.'hi  fe6  per 
dlecef|i  litftes  conyiftd  ac  damnatd  ad  mortemf  in  Suftnna  per  du6i 
teftes  omni  excepdonemajores-ieDliviftaadukerii,  de  fabulS  Johart- 
nae  Bapiflfe  olim  k  ducentis  Scriptoribus  defensd;  defecUturS  plu- 
ViS  mahS  fubente  polo  ac  dcifceiideftte  irrgraduta  infitnuKf.hieKuriA, 
de  ja($tu'unifornri  ac  repetito  fenarii^eT  fex  aldfts ;  de  v^ftoria  uriiu* 
eontra  decem,  aut  cohtra  centum  milliai  in  Catufa  poffeflbria  vel 
petitoria  futidata  in  centum  teftibus  vel  infttumeiitis  folennibfls.  & 
In  infinitk  ejusmodi  exempIJs  reperitur  moralem  certitudinem  fundak 
tam  in  tonga  ferie  cafmnii  fimiiiiim  aHquando  faIK<    . 

■'■$*  23'  Itaque  ciiia  certkudifie  mori^  etiaia  Iti  rebus  hiftoric^ 
fltat  poIfibiHtas  oppofiti.  .;.  .     .; 

§.  34«  hDma  eciam  cuiD  exftat  ri^iflGknttm  coiiting6fis  oppO' 
fitum. 

1 

•'  :.  /•  ^^ 


h  llelms  ITiftorici*,  '         '    .  it^ 

§•  fi?.'  Vfl<i«  prom  funfc  corum  comra  moralem  eertitudineni 
exceptiones,  qui  meras  poffibilitates  oppofiti,  aut  contingentia  op- 
pofita  fariffima  objiciunc. 

]f.  d<)*  Econtra  reftfe  faciunt,  qui  in  febus  hiftoricis  certitudl- 

-ue  morali  femel  demohftratis  ad  praefumptiones  oppofitas  raeram 

poffibilitatfeni ,  aut  coiitingens  contrarii  reponunt.  Oranis  enim  prae. 

futnptio ,  necdam  evefta  ad  gradum  moralis  certitudmis,  cedit  ve- 

ritari,  morali  certitudine  demonftratae.  ((T^  17.) 

/.  a^.  Argumenta  probabilia  congtobata,  pra&fumptiones  mul- 
tiplicats,  adAiiflicuIantia  argumentorum  &  confirmatorialia  pr(Bfum- 
ptionum  demonftrata ,  non  toHunc  moralem  certitudinem  oppofl- 
taro^  nifl  coalefcant  &  conflentur  in  unum  argiimentum  feu  aggre- 
gntum  cif cumftantiarum,  caufairum ,  finium , '  &c.  quod  in  tota  ferie 
cafuum  flmiUum  fere  nunquam  f&IIie« 

^*  a8.  Hincdemonftrationesarticulorumpraciseadminiculan- 
dxm  confunde»dw  non  funC  cum  demonftiratione  caufae  principalis, 
Vel  articuli  JJeciforii  litiSi 

.  Jf.  ip.  CitCA  quaEiftiOfies  ta&i  fintiqui  dmnifl  pro  iilcfertis  ht- 
hendi  funt  flne!  tefte  fynohroflo^  aut  proxirad  cosevd^  idoned. 

%.  3<?*  Solar(?«/(^r/a//(;idone6TUm  teftiumfproutTertuIIiM^ 
ioquitur  )  res  faifci  antiqui  cer tas  facit^  Contejferatiohetn  teftiim  Tef- 
tullianus  vocat  traditionem  toOraletoi  t^ftium  fynchrdribrutfl  feniorum 
In  fuos  difcipulos  juniores^  &  borurtl  ferteiccntiiirii  in  alios  coteta- 
lieos  juttiores,  &  ficJ  ulterius  tifque  ad  iioftfa  teitipof&  Q^.  40.)  Ta-» 
lis  contabulatio  teftium  dabatur  in  lege  natura^  antef  diluvium  inter 
Adamum  fencfm  nongentorum  annof um ,  Lamech  fehera  fcfptingen- 
torum  aniiof um  ^  Noemuhi  f^neni  odlliigeritdf uiii  anriorum  ^  ejus 
fiKum  Sem  feftem  fexcentorutn  afinorura  ^  ufqtie  iA  pdtrem  Abrahce. 
Cen.  c.  $4  icii  il.  ' 

§.  ^i.  Similis  cotitefiratk  obfervatUr  etiam  in  prlnlis  teftibus 
.fivartgelii,  V.  g.  S.  JoarineEvarigehftsr,  S.  Ignatid  Maftyte,  S*  Si- 
fiMone  Jerofoiymkano  ^  S.  Pdlycarpo  4  S;  IreiiaBO^  &€<  - 

B  a  .       /.  52. 


.14  -  ^.1.-41-  PriffCiplq  Aftis  Gritica  prajfabilita 

$  32«  Circa  Authentism  vecerum  Co^olicuni  ecl«ni  S^  Augufti- 
nus  rimilem  concefleratipnem  requirit.  (if*4fO  >" 

il^-  33-  Authores  genuini  librorum  non  Iblum  ex  con^tefleratio- 
ne  teflium ,  fed  etiam  ex  complicatione  perpetua  cantingentt?  fdio- 
tifmum  quadringentorum ,  pr®fertim  ^puritate  aut  famiUari  ufu  Ln- 
tini  Sefmonis  recedentium,  morali  certitudine  dignofci  poflunt.  Per 
leges  enim  contingentium  &  combinationunj  rerum  cafqaUutn  Ber- 
fwuliiams  impoflibile  eft,  ut  conftanter  eadem  tot  proprietaLiun  dif- 
ferentialium  conbinatio  fiat,  nifi  ex  uno  eodemque  phantafiaB  habi^: 
tu,  tanquam  modulo  contingencer  fufp,  procedant;  lis,  qui  leges 
contingentium  conbinatorias  5^wi////non  intelligunt,  hanc  regtj- 
lam  fic  probo.  A  mille  annis  &  ultra  non  poteft  afFerri.unicum  ex- 
emplum,  quod  duo  authores  in  fuis  Scriptis  in  Idiotifmis  quadrii>. 
gentis ,  pr^fertim  ^  puritate  ac  mor^  Latini  Sirmms  recedentibus^ 
conftanter  ac  concingenter  conveniant.    Ergo  morajiter  certum  eft, 

illam  convenientiam  ftyli  perpetuamex  ejusdem  aiuEhoris  ingeniS 
tanquam  modul6  contingenter  fus6  procedere. 

,^  j[.  i  4«  Dixi  i.  IdiotiJkisjiuadrifigentisjf\XTnend6  ingentem  nudaerum 
aetermhiatum  proingenti  indeterminato.  In  paucisenim  Idiociim^ 
facile  duo  authores  contingenter  conveniunt.  Dixi  a.  conJlanter& 
contingenter.  Siquis  enim  ftudios^  ac  debiti  opera  imitarj  velit  bar- 
bariem,  aut  exoleta  verba  Scriptoris  Latmi,  id  prsftare  poterit^ 
fed  non  prsftabic  id  conftanter.  Dixi  3.  ut  duo  conveniant.  Diver^ 
fitas  enim  ftyli  non  probat  diverfitatem  Authoris.  Idem  enim  Scrii- 
ptor  ex  varite  causJs  in  ftylo  laepe  variat^ 

.  if.gsr-  In  Manufcriptis  Codicibfts  Achroms,  quibusnuHusdeter-i 
minatus  annus  adfcriptus  eft ,  ex  forma  lcripturss  setas  Codicis  intrt 
latitudinem  centum  annorum  quoad.confinia  faecijli  praecedentis  ae 
fubfequentis  ^(^i^i9^//i/^^  quoad  decennia ,  vicennia,  aut  tricennia; 
intermedia  nequidem  probabiliter  ftacui  poceft»  Id  patet  infpicienci 
formularia  fcripcurarum  in  Opere  MABILLONII  De  Rf  Dipkmtica 
imprelFo  Parifiis  i^o^^.  foh  j^j,    L^xico  Dipkmatico  Wal^i  im^ 

pref- 


m  Rebus  Hifhrkis.  15 

itnprefib  Goettinga  174$.  BARINGII  Qaw  Diplmatica  imprejQTa 
Hanover».  Nouveau  TraitS  de  Diphinatique  PAR  DEUX  RELU 
GIEUX  Benedii^ms*,  i  Paris  i75o-Tom.  L&  Anno  1755,  Tora. 
11.  &  1757.  Tom.  m.  &  Tom.  IV.  TROMBELLl  Digniffimi  Ge- 
nerafis  Abbatis  liuric  Congrfegationit  Can.  Reg.  Salvatoris ,  feu  Rhe- 
oan®  jltte  dicomfcere  TEtd de  Codici in  Sologna  iys6.    Ipfus  luftravl 

'  complura  miUia  Manufcriptorum  cmn  peculiari  attentione  ad  statem 
•orum  Codicum,  &  hanc  Regulam  effe  veram  deprehendi* 
.  §•  ^6.  Variatio  Itn^turarunf  ndn  l?mul  eodeni  tempore,  hec 
fjmul  eodem  modo  incipit  in  diverfis  regionibAs,  v^  g.  ItaM, 
Galli^  GermariiS  &c. '  imm6  idem  variandi  modus  eodem  tempore 
nequidem  obfervatus  fuit  in  iisdeni  regionibAs  a  diversJs  civitatibus, 
autin  eadem  civitate  a  diversJs  Scriptoribus,  prout  refte  in  orani 
genere  eftiditiorite  A^erfattffimus  TROMBELLIUS  in  praefaco  Opere 

'  C;  12*  oblSrVat.  Quis  enim  Notarios,  D6'<ftores,  Afcetas  &c.  «. 
tate  graives/^ln^eAutiefua,  ab  afllietd  ante  fexaginta  annos  modo 
fcribendj  recedere  compellat  ? 

§♦37-  Hinc  fequitur,  judicium  Eruditprum  indigenartm  circa 
«t atem '  Manufcriptorum  patriorum  praeferendura  efle  judicio  ex- 
terorm.  *  '      ' 

j^.  J8.  Secjuit-ur  etiam,  judiciis  Etuditorum  circa  atatem  Ma-^- 
nufcriptorum  Codicum^  chm  intra  latitudinem  centum  annorim  gradum' 
probabilitatis  non  tranfcendant ^  argumhta  oppofita  nmraliter  certa  pra-' 
ferendaefje. 

$.  39.  Ipfa  infcfiptio  Manufcriptorum  Codicum  in  primo  folio,* 
fiipra  frontem  tituh',  extra  contextus  hneam,  poirefToris  potiiis  qu^m 
authoris  nomen  iridicat.  Sicut  enim  pofl:  ortum  Typographi»  Pol^ 
feflbres  libri  in  tituli  fuprema  parte  extra  contextum  fuum  nomen 
adlcribere  confueverunt,  cujus  rei  in  noftrS  BibHothecd  ultraducenta 
habemus  exempla ,  ita  idem  ante  ortum  Typographiae  Poffefroribus^ 
Gommodum  fuilfe ,  non  foliim  verofimile  eft,  fed  etiam  mterdum 
placuiffe  conftat. 


j6  $'  I.  -  41.    Prmipia  ^rtif  Critica praftabilita 

^.  40.  Textus  Tei'tuUiaffi&  S.  Augufiini  de  conteffetatione  te^ 
ftiutn  funt  fequentes.  TERrULLIANUS  in  L.  Pr^criptimm 
mrtra  lo^etkos  C.  20.   „  Cbrifvus  praccipuos  lnteri  fuQ  adlegferat^ 

5,  dellinatos  Nationibus  hjagiftros.  Hi  eandem  dodhrinam  natidni-» 
yy  bus  promulgaverunt,  &  EccleHas  ad  unamquamque  dvit^tei». 
^  coodiderunt,  a  quibus  traducem  fidei  cteteras  EcdeOas .  nmtuat0 
99  funt,  &  quotidie  mutuantur.  Itaque  tot  ac  tanta^  Ecclenas  una 
99  eft  illa  primaf  comnHinicatio  pacis  fy,  contefleratio .  hoipitalitatift 
^  &c.  Et  C.  36*  Videiamus  quid  Petrus  Apoilolus  cum  Afr^canii; 
„  Ecclellis  contefler^rit.,»  ; 

'     /F.  41.  S.  AUGUSTINUS  ;Lib.  XXXilL  «/»^M  F^»^ 

6.  ,,Quid  vobis,  inquic,  faciam^  qups  cpntra  tef^imonia  Scriptu- 
y^  rarumita  obfurdefecit  iniquitas,  uc  quidquid  adverfum  vos  ind^ 
M  prolatumfuerit^  non  efle  ^i^um  ab  Apoftolo,  fed  ^  nefcio,  quQi 
^P  falfario  fub  ejus  nomine  fcriptum  efle  dicerc  audeatis?i7iquea4e4 
^f  aChriilianado(^ina.apertafiiena  efl:,  quan;i  prsKik^atis  do&rint; 
„  dajmoniorum ,  ut  eam  fub  ChrifliiancB  dodlrin»  nomine  defendere* 
^  Dull^ex  parte  poffitis,  nifi  dicatis  falfas  efle  Scripturas  Apoftolo- 
9,  rum.  Infelices  inimici  anims  vefl:r£,  quap  umquam  lictecs  ullunL 
„  habebunt  pondus  auftoritatis ,  fi  Evangelic»,  fi  Apoftolicae  noti 
,j  habebunt?  De  quo  libro-certum  erit  cujus  fit,  fi  litteraB  qusas  A- 
„  poftolorum  dicit  .&  tenet  Ecclefia  ab  ipfis  Apoftolis  propagata  Cc 
,3  pcr  omnes  gentes  tantd  eminenti^  declarata,  utrum  Apoftolorum 
„  fmt  incertura  eft ;  &  hoc  erit  certum  fcripfiffe  Apoftolos ,  quod 
5,  huic  Ecclefi»  contrarii  haeretici  proferynt  au&orumiliorum  nomi- 
,,  riibus  appellati ,  longe  poft  Apoftolos  exiftentium  ?  Quafi  vero 
,,.  &  in  litteris  f®<fularibus  non  fuerunt  certiffimi  auAores>  fub  quo- 
,,  rum  nominibils  poftea  multa  prolata  funt,  &  ideo  repudiata,  quia 
^  vel  his  quJc  ipforum  effe  conftaret  minime  congraerunt,  vel  eo. 
^  tempore  quo  illi  fcripferint*  nequaquam  innotefcere,  &  peripfos 
^  vel  familiariffimos  eorum  in  ^ofteros  prodi  commendarique  me- 
^  ruerunt»    Nonne,  ut  alios  omittam,  fub  HippocratjLs  medici  no- 

^  biliffiffli 


m  RHms  Hijhricis:. .  ly 

l^  bailBnli  noiiiine  q\^dam  Woti  prokci^  :ai  aiMftoritatefli  l  medicis 
non  recepci  funt?  Nec  jeas  adjuvit  nonnuUa  (irQilitudo  reruni  ac- 
que  verborum^  quando  comparaci  eis  quos  vere  Hippocratis 
effe  conftaret  impares  jucjicati  funt;  §c  quodab  eo  tempore,  quo 
&  vetera  fcrip.ta  cjus,  non  inaaotuerunt^  quod  vere  ejus  eflent. 
Hos  autem  libros ,  quibus  iBi  qui  de  tranf vedo  proferuntur  com- 
p^ati  relpuuiitur,  unde  cojiftat  efle  Hippocracis,   undefi  quis 


?» 

^? 

^> 

^,  h6c'negetj  nec  faltem  refellitur,  fed  ridetur,  nifl  quia'fic  eos 
^,  ab  ipfo  Hippocratis  tempore  ufque  ad  hoc  cempus  &  deinceps 
,,  fuccelfionis  feries  commendavit,  uc  hinc  dubirare  deraencis  fic? 

5> 


Platonis^  Ariftotelis,'CiCeronis,  Varronis,  aliorumque  ejusmo- 
5,  di  .aii<9toruin  libros,  unde  noverunt  homines  quodipiorum  fint, 
^,  nifi  eadem  temporuni  fibimet  luccedentium  conteftatione  cofiti- 
;,  nuA?  Mdti  multa  de  litteris  E^cclefiafticls  confcripferunt,  noa 
^y  ^quidem  au6teritace:canonicS,  fed  sliqud  adjuvaodi  flwdid  five 
^  difcendi/  Unde  ccmflat  quid  cujus  fic,  nifi  quit  his  temporibftt 
^,  quibus  «a  quisque  fcrtpfit,  quibus  potuit  infinuavit  atque  edidit^ 
9,  &  inde  in  alios  atque  alios  concinuatS  nocicia  latius^l^  flrjjuti  a^ 
^  pofteros ,  etiam  ufque  ad  noftra  tempora  pervenerunt,  ita  ut  in- 
^  terrogati  cujus  quifque  liber  fit,  non  ha&fitemus  quid  refpondere 
^  debeamus?  Sed  quid  pergam  in  longe  praeterita?  Ecce  iftas  licte^ 
4i  ras^quas  habemusMn  manibus,  fi  poft  a^iquantum  tempus  vitas 
3,  hujus  noftr»,,  yeliilas  quifquam  Faufti  efle^  velhas  neget  eflfe 
^  meas,  unde  convincitur;  nifi  quia  illi  qui  minc  ifta  noverunt, 
,,  noticiamfuam  adlonge  etiampoft  futuros  continuatis  pofterorum 
„  fuccefTiDnibfts  trajiciunt?  Qua5*ciim  ita,  fint,'  quis  tandem  tanto 
^,  fiirore  CfiBcatur,  nifi  daMnoniorum  mendaciloquorum  maiitiae  at- 
^  que  fallaci«  confentiendo  fub verfus  flt,  qui  dicat  hoc  mererinon 
^,  potuiffe  Apoftolorura  Ecclefiam;  tam  fidam,  tam  numdrofaiu 
„  fratrum  concordiam  ut  eorum  (cripta  fideliter  ad  pofteros  trajice* 
^  renc,  oum  eoriun  cathedras  ulque  ad  praefentes  Epifcopos  cercii; 
,,  firiia  Succeflione  fervaverint^  cum  hoc  qualiumcumque  hominum 
*    'Eufib.  Amtrt.  C.  R.  DM.  C  „  fcriptis 


i8    S>42>  >  50«    'JrgiiitKr^^iTtsrns  KoKpi/h  9ppofiki  afetv^ 

„  fcriptis,  five  fextra  Ecdefiam ,  five  in  ipfa  Ecclefid,  caotl  h^- 
„  tate  prpveniat^         ,  _ 

PARSIII. 

ARGUMENTA 
THOM2E   KEMPISIO 

OPPOSITADISSOLVUNTUR. 

ARGUMENT0M  I. 

Ex  Collationibus  Divi  BONAVENTURiE. 

Divus  Bonaventura  m  fuis  6Sfo  coUationUws  ad  P^atrei  ThiofoMs  dtat 
devotum  Ubellum  de  Mtatmi  D.  N*  ^»  Chrifliy  ex'  edque  in-. 
^gram  ColMionem  fbptimam  defumit.  Ergo  libellus  de  Imitatio- 
ne  jam^xtiw  ducentis  ferm^  annis  ante  Rempifium. 

§.  43.  Gerfenilte  deeft  notitia  Hiftoriee  litteraris.  Illas  enim 
(00  Collationes  non  elfe  D.  Bonaventures,  certum  eft.  Collatioprim. 
iiitegra  de  verbd  ad  verbum  deiumpta  eft  ex  Ubertin6  de  Gafalis, 
quod  Author  harum  CoHationum  aperte  conteftatur  iiis  ad  finem. 
CoIIatibnis  prima  appofitis  verbis :  H<ec  Ubertinus.  Jam  vero  Uber- 
tinum  non  potuiffe  dtari  k  D.  BonaventurS,  ex  a^s  utriusque 
cpnftat.  S.  BonamUura  obiit  ann6  1 274.  Ubertinus  hdc  ipfiflimd 
ann6  ingreffus  efi;  Noviuatum  in  Ordinem  S.  Frandfd)  agens  an- 
num  setatis  Jecimum  guartm,  Ann6  autem  aetatis  fuae  qufidragefim6 
fext6,  Chrifti  1304.  fcribere  coepitlibrum,  cui  titulus:  ]/irborvita 
cfuc^xa,  ex  cujus  /«^^  primS,  capitulS  undecim^  tota  CoUMio  prima 
fuppofica  D.  Bonaventurse,  delumpta  eft. 

§.  44.  Unde  tam  exa6);am  Chronotaxin  a^lorum  &  fcriptor^ 
Ubertinianorum  habeam,  qusres?  Eam  habeo  ex  teftimoBi6  ipflus 

-  ..  Ubei- 


I< 


j4rgumifamL  Ex  Cdllatmthus  D.  BoMventura. 


Obertini.  In  Prohgo  prmoj  &  in  Hbro  qnifao^  capkuU  oSfavo  M 
Operis ,  cui  fitulus :  j4rbor  vita  crucifixa  fic  lcribit :  „  Univerfis  fi* 
^  delibus  Frater  Ubertinus  Ordinis  B.  Frandlci  profefTus  proponit, 
Chriftum  JEfum,  &  Nf ariam  JElii  Matrem  fideliter  imitari.  •  Ex 
deciroo  quarto  anno  vitas  mem  ad  Ordinem  per  Seraphicum  Virum 
Pramfiwn  inflicutum  Chriftus  me  adduxit»  a  patre  &  matre  ob« 
iatum.  Licet  aucem  inter  vanosfi:udentiumcuneosfuerimiaspe 
philofophicis  (ludiis  deditus,  Spiritus  tamen  JEIu  me  impulit  ifia 
contemnere.  *  Quafi  per  quatuordecim  annos  circa  forinfeca  JE- 
lu  me  luus  Spiritus  occupabat  nondum  me  introilucens  ad  altas  fue 
mentis  perfedtiones,  &  cordis  fui  dolores.  Sed  tunc  ad  fandtiffi- 
mum  Joannem  de  Parma  deveniens  ab  ipfo  confortatus  intravi  Ec« 
clefiam  de  Portiunculd^-  AdProvinciam  Tufcia  veniens  fub  titu- 
16  ftudii  inveni  in  multis  virk  Spiritum  JEfu.  Affuit  tunc  cum  pras- 
didis  Magiftris  frater  Joannes  Oliviy  qui  nunc ,  ut  Ipero ,  regnat 
in  ccBlis.  (a)  Is  modico  tempore  me  Spiritu  JEfu  praeveniente  in- 
troduxit  ad  altas  perfediones  animas  JEfu  &  fuas  Matri^  &  ad 
profunda  Scripturs,  &  ad  intima  tertii  ScatQs  mundi,  u^am  €K 
tunc  in  novura  hominem  mente  tranfiverim.  -  Novem  annorum 
fpatio,  quibus  legi  &  Parifiisfui,  totam  primam  reformationem 
foedavcratii.  Vigefimo  quinto  amio  astaLis  mea^  ad  reverendas 
Matris  Angel©  de  Fulgined  adduxit  me  notiaam ,  cui  fic  cbrdis 
mei  defedtus  revelavit  JEIus,  ut  dubitare  non  poflem ,  illum  eA 
le,  qui  loquebatur  in  illa^  Circa  quadriennium  tantiim  legi.  Poft 
hsBC  omnia  tempora  praedicarioni  intendi,  in  qua  propcer  tellimo- 
nium  veritaris,  quam  coram  Clero  &  populi  mukitudine  Perufina 
pluries  prasdicando  expofui,  fub  periecutionis  titulo  prasdicationis 
impofito  filqntio  ad  foKtudinis  locum  facrum  dedu6his  fum,  qui 
^,  dicitur  Mans  Alveme,  quem  nunc  adhuc  indignus  habitator  com* 
maculo.  Ibi  lublimiores  transformadones  in  JEfum  lufcepi,  &  in 

C  2    ,  novum 


9> 


w 


^ 


M 


Vf 


w 


19 


yy 


yy 


5> 


^5 


n 


79 


»9 


55 
55 


55 


(f)  Erit  ex  pme  Francircanorttm  abnc^attmA  CbriAo  tc  Apofiolis  «lomiiiittiii  ta  eommuai 
oirca  res  uftt  coAtenpti^lei. 


I-  , 


fto   %.  43.  -  50,  Argtmmta  Tbma^Em^fkcppifita  Siffehmtur, 

5,  novum  Statum  quafi  cpmimi6  transferof.  -  hjhisfvarieraiabib  td- 

^^  tum  annum  primum  m  facra  monte  transegi^  mukatie»  moleftaf» 

^,  tus  i  divern?^  quod  aliqua  fcripturarum  exponerem,  aliis  peten^ 

„  tib<k,  qti6d  praBdicabiKa  componefem ;  ahfe,  tpb^  Apocalypfia 

„  exponerem,  aliis  flagitantibAsy  quod  Chrifti  yitam  &  cordiales 

,5  ejus  paffiones  def crifcHBrem ,  fed  novit  jEfus,  qtti  Kbrum  iftuni 

^^  complebit,  quod  tantiimeram  extraneus  ab  iflis  ia  corde  meo^ 

y^  ficut  mod5  mihi  videor  extrariei]&  ab  fledificia  mattuali.     Hujus^ 

y,  diiiicultatis  ratio  mihi  ab  infantii  infuit,   quia  vixTuiKiuam  potui 

,9  unam  modicam  diftindliunculamt  vel  aliquid  aliud  fcriptitare, 

^  vel  cuicunque  lcribenti  diftitare,  quanturacunque  utile  vel  devo- 

5,  tum7    De  qoibus  experientiam  pflenam  haburt,  qui  mihi  prseerar 

^  Quardianus ,  cujus  importunis  moleftiis  faspic»  iteratis  iUius  m«)u 

,,  hoc  moda  liber  ifte  incepit^    Nam  trterkius  mew  (johanmaus} 

^  minor  tempore ,  quen)  ad  Ordinem  adduxiy  iao]ieftai)at  rm  con- 

,,  tinue  &  QuardianumpraBdiftom,  ut  de  cordiali  paflione  JEfu  feri- 

,.  benti  Quardiano  loquendo  edicepem,  quianetiter  iperabat,  nwam 

^  adhur  nimiam  duritiam  ad  ampl iusf  emalliri.   Qui  magis^  motus  mo' 

,,  leftia,  qiaam  complacentia,  acceptavi,  foliini  verficulos  iirten- 

,,  dens  transcurrere.    Nam  eos  ex  aliorum  diftis,  &  a  Cbrifto  mf- 

^y  hi  immfffi^  compererara  ( utiles^)  ad  vitae  Chrifti  facifiorem  recol- 

^  Irgendam  meraoriam ,  &  prarfent^s  Status  nlilefiam  cordialiter  de- 

^  plorandam.    Suadente  vero  nrfhi  pr«dift6  lcriptore^  quod  bre- 

,,  viter  eorum  intelledum  exponerem ;  illud  imendi  (mihi  praele* 

5,  6lum  attendij  vix  alicubi  mediam  Kneam  pro  expofitione  verfi- 

5,  cufi  ponensr    Ciim  venifTem  autem  ad  primum  verficuium  (  1.  4^ 

y^  ^*  9*)  yEfusfuturapravidens,  (a)  fortiffime  mihi  fuit  immiflTum 

,5^.i  Spifitu  JEfuf,  ut  cordiales  dolores  JEfu  exponerem  tam  pro 

^,  praedifto  Ytdia^Johannim  parvulo,  quam  pro  omnibj[b  volentibik 

in 


•^         .    ■       ■■  i-i     l>1l       iBHl  ^immt^m^mfm 


(a)  Iftt  verficuti ,  ftw  Summaria  Capicum  continfntur  in  aurco  Opufc^lo  D.  BonaTCnturx  , 
cui  Titulusf  ^h9t  Oucifijei.  Scd  i»  aoftra  cditioikc  \qc%  txxiomfHXkm  fupiirjt  fr^^ 
widtns  lt£icur ;  fr^gurdtas^ 


59 


jffgumentmL  Ex  CoUatmilms  D:  Sonavenfura.     -    %t 

^  m  Chrifti  paffionibAs  exerceri.     Quo  faft6  inftigabar  k  JEfu, 
^  quod  fu®  Paffionis  defcriberem  totum  curlum ;  &  dum  in  hispro- 
,,  cederem ;  iromiflum  eft  mihi,  quod  totam  vitara  lEfu  ttanscurre- 
yy  rem ,  &  parvulum  ex  Evangeliea  Sylva  tranrcriberem ,  quem  di- 
,^  le&i  3Efu  Myrrba  Fafcicidum  appellarem  (jT).  Sed  cum  perfeve- 
^  t«Tem  in  gemitibus,  immilTum  eft  mihi  fortiffimoJmpuiru  Spiritus 
jEfu,  ut  prajfentis  Ecclefia  mala  defcriborem,  &  vita  Chrifti  ve- 
ritatem  impugnantium  vitia  confutarem,  &.ab  ©ternitate  JElii 
^  inchoando  ufque  ad  fuam  &  fuorum  (b)  gloriam  membrorum  ex- 
„  plicarem,  quidquid  ipfe  JEfus  immitteret.    Et  in  quinto  libro 
„  apparet  aUquantuliim  Apocalypfis  intelligentia  littera;,  propter 
„  quod  liber  incomparabiliter  pliis  exceffit  in  longitudine,   quam 
5.  ipfe  ©ftimaveram.  Nec  miretur  Leftor,  fi  diverfis  modis  vitia 
^  hujus  temporis  prolixiiis  repetantur :  quia  vix  credet  futura  na- 
yy  tio,  quantiim  iri  his  diebus  fubmerfa  fuerit  veritas  Ecclefiae  & 
^  adiiterata  veritas  vitffi  ChrifH.    Ejt  quia  fingulariter  paupertas 
^  Chrifti  vitx^  &  ejus  paupertatis  ufus  verlutis  machinationibiis 
„  multipliciter  diffipatur;  idcirco  ubique  pungit  Spiritus  JEfu  m 
„  hoc  libro  (c)  pauperes  falfos ,  &  Capitulum  illud  libri  tertn :  ^E- 
^  fus  pronobis.indigens  prolixiiis  ampliavit,  quod  etiam  in  plyribus 
„  aliis  Capitulis,  idem  Spiritus  JEfu  feciffe  monftratar.    Vix  etiam 
„  credet,  quicunque  ha^c  leget^  cum  quanta  impulfione  Spiritills 
„  JEfu  ipfe ,  ut  indubi^  teneo,  mihi  immittebat  deteftatidnem  pr©- 
jj  fentis  temporis  &  praeteriti  ^  &  ad  fcribendui>i  ipfe  fine  cogltatio- 
^  ne  praeambulS  impellebat :  nam  in  montefblitudinis  (Alvemiaef)  ciim 
„  librorum  penuria,  ubi  poflem  dubiateviderenon  plus  quam  trium 
„  menfium&feptem  dierum,  vel  circa,  fpatium  tcmports  in  fcriben- 

C.g  .    do 


(a)  Ubcrtinuj  ^r/w^  fcripfif  d€  doloribus  Chtifti  internii,  Dein  it  palfiofiC  Doainu 
Tert\o  it  vica  Chrifti  ur<]uc  aid  padioncai  Chrifti.  Q/4rt&  dc  ejus  Gloria.  Q^nt$  it 
fcptcui  Stanbus  Ecde/i»  &  ApocalypH;  Scd  io  fidicionc  {ccunJ^m  librum  poftic  ^uarta 
loeo)  fc  Tiymctim  vocat. 

(b)  Hoftcs  £vaagcli;e  paupcrtatis  inopugnat  1.  j.  c*  9. 
^c)  1.  }•  €^  9. 1. 1«  G.  1«  &  !•  a.  Q  4.  &  &  I  4,  c  1.  Icc. 


/ 


9f 
5> 


2%    %  4%.  -  ^o.  ArgiMenta  Tbma  Kempijh  oppofita  dtjfolvmtur. 

do  tocum  hunc  librum ,  de  quo  fcribendo  vix  unquam  cogitave» 
ram,  occupare  permifit,  &  hunc  etiam^  ni(i  quandb  dii^abara, 
„  vel  ab  aliis  libris  (a^  accipiebam ,  valde  pariim  cogitare  finebac. 
^y  Quod  n  prscogitabam  aliquand6,  dum  poftea  didlarem  lcriptori, 
yy  id  Xbpiiis  JEfus  totaliter  alterabat,  &  alid  modo  formabat  conce^ 
^,  ptura.  -  Dum  vix  tertiam  libri  partem  feciJQTem,  (Angela  de  Fut 
^  ginio}  mihi  prsdixit,  qua^  eradi  pofiturus  in  alia;  &  dum  infir^ 
,,  marer  defebre,  fic  ad  ejus  promiffionem  convalui  fubit6,  quod, 
9,  mihi  (^atim  prsparatd  optinli  fratris  &  nuntii  auxilid,  fere  medie- 
^y  tatem  hujus  Iibri  (refiduam)  &  qnafi  totam  difficultatem,  in  ultimd 
y^  trium  prttdidorum  menfium  compilavit  Spiritus  JEfu  Chrirti :  & 
yy  juxta  quod  ipfa  prssdixit  dans  mihi  terminum  Septembris;  illo 
^  menfe  terminavi  in  Vigilia  Michaelis  Archangeli  anni  prsfentia 
,,  MCCCV.,  k  med  converfione  (hoceft,  ingrelTu  in  Ordinem) 
„  annd  XXXIL  „  Hucufque  Ubertinus  in  Prologd.  Idem  eundem 
fcnptionis  annum  confirmat  in  fine  Operis  L  5.  c«  8*  Ubi  poftquant 
retulerat  refignationem  PapatCte  fa6hm  a  Coelefiino  Papa ,  &  miferam 
jflortem  ejus  Succefforis,  j9(?m/^aV  VIIL,  addit;  Benediftum  fuc* 
ceffiffe  Bonifado  VIIL,  quod  concigit  anno  1 304. 

jj.  45.  Ex  hnc  ergo  propn6  teftimonio  Ubertini  duo  luculen- 
ter  demonftrantur.  Prim6;  quod  Ub^rtinus  hunc  librum  anno 
1304.  &  1305*  fcripferit,  hoc  eft,  triginta  annis  poft  mortem  D^ 
Bonaventur©.  Secundoy  quod  Ubertinus  nuUum  priiis  alium  h*brura 
fcripferit.  Itaque  pariter  deiponftratum  erit,  exUbertino  integram 
CoUationem  primam  aut  partem  illius  k  D.  Bonaventur^,  qui  anno 
1274.  obiit,  defumi  4ion  potuiffe. 

§»  46.  £x  abundantia  in  Confirmationem  prasdiiflorum  &  majo- 
rem  confufionem  Gerfeniftarum  nunc  oftendam ,  ade6  certum  elfe, 
Bonaventuram  in  flippofitis  Collationibus  non  potuifle  allegare  Uber- 

tinwn, 

(•)  £x  Opufculis  BonaTcminrt  ance  rrtginci  annot  morcni,  prsftrcim  cx  cjus  librot   cui 
citulus :  UgHMm  fttt  ^tw  Qrufifixi ,  qucm  ukttin^i  fufii^  amplilicac» 


/ 


« 


jfrgumentm  I.  Ex  CQlktion&us  D.  Bonaventura.         33 
tmum^  ut  podiM  ex  onnofitd  pofitivfe  conftet;  UbertinaiR  Iii2^.in: 

partem  fuiOperis.ex  0]^mCcuIo  £(maventura ^  cui  titulus:  Lignum 
yitay  vel  prout  in  aliis  exemplaribus  infcrlbitur,  ^rhr  Crucifixiy  & 
ex  alio  ejusdem  Opufcul6 ,  cui  titulus :  Apohgia  pauperum  defump* 
fiffe-     Adduco  ipfa  verba  Ubertini.    Iq  1.  5.  part.  a.^e^  fic  fcribit: 
Ex  pradiSlis  autboritattbus  Frater  Bonaventura  fic  conclufit  c.  7.  ^po^ 
kgiajkd  &c..    Et  l  2.  part.  3.  c.  9^  iteruni  Bonaventuram  fic  alle- 
gac.  Attende^  qubd  Frater  Bonaventura  in  Apolpgid  fuA  non  qualem- 
eunque  paupertatem  defendit^  fed^ penuriofam  &c.    Et  I.  3.  part.  4, 
ConJIaty  quodficut  Frater  Bpttaventufa  dicit  &c.    Ex  his  patet,  quod 
Ubertinus  fapiiis  Bonaventuram,  eo  tempore  necdum  canonizatum, 
alleget.  Ex  BALUZIO  conftat,  Ubertinum  adhuc  vixifTe ,  &  Apo- 
logiam  Papae  obtuliffe  anno  1330.  (a)    Reftat,  ut  oftendara,   U- 
htrtinum  fui  Operis  partem  ex  Bonaventura  defumpfiffe.    Id  mon* 
ftrant  Summaria  varia  Capitulorum  in  Ubertind  &  BonaventurS  ea- 
dem^  quamvis  ab  Ubertino  diverfb  ordine  dilpofita,  &  fiifius  am* 
plificata  v.  g.  j^Efus  orans  profiratus^  JEfiss  felle  potatus^  JEfus 
translanceaius^  jEfus  intumulatuSj  JEjus  refurgens  heatus  ^JEfilt. 
ikcor  pracipuus  ^  JEJus  orbi  pralatus  j  JEfus  DuStor  exerciti^s^  jEfus 
€oeld  levatusj  JEfus  largitor  Spiritus  &c.  Haec  omnia  Summaria  Ca- 
pitulorura,  qu©  D.  BONAVENTURA  in  fu6  Ligno  yita^  feu 
Arbore  Crucifixi  breviter  expedivit,  UBERTINUS  in  fuo  quarto 
liir^  Jbse  explicuit 

§.  47.  Somniabunt  fort^  Gerfenift»,  etiarafi  convi6liffimi  fint 
in  hoc,  quod  Ubertinus  citari  non  potuerit  a  D.  Bonaventura;  ac 
proin  Collationes  ofto  ipfi  adfaiptas  effe  fuppofititias ;  pr«fumen- 
dum  tamen ,  eas  in  veteri  aliquo  Exemplari  ad  tempora  Kempifiana 
anteriori  reperta  fuifle,  ut  mererentur  non  temere  adfcribi  Do^ori 
Seraphico. 

(•}  UMikuk  T«  L  Ttmcm  vMc  iam  Docwmbm  proUcoria  ^  94^. 


24     $:  42.  -  50«    ^rgumenta  Kempifw  oppojha  Sijfdvuntur. 

]f-  48.  Refpondeo;  etiam  lioc  fomnium  difpelli  Iiice  Hi-ftorf» 
litteraria^.  Cum  enim  in  Italii ,  Gallii,  Anglia  &  GennaniS  repe- 
riantur  Manufcripta  innumera  prajferentia  nomen  -Bonaventum^,  nul- 
lum  tamen  reperitur  antiquius  aitate  Kempifiana  Exemplar  Collatio- 
nuni  iftarum.  Manufcripta  Anglicana  enumerantur  in  catalogisMa- 
nufcriptorum  Angiiae  &  Hiberniae  imprefsis  Om;/a?  anno  1697.  Ma- 
nufcfipta  Gallicana  recenfet  B.  Montfaucon  Benedidtinus  in  fua  Bib* 
liothecS  Manufcriptorum  imprefsa  Parifiis  1739.  In  Gerraania  ha- 
bemus  varios  Manufcriptorura  Catalogos  v.  g.  Lunalacenfem^  Melli' 
cenfem^  Emmeranum^  f^ndokmfem^  Catalogos  ManufcriptorAm 
affervatorum  in  omnibus  Monafteriis  Bavarias,  qui  «tiamnum  extanr, 
in  BibliothecS  Eleclorali,  quos  ante  tringinta  circiter  annos  a  prln- 
cipid  ufque  ad  finem  totos  perlegi.  Nullibi  comparet  Exemplar 
Collationum  fuppodtitiarum  Botiaventurse,  nec  in  impreffis  antiquis; 
ErgOjCiim  nuUius  alterius  tam  pertinacis  per  duofieculafilentii,circa 
opus  fuppofititium  celeberrimi  alicujus  authoris,  habeatur  exemplum*, 
per  Regiiiajs  Criticas  praeftabilitas  (§.  1 1  ♦)  moraliter  certum  eft,  nei 
ipfumJibrum,  nec  ejus  fuppofitionem  setatem  Kempifianam  pracefi 
fifle. 

jj".  49.  Plura  de  hac  re  legr  poflunt  in  OUDINO  de  Scriptori- 
hus  Eccleftajlicis ^^  qui  longam  texit  DilTertationem  de  genuin is  Ope- 
ribus  D.  JBonaventura  (sl)  Quod  vero  ipfam  perfonam  Ubertini  at> 
tinet,  monendos  cenfeo  eos,  mfefiin^nt  lente^  qui  eum  nimis  pror 
peranter  ufque  ad  coglum,  quin  immo  intra  vel  fupra  caelos-  excol- 
lunt.  Legant  priiis,  quae  de  illo  fcribit  RAYNALDUS  ad  annum 
1325-  n^  20.  £1:  ad  annum  1^2$.  n^  11.  Immo  legant  ipfummet 
Ubertinum  l.  5.  cap.  cStavo^  Agnofcent  haud  dubie ,  D.  Bonaventu- 
ratn^  fi  vitam  uJ^ue  in  annum  1304.  prorraxiflet,  nunquam  com- 
mendaturum  fuifle  ejusmodi  hominis  fcripta ,  qui  II.  cc.  non  diffite- 
tur^  librumjuum  Rma  crmandum^  f%  Papa  innotefceret.    Certe  ann6 

1318- 


mmmmm 


(^)To«.IU, 


jlrgumentm  L  Ex  ColUamibus  D.  Bmavefftura.        s^ 

151^.  quatuor  ex;Ordkie  Minorum 'pertinaciter  infiftentes  articulis 
in  Ubertini  1.  ult.  contentis  fuerunt  concremati ,    ut  haeretici  (a)* 
Hinc  etiam  verofimile  efl;,  iibrum  ab  Uberttn6  &  eius  Canfratribus 
non  fuiffe  extra  domeUicos  parietes  publicatum ,  donec  tandem  an- 
»6  1485.  typfe  publicls  per  Andream  de  Bonettis  lucera  afpexerit 
Venetiis,  cujus  editionis  exemplar  olim  vidi  Auguftce  in  BibliothecS 
Canonicorum  Regulariunii  ad  S.  Georgium»     Aliud  Exemplar  conti- 
va^T  in  BibliothecS  Eledorah*  Monachii.      Extat  etiam  Ulma^  in 
Bibiiotheca  Exemptae  Canoni»  S.  Michaeiis  ad  Infulas  Wengenfes, 
j[.  50.  -Reftat,  ut  fpecifice  confutetur  miferriraum  effugium, 
qu6  Waddingus  dormitan.^^    &  ex  eo  Gerfenifta  Schyrenfis  c«co 
modo  infecutus,  declinare  fe  poflc  argumentum  convincens  exifti- 
mant^    Ajunt ;  Collationi  prfmn  D.  Bonaventurae  iftas  duas  voculas; 
Hd^c  Ubertinus^  alienH  manu  adfcripta  fuiffe,  ficque  o&o  CoUatfo- 
nes  manere  Divo  Bonaventur»  in  falvo.     O  caecura  effugiura !  de- 
leantur  \l^  fanda^,  &  veriifima^  duse  voculas;  deleantur  cmtr^  fldem 
omnium,  quotquot  ubivis  hadbeni»  comparuerunt,  ManufCTiptoruiii 
Codicum;  deleantur  gratis  fine  ulla  alia  pofiti va  ratione ,  «nifi  qili^ 
non  favent  caufae  Gerfenian®.    Deleantur  irapudenter  &  effronter 
contra  morem  ab  ingenuis  Scriptoribus  erga  confenfum  unanimem 
ManufCTiptorum  Codicum  obfervfttum.    Quid  tum?  num  ipfa  Col* 
latio  integra,  qu»  explet  ferm^  tertiam  partem  refiduarum  feptem 
CoUacionum,  negare  poterit^  fe  effe  genuinam  prolem  Uberdni?^ 
An  non  de  verbo  ad  verbum ,  i  periodo  ad  periodum ,  exfeda  eft: 
ex  vafto  Opere  Ubertini?  An  non  ficUbertinus  froncem?  fic  ocu- 
los?  fic  ora  ferebat?  An  ullum^in  Ubertino  ex  aliend  panno  futuras 
indicium?  An  Ubertinus  tam  ingenuus,  ut  quaevis  Bonaventurae  ra- 
menta  nonnifi  praemiffa  honorificS  authoris  njentione  in  fuam  Arbo- 
rem  Crucifixi  affumat,  CoUationem  integrara  de  verbo  ad  verbum 
illaudato  authore  pro  fuo  venderet?  Res  in  tota  ferie  honefte  con*^ 
tingentium  fine  exemplo,  fenlu,  mente,  probabilitate  caret-  Q.  E  D. 
Euleb.^mort.CR.DeduSt.        .  ^        D        ^ ARGa^ 

(a)  BtluKitts  1.  Cf  — • 


[ 


l  - 


s6  f,  51,  •  $6,    jlrgamenfa  Tbma  Skmpi^  n^p^a  (Uffiivuntur, 

ARGUMENTUM  11. 

Ex  ingenio  &  moribus  KeinpiliL 

Thmdf  K.  ann6  1400. ,  atatfe  liiar  vigedmo  y  receptug  elf  m  Ter^ 
tiarkm  fui  Monafterii.  Tertiarftini  agere  debuic  integro  fexen- 
nifi,  donec  taidieni  admiflus  fuerit  m  Navitiatunr.  In  Novitiatu 
h«fit  bienni6 ;  polt  Novitiatnm  exl|je6hre  debnit  pro  receptione 
Sacerdotii  ufque  ad  annum  estatis  trigefimum  cjuartmiry  Chriitr  1414^ 
Quae^  caufa  tants^  dilationis^  ad  Novitiatum ,  dein  ad  Sacerdotium  ? 
kR  defedus  ingenii,  vel  morumf  Neutrai  caufk  congruere  poceil 
^nuiho  authori:  Ubrorm  de  Imifaftm^  Erga  Tbmas  K.  son  ell 
borura  Amhor.    Ita  rat&idnatur  novus  Gerlmila^ 

/.  52.  RESFONSIO.,  Gerfenilf a  trfpnciter  errac.  i.  Quod 
p|RiTaFiter,  contumcilose,  &  (fupid&  Ven.  Thomam  in  craiTem  Ter- 
tiariorun,^  qui  fblum  ad  flatum  LaSicorum  regularium  a(|)irant>  in- 
ffcribatr  flr  Qood  in  fiiis  Leftoribus  teraere  fufpicionera  moveat  de 
probitate  morum  &  de  conftanti  fervore  Kempifii ;  dein  vero  fufpr- 
cionem  (latim  in  judicicim  abfolutnra  inVertat,  eamque  pradice  pr(> 
limdaraento  ablbkitasfreprobationisKempifiansB  aflummatr  3^  Quod 
ra  conjjcienda  venr  caufo  dilationis  KempifianaB  tot6  codid  aberret; 
Triplicem  hunc  crailum  errorem  recenfio  Addrum  finceniy  quara 
Aio  ocuktr  teileSy  Kempifius  ipiemet  in  Chronic6  fui  Monailerii,  & 
Bufchiu^  in  Chronicd  Windesheiniienfi  exhibent,  inflar  nebulas  diP^ 
peller..  '  '  - 

'  $'  53-  Refero  paucis^  aftorum  feriem.  Monafierium  Kempifii 
m  vaffiiiWitudine  conilrui  cceptum  efl  anno  i  ?98.  Nulla  fundaria 
tderat,  mfhis  fundu^  fertilis ,  nullus  benefaftor  infignT^ ,  nuUura 
«dificium,  nifiexigOK  dbmus,  &c  unius  altaris  Capella^  quam  .diso 
feculares  presbyteri  &  tres^  Clerici^,  focialis  yicae^acfolitudinis  aman- 


ArgumentmlL  Ex  mgemd  &  morSms  KempiJU.   ,        27 

tes,  ante  triennium,  nempe  isps.fibimetexbonlspatrimonialibAs 

conllruxerant.  Numerus  AiTodatonmi  brevi  in  oiflanarium,  nempe 

in  quacuor  Sacerdotes  &  in  totidem  Clericosexcrevit^    Ciim  auteni 

adverterent,  focialem  vicam  fine  vinculo  flabili  diii  perfiftere  non 

poffe,  accedente  affenfu  Epiicopi  domum  luam  in  iMonafterium 

convertere,  -&  fe  Con^regationi  Canonicorum  Regularium  Windes- 

heimenfium  recenter  exortae  fubdere  anno  i^pS»  ^osperunt.     Ut 

eocum  votis  iieret  fatis,  anno  lequente  ^399.     Ex  Monafterio 

Windesheim  acceperunt  in  Superiorem  JOANNEM  DEKEMPIS, 

germanum  Fratrem,  natu  majorem,  noftri  Thomae  Kempenfis,     Vir 

hic  aniinifortis,  &  vaft®  comprehenfionis ,  ftruAionem  novi  Mo- 

nafterii,   quamvis  in  fummgl  rerum  oraniuni  penuriS,  molitur,  in 

eiimque  finem  divendit  anno  1401.  afientiente  ThomS  domum  in 

UrbeKempenfi  fibi  &  fuogermano  Fratri  hcreditate  relidlam  ([a) 

(Iruduram  pro  Regularium  exercitiis  tam  felicicer  prolecutus  eft,  ut 

habitacula  pro  novis  Religiofis  anno  i4o<S^  abfolverit,.  Ecdefiam 

vero  Monafterii,  pro  ejus  confecratione  primiim  apno  14 12.  ab- 

folvendam,   adhuc  imperfedam  reliquerit,    ad  regimen  ^lurium 

aliorum  (iicceffive  Monafteriorum  recenter  ereftoruni  vel  aggrega* 

torum  avocatus.     Quamvis  autem  ab  anno  1400  iifquead  annum 

1 406.  pro  majorinumero  &  fuftentatione  Religioforuni  lufficientia  cu- 

bicula  regularia  ac  media  temporalia  defuerint,  pro  ordinatione  ve- 

ro  Sacerdotum  ufque  ad  annum  1412.  eciam  Ecclefia  deefiet,  fufce^ 

pit  tamen  anno  1400,  fuum  germanum  Fratrem,  Thomam  Kempen- 

*    fem ,  tlanquam  bonum  Scriptorem ,   in  aduale  membrum  Coliegii 

inftar  familiarium  Conventfts,  ut  fub  fua  diredione  emendationi 

Manufcriptorum  Codicum,   Bibliae,  SS.  Patrum,   Officiorum  Ec- 

clefiafticorum ,  ahonimque  ut;-iuni  librorum  cum  aliis  pariter  ido- 

aeis  in  eundem  finem  fufceptis  Scriptoribils  incumberet ,  ficque  te- 

D  2  nuem 


.     (a)  IrtflrumcnTum  anthenticaai  dc  vcnfittonc  hujuf  domus,  a  Magiftrattt  &  Kotario  Urbcc 
Kempeitfi  iuhrcriptum ,  Sc  cx  Archivio  Urbit  dcfuiDpcuiD  9    rcpctitur  ktfra  intcr  X>^^- 


] 


»1 


IS  if.  S^-  '  5^'  Argumenta  Tbma  Kempijk  oppo/tta  diffolvmtur. 

nuem  licet  viftum  fcriptione  librorum  lucraretur,  donec  ftrudione 
plurium  cuHculorum,  &  cukione  novalium  completa  fme  lubOdia 
bQnoruiD  patrimonialium  in  Novitiatum,  dein  vero  poft  coinpletio- 
nem  ftrudlurs  templi,  quod  anno  1412.  abfolutum  eft,  edam  dd 
Sacerdotium  congruenter  admitti  poffet.  H«c  feries.  fafti  eft,  quam 
partim  ipfemet  Ven^  Thomas  in  Chronico  fui  Monafterii,  panim 
Bufihius  tt^is  fynchronus  in  Chronico  Windesheimenfi  defcribit;  & 
quam  etiam  a6la  authentica  ex  Archivio  Kempenfi  confirmant*  (a) 

%.  54.  Kempifius  in  pr«fato  Chronico  fic  fcribit:  ,,  Domiis 
yy  MontisS.  Agnetis,  quaeiextra  muros  oppidi  ZwoIIenfis  (in  diftan- 
,,  tia  unius  horceipatio)  fita  eft,  talem  habuit  ortum*  Erant.  in 
,,  civitate  Zwollenfi  quidam  viri(^perGerardumMagnum)adDeum 
y,  integrdconverfi;  inter  quos  prccipuus  fuit  Joannes  deUmmen, 
5,  cum  quo  quatuqr  aut  quinque  alii,  defiderium  fecretioris  vitae 
,;  concipientes  extra  oppidum  morari  volebant.  AcceptS  itaque 
^  poteftateab  ii$,  ad  quos  collatio  fundi  pertinebat,   ad  radicem 

Montis  Rimel  Q  nunc  Agnetis)  exiguam  ftatuerunt  domunculam  , 
^ipfis  i  quadam  Matrona  anno  138^-  traditam.    Habc  deligni?  & 

glebiscompada  vilibustantummodoftraminibiis  teftaerat.  Adv^* 
,,  nientibus  autera  perfonis  valentioribCis,  &  propria  in  communi  defe- 
^  reritibus  in  vineam  Doraini  excrevit  pulchriorem.  PrimisfexFra- 
,.  tribushujus  pauperculse  domfts  incolis  paulatim  fe  affociaruntplu- 
,,  res  devoti  Clerici  cum  Laicis  ex  vicinis  oppidis  &  remotis  parti 
^  bus  de  mawuum  laboribus  Vi6lum  fibi  quotidianum  extorquentes* 
5,  Clerici  libros  Sacrae  Scripturae  diligenter  fcribebant.  Alii  varia 
^  opulcula  pro  domus  utilitate  arbitrio  proefidentis  faciebant.  Cibus 
„  erat  groffus,  tenuis  potus,  habitus  fimplex  &  rudis.  Labor  fre* 
„  quens  &  efuries,  caiJes  &  pultes  dulces  faciebat.     Raro  pifces , 

rarii» 


9> 

5> 


(a).  Httc  refercQdum,  quod  S^liU^.  C.  2f.  autd.  i  t.  fcribir:  Tuajinftd  v^cMtitre  irfftm^    * 
fiitn  rff  (  raundi  )  nAufrag\9  C^  4d  fcrviendttm  titi  rtimn  tu»  meruijicidri  Oiiegie,' 
^yit  ne  retro  iterum  alnremy  v§t$  me  Jfente  ceaflrinxi.    Haec,  fi  cootcrantar  cum  m^ 
^u9B  fcribit  1. c. C»  i^.rcftius  inicUiguucur  dc  toco  qoii  folcutu  tcmporc  probitioiiis» 


]/frgumenti 


^9 


^  rariiis  &  ova  in  communi  dabantur.  Defuerunt  interdum  inftrci- 
„  menta  coquendiy  interdum  aUmenta  opportuna.  Ann6  i39S# 
^  confecrata  eft  prima  Capellia  in  Monte  S,  Agnetis,  &  primum  aU 
^,  tare  in  ea  confecraturo.  Ah  hac  die  facra  Myfteria  ibidem  k  presk 
^  byteris  &  Clericis  agebantiif,  Poft  haet  tribus  ferm6  annte  decur- 
55  fis  (hoc  eft  1398O  omnium  voluntas  fratrum  ad  fundandum 
Monafterium  exaffit,  &  praecipue  feniorum:  Videbant  enim,  fine 
^^  monaftica  difciplina  Statum  Doroini  iii  debito  regimine  perfpve* 
rare  nonpoffe.  Igitur  licet  adhuc  pauperes  forent,  nec  apta  re- 
quifita  in  aedificiis  &  libi-is  cantualibus  haberent,  de  mifericordia 
tamen  Dei  confifi,  &  bonorum  virorum  fubventione  animati,  ag- 
grediuntur  inccBpf a.  Dicente  autem  quodam  &  mirante,  quod 
tam  pauperes  vellent  Mohafterium  coflftfuere,  &  religionem  non 
reddituati  acceptai^  refpondij;  Pater  Joannes  de  Utnmen^  qiiod 
paupertasfitomniuai  bohorum  caula.  Anno  1398.  obtenta  ab 
Epifcop6  Trajeftenfi  licentia  conftruendi  Monafterium  Canonico- 
rum  Regularium  in  loco  fliaB  Dicecefis  idoneo,  primittis  quideiu 
conftruxerunt  parvam  Ecclefiam  cum  modicis  «dificiis  in  Wefter- 
hoh  ibique  a  Wfndesheimenfibfts  afliimpto  habitu  Canonicorum 
Regulariura  emiferunt  profeflionem  hujus  Ordinis,  quatuor  Sacer- 
5^  dotes  cum  quatuor  Clericis,  quamprimum  autem  cives  Swollen- 
yi  fes  contuleriint  licentiam  Monafterium  hujus  Ordinis  in  vicinia  ' 
^  urbis  in  fuo  territorio  engendi ;  redierunt  in  Montem  S.  Agnetis 
^,  adhuc  eodem  anno  1398.  Sequet^te  anno  1^99.  acceperunc  ex 
^  Windesheim  Superiorem,  videlicet  Joannem  Kempis  Q  germanum 
55  Fratrera  ThomcB  Kempenfis)  Hic  primus  Prior  Stacum  domus  no- 
j,  vem  annis  ftrenue  ac  religios^  gubernavit,  &  tam  in  a^dificiis, 
yy  quam  in  Jibris  &  aliis  neceifariis  bona  Monafterii  melioravit,  mu- 
5,  ros  Ecclefie^pro  majori  parte  fabricari  fecit,  &  plura  ligna  pro 
yy  confummarione  te6tt(EcclefiaB)pr85paravic.  Hortum  pomiferum 
j,  plantare  coepit.  femporibus  ejus  montes  &  colles  humiliati  funti 
99  &  vallium  concava  repleca.    Maximus  &  longus  labor  extitit, 

D  3  cum 


55 


w 


9> 
3^ 


5> 


39 


V 


;j 


k 


^o    §•$!•*  5^^    ArgimentaThma Kemfn/k  ^^ 

^  cuin  locus  pro  Casmeterio  &  EcclefliEi  parabatur;  quia  mons  tt>L 
,,  (lecerat,  gui .  tamen  paulatim  in  nihilum  red^<^us  eil  non  iine 
yj  admiratione  mulcorum.  iEdiflcavit  infuper  RefediQrium  Fratrum» 
^  Refe<^orium  Laicorum»  coquinam  &  cellariumy  cellas  pro  hofr! 
^  pitibilis,  Sacriflkm  pro  divinis.  Ipfe.inter  laborantes  primus  af^ 
^  fuit,  tenens  trullam  caBment^rii,  mc  non  farculo  fodiens  terram«. 
yy  &  projiciens  fuper  carrucam^  Tempore  vacante  leftionibus  facris 
^  indftebac  ^  &  ist^h  libris  fcribendia  yel  illuminandis  operam  dedit* 
„  Plures  libros  pro  ChorS  &  pro  ArraanS  fcribi  fecit,  &  nihilomi- 
5,  nus,  quia  pauperesadhucer<int^  AHquos  Fratres. pro,  pretio  fcri- 
,,  bere  ordinavit,  ficut  ab  antiquis  teniporibus  confuetura  erat. 
„  Quod  muiti  Fratriim  ftudiose  fecerunc.  Alii  autem  laboribus  ex- 
,,  ternis  fe  virilite/'  dedenint.  Anno  13991.  Ego  Thomas  Kempis, 
„  ScholarisDaventrienfistexD^cBcefi  CQlooieirfinatus,  veniZwol- 
,,  Hs  pro  Indulgentiis^.  quas  Bonifacius  iSTonus  a4  &briciim  lEcclefM 
5,  (contribuentibus)  vere  powiitentibus  conoeffit;  deinde  proc^ffi 
,^  ad  Montem  S-  Agnetis ,  &  feci  inftantiam  pro  manfione  in  eo- 
9,  denkloco:  &  fui  mifericorditer  acceptatus.  Temporibus  primi 
5,  Ven.  Prioris  Joannis  Kempen  fuerunt  feptem  Clerici  inveftiti. 
39  Anno  1401»  Joannes  Drik,  qui  ante  fuit  &  VicariusinSteenvick, 
^  &  Wilhelmus  Henricj,  qui  ftetit  Daventri»  cum  Clericis  devocis 
5,  in  coramuni  viventibus;  &  quem  D.  Floreniius  adhuc  vivens  ia 
„  Montem  transmifit,  Anno  1402.  Gerardus  Gidenian,  qui  plu. 
„  res  libros  pro  domo  &  pro  pretio  fcripfit.  Anno  1 405.  Alardus 
♦,  Presby ter  46.  annorum,  quondam  curdtus  in  Pilfum,  &  Joannes 
„  Benevolt.  Annd  1406.  ThomasHemerkendeKempis,  civitate 
„  Dioecefis  CoIonienfis,f[ermanus  Frater  Joannis  Kempenfis,  prirai 
„  Prioris,  quorum  Pater  Joannes,  Mater  Gertrudis  vocabatur,  Item 
„  Oetbertus  Wilde  de  Zwollis.  Anno  1468.  Joannes  Kempis  ad 
y^  quatuor  alia  Monafteria  Windesheimenfia  lucceffive  regenda  & 
„  inftituenda  translatus  eft,  cui  in  Monte  S.  Agnetis  Wilhelmus 
,,  Hornik  in  Prioratu  fucceffit.     Anno  1412.  confecrata  eft  Ec 

clefia 


Argmentm  II  £x  ingenk  &  fhgribus  KempiJU.  n 

„  defiSt  nollFa  per  fufiTagan^um  Et>ifcopi  Ttajeftenfis  cunr  quatuor 
„  altaribuff,  ^mt  prjeterea  in  Ecclefia  d«o  aiia  sltaria,  prioribus 
j,  temporibujitt  Wefterhofconrecrata,  (ed  huc  transveda.  Anno 
„  1425.  murus  per  circuitura  Monafterii  noftri  eft  confummatus 
„  cum  novS  portS  C.  17.  Anno  1427.  fuerunt  adhuc  hujus  lod 
„  Fratres  in  magna  paupertate»  C.  al,  Hucufque  Thomas  Kem- 
penfis  iii  Ghronico  fui  Monafterli,  fequenti  annd  1413.  ordinatusin 
presbyterum  &  paulo  poft  affumptus  in  Subpriorem  f eu  Decanum, 
"  fuf  Convent(is,  prout  coUigitur.ex  C.  ai.  ejus  Chronici. 

§.  S^-  Teftfmonio  proprio  Kemptfli  annefto  teftimonium  Bil- 
fchiijteftis  fynchroni  ex  Monafteri6  toKim  uni  hora  diffitd  k  Thoma 
Kempenfi-   In  Chromco  Windesheimenfi  L.  a.  C.  gy.  fic  fbribit: 
joannes  Kemf »enfis  ( germanus  Fratef  Thomse  Kempenfis ,  &  Su- 
perior  VQ  Monte  S.  Agnetis  ab  ann6  •  1  j  99.  nfque  ad  araium  140  J.) 
Speciatem  gratiam  fuicepxt  k  jyeo^  libros  corrigendr,   &  bend 
fcribendi,  diverfSque  Exemtplaria  inter  fe  repugnantia  ad  invicem 
concordandf,  &  ea  ifi  fbrmam  proprian  componendi.^  'Undelib- 
rorumEcctefi»nofh»,    MiJ/kUtm,^  Leftiomiriotura ,  IVfartyrot 
logtL  &c.  &c.    Ipie  prBBCipuus  una,  cura  coHegrs  ad  fd  fibf  deputa- 
^  ris  fadtus  eft  Emendator  authenticus.    Hic  Joannes  in  Monte  S. 
„  Agnetis  (anno  1399.)  in  Priorem  confKtutus  didum  Monjdlerium 
',y  novem  annis  in  bona  difciplina  gubernans  feptem  Clericos  (^rater 
„  quos  Thomas  K, )  &  tres  Convertos  fufcepit.  -  Nunquam  fuit 
„  odofus  temporibus  interraedns  k  facris  Ledlionibus,  Fratrum  enr- 
„  ditionibus,  &  novis  libris  fcribendis  &  emendandis  operam  dili- 
„  genter  impendit ;  &  quia  pauperes  tunc  erant ,  fratibus  fuis  pro 
„  pretio  fcribere  indulfit.  Ita  Bufcbius.    In  quo  aurem  illa  emenda- 
tio  ItbroTum ,  puta  Manufcriptotum  TypographiS  necdum  invent^ 
ropftiterit,  diftinfte  expBcatL.  1.  Chronici  C.  s6  his  verbis:  „Di- 
VTnorura  officiorum  libns  ad  unguera  corredtis  Patres  noftri  de 
Windesheim  ad  uriliora  procelferunt.    Omnes  enim  Veteris  ac 
Novi  Teftamenti  I^os  Originales  ad  priraam.  S,  Hieronimi  ex 

n  Hebred 


99 


Tf 


9f 


I 

1»    jf .  5  !•  -  S<5.  j1rgmfnf*Ti>om£  i&inpiji&  ppp(>fita 'dljjolvmtur. 

^  Hebra^  in  Latinum  ma6l«$iQff ts  formam  jux):a  exeiiiplaria  efflen- 
^^  datiora  ^dipifci  fibi  polSbilia  conati  fiint  reducere.  yariis  igicur 
,,  BibliothecarumDicBcefium  diverfarum  &MondfteFiorMra  Codicibus 
99  in  unum  fecQlIedis  ac  diligenter  examinatis  tot  pene^  notabiles 

^/  fenfuum  &  verbprum  Bibliae  immutationes  &  in  certis  locis  difcre. 

^ y^  pintias  invenerunt,  quot  Cpdices.     Idepque  ferventiori  z^elo  ad 

^y  hujusmodi  veritatis  indaginem  judepermatiomnem  circumquaque 

pj  regionem  perluftrantes  tria  taodem  ingentia  totius  Biblias  valumi- 

9,  na  vetuftisalim  lirceraruni  figuris  exarata,  de  Parifiis,  de  Beth- 

,,  lehem  prop^  Dotinchen ,  4e  Monafterio  S.  Joannis  Jerofol/mita- 

9,  rum,  ac  de  aliis  locis  in  unum  congregaverunt.    In  ultima  Biblia^ 

P9  quee  erat  Johatyiitariim,  ficin  margine  fcriptum  repererunt:  ifts 

j>,  Biblia  fiiit  conteftata  exBibliothec^  S.  Hieronymi.    His  igitur 

5)  libris  antiquis  foep^  pede(Sbis,  diligenter  pervolutis,  &,  ad  (einvi* 

9,  cem  diii  multumque  calculatis  tandem  Bibliam  noftram  in  Win- 

^  desheim  corrigere  funt  aggrelfi ,   quam  £i))li9  coireduram  opti- 

p,  mam  Capitulum  gen^rale  fufcipiens  auciiorirate  lui,  Papali^   & 

p^  EpifcopaU)  admint,  &authenticavit,  5(.  qt  omnes  Biblia^  Mpna- 

y^  fterfbrum  noftri  Capituli  ad^eandem  formamcorrigi  debeanc^  ini- 

„  peravit.    Simili  modo  omnes  Sermones ,  Homilias,  Libros,   & 

"^,  Tradiitus  quatuor  Ecclefiaj  DoiStorum  aliorumque  Patrum  Ortho- 

^  doxorum  ad  primum  (ui  fonds  originem,  quantum  in  Exemplari^ 

.^  bus  emendatioribus  hal^ere  potuerunt,  fideliilime  reduxerunt  - 

^  Vidimus  etiam  ultra  centura  Codices  magnos  &  notabiles  Do(3x>. 

P^  rujD  Orthodoxorum  per  ipfos  pro  Libraria  noftra  in  bona  litterl 

^y  in  perganseno  fcriptos.  -  Ultra  tiiginta  quinquemagnavolumina 

^  pro    divinis  celebrandis .  ipfi   NB,  cum  Tlericis  fui  remporis 

5„  conlcripferunt  &c.    Ita  Bufchius,.  L*  i*  C,  2(5,  ubi  agit  de  pri- 

mis  Fratribus  fui  Monafterii  Windeshein>enris.     Inter  hos  Joannes 

Kempenfis^germanus  Frater  Thomae  Kempenfis  ac  primarius  au;hor 

.hujus  artis  atque  folertios  corredloriae,  anno  1399.  in  Priorem  Mo* 

*  jiafterii  in  Monte  S.  Agnetis  noviter  coepti  ailumptus,  uiquedum 

Mona- 


Argmentm  If.  Ex  ii^enh  &  mirUfus  SimpiJiL  35 

Monafterii  communia  eEjdificia,  vlg.Chofus,  Dotmitorium,  Refo- 
Aorium ,  Capitulum ,  Ecclefia '  &;c»  perficerentur ,  &  cultura  agro- 
rum  ha^eniis  tnciiltorum  fru^us  ferret,  ufque  ad  aonum  1 406,  fuum 
Germanum,  ha^eniis  Scholarem  Daventrienfem,  fica^ualem  Cle- 
ricum  in  domo  probacoriali  D.  Florentii  in  ejusmodi  icriptione  & 
emcndatione  Codicuin  exercuit  tatiiquam  Novitium ,  lic^t  necdum 
inveftitum.  0*)  ' 

^.  56.  Exhispatet,  Gerfeniftam  temerari^  &petuIanterVen. 
TTiomam  noftrum,'  cujus  patientiam  &  venditionem  domus  &  con- 
ftantiam  admirari  debuerat ,  ob  dilationera  religiofi  habitils  &  facer- 
dotii  in  lufpieionem  defedCls  in  genere  morum  vel  ingenii  traxiife, 
eumque  ad  Tertiariorum  laicalia  munia  detrufiffe.  Memorem  efle 
oportuerat  hunc  Scbyrenlem  a<Sborum  ih  proprio  flio  Monafterid 
recentium,  cujus  Reverendiffimus  Abbas ,  virfanftipropofiti,  mi- 
hi  henh  notus,  non  ob  improbitatem  morum,  aut  hebetudinem  in- 
genii,  fed  Ta<ticand»  magis  bamilitatis,  obe^imtia  &  patientia  causS; 
complures  fuorum  annlsf  compluribite  a  facerdotid  diftulit  ( quos 
ujter  forte  eflet  -  -  -  -)  • 

ARGUMENTUM  in. 

Ex  Conditionc  Monachali  Autlioris. 

'  a 

§.  57- 

Liber  de  Imitatione  fcriptus  eft  k  Monachd,  non  k  Canom'co  Re- 
gulari.    Author  enim  L.  3.  C.  56«  fcribit:  f^ta  bwi  Monacbi 
Eufeb.  Am»rt.  C.  R.  Dedu&.  E      •  crux 

(«)  Kofl  obftat;  quod  Joanocs  crga  vetcranos  {am  SacerdoMs»  fic  4iu  m  airt  aniaiaruni  i^ 
vcl  iw  Coilcgio  D.  Florcntii  diu  cxcrcitatos »  &  iudicientia  congruc  iuflcntationis  acciia 
^um  affercntcs  ^  nova  ionga  probationc  uiiis  non  fit.  At  vcro  juvcncin  vividum» 
conftn^incum  in  primo  gracfu,  bonis  patrimonialibus  cenuibus  iiiftrudum  communitati 
cum  pcriculo  nutmurationum  contra  ic,  tanquam  camis  &  {anguinis  mancipium  finc 
longt  probatiouc,  qui  fc  onn&bus  probtfct»  noQ  crat  confultum« 


34     ii*57*  -  6i.    ArgUffiettta  Kempifio  oppofita.dij/dk^ntur. 

irux  eji.    Et  !••  I.  C.  a5-     Attentk^erfa  rfligimis  Mmasbos  ^ 
Monialesy  qualicer  omm  nocbe^  ad  pf^ndum  aflurguqt. 

§.  58.  RESPONDEO*  J40BI  eft  bona  argumentatio.  Author 
libri  in  Exemplum  Monachos  proponit,  ergo  fuic  Monachus;  alio- 
quin  debuijQTet  etiam  efle  Monialis,  Carthufienris,  Ciftercienfis,  E- 
remita  Thebaidis^  &  divjsrfarum  religionum  Monachus ,  cumineo- 
demCapitulo  etiamMoniales^  Ciftercienfes,Carthufienfes  &c.  in  exern* 
plum  proponac.  N$  ullus  ferupulus  remaneat ;  Thomas  Kempenfis 
in  aliis  fuis  indubicatis  Opufculis  non  fblimi  eum  perpetuum  morem 
obfervat,  ut  ad  exempla  ftridliqrum  ordinum  provocet,  fed  etiam 
inlatiori  fenfu,  prout  genericeproper/i^tfr^gw/mfumitur^  nomen 
Monacbi  tion  erubefcal  Statim  in  primd  Sermne  fuos  Novitios  fic 
alloquitilr:  Qenebim  Monacborm  eft  ficut  falfm  mare^  quodcorpora 
mortua  projicit^  .Et  in  Sermone  8*  ad  Fratres :  Sic  Antomus  Mona- 
chorm  Pater^  fic  SenediStus  Abbas^  fic  Bernardus  fecit.  Horum  vi* 
tam  fi  infpicis ,  invenies^  quid  imitari  debeas.  Et  Serm.  9. ,  p.  2.  Cer- 
taverunt  Eremita^  certaverunt  Monacbi^  -  nil  quietius^  quhm  ut  Reli' 
giofus  devotus^  &  profefius  Monacbus  Pralato  fuoobediat.  In  Opui- 
culo ,  *cui  Titulus :  Vallis  Liliorum  C.  ig,  n.  5.  fcribit:  Monacbiis 
pronus  ad  Uquendm  facili  excedit  loquendi  menjuram.  Ibidem  tocum 
C.  23.  infcribit:  De  honis  moribus  bumilis  Mcnachi.  In  Traft.  De 
Difciplina  Clauftrali  C.  6.  n.  4:  fcribit :  Accipe  exempkm^  bona  operandi 
k  S.  Antonio^  S.  Augufttno^  h  S.  BenediSfo^  h  S.  Francifco\  h  S.  I)o- 
'  minico^  qui  regulas  Mmacborutnfcripjerunt^  &  religionem  inftituerunt. 
Et  C.  7.  n,  3 . .  Acedia  &  otim  expellunt  Monacbm  de  Cella.  Ex  his 
patet,  a  Kempifio  terminum  Monachi^  more  ilorum  temporura^ 
fumi  in  latiori  fenfu,  declaratd  ex  fubjecta  materiS,  prout  fumitur 
pro  quovis  Regulari  vivente  feorfim  a  confortio  mundanorumia  com- 
muni.  In  ^onfirmationem  addere  pofiem  ^  quod  tempore  Kempifii 
'  Canonici  Regulares  Windesheimenfes  aufteritate  vitae  rigorem  Mo- 
.nachorura  aBquarint  vel  fupererint,  &  quod  G.erardus  M.  eorura 
protoparens ,  ab  iis  legi  voluerit  D*  Auguftini  Speculum  Monacbo^ 

rum 


rum  Q^y  Per  hoc  tatnen  Cationici  Regulares  non  poterunt  unquam 
fitnpliciter  loquendo  fecftirtdum  rftfionem  (peoificam  confundi  cura 
Monachis,  paftquam  eos  Jus  Ckflonicum  L  |.  Tif.  Ds  Statu  Mth 
fmhonm  &  Cammonnn  Reg:r4^!mHiblemy\teY  &  invariabiKter  dillin- 
xlt.  Vi^  nofle  dirctfmen  «fpecifidim?  Accipe!  iMonachis  arcidit 
Status  Clericalis;  econtra  Canonicis  Reguiatibus  accidit  Statns  Mova- 
chalis.  Si  Status  Monachorum  reducatur  ad  morem  anteriorum 
.temporum,  quem  habuit  per  ffenhe  decem  faecula,  in  quo  conimu- 
nitas  conftabat  majori  parte  ejf  Laicis,  remanebunt  veri  Monachi 
Ordinis  S.Behedi^i,  vel  S.Bafilii,  vel  S,  Bernardi.  Econcra  11' 
in  communitate  Canonicorum  Regulariunl  majori  ex  parte  extinqua- 
tur  Status  Qericalis',  non  femanebit  amplius  ibidem  Ordo  Canoni- 
rum  Reguiarium.  Hoc  difcrimen  alfignat  D.  THOMAS  2.  2. 
q.  189.  a-  8.  ad  a.  ubi  aflerit,  Canonicos  Regulares  difFerre  ^  Mo- 
nachis ,  qu6d  fmt  per  fe  Clerici.  •        . 

,  ^.  59-  DIXI,  more  illorum  temporum:  S\c  enim  etiam  Thomas 
Kempenfis  vocatur  Monacbus  a  R,  P,  Georgio  Pirkamer  in  prafatione 
ad  editionem  omnium  Operum  Kempifii :  aniio  1 494.  Fuit^  inquTt 
Tbomas  de  Kmpis  profejjus  Monachus  Fratrum  Ordinis  Canonicorum 
Regulariwn..  Eodem  modo  ioquicur  Aurhor  Speculi  Exemplorum  his 
verbis:  Erat  quidam  Monacbus^  di&usThomas  de  Kempis^  In  Con- 
cih*6  Conftantienfi  Patresuniverfim  omnes  Rehgiofbs  quorumcunque 
Ordinumcoroprehenderuntfubgenerico  termino  &ideaMonachorum, 
prout  patet  legenti  Adla  Concilii  apud  Van-der-Hardt  ^  vel  fcripta 
Cerjonis  Concilium  refpicientia. 

jd".  60.  Quin  immo  jam  antiquis  temporibus  haec  copulatio 
Mwacbatus  &  Ckricatus  in  Canonicis  Cathedralrbus-fine  ofFenfione 
inVe<aa  eft,  D.  AMBROSIUS  Serm.  15.  de  Laudibus  S.  EUSEBII 
Vercellenfis  Epifcopi,  fui  optimiamici,  fcribit:  Ut  catera  taceam^ 
illud  quam  admrabiU  eji^  qaod  in  bac  fanGfa  Ecclefia  ( Vercellenfi) 

E  2  mdm 


(a)  Thoma  Kcnp.  ia  Viu  Gcrardi.  C.  it.  n«  i|« 


3^         S-57-  -  6t.  ArgmemSlMjnpopj^  diffehmthtr, 

eesdm  Monacbos  injiitmt  effhy  qms  Qerieosr.  Et  m  Epift,  25^  ad  Ecr^ 
defiam  VerceUenfem ,  ubi  Clerumadhortatur  adeligendum  di^nunf 
SuccefTorem  ait:  Si  in  aliis  Ecckjns  tasaa  fuppedit  ordinandi  Sacerdotis' 
(.Epifcopi)  conjideratioy  quanta  cura  expetitur  in  yercellenfi  Ecclejia^ 
ibi  duo  pariter  exigi  videntur  ah  EpifcopOj  Monafterii  continentia  fip 
difciplina  Ecclefta.  Hkc  enim  primus  in  Occidentis  partibUs  diverfa 
inter  fe  Eufebius  fan&a  memoria  conjunxit^  ut  in  Uvitate  pofitus  Inftitur 
ta  Monacborum  teneret  y  &  EccUdam  regeret  fobriitate  jejunii^  Haec 
S.  AMBROSIUS  de  S.  EUSEBIO,  qui  non  folunj  S.  BenediauiB 
ultra  centum  a&nos ,  fed  etiam  S.  Auguftinum  ferme  quadragints 
annis  pra^effit. 

§.  6uln  Regula  Canomeorum  Aquisgranenft^  qfaaffi  etiam 
Pollinga^  fecati  fumus,  prout  patet  ex  Bavaria  fantJ^  Raderi  in  Vita 
B.  Gerbobiy  ftatim  primo  CapjculS  explicatur,  m  quo  vita  Canoni^ 
corum  convenire  debeat  cum  vita  Monachoiumy  &  in  quo  diffefrer 
Quanquam  CanoniciSy  inquity  iiceat  linum  induere  y  carnibus  vefiiy  da- 
re  &  accipere  proprias  res  (fub  domini6  ligato)  babere^  quod  Mo-* 
rmcbis  penitus  inbibitum  eft^  non  tmen  in  cavendis  vifiis  &  ample£iendis\ 
virtutibus  eorum  i  Mouacborum  diftare  debet  vita.     Ita  prfefata  Re-^ 
guk.     An  proptereai  quod  Monachorum  multi  rigorem*  veilimen^ 
torum  &  efculentorum  diminuerint,  econtra  Canonicorum  Regula- 
rium  multi  per  ultroneam  abdicationem  dominii  ligati  rigbrem  fui 
Status  auxerint,   quafi  per  confufionem  prodiifle  dicamus  Statum;, 
tertium  Monacho-Canonicum?  Abfit.    Nafura^    Status^  radicesy 
ejfentia^  utrinque  manent;  femper  verum  erit;  Statui  Monaebertm 
Clericatus^  econtra  Statui  Canonicorum  Monacbatus  accidit;  nec,  ubl 
ex  rntentione  loquentium  per  fubjeftam  materiamvel  per  circumftan- 
tras  declaratS,  non  de  accidentali  adjunflo,  fed  de  natura  rei  fermo^ 
efty  nec  Canonieus  Regu1arisywt/)//(://ifr,  ex  genere Jiio^  iea  w  Status^ 
crit  Momchus;  nec  MonaclTus  ex  generefuo,  vi  Statua  erit  Cleri- 
cus.    l"Is&c  nolTe  Gerfenifta  poterat  ex  mea  Hertnenevtiea  infertd 
jirti  Critica.    Id  ipfum  noflfe  poterat  ex  ulli  loquentium ;  neque 

eniiB 


:Arguimitm  W*  £x  Citatim  S,  Rancifii  inprafemr*      37 

ffiiffl  tn  qasftiooe  ^/«/ySir  res?  «djun^m  acddentale,  vel  ignobi. 
lius  prsdicatum  reddimus,  (ed  fixum  ac  dignius^  ik  de  rufticd,  fa« 
brd,  fartore,  evedlo  in  Nobilmt  Principem,  fnperatorem ,  qusrenti- 
bus  de  Statu,  honeiliora  efferimus.  Vide  Conilicutionem  Beoe* 
diftiXlV.  00 

ARGUMENTUM  IV. 

Ex  Citatione  S,  Francifci  in  prafenth 

^.  62, 

Author  libri  de  Imitatione  vixit  tetnpore  S.  Francifciy  quia  tanquain' 
de  viro  prffifentis  tempQris  L*  3*  C.  50.  v,  ult.  fcribit:  jiit  bth 
fnitis  S*  Francifcus.  '     . 

^  6^*  Novus  Geffenilta  non  embuit/o/.  85*  wcoquere  hoc 
Gerfeniftaruji)  anteriorum  arguroehtum^  plan^  putnle  Ruditnefiti/fa- 
rm^  prefie  ad  litterara  tempori  prafenti  vel  prsDterito  inflflexitiuni* 
Quis  enini  ignoraC  ^  ufitatiffimo  more  loquendi,  eorura  difta^aut  fa- 
fta ,  quae  perenni  ifcripturarum  monpment6 ,  five  prpprio  llve  aUe* 
no  calamd  poileritati  relidla  funt^  tanquam  prasfentia  fpedlari  &  al<* 
legari-  Sic  etiam  Apoflolus  Hebr.  11 .  u  4.  teflatur.  ^bet  mune^ 
ribus  ejus  teftimomum  (ift  Scripturis)  perhibente  Beo  defundtus  adhuc' 
loquitiff.  EcontrA  eorura  didla  vel  fadlai  quorum  nulla  Scripto  pu* 
blico  reliita  efl  memoria,  verbd-  temporis  prteceriti  vel  imperfedti 
referuntur-  Hincetiam  S.  Bonaventura  in  VicaS*  Francifci^  cum 
eju>  diSa  prius  fcripto  configriata  non  foreat,  c.  6*  ejus  v^erba  re-^ 
ferens,  non  prafenti^  i^ed  praterito^  u.ut  imperfe^o  utkur :  v*  g,  re* 
fleverat^  erat^  cimejfet^  ftudmty  didicerat^  dicebat^  Jludebat^  fed  & 
verbum  hoc  dicere  folitus  erat.    Quantum  bom  ^Jl  in  oculis  jDei,  tath 

£  3  tum 


■  «»  ^ ' 


^bMfa 


(a)  ^ffiilia^  Impicfia  cum  Hotis  kabcri  potcft  Anguilc  apttd  VcithiiHif 


38      §.  6i*  -  6$.  ylrgumenta  Kempijiooppojita  dijfdlmntur  &c. 

tumeft&nmplus.  -  Gaudehat  -  tri/labatur  &c.  ^inc  potius  inverto 
argumentutn :  Iftemodus  loquendi :  ait  hufnilis  SanEfus  Francifcus^ 
ron  fuerunt  fcripta  aritequam  ejus  diSfa  &  fa&a  per  D,  Bbnaventu- 
r^w  fuerant  orbi  putaiicata  3^  &  priufquam  Francifcus  fuerat  Sanftis 
adfcriptus.  Canonizatio  autem  S.  Francifci  contigit  anno  iiqS» 
&  vita  illius  a  S.  Bonaventura  lcripta  eft  poft  annum  1240.  Itaque 
Libri  de  Imitatidne  fcripti  npn  funt  a  fiditid  Joanne  Gerlene,  quem 
ejus  fculptores  ad  confinia  anni  1226.  vivente  adhuc  S.  Francifco, 
vi  pralentis  argumenti  collocant.  ■  ^  \    [ 

jj.  64.  Si  dicatur,  nonnunquam  etiam  vivos  fuiffe  adeptos, 
nomen  Sanpi.  Sic  enim  D.  Tkomas  Aquinas  dum  Parifiis  inviferet 
Bonaventurami  &  reperiret  occupatum  in  fcribenda  vita  S,  Fran- 
cifcl  dixitr^  fertur :  Sinamus  SanStum^ro  SanSto  lahorare:  Et  THO- 
MAS  Vercellenfis  vocabat  fuufii  Difcipulum,  Antonium  Paduanum, 
San&um^  dum  adhuc  erat  in  Vivis. 

§.  <55.  RESPONDEO;  in  primo  cafu  fumi  tetm\A\m-San6li 
ADJECTl VE  ad  exptim^ndim  fanftitatem  morum ,  quod  in  pri- 
witis  coUoquiis,  vel  Epiftolis  nec  a  vero  ablcedit,  nec  k  decoro. 
At  vero  in  Libro  publico  non  admittit  Ecclefia  tribui  cuiquam 
antonomajiich  ac  per  excellentiam,  prout  importat  perfbnam  culru 
publicp  per  Canonizationem ,  aut  pietate  fideHum  honoratam, 
{lenominationem  Sanfti  fine  Decreto  fummi  Capitis  Ecclefiae  De 
Thoma  Vercellenfi  infra  demonftrabitur  (^.240.)  eum.obiiffe 
•  anno  1446.  D.  ^ntonium  autem  in  SanftoS'  relatum  effe  anno 
15^32.  Itaque  potius  firmatur  regula^inlibrispublicisnontribueRdum 

cuiquam  per  excellentiam  Epitbetum  SandJi,  nifi  Cano* 

nizato  per  Ecclefiam. 


^<>)^^^^im 


ARGU< 


jtrgumnttmV.  Ex  afate Kempijuminus  bifbili.        *     391 

ARGUMENTUM  V. 

Ex  aetatc  Kcmpifii  minus  habilL 

§.  66. 

T  ibri  de  Imitatione  gravitate  Sententiarum  referunt  virum  religio* 
*-'  lum  grandaevum  5  in  pmnibus  vit®  interna&  tentacionibills  diiiex- 
ercicatum  ^  ac  propria  cxperientiS  in  rebiis  Afceticis  per  omnia  do- 
ftum.  HaBC  autem  non  conveniwnt  KenipiCio,  vix  annum  aetatis 
rrigefimutii  luperanti ,  quo.  librum  de  Imitatione  fcripfijfle  praBcendi 
tur;  idque  eo  incredibilius  fic ,  cum  primum  anno  aecacis  fuae  trige- 
fimo  quarco  ad  Sacerdocium  admitrus  fic. 

/.  6y.  RESPONSIO.  Thomas  A'^w/>^«//j  nafcitur  anno  1379. 
Ad  Novitiatum  recipicur  in  monafl:eri6  S.  Agnetis  recenter  conftrui 
ccEpto,  pauperrim6,  &  aedificiis  vixdum  completis  miferrim6,  an- 
no'1406.  Profeflionem  emifit  anno  fequente  1407.  Sacerdoti6  ini- 
tiatus  eft  anno  141 3.  vel  1414.  Sequenti  bienni6  in  ordinem  di- 
gelTit  par tim  lumina  propria.in  fuis  meditationibfts  per  duodecim  an- 
nos  haufla,  partim  Sententias  primorum  Patrum  Windesheitngnfiuiil 
fcript6  relidtas,  &  raagna  parte  a  femetips6  annotatas.  In  Chronic6 
fui  Monafterii  Paft  2.  C.  ii.  de  dileftiflim6  fu6  Florenti6,  k  quo 
fueratpro  receptione  commendatus,  fcribit:  Quadam  vice  vijitatuh 
nis  gratid  venit  ad  Montem  S.  yfgnetis.  Rogatus  h  frMribus  cellatio- 
mnfacere^  hreve  verhtm  eis  de  humilitate  &  charitate  fecitt  Quidam 
devoti  verha  ab  ipfo  dicta  fcripferunt  in  tahulis  &  libelUs.  Id  contigit 
anno  1414.  vel  141 5-  aetatis  fuae  34^  vel  i^.  Hinc  non  temerd 
Scriptum  effeexiftimandum^  dum  Hermannus  de  Hallis^  qui  fe  in  Ca- 
pitulo  generali  1454.  cum  Thoma  Kempenfi  locmura  effe  teftatur, 
eum  Ompilatorem  lihri  de  Imitatione  vocat,  afleritque,  eum  compi- 
laffe  hunc  librum  (a).     Compilator  eniravocdturj  qui  Sententias 

Patrum 

(a)  Vidc  §.  i;o  Benc^ttiam  notandum  cft,  quod  non  solum  Joanties  ejut  frater  ienior 
principia  aftctica  pradica  cx  D.  Bernardo  in  Cantica  conferip/crit  teftc  Bufchio  L.  i, 
Chroa.,  fcd  c('}«mipfcnctrhooiasKfle  r^/ri^-coinplura  D.Bcrnardi  Opufcula  dcfcripferic 


40    %'66.  '  yt.    'Arimtma  Tbsnue  Kmpijio  oppoJUa  dijfotvtmtur, 

Patrum   aut   Virorum   ilhiHriuiD    apte    colligit    &    colli- 
gat. 

§•  68.  Anno  1414.  Sacerdotii  prifno,  apt^  congrount  illa  au- 
thoris  L»  4.  C.  5.  verba:  Ecce  Sacerdos  faSius  es^  non  alleviafii  onus 
tuum.  Pidenunc^  ut  te  irreprebenfibUem  exbibeas.  Qu®  verba  non  » 
Sacerdoti  jubiteo,  fed  Neo-Myfi»,  praeferdni  in  Religiofb  Statu 
apte  conveniunt,  in  quo.  Clerici  adepto  Sacerdotio  a  varits  oneribfts 
eximl^  &  honoratiiis  in  omnibik  tradari  folent. 

^.  69.  Quidin  hac  tota  re  infoUtum  autincredibile?  D.  yf;;- 

tonius  de  Padua^  qui  anno  setatis  lu®  36-  obiit^  jam  anno  aetatis  (uas 

vigefimo  quinto  totam  Scripturam,  quam  memoriter  fciverat,   an- 

tequam  Concordanti®  Hugonis  Cardinalis  exiflerent,  in  locos  com- 

munes  intermixtis  Sententiis  Patrum  tam  ordinate  digefierat,  &  di«* 

gefl:a  menti  impreflerat,  ut  eo  dein  coram  Pontifice  perorante  ^r- 

ca  Tefiamenti  vocari  meruerit.    De  D.  BonaventurA  ejus  Biographus 

Marcus  Ulyfiponenfis  &.  Waddingus  fcribunt,    quod  natus  fit  anno 

laai,,  &  quodanno  1243.,  a&tatis  fuaB22.  Ordinem  ingreflus  fit. 

Dein  addit  Waddingus;  JJbrwn^  quem  Pbaretram  dixit^  in  ipfi>  reli- 

gionis  ifigrefiuex  operibus  contexit  SanBorunt  Do6lorum^  Gregorii  Papa^ 

jin^ofiiy  Augufiini^  Hieronymi^  CyprianU  Chryjbfiomi^  ffiodori^  yln^ 

felmiy  Bernardi^  Cafiiodori^  aliortmque  multorum.     D.  THOMAS 

AQUINAS,  prout  de  Rubeis  in  prajclaro  Opere  De  Gefiis  &  Scri- 

ptis  D.  Thomae  oftendit  Diflert/ 1.  C.  9.  &  Difiert.  10.  C.  2.  num. 

Z-  jam  anno  aetatis  30.  compilavit  Commentaria  in  Libros  Senten- 

tiarum.    SCOTUS  ©biit  anno  a^tatis  33.  vel  34.  &  tamen  iam  fcri- 

plerat  multos  Tomos  combinatorios  Sententiarum  philofophicarum 

&  theologicarum.    Ut  omittam  duos  Picos  Mirandulanos,  Tofta- 

tum  &c.  &c.  Quid  funt  k  centum  annis  omnes  ferme  juniores  Pro- 

feflbres ,  nifi  meri  Summiftae  feu  Compilatores  opinionum  recepta- 

rum  a  iuis  Anteceflbribus?  Imrab  liceat  cifcitari  (^a)  ex  ipfo  novo 

Gerfenifta;  Heusl  qu6t  anmrumes  tu?  Catalogus  Benedi&inus  vi- 

. gif^ 

(a)  Sic  ipicma  «Uo^uiciir  fiuini  Lcftorem  (oU  ig^  ffcmsl  ^AMce  USwr. 


Ai^gummfum  V.  Ex  atat$  Ke»q>i{ti  mms  babili.    •       ^t 

ffnti  novem  afiignat.  Itane  triginta  annos  nondtim  habes ,  &  in  re , 
ubijnagnd  EruHirionis.  &  Librorum  apparatii  opus,  Dijfertationm 
Criticam  moliri^;  econtra  Kempifio  noftro  non  permittis,  ut  ann6 
ctatis  fuas  trigefuno  quinto^  in  materia^  lolum  ingenii  &  fpiritik  re^ 
ligiofi  indiga,  circa  generales  veritates  chridianas  perfpicuas  quoti^ 
diana  luorum  Direclorum  rpirituatium  monita  in  ordinem  ac  velut 
totidera  locos  communes^  qnot  Capitulay  digerat? 

'  /.70  DIXI;  Suorum  DireStorum.  Primorum  enim  Patrum 
W/ndesheimenfium  Dicta  &  Scripta  farailiaria  coincidere  fenfu, 
phrafi ,  ac  vi  cum  coUec^laneis  Kempifianis  praefertim  de  Imitationa . 
Qyrifii^  de  amtemptu  omnium  vanitatum  mundi  ^  de  ainorefolitudittis^  re^ 
colkciionis^  Crucis^  &  pacis  interna  &c.  quivis  intelliget ,  qjui  iege* 
revoiuerit  direcliones  facras  Kempifio  traditas  a  D.  FlorentiOy  Z>. 
yoanne  Huesden^  p.  Luberto  Bernero^  Henrico  Mande^  Fr.  Joanne 
Cacabo^  quorura  vitas  &  monita  partim  ipferaet,  partim  Bufcbius  in 
Cbronico  fFmdesbeimenJt  defcribit.  JOANNES  HUESDEN,  cui 
Kempifius  morienri  adftitit,  in  articulo  mortis  conftitutus  adhuc 
fuis  commendavit  Ubellum  afceticum  dudum  pro  luorum  dire&iont 
confcriptum*  Hunc  reperies  in  fine  L^  i .  Chron.  fVindesb*  pe  Hen- 
rico  Mandej  qui  priiis  erat  aulicus  Wilhelmi  Bavari,  Ducis  HoUan- 
diffi,  &ann6  I392*  Inftitutum  Windesh.  lufcepit,  in  eodem  Cbron. 
L^  2.  C.  43.  fcribitur:  Quatuordecim  de  Fita  fpirituali  y  mentis  devo- 
tiofie^  &  interna  in  Deum  contemplatione  edidit  libellos  ftdb  bis  titulis. 
Liber  I.  Quonwdd  veterem  hominem  cum  aSfibus  fuis  exuere  debemus ,  & 
Cbrijio  nos  unire.  IL  De  intimis  D.sN.  J.  Chrijii  viis^  &feptem  viis^ 
qidbus  itur  ad  ea.  IIL  De  perfe6fa  amotis  altitudine ,  &  de  viis  ad 
eam  perueniendi.  IV.  De  fapidh  Sapientid.  V.  Speculum  veritatis. 
VI.  De  Luce  Veritatis.  VIL  De  tribus  Statibus  bominis  converji.  VIII. 
h  quibus  confifiat  perfe6fio  vita  jpiritualis.  IX,  yJmorofa  querela  ani* 
ma  amantis  Dcum  pro  liberatione  ienebrarm  &  defe&uum  fuortm.  X. 
jlllocutio  hrevis  amantis  anima  cum  amato  fuo.  XL  De  Praparatiom 
internce  bahitationis  riodra.    XIL  De  Vitafpirituali  &  devofa,  &  in 

Eufeb.  Anmt.  C.  R.  DcduSf.  ,   t  quibus 


#2       /•  66.  •  7**  Afgumnta  Kmpifid:6pp$fita  dtjfol^juntur. 

quihus  conjijlit?  &  ejus  impedimenta.  XIIL  De  Vitd  cotaemplativd ;  in 
quibus  confijlit?  &  punSta^  quibus  impeditur.  XIK  Dialogus  Jh$ 
Collocutip  devota  anima  cum  amatojuo^  &  rejponjto  ejus  ad  animam  de^ 
votam.  JHbs  omnes  libros  in  Francano^  &  Teutonico  propria  manu  pal* 
cbre  dejcriptos  Librario  Teutonicorum  librorum  in  IVindesbeim  reliquit^ 
cujlodiendos ,  cun&isque  petentibus  Fratribus  &  txternis  benignh  commo^ 
dandos.  Qui  h«c  omnia  legerit  vel  perpenderic ,  videbit  Kenipi^ 
fio  non  fuiiTe  difficil6,  annd  «tatis  fuse  trigefimo  quinc6  ^  furcipere 
partim  verfionem  partim  ordinatam  compilationem  tot  inlhiidiO' 
num  immediate  ad  fe,  iudsque  Confratres  pertinentium^  , 

1".  71*  Certe  libri  de  Jmitatione  nil  aliudfunt,  qulim  verita^ 
tum,  luminum,  &  illuftrationum  generalium,  quse  in  meditatione 
quotidiana  animo  k  terrenis  diltradionibus  libero  divinitiis  immit* 
tuntur,  quotidiana  annotatio  &  in  locos  communes  fine  merhodid 
fcientificS,  fine  connexione  auc  coordinatione  Capitulorum  &  Sen- 
tentiarum  digeftio.(a)  Ejusmodi  Setttentiarum  ac  veritatum  coUeftia 
capacitatem  anni  trigefimi  quinti  in  homiqe  inter  perlbnas  &  allocu^ 
«iones  afceticas  enutrito  longei  miniis  repugnat,  quam  in  Philofo- 
phiae/TheoIogisB,  Juris&c.  Profeiroribus ,  in  Hiftorids.  inDuci- 
bus  militaribAs,  Confiliariis  Principum  &c»  rerum  ad  fe  pertinentiufflt 
ordinata  comprehenfio.  Cdligere  quidem  di^la  &  cogicata  fapfen* 
tum  labor  Grammaticorum  judicid,  folertia,  '&  eleganciS  ftyli  pra- 
ilantium  eft:  atver6  cogitare,  colligere,  ordinate  dilponere,  ac 
fine  eloquentiaB  fucd  fcribere,  quacunque  in  mundo  interiore  vera,  mo- 
defta,  pacifica,  fortia,  meritoria,  ac  eoniolatoria  funt,  etiaos 
humilium  Chrifti  Diicipulorum  eft,  quos  dum  multis  annis 
Deo  fibi  foli  intus  loquenti  attendunt,  in  vafa  fuas 

Sapientise  eligic. 

(i)  Hinc  ncmo  fatis  mirari  potcHc,  cjuomodo  GcricniflaB  cain  F«  Bttcclino  libran  dc  Imilii 
tionc  opui  cruditiiCmum  vocarc  volucrinr« 


ARGU- 


.^rffkneiamVI.  M  SpintttiJbroiim  Ken^ilkrum.  4^ 

ARGUMENTUM  VL 

Ex  Spiritu  Librorum  KempifiorunL 

Ex  Libris  Be  Imitatme  longe  alius  fpititus  elucet,  quam  ex  Ope- 
'  ribus  Thomae  Kempenfis.    Hasc  enim  Ipiritu  languent,  &  ideo 
iifque  ad  annum  1600.  jacuerunt  in  pulvcre  ab  orbe  negle(5i:a,  & 
'  vix  femel  imprefla  funt,  dum  illi  centies  prodierunt  in  lucem.    Ita 

fol.  123.       • 

jj.  73.  Aut  orbis  terrarum  fallitur,  aut  Gerfenilla  juvenis  er- 

tat.  '  Haftenus  omnia- reliqua  Alcetica  Opera  Kempifii  tantS  aBftima- 

tione  k  viris  in  fpiritu  expertis  excepta  funt ,  ut  jam  pluries  quam 

duodecies  recufa  fint.    PONTASJUS  in  celebri  fuo  Diftionario  Ca- 

'  fuutt  edito  Parifiis.  aiino  1 726.    In  Tabula  pra^liminari  Authorum , 

.enumerat  editiones  fequentes :  Parifienfem  annis  1493. 15^20. 1521. 

1523»  1549.  Norimbergenfem  1494.  Venetam  isjs'.  1568.  I575* 

Antwerpienfem  1574.  1600.  1607.  Colonienfem  i6(5o,   Pj)ntafllis 

fatetur,  prodiilTe  plures  alias  editiones.    Recentior  prodiit  Colonia» 

anno  1728.  fumptibCls  Henrici  Romerskirchen  Bibliopote,  qui  etiam 

meum  Scutum  Kempenfe  inferuit.    Ex  hoc  patet ,  jam  nnte  annum 

1600.  prodiifle  decies  omnia  Opera  Afcetica  Kempifii.     Novum 

Schyrenfis  cum  fuis  Ducibus  praebuit  imperitiae  in  Hiftorii  rei  litte- 

rariae  Documentum. 

$.  74.  Jam  quaero ;  utrum  in  quaeftione  de  elegantid ,  excellen^ 
ti/ij  fefvore^  vi  motrice  mt  fpiritu  dlicujus  libri  judicio  potiiis  inex- 
perti  juvenis,  quam  communi  fenfiii  mille  graviffimorum  ex  omni 
'natione  virorum,  aBtare  gravium,  ac  indifferentium,  infiftendum 
fit?  Celebris  ARNALDUS  fcripfit  Opufculum  du  bon  Sens,  de  Subti- 
litate  difcretiva.  MABILLONIUS  in  Opere  de  Studiis  Monaflicis 
ad  difcernenda  genuina  Documenta  opufcula  Patrum ,  vel  genuina 
Documenta  veterum  IJpalatum  diu  exercitatum  "requirit.  In  noftri 
'  ^'  F  2  PhiJo-, 


"44      >§*  72*  -  7^'   ^ft^^fi^  Kmpifio  .opptJUa  dijfdlvmur, 

Pbilofophii  Pollingand  inter  locos  Topicos  &  Theologicos  fneritd 
ctiam  uniformem  Experientiam  mentis^  'teftimonib  idoneorum  teftium 
declaratam,  feu  quod  idemeft,  Senfim  cmmunem  peritorum  repo- 
nimus.  Hisne  omnibus  fpretis  Criterium  de  Sfnritu  librorum  Kempi- 
lianorum,  uniformiter  difformiter  pro  varia  difpoiitione  legentium 
fiiotrice  mentium ,  fibi  (oli  Gerfenifta  juvenis  refervabit?  Nil  gw» 
vius  fcribam:  Ad  Apoftolum  remitto:  ^mmalis  Ifomo^,  inquit,  hon 
percipitea^  gu<e funt Spiritus :  Stultitia enim ejlilli ^  &  non  poteji  i^ 
telligerejy  quiafpiritualiterexaminatur.  i.  Cor.  a.  v.  14.  Et  jhlebr.- 
5.  V.  14.  Perfe£torum  efifolidus  cihus^  qui  exercitatos  babent  fenfus  ad 
difcretionem  boni  &  mali. 

jj^  75.  Cffiterum  quod  uni  Opufculoacceflerit  familiarior  ufus 
legentium ,  id  ferme  in  omnibus  Scriptoribus  polygraphis  ^  efiam 
fandtis  Patribus  obfervare  licet.  CHRYSOSTOMi  Sermones  ^ti- 
tiocbeni  &  Uber  de  Sacerdotio ,  AMBROSII  fcripta  de  Vir^initat^^  de 
Officiis^  dePatriarcbarumVitis^  HlERONYMlEpiftoIay  AllGU^ 
STINI  Cofifeffiones,  Encbiridion,  de  civitate  Dei.  D.  GREGOR|I 
libri  Moralium,  BONAVENTURiE  Jfcetica,^  AQUINATIS  Summa 
pluries^exfcripta,  pluries  excufa,  haud  dubic  etiam  plures  Leftores 
repererunt.  S.  AUGUSTJNUS  C.  20.  de  Dono perfeverantia  prqba- 
turus,  a  fe  jam  ante  ortum  haerefis  Pelagjanae  eam  haerefin  fuiile 
confutatam,  nec  id  Pelagianos  latere  pojtuilTe,  provocat  ad  Ilios 
libros  Confefnonum  jam  priiis  fcriptos^  &  pr«  aliis  fuis  OpuIcuUs 
notos.  Qidd^  inquit,  meorum  Opufculorum  frequentius  &^,  deleSMlii^ 
innotefcere  potuit y  quam  libri  Confejjionum  mcarum?  AHquando  materiae 
univerfalitas,  neceilitas,  vel  utiltas;  alias  fcribendi  ratio  plurium 
captui  accommodatior,  fuccinftior^  aut  in  ufum  quotidianum  ap- 
plicatu  facilior,  nonnunquam  etiam  gratiarum,  non  folura  in  homi* 
nibus  dtverfisj  l^d  etiam  in  eadem  perfona  pro  diverfitate  ccnipbrum 
&  finium  inaequalis  ab  uno  eodemque  Ipiritu  difpenfatio  ampliorem 
apertionem  oculorum,  aurium,  cordium  operacur.  Pefllma  feraper 
ex  inasqualitate  eficclus  ad  diverfiuteiu  caufo  ijdatk)  fuit^  ubi  eadem 

cauiQi 


Argmentwn  FIL    Ex  Circumjiantia  Temporm.    .      45 

carufii  Sverjmodh  aut  diverjis  fubjeftls  varid  dil|)ofiris  applicata  fuiR- 
cit,  Idem  fol  ceram  liquefacit,  &  irfdurat  lututn;  &  licet  in  hyeme 
multis  millionibus  milliarium  fit  terrae  propior ,  quara  in  aeftate ,  mi- 
nus  tamen  calefaclt  ob  diverfam  incidentiam  radiorum. 

ARGUMENTUM  VII. 

Ex  Circutnftantia  Tctnporum. 

A  udiorlibforum  de  Irnitatione  laudat  exemplarem  vltam  Keli^oicy' 
*^  rum  lui  temporis*  Haec  circumftantia  non  congruit  faeculo  XV ^ 
quo  vixit  Thomas  Kempcnfis ,  fed  fasculo  XIIL  quo  vixit  Gerien» 

§.  77.  RESPONSIO*  Hafcine  larvas.Gerfeniftae  ferio  often* 
tant^  &  fdoli  fine  rifu  admirabundi  adorant?  Aperte  falfiim  eft,  ab 
authore  librorum  de  Imitstione  laudari  regularera  obfervantiam  Re- 
Jigioforuln  fui  temporis*  Econtrario  potiiis  evidens  eft,  ab  go  de- 
plorari  generalem  Religioiorum  diffolutionem^  Solis  CarthufienfibCis 
&  Ciftercienfib^is,  aliisque  hinG  inde  fidhuc  obfervantioribfks  multis^ 
refpeftive  tamen  paucis  Monachis  exceptis,  ad  quorum  Imitationera 
Religiofos  fui  novi  Inftituti  Windesheimenfis,  rigidos  difcipliflas  re-- 
V  gularis  &  Ecclefiafticae  reftauratores  provocat*  Huric  effe  obvium 
/  fenfum^  authoris  textus  jundim  cum  contextu  oftendit,  Libro  r. 
C  18.  fic  (cribit:  Intitere  Sandlorum  Patrtmmvida  exempla^  in  quihui 
vera  perfe&io  refuljit  &  religio.  ^  O  quantus  fervor  ommum  Religiofo- 
rum  in  principio  Jua  fan&a  Inflitutioms^fuitl  O  quanta  devotio  orationis! 
guanta  ainulatio  virtutisl  quam  magna  difciplina  viguitl  quantareveren- 
tja&  obedientia  fub  regulaMagiffriuhique  effioruit  iteftanturadbucvejli- 
gia  dereliffa^  quod  verh  Viri  fan&i  &  perfecti  fuerunt^  qui  tam  (irenifit 
fnilitantes  mundum  fifppeditaverunt.  ^am  magnus  putatur ,  Jiquis  tran^^ 
gre£or  nonfuerit,     O  tepor  &  negligentia  StatHs  mjlri^  quod  tam  citd 

F  i  decli* 


4-6        f.  75.  -  80.    j4rgmenfa  Kempijui  oppofita  diffhlvuntur. 

declinamus  i^  prijlinofervorel  Inhisverbis  notapdum,  quod  author 
loquatur  de  Injfitutione  omnium  Rcligioforum  ^  ac  proia  etiam  Religiofo- 
rum  S.  Francifci  &  S.  Dominici^  fimul  eodem  tempore  initio  feculr 
decimi  tertiicirca  annum  1220.  exortorum.  Horum  enim  duorum 
Ordinum  Authorem  habuifle  notitiam  patet  ex  eo ,  quia  L.  j .  €•  5^0. 
allegat  S  Francifcutn^  canpnizatum  anno  i228*  Notandum  praetere^ 
eum  loqui  de  his  Injlitutionibus  f anquam  re  diii  prasterfta ;  ciim  addat, 
tejlantur  veftigia  dereli&a.  Quis  autem  aflerere  audeat,  hos  duos 
Ordines  ftatim  in  fuo  flore  a  fua  prima  Inftitutione  defcivifle?  Ar 
non  ipfemet  Gerfenifta  Schyrenfis  fatetur ;  Difciplinam  claujlralem 
in  Italiafaculo  XIIL  ad  Superum  delitias  ufque Jloruijfe?  Igicur  ad  male 
coniutam  fabulam  pertinet,  Gerfenem  initi6  faeculi  decimi  tertii  qu&- 
tuor  libros  de  Imitatione  condidifle. 

^.  78.  Atverd,  Gerfeniftaoggerit,  author  extollit  exempla* 
rem  vitam  Religioforum  fui  temporis ,  ab  omnibus  pro  imitatione 
fufcipiendam.  Ita  fane;quorundam  refpeSfive  paucorum  vitam  fani^ra 
per  modum  exceptionis  ^  vita  relaxata  aliorum  Ordinum;  &  horum 
%t\dXt\^ultorum  reliEta  vcjiigia^  putaobfervantiasextemas,v.g.no(5le 
media  furgendi,  pro  incitamentd  ad  leviorapatientertolerandapropow 
nit.  Error  Gerfeniftae  in  e6  fuam  originem  lumit,  c\MoAmultos^  cum 
plerifque^  plerosque  cum  multis  confundat.  Author  librorura  de  Imi- 
tatione  laudat  ratione  difciplinae  regularis  ex  religiofis  multos.  Ger* 
lenifta  multis  fubftituit  plerosque^  immo  religiofos  omnesy  exceptis 
Benedidlinis,  quorum  fervorem  jam  faeculo  decimotertio  fuo  modo 
languifle  ex  fuo  affirmat.  QmJIatj  inquit,  ante  Gerfefiis  tempora  & 
pofl  Cab  anno  1210.  ad  1240.3  difciplinam  claujiralem  in  ItaliaadSu^ 
perum  delitias  ufquejhruiffe.  Ut  expleatur  emphafis  horum  verborura, 
dilcipUnam  clauftralem  faltem  in  pjerisque  Italia;  locis  floruifle, 
oportet  Dereequidem  conftat.  Certum  enim  eft,  eo  tempore 
effloruifle  Ordines  S.  Dominici,  &  S,  Francifci.  Sed  authorem 
librorum  de  Imitatione,  poftquam  conteftatus  fuerat,  (uo  tempore 
j>lerosquc  Religiofos  efle  luarum  Regularum  transgreflbres ,  ex  eo 

pr«- 


% 

^i^umnt,  VD.  Ex  Circmjfantia  Temporunu  47 

j>ra?cifle  ad  illa  anteriora  felicia  tempora  ncccffario  retrotrahi  opor- 
terct  quod  adhuc  fuo  temporc  multos  hinc  indc  obfervatorcs  refti 
invcniat)  cosquein  excmplum  proponat,  ncc  Grammaticus,  nex: 
LogicuS)  nec  Legifperitus ,  nec  Scripturae  Tyro,  nec  ipfc  horum 
quatuor  librorum  Author  admittent.     Mos  loqucntium  cft  s  a  mul- 
tis  hoc  dici^fcrihi^  vcl  ohfervari^  fi  ex  centenis  hominum  millibus 
totius  regni  vigenti  aut  triginta  affertionis  teftes  habcmus.     Arifto- 
tele^in  Topicis  agnofcit,  nuqierum  hominum^  qui  duos  cxcedit, 
ttrmino  plurium  cxprimi^  ac  proin  cxceffum  pluriuwy  tcrmind  multo^ 
rum  fignari  poffc.     Plures  nonfunt  pauciores  quhm  duo^  multi  notifunt 
pauclores  qudm  tres ,  inquiunt  Civilifla  per  I.  ubi  numerus  Dc  Tcftibus* 
&  per  I.  I.  ]f.  boc  refcrtptm  ad  S.  C.  Syllan.  &  Bart.  in  1.  Praetor,  ff. 
vi  bon.  rapti     Et  /ibbas  in  c«  ad  nos  Dc  reb.  Ecclcfi  non  alicn» 
In  fcriptura  hic  tcrminus  in  codcm  fenfu  rcftri£i6  ccnties  comparct, 
v.  g.  furrexerunt  multi  falfi  tefies  -  mtdti  venient  in  nomine  meo  diceth 
tes ,  ego  fum  Cbrifius  -  furrexerunt  multa  corporum  JanStorum ,  &  ap- 
parueruntmaltis  -  Erant  ibimulieres  multa.    Math*  24.  &  27.  Ipfe- 
jnct  Author  librorum  dc  Imit.  fa^pii^  iiunc  tcrminum  fic  reftringtf: 
V.  g.  Multi  annos  converfionis  computant^  fed  faph  parvus  eft^fri^us 
1.  I .  c.  23.  MULTI  multa  loquuntur ,  &  ided  eisparvafides  eft  adbi^ 
henda  \.  ^.q.  ^6*    Ex  omnibus  his  colligitur ,  nil  cogerC)  ut  tcrmi-- 
nus  multi  prp  plerisque  accipiatur  3  praefertim  ubi  contextus,  &  con- 
teftes  fynchroni  determinant  fenfum  ambiguum  >  prout  in  prasfenti 
fit. 

(J,  79.  BUSCHIUS  a  Lcgat6  Apoftolico,  Nic-olao  de  Cufa  Car- 
dinalc  >  in  convifitatorcm  omnium  cujuscunque  Ordinis  Monaftcrio- 
rum  per  inferiorem  Germaniam  reccptus,  ac  proin  de  Statu  religio-^ 
forum  bene  informatus,  in  Cbron.  Windesb.  1.  i.  c.  47.  aniiQ  i^^o* 
fcribit :  %3  Magna  &  admirabilia  divinae  virtutis  opera  in  dicbus  no« 
^y  ftris  in  omni  circa  regione  confpeximus ,  &  ukjuc  hodie  fieri  vi- 
^y  dcmus.  Quondam  pauci  Ordmes  3  Carthufienfibus  >  &  quibus- 
^  dam  Ciftercicnfibus  exceptis>  rcgul^e  &  copftitutionum  luarum 

tuuc 


] 


48  $•  7^-  •  8p.    yfrgmenta  Kmpsfio  dppojita  diffolvuntur. 

^  tunc  tcmpofis  (antc  annos  fexaginta)  erant  obfervatores,  fed  ma- 
^,  gis  earum,  &  trium  totius  Ordinis  Subftantiaiiunv  in  omni  penc 
5^  religionc  apcrti  transgrcffores  —  Nomen  enim  reformationis  mo- 
5,  nafteriorum  antc  noftra  tcmpora  paucis  in  rc  notum  uunc  totatn 
tcrram  occupavit.  Vix  in  toti  ifta  provincia  (  Belgica)  inveni- 
tur  civitas  vei  oppidum ,  quin  ibi  circum  circa  monafteria ,  vd 
congrcgationcs ,  aliaquc  devotorum  habitacula ,  aut  Sdc  novo  in*- 


,,  vcniantur  fundata ,  aut  cx  antiquis  reformata,  quomanv  (nos 
,>  Windcshcimcnfcs^  plusquam  odoginta  habcmus  benc  reformata 

oy 

D5 


Ordinis  noftri  monafteria  in  dcccm  &  feptert  Diaetefibus  confti-^ 
tuta^  totam  patriam  vitas  bix  confervationc  illuminantia.  Die 
enim  &  nodc  in  choro  &  clauftro  divinis  laudibus,  aut  fan<^s 
vacant  operibus  ,  nullum  tempus  inutilitcr  finc  fpeciah  (inc  in- 
terno  &  externo ,  mcntali  vei  manuali  excrcitio  pertranfirc  per- 
3)  mittentes ,  fc  ipfos  in  omnibus  quotidic  mortificand6  &c«  fimili 
9,  modo  faciunt  Patrcs^  &  FratrcS)  &  Sorores  congregationum  de* 
y^  votarum  a  domo  D.  Florcntii  in  Daventria  defccndcntium,  nu- 
•)  mcro  plusquam  quinquaginta»  &  Tertiariorum  (^laicorum^  ab 
99  eadl^m  ftirpc  defcendentium  numero  plusquam  centum,  qua^nun- 
5>  quam  vacanc  otio  ,  fed  pro  falute  propria  &  lucro  animarum 
„ ,  non  ceffant  infudarc.  Qua^dam  monafteria  &congregationes  praf- 
99  fata^  habent  perfonas  20.  alia^  30«  alix  40«  alia^  50.  alia:  6o*  alias 
9,  70.  alia?  go«  alio!  90«  alias  loo-  ali^  1 50.  ali«  zoo.  alia?  j^oo.  vei 
9)  400,  circiter.  Qualem  ergo  perfonarum  numerum  congregationes 
99  i50»&  monafteria  go»  contineant,  quis  leviter  enuaicret  ?  quac 
99  omnes  in  boni  voluntatc  &  fando  propofito  usque  hodic  per- 
99  fcverant.     Hucusquc  Bufchius* 

(j.  80.  Cum  hoa  aggregato  circumftantiarum  Bufchiano  jam 
*conferamus  totum  aggregatum  circumftantiarum  authoris  de  Jmita- 
tione.  ISTE  anno  1414.  dicit:  Jam  magnus  putatur^  fi  quistrans- 
grejjor-non  fuerit.  ILLE  anno  14^0.  lcribit :  tunc  tmporis  erant 
trium  fnbfiantialim  religionis  aperti  transgrefjores.  IST£  anno  1 4  f  4» 

dicic; 


Argumftum  Vn.  Ex  Grtumjlmia  ^empomi.        -    4S^. 

dicit:  Atfemle  Cartbujienfis  &  Cijkrcmje^.  &c,  ILLR  annd  r^^^Or^ 
teftatur,  prius  fcrme  omnes  religiofos  luiflTe  transgrefTorcs  Cartbth 
fienjibus  &  NB.  quibusdam  CiJlercienJMs  exceptn.  ISTE  ann6  1 4 1 4» 
multos  religiojosj  ac  etiam  diverjos.mnacbos  arSfiori  diJcipUnce  adJlri6fos 
in  exeffiplum  proponitj  ILLE  agno  1460.  fui  Inftituti  regubres,  ac 
praeter  hos  ctiam  monzchcxil C^rtbujtefifes ^  0^^,CiJJmienfium  quadam 
monajierfa  collau.dat,  aliis  nonnulli?  forr^  intcrea  rclaxatis*  ISTE 
tn  fpccie  nodurnasin  laudibus  divinis  Vigiiias  extoUit.  ILLEict 
ipfum  in  fuis  Windesheimenfibus  collaudat :,  Die  &  noBe,  inquit, 
divinis  laudibus  vacant.  ISTE  obfervat,  quod  raro  exeant^  ahJlraStii 
vivant;  pauperritnh  cofftedavf  ^  gf^Jl^  wjliantur^parum^jc^anturj-dih 
vigikfii.  .  ILLE  1.  2.  c.  f .  5.  7.  8»  cadem  in  primis  V-v  in^essfi.  .defcri-4 
i)it :  Grojfum  tantum  panem  in  cibum  &  tifinam  Jeu  Jerpodiwn  iu  potum 
longo  tempore  ajjumere  conjueverunt  -  fua  vejlimetita  non  de  Jubtili  pan- 
mjid  de  mediocri  &" grojjo  fieri  niandavermt  -  Juni  in  cateris  monafie* 
riis  nonmlli ,  qui  in  publicum  vementes  non^  de^  idevQtis  exercitiis  inquirendd 
ad  inania  bujus  Jaculifenonvertunt;Fratres  omnes  in  fFtndesbeim 
banc  laborum  pra&icam  manualem  didicerunt :  (ut  eam  cumpiis  ccj- 
loqiiiis  conjungerent : )  SANDERUS  in  Chorograpbia Jacra  "Srabath 
tiaTom.  2.  fol.  izo*  teftatut)  in  congregatione  lovanienfi  primos 
Florentii>  (fub  quo  Kempifius  a  pueritia  inditutus  eft  Daventiair^ 
aifeclas  quotidie  o<5lo  horas  fcriptioni  librorum  impendifle*  RuJ^ 
brocbius  ex  Inftituto  fcripfit  librum  contra  liberos  fpiritus  fuitem- 
poris  peflime  viventes>  etiam  religiofos>  circa  annum  r  jga  Idem 
prarftitit  Gerfon  inTuis  opufculis>  quorum  tituli :  jidmonitio  contra 
errores  Ubertini.  SERMO  de  corrt^to  Ecclefia  fiatu.  Idera  patet 
e^  A£ti$  Concilii  Conftantienfis.  &c.  Huic  aggregato  circumftan« 
tiarum  utrinque  (imilliwo  accedit  circumftantia  negativa  ^nempt  de- 
fedus  rationis  fufficieniis,  cur  AUTHOR  de  Imitatione^  etfi  S.  Fran- 
cifci  meminerit>  tam  pertinax  teneat  iilentium  dc  Ordine  ^ugufil- 
niano ,  Dominicano ,  &  Fraticijcano  coltaudando  ;  nifi  dicatur  euoi 
vixtfte  &  fcripifTe  tempore  concilii  conftantjenfis  >  quo  primaevus 
EuJeb.Amort.C.R.Dedu£f.  G        '  fervor  ^ 


vm. 


fervor  cormfi  etcah^  Ordinum  jam  dtferbuctat,  '  Ex  omnibus  autem 
fequituf ,  Authorem  librorum  dc  imit.  iuiflTe  cojevum  Bufchio. 
Quorum  enim  circumdantia^  confimilcs  conjundim  non  reperiuntur 
in  alio  faeculo  j  ea  tempore  fimul  funt, 

ARGUMENTUM  VIII. 

Ex  Notorictatc  Libri  de  Imitationc  initi6  iaeeuli  ^  XV* 

Libri  de  Imitatione  Chrifti  jam  erant  noti  in  Oermanii,  Gallid^ 
&  Itali^  inirio  ia^cuii  decimi  quinti.  Ergo  icriptus  non  eft  anno 
141 4.  aThomd  K.  in  fuo  angellacum  libelh.  Neque  enim  tam  vdox 
puhlicatio  opufculi ,  &  tot  iteratar  copiae  fieri  potcrant  fine  promul- 
gacione  univerfali  9  cujus  tamen  nultum  uspiam  reperitur  veftigium# 
|f.  82.  RESPONSIO.  Tribus  modis  notitia  de  Hbro  Kempi-* 
iianovolare  ann6  i^iy*  poterat  in  orbem.  i*  opera  Concihi  Con- 
ft*ntie!fifis>  cui  Windcsheimcnfes  intercrant.  3.  per  ccJerem  Infti- 
tuti  propagationem  in  Germania,  Itaha,  Hifpania.  j.  per  conven- 
tus  annuos ,  capitula  gcneralia ,  &  fcholas  pubhcas  Windcsheimen- 
fiuml  CIRCA  i  certum  ejl^i.  nulium  repcriri  Manufcriptum  ope- 
ris  controvcrfi  cum  nota  chronologica  anni  anterioris  ad  annum 
1418.  Certum  ejl  ado.  Nullum  reperiri  Manufcnptum  ,  ex  cujus 
charaftere  vcl  ull6  ali6  indici6  afleverare  liccat,  illud  fcriptum  eflfe 
ante  annum  141 8.  (^)  Certum  eft.  jto.  ab  anno  1418»  usque  ad  an- 
num  1440.  pAuca  admodum  cxtarc  Manufcripta  hujus  libri,  nume^ 
rum  vicenarium  non  excedentia  ( b. )  Certum  efl  ^tov  Ea  ipfa  Manu-» 
fcripta  ab  anno  ^418«  usque  ad  annum  7440.  variare  plurimiimf 
noii  folum  in  titulis  librorum  ac  capitum^  in  numer6  capitum  9  ac 

divi- 


M<^r»<M«Mw»  mm^ 


(a)  Vidciiifra  \.  io|'  &  mxx .d9cmment4  frtiat^rUS*  s49«  CMaloguni  Matuifcripttf^ 

rum  Codicum  de  ImiMione  f  •  84f. 
(kJVidc§.  joj.  «CX4J.  '  '       - 


rdivifione  librorutn)  fecl^eiikm  in  ip(a  materia  eorundem  librorum  & 

capicuTn«  Ca)  Certum  ejl  ^io  eam  variationem  fenfim  ccirafle  atqiic 

evanuiflfe  ftatumque  tandem  fixum  ho$  quatuor  libros  obtinuide 

.poft  editionem.  Kcmpinattam  publicacam  a  Yen.  Tliojqa  Kempen(i 

pcr  duo  autfaographa  ifcr^ta  aoao  144 1.  (b)  Certum  eji  Cto  znHQ 

.1416.  trrs  Priores  feu  Prailatos  Inftituti  Windesheimenfis  ab  corum 

capitulo  generali  miftbs  tuiffc  adgenerale  conciliumConftantienfe 

pro  obtinenda  approbatione  fui  novi  Inftituti ,  a  Matha^o  Grabon» 

.&  aliis  nonnuilis  religiofis  mendicantibus  veliementer  jmpugnatL 

C  c  )  Certum  efi  ymo  Joanncm  Gcrfon  Cancellarium  Parifienfeqi 

annd  141  £«&  i4i7.folennem  defenfionem  hujus  Inftituti  in  fefit^ 

^ccpiiTe»  atque  ejusdem  generalem  ^pprobacionem  a  Patribus  con- 

dhi  obtinujffe  (  d  )  Certum  eft  8vo  Eodem  anno  14 17«  euni  Gerfon 

improbaret  Rcgicidium  a  Duce  Burgundia?  perpetratuin)  eum  fccq* 

ritatis.caula  elcgiiTe  fpbntancum  exihumd  ac  pnm6  exilii  ^nno  141 8- 

in  montani$fiavaria?>  dein  quatuor  annisin  Auftria,  rcliquis  quin- 

que  annis  lugdimi  in  Galhaapud  fuum  fratrem^Monachum  Coele- 

ftinum>  reJiquos  vicas  dies  tanquam  peregrinum  cxulcm  inter  Ex^r-» 

^imioMS  potiflimum  Afecticas  Kempifianis  fimiles  transcgi!9e>  tan« 

demqueibi  anno  1429«  mortuum  cultum  pubhcum  afidclibusobH 

tinuiile  (e)Xapidifcpulchrah&CQdici  Padolironenfi  ab  ipfismct  Bi;* 

nedi(^tinis  produdo  credimus>  «pmen  Ji/annis  Gerfen  CznctW^xii 

Parifienijs  infcriptum  Crat.  (f)  •  . 

^.  83.  Hac  ferie  hiftorica  indubia  praefuppofita  quis  negct;  an« 
n6  i:4f  6«  a  tribus  delegatis  Wind^heimenfibus  pro  commcndatione 
.fui  loftituti  copvenienter  Conftanti^m  afportari  fec|im  potuifte  fpeci* 
mina  l^borum  htterariorum  recentjer  a:  fuis  Religiofis  fcriptorum^ 
pra^ertim  Afceticorum»  qui  Gerfoni  in  fummo  preti6  erant?.  Quod 
autem  convementer  fieri  potuit>  fa&u  incredibile  non  eft. 

G  2  f  84. 

(aj  Vidc  f .  i4f .  (b)  Extarit  Antwcrpis  ^  LovaMif.  (c)  Vidc  Chron.  Windcsli. 

(d)  Vidc  Vitam  Ocrfouii&infra  ^.  «f  o.  &  af  i,'  (c)  Vidc  Pupiuuiaia  aovacdicione 

•     Opcrirti  Gcrioiijl/      *    (0  Vidt  §.  i%u         '  ^ 


jf.  84.  Cum  intra  decenniuffl  Exilii  Gerfoniani  catnporaeribc 
Opufcula  Gerfonis  Alcetica  Kempinanis  fimillima^  quorum  in  ejus 
Operibus  vide  Catalogum  his  annumeranda  videtur  Librorum  de 
de  Imitatione  applicatio  ad  folas  perfira»  foculares  omiffis  rebi» 
ad  Religiofos  pertinentibus  (a).  Id  etiam  non  folimi  poflibiie,  .fed 
etiam  verofimile  ed:,  notitiam  libri  de  Imitatione  prim6  operd  Ger« 
fonis  in  Conciiio  Conilantienfi»  detn  in  locis  fui  exilii,  ac  demum 
pofl  ejus  mortem  in  Concilio  Bafileenfi  ubique  pervagatam  eife. 

|f.  S$.    In  probationem  totius  hucuique  indudti  difcurfus  ante 
omnia  probandum  eft,  Delegatos  Windesheimenles  venilTe  ad  Con- 
cilium  Conilantienfe,  atque  perorante  pro  iis  Gerfone  obtiauiire  ap-^ 
probationem  Inftituti.    Chronicon  Wiadesheimenfe  Li  i.  C,  41, 
fcribit:  „  Anno  14^4.  Concilium  generale  inchoatum  eft  in  Civitate 
^,  Con(lantfenfi ,   quod  duravic  in  annimi  quartum.     Ibi  fuerunc 
^)  quinque  Nationes,  leatica,  Germanica,  Gallica,  I£(panica,  8c 
9,  Anglica,  &  omnium  religk>num  Praslad ,  quarum  erant  plusquam 
-3,  quinquaginta  religionum  &  Ordinum  diverfitates.    Ibi  concordi- 
5^  ter  eleftus  eft  Martinus  V^  qui  Decf eta  Concilii  approbavit  anno 
-,^  H I  ?•  Hujus  Concilii  terhpore  Venerabilis  Pater  nofter  JO AN* 
-,,  NES  VOS  DE  HUESDEN  Prior  in  Windesheim  <;um  magnis 
>,  PatribCis  D.  JOANNE  WAEL  Priore  iVlonaflerii  Qrdinis  noftri 
in  ZWollis,  &  D.  HENRICO  AHUS  Re^ore  Congregationis 
devotorum  (Sericorum  in  Civitate  Moftaftericnfi  ad  idem  perrexic 
y^  Conciliura ,  ubi  difti  Patres  k  Cardinabbiis  &  caeteris  Concilii  Ma- 
j,  joribus  glorios^  funt  fufcepti-   Primum  Prior  de  Zwollis ,  vir  ela^ 
y^  quens  caufam   itineris  cofain  Cardinalibus  magnifice  peroravit* 
„  Deinde  Prior  de  Windesheim  humili  ac  nobili  fiia  verecundia  co- 
,,  ram  tantis  Ecclefifle  Pralatis  Capituli  fui  generalis  caufam  diferto 
^  fermone  expofuit»    Quibus  vifis  &  auditis^  moribusque  fuis  vai« 
.     '       .f  de 

(aj  Dc  hbc  tcRttur  vcifio  Oallica  fadia  a  quocliiin  Aiioiiyaio>  cujus  Opu/culuni  .pnini^a 
cdituAi  cft  ?u]C\ii  1703«  Dcin  ifii.  Tcnio  in  Idionuic  Itahco  Lilccas  17»}.  ac  aooo 
17^4.  tdhfutatuni  i  Viro  pn:ciaro  D.  vU^.nio  VjUccbi  MuiachQ  idilittcaCj  dcaiQuc 
Ucrua  ia  Lin^ua  GalUca  rccu^  fariliil'i;i^«    '* ' 


99 


jirgmnentm  Plff.  ExNaorietatelJbrideMtatimemtioXy:    sf 

^  de  compolitis  diligenter  confideratis  di6H  Domini  Cardinales  in 
j,  ejus  amorem  accenfi  continuo  refponderunt:  Iftifmt  verhl^atres 
»  rrfi^/^,  qaos  dudtm  videre  &  audire  defideravitnus.  Mores  enim 
y^  beati  Mernardi  Abbatis  Claravallenfis  Joanne^  Prior  in  Windes* 
^,  heim  fcmper  &  ubique  circuinferebat.  Ex  illo  tempore 
,,  M ARTINUS  V.  Capitulo  noftro  omnia  Privilegia  confirmavit, 
\^  &  plurima  utilia  conceflit.  D*e  Concilio  rediens  Prior  de  Win- 
^,  de^eim  dLxit  coram  nobis,  quanto  afFe^fcu  cellam  illius  devoti 
,,  Fwtris  Ordinis  Praedicatorum  (/i&f^wi  Sufom)^  qui  borologima" 
^y  terna  fapiefUia  inftindu  Sanfti  Spiritiis  ediderat,  jn  Conftantienfi 
^,  civitate  cum  aliis  devotis  Patribi^is  libenter.viiQtavit^  &  ca^bera 
„  multa  limilia  narravit.,,  Hucufque  Chronicon. 

§.  86.  Ex  hoc  autem  pater,  Windesheimenles  durante  Coa* 
cili6  Conftantis  magnam  contraxiire  familiaritatem  cum  variis  devo- 
tis  religiofis  hiperioris  Germanias,  Gallids»,  .&  Italiae^  ac  proin  ha^ 
•biiiffe  opportunam  occafionem  loquendi  de  recenti  Afcetico  Opufculd 
de  Imtatime.  Ex  hSds  Concilii-  apud  Coletum  &  Fan  der  Hardt  con« 
ftat ,  huic  Concilio  JnterfuilTe  <rum  Abbatibus  Benedidlinis  Wein* 
gartenfem,  Mellicenfem  &c.  &c.  Ettalenfem,  Staingadwfbm^ 
Niderakahenfem ;  Praslatum  Rottenbucheniem ,  Dieffenfem  &c. 

§•  87.  Supereft  probandum ,  prafatos  Windesheimenfes  Con-^ 
(lantias  familiaritatem  contraxifle  cum  JoanDe  Gerfon  Cancellario 
Parifienfi ,  qui  illorum  caufiim  ad verfus  Matbaum  Grabon  in  Conci« 
lio  public^  propugnandam  in  fe  recepit.  Caufa  Windesheimenfium 
contra  Alatbaum  Grabon  in  Concilid  trad):ata  fuit  anno  1417.  die  zo^ 
ar.  -^2. 23.  &  24»  Decembris,  perorante  Gerfone  in  favorem  Win* 
desheimenfium^  Caufa  decifa  contra  Grabonem  anno  1418«  diegi 
/kprili&  Gerjin  autem  a  ConciHd  primiim  difceifit  annd  1418«  dio 
1 7.  Maji.  Itaque  ad  miniraum  per  fex  menfes  Windesheimenfibua 
converfari  licuit  cum  Gerfone^  &  cum  Benediftinis,  qui  Conftan- 
ti»  celcbrarunt  Capitulum  provinciale  arino  1417*  die  17*  Martii^ 
&  1 7 1 8.  die  17.  Januarii* 


.*S4     ^-  8l.  -  90.    Argmmiia  Kmpijio  oppo/ita  dijffhhuntut^ 

• 

§.  88*  SJquis  fcire  ve!it,  in  qua  conftiteric  caufa  Windedhei- 

menfium,  k  Matiueo  Grabon^  &  quibusdam  aliis  impugnata,  refpon- 

deo:  eam  conftitifle  in  fequentibdls  punftis,  i.QuodClericiinconir 

muni  viventes  &  eorum  defcendentes  Windesheiraenfes ,  juxta  in- 

ftiturionera  Gerardi  Magni  &  D.  Florenrii  Daventrienfis,  e  quorfuija 

fkho\k  ipfiifiet  prodierant^  ultra  centum  quinqua^inea  communitates 

partim Clericorum ih communi viventium,  partimvirorumlaicorurt; 

maxim^  parte  Tertiariorura  S.  Francifci,  fua  bona  vel  fuos  laboreg 

in  comraunem  maflam  cdnferentium,  parrim  foeminarum  *  !aic*runi 

ide  labore  fuo"  in  unum  flmul  viventium,  erexerint,  rexerint,,  & 

tanquam  fedktores  vel  fediatrices  peifeftionis  Evangelic»  collauda-i 

verint,  ac  defenderint,  quin  ejusmodi  perfonas  adfliringerenc  ad 

tria  vota  religioft;  quem.inodum  vivendi  ad  formam  D.  Fiorentii 

cum  fuis  Cierids  ipfemet  S.  Laureotius  Juftinianus  fufcepit,  &  pl.u- 

res  alii  zelofi  Clerici  non  folum  per  Italiam,  fed  etiam  per  Hifpaitiam 

lat6  propagarunt.  (a)    2.  Quod  fcholas  publicas  gratmtaspro  in- 

ftitutione  juventutis  tam  in  litteris  ac  fcientiis,  quamin  DoiSkrina 

phriftiana  erexerint  absque  authoritate  publica,  Ponrificia  pr^fertiin. 

g.  Q»od  non  approbaverint  validos  mendicantes;  &  hinc  ij^met 

parrim  ex  bonis  propriis,  partim  ex  labore  fuo,  praefertim  fcriptione 

librorum'  viftum  fibi  comparaverint*    (b)  Has  caufas  accufationis 

exprimit  iplemet  Matbaus  Grabofi  in  Scripto  accufationis  Pap«,  ^ 

Patribus  Concilii  porre6l6  (c)  Primum  Pundlum  Gerion  folide  con- 

futat  in  fuo  Sermone  contra  Matbaum  Grabon  in  SeiTione  publica 

Concilii  habito,  &  in  feparato  Scripto ,  quod  extat  inter  Ada  Coa. 

cM  Sipud  Pan  der  Hardt.    Toit.  III.  fol.  109.  tam  efficaciter,    ut 

Grabon  debuerit  retradare  fub  formula  quae  1.  cc.  &  in  Gerfone  re». 

peritur.  (ji)    Secundum  &  tertium  puhiftum  ipfemet  Martinus  V^ 

con. 

(a)  Videri  poteA  Catalogut  omniua  harufli  Coloniarun  in  DercriptioiK  Ecclcfix  TrafC* 

acnfii  cdita  i  /^  Htmjj^n* 
(b>  Vidcinfira$.  jjo.  ':.  .         , 

(c)  VidcJ.  ifi, 

(d)  Vidc  $.  afi.  ift* 


JrgtmMtm  Vni.  ExNotorietateBri^ImitatiotuimtiofaculiXK  55 

confiitavit,  dutn  Windesheimenfibus  Conftanda  diTceflbris  non  fo- 
liira  Bullam  confirraatoriam  InJiituH  contulit,  fed  etiam  oreteniis 
fpecialiter  commendavit  ulteriorem  inftitutionem  juventutis  in  fcho- 
li$  gratuitis ,  prout  ex  Myrao  &  Leubnitio  conftat.  (a^ 

^-  89-  Secund6  mod6  adjuvare  celerera  promulgationem  libri 
Kerapifiani  poterat  velox  propagatio  Inftituti  Florentiani  &  Win- 
desheimenlis  per  varias  Europae  provincias.     Eam  propagationem 
defcribit  Reverendiflimus  Hugo  Van  Ht^en  Vicarius  Generaiis  Tra* 
je(3enfis  in  fua  Hiftoria  Epifcopatuum  confo^derati  B&lgii  Tom.  IL  fol. 
43.    Ubi  Ciericorum  in  communi  partira  cum  tribus  vorfs  tantiim 
fimplicibus,  partim  dim  votis  religipfis  folennibus  yaventium  fextu. 
plicem  propaginera  refert.   L  Bdgicam^  in  qua  una  ponitur  Daveu- 
triffi  1376,  .HornaB  1407.  Swollis  1393.  SchonhQvi®  1396.  Araers* 
furt  1390.  Delphis  1403.  S.  Mariaein  Sion,  S*  Michaelis  in  Hem 
14x0.  Goudae^  Harlemii  1414.   Gravefande  i^kJ.    Donckam  S. 
Martini,  Leidis,  Goudas  MoniaJium.  Amfterdam,  Sylvaeducis  1423. 
Druisb'urg  1426.    Garidavi  1419.    Antwerpiae  .1433.     Groningae 
1457.  Lovanii  1433,  Bruxellis  1460.  Embrica;  1467.    Uitsajeiftf 
1474.  Noviomagi  1475.  ^&c.     II.  Propago  Cermanica.     Miinfter 
140I*  Tecklenburg  14^2^  Coioniae Ubioriira  1417.  Wefaliae  1435, 
cum  aliis,  IIl.  Propago  Italica^  Venetiis  in  Alga  1404.  Pataviii4o(5** 
Vicentiae  1407.  Verona^  1418-  Bononiae  1419.  Montifilicis  1420^ 
BrixisB  1437.  RomaeinLauro  1463.  &c.  &c.    IV.  Propago  Lujita^ 
nica  &c.  V.  Sicula  &c.'  VI.  Genuenfis  &c.    Ubi  obfervt),  commern 
cia  urbium  maritimarum  Belgii  in  transfufionem  boni  norainis  de  In- 
fticutp  D.  Floreatii  &  Windesheimenfium,  atque  depiis  ejus  libris 
.multura  conferre  potuifTe. 

§.  90.  Quodattinet  Windesheimenfium annua  Colloquia, Ge- 
neralia  Capitula  frequentia;^  transmilTionem  Regularium.,  etiam  Su- 
periorura ,  in  alia  monafteria  pro  eorum  Inftitutione  aut  reformatio* 
ne;  vifitationes  generales^  &  fcholas  publicas^  ad  quas  ^  long^ 

con- 


X%)  Vide  f  ?n« 


•.MM«i*MMii«««MMMMP«««i^NM»MMMaMMMtaMMMM 


S6         S-9I--93-  j4fgmefita  KempiJtQ  oppcjka  dij/olvurttur.       '\ 

confluebaiit  ftudiofi,  vel  quas  invitatione  Principum  erigere  debe- 
bant  in  eorum  Territoriis,  v.  g.  Tubingae  per  Gabrielem  Biel  (a^ 
horum  omnium  frequens  mentio  fit  in  Chronico  fVindesheimenji  Bu- 
fcbii^  &  in  ejus  praeclaro  Opere  de  Reformatiofie  Mofi^JIeriorum ,  & 
in  aliis  Scriptoribus  fynchronis.  Quis  autem  non  videat ;  haec  om- 
nia  lervire  ad  celeriorem  diffufionem  notiriae  de  novis  meiioris  not» 
libriSy  pre&fertim  Afcericis^  quibus  avidiffmie  inhiabant,  atque  ad 
contefferarionem  teflium  de  Authoribus  veris  Librorum  recentium 
(relebrium^  deque  ejusmodi  Librorum  Suppofitione  notoria.  (b)   . 

ARGUMENTUM  IX. 

Ex  Circumftantia  Sxculi  dofti, 

J 

'Jt  uthor  libri  de  Imitatione  fcripfit  faeculo,  quo  fervebant  con- 
r*  certationes  fcholaftic©  de  Trinitntey  de  generibus  & fpeciebui 
L.  I.^TJ.  3.  Ipfemet  etiam  cognovit  plures  Doftores  praemorcuos. 
Hasc  autem  non  conveniunt  Kempifio  necdum  quadragenario ,  qui 
tiullam  unquam  vidit  Academiam,  fed  ex  fchblis  inferioribi^S  Da- 
ventrienfibus  immediate  tranfiit  in  Monafterium  ad  laborem  manua* 
lem  defcribendorum  Codicum. 

§.  92..RESPONSIO.  Daventria,  ubi  Kempifius  ftuduit, 
fasculo  decimo  quinto  erat  ex  celebrioribus  Academiis  Europae,  & 
Kempifius  non  folum  DaventriaB,  ted  etiam  alibi  vidit  complures 
Magiftros  fclentiarum.  Catertim  Author  libri  de  Imitatione^  L.  i. 
C.  3.  non  loquitur  de  Do<ftoribus  Theologi»,  Jed  de  mulierculis  & 
hypocritis  fub  praetextu  fecretioris  de  Trinitate  fcienti»  plebem  ac 
mulierculas  feducentibus ;    nec  non  de  Canonicis  Sacularibus^  in  or- 

dine 


(a)  Vi4p  Nauclcrum  T.  ii.  Geucral.  L.  cum  addttioac  Frj^.  Micolai  Bafclii, 
{y)  Chroa.  VVindciJi«  L.  i.  C.  ]/.  |9f  4Q* 


^t  ad  ohttnendft  offici.9  digntorai  vel  pmg^bra  Magijhrh  arthm 
liberaliuiB^  vel  graduetiam  UcmtiatHs  velDQfforatus  ex  Thfeologia 
veftitis.  Hunc  fenlum  jure  petunt,  illa  verba:  Ubi  funt  illi  Dommi 
&  Magijlriy  qms  bet^  fmifii?  Jam  eorutn  prahendas  alii  pcffident. 
Hic  terminus,  prebenia^  eft  termiiius  correlativus  ad  Canonicatus 
d:CanoDicos  vel  Beneiiciatps  feculares,  quorum  haud  dubie  com- 
plures  nofle  poterat  Daventriae^  ubi  tefte  Hugme  Van  Heujjen  erant 
tres  Ecclefiae  principales,  quarum  una  poftmodiim  a  S.  Pio  V.  ia 
Cathedralem eredla  eft,  &  Academia  celeberrima,  ita  ut  aliquot 
mliia  ftudioforum  numerarentur.  V.  Epijcopatus  Daventrienfis .  foL 
58-  Quid  rairiHn^  fi  Kempifio  mera  fpeculatio  fine  virtute  difplicue- 
rit,  dum  ibi  o^loannis  ftuderet?  Quod  attineteas  perlonas,  quas 
fcandalose  viventes  fub  pra^textu  fublimidris  de  Trinitate  agnitionis 
fimplices  feducebant,  in  Chronico  Windesbeimenfih  i^  C^  3.  fcribitur: 
5,  Per  CLEMENTiNAM,  ^i«^rw^,  ^^  i&^m^ij  reprobantur  BE- 
GUARDI ,  qui  pueri  vel  fratres  lAeri  Spiritus  Q^Xt\)^tX^tX^  vo- 
cantur,  eoquod  fe6lam  hab^ant  cum  oAo.articuIis  multiim  erroneis 
„  ibidemexpreljiis.  PerCLEMENTiNAM  vero:  Cf/w^^^/Z^//;^Jii. 
,,  Tit.  De  religiofis  doniibus^  reprobatur  Status  quarundam  millterum, 
^  quas  quafi  in  mentis  infaniam  perdud:®  de  fumma  Tnnitate,  ac 
9,  de  divina  efientia  difputant  ac  prasdicant,  &  opiniofies  fidei 
,,  contrarias  introducunt,  &  fimplices  in  errores  inducunt,  aliaque 
,,  plura  periculum  animarum  parientia  fub  velamine  landicatis  fa- 
y^  ciunt&c.,,  Hanc  ie&am  videtur  alrquo  modo  Religiofus  quidam 
renovaffe  in  Belgio  tempore  &  in  vicinia  Kempifii.  De  illo  Gerardus  M. 
lcribit ad  amicum ,  pvout  refert  Qfronicon  ff^ndesbs  L.  i.  C.  4.  hoc; 
modo:  ,,  Quidam  Fratef,  BarthoLom«us  nomine,  Terminarius  in 
,,  Campis,  (anaedoftrinae  vdlde  contraria  aulus  eft  praedicare.  -  Tres 
^,  Sermones -fecit  in  Campis  fecundiim  modum  Uherorum- fpirituum 
fy  (^Xtty^^tiHtx)  procedentes,  immo  fepius  nominat  &  exaltat  li» 
,,  beros  Jpiritus  ^  &  praedicat  contra  poenitentiam ,  &  vaditultraom- 
,)  nia  inte-Iigibilia  &  imaginabilia;  &  dicit,  quod  non  facit  ea;  &i 
Eufeb.  Am§rt.  C.  H  Dedu£i.  H  „  in- 


v^      • 


58        §.  91.-  93.    ^^gufmtal^         oppojfHadfJJUvi^ 

,,  intrat  tabernaSj  &  captat  amfcitiismajoriifll,  &' nemrnenj  itactilj^atl' 
„  Nihil  pemitiofius,  quam  altiffima  praedicare,  &  viam  ad  illa  non  do- 
5,  cere  &c. ,,  Hic  Religiolus  Trajefti  tanquam  haereticus  condem- 
natus  eft.  KEMPISIUS  in  Vita G^jr i/ iJ/.  C.  9.  n.  3.  narrat;  quen- 
dam  exOrdine  mendicahtiura ,  pemitioftiin  fermone,  arripuiJQfe  ite^ 
Romam,  ut  viro  Dei  litem  inferret ;  verum  eum  turbatorem-  obiiflfe 
infirmatum  in  via.  Veroilmite  eft,  eum  loqui  de  pr©fat6  Bartholo-! 
mx6y  cum  nulla  amplius  alia  de  eo  occurrat  mentio.  Pronuiti  eft 
proin ,  a  Kempifio  dd  ejusmodi  hypocritas  relpici ,  quod  ipftf  tex* 
tus  innuit  C.  i.  Quidjuvat  tibi  alta  de  Trinitate  dijputarey  fi  careai 
bumilitatey  unde  dijpliceas  1¥initati?  Verofimih^ter  etiam  tefpicerd 
poterat  ad  fcholas  Daventrienfes,  in  quibiis  tanto  concurlu  ftuden-^ 
tium  excolebantur  Philofophia  &  Theologia  Ipeculativai  ut  eorutii 
numerus  ad  plura  miHia  excrefceret.  Ipfemet  Kempifius  in  Vita 
GERARDr  C.  9.  fcribit:  Fecit  plures  Sacra  Theokgia  libros  ^  Scho^ 
laribus  fcrihi.  Praeterea  L.ii.  C.  '2.  teftatur,  qu6d  GKRARDU^, 
qui  ab  initio  plures  praebendas  habuic^  in  ftudid  Parrfienfi  4d  MagP 
ileriuia  promotus  fit.  Et  de  D;  FLORENTIO  in  ejus  Vita  C.  ii 
&  4.  teflatur,  quod  non  Iblum  Pragre  Magiflerium  feu  DoCloratutri 
acceperit,  fed  etiam  Sacra  Theologict  libros^  quos  pra  cateris  fiientiis 
lihentius  legit ,  fii^per  omnes  immdi  fhejauros  charius  dilexerit.  Non  er- 
go  Kempifius  fcientias  Theologicas*  contemnendd ,  fed  fiientia  an^ 
teponendo  charitatem^  ftatim  in  primo  con verfionis  fuce  fervore  mode* 
randum  appetitum  fciendi  effe  duxit.  Viderat  hoc  ipfo  tcmpore  t 
quo  fuum  librum  de  contemptu  omnium  van^ratum  mundi  orfus  eft, 
nempe  circainitium  Concilii  Conftandenfis,  exi/mplum  illuftre  fcien- 
'tiarum  contemjrtiis  in  Monafterio  viCino  Windesh,  f^liim  un3  hori 
diflito,  in  quod  publicus  ProfefTor  Academiaj  Parjfienfis  dillimulatd 
fuo  ftatu  ad  Laicorum  habitum  recipi  poftulavit.  Recepto ,  ciim 
eflet  ignotus,  cuftodia  &  cura  porcorum  injunfta  eft.  Neque  ab 
ifto  humillimo  lervitio  receffit,  poftquani  k  perfona  obfelfa  dctedus 
efti  fed  ad  fuam  inftantem  petitidnem  ufque  in  finem  vitae  fu©  ineo 

•'-»••-  per* 


j^rgufttefitum.  X,  Ex  J^bmni}  Ang^ici  deSS.  S^cmmemo.      59 

pcrmanfit.'  Gum  pcrforra  obf^flk  ipfixm  eernerct,  cum  cachino  ex- 
clamavit:  O  Magifier  .Henrkeymnfic  incejjijlis  ,  quan4o  ws  Pariftis 
jn  Catbedra  legiflis^  Ghrpn*  Wind.  I.  2.  c.  70. 

§,  9S.r  Bx  his  pmnibus  fequitur,  in  libro  u  de  Imit.  c.  1. 2. 3, 
;iil  <;ontiaeri  ^tienum  i  genio  >  nioribus  >  &  circumAantia  cemporum 
Kenfipifii.;    .,      . 

ARGUMENTUM  X. 

Ex  Hymno  AngelicidcS.S.Sacramento. 

•  .  .  .  »  • 

DThomas  jam  fa?culo  XIIL  in  fuo  Hymno  de  SS.  jlltaris  Sacra^ 
•  mento  quapdam  q%  L  de  Imitationc^.  c.  13.  deprompfit,  vidc* 
licet  h»c  verba :  O  quhmfuavis  ejl  Domim  SpirUus  tuusy  qui  ut  duU 
cedifiem  tuam  in  filios  Demonflrares  ^  pane  fuavijjimo  de  coelo  defcendente 
illos  reficere  dignaris.  &c. 

§,  9f  •  RESPONSIO.  h^on  Angelicus  ex  libro  de  Imitation#, 
fed  Author  libri  de  Imitatione  ex  Angelico  hiufit  y  dum  l^um 
jeundem^  qilamvis  non  iisdem  verbjs  reddidit.  Aliunde  ex  libri|$ 
Thomasisindubiisconftati  Kempifium  plenom  eiT^ffrnfis  Sandorum 
Do&orum  anteriorum)  quorum  aflidua  U&iq  &  itcrata  defcriptio 
Windesheimcnfibus  commendataa  Gerardo Magno  ^  cx  ejus  Operi- 
bus  liquet.  Quid  igitur  mirum  aut  infolicum  ^  fi  opportune  eadem 
fenfa  eruftet>  quae  toto  pedore  profunde  imbibcrat?  Gatalogura 
librorUm^  quorum  LediQftera  GERARDUS .  fuis:  commcndavcrat, 
exhibet  ipfe  Kcmpifius  in  ejus  Vita  c.  j  8..  ^^ Radix  fludii  tui y  inquit^ 
&fpeculum  vitajtnt.  i.  Evangelium  Cbrijli.  2.  yita&  Collationes 
Fatrum.  3-  Epijlola  Pauli  &  Canonica^  &  A£lus  Apojlolorum.  4; 
Lihri  devoti ,  ut  Meditatims  Bernardi^  &  Anfehni  Horologium:  De 
Confcientia  Bernardi.  SoUloquia  Augujlini  y  &  conjimiles  lihri.  5.  Zr- 
genda  &  flores  fm^onmh  6.  JnJiruSliones  JPatttm  ad  moresyjkut  D. 

H  2  Gre- 


6o       f.  94.  .  9$.  Jirgimnta^  Kmpijk  opptjUa  dtffolvunkr. 

Gregorii  Pafiorak.    7-  Hhrmlia  Patrm  &  quatuwr  Do&orufn\  quia 
tmtinentur  in  Capitdis  (  Le&ionihus  in  officio  divino^  Ecclefia.  8-  fiu-' 
ditm  &  intelleStus,  Pfalterii  ^c.  comtnenJat  etiam  quctidiahamfpiritua^ 
lem  communionem  ac  meditationem  de  SS.  facramento  pofi  San&us.  &c^ 
Infolitum  >  ac  inaudkum  eft ,  ut  Poetoe  alicui  facro  v.el-  profano  ifi 
rapido  Heliconis  curfu  repente  ha^reat  aqua  ,  nec  nifi  ex  rtvulis  >  zc 
fontibus  obfcUris  terrx  deferta?  >  barbarse^  atque  incognitse  per  rap* 
tum  aut  volatum  pcti  debeat,  donec  denuo  fuo  alacri  impetu  cur- 
rant«    Idem  fieret  >  fi  fbecundum  A(p4inatis  ingenium  ad  pangendos 
facros  Hymnos  promptiflimum  in  medio  veruculum  ex  libello  ncc 
prius  nec  poftea  ultra  centum  annos  cuiquam  cognito ,  eumqiic 
cuivis  attente  confideranti  obvium  >  fuffiirari  debercL  Econtra  Kem« 
pifio  non  eft  quid  infolitum  ,  ut  ex  oificio  divinos  &  Homiliis  Pa- 
trura  officio  diviho  correfipondentibus  fuas  meditationes  aut  fenfji 
pia  defumat.    Sic  in  Opukulo  ^fe  Iribus  Tahernactdis  c.  j.  (umit  ver- 
ficulum  ex  Sequentia  de  S.^pirltU:  O  confolator  optime  ,  dulcis  bcf'- 
fpes  anima ,  dulce  refrigeriwn.    Si  Kempifius  per  quatuordecim  pri:- 
ihosi  fua  fufceptione  annos  intra  duos  menfes  folum  unafii  ex  ejus-» 
TnoSnpirituali  comtnunione  piam  infpirationem  autconfideratioiTem 
fibi  annota(fet>  haberetur  totus  liber  IV.  de  Imitatiohe  divifus  in  H/V 
§.  §.  In  panno  holoferica  nutla  ejus  pars  aliunde  intexta^  fed  ab  ini-- 
tio  contexta  pro^fumitur.    Solis  id  laciniis  propnUm  eft  5  ut  ex  Tofo; 
non  Totisj  ut  ex  laciniis  finc  indicio  uUius  futurae  fumantur.     Hinc 
ipfi  Benediftini  Gallia?  pro  regula  fuppofitionis  veterum  Opufculo* 
rum  refte  fumunt^  fi  incohgtue  intexta  integra  fragmenta  Au»hc>ruiii 
fer6  venientiura  deprehendunt.    Itaque  Regula  Critica  iihmota  per« 
fiftat :  Quidquid  in  fcriptorum  Operibus  amplioribus  ofdinate  ftyla 
sequali  fine  indicio  futtirae  decurrit,  non  praefumitur  aliunde  abla-» 
tum  9  fed  proprio  ingenio  inventum  >   nifi  applicantis  fragmenta 
tnajor  ^»//^f^'/^x  aliundeargumentis  convincendbusprobetur,  quod 
Gerfeniftat.  circa  antiquitatem  lihride  Imitatione  Aquinate  anteriorem 
Acc  ilojige  prasftirerunc>  nec  cificieut  unquacOt    Frsfumptiq  majo- 

rij 


Jrgtmentm  Xt  Ex  Idiotifmis  Miiis.  St 

ris  antiquitatis4inivernni  ftatproToto»  quam  fragmento  ^  pro  panno 
integro  >  quam  pro  lacinia. 

ARGUMENTUM  XL 

£x  Idiotifmis  Italicis. 

Gerfeniftae  coftanfur  probare;  Authorcm  librorum  de  Tmitatioitc 
fuifte  Italum  >  quia  in  liis  libris  reperiuntur  tredecim  Idiotifmi 
Italici,  id  eft^  terniini  folis  Italis  proprii)  aut  certe  magis  familia* 
res.  Ergo  Author  non  fuit  Kempiftus  Germanus.  Idiotifmi  tre- 
decim  quos  Gerfenifta?  allegant  ^  funt  fequentes.  i.  Sentimenttm  2. 
hajjari.  ^.Grofft.  i^putverizare.S.  fententiari.  6.  contentdri.  y.fcientia 
quid  importat ?  %.bmno pajjumatus.  9.  Regratiari.  lo^bomo  mjeientuh 
Jus.  X 1 .  'Pom  te  in  pace.  1 2.  querulofus.  1 3.  gyrare. 

§.  97.  RESPONSIO.  I.  Hi  termini  non  ufurpaittur  familiar^ 
ter  in  Jatino  fermone  a  fcriptoribus  Italis  f«cuIo  decimc^  tertW^^d 
tantum  in  vulgari  idiomate  italico.  Provoco  ad  omnes  fcriptores 
latinos  Jtalos  fa?culo  15.  v.  g.  Innocentium  111  Petrumde  Vineis^y 
Botiaventuram  ^  AqtHnatemy  Egidium  Romanumy  Jacdbumde  Vor^ 
gine.  &c. 

%.  98.  His  ipiiflimi^  terminis  fcatent^^lia  indubitata  opufcula 
Kempini  &  ejus  confratrum  Windesheimenfium^  cujus  rci  poflenc 
adduci  miUe  exempla.     Brgo  hi  termini'  potit^  confiderandi  func 
tanquam  IdiotiStai  familiares  Kempifii  &  Windesheimenfium  >  ' 

quam  Italorumi 

H  j  CAT/fc 


1 


(Fa        /•  96.' 201,    2irgumerita  Kmpijk  (tpp$fita,:diffolmntttr. 

CATALOGUS 

Tcrminorum  Familiarium  ndn  rdlis 

Italis,  fcd  ctiam  Kerhpifio  5c  Wiiwicsfaeimenfibus, 


},  Regratiari 

9>  Regratiari 

9,  Regratiari 

.,>  Rcgratiari  . 

»  Regratiari 

•>5  Regratiabbr 

>>  Regratiabor 
*w  R^ratiajri 

>>  Regratiandum 

»  Regratiando 

#>  Regratiando 
» Itegratiari 

»  Peofare 
»  Penfare 
9>  Penfata 
S>  Penfandum 
'>>  Penfate 
»  Penfa 
»  Penfare 
»  Penfare 
»  Penfat 


Peo,  KEMP*  SerDQ.  i.  p.  ?. 

de  difcipl.  clauft.  c.  r  3 . 
In  Exerc.  fpirit.  d.  a* 
•  ibid.  n.  7«  v 

derecog.prop.infir.  c.  !••* 
Manual.  parvul.  c.  §♦ 
Tibi  OpufcS.demortiG'  . 

Vall.  lil.  c.  rp. 

Ibidemc.a^. 
Hort.  c.  ult. 

Bufchius  Chron.  Wind. 

'        Dyon.CarthuC  Serm.  3. 

Serm,  4. 
Serm.  4.  p.  2. 
Serm.  i.p.  3. 
Serm,  r. 
ibidem 
Serm.  3. 
Serm.  ad  Fratres 
Medit.  I.  p.  2.     ' 
de  difcipl.  clauftn  c.  4. 

»  Pen- 


;,  Penrat 
,5  Pcnfa 

35  Penfa 
Penfat 


)> 


39 


Penfandiun 


^y  Querulofus 

55   (^CPttlofi 

5,  Qucrulofo 
3,  Qucmlor 
,9  QucruIandD 

59  Paflionatuin 

55  Paflionatum 

55  Paffionarus., 

,5  Vili£cat 

5,  Contentaris 

55  Contcntari 

55  Contcntatur 

55  Contentatur 

55  Contcntari 

55  Contentari 

39  Contcntari 

55  ContcntaFi  . 

55  Liccntiatis 

55  Licentiavit 


Argmem.  XI  B^  Jdiai/msJniU^  $3 

KEMP.  Ibid.  c.  s: 
Ibid.c.p. 
Ibid.x.  ir« 

Ibid.  c.  I  j « &  alibi  centies. 

• » 

Dyon.  Carth* 

Hofpit.  c.  y. 

Chron.  c.  }. 

Scrm.  j. 

dehumil.  *.  '• 

Bufchius  Chron,  1.  a.    '^  '- 

Vall.  c.  II. 
Serm.  j .  ad  No vit, 
Serm.  f .  p.  2« 
Hofpit.  c«  f  • 

de  fid.  difpens.  §•  6« 

Hofpit.  c.  4« . 

Eniihir.  Monach.  c.  4. 

Elev.  mcntis.  c.  }• 

Vall.  c,  34# 

Soliloq.  .    ' 

Vita.  Gerardi  c.  1 1,  _ 

Serm  f,&Serm«i.  . 

Soliloq 

Chron»  c«  6^ 

5> 


I' 


/  «1 1  .  * « » 


i        T' 


:i 


*      «.. 


6f)      §,  96  - 10 1  ♦  ''Argtm0ta  ^mpijk  oppo^a  affoLvtmtur. 


9)  Licentiavit       *                     K 

BMP-  Ibid-  c  7^ 

^y  Licentiante 

Ibid.  c.  5« 

99  Indifciplinatum  verb^ 

-  Serm.  4* 

9>  Indifciplinatus 

De  diicipL  c«  i. 

9)  Indifciplinatus    ' 

Exerc  (pirit,  c.  H. 

>^  Difciplinatus 

Chron.  c  8  • 

9,  Difciplinatus 

Bufch. 

M  Badatiq 

Bufch,  Chron.  I.  2; 

1 

M  Baflfu? 

^  in  Vita  Gerardi    , 

»  BafTc 

Chron.  c«  r » 

»  BaiTatiat 

inVitaGerardl 

»  Bafla  ' 

Ibid. 

y  BafTus 

Bufch.  Chron.l  s; 

99  TjroflTus  cibus 

Chron.  c.  4. 

99  GrolTus 

Chron.  Wind.  1.  2. 

99  Groifioribus 

Serm.  4.  deEuch. 

9,  Contrariarc 

Paffim 

9)  Sentimenta 

Serm.  1 2.  p.  i,  %.  j^ 

9>  Sentimentis 

Bufch*  Chron.  1. 2. 

9,  Vilificat 

Ho^r.  c.  j. 

99  Importat 

• 

Hoit.  c  s. 

„  Importat 

Bufch.  ].  2.  Chrbn. 

„  Gira 

Chf  on.  Wind.  L  a. 

f,  Circmxjgirarc 

Ibidem* 

*  * 

• 

/ 

1 

f  p 


^rgumntum  XL  Ex  IMoHjmis  Italicis.  6^ 

f.gp"  ■•»  Ex  difftis  colligitur,ThoaiamKemp.&:WindeshcirretW 
f,-  Ces  fftnHliarifftracuttvocabuIis  prxfatis  3  cx  quo  ipfo  potii^  prof 
,j  Thoma  Kemp.  nafcitur  prsfumptio.  Rariflimunl  enim  prorerri 
,1  poterit  cxcpiplum,  qwodduo  Authores  integris  duobus  Sxculifi 
„  ab  invicem  fejuni5ti;  prout  disjun<iti  fuppOHunturGer/^&  Tbomas 
,,  Kemp.  in  perpctuo  plurimarum  vocum,  minus  alias  ufitararum  «rui 
3,  omniiio  coincidant.  Sicntcnim  fine  exemplo  cft  omnimoda  in- 
„  ter  homincs  vultuumj  linquae,  virtutum,  vitiorum,  affcftuum,per- 
„  feiftionum,  ac  imperfedionum  fimilitudoj  cum  integra-honiinrs 
„  conftitucio,  cordis,  onsque  inflcxio  cx  infinitis  propemodum  na- 
„  fcatur  caufis,  dllpofitionibus  ac  circumflantiis,quarum  rcrum  lunt 
„  conbinationcs  fermeinffnita;;  ita  contingentium  legesvolunt,  ca 
„  omnia  fimiJ  fumpta  non  reperiri  uniformitcr  inter  duos. 

jj".  ioo.  Quam  Icpida  fit  prasfata  Gcrfemftarura  pro  Italicifmis 

praetcnfio  ,  patet  etiam  cx  co  >  quia  iidem  tcrmini  etiam  in  Lexicis 

GalUcis,  Bel^cis,  AngIicanis,&Latinisoccurrunt,  prout  fubjeiftutii 

Schema  monftrat.  TCTmini  autem,  qui  pluribus  nationibus  com-   ^ 

munesfunt,  uninationiproprii,  kwJdiotifmiiWiMS,  ^^ 

efle  non  polfunt. 


Ettfeh.Amort.C.R.DM.  I  SCHE- 


^      §,96-103*   jfr^amefaa  Kmpi/f(f,oppo/fta  Jijjolvuntur» 

SCHEMA  IDIOTISMORUM. 


L«  de  Imitat. 


S€ntifflefltiUQ< 


«MBMIMl 


Gallic^ 


M,  Richelet, 


t^mmm 


X 


Italic^ 


^•^ 


iMMMi 


^M^*. 


Sentimcnr# 
^Ces  Seiitimens  incOQni»  I 
moi-  mfeme^  .\  P.  leDereU  S.y. 
'  -^  nos  Sentimens  ne  (e  mas- 
quenr  jamais  fbus  de  vains 
complimens^  #  ^  •  Motiire  • .  • 
-,  -  gourmander  mes  propres 
Sentimens^  •''»Moli&e  %: 


MV^ 


Scittiipeoto, 


Bafian. 


Oroi&e 


rfMa 


Bas  (humiUs ,  depreflus) 
(La  rivi^re  eft  bafle*  Mot  bas 
mettre  les  armes  bas,  ^ 


■•«N***»! 


Gros.  GroflTe. 
(Groflfc  qualite.  Gros  bien^ 
de  gros  honneursy  de  gros 
plaiurs.  &c.  &c^ 


w 


Bailare, 


*■■  ,$* 


Groflamente^ 


Belgic; 


jfrgmentm  XI  Ex  Idiotifmis  Jtalicis. 

SCHEMA   IDIOTISMORUM. 


Belgic*  Anglic* 
JVIinshx»  Spellroann. 


( 


Latin. 


Bu  Frefne. 


Scntimentum. 
Chron.Corn.  Zantfliet  apudMar- 
ten.to.$.ampl.coll.cbL^9^.  -  - 
proprio  Scntimento  inniti.  &c. 
Tra&.  de  Expugnat.  CP.  ibid.  col. 
79U  hoc  fuit  Sentimcntum 
colymbaira.  Gerfon  de  confol. 
Tbeol.  l.  4*  Sentimentorum  con- 
quifitio  ♦,....  deliramenta  cor- 
dis  fui  proSentimentis  Dei  am- 
plexantes  &c.  &c.  FttaS.Joban. 
Bonvifiito.  ^.Mayp.  ib/.  In- 
format.pro  Canoniz.  S.  Ddpbina 
&  S.  Eleazaris  m.  i  j  6^ .  apud 
ColmA).  de farnil.Simin. p.  fpTJ 


Baf.  abje<5tus.  G.  BaC 
I.Baffo.  RBaxo. 


GroflTc.  T.  Grofl:  B. 
Grok.  G.GroC  I.Grof- 
fo.  H.Grucflfo. 


Baflfare  (deprimere) 
L.^.hiji,.Loffinf.p.  is%  -  -  ad 
levandum  &  baifandum :  Baflfus 
(deprcflTus)  paffim. 


GroflTus. 
CGroflTi  fru^us.    GroflTa  cam- 
pana.   Chron.  Windesh.  Veftes 
humiles  GroflTae^  &  apud  alios 
paffim. 


^ 


L.de 


68      §♦  9^  •  ^^^'    ^fgutnenta  Kmpifio  oppofita  diffhlvuntur. 


mmmmmti^ 


L.  de  Imit. 


I^ulverizarc. 


Sententiari. 


Ponc  te  in  pace. 


Gallic. 


M.  Ricbekt. 


Pulvcrilcr. 
(  Pulvcrifcr  dcs  pcrlcs.   Pulvc- 
rifcr  dcs  drogucs.  &c.  &c.^ 


Ital. 


Scntcncier^ 

(Ce  crimincl  a  6tc  Scntcn- 
cic.) 


Polvcrizarc. 


Scntcntiarc# 


■iF 


ontcntarc. 


Regratiari. 


Contentcr. 
(Contcntcr  fa  paifion>fon  vcn- 
tre)  contcntcz  mon  defir  &c. 
Mdi&e.  La  vcrtu  fc  contcntc 
&c.Defpreaux  &c.&c.&c.&>c. 


i*«aMi 


Regratcr. 
([Vous  cnvcnimcrcz  cctteplaie 
a  force  dc  gratcr^&regrater. . 
.  il  aime  a  regratcr  fur  lcs  mo- 
indrcs  cliofcs. ) 


ImH^ 


Ponc  tibi  in 
pacc. 


Contcntarc. 


Ringratiarc. 


BcU 


jirgmentum  XI  Ex  Motifmis  Italieis. 


<^m' 


Belgic.  Anglic. 


Latin. 


m 


Minshaeus.  Spellmann. 

T6  pulvcratc  or  to  pul- 
verize.  G.  Pulverizer. 
H.  Pulvcrizar.  I.  Pol- 
verizarc. 


Du  Frefne. 


5cntcncc*  T.Scntenz. 
h.  Scntcntie^ 


Pulvcrizare. 
{(2hartaann.  1 9  S2.  apudRymer. 
tom.y.  p.  jf^J.-  -  pulvcrizatas 
cumrolispccia?.  ^  -  -  curia  pe- 
dis  pulverizati.  Chrijlop.  de  S. 
Germano. 


Scntentiarc.  &  Sentcntiari. 
Albertus  Stadens.  an.  1179.  - 
Papa  -  Sentcntiatus  eft,  Statut. 
^ufcior.  MSS.  art.  7.  -  Charta 
an.  1463.  Rigordus  an^  1209. 
Marten.  tom.  8.  col.  3  5j.  &  3 72. 
}&  apud  plures  occurrit^ 


T6  contcnt.G.contcn- 
tcr.  I.  contcntare.  H. 
contentar. 


T6  regratiata.  I.  tUn 
gratiarc.  CalL  Regra- 
cien 


Contcntare.  •     . 

QSynod.  Sodorens,  in  Hybern.  - 
ad  contcntandam  Ecclefiam.) 
Acher.fpicU.tom.e.p.  128-  Ry- 
mer.  tom.  11.  p.  467.  coL  i.  in 
Actis  SS.  Jvlii  tom.  z.  />.  417.  & 
alibi  non  femel. 


Regratiari. 


Acher.  tom.  6.  Spicil.  p.  78.  to. 
7.  p»  257.  Mur^tor.  tom.  6.  coL 
171*  tom.8.  col.  192. tom.  12. 
col.  1 1  cf.  Ryjner.  to.  8.  p.  J77. 
Marten.  tom.  5.  ampl.  collcd. 
lcoL  a4if  tom.  8«  coL  1^4.  in\ 


69 


L.  de 


1 


70       §.  96  -  loa*  j^rgmenta  Kempifw  oppojita  diffolvuntur. 


L.  de  Imit 


Gallic. 


M.  Richelet. 


Gyrare* 


Gircr  ou  Tourncr. 


Homo  paffionatus* 


• 


:icntia  quid  im- 
portat. 


Confcicntiofus* 


Paflionn6. 
(un  homme  paffionn6.  dcsScn- 
timcns  paffionn6s,^  dcs  cxprcf- 
fions  paffionn6cs ,  un  air  paf- 
fionn^.  Cct  hommc  cft  paf- 
fionn6  &c*  &c. 


Itahc. 


■«M* 


Girarc. 


Huomopaffior 
nato. 


Importcr. 
(Ccla  m^importe.  La  chofchii 
importe  extr^mcmcnt. 
Qu'  importe  ? 

Sci^nce. 


Chc  importala 
fcicnza^ 


^mt^mtmm^m^K^t-^mrmmmJ^ 


Qucrulofo. 


Confcientieux  ou  Confientieux. 
CJX  eft  auffi  confcicntieux  &c. 
S  eft  une  fcmme  fors  conficn- 
tieufe.  &c.  &c. 


Querelleux. 
(  Efprit  qucrelleux.  iS*,  Amant- 
Humcur  qucrellcux.  Scaron. 
Roman.  Les  fcmmes  font  plus 

querclleufes^  que  les  hommes^ 


Confcicnzofo. 


Querclofo. 


Bcl- 


•\ 


'^rganwnfum  XI.  Ex  IJktifims  ItaHcis, 


Bclgic.  Anglic. 


■to 


Minshaeus.  Spettmann. 


i«M«i««M*^*a 


lr(/^d«.  i.  e.  in  Gyrum 
CoUigo. 


C,  8c  H,  Palfion«  dtc. 


\    • 


ffnporc.  G.impor- 
tcr.H^importar  &:c.&C4 
Scicnce.  G.Scionce* 
H.  Scicncia.  LScicnza* 
L«  Scicnciar 


Latin^ 


..*«•«  ^hv^^ta 


i)«  Freffie. 


Statut^  VercelL  lib,  j,  p,  yj.  m 
Glojf.  LMnellitm.'^.  Hiftor.Po' 
ris.  &  alibi  paffim. 


Gyrarc. 
in  Sacris  Bibliis  non  (cmcl.  Sic 
Gen.  3  o,  j  !•  Gyra  gregcs.  —  Gi» 
f arc  -  -  Chron.  Sicih  intcr  Anecd. 
Marten.  tonj.  j.  col.  8.  GloJJar^ 
Lat.  GalL  Sangerman^ 


Pafltonatus. 
Inflrum.  an^  1 405^.  apudMarten. 
tom.  7.  amplijf.  colleSf.  col.  9^7* 
4^.0  fuit  cxperfonis  paflionatis. 


Paflim^ 


Conlcionable.G.Con- 
fcienticuxJ.Confcicn- 
tiofb^  Rdebucnacon- 
dencia* 


«MMk< 


Q[uerimoaious, 


Conrcientiofus. 
BernientiCbronicum  apudLeib- 
nitiumtom-  i.Scripror.Bruns- 
wic.  p.44f « 


Querulofus 
Johan.  de  Janua. , .  Epift.  Ju- 
dae.  V.  1«.  Murmuratores  que- 
rulofi.  alii  legunt.  Querelofus, 
&c.  &c» 


r« 


M. 


Mci;. 


7^.      jf-  i®i-  •  tiy..  Argmenta  Kempipo  oppofrta  dijjolvunfur. 

ARGUMENTUM  XII. 

Ex  ManufcriptisCodicibus  anterioribus  Kcmpifio. 

§.   lOI. 

IJxtant  Manufcripta  Exeraplaria  librorum  de.  Tmitatione^  fcripta  an- 
*^  tetempus,  quo  fcribi  poterant  a  Kempilio.  Ejusmodi  Codi- 
ces  Manufcriptos  produxerunt  Gerfeniftoe  pnrtim  Romae  1641.  par- 
tim  Parifiis  1671.  &  1687.  pardm  in  fuis  libris,  videlicet  jironenfem^ 
Padilironenfem  feu  Slujianim^  ac  Mantuamm^  Allatianim^  Bobien- 
fem^  Panmnfem,  Parifienfem^  Gerardimontenfem^  Leodienfemy  duos 
Mellicenfes,  Weingartenfem  ^  Paduanum^  S.  Ulricimmm. 

][.  102.  RESPONSIO.  Plerique  ex  his  Codicibus  fcripti  fue. 
runt  pofl:  annum  i^is*,  quo  Kempifius  hos  libros  compilavjt»  & 
poft  annum  141 6.  quo  tempore  trcs  delegati  Congregationis  Win- 
desheimenfis,  viri  Ofdinis  infignes,  prdd{enim  j^annes  de  Huesden^ 
Prior  in  Monafterio  Windesheim ,  foliim  una  hora  diflito  a  Moftte 
i^  '^gnetis  (^Clauftro  Kempifii)  in  Concilio  Conftanrienfi  compa- 
ru(^jMii^ ,  &  fuam  caufam  contra  quosdam  Mendicantes  pcr  Joannem 
Gerfon^  Cancellarium  Parifienfem,  Windesheimenfium  fervidum 
propugnatorem  folenniter  evicerunt:  Harc  eft  Epocha  oranium 
Manuftriptorum  Codicum  de  Imitatione.  An  Gerfon  anno  1418* 
per  Bavariam,  Auftriam,  ac  dein  Italiam  &  Galliara  integro  decen- 
nio  ob  caufam  Ducis  Aurelianenfis  exul,  non  folum  ipfemet  Suevia?, 
Bavarias,  Auftriaj,  &  aliis  exilii  fui  locis;  ubi  tranfibat  vel  moraba- 
tur,  noritiam  librorum  ^^/w/V^/>wintulerit,  gut  etiamipfemectres 
priores  libros  primo  exilii  anno  pro  fua  &  aliorura  confolatione ,  0- 
miflis  omnibus  textibus  ad  religiofos  pertinentibiis ,  ftatui  mundano- 
rum  hominum  accommadaverit,  ac  propterea  librum  tertium,  De 
ConfoUtione  infcriptum,  primo  loco  pofuerit,  primumvero  in  tertiura 
locuni  fubftituerit,vel  an  Irbros  illos  omnino  in  Gallicum  Idioma  trans  • 
tulerit,  aut  num  ad  imitarionem  parrim  BOETHU  de  Conjolatione 

Philo- 


jirgmefttum  XII.  Ex  MamfcriptisCodklhus  anterioribus  Kmpifh^  73 

J^bilofophia^  partira  prafati  libri  Kerapifiani ,  fuura  praclarum  Opus 

*J)e  Coiifolatione  Tbeologia  primo  anno  exilii  fiii  14 19.  in  oppido  Rar 

thenberg,  tunc  temporis  ad  Bavariara  pertinente,  compofuerit?  De- 

Tiique  an  fuis  Opufailis,  &  fuis  ad  tres  Germanos  Fratres ,  Ordinia 

CcBleftinorum  &  D-,  Benedi6li  Monachos ,  &  ad  Sordres  Moniales, 

Epidolis  excerpta  ex  L.  de  Imit  pofl:  hanc  Epocham  immifcuerit^ 

aliis  divinandum relinquo.    Nunc  autemex ferie  Chronologica Ma-  ' 

nufcriptorum  Codicum  de  Imitarione,  quotquot  annum,  vel  indl- 

cium  charaderifticum  temporis  adfcriptum  gerunt,  me  Epocham  li- 

bri  de  Imitatione  in  anno  141  y.  re6le  conftituiffe,  oftendam. 

D'.  103.  Series  Chronologica  ManufcriptorumCodicumha6ke- 
nus.4  Gerfeniftis  produdlorum,  prout  a  Dupino,  qui  produftioni 
illorum  Parifiis  intererat,  Launoio^  &  ab  ipiismet  Gerfeniftis  variis 
referuntur,  haec  eft: 

1.  MeUicenfis  1421. 

2.  Weingattenns  ann.  1433.  cui  Titulus  de  interna  Confolatione. 

3.  Alius  Codex  Meilicenfis  1434. 

4.  Paduanus  1436. 

5.  S.  Ulridanus  1437* 

6.  Carthufienfium  Colonidnfis  1447* 

7.  AUatianus  1448* 
%.  Parmenfis  i4(55. 
9.  Padolironenfis,  feu  quod  idem  eft,  Slufianus,  feu  Mantuanus 

I47K 
jf^  104.  Nemo  non  videt;  hos  omnes  Codices  pofteriores  efle 

ea,  quam  ftatuimus  Epocha  Kempifiana,  nempe  anno  1415.,  ac 

proin  ex  iis  antiquitatem  anteriorera  Epocha  Kempifiana  nequidem 

probabiliter  oftenditur. 

§.  los-  Itaque  tota  vis  Argumenti  ad  Codicem  Aronenfemy 

Bobienfenij  Parijienfem^    feu,   quod  idem  eft,  Claromntanum ^  & 

G^r^r^i/ww^^^y^w  devolvitur,  Dele6li  Eruditi  Parifienles,  anno  1687* 

die28.  Julii,  DD.  Faure,  du  Cange,  d'HerouvaI,  Baluzius,  & 

£ufeh.  Anm.  C  R.  Mu£f.  K  com- 


V 


f4  ]J.  lou  -  117.    jirgimtenta  Kempijto  oppojita  iiffolvuntiar. 

complures  $lii  viri  in  his  rebus  verfati,  inter  quos  ipiemet  Dupiiius^ 
judicarunc;  duos  Codices,  videlicet  Aronenfm,  &  Bobienfem^ 
annis  trecentis  inferiorem  non  efTe.  Sirmondus  idem  judicium ,  te- 
fte  Dupino,  tulit  de  Codice  Parifienfi,  De  Codice  autem  Gter^r- 
dimofitenji  Monallerii  S.  Adriani  in  Belgio  Hti,  extat  teftimonium  Pe- 
tri  ^lmaert,  Monachi  &  Bibliothecarii  in  prcfato  Monafterio  S,  Ad- 
liani,  a  Notario  exceptum  pro  rei  memoria,  quo  Petrus  jilmaert 
teilatur,  le  in  ultimo  fblio  hujus  Manufcripti  Codicis,  ante  atiquor 
^  annos  excifo,  legiffe  haec  verba :  Hic  tiber  confcriptus  fuit  h  K  Ludo^ 
vico  de  Monte^  qui  obiit  ante-annum  miUeJimum  quadringentefmum.  (z) 

^«  106«  Ad  h^c  teftimonia^  quasfoia  merentur  attentionem  ^ 
refpondeo^  ea  triticfe  expenfanon  poiTe  evehi  ultra  gradum  pruden- 
tis  dubii,  vel  ad  fummum  prudenus  prsefumptionis,  quae  cedere  de- 
beat  morali  cerritudini  in  oppqfitum  demdnftratss.  Quod  gradum 
dubii  vel  pr^fumprionis  non  fuperent,  fic  oflendo. 

§.  107-  De  Codice  Aronenfi  Erudiri  Parifienfes  non  abfolu* 
tum  ac  firmum  tulerunt  judicium ,  eum  nqn  efle  inferiorem  treceiitis 
^nnjgj  fed  rimidum  &  dubiofum.  Termini  enim  illius  judicii^  quos 
Ml^us  in  fua  relarione  aftorum  bis  inculcat,  ita  fonant;  Scriptura 
^non  videtur  inferior  trecentis  annis.  Hox:  termino  videtur  uti  folemus, 
ubi  cerri  non  fumus,  fed  ha^fitando  flexibiles,  in  unam  contradidio- 
sis  partem  inclinamus  judicium«  Itaque  morali  certitudini  Kempi- 
iianse  inferius  k§.  ii$.  ufque  ad  /.  224.  demonflranda?  ex  Codice 
Aronenfi  nilcerti^  fed  nudtmvideri  opponitur.  JHoc  ip(um  autem^ 
utut  tenue,  videri  Eruditorum  exterorum judicid  firm4  &  minimd 
cun6):abundo  Eruditorum  indigenarum  Mediolanenfium  teflimonia 
,  in  caufa  Kempifiana  indifferentium  ^  circa  Manufcripta  tamen  pro* 
pri«  nationis  experriorum  ^jf.  36*  &  37-)  merit6  vindcur.  De  hoc 
,  judicio  MedioIanQnfium  Eruditorum ,  inter  quos  illuflrifrimus  Comes 
de  Sylva,  dum  h©c  fcribo,  eriamnum  vivit.  En!  profero  P.  R.P. 
Cafari)  S.  J«  Provincialis  Mediolanenfis  Provincias,  ad  A.  R«  P.  Ja- 

cobum 

C^l  Rclponrum  ad  hgc  olumup  uAineoiuiB  rcp^uHftfrT^.  1169  ~ 


lUIn*  ieymitaumeitetpt  eS 

1>am(aiu^  mtfiii  -  C.  fcittj 
Vi  l^ifrwir  aic  nS  mnhAKm 
tnic»ris:6i»r  Mf  bKfTlftA 
l«j*»uf«tniot»fynM*rtnttv..f; 
Q«lnm'(Kr4a^  iUumut«nw 
c»T»ritKttt  Simtt  t^riti^ 

^  twr»o  n»  fiittut  ftih  <rt(i|1u/$  otrtuojL 
*Mta'c|Bdt  iKoaxm-Oww^rentmmmiii 
au}  <pftn*fbilS<in^j  SfWfmt^ilt 
«  <t  oiu)  ft^loTopW-  buTd  flj  tolScUcr 
0t»«  nmtate  #r  gtarv)i«nwfit<imttftg  ct 
otal^anitafntct;  (imatc  &M$/<ttIltfili,fiare 

-K  cdfftui  Tcjti4a>«niMO5ir~c0-  >utvtKi^ 
(ntof  <ftMrer«/cc  1  tOif  nurc  ^m(argi£« 
.ci>b«noi«fatijnrc/ctiiuiltti>iretBlln«r 

r*  >ttK  fof^ofcuj  gttnii^  priFrt>«mft4T 


X  Jr.  B^,  OA.  A^v^jO, 


•?/    A 


i. 


^,^-    .  C  -  sjr  r  f^ 

\ 

.     .TfD.:  •firi*     w^i" 

-•*•  «,-  :/>  ^-  jr  ':-. '  • 

r    ♦  ' 

1 


.^./ 


♦       '  ♦    *■  * " 


0 

1 

\\ ,.  0      '• 

• 

• 

< 

>   ■ 

- 

•r 

^^' 

\ 

\ 

- 

• . .    :     . 

"1     : 

* 

• 

1 

« 

• 

( 

-■    .    -» 

,»<>.• 

^ 

• 

•             t 

. 

;•»   ., 

•> 

•  »' 

. 

s         'V.-      ^, 


f  T. 


."* 


*  » 


jibcimtuitM  ?(  ct^tcwpcu  «laiVffKUttg 
mtta£ 

c  pttUifctiiw  fittipnf 
J^c  dMtriiia*Wkttttf  • 
JSc  fntteitia  i^cii^. 
J^cclccfJM  fci|i  n^lplnMV^ . 
Jl^cino«»tiraffMm%. 
Jl^  c  V«Mi  f)jr/^  cUi^  fii^Ni , 
Jt^e  rftn&iji  laanAteiiliAvMe. 

^^^^r    ^^        ^^^^P^^V^V^^^^V      ^^^V^^B^^^^^V     ^^^^^^^B  ^^^^^^^^^  ^"^^F^^^^W 

J^c  ob^MtiA  ct  (ttccimr- 
^  c4iicdftnq;i{iPluttai>}Ha^ 
J^  l^aaitta^/c^rfaji^fiaM. 
J^c><itit«l>t  «bnccteiif. 
4^  ctcni|«iiioibr  *«^h«dif 
J^c  tcwiciara»  ttiiMfi0lNtam 
ji^e  «^  t^wM^tatyfgf. 
J^cl^dftrlui  Htfcctaay  aagy  * 

Ji^c  manaOiai'^^!^* 
^  c  $;e«n»(i/*fcta|i  patra»  • 
%z  ^jccrMCbaircU^' 
Jt^  aattn«  (bttailiaif  crflaiii^ 
J^c  9fteicac  cttt^. 

.^^QMct  ^iiPMncnafte. 
&c  mc^ilaBM  lactflir 
&%  ttKTOO  CTpcaif ^ptcnni^ 


KL7S. 


.,   r/ 


I    * '' 


I.«i 


>l.''.   - 


-     » 


•r' 


•»f 


iir     j 


r: 


JfoL  TS. 


jNcJ|rit  talm]4itVrtf«cmiM  ^S&f]^^% 


etWof  tt  t  nie(ti(/r£nttt<i|  f#ietiti( 
itiagna/ef  t  {cnataUfia  tb  Alo  ct  ttVa/nec 


tetitie- ftcit- 


c^nefhmtio  mttHtbUiitt  dMu  €i^.St  fiiluir 
ecnt  o0t  2ei  nt  ^cik  w^motia  nttL^ 
^enmryno  eenr  tnnnluiit  nccTd^K&^ 
McetuJa:-^  Oeo  gf^:^nien> 


^nU  ^.u-  <xnbriar  i4ft  UW&^c^'(;(^(T(c  •'tnniM 
A^  capT^tna^t  •  £  jimtWratnAtorfici^ 
f)^  tnfVc :  ^re^  te  lcalra  tobula/et  tiotx> 
tertf  ettxire.^^tt^  et^naptop^Uri./ 


i    ^ 


I.X.B^a^,  QA  SojLnr.fiounaimJh-^ftU  M!Mh'i4am0fu 


I.  * 


'.•     ■       )  V  '•  -  •!         -•  •«      ■ 


*  •  •  « 


*  ^\  1. .-.    .\A..  •  >ar».-  l. 


w. 


-   ^ 


'^fgmentm  XIL  Ex  Mamfiriptis  Codkihts  anterioribus  Sjempijio.  75 

cobum  BilTeliuia  Soc.  JEfii,  Provlnciffi  Boics  Procuratorem,  teftes 
licteras. 

Revercnde  io  Chrifto  Patcrl 
P.  c. 

Sero  nimis  humaniilimas  litt«ras  &  R.  V.  8*  Februarii  ad  me  datat 
accepi.  Diu  quippe  Mediolano  abfui,  alibi  detentus  in  Vifita- 
tione  Provinci» ,  prafertira  Collegioruni,  que  in  Ditione  Genuenfi 
fita  funt.  Curavi  tamen,  ut  quamprimirai  AronS  deferretur  exem^ 
plar  controverfum :  ilfiidque  fubjecti  Eruditorum  oculis ,  quos  in 
hac  urbe  noftra  celebriores  novimus.  En  autem  R.  V.  illorum  ju- 
dicium,  in  folio  annexo  fideiiter  expofitum.  Unanimi  fcilicet 
confeniu,  poft  diligens  examen  pronunciant,  exemplar  praefatum 
ahte  annum  1400.  minim6  fuifle  confcriptum.  In  eadem  ferm^  fen- 
tentia  fe  profitetur  efle  P.  Jo.  Baptifta  Mufca  in  CoIIegio  noftro 
Braydenfi  Bibliothecae  Pr«fe<5lus :  eique  libenter  fubfcriptururii  in- 
telligo  P.  Harthzeim,  nunc  temporis,  ni  fallor,  in  Colonienfi  CoV 
legio  Philofophiae  Magiftrum,  qui  fcrtur  exemplar  idem  non  leiu^I, 
nec  perfunftori^  infpexifle ,  dum  tertium  Probationis  annum  in  A- 
ronenfi  Domo  perageret.  Per  h«c  fatisfaftum  iri  fpero  Religiofiffi- 
mis  D.  D.  Canonicis,  quibus  univerfa  noftra  Societas  tantimi  debet, 
abunde  fcilicet  ad  intentura  fore  cenfentur.  Quare  cum  ea ,  qua 
par  eft,  grati  animi  fignificatione  R.  V.  me  devindlum  profiteor, 
ra6que  fl".  ff.  &  precibus  impense  commendo.     . 

R.  V. 

Mediolani  17.  Julii  1726.  Humillimus  in  Chrifto 
Servus  Antonius  Cafatus  i  Soc.  JEfii. 

FOUUM  ANNEXUM  fic  habet.   „  Quod  attinet  ad  Aro- 
„  nenfis  praedidi  vetuftatem ,  fi  fpedtes  tum  ipfiifimam  charaderis 

K »      .  „  for- 


y6    if.  loi.  -  117.    Argwmnta  Kmpijio  eppojha  diffblvuntur. 

^  formam,  tum  interpofitas  paffim  compendiarias  contraftiones  ver- 
5,  borum ,  non  videtur  ante  annum  1400,  fuifle  delcriptus.  Ita  me- 
5,  cum  Eruditiffimi  quique  Nobiles  Viri  ftatuendum  elle  cenfuerunt: 
5,  nominatim  in  tota  hac  rerum  craftatione  peritiffimi  Urbis  noftr» 
,,  Equites  Comes  Antonius  Simonetta  &  Coraes  Silva ;  poftquam 
„  Manufcriptum  ipfum  diligentiffm^,  qua  fuit  ipforum  humanitas, 
5,  perfpexiffent. 

^.  108.  Judicium  Eruditorum  Mediolanenfium  confirmat  in 
ilia  ad  me  Epiftola  Eruditiffimus  P.  Hartzheim  his  verbis : 

Plui  imum  Revcrendc  &  Erudltc  Y>.  Canonicc ! 
P.  C. 

T^xlitteris  ad  Revefcndiflimuffi  D.  Pfiofem  hujatis  Ganodias  fcrip' 
^  tis  intelligo  novura  impugnatorem  Thomas  KetnpCHfis  noftratis 
in  Bavaria  furrexiiTe ,  quem  non  dubito  pr 0  merito  \  te  ^  vif  erudi- 
tiffime,  caftigandum,  ut  qui  crraibem  toties  recoftara  toties  reje- 
ftam  &  ejedlam  recoxerit*  Ego  qu»  anno  1713.  hoc  eft  ante  37* 
aiftciyAronchabitans  vidi,quantum  recordor,  corortiunico :  eadem  ante 
aliquot  annosDomino  Gerardd  Cafteel  populari  meo  communicavi- 

I.  Charafter  libelli  Aron«  affervati  in  i  a-  pergameni,  non  ex- 
cedit  charafterem  faculi  XV.  quo  Typographia  initium  habuit,  ni- 
fifiteo  recentior* 

a.  Nomen  Joannis  Gerfen  nec  in  initio  nec  in  fine  Hbri  primi 
vel  ultimi  apparet  ciim  incipit  vel  explicit,  fed  tantummodo  in  pri-^ 
ma  pagina  libri  quarti  Icgitur  Joannes  Gerfen ,  flcut  nos  alicubi 
infcribimus  nomina  noftra  iis  libria ,  qui  ad  nos  pertinent* 

Hac  funt  ^  quorum  nunc  recordor* 

Dominus  autem  Joannes  Arnoldus  Janfen  Kempenfis,  feculariJ 

Presbyter  &  Reftor  Gymnafii  Kempenlls  (quod  4  Venerabili  Tho- 

ffia  Kempenfi  nomen  habet )  antiquitatum  patriaB  fusB  ftudiofus  fcru- 

.  tacor  hsec  ad  me  fcribit:  Poft  D<  Gerardum  Cafteel  hiftorice  expo-- 

nentem 


jtrgmentm  XII.  Exi  Mamfiriptis  Odicibus  anteriorihds  E^ntpifto.  yy 

fientem  argumeitta  pro  &  contra  Venerab.  Thomam  Kempenfeta 
neminem  npyit  (altem  ex  hac  Germania  iaferiore,  qui  de  hac  lice 
quidquam  fcriplferit. 

3«  In  Archivio  Scabinali  civitads  Kempenfis  extat  extra^his  de 
domo  vendita  aJoanneHemmerkenPresbyteroFratreThomaBHem- 
merken  Cononici  Regularis  tuncNovitii  de  anno  1402.  quem  ex- 
cerpfit. 

Extfadus  cx  Archivio  Scabinorum  Kempcnfi* 
f^crv  Sol^att  ^cmmerf ert  prle^er  Canonich  t)Ott  htn  Reguiierett 

•^  pro  fe  &  Thoma  fuo  fratre  vendidit  &  transportavit  domum 

fuam  gelegen  ju  ^empen  a^  ^xt^f^o^  negft  telenter  meer^and 

1402,  feria  j.  poft  Lamberti. 

De  cultu  aliquo  publico  vel  fpeciali  erga  Ven^  Thomam  de 
Kempis  nulla  hic  notio  neque  mencio.  Hsc  funt  qus  in  prsefentia^ 
rum  occurrant/  utinaui  plura&  certiora  fuggerere  poffem:  cert^  cu- 
pio  caufaa,  quam  veram  &  bonam  puto,  modis  omnibus  fuffiragari^ 
ad  imperia  paratilfimus«  ^ 

R IL  &  C  D- Canonici  ^^ 

Colonie  ad  Rhenum  cbcIccLX.  p.  Decembris. 

Servus  in  Dno* 
Jofephus  Hartzheim  S^  J.  (a)  _ 

K  3  Ego 

(a)  Jttcljciiiin  Crttditoriim  Mcdiolah^fium  ^  P.  Hirtdicmii  CQo£rriitt  in  MaOufcrlptis  tta^ 
lix  ▼crfatiniiiius  P.franc.Ant.  ZACCARIA»  tuthot Hifi^tld UUerdrid  //ii//V4>  qui  Codi- 
ccm  Aroncnfcoi  circa  niediun  fleculi  dccioi  qninti  fcnptum  eirc  judicat*  £n  Eicerptuci 
litterirum  cjuts  <iu^  ad  alium  chiditum  Patrcm  S.  j,  Mediolanum  fcripnty  nobisquc 
Xa.  Suardi  Abbas  S.  Mariz  J^jfConls  coinmunieavit.  Sic  babet:  Godo  d^avcrc  (juefta  oc« 
ea(u>nc  di  fcrvire  V.  It.  e  piu  ne  godo,  pcrche  bo  infieme  ilpiaccre  di  fervire  il  Ch.  P« 
•  Atiiort,  de!  quale  ho  grandiflinna  ftima,  li  Codice  finisce  con  quCfte  Parole  :  fxplicit 
Libct  IV.  5c  ultirous  Abbatis  Joannis  Gerfeti«  in  altri  quattro  luoghi»  ovC  il  Konc  dcll 
Abbate  ritornai  e  lcriiro  o  Gcfen»  o  Geifcn«  non  Gcrfcn»  come  pretcfe  il  Mabillone^- 
Hota  alciiQ)  d^aoQO  non  V  i^  on4f  non  ftprcij  Comc  alcuno  fi  crovii  chc  francamcn-* 


u 


78        §.  WI.  -  107.     ArgumentaKmpiJlo  oppo/tta  dijfolvuntur. 

X^go  Joannes  Frahcifcus  Kraos  in  Regio  Officio  novi  Cenfus  Me- 
^  dioiani  delineator ,  &*3criptor  adnexasScripturaBpagellas,  pa;^ 
pyri  oleo  linitas,  idedque  diaphanas  transtuli ,  &  defumpfi  ex  vetu- 
fto  parvo  Codice  Manuicripto  ^  magnitudinis  difbis  pagellis  «qualfs 
ex  membranis  eformato&  pelle  nigra,  levibiisque  ligneis  tabuli^ 
cooperto  juris  Domus  Probatknis  Arwa  Soc.  Jefu^  fervata  quoad 
potui,  charaifteris  forma,  &  materialitate.  In  fidem.  Hac  die  Sab. 
decima  feptima  Menfis  Januarii  Annl  millefimi  feptingentefimi  iexa^ 
geiimi  primi» 

Ego  Joannes  FVanciicus  Kraus. 

^'os  JolephAntoniusRippafilius  q<i«;  D.FrancifciPort®OrientaUs 
"^^  Parochi®  San6U  Michaelis  in  Mecropolitana  Mediolani  anno- 
rum  quinquaginta  ofto,  &  Domipicus  Caftoldus  q<*«».  Jofeph  pari- 
ter  hujus  Civitatis  Port»  Orientalis  Parochiae  Sandti  Stepfani  majoris 
intus  Mediolani  annorum  quinquaginta  duo,  ambo  publici  periti 
in  arte  fcribendi  hujus  Urbis  fidem  facimus ,  &  atteftamur  Pagellas 
hj^ic  atteftationi  alligatas  filo  ferico  cerulei  Coloris  Sigillo  infrafcriptl 
D.lKotarii  obfignato  in  cera-r^gt>  quam  Hifpanicam  vocant,  ejt 
fupra  defcripto  parvo  Codice  Manufcripto  defumptas ,  &  translcri- 
ptas  a  di<Jlo  D.  Delineatore  Kraus,  &  per  nos  cum  di6to  Originali 
diligenter,  &  ad  amuflim  Collationatas  concordare  tam  quoad  for* 
mam»  materialitatem ,  &  magnitudinem  chara^leris,  abbreviatura* 
rum ,  &  Orthographiae ,  quam  quoad  Colores,  &  Calographiara,  & 
in  omnibus,  &  per  omnia,  prouc  jac^nt,  in  fidem  &c.  de  hac  fup^^,  die 

Sabba- 


tc  i  Priocipi  dt\  XV,  fccolo  ritiri  la  Scritt>ira  del  Codice.  ll  Codice  c  certMmenie 
fcritto  entroal  quiDdiccnmo  fecolo,  c  quefto  e  cio>  che  daiU  Scrictura  puo  Sicar^mente 
didurfi»  ll  rcfto  e  un  indovincllo ,  ma  fc  (1  avrii  ad  avanzarc  qualche  ardita  Concliiet- 
tura,  lo  dirci  pui  roHo  Scritco  vcrfo»  o  dopo  iu  Mr^zi  del  fccolo  XV.  chc  fu  Prineipi 
dd  niedcfimo  kcolo.  Verum  iion  iii  iigcoius  aoiplius  jndicio  alicnoi  poAquam  Mediolano 
obtinui  Excmpiar  primi  6c  ulcimi  fblii  Codicis  AroncnGs,  originali  quoad  formam  ScripturaB 
exadi/Cmc  confornicni  prout  Attcftata  hic  iRferta  monflrant.  i^rovoco  Eruditof  totiusGerma  - 
nis,  Itali«>  ^Galliae,  tn  cx  faeculo  XlV.tpoHint  proferre  Maoufcripta  punduaca  toc 
puaftis.    Si  hoc  non  poilintt  jao^  taadcm  vi^i  quiefcaut. 


jtfgumentm  XII.  Ex  Mamfcriptis  OtdicSm  amerwnius  Kmpijii.  yg 

Sabbatht  decima  feptima  Menfis.Janaaru  Anni;  milleiimi  fepcingen- 
lefimi  fexagefimi  primi. 

Ego  Jofeph  Anconius  Rippa  Pciritus  iit  lupra. 
Ego  Dominicus  Cafloldus  Pericus  iic  fupra. 

Prsmiflas  Subfcriptiones  fadas  'fuifTe,  &  efle  manu  &  Cara(5lere 
refpeftive  referendo  propriis  fuprafcriptorum  Dominorum  Joan« 
nis  Franc.  Kraus  Delineatoris  ht  fupra,  ac  Jofephi  'Antonii  Rippse^ 
&  Dominid  Cafloldi  publicorum  in  arte  fcribendi  Peritorum  in 
hac  Urbe^  quorum  judiciis  plena  adhibetur  in  dies  fides  coram 
quocunque  Judice,  &  tribnnali  me  prs&fente,  &  vidente.  In  fidem 
me  lubicripfi  antepofito  mei  folito  Tabellionatus  Signo,  meiqus 
Sigilli  impref&one  munivi  hac  eadem  die  Sabbachi  decima  feptima 
Menfis  JanUarii  Anni  1761. 

t    Ego  J.  C.  Ant.  Franc.  Virga  fil.  q.  Nob.  D. 
-  J.  C.  &  C.  C.  Faelicis  Hieronymi  Portae  no- 

/T     C^  vaBParochi«SanaiStephaniadNuxigiam 

V*-'*  *^v  Mlni.  pub,  Aplica  Imperlique  Auftwitih 

tibus  de  CoU.  Mlni.  Not.  &  Caufc"».,  vicex 
i>,  D.  Cancellariis  Provincialibus  ExcelL 
Mhii.  Senatus. 

Nos  J.C.  Francifcus  Jgnatius  Longonus,  &  J.  C.  Heinricus  Ap- 
planus.  Ambo  CauC  CoII.  &  Abbates  Nob.  Ven.  CoUegii  dd. 
Noc.  ^  Cauf  Mlni.  fidQm  facimus,  &  accefVamur  SScum  D.  j.  C.  An- 
toniumFrancifcum  Virgam  efTe  pub.  ac  de  <)i6bo  Coll.  Noc.  &  Cauf^ 
ejusque  Inffais,  &  Scriptwis,  fic  ut  fupra  ab  eo  flibfcripris  plenam 
indubiamque  femper  adhibitam  fuiffe,  &  in  dies  adhiberi  fidem,  cam 
in  judkno,  qu^,  excra.  In  quorum  &c.  Mlni.  die  decima  nona  Men- 
iis  Januarii  17^1. 

aC  -N       Cafpar  de  Monte  publ.  Mlni.  Noc.  dijafque 
•  «^ V  Nob-  ^^  Ven.  CoUegii  V.  CanceU. 

1751. 


^o        §.101.-117.  Argumetita  Kmpijto  appojha  difolvmfur, 

1761.  Quello  Giomo  dieci.nove  del  Mefe  di  Genaro, 
Atteftiamo  noi  Sottolcritti  publici  Negozianti  di  quefta  citti 
di  Milano,  qualmente  il  fudetto  fignore  D,  Antonio  Francefco  Verga 
n  e  publico  Notaro  collegiato  di  quefta  citta  di  Milano ,  e  che  alle 
di  lui  Scritture  ed  Inftromenti  co(i  come  retro  dal  raedefimo  firmati 
e  Sottofcritti  fi  da  pienafede  tanto  in  Giudicio,  come  fuori.  E  per 
Fede  &c.  Milano  quefto  med^no,  Giorno  ig.  Genaro  1761. 

Giov.  Santes  Carpano  Giufeppe  Zappa. 

j[.  109.  De  Codlce  Bobienfi,  quem  Eruditi  Parifienfes  quoad 
Scripturam  tefte  Dupino  1.  cc,  §.  7.  V,  leMunufcrit.  «quipararuntcum 
Aronenfi,   idem  eft  judicium.    Bobienfis  enim  Codex;  todem  tejle 
non  miniis  quam  Aronenfis  ex  Italia  Parifium  venit.    Mabilhnius^ 
inquit  DUPINUS  1.  cc.  /.  1,  V.  Et^n,  &  P.  MicM  infuoexltalia 
reditu  attuUrunt  Manufcriptum  yfronenfe  &  Manufcriptum  M&nafterii 
Bobienfis.  -  ScripturaprimiiJS^dMs^miiet^^^ 
ferior  trecentis  annis^  &  fecundiScriptura  ejje  ejusdem  temporis.  Et  ][• 
xV . leManufirit. MStum. Aronenfe &Bobienfe an.  1 687. judicataf ue» 
ru^  trecentorum  annorum:  Scriptura  non  videtur  inferior  trecentis  an^ 
nis.    En !  tota  foliditas  asdificii  Gerfeniani  quiefdt  in  bafi  alicujus 
videtur.    Mihi  videtur^  ipfum  Mabilloniura  odoraiTe  fecretam  putre* 
dinem  hujus  plaufibflis  judicii  Parifienfis,  dum  poft  annum  1687  in 
inftituto  fuo  fecundo  itinere  Italico,  prout  ipferaet  defcribit  (]a)  per 
intcgrum  oftiduum  Aronae  &  Bobii  conftitit,  Codices  hos  exaftcln-: 
fpexit,  &  tamen  non  eft  aufus,  formara  hujus  Scriptur»,   totius  . 
controverfi»,  fi  trecentorura  anncwum  foret,  decifivam,  inferre  luo 
praeclaro  Operi  De  Re  Diplomatica  edita  Parifiis  1 709. ,  Hcet  eidem 
huicOperi  inter  formularia  Scripturarum  faeculi  XIV*  &  XV.  quin- 
que  formularia  librorum  de  Imitatione  minus  decifiva  intulerit,  Quae 
^  caufa  hujus  omiffionis  in  Vifo  tam  attento  ad  decus  fui  Ordinis,  nifi 

pru- 

(a)  In  LibrOf  cui  Tinilut;    MufdMm  U^ihtMmt   e^itum  tnno  1714.  Parifiit  To».  1« 
P»4'  »»1 


Argtarmtum XIL Mantifcriptii  O>dkibu'sant€rioribtis  Kmpifto.    %  f : 

prudeni  mctu5.  'ErU(Ji>os'ItaliV>  ahartimquc  rCgionum  opinativo 

n;/V/frr  Parificnfium  poft  edita  femel  formularia  fcripturarum  farculi 

XlV.  &XV.  tamfacilcnon  accefluros?  Ccrtc>  fi  Mabillonius  judi- 

ciuni7?^^iww  Parifienfium('nifi  fortc  tcrminum  trcccntorum  annorum 

rotuiidc  pro;  indefinito  intra  latitudincm  trium  Sarculorum  fumpfe- 

•rint)^fuffulci!*e  potuilTct  convinccnte  Codids  Aronenfis  &  Bobicnfis 

formifla>  nec  cortgrctatSo  S*  Mauri,  nec  GaUia ,  pro  incifionc  in 

tabulas  publicas  ajrc^s^  Dfplomatario  Mafiilloniano>*aut  cjus  fup* 

plcmcnto  >   vel  ccrte   novilnmo  duorum  Bencdiftinorura  Operi: 

NdHveau  'liraiti  de  Diplomatique  par  deitx  ReUgieujes  Btnedi6tins  ^  i 

Paris ;  uni  al teriye  huijiano  -  aureo  peperciffet.  •  ^ 

'  ^.  M  o.  Supereft  &  alia* ratit>  dubitandi  dc  firmitate  animorum 
in  Eruditis  Parifienfibus.  Dupinus  enim  1.  cc,  ^.  r*  V.  Enfin  les.  to* 
ftatufr  y  etiam  fe  fuiflfc  aflumptum  in  numerum  Cenforum  ;  &  tameni 
in  ffnc  fua?  Diflertationis  jf  i  jr*  V .  Septiement .  aflferit  >  Gerfonem  Can* 
tellarium  majiis  jus  hiabcre  ad  Kbrum  de  Itnifatione  quam  Gerfcnem 
'Benedi<amum'&  Kcmpifium  j  ijoc  cnim^fcribere  non  potuiflct  >  fi 
ipfecumallisconccnibribusanno  i6%y.  vere  ac  firmiter  judicaflgl!^ 
Codicem  Aronenfeni  trc<ientis  annis  intcriorem  non  efle,  GERSON 
enimj  natus  anno  136?.  amio  i  J87.  aetatis  fuaer  duntaxat  annum  vi^ 
;efimum  quartum  actigitjetiamnum  inStudiis  occupatus,  quo  anno 
►accalaureaciifn  fiifcepic  >  quo  tcYnpare  nec  Dnpmm  nec  quisquam 
alius  illi  hunc  librum  tribuerct.  Idem  in  fiiie  V.  apres  fic  conclu- 
dit :  Quilihet  horum  trium  (Gerfon>  Kempifius,  Gerfen)  confervat 
fu^m  prohabilitatem.  Ero^o  juxt^  Dapinum  Sc  ^lios  Goncenfores  Pari- 
fienfes  ctiam  probabile  eft  >  Codicem  Aronenfcm&Bobienfem  non 
cflc  trecentorum  annorum,  ac  proin  ejus  probabilitatem  meram  ce- 
dere  dcbere  morali  certitudini  Kcmpilianae  demonftrataf.. 

jj".  I  !!•  Tertius  Codex  eft  Gerardimontenjis  quem  in  ultimo  fo- 
lio  libri  qui5piam  Anonimus  ance  annum  [400.  lcriptum  efle  tefta- 
tur.  Hic  //^^r>.irtduit  ille  Anonybius>  confcriptus  fuit  d  F.  Ludovi- 
co  de  Monte,  qutobikante  anrBim  miUeJimtm  quadriugente/imum. 

Eufeb.  Amort.  C.  R.Dedu£f.  L  §.  J  i  a. 


8i    jf»  10 1  i  - 1 17.    ArgumetHa  Kem^fio  ^po^a  4ifQlvuvti(r.^ 

§.112,  RESpONSIO.  Hanc  adnotacionem  ultimo  folio  adfcri- 
ptamfalli  aut  fallere  certum  efi.  In  eodem  enim  Codice  poft  librum 
de  Imitatione  9  acproin  immediate  ante  iilam  Notam  fcriptus  c(t 
eodem  cbara(^ere  9  eodem  atramento  5  eadem  manu  y  indubitatus 
Trailatus  Kempifii  de  DifcipUna  Qaujlralium^^  Itaque  Adnotationcflfi 
neceflc  eft  aut  falli  aut  fallere.  Hinc  DUPINUS  huic  Codici  au- 
thoritatis  omnino  nihil)  MABILLONIUS  autcm  parum  tribuiL  DU- 
PINUS  L  cc.  §-7.  V*  On  alleguCy  fic  fcribit :  „  Allegatur  etiam  MS. 
5,  Codex  Anonymus  Abbatia?  Gecardimontenfis.  -•*  At  cum  nefcia- 
9^  tur)  ^'f ^  id  fuerir  annotatum  9  wcquo  tempore ^  &  aliunde  ron-- 
'59  tineat  ifte  Codex  librtim  Thoma?  a  Kempis  de  Difciplina  ClaU" 
,5  ftrali  j  fruftra  adduceretur  ad  oft^dendum  9  librUni  de  Imita- 
,V  tione  Chrifti  Thomi  antiquiorena  efTe.  "  Ita  DUPINUS*  MA^ 
BJLLONIUS  ^utem  in  fuo  Opere  ^  Sa  Dipimatica  fol.  372.  de 
Codice  Gerardimontenfi  loquens  fic  fcribit :  ^  Tamet;fi  unus  k  Cq> 
^  nobitis  Gerardimontenfis  Monafterii  in  Hannonia  Sande  jurat>  iri 
0)  ultimo  folio  vacuo  quod  excifum  eft  9  fcriptum  fuiiTc;  fcribo?  no^ 
4^men  5  nempe  Ludovici  de  Monfe,  qtiem  ante  apnum  ^C^CC. 
j^bbiiffe  teftatur  9  alii  oculis  fuis  ex  fpccimine  dijudiceot^  ^«  H^c 
provide  lcribit  Mahillonius.  Quamvis  enim  jpfe  fcripturam  Gcrardi- 
morttenfem  inter  formularia  ad  Safculum  XIV-  ^  XV.  indiffercntia 
ponat  9  habemus  tamen  inter  MaQufcriptos  Codices  Bi^Uothecae 
noftra^  Pollinganae  Manufcriptum  Exeraplar  Sermonm  Jaannis  Vtn- 
cellenfis  Decretorum  Do&oris  eleganti  charaftere,  J^enna  in  Auftria 
per  Notarium  Publicum  depretio  exaratum  anno  144^«  Manufcripro 
prsefato  Gerardimontenfi  fimil)imum>  quod  exhibere^  &  cum  Gcrr 
ardimont^nfi  conferre  conferrc  parati  fujnu^*  . 

§.  113.  Reftat  Codex  Claromontmus  (cn  Parifienfis ,  quena  JP;, 
Sirmondus  Kempifio  antiquiorem  judicat. 

§114.  RESPONSIO.  Hunc  ipfum^Todicem  Naudseus,  P.  Pr- 
tavius,  &P.  Theophilus  Raynapdus  judicarunt  longe  recfntiorem» 
Quis  pentior  in  dijudicandis  Manufcriptis  Sa^culi  XIV^  &  XV^  Sir-- 

.  .^  roondus 


jirgumntmXIl  Ex  Manafcriptis  Codicibas  antertorihui  Kempi/to.  8  j' 

mondus'^  an  Nduda^us?:  ^etdvms^-R^ynaudus  ?  Quibtis  potior  de- 
betur  fides  aut  veritatis  pra^fumptio )  uni^  an  tribus  ?  Ccrte  Gerfeni- 
ftae  non  funt  aufi  hunc  Codicem  proferrc  coram  Eruditis  Parificnfi- 
bus.^ 

§*  1 1  y.  Verum  quid  opus  alienis  teftimonits  ?  Ipfemet  P.  Sir- 
moadus  in  fuk  ad  P.  Hefenum  annb  1 548.  29-  Au^.  EpiAola  ^  fate- 
tur»  hoc  fuum  judicium  firmum  non  efie^  (ed  ilkid  racite  falh  ppfle. 
Quoniam^  inqutt,!;»  veterum  codicim  atate  falli  proclive  eft^  &  An 
nova  luciibratione j  qua  Colonia  nmc  cuditttrQfuit  Rosweidus  rcdivi- 
vus)  ertmt  fortajffe ^  qu^  perfuadeant.  Idjieveniet ,  nm  repugnahoy 
nec  gravath  feram  y  ab  errore  me  deduci;  grati^mque  iis  babebinmsy  qui 
veritatem ,  tpiam  unam  optamus ,  ojletiderinj. 

Itaque  ex  omnibus  hucusque  deduftis  fequitur>  a^tatem  eoruni 
M.S.  Codicum,  qui  a  Gerfeniitis  producuntur^  dubiam  efie.  Dubia 
autcm)  &  pr^fumptionesinccrtascederemoraJicertitudinidcmon^ 
ftratae  fana  Cd^ica  jubet.  r§.  17*) 

§.j  16.  Reftat)  ut  reipondeam  ad  tcAinsonium  F«  Ludovici  de 
monte  §.  i  o^.  allegatum.  Ad  monllraridaixi  incertitudincm  hujus 
teflimonii  fufficeret  refponfio  Dupini^.  quod  ignoretur^  quis  iflrcLt^ 
dovicus  fuerit  ?  aut  quo  terapore  vixcrit?  Quam  facile  enim  circa 
tcftimonia  cjusmodi  erretur ,  monftrat  exeitipium  Mabillonii  y  qui 
judicabat ,  Hehricum  .Calkar  mortuum  ^ffe  anno  1408.9  de  quo  ta- 
men  certura  cft»  cum  primum  obiiife  anno  i44Soprout§.  24f# 
oftendo?  an  non  etiam  ifte  tcftis  numerum  A8*legcre  potuitpro 
0!$  ?  Aliud  crroris  excmphim  expertus  fum  in  RR™?  Fontamno,  qui 
Romx  fpargcbat ;  fe  Venetiis  ad  S.  Gcorgiutti  in  Alga  vidifie  Exem^ 
plar  de  Imitatione  antiquius  Kcmpifio^quo  &  D.  Laurentius  Jufti- 
nianUs  ufus  cflct;  ipfum  proptcrca  inyifi^atquC)  niim  rcsita  fe  ha-* 
berct)  intcrrogavi.  Poftquam  fuas  Chartas^  in  quibus  res  memo- 
raru  dignas,  afealiquando  vifas,  annotaverat>  mihi  humaniffime 
prdtuht,  cias'lcgi>  vidique.  Codicem  ab  ipfomct  Fontanino  a^atc 
D.  Laurentii  Juftiniani  >  quem  conftat  >  cum.  fuis  Canonicis  aifump- 

L  a  fiflc 


1 

^4    §♦  1 1 7  - 1 1*9*    Argtamta  Ketnpijio  opp6jHa  dtffoli^mfur, 

fifTe  Inftitutum  Gcrafdi  M.  &  D*  Florentii  Daventricnfo,  &  primum 
obiifJe  anno  145^.  antiquiorcm  efTej  non  fuifle  annotatum.  Pro 
inajori  ccrtitudirje  volebam  ip.fum  Codicem  ad  S.  Gcorgium  in  Al- 
ga  infpiccre  anno  1736*  fcd  deprehendi,  totum  CoUcgium pratcr- 
cubicuium  D.  LaQrcntii  flammis  vaftatum)  totamquelnfulam  cum 
vaftato  Collegio  Carmclicis  traditam  fuifte.  Ha?c>  inquam,  fiert* 
pptuifle  confimilitcr ,  rcfpondcre  poflem ,  verum  fuflSciat  rcfpoiifio 
JDupinij  qui  in  fua  DiJJertatione  dc  Caufa  Kempenfi%.  7.  convinccn-. 
tcr  probat,  in  tcftimonioj  nunc>ut  Gcrfcniftae  pra^tcnctunt  3  dcper^ 
dito,  latcre  crrorem,  ftut  fraudem#  Crnnj  inquit,  nefciatur,  d  qu0 
idfuerit  annotatum^  nee  quo  tempore  ,  &  alitmde  ille  Codex  Ubrum  Tlnh 
ina  hKempis  DE  DISCIPLINA  CLAUSTRI  contineat  ^frufira  addu^^ 
ceretur  ad  ofiendendum  Librum  de^^lfniiatiQne  Tboma  antiquiorem^ 
ejje.  .   .  X 

ARGUMENTUM    XIII. 

Ex  Tci):iimonio  Trithcmii. 

%*  117' 

T^rithemias  in  ppcr^  dc  Viris  Jlliiftrit^^         Ordinis  B^ncdi^ini 
•*  anno  14^5*.  fcribil':  Qucm  (librum  d^  Imitajionc)  ante  fnultos 
annos  feniores  nofiri  fuosferunt  legijje  feniores.    Ergo  libcr  idc  Imita^ 
tione  jam  crat  cognitus  initio  SkcuU  XV^ 

§.  118.  RESPONSIO.  In  Seniorum  numcrum  apud  religiofo* 
refcrri  folcnt^  qui  exadis  in  Ordinc  poft  profcflrioncm  quinquagima: 
annis  honorcs  Jubilaeos  fuere  affecuti  >  in  quorum  gradum  etiam 
ipfus  jam  antc  annum  Dco  Servant,e  pcrvcni.  Quid ,  ii  Juniorum 
mcorum  confratrum  felicioris  a  Patre  lununum  doni  quispiam  pofl: 
niultos  ( V.  g.  vicennos  annos^  fcnbat:  ante  mdtos  amios  Scniorcs 
noftri  tcftabantur  9  ipforum  Seniorcs  mulra  narrafTc^  yidiffc)  aclc^ 
giffe  a^>  fcripta,  ac  typis  publiqatCa  de  bcllcf  fuccc^oni$  Hifpano--. 

'  •    .    ^  Auftri- 


jdrgmnentum  XTIL  Ex  Thfimomo  THthemiL         ^   ^    t<t 

AuftriacO)  dc  Conccrtatione  litteraria  Monaccnfi  inter  affertoresfis 
inficiatores  neceilitatis  conpi^endi  cum  facramento  poenitenciai 
motaiD  dilc^ionis  in  Deum ,  de  Neoterica?  Phtlofophiae  placitis  &c# 
an  proptcrea  illa  tcdandi  formula  periodum  annorum  feptuagima 
annis  majorem  rcquiret  ?  Certe  non«  Ipfus  fati^  recordor ,  quoi 
ante  quinquaginta  annos  Seniorcs  noilii  libros  in  re  afcetica  aut; 
philoiophica  novellos  commcndaverint.  Ponamus  ergO)  Trithe- 
mium)  qui  obiit  primiim  anno  1519*  jam  anno  1 49  5  ^  Operi  fuo 
J)e  ffirls^  lliufiribt^s  9  ultimam :  impreffiffc  manum  9  quid  fcquitur? 
fubtrafta  feptuaginta  annorum  periodo  rebianct  annus  1425.^^0. 
jani  extabant  copiplura  libri  dcImitati.oneExemplaria  Anonima.  v.  g. 
Melliccnfc,  Weingartenfc,  Kirchamenfe»  &c.  tilonea  pafccndi  fua  no- 
vitate  fandam  Orexin  Seniorum  Spanhcimenfiun).  Scd  quid  opus 
calculO)  dum  ex:  ipfo  Thoma  Kempenfi  iterum  habemus  convincens 
cxemplum,  In  Sermone  feptimo  ad  Kovitios  part.  2.  n.  7.  fcribit: 
Novi  fenem  fratrem  ^  qui  in  juvenH^e  faa  Semorum  verba  valde  libenter, 
at^d^it.  Seniorum  vcrba  libenter  fe  audiife 9  &  Scniof um^^ScriptA^ 
legiffe  Senex  ieptuagenarius  defcipfo  affirmare  pocdft.  £qgo  ide^ 
dc  aliis  fcnibus  feptuagenariis  rcfcrre  poteft^       ..  x^^^ 

§.  119.  Hactenus  vidimusj  Trithcmium  Kem^ifio  non  idver-*. 
lari)  niinc  quantopere  Gerfeni  faveac^  confidcrdmus.  -  Tradat  de 
Scrip toribus  Ecclefiallicis  folcrtiffimc  3c  hoc  juflTu  ac  Dccreto  gene^: 
ralis  Capituli  Benedi^tini  Hirfaugienfis  i  non  pra?tcrit  Authorcm  li- 
bri  dc .  Imitationc*  i^rofundum  illi  di^  Gcrfene  filcntium  Tratftatr 
prfieterca  cx  inftituto  dc  Viris  JUuftribus  fui  Ordinis*  Nullu&  deaao 
Gcrfeni  Benedi<5tino  locus*  .Recenfct  praeclara  Gerfonis  Opcra> 
Gcrfenis  nulla.  Qnx  caufa  tanj  conftantis  filentii^  Anlegit,  vcl  ia.*t, 
audiit  quidquam  de  Joanne  Gerfen  VercelJcnfi  Betiedi^Hno  Ab- 
batc  9  tanquam  Authore  libri  dc  Imitationc  ^  &  tamcn  fine  uUa 
mcntionC)  aut  motione  faltem.dubii  filuit?  Moraliter  ccrtum  cft^ 
Trjthemio  nil  inoluifTc  dc  ejusmqdi  Gcrfcnc  I;talo^  Intotaenim 
Scrie.  cafuum  confimihunpi  inauditum  eft>  Scripcoreni  Beii£di<^« 

L  i  num 


>v 


\ 

r 


8^       §•  I20.  -  l*5,  Argimerita  Kmpijiooppojkadiffiilmntur. 

nufD  V.  g.  D.  Acberium^  Martemium^  San  -  Martbams  ^  MabUhnium^ 
Qrfiumy  BuceUmmy  Rampeldm^  Pezks^  Calmetum^  Legipontium  &c. 
lcienter,  oblata  opportuna  occafione ,  nuUo  motiyo  recrahente,  ubi 
©entio  exciperetur  omnium  Eruditorum  applaufu^  filuiffe  de  fuorura 
laudibus  ^jf^  19,);  Si  autem  Trithemius  de  prsfato.  Gerfene  prorfu^ 
nihil  lcivit,  fequitur,  per  trfecentos  annos  ab  anno  lary.  ufque 
ad  annum  15 19.  quo  Trithemius  obiit,  defuiife  conteirerationera 
teftium,  defuifle  famam  permanentem ,  defuiffe  exemplaria  co«va. 
Ergo  etiam  moraliter  certum  eft,  ilium  vel  nunquam  extitiire,  vel 
cert^  authorem  libfi  de  Imitatione  non  fuiffe  (^.  1 1.  41.). 

ARGUMENTUM  XIV. 

Ex  Authographis  Kcimpifianis  &  ex  Jure  Gerfonis  , 

oppofito. 

§.    120. 

/^ertumeft,  extare  duo  authographa  Kempifii^  etiamnum  Ant-» 
^  wetpiae  &Lovami  alTervata,*  quorum  priori  eft  fubfcriptio:  ^- 
'^*  fmh'  &  completus  anno  Domini  i^i.  per  manus  Fratris  Tboma  Kem-^ 
penfis  m  Monte  S.  ^gnetis  prope  Zwollis.  Jam  vero  h©c  fubicriptionis 
formula  propria  eft  potius  Copiftarum,  quam  Authorum.  Accedit, 
nuUum  extare  Manufcriptum  Codicem  libri^de  Imitationeanteriorem 
anho  1441.,  qui  prarferat  nomenThomas  Kempenfis  omnes  enim 
Codices  anteriores  anno  1441.,  quotquot  non  funt  anonymi,  refe- 
runtpro  Authore  Gerfenem  vei  Gerfonem.  Ergo  verofimile  eft, 
unic^  authographum  Kempifianum  male  intelled^um  dedifie  anfam 
uni verfali  errori ,  Kempifium  libri  authorem  efle. 

jf.  lai.  RESPONSIO.  In  hoc  argumento  contineri  plura  par- 
tim  falfa,  partim  improbabilia.  ^Rmfalfum  eji  i.  nullum  ante  an- 
num  1441.  reperiri  librorum  de  Imitatione  Exemplar,  prbut  erronefe 
i)«/)/«f/x  (upponit,  qu6d  Thomam  Kempenfem  referat^  Refertenim' 
illum  Codfex-Kirchemianus  I425.,  Auguftanus  adS.  Crucem  1440. 

FaU 


ArgumentumXlV.  Ex  :^futb9grapbisKmpiJtams&ex^e&c.    87 

JFalJim  efi  2.  illam  forraulam,,  Jinitus  &  cmpletus  &c.  referre  ioluia 
cmpilatorem.  Nam  Thomas  K.  etiam  in  aliis  fuis  indubicatis  operir 
bus  utitur  hac  ipfa  fubfcriptionis  formula.  (a)  Icaque  manifeflum  eft^ 
ea  formula,  tanquara  indifFerente  in  duplicem  fenfum,  nec  affirmari 
xieque  negari  fubfcriptum  effe  libri  authorem.  3 .  Prorsiis  imprijbabh 
U  eft,  Bf^cbium,  Hermannm^  Tritbemium^  Martetiium^  Guntberum^ 
Zeinermy  Danbaujerum^  Jodocim  Badium^  &  alios  fynchronos  Kem** 
pifiQ  tefles  pocuilTe  effe  cam  flolidos,  ut  eSformuIa  notorie  pror- 
siis  indifferente ,  &  quam  plerique  nequidem  viderant,  induceren- 
tur ,  ad  afferendum  Kempifio  nonagenario  coaetaneo  librum  tam  ce« 
lebrem  4.  hnprobahile  efl,  in  uUo  Manufcripto  ffeculi  dfecimi  quincii 
ad  quod  omnia  Manufcripta  hbri  de  Imitatione  referenda  effe,  fupe* 
rius  (§.  103.)  oftendi,  Gerfenis  nomine  incelligi  aliam  perfonam^ 
quam  Gerfonem  Cancellariura  Parifienfera.  Id  enim  inprimis  Epi- 
taphium  Gerfonis  monflrac  relatum  in  Codice  Padolironenfi ,  ubi 
non  Gerfon ,  fed  Gerfen  legitur.  Idem  patet  ex  infigni  Manufcri- 
pto  Codice  Bibliothec©  Guelferbytan»,  quem  defcribit  V,  C^  &  Ori- 
ginuni  Guelficarum  Editor  erudiciJIimus  D.  Chrifl.  Ludovicus  Schei 
dius  in  daca  ad  me  Epiflola,  .qus  fic  habet« 

Viro  fumme  Venerabili  Domino 

Eufebio  Amort  Canonico  Regulari 

Ordinis  S,  Auguflini  &  Monaflerii 

Pollingenfis  Bibliochecario  &c. 

S.  P.  D. 

Chriflianus  Ludovicus  Scheidius. 

99    A  ccepifli  procul  dubio  litteras.meas,  quas  de  IX.  Menfis  pras-i 

^  „  teriti  ad  Te  dedi,  fteriles  quidera,   neque  exfpeftationi. 

^  tuae  fatisfacientes,  tales  tamen  quales  fcribere  potui.      Incereai 

,,  temporis  etiam  exaliis  amicis  quaefivi,  fi  quod  forte  Manufcriptum 

,,  exeniplar  aurei  de  Imitatione  Cbrijli  libelli  apud  eos  lateat  ?  Et  in 

Augu^ 

(f;  ]n  Codcm   iCbdicc  fCcmpiAt  authographo  continuo  Ordinc  rcpcriunrur  alia  cjusdcni 
Opufcula  iodubia  paritcr  auchographa  codcm  charadcrc« 


S8      if.  120.  •  ia5*  Afgumtnta  Kempijt^  oppoftta  dtffolvuntur.  • 

^  Augufta  Bibliotheca  Guelferbytana  duos  fervari  Codices  comperi\ 
^  inemhraneum  akerum>  altcrum  chartaceum.  Priorem  pofledit 
^,  quondam  Marquardus  Gudius^  vir  omnis  politioris  erudrtionis 
5,  laude  infignis,  eflque  is  formas  roinoris,  quam  oftavam  appellanti 
>,  quem  uc  penitiis  cognofcas,  verbis  dodiflimi  Meynii,  qui  in  ea* 
55  demBibliotheca  Secretarii  munere  fungitur,  defcribara.  Me^n^ 
irma^  inquitis,  ejl  tenuior  &  elegans  Utterarum  pi&ura;  utrumqiie 
in  Codicibus  Jaculi  XK  frequenter  obvium.  Sunt  autem  membrand  inter^ 
mxta  papyri  folia^tali  fervato  ordine^  ut  dm  folia  membranacea  exci- 
fiantur  quatuor  chartaceis.  Initium  Opufculi  facit  index  Ubrorum  *<S? 
pipitmh^  qtitB  in  eo  continentur.^  Coiitiftet  autem  LlBllOS  IV.  Prhn 
infcriptio  eft:  INCIPIT  LIBER  D£  IMITATIONE  CHRISTl  ET 
PONTEMPTU  MDNDI OMNIUMQUE  EJUS  VANJTA1  UM. 
Capita  numerantur  XXF.  quorum  ultimwn  agit  de  ferventi  einendatione 
totius.vitae:  Libri  IL  rubrum  eft:  Incipit  liber  de  interna  cmverfationi^ 
isque  XIL  Capitibus  abfolvitur^  quorum  ultimum  de  regia  via  fanBk  cru^ 
€is.  Froffti  libri  fll.  f>;/rn/^r//W7;  INCIP4T  LIBEK  TERTiUS' DE 
INTERNA  CONSOLATIONE,  Capita  ijle  LIX.  cmpkmtur, 
^  qtforwn  ultimum  rubrum  habet^  quod  omnisfpes  &  fiducia  injolo  Deo  eji 
facienda  (ita  correCtum^  cum  librarius  ex  ofcitantia  fcripferat  fngienda 
LibrilK  Tttuks  eji:  INCIPIT  LIBER  QUARTUS  DE  DEVO- 
TA  EXHORTATIONE  AD  SACRAM  CORPORIS  CHRISTI 
COMMUNIONEM.  Capitabic'  cmparent  XI^IIL  qmrmn  ultimum 
argumentam  prafixum  babet,  qubdhomo  nonjit  cwiofus  fcrutator  Sacra- 
menti.  Tituli  capitum  omnes  minio  fcripti^  prima  verl  cujusvis  Capitis  lit- 
Uramodo  rubro^  modo  caruleo  colore  eleganter  formata;  initia  deniqu^ 
periodorunj  in  JinguUs  capitibus  Jlavo  colore  diJlinSfa  funt.  Compendia 
feribendiy  qucz  abbrevationes  barbarh  vocant  ^  nmlta  quidem  &  frequen^ 
tia  ndfunt^  ita  tamen  ut  neque  difficilefn  reddant  le&ionem^  neque  fcriptio^ 
nem  pulcherrimam  deturpent.  Voces  jujlo^  fe  fpatio  difianty  &  i  littera 
punSfo  Jemfjer  injignituri  Interpun&ionis  figna  fere  omnia  iis  ^  quibusbo- 
die  utimury  ftmilia^  nec  absque  judicio  adbibita.    Qua^  delenda  injernh 


5> 

^9 


Argumentm  XIF.  ExAiahograpbisKmpiJhnis&exJure&c.  89; 

&  fuperius  pun&is  mtata^  loco  a  Jemper  fimplex  e.  Sapius  upro  v.  & 
ypro  i.  Thnpus  fcriptionis  nullibi  locorum  diferte  exprimitur^  de  Au&ore 
vero  ruhrica  Capitia  primi  bac  babeti  CAPITULUM  PRIMUM 
eOMPlLATUM  PER  JOANNEM  GERSEN  CANCELLA- 
RIUM  P AR19IENSEM.  RVuLpertotumvolumennumerantur  LXXXF. 
„  De  Codice  chartaceo  vix  opewe  pretium  eft,  ut  multa  fcribam; 
nequeenim  ullibi  locorum  in  eo  vel  nomen  Au6loris,  veltempusn 
vel  locus  fcriptionis ,  vel  aliud  quidquam  hiftoris^  libri  proficuum 
^  proditur.  Praetere^  Codicem  pr»cedentem  numero  librorum  fu- 
^^  perat  ^  ciim  in  fex  libros  diftinelus  flc ;  quorum  duo  poftremi  de 
cmpun£tione&  de  IF.  noviffimis  agutit.  In  fine  ultimi  capitis  libri  fe* 
cundi  legitur:  Explicit  Exercitatorium  Monacbale  Jrve  Cartbuftenfe. 
^  Casteriim  charta  craiTior  eft,  &  du&us  litterarum  fpifllores  atque 
,,  parum  elegantes,  quos  prasterea  mults  abbrevationes  deformant^ 
,,  Rubricstamenlibrorum  capitiimque,  ut  &  littero;  initiales  minib 
,5  fcriptae  lunt.  Liber  de  Soliloquio  anima  inter  quartum  &  quintum 
,,  medius  eft,  nov6  tamen  numero  deftituitur,  ciira  alioquin  libri 
,,  VIL  numerari  debuiffent.  In  fronte  libri  quinti  fcriptum  legitu 
„  Tncipiunt  Capitula  Jra&atus  de  Operibus;  Quae  omnia  in  ea  me  con* 
^,  firmant  opinione,  ex  diverfis  auftoribus  compilatum  effe  libellum 
„  hunc,  quem  fub  Thom»  a  Kempis  nomine  de  Imitatione  Chrifti 
infcriptum  novimus,  Soliloquitm  enim  anima  procul  dubio  eum 
parentem  agnofcit,  &,  quod  hoc  loco  Exercitatorium  Monacbale 
„  vel  Cartbiftenfe  vocatur,  opufculum,  aliud  non  videtur  ab  e6, 
,,  quod  de  difcipUna  Claujlralium  fub  ejus  nomine  circumTertur.  Edi- 
„  tio  princeps  typis  exfcripta ,  qu»  raihi  hafteniis  innotuit^  in  ea- 
,,  dem  Bibliotheca  Guelferbytana  fervatur,  &  nomtii  Joannis  MaU 
„  leoli  h  Kempis  ,  Canonici  Regularis  Ordinis  B.  Auguftini,  difertim 
„  prodit.  Hanc  Argentirta  A.  i^gi.  prelo  exiiffe  in  fine  libri  do- 
„  ceraur.  Forma  qua  prodiit ,  efl  ea ,  quam  vulgo  in  Quarto  dici- 
„  mus.  In  Catalogis  fubinde  annotatas  deprehendi  editiones  de  A. 
„  1485-  I4»i8.  1489.  149 1.  1497.  In  linguam  Germanicara 
Eufeb.  Am»rt.  C.  R.  Dedu£i.  M  ,^  tr ans^ 


99 

>5 


$0      ^,  120*- iiS^^rgmentalSmpiJtooppofitadiJjfolvtinti^ 

I 

55  translatus  egregius  hic  libellus  jam  A.  1493.  Luneburgi  in  urbe 
5,  nobis  vicina  Typographorum  indullriam  exercuit,  libi  taraen  yo. 
55  Gerfmus  iterum  auftor  libri  nominatur;  quem  auftorem  etiam  la- 
5,  tina  editio  Auguftana  anni  1488.  nominat.  Opera  Gerfonii  jun- 
,5  6lim  edita  Coloniae  1483-  in  fol.  Bibliotheca  noftra  Regio- 
„  Eleftoralis  lervat,  &  aliara  editionem  Parifienfem  ex  A.  1489. 
,,  in  4to.  laudatiflima  Bibliotheca  Guelferbytana ;  fed  neutra  earum 
5,  libellum  de  Imitatione  Chrifli  exhibet.  H«c  funt,  qu©  prio- 
9,  ribus  meis-  addenda  exiftimavi,  ut  intelligas  in  hominem  Te 
),  incidifTe^  qui  defiderare  in  fe  ftudium  &  obfervantiam  nunqqam 
,,  patietur.  Quod  fupereft,  Deum  precor,  ut  Tibi  Vir  fumme 
5,  Reverende,  Tuisque  Studiis  propitius  adfit.  Vale  &  fi  quid 
„  pbrro  Tui  caufa  facere  me  poffe  exiftimaveris ,  jube.  Iterum 
5,  iteriimque  vale.  Scribebam  Hanover»  d.  VII.  Dec.  A.  R.  S^ 
„  cbbccLX. 

%.122.  Si  quis  autem  ex  eo,  quod  recens  partus  in  pri-* 
p,  ut  ita  dicam^  baptifmo  Gerfonis,  feu  quod  idem  eft,  Ger- 
is\  quam  Kempifii  nomen  acceperit,  inferre  malit,  Gerlb- 
nem  majori  vel  certe  aBquali  jure  parentis  nomen  mereri,  non 
difHterer  illatum,  fi  Gerfonianus,  femper  methodo  fcholaftica, 
definitiva,  divifiva,  in  unum  fcopum  aire6tiva,  incedens,  ftylus 
non  obftarei,  quod  obftaculum  ipfeihet  Dupinus  agnofcit;  & 
non ,  tandem  ab  anonymo  fupra  ( §.  84*  ^  laudato  deteftum  fuif^ 
fet  Exemplar  verfionis  Gallicse,  in  qua  tres  primi  libri  de  Imi- 
tatione  omiflls  omnibus,  quas  ad  Regulares.  fpedant,  perfonis 
Ibcularibus  applicantur.  Hunc  enira  verfionis  &  applicationis  pium 
laborem  Gerfoni  inBavaria,  Auftria,  &  Lugdunenfi  provincia  ab 
ann6  14 19.  ufquead  annumobitiis  1429.  exuli,  in  meris  Afceticis 
occupato,  ultro  concefTerim. 

f  •  1 23.  De  Epitaphid  Gerfonis  teftatur  Codex  PadohVonenfis 
ab  ipfismet  Gerfeniftis  Parifiis  1687..  in  defenfionem  fuae  c&ufcB 

coram 


jfugumtitm  XlPi  Ex  Authogrophis  Kempifiants  &  ex  Jare  &c.  9 1 

coram  Eruditorum  delcdorum  confeiru  produ6us>  in  cujus  prindr 
pio  concinctur  Epitaphium  Gerfonis  his  vcrbis  cxprcfTum: 

Magnum  parva  tenet  virtutibus  urna  yoannem 

Praceljum  meritis  Gerfen  cognomine  di^um 

Parijiis  facraJProfeJfor  llieologia 

Oaruit  Ecclefm  qui  Confolarius  ann» 

Milleno  Domini  centum  quater  atque  vigeno 

Nono^  luce  petit  Superos  JuUi  duodenA. 

§.  1 24.  'Dc  Applicationc  autem  Opcris  Xerppifiani  ad  -perfo- 
fias  Sxcularcs  tcftatur  >  idem  anonymus  §•  84.  laudatus  Proemiator 
novae  cdttionis  Gallicae  1737.  ubi  Gallicc  (ic  fcribit: 

5>  Nova  h^ec  libri  dc  Imitationc  Jcfu  Chrifti  editio  Gothico-v 
})  Galiica  noviflimc  dcteda  eft«  Plurimum  eaab  hujuslibride  Imi- 
))  tatione  cditionc  vulgari  diffcrt^  ^ftquc^  ut  vidctur)  exmanufcrip* 
9)  tis  antiquiffimis  dedu£U« 

,^  Hinc  talem  publici  juris  facerc  libellum  proponimus,  qualem 
9)  ab  ipfius  Authoris  (^vcriionis^  manibus  rclidum  credimus,  muta- 
^9  t6  nonnifi  idiomatc. 

9)  Licet  cuivis  ex  fola  librt  hujus,  (ivc  in  hac  fivc  in  editidhe 
9>  Gothica,  Ledionc  perrpicerc  facilc  fit  9  hicne  9  an  illc  vulgaris 
9)  cditionis  liber  conformior  (it  archetypo  ^  nihilominus  opera?  prc- 
),  tium  forc  duximus  >  rationes  prarcipuas  pro  noftra  hac  editione 
j9  militantes  in  hujus  diflertationis  dccurfu  in  medium  afferre. 

))  In  Differtationibus )  qux  hadcnus  ratione  Authoris  hujus  Ii* 
9>  bri  de  Imitatione  prodicrunt)  ^bfervamus»  Manufcripta  anttqua 
))  cum  vulgari  hujus  libri  editionc  neque^tituI6>  ncque  numer6) 
»  nequcctiamOrdinepartiumconvcnirc.  Noftrum  excmplar  quod 
\y  attinet)  titulus  ejusdem  eft:  Cofifolatio  internaj  pra^fixo  fcripturae 
yj  textu  Confolatiofies  tua  latificaverunt  animam  meam.  Ordinem  Sc 
fy  numerum  partium  quod  attinet  9  &  hic  difcrimcn  invenirc  cft. 
yy  Pars  prima  ha?c  cft :  Coriverjio  feu  reditus  anima?  in  feipfam  >  ad- 
^  jun&is  his  fcripturas  veribis :  Regnum  Jpei  intra  vos  eji.    Partis  fc- 

M  z  cundae 


1 


92  %.  I20  -  13  5*    jitgmenta  Kmpijio  oppojtta  dlffohmtur. 

>,  cunda?  fcopus  eft  coUoquium  Jefu  Chrifii  &  aniniae  Chriftianae  fub 
3,  hoc  tiudo:  audiam^  quid  in  me  loqmtur  Dminus  Deus.  Tenia 
9,  pars  agit  de  interna  &  perfedia  Imitatione  Domini  Noftri  Jefii 
5,  Chrifti  cum  hoc  fcripturas  loco :  Quifequitur  me^  nm  ambulat  in. 
^^  tenebris.  Pars  haec  finitur  his  verbis :  Cui  foli  Regi  immortali ,  wa;{/?- 
^>  hili^  Soli  Deojit  omnis  Gloria,  omnis  bonor ,  &  gratiarum  aSiio^  qui 
3>  folus  efi  &ft  principium^  medium^  &  finis  interna  nofira  confola* 
9,  tionis^  adeoque  tertia  haecpars  eft  ultima:  hinc  ortum  duxit 
),  opiniO)  haudeundem  effequartae  partis>  quam  in  aliquibus  Ma« 
9)  nufcriptis  antiquis  invenire  non  eft>  fincmi  fed  eam  lolam  opua 
^>  quoddam  fingulare  conftituere« 

9,  Antiquum  hoc  Exemplar  ex  primis  Manulieriptis  dedu^tum 
'»  effe^  haud  levi  nobis  eft  argumento>  quod  in  Monafterio  Wein* 
5,  gartenfi)  Ord.  S.  Benedidi,  habeatur  Manufcriptum  ^  in  quo  hxc 
^y  verba  legere  eft :  explicit  Uber  interna  confolationis finitus  anno  1 433, 
^9  fecunddfsrid  antefejlum  Beata  Maria  f^rginisper  me  R  Conradum 
^>  Ebesberg  tunc  temporis  Conventualem  in  fVeingarten.  Accedit ,  quod 
hujus  Manufcripti  non  folum  titulus,  fed  etiam  numerui  &  Ordo 
^  partium  cum  Ordine  &  numero  noftras  editionis  idem  fit«  Hd?c 
^  quippe  fubfcriptio  legitur  in  finepartis  infcripta^,  De  Imitatione , 
>,  prout  refertur  in  Cataioeo  Manufcriptorum  >  quem  R.R.  P.  P« 
i>  Benedifiini  pra^fixerunt  ultimae  libri  de  Imitatione  editioni  anno 
M  1674*  imprei&)  in  aua  operis  hujus  Authorem  Gerfenem  Abba^ 
i3  tem  dicunt*  In  aho  ejusdem  Monafterii  Manufcripto  eandem 
^  legere  eft  fubfcriptionem)  adjun&is  hifce  verbis  :  Scriptus  anno 
5,  1494.  P^^  me  Joannem  Mersberg  Conventualem  Sc  Cuftodem  in 
59  Weingarten.  Adhsc  alterius  cujusdam  Manufcripti  Salisburgenfis 
^y  de  anno  146^,  eadem  eft  fubfcriptio. 

))  Ex  his  Mariufcriptis,  ci^m  nonnifi  apogfapha  fint^  prout  ex 
§i  fubfcriptionibus  his  apparet>  concludendum»  illaScripta)  exqui- 
^5  bus  apographa  hasc  defcripta  funt,  antiquiora  eife)  adeoquejam 
^y  ante  annum  1433«  Manufcripta  fub  nomine  de  Confolatione  internA 
»,  extitifie#       «  >>  Quodit 


jirgumenttm  XIV.  Ex  Autbograpbis  KempiJuMis  &  ex  yure&c.  93 

,9  Quodfi nullum  invcrMaturManufcriprum,  quod  evertat  prae- 
>)  didarum  editionum  &  hujus  authoritatem^  fequitur,  Exemplar 
),  hoc  ex  antiquiffimis  Manufcriptis  potuijje  defcribi. 

),  Omnium  Manufcriptorum^  quibus  annus  appofitus  efl,  anti- 
M  quiffimij  licet  &hocfit  tantum  apographum,  tituhis  eft,  JDe  Re- 
^y  formatione  Chrijli^  cum  bac  fubfcriptione :  Anno  1421,  in  diefan&i 
^,  yoannis  Baptijla  decollationis.  Valgravius>  qui  hoc  allegat,  refert, 
>)  quod  (it  ducentorum  fohorum,  &  quod  centefimo  quadragetimo 
»  leptimo  incipiat  caput,  Qui  Jequitur  me.  Ex  quo  fequitur  par- 
35  tem  hoc  fcripturd?  textu  infcriptamj  &  cujus  titulus  eft ,  dk  p^r- 
5,  feSfd  Imitatione  Jefu  Cbrifti^  ibidem  etCttertiam^  id  quod  Ordini  * 
>,  partium  noftrar  editionis  favet.  Cum  tam  parum  Manufcripti  hu- 
9)  jus  poteft^fTe  titulus:  de  Imitatione ,  (j|uam  parum  hbro  cuidam 
^  nomen  tertije  partis  imponatur.  Exammandum  jam  venit,  utrum 
y^  titulus,  de  Reformatione :  potuerit  inveniri  in  ipfo  Originali ,  vel 
5,  an  cx  eo  fueric  erutus.  Sed  hoc  fadtum  efle  vix  apparet  proba- 
>)  bile.  Nam  pt^aeterquam  quod  omnes  conveniant ,  hunc  non  efte 
>5  titulum  libri  de  Imitatione,  nuUo  argumento  probatur,  Origina^ 
5,  huncpotius  titulum,  quam  illum^  de  Reformatione  bontinis  intemt^'^ 
i>  quem  in  aliis  apographis  legere  eft>  aut  illum.^  De  Reformatione 
^  (S?  Imitatione^  quem  alia  referuni>  fuifTe  praefixum.  Ex  varietate 
>3  hac  iatis  (uperque  apparet»  apographa  hsec  non  efte  defcripta  ex 
5)  fcriptiS)  quse  accurate  hunc  titulum  prsfeferebant :  Jamv6ro> 
5,  quando  ignoratur  tituluslibro  ab  Authore  prasfixuS)  naturale  efl 
),  quemdam  eidem  praefigere;  hinc  &  apographis  hujus  Iibri)  tituld 
^^  in  Originali  omiflo)  varius  potuit  pra^figi  titulus. 

yy  Hucufque  Proemiator  Gallicus  5  <)ui  tametl  fine  funda^* 
5^  mento  fufpicatur ,  Originale  longo  tempore  praeceflifte  Copiam 
55  Weingartenfem*  Nec  enimantiquitasExeropIarium^prout^- log. 
5j  lop.  24  j.  oftenfum  eft>  nec  conteflcratio  idoneorum  teftium  nos 
5)  cogit  ad  majorem  antiquitatem  Operis  admittendam^  ciuamEpo^ 
>i  cham  fuperiiis  ftatutam  1415*  ^i^uc  enim  in  Philofophicis  duce 

M  3  New- 


» 


^     %,i%6-i^^.  Tejles  cwteffefatiproKmpifio^  t^ytl 

NeWtono  alia  principia  admittcnda  non  funt ,  nifi  qua  dantur 
(i  demonftrantur  )  &'fuffkiunf,  ita  in  Hiftoricis  abfurdum  cft, 
ftatuere  majorem  rcrum  antiqnitatem  ,  nifi  quae  cx  contcfTera- 

ij  tione  tcftium  dari  probatur »  atquc  ad  {olutioncm  dubiorum 

„  fafficit, 

PARS.  IV. 

ARGUMENTA 

-     PRO 

THOMA   KEMPENSI. 

i. 

Ex  yy^  Teftibus  partitn  Synchronis  partim  coaevis# 

TESTIS  I. 

BUSCHIUS  1464-  pro  Kempifio  f  1471- 

Tt^\%  r.  omni  exceptione  major  eft  BUSCHIUS,  Kempifio  (zmi- 
liaris,  vir  dodus>  a  ftudio  particulari  fui  Ordinis  prorfusalie^ 
nus )  &  tantas  auttioritatis  >  ut  a  Nicolao  de  Cufa  Cardinale ,  Nunti6 
ApoftoIicO)  in  convifitatorem  pro  *  reformatione  omnium  cujufvis 
Ordinis  Monafteriorum  inferioris  Germania?  aftUmptus  fuerit.  Narus 
cft  ann6  1400.  quo  Kempifius  ad  Monafterium  S.  Agnetis  neoa^di* 
ficari  coeptum  a  ftudiisvtranfiit.  Ordinem  Can.  Reg.  profe/Tus  eft 
ann6  1420-  in  Monafteri6  Windesheim»  tantum  una  hora  a  Mona- 
fteri6S.  Agnctis  dilTitO)  quo  tempore  Kempifius  in  praefato  S.  Agne^ 
Cis  Monaftcri6  jam  erat  Supprior,  Exantlatis  variis  laboribus,  pro- 
iit  Letibnitius  ex  Codice  Sultenfi  convincenter  probat  in  Introdu(3« 
ad  CoIIci^.  ScripL  Brunw.  foL  45«  obiic  ann^  1479.  0^0  annis  poft 
mortem  KempifiL 


Teftis  L  Bufchius  1^64.  pro  Kempijio  •{•  i47r#  9f 

(f.  116.  Hic  vif  ranta?  authoritatis,  in  publici  veneratione  ab 
omnibus  habitus  in  fuo  Chronico  Windesheimenfi)  quodf  feanno 
1464,  abfolviffe  fcribit  L  2.  c.  2 1.  teftatur  >  pridie  ante  mortem  Jo- 
annis  de  Huesden ,  adualis  Prioris  in  Monafterio  Windesheim  >  viri 
celebris,  utpote  unius  ex  primis  fundatoribus  congregationis  Win« 
desheimenfis )  venifTe  in  Windesheira  ex  vicino  Monafterio  S^  Agne- 
tis  Thomam  Kempenfem  cum  focio  >  recipiendi  ab  Huesdenio  in 
quodam  negotio  confilii  caufa.  Nodte  Kempifius  habuit  fomnium 
tam  clarum  ac  diftin<^um  conjundum  cum  illuftratione  dc  motione 
interna,  de  celeriter  fecutura  morte  Huesdenii,  ut  mane  non  dubi- 
taret  monere  religiofos  Monnfterii,  properare  eos  debere,  fi  Prio- 
rem  Huesdenium  ,  adhuc  reperire  vellent  5  quod  fomnium  verura 
fuifle  >  probavit  eventus.  Bufchius  tunc  temporis  religiofus  jam  pro* 
fcflus  in  Windesheim  in  Chronico  fui  Monafterii  defcribens  hunc 
eventum ,  facit  fimul  honorificam  mentionem  Kempifii  his  Verbis : 
^x  Contigit  ante  pauaos  dies  fui  ( Huesdenii )  obitus  >  ut  duo  fra* 
),  tres  notabiles  de  Monte  fandae  Agnetis  prope  Zwollis  Ordinis 
3>  noftri  ^  di^lum  Priorem  noftrum  fuper  certis  rebus  confulturi  i 
„  Windefem  advcnirent ;  quorum  unus  frater  Jhomas  de  Kempis 
5,  vir  probatae  vitae,  qui  plures  devotos  libros  compofuit,  videlicet. 
yy  Qui  fequitur  me  ,  de  Jmitatione  Cbrijii ,  cum  aliis ,  nodle  infecuti 
))  fomnium  vidit  pra?fagum  futurorum.  Afpexit  namque  in  vifu  no- 
.  ,5  6i\s  concurfum  fpirituum  beatorum  fieri  in  coeleftibus ,  quafi  pro 
,)  alicu jus  obitu  celcriter  fcftinantium  ^  ftatimque  tabulam  tanquam 
„  pro  moricntis  exitu  in  fomnis  audivit  puliari,  ut  exinde  exper- 
„  redus  evigilaret.  SurgQns  ergo  de  ieftd ,  &  quidnam  eflet  fa- 
55  dum  volens  irc  vifum ,  neminem  percepit.  Erat  autem  mane  an* 
55  te  horam  quintam,  &  fratres  adhuc  dormiebant.  In  fe  itaque 
3>  reverfus^  caepit  tacite  cogitare  >  quod  Prior  in  Windefem  in  brevi 
3,  effet  migraturus;  ncmini  tamende  Windefem  tuncretulit  vifionem, 
»  fed  clerico  de  Brabantia  fecum  inde  pcrgenti  dixit  in  fecreto :  di- 
^j  catis  Domino  iUrmanno  Scutken  in  Thenif -  nionte  commoranti , 

fi  l^ri. 


\ 


-i 


96      §.  125.-  154.  Tejles  contejferati  pro  Kempifio  f  1471. 

,,  fi  Priori  velitloqulin  Windefem^  qu^m  cito  veniat,  quia  diu  hic 
„  non  erit,  fi  vera  fuit  vifio  ^  quam  hac  nofte  vidi.  Qui  non  long6 
„  poft  Miffam ,  viam  univerfae  terra  eft  ingreffus  „ 

§.  127.  GerfeniftaSchyrenfis  expeditferefpondet,  narratiun- 
culam  hanc  aliena  manu  Autbograpbo  Bufchii  adjeStam  efje.  Veriim  hoc 
fomnium  Gerfeniftae  difpelKtur  folenni  Inftrumento  Magiftratiis  Lo- 
vanienfis  recenter  eredlo,  quod  cum  Epiftola  ad  me  data  hie  an- 
ne^lo. 

Plurimum  Revcrcnde ,  ac  Eruditiflfimc  Domine ! 

Quod  a  me  expoftulavit  R.  V.  authenticum  ac  notariale  Teftimo^ 
^  nium  cum  Authographo  Bufchii  collationatum ,  Dignitati  Ve- 
Jlra  transmitto.  Oet  Deus^  crambem  toties  reco(^am  e  mundo 
penitus  elimines. 

Mififfem  primas  &  ulrimas  Codicis  nofixi  Kempifiani  lineas ;  fed 
non  eft  vel  amanuenfis  unus,  qui  charaderem  Ven.  P.  Thomae  no- 
ftri  imitari  pdiCt.  Addo,  nos  praeter  V.  P.  aKerapis  Authogra- 
hum  poflidere  librum  de  Imitatione  impreffum  Parifiis  20.  Aprilis 
00.  cui  praefixus  Titulus  (incipit  liber  priraus  egregii  Viri  Thom» 
de  Kempis  de  Imitadone  Chrifti,  &  de  contemptu  omnium  vanita- 
tum  mundi )  cui  eodem  charaftere  annexus  traftatus  Magiftri  Joan- 
nis  Gerfonis  de  medicatione  cordis. 

Longam  R.  V.  in  commune  Ordinis  bonum  precatus  vicam 
fingulari  cum  obfervantia  infcribor. 

Servus  in  Chrifto 

Jac.  Thom.  Bosmans  Pr.  Martinianus 
Lovanii  mppria- 

Sequitur  Inftrumentum  publicum. 

17604  (L.S  )  Bemmel. 

Infra  fcriptus  Notarius  publicus  per  Curiara  Brabantiae  admiflus,  Lo- 
vanii  refidens,  fidem  facio,  &  atteftor,  quod  AmpliffimusD.Ja- 

cobus  Thomas  Bosmans  Prior  Marunianus  Windefemenfis  pro  tera- 

pore 


:   TkftlsL  Bufebiuf  1464^. fn  JSjMtfn/w  f 'l47I-  97 

pore  SedFeui^  sDibi  Iwc  2S.  Noxcembns  1760*  copittn  fiscerit  Auc 
tbograpbi  Joatutts  Ba&hii,  <oniaiptl  in  Qoarto,  cori6  obdufti  fuTcft^    ' 
cui  ticuhis:  L&erde  f^rk^luftr^  Patrum&  Fratrtm  amiqwrum 
m  fflfidefim  &£.  in  quo  inter  alit  Lib.  ado.  habaum  fequendar 

Om^it  antepMeos  Jiesfui  ebitusy  ut  du»  FrMtres  nebdes  deMoBte. 
SasiEfdAgnetis  pr^  ZwoUis  Ordimsmfiri  diGittm  Prioremmflnmfur 
per  certis  rebus  tw^dturii»  Ji^mdefm  ddvenirent^  qumm  unus  Fr. 
Tbmas  de  Kempis  virpri^ata  vHje^  quiplures  devottts  tibn^s  cmpofuit^ 
videlicet  quifequitur  me  de  imitatione&c.  eum  diis.  Ni£te  itjfecutafmh 
»ium  i)idit  j^afagum\futurerumi^  d§fezit  mmque:  &c. 

Qu«  quidem  verba  cunr  Adthogn^hiGyper  me  coUadonatt  ea*. 
dem  inanu^ 'eodBDt  chanDftetcV  ^epdem  atcamentoy  in  eo4em  con- 
tejtu,  in  iisdem  Iineis,  fine  titura^  &s(ine  deledone  uliiu$  verbi»  ^ 
fine  pacentheG,  ibidem  imreniufiitur  exprefla. 

.''•-■  •    -QuoSifcti^or,  Jofc  Eydcermans  NoL* 

l^os  Confides  Scabini|  caet^qu^  deConfHio  oppidi  Lovanienfis 
'*"  teftamur,  &  fidem  ^ci]i&»,  j^docum  Eyckermans»  qui  hoc 
fcrfpfit^  &  fignavit,  effe  Notarium  Lovanii  rdOidentem^  boni  rio^— 
minis  -ac  dima^»  ejusque  infhumends  publicis  pienam  4c  indUbitm  fi- 
dem  adhiberi  tam  in^  quam  extca  judicium.  In  Signum  fidei  hafce 
Sigil|o  noftro  ad  caufas^  muniri  &  fignari  per  unum  ex  noftris  Secre* 
tsffiis  curaviffius^    DdXsm  Lovanii  faac  2S*  Novembris  1760. 

(L.S.)       -    F.P.J.  Van  Bemmel  1760,  Secretarius* 

§.  128.  Alia  GerfenilhD  ezceptio  efl^  quod  Bufchius  omnit 
corraferit^;  qu«r  ulio  modo  ad  decorem  Ordinis  contribuere  vide- 
bantur;''  fine  dilhiffione,  verane^  an  falfa  efTent»  An  hanc  artem 
corradendi  ab  exempiis  domeflicis  vel  gentititiis  hauferit,  nolim 
difquii:ere«  Certe  Bufchium  ab  hoc  maleficio  ac  toxicd  Regularibus 
mulds  arte  quadam  magicd  per  modum  philtri  infusd  immunem  fUif^ 
fe,  ingend  oris  hiatu  libri  Buichiani  de  reformttione  Monafleriorum 
Eufib.Ani9rtX.ILDedu&^  N  ioquun- 


.9S     f .  I  %€i-^  154.  .  l^es  (mefimi  pr^  Kmpi^  ^Mjv 


Ia4Uuticur;i  paupidiml^reperiiiii^fi3l^R>res>9  qui  cum  Bnfchlo  .40 
fiievis  Mofialtefioruiii  edam  fui  Ordtnis  tam  cafi^d^  -k.  apme  fm* 
^c,  prout  Z«^/V«tf  ifl  coUedioQe  ittiptorum  Brunlyicenria  illu* 
ftfantiumln  Prsfadmie  num,  ^i^.foli  45.  ilcicribtc:  4,Non  fpemeik 
.,^  dum-^il  hoc  Bufchii  opuSy  cum  fQuIta  concineat/.  quse^l^m  £c- 
yy  clefiarum  G^rmafiicarum  egregi^  iiluibranC  £x  quo  inCellig!  d^ 
^;  tur,  magnos/qiudem  abufus  invaluliTerioMonaiteriia,  ied  nontaii^ 
„  tam  ignoranciam,  anc  corruptionem  fuifie,  quanca  viiSi^o.  credlr 
„  tur.  ^BuTchium  eniin  non  4i£(!mukre  corntpc^as^  neque  «dulart 
„  fuis,  manifeihim  eft.  .l^L^mUiM,  quamvi»  acatho^ctis.y  BuUt 
ftudiojpartium  incec  R^fares  addi£his.    ^        '  '..  > 

f*  139.  £xhis.er^'Iiquec,  :^falfiim'xide,  qtnti  i3etfi»ilt^.  ju^ 
ve^nis  petulancer  fi!ribic,'0ufchtumomhit  dorndiiTe,  qus  pro  decore 
Ordinis  quoquo  modo  fervir^nc.  £cantci  ecc  hac  libeccate  fcribeo^ 
di  potius  iequitqr,^^  Bufchiuii)^  \^(S(  )Ce(lem  omni  exceptione  ma' 
jorem. 


•  }  -     .   .#  t   I, 


TESTIS  il. 

■ 

HERMANNUS  1454.  pro  JCmpifio  f  147^ 

'yeiHmonium  H^anni  Canonict  Regularis  ta  Monaltjerio  Novi 

*^    Operis  prope  Hallas  reperi  anno  1726.  in  Mianufcripto  Codice 

Monailerii  Canonicorum  Regularium  ad  S.  Nicolaum ,  in  quo  M«' 

fiufoipto  Codice  papyraceo  Hermannus  detcribic  Varias  CaDonfas 

'- .  eongregationis  Windesheimenfis. '  Inter  alia  fic  fcribit:  „  Itflm', 
„  Fraceriile,  quicompiIavicIibrmn-deImicatione,'dicit;ur,.{jveno^ 
„  minacur  Thomas  Supprior  in  dido  Monailedo  Moncis  S.  Agnetis 

_  ,,  prope  Swollis  dioecefis  Trajeftenfis  Provinciaj  Colonienfls^  &  dU 
„  ila«  diclum  Monafterium  uno  milliari  h  Windcsheim,  quod  eft 
9,  Monailerium  fupefius,  in  quo  fingulis  annis  Cahcmici  Kegulares 


\  •    •  ■ .    ■   '  ff  de 


' 


y 


^9 


9» 


•     TiJIis  ir  ffermannus  1454*  pro '^^  99 

fle  Provinda  CblonieBfi/  Moguntinenfiv  Trevirenfi  celebrant 

Cajriculum  Cenerate;     Vixic  autpin  hic  coojpilator  adhuc  anno 

1 454.  &  ego  Frater  Hermannus  de  Monafterio  Novioperis  pro-' 

pe  Hallas  Magdeburgfinfis  DiflBcefis  eodem  anno  mifllxs  addidtum 
^  Capitulum  Generale  fui  eidem  locutus,,, 

-    ^-  13^*  Hoc  Tertimoriium^Hermanni  fideliter  ex  ipfoMantl- 
fcripto  Codice  Paflavienfi,  quem  cum  permiflu  ReverendiflimiPrae- 
fulisad  tempusmecum  acceperam,  defcriptum  fuifle,  teflaturA.R.- 
D-  Joannes  Biechler^  ►  Regiftrator  Officii  Auguftanus  &  Notarius 
"publicus;  utfequitur 

-  *      Extradus 

£x  Manufcripto  Codice  aflervato  in  Canonia  ad  Sani9;um  Nicolaum 

-prope  Paflavium^  in  quo  funt  varii  tradatus,  quorum  unus  fcriptus 

:dl  Anno  147  j-  ^us.  vero  iioe  anno  continet  defcriptionem  Mona- 

fteiiorum  Congr^ck)Q}s  Winde^heim^nfis^  &  inter  alia 

fequencem  Paragraphwm. 

^  '  *  *  *  •  • 

tc.  It^,  Frater  ifte,  qi|i  compikvit  libryni  de  Imitatione,  dicitur, 
five  nomtnatur  Thomas  Supprior  in  di(^o  Monallerio  M oi$h?  "^ 
S.  AgnetispropeSwQllisdiaecensTrajedlenns  Provihcie  Colonienfls 
&  diftat  didhim  Monaftenum  uno  milliari  a  WJndeshelm,  quod  dOt 
Monaft^um  iuperius,  in  quo  ftnguiis  annis  Canonici  Regulares  de 
Provincia  Colonienfi  i  Mogundneufi,  Trevirenli  celebrai^t  C^icy- 
lum  Generale.  Vixit  autem  hic  compilator  adhuc  anno  1454.  Ec 
ego  Frat^r  Hermannus  de  Monafterio  Novi  Operis  prope  Hallas 
Magdeburgenfis'  DiGecefis  eodem  annd  milTus  ad  Capitulum  di^tum 
generale  fui  eidem  locutus.  . 

AUus  Extradus. 

Ex  Manufaipto  Codice  CanoBise  PoUingane,  in  quo  c6ntineiitur 
varii  trafiatus,  primus  lubfcriptum  habet  annum  1442.    Alius 
Tradlatus  incipit:  Quifiquiturme,  ad  finem  veroiic  habet: 

^    '-'  Na  ExpU- 


E 


100     /.  n^  -  IS4'  Tefltscmt^atipf»%mpifh^  H7^* 


Explteit  fibeOns  <le  Imltttione  Chrffti  editv»,  ut  dicitur  ii  qucv 
dam  Canonko  Regulari  m  Moaafterio  PodUEen,  BardeiHVgei^ 
Dittcefis  Ptovincia  Cokmienfls. 

Alius  Codex  Manuihlptu». 

/^aitooie  Polfiogafittr  continens  rarios  tra^ttis,  contineit  etiam  (^ 
^  quentem,  qmit^vpk:  yldaltitudimmbmiiitatis  &c  Paul6poft 
habct  hsc  verba:  ExpUcit  BotufOtntura  Je  bumi^ate.  £t  pauciis  in- 
terje^  lineis  babet  hsc  verba :  2ha£fatuhis  Dni  Petri  CardittaUf 
Cameracenjis  de  quatmf  exercitiis  Jptritualibus,  Dem  incerje^s  aliquot 
foUis  continua  ierie  eodem  charadtere  icriptum  eft«  Incipit  fecunda 
pars  ie  Mtatione  Cbrifti;  &  detn  fubjunguntur  liber  f^ndus,  ter- 
tius  &  quartus  de  Imicatione  Chrifti  prout  b^ecnt  hi  impreffis ,  hac 
tamen  dtfferentia,  quod  in  l&ro  qaarta  ifiddttuBi  fit?  Capicuhim  uii- 
devigefimum,  Cs^ituhim  vigefiffiumy  &  vigefimnm  feGundum:  ad 
finem  pofita  funt  hex  vetba;  Laufdetw  Deis  Aaeit  1447« 

/^Qod  ego  infrafbriptus  Notariosf  publicaj  fbpaiofes  extrai^  ^ 
^^fe<,  originalibus  Codidbus  Manuferrptis  fupra  i]ominatis>  mihf  el:- 
~^  hibitis  fideliter  tran&mpferim ,  dt  fada  deryper  acciBat»  eolfacione 
&  aufcukattone  eosdem  de  verbo  ad  verbuol  omninb  cum  didi» 
Originalibus  concordare  repererm}^  propri«r  ma<ius  fiibfcriptiond  y 
^mboU  Notarialls  &  Sigfllr  fbliti  appreffione  «cteftor  re^itfitus^ 
■ii&xaik  m  Ctmofiia  PoliB^uift  die  aa.  Miqi  Anno  1726« 

Joamses  Biefchler,  Sacrlt  Apfisi 


CL.S.) 


•        m 


&  Imperiali  Auchotitai:ibc& 
Notarkisjuratus,  Romeim- 
matriculatus,  nec  non  Paro- 
ehus  i&  Leiterishofen,  &  Re^ 
verendiflimi  Vicariat6s  Au;^ 
ipufhuu  RegHtracor  mppa.r 

TESTIS 


TESTIS  III. 

CASPARUS  DE  PFGRZHEIM  1448.  ^voKempi/w 

;    .  1. 1471. 

A 11110  144S.  Typographia  vixdura  nata  prodiit  in  lucem  Gernian^ 
^  ct  Verfia  libronim  de  Imitadbne  ndfcripto  genuina  Aothonj . 
-Ttioma  Kempenf}.     De  hac  editione  ReverendliSmus  ac  Eruditiifi« 
mus  Pr«pofitus  Wengalfis  in  jEpido^  afljieum  Reverendilfimuni 
Pr»ful{?m  ijbb  Dato  2i.  P6l.  1760.  fkfcrimt:  ^^  Patere  Reveren- 
^  diifime  Piteful^  ttt  vix  elapfo  triduo  turfus  Utteris  te  accedam^ 
5,  tnone&mque  nec  Bibliothecam  Wengeniem  carere  Manufcripta 
^^  infigni ,  quod  Kempenfl  no^FO  iibros  de  Imitatione  &c.  adfcribic« 
^  Continet  hic  Codex  tres  primos  de  Irnitacione  Chrifti  libras  ia 
^,  Germanicam  linguam  transfufoa,    Ad  idnem  libri  terti}  apparec 
j^  Scriptoris  nomen »  &  annus  quo  finitus  efl:.    Audi  formalia : 
Finitus  ifte  liber  feria  ^ca  ante  feftum  Pafc»  ante  horam  nonam 
anno  1448'  Per  me  Cafpar  de  Pforzheim  -  laudetur  Omnipotei^t^ 
<^  In  prima  comp^ffxtnd  pagiiia'  Attthor  librorom  hiice  verbis  prcM 
^  diturj 

^ath&d^Uiti  iQtn  htt^a^f^l^m^  Chriftt  ba^t^at  g6 
ma^tain  anha6)ti%tt  ^ithi^tf  fQatttt  ikaifttt  X^moB 

Canonicu^  regiilaris  M  |R  ht^ti^tH  ^ntt  afk^  ha$^  hof 

ikiiieti  ddffiltd^ett  ^tnfdi^m  nottift^  :^ 

^  Non  tatitum  compadkira y  fed&ftylua^  &:,fcrtptur^  fiisicuU  deci« 
15  itii  qttinM  partum  apert6demonftraiit.Fuerafi  hicCodexolim  exome^ 
fj  liisBibUotheea^  Spiaietianas/  cujiis  infignia  sere  exprefTa  m  Veftibii* 
49  k)cemuntur.^ 

§•  135.  Simplicittftdtn  Ihterpretis  inCapacem  doli  prodit  vel 
afeicum  (pecimeh,    Verfeorum  enim  illorum  I.  3^  c.  ^(S.  (vita  boni- 
lAosac^  crus  eft^  fed  duz  paradift)  translatio  lic  habet:  £)4e  Hf 


1 


io2    if.ta6i  -  154»    Tejlescotttejjeratipfokemp^i.riytr"- 

ben  einea  guten  tniVic^i/  6cr  befUn^er5  i(l  ein  ^er^og  ^es 

])'•  134.  Teftimonio  keverendifliini  Wengenfis  tddo  obferva- 
tionem  P.  Heferi  in  Dioptra^iihi  fcribit:  Cbfervo  etiam,  Befoldum 
yy  in  fuo  Spicil.  Polit*  jyrid.  3.  c.  4,,  de  jure  pacis,  teftari^  fe  in 
^  Monafterio  Zwifaltenli  vidiue  jibros  de  ItnitationeinidiomaGer* 
^  manicum  translatos  &  fcripcos  anno  1448«  . 


« • 


TESTIS  IV. 


%       * 


GINTERUS  ZEINER  1468.  pro  Kmpifm  f  ^471. 

$.135. 

/^incerus  Zeiner  fiibltopola  Augufiianus  edfdii:  librum  de  Imita- 
^^  tipne  fub  nomine  Thomss  Kempenfis  adhuc  yivente  authpre. 
Hujuseditionismemini^  CL  Schelbornius  in  Sele&is  CmmercU  Epifto- 
ris  Uffefjbachuam.parte  V.  Teftimonium  CI.  Schelhornii  confirmat 
.authenti^um  Teftimopium  Viri  non  minu6^enere  confulari  Nobilis  at- 
que  Illuftris,  qis^m  Eruditi,  qui  ex  fuararis  libris  inftrudliiiima  Biblio- 
t^eca  mihi  fequentis  ^  tenoria  Inftrumentum  comaiun|care  digna^ 
tus  eft.  . 

.^  .  Initium  &  finis  editionis  antiquifBms  in  folio  Thomae  de  Kem- 
pis  Can.  Reg.  S.  Aug.  ex  Bibliotheca  P^Uuftris  Domini  Ray* 
mtmdi  de  KrafFt,  ConibUs  Adpublicss  Imperialis  Ulmenfis.    ;. 

^ncipit  libellus  confolatorius  ad  inftruftipriem  Devotorum,  cujus 
'  prinfiiim  capitulum  eft  de  Imitatione  Chrifti,  &  contemptu  va- 
.nitatum  mundi.  Et  quidain  totum  libellum  ficappellant  fcilicet 
libellura  de  Imitatione  Chrifti,  ficut  Evangelium  Math«i  appella- 
tur  iiber  gerierationis  JEfu  Chrifti,  eoquod  in  primo  capitulo  fit 
mentio*  de  generatione  Chrifti  fecundum  camem;    Ipdpit  primum 

-  ^  •  capitu- 


Capitulum;  Qiu  fequi(ur  iney  non  ambulac  injcinebris,  dicir  Domi- 
9US.     Hsc  funt  verba  Chrifli,  quibtis  admonemur  qu^teniis  vitam 
ejus  &  mores  iraitemur^  fi  velimua  veraciter  jl^uminari  &ab  omni 
c^citate  cprdis  liberari.     Summum  igitur  (ludium  noilrum  fit  in  vi* 
ca  JElu  meditari..    Doclrina  Chriili  omnes  doi6ltina$  Bajpdi^orumpras- 
ceUii:^  &  qpi  rpiritum  Dei  .habenc^Jbi  'maona  abTconditum  inve- 
tuent.  Sed  contingit  quod  myki  ex  frequenti  audicu  Evangelii  par- 
vum  defiderium  fentiunt ,  quja  Spiritum  Deijion  babent.     Qui  au- 
tem  vult  plen^  &  fapide  Chrifti  verba  intelligere ,  oportet  ut  totam 
vitara  fuara  illi  ftudeat  conforraare.     Quid  prodeft  tibi  alta  de  Tri- 
nitate  difcutere,  li  careas  humilitate^  unde.jdifpliceas  Sanftae  Trii^i. . 
tati.  Vere  alta  verba  noh  fticiuht  fari^nf  & juflum,(eH  virtiiofa  vica  ef- 
jicit  hominem  Deo  carum.    Opto  magte  fentire  compunftionem, 
quim  fdre  ejus  diifinitionem>    Si  fcires  totam  bibliam  exterlus  & 
omnium  philolophorum  diifla,  quid  totum  pfodefTet,  fine  caritaM 
&gratiaDeL  ^  Vanitas' vanitatum  &  omnia  vanitas  praeter  amare 
Deum  &  illi  foli  f^ire;  Ifta  eflibmma  fapi^tta  per  cariteraptum 
mund!  tenddtv  ad  codeflia'.  Vahitad  fgitur  eft  divitias  perituras  quas^ 
rere  &  m  illis  fperare«  Vanitas  quoque  eft  hqnores  mundi  ambire  iSb 
in  altum  fe  extollere/    Vanitas  efl^  cJarnis  defideria  fequi  &  illa  de- 
fidef ar e."    Unde  pofl  mdrtem  oportet  graviter  puniri;;    Vanitas  efl 
longam  vitam  optare  &  de  bona  vita  non  curare.    Variitas  efl  praj* 
fentem  vitam  fokim  attendcriB^  &  quae  futura  flmt  ilon-prasvidere, 
Vanitas  efl^  diligere,  quodcum  omni  celeritate  tranfit,  &  illucnon 
feflinarp,  ubi  fempiternum  gaudium  maniet.     Meinento  frequenter, 
^lius  proverbii,  quod  non  faciabitur  oculus  vifu ,  nec  impletiir  auris  ^ 
auditu.    Stude  ergo  cor  tuum  ib.amore  vifibiiium  abftrahere,  &  ad 
invifibilta  te  transferre.  Nam  fequentes  fuam  fenfualitatem  maculanc 
confcientiam  &  perdunt  Dei  gratiam.    » 

\7 iri  egregii Thomae  Montis Sandte^ Agnetis  in  Traje^o  regularis 
-  ^  Canonici  libri  de  Chrifli  hnitau^nenumero  quatuor  finiunc  ie- 
liciter.  Per  Ginterum  Zeiner^Reutlingen  progenitum  litteris  inu 
preifi  ahenis.  i-icet 


t«4    ('  tl^^lf^*    T^eseMtefferati  pro  Kmpijio  f  li^ji, 

licet  ver6  ncque  in  principio  nequc  in  fine  hujus  liDri  an^ 
rms  imprefIioni$  fiierit  nomus^  prodiillc  tamen  eum  tn 
lucem  rerifimileeft  annocirciter  1471.  vcl  forte  prius 
&  quidem  Auguftc  Vindeiicorum.  Ibi  cnim  eo  tem^ 
porc  artem  typographicani  estcrcuifTe  Gintherum  Zainer 
Rcutiingcnrem  patet  cx  aliis  operibus>  quas  ab  eo  ex-^' 
cufa»  rarinsque  nunc  obvia  in  eadcm  Bibliotheca  adfer- 
vantur »  quorumque  brevem  exhiber;  heic  notitLun 
Operje  Wdctur  dTc  prctiuOL 


Spcculum  Vitat  Humanac* 

A  d  fan^flimum  &B«  Domiiuim  Dominum  Paulum  fecundum  Pbn-* 
'^  tiiicem  maximum»  libcr  incipit  didcus  Spccuium  Vitx  Humana?. 
Qttia  in  co  cundi  niprtalcs>in  quovis  fuerint  ftatu  vei  officio  fpiri* 
uiali  aut  tcmppraii»  fpeculabuntur  ^us  artis-  &  vit9?  profpera  &c  ad« 
vcrfa,  ac  rci^c  vivendi  documcnt»:  editusa  Rodohco  Zampren(i 
Jk  poftca  Calagaritano  Hi(pano  cjusdcm  iani^tatis  in  c^ilro  fuo 
^  n^i  Angeti  Caftcllano. 

Finit  libeiidi^s  Spcculum  Vita?  Humanat » quod  in  eo  8c  Ccfa* 
rea  PoteftaS)  &  rcgalis  dignitas  bubulcqrum  ctiam  genus  fibi.fpecu* 
latui;'  falubcrr^qia  {imui  ipiritualisquc  vitas  viros  fecum  advcbens» 
papam  fciiicetcardinaJess  arciepifcopos»  cledcosa  &  ceteros  ecclc* 
&e  miniftrbs :  ce^am  &  his  fpeculandi  pradfcribendd  normamf  i 
Ginthero  Zainer  ex  Reutlingen  civi  progenito  >  urbe  autem  com^ 
mancnti  Auguftenii:  arte  impreflbria  inmjcdium  fcliciter  deditus; 
Anno  a  partu  Virginis  (alutitero  Miiefimo  ^uadringchtefiQiQ  feptuap 
gefimo  primo^  Idus  vero  Januarias  tcrcio^      ,  .  , 

2.  ^ 

Das  guldnc  Spicl 

Hic  hebt  fich  das  buch  an »  das  man  nent  das  guldin  Spil,  vnder 
de»i  begriffen  fcind  fibcn  Spilt  durch  weichc  die  Houbt  Sund 

der 


\ 


Thflis  IF.  Cinierus  Zemer  i^e^.pro  Ken^to  f  1471.      105 

der  ouch  an  der  CZai  liben  feynd,  Kurcz  und  Nfeiftcrlich  zuBellnii^ 
^g  der  irrendcn  crcJjprt  werden. 

Getruckt  von  Ginthero  Zctner  gebom  ams  Rcutlingen  an  deoi 
achren  tag  fant  Jacobs  des  mcrcrn »  als  maa  zalt  von  dcr  Cebutt 
Crifti  M*-  CCCC»-  LXXIl»*  Jan 

N 

3- 

Das  Sumcr  Thcil  der  Heiiigen  Lebcn. 

Hjc  hebt  fich  an  das  fumer  teil  der  Heyligen  \<hcn  vnd  tzn  doR 
crften  von  dem  lieben  Heyligen  lerer  iant  Ambrofio  deia 

Ge<kuckt  von  mir  Ginthero  Zeiner  g«>oren  9-vls  Reutfingen 
wonent  zu  Augfpurg,  am  montag  nach.  fent  Joergen  tag,  als  man 
zaltvonderGeburdt  Crifti,  Taufent  vierhundertvndin  dim  Oxwef 
vnd  fibencfigiften  Iare« 

AUorum  operum^  ab  eodem  Zeiner6  typis  exfctiptorum» 
mentionem  facit  Mich.  Maittaire  in  Annal.  Typogr.  Tom. 
I.  p.  i«0'  ^  iO(.  Pofi  annum  autem  147^.  laudatu«  Vir, 
etfi  omnes  tot  inftrudiinmarum  pibliothecarum  in  AngM 
-  praefertim  &  Galha  angulos  ad  annales  fiios  curate  &  in* 
duftrie  condendos  perreptavcrit ,  nihil  amplius  ab  eo  ini'^ 
preflum  indagare  potuit.  Haud  igirur  eft  improbaSile  me* 
moratam  editionem  libri  de  Imitatione  Chrifti  ornnium 
primam  e(fe)  public^ue  luc4  ame  annum  1471«  expofi* 
lam :  Siquidem  rei  hterarix  gnaros  non  fugit,  ea  opo-a» 

2uae  anni  indici6  deftituta  funt ,  caeterisque  antiquitads^ 
Jharaftcribus  gaudent ,  plerunique  astate  vinccre  iila* 
quibus  anni  locique  nota  adfcripta  eft. 

C«teram  ineadem  Bibliocheca  confpicitur  quoque  aiia  fibride 
Itoitatione  Chrifti  editio  per  Johannem  Zeincr  Ulmenfem  A^ 
1487.  in  forma  o^uplici  curata,  ubi  opuiculum  hoc  in  titulo  tribui- 
tur  Gerfoni,  fed  in  ayerfa  facie  tituli  a  manu  antiqua  ac  uti  vide- 
Euf^.  /Imort,  C  R.  DeduSl.  O  tur» 


ic6    I*  r 2f  i  r 4 J*    Tefles  mfefferati prV  Kcmpifto.  f  r 4^  r^, 

«iireditionicodevahapcieguntur:  Nota  rfequentes  qdatuoFTra^tuIo^ 
confecicquidiini  pater  devotus  ^  non>ine  Tiiomas  Kefnpi^  demonte 
lafliW  Ag«et^  CanoMiais  Reg4:ilaris  traje^ens;  Dyo^ens<:&^ 

C^fiia»  f  qtrx  de  Hbm  &  Edi;ioffil>us  fupnt 

memoratis  hic  annotat^  funr ,  iti,  fe  hi* 

/T     C  "^        bere  fflaflu  fu»  &  ifgilTo  Gentilitio  tcf^a* 

.  .^T^f/^V  ;     tgr  confirmjttque  fiib  fidc  nobilf  eofutt- 

,  ,    dpmlibrofumPoffeKbroUlmard»  rj^rjulii^ 

'     '      ■  'ilffno  tjty* 

Kaymtmdas  Krafft,  dtf 
'         .  DeUmenfingeff*. 

'   <:  -;      TESTIS  V* 

\  4NTERPRES  GERMANICUS  Op^tfXim 

Kempifii  14^0.  &c;    ' 

-tfttfgnfiag  ift  Mofla^ri^  S/Gatbafifl*  Vfrgirwm  Dcoi  dicafafunf 
"^  ^\  .Ordifri*S*  Domtfifci  habefurCodejfGertnafskus  M.S.  in  4.  qui 
«liiibet  vifs*  Gtrardi  M#  Florcrftii,  &  caefcrbrum  pfimofum  Patruin 
Wfirdesbeimeniium  i  Thom^  Kempcnlf  editorumr  Interpres  Gcr- 
.  inanfcff$  ab  rnitio  Hc  habee  t  ItKiphtitt  iHta  B^^um  IbUgtoform 
frofri(tHa€  Fatrm  €X  Or^ne  S*  Aagajiipi  Cartmcmm  Regularium^ 
^  m/iris-  tempdrihtifirClieili^^^Oixerunt^-inDiacefiTfajeSienfi,  inter 
^s  etiam  fuit  ^ootuf  &  beatus  Pafer  Thomas  de  Kmpis  ^  qoi  bunc  libel- 
hmf  at^ue  aVm'  complures  fiohites  Thac^afuS  compofuifi  Hle  ctiam  efi ,  qui 
tmpofuit  devotmn  Ubellum  de  Imifatiom  Cbrijli  cu^usfre^tienfer  faha 
ijimentiOf  qu>a  iibefeft  cuilibef  tifilis  &*  .i)atdeconfoiafortas<  Hac^e* 
tim  ItirerpfcSt  qat;aum  dtcaf  ifo^  Paeres  fuis  cemporibtt^  vmSc^ 
«^omm.ibi  tritis  de£:fipt;]e  funr,>  notfpotiKic  longo  tempore  vixi/Te 
|>oft  horum  Pacnim'obitumy  quorum  pleriqtrc  jam  ad  initian»SaB- 
cnli  XV«  fflortai  ituiu  ttltiimi^  eofum  Arnoldus  isortuas  i&i^^o, 

..'     '        .  T£STIS 


9^ 
59 


99 
99 


I 


« 


JStflis  VL  Farifiaior  1 475*.  pro  Kj^mpijio  f  1 47I. .  107 

TESTIS  VI. 

MATHIAS  FARIJMATO  R'^475.  prd 

Kempifm  f  1.47 1. 

MATHI AS  F ARlNATOa.  Carmliia  Auguftanus  ipfo  anno  objtiB 
Thom®  JK^mpenfis^  vfilficiam  priiiSj  prc^ria  mami  xifiicripfit 
librum  ^/^  hnftatim^^  adfcxipto  nomin^  authoris  'Thoni^e  Kempenfis. 
OerfenUl»  impBdenter  negant.^  Mathiam  Farinatorcjn  floruiffe  hoc 
tempore.  Sed  prficor,  fie  ampiius.  tpdejant  ejusmodi  ftupidis  exce- 
ptionibus.  Aijthographpm  Earinatpris^  plurqs  Traftatus  continens,  . 
atque  in  ultimo  adlcriptum  habens  annum.  147»;  quod  iplemet  yidi^ 
etiamnum  alfervatur  in  MbUoibecfi  Reipnblica  Augujlana.  BIBUO- 
,  THECA  CARMEUTANA '^W/V  fidita  anno  1752.  .difliniae  ejus 
vitam  &  opera  ab  eo  ^edita  defcribit,  {a)  itellaturquej  eum  floruifle 
circa  annum  1477.  An  cum  hominibus  ingenuis  xes  nobis  efl:.  ilt 
res  propriis  oculis  noftris  perfpefias  negare  audeant?  Codicem  hlinc 
defcripfi  in  Scuto  Kempenfi.  fol,  27.  his  yerbis; , Jn  hop  Codice  coh- 
„  tinentur  varia  opufcula.  Prinuim  erat  quondam  liber  de  Imitatid- 
„  ne.  Secundum  6ft  Philobiblon  Bichardi.  Tertium  S.  Chryfofto- 
„  mi  traftatus  de  Reparatione  lapfi.  Scripti  autem  funt  manu  M^- 
5,  thiae  Farinatoris  1472.    Ultinium  Codicis  opufculum  eft  Hugonis  \ 

Scriptum  1475.     Primus  vero  liher  de  hnitatione  eft  totus  exci- 

fus  e  Codige.  Sed-  fur  oblitus  eft  exfeindere  primum  folium  li- 
j,  br^,  in  quo  eadem  manu,  qu^  totus  Codex  jjpnptus  eft,  faiptus 

adhuc  extat  Index  omnium  Traftatuum  in  Codice  contentoruni ; 

is  fic  habet:  Prima  Pars  lya&atus  de  Imitatione  Cbrijii^  Domini 
j^  Tbom^Moritis  S.  yfgnetis  Camiici.Re^Laris.  Ita  fe habere  ipfemet 
,,  vidi'iintei>rienniura;  &  idem  teftatur  Inftrumentum  Pro-Epifcopi 
„  Auguftani?  quojd  vide  in  Informatione  Part.  VH.  &  in  Rofweydore* 

>,  divivo.  O  2  TESTIS. 

^         . - V  •  ,  ♦      

.(ji)  ToB.  n.  pag,  410. 


lo^     §:  125.  -  154«  3^«  emefferati  pn  Kmpifio  f  1441. 

TESTIS  vir. 

MARTINUS  ARGENTINENSIS  1494.  pro 

Kempifi»  t  1471. 

§>  138. 

Martinus  Simus  Argetitinenfis  m  prefatrone  ad  Hiam  edftionem 
omn|um  Operum  Gerfonis  anno  1494.  hoc  efl  23.  annis  poft 
obitum  Thoma  K.  fifc  (cribic ;  „  Hujus  utilifflmi  Doftoris  TraAatui 
„  &  Opera,  quotquoc  colligi  potuerunc,  edarn  non  fifie  Hngulari 
„  labore,  in  hoc  volumine  imprelTa  fuerunc.  >  Incer  h»c  autem 
^  Opera  licec  nonnuUa  finc,  qus  Joannis  de  Gerfbn  ilon  e(Ie  vera- 
y,  flmilius  fic,  oc  efl  Traftatus  contra  proprietarios ,  Compendium 
„  Theologis,  Sermo  de  Conceptione,  &  fiqui  pluces  reperiantur, 
'„  tamen  quia  author  alius  nonpatebat,  ideo  loco  flio  perfticerunt. 
^  Alii  autem  Trai^tus,  qui  fibf  nonnunquam  cribuuncur,  fed  tamen 
„  auchorem  certum  habenc,  uc  efl  libellus  de  contemptu  mundi^ 
„  quem  conflac  \i  quodam  llioma  Canonico  fi^egulari  editum,  &  alii 
,.  pfures  non  funt  Operibus  fuis  inferri,  verbm  nonnulli  ad  finem 
y,  Operis  propter  conformitatem  materiarum  fubjun^i.  „ 

]f.  139.  Ex  hoc  patec,  anno  1494-  ne  quidem  nomen  ]o&a»» 
Gerienic  (Uflindi  k  Gerfone  Cancellario  fuifle  cognicum.^ 

TESTIS  VIIL 

PETRUS  SCHOTTIIS  1488.  pro  Ketnpifio  f  1^71. 

pecrum  Schottuffl  Candnl^uiti  Argencoratenfem  ad  Q.  Petrum,  vi- 
*  fum  divfnis,  humanisqne  litteris  egregiS  imbutum,  eplcedio 
laudavit  Trithemiur.  Arapliori  laude  Jacobus  Wimphelingius ,  vif 
perind^  gravis  ac  doto|  eum  cumulac,  qui,  ciuxi  iUius  Opera  cy- 

pia 


V 

t 


i 


TeflislX»  Pramiatfir  Memm^enjis  i^B^.prt&mpiJiof  1471.  109 

pis  in  lueem  ederentur,  &  veftibulum  &  poflicum  libri  magius  iii' 
rcripfic  elogiii.  Mulca  Petrus  venufta  carmina  panxic,  elegances 
fa-ipnc  epiftolas,  editioni  Argentinenfi  Operum  Gerfbnis  anno.1488* 
encomium  Gerronis  prsfixic,  in  quo  hsec  habet:  ^lii  7ra£fatus,  qid 
fibi  (^Gerfmi')  fmntmquam  tribuunturt  fed  tawen  autborem  certum  ba^ 
bent,  ut  eft  IQtellus  de  contemptu  mundit  quem  conftat  h  quodam  Tboma 
Canm^  Regidari  edttum^  &  plures  alii,  non  funt  Operibusfuis  iirferti. 
H«'c  Petrus  Schoccus,  Patricii  fanguinis,  Cdnfiile  Pacre  natu^  Ora- 
tor  &  Poeca  magni  nominis,  Sacerdos  integerrimus. 

TESTIS  IX. 

PRiiMlATOR  MEMMINGENSIS  1489,  pro 

Ketttpifto  t  147 1. 
if.  141. 

Anno  14S9.  Memmings,  (efl  urbs  Imperii  libera}  TradUtus  de 
Elevatione  mentis  in  Deum  typis  excufus  eft  ab  Alberto  Kunne 
de  Duderftat.  Ipfo  in  limine  libelli  aliquis  paucula  prsefatus  fic  ait: 
/lutbor  Tra&atus  dlvinij/tmi  de  Imitatione  O^rifti  vocatttr  Dominus  Tbo- 
mas  Prapofitus  &  Pralatus  Canonicorum  Regularium, 

TESTIS  X, 

PRiEMIATOR  GALLICUS  1493.  pro  Kmpifio 

t    J  4  7  I* 

/.  141* 

prodiit  anno  }49j<  Pariilis  verfie  Ga]|ica  librorum  de  Imitatione, 
*  cujus  inicium  fic  habet  lingua  Gallica :  I£c  incipit  Uber  faluberri' 
mus^  infcfxptus  de  Mtatiom  D.  N.  J.C.  &peirfe£fo  contemptu  hujus 
prafentis  miferi  mundi^  Qui  baSfenas  ab  aliqtubus  S.  Bernardo  attribu- 
tusfu^i  aut  M^iftro  Joantu  Gerfoniy  eftores  aUterfe  babeat.  Nam 

P  3  ^uthor 


110    i'  115-  •  tS^'    T^flfi  tofiteJferaH  pr6  Kempijio  f  147^. 

« 

jluthorittius  in  dominofuif  quidam  venerahilis  &^  devotiJfimusReligioJtts^ 
Cajmicus  Regularis  S.  Augnjlini  diBusfrater  Tbomas  de  Kenipis  &c. 
translatus  i  Latino  in  GaUicurn  pro  conjblatione  rudium  Latinam  linguam 
non  intelligentium ,  qw2  translatio  diligenter  corre&a  ejl  fecundum  Ori^ 
ginale.  Hucufque  Interpres  &  Pra&miator  Gallicus.  Ad  calceia 
jadfcripta  funt  haec  verba :  Cy  finit  le  livre  de  l^lmitatum  translate  de 
Latin  en  Francois  ^  imprimi  aPms  ^ar  yeban  Lamhert  h  26.  ^^ot^ 

de  Novembrei^^ji  • 

*  »  ■         • 

TESTIS  XI. 

JQDOCUS  B>y)mS  1500.  pro  Kempiftofi4ji, 

,     .  f  143-  .. 

JODOCUS  BADIUS  «latus  ^nno  t^6z.  ante  mortem  Kenipifii  , 
anno  nono^  fcripfit  yitam  !^empi(ii,  in  qua  t^ftatur,  fe  ea, 
qu«  fcribit,,  accepiffe  fix  fida  traditione  ae  narratione  eorum ,  qui 
ctim  Kernpifio  fuerarit^^coAverfati.  De  ejus  eruditione  teftatur  Tri- 
themius  anno  1494.  his  verbis.ifi  Opere  de  Scriptoribus  Ecclefiafti- 
vCis:  JodocuS  BadiuS^  inquit^  Gandenfis:  natione  Teutonicus :  vir 
„  in  faecularibus  litteriseruditiHimus;  &divinarum  Scripturarum  non 
,^  ignarus;  philaipphus^  Rhetor  &  poeta  clariflimus :  ingenio  ex- 
„  cellens,  iScdifercus  eloquio.:.'qui  olim  Ferrariae  Baptiftam  Guari- 
;,  num  litteras  Crjascas  docentem  audivi^:  &  in  ea  quoque  fciSfttia 
^,  jdodtus  eyafit.  Xugdunum  modo  eryditione  fua  exornat:  poetas 
^,  legit  publice  &  priv atim :  plures  magnatum  filios  inftruens.  Scri- 
5,  pfit  carmine  &  profa  multa  pra?clara  opufcula:  de  quibus  extant 
„  (ubjeiSla  Opus  metricumi  inOgne  concra  vitia  quod  praenotayit 
5,  Sylvam  moralenl  li.  i. 

.5,  Contra  Vincentium  quoque  li.  i.  Vincenti  infaelix  quae. 
,,  Pfalterium  Mariae  Saphicis  li.  1.  Quam  Chorus  vatum, 
j,  De  Grammatica  quoques  li.  i; 

„  Epi. 


I 


Teftis  XI.  j^odoetis  Badius  tsoo.  prrKempifio  t  X47i<      iif 

^5  Epigramraata  plura  K^  n  - 

^j  Epiftote  Variae'*  . 

^  Ec  alia  complura.  - 

55  V^ivic  ofque  hodie  annosf  natus  duos  &  triginta;  multa  &  varia 

f,  componensr    Sub    Maximiliana  incjytcy  toge,  Aniv>  Domini.r 

5^  M.CCCC.XCIIII.  Indiarone  XII 

(4  H^--  In  pr&fationead  vitam  Kempififj,  quaia  integram  adnefto, 
teibtur^.  fe  ab  ipfismet  Benedidinis  inftanfiffime  rogatum^  ut  ob  ra- 
titatem  exemplarium  ex  anterioribus  editioftii)g?..p^aret  novara  qdi- 
-tionem  omnium  Operum  Kempifii,  quod  non  feci(rent,  ii  velper 
fbmnium ulli Benediftinorum  inGallia,  Cermania^  vel  Italia  inci- 
diflet  fcrupulu^  de  joanne  Gerie»  3pne<fi6tin(J.        ^       . 
,       jf.  145/  PrafatiO  Jodoci  Badiilic^abec::;  - 
^Todocus  Badius  Afcenfios  omnibusf  piis  yer^que  Chrirtiani?.  animis, 
J  5^  nec  adhuc^a:  fanfta  le^ftione  ad  fabulas .  averiis  ^  in  Daminq 
5,  norftro  Chrifto  JEfu  Saluteffl.  CoiiveneruflC  nse  faepicule,  primimi 
55  noti  iiicilibus  afguffleiitig^,  deinde  feligiofis  precibus  5  ac  denmm 
,5  noil  pjnripefldendfej  amacotiis  taitnes,  conviciis,  trium  pietatis 
^  Chriftianse  &.  religiofae  obfervatiortis  <>rdiflara  proceres ,  Benedi£fi* 
55  ni  divi Gefmani  ^pratiSf  Carthufiani  e  pomoerii^  Parifienfibusj 
55  &.CoeIeilini  ViIl3enovae  apud  Sueflrionerar  q^orutn  &  iirailiumega 
55  contemplacivam  illara  vitam ,  fandV^raque  in  cGSlertibus  con veria- 
^  tionefii,^  cribusxheologieij.virtucibu&jiidei,  fpei,   &  charitattj 
55  cofiferr e  ibleo ,  ot  mendicantiura  adiivam  Gjatrdinalibus^^    Conre- 
^5  neruntjf  inquaim,  iua  quiqne  jure  obnixe  pQflrulantes,  ut  pientiffi- 
55  mi  &  optimag  ffieffic»ri8&  religjofi  F*  Thoma  Malleoli  a  Campis  o- 
,,  pera  melliflua^  &  ad  veram  religioiieni  vel  mqixime  conducentiat 
5,  praelo  noftro  iterum  divulganda  CQmmictefeffi/    Benedidtini  qui- 
55  dera  commemorantes,  quod  Superiori  anno  quaedara  pfgediftiPa- 
55  tris  opufcula^  pr«tef  castera  pia  &  parawietica  in  enchiridia  &  to- 
55  mulos  noftra  opella  cufaVerint  imprimenda,  openirfifqueexemplum, 
^  quod  ft^  Alemsmica  impreflione  unicum  habebant^  in  eorundera 


II*      §♦  laS'  -  154-  T^les  contejjferati  pro&mpi/taf  \^7t4 

^  impreffionem  abfumendum  ofFerebant,  Carthufiani  autem  caufan- 
^  tes,  qu6d  h«c  opera  integr*  a  me  fep^  fruftra,  licet  jufto  preeia 
„  emenda  petiverint,  excufante  videlicet  ea  non  extare  venalia. 
,,  adjicientes  pr«terea,  eadem  opera  ad  1e  quodam  jure  pertinerei 
,9  Nam  ut  ^  jam4)rasmi{ra  conftat  epiftola,  ipfi  ha^c  primi  curarunr 
^  in  lucem  emittenda,  &  ut  e  vita  Gerardi  Magni  ftio  patebit  loco. 
^  Carthufiani  Patres,  &  converfionis  iliius  Magiftri,  &  erudirionis 
^  ^&  inftitutionis  ipfius 'fhom»  per  Florentium  collegam ,  illiusfue- 
^  runt  caufa.  Porro  Coeleftini  Viltenov»,  ut  dixi,  caenobitas,  qu6d 
^  exemplar  attulerunt  anxi^  terfum  &  caftigatum ,  quatu6rque  lu 
9,  beihVde  difciplina  clauftrali  in  Germanica  impreffione  ^efideratis, 
^  au&um ,  &  jufta  lerie  per  omoia  repofitum.    Quorum  omniua 

o  C^^^^^^S^'^'^"^  ^^^^^^P^^^^^O  rationibus  vidus,  opus  ai 
„  exempIarSueffionenfeimprimendumTdcepi,  paucisque  diebus  ad 
9,  calcem  ufque  perduxi.  Admonitus  item  ab  illo,  qui  recognove* 
fj  rat,  ut  vitam  authoris  ex  iis,  qu®  aut  ipfe  de  fe,  aut  alii  de  ipfo 
„  fcripferint,  veHodales  alius  alii  quaO  per  manus  tradiderinc,  4c 
5,  ad  me  ufque  (nam  perquifivi  feduI6)  pertulerint,  prolixiori,  & 
,>  fi  valeam  cultiore  flylo  colligam,  facilis  obedivi,  fperansoper» 
9,  pretium  &  rem  gratam  me  fadurum,  non  illi  folum,  quanquam 
„  &  ilii,  verum  etiam  mihi  &  ftudiofis  omnibus,  prcfertim  pueritis 
„  mee  inftitutoribus  domus  divi  Hieronymi  apud  Gandavum  Fra- 
„  tribus,  qui  ex  Domini  Floreritii  Sodalitio  &  Schola,  ut  ex  equo 
„  Trojano  armati  quam  plurimi,  prodierunt,  &  ob  fraternam  inter 
;^  fecharitatem,  mutuamque  obfervantiam ,  peculiari  adhuc  ao* 
^  mine  fratres  nunciipantur»  Valete:  &fivacat,  vitara 
t>  ^quam  defcribendam  ag^edimur,  per- 

legite* 


^ny^minT^m^ify} 


TESTIS 


r 


Thftis  Xff.  y^amtes  Tritbmm  'Abbas  Spanheimenfis  0,  S,  B,   i  if 

TESTis  xn. 


y 


JOANNES  TRITHEMIUS  Abbas  Spanhd^ 

mcn25  O.  S.  B^  pro  Kempifio. 

•T*RrrHEMIUS  magnumfibi  comparavit  nomcn  Iibr6  (u6  de  Scrip^ 
-*  ti^rMs  Ecclefiafms i  &  ali6  libro ,  de  Firis  lllujlribus  Gertnania, 
priori  cohortatione  Capituli  Gcnerali^  fuae  Congregationis  SciiptOs 
ad  limam  tertiiim  revocato,  feptennali  escafto  labore  ultimam  ma- 
num  appofuit  anno  ^494*  Pofterioremabfolvitannofequente  i495« 
Hic  tantus  Vjr  in  retegendis  fpecialiter  fcriptoribus  Germaniae  Jum* 
mam  adhibens  induftriam ,  paucis  poft  obitum  Thomae  E.  annis  in 
libro  di^  Scriptoribus  EcdeL  anno  1494.  abfolute  fcribit:  Tbomas 
dt  Kempis  Ordinis  Canmicorum  Regularium  S.  Augujlini  Montis  2). 
Martyris  &  Virginis  Agnetis  prope  Zwollis  in  Diosceji  IhajeSfenJi  ^ 
w  in  divinis  Jcripturis  eruditus  &  Studiojus ,  vita  &  converjatione 
devotus.  Scripjit  quadam  devota  volumina  y  de  quibus  Jeruntur  Jubje&a: 
De  contemptu  mundi ,  6?  Imitatione  Cbrijli  /.  4.  Sermones  ad  Novitios 
&c^  Claruit  temporibus  JRuperti  Bavari  Imperatoris  anno  14 1  o.  Sed 
anno  iequente  1495.  inL  de  Viris  Uiufl:.  eadem  verba  repetens  ac 
limitans  addit :  Et  notandum^  quod  duo  hujus  mminis  feruntur  fuijje^ 
ambo  de  Kempis^  ambo  Regulares  in  Monte  S.  Agnetis ,  ambo  ingenio 
prajlantes^  &  ambo  varia  cudentes  opujcula^  quorum  primus  tempore 
Gerardi  Mugni  ad  religionem  converjus  divinis  revelaiionibus  dignus  ba^ 
bituSj  ea  quajupra  diximus  opujcula  Jcripjijfe  dicitur.  Ita  Trithemius. 

§.  147.  Rationem  fua?  conjedurar,  quod  liber  de  Imitatione 
iit  potius  tribuendus  Kempifio  feniori  9  Trithemius  addit ,  quia  jam 
ante  multos  annos  feniores  fui  Monafterii  afferebant ,  eorum  fenio* 
res  jato  ledfle  librum  de  Imitatione.  Quod  conjedura  Trithemii 
non  fit  convincenspro  Kempifio  feniorc  Germano  Fratre  Kempifii 
junioris,  partim  oftenfum  eft  §.  ii8«  partim  id  ipfemet  agnofcit) 

Eujeb.  Amort.  C.  R.  Dedu£t.  P  dura 


j  14    -  §♦  1 25  - 1 54*  Tefle^  contefferati pro  Kempiflo  f  1 47  r r 

rfutn  addit ;  quamuis  Jciamy  nonmlhs  in  hac  refentire  confrarium^  In^ 
terim  ex  Teftimonio  Trithcmii  elicio;.  ipft  certura'  fuiflV,  non  Ger^ 
foflem  y  nec  Gerfenem  y  fed  alterotram;  ex  daobu^  Kempifiis  Fratri-^ 
bus  fuiffe  Authoremv  Si  Trith^miuis^  habuifTec  fibrum  fecundunr 
Chronici  Windesheimenfis  ,  fcriptunv  a  Bufchi6*y  &  Chronfcon  Mo-- 
nafterii  S.  Agnetis  y  fcriptum  ^  Kempiiia  Junfore  »  exaiftmS'  etianv 
Epocham  libri  de  Imitatione  determinaffer,.  Verurn*  ipfemer  fatc^ 
tur)  fibi  hos  Arnoldi  Bufcb^^  Sc  Kempiiii  juni»fri$  libros^  c^uiilcy 
Hinc  folunr  indeterminate  aflerit;  ambos*  KempiffbsF  fub  Ruperto» 
Imperatore  flbruiile  ^  qui  regnavic  ab  anna  t/yoz.  usqyac  ad  j£miunB 

jfr  148^  Caererum^.  obfervo^,  Kempifiuro  juiiiorenj  iff  Chronicc^ 
MontisSi.  Agnetis  praster  feipfum;  annoca(&  fol^:  quatuor  confra-^ 
ires  KempenfesJr  q.aonmt  nulW  nomitiabatur  Thoma^^^  fed  i):erat 
Joannes  Kempen>  qui  mortuus^  eft  anno?  1^98*^  dc  qua  iTt  mcfntitf . 
c^6.  &7r  2)  Godcfridus^  Kempi^ji  quiiann6  1^99^  habif om^  facrum^ 
accepitr c 7^  3:) HcrmaBmisKeriipiSiqui  extrnd»  dEtf nno^  ii9^.  c»  tf^ 
&7r  4)JoannesdeKempisiThomaBFrater5quiamio'r^P9.tcreat^^  eft 
primus  Prror  ^feu  prow  Itali  in  Congregatione  Lateranenfi  vocant ^ 
Abbas  l^ea(isy  mutabilis  tamen  d  fexennioin  fexennium  deloco  in'^ 
locum,)  MontisS.Agnetis.  dercliq.uo'aborigincMonafl:erii,  q^od 
initium  fumpiitanno»  1398V  usque  ad  annum^  1477.-  nullus  ibi  cora- 
paret)  cui  nomen  ThomaeK^  compreteret^  Hinc  ti  Kempenii^  cuipiamt 
antiquiorry  q;aam<  Thorase  K*^  adfcribi  deberet  liber  de  Imitatrone 
ex  mente  Trithemii  y  adfcribc  deberet  Joanni  deKy  Germano  Fra- 
tri  Thomae:  de  Kempisv  In^  hunc  Joannenr  convcnircnt  fere  omnia  y 
quae^  Authori  libroninr  de  Imirariotre  adfcribuntury.  conveniret  illi 
lempiiS'  Trithemii ::  claruif'  1410:  conveniret  nomims  cekbFUas  jam^ 
arnia  r4^4*y  dequa  Bufchius::  poiTet  voc^xi  Joanms'  AbhaSy  atpote 
qui  fuit  FrioTy  quod  ibr  idcm*  eftac  apud  lcalQs'&  Galfos- , Abbasy 
aipud  rtos^  Praslkois.     Certe  ipfemet Bufchius  L  t.  c.  is^  Chronici 
Windi.  vox:ae  eimv  Pirxlatuini  Intetrogfifus  y  inquit,^  an  exinde^  in  cofi-- 


Tefiis  Xll  Joanms  Trithmius  yfbhas  Spanheinitnjis  O.S.S.    i  i  f 

fcientta  gravarjeTMtj^  quodtam  multis  /innisfuit  Pralatus  &c.  PotutfTet 

etiam  ficri  quodhic  JoaanesinaliquoExempkri  fe  fubfcf ipfcrit  Ger^ 

fen  y  quod  in  linqtii  Belgici  idcm  ieft  ac  Gerardi  Filius.  Et  f uit  re- 

vera  Gerardi  M.FiliusSpiritualis^  utpote  ejus  diredionibus  ad  reli- 

gionem  pcrduiftus,^  Hoc  modo  loqucndi  inBe%io  v.  g.  vocantur 

aliqui  lanfcn^  id  eft  Joannis  Filius^sindc  Janfcnius.  Rurlus  hoc  mo- 

do  falvaretur  Idiotismus  Germanicus  iibri  de  ImitationC)  allufio  ad 

confuetudines  congregationis  Windeshcimcnfisj  &  ftyli  paritas,  par- 

tim  quia  aliqua  Opulcula  Thoma^  K.  junioris  tribuuntur  aTrithemio 

Scniori ,  partim ,  quia  jion.  ita  difficile  forct^  fi  duoFratres  in  eo- 

dem  Monafterio  viventes,  ab  iisd^m  inftituti  Magiftris ,  fimili  ute- 

rentur  ftylo.    Dcnique  mcmini  me  legifte )  in  ipfo  Authographo 

Antwerpienfi  anni  1441«  in  aliquo  folio  joannis  nomen  infcriptum 

fuifte.  Ncc  omnino  nova  foret  fcntentia,  fi  huic  Joanni  liber  tri- 

bueretur ;  eam  fe  tcnere  apud  familiares  confeffus  eft  Carolus  Sten« 

gelius  Ord.  S.  Ben.  5  alias  in  publico  accrrimus  Gcrfenis  dcfenfor. 

Confeillonem  hanc  Caroli  Stengelii  quidam  lamiliarium  excepit  in 

conventu  Uluftriflimo  fa^am  die  ^.  Martii  anoo  j<»59.  Habeo  pe- 

nes  me  teftes  rci  litteras,    Ver6m  longe  adhuc  ab  ifta  fententia  ab- 

fumus>  Thomam  dekcmpis  extitifleAuthorcmlibriex  teftibusfyn-. 

chronis  certum  cft,  adcoque  potius  Trithcmium  quoad  circumftan-^ 

tiam  perfonae  crraiTc  dicendum  eft. 

TESTIS  XIIL 

JOANNES  MAUBURNUS  pro  Kmpifio. 

§.   I4P- 
AUBURNUS  Canonicus  Regularis,  Abbas  LivriacenliS)  fuit  pro- 

feflus  in  ipro  Monafterio  Thomae  K. ,  videlicet  in  Monte  S. 

Agnctis,  ubi  vocabatur  yoannes  Tmporolis,  dein  fadus  AbbasLiv- 

riacenfis ,  ut  teftatur  Vaterius  ^ndreas  in  Bibl.  Belg,  fuit  Thomae  K. 

coaetaneus.    Scripfit  Rofetm  Spiritualium  exercitiorum ,  in  quo  fx- 

P  a  pius 


M 


11(5    f.  ra6- 154.  Tiftes  contejferati pro Kmpijw ^  I47i« 

pius  Tboms  K.  meminit  iit  authoris  libelli  de  Imitatione.  in  Dieta^ 
rio  Exercitiorum  §.3.  ex  L  4.  de  Imit,  c.  10.  hsBC  verba  adducit :; 
Mmet  devotus  Thomas  nojier  Kempu :  Non  fis  in  celebrendo  nimis  pro- 
lixuSy  autfejiinus^  fedferva  cmmuntm  bonum  modum  eorum^  cum  qui- 
bus  vivis  &c.  In  Scala  commuiiionis  tit.  6,  alph.  ao.  de  Confid. 
memb-  i.  ait:  Hinc  enimjuxta  nofirum  Tbmmn  Kempis  tam prtjejbara'- 
tionis  incurii  Jumus  y  quia  nonfatis  quid  aSturij  vel  -quem  fumus  fujceptu- 
riy  aflimamus.    In  ejusdem  Scal»  gradibuj  acceflbriis  tit^  6.  alph, 
%2.  jj^  4.  ait:  Quamdo&rinam  Tbmas  nofier  Kempis  infecutus  erat^ 
cum  communicaturus  dicebat :   O  Deus  meus ,  amor  aternus ,   cupio  te 
fufcipere  cumvebementiffimo  defideriOy  &digni£ima  reverentia  qmbus  un- 
quam  exc^tus  ab  aliquo  San&orum^  &  licet  indignus  fum^   omnia  illa 
fiintimenta  devotionis  babere  &c,    Haec  Mauburnus  ex  L  4.  c.  17.  Al- 
teri  libro  nomen  ipfe  Mauburnus  renatorium  fecit,  cujus  authogra- 
phum  Parifiis  in  Monafterio  S-  Viftoris  aflervatur,  &  aliud  exem- 
plum  Tungris  apud  Canonicos  Regulares*    In  hoc  Venatorio  incer 
viros  illuftres  Congregationis  Windesheimen(is.ponit,  etiamThomam 
K,  his  verbis :  Qui  Frater  Thomas  d  Kmpis  inter  catera  opufcula^  qua 
jecit ,  cmpofuit  libellum.     Qui  fequitur  me^  qum  falfo  quidam  Dmin$ 
JGerfon  attribuunt.  Ita  Joan.  Fronto  part.  i.  Tham,  vind.  §•  2.  n,  a* 

TESTIS  XIV. 

SOClUSMAUByRNI  pro  Kmpt/ia. 

Qui  cum  j^arme  Mauhufna  venerurtt  in  Galliaiti ,  tit  conapfaoi  <fi- 
,  fiaplinam  in  domo  S.  SeVerini  reftituerent,  evocati  funt  fr  Mo- 
nafterio  S.  Agnetis ,  ubi  Thomas  K.  vixit.  Eorum  unus  fcripfit  E- 
piftolam  Fr*  Juliano  Oret  Religiofo  moranti  in  Prioratu.  S.  Salvato* 

ri* 

_    _^^^^  M^^^to^^tf^^BM*  ^Ma^HHiMHh^^^^ta  ^^^^^^^^^^^^^^^  M^MM^MOTHBMV  ^^M^HV^H^H^^V  M^M^^k^^H^M^B^^^^^^^^^^^^^^H  ^^^^^^^^^^^^^^^  _ 

(tj  Uberiorcm  it  iAtnhntno  hoiitiini  hittrkc  ^occs  ex  gMs  Cl>rifii4n4  Tom.  vHTdi 
Kooaftcm  Livriacoifi.' 


TefiisXF.Georgiui  Birkamerus  i^g^.proKmpl^f  1471*    il7' 

ris  MeUendunl,  cujus  exemplum  Manu{criptum  in  hujusmodi  Epiflo^ 
larum  Codice  aflervatur  Parifiis  ad  S.  Genovefam.  fn  hac  Epiftola 
inter  aiia  fic  habec:  Sine  follicitudine  &,  diligentia  nem  acquifet  "Virtu^ 
tes.  Major  labor  eji  rejijiere  pajftonibus^  quatn  corporalibus  infudare 
laboribus;  dicit  IbofnasQl  1.  c.  2$.)  vigilaigitur  fuper  te  ipfum^  admo- 
ne  te  ipfum^  excita  te  ipfum^  tantum  projicies  ^  quantum  tibi  vim  intule- 
ris  Q].cc^^  cenverte te  ipfum  ad  Detmy  &  defere hunc miferum  mun- 
dtm,  &  inveniet  anifna  tua  requiem  Ql.z:  c.  i.)  certa  viriliter^  con-^ 
fuetudo  confuetudine  vincitur  Q 1.  i .  c.  2 !♦ )  nemo  Jine  tribulatione ^  ubi^ 
cunquefuerit  ( 1. 1 .  c.  22. )  &  item.  Si  vis  projicere^  conferva  te  in  ti- 
^  tnore  Dei,  noli  ejje  nimts  liber^  Jed  prohibe  Jenjus  tuosfub  difciplina^  nec 
inepta  te  tradas  latitia.  ([  L  1 .  c.  21.)  Ora  pro  me.  Vale  &c. 

TESTIS  XV. 

GEORGIUS  BIRKAMERUS  1494.  pro 

Kmpijio  *][•  1471. 

§.  151. 

GEORGIUS  BIRKAMERUS  CarthurianorumNorimbergaB  Prior, 
&  per  dermaniam  Vifitator  procuravit  editionem  Norimber- 
genfem  omnium  Operum  Thoms  K.  &  librorum  de  Imitatione. 

TESTIS  XVI. 

PETRUS  DANHAUSERUS  1494.  pro 

Kempijio  t  I47i# 

§•    152* 

pETRUS  DANHAUSERUS  edidit  anno  1494.  Norimberga  O- 
^  pera  ^  &  librum  de  Imitatione  Thomae  K.  Fuit,  vir  doftifflmus^ 
In  Epiftola  nuncupatoria  fatetur,  Jejam  omnem  curam^  cogUationem  ^ 
fnenthique  totam  in  bis  libris  collocaje* 

P  3  TESTIS 


•TESTISXVII. 

JOANNES    GAILER    KAISERSPERGIUS 

pro  Kempjfio  -J*  147 1* 

§•  153-. 

JOANNES  GAILER  KAISERSPERGIUS  fummi  fiominis  Eccle^ 
nalles  Argentorati  iiatus  144$  «^  triginta  tribusannis  Ecclefiaflen 
egit  incredibili  cum  applaufu.  Anno  I498*  &  1499«  Naviculam  fa- 
tuorum  pro  concione  expofuit,  ubi  turba  89.  ait :  H«c  deduc  ad  pla- 
citum  ex  Kempis,  denatur»  «&  gratiae  difFerentia^  in  libro  de  Imi- 
tatione  Chrilli.  Eft  1  3.  c.  54.  &  $$.  alias  59.  Et  turba  100.  ait; 
Quantd  natura  ampfiUs  prmitur  &  ■vincitur  j  tantb  fnajorgratia  infun- 
ditur ,  &  quotidie  mws  'vififationibus  interior  bomofecundum  imnginem 
Dei  r^ormatur.    Hac  Thomas  de  Kempis.    Niroirum  1. 3.  c.  54. 

TESTIS  XVIII. 

JACOBUS   PHILIPPUS  FORESTUS  Bcrgomenfis 

Ord.  Erem.  S.  Aug., 

JACOBUS  PHILIPPUS  FORFSTUS  Bergomenfis,  nobilis  Chro- 
nicorum  Scriptor,  qui  Codici  fuo  hunc  titulum  indidit:  Supple- 
mentum  Supplementi  Cbronicorum^  in  quo  hiftoriam  ab  origine  mundi 
deducit  ufque  ad  annum  1503.  quo  agebat  annum  aetatis  69.  ucipfe 
teftatur,  adannum  1406.  ficlcribic:  Tbomas  natione  leutonicus  Ord. 
Can^  Reg.  S^  /lug.  vir  in  divinis  Scripturis  admodim  fludiofus  atque  eru- 
ditus^  vita  &  converfatione  valdh  infignis^  bnc  tempefiate  clarus  exi- 
fiensj  fcripjit  ad  infiru£iionem  multorum  fiibje&a  Qpufctda.  Et  primoy 
de  contemptu  mundi  L  4.  incipit:  Quifequitnr  me. 

« 

TESTES 


Thftes  XIX^  De  Fama fyncbrona  &  '425^*  *  adi^oo^        »iy 

TESTES   XIX. 

Dc  Fama  Syncbrona  k  1425^  -  ad  1500^ 

FtfW^f^  Synchronam^  eaffiqtie  penHanentem  ae  patrianx  ab  ipfb  par- 
tu  operis'  per  centum  annos  cofltimiatam  repraefentant  partim 
Manufcripti*,  partiitf  ifflpreffi  Codices  GermanWy  qui  Thoraam  K. 
pro  atrthore  librorum  de  Imitatioiie  alfignanr.  In  tota  ferie  cafuum 
confimilium  ab  Orbe  'condit6  iK)ff  potef!  afferri  ullum  BX^empIum ,  s 
quod  Fama  Synchron^  permasiens  ac  patria,  fuflults  plusquam  tri- 
ginta  fam»  authoribus,  fide  dignis,  parfter  fynehronis,^  indigenis& 
exteris^  falfat  Stanc  qoidem  etiam  pro  Gerfbne  tefles  de  fama 
ooaeva  noir  paucf ,  fednon  fynchroiiay  ffon  fbffiilta,'  apertfe  amho- 
ribus  fam«  indigeniSy  nec,  quod  veracem  a;  falfece  diflinquif ^  diu 
m  smrai  atterom  permanetite.  DIXI^  mnfyncbrona.  Nullu*  enim 
CodeXf  fiulluff  famae  atrthor,  nulfus'  teftis-  proferrr  ha-dbenus  potuit;^ 
qaf  Gerfcne  adhuc  vivente,  ur  recramare^  pofret ,^  Gerfonem  tan- 
quam  authorem  poblic^  procramarer^  Sofa  ipfum  ejftulit  fama  pofl- 
huma^.  qtiae  &ipfa  tandeffi  itt  ejus  tumulum*  refedit,  vel  inflar  fumi 
fenllm'  evanuit^  ita  ut  Mee  ipfi  Editores  omnium-  O^^eruitf  Gerfonisf 
elapfiiS  qufnquaginta  annis  poft  ejus  mortem  aufi*  finr,  libruffli  delmi« 
«BCione  ejus  Operibus  ihfererev  prout  patebit  e%.jj,  i8<5 

CODEX  MS.  t 

fHlKCUEmENSlS  14  a^. 

Cddex  MamfcripfuF  Mrcbemianusy  qui  iranc^  exCae  Amw&rpite  fcri' 
ptQS  efJt  anno- 14^5.    £fl  autem  Kirchemium  0{Tpiid^m!  iti  Wk- 
«eober^ai  luxt»  Teecuis  fiumeor    Ad  id  locorum^  Bav^id  IS^ngerus 

vicam» 


120^  :f.  i55-  •  195.  Tejfes  XIX^DeFmaS^yncbronapermanente.    . 

Vitam  degebat ,  qui  chirographo  fuo  conteftatum  offert  nobis  Codi- 
cem  trium  librorura,  Primi,  Secundi,  StTertii  Je  Imitatione  Chrijli^  & 
ttia  de  eo,  fide  publica  interpoflta ,  fanAe  affeverat.  Primum,  N(h 
wen  prafeferre  Authms,  Tboma  de  Kempis  Camnici  Regularis  inJra' 
je&o.  Alterum ,  ex  ipfmet  autbograpbo  Tbomao  transfcriptum  ef[e  ex- 
emplum  ijlud.  Poftremum ,  annos  numeraffe  librarium  ah  ortu  Cbrifli 
Servatoris  'mille  quadringentos  quinque  &  vicems.  Hunc  demum  Ant- 
werpiam  delatum  effe  Codicem,  Profper  Farraudus  memoriae  prodi- 
dit.  Teftim.  §.  %.n.  1.  Ita  Heferus  in  Hecatompylo.  Quis  porro 
fuerit  Ehingerus,  quam  in  omni  fcientiarum  genere»  linguis,  & 
Manufcriptis  dijudic|indis  peritus ,  videri  poteft  in  vita  Davidis  E- 
hingeri ,  Bibliothecarii  quondam  Bibliothec»  Auguftanae  a  viro  do- 
diflimo  Jacobo  Brucker  confcripta,  &  typis  edita.  Superfunt  etiam- 
oum  ia  manibus  Cian  viri  Bio^aphi  plurima  Ehingeri  annecdoca. 

CODEX  II.  MS. 

AUGUSTANUS  adS.Cruccm, 

Jf.  IS7- 
A  uguft®  Vindelicorum  in  Monafterio  S^  Crucis  Canonicorum  Re- 
■"  gularium  S.Auguftini  affervantur  duo  CodicesMSS.  unus  in  4to 
abfolutus,  ut  in  fine  additur,  anno  1440.  16.  Decembris,  qui  exhi- 
bet  librum  de  Imitatione  Chrifti  fine  Authoris  nomine.  Alter  in  fo- 
lio ,  complexus  quatuor  libros  de  Imitatione  Chrifti,  ab  eodem,  quo 
Codex  formae  in  ^to  librario  fcriptus.  Ad  calcem  hujus  alterius  Co- 
dicis  eadem  manu  additur:  Compilatdr  bujus  Opufculi  fuit- quidam  Fr. 
Tbomas  nomine  de  Conventu  &  Ordine  Camnicorum  Regularium  Ordinis 
S.  Augufiini  Montis  S.  Agnetis  TrajeSfmJis.  Ita  fe  habere ,  teftatur 
RR.  DD.  Gafpar  D.  &  A.  S.  G.  Epifcopus  Adramytenus  folenni  In- 
ftrumento,  quod  videri  poteft  in  Vindiciis  JV^rlini.  Teftatur  idem 
etiam  Rofweydus  in  edit.  Antwerp.  1^30.  (huic  enim  Augufta  Anc- 

werpiam 


«rerpiamliiCodtcefiitransQuffi  fuerimt)  Ipfemet  kos  Codices  inTpG' 
a  non.remel,  quaodo  me  Auguftte  detuiai^  £lcque  fe  habere  cora- 
^eri.  Ex  his  evmcitur,lihrarium  horum  duorum  Codicum  nonpotuifle 
iefundare  inCodiceAntwerpienlj,  dum  alteri  exemplari,  haud  dubi^ 
lion  multo  tempore  ance  aut  -poft  prius  exemplar  k  fe  fcripto  nomea 
Thomse  appofnit.,  ^quia  utique  librarius  hic  ignorare  non  pocuf c ,  ie 
jam  ante  armum  1441.,  quo  Codex  Antwerpienfis  fcriptus  eft,  yU 
«lelicet  anno  1440.  ^aliquod  exoDplar  defcripfi^.  Nec  fnorari  nos 
■debet,  quod  vooBwr  Thomas  K.  CmpUator;  R«vera  enim  Thomas 
fCempenhs  foliim  compilavit  Sententias  {u^orum  Pau-sum  Wiodes- 
heimenflum,  prout  (§.  .67O  oftc^di» 

CODEX  ffl. 

ROTTENBUECHENSIS. 

Jf  15«. 

XTidi  iti flibliotheca  Cotlegii  Canonicormn  Regulariam  in  Rotten- 
^  buech  fuperioris  Bavari»  Codicem  MS.  in  foiio,  in  quo  ad 
caifcem  ttbrorum  quatuor  de  Imitatione  continebantur  ha*c  verba: 
yiri  egregii  Thma:  Mmtis  S.  Agnetis  in  Traje&o  Regularis  Canornci 
libri  de  Imitati^M  Cbrifii  numero  guatmr.  Quod  jndiceia  hunc  Codi- 
cem  circa  annum  1440  lcriprum  eiTe,  in  caufa  eft,  quod  aliusTra- 
ctatus  praevius  in  eodem  Codice  contentus  fubfcriptum  habeat 
anmim  1439.  Reoriit  noanemo  P.  R.  P.  Bemardo  Pezio,  later^  in 
Rottenbuech  Codicem  Sa^culo  decimo  quarto  exaratumj  ^^d  opti- 
iDUs  ille  virorura,  qul  hoc  Clar  P.  Pezio  retuh't,  mihifaflus  eft,  fe 
nullum  alium  kitellexiffe  Codicem,  quam  hic  a  me  defcriptum,  fe 
que  per  faeculum  decimum  quartum  Intellexiffe  id,  quod  ah  anno 
1 40D, '.ufQMe  ad  annum  1 500.  decurrit,  quod  nos  vocamus  fcculum 
decimum  quintum.  Cerce  in  Collegio  Rottenbuechenfi  nullura  im- 
quara  alium  extitiff^  de  Imitatione  Codicem  MS.  litteras,  quas  hic 
fubjungo,  plane  evincunt^ 

Euieb.  JmorJ.  C.  R.  Dedu&.  Q  Epi- 


/ 


1 


Jawp  jT*  HS'  ' ipy-  2^*^ -^S/XI. UeFanta Synehrdna pemanenfe. 

Ef  iffiolaE  RR*  Praepoiitf  in  Rottctibaech ,  qua  ffiittit 

RR^  Frseponta  Oi«fiCenni  rnuin  Cedicem  de  knic-aiicne;. 

f 

S^^em  &  preces^  ih  Chriflio  cunt  pamiilmnV  obfequiisi- .  ReverecE^ 

diffime  &  Affipliffime  Domine  Pra^ul  t 

TJerledHsReverendiffimae  S^uaBPatemitatiif  litreris'  ferv^ffs^indagandite* 
*  vericatis^  defidieriunj  abxinde*  incellexi,?  qu6  in  Eamieflr  SaiXiftiffimii 
Ordinis^  noftrr  Canonicr  teftiinoniunf  ex  quDdkmvBibliothec&^  cpol^ras^ 
Codice  delrderair  pro  aftruendb*  quaiuor  libTornm'  de  rmitatibtt^Chri^' 
jfti  liegitimo'  authore  Thonia^  a  EempiVy  quem:  ad verlarif  qpaancum^ 
cunque  fupprimere  correntury  verirate  indice^  nunquam^  nppriment:. 
De  alio  certe:  Cbdice'  mihi  noir  conftar,.  nifi  de  hoc,.  quem^  hilce^ 
tiransmittov  nomine  authoriisjThomiaB  a  Kempis  ad  ealeem'  librl  quar- 
ti:  fubfcripto  y  pagina:  icerum:  certo*  indice*  notatSl  Spero'  eunderaJ 
librum itaintegtum  & iHafum certo^ nunti6  brevi remittendumi Quodl 
obfequium-  amicae  petitibni  Reverendiffimae*  Suae  Patemitatiis^  lubens- 
praefliare  ,^  ae  una'  fimul'  promptum  in  aliis  oblequendi"  animum^  offeri 
re V  me  denique  Sanxftiffimis'  Reverendiffimae*  Paternitatis  Siia&^  preci-- 
bus  commendare*  enixe.^  voUii*.    Rottenbuechil  %y.^  Februarii  Auno> 

RcTerendinrn[ia&:  Paternitatis^  S\xsc 

^  Obfcquentiffibu* 

^  •  F>..  Michael:  Praeipofitus;. 

Ibfcriiptio'  etar..  RevBTendiffimo  &  AmpHffimtf  Oomiho ,.  Domino> 
*  Antonio,.  cefeberriini  Mbnafterii  Dfelfenfis  Pr»pofito>  Vigilan- 
•^  tiffimOyDominoplunmumihoQOrando;* 

I^iefreD.. 


%*. 


€odex  31.  RotterAuechefiJis.  123 

Epiftola  P.  R.  P.  Qcorgii  Hefcri  ad  Eevcrcndifltoum 

Frsepgoficum  DiejOfen&m  de  Coidice  Bi^ttenbuechenfi. 

Rcvcrendiflimc  &  A jnpiiffime  DQnunc ,  Domlnc 

Qummas  atque  immQftales  gnatias  liabeo  &  ReverfindJfHmo  Domino 
*^  PraBpofito  Rottenbjieclieirii ,  qu6d  ex  Bihliotlieca  fua  ttam  pre- 
liofum  Codicsem  fubmiferit,  &  ReyereadiflimaB  Paternitati  Veftrae 
quod  illum  mihi  irapetraverii;,  Prorrus  uti  animus  mihi  prajfagiit,  ita 
reperi,  tantum  abefle^  ut  caufae  Kempenfi  quidquam  derqget,  ut 
etiam  inter  primos  MSS^  Codices  «am  foTtiirim&  propugnet:  tiam 
Domen  prasfefert  .audoris  legitimi,  &  num^us  annorum  40».  ita  le- 
:gendus  eft,  ^  non  At  quadringentenmus  fecundus^  fed  quadragefl- 
mus  fecundus.  Nam  11  priorem  anntim  fignificare  librarius  voluiflet, 
more  fibi  in  praec^dent&us  JibeUis  vconlueto  lic  fcripCflet  (402)  in 
eademlinea.;  quia  vero  numetum^.  pofuit  m  linea  ire£):a,  &o%. 
fupern^  appofuit^  illud^  o,  efl:  nota  terminationis  in  nomine  ^qua- 
.dragefimo;  adjunxit  .deinde  numerum  minorem  n.^  iine  notaaltera 
terrainatis ,  fecmdo:  qui  enim  fcit ,  legendum  efle,  quadragejmo^  tnon 
»dubitabic,  deinde  legendum  elTe ,  ficundo.  Defcriptus  igitur  efl:  faic 
Codex  anno  1442.  Quae  pro  vindicando  Thoma  K.  faciunt^,  ex- 
icripfi.  Codicem  cum  fummia  ^atiamm  aftione  reijiitto ,  meqtle 
SS.  Sacrificiis  ReverendiflinMB  Paternitati  VeftraB  jenixe  commendci. 
Monachii,  2.  Martii  1657. 

Rcyercndiflimse  &  Amplifliiniae  Patcrnitatis  Vcftrac 

Servas  in  <ChrUto  «ddift>inn«M. 
Georgius  Heferus  S.  J. 


Q  a  ?.  S, 


124-  /•  25^'  -  i^ET»  ^^  XIX,  Jk  Famfyntbnmpemofmttr^ ' 

P.  Sv 

V 

Epiftola  Revercndiffimi  D.  Praepofitt  Rottcnbuechcn-r 

Gs  plena  humanimis  &  ofiicit  reperierur  m  CbdiGe,.  ubi  incipiiv 

Lib.  r.  de  knitat. 

lafcriptio  edfequenff:  Reverendifrimo  &  Ampfilfimtf  Patri  in  C^^ 
ffo  ac  Doniino»  EJoniino  Ancoaio  CanonicDruci  RegirfwKrtn  Si 
Augttftini  Prsepofko  i&  Diei&iv  &c.  Domino  fiio  ^ciofb. 

Diefreu'.- 


Copia  Epiftofae  IcvcreficfiflfTftii  Praepofitf  Dfc£enfi$> 

ad  amicunrluum  de  Codice  Rottenbuechenfii. 

Admodom  Rcverende  m  Chr^  Pater  t 

Pax  &  Gratra  Chrifti  JEftR 

TAn;  i)ectous  ad^  S.  Crucem  df  maiiS  content:u&'  em  Rortentutf-- 
^^  chenfibus ,  ratus ,  qu6d  rton  fincere?  nobifcum  agant ,  nec  co*- 
dicem  mihf  ffliflum  eflfe',  qfueni  inlpicete  defiderat,  etfi' Reverendil^ 
fimus  Dtf.  Praepofitus  fcribat,  le  alium  non  habertf.  Scrfpfi  ipfi: 
Dn.  Decano,  Codicemhuncnunum  penitus  numerum  habere  an*. 
norum,  quo  SBtas' ilKus  colligi' poffir.  fs  vcro' refpondit,  fibiiviro 
dofto  oKm  perfcripta  fuifle  fequemia  Vterba,-  ex  fepediflro  tbdicfe 
exfcripta:  haec  ita'  fe  habere  dicimtuf:  Plfi  e^fe^ii  Montis  S.  jigttetts  ' 
m  Traje6fo  Regafaris  Canonici  liber'  de  JmitatioM  ChriJJi  anno  14024 
Sichic  doftus  vir,  qut  Codicem  fe  infpeiifle  fcribit.  R.  P/Georgius 
Hcferus  (tWJJ  i^nt  f  eitltt)  infp^xit  hunc  ipfum  Codicem,  &  coHe-^ 
gTc  et  illo  alium  annorum  numerum,  &  ficTegit:  Firi egreguTboma: 
Mofitis  Si^  /Igfietis  inf  TfajeSlo'  Reg.  Can:  lib.  de  Imitatione  Cbrijii  anno^ 
1442.  Ego  dico  (ecce,  quim  audax  fim)  &  do4W  viri,  qui  fcrfpfit 
D\  D^cano  S-ancruciano,  &  dodtiffimi  P.  "Heferi  reftionem  niiiil  pe- 
nitiis  vatere,  quod  ad  oculum  demonflVabo.  Egff  fic  lego:  Piri 
igregii  Tboma  Montis  SanSta  Agnetis  /#  Traje&o  Rtgtilaris  Canonici  li^ 


irideKa^Mim  Cbrifiif  nmhero  quMuof',  £x  ipfo  Co<Kce  imtcabor' 
j|>(iffiaa  v«'ba&  diarateem  ad  €iEieiAlibrorunidekB|ettioQeCkn(l» 
at^iptain ,  m  fe(|uu;ur  fideiicef . 


vmilttcocrX   iwno  5 


tJltima  vox  ^*  Oc  eti;m  habetur  i»  ipftf  Cbdice  Matoti^HP^to» 
RotteBbuechenli  li^ro  terii6  de  Imitafione  Chrifti  Cap.  XXriir. 
Seccmdom  Godicem  Maftuferiptum  Rotteflbuechenfem;  fed  fecunr 
dam  editiofiem  PhiGppi  Chifletii  de  Anfio  XLVIL  Cap.  XXIII. 

Hacipfa  Vox  ji^'^  fic habetur  etiam  m  margine ad finem-BibliO- 
ftKO,  qua  mfpid^nda  &  lurtranda  transmittb,  ad  f^f^^^^^f^^ll 

trima  port  Initium  lic  hahentur  hae  voces:  , 

QuWoqui<rem  ergp  vox    ^-^r*   (^"^    in  meo  Codic^,  4^^«? 
5kd  infpiciendum- transmitto,  plus  non  valet ,  f  ^^ ';,^'f  ^^' .^^^^^ 
?ar,  quod  eadem  &  fiiftiflima  vbx  in  Codlce  Rottenbuecheftr^^^^^^ 

iTelibforum  de' Imi.fatioWe  Chriftipofita  f  «\«^  P^?^",\?!!;': 
Suam,  Quatuor,  adeoque  felpfps  deceperuAt,  qui  legeruot  ex  duo- 
lus  VoeaE>ulis  >a^o  VV  ^40^.  Vel  144^.  (H:goputomece.rtum« 
^fle,  buod  h«  du«  vo^Jes  aliter  interpretari  noYi  pbffinC,  '^J^ 
mri,  \*^tuor.    Undimaoifelto  eft,  nullum  annorum  numerum. 


*»lS  jF::  155.  *  XPS.  TeJiesKlK^  De  Tam  fynch^  fmnaf»fttfj^ 

flQt  :8Btatem  continen  in  hoc  RotteQhuechenfi  ftetrio,  qui  iUum  1«-: 
ilravit,  deprehesnderit.  -  IntjEfrim  dico.,  huncipliim  Codicaoi  ad  ini- 
.mm.um  «tatem  ^oo.  annomm  ferre  ^  id  quod  ^ex  aliis  tra&acibus  cum 
Ijbris  de  Imicatione  Chrjdt  in  Codice  Rottenbjuechenll  compa^iig 
patet*  Monftr^bo  Deo  yolente^  proxima  feptimana  jpfum  Codi- 
vCem  Rottenbuecbepfem  D.  Decano  :ad  5.  Crucem ;  &  pKto,mecum 
fentiet ,  fuum  do.6):um  virum  srrafie  grayiter^  dum  ex  duohus  voca- 
buljs.,  nmera  jquatuor  j  icolligit  ^nnos  1402. 4c  jadmodum  R»  P.He* 
ferus  ex  iisdem  yocabulis  ann.  1 442. 

EpiAola  haec  tantum  «eft  fcripta  in  charta  fufcida^qualem  foleai^t 
adhihere.,  qui  Epiftolas  Ihasprius  fojent  concipere,  quam  defcribe- 
,  re ;  ideo  auUam  adhuc  habet  fubfcriptionem.  Infcriptio  vero  eodem 
char£k6lere,  quo  Epiftola  .exaj^ata  eft ,  eft  ha^c.:  Littera  fld  P.  Hejk^ 
rum.  Quod  vexo  Epiftola  haec  fit  RR.  DD..  Antonii  Prapofiti  Diel^ 
fends ,  iadubitatum  fit  ex  charai^ere ,  qui  prorfus  idem  eft  cum  a- 
liis  hujus  Reverendiilimi  Epiftolis  &  vScriptis.,  ut  patet  inlpicientjy 
fcripta  yero  videtur  Epiftola  haec  11.  Martii  11657.  quia  fcribit  fe 
poft  fepdmanam  Auguftam  profefturum,  quod  contigit  18.  Martii, 
yt  ex  feqjaenti  Epiftola  iiuiote.fcit. 

BpiftDls  P.K.  P  Gcorgii  Hcferi  ad  Rcvcrendiflimum 

PrjBBpofitum  DiefTenfem  de  Codice  Rottenbuechenfi. 

Rcvcrcndiflinie  &  Ampliflimc  DD.  Pra^pofitc» 

Herbam  porrigo,  &  viftiHimas  manus  protendo.  Prorfus  ita  eft, 
nficaliter  fe  res  habet:  legendum,  quatwr^  &  non,  qtiadrage- 
JirnojicunM  Jn  errorem  (fatebor  enim}  fic  induftus  fum:  Ita  me- 
cum  ratiacinabar :  Jfte  Codex  vel  eft  aajporpf,  &  caufae  noftr®  nec 
hiium  oheft  9  quia  nomen  legitimi  auAoris  citra  ullam  dubitationem 
praefefert:  vel  eft  fignatus  notS  temporis,  quo  in  lucem  prodiit. 
PraBferebam  hoc  pofterius,  quia  vifum  eft  hoc  ipfum  aliis.  Tum 
quasrendum  fuit,  quo  igitur  anno  exaratus  effet:  non  potuiteo, 

qu« 


N 


€»4k  ttt  J^atenSiiecie^^  '    .^27 

faw  flrecdura  a'  Thoma'  compofitus  fiiit ,  now  igftur  1402;-  titi  vir  ille* 
db^&is  autQmabat  ^.  &  legebat-r  Ergo'  anno  42.  quo  teiQpore*  jam 
|!tiginta'  nieffes^  numerabat  liSer  de  Iniitatione  Chriffi;  Verum 
w  me;  RevereD^iTimtts  D^  PVtepofitus  aberranire&i  dbceivnon  tantum? 
«ir  non',  fed  neque- gladio,  neque  halta  rem  tetigi.  fllam  vtocem ,» 
*/wi^(>  faepe  legebam  y  &vidf,  contra  oculorum  fi<iem  trahi  ad  vo- 
eutam  jinm  t-  in  viam  revocari  debueram  ^    fi  mens  non  IcevsEi  fuipl 

fec..,Quodltlibtrtenii*caput  24:.  .utfinlcribimr;  de  ^»  magnaw 
ADporcantibus  p«:em,  res  eft  foeridiano'  elarior  ftiniine.  Deo  laus^ 
fir,  q\3f  nobis  denu6'  Ibbminiftravir  Cbdicem'  Manufcriptum  anti- 
quum,  iidum,  fincerum.  Ego  nuflc.aj[terius  rer  audtor  fim  Reveren-- 
tfiffimis^DD.  Pratpp.  Dieflenfi"  &  Rottenbuechenfi ,'  uf  cum\fint,iff 
eacfem  DioBcefi^,-  &  Keverendiffimus"  DOminus  Proepifcopus-  Augu- 
ttixius  hujufce'  caul«  verttati-  non  tantum-  fauiof  maximus^,.  fed  & 
^dex  fuerit  sequlffimus  iftum=  Codicem!  illi  ad  confpiciendum",  &  ad' 
Jegenda"  verbay  ctim-  qua  habentuf  in'  fine,.  t6m'  quae'  leguntur  ih- 
Epigraphe  Capitis' 24^' exhibitum",.  cUrent"  legiiitao,.  publico,.  & 
|arati' Notafii  feffimonio  coniirmari,  duohftciff iMo^comperfa fuifl«;; 
primum',  Auftotis  nomen,  profeffibnem^-  locum"  lcriptionis^,  6c 
eertum  Ubrorum  de  rmitatione' Chrifti'  numerum:'  alterumv  non  h«- 
bereuUum  nnmerum-anmorum",  quo  delcriptus  fit;  uf  perhocad- 
verlariis  eximatur  error*,  putantibus-  defcriptum- ellfe' eo' annov  quo' 
ffecdum  a^Thoma'  fcriptus  fiiit:'  per  iliiid'  author  iHius-  demonftretur 
fion  Joannes  Gefen ,.  aut  Gierfen,  aut  GeflTen ,  fed Thomas  l Kem- 
pis;  nofl B'€nedi(ftinus",.  fed-  Gatfonicns^Regularisi-  Libros  inAfca*^ 
pera  condiufos  bajulus' now  aftulic,-  Oblitus  domifuae:  dicit  aiFereni. 
dbs^  hodiev  fluos^  infpedtoff  iHico  remittam.  SS.  precibus  &  facrifij. 
giiis^me  unice  commendb'.  Monachii  tS-  Martii'  165^7. 

fUverendt0aai]a&  &  A£fipliniitia&  Patemitatiisi 

^nnis^  in  chdffo KdidliSUffimu^ 

<S>eoi:gius  Hefei>u»  S.-  J. 


»  I 


Infcriptio  £piftoI»  eft  fisquens : 
fLiS^ie»»diflkDO  ic  Afiipliffiaio  Patri  ia  Chrifto,  ftcDomisa,  Dotnin<v 
Ant(Hiio,  Canomcoram  Regul»iam  Ordinis  S.  Auguftini  hk 
Diefl^  Poepofito  yij^lantiflimo  ^.  Doaino  fuo  gradofo. 

Di6fle&. 

EpiftolaR$vcrcndij[rimiDc)mini  Antontt^^^         Dicil 

renfis^  «4  P.  R.  P*  Hefenun.  De  Codice  R.ottenbuedie]ilL 

Admodum  Rcvcrcndc  in  Chtifto  Patcrl 

Pax  &  Gratia  Clirifti  JEfii. 

A  nte  odliduum  fui  Augulte  Vmdelicomm  .apud  D.  DecaiMim  Saa-' 
*^  crucianum  &  oftendi  ipfl  Codicem  Rottenbuechenfem,  proba^ 
vique,  nuUum  in  illo  adfcriptum  e0e  numerum  annorum,  quo  de- 
fcripti  fint  libri  de  Imitatioae  Chrifti^  Sentit  ipfe  mecum ,  &  alii 
'omnes ,  qui  librum  infpemunt*  H05  inter  eft  Rever endiffimus  D^ 
Suffraganeus  Auguft«nus,Reyerendifl3mus  D.Prg^pofitus  Sancruqianns 
admodum  R.  P.  Redlor  Auguftanjus  &  alil  Reverendiffimus  Dom. 
SuiFraganeus  primo  intuitu  legit  1 402.  iled  i  me  atiter  informatua 
ftatim  ceflit,  &   pronuhciavit  legendum  eire,  Numero  qmttjtor^ 

^IUTU)  ^  Sic  etiam  legit  R.  P.  Procurator  ad  S,  Crucera,  fei 
•  funiliter  emendavit  fuam  opinionem.  A.  R*  P.  Redor  Auguftanus 
legit  ftne  omni  heeiitatione ,  mimro  quatuor^  Sic  eciam  legit  quidana 
ex  Fratribus  Sancrucianis  Dominicus^  Adeoque  fequitur^  nulJam 
«tatem  Rottenbuechenfis  Codids  colligi  polTe  ex  cGdera  Codice,  id 
quod  teftatur  CodexBibliorum,  quem  R.  P.  Veftras  hac  occafion» 

mitto,  in  quo  variis  locis  in  margine  videre  eft;  Feria  ^^  tem 
porm.    Sabb.  ^^  tmporum.    F^ia  'O  i>*    tmporunu  Eeria 

6«*  ^S^  temp.     A.  R.  P.  V^*  digneturmihiremittereperharum  la- 
corem  Codicem  meujn  fiibtiorum ,  &  me  ia  fuis  precibus  &  SS» 

f« 


Codex  117,  HottenhitchenJiS.  i  %^ 

MiiiS  SacriHciift   commendatum  habere.       Dieilte    15.    Martit 

1657.  '   /  -  ': 

A.R.RV. 

in  Chrillo  addiftiffimu»  &  «d  obfeqtffs 

partciifimuf 

Antonius  Praepofitus  mppr. 

P.  S, 

Monaflerium  Rottenbuedierilfe  eft  in  Dioecefi  Frifingenfi,  non  Au* 
guftana  contra  nientem  A.  R.  P.  V.  Nihilominus  Reverendif- 
fimus  D.  SufFraganeus  Auguftanus  paratus  fuiflet,  .&  adhuc  paratus 
efl  dare  Inftrumentum  feu  Teftimonium,  quod  Codex  Rottenbue- 
chenfis  nulliim  habeat  anniim  leu  numerum  aetatis,  adeoqae  caufe 
noftrac  Kerop.  pliis  prodefle,  quam  obefle  poflet. 

Infcriptio  hujus  Epiftolas  eft  fequens: 
Admodum  Reverendo  in  Chrifto  Patri  ac  Domino  P.  Georgio  He- 
lero  Soc.  JEfu  Presbytero,  conrroverfiariim  fidei  Profeflbri  &c. 
Patri  in  Chrifto  ac  Domino  obfcrvandiffimo. 

Monachii. 

Originab^a  omniura  harum  Epiftolarum  aflervantUr  in  Archivio 
Dieflenfi,  ex  quo  eadem  mihi  comrounicata  defcripfi. 

§.  159.  Oblcrvari  etiam  meretur,  quod  Prajpofitus  Rottenbue- 
chenfis  interfuerit  Concilio  Conftantienfi;  &  quod  Caftrum  Rathen- 
berg,  in  quo  Gerfon  circa  finem  Concilii  fpontaneus  exul  fe  per  an- 
num  detinuic,  vix  una  Diasta  diftet  a  monafterio  Rotcenbuech. 

CODEX  IV. 

J  POLLINGANVS. 

if.  160. 

In  Bibliotheca  noftri  Ppllingani  CoUegii  aflervamus  Codicem  Manu^ 

*  fcriptum  in  folio ,  continentem  quatuor  libros  de  Imitatione  cum 

Eufeh,  Anwt.  C.  R>  Ledu^,  R  hac 


i^o  If.  tf^,  r  ig^.  TkJfisXIX.  De  Fma  fynchrotta  permanente . 

hac  rublcriptione.  ExpUcit  libellus  de  hnitatione  Cbrifti  editus^  ut  ^i- 
ci^ur,  h  quodam  Camhho  Regulari  in  Monaflerio  Podiken  Pardehorgen- 
Jis  Diacejfs  Provin^^ia  Gjhnienjis.  Ex  quo  Codice  dilcimus,  in  quo 
Wonafterio  (inutant  enim  Windesheimenresperfffipe  loca}  Thomas 
K.  fuum  hbellum  fcripfiffe  creditus  fuerit,  nempe  in  Podiken  Mo- 
nafterio,  Qu6d  vero  judicem  hunc  Codicera  circa  annum  i44.2r 
fcriptum  efle,  proptereafit,  quia  aHu.<  Tradtatus  in  eodem  Codice 
praevius  fubfcriptum  habet  annura  1442*  Rem  fepius  a  me  inip«« 
ftam  ita  fe  habere  teftor,  btfpero,  fide^  quara  inprimis  colo,  di* 
gniffimus.  Sin  vero  opus  erit  Inftruraenio  publico,  etiam  hoc  non 
deeft,  quod  vide  fuperius  (§.  iSiO  ^tiferre  praeterea  exhoc  Co- 
dice  licet,  librarium  hujus  Codicis  non  fuiffe  fundatura  in  Codicc 
Antwerpienfiy  fedin  Relatione  particulari  ^  munita^  circumftantiis. 

CODEX  V. 

C  O  L  O  Nl  E  N  S  IS. 

f.  161. 

fnBibliothecaMonafteriiS.BarbargECarthunenfiumCoIoni»  extat  Ma- 
-•  nufcriptum  continens  diverfosTrafta^us,  quorum  index  eft  ab  inirio ; 
Traftarus  illi  funt  i.  Speculum  Henrici  de  Hcijjia.  2.  Liber  de  Difcrer 
tione  Spirituum.  Fjusdem  ^ .  aliqua  opufcula  cujusdam  devoti  Regularis. 
(quidam  in  margineappofuit:  Cujusnomen  efi  Tbomas  KempisConveH- 
tus  prope  Swollis)  de  Sacran^ento  /Htaris;  de  feptem  rebuSy  quapla- 
cent  Leo  in-fuis  ekSiis^  Brevihquium  £ocercitiorum  fpiritualium^  Tra^ 
fi0tus  de  flrtutibus^  Soliloffliit^n  anima  in  foma  Dkdcgi  Libellus^ 
qui  ap^ellatur,  Qui  jequitur  me.  Ita  habet  index.  Ad  finem  libri 
de  Sacramento  A^aris  adjefta  funt  hsec  rerba:  Hic  Tra^otus  fcriptus 
ejl  anno  r  447.  in  die  Simonis  &  Juda.  Hoc  Manufcriptum  eft  pro- 
duiftum  k  Canonicis  Regularibus  corara  Erudids  Parinenfibus  amio 
i68i*^  obfcrvatum,  duos  primos  Tradlatus  Hcnrici  de  CaHia,  &r 

ulti- 


Codex  Vh  AuguJfaPMS  Germankus.  131 

ukimum  ^  -qiii  cfl:  priuius  Lber  de  Ifnitatione  quoad  Scripturara  dif- 
ferre  a  ^'criptura  reiiqaorum  traftaiuum  hujus  Codicisi  &  notam 
margiD^lem  efle  raanus  Tecintioris,  quam  ipfos  Tradlatus.  Dupin^ 
Bibl.  EccieC  Tom.  12.  Diff  §:  5. 

CODEX  VI. 

AUGUSTANUS  (jERMANICUS. 

A  uguflae  inMonaflerioS.  Caiharinae  Virginum  Deo  dicatarumOr- 
-*^  dinis  S.  Dominici  habetur  CoJex  Germanicus  MS.  in  4.  quiex» 
hibet  Viras  Gerardi  Magni^  Florentii,  &  cajterorum  ht  ne  confcri- 
ptas  a  Thpma  Kempenfit  quarum  Interpreris,  ubi  prasfatur,  verba 
lic  e  Sermone  translata  Germanico  ieguniur.  Incipiunt  Vita  Beato- 
rum  Religioforum  ^  Fratrum  ac  Patrum  ex  Ordiffe  S.  Augujlini  Canom- 
corum  Regulariumy  qui  nojlris  temporibus  in  Belgio  vixerant  ^  in  Dioece^ 
fi  Traje&enfi:  inter  quos  etiamfuit  devotus  &  Beatus  Pater  Tbomas  de 
Kempis^  quibunc  Hbellum  atque  alios  cmplures  nobiles  tra^atus  compo^ 
fuit.  llle  etiam  eftj  qui  compofuit  dewtum  libellum  de  Imitatiotie  Cbrijii^ 
cujus  frequenter  faSla  efl  mentio^  quia  itber  efi  cuilibet  utilis  &  valde 
cenfolatorius.  Haftenus  Interpres.  Ut  invehiamus  sBtatem  hujus 
Codicis,  obfervare  debemus,  quando  vixerint  illi  Beati  Viri ,  quo* 
rum*  Vitas  e  Latino  in  Germanicura  fermonem  vertens  dicit:  Quino^ 
firis  temporibus  vixerunt.  Hdc  enim  invento  facile  poterit  colligi , 
feterpretem  non  diu  vixiffe  poft  eorum  mortem.  Moritur  itaque 
Gerardus  Magnus  1384*  10.  Aug.  Joannes  Gronde  1392.  6.  May» 
Joannes  Cacabus  1398  ^i«  May.  -Lubertus  Bernerus  1398-25. 
Juhi.  Gerardus  Zutphanienfis  1398-  4.  Decemb.  Jacobus  Vienen- 
fis  1400*  12.  Martii.  Florentinus  1400.  24.  Martii.  Amilius 
^Burgafis  1404.  10.  Junii.  Joannes  Brinckering  141 9-  ^^6.  Mart* 
Amoldus  Schflenhovienfis  1430.  9.  May.  En!  hi  funt,  quos 
Interpres  Codicis  Auguftani  dicit,  fuis  temporibus  vixiffe.  Vix 
itaque  fieri  poterit,  ut  Interpres  iUe  fcripierit  diu  poft  annum 

R  2  I450* 


'5*  i^*  W-  •  I95'  ^fi^^  -^^*  De  Fama  fyncbrona  permmai^ 

1450.  Obfervo  prascerea,  Befildum  vinim  In  Univerficate  Ingol- 
ftad/enfi  quondam  celebrem  in  fuo  Spicii.  Polit^  Jurid.  3.  de 
pacis  jure  c.  i  *  teftari,  fe  in  Monafterio  Zwifaltenfi  vidifle  libros  de 
Imitatione  Chrifti  in  linguam  Germanicam  translatos,  &  fcriptos  an- 
no  1448*  Si  hsc  verfio  eundem  habuic  Interpretem<»  quem  habuic 
Codex  Auguftanus,  non  male  judicavi  de  aetate  Interpretis.  Caete- 
rum  teftimonium  folenne  de  Exemplari  hujua  veriionis  vide  fuprt 

CODEX  VII. 

BRUXELLENSIS  CARTHUSIENSIUM. 

f^hiffletius  c.  7.  fu«  Apologia  teftatur,  Ib  in  manibus  haHuifle  Ma-  ^ 
^  Hufcriptum  Carthufienfiura  Bruxellenfium ,  quod  fic  finit:  Ex-^ 
pticit  deVGtus  traSiatus  cujusdam  Regularis  de  ifUerna  locutione  Cbrijii  ad 
animam  fidelem^  fcriptus  in  anne  146?.^  &  pertinet  ad Cartbujienfes 
dom{is  Sylva  S.  Martiniprope  Gcraldi  montem.  V.  Dupin*  Bibl.  Ecclef. 
tom.  12.  difl*  ^.  3*  QUod  vero  librarius  per  Regularem  fimpliciter 
diftum  intelligat  Canonicum  Regularem^  patet  ex  ulu  illorum;  fic 
ipfe  Thomas  K-  in  fuis  opufculis  ^  diim  loquitur  de  Canonicis  Regu- 
laribus,  ad  minimum  vigefies  utitur  termind  nud6 /i^^«/^r/>.  Sicin 
Vita  Gerardi  M.  c.  15.  dicit,  ex  quibusdam  Congregationibus  Cle- 
ricorum  Gerardi  M.  nonnulla  Monajleria  Regularium  initium  fanft» 
converfationis  accepifie.  Eteodem  c.  15.  ficait^  Hahuit  in  propB^ 
Jito  adijicandi  Monafierium  Qericorum  Ordinis  Canonicorwn  Regularium. 
.  -  ^d  huru>  Ordinem  Regularium  indu&usfuit  propter  reverentiam  Joan- 
ms  Rufebroec ,  Prioris  f^ridis  Fallis  in  Ordine  Regularium.  In  JTita 
joannis Brinckering  kiti  Monajierium  fan£iimonialiumcenJ}ruxity  i^^iquo 
Jecit  illas  babitu  Regul^rium  invejliri.  -  Sepultus  ejl  in  Monajlerio  San^ 
ifimnialiHin  Ordinis  Regularium  in  Dyepenyem^  .  £n  1  vocat  Ordinem 

Regih 


Codex  FIIL  Bibliotbeca  Cafarea  146J.  135 

Pegtdarkfm.  Itaque  T6  Regularis  efl;  terminus  Ordinum  fpecificus , 
ilne  dubio  denotans  Oirdinem  Canonicorum  Regularium  in  ore  faeculi 
XV.inBelgio. 

CODEX  VIII. 

BIBLiOTHECifi  CASAREit. 

$.  164. 

r\e  hoc  Codice  A.  R.  D.  RAYMUNDUS  DUELLTUS  In  litte- 
*^  ris  fuis  ad  R,  D.  Philippum  Saller,  Confratrem  ineum,  17*5» 
^atis  (ic  fcribit:  Vidi  ego  Codicem  Mandcripcum  in  Bibliotheca 
Hohendorfiana,  qua  fuam  nuper  Csfar  auxit,  isculo  XV»,  exaratum, 
in  cujus  fironte  Thomas  habicu  Canonici  Regularis  ejusdem  evi  ma- 
nu  depidus  nititur;  fequuntur  verba:  Inc^t  Liber  r  F.  Tbmade 
Kempis  Canmci  Regtdaris  Ordinis  S.  ^ttgujimi  de  Imitatiotte  Qjrifii^ 
&  eotttemptu  mniwn  vanitatum  mundi*  m  fine  legicur  F.  Tb&nue  dt 
KeiM>is,  de  Jmitatione  Cbrifti^  deque  cmtemptu  mmdi  devotum  &  utile 
qfuJculum/iniP  felicfter,  Codex  membraneus  eft  in  4.  in  quo  charta 
yaga  ica  habe: :  Ce  Manufcrit  a  appartenu  ^  MeJJtre  Baudouin  de  Lmr' 
my  Seigneur,  de  Molambais  ^  fait  Chevalier  de  la  Toifon  Sor  Van  1457. 
Id  eil:  Hoc  Manufcriptum  percinuit  ad  D.  Bauduinum  de  Lannof , 
Dominmn  de  Molambais,  qui  fa^us  eft  Eques  aurei  velleris  afino 

1467» 

CODEX  IX» 

D  A  L  H  E  I  M  E  N  S  I  S* 

Produ^m  fuit  anno  168 1-  coram  Eruditis  Parifjenfibus  Manufbri- 
pcum  domtis  S.  Pecri  &  S.  Antowii  Dalheimenfis,  in  quo  reperi- 
turExtra^m  ex  opufculo  Hugonis  fcripto  147S.  de  Qauftro  anima, 

R  3  & 


1^4  S^ISS*  -.  196*   TeJHs  XIX.  De  Fmafyn^brona^ermatiente.     . 

&  liber  de  Imitatione  fub  titulo:  Tractatus  [de  contemptu  iBim<S* 
Ad  finem  hsc  verba  alia  manu  adfcripna  funt:  ExplicU  libellus  de  cof^ 
temptu  mundi^  quem  fecit  Frater  Tbomas  Kempis  Frofefjus  in  Montff 
yignetis  Ordinis  Canonicorum  Regularium.  Ohiit  atatis  fua  anno  92. 
in  Ordine  devotus  65.  requiefeat  in  perpetua  pace  ^  pro  quo  debituinfolvi 
anno  1471.  Ofma  &  Damianiy  quo  anneobiit.  Ciim  itaque  librarius 
annotet  diem^  quo  pro  Thoma  K,  defun'6lo  ez  fcedere  MilTas  per- 
folvit,  videtur  nonmulto  temporepofl:mortemThomaBK.lcriptus  effe 
liber ;  quia  talia  non  folenius  (er5  annotare,  fed  in  continenti,  ne  bis  co* 
gamur  fatisfacere  defunfto  ob  oblivionem  Iblutionis jam  faaae.  Cetth 
conftat^  fcriptum  effe  ab  aliquo,  qui  cum  Thoma  K.  habuit  fede- 
ris  communionem.    Dupin.  1.  cc. 

CODEX  X. 

b  U  N  E  N  S  I  S. 

§.       166. 

/^anonici  Regulares  Lovanienfes  ad  D.  Martinum  oftendunt  duos 
^  Catalogos  MSS.  fcriptos  anno  1472.  in  quorum  utroque  liber 
de  Imitatione  annotatur  fub  titulo  Thom®  K.  Primus  Gatalogus 
continet  libros  iibrariae  in  dumo  B.  M.  V.  prope  Endoviam ,  formd 
odavd.  Inter  hos  ille  catalogus  recenfet  nonnulla  Thomae  K.  opuf- 
cula,  &  ipfos  libros  de  Imitatione  fub  ticulo  Thom®  K»  Rofw.  teftim. 
§.  I.  Dupin*  1.  cc.  Rem  vero  fic  fe  habere,  teftatur  folenne  In- 
ftrumentum  defuper  confeftum,  a  me  infertum  Inform.  p.  7.  fol. 
238.  cui  Inftrumento  etiam  inlerta  funt  haec  verba  in Informatiofieme^ 
omifta:  Item  in  eodem  armariolo  jervatur  alius  Catalogus  duplex  inoSla- 
w^  fcilicet  Dumi  B.  M.  apud  Endoviam ;  &  fontis  B.  M.  Arnbeim 
jcriptus  anno  1472.  in  quo  Jic  legitur.  Thoma  de  Ketrfpis  Canonici  Regu^ 
larisdcvotaexercitia.  Idem^de  Imitatione  Cbrifli.  Qtdjequitur.  Idem^  de 
interna  locutione.  Ejusdem  ^lpbabetum.  Ejusdem  dialogus  ad  digne  cele-' 

brandum. 


Codex  XI  Imprtffus  4ugi^a  aflno  1472.      -         1 3^ 

celehrandum.  Notaturque  in  margine,  bos  Ubellos  extare  in  diverfts 
hihVothecis  Belgii.  Ita  Inftrumentura.  Ex  qua  liquec ,  in  ipfis  locis 
Monarterio  'Ihomse  de  Kempis  vicinis  ipfo  vivente  adhuc pier  totum 
BelgiuiH  ruiiTe  opinionem^  rhbmam  K«  ejQTe  authorem  jam  tum  famo» 
fifiimi  libri«. 

CODEX  XI. 

IMPRESSLIS  AUGUSTi*:  anno  1472. 

f  167. 

In  fllufiTi  Bibliotheca  Ampliflimac  ReipubKc®  Auguftan»  in  Pluteo 
*  8.1ibrorumTheologicorum,Codice  32.infoLhabenturlibriquatuor 
de  Iroitatione,  &  in  calce  iftorum  ifthaec  verba :  Viri  egregii  Ihoma^  Mon- 
tisS,  jlgnetis  in  Iraje&o  Regularis  Canonici^  libri  de  Imitatione  Cbrifii  nih 
merc  quatimfiniuntfeliciterperGintberimZainerex  Reutlingen  progenitum 
Utterisimpreffiabeneis.  Dumluftrarem  varias  Bibliothecas,  tria  alia 
Kiijus  editionis  primae  exemplaria  reperi,unuminBibliothecaEcclefiae 
Cathedralis  Auguftanae;  alterum  inColIegioCan.Reg  Undenfi ;  tertium 
inBibliotheca  Conventus  FF.  Minorum  Monachii;  ubi  adhuc  videri 
poilutfu  Edirionem  hanc  faftam  elTeanteannum  1475.  Certum  eft 
ex  eo,  quia  Ginthcrus  Zainerjam  mortuus  eft  14.  Aprilis  anno  1475.  iit 
conftatexNecrologioantiquiffirao  Collegii  Can  Reg.  ad  S.  Crucem 
Auguftffi,  ubi  Gintherus  habet  Anpiverfauum.  Eam  ver6  anno 
i472,  h6i^sn  efle  extra  dubium  ponit  exemplar  FF;  Minorum  Mo- 
nachii,  in  quo  aliquis  charadlere  illiu^  fa?^oM  xidubitato  annum  ira- 

preffionis  adlcripTjt^  hoc  modo:  \Jo^2m  *  iri  Exemplari  ifto 
Monacenfi  fimul  etian  compadlus  eit  hi>cr,  didlus  Spcculiim  huma- 
na3  vita?,  eodem  prorlus  typo^quo  imprelTus  eft  liber  de  fmitatione. 
In  finehujuslibri  fequentia  leguntur :  Fmir  liberd&us^  Speculumbuiruma 
vita  &c.  ^  Ginfherq  Zainer  ex  ReutUngen  civi  progenito  ^  Urbe  autem 
commanenti  j^u^ufienfi  arte  imprejjoria  in  medim  feliciter  deditus^  anno 
miUefimo^  quadrtngenUfimo  ^  Teptuagefimo  primo.  Idus  vero  ^anuartas 
tertio.     Ita  hifce  meis  ocuhs  vidi. 

CODEX 


/ 


136.  if.  isy.  -  195.  TiJfisXIX.  De  Fama  Jynchrona  pfrmnente. 

CODEX  XIL  . 

RElPUBLICiE  AUGUSTAN.^. 

§.  1^8- 

TnReipubHcaAnguftana^Bibliotheca  rubfellio  nono  librorum  Theo-. 

*  logicorum,  Codice  tertio  MS.  in  forma  4«  extabat  Thomse'  !l^era-' 

penfis  liber  <3c  Imitatione  fub  ejus  titulo  fcriptus  circa  annum  14^5. 

quod  ex  eo  conflat,  quia  reliqui  traftatus  in  eodem  Codice  contenti  cir- 

caiIludtempusconrcriptifunt,annovidelicet  1472.  &  1475.  CaBterum 

furtiva  manus  (quae  infufpicione  fuerit,  fcio)  integrum  librum  d« 

Imitatione  e  Codice  exlefikum  abftulit:  Deo  tamen  difponente  fur    |^ 

ille,  qui  reliquos  omnes  illius  Codicis  tra6latus  intadlos  reliquit^  ob* 

litus  eft  furari  primum  Codicis  folium,  in  quo  continetur  Index  opufcu- 

lorum  inCodice  illo  contentorum  omnium,&  invsr  h»c  ipfius  etiam  librt 

de  Imitatione  fub  titulo  Thom®  K.   Index  hic  primi  folii  eadem  mana 

fcriptus  eft,  qua  fcripta  funt  refidua  adhuc  Codicis  opufcula.     Rem: 

ita  fe habere  teftatur  Catalogus impreflus anno  r<>33.  librorum  Biblio- 

thecaBAuguftanae;  teftaturidipfumRR-DD.  Gafpar  Pro  -  Epilcopus 

Auguftanus  folenni  Inftrumento  inferto  Rofweydoredivivo  TFerlim^  &  k 

roe  relato in Inform.  p.  7.  fol.  233.  Denique  rem  fic  fe  habere  ipiemet 

vidi,  dum  ante  annos  j  8.  nihil  adhuc  decontroverfiahaccogitans  iilam 

Bibliothecam  luftravi.     Verba  Catalogi  1633.de  hoc  Codice  loquen- 

tis,  fic  habent:  Index  ( eadenty  qua  totus  Codex^fcriptus  manu)  librorum 

ineocontentorumitaloquitur,:  Prima  pars  traStatus  de  Imitatione  Cbrifii 

Doinini  thoma  Montis  S.  /Ignetis  Canonici  Regularis.  fol.  2f .  Secutidn 

pars  ejusdem  tra&atusfol.  35.  Jamctfolio  25.  ufque  ad  48.  omniajunt 

excifa.     Caterum  in  eodeni  Codice  continentur  Pbilobiblon  Richardi  de 

Burgundia;  Liber  S.  Cbryfojlomi  de  reparatione  lapfu     Tra&atus  de 

antiquitate  quatuor  Ordinum  mendicantium.    Tra£tatus  de  procefju  ^udi^ ' 

cii  fpiritualis ;  fcriptifunt  Mathide  manupofl  Chrifium  natum  1472.  Se- 

liloquium  Hugonts  de  difcretione  &  anima  1475.     Ita  Catalogus  im- 

prefTus  Bibiiothec®  Auguftanas. 

CO- 


CODEX  xm. 

MAYSECKENSIS. 

AR.  D.  Paulus  Schooff  Prior  Rubesc  Vallis  &  Geiieralis  Con- 
•  gregationis  Canonkorutn  Regularium  Windesheimenfis  penes 
fe  habuit  ex  Monafterio  Majore  Mayfeckenfi  Ganonicorum  Regula- 
rium  librum  de  Iraitatione  Chrifti  Scriptum  anno  1477»  manu  D» 
Cornelii  Offerman?  >  RcAoris  quondam  convcntus  Mayfeckenfis  > 
qui  affirmat ,  compofitumefie  iFn  Thoma  deKempis,  Rofw.  Teftim^ 
§•  r .  num.  6* 

CODEX   XIV. 

I.OV A^^IENSIS  Ambograpbus. 

§•  17^* 

^annes  Ulimmerius  Caaonicorum  Regularium  ad  D.  Martinum 
^  Prior,  dc  S^  Auguftifto>  S*  Fulgentio^  Pafchafio,  &aliis  anti- 
quts  authohbus  >  quos  a  mcndis  rcpurgavit  >  teftc  Falerio  Andred 
in  Bibliotheca  Belgica  >  bcnemcritus»  teflatur  fe  ante  multos  annos 
accepiffc  Codicem  hunc  MS«  librorum  dc  Imitationc  a  Canonicis 
Regularibus  Montis  S.  Agnetis ,  affirmantibus  eum  mahu  ipfius  Au* 
thoris  Thomas  a  Kcmpis  Scriptum  fuifife  >  uri  per  traditionem  con- 
dnuam  a  Majoribus  fuis  ejus  Monafterii  Fratribus  accepcrunt.  Por- 
ro  libri  trcs  dc  Imitationc  Chrifii>  quarto  omiffo>  aliis  Thomas  K* 
Opufculis  in  xnddxb  funt  inferti.  Rofw.  Teftim.  §.  2.  num.  z.  Hac 
fupcr  rc  folenne  Inftrumentum  erciaum  eft  i  5.  Martii  16  j2.  >  cujus 
partem  Inform.  p.  7.  num.  j.  exhibui.  Inftrumentum  hoc  de  ifthoc 
Codice  loquens  ficait:  »  In  primo  autem  folio  hujus  libelh  fic  le- 
»  gitur :  Htc  liber  efi  Scriptus  manu  &  cbara£teribus  Revcreiidi  & 
^^  Religioji  Patris  l^bma  ^  Kempis  Camnici  Regularis  m  monte  S.  A- 
Eufeb.Amort.C.R.Dedu6l.  S  gnetis 


t 
i 


S)S$'i55-i^f'  TeftU XJX» De Fam Sjnchrona Permanentt, 

„  gnetis  prspe  SiMUm  tqmefl&  jluthof  hormdeiMor^n  tihetkrm»  *^ 
JBn!  Authographum  Thomse  K«  non  dektipmm  ^  (icut  Authogra^ 
phani  Aucwerpienfej  fed  Protograptium.  Habes  fimul  Tcftimonium 
ic  traditionem  ipfius  Monaflerii  Montis  S<  Agnetis  j  i  cujus  Canoni^ 
ciS)  dikn  al  Confoedcratis  Belgit  fedibus  lui»  j>u](i  profugerentt 
Utimmerius  circa  annum  1 570«  hunc  Codicem  accepit>  centum  vide- 
liccf  annorum  fpatio  poft  Thom^  K.  mortem  j  quae  contigit  annd 
1471«  Traditio  autem  centum  tantum  annorum  circi  rem  domefti« 
camj  celebrem)  &  ufu  quotidiano  agitatam  omni  fufpicione  caret 
Yid<  Inflrum.  cc, 

CODEX  XV.  &  XVL 

CONFLUENTL£,  ET IN  TRACTU  RHENI 

RP.  yoannei  Haftas  multis  in  Societate  lefu  perfun^us  muneri- 
'  bus)  bis  £mbric£  Clivorum  Re^of)  fubinde  Provincix  Rhe' 
flan^  Praefe&us)  litteris  fuis  teftatur  j  paffim  CodACtts  MSS.  hbro* 
rum  de  Iihitatione  Chrifti  praefertim  in  Regularium  Canonicorum 
Monafteriis  reperiri  j  etiam  ipiius  Thoms  «tate  exaratos)  qui  nomen 
ipfius  tanquam  Authoris  prxferant..  Cujusmodii  inquit)  ante  aliquot 
anrtos  reperi  Confiuentiain  Collegio  noftrOi  ^***  divenerant  pterique  Qh 
^ces  i  defolatv  Regularium  Monafterid,  ita  Hsferus.  Ci^m  A.  R.  P. 
Hafius  viderit  plures  tales  Codices  Thom«  coaetaneoS)  minimum  fe- 
cutus)  duos  faltem  pofui« 

CODEX  XVIL  &  XVIIL 

§.  171. 

A    R.  D.  Athertus  Luyekenius ,  cAm  Prior  eflct  Canonicorum  Re^ 

'^*  gulahum  Coloniae  ad  Corpus  Chrifti  >  &  ejusdem  Ordinis  fu^ 

fiib 


Capttuto  Win<!ahcifnenfi  Generalis,  teftatus  cft,  (ein  variis  Gcfma- 
niae  Bibliorhecis  librum  de  Imicacione  Chrifti ,  Thoma?  a  Kempis 
fiomine  praefixd^  vidiiTe»  tum  in  variis  Indicibi^,  tumtn  libris  ipfis. 
ira  perfcribens :  Ftdi  ego  Indiees  Biblictbecarum  quanmdam  domorum 
Ordinis  mfiri  antiquos^  &^  antiquA  fidefcriptos^  ^i  exeniplaria  MSS. 
hnitatmis  Cbrijii  Thma  adfcribeham.  Vldi  ego  eundem  per  partes  in 
antiquA  membrana&  Cbartd  fcriptum  9  interdum  nullo  Ordine  capitm^ 
nsel  iibrorum  jervatS^  interdum  cum  yfutboris  nomine  >  interdumfine  ilUf, 
aut  bae  adfcripione.  Pii  alicujus  Ftatris.  Ha&enus  Ibfw.  Tei)iai# 
§.  K  num^  y. 

CODEX  XIX. 

§.  171- 

Tn  celeberrima  Reipubljcas  Auguftana?  Bibliotheca)  (ubfellio  9«  li*-' 
*  brorum  Tiieologicorum ,  Codice  MS.  1 4.  in  forma  4*  extabant 
libri  quatuor  de  Imiratione  Chrifti  Thoma^  d  Kempis  nomine^ica 
teftatur  Catalogus  imprefTus  illius  Bibtiotheca?  anno  i^?^.  foL  12^« 
cujus  verba  func  ifta :  M  Thoma  de  Monte  S.  /Ignetis  &  Camnici 
Regularis  in  Trajeffo ,  de  Jmitatione  Chrifiiy  &  contemptu  omnium  "ua^ 
nitatum  mundi.  Hxc  verba  non  eflfe  Eli«  Ehingcri,  qui  Catalogum 
conlcripfit  >  fed  ipfius  Manulcripti^  patct  ex  e^,  quia  Author  Ca- 
talogi  alias  diligcntifiime  annotat^  quand^  Codcx  fit  anonymus> 
quando  non^  etiam  quando  agic  de  libris  de  Irditatione  v.  g.  dum 
Catalogus  ille  nov*  editionis  foL  54«  agic  dc  libris  Theologicis  9  po- 
nic  Pluceo  9.  Subfcllio  9.  fcquentcs  tra^acus:  i .  cra^tacus  duo.  Admoni* 
tiones  ad  interna  trahcnteS)  6^  2.  deinterna  locutioneChrifti  adani* 
mam  fidelcm  >hos  reccniectanquamanonyfnos,  licccfinchbcr  2.&5; 
de  Imicacione.  Icaque  (olum  laborandum  eft ,  quo  cempore  hic 
Codex  Scriptus  fic  Scripcum  eircance  annum  1490.  certum  indi^ 
cium  pra?bec,  auia  \t\  principio  libri  leguncur  ifta  verba :  Ifie  liher 
ejl  pro^^ufu  Fr.  j^nnis  Fortts^  S.  Tbeologia  leStoris^  donatus  eidemper 

S  a  R  P. 


mo- 155  -  195*  Tiflis  X1X>  De  Fam  SywhfMa  Pemanntte* 

R.  P.  Joannem  Carpentarii^  qtmdam  Provinciatm  OrSnis  Eratrm 

CarmeliSarum  anno  1490«  in  Oclava  S.  Martini.    Videtur  aucem 

fcriptus  circaannum  14^4.)  quia  in  eodemCodiceociantduoalia 

Manufcripta  exarata  anno  14^4»  videiicet  Alpbabitm  divini  Amo^ 

ris  y  quod  fubrcriptum  habet  annum  1 4  54«  &  Iraffatus  de  Arte* mo* 

riendiy  in  quo  idem  annus  fubfcriptus  efl:.   Ca^terum  cx  hoc  Codice 

^  iterum  tres  primi  libri  de  Imitatione,  ne  nom^n  Thomas  K.  appare- 

Vet  intra  annum  1^3?.  &  1^48«  excifi  funt.  Omnia  (ic  fe  habere 

teftatur  Inllrumentum  publicum  RR.  DD.  Gajparis  Pro  ^  epi&opi 

Auguftani,  infertum  Rofweydoredivivo  WERLINI>  &  libro  Gallico^Z^ 

Contejlation  &c.  cujus  fummam  etiam  inferui  Inform.  p«  7«'   Ipfe 

criam  ante  annos  j8»  (ic  fe  habere  hifce  meii  ocUlis  vidi^  di^m  nihil 

mini^)  quim  de  controverfii  hdc  aliquando  i  meTufcipienda  co« 

gitanS)  Bibliothecae  iliius  rariora  perluftrarenk 

CODEX  XX. 

if.  174« 

Dc  hoc  Codice  MS.  A*  R.  P*  Hsjerus  his  vttUs  teftatur  j 
Ift  Collegio  Can.  Reg*  ad  S.  Georgium  Augufta?  protraximus  Codi- 
^  cem  ex  abftrufii&mo  angul6>  diu  perquifitum.     £ft  hber  formas 
0(5tav« )  antiquii&mo  chara^ere)  maximaque  induftria  fcriptus,  vix 
ut  emendatiorem  inter  vetuftos  viderim^  reprasfentat  librum  u  a« 
&  j »    De  Imitatione  Chrifti  ^  unumquemque  integrum )  nift  quod . 
frons  duobus  lata  digitis  ita  pra^feda  nt  >  ut  nec  ulhus  httera?  cauda- 
praeledi  nominis  indicium  prasbea^*    Quis)  aut  quid  exfecuerit)  ith 
certum  eft  i  hoc  certum  eft  3  eo  tempore  exfc<5tum  efte  ^  quo  in 
eadem  Urbe  duo  fupm  laudati  MSS.  Codices  BibUothecar  Augu«- 
ftana^exfedi)  &  Infcriptiones  referentcs  Thomam  K.  fublatae  funt, 
Ofor  Thom«i  nominis  absque  fcrupulo  exfecuit  illos  duos>  (i  ctiam 
hunc  Georgianum  capite  minuit  >  verofimile  eft  >  in  fronte  non 
Gerfenis»  fed  Thomx  nomea  prius  apparuiffe*    Veruni.non  prop« 

tcrci 


Cddex  XXL  XXn.  Xm.  i4f 

tere^  ifta  retult>  Ut  ex  hoc  Codice  deducam  argumentunik  Noloiii^ 
niti  conjeduris.  Sit  itaque  omtffo  Codice  S^  Georgiano  alius  Atre«^  * 
batcnfis)  de  quo  RR,  DD»  Petrus  Abbas  in  mome  S.  Eligii  Atre- 
bati  apud  Heferum  in  Hecatomp.  fic  rcribit:  Adnwdum  Reverende 
Pateri     Pcfi  acceptas  Paternitatis  Fejira  litteras  ^  ci^m  indagajimy 
num  prifca  exemplaria  non  extarenty  intellexiy  in  Abbatia  S.  P^edajii 
^trebati  effe  exemplar  quoddam  fatis  antiqum.  Ferum  D.  Ahbas  di^ 
£itm  librum  a^  fe  rec^it^  neque  monflrare  illur»  voluit^  u^  intellexit^ 
idcirc6  peti ,  ut  contr^  fui  Ordinis  homines  ufui  efjet.    Niim  D.  Ab- 
bas  aljam  forte  caufam  habuit ,  fubtrahendi  hunc  Codicein  3  quam 
quod  patrocinaretur  caufat  Kempenfi  ?  poffibile  omnino  eft :  multi 
enim  cafus  funt  poilibiles  etiam  extraordinarii>  de^quibus  aliastion 
Ifceret  fufpicari.   Hinc  ne  etiam  ex  hac  parte  Numerus  pi-a^fens  con« 
Je^uris  innitatuf  ^  affero  aliud  Maiiufcriptum  >  de  qu6  vir  eruditiffi- 
mus  cum  doiftrina  >  tum  authoritate  maximus  D«  Pbilippus  Cbiffk^ 
jius  Abbas  Balernen(is  in  Epiftola  Bruxellis  anno  16^1.  %.  Martii 
data  fic  loquitur :  Wit  Abbas  Ordinis  S.  Benedi^iy  qui  ci$m  mihicom- 
mdaffet  elegans  &  antiquum  Manufcriptwn  ^  quod  librum  de  Imitatiene 
clark  Tbomdc  d  Kempis  kgitimo  ejus  poj/effofi  attribuit  5  utifuo  loco  dicamy 
venerabflem  nntiquitatem  additionir  fua  manus  violavit^  pofiquam  h  meis 
manikus  exivit.   It^Hef.  L  cc» 

CODEX  XXL  XXIL  XXIIL 

QondefUi  in  libfo ,  cui  titulus  t  BibUothnca  Bel^ka  Mamfcriptai 
^  mentiortem  facit  triumMSS.Codicura)Dunienfisla:tien.l  ungrenfis» 
Primus  habetur  in  Kfonafterid,  quod  appellatur  Dunum)  Ordinis 
Ciftercienfium  in  Flandria»  reperiti(irque>in  o^avd  plut^>  m  qu6  • 
Tunt  ]ibnSpiritUales>rub  titul6.  Tbdhks  aKempis  de  Jmitatione  Cbrijli* 
Vid.  p.  i.pag.  r9|.  ^ 

Al^er  extare  legitur  In  Catalogo  librorUm  ManuiCcriptorum 

S  i  Mona-' 


114»  » y^"  •  iPf  •    Tejlis  XJfX,  De  Fama  Synchma  Permanente, 

0 

Monafterii  Laetienfis,  Ordinis  S.  Bencdidi,  Dioecefeoj  Cameraccn- 
ib>  fub  ticulo:  Tbmasi  Kmpis  de  bnitatione  Cbrijli.  Ubri  4.  Sandi 
p.2.  pag.ji, 

^  Tcrtius  affervatur  in  Btbriothedi  Canonicorum  RegularinTn  Tnn- 
gris  ivi  fecundi  parte»  fub  tituld^  TlMmas  d  Kempis  >  de  Mtatione^  & 
Sermones  ad  Novitios^  Sand.  p.  2.  pag.  196. 

'CODEX  XXIV.  XXV. 

In  Monafl:eri6  Rebdorffcnfi  propc  Eyftadium  reperiuntur  duo  MSS. 
*  Codices ;  de  quibus  A*  R.  P.  Hejerus  fic  habct :  Primus  infignitur 
littcra  L  notaturquc  numcro  zy^  aitcr  littera  M.  numcro  21.  ambo- 
in  Indicibus  fuorum  opufculorum  tra^tum.dc  Imitationc Chridi 
tribuunt  Authori  Thomae  dc  Kcmpis.  Rem  certara  fecimus  authorl- 
tatc  publica  Notarii  jurati>  necnon  adfcripta  teftificacionc  A.R.P« 
Petri  Breidendonck  Subprioris  Rcbdorffenfis.  NB.  ManuCripta  Mor 
naflerii  Rcbdorf.  nunc  translata  fuerunt  in  Bibiiothecam  t mQ^i*  Car« 
dinalis  SchOnborn  Epifcopi  Herbipolcnfis. 

CODEX   XXVL 

jninsbergae  Geldria:  in  Mbnafteri6  Can.  Reg.  membranaceus  Co- 
**  dex  perantiquus  vifitur ,  qui  nomine  Tb&ma  &  Kempis  praefixd  li- 
bros  de  imitations  Cbrifti  continiet,    Rafw.  Teftim.  §.  i.  nura.  5. 

CODEX  XXVII.  XXVm.  XXIX.  XXX. 

§.   178-  , 

JumtSereniflimusDuxBavariae,  &poftea  Eledor  Maximiiianus  an- 
no  ftfio.  ut  omnia Monafteria  Bavarisic  conficerent  Catalogum 
omnium  fuorum  Manufcriptorum>  cumqQc  ad  Bibliothecarfi  Ele- 
doralcm  dcponerent.     Catalogi  itaquc  a  Bibiiothecariis  omnium 

Mona- 


OJex  XXXL  ImpreJ/us  1480.  14S 

inonafteriorum  Bavaries^confe^ti^  propria  eorum  manu  (cripci,  & 
ad  Bibliothecam  Ele(5):oraIem  miifi  funt»  Omnes  hos  catatogos  per« 
legi  &  reperi  in  variis  monafteriis  reperiri  libros  de  Imitatione ,  ali« 
^uando  fub.D.  Bernardu  vel  Gerfonis^  plerumque  tamen  fub  H^ma 
K.  nomine ,  nunquam  fub  Gerfenis.  Reperi  itaque  i .  in  Catalogo 
Alanufcriptorum  Monailerii  Raittenhaslends  annotatum  librum  hoc 
modo :  ZJber^  'non  errahis.  De  bniwione  Cbrijii  &  vanitate  mundi 
c.  25.  Thomde  de  Kempis  UL  i  •  Item  alium  notatum  hoc  modo :  De 
Jmitatione  Chrijli  tr.  D.  Bernardi.  Huic  quidem  adfcriptus^  fed 
eonttnet  capita  l.  i.  Thoma  de  Kempis.  2.  In  Catalogo  Monafterii  ' 
StaingadenHs  reperi  librum  fic  notatum :  Tboma  de  Kempis  de  ImitO' 
tione  Chrifli  l.  4*  acceperunt  hunc  libellum  mutuuin  PFeingartenfes  anno 
fuperJbri^  fcriptus  eft  in  chart^m  in  4«  3.  In  Monafterio  S.  Magni 
reperi  notatum  hunc  librum.  jR  2'homa  Ord.  Can.  Reg.  S.  Aug.  Morh 
tis  S.  ^gmtis  DicBcefis  7raje£fenjis  opufculum  in  quatuor  partes  divifum^ 
quarumprima:  Admonitiones  aa  fpiritualem  mm^  Secunda..  jidnKh 
nitimes  ad  interna  trahentes  continet.  Tertia  agit  de  interna  confo^ 
latione.  Quarta^  de  Euchariflia  fumptione  in  8.  4.  In  Catalogo  Mo- 
nafleriiEttalienfis  reperi  Codicem  Manufcriptum  fic  notatum«  Ut 
hellus  de  Imitatiofte  Chrifii  &  contemptu  omniwn  vanitatum  in  8*  autho- 
re  Fratre  Thma  de  Conventu  &  Ordine  Canofucorum  Regula  S.  /lugur 
Jiini  Montis  S.  jignetis  Thayecenfis  dycecefis. 

CODEX  XXXL 

I  M  P  R  E  5  s  V  s  I  4  8  o. 

if;  179- 
T\   jfoatmes  Gelenws,  RR.  ac  Ser.  P.  Ferdinandi  Archrep.  &  EleA. 
'■-'•  Colon.  Vicarius  Generalis  teftatus  ^ft,  fe  vidifle libros  delmi- 
tatione  Chrifti,  fub  nomine  Thom«  a  Kempis  imprelTos  anno  1480. 
Projptr  jRwr.  Teftim.  §.  3.  n.  i. 

CODEX 


144  f*tS$*  -  IPS*  ^fi*^  ^^*  ^^  ^"^  SynchrMa,pefmanetae, 

CODEX  XXXII. 

§.  x8o» 

In  S.  Martini  CoUegio  Gan.  Reg*  Lovanii  fervatur  nomine  Thoma  • 
^  K.  libef,  qui  continet,  homilum  rofarum,  deinde  librum  i.  tiim 
4.  &  3.  de  Imitatione  ChriilL  Ad  cujus  finem  adfcriptum  efl  eadem 
manu:  Explkiunt  Tr^6fatus  qtsatuor  Tboma  de  Kempis^  devoti^  &  ifh 
tertri ;  fcripti^  illtminatiy  &  ligati  per  manus  Fr.  Simonis  yacobi  de  Ley- 
disy  Profejjiin  Leydendorp ^' pre  ^tunc  Socii  Re&orts  bujus  Monajlerii 
SanStimmialium  antiquarum  in  Amftelrodan  anno  Domini  i^S^^  Ita 
Rojw.  Teftim.  ]f.  1 .  n.  3.  Veritas  rei  piiblico  Inftrumento  ,  quod 
inferui  Infsrm.  p.  7.  dimidium,  confe6to  i^ja.  Inter  aHa  fic  habec: 
In  eodem  armariolQ  ([Bibliotheca?  in  Valle  S.-  Martini}  fervatur  alius 
libellus  nianufcriptus  in  o£fav0y  &  rubro  corio^  cumfraStis  clauftris^  in 
quo  babentur  bi  libetti:  i^  Hbrtulus  rofarum.  2.  Admonitiones  advitam 
fpiritualem  utiles;  incipit:  Quifequ^ur  me.  3.  Devota  exbortatio  ad 
facram  Cbrifti  communionem»  incipit :  Fenite  ad  me  omnes.  4.  De  interna 
Cbrifti  locutiom  ad  animam  fidelem.  Incipit:  Audiamj  quid  loquatur.  Et 
in  fme  babetur.  Explkiunt  Tra&atus  quatuor  Fratris  llooma  Kempis 
devotiy  &  interniy  fcripti^  illuminati&c.  ut  fupra.  Ita  Inftrumen- 
tum.  Hoc  Manufcriptum  pariter  cum  aliis  MStis  a  Canonicis  Regu- 
laribus  examinatum  &  incorruptum  inventum  eft  a  Concilio  Efudi* 
torum  Parifienfium,  cui  interfuenjnt  Archief^copus  Parifienfis,  Do- 
mini  Faure,  Baluzius,  Vion  dTJerouval,  du  Cange,  R.  P.  Garnie-" 
rus,  &  R.  P.  Harduinus  Jefuit»,  ,R.  P,  du  Bois  e  Congregadone 
Oratorii,  R.  P.  Alexander  Natdlis  Dominicanus^  Aftum  eil  4.  Martii 
1681.  Dupin.  Bibl.  Eccl.  t.  12.  difl:  fz  &  j. 


fo? 


^ 


if») 


CODEX 


CoJex  XXXIU.  htprefus  14B6,  H? 

CODEX  XXXIII. 

IMPRESSUS    1486. 

§.  i8r. 

InSchflelhomiiAfflsenitatumlitcerariaruro  t.  4.  defcribitur  infignisBilv 
lioth.CrafitianaUlms  afTervaca ;  recenfentdrqueCodicesrariores  inihi 
etiamnum  anno  1725*.  extantes,  incer  quos  ponitur  lequens :  Thoma 
^  Kmpis  93ott  ^tX  mii)ioi^  Chriili  ^ugtiJJa  1486  in  4.  per  An- 
Unkm  Sorg.  eft  Codex  impreilusi  &  Germanicus  de  Imitacione 
Chrifti, 

m 

GODEX  LOVANIENSIS 

XXXIV^  XXXV.  XXXVL  XXXVIl,  XXXVIIL 

XXXiX- 

§.  1S2. 

T  ovanii  in  Monaderio  Cahonicorum  Regularium  Vallis  S.  Martini 
*-'  fervatur  Catalogus  MS.  variarum  Bibliotheearum  Belgii,  circa 
annum  1 487*  confcriptus;  inter  alios  libros  recenfet  etiam  operaTho» 
sn®  R.  in  variis  Monafteriis  affervata.  Libros  de  Imitatione  MSS* 
fiib  nomine  Thom»  K.  affervari  ait ;  in  Campo  Ciftercienfium  pro^ 
pe  Bercbam ,  in  Gaesdonk  Regularium  prop^  Goch^  Apud  Marti* 
nienfes  Lovanii^  apud  S.  Catharins  Regulares  prop^  Noviomagum» 
Apud  Regulares  prope  Endoviam.  RoCw.  Teftim.  §.  f .  n.  i-  Sed 
ne  fides  Rofweidi  fufpedla  fit ,  res  denuo  publico  Inflrumento  jam 
faepiiis  allegato  1652.  15.  Mart.  confirmata  eft,  Inftrumentum  fic 
habet :  Itm  in  eodm  armariolo  alius  liber  valde.  antiquus  Manufcriptus 
in  oblonga  forma^  qui  efi  Catalogus  five  Regiftrum  multorum  &  diverfi^ 
rum  librorum  Manufcriptorum  in  diverjis  BiHiotbecis  Belgii  extantium. 
h  quo  in^er  alia  opera  Thma  i  Kmpisponuntur  libelU  quatmr  de  Imi^ 
Et4eb.Amrt.C.R.Dedu6f.  T  tatione^ 


^  Utiom  Cbrifli  ^  em  sm(»atkfiilms  prm^ii^  &fnis  ct^issque  Kbri  isf 
mdo:  ^ 

Admonitims  ad  fpirftMkm  nMmf  afi^s  de^  Jmifstion^s^  C3>rijff^ 

Principiom.   Qm  fequitut  me.    Bms.  Taii^itm  pr&jScies  ^  fuataimt  fiU 

i^fi  vim  itauteris.^    Nstatarqui  m  margmey  exfare  m  campo  B.  Ma^ 

^iit  MoMfierio  Ordinis  Cijfercienfis  prope  Bmam^  m  Monafierh^  Gue*' 

ionk  Ora.  €an.  lieg.  S.  Jft^.  opadGeg. 

bem  in  Mon^erio  S.  Catbarina  apui  Pfcn^maffm^  &  PaUe  S^ 
Martim  Lovanii  Camnicorum  Megularim  &  At^* 

AdmmitkmsadifaernatralMf^eSyfilvedeiraernacim 
eipium^  Kegnum  Dei  intravos  ejf^  Hm.^  j^niamper  mtdtas  trihf' 
lationes  mrtet  nos  intrare  in  regnum  Dei^  Notaturque  in  wsarginey  ex-^ 
tare  in  Camp6'  h  Gmdcmkf  &  Fatk  S.  Martini  pfafcriptis^  De  uh 
ferna  cfinfotatume^  feu  toctaione:  Prim^pktm^  Audiami  ^d  hquatur 
m  me  Dmmus  Deus^  Mnis.  Dirige  per  viampacis  adpatriam  pirpetu^ 
elaritatis^  Notatutque  inmafgine^  eoctare  m  campOf  inGuesdonk^  5# 
CatbarirKBf  VaUe  S.  Martini  prafatis,  Et  En^ia  in  dum  B*  M^ 
Ord.  Can.  Keg.  S.  Ac^up* 

Defacra  Cmmmm  0praparafim  imkis  adeandem^  Primi- 
pium.  Penite  ad  me  emifes^  Fwis^  Non  ejfent  mirabiha  ac  inejfabifia 
dkenda. 

Notat&quein  marginef  extare  h  Guesdonck^  in  Falfe  S.  Marfimif 
&  Endaoia  in  dumo  prafatis^  V.  Hefl  HecstQtBp. 

Hie  Catal<^^9  qm  coi&pfeheffdk  Ihtos  fe^e  eentam  BibflO' 
theciarum  Germani^  com  fuccin<6l;o  eorum  elogia^  ffagina  ^oa^  hsh 
bet  haec  verba:  Frater  Thomas  de  Kempis  Diacefis  Colmienfis  Caneni^ 
€us  Regularis  in  Monte  S^  Agnetisprope  Suootlam  DidSeefis  TrajeBenfiSf 
verfatus  in  S.  Scriptura  compitavit  plures  par^ms  traSfatustefies  Jua  /fc 
vptionis  &  utilespro  retigiofis^  tndeficet^  Exhortationes  ad  vitamjpki^ 
tualemyoH^Sj  ik  Imifatione  Cbrijfi ;  Admionitiones  ad  vifam-internam 
trabentes^deconfolationefeutocutioneinferna,  De  Conmunione  Jacraf 
Jiu  Prapt^atkme  beminis  adCmmnionem     ProdUK^i^.dt  hic  xracalo^ 


gas  ifi  ConeiUo  Eniditorum  Parifie&Iium  iupra  relato  i58l*  Daim 
Lcc. 

CODEX  XL. 

ARGENTORATENSIS  knprcfrus  1487. 

l^^hoc  Codice  A-  fL  P.  Htjerus  in  fiao  Hecatompylo  fic  fcribiti* 
*^  Jn  Cttfarea  RegUic|ue  Bibliotheca  Pragenfi  afTenratur  Codex  iit 
4  pretios^  veflinis^  cujus  priiioipium  ita  hal^et:  Incipit  Iber  prlnm 
Frafris  Tbonut  d^  Kempis  Canomci  Rfgularis  Qrd.  S.  /lug.  de  Iwita^ 
tkne  Gbrifti^  &  de  mitemptu  mnim  vanfPatum  mundi  C  u  j^/^- 
quittir  rm.  In  fii^ e  habetiir.  Fratrif  Tbma  de  Kempis  de  Imitationt 
Cbrifii 9  &  de  mtemptu  mundi  devotiM  &  utile  opufcuJum ^  finit  felici'' 
ter  /hrgemina  imprejfum  per  Martisusm  Flacb  anm  Demini  msitejkno  ^ua^ 
drifigeflt^tmo  oSfcsefimfiptima.  Ex  litteris  ad  me  Praga  idatis  29.  A-* 
prilis  164:8.  Quem  ^fitai  Ixhmm  poftea  reperi  Atigufljs  tn  fiiblio» 
theca  Canoniconim  ilegularium  ad  S  Georgium^  &  omiua  ik  to 
faabece  compeii 

CODEX  XLt 

Imprefius  Norimbcrgae  1487« 

f.    i84» 

f^K^ex.  ifte  de  Imltatione  Chr^i,  tfi^>reflus  Nortmbergn  anna 
^  1487.  QOmenThomae  deKempis  y  tteiis  geneis  isfcriptum  tanquaa 
ireri  tudKms  «^mibufi  legendwm  prcbec.  Teftem  habeo  yoannem 
Satdfertum,  in  /Ippen^  ad  HifioHam  Bil^tlxca  ReipMka  Aormher' 
genjis^  iA>\  catalogum  tesdt  UbrOrum  proxiims  annis  ab  icveata  typo- 
gri^hia  ufque  ad  annum  1500.  exci^orum. 

T  t  CODEX 


148  §•  iK»  '  XPr  "Rftis  XIX  DeFamofyncbfMap&nmente. 

COD.  REBDORF.  XLH.  XLIH.  XLIV. 

if-  i8S- 

De  his  tribus  Codicibus  Manufcriptis  teftatur  A.  R.  P.  Heferus  in 
fuo  Hecatompylo  his  verbis.  Ex  nobili  cum  primis  &  Codici- 
\m  perantiquis  manu  exaratis  inllrudlifrimd  Bibliotheca  Monailerii 
Rebdorffenfis  Can.  Reg.  Ord.  S.  Aug.  non  procul  Eyfladio  naftua 
lum  Codices  Manufcriptos  tres,  quorum  duo  filent  astatem  fuam: 
tertius  exfcriptus  eft  anno  1488.  in  fingulis  his  Codicibus  legere  eft 
Vitam  Thom»  K.  ab  authore  aflonymo,  fynchrono  tamen,  qui  te- 
ft  atur^  ea^  quafcribit,  d-Fratrihus  illiusConventus^in  quo  Tborttas  K  vixit^ 
accepiffe,  elaboratara:  teftatur  infuper  author  ille  anonymus,  fra- 
tres^  a  quibus  notitiam  habet,  in  Monafterio  Thoraae  K.  adbuc  vi- 
vere.  Vita  hsec  typis  quidem  in  vulgus  (parfa  eft  anno  1494.  No- 
rimbergss,  nec  non  in  aUis  lubinde  locis;  veriim  in  omnibus  his  an-* 
tiquioribus  editionibus  omiffus  eft  catalo^s  librorum  ^  Thoma  K.  • 
eonfcriptorum  ad  calcem  annexus,  quem  tamen  annexum  eSe^  ac 
fubjunftum  author  in  ipfa  defcriptione  Vita^  affirraabat.  Hunc  ego 
caralogum  perquam  accurata  confedlum  induftria  tribus  illis  in  Co» 
dicibus  continuo  lubnexum  vit«,  ut  tandera  in  publicura  profer-- 
rem,  exfcripfi ;  exfcriptum  oculis  Procancellarii  Academiae  Ingolfta* 
dienfis  lubjecii  qui  fideliter  i  verbo  ad  verbuni  tranfcripta  effe  om* 
nra  teftatus  eft  die  15*  Augufti  anno  1650.  Vulgavi  typis  intrabi- 
meftre  bis ,  Ingolftadii  &  paulo  poft  typis  regiis  Lutetiae  Parifiorum. 
In  hoc  itaque  Catalogo  librorum  Thomae  K.,  i  Scriptore  fynchrono, 
^  exnotitia  ex  ipfo  Monafterio  Thomae  K.  haufta,  confcripto,  inter, 
opufcula  Thomae  K.  recenfentur  etiam  fequentia :  ' 

Quintum.  Libellus  Sententiarum ;  &  verborum  bumilis  ^Efu.    jiUas 

vocatur  de  tmitatione  Chrijli ,  fcilicet ;  Quifequitur  me. 
Sextufft.  Sicundus  TraBatus.  Regnum  Deiintra vos  ey?. 
Septimum.  Tertius  Tra&atus.  J)c  Sacramento.  Venite  adme* 
O&avuim.  Quartus^  de  interna  locutione  Cbrifii  ad  animamfidekm^  fcilicet. 
Audiam^  quidloquatur  iu  me.  En! 


En!  hac  liotitfa  haufta  eft  a  FratriBus  MonalferH,  in  quo  Tho- 
maS  K.  vixit,  qui  fratres  adhuc  vixerunt^  ,dum  hasc  fcriberentur,  & 
fepius  defcriberentur:  num  &  ipii  Qdlifldtres  Thoms  K.  decepti 
funt  authographo  Antwerpienfi?  num  ii,  quorum  foaxima  occup^- 
tio  erat  in  fcribendis^  aut  defcribendis.libris  ignoraflent,  quem  fen- 
fiim  haberet  illa  omnium  librariorum  iflo  fseculo  formula:  per  manus 
Fr.  Tboma  &c^num  per  tot  annorum Ipatiqm,  quibuscuo^ oim  Tho- 
ma  K.  vixerunt^  perpetuum  de  iibro  tali  iilentiumy  quem  ipfimet 
toties  defcripferunt,  quem  jam  tunc  temporis  tota^  Geijmania  cele- 
brem.ubique  defcribi,  diftrahi,  ac  laudari  audierunt?.num  aufi  fo- 
rent,  librum*  (iio  Confratri  adfcribere  jam  anno  1220.  fcriptum,  jam 
k  Bonaventura  laiidatum ,  jam  Codicibus  ante  Thomam  K.  fcriptis 
iniertum  ?  num  hoc  aufl  fuiffent  per  totam  Germaniam ,  nvim  hoc 
creditum  faiflet,!!  Uspiam  vel  umbraantiquiorisThomaK-  Codicis  exti-  , 
tiliet.  Hoc  quidem  perfaepe  legimus,  Codices  &  libros  r^centiores 
adfcriptos  efle  authoribus:  antiquioribus  ppr  fraudera,  aut  errorem; 
libros  ver6  antiquiores,  quorum  adhuc  extiterunt  plura  exempiaria 
antiquiora,  adfcripca  efle  authoribus  recentloribus ,  adhuc  viventi- 
bus,  &  hoc  fa(5lum  efle  ab  integra  natione,  &  ab  iis,  qui  cum  au- 
thore  in  eodem  vixerunt.Collegio,.  &  faftura  effe  circa  librum  om- 
nium  celeberrimum ,  cujus.  authorem  nofle  ^ intererat ,  &^fimulquo-. 
tidiana  indagandi  veritatem  tam  in  Concilio  Baflleenfl ,  quam  inCa- 
pitulis  generalibus  Windesheimenfibus,  &  Fratrum  in  IVfonafterio 
Thomae  K.  quotidianis  congrelfibus  eratoccafio;  haec^inquam,  o- 
mnia  fimul  aliquando  fada  efle,  nullum  hab^ur  exempjum ,  &  ut 
facil^  fieret,  nuUa  difpofitiov^yfed^iinpediniKnta.  plu^^  Hoc  in  ^ 
'   legibiis  criuds  voqatur  Impro.babil^  yero  opppfitum 

moraliter  certum*    Veriim  refumamus 

filum. 

» \  •      •  •  .        <.-•«'*'.'  ' 

^         '  T  3  CODEX 


/ 


CODEX  XLV.  XLVI.  XLVIL  XLVIIL 

XLDC  L. 

/"^pAra  IdtaBk  Getfot&s  Cdflceilarii  imprefla  f\Mt  Gafoni»  flaao 
^^  14^3.  «pud  Joannera  K®lh<Bf  de  Lubek.  E^mplar  ifidl  ia 
BMiodieoL  FF.  Muionan  Auguile^  \fyi  Gerfbn  in  fro&te  vocttur 
JOmims  (tmfii^orius  ^(mnes  4e  Gerjiime.  Ec  voL  2.  dicitur :  per 
Ikmnm  yoamem  de  Gerjenne  DeShrem  cmfilatmum.  Alcera  editio 
left  Argentinefilis  anno  1 48:8«  apud  Pttrum  Scbatutn.  Tertia  Bafilea» 
amxo  i^^.  Quarta  Argeotin»  149^.  1502.  ^  1514.  Quinta  Pa* 
liiHs  aimo  1^21.  &  1606^  In  harum  ediaonum  nuUa  repetiuncur  U« 
bri  de  Imitatione^  quia  tamen  quidam  Cedudli  ez  titulo  libri  de  Imi^ 
tataone^  qin  in  nonnuliis  Codkrifous  erac  ifte;  Ubellus  CMfolatwius ^ 
fsm  adlcripferunt  Joanni  Gerfonni  Cancdlario ,  communiter  voca- 
to  Dmmo  confolatorio  j  ¥el  JMfori  coft/olatorio^  prodi^unc  nonnulla» 
quideo}  edicionei^  fub  nomtne  Gerfonnis  ieorfim  libri  de  Imitatione 
led^  quod  hiicin  rem  noftram  fadt,  inomnibus  fere  ubicunque  e* 
Vulgatis  exemplaribus  feu  in  ftonte  prsfigitur,  ieu  ad  calcem  ad* 
lungitw,  non  eflfe  Gerfonnis,  fed  Thooue  h  Kempis ,  his  vel  (imiU- 
bus  verbis;  Qumvis  ijie  libelkss  dicatur  yoannis  Gerfonms%  autbor  ta^ 
nm  ipjius  ft^l[hmas  de  Kpmpis  X^nmicus  Regularis.  CaDterum  in- 
ter  editkmes  Operum  Gerfonis  dantur  quihque  ^  in  quibus  liber  de 
ImitatiooeTiicwimK^adiaibicur/nempe  editio  anni  i^SS*  I4fi9* 
1494*  t$i4«  ^  16(^^0  Hisenim  editionibus  prasfigicuf  cotnpendio.» 
fa  laus  Joannis  de  Gerfon  CaAceUarii  ^arifienns^  in  cujus  &ie  tic 
M>etur:  Jhter  bacautem  Opera  licet  mnnuliafint^  qudc  yoamns  de 
Cerfim  tm  ejfi  verojimUius  fit  ^  ut  eft  Tta&atus  contra  Proprietarios  & 
^u^uj^^  Cmpn^im  fbeoloffa^  Sermo  de  Gmceptione,  &fiquiplu^ 

'  rei 


fts  feptHmSiWf^  tamgn,  ipda  atahot  atkts  mn,pftibafi  iiea  VKsfm pef-' 
ftiterunt.  Alu  autem  tra6fatm  ^  qid  fin  nortnmquam  trUnatntur  ^  Jkd 
tameH  aialorew  certum  ffciiHinti  ut  eji  lUfetius  de  conten^tt  munSf  (fum 
tenji^  effe  k  quo^m  Ihtna  Canmkoi  Segtiari  edittttn,  6^  ptures  afH 
non fitnt  Operibus  infmi*  lEat  sditot'h\xsi  OptfOOi  QetfoiiBMS  eert^ 
«onfhbftt  j  Th^ifans  K.  efle  authorein  Ubri  de  rndcacione;  &«at  ca* 
«rt«  Exemplar  cal^  e£ck>Qi$  Operuoi  Geilb^  repericur  in  BSsUo- 
ibeca  Boftrai  Follii^gaiia  de  tf&Q»  1494. 

CODEXLL 

ARCENTINENSIS  1489.  if»pre^ 

TXe  hoe Codice  A.  R.  f,  Htfefus^  tefBs  a&SmSi  '^  fbo  Heesk 
^-^  ump.  fic  habet:  Ann»  1489.  Argencofati  impfeffi  lont  fibri 
^foattior  as  IijnCstione  Chridi,  prefixd,  &  fubjiKKfky  Thomse  K.  no' 
mine^  Libri  fr onsf  fk  babet  i  Tbmas  de  Kemfns  de  hnitatitme  Qjfijii 
^  deemtempta  mniunt  iianitatufnrnundi ;  de  htterna  tonverfatiene.  De 
mterna  iccufime  Otrifii  ad  atrimam  fiJelem.  Cm  quanta  reverentia 
Ojfifiits  Jit  ft^ipiendus4  Jtemf  Joannes  Gerfon  de  meditafione  cwdis* 
Ica  babet  £rons  Hbri^  |^cam  ixa6latus  hif  Iibro  Gbntencos«  0eia 
IfeqifitQr  Index  CapiCittfif.  Pofl  Meenr  ver6  fic  legitur»  hcipit  Ji» 
ier  ptimus  Ff.  Tbma  de  Kempis  Canonki  Regtdaris  Ord.  S*  At^ufii' 
ni  de  htitatione  Chrijii.  &  de  confempfu  mnitm  vanitatum  mundi.  In 
Ibe.  FratrisJTkmd  de  Kempis  de  hnifattone,  &  de  contmptu  mtmdi 
devotum  &  utiie  apt^CidumfirnSfeticiter.  Dein  fiibditur  no vem  p2%di* 
hxxxfH  ttsBaxyas  Joannis  Crerfon  '^de  Meditafione  cordis*  JMionflrayi 
fHHicr  &  Zainerl  Coi^cem  imprefKmi,  de  quo  fiipe^,  miitis^  <^ 
contendebiint,  non  e^tCare  vetofltiorem'  edkkmem  typographicam, 
masB^  Hosmiser^t^ah    It»  H^er^s* 

CODEX 


«  _ 

15*    i^*  1 5  S  • "  1 9S  •  ^*^  ^^^-  ^  ^"^**'^  Syndtronapermanentn. 

CODEX  LII.     , 

MEMMINGENSIS  impreflus  1489. 

%  188. 

V/remmmga  tirbs  efl:  Imperii  libera :  Id  loci  anno  1489.  Traftatus 
^^  de  Elevatione  mentis  in  Deum  typis  excufus  eft  ab  Alberto  Kun- 
nt  de  Duderihdi:.  Ipfo  in  limine  Ubelli  aliquia  paucula  pra&fatus  fie 
ait:  Author  tra6iatus  divinijfimi  de  Imitatione  Cbr^i  vocatur  Ddminus 
Tbmas  Prapofaus  &  Fralatus  Camnicorum  Regularium.  (^a)  Obfer* 
vandum  enim  eft  ex  Vita  Thom®  K,  eumbis  egifle  tantiim  Suppruh 
rem^  quod  ia  Congregatione  Windesheimeifi,  inqoaAbbates  feu 
Praepofiti  vocantur  iifque  in  hodiernum  diem  Priores^  idem  eft,  ac 
apttd  nos  effe  Decanum^  aut  Priorem.  ProSmiator  Memmingenfis 
oftendit^  facilem  effe  lapfum  circa  qualitatem  authoris,  nec  pruden- 
ter  facere  eum ,  qui  unum  mt  alterum  Codicem,  tbt  inter  probos 
partus  veluti  calami  aberrantis  celebremonftrum,  centum  aliis  pra- 
ferre  maluerit. 

CODEX  LIII. 

LUGDUNENSIS  imprcfliis  1489. 

jf.  189/ 

A  R.  &  doftiffimus  vir,  Tbomas  Carraus  in  libro,  cui  nomea 
'"•  eft,  Thomas  de  Kempis  ijeipfo  rejiitutus  rcipet.  2.  num.  4.  indi- 
cium  iftius  Codicis  continentis  quatuor  libros  de  Imitatione,  impreffi 
Lugduni  anno  1490.  facit,  afferitque  eum  affervari  in  Sorbona. 
Hujus  ipfius  editionis  aliud  exemplar  affervari  Parifiis  in  Bibliothect 
S.  Genovefae  docet  IJber,  cui  titulus:  La  contejiatfon  toucbant  Pau^ 
theur  de  Vimitatum.  part.  i  •  prob.  4.  cujus  auchor  erat  Canonicus  ad 
S.  Genovefam. 

CODEX 

(^  firroaee« 


Codex  Lir.  PariJienJisimpreJ/us  1S9S'  '55 

CODEXLIV. 

PARISIENSIS  imprclTus  1493^ 

r^cce  rurius  GalHani ,  adqlto  jam  atino  149  j.  pro  veritate  ftantem, 

^  patriaque  voce  proclamancem,  non  S.fiernardum  Abbatem,noa 

Joannem  Gerfonera  Cancellarium ,  quantacunque  decora  fui  regnl, 

fed  Thomam  IL  iit  verum  authorem  librorum  de  Imitatione.  Prodiic 

videlicet  anno  1493.  P^rifi^s  verfio  Gallica  librorura  de  Imitatione, 

cujus  initium  iic  habet  lingua  Gallica^:  Hlc  incipit  liber  fakberrimus^ 

infcriptus  de  Imitatione  D.  N.-J.  C.  &  perfe£fo  contemptu  prafentishu- 

jus  miferi  miindi.     Qui  baSfenus  ah  aliquibus  S.  Bernardo  attribtUus  y 

fuitl  aut  Magi/iro  Joanni  Gerfoni^  eflo  res  aliter  fe.  habeat.    Nam  aih 

ibor  illiusin  Dominofuit  qtddam  venerabilis  &  devotiffimus  Religiofus^ 

Canonicus  Regularis  S.  At^uflini  di£lus  Frater  Tbomas  de  Kempis  &c. 

translatus  h  Latino  in  Gallicum  pro  cofifhlatione  rudium  latinam  linguam 

non  intelligentium.    Qua  translatio  diligenter  correSta  ejlfecundwn  Orp- 

ginale.    Hucufque  Interpres  &  Proemiator  Gallicus.    Ad  calcem  ad- 

fcripta  funt  haec  verba :  Cyfinift  le  Uvre  de  rimitation  translate  dela- 

tin  enfrancois  et  impruniii  Parispar  j^ehan  Lambert  le  a6.  jsur  de  No- 

vembre  1493.   tndicium  hujus  Codicis  praebetvir  religiofiflimus,  fa. 

mi  pietatis  &  dddlrinae  celebris  Joannes  Frento  Canonicus  Regularis 

ad  S.  Genovefam,  SS.  Theologia  Doftor,  in  Univerfitate  Parifienli 

Cancellarius  infuo  Thoma  K.  vindicato  part.  3.  §•  !•     Et  Thomas 

Carraeus  in  Iboma  K.  i^feipforeflituto  repet.  2.  n.  7.  &  author  libri  Gallici 

fuprilaudati,  laconteJiation&c.&  DupinBM.  Ecclef.T.  12.  Diir.^.4. 

CODEX  LV. 

PARISINUS  imprcfius  1493. 

§.  191« 

A  uthor  libri,  la  cGnteJfntion  &c.  cum  de  variis  editionibus  verba  ft- 

**  cic,  pag»  17.  fic  ait j  Jl^  aHa^ditia  Parjfietifis  ffrmis MiiteUfuJii^ 

E4eb,Amort.C,R,D€M.  U  eOem 


'54  S'^SS'  -  195»  ^fti^  XDL  De  Fath^ncbrMa permafudt. 

•     *  .  • 

iodmanm  1483«    Ea  exfaP  &  ^monftrdtwr  a^  Canonim  Sifjdant 
Pontis  Moujfomi. 

CODEX  LVI- 

N0RIN4BERGENSIS,  iinpreiTus  1494. 

§.  192. , 

/^pera  pleraqoe  Thoms  k  Kempis  uno  volumme  excufa  func  No^ 
^  rimbergs?  i494'  per  Cafparum  Hochfeder.  Exemplar  hujus 
edicfonis  videri  pocefl  in  nollra  Bibliocbeca  PoIIfngana,  &  Sdieffla- 
rienfi.  Primum  locum  obdnenc  libri  quacuor  de  Jmfcacione,  quibuc 
hcc  prsfiguncur  verba;  DuUiffmi  ac  DiiH  Tboma  de  Kempis,  viripiif 
fim,  reli%wfiffiimque  ie  hmtatvmeQjrifti  opus,  quodfalfo  apud  vui^ares 
Cerjoni  Par^enji  Cancellario  impif^itur. 

CODEX  LVII. 

Joames  Fronta^  Cflncellarius  Parifienfis  tnjuoTboma  K.  vindicnto 
part*  3.  /♦  5*  fidem  luam  interpom*t,  fe  vidifle  plures  editiones  in 
italia  faaas  ante  annum  1500.  quas  Thoms  k  Kempis  opus  hoc  at* 
tribuunt.  Ciim  plures  ille  viderit^  non  erro^  fi  fakem  ad  minimum 
ip  probationem  admiiero  duas. 

CODEX  LVIir, 

jf.  194. 

Tn  Bibliotheca  CoIIegii  Can-  Reg.  in  Gars  fh  Bavaria  duo  reperiun- 
*  tur  Codices  imprelfi  Coloni»,  quorum  alter  in  fine  librprum  de 
Imitatione  fic  habet:  Eocplicit  iiber  quartus  &  ultinm  libribujus  de 
Jmtatiofie  Cbrijli  ab  egregio  viro  Tboma  de  Ketnpis  editi.  Sequitur 
traftatus  Joannnis  Gerfonis  de  Meditarione  cordis,  &  in  fine  tabute 
haec  habentur :  Ftnit  ijle  libellus  Colonia  retrd  JMinores  fauftijjime  im^ 
prejfus  anno  15*01.,  ultimo  yulii.  Alterius  Codicis  eadcmfunt  ver* 
ba,  fi  annum  &  diem  excipias,  quos  i<a  defignat:  j^nno  1505.  quin^ 
to  O&obris.    Ita  teftatur  Heferus  1.  cc. 

.    CODEX 


N 


Oxfet  iar.  LX.  iss 

CODEX  LIX.  LX. 

.       o      '       '         /.  195- 
Wetn  ruruisiy^Ter»!  t  cc,  teftatur,  fe  in  Bibliptheca  Augienfi  Can,  Reg. 

*  in  Bavaria  repjeriffe  Codicera,  cujus  hoc  initium :  Incipii  Mherprimus 

Egrtgii  Viri  Tbmade  Kempis^Je  Imitatime  Cbrifli.  -  -  ExpMt  liberquar^ 

tus  &  ultimus  tibrihujus  de  Imitatione  Obrifti^  ab£gregiof^iro  Tboma  deKetn- 

pis tditi.  Finicur  ide  libellus  iiDprelUjs  Colonie^ per  Martinum  de  Wer- 

denaanno  1 507. 

Aliusiteniex  Aug^enfi Can,  Reg.in  BavariaBibliotheca  fefe  Co- 
-dex  in  confpeftum  offert,  ab  Martino  quoque  Werdenfi  impreflus,  fed 
biennio  poft.  Confentic  in  omnibus  veAis  cum  priori  editione,  nifi 
inanno^  quifignatur  I509. 

Thonias  Carraus  in  Tbtma  K.  Jifeipfo  rejiituto  mentionem  faclt 
alterius  editionis  Ancwerpienfis  iibri  de  imitaiione  fub  tituio  Thome 
£.  annoi^]^. 

ARGUMENTUM IL  pro  Kempifio. 

peridiotifmos  llyli  intenigomodospeculiaresloquendi,  rcriptori,pr«- 
^  terord!nariunifcribentiummorem/tf»«7/<»rM,  Famliares  voco,  qui- 
negleftis  aliis  terminis  lynonimis,  melioribus  autpejoribus,  ab  authore 
frequentiiis  ulurpantur,  Ad  modos  loquendi  pertinent  termini,  phrafes, 
methodusjfeledus  materi»  &c.  &cHinc  ad  ididtifraos  non  folum  de  via- 
tiones  a  cofiuni  ufu  pori  fermonis  latini  per  defeftum.ac  corruptionem, 
fedetiarapermedibcritatis  exceffum  inmelius  perrinent.  Sicut  autem 
variariooes  (tyli  latini,  feu  diverfa  conbinationes  partium  orationis, 
phrafium,  verborum  &c,  non  minus  qukm  viginri  quatuor  iitterarum  al- 
phabeti,  viginriquatuoralearum,  viginri  quatuor  Regiftrorum  Organi, 
autpartiumelementariumnatura  humana,propemodum  infinitae  funt^ 
ita  ut  contingenter  absque  ftudiofa  ieieftrone,  imitatione,  ac  asmulatio- 
ne  vix  in  ferift  millies  jnUle  cafuumfimilium  eadem  contingenter  eve- 

U  2  mant^ 


iS^  §•  IP^-  •  aaS-  ArgmentumJIprollsmpiJto  ^ 

niant,  ita  vixunquam  contingit^  duos  fcriptores  circa  400.  diflTerentialia 
latini  fermonis,  pr&feftiin  recedentia  ^  mediocritate  puri  fermonisper 
defedluoi^  in  quibus  locum  non  habet  fludiofa  imitatio^  autreceflio  per 
exceffum  affedbatum,  conftanter  in  diverfis  iibris,  varietate  materiarum 
&  temporum  fejuni^s^  convenire.  Ciim  enim  humanus  intelledlus  ad 
paucas  omnino  rerum  ideas  conftringatur»  fieri  folet,  ut  etiam  circa  pau-^ 
ea  objefla  communiter  occupetur.  Quantumcunque  igitur  difcurrendo 
laboret  y  irequenter  in  eandem  idearum  fylvam  regredituf ^  frequenter 
ad  objeft  a  iibi  familiaria  ac  quafi  coUeAanea  reipicit,  frequenter  ad  ob« 
je6ta  coghata^  connexa,  ac  fimilta  prioribus  reyolvitur ,  frequenter  in 
conbinatione  idearum  veteres,  notiores,  familiares^  ac  magis  obvis 
idea^  fefe  novisconceptibus,  qua  data  porta,  ingeruht^  &  quo  locum  op- 
portunum  reperiunt/efe  collpcant;  denique,quia  idei&femel  in  hiimano 
intelleftu  conjun6i:s  manent  conjuhdlae^  frequenter  fit,  ut  una  harum 
idearum  excitata  excitetur  &  altera ;  &  qui^  plerufnque  ^t^  quod  pro-** 
num  eil  fieri,  folent  ipirkus  relegere  jam  tritas  memorias  vias,  acpreme* 
re  jam  nota  veftigia)  v  erb6^  humana  attentio  folet  chorda  femper  ober- 
rare  eadem,  in  eodem  rhombo  confiffere,  &  minim^  divifa  cauiarum 
connexione  in  eadem,  vel  fimili,  vel  connexS  quoqu6  mod6  mate- 
riS  perfeverare.  itaque  ll  in  libris  Kempifianis  &  de  Imtatione  ejus- 
modi  conformitas  reperitur,  idem  ingenium,  idem  animi'  propofi- 
tum ;  eundem  etiam  niemori»,  phantafiiE,  intelleftus  &  voluntatis, 
ut  ita  dicam,  modulum^  verbo,  imum  eundemque  authorem  librorum 
de  Imitatione  &  Kempifium  reperiri  neceffe  eil,  quod  fequens  dedu* 
ftio  monftrabit. 

§.  197.  De  authoribus  ex  ftylo  dignofcendis  RR,  Werlinus 
PraspofitusDieffenfisjam  ante  centum  annos  annotavit  illuftnum  icri« 
{itorumjudicia^  quasannedo. 

1 .  M  Terentii4s  Parro.^  , 
Gellius  lib.  3.  cap.  3.    Verum  effe  comperio,  quod  quosdam  ben^ 
licteratos  homines  dicere  audivi ,  qui  plerasque  Plauti  comOBdias  cu- 
f iose  atque  contente  ledtitav^nt^  non  indicibus  iEIii  Sedigiri ,  nec 

^  Clau^ 


Ex j^oo.  Uiotifms  Styli Kmp^ni.  ■  157 

Ckud]]^  iiecAureliJ^  nec  Accii\  necManilii  fuper  his  fabulis  qus  dicuntur 
ambigufls,  credicuros,  fed  ipfi  Plauto  moribilisqueingeniiatquelinguaB 
ejus«  Hac  enim  judicii  norma  Varronem  quoque  ufum  videmus. 
Namprffiter  illasunam  &  viginti,  quae  Varronianas  vocanrur,  quasid- 
circo  ^  cseteris  fegregavit»  quoniam  dubiofe  non  erant,  fed  conj[ea« 
fii  omnium  Plauti  efTe  cenfeantur,  quasdam  item  alias  probavit,  ad- 
dudlus  ftyl6  atque  facetil  fermonis  Plauto  congrpentis :  edsque  jam 
nominibus  aliorum  occupatas  Plaiito  vindicavit.  Sicuti  iftam,  quam 
Duperrim^  legebamus,  cui  noraen  eft  Bceotia:  nam  dim  in  illis  una 
&  viginti  non  fit,  &  effe  Aquilii  dicatur;  nihil  tamen  Varro  dubi* 
tavit  quin  Plauti  forec.  -Neque  alius  quifquaranon  infrequens  Ledlor 
.dubitaveric 

2.  C.  yulms  CafaK 
Cicero  lib.  p.  ad  fam.  ep.  1 6.  IpfeX^sfar  habet  peracre  judicium.  Et 
ut  Servius  ^ater,  quem  Iitteratiffimum  fuiffe  judico,  facile  dicerec, 
Hic  verfus  Plauti  non  efl^  hic  efl,  quod  tricas  haberet  auresnotan- 
dlis  generibus  poetarum,  &.confU«tudineIegendi:  Sicaudio  Casfarem» 
cirni  volumina  jam  confecerit,  iKVo(p6fyfAa>»>,fiquid  afferatur  ad  eum 
pro  meO)  quod  meum  non  fit^  rejicere  foier^. 

3.  M.  Tiillius  Cicero. 
LiK  7.  ep.  J2.  Ad  Volufflnium  Eutrapelum.  Quod  flne  pranomine 
familiariter,  utdebebas,  admeepiflolam  minfti;  primiim  addifbi» 
tavi»  num  k  yoliminio  Senatore  eflTet-,  quocum  mihi  ett  magnus 
ufus:  deinde  itnfAnr$fja  litterarum  fedt,  ut  intelligerem  tuas  effe. 
Dt  Oratore  lib.  3.    Natura  nulla  efl  (ut  mihi  videtur")  qu«  non  ha*  ^ 
beat  in  fuo  genere  re&  complures  diflimiles  inter  fe  y  quae  tamen  con« ' 
fimili  laude  dignentur  &c.  At  hoc  idem,  quod  efl  ia  naturis  rerum^ 
transferri  poteft  etiam  ad  artes«  l^na  fingendi  eft  ar^;  in  qua  prs- 
ftantes  fuerunt  Myro>  Pojycletus,  Lyflppus^  quiomnes  inter  fedil- 
fimiles  fuerunt,  feditatamen,  ut  neminem  fui  velles  efTe  diffimilem.  Una 
eft  ars  racidque  pidlurse;  difDminimi  tamen  incer  feZeufis^  Aglao- 

U  3  phdn, 


1^8        %*  ig6-  *  223.   j^gmenUm  JL  pro  Ketnpiji» 

phpn,  Apelles ;  nequeeoram  quifquam  eft,  cui  quidquam  !n  artefua  dd* 
^Q  videatur.  £t  fi  hoc  in  his  quad  mutis  trtibus  edmirandum»  &  tamen 
verum:  quahto  admirabiiius  in  oratione  atque  in  hngua?  qua^  ciim  in 
iisdem  fententiis  verbisque  verfetur,  fummas  habet  diflimilitudines^ion 
fic  ut  alii  vituperandi  fint,  fed  ut  ii  quos  conilet  efle  laudandos;  in  difpa- 
ri  tamen  genere  laudentur.  Atque  id  primum  in  poetis  cerni  Hcet  (  quir 
buseftproximacognatiocumoratoribus)qu^m  Ontinterfefe  Ennius, 
Paccuvius,  Acoiusquediiljmiles;  quamapudGrscos  Aefchyius;Sopho« 
cles,  Euripides:  quamquam  omnibus  parpaen^  lausin  diflimili  fcribendi 
genere  tribuatur.  Afpicite  nunc  eos  homines  atque  in tuemini,  quorum 
de  facultate  qu^rimus,  quid  interiitinter  oratorum  (ludia  atque  naturas. 
Suavitatem  Ifocrates,  fubtilitatem  Lyfias,acumen  Hyperides,  fonitum 
Aefchines,vimDemoftheneshabuk.  Quts  eorum  non  egregius?  ta- 
men  quiscujusquamnififuifimilis?  Gravitatem  Africanus,  lenitatem 
Loelius^afperitatemGalba^profiuens  quiddam  habuitCarbo  &canorum. 
Quis  horum  non  princeps  temporibus  illis  fuit ?  &  fuo  tamen  quifque  in 
genere  princeps.  Etc. 

4.  M  Fah.  Qdintilfonus. 
Lib.  2.  Cap.p.  Eft  in  ingeniisincredibilisquaedam  varietas,  nec  pau- 
ciores  animorum  p«nfe,  quam  corporum  forraae^  Quod  inteiligi  etiam 
ex  ipfisoratoribus  poteft,  qui  tanttim  incer  fe  diftant  genere  dicendi,  ut 
nemofit  alteri  iimilis,  quamvis  plurimi  fe  ad  eorum  quos  probant,imita- 
tionem  compofuerint.  Lib.  1  o.  Cap.  i .  Meflala  nitidus  &  candidus, 
&quodammodoprKfeferensindicendonobilitaremfuam,  viribus  mi- 
nor.  In  C.  vero  Ceeiare  tanta  viseft,id  acumen,  eairpncitatio,  ut  illum 
eodem  animo  dixiffe,  quo  bellavit,  appareat. 

Lib.  1 2.  Cap*  I  o.  Mihi  orationis  differentiam  fecilTe  &  dicentium 
&  audientium  natur»  videntur.  Et  mox :  Tranfeo  plurimos,  Lycurgura, 
Ariftogitona,  &  his  priores,  Ifaeum,  Antiphontem,  quos  ut  homines  in- 
terfegcnerefimiles,  jdifFerentesdixeris  fpecie. 

f .  A/.  yakrius  Martialis. 

la.  ep.  5.  Quidtitulum  pofcis:  verfus  duo  tresve  legantur : 
Ciamabunt  omnes^  te,  liber,  effe  meum.  6*F^ 


Ex  400.  Idi&tifinis  StyU  JSkmpfJtam.  159 

6.  Faverinus  Pbilofopbus. 
Gelliusloc.  cit..Favorinus  quoque  nofter,  quum  Nervolariam  Plauti 
legerem,  qu©  inter  incertas  ^habita,  &  audiflet  et  ea  comoedia  ver- 
fum  quemdam  deleftatus  faceta  verborum  antiquitate,velunus,inquit, 
hic  veriiis  Plauti  efie  hanc  fabulam  Iktis  potdl  fidei  efle. 

7.  \/iulus  Gellius. 
Lib,  cit.  Nos  quoqueipfi  nuperrime,  quum  legeremus  Fretum  (^nomen 
cft  id  como&dia?,  quam  Plauti  effe  qutdam  non  putant^  haud  quidquam 
dubitavimus  quin  Plauti  foret,  &  omniummaximegenuina* 

8*  S.  Gregofius  Nazianzenus  de  liiomet  ftylo  ita  loqm'tur* 
Epift.  208.  adNicobuIum.  Quemadmodum  cum  ingenno  partu,  Ita 
cum  oratione,  pater,  una  lemper  app^ret :  non  minus  quam  ii  qui  pro- 
crearuntjCorporeis  notis  iit  plurimum  innotefcunt. 

9.  S.  Hieronymus. 
Epift.  66.  ad  Rufinum.  Pra^fatiuncula  librorom  ^fp^  ^fc^w  ad  me  mii& 
eft,  quam  ex  ftylo  intellexi  toam  efle* 

*  Lib.  3.  adv.  Pelagium.  Haec  duo  Capicula  orationis  &  laudis,  (bles 
cum  tuis  jurare  difcipulis  non  eife  tua,  cimi  perfpicue  in  eis  ftyli  tui  Iplen- 
doreluceat.  Ep.  1 3 .  apud  S.  Aug.  Ego  fimpliciter  fateor  dignationi 
tuae,  licet  ftylus  &  iviXffnfAitra.  tua  mihi  viderentur,  tamen  non  teme- 
re  exemplaribus  litterarum  credendum  putavi. 

Ep.  2 1  ♦  ad  Paul.  concord,  MiQmus  interim  t^  tibi,id  eft^PauIo  feni ' 
Paulum  feniorem ;  in  quopropter  (implidore^  quosque  multum  in  deji- 
ciendo  fermone  laboravimus.  Sed  nefcio,  quomodo  etfi  aqua  plena  fit, 
tamen  eundem  odorem  lagena  fervat^  quo,  dum  rudis  effet,  imbuta  eft. 

Lib.  a^contraRufin.  Sty|ummeum,qualiscunqueeft,&formam 
eloquii,  vir  difertiflimus  exprimerenon  potuit,  fed  inter  ipfas  praftigias 
&  alterius  perfonam,  qua  fe  fraudulenter  induerat,  quis  effet  ollendit. 

Lib.  de  Script.  c.  68.  Minufius  Felix,  Romae  infignis  caufidicus,fcri. 
pfitdialogum  Chriftiani&ethnici  di^utantium,  qui  O&avius  infcribi- 
tur.  Sed  &  aliud  fubnomine  ejus^fertur  def^itovelcontcamathemat^. 
cos :  qui  ciim  fit  &  ipfe  diferti  hominis,non  mihi  vide tur  cum  fuperioris 
libri ftylo convenire.    Legeetiam  Cap.35.42.  10. 


10  S.  ^Augu/iinus  epi/f.' 4^. 
Stylus  ejus  Q  S.  Cypriani )  habet  quamdam  propriam  faciem^  qua  poflit 
agnofd.  1 1.  C  Sollius  Apdlina%is  Sidonius. 

hih.  i.ep.j. DeM.  7jM//i0nieremein  ftyloepiftolari  meliiis  puto,quem 
nec  JuliusTidanusfub  nominibus  illuftriumfaeminarumdignanmUitu* 
dine  expreffit.  Propter  quod  illum  ceteri  quique  Frontonianorum,  Ora- 
torum  Simiam  nuncupaverunt» 

L.  4«  ep« },  de  Claudiano  Mamerto.  Sentit  iit  Py thagoras,  dividit 
iit  Socrates,  expHcat  iit  Plato,  implicat  iit  Ariftoteles,  iit  Aefchiries  blanr 
ditur,utDemofthenes  iralcitur^vemat  iitHortenfius,«ftuat  iitCethegus, 
incitat  iit  Curio,moraturiit  Fabius,fimulat  ut  Craffus,  diffimulat  iit  Cae- 
far,  fuadet  iit  Cato,  diffuadet  iir  Appius,  perfuadet  iit  Tullius.  jam  fi  ad  fa- 
crofenftos  Patres  pro  comparatione  veniatur,  inftruitiicHieronymus, 
deftrutt  iit  Laftantius,  adftruitiit  Auguftinus,  attoliitur  ut  Hilarius,  ftib- 
mittitur  ut  Joannes^ttcBafiUus  corripit,  utGregorius  copfolatur,  utOro- 
ifius  affluit,  iit  Rufinus  ilringit,  iit  Eufebius  narrat,iit  Eucherius  foUicitat, 
iit Paulinus  provocat,  iit  Ambrofius  perieverat.  Lib,  7*ep.  1 8.  Icaihens . 
patet  in  Libro,  ficut  vultus  in  fpeculo. 

12.  Magnus  Aurelius  Cafiodorus  Senatw.  Divinan  inftitut.  cap.  6. 
Quid^m  etiam  eft  anonymus,  ex  cujus  ftylo  beatum  effe  lufpicamur  Hi- 
larium,  quicommenta  libriipfius(S.  Job)fcripfitin  ordinem* 

i^.PbotiusConftantinopolitanus.  InBibliotheca^pag.  832.  Hsc 
oratioChryfoftominomineinfcribitur,  uantamen  mihi  ejus  effevide* 
tur.  Argumentisenim^modoquefcribendi»  multum  ireliquis  ejus  ora- 
ticmibus  diftinguitur. 

§.  I  S^S-  Ipfam  artem  methodici  tx  ftylo  Authorcs  dignofcotidi  tradidi  fusft 
inmca^te  Oitic/i,quam  tanquam  prscipuamLogicx  parcem  \vi{QT\xiPbilofofbia 
Pollingana.  Ars  eaconHftit  potiillmum  in  eo,  ur  nmncs  partes  lar.  fermon.  qua- 
rum  prscipuas inferius in fine  videlicet ^2%o  hc&c  reperies^d^ftinAd fn quo- 
vis  authoreconfiderentur,  in  data  quavis  arbitrs^ria  vocularumaut  fyllabarum 
V.  g.  looo.  aooo.  ^ooo-  rocoo.  &c.  coUetlione  numerentur;  5c  in  divcrfis 
Scrtptojibusadin^icemcomparentur.ExhaccoUatione  ad  invicem  pateb% 
eundem  authorem  in  dtverfu  Scripcis  dilferre  poffe  k  feipfo;  diverfos  autem 
Scriptorcscircaomniad  ffvrentialiafeuidioticaftyli  convenirenunquam. 

$•  r 99  Hac  ergo  methodo jam  comparationem  inter  ftylum  authoris  libro- 
rum  de  linitat^  &  inter  ftylufflKempifianum  aggredior.  PAR  AL« 


PARALLELUM 

INTER  SCRIPTA  AUTHORIS 

DE   IMITATIONE 

ET  KEMPISIANA 

COLUMNA 

PRIMA  EXHIBET IDIOTISMOS  REPERIBILES 

IN   LIBRIS 

DE  IMITATIONE, 

SECUNDA 

OSTENDIT  TEXTUS  VEL  TERMINOS  PARAL- 

LELOS  REPERIBILES  IN  AUIS  OPERIBUS 

KEMl^ISIL 


Stfib.  jimort,  C  Ji  pedu».  X  PA-i 


l6z 


%*  1 96-223,  Argufhentum  II.  pn  Kempijuf, 


PARALLELUM. 


Ex 

LIBRIS  DE  IMITATIONE- 

iJ".  2CX3# 

!•  h  ingrejfu  cujusque  libri  folet  p(h 
nere  textumfcriptura. 

L  1«  c.  ic  Qui  rcqultur  me  non 
anibulat  in  cenebris^  Jo«  g. 

L  %.  c  1«  Regnum  Dei  intra  vos 
cft.  Luc*  17. 


£ic 


in  me  Deu5*  Pf.  84. 
L  4«  c.  I  •  Veritte  ad  me  omnes^  qui 
laboratist  &c»  Math,  11» 


ALIIS  OPERIBUS  THOMiE  K, 

I  •  Idem  folct  obfervare  m  omni- 
bus  fuis  opufculis»  &  (ermoni-' 
busr 

Serm«  ad  Novlr.  Ecce  quam  bo- 
nnai  &  quam  jucundum  Pfalm# 

Serm.  de  Nativ.  fcrutamini  fcrip- 
turas,  Jo3«  $0 


L  7.  c.  I.  Audiam  quid  loquatur  Hort;  c*  i:*  Cum  San&oSandus 

eriSr  Pi.  174 
Vall.  c.  i.EgofIoscampi.Cant.2^ 


Taber.  c^  i,  Patxentia  pauperum 
non  peribit  in  fincm*  Pf.  9^ 

DifcipL  c.  i^  Apprehcndite  dif^ 
ciplinam.  Pf.  2« 

Difpenf  (.  i.  Hic  jam  quaeritur 
intcr  Difpenfatores.  S.  Paul. 

Hoipit.  c.  1  r  Dominus  regit  me, 

Pf.22, 

Dial.  Nov.  CoIIigite,  quoefupe- 
raver^mt  fragmenta.  Jo.  c. 
Exercit.  c  i.  RjcnQvamini  Spiri- 

tu.  Eph«  4« 
Do^Sr.  c,  I .  Fili ,  a  juvcntute  cx- 

cipe  Do^rinam.  Eccli.  6. 


Recog; 


Ex  400.  Idiotifmis  StyU  KmjnJtanL 


t6i 


§.  10  r: 

a.  JHetfi  rtflrk^ere  ad  jifutka^ 

jf.    202« 

3.  dingitjm  Ajcttka  ad  Religiofos. 
1.  !♦  c.  17-  cxinftituto  xra(ftat 
dc  Monajlica  vita.  per  dcctir- 
fum  f requcntcr  agit  dc  obedi- 
cntia)  cuftodia  cube>  Alcntios 
yitartlfgiofa^  &L4«c.  «p.  Co- 
dicisMSS.Pollingani  dicit.  Ut 
Religiofa  perjbna ,  ^«/&«x  princi- 
paliter  hoc  Jludium  dedicavi. 

§.  20J. 

4.  in  materia  afcetica  tanttim  verfa- 
tur  circa  veritates  miijerfaliffi- 
masy  6?  sn  partictilari  maxime 
circa  aSlicnes  religiojas  qmtidia- 

fias. 
1.  2.  c  3.  dc  borio  pacifico  ho- 

mijic. 
1.  I .  c*  T  6.,  de  fuffcrcntia  dcfc- 
Gi\x\xm  aliorum* 


Rccog.  c.  !•  Cognovi  Domine  > 

quiaaequitas  judicia  tua.  Pf.  r  i  g: 
Endhir.  c^  !•  Via  juftorum  xeQiz. 

Sap.  1 0«  OL  1 4« 
Man.  parv.  c.  i.  Sinite  parvulo» 

venire  ad  me.  Math.  1 1 « 
Elev.  c.  I .  Vacatc  &  vidctc  >  quo- 

niam  cgo  fum  Dcus.  Pf.  45. 

2«  Idcm  facit  in  omnibus  aliis  li« 
bris. 

5«  Idem  facit  in  Sermonints  ad 
Novitios^  in  dialogo  NovitiorunL 
Enchiridio  Monachorum ;  defideli 
difpenfatore  >  fcu  Ccllario/  de 
Silentjo  &  f  crc  omnibus  opu- 
fculis. 


1.  3.  l  X  2 


4^  Idem  facit  in  aliis  opufculis, 
infpiciamus  &confcramus  titu- 
los  &  matmam  Capitum. 


Scrm.  ad  Novit.  p.  uS.  1.  decofh 

cordia  fratrum. 
S.  f.  Dc  Paticntia  confcrvanda 

intcr  dciidcs  &  pervcrfos. 


S,  7. 


.  1  ^4  §♦  I  p6  •  a  1  ?♦  Argmmm  /7.  pra  KmpiJiO, 

1.3.c.45.defaciliIapruverboruin.  S.  7.  De  Cuftodia  oris. 
1. 1 .  c.  I  o.  de  cavcndafuperfluitatc  S.  9.  de  periculo  ex  multiloquio. 
verborum. 


1.  3.  c  40.  quod  homo  de  nullo 

gloriari  poteil. 
1.  3.C.  41.  de  conteoiptu  omnis 

temporahs  honoris* 
L  I ;  C.  9*  de  obedientia  &  fubje* 

Aionc. 
La^ca*  de  humili  fubmiflione. 

L  ;•  c.  J4  de  obediencia  humilis 

fiibditi. 
L 1«  c.  1 2.  de  utilitate  adverfitatis. 

L  uc^%i^  de  compun^ione  cor- 

dis. 
L  ?•  c.  15.  in  quibus  pax  cordis 

coniiftat. 
1 3 .  c.  27*  oratio  >  pro  purgatione 

cordis. 
!•  ?« c.  3 3.  de  inftabilitate  cordis. 
L  3.  c.  37.  de refignatione  ad  ob- 

tinemiam  cordis  libertatem. 
L  I .  c.  13«  de  tentationibus  re£i- 

ftcndis. 
L  3.C.  3 5.  quodi)on  eft  fecuritas 

a  tcntariane  in  hac  vita# 
L  i.c^23.  de  jtidicio. 

L3 ^ c.  1 4«  dc  occultis  Dei  /udicifs* 

Li. 


S.  gd  &  p.  2.  S.8.  de  vana  gloria  ca« 
venda» 


S.  7.  de  obedientia  fuperioris. 

S.  8*  p«  a.  de  humili  obedientia 
fedbaiKbu 


Parr^a.S.  I.  de  multis  tribalatio- 

nibus  luftorum. 
Part.  3.  S.  4«  de  ctuta  cuftodia 

€ordis# 


Parr.  i.  S.  ^.  de  caofa  cuftodii 
cotrtra  tentationes# 


Paft.  2.  S.  7.  d«  di 
dicia« 


Dei  ;ii- 


Part 


L  1«  c  a2«  de  confideratione  hu* 

manar  miferi^. 
L  }•  c«  r  2.  de informatione  pati* 

entia?« 
1/3»  c.  2o*  de  propria  infirmitate 

&  hujus  vitae  miferiis. 
1.  ;•  c^  5.  quod  non  eft  fe<furitas 

atentatione  in  hac  vita. 
L  z*  c.  1 1  •  de  paucitate  amatorum 

crucis« 
L  2«  c*  iii  de  Regia  via  haCtx 

Crucis^ 
^f3'C.$6*  qiiod  Chriftum  imitari 

debemus  per  crucem. 
Lj«c.  21«    quod  in  Deo  fuper 

omhia  bona  requiefcendum. 
1,  i.c.23.&1.3*c,  C4*  fupra, 
Li«22«  de  confideratione huma- 

nx  miferia?» 
1«  3 « c«  47«  quod  omnia  gravla  pro 

9eterna  vita  funt  toleranda^    . 
1*  3^c.  49«  de  defiderio  asternae 

vita?* 
].  I.  c«  23«  de  meditatione  mortis« 
L  3  •  c.  3 1 «  de  negledu  omnis  cre- 

aturar« 
1. 1.  C4  1«  de  contemptu  omnium 

vanitatum  mundi* 
L  3*c.  16.  quod  vcrum  folatium 

in  folo  D.eo  qUxrendum. 
L  3.  c*  10.  quod  fpreto  mundo 

duke  eft  fervire  Deo. 


Ex  400.  Idiotismts  Styli  Kmpijiani.    '  1  ^jt 

Part.  2.  S.  io.  de  varlis  bcllis  & 
pericuUs  hujus  vita?» 


Part.  |«S.  i^  de  cruce  quotidic 
'  toIlenda« 


In  Solihqtdo 
c.  I «  de  defiderio  animx  qua?ren« 

tis  Dcum« 
c.  2.  de  diilridlo  Dei  judicio^ 
c  5.  de  brevitate  &  miferia  pra?*; 

fentis  vita?« 
e»  £.  de  anhelatione  aeternar  vita?» 


L  3.   »    X  3 


c*7»  di5  optatione  bonae  mortis. 
c,$.  de  elongacione  a  creaturis# 

c.  8'  ^  mortuo  mundo« 

c*  I  o*  decofttcmpru  omnium  con^ 
fokttionum  terrenarum* 

c.  ii<  de  magna  dulccdine,  8c 
confolatione  in  Deo. 

«.  12. 


166 


§»  ip<J-ia3#  ArgmmtumU.  pro  Kempijio- 

C/I2,  dciinico&fiiinmo.^KHia 


h  y  c.  iJm  quod  privams  amori 

{iimmo  bono  recardat. 
I.  ^«*c  ^.  -quod  omnia  ad  Deum 

ficutad  imem  ultimum  funtre- 

ferenda^ 
l,  i.c.9^  Ac  carentiaomnis  folatii. 
L  ;.  c  f  2.  quod  ho|no  reputet 

fe  confolatione  indignum. 
L  3«  c  5  5.  de  cfficaciji  divinae gra- 

tia?. 
L  }•  c  30.   de  divino  petendo 

auxilio  &  confidentia  recupe* 

randx  grati£« 
L3.c^4g.  dedieanernitati$>&hu- 


C»  13»  de  fubtraflione  gratiae; 
c«  14^  de  triftitia  animas  abfente 

dile<9:i  gratia^ 
C.  17.  de  reiponfione  dile^i»  qux 

fit  ratio  recelfus  fui^ 
c^  1 8»  de  fiducia  divins  mifera- 

tionis* 

c«  p«  de  unione  animr  cum  Deo. 


jus  vita?  angudiis»  | 

itatjcap^ 


L3 .  c«49.  de  defiderio  aeterna?  vitar^ 
&  quanta  bona  funt  promiffa. 

L  3«  c«  34*  quod  amanti  Deus  fa^ 
pit  fuper  omnia. 

L  2 .  c.  I  o.  dc  gratitudine pro  gra- 

tia  Dei. 
L  3 .  c.  2 2.  de  recordationc  raulti- 
pliciorum  beneficiorum  Dei. 


de  defiderio  divinas  iruitio- 


nis« 


c.  20«  de  gemitu  anima?  cx  dita- 

tione  gloria?. 
c«  2  u  de  memoria  coeleiHs  patria?» 
c^  25.   de  reddendis  cratiis  pro 

acceptis  beneficiis. 


L1.C4.  dcprudentia  in  agendis, 

ubi  etiam  de  focietate.    ' 

L  i.c.  8.  de  cavenda  nimia  fami- 

V  liaritate*  Ubi  dc  bonis  fociis. 

L I. c.  I .  de  contemptu  mundL 

L  ^.c. }  I.  denegledu  omniscrea- 

cura?.  , 

L  r.  I 


(n  Hortulo  Rofarum 

c.  I  •  de  bona  focietate  qua^renda. 


c«  24  de  fuga  fa^culi^ 


c.  3. 


Cf  4,  depqgna  contra  propria  vitia» 


Ex  400*  IJuitf/mis  Styli  JCmpiJiam,  j  67 

ti^c.j*  de  do^rina  vericatis.      f  c, ;  <r  de  verafapientia  apud  Deani 
L^.c^  2^  quod  veritas  intuslo-       qusrenda^ 

quitur^ 
1. 3^c«  43«  contra  vanam  &  fd^cu*- 

larem  icienciam^ 
1.  j.  c-  27#  oratio  ,  pro  coelefti  fa- 

pientia* 
L  1 «  c.  6*  de  inordinatis  affe Aio- 

nibus. 
!.  i.c^  f  }•  de  tentationibus  refi* 

flendis» 
\.i.c.i2.  de  lu<5lamine  adverfus 

concupifcentias. 
],  j .  c.  5 .  oratio  >  ad  implorandam 

devotionis  gratiam. 
1«  1«  c«  f .  de  lei^ione  fan£tarum 

fcripturarum. 
1* ;  •  c«  19^  qualitef  inflante  tribu- 

lationeDeusinvocandus  &be- 

nedicendus* 
1.  2;  c.  6,  de  la^titia  bonx  confci- 

eiitiae^ 
I. i.c.  19.  de  exercitiis bbni  reli- 

giofi. 
Lx.c.xx.  de inftabilita te cordis. 


c 

1. 3.  c.  38'  derecurfu  ad  Deum  in 

periculis. 
I  3.  c  50.  qualiter  homo  tribu- 

latus  fe  debet  in  manus  Dei  of- 

ferre» 

1. 3t 


c  5«  de  devottonis  gratia  acqui^ 
renda. 

c»  6.  de  auditione  &  ledione  di<i^ 

vini  fermonis. 
Ci  7.   de  divina  confolatione  in 

tribulatione^ 

c.  8*  de  gaudio  bonae  confcientiar; 

c»  9 .  de  bonis  moribus humilis  fra* 

t;ris^ 
c^  I  o.  de  inftabilitatehumani  cor-* 

dis. 
c^  II.  defiduciainDeohabendji 
tempore  anguftia?» 


"1 


«♦  I  U 


11 


1^8  §♦  ip6-a23*  Argumemum  U.pro  Kmpyk. 

1«  3«  c«29«  <]ualiter  inftametrlbula- 

tione  Deus  invocandus^ 
L  3^c,  qo^  de  confidentia  rccupe- 

randfas  gratia?« 
1.3.  c«  f  9,  quod  omnis  fiducia  in 

Deo  eft  ngcnda^ 
!♦  [  ♦  c,  5^  de  ledione S,  Scriptur* 


c^  T2*  de  virtute  orationis,  &uti* 
litate  facras  le^onis. 


c.  1 3*  de  frudlibus  charitatis. 


tationes» 


1. 3.  c,  3,  c^  1 5* c.  23^ c,  27*  oratio^ 
L  uc.  1 5»de  operibus  ex  charita- 

te  faiais^ 
h3«c.  5»de  effe<ftibus  divini  amoris^ 

l^  I .  €♦  1 3^  dc  tcntationibus  rcfi- '  c^  14.  de  vigili  cura  contra  tcn- 

ftendis. 
\.  3«  c,  12«  dc  ludamine  contra 

concupifcentias^ 
!♦  3^c,  f  7,  quod  homo  non  fit  ni- 

mis  abje£tus>  dum  labitur  in^xle- 

fedus* 

l^  I*  C 1 6.  de  fufferentia  defeduum 

aliorum^ 
1,  3*  c*  7^  de  amorc  JES  U  fuper 

omnia* 
I^  i«Cr«  dc Imitatione Chrifti^ 


If  3«  c,  56^  qnod  imitari  Chriftum 

debemus» 
1. 3«  c«  I  s\  quod  miferias  excmplo 

Chrifti  ferenda?« 

h  3.  c.  3^  Ego  fortis  probator  om- 
nium  devocorum^ 


c.  I  f .  de  fraterno  onerc  invicem 
portando^ 

c.  r6.  de  amore  Chrifti  &  odio 
mundi. 

c^  17.  de  Imitationc  fanAi/fiinje 
vit«  Domininoftri  Jefu  Chrifti^ 


IN  VALLE  LILIORUl^, 
c.  3^  dc  probationc  devotorum 
pcr  contraria* 

Ct4t 


Sx  400.  IMffnis  Styli  ICmpiJ^ 

1. 1.  c.  12.  de  utiKtate  adverfita 

tis  &  L  I.  c  13«  ubi  etiam  agi-* 

tur  de  hac  probatione. 
L  j .  c.  6.  de  probatione  veri  ama- 

totis. 
L  K  c.  II.  de  pace  acquirenda, 
L  3«  c  25.  de  quatuor  magQam 

importantibus  pacem. 
L  3-  c.  25.  in  quibus  pax  cordis 

confiftit. 
L  3 .  c.  42.  quod  pax  non  eft  po* 
\  nenda  in  hominibus. 
L  2.  c.  I .  de interna  converlUtione. 
L  ^.  c.  j.  de  intema  Chrifti locii- 

tione  ad  animam. 
L  I.  c.  z2'  de  p^nis  peccatorum. 


16^ 


0/4«  de  iFcro  amatore  Dei^       [ 

t 

C  S*  de  pace  cordijr  >  &  quiete 
in  Deo^ 


f. 


L  T.  c.  20»  de  amore  folitudinis 
$:filentii. 

L  I.  c.  17.  de  vita  monaftica. 
L  i^.  c.  i8*  de  moribus  boni  reli- 
giofi. 


c.  fL  de  recoUedionecordis  cum 
Dea^  ( 


i  -^ 


c^  II.  de  timore  d?tciiue  poenjtt 

contra  vitia^ 
c^  [  ]{.  de  rolitudine  &:  filentio. 

c.  2}«  de  bonis  moribus  humilis 
m^naciu* 


♦  »  • 

Variim  nimis  lo^gum  foret  omnes  alios  titulos  ad  parallelum 
ducere;  tantum  hic  recenfebo  tituios  capitum ,  quos  Thomas  K.  in 
aliis  fuis  opufculis  adhuc  pofuit. 

IN  VALLE  LILIORUM. 

C.  6.  de  conformitate  anim©  cum  Crucifixo.  1. 3^  c.  i  g.  c.  7.  de  am« 
bulatione  animae  pur»  cum  Deo.  L  2.  c  8.  c.  10.  de  vigilatione  Of 
oracione  contra  .tentationes.  1  i.  c.  13.  c.  12.  de  memoria  domini- 
cffi  paffionis.  L  2.  c.  i.  &  1.  z-  c  12.  c.  14^  de  forti  certamine  con- 
tra  vitia  L 1.  c.  1 3.    c.  is-  de  ftabilitate  in  loco  &  ordine.  c.  16.  de 

Euih.Afmrt.C.R.D€du£f.  Y  divin» 


170  jf*  i9^r^'^^y'Argfi(imltm'1I.pro,KmptJf&, 

divinofolatioin  tribulatione.  c.  17.  de  cuftodia  confdenti».  c.  ig^ 
de  filentio.  c*  19,  de  refugio  pauperis  ad  DjBum,  c  20.  de  daro  in- 
telleftu facr» fcripturae.  c.  24.  deprbvidalocutione &  fratemacom- 
pafliope.  :c,  af .  de  i«:«tfi:.hora  inortis.  c.  a8-  oaratio  devoti  amatOf 
ris  Dei.  c^  29.  de  uniorie  cordis  cum  Deo  habenda.  c.  30.  de  vera 
pace  in  folo  peo. .  c.  3 1;  de re^la  iiltentione  ad  Deufti.  c.  ^3.  de 
bona  focietate  cum  JE£i»  .p..  34.  d«  fummo  bono  &  ultimo  fine  ia 
Deo  ponenda. 

DE  TRIBUS  TABERNACULIS. 

C.  2.  de  humilitate.  c.  3.  de  pkientia. 

DE  DISCIPLINA  CLAUSTR ALIUM.V        . «       . 

C.  4.  deobedientia  humilis  fubditi  erga  Praelatum  fuum..  c.  5.  de 
coftodia  cordis^&ifiditit ad  mliprtora.  c.  (5.  de  cudodia  'oris,  &  ejc. 
ercitio  laborjs.  c.  7.  de  commendadoiie  cellse  &  Iblitudinisi»  Ci  id. 
de  defiderio  animas  ad  co^Iefle  regnum. 

DE  FIDELl  JDISPENSATORE. 

C.  12,  de  cuftodia  oris.  &  IS*  de  non  credendis  novitatibus  & 
aliis 'f eferfcndis.     -.  i      .b    :      ..  ;      ^  \*         -      --    -  .?' .! 

IN  HOSPITALI  PAUPERUM. 
? .  G;.i.  de  contemptu' omnium  mundanorum  bondfimi.  c.4.  dein* 
flabilitate  humani  cord/s.  c.  5.  deobedientia  fimplicis  ac  humili&frar 
tris.  c.  is.  de  vitio  van»  gloriaB. 

IN  SPIRITUALIBUS  EXERCITITS. 
^'  C.  i.defervi^aexhortatioriead^irtutes.  c.  a.  defirmopropofito 
(fervando  per  diem.  c.  ^.  def  elevatioiie  &  direttipne  cordis  ad 
Deura.  c.  4.  de  cuftodia  cellae,  &'fenfuum  exteriorum.  c.  7.  de 
otio  vitando,  &  fabuh's.  c.  8.  de  beneplacito  Dei  &  confidentia  in 
^dverfis.  c.  9.  de  examinatione  cMifcientiae^  c.  12.  de  virtute  fan- 
61»  obedieriti»4  •         '' 

IN-DOCTRINALI  JUVENUM. 

C.  1.  de  commeftdatione  S.  Scripturse.  c.  10.  dp  moribus  humilis 
fratris.  ■  c.  ii.de  abnegatione  fui  &  omnium  rerum.  c.  12.  de  defi- 
iderio  coelefl;ium  gaudibrum.  IN 


•    Ex  ^QO.  Idiotifmis  Styli  Khnpijtani.,  ■  -'l^i 

In  Uhsxy  DE  VERA  COxMPUNCTIOiyE  CORDIS  tkul«s|  libri 

fatloquitur^ 
DE  SOLITUDINE  ET  SILEHTIO. 
C  5*  <Js  amore  ad  folitudinem  iSc  Secretum.  c.y.  cotitemptu^  con-' 
folationum  extrariearura^"  c»  }6^  reprobatio  temporalis  folatii^  c.  17* 
commendatib  dulcedtnis  co&leftis,  quae  efl  in  Chriflo  JEfu,  c;  i  {?  de 
de  famiLaritate  curri  jEfu.    c.  19.  de  laude  patientis  adverfa  (iuni 
JRfu/fc*  20.  defolatio habendp  cpm  Chrido  JRfu.  c.  23*  dj  quiete 
CLllicola?^  c.  24.  de  induforio  &fe(:Tetocordis  inonini  l')C0. 
In  Libro  DE  REGOGNITfONE  PROPRIiE  INFIRMI  PATIS^ 

C.  f  ♦  de  recognitione  propriae  ^infinnicatis^  c.  2.  de  coritemptu 
vanae  glori».  c^  3 .  de  fideli  ajnicp^  c.  4.  de  fupportatione  fraterna9< 
infirmitanX  c^  5,  de  fpirituati  ino^ia  ex  fubtraftione  fuavitatis  inter- 
n«, ,  c,  6,  de  humili  fubjeftione,  &  propria  refignatione.  c^  7^  de 
laude  DEI  in  tribulatione^ 

In  Enchiridio  Monachorum. 
!  €♦  2.  de  cuftodia  cofdis  &  oris,,  c^  4*  de  certamine  contra  quoti- 
diana  vitia.  'C..6.  de  vera  &  interna  confolatione  animas*  c.^^dere- 
^olle&ione  cordis  in  firentio  oris^-  c*  10.  de  verapace  cordis^ 

IN  MANUALI  PARVULORUM. 
C.  2.  de  doftrina  JKfu*   c^  y^  de  humilitate  S.  Francifci^  c^  7.  de 
brevitate  omnis  rei  fub  coelo^  c.  i^^de  ariSa  cuftodia  tordis  fic  oris^ 
c.  15.  de  astremac  vita?  ptaettiio  proilierendo*        ' 

Haecomnia  Capitula,  nullo  omnino  excepto>  continentur  in 
libro  de  Imitatione;  imo  liber  de  -Imitatione  nihil  aliud  eft,  quam 
•Collediio  omnium  horum  Capitul6rum  ^  ita  ut  opera  Thomoe  Kem- 
penfis  nihil  aliud  videanruif,  quam  dilFufior  libri  de  Imitatione  ex- 
plicatio,  praecis^  additd;  fubiti  unO  vel  altero  articulo.  Verum  ad 
aliapunft^,  quasm  corifideratlone  materiaBperpendendafunt,  pro- 
gredior.'    Itaque 


Y  t  «» 


LIBRO  DE  IMITATIONE. 

5.  Materia  efi  captui  Jhnplicim  aC' 
amdata.  Non  inflatur  pbraji- 
husyfiguris^  tropis^  eruditioney 
numeroy  aut  metbodofcientifka^  in- 
tendente  ac  fatigante  memo 
riara,  Neque  agit  de  objeiSb 
ullo ,  antecedcnter  plebi  inco- 
fiito* 


Multa  paticis  dicit;  quia  nec 
periodiSy  nec  epitbetiSy  necjyno* 
nimis  crefcit. 

if.  2064 
Nunquam  materiam  metbodicadi- 
vijiorn  in  certa  memhra  dividit^ 
aut  in  locos  dijiribuit.  v.  g,  I.  i. 
c.  2.  ait  1 . '  OfYinii  bomo  natura- 
literjcire  defiderat. '  2.  Sedfcien- 
tia  fme  timere  Dei  quid  importat  ? 

2.  Me- 


OPERIBUS  THOMJE  K. 

5.  Idem  eil  in  aliis  operibus.  Agic 
de  pace  cordis,  confolatione 
defolatione,  oratione,  tenta« 
tionibus^  adverfitatibus,  filen- 
tipy  morte,  judicio,  poenjls, 
prsmiis,  vanitate  mundi  &c« 
Haec  offlnia  funt  obje(^a5  quo* 
rum  plebs  fine  uUa  definitione 
aut  explicatione  fufficientem 
ideam  ac  notionem  habec.  £c 
hoc  plaiie  iater  fingularesTho*- 
mm  K.  dotes  e^  quodprorfus 
nunquam  immifceat^textum  pri- 
mum  explicationis  indigum, 
aut  fa(5):um  hiftoricum,  autdo* 
gma  fcientificumy  aliquo  modo 
tranfcendens  praviam  plebfs 
notitiam. 

6-  Idem  en  in  aliisoperlbus. 


Idem  eft  in  omnibus  operibus. 
Tantum  nuda  recenfione  pro- 
ponit.fuas  cogitationes,  qua-r 
rum  una  port:  alteranLnullo  cer- 
to  nexu  auc  confilio  nafcitur,  uc 
non  provocat» ,  fed  cafu  ena- 


I 


Ex  400.  Jdktifms  Styli  jKmpiJiani.  173 

t»  videantur-  Rar6  ex  (encen- 
tia  praecedente  fperatur  cqnfe- 
quens.  E^t  hic  modus  tr^Aan- 
di  materiam  eft  aliquid  non 
mulcis  authoribus  commune. 


3.  Melior  eft  profeifo  bumilis  rth, 
fikus  qui  Deo  fervit,  qudm  fu-' 
perhus  Pbllofophus,  qtdfe  negle&Oi 
curfum  coeli  confiderat.    4.  Qui 
mi  feipfum  cognofcit ,  Jtbi  ipfi  vi- 
iefcit^  neclaudibus  deleStaturhU' 
manis.  ^.  Sifcirefnomhia^  qua 
in  tnutkh  funtj  &  mnejjim  m 
ebaritatej  quld  me  juvaret  coram 
Deo^  6.  Quiefce  4  nimio  fciendi 
defideriOj  quia  magna  ibi  inveni- 
tur  difiraifio.      Quis  pofl;  pri- 
mam  harum  fententiarum  ex- 
fpeftaret  fecundam?  -  auc  ter 
tiam  pofl  fecundam?  quselibet 

"    alteri  ex  improvifo  veluti  ema- 
china  fcoelipus  delapfa  fuccedit. 
Ex  hoc  ipfo  verp  fequitur 
§•  207. 

8.  Membra  materia  confush  propo- 
nit;  ut  necfaclle  dici  poffit^  an 
initium  ac  prima  fenfentia  pri- 
mum^  medium^  ultimutnve  locum 
occupare  re&ius  pofftt^  Tales  li- 
brihoc  {peciale  habent,utquis 
le^liohem  inckoace  poflit  ubi 
volueric,  in  medio^  aut  in  fine* 
Adeoque  non  funt  opus  (ludii, 
ied  pia  lumina,  quas  ficut  (lel* 
te,  noflnili  noftro  arbitrio  in 
certas  conftellationes  ac  fyfte- 
mata  ceduci  pofiunt* 


8.  Idem  fit  in  aliis  operibus ,  hi(i 

aliquot  fermones  exceperis,  v^ 

^g.  d^  difcipl.  clauft.  c,  7.  de 

.  commendatione  celte  fic  ait: 

'  I.  Qui cdlam mat ^  &libenter 

in  ea  commoratur ,  ^  multis  pec- 

catis  &  tentationibus  cufioditur. 

2.  Quantofiudiofius  inbabitatuTj 

tanto  plusfplncep  &  amatur.  .3, 

BenhilU^^qmeamMkity  &4n^ 

colitj,  ^qmar^un&io  Jpiritas  ekm 

docehit.     ^.Beatus^  cui  inbabi- 

tare  cellam  donatum  efi^  &  qui 

'  ^    .Y  3  Ujqu€ 


174 


J^.y  196'  -  i  a^..  Jrgumhtur^  11.  pro  kmpijjo. 


V. 


». 


S*  ao8. 

9,  &V«f  in  boc  ^utbore  nec  dwijio^ 

nec  ordOf  nec  fyftma  locm  habet^ 

ita  nec  fiopus  datur,  ad  qum 

fingula  mmbra  relata  um  obtu- 

,   Ju  mentis  cmprebendi  pojfint. 

$.  2og. 

-  10.  Materiam  brevijfhnh  tradfat^ 

■   quia  nec  opus  babet  fuppofttorumy 

axiomatum  '&  pofiulatorum  ex- 

plicatione,   nec  definitumey  nec 

divifione^  nec  probatione ,  nec&r- 

natu  Rhetorico  ad  perfuadendum. 

Verfatur  «nim  circa  eas  vetira- 

.  tes,    quffi,  ut  confpiciuntur, 

approbantur,  quin  verius,  tan- 

.  tym  .admonet  animun>  die  prae- 

^    cipuis  veritatibus,  jam  antece- 

^      denter  cognitis ;  prout  enim 

Socrates  dicere  Iblebat,  fe  arte 

,  obftetricia  eas  veritates  educe- 

.•re,  qnaB.jam  in  aliorub  animis 

Jat€reftc;V|ta  videtur  hic  liliel- 

t  -lus  comparatus,  infigniter  bre- 


§.  210. 


ufque  ad  terminum  vita  in  eaper- 
feverat.  Non  redolet  habitum 
difcurfivumlogicum,  quo  unum 
inftrtur  ex  alio,  fed  intelleajum 
angelfcum,  quo  urium  intelli- 
gitur  poft  alterum. 

9.  Wem  in  aliisopufcuiis. 


ifi.  Inaliisopufculispiusrerum, 
non  verborum  habet;  attingic 
circumftantias  magis  particula- 
res,-  additnovas  obfervatiories, 
&-aha  connexa  quandoque  ob- 

.  jedla  tangit.  Brevitas  iiaque 
eadem  eft,  materiae  ver6  ma- 
^or  copia. 


i.' 


f 


•';■* 


C.  II» 


Ex400,  IMJms  ^yliKeijtpiJiani, 


175! 


C  1 1  •  Farietate  rerum ,.  iutqifA  &kn' 

Jlanter  deleSfatur^  nulla  ejl  pr(h 

pofitionis  pars .  aut  nova  propofi- 

tio^  qua  non  retegat  novum  ob- 

jfe&um^  aut  novam  objeSli  circum- 

Jlantiamnova  acfpeciali  attentio- 

i  ^iedignam^  v,  ^.  t  n  c;i(!.  fto 

-  habeti  Qua  homai^fe^  nmhin 

aliis.  emenSare  non  valet,  debet 

patienter  fufiinere^  donec  Beus 

aliter  ordinet^    Cogita;  qtda.jic 

forte  mlius  ejipro  tua  probdtiene 

&  patientia^  jine  qua  non  fiint 

multtmponderanda  merita  mfira; 

debes  tamenproialihusfupplicarCj 

.  utDeusJibidigneturfubveniri^& 

^  p(^benign^.portare.  Hicinfin 

,guilia  propofitionum  propemo- 

V  dum  particulis  fpecialicer  exci- 

tatur  nova  attentio  ad  novum 

ohje6tvm^  uhique  aliquid  no- 

.:  vi  difcimu&^  feu  moniti  adver- 

timus*.  ..    •: 

1 2.  Pra  omnibus  ^aUis  obje&is  fre- 
quentius  adfequentia  refpicit..  i . 
uidvamtates^  mifirias^  tenta- 

.tiones^  ac  pericida  mitndi  bujus. 
2.  Ad  qmetem^  recolle&ionem , 
pacem^  confohtmem^    ac  inter- 

.  fww  cotmrfatiohem  mentis.  3 .  jld 


I 


.M(^p^bus  eft  per^)e£U!&  'N«^uit 
!  jmiqinlifi  authbr.un  eodem^  coti« 

.-iaftcFev  cinriB.ydlocitaee mtra 
jabunoobje&oadalcerum;  & 
quia  objed»  ctin.  Tunc  difEcilia 

-  «aptu^.libeoter  patiiur  ferapt,» 
■ac  exeroeri  hamani  intelle^^js 
i^  di&urreado  a<^ivicas,  v.-gr. 
de  recognicione  propr.  fragil. 
c.  4;  iic  habet:  Optimd  do&ru- 
m  patUntia  in  at^ufiUs,  '  Pro~ 

^^Mt  adwtnM^tam  nm  efugkt^i- 
•  ranu  Qmfemptr  mU  vindicafe, 
paucoshabebit amicos.  Difpliceat 
fempermalm,  placeat  tolerafitia 
mali»'  . 


12,  Idem  facic  in  aliis  opufcuKs: 
prout  ex  titulis  Capitum  fupra 
memoratis  colligi.  poteft.  1» 
dialogo  Novitiorunij.  &  in  fer- 
monibus  femper  iiiimifeet  ex- 
empla,  maxime  domeftica.  Et 
in  ulcima  parte  operum  defcri- 

bit 


I7<^ 


$,  1 96^  •  1223*  Argvmtdm  /7.  pr*  Kmpijh. 


adjutmum  gratia.  4*.  Adexem- 
.  |iili^  Cbn/7i',  fanShrum;  ^.  ^iirw- 
:^(f«r)».  $*  Admv^lhmfraapue 
.  ^am^omam.  fuscobje&acD- 
«  cum  explenc  animum  authoris  ^ 
.  2(  decineiic  accencipnem  illius» 

13.  Occupaturin  expeHdendis  adr 
funStis  fei;  fineftudio  tmnen^ac 
fAHgatione^  .quia  tantum  expen- 
dit  HiaAdjun&a  rei^  quaparim 
atttnto/  ac  felicis  ingenii  jibvia 

.Junt.  J)f  (crutandis  ejfentiis^re" 

srusmac  invefiigandis  cai^  nefol- 
Ikitus  qmdem  eft.  V.  g.  U  3.  c^ 
4 1 .  Fili , .  hwinanum  ne  metuasjur 

,  dtciumy,  uhi  te  confcientia  pium 
reddit  &  infontem.  Multi  multa 
loquuntur^  &  ideo  parvafides  ejl 
adhibenda.  Sed  &  omnibus  fatis 
ejjey  mn  efi  pej/ibile.  EtfiPaulus, 
mnibus  ftuduit  placere^  Jed  ne  ah 
aliis  judicaretur^  &  defpiceretur^ 
cohibere  non  potuit.  Quis  tu ,  ut 
timeas  ^  mortali  bomine?  bodie 
efi^  &  cras  non  cmparet.  Quid 
potejl  aliquis  in  te  verbis  vel  in- 

.  juria?  J^ipotiusnocetqu^tibi. 


bic  mulcas  vicas  devotoram  fiu 
inftituti.  -M  3 


iF.  213. 


t3«  XdeiB  confidenrtioni^;  modus 
ex  aliis  opufculis  relucet^  v*  g« 
de  Recog.  c*  3.  de  veraci  amteo 
ficait:  Efiobonus&fideliSy  & 
inveniesamicumfideiem:  JineDee 
nuUa  anncitia  ftabiP.  Multi  amici 
;  ,in  profperisy  in  adverfitate  vix 
anus  adbarebit.  St^ine  verlmm 
amicij  &  memento^  quia  hm9 
efij  Jicut  &  tu.  Quod  non  vis 
Jciriy  dicito  nulli.  j4rduum  & 
rarum  celare  verbum.  Sic  refer 
fecretum^  ut  non  erubejias^  ci(m 
fuerit  dete&um.  f^i  ftefcit  tace-. 
rey  non  diu  Jervahit  amicum.  Ex 
his  pacet,  TtiomamK.  tantam 
confiderare  Adjunfta  rei,  qu® 
coramuniter  rei  adh«rerit,  & 
parum  attento  obvia  funt,  fed 
tanien  memoriS  digna,  &  di- 
rediva  in  praxi  per  modum  re- 
guliae  generalis,  cujus  nacura  eft, 
ut  nos  mone^t  de  veritate  alias 
non  obvia  ob  defedlum  atten- 
tionis,  &  utfacile  fit  applica- 


*_  j^ ^ 


jEx  4CC.  IdiOtifmis  'StyllKmpiJiMi. 


17/ 


iJ".  213. 
De  invchtione,    confilio  & 
afFcdlibu^  authoris/ 

14.  Ifigenium  mitboris  fcecunAmtJi 
in  cogitmdo.  Id  apparet  ex  eo , 
qyia  profett  copiam  fententiarum 
ingentem.  2.  Quia  profert fwten- 
tias  in^xfpeBatas.  5 .  Quia  muHa 
rerum  adjunSUi  conftderat^  qua 
fiatuni  rei  ad  vivum  menti  ^ji- 
ciunt:  ^.Q^mtampromptus eft ad 
afff&uSy  <!^  fuhifasadimratiQpes^ 

'  qua  vpvam  phaniajiam  ac  imagi- 
nationem  feracem  requirunt :  nemo 
enim  movetur  adaffe&us^  nijipra- 

.  ^a  admiratime  \  obj,e&i,  fnedianfe 
%^Quiamrietdt0rerump6rpetua^ 
^kletJatur^v,  g.  L  i*,c.  3,  O  ye- 
ritas  Deus ,  fac  me  unum  tecum 
in  cbaritate  perpetua^  Xsedet  me 
multafape  legere^  &  audire^  in 
te  efi  totum  quod  volo  &  defidero. 
Taceant  mnes  DoBores^  fileant 
univerfa  creatura  in  confpe&u 
tuo^  tu  mibi  loquere  folus-  Non  ejl 
culpanda  fcientia^  fed  praferenda 

'  efi  bona  confcientia ,  &  virtuofa 
•    vita.  Quia  verd  plures  magisfiu" 

,dentfcire^  qu^mbeni  vivere^  ideo 

fcepe  errant   O  Ji  tantam  adbibe- 
rent  diUgentiam  ad  extirpanda 

vitia^ 
'    EufdnAmrt.  €.  R.  Dedu&. 


14.  Idetn  relucete^r  aliis  operibus, 
V.  g.  de  difcipl.  c.  13,  aic:  O- 
ptimwn  exercitium ,  &  fua-vijji- 
mum  folatitm^  quod  in  bac  vita 
potefi  baberi^  efi  vita  &  p^^ 
.Domini  NnJ.Cbrifli  Qula  do^ 
cet  bominemfine  errore  &  multis 
argumentis ,  quod  in  aliis /cientiis 
raro  invenitur.  Difceergc  adejus 

'  amoKm&^  homremjmictaexerci" 
tia  tua  trabere  &  ordimrey  & 
tanquam  pr^Jentem  ynjum  in  (r- 
mni  loco  &'tempore  attende.  Con  • 
forma  tefan&i^meevitce  ^fu,  fjus 
paupertatem^  bumilitatem^  pa^ 
tientiamy  &  contemptum  mundi 
pro  modulo  tuo  imitando.  O  dulce 

^  &  falutare  verbumy  nunquam  ob- 
Uvioni  tradenduml  quamfelixejk 
aninia  fanSta^  cui  Cbrifius  tetum 
efij  quidquid  vivitl  verivivitf 
&  beath  vivit ,  cui  Chriftus  eft 
ornnia  in  onrnibus^  &fuper  omnia 
Jingulariter  dile6lus !  qui  magis  in 
Chrijhy  quim  in  feipfo  manet^  np- 
bil  aefeipjo  tenens^  fed  inCbrifi$ 
Adciter  ac  fruitivh  quiefcens. 


iS.Idem 


•*i 


178  /•  19^'  -  423.  ArgumentmH,  pro  Ktmpifi9, 

vitia^  fiaa  admlyvendas  quaftio- 

fies. 

ij.  S14. 

1 5^  Autborimibus  ferh  ntdlis  uti-  1 5,  Idem  in  alii^ 
tur^  nift  ex  fcriptura,  tSr*  texti^ 
bus,  qui  babentur  inBrevioiio. 

1(5.  ExempUsjwk  nullis  utitur  nifi 

Cbrifti^  SanStorum^  pracipiA A-\ 

brabami^  DavidiSj  Moyfisy  S. 

Jdannis,  S.  Pauli^  S.  ^gatba^^ 

S.  Agnetis^  &  devotorum  qt4h 

buscum  vixit,  v.  g.  L  4.  c.  x>.  0 

dulce&^  amicahile  verhumin  aure 

peccatms^  quod  tu  Dmin0  Deus 

egenm  &  pauperm  invitas  ad 

.cmmmionem  tuifanSHJfimi  Cor- 

poris;  Et  quis  egofm^  utad  te 

prafwnam  accedere?  Ecce  Noe 

vir  juftus  in  area  fabrica  centum 

annis  laboravit^  6P  ego  qumodo 

potero  me  una  hora  praparare? 

Moyfes  fatnulus  tuus  magnus  ar- 

,  cam  mundijfimo  Veftivit  auro ,  & 

ego  putrida  creatura  &c. 

ly.  Corpus  ^doStrina  videtur  in  eo 

confiftere^  ut  hmojpretis  omnihus 

vanitatibusmundi^  etiamfcientiis 
,   mhil  aliud  quarat ,  qu^m  in  hac 

vita  quietm  &  confolationm  in- 

Urnam,  in  altera  Deum  folm. 

Ai 


16.  Idem  alibi,  v,  g.  delncarn. 
f.  2.  O  qtianto  defiderio  olim  arde- 
bantS.Patriarcba  &  Propbeta  de 
folafutura  prmiffione.  Pudendum 
nobis  eft  valde^  ji  minori  nuncfla- 
gremusdefiderioadexbibitm  Cbri- 
fti  prafentiam,  quando  illi  fic  ar^ 
debant  ad  folam  verbi  incarnandi 
mmorim.  Exultavit  Pater  A- 
brabam^  ut  ndderet  dim  Cbrifti; 
Jhniliter  autent  &  aUi  multi  anti- 
qui  fanSfi  idipfm  frequenter  deji- 
deraverunt  &c. 


17.  Tn  idem  fvftema  omnia  alia 
Thomse  K«  dogmata  refolvi  p^i^ 
funt ,  ut  patet  infpicien ti  ticulbs 
Capitum  fupra  receniitos« 


iS^Idein 


r 


Ex  400.  Jdhtifmis  Styli  Kemp^iam, 


179 


I- 


jld  quieterh  vero  necejfariam  iffe 
reco\le£liQnem  internam^  &  gra- 
tiam^  ad  qua  conferunt  patientia^ 
foUtudo^  familiaritas  ^um^Efuy 
devotio.  Hinc  in  L  i  •  abducit 
animum  3  yanicatibus,  Ji  fden- 
tiis,  &  vitiis  per  varia  media, 
etiam  per  conildera  tionem  mor- 
tjs,  judicii,  posnarum;  in  L  2.& 
3.  frequenter  agit  defoUtudine, 
recolled:ione  interna,  familiari-, 
tate  cum  JEfu,  parjencia»  folar 
tio,  gratia,  deOderio  ^^terno- 
rum.  In  1.  4.  tocus  occupatur 
in  unione  cum  JEfu  j^ychiarifti- 
co  in  hac  vita. 

^.  2r7- 
ig*  Omia  Grdinat  ad  guietefHy  & 
folatitm  mentis  in  bac  vita,  & 
fruitionem  Dei  in  aitera  vita^ 

§•  218. 

19.  In  affedtmm  teneritiulinfi 9  mo- 
bilitate ,  miverfwne ,  maxinit  in 
admirationey  defideriis^  eflpror- 
Jitsfingularis.  /Ifferamhicomnes 
ajfe&us^  exclamationes^  &  afpir^ 
rationes^  per  quatumr  lihros  re- 
currentes: 

L  I.  c.  I.  Vanitas  vanitatum,  & 
omnia  vanitas,  prseter  amare 
Deum ,  &  illi  foli  fer vire  \ 


\ 


18,  Tdem  in  aliis  opufculis ,  utez 
titulis  Capitulorum  patet. 


19.  Simillimus  m  aHis  opufculis* 
Afferam  iimiliter  affe6lus,  quos 
habet  in  aliis  libris. 


1.  u 


•• 


SeniL  adNov.  i.  O  quamgratum 

CoUegiuml 
ib.  Eja  Chariffimi  atcendite  pr»- 

fentiam  Chriilii 
Z  2       .  *S.  9. 


180 


|.  ip^.  •  22%.- Argtmntm  n.  pro  Kempi/iOs 


.1.  !•  c,  3.  Felix,  quem  vetitas  per 

fe  docet ! 
1.  I*  c.  |.  O  v^ritas  Deus,  facme 

iinum  tecum  ] 
L  I.  c«  3,  O  fi  tantam  adhiberenc 

diligentiam  ade^tirpandavitia! 
1. 1.  c.  3,  O  quam  cit6  tranfitglo- 

ria  mundi !  utinam  vita  eorum 
'    fcientis  ipfbrum  concordaflet! 
1.  I.  c.  3«  Quam  multipereuntper 

vanam  fcientiami 
I  i.c.  10.  De  his,  quac  diligimus, 
.    lubet  loqui/  fed  proh  dolor! 

fsepe  inaniter. 
L  I.  c.  11«  O  fi  adverteres,  quan- 

tam  tibi  pacem  faceres ! 
L  I.  c.  15.  O  qui  fcintillam  habe- 

ret  ver»  charitatis ! 
L  j.  c.  i8.H«uJ  quid  eft  vitano- 

ftra? 
L  I-  c.  i8*  O  quam  multas  tribu- 

latipnes  paffi! 
L  1-  c.   18*  O  quam  ftriclam  vi- 
.  tam  duxerunt,    qu^m    longas 

tentationes  pertulerunt  1  qu^m 

frequenter  vexati!  qu^m  cre- 


j5#  3*  O  pretiofiim  verbum ! 

ib*  Quia,  proh  dolor  J  a  fanfto  pro- 

'    pofito. 

ib.  Ec  utinatn  Novitiorum  exerci- 

tia  apprehendereot^ 
ib.  Ecce,  quam  fanAa  mandata! 
ib;  O  qualis  eric  hic  puer ' 
ib.  O  felix  &  meritoria  obedientia. 
ib.  O  quam  fandla  anima,  qu»  fe 
;    nititur  refignarej 
ib.  Ecce/ratres,jam  multa  audiftis» 
'S.  f.  Ecce,    chariflimi)  per  hec 

toemplal 
S,  6«  Heu !  non  eft  cimor  D^i  aiice 

oculos  eof  um« 
ib.  O.  frater  AfeHe ! 
ib.  Heu,  quid  facies  in  mortis  ar*- 

ciculo ! 
S4  7*  Heu,  fuperbiant !  qfu4m  c(B- 

ca  1  •  O  quanta  bona  did:a  funt 

de  te  humilitas  1 
S.  8.  Beatus , '  qui  nil  tempofalfl 

in  fecretarjum  cordfs  finit  intra- 

re.  -  Beatus  9  qui  multa  bona 

fcit&facitj 
S,  9.  Heuiquanta  bona  perditis  1 


brasorationesobtuleruntlquam  jS.  1 ;  *  O  dilefti  fratres  I 

rigidas  abftinentias  peregerunt  J '  ib.  Heu  l  qUlanti  foris  vagando  per 


quam  magnum  zelum  habue- 
.  runt  J.  quam  forte  bellum  gefle 


ieruntl  -  O  quam  muki  per  re^ 
ftoris  virgam  redu6ti  funt* 


runt !  qu^m  puram  intentionefii  i  S.  1 3  Et  heu  I  vix  cum  magnala- 
teQuerunt  I  bore  devociooem  lecuperabi  1 1 

li.  S.  3.  O 


Ex  400.  Uiotifihis  StyliKmpiftanL 


18 1 


l •!.  c.  1 8»  O  quantus  fervor  re- 1  ib»    O  frater  niionache.  -  o quam 


ligioforum  inprincipio !  O  quan- 
ta  devotio  orationis!  quanca 
aBmulatio  virtucis !  qu^m  magna 

•  difciplina!  quanta  reverentia! 
O  tepor  &  negligentia  ftatus 
noftri  lutinam  in  te  penitus  non 
dormitet  profeftus ! 

1.  u  c^20*  O  qui  nunquam  tran- 
fitoriam  tetitiam  qusereret!  O 
qui  omnem  vanam  Ibllicitudi- 
nem  amputaret! 

I»  I4C.20*  Ecce  coelum  &  terram ! 

i  j ,  c.  a  1  •  Felix  5  qui  abji  cere  po- 
teft  omnev  impedimentum  di- 

•  flroftionis!  felix^  qui  il  fe 
abdicat,  quidquid  conlcientiam 
maculare  poteft. 

1.  I.  c  ^2.  Ecce!  qudmbonamvi* 

tam  ille  homo  habet ! 
1,  u  c^  23^  O  infani^    qui   tam 

profunde  in  terris  jacentl 
1.  j.c.22^  Oquantafragilitashu- 

mana!    qu®  femper   ad  vitia 

prona* 
L  K  c.  22*  Vjb  nobis,  fl  fic  vo- 

lumus  declinare  ad  quietem* 
li.c,23*  O  hebetudo  cordis  hu- 

mani: 
1.  I.  c.  23.  Ahi  longa  vita  non 
femper  emendat  culpam,  fed 

auget. 


bene  eft  cuftoditus  l 
ib.  O  quam  rarum  eft  iftud  ? 
S.  14.  Ecce  1  nunc  dantur  bona. 
ib.  O  dulce  verbura  f 
»1).  O  Deus ,  Ci  in  tali  loco  effem  J 
ib.  Heu!  mifer  &  infipiens  homo^ 
S.  1  s^  Heu ,  heu !   fratres ,  mul- 

ta  pericula  nos  circumdant. 
ib.  O  perverfitas  hoftis  dolofi ! 
ib.  Heu,    heu!   quanta  anguftia 

animas  I  .    « 

ib.  Ecce !  merces  veftra.  -  Ecce, 

quomodo  virtutes  obfcurantur  I 
S,  1(5. 0  utinam  mortales  iftapen- 

farent ! 
S.  i^.  O  facra  trophaa  virginum! 

o  ifortia  bella  puellarum!  --  o 

vere  beata  coricio  virginalis  fe- 

xus.  -    Heu!    quanta  confilia 

machinatus  eft  fatanas! 
S.  19.  Heu!  quam  fevera  fenten», 

tia  \ 
ib.  Heu!  etiam  paradifum  perdi- 

dit! 
ib;  Heu !  oranes  fibi  confentien- 

tes  allicit! 
ib.  >0  ferve  Dei,  0  miles  Chrifti, 

audi ! 
ib.-  O  quam  deledabile  erit  ani- 

ms^!  o  fan(5la  obedientia!  -  o 

quam  laudabilis  humilicas ! 

Z3  S.20. 


^ 


i8i 


jf.  195.  -  82  j.  Argmentm  II.  pro  Kmpijio» 


auget^  Udnam  per  unum  diemiS.  ao/0  vere  beata  crui?  Chrifti; 

'ib.  Beati,  qui  pafUanem  Chrifti 
quotidie  recdlunt.  -    O  ver4 


eflemus  bene  converfati ! 
!♦  I.  c*  23.  Quim  felix,  quitalis 

nunc  nititur  eflTe ,  qualis  opor- 

tet  inveniri  in  morte^ 
K  I,  c.  23«  Ahftulte  quidcogitas 

te  diu  vidurum» 
1.  !♦  c.  24.  O  milerrimepeccator! 
!♦  I.  c.  25*  O  fi  fcirem,quodper- 

feveraturus  efleml 
L  i.  c^  25^  Quam  jucundum,  vi- 

dere  fervidos!  qu4m  nocivum 

negligere   vocationis   propofi- 

tum  i 


pretiofiffimum  lignuml  oJEfii 
Nazarene  I  -  Sed  vs^  amatori^ 
bus  mundil  .  vaefuperbisl  - 
vae  delicatis !  -  va5  avaris ! 
ib.  O  quam  long^  funt  ifti  k  fum* 
mo  bono !  vae  etiam  vagis  mo- 
nachis! 
ib.  O  utinam  omnes  faperent!  -  o 
quamfan6tumeft,  in  cuftodiao- 
ris  ftare!  o  religiole  frater!  -  p 
vere  beata  crux  Chrifti! 


h  I.  c.  25*  O  (\  JEfus  in  cor  no-jib.  Qreligiofe  monache! 
ftrumveniret^  quam  cito  dodj' ib*  O  dulciffima  crux!  -  o  arbor 


elFemus ! 

1.  i^  c.  25^.  O  fi  nihil  aliud  facien- 
dum  incumberet,  nifi  Dominum 
laudare!  O  fi  nunquam  indige- 
res  comedere!  utinam  non  el- 
fent  iftas  neceffitates,  fed  folum 
fpirituales  refedtiones,  quas 
heufatisraro  deguftamus! 

L2«c  I»  Eja!  animafidelis! 

1.  2.  c^  luOquantumpoteftaroor 
JElu! 

!♦  2.tc^  12*  Ecce!  in  cruce  totum 
conftat. 

1.  g.  c.  u  Animadverte  hsc^  o 
anima  mea» 

1. 3. 


decora !  -  o  vitis  foecunda ! .  o 
oli va  fpeciofa !  -  o  lignum  vi- 
t»!  o  cruxfcutum!.o  crux  fa- 
lutifera!  ocruxarborfpeciofiffi- 
ma!  -  o  crux  fplendidiffima!  • 
ocrux  valde  amabilis! 

S.  21.  O  flebile  fpectaculum !  -  o 
immenfi  doloris  magnitudo ! 

ib.  O  vere  fingulare  martyriuit} ! 
•  0  quam  laca  erit  anima  lila! 

ib.  Et  ecce !  levato  ftramine !  - 
ecce  occurrit  eis  vir ! 

S.  22.  Felix,  qui  meretur  admo- 
nicionesjEfu; 

ib.  O  fipoiles  in  amore  JEfu  pro- 
ficerei  -  o  fi  polfes  iUis  inter- 

efle! 


£x  400.  Idiotifmis  Styli  Keifipijiani. 


183 


t  3»^*  3*  Sed  proh  dolor,  pro 
bono  incomiQUtabili  facigari  pi- 
gritatur^ 

1.  3*.c.  A  O  Pater  mifericordi^- 
rum. 

I.  3,  c»  6.  Eja  Domine  Deus ! . 

1«  3»  c«  9«  Benedi^tus  fis  Deus 
meus  1 

t  ?♦  c.  I  r.  O  quim  magna  multi- 
tudo  dulcedinis  cuds!   o  fons 
-  amoris ! 

1.  3^  c.  !!•  O  grata  Dei  fervitus  I 
o  facer  ftatus  famulatus  religio- 
filo  arapledlendum  fervitium  i 

!♦  3*  c.  15^  Oquim  humiliterde 
meipfo  fentiendum  1  quam  ni- 
hili  pendendum.,  fi  quid  boni 
videar  habe/e  1  O  qu^  pro- 
fund^  fubmittere  me  debeo  {  o 
pondus  immehfum  l  o  pelagus 
tntran^atabiie^ 

I3,  c,  10  O  quantas  tibi  gratias 
teneor  referre^ 

1.  3.  c.  22.  Heul  qualis  eft  haec 
vita! 

l  3,  c.  22^  Vincic,  proh  dolor, 
deleifcacio  prava  mentem» 

U  3,  c.  23.  O  mi  dulciffime  Ipon- 
fe!  o  quando  ad  plenum  dabi- 
tur  vacare!  -quando  recoUigam 
me!  o  JEfUj  fplendor  glori©! 

h  Z*  c.  30. 0  Deus  meus  dulceda! 

1.3^ 


effe!  -  o  quam  jucundura  ell 
iftis  fervire.  -  O  quantum  de- 
cet !  -  o  unica  fpes  mea  JEfus ! 

S.  23«  O  quam  gratiosd  recipit! 

S.  24.  Sed  heu  den^io  defqendere 
cogit! 

S*  2f.  O  verfeinclyta  proles!  -  o 
felix  virgo !  o  fplendida  virgi- 
num  gemma!  -  o  facra  virgoi 

-  o  M aria !  -  o  fumme  venera- 
bilis  virgo !  -  o  virgo  virginum ! 

-  o  virgo  micisj  o  radixlandla! 

-  o  clementiffima  Mater! 

S.  26.  O  utinam  tam  devotas  pre- 
ce$ !  *  o  vere  admirabilis  con- 
ftantia ' 

S.  26.  O  Virgo  Chrifti  l  o  fim^ 
plex  columbal  -  o  ftulta  mun- 
di  gaudia !  -  o  qukm  (apienter 
agis!  ovirgomitis  &  humilisl 
o  dulciffime  Domine!  o  mira 
Deiclementia!  -  o  bonediie- 
(fte  fracer!  -  o  beatiffima  A- 
gnes. 

S,  28.  Beatus  populus,  qui  pro- 
perac  ad  domum  orationis. 

ib.  V»illi,  qui  cogicac  vana,!  . 
V2e!  qui  idola  imaginacur!  . 
vae  qui  ibi  cacec  &  dormit !  v» 
pigris  &  diffolutis !  ,  Vse !  qul 
decibo&pocufrequencer  cogi- 
tanc !  Benedidti  omnes  devoci ! 

S  29. 


i84 


f.  196.  -  flaj.  Argmentum  11  pro  Kempijio. 


1.  3.  c.  3».  O  quSm  fapiens,  qui 

it^  confiderat  l 
1.  3.  c.  36.Prohdolor!  ftatimpoft 

recolleftionem   foras  erumpi- 

mus. 
1.  3.  c.  3^9.  Ecce  Deus  nieus  & 

oihnia  \ 

^*  3"  c*  39-  O  fapidum  verbum! 
l*  3.  c.  59,   Adhuc,  proh  dolor, 

vivit  in  me  vetus  homo^     O 

lux  perpetua !  o  quando  veniec 

haec  beata  hora ! 
1. 3.  c.  44.  utinamnonmultQmad- 

haererem  futuris  eventibus. 
!♦  3-  c-  45-  O  veritas  mea  D^us! 
!•  5*  c*  48»  Vae  illis ,  qui  curiofa 

inqiiirunt 
J*  3*  ^-  49*  O  Domine,  quoaam 

devenimus ! 
L  3.  c.  50*  Benedi(Slus  fis  Domi- 

ne  Deus^ 
I#  3*  c.  50*  O  quam  ben6  fapuit 

illa  anima  \  o  quam  bonum  de 

aliis  niere !  -  qu^m  tutum  hu- 

manam  fugere  apparentiam.  - 

quam  multis  nocuit  vrrtus  fcita ! 

quam'profuic  gratia  filentio  fer- 

vata! 
L  j.  c,  $1,  Ecce,  fi  cunfta  con- 

tra  te  dicerentur. 
L  3-^-  5^-  Heu  niihi,  quia  inco- 

latus  meus  proiongatus  eft !  o 

fi 


S.  29.  O  quam  magha  feftivitasl 
.  Q  quam  feftive  gaudent !  - 
beati ,  qui  ad  cosleftem  ccenam 
vocati  \ 

ib.  Heu  miferi  amatores  faeculil 

-  v«  vobis  >  qui  JEfum  deferi- 
tis.  -  V©,  qui  fimplices  deri- 
detis. 

S-  30.  Felixanima,  cuifapitver- 
bum  Dei.  -  O  benigniffime 
Deus.  -  O  fidelis  &  humilis 
anima!  ofblixmsrterEqcIefiat 
^  o  quam  magna  mirabilia  in  fa 
cramento  agic  Deus !  -  o  falu- 
taris  hoftia,  qu»  ccclt  pandis 
oftium ,  quam  mirabilia  dicun- 

^  turdeteiquamineffabilialunto- 
mnia,  quae  latent  in  te!  qu^m 
pie  creduntur  de  te!  •  o  fola- 
tiofura  verbum !  -  o  pium  te- 
ftimonium!  o  magnum  promif 
fura!  I 

Serm.  ad  fratres. 

S.  I.  Quam  felix  &  fanfta  animai 
quae  Iblius  Dei  pafcitur  amore! 

-  fed  quid,  o  animamea! 
S^  3.  V©  omnibus  ambulantibus 

in  defideriis  carnis ! 
S«  4.  Quam  fplendida  es  y  o  bea- 
ta  caftitas !  -  o  quam  pulchra  eft 
cafta  generatio ! 


ib» 


n 


•»  o  fi  tibi-hcec  faperentl'--  ec- 
cc !  ego  &  fandli  mecum ! ' 


Ex  4Q0.  IMotifmis  SfyU^lSsmpfJiam.     1  1 8  J 

eiigafiius 


auresi  *  ecce  j^nua  patct* 
S.  f  V  O  quara  mirabill^  Oeiis  in 


l3-^-S3*Ofupernaeavita^fefnan-  j     s^nRis  fuisj 

fio  beatiffiraar-odiesaBternita  1^'^^  /^     N       •  V\,  « 

tis  clariffirta!  -  o>uti«toi  dies  -^^  ^:  O  q^^ni  <:rto  ^anffcdeleaa- 
^  ilk  ilto«ret!-^oquaiid6.finisl.:  ^^    quainlonga  inftabit;p.iiCia. 
horummalorumlquandolibera.!  'T}."^  T!^  ^''^^  pflemtebit, 
bor  a  'mifera  fervi tute !  quando      "^^^^  ^Sif^^' 


eritpaxlolida!  quando  (tabo  ad 
videndum  te!  o  quando  ero  te 


cum!  -  o  quid  intus  patior! 


ib.  Eja,  quantum  l^ttbumur^  qia 


nofi  ccMitenfemnt  f>pei:ibus  n9r 
quami!  quani^  fidym  exll^^a* 
Deus  m eus  ne  elongeris !  -  bea-  j     buot. 4tem  judi^ii^ 
tus  ille  homo,  quicreaturisab-Jib,  Tunc  clamabunt:   Vse,   va, 
eundi  licentiam  tribuit.  |     quid  iinquam  egiraus!  ah,  ah. 


IS-c  s8»Oquantafidudaeritnlo-| 
.  rituro. 

1. 3 .  c.  60.  O  quim  maxime  eft  mi- 
hineceflariagraria!'  over^coe- 
leftis  gratia !  -  o  beatiffima  gracia! 

1  a.c.62*  Taceant  camaLs  homi- 
nes! 

1.4. c.  i.Ecce!  Noevirjuftus!  -  o 
miDeus,  quantumilli  agereftu 
duerunt!  Heu !  quaro  pufiUum 
eft,  qiM)d  ago  \  -  o  invifibilis  con 
ditor !  -  o  admirabihs  gratia  fa- 
cramenti!  •  heu!  cfl&dtascor- 
dis  humani. 

L 4.  c.  2*  O  dukiffime Deus !  -  ec- 
ce  tuSan6):usSand;orum!  ecce, 


tuJ 


damtfati  ftimus !  -  Heu !  •quod 
'  wiiquam^nati  fiMmusI»'-  teccei 
atemae  nofti  traditi  fuftiis*^* 
fpeCulamini  igitur,  o  filji'  hoini^ 
tium!    • 

S,  8.0  fi  daretur  famiilo  Dei  ex- 

periri  ^filentii  deUcias!  -  bea- 

.,.t:us,  qui  rilentiura  diligit  -  Ec- 

*  ce!  quam  bonum  federe  fo- 

.lum!. 

ibi :Q  fljiifer  qiiid  loquerist       ^ ' 

S.  9.  Beata  anima,  qus  iad'Jbaiic 
vocem  vigilac! 


Deduff, 


A* 


Si 


1 


jkffmntfi 


irenis  ad  mel  -.  fccet  qaalis 
digOjKio  illficercic  {  o  quain  fa- 
lucare  coQdlium  tuam !  oqulim 
admirabilis  operatio  cua! 

1 4.  c.  3,0  mira  tuas  piecati?  di' 
gnado !  -  O  felix  men^ ,  quae 
te  meretur  iufdpere  (  0  qu^m 
magnum  iuicipic  Don^inum  U  Ci* 
leanc  k  facie  cua  cffilum  &  cerra  t 

l/4«c.  5.  Ecce,  racerdos/adhis  es  t 

1.  -4«  c  s«  Ecc^,  ego  me  obcdi  1  -i  o 
qdun  fuavis  es  Dominef  •>  o 
ineffabilis  gracia  I  0  aamirabilitf 
dignacio  $ 

i.4.c.9«  Ecce  commitco  me(  >  0 
VjSrl  ardens  iides  eom  I 

].4«c.  io*£ccei  fic  benedicQCur 
homo* 

1.4.C.II.  0  duIciifimeJEiu.  •  O 
qu^m  magnum  offidum  facerdo- 
tum  l  -  o  qu^  mundse  debpnc 

.  eife  fflanus  \ 

I.4.C  13.  Ah,  DomineDeusJ  - 

1. 4.  c.  14.  O  qukm  magna  multitu- 
do  dulcedinis  tuae ! 

1 4,  c.  15.  Proh  dolor f  quidam  te- 
pidi  moras  confitendi  fibencer 
aodpiunt  1 

].  4.  c.  15.  Heu!  quam  modicam 
charitatem  habent  i  qu^  felix 
ille,  &  Deo  acceptus!  -  ecce, 

•  ftoancece. 


Si  vellem  alia  <i|>era  Thomv.  K« 
exhiberey  idem  affeftus  reluce- 
rec.  NuncfuffidCy  inSermoni- 
buSy  qui  magnitudine  operis 

■  prope  cqualeaivmt  libro  de  Imi« 
catione,  «qoales  affe^fcus  repe- 
firi*  £s  1100  diice  omoes» 


1 4 


« . « 


.  J«.      XmT 


i.Hic 


^  Moti^  &^  Kanf^umL 


\  - 


MJ: 


w 

t  if.  c.  f6^  O  dulciffime  Domttie  • 
beatus.,  qui  fe  Domino  offert  i 

1.  4-  c  i/i  O  Deus  meus  amor 
meils*  > 

§.  2;i9- 
Dg  *uerbis  l&tiniS'^  pbrafibus^  *ac 

mdis  hquendi  peadiari^ 

;     bus» 

i.L,  f.c  I.  Hjbc  fLintvefbaChri- 

.  fti  9  quibus  admbnemur^  \^fiiafe- 

nus  vitara  ejus  &  mores  imite- 

mur* 

•  ■      '  •• 

2.  L.  u  c.  I.  Si  ve)ka!^^eracitmrAV 
'  luramarL 

0.  Qui  YJsk  plen^  6ifstpide  veiba 

Chrifti  Intelligere. 
4«  Quid  {mMieft  tihi  dta  di 

nitate  dilputare. 


• 


5.  Vereij/^^vetbationfedunt  fan- 

iftum. 

6.  Qurvuk  vwbaChrifti  inteUige- 
re,  oportety  ufc  totam  vitamilli 

<  iludeiit  confo^mar^.     < 

7.  0/>/d  «lagis  ientire  compunftio- 
nem ,  quam  fcire  ejus  definitio- 1 
nem. 

8^i  Cdres  totanrBibliam^xr^«»x, 


ii.Hie  terlnittus,  quatenus^  hc$^ . 
;    uty  in  aliis  operibus  Thomae  K. 
[    Jfepiffimd  recurrit;  numeraviil- 

lum  intra  pauca  folia  iumptum 

elfe  "vigejies  &  ter. 
2.  Recurrit  in  aiiis  operibus  lAge- 

ftes&ter.       . 
3*  Verbum  fapie  &  faj^dus  recur* 

ritsj. 
4.  To  i^fi^m  ^equent»  fiimit  pro . 

fublimi^  difficili  mjBL&elria^  recur- 

xit  hie  (^mkitis  n^ «%  opeii-, 

busThom«K.,40^^    .  r 
;.  Returrit,  ut  dixi^.quadcagefies;: 


6v  Opfrtet^  loco  de^et  ijeQurrit  fre- 
quentiffime^ . 

».         .  .  ■  .  < 

7.  Opt$t  loco  vph  recurriti4.^ 


'* 


9.Va. 


g.  Recurrit  femU  &  »n  Chron. 
.  Windesh.  &  in  Ungua  Gamanka 
I    idem  eft,  ^QAtemr^<(r'  Cenlpc 
A  a  2  R>K. 


iBS^ 


\^gumentm  Itpn&n 


i.  ^ 


[  Vanit»*  Tan&atcKiB ,  prdBtef  a- 

mare  Deum.' 
bi '  V^nkas  eft^  pnfefibcem  ibltnn 

vitam  otteHdere.        ' 
f .  Varfcas  eft,  dilfgere^  quod  cum 

#9?m  celeritate  traniit. 
Sequences Tiiaffi  Tei 


RR^  Fontantmis  hunc  ternrfnani 
idera  ,veHe -dicere^  dcji  fcires 
tofamBibliamexteriusorerecitare,[ 
fed  obftat  ei  communis  (enfiid 
*  omniam  Incerprettim  ac  verfio^ 
numlnulla  enim  verfio  hunc 
terminum  fic  transtuiit:  A  fci- 
res  totam  Bibfiam  recitarey  fed 
hoc  modo :  fi  ifiteUigeres  totdm 
Bibliam.  .vel  0  fcires  mmoriter. 
Sefapeffi,  par  mente^  parcaenr. 
Dein  abilrahendo  ab  hac  can-« 
troverfia  nihilomimis  verum 
nuboet^  to  exieriux,  efle  liarSa^ 
rifmum  y  quia  ncuter  fesfuB  be- 
he  eKpridiitUr  nudo  &o€  te^mi^' 
no  exterius^ 

^J^ra^er  Idcopraterguamfreqneit' 
tiffiuie^ 

10.  jlttendo  cuffl  Accufativo  fine 
prafcpofttione  ad^  recurrit  35^ 

1 1  /  Oiim^  loco  ^/*m«f  ^  atitloco 
Superlativi  recurrit  perpetuo. 


culata^  novtes# 
1 5.  Recurrit.femei^  ad  fflinimam 

idcmeflj  ac,  quidjuvat^ 
14«  Recurdt  4« 


macutaitt  confcientiam. 

3.  L  I.  c.  s^.Scientia  fine  timore 
Dfei,  qmdimportat?    • 

4.  Qui  bene  feipfum  cognofeit^ 
fibi  ipfi  vilefcit. 

fkh  coram  Deo,  <|ui  judicatu- '  rk  fepius^ 
rus  lAe  eft  ex/<»fif(?  ? 


ItlkHfmis 


18^ 


rl^.  Qmfce  a  mmio  fciendi  dcfi- 

derip ,  qui^  ^inagnji.  ibi  inv^ni- 

tur  difkra<9:io*,      i  .  .  ..;  .: 

1 7.  Scientes  Ubenter  volunt  vid^e-i 

..•riy  &fap*enries^dici.     -^  _, 


M 


1 8*  Patde  .>ni(}|>i&&$  ei^;^  -qui  aliis 
inteBdlc^  ^iiam.  iisy.  quss  falud 
lu«  deferviunt. 


l6.  Qui^ce,  .lOco,.  i/ie/J?e  occufrit 
frequenter. 


«       *   * 


19.  Bona  vita  refrigerat  mentem. 
AC.  Si  mnltA  fatis  \^6  incetiigis-, 
<   icito  tameiis  ^m  funt  multo 

pliffa»  qus  nefcis< 
12«  Noli  ^/^w»  fapere ,  fed  igno- 

rantiam  tuam  magis  fapere,- 
»3.  Ama  nelciri  fSc.  prp  pihilo  r«- 

putaH. 

3f .  Hacc  efialtiffima  leflaofuiipfius 

c9gnitio. 
a6*  ^i  tibi  videtiVf   qtttd  mv^ta 

fcit. 


17.  De  feipfb  m\i^t^ntte>^  &  de 
aliis  altifeiitire ,  mag|>a  JkipieB^ 
tia  e(l< 


17.  Ubenter  hic  fuimtur  pro  «/«. 
)m0fer^  '  Occurric  auteit  hic 
terminus  in  •His  operibus  Tijo- 
mae  K.  centies  &  oftuagefles, 

.edminimuro.  .      1  • 

18.  Hoc  adverbium  f<7/^felocoSu- 
|ietl«tivl ,  fomptum  in  iibristi^ 
Imicatione  frequentiflime  oc- 
currit ,  in  tiliis  autem  operibus 
T.  K.:reoHr£ic  oen(ies  &  vigeHes 

19.  Re(!urni!  iemel»  [ 

2Q«  .Satis  lo<:o  Supedativi  recttf; 

rit  52.  T6  qma  loco,  qmd^  fre- 
quenter. 

22.  Sapere  loco  fcire  cum  Accufa- 
tivo  recurrit  frequenter. 

23.  ^m.cvaii  Infiiiitivo  recurrit 
bis.  i?<f/>«/(?  pro  eftimo,  autex-^ 
iftinio  recurrit  19. 

2$*  Vide  n,  4.  recurrit  40. ' 

164 .  Quod  in  Hbrb  de  Imitatioiidii 
in  aliis  operibus  Thomae  K.  fre- 
quenter  occurrit  cum  Indicati» 
Vo  loCo.  Conjonftivi. 

i7*  Jhiere  *  loco ,  aftimare  recuf- 
rit  duodecies.  Sentirg*  Sexies 
alte  40« 


fpo 


jf.  ip^.  -  413.  j!tr^tmenfm  K  pro  Kem^fi», 

a8-  5//»^?,  loco  perfeverare,  vd 

loco  manere  recurrit  74. 
29.  recurric  12.  V.  n.ajr. 


aS.  Nefcis,  quamdiu  poi&  in  bo- 
no  ftare  .    ■  .•  . 

flp.  Tu  neminem  fragiliorem  tei- 
.    pCo  tenebis.  ^         !•.     • 

30.  Noftraopinio,- &«Oftwy«»- 
/us  r«pe  nos  ^Ut. 


33«  Trabit  loco  referf,  recurrit  11. 


30.  •Sf«/af  loco  &it4leSktf  VeT  la- 

co  judicim  aut  Jententia  recurric 

13- 
3i._Nofter  Cetiixis  mnlkm  videt  hr.  MoJieum  Xo&y  parm,  yel  lo- 

'  ■ '      ;     co  pSrvum  recurric  3JJ.- 

^.  Cui  astemum  verbum  loqui-  3'2.i:ac/)e<*«locb«^o-frequenter» 
-    tur,  a  multis  opinionibus  ^jf-* 
^  pe^ur:  '   ' 

Sj«  1.  i.  c-  3»  Cui  4>mni»-unum 
func,  &  omnia  ad  unum  /n^/^, 
poteft  ftabilis  corde  e^      < 
94.  Taedet  me/««^tf  mdti^  legere»  34.  Mrf/^  indefinittf  fumpta  fr^- 

quentiffime  ufurpat.     Et  jkpe 
loco  quandoque ,  aut  loco  inter- 
'dm  frequentiffime ,  intra  pau» 
ca  folia  id  numeravi'  14, 

35.  Recurrit  femel. 

36.  Semel-. 

37.  EpithetumywB/>feac  recurrit^p. 
Epithetumy?<?W«-  faepius. 

38.  Otiofus  loco  vactms  GRpius  ex- 
qui/itio  loco  amor  preprius  femel 
re^rric» 

* 

41*  Se- 


35r#  Qaanto  aliquis  interius  magis 
.  Jimplijicatus  fuerit^  tsxixo  altiora 

(ine  labore  inftelligit. 
36'  Defuper  lumeo  intMigerti$a 

accipit^ 
g7.  Piffus  9  Jimplex  &ftdnlis  fpiri- 

tus  in  mdiis^  opetibus  non  dif 

fipatur. 
3g.  Simplex  (pidtus  in  fe  otiofus 

ab  omm  propria  exqui/itione  eCfe 
•    nititur. 

.     .  4i.Quis 


4»|*  Qpi$  te  tnagis  impecliCjvqv^ 
toa  itmort^ata  afPedio?        j 

42.  Quis  te  magis  roolellat:  ? 

43.  Bmus  &  devotus^  homo  opera 
fua  prius  02/uj  difponit,   quse 

_:,  foris,  i^jffifr.d^i^et, ; 


iff 


t  r 


-  t 


t  •  • 


•        '  1.  • 


^  Hoc  >debere€  e0e  oegotiuffl 
.Sieflrum)  ,iii  m^  ali^pKh 
ncere«  ■■ 

47«  Non  eft  culpanda  qu£libet 

-  naitia, 

48«  Quia  plures  {ludeot  ma^ 
lcire,.  qu^m  bene  vivere,  ideo 
mdicm  frudlum  ferunt,  &.fape 
errant* 

49«  Non  fieret  tanta  di/folutio  io 

tomMis*      .  ' 
50«  Ubi  funtomoes  ilIiDomini& 
Ifaailifi .  auoft  beo^  novifti? 


4S»  S^elw   '.  '  ' .  I'. 
43«  .Epithetum.  kiat»;;  frequentiil 
f im^  adiiibQtui^  i  intra  paucB  fo- 

Ijta  i^.msmm  ATi    Epi*(J- 
'  titfB  devotus.\H0to  d&  Imita- 

tlonqi^equeoi^Sliaiin<  «^)  in 
aiiis  operibus  recurrit'  vicibus 

'  quadringientis  &  quadragiifc^« 
T6  intus  Scforfs^  .(|i)ibus<dcno- 
.  ttmt,  (M^ns.adionum  extemf- 

.  .fuio  cosparifs,  &  Interoarum 
mentis,  in  libro  de  Imitatione 
frequenter  occurrit,  in  aliis  o- 

peribuft  ver6  lepurrit  jj» ; 
46.,  >^^i  jidverbiato  \0Q9aU' 
quantuUm  faqpius. 

47.  Notitia  loco  cogtiitio  in  Hbro 
de  Imitatione  fspius,  in  aliis 
jOpepibus  freqotocer  occurdt* 

4S.  Vid.  0.  ^1«  &34. 


49;  i}(/ffl»^t9  duodecies,  muUm 
bta:rBCtnfici..  ,> 

59.  Magifier  loco  ProfeJJoris  ye\ 
loco  DoShfis  vel  Superioris  re* 
currit  oenries  &  fepries. 


Sif  jam 


■) 


Sa.P/vf- 


tpi 


%f96-i*h  ^J^gmentum  TL pH^ itmpipt. 


co  henefitii.  y\  ;  '  ' 

5  3 .  jB(?«e?  pro  laudaUlktr ,  vel  j*rl» 
•  *«/w/^/ fepiflimc.   '     •  »^ 


(ident. 
5).  Ucinam  vita  (ciehtia^'  eodihi 

concordaflet,  tunc  hef^  ftuduif- 
.  fent  vel  legiflfent;     '     .  , 

f4.  ^^ri&gilUs efty<^i^agnarn|  ^^.Ifta  partiGtif at^AJifttfonVir ve- 


-: '  habetchantaweh^t/^^fi^  Mttgnus 
cft,qtti  in  fd  parvbi  e(U 


f  f .  Et  prty  nihilo  ducit  omne  cul- 
men  hoooris.        ■        i  ^;  l 

: •'' arbitratu^Ait rftfercora- i  ^ '^rA 
'  ]ft^f2^  dd^tls  eft)  qui  Dei  vot^n- 

tatem^facit^ 
J7.  Hdn  eft  credendiHn  ^i^  ycr- 

bO)  fed  lofij^m)riifieKfes  iHt^fh 

deranda^    ••    •     »  •  ' » 

f  8.  Pcrfe^i  viri  non  creduntww 

enarrantu 
fj^.  Quiafciunt  humanam  infirmi- 

tatem  in  wxhii  fatis  labalem. 
6o.  Magna^pientia.eft)  nan  perr 

tinaciter  in  proptiisfenjibusfia- 

re. 
6\.\.  r.  c.  5.  <^a?rere  potiusde- 

bemus  utilitarcm.  io  icripturis^> 

quara  fubtilitateoi  iatnonis» 


re  frequens  eft  in  L  de  imit.  & 
in  aliis  operibus  mtra  pauca  fo** 
lia  eam  numeravi  2  t  • 

5  f .  Nihil  y  nihilwn ,  nibileitas ,  rc- 
currit  21. 

5  6.  Ben^  doi^us  idem  eft  ac  do- 
dtiffimus  ;  in  hoc  fenfu  pro  fu- 
perlativo  fumptumrecurrit  6y* 

J7.  Chnni  pro  Ciucunaue  faepe  re- 
t    ^tir?ft;^  IbngtimnHt/r  -f^pe/.  pQkf 

Mer&pro  confidera  ^Q^ttit  24« 
f  8-  Vid.  n.  57* 

59^  Satis  pro  fuperlativo  recurrit 
5  2 .  v.  g.  fatis  magnusjf^tis  pius. 

60'.  Setfus:  1 3.  Vid^  fi.  .jo.  fah 
recumt.74.Vid.n;i;8.  - 


*  ' 


S^^hziibenkrdmMos  Scjimplices 
libros  legete  dd)emosi  iicut 
profuitdos  &  ^//^x« 


,'\ 


6u  5ubtilitatem  in  fcientiis  fre- 
quentcr  carpit  wfubtiles  autem^ 
matcrias  fugiendas  mo^et  ic- 

*  Kics.  ••''■, 

6%^  Vide  fupra,  n.  4;  1 7. 44.  9  g. 


*i  t 


tfj.Zrf^- 


roga  libenter. 
6^.  l.i.  C.6.  Quandohomoinoi*- 

dinatc  zppet it^inquietus  fit.  ^ 
£6.  tnfirmus  difficulter  fc  poteft 

aterrcnisex  toto  abdrahcre. 

67.  Idco  leviter  indignatur. 

68.  1.  I.  c.  7.  Non  fies  fuper  te- 
ipfum. 

£9.  Non  tc  cxtollas  dc  pulchritu- 
dinc  )  qux  mdica  infirinitatc 
defosdatur. 

70.  Dcus  fcit ,  quid  ejl  in  hominc. 

71. 1. 1.  c.  8*  Cum  extraneis  rarus 
cfto.  - 

72.  Cum  divitibus  noli  bhndiri. 

73.  Cum  Jiffiplicibus  ^  cum  devotis 
&  morigeratis  fbciare. 

74.  Omncs  ZVfVd^  mulicres  Dco 
commcnda. 

75.  Soii  Dco  opta  familiaris  cffc 
&  hominum  notitiam  devita. . 

';^6. 1.  i.c.9.  Valde  magnum  cft  in 
obcdicntia  ftare  ^  lub  Fralato 
vivcrc. 

Eufeb.  /Iiwrt,  C.  H  DeM. 


6i.  Lftterattis^i  quo  Utteratur^ 
recurrit  16; 


Ex  4^0.  Ukttsms  Styli  Kmpijiam. 

63.  Non  te  offcndat  a,inhoritas 
fcnbcntiSjan  mz^nx  Htteratura 
fucrit. 

64.  Curiofiras  noftra  fappe  nosim- 
pcditj  uhi  fimplioiter  eflet  trans- 
eundum.  icge  fmpUciter  intcir- 


t  ■  t 


64.  Vid.  n.  37. 17. 


(>f .  Scrpius. 

^.  SemcL 

67^  Leviterfto  faciliter.i^. 
68*  Recurrit  74* 


69.  Vid.  fupra*  n. 


70.  Indicativus  loc6  conjun Aivi 
f(Epe. 

71.  Novics# 

72.  Saepius. 

7j.  V.  n.  37.  44*  morigeratus  tC:- 

currit  bis 
74.  Vid  44. 

7f.  Vid.  n.  7»47. 

76.  Falde.  i^^.  Jfare  y^.  Pratth 
tus  auc  Praelatura  72. 


1 


/        I 


Bb 


77*Stit- 


t       ♦ 


»94  §^  ^S^"  **$♦  Argmmm  Itpro  Kmpiftff^ 

jc^kiane^  quab  in  Pralatura^    ' 
7g«  Mutu  /mV^  mamiuranr» 
79.  Non  invenies  q»iec<m  1  niii 

fub  Pralati  regiminer 
Sc  Uhusquisque  Ubenter  agic  pro 

7^/?/«^  fuo* 
gi.  St  Deus  intra  nos^oecefle  e{{y 

ut  relinquamus  no(lrumy^//r^r 
{2*  Quts  eflritafapiensiCjLiiomnia 

pUfi^  fcire  poteft  ? 
S;«  Noli  nimis  itijenfutno  corh 

fidcre»  fed  velis  etiam  Ubenter 
'  aIioruinj9/^/^audirer 
1:4.  Si  bonam  eft  tuxkmfentire^Sc 

hoc  propter  Deom  dimictis^ 
Sf«  Poteftconcingere^uc  bonum 

fic  uniascu|usque  y^ftfif (T  ^  fed 

nolle  acquiefcere^  fignum  eft  fu- 

perbiar^ 
86«  I*  I  ^c  1 0«  Caveas  tumultumhch 

minum^ 
g^r  C^are  tam  Ubenter  loquimur, 

^fahulamur. 
8S*  Idco  tam  Uhenter  loquimur 


7gr  ProfaciUter  i  g, 
7^r  Pratatus  yi^ 

go^Iibenter  iZo^Jen/us  ip 

8r#  Infmitivns  Aib^ntive  pofitos 

recurric  ^^. 
Si^  Plent  pra  petfe^  1 1 . 

83:«  iS^^^y  25r  libenxer  igo» 


84^  Infxnitjvas  fubHamire  pofi*^ 

tus  44^ 
8f  r  Infimtivus  44^ 


Z6^  Recurrif^  21^ 


S7«  Ubenter  i  %o.faibtiiafm»r^  aut 

fabula  %O0 
88,  Libentcr  iSo^  conlblari»  vcl 
quia  confolari  quaerimosy  &  cor       coniblatio  ^o^  opta  pro  volo  1 4^ 
cptamus  rchv^rc^ 

,  Multum  libentcr  dehis  ,  quac:  g^^  Multum  pro  fuperlativo, v* g^ 

multum docfus^vtcuTXii  ^6^ 
fjo.  Exterkr  &  interior  jj^  coxi- 
(olatio  So^  modicum  39^ 


cupimus>Iibct  loqui» 
90^  Exferior  confelatio  interioris 
emfolationis  non  modicuin  detri* 
mentum  eit 


M     r^ 


9l.jEdi^ 


^i.   Qu!B  aiijjcatim  fuilt,   lo-lpi*  Mdifkatus.  lo. 
quere, 

pa    Negligentaa '  pro^flfof  HolW  192»  Pr6fe^iu.24*  Cuftodia,vei 

<euIlodfo,  vel  £ufl;odicus.  40*-- 


ujladim 

noftri. 


93.  Profete,  24,  devota»  44« 


<94t  MuUuSf  pro  magnas,  £xph. 


93.  Adprofe&m]\xyAtde7Jrtacol- 

latio, 
P4*  L.  I.  c^  n*JI/«///7OTpoirenms 

pacem  habere, 

pf,  Quomodo  potefl:  inpacema-l95^  Jnteripra  iSc  fixteriora*  33» 
nere ,  qui  occafiones  forinficus 
qugerit,  qui  rarj^  kintrinfecusc6\' 

95.  Simplices  50^  jnultus  pro  mi- 
gnus.  JSaepe* 


lip;it. 

g^.  HemfmpIkeSj  •quoniam  ««J- 
rwj  pacem  habebunc. 


^7.  Si  eflemus  interius  minimSit^j..  Jnterius  3|^implicati  15»  Ia:« 

implkati^  poflbmus  divina  ia^  |     pere  53. . 

pere.  | 

p8*  Totum  &  maximum.  impecli-j98->  Tbtum^o  mni.  Recurrit^o* 

mentum  efl,  quod  non  fumus^ 

k  paflinnibus  Iiberi. 


59..   Quando  mdicum   adverfita- 

tis  occurrit  nimis  citodejicimur^ 
100.  Si  niteremur  j?/rr^  in  proelio. 
10 !•  Nunc/)ro  m/?g«o  videtur,  fi 

quis  primi  fervoris  partem  pof- 

let  retinere. 
102.  Si  fwoi/r^f«  violentiam  face- 

remus,  curifta  pojQTemus  facere 

cum  levitate. 

quod  aliquando  habeamus  ali-'     currit  29,  contrariecas  femeU 

quas       Bb  ft 


99^  Modicum^  39.  mmis.  36I 

[oo*  Stare^  74. 
10 1,  Promagno.^y, 


102,  Modicum  39.  kvitas  pro  fa* 
cilitas»  SemeL 


104« 


19^ 


Argumentm 


quas  gravitates.^ .  &  contrarie- 

tates. 
IC4.  Quia  fiepe  homlo£m  ^^  cw 

i-evocant,  .quatenus  £ein  exiUo 

ejBe  cognofcat^ 
105.  Melius    interiorm   teflem 

Deum  quaerimus ,  quando  f(h 

ris  vilipendimur. 
106^   Ideo  deberet  (e  homo  in 

Deo  totaliter  firmare. 
1,07.  Tunc  bene  advertit,  fecurita- 

tem  in  mundo  non  poflTe  cmflare. 
\o%^  L.  i.ci^.Detentationibus 

refiflendis. 

lop.Diabolus  nunquam  dormitat. 
110.  Tentationibus  plenk  carere 

non  poflumus^ 
lii,  Tentationes  funt valdiutiles. 

112.  Qui  beni  tentationes  fuftine- 
re  nequiverunt,  reprobi  fafti 
func. 

113.  Non  eft  locus,  ubi  nonfunt 
^dverjitates. 

1 14.  Non  eft  homo  fecurus  a  ten- 
tationibus  totaliter 

1 1 5^  Semper  aliquid  adpatiendum 
.  habehimus. 

116.  Qui  non  fadicem  evellit,  ad 
eum  tentatiorfes  redient. 

117.  Homo  fuum  Propojinm  de- 
ferens  varie  tematur* 

118« 


104«  Frequenter  occurruat. 


105.  Foris  &  intus.  z^.  vilipith 
do.  6. 

10(5.  Totaliter^  15^ 

107.  Confiare^  i^tofiare^  feumane- 
re.  Semel. 

108.  Refiftendis^  Verbum  aftivum 
frequenter  ab  ipfo  fumitur  pal^ 
fiv6. 

109.  Recurrit^.  ^ 
iio.  Plene.  11« 

III.  Valde»  iz^ 
iia.  Bene,  ^9« 


113.  Semet 

114.  Totaliter,  15. 

I 

1 1 5.  PrtBpofido  ad  i«pe  ad  ver- 
bum  adhibetur. 

1 16.  Redient^  pro  redibunt.    Saj- 
pius. 

117.  Propoftm^  loco  Religionis 
;.  jepurj:it,5<5. 

" •  118. 


Ex  400.  Uktifms  Styli  KmpiJkfH. 
118.  Nefcinjusfaftpe,  qmd pofu- 


197 


mus,  fedtentatio  aperit,  quid 
fumus,  In  tentationibus  proba- 
tur,  quantum  ^ro/m/. 

119,  Non  magnum  eft ,  fi  homo 
dffuotus  fiti  cura  gravitatm 
non  fentit,  fed  fi  tempore  itfi- 
nxrfaatis  patienter '  fe  fufiinet, 
fpes  magni  profeSius  erit» 

lao.Quidam  mmodicii  infirmantur» 

121.  U  I.  c»  14.  Videntur  multi 
in  bona  pace  7?<w«,  quandores 
pro  eorum  velle  &fentire  fiunt; 
fi  aliter  fit ,  cito  moventur; 

laa.  Propter  diverfitatem7^7««m 
&■  opinionum  fatis  frequenter 
oriuntur  diflfenfiones  inter  de- 
votos, 

127*  Ultra  proptium  w^tf  nemo 
lieraer  daaxm..  . 

la^,  Si  rationimagis  tu«  inniteris 
qu^  virtuti  fubjeAivfc  JEfu 
Chrifti,  rarh  &  tardi^  eris  illu- 
mdnatus* 

ViS.  L.'i»  c.  15.  Magis  Deus 
>  penfat,  cx  quanto  quis  agit, 
quam  quantum  quis  facit. 

Ift6.  Quidquid  ex  charitate  agi- 
tur,  JofwwefBdturfiruiTcuofum. 

ia7»  S»pevidetur  effe  charitas, 
^  elt  magis  camalicas^ 


118«  IndicativusproConjunctivo 
faepe.  .  " 


11 9.  Devotus  440.  gravitas  19. 
adverfitas  1«  fe  fuilinere  7.  j>r0' 
fe^us  34«  ' 


lao,  Modicum  39. 
lai.  Stare  74.  Infinitivus  44,  citi 
pro  faciliter, .  vel  brevi  ^j, 

132«  Senfiis  13,  fatis  52*  devotos 
440, 


laj.  Infinitivus  44. 

124»  'Raro^iQdiffiultert^ySm!^ 


ia5,  Penfo  pro  mfiSsro  recunat 
43* 

i^6*Totuni^tQofnni  y>t 


127*  SemeU 


lag,       B  b  a 


tag» 


198 


} 


jf-  ip^-  -  fLi%.  Afffmmtm  11.  pn  Kmpt/w. 


I2g-  Qui  charihtem  habet,  ml^  laS^  Privatum^roproprim^Kpt^ 
lum  privatum  gaudium  amat» 


129,  Totaliter  15^  iinaliter  lo^ 
fruibiliter  femeU 


129^  7(>?i?Z//eradDeumrefert,  jl 

quo  ^«/^//y/romniaprocedunt, 

in  qud  Jrmhter  omnes  fanfti 

fruMiter  quiefcunt^ 
130.  L.  I,  c^  16.  25/iwiDeoconH 

micte,  qui  fcit  benc  mala  in  bo- 

numconvertere* 
13 1*  Libenter  babenms  alios  per.|  131,  Statuta  6,  penfo  43>  indici*^ 


13Q4  23/impro0tm»^o«benel^^ 


fedlos ;  alios  reftringi  per  (ia- 
tuta  volunnis;&ipfi  nullat^nus 
patimur  cohiberi^  Sic  patet^ 
quod  raro  proximum  iicut  nos 
ipfos  penfanm^ 
^3^*  L*  I.  c^  17^ Oportet^  titdi- 
fcas  te  in  miAtisfrangere^  fi  vis 
pacem  tenere. 

133.  Si  vis  dd)it^  /fare^  Uneas 
te  tanquam  exulem^  Habi- 
tus  &  tonfura  mdkum  confe- 
runt^  fed  tnutatio  morum. 
Non  potdl  diu  ftare  pacificus, 
qm  non^nititur  efle  minimus. 
Hic  nemo  potedjlare^  nifife 
voluerit  humiliare^ 

134.  L^  i^c^  18.  Intuere  fanfto- 
rura  exetppla,  &  videbis^  quam 
pwdicum  fjt^  quod  agimus^  O 
qultm  aibdicatam  vitam  duxerunt. 
Ft?megebant,  fed  intus  €onJi- 
iatione  &  gracia  reficiebantur. 

Sibi 


tivus  &P& 


13  2^  Frangere  €e  ^^^  mtreloc» 
fervare  12» 

135^  Stare^j^^tenereie  i^^moM- 
^um  39.  nititur^TO  volo  13^ 


134^  Ahdicatus  femel.  modicum 
39.  foris  intus  33^  confolario 
80«  nihih*  2 1 ,  ftare  74^  fimplici 
50.  magifter  107. 


»35^ 


Kmpijii 


jg9 


Sibi  ^)fl»  vfdebaBtxir  tanquaml 
nibUi.   lo  vera  humilicate  Jla^ 
bant  mjimplici  obedientiavive- 
bant  iub  regula  Magiftri  mun* 
dum  Jiippeditaverunt^ 

135«  Utmam  in  te  non  dormitep 
proJeSfus  virtutum  y  qui  toties 
vidifli  exempla  devotorum, 

1^6.  Lw«  c^  19^  Vita  boni  reli- 
giod  talis  fit  interiuSy  qualis  vi- 
detar  hominibus  exteriusy  & 
merita  pliis  debec  eile  m/f^^, 
quam  quod  cemitur  foris^ 

137*  Omni  die  renovare  debemus 
propojftum  noftrum,  quafi  hodie 
primum  adconverfionem  venif* 
fefflus* 

ijg-  Siyir/iV^  proponens  deficit 
quid  ille^  qui  minus  fah  pro* 
pom'r. 

igp^  Sit«diaomittitarexercitfum 
Jatis  culpabile  efl:^  Conemur, 
^uantum  poiTumus^  adhuc  le- 
^er  deficiemus,  Exteriora 
&  interiora  nobis  fcrutandafunt. 

140«  Si  non  continuS^  te  vales 
colhgere^  faltem  coUigas  inter-  J 
dum.  I 


i^S^  Dormfto  4.  profeSus  24. 
devoti  440r 

1^6^  Intus  foris  33. 


137.  OmverJio^oRsligume  12. 


I3?#  P^rtis  pro  intenfus  ia# 


139.  Satis  pro  Superlatnro  52^ 
leviter  i^Tofkciliter  i^.  interiora 
exteriora  33. 


140,  FaleopropoJlimiy^ 


147^  Nunquam  fis  ex  toto  otfolus 
alia  in  feftis^  alia  in  feriatis 
mAff$Japiunt  diebus» 

142. 


i4i^  Ex  toto  femel,  fapio  53^ 


142. 


aoo  -§♦  19^.  -  2!2j.  )/1rgurnentum  n.proKempijio. 

142»  L.  T.  c.  20.  Perlege  niate-1142.  Compun&io^    compun&us^  27 


N" 


rias,  qua?  cmpunSliofiem  n}agis 
praeflant,  quaw  occuparionem^ 
Si  te  fubtraxeris  k  circuitionihus^ 
invenies  tempus  pro  hpnis  medi- 
tationibus*  Facilius  elt  domi  la- 
terejquam/tv/V  fe  cuflodire.  Ne- 
mo  fecure  apparet,  nifi  qui  Hben^ 
ter  lutet.  Nemo  fecur^  praeft,nifi 
qui  lihenter  fubeft;  nemo  fecure 
praecipit,  nifi  qui  lihenter  obedire 
didicit;  nemo  fecureloquitur^ni- 
fi  qui  libenter  tacet. 

143,  Nunquam  promittas  ribi  fecu- 
ritatem,  quamvis  bonus  videaris 
coembitay  aut  devotus  eremita: 

1 44«  Ne  ad  confolariones  licentius 
exteriores  declinent* 

145.  Nerao  dignus  coelefti  confola^ 
tiofie^  nifi  fe  exercuerit  incompun' 
£fione.  Si  vis  corde  tenus  compun- 
gi,  exclude  tumultus  mundi. 

146*  In  cella  invenies,  quod  foris 
faspius  amittes.  Cella  cofitifiuata 
dulcefcit.  Si  in  Principio  Cofiver- 
Jionis  tuxbene  ea^m  cuftodieris, 

<   erit  tibi  folatiufn. 

147.  Ab  omni  laeculari  f «iwtt//«  lon- 
gius  degit. 

148.  Trahunt  deCidemfenfuahtatis 
^dfpatiandum. 

149. 


circum  nrfito  femel.  foris  33.  //* 
benter  180^   " 


14}.  Cotnobita  femel.  Erendfa  9» 


144«  Licentius  femeL 

145.  Corde  tenus  femel.  tmnuUus 
21.  compunftio  17. 


146.  CeUa  i  r.foris  33.  continiia 
i^  dulcefco  4.  converfio  ii.be- 
ne  69.  folatium  8o» 


147.  Tumultus  2 1 . 

148.  Senfualitas  4< 
tum  2. 


Spariamen- 


144^ 


14^'  Quid  nifi  gramtatem  cotifci- 
entias ,  &  dilperfioaem  cordis 
rcporias? 

l^o.  Laudabile  cft  religiofo  raro 
foras  exire.  mane  in  cella.   Si 
non  exifTes ,  melius  in  hma  pa* 
ce  permanfifTes^ 

151.  L«  i.c.  ai«  Decmpuft&ione 
cordis.  da  te  ad^  cordis  computh 
Bionem^  &  invenies  devotionem. 
Mirum»  quod  homo  pofHt  lat!- 
cari^qai  pericula  ^imxpenfat. 
fcliX)  qui  abdicat  ^  quidquid 
confcientiam  maculare  poccft 
▼el  gravare. 

152»  Non  attrabas  tibi  res  alio» 
rtnfu 

if  )•  Hoc  fit  tibi  gravejquia  non 
fc^^^  ^^  facis  heni  &  circumfpe- 
£f^j  ficiit  decet  devotum  religio^\ 
fum  converfdru  Quando  honK) 
eft  coniptinSlus  5  tunc  gravis  eft 
ci  mundus.  Sive  fe  coniiderat^ 
five  proxitrum  penfat ,  tiabet 
materiam  dolendL 

1^4»  Si  inferni  pcenas  cordialiter 
perpmdereS)  credo>quod  labo- 
rcm  libenter  fuftineres. 

I  f  f .  Sed  quia  ad  cor  ifia  non  tran- 
feunty  valde  pigri  remanemus. 

156,  Li.c«2a.  Quis  eft>quime<- 

liusj 
Eufeb.  Amtrt.  C  R.Dedu&..^ 


Ex^co.  IdktifmisStyHKmpi/iam\ 

149«  Grjtvicas  i^J 


loi 


1 50.  Religiofus  47.  foras  33,  cetU 
ii.^m/jficpiflimCi 

I  ;r«  Compundio  2;^.  ^r^  fe  ad 
II.  devotio  440«  penfo  4}^ 
fluiculo  y«  gravo  24^ 


ff«;  Attraho  pro,  ttonjis  foUici- 

tus  2. 
ffj.  liahere  fe.  farpe*  circmjpe^ 
£tus  5,  cmxrjari.  £spe. 


I J4.  Cordialiter  1 1 


Kf.  ^rfcfir  tranjire.  femel,  «rf- 

i?  123. 
if5.  FaleopropoJfumj%veritJ. 

intcrnus^vclintcrius  i  a  1 « libcn- 
Cc  cer 


1 


»0% 


§♦  i9€-2iZi  "^rguimtm  U.  pn  Kmpifio, 


tcr  1 80.  valdc  1 2  3^  4evote  440; 
qnatenus.  fa^piiHme» 


iSl^  Sapio  ^i,  gravitcr  7^.  nihir 


158.  Ei^  miqus  iiOtatum, 


lius  habct  ? .  utique. ,  qpi  pro 

Deo  aliquid  pati  valett    Verh 

miferia  eft  vivere  fuper  terram 

nam  comcdere  vere  magna  mi- 

fcria  cft  homini  devoto  ,  qui  //- 

'henter  eflct  abfolutus  a  pecca- 

to.  vnlde  cnim  gravatur  interior 

homo  neceflitatibus  corporali- 

bus.  Unde  propheta  devotl  ro- 

gat  ^  quqtenus  ab  iftis  libcjr  cfle 

valeat. 

157.  O  infani ,  qui  nil^nifi  cama- 

liz  fapiunt;  in  finc  graviter  fen- 

tient)  quam  nihilum  erat ,  quod 

amaverunt^ 

I J8.  Qi^are  \\s  ^procrajlinare  pro- 

pojitum  tuum 

1  f  ^,  Quando  male  habcs,  eft  tem-  f  15P.  Libenter  i  |o.  t^nco;  i  »♦ 
pus  promerendi*  libenter  habe- 
remus  quietem.    fed  oportct 
'  ;^/7(?r^  paticntiam^ 
i(5o.  Qui  fiet  in  fincj  qui  tepefci- 
mus  tam  mane.  henh  opus  elTctj 
quod  adhncinftitueremurtan- 
quam  boni  novitii,  fi  forte  fpes 
eQctdc  profeSfu. 
i6i*L.  I.  c.  2?-  Vrtlde  citotrit  te- 
cum  hic  fa&um,  vide  igitur, 
quomodo  te  habeas.    Sic  tc  in 
, .  omni  facfo  dcberes  tenere^(]uzCi 
, '  ftatim  moriturus.  muhi  annOiS 
'  QOmjpnt^nt  cgnverjionis^i^dix- 


i/jo.  Tepefco  4.  hene  69*  pro  r^r- 
?^.   Z'^?^/  fjepe.  profe&us  z^ 


161^  Valde  123,  cito  ^^.faSfum 
pro  (?/^r^  fa?pe.  /^f/^r^  fe  12. 
converfo  pro  ingreftu  inreligio- 
nem  fuepc.  multitm  >  pro  longe, 
vcl  profupcdativo  ^tf.  Indi- 
caavus.  lape. 

i^a^Sup- 


Ex  400.  TMJinis  Styli  Kemplftani. 


»0J 


pe  pamis  rft  friidus  emcnda- 
tiouis.qunndo  illa  cxtrcma  ho- 
ra  V.  nTit,  mnlttm  alircr  fcntire 
incipi esv  &  v^lde  dolcbis ,  quod 
ta-n  ne^ligens/i/T?^'. 
162  Dabit  ma^nam  confidcntiam 
fupportatio  advcrfitatis. 

163.  Noli  confidcre /f//)^r  amicos 
nunc  tcmpus,  in  quo  promcre- 
ri  valcs.  iknSt  nunc  taliter  vi- 
vere^  ut  in  hora  raortis  valeas 
gaudvre.  caftiga  nunc  corpus, 
ut  tunc  valeas  habere  confi- 
dentiam. 

164.  L.  I.  c  24-  Nuncgemitus  ex- 
audibilis^nunc  dolor  purgativus 
habct  purgatoriinn  >  qui  pro 
contrariantihiis  llh^nter  orat. 

16^.  Ibi  mw/ic/yjululabunt  3  ibi 
nulla  folatia  ,  hic  amicorum 
fruitnr  fohtiis^ 


166.  TuncpkcebittribuI?itiQ  per- 
peffa  ;  tunc  ohtenebrefcet  vcftis 
fubtihs  ;   tunc  Iaudabitur/?^7^- 

'  /)^c^///^  domicilium.  tunc  ex- 

•  altabitur   fmplex    obedientia. 

•  tunc  conrohberis  fuper  devota 
oratione.  tunc  potius  gaudebis 
dc  filcntio  y    quam  de  longa 

'  fabulatfone.  dilce  nunc  in  mo- 
dico  pati;  d  modo  fHodica  paf- 

fio 


!  6z.  Supportatio.  femcl: 

i6j,  Suf^er ,  cum  accufativo   5* 
valeo  pro  pojDTum  17. 


164.  ExaudibiUs^  purgativus  funt 
derivativa)  qualia  multa  inve- 

'   nit  Thomas  K,  Cohtrario.  femcL 
hbentcr  igo. 

i6s^  invidiofus.  dcrivativumJ 
fruitur  vcrbum  a(5iivum  fumi- 
tur  paffive ,  quod  confuetum 
cft  Thomae  K. 
66.  perpeJDum ,  paflfive.  obteno- 
brcfco.  derivativum.  pauptr- 
cuhm  14*  fimplex  50.  devota 
440«  fabulatio  20.  modicum^ 

19. 


I 


Cc 


167. 


fto4 


f*  196.  -  223.  Argumentmll.  pro  JSmpiJto. 


fio  tatn  jmpatientem  efBcit, 
quid  tunc  gehenna  efficiet? 

167.  L-  !•  c.  25.  Modicum  labo* 
rabis,  &  magnam  requiem  in- 
venies.  Fac  nunc,  quod  tunc 
fadhirus  efles ,  &  betw  fecurus 
€ns.  Uli  maxime  proficiunt, 
qui  magis  gravia  vincere  nitun- 
tur^non  omnes  babetit  squ^  mul- 
tum  ad  vincendm  &  mortifkan- 
dum.  Diligens  tamen  a^mulator 
valentior  erit  ad^proficiendum , 
t^im  alius  bene  morigeratus  mi- 
nus  feryens^  Qu^m  dulce  eft, 
videre  devotos  fratres,  beni 
mrigeratos  &  dilciplinatos  I 
quam  nocivum,  negligcre  vo- 
cnxioTtis propoJitunK  Memoreito 
dxrepti  propojiti. 

i68*  i2^/^g/c^^fervidus  omnia/^^- 
nhportat.  Btligiojus  negligens 
habet  tribulationem  fuper  tribu- 
lationem^  &  ex  mni  parte ^zxi- 
tur  anguiliam. 

169*  Qui  laxiora  &  rennffioraqxji^ 
rit,  lemper  in  angujliis  erit  ^  quo- 
modo  faciunt  tam  multi  religio* 
Ji^  quifatis  arftati  funtfub  dlfci- 
pUnaclauftrali  ?  abj}ra6th  vivunt, 
grofsh  vcftiuntur,  6t  fe  in  omni 
difciplina  cufiodiunt^  ,  Attende 
Cartbujienfes  j  Ciftercienies  ^  & 

diver- 


167*  Modicum  39.  bene  6g.  gra- 
via  fa^pe.  habent  ad.  faepe.  mo« 
rigeratus  2.  propojitum  pro  Rsli- 
gimis  profej/ione  56* 


itfg*  JBene  pro  faciliter  69*  porh 
pro  fufero  5 .  tribulatio  fuper  tri^ 
bulationem  fspius^ 


169*  Laxus^  remijfus^  angufHa 
f«pe.  Religiofus  47.  Jatis  52# 
difciplina,  vel  difdplinatus  27* 
clauftralis  lo.abftractusfaspiug* 
groifus  6.  cuftodio^  vel  cufto- 
ditus  40,  attendo  cum  accuia- 
tivo  33*  Carthufienfes  3.  mo- 
nachi  54«  qualiter  faepius^ 


Ex  400*  Idktifmis  Styli  Kmpifianu 


305 


diverfe  reUgionis  mmacbos,  qua^ 
liter  no6te  furgunt. 

170.  Ideo  turpe  eft,  ut  tu  delt- 
res  pigritate^  ubi  tanta  multitu- 
do  religioforum  inclpit  DeojV 
bilare. 

171.  Quando  homo  ad  hoc  per- 
venit,  quod  de  nulla  creatura 
confoiationem  quarit.  Tunc 
Deus  fapere  incipit,  tunc  bene 
cmtetttus  de  omni  eventu  erit^ 
nec  pro  modico  contriftabitur » 
fed  ponet  Ce  Jiducialiter  in  Deo. 

172.  Deo  omnia  incunSianter  de- 

ferviunt. 

173.  Si  incipis  tepefcere^  incipies 
male  babere  ^  fl  autem  dederis  te 


1 70.  Deheo  pro  volo  femel.  pigrito 
(emel.  jubilo  vel  jubilatio  5.. 


lyu  Quod  loco  ut^  &  cumlndi- 
cativo  lape.  fapiojs-  ben^e^. 
modicum  39.  ponere  fe  14.  fi« 
ducialiter  3« 


1 72.  Incunftanten  2* 

173.  Tepefco  4.  mal^  habere  6. 
dare  fe  ad  aiiquid  1 1 .  pax  per* 

ad  fervorem,  invenies  pacem.\     {^etub^  vigiiare  quieti,  vel  fu- 


P^gilafuper  te  ipfum* 

174.  L.  4*  c.  I.  Difce  exteriora 
contemnere,  jfe  ad  interiora  te 
dare.  Veniet  Chriftus,  11  illi 
intus    paraveris    manfionem. 

'  Frequens  illi  vifitatio  cum  bo- 
mineinterno^  praepara  cqt  tuum^ 
quatenus  ad ,  te  venire  digne- 
tur. 

175.  l^te  provifor  xmt^  ^precu-^ 
rator;  pone  totam  fiduciani  in 
Domino;  ipfe  faciet  hene^  fic* 
ut  optimum  fuerit*/  Uhicunque 
fuerisi   extraneus    es«     Quid 

hic 


per  fe  a^ 
174.  Exteriora,  interiora   i^i. 
intus  33*  homo  intemus  9.  qua« 
tenus  fspiflim^» 


175  r  Provifor  i .  pf ocuracof  5,  po* 

nere  fe  ^  vel  Ipem  in  aliquo  14^ 
bene  69.  fextraneus  9.  alta  40^ 
libenrer  » 80.  requietio  oblocutor^ 
benedi&er ,  minus  certe  ufitata» 
Cc  3  1/4 


40$  §,  i9^»  -  2f23«  Argmentm  77.  pro  Ketftplfit. 

hic  drcumfpicTs,  cum  hic  non 

fit  locus  requieticnis.  Si  jiefcis 
'■  tf/?«  fpeculari ,  in  facris  vulne- 

ribus    Chrifti   lihenter  habita. 

Chriftus  habuit  oblocutores,  & 

tu  vis  omnes  haberQ  henediSto- 
'  res? 

176.  Si  modicum  tie  atnore  jEfu 
fapuijfes^  nihil  de  commodo  cu- 
rares^  Verus  intemus  poteft  in 
fpiritu  fruitive  quiefcere,  qui 
eb  intra  fcic  ambulare,  &  modi- 
cum  res  ab  extra  ponderare^  non 
eixfpedlat  tempora  ad  ^/m)?^ 
ea:ercitia.  Qui  intus  bene  dilpo- 
fitus  eft,  non  curat  hominum 
geftus,  Tanrumhomo  dirtrahi- 
tur,  quantum  fibi  res  attrahit. 
Si  re6fe  tibi  ejfet^  omnia  tibi  ce- 
derent  in  profe6tum.    Si  renuis 

'  confolari  exterius^   pbteris /r^- 
quenter  interius  jubilare. 

177.  L.  2,  c.  2.  Non  W(^^;;/  /)<?/;- 
"^  ^^j"  quis  pro  te  fit ,  Deuste^e- 

fenfabit.  De  lubmiflTione  fub 
F mlatir tgmmQ.  Quando  ho- 
mo  le  humiliat,  leyiter  fatisfa- 
cir  fibi  irafcentibus,  Humih'sy^7- 
tis  benh  eft  in  pace ,  quia  ftat  in 
Deo.  .Non  reputes  te  aliquid 
pnfeciffcy  nifi  omnibus  te  infe- 
riorcm  fentias. 

178- 


/  — 


176.  Modicum-  39.  fapioss.  ^n- 
ternus  (^.  verus  v.  g.  verus  obe- 
diens,  verus  humilis  15.  abin- 
/r453.pondero24.  devota^^o. 
atti-ahere  fibi  res,  pro  foliicitum 
6ffe^ut  ciiriofum  !♦  Refte  fibi 
effe,  femel«  profeftus  24.  fre- 
quenter  faBpiffime,  jubilo  5.  in-- 
terius  121.  - 


177.  Magnipenderefemel.  defen- 
fo  vel  defenfarrix'  fcmel.  PrsB- 
latus  vel  Prselatura  73.  leviter 
18.  fatis  52.  bene  69.  ftare  in 
aliquo  74.  reputo  pro  judico  19. 
^entio  pro  judico  6, 


178 


Ex-^-^^O.  Idiofijms  Sfyli  Kempijiani.  ',207 

178.  L.  2.  c*  3.  Ponete  in  pace,  i78*.Ponere  fe  14,  pncHico.vel  ' 
&  tunc  alios  poteris  pacificares      pacificatus  IJbmel.  beoe  pro  fu*. 

perlativo  6g,  paffionatus  5,  tra- 
here,  pro  interpretari  11.  ma- 
le  vel  ben^contentus  faepe.  con- 
tentari  i^*  agitari  vel  agitare 


V-. 


horao  pacificJus  plus  prodeft', 

qu^m  hene  do6tus^  «  Homo  paf 

fionatus  etiam  bonum  in  malum 

trabit.  Qui  bene  in  pace  ed  ^  de 

riuUo  fufpicatur ;  qui  autem  ma^ 

U  contentus  efi^    fufpicionibus 

agitatur.  , 

197,  Tu  fafta  tua  ^ew^T^/V  ejcuia- 

re^  ^  colorare^  &.aliorumnon 

vis  r^pere  excufatiooes.anus- 

quifqucr  likenter  pacem.  hatet^ 

.cum  indifcipUnatis ^  aut.fMfr^- 

riantihusi  paciiice  polTe  vivere, 

magna  gratia  eft,  &  laudabile 

nimis.    Sunt,    qui  feipfos   iri 

,    pace  tenentl  &  funt,  qui  cec 

alios  in  pace  ^^^'/ff/f?^  Paxno*» 

. ,  flra  in  humili  fi^ferenftA  po- 

.    nenda*  .     *^ 

180.  L*  z.  c.  4.   Quando  homd 

incipit  tepefiercy  libenter  exter- 

nam    accipit    confolatidnem. 

Qualis  unusquifque  intas  eft,  ta- 

lis  judicat  e^terius. 

18  U  L.  2.  c.  5.  Seepe  nobisT^f;- 

fiis  deeft:   modicum  lumen  eft 

in  nobis,  &  hoc  cito  per  negli- 

gentiam  amittimus.  Saepe  non 

advertimus ,  quod  tam  coBci  /«- 

tusfumus.  Satis  cito  ponderamusj 

quod[ 


1794,  Bepe  (J9.  colorare.  minus  uQ. 
tatum.  }ibenter  1 8o-  indifcipUna- 

,.  /«^iemel;  contrario  lemeL  nimis 
pro  fuperlativo  36*teneofei2* 
dimittOy  pro ,  fino.  minus  Ufita- 
tuoi^  fufferentia  femeU 


T  86.  Tepefco  4.  libenter  1 80.  in- 
tus  33.  . 


1 8  r .  Senfiis  1 3.  fflodicum  39.  ci- 
to  pro  faciliter  3  3 .  quod,  cum  in- 
dicativo  tepe.  intus  35.  iatis 
S2.  pondero  24.  graviter  7.  in- 
ternus.  homo  9.  totaliter  1 5. 

i8a. 


io8 


ff.  19^.  *  sti^.  Argumentm  Il^pro  Kkmpifit. 


quod  ab  aliis  fuftinenius.  Qui  | 
beni  &  re&i  fua  ponderaret,  non 
eflet,  quod  de  alio  graviter  ju* 
dicaret.  Internus  bomo  (Ibi  in- 
tendit.  Nunquam  eris  internus 
&  devotusy  ntfi  de  alienls  (1- 
lueris^  Si  tibi  &  Deo  totaliter 
intendis»  modicum  te  movebit 
quod  forii}  percipis. 

182.  Si  dibes  habere  pacem^  o- 
portet,  quod  totum  poftponas^ 
Multum  profides,  fi*  te  feria- 
tum  ab  omni  cura  conferves. 
Vdlde  deficieSy  fialiquidtem- 
porale  reputaveris.  2^;im  vanum 
exiitima,  quidquid  confolatimis 
occurrit  de  aliqua  creatunu 

183-  L.  2.  c»  6^  Bona  confdentia 
valde  multa  potelt  portare ,  & 
valde  Ista  eft  inter  adverfa.  Bo- 
nomm  gloria  non  in  orebominum. 
Fadle  erit  contentus  &  pacatus^ 
cujus  confdentia  munda  eft. 
Non  major  did  vales^  qu^ 
Deo  tefte  es,  Si  attendis^  quid 
apud  te  fit  intus^  non  curabis^ 
quid  de  te  loquantur  homines 
f&ris.  Homo  confiderat  a^his» 
Deus  penfat  intentiones ;  ben^ 
agere,  &  modicum  defe  tenere^ 
humilis  anims  indidum  eft» 
Nolle  conjolari  ab  aliqua  crea- 

tura. 


182.  Debeo  pro  voh  imel.  totum^ 
pro  omnia  ^a  pofipono  fine  Da- 
tivo,  pro  contemno  femel.  fe- 
riatum  .pto  vofuum.  minus  ufica* 
tum.  reputOj  pro  ^eftimQ  19. 


iZ^.  Valde  123.  inorehominum 
iemel.  concentus  faspius.  paca^ 
tusj  pro  pacificatus  minus  ufita« 
tum.  valeo  17.  attendo  33. 
intus  33.  peniiit  43.  mbdicum 
39.  tenere  deje^  pro  «ftimare 
&pius.  intemus  homo  9.  extria- 
fecus  121.  totaliter  if,  quod^ 
cum  Indicativo  fspiust 


184- 


.    Ex  400.  Idhtifms  StylUSimpiJSai 

tura,  'interna  fiducias  indicium 

"cft;  qui  nullum  extrinfecus  pro  le 

tedimanium  qusrit,  liquec^ffM^i 

feDeo  totalUer cmmifit.  Aoibu- 
^  lare  cura  Deo  intus^  nec  aliqua 

affeftione  teneriforis^  .ftatus 

eft  interni  hminis. 
184»   L.  %.  c,  7.  Dileftio  JEfu 

perfeveraUlis ;    tllum    amicum 

/^f^  tibi«  Teneas  te  apud  Jftlium 

vivens  &  moriens*    Si  fcircs  te 

benb  ab  omoi  creatura  evacuare^ 

JEllis  deberet  libenter  tecum  ha- 
•  bitare.  Pen.e  tttum  perditum 
.    invenies,   quidquid  extra  J£- 

fum  in  hominibus  pofueris. 
185*  L*  2.  c.  8*  Quando  JEfus 

adeft,  totum  bonum  eft:  quan- 

do  JEius  non  adeft ,  totum  du- 

rum  eft.     Quando  JEfus  intus 

non  loquitur,  confolatio  vilis  eft, 

Quiperdit  JEfum^  perdit«/w/V 

multum.  Diciflimus  eft,  qui  be- 

ne  eft  cum  JEfu*  Scire  JEfum^ 

tenere  magoa  prudentia  eft,    iSi  j 
.    illom  ijfugaveris^  ad  quem  fu- 

gies?  fi  JEfus  non  fuerit  tibi 

-    amicus ,  eris  nimis  triftis  &  de- 

.  lolatus.  Efto  liber  ab  intus^  fi- 

ne   alicujus   creatiiraB .  mplica* 

mento. 

186. 

Eukh.Jtiurt.C.R.Dedu&. 


«09 


184.  Perfeverabilis,  derivativnm.: 
tenere  fe  14.  bene  69  debeopvo 
volo  femel.  evacuare  fe  minus 
ufitarum.  libenter  igo^  tocum 
30.  pono  iu  alio  1 4. 


i8S»  Totum  30.  intus  35.  vili* 
,  f  7.  nimis  35.  bene  6g.  tenere 

14.  effugo  femeU  implicari  crea- 

turis  15. 


Dd 


i%6. 


2IO       %.  igS.  *  223»  jffrgtmMm  H.  pro  Kmpifio. 


\%6.  Oiniribus  evacuatls  &  Ikeft' 


ti0tis  cum  Deouniaris.  Nonde- 
bes  dejici^  fed  ad  voluntacem 
Dei  aquanimiter  ftare. 

ig7.  L.  2^  c.  9.  Valde  magnum 
e(l,  libenter  exilium  cordis  vel- 
leliiflinere.  iSI^^/jiiiavicerequi-: 
tac,  quem  gratia  portat.  Uben^, 
ter  habemus  aliquid  pro  folacio,. 
oportec  cercare  hominem ,  an-; 
tequam  diicat  ieipfum  pleni  ^n- 
.  perare,  &  cocum  affec^m  ple- 
ne  in  Deum  crahere* 

l88-  Qumdo  homo  fiaf  fuper  fe' 
ipfumy  facile  labicur  ad  confola- 

.  tiones  humanas.  Verus  Chri- 
ili  amacor  non  eadit  fuper  illas 
confolaciones.  Cum  ablaca  fue- 
ric  confolatio,  non  defperes^ 
potens  eit  Deus  redonare  gra- 
tiam. 

i89*  Sive  adiinc  homines  hni^ 
fivc  devoti  frdxxes  ^  modicum  henc 
juvant^    &   modicum  fapiunty 


1^6.  Evacilo  minus  ijfitatiira  in 


hoc  ienfu.  licenciare  a.  dejici 
3«  asquanimicer  2.  ilare  74. 

187-  Valde  123.  libenter  i8o,la« 
tis  52*  plene  ii. 


i88*  Stareliiper  5.  cadere  ibper 
iem^L  redonare  mious  uiicatum* 


quando  deiercus  fum  a  gratia*  „ 

190.L.2.C.  10,  Ponefe^d  pacien^  190.  Ponere  fe  14.  libenter  igo. 
tiam  Ouis  non  libenter  confola       ^aleo  17,  totum  30.  fontali  de- , 


tiam  Quisnonlibenterconfola 
tionem  acciperet.  Diyinis  confo- 
lationibus  nerao  femper  pro  fuo 
aflFeftu  frui  valet.  Homo  male 
agit,  non  totum  Deo  retribuen 
do»  Ingraci  fumus,  oec  totum 

refun- 


189-   Bonum  fspiiCm^.   devod 
440*  modicum  39^ftpio  53. 


rivativum^  affedo  ig.  timora* 
tus  minus  uiltatum^  ilare^^. 


191. 


n 


19T.  Bajulattr  tninus  ufitatumud 
&  defiderator.  abftinentia  2. 
querimonia  minus  untatum.  de* 
je<5lio  9.  totalicef  1 5«  ponder» 
£4.  fepooere  14. 


Ex  400«  Idioti/mis  Styli  &mpifiaeu 

refundimiis  fontdi^  origini^  Non 

affe&o  contemplarionem ;  qu» 

ducit.in  elarionem^     Ubenter 

accepto  gratiam,  unide  timoriU 

tkr  evadam.     Pone  te  femper 

adinfimum,  quia  fummum  non 

/lat  fine  infimo.    Non  poffunt 

effe  elaci^  qui  Deo  totum  ad- 

lcribunt. 
19«.  L.  2*0.  ii.JEfiishabetmul- 

tos  amacores  regni,  fed  paucos 

lajulatores  cxMcis.  Habetmultos 

deftderatores    conjolatioms  ^    fedj 
'.  paucos   tribulatipnis ;    midtos 

invenlr  fociosmenf»,  fedpau- 

cos  ahfiinentia.     Si  ujodicum 

eos  reliquerit,  ifi  ^uerimoniam^ 

aut  dejeBionem  cadunt.     Unum 

neceffar ium ,  ut  homo  totaliter 

a  fe  exeat    Non  grande  ponde- 

TBt^  quod  a&ftimari  poffet.  Ne- 

mo  liberior^  qui  (otadinfimum 

fe  ponere. 
192.  U  2.  c.  u .  Qui  lihenter  au- 

diunt  verbura  crucis,  tuncnon 

timebunc.  Mori  afii^es  in  cru- 

ce*    In  cruce  totum  eonftat,  & 

in  moriendo  totumjacet. 
193-   Sape  tibi  gravis  eris,  OBC 

alkviari  poteris,  donec  Deus 

voluerir.  vult,  ut  i\\i  totaliter  \ 

tefubjidas.  Nemo  ita  ^crir^^ . 
.  ter        Jid.% 


^U 


192«  Libenter.   igo.  affe6):o  i8« 
totum  30.  tn  hoc  jacet  femeU 


193.  Gravii»  3.  alleviari  i.  tott^ 
liter  15.  cordialiteF  11« 


194. 


194*  Libenter  igo.  fufFerentia  fo- 
mcL  drcumfigno  minus  ufica* 
tum^ 


1^5*  AiFeAanter  ab  afFefto  ig. 
ponere  Te  14.  quod  cum  Indt- 
cativo  fape.  fapio  jj,  gravis 
3.  cico  9^.  libenter  180.  raodi* 
cum  39.  ftare  74.  profeiShis  24, 
gcavitas,  pro  difficultas  19. 


11  a         %.  19^;  ^  22^.  Argwnenfm  27«  /y-0  Kempifit. 

ter  fentit  paffionem  Chrifti,  ficut 

is,  cui  contigit  fjmilia  pati. 
194,  Si  Uhentef  crucem  portas^ 

portabit  te*    Tota  vita  eft  c/>- 

cumjignata  crucibus.     ajQSiiftus 

crefcere  fendt  fruftum  ex  fuf* 

ferentia  crucis.   Non  eft  fecun- 

'  dumhominem,  concumelias/f- 

lenter  fuftinere^ 
IP5;  Caiicem  Domini  afeStanter 

bibe.-  Pw^  f^  ^i  luftinendum 

quando  ad  hoc  veneris,  quod 

tx^yjXzxiofapit^  tunc  heni  tecum 

efte  exiftima.     Quamdiu  pati 

tibi  grave  eft^    tamdiu  maU 

hahehis.    Si  ponis  te  ad  patien- 

dum  5  fiet  citb  melius.    Merico 

deberes  Itbenter  modicum  pati 

pro  Chrifto.     Nil  Deo  acce* 

ptius,  qu^m  lihenter  pati  pro 

Chrifto,     Non  ftat  profeSfus 

ftatus  noftri  in  multis  confolatuh 

nibus^  fed  in  magnis  gravitati*. 
'' hus. 
196-  L^  3.  c.  I.  Beata  auf es,  qute 

de  mundi  fufurrationibus  nihil 

advertunt,  qum  interius  ^ufcul- 

tant  veritatem.  Beati  oculi,  qui 
'^  *  exteriorihus    claufi  interioribus 

funtintentu    Beati^  mjxinter" 

na  penetrant.    Quid  lunt  tem- 
^  pofralia ,  ntli  feddforia^ 

.   '    '    *  197* 


19^«  Su(urrat}o  femeL  interiut 
111  i  interna  9.  fedu&oria  minus 
uficatuffl. 


m^ 


tatum^ 

'•  •       • .  • 

198,  Exteriue  121.  intelligentia 
minusuiicatum.  forisjntus  33. 

t 

199,  yefifu  13^  penfcj  43,  modi- 
cum  39.  praebenda  7.  pigrito 
1.  valde  las.  devoti  440. 


Ex /^oo.Idktifmis.StyUK0f}tpifianL       •  ij^ 

197»  L.  3.  c.  ».  Domine  l3eusj  197.  Infpirator^  fignata  minus  ufi- 

infjnratcir  omnium.    Tu  ref^ras 

intelledtum  fignatorum.  ^ 
19S  Illi  ^x/<r///jriganc^  tuinteUi- 

gentiam  tribuis.  Sine  fruftu  eflB- 

cior,  fi  fuero /bf /j  admonitus, 

&  intus  non  accenfus. 
199.  L^  3*  c.  3*  Verba  mea  non 

funthurmno  fenfupenjanda.  Pro 

modica  prabenda  longa  via  cur- 

ritur;  pro  fummo  bono  ^d  mo- 

dicum  fuigari  pigritatur.  Verba 

iDeaerunti;/«Wtfneceflaria.  Ego 

fum  fortis  probator  omriium  de- 

votorum. 
:aoo*  W  3.  c.  4.  Ego  fimvermicU'' 

lus; .  quomodo  pofTumtae  tole- 
^,    rarejn.hacidita.    . 
201*  L.  3.  c.  5*  Ambula in72f»/>W- 

citate'^  qui  ambulat  in  veritate^ 

futabitur.  Habes  >  unde  te  de- 

beas  viUficare ,  qui  a  infirmior  es, 

quam*  vales    comprdhendere* 

Quidara  habent  modicum  in  cor- 

de;  alii  de  terrenis  graviter  au- 

.diunt»  tiaturs  doknter   infer; 

Viunt.  ; 

A02.  L.  3*  c.  5.  Necefle  habeo  ^laoi-ConfortOL^^  Jutt»  33.  bene 

te  confortari^  ut  wfw^fanatus,  69.  onerofura  femel,  lapidum 
.  &  kff^  tnirgatus  elBciai*.  Amor  f^pB,  impltcatib  ab  implico  r^^ 
•  leve  fadt  onme  (?f7^^fl» ;  Ham    .  affedo  iS.^valeo  17%  dormito 

i^marumj^/^i^fmeffi^^  :-  ciirpiimfpej^tts  ^.c^ditos^f^ 

li-;.::i    Ddj  Pr«^ 


100.  Vermiculus  derivativum»  fe 
'  tolerare  minus  ufitatum. 

201.  Simplicitas  50.  tutatio  fe- 
meL  vQifico  femel.  valeo  pro 
poflum  \7^  modicum  39.  gra- 
viter  7.  doleflter  minus  ufita- 
tum^ 


liber,  ne  m^licatims  (uftioeat.  1     PrafactM  73.  dev.otn?  440.  fa- 

Labores  plus  i^e&at,  (^hxiva-      pio  5 '3«  paracus  cu^  Infinitivo 

let,  non  Jormtat»  Efi  circmjpe-      ispe.  ftare  74.  libentec  igo. 

^MT,  in  renfibtrsix^<£ir«x,Qbe-v^     intedori  121. 

diens  PraJatis,  devotus^  eciam- 

cum  non72r/)/rDeus.  Qui  noh 

ell  paratus  ad  voluntatem  /^i^r^' 

diledki,  vm.  elt  dignu»'amator 

appellari.  Oportet  propter  di- 

ledtum  dura  Itbenter  ampte^i. 
'  Dilata  me  in  amore,  ut  aifcam 

interiori  cordisore  deguftare, 

qU^  fuave  Ht  amare. 
403.  L.  3.  c.  7.  Propter  mdUarA 

contrarietatem  dencis,  &  mms 

w\6&confolationm<\\xBim,  Non 

eft/o/«m  perditum,  quandomi- 

nus  bene  fentis.Pr^g«/?wpatri» 

vadit,  &  venit.  Non  te  coatur- 

h&itpbanta/ia.  F(xte  krva  pro- 

pojitm.  Inimicusfiiciturdende- 

rium  evacuarCi  Stabis  confufus. 
»04.  L.  3.  c.  i}.  Ucilius  eft,  devo-^to^.  Ponderq  24.     devocionis 

tionis  gratiam  non  mulcum  pon^  \     gratia  iaepius.  penfo  43.  parvi- 

derare,  Qmd&m  (eipibs  dehm- 

xerunc,  non  penfantes  Cuzb  par- 

vitatis  meniuram.    Fa6li  lunt 


203.  Modicum  ^9.  contrarietas 
fepe.  nimis  36.  totum  30.  pre- 
guftus  minus  niitacum«  vadtt 
lemeU  phanta^  lemeL  propo- 
f\tam^6.  evacuare  faepius.  fta- 
«74. 


depai^peratit  S}JNmfentire£ti^\ 
volunt. 
1^04.  MeKus  eft,  modicm  cum  par- 
vzmteUigenHa*  f^onfatis  diCcte- 


tas  3.  depauperatus  nunus  ufi- 
tatum.  fentire  fubftaotive  infi- 
nitivus  faepe. 


204.  Modicum  39.  intelligentia 
f»pe.  iads  S2.  lapio  53.   gra> 


c^  neQjatis  yiffaosh  fapit,  qui|     vitas  19.  nimis  36.  deje^s  9. 

tem-  205", 


9 

Ex  400.  Mtitifmfs  Styli Kempijtdm. 


aiy 


tempore  gr4vitatis  nimis  defjje- 
rat^  fe  geritj  piepe  tempdre  bel- 
K  tiimis  deje&us. 

if  ♦  Si  fcires^modicus  in  te  perma- 
tiere,  noo  incideres  tam  dtoin 
offenfm.  l 

ao6.  L.  3.  c.  9.  Si  me  vilificanxroiioS,  Vilifico  i,  niWIura ,  m*hi!i- 
&  ad  nibilum  redegero,  &  ab|     tasit.  reputatio  11.  pulveri- 


omni  propria^«p«/<»/w«ffdefe(Je- 
ro,  itqve  pu}verffavero ,  omnis 
«ilimatio  in  valle  nibiUtatis  meae 
fubmergetur.  Si  mihi  relin- 
quor,  ecce /o/</ infirmitas.  Mi- 
rum  valde,  quod  tam  benign^ 
\  te  cmpleShr.  Me  amando  ad 
nihiUm  redegi. 
a€>7,  L,  g.  c.  10,  Ego  debeo  efl^e 
finis  tuus  idtimatus.  Ex  hac 
intentione  purijkabitur  afiedns 
tuus.  Si  te  qu9ais ,  flatim  are- 
"  fcis.  totum  dedi ,  fo/«w  reb^dwe 
■  volo.  Si  intraverit  charitas,  cor 
privatus  amor  nofl  occupabit. 
Slie^hfapiSf  in  me  Q)erabis, 
Ij,  L.  3,  c.  II.  Non  omnibus 
OMD ,  ut  omnibus  abdkatis 
^)?A:<im  vitam  aiTumant.  Ve- 
fftxx  es  dignus  laude,  verh  Do- 1 
%ous  meus  es,  nec  unquam 
iebeo  in  tuis  laudibus/<z/?////rtf. 
O  ampJe^endiMiffrvimm,  quo 
jjnipn^nin  promeretur  bonum. 


iare  minus  nntatura.  tOum  pro 
magmm  30.  valde  123.  compIe« 
Ox)t  pafilv&  miQus  ufitatum. 


207.  UltittiJrtus  lefneL  purifico 
minus  untatum.  totum  ^o.  re- 
habere  minus  untacum^  privatus 
tepe,fapio53. 


2o8.Abdicare  i*  monafticai.ve- 
re,  21.  promeretur  paffivd 
minus  uiitacumi 


/^ 


«09, 


/ 


fli5 


i.  1^6,  -  223.  Argumntum  IL  pro  Kmpijk. 


209*  L»  3-  <^-  i^»  Ddiderium  t(h 
talHerponas  fecundumbenepla- 
citum  meunu  Et  benk  conten- 
tus  eris^  Ne  aliis.  per  iWi/r^W- 
mtionem  lcandalum  generes. 
'  oportet  viriliter  appetitui  coHr- 
•  trajrcy.  ut  paucis  xontentan  di- 
fcat  9  &Jimplicibus  deledari» 

2io^  L^  g,  c.  I  j.  Cum  fueris  txi- 
bulationibus  exercitatuSy  &  Cit^^ 
/r/7rif f ^//W  probatus.  Studeas 
mala  4:eg^/}im//^  tolerare.  Ho- 
mines  fasculi  parum  ponderant 
fuas  tribulationes ;  propter  nuh 
dicum  corruptibilis  vitae  mortem 
animas  incurrunt^  Si  vera$iter 
vis  dele6):ari«'Jn  concemptu 
mundanorum  erit  tibi  confoldtio^ 
Obfiftet  inolita  confuetudo^  re- 
murmurabit  caro*  r 

21 1.  U  3.  c.  14.  Qui  qurerit  prl- 
vata^  amittit  communia*  Qui 
nbn  Ubenter  fuperiori  fe  fubdit, 
fignum  eft^quod  caro  recalcitrat. 

-   Difca  fuperim  te  fubmittere^ 

'  /  JDitius  viricitur  inimi;cus,  fi  ifh 
terior  b6m§  fuerit  devaftatus, 
Quid  plene  te  refgnare  trepidas. 
Difce  te  fub  oranium  pedibus 
incurvare^  diice  voluntates  tuas 
frangere. 


209^ .  TotaUter  is*  P^nere  14. 
bene  69.  indifciplinatus  i^  vi- 
rilitcr  10.  contraire  fiaepius^  cpn- 
tentari  la*  fimplicia  501 


210.  Exercito  j^  contrario  i*  m- 
quaniqjiter  2-  pondero  24^  mo- 
dicum  39*  veraciter  23*  inolitt 
minus  ufitatum  ^  uti  &  remur- 
muro^ 


21 1.  Privatiis  fepe^  Ifbenter  1 8<5# 
fuperior  20.  recalcitro  minus  u- 
fitatum.  interior  homo  9.  deva- 
ftatus  minus  ufitatum  in  hoc 
fenfu»  plene  ti/  le  refignafe 
10.  incurvare  fe  2.  voluntateni 
frangere  33. 


%i%> 


213» 


Ex  ^oo,  Maijhui  Styli  JE^mpifiani*  tiy 

a.iz*  L*  3.  c  is*  Expavefcir  anujaia^  Valde  123«  abyflalis,  &m^ 

mz  me^vaUe,     O  quam  rub-l     transnatabiie  minus   ufitatum» 

mittere  me  fub  ahyjfalibus  judi-i     totum  20.  nihiium  ~  ~ 

dis  tuis  Domine»    O  pelagus 

intrnnsnatabiley  ubinihitdeme 

reperio,  quam  nihil  de  nibiU^ 

in  tofo  nihil. 
1^13.  L.  9^  c«  i6*Mihif(?^im  com- 

mittendum  efl:»  &  dicendum, 

tu  fcis,  qualiter  melius  eji^  gy- 

ra^  &reverfame^ 
SI4.  L.  3-  c^  18»   Non  poteris 

plen^  confolari,    Exfpedlra  mo- 

dicwKL  verum  rolatium,  quod 

intus  percipitur.  Haec  mihicon- 

folatio^   libemer  velle  carere 

humano  folatio^ 
tLiS^  L.  3.  c.  19»  Nimis cafualiter 

Jlat. 
%i6.  L.  5.  c.  20^  Miferias  non  in- 

dignanteriex^^.  Mulcas^rcmo- 

nias  audivi.   Dignum  eft,  ut  pa- 
.  tientet  me  fufiineam.  Edlonerofa 

hac'  vi ta ,  quami  retro  manerent 
217#  L.  3.  c.  21.  Muiti  graviter 


21  ji  Toomi  30.  quafiter  (fepe.  cura 
indicativo  faepe.  gyro,  &  re- 
verfo  minus  ufitatum^ 

214.  Plenfe  iLt  roodlcum  39*  in- 
tus  33«  Ubenter  lao^ 


tribulati  &  exercitati.  Feres  le- 
vius.  Non  attendas,  utrum  k 
Pralato^dii  «quali  excrcearis.  Tb- 
tum  gratanter  de  manu  Dei  ac- 
cipe.  Nihil  pro  eo  paffm  fine 
merito^CertawnW/^.  Tufcis, 

quod 
^feh.  /Imort,  C.  R.  DeduSf. 


aiS.  Nimis  56.  cafualiter 
tivum»  ftare  74^ 

2i6^  Indignanter  derivativum. 
querimonia  minus  ufitatum.  fe 
fuftinere  7.  oncrofus  i^  quanti 
pro  qu^  multi  f  •  retro  mane-* 
re  u 

217  Graviter  7.  exercito  i.  le- 
vius  9.  Praelato  56*  totura  30^ 
gratanter  17*  paflura.  verbum 
aftivum  paffiv^  faspius^  viriliter 
I  o,  quod,  cum  indicati vo  f»pe^ 
modicum  39.  optabilis  deriva- 
tivuro.  valde  i23^ 

Ee 


ai8 


if*  195,  -  223»  Afguftientm  U.pro  Kempijio. 


quod  mdicutn  poffum  "pditi^  .Effi- 
ciatur  mihi  exerdtatio  optahilisj 
Nam  pati  pro  te  valde  falubre^ 

ai8*  Lt  3*  c,  22^  Propono,  me 
fortiter  adlurum,  fed  cura  tno- 
dica  tentacio  venerit,  magna. 
mihi  angufiia.  Falde  vilis  quan- 
doque  res,  unde  gravis  tisncatio 
provenic^  Hoc  eft,  quod  me 
frequenter  rel^^/^^r^/,  quod  tam 
labilis  llim.  Taedet  valde^  fic 
quotidie  -vivere.  Robora  me, 
ne  caro  tiecdum  plene  iubjefta 
valeat  dominari^  Una  tentatio- 
ne  recedente ,  plures  fuperve- 
niunt  infperatk  Qui  f\xbdifcipli' 
na  vivere  ftudent,  divinam  dul- 
cedinem  veris  ahrenuntidtorihus 
promiflam  non  ignorant^ 

ai94  L^  3^  c^  23,  Super  omnem 
fcientiam,  ^fubtiUtatem^  fupet 

^    juhilationem^txxfolatiofijJmus.Non 
poteft  cor  meum  veraciter  re- 
•quiefcere,  nec  totaliter  conten- 
tari  mixivi  ce^ 

a20.  L.  3.  c.  24*  Quis  mihi  det 
pennas  ad  voiandum  &  paufan- 
dum  in  te  ?  O  quando  adplenum 
dabitur  vacare  mihi?  quando 
adplenum  recoUigam  me  in  te, 
ut  fentiam  te  fuper  omnem 
fenfum  veniat  Dominus  meus 

ad 


2i8*  Foftiter  i*  modicum  39^ 
valde  123.  anguftia  i    rever- 

.     beratminus  uficatum/ Labilis, 

&  iniperate  derivatrva^  plene 

rri.valeo  \y.  difciplina  sjf,;^). 

<    renuntiator  minus  ufitatom^' 


I  ."> 


219.  Subtilitas,  vel  fubtilis  6.  ju- 
bilatio  4^  folatiofifljmus  mirius 
ufitatum*  veraciter  23»  totaliter 
15«  contentari  12» 


220*  Paufare  pro  quiefcere  7^  ad 
plenum,  idem  acplene  ii^len- 
fus  13^  pauperculus  14^  intus 
33*  vaide  123.  vilitas  7^ 


121« 


Ex  4oo^  Idiotifmh  Styli  EmpiJtafU. 


SI9 


ad  pauper^ulum  fimm. .  Tu  tnihi 
intiis  loquaris,  Quid  habetfer 
vus  tuus,  nifi uc  humiliet  f^vaU 
de^  memor  propri»  vilitatis^ 
Sunt  opera  tua  bona  valde. 
2rZi*  L^  3*.  ^*  24^  Cum  tuam  no- 
bilicatem  attendo^  Quaecunque 
exterius  &  interius  poffiderous. 
Ille  major  eft,  qui  in  regratiando 
devotior.  iJle,  qui  pauciora  ac- 
cepit,  te  attrndere  -debet,  quod 
tzm  affiuenter^  ram  libemtertua^ 

'  munefa  lar^iris,  unde  pro  ma- 
gno  repiito  beneficio  non  mulia 
habere,  unde  exterius  laus  ap- 
pareat,  ita  ut  quis  confiderata 
v/W/^/^perlonaefuaB  n6nm^)do 
gravitateni  aut  dejeciionem  mde 

"  nox\  concipiac,  fed  potius  con- 
folationem. 

2i2.  Tantum  quis  contentari  d^- 
bet,  ut  ita  Ubenter  velit  effe 
minimus  ficut  aliquis  o/>?^r^;  ef- 
fe  maximus  &  ita  pacificus  & 
cofitentus^  atque  ita  libenter  de- 
fpicabilif^  ficutniajor* 

2^23.  L.  3.  c,  27.  Clarifica  me,  & 
rape  me  indurahili  confolatione, 
quia  nulla  res  creata  appecitum 
meuili  pienarih  valet  qmtare. 

224.  K  3*  c.  28^  Tu  nqn  indiges 
refpondere  pro  aliis^   Quid  ergo 

te 


221*  Actendo  33^  interius  I2t^ 
regratiari  15*  devotus  440.  af- 
fluenter  feu  ajBBuentia  2.  reputo 
iPt  gtavitas  ip*  deje^tio  9^ 


222^  Contentari  12.  libentengo* 
opto  pro  volo  i/^.  defpicabiiis  i^ 


223*  Tndurabilis  i.  plenarie  idem, 
ac  plene,  II.  valeo  17,  quieta- 
re  s* 

•  « 

224.   Indigeo  cum  Infinitivo  le- 
mel  implicare,    pro  immifce- 
£e  2  re 


»26 


§.  ig6.  -  223.  jtrgmentm  771  pro  Kempifto. 


te  implkas.  tu  lerva  te  in  bma  |    re   1 5^   agitare  sa     libenter 
pace,  &  dimitte  agitantem  agi-       i8o. 
tare^  quantum  voluerit^  Liben- 


225«  Implicari  15^  totum  30.  gra* 
vitas  19.  devotio  440.  profep, 
ftus  24^  penfo  43,  indubitanter 


ter  tibi  loquerer  verbura. 
225.  L^  3^  c»  29.  Rebus  tibi  non 

commiffis  te  non  implices.  Non 
V  exiftimes^  totwn  eife  honm^  fi 

nuHam  fenferis  gravitatem^    In 

devotione  non  confiftitprofeSfus. 

Omnia  s&qua  lance  /^^/i/^j,  tunc 

induhitata  fpes  erit. 
»26^  L^  3*  c^  30»  Ne  nimis  iw- 

plicer  a  neceffitatibus  corporis , 

o  dutcedo  inejfabilis^  qus  ani- 

mam  pcsnaliter  gravant. 
0,27^  L«  3»  c.  3  r  4  Mirum »  quod 

non  ex  totofundo  cordis  te  mihi 

committis  ?  y?/?ad  beneplacitum 

meum^  Nunquam  eris  in  quie- 

tudine^  Nec  diu  flabit  pax  qu»- 

fita  forinfecuSj  nifi  fleteris  in  me* 
^28*   L.-3.  c.  32.  Da  virtutem 

eorroborari  in  interiori  homine. 
229.  L.  3.  c^  33.  Si  ambulas  ab 

intra ,   non  ponderabis  volancia 

verba.   E(l  prudentia,   intror-^ 
fus  converti ;  non  fit  pax  tua 

ki  ore  bominum.    £x  inordinato 

amore  oritur  inquietudo^ 
ft30*  L,  3.  c,  ^4^  Non  eft  cordi  230.  Ben^  69.  valde  123»  grava* 


226.  ImpUcari  i^.  ineffabilis  r. 
poenaliter,  pcenale  i.  gravo  3» 


227.  Ex  toto  fundo  minus  ufita- 
tum.  fi:are  74.  quietudo  fepius^ 
forinlecu8i2i« 


228*  Virtus  corroborari  minus  u- 
fitatum.  intf  rior  homo  9. 

229*  Intra,  introrfus  33.  ponde- 
ro  24«  in  ore  hominum  it  in* 
quietudo  fsepius« 


meo  beniy  cum  fuero  valde  hu 
mil :  atus  ^  &  gravatus.  £go  hene 
merui  gravari» 


tUS24» 


131 


J^  400.  Idiotijmis  StyUKempiJfam» 


I21 


Bgt.  t*  3.  C  35.  Venias  ad  me, 
ciim  tibi  non  fuerit  kn^.  Quid 
imp&rtaf  follicitudo  de  fiKuris, 
nifi  ut  triftitiatn  fuper  triftitiam 
habeas?  quando  exifUmas  totum 
perditum,  non  eft /o/f«»perdi- 

•  cum.  Non  debes  judicare  ie- 
cundum  prflefens  femiret  nec 
gravitati  inhaerere 

»32.  Noli  putare  te  dereliftum 
ex  toto.  Expedit,  ut  exercite 
mini  adverfis ,  &  ut  interdum 
fine  fapore  relinquaris,  Si  tibi 
fflifero  gravitatem,  aut  contra- 
rietatem,  dto  fabievare  ^oOhm, 

,.  Verumtamen  juftus  fum,  &re- 
cormenddbiUs  multim;  fi  re^ti 
fapis,  &  in  verUate  afpicis,  nun- 
quam  debes  tam  dejeSth  contri- 

ftari. 
333,  L,  3.  c.  36»  Betik  indigeo 
-  majori  gratia,  Oportet  pertrun» 
Jire  creaturam ,  &  in  exceifu 
meaxXsftafe*y  nifi  quis  fiierit  k 
creaturis  expeditus,  non  poteric 
intendere  divinis»  Paud  fdunt 
le  k  creaturis  ad  pknm  fique" 
ftrare.  Nifi  homo  fit  k  creatu- 
ris  liber^tus,  quidqufd  fclt,  non 

•  eft  magni  poftderis.  Diu  parvus 
43rit,^ui  ali(^U!d  aeftimat»  nifi 

fummum  bonum» 

ft34« 


231.  Ben6  69»  importo,  ptro^ 
prolbn>  1«  iliper  5.  cotum  30. 
i^dre  fubftantive  faraendo  in- 
finitivum  44*  gravitas  19. 


232.  Ex  toto  i.exercito  r.fap 
fopius»  gravitas  19.  eontrarier 
.ta$  Cepius.  fublevo  i .  recommen' 
dahilis  minus  ufitatum.  multUia 
Joco  fuperlativi  faepius,  fapia 
53.  in  veritate  miQUs  ufitacum» 
deje^e  1;« 


23^  Ben^  %  pertranfeo,  pro 
praeter«o  i.  ftare  74.  expedi. 
tus,  pro,  liberatos  fsepius.  ad 
plenum  idem ,  ac  plen^  1 1 .  (e< 
qucilrare  minus  uficacum  hac 
occafione.  ponderis  pro  m'o- 
mentifieiMus;.:parvus3. 


134. 


S2» 


§♦  196.  -  22J.  jfr^tmentm  n.  pro  Kempijio, 


334^   Eil;  tnagna  difTerentia  .«//««> 
-minati  Si^tvotivm.  '&  Uttenati 
,   Clericu  In  fenfibiIibuisy?^3if«rJ  de 
intemribus  raro  />/e;;i  recoUe- 
ftis  fenfibus   cogitatur.     Pofl 
mdicam  recoUedlionem   foras 
erumpimus ,  nec  opera  noftra 
truthamus.     Aftio   index    eft 
carentiainteriorisvif^ons.  Quan- 
ta  quis   virtute  feceric,  non 
penfatur;  fi  fueric  boni^s  labora- 
tor^  inveftigatur,  -quaim  deK^O" 
j   tus&i  internuSy  tacetur. 
»35.  L.  3.  c.  37.  Totaliter  abhe- 
.  ges  tc.    'Cmpediti  fiint  omnes 
gyrovagi^  ^c  componentes ^  quod 
non  jlabif.  Peribit  totum^  quod 
non  eft  ex  Deo^    Hoc  mente 
pertra&a;   nec  enim  eft  ludus 
parvulorum. 
2,^6.    Ucinam  fic  tecuin  effet  ^.  ut 
adnutum  m&im  purh  flansy  & 
ejus,  quem  tibi  prapefui^  JPa- 
tris^  tunc  mihivi;/?Wi^  placeres. 
Pojlpone  terrenam  fapientiam; 
coeleftis  fapientia  non  fapiens 
alta  de  fe,  njulti  eam  oretenus 
prasdicant. 
23^.    L.  3.  c.  38^     Mutabilitati 
fubjeftus  es:    ftat  bene  do6lus 
in   Ipiritu  oculo  impratermifst 
ad  me  direfto.   Caligat  oculus 

in- 


234^  llluminarus'  fajpe^.  dfevotitf 
44O5.  litteratus  10.,  ftare  74-  in- 
teriora  1 2 1  ^  plene  1 1 .  modicum 
39*  foras  33*  trurinare,  pro, 
examinare  minus  ufitatum.  ca- 
rentia  i^  penfo.^^i  laborator 
minus  uficatum.  incernus  9» 


23^*  Totaliter  15'^  compediti^ 
componences,  pro  fingentes^ 
gyro vagi ,  ludus  parvulorum , 
minus  ufitata.  pertraAo  3«    . 


23<y.  Tecum^  effe  faepe;  pure  f«- 
.  .pe»  ftare74.  praepokiis^.  pa- 

■ters*  valde  123,  poftppnofine 
dativo  I.  fapio  53*  alta  40.  0- 

,  retenus  2. 


236.  Bene69»  cito  33.  raro  fe. 

pe»  totus  fepe    exquifitio,  i^ 

.    impr$termiis6  minus  ^fitatiun. 


V       >* 


237. 


Ex  400.  Idiotifmis  Styli  KempiJtarU^ 


22^ 


intentionis,  refpicit  citom  ali- 
quod  dele6labile,  &  rarb  totus  \ 
liber  a  nsevo  propriae  exquijftio- 
nis  invenitur^ 

S37*  L^  3,  c,  39     jQ^^iamanti 

■  japit  Deus.  O  fapidum  ver^ 
bum !  fi  debet  hene  fapere.  jpui 

.  tu7^/?^x,  qiiid  ei  re6te  nonfa- 
(iet  ?  cui  tu  non  fapis ,  quid 
ei  ad  jucunditatein  elTe  pote- 
rit?  DeficiuntJ  qui  cartietti 
fapiunt.  '  Iftis-'  fapif  Deus ;  cJif- . 
iimiWsfapor  creatoris,  &.  crea-i 
tursB,      Fulgura    corufcationem  ^ 

• .  ad  inh«rendum  tibi  jubilojis  ex- 
ceffibus^ 

25  8#  L,  3.  c^  40*    Inter  hoftes 

-  verlaris  a  dextris  &  Jinijlris. 
Si, non  ponis  cor  in  me.  Opor- 
tet  viriliter  omnia  pertranfire. 
Non  />(?«tf j  te  tf^/  multam  re- 
quiem.  Sanfti  habuerunt  gr/7- 
vitates^  .&  defolationes.  A?- 
r/7/V^f  age ;  ego  reddam  /)femy^ 

2J9*  L.  3^  c.  41;  Ora  loquentium ' 
^   mendofa.  Noli  contendere  ver- 

bis  querulofis. 
J40.  L.  3,  c.  42*  vS^tf  fmeproprie- 

tate:   Adjicietur    gratist^     fta- 

timl 


237^  Quod,  cum  indicativo,  fa- 
.  pio.53*  reifte  fa^pe.  ad  jucundi- 
taiteni  minus  ufitatum ;  utl  &, 
"^'^-ird.,  corufcatio,  jdbilofus. 


i^ 


j'  •  t 


238..  A  dextris  &  finiftris  i.  po- 
nere  in  aliquo,  vel  ad  aliquid 
14.  pertranfeo  i.  gravitas  ip, 
viriliter  iq.  plene  1 1 , 


239.  Mendofus  i.  querulofiis  r. 


240,  Stare  74.  refignare  feio,in- 
ttis  33,  plene  11. 

a4i. 


^24 


%^  196'  223»  Argumentm  Ilpro  Ksmpijio. 


dm)  ut  tc  rejignaverisl  qootiesj 
me  refignabo  ?  fis  a  propria  vo- 
luritate  intus  Scforis  fpoliatus. 
Non  pleni  Deo  confidunt.  finc 
rejignatione  non/i  at  unio. 
34 1 .  L. 3 .  c.  43 .  Sis  interius  Kber ; 
fi  in  omni  eventuj?^j,re^/Vx,  pro 
improbitatibus  hpminum^^ 


241»  Interius  1 2  r .  ftare^^.  redies 
laepius»  fiiblevare^pro  toUerc  r. 
fecretarium  cordis  f ..  ^ 


vandis  confugere  debes  in  cor- 
dis  tui  fecretarium. 
242.  L.  3*  c.44.  Sarpe  homo  rem)  242«  Agito  50.  abnegatus  minus 
agitat.  homo  abnegatus  valde  li»  j     ufitatum.  valde  1 23« 
bereft.  1 


243.  L,  3.  c.  ^j.C^r/^jnifi  a  tefucro 
interius  informatus,  totus  efficior 
tepidus.  fi  henh  fciremhumzmm 
confoiationepi  ^ibjicere.  undc 
appeto  reputari?  huncjuid  de 
nihilo  ? 

044.  L.  3 .  c.  46*  Noli  tibi  attrahe- 
rc>  fi  vidcas  alios  honorari.  va- 
nitatca^feducimun  non  habeo 
conqueri.  Non  pofiiim  interius 
pacificari. 

245»  L*  3.  c.47.Paxnon  dkponen- 
da  in  bominibus.  Si  ponis  pacem 
'  tuam  cum  aliqua  perfom  ^  pro* 
pter  tuum  confefttire  &  convive- 
*  re ,  impacatus  cris.  in  me  dcbet 
amici  diledio  Jlare.  fine  mc 
non  vaiet  amicitia.  fi  fcires  tc 
annibilare  >  &  ab  amore  creato 

eva- 


243.Certcfa?pe.  intcrius  i2i.to« 
tus  fappc.  bene  69^  reputo  ig. 
nihilumai. 


244.  Attraho ,  pro  cur«  eflTe  2.  ci- 
to  pro  faciliter  J3.  habco  cum 
infmitivo  3  o.  interius  i%  1 .  pa- 
cifico  I. 

245.  Pono  in  aliquo  14;  pono 
cum  aliquo.  minus  ufitatum. 
infinitivus  fubftantive  44.  ftarc: 
74.  impacatus  minus  ufitatum» 
uti>m  te  cumgratia  emanare.  an- 
nihila  i.  modicum  39.  vile- 
fco  4/ 

« 


Exifio.  fJwtismii  StyU  JS&lt^ipm. 


i2$' 


evacuare  ;  tmc  debercm  in  te 
cum  magna  gratia  emafkire^  mo^ 
dictm  Fetardat  a  ^puno  bono» 
homo  fitii  fuilefiit. 

34^.Lt9  ♦€•48^  Attmdi  vcrba  inea , 
cgo  intelligentiam  tribuo>  .  cgo 
docco  Cinc  pugnatione  argiimen- 
toruok !  docco  aeterna  fapere 
non  in  ftiidcndo  fuhtilia  ;  intus 
€\m  do^or^  cogitationum  m- 

-  tellecter. 

^47«  L.  j.  C49.  De  non  attraben- 
doCibi  res  esctcriorcs;  multa  o- 
portct  furda  aurc  pertranfire. 
utilius  eft,  unicuiouc  fuum  fen- 
y«w  rdinquerc*  u  benefleteris 
cum  Dco  ,  facilius  tc  portabis. 
pro  m<?ii/V()  quarfto  curritur  j  to- 
tus  homo  in  exterioribas  jacct. 

248*  L.  j.  c.  50.  Quis  cft  5  qui  fe 
ita  circumfpe&i  in  oranibus  r«- 
y?;t?/^r^  'y^W?  ut  m  perplexitatem 
aliquando  non  veniat? 

149.  ii  fuerit  impHcatus^  eructur. 
rarus  amicus  ,  perfcvcrans.  in 
prejfuris.  6  quam  htnh  fapuit 
illa  anima.  quam  bonum^  non 
indiferenter  omnia  credere,nc- 
quc  ulterius  efari  \  quam  tu- 
tum  9  humanam  fugere  appa^ 
rentiaml 

.  EM.Awort.C.R.Dedua. 


t4(j.  Attendo  cum  accufativp  3  ji 
intdligcatiavpugnatio.  intelle^ 
^or.  minus  uiitata.  fapio  52« 
ifltus;3« 


247^  Attfaho  !•  pertranfeo  i.  (eo- 
fus  1 3*  bene  65;.  ftarc  74.  fc 
portare  f «  modicum  3  j^«  totus 
ia^pe.  cxteriora  121« 


248.  Circumfpc^c  5*.    cuftodire 
fe  14«  valeo  ly.  pcrplexitas  1« 


249.  Iinphcari  rf.  preflura  i^. 
fapio  f  3  •  indiffereriter ,  effari  > 
in  hoc  fenlu ,  minus  ufitatu»  ^ 
uti  &)  apparcntia. 


Ff 


ftSo.LI^ 


r 


±26 


§♦  I96'2,i^  'jifguimtm  n..proXempiJii, 


ajo.  L.  j.  c.  f  !♦  Tc  libenter  vclisi  2f  o*  Libcnter  i8o.  pcnfo  53.  Ta- 


cmcndarc  ; />^;?/2? ,  quod  vclis* 

lihenter  pro  Dco  fuftincrc,.  p^- 

rum  fatiscRyUt  vcrbafuftincas> 

qui  nccdum  vcrbcra  toLcrarc 

vales.  quaVc  tam  parva  tibi  ad 

cor  iranfeunt?  nifi>  quia  homi- 

ncs  attendis  ?  qui  cor  inttss  non 

habct>  facilitcr  movctur.   qui 

non  appctit  proprio;  iudicio 

Jlare^c%o  fcio,  qualiterrcs  adlal 

dk ;  cgo  injuriantein  novi.  juftusi 

/)^f^^  9  quia  cgo  non  judico 

fccundum  humanam  apparerir 

tiam.  dcbui  f»^  manfuetcT^/- 
nere.  dona  ^vztmri  fi0^erentia. 
mclior  cft  tua  mijcricordia 
quam  mca  opinata  jufiitia. 

aj  u  L#  5.'c.  $2.  Non  frangant  tc 
labores;  non  diu  hic  gravabe- 
ris.  cc/rabit  omnis  tumultus.  mo- 
dicum  eft,  quad  tranfit.  fuftine 
viriliter*  QYit  hhs  indefe&iva. 
fi  yidifles  fandtorum.coronas> 

.    afe&ares  fubeflc  potius ,  quam 

.  pra^cflc,  &pro  Dcotribularil  . 
gmderes^  &  pro  nihtlo  intcr  ho- 
inines  computari.  6  C\  tibi  hxc 
faperent ,  &  profunde  ad  cor 
tranfirent^  EccCjfaniSti  modo 
confolantur. 

aja.  L,^.  c.jjt  Quam  tadiqfa  ifta 

r  vita^l 


tis  52.  valco  17.  tranfit  ad  cor 
!•  attcnd^  3j.  iritus  ?j.  ftarc 
74.  qualiter.  fa^pc.  fuffcrcntia 

I.  in^riO;iapparcntia^opinatus^ 
fpinus  ufitaca. 


af  r.  Frangere  fc  n-  g«vor  24; 

iumultus  2 1.  modicum  39.  vi« 
riliter  1  o.  affe^o  j  8.  gaudeo, 
cum  infiiiitivo  3.  nihilum  ai. 
computoy,  fapio'55.  ad  cor 
tranfirc  i.  confolari.  paflivc,& 
indefc^iva  minus  ufitata. 


zp^  Ta?dio&  2*    imphcari  ly. 

'  :'gra- 


Ex  400.  Idiotffmis  Styli  Kmpifiam^ 


vita !  raultis  vanitatibus  impli- 
catur^  multi^  crroribus  circum- 
fufiditur^  tentationibus  grava- 
tur.  quindo ad plenumlxtdbor^ 
quando  ero  finc  oinni  grava- 
mifie? 

253*  Quando  erit  pax  impertur- 
habilis^  pax  intus  &fQris,,  pax 
ex  omniparte  firma  7  opto  inhap- 
rere  coelcftibuSjfed  deprknunt 
immortifkata  pafliohes.  fulgura 
corufcationem ;  confiteor  veri, 
quia  valde  diftra6te  me  haberc 
confuevL  fi  coelum  diligo  >-  de 
coeleftibus  libenter  penfo ;  fi  (pi- 
ritum  amo>  dc  fpirituaiibus  co- 
gitarc  deleStor. 

^54.  Beatusj  qui  creaturis  licen' 
tiam  abeundi  tribi|it5  mferenata 
confcientia  orationem  offcrat, 
terrenis/or/j  &  intus  CJtcl  u  fis. 

2f  f .  L.  j.c.  54.  Non  hoc  cogitato 
tuo  accipis.  defideranter  petunt ', 
quod  aiiisflacct  5  proceffum  ha- 

♦  bebit,  quod  tu  dicis,  pro  nibilo 

*  wnputahitur.  Erurit  alii  magni 
in  ori  hominumy  tu  ad  nihil  utilis 
judicabcris :  in  hisprobari  folet 
fcrvus^  ^^^//^^rfcabncgare,  & 
frangere  qui  vcrit.vix  cft  aliquid^ 

•  in  quo  tantum  moneriindiges ,  fi- 
cutpati. 


J17 

gravor^.  gravamen  to.  adplc- 
num^idem^ac  picne  i  r.  circum^ 
fi^ndo.  minus  ufiiatiun. 


af  3«  Intus  ^^  cx  omni  partc  \. 
immortificatus  r .  opto  pro  volo 
14.  vcrc  21.  quia,pro,quod, 
faepc.  valdc  laj.  libenter  180. 
penfo  5j.  dele^or  cum  infini* 
tivo,  &  impcrturbabiiis  minus 
ufitata. 


2^4.  Liccntiarei.  fcrcnareminul 
ufitatum.  intus  33. 


ajf.  Dcfidcranter  13.  cogitatus 
I.  nihiium  21.  computo  7.  pro- 
cefius  ad  nihil  utilis  >  minus  ufi^- 
tata.in  orc  hominum  i .  qualiter 
fa^pius.  frangerefc  33.  indigc* 
cuminfinitivo  i. 


Ff  a 


iSS.lik^ 


>2f 


§♦  196  -  233*  Argumentm  IL  pro  ^emplpo. 


256.  Durum  tibi  vidctur  pro- 
iprwimfentire  omittcre;  kdpenja 
prarmium  mmis  magnum  >  &  non 
hzbcbis gravanten  fed  folamen, 

{ifo  modicahzc  voluntatc  in  coe- 
is  tua  voluntasnil  cupict^a:/r^ 
netm^wciprivatumAnclim  ufub 
omnium  manibus  jticc  curato  Hvc 
Pratatus ,  fi  ve  minor  innuerir. 
'j^Sy^  L.  j.  0.55.  Vcnit  hora,  ut  adl  25^7.  Modicum  j^.  foris  3  j. 


2f6.  Infinitivus  fubftantive  fiepc^ 
pcnfo  53.nimis  j(),  gravamcn 
I  o.  modicum  39.  cxtrancum  9. 
privatum  f«pc.  Pra^latus  5  (Sr  fub 
manibus  inclinarc  minus  ufita- 
tum. 


m- 


tus  j  j.  vilipcndo  <j.  tortuofi- 
tas  y  fcntcntiarc  minus  ufitata. 
rcputo  ip.  quia ,  pro  quodt 
f£p&  vcra(;iter2j* 


modicum  tcmpus  (uccumbatj^ 

ris  fervus  tuus>vivat  vcro  fcm- 

per  apud  te  intus :  vilipendatur^ 

ut  clariflcetur.  gratias  tibi>  quia 

immififti  mgufimforis&intus 

mincutycm  tortuojitatemmeam^ 

iicut  ben^  &ccrc  confucvifti ;  nc 

dcipicias  peecaminofam  vitam 

meam.  da^hoc  reputare,  quod 

tibi  prctiofum  apparct :  non  mc 

finaS)  fecundum  auditum  homi 

fium   imperitorum  fententiare. 

.  quid  eft  homo ,  quia  reputatur 

ab  honiine  ?  veraciter  confun-l 

ditdumlaudaL  '  f 

as:8^L  ^c-56.Nont;^fej/empcr  aj^.Valcoi^*  ftarc^^.  gra«jfc- 

in  fervcntiori  dcliderioy?^r^,j     mcn  lo.indciincntcr 

fenties  gfavamen  cordis ,  eo 

quod  non  vales  >  fpirituahbus 

ifidefnenter  inha^rerc. 
259.  L3.  €•  57.  Nihil  dignus  fum, '  a^p.Nihil  digtius.m{nusufitatu«; 

quam  ilagcllari.  in .mukisiW^i?      valde  1 23.  pcdb  jj.  dcvptus 


Ex  400.  Idiotifmis  StylL  Kmpifiam. 


fii9 


deliqai,  vera  penfata  ratione^ 
Nec  decet  me  inter  devotgs  cuos 
comraoran^    ^ 

a6o^  L.  3.  c.  s8^  Nullius  requi- 
re  cmfabulatimm^  ut  cmpurh 
6fam  teneas  mentem^  Si  fcande* 
re  gUfciSy  oportet  viriliter  inci- 
pere^  Ex  hoc  viuo  pendet  pe- 
ne  tQtum^  quidquid  radicaliter 
vincendum  eft*  Pauci  pleni  ex- 
tra  fe  tendunt;  nulli  creatur» 
concupifcenter  inha^eat» 

261.  L.  3.  c^  sp.  Motus  naturae 
&  gratis  i;^/^^  contrari^moven- 
tur.  Gratia7&w/>KaV^  ambulat, 
in  Deo  finaliter  requiefcit,  re- 
fifht  fenfualitati ,  fub  diJcipUna 
amat  teneri,  Ubenter  amplecH- 
tur  hiborem;  fanpticibus  dele- 
6latur,  nec  verbis  durioribus 
acerbatur ;  reftringit  evagationes; 
m  otnm  fenfu  fe  fubmittit  natu- 
ra  abhorret  viUa  Sigrejfa;  mul- 
tuffl  ponderari  fua  gefta  concu- 
pifcit.  Quando  natora  premi- 
tur,  interior  bomo  reformatur. 

»62.  L.  3*  c,  60.  Obediendum 
-  fenfuaHtatiS>vmfenJiMati  obe- 
iio^  Nec  quantaiibet  alta  fpe- 
cutetio  ©ftimetur,  Gratia^  lo- 
hmen  prejfura ,  fugatrix  trifti- 
ti©,  abhtrix  timoris,  produ* 
0rsx  lachrimarumr 


260.  Confabulari  fsepe.  compun- 
ftus  27.  glifcere  minus  ufitatum. 
viriiiter  10.  totum  jo.radica- 
liter  I.  totum^o.  radicaliter  r, 
plene  ii,  concupifcenter  deri- 
vitivum. 


%6t^  Valde  123^  fimpliciter  50^ 
iinaliter  10«  fenfualitas  44  difci* 
plina  ^7.  amo  cum  infinitivo  a. 
Ubenter  180.  acerbo  minus  u(i- 
tatum.  cvagatio  j.  fenfus  13^ 
vilia  /♦  grdfa  6.  pondero  24. 
ioterior  121^ 


jt52»  Senfualitas  4.  atta  40%  pref^ 
fura  13^  dehvaciva  in  k  fre- 
quenter^ 


Pf  3 


^63, 


a63*  Valeo  17^  deQ^edive  i.  ple- 
ne  ri«  interminabills  2»  retro 
!♦  viriliter  lo. 


«3«  ^f  i96f  -  i23^  Ar^umentm  H.  pre  Kempiji$. 

26^.  L.  3.  c,  (5i.  QuantumWfej' 

a  te  exire.  Ego  vita  intermina' 

bilis.  Dona  mihi,  tecum  mundi 

defpe6ium'im\tm.   Extra  vitam 

tuam  nil  deleftat  plet^.    Retrg 

abire  |  noii  licet.  fequamur  wi- 

liter. 
264*  L«  3,  c.  da.  Nunc  dimitte 

tranfire.  5^//^  virilis  es ;  atten- 

de  fragtlitatem  tuam.    Hoc  te 

non  dejiciafj  nec  diu  implicet; 

pofie  ex  corde.  Sufttoe  patienter, 

fi  non  potes  gatkienter,  dolor 
.  dulcorabitur^  Non  eft  totum 
,  frujlratum:  ego  fum,  quimos- 

rentes  tfigo  fofpitate. 
^65.  L.  3.  c.  63.  Ckveas  difpu-jz<5s.  Altus  40.  magnificus  i^^to- 

tare  de  altis  materiis.Ego  ii^u-)     tus  fepe.  parvitas  3.  henejSg. 


264^  Dimitto,  pro  fino  faepe.  fa- 

.   tis  52.  attendo  33.  dejicio  3. 

implicari  15*^  pone  ex.  corde, 

minus  ufitatum.  gaudenter  4. 

dulcoro  i^  totum  go.  fofpitas  1» 


diconfoIationesi/Mg^i^^ax»  San- 
6li  toti  in  amorem  Dei  pergunt: 
igneardefcunt  inextinquWilis  cha- 
ritatis.  Melius  facit,  qui  devir- 
tutum  luarum  parvitate  cogitat, 
quam  qui  de  fanftorum  majori- 
tate  aut  parvitate  di^utat*    Illi 

*  bene  &  optim6  contentantur ,  fi 
homines  fcirent  contentari^  & 

• .  vaniloquia (usLCompefcere^Gm' 
dio  fupere^uenti  replentUT. 

266.  L.  3.  c.  64.  Ubi  mihi  ben^ 
'  fuit  fine  te,  aur  mali,  prsefente 
tjB  ?  tu  mihi  in  difiderio  es ,  totum  j 

infir- 


contentari  12^  fupereffluo  i^ 
inardefco  i^ 


2^6*  Bene  69.  totum  30.  pon# 
1 4 » indignitas  ^pius» 

267. 


Exi  400^  Idiotifmis  Styli  Kmpijiam. 


^Zi 


fii&fflum  iriveniOj  quidquidex- 
tra  te  confpicio  ;pona  totam  ipem 
meam  in  te.  Locus  contutarinos 
non  poteft.  Benedic,  ut  nihil 
indignitatis  vx  templo  tuo  invc- 
niatur* 

267.  L-  4-  c»  J*  Verba  tua  mihilz^/.  Gratanter  17.  lihenter  igo* 
gratanterGxnt  accipienda-    Z/-j     fiducialiter  3.  amicabilis  r.  di- 


lenter  ea  fufcipio  ex  ore  tuo. 
Sed  me  reverherat  confcientia. 
Jubes,  \xt  jiducialiter  accedam, 
ut  acdpiara  alimoniamviidiS^^ 
fibi  vult  amicahilis  invitatio ,  & 
dignatio?  Moyfes  arcam  ex  li- 
gnis  imputribilibus   fecit,    Eft 
valde  magna  diftantia  inter  ar^' 
cam  &  corpus  tuum  cum  fuis| 
in^abilibusviTtuxihvis;  interle- 
g^\h  il\t  pr^gurativa  ^  &  ho* 
"  ftiam  facrificiorum  completivam^ 
*  Saltavitiw^ft^^TJttxRexDavid; 
tanta  agebatur   tunc   devotio; 
quanta  nunc  eft  habenda  devo- 

tio? 
a68.  L^  A.  c.  1.  Saepe  in  talibus 

videndif  cft  novitas  inviforum 
'-  &  modicus  fhiftus ,  ^  ubi  eft  tam 

levis  difcurfus^  Ad  te  non  traliit 
'   feffualitas.  Dolendum  valdhfu- 

per  tepiditate  nttftra.  Heu  ca;- 

dtas !  tam  ineffabile  donum  nori 

magis  attendere. 

'    ^        269* 


gnatio  I»  ineffabiUs  i.  devotio 
44a  reverbero,  imputribilis , 
praBfiguf  ativus ,  completi  vus , 
minus  ulltata. 


258.  Modicus  39^  fenfualitas  4^ 
valde  123*  ineffabilis  1,  atten- 
do  33.  invifus^  pro,  nondum 
vifus  I ;  difcurfus  pro  difcurjio  mi- 
nus  ufitata.  fuper  5^ 


^69. 


if*i9^.  -  22S.  '^rgumentmll.  pfo  Kempip. 


269*  L.  d^  c.  2,  Super  l^onitste^ 
tua  mfijus^  confiteor  ^&ilitatem 
meam^  quid  cogitabo,  nifi  me 
totaliter  humiliando?  defpicio 
me  in  profundum  vilitatis  mea. 
Qualis  dignatio  illucefcit?  lub 
viodica  Ipecie  mteger  cpntine- 

.  ris.  Debes  hoc  myfterium />e«- 
fare. 

270.  L,  4.  c.  3.  Vem*o,  ut  ben^ 
mihifit;  defidero  tereverenter 
fufcipere^  quatenus  merear  be- 
nedici ;  (infe  te  vivere  non  va- 
leo.  Saepe  tepejcoy  &  dpropojito 
defluo.  Ad  pauperculam  dignaris 
vei^ire  animam,-  vivificator  om- 
nium  Ipirituum,  fuper  omnia 
dejiderahilia  amandus. 

27 1 .  L.  4^  c^  4^  Ut  ad  magnificum 
facramentum  devote  merear  ac* 
cedere.  Suavitas  in  hoc  facra- 
mento  pknarii  latet^  Ad  haec 
capienda  nemo  idoneus.  Quid 
ego  de  tam  alto  fecreto  potero 
inveftigare. 

272»  In  SimpUcitate  cordis  totus 
amore  peffluamy  &  de  nulla 
conlolatione  aliena  me  intromit- 
tam.  Efl  hoc  altijjmum  facra- 
mentum:  ^z^onRS  frenantwr^ 
charitas  ^nefcit. 

»73 


269.  Super,  pro  in  5.  vilfttt^^ 
totaliter  15,  dignaiio  i^modi- 
cus  39^  penfo  43.     . 


»70.  Bene  69*  revereater  tepius. 
quatenus  faipe.  valeo  17^  tepe- 
fco  4.  pauperculus  14.  defide- 
rabilis  5.  defluere  k  propofito, 
vivificator  minus  ufitata. 


271.  Magnificus  13.  devote'440. 
plenarie,  pro,  plen^  u.  ido- 
neus,  pro  capax  minus  ufitt- 
tum.  altus  40. 


272.  Simplicitas  50.  totus  faepe» 
fe  intromittere»  &  perfluere 
minus  ufitatum.  altus  40.  fren!» 
I,  ignelco  u 


%72 


173.  Sujceptor  ^mm«^  p^x ^  r]^^^  Patente/i/dejeftio^Jtotut 

ratcr  intirmitatis,  &'t0':us  dator  j     30.  patentfer  !•  furceptor,  re- 


confolationis,  De  iino  dejeGfio- 
•^  nis  erigis.  Cutn  eleftis  tam  i* 


parator^  diipenfancer»;minusu- 
fitata/'  '' 


fpenfanter  agis^  ut  patenter  ex- 

*  'periantur.  '  '   '■*'     ''  *'*   *'  ^  '^ 
^74,  Saltemjwi//wwguttulain  ca- 

piam^  tu  fons  esfuperabunians. 

TentationibiiSt^^^ife/^,'  pafEo- 

oibus  impUcor. 
a7f  .L^^^cy.Deus  efl;  operator.Vhjs 

Deo  credendum^  quim  proprio 

fenfuKNoTialltviapiorm^  Alli-      tum; 

gatus  es  vincu]o  Jijciplfp^. 
jKr6.  Sacerdocis  [cdnue^latio  noh 

•  ••  dira  pipuliirilhii.  babet  afit^]& 

retro  fignum  crucir.  'P^y*  ctu- 

ce  ngnatuseil* 

277^  L.  4.  c^  6*  Cum  vilitatem 

^  meam  /m'??/^,  conrrc^raifco^valcje* 

''  Tu  cohjhiator  m  rieceflltatlbtis; 

•  Utile  cfl  fcire,  qualiter,  detoti 

debeam  accedere^ 
^78-  L.  4-  c,  7.  Dole,  quod  ita 
carnalis  fis,  &inmwrtificatuSy  tara 
incufioditus  ^  izm  ted^  pbantajiis 
'  •  implicatuSy  XAvtimultum  inclina- 
cus  ad  exteriora^  um  negUgehs 
ad  interiora^  tam  levis  ad  diffo- 
Uaimm  ^  tam  curiofus  ad  nova. 


«74.  Modicus  39. :  inquietor  4. 
implicari  J^.uiperabundknsmi- 
nijs  uilcacum.  '' 

275.  Senfus  13.  alteyio  2,  difd- 
plina  27.  operator.  xdiiius  uflta* 


1  t 


•      -    -        -  ^ 

275.  Cohverfatib  >a^:  ■  fxfpuhris^ 
:  ante&^ntro.-j^oflfi,  id  eft;  i 
ier|^6«  mihus  uQcata;    ' ' 

277.  Vilitas  ^.  penfo  434  va!de 
123.  confiiiator  minus  ufitatum. 
qtialiter  tepel  devbt^  440« 


* 

373.  Carnalis  3.  immortificatus 
i;  .mcuflodittj94o.  phantaiie  i; 
implicor  t^.  multe  85»  exte- 
ri6ra,  inftdriora  12 1^»  didbliiitio 
xs.euriofus  5. 


.(. 


278 
i4A.  Amm.  C.  K,  DM, 


Gg 


»78. 


275«  IncD^derate.  i.  imcntinens^ 

.    in,  hoc  ienfu  minus  ufitatura, 

inodicum'39   confelTus  j&  de- 

jiloratus.paflive.minus  «ifitacuin, 

279.  Cum/redundat;  intime.  8.  ya- 
leo  »7.  ftare  74.  pleha  11.  jlfu- 
minatus  i,  ii\tus  33.  ine^ffabilfs 

. . .  i .  totaliter  i  $ ,  J[iDentef  ,180. 


M-i 


j7^^Tam  inmjiderijffus  xn\Qq\i^r 

60 ,    inc0inens  ^  ad  tacendum 

tam  midicum  ad  effe<Sum  perdu- 

*  cens.  His  defe6libus  w|/^,j  & 

depltyratis  ingemifce. 
s,yg.  L.  4.  c.  8#  Quotidie  debes 
^  in  Miihcum  omnibus  virihus, 

quanto  intimiui  vales^  off^Tre. 

Si  in  teipto  Jieteris^non^eitple' 

na  oblatio ;  ideo  tam'  pauci  tllu- 
•   «w4^,,-^:Hberi  intu^  efficiun? 

tur.    0  iw^M/x  gratial   c6r 

t)ieo  totaliter  tribuam*  V0I9  //- 

henter  ejQTe  tecum, 
^/  L,  4-<^  pi;JSupe;r  p^acahili 
ij  altarrtuQ/    Onjjiia  mihij^^^ 

induigeas;  'qiji^.  poflum^  ^jiilij  .  refi^oi  iq.1 

mifericordiam  inceffanterdepve- 
ti^vi"?^  irefignp^iae  in  roanibus 

ftgi,  San^lji.  a4  te  w^dt^litus  in- 
hiabant^  Concede  modUum  de 
cordiali  affedu ,  ut  fides  conva- 

'      lejiatir  ^      '        '.       ; 

aSAvL.  4.  C..I0.  ^eqjirrfncjum 

:pfl:  ad;foiiifjemrf(?^^^f  piefatjs^wtf^ 
;  Jenusi^  pjsiHoijijbus^i^an 

&^  vigilantior^  effit[;ii,merearis. 

Ciim  quidam  communioni  fe 

•aptare  difponunt,  pejores  fata- 

nae  immijjiones  patiuntur. 


'!. 


^Zci-  IJlacfibjle altareminiis ufita- 
:•  tiiip,*  pJer|e[';i,  jnceiraute|c  i^ 


•  t 


•  \ 


' «     v_* 


•      •         • 


28 14  Medullftus;  minus  ufitafum. 
modicum  39^  cordialLs'  11.  con- 
valefco  minus  ufitatum. 

262.  TotMS  30-  quatenUs  fape. 
.'  valeo  i"7,..yig'iljins  faepe.,  aptare 
,  .minus'u0tatu(ri.  immiifiones  %, 

■'••>;.  .       . .  •••  ^ 


0*8^      ^V''\.l'  :-).v-i.>.   ;     283. 


f    \ 


.1 


<!    '    .   i     i  *  \  I 


'  iDffetifibnes  fibpe.  iibencerijjo. 
dimittb  fepeVineptus 


I     .J 


.-i      .1 


/l 


t    i,' 


torquendju     Non  elt  curan^ 

dum  de  pbantajiis  illius.    Pro- 

pter  parvam  gravitatem  ne  di- 

mitttis  Qoipmunionem.  . 
iilg;^.  'Va^-txiMtW^-  (fenpjes 

aliis  //^cwf^r  indulge,  &•  Deus 
'   tibi  llbenter  indulgebit.  Si  hodid 

dlmitiis.    cr2&'  mim' inhtuiV'^''     '     • 

'-'•  efis.-''"  ■  •    ■  '■■'■'      '     *  •     ■"  .••  '■'  ■" 

%r:''Q^mff(niiih  vaUas'^  t^ra-  «j^s.' Q^uatito,  fir^i' 'qtf^--'^a(eas, 

vitate  &iinertia  te fekcutiasj quia  "'  pro  va"!es.  mmus  Jumatum. - va- 

iiM\  importatf  dManxif(ri.  leo  17.  gravitaff 'r^' M'n.ertfti  2. 

• :   :-  '■^-       c-  •    »  ''    -  ^    •  ■'•  impbrcit,'  pro;  i/re^eli  il  ihr 

3.9,6'  Nocet  fe  k  communione  fe-  ,286.  Sequeftrare  mSitii'untattim. 
aiieftrai^e,'  &  ..cotttmUnionem    *  trtroteiare  a.  -  -i  '-  i'-^»  '  ?*^ 
•    protelare;        -'       ^  «      - 
287»  Dijfoluti  moras  confitendi  /i- 


1:  »'•  n 

287-  DifiSlutus  12.  fibenter  |8o* 
cuftodia  14.  dare  fe  aft;iliquid 
ii/modidis  ji9/-deJ^otlo"^46. 

'■  '  pbftpono ,  pro  negligo  i  ♦ 


benter  accipiunt,  ne  Jtd  majo 
" '  rem  r\i(caJfodiAmfi'dareteriti.Vk- 
*■    tut*,  heii,  qua'm  modidani  chari- 
'^  tateni;    &  diQ^aW&ta  devotionem 
'    habent,'  qui  facraih  commuhio- 

nem  tam  faciliter  poftponunt  ?    . 
288- Accende/fig/iiiftf/^»»  meam;| 

tu  £o\us  .Tnihidukefcas.^  totum  288-.F"gf<iitas,  HqufefaiSHonrinas 

"'    honuiii  meutn.    utihamme?o-i      lifitata.  diilcerco  4.totum^6^ 

■taliter  accendas,  ucuBus'teCum      totaUter  15-.  ignefco  i,  infrigi- 

efficiar  per //^^<7^/o««w.  Quid      datusi» 

^  mirum,  fuotus  ex  ce  ^««/f^r«». 

^•-  089.       :*    Gg  »  289. 


289*  A^^^t^is?  tj^psfomiare^  qpii. 
-  nus  uQ^ata.  guieto  '5,  «ec^iltaii. 

«95  9- 


♦  •  •     L 


.'     .'..     /I 


•        »  • 


r 


!.il 


a^o^,  Ppno  i4-;,fruibi|Ss  »♦  beae 

^i.^Requietio  m^nus  ufitatutn« 
totuni  3o/tuinurtus'2«.  habere 
94  aliquid^  ..i&i^ys.ju^taQun*  r^ 
giatlari  J5»'         ,        ;     /   ' 

292.  Sapio  5^.totaliter.  15. 


*  ■  •   *  •  • 

.  in  Qaritatem,^i3;^/ii;i3«f/?/i> 

transfomaiu    Pro  nihilo  duco 

omne.  Me  nulla  creatura  poteft 

quietare^  nili  cu  Deus,  quem  de- 

fidero  aternaliter  contemplari* 

jB^ya  rPonam  m^^ad  jmdfnti^^ 

,  .Qvmfruil^H  uirione  pptiti  iiie- 

fin^  ^ /^«^  confolpti.        ^ 
591«  L.  4*  c«  ia«  Ibi  eft  locusrr- 

^ietionis.  Exclude  totum  fascu- 
.    luQi,  &  vitiorum.fMm;J/^..Ni- 

hil  babei  ad  retrihtenim  y  niii 

regratiapdo»   .      \    «.       | 
\SL92*  L«4«c.  13.  Mxemvifi^re 

difcam.  Quando  ero  mf i /o^^i- 

293«  L.V  c«  T4«  iConfundot,  quod 

non  ium  touliter  accenfus,  nec 

ita  vehementer  attraffuf  &  af- 

feStus.       .  :        .  . 

ftip4.  If#  4.  c.  15^  Oportet  ij^u(?-  .ap4*  Devdtionii  gratia  fepe/in- 

*  tiottis  gr^tiam  injlanter  qximere,      ftanter  i.  indefinenter  i.  jEfdu- 

indejinenter  petere,  fducialiter      cialiier  g*  gratanrer  17.  devo- 

exfpeftare ,  gratanter  recipere.       tio  440.  interius  121.  dejici  1 5* 

humiliare  te  debcs,  ciim  parum 

devotionis  ifiterius  f^ntiSylkdnon 

nmi\m  dejici.  I  ,,f 

[595-  Si  gratia  pro  voco  adefletj  ^95,  fiene .f^.  pbrt^^ile  i>  d^vo* 
[    n.on  eifet  homini  beni  portabile :      iionis  gracia  ija^p.9«  modicum.39. 

propterea  exfpeftanda  devotio^ 

nis  gratia.    Modicum  &dpeefi^ 

.    quod^  ' iptf. 


?  r  "  '    -\ 


Totaliter  15.  veheifnenter 
attrahi^'^  affici,minusufitatum. 


JEx  400»  Idi^tilms  Styli  Kmpifiati. 


^37 


qiiuy^  gradam  injpeditj  fi  tameq 

modicum  did  debeat. 
296.  Si  te  in  teipfo  pofueris^  paca- 

tum  te  invenies,  qm^benifapiet. 

Se  pofmt  totjfliter  in  manu  ejus. 
2^7.  L;  4.  c.  16.  Saepe  fum  gr/h 

vatUi.  te  pro  fubtevamine  de- 

precor. 
298#.L. 4.  c  17.  Cum  taco  cor- 
,.  , ^s  gffedlu ,  in ardentiffima  devo- 

tm^j^twn  bonuip  «iieum^^  i^li- 
,  x:itds  ^rminalnUs^ .. 
2991.  0^f^tiC(,m^  deHderia 

ciim  i/ifiW,  .favpre.  N\h\\qpto 
s  foil^i  refervare,  fed  omnia  /i- 
^  i  bentllj^  immplare^  .  Te  ^e6to 

fufcipere.  joahnes  latabundus 
,    exultavit,  valde  fe  humilfans 

bmsium  devotorum  jubilationes , 

afdeiites  ajQTe^s  ofiero,  . . 
^oo^   L4  4«  c«  xg.    Plus  valet 
^    tolerabilis  inquifuio    veritatis. 

Noa  exigitur  ^////^  intelle* 

ftus.    Ilumilia  fenfum  tuimit 

Deus  aperit  fcnfum  fuum  puris 

xaentibijif- 


]  \) 


295.  Pono  14.  pacatus,  pro,  ha- 
bens  pacem,  minus  uficatum. 
,benp  69.iapio  53.  totaliter  15. 

297*  Gravor  24.  fublevunejatiffii 

1..-        ^.     ^ 

J 

2p8.  Totum  sd  ardenier  2.  in- 

teniiiii^bilis  2U     *    .     r  .      ^ 

•      •  ,  -    '  ■ .1       , 

29P.  Indatnmatus .  i.  InitinHju^  9, 
opco  pro  volo  14.  libeiiter  igo. 
aStedo.  iS;  laetanter  21«  yalde 
1234:  devoti  440.  jubilatio  4. 


'-..• 


,1 . 


$eo.  Toterabilirt.  «ItjUf^a  Wm 

.'  .:■.<•  :•:  cj!  • 


•  •      »  •> 


Attull  jam  fermib  300-  diftlones;  voee$\  P^^afe^rquflruw.ftle* 
r©que  reperiufitijr:  ih /aliis  operibUs.  Thom^e Xemp^^irijj^:  in  .^liisia,i*- 
tem  ^ibris  i^on  pafTuTi.preraiquf.ocx^ufrun^  K?T.^'!?.:fl^i/^ni..'eftv  ea- 
rum  fingulas,  aui:  etiam  coiieiftionem  earum  aliquam  v<  g.,  fo»  aut 
100»  iu  alii»l^j}fis  repei>rit  i^aximein  fcriptura)  &  fcripcoribus  fas- 

\0g  3  cuU 


^38        §•  ip8i  -^  ^i23 . '  Jfgumefntm  77.  p^o  'K^fw. 

culi  14.  &  1$.  fed  totam  coUedliohettl  kiho^  fehfu;itf*afi(R^a*re-r 
periri,  omnino  negamus.  ^  -'  ^ 


—  k 


»  «u.» 


»r 


.f 


»     I 


if^  22(J. 


tlbrurri  de  Tmitiatlobe  oim?  opdrlbus  TJiditii^  'de  iGnx- 

pis  m  numero,  fententiis,  &vamis^alus  jiotjs.cji^raClfirimcis 

conv^nire.  *      ,  ..,.,., 


•iii  ..:  rJLiirJe  JnvtatmeJ    r    r 

'  1.  L*  1.  c.  17.  Httbitus  &  tonfura 

modicum  conferunt,  fed  muta- 

tio  morum ,  &  integra  mortifi. 

^^  datro'pAffiftnuny.  '"  '**    '^    '  ^ 

^.  L.  i.-^c*  2.  Quid  prod6ft  tibi 
•-iaRfe^e-Trinitate  dtfpdtase/  fi 

careas  humilitate? 
3.  L.  I.  c^  ii^  Si  non  vincis  par- 

va  &  levia,  quomodo  fuperabis 

diificiliora^ 
4.U  Krc;  l'±;  -V^lde-^lr^lqtfaff^ 

doque  res  eft,  unde  gravia?  ctn- 

tatio  provenit^ 

5.  L«  3.  c.  50«  SanAa  illa  anima 
qu«  dixity  mens  mealolidata 
eft,  &  in  Chrifto  fundata. 

6.  L.  r^  c.  2.  Ama  nefciri,  &  pro 
•«ihlI6  r^utarf,       ^  '  -  " 

^  7;?L.  1%  a.  M;  Mifer  es,  ijbibun-' 
que  fuerid,^hifi  ad  Deum  te 
-  conVeKas;  ' 


-!•> 


i./5fertn-  i^'  adNoyit-  n.  p.Non 
-'^-veftis  pulifHfi  perfeftum^cit 

religiplumr]:  fed  pterf<jft4'  feculi 
-  iibreA^ihtIatid,'^&r^«tiWto^^ 

tidiafraroorttffeadb.  ;'^  ^    -* 
2;  Serm.  cc;'n^;9'>  Quid  prodeft 
"•'  aitum'noraetiiifi6hamilitate?  . 


»    < 


>;u 


i«/  L. 


jV  'Hort/raf.  c,  15.  m  i.  *SI  non 
potes  parira  vincere,  non  f)0- 
^teris  graviora  fuperare. 

}^\;lAdit.  rof/c.  15.  n. •2.  Saepi 
'raldeparvaTes  eft,'undeHomo 
valde'gravitfer'tentat;ur.'*   ' 

5.Iriopyfc.  Beata  A'g;adianigehua 
yirgb  ait:  Mens  rnea' foli^ata 
eft,  &  in  Chrifto  ftodat^/^ 

6^  In  opulc^  Ama  nefciri  &  pro 

nihi!d're{iutarL      •  *  '  '  \  . 
7.  SbHloq.  c.  1 2.  'Qdocunqtie  tl 

*  verteredifponiSjdbloresf^mp^ 

•  invenies,  &  taidia  multa,  liifi  fue-  ^ 
'-'  rlsadCrdatorelnconv^errus*.'  " 

8.  Opufc.  - 


JSx  AQO^  Id^tjfv^s  StyliKemp^m* 


«3^ 


S>  -Lt*  I'  C,  3»ybi  funt  mpdo,quos 
..,bene  hpvifii,  dum  adhuc  vive- 

Vent,  &flprerent?  ,  ^ 

9.  \,..  I.,  e, \l  Omiiia  Vanitas ,  prjB- 
.  .teir  amaj"e  .P euiii.    , , 
16.  LVi.  P.  i  i.pTuresinvenitJErus 

focios  menfae,  fed  paucos  abfti- 

nentiee. 


dirifti 


8^  Opufc.  s.  c,  2/U.  $.  ybifonr, 
qui  in  hoc  mvindQ  flc^iierunt  ? 


ix,  L,%c.i3..T.o.tgvJta, 

,  CTU.?:fu^&.ffiartyjOum,,. 

13.  *L.  i.sl  1.5..  Siepe  yidetur.el- 

.fechafitas,  &.  eft  niagis  cairnali- 

i^;  L.'.'  '3»- 'c:  37.  , ;??«, •aknegatl^ 
...fui.  Jp'.hfic.docet  pnanem  pjer- 
]^  ^ohftm  ■  confiftere  hi$  \ethis : 
".  Tenel^re.ye,.&  confummatum 
.  .  yerbura;in.hQcbreviinduditur 
7  Ojiinis  perfe^^io  religiofprum 


j , .  ,* 


:»  'i  • 


g,  Manual,  .c.  7*  Qmf^ia^ereiin;, 
■ '  praet^r  amarerDqum.j:   l',\    \ 
10»  Hort.  Roit  c,'7;.;phriftiisinul- 
tos  habet  ani^tores  .&^  ibd^es 
.  mepfae,  fed  paucps  lei^atmres 
..abftinentiffi/     >.:,;,';,ri 
M.. In  Capt.  8. .  Tota  •jyit^^jJSfu 
I    (Jhrifticrijx  fi^it'.&,inaj;t^i^ium. 
12.  pe  difcipl.  c^  n.  j^Kpepu- 
-;  ^  tatur  ^e  ciiarit^,  j&  _e^..w^is 
"j  carnaiitas  ..!,*"..  V-,-^",.;  -.    luu 
1,3.  De.^ifpenf^;.  *.c...3..(itt'd. 

.   tm.  yirtytii? ,.  qmdquidj  ip^e- 

moms ,  quidqui4, 4»>f if ualiseft 

.  converfationis ,  in  hoc  uno  ad- 

implevi ,  .yidelicet  i^  j  plenaria 

mei  abnegacione, 


X4,'  Libro  tertid  habetur  perpe-  14^  Idem  habet  in  alii^.libris  v.g^ 
!^  tuunicolloquiuminterDeum,&     ,  dodrin^  Juven.  c,  ,1  i.  ubi  fic 
hominem,  qUandoque  etiam  in  1     aif^  Domine  durqs  videtur  hic 


.  ;lermo.  Audi  fili  me.  &  docRbo 
,/.,f^,&c.  &9,*0jiniine;y^^^ 
;,:,9^o4  iQC^tieri^  &:c-    %iblilbq, 

.^.  c.  i8.  au;;  .Uilecte  Uoi;ninere- 

^  fponde  pro  m,  tu,  loqu^re  &c. 

t  Et  ypx  4^iefti  nici :  Kon  atten- 

j'  da5ja^V(ices,eijprpbr'anMum^c. 

•;  ^P»  ^SP  t  -Ojf' «ol)orfiine,'iion 
c.  7.  Fili,  non  es  adhuc  fortis  ^  eis  imputetWi&c,' '  Dicit.  iiie  • 

^^* '  -  Bo. 


eodem  capitulo,  v.g*49.  Suma- 
mus  tantum  initia  capitulorum* 
c,  2.  Loqucre  Domine,  quia 
auditfervustuus^  c^  s^Audifili 
mi  verba  mea.*  c.  4^  Domine 
Deus  meus,  omnia  bona  tu  es, 
c.  5.  Fili,  ambula  coram  me*  c. 
6.  Benedico  te  Pater  coelellis. 


&c. 


/ 


Ik46 


'  t 


f.  195^  -  223.  Argmmtum  IL  pro  Kempip$. 


&c.    Haeirviciffitudo  mter  lo- 
qucntem  Deuin  &'homineni  eft 
p^ecua  per.totum  Ubrum  3. 
I  f  i '  I/e  «riiferils'  &  tefl tatronibufe 
humanaer  - yitb '  iQquehs  e^sdem 


I 


A 


togitationes  foyet,  i.Dicitnei 
minem  exemptum  ^e  a  mife* 
rii^.    2.  Non  'efle'  lumendum 

.  fcand^Iumafielicibus^j^Sedcon- 
fideranBum/  miferias  eife  ad 
^rofediium  noflium:  4;  £t  ad 
gloriam.  5.  Ec  ad  exempla  fan- 

•  ftbrurii.  U  u  C  aa.  Nemo  eft 
in  jnundo  fino^  aUqua  cribulatio- 
no,  quamvfe  Rex  fit  vel  Papa* 
Et  LJ  !♦  c.  13.  Quamdiuin 
nuindo  vivimus,  fiue  tribilla- 
tione  efle  non  poflumUs,;  ona 
tentatione  feu  tribulatione  re- 
cedente  alia  fuperyenit,  &.fem 
per  aliquid  ad  patiendum  habe- 
bimus;  nemo  tam  perfeftus, 
qiii  non  habeat  tentatioties :  iion 
eft  Ordo  tam  fanftus ,  nec  lo- 
cus  tam  fecretus,  ubinonllmt 
adverfltates^  2*  Dicunt  multi 
<L.  i.c.  22O  Ecce,  quambo- 
nam  vitam  ille  habet ,  quam  dl- 
ves,  quam  potens,  quam  excel: 
fus?  4.  Sed  attende  ad  coeleftia 
bona.  V«,  amantibus  fuam 
iniferiam,  in  fine  graviter  fen- 1 

cienc^t 


Bonum,  quia  humiliafti  te' &c, 
Siraife  Cdlloqufum  habet  de 
tribus  Tabern.  C.  u  ,     . 

iS.SernL  io;adNov.ffciit^r:Ntf- 
.miniparcit  Deus,  Ibd  dat  unicui- 
qiie  fuum  oniis  arf  port andum  J 
ut  habeat'  caufam  ad  multum 
Promerendum.Impughatur  om- 

.  nis  Chriftianus,  five  religiofus, 
fiv^  fscularis  ,  nec  dives,  nee 
pauper  fine  onere  eft :  'qiiilibet 
habet  fatis  ad  portandum'.  2^ 
Non  fcandalizet  vos,  fi  mali 
florent  in  mundo;  &  booi  ^e^ 
munt  fiib  onere;  4.  iJeus  ip^- 
liora  &  fttema  bona  providic 
eledtis  fuis;  malis  omniii  in  eo- 
rum  pemiciem  retorquet^   Per- 

'  mittixDeusmuItastribuIatiofies 
cadere  fuper  juftos  ad  merito- 
rum  augmentum.    Sandcrairi 

'  vitam  alpicite,  ut  in  adverfii 
fortes  fitjs^ 


l^. 


Ex  4oa  TJiotiJms  Styti  Kkii^i/iam, 


tient»  quam  vile  erar^  quod  a- 
mavxrunt.  j*  Oin&inon  «itten* 
derunt  >  qua?  carnt  placucrunt« 
3«  quando  tribulariS)  tunc  tem- 
pus  cft  promerendi^  - 
l€.  L.  2.  c.  1 2.  De  via  crucis  fic 
diiTerit :  dnrus  multis  videtur 
hicfermo»  Abnega  teroetipfum 
&  fequere  me  >  led  quid  ttmes, 
tollere  cruccm ,  per  quam  itur 
ad  regnumi  in  cruce  falus,  in 
cruce  gaudtum  fpiritus;  toUe  er- 
go  crucem)  &  fequere  Jefum  6c 
ibis  in  vitam  a?tcrnam«  prxcef^ 
fit  ilie  bajulans  (ibicrucemyUt  tu 
portes  cruc^m  ;  quia  (i  iocius 
nieris  pcenae,eris  ^  glorise.fi  hoc 
duruna  ,  multo  durius  eric  au- 
dire  illud  extremum  verbum 
difcedite  irialedidi  in  ignem 
aeternum  ^  totum  caput  iUud 
de  Cruce  cktat  in  aliit  opcri* 
bus  Thoma?  K. 


17»  Frequcnter  agit  contra  inor- 
difiatum  fciendi  defiderium; 
videlicetl,  i.ci.a.&^.&I.j* 
c  6)«  &  pratcipue  \.  j«  c.  4S» 
cujus  infcriptio  cft:  GMtfr^ 'i;^ 

fum 


1 


tc^  Serm,23»  T>epalfionc  fimilia 

habet>  fic ;  demonftrat  Chriftus 
exemplo,quod  docuit  vcrbo: 
quivultvenirepoft  meabneget 
iemetipfum  >  &  toUat  cruceoi 
fiiam^&fequaturme.  neformi* 
des  >  per  crucem  irur  ad  falu- 
tem  >  per  poenam  pervcnitur  ad 
gloriam.  Ecce !  habes  pra^cel^ 
lorem  afperioris  via;  Jcfum» 
bajulat  humilis  Jefus  crucem 
fuam ;  fequere  Dominum^ut  eo 
duce  pervenias  ad  a^terna?  felici- 
tatis  regnum.  videtur  via  crucis 
amara  &  graviS)  fed  finiseric. 
notifte  meitus  eft  >  nunc  lugu- 
brem  ducere  vitam)  quam  cum 
diabolo  astcrnaliter  cruciari  id 
inferno^  Similia  habet  Serm. 
194  adNov^Serm^  14.  dc  paiC 
&  Enchir.  i  •  c^ 
17«  Idemagit  paifim  inaliis  ope« 
ribus  V.  g.  Serm.  1 1.  ad  Nov^ 
& in Vita Gerardi M. ci 8  pro- 
ponit  fimilia  documenu  pro 
fuga  diiputationum  &  vanarum 
fcicntiarom*  ft  Serm.  17  ^<i 
H  h  Non 


/ 

§,  T  p6  •  zzs*  ArguiMiam  tk  pro  Ken^i/iO, 


14«   - 

nam^&facularem  fcientim  ubi 
fic  ait :  nunquam  ad  hoc  legas 
verbunfi,  ut  dodior^  aut  fapien- 
tior  poffi&  videri.   va?  illis  9  qui 
multa  curiofa  inquirunt  >  &  de 
viia  mihi  fervicindi  parum  cu* 
rant :  ego  doceo.,  finc  pugna* 
tione  argumentor um.  &  L  i « c» 
[^  quid  (:urs  nobis  de  generi* 
ms  Sc  fpeciebus  ?  quid  prodeft 
tnagna  cavillatio  de  occultis  & 
obicuris  rebus.  humilis  tui  ca» 
gnitio  certior  via  eft  ad  Deumi 
ouam  profunda  fcientiae  inqui* 
(tcio.   6  (i  tantam  adhiberent 
diligentiam  ad  extirpanda  vi* 
tia^  (icut  ad  mo  vendas  quarftio* 
nes  l  quia  ver^  plures  magis 
ftudent  fcircj  quam  vivere^ideo 
fope  errant :  quid  prodeft  alta 
de  Trinitate  difputare>fi  carcas 
humilitate,  Li«  ci. 


iS.  Frequenter  exhortatur  inci- 
piendo  per  particulam  Eja  2  v. 
g.  1. 1^  c.  2^4  Ejal  chariinme«  1/ 
2*  c.  I*  Eja!  anima  lidelis«  L^. 
c.j»  EjaJ  Domine  DeusJ  L  j. 
x»56.E;a!fratres» 


jp«  Familiaremhabetfflodum  ex- 

da- 


Nov*n*j.&5'*  In  vita  Gerardi 
^c.  18«  iic  habetur :    Nullam 
(propotic)  artem  ftudcre  ^  nul- 
lum  librum  facere>  nuUam  pra-* 
dicam  fcientiae  exercere  ad  ^i* 
latandam  famam  meam>  &  nOf- 
men  fcientia?  mitx  >  vei  ad  ha- 
bendos  honoreS)  vel  ad  memo-* 
riam  mei  relinquendam*   item 
nullum  verbum  profer^s^  de 
quo  multum  religiofus  vel  fct- 
entificus  appareas.  item  omnem 
difputationem  pubhcam  vitare> 
qu^  eft  litigioia  >  ficut  funtdi- 
fputationes  Theologorum   & 
Artifliarum  Pari(iis«  Serre.  11» 
ait:  Multi  phiiofophi^  &  magni 
in  X)culis  fuis^  ab  Iiumilitate  re« 
cedentes^  ^  veritate  erraverunr« 
Multi  magiftride  humilitate& 
contemptu  mundi  praedicantj 
qui  tamenvixalongcChriftum 
fequuntur^ 
18.  Serm^a.adNov^Eja!  charif- 
ftme.  Serm.  ad  fratres  ^«  Ejai 
quantumla^abuntur.Medit  f  o« 
de  Nativ^  Eja  l  Domine  Jelii« 
Sohloq,  c.  2 1 .  Eja  i  anima  tpea^ 
&  c«  24^  Eja  1  obiecro  te  Domi« 
namea«  de  fid.  difp.  Eja  1  Mar- 
tha« 

IS«  Soliloq.c«a«  Oqujtmiterribi- 

lis 


\ 


Ex^oo.  Uhtifmts  Styti  Kempijianu 


dam^di:  Oquiim.  1.  r.  c»  13. 
6  quam  dto  traniit  gloria  mun- 
du  &  c;i  8\  6  quam  multas  tri- 
bulationes  paiu  funt !  6  quam 
ftriifhim  vitam  habuerunt  \  1«  3, 
c»  I  o.  6  quam  magna  multitu* 
do !  ib»  G  14«  6  quam  breveS) 
quam  £d&i  6  quam  humiliter 
&  abje^^e^  6  quam  profunde 
me  fubmittere  debeo  2  &  c*  7« 
6  qustm  fapienS)  qui  ita  conu- 
derat»  &  c.  4^ *  6  quam  bene 
fapuit  illa  anima !  6  quam  bo- 
num  &  paciHcum* 
\  Frequenter  utitur  exclama- 
rione,  OfiA.  i^  c^  ?♦  6  fi  tan- 
tam  adhiberent  ddigentiam! 
€^1$.  O  fi  fcirem  !&  O  finihil  a- 
gendum  incumberet# 
l^  Quando  aliquidnarrat^fere 
fempcr  utitur  hoc  initio :  Qul- 
.  dm.  idexp  facit ,  dum  citat  v.  g, 
t  I  •  c.  1 3*  Quidam  dixit;  prin- 
cipiis  obfla»  1«  i.  c.  20»  dixit 
quidamy  quoties  inter  homines 
iui,  minor  homo  redii  1*  i  ♦  c^  %$. 
cum  ^f^W^f/^anxiusinterfnetum 
&fpcm  fluiauaret ,  &quadam 
vice  moerorc  confedus  in  £c- 
clefia  ante  quoddam  altare  fe 
proftraviffct ,  h«c  inter  fe  revol- 
vit&cU  z:Cf  9^quidampv2^ktitc 

gratia 


«45 

lis  es  l  &  cjfu  6  quam  mifer  fa- 

dus  fum!  &  c.  19*  o  quam  fa- 

lubre^quam  jucundumi  6  quam 

vanar!  quam  deceptoria?.  &  c. 

1 1  •  6  quam  dulcis  &  pjus  es. 

.  C.16*  6  quam  magna  miferi-^ 

cordia  ejus  !c*  19.  6  quam  dul- 

cis  tua  prasfentia^!  c.  2 1 . 6  quam 

jucundi  funt  omnes  fan&i.c.2  % 

6  quam  dulcis  efi:  amator  tuus! 

fimilia  habet  palHm  in  aliisfuis 

opcribus. 

20.  Soliloq.  c.  7.  O  fiparatuset 
fem»  Et;  O  fiingratia  mortuus 
elTem^  ValhLiUc^  lo^  Ofitali 
fruerer  dulcedine»  &  c.  ip.  O 
fiftudium/  &-  OfipolTcm. 

21.  Serm.  2^  ad  Nov^  n.  f^  qui- 
dam  devotus  tentatus  exivit  e 
congregatione.  ib^  n.  6*  Cleri- 
cus  quidam  in  coiigregatione  fira- 
trum  habitabat.  f.  6.  n^  4,irater  , 
quidam  incra  matutinas  coepit 
dormitare.  &  n*  6.  fuit  quidam 

^  frater  in  Ordine  Regularium. 

'  ferm.  i^.  n.  7.dixit^f//W/7mdc- 
votus  folitudinis  atiiator.  &  n«9» 
fuit  quidam  Ordinis  Ciftercien- 
fis.  &  n^  1 0.  quidamimcT  regu- 
laris  foras  cmifiiis.  &  n  ^.dixit 
Hh  2  qui- 


I  ^ 


244         §*  ^9^^  '  ^^3*  ^^^MmMtfMl  Tl.  pro  Kempifto. 


gratia  jam  dicebats  Ego  dixiin 
abundantiamca)  nonmovebor 
in  aetcrnuni.  1.  j.c^  48*  Quidam 
amando  me  intime  didicit  di- 
vina>  &  loquebatur  mirabilia» 
plus  profecit  in  relinquendo 
omnia  >  quam  ftudendo  (ubtilia^ 
X  3«  c.  50.  cautus  eftO)  quidam 
ait>  cautus  efto. 


sa.  Habet  quendam  habitumde- 
rivandi  ac  inveniendi  novas  vo- 
ces)  aut  certe  talibus  derivati- 
vis  &  inventis  minus  ufitatis  u- 
tendL  v.  g^L  r.  c  4.  Umgammi- 
/^reseftponder^nda.  U  nc  4«, 
cum  cofi/ri^iv^i^  viro  rem  habe- 
«s  .1 1 X.  5.nbn  qucras^an  magnae 
Utteratura  fuerit.  1. 1 .  c^  3.  pu- 
rus  fpiritus  otiofus  ab  omni  pro* 
pria  exquifftime,  efTe  nititur^  ib. 

Suando  ahquis  interius  (impU-* 
catus  fuerit.  te  impedir  im- 
mortificata  affe^io.  talia  verba 
etiamfunt;  procraftinare.  U  i* 
c.22.  fupportatio  1. 1.  ci-^.ex- 
audibihsi  !•  i.  c.  24,  purgativus. 
ib«  contrariar&.  ib.  pauperculus. 
ib.  fabuiatio.  ib.  groila.  1.  1.  c. 
2^.  pigritare.  ib.  defoedari.L  1 « 
c*  7.  extraneus.  1,  i.  c«  S*  mori- 
geratust  1.  u  &  g.  tradatus  fs- 

cula- 


quidam  expertus  >  quidquid  bo» 
ni  tacendo  colhgo  ^  hoc  f  ere  to-* 
tum  loquendo  cum  hpminibus 
difpergol  Serm.  14.  n.  11.  fuit 
quidam  frater  in  Ordme  Ilegula- 
rium.  Hofpit.  c.\:  c\xm  quidam 
nobilisprinceps^dial.  Nov.cf. 
£rat  £icerdos  quidam.  x.  6.  fuit 
juvenis  atndam  fimiha  haber  in 
multisatiis  locis. 
zu  Eundem  habitum  oftendit  in 
aliis  hbris.  v.  g.  ahdicata  vita* 
ahjeBus  homo  >  acceptabilis  ora* 
tio>  aditarC)  adi^atus  fum  bo«. 
no  exeniplo.  aeternaliter  >  a£fa- 
bulari>anedare  VQm^zSc&v^vs^ 
allevio  9  amarefco  >  amicabilis» 
amorofe>  anguftiari>  anxiari>ap- 
proximare>  artifta>  attatdio  >  avi- 
farci  barbarifo  balse>  bafOitiot 
beatificare>  blauveis>  pro  cxru* 
leis,  boni  burgenfes>  pro>  civcs. 
candidare  veftem  >  carnalitas  > 
cauterium  >  pro  €autione>  cho- 
ralis  bonus>  circamcurfitat>  cir- 
cumfpe&us>  clauflralis  >  cogita- 
to>fum  communicatus>compa(^ 
fivus>  compatienter>icondolor> 
pr6>compa(fio>  confortabil is> 
conjetlurare>  confolativus>con- 
fuefa^us>  contentari>  contra- 
riare;>  convulncrari^  cordete-* 

nus> 


'  -.- 


Ex  400.  Motifms 

culariam  geftorum*  L  i .  c.  i  o. 
a^dificativa  L  r*  c.  ro.  perplexi* 
tas  1. 3.  c.  50.  inditferenter ,  ap^ 
parCntia,  injuriare  opinata  ju- 
ftitia,  indefedivus  ta^diofuS)  cir- 
cumfundo,  fententiare  >  defide- 
ranter,  tortuofitas ,  fubje^ivuS) 
iiruibiliters  edomatio  >  fuppedi* 
tare^  pro  fubjicere  d  finaliter ,  a* 
cerbari^  groifa  >  fugatrix»  abla- 
trix>  prodQ6rix>  interminabiliS) 
fofpitaS)  difcurfusprodifcur{io% 
magnificus  >  parvitas ,  fuperef- 1 
fluo,  reverberat)  fiducialiter)' 
amicabilis ,  imputribilis »  prxfi* 
gurativa  9  completiva  »  invifa , 
pro  >  mndm  vifa^  gravitates^ 
contrarietates  y  deformatus  >  vi- 
vificators  ignefco,difpenfanter) 
patenter,inquietor  >  firequenta^ 
rC)  incuftoditus  >  incompofituS) 
deploratus^meduUituS)  immil^ 
fiones  (atande>frigiditas>  dulce* 
fco^abyffalis^  quietarC)  fruibi- 
Iis>  regratiari  >  homuncio  >  por- 
tabile^  fublevamen»  atfe£tatus> 
importabiIe>  circuitiones>fen- 
fuaIitas>cordiaIiter>  fcire  exte-~ 
rius>  extrancus>  requietio>  be- 
nedi&ores>defenfare>  pacifica- 
re>palfionatus>colorare>  feria- 
tum  cfre,perfeverabilis>  impli- 

camen- 


Styll  Kempijiam.  ,  S4S 

nus>  c6rdialiter>  cruciamin^>cu- 
rialitaS)  cuftoditor  >  defenfattix, 
deificus>  dele6rabiliter>  deleda* 
mepta  >  defideranter  >  defpedi* 
V!^>  defpicabtlis>  devotarius>  di* 

{;nanter>  difcantantes>  doniiceU 
a>  dulcefco  >  dulcoro  >  durirer» 
eredivus>  exemplaris>  exempli- 
ficare>experientior>  experimen- 
taliter>  exquifitio>  extraneus, 
fantafticus  >  fervefcit  >  £duciali« 
ter>  finaliter>  flammigera  >  flebi« 
liter,  frequentare,  frontose» 
fruibilis>galedas>  gaudenter, 
grandefcit>  gratanter  >  gratulan* 
ter>  gravedo>  gravitates>  grofla, 
jadanter,  ignefco>  ignire>  im- 
miffiones,  iaunortiiicatus>  im- 
petratrix>  importabiiis>incefIa* 
biliter>inceffanter,  incluforium, 
incompaffivus>  inconfiise  >  in«- 
dicibilis>indiHiculter.  indifci- 
plinatus>indurabilis>  infrigida- 
tus>inopinabilis>intimatus,  in- 
traneus,  jocaliter  >  irrecompen- 
fatum>  Iaecanter>']a?tificatU5,  lar-- 
valis,  licentiare>  lucicare>  lubri- 
calis>  mantclio)  melodizo ,  inoe* 
ftificac,  morigeratusi^mortifica- 
tus,  nihilipendo>notanter  >  ob- 
tentu  >  originata  >  pacificatus, 
parvjflfimus,  pa(fionatus>  paten- 
H  h  I    .  ter. 


»4^ 


§*  196.  '  21  ^  jffgumefttm  n.  J^o  Kmpijio. 


/ 


camento,  Kcendare,  redonare^ 
anguftiare^  abyflalis,  incrans- 
natabile ,  gyrare ,  reverfare , 
cafualiter,  gratanter,  tmpras- 
termifsi^,  exquiHtio,  querulo- 
lus ,  fecrecarium  cordis  ^  abhe- 
gatus,  intenedlor,  fontalid,  de* 
fiderator,  afFedlare^  alleviari, 
circumlignatus,  aifedanter,  vi- 
lificare,  pulverifare^  ultimatus, 
folatiofiffimtis ,  pauperculus , 
regratiari,  defpicabilis^  indu- 
rabilis  ^  quietare ,  quietudo  9 
recommendabilis ,  laborator , 
gyrovagi. 


2^1  Continet  easdem  do£binas , 

quas  Thomas  Kempenfis  in  aliis 

opufculis  fatetur  fe  accepilTe  a 

Gerardo  M,  &  ejus  dilcipulis 

I.  fic  L  3*  c.  4.  &  1.  r.  c.  !♦  %^ 

3.  docet  non  effe  multum  di- 

^utandum  de  altis  materiis  & 

fubtilibus  qusftionibu^^    L  i. 

c.  2.  Quiefce  ^  nimio  fciendi 

,    defiderio^  quia  magna  ibi  in- 

•  venitur  diftraftio ;  multalunt, 

.  quas  fcire  parum  aut  nihil  pro* 

'defl;  multa  verba  non  fatiant 

ani- 


ter,  pajuperculus,  paufatiO)  pau- 
fo,  pauxillum,  perplexltas,  per- 
fulto,  pigrico,  portabile,  poft- 
tergo,  prsBcautum,  praeconifo, 
prsefentialiter  ^  primordialis , 
probamentum ,  -  promptulus  , 
proportiohabilis,  quietare,  re- 
cidiv^re,  refrigerare,  regiro^ 
regratior ,  repaufo ,  repecio , 
-fecrctarium,  fenfualitas,  fenti- 
menta,  fervitor,  fblatiari,  fo- 
latiofus,  folotenus,  fofpitas, 
fpatiamentum,  fublevamentum, 
fubventor,  fupportatio,  fiiper- 
fumptus,  tentamenta,  theolo- 
gicalis,  tsdiofus»  tubalis,  tu- 
tatio,  vilifico,  ultimatus,  vi- 
vidus,  unicordes^    ' 

23.  I .  In  vita  Arnoldi  n.  (f .  fic  ha- 

bet:  ReUquitfcbolafHcalia;nQn  ma* 
gnopere  laboravit  pro  multa  fcien^ 
tia  habenda^fed  pro  bonaconfcien* 
-^  tia-  Scientias  etiam  negligendas 
docuit  Gerardus  M^  c.  i8*  ubi 
ait :  Omnem  difputationem  abbor* 
reas^  quia  contra  quietem  funt^ 
&  inutiks  &  fefnper  curiofa,  De 
Flprentio  c.  23  ♦  fic  fcribit:  De 
altis  quaffionibus  j  &  Jubtilibus 
rebus  omnino  tacuity  fciens,  qmd 
parvam  adifkatiofim  prajiant^ 

& 


Ex  400.  IdkfH^ms  StyU  K^fl^tam. 


n 


5  &d  booa  confciehtia 
habet  ad  Deum^  confidendam. 
£t  c«  3»Quid  prodeft  caviilatio 
de  occultis  &  obfcuris  rebus  ? 
^andis  inOpientia ,  quod  Ultro 

.  intendimus  curiofis  &  damnofis ! 
&  L  3«  c.  48»  Mortificatio  plus 
proderit^quam  notitia  difSci}iimi 
qusflionum ,  plus  proficitur  re- 
linquendo  omnia»  quam  fluden- 
do  fubtilia^ 

fti^  Totus  liber  i.  inicribitur ,  de 
cimtemptu  mnium  vanitatm  mn- 


*4^ 

&  demtim  frequenttr  objtjiunti 
ficut  expertuni  eji  in  plerisque, 
qui  curiofa  fcrutantes^  &  viam 
Cbrifli  bumilem  relinquentes  mut- 
tis  lapjibus  &  erroribus  fe  if\fe- 
ruerunt.  Notandum,  quod  Tho- 
mas  K«  &  Amoldus  ftierint  io 
eodem  cubiculo» 


5«  Totusliber  2.  &  3.  ag^t  de  in* 
ierna  cmverfatione^  quia  Ik  in-  \ 
lcribitur  c«  1 1  K  2»  Kegnum  Dei 
intravosefty  difce^  inquit,  ad 
interiora  te  dare;  veniet  Cbri- 
ftus^  oftendens  tibi  confdationem  ^ 
Ji  ab  intus  paroMfis  dignatn  math 

-    fmem;  de  confolatione  ver6 
centies  iis  libris  agit. 


2.  In  vita  Florentii  c.  27.  n«  4^ 
iic  fcribit:  Longumefl  per  fm* 
gulos  nominare  devotos  Patres^ 
qui  i  tempore  Magiflri  Gerardi 
ccsperunt^  &  coatemporanei 
D*  Florentii  fuenint,  qui  nos 
vanitates  faeculi  contemnere,  & 
humiliter  accontinentervivere 
docuerunt,  omnibusque  fequa- 
dbus  fuis  dara  exempla  devo* 
tae  converfadonis  per  patiea- 
nam  &  obedientiam  relique- 
runt 

3^  In  vita  Florentii  c,  14.  fic-  ait: 
Interdum  ex  fcripturis*  fafidaa 
aliqua  devota  notabilia  ad  con- 
folationem  fr^trum  &  exerci- 
taiionem  internorum  compiia- 
vit* 


>  ( 


i. 


4.t 


ft4S 


§^  i96»-2i^  ArgmeHkm  E  pr»  Empift. 


4,  L^  !•  &  19.  Docec,  faciiendiim  14.  Idem  didicit  Thomas  K»  I D» 


eiTe  examen  fingulis  diebtis^  & 
renovanda  propofita,  his  ver- 
bis :  Semper  aHquid  ceiti  prb- 
ponendum  eft^  contra  illa  pras- 
dpu^,  qus  ampHus  nos  impe- 
diunt;  exteriora  &  interiora 
noftra  paricer  nobis  foutanda 
funt^  &  ordinanda.  Si  non 
continu^  te  vales  coUigere,  fal- 
tem  coUigas  interdum,  &  ad 
minus  femel  in  die,  mane  vide- 
licet,  autVefpere:  mane  pro- 
pone^  vefpere  dilcute  mores 
tuoS)  qualis  eodiefluftiinver- 
1)0  ^  opere,  &  cogitatione^ 


f^L.u  c«  ip»  Docet^  ut  labo- 
remus  pro  communitate^  &  L 
3  c^  13.  fic  ait:  Nunquim  iis 
otipfus,  ied  aut  legens»  aut 
fcribensy  aut  aliquid  utBitatis 
pro  communi  laborans^  qusB 
commuoia.  noB  funt,  non  funt 

^  f oras 


Floreotio  ^  qui  in  Epillola  ad 

quendam  Regularem  in  Win« 

desheim  fic  fcribit:  Compara 

diem  pnefentem  femel  in  die 

diei  prsBterit»,  ut  apprehende- 

re  poflis,  quod  proficis  iri  vir^ 

tutibus^  aut  deficis^    Difce  fe- 

mel  aut  bis  in  die  dbi  pr^efle, 

&  vitam  tuam  ordinare»  Habeas 

fpeculum  monachorum  D.  Ber« 

nardi»  fecundum  quod  omnes 

z&m  tuos  potes  ordinare,  quem 

libirum  edam  difcas  exterius» 

Item;  omnte  aftus  prsveni  pra^ 

medicatione,.&  hoc  erit  tibi  !&* 

ve,    fi  fcis  libellum  exterius. 

Item  mane,  &  poft  prandium 

ftatue  ante  oculos  tuos  tuas 

malas  confuetudines,  &  vitia 

tua  priiicipaHora^  &  fic  imple* 

bis  iilud  Bemardi;  mane  pr»- 

terics  nodis  fac  k  teipfo  exa« 

dlionem ,  &  venturs  diet  tibi 

ftatue  cautionem» 

,  Eadem  didicit  &  excepit  Tho* 

mas  K^  a  D.  Florentio  interno^ 

tabilia  D^  Florentii  n«  6*ficha^ 

betur:  In  labore  communi  ftt 

in  perpetua  cuftodia:  Semper 

debes  niti  qusDrere  communia. 

Quidquid  eft  pro  communi  bo« 

no 


£x  400.  fdhtijmis  StyliKmp^ML 


fbras  o(lsn4enda>  >  Cavenduin, 
oe  piger  £1%^  oonimunit*.  ^c 
L  5.  c»  13. .  (jui  quferit  habere 
pTivata,  amiccic  communia*  Qui 
non  libencer  fe  fubdic  (uperion\ 
Hgnum  eft,  quod  caro  faepe  re- 
murmurac.  £)ifee  6rgo  1\ip(sr|o- 
ri  ce  iubmiccere.  Quiaadbuc^e 
diligi^,  ideb  plen^  ce  refignare 

.  aliorum  voluncaci  crepidas*  Et 
Lr  I,  C4  9.  Non  invenies  quiec^, 
oifiiD  humili  fabje<5);ione.  Millci 
Jjiot  fub  oJKtdieoria  magis:  .ex 
neceflitace,  quim  charicace; 
hi  non  acquirenc  libercacem 
jBencis,.  nifiiexfo^QpoEde  pro- 

;  ?  ptcf  D$um  fe  fubji^iapc. ,  ;  • 

<.  'L.;i'.  C..17,  Dicic:  Non  po- 
teft  diu  ftare  padficus,  qui  non 
nicicur  e0e.-miiiimus  &  omni- 

•  •  Ihis  i&bje^s» 


«49 

,np'ibHicic^.ciiito#^]debeffius. 
In  oipiri  pg^  i^u4eat  ie  cop- 
municaci  coafonnare,  in  legeo- 
do,  cancan.dp  &c.  Ecn.  ;>  Qu^ 
bene  eii  vobis  itare  iub  obe* 
diencia«  Sjn^  debec  fe  homo 
r^^ve  Deo  ^:i4^«:iori.;/nu-f 
roTj  quod  qui,«ft  fub  obedii^- 
tia  noniUc  conteofius^        . 


i. 


.( 


/   *■• 


I  t  •  ;< 


i .  / 


•6« 


•  • 


7,  L  4»  c»  lo^Suadeticomipunio- 
nem  Q>iritualem,  acdefiderium 
co&unicandi,his'verbis:  Ciim 

.  prspedicus  eft,  habebic  femper 
bonam  iQcendoinem  communi- 

Meh,  /Jjmt,  CkiDeM. 


y., 


Hqc  dididt  Thomas  K.  \  Lu- 

berto,  de  quo  in  ejus  Vican* 
10.  &  20.  fic  fpribic:  Lubercus 
humilis  adiopp)  bun^i^  habi- 
tu  folebat  feipfufn  oo^bus  vi- 
liorem  repucace,  ut  eciam  par- 
vo  puero  fe  .iubderec,  &  mini- 
mo  fracri  in  domo  ica  libenter 
obedic6c ,  dcut.  \X  Florencio* 
In  proppfitis  Gerardi  M,  n.  r^; 
idem  habecur:  Quando  pax 
dacur,  S)s  paratus,  ac  ii  capias 
Corpus  Chriib*;&;tunc  leva  de- 
iiderium,  &  t^e  prsepara,  ucfi 

li 


iSf^         §•  ^Z4^  ^22^.ArgmenimY!.pnK^ 


candL  '8fi'fie  nx^^^  carebft^lFfuftu 
'  teOTietidV^potefti exifWqUili. 

•  bet  •  de votus  oiiihi  'die  ad  i{)iri. 
'  tualera  Chrifti  tommiinionem 
^  actedere.  ' 

i4;Niimeri  ife^ft^IuS<^fic  l?d*pai»a- 

•'«llunt,  ^tirfihreriem  *ii!leYt). 

cularum-4^^i!'!ei*ave^im  fubftan- 

tiva  214.  verba  167.  adjeftiva, 

fine  pofleffivis  75.  punfta  74. 

participia  12.  adverbia  47.  in- 

terrogationes    i p.     particulas 

comparati  vas  2  j  jconglobata  ad- 

je6liva  &  adverbia  1 6^  Conglo- 

bata  fubflantiva  i4.conglobata 

verba  37.  prpppfitio^es  cayfa» 

*les  10.  propbfitiones  inodales, 

-  nullaj^  parenthefes,  nuir»,  pro- 

pofitiones   incidentes,    nuElaB^ 

•-  partitulttf  copulativas  prdpbfi- 

•  tibnum  45  j  pahicute  illatiyaef  j . 
' '  eiclamationes  5*lta  fe  habet  fe- 

ries  vocularum  mcipiendo  L.  i . 
'  c* I.  ^  verbis:  -Qui  fequiturmey 
.  ufque  ad  illa  verba  c^  ^.fckntia 

•  l^forum  cmdptJdJJit. '  In  L^  3.'  c. 

fi*  fumpii  aliam  leriemmille 

•  vocularum  incipiendo  in  verbis : 
\Miftajimiter.  ufque  ad  illa  yer 
*"!)»  o,  '53^  d^riaiunt  ifes  tffmpo- 
'  1^$^  £c  inveni  in  hac  t^ne  re- 

periri^ 


facraffientum  corporaliter  maa- 
duciare  uoh  Vales,  ialtem  fpiti- 
tualitermaiiduces/  i  I 


•j 


*\ 


24«'^tylas  ac  n^erus  in  aliis  !o- 

■  5pdribus  fimilis  eft;'  eam  fimili- 
■tudinem  potiilimum  defumo  ez 
hoc,   quod  non  fit  magna  di- 

'^veipfltifis  In  numero  pun&orum, 

•  ^  J  iftllJftantiVorUmi  vef bdruro  Ap. 

-  Si  idnim .  kttra  feriem  mitle  vo« 
cutarum  itiulca  funt  punfta,  iri 
quibus  ienfus  propoficionum  aut 

-'t^dbdbnri^  comtJtciturj  neeeT- 
■fe  eftj«'periGclos'efle  breves^ 

'fi  aiiieempl^caAiiiti^itheta{re«( 
adjeftiva,  necefleeft.  ftylunv 
nbn  efie  infiatuffl*  Etficde^^^ 
teris  loquendo)'  (ingularum^a- 
rum  j)artium  numerus^  intra 
miilenariam  vociilarum  feriem^ 
frequentius  in  integro  libro  u- 
furpatus/  optime  flylum  acDU- 
merum  ^hibet.  Hinc  quia  fty- 
lus  LaAantii  miSatUs  ^  &na^ 
merofae  periodi,  &  author  djf- 

.  Gurfi vus ,  in  ferie  vbcularum 
millenaria  fncipiendb  i  Prsfa- 
tione  Laftintii  liurttferavi  fub- 
ftantiva  ;>2;.  adjedliva  ^  1 3 1* 


iStyU  Kmp^mi^'  ^ajt 

pimd»  3 1«  paitidpte4U  adver- 

'  bia  ^3.  'propoiitioties  iii<;tclefi« 

I  tes  <95:.t:oDg^obat^  adje^iva  viel 

adverina,  eaque  crip^cata)  ant 

quadruplicata  aut  duplicaca  20* 

conglobata  fubdantiva  i%.  coa- 

^baca  verba  j£4.  £x  boc  fhi< 

.  citn  a{^aret  divttficas.  I>vxk^ 

nim  in  libro  de  &nicacione  fant 

^djed^iva  75.  auc  100.  in  La- 

Aantio  func  131,  Dum  in  il|o 

fiirit  pun6la  74.  vel  6i,  in  hoc 

'  fant  3  r-  Dum  ibi  participia  1 2, 

iiicfupt^i .  Proppfliiones  etiam 

'caufales  erant  in  Lddbancio  24. 

modales  17» 

Poffem  'plares  2Sa9M  nota^  <;hara6ierifti^as  inter  iibmm  die .  jlmiti- 
tione  &  alia  opera  ThoiQe  K.  aiferre:  veriimidiatsB  fvmt  (afficiences 
id  demonflratiottem  faciend^. 


repertri;ftibAanciva.223;  vctba 

■  t3<5.^ptuidhi«6r' partieipia(rix 

adje6Uva  fine  pdflMivis;  i>bo, 

'  adyerbia  40;  adje<5Hva&  adv>er-' 

bia  duplicata,  auc  triplicata  r2. 

flibflantiva  duplicata ,  triplica- 

ta,  aut  quadruplicata  £3.  vec- 

'  ba  conglobata  20.  preppficio. 

;  nes  caufales  t9*  particidEe.iUa- 

:  dve  4*  inteirdgatiohes  9.  excla- 

'  mationes  8.  propofitiones  copu- 

lativae  37.  particul»  comp^ti-^ 

vs  2.  parendiefes,  nuUe*'    '  ' 


X 


♦    y 


CONCLUSIO. 


s) 


■•(.1'^'f 


Cim  igitlir  ex  demonftrktis  in  mea  ^rte  Crltka^  quam'  infehii  Phi- 
lofopbia  Pollingsinay  Auguftae  apud  Veithium ,  &  Venetiis  apud 
Ricurtium  edit«,  moraliter  certum  fit;  duos  diverfos  authores  in 
omnibui  Notis  characterifticis'ScyJi  nec  convenifle  unquam-,  nec 
'coiitingenter  absque  ftudiofa  imitaiioije ,  quaB  circa  imperfeftiones 
Styli i nuUo prudente fit, cohvenire pofle, eo  quodjuxra leg.06 cbtn* 
binitionum  propemodum  infiniti  cafus  differentiarum  ftyli  pbftibiles 
finr^  etiain  moraliter  certum  erit:  demonftrata  hucufque  identitate 
ftyli  inter  alips  libros  Kerilpifianos,  &  quatuor  libros  de  Imitatione, 
'  horum  bmnium  ojperum  aiithorem  eundemelfe^  Si  quis  ddrioris  ad 

li  a  intelli- 


st53^  $•  ^24«  *  ^^9*    Ttpimta  Gerjtmana. 

inteiligendas  leget  conbinatorias  BemouIIianas  ingeoii  httc  non  ca- 
piat,  adeat  Matbefin  PoUinganam  Venetiis  ^  Jlicurtio  in  Supplemen- 
yr  xsm  Philoibphiae  PoUingans  impreiTam,  4 IX  lierculano  Vogl  p«  m. 
meo  oHm  in  hts  dilciplinis  diicipulo  &  dilefto  confratre  confcriptam, 
uti  leges  &  infinitudinem  variantium  conbinationum  circa  ejusmodi 
decem ,  viginti ,  centum  &c.  elementa  conbinabilia  difcet,  Quod 
li  nec  ad  iftam  initialem  Mathefeos  partem  pertingat^  o(^ 
tendat  vel  duos  ex  omnibus  fcriptoribos  tiitra  duo  annorum  milUa 
claris,  qui  circa  quadringentos  cird&er  Idiotifmos  k  me  (if«2oo.  ooiO 
delcnptos  conyenianc;  (£n!  provoco  omaes}  auc  victus  it  Kem* 
pifianis  humilicer  fileat. 

PARS  V, 

.    FIGMENTA  GERSENIANA. 

PRJSFjITIO. 

/^auraGerfeniana  Figtnentisnon  c»rcc;  erracis'cert6  plurhtiis  (ca- 

<^  tec    Ad  ERRATA  refei^o,  ad  qua  in  animo,'  alioquin  edam 

indiiferenti,  nec  ullum  interefle  habenti,  igfutrantia,  erronea  prafu- 

iUcia,  prseconcepta  de  authoritate  ceftium  vel  Magiftrorum  sftima' 

tio,  &  impotentia  aut  f^cordia  inquirendi  m  fontes,    VEROSIMILI 

umbrs  veritacis  profundo ,  ucicadtcam,  indormire  fomnoi,  atque 

acquufcere  &iadet  absque  fpe.vel  mbtivd  ccHnmodi  ieu  honoris.  pro- 

prii,  Econtrji ,  liquis  amans  commodi  vel  honoris  fibi  obvenciiri  dx 

.viAoria  cauf»  facili^  prenfet  omnem  verifimilitudims  umbram,  in 

.  edque  immedicabilf  lethargo  indormiat,  ubi  viator  indiflPerens,-  quah- 

tumvis  feflus,  nec  momcnto  fifterec,  hoc  cocum  ad  amantiwtdianma^ 

.  ad  Figmenta  refero,   Fjusmodi  Figmentorum  illecebrofiffiiflS''ui!jbrl 

prffi  vehementi  fuorum  amore  etiara  MABlLLONlOS,  vir  alioquia 

incomparabilfs,  non  femel  captus  e(t    QodiQemGerardimofitenfem, 

feu  Crandtmontenfem ,  cui  tamen  indubitatum  Kempifii  Opus  d6  Di- 

fciflina  Qaufiri  inCertum  elfi^,  ignoraie  000  pocerac,  cuique  io  no^ 

,    >'  '       :  ■  '  ftra  ■ 


/^MmAni  /.  Decretorm  Dp&oris,  jtsi 

fira  Bibliotheca  poffidemus  Codtcem  quoad  formam  lcripturenmiili. 
mum,  fcriptum  anno  1442.  in  fuo  Opere  De  Re  Dipkmtica  in. 
ter  formularia  r»culi  decimi  quarti  refert  ( jf,  1 1  a. )  HENRICQM 
CALKAR ,  feu  KALKAR  (a}  qui  tibrum  de  Imicadoiie  defcripfe- 
rat,  obiifle  aono  1408*  potiiis  qi^  1448*  legere  maluic  (§.  1 16.  & 
105.  &  245. )  In  fiio  Mufao  Ralico  de  Codice  yironenfi  teftatur,  fe 
illum  attentd  confiderafle,  &  deprehendiffe ,  'ueraefi^  qtkefid(Be-' 
nedidini}  de  eJMs  antiqmtate  fcripjerant ,  nemp^  eum  feeculo  .XIVT. 
fcriptum  efle.  £t  tamoi  ftriptura  ipfa,  quam  ([jf.  108O  toti  Eu- 
rops  pando,  fatis  evidenter  mondrat,  eum  circa  mediuip  iaeculiXV^ 
exaratum  efle  (§.  xo8. 256.)  Hinc  etiam  in  Opere  Mabillonii  JDe 
]Sbe  DipUmat.ica  Mcht  diii  poft  omiiia  ejus  itihera  ingentibus  fumptibus 
edito  nulla  hujus  Co<|icis  mentio ,  nulla  fcripture  formula ,  Jicet  an- 
.Bo  1702. 1703. 1704*  dominantibus  Mediolani  armis  Gallids  facil^ 
obdnibilis,  comparet.  Quid  erg6  fendam  de  Mabillonio?  Virdne 
ta^reUgicfo^  tam  m<c///o  fiaudes,  impofturas,  calamum  mendacem 
tribuam?  Abfit.  Dormitante  interdum^«0/0fHoroer6congniaimM]f> 
tiumfomnia  noQ  denego.  Idipfum  de  R.  P«  Marcellino  R»jcbl  infuft 
jitlante  biflorico  1758.  Auguilae  Vindelicorum  edito  P*.ii»pag.  359. 
&  jfimilibus  leQdre  ticebit. 

nQMENTUM  I. 

/^erfenifta  Scyrenfis  in  titulo  fuse  Diflercationis  affingit  Joanni  Gcp- 
^ffeni  Abbati  VerceUenfi  prfiedicatum  D0oris Decretorm ^  ratio- 
nem  hujus  infcripcionis  iumit.ex  conjei^tura,  quod  %an»es  Deeretih 
rum  Do&or^  quiicnpiitHmHiias  ad  Dminicas  &  Fejia  per  annum^ 
fit  una  ead6mque  perfona  cum  Joanne,  Gerfene  Abbace  Y ercellenn;^ 
§.  225-  RESPONSIO.  NJl  ineptius ,  nil  critico  nomine  iri- 
dignius  fingi  poterit  hoc  miferabili  commento.  Reperiun?ur  complu* 
res  Homili»  in  ifto  Opere ,  in  quibus  allegantur  textus  ex  quinque 
libris  Decretalium  GREGORII  IX.  6x  Sexto  Decretnlium  Bonifacii 

Irs  '  '    ^  '  ivm. 

(a)  Vidc^  <)uae  diccmus  $9  14/» 


»s» 


$4  224.  -  229.  Figmenfa  Gerjentanii. 


VIII.  aut  Vac  Qmentin{s  Oenientis  V^    En!  Syllabumejusmodi  Gta- 
"tiohum,  ^titiAwn)Sat\     •     *  •.<•.• 

]  '    •  .    .  .').•■.  '  -  * 

VADE  MECUM  FRATRIS  .JOHANNIS    DECRETORUM 
,  DOCTORIS  ET  ABBATIS  VINCELLENSIS  li^ 
.      COLLATIONIBUS  DOMlNlCiS  ET 
.  '  ;        FESTIVIS. 

Citatiimes  Decretalifinu    ' 
Serni.  IL  Dom.  I.  poft  Epiph,  -  -  Dijud.  c.  novit.  in  fin. 
Serm.  II,  Dom.  I.  poftEpiph»    ^  ^  De  SeHt.  Exc.  contingit.  i .  infin^ 
^erm.  II>Dom;I.poftEpiph.    -  -  De  conjue.  ccum  confuet. 
•Serm.  LDom.  HL  i^o^^E^x^^-^  Derehi^fpoli^c^olm.x.  inf.  ctmt 

.    -  ^  ^     .      '  '        fiattm.  " ,        ,    ■ 

•iSterm.  L  Dom^  IIL  poft  Epiph^  ^  •  De  elec.c.fundametttainpn.  U.  pl. 
•Serm.  ILDom.  III.  poft  Epiph^  -  -  Derenunc.c^  i.  • 
^Serm.  IL  Dbm,  IIL  poft  Epiph.  -  -  Z)^  elec.  e.  cum  in  cunSfis  infin^ 
'Sertoi  ILDoiii,  IV.  ppftEpiph.  -  •  De  Donat,  c.  r.       -    ••    '     : 
^erm.ILpom,  IV;  poftEplph^  -  -  De-Reg.  c.  licet.infin. 

*.       .       DeMag.c.fi. 

De  Ojfic.Ord^-c.fnteftstergi-:' 
•^     •    ;  De  Relf/c.  unico  li.  Pl. 
"^  "    -    De  p(£.  ^  re.  c.  cum  ex  eo. 

-..     ^  '  De  JEtate.  c.  penult\ 

-    De  elec.  c.  quorundarh  U.  VL    \ 
De  Symo  c.  pcr  Tuas^  i . 
.  -        -     Deelec.infufidamentainpfi.U. 

Serm.  IL  in  Kfat.  S^  Joan.  Bapt,    -  •  De  Renunc.  c,  nifi.  inprin. 

CLEMENT. 
Serm.  I.  Dom,  Sexag*      -      -      DeReliquiisc.TrafifiturusinQe. 
Serm^  II.  Dom*  Trip*        -      -      DeRelig.c.TranftturusultrainQe. 
Serm.  L  HonL  V^  poft  Pent,      -      De  Sum.  Trinit.  c.  $lin  clem. 

Nemo 


6erm.  !♦»  Dfem.  Sept^ 
Serm.  II.  Dom.  Sept. 
Serm*  II.  Dom.  Sie^t.  , 
Serm.  I.  Donn  Sex* 
Semj^  L  Pqm^  Quinq^ 
Serm^  L  Uom.  Quiriq/ 
Serm.  IL  Dom^  Quinq. 
Serta*  IL  dfe  S*  Andrea. 


Egmtnfm  L  Decret^m.poSforis.  2f^3^ 

.  Nemo  awera  ignorat,  GREGORIUMIX  BONIFACIUM 
VIIT;  ET  CLEMENTEM,  V.  fuiffq  ppfleriores  praBtenfo  ^oanne 
Vercellenfit  quifingitur  Yixiffe  t,fempore  5.  Framfeu  Scire  debuiffet 
^e  juvenis  cricicus ,  ne  quidem  extitiffe  Decretorum  Doftorem  an- 
te  Decretales  GREGORII  JX.,  qui  eas  Uhiverfitati  Bonometft  Si 
jp^r/^(f«/?  prjBBfcf ipfit» .  Neque  epiffl  habetur  e^emplum,  aut  indi- 
cium»  in  ulla  Academia  creatum  effe  Decretorum  Do<^borem  ex  Iblo 
Decretp  CratianL  Dedocefi,  fui  erroris  poruiffet  Pfeudocricicus  ejc 
pnnais  duabus  lineis  hujus  Operis,  in  quibus  non  legitur  Joannii 
Vfercellenfis,  fkd  yincellenJtSy  &  in  alia^itione  U^llmfis.  Habeo 
inter  Manufcripta  BibliQjJiecaB  noftr®  ^pdicem  MS^  ^'psderti  Op.eri?^ 
cum  anfecdota  inftrudlione  Concipnatonim  ejusdem'  authoris ,  ele- 
ganter  fcriptum  Viemia^n  Auftda  pefrN<Staf iUi&ti^/iA^  ^no  ti^z^ 
in  cujus  primis  lineis  legitor :  Incipit :  f^ade  mecum  Fratris  yoanrtis 
Decretorm  Do&oris  J&^atis  Juncellenjis.  (§•  258*} 

i[/226^picet  forvtequispiam;  Nqd  extat  in  ort)e  monafterium 
yincellenfe,  Ucellenfe^  aut  Juncettenfei^  ergo  praefunjendum,  ab  Ama- 
nuenG,  &  l^ypographo  iAdigit^u!ri/fuiffe-/^r#/fe^/w,  -Itaetiani' 
abte  centura  annos  ratioqinabatur  Conftantinus  Qajetanus  Abbas  Be-r 
i^edldinus  in  Epiftola  ad  aniicum ,;  cujus  m  Chart^pl^lacio  poftro 
Polfingano  aflery^tur  ipfum  Ofigihale,  prppria  Caj^tani  maiiu  fcri*. 

ptum,  hujus  tenoris:  _• . 

•  ■        *      .  '.«■»■' 

...  ^         • 

CharijQdmc  &  adinodum  Revcrende 

Patcrl    . 

5,/^uia  jnodo  Paternitatfs  Tu»litteras  feptiraaijien^s  hujus  dataj^ 
vc  «  accipio,  brevis  ero;  fed  in  gratiis  nieb  Patri  amantillTmo 
5,  reddendis",  abfit  a  me,  qui  multis  minim^  fim,  Gratias  jgitur  Pa*^ 
5,  ternitati  Tuae  immenfas  habeo  pro.JJiterario ,  Abbafps  Fmelknjv 
y^  Tt^efauro  novifRine  adinvento,  quo  maxim^  (pero  noftram  adhuc 
^,  fehtenciam  tonfirmatiMraffit  Quanrtrtrremhifce ^eis diios >ureos 

hiipa- 


y 


-  V 


>9 


%S4.  S»  ^14*229»  Figmetita  GerjenioM. 

hifpanoSf  qdos  vocant  doppie^  comniitto,  ouos  Patemitas^ua  pQ« 
terit  dare  mtario  pro  arra»  ut  citifl^me  M^.  4iber  ille  transfcriba'» 
i>  tur  >  &  cttiflime  td  me  transmittatuiu  Absque  dubio  etiam  ^ 
»  Paternitatis  Tux  Orationos  potiflimi^m  praeftabunt^  ut  &  ego  amt- 
9i  cus  Tuus  dedici(fimus  >  commodipr  in  Subveniendo  Paternitatls 
yy  Tua?  utilitatibus  evadam.  Laudo  praeterea  judicium  Paternitatis 
^  Tuae  pro  Vercellenfi  notarium  fuppofuifle  VmceUenfem  ,  nam  £acil- 
^  lime  illud  Ver  fcabrole  Scriptum»  in  f^^-edcribi  pocuit.  Adde 
ii  quod  Vfficellenfe  monajftrrium  extare  nunquam  l^i  vd  audivi,  - 
f >  -  ^  -  Vale  Pater  dile^l&me)  &  me,  ut  facisi  ama.  Koma 
»>  ex  Palatio  Apoftolico  23*  Februarii  li^r^* 

Admodum  RcvcrcndaB  Patonitatis  Tuac 


Addifl^fimi 

D*  Conftantinus  Oijetanus 
Abbas  &c. 


•fTcrihn  imperitfc  luec  fcribi,  patet  cx  GALLIA  CHRKTTANA,' 
^  ubi  defcribitur  cdebrc  Monafterium  Vincellmfe  Ordinis  S.  Bc 
ncdiai,  fitum  in  Dioecefi  JBiferrenJi.  InJVlANSII  Suppletnento  aj 
Qmcilia  rcpcri  in  Sitpplemento  ad  Conciliura  Conftantier^e  Epiftolam 
(a)  Abbatis  Generalis  Cluniacenfis,  in  qua  JOANNEM  VINCEL- 
LENSEM  fiib  titulo  Doetoris  Tbeologia  cum  Rolerto  de  FMkudefoies^ 
Lambertoidejiipite  deBertreriis,  Petro  de  Corrozelh,  &  Petro  yibbate 
delkrnayo  fubtitulo  DOCTORUM.JURIUM  mittit  ad  Concilium 
Conftantienfc  tanquam  fuos  dclegatos :  Verba  Epiftolz  funt  ifta : 
M  Caq-ofandas  gcnerali  Conftanti»  Synodo  in  Spiritu  ^ando  congre- 
»g*f« »  dcvoti  Oratorcs  Raymundus  Ecclcfias  Cluniacenfis 
M  humilis  Miniftcr»  totfisquc  convcntus  ejusdcm^loci ,  rcvercntiam 
n  &  obedicntiam  cum  honorc« 


» 


Pcr- 


W  T««,  IV.  M.  I  «I.  &  ia  AmfHa:  Cellcaioac  MmttHnU  To».  VU.  ^  u  i^. 


Figmentum  L  DecreUrm  BoStorh^  -i  f  5 

i,  Perpendimus  grande  &  ixiultiplcx  bonum  ob  denderandani 
cujus  aflecunoncm  bencdida  congrcgatio  vcftra  &  fuum  caQO- 
nice  fortita  cft  initium^  &  conftantcri  rit^  &  virtuoic  proccdcn^ > 
Chrifto  duce  5  ft;licem  pr^ftolatur  cxirund.  Pcrpcndimus  fane  Sc 
per  tcnorcm  prifcae  conyocarionisApoftolicajdidicimus  gloriofam 
in  unum  conveniiTc  multitudinem  veftram,  ut  diutinum  pcftifc- 
riimque  Schisma  ^  &  qupdvis  perverfum  dogma,  fcu  pullulantcmt 
h^rcfim  in  agr6  Dominico  funditus  cxftirparet  5  utque  pene  con- 
fufum,  proh  dolor  /  Myfticum  corpus  Ecclcfise  ad  dcbitum  fuje  ia- 
tegritaris  atque  reformationis  ordinem  in  capite  &  mcmbrii  ipr 
fius  revocarct.  Hac  opera  eft  felixquc  Solicitudo  vcftriSacra?- 
cifliiiii  canus.  £t  vere  felix  cuicumqfte  Dcus  tam  laudabiti  falu- 
briquc  ncgotio  coaffiftcre&  copperari  praeftit^rit.  Hasobres, 
ego  Cluniacenfts  Ecclefts  Minifter  praedi<ftus  fategcram  dudum» 
&  arrcpta  via  conatus  fui  apud  veftrum  Sanda^  convenrionis  coa-^ 
forrium  me  transferre,  vcftri  quidem  San<5ti  operis  &  cura?  paru^ 
cipio  me  feliciffimum  exiftimaturus^  (i  quo  tcndcbam  tunc  adve* 

>5  nifte  potuiffcm.  At  grandis  fencftfl?  obFuit  illico  expertius  cora- 
probata  dcbilitas ,  quam  coepti  itineris  fatigatio ,  indequc  prove* 
niens  gravis  aegritudo  fimui  oppreflit.  At  vcro  qon  diminutam 
conftat,  quin  potius  in  corporis&  propriae  diebilitatis  argumen^ 
tum  procdliftc,  mei  amplius  quam  fcptuagcnarii  fene^tutem.  Su* 
pereft  incommoditas  temporum ,  fterilitas  agrorum  ,  dolcndi  dc 
iacrymiibiles  tumultus  impacjjSci  finium  iftorum>  Guerrarum  im- 
pctusj  currentis  nnnc  tcroporis  frequcntjores  ftrepitus  armato- 
rum^  &  quorumdam  prorfus  impudentium  ^  nedilm  agris  depo* 
pulatis  inops  vulgus  exheredando  ad  nihilum  funditiis  rcdigere, 
quin  etiam  advcrfus  caftrorum  &  fortalitiorum  cacumina  violcn- 
tius  infurgere,  atque  radicitiis  evcrcere  fingula)  ni(i  jugis  acin*- 
defefta  cuftodia  fedulius  obfiftat.  Cujus  rei  infolentiam  nuper 
in  grave  iftius  Monafterii  difpendium  pertulimus.     Cum  igitur 

>)  qua^dam  generalis  exhortatio  requifitiO)  monitiQ^  ac  in  virtute 
Eufeb./lmort.C.R.DeduSt.  Kk  »obc- 


i> 
» 

I 

)> 
9> 

» 

9> 

» 
•> 


» 

» 
» 
» 
» 
» 
» 
» 

» 


%f4  %  224-229.  l^gmeiaaGerfemana. 

jy  obedienthe  praeceptio  mandatumque  abfentium  ab  eadem  SanM 
^  Synod6  pmatorum>  ut  in  eodem  concilio  conveniant^per  qlias^ 
^y  dam  litteras  fub  plumbo  Sc  bulla  quidem  Sacrae  Synodi  dudum 
3,  emanaile  contigerit^  prout  fertur  :  idcirco  eamdem  Sandtam  Sy^ 
)>  nodum  veftraeque  Sandar  mulcitudinis  benedidtum  ccetum  fuppli- 
)>  ces&humiles  depofcimus>  quatenus  pfaedida  (lcrilitatiS)  guer- 
99  rarum  &  difturbiorum  incommoda  cum  fragili  fenio  ad  mei  mi- 
^y  niftri  fupradi&i  Cluniaceniis  Ecclefiae  abfentiam  legitime  excufan* 
9,  dam  fulcipere  dignemini)  attendentes»  quod  etiam  ab  ip(kis  San- 
yy  dae  Synodi  exordio  y  pro  me  &  meo  Monafterio  ac  Cluniacenfi 
„  Ordinc  in  eodem  San&o  confortio  veftro  atque  generali  concilio 
9>  affuerunt  jugiter  viri  qui<fam  juris  utriusque  divini  &  humani  do  * 
9,  £tores>  quorum  afliftentiam  in  eodem  concilio  vicariatumque  & 
yy  procurationem  pro  me  ac  praedidlis  Monafterio  &  Ordine  usque 
yy  in  finem  ejusdem  concilii  continuandam  efle  decrevimus  &^de« 
,9  cernimus  per  praefentes  :  eisdem  &  cuihbet  eorum  infohdum  vi-* 
„  dehcet  domnis  ROBERTO  de  Efchaudejoles  Decretorum  Dodori 
yy  Priorique  Celfmiarum,  JOANNI  DE  WiNZELLIS  Magiftro  in 
yy  Theologia  de  Ymnimonte,  LAMBERTO  DESTIPIIE  de  Ber^ 
,y  treriisy  PETRO  DE  CORKOZELLO  BMaria  BeauraU  de  Tbo- 
yj  lofa  y  &  PETRO  Abbati  de  larnayo  Ordinis  noftri  Cluniacenfis 
,>  Prioribus,  DOCTORIBUSQUEDECRETORUM:  dantes&con^ 
yy  cedentes  poteftatem  vice  &  nomine  noftro  atque  pro  nobis  in  eo- 
yy  dem  generali  conciho  comparcndi)  &  ibideln  ad  opus  Sandas 
^y  unionis  ac  Reformationis  Ecclcfia?  incedendi>  jura»  iibertates  & 
jy  privilcgia  univerfahs  Ecclefiae,  hoftrorijmque  Monailerii  &  Or- 
yy  dinis  praedidorum  tuendi  &  defcndendi ;  vices  quoque  noftras  in 
,,  his  &  aliis  quibuscumque >  proutmoris  tft  &  pertinet  ad  genera* 
yy  lia  concilia  plene  abfentiam  pra:di£tam  excufando ,  pemtipis  cxer- 
3j  cendi,  Quae  quidem  omnia  vice  &  nomine  noftro  agenda>  ui 
ji  praemittitur ,  per  noftros  hujusmodi  procuratores  &  niincios  fpe- 
^y  ciales  y  atque  gerenda  in  eodem  conciho  ex  nunc  promictimus 

'  .  "  >>  rata 


Ftgtnentm  I.  Decretorm  Jk&oris^  i^f 

^  rata  Sc  grata  habero  ^  tiec  quomodolibct  a  ralubrtbas  difcrepare 
,9  ftatutis  aut  ftatuendis  in  codem  generali  conciiiQ :  quin  in^mo 
yy  ea  tcnere  &  cuftodire  ^  ac Jn  didis  noflris  monaftcrio  &  ordinc 
^j  facere-  toto  nifu  inviolabiiiter  obfervari.  Datum  in  noftro  mo-! 
I,  naftcrio  cluniacenii  pnrdidd )  fub  Sigillis  nofliis  ^  ,ann6  Domini 
„  MCCCCX VI.  die  decimi  menfis  Augufti.  R.  Clun.  J.  Chwvet. 

jF.  228*  Jara  fic  infero  ••  Si  Cajetanus  transformare  potuit  Jo- 
annem  DoiSorem  Decretorum  Vincellenfcm  in  VcrcclKnfem ,  cuf 
non  idcm  contingere  potuit  Amanuenfi  Exemplaris  de  In.itatme  m 
Manufcripto  Aronenfi?  Oeteriim  mirum  eft  ,  <]u6d  viri  tam  Eruditi 
Cajetanusv  &  ejus  amicus  non  infpexerint  duos  Codiccs  cjusdcm 
Joannis  Abbatis  Vmcellenfis  Decretorum  Do<5toris  imprcffos.  6al- 
tem  Tu,  Chariflime  Angcle>  corrige  trroTim^^^  crede operibus. 

Acccdit)  neque  in  Monafterio  Vercellcnfi  ad  S  Stepfaanuni  Be«^ 
fiedidino  jam  dudum  extindo»  neque  in  Monafterio  Canonicorum 
Regularium  ad  S.  Andream  adbuc  florente  reperiri  Joannem  ab  an« 
no  i2i9-  ufque  1406.  pix>ut  RR«"»  JOSEPHUS  FROVA  Abbas 
Latcn  in  Epiftola  ad  RR.  meum  Praepofitum  ex  Canonia  Vercelienfi 
recenter  176^  die  / 1. Januarii  data  teftatur. 

yerum  qui  plura  cupit  fcire  de  Joannc  Vincellenfi,  adeat  Gal- 
iiam  Chriftianam  noviflimam  Parifiis  1728*  editam  opera  &  Studid 
Monachorum  CongrcgatiopisS.Mauri  O.S.B.  Tomo  IV.  p^g  1 1^9# 
ubi  agitur  de  Majoribus  Cluniaci  Prioribus.  Ibi  intcr  Priores  hos 
numero  XLVU.  ponitur  his  verbis :  ,>  Johames  II  de  J^incelles  Do- 
>>  ^or  Theoiogusan.  1412.  Re^or  crat  Collegii  Parifienfis.  Eidcm 
5>  ordinem  exprejsi profejb]ohznr\cs  PapaXXIlL  anno  Pontifi.  atus  j. 
3,  XVII.  Cal.  Jul.  contulit  prioratum  de  Ynimonte  Dioec.  Gratia- 
»  nopolitana?  ^  quem  ante  Concilium  Pifanum  Carthufias  majori 
)t  addidum  ,  idem  Romanus  pontifex  ordini  Cluniacenfi  rcftitue» 
9t  rat  y  cique  permific  poifidere  cum  prioratu  de  Ancra  dioecefis 
)>  Ambianenfis,  de  qu6  didtus  Johannes  de  Vinzelles  in  curia  libei- 
fy  loruo)  fupplicum  decertabat*  ^  Deinde  Prioratum  illum  de  Yni- 

Kk  a  monte 


*S%    -       .    ff^  2:i^^[^'2.^^.  J^fgmetifaCerfeniana. 

^  monte  pennutavit  pro  Celfiniarum  prioratu  ante  diem  25.  JuL  an» 
jy  141 7.  &  hunc  an.  i^iS*  26*  Jun*  pro  majori prioratu  Cluniacenfi, 
;,  iftdmque  rurfus  dignitatem  1421.  5«  Oft.  pro  prioratu  de  caritate, 
^,  ac  demum  Abbas  S^  Eugendi  effedius  ell  >  ubi  vide. 

FIGMENTUM  II. 

g.      229. 

Supponunt,  nomine  Gerfenis  &  Gerfonis  in  Manulcriptis  Codici- 
,    bus  defignari  iemper  duas  dit^erfas  perfonais. 

f.  230.RESPONSIO.  Id  falfum  effe  patet  ex  infigni  MS.  Co- 
dice  Bibliothec»  Guelferbytanae,  in  quo  liber  tribuitur  j^^««i  GER.- 
SEN  Cancellario  Parifienfi.  Manifeilum  proin  eft,  S«cuIo  XV.  fub 
nomine  Gerfenis  non  femper  fuiife  intelledlam  peifonam  diftin&am 
«  Gerfone  Cancellario  Parifienfi.  Defcripaonem  Codicis  Guelferby- 
tani  reperies  in  Eplftola  Viri  Jlruditiflimi  SCHEIDII  CiT^  lai-) 
-  $.2^1.  Idem  pj»tet  ex  Epitaphio  Gerfonis,  faBculo  XV^  delcri^ 
pto^  &  tnlerto  Codici  MS«  Padolironenfi,  quem  ipfimet  Benedidli- 
ni  in  defenfionem  fus  cauHe  produxerunt,  &  RR^  Abbas  Cartau 
(a)  in  fuo  Apologetico  GeJJemno  feu  GerfeHiario  t^^is  publids  ledidit 
anho  i6ig.  Epitaphium  Gerfofiis  in  primo  folio  Codids  recentiore 
tamen  fcriptur»  genere  quam  ipfe  Codex  fcriptus  efl:,  haud  dubifeab 
aliquo  fcriptore  ejusdem  adhuc  faeculi  XV^ ,  qui  ciim  de  alio  Gerfe- 
sie  Vercellenfi  nihil  unquam  audierat,  non  dubitabat,  in  titulo  librr 
nomine  Gerfenis  Gerfonem  intelligi ,  hoc  modo  erat  fcriptum ; 

Magnum  parva  tenet  virtutibus  urna  Joannem 

Pracelftm  meritisGerfencognmine  diSlum 

Parifiis  Sacra  Profejfor  Theokgia 

Claruit  Ecclefia  qui  confolarius  (b)  anno 

Milleno  Domini  centum  quater  atque  vigeno     \ 

i^ono ,  luce  petit  Superos  yulh  duodena.  f.  232. 

(a}  Sub  quo  noHiine  laterc  Connftntiiium  Ojctanum  aflcnt  Anonymus  DifTcrtacor  Cmi« 

i<cg  i^ariiiisad  S.  QcQovcfam  (dc  Gcry)  advcriiii  Valartttm, 
db)  Ciaccliarinit 


Mgmef^un  IL  Gerfenem  &  Gerpmem  eff&  dttas^fonas^      259 

§.  432.  ^femet  MABILLONIUS  m  fuis  [/inima^rfionibus 
fatetur;  in  Codicis  P^a^/ffifrtfwtfw/ijfolioprimoEpitaphium  Gerfoni», 
&  in  hoc  Epitaphio  loco  Gerfon ,  fuilTe  fcriptum  Gerfen. 

§.  S35.  R,  D.  ANGErLUS  VALSECHUS  in  fuo  Gerfene  vtn- 
dkato  Cap.  i.  fol.  ji.  &5r.  164,  &  i<55.  Ipfe  etiam  fatetur,  in 
fuo  Monafterio  FLUENTINO  (diPirenza)  reperiri  Codicera  MS. 
membranaceum  in  4  fcriptum  annp  146  j.  cum  hac  Infcriptione : 
hicipit  libellus  devotus  &  utilis  compofitus  HD.yoantie  Gerfen  CanceHari§ 
Pariftenfi  de  hnitatm^  Cbrifii  &  contemptu  omniim  vanitatum  mundi. 
Explicit  lHfer  quartm  de  Sacramento  Altaris  expletus  MCCCCLXIK 
In  tergo  hujus  Codicis  manu  recentiore  non  fcribitur  Gerfen ,  fed 
j^b.  Gerfon  de  bnitatione  Cbrifli.  Ex.quo  evidens  eft,  non  tactum 
circa  medium  faculi  XV..  fed  etiam  longo  ([a^  poftmodiim  adhuc 
tempore  fub  nomine  Joannis  Gerfen  intelleftum  efle  Joannem  Gerfm 
Gancellarium  Parifienfem.  Titulus  operis  D.  Valfechi  eft  fequens : 
Giovdnm  Gerfen  Abate  DelT  Ordine  Di  S.  Benedeito  Sofienuto  Autor,* 
ie  Ubri  deW  Itmtazione  in  Ftrenze  MDCCXXIF. 

FIGMENTUM  III. 

§.  234.' 

N 

T^Bgunt   Gerfenift»,   Joannem  Gerfenem  fiiiffe  Abbatem  ad  S^ 
*    An^ream. 

Kk  5     .  if,  135. 


'-"-~^'"'*-^— —— ^— -      *    --       f     -j — ^-> ^ 


(a3  En  ipfa  iQtvm\i%\  yiQinACo  p<MtlCodiceFiutentinO|  qiicfto  R  ritrova  nelU  Librarfa  di 
>  qucfta  noftfa  Badia  di  FircBse  j  c  5i  puo  rifcontratc  da  thi  Q&i^  chc  jj  noTOc  di  Cioi 
nGerJen  oelia  infaitionc  intcriorc,  del  llbro  i^  fano^  intero>  e  irpmunc  d^ogni  Co{^tm 
5>pezioncy  c  Scritoo  delia  StciTa  mano»  chc  Cutio  il  rcAo,  colla  fbla  difrercnza»  cJie  i 
fytcnno  col  minio,  Siccomc  Sono  Scricti  tucci  i  tlcoli  decli  tlcri  MS.conronnc  iJ  co{^u« 
^mc  di  tutti  i  CopiAii  c  oclla  cofta  cftcriorc  usUa  carteiU*  foprappD^avii  -ma  al  rovc* 
^(c\<^  dcl  Codicc,  di  mail«  aldoanto  pii^  moderaa,  C\  fcgge  parimencci  per  ^uanco  i 
fyVtxm  occhi  zpjk9Xi€cc:^0.GerJen9  itlcheperooonmcneim^egnoi  intcrimcnte,  cfTcnifo 
^,lz  dctta  Carcclia  un  po  Sudicia^  benche  di  mano  alTai  ancora  piu  modernt,  in  altra 
yycartdia  poiU  £il  douo  dd  mcdoiimo  Codicc  fi  vcda  fcritro:  - j#»  Ocr/^n  de  tmiS4ii^m 


266  /.  434.  -  *3^-   Pgmem  Gerfemam. 

§.  23S.  REpONSIO.  H«c  affertio  tam  putida  fabula  6ft ,  ot 
noD  nifi  fumnii^  in  re  l^idorica  Idiotis  conveniat.  Cercum  ed  ex 
Ugbello  &  Hifloricis  Pedemontanis ;  Monafterium  ad  S.  Andream 
femper  fuiffe  ac  etiamnum  effe  Monallerium  Canonicorum  Regula- 
'  rium.  Documenta  jam  aliunde  nobis  coraperta  noviffirae  meo  Reve- 
rendiffimo  Praefuli  perfcribit  Congregationis  Lateranenfis  Hiftorio* 
graphus,  olim  mihi  Rom®  amicitia  jundhis  in  fubjeda  Epiftola: 

Illuftriflinio  ac  Rcvcrcndiflimo  Domino  Domino 

FKANCISCO  TOEPSL  Prcpofito  Polling»,  atque  Abbati  Late- 
ranenfi  D^  JOSEPHUS  FROVA  Abbas  perpetuus  Lat. 

s.  p.  a 

99  A  liis  >  pliffibi^que  abftraflus  curis  modernus  hujus  Canonis  Mo« 
^  „  derator  Reverendiffimus  CALIXSTUS  CAGNA  tuo  Epi- 
ftoho  impertiendi  refponilim  mihi  commifit  provinciam,  quam 
lubens  ingredior,  vel  ut  periculum  Tibi  exhibeam  ftudii,  quo  jam 
dudiim  Dodliffimum  Concanonicum  Tuum  D.  Eufebium  Amrt 
„  Rom»,  dimi  Le&oris  Theologiee  munere  fungebar,  fum  profecu- 
,,  tus,  &Te  jugiter  profequar,  quemadmodiim  Tua  erga  nos  La- 
„  teranenfes  exigit  Et//t/wfl6.   Aft  non  uti  percupis,  re(pondebo.  Ete- 
5,  nim  quiim  propter  temporis  anguftias  haud  fuerit  mihi  concefTa 
„  facultas  adeundcB  MS.  nunquamque  editae  hiftoria;  CANONICI 
y\^  MODENiE  anno  vulgari  1630.  abfolute,  teftante  Authographo 
„  k  me  pluries  confiilto  penes  ejus  pofreflbrem  illuftriffimum  Comi- 
,»  tem  Concivem,  amiciimque  meum  D.  JOSEPH  CORBETTA, 
^,  quid  MODENA  de  Abbate  Joanne  Gerfen,  nato  (dixeruntali- 
,,  qui)  in  j5»rjf«  CABALLIACO  hujus  DioBcefeos  ^  fcriprerit,-   re- 
^y  ferre  minim^  queo  in  prsfentiarutn  nifi  fidem  fuam  liberaverit, 
„  qui  MODENiE  de  Joanjie  loquentis  verborura  apographon  mihi 
59  promifit  mictere,  (a^  aotequam  h»  litter»  publico  TabeUario  tra- 

dan- 


{%)  Vidc  iafia  an  finc  hujiif  £^tfiol«  P.  J« 


'haM— ■^^«■■N««MmM««aHRHMMP««a^  « 


Flgm.IIl  yMnneniGerfenmfuiffh  Jbhatmad  S.  kindream     a6i 

5,  dantur.  V^rum  etfi  deciperer,  Te  minim^  pigeat,  quandoquidem 
^y  irrefragabilis  haud  eft  auftoritas  MODENjE,  utpote  qui  in  plu- 
yy  ribus  eft  hallucinatus ,  plurimdque  vel  antiquioris  asvi  adferuit  al- 
39  to  filentio  preflis  fontibus,  e  quibus  ea  hauferat,  nulldque  in  me- 
„  dium  addufto  Tefte  Synchrono,  vel  quafi  Synchrono,  aut  faltim 
^y  magn©  authoritatis  quod  fcribendi  genus  regulis  SANiE  CRITI- 
,5  „CESadverfaries  haqd  ibis  inficias*.  Alteri  Icclrco  (atisfaciam  exhis, 
,,  quffi  abs  rae  percontaris,  &  eo  libentiiis,  quod  hujus  me®  Cano- 
^  ni»  hiftoriaift  praetexere  jam  dudum  mihi  fubierat^  Scito  igtcur  11- 
„  luftriffime  ac  Reverendiffime  Praeful,  Efium  Cardinalem  GUAL AM 
,,  BICCHERIUM  Vercellenfem  anno  iiip*  die  ig.  Februarii  una 
,,  cum  Canoni^  asdificare  cospifie  Ecclefiam,  eamque  cum  illa  de* 
i,  diffe  Canonicis  Regularibus  S,  Viaoris  Parifienfis,  quo^  die  19. 
3,  Novembris  anni  i223.utramqueincoluifle  edocemur  k  fequenti 
^  Inftrumento  membranaceo  noftri  Archivii*  -  Die  ip^Novemlwis 
yy  anni  1223.  D.  Salimbenus  de  Tmello  &  D.  ^acobus  deCafnario 
55  Canonici  Vercellenfes  de  fpeciali  mandato  D.  GUALiE  Tituli 
,,  S.  Martini  Cardinalis  Presbyteri,  ut  dicebant,  miferunt  fratrem 
^,  Simonem  &  Fratrem  Petrum  Canonicos  S.  Viftoris  Parifienfis  in 
corporalem  &  plenam  pofleffionem  nomine  Ecclefiae  nov®  S^  ^n- 
drea  Vercellenfis ,  quam  fundavit  D.  Cardinalis,  Caftri  &  Vill» 
5,  Conftantian®  &c*  A6lum  in  Caneva  Conftantianae  prafentibus 
,,  JRogeriOy  UbertinOy  &  Riccardo  -  -  jlymo  -  Sane  quoniam  recens 
e  Gallia  Vercellas  venerant  Canonici  illi ,  quos  ante  nuUos  alterius 
prdinis  homines  hanc  obtiBuifle  Canoni&m,  vel  Ecclefiam  extraale^m 
conlocat  fequens  enarratio  eruta  >ex  membrana  Archivii  Xenodochii 
Vercellenfis  exiftens  fub  n*  4.  -  ^^  De  folemnltate  fundationis  Eccle- 
yy  fi«  S.  Andrea  Vercellenfis,  -  -  anno  Dom^  Incarn^  MCC.  nono 
5,  decimo  indift.  7^  die  X.  ante  Kal^  Martii,  quum  acceffiflenc  ad 
jy  Ecclefiam  (^erat  jam  ab  anno  1096*  antiqua  capella  dicata  D.  An- 
jy  dreaeibidem)  B.  Andre©  fitam  in  civirace  Vercellfenfi  D.  GUA- 
„  LA  BICCHERIUS  Dei  gratia  Tituli  S,  Martim  Presbyter  Cardina- 

lis 


99 

>9 


99 

99^ 

9$ 

99 

» 

^    99 
99 

99 

v 

99 

i  >' 

I  • 

>9 
99 


J9 
19 


162     •       ,  '  iff  I34f  ^  I3<J-  Figmintd Gerfenianfi, 

lis  ApolloHc®  Sedis  legatus.  D.  HUGO  Dei  Gratia  Vercellenfis 
Epifcopus  defignataibi  prop^Ecclelia  infundo  &  proprietate  illius 
D.  Cardinalis ,  erex;erunt  &  fixerimc  ibi  Crucem ,  &  poft  (olera- 
nem  ilHus  loci  Bejiedi6lionem  duos  lapides  pritnarios  iUius  Ec^ 
clefiae  pofuerunt,.  quibus  rite  peraftis  memoratus  D.  Cardinar 
lis  de  confenfu  &  voKintate  prapfati^D.  Epifcopi,  JD.  Vercellini 
Archidiaconi ,  &  D.  yacobi  Archipresbyteri ,  pra  remedio  pecca^ 
torum  Suoruni  ac  Progenitorum ,  &  Parentum  fuorura  dedic ,  & 
tradidit,  ac  veram  &  plenam  pofleffionem  conceffit  Ecciefias  de 
novo  awlificanda?,  &  ejus  Miniftris,  qui  pro  tempore  fuerint,  ibi 
conftitucis  omnes  terras  &  poiTeffiones  &c»  Hsc  aucem  omnia 
aifta  funt  prasfentibus  D.  Jbbaldo  Monafterii  S.  Stephani  Vercelr 
lenfis  Abbate,  £).  OUebrand^  EccleiiaeS.  Gratiani  Praepofito  (hic 
eratex  Canonicis  S^  Crueis  Morcarienfis)  Z)«  S^ymndey  D.  Sa^ 
limben  Canonicis  Ecclefiae  Z).  Ei^ebii.  2).  ^acebo  F^  -  -  Lantbehnus 

-  Aft  neque  poft  annum  I2ft3t  quandoquidem  ab  hoc  anno  ad 
hodiernam  diem  ufque  Canonicos  Regulares  jugiter  hanc  incoluif* 
fe  Canoniam  liquido  conlbc  ex  ejusdem  Diumis^  membranis,  & 
cartacejs  Scripturis,  e  quibus  omnibus  quifque  expolitur  annd 
1 224.  ab  Eminentiflirao  BICCHERIO  eleftum  fiiifre  in  Priocem 
D.  Thomm^  qui  anno  laa/^BICCHERlO  denato  ad  Abbatialem 
afllimptus  hanc  Canoniam  moderatus  eft  ad  annum  ufque  £24^* 
&  Thoma  vita  fun6lo  undecim  aHos  fucceififfe  ordine  fequend  ad 
annum  ufque  1460.,  quo  hac  Abbatia.Lateranenfes  fuere  doriati. 

-  L  Tbomas  ab  anno  1224.  ad  annum  1 2^6^  IL  ^nfujjus  ab  anna 
I246#  adannum  i?8*.  lil.  Ugo  de  Bondonis,  five  Ungucio.  ab 
anno  1282.  adannum  1313.  IV.  Nicolaus  de  Cafanova  ab  anno 
I3I3*  ad  1325.  V.  jBartpolomaus  de  MoJJissb  1325  ad  1330.  YL 
Francifcus  de  5.  /fgatbaab  anno  1330.  ad  13^4»  VIK  ^ndreas  de 

j,  Turrionoib  anno  13  J4.  ad  1355.  VIIL  Philippus  de  Cagnolis  ab 
anno  i^sy/ad  I383#r9.  Kal.  Januarii  IX.  Antonius  de  Gufellis  ab 
ahno  1384-  ad  1401.  X.  Petrus  de  Ferme  abr  anno  140U  ad  1432. 

„XL 


FtffnefitmllL  jMtmm  Gerfenm  fmjj^  Abbafem  a4  S.  Jin^        a<Jj 


9^ 


XI.  GuUklmus  GrifeUi  ab  anno  I4J3.  a4  144*^  XII.  Barthohnueus 
^  de  Mujis  e\e6tuskmo  14^^,1.  Sedj^auWpoftAbbariafuitCommen- 
,,  data  Sereniffimo  Principi  Francifcd  de  Sabaudia  Filio  SereniflTnni 
,,  Ducis  Ludovici,  cujus  operanos  Lateranenles  hac  Canonia  Fui- 
i,  tnus  poticr  anno  1460.  vulgari,  edi  pacifica  ejus  pofleilione  ante 
,,  annum  1464^  fruinobisminim^fuitconceflum*  Porro  ut  noftros 
„  anteceflbres  fuifle  Canonicos  Regulares  S.  Vidtoris  iccirco ,  & 
^i  Abbatem  Thmam^  nosque  fisdem  hac  in  Abbaria  immediate  fuc- 
„  ceilifle,  evadat  exploratum  Tibi  lUuftriflime  ac  Reverendifllme 
,,  Prffiful  ^iAveriixs  RoJ/bfti ^  Wimj  Oudinum^  Blepbaronemguemodet^ 
^  num,  meminifie  juvabit,  pr»ter  Conftitutiones  GREGORII IX* 
j,  -  Religiofam,  PAULI IL  -  Apoftolic®  Nobis  -  Sc-Medltatio  cor" 
„  dis  wftri  -  quorum  appgrapha  authentica  in  noftro  Archivio  ex- 
5,  iftunt,  fed  aliis  ferme  innumeris  iipmixta  membranis ,  quapropter 
,j  modoinveniri  non  potuerUnt^  Conftitutionis  PII  II.  incipientis 
^,  -  Paftoralis  Officii  cura  -  in  qua  fequentia  pccurrunt  -  etfl  diletSri 
iy  filii  ffiodemi  ipfius  Monafterii  Conventuales  Cafionici  ob  raelioris 
,,  vitafrugem  una  cum  Prffipofito,  &  Canonicis  (^  Lateranenfibufi 
^  firiiicet)  inflitiiendis  remanere,  &  altiffii^o  famuiari  voluerint, 
5,  pro  eorum  arbitrio  {loflint  &  valeanf  aaftoritate  prafata  &c,  Ita 
^,  PIUS  IL  Senis  KaL  Martii  anno  ab  incarn*  1459.  Quam  ob  reni 
tunc  Sabaudiae  Dux  Ludovlcus  in  fuis  Litteris  apud  nos  origrnali- 
ter  exftantibus  Suos  Miniftros  fequentibus  adloquebatur  -  LU- 
^,  DO  VJCUS  Dux  Sabaudiae  Chablajii  &c.  -  Univerfis  ferie  praefen- 
,,  tiumfacimus  manifeftuoi)  quod,  quum  ad  noftram  notitiam  de* 
^,  veniflet  Monafterium  S.  Aiidre®  Vercell,  Ord,  S^  Aug.,  quodper 

^,  j^bbates  &  Can.  Reg*  confueverat  gubernari ukerius  admini* 

^,  ftratorio&curatoHonominepraBfatifiliinoftripraecipiendo  manda- 
^  mus  omnibus  Cdn.  &  Cler.  indiflto  Monafterio  S,  Andrex rejid^^ntibus 
yy  utlecundumformamLitterarumApoft.curent cumipfisCan, moder- 
-^,  nis  obfer vantibus  vivere  Rib  obfervantia  regulari :  quod  fi  facere  re- 
^  culaverint,  prasdptmus  &  jubesDUS  iupra  Scriptis  Officialibus  no^ 
.   Efifsb.  Amort.  C,  B^  £>M._  -^        H  ,,  ftris 


,  r 

a54    .  §•  134«  "  i^^*  ligmentaGfrfemafm^ 

^  ilris  Hib  poena ,  de  qtia  fupra ,  quacenus  omnes  &  quoscunque, 
quorumcunquenominecenfeantur,  ab  ipfius  Monaflerii  Ecclefia, 
Domibus  &  Clauftris  expellant  &c^  Datum  in  Mofife  Calerio  die 
23.  Menfis  Junii  anno  Dom.  1460.  ex  quibus  omnibus  coUigere 
abunde  potes^  ex  anno  1^60.  Hac  Canonia  fuiiTe  donatos  La- 
teranenfes,  a  quibus  heic  ftatim  conftitutus  f^it  Praspofitus  D. 
INNOCENTIUS  de  S.  jdgatha^  uti  edoceor  i  quadam  membra- 
naejusdem  anni,  &  nofbros  PraBceflTores  fuiffe  Canonicos  S*  Vi- 
ftoris,  ex  quorumnumero  fuiffe  Abbatem  THOMAM,  quem 
Praecepcorem  D.  ANTONII  Patavi&i  fatentur  Chronicae  Franci- 
fcanorum  &  evincunt  antiquifrimas  pidhirs  iUius  fepulchri  hac  1^0- 
ftra  in  Ecclefla  exiftentis,  haudfecus,  ac  ferm^  innumers  mem- 
brans  tum  A 6la  Capitularia »  cum  inftrumenta  continentes  ^  aut 
privilegia,  quaein  noflro  fervantur  Archivio,  quorum  omniura, 
quoniam  haud  vacat  alios  referre,  vidbus  fungatur  Diploma  quod-* 
dam  AMEDEI  Comitis  Sabaudia^  ^  quius  ha^:  Gmt  verba :  Anno 
gratis  1238«  18.  Kalend^  Odobr.  Vercellis  in  domo  S,  Andres- 
confcripta.  -  AMEDBUS  Comes  Sabaudis  Marchio  in  Italia 
oiTinibus  fuae  jurisdidlionis  y  &  fubjedlis  falutem  -  Quoniam  gra« 
ti^ma  prsemia  confequitur  in  ccelis,  qui  pietatis  opera  ftudioflus 
exercet  in  prsfenti ,  maxim^  qui  Viris  Religiofls  Deo  defervien* 
tibus  gratiam  impendunt ,  &  tranquillitatis  tutelam ,  Nos  divinst 
pietatis»  &  fpirituaUum  Orationum  intuitu  Viros  Religiofos  fra- 
trem  THOMAM  Abbatem  S.  Andreae  VercellenflsMonafterium, 
Canonicos^  Nuntios  S-  Vicl:oris  Pariflenfis  cum  omnibus  rebus  fidsper 
totam  terram  noflram  in  noftram  fpecialiter  fufcipiiDusProte6);ionem 
&c.-'His  adde  duplicem  imaginem,  pi^hm  unam;^  alt^am  anagly^ 
phorum  inftar  fculptam  circa  ejus  fepulchrum  Abbatis  THOM^ 
geftare^  •»  Albam  lineam  &  Cappam  nigram  cum  Cappucio  ad  mo- 
dum  aliorum  Canonicorum  in  difta  Ecclefl^S.  ANDREiE  com- 
morantium  -  tunc :  utebar  enira  verbis  mutatis  a  quadam  membra- 
na  Profeffionis^heic  fadlae  a  quodam  MARTINO  di  Sakta  anno 


99 
9% 

99 
99 

99 
>> 
99 

99 

99 

»> 

99 
5> 
95 
55 
55 
55 
55 
55 
55 
♦5 
55 
55 
99 
99 
55 


99 
99 


») 


19 


jF^.  UL  yoaimm  Getfenmfu^e  Mafem  adS.  Andream.  a(5s 

5,  Dom.  Incam^  ^273.  indift.  i.die  Jovisj.  menfis  Septemb,  Abbi- 
te  ANFUSSO,  En  igitur  Illuftriffime  ac  Reverendiflime  Domine, 
quam  enormiter  a  veritate  aberrant ,  qui  Canonicis  Regularibus 
Abbatem  THOMAM  abjudicant,  nobisque  in  hac  Canonia  Se- 
dem  reliquifle  Cipercienjn  deblateranc^  quoniam  in  libro  Taxarum 
nobis  comperta  occurrunt  verba:  jam  quippe  duobus  abhinc  an- 
nis  cuidam  Abbaci  Ciftercienn ,  cui  eft  in  vptis  fyllabum  P.  Roj^ 
,^  jf(tf/r  emendatum  inlucem  emittere^  exploratum  reddidi  illa  ver- 
))  ba  libri  Taxarum  iJleic  occurrifTe,  quoniam  annis  1459.  .60»  (J|> 
99  62.  63.  &  64.  hanc  Abbadam  veluri  (ibi  commendatam  propter 
5,  renunriationem  Sabaudienfis  Principis  rerinuerat  quidam  Augufti» 
nus  CORRADUS  DE  LldNANA  Abbas  Cafamva  Ordmis  Ci- 
ftercienfis,  noa  aurem,  quoniam  Ciftercienfes  hac  in  Canonia  fue- 
rintUnquam*     Aft  quoad  Abbatem  THOMAM^  dchanc  Abba- 
tiam  haftenus  did;a  luificianty  &  fi  plura  de  tisdem  optabis,  me 
99  tibi  femper  obfequentem  invenies. .  *  Reiate  ad  Abbaiam  S.  Stcr 
pbani  KCpondeo  j  ejus  incolas  |)rinios  fuifie  Benedi6i:inos  9  quoc 
ejedos  fcio,  fed  ejedlionis  tempus  me  latet,  quoaiam  nos  illis 
nonnifi  poft  multos  annos  illeic  fucceifimus.    Unum  hoc  prob^ 
teneo,  nempe  antio  (219.  die  18.  Febr,  Abbatem  Robaldum^  five 
Roboaldtm  pofitioni  Petra^  benediftae  pro  fundiiminibus  hujus  Ec- 
clefiaB  adfuifle,  ideoque  Gerfen  tertii  decimi  Igeculi  referre,   (I 
ROBALDUS  praeceffit  Gerfen,    quo  Cognomine  heic,    neque 
ac  Caballiaci  nemo  infignitur»    Num  autem  adinveniri  poterit 
iUius  Abbatias  Prajfulum  Catalogus,  prorfus  ignoro,  fed  fcruta- 
bor,  utinam  haud  fruftra  bellorum^  incendi(»rumque  ergo»    Ab- 
batum  hujus  Canonias  S.  Andrea  ad  hanc  ufque  diem  dedudlum 
ope membranarum,  &  Diumorumy  fi  optas,  Catalogum  mirtara^- 
„  yfi  4*  Rejpondeo.  Me  audiviife,  Aronas  10.  leucis  circiter  ab 
jii  hac  urbe  diffitae  fervari  Codicem  MS.  Operis  de  Imitatiorie  ^  cujus 
99  f7'>g«9iieum  GerfonTadjudicat,  aft<]uum  illum  non  viderim^neo 

^  Ll  a  9«a&ta- 


99 


99 


99 
99 
99 
99 
99 
99 
99 


99^ 


/ 


i(S6  §,  234.  •  ^^6,  BpiuniA  GerfifHatM, 

m 

9,  flDtatem»  neccharaAerum  haheaoi  exploratam  fonnam,  &  alioa 
,^  Codices  MS«  laudare  minim^  audivenm ,  ml  dicam  uUerius^ 

j^d  6«  Sejp*  Jam  demonftrafTe  in  adlata  Serie  Parifienns  Con- 
99  gregationis  Abbatum  unicum  THOMaM  heic  ance  ann*  1 460. 
,,  &  ex  adlatoDiplomateAMEDEI  emi,  Abb.THOMAM  A.  1 226.ulti- 
yy  mam  non  obiilFe  diem,fed Jerius,nempe,uti  qptimefcripfijfti, A.  r  24(5. 
j,  y}d7.&%.  RESP.  UlffaTeftamentumCardinalisGtJALiE 
y^  de  Bkcheriis  nos  infigniri  aiiis  pluribus  antiquis  monumentis :  fed 
3,  relat^  ad  Abbatiam  iS.  i5/e/i&tfm  vereri ,  ne  nihil  babeatur,  quum 
-^y  illam  jam  dudiim  antea  commendatam  nos  adobcinuiffe  ex^lorate 
9,  fidei  flt»  Haecfunty  qu8^  tibi  tncontinu^  atque  ob  temporis  an- 
y^  guf!iamperfun6loriocalamopotuirefpondere,  ucique^  nonqua^ 
^  percupiebas^  fed  qu2&,  &  quomodo  licuit,  faltem  ut  prob^  na- 
yy  fcas,  me  officio  prdrfus  haud  defuiire;  prcdpue  quum  in  maziniis 
yy  habeam  a  Xe  Tibi  addi<%iinmum  exillimari^    Vale. 

P   S^ 
,rA  BIBLIOTHECARIO  Taurinenfi  nil  fpcrandum  adjudico.  Frafh 
^  yy  (rifium  j^ugujlinum  ab  Ecclefia  Epifcopum  Saluzienfem  fuifle 
y^  rel|)ondeo.    Daham  i^ercellis  ex  Canonia  S*  Andre®  8^  Idus  De- 
„  cembris  MDCCLX, 
P.  S. 

« 

^pn  qu«  rdpondit,  qui  MODEN-^  Jwoy^a^  penea  fe  habec, 
-*-^  „  •  Legi  atque  perlegi  MS.  MODENiE,  necaUquid  de>- 
„  anne  Gerfen  in  eo  reperi^  BELLINLS  loqultur  dc  Gerfenj  fed 
^  Pairis  CONSTANTINI  CAJETANI  (a)  iide  innititur.  D. 
„  AUGUSTINUS  AB  ECCLESIA  Epifcopus  Salutienfis  in  fua 
5,  Chronologia  cap^  34^  foL  291.  inquit  ad  annum-  1230»  JOH. 
^,  GERSENAbbas  &5'/i?;)Jbtf^ideCittadellaVercellonfi,  qui  eru^ 
fy  ditifffmtm  (b)  Traftatum  de  MtaHone  Chrijti  compofuic*.  -  Iterura 
yj  vale ,  &  doftiflimum  Amort  raeo  nomiiie  valere  jube^  j(|, 

(a)  Qijaxnap  Sdt\  &  ftaQoriutis  £t  Con/lantinui  Caj«tjnu;/  If^cTTVft  m  Dtlfim  nouvclk. 

Sihriothfquc  rfcs  Autcurs  Ecclc/:  iV»,  XVi).  jui^.   ijj.  U  apud  Nicer^n  Xoxn,  XXV. 

^       (b)  Quis  iioi>  ndc^at,  C%  viri  crudrfi  rs!c  dc  lil  €  lo  hoc  judkiuro  fcrant:  Ad  non  propriaai 
£rudicion€m  fic  rcddunt  laipcdani  f 


Egnjefam  IF.  Joamm  Gerfmftafft  M$gifirm  S.  /fntotui.    267 

§.  236,  DICES  poffibileeft,  abiiV,  qui  fuis  Manufcriptis  li- 
brbrumde  Iniitationeadfcripferuntnomeh  GerfeniSjintellcdtara-fuiffe 
perfonara  diftinftam  .^  Gerfone.  RESPONDEO.  Nonnegari^me 
.poffibilicatem  oppoiiti.  Sed  Ibla  oppofiti  polfibilitas  non  tollit  ino> 
■talem  certitudinem  propoHtionis  teftibos  vel  <atii^  Oo^umentis  mora« 
liter  certis  fuifulte  (§.23,25^27.)  nec  ea  drca  qusltiones  fadiconr 
turbat  fapientem. 

FIGMENTUM  IV. 

/^erfenifta5^\ut  meris  figmentis  iiium  Joannem  Gerfen  honefle  in 
^^  anicularum  forum  veftiantj  docent,  S.  AntonimPadmmm  i 
S.  Fraficifco  miffum  fuifle  Ven:ella«  ad  %annem  Gerfen  Abbatem  S^ 
Stepham.  ^ 

/.  238*  RESPONSIO.  Hoc  totum  denu6  eft  merumiigmen- 
tum  cerebri.  Contrarium  patec  ih  Adis  Sandlorqm  apud  P«  Danie- 
lem  Papebrochium  Die  XIIL  Junii  ex  veteri  MS,  de  S.  Antonio  a 
Wadingo  quondam  erut6,  ibique  inferto^  5,8*  Antonius(verbafunt 
^  veteris  MS.  ibidem  fol^  72  8^  allegati])  de  benepladto  S.  Franci- 
3j  fd  fuit  primus  ftudens  in  Theologifi ,  cum  Fratre  Adam  de  Ma>- 
y^  rifco  Angh'c6 ,  in  ordine  per  Generale  Capitulum  ordinatus :  6f 
„  accefTerunt  ad  Abbatem  S^  Andreaj  deVercellis,  qui  tunc  inter 
5,  omnesTheologos  excellentiorhabebatur,  qui  &  libros  B.  Dio- 
„  nyfii  noviter  exGraed  tranfliilerat  in  Latinum^  6t  pulcherrim& 
,,  commentatus  eft :  tunc  enim  de  Mediolano  Vercellas  translatum 
,,  iiieratftudiuni  generale.  Abbas  ver6  eos  benign^  recepit,  & 
^,  tantiun  in  eis  mentis  elevatione  profeeit  ^  ut  idem  Dofikor  Abbas 
„  diceret,  fe  doftum  ab  indo^s,  &  caleftes  hierarchias  ineorum 
j^  animabus  realiter  depinxilTe^  In  illis  autem  quinque  annis,  qui- 
^  bus  cum  illo  ftuduerunt  in.libris  B.  DioAyfiii   ad  tantam  mentig 

Ll  3  ^  Sf. 


26t 


§..340.  *  241.    Flgnienta  Gerfemana. 


■s. 


99 

59 
>9 
59 


99 


99 
99 


99 


99 


ferenitatem  &  lumen  fapientis  pervenerunt,  ut  illas  hierarchias^ 
non  tantimi  dididfle,  fed  percurrilTe  viderentiir.  Und^  idem  Ab- 
bas  reddens  teflimonium  de  B.  Antonio^  Comment«.  cap^  3  parti- 
cula-  -  -  -  •  Sub  litter^  V.  fic  dicit:  Erequenter  atmr  penetrat  ^ 
iM  cognitio  pbyfica  forisjiat.  Legimus  enim  quosdam  EpifcopoSj  nd^ 
nus  imbutosfuijjepbyficis^  'qtd^itt  myfiicam  Tbeokgiam  captu  mentis- 
baurientesj  coelos  penetrabant  ^  omnem  pbyfic^m  cogfiitionem  fiAtUilfimh 
tranfcendentesj^  ufque  ad  beatijfimam  Trinitatem.  Quod  &  ego  infaih 
6lofratre  Antonio  de  Ordine  B^atrtmMmorum  peculiari  familtarita^ 
te  expertus  fum:  qui  cum  ej/et  winus  imbutus  litteris  fecularibus; 
animi  puritate  &  mentisardorefuccenfus^^myfticamTbeohgiam  captu 
mentis  &  ferventer  defid&avit  &  dbundanter  baujit;  ut  poJ/$m  dia. 
re  deeOy  quod  fcribitur  de  Joanne  Baptifia^  ipfe  erat  lucerna  ardem 

99  &'lucens:  quia  enim amore ardebat interiusj  lucebatexterius,  &c^ 
§.  239.  Aliud  argumentum  in  contrarium  fappeditant  £pifl;oItt 

Reverendiffimi  Jofephi  Frova  §♦  235*  &  25:7,  relat»^ 

nOMENTUM  V. 

/^errenifta  lepide  fingunt,  THOMAM  Vercellenfem  jam  obiifle 
^^^  1 226.  antequam  S*  ANTONiUS  fuerft  Vercellas  mifrus  ad 
(tudia.  NitiAitur  inlcriptione  fepulchrali  hujus  tenoris : 

Bis  tres  viginti  currehant  mille  ducenti 
jinnij  cUm  Ibomas  obOt  yenerabilis  Abbas 
Primitus  ifiius  templi^  fummeque  peritus 
yirtibus  ^  cun&is  liberalibus  j  atque  Magifier 
In  Hierarcbia^  nunc  arca  clauditur  ifia 
Quem  celebrifania  vegetavit  pagma  Jacra. 

f.  241.  RESPONSIO.  Stupida  eft  haec  jnfcriptionfs  expofitio» 
Ars  Heimenevtica  quaflk  mfcrui  me«  Arti  Critica^  jubet  verba  fcri- 

pcorum 


RgmetamV.  7JbmdmJ^er€eU.»bfif^  1226.  auJp 

ptoram  veterum  9  prafertimmonumeDtorumpublicorum,  ftccipi  in 
eo  lenfu  obvio,  quem  illis  tribuerunt  omnes  Le6i:ores  vel  auditores 
fynchronl^  Sepukhralem  autem  illam' inTcripdonem  inteUed;am 
fuilTe  a  lynchronis  de  anno  1 246.  non  de  anno  1126.  patat  ex  Do^ 
cumentis  fynchronis,  ab  Otsdine  Tom^  III.  relatis^  Idem  demonflranc 
tum  vari«  pidbore  in  Ecdefia  S«  Andreis  Vercellenfis,  prout  teftatur 
Rsverendfffimus  D.  yofepbus  Frova  in  fuis  litteris  ad  Reverendiffimum 
Praepofitum  meum  ex  Abbatia  S^  Andre»  Vcrcellenfis  datis  (jf*235. 
ZS7*  tum  etiam  Diploma  Amedei  IIl^  Comitis  Sabaudise  Mafchionis 
&c.  (  §^  25^70  relatum..  Item  Bulla  GregorU^  JX.  anno  1227.  ad 
Thomam  Abbatem  Vercellenfem ,  utiquenon  mortuum  data,  quam 
nefcio  an  majori  fhipiditate  quam  protervia,  a  PENNOTTO  con- 
fidcam  efTe,  quafi  ex  tripode  aufus  efl  definire  Erudidoncf  ficut  &  a^.. 
tate  admodum  juvenis  Scribillator  Schyreniis,  cujus  originale  teflan- 
te  eoderoREVERENDISSIMO  FROVA  l  c.  Vercellis  a,d  S.  An- 
dream  affervatur  cum  fiibfcriptione  Cardinalium.  Eidem  huic  veri- 
tad  vel  invitus  teflimonium  dicit  PAPEBROCHIUS ,  dum  in  A^is 
San£torum  ad  Diem  XUL  Junii  T.  IL  p.  71%.  refert,  Antonium  dePa^ 
dua  vix  def\m6hun  anno  1231«  Tboma  adhuc  in  vivis  exiflenti  appa- 
itdfle^  eiiiQque  a^gr^  decumbentem  fblo  atta<5hi  fanaffe^  licet  in  ea- 
dem  Differtatione  fui  immemor,  Tbomam  anno  1226.  decedifle  fcri« 
bat^  En  verba  formalia  ez  veteri  Manufcripto  jam  femel  Iaudato« 
JEodem  autem  Die^  quo  S.  Antonms  migravit  ex  bac  vita^  famojtffmus 
^  infacris  Scripturis  eruditiffmus  /Ihbas  'Vercellenfis  y  erat  in  camera 
Jfda^  divinis  intentus  meditationibus ,  folitarius:  quem  wr  fanffus  ^  di^m 
wverety  dik&iotie  pracipua  fuerat  prifecutus  ^  &  frequenter  mutuis  di-* 
vina  Scriptura  cofkquiis  fe  pafcebant.  Und^\idem  Abbas  ^  in  qmdam 
^Cmmento  fuo^de  ipfo  B.  Antonio  dicit  ita:  Frater  Araonius]  Ordinis 
Eratrum  Minorumy  de  pura  Theologut  fenfu  myfiico  y  baufit  pknij/hii^ 
Dei  gratia  illuftratus.  CUm  ergd  Abbasjicfolusmoraretur;  eadem  hord 
qud  obiity  famulus  Domim  ad  eumfolus  ingrediens^  poft  mutuamfaluta^ 
tionem  benevolam  vir  fan^us  adjecU :  Ecce^  Domine  Abbas  ^  qudd  reli- 


» 


17a 


$,  «4».  -  *43^  Figmenta  Cerfeniana. 


0  sfillS  meS  Padm  vade  ad pBtrUmfeftinanteri  &  ctnfeftim  dfiH  Ahh 
hatem  in  guttwe,  ubi  tum  graviter  patiebatur ,  familiarius  tetigijfet^  & 
ccntinud  ab  agritudine  HteraJJit  y  exiensforas,  diJpartAt^  Ule  veri  jilh 
has,  cf^derans  quod  ferte  ad  ftath}am  paSriam ,  fciUcet  Hsfpaniam^  per- 
g^ret;  ejus  decejjim  totaliter  ignorans,  ut  ipfum  faltem  aiiquantuJtm  re* 
iineret,  Jitrrexit}  &  ipfum  extra  mn  invenietts,  obviis  menafterii  fer- 
yientibus ,  idneffet  Frater  Antonius  anxie  requirebat  Quibus  refpon» 
dentibust  ipfim  f/on  venijfe ,  &  ubi  ejjit  Je  penitus  ignorare ;  ille  ftrmi^ 
ter  ajferuit,  femtddiUum  vidijfit  &'Jibi  talia  ^xt^e,  &  ipjim  Sath 
&tm  miractdes^  curafte,  ^  fubith  eximffe^  M^umefiftatim  ad  loctm 
Fratrum,  qui  erant  in  Hla  viUa;  fifortl  ipjum  vidiffent;  -&  einoniiu 
vetitOf  prafatus  Abbas  adcor  reMenSy  certijfh^  intellexit,  beattm  Pa^ 
trem  per  mortfs  excefttm,  ad  patria  coeUftis  convivium  feliciter  perrexift 
fe :  ^  notans  tempus  diligenter,  poftmodum  reperit  H^tddd,  eddem  kora^ 
^uaftbi  apparmt ,  ipfum  ex  hac  vita  ndgrajfe^    . 


FIGMENtUM  VL 

/^erfeniftffi  fuum  Joanneu)  Gerfen  Je  Camhaco  fcribunt,  infcriprio- 
^^  ne  Codicis  nixi  t  in  quo  titulus  Joannem  de  Canabaco  authorem 
prsfert^ 

/»  »43.  RESPONSIO«  rnfcriptio  libri  inprimis  non  nece(rari6 
authorem  refert,  &d  poteft  etiam  poirefforem  libri  fignificare;  pra^ 
fertim  cum  non  in  Unea  prima  titulari  fedjeii/^r^^  lineM^  primam  citula<» 
rem  illud  nomen  Joanfds  de  Canabacokni^tum fit,  qui  modus  fcriben'- 
dipoffefforem  {igaificat^  Secund6  certum  eft,  hunc  Codicem  a|{ 
ALLATIO  Vienna  ex  Auftria  Romam  perdudtum  effe.  In  Auftria 
autem  ac  Bavaria  foculo  XV«  reperiebantur  complures  |pa»nes  de 
jRjorhacbf  feu  de  Canabaco  ilc  dido  igraBCo  verbo  wnc^;  latine  can- 

na. 


na,  pr out patet  exStemmatagraphiaBoica  HUNDU  (a).  Sic  etiam  in 
Bibliotheca  Cathedrali  Auguftana  initio  Biblias  Manufcriptss  vidi  ia 
ftonte  fcFiptum  noiaen  Emiconis  Eplfcopi  haud  4ubie  poiTciroris^  £c 
in  noftra  Bibliotheca  habemus  librum,  in  cujus  titulo  luperius  fcri- 
ptum  eft  noinen  Joannis  dt  Rorbacb ,  cui  donatus  fuerat  ille  liber. 
Verum  Gerfeniftarum  fictio  non  in  eoconQftit,  quod  pblTeirorem 
libri  in  authorem  commucent,  fed  quod  denuo  duas  perfonas,  Joan- 
nem  Gerfcnsm  &  Joannem  de  Canabaco  in  unam  perfonam  conflenti 
Accepi  cinno  I726,  a  Viro  Erudito  Vercellenfi  litteras,  in  quibus 
teftatur ,  \n  Monafterio  ad  S»  Andream  Vercellenfi ,  alTervari  qui- 
demChronicam  antiqiiam  ALLICENSElVf ,  ubi  dicitur;  Joannm 
GHERSEN  fuifle  Abbatem  Ordinis  Lateranenfis  in  Monafterio  Pa- 
giy  vulgo  ALLICE,  no\^^roc\x\  diCavagliaj  fimul  tamen  teftatur, 
Parochum  hujus  loci  nulhbi  reperifle»  Cavagliam  unquam  didlaift 
elTe  Canabacum.  Hic  locus  proin  quaerendus  eft  in  Bavaria  ^  vel 
Auftria,  ubi  fuas  fedes  fixerant  RORBACHII,  Poffeffores  libri  de 
Imitatione»  Qui  exhis  Nobilibus  unum  nuper  in  gradum  Comitunt 
evexit,  plura  docebit  Interea  accludo  Difiertationem  Gallico 
Idiomate  anno  1758-  contra  Vallarttm  Gerfeniftam  k  Canonico  Re- 
gulari  Parifiis^  a  meprum  Confratrum*  qUopiam  Neo-Cledco  in  gra- 
tiam  Schyrenfis  Gerfeniftae  Neo-Myfta?  latine  verfum. 

Totum  Differtationis  arj^inentum  eo  redit^     Non  conftat  de 
identitate  inter  Joannem  -  Gerfen  •  Abbatem  •  Benedidlinum  - 
Canabacenfem,    Deficicntibus  ergo  idoneis  teftibus  «irca  eandem 
perfonam  prajtendentem  partus  legitirao  parenti  teftimoniis  morali- 
ter  teftis  affertus  Ven.  Thom»  Kempifio  relinquendus  eft. 

Eufeh.  Amort.  C.  R.  DeduB.  M  m  P ARS 

_     ',  -  .  •  — I     -Ti T  -     ■    -T r-1 ( r- 1 — I     ■!  -      II    mt    j. 

(i)  ].  JadnnfS  di  Cdndtac^  circa  aiinufn  14^0  vcl  7^»  ^^-  J^^n^s  ie  Cdnaiac»  Proetor 
M4.inburgcn(is  atino  1470.  UI.  ^$dnHfS  deCdndtju»^  ()ui  obut  A.  D.  141^.  iV.  ^^dn- 
tt^s  Tho/adjt  Caiiotiicus  FriCngfnlis  aano  if  8f.  ^icjuis  infidclium  fecundos  hos  cx  Idt». 
isaie  Latiao  vcl  Grxco  baptiifoos»  ixoulf  XV.  &  XVL  u(]tici(IImo&  praeflrade  nc£ct» 
prjKtir  M^llcoioSy    Lc^ipontios,    Sartoriosy    Sutorcs»    Tcxtores,    Molitores,   F^rtua* 

^  ccos«  Capfioncji  Occotaippadios ,  MdandoRCSi  6rc.  ctiam  ex  ipfc 


usu'  rcceutiorum  SccmiBacc  cKcmpla  miiU  prtJnittlAus. 


fo  aoWilium^  pre(er« 


•  I 


ijtt  §,M4*  PaUrtws  novtu  Gerfen^a 

PARSVL 

D.  JOSEPHUS  VALART 

NOVUS  GERSENISTA 
CANONICO  REGULARl  PARISIENSI 

CONVELLITUR. 

QUjESTIO  I. 

An  (blide  probatum  iit^  Ubrum  de  Imitatione  cfle  Tho^ 

ma  Kempenfi  antiquiorem# 

Modus  demonftrandiy  libnim  de  Imitacione  eile  Thomd  Kempenfi 
antiquiorem,  qudufus  eft  Valartius,  eft  ejusmodi^  ut  fanddu- 
bitem^  utrum  vel  ipfls  dodiis  Benediftinis,  aliisqueliti  huic  implici- 
tis  arriferit,  fatisfeceritve^  Medid,  ut  mihi  quidem  videtur,  ufus 
fiiiflet  fecmidimo ,  fi  demonftrailet ,  librum  hunc  jam  ab  authoribua 
pi6  hpcCanonico  Regulari  antiquioribusy  citatum  fuifte^  aut  exi« 
ftere  ejusdem  apographa  iieculo  decimo  qumtoantiquiora.  .  At  me- 
dio  hoc  tam  naturali ,  quddque  Delfavii  &  Mabillonii  adeo  urge- 
bant,  negle&o,  fatis  eft  Valartio  criflm^  &  haync  parum  squam 
ferre  de  manufcripto  anno  1441«  cui  tanquam  praecipuo  fundamento 
caufam  Kempifianam  inniti  contendic.  £n !  quo  redeat  ejus  ratio« 
cinium:  Thqmas  Kempenfls,  inquit,  propria*  manu  anno  1441« 
fcripfit  manufcriptum ,  quod  pertinet  ad  Jcluiias,  Anwerpienfes: 
multi  manufcripto  huic  infunc  errores:  erg6  Thoiiias  Kempenfisnon 
eft  author  Ubri  de  Imitatione«  Logica  hsec  haiid  adeo  exacla  mihi 
videtur^  Manifefte  impoflibile  effefupponit,  aurhorem^  qui  opus 
quoddam  Jtfe  compofitum  pluries  manu  propria  defcripfit,  five  ut 
habeat  apographa ,  quibus  ipfemet  utatur  ^  five  ut  habeat,  qua^  di- 
ftraiiere  poffit,  aliquos  errofes  apographis  iuis  inierere  poife.     Ac 

.  prin^ 


i  Coftonko  Regul4ri  Par^n/t  CMfoeUUm  %7^ 

principium  hoc  adeo  non  certum  mihi  videtur,  ut  potius  perJSiafum 
iDihihabeam,  authorem,  qui  propria  (ua  offera  defcribic,  ebpiures 
maniifcriptis  fuis  inferere  errores  pofle,  quo  magis  meraori^^  fuft 
confifus^  miQori  attentione  oridiiale,  aut  apographum  ^  <}uod  pr« 
oculis  habet,  confuHt.  Nimium  ergo  Valartius  vult  probare  ex  eo, 
quod  Manufcripto  Antwerpienli  errores  infint.  Pergit  Valartius: 
Reperitur  in  fronte  quorundam  capitum  Vox  difcipuli^  loc6  V$x  dh  , 
USli  &€^  ergo  ^  infert  noftei-  Criticus,  atabor  pretiofi  bujus  manufcripti 
nec  numerum  perfofiarimi  in  likro  boc  loquentium ,  nec  q$kznm  fit^  qudt 
in  ^uovis  capite  loquatwr^  novit^  N»  bella  hac  mihi  confequentia  ? 
An  ergo  Thomas  Kempenfis  non  calluit  linguam  larinam,  adedque 
ilon  inteilexit  htinum  libri  de  Iittitarione?  intellexit  cerc6;  hujus 
enim  rei  iidem  nobis  faciunt  opera  ab  ipfomet  Thomd  compofita  ^ 
inquibus  eundeni,  queminlibro  de  Imitatione,  &^u(lum  &  (ly- 
lum  reperire  eft»  Omni  ergo  probabiUtate  caret,  Thomam  aliquod 
libri  hufus  caput  fcribentem  nercivifle,  qusnam  perfbna  loquatur» 
chm  potiiis  valde  probabile  (it,  minorem  in  (bribcndo  hoc  apogfa'' 
pbo  ejus  actentionem  fuilTe»  Nimium  itaque  dum  Valartius  pro* 
baty  nihil  probat,  ^ 

Longe  adhuc  miferabiUus  ell  argumentum  alterura,  gravihuic^ 
quod  Valartius  poi;iit  ^  innixum  principio :  Tn  Dialogo  caput ,  cujus 
initium  facif  petitio  quadam  brevis  &  fimplex ,  mn  nifi  refpofifione  ad 
hanipetitionemfinimdmeft.  Certe  principium ,  quod^  miror,  euta 
non  tanquam  axioma,  canquam  toti  orbi  notum,  canquam  vericatem 
ex  ipfa  Dialogi  natura  refultantem  jadtitaffe.  Sed  totum  librum  de 
Imitatione  fi  pervolvamus,  videbimus,  Interiocutores  ferd  femper^ 
quod  loquuntur,  per  difcurfum  torius  capitis  loqui»  Naturale  itaque 
erati  dlifcipulum  peridonem  capite  VI,  libri  IV»  faftam,  per  totum 
capiculum  profequi»    £n  Igicur  bonitatem  confequentiasj 

Uitr^  progreditur  Valarthis ,  &  ex  erroribus  Grammaricalibu^ 
qui  manufcripto  Antwerpienfi  infunt  y  Thomam  Rempcnl^sm  autho^ 
rem  hiyus  manufcripri,  non  pofle  eife  authorem  ipfius  operis  con* 

Mm  A  dudic^ 


r 


274  •  §;  244.  Valartiui '  mvus  Gerfenifla 

-cludit^    £t  Yixc  Logica  Eruditi  Academici  defedtuofa  apptfee.-  Aa 
ergo  author  libri  deliBitatione,  quiscunque  demum  fuerit,    non 
poterat  immifcere  errorem  Grammaticalem  ?  erdtne  incapax?   Ad 
quid  ergo  tanta  cura  &  labore  Valaftius  Diftionarium  fecit  verbo- 
rtim  mtnus  latinorum,  qu«  author  libello  inferuit?  Nonne  &  inhoc 
libro  per  fcrupulofum  Reviforem  noftrum  correfto  phrafes  ad  rainus 
'  etiam  barbaras  reperire  eft ,  aceftilla:  non  frarufn  efl  in  monajleriis 
iifque  adrmftemfidelis  perfeverare?  Alia  ex  parce,   omne  id,   quod 
teprehenfione  dignum  Valarrius  judfcat,  palam  ade6  reprehenfibile 
-  jion  eft  e.  g*  circa  illud :  S^'  mn  continuh  te  vaks  celligere^  falteminter^ 
diim^  &  adminissfemelindie^  manh videlicet ata  vefperl ;  maniprope^' 
ne^  vejperk  difcute  mores  tuos:  oblervat  Valartius;  femel  bic  errorem 
copiftae  effe  noB  pofie^    Tam  facile  enim  haud  eft  fumere  &  fcribe- 
refemelpio  bis;  Studio  itaque  hoc  pofitum  eft;  jnde  ergo  conclu- 
dendum,  quod  Thomas  Kempenfis  (cui  hoc  falcem  laudis  Vaiartius 
tribuit  5  quod  fuerit  fideUs  Copifta ;)  tbfemel  jam  in venerit  in  exem- 
plari,  ^uod  defcripfit.     Verum  lenfui,  «que  fi  ponaturTew^/,  ac  fi 
ponatur  bis ,  nil  deeft.    Senfus  enim  eft  ifte :  collige  te  ad  mnusfeml 
in  die^  mani  aut  vefperh\  fi  manh  te  coUigis^  propone;  fi  vefperl^  dif 
(ute  m§res  tuos.  Quid  iropedit,  quominus  fenfus  hic  bonus  fit?  Non- 
i>e  &  S^  Ignatius  •  Lbyola ,   &  S.  Vincentius  a  Paulo  voluerunt, 
orationem^fieri  mane,  &  examen  vefpere,  ita  quideni  ut  id  nobis 
tanqiiam  arcanum ,  mediumque  ad  fublimem  perfe^onem  chriftiaw 
jiam  perveniendi  fecuriflimum  depradicarint?  Haud  bene  itaque  & 
ceque  hoc  in  Dfirertationis  loco  difcurrit  Valartius.   Citat  nobis  ver- 
fionera  Gallicam  imprelTam  Antwerpiae  apud  D.  Kayfer,  in  qua  ha- 
betUE^  his  in  quolil  et  die^  tmnh  &  vefperh  Sed  huic  pro  refponfione  op« 
pono  verfionem  gallicara ,  irnpreflam  Parifiis,  pf r  ^annetn  Lambert 
14^3,  ubi  Icgitur :  Effi  non  vales  te  colligere,  &  ad  te  redire  contimiy 
$d  minus  femel  id  facere  fatagito.     Idefijmel  in  die^  nrnh  aut  vefperK 
Manipr^fonej  &"  vejpere  difcuie  mores  tuos^  &  qualis  bodk  JuiJH  in 
verbop  opercy  &  cogitatme. 

Deni- 


*y 


i  Cdnonko  BeguUri  Parifienfi  convellitur.  375 

m 

Dcmique  Thomam  Kempenfem  non  eflb  authorem  librj  de  Irai- 
catione ,  librdmque  hunc  ThomS  antiquiorem  efle ,  Valardus  ex  eo  1 
evincere  vult,  qu6d  in  Manufcripto  Antwerpienfi  liber  quartus  re- 
periatur  in  loco  libri  tertii,  &  quod  in  Manufcripto  Lovanienfi,  cu- 
jus  pariter  author  efl:  ipfeThomas,  alia  quoque  dpera,  quatuor  Kbris,  ex 
quibus  ordintri^  cohftat  liber  de  Imitatione,  immixta  fint,  Haec- 
cine  pro  argumentis  venditas?  An  ergo  quatuor  libri  de  Imitationfr 
adeo  fibi  invicem  colligati  lunt,  ut  feparari,  diversdsque  in  partes 
transponi  nequeant.  Sequitiime  tradlatus ,  a  priori  qui  dependeat. 
Plane  ejusmodi  ratiocinium  in  alio  authore  fi  occurriflet,  eum  ne 
quidem  lcgifle  libros  de  Imitatione  fupponerem.  Valartii  fuifletat- 
tendere,  quatuor  hoslibroS  abinvicem  non  dependere,  ordin^m- 
que,  in  quo  hodre  eosdem  collocatos  reperire  eft,  nonnifi  arbitra- 
rium^e.  Hinceft,  cur  in  pluribus  manufcriptis  omninb  feparati 
reperiantur.  Valde  iiaqiue  male  probavit  Valartius ,  librum  de  Imi- 
tatione  efle  Thom^  Kempenfi  antiquiorem, 

C«terum  haud  abs  re  afleruit,  quod  verba  haec:  Ftmtas&com  ■ 
pUtus  per  manus  F.  Tboim  iiKmpis,  quae  in  fine  hujus  manufcripti 
16guntur,  non  probent,  pium  hunc  Canonicum  libri  de  Imitatione 
efle  authorem.  A  longo  enim  jam  tempore  conceflum  ell ,  Thp- 
mam  per  verba  hasc  praecis^  copiftam  fe  declarafle,  Veriim  ciimiiii 
eodem  Codice  fint  aliaetiam  opera,  quorum  indubitato  &  author 
cft  &  Cbpifta,  quidni  &  libri  de  Imitadone  author  eflepoffit  &  cp- 
pilia?  Vix  enim  verifimile  mihi  elTe  vidctur,  hominem  humilitatis 
adeoftudiolum  operafua  cum  illo  confundere  voluifle,  quin  ejus- 
dem  haud  authorem  fe  dfe  moneat ,  prodatve.  Veriim  anticipatd 
hacdeinateriaagimus,  non  enim  liic  quaeritur ,  utrum  Ttiomas  fit 
author  libri  de  Imitadone,  fed  quasftid,  quam  examinandam  fufce- 
pimus,  in  eo  confiftit,  utnim  opus  hoc  fk  Thonia  K.  andquius, 
Sed  idipfum  eft,  quod  non  um  facile  quis  probaverit,  Natus  eft 
ThomasK,anno  1380.  Quidjwn  irapedit,  quominus  Thomas  por 
tuerit  (fomponere  Ubrum  de  Imitatione  ab  anno  i^io,  feu  ab  i]lo 

Mm  3>  V  tem- 


.  I 


276  f»  244*  PilarfkiS  mws  Geffint/fa 

cempdrey  quo  cititum  reperimus?  Cpntendebatur  quondam»  S^Bop*  , 
naventuram  libelli  hujus  h^buifle  noticiam^  eundemque  in  quadam 
fuarum  conferentiarum  citafle.  Verum  foKde  probatum  efl:^  opus 
hoc  noh  efle  Bonaventurse,  eoquod  in  eo  pariter  cicatus  reperiatut 
author,  nomine  Ubertinus,  de  qiio  cert5  conflat^  eumnonmflpofl: 
inortem  S*  Dodoris  Bonaventurc  fcripfiflb.  Praterea  &  S.  Thomas 
Aquinas  libri  de  Imitacione  habuifle  notiuam,  ex  e6que  quasdam 
Officii  fui  de  S.  Sacramento  Antiphonas  mucuafle  fercuTa  Sed  & 
hac  fuper  re  ^Kempifliis  refponfum  eil,  non  Aquinatem  exKempenfi, 
fed  e  contrario  Kempeniem  ex  Aquinace  loca,  de  quibus  hic  agituc 
proiit^  alias  diverfas  ex  Offido  divino  partes^  e.  g.  O  wdra  circanos 
tua  pietatis  dignatio  &c.  mutunSe. 

Quod  aUi  quondam ,  hoc  etiam  hodte  regerit  oggeritque  Va-- 
krtius  9  nimjriim,  Authorem  libri  de  Imitatione  perfonak'cer  fuifle 
notum  S.  Francifco  Affiffienfl;  £t  plan^,  hoc  folide  fl  probatom 
fuerit^  partes  Thom»  Kempenfis  ceneri  ultra  non  poterunt»  Ac 
quomodo  probant  ?  iblo  hoc  &  um'co  fllo  ex  libro  delmitaciOneloco : 
Quantiim  unusauifque  eji  in  4)culis  ttHsy  tantim  eji  &  tm  mplius:  mt 
humilis  Francijcus. 

]n  Editionibus  ordinariis  \t§XMr^bum$Us  $an£Hu  FranHjcus.  Ut 
Valartius,  authorem,  quiloquicur,  contemporaneumefle,  facili^ 
perfuadereCy  confultius  fore  judicavit ,  fl  fequeretur  manufcriptum-, 
quod  fiipprimic  epitheton  iS^^^iy^.  Quidquid  flt,  tam  infirmum 
certe  argumentimi  repcrire  uUibt  haud  erit.  Auchor  citac  alcerum; 
ergo  funccontemporanei?  id  certe  fi  teneret,  £qu6  fadl^,  iit  aje* 
bat  quidam  Kempifta»  probari  quoque  poflet^  aurhorem  libri  de 
Imicatione  efle  &  Chriflo  concemporaneunr,  eoquod  &  Chrifluai 
fsepe  citet  taG  modo :  dicit  Dmsffus. 

Prsteodebatur  infuper  librum  de  Imicatione  non  pofie  eflepar» 
tuffl  fieculi  XV^  eoquod  auchor  fervoretn  plurium  Ordinum-Reljgto- 
ibrum  fimimopere  depnediceCt  qui  camen  eo  cempore  plurimum  k 
fervore  defcivifle  feruntur.    lofirme  huic  objedtioni  reipcmdecur  dc 

ffelpon^ 


0 


A.  Catmico  Regntari  Parijmjt  mveUitur. 

«efponfuai  eft)  in  pluribus  fldhuc>  belgii  praBtrertJm»  iiireriorfsque 
Gcrmani^  monafteriis  difciplinsm  rcligioiam  fumm^  viguifTe  SsiTuIo 
XV.  Author  pra^cise  fatetur)  alia  monafteria  effe?  in  quibus  regula* 
ritas  integra  adeo  haud  eilet:  L.i.c^^.n.  $.  Nonfieretit  tanta  ma^ 
la  &fcandala  inpopulOj  nec  tanta  dijfolatio  in  coenobiis. 

Manufcripta  deniqiie  atferri  folita  quod  attinet»  dici  poteft>  ex 
•mnibus  illis  y  qusr  c^rtum  Datum  habent»  necunicum  efte ,  quod 
ad  annum  141  o,  quo  Epocfaa  Libri  dt  Imitationc  5tatui  pofte  credi* 
tur )  afcenderet.    Inter  illa » quas  fienedi&ini  a  Condlio  Eruditorum 
anno  1671.  examinari  curarunt^  nonnifi  unicum  ent)  quod  pro  par* 
tu  Sa^culi  XIV*  vendebatur.    Pro  tali  etiam  id  emit  Valartius>  utpp* 
te  qui  illud  S«culi  XIV.  Manufcriptum  efte?  in  fua  Diifertatione  a{I> 
ierit.  at  vehementer  in  hoc  fiillitur*     Manufcriptum  hoc  i  quod  in 
A^is  hujus  Eruditorum  Concilii  nonum  eft  >  Dato  caret;     Ultimaj 
in  qua  ordinarie  reperitur>  pagina  lacerata  eft.    Verum  hujus  loco 
in<mediuffi  adducitur  AtteOatio  cotam  Notariis  per  Benedi&inuni 
qutetdam^  Ahbatis  Gecirdimontenfis  inFlandria^ad  quam  illu^ 
|>ertinebat  >  fafta  ^  qui  olim  m  nltima  manulcripti  hujus  pagina  ha?c  ver- 
baScripta  vidific  fe  aifeverat.  Hic liber<onfcriptusfuit  HR  Ludovicode 
jkfonteyqui  obiit  anfh  annum  millejmum  quadringentejmum.    Aquitas 
poftulare  videtur  3  ut  yerbis  Religioii  hujus  adhibeamus  fidem.  De« 
mus  crgo ,  euiiFrevera  vidifle  hanc  notam.    At  num  vera  erat^  &  le« 
gitima  hatc  nota  ?  alia  hasc  «ft  quatftio*   Me  quod  attinet>  rotunde 
aftero,  me  id  haud  crcdere.  imq.  Scripta  non  erat  manu  F.Lu/hvi* 
ci  Montaniy  cum  annotata  in  ea  fit  mors  ipfius.    ado.  Certo  fcripta 
fft  poft  annum  1400»  ade6que  Satculo  XV.  five  dein  Sasculo  XV» 
incunte^  five  medi6>  five  exeunte.  ^tio.  Ulius^  qui  hoc  fcripfit)  no* 
tiiiam  haud  fuiife  exa^m  cemim-eft)  ciim  in  hoc  ips6  manufcr^ptd 
contincatur  Opus  Thomae  Kempenfis,  de  difciplina  clauJlraU.    Itaque 
firripta  cife  Satculo  XI V^  non  potuit.    Claudius  MoiioeruS}  Eruditii^ 
fimus  AntiquitatuniScrutator)  Sc  Bibliotfaecarius  ad  S.  Genovevam» 
in  quadam  Epiftola  ad  DD.  Herouvalium^  Ducangium^  &  Cotellio* 

rium 


iji  '    %^' 24^.  yatartius  tjovus  GerfeniJIa 

riuoa  An.  1^74.  data  defendit)  Scripturam  manufcripti  hujus  acfeo; 
ut  ja&itatur  >  antiquam  haud^efTe ;  quoniam)  corntnds  fi  examinetur» 
apparet  >  caudas  litterarua  S  &  F  multunx  infira  lineas  de^endere  t 
quod,  ut  ille  ait>  nonaiii  a  ducentis  drciter  annis,  introchi^um  eft> 
prout  etiam  in  ManuTcriptis  Bibliothecae  Rtgii?  ohfervavi. 

Falfuoa  itaque  cft>  anno  1671.  produ^um  effe  Manulcriptum 
Sseculi  XIV.  prout  tamen  Valartius  afferit  >  qui  ipfemet  duo  hujus^ 
attatis  haberc  fc  contendit  >  quar  ramcn  tamdiu  in  dubium  vocari 
pofle  &  liccrc  crcdo  >  doncc  ritc  examinata  fuerint,  Unum  Manu- 
lcriptorum  horum  >  ut  iplcmet  Valartius  teftatur>  illudeft>  cujus 
mentio  fit  in  Tomo  I.  Operutn  Pofibumorum  MdbiUonii  pag.  3  ?  •  In  quo 
loco  Icgitur>  quod  »  D.  Efcalius  in  Httcris  Parifios  millis  >  au^ica- 
»  tique  fui  in  Auftriam  Infieriorem  itineris  nuntiis  >  novi  quid  >  id- 
3>  que  iingularc  (igmficarit>  quod  Dodus  CIericus>  D.  a  S.  Hilario» 
5,  Theologias  fiaccaiaureus>  &  Liberorum  Matchionis  de  Feuquic- 
5>  res  InfVruftor  >  affcvcraverit  >  fchabcrc  Manulcriptum  non  foium 
»  Thoma  Kempenfii  fed  ipfo  Gerfenc  antiquius*  Placuit  hoc>  in- 
»  quit  hac  fuper  rc  D.  Vincentiiis.Thuillicrius  >  tCrtium  furrexifre> 
^  per  quem  duo  practendentes  cxauthorarcntur.  ^*  Habes  hic>  quis- 
nam  tunc  dc  manufcripto  hoc  fuerit  fenfus  ;  Credebatur  antiquius 
Gcrfene,  adeoque  Sxculi  XII.  vel  SxcuU  XIIL  ineuntis.  Cur  ei^o 
VaUrciiis  id  folummodo  nx)bis  tanquam  manufcriptum  Sa^culi  XIV. 
obtrudit  ?  En  quomodo  inordinata  cnpido  >  hbrum  de  Imitationc 
adjudicandi  Gerfeni>  minuat  antiquitatcm  hujus>  &  extollat^  au- 
geatquc  antiquitatem  aliorum  Manufcriptorum? 

Nc  tamleri  «grc  ferat  Valartius  cxiguara  meam  >  quam  in  ipfiu^ 
de  manufcriptis  notitia  coliocare  videor>  fiduciam,  noverit,  me  non 
phiris  quoquc  faccrc  judicium  Eruditorumj  juxta  quos  Manufcripta 
Aronenfe  &  Bobicnfc  anno  t6%y.  non  efant  treccntis  annis  inferio- 
ra.  Mc  quod  attioct^  foium  fic  unicum  pofirive^quid  dc  artatc  ali- 
cujus  manufcripti  afferendi  mcdium  effe  judico  >  infpicere  datum>  in- 
quirere  in  Scriptorcm  >  aut  infpiccrc  ejusdcm  citatioaes  in  Regiflris 

aut 


A  Canonko  Regidsri  Parifienjl  mvettitun  xj^ 

aut  OtalogiS)  de  quoFum  temporc  &  oetate  certo  conftat.  Quando 
de  d?tate  nonnifi  ex  apparente  vetuftate  aut  fbrma  caraderum  judi- 
cium  fertur  >  decidi  quid  nonmficirciterpoteftifacilisquepateterro* 
ri  locus.  Vel  mediocriter  eruditus  nunquam  manufcriptum Sa^cirii  XiL 
judtcaUit  eiTe  manufcriptum  Sa^culi  XIV.  at  inter  Scripturam  exeun- 
tis  Sa^culi  XIV.  &  medii  Sa^cuii  XV.  tantam  di£fereatiam  intcrcedere 
haud  credo «  ut  vel  unico  i(k\x  oculi  dccidi  poflit  ^  cujusnam  Sarculi 
iit  quoddam  manufcriptum.  Eruditus  ?•  Mabilion  dum  in  fua  Di^ 
pkmatica  pro.Manu(cripto  Sa^culi  XIV.  non  (blum  illud  Abbauie 
Gerardimontenfis^  fed  &  aliud  D.  Thevenoti )  quod  certo  nonnifi 
Manufcriptum  Sa^culi  XV.  eft>  cum  poft  iibrum  L  de  Imitatione  ibi 
reperiatur  Tradatus  dc  paupertate  ^  humilitate^  dcpatientiay  ^liis  di^ 
Aus  de  Irihus  labernaculis  ,  cujus  authorem  efte  Thomiam  Kempen^ 
fem  iplimet  Delfavius  &  Mahillonius  fatentur.  Non  igitur  temeriti^ 
tis  &  incredulitatis  notam  incurrit  9  qui  renuit  tam  (aciie  &  ca^c& 
modo  fubfcribere  judicio  Eruditorum»  quibus  Am  1687«  vifiim  eft# 
Manufcripta  haec  Aronenfe  Sc  Bobienfe  trecentis  annis  inferiora  non 
efte.  'Non  videtur^  fnm  termini  illorum  cujusdam  a  Dupine  relatif 
Scriptura  inferior  annis  trecentis.  Licite  itaque  fupponimus  %  illos  ad 
quadraginta  aut  quinquaginta  annos  erralfet  ha^cque  aliorum  libri 
de  [mitatione  Manufcriptorum>  qua?  iionnifi  ad  annum  1420*  aicen- 
dunt ,  Clalsi  annumeramus« 

En  viic  non  omnta ,  qux  in  medium  hadenus  dlata  fiint ,  auc 
afferri  poirunt  ad  probandum  »  librum  de  Imitatione  efte  Thonui 
Kempenfi  antiquiorem.  Habet  hic  LeAor^  ex  quibus  judidum  ferre 
poteft>  an  unquanf  &ipra£fertim  in  Differtatiooe  Valartii  folidc  id 
probatum  (it. 

QU^STIO  n. 

In  qu6  Saccul6  cpmpofitus  fuerit  Liber  dc  Imitationc? 

Quseftio  haec  cum  tncecedenci  &  fiib(equenti  connacionem  ade6 
^neceiTariam  habec  >  uc  eidem  multilm  immorari  faperfluum  fo- 


a8o  '$«244«  Valartim  tmus  Cerfenifla 

ret,  Sat  oftendifTe  me  credo  ^  fufficientem  rationdn  affcrendi  ^  Li- 
brum  de  Imitatione  compofitum  e(fe  anteanniim  i^ir.  in  mcdium 
.afferri  noil  poffe*  Spero  me  oftenfurum  ^  rationes  dari,  easque  fo« 
JidaS)  quae  perfuadent^  authorein  libri  de  Imitatione  effcThomam 
Kempenfem)  quod  &  concludendum«  Optimum  tamen  erit  exa- 
sninare  argumenta>  quae  Valartius  in  fecundo  Diifertationis  fua?  ar- 
ficulo  adducit«  Aiferit  in  ejusdem  articuli  principiojibrum  delmi* 
t9tione  debere  effe  fcriptum  non  ineunte  Saeculo  XV«  fed  Sieculo 
XI !  L  En  >  qui  probet.  Argumentum  primum^  quod  affert  y  jta  fo- 
nat :  Si  liber  de  Imitatione  fuijfet  compojttus  Saculo  XlVi  manufcripta 
Saculi  Jequentis  non  ita  erroribus  referta  ejjent^prwt  tamen  referta  funt 
mnia.  Argumentum  hoc  peflime  fonat.  Supponamus^  librum  d< 
Imitatione  fuiffe  compofitum  Saeculo  XIV«  nonne  fat  fpatii  inter  Sa?* 
culum  XIV.  &  XV  intercedit  >  ut  errores  potucrint  multiplicari  ? 
immo  plus  dico  9  &  apograptia>  pra^fertim  manufcript^  facillime 
corrumpi  poffe»  &  fere  femper  ex  ipforum  furculo  &  radtce  ^  aff^* 
vcro*  Hujus  rei  exempla  fi  quis  petat>  infinica  funt.  Errores  ita^ 
que  qui  manufcriptis  Saeculi  XV.  infunt  >  non  modo  non  probant  9 
librum  de  Imitatione  effe  S;3xuli  XIIL  Sed  nequidem  probant)  illum 
^fle  Sseculi  XIV.  .       '      . 

Altera,  quam  aflfert,  ratio  efl,  quod  manufcripta  Saculi  XtFi 
fnt  rarijjimari  ciim  tamen  manufcripta  Saculi  XFi  ^  Ji  cmparentur ,  Jint 
cpmmunia.  Latet  quid  in  hoc  ratiocinio  9  non  tam  facile  detegen^ 
dum  Manufcripta  Saeculi  XIV.  fiint  rara  >  ergo  liber  efl  Sxculi  XIIL 
Neceffitas  certe  confequentia?)  quam  vel  ipfe  Valartius  palpaveriti 
Cafterum  abfolute  nego  >  vel  unicum  haAenm  manufcriptu^i  Saeculi 
XIV.  produftum  effe^  in  quo  continetur  liber  de  Imitatione* 

£n  tibi^  inquit  Eruditus  Oriticus>  argtmmtuiny  idque  meum^omfn^, 
excepUone  majus.      Leguntur  in  quadam  verfione  Gallicd  fatta  ex 
vcriioHe  Gcrmanicd  per  quemdam  Presbyterum  Dioeccfis  Metenfis,' 
&  imprefsa  apud  Martimim  Kayfer  Antverpi^  ann.  1550.  haec  verba 
decifiva :  p  Author  hujus  verfionis  Germanics  fuit  >  prouc  ex  viris 

do^ 


i  Camfdco  Regtdari  Pari/mjr  eomxUitUr.  ftgf 

^  doftis,  iisquein hac  arte  peculiariter  exercitatisaccepi ,  perfona  non 
,,  doftaminusquamdevota,  ex  Ord  CarthuGenn,  nomine  Ludolphus 
^,  Saxo,  a  cujus  morce  jam  centum  circiter  &  fexaginta  anniabiere. ,, 
Hac  fuper  re,  en!  quomodd  ratiocinetur  Valartius:  Si  do&us  bic 
Cartkidjienfis  ^  inquit,  libri  de  Imitatione  interpres^  jam  eft  mortms  an- 
te  anmm  i  gSo*  quocunque  demum  anno  abfolverit  fuam  verfionem^  certi 
abfohit  ante  nativitatm  Thoma  Kempenfis  utpot€  quinatus  efi  anno  1 380. 
Confequentia  ratiocinii  hujus  omnino  in  forma  eft;  nec  jam  quid 
deeft  ad  hoc,  utfit  argumentum  fine  replica  &  omnl  exceptione  majus^ 
quam  certicudo  fadli;  nemp6  qu6d  verfio  abfoluta  fuerit  per  Car- 
thullenfem  quemdam  Germanum  ante  annum  1380.  Mirabicurfor- 
fan  Valartius ,  quod  dubium  de  hoc  movere  quis  audeat,  chm  Pres^ 
hyter  Dicecefis  Metenfisfe  id  4  viris  doStis^  iisque  in  ejusmodi  genere  ex^ 
mitatis  accepifie  ajfeveret^  Nos  tamen  haud  adeo  cred*li  furaus,fed 
in  dubio  perfiftimus^  rogamiSsque  Valartium ,  ut  argumencum  hoc 
ex  numero  argumentorum  omni  exceptione  majorum  expungere  velit; 
iniramurque,  meliori  tamen  jure,  quod  tanta  fiducia  conckdere 
audeat :  Ergo  quifqm  agnofcit  librum  de  Imitatione  ejfe  compofitum  ante 
jgnnum  1330. 

Si  locus  ilie,  ait  bumilis  Francifcus^  qui  juxta  Valartiuto  deraon- 
ftrative  probat,  authorem  libri  de  Imitatione  novifle  S*  Francifcum, 
non  efTec;  forfican  tentaflet  opus  hoc  pro  opere  feculi  XIL  vende- 
re ;  in  favorem  tamen  hujus  notiti«  ultra  ac  ad  tempus  Patriarch» 
Francifcanorum,  qui  obiic  anno  1226*  elevare  non  poteft.  Faten- 
dum  plane,  Valarcio  haud  adeo  difRcile  efle^  arguraenta  invenire  & 
bypothefes,  id  quod  clarius  videre  llcebit  in  Quaeftione  fequenti. 

QU^STIO  III. 

Quis  fit  author  libri  de  Imitatione? 

Turbaretur  forfitan  Valartius,  fiquis  cuni  eo  paulifper  d^  omnibus, 
qua  in  duobus  articulis  praecedentibus  probare  eontendit,  con- 

^  N  n  2  ferret , 


ftg&  %.  244^  Valariius  n&m  Gerfenifta 

I 

ftrret,  dicer^tque,  easdem  rationes  evincere^  authorem  libiide 
Imitatione  non  pofle  eiTe  Joannem  Gerien^ 

Ratiocinari  cum  eo  fic  quifpiam  pofTet:  }uxta  Te,  Valarti»  li* 
ber  de  Imitatione  fuit  fcriptus  feculo  XIII.  per  Abbatem  quemdam 
Vercelleniem^  contemporaneum  S.  Francifco  Affiflienfi ,  qui  etiam 
erat  S«  Antonii  Patayini  in  Theologia  Magifter,  cui  inter  alia  expo- 
'fiiit  libros»  qui  S«  DionyOi  Areopagits  eife  prstenduntur*  Sed  ille 
Abbas  Vercellenfis,  qui  florm*t  tempore  S.  Francifci,  quique  fiiit 
Idagifter  S«  Antonii  de  Padua,  non  erat  Joannes  Gerfen ;  ergo  Jo- 
annes  Gerfen  npn  eft  author  Ubri  de  Imitatione»  Argumencum,  iit 
credo,  eftinforma:  Majoreft  Tua  ipfius  Propofitio:  itaque  non 
nifi  minor  probanda  venit;  quod  habe:  Juxta  Hiftoriographos  Or- 
dihis  Fratrum  Minorum,  &  juxta  Lucam  Wadingum,  quem  citas^ 
Abbas  Vercellenfis ,  Magifter  D.  Antraii  Patavini  ^  erac  Abbas  ad 
AimaL  S.  Andream  Vercellis;  F§tmt(S^  Francilcus)  utfuh  Ma- 
Ord,  FF.  te  Vercellenfi  apt$d  SanStum  Andream  (  Ordinis  tunc  San&i  Be- 
JJ^;  Ji/ '  nediSli^  (a)  ut^  ejus  infittuti  viriy  contendunt:  Jrve  CaMnico- 
€^,  i;ia.  rum  Regularium  Sanffi  Auguftiniy  ut  ipfi  decertant^  &  quo- 
rum  modo  efi  habitatio)  viro  doSHfitmo  ^  myfiic/om  audiret  Tbeo- 
logiam.  £n !  qu^  clare»  Idipfum  &  alius  Chronographus,  dta- 
]ijft.m«  tus  ^  Penotto  afieritr  lllum  Fercellas  adfiudia  una  cum  focio 
partjib.  |.  nomine  F,  Adamo  de  Marifco  jinglo  mifit  ad  Ahhatem  S,  An- 
*'^^'  dre<e  clarifimum  illorum  temporum  Tbeologum.  Sed  tempore 
S.  Francilci  &  S,  Antonii  Patavini  non  fuit  ad  S,  Andream  Vercellis 
Abbas,  nomine  Joannes  Gerfen^    En ,  qu«  de  Abbatia  S^  Andreae 

difie- 


{%)  lirtiedi Aiai  abiquc  ullo  fnndanicnto  contcndnnc  Abbatiano  $•  Andrcie  Vcrccllcnfis  fuifle 
'  ali^uando  Ordinis  S.  Bcncdidi«  Hauc  cnim  Abbattam  ab  originc  fiia  f  iifle  Caiioiitconiin 
Rcgularium»  prartcr  Itdtiam  Sair^m  l  nobis  ftatim  ciundaoi)  &  Gdli^m  ChrifiiMmmf 
fluni  agit  dc  Abbatta  S,  Vidoris,  cvidcntcr  infii  BuUa  fundationis  Grcgoni  IX.  \xxj. 
dcmonftrat.  En  ipfius  formalla :  Inprimis  fidtmtniesy  ut  Ord$  CantnicMS,  fMifi' 
tunfU  m  Dtum  iX  Bedti  ^Augufiini  reguUm  in  Ecckjia  vtfird  injtitutm  effi  digm^ 
Jcitur  perfetuis  riidem  temp^ritas  invi$UMiter  •kftrvetur^  Abbatia  S.  Andrcv 
yciccllcnfisad;\nnum  uiquc  i4f<>«  tb  Abbatia  S.  Vr^oris  dcpenJcbat.  Vid.  Otfimir* 
Cud-ti,  dc  Script,  ]kck£  Tom,  111.  f  ag.  f.  Pttmett  Hift.  tripan.  lib. },  c.  st.  pag.  6j^^ 


4  Caoonico  Hegulari  Parifienfi  cctmllitur.  sgj 

(dfflerat  RrdifUMdus  Uggbellus^  Abbas  Ordinis  Ciflercienrium ,  au- 
thor  libri,  cui  titulus:  Jtalia  Sacra^  Toib.  IV.  pag.  783.  ,,  Guala 
,,  Cardinalis  ille  eft,  qui--'-  anno  1220*  (a)  nobile  Monafterium 
„  Ecclefiamque  Sanfti  Andrea^  Vercellis  fundavit,  atque  ampliffi- 
^  mis  facultacibus  audhim»  cultiique  ecc}efiaftico  exornatum,  ReK* 
y,  quiis  SS.  .munitum ,  Canonicis  Regularibus  attribuit.  -  .  Primus 
^  hujus  Coenobii  jibbas  fuit  Ibrnnas  DeSfor  Parifienfis  infigmsy  ex  Ca^ 
^  nonico  S.  ViStoris  ad  banc  digmtatem  vocatusd  Guala;  qui  plura  inge- 
^,  nii  fui  monumenca.  reliquit ,  tefte  Poflevino ,  obiicque  an*  1226^ 
'  99  (^}  J^^^t  ^  Eccleiia  cum  Statua  raarmorea  &  Epitaphio; 

,,  Bis  ter  (fi)  viginti  currebant  milU  ducentt 
„  Anm ,  ci^m  Thomas  oblit  venerdbilis  Abhas 
„  Primitus  ifiius  Tkmpliy  fiimmiqui  peritus 
^  Artibus_  in  cunSfis  liberalibus  ^  atque  Magifier 
.,  In  Hierarcbia^  nunc  arca  clauditur  ifia 
1»  Q^^  cekbrifama  vegetavit  Pagina  Sacra^ 
.  ,,  Foft  hunc  alius  Thomas  Abbas  fuit  &c. 

Longior  nonnihil  locus  hic  efl,  attamen  magni  momeneu     i.  Juxt^ 
[Wadlngum  S,  Antonius  dePadua  iiiit  VerceQas  mil&s  anno  1222. 

Nn  3  Jam 


MMMBMMMMM 


(a)  Ci^m  Ugghdlus^AblMitiaiii  S*  Andrcai  •Vercclltfifis  anno  isao.  fundatain  cfle  icribif , 
concordac -qttidem  Curo  Pcnnotto,  icd  non  cum  Hifh>riograpbisSan*Vidorinis,  utpotcqui 
Thomam  |>rimuni  anno  iia^.  YcrccUasj  utprimut  ibt  Aboas  cflctj  miflum  aficmnt,  in 
hoc  lamca  pundlo  Itali  icqucndi  vidcatur*  Si  Abbatia  harcprlmum  fiindata  cilcc  anno> 
tsa^*  S*  Fraftciicus  Dtfcipulum  fuum  illuc  mittcrc  haud  po&ilTctj  co  quod  apno  laa^, 
dkm  iiipr^mnm  ebicrit  S.  Franciicus.  Sic  tcQiaonittm  fF,  Minorum  conirmac  Scnccn« 
itam  Pcnnoti  &  UggHcIli. 

^)  Ugghcllus  manifcuc  fallitut  Ac  crrat,  dum  obttum  Thom*  refcrc  ad  annimi  i2i<. 
Tkomat  cnim  priroum  Aiino  114^.  obiit  prout  cvlncit  vcru^  vcrhoniffl  iftorum  fcpitapijii/ 
Mis  trts  vigintii  (cnius:  tx  nurocro  cnim  zj:.  bii  fumpto  csuroit  produdum  4^.  Si. (]uc 
irerbahcc  ctiam  intcllcxit  Joaunes  a  Tolofa  Canonicus  S<.  VidoriS)  autlior  Chronid 
itfainuftript')  hujus  Albaii»^  citatus  ab  Oudino»  Siii  Jttpra^  psg.  lO.  Obitv^s  Thoroai 
Abbatifs  in  t^ccrologio  S.  Vidorino  ad  dicro  f  •  Dcccmbris  hit  vcrbis  uotatur.  oI^Ht  D9* 
■ifninus  Thom^s  .^^ttss  ytrctUinfis  Oimmttis  n^fitr  fr^ftffks^  Ad  hac  quoroodo  de 
Antoiiio  Diicipulo  fuo,  tan<]U4r/j  fando  loqui  potuiflct>  fi  jam  A.  xixd*  obii/Icti 

(c)  In  codom  boc  Epitapbio  j  prout  rcfcftur  a  Pcpiioco^  habcsur»  Us  tnt  Ttiginti* 


2S4  %'  244»  ydartUts  mvus  Gerfenijla 

• 

Jam  vero  Thomas  Abbatiam  S^  Andreae  adminiftrabat  ab  aritto  i220^ 
ulque  ad  anmim  1246.  ergo  Thomas  fuit  Magifler  S*  Antonii  dePa- 
dua^  2.  Thiomas  hic  erat  infignis  Do.ftor  ParifienfiSj  &  id  ip(um 
erat,  quod  S^  Francifcum  movit,  ut  eundem  chariffimi  fui  difcipuli 
Antonii  Magiftrum  eligeret  (a^  3*  Thomas  erat  fumme  peritus, 
prffifertim  in  Hierarchia,  Mflgifler  inMerarcbia^  Sed  Hierarchia  prae- 
cise  eft,  cui  ftuduit  S*  Antonius  de  Padua,  iit  expreiSe  aflerit  Lucai 
Wadingus  iji  loco  k  Valartio  dtat6*  Abfoiut^  itaque  indubicatum 
eft,  Abbatem  Vercellenfem,  cujosS,  Antonius  fuitdifcipulus,  no- 
minatum  fuifle  Thomam,  &  non  Joannem  Gerfenem.  ErgqfiMa- 
gifter  S/ Antonii  eft  ^thor  Libri  de  Imitatipne,  Joannes  Gerfen  o- 
mnino  caufa  fua  cecidit, 

Vanum  hic  eflet  appellare  ad  manufcripta ,  quae  librum  de  I- 
mitatione  Joanni  Gerfen  attribuunt.  Manulcripta  haec ,  refponde- 
remego,  «queerrajit,  ac  Manufcripta,  qu»  eundem  Cancellario. 
Gerfen  &  Thomae'  Kempenfi  attribuunt.  Manufcripta  haec  enim 
non  funt  illius ,  qua  vixit  S.  Francifcus ,  aetatis-  Si  aftu  illis  qua- 
dringentos  aetatis  annos  addas,  adhuc  opportebit  addere  centuni  & 
triginta  circiter,  &  tamen  vix  erunt  contemporanea  libro  de  Imita- 
tione.  Et  in  hoc  temporis  interv allo  vera  periic  de  authore  hujus 
Hbri  Traditio. 

Evidens  eft,  duoiUa,  qu«  Valartius  addudt,  quoriimqueprf- 
mum  eft,  librum  de  Imitatione  eflfe  opus  Abbatis  Verceilenfis,  Ma- 
giftri  S.  Antonii  de  Padua;  alterum,  Abbatem  illum  vocari  Joan^ 
nem  Gerfen,  ftare  fimul  hon  poffe,  &faltem  unum  amandandum 
eflfe.  Me,  qui  circa  duo  h®c  indiflferens  fum,  quod  attinet,  fua- 
derem  potiiis,  ut  amandet  &  dimittat  joan.  Gerfen.  r .  Primo  enim 
non  adeo  tunc  multa  forent  retrai^landa  inrefIduoDiflrertationis;nec 
^ . ^ quod 

(a^  Vion  ideo  praecife »  u€  ii^eTotio  profuiidiores  rtdice s  ageret  i  prout  (encire  ridcrur  y«« 

Imius»   fcd  ju^cti  La£am  Wadinguro  ideo,  utjilidms  O*  /^avicri  fund^menf  gr^'* 

tfMinfrddicandifXfrceret.Cxxcrurn  haud  abs  rc  Valarcius  potius  infffttt  Abb  Vercell.  picta* 

«        tiy    qiiani  Eruditiuni  1'    Reveia  enim  opus  de  Imitationc  u-^n   fapit  Authorcm  Theolo<« 

gum  iaBCttfi  XHl.  in  cxplicaada  praefertim  Dionyfii  Arcopagica^  liicolo^ia  occupacuo, 


i  Canmico  jRegulariPariftenfi  cotmlHtur.         '    ags 

quod  alterum  eft,  homo fine  confequentia  titularetur*  Etquisde- 
nique,  miffis  his  omnibus,  eft  ille  Joannes  Gerfen?  Eft  fort^,  eum 
qui  novit,  aut  cujus  fortuna  &  commodum  i  commodo  &  fortuna 
illiu$  dependeat?  Benedi^tini  aliquo  modo  ex  charitate  eum  (ibi  ad- 
fciverunt»  E  fundamento  enim  fi  res  confideretur,  non  minus  in* 
certum  eft,  iUutn  fuifFe  Ordinis  S^  Benedidi^  ac  incercum  eft,  illum 
fhifTe  Abbatem  Vercelleniemv 

Liceatmihi,  obfecro  PP^  Congregationia  S,  Mauri,  pautifper 
hlc  digredi.  Dico  itaque  primo ,  non  eflecertum,  JoannemGer- 
fen  fuifle  Abbatem  Benedioinian.  £x  omnibus ,  quas  in  ejus  favo* 
rem  addu6la  funt,  manufcriptis  nec  un|cum  eft,  quod  hanc  illi  qua* 
litatem  attribuat,  Aut  enim  vocatur  fimpjicicer  Joannes  Gerfen^ 
auc  Abbas  Gerfen»  nunquam  vero  Abbas  Gerfe^  prdinis  SanfliBe* 
nedifti^  Nec  eft  nifi  (}>dex  Cavenfis,  cx  quo  concludi  poffe  crede* 
batur )  authorem  libri  de  Imitatione  fuiffe  Benediflinum ,  eoquod 
in  littera  prima  §  ipeftandus  Veniret  Monachus  niger,  crqcem  in- 
tra  bracMa  tenens.  Verum  i.  manufcriptum  hoc  non  pra^fefert 
nomen  Joannis  Gerfen ;  hinc  alius  per  hoc  defignari  Monachus  po*  ' 
tuit,  quim  Joannes  Gerfen^  »♦  Figura  h»c,  fi  modo  mn  omnem 
eidem  asftimationem  dehegare  voluerimus,  aliud  non  probac ,  quam 
manufcripcum  hoc  aliquando  pertinuifre  ad  Benedidinos ,  aut  fuiife 
ab  aliquo  Ordinishujus  Religiofa  defq-iptum,  illuminatiimque  D^ 
Conftantinus  Cajetanus,  (a)  qui  primus  Joamii  Gerfen  vindicias  di- 
xic,  omnium  fe  rifui  expofuic,  vic®  Gerfenis  apponendo  hanc  figu* 
lam ,  ac  fi  vera  effec ,  &  ipfiffima  Gerfenis  imago« 

Si  femel  conftaret,  cujus  Abb^tiae  Abbas  fuerit  Joannes  Gerfen, 
conftaret  quoque,  cujus  Ordinis  fiiiflet*  Sed  hoc  eft  quid  valdd 
inCertum^    MaHufcripta  antiqua,  qus  eidem  atcribuunt  qualicatem 

. -  •  Ab^ 

(t)  Erat  Abbtf  Bcnedidinus,  Cofigrcgarionii  Ctffinenfif,  Omnia  p/o  slorja  0r<^iiiis  fui 
untare  ptfratus  crat,  «c  tcntavk.  y$r  in  extMendi  OrdinejM»  immodicms^  ut  ait  Du-^ 
finus»  4rtitcr,  mukoquc  Jurius  cum.cxcipjt  &  ccpingit  1\  fetdu  in  qu^dam  EpiftoU 
«lc  9.  Mart,  I6f2.   Malc  in  Bibiiothcca Critica,  l\f.  Sf>non  T.l.  p/aj,  appdlauir  Abba» 

.   CariAii  qui  cnror  (amcir  «oa  irrcpfit  ib  Manu  fcriptum  M^iincti. 


z^  Valartius  twom  Gerfinifts 

Abbads  bcum  i]bi  fuerit  Abbas,  non  determmatit.  Reperitur  qur- 
dem  rerum  eft,  ad  finem  cujusdam  libri  impreffi  Venetiis  A.  1501. 
in  quo  liber  de  Imicatione  actribuebatur  Joanni  Geribnt  Cancellano 
Parifienn,  haec  nota  k  manu  quadam  (bripta:  Hiinc  iihrum  mn  cm' 

pilavit  J^annes  Gerfin ,  fid  D.  Jtbannes /Ibbas  yjgrcellenfis 

- ut  babetur  ufque  bodie,  prepria  manu  firiptus  in  eodem  Abbatia, 

Prseterquim  quod  nota  hec  fic  admodtmi  recens,  nefdatiirque  illiua 
audior,  de  quo  di^ium  eft,  utrimi  ille  magis  ac  t^rpographus  li' 
brum  attribuendo  Gerfooi  erraverir^  nota  hcc  iemper  fuic  vald^ 
iufpeda.  C4^«f/ AM^  judicavic  Anno  [641.  eam  corrupcam, 
ac  afieverat,  loeo  yohamies  prius  pofitum  fi^e  Tbomas,  hiiyurque 
rei  fiit  diftin6U  adhuc  i^arere  veftigia :  vel  ipfis  Benedidtinit  haud 
expediens  fore  vilum  eft,  illud  fiibjicere  Criticorum  Parifimfium 
judido,  prout  alia  fubjecerant,  ejusdem  criminis  ab  illo  condemna- 
u.  Nota  hec,  ucuc  brevis  fit,  lacunas  umen  habet,  per  pun^ 
k  me  annotatas,  quas  &  indicare  Valarrii  Mfet.  En,  quisnam  de 
tikJcimit.  hocDelfavio  fuerit  fenftis!  Quednmfine  animidelere  me- 
loa.  Go  fea  miniffe  pejfim^  ea  u^criptie  unde  •  unde  inm  pafh  efi.  hpri- 
hmtotf.    ms  emm  aliqidd  interfiriptum  apparet  in  voeejobannes.   Tim 

"'  ^'^*'  quodfiatimfiquebatwr  abrafum  efi ,  denique  pofi  verba:  /&bas 
Fercellenfis,  expunSfum  eft  nonnibil:  reliqua  integrafitnt.  An  ejusmo- 
di  infcriptioni  iliperftrui  fimdameneum  pocefl?  Oein  ecfi  efiec  Joan- 
nes  Abbas  Vercellenfis,  an  exinde  fequerecur,  eum  appellari  Ger- 
fen?  nonne  alius  effe  Joannespocuic?  e.  g.  Joannes  de  Canabacot 
cujus  nomen  aliud  manuibripcum  prcfeferc,  cujufque  cum  Joanne 
G»fraidencitatemomnin6  gratisafleri  defendo  ?  Quidquid  fit,  fq)po- 
namus  Joannem  Gerfoi,  Abbatem  Vercellenfem;  nondum  tamen 
^tnde  liquet ,  cujusnam  ordinis  fverit:  plures  ecenim  Vercellis  Ab- 
baciae  numerancur.  Oelfavius  propria  fua  auchoricace  eum  cudic  & 
creat  Abbatem  Vercelienfem  S*  Scephani*  At  quomodo  probac? 
Sileifdo.  imm6  nec  probari  pofle  DnpinuSt  qui  quaeflionem  hanc 
Qulli  parti  tddidus  examtnavit  io  Edidone  Operum  Gerionis  afleric: 

Fatw^ 


i  Camnm  Regutari  Pmjienfi  emjellHur^  it^f 

«aroniiM  PatenJm  efi^  inquit ,  mAlo  argumento  aut  tejie  pn^ari  peffk 
LXipciL  Joannem  Gerfenium  Ahhatem  fuijjc  SanEti  Stepbam  yercelkn^- 
Jis.  Dato  etiam  gracis ,  quod  Joafines  Gfrfen  fuerit  Abbas  S^  An- 
dres  Verceiienfis;  eoipfo  effet  Canonicus  Regularis  non  Benedidli- 
nus.  Praecenfio  enim  Benedi6Hnorum ,  qui  Abbatiam  hancaliquan* 
do  pofTediire  fe  credunt,  nulli  innititur  fundamento»  Concedendum 
ergo  tandem  erit,  non  conftare,  quis  fueil^it,  cujus  ordinis  fuerit^ 
quo  tempore  vixerit  Joannes  Gerfea;  verbd,  nihil,  nifi  forte,  quod 
fuerit  airquis  Joannes  Gerfen  Abbas»  cui  quidam  circa  teculum  XV» 
attribuerunt  Ubrum  de  Imitatione.  Si  ergo  adhuc  Valartio  anlmus 
eft  defendere,  librum  de  Imicatione  fuilTe  compoficum  ab  Abbate 
Vercellenfi,  Magiftro  S^  Antonii  Patavini,  optimum  fadet,  fi  aman- 
det  Joannem  Gofen;  nechabet,  curtimeat^  quemquam  fore^  id 
qui  «gre  fef at» 

Cum  nemine,  iit  declaravi^  nifi  cum  Abbate  Valartio  ciimmi- 
hi  res  fit,  finire  Difrertationem  meam  licebit^  poftquam  fufficienter^ 
-^tcredo,  oftendi,  do6):um  hunc  Abbatem  manife(l&  fibi  contradi* 
xifle,  magisque  nocuifTeGerfenio,  cujus  tamen  partes  tueri aggrel?- 
fus  eft ,  quam  contra  ipfum  deciderant  Frontaei,  (a)  Tetelleti ,  A- 
mbrtti,  Rolweydi  (b}  Heleri,  aliique  Canonici  Regulares,  aut  Je* 
luit8&.  At  promifi  me  breviter  expofiturum,  in  quonam  fundetur 
jusThomas  Kempenfis,  ciirque  eundem  Canonici  Regulares  Joaaoi 
Gjerfen  praeferant. 

Eufeh.  Amort^.  C.  R.  Deduff. O  o Sunt 

(a)  J^4Hnes  Fronto ,  Ptttus  Zdllemanty  &  PhiUttrtifS  .TetetleUis  fibi  inviccni  (ucceflcrutit 
la  dignicatc  CiiKcliani  ad  S  -Gcnovcfam,  &  UnivcrdtMis  PtrHiCnfif,  Omncs  trcs,  pri* 
IDUS  praefotim  &  tcmus  iii  favorcm  rhora«  Kcmpcnfis  fcripfciunc^  idjpium  (cccnint  Bt 
/alii  Canonici  Rcgularcs  GtS&^^^  ut  Hicolaus  Dcfuos,  Gabrid  dc  Boidi,  Aufclmus  Pari^ 
ficnfis»  Claudtus  Moliacc  &c,  D.  Amort  cft  dodus  Cauonicus  Rcgularis  Canohi»  PoJ« 
lingans  in  Bavaria.  Multa  opcra  Theologi^a ,  dc  jurc  Ctnonico,  dc  S,  Scripcura  com« 
pofuit.  caquc  prasdara  intcr  alia  ctiam  cdidit  Tradatum  iii  i««  cui  titulust  Pten4.4e 
Juccinffd  /n/ormatis  de  Stata  totius  Contr^verji^  de  4ttthore  liMli  de  Imit4ti$ne  dhrijtu 

(iSj  Hcribcrtus  HolVvcydus  &  Gcorgius  Hcfcrus  dodi  Jcfuits  mulcum  Lborarunt  pc^ 
Thoma  Kcncpenfi.  fuitquc  Kofvvcydus  primus,  qui  Thomai  vindicias  dizit.  Plurcsejut. 
dcfii  fbcictatis  viri  gravcs  cx  cadcm  Kcmpcnfis  partc  flctcrunt.  In  Bibliothcca  ooftr« 
8an-GcnoVcfana  alTcrvamus  origtnalc  litteraium  P.  Pctau,  cgrcgii  Thomae  vindicis,  fic- 
«it  &  ailcrvamus  littcras  ortgiaalcs  P«  Tkcophili  Rayaaadi*  P,  Si^mondus  \fmtXL  noii 
cfusdcoi  omaiiid  crac  Scnccnus. 


^88  fi  a44#  Valartius  novus  Cerfenifta    • 

Suiit  qQsdam  9  uc  diffitendutn  haud  efl:»  quae  pro  Gerfene  mi' 
]itant,argumenta«  Quinque  faltem  manufcripta  funt  ^  qus  eidem 
librum  de  Imitatione  attribuunt ,  iit  Aronenfe^  Bdbienle ,  Padoliro- 
nenfe  y  Slufianum  &  Parmenfe  y  nota  (unt ;  non  recenfendo  hic  Ma- 
nufcripta  Salzburgenfe ,  in  quo  author  per  has  litteras,  ^ob.  Gerf. 
notatur,  ciim  verofimile  fic  Joannem  Gerfbnem  indicari^  Cavenfe, 
quod  authore  caret^  &  i[\\xd  j^Uatiantm,  ubi  aucHor  yocatur  Joao- 
nes  de  GanahacOy  quia»  ut  fupra  dixi^  probacum  nondum  eft,  Joan- 
nem  de  Canabaco  eundem  efle  cum  Joanne  Gerfen»  Omnia  ergo 
jpro  Gerfene  argumenta  ad  quinque  illa,  de  quibus  fupra^manufcripta 
reducuncur^  £t  ex  his  nonnifi  uiiicum^  fcilicet  Parmenle,  certum 
Datum  habet,  A^  .1465«  Reliqua  ejusdem  estatis,  aut  ficui  placet, 
elTe  podunt  etiam  paulo  antiquiora/  Slufianum  eft  paul6  recencius; 
anno  eoim  1674^  ducentorum  annorum  ede  judicabatur^  At  nun- 
c)uam  probabitiir  ^  ea  ad  tempus  Thoms  Kempeniis  afcendere ,  aut 
'  bmnino  fiiperare. 

Ex  hds  icaque  manufcriptis  nonnifl  hoc  colligere  datur^  quod 
faeculo  XV«  &  iUo,  quo  Thomas  K.  vixit,  tempore,  in  quibusdam 
locis ,  prdeiercim  in  Italia,  noo  conftiterit,  pium  hunc  Canonicum 
efTe  authorem  libri  de  Imitatione,  qui  idcirco  diverfis  perfonis  pieta- 
te  infignibus  attribuebatur,  praefemm  venerabili  Abbati,  cui  nomen 
Gerfen»  autGefen,  autGdleny  prouthifce  nominibus  compella* 
tur.  (a)  CaBteriim  ance  invencionem  Codicis  Aronenfis  nemo  erat^ 
^  qui  de  eo  locutus  effet^  Primi  Editores  libri  de  Imitatione ,  raven- 
ta  typographia,  ejusdem  nocionem  non  habuerunc;  &nonnifi  anno 
i6i6.  in  fronce  Ubri  de  Imicacione  apparuiu      ^  -  ^ 

Fro 


(a)  Singubri  fideHcate  dc  hi»  rnai>u(cripcif  di/cumr  Vahrtiusy  KVxcpz  Manufcripca  dkunt, 
Joanncm  Gfrfen  cHV  attchorcm  iil^r)  dc  Imicationc;  Ali(|Uiod  vocaf  cum  Abbacera.  Nou 
c|uxdam  cutJam  Codki  impreflb  pcr  ieiaocunB  qucmpiam  ac^Aa,  dicic  cuid  Abbaccm 
Verccllf  nfcm^  En  er^^y  ait,  tri^  ex  b$c  eTfideniUr  ^u£  inde  eruantkr.  t\  I^mem 
^uthariSy  J»4mies  Qfrfen^  «•  ^us  ifudlitss,  Jeannes  Gerfen,  ^aI/Imu,  j,  Nmtm 
AU^hdt  Jemmes  Gerfiny  ,yW4S  ^ceUenJts.  Cur  non  dicis  eciaro  VercelUs  efl^ 
Abbittam?  Nuncjuid  injuriam  rccr  Valardo^  dma  douV  cidcop  iii^aix^  adco  liaud  cflcy 
iDvcnirc  arg|«ncaca  ac  hypothcfcf  ^ 


h  Canomco  Regutari  Partjienji  eomeUitttn  iS^, 

Pro  Thoma  Kempenfi  militant  omnia  ea  &  babentur ,  quac  ad 
librum  quemdam  legitimo  fuo  authori  adjudicandum  &  requiruntur, 
&  abunde  fufficiunt.  Ut  enim  nihil  loquar  de  conformitate  ftyli 
cum  aliis  indubitatis  ejus  operibiu,  d^  phrafibus  FlandriciSt  de  fimi- 
litudine  conceptuum,  in  aliis  ejusd^m  aut  Canonicorum  Regularium 
Confratrum  illius  &  Commenlahum  operibus  reperibilium ;  adiunt 
Manufcripta,  teftimonia  authorum  coevorum,  Editiones  antiqua^; 
qua?  plane  eum  authorem  eife  librt  de  Imitatione  demonibant. 
Dico  ergo  i.  pro  Thoma  Kempenfi  ftare  plura  maniifcripta.  Prae- 
ter  Antwerpienfe  &  Lovanieiife,  ex  quibus  ii  non  colligitur,  Tho* 
Djam  Kempeniem  authorem  eife  libri  de  Imitatione^  faltem  coUigi- 
tur  caufa,  cur  eundem  cum  aliis  fuis  operibus  pius  hic  Canonicus 
Regularis  commifcere  voluerit,  Canonici  Regulares  undecim  anno 
i68k  produxerunt/ quae  omnia  a  peritis  Criticis  inPalatio  Archie- 
pilcopali  ob  hanc  caufam  congregatis,  coram  D.  Harlai  declarata 
funt  authentica^  inter  quae  manufcripta  quoddato  eft  de  arino  1447* 
(a)  aliorum  potior  pars  eft  de  fasculo  XV.  plura  quoque  illorum  ha- 
bentur,  quae  Thoma  adhuc  in  vivis  exiftente  fcripta  funt,  qui  mor- 
tuus  eft  anno  1471.  In  eodem  concilio  producebantur  etiam  te- 
ftimonia  omni  exception^  majora  de  exiftentia  decem  aut  duodecioi 
aliorum  manufcriptorum ,  quae  illuc  afferri  non  poterant* 


'  / 


Ooa 


s.Jus 


(a)  Maoulcriftum  tioc  cft  Cartufi»  ColoniroCs*   In  fron^e  apf>arrt  Ctologui  fivc  Indet 
Operutn  m  eocontcntoruro.  Et  intcr  alia ;  Uem  tfMddam  opmfcntd  ^M^ttsdam  devti  Hf^ 
gutdHs  {ai]MS  nmenfjf  Th^mas  K^mpis  C^notntus frope  SvvlUs^  i.  Dt  S4cr4mem^ 
$9  ^itaris  €7*c.  Eniditi,  <j»ii  examiriarunt  hoc  Maniifcripium ,  non  convenerunt  ineOf 
titritn  vcrba  hTC.  <jt)us  jMmen  efi  Thomas  lCempisi  fiiit  fjusJem  fnaniks*  ac  rcfiduat' 
«]uamvls  in  hoc  convcnijiK*  <\*\od  Scnptura  kc  v^idc  antiqua»  id  quod  expre&e.ia  A«, 
6is,  lcu  proccflu  vcrbalt  nnatumeft:  Qud  uncis  inclujajunt^  e^  funt  in  mtrgfne  4i*' 
iiAmtnu  ^ddita^  Jid dnti^ud.    £c  de  iiocjoquitur  Dom,  Vmcentiuf  Thuitlier.  0/>c^*' 
fofhum»  M4L  T.  I    p,  4f  Captcrim  h»c  verb^ :  CpuJeuU  cujusdam  dev^tfJ^e^uli^fS^ . 
ccrie  juxu  IVylum  illoruTn  tempoi4iio  i  idigtaut  Can  ;nicum  Rciiuljre:n.     Sed   null    Ca- 
nonicorum  Rcgularium  opus  imcy  <]aa:n  Thonif »  ftir  iircrtum     Afla  /tilifi^^nirunt  f^ 
Aich»epHcopus  Pariiienfis        A.  Faurc,  Baluxiuf,  J.  Giruicr.  f.  N.  Alfz-^ndrr  6r  i  Pijcl. 
Du  Irc^iej  de  Vioii>  Cotcdier,  J«  Uar<louiOj  tc  O.Du  Boii  Cou^r.  Oratc*a  ViZ%\^ftu^ 


«  * 


%go  f.  244«  Fahrtius  nmts  Cerjemjta 

2.  Jus  Thomae  Kempenfis  f undatur  etiam  in  teflimohio  autho- 
rum  cosvorum.  Nihil  hic  difputan4o  de  loco  Bufchii  Authoris 
Chronici  WindefemenfiSj  de  quo  ^  licet  immerit6 ,  controvertitur , 
inhorum  clafrem  admittendus  efl:  author  vits  KempinanaSy  ita,  ut 
ab  illis^  qui  cum  Thoma  vixerant,  acceperat  fcriptae;  Mauburms 
Abbas  Livriacenfis,  qui  in  eadem  cum  Thoma  K^  domo  morabatur^ 
PhiUppus  Birgmenjts^  Petrus  ScbottuSy  in  editione  Op^om  Gerfo- 
nis  impreflis  Argentorati  A«  i688«  cum  pluribus  altis. 

.3.  Editiones  antiqu»  a  potiori  favent  Thomss  K«  Nullienim 
lufi  Thomae  &  Joanni  Gerfoji,  non  vero  Joanni  Gerfen  favent.  Pri- 
maeft  Zeintheri,  qui  mortuus  eft  anno  1475«  Alia  de  Anno  I487# 
AliadeA.  1489*  Memini  fupra  Verfionis  Gallicas  imprelF®  Parifiis 
'493*  ^^  ^  ^^^  Nierenbergenfis  de  A.  1494.  Fateor,  capere  me 
haud  pofie,  quo  lundamento  mxusPincentiusTbullieriusnffeTerepo- 
tuerit,  Jodocum  Badium  Afcenfium  primum  fuiire,  cui  in  mentem 
venifiet,  hunc  Thom»  K«  tanquam  populari  iuo  honorem  deferre; 
ciim  omnes,  quarum  memini,  Editiones  Editionem  Badii  de  Anno 
1 523*  follicitantibus  &  urgentibus  BenedidUnis  S.  Germani  de  Pra- 
td,  CarthufienfibCls  &  Coeleftinis  faAam  prscedant^ 

En  fatis,  ut  mihi  videtur,  pro  Thoma  Kempenfi  Argumento- 
rum«  Si  hec  omnia  non  invincibiliter  demooftrent,  Thomam  effe 
authorem  libri  de  Imitatione ,  faltem  concedi  debet,  jus  Thomae, 
quam  Joannis  Gerfen ,  pro  qu6  nonnifi  quorundam  Copiftarum  au- 
thoricas,  abfque  ullo  teftiraonio  antiquo,  ftat,  multomelius  efle. 

Gravem  contra  Thoraam  K^  obje<5lionem  non  legi ;  nifi  hanc 
forte  ex  pluribus  libri  de  Imitacione  lods  apparere,  authorem  fuiffe 
iBonacbum,  ciim  tamen  certum  fit,  Thomam  K,  non  fuifle  monachiim- 

Ad  hanc  objedlionem  relpondeo  ;  nomen  monachi  in  illis  lo- 
cis  fumendum  efle  in  fenfu  latiore,  proiit  indigitat  Religiofum ,  qoi 
vi  Profeffionis  lu«  ad  plura  lefe  cum  Monachis  fimiUa  obligavit, 
multaque.  cum  illis  communia  habet.  Thomas  Kemp,  &  iUius  runc 
temporis  confratres  veriboniqueerantCanoniciReguIares,tam  ftriftd 

tamen 


i  CamHkp  Regulari  Parijienji  cdnvellitur^  291 

tamen  ad  difcrimen,  quodCanonicum  Reg«  inter  &Monachum  interce- 
dit,  non  attendebant.  Cerrum  efl,  quod  in  operibus  indubitato  fuis  qua- 
litatem  monachi  fibi  attxibuifTe  videantur.  Monacbey  inquit  T^  K*  in  un- 
decimo fuorum  opufculorum,  adquidvenijli?  Quaremundum  reliquifti? 
Curmappamijlam  induijii.  Eodem  modo  quoque  loquitur  Joannes  de 
Huesden^  Superior  generiilifi  Can.  Reg  Windefem*  Exaftas  non  elFe 
ejusmodi  expreflionesoptimenovimus;  iisdem  tamen  Canonicos  hos 
ufos  elFe  certum  eft ;  hinc  &  illa^  qus  in  libro  de  Imit.  Monachifmum 
fapiuntnosnonimpediunt,  quominiis  eundemThom*  K*  adjudiceraus. 

Diflertationi  fuae  adjecit  Valartius  quaedam  loca  extraEta  ex  libro  de 
hnit.  ex  quibus  extrabiquadam^  ut  ait,  Itmina  autborem  concernentiapojfunt. 
Locahec&confequentiss,  quas  exind^  deducit^  materia  brevisCom* 
m totarii  effe  poterunt^  Aggredior  jam  iUud,  ex  qup  Valartius  conclu- 
dere  vult,,  authorem  fuiffe  Benediftinum.  O  quantus  fervor  omnium  Re^ 

Ugioforumin principiofuafan&ainJlitutiQnisfuitl Quanta  amulatio 

virtutis!  Qui^maguadiJciplinavigmtl  Quanta  reverentia  &  obedientia 
fub  regula  Magijlriin  omnibus effloruit !  Conjtat^  ait  author  nofler,  per ver^ 
ba  baCrRegula  Magijlri^  dejignari  Regulam  S.  BenediSti.  Lubens  fateor, 
ignorare  me,  utriim  Regula  S«  Bened.  unquam  appellata  fuerit  fimplici^ 
ter,&  fine  addito,  RegulaMagiJlri :  poterit  effe ;  hoc  tamen  perbene  fcio, 
authorem  libri  de  Imit,  id  non  intendiire.  Rever^  enim  loquitur  de  om- 
nibus  Religiofis,  Omnium  Religiof$rumy  qui  in  principio  fuae  inflitutionis 
cum  magno  fervore  vixeran^,  fiiique  legislatoris  Regulam  exaftiffim^ 
obfervarunt.  An  ergo  intendit  dicere,  omnes  Religiofos  in  principio 
fecutos  efle  Regulam  S*  Benedifti  ?  en  abfurdita tem ! 

Finio  jamDilfertationem  meam,acfieri  volebam,Iongiorem.Suam 
adfeo  exacie  difcufTumiri  vix  credidifTet  Valartius^  Unum,  quod  Valar- 
tium  rogo  efl,  ut  neutiquam,  me  ex  mala  quadam  erga  ipfum  alFeftione 
ftrinxiffe  calamum  credat.  Qulenim  male  affici  erga  eum  pofTemus,  qui 
ip  DifTertationis  fuae  limite  fe  nos femper  amafTe  proteftatur.  Proteflor 
&eg0)me  eumut  amicum  amice  diligere,  piurimique  &  perfonam  & 
perfonae  talenta  sftimare,  venerarique. 

0  o  3  ,     Sfi. 


-  \ 


Z9%         §•  245'- 25^9  •  Catalogus  MS.  CodUm  de  Imtatione 

PARS  yiL 

CATALOGI 

MANUSCRIPTORUM  CODICUM  DE  IMITA- 

TIONE   CHRISTL 

^atalogus  MS.  Codicum  ^  qui  aflcrvatur  apud  Carthufianos  Ger- 

^  oianiae.    Hujusmodi  iil  Carthuiia  Gemoicenfi  funt  u.velis. 

exhis  fequentcs  piacuit  adducere. 

I.  Codex  in  4.  n.  3.  continens  librum  primum^  In  cujus  fine  addi* 
tun  Kxplicit  Traffatus  de  reformatim  bomhtis  finitus  Sabhatina  in 
die  S.  Joan,  j9.  per  Magiftrm  ^annem  Lang  de  Pruna  ^.  1 4 j  i. 
JoannesLangtn<iemnico.profe(rus  i^jy-i*  '50i* 

XI.  Codex  in  4*  n«  56.  cpntinens  librum  4.  lub  h6c  tituI6  ;  Incipit 
4ta  pars  hbrt  qui  intitulatur  de  Imitatione  Chrifti.  j^xplicit  in  vi« 
gilia  S.  Laurentii  1457.  in  hoc  libro  funt  21  •  Capita. 

IlL  Codex  inS»  n.  58*  continens  4.  libros  de  Imitatione  fub  hoc 
titulo :  Sequuntur  Tra<aatus  de  Imitatione  Chrifti ,  qui  funt  qua- 
tuor.  editi  ab  egregio  Dodtore  B»  Bonaventura  deBalneo  regio 
S*  R.  E.  Card.  primus  tradatus  eft  de  Imitaticjne  Chrifti.  NB.  in 
4ta  parte  terminatur  liber  ^tus  de  Imitatione  Chrifti  finitus  A.  D. 
1470*  in  conventu  in  nova  cella  buxue.  Mox  eadcm  manu  fub- 
jungitun  Item  incipit  liber  de  Dodrina  interioris  hominisad 
anrinam  contemplandam  9  Bonaventurs  Cardinalis  9  qui  Boria- 
ventura  Cardinaiis  etiam  dicitur  compofuiire  praecedentes  ^tuor 
tra^atus  de  Imitatione  Chrifti  9  ut  inveni  in  exemplari. 

IV.  Codex  in  §.  ^n.  t^.  continens  ex  quatuor  primum.  & 

V.  Codex  in.8.  n.  16.  cqntincns  fecundum,  qui  antiquiores  fint 
anno  144J  (  licet  quo  ann6  fcripti  fint>  in  codicibus  non  repe- 
riatur)  mihi  quidem  certum  eft  ex  obitibus  D.  Cbrijliani  h  Lay^ 
min^  9  ScD.  Fridericiy  quorum  manus  fivc  Charader  in  iisdcm 

.  appa- 


Editus  ^  Carthufianis  Germania.         .   •  [ap  3 

apparet.  Obiit  Chriftfanus  Cqui  A.  141  f  •  erat  Prior  in  Aquisbach) 
anno  1442.  die  $.  JuUi.  at  FridericuS)  qui  ab  anno  1430^  usque 
ad  obitum  fuit  Prior  in  Gemnico  >  antea  etiam  per  o<^  circiter 
annos  Prior  vallis  jocofse  in  CarnioIa>  obiit  anno  1443.  die  2g^ 
Januarii.  Idem  Fridericus  in  fermone  quodam  ad  Fratres  proli- 
xum  fubjungit  textum  ex  libro  primo  de  Imitatione  Chrifti^  fed 
tacito  Authoris  nominc^  ^ 

VL  Codex  in  8#  n,  1 1*  continens  daos  primos  ex  illis  quatuor> 
quorum  titulus  fequens  eft  fcriptus  minio.  Sequitur  quidam  trar 
^atulus  de  Imitatione  Chrifti^  &  de  contemptu  vanitatum  nedum 
contnftantium>  fed  &  confotantium)  in  Seculo  hujus  mundi^  edi* 
tus  per  quemdam  Carthulianumin  Reno*  additur  in  fine  libri  fe* 
cundi  etiam  minio»  Finis  hujus  Opufculi  14^  Kalendas  Martii 
anno  D.  &c»  jy^   * 

Reliqui  Sex   quos  in  Gemnico  habemuSf  Codices  anno>  titulo^ 

&  nomine  Authoris  carenr* 

In  Carthufia  AquisBacenfii  reperiuntur  4«  MS.  Codfces  de  hac ; 
materia  ^  ex  his  unus  duos  ex  qsatuor  continet  prinios ,  fed  fine 
nomine  &  anno  j  ut  mihi  fcribitur,  Alter  itidem  duos  primos  fub 
hoc  titulo  i  incipic  Tra^tus  de  Imitatione  D.  N.  L  C.  &  de  con-- 
tempru  mundi  editus  per  qiiemdam  Cartulienlem  iti  Reno^  3  tius  npn 
nifi  primum  continet  fine  nomine  Authoris.  Colligitur  tamen  Icrip-, 
tus  anno  i4;8-  ex  eo  7  quod  tra&atus  hunc  immediate  praecedens 
&  huic  in  fcriptura  iimillimus  hunc  anniim  habeat  adjuni^um.  ^tus 
Codex  omnes  quatuor  habet  fub  hoc  titulo :  incipit  Tradatus  de 
Imitatione  Chrifti  >  &  contemptu  mundi  editus  per  quemdam  Car- 
^ufienfem  in  Reno  multijim  a^dificatorius  pro  falute  anima^. 

Ex  Carthufia  Olomucenfi  olim  quatuor  habui  MSS.  Codices> 
inter  quos  duo  Carthufienfi  in  Rheno  adfcripti  titulum  retihueruht 
illaefum.  Verum  in  duobus  aliis  nomen  Authoris  a  propria  manu 
fcriptum  minio  eft  ob^udum  &  fupra  obdudionem  additirm  per 
Camnicum  Regularem  y  ita  lamen  ut  veftigia  in  Rheno  appareant. 

Extra^ 


1^4       %  i^f-irP»  CatflUgus  MS.  Cddicm  de  hmtatim 

Extradus. 


Ex  Epiftola  ad  mc  data  anno  1724.  k  quodamCar- 

tufiano  profeiTo  Cartulus  in  AlUieim  in  Franconia. 

Cacisfadlurus  follicitadini  veftras  comparticipo  extra^m  ouemdam 

"^  ex  operibus  D.  Mabilm  hiftoriographi  Gallici  >  qui  uc  ait:  iti 

Manufcripto  quodam^  quod  cernitur  in  Bibliotheca<Jartufiae  Parci 

provincia  du  Maine  plures  reperiuntur  tradatus  afcetici  varii  chara- 

deris.  Hos  inter  eft  liber  primus  de  Imitadoiie  Jefii  >  ad  cujus  cal^ 

cem  hsec  iegi  verba:  Explicit  liber  Dei,  qui  nuncupatur>  Quifequin 

tur  me ,  quem  compofuit  religrofus  quidam  Ordinis  Carthufienfis 

pro  omnibus  religiofis  &  prtebiteris  Deo  devotis^  &c«  cernitur  quo* 

que  in  Cartufia  CapeUas  in  Fiandria  Manufcriptum  conftans  ex  va- 

riis  tradlatibus  compofitis  a  D^  Hmrico  Calkar  profcffo  domus  Colo- 

tiix^  Do^ore  ohm  Parifienfe^  qui  obiit  anno  1408.  inter  cujusMa-» 

nufcripta  inventi  funt  tres  Hbri  de  Imitatione  Chrifti  3  fub  nomine 

cujusdam  Cartufiani  >  fuppreflo  tamen  nomme  proprio.  Ha?c  ille»  in 

quo  tradtatu  hxc  referat  MabilloniuS)  me  latet.  lu  Carthufiams  ia 

Yua  Epiftola*    Errat  tamen^  &  forte  Studiose  errat  MabiIloniuS),dum 

mortem  Henrici  Calkar  adfcribit  ad  annum  [408.  Legendum  enimi 

prbut  Gundlingius  in  fua  Bibliotbeca  Litreraria  num»  2i94.  ^^g^  poftc 

&  debere  obfervat»  anoo  1448*  Mabillonius  Signum  numericum  A« 

Jn  Manufcriptis  Germania?  ufitatiffimum  pro  nullione  fumpferit.  Hen^ 

ricum  Kalkar  obiiflfe  anno  i448«  certum  eft  ex  Swertio  apud  Qu- 

dinum  K  Henricus  Kalkar ,  &  Bibliotheca  Belgica  Francifci  FoppenSy 

In  qua  inter  jilia  ha?c  pag.  4f  i  •  habentur :  Henricus  Kalkarienjss  ^  cor 

gnomento  JEger  —  obiit  o&ogenarius  Colonia^  in  Cartujia^  anno  1448-  die 

20.  Decembris.  (i) 

In 


(a)  ^lures  cjusdcn  Henrki  I^IJ^ar  Epiflols  ad  amioos ,  &  amicorum  ad  ipfum  afTtrvantttr 
Ma&u(cripts  in  Bibliothcca  Sacri  Ordiuis  Hicrofolyjnitaoi  Argentoratii  qu«  confiili  po£Ri4t« 


In  JBihliotbeca  ^efforali  Bavaria.  29^ 

Ih  Catalogis  Manufcriptorum  >  qaas  afTervailtur  in  Monafteriis 
Bavaria?  >  ^ufTu  Maximiliani  L  MDCX.  confcriptis  >  recenfcntur  fe- 
quentes  Codices  de  Imitatione^ 

In  Catai  Mmajl.  Reichersperg. 
Joannis  Gerfon  Canceilarii  Parifienfis  Libri'  IIIL  de  Imitatione 
Chrifti.  Scripuis  eft  liber  Anno  Chrifii  1477»  Nro.  101  •  Chart^- 
ceusin^. 

In  CataL  Mmaft.  Scbyrenfis^ 
tiu  F.  Thomae  Kcmpenfis  Opufcula*  , 

Jn  Catal.  copioff  Monaft.  Raitenhaslaeenjis. 
De  I(nit«tione  Ct}irifti  Tradatus  fi.  Bernhardi  Abbatis  Clars- 
yallenfis,  huic  quondam  adrcriptus.    Sed  continet  Capita  Libri  I» 
Thomx  de  Kcmpis.  In  g.  Chart.  Cod.  LXXI.  LiL  O. 

Jn  CataU  Monaft.  BenediSlobtdram. 
Quatuor  Libri  de  Imitatione  incerti  au^or is.  in  4. 

B  alio  CataUgo  MS.  C.  Monaft.  Ejusdem  A.  MDCXL  Cminnati, 
T.  t.  in  iol.  incer  alia. 
Tra^atus  Joannis  Gerfon  de  arte  audfendi  Confefliones» 
Item  Pars  I.  De  Imitatione  ChriftL 
Stella  Clericorum. 
Secunda.Pars  de  Imitationc  Chrifti* 
In  Catal.  MSC.  Monafterii  D.  Virg.  &  Beaterm  ApofttHorm 

in  Understorff'.' 
De  quatuor  Noviflimis  &  de  Imitatione  Chrifti.  Author  qui- 
dam  innominatus  ,  Omonicus  Regularis  in  4»  folior.  1 20*  in  4.  an- 
aus  nulliis  appofitus. 

In  Catal.  MSC.  Monafterii  Altaba  Superioris. 
Itcm  NotjJ>ilia  quaedam  Exccrpta  cx  libro  Hmia  Je  Cen^it, 
fol.  20.  , 

Item  Tra^atus  de  Imitatione  Chrifii  &  conteinptu  oaioiiim  vt^ 
oitatum  Mundi.  foL  9^ 

E4eb.AmorkC,S»I)eM,  P|>  -h 


I        ^ 


%jf$       §#  245^-  25P»  Catalog.  MSS.  Coikim  delmitatione 

,    •  In  CataU  I4SC  Monajlerii  Staingadenjis. 

Thomae/  de  Kempis  de  Imitatione  Chrifti  Libri  4.  qui^us  anne* 
xa  eft  relatio  qua^dam  de  fuhdatione  cujusdaai.MonafteriiScotorum 
Ordinis  S.  Benedidi  prope  Memingam  &PoenitentiaG«f //>/?(?«/> iSn^x^/. 
Accepcfuot  hunc  libellun^  mutuum  Weingartenfes  anno  S.uperiori 
1609.  Scriptirs  efl  in  Chartam  in  4.  a  Canonico  quodam  qui^nobis 
ounc  non  occurrit^  '  • 

In  Catalogo  MSC.  Bibliofheca  Tegernfeenjls. 

Thomae  de  Kempis  Tradtatus  de  difciplina  Claufiralium^  4.  c. 

Ejusdem  Alphabetum  Monachicu(A«  Ibid.  colligatum. 
-^  *     Ejusdem  Pars  I;  Dt  Imitatione Chrifti.  4*  T.  26.  2?  9^ 
*'  '   Ejusdem  LibeUus  Primtis  de  ImitationeChrifti.  ^.^R,  48-  a^  ^> 

EodCatal.  MSC.  Monafi.  Diejjenfis. 
'      ThoQias  Kempeniis  dc  Imitatione  Chriftu  in  folio  &  4<o« 

RR";"«  P,  Calmet  edidit  duos  Catalogos  Manufcriptorum  Codi- 
caVBk  de  Imitationc;  >  quos  reperic  ^  vel  repertos  re&rt  in  Germa^ia. 
Unum  intulit  (uo  Diario  Helvetico  imprefTo  cyp^  Ejnfidlenfi^us  anno 
i75^«^Mram  inferuit  fius  Bibliotbeca  Lotbaringica  Gallice  fcriptj?) 
foL  575^.  edits  Nanci  1751«  Cum  fi  duo  Catalogi  inter  fe  varienc 
circa  aetatem  Codicum  $  utrumque  adjungo*  \ 

CATALOGUS  CALMETIANUS  MSSC. 

Ex 

BIBLIOTHECA  LOTHARINGICA. 

L  Manufcriptum  Melicenfe  fcfiptum  ann.  1 43  f . 

IL  Aliud  ejusdem  Monafterii  fcriptum  ann  I435« 

HI,  IVeingartenJs  Scriptum  anno  14^4.  per  Joannem  Mcrsberg  fau- 

jus  Abbatias  O.  S.  6»  Religiofum. 
IV.  AUud  ejusdemMonafterii>  Scriptum  anno  143  J«  pcr  Conradum 

Ebersbet^g,  Religioium  ia  Weingarten* 

/      .  •'  '  ■      V»  Salzr 


*  I 


Edaus  hJR!k,  P.  Catmet.  i9t 

V.  SaJzkdfgenfe  ^  in  quo  cojitincntur  quatuor  Libri  dt  Imitatione 
,   '   dcdicati.Lconardo,  AbbatiMeljccnfi,  niortuo  i4J3._ 

VL  UbUngenf4,Scripium  r^?/.  tempore  C^nd&  l^lfiienfis,  * '      1 

VII.  Ocbjenbufanum  Scriptum  anno  1427. 

VIIL  Codex  San-Uldricianus  in^v^  continens  plures  Tradatus 
iSpiritualeS)  inter  quos  &  librun\  primum  de  Imttatione^ubiin 
fine  Itfffuv  y  EJl  fims  bujus  TraSatus  Scr^i  in  Concilio  Bajtle^ 
enfianno  Dominiij^yf.  *  *"       - 

IX.  Zwifaltenfe ,  Scriptum  anno  142  j*  per  fratranConradum  Eber^ 

berg ,  in  cujus  fine  faarc  faabentur :  ExpUcit  liber  iffferna  confo^ 
lafmis  finitus  anno  M.  CCCC.  XXIIl.  Secunda  feria,  ara&fefium 
j^Jfwrtpta  J^irginis  per  tne  Fratrem  Omradum  Eberberg  ^  tunk^ 
temporis  Cenventudlim  fVeingartens. 

X.  Einjsdlenfe  Papyraceum ,  quod  mihi  S^culi  XV.  cflc  videbaturt 

cui  titulus  :  Interna  confolationes  SanSii  jilugujiini ;  incipiunt  ati* 

nunciationes  prinue  partis  ad  fpiritualem  vitam  valdi  utiles. 
CapituUdfn  primum  de  Imitatione  Cbrifli  ^  &  cohtemptu  mmkm  vanh 

fatum  mindi^ 
Notatu  dignum  eft^  Capitula  &.Tituli  Capitulorum  faujus Manu* 

fclipti  non  ubique  convenir^  cum  Capitulis  &  Titulis  Capitum 

excmpiariara  impreflorum. 

R,  P.  !)•  Edmundus  Martenne  afferit ^  fe  in  Monaftcrio  Ervicenft 
Canonicorum  Regtjkrium  Congregationis  Win^elemenfiS)  vidiffe 
Manufcriptum  de  imitatione  J.  C.  ad  cujus  finem  haec  verba  Jegere 

cft :  ExpUcit  Ubellus  devotus  de  Imitatione  Jefu  Q^rifh  di&us  ^  quifeqtd^ 
tur  me ,  mn  anAulat  in  tenebris ;  finitus  per  Jobannis  Kitcbten  manus^ 
cognomento  Bupe». .  Domini  M.  COCC.  XXFl.  mno  Exoltationis  Crucit 
fefto^  quod  tum  celebrabatur  ipfa  FI.  ferid. 


Pp  % 


CATA- 


t^S      f*  A4S*  -  Wi  Catahg.  MSS*  CoJiem  de  imiatim 

CATAL6GUS 

MANUSdUPT.  COWCUM  DE  IMITATIONE 

EX 

DIARIO  HELVETICO  RR""  Abbatis 

D.  Mguftini  Cahnet  O.^.  B.  Typis  Enfidlcn- 

flbus  anno  i/S^.  imprefla 

In  Bibliotheca  Monafterii  Einfidknfis  pag.  51/ 

Inter  Codices  recentiores  fiotatu  digni  func  i*  Coder  papyraceus 
XI V^  (a)  aut  XV.  faeculi ,  in  quo  reperimus  librum  de  Imitatione 
Chrifti,  cui  affixu^eft  ritulus  iequens:  Interna  amfolatUnes  S.  j4ug. 
hcipiunt  annmtiationes  prima  partis  ad  Jpiritualem  vitam  valde  tailes: 
Capitulum  primum  de  Imitatione  Cbrifti  &  cmtemptii  omnium  vanita^ 
tum  mundi^  Capitula  in  eo  Codice  non.ubique  refpondent  cum  or- 
dinariis  noftris  editis,  imo  mulri  occurrunt  hiatys^ 

In  Bibliothecd  Monafterii  5.  Gallenfis  pag.  73.  &  y^, 
Opecialem  quoque  confiderationem  merenturnonnuIliCodicesMSS. 
^  librorum  de  Imitatione  Chrifti^  Primus  Codex  Icriptus  A.  1435. 
in  Vigilia  Pentecoftes  per  manum  Joannis  Ottinger  de  Fyeflen^pra- 
fert  hunc  titulum:  Regiftrum  Brevilogii  virtutum.  SequiturSyllabus 
Capitulorum  numero  25^  quorum  primum  de  imitatione  Chrifti,  & 
contemptu  omnium  vanitatum  mundi.  Secundum  de  humiii  Scire 
fui  ipfius.  Tertium  de  dodrina  veritatis.  Quartum  de  prudentia  in 
agendis^  Quintum  de  ledione  Sacrarum  Scripturarum.  Sexcum  de 
anordinatis  affedionibus.  Septimuoi  de  vana  Q)e  &  elatione  fugien* 

da* 

(g)  Eii !  qvcKi  CALM£TO  in  Billhtheca  UthdHngicd  vidcbatur  rile  Manuicriptum  &culi 

XV.  bunc  in  DIARIO  HELVETICO  cidcm  ( fi  caipcn  kxc  p.  Xlf^  aut)  ipic  Calmccut 

inicruity  dc  quo  dubitarc  tcmcririum  haud  forrt}  jam  vidctur  cflc  fieculi  XI V«  fortc 

^    *  Cdimet^y  qui  priut  fuf^icabatur,  f^dnn^m  /(hoJes  florckitcin  fxculo  XV.  poiTc^clTc  «u» 

ibQrcm  libii  dc  ImitatiQiiei  fubico  ia-i&catcm  vcnxt  Joannci  Gcvfco. 


Editm  i  RH  P.  Caknet,  ^ 

da»  06hLVum  de  cavendanimia  fatnfliaritate.  Nonum  de  qbedientia 
&  fubjeiSlione.  Dedmum  de  cavenda  fupailuitate  verborum  &c.  &c, 
Sunt2S«  Capitula^  quorum  ultimum  infcribitur :  De  ferventi  emen* 
datione  totius  vitx  noflr».  Deinde  incipit  Brevilogus  virtutum  de 
Imitatione  Chrifli,  &  contemptu  mundi :  Qui  fequitur  me,  noo  am« 
bulat  in  tenebris ,  dicit  Dominus :  Haec  funt  verba  Chrifti ,  quibus 
ammonemur.  Adeft  tantum  primus  liber,  definitque  in  hasc  verba: 
Tantum  proficies ,  quantum  tibi  vim  intuleris^  Secundus  Codex  vi- 
detur  anriquior,  vel  fakem  «qualis  prsecedenci.  Continec  fecundum, 
tertium ,  quartum ,  libros  de  Imitatione  Chrifli.  Secundus  liber  fic 
incipic:  Liberde  Imicatione  Chrifti  loquens  de  ammonitionibus  ad 
intema  trahentibus ;  &  primo  de  intema  converfacione«  Regnum 
Dei  intra  nos  efl ,  dicit  Dominus.  Converte  te  ex  toto  corde  ad 
Dominum^  &  relinque  hunc  &c.  Ultimum  caput  libri  quarti  definit 
in  ha»c  verba:  Perge  ergo  cum  fimplici,  &  indubitata  fide,  &  cum 
fupplici  reverentia  ad  Sacramentum  accede*  Quidquid  intelligere 
non  vales,  Deo  Qmnipotenti  fecure  committe. 

in  alia  Codice  Manufcripto  occurrit  liber  primus  de  Imitarione 
Chrifli,  &  internarum  infpirationtlm.  Aifervatur  in  eadem  Biblio* 
tbeca  opus  de  Imitatione  Chriili  typjs  impreifum  anno  1492»  abs- 
que  nomine  au6loris  fub  hoc  titulo :  Traftatus  aureus  &  perucilis 
de  perfedla  Imitat.  Chrifli,  &  vero  mundi  contemptu^  Comple- 
dtitur  libros  quatuor. 

In  Bibliotheca  Monaflerii  ^ugia  Divitis  pag.  1  n. 
Tncer  Codices  papyraceos  haec  notacu  digna  vifa  lunc.  Primus  oc- 
*  cuiric  hber  de  Imitacione  Chrifti  prafixo  hoc  ciculo.  De  Imicacio- 
ne  Chrifti  &  concempcu  omnium  vanicacum  mundi.  Caput  primuni 
explicit  in  haec  verba:  Explicic  libellus  de  Imicacione  JEfu  Chrifli 
di(5lus.  Qui  fequicur  me*  Noca  bene.  Defunc^Iii  cres  libri.  Obfer- 
vandum  hunc  primura  librum  de  Imitatione  Chrifli ,  eodem  chara- 
fiiere^  ead^mque  manu  exaracum,  quo  fcripcus  efl  alcer  liber  deEc, 
clefiaflica  Poceftate  edicus  per  D.  Cardinalem  Cameraceufem  io  Sa- 

P  P  3       .  «0 


1        # 


300     jf*  24Sf  -  asp^    Catalog^MSS.  Codicum  delmitatim 

cro  Concilio  Conftantienfi  anno  1415.  uti  legereeft  initio  ejusdem 
Traftatus,  quem  propria  manu  defcripfit  Albertus  de  Belbor  in  facri 
pagina  licentiatus  anno  i428»  in  Fefto  Inventionis  S*  Crucis^  Con- 
feftim  fequitur  liber  i.  pra^fatus  de  Imitatione  Chrifti  eadem  manu 
&  chara6tere  confimili.    Ufqucj  huc  Calmetus. 

CATALOGUS 

MANUSCRIPTORUM  CODICUM,   QUOS 

POSSIDET  BIBLIOTECA  LUNiELACENSIS. 

In  Csitdlogo  MS,  Qajfe  IIL pag^  ^Sy. 
T  ibri  4.  de  Imitatione  Chrifb\  Per  manus  F.' Jacdbi  Eefer  Lunela* 
'*-'  cenfis.  Chartac.  anno  14S4» 

Pag.  259- 
Liber  l.  de  Imitadone  Chrifti.  Chartac.  4.  fsculo  XV.' 

Pag,  eadem» 
Tra^atus  de  Imitatione  Chrifti  in  4*  Partes  divifus.  Cbartac.  4.  fie- 
CU1.XV, 

Claffe  V.  P/7g.  378. 
Libelli  de  Imitatione  Chrifti  Pars  I.  lcripta  anno  1447»  Chartac  4. 
faecul,  XV. 

Pag.  380. 
Traftatus  de  Imitatione  Chrifti  anno  1438.  Sicque  ante  Tbomam 
Kerapenfem  cujus 'autographum  defignat  annunl  i44i»  defcri- 
ptus.  Chartac.  4.  laecul.  XV»  NB.  Suijt  verba  LunaBlacenlium. 

Pag.  eadetn^ 
Liber  L  de  Imitatione  Chrifti,  de  cujus  authore  lub  judice  lis  eft, 
Speculum  peccatoris  ex  D.  Auguftino.    Dialogui  Rationem 
inter  &  animam.  Chartac.  4.  fsc.  XV. 

Pag.  381. 
Tra^tus  quadripartitus  de  Imitadone  Chrifti  anno  1452*  Chartac; 
4»  faecuU  XV. 


Ex^  BiUiotbeca  Lunalacenji.    .  301 

Traaatus  de  Imitatione  Chrifti  chartac,.  8.  faecql^  XV^ 

P^i^  386. 
Libri  de  Imitatione  Chrifti  Pars  I,  Chart.  8,  fecul.  XV^ 

Pag^  tadim^ 
Admonitiones  ad  fpiritualem  vitam  de  Imitatione  Chrifti^  Membran* 
12^  faecul  XV. 

His  addi  pbffunt  dccem  Manufcripti  Codices  Libri  de  Imitatione 
qui  olnnes  Thoma  K^  nomen  praJfeferunt,  iit  notantur  in  CatalogoiAz^ 
nufcriptorum  Codicum  Bibliothecae  facri  Ordinis  Hierololytaitani 
Argencorati ,  in/qua  aflTervantut. 

YARIA 

DOCUMENTA  PRGBATORIALTA  ' 

HUCUS.QUE  ALLEGATA  INTEGRE  EXHIBENTUR. ' 

•  .  .  .  • 

X^^lu^ius  Toin^  !♦  Mifcellaneorum  affert  fcriptum  Ubertini  de  Cafali 
^  anno  1330/  Avenione  oblatum  &  oretenus  recitatum  Joanni 
^Xn,  in  defenfionem  paupertatis  Evangelicae,  quod  a  Papatanquam 
fanae  dodlrinsB  fcriptum  laudatum  eft.  Annus  hiiic  fcripto  litteris 
Romanis  cum  die  adfcriptus  eft  hoc  mbdo:  Hoc  dtxil  anno  Domini 
VJilleftmo  CCCXXX.  die  XXVil.  menfts  Septembris 

§•  247.  Oudinus  in  examinandis  genuinis  ac  fuppofititiis  operibus 
D.  Bonayentura^  diim  adhuc  Parifiis  erat,  foleftifrimus,  fatetur  c.  14. 
jioc  argumentum  adeo  convincens  effe,  xxi  omhium  fane  fapientium  ora 
ph/iruerc  debeat. 

§.  »48*  A6la  &  articuli  hujus  condemnationis  per  extenfuni 
legi  poffunt  in  Mifcellaneis  Baluzii  Tom.  h 

iJ.  249.  Chronicon  Wipdesb  L.  i.c.i.  Ciim  Daventriae  in  die- 
bus  Qer^di  Magni  ftudium  plurimorum  ipfi  fubditorum  in  pleno  ef- 
.        '  '       \  fet 


• 


^o%  fft  24S#  *  259-  f^^f^i^  Docunmta  prphatma 

fet  vigore,  ubi  juvenes  &  adolefcentes ,  majores  &  minores ,  de  di- 

ver&  mundi  parcibus  arcumulate  affluentes^  in  fuis  fundamentalibus 

optime  imbuerentur^  Gerardus  plures  Clericos  Scrlptores  meliores 

in  unum  recoUeflos  ]«bros  fanfiorum  Patrum  in  forma  meliori,  falvo 

pretio  condigno  per  eos  exfcribi  fecit  &  excopiari :  quibus  aliquan* 

to  rempore  neceffaria  viftus  &  veftitus  de  pretio  (ic  acquifito  ftudio- 

fe  conquirentibus ,  D.  Fkrentisis^  Daventrienfis  Vicarius  ( Epif co- 

pi)  Ger /jr^  dixit :  Quidnocaet,  quodego  &  Clerici  ifti  Scri^tores 

ea^  qu»  feptimatim  habemus  expendere,  in  unum  reponentes  in 

communi  pariter  viveremus  ?  Retpondit  Gerardus :  Ifti  de  Ordine 

Mendicantium  id  nullatenus  fuftinebunc^  (e  totis  fuis  viribus  refifte- 

re  centabunt.  -  Tandem  Gerardus  ait :  In  nomine  Domini  incipiads» 

Igitur  D«  Florentius  una  cum  diftis  Clericis  Scriptoribus  pretium  Ia-<^ 

borum  manuom  (uarum  de  fingultrium  Scripturis  feptimanatim  exa- 

&um  in  burfam  communem  inchoaverunt.    Confiderantes  autem 

prefati  Clericf,  hujusmodi  vitam  effe  viam  perfedtionis  in  primitiva 

Ecclefia  ab  Apoftolis  conftitutanr  concocdaverunt^  in  tali  communi 

vita  fub  D.  FJorintii  obedienda>  quamvis  foienniter  non  promiffa^ 

cun6Us  diebus  vits^  fue  perpetud  remanere,  vi6lum  &  veftitum  &c. 

de  labore  manuum  fuarum  in  communi  pr«fertim  Scripturarura,  in- 

defefse  procurando.    Pariter  ftatuerunt,  plures  homines,  non  foliim 

Clericos,  fed  eciam  Laicos,  admundi  conteimptum  verbis&exem* 

plis  fuis  attrahere*     Icaque  D^  Florentius  Cum  fuis  presbyteris  & 

Clericis  in  vita  communi  pariter  commorantibus  formam  &  modum 

in  communi  vivendi ,   loca  &  tempora  laborandi,  vigilandi,  dor« 

miendi,  orandi,  legendi,  corpora  reficiendi,  alionimque  faluti  ali- 

quando  infiftendi*.    Hanc  Apoftoltcad  vitas  formam  &  Evangelic» 

perfef tionis  exemplar  fom;iaIe  omnes  ubique  Congregationes  devo- 

torum  presbyterorum,  Clericorum,  &Sororumimitantesperorbem 

Almamcum  plurimum  funt  dilatata^.  -  Hujusmodi  Fratres  &  Sorores 

iine  aliqua  certa  regula  profeffa  in  vera  obedientia  l)eo  lervientes 

in  ftatu  utique  funt  fidutis,  ciim  juxtaprimitivas  Ecclefias  inftitutionem 

One 


\ 


X 


N 


batufque  alUgata  integrk  exhtbetitttr.  ^oS 

fine  folenni  proFeffione  vita  vivunt  apoftolica.  Et  c.  3.  Devotw 
igiturpresbyteris  &  Clericis  fimul  commanentibus ,  &  quibusdam  fo* 
roribus  fine  proprio  in  communi  viventibus ,  fratres  quidam  Ordini» 
Mendicantiura,  regulae  &  profeffionis  fus  tranJ^efTores ,  vitam  eo^ 
rumfandlam,  praefertim  quod  in  communi  vivebant,  publice  ira- 
pugnare  &  privatim  redarguere  non  ceffabant  &c. 

^.  250.  Origo  &  feries  hujus  controverfis  fufius  exponitur  in 
Cbrm  fFindesb,  L.  2.  c  .58.  Quidam  de  Ordine  Prsdicatorum  Fr» 
Matbaus  Grabm  grande  volumen  ediderat  contra  devotos  presbyte- 
ros,  Clericos,  &Begina$,  in  communi  fine  reguls  alicujus  profef^ 
fione  viventes.  Hoc  volumen  Paftori  in  Daventria  praefentans  ad- 
hfiefionem  petiit,  qui  illud  Redtori  Congregationis  Clericorum  in 
Daventna  ad  legendum  transmifit.  Hic  librum  per  folia  (larim  dif- 
folvens,  ut  eadem  nodle  per  fratres  fuos  divifis  inter  fe  foliis  exfcri- 
beretur,  difpoluit*  Transfcriptum  transmifit  Priorl  Windesh.  ia 
Nortfaom.  qui  Fr.  Grabonem  ad  Curiam  Trajeftenfem  citari  pro- 
curavit*  Ciim  autem  k  prasfato  Priore  vehementer  angeretur ,  ad 
Sedem  Apoflolicam  appellavit  Haec  autem  caula  ad  Concilium 
Conflantienfe  tandem  fuit  devoluta.  Ecclefiae  Trajeftenfis  Epifco- 
pus  patentes  litteras,  caufam  praBdiftam  &  fl:atum  devotorum  conti- 
nentes  eidem  Concilio  transmific,  exorans,  ut  Grabo  digna  ferire- 
tur  animadverfione,  &,fidem  faciens,  quod  nihil  unquam  mali,  "auc 
dignum  fulpicione  in  devotis  hujus  patriae  fexus  utriufque  ihvenit  de- 
litefcere,  fed  ornnes  &  flnguli  vitam  apoftolicam  primitiv»  Eccler 
iisB ,  iit  veri  Chrifliani ,  •  ad  purum  fervarent  &c» 

§.  asi.  Revocatio  Gri9^t>»^r  erat  his  verbis  concepta:  EgoFr, 
Matbaus  Grabon.  anythematizo  &  abjuro  -  decem  &  feptem  Conclu- 
fiones  perverfas,  quarum  alie  tunt  haereticaB,  aliae  erroneae,  & 
alie  fcandalofas ,  ac  piarutn  auriura  ofFenfivae ,  inopufculo  contea- 
tas,  de  quo  conviAus  &  condemnatus  fum. 

§.  45*«  Libellvis  i  Fr^  Grabm  fummo  Pontifici  oblatus  fic  in- 

dpit :  Exponitur  Sanftitati  Vefb»  ex  parte  Fr.  M^  G.  quod  ipfe  vi- 

Miifsb,  Aaurt,  C  H  Dedu&^  (^^  ,  4erec 


\ 


\ 


\ 


/         -    r 


y^ 


y 


/ 


r*  245^«^  *  259«^  Vafia  Documenta  proBaforia 


/ 


<   ^  Jventu  G.  Dicefcefeos;  TraJe<Str  plure»  peribnas  fexu» 

srelfgionis^habkuiD  ai{iimences,&  conventicolafacien- 

ipprobatutn  habitum  profitentes,  ftatuent^sque  fibiip- 

fs  pro  libitu  vokintatis  <-^  domus  iu)nptub(as  ad  modumi 

im  8BdificMte$9  &  fe  invicem  in  ei%  indudentes,  cuml 

cbiervatione  quorundam  rituum  mimme  approbatoram  per  Eccle-- 

fiam  -  SuperhocqQasdameoncIunonesreprobantesillonimmodum 

vivendi  Scripturse:  cbmmendavity  qoarum  una  pnncipalis  ef^,  ex  qua 

aliaer  deducuntur  exceptis  pauciis :  NuIIus  potdl  lictte  &  meritoriey 

immo  nec  veraciter  obedientife,  patipertatis  &  caditattis  tiniverfa^ 

lia  confiha  coBJunftim  extra  veras  religtones  (Ordine?  religiofos^^ 

©bfervare^ 

§-  55  j.  LEUBNITIUSin  Co%  Scriptorm  Brmjwic^  Introdudt 
§v  g9»fcribi[t:  Joames  Gerfon  Cancellarius  Farifieitifis  eos  defendic 
aon  voce  tantomy  fed  &  libro  compoiitds,  ofienditque^  inllitutos 
effe,.  ot  fcholas  tenerenr^  &non  tantum-  littera^^  &i  &  mc^resquo- 
que  &  vltam  laudabilem  difcipulos  fuo$  docerent;  vivere  eos  in  com* 
mon}  fecondom  ini!itota  primitfvaBi;  Ecclefiser  fine  prc^rioy  fine  meiiK^ 
dicitatey  Dioecefanisfuis(Epifcopis^  fimpKciter  flibditos:  qossita 
placoeront,  ot  Concilium,  pr«fidente  Martino  V.  modo  eorom  vi- 
vendi  camprobato,  horraretor  eos,  ut  viriliter  agerenc,  fcholaseri-'' 
gerjent,  &  ad  pletatem  difcipolos  inflituerent,  qoibus  Ecclefia  Dei 
folcireturr  Itaque  hivitae  commonis  Cler ici  perGermaniam  inferio- 
rem  Ktteras  homaniores  excitarunt*,  Ex  ftholis  eorom  plurimi^viri 
celebres  prodidrunt;  Dejidenius  Erafinus^  Petrus  Canifius  &c.  &^c^ 
Itaqoe  Inflitotom  eorom  gemetlum  fuit  Inflituto  Patrom  Societatis 
JEfUy  qoi  &  ipfi  Inflitutioni  Juventutis  fe  dicaruat*  Ita  Liubnitius^ 
jj^  a54.  Kempifius  m  vita  Gerardr  M^  c.  i^.  ponlt  inter  libros 
ab  eo  commendatos  eciam  Speeulum  Monacborum  S^  Auguftini*  De 
aoftera  autem  vita  Wmdesheimenfiom  legi  merefur  Chronicon  Bo- 
decciife  sEfipreiliim  Monachii  1731^  impenils  Canonia^  PoIIinganar«. 


.  I 


.< 


')  'j  ^  ■*-  •'**  y r : c^y4* 


huufque  alkgnta  integrl  eMtntur.  '  305 

^.  «54.  D.  THOMAS  s.  n.  q.  189*  art*  Z*  ad  a.  lcribit. 
Dicenduin  ^  qued  utraque  religio,  fdlicet  Monachorum  &  Canoni- 
corum  Reguladum  ordinatur  ad  opera  mtm  contempiativaeyinter  quas 
prascipue  funt,  qu»  aguntiir  in  divinis  myfteriis^  ad  qu»  ordinatur 
direfte  Ordo  Can.  Reg.  quibtisper  je  competit,qu6d  fintO^iafeligio- 
4i!;  fed  ad  rdigionem  Monadiorum/MTfi^y^Competity  ut  iiabetur  m 
Decret.  iC\  q.  i^  (c^  2.  Nemo potefi&  c.  jalia  cauja)^ 

f.  1^54.  Conflitutio  Benedi^iXlV.  reguktiira  praecedentias  m 
Capella  Pontifida  inter  Monachorum  S^Baiilii  &  Canonicorum  Reg, , 
Abbatesgenerales  r  ecu&eft  cum  Notis  Auguilaeapud  Veithium  1759«^ 
ubi  Pontifex  Canonicos  keg.  iterato  vocat  portionem  Oeri  facul^is^ 

%.  555.  BuliaGregorii  IX.  fic  habet:  GREGORIUS  Epifco* 
pus  Servus  Servorum  Dei  Dile&is  Filiis  Hiomas  Abbati  Ecclefias  S« 
Andreas  Vercellenfis ,  ejusqtie  Fratribus,  tato  praefentibus ,  quam 
futuris  regularem  vitam  profeiCs  in  perpetuum.  Religiolam  vitam 
eligentibus  Apoftolicum  convenit  adelTe  prffifidium  ^  ne  fort^  cujus* 
libec  temerttatis  incurllis  aut  eos  \d  propofito  revocet,  aut  robur, 
quod  abfit,  facras  religionis  infrmgat^  Eapropter  dfle£H  iii  Domina 
lilii  veftris  juftis  poftuiationibus  dementer  annuimus ,  &  prasfatam 
Ecclefiam  S*  Andreae  Vercellenfis,  in  qua  divino  eftis  obfequipman- 
cipati,  fub  B.  Petri,  &  noiba  prote6iione  fufcipimus,  &  prasientis 
fcripti  privilegio  communimus.  In  primis  fiquijdem  ftatuentes ,  tit 
-OrdoCan.  qui  fecundumDeum5&  B.  Aug^regulamin  Ecclefia  veftraln- 
ititutus  efie  dignoicicur ,  perpetuis  ibidcm  temporibus  inviolabiliter 
ol^fervetur^  Praeterea  quafcunque  pofreffiones,  quascunque  bona 
eadem  Ecdefia  ez  donatione  diledi  filii  noftri  Guallas  tituli  Sancli 
Martini  Presbyteri  Cardinalis  ejusdem  Ecclefiae  ftindatbris,  velalias 
in  praefentiarum  juftd  &  canonice  pollidet ,  aut  in  futurum  ex  tefta« 
mento ,  Vel  donatione  Cardinalis  ejusdem ,  conceffione  Pontificiim 
largitione  Regum,  vel  Principum,  oblatione  fidelium,  feu  aliis  juftis 
modis  praeftante  Domino  poterit  adipifd ,  firma  vobis^  veftrisque 
fticcefroTibuSy.&.illibata  perfflaneant,'in  quibus  hasc  propn/Ts  xlUxi« 

Qq  ft  mus 


306        §.  S4S*  *  ^S9*    ^^"^  Docmnenta  probahria 

» 

mus  vocabulis'e;[primenda,  Locumipfum,  in  quo  prcfata  Eicc]e(ia 
fita  eft,  cum  domibus  omnibus,  &  pertinentiis  iuis.  Caftrum  & 
Villam^S^  Germani  cum  omnibus  juribus,  &  pertinentiis  fuis ,  do- 
mos,  fedimina ,  terras,  vineas ,  &  poirefllones  omnes  cum  omnibus 
juribus,  &  pertinentiis^  quas  in  Carixianas,  &  Veinen.  Caftris^  Vil- 
lis,  &  territoriis  cum  priedidis  omnibus  Ecclefi»  veflrae  Idem  con- 
tulit  Cardinalis.  Ho{|>itale^  (^uod  idem  Cirdinalts  prope  Ecclefiam 
veftram  fundavit,  &  veftras  gubernationi »  &  provifioni  commifit, 
ita  tamen^  quod  de  pofrefii6nibus,  &  bonisipfiusmobilibus^  &im- 
mobilibus  per  Cardinalem  prsfatum,  vel  quoscunque  alios  fideles 
coHatis ,  vel  conferendis  eidem  nihil  vobis  Uceat  alienare,  minuere, 
occupare,  feu  veftris  ufibus  applicare:  fed  fola  ipfius  HoQ)itaIis  vi- 
fitatione^  &  reguiari  corredlione  contenti,  miniflrum  idoneum 
confratrum  ejusdem  Hofpitalis  confilio  prsficiads  ibidem,  quibona 
pauperum  fideliter  adminiftret^  &  generalemcomputationem  reddat 
de  omnibus  ter  in  anno  Abbati  veftro ,  &  Fratribus  Hofpitalis  ejus« 
dem ,  ipfique  Abbati  prasftet  obediendam,  &  reverentiam  cum  om« 
flibus  aliisFratribus,  &Sororibus,  exquibusipfe  minifter  nullum 
recipiat,  ied  per  Abbatem  eundem  recipiantur  nomine  Hofpitalis, 
quoties  fuerit  opportunum ,  cum  miniftri  tamen  >  &  omnium  fra- 
trum,  vel  majoris  partis  ejusdem  Hofpitalis  confilio,  &  confenfu. 
Capellam  S.  Andres  fitam  juxta  Ecclefiam  veftram  cum  omnibus 
poiTeflionibus ,  juribus,  &  pertinentiis  fuis,  exceptis  pofieilionibus, 
quas  idem  Cardinalis  didli  Hofpitalis  ufibus  deputavit*  Ecclefiam 
S.  Andreae  de  Chriftotonen*  Helen*  Dioecefis  per  chariflimum  in 
Chrifto  filium  noftrum  Henricum  IIL  Regem  Angli»,  &  ejus  Con* 
fjliarios  Ecclefis  veftras  intuitu  Cardinalis  prasdi^li  in  proprios  ufus 
diAiloci,  &CapituIifuo  afienfu  accedente,  collatam,  &  poftmo- 
dum  audoritate  Apoftolica.  •  -  Ob  evitandas  quoque  fa^cularium 
perfonarum  fi-equentias  liberum  fit  vobis,  falv6  jure  Di(ecefani 
Epifcdpi,  Oratoria  in  Grangiis  &  Curribus  veftris  conftruere,  &  in 
spfis  vobis^  &  famiUa^  veftrasf  divina  officia^  cum  necefib'  fuerit  cer 
;  ha- 


butujque  dlkgata  integrh  exh^^entur^  3&7 

]^raror&  ipfam  famUiam,  nifi  aliqui  iint^  qui  in  vidno  propria 
habeant  domicilia,  ad  confelTionem ,  &  communionem  fufcipere, 
fine  juris  praejudicio  alieni.  Prohibemusisfuper,  utnuUus  fnfrafi- 
nes  parochiae  veftrae  fine  affenfu  Dioecefani  Epifcopi^  &  veftro  Ca- 
peliam,  feu  Oratorium  de  novo  conftruere  audeac :  falvis  privilegiis 
Fontificum  Romanorum.  Ad  majorem  edam  Ordinis  veftri^^reyeren- 
tiam^  &  regukris  difciplinae  obfervantiam  tibi  fili  Abbas,  &  fuccef- 
loribus  tuis  (ubjedlos  veftros  ligandi,  atqu^  folvendi  plenam  conce- 
dimus  facuitatem.  Diftridius inhibentes,  nealiquis  fubditorum  ve- 
ftrorum  in  his,  qu8&  ad  difciplinam,  &'  inftituta  Ordinis  fpedlant, 
audeat  prout  ftatutum  eft  in  Lateranepii  Concilio,  appeliare:  Sed 
iiquis  appellare  tentaverit,  nihilominus  illi,  quorum  intereft ,  regu^ 
larem  exerceant  difciplinam^  Ad  hsec  jnovas  &  indebitas  exa^ones 
ab  ArchiepifcopiS)  Epifcopis  ^  aliisque  omnibus  EccIeQafticis^  S»- 
cularibusque  perfonis  in  veftris  domibus;  vel  Hofpitali  omnino  iieri 
prohibemus :  ne  alicui  Archiepifcopo,  Epifcopo,  Archidiacono^  eo* 
rumve  miniftris  liceat  procurationes  a  vobis  exigere^  vel  pro  ipfis* 
aliquid  extorquere: ita  tamen^  ut  .in  expenfis^  qu»  iCapellis  VerceU. 
fieri  communiter  debent,  pro  rata  poffeHionum , '  quas  prssfata  Ca^ 
pella  San(5ii  Andres  ante  fundationem  Ecdefi®  veftrs  habuit,  cum 
requifitum  fuerit ,  conferatur  Epifcopo,  &  Eccl6fi»  Verceilen^  tres 
libras  cerae  annis  fingulis  cenfus  nomine  perfolvendo,  fecundum 
quod  in  Inftrumemo  Conceffionis  f^pe.-didbB  Capell»  per  Venerabi- 
lem  fratrera  noftrum  Hugonem  Epifcopimi  >  &  Capitulum  Vercel- 
lenfe  fafta  Cardinali  praedifto  pjenius  continetur:  contra  cujus 
conceffionis  tenorem  ne  aliquid  a  didlo  Epifcopo,  &  Capitulo 
exigatur  a  vobis,  audoritttte  Apoftojica  diftriftius  inhibemus.  ^  Pa- 
ciquoque,  &  tranquillitati  veftraj  paterna  impofterum  folicitudine 
providere  volentes,  aU(5loritate  Apoftolica  prohibemus,  ut  infra 
claufuras  locorum,  feu  Grangiarum  veftrarum  vel  Curtium  nullus 
rapinam  feu  furtura  facere^  ignem  apponere,  fanguinem  fundere, 
boraincm  temere  capere,  vel  interficere,  fcu  violentiam  awdeat  exv 
ercere*  •  Q  ^  S  ^J^*- 


$0^  /*2t45*  "  ^59*  f^afia  Doctmenta.prclfdtoria 

Fnecerea  omnes  libertates ,  &  immunicates  a  prasdecefTcAibuf 
noftris  Romanis  Pontificibus  Ordini  veflro  conceflas,  neciion  liber* 
t^tes  5  &  exemptiones  fecularium  exaftionum  i  Regibus,  &  Princi* 
pibus ,  vel  aliis  fidelibus  rationabiliter  vobis  indultas  audioritate  A« 
poftolica  confirmamus ,  ^  praefentis  fcripti  privilegio  communimus* 
Decernimus  ergo,  ut  nuUi  omnino  hominum  liceat  pr«fatam  Eccie- 
fiam  temereperturbare,  aut  ejus  poiFeffiones  auferre^  yel  abiatas 
retinere,  minuere^  feuquibuslibetvexationibus  fatlgare:fedomnia 
integra  conferventur  eorum ,  pro  quorum  gubernatione ,  &'  fuften- 
tatione  concelfa  funt,  ufibus  omnimodis  profutura.  Salva  Sedis 
Apoftolic»  autoritate ,  Sc  Dicecefani  Epifcopi  canonica  Juftitia,  fer- 
vato  moderamine  praenotato^  Si  qua  igitur  in  futurum  Eccleflafti- 
ca  fascularisve  perfona  hanc  tloftt®  conftitutionis  pagfnam  fciens , 
contraeam  vehire  tentaverit,  fecundo^  tertidve  commonita,  nid 
rieatum  fuum  congrua  fatisfa^iione  correxerit,  poteftatis,  honoris- 
que  fui  careat  dignitate ,  re^mque  fe  divino  judicio  exiftere  de  per« 
petrata  iniquitate  cognofcat,  &  a  lacratiffimo  corpore,  &  fanguine 
Dei^^  ic  Dotnini  Redemptoris  noftrl  JEfu  Chrifti  aliena  fiat,  atque 
in  extremo  examtne  diftridbe  fubjaceat  ultioni.  <}un6l:is  autem  ei* 
dem  loco  fua  jura  fervantibus  fit  pax  Domini  noftri  JEfu  Chrifti, 
quatenus  &  hic  frudum  bon«  adlionis  perciplant , -&  apud  di- 
ftriftum  Judicem  pr«mia  flBternae  pacis  inveniant.  Amen.  *  Datum 
Laterani  per  manura  Magiftri  Senebaldi  Auditoris  litterarum  c/orn- 
tradiftarum  D.  Papae,  3.  Calend.Junii,  indiftione  15.  Incamatio- 
nis  DomihicaB  anno  1227*  Pontificatus  ver6  D.  Greg^  Papae  IX^ 
anno  primo.  Gregorius  Catholicae  Ecciefise  Epifcopus  (a)  Ita 
BuUa  GREGORir  IX»  prout  eam  alFert  Penmttus^  qui  fie 
perpt:  , 


Ex 


(aj  Sublcriptionci  CatdiailmQi  ia  Biilla  iriginali  alTeFraa  Vcrcdlii,    Vidc  |»  9^7. 


V 


Huusquk  alkgata  integre  exhihentur.  g  09 

Ex  illo  autem  tempore  viguir  {emper  in  dido  mohafterio  difci^ 
pliiia  Regularis  cum  Dei  laude>  ac  populorum  sedificatione  non  mo^ 
^OLy  fub  Abbatibus  Canonicis  ufque^ad  annute  1440^  quotempor 
re  liluftriflimus  SabaUdise  Dux  nQftros  Canonieos  ad  illiid  reforman«> 
dum  accedere  rogavit  >  duabus  tamen  adje£Us  conditionibus  y  quas 
iioftri  non  admiferunt  5  ntmirum  ut  loci  Abbates  efient  perpetui ,  & 
Congregatioabillo  Monafterio  denominaretur  >^  ut  patet  ex  z&n 
Capirali  Generalis  anni  14^9«  ^*  ~  £x.i]iaautem  tempore  ufque 
in  pra^fens  floruit  femper  m  di&o  monafterio  regularis  obfervantia^ 
quod  Domus  Novitiorum  fere  fcmper  d&  conUjevir  >  in  quo  ipfc 
tyrocinio  peraftd  regularem  profefiionem  emifi  5  ex  quo  fcmper  vi* 
hfan^itate>  &  littifrisTConfpicui.exieruqryinterqttos.  . 

Secundus  Dir  Thoms  priouis.  Abb«s  di<ti  Monafterii  ex.S.  Vido- 
risParifienfis  Canpriia  acceptus^  vir  do&iilimus  seque ,  ut  rcligio- 
fiilimusy  qui  in  D  Dionyfii  iibrum  decoelefii  Hierarchia  Commen-^ 
tarium  illud  edidit  9  cujus  cum  tanta  laude  Sixtus  Senenfis  in  verbo 
Abbas  VertettenJJs  meroinit* ,  Qui  VcrccHis  Scholam  Tiheologicam 
aperuity  ^  ihter  ftlio^  difcipulos  B.  Antoniuttt  de  Padua  illuc  a  %. 
J^ncifco  miffum  habuiti.    Obiic  anno  1246^  iis  Sacello  Majori  turri 
Campanariar  propinquo  tumulatus  cum  fequentj  Epiraphio : 
Bis  tres  viginti  currebanc  mille  ducenti 
Anni  y  cum  Thomas  obiit  Venerabilis  Abbas 
Primitus  iftius  templi  j  fumm^que  peritus  ' 

Artibus  in  cun£iis  liberalibus  y  atque  Magifter 
In  Hierarchia)  nunc  area  clauditur  ifta, 
Quem  celebri  fama  vegetavit  pagina  facra» 
S'  256^  >5  Anno  140^*  Reverendus  Pater  Joannes  Malleolus 
'99  fcu  Hemmercken  Thomx  de  Kempis  GermanuS  piis  pareritibus 
f9  Dtique  defrthdis  ad  patriam  reverfus  pro  fe  &  fracre  fuo  Thoma 
yf  «des  fuasKempen»  propeCcetaieterium  fitas  vendidit,  quam  ven- 
fj  ditionemhaffc  infra  notata  formalia,  quas!  ex  Archivio  Efeftoralis 
>  Judicii  Ovitatis  &  Satrapiae  KieMpenfis  Archi-rDioecefis  Coloni* 
••••^'  '  «-  fj  enfis 


|iO  S*  24T*  ■  *S9«  Varia  Documtfa^  PrdaUria 

cnfis  inferioris  coram  Clarifliinis  DD,  Gcotgio  Theodoro  Vaf- 
„  merPraetorc,  &Joannc  Henrico  Molanus  foti  Judicii  Aftuario 
ii  ac  duobus  Scabinis  r»».  dic  Mcnlis  Martii  1744.  dcprompfi,  evi- 
w  denter  probant  exf  rimentia  hunc  tenorem* 

>v  J^err  3o^ami  ^emmercfnt  ^rtefler ,  ffatttfnic^  t>ott  beit 

M  ^legultevttt  pro  ie  &  Thoma  fuo  fratre  vendidit  &  transportavic 

4,  domum  fuam  geledett  §u  ^mf>etr  a^m  l^irc^&of  ueg^  Sekn 

n  ter  ^m  ^atrt  I40a»  fcria  j.  poft  ■      ' 


/T .  C  N  Pnfens  vcritttis  Teftimonium Joan.  Arn.  Janfen» 
^*-'»^  V       Protho-Notarius  Apoftolicus  &  Gymnalii. 

Venerabilis  Patris  Thomae  de  Kcmpis,  p.  t.  Regens 
icripfit  &  fubfignavit  faac  iQ'^  die  Menfis  Ja- 
nuarii  17^1.  Mpria. 

§•  457* 

Epiftda  RR.  Abbatis  Fro  va 

llluilriflimo ,  ac  RevercndUnmo  Domixio,  D.  FrancifcB 

Topsl  >  Praspofito  Polhngae  &  Abbati  Lateranenfi 

l>.JofephFr(yvaS.^.D, 

y^imis  equidctn  inurbane  agerem  tecum  111?^  &  RR?^  Domine^ 
*^  quoties  fidem  impertttam  in  meis  Superioribus  litteris  in  pras^ 
fentiarum  haud,  liberarem  ;  poUicitus  etenim  fueram  irtoy^^vf  fiul* 
las  Gregorii  IX/noftro  in  Archivo  perquirere,  illiusque  Tibi  dico^ 
y^a^09  transmittere :  Verum  quum  dodtiflimi  Concanonici  noftri 
cujusdam  elegans  libellus  ^  ilicet  praegiandi  cum  voluptate  a  me  le- 
dtus  >  &  pro  quo  maximas  tibi  reddo  grates ,  illam  praefeferat ,  fub- 
fcriptorum  Cardinalium  nomina  in  Pennoti  hiftoria  defiderata  unice 
mittam»  ut  Bullz  autentia  a  nemine.dein  revocetur  in  dubium*  Ad« 
daoi  etiam  exemplar  quijusdam  ikK$tfMTH  Amedei  UL  Sabaudiae 

Comi^* 


f 


Cobiitulprtiii^.  car^vriJ3fro:hukiXiadiCttfe  tla^  Sdiyreqieqi 

Ctttiobicaiwifugcre  pbifitiWnqjfpfiitjMxb-i^  j-elate  ,a4  aon 

num ,  qu6  denatiis  cfi:  noOe^  Abbaf .  Thoinas^  ^  qucm  •Prieccptorem 
D»  Antonii  Pattvini  ^iJF.  Acbmi »  &>Bj»  Ardicii  VerccltcQfis  4iicipu* 
lorom  &>  Eriiaidrci>caai  Madcmx^^CaiMoico  Verc»Uea^>  &  Chro-; 
nicis J^tiMicifi3smi&yd  or^^  quia^  intr^r» 

Biinc  iqqoque  qemporijS  a:^Jcrdepofitioiiiseju$  ^  Thotna^  exornAnt:! 
ilte(hrantque  At()ei^fl^tf9« 'iPdtro  2iis  adjQnjgam  aUud ^V^^iii^afpoy, ncm^, 
pe  donationis  a'.Cardinali  Bicfifcno  h&st  huiciCanoiuae,  ne  mco  vi* 
deatded&iiiiliiieErv  deaeganilDVcptDdal»  itie:pi:iQri  Tvo;epii1x>)iOt 
cffia^tafiiiy  &  <]|^ii6niam  peroontatuf  fuifti  «iiiaJo  Ab4>atfa  5^Stc* 
piiaDtiSy4ittoiii!hac  flMDGtoonn.antlquicus  Abbas.3  f  Johanniis  jiorpi-^ 
ne  infigiiitus^  .exKlitei^ic^nquam,  acc^e  quae  in  auibusdam  exc-^Vp^ 
tfs^Madena^HiAorii ,  feu  mblius»  annaubui  aciinveni*  Ann.  904« 
era  Vcrc6va> dii  Yercelht  Rc^cnibcsto  r  il^i^lc  fcriflfe  iina  lettera 
fonittta  con^  iiMimiifi  pfc  caratctriiigreci  aiAndreariarciVc&dlro  4i 
Mitino  inmcconianiiiBiDrieii  c  irifprmaaonct  di  Valfi^cdo  £aoQDii 
co  SiibUiacoiiojdivVftrd^  .ettjetto  Vefcovo  d'Ivrea  >  acci6  lo.coftr 
fennaire^<  e'€oiif€fraffe«^'in  qucfto  t^mporfiorivalo  ftuifio  in  Ver-> 
cellifott0)adian  granriKtorciy  che  era  Gioanni  Scoto  Abate»  e  gli 
CaRonici.^cudentitcprapiiloroao  un  Volao^e  di  £ifri  Canoxti  alla. 
fonna  ddrdesceto  di.Gra2iaiiQ.».<ma  piii  iamuca  >  relo  dedicarooo 
ad'  Andtca  iurciveicoro.  di'MiIano«  )>  Qu^fio  &k  poftato  con  il  Cr<S: 
»<  f6>itiov  e  Dionifio  Exiguo«a  Roma  Sotto.  Gregor»o  XHL  per  la 
»  correzionedeSagrrCanoni»  e.Sono  nominati  Sotto  il  titolo  di* 
59  £ibliotheca.del  Cardinaledi  Vercciii  >.furono.fimandati  aMila* 
^  fio  >  poi  zv  Novara  al  Vefcovx>  Cark>  Befirapeo  di  .$anta , Vita :,  e- 
„  dottrina»  &i6gtiaQdai  a.pigliare>  e  ripofi  oeUa  Bibliotheca 
^  deli'  Archiviaf  di  S.  Eafebio^  e  ladove  erano  Stati  levati..  -  -  ^ 
Ha?c  autem.  ficuti  eidladt  transCcribere  &ciu$  duxi  >  ui  Schyrenfis 
«'uxo^^ridcir  ia  propatdb  jconlocarem  >  ouQniam  Modenftincque  ad* 
firmat  Abbaxm  jQAianneml^AbbaMffl  tmire  S.  Stej^bani  %  DCque  fi«> 
'  £ufeh.  Amort.  C.  R.  DeJuif.  R  r  lentio 


kntio  obvolvir  ejttS  jftiibpiifoac^M 

quit  provinciaAi  dimandr^itisiiaqa^fiientijli^ 

9)  Hoc  ttmpere fionkat  Studumi  f^dlis  f^K m^oiL^lfife.'^ .ijui  mO., 

y^  Jphtmm  Sc<ausjihhM^&  Catiinifi^s^ 

9,  dem  commetttomii  e«iorr  SihyMnfis^I^  ij(g<bin6i(>fir  &ar:pag» 

^.  in  M6deni'nec>«|i]6tefii.'jititvfl^ 

£itlitur  &  ei^uditiSimus  hieifaiiAoi?9l^^feque^](ra^ibi.;uipptc^ 

ceptUs  ihfljH^  Oikoiiii  i^  j^eniMtoiti  pluiibusst^i^erittte;»^ 

'dum  fcribit  Cafditialbm  Bicbenuni:]Gari6h^  iiae  tti 

Ecclefia  re^ultuift  yM&^Peei^am.idcpYeteii)^  1]^^  interifMibites:Oofl») 

gregadoifj^^*  yidbominiile'^:  quootambtc  rtqaDannfib  \f^:tJ§^ 

majorintt  Turtwi  ettdificavit  diccknu  fbiOimai  Abbaxes.  xQmm^t 

moratst!  CongreigaiMonis^  b&c  £a9€tma^'>  &j.Cardioalis^idieriia^^ 

iani  Candniittts  nutus  Ecdie&e  CatbtidfflJi8>eledus  autt  x  170  ^ideo^ 


^ue  honf  regatarisi,  ftopaisobiits  >j  &aaoi^  iii  1  £od<n«ri  &  Maif iili/ia 
Kf ontlbBS' iepultus  exifiit:^  'ijtiihicooftotsiQ  jtytifaaQ  craosbtionei 
Pra?teree  i  Ptfbnota  reticeri  tertiani  i)oib«Bi>PafOobiam;'videlicM 
Alicisin  Diceceii  iiiporedien&y  &  unice  u^usiyecbeideBLaiifrii^itti 
hac  in  Eccieiid  adfervari  jgladium  ^  quoi  S.:^Tittmias>C^tuakiMifis 
fuit  excerebratus :  quiim  liquido  xonftet  illijmrQQji.miicrQiiem,  vt^. 
i4im  dblatibfa^atMiii  efiTeVi^u&forfitatiS.  Mfctpr  fuemru&s;  eteiit^ 
iliiu^  <>btai<ionam  lamtiia  iongitudinis  oiiiusiPaliiii  llomini>  inifgQi-« 
ttfr  n^dnabfio  my¥r?6.ai&bf^  elaboratoV atque  ekomar6'^ii; £guns 
calatit>  iltitudmis^^imies  polUcis.twn  diraidiolin  trcs^ordtnfs  \hCdx\r 
Ais>  &  repraefemantibus  res  ^ad  lacriiicia  utrirusque  Teflaoaentr.  ipe;- 
diintesv  P^tto  extrtmiiates  ihanubrii  'CacQniantur  ciradislargcnaci^ 
sAauratisyiti  qitorunppriino  vetiiflisxiiafajfic^ibus-^qubiimijtari  Tyr 
pographta  nofthi  haudpotnit^icgitur  3^  ♦{•iNULLUS  ME  POSCAT, 
QUOD  PARVl  SUMEREPOSCAT:.  A;iiiaIttra.propcJaminam 
f  -  PESTIS  POSCENTI FI AM,  EELIX  ifcEXiWENTL  Qua!  Leo- 
nina  GatiUina  hym  id  (amnTWm^iimiivefrrendasec^^^  (iib j^dice 
dk^t  ?  TatidtfiD  cfliftoUfint^s^tDmsuirefjpw^       [aiir.cxdrafie  am^ 


pofcat»  <{iuBtu  |)icrcupii^atque  iccifco  fqre>i^tbFen  rcj^^^oaoiicfn  uni 
•cupti  at  te  petopiatii  trariinMitain  <jttafl.^u*tii.4i<ftj^  al»  ApIm^  JL^ofi^ 
in  fod  Diaiona^ahpona^iiM^qu»  <)ccur«wtin  Pi^fefJjtione;*»*!^ 
\f ioccntii  :^hniUicr,  ^hhiitakjiiik^U.  Vi^  ^'««c^iflr  DotmPt 
nuni  in  iiiis^aiunhas  tifat  vsAcm  fMcmjfcmfi  n  &  P<^ohe  teoe  »  fDf 
tihi  fempec  adfiU^flitmiib  >  0bre^enti(&.(n^qHeii»9iniuii. :  Vak 
Baa  cam  (aiMes3ti£nkx  Aanrt^  &  mn  aoiire  perge.   ; ; 

•  Dabatn^  Verc«llil'  «it  Canoflii  S.  Andrer  IQ»  id*.  Jaoinri»  iaoi. 


<■%'  ♦ 


l!^omina'C'arclina1ii«fa  Stibliriptowim  ih  BuUa  Gregorii  JX. 
'         lEgo  Ptlagiiis  Alban'ehfo'£jpifcopus.  ■ 
:.  .  E£6Conraaust*i^rtuenfi$Tit;S.RuififiaeEpifcopus.   • 

;  V  eS  '"     ' 


presbytc^  Cirdinafis.  •  •  •    .'    coiiosCafdina».  ■ 


«Ego  ThOfflM- S.  «*Tft«  prcifiyyter  .l.gaK€Miena«». Mtrw 


1  »  •    .  '4.  .         . 


^aco^u^Cardinalis. 
'  Ego  Petrus  S.Georguadvelum  ait 
: «  :  .   '      ;  r  ^eilm  D  faconus  CardJnalis; 

Bdaaiaoia^aa  Cardinali  Bichcrio  CatwDaiae  S.  An^ 

t.  driae  in  meflibrana.hbftri  Archivi  Signata  A.  n.  7.  ♦ . 

nn6  Dom.'^Inea#nat.  1244.  »a<i»^-  '5-  <*»*=  undcamo  jnnrantw 
rx  .^  menfii  Ntfvciftbris  in  VcrceUis  in  Camera  D.  Epifcopi  quae  e& 
anteCipertoS.  AnAfOfii.  CoramD.Hugoncpa  grai:»  VerceU 
icflfrEwWdi'*'©.  VerceUino  Jrchidiacono .8c  Magiftro^ioobo-dc 
GafeiriQcThoaita VcrccUenfi.  & >D.  Artaldo  Prjrpofito  ^cBugdk, 


&  D.  Giifdotie  l>rii^bfito'S.  Agathak  &  MagiTlro  l^etto^di  Btirg»  & 

Magfftrb  Bono.  p^sbytcro  Hugoftc"  prcjdsytara  Bonifado  dc  S.TTia». 

t  ina.  presby  eer&  Jac(^<>  de.  S«  i>aw6ntk>  de  Veroellis  tefitbns»  ib  tque 

t>.  Gitala  Biciiefii& -  Dei  gr aitia  tkViVi$:^AimtA  pfesby ter  CstrdioaUs 

i  recOg^ovlr&cotrfbJTH^eft,  quodprai^emtfioa&peccatorumruoruni 

'  l^  prOgeiiiroMi^  &  parmttttm  fddriMl  donavit  i&itcaldUdit  Bccicfix 
nov^  B;  Andi^e  quand  in  civitate-^^rceUciiiiifuttdavit..quiaquid 
habet  &  aquifivit  per  f^ ,  vel  per  'prbauramce»  Aio«<  m  civo  tatc.  Vetv 
aellenfiinicio^ttata,5J  hsdrtii  &  ctiete  ejosd^iMilciy^^i^.in  ^frixia- 
na  &tcrritorio  cjus,  in  caftro  &  ViII*.S.  <^Hpan^*:,  iBxaiiro  &  Villa 
Conjlmme.  ao^  Vilk  R<^gl«.  in  |;aftro  8c^  yilla  Vjevropi  .&  ia<j>aim- 
bus  territoriis  &  pertihcntiis. ^vsf4idQxim Ipcpriim, ;  pf 6ut  i^bntine- 
tur  in^a/<(/<?w  publico  infJTUitnento  fado''^^^^^^ 
.  _   tarii.  cufus  incarnatio  efk  I2i9'  jihdi<5t.,7!Jecira6  diie  ahte Kal. Mar- 
tii.  &  in  patentibus  litterrs  cjusdGin  i?^  CrardinyisSigillatis  Sigillo 
ipfmsi  &  Sigjllis  D.  Nicolai  EpiIcbpifto^ufani:ic*,t).  Siephani  Bafir 
licac  12.  Apoftolorum  presbyteri  Cardinalfs.  ^c  'in'(ConJin^a,cim,t>, 
Honorii  PP.  III.  cujus  Data  eft  uli9<  Dat.I^!^eraot  j.KaiFcbruar^i 
Pontificat.  noftri  anh.:  VIIL    Infupcr  ctiam  ad  mzlorcm  .naupt^^ 
Omnta  ^qrradiaa-fioui?  contitietttr  ift  priBdiAi$''i«ftiximcniio  ,&;  littei- 
j-is.  &,quicquid.ufqwc  ad  nficfci^tcm  diem  emit  \iftNqHifivit.per  fc 
Vel  aliOi  in  civitate  Vercellenfi'ih  contrata  S.  Andrcae  &  curte  ipfiuj 
civitatis  &  in  aliis  locis  fupradi^is.  vere  donavit  &  tradidit  Ecclcfi» 
praedii^  B»  Andrcap.  ac  eoruhdem  veram  &  plenam  pofleflionem 
conceflit  in  manibus  Fratris  Tbma^ Prioris  Ecclefi*  praedidff  B.  An- 
di-eae  Vice  &  ndmine  iflius^Ecdciue.  «oMoiJc<'&.<coarci>qBaddi;^ 
a  >s  Priors  &  qui  pro  tempore  illius  EcckfMe  wimftri  fuerint  ScCa^ 
ftmici.  habcant  tcncant  atque  poffideatit  omnia  fiipradi^a.  retcnto 
&  rtfervato  ipfi  D.  Cardinali  ufufruau  &  pjena  srdmamtifi  oflmium 
prtBdiaorumin  vita  fua.  rta  tamenqu6dno©tot*id«m^Ca|d4- 
Bftli  pcr  fe  vel  per  alium  diftraere.vel  iilicwtc.aiiijjj?<?,de  prs^^i^ais 
pbficflioaibos  nifi  ad  iitilitatem  pncdifta^  Ecckifiap  .vei  Hofpi wlis  S. 

An- 


kadiai  confenfu  oipitttii  S.  hn&ttk  nihilommus  lecedeute:  Omniai 
flutem^  pnedtda  cum  fimbus  &  tepminis  &  pertinentiis  ruperioribus 
&  inrerioribus  acceflibus.  egreffibus  .fuis«  &  cum  omnrbus^  juribus^ 
jAociofiibus  honor&^as.&  diftridis  ufibus  &  confbettidinibus.  &  omhi^ 
bus  ad  prxdi^pcnineopbusin.vivis  prxdida  die  ut^fuperius  fra^ 
dtdit'&  doikaviriomanibats  jam  di^i  Prjofis  vicc  &  nomitie  pra^fatse 
Ecdeiia^»  itsi  ut  prdedidaBccIeiia&^ipiius  Mini(li[i>  iicut  Soperius  di- 
iSium.eft  apra^entidic  tniaiitea,donec>viferit  prxfa^  D.  Cardinali$p 
quoad^inoprietatetnr  &.*poft  jrt^tf  oi  iUius  :quoad;  proprietatem  & 
urumrni*jtunx.Mb*atttii&  j;«he«ftf*i&  pQflSldeancqmiies  pracfatasTer'- 
ras  rc$»&  J>aircflKoii^s»,ipleOii3feDe  liberet  &  qjiicte  Bne  moUfiaikffieSc 
cmtradicimie  alicujus  perfon^.  wAlxf.w  ipfa  ^cclefia  feu  ipfius  po0ef{ 
fibnibus .  jure  .pitronattis  .vt\  fervmn  it\x:  prafiacume  ali(|ua  cjusdem' 
I>^.  C^cdtOfilis  iKJtoinCKi^^  barr&dMmaut  confanguincOrum  Cjus  utf 
pndpdi^^  cft.  fe  I1i(C)Om(lia(:tea.&  rata;^rpctuo  cf{^;volait&  fta^ 

tHtt.st?qae  prpciifiife' -. .   •  ji;-  *::.:  hf.^.j'.^:  5. ->:.(»  ::o:. ..:'.:      ,   .i^  '     , 

. : .  Egp  4/^/«#  ioipef  iali  au^orikitcNotariQisrinterfuf  &  jufla  pne- 
fati  IP^^jCafdinajyiiimtc  pluralnftnimaitaauio  tenore  faipiL    ^ 

ci :  ^ .  /  Dtpkm^  Amedei  IIL .  Sabaudiae  Gbmitis* 

fLmdemCoia^Szbzadi^  Marchi^  in  £ralia  dmntbtas  fuat  Jurisdi^* 
-^  didnis  &  Subjedis .  falutem.  .  Quoniam  gratiflima  jprcmia 
confequuqtur  in  coelo  qui  pietatis  opera  Studiofii^s  exercerit  in  pra^-^ 
fcAti»  maxiroe quf  virisreHgiofis  affidue  Deo  dcrfervientibus  gratiani 
inipenduat.i&trinqQillitiuistutelam.  Nosdivin^  pietatis/  &  fpi*-* 
ritualium  orationttm  inttiiaii  viros  rdigiofbs^fratrem  Thoaiam  Abba- 
teisi  S.tAndrea?  VcrccHenfis  &  totudi  eiosdem  loci  conVentuinf  cum 
omnibu^ ipfofum iiimciis  &  rebu^ pertotamterram noftram &  juris-' 
di&i«Dem  in  noftn  l^rotc^ionc  ttttcia  ciiAodia  '&  defcniione  fufci- 
pimas»  perpetuura^  :       ' 

Stittuimtis  d^quod  &  ankalia  vef  quatlibet  res  6i6ti  Monafterii 
ivc  fivc  violciiter  fubripiantiir  Uccat  Canonicis  vcl  ccrtis  nuncii5 

ftr  3  dii^i 


y 


41^  flKUxflerii  ipfa  aniiDalia  vdresJi^las-per  totamitgiTa»  nofli'aA 
\^tik  prppria  atidoritate  capine  &  tollere,  &  ad'  iptfiiin  «toni^leriiira 
deducere  Hbe  redeniptione  vel  aliquaexadlioiie^  &  fi  qu8B.iitcenB 
concefllones  yel .  i]»tuta  ab  ^teceifaribus  noftnsiistiier^hobls  drca 
yerceli^ties  «ut  alios.Lumbardoa  nunc  ufqoereiinQaBXHRv^aut  a  xm* 
b^s,  aut  il  AicceiTonbus^  noftris  in  poftemm  emanaveriht 'dnSlo  tndBa» 
Aerio,  auc  rebus  ejus.ih  nullo.pmtU8.nocean&,  nuHaia-moleiliadl 
tnfeFanc,  nifl  quod  aipfit  ipfius.monafterii  fi^tres  QMictali  culpa  id 
laeruifie  certius.  convincantur  ft;  publicdX '  ;OmfiibQs^«r^  cerrenO'» 
ftr8ijurisdi^onis,^priticiiMbtt6ji  caftefiaida;  Ballivis,  &imimftris,  & 
C9teris .  Univerfis  &  (ing0i&'  mandamus  y  &>  tqb  debito  >  iiklieHtads  in- 
|iiogimus,  quatenus  hujus  pri^rilegiinoftri^tmprem  p^r  ilngulos  af' 
ticulos  didbo  monafterip  obiervent,  6e  obicrvari  fai^iant'  Onguti  In 
pn^teotatibusdiiis, :  &  omiribii»iiuae{i$  di^^mwMfterii^litfeceisd  ^^ 
bu^ot  &<iequificriDt;;  opem,'  auJdUuin  >6e  codiititini  -^ge^r  (oi^ 
pendant»  Sdentes  qu^d  quicquid  utilicads  aut  hohoris  eiMlftii  am* 
tuIerinD  oobB  impeniumieputabimcis^  obdit^  0tiam  gr8tiati|.{inona- 
fterii  Canoiticos,  iiuntuis  &  Vi^ris  Pariilqniis  cuahf  ofiihibtis^pebus 
fuis  per  tociam  terram  noilram  in  noitram  ipedaliter  iuicipimus  pro- 
teaionem  ^  ^je^dfiantevii^piis'  verb:2dfit;teifterari6:p(^a  ipiius 
ft^ih-i  priyiie^/  tenorem  TetiiretFHefefii^ieric^  ibutx^rindigncdiiHi^ 
noftrani  fo  noyerit  incurrurum.  Nos  aucem  in  ieaiihdem  :Vindi6bam 
acctrbijjmm  ftudeblmus  ejtercepei  Jn  cujus  teftimoniumipEajferitem 
cartam  iigillis  noftris..  fedmus  CfifmmuniijL.^  A\fl«mi;¥erodlisanIloJ 
mo  S;  Andre»  anno  gtatiaB  MCGXXXVill.  XViil.  toa.  Gaobrn. 

:A^ui4eus  Comes Sabaudie. Marchio  ia JcaliaomQiiRis»  fiiaerjurist 
didioois  .4c  iiubjedlis  falutem.  Notum  fieti.volunJus-.quadf^iDeiuo^ 
res  obfequii  &;,honoris.nobtB  apud  Ecdefjana  S.  Andraee  Verceiienii» 
impenfi  fratrem  ThOmam  Abfaatem  lod  illius,  .^  cotum  conventum, 
&  eorum  iucceifores  in  noftram  proteftionem  pw  JfleiTatn  tv^hvBi 
fufcipimus  in  perpecuom  ipfos  &  eoruni  nunttos;  &"  otnnia  ipibrum 
animaliaper  terram  crranfeuncia  eundo- &  redeundo,'  &:  ibi  permft- 

nendo 


in  omne  tempus  l^eraiiter  eximeniSo.^ 

Siquis  vero  aufutemefariocontra  iftius  noilripriyilegiiJDenorera 
venire  prffifumpierit,  iram  &  indignati6rieitf"n6ftniffi*^feTioVerit  in^ 
curfurum.  ■  Nos  autem  in  eundem  yindijiiam  ^certiffiinai^  itiitfe- 
bimus  exercere.  In  cujus  teitimoniufO*^lce1?ntem  G^^n^^fi^Hi^no- 
Hris  fecimus  communiri.  Hujus  rei  teftes  funt  D.  Unbelrtas  del 
Sorfel.  &  D.  Gratapalla  &  D.  Ileftagnus  Cal^lh^s-.de',Avhaoa  8:f 
D.  Petrus  de  Chanbene.  Aftum  Vercellis  in  doino  S.  Andrea?  aii-' 
no  gratia  MCCXXXVJII.  XVIK.  Kal.  Oaobris.      ■""'■  -■  ■<-■    '■  i' 

Sigilluni  fuftinetur  a  funiculo  compofitQ  ex  pluribus  fili^  carba-' 
fi,  Conftat  cera  coopertapapiro,  •W^Si()i-idfiue"\itil*iif^piio  Ilem-^ 
mate  non  adoptinuiflet  Sabau(iorum  gens  prslefert  caftrum  Cum  lu-' 
na prKvio  hefpero.  Ita  .«i>.vv«,  ,  s  iu.;n.    A  .'        ".'    ' 


Indcx  Abbatum  S.  Stephani.Civit.  Vercellarum  Qrd. 

S.  Benediai,  ■quotdra  ribmiha  feperi,     •  -^  . 
1219.  D,  Rohoaldus.  .;■      ■  '■,  .  .    .. '  ..v^   .'i    .      ( 

1 320.  D.  Guilklmis  de  Advocatis  obiit  anno 
J3.fl0.  die  23.  Junii^  , 

IS40.  i^^ii.Vi.Simoh  Maffiirelui^'1  ,':.': 

1405.  D.  BeneJiOiis  Je  Buliarir -  ilibs riondum^inreit!;  '■  ,     ■ 

"       In- 


} 


•ir 


I « 


\  ;<  • 


'318  §•  2^S*  '  259.  Faria  -Dicumiitita  fri^hria 

Index  Pracpofitorum' l^dtcrancnfium  S;'Srtfepha^ 

•  4^  Cittadella  hadenus  repertorum*         -^  '» 

1542.  D.  Arfbflf^flus  Bonmtafis^  v     '    - 

I54S*  <  D,  Jogeluf  J^icbfrwf,  :  ;    .-    ,     -    , 

1549.  D.  jRf/«c; 

-ISf  I*  ^  P»  •Pftf^  jtlexMdrwifh  .  • 

Xf5**'V,  •        ..«••'..  

IISS3*  /  p^  Stepbanm  i  Burmki 

••554»   *  ^_ 

ISSS,  D.  Paulus /iloifltHbiuus.      C     ♦^ 

J^^^;  (d,  Alhertuf^BugeU^, 

15-58.  ^ 

355y-  ^  D.  yacobus  PbU^ffpus  rerc^a^, 

l5<5o.  ^ 

156 1,  <  D.  VaUrius.QattinarietiJis. 

IS62.,  { 
1563.  ■{   Wemy. 

i$^4»  \j^  yobanhes  Petrus  AS,Gemfam. 
;i56s.  ^  '-    ,   ^' 

jS^^z.  D^  Stepbams  ^  Burontit. 

■         .  •  >     .     .  . 

P.  S. 

A  bfoluto  jam  meo  Epiftolio  Patris  Corbdlini  MS.  Hilloria  ad  me 
*-^  perlata  iiut,^  (Ub  anp.  8S7*  &c.  adtnveni  fequqnda  verba de 
Abbate  Johannc. 


»    ■•  » 


■  -■■••  -.ff  Coi¥#5b  EWid6''ll  ^ttn<ti  •  «  femplice  die  flon  venne  5* 
Itftlia,  tteflfecft  &pra,  -ehe  rierira fofleHWrata  da  Tirafltii.'  'Conial 
^uefti  da©',  'regnardno  il  fecondO;  e  terzi  Ber^garfo.  ,11 2<**j  iFu  6riii' 
dele,  fe^M'<r<Kfeie  VuJ11a'-foa  mogKe  figllvc*a  di  Oozone  inarefiefl 
dellaT^fcanf ,  dbhna  irijitfatca',  e  fendnadi  tdtti'i>ixii,  e  ti4  tiit? 
t«ile'^ftne  det!i!ru«'elfi ^«itefafflnina.  La  roro-crddelta  perb: i^on 
puote  fare,  cJiebe  lUdi  tefiipi  ndh  fiorifle  lo  ftudiodi  tutte  le  Ifcieni 
ze  in  Vfircdli  e'  n6n  vileggeflfe  i'Abate  Gioanni  Scotb,  &•  ifuoi 
Scuolari  non  vi  compillafrero  im  yoiuiHe^ieSttcriCanonialla-foitna 
de  Decreti  di^raz;Japo  ^^. ...       ,-  ;,.,,^  ,, , ,  .  ..;,.o ;...m'J 

Item  ip  alia  MSS..Hifto.ria  YfflrceUenG  VtrceMm  JBelUni  Patritii 
•'        verceiienfis  ad  ann,     *• 

,■  .^4.  Fiorivpin  qnefto  cempb  il  flvd|o.4f  .V«rc€i£UlSotto  i  ua 

[^ai^ X^cttoreic^jamaco .Giqantti ^cotco  A^ate, ..'^  «gli  Qaooiviili  fluL 

l^nti  com^lorpno  un: Volwe  di  Sacri  Canoni-alla  fort^a  4i/gii$xkr 

9p,'nii,aifj|i  0f,^^y  qual  jdedicarQno  ali* A^ireiCAYo  di  m* 

*  Jp.margineinfptciuntur  h«c  verha: 

>  da  a(i»iu.cceduK»  ii  GeECone  (a)  ,,■.'.■ 

T^ftimonium  publicum  de  MiiQiali  propria  manu  , 

.       .    Tfaops  Kempenlis  fc^ipto^^  ^ 

O  BemmeL 

Locus  chart©  fignataB. :    v     . 
Infra  fcriptus  Nbtarms  publicus  per  curiam  Bt-abantiaEi  admiffus  Lo- 
*  vanii  refidens  fidem  facio,^  &  atteftar,  quodanno  Domini  millefi- 
mo  lepdngentedmo  fexagefimo  p^imo    menlis  Apriiis    die  prima 
Eufeb.  Amort.  C.  R.  DtduSi.  *  '  S  s  am- 

■■  '  -■ ' — ■"    p  -    .  ■  I  '  I  I      ■  j  > !  ,  ■     ."■'';  I '  ■  * . 

(4)  Cx  hac  aota  novum  rurfu»  jMnergte  afgumcntutn:  Vercellif  igMtum  Aiiflc  Gerjims^n^ 
wcktiky  AOttffiMiiuin  verd  Otrfiniu  -  Priorem'  iguorarunt  Corbdlmu^;  &  Bellinus,  Tercel« 
li^i/ium  renim  Scriptores.  fi?<ltp)n(Sn)^«  *uii(ieiitt»',ftrgq*fiftitii'/t{uiut  koiaiAU  ttecitfiai) 
haufit  Fr^ncitcHs  Jlkgufiims  id  EccUfikK  S«  fblo  dajctanoi  cuju/  ilcrtiOf  ftcc  tabv* 

•    Kv  1&CC  t<Ajm%  lui  iorniptia  nitiiur» 


ampliflimus  -poioiunus  Jtqabus  Thomas  BoraHiit  Ca»«r.f(Qg»  J^rior 
jhrono-MartiDianus ,  &  Capicdlit  WindezemenQs  pro  (erQpoj-cs  S^ 
cr^tarius  m^ii  ad  legendum  &  ex;aminandum  cradideric  Miffiile  ince» 
grum  manu  Vtn.  ^.  Tho^s  a  Ken^is  de^pQuni  Hct^fquenibeis, 
oerujeis,- &  nigris  diftin^iun,  ac  yariis  .abbreviaciqnibtus  r^ipleQim, 
mcegrum  ills^j-^^^m^iiarpiciQffie  mal^  carens^in  cujus  fineh^aicra- 
nenco  rubicati^,  eadem  manu  etxaraca  legupcur  4d(|uei)tia: 

(Ano  Donojni  millftfimo  quadringencefimo  dedmd  fepciiAo  per 
maou&.FracrisThome  defijsmpen)  >    -  (:«  >  .•  ' 


Concordantiam  cum  praefato  NCflalf  atteftoi-    ^ ' "  ^^  •     ' 

J.  Eyckermans  mppr.  Nocanus^ 

Nos  ConTdles,  Scablni,  cieterique de CorifilioojJf^idi  Lovanienfis 
Bfaband»  Metropolis  ceftamur  &  fidera  /fadmus  Magift^^  J^ 
EychermaM) qui fupra lcriptam  acteft^onemrellixa^^it,  &  lubfigna-' 
vity  tfie  Ndiarium  publicum  per  Curiatn  Brabamidi  admifium  ia 
hoc;  oppido  refidentem ,  ejiisque  inftrumentis  publicis  plenam ,  (k^ 
indiibiam  fidem  adhiberi^  tafn  in ,  quam  extra  judicium ,  in  fignum 
fidei  hafce  3igilIo  noftro  ad  caufas  muniri,  &  per  imum^^x  noftris 
Secretariis  juratis  fignari  curavimus.  Datum  Lovanii  hac  pcima 
Apiilis  i^f^i^     :    '  '         *  .    i      '      '    :..  :    r  ' 

(L.  S.)  J^  D.  Bouille  Secretarius. 


I  f 


Teftimonium  pub%Mni  Notarii  publici  Antvcrpicn^ 

f|s  ^de  J^S.  CodiiC^  Labrorum  de  Imitatione  Thomne  Kempenik 
.-'  • ,  i  '        autograpl^.        .  ..    ;      '     .   i 

Locus  Chart»  fignat».    • 
pxttaftam  Cbdicis  vel  Hbdli  manufcripci  Thpmae  Kempis  guoad 
Z^  hnitatlonem  Chrifti;  compafti  in  tegumencp  nigro,  indutichar- 
ta  pergamenca.  aciigati,  vel  compadi  in  formadecimi  lexti  folii, 

•    ,  ••     •   rjBper- 


-»•   r 


repmi  m  una  capfuIsMfubnBv^PfW  fftipH  in  charra  per^menta, 
&  partim  in papyro. iitteris  ruWis,  ccruleis^  '&  nigris^  aflervati  ia 
6ibltodieca*R^erehioriAtf1*atrtim  'BoUandiftarum  tefidendum  in 
Domo  profelTa  Societatis  JE^rin  hac  ctvitate  Antwerpienfi ,  ia 
<|uo  Cbdcevjftlitwlld  ifti^  aUft  habeiitUr ea/ quas^  Qul 

Codex,  vel  libellus  incipit  hiice  verbi0.  Qmfeguiturm^  InquoCo^ 
^cejvd  libellcKtinsliia  /ii  SmrMmmtrina^ty  f^mtead  m  mnes^ 
A>  fiaat^  Nm^effmt  nMnUay  mcin^Mka  Scetidai  In  fine  ejusdcm 
Codids;  viA  libelli  babetur  ieqiiNis  rabricn  etdem  manu  (bripta ,  ac 
fin0!fillt  immutafione ,  pracen|uam,  quod  eadem  nibdcay  uti&re.; 
i^pixS^  prtfcedeneia  flot  lcripea  ^  abbreviationcs  tunctemporia  in 

ufu:,'  ifihutM;&  cmf>Utu$aimiDmmM:acC.CiXLL  pat  mamti 
Zimkt  Kmtpis  kt  imute  S.  ^gmiis  pnpe  SwcUas^ 

'     '\\  PrftVia inQ).eaione,  &  collatione  prcdi^'  Codtds,  vel  Ilbelli 
"'"[    .  ftdflf' hbc Ejpaftom  tdm  eodem  Codrce  vd  h1>elIo'G6ncor- 
'  /  dare  atteliQr  Antverpi^  hac  decima  Febniarii  i^dt; 

GuiUieliiuif  Eepeoa  mppr»  Notanus  pubt 

•  f 

1^6«  Conrulw  f  Scabini ,  ic  Senatws  Civjtatis  Antwerptehns  nd-. 
A^  tum  facimus  Guilielmum  Eenehs  ,^  qui  fMpra  feriptum  Extrt* 
iium  fcripfiCy  ac  (ubfigna\rit »  effe  Notaijium  publicum  hac  in  CiW*- 
tate  rendentem,  cqjus  Adis,  Extradlis,  &  Copiis  ita  ab_eo  (igna- 
tis  femper  adhibita  fuit,  &  adhibetur  plena  fides  tairi  in,  quam  extrt* 
hidicium,  Ih  qubrum  fidem  has  per  uniim  d  quatuor  noflris  juratis 
a  Conf|liQ  Secretariis  fubfignariy  ac  Slgillo  ad  Caufas  noftrs  Civita-* 
tts  muniri  juflimus.     Anno  Domini  miUefim.o  lejicingaitefimo  ftxa* 

cefimo  primo  »  un^ecima  die  menfis  Februarii». 

I  •  ...  » 

cuso 

N.  DiMft  SecMCtfioi. 
»       S»%  Do- 


Pe  Inventione.  B.eliquiai^m  Ven.  TbmaKen^^nlts^ 

Interila  ptoducagjr  Hic  ex^  jnfat^.acteftatione  pnefissif  il  iMultfi^ 
qu6  tj^is-,  -.Joanm&.  Wa^riei^y  Piieshytexf  .fiB^drit,\>S(iK9ilQnfe$  ift 
!rranGralani&  Cathalicos  pro  ytriU  jutfaatis,  fid^is^  nMrirtn  f4tit»nld 
g<^$D,:  ali^  jiolt'faieiie  iQcUai  ^4i)iEiM[X!«ii^Qeceho(lrci<  d^hilMieeiA 
que  ipqftenoiHtmo  ajeniQrie.«catenBfif  obsQiri;  iiualm- jpfitit^m#»ui  4c^ 
ftcipttmifebel^l  Udt^f^  .11ngu&  •m*^)!**  &i .  P^  Theojpip-  lie^Kid^er^ 
noiirae  SociccatisibideHi  Miilionatipj^A^b  hpc  ticulo.:  n^^^^XAf 
JIO  deinventione  ofRmlfeata  ffpajf i^  Xy.QM^  AJjJl^fPJS,  in 
moa%^.  Agnetis  yul^jo.  B^rg  lUoofte/,'  ^,eifl;V.Mpi?ffln]JH»{Mona- 

fterium  npncupato,  dik  JJjII^^HSi  ^i^?  y.^f^f^«'S?».'P°^*  DlljC|LXXII. 
^      Ego  inu-arcriptus ,  hifce  litteris  kteftor,'  lias 'efle  Reliquias 
beata  m^ifaOri»'T HOMiK  Af  KfiMPf^  quarum  veritatem  fequen- 
tes  rationes  &  indic1a«ftabilire  poffunt,    Primo.  Invenio  in  Ctironi- 


Secu^^^o^-,. fe" (^f .^ .&udl^i'e^'.Yenerabm  Sacefdofe  &  viro  infigni 
do(?kripa  Sj^ff .  Lic6ntiitb  (Vblcquerus  Hertjcingeiiorben  eratjqiii. 
quadfacintaquatubr  apais  in*  paltorali  cura,  hujus  Swollenfis  civitatis' 


l 


demandato  Sereniir,&Reverendi(nDonumEle<*toris  Colon.  Maxi- 
uiilfaiiifeog^ifcMtelQ^W'"^"  inveniendarum  caufa,  per  tre.<;pene  hebdo- 
madas  foderant,  jamque  foflbres  k  fepulchro  non  longe  aberant ;  ego 

-on  i  i^  fu- 


Docmeniimihdt  J»Qentkm  ^23 

ftqMrifiUd  ibns^lociimquedengmms,  dixi ;  Sihic  non  in  veneritis,  nolite 
xisxk quaerere :  &  ad  hocdicendliminovebar indiciis  prcememoratis^    ' 

Igitur  certia  Augufti  ftylo  veteri,  ciim  effofla  terra  locus  pate. 
fdk,  i»VBmaeft'Cofnpagdsdffiam;  concinn^  adtnodi!im  firmiterque 
inter ie  aiexorum)  quod  pluribus  admirationis  pletatisque  afl^ftuai 
•Kdeavitj*  Caput  fupra  duos  cefpites  jacebat^  qui  etiamnum  tntegrf 
«onQ)ictaaei|r,  Meoque^iiicorrupti  ac  ii  recenter  efFoffi  eflent.  La- 
tere  dextro  terr«  inclinabat:  Undd  dextera  pars  capicis  honnihilcor- 
foptacratr  Dentes,  adbuc  albelcences,  fuperiorem  oris  ordinera 
mipl<d)aiit:  pDd-dtta<^tn,  duo  tfesve  axdderurtt.  Manus  deculTicim 
in  formam.Cn2Css  compofiie»^  idextera  fciiiCet  fupra  nniflram,  digitis 
manuQ^P  pediimque  integris,  colte  tamen  &  fcapul»  confumptaserant» 
Far^olcBf  incorrupta  collum  cingcfbat,  &  ui^ue  ad  humeros  proten* 
^bacur ;  reliquum  computtuerat<«  £x  his  pluraalra  indicia  apparuerunt. 
;i '  Sceletam  illudv  (ccundum  fupra  di<^kitt  tlraditionem ,  feptem 
pedes  a^Chori  jVma  aberat^  cujus  fundaniedta  nuiic  quoque  adeo 
ftnnjEi-  folldajque  confiftunt,  ut  nonnffi  veilibus  ferreis  perfringi  pof- 
fent,  Sane  ciim  *mihi  perfuaderem,  erroreto  fubeffe  vix  polTe,  fi 
diftahtia  illa  feptem  pedimi  inveniretur;  ad  fundamentum  pertingo, 
diflantiim  metior,»  &  adeo  praecise  feptfem  ptedes  comperio,  ut  nec 
latitudoi  unius  ftpathinis  de^t.  '  ;  . 
■'  jttcebac  Ghdi-o  proximus,  uk  dignter  feliquls,  qoi  in  eadempor. 
licufepulti^erant:  quin&ftcile  oflendi  potefl,  neminem  unquam 
€horo  propitis  fepultum  fuifTe  hoc  Viro  venerabili,  Quippe  fatls 
coWigi  poterat,  ubi  *tumulOs  cujusquam  fuifTec',  ex  tiigris  lineis,  qu« 
nfarenakrideblmtuf^  latJtudineih '&  Itfcgitu^itiem  SarCophagi  expri- 
ftientesJ  qum  quidem  line©*  eic  quemis  afferibus  Safcophagorum , 
t&mquam  imprefla  quoedamveftigia,  reliftae  •  ftierant,  hulte  autem 
ifiter  prc&diitura  cadaver  &  CJhoAmt  confpicfebantur^  ■Manct fgkur 
*wm,  ut  digniffimum,  ita  Choro  proximum  qutevifle, 

Solito  etij^m  proFundilis  erat  defblTtt^v  iti^c  pefdes  iiiifra  fanda- 
meiUiim  pordcus  jacerentf  nempe  ijuo  non  facile,  4nde  effodi  aut 

i  pofTet^  S  s  3  jn 


I 


In  Vka  ejys  l^tur,  :qQpd  ftaturd  fuerit  infra  metiiocrttttenft: 
fafta  autcm  difDenfione,  mventus  eft  mediocri  homints  (latiira  niu 
nor,  fcilicet  tribus  cligicia  infri  fex  pedeH,  i 

CpUigitur  ex  prstnemoratii  parc0  ftolaQt  ratits:  degantioriA. .  S»- 
quidem  Gerardus  Cortbeen,  terrius  ab'  illo^  (ttus^^  ^circiffii  «QUum 
partem  (lols  habebat,  fed  ex  rudiori  panno;  ille  aut/^iH  ei:  ^^atdii» 
vel  holorerico  albo,  nigris  flofcuhs  incertextOt  qMAQi  parceoQi  Soe^ 
niflimus  Eleftor  Colonienfis  fibi  referyavit 

Hoc  notaru  dignum.  PylchK  tnventi  funt  flores^  .qyr  noii 
fparfim  fedjn  falticukim  colledi  creverant»  vemaQles  ridrat^sqina^ 
floribus  Majalibus  fimiles.  Flpre^  ilji  radices  htb^ant;, .  iil  rtalb  fir 
nidras  tibiae,  ad  psrtem  int^iorem  ere&i  in  alcicudinero  pedis ,  co^ 
lcre  albo,  rubro  &  flavo,  quos  ega  dexeera  manu  deeerpfi^  Co» 
tidi  fuerant  terra  decehi  pedes  idta^  aat  pocius  arena»  cum  prasdi^ 
Oixm  monafierium  in  monce  arenofo  firum  fic,  dedicatumS  Agneti; 
fed  arena  ade6  denia  ^  fibi  cohan^Qnce^  ut  magno  tabore  fuerit  e& 
fodienda:  ideoque  fiores  illi  k  prudencioribus  uc  prodigium  idiquod 
habentur,  ciim  fol  eos  nun^nam  irradiare  potuenc 

Nullibi  %  praeterquan^  lo  cjus  cumulo  >  hmus  cjraiemarius  invc- 
nicbatur^  quo  faddapMt  ql^^lica  fucrat>  ad  corpus  dmtius  incarrup*» 
tum  cuftodiendum.  Huc  acccdit  >  .qiiod  ibpradi^uni  ChronicQn 
dicat  pag.  i  j^o  Tbmam  i  KmpU  ad  latus  Fratris  Pccri  Herbort  Dia* 
coiii  iepultum  fuifie)  illiquc  proximum»  Hic  Petrus  Herbort  (ut 
idcm  Chronicon  afTerit  pag.  ijsO  erat  parva  ftacura  »  &  natura 
adeo  ccnera,  uc  confiicucas  Regulas  fcrvaf^e  non  poirec.  Inveni«* 
bancur  quidcm  >  in  loco  proKimo  ad  Tbomam  JiJKen^Uy  Iiqcjc  ^ 
grar,  farcophagi  Cut  di^um  cfi)  indi<;iai  fcd  locus  vacuus  erat »  iti^ 
uc  hic  Diaconus  Pccrus  Herborc»  pro  tcnrricudine  &  debihcacc  coc^ 
porisi  tottts  in  cineres  abicrit  t  nihiJque  de  ipfo  invcnirctun  Irea 
affirmat  idem  Chronicon  pag*  1 36  »  hunc  Pctrum  Hcrborr,fepuhum 
eflc  ad  latus  Fracris  Gerardi Corcbcen>  anno  MCCCCLXX  yikt  ipfe 
Tlioma$  a  Kempis  iu  fuo  Chrontco  rcferc»    Hic  erat  £iccr4os  >  na« 


Docufmtm  de  ImeiaimRfli^mn^  Vin.:%Thma  K.     ^i; 

Mis  in  Hiw4cfwyck  ;  Hmofmis  &  aptus  fd  commuMs  &  graves  la^ 
bores pa§*  134*  Sc^Ictum ipfius  proxtoKunrepericbacur loco  vacuo) 
\9qn0  iuerac  rcpuIcrum^Petri  Herbbrt;  coUum»  dt  dixi^  ciri:umda>> 
tilQi  ScQlae^  parte  ;ex  rudiori  paiino :  &  facile  colligi  poterac  ex  ofll* 
hi^>  eum  fMiiTemagnum  &  robuftum  >  adcoque  aptum)C{tii  tempot 
rc  mcflis  cgregic  laborarccy  &  hiemis  cemporc.  Jigna  ca?der,eci>&;  alia 
Jjyborjofft.iubirBc.  »  ,.  ^  1 

H^beQvmm.cjQfigiem  Tbma  i.  Kempii  ^  appenfam  in  Sacello 
mco  5 .  quacuBi.  craniup  convenit. .      .     ■  , 

Bx  opinibuf  his  praemitfis  racionibu^  &  indiciis;  concludi  poten:  9 
praeiaa$;ftel)quias .eiTc  B.  JA.TihomaA Ketnpis^:  qua? o/Taaordine  na^ 
turali  ;inyiceip  jun(^  )  firmiter  adha^rehanc.  Vcrum  hic  XIIL  Au- 
guftiSrylo  novo^  in  pryfentia  Reverendifr.  D.  Canonici  Metropoli^ 

cana?  Ecclefiie  Colonien(i$;s  Henrici  Mcringjh  >  utriusque  Juris  Do- 
jftoris  >  Cominifrahi.  [\ix  C^Ifitudfnis  i  D.  Eaianuelif  van  T\^enhuy-> 
£cn)  PrctocisSwoUenfi.^;  P.  Fraficifci  Corlui,  p«Gaiparis  £verhardi 
{k:lMUck)  Canonicorum  Regularhuo^  me  quoqi^e  infr^  fcripco>  plu- 
libiisqlie  «liis  prapfcncibus ;  primdm  a  Pacre  Corlui  3  deinde  cum  hic 
4e£cerec  >  a  P.  Schrick  junfluris  cxcmpca  cadem  of!a  func  r  ac  dcni- 
quc  >  cx  Iqco  fcpulcri )  in  quo  duccntis  &  uno  anno  quiQveranCs  re- 
vcrcncer  fublacas  &  rhedac  ippofica^SwoIIam  ave^a. ;  Poftmodiiai 
Sercoiffimus;  &  Reverendiflimus  Elc^or  Colonienfis ,   pei:  di^m 
'  Commiilarium  Canonicu<n  Colonienfem  Henricum  Mcringh:^  crans- 
lcrri.ip£i  o£&  iuflic  in  Saccllum  meum  >  S.  Jofepho  dicacum  y  uc  hic 
reqtticfcant  >  diligcncevque  cuftpdiancur  >  &  nihil  cx  ipfis  alienari 
poffic»  ficut  mihi.mandavic  ferenicas  fpa  >  cum  in  proctn<5tu  cffcc  uc 
difccdercL    Jn  hunc  fioem  rcUquic  in  Mandatis  Domin^  Meringh 
Comtfii0ario  fUo ).  uc  curarec.ficri  capfam  pretiofam  rccondendis 
cuftodicndisque  Rckquiis  hujus  Dco  araabilis  viri ,  prouc  fa^um 
eft«    £go  enim  ipfe  XXIX.  Junii  ^  Fefto  San&orum  Apoftolorum 
Petri  &PattIi  ftylo  veceri  MDCLXXIV,  m^jora  offa  capfa?  iwpofui> 
<(iminoca  in  fiEriniO)  intta  i^d^m  ^zf^tm  collofiacp  y  itcm  in  alccr^ 
iv.-Lj  ro 


/■ 


12^    •"  ■    $.  i4s*  •■  *5i>'  Pifrid  i)ictmma  Probatoriit 


^ii  ^ 


ro  icrinio  fupra  aJ»eriim'po(i!o/:recondidi  aliquot  ipfitib 'denfvs  (II 
particulam  cappa?;  aliqudt  etiam  flores  aridos,  qui  ckca  talun)  <ini4 
Ari  pedis  ad  interiorem  partem  creverant»  iit  fupra  n>emoraturA  efti 
nec  non  cefpites  duos  >  qui  capiti  (uppofiti  fuerant  >  iimum  coeroen^ 
tariumV  quo  farcophagu$  circlimlitus  i  <Sc  davoa  ^  quibus  coAnexul 
(uerafC  i  ha?c  enim  omiiia  Juxta  cadaver  inventa  funtr  '  p^ 

Uc  fepulcrum  ejus  omni  temporc  inveniri  po$t ,  ftatim  p6A 
fublatas  Reliquias»  in  ccftimoniam  podti  funt  duo  grifei  tapideS)  de 
tcmploaut  monafterio  »  unus  ad  caput,  ad  pedes  alter»  terraqu^ 
conte^i.  Harc  omaia »  prout  ego  mea  ttanu  defi:ripfi  ,  vera.  eifc 
coram  Deo  ,  Hominibusque  declaro>  &  propria  manu  i(bbfcnb«i 
Stdfcriptum  erat ,  Amoldiis  i  Waeyer  »  Paftox  filiusqiRr  ^c4lenfi$s 
verus  ocularis  tdftis,  

Hadenus  illCi  Betgica  noftra  fcu  Teutonica  lingua  :  Latiiia^e- 
inde  (ic  profcquitur ;  Poftquam  Reliquiae  pii  Tbma  ii  Kempis  mihi 
in  cuftodiam  traditae  ,  &in^accio  mcocoiiocatx  fuiiti  fequenffiei 
gracia^^  tr|6$  patrocii\i6  addi^s  Rdiqmas  ^eptas  attefton-  Aiffid 
WDCLXilV»  temport  seftivo,  Virgo  devota  ,  cujus  mantts  dexteita 
^liquo  tenipdrc  tirida  ^  omniqac' motu  ac  fenfu  deftitiim  ^  arquc  ^ 
Chfturgi^  d€fdi6l:acrat>  vovit>  ubi  pius  Thom^a  Kempis  a  Sanifta 
Ecclcfia  inf  Sandl^rum  numaum  rclatuscflTet ;  veUc-ieannuatim  m 
ejus  profcftx)  ;ejunare ;  &  feftum  ipfiitn,  CbnieirK>ne,CdWimmione» 
ac  piis  exertifiis  finc  fcrvili  operc  ceicbrarCv  ^*  Aft  iUo^  nondom  San- 
ftorum  numero  adfcripto  -  id  pcragerc  non  potuit.  H«c  Vitgo  ta- 
men>  fub  meo  regimine  exiftens,  in  eademrintentione  permanlit,  & 
votum  fuum  implerc  voluit^  Interim^  Fa(f)i"Confe^ontt  i  tc  fumptft 
Eu£liariftia>  fcdens  coram  ejus  tumba^  voran^  quo  atitea  (c  obftriiv 
xcrat,  renovavit  VI.  die  Novcmbri^,  &  caepit  convalcfcepe ;  &  brc^ 
vi  tcmporc  fanitati  reftituta  eft »  adeo  ut  dextcra  mami^  fuis  omni* 
bus  oiJSciis  fungerctur  ^  ficuc  altcra  qux  nunquam  manca  fucrat. 
Prasterea  varias  perfonas  >  dolorc  dentium  laborantes  >  e|usdcm  pa^ 
trocinio  liberacas  compcri.      Inlupcr  in  Sacella  me»  ^Suaviillaiu^ 

#dor 


JEff^a  mwGtrfeniJidB  Perfonatia  inptinSlo  ErmSfmisexfmmtw'.  |  if 

odor  aliquottes,  a  variis  &  fide  digajs  utriusqae  fexiis^  iaun^  Jk  io 
congregacione  popuU  more  noftro  habita  ^  perceptus  cft. 

PARS  VHL 

ERRATA  PERSONALIA 

NOVI  GERSENIST*E  IN  PUNCTO  ERUDITIO- 

NIS  EXPONUNTUIL 

(f.  »$'?* 
T^iflTertationem  fuam  CRITICAM  vocat.  fol.  i.     ERRAT.  Ars 

^  Cntica  vocatur  >  qua  Scripta  veterum  genuina  dUcernuntur  a 
fpuriis.  Gcrfenifta  novellus  tribust  Homilias  Joannis  VinceUenfis 
Decretoruffl  Doftoris  Joanni  Vercellenfi  fe  ipfo  cefte  duobus  ikculis 
antiquiori.  Errorcm  palpare  potuillet  >  ii  Homilias  illas  legere ,  Sc 
frequentes  allegationes  reccndorum  textuum  Juris  infpicere  maluiC- 
fet«  Hoc  non  eft  Chtici.  Praefumit  poftliminio  reftituere  A^^^ria^ 
ten  Gtrfenftm  a  me  in  Scuto  Kempenii  ^  ad  quod  me  facpi^  refiero 
exprefee  s  dudum  exauthoratum..  Hoc  Scutum  Kempiuanum  nec 
legifte  nec  vidifte  fe  monftrat.  Hoc  non  eft  Critici  (a)  Vix  uUuia 
inter  principia  a  Criticis  prsftabilita  a  novo  Gerfenifta  obfervarit 
bucusoue  vidimus.  Refigenda  proin  fuperba  iofcriptio  Titdi »  ei* 
qise  jufti  m  adfcribendum  illud  tJbratm 

Faecundi  caiices  quem  non  fecere  difertum  i 

ii.  I.  Epift.5r« 

§.  76q.  Pdycratis  Gerfenfts exoiaWati  libellum  veterem  naniam 
voat,  fol  II.  ERRAT  Gerlenifta.  Vetus  n«nia  Pra^ficarum  car- 
men  funebre  eft.  Cui  funeri  ego  planaum  lugubrem ,  lachrym&s* 
que  cqaaas  folverem  ?  Gerfeni  forlan  Vercellenfi,  Decretorum  Do- 
Aori  f  C^oQiodo  plangercm  mortuum  >  quem  nunquam  natudi 
agnovi  ? 

§.  26r«  Vidi  nimiam  Canonicorum  confidentiam,  qu«  e6  de-* 

veniife  fcribitur,  ut }  Catbedra  templi  Pollingani  rumor  (pargeretur, 

Eufeb.  Amort.  C  R.  Dedu^. Tt  nemi» 

^  {&>  Viiic  P.  HOMOftATUM.  Df  u[u  WtUiU  DiScrt.  «.  An.  i.  8c  s« 


3^9         ^^ts»--^?^*  JStratamviCerJk^aP^f(^^ 

ocmineiii  in  Bavaria  repcririy  qui  Infbffliationem  plenaro  refonnare 
andear.  fol  1 1.  Superis  gradas  hnmortates  l  Me  eciaiuniim  vivo 
poft  triginta  quinque  annos  tandero  aliqaando  invemuni  efle  Gerfe* 
niftam  Juvenem^  qui  tantis  ezcidere  noh  vereatnr  aufis  t  Alii  faga** 
ciores  forte  fuprcmum  meum  dtem  expe^anr  >  fecuritirs  rari  y  dimi^ 
care  cum  vmbtis»  Vereor  tamen>  ne  faltamur  &  ifbr  Exbr^ur^  ut 
^ro>  fufcitante  Deo>  milris  ex  cfJHm  ultor.  Quod  rem  ipfam  fpc" 
Aat  y  Gerfenida  longc  aberrat»  Tbraibmfinus  ex  Cathedra  noftra 
son perfbnac  ex  ore nc^rorum*  (a)  Quidquid in  Exedris  Sacris^ ad 
cxplanationem  verbi  divini  fanam  9  Intonpationem  Edoi  ab  Ecclcfia 
tpprobatam»  auc  dire Aionem  momro  a  cjuxttu  param  non  (ervity 
tanquam  purcamema  abjicimusy  execramur^  devovcmus  orco*  Ve«^ 
rumtamen ,  Jcribitur^  Gerfenifta  teftatur.  Jlquo? quanda?  hoc icri^ 
bitur  ?  Nil  credibile  (ine  teffe  idoneo  C§'  1 0<*  Xpfemet  GcrfcmPtz 
foK  1 16^,  tK  Quatremrio  teflimoni^m  &nq  authore  >  authoriracem 
fine  teftc  rejtcit»  Si  boc  in  hiffori cis  circa  quarftiones  fa&i  anciqui 
pbfervandum  y  quanto  magis  a  Gerlenifia  obfervandura  erat  circal 
turpc  gloriarionis  exCathcdra  publicary  &  ninAg  cmplacentia  Sc  in^ 
fpmtims  prorervar  virium»  nc  non  miodo  uni>  ^d  omnibus  exprob^ 
fsret  &IC  Afiis  piiblicis^  finc  ceile  idoneo  ?  An  fonc  auiborem  Po- 
lycracis  Gerlenfis>  cb)  qni  ante  criginta  feirae  annos»  iisdem  krmc 

verbis 


(»)  Bcna  tamcif  cx  ore  Benedidinoruiff,  Trilit  fir  Pl  It  P.  Prtci*if  Bdckir,OvS.  R  ^c  &c 
^i  czCtthcdrft  Tcrapli  LyBar*Laccn&  «nfio  1741«  pcroravit»  cfarr  MjiiiufcrfPCQfi^  crifcflv 
«mii»  mamifcripto  V.  TlMMMt  Kcmpcniif  anti<iitius«     fin  vcH>i  ip&is :  011 2)fm  a^ttH 

ucmU  C»«m  »ar  Cftfftun j  an  )  \)at  HenricHs  ^afcn^cti  picl  \$tt^t\^n  TC^k^ 
mit  felncr  4«ft>  pfrfcrttect ,  wtt&^  t>oti  3^tnc  Ifl  aii A  uar&«ti&etf  ^40^  {(cfj^ 
>ctte  ^^Utni^atf  ^cr  TTi»^fo{0(C^^^ 

fcel^ett  r^«M^  Kfmfenfis  ^ait^fc^riltt:.  lat »  ore  &  cx  Caihc<k«  fiCBedJciiiio^ 
fuiD  pcr(bfiar 'ThTitODifhius  f 

^)  A4do  cjwlca»  forinurf«»  ar  omiif6uf  pccar,  qui  omnt&u»  (niiff^rm  itmcSc  mcir  opi^ 

moncin  inrpirirc  modiS^  ccrtc- noif  angatco  intcnxiit  y  «^uem  fiduni  cxfcriptorcm  ft  pro^ 

bavcrir  noTue  GerfcniAo.     £»  cffFontcin  caliimniarerif  SchyrcnfiV  pcfuftntiamy  plan^, 

Ttfytrdt.  47erfens,  a(nno  i/jy.  foL  iri,  hac  \  OifertaiorSciyrenfis^Tinc^irgo^  p*g«^re.h«c: 

tofpft  ;  mil^ffi  aUir^fmrt  ( filcm  pt-        firii^if ;.  f^4i  mmi4Af  Ommcurmm  cm- 

ticnti*|.  fltcrm- 


inp^o  Etuditmis  expmmtar.   '  -   I  >t 

yei!>is  faatic  querelam )  oedicamcalunmiam^ftrindt?  Atailtotem-^ 
pove  qvLX  nova  Cnfcnilikx  Schyr^nfi  irarum  caufa  ?  oua?  nova  ex 
Cathcdra  diilidiorum  fcintilla  >  ut  tanquam  prafmti  injurta  provo- 
catus  profiliendum  (ibi  inftar  generoibrum  carulorum  ad  arma  nro 
faluteomniumtottus  fui  lUuftris  Corporis  membrorum  ducat?  Scri^ 
Htur^  inquit  >  in  Conjugatione  prsefentis  temporis.  Qui  in  caulk 
Kempiiiana  quod  iUum  textum:  ait  bmdlis  S.  Francifcus ^  urgendam 
4:onjugatioiiem  pra^fentis  temporis  modis  omnibus  perorat  >  confimi* 
liter  in  prarfenti  conjujgationis  tempojcc^Jcribitar  y  in^uit.  O  homi* 
nem  inteftatum>  aut  (oblitum  fuii 

^.  a62.  Adverfarii  iibdilus  Sarcafmis  fcatere  !egitur  foK  r). 
£RR AT  Ccrfenifta.  Sarcafmus  eft  jocus  cum  amaritudinc  loqueii- 
tis  conjuodus.  Teftor  experiemiam  memis.  Ctim  nuUum  unquam 
fentirem  caufor  Kempiftana?  gravius  vubus>  ad  tela  Cerfcniana  cum 
amicis  meis  fcmper  hilariter  rid 

^^2^3«  Bufcbius  fcripferat^  qua?  vidit  ^  audivit)  infpiratus  eft 
-fol  i^.  JERR AT  Cerfcnifta.  Bufchius  dicit^  fe  in^^iratum  fuilTe  ^ 
l>eo  ad  icribendam  ea ,  quae  vidit  &c  audivit  i  non  ver6  dicit,  fe  ea 
fcrihere  >  qud!  inipiratione  didicit.  En  i  qus  verba  in  Prac&tione 
fui  Chroaici.  jlggrediar  fcribere  ea ,  qua  £oram  pojitis  milis  ipfe  €on^ 
fpexiaut  itms  majoribusfrequentius  audivi ,  aut  d  generali  noftroCa* 
pitulo  detervnnata  cognovi ,  &  eafic  fcrihere  divinitus  infpiratus  fum^ 
Qnx^dts  adhibenda  Cerfenifiae>  ^ui  in  primis  fuae  Opdlae  lineisTe* 

Tt  a  fti 

olfiflrtM  4arte  vcnix qvid  impemrc  ^offttt  intolenndam  !  di^m  tx  «jusmodi  nimore 
quaii  rcccnter  iparlb  adco  irrtutum  fc  rcribit,.uc  cilamuoi  conctncrc ncquitrcrit.  Siquifg 
hic  ccttc  mcUds  mtniiflrct  domi  foaeque  £am«  pcperciaet  5  quam  totacndaciis  in|ttrii% 
crfumnus  DiiTcttattom  ^fcrtis  publice  ipfcmct  p roftituit  ,  t^^rm4H$mm  ^oim  ncqna* 
5quam  rtf^rm4!uit\  immo  ncc  obtulit  UMgutm^ 


Potfcrdt.  Ctrjtrfim 
tientla)  <T  Ad  htJitrndm  ditm  cnfi^iitk^ 
bitt  UpiM  irritdta ,  ttijim  in  C4thedr4 
ttmpU^  fpMrfi  rmmvrt  ntmintm  rtftriri 

in  B4vdri4  Qtii  Inftrmaii^ntm  ilUm  rtfor-  •      .^  ^ .         ^  - 

pf4rt4Mdt4it^  H«c  Polycr.  Gcrfcni.  an.i;&f ,       4itdt4t.  HccDigcrtatorSicbyccalif  aft.if  #i^ 


DiJfirUfr  Sch/frtt^. 
fUttnti^m  5  f M  t9  dtvtwjfi  Jirihhn^i 
$tt  i  C4thtdr4  Thnfli  P$lling4ni  ntmtr 
(f4rgtrtt$tr  f  ntmintm  in  B4V4ri4  rtftri* 
ri ,  ijMi  ii^orm4ti$ntm  Pltn4m  rtftrnuirt 


3Jo  5**f  ?•*?*♦  Errata  novi  Gerfenijia  Perfinalia 

fii  omoi  excq>tione  majori  (§«14-)  tam  enormem  Eathufunpi  im» 
pingtt  caluroniam>  &  contentus  alieni  excerptoris  imperfe&o  tcxto 
non  infpicit  fontes?  (i) 

S^  264«  Eam  vitam  Thonue »  quam  in  Vernacnla  ad  roanus  ha« 
beo  in  compendium  traho«  foK  i  $.  Non  eft  Critici)  fidere  fiiogra* 
pho  Vernaculo  s  fcribenti  foKiQi  idonea  pro  inftrudione  picbis,  ubi 
fontes  latini  facile  poffunt  infpici  >  S^  ex  circumftantiis  pcrz&x  vioe 
argumenta  contra  perfonam  trahenda  funt.  Si  Gcrfenifta  legiifet 
Vitam  Kempifii  ex  Afcenjio  yadoco  Badio  9  non  tam  petulanter  VefUh 
rabilein  contreAaifet. 

§  265.  A  quodam  ftcerdotei  (Florentium  Thoraai  vocat) 
fufceptua,  Siccine  loquimur  de  luminaribus  ^  aliisque  virif  ihfigm« 
bus  primariis  fui  fsculi?^  H  fcribat  quis:  De  quodam  monacbOy  qum 
nennemo  Mabillonium,  Tritbemitmip^  Bernardum%  JBrmmmj  Bfmdi&um 
&c.  vocat;  annonproderetfuamignorantiam,  qua  de  hig.perfanjs 
tanquam  viris  obfcuris,  fibi  &  mundo  incognids^  loquereiur  f  Sic  & 
Gerieniila  oftendit,  fe  vitam  Florentii,  viri  fuo  asvo,  &  in  Hiftoria 
Eccleiiaftica  celebris»  quam  k  Kempiflo  confcripcam  inter  hujus  O- 
pera^  &  in  Chronico  Windesh»  invenilfet,  ne  vidille  quidem.  Hac 
£ruditionis  armatura  cin^his  Gerfenifta  aifumit  nomen  Critici} 

j[«  266^  Ibmas  K^  Oeconomt  labores  Cp^^  iubprioratus  offi- 

cium  5  fubire  coadus  eft»    Quod  oificium  non  nifi  poft  efFuias  la* 

4:hrymas  deponere  liciitt  *   fiincilludU  1«  c.  20«  fcripto  reliquit: 

Quoties  Jnter  bomines  fuij  minor  bomo  redii,     Heus  amice  leftor  l  fi  fa- 

pis,  colltges:  Jhomam  librumde  Imitatione  tunc  primum,  fi  com- 

pofuit,  corapofuifle,  quando  fecunda  vtce  officio  Subprioris  funge^ 

jetur»  foL  17,  i  S.     Si  huic  illationi  nullu^,  qui  fapic,,  refiftcre  po« 

teft,  coDigo^  Gerfenifiam Scbyrenfem nunquam adbucinter  bominesfuif 

fe^  quia  nunquam  adnuc  oeconomus  fuft.     Si  autem  inter  hominef 

jaecdum  fuit,  haud  dubie  inter  Logicos  aut  Tytones  cricica^  nec- 

V  diim 

(«)  fiicroruffl  cfi  cailibct  Qbwio  impin^crc  luciidiwi». 


/ 


f 


mpiK^ ErwBtkfns  es^mnaut»  ^3^ 


idiimiiik; ctnn & ifti homines ijnc;  qood pofteriiK onileSafiiiiQ plu. 
ra  ejiu  ratipcinia  confinnant.    Ciim  efg6  ifte  Gerfenijda  necdum  io> 
ter  homines  ac  proin  necdiim  incer  Tyrones  Cricics  iiiefit,  paciacur 
fe  inilrui  ex  mea  Hermeneotica^  quam  inferui  Arti  Qritica,  Parte  2. 
i.  3*1ias  tres.  cradidi  Regulas.  i*  Pro  iUo  verborum  fenTu  .ilac  pr»- 
iumpt^o,  qiiem  verba  conununiter  habent  ex  uiu  loquentium*    2. 
Quando  verba  ex  ufu  loquentium  fimt  indifferentia  adduplicemfen* 
iiiffl,  tunc  reipiciendum  eft  ad  intentionem  loq^ends.     3.  Quuido 
oec  uTus  loquendi  certum  fenfum  determinac,  nec  intendo  loquen- 
tis  nota  eft,  recuirenduni  eft  ad  circumftantias  yerborum,  ad  con. 
«excum,  ad  connexionem  do^rinae!»  ad  totum  diicurium,  ideft,  ad 
^jedam  materiam.    H»  func  mee  trea  E^egule  Hermenevdce, 
jam  qusro  i.  an  fuiile  velnon  fuiile  inter  homines  ex  ufu  ioquen- 
tium  fignificet:  fui,  vel  nonfuioecwmus?  2.  An  intentio  Authorid 
fuerit  potiiis,  religiofos  pra^ibrvaise  ab  ambicu  oeconomici  offidi,  cui 
ipfemec;in  ibedali  Qpufculo  de  Offick  frocuratms  prsfcripdt  dire- 
Siones  fimoas,  qiif^m  ab  inutili  Religioforum  cum  fiecuhuibus  ho- 
minibus  conver&cione?    3.  An  contextus  xxt&xt  de  oeconomis, 
vd  de  religipfis  privacis?  Circa  i.  aemo  de  (economo  pracer  Schy* 
renfem  Gerfeniftam  ibmhiat     Circa  a«  6r*  3.     Ipfemec  auchor  in 
contexcu  refpondet:  jQ«««rg,  inquic,  aptitm tmpusvacandi  tibi.  Re- 
linqi4e  •curiofa*    Si  tefubtraxeris  4fuperjfuis  hcutiomhus  6fetio/is  circui^ 
tionibia^  nec  mn^  mvttatibus  &  rumorihus  audiendist  invenies  tempus 
fi^ienspro  bonis  meditaiumibus.    Dixii  quidami  Quoties  inter  bmines 
fui.,  miner  bomo  redii.    Hoc  JapUu  experimur ,  quando  diu  eonfabulamur 
&c,  £x  his  pacec,  hicentiQnem  loquencis  &  contextum  non  tra<^ 
re  de  oeconomis,  fed  quovis  Religiofo.    Denique  Getrlenifta  enor- 
^mitererrat^  dimi  le  fundat  in  fent«ntia  tanqu^  prolata  ab  authore 
libri  de  Iraicatione,    cum  tamen  author  eam  prsecis^  referac,  iic 
.prolatam  ab  aiiquot    Dtxit  quidamy  inquit.     Qui^  ifte  quidam?  PacU 
&.  fua  dona  a  Deo  a^cepta  Kempiiius  aliqiioties  Kempino  hoc  mo* 
do  rec«Dfet,  di^ia  fua  vix  unquam^  kaque  iiicerto  fuppoiico  fuper' 

•    Tt  3         •  ftruit 


j 


33*  JBH^sfaMviGerfeniftaperfotuAid.^ 

•flrait  CSerfettHla^tn  ^^ocfaam  Kemjnfiitnam;  ti^tt^-oftc^iidc ;  i^ 
nec  Logicuin  nec  Criticum  efie,  Logica  eum  docui0jet,  termihium 
aligmf  quidm  iiipponentem  iUjjur0ivi,  ekttmmath  pro  uno  disjun> 
^ionttn  inembro  fumi  oon  pofTe.  Mes  /trs  Crifica  Pari»  t  *  jf.  s.  n. 
7.  ipfi  moRitra0et;  quando  jn  taufi  ad  plures  coa^^tes^effe^ut 
(  aut  viciffim  in  effe^  ad  plures  cbntingentes  cauias )  repi^ritur  as 
qualis  diipofitio  (|autreferibiUtas')  prdefiiiDptio  de  uoo  deteroiin&td 
eSe&ii  (vel  unadetenninata  cauOi];  ifehabet  iit  uni^s  adnumerum  reli* 
quorum  poflibilium  effe^uum  (  vel  celiquarum  poiBbilium  caulanim} 
Confequenter  cimi  in  pnelenii  aifu  fub  ter^nhio  ^^am  p«tuerint  disjun- 
&iv^  iotelli^'  plus  qulim  liidlie  viri  in  Afceta^bis  expertj  v«  g.M6nach0iti  A 
Patres»  S.  Bernaraufy  S,  Bmiv.,  Sufhtxiiu^,  Prlmi  Patres  WindeSh» 
&C,  &c^  Pn^vunptio  feu  probiibiUta»  d^ei^unat^  pro  Kempifio  fe 

Jtiabebit  iit  ip^  ^  jBC  proin  erit  feno^  Qtill»» 

(S,  2<$j,  Sciendum  fbmamitiffgro  ffxenniq  Itpfpftern  S-  Ain^ 
ttamm  ad  Tyrocinii  rudimenta  admilTum  non  eue,  R,  Quis  eft  ho- 
fpes?  an  iUe  qui  ^nimum  ha!^et fiakUitfr  manendi?  an  ille,  qui  fo- 
fum  tranfeutHer  divertfn4i?  Gerleoifta,  iit  video,  etiam  ixL  Gram- 
matica  puri  idiomatis  latini  »dhuc  bofpes  eft.    Vide  §,  s%» 

$'^68.  Sex  annis  Thtiarium ,  fit  verbo  vesi?;  itigere  debui^ 
R.  Si  MiieX  animo  pudor,  non  opus  foret  de  impudenti  verbo  de- 
precaiione  veniiB,    Vjde  ^,  53,  54. 55. 5^' 

§.  ^69.  Jodeeus  Badins  0  Frandfius  'Ibienjis  vocajit  Thomtm 
adolejcfntem  Tyrmem  tmperitm  rtsligiofa  vita.  R.  Gerlenifta  aut  im* 
inid^ter  mentitur,  aut  impudejiter  mentientem  ftupfda  ovis  fequi- 
tUr.  In  Biadio  &  Tolenfi  non  fpUim  nihll  horum  contjnetur ,  ifed  h 
diametro  <iontnuia.  EnJ  verbaBadiic,  11.  &  12,  Qmdam  diefeji^ 
pera&isjam  divinisy  (im  Fiorfntius  alumnumfum  Molleotum  folito  ala- 
sriorem  vidijfet  y  vocatumemin  fumcubicdumjic  affm  injfituit :  Thh 
ma,fii  in  Dimno  cbarifftme,  tempus  appetit,  ^  fibi  conjtituendm  efi 
vita  gemts^    Fides »  ^  in  tmmdQf^  mwma^  qmt  ia^uei,  quotperi' 

ada! 


/ 


m  pfmSh  Eru^ims  is^Mmtur,  «31 

tuUtl  '  Efismtm  vis  di^x  ad  faHtam;  a&iva  altera;  attera  coth 
tmplatimrum,  Utramvis  Mtm  ekkgerisfj  tutHts  &  reSfiUs  eam  in 
elaufir^,  quam  m  mutf^  geferis.  -  Tiipfim  ba^s,  corpus  babesy  volun- 
taffimbabes:  bacofferDmim,  -  Neque  dubitff,  quin  grato  fis  in  optp- 
mk  3e  tuiis  mer^um  animo :  fi^e  emmperjpexi  in  te  pietatis  ihdicia.  Sed 
forfitanfi^c$t4^is;  qaam  potijfimum  commendm  Religiofirum  formtdam  9 
Sunt  enimfbtrima&' omnesbona.  «Sr^  (adolefcentibus)  f^,  quiitHMsfimf. 
inftittai,  ea  videttari^tima,  qut^  GerardusMi^n.ncbismoriens  reliquit  cQm- 
vtendatiJffmamfCan&nicormvidelicetftdtcarmeD.  At^.  viventium,  quorum, 
itt  noflfy  tiuperdt^erexkniuscoUegia^Adbaci^tpmsadolefiensTbmas.  Quod 
muitisvotis  pJufiuks  Jam  diesoptaviy  Patery  etiamfperandi  anfam  praffes, 
QuandoqiddmemminPPindesbeimgermanum  babeo;  utinam  faxit  cbaritas 
tuajUt  i«tBonteD,j^gnetislocum  inter  condifcipulos  cbariffmos  inveniamjith 
tabOi  inquit,  Ftorensius,  &pofiridie  dedit  illiad  Coenohii  Prhnarium  litteras. 

jlcceptislittefisoptifnasadokJcensaddi6fumcoenehiumadv6la^it.Prmaritts 
ieilis  litteris  ingentigaudio  efi  intus  quidm  affe^ftts ,  qma  &  puerum  no^ 

vit,  &fiivit,  netninm  i  JRorentio  cemmendari  temeri,  vultu  tamen  Je^ 

veriore  adhtumtpuert  adpedes  profirati,  perictdum,  inquit,  faciam, 

in  litteris,  in  moribus,  tn  valetttdine  tua,  an  onera  ttofira  nibifctmper- 

ferre  valeas,  datdque  mattu  ad  reliquos  Novitios  produxit,    jlt  quamns 

«ft  mnibus  morigerm  &  od  religionm  aptiJfimuM  cmperity  illius  tatnen 

profejfionmfexenmumtotumdi/ifditjfuequodtunccavebimt,quemqumadbt^ 
feruttt  imperitum  ad  ignotartm  reram  voia  adfiringere,  five  quod  h  re 
adotefcefais  exifiimahat ,  ipfum  priits  per  omnia  probare.  y^dmifius  ad 
Ofdinm,  agtmit  DeiinfeUludbengkium,  de  quo.in folihquiis  mminit , 
fJeretrorfum  iterum  tdfirm^  voto  me  fponte  adjirinxi,  h  Sodalitium 
^ftur  admijffus  mnes  replevit  religionis  ttumeros,  Jtc  cotnes,  Jic  affabilis 
mnibus,  ut  mnium  fujfragio Jidiprafe&urat Jeufuhprioratui ,  licet  invi- 
tus  praficeretur.  Ita  Badius.  Eodem  modo  fcribit  Francifcus  Tolen. 
fis  ex  prifcorum  monumentis,  Natus  eft,  inquit,  Ibomas  nofter  an- 
«»1380.  Puery  utprimum  per  oetntm  licuit,  Daventriam  mifitts  efly  co- 
lendi  eUmandique  ingenH  ergo,    Daventria  agens  dum  in  bac  tetus  in- 


'83*  S#»SPt-»7**  Mrrata  fmi  Oerfenipa  p&finalis 


ut  parenttm  non  eludat  exfpeSfationem  bona  inMis  magnkqts^ 

fpei  adoleftens  paulatim  irrepfit  in  illujfrium  virortm  familiaritatem.  k 

JHbrtm  cura  &  opilms  fubkvattis  in  artmm  bonartm  /fudiis  perftkU.  • 

yam  tum  illivilejcere  bac  ftrtm  eaducarum  univerJit4Sy  delitia  fac§di 

coepere^  -  Hac  ille  amipodd  ex  virorum  ^orum  quatidiane  eongr^u  & 

familiaritate  metebat^  -  Hde  rationedumprobeinftittaus prohitif  etiam& 

integrius  decurrit  yitm ,  fafftm  eft^  utD.  Fhrentiiy  qui  Tbemam  m^ 

ftrumfilii  loco  babebat^  juvenisque  animum  &  depderium  adcmleftiaJUh 

grantiJfmumperfpeSlum  babebai^  opera  ^  atteftatitme  cmmendaretur  ac^ 

curatijpmh  ejus  germano  fratri^  qtd  tum  praerat  menafterie  recentius 

.  condito ,  ctd  nomen  D^  Agnetis.    Domus  ea  ten^ftate  obfcura »  pauc^ 

mis  nota  raro  cokbatur  cive^  ferk  tttftmt  rertm  omum  exordia  bumilid^ 

Non  refugit  tanti  virivelautboritatem  vel  conJUiumfequijuvenis  TbomaSy 

qui^  ubi  in  inontem  D.  ^gnetifacrum  venit  f  Jufceptus  eftvel  in  gratiam 

Florentii  obviis  quod  dicitur  tdnis.    Ut  vidit  beneque  perjpexit^  extemr 

phprobavit  locum^  velut  4  Deo  paratum  vitaperttm.    hgrejfuf  tum 

erat  annum  vigefimtm.     Non  tameny  qtsod  plerique  folent^  i  wftigi^ 

pracipitavit  fe  in  hoc  vita  genus^  igttarus  quid  ferre  velint^  nelintam 

lacerti.    j^dnque  igitur  annos  Tyro  &  r^igiwis  candidatus  exegit^  jex^ 

to  Jacrtmi  babittm  indtdt  ^  feauenti  profejfim  Ad  pofteritatem 

transmittere  omnem  vita  curjtm^  qua  in  Deumpietate^  infratresftagra^ 

verit  cbaritate ,  qua  animi  fubmjfffone  fuis  firvierit^   qt^ms  operis  vits 

ctirfum  decurrerit^  non  ejjet  nojtrarum  viritm*  fJbc  certi  &  expkrati 

babemuSf  femel  itttm  ceconopiiam  adminiftrajfe  atate  adbuc  fiorente;  bis 

Suppriorem  egifje^    Temporis  illumfummam  babuijfe  rationem^  totfuama^ 

nu  ctmfcripta  voltmina  probant.    Sufferjunt  adbuc  univerfa  BibUa  in 

quatuor  Tomos  difpertita^    Uber^  quo  in  facris  taimur.  Tum  aliqua  A 

Bernardi  Opufcula^  pracellenti  arte  &  magna  indufiria  d  Tffoma  con* 

fcripta^  Rogattis^  ex  tempore  in  quortmdam  commodum  declamitare  (con* 

cionari)  fwnquam  abnuit^    Complures  fape  numero  ex  urbibus^  locisque^ 

rewotioribus^  quos  fama  excifverat  ejus  audiendi  cupidiy  buc  ecnfluxere^  In 

corona  gravitm  virorum^  ft  ipfo  prajente  forcnjta^  aut  mmdana  agitar^ 

renitur^ 


riirfaP/AiBfefM^af  ad'H!ngds  JhikWa:}  fiec  r^mS^at^,fie  'nggttts  'a»I. 

Jb»,    Si^^i^hr^&sque  caieflibushabenttfrf^^  ttiQx pop'^atusjmJ 

.  HaBc  ornritt 
Jpdocp  Badior 

&:  Frattcifcd ^toleiiii  JajptigiL;^  Si  quis ^icfsret iQaidmJR^ 

Scclefia  difciplinm^^i^^liiivibHi^  confuetudinemSocietidis^B^ 
pjirplmK  4nM  d^j^diit  i'  w^s  m  virtutBus  fotidis  &  ^ifcipUnis  Eccle- 
j!^/fkis'^iiiperit\fi  i  aitt  injmmiiiiate&^ modefiia religiojiinecikitn  fatis€X^- 
&tita;fps\ifrSM^a  SdhSiin^y  &  T}^SniMfdcrtm  adre^at^^zn  ^er  hoc: 
diceret^'  fff)gul(W^fifciEhtbfeftiire'to^^  inexercitatok?  Prud6iw 

l&g^b1atoKiion'R?mpW  prarfu  fed  etiata  praecavet 

committe*ryda,  -Errat  p|t)in ;  nec  folixm  errat,  fcd  etiam  fallit  Gier- 
fenifta  'Schyrerifis,  dum  Badio  yerba  minore  cbaraSUre  exprejfa^  tit; 

«rpropriav  s^ffingitfpflsb.    '' 

'4'.  li^o^  Ouatemio  authorotn  eft,  fii  Rof«reydo  fidem  ffamus^' 
^tnWslabitiim^wi  Audiamus  illos;  Vi* 

tam  Thom^j,  ajunt:  hulH  eorum,  qui  cum  ipfo  apatem  agiraverunt^ 
cur^  faifTe*  Egregie  vapuiant  a  Rofw.  p^jedidli  vim  compiYitores.  K  20,. 

'Rdpondeo.  Habemus  deniio  tres  falfattonec  publicas  &  Er- 
rata  Gerfenift».  •  i.  Falfum  eft  illud  ajunt.  Sblum  umis  hbhim  qua-c 
t^br  authoni.rti  de  vitte  Kempifian«  anterioribus  Scriptoribus  loqui**' 
tur,  nempe  Francifcus  Tolenfls,  Reliqui  tres  filent*.  2;  Fallum  eft^ 
i' Francifco  Tblenfi  fcribi,  vitara  Kempifii  conlratribus  ejus  non 
foiDTe  ciirfc;  foliim  afferit,  confcriptionem  vitce  ilUus  ejuf^iratribus  noa 
fuifle  cur«.  ^BufchiuSy  Hermanus  de  HalliSy  &  Sruthor  vit«  anonymut 
fitis  oftendimt,  con^atres  KempifiiTuifle  tttentos  ad  t>ona  lUiut 
cxemi)la.  3*  Falfum  eft,  quatiior  Illos  vita"Kempifian«  Scriptoret 
egregii  vapulare  ii  Rcfweydo^  Iplemet  enim  Rofweydus  ex  quatuor 
tUis  Vitis  conflat  unkraip,  nec-aHquid  teprehendit  in  Badio(  &  To- 
ienfinifi  fty lura  panegyricum  ^  'n6n  hiAorici,  fed  Rhetorice  ampli- 
ficarorium/  In  Toiettfi  comgit »  iqood  ek ;  quse  Buichiua  fcribic  de 
diMftb.  Amort.  C.  R.  Dedu&^  Uu  ]oan* 


/ 

t 


Thbmae  Kempifio»  l^emp  didc;'^ri^i^  v^pulare  HiilorioM  yetei:^^ 
«it  recentiores  v;  gv  Qaronium.ab  yintmo  &  Francifio  PagiOr  ^tfi  j^x^ 
^entum.auc  miiie  lodi^  corrigatur.;  Vapiilafe  df qij^tur  itli  $cpB^?^^i 
qqibus  deelTe  oflenditur j^r^^ff  ^chmafides;i  f^i  autemnomiim;^ 
^uam  in  ^ebus.  chr(mo]ogicis,  .geograpbiq^^^ 
«^mftantias  <,  edam.Mdgnorum  IjQftpficpnim  el^.  '  -  V 

%.  %7i.  Contri  vhifcebat  Ri^v^dus^  Ko&irefd^^^  confutabat 
Conjf antinus ^gznteis  conatibus  fol  z^.-  ^t^AX  Gerfeoi%.  fyfi^ 
weydus  eiidmmmatiditur  per  yniyerium  pcbei^j;'  lihQT  .Co^^tifii^ 
l^nceladi^^Tiphoei,  &.dliQrum  Tit^ifipii  if^^^  «iptra  cona^us  ilptiit^^ 

372.  Tandem  4^^^///f^/?^.^  eXtXt^ 
tulit,    e6sque  Criticorum  ad  han^^.^auAtia:  dirceptandam  ,Pari0is, 
cpngregatorum  judicio  fubmifir,  quprum  i^enfioneres  mfavprem^ 
BenediStinorum  1687«  o6iava  Julii  comprqbata  fuic»  ncque  Xkp&ii^ 
litem  eyieeruat  foL  a^.  Ecm^  falIijt;^Gerfenifl;a..;j^  qpi  illi 

judicio  Eruditoruin  interfuit,  ^  ejus  A6la  per  ext^ium  in  (ua  Uir^ 
biiotheca  Scrlptorum  JBcclenaflicorum  defcripflt,  flc  ibribit:  ,^  Ma^^ 
J  biHonius^  &  Michael  Germain  Benediftim',  Italia  reverfi,  hinc  detUrr, 
^  lerant  Manuicriptos  Codices  tres  ( Aronenfes),  Bobiepfem,  Par-' 

^  x^eia!^^^  a^d^que  complure^  bf^*. 

y^  riun  yerumf  pefi^s,  inter  quos  adfcribere  me.dign^ti  lunt^  ficcer-^ 
^'fiverunt  2iS*  Julii  anni  i687-  ^^  examinaiis  ,his  Manufcriptls^ 
^  Codidbus.declararunt,  primi  Manufcripti  charadlerem  non  w\ii^r 
^^.riinferiorenjannis  trecentis;  fecundum  ejusdem  ejQTe, «qitif^  Ter^ 
^  tium  comple^li  praster  L«  de  Imit.  Regulani  S.  Ben.  cujus' defcri* 
jj  prio  ad  uipbilicum  p^yenerat  i466.;Hic.itetiit.cpntrbv 
^-  hucufque  lub  judice  manet.  yidebimus  pcflei,  an  judiclum  allr 
3ir  qtto4fempoffit?i8([ii^  lu Dupinusi^i ,  ^Dein 

(..  i2i.l^cTcribit:  I^atendum  e^,  nullo  iirgOmeijto.  aut;  teile ;  prpbari 
pcfle,  Joannem  Gerfenium  Abb^tem  fuiffe  S.  S^ephani  yercellenfis 
39  •NM  ttiam'  ett^  .^d^^qi^t^  «ujQ^.prt^         dh^fiahca^ 


aut 


■yidetiir;  'CotiwnurtameiT,'cx  h&  cohifei- 
i^-^bifffi  ^tt<»^i<i<ire.^4',  <J«ttim'«^  Ofpui*6cn6ndreUBerril 
4''!^i-Nite'<^cqbOTi'ver!Rth^^^  Ltidblphum  efus  authorem  «flT^^ 
;;  ^lNfaUum^ctft^Cpilta/hS^rtuS  inter  produftt)  atjguniepttrai  InVi* 


i'  i^  Gerfeitfd;: '  6.  Jo'anne«'<g«tousV'-.Univerfitatts  Parindnfi» 


„  'K«np&"  atttioutiitlt  fuiflVD.  Bernardpi  Carthufiano,  Gerfonio, 


hl^  prdftffip  A  flyh  divetfibs.  ^^  In  ifiHtBiha  Operisde  Imitjh 
^'tteneauthbr *qri& ih^erWi*  rc!manec> 'at  !\nt''db'initio,  & uflicut 
i  tjuei^trites  contendendbus  COert6fndThdina^K.  GerleneJ  cauft 
j,'^  'dSriftef  {bpdrfcft  probabilis :  at  nulJus  Jurfe  fiio  perrpicu&'  denloit* 
^"^Xtzx^iiLJ^^  talTis  Affeflbrura  ik 

r^*  '1  U  u  a  Syae- 


91 

«  • 


Syiiedrio  ipauculonini  Etu^itorum  £ai^^ii.a[;]Ez  boq^u^Mm;  e^ 
dens  efty  «^ei^one  Eru^^^^^  iu  favoren)  Bene- 

'  ifiiftitiorum  comprobaum  non  fui£(e^  oec  Cerfeniftas  Hteni  evici^^ 
proinQerfirnifi^;  Schyreii^..^biQUf  nonpullis^i  jnollro/  tempore^ad 
«^nem  noyitat;U^wamin  Aufli^n^  Euruop^  jCorumyn^a^^e^  j£o)i 

jB^brosfinereiumprQfi^^^  4^dere  CDna^irf 

§.  %7  z^  Obfenro  prster(;a  ^  ii  lf)upini  &  E^ttQrum^  J?aiii]^n* 
jGum  ^idicio  Gerfoi^  Cancellarius  in  Corriyalem  admitti  ^ebeat,  nos 
termin^s :  freUntis  ofsms:  eife  in^^%endos  inchjiyj^.y  <  /^ioquin  Ceiv 
fonj  Qui  natus  e({;  13TS3.  .nop  poii^  ea^Mlimfi^i,  aiHhQir  ^i  de.Iiaii^ 
jtatione^  t;  DediuSl^  eaim^eceotis  anus  abrai^^ 
1387«.  Hqc  autem'  anno  'Cerlqn^  juvenis^  .Y^igln^,  q^arubr  ansQrUm,  • 
adhuc  occupatus  in  ftudiis  fcboiafticiSy  i  nejmiBe  aSeretur  suthor 
ejusaMdi  iibri. .  ^anifefluajt^e^efl^^  ;ii^|!^bailla,  trec^is  anniSj 
q\M  deiumpta.  fimt  exiplo  |]|upino,,  ^u^n  ha^f^qiJmC^ 
ita  ut  fenfus  (It^  ante  tr^^pntos  aBnois^ipod^eni,^  fcripqani 

eifef  fed  eadem  habe^q  fenAimrincIuflv^  j^  ter- 

tium  centensuium  ie^  fasjculu^^         ex  quo  aIIe/(podexicnpj^  edt 
Sicdiciioas:  Tertip  abUncanmr  Qpm^a^Mbinc  Jifj  ilicludend^  fllum 
jspufD  Vei  diei^,  undei^xner^^  fuip^usanitii^^^ 
i^  ^ciinusali(^id  fa^^^  efS^  aote^  tr/^n|>ioBi  &c^ 

Sic  etiam  Chryf/ tcmi,  i6<hom*  26  dicivexeo;,  qv&qy^^f  P^P^^ii^ 
/elapfos e^e quiogento) annos;  &:alibi  dicit;  t^folymarp jamante 
quingentosahnos  fubveffam  e0e;cto  tamen  Chryfqfl*  moftuus  fberie 

-  jliw^  io«:&S. I£er.  £p,.  2^.  fcribens anno  406*  citat^w.  hisVerbis : /& 
j^fcripfif  anth  Mmsjiui^er  treceixtosy  .  Certum ,eft,  Jrmami^^iA 
j;c6pfifle  anna  i^o,  !lt9^ue  primum  yapfi>^r?witraniu!)^^^  Hi 
tamen  Hieronjrnjio  ifmt  circiter  trecenti  mnu  Si-vWque  fiupiiiw 
2c  Concilium  Eruditoi^um  Parifienfe  dicunt,  Codiqei^  Aroneniem/re- 
cmtis  annis.  fqr^tym  eije^cjodem  modo  iijtclligje  iiUbwah?  ab  an^  1 6H  /♦ 
aonos  dja  &  reperies^  ei^f^  ex  mente  iUorum  yirocum  .^ir^  anqum 
l^SjJaiftm  eOfff  guo^^pieinet  Ci^si  ulTo  fcr^p^io  conce^rem^ 


4$f^^&»mfim  mm^^ 


k . 


<r 


•r: 


.1 


;if. 


K.. 


iv  ^  .^T4»n^^'l»«S»  L^^««iriliQrilbus  oflciipat»  f«in  fitndctti 
Erratojruiiii  pqrioM^l^v^lH^  <:^^  ^^  aidduct  poiTeot»  «nrcrfa 
iatis.  Claudendi  rivuli.  In  gratiam  dbvoaufi  Conf(pffioniftaramG«(- 
faax  <lau<|aiB  IniftffJios^dcdi^ ,^di©^<^  l^p^fiW¥('  .  : 

...  ^Fp-J^MlNA, !;..>: 
QVXD  fOEumM  :. 

^CIOLUS. 
, OUlb  r^El     SCIOLjUS? 

V^.:    XOCOSTA  EST  LITT£RARIA 

y/',.  SALTITAMS,  vqUiTAHS   . 


—  *  *•  -  « *  *  •  * 


/ 1 


i" 


•* .     "•  * 


<  •  I 


•  •• 


Ji  / 


(4'    f 


4« 


1  ?::!>  . 


1    f  '• 
1 '  1 


/ 


OWSIN  APOLOGETIGAM  GERSEIS^^Ti^ 

1;^/5i^gSiENISTA.ifol.  6.  'Nm,qtfithfiaieat  etrb\iyus,Judm  pUna Jtt 
...  kJi^s  rnnim  ^^«me^ftVCAffl<?rlif) INFOI^MAf  10  PLEN A. 
ANIM AOVERSlO.  Exfpcdai^e  'decucrat  Jdvcnem ,  fanl  Crm. 
-•  'aUnermw,  oiio  ilterdve  menfe ,  tft  cx  praifcnti  Dedu&me  meS 
'■  'O-itica  6i»r.  difcerct ,  duid  in  rcbiis  hiftcyricis  fifmttm  ?  qwd  crro- 

fi.  GERSEKlStA. fol V*I>uhiit thftfitMthea prdpfuii  qtd folikret, 

*  ■itfagiflfm  atu^vit  '  '  '  \  \    t        *.  1 

'"ANIMADVERSIO:  JttvCttiSi  dam  |)ctpetti6  altum  Sapttml 
-^DiaatotisKtnnanJ  fopetdilidttt  taxio  dccifivo  itidttit ,  afl  non  hac 
••>  ipsA  foacdnttftattoncif^ife  'htidiFettt  iiientiifui'«' 
'j''  ■  M'\x  %  ULGER- 


ANIMADVER5iO.  Aki^M-p^i^ faet^utjf^m^hffhik 
Pfcudolus  immcsdtkte^ftofl:  Cqn^Msa  tudtvHa  peccatorum  fic 
argutatur^  Poft  ConfdGonmenhk  fi  taincn  verax  dolor&pro- 
pofitum  acceilcrit ;  fux.  HoBtehdi^ckSaius  ^erorum  babet  amplius 
tnettdacia,  im  dejiderat  haheri  mettdaeia.  pcHj^ifta  certe  Schyren- 
r»  ttietttiri  rem  ad(noduiA  facilem  ^tl  'RR'»'  PENNOTO  Con- 


nendaciunf^olni^m  impndentiiKiti\^-,'',  co^^tonem  ▼idelicc.c 
BuUae  PontiHdae,  petidanter  imping!t«.  HancJ>etuiantfam  fupe- 
rit^  ex  ipfo  biigiaak  ddlignrr.  Dp  P.  HESERO  S.  J.  Viro  fcri- 
ptis  Sc  virtutibus  infigni ,  dtcmtl^UOMO  ,  Viro  Emditione  , 
hc  morum  honoratiiumor(|t|i  tJM&,Dm  onnem  Europam  itluftrii- 
fimo ,  imp^en|.0<i^1^a[  S^fa^ttnfil  jfoL  6^  ti«c  formalia  fcri- 
bit :  HmEMC^  y^mtd  ^Hr  NmiAo  me^.  Legantur 
Elogia  NAUD&I  in  NICERONE  Tom.  IX.  des  Hmmes  Ilh^res, 

P7tulicia  l^^grapbica,-.  HESl|t{!l  nucul^m  Scriptorum  Soctetatis 

«<  Jefu  ^ppngi«  relinquo^    Interini  id  (o\itia&  jKopyj^^Gtfiem^^ 

''.  juveni  tam  facilc  videtur  >  n^ntiri  yiros  gravimmos^  nuHaftuie 

mepdaf^iorum  umbram  in  juvcne .repcriemus ^  Citlqon  uovbram 

unt&m ,  fed  corpus,  ipfum  putfdlifimuin  mcnda|p^  cSxpfxtis^  ^.i^o- 
'   pendaturam  novapi  Graminaci<;rSc%renfis  ^uiajnr^V  R^ 

ejus  verba :  fol.  5  9.  fic  habet :  ^mort  in  Pblycrdte  exm^^iifojfri- 
.  hitfnlzo,  CORRUPTO^  CODJOES  REf^Emfain^iGrai^ 

matiei  dicunt :  REPERI)    Ita  de  me  Juveais  Schyrcniis.    J^is 

f>rudenter  dubitare  poflet  de  vttitatccitationis?  Nam-^iwn  fo- 
ium  allcgat  >  Sc  corredionem  Errati  praetcnfi  jul^qgit,    ^^  ta- 
men  boc  toHim  aUegatum  eft  /aUifliQiUffl.    Tcxcus  ineus,  fol.  30. 

•   fic 


^  Coaces  repmrtt  &  etiam  ikJkneMinis  prod$s&u^fey  mnpracipi.' 
tdvt  fenwitiam.  Haec  mea  lunt  y^cba.  An  Gnnunatkcllo  Sp Ky- 
,  jrcnfi  ■i^^iffiir^^rftP.^mi^  An?t .^  Q|» illi  $^es  ?  Qgjc  illi 
^ifiiCt» ?- Si,in tfl?us.tjmj,ap^ttt:,^,pculmn mn xaluamiose  m^- 
.c^itur  ?  /kp4»cf5>  fc  nc^  cfi(9.mcntitwiD,.fe<i  dccepitum?,  Ergo  repe^ 
^ ,  «/ar  Gerfenifta,  c|]JAis.,99c  oculis  propriis  Hdcndum  ?  Cui  ncc  fc- 
„  ftioculatp  <:reden^w.?/^|0'rq>erituo.Gcrfcnifta  calumniacvr, 
r  (liW^M  fr^«Qr?i«.pfopr|p|um,flculor4Hii  ^irca  rem  iaMncdiate  vi- 
:  /  m  fobjejfta»  a  «pndacfej  4iwnquit,  ul  JVtf«<i«o  vcro  fit  P.  Hefe^Oy 
.-  fi  xjuos  Wfortc 'cowpififlcnt  errofCS  ajijwo  teftimonio  rel  conjc- 
i^uris  vcr(^wilibt9^ixQSi>}4c  ^vorum  tamcn  nec  unico  afiert  ar- 
.  fgumeotiim..).  cpnjtii^i  QotiKfH  hon^tem,  non  modo  Religio&m 
,c9^  (^hxtfim^m  y  i^4.«i*ipj£t^vwcam>  Errifta  inteUe&us,  autme- 
•}.i7;<>r^.fUQAc^iKl?u^.aicg4fcii^,4a9pudepter.confuadit.  In  hanc 
I  «lai%i  <ialHmnian)9v  ^W  pertinet»  ^um  Prxlatum » Sueviae  Re- 
I  ,ligi(^^  dpi^aBqu»  decus  in^9Qj  tcr  mcum  mfrcenarim  contume* 
lios^  vocft^  Nemincip  e^o  pro  denarip  diumo  conduxi  unquam. 
,  '  Ikn  Gcr&pifta  ^chyrpnns  nuilum  amorcm  amcitia ,  aut  hetievolerh 
. ,  Jdjdt  fed  xi^wi^of^o /xn^rem  wrcettariwi}  .agnofcit  f  Nullumne  in 
. .  otbc  grati/itutifiamaris  ,ol{ffijt4ka»&%^  anucos  ,  prppinquos,  paren- 
,.  tes,  rpOf)foy$,4^.  Sc4  dii^9Xit,mera  obfiquia  mercenaria  reperiri 
t  :exiftimat?.  An  etiam  C3(if)ium  i^iyis  obfequium  intcgro  Gerfeni- 
.,  flrarum  Choro,  per  inftaurationem  pugnx  a  triginta  annis  defer- 
tffy  .e9:hibitui|i ,  mercw^rjfm  ^rat  l  An  gratuitum/  Si  mercenarumiP 
. :  Eattiu(tafmo  poeti^p  ex  fol.  20.  ab  eo  cdoiSius  .illi  acclamare  co- 
.  :gor :  (  Vidc  5  W  quantas  cre^us  es  Jfiti !  Sydera  fumuntpro  tel  ("a) 


<• 


^     .     ..    •..-;.     .'.     ..       IV.GER. 

«!•■    !  ...    ...'  :.- *"" : TT'- — 


»    •     • 


•  '(t)'^-  Keu^ay;ryifTi»cafrO:^(cct/co  (ol«  fia;.  Uadc^  hnnp^  TcxtM^,  d«/umpfit  G^rfcnifta 
'Schyrcnfci^,  noii  ajt  ^d^ra  gtmmntPrfrti  \  ftr<fin  ftnfii  prorru*  a li o  ^it :  Ix^^ri  Gem" 
m4MtfTtte\*   An  nofyl^^^cknki^^l^Jbcnnodil^iliu^ios»  Cofcipt^rdiTtj^ 
-.     'H  dignos  ccnfirct?  •  .  •  Ccrt«  Artis  Criticsr  peritos  luu4  diccrcc. 


tv: OBRSENtStA, fpi.  \ i!^j9nad 'humfnifif tfyierejf$termf'\fQ^ 
piffaf  &qumarHMf  imHeferas?  ahprifcripttua/  yfrchiepifcdpt 
■  ^UshurgenJifrerUhii^Diefeiffs?-'     '■■     -     '     •••.-./-.* 

AKIMADVEK9IC).  Ai^d^fi^j^s  SaHlbitr^its^tiefe  tinqilini 

•  profcripfic ,  ncc  prpfcri bere'foinnSa>?|t  unqtiitji^WERLlN  UM' Vi- 

'  ruA  Ordihario  'Aiiguft^hof  6t>' SHmiiUdt  Erufditlonis  ft^Stbli'  ful^- 

'  tcin  pr«  'geminis  pretiofufB  >  aePraipdfitttiii  'Caiionix  Dibflehfisa 

'  fitx  ih  Bavairia,  in  Epifcbpatu  il^figliftaAd VSubjead  ArcM^piTeo- 

pis  Mcrgantihis,  '  Rem^gefhm  iohgd-ialitei*rtfert>nap^rusAttoAy- 

inus  Kdigibrus  Ottbburantis  irfl^liad^a.  SCHELHOkNJOM 

'  Eoiftoli  ,  infcrti  SeleSfis  Qmmefcn  EpiftotariFl^enbaebidmyrP^rt, 

V.  fol.  T 1 1.  ubi  non  Wcrlinus  >  fcdPetru^paFfe^s^  qljFVIndi-* 

ciis  cauHi^  Kempifiaha?  Werliniifti^  tiiivatn  Pr^ationein  &  Dedi* 

cationem ,  parum  Cajetano,'  Valgffi W^-  &c*  ^c;  lioiioii^m  prac- 

mifer a t ,  ob  terniinbs  siore  Gerfenifias SchytenBs  CDftc^di^  itftcr 

'  Bcnedi<^miim&CanK)mcttmOr^^adverros»  tiii' Panft^ii|Lai 

'   ab  Archiepifcopo  Sal&bui-genfi  'cdtepulfus  ^afieritar. '-  Vi^dai  ea 

ipfa  recantationis  formiila^  <\^^^.  nupcrus  Ottoburtinu»  Anohy- 

'    mui  Cl.  SCHELHORNIO  communicavit  >  fi  aefentd  expendathr , 

femetipfam  fu|)pofititiam ,  aut  certe  poflra>hce{>noMm  iinte  {ihir- 

tum  fuffoeat^  oflendir.    Ipfa  Authoritas  Authoris  Epiftola?  va« 

'    cillatp    Nam  ca  ipfa  Epiftoia  Ottoburani  earet  nomine  AuthoHst 

anno,  &  dic  i  qua?  omnia  CL  SGHELHORNIUS  ,^  alioquiwia, 

tnnotandis  ejusmodi  hotis  chara^leridicis  perfonarum  ^  tdn^o- 

^   rum  per  omncs  Epiilolas  ahtecedchtes  «qu^ ,  ic  confcquchtcs 

folertiffimus ,  noft  fruftra  rcticuit.     SitifrHter  ea  rcvocationis  for- 

muia,  quam  Author  Epiftola?  tribuit  JPerro  Garfenfi,  eafct  anjio» 

menfe^  dic,  loco,  8c  tefte,  &  nomine  perfonarum  rcvocationcm 

excipicntium.    Totum  ergo  revocationis  Pctrinoe  argumcntum  ni- 

titur  formu.la  prorfus  illcgali ,  quas  nullam  ad  probandum ,  circa 

V   articiilum  p.  ctfi  de  co  cbnlUretf  caufa?  principaH  iiec  hiI6  prarju- 

.   diciakm  >  fnerctur  fidem»      Cme  novae.  Viadidx.Kcmpifiana^ 


*/^er  drfoeiB,  at^ptie  de  nibvo  m  isicem  prodiprufit' an^  164^9;  '^^ 

dninaexum  Au^aiio  Sxh.tipalo:  Rofit^    Medkmfus,  iii^^  Mrt^ 

-vJkia  VifiS^^k^  projfi  imtelHria€kdiu:# 

n'j&  tiSfimis  iinmr^i^  meififtKPQlJiGerle- 

«imlani, nMbix.Madiiis; mecjj^efifctfkfis ifite fen^mr ^eg9f.>  SaifSM 

-oBeaediftinos  Goiigre^tdonie  S^  MiiHi  conialamiiis,  Werttniis  apud 

'  a05>  int  «ova  .edidone  C^ecDm  'S«  At^oftini:  in  Appeac&e  Tximi 

-  V«  ucr^|i:]pquepflgmam:&<»iC.Ukidegen         ae  &^ofiddiswSer- 

^aaon&iii^^^Ai^ii&ni  c^^iiot,  peipeeuo  in  luamfeiitentiaiii  fi^gant» 

iodac^iQ^tte  rfeqimtuf  I /^£f«M9^  fk  yCm^gmu  ^  Certiifimura  au- 

.  peifooam»  quod  lesCid^cumentis  fui  in^  liqaetf 

*  ffaft<|MW'enim.<)6des&»  Auguftinum  perlegerat,  y^iram  JC^^ 
7iw^f7M)IibriOpera  S.  Angufticd  tniquos  iCenf ores  expercusaifoerat^ 
>r;m;(ariiiidem;Vihdieadoiur  fubrdtulo  Reriiordi  J^i^id^i  TJwob^ 
J  i^V^gufti^l^i,  V^^iavmial  NB^  ^AmnertbcA  impisefla,  /latere.  vbhiit. 
5,!G£RS£NiSTA  fab  14«  15*.  Oerieniilis  acgumeiitum negitf:iirumt 
*&  iantedorJdm  poireflI6nem  circa  Joannem  iGerfen  de  Ganabaco 
..^aflferit«E.fideMS3.  Codicum*  .      .^..  .      »..         >    : 
.:;  ;  ANlMAD^EftSIO.  in  JCb&a^/aMifi^^ 
^'  paflSi^  magtios  lioet^  efle  extm  yiam;:  Oerfendi  Gerfone  diftin- 
Aus  probandkia erAt»  Jdentitas  tot.^mmm c^xsi  VerceHenfi  pro- 
tmda  erai;.     Pofleifio  per  joo.  annos  cantinuaproban^a^rat, 
Fama  fyQC^tOiia^  &.  p^^  funera  p^ilans  cprobanda  erat.  Infoi* 
ptiot^m  joafiiaf  de  Camibaco fionpoi^edefignane  poflbflbrem  ii« 
bri,  probaibdbiiQimt^  HDium  omnknimOerfeaiftaSGbyrenfi  pro* 
batiojdeeft^  '  "vi^ 

4,  GERSENISTA  fol.  i5.  Codices  ofto  Kempifio  antiquiores  M* 
legat,  iladmque  fubjunpt :  «^  ^i^V^m^fi^f^  occafionem  (hos)  alieg4tp 
jefi^ciat^  ubi  dein  Tbofhds  K.  demnjtrativh  Jejiciendus  erU^ 

\Eufeb,  AmorU  C.  R.  DeMi.  Xx  ANI- 


144  Attma^vef^^iifit^CkS/^^i^^gaiicm^ 

-ciexThtroenttfanafii  qUBm*  ad-anaum'  i^gi^aifij^t^  ex  ipfi)  &€A- 

I.  j£tfr^!  cciiiveirireicum  Gemrdiitonterjt'^'  qtiemi  Gerfbni^  SciiyldQii' 
.;:fi's^!ai3itfiii  riQOwoum^Xao^m^-colIocat;  GienftdHiidaten&iiii 
-iv^aqtcifti  canysntnK  cumiiio(!ca  Mbsuib^cc»  CcfiSioeif-femnHisf^n^ 
Ite  Jfofft^/Zini^icriptxyaimo'  1^361  £»culliip3iif!coilt^&f£(^asfi^ 
1  -  lif ;'  et£to»  fbrffla:  srr  iticicfeftdir  nRmff nf&iK.  • '  C&ibir  ^atamfifsmy 
>- fiw ^rmmSamis^,  euii GerfeiUfBeliSc&Treiitlis^aimuint f ^i|o^;adSt£' 


.*  fumv  (^bur  etiiam^iioiiBuIlf  ;exr  famiHisp  DuoumGlMomoiicadonitff 

'X aeoEfflerafic»  ><  De Ardnend  Codiiirey eujusfbrisaiifiQerSkfa^&a^ili-' 

< '  {leri^i  ex^ibui  ,<  ad  jud^tmi!  oi&ntuii£  llmdrtdnmiv^n-^^^  "^r^ 

ifatoirtimvprovdco^ab  ii^  affiemiars  nos po^^  C^drcttoftiiaciii' 

. :  td^f8BculiO£\r..  medibm<-  f  brf^mm  effe;»'  V&eisiika^M^  Codl  iii&> 

,1  nomme  Gerfems:  \Abhatis<  fVr«/£f«/jrtiiiqui»rt  extitiffey  tpif  de!  ibtat^ 

!  .Codici'^  abflraftanc,  potida*  fabuiaef!*,.    D&-  tttate^Cbdicis;  L^o> 

dfrnfisv  idem v  quod'  de  GerardimraiHtBniri  jiixta'  f)f0J*mSi  iidtSy 

■BfWjutitaultfiir!  J£bd»x>S.  Anc6n1i,  Ciuh  fdiiiptusi.fiif.fcnntf '1470^ 

Bfenaiior  aDte  fflorteiri.Eempi(iivineptS-  aire|attir:    'Manesr^roi» 

vDomii  GeriCTife' Schyreirilts- Demonilratile?,  G  fioKtGGinfundi'.. 

.IbellqBar  afiis  libranda;  refinquo;.    Mihi'  emnr,.  qui  oiim  axin» 

./«latisTnwetrigef&noqiaiitoy  baudi  antpri6^y«(W>ili  cum  Polycmtg 

•  ilCSeasfeiifiduferamv:  mificiirqpe^ieptoiEfgenartdrnottrtfiiiCiic^^  plurl^ 

•i)  :       :  1|usi<vetbi&ref^r6<sii«! nec^de^aa^^nee  P^tb4ie6i>  1 1  ':  ' i 

profuturasJ  Tricasv 

--  ■■,     ■  ".. -^F I  N -I: S. ■•■;:■■■■,-. :^  ■• 


..., ,:.  m^DEx  .     ,     . , 

l^itav  Afta  &  Scripta  t  h&mi»  GerfoHl.  Cfen1(feIferi?*MffejMis:  u; 

^    Joannis  de  Kempis.  III,.  TlfotilJB»  dd  Kempis  Fwtruw  Germ«no* 

-*^lfum;^'t^a;fcifos'-  CattfM/Kerij^ffianami  fe^dunt,,!»  cabiSsf 

Chronologica  proponuntun^  •  Pagf.  ■  ;  .    , 

FHiidpia  Artjs  Critic?»  Pr«ttabiKca'^\"  r.  |feg,.  *o.  &ci. 

.K-iiA  'is  .v"i.v-:qo  fAii.hiO  ^ji'M Xnb'l(in'.:7i  A.:\:  j>*  *"3 

i(r^menta  Thom<B  Kempiiio  oppofita  diir6lvtmtui:;>  • 

Ex ColIationibusDfifvfiftGfAtfeiltufiB;  $.  p^pa^''^  «gV&fedO, 

^rgume^m  It.  * 

Exingerf^J^^&^fecfeSiliJRKdfiaffi/i^^^^               ^"  •ry^-fcfeon-. 

Jlrg^imtuin  in,  '       ^   , 

Eit^Cbndidbne MbiiacfiSl}'  Auihom  §'..  ^^^vlpkg;.'-  ' '  tf^,  &(-.' 

Arguhienfum  ll^* 

fx^CitacibneSV  MiicUfi  m  pra&ftnd. '  jf .  6aiV  pai".»     "r ' .  '  •    j*y  - 

.      .               Jrguftimtms  ^K  ^^' 

j^rgtinieMwrf  PL 

E«  SpirituXiBrbfutaKempKipi-UlM  5.72r».pag;     '  '    ^li^&ct. 

-..  ^,  jfrgaMMtUm  yll. 

Ei  CircuHil^aMa^^tbiflpiDrum.  Jf;  i6^^^ti^.-   »    '  •  •     ^    '•'"••'• .  ;^'^; 

.    /Irpmentum  Vin. 
Ex  ^otorietatd  Litn-I  ■  de  fmitatlbneificdl  i  XVj.  §;,  0 i.  ]^^        jo;.  &c; 

Argmefifum  IX.- 
Ex  CircUmflartfie  SaiGUli  do(fti.  .^.  9  r  pajgr  ■        ."      jgi&c;. 

.,  ,  .   Arguthe)attht:X.- 

Ex^^jmnbAni^licfdeSS^^Sacramr^nto-^.-^+Vpag;^'    '  '      *' '  '''Vp; 


X^x%  jdfgu^ 


\  - 


1« 


Caitalogus  T€rmiflorum'^ribiruiruim  noj^^o&^lcjpj^j^  fis4  f^im  Keni' 
piGo,  4c  Windesheimenfibu^.  f^-  .  6a, 

6f*em»  |diotiO»a«w,  |»!ig>-.    ^r» :.;  -  ;  ;,  rq;-.')^  •!  e^->;*  ^mv^ 

-w«  „  „  ^rgumentufn  XJfl  ..,„    ,,, ;    ..,;  „     ..  ; 

Ex  Teftimoijio  Trithemu,  §♦  117^  ppg.  "  '     «4,  &c^ 


£2 Auchogi»phls  Kempiuaois,  ^ii9;](  jgcj^  Gerioiiij  oppoutd.  $.  im 


-■'••  ■•    ;;p^j  ;^      '    •      '   '••  •  ••  •    T^ 


'  E^77»  TeiUbus.p^,fypcte<>i»f^;iP^^  ;  ^^ 

Bufchh^s  1454.  pro  Kpmpi^ot  i47i*:§.  Vay.  Mg.  .  a^,- 

Teftis  11.  , 

Hermannus  1454.  piro  Ke^piOo  147 1 .  §  130»)  pagr  -  9B*, 

:  Jifits  lll. 
Calparus  de  Pfortzheim  i44«,-prQ  Kempifio 1 1471.,$.  152.0..  loi* 

.        ■  '     TgJitsJV.   '        ■   ■  ■  ■      '■ 

Ginth?rusZeineri4(Jg.prokempiiioifi47iv/f.i3S.pag»  '■     loa» 

Jnterpres  Germanicus  Opermp  kpmpifii  1 45-0.  §,  1  S<^-  P*ft  IP^ 
-, '                                 V  '  Tefiis  Vi:                  ' 

»Jathia5Farinafior.i475;|)roKempiriot  I47i.§.  i37-pa5»  io7. 
-       ■'             ^  ''  '         ^Teflis  VU.. 

Martings  Argentinenfis  r  494.  pro  Kempifio  1 1 47  «♦  iF.  1 38.  ?♦  i  o3. 

'.TeflisVLll 
Pe^rus  Schottus  i^88..R«>  Kempifio  t47K|r  i-W*^  W  '®^»,i^  . 


«   . .  liftis  IXt  .   ■  > 

pnHniator  Menimiiigenfis  1489.  prdKempiilo  1 1471.  jf«  141 .  p.  109. 

Thjfis  X. 
PnoBiatorGalUots  149).  proKempifioti^jx./.  i^t.pag.   .  loi^ 

.  .   •.  i.  .,        Tlftis  XI.  .    ,         .,         ^. 

jo^ocus  Badius  1500.  pro  ICempiiib  t  ^471*  §*  149«  pag.  .      1 10» 

Tejhs  XIV 
lo.  Trithemius  Ab.  Spanheimenf.  O.  S.  B.  pfo  Kempifio  $.  1 46>  P.  1 1 3» 

^ .  i^  xni.' 

loannes  Maubumus  pro  Keiopifio.  /.  149.  pag«  115. 

Jhftis  Xiy. 
Sodus  Maubumi  pi^o  Kempifio.  /.  tfoi  psg.  116. 

•  ■'         Tefiis  KK 
OeordusBiilLamerus  i494.proKempifioti47i*if.  iSl.p^.     iir, 

':  .  ,,   msxn 

Petiwl>^olMi^9nisi494iproKe;iipifiot|47i«/«i5a.pa^    ■    117 

toa(mesGailerKatlerl|ergiusproKempifioti47i* S«i59.pag.   1 18» 

"T  .  TeflisXyilL 

laclPhilip.  Forellus  Bergomenfis  Ord.  Erem.  S.  Aug*  f.  1^4.  p.  11 8^ 

..  l^is  XDL 

De  Fama  Synchrona  i  1425.  -  ad  1500.  jf*  ijf.  pag»  119» 

Code:r  MS,  1.  Kircheimenils  1415.  §.156.  pag.  119. 

Codex  MS.  11.  Auguftanus  ad  S.  Crucem»  §,  157.  pag.  120 

^odexMS.  in*  Rottenbuecbenfis  jf«  158.  pag.  121» 

Codex  MS.  IV«  Pollinganus  §.  160*  pag.  129« 

Codez  MS*  V.  Colonienfis  jf.  161.  pag.  .130» 

Codex  MS.  VI.  Auguftanus  Germanicus.  §*  1  <5i.  pag.  .    1 3  u 

Codex  MS.  VII,  Bruxellenfis  Carthufienfium.  §.  163.  pag.  132. 

Codex  MS.  VIII.  BibKothecte  Csiareae.  §.  164*  pag.  133. 

Codex  MS.  IX.  DaQieimenfis.  §.  1(^5.  pag.  133. 

Codex  MS»  X.  Dunenfis.  §.  i$6.  pag.  ^34* 

X  X  3  Codex 


« 


CodexXI.  impreffus  Auguffiranno  1472,  §,  167.  pag. . .  i3<. 

Cedek  Xlt  ftdpubficffi  Au^ftanae.  §.  m.  pag?"  •  '  ••''-■  '13« 
Codex  XIII,  Mayfeckenfis.  §♦  \6<).  pag.  137, 

CtydexXIV.Lbvaniehi3fe^uthogi'aphus.§-.'i76.  pag.    '  -  ■'.  iW. 
Codex  XV.  &  XVI.  jConfluentW,  &  ia  craau  Rheni,  §,  171. 
Cbdex  XVrrfiffXVm.» |r  I72:,pas, :     ^'  -  •-   "•  I   ^ -~-  ••''J^3g. 

CodexXiX.  §.i73.pag.    ,:;;-..        .  .  ,  .139, 

XodexXX.  §  174-Pag-      ■.'•  240» 

Codex  XXI.  XXII.  XXIII.  §.  ijS-.pag.  .                     ,         141, 

C6«exXXIV.  XXV.  §.  «^e.pagl     ...  '                    r    ..   ,^ 

Codex  XXVI.  §^177.  pag.   ".       '  ...       cit 

Codex  XXVII.  3KVIlt  XXIX.  XXX.  §.  178.  pag.  •  *  '•  '-i^ 
Codex  XXXI,  impreffus  1480.  §.  179.  pag.  14^^ 

CodexXXXlL  §,'i8o.  pag..  '  i^Z 

Codex  XXXIII.  impreffus  1486  "     ' 
TJdfeJ.  LDvan«enrii.'MXlVfx; , 
,  XXXIX,  §.  iSs.pag.     .;.    "..  .        .^    ..  ^       145^ 

Codex^XL.^/irgentfoTttcehflslmpr^us  1487.  §,  tti^j^z^,'  *  i4> 
Codex  XLI,  impreffus  Noriftberg©,  1487.  §.  i84,pag.  .  .  .147, 
Codex  ftebdorf.  XLIi.  XLIU,  XLIV.  §.  i8s.  pag.  ^  '^  ilL 
Codex  XLV.  XLVI.  XLVII.  XLVin.  XLIX.  L.  §..  iSd.  pag^sp, 
Codex  LI.  AFg^entinenfis  1489»  impfeffus  §.  187.  pa^'  ' .  *  i^xt 
Cotiex  LII.  Memralngenfis  impreiHjs  1489,  §.  188.  t>aig.  152» 

Codex  LIIl.  Lugdunenfis  impreffus  1489.  §.  189.  pag.  i^ 2,. 

Codex  LIV.  Parifienfis  impreffus  1493.  §.  190.  pag.  153^ 

CodexLViParifmusimpreffus  J493.  §.  191.  pag.  153. 

Codex  LVL^4}rimbergeDfisimpreffus  1494.  §.  192.  pag,  154. 
Codex  LVII.  §.  193.  pag.  '  154. 

CodexLVHL§..i94.pag.  cit. 

Codex  LIX.  &  LX.  §.  I9f .  pag.  .155. 

Jlrgumefitm  /T.  pro  Kempijto. 
^  400.  Idlotifinis  Styli  Kempifiani  §.  ig6,  pag«  155.  &fe(^. 

Pa- 


Parallelum  inter  Scripta  Authoris  de  Imitatione  &  Kemplfiana^  Co- 
lumna  prnna  esdiibtt  Idiodfmos  reperibiles  in  libris  de  Imijtatione: 
Secundk  oflendic  t:extus  vel  terminos  parallelos  reperibiies  in  aliis 
•  Operfcltf  Kempifii^  pag.  1 62.  &  feq,  ^     1 

§•213.  De  Inventione,  Confilio,  &  AiFe6libus  Authorisl  pag.  177* 

§.  2^19.  De  t^ei&is  l^dis.;  phrafibus^  acmodis  loqoendi  peculfari« 
bus»;  ]iag;  187-  &  feq. 

$,  220«  Librum  de  ImttRtione  cum  operibus  Thoma^  de  Kempis  in 
numei^,  feiitentiis^  &  yariis  aliis  nocis  chara;6i»rifticis  convenire. 

%i  22^;  ConclLfio,  pag.  :  ^  25 1. 

P^rs  K 
Figmenta  Cerfeniana.    Praefatio. 

Figmenrum  L  Joannem  Gerfenem  Abbatem  Vercelleiilem  fuiife  D(h 
Sftr^  Decretorum^    '^.224.  pag.  25». 

Figmentum  11.  'Nomine  Gerfenis  &  Gerlbnis  in,MaBufcriptis  Codi- 
*  cibus  defign  jtrilfemp^r  iiu^  diirerftfs  perionvs:  %  ^a^.rpag.»  158« 
f^igtoientum  III.  Joannem  Gerfenein  fuifie  Abbatem  ad  S.  Atidream. 

'  '  $.  234.  pag.  •  2S9. 

Figmentum  IV.  S.  Antqnium  Paduanum  a  S,  Francifco  miflum  fuif- 

!  fe  Vercellas  ad  Joannem  Gerfm  Abbatem  jS.  Stephanl.  %.  137, 

■  pag.  >  j  .  .,  ^  267. 

Figmentum  V.Thomam  Vercellenfem  jara  obiilfe  1226.  antequamS. 

'    An tonius  fuerit  Vercellas  mifTus  ad  (ludia.  §.  240.  pag.  2 6S. 

Fi^mentum  VI.  Joannem  Gerfen  de  CanabMo  fingunt,  nixi  infcriptione 

Codicis,  in  quo  titulus  ^amtem  de  Canabaco  Authorem  prsfert,  §; 

542.  pjjg.  ,  .  270, 

Pars  VI 
p.Jofeph.ValartnovusGerfenifta4Can.Parif.conyellitur.  §.  244. 

An  (olide  probatum  iit^  Librum  de  Iraitatipne  eife  Thoma  Kempen* 
ii  antiquioremL  pag^  272. 


» 

Suafifo  n.  .:     •  -  '. 

Id  quo  fsscttlo  compofitus  fuent  liber  de  ImitatioQe?  pag;        270» 

Quafih  m. 
Qids  lic  Author  libri  de  Imiutione?  pag.  .    28  !•  ^ftq. 

Pars  VII         , 
Catalogi  MS.  Codicum  de  Imitatione  Cl^ifti.  %.  945- pag«        29^^ 
Extradhis  ex  Epiftola  fcripta  anno  1724.  itquodamCaochufianopro- 
feifq  Cartufiae  in  Aflheim  in  Franconia.  pag,.  294» 

Catalogus  Calmetianus  MS.  Cod»  ex  BibliothecaLothariD^^ca.  p-  296. 
Catalogus  MS.  Codicum  de  Imitacione  ex  Diario  Helvetico  Reve. 
rendiifimi  Abbacis  D.  Auguftini  Calmet  Q.  5.  B.  Typis  £nfidlen& 
bus  anno  1756.  iroprelfo.  pag^  298^ 

I.  In  Bibliotheca  Monafterii  Enndienfis. 
If.  In  Bibliotheca  Monafterii  S.  Gallenfis. 
IIL  Itt  Bibliotheca  Monafterii  Augi^  Divick.  pag.  999» 

Catalogus  MS.  Codicum,  qiios  po^et  Biblioth.  Lunelacenfis.  p,  gop; 
Varia  Documciita  probacorialia  hucufquc  alltgata  inCfgrc  czbibeotur   §« 
$•  24^.  pag.  301« 

EpiiloU  RR.  Abbatis  Frova  Illuftriffimo  ac  Revereodiffimo  Demfno  D« 
Frandrco Tapsl^  Prcpofito Po]Iio£r& Abbati Lateraneofi.  j(.  157«  p.  }io, 
Donacio  fafta  4  Cardinali  Bicherio  Canonis  S.  Andrea^  pag.  319; 

Diploma  Amadei  IIL  Sabaudia?  Comitis.  pag.  315, 

Itidex  Abbatum  S«  Scephani  Civic^  Vercellarum  O.  S.  B.  p9g«  317, 

Indez  Prspofitorum  La^anenfium  S.  Sccpfaani  dc  Cittadella  hafieotta  re- 
pertorum.  pag-  3ig« 

Teftimon  pubL  de  Miflali  propria  manu  Thom«  Kempenfis  fcripto.  p.  2 1 9. 
Tcftimonium  publicumNocarii  publici  Antwerpienfia  de  MS.  Codicc  libro- 
rumdelmitationeThomsKempenfisAntographo.  pag.  -  3^10. 

Documentum  de In vencione  Reliquiar.  V.  Thomas  Kemp.  $.  a  5  S*  P^    ^aa. 

Pms  VIll, 
ErrataPerfonalianovI  Gerrcalfts  in  pttnftoEnxditioniicxpoDuntur.  f«  %S9^ 
pag.  327.  &c 

Ters  IX. 

Aidaudveriionef  ad  CriQn  Apologecicaoi  Gcrfeniftae  Schyrcnfis.  pag.  33^ 

FI  N  I  S, 


«t\.!;>.\  :"•»•. 


'•»*  * 


tTj 


r.  *:  :\ 


*'   t'« 


.  > 


1  ^-  ji. 


tf:  19:  Sctiptuali» 
it.  20.  Bapi(fo 
J2:  09.  eitin  e/diX^ 
14.    f:  Idiotiiffliim 
iS.    s.  Congr^ttibiiit       '[- 
19.  aj.  intendi      '''*•':. 
to.    7:  complebic 
aj.  ul^.  nientcj, .  '  ; 

17.    $•  i^^98.    £z  MbnafleriaK 
31^^  II.  mi&liorfr  ^ 
3)*^It.  probaret^nt^erccJI^. 

f 00.  ult.  sefte 
40;  Y<>^  !ci(eit«rt  ;  :  ; 
40«  ^avJn  Fabuls 

47-  ^^nWfW*  : 
4«^  jTiL  ootiftryatiovu^ 

s4p*;»#  -Jovaiilf  nfi 

tod.  21.  Daventiae 


i  I 


iLii^'.:^   ♦  .? 


Spirituali» 

FapiiTs         ,   .   / 

cumeiftaf.    -^ 

Idiotifmoruttf 

CoBgre£ati9i}if  , 

impendr  ^     •  / 

eompievie: 

mente ; 

I39M.  ex  Motta(Ettl(y.^ 

0ddatur  circiter 

probaret^ 

Sc     '  ' 

£a  GdmpficMla 

8efte\ 

fcireitoii 

tf%6.  iu^TabuI» 

«tilicaK 

converfacIoQe 
Lovanienil 
X>4ventri8^ 
Qitalogtmr.   Hia^ 


i^in^iiii^tem    mteriOf(Ki».  aaijqMitfiaaifteriosC{^^ 


gtfv  10.  (  •ii.) 

n 


Itiibjeci 

Mjungatur  Vide  MSappaiii  Geograr 

.  . phieamv 

f  9i  ult  In  linguam  Germafiicaoi    mlttme^]^  , 

figregiua 

iddauif  in  IdJomaCkUicuffl  &Italicufff 

Meaunut 

iftfiratur  cifcicer 

An  Gerfenfila  Schyrenfia  hanearteaa 
Auguftani^ 

J?ROO£M1ATOK 


•S>o«, ':.'f.:®t-  «^ 

ebd.  i6.  Hunc  enim  verfibnli 

^4»  19.  un&hori 
,p7j  afl.  :AniKinc/art;em 
f07«  ao.  Auguftani? 

&rao; 


fo\.  lin.     Erratum.  •  -r   ^  9 ':'  7      Corredoii» 

%  10.  5.  Praemiator.  '^  '  '  '  Viaiermtot 

J19.  9.  jTuOultf ;- .p.O  fufFulta  .mo3£r.T      .n'l    Ac^ 

«>2.  10.  Indic.e.  ....    .    -    ludicjB  /-v  .-.,.,  •>.-■. 

jrap.  24.  vix  unaPi«a.,.;,  j.,  ,;; .,    .bjna  drdter  Diffiig  *^^,,  ;;^  .^„^ 

,.32.  18.  lllorum;      .     ;,,^,.,k  :>  .»»0^""  te3.p9rw^    ^3    ^ 

*35.  1.8.  i47f     Celbm  .«f./,.- p>  J475.c«rtumeft"j{,^3jpj    :-5  •' 

a(5r.  7.  adverfanes               :,.:  .  .adyerfarie          ^.  ^o-o)    - 

*od.  9.  praetexeLe  pej-tcxere            *  "2       •      u'      ^ 

«75,.  .8.  IWabiJUpii.  . .    .-./   ...   *  j>ddip^j^}pii<itii<^^^ 

Ad  BiSaiopeguni.  :'•  «    .\f 

Ttbqla  J.  five  MappaGeograpJitca  Keinpiriaa«  spUocetur  .antefbUtai.f j^* 
fnum,  fiye  poft  Pr^f atibnein., ^  » ^  ^  . J i  r  .To$ 

Tscbuls  rdiquae  inferanturomMl  ft^5«  fe(mndum^rdinem11brbr;^el8)]|D|^ 

fOcrietc^tttg  emiger  S5ilc|wfi^»elc^c  ju  jbiefcr  ContKsvttrGdgc^ 

Dia^^tatioCritlcajqukLlbri^^llnlt^Chrilti  Joanrif<S^ffett^l>lft  VtrcitlL 
O.  jS.B.  poftlimimo  yjhtHciAYOr;  Authore  P.AnplSfAm^ineiii&is» 
Scbjrr^ufi.   Frifinjg» i75o.ift3,  *.  <:  .\^{'x  .^v  .irs 

toaoaes  deCaoab|u;o«x  cbdu^i^jli^CaoabacooHuJhrAit;^4til^ 


An^elus 


<:ootra  Rev^endijflimbimMichaeWai  Wenjgenfem.  Frififa^  i^diiijft^^ 
Antlcrife;^  iqCrififi  A^poIog^ticAm  jnfcriptam :  Angelus  xrontra  jViichaelejBDU 
Auth.AdolphodeKeixipitf.'a»;ICanW:ic!fff«?>'  ^-   '^-'^  '    ^^  -?a  kS 


'  feQii^m  vananaci:  1 7^1 1.112  9'        '  * '*       --hn.  .u     <    ul-  .09 

KocitiaJ[iiftorico.Criti.cad^  CodiceVenocorfiii^rJawmfij ' A^tte  AgtolflH} 
deKempisCRXol?)nisBl7(5r*  i'      »•  i*      i    .*> 

A3i4.  ¥ij|iiii  WeRlcefbfe'CaO:M^€h(HiJn  JbjnScbjftlMCarmta^^ 

tum.  Z\yollisi76i,in,8.  '^  ^J.-^fr  a?;.S  .^^^i  ..or 

Lapfus  Angeli  SchyreAfisfiaregbr^o^raut^ein  CifiCiie^t*f)<ic|ui6  W*»^ 
g«0fi,  ColoxiiQB  1761.  in;S  fub  prelp.  -f^i^  >i 

Lapfuf  iS^t^xiQresDiciymi  Ver£§lienfi8.  ^.  iubprelo^ 


E  U  S  E  B  TJ)  A  M  0,R  T, , .   i  , 

Canonici  Regulaiis  &  Decani  Pollingani 

iP«>.""  ac  Ser.-'  D.D.  J  O  S  EP  H  1  kpifcopi  Auguftani, 

S.  R.  /.  frhicipa  UmHftadimi ,  Latidgnvii  Hiffue  Sfc,&c, 

Theologi 

MORALIS  CERTITUDO 

PRO 

VEN.  THOMA  KEMPENSI 

,  Contra  Exceptiones  Novi  GcrfeBiftae  Ratisbonenfis 
Ex  LXX.  Teftibus  coxvis  omni  cxceptione  majoribus , 

&  ex  XX.Formulariis  Mannrcriptorum  coavorum  ^rl  incifis, 

.Prsetcnfam  Manufcriptorum  Gerfenifticorum  antiquitatcm  dc  erro» 

re  ad  oculum  convinrentibus .   curformTier  ad  Tanx  Critlcae 

ReguUs  Supplementi  toco  vindlciM. 

■    ACCEDIT 

StJ^vfio  ad  novam  fpeoloftm  Opinionem  RR.mi  D.D.  PETRI  FAITA»  Abba.tis 

CaSSINFNSIS  itRlXIf,'  quod  ^Mwiejanyiin  AbbuCaleflinoruinLugiiBiii.fntet 
Gerfgnie  CancellaTit,  fit  ■uthorLibrorum  dc  Imitatione  Cbrifli :  oection  ad  uo- 

wa  ScTDfulofl  y.  <;.  D.  boud£T  c.  r.  s.  antonu  iii  Gailii. 


_CUM    yACOLTATE    SUPERlQRiS. 
AVOUSTM  yiNDELICOXVM. 


Sompclbo.  FiiTnuji  Vbith,  Blblloj>olaram.  1744. 


/ 


Ik 


► 


J 


\ 


r 


W 

.    l 


BIBLIOTHECARUM 

•       IN  EUROPA  ILLUSTRIUM 

PRiEFECTlS 


VlRIS 


■  N. 


ERUOmONE,  CANOORB,  AC  SANIORE  CRISI    ~ 

E  XIM  II  S 

EUSEBIUS  AMORT  C.R.P. 

PRjESENTEM 

DE  ^TATE   MANUSCRIPTORUM  CODICUM 
DE    CONTESSERATIONE 

CO^VpRUM   IDONEORUM  TESTIUM 

LIBELLUM 

IN  •   ^ 

VENERANDUM  7 

COMPISTENS    TRJBUNAL 

D  E  P  O  N  I  T. 
toH0MDCCLXiV.KAL.jAH. 


I 


-• 


,    I 


V 


n-. 


■f 


<♦     » 


'< 


A 


t      m 


\      • 


•jHwfSferMi 


^t%if 


L 


INDEX  MATERIARUM. 


B«i 


P  R  iE  F  A  ^  I''0; 


Ptg. 
f. 


$.1.  J^egula  Cri^D.  Atg^ftini  JMimcnt4lis  pro 
dignqfcendis  geuuinis  Ldhronm  controverjb-  , 
rumAutborwus*         -  -  :  *i 

§«  11.  Notitia  cbronobgica  de  orta  ^  vita ,  6f  o^iAy 
QerfinisW  V,Tbom<e,         -         -  -    }, 

$.  III.  Quomodo  AUtbograpba  Kempifiana  venermt 
Levamuni  &  jlmvfpiam  ?       -  -        4, 

§.  IV,  DeManu/criptis  Getfinifiarm,  Gf  KempifianO' 
rumy  &:  de  aliismriif  docutiientis  I?k  ari 
incifis,     }  •  •.     .       -   .        -     •      - 

$.V.  De  Statu  Okanyoerfitt,       -  - 

$.  VL  ReguUc 'Qritie4fi  d$  JStdte  MSS.  CoMcum 

S^ecuU  Xiy  .  ^  XK       -  - 

%,  VIL  i>^  reSt  aJHmandaprobabiUtate  pkrium  Pro* 
pofitionuth  prohfdnlim ,  p  coVe&im ,  vel  cbmpa- 
rativ^  ad  Summm  Prl^ofitonm  pppffitfrum 
prohahiUum^&etur.       -         -         -      10» 


8. 


^ 


hiex  maminm  nftxap^^mhih 


\. 


EXCEPTIONE8. 

'nfeocpt  j,  .  Wn» 

L,  !•  An  Kj^^ntiif  fthdquioresMSS.Codicesdr  Mi 

i«tkm  kaihoffa^hD  Thomft  Keinp»       '       -     15 

n.  4.  An  in  duobusAutfaographis  Thome  Kemb.  repe- 
^    riahtur  bmiffiohet  /  quas  non  eft  verofimue  veni« 
re  a]p  ibfa  ATRfaoie  ?       -  •?/         -  17 

m.  7«  An  conftet  KfS..Codicem  i<  Jmitathne  Lovanien* 

fem  ver^efle  Atttfao§^httm  ThomcKemp.    •     19 

'  IV.  9.  An  judidflni  Du^ini)  quod  Authoritas  Vlimmedl 

exigua^)  ijhaj^  ^tmderis' fitf       -  -       .  ao 

,-    •  /.  ■  ,  ' 

V.  15.  Judicium  £m.»u  Card.  Qiiidnis  &  aliQnun  Erudi* 

torum  de  authoritate  Dupini.        >  ■*        23 

VL<  I7v  Eruditi  Parifie^fesJttm^Kr^,  ^ft  unius  ac  alte- 
lius  hoftt  infpedionenrtredecim  MSS.  Codicum 
iBenedidinis  produAorumhon  judicarunt  deme- 
Tito  cKoSm^  atttdefideMonft(»tl.eodien!fi9,  ied 
tahtum  de  ihcormptionie  iUonuoti  Codicum  qaoad . 
imam  alteramve  linMmin  ttevtoi  &  m  fine.  '  -    %9 

mi  $3  %  Examinatut  judlduni  Erudkoniml^arificafiQm  ^e 

anno  KS?»  &>  fi  veram  cft>  quod  Dupmas  iGfibit> 
^  iis  Codicem  /IrmmhH  ^  cid  Bokimftm  coiifi> 
mUesn  fatetujT )  fuilire  judicatui^  treemorum  'an* 
«romxr^  convincuntur  ad  ociilam  trroris  tzMft> 

*  'vm. 


:J 


1 


Mmmum  m  EKctptiM^. 

«  37.  Sttbfcrjptio  Thomc  K.  ptr  mmms  Br,  Thomit,  m 
Godicc  Aiitveiyicnfiiblfitn  F.Yfrriptoremprobatet» 

niii  cpnftaret  ae  alio  ejos  Authogra^  aatenore 

fine  c^ttsinodi  inbicnptione.  -  •         |# 

IX.  19»  Imperite  incptie  fuint ,  qood  liber  it  bmmhnt 

jam  fuerit  aotns  S.  Bonaventur«k      •  *      |f 

X»  II-  Et  quod  Tritbemius  bunclibrum  agoolqtt  Tho- 

m&  antiquiot^.  *  •  ii^ 

30[.  }  }.  Et  quod  Mathias  Farinator  pratccflcrit  Thomam.  HHi, 
XII.  ^$.Et  9uod  eo  tempore  »  quo  Thomas  erat  adhuc 

n  extiteriiu:  exemplana  &  TcrCones 


Xm.  37.  ^t  (]uod  ExempIarComitis  Eagolism^afis  fit  anti- 

<[ttitis  ThpmiL  '  •  —  %% 

XIV.  39.  Falfiim  eft»  Librum  iff /mfr^ofie  in  p/#rtf^«  vetu- 

iftioribus  Editipnibus  adfcribi  D.  ^emardo  aut 
Gerfi)ni.  •  •  |5> 

XV.  41.  Fairum  eft^idafleriinEdit.Norimbergenfi.      «40 
XVI.  43.  Falfum  eft}  Zainerum  fuifleprimum>  quthuac 

librum  edidtt  fiib  nomine  Thomee,  •  i^a, 

XVn.  45/Cajetanus  valde  4mt>eHt^  tribuit  Rosweido  ea 

verba ,  quie  Rosweiaus  pofiiit  per  modum  obje* 
aionis.         .  .  .  i^ 

XVIII.47.Thomas  nec  potuit,  nccprudenter  voluiflet,  recla. 

marc)  dum  cjus  Ubcr  m  rcmotis  regionibus  tri- 
bucbatur  Genboi.  .  *  a^ 

XIX;  49.  Non  Firkamcms^hunc  Ubrum  prima  vice  Tha> 

ms  adfirripfit.         •  .  •        •  4« 

XX.  fi.  Imperit^  k  Gerfeniftis  allegatur  edirio  Gallicana 

dc  anno  1439.  quae  folum  anno  ^493.  fafla  eft.  ibii, 
XXIv  53.  Demonibatur,  Mattbumum  fiiifle  Synchronum, 


»      ' 


^ 


^  Jftdex  MateriarufHtn  Eiceeptmhia,  .,  . 

*     ■■' .    &  in  eodem  Mdnaftdrio  p^fcmim  cum.  TfMy-     ^ 
*'  '■'       tna ,  &  teftefm  indiibit^d  omm  ex(:eptioile  ma- 

jorera.        -  •  ^  4J^^ 

j^XII.    sS*  Demonilratur ,  pr^ter  Bufchlum  famiuarem    . 

■  Thomas ,  dari  infupet  alios  duos  teftesi  fami> 
*    ,     ■      liaftsTliomae,  omni exceptioftc  majorcs,quq-       - 
^    •  rritrt  linus  Hermanus  Rya  dc  ^enc.         -         49 
^jtall.  61.  A<ji  ineptias  pertinet  >  ex  ipfb  Libra  colli^ ,  au- 

thdrem  fuiile  Italum,  nonCanonicum.      -       ;4 

XXIV.  6^.  Ad  praefttmptionem  foliim  fallibile;n  pertink, 

iducere  ex  opere  canam  fenedam  Autiioris  diu 
eXercitati. '  rrsefumpdones  autem  cedunt  veri- 
tati  demon^atse.        -  •  -         ibid, 

XXV.  «y.  Dcmonjlratur  ,  ante  medilim  Saeculi  XV.  Ci-    •. 

ftertienies  necdum  fuifl*e  relaxatos.        •  5^ 

XXVL.^y.  Praefumptiones  pro  Joanne Gerfen Bcnediftino 

funt  valde  ienues;  econtra  pro  Thoma  mora- 
litcr  cert«.  •  -  -  58 

XXVII.^9.  Non,  repcriuntur   Codices  antiqulores  Prot6> 

,      erapho  .Kei^<        ■      -      ..  -  59 

XXVIII.  7  i,Nomen(7«;/e«w  innullo  Codipe  fignificat  pef- 

fonam  diftindam  l^  Joanne  OerfoneCanceilario, 
&  Ai>bate  commendatitio  in  Graevia»    -       •    6a 

« 

XXIX.  7).  Falfum  eft}  Librum  de  hmtatmu  S.  Bemardo, 

,    aut  Ludolphp  Saxoni  S«c.  Xy.  tribui,$  nifi  in 
uno  vel  alteroCodicei  dum  ecofititftanc  70.  •   6a 

XXX  7  J*  JP*^^"™.  cft  cvidenter,  k  nuUo  coaevo,  Biographo 

yitas  Kemp«^  hunc  librum  illi  tribui.    •        -    ibiii 
^XI.  77.  Monftratur  inepda  de  titulatura  Alonachi.        ibii, , 

XXXII.  79.  RefpUitur  inepta  ratiq ,  cor  S,  Bernardo ,  aut 

Ludolpho  lilper  adicriptus  iit.  *  63 

XXXIII» 


♦:♦;< 


hiiix  Mattmrtaii  in  Exeeptiotilhis, 

XXXUL  p,  NoQ  rep«fituf  Codex.  MS.  (kpifivas  pro  Ger- 
.  feaei  feperitur  aatem  moram  certitudd  pro 

Thoma.  -  -  •  ^4 

83.  Non  fuit  SxopoSixtm  nometi  Gerfenis  hominis 
ignoti,  (ea  Geffenis  notH&n»  videlicet  Ger* 
wnis.  •  -  -  ^ 

XXXV.  85«  Auguftinus  ab  Ecclepa  deceptus  ^  Caj^tano 

correxit  errorem.  •  •  tf/ 

XXXVI.  88*  Teftes  pro  Tlioma  Synchrom  *  dodi ,  ac  fa^ 

miliares  non  partialitatis ,  fed  potius  ftultitifls 
i        accufandl  forent ,    quod  libro  Teteri  cele^ 
bri  Authorem  adhuo  viventem  tngenuum 
aifignent.  -  -  -         70 

XXXVII.  50.  Falfum  cft ,   coenobium  Vcrcellenfe  S.  Ste- 

phani  unquaffi  pertinuifte  ad  Canonicos  Re* 
gulares.  -  -  -  Und. 

XXXVIII.91.  Malaeft  argumentatio :  Scriptor  potuit  habe- 

rcDociunenta:  ergo  habuit.       -        -       ^ii, 

XXXIX.  94.  Non  mentiuntur  Hiftorici,  fi  levitcr  fabulis 

•     in  kudem  fue  nationis  credunt.       -       "71 

XL.      ^6.  Vercdlis  in  Monafterio  S.  Stephani  reperitur 

nomen-  alicujus  religiofi  ,  fed  non  AbbatiS], 
nec  cirCa  initium  Sxculi  XIII.       •        -71 

XLI.     98.  Judicium  de  controverfo  Autbore  libri  non 

Eertinct  ad  judicium  cztr^udicialeProcanccI- 
irii,  fed  ad  Tribunal  Criticorum.         •     '  Hni,^ 

XLII.    100*  Rofignolius  crronee  fuppofuit ,  CodiccmAro- 

nenfem  remanfiffe  cx  aliquo  anteriore  Mona- 
fterio  Bencdidino.  Certum  eft  tale  nun- 
quam  exdtifle.        -  •  •  73 

XX  XLfll. 


fuiex  MMmanm  m  BxapthaUM, 

XLiil.  102.  Ixkcptim  £\mt ,  quod  Codices  Gerfimi  inicriptf 

Biilicent  pro  Gerjfene  BtQe^dino.      -       -  ^mL 

XLIV.   104.  •  -  •  Qj^od  Coloaienies  corraperint  TedifflO' 

nium  Beilarfnini.  •  •  *     74 

XLV.    lod^  "  -  Et  quod  Author  Libri  merit  ante  S.  Bo- 

naventuram  &c.  -  ,    -  75 

XLVI.  log.  Varis  ineptiae  Ddfavii  releUuntur.         •       ihH, 

XLVII.  110.  MabiUooii  Animadveriiones  in  Vindicias  Kem- 

penies  refelluntur  ;  ejusque  compromiflumy 
ut  fi  tandem  aliquando  proferatur  Authogra. 
phum  Thomae  K.  antiquios  Antverpienii  >  vi» 
Aoria  ex  parteKempenfium  ifcet>non  foliim  ac- 
ceptatur ,  fed  etiam  conditio  adunpleta  de- 
monfiratur.  -  • '  -14 

XLVm.  1 1 2.  Animadverfiones  novi  Gerieniftiae  Ratisbonen- 
«f  &  examinantur,  nec  <]uidquami)rfleter  proiM' 

bilitates  ac  preefumptiunculasy  {eoriim  lecun- 
dum  ie  (peaataS)  que  comparative  ad  mors' 
lem  certitudinem  oppofitam  cedere  jubentur  > 
continere  monfirantur.        •  •  51 

'  XLIX.  114.  AIi«  epsdem  Exceptiones  pondemtar»  & 

confimilis  ponder^  inveniuntar.   -^  ,   •         106 


DOCU 


Imkx  Doaimemtfum  m  Afpeniki, 


DOCUMENTA. 

^  L    FonteS)  ex  quibus  Thomas  Kemp.  haafit  >  cxR.P. 

Teftelieto  retegnntur.         •  •  •       124 

n»  l^  eodem  monftratur ,  fub  tcrmino  Devotortm  ,Ss- 
culi  XV.  Antonomajiici  intelledos  fuilTe  Windes- 
heimenies.  ■  *  «  •  12(S 


m*    Oftenditur ;  certum  quidem  efle  »  quod  Henricus  Kalr 

kar  Caithufianus  jam  obierit  anno  »40X;  jpari- 
ter  tamen  certum  eft,  eum  fiia  manu  non  ^ripfif^ 
fe  Ltbrum  de  Imitatwne  >  qui  fimul  cum  aliis  rc* 
centioribus  TraAatibns  r4>eritur  compadiis  in 
codeps  Codice  >  prout  patet  ex  Inflrumento  Lo- 
vanienfij  £c  ex  Schemate  Scripturarum  «ri  inci» 
iarum.  num *.  -  •         i;i 

IV.  Teftimontum  Nummi  Synchroni  ex  ore  coni&atris 

ThonMe  K.  per  triginta  annos.         •        '  •         142 

V.  In  Catalogo  Manufcripto  onmiam  Manufcriptorum 

aflervatomin  in  Bibtiotheca  Cavthufie  B.  V.  M. 
de  CapeUa  fitse  in  Flandria  qutnque  Exemplaria 
in  favorem  Thoms  Kemp.  reperiuntur.         •        149 

VI.    Pe  MS.'  Codice  Bufchii  de  anno  1477.  afTcrvato 

jtt  Rebdortf.  •  •  ihid^ 

,     .  )()(»  VIL 


Jndtx  Docuilimtmm  m  AfpenSct. 
Domm.  Pig^ 

VII.  De  noTo  Tefte  Synchrono  oro  Ven.  Thomt  K.  ex 

Caithnfia  Buxhaimenli  in  Sttevia.      -,  -        152 

■  VIII.  Confutatiir  Opinio  R.  D,  Boudet  C.  R.  S.  Antonii 

in  Gallia.  -  -         .       -'         'IJ 

IX,    Coofutatui  nova  Opinio  RR.*>>  Petri  Fait*  Abbatis 

CalEnenfis  Brerciae.       -  -  •  ?J7. 

Prohibitio  Em.""'  Conftantienfis,  &  SerenKIimi  An- 
EuftaniLibriiHiusi.  cui  Titulus  :  DlSQUltlTlO 
JuRipiCA.  -  ••  -  it; 

Cui  prohibitioni  anne£hintur  Leges  Imperatorum  & 
Rom.  Pontificum  di  Libellis  fimofis. 


ttJi. 


PR^FATIO. 

• 

PLacuit  GerfeniftaB  cuidam  Anonytno ;  DeduStioni  mcae 
Crittca  i?i  Cmja  Kempifiana  opponerc  Obfervationes  fbu 
Animadverfiones  Delfavii  &  Mabillonii,  jam  fermc 
antc  centum  annos  antiquatas ;  nec  novis ,  nifi  paucu- 
lis  obfervationibus  auftas-  Locus  imprcffionis  extat,  Ratisbona; 
proftat  etiam  nomen  typographl,  J^  M.  Englerth^  cum  anno 
impreffionis  1762.  Sed  Reyercndum  nomcn  Authoris  non  rc^ 
peritur-,  nifi  forte  per  Oedipum.  Facultas  Superiormn  pro  edi- 
tionc  Opufculi  alia  non  comparct,  nifi  fub  hac  nova  forraula: 
Authoritaie  'Superioris.  Caeteriim ,  quisquis  hujus  opellae  au* 
thor  fuerit,  fa)  Probabilillam  iile  fe  in  re  hijhmca  monftrat: 
probahilem  opinioncm  Kempifianis  largitur ;  probahilioreni  Gcr- 
-feniftis  exorat.  Capio^  quo  tendat,  Dividatur  Infans.  Si 
cum  Gerfeniftis  etiam  Gerfonifi^  &  Carthufiani  in  tribunal  ac- 
cefleriht^  in  quatuor  partes  fecabitur  partus.  Verum  praefens 
Libellus  ad  Tribunal  omnium  Eruditorum  totius  Europae  mon- 
ftrabit  liquido  ^  partum  intcgrum  matri  (uae  >  Congregatwm 
videhcet  Windesheimefifi  Ord.  Can,  Heg.  non  ad  ampliandum 
faftum  inanem  Ordinis  >  fed  ad  complanandam  pro  Ven. 
Thoma  Beatificatipnis  viam  ,  reddendum  efle.  Ad  hoc  evin- 
ccndum  5  praemittuntur  in  hac  Praefatione  fequentia  Prje* 
KOSCENDA>       \ 

(  a  )  ]tm  enim  pr»matiiro  fato  ad  p*nres  abilire  iiuntiatar. 

D.Euf.AmortMor.Certitui^^Cf  A  §♦!• 


\ 


T3 

i 


%  Vrtefauonh  §./.  Regula  Critka  D,Auguflm  ^u . 

Regula  Critica  D.  Auguftini  fundamentalis  pro  dignc- 

fcendis  genuinis  librorum  controverjorum 

Autboribus. 

SAuGUSTiNus  in  L» ))»  contra  Faujlum  C*  6.  Cc  fcribitt  ir  Qo!d  yo^ 
^  j\  bis(  Manichseis)  faclami  quos  itaob(urcifBfeclciQiqaicas»ucqutd- 
I,  quid  adverfotn  vos  (  ex  fcripcuris  )  probacum  fueriCi  non  cflfe  didum 
51  ab  Apoftoio ,  fed  i  nefclo  quo  falfario  fub  ejus  nomine  fcripcum  elTe 
19  dicere  audeacis  ?  •  -  -  Infelices  animae  !  de  quo  libro  cercum  erit  > 
i>  culusfit)  n  iicterxy  quas  Apodolorum  dicic  EccieGay  ab  ipfis  Apo* 
19  ftolis  propagaca  9  per  omnes  genres  declaraca  9  ucrum  Apoftolorum 
9,  fiot  9  incercum  eft  ?  In  licceris  Sxcularium  fub  auchorum  nominibus 
99  mulca  prolaca  funt  9  &  ideo  repudiaca  9  quia  vel  his  fcripcis  9  quse 
99  ipforum  eflfe  conlbibat^  minimd  congruerunt ;  vel  co  cempore^  quo 
59  illi  fcripferant  9  nequaquam  innocefcere&  per  ipfos  familiariflimos  eo« 
99  rum  in  pofteros  prodi  meruerunt*  Uc  alios  omiccam  9  fub  Hippocra* 
99  cis  nomine  quidam  libri  prolati  func  9  &  in  auchoricacem  i  medicis  re- 
99  cepti  non  func  9  quando  comparaci  eis  9  quos  verd  Hippocracis  eflfe 
99  conftabac  9  ihipares  |udicaci  funt  9  &  quod  ab  eo  ccmpore  9  quo  &  C9e« 
99  cera  ejus  fcripca  9  non  ionocuerunt  9  quod  verd  ejus  eflent.  Hos 
99  autem  libros  9  quibus  illi  comparaci  refpuuntur  9  G  quis  negec  Hippo* 
99  cracis  9  non  refeilicur  9  fed  ridecun  Cur  ?  Quia  fic  eos  ah  ipfo  Hippo^ 
99  eratis  tempore  usque  adboc  tempus  9  &*  deinceps  fucceffionis  feries  com* 
mendavit  s  ut  binc  dubitare  dementis  fit.  Placonis  9  ArifioceKs» 
Ci^eronis  9  Varronis^  aliorumque  ejusmodi  auchorum  libros  unde  no* 
verunc  homines  9  quod  ipfbrum  Gnc  9  pifi  eadenr  cemporum  fibimet 
fucpedencium  conceftacione  concinua  ?  99 
Textum  incegrum  vlde  in  mea  DtduQione  Critica.  ^«41«  tol.  16. 


V 


^ll. 


Trapt.  jf.lL  Cbronologia  Gtrfinis^  ^  V.Thom^. 

§•  IL    ; 
Notitia  Cbronohpca  de  ortu ,  vita ,  Gf  oVitu 

Gerjonis  ^  V.  Thoma.. 


L  JoANNES  Gerson  CancellarlasParinenfis  nafcitur  In  BurgUn- 

dia  in  viculo  Oerfon  ,  Jarfon  >  Gerfen.  (a) 
Fic  Pafifiis  Baccalaureus.  •  •  - 

«  Fic  Cancellarius.  •  »  «  • 

Fic  Parifiis  Parochus»  &  Abl^  Commendatltius  in  Gracviai 

ubi  prius  erac  MoDafterium  Benedidinum  (b). 
Mictitur  in  Icaliam  ad  Concilium  Pifanum* 
Miccitur  ad  Conciiium  Conftantienfe*^  •  • 

lu  eo  ConcJlio  defendic  caufam  Windesheimenfium  contra 

Macthseum  Grabon»  •  •  • 

Ob  perfQcncionem  Ducis  BQrgundist  exukt  io  Bavaria  & 

Auftria.  «  »  «.  » 


Deln  per  quatuor  annos  fc;un3us  i  confbrtio  exteroram  ho* 
minum  in  zxQiz  folitudine  fe  detinec  Lugduni  in  Monafte* 
rio  apud  fuum  germanum  fracrem  Nicolaum^  Ccelefii* 
num*    (c)  •  •  •   -  • 

Moricur  Lugdunu  • 

In  e/os  Epitaphio  legebacur  Gerfen^  Vide  Dedu£t.  Cric»  $.23  u 


W.  Thomas  Kempensis  nafcicur  in  oppldo  Rempen^. 

A  2 


Anno 
'387- 


I40f. 

1408» 

I4»8» 
1419* 
1410. 


•  1414. 


Studft  I 


«J79- 


(•)  Dc  noRitne  Gcrfonisfeu  Gerfcws  ?ide  in  ^fponf^  sd  Zrrf^^  XXVlfl.  g.  yt. 
&  in  l^eip9nj\  td  nxcept.  XXIV.  %.  84.  &  in  Appead»  D^cum.  ///.  in  fine  Epift. 
RR.mi  Oninpnis  &  B$cum   y^ 

fb)  LebHifm  defcriptionc  Urbts  Pirinenfis. 

(c)  Vide  Tomo  L  Operum  Gerfonis  in  ejus  vita  L.  t«§  '•  HpifioYsm  cefiimenit* 
lcm  NicoUi»  in  qun  ficfcribit:  Hefugium  capuvit  injy^c  Lugiuntnfi  civitdtt  ^ 
iu  fu4  }4m  fire  fer  yustdrtenHium  demordtus  eff ,  vit4m  ^uietiffim^m  ducens^ 
CT*  t4mfilit4ri4m^  ut  unum  ex  Eremtcoiis  crederes^  mir^ntitus  multij  KT  it§' 
^uirentftus  ;  fuid  itc  ugit  tum  folitdrius  i  Cur  dd  fuilicum  nen  frMdit  ? 
4/  fuid  ferditie  idcl 


r 


r 

4  frafat.  /,  UL  Quomoh  AutBograpba 

Studet  Davcntrhf.  -       .  -  . 

RcGipicur  in  n^ionafterio  Monti*  S.  Agnctis ,  rccentcr  oonftrui 

cQ^pto  A  fuo  geroiano  fratre  Joanne. 
Emittit  proteflSoncm  in  manus  Joannis  fui  germani  fratris. 
RecipJt  Saccrdotium.        •  •  •  . 

Fit  Supprior  -    ^  -  .  circitcr 

Exulat  pcr  triertaium  ob  fervatum  laterdiaum  Papalc 
Fit  dcnuo  Supprior  •  -  .  . 

Moritur  anno  astatis  92* 

IIL  Addcrem hocloco  etiam  de  or//i ,  vita^  o^/V«  Jo annis Gersbn 
Ahhntu  BeneJiQini  VtvceUenfis  in  ifionafierio  S.Stepbani  notitiam  ;  vewm 
cum  ne  quidcm  de  exiftentia  ejusmodl  Abbatis  VcrcellcnCs  reperJantar 
idonea  documcnta  ,  prout  in  refponfione  ad  Exceptioncm  XXXV.  mon- 
ftrabitur  ,  nolim  Biographiam  tcxerc  cx  mcris  conlcduris  inccrti^  , 
ex  meris  pbflibiiitatibus  fomnio  fimiilimis  9  quod  res  per  plura  fsecuU 
loco  y  tempore>  qualitatc  &c«  disjundas  ia  uaam  phantaihia  conjungf c 

§.  III 

Quomodo  Authograpba  Kempifiam  venefint 

Lovanium  ^  Antverpiam  ? 

CUmannoifSi  reaflumpto  Concilio Tridcntino  deliberarctar,  quo- 
modo  invalefcentibus  in  BcPgio  harcfibus  valrdius  refifti  poflet , 
Pius  IV^  Summus  Pootifex  paucltatem&  nimiam  amplitudinem  Epi* 
fcopatuum ,  nec  non  varias  exemptioncs  i  |urisdiaione  Epifcoporum 
confiderans  5  ad  inftantiam  Philippi  II.  Regis  Hifpaniarwn  quatuor  novoi 
Epifcopatus  ,  inter  hos  etiam  Daventricnfcm ,  crexit.  (d)  Cum  autem 
dceflTent  fufficientia  bona  fundationis  pro  novis  Eplfcopis,  eorumque  Of. 
ficlalibus,  &  pro  dignitatibus  novorum  Capitulorum  Caihedralium  , 
Pontifex  aliquot  Monafteria  &  Pr«pofitui^8  fupprcffit,  illorum  frudus, 
redditus,  ac  proveotus  Daventticnfi  Epifcopali  menfac  pro  dote  afCgaa- 
vit.    H«c  fors  ctlam  ccffit  Monaftcrio  S.  Agnctis ,   in  quo  V^  Thomas 


ante 


(d)  Vide  RiilUm  WIIV.  Hegmfni.  Datnm  Romap  7.1dus  Aiigum  i<4i.  aiHid 
HUGONEM  VAN  IJBU3SEN  iii  ffipriA /<gder4$i.  Bei^iiTom.lL 


Kmpifiana  Lownium  ts^  Antverpiam  vtnerint  ?  | 

antc  centum  annos  fuam  vitam  transegerat«  PoiTeflionem  bonorum  Con« 
ventfls  itt  Monte  S^  /igtiitis  Joaknes  Mahusius  »  primus  Epifcopus  Da« 
ventrten6s>  qui  erat  Francifcanus^  nonadiit^  fed  propter  renium  &  ad^ 
verftm  valetudinem  anno  lyyo*  oneri  Epifcopali  &  Mitrse  )renunt!avit« 
E;us  autem  SucceiTor ,  -/Egidius  [de  Monte,  parirer  Francifcanus,  anno 
if70*  Mahufio  iRege  Cacholico  furrogatus»  poftquam  ab  Albako,  re* 
gjo  gubernatore  Belgii  in  mandatis  acceperat,  ut  fe  debonis  Monafteril 
S.  Agnetis  informet>  &  neea  dosnovi  EpifcopaiQs  alieneturi  impediatf 
mox  poft  aditam  poiTefllonem  Epifcopatus  etiam  pofTedionem  Conven- 
tus/»  Monte  JS  j4gn(tis  cum  onere  vicalkis  fuftentationis  quinque  Regu* 
larium  Sacerdotum  adiit.  Ab  hoc  Manufcripta  V.  Thoraa  Kempcnfis 
Joannes  Vlimerius,  Canonicus  Regularis  Congregationis  Wlndcshei- 
menfis,  (e)  vir  jam  tempore  Concilii  Trideniini  anno  if(>r*  eruditione 
ac  Scripits  celebris  precibus  extorfitf  eaque  in  fuo  MonaAerio  Lovanienfi 
ad  S.  Marcinum »  ia  quo  in  Priorem  feu  Prselatum  aiTumptus  eft»  (labiU 
fede  locavit  (f)«  Deauthographo  V.Thomse  Antverpienficonftat ;  eum 
pariter  ex  Monaftcrio  S«  Agnetis  Antverpiam  anno  t  f  77*  delatum  efle* 
Id  enim  monftrat  ejus  infcriptio  9  &  ad;un£la  iafcriptionis  declaratio* 
Infcriptio  eft  haec :  Liier  Monafterii  Canonicorum  Jteguiarium  in  Montt 
S.  yignetis.  Declaratlo  autem »  fada  i  fiellero  typographo  Antverpien» 
fi,  pofrcfTorc  hujus  Codicls  ianno  1^77.  &  prsetata!  infcriptioni  immcv 
diat^  fubjunda ,  efl  fequentis  tenoris  :  auem  (  iibrum  )  K  Joanne^  La^ 
tomtiSy  profejfus  Ordinis  Reguffhium  in  fbrono  B*  Maria  prope  Herenta^ 
les  ,  ejus  Monafterti  B^  Agnetis  ejusdem  Ordinis  Generalis  Minifter  faSia 
vifitatione  Monafterii  B.  Agnetis  prope  SivoUam  ejusdem  Monafterii  rui» 
nis  ereptufH ,  ne  penitus  interiret ,  Antverpiam  allatum  Joanni  BeOero  | 
antico  veteri  fi^  fideli  Dono  dedit.  Anno  falutis  i  f  77.  Porro  Joannes 
Bellerus  Patribus  Societatis  JEfu  ingratiamfuorum  filiorum  ,  quos  eadem 
Societas  Religiofos  fovet  >  lubens  donavitf  Kalendis  Jut^i  1  f^o.  (g) 


'     ■   I        I "i  tmmmmmmmtmmmmmmmk^mi.t^^mmmamm 


( e )  De  Scrlpds  irtimerii  vida  infcriiks  in  met  Refponf^one  «d  Except.  IV» 
g   10.  ^ 

(  f }  De  ejus  Digninte  ,  anno  obitus  1597.  &  fucceflbrePr^i-^  a  s,  TYudone 
qui  anno  \6i%.  iireodem  monaflerio  profefnonem  emiHt »  vtdeeo-* 
dem§.  10. 

(g)  Joannes  Latomus  Canonicus  Regularis  Windefemenfis  1  Prepofitus  Mo- 
naderil  Throniani  in  §rabantiar  &  Cutator  negotiorum  fuae  Congre* 
gactonis  »  oblii  ifft.  Vide  Fqppenium  in  Bibl.  Belg. 


4  Trdfat.  ^AV.DeMSS,(jerJmifarum 

§.  IV.  ' 

De  Maniifcriptis  Gerfeniflarm  ^  &  Kempifianorum  ^  (f 

de  aliis  vanis  Docutnmtis  >  hk  ari  incifis. 

IN  acclaro  fchematifmo  varlcrum  Maoufcttptoratn  Kempidanorum  hoc 
loco  «ri  incifa  comparent  etiam  Manufcripta  Gerfeniflarum  i.  Th^ 
venotianumt  2*  Gerardimontenfi  %  ^.  Cavenfe  j  ^.  BeUovncenfe  ^  ^.  Aro^ 
nenfif  6.Sant  -  Germanenfe  i  quibus  potifHmum  inm*tuntur  Gerfeniflar^ 
Horum  pleraque  fumpfi  ex  ipfb  Mabillonio  \  qui  ea  in  Opere  de  Re  Di^ 
plomatica  edito  Parifiis  1709^  taoquam  formularia  Manufcriptoram  fua 
epirionc  adSacuIum  XIV*  &  Satculum  XV-  pertinentium  foK  37J.  in» 
leruit.  Manufcripti  Aronenfis  Edypon  obtinuimos  Mediolano  per  RR. 
Abbat(;m  Laceranenfem  Suardi  ex  ipfo  Collegio  Aroneofi  Patrum  Socie* 
tatis  JEfu ,  prout  monflrat  folenne  Inftrumentum  i:  fertum  mea  DeJu'» 
Sioni  Critica  $.  108.  fol.  78.  79»  80.  Mabillonius,  qui  obiit  anno  i^ogt 
uno  anno  ante  edicioncm  fui  prxfaci  Operis »  de  Codice  Tbevenotiano 
].  cc.  fol.  a7a.num^4.(ic  fcribit :  Hic  Codex  peritorum  judicio  ad  annos 
quadringentos  accedit:  Eorundem  judjcio  etiam  Codex  Aronenfis,  Ca- 
venfis  &  Bobienfis  treccmorirm  annorum  atflimabatur»  De  Gerardimon- 
TENSi  fol  J7a.  num«  r*  Jcribic :  Unus  (  Anonymus)  i  Ccpnoiitis  Gerar^ 
dirnontenfis  Cmobii^in  Hannonia  fanSi  j^rat  (anno  1687.  )  ^»  ultimg  fo^ 
Ro  vacuo  (  qood  excifum  efl )  fcriptum  JviJPe  fcriha  nomen  ,  nempe  Lu- 
Dovici  DE  MoNTE^  quem  ante  ahnum  MCCCC  obiij/e  teflatur.  Verum 
quim  turplter  illi  perici  i^arifienfes  circa  «tatem  Codicis  Thevenotiani , 
CavenGs  y  &  Aronenfis  (  quibus  Bobienfem  fimillimum  fatcncur  )  erra- 
verint»  ipfa  horunfi^  Manofcriptorum  cum  AuchographisKcmpifianiscon- 
frontatio  oflcndit^  Quat  autem  fides  Coenobita!  Gerardimoncenfi  tribu- 
cnda  fit ;  me«  ohfervatiooes  in  Deduft^  Cric.  /.  1 1  z.  fol-  82.  &  infra  J.  20, 
&  ff.  8|i  in  reTpoBfione  ad  Eieceptionem  XXXI  f^.  &  inrefponfione  ad 
Exceptionem  FL  %.  19.  fulnundse  monflrant.  MariaJe  noftrum  Pollin- 
ganum»  nic  cciam  «ri  incifum  Aronenfi  MS^Codici  quoad  modum  fcri- 
pcnr«  fimillimum  ycondnens  Panegyres  B.Virgints ,  ex  varijs  Sscculi  XV, 
Scriptoribus  cplledas  9  &  Homiliarium  Joannis  JunceUenfis^  fe^  porius 
FinceUenfitZJL  nollra  Bibliochera  paricer  deprompcum  ,  Parif?eofium  dc 
Codice  Aroncnfi  judicia  rtianifeftd  confundij^    Authograpbx  Kempifiana  t 

jintverpienfi  ^  quod  ipfemet  Mabillonius  in  iuo  Qpcr6^< /{^ /?i. 

ploma- 


^  Kmpifianorum  hk  ari  incifis.  ^ 

phmtied  mx\  iaeifum  exhibet»  nobis  gratioid  coitianicavitRR.ai»fr9« 
ful  Lovanienfis  ad  D.  Martinum  f   Jacobus  Tbomas  Bofimns  Secrecarius 
Congregationis  Wiodesheimenfis  >   prout  Inftramentum  foJenne  infm 
^.  g.  inferendum  teftacur.      Idem  nobis  communicavit  Manufcrlpcorum' 
apud  Carcbufianos  di  CnpeUa  in  Flandria  afTervacorum  formulas  »  proot 
in  Appendice  Docum.  liU  per  loftrumeQtum  folenne  edocemur.     loo* 
niTmus  exhibens  varios  geftacores  Crucis  non  Benedidinos  %  fed  parcim 
Sstculares  »  partim  alios  Clericos »  reperitur  in  prseclaro  opere  intitulaco 
Memorie  Jftoricbe  (fc.  edico  i  RR.ino  TROMfi£ixio  Generali  Prcpofico 
Canonicorum  ReguJarium  Congregaclbnis  Salvator^nfis  (h)«   Idem  no^is, 
communicavic  Manufcriptum  codicem  verfionis  Italica  librorum  de  Imi* 
^atione^  achronas  quidem  9  fcripcse  tamen  poft  medium  [kculi  decimi 
quinci »  quod  exigua  pundula  fupra  fere  omnia  Jota »  quibus  perpetud 
fcatec  9  &  elegancior  forma  papyri  cerc6  demonftrac^    Ego  pocius  irefe- 
rendum  cenfeo  ad  tempus  Saeculi  XV.  exeuncis«     Nocari  mereturt   jq 
cjus  liccera  iniciali  pidps  exhiberi  duos  Clericos  Salvacorenfes  cum  eo* 
rum  albo  fcapulari  flexcf^  ance  Chriftum  portancem  crucem  in  manibus  ^ 
k  membro  Coogregationis  Bononieofis  tuoc  oovicer  eredar^ 

De  Statu  Controverfia^ 

I.  A^Ontroverfia  10  eo  confiftit;  an  quatuor  libri  de  Imitatione  pro  ati* 

\^  chore  habeanc  Veo^  Tbomam  Kempenfem^  nacum  1379.  morcuum 

1471.  vel  jfpanmm  de  C?f r/o«' Cancellarium  Parifienfem  ;  natum 

10  pago  Gerfon  fico  in  Galliain  Dioecefi  Rhemenfi  (i)  i   anno  i)6r  t 

mortuum  in  decennaii  exiUo  14^8  ;  vel  Joannem  Gerfen  Benedidinum 

Abba- 

■  r 

<i— — — — — i— ^— — — M  <»i^— ^ <i^— — ————.§—■— ^i——»»  II  II  ^ 

(h)  SIGONIUS  de  Bpifcoph  Bonontcnfibus  fcribens»  1.  4«  ad  annum  142^. 
num«  8.  9-  obfemt ;  B.  Micolaura  Albergatum  ,  ex  Monacho  Carthufienfi 
cireatum  anno  1417.  Bonomenfem  Epifcopum»  pofiea  anno  1426.  creatum 
fuifle  Cardinalem  lub  titulo  S.Crncis  in  Hierufalem.  Dein  anno  1427.  ap* 
probavit  Bononie  S^ddiiutem  devotorm»  S.  Hiennymi  i  viginti  quatMor 
fiis  juveniius  inflitutdm  »  qui  Ecdefiam  S.  Hieronymi ,  aRno  fequente 
1418.  sdlficari  curarunt. 

( i }  Ia  Mappis  Oeographicis  Gallicis  »  &  in  documentia  Gerfonl  Synchronta 
loco  Gcrfou  fcribltur  farfm  4  aliquando  Gerfen  »  praut  ofieodo  in  Bx- 

/  ceptigne 


\ 


%  Trigfat.  if.  V.  De  Statu  {^ontroverfi^. 

'Abbatetn^  de  cujus  camen  nec  orcu  >  oec  ebiiu,  nec  loco  regimicii^ 
haftenus  conftac. 

II.  Primaria  Concroverfia  capita  ex  his  dcpc  fdcrtt.  i.  An  proda^ 
€tz  badlenus  fuerinc  Manufcripta  libri  de  Imitatwne  antiquiora  Mana» 
fcriptis  Authograpbis  Kempifia^fs  ?  a,  An  rcperiantur  documenta  vcl 
argumenca  de  anteriori  exrftencia  librorum  de  Im)catione  «nte  astatem 
V.  Thomae  habilem  ad  (cribendum  ?  ?.  An  rcvtri  inveniantur  teftes 
^artim  fynchroni ,  parrim  cozvi»  omni  exceptione  majores  pro  V.Tho. 
ma?  4«.  An  tales  teftes  omni  exceptione  ma/ores  etiam  reperiantur 
pro  GerfbneCancellario,  vei  pro  Gcrfene  Benedidino  ?  f.  An  trecenti 
Idiotifmilibrorum  de  Imitatione  reperiancur  in  ullo  atio  ScriptorCyquam 
in  aiiis  indubiis  Operibus  Ven.  ThomaK?  6.  An  pr«fumption6s  i  quas 
tam  Getfontfta  i  quam  Girfeniftm  pro  fc  affjrunt ,  eoipfo  ^  quod  eorum 
fingular/^or/?ia  &/ifnuI  fumpcx  fint  fallibiles  9  ac  tantiimprobabilesi  ee* 
dere  debeant  moraii  Kempiflana!  certitudini  di:monftrata!  i 

y4d  1. 1.  4.  T-  refpondco  convincenter  NegtttivL  ^^  }•  refpondeo 
convincenter  AffirmntivK    Ad  6,  ex  Arte  Crilica  refpondeo  j   prasfum* 

f)tiones  eiiam  multasy  quantumvis  probabiles»  nifi  fimul  aliquot  prai* 
umpciones  violenta^t  hoc  eft»  taics  ,  quas  vix  unquam  fallunc ,  concur« 
rantf  cedere  debcre  oppofitjt  mor>ih  certituUmi  aliunde  demonftrata?, 
Cstterum  pro  Gtrfeaiftis  nullas  milicare  prasfumptiooes  violentas »  ex 
dccurfu  patebit» 

Regula   Ctitica  de  atate  MSS,  Codicum 

Sceculi  XIV.  ^  XK 

TN  mea  Am  Critica  ^  meat  Pi>i/ofophia  PoUinganm  inferta ,  trado 
\  Part,  IFk  /.a.  has  Regulas,  I.intcgriCodices  Manufcrlpti  papyra* 
cei  oulli  omnino  reperiunrur  ante  anoum  nfo.  (k)  Addo,  pap7- 
niB  aboooo  I  Jlo«  usque  ad  annum  1400.  ex  ^la  forma  prodere  fuam 

and- 

CcptioM  XXXIV.  S  %?  ,  &  in  Rcrept-one  VI  g.ai.  inAppcndice,  Num. 
111.  ui  KpHlola*RR   DD.  firuhonis  Pedc  Prioris  Ctrthufiani  in  Flandria  n, 
12.  8c  in  DeduQ  Crit  %  tt9  fol  i^B^ 
|k)  Chirt«  tamen  pBpf rarc?t  permodum  wo^i  raritatls  &  m^gnitndinis  ▼br 
tripahntris  ticiit  rasiffims  vigimi  ciwrittr  artiis  rcptriuntur  ante  1350. 


■ 

Pr^fat.  /.  Vl.  Regula  Critica  ^c.  9 

mtiqartat^ »  uc  k  peritis  fstciU  difcerni  potfit^    Eft.enim  denfa  yCr^ftkf 
&  perpecu  s  fufculis  initar   linearum  didinfta  ;   hi  furculi  communicer 
non  amplius  reperiuntur  poft  annam  1400.  ex  hoc  enim  tempore  fa£ta 
eftpianiort  quamvis  arque  denfa  caflfa  ac  prius.     II.  Manufcripca  ^  in 
quibu^  fupra  /ota  reperiuncur  punda  ,  prxrumuncur  efie  fcripca  fzcufo 
decimo  quinrO)  quia  ance  annum  1400.  oulla  calia  reperiuncar  punda» 
fed^canium  virgulse  longiores  >  hoc  nuido  :    tnimicus^    (m6  vero  inicio 
Saccuii  XV.  foiebanc  poni  cantum  contradiores  virgulas  1  ac  dein  circa 
nnnum  1420  usque  i4fo.  immifceri  lineolis  punda;  donec  candem  circa 
anoum  1460.  plerumque  mera  punda  vel  Itneolse  brevillimse  y  vix  a  pua- 
dis  difcernibiles  >  fieri  con(ueverinc«     111.  Manufcripca  >  in  quibus  fiipra 
pca  reperiuncur   virgulse   fcu  lineolae  >     non  prftfumuncur  efle  fcripca 
ante  annum    iifo.  feu  medium  Szcuii  Xlli.  quia  nullum  reperiCDdl- 
dicem  ancea   fcripcum  fimilibus'  virgulis  inlignicum.     Ance  annum  emoir 
izfo..  fupra  joca  nec  punda  poncbancur)  nec  virgulac,  fed  aihilpror- 
fus.     Poflannum   iifo.usquead  anrium  i4fO.  nonnunquam  reperiun- 
tur  cates  virgulse  1  fed  rarae  camen  >  (ic  ut  librarii  cria  aut  quatuor  Joca 
fine  virgula  iranfierinr,donec  icerura  unum  infignierinc.  Quod  frequencer 
folum  Proiodist  aut  Toni  causa  contigic*    In  Germaniac  camen  Manufcri« 
pcis  adinodum  paucis  reperiuncur  lineolar  adhuc  Sacufo  XVI.  ineunce«> 
IV.  Codices  Manuieripti ,  inquibus  func  freq.uentcs  abbreviaciones  ,  noa 
pracfumuntur  effe  fcripti  ance  Saeculum  XV.  quia  hic  modus  lcribeadi 
primum  iavaluit  >  poftquam  papyrus  coepic  ficri  communior.. 

Hanc  Regulam  ;am  dudum  agnovic  Mabillonius  fn  fuo  Opere  deRe^ 
Diplomacica,  chi  L»  I.  C.  w.  JJ.  i9*  fic  fcrbic  ;  „  Porro  minuta  lictei* 
>y  rx  r  accentus  acutus  fuperponi  CGepit  Sa^culo  Xllty.  uC  patec  ex  va«^ 
,>  riis  ejus  «vi  MSS.  quorum  anum  cft  HENRicr  Justelh  y  continens  ver- 
)i  fionem  Gallicam  blbliorum  duobuscomis»  anno  11^4*  exaratam«  Per«^ 
„  feveravic ifte  ufus  ,  non  camenubique  femper,  ad  ftnem  Saeculi  XV^ 
,9  quo  cempore  idem  fer^  accencus  etiam  litterr  «,  more  Bclgfs  ecian» 
,,  nunc  uficaco ,  adhlbitus  eft.    Caecerum  ab  eodem  fccculo  ineunce  li^* 
yy  cera  i  punfto  (  quod  nos  moio  retinemus  )  infigniri  ccepiT^     Ita  ob* 
yy  fervare  licec  in  ,MSS*  libris    de  Imitntione  Cbrijii  y    Mellictnft  annf 
^  X421  y  G^/r/w^^jT/?  noftro  anni  1460,  SalzhuYgevfi  zr^nxA  146 5>  cum 
,,  vci  Authographo  Ken^penft  anni    i^^u  accencus ,  fuperponancur.  i> 
Ica  Mabllonius. 
A  Euf,AmQri  Mar^  Certitudo  ^c^  B  Ca:- 


lo  Praf./*  VI  ReguU  Critica  ^c. 

Caetcrum  qul  conferre  voluerint  MS.tum  dubia  «tatis  cum  MS.to  cet» 
tae  astatiSf  conferant  i.mo  (Ingulas  iicteras  iniciales  maJQfculas  verbo- 
rum.  tA^  Singutas  vocalcs  a*  ej.  o.  u.  }.tio  Singulas  confonantes  b. 
c.  d*  &c.  4*0  Singulos  numeros,  praefertim  4.  f.  7.  f.to  Singulas  ab- 
breviationcs.  6.k>  Cohaefioncm  confonantium.  7.mo  Formam  lineo- 
larum  vel  pundorum  fupra  jota*  H.vo  Frequentiam  vel  raritatem  abbre- 
viationum  ,  punaoruro  ,  lincarum.  9  no  Ornamenta.  lo.mo  Craflitlem 
vel  fubtilitatem  chacafteris.  ii^mo  Formam,  craflitiem ,  tenuitatcm, 
fulcos  9  pianationem  »  afperitatem  ,  fufcitatem ,  albedinem  &c.  papyri » 
chartat.  ii.tno  Si  rcperiantur  tres  alphabeti  iicterac  intra  fpatium  crium 
faeculorum  ccrco  variantes,  fcriptura  ad  illius  temporis  medium  refenu 
tu^ 

§•   VII 

De  re&i  ajtimnda  prahahilitate  plurtum  Propofitionum 

probabilium  ^  fi  colle£lim  )  vel  comparativ^  ad  Summam 
propofitionum  oppofitarum  probabilium 

fpe£tetur. 


EiBNiTius  (1)  exiftimat;  in  omni  controverGa  litigantium  jura  fpo- 
aari  pofle  tanquam  partes  unius  cotius  ,    feu  tanquam  fraaiones 


L 

unius  fummar.  Si  enim  duo  inter  fe  iitigeht ,  &  |us  iinius  fit  dupla 
probabillus  jurc  oppofito^  aiterius ;    prioris  jus  fe  habebit  ad  /us  alte- 

rius,  ttt  —  ad  —    feu  ut  duos  angulos  acutos,  quorum  unus  tfo,  alter 

)o.  graduum  eft ,  ad  angulum  redlum*  Verum  ego  hoc  loco  oftcn* 
dam  ;  (aepe  contingere  in  rebus  non  (oium  hiftoricis ,  fed  etiam  Juri* 
dicis,  propofitiones  probabiles  ad  invicem  addicas  non  augere  fed  mi« 
nuere  probabilicatem ;  immo  vero  etiam  tunc ,  quando  ex  additione 
ad  invicem  augent  probabilitatem  ,  eas  potius  fe  habere ,  uc  Angulos 
iicutos  ex  centro  ad  tangentm  circuli  qui  infinities  zA  invicemaudi  & 
additi  nunquam  pbrtingunt  ad  confticucndum  angulum  re- 
CTUM.      Id  monftro  fequentibus  obfervatlonibus. 

i      **'  Rhgula 

(1)  Vide  S^alzii  Syllogen  novam  EpiftoUrum.   Libro  VII.  num.ij,. 


PrdfaU  $*  VIL  De  aJHmmda  Probabilitate.  it 

Regula  L  Omnes  polSbiles  gradus  probabiHcaturo  per  (equens 
Scbema  Probabilium  exhiberl    poflaoc^     —*— .  JL.  ^.  — .  —.-2.  J. 

^.    „.  — .  —«.  — .  ■  &c.    Vidfe  dchis  gradibus  meam  Ar* 

lO         20        go       ICO      lOOO      lOOOOO  ^ 

^  f rM  Cri//Mi»  inferum  mea?  PhilofbphiK;    &  I,eibnicium  proxime  cU 
utum^ 

Regula  ir  In  Concluftone  deduda  ex  prfltmtfirs  duabus  probabi- 
libos  per  additionem  iltarum  duarum  propoficionum  probabilium  non 
augeturi  fed  minuitur  probabrlitas  Illati.  Sic  in  hoc  Syllogifmo.  Si  ' 
Patronus  reconvalefcnt »  probahliter  mibi  conjeret  vacans  ojficium.  Sed 
probabititer  convalefcet.  Ergo  prdbabittter  mibi  conferet  officium  ; 
nemo  non  videt »  minprem  effe  probabilitatem  conclufionis»  quim  pro- 
babilitatem  cojuslibec  Prsmiflac  »  utpote  in  conclufione  concurrence 
duplici  fallibilitate  >  videlicec  Aiajoris  &  Minoris.  Hinc  confe(|utcur 

Regula  IIL  Si  in  Syllogifmo  conclufTo  per  Soriten  dedacatur  tx 
tribus  9  quacuor  ^  aut  pluribus  propoficionibus  pra^cife  tenuiter  proba* 
.  bilibus  9  ea  concIuGo  ne  quidem  tenuiter  eric  amplius  probabilis*  Ra« 
tio  eft»  quia  cum  Conclufio  deduda  ex  duabus  propofitionibus  proba- 
bilibus  fic  minorJs  probabilicacis  »  qu^m  prxmifTae  fingulae  »  prouc  ex 
prsecedence  Reguta  Ih  conftac  ;  tmpofCtbite  efl:  f  conclufionem  dedu» 
dam  ex  prsemifCs  In  infime  gradu  probabilitatis  conflitutis  babere  mi« 
norem  probabilitatem  >  nifi  inferiorem  bmni  vera  probabtiitate  eciani 
minima  »  hoc  cfl  y  nultam*  Exempfum  vutgare  habetur  in  eo  >  qut 
fpem  Tuam  ingenttum  divitiarum  collocat  in  conttnuo  fetici  jadu  aleae 
probabiliter  in  ftngulis  |a£libus  longa  concinuata  ferie-eventuro*  Con* 
tingenter  entm  in  cencom  fadibus  fallit  aliquando  fpes  fuperflruda  fe« 
riei  continuatim  feltci  jadoum  ;  &  fic  contingenter  aliquando  fallic  fpea  . 
veritacis  fuperftrada  incegnt  feriei  propofitionum  probabllium  dedu* 
darum  ab  invicem» 

Rfgula  IV.  In  rebus  hiftoricts  ,  aut  £z€tt  plur»  argumeota  (eor* 
fim  tanti!km  probabilia  >  quorum  neutrum  infertur  ex  alio  y  cotiglobata 
adinvicem ,  tunc  folum  augent  probabilitatem  y  aut  cfHciunt  moralem 
cer^icudinem  ^  quando  cooftancur  in  complexum  ctrcumflaotiarum  9  ra- 

B  a  .   t* 


1%  trajat.  /,  VIU  De  cefiimanda  Prohjbilitate. 

ro  aut  vix  unquam   ^lUx.        Tal«  complexum  circumHanttariim  in 

prjefenci  controverfla  Jn    favorem  V.  Thomae  K-    contrahicur  ad  tres 

folum  circumllantias )  dc  quaram  (ingulanim  exiftentia  moraliter  poiia 

ftac;   viJelicec  i.mo  Ad  contelTeratiQnem  feptuaginta  idoneorum  par- 

tim  fynchronorum  j  partim  coavorum  teftium.  -  a.do    Ad  identitatcm 

flyli  quoad  trecentas  loqaendi  vel  fcribendi  furriiulas  alioquin  in  diver- 

fis  aathotibus  nunquam  reperibiles  ,    quales  m  V.  Thoma  &  ia  Lilk 

Je  Imtatiotte  reperiri  oftendi  ia  Dedad.  Cric.      j.tio  Ad  de- 

fedum  argnmentoram  (olidorum  ex  parce 

Gerrcniftaiun. 

FINIS    PRMFATIONtS. 


EX, 


EXCEPTIONES 

GERSENISTARUM 

C  O  N  T  R  A 

ARGUMENTA  KEMPISIANA 

C  U  M 

RESPONSIONE  AD  EXCEPTIONES 

S  I  N  G  U  L  A  S. 


—  —  * i_ 


.^ 


/ 


*  "s 


EXCEPTWNES  GBRSENISTARUM.  ij 


E  X  C  E  P  T  I  O     I. 

5.1.  y\  Nte  authographum  V.Thomae  Kemp.  fcriptum  anno  1441.  re- 
i-  *  periuntttr  comptura  Mamircripta  librj  de  Imiutlone  antiquiora  » 
prxrertim  ab  anno  i420.usque  adanoum  1441.  nec  «uthentici  conftati 
eztare  alind  aotiquiiu  authographum  V.  Thomsi  ex  ^uo  fum]  po- 
tuertnc  Copiae.  (m) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

^.II.CEcundum  hufus  argumenti  membrum  contlat  dTe  fairom  cz  Ib- 
lcnni  Inftrumenco  ,  cujus  fubilcJo  copiam  : 
Anno  Doixilni  miUefimo  fexcentedmo  quinquagefimo  {ecundo,  oienlii  Mmii  die 
dedmi  quiniS ,  in  rne»  Notam  Publici ,  &  ApoHolicI ,  Tefttumque  infri  rcriptoruni 
prsfeniia  ,  perfonaliter  confliturui  ,  atque  compareni  Admoiliim  Rer.  8c  Eruditifli* 
mui  Vir.  ac  DominitsPetrus  i  S.Tnidone  Pretbyter,  facrK  Theotogis  Liceiitiatus  8c 
Monalleni  in  VaUc  S.Mirtini  Ord.Can.  Rcf;.  S.  Augultini  Oppidi  Lovanienfis  Prior, 
qui  me  Notarium  infri  fciiptuni  coram  infri  fcriims  Notariis  TeHibus  fide  dignis  , 
deduxit  in  eodem  Monafterio  ad  &  in  Bibliothecam  librorum  manufcriptorum ,  k 
^ajori  &  commtinl  Bibliotheca  lepiraiam ,  &  cancellis  feclufam  ,  in  qua  aperieni 
■rmariolnm  quoddam  cliuflro  ferreo  obferatum  ,  eic  eodem  cxtraxit  &  reproduxit, 
mdiiqueNotariuCc  Tellibuc  aperuit  libros  maimfcriptas  fequentes. 

Imprimie  libelhim  quemdam  in  HQavo  Sc  ruhro  corio  cum  claunris  encis,quo* 
rum  uiium  fraEtum  ,  in  quo  Hc  tegitur,  in  h»c  lihrUo  cvntinentMr  ifid  C^e. 

SortloquJam  animx  Thoma  3  Kempis  ,   cujus  prologus  incipit  ;     C»>tftiati»nls 
gratii  dU^tmi  fentenlitt  JtMotAi  in  unum  cMemtAMi  lihrum, 

Item  ejusdcm-^eimitationeChrifti;   qui  incipic :  Qiii  fe^nittnrme,  nm  tmhMUt 
in  tenfiris  Slc. 

Item  ejiisdem  de  intern  Qirifti  locutione  ad  tnimam  lidclein ,    que  inclpit : 
s/Giii4m,  ^fiid  in  me  It^Mdtur  DtminMS  Dtus. 

Item  ejusdem  tdmonitiones  ad  intemt  trihcnte*  ,  'qui  incipit ;  Rtgntm  Dei  i» 
trs  M*s  eji,  '  . 

__^_— _— — ____^^___ Itcm 

(m)  Bafic  iirnit.  fol,  to($,  8c  id2,  190,  191.  144. 


I  ^  /.  /.  Exceptio  L  contra  authograpbum 

Tretn  ejnsdem  Ti  tQanis  quidam  de  elevatlone  mentls  ad  iRquIrendom  fanimQifl 
bonum  .  qu  in.ipir  :    i^acMte  O*  mdete, 

Item  inir  um  libclll  quartl  de  Imitatione  Chrifti  ,  qui  incipit  :  Fenite  ddmt 
0mnes^  ^ui  UtQratis  &c. 

In  priiuo  iutemfoUo  hujus  libeUi  fic  les[itur  :  hie  li^er  ejf  fcriptKS  msnu^  r4* 
rdfferiitfs  i(ev  tT  l^lij^ioR  P^tris^  P.rhemdn  K^mfiTfropi  SuLoUam^  qui  eji  ^  4M^ 
Hor  horum  deuotoxum  lii^iUrum.  ht  iofri 

JOANNES  VLmmwm  figndvit 
^nno  158^. 

£t  poft  muIta.aKa  his  tartdem  verbis  tabuls  claudaQtur» 

fta  fideritep  coram  me  Notario  8c  reftlbus  Notariis  reproduHum  &  aflenfuni 
LcHranit  in  d<Clo«Monalteria  Va^tls  S.  Marc  n  Ord  Canonicarum  Reguiar  um  S  Augu» 
flinJ  •  snno,  menfe  &  die  .  quibus  iupri  »  prxicntibus  ibidem  Domino  Eralmo  Vualtero 
Vander  Vuarerfort  et^am  Norario  ,  reitibui  ad  praemKTi  vocatis  stqu^  rogatis 

Qiiare  hunc  vcricatis  adum  prarfaruv  D  Pnor  una  cumrdiclis  teftibus»  &mecum 
Kotirio  fubfignavit »  Nouriiquc  (igiUo  munit^  cQ. 

frater  PETRUS  J  S  TRODONE  (Un.  ^eguUriuw^ 
in  f^ulle  S.  Msrtini  lov4nii  Prior^ 

ERASMUS  VANQpESCHOVEN    Not.  Publ,  per 

conJ\  Br4l?4nt,  admijjus  Lw4nii-  repdens  uti 

tefiis. 
WALDERUS  ^^  itt  9Baf(frtort  Not.  PutL  fer 

confilium  Bmhantia  ddmij^s  lovanii  refiacns 

uti  tejtis^ 

•MARTINUS  mJXC\mkm^poflolicus  tr  peh  con 
filitim  BralfAntia  admijjiis  Notarius  Lovanii 
tefidens^ 

§4  IIL  Hacusqtic  Inftrumentum  (blerme  rfeauthographo  V,  Thomsc 
Lovanienfi.  Quod  autem  hoc  fit  antiquius  authographo  Antvcrpienfi  , 
exinde  colltgituri.  quia  Lovanrenfe  nondum  habet  eum  ordlnem  qua- 
tuor  hbrorumy  quem  poS  annum  1441»  obtinuit,  &  ab  eo  tempore 
in  hunc  diem  retiiTuir^  In  iftoenfm  authographo  Lovanii  afTerva- 
1:0  f  *nre»-  librum  tertium  &  quartum  intermediac  alius  Traftatus  Tho» 
m«  Kempenfis  de  E/ev/ifiofje  mentis  fn  Deum  1  qui  nunc  inter  labores 
Kemp  fi?-no5  conftituit  fpcclale  Opufculum.  Similiter  Iiber  in  ma« 
dernis  editionibus  t-rtius  occupat  locum  fecundumy  &  fecundus  tercium« 
Hsrc  nicrtatio  a  V.  Thoma  fa6>a  non  efl^et  9  fi  arcerius  authoris  Manufcri- 
ptuxn  quodpiam  quacuor  librorum.de  Imitatioae  eoin  fiato»  quo  ncrnc 

aiftic» 


F.Tlwiwrf  Atttverpimfe  ie  itmo  §441,  •  if 

«dftit)  prffexftkiiret*  Soiilkm  eas  qaas  adlioc  imperfeQa  (iintt  ab^eo* 
ddm  authore  m«tari  foleot  in  perfe£^ius  $  non  viclwm  perfeda  in  imper^ 
•fe£hi,  Itaque  authographum  Kenipiiianum  >  quod  ounc  airervatar  Lo« 
Tanii  >  eflTe  antiquius  authographo  KempiOano»  quod  nunc  aiTeryator 
Antverpix,  dicendum  eft.  Idem  confirmaretur »  fi  Dupino  fides  adiii« 
tienda  foret  ^  quod  liber  qoartos  adhuc  fit  imperfedua  >  utpote  centineos 
lolam  PrasfadoQcm  qoarti  Ubri:  (dont  11  o  y  a  f  que  la  Prefiice  }  !&• 
^oit*  (n) 

EXCEPTIO    II. 

S«IV«T?Tiam(i  concedatur  ;  Manufcriptum  Lovanienfi  efle  genulnom 
**-^  authographum  F^  Tixmm  j  idque  infup^  anpquius  authogra-  ^ 
eho  Antverpieofi ;  cx  eo  tamen  non  fequitori  f^.Tb^mam  eflc  aothorea 
libri  ;  quias  tefte  Inftrumento  Erudttorom  ParinenCum  de  aono  167U 
io  otroQoe  Manufcripto  t  tam  Lo¥anlen(i  9  qu^m  Antverpienfi  reperiun* 
tor  eaaem  omifflmfi  1  quas  vcros  author  noo  retiouiflet »  fi  foum  Od* 
gjnale  incorreaom  deiiao  defcripfiiret^  (  0  ) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

iJV*  rSUpimii  moK  (uo  incur«us  non  exprimit)  qoales  (hit  fllas  omIf« 
'^  fiones :  exprimuntur  tamen  infigniores,  in  infirumento  Parijt* 
tnfi  y  editoper  P.  Del^a  1671.  &  1 674«  nuoc  autem  recuib  in  S^  fir^ 
ma  ad^cii  Gerfeniani  3  fol.  27-  Videamus,  an  omiHiones  «fus  generii 
^t)  utloeundem  authorem  nec  foleant  oec  peftiat  cadcre.  inftro* 
mtntum  foh  <x^  fic  habet* 

In  litMrts  qnanior  de  bnitatiune  Chrifii  ,  qut  In  \tto  co4tce  exfltnt  primo  loc0 
4eprehendunmr  errata  uon  pauca  >  ex  qutbus  ha^c  fint  tn  exempla. 

u  'traBSpofitto  Hbrt  de  Sacramentu  AHarrs,  qui  cum  in  omnibusiilua  ^iitrtus 
ih»  m  hoccodice  eft  tmhiSy  ram  111  indicnlo  •  tum  in  ipfii  libromm  ftrte^  inclptcaa 
1  folio  verfo  poft  librum  fectmdtrai. 

t.  Omtfltoites  qua?dam  infij^nes)  ut  iniib  t.  cap.  15  foLii.  poft  illtnn  Terfufllt  - 
frinei/His   ^ifia  Jero    medicin4  p4rdtur  ^    «mittitur  ft^etts  ad   fenfiun  i>cceffarit9 ; 
<i§m ntdU  fer  kng4s  inva^etere  m^r^s,  fit 


I 


[n)  Nomr  Bibl.  Tom.  XII.  f.  \6i^ 

o)  Bafis  firma»  f^  27.  &  Dupinus  ia  di£  de  Canli  KeinplC  S*  ^^ 

A  £hA  ^^r«  Mor.  Certitmh  tTc 


1  jj   /.  VI.  Bcceptio  IL  cmtra  Protograpb,  V,  Tbome  Lovanienfi, 

Et  in  Tib.  i.  «p.  il.  fot  35.  vcrfo;  ^o  inweniiur  Um  jjfiritudlis  (Tt^tmCMf 
tur  verbum  invenitur  ,  quod  \\\  mflrglne  fupplotum  eft  manu  recennori. 

3.  Solscifmi  nonniilH:  ut  in  lib  quarto  (  qui  in  tliis  tertiuf  )  cap.  3  j    fol.  ^4« 
-verfo  y  ^ucdji  dd  prdfens  tu  videris  fuccumii»  ^ro  fuccumiere,    Ct  cap  55.  foU  ii]« 

verfo ,  fiips  inutilis ,   pro  Jfirj/s  inutilis. 

4.  Litturs  quorundam  verborum »  quae  fallente  oculorum  jaQu  extra  ordineitt 
fcrlpta  fuerant »  ut  in  lib.  i.cap.  1;^.  fol.  15.  verfo,  ExerciiiaO*  fanfhrum  fuffragi^, 
tria  pofh-emb  verba  minio  deleta  ,  quinta  poft  linea  kgutuur  pod  idem  vocabulum 
Exercitia  ,  quod  repetitum  fefellic  fcribentis  oculos  :  Bt  iib.  2.  cap  8*  folio  ^i.  potes 
cito  ferdere  etiain  haec  vox  perdere ,  qus  po(l  tria  vocabula  fubfequitur  »  minio 
deleta  eft.  Hucusque  Inftrumentum. 

Kemo  Qon  videc ,  tales  variationes  poflTe  &  folere  cadere  in  eun« 
dem  aQthorem« 

§«  VI«  Verum  nec  ifto  indigemns  rerponfo»  Conftat;  tion  inter 
duo  authographa  Kempifiana  reperiri  hanc  variationem  »  fed  Copias 
Amanuendum  variare  ab  authographis^  Habeo  ceftem  oculatum  fide 
digniflimum  ,  qui  illosduos  Codices  centies  attentiflim^  infpexit^  &  de 
verbo  ad  verbum  >  ftudioflflimd  comparavit»  Is  eft  I^  Henricus  Sgm* 
MALius  S«  J*  fuis  lucubrationit>us  clarus  y  qui  in  fua  Dedicatione  ad  qo« 
vam  editionem  quatuor  librorum  de  Imitatione^  fadam  anno  if$8*  hoc 
eft  y  duodecim  folum  annis  poft  In/irumeutum  Lovanienfe  9  fuperius  j^.  a« 
relatum  ^  fic  fcribit  :  Qnod  D^  Hieronymus  &*  fuis  8r  probatiffimorum 
operibus  accidiffe  conquerttur  y  pariter  buic  libro  (  de  Imicatione  )  eve* 
nijfiy  mibi  ^udm  certijfimum  eft  \  utnimia  Librariorum  cura  dixerim^ 
an  incuria  labyrintbum  errorum  invexerit  9  dum  corrigere  audent  9  ^a 
non  capiunt  y  vel  qua  fitfipliciore  ftylo  autbor  confcripfit  y  emendare  JIu* 
aent.  Qfii  etiam  eo  funt  progreffi^  ut  non  verba  tantiim  autboriSf  fed 
fubinde  etiam  fenfum  inverterint ,  fententias  integras  transpofuerint  y  non^ 
ntiUa  pratermiferint »  quadam  denique  inferuerint  dejuo.  Qua  omnia  re^ 
fiitui  ex  autbograpbo  Scriptorisy  .qttod  nuper  Dei  beneficio  in.  manus  ve^ 
^it^  Quartus  vero  liber  de  Evcbarifiia  Sacramento  tribits  illis  re&ifftnii^ 
adnelfitur  &cc^  Lovanii^  ifPS  KaL^an^  Idem  in  Pracfac.  ad  Lectorcm 
fcribit:  Dedi  opermn  ^  ut  Tbom  dKempis  opera  fereomnia  ad  autbogra* 
)ta  cofiigata  exirent,  Stngula  denud  ad  atttbographa  revf)cavi  $  atqne 
.  ittam  expendi  j  fionnnUa  ad  integritatem  deejfe  comperi,  Gaudeo  y  quod 
JJeus  nnh  tantiUutn  otii  concejfferity  ut  ea  opportu^e  fupplerem  y  qua  m 
prima  editione  defuertint^  --  Tam  fape  aUtbogrnpba  vtdi  ,  /egi  y  tevojvi^ 
&*  cttmpriOre  eJitioni  tamjcduld  contu/i ,  utmeritd  acquiefiere  debeam. 


.     ,  ;  /.  Vll  Exceptio  111  i> 

Cariiavi  i^oo^  £n1  Sommalias  tedacar  »  qaod  Librarii  qusedam  li« 
bro  de  Imicacione  ex  proprio  ingenio  interferuerioc.  Habemas  ergo 
omif&ones  KemptGanas  prsecipuasy  non  fandatas  in  errore  calamiy 
aac  poiHbtli  fubin  incuria  Scripcoris  properancis  i  fed  ia  temericace Libra* 
yiorum  &  Amanuennum*.  Q.  £4  D» 


EXCEPTIO    III. 

JJ.VIL^U^On  confbc  ;  Manufcripcum  Lovanienfe  revcra  effc  authogra* 
•*"^  phum  V.  Tl^omaf*  Neque  enim  illi  fuum  nomcn  adfcripfit^ 
proat  adfcripfic  fao  auchographo  Ancverpiean  anno  1441*  &  cefteDu* 
pino  (p)  illt.9  qai  viderunt  ucrumque  Manufcripcum  »  non  affirmarunt 
fimilicudinem  Scripturar^. 

RESPONSIO. 


^.VIILUAlficas  hufas  Excepicionis  pacec  parctm  ex  collacione  fingulorum 
charaderum  in  quinque  aUchographts  {Cempifianis  y  qui  licet 
magnicudtne  differanc  y  diverfos  tamen  nocabijicer  manuum  du£tus  9  qui 
eidem  auchori  repugnenc ,  piand  noh  produnc ;  parcim  ex  Inftrumeoto 
Lovanienfi  ^  fuperius  JT.  IL  addudo  >  ubi  exprefse  dicicur^  quod  manu 
&  carafteribus  V.  Thoma  codex  exaracus  fit.  En!  verba  Inftrumenci: 
Hic  liber  eft  fcfiptu^.  manu  fir*  cara&eribus  F.  Tboma  d  Kewpis  &c»  Quod 
aucem  cam  Vlifherius ,  quam  Pecrus^  S.  Trudone  &  cres  Nocarii  manum 
&  genutnos  caraderes  V*  Thomse  opcime  agnoverinc,  &  prse  oculis  ha* 
buerinc,  demonftracurex  folenni  InftrumencoLovanienfi,  quod  acculi  iti 
refponfione  ad  Exceptionem  /.  &  ex  Inftrumento  9  quo  Nocartus  ceftacuft 
inhoc  fpfifidmo  Monafterio  ad  D.  Marcinum  aftervari  MiflTale  propria  ma« 
«a  V.Thomas  fcripcum  anno  1417.    £n!  Inftrumencum. 

C  2  Tefti- 


Cp)  I^  y  *  ^^  *"^^  Manufcrir  «uffi  ecrtt  de  la  mtin  de  Tfaomtis  de  Kempis  » 
1  ce  qne  porte  nne  Declaration  ecrhe  par  fean  Vlimmcrius.  -  Ceux  ^  qui 
ont  TU  ces  denx  Manufcrir  >  &  les  onr  pu  comptrer  ,  /ue  nbut  ont  ppim 
dit  >  s*  iU  ftoiat  4'  mt  ccriture^mblable* 


!•    $.  VtJL  Exceptio  IIL  cmtra  att^mtiam  Mamf.UnmtnfSm 
TeftifflOiuam  publicum  deMiiTali^  propriamana 

Thomas  Keaip*  icripco» 

O  Bemmel. 

Locus  cbartK  ligntts. 

IWN  fcriptat  NotariTis  pubUciis  per  curiam  Brabanttc  admifliit  Lof  anU  reCdCM 
fidem  facio  y  &  atteAor ,  quod  anno  Domtni  mliieCmo  feptingentefimo  fexagefi- 
mo  primo  »  menflt  Aprtlis  die  prima  ampliflimns  Dominus  Jacobonr  Thomas  Bofman» 
Can.Reg.  Prior  Throno  -  Martiniaiius »  &  Capinili  Windezemeniis  pro  tempore  Se- 
cretarius  mtfit  ad  Legendum  &  examinandum  tradiderit  MifTale  integrum  manu  Veiu 
P.Thomc  ik  Kempis  defcriptum  >  Ittterisque  rubeis ,  cseruleis  •  &  nigris  diftindum»  ac 
f  ariis  abbreviationibus  repletum>  illaefum »  8c  omni  fufpicioae  uiala  carens  •  in  cujus 
tM  atiramento  rubicsto »   eadem  manu  exarata  leguntur  ftqueiitia  : 

(  ArinQ  Bomini  milTeCmo  quadringentelimo  decimo  feptimo  per  mamis  FratrisTlio* 
tiiai  dc  Kempen  )       Concordantiaai  cuiu  praefato  Miffnli  atteftor 

|.  Bf  ckermans  cappr  Noubiut^ 

Nos  Confules  >  Scablni »  cseterique  de  Confflio  oppidi  Lavanienfis  Brabantis  Me« 
tropolis  teftamur  &  fidem  facimus  Msgiftr^m  J.  Eyckermans^  qui  fupra  fcriptam  at- 
teftationem  relaxayit »  &  fubfignavit »  efle  Notsriuin  publicum  per  Curism  Brabantiae 
admilTum  in  hoc  oppido  refidentem  •  ejusque  inftrumentis  pttblicis  plenam  »  &  indu-^ 
biam  fidem  adhiberi ,  tam  tn  ,  quam  extra  )udicium  ,  in  ugnum  fidei  basce  figillo 
noftro  ad  caufas  munki,  8c  per  unum  ex  uoftris  Secretariis  )uratis  fignari  curavimus» 
Datum  LovanU  hac^prima  Aprilis  1761.    ^ 

(L.S.^      ]•  D*  Bouille  Seoretarius* 


$ 


EXGEPTIO    IV. 

JX.^T^£ftImoniam  VlImmerii  de  earaSmbus  &  manu  V«  Thom«,  cum 
*^  cencum  aiiis  pofl:  hujus  mortem  yixerit ,  eft  exigaat  authoritai 
t!s«  Ica  Dupims^  (q)  Idem  argamentum  muito  magis  urgeri  poiTec 
de  Petro  i  S«  Trudone  9  qui  ducentis  fcrme  annis  poft  Thomam  Kemp^ 
fcripfic* 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

« 

%  X.TNPRIMIS  faifum  eft ;  Flimerium  vixtiTe  centum  annis  poft  F.  Tbo* 
^  mam^  Secundo  faifum  eft  >  FUmmerium  &  Petrum  d  S.  Trudme 

ia 


{4)  Ii)  BiWiodieci  £cclefiaftica  Gallicilcripta.  Tmu  TBl.  ttA.  t<»4% 


/.  XI  Excepth  IV.  eoma  teftimonhm  VHi^er^         «r 

in  hac  re  eflb  exigoa^  lothoriutis.  Tbkti6  potius  d  eootrario  certVOi 
eft  f  Dupinum  apud  Catholicos  >  atqae  ipfbsmet  BcQedidinos  ^  imiBa 
€tiam  apud  Acatholicos »  exiguas  authoritatis  efTe.  Singula  rtfpoafionia 
niemtNra  coQvincenter  proho. 

Inrrimis  Flimmirius  )am  anno  i  f6t.  Umjrmcum^  Guimundum » At^ 
gerum  >  Jvanem&,  Fafcbafium  k  mcndis  repurgayit  %  typisque  ediderAt  (t\ 
Qui  labor  non  Juvenem »  fed  vtmm  in  Scriptoribus  Ecctefiafticis  &  |a 
Mahufcriptis  exercitatum  pofcit.  Filfum  proin  eft  >  eum  vixifle  centnm 
annis  poftV«Tbomam;  quiobiit  1471. 

^.  XL  Circa  Sscundum  adfcribo  teftimonium  RR.mfr  Joannis  Fran» 
dfci  Foppens  Canoorci  Cathedralis  &  Pcanitentiarii  Mcclilinenfis »  qui  1« 
cCt  fic  fcribit : 

,9  JoAMNEs  VLiMMEaius  LovanicnfiSf  PriorCanonlcorum  Regularltaa 
91  ad  S.  Martinum  in  patria  f  &  Redor  veterum  Sandlmonialium  Amftei» 
j9  lodami ,  vir  dodus  >  prudens  &  religiofiis :  mortuus  eft  Lovaoii  anoQ 
»  if97*  ^^^^  ^  tenebrb.  -    . 

'  o  S,  Augufiini  SermoMS  de  diverfis.  tjmfrimcunh  Guimundum  9  AU 
19  gerum  y  Ivonem  9  Pafcbafium  de  Feritate  Cofparis  ^  Sanguiuis  Domini 
59  in  Evcbarifiia  9  i  mendis  repuruvlt  9  &  uno  volumine  edidit  Lovi^ 
19  n]t9  if6i.  8*  apud  Hieron«  Wellsram. 

99  Ad  haec  auctiora  &  emendatiora  dedit  9  typis  Plantini  9  S^  Ful^ 
99  gentii  Opera.  in  g»  , 

99  Denique  fcripfit  9  Quo  modo  Ecckfia  juieta  in  bac  vita  pergere 

99  poffit.. 

99  Sepultus  eft  apud  fiios  9  hoc  Epitaphio* 

Jngenium  fortitus  eras  pernoHle  9  qualt 

Attriiuit  earis  largior  aula  poli. 
A  puero  pietas  9  c&to  gratiffma  virtui 

Infedit  9  ftimuhms  Juhdere  coUa  Deo. 
Hoc  melior  faffus  9  commercia  noxia  vu^ 

Effugis  9   &  patrii  commoda  lauta  laris^ 
Numine  correttus  divina  /ycea  fre^ntas  ^ 

Qua  de  NlARTiNi  nomine  nomen  batent^ 
Adfuit  ingenti  prackrus  in  arte  Fdmnum  % 

Qui  fiudio  tenues  nccumulavit  opes^ 
^ Cj Firi. 

(t^  Poppent  lu  Bibitotheci  Belgtci,  Toin.  II.  fo|^747. 


a»  §•  ^J^  Excepth  IV. 

*   '  yirihus  ingenii  immmfis  mommmta  vitufia 

Exeris  y  unde  tuis  parta  coroOa  comis. 
Inde  gradufaQo  9  Jublimes  fcandis  honores  % 
Exercens  propria  fceptra  decora  Domus. 
jfam  tantit  opiius  tam  /aut/i  dote  ieatus  $ 

Tangebas  facili  fideta  ceifa  manu  i 
Sed  nibil  in  rebus  mortalibus  undiqui  felix  f 

Perpetimur  vatias  fhirte  premente  vices. 
Tu  tamen  interea  fidei  fanQique  lahoris  $ 
*"    y4ccipis  emerita  pramia  militia. 
„  Obiit  anno  M.  D.  XCVll.  Febr-  III;  Dic. 
Encomium  Pecri  4  S.  Trudone  habecur  in  Blbliotlieca  Belgica  Fop<«. 
j)enii  Tom.  11.  fol  loog.  his  verbis. 

»»  Petrus  i  Sakcto  -  Trudone  9  alids  Van  Sint  -Truyen  ,  Mech- 
II  liniennsy  Canonicus  Regularisad  &  Martinum  Lovaoii  1  anno  itfag. 
II  uni  cum  fratre  Martino  (  oui  &  (criptis  claruit )  Inftitutum  D«  Augu* 
II  ftini  profeflfus  eft«  Obtenta  in  Schoh's  Academicis  S.  TheoL  Uureai 
II  apud  fuos  Profeftbr  &  Suppriort  «nno  i6rx«  in  Priorem  eligitur. 
II  Nec  diu  pofti  in  Priorem  Generalem  Congregattonis  Wlndefemen- 
II  fis  aflumitur  >  anno  nempe  i6f^.  quod  munus  annDS  omninoXVII. 
II  geflit  I  vintatis  iterato  per  utramque  Germaniam  (ubje£tis  (ibi  Mona« 
II  fteriis  1  Principibus  Imperii  y  Epifcopis  1  cundlisque  Academicis  Lo« 
II  vaniendbus  pefgratus*  , 

II  Obiic  Mechliniae  1  10  Bethaniai  quo  exThrono  B,  M.  rediens  Au 
II  verteraCi  hydropifi  &  afthmateextiu^us  die  i y^Septembris  1674.  inde» 
II  que  ad  fuos  Lovanium  ia  tumuium  antc  majorem  ^ram  illatus ;  hoc 
»,  Epitaphio  j^  ^  ^   ReverendiS  Pater 

p£T:Rus   A   Sancto  -  Trudonb 

Hujus  Domus  Prior  y 

Et  Capituti  Windefemenfis 

Per  utram^ue  Germantam  Generalis  i 

Qm  raro  doffrina  &*  bumilitatis 

Exemplo  prafuit  puis  1 

profuit  fimnibus^  * 

Ohiit  Anno  M.  D.  C  LXXIF.    \ 
Septemiris  XHL  Mtat.  LXf^. 

J^iorat&s  XXIiL  Gemral.  XFIl.  ^ 

„  Scri- 


•  contr^  tefimonmm  VUmtneriu  s^ 

II  ScHpiit  eraditd  contn  Cbrifiianum  Lupum  i  S.  T.  D.  Ord.  S«Aug« 
II  Examtn  Teflamenti  S,  Augufiini  i  ad  (labiliendam  filiorum  primpgem- 
II  turam :  nempe  Canonicorum  Regularium  ance  Augullinianos.  Loyanii 
^i  apud  Nempsum.  i5f4.  in  %. 

^y  Icem  Catalogum  f^irorum  editis /criptisve  lihris  iUufirium^  Orii^ 
„  nis  Can.  Jieg,  S.  Auguftini^  MS. 

II  £c  Cbronicon  Ccmobii  fui  Martiniani.  MS.  IHiem^ 

^.XIL  Accedic  i  noo  i  folo  Vlifnerio  id  afErmariifed  eciam  \  RR.Pe* 
tro \  S.TrudonCi  anno  i^f5* eledo  inGencraIem& ViGtacorem  Gongre* 
gacionis  Windesheimenfis  per  ucramque  Oermaniami  &^  cribusKocariiSi 
qui  ad  ferendum  ceflimonium  ii?  manu  &  caraBeribus  V«ThomsB  non  ibdi- 
gcbant  authographo  AntverpienO  I  cum  In  ipfb  Monafterio  Lovanienfi 
prseter  alia  authographa  eciam  haberenc  incegrum  MifTale  propria  man« 
V.  Thomari  anno  1417«  hoc  eft|  poft  adepcum  Sacerdociumi  &  poft 
complecum  de  Imicacione  librum  quarcum  biennio  vel  criennioi  fcripcumi 
prout  exfoleoni  Inftrumento  §«yill*  allaco  fatis  Jiquec^ 

^.  XIIL  Qulsjami  ni(i  impndenciilimuSi  audeat  afTerere  1  teftimo* 
nium  Vlimmerii  1  Pecri  i  S.  Trudone  1  &  trium  Notarlorum  1  teftao- 
tium  de  manu  &  caraderibus  Kempifianis  iisdem  in  MiiTaii  &  aliis  aucho- 
graphis  1  &  in  libro  de  Imicacione  auchographo  effe  exigua^  auchoritacis. 
§.  XIV^.  Tertium  refponfionis  membrum  de  authontace  Dupini  re* 
fervo  ad  Exceptionem  proximam» 

EXCEPT16    V. 

((.XV.  il  Uthoritas  Dupini  1  e|atque  fides  *in  rebus  hiftoricis  non  poteft 
'^  ^  eflfe  concetnnendai  cum  ab  Archiepifcopo  PariGenfi  anno  i687« 
fuerit  aflumpcus  in  Confudicem  in  Caufa  Kempenfi^  Qjiod  li  etiam  noa 
fotetomni  exceptione  major  1  depracdicanda  tamen  1  &  ab  Amorcio  me« 
irito  imicanda  faiftec  e/us  moderacio  1  dum  cam  faucoribus  Thomas  Kem- 

{)enfis  I  qu^m  defenforibus  Joannis  Gerfen  Abbads  Benedi&ini  probabi* 
itatem  adfcriblt.  (s)  ^ 

RESPON- 


»4  $'  ^^  Bxttl^h  J^. 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

$«XVt.  A  Udiatnini  crgo  Eruditoram  ttiam  Iproram  Benedidinoram  de 
^  Dupino  judicium^ 
pRiMd^  Eminenciflimus  Cariinnlit  Qjiirinui  b«  ni«  <n  Commencaria 
Hiftorico  9  d€  rebusfuis  f  cdito  Brixi«  i^fo.  L*  a. C  4. fbi.  1 19.  licfcri*» 
bit» »» Lttdovicus  EHies  du  Pin»  et(i  qaorundam  fudicio  9  in  Icaiia  pratfer- 
yp  tim)  cenferetur  nemini  fuifle  (ecundus  in  omnigenat  eradicionis  laude» 
91  virua  umen  mihi  eft  tevis  prorfus  armaturar  9  ac  pro  huf usmodi  ho- 
99  mlne  4iabebatur  i  San  -  Cermancnnbus  mcis.  Hifee  excicantibus  » 
99  periculum  non  \ina  tanium  vice  facere  mihi  libuit  9  num  Tolida  9  aii 
^9  racaca  tantum  ille  erudicione  polleret.  Unum  dumtaitat  refcram  ; 
5i  qu6  palam  comprobabitur  9  quam  inconfiderate  9  qvam  ramulcuarie 
99  et  Auchoram  fcripti^  fua  concinnaret  ezcerpta.  Expendenda  fufce* 
99  {>eram  qao^cumque  fpe£fcarent  id  Edmundam  Richcrium^  quumqoe 
99  putarem^  uberrimam  de  eoargumentomefreminielaventum  iri  ia 
99  Dupiniana  Bibliotheea  ScHptoram  Ecclefiaflicoram  SsecuKXVIL  mira« 
0  tus  prxter  modum  fum  9  ineadem  diiigenter  i  me  verXata  nec  ipfum 
^9  Richerii  nomen  comparere%  Dum  femel  igicur  domi  Dupinum  con« 
59  veniflem  9  narravi  ipfi  quod  «nibi  recens  acciderat.  Hie  indignanci  (!• 
^9  miiis  manum  ftacim  admovit  libro  9  quo  continetur  Tabula  generalia 
99  qusdem  Bibliocbecc  9  faciltquein  ea  decedo  Richerif^omine  meam 
99  tndiHgenciam  verbis  haud  ica  lenibus  redargutt«  Ac  ego  9  cui  comper- 
99  ram  fam  erac  9  nOmen  iljad  th  ea  Tabula  excare  9  provDcavi  i  veftigia 
^y  ad  Bibliothecam  ipfam.  Tunc  ille  mihi  apertius  fufoirafcens  fiibllothe» 
^,  cacTomum  in  ea  Tabuta  allegaram  avidis  mambus  arripuiCyCertocon* 
^  fidens  9  Richerii  res  geftas ,  quas  incerea  affirmabat  fe  laco  calamo  cra» 
^9  dafte  9  id  eodem  non  defilturas.  Cum  icaque  totum  a  capice  ad  cal» 
^  cemfemei^  iterumque  pervolttcavic^  mec  deftitit  id  agere  9  donec  cer« 
)9  tocertius  di^gnoviftec^  Richeri^i  nomen^  quod  excabac  ia  Tabula  9  ia 
^i  BibliotiKCa  «mfnioo  deiiderari.  Pudore  ergo  (ulTufusi  uc  verba  narra» 
:^9  tionis|am  jam  laudacar  huc  <ransferam>  i/prit  h  pitrti  de  fe  jetter 
.^'jwt  4es  tmfplimens.  Ego  aotem  comiter  cum  eodem  egi^  xx  decebar^ 
^9  «cfToinde  mulcoetiam  abfut  9  at  rellqua  verlm  ^usdem  narracionis 
19  p6c4)eYim  ufoTparci  ^  F  wtripris^  &*  je  le  memi  fi  miement  ^u 
f^  ProbaruiA  Inagnopere  San  •  Germanenfes  9  {>oftquam  domtnn  reverfns 
^  rem  ipiia  ex;pofiii.9  •bftioaifie  mc  ab  omm  aipqdtate^  ac  nec  )^%  aee 


ex  teflimonio  £j*  authmitate  Thtpini^ 


ir 


55 
91 
>^ 
9> 

99 
9> 

9> 
9> 
9> 
>> 
>> 


:),  «gaabflinuimus  a  cachinnis  9  qups  utiqueeventus  ille  merebatur.  Haud 
,^  valde  diinmiles  mihi  cum  homine  iilo  confabulanti  y   aliis  etiam  vicl- 
9,  bus  9  contigerunt*     Inde  veroiatisplane  intclligere  potui ,    cu;us^e« 
^  nerls  foret  acervus ,  quem  in  fua  Bibliotheca  Duplnus  collegit. 

SecI/ndo,  P,  Scbiiz  S,  jf.  in  fuo  Commentario  Critico  V^  Dupinus^ 
tsxm  ifto  larga  encomio  maaat^     ,,  Dupinus  *Li;dovicus  Elias  ,  Doftor 
Parifinus  ,  a  fcriptionum  numero  ,    quam  k  modeftia  >  Criterio,  auC 
Cnceritate  notior ,  prater  Hiftoriam  Concilii  Tridentini  :  DifTertatio- 
nes  Hiftorlcas  de  Annqua  Eccledae  Difciplina:  Traftatum The ologico- 
Philofophicum  de  Vcrita  e  :  Traftatum  de  Do£trina  Chriftia/?»  ;  Me- 
thodum  Studii  Theologici  refte  inftituendi  ,  cdjdit  etiam  ,   Bfbliothe» 
cam  Scriptorum  Ecclefiafticorum.  XIX*  Tomis  in  forma  quarta  con- 
fiantem,   coeptam  A.  1690,  abolmam  A.  171  f  ,  iit  Menkenios  ait^ 
Intemperantioris  Criticx  Scriptorerh  fuifte  Dupinum ,  tanior  Erudi- 
corum  confenfio  tenet.     Cuptrus  nofter  71  //'^*  Aug.  in  Aftis  S^  Sym* 
phoriani  M,  p.  ^^f.  n.  ay.  illum  bypercriticuffi  vocac ;    Tonio  vero 
LAug^  in  Hift.  Chronol.  p*  69.  n»  382»   idem  Cupcrus  advcrtit,  quod 
circa  Joannis  IV*  five  Je;unatoris  CPolitani  chronotaxin  eundcm  cura 
9,  Caveo  &  Oudino  Appftata  parachronifmum  etiatn  dtglutivcrit  famo^ 
yy  fus  Dupinus  in  Gallicn  Scriptofum  Bihliotheca ,  ubi  non,  rardfua  eX  be-> 
if  eerodoxis  temeri  tranfcripfit.    Uberius  Dupinum  Gravefonius  in  Hift* 
9,  Eccl.  P.  IH.  T.VIIf.  Co))oa.'V.  p.m.  i6u  hisce  vcrbis  dcfcripfic  *    ^o^ 
annis  Launoii^iim  ejfet  dijcipulus  (  Dupinus)  cjus  vefligia  ubique  pref  ^ 
fit%  Sf  in  bis  ,  quaeJiJity    Operibus ,  prafertim  in  fua  Bibliotbeca' 
Scriptorum  Ecclefiafiicorum  ,  quce  XIX,  Tonios  compleSlitur ,  de  Rovia* 
nis  Pontificibus  parum  reverenter  loquitur  \  inSauQorumPatrum  Ope^ 
ra  ,  (iylum  ^  do&rinam  ,    qua/t  pro  tribunali  fedens  ,    virgam  cenfo^- 
fiam  exercet:  SanQorum  Ecclefia  DoBoyum  r  Auguflini  ^  Hicrony» 
mi  Opera  y    deprimit :    Scriptorum  Eccleft.fticorum  lucubrationes  pro^ 
„  /uo  gufiu  y  arbitrio  aut  .contemnit  aut  extoUit  :    Firis  Begul^nbus  y 
„  fuos  vulgd  mendicantes  appellamus  ,  pracipiie  Ftatf  ibus  liadicntori*^ 
M  ^«5,  fefe  paffim  infenfum  prodit  y    eorwrque  Opsra  pa^vi  fncit  :  re* 
^i  ceptas  traditiones  &*  opiniones  ,  qua  fid  tium  pietatem  aleye  p(ffunt  »  ^ 
yy  tanquam  jabulas  ,  fiperfiitionem ,  .&'  putida  commcnta  irridet  ,  explo* 
)i  dit  i  exfibildty  atque  ihfelicibus  ceeij^fluris  aboteie  conatur;  un8  ve  bS:^ 
„  Dupinus  DiBaturam  y  nefcio  quam  ,  fine  eruditorum  fuffragiis^  i» 
II  liberrimd  Republica  literairia  fibi  arrogat  %  £^  fi  quos  d  fe  vel  mini^ 
D.Eufj4mort  M^r.  Qrtitudo  Gr^r*  ^  ' 


.3> 

J3 


D 


II 


#       V 


2  8    f.XX.Exceptio  VL  ex  judicio  Eruittomm  Parijimfitm 

SalUburgfn/iS  fcrJptus  i45j.  Octavo.  Germanea/ls  /i  PratsSfCcxipvxLS  14^©; 
NoNO.  Gerardimonten/is  y  cui  ulcimQm  folium  deed  ;  noa  tamea  ceQi-^ 
monium  Bibliochecarii  9  i{\x\it  in  illoulcimo  folio  quondam  hxc  verba 
legiffe  coram  Notario  jurabac :  Hic  liber  confcriptus  fuit  d  F.  Ludovico 
de  Monte^  qui  obiitante  anuum  miUefimum  quadringentefimum  {%).  £ra« 
diti  Parifienfes  teftantar  folum ,  quod  viderint  teftimonium  Nocarii  (inc 
anno  9  die  &  con(uie  teftancis  de  juramento  monacht,  de  quo  pariter 
non  exprimicur  9  quandd  &  qualis  vixcrit.  Decimo.  Padqlironenfis  f 
fine  anno:  de  quo  camen  Erudici  Parifienfes  ceftancur:  Cadex  videcur 
(cripcus  ance  annos^hinimum  ducentos  (td  eft,  ance  147».  )  Undecimo* 
jiUaiihnuSj  fine  anno.  Duodecimo*  CavenfiSy  finc  anno.  Decimo  tertio* 
Aronenfis  Codicis  defcriptlo  per  Nocarium.  Priml  ofto  Codices  ncc 
hilum  probanc  concra  V»Thomam  ,  cum  omncs  fcripri  fincpoft  ejusPro* 
tographum,  quodexaracum  fuiflc  anno  1414.  vel  1417  9  reft^  colligi- 
tur  ex  duobus  folennibus  Inftrumentrs  Lovanienfibus  (uperius  addudis 
5»  11.  &  5.  VIII.  Ex  priori  enim  Inftrumcnco  patec ;  Lovanii  affervarf 
Manufcriptum  de  Imicaciorie  manu  &  cara£teribus  V»  Thomas  fcripcum  » 
Idquc  adhuc  imperfedum,  nec  fubfcripca  ordinaria  Copiatoruml*formu- 
la  I  ?er  manus  &c.  Ex  alcero  autcm  Inftrumenco  pacet ;  Lovanii  in  eo^ 
dem  Nlbnafterio  afTervarl  /\4iJJhle  V.  Thomac ,  propria  cjus  manu  fcri« 
pcum  anno  1417  >  ac  fubfcripcum  ordinaria  Copiacorum  formula  :  ?er 
manus  Fratris  Tboma  ^c^  En !  caraBeres  in  utroque  Manufc^ripto  lidem 
(unt.  Unum  authdgraphum  cft  completumy  alcerum  incompletum.  llni 
eft  adfcripta  Copiatoris  formula ,  alrerl  non  efl  adfcripta.  ComplHius 
fignacur  ^»»0  i4^7*  incompletus  nuUo^  Nil.  proin  obflat,  prius  Manu- 
fcriptum  habcxi  pofl!c  pro  ipfo  Protograpbo  y,  Tbomay  &  redd  habcri , 
adminiculancc  Gmul  circumflancia  concurrentrs  Sace^^docii  neo  •  fufcepci 
ii  V.  Thoma  anno  141 J.  cum  exprcfSone  in  L4.  C.  f.  v^  1  ubi  auchor, 
poftquam  per  priora  quacuor  capita  foium  de  communicante  egerat,  nunc 
capite  quinco  fe  ipfum  excltans  ,  &,canquam  de  fadlo  recenti  loquens 
aic :  Ecce  Sacerdos  faBns  es  \  Non  aUeviifli  oniis  tuunrScc. 

§^  XX.  CoDEX  NONUS  rcpraerentac  ceftem  de  Bencdiaino  jurato  cc» 
fte  circa  vifum  ance  aliqqot  annos  Manvifcripcum»  de  quo  non  conftat; 

■     quan^ 

(x)  Forte  Scriptor  adderc  volcbat  annum  Non^qr/jmum ,.  oFlu^gefimnm^ 
Scxagejimsim  &c.  eo  tempore  ,  quo  hsc  fcripfic,  (ihi  Tiondum  coni*> 
Bciium.       VideSchematifmum  N.  2. 8c  10«  ,  ^  , 


de  atate  MSS,  Codicum  mno  K^yi»  29 

quandonamli  &  i  quo  ?   tn  poft  yei  flote  exorcam  controverf^am  ?  ao 
d  .pcrico  vel  imperito  ?  idoneo  vel  inidoneo  cefte  ?  an  caradlere  recenti 
v^l  antiquo  fcripcum  Ct  ?  &  cujus  tefiimonio  ipfamet  Opurcula  indubia 
V.  Thomac  Keinpcnfis  recentiora ,  in  eodem  Manufcripto  Codice*con- 
tenta ,    comradicunt  ?    Deniquc  cdjus  teftimonium  ipremet  Dupinus  % 
quem  Author  Bafii  firma  fuac  caufas  faventem  deprsedicat^  in  Gxsl  Di/l 
Jert.  de  caufa  Kemp.  ^^VIL  his  verbis  intrepid^  rcjicit :  Cumnefciatutf 
ii  quo  id  fuerit  annotatum  »  fjec  quo  tempore^  6^  aliunde  Codex  iHe  li» 
brum  Tboma  d  Kempis  de  Disciplina  Claustralium  contineat  y  fruftra. 
adJuceretur  ad  ofiendendum^   lihum  ie  Imitatione  Tboma  antiquiorem 
tffe.    Plura  vide  in  mea  Dedu^.  Crit.  fol.  8j.  84»  &  A^of/ww  excufatoriam 
fub  Litt«  (t)  fuperius  /.XfX.  adjedam.    Si  autem  necdum  bxc  coiquam 
faiisfacianc  »  fcd  mordicus  contendat^    nec  in  Notario   nec  in  Monachp 
pra^fumendam  efl!e  fraudem  ^  vcl  errorem  y  id  lubens  concefferot  quam* 
dtu  per  argumenta  diredla  nulla  ftat  m^ralfs  c^rtitudo  in  oppofltum» 
qualem  tamen  pro  V.  Thoma  ftarc  monflravi  in  mca  DeduHione  Critica^ 
Hac  cercitudine  comparente  prasfumptio  cedit  veriuti.     Si  quis  autem 
cervicis  ferreas  exiftimec  ^  juratum  teftem.de  vifu  nec  falli  nec  fallero 
moraliter  pode  i  non  deerunt  mihi  mille  exempla  de  fuppoGcione  faIfo<« 
rum  Diplomatum ,  de  fupppficiciis  Epiftolis  y  dc  fuppofitione  librorum  & 
Traftacuum,  de  Corruptione  Pacrumi  &  Vitaruiii  de  Sandis  i  &c*  Duo 
interim  falfationum  in(ignium  exempla  i    refpediv^  domeftica/,    k  me 
omicti  non  decet.  Circa  corpias  S^  DypniGi  Epifcopi  Parifienfis ,  &  circa 
corpus  S.  Bened.dti ;    quinam  habendi  funt  pro  fairariis?    An  Ratisbo* 
nenfes  monahi ,  vel  Parifienfes?  An  Caflinenfes  inlcalia^i  vel  Floriacen«* 
fes  in  Gallia  ?  Simlle  exemplum  habetur  de  corpore  S.  Marci  Evangeli*. 
flae  Veneciis  &  Augiac  divicis  afTcrvaco*    Frequentius  partim  ex  malicia^ 
p^cim  ex  fiupidirace  ifta  fallunti  qn^m  certitudo  moraiis  circa  quxftio* 
nem  facti  de  genuino  authore  alicujus  libri  in  teftimonio  feptuaginta* 
coxvorum  teftium ,  &  in  confofmitate  quoad  trecentos  Idiotilmos  Sty- 
li  fundata» 

j/XXL  De  CoDicE  decimo  i  nempe  Padolironensi  ,  prxfcrente 
nomm  yoannis  Gerfen^  Erucliti  Parifieofes^  anno  1 67 1  /  id  folum  tcftan- 
curi  quod  Cociex  videatur  fcriptus  apteannos  mifiimum  ducentos  ^  \d  tft 
aote  annum  1471  1  quo  Thomas  Kempenfis  ;am  nonagenarius'obiit»  Sub 
nomioe  autem  jfoannis  Gerfen  intelledum  fuiffe  Joannem  Gerfonem 
Canceliarium  Parifienfcm  >  ex  ipfo  illo  Codice  Padolironenfi  manifeftd 

D  3  ^  patct, 


• 


jo     /.  XXL  Excepth  Vl  exjudkio  Eruditorttm  Pariehfium 

patet»'qu!a  in  eodepi  continetar  ^pftaphium  Gerfonis  Clhcellarii  fab 
his  terminis : 

#  Magnum  parva  tenet  vi^tutihus  utna  Joannem 

Praceljum  merttis  Gerfen  cognomine  dkium 
:  Parijiis  Sacra  Profeffbr  Tbeologia  f 
Uuruit  EccUfia  qui  Confiliariui  anno 

1425.   &c* 

.AHud  ha|us  identitatis  argumencum  vide  in  mea  DeduSf^Crit.  fol.  S9*  eic 
B^liotbeca  Quelferhytana  i  ubi  in  Rubrica  primi  Capitulilegicur  :  Com* 
pttatum  per  Jgannem  Gers^n  Cancellarium  Farifien/^m.  Ipfemec 
Valsechus  Benedidinus  in  fao  Gerfenc  vindicato  foKji,  &  f^./atctur, 
in  (uo  Monaflerio  florentino  aflfervari  ^anufcriptum  in  4.(0  membran^* 
ceum»  fcriptum  aqno  14^6«  cum  hac  Infcriptione  :  Incipit  liheUus  dt^ 
votus  &*  uti/is  compofitus  A  A  Joanne  Gerfen  Cancettario  Parifienfi.  De 
Imitatione  Cbrifli.  Idipfum  confirmatur  ex  Manufcripta  verdone  Ita- 
lica  librorum  de  Imitatione »  achrooa  quidem »  fed  quantum  ex  fcriptu« 
ra  hu)us  verdonis  t  cujus  ipfum  Originaie  nobis  communicavic  Gene« 
ralis  Canonicorum  Regularium  Congrcgationis  Saivacorenfis  in  Italia 
RR.fnus  Trombellius«  In  veriionis  iRius  Itaiicas  primft  littera  depidtus 
tH  Chriftus  y  in  manibus  crucem  gefiaos«  Infra  Chriftum  fledunt  duo 
juniotes  Clerici  Regulares  coronam  Clericalem  in  capite » albam  cogamt 
ic  alba  Scapularia  ex  humeris  defluentia  ferentes  9  qiialia  geltant  Cano- 
ttici  Regulares  Salvatorenfes«  Ipfa  verfio  Icalica  fic  incipit :  ' 
*-  Incominqia  lo.  tiiro  compofto  davnoferuodi  Dio  cbiamato  Oiouani 
ie  Gerfenis  :  (y)  deUa  uita  di  Cbrifto  €^  difpregia  de  tutte  le  Uanita  del 
mondo*     C»  primo^ 

Dice  el  Signore  tbi  feguifa  me  non  ua  in  tenehre  :  ma  bauera  el 
iume  deUa  uita.  Quefie  fono  paroUe  de  Cbrifto  &c«  Videin  Schematifmo 
formulam  hupis  fcripcurs  aeri  incifam  Num«  \%. 

£xhoc  ergo  colligitur  9  in  Icalia  circa  finem  Sacculi  XV.  fuifle  cre- 
dltum;  librum  htinc  eflfe  compolitum  ab  aliquo  Servo  Dei^  cui  homeii 
Soannes  i  &  qui  oriundus  eft  ex  vico  Gerfeny  nonprocul  dilfito  aburbe 
^'  ,  ,  Rhc. 

I  ,  ■  ■■     I  I  I    M^*— — >^— — —     ,  111  ■   ■  ■  ■  I        ^ 

l^  )  Koti  V  t|nod  ipremer  GerTon  In  nhiinifi  ndts  vitc  fc  rubfcribere  foli> 
tusfit  J^Jtnnes  de  Cerf$n,  V  Tom.  III.  Operum  Gerfoiiis.  edit«Pi- 
M«  ijiB.  t  7<o.  761.  Vidc  infra  $.  71.  «4. 


de  ^Att  MSS.  Codicum  anno  1671.  ^  tt 

lihemenfi,  quas  circumftantiae  non  concurranty  niii  in  atterutro  et  crj- 
bus  fratribus  9  nempe  in  Joanne  Gerfbn  CancellariO)  qut  ab  anno  1420« 
per  quartaor  anos  Lugduni  in  monafterio  Coe!eftioorum  vitam  folitartam 
duxit.  Vide  in  Prcefatione  ^.  II.  a3a  ejus  vitat  &  in  Joaniie  Gerfon  Lug- 
duni  Priore  Coeleftiqorum  militantium  (ub  Kegula  S.  Bencdidi  ^  vtro 
praeclaro»  &  in  tertio  fratre  Gerfbtus  Cancellaril ,  oatu  minimo  1  mona- 
cho  Benedrdino  it^  MonaOerio  Rhemen&  Horrnn proin  Joannum  uni  ad- 
fcribi  deberet.  Pofteriori  tamen  veHementer  obftat »  quod  Khemis  prl- 
mum  fa^tus  fuerit  Novhius  circa  annum  1417*  (2)  quo  tempore  juxw 
ipfos  Gerfenfftas^  juxtame  yerojamanno  141  f>  vel  1414.  Jsm  extitic 
Liber  de  Imitatione  ;  Joanni  autem  Cceleftioo  nil  obftariet  nHi  defeAus- 
]probationum  ex  Gontenferatione  tefiiom  Cosevorumi  &  identltate  Styli 
ex  ttjBcentis  Idiotifmis^  De  hac  verfione  Icalica  9  quac  fapere  videtut 
Italo  -  Hirpanum>  vide  plura  >  qu9e  (cripfi  In  Pr«fatione§.  IV«  in  fioe* 

§•  XXH.  Circa  Codicbm.xjndecimum  Allatianum»  qui  ad  finem 
Ssculi  decimi  quinti  fcriptus  fk  ex  Germanta »  nempe  Vienna  9 .  Romam 
transmiiTut  eft ;  fefpondeo  y  hunc  Cpdicem  etfe  rbcentem  9  cu/n  conti* 
neat  eciam  quxdam  Opufcula  McoA?!.  Dinklfpil  &  BtdHcm  anno  i448* 
Canabacum  hadenus  nemo  io  orbe  rcperlt  9  oifi  eoincidat  cum  Cavaglia^ 
prout  Quatremarius  9  P^a/graviuSf  &  Delfavius  hariolantsr;  vel  prout 
ego  conjiciO)  cum  Rorhachy  loco  flieifiatis  Rorbachiorum  y  ex  quo  etiam 
famofus  ille  Bertolfus  de  Rorbach  anno  I3f9.  concrematus  prodlit/  Si 
vero  cuiquam  prior  conjedura  placeat  9  fcitt ;  nec  Cavngliaci  9  nec  AUia^ 
ci  monafterfuTn  propri^  didum  unquam  extitiflTe  9  prout  olim  ex  notitiis 
^^*  Ghiotti  S.  J*  accept's  9  fcrlpferam.  Canonici  enim  •Regulares  Ver* 
cellenfes  ad  S.  /indream  antiquitus  quidem  obtinuerant  i  Comitibus  Ca« 
yaliacenfibus  prsedia  &:  Parochiam  Allicenfem  »  quas  in  hunc  diem  pof- 
fident  tefte  eruditifiimo  Abbate  Lateranenfi  de  Frova  per  Epiftolam  ad 
meum  RR«  PraepoGtum  VetceOis  datam  KaL  Maij  ty6%i  ajithorem  ta« 
men  libri  de  Imicatione  eo  titulo  fibi  non  pra&tendvint.  Dvpinus  ipfemec 

fate^ 


■MIMM» 


(z)  Gerfon  inEpiAola  fd  Nicolaum  f^atrem  teflatur  i.mo  fe  habere  Ktfltem 

frofin^Mm  feneauti,    s.do  fuum  germanum  fratrem  ( Joannem)  efTe 

^    NovHium.    3  tio  tyximWt  verecundsm  juvenem  V.T.IIl  fol.74t.  Se- 

wtQm  autem  juxta  Medicos  non  incipit»  nifi  pdfi  aiinum  50.  55«  <•« 

.      t.  PALEOTUM,  De  im  feneSu$9s,  f.  y. 


# 


f^ 


$,  XXllL  Exceptio  VL  ex  judicioEruditorum  farijimfium 


fatetur;  hoc  Gerreniftarum  argumentum  ex  Codicc  Allatiano  Gerfeni» 
ftis  ad  cx^culpendumAbbatemBcnediainum  nullum  praebere-fundamcn- 
tom.  In  fua  PiflTcrt^  de  caufa  Kemp.  JJ.XIL  n.  le  fixime  fcribit :  NuUi^ 
€X  capite  probari  potefi ,  ^uod  Joannes  de  Canahico  fit  eadem  perfona  cum 
Joanne  Gerfen^  quiin  akis  Manufcriptis exprimitur.    Ita  Dupinus. 

5.  XXIIL  Veniamus  nunc  ad  Codicem  buoDEciMUM,  nempe  Caven* 
SEMt  anonjrmum  &achronum^  nec  vetuftiorem  Kcmpenfi.  Cajet^nus 
(juidem  mediante  Sseculo  decimo  feptlmo  fcribens  eum  trecentorum  ao- 
^Yiorum  judicat  :  fed  qu^m  imperitd  in  hoc  ipfo  punclo  erret ,  non  folum 
peritiores  1  etiam  Benedidini  agnofciint ,  (ed  res  ipfa  loquitur^  Dueinus 
mflrefTor  Synedrii  Parifienfis  fenoris  de  anno  1687.  in  fua  DiiTert.  cc,  §p 
I.2»  n.  le  feptieme  fcribit :  In  prinia  littera  (  hujus  Codicis  )  confpicitur 
imago  monacbt  BenediQini  y  fed  quo  fundamento  exiude  concludi  poterit  f 
lilrum  de  Imitatione  efjfe  autborrs  BenedicHni  ?  Ad  fummum  exinde  con- 
JECTURA  fumi  poffet  y  autborem  effe  BenediSfinum,  Ita  prudcnter  &  Cri- 
ticd  Dupinus.  P*  Virginius  Valsechi  ,  Monachus  CafEnenfis  f  zelofus 
Gerfentuay  in  praefacione  fui  libri ,  cuiTitulus:  Giovanni  Gerfen  fofle* 
nuto  auSfore  de  libri  delf  Imitazione  fic  fcribit  :  Quamvis  Cajetanus 
(annQ  16^^.')  fcribat  y  bunc  codicem  ante  trecentos  annos  fctiptum  fuif 
fe  9  mlim  tamen  eum  adducere  ,  ne  aUegem  res*non  certas.  Kt&i  fic 
fcripfit  Vals£Chus«  Res  ipfa  enim  monitrati  codicem  iilum  non  pofle' 
afiirmari  antiquiorem  fseculo  decirpo  quinto*  Mabii«lonius  in  fuo  Opere 
de  Re  Diplomatica  fol.  )73«  n«.9^  attulit  hujus  Codicis  formulam  y  quac 
fimilis  e(t  aliis  fcripturis  exaratis  mediante  Sarculo  deCimo  quinto »  prar- 
fertjm  authographo  Kempunfi  v'  Belinvacenfiy  &  Aronenfi.  Nos  ipfiWa 
noftra  Bibiiotheca  habemus  Manufcriptos  Codices  Sseculi  decimi  quint} 
mediantis  ,  io  quibus  j  ficut  in  Cavenfi  1  frequentiilimas  abbreviationes  » 
punda  fupra  jotay  iineolx  autem  rarx  earquebreviflimc  occurrunt. 

$.  XXIV,  Decimus  TERTius  CoDEX  MS*  efl  Aronensis  quem  non 
eiTe  antiquiorem  Sacculo  XV.  cpnvincentiflimd  odendi  ex  formula  hujus 
Scripturse  »  quam  inferui.mcac  Deductioni  CRiTiCiiE  fol.  7f.  Certas 
enim  fum  ;  in  raoderna  luce  rei  ^ntiquariac  &Criticx  extraCaftraGer- 
feniSarum  ne  quidem  anicum  Eruditorum  reperlendum  fore  in  Germa« 
nia^  lcalia^  6c  Gailta ,  qui  nomen  fuum  public^  profiteri  audeat  ^ncata« 
logattftium^  referentium  Codicis  Arohenfis  fcripturam  potioi  adScca« 

lam 


V 

I 


<fe  atate  MSS,  Codicum  anno  iSjti  ^f 

lum  dedmum  quartam^qvilm  decimum  quincum«  Habeant  interex  ezlca* 
liaGerieoiftaK  unum^alcerumve  teftimooium.  Roma  fic  {cribicur. 

E  X  T  R  A  C  TU  S 

Ex  litteris  RR.  DD.  Josephi  Blanchini  Presb.  Cong.  Orat.. 

S.  Ptiilippi  Nerii  ad  £u/e/.>tum  Aniort, 

ROgas  ,  Vkt  fgo  Indicem  tibi  ,  quid  fapientiflimi  Cuftodes  BibHothecae  Vaticanft' 
ASSBMANUS  8c  FOGGINI  ,  quiderudiri  ejusdom  Bibliothec»  Scnptores ,  dc- 
nufti  ego  quid  fent  am  de  state  Codicis  MS  AroneJifis  de  Imiuthne  chrijfi^  queoi 
GerfeniUs  ex  CaraQerum  forma  XIV  Chrilti  Saeculo  fcriptum  fuifle  coiitendunt» 
EctypoH  4  te  uifertum  fol  75  tuae  vi^ricis  Deduflionis  (  quam  mihi  perhuitoaniter  doac^ 
dcdifti  )  noftro  omnium  judicio  exhibet  CaraQeres  getatis  S«culi  XV. 
i^m^  UL  id.  Novemtris  17^1. 

Sequicur  teftimonium  Mediolanenfe. 

EXTRACTUS 
'  ExIitterisRR-DD.Bcneciiai  Savoldi  Abb.  Lat.  ad  RR. 

DD^  Franciscum  ,  Praepofiam  Pollinganuib* 

AD  Aronenfem  Codicem  quod  attinet ,  cujus  cara£leres  a?ri  incifos  diligcnter  ob» 
fervavi,   dicercm  opus 'dumtaxat  effe   pofle  SsBculi  XV.  jam  dudum  imhoati  v 
quid  alii,  in  dijudicanda  codicum  «Etatc  valentlores  profe£l6  fenferint ,  quosve  ut  me*' 
rcm    tibi  gcierem  ,    hic    confului ,    ex  adjeQo  eorumde*n    tcftimonio  colliges. 
BrixiA   T.Jan*  17^2» 

Litter©  Caroli  Doneda, 

Brixia  j    die  29»  Dectmbris  anni  i^fii. 

ASR.mo  *P.  Abbale  SWOLDI  C.  R,  L.  requifitus  de  meo  judicio  circa  antiquita- 
tem  caraclcris  cujusdam  MS.  nomen  johflnnis  Abbatis  Geflcn  five  Gerftn  praffc* 
fermtisf  cujus  fpecimen  lypis  exprefl^um  mihi  confiderandum  obtulit ,  rtipondeo» 
me  judicc  fcriptum  fuiflie  poft  anuum  1400.  fcd  ante  arinum  1450.  &  ttt  folvo  femper 
MCliori  judicio  affitmo 

Carolus  Doneda. 
Idem  fentio Ego  Franciscus  Pad aldus* 

Ver&m  nec  in  his  acquiefco.  Pergo  ad  infpe^ionem  oculardm  ,  atque 
ofiendo^  Codicem  A^^oncnfe  r  nc  quldem  ad  Sseculum  XV^  potiori  jura 
j9«  Euf,AmoYt  Mor.  tertitudo  &r«  £  qukta, 


14  S^  ^^^-  Exuptm  VIL  ex  judicw 

^ldkmad  Ssecurttm  XVL  referri»  prout  ex  Rerpoofione  ad  Exceptionem 
fequentem  pacebit*  ^ 

EXCEPTIO    VII. 

5.XXV.  TUdicium  Eraditorum  Parifienfium  de  anno  1671^  &    1^87* 
J  pro  Gerfeniftis  Benedidiinis  ftar«      Ergo  BaHs  in  horum  fa* 
vorem  firma  ftat* 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

^.XXTVLTTTrumque  eft  falfifnmum.  Judicium  illud  de  anno  167U  id 

^  unum  teftatur ;  quod  Codicesi  k  Benedidinis  produdt»  in^ 

corrupti  fint ;  &  quod  duo  ex  iliis  ante  annos  ducentos  (cripti  fint.    Quid 

tum  ?  Nihil  praejadicii  confequl  KempifiOf  in  mea  DeiuQione  &c  fuperius 

in  Refponfione  ad  Except.  VI.  5»  19*  &  feqq*  oftcnfum  eft.  Judicium  Pari- 

•siENSE  de  annoi687>  cui  Dapinus  iaterfuit,  triplici  ex  capire  claudi- 

car.    Inpritnis  fenfum  fuum  nuilo  apcruit  Inftrumcnto  vel  teftimonio: 

ex  quo  manifefte  coUigitOT  y  eos  vcl  non  furffe  concordes  vel  parum  fa« 

ventes  Gerfeni.    Secundd^  non  fe  declaravit  pro  Gerfcne  BenedidinOf 

{ed  potius  jus  attribuit  Gerfoni  Cancellario.     Tertid ,  fi  verum  eft»  quod 

Puptnus  folus  afferit  t  illud  fudicaffe  r  quod  Codex  Aroqenfis  vidcatur 

effe  trecentorum  annorum  9  ex  (equentibus  ad  oculum  demonftratur  illud 

turpiter  errore  plane  erubefcendo  erraffe  9  quod  de  concordi  fudicio  Eru* 

ditorum  nemo  prsclumet^     Ergo  Bafis  Gerfeniana  firma  non  ftat. 

Dixi  i.^^  Nullum  comparuiffe  Inftrumentum  de  |adicio Parifienfium 
deanno  i687»  ficuttamenbclf^vius  protulit  de  anno  1671.  manifcfto 
indicio  y  autnuHum  fuiffe  eredtum  ,^  aut  illud  non  fuiffe  concorde  auc 
omnino  contrarium  praetenfioni  Benediftinorunn  Si  enim  judidum  con- 
cotditer  vcl  faltem  majori  ex  partc  pronuntiaffet  in  favorem  BenediQf- 
norum  9  hi  non  omiCffent  poftvilare  folenne  Inftrumentum  per  Notarium, 
vel  teftimonium  i  finguiis  conjfudicibus  9  prout  feccrunt  anno  1671  ^ 
ubi  agebatur  de  fola  incorruptione  Codicum» 

Dixi  j.do  Illud  judiclum  non  ftatuminaffe  Gcrfenem  Bcnediftlnum  I 
Xed  potiusGerfonem  CanceUarium.  Id  enim patet ex  teftlmonio  Dupini. 
.  •  Affefc 


N 


Brttditorum  Farifienfium  deanm  168.7* 


Ir 


tAflTeflTore  illius  Syoedrii^  £n  ejus  verba  in  DiJjTert^  de  hac  caufa.  f .  i  )^ 
Septimd^  Joannes  Gerfon  Cancellarius  Univerficatis  Parideniis  inter 
tres  authores  (  Thomam  >  Gcrfenem  »  Gcrfonem  )  viderur  majus  Ju» 
(  plus  dcdroit^plus  juris  )  haberc,  fi  folum  teftimonia  feu  argumcnta 
extrinfcca  (  temoignagcs  extericurs  ( fpedentur^  Manufcripta,  in  qui* 
bus  fcribicur  Joanncs  Gcrfcn  vel  Gcfcn,  pofTunt^  cxccpto  uno  foloj 
in  quo  continetur  nomen  Abbatis  ^  explicari.per  corruptioncm  nomi- 
nis*  Proco  flat  fenfus  communis  in  Gallia  &  Italia  Sscuio  dccimo 
quinto  &  decimo  fexto  fed  duse  res  contra  has  rationes  gravitant 
(  contrabalancent)  nempe  qualttas  monachi  ^  quse  huic  authori  tri- 
buitur  ,  &  diverfitas  Styli*  O&nvd^  Q^zWtzxcs  ^bbatis  ^  ad  S.  Ste^ 
pbanum  y  f^erceUis  ^  Ordinis  S^  Bemdi&i -y  quasprxicnfo  Joanni  Gcr- 
fcn  (  au  prctcndu  Jean  Gerfen)  tribaontur»  nullo  omnino  nituntur 
fundamento.  ^y     Hucusquc  Dupinus  Affeffor  Syncdrii  Parificnfis  an- 

«10  1 5g7«    £n  Bafin  firmam  cx  illo  judicto  1 

EXCEPTIO   VIII. 

§»XXVII.  r^Odex  manu  Thonrat  cxaratus  cum  cxfcriptorem  probat  % 
^  non  authorcm.  (  a  > 

EESFONSIO, 

'I.XXVlII.p Atcor  5  Codcx  V. Thomx atine  \j\^\.pervianus  Fr.  T^J)- 

ma  fubfcriptuswm  duntaxatcxfcriptorcm  probarct^  nrfi 
conflarct  de  alio  ejus  Authographo.antcriore  <>  feu  Protographo,  quod 
tarct  hac  fubfcriptione ,  &  nifi  concurrereot  alia  duo  argumenta  mora« 
liter  certa  exyo/partimSynchronis,  partrm  cose-vis  teflibus ,  &  cx  trc- 
centis  idiotifmis  Styli  Kempifiani ,  cui  certitudini  mcrito  .cedere  dehet 
contraria  pracfumpfo  illa  ex  formula  fubfcriptionis  petitai  vcrifltma  ta- 
inen  ,  etfi  fuerit  V.Thomasauthor,  &>  cum  cemcret  crefccrc  «flima- 
tionem  tibclli)  ejus  humilicati  congrua«  Supcriiis  §.  a.  jam  oflenfuin 
eft  dari  aliud  authographum  V.  Thomc  anterius  i  in  quo  non  habetw 
illa  fubfcriptio  :  per  manus  &c« 

E  :z  EXCE- 


^  i )  >in  Safi  '£xmi9u  fol.  40« 


|tf    f,XXIX.Ex€eptio}X.X,XlexteJiimonioS»Benavmt.^c, 

EXCEPTIO    IX. 

5,XX}X«T  Iber  de  Itnitacione  Jam  D.  Bohaventurse  &  S«  Ti.OBiaB  aons 
^  ecat  i  adeoque  Thoxna  Malleolo  antiquior^  (b) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

^♦XXX.XTOn  erubuit  recens  Gerfcnifta ,  Delfavii  veteres  rccuderc  nuw 
^     gas  f  &  falficates  a  ipe  in  Dedu&ione  Critica  i«  4%.  &  94« 
eoflviftas  erroris ,  quo  Le£lorem  remitto. 

EXCEPTIO    X. 

^.XXXT^T  ibrum  de  In>itationc  agnovit  Trithemlus  Thoma  anciquio- 
*^  rem.      Gcmino  tamen  errori  fe  implicurt  Trithemius  gc- 
minos  comminifcendo  Thomas.  (c) 

RESPONSIO. 

§*XXXU.fTcrum  Gerfenifta  nuperus  non  erubuit,   vetus  Delfavii  rc- 

cudere  argumentum»  i  me  in  Dedu£tione  Critica  $.  117* 
&  146.  convidum  erroris  I  quo  Ledorem  remttto* 

EXCEPTIO    XI. 

^^XXXIIL VTAthias  Farinator ,  qui  Thomam  Kcmpenfcm  aptate  longc 

prstceftit  I  exrcripdt  Librum  de  Imicatione^  (d) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

§  XXXIV.D  Ecens  Gcrfenifta  nc  quidemhac  vice  erubuit,  fui  Delfa- 

vii  argumencum  a>me  in  Dedudione  Critica  $•  137.  fai« 
firatis  coRviflurTj^  EXCE- 


(b)  iH  Bp  i  firma  fol.  51; 

(c)  in  Dafi  firrna.  fol.  5«>. 
(d  )  in  Bafi  firma  fol.  ^3» 


■ 

^,XXXV*  Exceptjo  XII  ex  antiqmori  notorietate  L^ri  tfc,    if 

EXCEPTIO    XII, 

5.XXXV.TAm  irteunte  Sfltculo  decimo  quinto »  quo  tempore  Tiiomas 
J  Kempenfis  adtiuc  erat  adolefcens  nuUius  nominis »  habeban«' 
tarlnltalia,  Gallia^  &  Germanianon  folum  exemplaria  (ed  etiam  ver- 
fiohes  f  Italica ,  Gallica ,  &  Germanlca  hu/us  libri.    Ergo  iiber  |am  tUAC 
ceiebris  non  poteft  eiTe  ThotAas  K« 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

^^.XXXVI.rjErfeniftanuperus  ne  quidem  hoc  loco  erubuic  recudenfl^ 

Delfavianum  recudere  denuo-  argumentum  icf  mea  De» 
Axkdi,  Crit*  fol.  3«  jp.fci^.  39- 6<S.  gi»  ioi«  convidum  fal(itacis.  Noa 
repericur  ullum  Exemplar  de  Imitatione  antiquius  anno  1414.  Thorpas 
K.  hoc  anno  nonerat  amplius  adolefcens  aut  Juvenis.  Ab  anno  1414« 
usquead  annum  1441«  vix  reperiuntur  decem  Exemplaria  hujus  libri  ^ 
eaque  valde  difTormia  inter  fe  quoad  ipfam  materiam  y  ordinem  ^  &  fub* 
ftantiam  non  (blum  Capitum  y  fed  etiam  ititegrorum  librorum  9  prouc 
patet  ex  Manufcripto  noflras  Bibliothecx  Poliingan^i  fcripto  anno  1441^ 
ubi  liber  primus  cotaliter  eft  alius  ^  continens  excerpta  ex  D«  Bernardo» 
D^Bonaventura,  Petro  de  Alliaco  &c.  Tocum  hunc  librum  primum  in- 
ferui  meae  fuccin&a  Informationi  de  Controverfia  Kempifiana.  fol,  afif* 
editas  Augudse  172^«  Prima  illius  primi  libri  pars  continet  Tradatulum 
D.BoNAVENTURiE  de  Humilitate  ,  &  Traftatulum  Petri  de  Alliaco  dr 
quatuor  Exercitiis  fpiritualibus  y  &  Traclatulum  D^Bernardi  dequatuor 
Gradibus  Exercitii  fpiritualis.  Hsc  variationes  primi  libri ,  &  univerfa- 
le  filentium  Gerfbnts  y  aliorumque  Afcetarum  Sseculo  decimo  quinto  in« 
eunte  »  etiam  ubi  ex  Inftituto  fcribunt  Catalogos  optimorum  librorum 
Afceticorum  (e)  9  eft  evidens  (ignum  librum  de  Imitatione  initio  Sxculi 
decimi  quinti  necdum  fuiife  celebrem  9  nec  habuiiTe  Ilatum  Jam  perfe^ 
£tum  >  eompletum  ac  fixum* 

E  I  EXCE- 


(e)  VidiS  in  Operibus  Gerfonit  duos  ejusmodt  Catalogos.  videlicet  Toi^« 
III.  434.  &  Tom.  IV^  in  Epiftola  «d  qiiendam  CceleiUaaai »  interro» 
gantem  >  qui  lint  optimi  libri  Afcet&ci,^ 


/ 


ll  §.  ^XXmi  Exceptld  XUl  e»  Mfttemn 

EXCEPTIO    XIII. 

-§,XXXVIl.tlSI  Comitis  Engolirmenfis  fuppelleaiji   ibraria   anno  t^ijf 

annocatus  reperitbaiur  liber  de  Imiudone  rcripcuslicccris 
Jatis  ^aducis^    £rgo  liber  de  Imicacione  icripcu&  eii  ^aie  Thomam  K«  <  f  > 

RESPONSIO. 

.5,XXXVni.  7'iV/?>'j'OT/V  non  conftat ;  utrum  Catalogus  ille  libroram  at 

^  fervatorum  anno  1467.  inBibliothecaComi  isBngolifmen- 
fi$  Idquatur  pocius^f  Imitatione  Chrifti  ^uafn  de  hmttitione  S.  Bemardiy 
<quam  fuo  Protoparenci  debentejus  ^\\\.  CerteTitalus  &  initium  &  6« 
nis  Libri  non  corra^pndet  cum  Libro  de  Tmitatione  Chrifti  ,  de  quo  vcp» 
titur  quxftio.  £n  !  titulum  1  initium  9  &  tinem  illius  Codicis  Engo- 
iifmeafis  !  La  imitation  de  S,  Bernard  avec  plufieurs  Oraifons  &*  devo^ 
tions  eipipier^  en  lettres communes  bien  caduques  y  commenqant  au  pre^ 
mier  feviUet :  Deus  omnipotens  d  la  fin  totale :  bonorabilisque^  Neque 
hoc  initium  »  neque  hic  finis  reperitur  in  libro  de  Imitatione  Cbrifli  y  de 
^no  controvettitur,  Secundd  hic  libcr  fcriptus  eft  in  pLOpyro^  cufus  in» 
ventio  referenda  eft  ad  primos  annos  Sscculi  decimi  quarti.  In  Bavaria 
&  locis  finicmis  inter  plura  Manufcriptorum  mi^ia  ,  qust  perluftraviy  in« 
tegtum  Codicem  papyraceum  reperi  omnino  nullum  ante  annum  1)689 
«&  ab  eo  tempore  usque  ad  annum  1 400.  vix  reperi  viginti  io  papyro 
fcriptos*  Vide  meam  Arc*  Crit.  paft.  IV.  J.  VI.  Ex  quo  temporc  ince- 
pit  modas  fcribendi  lundus  (eu  compendiofus  per  abbreviationes»  &  pcr 
^atramentuin  evanid  im.  Tertid^  NuHae  unquam  littera  vocabantur  ca* 
*duca  y  nifi  tatioie  atram?nti  %  qaod  non  raro  fenefcitt  deficlt,  aceva- 
^nefciti  t^\k\T\9.%x  caduca  vatetududinis  caducum  fit  intra  quinquaginta 
^nnos )  pracfertim  in  papyro  tenuij  vel  mali  ca/cinataf  vel  ma/i  ficca» 
tta^  vel  p^r  ^quamf  pracfertim  p/uviam^  /af^a^  qualiter  per  dcftillatio- 
lieme&  tedolxfa  oonpauca  Manufcripca  &c.  vidi-  Quinquaginta  aa« 
t^m  atrmi  ab  anno  i^tf?.  ad  prjmordia  Kempifiana  redeunt ,  qaibus 
«jtm^tm.fratres  ]o:inaes&Thomas  KLempenfis  ColiedaneaexD^Bcrnais 


.««M«MHi«**M.  wMM^pagiMa» -^««M 


<'f }  lUfis  %txa\,  «bl. «». 


notQrieiate  Lihri  de  Imitatitme^  |f 

do  coIHgere  coeperanty  proQtin  wrxxm  vitst  Indiculo  y  mex  DeJuffieni 
Critica  prxfizo  ,  ofiendK  Nihil  ergo  ex  ifto  c^pice  cerci  concra  certi* 
tudinem  moralem  Kempifanam  apponicur^  (e)  Addo;  anno  1467  ali- 
cui  litteras  videri  pocuilTe  antiquas  y  quas  reipia  adeo  aQCiquas  non  erant» 
Sic  Benedidini  cum  nonnullis  Parinenbus  ludicarunt  anoo  168 1«&  1687» 
Codtcem  Aronenfem  >  Cavenfem  1  &  Padolironenfem  eflfe  creceQtorum 
annorum ;  eos  camen  enormicer  errafle  demonftracur  per  confronca* 
tionem  cum  Manufcripcis  recencioribusj  eciam  Kempifianis»  Immo  ipfa 
^anufcripca  auchographa  V«Thomac  junioris  &  fenioris  incer  Fe  differunt« 
IUa  enim  fupra  Jota  abundant  lineolis  oblongis&  habenc  pun^a  rariflim^; 
hzc  vero  icatenc  lineoh's  decurcis  &  pundis  >  prout  paceck  ex  Eccypt 
apud  Makillonium  fol«  j^^.de  He  Diplom^  hic  recuib. 

EXCEPTIO    XIV. 

S.XXXIX.*y  Ecuftiores  editiones  pletaque  libmm  de  Imitatione  S«Beraaei; 

do  auc  Johanni  Gerfoni  adfcribunc  (h) 

R  E  S  P  O  N  S  I  d. 

§,XL.pLacet  Gerfcniftis  rccudere  afTerclonem  a  me  in  Dedo^.  Crit,  \ 
foK  94»  ad  iff*  convtftam  de  falficate,  ubi  recenfui  veceres 
«que  mulcas ,  immo  plures »  fub  infcripcioneThomaB^  Idem  convincen« 
cer  pacet  ex  Hiftoria  Typographiac  edica  4  D,  Maiccaire»  Verbo :  Tbo^. 
mas  K^ 

EXCE- 


«» 


(g)  D.  Fureticre  in  tvtoDiffionaire  UniverJeL  f^.Cadu^jue  ^taWAix  Caduque. 
adi.  Qui  a  perdu  fes  forces  &  D.  Rlclielet.  in  fuo  DiBionaire.  V, 
Caduifue,  hunc  terminum  etiam  ufurpari  teft«tur  >  quando  Scriptura  t 
difpotitio  ,  vel  afllgnatio,  caffdtur^  ac  pro  non  fcripta  declaratur.  P/i* 
*  nins  1.  13.  c.  12  n.  25.  obfervat ;  papyrum  deute  vel  concha  larviga- 
lam  cdducds  litteras  reddcre.  Loqttinir  autem  de  papyro  fcaira^  qut» 
lls  etiam  erat  exeunte  Ssculo  XiV.  &  ineunte  XV« 

(h}  Iii  Bafi  firma«  foi,  70«  .  « 


40  Jf.  XU.  Exctptii)  XC.  XVI.  XVll.  XVllU 

EXCEPTIO    XV. 

§.XLI.TNftar  omniirm  editionum  (  trlbuentium   hoc  opufculum  D* 
^  Bernardo  vel  Joh^Gerfoni  )  fic  editio  Gallica  &  Norimbergcii- 
fis  aoni   14M«  (0 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

^.XLILpLacuit  itcrum  Gerfeniftis  recudcrc  aflertionem,^  mc  fn  De» 

duft.  Crit.  folt  if)*  &  ir4*  conviaam  falfitatis.  In  illis  enini 
editionibiis  (blum  dicitur  9  quodfblum  NB.  Abiliquibui  hc  liher  fit  tri* 
butus  D.  Bernardo  vel  Gerlonii  idqae)  prout  exprelTe  addituri  pev  trro^ 
rtms  non  dplerisque^ 

EXCEPTIO    XVI. 

-fi^XLIII.^Inthcru^  Zainet ,  qui  primus  cdidit  librum  de  Imit.  fub  Titufe 
^  lo  Thomac.K*  obiit  1480,  nonanno  i47f^  (k) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

JJ.XLlV.ryEtfcniftac  recudunt  ftupiditatem  a  me  in  Deduft.  Crft*  fol.15  f. 
^   convidam  falfitatis»      Deliavio  ne  quidem  nomen  Zaioerl 
notum  fuilTe  videtur^  Gintherus  enim  vocabatur,  non  Zintherus. 

EXCEPTIO   XVII. 

§.XLV.TPf«net  Ros^ceydas  Vind.  4.  c.  4.  fatetur  &  fcribit ,  qa6d  vctu- 

fli(HinK  qaacque  ediciones  librum  hunc  Johanni  Cerfon  ia-- 
fcripferiot.  ( l ) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

/♦XLVI^COIantur  fe  Gerfeniftar,  dum  hoc  loco  recudunt  imperitifti- 

mum  errorem  Dcifavii.  Rosweyd-us  more  fuo  perpetuo  ab 
initk)  refert  objei£lione$  &  verba  Cajitani ;  Delfavius  ea  verba  Cajetaai 

a  Ros« 

\\)  In    fl«C  firnii    fo!    7^ 

(k)  In  Bafi  firm»    fol  71.  - 

'  ijii  la  Bafi  finna.  fol  ^a^ 


es^frmis  edhionilms  tf  verfionibus  Libri  de  Imittttione,      4 1 

k  Roswejrdo  per  modam  Objedionis  rebta>  qugt  eei«n  confatat^  tribait 
ipd  Rosweydo.^  Quanta  eft  ha^c  incuria  aut  fraudulentia  iii  Delfavio  l 

EXCEPTIO    XVIII. 

!$«XLViI»r^Odex  Manafcriptas  de  Imitatione^  perttnehs  ad  Comitem 

Engoiifni^nfemti  anno  14(^0.  Joan^  GerfonHnfcribitury  vr« 
Tente  ^  non  reclamante  Tlioma^  ^ui  non  tuIifTet»  hunc  partum  fibi 
auferrir  (m) 

'     R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

J.XLVni.p Go  potios  invetta  argumentum.    Thoma^  K.  Liber  de  Imf* 

tattone  k  Bufcbio  &  Hermanm  viris  cmni  exceptionc  ma« 
joribus ,  qui  cum  eodim  locuti  func ,  ip(o  fcientc  nec  contradicenre » 
fuft  ad(criptus.  Ergo  vere  eft  ipfius  author.  Ettgotium,  in  finibus  Gallix 
verfus  Hifpaniam  (i'um  eft.  An  >  qase  ibr  agebantur  vel  fcrihebantur  in 
occuho »  nota  effc  debuerant  vel  poterant  religiofo  in  fuo  (nJgeUo  cnm 
fihOo  in  extremis  tinibus  HoHandise?  An  oon  aathor  fuutn  nomen  ob 
libertatem  (crrbendi  Sc  vitia  religio(bram  omnmm  Ordinam>  pr^ter  Car« 
thufiinamy  Sc  Ci(lertien(em  carpendi  lOccultare.potius  dcbuerat  9  (icuC 
nunc  (aciunt  Gerfeniftas  Anonymti  qu^m  proGttrd  in  medhimr  i  agnito 
etiam  circa  genulnum  authorem  errore  pnblico?  Legantur  ea  9  qux  in 
hbro  primo  fcribuntur  contra  multorum  eo  tempore  inordinltum  pru« 
ritum  mefiores  vitx  annos  facrandi  Tnutilibu;  ftudiis  ,  dirputationibus  5e 
fnbtilitatibus  Schofafticis  G.  i.  2.J«  4*  Sc  contra  abufus  ac  pravos  more» 
ebtempore  graifantes  in  plerisque  Oi^dinibus  &  Monafterirs  C.  17«  i8« 
ip.  if .  Simiies  pun£lurse  occurrant  io  L.  4.<^«  r.  &  7.  An  prudentiai 
fuiflet  f  fe  in  ea  jf.  anoorum  xtate  ultro  exponere  odio  &  perfeeutioni 
Scbolaftulorum  &  rtligioforum  difcolorum?  aiY  ettam  prudentrae  fuiffet 
^mnes  motus 5  variationes  9  tentationes  9  defedus,  &  miferias  anlmi  fut 
^adfcripto  ftto  nomine  publicare  mundo  ?  Aanen  habemus  centum  exetom 

1>la  fatorum  infelicium  m  Scriptdribus  priori  ac  nofira  «tate  non  fatfs  mol« 
iter  palpantibu^  mores  fuorum  temporum  ?    Non  igitur  decet  f  In  V« 
Thoma  argumentu  prudentiaB  invertere  in  argumentum  nequitiae&  lupeiw 


(in)  In  B«fi  finna.  foi.  7J.  74^ 

K  Eu/.  AtMft  Mor.  Certitm 


42        jf.XLlX.  Exceptio  XIX.  XX.  ex  prmis  eiitioniim 

h\x  f  quarum  turpifCmam  nocam  non  effugiflec  i  fi  paflfus  fuijTet  f  ilbt 
i  Bafchio ,  Hermanno  >  &  aliis^  fuis  Confratribus  ac  compatriocis  palam 
adrcribi  aicerius  authoris  iibrum»  prcter  expedationem  publico  applaufia 
exceptum«  An  non  pudet  recudilTe  cam  miferabile  argumentum  Delfavii? 

EXCEPTIO    XIX. 

§.XUX*'pIrkamerus  primu^i  quod  ego  quidem  fciam^  i494*hancla- 
^  ^    cubrationem  Thomas  (uppofuic.  (n)    Trithemius  Pirlcamero 
errandi  anfam  pntbuit«  (o) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

J,  L.  DLacuft  Gerfen^ftis  recudcrc  ftupidum  argumentum  Delfavij^  Pir- 
^  kameri  editlo  prstceflit  edicionem  Trithemii  ^  &  editionem  Plr- 
kameri  praeceirerunt  complures  partim  editiones  partim  verfiones  fub  Ti- 
tuio  Tiiomse  K.  prout  in  mea  Dedud.  Crit^  i  foi*  loi.  usque  ad  fol.  117* 
oftenfiim  eft^  Non  ergo  Pickamerus  a  Trithemio  fedudus  eft.  Immo 
Trithemius  9  qui  Spanhemii  in  medio  Congregationis  Windesheimenfis 
vixit  &  fcripfit  f  neminem  (eduxit ,  dum  librum  de  Imitatione  alterutri 
duorumgermahorumFratrum  Kcmpcnfium^  nempe  velSeniorii  velju- 
niori  9  fine  ulla  hsefitatione  aut  infinuatione  dubii  in  oppofitum  adfcri- 
bendum  efte  candide  faflfus  eft^  Nec  i pfus  negaverim  5  Thomam  Kem- 
peofem  funiorem  tra&atulis  fuifratris  fenioriSf  fimulque  fui  Superioris^ 
&  fui  in  Noyitiatu^agiftri.  libenter  ufum  efife.  Vide  in  Dedu6l.  Crit« 
ioL  3*  utriusque  vitamt 

EXCEPTIO    XX. 

^•LLpRonto  laudavit  editionem  gallicam  anni  143P ,  in  cujus  initio  di« 
-       citur ;  hunc  librum  hadenus  fuiflfe  adfcriptum  S«  Bernardo  ,  auc 
D.  Joanni  Gerfon;  federroned,  adfcribendum  enim  eflTe  Thomas  Priori 
in  Windfesheim.  (  p ) 

-  RESPON. 


— ^ 


(n)  1n  Bafi  firmfi.   fol.  75.  76.     (oj  iKidem* 
(p)  In  Bafi  firms»  fol.  72.  73. 


tf  ver/ionihus  Lihri  ie  Imitatione, 

R  E  S  i?  O  N  S  I  O. 


4} 


^.LTI.OUanta  pcrvcrGo  I  Fronto  laudavit  edltioncin  gallicam  dc  anno 
^^  149}*  Dei/av7us  loco  znai  1493.  rubftituitannum  14^)9*  Be« 
nignd  interprecarer  hunc  errorem>  reliciendd  illum  in  focotdiam  typogra* 
phi ;  niC  in  fpeciati  antiquitate  hujus  editionis  miram  poneret  vim^ 
Fetiifliffima  f  inquit  Deffavius ,  quaqui  editiones  (  fatente  Ros^eido  ) 
tunc  Ubrum  yobmni  Gerfoni  ihfcribunt^  Ita  vetus  editio  Medi^lanenfit 
Germanica  Sr"  Veneta  anno  1488  >  Parifienfis  1496.  Quid  T  quod  Eru^ 
dittffimus  Fronto  editionem  gaUicamanni  i^y^.laudavttX  Nullus  igno« 
^at ,  particulas  illas  adcirirativas :  Quidl  quod  exprimere  notabilem 
auxelin  vel  diminutionem  rei ,  de  qua  eft  (ermo^  Qu^m  imperit^  au« 
tem  provocacum  (it  ad  editionem  libri  alicujus  de  anno  1439  »  quo 
nondum  typographia  exricit »  &  didacio  vetus  in  manus  Amanuenfium 
|am  dudum  defiity  parlcer  vel  obiter  cindis  circa  elementa  licceraturac 
iiotum  eft^  Melius  Gerfeniftse^  hoc  argumeatum  cum  Delfavio  in  Mari 
Armorico  (epultum  reliqaHTent*.  ^ 

EXCEPTIO    XXI. 


S^LIIL  VTAubumus  non  fuit  coasvus  Thomx  K.  cum  juxta  Heferum  vl* 

xerit  anno  ifoo*  Dein  non  fuit  cum  Tboma  K»  hi  montc 
S*  Agnetis.  Suum  teftimonium  hauGiTe  videcur  ex  Trithemio  y  aut  ex 
Authographo  AntverpienH  de  anno  1441 ;  fiquideailibrum  tertiumquar* 
ci  loco  reponit  1  uti  Antverpienns»   (q) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

4 

J.LIV.r^ERTUM  EST  u»^  Mauburnum  fuifle  Noviclum  inMonteS.Agne* 
tls  eo  ipfo  tempore  >  quo  V»  Thomas  KempenHs  vcl  adbuc  vi« 
xerat  ^  vel  adhuc  erat  in  recentidima  poft  obitum  memoria«.  Certum 
EST  ^.do  Mauburaum  eife  teftem  omni  exceptione  majorem  >  utpote  vi« 
rum )  dodrina  9  virtute  9  &  authoritate  fulgentem  inter  prima  fydera 
fui  faBcuII»      Id  ipQmet  Benedidinii    authores  Gallia  Cbriftima  e& 

F  %  docu» 

(q J  In  Bafi  firma,  fol«  81.  %%.  83*  84« 


^^  flLllLExcepttoXXL  contra  ujiimmium 

dMumencis  Synchronis  demonftrant  i  &  Foppeniusy  author  Ribllotheae 
Belgicse  Omnino  vero  impericum  &  (lupidum  eft  cUcere :  Mauburnaoi 
non  furiTcThomse  coxvum.  Thon^as  obiit  1471.  Mauburaus  hoc  ipiotem» 
pote  9  vcl  paucis  poft  obitum  V«Thorosanis  fuit  Novijtius  ia  ipfiflimoNfo* 
nafterio  Thdma&«  jamanao  i^yi.edicom  fuitipfias^o/^^iMV^opus  vaftaait 
iDultorum  aanorum  labor.  At  ver6  Gerfeoiftis  non  fuit  coasvus  Thomsct 
Cur?  Quia  $  inquiunc»  adhuc  vixit  anno  i  f 00.  Profedo  ftupida  ratio  !  An 
Velfavius  difcipulus  &  MahiUonius  Magifte^  non  fuerunt  cosevi  >  eo  quod 
illemari  Armorico  fubmerius  anno  secatis  fuse  99.  obierit  anno  1676$ 
Mabillonias  veroprimCkm  anno  1709}  An  Dupinus  &  Eruditi  complures 
Parifienfes»  qui  anno  1^87«  infpexerunt  Manufcripca  Gerfeniana»  noa 
eruotinter  fe  cosevi  1  eo  quod  hi  fere  omnes  obierint  ante  annam 
170O4  in  bona  fenefta,  Dupinus  vero  obierit  primum  anno  1719  ?  an  duo 
fratres  gemelli  eodem  die  naci  non  etunt  cosevi  9  fi  unus  moriatur  die 
uicimo  Decembris  1699^  alter  die  primo  Januarii  1700«  Stupida  de 
coftvis  Idea  !  Nonminus  imperitum  eft  dicere  9  quod  Matiburnus  non 
fuerit  Canonicus  Regularis  in  monte  S«  Agnetis ,  hoc  eft  1  in  ipfo  Mo« 
nafterio  ThomasK.«  cum  contrarium  demonftrent  ipfimet  Benedidini 
AutboYiS  GaUia  Cbrtftiana  ex  Documentis  Synchronis  proxime  fubjun- 
gendis«  fimiiiter  imperitum  eft  dicere ,  quod  Mauburnus  eam  opinionem 
k  Trictiemio  acceperit  9  cum  ejus  Rofetum ,  in  quo  de  Thoma  K.  cefta» 
Vox%  jam  fuerit  editum  anno  149 1 9  &  Trichemius  fuum  opus  primum 
ediderit  anno  1494»  &  I49f«  Similicer  imperitidimd  fingicur  j  quo4 
Mauburnus  (e  fundaverit  in  Authographo  Antverpienfi  9  cum  fuperius 
€.  a.  oftenfum  fueric;  dari  Lovanii  auchographum  Kempifianum  anti* 
quius  Antverpienfi  5  concinens  librum  quarcum  adhuc  impeifedum  de 
SS«  Sacramento  ;  &  Mauburnus  ex  quocidiana  converfatione  cum  fami- 
liaribus  V.Thomas  fuerit  edodus  cectiora^  noo  folum  circa  libros  de 
Imitationei  fed  etiam  circa  aiios  cju$  tradacus»  quos  allegat.  Verum 
tamtandem  midis  his  ineptiis  adducam  tcftimonia  de  Mauburno  ex  ipfis 
Benedidiois  auchoribus  GaUia  Cbrifiiana  ^     &  ex  Bibllocheca  Belgica 

Foppcnii. 

PiUMO*    Benedidini  Congregationis  S.  Mauri  in  Tomo  VIL  Gailic^ 

Chriftiana  in  ferie  AbbatumLivriacenfium  num.xa.fol.83S.  ficfcribunt: 
l  Nicolaus  de  Hacquev^lle  Canonlcus  Ecclefise  Pafificnfis  tanto  ftudio 
I  reforniationem  Canonicorum  Regularium ;    &    maxkni  Jobann^ 

!i  Mauburnum  ejusdcm  Ordinis  d  Congregatione  Windeshciroenfi  CanO* 

,>nicum 


y  contrA  autboritatm  Mauhurm, 


4f 


>  9 


>9  oicatn  Rcgularem  profequebatur »  ut  in  Franciam  evocatum  {kpius 
9f  inviferet  apud  Caftrum  -  Nanconis^  abb^dam  ejusdem  Ordinis  in  dioB* 
,p  ceO  Senonenfi ;  cujus  cum  optimum  regimen  perfpiceret »  \oIuit  idem 
ff  commodum  prstftare  abbatist  S.  Vidoris  Parineafis^  Quamobrem  aa« 
M  GtoT  iuit  Epifcopo  &  Senatui  Parifienfi  f  ut  feorfiim  [itteras  fcriberent 
^9  ad  Capitulum  generale  Congregationis  Windeifaeimenfis  ^  pro  hon» 
nullts  ejusdem  obcinendis  alumnis  f  qui  fandi  Vi&oris  abbatiam  &  alias 
,9  reformarent.  Senatus  iitteras  datse  (unt  ig.  Apriits  1497«  £pifcopiv€« 
yf  ro  die  6.  M aij  ejusdem  anni  5  quibus  &  fuas  Nicolaus  adjeciCi  De  eo 
Gc  habet  Hiftoricus  :  Magifiit  Nicolaus  AquevilUnfa  magnus  prmfim 
iens  in  Parlamento  p&ft  twhnes  faeulariuni  negotiornm  fi  apprimeex^ 
ercitabat  in  Rofeto  patris  (Mauburnt )  Erat  Canonicus  Ecclefia  Parifien» 
faj  uhiferme  fingulisnoSlihus  Matutinis  intererat^  De  eo  vulgo  fereba^ 
$$  tur  f  ^uod  more  Regis  David  nfgotia  peragebat  in  die  1  noQe  vero  in 
II  pfilterio  £r  cytbara  caleftia  fecreta  ruminabat  y  qui  ob  zelum  religiom 
II  nis  quadhmfua  beneficia  commutans  cum  abbatia  (Livriaci )  Cahonico» 
yf  rum  Regularium  1  quam  pofiea  in  manus  memorati  patris  Mauburni 
99  refignaviu  Abbatiam  i.quamnonnifi  ut  regularem  f aceret »  Nicolaus 
II  acceperatijohanni  Mauburno  refignavit*  Exftant  e/usdem  de  refor- 
II  matione  Livriaci  epiftolse  manufcriptac »  uti  edam  Johannis  Majiburni 
n  e|us  familiaris  &  confcientise  modcratoris^ 


5f 


II  »)«  Johanes  Maublirne  natus  Bruxeiilsi  unde  aliquarido  didut  Joban^ 
nesde  BruxeBisj  primum  in  ecclefia  Tra;edenfi  >  cum  Gramrtiatica 
ritus  &  c^ntum  ecclefiaftlco8<iedo£lus  1  mox  inftitutum  Canonicorum 
ff  Regularium  amplexatus  eft  in  MonaQerio  montis  fandse  Agnetis»  Poft* 
II  quam  in  Congregatione  Windesheimenfi  varia  pracclare  gellit  munia  ^ 
II  in  Franciam  accerfitu^ft^  Statim  abbatiam  Caftri  •  Nantonisi  priora* 
tumque  (anfiti  Salvatoris  Melodutxenfis  1  utrumque  monafterium  la 
dioecefi  Senonenfi  reformavit  1  tum  abbatiam  Cifonii  dicecefis  Torna- 
cenfis  I  &  abbatias  S«  Evurtii  Aurelianenfis  1  ac  S.  Martini  Nivernen* 
i^  fis ;  fed  itiprimis  adhsefit  Livriaco.  Guilielmut  Prior  hunc  illi  priora- 
^i  tum  anno  ifoo.  refignaviti  ut  fic  Conventul  &  Capitulo  Livriacenfi 
aggregaretur  Johannes  1  adeoque  facilius  ejusdem  Abbas  eificeretun 
Per  fpoiitaheam  cefiSonem  Nicolai  de  Hacquevilie  Abbatis  commen« 
datarii  fadus  Abbas  regularis ;  adfanffum  Severinum  veniens  ,  Cleri- 
^i  cos  de  collegio  Standone  inde  ad  Livriacum  adduxit  >  quot  omnes  ia 

^  F  j  fi  die 


91 


99 


99 

V 


K 


4^        /•  XXiV.  Exceptio  XXL  contra  teflimonium   . 

99  iii  PYafentntionis  gloYtofoi  ViYginivMaYia  pYafmtthut  amicis  invi/f^ 
9>  vit,  Plara  vir  pius  &dodusK:ripnC|  ediu  Duaci  anno  i6xo.  Ex 
99  his  prxcipuam  cit  -opus  »  quod  hunc  ticulam  praeferc :  Rofetum  fpirU 
99  tufilium  iXfYcitiorum  nuBore  yubanm  MaubuYno  BYUXillinfi  f  Canonico 
99  Rigulari  ♦  £r*  LivYt  iceH/i<  monafierii  olim  Abbati^  Saepias  edicum  cft 
99  Johanne  tant  iuperftire  quam  dcfundo.  Parifiis  anno  ifio.  edi  cura« 
99  vic  infolin  Johannes  Saulay  Canonicas  Ecclefise  Parifienfis^  qui  Liv« 
99  riaco  intuicu  Maubutni  ^t^^  muniftcum  prabuit«  Prftcer  hunc  (ami- 
99  liares  habuic  plufimos  Johannes  Maubarnus  %  puca  fandnm  Franci- 
99  fcum  de  Paula  Minimorum  Jnftitutorem^  Gaufridum  Bouftarc  Cancei- 
99  larium  Ecclefht  Parffienns^  Ludovicum  Plnel  9  qui  fuic  Epifcopus  MeU 
91  denfis  9  Pecrum  de  Bruges  cotlegii  S  Barbaras  moderacorem  9  necnon 
99  Erarmum  fodalem  Congregacionis  efasdem  Canonicom  Regularem  9 
99  quem  maxime  eapcum  Mauburni  piecace  probanc  incer  alias  plures  duse 
91  ad  hunc  Erafmi  epiftolsr^  Neque  vero  foium  inc^ndic  Johaones  Mau- 
99  burnus  Canonicorum  Rcgularium  reformacioni  9  nafcenrem  quoque 
99  Benedidlinam  Cafalis  *  BenediQi  Congregacionem  plurimum  ad/uyic  ^ 
99  follicitus  maxime  ut  il)ius  Abbates  adcriennium  regerenc;  idquepro- 
99  cul  dubio  in  fua  Canonicorum  Regularium  tencaflTec  Congregacione^  fi 
^y  vica  dioturnior  fuiffet.  Verum  paulo  poft  cum  in  morbum  ihcidiflTetf 
99  ^  Johanne  Standone  Livti&co  abdudus  Parifios  9  qoo  melius  curare» 
99  tur  9  ibidem  Sacrameotis  Ecclcfise  municui  circa  feflum  S.  Tboma  Canm 
99  tuaYiinfis  f  auem  magna  divotiom  vimYabatuYf  obiicin  domo  piiflimi 
99  viri  Johahnis  Quindn  poenicentiarii  EcciefiaB  Parifienfis  9  in  clauftro 
99  beacas  Mariae  9  initio  anni  i  f  02.  In  coenobio  S.  Genovefas  aflervatur 
99  hiftorla  ipfius  vitas  excerpta  £  cOdice  mf.  b  biiothecst  fanfti  Germani 
yy  k  Pracis*  99  Hucusque  Benedidtni ;  qui  fimul  annocanc  9  Reinerium^ 
tefte  ipfomec  V^Thoma  in  Chronico  fui  Monafi^^di  S.Agnecis^  invefticum 
Mno  146^9  fuiflfe  Mauburni  Magiftrum  in  Novittata  9  &inAbbatim 
Livriaci  fucceflbreih  anno  ifo^. 

Sequitur  jam  relatip  Foppenii  9  qu!  in  (ua  Biblotheca  Belgtca  9  V^ 
jfoanms  MaubuYnus  fic  fcrtbic.  ,}  Joannes  Mauburnus  9  aKis  Mombur* 
99  Kus  9  vel  Mamburnus  ,'  vulgo  di  BYuxeUa  9  Canonicos  primiim  Rcga« 
99  laris  D^Auguftiniy  io  MonceS.Agnecis»  cuncTrajedenfisDioecefis^ubi 
9>  jfoanms  TimpoYalis  voluic  ouncupari ;  poft  in  abbacia  S^Severini^  |axta 
i>  CaftriiA  Naotoiris  9  in  Fraocia  9  ubi  difciplioam  regularem  9  quse  mul- 


,  ^  contra  authoriutm  Maubumu  47 

9>  tisretroapms  penitus  corruerats  renitolt;  ac  demum  LivtlacenGs 
>9  Monafterii  in  eademGallia  ac  Dicece&  Pariflenfi  Abbas  :  ubi  nmiliter » 
ff  pulfis  irreformatis'morlbus »  Canonicse  ac  Re^ularis  obfcrvationis  vi« 
ii  ros  infticuic.  Vir  fuit  fermone  humiils  >  fed  (ubiimis  fcientia^  Floruic 
$f  anno  ifoo.  fcripGtque 

,>  jRofitum  ExercitiorumfpirituaUum  ^  &  fhcrarum  Miiitationumx 
9>  opus  plenum  pietatis ,  &  odoriferis  rofis  refertum  ^  impreifum  primo 
H  Ballleasi  149 1'.  typis  fatis  incorredis  9  ut&  Audor  ipfe  conqueri  fo» 
19  lebat;  Parifiis,  ifio.  foL  typis  Badii;  Mediolani  i6o).  emendante 
ft  Safilio  5*ifrraio9  <3anonicoRegulari;  denique  Duaciy  i6ao.  fol.  apuil 
99  Bellerum  ^  recenfente  Leandrq  A  S.  Martino^  S.T.  D.Duaceno«  Com- 
91  mendatur  opus  digniftimum  y  quod  omnium  devotorum,  mazimd  Re« 
9)  ligiofbrum^  manibus  nunquam  excidat^  fan£liffimis  cogitationibus  & 
99  aftedibus  feraphicis  pariendis  maximd  accomodatum. 

/  ,9  /ipohgiiicon  Officii  Canonici  fui  Ordini$  9  five  Refponfio  ad  tria  9 

99  quae  Ordini  Canonicorum  Regularium  obficiuntur  9  cujus  ipfe  in  Ro« 
9,  teto  (uo  meminic  Tit.  V«  Alphab.  XVI.  Extat  MS«  in  Corfendoncano 
II  Monafterioi  hoc  in***io  :  Quoniam  inpriori  TraCtatulo. 

,1  Z?^  Firis  iUuftribus  Jui  Ordinis  i  fi ve  Fenatorium  Canonicwum 
II  Regularium.    MS«  ibidem  &  Lovanii  ad  S«  Martinum. 

M .  Tra&atum  in  Pfalmum  CXFIIL  Beati  immaculdti  in  via^  MS*  in 
19  Monafterio  viridis  -  Vallis  juxta  Bruxellam* 

91  Commentarium  in  Cantica  Canticornm ;  de  Confcientia  f  &  alia. 
91  MSS.  ibidem« 

§.  LVII.  £x  his  omnibus  colligere  licet  9  quod  V.Thomam  K«  fuum 
Confratremi  aut  cert^  familiares  V.  Thomasi  anno  1471«  defundi  ia 
monteS«  Agnetis  familiariter  noverit.  Nam  /am  anno*i49i.  per  editio* 
>nem  vaftifiimi  Operis  1  didi  Rofetum^  fic  ab  Editore  nuncupatum  forte 
ad  imitationem  Hortuli  Rofarumk  V.  Thoma  K.  fcriptii  magnum  pie- 
tatis  &  vaftas  eruditionis  nomen  obtinuiti  &  |am  aniio  ifoa»  obiit.  In 
noftra  Bibliocheca  Pollingana  habemustres  editiones  hufus  pracdari  Ope* 
ri$.  In  editione  fada  Bafileas  anno  i  fo^.  per  Jacobum  de  Pfortzen  fine 
titulo  au^horis  prxmittitur  Prasfatio  hi$  verbis.  n  Prologus  eujusdam  Ca« 
19  nonici  Regularis  in  fuum  Rofetum.  In  religionis  mese  exordio  pau* 
99  xiiluiti  fubij  laboris  pro  aggregandi  mihi  materia  pietatis  exercitiorum 
99  Sc  devotionis  9  mihi  foli  ceciniffe  putans,     Sed  miferum  me !   quo^ 

99  modo 


4$        /.  XXVfK  Exceptio  XXI  amtra  uftiimmum  h^c. 

$f  modo  nefcto  f  Colledoriola  hsec  noftra  in  manus  ceciderant  aliorum» 
19  £c  eni  accedente  obceftatione  Fratrum  majorum  ,  Superioramque  9 
fy  quorum  rep^gnare  fas  non  erat  prseceptoriis  mandatis  ,  voiens  noiens* 
ff  quc  latius  hos  m«*;os  congedos  ver(iculos  explicare  fam  coadus*  Tan* 
9>  dem  rcdegi  tn  ordinem^  Qui  autem  bas  lucubratiunculas  noAras 
ff  Rofetum  tnfcripierit  (ab  aliis  quippe  hoc  inditum  eft  eis  nomen,  cum 
19  lAriomines  ego  eas  &  incegnitas  mallem  )  non  incongruis  eos  caufis 
59  putem  ad4u^os«  —  Benevoli  fint  Ledores  9  quooiam  contra  vel  pr^- 
99  ter  volontatem  noftram  non  ^  me  9  fed  ab  aliis  vulgatum  eft  atque 
^  editum  opus  i(lud«  ,9  Ita  Mauburnus  in  hac  edittone»  ez  qua  ettam 
textus  in  mea  Dedud«  Crit.  allegatos  defumpii  (r)»  ~  D  MAirrAiitE  ia 
jtfmaliimf  typograpbicis  Tomo  V«  foi*  ai}«  pariter  receofec  edltionem 
Rofeti  Exircitiorufn  fpirituatium  &*  Meditattonum  ad  annum  1 49 1 .  & 
1494.  quamvis  Goe  homine  authoris  9  qqat  opt|me  concordant  cum  pro- 
teftatione  authoris  fuperi^s  e^cpreffa.  £;usdem  meminic  Albertus  Fa- 
titcius  LiFsiEKSis  in  fua  BHfliotbeca  Latina  media  €^  infima  ataiis  9  ubi 
fol.  lO)*  V.  Jognnes  Mauburnus  fic  habec  99  jfoannes  Mauburnus  % 
9t  Mombumus  9  Mamburnus  9  i  Bruxella  9  Canonicus  Regularis  S.  Augo- 
99  ftini  prope,ZwolIas  9  deinde  Abbas  S.  Mariae  Livriacends  prope  Pari« 
yf  fiosy  de  quo  Trithemius  cap.  19$«  de  illuftribus  Scriptoribus  Gernxa« 
99'niK9  &VoIIius  pag.  C^6.  qui  Joannem  Temporalem  voIuifi[e  nuncu* 
99  ^ari  annotat:  GabrieKPennottus  pag.  ^29.  Vaierius  Andreas ,  Swer» 
^  tius  &c  Hujus  Compendium  f^enatorii  Canonicorum  Regufarium  MS« 
99  Lovanii  laudanc  Sanderus  parce  %.  BibK  Belg.  pug.  f  6.  &  Mirstus  pag» 
99  ioo«audarii.  In  hoc  Venatorio  de  Viris  illuftribus  fui  Ordinis^  d^ 
99  fe  cttam  lib*  a.  cap.  11  f.  dillbrit:  Alia  ipfius  fcripta:  Rofetum  Exer^ 
ff  citiorum  fpiritualium  &  facrarum  Meditationum.  Bafil.  149  !•  Partfl 
99  ifio«r&  exBafijii  SereniJ  recenfioDeMedioian*  i6o^.  Duaci  16x0.  foL 
99  /Ipologeticon  Officii  fui  Ordinisy  MS.  Exhis  omnibus  evideoter  fole 
ciarius  patet.  i«tno  ^uod  Mauburnus  fueric  profeifus  in  Monce  S«Agne» 
tis  9  hoc  eft  ^  10  ip(b  Monafterio  V«  Thom8t«  %Ao  Quod  ea  proteiCo 
contigeric  vel  vivente  adhuc  V*  Thoma  9  vel  iion  diu  poft'e;us  obicumt 
fecutum  anno  1471.  Scribit  enim  Maubumus  ih  Prologo  Rofeti  ^  quod 
jam  in  exordie  fum  retigionis  maceriam  Rofetl  collegeric  9  &  tandem  non 
nifi  coadus  io  oittinem  redegjtric  CO^    3«('ic>  Quod  prb  Magiftro  NoVicio* 

rum 

(r)  OediiQ.Crii.  %  14^.  kL  »5.  &  116.       (t)  Edifi  1491. 


§.  L  VllL  Exceptio  XX !L  contra  tejlifmnium  ^c.        4^ 

rHtn  habttcrit  ReynerJum  f  qui  cum  V.  Thoma  (ex  Cfus  ultimis  annls  io 
codcm  Monafterio  vixitt  4  to  Quod  Mauburnus  fcientia  »  authoritatc^ 
&  dignirate  emlnens  fit  tejfiis  idoneus  circa  rem  hOA  rccentis  domefti* 
cam.  Qi  E»  D# 

EXCEPTIO    XXII. 


f.LVIII.TOta  Kempcnfis  fabula  Chrcnfco  Bufchlano  aut  Codici  Ant- 
.     '     vcrpienfi  fuperftruda  cil»       Recentioram.  (  teftium  )  mgxi* 
ma  pars  aut  cqbco  in>petu  5  aut  partium  ftudio  duda  Bufchium  fecuta 
cft(t>  ( 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

§.LIX.pLacuIt  denuo  Gerfeniftls  recudere  propofltlones  Delfavlanas  9 
faifitacis  convidtas.  Oilendi  fupra  (  J.  a.  &  }.)  dari  autho- 
graphum  V.Thom»  antiquius  Codice  Antverpienfi.  Oftendi  prstcrca  j 
prxter  Bufchium  dari  Hermannum  dc  HaUe  >  &  Mauburnum  9  quibus, 
V.  Thomas  ejusdem  Congregationis  membrum  crat  bene  naius »  &  com* 
plurcs  alios  teftes  coactaneos  &  compatriotas  Thom%«  Bufchii  &  Mau- 
burni  authoritatem  omni  exceptione  mafprem  vindlcavl  fupra  (  ff.  f4* 
$6.Si  f7.  )  Vide  etiam  in  Appendicc^  IV.  teftimonium  de  Manufcripto 
Bufchiano  in  Bibliotlieca  Rebdorfen6«  §.  120.  £n!  hoc  loco  de  Hcr« 
manno  notitiam* 

Hermannus  Ryd  de  Renc  Weftphalus  (u)  Congregatlonis  Win- 
dcfemenfis  Sydus  egregium.  De  eo  y\c  fcribit  Bufch-us  (x).  Hermnn^ 
nusRyd  de  Renennnorum  x^^intrat  Adonaflerium  in  fVittenborcb  (  Ca« 
nonlcorum  Regularium  )  anno  Domini  x^z^.pofl  20.  annos  cum  laude  Itt- 
Ordinc  transaaos  anno  1447«  mittitur  HaUis{\d  cftHallas)  ad  Novum 

*-^  Opus 


»«■■ 


(  t)  In  Bafi  firma.  fol    80 

(u)  Ira  reipfnnr^r  Kene  na^um  ^  Weffphalum  aiitem  Natione  effe  aflcrit. 

Sitiim  antem  eft  hoc  oppidum  m  diticine  Monafterienfi  verfus  extre- 

mitaies  Bclgii 
{it)   Apiid  Leibnirium  in  CalleQrone  Scriptorum  B^rvnsvicehlia  illalUaii- 

tium.  Tom.  11.  pag.  47^ 

D.Euf.Amoft  Mn.  Ctrtitud^  ^c^ 


•  t 


50  %.  LVllL  Excfptio  XXIL  tontra  tejiimonium 

Opus  reformanium.  IbipBftannumproJiJ/us^  PrioratHs  tenuit  Qfflcium^ 
MiJJus  inde  anno  £)omim  i^rr^  in  ttaliam^  (puta  Tyroliaii  quse  verfiis 
IcaUam  refpedla  Saxonie  ad/acec  9  eidemque  proximi  coDCermtna  eft ) 
4si  AtonafteriumNoviceUapropiBrixiam  ob  Rogatum  Cardinalis  Nicolai 
4e  Cufa.  Ibi  per  ^nnum/ietit^  i>rdinanio  de  Obfervantia  regulari.  An^ 
no  i^fS.revocatus  per  Epifcopum  Magdebutgenfeni  fufcepit  Parochiam 
S^Mariapropi  Hallis  ^gubernandam*  Ibitandempoft  iabores  p/ures  obiit 
in  pace^  anno  Domini  1476.  Feria  quarta  Cinerum.  Hucusque  Bu(cht^9f 
qui  Dobis  hanc  i5|us  vicx  Memoriam  adhuc  confervavic  (7)»      Gudenus 

inTom«IU  Codicis  Diphmaticiy  !^zg.  S7^;  JncerCodicesMMSS.  Biblic* 
thecae  Moguncinse  recenfec  nobls  fequencia  Opera« 

I.  ^raSfatum  de  Dignitate  Pafiorum  9  &*  Cnere  Cttra  pafforalis.  Ubi 
in  fine :  Conipletum  efl  opus  iftud  ^nno  MQCCCL.  in  Figilia  Epipbania 
Domini  per  r.  Hermannum  Ryd  ie  Rene  profej/um  Monaflerii  Novi  Operis 
propi  HaUisy  Ord.  Canonicofum. 

II.  Tradatumde  Vita^  Honeftate  Clericorum^  iibi  In  fine  habct: 
^oOeSlum  ^  icompletum  iaboriosi  in  Monaflerio  Novi  Operitprop^i  HaUis, 

Ord^CanonicorumRegulariumHermanniRyddeHeneanno  -  «  MCCCCL^ 

jcirca  Feftum  Gregorii  Papa. 

Explicit  exi^uum  yuod  tangit  vitia  Cleri 
Et  grave-  Ficinus  mi/eros  9  variosque  labores 
Littera  Scriptoris  dant  nomen  initiaies 
fVeflpbaius  iic  natus  1  fed  HaUis  tontuiit  esrtus^ 

III.  TraBatum  ie  Ordine  Canonicorum  Reguiarium.  editum  per  Re^ 
verendum  in  Cbrifto  Patrem  ac  Dn^  D.  Anfelmum  Haveibergenjis  Ecclefia 
ijusdem  Ordinis  Epi/copum  9  B^  Bernardi  ClarevaUenfis  Monaflerii  Abba^ 
um  9  ^  Eugenii  Papa  UL  contemporaneum.   Ica  habecor  in  fine^    Dein 

«dditun 

Excopiatus  tfl  iibeUus  ifle  anno  .  *  .  MCCCCLU.  per  Difpofitionem 

Fratris  Hermani  de  Rene  9  ex  uno  vetuflo  Bxemplari  anno  ♦  ♦  MCCXXf^L 

confcripto.     Sunt  &*  alii  ^uamplures  libeUi  per  diSfum  Dn.  Anfeimum  Or* 

dinis  auondam  Can^  Reg.  toMPiLATi.     Sis  imitator  ejus  9  amando  fcien^ 

tiam 

(y )  De  1!erormftitpne  plurlum  Monafterlorum  «c  direrrorum  Ordiaum  in 
Tyroli  per  Herm^nnum  mithoricace  Apofiolict  fubjungam  infra  g«  6a 
Documencum. 


tf  autborkatem  Bufcbii  ^  HermannL  f  b 

« 

tiiim  litttranm  £f  carnis  vitia  non  amaHs^  Utinam  Jolidarum  virtutum 
jaffO'  fundimento  noftri  Ordinis  Fratres  divinis  lihis  cum  Hugone  fib*' 
Anfelmo  di^o  noftriOrdinis  ColumniSj  perlegendis  ^  inteUigendis  operam 
diligentiorem  inantea  darent  f  €^  impenderent  y  ne  d  Didafcolis  (f  bujus 
faculi  Sciolif  id  inculcari  poJSet ,,  quod  jam  olim  objeQum  etiam  d  Reli^ 
giofii^  Extitit  de  Qrdine  Mendicantium  reprmatortm  qtiidam  objiciensi 
fuod  in  Ordint  nftr^ pauci  effent  doQi  y  fed  qumn  pfuret  Idiota  &*  Beani$ 
quorum  infultum^tiam  fpeciali  Apologia  defuper  confcripMy  t^  compi- 
LATA.  coaQus  fum  refeUere*^    Unde 

IV»  Concra  hos  Apelogiam  hicabravit*  indpic  :.  Epiflola  dspologeticd 
in  rubfei[uens  opus^  f^enerabilibus&^  egregiis  l^iriSy  &^  Dominis  Magi^ 
firo  BenediQo  Sttndat  S.  TbeoL  Pro/ejffdri ,.  &*  Aia^ifiro^  Hermann^  di 
Aiefcbede  S,  Theo/i  Lic.  benemerito^  in  Univerfitate  h^jardenfi  reAdenti^ 
bus  Fr.  Hermannus  de  Rene  Weftpbaius  Ord.  Canonicorum  Regularium 
Mona/ierir  Novi  Operis,  propi  Haliis  Magi^  Dia^.  Profefjut  y  &'  Eccli^ 
fiat  B.M.V^  diBi  oppidi  HaUenfis  ReSlor  immeritus^ 
Ad  palcem«.    CoUatiotmtum  \^S6^ 

iinit  CoMBi£ATio>  NOVA.  de  ftatu  ftudentium^^ 
Poft  M^  hit  dui^  C.  bis  Jex:  decies  fuperadde 
yunffo'  fenario*  %  Domini  complevfris  amsos. 
Litterce  fct^iptorit  dant  Nomen.  initialet 
Weftpbalus:  bicnatusif  fed  HaUisi  contulit  artus 
Opto  placert  bonis  r  pravis*  odiqfus  baberi^ 

ADter  tit  fupra.. 

Confcripfit  Tomosi  bos  Hermdnnus  de  Renne 
J^atusi  fub  Mbis  C  duo  y  fexies^  X.jungito>  Senis*^ 
Codex.  eft.  Membr;.  in  4- 

V.^  Idem  Hermannus.confG«ipfitCi9irediones^f.  qnas  fecirpro  Unto^* 
ae  Ecclefias  Joannes  Gierfon*.  Finis^  hu/us  opcris«  fic  habet :.  ExpliciuHt 
fuadam  CoBeffiones;  fa&apro*  Unione  Eeclefimper  Dn.  CanceUarium  Pa» 
rienfem  (  Icge  Parifienfcm  );  Jobannem  de  Gerfom  cenfcripta  anno  .  # 
146 1.  HaUis  per  Fr^  Hermannum  Rud  aeRine  Plebanum  Eccl*  S.Maria 
Novi  Operis^,.  Ord..  Can^^R^guk profefium,  Cbdexhic  efl in  4*. 

VL  AlittsTrad^tus  Jacobi^Ciarthjciienfisde  IndQlgentiis^  ^t  habe« 
tnr  iterum^  in  fine ,.  Con/cr^tus:  efk  TraOntus^  ifte  de  Indulgentiis  anno^ 
MCCCCLXXHL  di/poMUtcw  approbante.  religiofo  ViroFn^  Hirmanwh 

G  %.  4^ 


/ 


_  « 

5»  ^^LVllI.  Exceptio  XXIL  contra  teftmoiiium 

ie  Rene  Weftpbalo  y  EccUJia  5*.  Mrivta  Vivg^  oppidi  HaUen/js  Mngd^  Diac^ 
io  teihpore  ReSore  ,  ts  fpiritunli  Cofhijfnrio  Jndulg.ntiarufn  pnpaliumpro 
reflauratione  ^cclt/iarum  B.  M  f^.^  S.  S^veri  in  Erfordia^  ^uas  vornx 
fiamma  pene  devaftarat^  coUatarum^  Oret  pro  eo  Libri  Infjns  ufor. 

VII.  Iterum  aliud  optis  recenfec  qobis  Gudenus  j  quod  In  fine  Gc 

habet :  Expliciunt  DiftinQiones  Exemphrum  novt  &*  veteris  Teftamen» 
torunu    CoMPiLAT^  per  Er.  Fiiidonem  in  Die  SanBori  Crifpint  &*  Cri^ 

fpininni  1466. 

Completus  efl  liber  ifle  Ef  in  Dote  Paroc&ia  EccL  B^  Mnria  V^  con^ 

fcriptus  ex  Difpojitione  Fr  I-Jermnnni  Sudde  JVeftpbaltSy  Monnflerii  Novi 
Operis profeffi  anno..  MCCCCLXFL  &  di&a  EccL  HaUenfts  ReSoris 
immeriti.  Oret  pro  eoj  quiboc  libro  ufusfuerity  atque  libris  fcrilen* 
dis  9  ^  procurandis  fiudiofus  fit.  Quot  enim  Libros  fcribimus  &*  procu^ 
rafe  laboramus  9  tot  Precones  ad  ccelum  mittimus. 

VIIU  Anno  1473*  tradus  efl  Hermanous  noiler  a  quibusdam  in  /u* 
dicium  >  quod  quemdam  peregrinum  &  non  Parochianum  in  extremis 
tamen  abfoiutum^  &  uc  videtur ,  tn  Torneamenco  >  quod  indar  Dueili 
ex  PropoHto  fufceperac^  ad  morcem  vulneratum  Ecclefiaftica  fepuicura 
donaveric«  Sic  enim  colljgo  ex  verbis  ftacim  adducendis.  Contra  hos 
rcripfic  nofter 

Dijfertationem  de  SeptilturiF. 
In  (ine  cufus  legitur :   -  -  Fulnerntus  autem  in  TorHeatnento  9  quoi 
ex  Propofito^  ut  vires  fuas  oflentaret  (  fupph  ;  fiifceperat.  Dein^  -  •  nu* 
tem  ex  boc  mortuus  y   in  Cimiterio  fepeliri  non  debet,     Sunt  E^  alii  cafuSy 

'  in  quibus  probibetur  fepultura  &c*  Sul^cere  tamen  debent  prafnijfa  pro 
Expurgatione  mea  f  aui  ob  td  trnSJus  fum  in  cnufam  9  quod  quidam  Pere^ 
arinus  in  Cimiterio  Ecclefia  B.  M.  V.  HaUts  Migd  ^  Dioet.  anno  .  ♦  i473. 

.  circa  Peflum  Nat.  B.  F.  extitit  Jepultus  y  qui  ob  id  non  venit  exbuman'-- 
dus^  Safvo  tamen  judicioy  fanius^  meliusin  hac  Materia  fentientiumm 
Pr^  Hermnnnis  Ryd  de  Rcne  fVeflpbalus  y    di&a  Ecdefia  Curatus  Monn^ 

\fierii  N.Op.  ibidemprofejpis  fjfqc  ponit  contrn^fuos  ydverfarios. 

IX.  Apud  Bufchium  1.  c.  adfcribuncur  noftro  Hermanno  duo  etiam 
Epitaphia^  \^  • 

X.  Alius  ejos-Tradlatus  coocinens  Dercripttftnem^  Monafleriorum 
Congregationis  Windefemenfis  exftac  in  Manufcripco  Codice  $  afTervft-^ 

•  to  in  Canoniaad  S.Nicolaum  propd  PaffayiuiBU 

jrxx. 


^  authoritatem  Bufchii  £?*  Hefmanni,  5-5 

$.LX.  Scimus  infupcr  ex  Documentis  Canonise  Neocellenfis »  (it« 
in  Tyroli  prope  Brixinam  »  quod  idem  Hetmannus  tahquam  Subcom« 
milTarius  Apifftolicus  Cardinal;s  Nicolai  dt  Cnfa  in  co  Monaftcrio  refor- 
«irationem  introduxerit.  Idcm  Hermnnnuf  ab  eodem  Nicolao  Cardjnale 
Cu(ano  deputatus  eft  pro  reformatione  Monafterii  Wiltinenfis  in  Tyrolr, 
prout  ex  ad|edo  Diplomate  patet ,  quod  tranfumptum  eft,ex  ipfo  Ori« 
ginali* 

D/p/owa  Ntcolai  Cusani  CardinaUs  ^  Epi- 

fcopi  Brixinenfis^ 

Nlcolfliis  mireratlone  DivinaTinili  S.Petri  ad  Vincula  S  R.  B.  Presbyter  Cardina- 
lis  ,  Epifcopus  Brixinenfis,  VenerabUibus  &  Rcligiofis  in  Ghrifto  nobis  dileClia 
Abbati  in  Stamps  ac  Prsepofito  Noveccllehfi  per  Pra?pofitum  foliti  gubernari  Monafle 
liorum  npflra!  Dicecefeos,  nec  non  Fratri  Hermanno  de  Hallis  in  difh  Monaflerio  No 
vecellenfi  fro  nunc  degenti^  Ordinum  Cillercienfium  &S  Augtiflini  Canonicorum  He« 
giilarlum  ,  faluten^/rn  Domino.  Officii  noftri  cum  debitum  Cit ,  operam  adhibere 
diligenter  >  ut  Divinus  cultns  augeatur,  8c  falus  procuretur  animarum ,  hxc  tunc  ma- 
xime  fieri  fperamus,  dum  Religiofos  viros  »  ut  Ce  mutua  charitate  foveant,  fraternae 
v;fitationis  minifierio  induiimus.    Sari^  inchoata  feiiciter  Reformatio  Monaflerii  WiU 

.  tinenfis  Ordinis  Pracmonfiratennum  noflrc  Dioecefeocy  ut  in  dies  magis  ac  magis  frii* 
clificet  &  angentur  ,  noflra  fervet  intentio  ;  hlnc  efl ,  qi}6d  de  optimo  zelo ,  diiigcn» 
t  aque  fldeli  veflraru.n  perfonarum  fcientiam  habentes,  vobis  tenore  pracfentium  Apo- 
flolica  ,  qua  in  hac  parce  fimglmur  ,  auCtoritate  committimus  ,  quatenus  hac  vice  di- 
Sum  Monaflerium  V/ilcinente  noftn  ex  parte  tccedatis,  &  feptima  die  hujus  menfis 
Mai)  rifiiatioTiem  Venerabilis  &  Religioforum  in  Chriflo  nobis  dLle£lorum  Abbatis  & 
Frairum  ejusdem  WilriMenfisMonafteii  incpiatis,  &  quoad  necefTefucrit,  continuetis, 
acomnia,  quae  emcndanda  feu  corrigehda  reperta  per  vos  fuerint,  cmendctis,  emen-" 

*  darique  faciatis  &  corrip,ati6  ,  etiam  fi  quidam  ex  Fratnbus  ejusdem  Monaflerii  iad 
tempus  vel  ali^s  ad  alia  Munailerl^  ,  in  melius  proficiendi  aut  periculi  evitandi  causd> 
emiftendi  feu  defliiiandi  fuerint,  eosdem  emiuatis  &  dcfiinetis,  omniaque  alia  & 
fingula,  quacad  Regularis  difciplina  ,  divinique  cultus  incrementum  ibidem  riecefTa- 
ria  feu  opportuna  fieri  judicavcritis  ,  pcragetiSf  ordinetis  &  ficri  procuretis  vice  no- 
llra  :  cum  poteftate  eciam  abfolvendi  &  dtfpenfandi  in  omni  cafu  ,  in  quo  nos.ati 
ApoflolicuS^Vifitator  ,  fi  perfonaliter  vifitareoius,  abfolvere  aut  difpenfare  pofiemus« 
Volumus  autem  ,  ut  quae  in  hujuFmodi  Vifitailonis  negotio  feccritis  >  nobis  vcflris 
fcriptis  authenticis  quantocyus  fignificetis.  Oirabinius  certfc  Deo  Au6tore  talcm  dare 
operam,  ut  quaeque  per  vos  fic  fnSa  fuerint,  inviolabiUtcr  obfcrventur.  Et  d  coa- 
tingeret  vos  omnes  tres  Vifitationi  &  aliis  prxmiflis  hujtmnodi  interefie  non  pofie,  es 
tuhc  duobus  ex  vobis  ad  praBmifla  omnia  &  fingula  faciendum  dicla  auQoritate  ple- 
nam  coucedimus  facultatem,  vosque  ut  hoc  omis  ob  Dci  honorem  ,  noflriquc  con- 
templationem  fufcipiatis  ,   plurimum    deprecamur         Datum    BrixinaB  fub  nofiro 

G  3  figillo 


i 


^4  i^^  LXl,  Exceptia  XXllL  XXIK  XXVl 

figiUo.  die  Stbbati  tertia'di£li  inenfis  Mai[»   Anno  I  fTativitiC^  Domini  I4$5.  Poi%* 
tificatus.  San£ilfncnl  ia   Chrifto.   Parris  &  Domini    Calizri  Papx  III.  Anno  prtmov 

ExcaC  apud  nos  Copia  alceriusEpiltolx  ab  codem  Herq^anno  ad  Ca- 
nonicos Neoceltenfes  anna  14^7«.  ii.Junii  daC2r9.inqua  coUaudac  promp«: 
tam  eorum  obedionciam  circa  ordinacionc&  X  Cardinaii  dc  Gufa  pro  ipCs. 
cdiUS  %  &  aiU&  i  (e  ip6a  maadacas.. 

EXCEPTIO   XXIII. 

jlXXL  T  Iber  de  Imlcatione  ofteadit  ^  lcalam  eflet  Auchorem  %  &  Mo-^ 
^  nactium^,  C^  > 


R  E  S  P  O  N  S  I  O* 


CXLILr^Erfenlfta^  non  erubuirrecadere  veteres  nugas*^  In  Deduft.  Crir«. 

foLdivevidencerdemonftravif  V.  Tlu)mae&  Belgis  in  fuia» 
opurculis  famiiiariffimos  fuiile  tio&  ipfo&  tcrminos  ^  quoa  Gerleniftac  vo« 
^t  Ldlocifmoa  Icalicos» 

E  X  CE  PTI  O    XXIV.* 

j^LXIIK.  I"  Jbcr  de-  Imicatione  ofl!endit.  10  auchore  cafoiim»  fepedam,  aut: 

dignicacis.  fiducianii  loquendi:  auchjoricativd  ;  &  longam  tx^ 
perientiam  inrebus»  Afceticis«.  Id  enlmi  hl  texcu&  aftendunc :  Nunquam 
invtni  aliquem  Um  Religiofum  ^  qui  non  babuerit  gratia  fubtraQionem^' 
Lib.a*  ca^.  9/  Iterum  yjape  fentimus y  utmeliorer  b'  purioret  in  initio; 
converfipnis.  noi  Juijfe  inveniamus  ^  quam  pofi:  mu/tot  annos^  profefponiu 
ILih..  i*Cap^  1 1.  Ec  rurfus.  cap  i?..  Qtiidam  in  principio. Cbnvtrfionis gra^ 
viorei  tentationes:  patimtur  f.  quidam  autemi  in/  ftne  \  quidam  verd>  quafi 
per  totamvitam.  Dtnique  9  caf>».  az..  ejusdemi  libri  ;  Bene  oputeffet  quoi^ 
adbuc  iterum  in/litueremur-  tamquam  boni  Novitii  adimotei  optimos^  fi^ 
iorte  fpei  ejfetdt  futuroi  emend/itione^  (a> 

RESPON^ 


M. 


( z.)  BVifis  firmai  fbU  8d.  gp  88>  «* 
(y  atX  IlAfis.  firma*.  fbl,  gz^ 


ttc  JhtUi  atate ,  5?*  tevo  V.  Tbma.  xt 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

J  XLIV.  A^Rgumenram  hoc  iXitut  Ypeciofum  $  limites  prxfumptioulsiAii 

«xcedit^  qusfallitintluobusCanbu^exceptis.  Primaquan* 
do  aliunde  conflat  de  fpeciali  divino  'dono  in  |uniorjbiis  annis  collato  > 
^.gjn  D.Antonioy  D.  Aquinate,  D.Bonaventura^&c.  Secundo  t  quando 
auchor  colHgic  documenta  Seniorum  parttm  «xperientiae  proprtas  ^  partim 
racioni  conientaneay  prout  authorem  libri  i«  &  a«  de  Imit«  feciiTe  con- 
Aat  ex  iis ,  quse  dicentur  in  ^Appendice  Num«  L 

Cacterum  libri  de  Tmitatione  non  ex  i:^  tam  generalem  approl)atlo« 
T)em  obtinuerunt ,  quod  ad  fummam  perfedionem  homines  ftatim  ab  ini« 
tio  ducant  ^  (ed  qu6d  mundanos  homiqes  &  novellos  religtofos  adhuc 
in  via  inctpientium  feu  purgativa  confticutos  a  mundanis  aflPeclibus  ab« 
<ducant  atque  ad  ordinatum  ac  modeftum  vivendi  modum  dirigant »  quo 
tendit  totusr  primus  liber  de  Imitatione ;  &  quod  i  tnundanis  ajffedlibus 
^xxrpxos  in  mam  proficientiufh  feu  illuminativam  fuaviter  inducantf  in 
eaque  conftitutos  laccaro  divinas  confolationis  &  «xemplo  Chrifti  &  San* 
dorum  perpetuo  foveant.  Eo^nlm  tendic  liber  a*  )•  &  2pt  Cacterijm 
-viam  perfefforum  9  feu  unitivam  perfedi  amoris  erga  Deum  j  in  qua 
fervijtur  Dco  gratis  tine  pecicione  confolationis  in  vita  vd  remuneratio- 
nis  creata?.  Oftendit  tzniiwxx  ^  non  «x  propoHto  tradat«  Ledor  depre« 
hendet  9  ^  V.  Thoma  opufculum  dirigi  partim  ad  Laicos  »  partim  ad  in- 
cipientes  i  ac  proin  Le^ores  magis  inftrui  pro  Via  purgaciva  &  Illunii* 
naciva  y  qu^m  Unitiva  ;  Nam  Deo  gratis  absque  intuitu  i  defiderio » 
aut  fpe  ullius  praemii  vel  folatii  creati  toto  vicas  temporc.  ferviendum 
eiTc  9  folum  k  Iongd>  quafi  terminum  vitasafceticas  perfedum  y  oftendic^ 
.  v.g.  L.  2.  cp.  &c«  II.  ^  £t  L»a.  c.  jr«  ac  6.  Et  L.)«  c«  i6.  Cattcrilkm  In 
via  purgativa  &  illuminativa  inflruerc  incipiciites  ac  proficientes  non  ex« 
ccdit  faculcatem  eorum »  qui  in  aetatc  jam  matura  9  videlicet  ab  ann6 
astatis  vigefimo  quarto  usque  ad  annum  aetatis  trigeflmum  quinram  9  ul« 
tra  decem  annos  in  Schola  &  Claflibus  vita?  Afceticas  authores  hujus  ftu« 
dii  clafficos  primarios  y  D.  Auguftinum ,  D«  Gregorium  M«  9  D.  Bernar«» 
dum  &c«  fedulo  volutarunt :  Ne6  cxperientia  mentis  circa  motiones  na« 
turac  &  graciaB  in  h^c  aetacc  iisdeeiTc  poteft  ^  qui  infpirationibus  divinis 
qudtidianis  unicd  attencas  aperuerunt  aures.  Talis  entht  y  atteftante 
cciam  Scriptorc  Ethnko  Homero  i   efi  bominum  mens  >  qualem  motidit 

Tater 


•f  6  /.  LXy.  Exceptio  XXV. 

Pater  fuprmns  iniidit^    Similia  dt  fe  teftatttr  Salomon  in  libro  Sapien« 
tiae  C.\  7.  &  8«  &  Syrach  C*  f  1 .  i  v.  ?  8* 

Syrach   1.  cc*  fic  fcribit :    Cum  adbuc  junior  efjem,y   quafivh  fapien^ 
tiamin  oratioue-mea  ^  &*  effloruit  tanquam  pracox  uva.  —  /4  juv^^ntu* 
te  mea  invc^igahavi  eith ;  incltnavi  modici  aurem  meam  &*  exccpi  iUam. 
^  Multam  in  metpfo  inveni  fapientiam  &"  multum  profeci  in  ea.  &c« 

EXCEPTIO    XXV. 

|,LXV.T  Iber  de  Iinitatione  fcriptus  eft  eo  tempore ,   qao  Ciftercten(es 

necdum  erant  rtlaxati.  Sed  hoc  non  erat  verum  tempore 
TiiomaBK.(b) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

J.LXVI.Qlftcrcicnfcs  initio  Saeculi  XV. ,  quo  V.Thomas  rcripntLibrum 

de  Imicatione »  a  priftino  fervore  fui  Ordinis  delcivifte  ,  ad 
calumntam  enormem  referendum  eft*  £n  !  convincentia  teftimonia  ipfo* 
rum  Summofum  Pontificum  in-oppofitum. 

Urbanus  V.  ad  totum  Ordinem  Ciftercienfem,  annd  i}6}.  inBulta» 
Sacrce  (c)  lic  fcribit :  Sacra  veflra  religionis  ,  in  qua  devotum  Deo  red^ 
ditis  famulatum  ^  promeretur  Ifone/tas  y  ut  petitionibus  veflris  favoralfi* 
liter  annuamuT.  IrfTcriptio  Builse  cft  :  Ahbatibus  €^  Cqnventibus  Cifter» 
cieifjis  Ordinis  ubttihet  conftitutis, 

JoANNES  XXni.  annoi^i  f .  (NB.  quo  ipfo  tempore  V.Thomas  fupni 
librum  fcripfit)  in  fuaBulla  ;  ^VumufVses^ilc  fcribit:  Dum  uberes  fruQus^ 
quos  Ordo  Ctfiercierfis  in  ngro  mr/rtantis  Ecchfia  uberrimi  in  exaltatio^ 
nem  ftntus  prafata  Ecclefice  £r  /xiligionis  propag^ifionem  produxit  ba&e^ 
nuSj  &"  producit  offtdui ,  paterna  dtlige  iia  contnttplamury  faluberrimum 
fore  digno  cimur  &c*  Datum  Cinftatttia.  j  Kal  Fcbr. 

Idem  Pontifex  in  alia  Bulla  eodem  die  ad  Ciftcrcicnfes  Dioeccffs 
Cabilloncnfts  data  hatc  fcribit:  Sacra  R  ligionis  ^  fub  qua  rriundanis  caU 
tatis  iUecebris  devotum  &*  ftduhm  in  bumilitatis  fpiritu  exhibetis  fa^ 

muta- 


tttm 


(h)  In  Bali^rma.  fof.  88. 

(c)  Henriqucx  in  Coiiftit,  Ord,  Cift.Tom,  II.  fol.  ic^. 


muktum ,  merita  ptorrferentnr ,  itea^  ftor  religionit  iJie0ret  tmmoiif<t^ 
tem  re/picinntt  fnvore  benevoh  conceiafuus  &c. 

IbEM  PoNTfFi^X  in^alia  Bulla  eodcm  die  data  fcfilHc:  itfi  fuihusliht 
Religiofis  tenenmur  afpficre^VrofefforestamenCiftercienfiiOrdmis  utrim^ 
fue  Sexiis  eo  fervenfTori  chritate  compIeSimur^  fud^  ipfum  OrJinem  in 
Dei  Ecelefia  confpicuum^  infignem  uberiori  iile^ione  profecfuimur.  Un^ 
ie  —  omnia  Privilegia  —  Conventfbus  efusdtm'  Orimis  fonceffa  —  ro«- 
fiminmus  &€♦ 

Martfnus  V*  ando  14  ig.  in  BuIIa  r  Sacra.  (crfbit :  Sacra  Retigio^ 
stifi  fuh  qua  ievofum  ^fedulufn  exbibetis  Ifomino' fanuitatum  ^  prmnete* 
fur  b4nefias ,  ut  iUa  vohis  favorahititer  conceiamus  »  per  qua  fiatui  &^ 
eommoiff  Qriinis  v^firi  falsAriter  confHlatur.  HincSlc^  liih^Jdnuarii* 

CoNciLiUM  BASlifiBNSii  anno  1.4)7»  flc  habet ;  Sacro/anQa  Oeneraiit 

iynoius  &g*    Momfieriorwm  Ciflercienfis  Oriints  Aibatibus  &'  Conven^ 

tibus  falutem,      Sincera  ievotionis  affeSfuSf  quem  ai  univerfalem  Ecde^ 

fiam  in  vinea  Domini  /abora^tes  geritisf  non  iniigni  meretur  >  ut  petitio^ 

nibus  vefiris  faDwahititer  mnuamus  ^c, 

£x  his  SumniQfam  Poiltifiicum  &  Concini  ietiimtiti^intMk&i  i^ii-' 
*  tet^  Oidinem  Ciflercrenliam  hoc  tempore  riecduni  RiifTe  relaxatuih. 
lotmo  MafKnus  V«  In  ^lfa  quadam  BuHa,  qu^  prsfato  Cencilli  Baflicen^ 
fis  Pri vflegio  dc  verbo  ad  vef buni  inferta  eft  ,  tcffatur  J  tancum  NB.  non* 
nuUos  Ciflercienfes  ad  declinandQm  rigorem  &  fugum  obedientiK  per 
difpcnfaciones  Sedii  Apotlotlca^  WNuntioirun)p;sltenfas  quarni^e  tranfi* 
tum  «d  laxiores  Ordines^'  vel  ad  curam  jnimarum  in  plngyibus  paro* 
chi's»  NonnuUi ,  inquit ,  iiffi  OritniS  Pfofefibref  ,  tef  tit  fic  ithitae' 
obe^ientia  jugum  evaiani ,  vel  taxius  vivere  valeant  y  bonefiis  apparen^ 
tilus  eaufis  prietenfis ,  etiam  pratexfu  Litferarum  Seiif  Apoftolica  feu 
.  Lejgatorunij  ai  atios  Oriines  je  iransferunt  %  tf  pterumyUe  in  bujusmoii 
atiis  Oriinibus  parocbialium  Ecclefiarurfi  aUt  atiofum  hfieficiorum  magit  - 
pinguium^  quim  in  ipfo  Cifiereienfi  Oriine  babere^poffunt^  regimina  pro^ 
curant  9  fif  ut  pturithum  vitath  iucMt  iijfotutam  in  buiusfnoii  Oritnums 
opprobrium ,  ^  fcanialum  pturimorum  &c*  Ita  Martifius  V*  inno  pri- 
mo  fui  Pontificatiis.  ''Ex  hoc  patet  i  eo  ctmpore  f  quo  V.Thoma^fua  dti9 
•uthographa  libri  de  (fnitatkme  fcripfit»  nempe  anao  1414«  &.!44r« 
Ordinem  Cifterctehfem  necdum  fuilfe  diflbluium.  D'irolutio  primum  ' 
drca  annum  14; 8-  invehi  ccepit  injGa^lifti  Avan  nonnuUi  Mhofns  bujut 
A  Euf.  Amort  Mor.  Certiiuio  $sr^it:    •'  H  '^  ' 


^g  /.  LXyil  Exceptu  XXVI  XXVlL 


muAt  im^i  vivtnttt »  praot  Engeolas  fV.  ia  foa  BoIU»  .Boesl^ 
fiatum  t  anoo  14)8*  loqaicnr »  in  Curia&omaoa  fitts  Abbadas  refigpu- 
rantinouuias  Ciericorani3«calariain »  yel  roligioibram  alterias  Ordi- 
nts )  noo  expertoram  in  Confticuciooibas  Ordlnis  Ciftercienfiii  iVide 
P.Heari9nez  in  Regola  Ord»  Qfi.  Tom.  U.  f.  1 18» 

EXCEPTio  xxvr. 

§«LXVILP  Eperiuntar  prstrumpdoaes  fiiTeociores  JotQni  Gerfeni  do 
^^  Canabaco »  Abbati  Vercelleiifi  ad  S^  Scephanom »  quiUB 
Thoma  Kempcnfi.  (d) 

P&iMO^  Joanni  Gerfin  favent  aoo  paoci  Codices  Manufcijpd.  Co» 
dex  Aronenfts  bis  inlcrtptum  geric  nomen  joaoois  Gerfen  Abbatis.  Co- 
dex  Slufianui  in  fine  adfcriptum  gerlt  oomeo  Joaonis  G«fen.  Idem  no- 
men  repericur  in  Codice  Padolironenfi.  lo  Codicls  laltshirgenfis  Iodi« 
culo  legitor :  De  Imitatione  Jobannis  Gers,  lo  Codice  /iUaiiano  legitor: 
incipit  troBatus  Joannis  de  Canabaco.  In  Codioe  Fenetiis  auno  ifou 
impicflb»  &  Joamsi  Oerfiino  inferipto »  quispiam  infcriptionem  corri* 
geos  ad(cripfiE#  Hunc  librmm  non  compilavit  Jobannes  Gerfon  t  fed  D. 
yoanms  •  •  •  •  Abbas  Vtrcellenfis  ^  ^  •  •  •ut  habetur  usj^  iadie  pro^ 
priamafu  /criptus  in  eadim  Abbatia,  (c>        m 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

§,{JCVnLnr£fies  pro  Joaote  Gerfbo  Cancellario  (}mcfarooi  funt  triplo 

^  plures ;  teftes  vero  pro  Thonui  Kempifiano  pariter  fyo- 
chrooi  funt  decoplo  plureso  Teftes  pro  Gerfono  vel  Thoma  Kempeofi 
000  variaot  ioter  (e  circa  idem  puodum  coocroverfisr.  Econtra  teftes 
Gerfeoiftarom  variant  inter  (e  circa  idem  cootroverfiss  pundum  tam 
^ooad  oomeo  »  ()u^i  circa  adjonda  jndiyidualia  perfoose »  ita  ot  incer« 
tum  reiinquaot »  ao  loquaotor^  de  eadem  vei  diverfit  perfooa ;  immo  aa 
toqoaotur  omoes  de  perfooa  diftioA«  i  Gerlono*  Com  ergo  teftes  fio- 
gwieSf  prsclertim  fioguiaritate  ioter  (e  obftativai  vcl  c|rc«  idem  pundom 

diver- 


mF-^mmimmmmmmmtmmmk^m^ 


^    (^)  '  Btfis  firfna.  fd.  ^5. 
(O  Btfis  firgia.  /ol  ;6.  &  feqq.  •  ^  to^. 


«...  •    . 

•     ^  jure  antmofe' Gerfeim  Vtrce&enfU.  5» 

«verffAcatiTi  ccrthudinem  cootra  telles'  tfiplo  vel  decni^  phires  pt* 
rtant  nollam ,  ftd  ad  fuminam  fandent  allqaam  pratfumptionem  lcorfioft 
l|>edatam  y  manifeftUm  eft  >  ijnod  prarfimiptio  cedere  debeat  TcriutJ  pcr 
teftes  numero  decupb  pldfes  &  authrorftate  notoria  emineiiter  fuperto» 
fes  demonftratar;  Alisr  «ceptiones  contra  hos  teftes  videri  poiidnt  \n 
refponfione  ad  Cbdices  prodndos  i  Delfavio  Ifoperius  $«  ig»  ReTp^.  jid 
ExcepU  VI*  Verum  noiim  altercarl  de  valore  i  ac  (enfa  horum  Codicanu 
Fundent  mea  pace  prxrumptionem  pto  Gerfeniftis  (eorfim  fpedati ;  e^ 
cam^n  pratfamptio  evanefcit  comparativd  ad  pratfomptiones  oppofitas 
fpe&ata^  Si  enim  juxta  prindf>ia  y4rtis  Criticet  i  me  pra^flabilita  (  i\ 
Tefiit  €ontya  teftem  circa  idem  atteftationis  punSfum  caterfs  pariHis  non 
tfi  teftis  idoneus  i  quantomagis  fex  teftei  anonymi  variantes  inter  fecir* 
ca  itteftationis  articulos  compiures  pomparativd  ad  centum  teftesoppo* 
fttos  »  partim  pro  Gerfono  Cancellario  i  partun  pro  Tlioma  K.  teftantes 
amittent  ^  fuam  pratfumptionem  ?  Quod  fi  etiam  his  Codicillaribus  fex 
teftibiis  rdinqueretur  aliqua  ^prstfumptio  feu  probabilitas  feorfim  fpe* 
Aata»  e»  tamen  cederedeberet  morali  certimdinl  oppofitast  ex  70«coaB» 
Tis  teftibas  f  &  ex  )oa  Idlotifanis  Styli  Kempifiani  demonftrac»* 

EXCEPTIO  xxvir. 

|.LXIX.r^Odex  Aronmfia  f  Gerardiinoiitcnfis,  Codcjc  Mathiae  Rirlnato* 

ris  9  Codex  ex  qao  D:  Bboaventlira-faas^  coUationes  deliba* 
vitf  CodeXf  ex  cujus  fideliber  de  Imitadone  D.  Bernardo  vel  Ludolfb 
Saioni  tribuitar  ,  monftrant  arutetcr  aathorls  Gerfono  &  Thomfi  K» 
mtiqalorem.  (g) 

RESFONSIO. 

|XXX.pLacait  Ger(eni(he  itermit  recadere  fabolas  »  k  me  in  Deduffio* 

^    ni  Critica  conviftas  falfitatis.    Piraetenfas  colhtiooes  D.  Bo* 

naventarSt  ^  &  Mathiam  Farinatotrm  i    pertinere  ad  aetatem  janiojrem 

itempifiO)  convinceiiter  oftendl  Al;  ig.  &  107.  §  42«  &$;  197;  Qpanta 

H^  %  haec 

_    .     ^  r        -  '  •  -     V     . 

.,  ■  ....  . 

(f)  In  Dedaa.Cric.fbl.  10.  §.  3.  8c  fiiperi&i  mPr^f^i^ne  %  <• 

(g)  Bafit  firiaa.  fol.  104. 


6(>^  /.  LXXl  EmptioXXVnL        , 

hMC  impvrdeDtia !  ecSi  licterafio»  non  (blMin.  obfedistitilioriba^t^lUI 
«cjam  DecdTariis  occupacifllmo  »  obcrudere  arguoienca  ;am  conyida  er* 
roris  T  Codicem  Aroaenfcjm  non  percioere  ad  Sseculum  decimum  quap- 
cum  f  ^  potius  ad  confinia  Sstcuii  decimi  ieyci  ^  ex  Manurcripco  Pollia- 
gano  5  quod  in  Iconifmo  Num.^.  exhibeo»  adocuiuin  pacec.  Teftimo- 
nlmn  Codici  Oerardimoncenfi  adnexum  falli  auc  fallexe»  in  DeJuS.  CritM 
/,  112«  luculenceroftcndL  Quod' Codices  Pfeudepigraphi  authoribus 
aotiquioribus  /  v.  g.  D.Bernardo»  auc  Ludolfo  Saxoni  ad  cripti  \  annoJU 
tntm  prxferant  maximams  scace  KlempiGana  anteriorem^  griicis  fingi* 
tur  fine  refte  $  Gnie  judice » quos  in  SjmedrioParifienfi  improrare  non  omi« 
iiflfent  Gerfeniftas  9  nec  illorum  formularia  in  libro  de  Re  Diplomatlca 
cmififte(  MaSillonius  9  Gannofitas  ilU  maxima  Codtcl^  vel  onicominlmo 
gcadu  probabiIicatis^Ger£eniftic«  /uperaret  actaitem  Kempifianaau 

EXCEPTIO  XXVIII. 

^XXXLrjErfeniftx  opponunt  ad  minimum  fex  Manulcriptos  C#dices 

Codici  Manufcrjpto  KempiGano  AnCTerpienii  i  quibus  Ger* 
fen  fuum  nomen  per  modum  authoris  appofuit.    Econtra  Thomas  Kem- 

{>enfis  in  Codice  Antverpienfi  anno  144  u  Iwtn  nomoEi  folum  per  modum 
ibrarii  appofuit.  (h) 

R  E  S  P  O  N  S  10. 


> 


jt.UOCII*2yJOn  fex  9  (edduo  (oliim  Codices  npmen  nudum  JoannisGer-  . 

fen  prasferuot  9  nempe  Sluiianus  9  &  Padoliroaenfii.  Sed 
eo  nomine  hominem  i  Joanne  Gerfbn  diftindum  innui  9  tie  quidem  ra» 
tione  probabili  aifirmarQ  lipetr  Joames  enim  Ger/on  fuo  «vo  pa(Gm 
dicebatur  &  fcribebatur;  jfoannes  ie  Gerfon^  vldelice&iloco  fuas  naci» 
vitatis  in  Dioecefi  Rhemenfi.  Sic  enim  ipfemec  Gerfon  jn  fuo  Teftamen-. 
to^  &  in  EpiftoJa  ad  Carchufienfes  Lugdunenfes  fe  nominat  his  verbis: 
CffUftinis  (  In  Avenione  )  Joannes  de  Gerson*  Gratia  &*  Pax.  -  - 
Lugduni  1428*  anno*atatis  fexagefimo  ijuinio.  Ec  in  Epiftola  »  pecicoria 
accelerationis  fuffragidrum  poft  fuum  obicum  9  ad  Carchufienrei  in  fine« 


^m 


ScrJptum 


(b)  Bafis  firma.  fol,  io6* 


^     -      txjipre  i^eripn  Geffems  VerceMeiffh,,  ^i 

Seriptum  Lugdnm^   FtHtr  Alwmnut.    Joannbs  de  Gxrmih*  &  Cflpim* 
lam  LugduQenfe  Ecclefiae  «d  S»  Paulam  m  promiilione  aQaiverfarii :  Vtn. 
Magiftro^  Domino  Joanni  de  Gerson  Ci)«    NotneB  autem  JoaQois  de 
Geribnjam  Sseculo  XV.  pailim  in  nomen  Joaobis  Gtrfen^  vel  Joaanls  ' 
d^Gerfenis  cranfiic.     In  editione  omnium  Operum  Gerronis  CoIonieQfi 
anno  1489«  Tomo  L  Aachor  libri  vocacur  Z)oMe/9«5  Confblatorius  yMu^ ^^ 
nes  de  Gerfonne  ;  6cTomo  H.  vocgcar  Daminus  yoannes  de  GerJenneDom   - 
QorConfolatorius  (k).    Similicer  in  Bibliocheca  Queiferbytana  contlne* 
cur  Liber  Manufcriptus  de  Imicacione  y  ubi  ejus  aachor  fcribicur  Joan^ 
nes  Gerfin  Cancellarius  Paridenfis  (1)«      Rifu  vero  pocius »  ^uim  re«  ' 
rponilone  dignum  eft ,  dum  Ddfavius  foL  104.  dabium  movec,  an  noa 
Codex  Aronenlis  (iciiieipre  Codex  auchogr aphus »  quem  foh  loo.  ^ro« 
pria  nsanu  Joahnis  Abbatis  Verceiiends  fcripcam  amrmac,  cuiquefol. 
io£.  auchorem  fuum  nomeo  przfixiire  aflfeverac^  Hxc  fi  vera  eflenc  9  in» 
fignicer  fatuum  eHe  oporiainec  Gerfenem  »  qviiprcpria  m/inu  io  exiguo 
libeilo  Qomen  fuum  cribus  vicibus  i  Gefen  in  Ge^en »  4  Geffen  io  Ger^ 
.  fen  mucairec*   Verfltm  hstc  omnia  Ddfaviania  fomoia  receacior  a^cas  Aro^  . 
nenfis'  Codicis  i  me  ex  Manufcripco  PoliiQgaao    demooftraca  dispeU 
lic  (m).     Tn  Maoufcripcis  Carchufienfium  d  La  CbapeUe  in  I^landria  vo« 
cacur  Joannes  dejarfonio^    Vide  io  Appeod^  Docttm«  IIL  §•  119«  ia 
Epift»  VkM  BruQonis  Pede«  , 

EXCE- 


•  I 


(1)  Vide  Tpm  Itl  Operum  Gerfojois.    cdic  17*8.  fol.  7*o.  7^1. 

(k)  Vide   DeduQ.  Cric.  %,  18^  fol.  150.  Hanc  ipfam  Gerfonis  cumGerfene 
confufionem  confirmat  Morftfauconius  in  Bibliotheca  Bibliothecaruia 
Manufcriptorum  ,  dum  refert 
Toraoll,  fol  11^7.^  Libros  raros  impreflbs  D.  d*  Aigrefeuille  hia  yerbis: 
rr4tris  Tiomd  i  K^emfrs-  di  ImiUthne  Chrifii  Liter  iH  •  8.v«  JJtgdetm 
s  S(ptert»  Trecifel  148^«    £t  fuie^    Jpanais  Gerfen  JYafiMus  de  Medi^ 
tJti^ne  Of^is  &c. 
Et  Tcmo  JL   fol.417.  inrer  Manufcripta  Bibliothecae  Florentinse  refert 
Joannis  Gerfen  (  fic  )  CdncelUrii  JPdriJienlis  de  Jmitdtiene  dhrifii  ,  *Qtden 
fcripttts  4nn9  1^66. 

(I)  Vide  DiflerL  Crit  g.  itr.  fol.  89. 
Cm)  Vide  IconifiQuA  NiuQ,  7.  Sc  14« 


^ 


\ 


I 

k 


EXCEPtlO    XXIX. 

5XXXIU.r  Ibnitn  deltniaitlooe  alii  (  catnMSS*  tan  excnfi  Co«nccs  > 
^  S.  Berni^o » alH  Joumt  Gerloni»  pauci  Ladolfo  Saxoaiy 
MHmitfU  Tbomctle'Keaipl«  SkcuIo  decimo  qttiato  ialcrip(ere  (n)* 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

I^XlV.r^OnrfQ^c  GerfenUU  «trcritMic;    Unit  S.  Bemacdot  «ipf  La> 

^  dolto  •  iKM»  Gerfiini .  febtuabmta  Tlibnac  de  KemDts  • 


Qtffnd  BefudiOim  per id  teospos  libram  de  Imitstione  mi/JKijKllcripfit» 
(V<  DedttS.  Crlt»  fol.  94.  ^  laf  * 

EXGE  PTI  O    XXX. 

^^  fias  annoittrunt  f  hutic  libnttki  illi  adrcripGc  (o> 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

fLXXVKQEV.ThomalL  Teftimomnm  Bufcbii^  &  j4fcenfii  Badiit 

&  Nuwmni  3  &  Tolfteri  contrarium  demonftrant^  Vide 
InDedude  Crite  $^  laf.  ix6.  i%i.  14)«  folo94«9ro  56.  iio.  &  infira  ia 
Appendice  Kum.  3« 

EXGEPTIO    XXXt 

JsUQEVil./^trfbni  ideOabJudkMnr  eft  liber  de  Imitatfone»  quia  au* 

^  chor  Te  vocat  monachum.  Eiidem  eft  caafa  Thom«  JL  (p) 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

J.LXXVIIL  A  V.Tbonui  paffim  etiam  circa  fe  &  drdi  fillos  eoofratres 

*^  afdrpari  tetihidain  nanaibi  *  el  cjns  indablis  Operibas 
•fienai  in  Dedad.  Crit.  $.  f£.  fbl.  34. 


..  EXCE' 


<n}  Bafis  fimar  fU,  i€7«     (o )  Btfit  firB»*  foL  io8*     (pj  fol  loy. 


EXCEPTIO   XXXII. 

m 

$.LXXI1C.  C  Ccar  5«  Bernardoi  aut  Liici(>lfo  Saxooi  inultd  ant}fiiiorIt|iii 
^  liber  d.e  Fmitttiooe  rtt|^o(icos  eft  Thoma  Supcrmtc  p  mf 
quia  lam  uim  aoti<iQii)4r  Tbomii  e^ftimabatur  .^  (  q  > 

*     R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

^  - 

*  • 

£XXXX.CCcttr  k  deeuplo  plttribns  Gerftmi  (Qp{>ofitos  <;il  9  nifi  qufa  I 

-  pieri^ae  oon  antiqaior  exilio  GerfoQianoi  atque.aeufie  Kera<p 
pifina  ^:r^/flitf^/ffirr  ?  Ecoir  Ludolfo  Saxoni  tribuebacurf  quL  centina 
,  annis  poft  D»  FranctrcunrBoiiuit  f  nifi  qmtnx^imffaturf  authorem  omi 
*  fuifTe  conten^raneom  S«FraQcifci  t  j>rout  Ger^piftte  (biQoiant?  Eccar 
ji  centuplo  pluribus  Scripcoribus  poft  excufos  bmnium  Manufcriptorum 
Codicum  pulvcres  srhom«  K.  tribucbatur^  nifi  quia  exifiimaiatur  f  Ii« 
itum  «tatc  Kempifiana  aatiqaiorcm  non  c^c?  Mittaotaccrgo  cjusmo- 
di  radoCinaciuQCulaB  anicalaram  t  vcriatilQS  in  iitramqac^imem  $  qoss 
in  feric  decem  cafuum  confimiliam  ad  minimum  novles  failont»  dx0im 
.  WMre  enim  putare  cft ;  fuUte  taoc&m  cx  CMumtni  provcrbio »  more  al^» 
rum  proverbiorum  in  leric  contingcntiom  faltem  plcramque  vero  »  fr« 
rare  cft«  Nc  tamcn  relinquantur  ullas  hsfiutipnis  celiquts:  t  adfcr^am 
"verofimilem  anfam  opioatiooam  variantiam.  Ltbcr  de  Jmitatioue  cx  pra« 
denti  auihoris  confilto  rclinaucbatur  fcmpcr  anonymus»-  Id  humilitatis 
motivam  fuadebat ;  id  obtrcaatomm  mccas  poftuiabat*  Solis  familiari- 
bas  ille  communis  cenfor  morom  immcdicabiliom  norccbator.  Indc 
(ciftttni  fenfa  in  contraria  vttlgas»  Plcrique  cx  fimilitttdine  ar^fadi  ar- 
tificem  hariolabantu^'  Hihc  in  P.Befnardum »  in  Ludolfum  dc  Saxonia» 
qui  &  ipfe  vaftiflimum  opus  Mediutionum  in  vium  Chrifti  ediderat»  & 
in  Gerionem  exulem  (r)  fpiritu  atcctico  pknum  y  primis  conf cQuris  re- 
^eftum  eft  9  donecfamiliares  V*  Thoms  (ois  familiaribus  latere  voico- 
tem  fcnfim  prodiderint*  Qpod  vero  fcnfa  D«  Bernardi  non  pauca  per 
ctdamum  V^ThooMt  in  librom  dc  Imiutione  transtillare  pocuerint  9  non 

incrc- 

wmma^^mimmmmmmm,mm  ^mm^mi^mmmmmmmmm^mmmmmt^^mmmtmmmmmmmmmwmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^mmmmim^mm 

(q)  Btfis  firijit.  foL  ixo. 

(r)  YpfemetGerfon  fmm  nomen  in  Ungat  hebmlct  •  ^Jvendm » /nregri»  . 
num  f  fett  exukm  fiognificvre  tefttnir  in  fuis  Ojperibus  Tom4ILfo|^.76<« 


€4       §.  I^XXL  Exeepth  XXXlll  XXXI V.  ex  ujlibuf  -  - 

incredibile  vWcbftar  iis  »  qui  ia  Chronlco  Windeshefmcnfi  legerlnt ,  V^ 
Thonfia  M^giftros  fn  fpiritu  principia  afdetfca  ^  praBfcrtinf  pra^ftca  ,  cx 
J),  B^rnardo  roIertifCmc  excerpfifTe.  Bqk  hius  teftis  SyochroQusi  &  con- 
domefticus  9  in  Chronico  Windesheimcnfi  f.i.  c*  ^u  M  fcribit.  „  Fra- 
^  ter  Joannes  Huesdcn.,  Prior  noflier  (  in  Windesheimi  qui  anno  141  f. 
mA  Conciliam  Conftandcnre  miflus  eft  )  nodabile  fatis  exacrptum  ex  Bea« 
99  ct  Beroardi  fermonlbus  fuper  cantica  pro  devocione«  fua  compilavic  y 
,,  mediam  parne  partem  fermoitum  eorundem,  Frater  autem  Joannes 
59  Kempis  excerptum  pro  fua  devotione  ex  eisdem  votens  extrabere,  noa 
99  ea  f  quae  Pater  Joanoes  Frior  nofter  inde  fibi  collegcrat,  fed  ea  mag^i 
99  qqse  in  fuo  excerptoipfe  omiferat »  tttiliorapro  fcio  profedu,  &  (lU 
99  magts  fapida  eiTe  |udicans  $  propria  edo£%is  experientia  9  in  unum 
99  ea  collegit«  99  ItaBufchius.  tioti  eft  autem  dubium;  Joanneni 
Kempenfem  boc  Excerpcum  germaho  fuo  Fratri  Tbomat  Kenfypend  9  fua 
#lim  N«vitio9  &  Concationico  ia  codem  monafterio^  cemmuoicaffe.  m 

EXCEPTlp    XXXIII. 

■ 

|.IXXXUV4Ulti  veceres  Scriptores^  per  phirt  SaBCoft  ignoti  9  ex  ifiw 
^  ^  genuino  Gt)dt€c  retcdi  funt.  Ecootra  aNi  Codjces ,  qui 
per  plura  Ssecula  veteris  Scrtptoris  in  fronte  nomen  geiferant,  n  unico 
genuino  Codice  recentiori  Scriptori  refticuti  funt.  Prioris  cafus  exemplufn 
babemus  in  Operibus  Facundi ,  Guiberti,  Agoberti:  pofterions  in  libro* 
de  OpcribusCardinalibuS)  olfm  infGripto  D.  C)rprtano.  Ergo  tdem  po- 
mic  contmgere  circa  Gerfenem.  Aftu  vera  fic  contigifle  colligttur  ex 
eOf  quia^  fi  infcriptro  Gerienis  veniret  ex  impoftura^  ftult^  ISegliTeCy 
infcrtbcndo  librltm  nomiiie  bominis  ignoti.  (s)i^ 

'        RESPONSIO. 

^XXXXII.pOtuifte  (tc  contingere  9  uhi  et  teftibus  Sfnchronis  idooet^s  9 

&  ex  contefTerationc  teftium  cosevorum  nulla  habetur 
moralis  ccrcitudo  de  authore  libri  in  contrarium  9  indubitatum  eft«.  lo 
tali  enim  cafu  unus  teftis  idoneus  Syncbronus  9  quem  Manufcriptum  re« 

Erac»  \ 

(f)   Bafis  fxftna  fol.  iix.  iii.  &  ii). 


pn  BernardOy  Ludolfo.^  Gerfone  ^  dejeciu  tefiiumpro  Tboma.  i^ 

prstfemat  >  fufficit^  Ecootra  id  nuoquam  coQtigifTe »  ubi  ex  teftibus  iSfO» 
chronis  idooeis  ^  &  ex  conteflerarione  teQium  coxvorum  habetur  mora* 
Jis  ccrcicudo  de  authore  libri»  pariter  indubicacum  e(i.  Icague  inyerto  ar« 
gumentum.Gerfeniftse  in  touiUiftoria  litteraria  nullum  poflTunt  afFerreex» 
cmplum)  quod  liber  per  teftes  idoneos  fynchronoS)  &perconceftrerationen¥ 
coacvorum  teftium  adicriptus  determinato  authori,  dperitis  seftiitkacoribiis 
MSS.Codicum  tribui  coeperit  alteri  auchori  ob  repertum  vetus  Manufcri» 
{>tum  (ub  alio  nomine  iolcrlptum^  Ergo  meraiiter  certum  eft  9  teftes  ido- 
jieos  fyQchronos  accedente  coifteireracjone  costvorum  teftium  nunquam 
fallere  9  prasfertim  fi  concurrat  identitas  ftfli*  Ad  quid  ergo  ferviunt 
c/usmodi  argumenta  Gerfeniftarum  vagantia  in  genere  po(lK)iiium  vei 
cafuum  realium  non  contradorum  ad  circumfiaotias  decinvi&s  cafus  fpecU 
fici  I  nili  ad  falleodos  fimplices^  quibus  principia  artis  Criticse^  &c  Sen* 
forium  tommune  9  feu  porentia  seftimativa  defunt  ?  Simul  autem  obrer- 
vo  inconftantiam  ejusmodi  hominum  in  ratiocinits  »  legentium  quiden 
multa  9  &fcribentium  multa  9  attameii  fine  prsevia  inftitutione  ac  exer- 
citatione  in  Logica^  Topica  &  Arte  Criticai  En!  prsefens  execnptum*. 
Authoribus  per  plura  (kcula  libro  infcriptis  deoegant  Opus  ob  unicua» 
Codicem  coaevum  alteri  infcriptum  :  nec  id  in^probo»  lo  caufa  autem* 
Kempeofi  reptiaaginta  teftes  coasvos  non  attendunt  ob  Codicem  Aro* 
neorem  tribus  ferme  Sseculis  remotum  i  tempore^  quo  Getfen  AH(i$i 
vixiffe  Verceiiis  |)rsetenditur4    Quantaia  ratiociniis  inconftaotta  ! 

EXGEPTIO   XXXIV. 

|XXXXin»ClJoaoncsGerren  aon  cxtitMTek,  aut  nullius  fuiffet  eele. 
•  bris  nomJnis  9  ftolid«  mentis  fuidet  ille  joebulo  9  qui  !!• 

tiro  de  Imitatione  falfum  authorem  fufieflurus  potius  clegillet  hominefik 
Obfibaram^  ^paim  Gclebreiii  (t>; 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

'S,LX3tXlV. VrOn  nebalo ,  ooa  impoAor  nomeQ  Oerfenis  llbro  de  Imi* 

ucione  Aippofatt:  ied  cuai  liber  yivencc  V.t^homA  pni* 


iMM 


^ 


^(t)   Itfis  !firAt.  Tol.  113. 


t 


4S    f,LXXXnLExetptioXXXlKexteftihttsproBem»do^c. 

denti  confilto  ultra  qataqaaginta  annot  rclinqaerctar  anonyinQS  9  iii 
Poblico  confe&aras  circa  veram  auchorem  reiinqaebatar  locas  ;  Italis 
&  Gallis  ocalos  in  Joannem  Oerjoji  9  fea  Gttfen  t  Canccllariam »  tanc 
exulemf  fexxadvenamf  {hu  peregrinum  f  qaod  nomen  fonat^a^^ac  fcri- 
ptis  arceticts  clarum  9  plaafibili  conjedura  conjicientibas ;  famiUaribos 
aatem  yeaerabitis  Tliomat  non  nifi  ferius  >  fenefcence  jam  authore  9  nc 
corrigerecar  error  pno  Gerfone  mulcorum  -excerorum  pubticus^  genui- 
num  authorem  adhuc  diu  vivum  9  nec  cootradicentem  palam  fcri- 
pco  prodencibus«  Cscerum  fub  nomiRe  Ger/en  9  Joannis  de  Gerfin » 
^oannis  de  Gerfinis  1  padim  inteliedum  fuiflfe  Gerfoncm  Ca^cellarium  9 
eumqae  ra.iotie  Commendce^  quam  Parifiis  habuit  in  EccieOam  S*Joaa- 
nis  in  Grxvia  9  more  populari  Gallorum  &  Italoram  vocari  potuiile  Ab« 
batem  9  oftendi  in  Dedud.  Crit.  ^,  219.  fol«  if  8«  &  i^*  ixi»  foL  89*  Ipfe- 
met  Gerlbn  Cancellarius  in  ulcimis  vicas  fu^  annis  fe  (ablcriberc  folct : 
^oannes  de  Gerfon  9  prout  patet  cx  Tom.  IIL  Operum »  cdic.  PariC  fbU 
7f9«  7^^*  ^^  ''^^^'^  ^^^  &  Gailis  promifcud  0  pronuntiari  per  e  liquct» 
Certd  Ecclcfiam  S.  Joannis  in  Graevia  fiiiflre  prius  regularcm^  ita  ut  etiam 
adhuc  noftris  temporfbus  communicer  vocarl  foleat  Monajlerium  S^  Jo» 
annis  inGraviaf  teftatur  Lebeuf  in  defcripcione  Urbis  6c  Dicecetis  Pa- 
rifienflsTom*  L  part.  L  foL  ns*  (x)  9  &  fol«  118*  i^9»  obi  fic  fcribit : 
99  Comiccs  de  Meulant  poffidebant  Ecclefiam  (  matricem  )  S»  Gervafii  9 
99  &  e|us  bona  $  manferuntquc  in  ca  polTeflionc »  asque  dum  (crupido 
^y  poflidendi  bona  Ecclefiaftica  motl  ca  donarunt  Monachis  Prioratds 
99  S«Nicafih  Incharca  deanno  1141«  W^aleranus  Comes  Meulancnfis 
,9  inter  bona  k  fc  donata  Monaflerio  S«Nlcafii  numerat  Ecdefias  S*  Ger^ 
99  vafii  &  S^Joannis  9  quat  funt  Parifiis  in  vico  9  ifui  dicitur  Gravia  &*c.  99 
£x  his  ergo  fequicur ;  Gerfonem  Cancdlarium  revcra  fuiflfc  Abbatcm^ 
Co&endatitiam  in  Monafterio  S.  Joannls  in  Graevia, 

EXCE. 


(u)  Vide  fuperias  diQi  §.  80.  in  Refp.  ad  Exce/ft.  XXXll 

(x)  Ces  comtes  mirenc  i  Saint  Jetn  quelques  Moioes  deleur  Monafiere 
de  Saint  Nictis  de  Meulent » '  8c  ce  feroit  de  ia  •  que  feroic  vcm 
V  u&age  de  dire ,  le  CUitre  de  Safnt  Jeatt.  —  Un  des  plus  illuftrea 
Oirii  a  ec6  {eaQ  Gerfon ,  qui  fut  auifi  Cliaacalier  de  Motrc  Oame, 


f^LXXXKEx€eptioXXXK€xt*JlimomtiAttgufim^e,    4j 

EXCEPTIO    XXXV. 

^LXXXV^Prakciscus  Augustiki^s  ab  Ecclesu  tefiatar  Coraobiitm 

Vercelleiife  anno  1^36«  Caoonicis»  Reguiaribus  conceflam 
«(Te  (7)*  Idem  recenfet  Catalogum  Abbacum  hufus  Gcenobii  ab  anno 
ja)0*  uiqae  ad  annum  i^^f.^  incerquos  recetifec  Joannem  Gerfen  hii 
verbis : .  ^oanaes  Gerzen  $  qui  truditijpimm  Tra0atum  4e  ImitatioM 
Cir0i  CQmpofnit  (z>  ^ 

R  E  s  p  o  N  s  1 6: 

§^LXXXVt.VfIroT9  GerfeniRas  «dducere  teftimonitim  Scriptoris»  qd 

^^  libram  de  Imkatione  TraSatum  ^ruditijpmuvi  vocat^ 
€fz  qoo  fblo  Elogio  potuiflent  colligere ,  iibrum  de  Imitatione  ab  eo  nun* 
quam  elTe  ledum  9  ac  proin  eum  ex  alcerius  commendatione  commen* 
dart*  Miror  allegari  Sm]^f<7r^  9  quiipremec»  aimis  facile  fuggeftione 
Cajetani  nixusi  de  hoc  (uo  erroreerubuicy  dum  in  fuo  pofteriorl  Opere 
4e  Virit  pietate  &  doQrina  iUufiribus  UlisVtrceUenJh  Gerfentm  omit- 
tit;  Scriptorem  >  "quem  etiam  Ughelius  in  fua  lcalia  iacra  deferit  f  dum 
inter  viros^ercellenfes  pietate  ac  dodrina  clatos  nullius  Gerfen  memi* 
nit.  Scriptorem  denique »  quem  ipfa  documenca  Monafterii  Vercellea« 
€s  non  dudum  ibterter  infpeda  erroris  convincunt.  Habencur  10  Archi- 
*vio  llrfois  Vercellenfis  Ori^inaleslicterset  continentes  contradum  anno 
1  ao5 ,  dte  16«  Decembris » inicum  incer  Prsecorem  Urbis^  &  Monafteriura 
Benedidinum  S*  Scephani^  in  quo  fubfcripci  func  Robaldus  Abhs  ^  8t 
4)mnes  Fratres  Monafterij »  quinxamen  ullusjoannis  reperiacur  nomen^ 
Sed  nec  In  fiibfequentibus  annts  usque  ad  tempus ,  quo  fucceflerunt 
Abbates  CommeQdaticii  ^  hadenus  repercum  eft  ullius  Jo^nnis  NB# 
AbBatis  veftigium.  Teftimonium  ex  Originalibas  licceris  accludo  iii 
Epftola  RR.miac  Brudkiflimi  Viri  DD«  Jorephi  Frova,  Abbatis  Latera- 
wafis  ia  Monafterio  ad  S«  Andream  Vercellis  9  fequentis  tenoris. 

. I  2  ^      Oarif' 


\j  )  Bafis  &mt.  Ibl.  114*    f)  Ibid.  &  115.  ii<.  1 17. 


M 


^g      jf .  LXXXV»  Exceptio  XXXV,  ex  tejlimmio  j/iuguUiH 

0ariffivio ,  Eruditiffimoque  Viro  D.  Eufibio  Anwrt  Ca^ 

nonico  Lateranenji)  ^  Decano  CC.  RR.  SpSalvatoris 

PoUittga  Jofeph  Frova  S,  P.  D, 

Axlmi  tut  ducensjuira  pe^cupltt  contra£lu$  trftnsmitfo  wttf^y^ttx^^^ ^  |  qao  enidie- 
t\%  iii  hujus  ifrbis  TabuUiio  ejus  adfcrvaii  «utoV§*<P«»' }  D,  Robaldum  S.Eufcbii 
Canomcum  haud  fuiiTe;  fed  uttque  Monachum  ,  8c  Abbatem  ReguIaremOrdinisS.Be- 
nediQi «  atque  inter  monachos «  qui  contradui  album  impertiere  nuUum  adinveniri 
fchdnnis  nomine  iufignitum.  Hic  autem  •  nequis  unauam  tibi  fiicum  faciat»  te  Cl» 
V.advertiiTe  velim  in  liiftoriis  Vercellarum  mentioneai  neri  fub  anno.  i;;^5*  cujasdani 
ABBATIS  jOHANNIS  ;  Kt  fcito,  fi  te  latet »  JohnnnemiUumfuilTe,  Abbatem  S.  M«« 
rise  Fiorentinc  ,  Cancel^rium  Andruini  Cardinalis  S.  Marcelli  i  p.  m.  Innocentio  IV« 
miffucn  ad  Galeatium  Vice-  Comitem  ^rg6  conftiruends  pacis  hunc  inter  ,  8e  Johao- 
nem  Bpifcopum  VerccUenfcm.  Qiiat  imees  pei-eontatus  fub  numeris  4  &  5  non 
duxl  quserenda  ,  quonlam  probe  teneo  D.  Roboaldum ,  (ive  Robaldum  ,  D  l'etn]m« 
D.  Guileimum  de  Ad^ocatis,  D.  StmonemMafTarolum,  &  D.  BencdiQum  de  Bulgaro, 
cuius  imaginem  cgomet  vidi  in  aula  Domus  Domiiii  Stephani  CAMPORA  Equitis  SS« 
Mauritii&Ltxari,  Monachos  Benedi^inos  futffe  >  Abbatesve  Regulares.  Qgae  fpe* 
£tant  ad  Chronicam  Alicenfem  inEpidolio  ,  digniflimo  tuo  Prefuli  raiiTo  reperics  unft 
cum  adfcrvation«  Catalogi  Scriptorum  anno  1614  impreifi  Taurint »  in  quo  JOHAN- 
KIS  GERSBN  nec  minimum  vcftigium  ;  &  fi  adinveniatur  rccenfitu^  his  verbis  = 
lOHANNES  GER!>EN  •  f«/  eruditi^imum  trdflatum  ie  imitdthne  Chrifli  compofuit  ~ 
fut  dnn9  i  iio.  tn  ff^orid  chrcnoUgicd  tdm  A  eodem  EPISCOPO  AB  ECCLESIA 
anno  1^45.  cap.34.  pag  x^i.  &  cum  Catalogo  &c.  confiisi  i  Patre  Ghiotti  proba^ 
biUter;  quum  haclcnus  altcriua  cditionis  anno  1^45-  elaborate  notititm  uilam  haui 
(im  tffccutus ;  quemtdmodiim  nec  tbfolutae  tnno  1^57  :  etenim  hoc  tnno  CDNCI 
cditum  fuit  itntAm  i  D.  FRANCISCO  AUGOSTINO  AB  ECCLESIA  opus,  cujus  h«: 
infcriptio  cft  =  C©ront  Rctle  di  Savoja  =  in  quo  opere  pag.  xio.  &  211.  Abbatiae 
S  Stephani  VereeUarum  au£lor  meminit ,  nuUo  recenfito  Abbate.  Quumfeccrimmcn- 
tionem  Abbttum  S,  Stephdni  diCittddeUd  extrt  rcm  minhne  npto  tdnottre  hoc  loco » 
qnibui  temporibua   eoruiu  tliquos  vixUre  tdinvent«     £n  iguur  cum  nominibus  tem- 

D.Robtldus,  five  Robotldot  tb  tnno  \2oi.  td  iti^. 

D  Pctrus  tano  ia41-  .  ^.  .     ..  .... 

D.  Guiielmus  de  Advocttis  moritur  tnno  1340.  die  23  |unii  tnno  i33o,  jtm  Abbtt 

erttS  Stephtni. 
D-  Simon  Mtfltrolus  tnn.  1340.  prope  diem  13.  Junii ,  1341. 114*.  i843   1344- 
p!  BenQii&us  de  Bulgtris  tnno  1380.  eleQus,  nti  erudlor  tb  Bpigrtphe  ,  qul  ejut 

imtgoinftgiiitur»  td  140^. 

Ifti  funt  Abbttes  Benedidini  Vercellenfis  Montfterii  S.  Stephani  hiQenut  4  me 
inventi :  Commendttarii  aiuem ,  ni  ftUor ,  coepere  tnno  14^1.  hoc  fiquidem  tnno 
Abbttem  S.  Stephtai  Vcrcellenfit  fuiffe  lego  Johtnam  Ctmpegima  Archiepifcopaai 

Ttrca* 


»k  Ecchfiih  Jocm,  Mo&ena,  ^c.  $f  partiaUtau  upum  Kmp,  ^ 

Tarentaficnretn ,  cm  iri  Abbttia  rucceffit  anno  ^491.  VII.  Id,  Novcmbri»  Johaniies 
Sce|>bQnus  Ferreiius  onn.  14^9.  Epifcopatu  hoc  potitus,  &  anno  fequeoti  Cardinalit 
creatos.  /ohannem  Stephaiium  in  Abbatia  excepit  ejus  frater  Bonifaciu&  ;  huic  aU«t 
coinmendatarwis  Abbas  fucceffit ,  nempe  Petrus  Fiancifcus  Ferrerius  Bonifacii  Nepoti 
Pctro  Francifco,  Guido  ex  eadem  Ferreria  gente  anno  1561.  Guidoni  ann.  1545.de-> 
nato  fucceffit  Cardinalis  Friderieus  Borromaeus  >  huicquc  tandem  alii  ad  hanc  usque 
dlem  commendatarii  Abbares;  Abbas  cnlm  3.  Stephani  commcndttarlus ,  in  prsfea* 
titrum  c(t  Cerdinalis  Alexnnder  Albanus.  Daham  VerccUts  cx  Canoait  S.  AndrctB  Y» 
Kal  Septembr.  tnno  Vulg.  «rtc  MDCCLXIL 

J,  LXXXVII,  Dixi;  Francifcum  ab  Ecclefia  ez  fuggeftlooe  CoMn 
JtanUni  Cajetani  Joanncm  Gerfcn  pofuiffc  intcr  Scripcorcs  Vercciknfcs^. 
Id  cnim  cirCumftanti«  aaorum  pr«ccdcntium  &  fubfcquentium  probaab, 
Nam  Conftantinus  Cajecanus  filum  Librum  pro  Gerrene  anno  1 644.  Ro* 
m^  vix  ediderat  9  in  quo  (inc  ulio  docuniento  Synchrono  ez  meris  con« 
lefturis  Librum  de  Imicatione  alicui  confidio  joanni  Gerfen  Abbati  Be» 
nedidino  Vcrcellenfi  ad  S»  Scepanum  tribuit,  Auguftinus  >bEccIcGa  Sa- 
baudus  \  cum  pararct  Hiftoriam  Lictcrariam  de  Scriptoribus  Sabaudic  % 
ea  Cajetani  opinatione  in  laudcm  gentis  fuac  gavifus ,  ftatim  quarto  ab- 
hinc  anno  ,  nempe  \6^%.  Joannem  Gerfcn  Benedidinum  Abbatem  atf 
S.Stcphanum  Catalogo  (uo  Scriptorum  Sabaudise  intulit ,  atquc  Manu- 
fcriptmn  Codicem  adhuc  in  Monafterio  S^  Stephani  affervari  turpiter 
lapftis,  fuiqueipfius  immemor  (a)  alTcrait^  Veriim  poftquamNaudaus 
anno  165-0.  Conftantinum  libro  paritcr  Rom«  edito  folidd  refutaverat» 
AuGOSTiNus  AB  EccLESiA  crrorcm  fuum  agnofcens  y  in  pofteriore  au&io- 
re  opere.9  quod  ediditaano  16^7.  &  16C0,  A^  Scriptoribus  Sabaudiai 
mcntionem  Joannis  Gcrfcri  Abbatis  Vcrcellcnfis  prorfus  omifit,  Vide^i^ 
dicias  Kempenfis  adverfus  P.  Francifcum  Delfau  editas  Parifiis  2*77.  fol. 
aoj*  104.  part.  III.  C.  9.  &  Epiftoiam  RR^mi  ac  Eruditifliroi  Viri  fuperiA« 
5.  86.  infertam.  Apertiora ,  ut  fpero ,  in  apricum  profcret  Vir  Erudi* 
tiflimus  ,  in  cujus  mahtbus  nunc  verfantur  Originalia  Commercii  EpiftA« 
iici  habiti  cum  D.  Conftantino  Abbate  CajctanOt 


13 


EXCE.. 


(a)  Monsfteriitni  jam  erat  de(lni6lum,   8c  omnit  Monafterii  documeatt 

in  Archivium  urbis  trtnslttt.    Iplemec  Confttntinus  infuo  sAPoUgt- 

tic0  Romsr  1644.  impreflb  refert  fol«  ^^^fuam  editionem  libri  de 

Imittttone  ex  Codice  ^vncnfi  ftCltm  efle.     Cur  noR  ex  FerceUet^^ 

.  fi  tahucnmo  \Ui,  it>i  CxtitUTet  i  ) 


70    /.  l^XXVUl  BtcepHo  XXXVL  XXXnhXXXVUl 

EXCEPtlO    XXXVI. 

(LXXXVIII.nrEftes  Synchroni  Kempidani.f  domeftlcipr^Iercim  ^  qnzmm 
*        ^   vis  iocalpauiCiDi  >  si  omni^pici^ne  parcialiuus  cac* 
Im!  non  polTani  (b)« 

RESPONSIO. 

|.LXXXIX^CCribi  oporcuic :  atenmi  /lu/titia  ^xmi  non  poflanc;  tti« 

buendo  libnim  yecereni  infigaeai  ^  cujas  excare  in  variis 
fcgion^bus  exemplaria  anciquiora  prseiumendum  erirc  9  confracri  viventl 
pio  9  de  quo  pr«erumtadum  ^  Qoa  lacttrum  blanda  dc  fe  mendaciat  & 
^  alieni  nomiois  Mpioas* 

EXGEPTIO    XXXVII. 

1«  XC  r^oenobiiim  Vercellenfe  (  S.Scephani )  anno  1  f  )6«  Canonicis  Rc« 
^  gttlaribus  conceflum  eft^  &  dein  1x8  i«  Ibloae^aaiiim  eft(c)* 

RESPONSIO. 

|«XCL  P^X  didis  in  Excepcion^  XXXV«  p9tet;  iQadCoonoblam  ab  an* 

no  1490«  usouead  annum  1627«  femper  habuiflfe  Abbacci 
Commendacarios  {  nec  ilrad  usque  ad  annum  1491.  agooviflc  ^aos  rdLk 
giofiis  )  nifi  Bencdr&ioos  >  ullo  4ocam«nio  probacun 


EXCEPTIO    XXXVIII. 

j^XCIKMQvam  1iomfQ«m  (  Jhgujiimm  ah  Eeckfia  Saeculi  XVII.  fcri. 

ptorem  )  qois  pnihlbcac  )  tcs  ifkice  adas  4^  vcccribus  momK 
mcncis  «racre  ?  (d)« 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

}•  XCni.{^tIis  prohibeat ,   novum  hominem  ^   circa  iquseftrones  hBA 
^^  (mtlaui  aBn  vfmtroverfi  line  allcgaclonc  documcod  veccrls 

diffc 


mmmmtmmmmmmmmmmmmmmtmmmmmmmmmmm^^^mKmmmm^^^mmm^mmmmm^^m^^m 


((%^  9dM  IBmm:  M,  114.  i<)  B«fia  «hm.  <o1.  114  (^)  S^  SnM.  Al  iiS> 


ix  te/Hmoni»  Augufim  A  Eccl^y  JwnMoima  ^e.       71 

dQflrereoteiD  5  ioeorain  clairemreferref  qui  docQmentis  fdoneb  defticatl 
profQt  inclinatione  caiTis  Scrtptori»  rQoram  votoram  Patroooi  niaiis 
cico  credant?  DehuJQsmodi  aQtem  credQlis  STrach  C«  19.  ¥.4.  rcribit: 
Qjii  crtdit  cito  ;  levis  corJi  efl.  Hinc  inverto  argumen^am«  NaUus 
Scriptoram  pradens  in  qaitfiione  fadi  anti^ui  aSfu  coutroverfi  reticet 
docQmentum  dccifivQm  >  fi  quod  habec  vel  icit ;  Erso  Auqustinus  ai 
EccLEsiA  DQlium  tale  docQmencum  allegaodo  nQllatn  nabai/re  vel  (civir» 
fe  prsfamendQS  eft«   Vide  dida  ad  Exceptionem  XXXV. 

EXCEPTI6    XXXIX. 

,  §«XCIV.  OUis  Epifcopum »  Sabaadise  Dacis  Hiftoriographam  1  eoasoao 

^^  deSpuiire  credideric  >  ut  tam  fpiendidi  mentirctQr  %  ac  faM« 

lam  k  fe  compoficam  pro  vera  hiflon>  pofteritati  transmicteret?  —  Qaain 

ob  rem  (  eo  qaod  mencicus  non  fic )  qxxx  de  Gerfeoc  fcripGt »  pra  im* 

.  dubicacis  haberi  debent  >  asqae  dam  falfi  reviacantar  (eX 

R  E  S  P  O  N  S  I  O,  \ 

S,  XCV..VrOnment!QntQr>  qui  atieno  teftlmonio  pfd.confifi  relatare- 

.  ferant  j  nec  fabulam  componant  %  qai  fide  aacboram,  opi« 
nlone  faa  graviumj^  fimplici  popaio  fabelii^ »  aat  hiftoriolas  fide  Eradi* 
toram  indignas  proponunt^  Legacur  Covmentariue  Criticus  P.  SchUr 
AtNicepboro  Callixto^  dt  Metaphrafte  y  Atyacpbo  de  Foragintt  de  S^Am* 
toninoy  de  y4lano  deRupe  ^  dc  Vincentio  BeUvacenfiy  de  Tboma  Canti^ 
pratanoi  de  Speculo  ^Exemptorum 9  Cbronico  Martini  Poloni  %  Cbronico 
Mariani  Scoti  y  Cbronicd  Hifpanicd  &c*  appareblc  ;  ab  his  autiioribQS 
compiura  pid  fuKTe  credtca  &  feripca^  quse  de  falficace  parcim  fafcepfia 
parcim  convida  fanc  ,  qain  propcerea  eot  fuiflre  fplendidi  mentitos  qufs 
impadencer  vel  |Qvenilicer  affirmare  prsfamac.  Idem  de  Hiftoria  Grego^ 
tii  Turonenfis  y  de  Dialogis  D.  Gregorii  At.  ie  ^culo^.  Fincentii  Beuo' 
vacenfis »  &c*  cenfent  eradici*  An  ea  omnia  >  (Jqs  caies  aachores  fij^e 
tefte  cosvo »  fine  docamenco  idoneo  fcribunc  5  nifi  falficacis  revincancol*» 
propterea  pro  indabicacis  habenda  fant  ?  Defiderantar  in  Delfavio  elc- 
menta  non  foliim  Artis  Critica%  fed  etiam  valgaris  Logiw  ^  dum  ioter 

inda* 

(e)  Btfis  firmt  foi*  115. 


7*       /.  XCVUL  Bxieptwnes  varU  XLI.  XLIL  XLllL 

\tA\Mi  vera)  &  indubid  falfa  nullum  mediuai  di^ii  verum  »  duHi  faljkm 
«gnefcit.  MeminiiTe  oportec ;  meras  polCbiiitaces  nunquam  pertingere 
:«d  veram  probabilicatemi  nec  meras  probabilitates  ad  certum* 

EXCEPTIO    XL. 

}.XCVLTOannesBaptiftaModena  inter  Abbates  Monafterii  Vercellen- 
J  fis  S«  Stepbani  reperit  quendam-Joannem  i  quem  judicat  dlc 
Authorem  Ubri  de  Imiudone  (f). 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

^'XCVIL  A  D  initium  Sxculi  XIIL  quo  tempore  S«  Francircus  vikic » 

^^  &  quo  Gerreoifla!  Icriptum  cfle  volunt  librum  de  Imica« 
tionef  nullum  in  Monailerio  S.  Stephani  exticifTe  religiofum  nomine 
^oannis  t  fuperius  ex  Archivio  Vercellenfi  in  Refp.  ad  Except.  XXXV. 
oftenfum  eft«  Dein  fidrum  eft  ;  Joannem  Baptiftam  Modena  /udicio  ab- 
iToluto  judicafTei  quod  author  libri  de  Imitw  fit  yomnet  Abtas  f^er^ett  en/ii 
in  monafierio  S.  ^tepbani^  Propentio  illius  conditionatd  exponi  poteft 
\&  debet  9  videlicet^  fi  aliquis  Ahbas  f^erceUenfis  jfoannes  effii  author  Lu 
*hri  di  hnitatione  9  npn  pojftt  e£e  aliut ,  nifiex  prafato  Monafterio  S*  Ste» 
fbam.  Giudico  bene  9  cb'  ejfindo  f  autore  del  libro  A  Imitatione  dett^ 
Cfiovaitni  Abbdte  di  VsYceUi  9  non  potre£e  ejjert  aliro  ^  cbe  de  mmafier^ 
iH  Sam  Sttfanok 

EXCEPTIO    XU 

|.XCVltft»\fAarill«ciiisCatihe  ^rocanctiUrius ,  ac  LaatH)!as  rcripili 

^  Piffertacioblbns  pro  Gerltee  fenccBtiain  dixaraat  Cg>. 

IL  E  S  P  O  K  S  1  O, 

^kitllSC^  j^  ^iMidi  ProcanceUario  ^ujs  jpetiit  fententiam  t  an  fubtcrtptt 

eft  i  Caffcellario  ?  quo  die  data  ?  quo  anno  ?  ad  quarum  par* 
Mtil  Iftllaliittaili  ?  igiiis  tenor  fententiaB  J  lune  per  umbras  Gerienlftae  4^ 

micant? 

At)  ^  tumk.  td,  uiL     jfDHaaJMM,  feLli«^ 


fx  vaHis  tejtibui  Gerfifiiam.  '        yf 

micatK?  Ltanoium  legi;  folidum  nil  reperi.  Gerfeniftcyfiquidln  eo  repe« 
rianc  pooderis  »  Eruditis  ia  lanceTanse  Criticas  appendendum  proponsmtt 
Keacrum  in  Caufa  Kempifiana  pro  /udice  conpromifrario  agnofcimus« 

E  X  C  E  P  T  I  O    XLII. 

S«  C»  pOJHevinuSy  Maplut^  &  Rofignolius  Codicis  AronenGs  authorita^ 
te  convidi  caufar  Gerfeniftarum  calculum  adjccerunt.    lili  noi» 
ex  vulgi  rumore  »  fed  ex  certo  Codicis  Aronenfis  Examine  in  noftras  par^ 
tes  conccirerunt  (h). 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

1«  C\.  r^Odicem  Aronenfem  non  e((^  Jefuitis  reli£tum  ex  veteri  KfonaftCi^ 
rioBenedidino»  proutCa;etanus&  Rodgnoliu^  (uppofuit;  fed 
eum  anno  \S79*  ^^  xdibus  pacernis  i  Mayolo  fecum  Aronam  in  Novitia* 
tum  afportatum  faifle  9  ex  proprio  Mayoli  teftimonio  Aronas  afTervatd^ 
pacet.  En!  tenorem  teftimonii  f  qaod  Heferus  fuas  Dioptras  fol.})4.  in« 
fcruic: 

Bgo  AndreiB  Mfljolut  Prei^b^rter  Sodetatis  lEfHi  tedificorft  meanno  1579.  c&n| 
Genul  proficifcerer  Arcimiin  fld  Domum  Probationis  Societacis  )Efu,  ut  in  eom  fl(^ 
mitterer»  detulriTe  mecum  codtcem  manufcriprum  de  tm^tatione  Chrifli  •  fub  nomtne 
)o  Abbatis  de  Geifen  five  Gerfen ,  quem  in  domo  paternt  reperi ,  nec  fcio  unde^ 
venerit «  ciimque  relrqui  Arona?  In  eadem  domo.  Ubi  confervatus  eft  nuiltos  dnnoa» 
8c  inde  accepit  nomen  Aronenlis  Codicis  i  P.  Bermrdlno  Rolignolio,  Scaliis,  quiie* 
gerunt  Aronse  ;  &  ignorantes  ,  qu6d  ego  illum  attulerim  »  exUUfnaruut»  ibidem  ab 
•niiquis  miiiiachis ,  qni  iilud  monalierium  inhabitarunt »  tSt.  reii£lum.  In  quoruoi 
fidem,  hoc  teftimoinura  mea  manu  fubfcrrpii.  Cremonsdie  28.|anuarii  1717  ,, 

Ipfutn  vero  Codicem  Aronenfefn  non  anciquiorem  >  fed  valde  janio- 
rem  efTe  authogmphit  Kempifianis  Manufcriptum  l^oiiinganum  in  Scht» 
niacifmo  ad  oculaia  demonftrac. 

EXCEPTIO    XLIII.      - 

$•  CII«  r^Mnta  Manufcripca^  qusK  homen  Gerfbnis  pracferuncjoanni  Ger« 

fen  noftro  miiicanr,     Collationes  enim  Botiavencura?  %   quar 
«nnos  maxto)^  trecentos  prxferunc j  Gerfonem  repudianc  ( i ) 

RESPON. 

-(h) .  Bafis  fimit.  fol.  ii^.  fic.ti?.     '  (i)  Btlis  Ibm*.  fol.  nS.  fc  llf. 

I>^Ettf,Amrt  U»u  Certitud»  ^e^  K 


74    ^»CIV,Exceptime5DelfavH^arue,XLlV,LXV,XLVI. 

R  E  S  P  O  N  S  I  O.   - 

§.  CIIL  DEr  Deutn !  poft  meam  Dedudionem  Crktcam  necdamne  pudet 

mentionis  (uppofitarum  Collationum  D*  Bonaventurse,  quiii^ 
uUo  verbulo  ad  meas  demooftrationes  refponfum  fit  2  Idne  in  re  llttera* 
rta  ingenuos  decet  ? 

EXCEPTIO    XLIV. 

§,  CIV.  r^Ermanise  Tjrpographi  prspoftero  in  popularem  fuum  fiudio 

Bellarmioi  de  Gerfene  fententiam  aufu  temerario  fubmove- 
runc.  —  Eccui  veritati  patrocinaotur  f  qui  eam  i  mendacio  inducunt  i 
Aut  quo  tandem  animo  Colonienres  eum  Bellarmini  iocum  interpolarunt 
anno  i6i  )•  >  cum  eodem  aono  Romas  prstfente  Beliarmino  idem  iocua 
integer  ederetur  ?  (k). 

RESPONSIO. 

fvCV.  npEmpora  confundit  inroleos  &  imperitus  Delfavii  calamus.  BeK 
^  larminus  anno  i6i).  RoIGgnolii  &  Poflfevini  erronea  fdppo- 
fitione  de  antiquis  natalibus  Codicis  Aronenfis  fuafus  acceflit  eorom  pro 
Gerfene  opinationi.  Sedcumanno  1617*  Rosweidi  Vindicis  Kempen* 
fes  ederentur  9  ipfemet  Beilarminus  in  oppolicam  conceffit  fententiam» 
fuamque  mentem  hac  expreflione  aperuit :  Scriptos  &  contpo/itos  fuijje 
ab  eodem  Tboma  lib.  de  Imit^  Cbrifti  fupYh  fcviptos^  contrariis  conjeQutu 
iverfis  9  d^monftrat  evidenter  in  Findiciis  Kempenfibus  Heribertui  Ros^ 
xpeydus  Societatis  JEfu  :  cujus  mihi  rationei  plenijfitni  /atisjecerunt  9  &* 
fontentiam  penitus  ambleffer.  Hoc  oraculum  Bibliopola  Coloni;en(is  i6%u 
rustnovac  edicioniBellarminf  inferuit^  Jam  ex  cujus  parteliatret  men- 
dacium  >  &  ex  parte  cujus  impudentia  ?  an  ex  parte  Jefuitarum  de  ee 
oracuio  teftantium  ?  an  vero  ex  parte  eorum  qui  mendacium  viris  tio- 
neftis  fine  convincenti  argumento  publicd  impucant  ?  Vide^  Summulam 
Heferi  edicam  logolftadii  i^fo. 

EXCE. 


w 


( k )   Btfis  &ma.'  fol,  1 1  a. 


EXCEPTIO   XLV. 

J.CVL  A  Uthorcm  libri  delmitatione  o/orf^f  i.m^  vixiflfeanceS^Bona* 

v^nturam^  a  quo  in  Collationibus  citatur^  &  1«^  quidem 
brevi  poft  S.  Francifcum  3  quenv  tanquam  recenter  ^ortuum  citat  >  }.^^ 
eum  fuifle  monachum^  qualem  feindicat ,  ac  4.'^  Abbatem  »  ut  conju 
cereeA  ex  variis  loquendi  forihulis  j  quae  nonnifi  6  fuperiore  locopro* 
fcrre  quc*t  (I> 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

fXVIL  A  Page  has  ougas»  de  Collationibus  D.  Bonaventnrae  9  dequ«« 

liratemonachi  &  de  allegatione  S.Francifci.  Vide  in  mea 
Didu&ioue  Critica  §.  42«  f  7.  61.  argumenta  ^plus  qu^m  convincentta  hu« 
}us  nugacitatis»  Conditionem  Abbatis  en  formulis  loquendi  nemo  co»« 
jiciendo  extorquet;  nemo  verumeflTc  oportere  anferit^  quod  mer^  conjicit. 
Addo  9  Gerfonem  Cancellarium  verd  fuiflfe  Abbatcm  Commendatitium 
Partfits  in  Gratviai  prouc  oftendi  in  Rcfj^onfionc  ad  ^ccptionem  XXXVL 

XLVI. 
EXCEPTIONES  VARIiE. 

J.CVIII.  i."PX  CodicumMSSJnfpeftionecontrovcrflafiniendaeft.  Lf- 

bcr  dc  vitp  contemplativa  veterum  authorum  magno 
confenfu  frofpero  adfcriptus  9  certo  MSS.  Codicum  tcftimonio  yuliano 
Pomerio  adfcribitur  (m). 

%.   Codicem  Antverpienfem  pro  Archetjpo   habcri  mali  nolunt 
Kempifiani  (n). 

\.  Kempifiani  mald  prsrtcndunty  librumde  Imitatione  ^ThomaK» 
jam  ante  annum  1410.  fcriptum  cflfe  (o). 

4.  Per  Codiccm  Gerardimonten^em  9  fcriptum  ante  annum  14001 
«mnia  Manufbripta  Kcmpifiana  exauthorantur  (p)« 

K  2  r  Jlnum 

(1)  Bafis  firmfl  fol.   iti.  &  ita.    (m)  Bafis  firma.  fol.  I2<. 
(n)  foi,  117.     (o)  fol  127.       (p)  foK  lag. 


76         (.  CVl  Exeeptiones Detfavii  aari^  XL KXLVl 

f.  Unum  vidi  authoKraphum  Thomx  Autverpienfc  (q). 

6.  Nullum  i  Kempiuanis  Codicem  laudari  comperio  i  qui  Qon  fic 
achronus  9  auc  anonymus  ^  vei  AntverpienG  recencior  (r). 

7«  Mathias  Farinacor  fcWpnc  librum  de  Imicatione  |am  fub  Joanne 
XXir.  qai  fedic  in  Pontificacu  ab  anno  i}  i6.  usque  ad  annum  ij}^»  £r« 
go  libet  de  (micatione  anciquior  eft  ThomaKempenG  (s). 

8.  Codex  Memingenfis  i48i?«&  Parinenfis  1493.  ntl  fervit  pro  Tho- 
ma  K« ;  quia  ilie  pro  auchore  agnorcit  Thomam  Prapofitum  &  Pralatum 
Canonicorum  »   tfte  vero  pro  Priore  »  ^uaiis  Thomas  KcmpeoGs  noa 

ftiit(t> 

9^  Bcfchii  parentheiin  explofimus  (  u  )• 

10.  Anonfmum  (Socium  Mauburni  )  nequeThomv  coaevuiii  %  ne- 
que  fatis  incegrum  comperimus  (x)« 

lU  Teftimonio  Bufchii  &  Anonymi  ex  adverfo  ftat  continuacoc 
CHronici  S*  Agnecis  »  Thomas  compar ,  in  quo  ne  verbum  quidem  de  U- 
bro  concroverfo  reperitur  9  tametfi  de  Thoma  pluribus  egeric  (7)» 

ia«  Licec  Kempiflani  Codicum  plauftrai  edicibnum  acervosi  ceftium 
Dubes  congeranc  1  perinde  eft  9  ac  fi  unus  folummodo  extarec  Codex  ^ 
una  edicio  9  unus  ceftis  9  qui  librum  Tbomae  infcriberet^  Siquidem  om-« 
nes  Codices  ex  uno  Archecypo  9  omnes  edicionesex  aliquo  Codice  Ma^ 
nufcripco  9  omnia  auchotum  ceftimonia  ex  fide  Codicum  Manufcripco* 
rum  9  auc  excuforum  dimanaoc  (z)^   ^ 

I).  Ex  ftylo  nii  cerci  conficicun  Vix  entm  9  ac  ne  vixquidem  ^ 
ulla  Thomac  Opofcuia  i  fubdiciciis  fecemi  poffunt.  Nihil  prchibeti  Tho* 
mam  9  qui  force  librum  de  Imicatione  antea  pluries  exfcripferat  9  multa 
exeo  dtlibafre  (a)« 

14»  Non  fequicur^  authorem  libri  de  Imitacione  vlxiflfein  Congre* 
gatione  Windesheimenfi  9  quas  vocabatur  Congregacio  Devotorumf  qu6d 
memineric  Devotorum ;  quafi  nuiii  exdcerint  devoci  ante  vel  excra  Con* 
gregacioncm  Devocorum  (b)* 

if.  Marianus^  qui  circa  annum  1410.  operum D.Bonaventuras  cea« 
fum  egic  9  odo  CoHaciones «  in  quibus  allegacur  cexcus  ex  iibro  de  Imi. 
tacione^  adfcripfic  D^  Bonavencuras  (c). 

\6.  Ubcr- 


■ 

(q)fol.  i2i^.  (r)folfjo.  (8)fol»  131,  ijt.  (t)fol.  53.  (u)  ibidcm. 
(x)  ibidem.  (y)  fol  fso^em.  (i)  fo^  eodeoi,  ^»34.,  (•)  Ibidra. 
(b)  ibidem.    (c)  fol.  f  37. 


valde  ii^pmfift:  ^    \        yf 

16 •  Uberdnns  de  CafaUs  non  anao  12TI  >  &d  ^nno  ixf6*  Ordtnem 
Mlnoram  fufcepic  (d). 

17.  Thomas  k.ab  Viimmerib  noQ  autioTf  (ed  ex/criptor  voca* 
tur  (e). 

1 8*  Pro  authographo  Thomae  K.  mald  venditatur  Codex  (  Auguftas 
adS.  Crucem  aflervatus^  Sc  i  Reguiaribus  Caoonids  Parifienfibus  alie» 
gacus  )  cui  annexa  eft  hxc  fubfcripcio  :  Compilaton  Bujui  Opufculi  fuit 
quidam  frater  Tbotnas  (0- 

19«  In  cum  locum  controverlTa  deduda  efi »  ut  nos  unum  Codt 
cem  Antvrerpianum  (Kempianis  )  concedamas  ;  ilii  vicifCm  unum  Aro- 
nenfem  Gerfeni  infcriptum  extare  fateancur  (g). 

20.  Si  Kempifiani  Codicum  manipulos  /aaitentf  neque  porro  exhi^ 
beant  1  verba  in  auras^  jaciunt  (h). 

2 1  «I  Rogamus  Reiigio6ilimos  Canonicos^  ut  aliquot  ExeropIariaMana- 
fcripca  k  fuis  Belgicsc  Provincias  Coenobils  Parifios  acciean(i  ut  concor* 
dibus  anfmis  litem  aliquando  finiamus  (i  )• 

%%.  Archi  •Prsfui  (  Francifcus  de  Harlefi  Archi-Eplfcopus  PaHnen* 

^)  ac  eruditiflimi  Viri  9  quos  adhibuit  caufflB  cognitores ,  pubtico  Inftru* 

^ento  Manufcriptos  Codices  k  Benedidinis  prddudos  omni  iegftima  (al-. 

fi  rufpicione  immunes  efTe  conteftantur^     Canfa  finita  eft«   ItaDeifa* 

vius  anno  1 674*  (k^ 

2}«  Thomst  vita  ab  Anonymo  concinnata  1  Interpolata  cum  (it|  nul* 
lius  fidei  eflfe  potefl.  Interpolatam  vero  demonflrat  novifCma  periodiis> 
qux  in  editiontbus  Venetis  anni  1^6%.  &  if76.  defideratur »    utpote  nu« 

f^er  abs  quodam  malae  fidei  homine  confarcinata.  Eccur  enim  author  ca« 
amum  non  cohibuit  y  poftquam.obiiflfe  Thomam  enarravit?  aut  quis 
tandem  interpolator  ei  fuccenturiatus  adjecit :  Et  quia  multoS  TraSfatus 
fcripfit  ^  ^diSfavit  invitay  ^  paucijciunt  ^  quomodo  intitulantur  9  ideo 
tahulam  de  ejus  traQatilms  ^  libris  intitulare  intendo^  Quem  ioeum 
/ubnotavit  Rosweidus  ;  Tabiila  hac  deeft  in  editione  Norinbtrgenfi  anni 
1444»  Certi  vita  ejus  non  fubjicitur*  Quorfum  ver6  non  iub|icitur  2 
Nondum  fciiicet  erat  confardnata^  At  deferus  eam  tabulam  i.  tribus 
Codicibus  eruit^quorum  unus  exfcriptus  efl  per  Fratrem  Nicolaum  Numah 
de  Francofordia  ptofefTum  in  majori  Franlcentali  anno  Dom«  1488*   At^ 

K  }  "  qui 

<(1)  foLi^5.  I3^.iq7.{i)fol.  138.    (f)  fol.  13^    (8)fol.t4o.    (h)  ibi- 
deoi.    (i)  fol.  ijo*    (k)  foK  25.  &  fcqcj. 


f t        /.  CVL  Exeeptiones Dtlfifonvma  XLV. XLVL 


qui  profeiTas  «nno  hSS*    moo  if  ao»  ifthstc  fcribero  potuic  >  aut  forfi* 
tan  (erias  (!)♦ 

R  E  S  P  O  N  S  I  O. 

f.CIX.  AD  I.  Itaeft«  Qiiando  adbuc  excat  authographam  authoris 
^^  indubiuTu  ac  decifivum »  ex  illo  ca  fa  Hnienda  eft.  Si  vero 
riallumextet  authoris  authographum  9  aut  hoc  indubium  ^  yc4  in  arti* 
eulo  controverfb  deciGvum  non  fit^  regula  S.Auguftfoit  meat  DeduSionl 
CriticsB  prfltfiTxa  %  unicd  feque^^da  e(l ;  ut  videlicet  Itber  controverfos  ilil 
authori  adrcribatur  ^  cui  conteireratio  teftium  conti/iua  9  &  ft]rli  idend- 
tas  favet.  Hinc  in  meis  difyHiJitionibus  de  Ordine  Canoniforum  Regul^h 
rium  9  quas  edidi  Venetiis  per  Ricurtium  9  merico  hoc  opus  vindicavi 
D«  Profpero.  Part.  11«  cap.  f .  foL  1S9- 

Ad  ^.  Codicem  Antyerpienfem  non  dTe  Archetypon  (eu  Protogra* 
phum  V«  Thomac »  antfquius  autfaiographam  aeri  incifum  in  Schematifi&O 
Mum.  a.  demonftrat.  Vide  dida  ad  Except  L  §.  i .  &  a^ 

Ad  )«   Id  me  non  angit*   £go  eqim  ^pocliam  quatuor  librorum  de 
Imitatione  in  annum  141  f*  repono."  Vidcparu  1«  DeduQ.  Crit^    Vita# 
Thomse  K.  fol*  7. 

Ad  4*  Ad  hoc  refponrum  eft  fufticienter  &  convioccnter  In  DeduSf. 
Crit^  foL  gi.  21.  $4 II  !•  1 11» 

Ad  f  •  Nos  iili  in  Schematifmo  Manufcriptorum  authenticd  exhibo- 
mQS  plura  seri  incifa* 

Ad  6.  Contrarium  yides  in  Schematifmo*  foL  i. 

Ad  7«  Contrarium  palpas  in  DeduS.  Crit»  5«  1)7.  foL  107« 

Ad  8*  Error  circa  quaKcatem  perfonsB  non  inducit  ertorem  drca 
iodividuum  perfonae  9  prout  patet  ex  caufis  matrimonialibus  9  emptioni- 
bus  9  donationibus  ^  tefiameotis  &C4  nifi  intentio  ioquentis  fpeciaiiter 
^t  aUtgata  ad  quaiitatem  alterius  perfons  9  quod  In  prsrfenti  dici  neqult ; 
cum  iis  ^mporibus  nullusThomas  Praspofitus  &  Praelatus  Can.Reg#mon» 
firari  poftic^  cui  liber  delmitatlone  trfbui  poftic*  CaBterum  V.Thomas 
revera  bis  Superiorem  egit  in  ofHcio  Supprioris^  quod  aequivalet  officio 
Decani  in  Congregatione  Windesheimenfi.  Si  nugarl  luberet  9  repone* 
rem  ;  Delfavium  errafTe  et|am  quoad  fubftantiam^  dum  exiftimat,  termi* 

no 


N. 


\ 


•'* 


(t)  Bafis  firma;  foL  %%,  83. 


•4* 

ifalde  impmta.  7y 

no  Prhris  lo  Ordlne  Benediftioo  paflim  non  denotarl  idem  i  qnod  deoo* 
utur  io  Congregatione  Windesheimenfi  fub  cermino  Supprioris.  Addo  ; 
in  Congregacione  Windefimenfi  poflim  vocari  PrKp«ucos  9  qui  caranc 
temporalia  &  fpiricualia  io  Monafteriis  Monialium  ejusdem  Ordinifl^  qua- 
lis  erat  S.  Joannes  OfterwicaflusMartyr. 

Ad  9«  Confundicur  explofio  Delfavfaha  per  (bleniie  Inftramentuai 
Lovanienfei  quod  vide  inmea  DfduSiont  Criticai  $^  it%  fol«96«  ^» 

Ad  10.  In  rerponnoneadExcept^XXI  jf«f4.convincenti(5md  often» 
fum  eft»  Mauburnum  non  folum  fuifte  coxvum »  (edetiam^  &  quidem' 
10  eodem  Monafterio  $  Synctironum  V.  Thoinx^  Idem  proin  diceodniii' 
de  Socio  Mauburni» 

Ad  II.  Ven«  Thomas  Chronicon  fni  Monafterii  profeqttitnr  usqne' 
ad  annum  fuiobitus  %  videlic^t  usque  ad  annum  147U  Codcinoator  hu«> 
|u$  Chronici  ^  ejusd^m  monafterli  religiofus  &  mulds  annis  confrater 
Von.ThomaS)  tantjim  fex  annos  adjungit»  finitque  in  anno  1477.  his- 
verbis:  Anoo  i^'^';.  obih  devoiuslaicus /^lktrtusFhrentU  anuorum^i^^ 
converfatus  auiem  nohifcum  fere  4f *  annis  Sfa  £t  his  autem  verbis  con« 
fequitur;  contimiatbrem  hunc  Chronfci  vixifle  ^m  V.ThOma  in  eodem 
tBonafterio.ad  mini^um  trigtntaodo  aonis »  ita  ut  )am  anno  143)«  iui' 
greffus  fuerit  monafierium  S.  Agnetis  9  fa&usque  fit  confrater  Ven^  Tho- 
mx.  Immo  non  fblum  anno  14})«  hunc  continuatorem  fuifle  V.Thomse 
confratremy  fed  etiam  Jam  anno  1415*«  quo^«Thomas  librumdelmi- 
tatione  abfblvit  1  ingreiTum  efle  Monafterium  S^  Agnetis  >  ex  alio  ejus 
textu  luculenter  oftenditur.  y4nno  i^Tf*  inquit  ^  oHii  fVilbe^mui 
Branty  anvorum  fere  7f*  converfatus  eft  nobiscum  annis  fere  fexaginm 
ta^  Jam  fi  anni  fexaeinta  detrahantur  ab  anno  147^.  remanet  ao- 
nusi4ir«  At  ver6  DeTfavius  objicit  1  quod  hic  Continuator  nullam 
faciat  mentionem  libri  de  Jmitatione.  Errat  Delfavius»  Oontinna* 
tor  enim  ^  ubi  de  operibus  V.  Tbomas  loquitur  utitur  Epitbetis  >  que 
libros  de  Imitatio^t  vivis  coloribus  depingunt,  Tritbemius  contem'- 
poraneus  y  conpatriota  1  &  cum  Windesheimenfibus  familiaris  1  fta« 
^im  quindecim  abhina  annis  ea  verba  de  libro  de  Imitatione  exponit»  £n 
verba  Continuacoris »  per  fexaginta  annos  commenfaliscum  Ven.Thoma* 
Eodemanno^i^Ti^^yXtiqnxt^  obiit pradileBus firater  nofUr  Tbomas  Hemer 
ken  de  Kempis  anno  atatis  fua  9^.  inveJlitionisfumC^^Sacerdotiifui  f%Mie 
Jufiinuit  ab  exordio  mbnafierii  mfgn4m'penuriam  5  tentatmre^  y  if  labo^ 
te}.  Scripfit  autem  Bibliam  nofiram  totaliter  5  €^  aJios  mukos  Jiiforpro 
dostto  ^  pro  pretio.    Jnfuper  compofuit  varios  traSfatulos  ad  adificatiot. 

nem  - 


/ 


8o         /.  CVl  Exceptiones  Det/avH  varU  )CL  V.  XL  Vt. 

nem  juttmm »  i^  ptano  ^  finplifi  ftyh » feS  prmgnmiks  in  fintentiit  &* 
cperis  tfficicid^  Fuit  etiam  multum  amorq/us  inpajffione  Domini  9  &  n^ 
ri  confolativus  ttntatis  &*  tribultis. 

Ad  II»  Errac  ehormicer  Delfavfn»*  Non  omnes  Coctices  ab  un# 
Codice  9  non  omnfs  ceftes  ab  uno  ceftef  noa  omnes  editiones  exuna 
cdictone  defcei^dunc.  Reperteb^ncqr  ance  inventam  cypographiam  ejus- 
dem  authorh  plqra  didata  ;  aliquando  repertebancur  ejusdcm  authoris 
plura  authograpba  i  plerumque  vero  *etiam  deficientibus  aurbographis 
repertebanciAi'  romplures  ceftes  Syachroni  auchori  familiares  9  &  ex  iis 
conteflTeracio  ctftium.  In  nofiro  V.  Thema  prsecer  duo  auchograpba  ul« 
tra  quinquaginca  ceftes  Synchronos  uL  invlcem  inde^endences  conceiTera» 
tio  ceiiium  concinua ,  concurrtt^ 

Ad  i)«  Conct&rium  in  Dtduffione  Critica  k  me  $.  196.  usque  ad  $« 
224*  demonftracur  ex  lefgibus  conbinacoris  Bernoulli*  Opufcula  genui» 
na  y«Thomar  rufficiencer  demonftrant  ceftes  S^nchroni  i«mo  Concinqa» 
tor  Chronici  Montis  S.  Agnecis  per  (exaginca  annos  commenfalis  V.  Tbo* 
mst.  a.do  Mauburnus  Reltgiofus  in .  eodem  Monafterio  immediatd  poft 
ttiorcein  V.Thomse«  )*«^o  Soctus  Mauburni.  4«<o  I^hiltppus  Bergomen* 
fis  qui  trigiota  feptem  annis  vixic  adhuc  vivence  V.tThoma.  f  .to  Tri-  ' 
themius  ^  qui  fcripdc  viginci  cribus  annis  poft  morcem  V.  Thomse  fui 
conpatriotse.  6  ^  Neumaqus  autbor  vitst  V.  Thomacy  cui  moltis  aonia 
convixit.  7.R10  Birclcamerdrs>  qui  viginti  annis  poft  morcem  V«  Thomas 
edidicomnia  ejus  opera*  M-vo  Afcenfius  Badtus  »  qui  novemiinnis  ance 
obicum  V.  Thoms  nacus »  &  incer  Wmdesheimenfes  educacus  eft,  Ne« 
fcio »  an  major  unquam  impudencia  reperca  fit »  vel  reperiri  poflSc  9  quiai 
Ift  duhiumsrevocareScripcoris  celebrisea  opera^  qusefuerunt  i  cocceftibua 
Synchronis  atrerca  1  idque  fine  ullo  poficivo  argumenco  vcl  Ceflecosevo  iti 
/oppoficum.  Quod  ulcimuro  exceptionis  punaum  accinet ;  nuUos  mul* 
corum  Librorum  Le£tor>  defcripcor  &  auchor  ex  unico  exiguo  libell^ 
idhuc  vix  ciIU  homincun  noco  flylumluuin»  prsQq^im  viciolumt  de* 
fumpfit» 

An  M'  lodubkatiun  eft»  in  Omnibus  non  folum  ordinibus^  fed 
ttlam  ftatibus  excicifle  devocos«  Exticiflis  camen  unquam  Congregatio« 
taetn  Vel  Ordinem  »  cui  antonomafiici  ^  per  modum  propriecacis  conver« 
tibilis>  (eu  pracdicabilis  Jtomni  tf  fotot  cenvenlrec  Epiihetum  Dttm^ 

tonrm  Ca^rit^tfffO)  prcterCoQgregafiioMf^  i  ved- 

«ac€  hiftork*  alienuoi  eft. 


valde  imperita.  g  t 

Ad  tf.  Marianum  antefinem  fzculi  decimi  quintl  TixifTe  9  velodo 
co^atfones  D.  Bonaventurz  tributiTe  ,  fabula  efl  »  quaa  documenco  uUo 
idoneo  probari  nequit.     Vide  in  DeduSf.  Crit.  §.  42»  foK  ig» 

Ad  \6^  Apage  fabulas  k  me  ia  IJeduSf,  Crit^  §•  42.  fol.  iS#*  conv!« 
ftas  fain^acis. 

Ao  17.  yjfifierius  i  me  nunquam  allegatur  pro  teftei  qu6dV.Tho« 
masiibrum  de  Imitatiooe  tanquam  author  (crtprerit :  fed  adducitur  dua« 
taxat  !n  teftem  1  qudd  ea  Manufcripta  i»  quat  ex  ruinis  Monafterii  Agne- 
tiani  redemit »  propria  V.  Thomas  manu  rcripu  fint »  vide  fuperlus  di« 

.ftaf  2.  &8- 

Ad  i8»  Terminus,  compihtor^  compilare /ihum  t%  uRx  Scri^to^ 
rum  Ssculi  XllLXIVtXV.  femper  hucusque  fignificavit  autborem  U« 
bri  alicujus  coUedli  ex  diverfis  fe6tentiis  9  fragmentis  ,  notitiis »  vel  Iu« 
minibus  $  propriis  auc  alienis »  fparlim  fine  connexione  fcriptis  f  pro* 
.  prio  vero  Marte  In  ordtoem  digeftis,  Sic  etiam  idem  ipfemet  Scriptort 
Hermannus  de  Ryde  »  de  quo  Gudenus  fuperius  ^,  fp.  relatus  tcftatur  f 
quod  fcripferit  tra^^atum  de  vita  *&  honeftate  Clericorum  ^NB.  coUe^ 
0um  Haliis  i4fO.  necnon  quod  excopiaverit  tradatom  olim  NB.  com* 
pilatum  per  Anfelmum  Epifcopum  Havelbergenfemi  fcripfit  Apologiam 
fiii  ordiniSf  i  Oudeno  relatami  quas  his  verbis  definit  :  quorum  infiiU 
tumfpeciali  apohgia  defuper  confcripta  &*  compilata  coa&m  fum  refeUere. 
In  fine  Operis  leguntur  liac  verba :  Compilatio  nova  dc  Jiatu  ftuden^ 
tium.  Aliud  Op;as  Gudenus  n.7.  K  cc.  recenfet  his  verbis:  Expliciunt 
diflinBiones  exemploruvt  compilat^e  per  Fr^  Fandonem  ex  difpofitlonc 
F.Hermanni. 

Ad  19.  Codicem  Aronenfem  >  mediaote  vel  exeuntc  Sa^culo  XV.  > 
Immo  forte  ineunte  Saculo  XVL  fcriptum ,  quod  ex  ManufcHpto  Pollio* 
gano  gemelloln  Schepatifmo  coavincentiilimd  ad  oculum  demonftraturt 
Gerieniftis  libencer  concedimus»  (tA  iis ,  qui  Gerfeniftas,  proucopor* 
xttyk  Gerfbniftis  npn  difttnguunt.  Autograpba  Rempifiana  9  noo  i^num» 
fed  duo  )  ante  omoium  oculos  poiimos. 

Ad  20.  Non  Jaclitamus  1   fed  in  confpedu  folis  &  \n  prsefeotia  te« 
^  ilium  ,  ia  manus  digitosque  intendencium  ,    fi  nos  adire  maiuerint  9  ex< 
hibemus«    Synedrion  Parifienfe  ,  quod  in  ^ftimandaantiquftateAronen«> 
ts  Codfois  annis  centum  erravit  y  veneramur  i  iong^. 

Ad  21.  Rogamus  Religiofiftimos  Gerfeniftas ,  ut  pofi  centum  anno^ 
nim  fruftraneam  indaginemantlquioris  Manufcripd  prse  aathographo  prgi^ 
'  D.EMf.Amottliw.Cirtitudo^c.  L  toa 


%%         /.  CVl.  Exeeptknet  Delfhvii  vari^  XL  V.  XLVL 

togrflpho  Kempifiano  caufam  cooformiter  ad  irrefragabilem  regalam  Cri« 
ticam  ^  Magno  etiam  ipforum  Auguflino  ex  continua  conteflTerattoac  ce* 
fiium  &  identicate  ttyli  ab  orbe  condtto  inter  diverfoi  authores  irrcperi- 
bili  deftoiri  patiantur. 

A0  ai*  £x  eo  9  qu6d  Codices  Gcrfeniftarum  y  vel  Kempifianorutt 
incorruptt  fint ,  ex  neutra  parte  cauUi  fiaita  eft :  de  antiApitate  (ola  Co* 
dicum  quasftio  nunc  eft  9  de  qua  in  illorum  foienni  Inftrumento  altum  fi- 
lentium»  Quod  enino  Codi<ien\Aronenfem  &  Cavenfcm  trecentorom 
tnnorum  anno  1687.  jndicaverint ,  nullum  profertur  {nftrumentum  ;  iiul« 
lum  praeterDupihi  &  Gerreniftarnm  profertur  teftimonium.  Vertl^aii  niff 
exponatur  humanius  eo  modo  $  quem  ipfis  ex  D.  Chrf  foftomo  monftravi» 
ttC  termious  trecentorum  fnmatur  incboativi  »  erubefccre  pottus  debereoc 
de  fudicio  tam  imperito  3  prouc  ad  oculum  pacct  ex  meo  Schfemate  Mm 
iiurcriptorum« 

Ad  a).  Qpantss  inept?as  &  petulanti«  intta  paucas  Hneolas!  i.m 
Aiditionem  Catalogi  iibrorom  ferius  ad  viifam  Ven  Thomat  i  coasvo  aa« 
thore  bona  fide  adjedam  vocat  interpoiatiooem.  Quis  unquam  fcripfie 
de  vitis  Virorum  illuftrium  ^  cujus  Biographiac  fucceflivi  haufta  pleniorf 
DOtiti&  non  aoceflferint  additiones  de  iilorum  Scriptis?  An  aliter  nili^ 
Bergomenfi  %  Tritbtmio  y  Bellarmino  9  Labho  9  Caveo  »  Marcbantio,  Onm 
dinOf  Bayiio  9  &  centum  aliis»  ipfique  MabiUonio  9  Pezio  utrique,  Nim 
ceronio  >  Calmeto  9  Ceilliero  9  Cerfio  9  Ziegiiauero.f  &  Legipontio  acci« 
dit  ?  Itaqoe  enumeratio  fcriptionum  9  quas  Biographiat  virorum  illa- 
firium  poft  longiorem  indaginem  ferius  adjichur  9  non  interpolatio  9  fed 
additio  eft.  iAo  Hunc  fuum  errorem  Delfavfus  vel  adu  advertit  9  vtl 
advertere  facile  potuiiTec  9  fi  mens  non  laeva  fuiiret«  Ipfemet  enim  DeU 
favius  fcribit :  Numanus  anno  1 48$.  in  Franckentbai profeJHIui iftbac  ( Ca« 
talogum  librorum  V«Thomar )  ofino  i^%o.  fcribere  potuiu  Si  hxc  fcri- 
bere  potuit  ifio.  eoipfo  hoc  fcribere  potuit  per  modom  additionis^i 
nonpermodam  interpolationfs^  Si  aucem  ficfieri  potuit^  qua  Logicfif 
quo  ratiocinio  9  qua  lege  Critica  9  qua  ingenuitate  &  chariute  Chriftia» 
na  Kempifiaoo  teftimonto  coasvo  in  hac  caufa  condecifivo  crimea  falfi« 
cttis  feu  interpolationis  fraudulentas  abfolutd  inurere  aufi»  eft  DelftN 
vius  ?  Interpolatam  iffe  9  inquit  9  dmonftrat  uitima  periodus  9  fua  im 
editionibus  Fenetis  if(S8«&'  if76.  defideratur^  utpote  NB.  nuper  ak 
fuodam  maia  fidei  bomine  confarcinata.  j.tio  £x  eo  >  qu6d  ifte  Caulo- 
goftia  edicioaa  Veneu  i;(8*  &  if7&  omiftusfic»  ooa  kMim  non  de^ 


valde  impmta,  t) 

Rionftracar  9  fed  ne  quidem  verofimiliter  probatar»  effe  interpplatam  vi« 
tam  V^Thomse,  Edicio  enim  Veneta  anno  15^68«  &  ir?(»  One  dabio 
fecuta  eft  anteriores  editiboes  Venecas  fadas  anno  i483«  14H6.  1488» 
2491«  ifoo.  ifoi»  if  i6«&  Mediolanenfeni  fadam  1488«  &  Florentinam 
149?«  f  &  Parifienfes fa£tas  1489*  1491*  149^*  &  ifc^o*  in  quibus  omai« 
bus  editionibus  ^  prout  Dupious  in  DiflTerc*  de  hac  caufa  §*  iX.  &  Met» 
ttire  Tom. !.  fol.  4f  1.  6f9.  f  }tf.  7}i.  Tom.  II»  foL  27 j.  tefiantur.  Zi^^ 
^r  ImitattQni  adfcribitur  Joanni  Gerfhn  Cancellario  Parifienfi.  Cum 
ergo  Yicenfio  ejm  Operumf  prout  ipfemet  Delfaviui  adftruiCf  ^imum 
circicer  Anno  ifao.  (cribi  pocuerity  &  edica  (ici  P.Hefero  t6fo.  logol* 
fiadii  f  hujua  receoOonis  mentio  fieri  non  pocerac  in  Italia  ance  annum 
i6fo»  Ipfemet  Rosweidus  in  f^indiciis  fuis  Kempenfibus%  edicis  Antver* 
piflB  Kai^ubi  C.  lo.  fc||f)ic:  Non  licuerat  mioi  anteinboc  armarium 
(vitM  KempinanaB  )  intrare »  cum  editio  mibi  ieejfet »  in  fUa  vita  iOa  ^ 
wntinetutk  4.^0  lo  editione  Ingoiftadiana  P«  ^eseri  oec  verbum  deeft 
eorum  t  qasc  coatinentur  in  Biograpiiia  V.Thomac  Veneta  i  (68*&  i  f 7^« 
Ea  ipfa  eoim  periodus  >  quas  i  Conftancino  Cajecano  &  Delfavio  recen* 
(etur  tanquim  ultima  his  verbis :  Item  ndbuc  multa  alia  plura  de  vita 
^  converjatione  jUius  audivi  A  Jratribus  iUius  conventuSf  qui  adbuc  vi^ 
vunt  I  continetur  io  medip  audioris  vitas.  Non  ergo  faAa  cft  interp6« 
lado  fed  additio»  f.to  Auchor»  qui  conceftatur  9  fe  io  Franckenthal 
efle  profeffum»  (ivc  annum  1483«  referat  ad  cempus  fuae  profefGonis  Gve 
ad  tempus  (cripcionis »  fimul  umen  conteftatur  ^  fe  hunc  cocum  librum 
fcripfiflTe.  Sic  enim  librum  fiaic  :  Explicit  totus  Liber  ifle^  Scriptus 
per  Fratrem  Nicolaum  Numan  de  Francifordia  y  Profe£um  in  majori 
Franckentael :  Anno  Domini  miUefimo  quadringtntefimo  oBuagefimo  o&a^ 
vo  i  ipfo  dii  S,  Gertrudis  Firginis*  Ergo  fioc  ceftimonium  de  libria 
V.  TiiomsB  noneft  opus  incerpolatoris  9  fed  per^  additiones  continuato* 
ris  9  &  ijuidem  coa^vi  9  qui  k  confratribus  V,  Tbomac  adhuc  viventibus 
ca  accepit»  qucefcripfic^  Q.  £«  D.  V idt  ^ppendiam  N^JK  ioquaco) 
tam  hanc  vitam  cum  Catalogo  iafcraiiit 


L  1  l  i:  .XLVn. 


S4 


§.  CX.  Exceptienes  Mdillomi  XLVih 

XLVII.    EXCEPTIONES 

M  A  B  I  L  L  O  N  I  I. 


♦ 

J.  CX.  pOftDiffcrtationem  ii  Delfavio  in  favorem  Gerronis  tnno  i^yr^ 
&  1674-  editam  Testelletus  Canonicus  Regqlaris  ParifienGs 
anno  J677.  rcfponfionem  fub  titulo  :  Vifidicia  Kmpenfes  ^  oppofuir. 
l^ABiLLONius-eodem  anno  publicavic  tres  quaterniones  fub  titulo  :  Ani* 
fnadverfibms  in  Findicias  Kempenfes  a  R.  P.  Teftelleto  editas^  In  his  atii« 
madverdt  Jequentia. 

i««tio  Anno  i£f2.  cum  ad  ludicfumSenatus  Parifienfis^aufa  per  RR* 

FP.  Canonicos  Regulares  tradu6ia  fuifi!et  ^  atoue  agente  inprimis  Nau- 

dzo  MSS.  Codices  Italici ,  qui  Gerfenis  partibOT  patrocinantur  y  in  falfi 

-    fufpicionem  addudi  fuifirent  fiduciarisB  pofTelironis  titulo  fententia  dida 

cft  fecundum  Kempenfes  (cn). 

i.do  Ut  tam  illibcrale  falfitatis  convitium  i  noftris  penitus  amove- 
retur  9  ex  ttalia  poftulati  funt  Codices  illi  y  advedique  in  hanc  urbenu 
Tunc  folenni  Inftrumento  non  (olum  viri  perrtiftimi  (ed  etiam  Archiepi- 
fcopus  Codices  Gerfenis  comprobarunt  >  &  ab  iis  falfi  fufpkionem  fub- 
moverunt  (n)» 

^.tio  Deinde  Kempenfibus  fadapoteftu^  coramiisdem  arbitris  cx^ 

{)onendt  Codices  fuos ,  ot  decretoria  fentcntia  non  forenfi  more  3  fed 
ittcrario  proferretur  (o)» 

4«to  Cum  effluxififcnt  anni  tres  $  quo  tempore  controvcrfia  harc  con- 
feQa  aut  cert^  extin£ta  videbatur,  mortuo  jam  Delfavio  (  qucm  ante 
decemmenfes  ,  hcu  1  frcti  procelU  abforbuit)  iiberprodiit  9  cui|  A^/Vsr- 
dicia  Kempenfes  9  titulus  e(t  >  non  femel  vulgatus.    Has  paucis  «xpen- 

^eie  l.uvat  (p). 

f.to  Dum  Vlndicias  vblvo  &  revolvoj  nullum  MS.  Codicem  inve- 
nio  ex  inferiori  Germania  huc  advedum  9  nuUum  prolatum  argumen- 
tum  9  quod  i  fuis  facpius  recantatum  non  fit  (q)«  # 

6.to  His  omnibus  9  fi  ex  ordine  rcfpondere  aggrederer  9  opus  lon- 
gum  fufcipere  mihi  incumberet  9  &  locos  ;am  multoties  in  medium  ad« 

dudos 

•  {ta)  Edit. I^t}sb.  fol.  t43.    (n)  foL  144.    (o)  fol.eodem.    (p)  fol.  144. 

*/445?  (q)  fo»- 14<. 


exjuditiQ  Parifiertfium  1C71.  amtraTefteBetum.         if 

dados  iteram  repecerc.  Proinde  ad  rei  cardioem  attendere  fttios  miiii 
vjfum  eft;  id  eft  9  ad  rolenne  Inftramentum  >  qood  Dclfavius  diflercatio* 
Dis  fufle  fundam^ntum  9  prstfidium  1  ac  robnr  iibi  propoiuic »  cum  cseto» 
xz$  uti  appendices,  adducac  (r). 

7«mo  Vindez  Caufse  KempiGanae  negat »  arHtros  (  Parificnfes  ^fuiJ^ 
quam  in  bac  caufa  definiiffi  $  aut  di.  Codicibus  Gerftnitnfibui  pronuntiaf^ 
fe  quiiquam:  auos  fi  (  illis  )  examinare  aut  vacaffet  aut  lihuiffit^  facik 
potuijfet  deprebendhi  bos  Codiees  nequidquam  Gerfeni  adminicularu  At* 
qui  Archiepifcopus  Parifienfis  teiiatur ;  >/?  opmia^  qum  in  inftrumento  ex» 
fofiia  funt^  bona  fidt  %  cummaturo  ac  diligenti  examine  infuapYatfeniia 

/aaa  effe  <s)- 

8*v<)  De  Codice  Padolironenfi  iu  pronuntiant  arbitri<  Parifien(es> 

Coiex  Monafterii  $.  BcnediSi  dt  Paaolirme  in  papyro  prater  primum 

Joltum  memhraneum »  fic  infcriptus.     Incipit  Liber  Johannis  Gersenis 

PRIMUS  DB  CPNTEMPTU   MuNDl  ET  DB  ImiTATIONB   ChRISTI*      Ih  qua  iftm 

fcriptione  fasfa  efi  onmino  Scriptura  m  Nomine  proprio  $  &*  nuUa  falfi  le^ 

gitima  fufpicio  apparet ;  fseque  in  fubfcriptione  $  qum,  in  fine  Codicis  pri^ 

maria  manu  exarata  eft  boc  modoJ  ExritciT  Liber  quartus  Joanni^s 

Gbrsen  ujs,  SACRA^fENTO  EucHASiSTifi^      Codcx  uutem  videtur  Jcriptus 

ante  annos  minimum  ducentos  (t)«  ' 

r        9*no  Vlodex  Kempifiaous  liunc  Codicem  fic  deicribit ;  nempe  iiunc 

^Codicem  Naudseo  exhibitum  Romae)  qui  iaefus  titulo  quandam  invec« 

lionem  ac  prstpofterum  ordinem  deprefaendit ;  &  Rubricam  <  titulum  } 

^magis  fplendentem  ,  ac  proinde  lituras  prioris  eujusdam  tituli »  cui  re- 

.cencior  fuperadditus  fit*    Naudu  porro  fentemisB  acceifiiTe  D«  Fiorava» 

.  tes  ac  Benedidinos  duos  $  Placidum  Sc  Johannem«     Poftea  Launolum  9 

qui  ^  Bcnedidinorum  partibus  tunc  (emporis  ftabat «  idem  fere  in  eodeiyi. 

Codice  obfervafiref  &  rcripfiife»  eam  lituram  haud  paulum  fupra  nomen 

Gerfen  fuifiTe  porredam«  —  At  vero  nihil  horom  Clariflimos  arbitros 

(Parifienfes)  k  pronuntianda  fententia  deterruiti  quin  incundlanter  aflfere* 

rent »  in  Codlcis  Padolironenfis  infcriptione  ac  fubiorlptione  nullam  falfi 

legitimam  (ufpicionem  apparere  (u)«    , 

K)«nio  Oculatifilnips  Launoius  allau  k  Naudaco  fiUfitatis  iudlcia  in 
Codice  Padolironenfi  non  deprehcfsdit  (x). 

•        Lj IT^gio 

(r)  fot  147.  .  («)  foj.  .148^  i4>.  jjqt   (t)  f.L  ij^    (*)  fol  ifa. yj, 

«54.  «55-  ,,W.M  15*1,,.       .  -  '•,  -. 


t6 


/.  CX,  Excepiiones  MdbtBonii  XLVll 


■ 

ii4«»  Ptteor;  in  Codice  Padoljronenffi  extitifret  «tquc  badem» 
cxtjirc  Joannis  Gerfonis  Epiraphlum  (y).  Iq  priino  folio  vacuo  E.Mta. 
phtum  iftud  coinparet  a()is  amplius  centum  i  fcrf pco  God^ce  adje£lum(z>» 
Gerfonis  Galli  Epicaphium  nefcio  quis  Johannl  Ger&oi  cribuJc ,  &  pro» 
CanctUariui  Cum/Qlaruit  tcribit  (au 

la.mo  In  ooniine  johaonis  nubecuia  ^uasdam  apparet ,  non  in  nrnni. 
ne  Gerfen ,  at  optim*  Launoius  advcrtic  —  qucm  Epitaphil  fcriptor 
non  alium  a  Joannc  Gerlene  foilfe  falso  opioatus  cfl:  (b). 

ij.rio  PorrohaBciitora,  OqUidem  veracft  Naudasi  divinatio,  indc 
Biihiaccidifre  videtut,  quod  cum  Notarios  nomen  Johannis  mald  primlt 
fcribere  adorfus  cftet  hec  pa&o  Ibo ,  id  conttnuo  tantifpcr  deietuai 
fplendidfori  rubrica  cmcndarc  cursvit  (c), 

i4.to  Vindex  Kempilianus^omminifcitar  ctiam  Codicem  Slufianen-^ 
lcm  &  Aroncnrcmconfimiliccr,  ficut  Padolirooenfcm  ^  pcr  ithutationcm 
Ktcerulas  0  in  £,  corrapcos,  ficqac  Girfom  in  Gerfm  mutacum  effoi 
^cd  hoc  dici  ncquic ;  qaia  hi  duo  Codicet  ancc  orcam  coacrovcrfic  nun* 
quam  fucrunt  in  manibua  Bcncdiiftfnorttm  t  fed  tatium  virorum  >  dui 
ab  omoi  fufplcione  falfitatls  lifacrl  faint  >  videlioet  CardinaHs  Siufii ,  & 
JefQitarom^  Aroncfifiam  >  k  qaibuailbim  iMideiiis  (  1677«)  in^pecrarc  non 
pocuimus  (d% 

I  f  .to  In  liis.  tribui  Codicibus  (  Padolironenfi ,  Slufiano  &  Aroncnfi) 
coofifterc  facius  duxi  >  nc  in  iongum  protrahcrcntur  animadverfioncs 
mcae^    £t  fanc  Codiccs  illi  tres  dirimcndas  controverfias  fuflSciuat  (e)« 

i6.to  Si  alicubi  terrarum  cxtet  Codex  antcannum  1441.  i  Vencra» 
yii  Thoma ,  aliove  oaopiam  ezaratus ,  atque  prima  Thoma  ipfi  mana 
adfcrfptus,  hunc  vcf  fero  proferanti  &  agiutaB  tot  modis  controvcr* 
i«  fic  tandcm  finem  imponant  (  f)» 

RESPONSIO. 

|.CXt,ykD  t.  W«ce»j  qtjod  Mabinonlusagnofcat  relennem  pro  V.Thd- 

*"*'  tna  f»  c/mpi  fM>/effioms  wqne  ad  amiQm  iSfa.  k  Senatu  Pa- 

rifienfi  fententiam.    Epitiietum  tamen  fiduciavim  ex  CeitEBito  et  Voit> 

suo  addidit,  Tefle  eoim  Du^no  in  Diit  circa  haoc  centroverfiam  §.  i  .V. 

"  U 

- -  ^^ 

^y)fb!.  157.    fx)  I*».    ft)fiRi«f.     (b)  fol  «ed.  8t  161.    (cV  fc|» 
«•deat.   (4)  kA,  Uj.  16«.  ««5.  tMi    (»>  fbL  itfy.    (f)  foL  17^. 


X 


exjudkhP4rifiefiJkimidji,cotttraTefieSatm.  S7 

Z>  Sieur  NnudL  vi  (ententia^  iait  abTohitd  prohilMta  ultetlor  editio  librf 
de  loiltatioQe  fub  oomtne  j^annis  Qttfen  Abbacis  VerceUeofis ;  ecootra 
▼er6  iotkilu  fiiit  pernrMiiio  edendi  librum^ab  nomiae  Tiioma^  Rempeo- 
£»•  Hioc  evi£fco  iilo  Proceflfa  circa  editiooem  libri  de  Imitatiooe  fab  ti* 
colo  ThomsB  Kempenfis  ^  P«  Dssnos  Canooicus  ilegularis  ftattm  edidtc 
tibrum  fub  ticulo :  Le  Ttim^t  de  Tbomas  A  Kempii  dtc 

Ad  t^  adverto  ;  Mabillooium  in  his  fUis  animadverfionibua  ud  mo« 
^o  loquendt  verfatlli  in  dupHcem  lenftim  t  proniore  tamen  ad  ingene« 
randum  incautis  iedoribus  wnfum  erroneum.  Ex  Italia »  intjuit  9  aJ^ 
wSfz  fUnt  in  hanc  ifri^m (Pariitcniem)^ai/r^  iSr,  C  i  Kempiiianis  in 
rnfptcionem  corruptionis  tradi  )•  Tmnc  folenni  injlmment^  non  folum 
viri  ptritrjpmi  Jeatti/fm  Arcbieptfjcopus  (  Hari^)  Codices  Gerfefsis  $om^ 
proiarunt.  Qui  hasc  legerit  f  exifiimabit  ij"»  Codices  omncs»  auorum 
in  Inftrumento  fit  mendo  t  in  iUo  coeta  vlrorum  Eruditorum  Pariuenfiam 
viCoh  acturatd  examinatoSf  &  ab  omoi  corruptone  immunes  fudicatos 
fuifie*  Ct  tamen  ipfomet  MabiHonto  tefte  (^  nunquam  i  Jefuitis  Aro» 
nenfibus  impetrari  potutc  ^  ut  Codex  ille  ^rifios  micteretar,  Exifti» 
mahit  7^d§  ab  Erudicts  iliis  Aroneofem  Codicem  trecentorum  annorum 
|adtcatum  fuUFe*  Et  tunen  certum  eft  »  de  antiquitate  Codicis  judica- 
f i  non  pofle  5  nifi  iorpcdo  ipfo  Originati  tpGus  Manufcrjpti  $  vel  Edypo 
iUius  aucfaentico*  Exiftimabit  %*ti$  Codicem  Aronenfem  plane  eife  in- 
^corruptum^  dum  in  rubrica  primi  Capituli  nomen  Gerjen  (h)  exprimi 
oootendit ;  8c  tamen  ex  Edlypo  authentico  y  quod  meas  dedodioni  Cri* 
ttc«  foL  74.  ^.  1 07«  inferui ,  evi denter  patet  9  nomen  Gtrfen  tantum  fe- 
fflcl »  videlicet  in  fine  libri  reperiri^  In  omnibus  ^liis  iiltus  (^dicis  lo« 
cis  legttur  G^en  ae  Geffen ,  quod  riomen  fuxta  Hieronymum  de  noml* 
nibus  h^braicis  aJvenam^  (trx  ptregrinum  fignificat  9  &  i  Gerfone  10 
luis  (abfcriptionibus  familiariter  ufurpatun  Exijlimabit  4/'  Exa« 
men  iiiad  Parifienfium  circa  MSS.  duodecim  Codices  Ik  Inftrumentam 
Aronenfe  (blerttflimd  (aiflfe  ini|itutum«  £x  adis  tamen  patct »  vix  unam 
alteramve  horam  non  tam  ad  inveftigandam  corruptionem  Gerfeniano- 
rum  Codicam  $  qo^m  ad  inveftigandas  ac  calumniandas  variationes  Au« 
thographi  Kempenfis  fiiiflfe  impeniam.  Id  enim  non  obfcuri  infinuatDa 
{ireme  in  faa  chartuia  ( i )  excufatoria  &:  fuppletorla  abfentiar^    Cum  1 

-  '   . . . m^^ 


mmmm 


(%)  VideSVI.  AaimtdTerf:  fiA  1^5.   (h)  fol.  34.   (i)  fol.  $<i 


tS  /,  CX.  Exceptianei  MabiUonit XLVIL 

ki()ttiCf  detefftif  fftiffe^  ad  exa^^^inanio^  CoJices.  MSS.  nec  hora  iniiJSfk 
mdeffe  potwjlem^  &^c.  fi  ptures  dies  vd  hotx  impefifae  fui(fenCy  dicer« 
dchmfftt  y  diehts  y  vel  i  ris  indiBrs  DiXL  eatumniandtis,  Num  en!m 
EUchor  ih  Exemplari  relervaco  in  ulum  proprium  non  habec  poceftatem 
variandj,^  abbreviandt  9  omiccendi ,  &  colloquia  inter  Chriftom  &  ani^ 
mam  9  quas  reperiuntur  in  libro  tercio  »  pro  fua  con(blacione  per  modnra 
confKierationis  poft  Miflfam  fub/ungendi  9  ac  confequencer  Librum  III» 
poft  librum  do  S^cramenco  Alcaris  coUocandi  ?  Certd  idipfum  olim  ia. 
more  habui.  Exijiimnbit  fJ^  in  Cpdice  E^i^dolironenfi  nuliam  omnino 
reperiri  anfam  prudenier  fufpicandi  corrupcionem';  &  tamen  eam  ra- 
tionem  fufpicand]  oon  folum  Erudict  illi  Parifieores  ipiimec  1  quamvis  pro 
Tua  humanicace  lenidimd  f  tangunc »  &  Lauooiui »  ad  quem  nos  ipfemet 
Mabitlonius  tanquam  ad  fupremum  caufas  Gerfenianse  Hypc^rafpiftea  re« 
tnictit^  ance  omnium  oculos  ponir«  £rud,ici  Parifienfes  hac.fiudiosd  ex* 
quifica  loquendi  formula  ucuncur  :  In  w/criptione  (Incipk  Liber  Jobao* 
nis  Gerfen  )  f/ina  efi  omnino  Scriptura  in  Nomine  troprio ;  hoc  eft  9 
quoad  agnomen  Gerfen.  Sed  quoad  oomen  baptifmate  Juliaiinis  nuU 
lam  intervenifTe  corruptionem  j  negare  non  audent-  Certd  Launoios 
in  fuaprima  defeoGoncGallica  Gerfenisi  quam  Mabillonius  fuis  animad* 
verfionibus  fubjungit  9  fic  fcribit  (k) :  n  Tria  obfervavi  in  ticulo  hujui 
91  libri  (  Padolironenfis  )»  Printd  ,  quod  h«c  verba  :  Liber  Jobannis 
9,  Gerfen  primus  9  fcripca  fuerinc  colore  rubro  aliquanculum  vivaciore 
^y  (cancfoic  peuplus  reluifanc)  quilm  caecera.  S^^i^^iid ,  quod  illa  pa« 
91  pyri  linea  9  in  qua  fcripca  reperiuncur  illa  verba :  Incipit  Liher  jfo* 
99  iannis  Ger/en  primus  9  fuerk  coloris  aliquantulum  fufci  (  un  pea 
99  brunie}  quse  fufcic^s  fe  excendebac  fupra  lineam»  Credo  9  id  cooti- 
99  gilTe  ob  errorem  Copiftac  9  qui  cum  male  formafTet  prima  verba  pri- 
99  ii9ft  iinea?!  ea  digito  deleverity  ficque  fupra  lineam  eam  (  fufcitatem) 
^9  excenderit  ;  cumautemi.d  fieri  nequiveric  1  quin  aliqua  macula  rema« 
9i^nerec  in  papyro  9  ibi  reincepit  fcribere  id,  quod  nujic  legimus.  (^uld- 
99  quid  autem  fit^  certitudinalicer  dici  nequity  quid  illud  raerit,  qjuod 
^9  Copifta  prjmo  fcrfpferac.  Tertid  j  quod  iila  fufcitas  &  maculatio  9 
49  qnatiscunque  demum  fit  9  fatis  lac^  fe  extendat  fupra  verbvm  de  Ger*» 
99  fbn  (  va  bieo  au  deiTtls  du  niot  de  Gcrfen  )  fed  non  fe  porrigat  infr| 
59  illud  ^erbutn  9  i^  ^^  ^^  ai^pareat  in  iito  verbo  decifivo  ultamutatio 

-  •     -  -  •  '     %y  ^l 


u  I r *fc'    '     1    *■**"»— i^^i*fc*1iMNMI—i>iM»»*aifc>aiM^>M>MiMMM 


(fc)  Vi<C  ftfl.  l»4i 


exjudkio  Vmfieiifium  iSji.  eontra  Tejiettetuf/L         %^ 

ff  rel  alteratio.  Charader  bafus  nominis  Oerftn  idem  eft  t  quo  Scrfptot 
f»  in  toto  libro  ufas  eft«  Hucusque  Launoius  in  fcripto  iuxta  MabilIo« 
ff  nium  edito  anno  itffa*  i»  Idem  in  fufb  tradatu  de  Autbou  libri  di 
Imitatione  (I)  C«  2«  recen(et  ex  NaUdato  illam  mutationem  ex  iho  ia 
^ob.  notabiiiter  diverlo  modo  »  in  quo  nuJlam  falfitatem  obfervat* 
ttaAflumpto  inmanus  Codice  confideravi  primum  in  ejus  titulo  verbo* 
fj  rum  quand^m  inverfionem  &  prepofterum  Ordinem*  fcilicet :  Incipit 
fy  Liber  Johannis  Gerfen  primus.  Mox  deprehendi  lituras  prioris  cujus* 
9f  dam  atque  vetuftioris  tituli»  cujus  veftigfa  nonnuUa  ,  veluti  Ibo  & 
t)  alias  litterat.  dimidiatas  recentior  fuperadditus  titulus  non  bene  te« 
S9  gere  potuerat«  Apparebant  enim  ftatim  attentiAs  con(ideranti«  Ne« 
99  que  dici  poterat  i  eas  efte  exprefla  figoa  aliarum  litteraram  9  quas 
99  in  efusdem  foiii  adverfa  papte  contlnebantur ;  quia  poftea  Dominus 
91  Horavtntes  &  ipfimet  Patres  Beitedi6lini  eas  acumine  ft^li  perfo* 
99  rantes  diverfitatem  animadverterunt*  Denique  verba  illa «  Liber  jfom 
99  anmi  Gerftn  primus  9  erant  molto  magis  fpiendenci  rubrica  exaraca  9 
99  quam  fequentia  haec  :  de  conttmptu  mundi  £^  Imitatione  Cbrifti  9  uc 
99  vel  illi  foia  ^ifterentia  rubricsc  feu  minii  fraus  iUa  patere  vel  coeco 
99  potaUTet ;  ut  mittam  mutta  aliar  figna  in  illo  ticulo  xeperiri  9  qust  fraa« 
99  dis  fufpiciopem  ftatim  in;iciunc  9  non  una  Gerfbn  in  Gerfeo  9  fed  to« 
t9  tius  tituli  mutationei  ne  Canceliarii  voxrelida  9  vel  quatdam  alia  1  qu« 
99  iid  Gerfen  minime  pertinere  poterat  9  fraudi  detegends  occanonem 
99  aperiret»  Secus  enim  porerat  commodiftime  littera  0  nominis  Gerfbfi 
99  in  Utteram  e  quac  Gerfen  efficit  9  commutari  eodem  prorfus  modo  t 
99  quo  fub  finem  ejusdem  Codicis  fa^um  eft  in  illis  verbls :  Explicit  Li^ 
99  ber  quartus  yoannis  Oev/en  de  Sacramento  Altavis^  Ita  Naudsas 
99  apud  Launofum  ^  £x  his  t  nempe  tam  ex  narratione  Naudaci  in  fa* 
{>remo  Senatu  Parifienfi  in  caufa  calumnias  quoad  falfam  narrationem  cir«: 
ca  corruptionem  Manurcripcorum  triumphantis  9  quam  ex  ip^a  confeftio* 
«le  Launoii  patet  i.nio  mucacionem  circa  nomen  authoris  fadam  eiTe* 
^do  prius  oomen /<&o  expunduro  eiTe.  ).no  Iho  facilius  fubrogari  ver« 
bo  Tbonue  alis  in  Tav  decurtatis  9  quam  TohannL  Non  enim  Scripto* 
l^am  onquam  ullus  jfobannem  fcripturus  jfhoannem  peperit.  4.to  Pofito 
etiain  9  taiem  errorem  contigiife  9  non  dari  raciooem  obviam  9  ex  quA 

opus 

*i  — ,     ■  — —  ■    *— —  1.1  ■  ■  — — i— — > 

(1)  Bztat  in  editione  omniooi  Operain  Lauaoii  Tom JV*  ptrt,  s«  foU  41. 

AEttf.j4mort  Mw.  Certitnd^  &u  M 


1 

^O  /♦  CX,  Exceptiones  MabiUonii  XV/lh 

opusl^fflet  expundione  totias  lineac  aat»  cum  tkulas  faQjai  Codfcif 
nunc  Minio  colbre  robro  fcriptus  (it  ^  unde  proveniat  color  fufcus  in 
papyro  ez  deletiooe  rubri ;  aut  y  fi  error  folunfi  ia  Iho ,  &  non  in  toto 
titulo  conditk  ^  unde  neceflitas  veniat  fcribendi  Gerfen  fupra  lioeaiii* 
Econtra  (t  rcriptum  faiflet  Jboma  Kempen/is ,  vel  Tboma  MaUeoli^  vel 
Gerfonis  CanceUarii ,  hoc  estindlo ,  cum  nulla  pars  papyri  fupereflet  in 
linea,  ni(i  macalata ,  locus  immacuiatus  fupra  lineam  proGerfene  quc« 
rendus  erat  eo  temporei  quo  io  Itana  jam  paflim  domen  Gerfbnis  fcri* 
bebatur  per  Gerfin.  Si  ha^c  omnia  confiderentur ;  an  noo  exclamare 
Hceat  cum  D.  Auguftino  (m) :  0  infelix  aftutia  !  tantumnt  deferis  wo- 
derationem  confilii  %  ut  tot  inter  rationes  dubitandi  etiam  recu/isjSne 
affertione  bafitantiHs  Jufpicnndi  licentiam  ! 

Ad  )•  Sc  4-  Rede  noflri  recufaruot  compromiflam  homine  omnlom 
hationom  in  decretoriam  fententiam  arbiirocum  uniiateraliam,  eledo- 
rum  folum  ab  una  parte  litigantium  )  prxcipitantium  pofl  horarium  vel 
bihorarium  examen  tredecim  Maitufcf iptorum  in  abfentia  partis  adverfae 
fententiam  9  atqae  in  dijudicanda  a^tate  ManufcriptQram  S«culi  XV« 
tam  parum  verfatorum  9  ut  in  acftimanda  aetate  Codicis  Aroneniis  inte- 
gro  (acculo  erraiTe  ez  Munufcripto  Poliingano  illi  iimillimo  convincao- 
tur  ad  oculum  (n).  Hioc  re£tias  egit  Testelletus  9  omni  feftinationc 
fepo(ita  premenS  fuam  Refpoafum  tn  annum  tcrdum. 

Ad  f «  AnMabiilonius  prius  fe  (bmno  9  fomniisque  permific  9  ante- 
quam  hxc  (criberet  ?  Oftendant  GerleniftaB  9  ubl  prius  ante  TESTELLe* 
TUM  rete£ti  faerint  uberrimi  fontes  9  ex  quibus  hauflt  V.Thomas  ?  Ne- 
mo  prius  vel  guttulam  propinavit  fuis  Le^toribus^  Ne  hatc  nudis  ja« 
dare  videar  verbis  9  infra  Iltos  etianri  Germaniac^  9  Italias  9  alilsque  ex* 
cra  Galliam  regiooibus  aperiam. 

Ad  6.  Quod  ad  rei  cardinem  fe  Qonftringat  9  Itqdo  prudens  judi« 
cium  Mabillonii*      Utinam  in  hoc  iilum  imitaci  e(reoc  Ger(eniftae  ca> 

teri  !  • 

Ad  ?•  Manifeftum  eft  9  Archiepifcopum  &  Eruditos  Pari^ieofes  nil 
definii^Te  in  caufa  9  fed  in  mera  quacftione  fiidi  9  an  produdi  i  Gerfeni* 

ftls 


(m)  Scitn.  \n  Pfsl.  i%.  f.  j. 
(a)  Yide  Schemt  MSS. 


ixjudim  Tarifiefifitm  Kfjt.  cmtra  TefteBitum^         9% 

IRs  Manufcrtpti  Codices  tertia  faljarii.manu  corrapti  eflent  ?  An  vero 
primaCopiftst  manus  velex  erronea  opinionarprasconcepta  circa  autho* 
rem  crtorem  folius  calami »  vei  jam  corr  pleto  opere  ex  aliorum  fuafione 
in  Codice  (uum  fcriptum  correxerit «  plane  definirenec  volebant>,nec 
ptr  txamen  tam  voiatile  unius  alteriusve  liorse  prudenttr  potcrant. 

Ap  8^9«  10.  II*  12.  i|.  &  14*  dico^  Corruptionem  hujus  Codicis 
^uoad  ipfum  noipen  proprium  Gerfenis  ^  quamvis  iufpicioni  ubnoxisi  fitf 
iion  tamen  t(Sc  demonftratam*  Quia  tamen  in  eodem  Codtce  reperkur 
£pitaphium  Gerfonis  Cancellarii^,  (ub  nominc  Gerfenis  ex  traditiono 
fynchrona  Gerfbnem  CanGeliarium  intelledum  fuifife  prafumi  poteftt  ^ 
confequenter  oppofitum  determinatd  nullo  alio  arguipento  moraliter  cer« 
to  comparente  afErmari  nequit* 

Ad  I  f «  De  Padolironenfi  conftat  ex  didls  >  non  conftare  de  credu- 
litate  Scriptoris  in  favorem  Gerrenis  diftindi  ^  Gerfone  Cancellario.  De 
Codice  Sclufiano  pariter  ahud  non  conftat »  nec  de  Aronenff.  iEtas  ho« 
rum  trium  Codicum  mediuip  Saeculi  XV.  non  excedit  j  pront  oftendicur 
ad  oculum  in  Scbematirmo  horum  Manufcriptorum.  Non  ergo  ex  hit 
tribus  Codiciibus  tanquam  teftibus  junioribus  &  acqoivocis  &  ambiguis 
evertitur  moralis  certitudo  Kempifiana  fuodata  in  plus  quim  70«  ttfti- 
bus  cosevis  &  in  trecentis  Idiotifmis  ftyli  contingenter  non  reperibilis  io 
duobns  diverfis  Scriptoribus* 

XLVIIL 
EX  C  kPTI  O  N  E  S 

NOVl  GERSENIST.E  RATISBONENSIS 

$.CX1I  rjErfeniftac  Ratisbonenff^Anonymo  >  oe  DeiuBiorm  meam  Cr^ 

ticam  fioe  omni  refponfo  dimitteret ,  viTui>  eft  ,  opponert 
DiiTertationem  Delfavii  )  &  Animadverfiones  Mabillonii  Jam  ferme  an« 
te  centum  anoos  editas ,  qulbus  bucnsqoe  vim  omnero  j  quae  Morall  cer* 
citudioi  Kempifianc  vei  liimo)  detraiiere  poffit.,  (^eoftos  ademi.  &eftaj)t 
^faiDpdoQes  yarioB »  qaas  Gerfeaifta  Ratisl)ODe&u$  maxima  parte  d 


9J  §.  CXIL  Exceptiones  QnfmiJU 

m 

tnterionbus  Gerfeniftis  colledis  »  de  novo  iDftaura^  bifoittam  brcTi* 
ter  fingul^s;  ftatuam  tuivis  faum  gratJum  probabilicacis ,  monftrabOf  om« 
nium  (ummam  non  evehi  ultra  vices  merst  prxfumptionis  faiiibilis  i  quam 
proin  ex  confenfa  omniam  Philoibphorum  &  Legispericorum  fubebo  ce^ 
dere  vericati  Kempifiansr  ex  ceft4monio  feptuaginta  partini  Synchrono* 
rum^  authori  eciam  familiarium  i  parcim  cosvorum  ^eftium  ^  &  ex  cre». 
centis  Idiotifmis  ftyli j  nusquam  in  duobus  diverfis  aachoribus  reperi* 
bilisiliquido  demonftracs. 

I  •  Vulgarts  opinio  obcinuic ,  quod  Codex  per  nianum  fracris  Thomse 
iKempisanno  1441*  finicus  9  fic  auchoris  auchographum«  (o) 

2.  Invenca  func  Manufcripca  de  Imitatione  antfquiora  lUo  aochogra* 
phoKempifiano  de  anno  i^^i*  (p^ 

).  Probandumeft,  i  Thoma  K. iibram  de  Imic«  annoi^i)*  1414. 
vel  I4if-  rcriptum  efTe*  (q) 

4«  Editio  Norimbergenfis  1494  libellos  de  Imitatione  Thomse  K. 
quidem  tributt ,  addita  camen  noca  ^  quod  ba&enus  Johanni  (}er(bal 
adfcriptr  Juerint.  (  r ) 

4*  Amortigs  comminlfcicur :  Thomam  K»  libellum  de  Imic.  rcripGC' 
fe  anno  141  f^  Quo  ceftimonio  id  probabic  ?  Gerfeniftas  teftimoniaoi 
jure  exigunr*  (s) 

6.  Amorcius  fcrtblc ;  nocicia  libell!  de  Imicatione  pervolare  pocerat 
in  orbem  cempore  Conciiii  Conftancienfis.  Ergo  eciam  volavic  ?  Quale 
fundamencum*  (c) 

7.  Liber  de  Imicacione  |am  reperlcar  Manafcripcus  in  diverfis  pro* 
vinciis  Germanias  ab  anno  i^i?.  W^indesheimenies  cocManufcriptaExo 
empiaria  fecum  Conftanciam  deferre  non  poterant  >  at  publicari  liber 

polTet»  (u)  . 

8#  Si  Wiodesheimenfes  ad  Conciiium  Conftantienfe  delegati  fecum 
primam  attulerunt  libri  de  Imitatione  notitiam  i  car  non  fimul  publi» 
carunt  e jus  authorem  ?  (  x  ) 

p»  Si  eo  tempore  i  Windesheimenfibus  prima  vice  inveda  eft  ha* 
jus  Kbri  notitiay  unde  provenit  9  quod  in  ipfo  authographo  Kempifiaoo 
fcripco  1441«  reperiacur  inverfusordo  iibri  cercii&  quarci?  (7) 

*•  io.  Si 

(o)  Bafis  firma.  fol.  18^.      (p)  fol.  1831.    (q)  (o\    is»o«  l^i.     (r)  i%% 
(s)fol.  i^i.    (t)  fol  eodam,  8ci^i«    (<>)  fbl  193.  194.    (jf)fQl. 

x>3*   (y)  fou  »n» 


Ratisbmaifis  vArue.  XLVUh  91^ 

to»  Si  ex  WindesheiineDfibtts  veniret  prima  divttlgatfo  librl »  Itali 
non  habaiflent  aDfitm  ^  illum  adfcribendi  Gerfoni  Cancellario  t  vel  Ger« 
feoi  Abbati.  (z) 
>   II.  QpaBrit  9  qnomodo  iotelligendam  ;  pUros^ue  9  &  ommum  ?  (a) 

ia«  Codex  Allatianas  non  infigoitur  nota  anni  1448,  (b)  ^ 

I).  Atportiiis  confuodit  Codicem  PadoKronenfem  cum  Sclttfiano. 
Neuter  habet  notam  charaderifttcam  «nni«  (c) 

14«  Si  /udice  Amortio  faitem  prudeos  dubium  &  prudens  praerumptio 
contra  Kempifiam  formarl  poteft,  quomodo  aflTeverare  non  liceat ,  ex- 
tare  Codices  ante  Epocham  Kempifianam  ?  (d) 

if*  Jadicium  Parifienfium  Eruditorum  anno  1^71»  &  1687«  editum» 
quod  Codex  Aronenfis  &  Bobienfis  non  fint  inferiores  trecentis  annisi  eft 
ad  tninimum  probabile*  Ergo  non  eft  moraliter  cortum »  Thomam  K.  t 
qui  natus  eft  1 179»  Libri  efie  Authorem.  (  e) 

16.  Gerfoii  In  Goocilio  Conflantienfi  cauram  Windesheimenfium 
contra  M atthsum  Grabon  non  defendit.  ( f ) 

1 7«  Poffibilc  f  verofimile  f  &  maxime  probabile  videtur  9  quod  no« 
titia  iibri  de  Imit«  ob  decreum  io  Concilio  Conftantienfi  &  BafileenfiOr« 
dinum  reformarionem  ex  Italia  in  Germaniam  venerit.  (g) 

18«  Amortius  fcribity  quod  quatuor  Sacerdotes  cum  quatuor  Clerl* 
cis  profeffionem  emiferint.    Contrarium  habetur  pag.  z  t  •  U«  f «  ^h) 

19.  Amortius  erroae^rcribit^quod  Thomas  K.  14^2*  iterum  Sup« 
prior  fadas  fit*  ( i ) 

20.  Q^omodo  Thomas  Kempeofis  aniio  141  f*  adhuc|uvenisadmo« 
nitiones  fpirituaies  fuis  confiratribus  adfcribere  i  illosquc  inftruere  ao* 
fus  fuiflTet?  (k) 

tu  Poteft  dubitari  an  Clerici  in  Monte  S.  Agnetis  ftatfm  i  Mona- 
fterii  conftrudione  fueriot  Canonici  Regulures  ?  Ratlo  dubitandi  eft , 
quia  id  non  iegitun  ( 1 ) 

22«  Piura ,  qus  continentur  in  libro  de  Imltatiooe  9  non  conve* 
niunt  Thomss  Kempenfif  &ftatui  religio(b«  Primi  9  fi  verd  fuifretre* 
ligiofus  ftatus  in  Monte  S.  Agnetis  9  cur  dicit»  qood  (e  (ponte  voto  ob« 

M  I  flrin* 

(t)fol.  ifj.  fi)  fol.  1^4.  19$  (b)  fol.  ij^5.  (c)  ibideni.  fd)  foh  fp^. 
(e)  ilfol.i96«  1^7«  —  usque  td  fol. 2i<.  227.  (f)  fol  237.  — q9> 
que  ad  293.  ( g)  fol.  eod.  fic  234*  ^35  ^S^  ^37  (h)  foi«  eod.  8c 
ass*    (1)  238*  %ifi4   {k)  foL  eod,  81  2^  Hu    ( 1)  fol.  eod.  fc 


^4  /•  CXIt  Exeeptimes  Gerfonijta 

ftrinxerlt  i  ne  retro  abirer  (m)»  Secundd.  Aothor  librf  (oos  excltat  zd 
vitam  monachalem  oon  ad  Canonicam  :  commendar  nvagnunt  rigoren» 
monachorum  «  non  moderacto^iem  Canonicoram»  quam  camen  ex  pra> 
fcr  pto  Ge»  ardf  M.  protoparcntit  fedla&antur  Wfnde<heimenreSy  ita  ut 
i  fuis  Ca..dtdaC'S  exquirerenc  an  poICnc  bene  comederc  &  bene  dor- 
mirc  ?  (n)  7>rf/d,  Auhor  libri  de  Imicachxie  non  affirnuiK  geocralea 
foo  ccmporc  omotum  Ordinum  diflolacioncm.  (o) 

RESPONSIO 

Ai  Excepticnes  fah  Num.  XLVllL 

%.  CXIIL  A  D  I.  Quod  Codex  ilic  fic  V.Xhomsr  autbograpbum  hafienos 

nulius  hominum  t  oc  qoidem  Gerfcniftarum  ,  negavic  un* 
qnam.  Qpod  vcro  non  fit  ejus  prptographum j  z\\xxA  e|u$  antiquius 
authographum  in  Schemacifitio  Num.  )•  dcmonfirac.  Vide  Rt/p.  wi 
Except.  /. 

Ao  a.  Sed  oon  anttquicra  I^otOgrapho  Kempifiano  fcripto  anno 
1414«  vcl  I4if«  Wiie  Hejp.ad  Except.lhAtalnttoniiy  &ad  Except.  L 
Delfavii^ 

Ad  )•  Non  nobis  incambic  necefiicas  probandi ,  his  annts  libruni 
feriptum  e£i »  (cd  fufficit ;  libram  his  anois  potuijje  fcribi  coogruencef 
ad  circumftantias  cemporam*  llbi  eoim  dc  rei  fubftancia  conftac »  fufw 
ficit  monftrare  poISbititatem  &  congraentiam  circa  modum.  Econcra 
Uiis^  qui  adftruunc  impoftibilicaccm  fadi  ^  incambic  probacioy  nuttomo» 
io  verofimilhirem  fieri  pocuifte» 

Ad  4»  Errit»  &  nece^aria  fclta  reticet  Gerlenifta  Ratisb.  EditioNo* 
rimbcrgenfis  non  loquitur  de  fama  pretcrita  9  (ed  de  prsefenci  9  caque 
(bium  hominom  vulgarium.  Sic  enim  cexcus  Biblipolse  (onac  :  Dulciffimi 
ac  Divi  Tboma  de  Kempis  (  ante  viginci  cres  annos  morcui )  Firi  piif* 
fimi  f  religiofiffimimt  j  de  Imitatione  Cbrifli  Opus  9  quod  falso  apuJ 
vulgares  Gerfoni  rarifienfi  CanceUario  impingitur. 

Ad  f .  ^oT%  ;are  id  exigunc.    Quando  enim  de  fubftancia  rei  y  ac 
dc  hominis  fado  confiat  9  modus  &  cempos  in  circamftaftcias  &  annos 

habi. 

r  ^  -       — ^ ^^  — — — fc»^— — i— Maw—>i 

(m)  fbl.  144  145*      t^)  f^\'  *4^*  H7-  S4S-  S4P.  §50.  151. 

{%)  fei  as2.  sf^.  a54^  a^s,  «57.  15»«  65^.  x<c» 


lUtisUnenfis  varue  XLVIIL  5f 

liabiles  (Ine  a|io  peculiarl  teftimonio  referrl  po(runt&  debent.  Sic  bges 
Criticse  ju^eot :  fic  millies  pradicarunt  ipfimet  Bcnedidlini  Galliac  in  edi» 
tionc  velrecenfionc  Operum  SS.Patrum»  v,%.Delfau  f  &  Ctittier.  Quan* 
docunqueenim  de  Libro^  Tradatu  )  vei  OperCf  cujus  Scripcoris  fit  » 
aliunde  confiac  per  ceftes  cosevos  9  accedeote  conformitate  ftyii  9  coq* 
ftanter  libros  9  Tradacust  vd  Opu(cula  ejusmodi  merit6  fine  pecuUaii 
te(le  in  tocum  &,  annum  faabilem  coilpcant ;  ouin  ullus  etiam  imp^riti& 
fimus  illii  exprobret  $  ^uod  comminijcantur  locum  vel  jannum  (criptio* 
nis»  Vidc  Rejp.  ai  ExcepU  J.  Gcrfeniftac  Ratisb.  Quod  fi  etiam  opus 
foret  rpeciali  teftimcnio  circa  inodum  &  circmnftantias  adorum  9  de  auo« 
rum  veriute  conftat  «quoad  fubftantiam  ^  tneminifle  decuerat  Gerieni- 
fiam  Ratisb«  luculentl  teftimonii^  editi  i  Trlthemio  Benedidino  9  tefte 
non  folum  cczvo »  fed  etiam  Synchrono*  Is  entm  in  Opere  de  Scripto- 
rlbus  Eccefiafticis  exprefsd  ceftatur  9  «quod  Thomas  Kempenfis  jam  cla» 
ruerit  fub  Ruperto  Rege  ieu  Imperatore  Romano  ,  qui  imperlo  praefoit 
abanno  141CU  usque  ad  annum  14x0.  Nullus  autem  Scriptorom  clarui& 
fe  diciturtempore  inhabili  ad  fcribendum  vel  Inclarefcendum.  Tbomas 
de  Kempie  ,  irrquit)  claruit  temporitus  <  hoc  eft  5  intra  decennium  )  Ru" 
perti  Bavari  Regis  Romanorum  ( eledi }  1 4 lo^  Non  ergo  ratione  caret  ^ 
Thomam  fcripfiiTe  in  medlo hu}us  decentiii  1417*  anno  astatis  fust  )f« , 
in  qua  sttate  etiam  Delfavius  fcripfit  audader  contra  Kempifium^  &  alia^ 
^us  luit  exilio.  f 

Ad  6.  Gerlenifta  Ratisb.  denu6  petit  fundamentum  circa  nodaai 
ac .  drcumftantiam  fa<^i  «quoad  fubftantiam  demonftrati«  Remitto  illum 
ad  principia  Artis  Cr f^iV^  pracftabilita »  ubi  §.  a6«  6c  habetur:  ReQifa^ 
ciunt  9  qui  in  rebus  hiftoricis  certituiine  moraii  femel  demonftratis  ai 
prafumptiones  oppofitas  meram poffihititatem  contrarii  reponunt.  Itaque 
vi  hujus  principii  fufHcit,  notitiam  libelli  Kempifianii  aono  1414.  vel 
I4if«  fcriptt,  (equenti  triennio  per  familiarem  communlcationem  Pa« 
trum  Concilii  Conftantienfis/^offii^  vagari  in  orbem,  Accedit^  quod 
MartinusV^  per  ^xxWzm  Recogitantihus  y  editam  anno  1421«  ordinave- 
rit  vifitationem  &  reformationem  omnium  Monafteriorum  in  Germania. 
Vifitatio  illa  perada  eft  per  Cardinalem  ie  Brania^  tanquam  deLegatum 
Sedis  ApofioIicaB  ^  qul  in  Vifitatores  afifumpfit  Religioros  partlm  ex  Or- 
ciineBenedidino  partim  ex  Ordine  Canonicorum Rcgulariima  AufiriseyBa^ 
varise,  Sueviae »  Franconise  &c^  inter  ques  etiam  erat  Petms  de  Rofeham 
&c«  Monachus  Mooafterii  MelliceQfis  Ord«  S.BeQcdiAi  1  Dicscefis  Pat». 


ji 


5«  /.  CXlL  Exeeptiones  GerfinijU 

Vienfis  pro  Dloecen  Frifingenfi  cum  Joanne  Decano  Undenfi  9  Canonico 
"Regulari.  An  occafio  opporruna  defoic »  llbrum  de  Imitatieae  9  pro  re» 
noyatione  fpiritus  in  religiofis  valde  oportunum  1  ex  Codice  Meiliceofi 
eodenn  anno  1411  prout  afleritur^  fcriptif  ingenerall  vtfiratioRe  com» 
roendandi  9  Monafteriis  fuperioris  Germaniae  ?  Verbd.  PoflibiiiS)  faciHSf 
&  convenien^  erar  velox  propagatio  libri  de  Imicatione.  Soia  efusinodl 
poflibflitas  fadi  9  quoad  fi^ftantiam  aliunde  demonftrad ,  (ufiicit. 

Ad  7»  ab  anno  1417«  usquead  anuum  Hzuallegaturunlcus^nem- 
e  Weingar tenfis»  Ab  anno  f  41 1  •  usque  ad  annum  14))*  allegantur  fo- 
um  duo9  nempe  Mellicenfis  142U  &  Kircheimenfis  i^af.  Propagatio 
tantitla  mira  non  eft  9  mirum  autem  forec  per  duo  farcula  usque  in  tenw 
poraiUa  generale  filentium  9  fi  tam  utilis  liber  prstexftttiflet  jam  laio. 
tempore  S.  Francifci. 

Ad  8*  Katio  in  promptu  eft.  Leges  prudentias  tn  autfaore  &  in  e;os 
Superioribus  obftitere  9  ne  ante  generalem  approbationem  paLam  omnt 
bus  publicaretur  autlioris  nomen  inLibroLC«  iS.  conclamantis  comra 
relaxationem  &  abufus  omnium  Ordinum  9  folo  Ordine  Carthuficnfium 
&  Ciftercienfium  excepto.  Ipfimet  Benediftini  in  fuo  Ordioe  obfervare 
potTunt  9  quid  vera  *  fcribentibus  profit  iocauta.  ulcerum  contredatio. 
J}el/aviiiS  9  quamvis  tedo  nomine  io  libro  9  cui  titulus  :  V  Abbe  Com^ 
mtndatairtf  retegeretabufus  AbbatumCommendatitiorum^  prarmaturd 
tamen  k  D.  Tixiero  retedhis  in  ezilium  puffus  eft  9  in  quo  tandem  undis 
fubmeriiis  obitt.  Quid  non  TtidiemicB^  Mabillonius^  Legipontius^  Zie* 
gelbauerus  apertioris  veritatis  caus£  pafii  ?  Kempifii  modeftia  6c  nra» 
dentia^  ut  veritas  inveniret  facilem  fub  (cfaenMte /^r/^riffi  9  j^dvena^Ccti 
0erjbnis  quod  exulem  juxuD.  Hieronymum  de  Noro.  Hebr«  fignificatf 
apud  omnes  aditum^  inter  aoonymos  latere  maluit»  Nec  afiTero }  i  Win- 
deiheimenfibus  ad  Gonciiium  Conftantienfe  Delegatis  publicatum  efl[e 
iutborem  ;  fed  fieri  potuifle  9  ut  ex  uno  Ezemplari  9  quod  (ecum  detu* 
lerant9  fierent  duae  Copia^  per  annos  fingulos  multiplicandft  in  rationc 
dupla  temporum^ 

Ad  9.  Idipfum  fignum  eft  9  V«  Thomam  ufum  efife  libertate  potins 
authoris  :  quam  ferviii  condidone  Copiftse*,  Immo  poteft  invertiargu- 
mentum.  V.  Thomas,  ficut  in  Refponfione  ad  Except^  I,  oftenfum  eft^ 
librun  de  altaris  Sacramento  in  fuo  primo  9  feu  protiiographo  Exem« 
plari  uicimo  loco';  tertiom  vero  fecundo  loeo  pofuit»  Id  aufus  non  foret 
Copifta»     Variatio  iila  diverfiffimia  modis  eft  ccrtom  fignumi  librum 

nec» 


"Rciiutomvfis  vari4€  TCLVlIt  97 

mcdQtti  faabQiife  ftatain  fixtim  9  acprotn  faiffc  eo  tcm(>ofe  fiovum.  Ne6 
incdovenieos  erac  ca  mntatio*  FamtiiaTJa  enim  coiloquia  cum  Chr ifto 
iptius  S.Communiooi  fubjmiguntur ,  qoan)  praemittuntur.  ipfus  meminii 
ine  olim  10  junioribaa  anois  his  colloquiis  tertli  libri  poft  S.  Commti* 
aiooem  ufom  efTc* ' 

Ad  io.  Liber  de  Imicatione  primis  triginta  annls»  fi  cria  vei  tpu 
tuor  prK;j^^f «m  per(bnarum  Kempi  (10  propios  familiarium  exemplaria 
^cipiantur  «  erat  Aoonfmus.  Reli  nquebatur  proin  con|edurs  de  ge« 
nuioo  authore  locus  in  publrco.  ^ 

Ad  h  •  Tfl  pUrosfne  refertur  ad  omnes  Codices  fignatos  nbta  cht* 
'taderiilica  temporis.  ro  omnium  refertur  ad  Codices  csceroa  eciam 
lOOO  Ggoatos  nota  charaderiftfca  temporis* 

Ad  la.  Miferabile  ciFugioml  Tefte  Dupino ,  conaffeffore  inSyne^ 
«drlo  Pariffcofi,  §.  la»  V.  laSixUvie  ,  in  eodem  Codice  ,  eodem  chara« 
<dere  cum  Itbro  de  Imitadone,   reperitur  I3ulla  Pontificia  data  aono 

1448. 

Ad  1 3.  Confundo  eos  Codices  in »tate  Codicum ,  de  qua  R)liim  Ibi 
quaeflio^  &  fermo  erat^  Codicem  Padolironenfem ,  vulgo  Mantuanumj 
1  loci  vicinia  fic  didum^  fuiffe  fcriptum  ante  annum  1471.  probari  ne- 
^quit.  Ipfimejt  enimErudi^i  Parifienfes  longius  cum  protrahere  non  aodent%. 
Codex\  inquiunt,  anoo  1671. ,  videtur  fcriptus  ante  annosminimum  dum 
centot.  V.  fol.  ^^.  Oe  Codice  SdaCano  iidem  Eruditi  Parilienfes  todem. 
•ono  1671-  eodem  aK>do  teftantur  :  Fidem  faeimut  9  vifum  ii  nohis  Oi%  ' 
Mcem  papyraceum  db  annis  mimmum  ducentis  manu  exaratum.  foU  i%    ; 

Ad  14.  Quod  feorfim  eft  probabiie  praeci&d  iiffeverwi  nequit.  Hio 
I  terminus  ,  apvtrare  certitudinem  afferti  (igniHcar.  I>ein  quod 
'fiH>rfim  eft  probabiTe^  non  manet  comparative  ptobabile  tn  concurfii 
Teritatis  moraHter  certsr ;  &  omnis  praefumptio  ce4it  veritati ,  ac  mora* 
1i  certitudioi  oppofitas  demonftraw* 

Ad  I  f >  Qotd  ambage  verborum  opus  ?  Judldtmi  £ruditi[>rum  Pa^ 
Tifieofium  ctrca  Codicem  Arooenfem  -enormiter  erraffe  ,  non  foli]km  mo« 
raliter ,  fed  etiam  pbyfic^  ctotum  efi.  l^orakm  certitudinem  refficien« 
ter  efficiunt  Eiaiditi  Romani ,  &  Mediolanenfes  >  certe  crifl ,  leAione ,  9l 
|udicip  Partfieofibos  000  ioferiores.  Phyficam  «ntem  cel-titudinem  demoo» 
Ih-at.ad  ocuhim  Manufcriptum  Pollioganum  Sa^cfuli  XVI.  Aromenfi  fimil- 
ilhnum  ,  cu;os  exfaibcmus  Q)ecimeo.    Compromittiioiii  io  ^uoscunquo 


f^  ^  CXll.  Exceptiones  Getfit^ 

Senedl^hiaruai  & Parjfieniiom  Delegatos  ,  iaManarcri^ptis  SsccqIII^IV:» 
JCV.  &  XVL^ver&tos^  (i  inter  Manafcrlptum  Aroiienre^  &  Pollingt» 
aittm  Sseculi  XVLipCs  Monachii  In  conteiru  tam  ipfomm  iquim  alio- 
^  rum  Erudltorum  eihibendum  .9  ^  coi^reiram  decifivum  modo  debic* 
petanc  Quod  ^fiutlum  AOtahile  di/crlmen  reperianto,  fileant  taodem  de 
fadata  antiqujLtate  Codicis  Aronenfis.  Quid  honeftius  ?  .Quod  Mano* 
icriptum  Bdbiense  attkiet,  Dupinus  §.  11.  V*  Le  SecosJ  f  teHaturs 
le  pcsefente  Erudi^s  Parifienfes  ludtcalTe  »  iliud  eiTe  ejusdem  jsutis  ac 
AronenCb.  Si  ergo  in  di|adicanda  Codicis  Aronenfis  astate  Padfienfes 
iiotegroSaBCuiloaberrarunt^  parls  erroris  edam  judicium  de  rfto  convinci- 
ttir«  ac  confeqoencer  manifeftum  eft  5  fcripturara  Codicis  Bobienfis  noa 
imtnos  9  qoam  Aronenfis  ^  pertinere  ad  medium  »  vel  fequentes  annaa 
SsBCuli*  llt  certius-redderem  Puhlicum «  petiit  meus  RR«  Prasful  per 
lamicosy  ut  itle  Codex  noftris  impenfis  >deferretur  Ticinum  velMediola- 
nom  pro  conficieado  per  Notariumde  formaSciptur«Inftrumento«  Mtl« 
le  excufiujiones  prastenderont  Bobienfes.  Adeo  fiue  cau&  <liffidunt«  Ac» 
xedtt.9  quodeooem  Dupino  tefte  in  tribus  prtmis  Codicis  Boblenfis  li« 
ibris  »  oe  qoidem  ttomen  Ger(enis  reperiatur  $  (ed  taatj^m  initio  quarti 
libri  hia  verbis  t  Incipit  Liber  yoannis  Gtrftn  :  cum  quanta  reveritttiM 
&  devotione  Sacratiffimum  Dominicum  Corpus  &V.  Jlt  fumendum  (p)^ 
Ad  finm  jquarti  libri  additur :  Explicit.  Deo  Jaus  ^  Beatiffmm  Afariee 
Virgini.  Denique  1n  eodem  libro  additur  in  fine  pius  Tra&atus^  co)oa 
^oc  eft  inif iom ::  Qjfoniam  <bari(Jimi  &*  bujus  miferabHis  vita  fugientif 
jerumnofa  via  E^r^     Hucusque  Dupinos. 

Ad  i6.  Condoleo^i(errimaB  forti  Gerfeaift»  Ratisbonenfis .;  inprl- 
spiSf  quod  Chr^ntcon  Windesheimenfe  tam  ferd  in  e|us  manos  venerit. 
Scribtt  enim  foL  a}7.  in  oltimis  foKis  ^fiiarom  Aniroadverfionum :  mFc* 
i^  lictter  contigit  9  ut  ultimistliebus»  <]uibns  hujus  Opufculi  extrema 
.^9  folta  fob  prelo  fodabaiit  ^  otromqoe  Chronicon  9  Windesheimenfe  & 
Pf  Montis  S.  Agnetisi  ad  me  p^rvenerit.  ^^  Secondo^  quod  prataliia 
curis  iprinc^Iibds  in  tranfcurfione  Chronici  Windesheimenfis  non  per« 
tigerit  ad  CapUt (quinquagefimum  4>davum  libri  (ecundi^  ubi  fiufcliius 
teftis  Synchronus  exprefsd  tefiatur  j  raufiun  i  Matchaeo  Crabon  contra 
'  __. : Cle- 

((p)  £tiam  <ierfbn  fcrlpfit  Opufculum  incitftns  td  dignib  fufi^lpieiidumCQr* 
pus  Dominicum  »  quod  extat  Tom  Itl.  Openim«  &  jfacipU  :  Oiffient 
idd  djg^e  juctdendum  M  ctrfas  jBcc* 


€leflieoi;r  ^Yesbyttros^  r  &  fieciulkre^  i$etrtfoaf  - tiib'  d)f e^Bioitfe  "^trdes-^ 
fteimeafimn  io  comiiiiini  (me  tribos  V6tii  (faleitiiitms^  vivettttes  itioYam  ioi 
€6irGil}o  Cooifjitf ciedfi  cfoiinltamr  efle;*  £n  !•  reinsm  itffegrum;  In  Chro- 
Aito  ^^ndesh^eimetffi  Libro  11«^  Capite  f  8^  Bufehiits  de  Henrito  Loeder' 
eonverfo'  feu  fratre  Laica  Cbtfgregatr6ni$  Windesheimenfis^  Gc  fcribit ;: 
i%  QjfiMttf  di£l^eotia^,v  quaftico^e;  zeli  fervere  cundis  devotis  afiitit  in^ 
yy  oportunitaciba^ ,  itf^  crt&uliEitione>  utto' exempla  declarabimus.*  Qpi** 
if  dam  eoim  d'e  Ordine  PVa^dfciatorum  Vnttr Mattbaus  Graion  noTtAtxt  ^ 
^^  graodii  Volumen' ediderat  contra  devocos  Fresbyter^^ryClericos  &  Be««' 
yy  ginas  r  (Tarf ter  fn  communi'  fihe  rejgulse^  a(ieu;us  pmreiCuhe  viveuces.* 
^  Quem  Patfori  in  Z>/i2^273^rr/r  reiA^arfentans  adhsefionem  estpetiit  ,*  &ut 
if  itt  ejus  tratfffirer  (eotebtiam  r  publitd  contra  eds  fermocitf andb  ^^  roga- 
9)  Vit.-  Q^i'  ur  verus>  ovium  fuarum  Paft^orr  &  bonun»  j ofticias  zelHtor 
I)  devotos  in  fua  parochia  non=  moleftans  (ed  cfefendbor ^^  veieerabili*  viro» 
9IV  I^bmino' 6ro^/i^iV/{K  Keffori  Congregiattotfis'  Cliericorum-  in  Diivm^ 
^y  tri/i  eundem  transmifit  ad  legicndum».  Q^i  Kbrum  per  folia  fiatini 
0^  diirolvensr  ut  eadiem  nodre  per  fratrea  fuotr  divertis  incer  Te  fbliisP 
gf  exfcribereturr  difpofuirexempliirmant^  redtfens  pafteril  Eitcerpcum> 
^  ver6  nbri^  pi^fati  ciontinud  traMmific  in^  A^or/^risr  Prtori«  Cjlid  nbe»r 
^  ter  aceepto  i  braif^temiaqjQr  cootra  modernse'  devocionis'  r  Presbytc^ 
ff  tofr  Clericof  r  &  Bbgihas  apertd^refpertl^ »  coadumpti^  Notario  &  tefiiir 
rr  ^va  perrelir  itf  Grottmgm  r  crppidum  tXicaceS^  Trafe^enfir  r  i&iqtitf  * 
ly  (ratre  MatthM  Gtakne  m Nfomifferio  illtr  inventoy  prs^&tum  librumr 
rr  muitii^coratir  afiantJbuS'  Ghl  pntfennms>  atf  ipfum-  edldiiTetr  infianter 
py  re<]]aifivit.  Q^i'  primijim^  <!dnterritu^  i.  fubterf&gii  umbranfiB  nifbs"  e^ 
rr  pr«tetfderei  redei!!mtfotfpo(^tevadere>  tand!em(bum  illam  e(l!e  diir 
rr  eebat.  Egaf  inquit  ^  fcrtpfi  n$m  ,  6^  bit  mitifo  majhta  luptfa^dtte 
ri  tnienio.  £t  Priori  Sat  ejty  ihquit  r  t>hmine  Notatir  refitito  'oof  iff 
0  tefiimoHiumr  ^ubd 6unc  Itbtim  fatefutfe  fectffe.  Kfotarius^  quoque- 
5y  teftes  tffiatf tei  aftfpulandb  requifivitr  Scacim  poft  hsic  i^  Priorf.  diw 
rr  Btom  fratrem  Otatmem  ad  curkm  Trajf&en/em  citari  proturavic^r 
fr  Q?y  fimul  ibidem^  in  termino  eiHBp^arentes  r  cOim-  librum  fuum'  noit 
ly  poflTet  defendere  I  &  i  praefato  Pridre  vehementer  angeretury  ut 
ff  hasreticaliis  fetf tentiii  contra  eum  )u'diciaI1(^r  proferretiir  r  ut  ibi  po(l 
rr  (et  evadere  de  gravamihey  ^appellando  prdtefl«jtu»efi;^  ficad.^j^o«p 
f^Jfo&eam  Sedeitt'  appelkvit^ 


too  ~    /4  CXIl.  Exceptiimes  Gerfoni/U 

51  Haec  aatem  caufa»  Catholicam  fidem  conceraeas  1  ad  Cotiftaatietrfe 

^i^Concilittm  tocius  oecumenicam  tandem  fuit  devoluta.      R.evarendus 

^)  igitur  Eccieftas  Traiedenfis  Antiftes  Dommus  Frederrcos  de  Rlanlsen* 

I,  hem  prudens  &  lltteracus»  patentes  lltteras  figiiio  fuo  communitas 

^y  caufam  prasminram,  ftatumque  omnium  devotorum  Patrie  fua:  conti- 

fj  nences  eidem  oniverfaii  transmific  Conctlto  >  inftanter  exorans»  ucifte 

9>  audader  frater  MattiHeus  Grabo  digna  feriretur  animadverfione  re-^ 

99  probis  tn  exemplum  9    fidem  fuis  facieos  fcriptis  authenticis  ^  quod 

91  nihil  unquam<  mati  f   digaum  fufpicione  contra  morem  Ecclefiasy  itk 

19  devoiis  hujus  Patric  fexus  utriusque  inyenit  delitefcerey  fed  omnes 

91  &  finguli  vitam  veram  9  Apoftolicam  Ecclefiar  primitivst ,  ut  vert  Chri- 

99  ftiani  ad  pururo  fervarent.     Quod  ka  fe  babere  venerabiles  Pacres 

,j  JoonniS'  de  Hucsden  in  Windeftm  %  &  yoannes  fVael  in  Betleem  Zwol- 

99  Its  Priores  9  uni  cum  Domino  Henrico  de  Ahuys  9  &  Domino  Everar^ 

99  do  Zjpoen  in  Oldenfale  tunc  Canonico  9  poftea  in  Monafterloprdinis 

99  noftri  prope  Nortborn .  reguiari  Canonico  t   ibidem  tH  ic  prcfentes  t 

99  publicd  &  conftanter  aflirmantes  proceftabancur  t  fidem  de  his  iodu- 

99  biam  Dominis  Cardiaalibus  &  cundis  Pratlacls  ibidem  facientes.    Fi- 

99  deliftimus  autem  Executor  litterarum  Epifcopalium  fuit  vir  ille  dodus  t 

jy  mzgi&tr  fViibeimus  de  Lochem  j  in  artibus  magi^fler^  \n  Tbeologia  Bac^ 

99  calaureus  formatus  1  Jn  omni  fcientia  &  facultate  indaftrius  9  llniver- 

9,  fitatts  Parifienfis  in   eodem  Concilio  Ambaciator ,    EcclefiaB  Sando' 

99  Maria  in  Dnventria  poft  hoe  Paftor  9  &  Canonicus  Daventrienfis^ 

91  Qui  Epifcopi  TrajeQenfis  in  omnium  audientia  Ie6lis  epiftolist  didum 

9,  fratrem  Grabonem  3  tanquam  h9ereticumr&  blafpbemum  petiitadju- 

9,  dicari  9  eo  quod  plores  fidei  Chriftianat  contrarios  ia  fuo  iibello  po- 

99  ftiiiTet  articulos^  videlicet  quod  oullus  in  aliqua  religionei  abEccle- 

99  fia  approbata  non  profefiTus  tria  ordinis  fervabilia^  paupertatem^  ca- 

99  ftftatem  &  obedientiam^  finemortali  peccato  pofifet  fervare^   &  alia 

99  plara  fimilia  hacrefim  fapieatia. 

» 

99  Cairdiaalis  ergo  ad  prasmiflfa  i  Concilio  commiflTarius^  &  fibl  af- 
99  fiftentes  rem  iftam  neceftario  ventilantes  9  infpiciencesi  &  debitd  pro- 
99  ut  oportec  examinantes  9  ac  Patruoi  fententiis  9  fideique  Catholicc 
^9  pmnin6  coatrariom  librum  fuum  reperientes  ,  propter  ha^  &  alia 
99  pracfertim  Domini  Cardinalis  judicis  a  j  praBmiflfa  invioleata  iavafio- 
#1  oem  9  didum  Fratrem  Gridfonem  ia  Coagllio  (nif<;ruqc  ia  carcereoi^ 


\ 


RatisBonenfis  varite,  XLVUl^  lot 

91  Et  niG  librum  faum  prapcer  arciculos  erroneos  io  eo  .compreheo&s 
ij  ipfe  dtmnarec  9  &  fe  plurimum  erraflfe  »  public^  proclamareCy  csce« 
if  raqiie  fimitifl  jvtxtz  Jua  demerita  juftd  Gbi  injungenda  libeocer  perfice- 
yy  ret  y,  dc  carcere  exire  nifl  ad  igoem  omntno  non  poffec«  Qui  pelU 
>i  fuaf;  percimefcens ,  faniori  ufus  confilJo  reum  fe  cognovic  y  cundla  fe 
jy  pra^miiTa  &  mulco  majora  in  pdblica  omnium  audientia  aperc^  co&« 
59  feiTus  librum  fuum  damnavic  ^  vicam  6c  converfacionem  devor.orum 
iy  Presbycerorum,  Clericorumj  &Beginarum  Daventrise  >  Zwoliis  & 
19  alibi  in  communi  (ine  profeflione  vivencium  valdd  recommendavic » 
99  &  (ic  ignem  y  morcemque  evadens  in  pace  fuic  dimiiTas.  Haec  omnia. 
99  feriacim  Pacres  didarum  Congregacionum  regiftrata  confervant. 

99  Mulcisque  aliis  perfonis  &  in  communl  vivencibus  Beginis  9  quas 
>9  Opplda  &  Civicaces  in  quibus  morabancur  perpocenciam  opprimere» 
99  in  ;ut  fuum  civile  pertrahere  9  fibique  fubjicere  9  auc  a  fe  expellere 
99  variis  modis  centabant^  ipfe  Prior  zelofus  P^^^  J!?  A^or/^omr  pra^fatus 
99  tocis  fuis  viribus  oonatus  eft  defendere  9  prout  hsc  ipfa  frequenter 
99  fadla  audivimus^  Nam  pro  glurla  Dei  9  animarumque  falute  mori 
9,  non  pertimult  9  ita  x:onftans  &  firmus  in  animo  (iio  ubique  perman- 

His  adde  cap.  i  frvLhi  uc  habetur.  .  99  Sjcut  magifler  Girnrdm 
99  Magnus  origo  fuic  9  &  Pacer  primus  omniam  hominum  modernx  de« 
99  vocionis  hu)u$  pacrias  9  ad  quem  Deo  fervire  cupiences  fecurum^rh* 
99  per  «habuere  recurfum  9  &  pofl  eum  Pacer  veoerabilis  Pominus  Flo» 
99  rentius  Radewini  primus  Redor  Congregatlonis  Cleficoriim  10  Daven« 
59  tria.;  iu  devotus  Pacer  nofter  fracer  jfoannes  de  Huesden  Prior  in  fVtn^ 
99  defem  eorum  fidelis  fados  eft  fuccenor  9  in  cura  confulendi  9  aux!« 
99  liandi  &  defencfendi^  Ipfe  enim  difcreca  fua  prudencia  9  charicac^que 
j9  laciftima  omnium  corda  devotorum  benignd  ad  fe  crahens^  uoum  ex 
99  ipGs  fe  fuilfe^  &ec(am  femper  manGfte  verbis^  rebus^  moribus  ub!« 
99  que  demonftravit^  Qui  cocum  mundum  falvare  cupiens  9  plurima 
99  (ervorum  &  ancillaram  Dei  habicacula  undique  in  pacria  mulciplicarl 
99  curavit;  natn  &  fratres  domus  fu»9  capltulique  generalisad  hoc 
99  aptiores  in  loca  diver(k  cransmiGt,  pro  noyis  Monafteriis  Ordinis  no« 
99  ftri  erigendiS)  fandandis^  &  confummandis  9  antiquisque  reforman* 
99  dis  9  &  in  regulars  obfervantia  debitd  iQfiituendis :  Patres  etiam  Con- 
9f  gtegatiooam  yalde  ibilicitsivit  I  ut  Presbyteros^  Qericos  &  Sorores 

N  i  ufive 


\ 


i^  f^ ^CSH.  &iceptiones  (jerfmifa' 

i^  6te  Figfhasf  acT  bdc  litiles  r  vel  idboeos^  ad  diverfa^  ftttthdi  puttf  r  iii' 
5>  dyitater>  op()idsf  &  villas >  prornovis  CongregsicionibusF  ibchoandis  »• 
9,*  &  inr  cotnmttni'  viU'  more^  fao^  idfticueflidis  ^  aninio^  pio  St  volenti  non^ 
jy  tatdiirenc 

19  Unigenituff  inqaitV  EfeiFilitu  Jkisus  CkRtstuS ,  |/f  rf^aUlus  fi^ 
ff  dibuffuis  iff  hujUf  mundr  canrctrint  fi^  cxiliuM  omninii  fibr  petegrim' 
ffSium  dignatui  e/F  defcenden  r  uf  ammaf  faivai^  facerety  mdrfemno^ 
^  Jirant  dr/fruern  ;-  £^  tianr  noBif  Vffa  (i  Jifdp/im^  oftendenfad  afema' 
$f  gaudiif  reWcafef^  Paciamus  ^  nos  fikitifer  r  ^animaf  CHriflifan^ 
r%  g^inr reiet&pfasf  verbo  tf  exmplo  mjfro  Sanffo  i  faucifuf  inimici' 
ff  eriperrfefHtiemufr  easqUfJanSas  r&  immaculataf  (firifto' pnrfentan' 
)i  laUremuf. 

rr  Pa€tum  eflF  autem>  Qf  prurfmv  Ordihis  ilotfii' Mbna(feria >-  »10^«- 
n  XMX\Xxt  Clericdrtint  &  Sororum  devorarufti  Con^regaciones^  pet  rotsuir 
rri^zvti  pzirizm  ZeltanJiMir  tf^efipSaliam'  r  Gelriam*r  SrafantHsmr 
rr  HoVandiamr  It^elandiamr  Drentbettm  %  Tmntbiamr  ttifiam  r  Tra^ 
5>  jeQumr  &  circif  partes  Rlieni  in  diebus'  noftrlSr  de'  dovo*  funcr  coii^ 
^y  fthldav  &  etiam  ex  antiqufis  plbrima*  reformatWr  et^  quibui^  Pacres  ^^ 
o  Frttres  &r  Sorore^  de  cercia'  regula  fandi  FraHcifci  'nuncnpaci^  piufi^ 
r%  auam  cenfum  domos  Civt  eongregatibnts  devotas' extrahenrei  r  (ub  uno^ 
0  PiovineiaU  Capitulo  reguraricer  viverer  &  Ol!^' fidenter  defervite  us^ 
^  que  fiodie^  comprobanCQrr  &  ipS  I^atres  Congregatimtm  devofarunt 
r%§^mir  luxca  mbfem' Ccclenae  primicivae  fub  regula  Ctiriftf  cHailtater 
i>«  paricer  in  cdmmuni  recundum  Bvangelinm  viventes^^r  liabenr  adhuc* 
0  Bodie'  dbmos  f^s^  ntriusque  onit«s^  r  iramero*  piBtne^  quihquagibctf r* 
r%  virorum'  vid^Iicet  psene  vi j^incf  r  &  Cctomax  trtglnta' ;-  tfoiqne  )sm 
r%  habenius  Kfonaft^ria  Ordini^  Canonicorumr  Reguhirium  feims  utriitifir 
^  que  Capituib  generan  de"  ff^indefe}»  introrporattf^pias  miam'  (entur-^ 
^  ginta'  r  virorum  videt^.cec  (e?taginta  duar  &  tredecim  Sanaimoniatium;- 
rr  \tst in  atynis  reptuagfnta  duobus  ab*obitu  Nfagifiri*  Gerardi Mmit^ptU 
fi  mil^atHsiomniam  ctevir  numerus  perfonaruuf  ac  dbmorum  Deo"  Mes* 
ff  Itterderer^entiumrmaltoi^um  mrltium  animaram  adlaudeor&glbriaw 
p  ejus  r  qtii'  fecit  h«c  omnia^  (u£  c!emetati(Imi&  boiucare  acP  mi&aiv 
IV'  pisrpetoamr  falutem.  ^ 

tA  his  ergo  dun;  ad'  otblum  d^emtfnffrata^  (unr.  Frimo y  crxxCwat  cAmpr 
tm  Xfticthxum  Cjratyon  ^  quam  CerfoninCoaciHo  Conftantienff  defemfli^ 
pdffik  ftiflto  e«i(k»  WiodiBaMimettfi         ^wtsAhf  tst  ancealibne  iDelb^ 


jRatisb9nenf.s  wtria.  XlVHh 


l6l 


r 


gatis  Congrentiotik  "X^indeshelmenfis  rQecelTafrio  GerrQQein^ilirij  ?io« 
rormftri,!  .jSciamliUri  coiloqaio  :tidnocari  ^defataiirQp   Q«E«:D« 

.Exiadejedam  coiligere  Ucecgeaium  »tincuriamj  :&  prserpmDCionenii' 
Ihujus  Gerfeoiftac.)  qai  ^  cum  in  tnea  DeduQione  Critica  fe  vidiue  moa« 
:firec  Samraariam  vex  pnefato  textu  BuTchii.,  adire  (ameo.f  .vel  iegere 
nolueric  integmm  e;as  teitum ;  ut  Audafler  :negare  pojSet^f  Caufam 
Windesheimen[iium^(&  Gerfonis  Caacellarii  wcontra  Macchasum  ^Gnlbo« 
in  Concilio  Coaftantienii  quidquam^hahaiflecoirimttae.  AAverterat.eniaif/ 
^admlisa  (emel  coiiiunicatibne  Windesheimenfium  cum  Geribae  ia  Goa«- 
cf!iO:f  viam  plaoam  .adj>ropajgatiooem  libri  ^de  Jmiutioae  etiam.opei:i 
vGerftinvsaegari^aoa  polte.  / 

Axy  17.  la  !re  hiftorica  merst  ^oftibiiimes.t  ^erifimiUtudlaes.»  auK 

iprobabiUcates  eciam.maxims  (eorfim  (peiflatse  fileant  conaparativdipcGbi* 

itas  in  coafpeda  moraUs  xertitudinis  o^pofits  ^ex  fepcuagiata  ceftiboa 

;pattim  Synchrods ^artim cosevis demoaftratfit^    SiciLcges Crfticac^To- 

ipicds»  .&  Foreafesj  fic  ;ob(ervaatia  .omalum  ttEfbanaUamf  fic  iana  ratio 

jubeot*    111«  eriim  ifsepU&md » ifti  vix  ^aquam  falluat.    Accedit  ^  ia  to* 

ta  Germania  ne  vquidem  unicum  jexure  «xeniplar  ijnfignicum  aomiae 

Joaiinis  Qerreo;  iuoa 'Ccgo  £3i:en|plada  iGecmanomm  Xuat  xoloaia  jcato* 

:ram  9   fed  ^pocius  icxemplaria  icalocum  pro  macre  ^ignorcunt  verfioaem 

iltaUcami  quodam  Gallo^  autHUpano»  ht  ^idecur  fadam  %  cum  in  arti* 

^cuiis  ;&  pcpprietate  verborum  ipottus  rHifpanum  vel  Gallum  Hi(paaa 

mifcentem  referft«    ^lpfum  Origiiale  hujjus  verfioais  >  aut  «xemplarfmeo 

judicio  fcriptum  eft poft  medium  Sstculi  XV.  cum  (ca:;eat  punois  &  Ii« 

neolis  brevUlimis*     In  Schematllmo  ^aaufcrij>torum  veterum  .exhibeo 

ipecimen  numero  penultimcu 

Ao  1 8-  In  mtfo  Summarlo  ifcripT! »  ^uatuor  'Sacerdotes  In  Monte 
S«  Agnetis  cam  quaHiorClericisanno  ^  |5^8* -profefilonem  emififiTe  ;  noa 
tamen  fcripfif  id  adum  eodem  die*  Illi  profefilonem  emiferunt  in  Ja« 
nuario :  IQiad  habitum  profaftbram lea  ad  Ordlnem  Xafcepti  fiint  inge* 
nerali  Capitulo  tempore  Pafchalu 

Ad  19«  V.  Thomas  bis  foit  Supprion  iPrimdante  Tuam  &  fuoram 
<!Oa&atram  ob  paritioaem  erga  Papam  trieaaale  cxilium  t  Jachoatum 
1429.  prout  jpfemet  Xcribit  iaChcoalco  c«ai/(q^  ficBufchiusJa  Chroa. 

Wia. 


*mam 


( q)  Cbfonicon  Montit  S.  Aeneds  Cii.fic  hibet:  .«y€)i»»  MCedCMX,^  n$n9 
{  aono )  Dmiiri  .^tMri  \  epifcopt  XrajtClci^ )  /ri»//^r  ilnterJUSum^ 


/ 


104  ^*  ^^^'^  ^ceptiones  Gtrfonifta 

"V^indesh.  L«  i.  c»  14.    Seciindd  anno  1448*  prout  patet  etc^%6^  ^tritk 
^go  y«  Jhemas  poft  obrervatum  ultra  annum  Incerdidum  jam  ann(^ 
1419.  in  exilium  abierit  tan^uam  Supprior ;  confequituri  eum  jam  prius 
fuiiTe  Spppriorem.    Quo  ergo  anioo  dedus  ?   Serios  an  citius  9  caufa^- 
Kempifianse  perinde  eft# 

Ao  ao«  FaUum  eft  prim^ » quod  V«Thomas  afino  141  f«  adhoc  fuerit 
lovenis ,  utpotc  fito  expleto  aono  attatis  trigefimo  qufnco*  JFalfum  eft 
fecundo »  quod  hoc  opufculum  iuis  confratribus  adfcripferit.  Falfum  eft 
tertioy  annum  «tatis  trig«6mum  quintum  fcribendis  libris  fpirim  vel 
ingcnio  (ummis  ineptum  dle^  Alioquin  quatram»  quomodo  D.Antooius  « 
Paduanusy  D.Bonaventura  f  D.  Aquinas  9  Scocos  &c.  anno  trigeGmo 
quinto  sttatis  necdum  «xpleto  tam  admiranda  fcribere  aufi  fint  ?  An  er« 
go  V.Thomar  Kempenfi  (oli  oon  licebit  fui  Gcrmaoi^  fui  in  quinquennall 
probatione  Magiftri  y  fuique  Monafterii  Prioris  >  excerpta  ex  D.Bemardo 
prihcipia  afcecica  pradica  $  nec  non  M  Gen^ralis  ia  vicioo  MonafUrio 
windesheim  fcripco  omnibus  tradita  fan&ilSma  pra^epta^  10  foi  ingenii 
modulum  per  quotidianam  meditationem  Deo  aipirante  transfu/a  dige- 
rcre  1  &  compilar^  fedato  calamo  ?  £x  his  enim  autborem  libeUi  de  kni- 
tatiooe  b&ifle  fontibus  infra  oftendam  in  Appendice  Tit.  1« 

Ad  ai.  OeTiTenifta  9  tu!  Iieri  pr)m5m  Chronlcon  Wiodeihetmenfe 
&  Agnetianom  videre  obtigit »  nunc  pratmatura  mortt  translatusi  ut  fpe» 
to>  in  orhem  fuperum,  iegat  illa  Chrqpicafam  in  Lih^  Fit^  atrentiuf» 
klihienim  illa  Cbronica  ad  niiufeam  Ledorumcxfcribereaion  varat;  & 
Ariftoteles  ifi  Topicis  ad  qoasvis  fioltas  quarfiiones  reTpondere  prohi- 
bet.  Adfcribam  tamen  'pro  Ledoribus »  quibus  ilta  Chronica  defunt  ^ 
teztum  unum  ex  Chrpnico  ^^indesheimenli  i&alterum  ex  Agoatiano« 
In  illo  L4  1«  c.  1)^  legitur  ^rmula  profefnonisy  qoam  omiferunt  primt 
fex  (ratres  Winck^heimenfes  anno  i  )S7%  His  verbis  coocepta  eft*     Eg9 


h  I      II      «im 


f»$i4tltt4  mnium  JttoUvevMnt  ex  mMniUf  Se£s  ^y^^ff^ficM  «  tmf^dfi 
Juni  de  MofM^erh  emiftrnre  nofier  Pnor  Theederictts  divisy  Thenuts 
^mHs  Sstpffriot  &c.  Mdnferunt  4Utem  i  in  exilio  )  nnnis  tritus  fr% 
^rifii  nomine.  Hbi  Nott  errdrefti  TypotlietK  IrnpYimenduin  chim 
lerftc  :  MCCCCXXJX^  yel  AiAaiTueniis  >  ^isjungentijS  tnTniin  iroaum  ab 
Mno  MCTCCCXJt.  quefn  etrorem  typographi  vri  Amsaucnfis  ia  mHt 
tifone  GhfoMid  Asoctism  ipiei&GC  aon  «itrerfertaa» 


katishonenfis  varU  XLVIIL  "         rof 

tMter  N.N.  protnitto  Deo  Mxiliante  perpetuam  coniinentiam  $  pmper^ 
tatem  nbsque  proprio  >  £^  ohedientiam  Pralato  canonici  inftituendo  9  €^ 
Juis  r^ccejfforibus  fecundum  Regulam  beati  Auguftini  >  &r'  fecundum  con^- 
ftitutiones  iftius  /oci  per  capitulum  ordinandas.  £c  C.  24*  9>  £x  quo  Re«> 
^»  guia  almi  Patris  noftri  Auguftini  Dei  &  proxiroi  chariracem  ^  &  cria 
^y  Ordinis  fubAanciaiia ;  pauperuccm  9  cafticacem  »  &  obediencsatny  pe- 
>i  ni  (blum  videcur  commendare  >  idcirco  Pacres  noftrl  primicivi  cerras 
91  fibi  conftituciones  aifumendas  neceftanum  seftimabanc,  Igitur  exper» 
99  co$  fratres  ad  hoc  depucaveruoc  i  vldelicec  Henricum  fVildej  jfoan^ 
91  nem  Kempis  (germanum  fracrem  ,  Superiorem»  &  in  Noviciacu  Magi* 
9K  ftrum  Thomar  Kempenfis  )  &c.  qui  Spiricu  (an£lo  informaii  rummam 
99  impenderunt  operam  9  ucOrdini  noitroapcas  invenirenc  Confticucio* 
99  nes»  Coilegfsrunt  perantiqua  Ordinis  noftii  Inftituca ,  moribus  tamen 
^9  non  comprobata »  eo  quod  regularis  obfervantia  ^  prxfercim  in  noftro 
99  Ordine  Colonienfis  &  Moguncina:  I^vincist»  jam  dudum  abolica  fue- 
99  m  &  obIiterata«  Summa  igitur  diligencia  optima  ediderunt  Inftita*' 
^99  ta*  Ubi  autem  quod  quserebatit  9  in  (  noftri  Ordinis  >  conftitutioni» 
99  bus  non  repererurit  9  ex  aliorum  id  Ordinum  Infticucis  9  prar(ertin» 
99  NB«  Cartbuftenfium ,  fupplere  euraverunc«  Hu;usmodi  Scacuta  ia 
99  Windesheitn  generale  Caplculum  primum  9  quatuor  lancum  babens 
,9  Monafteria  unjta  9  rufcepic^nno  ij^f*  Deinde  cum  aiia  cria  Mona* 
99  fteria  9  Awfterdam  9  Vrdeswdy  ^  Montis  S^  Agnetis  prope  Swollis  y 
jy  fibi  luiftencincorporaca9  inge^^eraii  Capiculo  fepcem  vel  odo  Mona* 
59  fteriorumanno  1402.  decremm  eft  9  quod  omnia  dida  Monafteri». 
99  dida  ftacuta  ad  unguem  fervare  &  lecundum  ea  profeftionem  fuan» 
99  facere  deberent.  9,  £x  his  patet  9  in  Monafterio  Agnetiano  jam  anno^ 
14029  QVto  V«Thomas  in  illud  fufceptus  eft  9  tria  Voca,  Regulam^ 
S.  Auguftjnl  9  &  Confticuciones  '^indesheimenfes  viguifife.  Idem  |>acet 
«X  pluribus  locis  Cbronici  Agnetiani  ab  ^pfomct  V.  Thoma  fcripti.  Sia 
C.  6.  fcribitur :  jy  Anno  1 J98*  Frcdcricus  Pr«lul  TrajeSenfis  dedltPrcs-^ 
99  byteris  necnon  caeteris  Clericis  ac  Laicis  habitatoribus  Montis  S.Agne» 
^  tis  prope  Sv^ollis  1  ut  Monafterium  Canoniconim  Regularium  9  uU 
^  Deo  fecundi^m  Regulam  S.  Au^ftini  9  in^dine  regulari  devot^  De<i 
^9  milicarent.  99  Ita  ipfcmet  V.  Thomas^  Quousque  <jerfenifi«  pergent 
l^er  ejtismodi  inepcias  nobis  fuifurari  bonas  horas^  dudum  lacratas  Deo 
«C^cclense? 

D,  £1^.  j^mort  Mor.  Certitudo  if^  O  Ad 


/ 


lo^  §.  CXIV.  Exeeptiones  GerfeniJU  Ratisbonenfis 

Ab  2%.  circa  i*  V.  Tfaomss  fe  tempore  quinquennalis  dariflims 
probadonis  voto  obfirinxit  fimpiici  non  exeandi  ez  Novitiata»  Vel  tex- 
taspoted  fic  incelligi;  ne  redeundo  ad  fiecuium  redirem  in  priora  vicia^ 
me  votis  religiofis  obftrinxi«  Circa  i«  repono  t  quod  Windesheimen» 
fes  quoad  dircipUnam  Clenciij  &.itl  variis  aiiis  obrervantiis  rigorem  Car«^ 
thufienfium  fedtati  fint  y  eorumque  confticutiones  fuis  Inculerint  9  prouc 

Eatet  ex  Refponfione  ad  xi.  Idem  pacec  ex  Confticutionibus  Windes» 
eimenfibas  approbacis  k  Marcino  V.  quas  edidi  tn  meo  Opercs  cui 
titulus  :  Difyuifitiones  dt  Ordine  Cananicoruni  Regularium^  Deoiquc 
V«  Thomas  in  fiiis  fermonibus  ad  Novicios  &  Fracres  conftancer  vicam 
Monachorum  iliis  in  exemplum  proponlc  y  prout  in  Dedn&.  Crit.  foU 
34*  j^-  f  8t  fusd  oftendi^  Cur  ad  ifta  non  refpondit  Gerfenifta  Ratisb.  ? 
Quia  eavelnon  legit  ^  vel  nonpotuic  refpondere:  prout  cevtam  eftf 
non  pofte  reTponderi*  Cirea  ;«  Auchor  libri  de  Imicatione»  dum  foloa 
Carchufienfes  9  &  Ciftercienfes  9  &*  paucos  alios  \  relaxatlone  eximtc  » 
cercc^  longd  verius  ad  ftacum  Satculi  XV*  quim  XIII*  refpicere  NB.  NB» 
POTUIT.  In  Saeculo  enim  XV.  omnes  religiones^  prsefercim  Canoni- 
corum  Regularium  in  Provincia  Colonienfi  &  Moguncina  cefte  Bufchio  ia 
Rejp.  adn.  erant  relaxatas'9  quod  noa  contigit  Sstculo  XMU  Si  autem 
td  hanc  circumftantian  temporum  convenienter  refpicere  POTUIT9  eo* 
ipfo  non  habetur  argumencum  ex  ifto  fundamenco  convincens  eum  non 
refpexille  ad  hanc  circumftanciam«  Qaamdiu  aucem  non  habetur  tale 
argumentum  moraliter  certum  in  oppoficum  9  eoipro  moralis  certitudo 
Kempifiana  ex  contciTeracione  ^a  cosBvbrum  ceftfum  9  &  ex  idencitacc 
ilyli  fiogulari  in  fuo  robore  perftat  9  cui  ut  omnes  prsfumptiones  merc 
probabiles  cedant  9  fana  ratiq  9  Jusi  6c  Ars  Critica  jubent. 

EXCEPTIONES  ULTIMiE 

Per  Ddcmenth  Hjflorica» 

$.CXIV.  I*  AMortius  fals6  fappoolCf  ialibrode  [mintione  alleri  ge« 

neralem  corrttpdoneai  monachoram.    Sed  hoc  verani 
noa  efi.   Dum  eolm  «uthor  libri  de  Imicac.  Cartbufien^ »  Ofiacitnfis , 

& 


/ 


tx  Doeumtntis  Hyioridi,  XIIX» 


^*f 


^  Hvnfigimris  Mmacbt^s  in  zxmi\\\m  pxopxmh  ^  SentSiQimi  fntelli* 
^tt  f  qaoriim  diWplina  Saeculo  XIII.  floruic  ad  ^elicias  Superum  (r). 

a*  Thoroas  KempenGs  in  fuis  Operibos  follicite  diftinguic  Canonicos 
Hegulares  k  Monachis.  £rgo  y  cum  liber  de  Imicatione  nuUam  faciat 
Uentionem  CanomcorumRegularium  fed  tantum  Monachorum;  non  eft 
fcriptus  i  V.  Jhoma  fed  i  Monacho  (s). 

).  Inprimis  videtur  jmperceptiblle  >  <)uod  ThbmasK«  adbuc  |uve« 
nls  ea  (cribere  pocueric »  vel  aufus  (ic  9  qus  non  nifi  a  cana  feneda  vel  ab 
am^litudine  dignitatis  d  fuperlore  loco  ,  vel  4  longa  annorum  experien- 
tia  exfpefles.  v«g«  hanc  expredionem  >  L  i«c«  1 1«  Nos  fentwius  fapiui 
poft  multos  annos  profeffionis  Sprimo  Jervore  receffijje  (t).  Secundd  videtur 
jpG  incredibile  ^^uod  V.  Thomas  ^nno  141  f.  adhiic  /uvenis  ,  adhuc  In 
CpirituTfro»  adhuc  TymncuiuSy  z,6hyic  aJolefcens  y  aufus  efTeCtConfira^i- 
ibus  primo  Ordinis  fpiricu  adhuc  fervencibus^  vivencibus  adhuc  primis  Pa» 
tribus  Congregacionis  Windesheimenfis  y  Joanne  de  Kempis  fuo  Germa* 
nOf  &  Joaane  de  Huesden  Generali  primo  9  viris  zelo  &  icriptione  Opu« 
fculorum  Afceticorum  claris  9  ad  fuos  Sodales  fcribere  admonitiones  ad 
fpiritualem  vicam  ,  ad  interna  crahences  9  de  incerna  locutione  Chrifti 
:ad  animam  fiddem  (u\ 

4«  Joannes  da  Huesden  fuam  Epiftolam  arceticam  9  non  librum  de 
Imiucione  Thoniac  K.  fuis  commendavic ;  &  in  ea  Epiflola  teftattir  9  (c 
«a  fcribere  9  qust  fandi  viri  &  bene  exercicaci  fibi  reliqueranc  (x)# 

f «  V.  Tbomas  non  pocuic  colligerc  diSa  D«  Florencii  9  ucpoce  de« 
fenfti  knnd  1 400 »  quo  tempore  V.  Thomas  adhuc  adolefcenculus  Da-^ 
vencria  difceffic  (y). 

tS.  (^erfenifta  afteriC)  (ibi /ro^/}^//f  videri  9  quod  Joannes  de  Hues« 
den  fua  dida  ex  anciqQiori  Codice  de  Imitatione  acceperit  (z). 

7.  ^oti  conftac )  V.  Thomam  prasfehcem  fuifTe  in  morce  Joannfs 
Huesden  (a).  Id  in  Bufchil  Chronico  Winde^heimenfi  ex  editione  Ros» 
weidi  fe  non  invenifTe  afTeverac  Gerfenifta  Racisb.  Hinc  afErmac  9  tefti* 
monium  illud  cexcui  afTucum  fuifle  9  poftquam  jam  naca  erac-  concrover* 
fia  (|>).  Dubicat  candem  »  an  non  ipfe  Bufchius  9  authogrspho  Ancver* 
piend  de  anno  1441»  decepcus  hanc  annocacionem  addideric  (c). 

O  a  8.  Per. 


■^«1 


|r)  Docoment. Hinor.  fol.  r.  osqne  ad  20.  (s)  fol.  so  —  44.  (t)fol. 
44.  —49.  (  u)  fol-  44.  —  5»-  ix)^66t.  (y)  fol  13.  —  57. 
(z)  fol.  i%.  6i,    (•)  foL  ii,  •>  6-1,    (b)  fol.  56.  ^  6%.    iif)  M, 


1f68         §•  CJf/K.  Exceptiones  GerfeHiJi^  Ratishenenfis 

g.  Permittlcar  Kempifiatiis  ^  etiam  eoram  caufam  effe  probabiiemi 
dommodo  Gerfeaiftaram  prsetenfio  agnofcatar  efle  prftabilior  (d). 

R  E  S  P  O  N  S  I  O 

ad  Excepiiones  ultimas. 

$*CXV.  y^Z7  1«  Si  inrplclatur  textas  integer^  pland  patelMC  i  ftatum 
^  monaflicum  eo  tempore  ^  quo  autbor  (cripfic  y  ex  multo  ma« 
jore  parte  faifTe  corrupcum«  In  L.  i«  C.  )•  n.  4  &  f«  fic  fcribit:  P/ures 
magis  ftudent  fcire  9  quatfi  bene  vive\e:  ideo  fape  errant  \  (f  pane  nuU 
lum  vel  modicum  fru^umferunt.  0  fi  tantam  adbiberent  diligentiam  j 
ad  extirpanda  vitia  f  &r  virtutes  inferendas  »  ficuti  ad  movendas  qua* 
fiiones :  non  fierent  tanta  mala  (f  fcandala  in  populu  >  nec  tanta  diffolu' 
tio  in  ccenobiis.  -  •  Dic  mibi  i  ubi  funt  modd  omnes  illi  Domini  S^  Afa^- 
giftriyijuos  bene  novifti  ydum  adbuc  viverent  f  &*  ftudiis  florerent  ?  ^am 
eorum  prabendas  alii  pofiident ;  &*  nefcio  utrum  de  eis  recogitant^  In  vita 
fua  aliquidefii  videbantury  ^  modode  illis  tacetur.  £t  C  iS«  n.  i.  4* 
f  •  64  Intuete  fan&orum  Patrum  vivida  exempla  in  quibus  vera  perfeQio 
refulfit  Sr  religio ,  ^  videbis »  qudm  modicum  ftt ,  &  pane  nibil  9  quod 
nos  agimus.  Heu  9  quid  efi  vita  nofira  y  fi  illis  fuerit  comparata  ?  -  - 
Vati  funt  in  exemplum  omnibus  rdigiofis  :  &  plus  provocare  nos  debent 
ad  bene  proficiendum  y  qudm  tepidorum  numerus  ad  relaxandum.  0  quan^ 
tus  fervor  omnzum  reltgioforum  t  in  principio  fua  fanQa  infiitutionis 


gifiri  9  in  omnibus  effloruit  \  Teflantur  adbuc  vefligia  dereliQa^  quod 
rk  VirifanBiy^perfe^i  fuerunt  i  quia  tam  firenui  militantes  y  mun^ 
dum  fuppeditaverunt^  Jam  magnus putatur  yfiquis  transgrejfor  nonjue^^ 
rit:  fi  quis  $  quod  dccepit  f  cumpatientia  tolerare  potuerit.  Ab!  tepor 
^  negligentia  flatus  nofiri  y  qudd  tain  cito  deciinamus  i  prifiino  fervore ; 
fir|  jam  tadet  vivere »  pra  laffitudine  Sr*  tepore  \  Utinam  in  te  penitus 
non  dormitet  profeStus  virtutum  9  qui  multa  fapius  exewpla  vidifii  deva* 
torum  !  Gerfenifta  quidem  pro  fe  adducit  textum  L.  i.  C«  Xf.  n.  7.  8*  $ 
putatque  fub  termino  multi  alii  religiofi  intelligi  ettam  Btnedi&inos  Sae« 
cuii  XHL  Errac  umen :  Monachi  enim  profitentes  Regulam  S«  Benedidit 

^  ,  cx 


(a^foLgi.  vk. 


ex  Doeumentis  Hiftoricis.  XLIX^  I0> 

cx  fao  gcnerc  fpeaati ,  siculo  XIII.  &  XIV.  &  mitro  SfiecoU  XVi 
talcsQon  crant  y  ut  dc  iis  dici  poflTet  gencracim  ac  indeftnite:  Sntis  arQam 
tijmtfnb  difciplina  clauflrali;  rard  exeunt  y  alflraQi  vivunt  y  pauper^ 
rimi  cemedunt  y  grofsi  vefliuntur  y  multufja.  lahrant »  parum  toquuntur  % 
diu  vigilanty  mnturi  furgunt  y  orationes  prolongant y  frequenter  /egunt^ 
fSfe  in  omni  difciplina  cuftodiunt  Scc.  £x  ipfo  ctiao^  texiu  manifcftam  eftji 
aathorcm  loqai  de  religiofis  altertus  Ordinisi  qaam  fui.  Pro  incitamcn- 
to  cnim  religtoforam  (ui  Ordinis  aiios  aliorum  ordinum  in  excmplum  ad« 
ducir»     In  probationem  adduco  teftimonia  Gonciliorum  Sacculi  XIII.  Sc 

.  XIV.  In  Concilio  Trevirenfi  apud  P.  Hartzheimium  Tom.  IIL  ConciL 
Gcrman.  Can.  12«  anno  laay.  circaquas  tctnporaauthor  fcripfiflfc  fingi* 
tar )  Gc  habetur :  Statttimus  1  ut  Monafleria  Ordinum  San&orum  y  vi^ 
delicet  BenediSfi^  Auguftiniy  ad  oifervationem  Regula  &*  Ordinis  fui 
reformentur.  Et  Can.  i  }♦  Pracipimus  diftriEH  ,  ut  omnes  Monacbi  &*  Afo^ 
niales  omnibus  proprietatibus  fuis  mohilibus  ^  immolnlibus  y  quas  baQewiS- 
habutrunty  renuntienty  qui  verb  renuntiare  renuerint  y  excommunicen»- 
tur^  —  Item  pracipimus  >  ne  Monachi  Denarios  fguos  in  Mi//ts  recipiunty 
fibi  refervare  prafumant  1  fed  Abbati  $  vel  eui  ipfe  pracipit  9  affignentur^ 
De  Denariis  Anniverfariorumy  vel  Tricefimorum  9    fS  omnhsm  $   qua  ai 

"  manus  eorum  devolvuntur  y   nemo  flbi  quidquam  appropriare  prafumat  $ 
nec  per  Monacbos  9  nec  per  Moniales  dividantur  de  catero  $  ficut  baSenus 
per  dbufionemfieri  confuevit^   Jtemprabenda  >  qua  per  abufionem  ba&enuS' 
divifafuerant  9  in  communitatem  redigantur^    Apud  eundcm  P.  Hartz-^ 
heim  Tom.  IV.  fol.  ^76.  in  Coacilio  Moguntino  9  celcbrato  anno  ixf^*'' 
dicitur  :  Statuimus  y  ut  Monafieria  Ordinis  S.  Benedi&i  &*  S.  Auguflini 
juxta  obfervantiam  fua  Regula  efficacius  reformentur.     Itcm.in  Cond-^ 
4io  Vicnnenfi  in  Auftria  y  celebrato  aano  1167.  Can^  i^»  fcribitur :   Cum'. 
clamofa  infinuatio  noflrum  percufferit  animum  &  audittm  j    Abbates  £>** 
Monacbos  Ordinis  S.  BeneaiSi  in   quampturimis  iocis  ab  obfervatione  S* 
.  Kegula  temeri  recedentes  vitam  nimis  difjolutam  ducere  infuarum  pericum 
lum  animarum  &  fcanitilum  plurimorum  i   univerfis  Epijcopis  Salt^urm^\ 
genfis  Provinda  y  &  Epifcopo  Pragenfi  difiriQi  pracipimus »  ut  af^mptis*  > 
fecum  duobus  Abbatibus  Ctftercienfis  Ordinis  omnia   clauftra  nigrorum^ 
ftionacborum  ftM  diacefis  vifitent  9  corrigant  if  enUndent  tam  in  capitf 
quarn  in  membris.    In  C6nctiio  TrcvircnO  fjio.  G«  ag.   Sub  fana  ex^  * 
comnimncationis  inbihmus  1  ns  Monacbi  extr&  claUflrum  per  civitatem  t"" 

/       O  I  tiifir^^  -^. 


; 


1 1 6        /«  CXIV,  Exceptionts  Gerpnifi^e  l^atishmenfis 

9afifa )  ^  viBas  inaJere  9  feu  Ji/curnn .  de  eatero  prafumMl »  nifira* 
tione  ndminiflrationis  %  fi  qunm  ^batent^  Incencatio  excommunicationis 
prstrQpponit  magnos  ezceflus* .  Ibidem  Ch  40«  Fracipimus  JiftriSfi  f  ut 
Monacm  €^  Moniales  omniius  proprietatibus  y  quas  baQenus  hahierunt  9 
renuntient*  Qui  renuntiare  renuerity  excomnmnicetur.  Ec  C.  41« 
Dijiridi  probihmus  f  ne  Monachi  denarios  ,  quos  in  oHationitus  Mijfa* 
rum  rectpiunt  i  fibi  refervare  prafumant  &c»  prout  fupra  in  Conc.Trev. 
aono  izx^»  nifi  quod  illi  lennini  indefinitiy  ficut  baaenus  fieri  confue^ 
mt%  ntinct  fecnta  intra  ofloginta  aanostjuoadhocaliquaeniiendatione^ 
ponatur  limitatd  5  ficut  ah  AuQj/iBus  ^  ^  i  confuevit.     In  Concilio  Mo« 

Suntino  i)i6.  C.  ai*  dicitur :   £tem  plerique  religiofij   maximi  Ordinis 
\  BenediBi  f  non  verintur  Convivia  ceteirare  >  ^cutares  etiam  perfonas 
ad  ipfa  canohia  pro  Cpmmeffationihus  invitantet  >  ex  quo  non  fotum  fcan^ 
daliiantur  extranei  tf  conjratres  %   immo  eorum  religio  diffiUvitur ,  & 
modeflia  monaftica  deformatur*     £t  inConciljo  Colomenfi  anno  1^17% 
ad  Abl>aces&  Monachos  liiac  DiceteGs  Gc  fctthit:   tdcet  Juper^cun&um 
nohis  commijfum  wegenLinvigiiare  teneamur  y  fpeciatius  tamen  nohis  in^ 
eumhere  non  nmhigimus  >    ut  ihi  figamus  confiderationis  aciem  vigilan^ 
tius  t  ubi  majora  Jijponuniur  pericu/a  nnimarum.      Sane  in  Monafieriit 
veftris  aliqui  ex  vohis  turtes   veftras  fuh  certa  fctvenda  penfione  de  faSh 
frequenter  4  ion^is  tempofihus  conduxerunt  >  &'  adbuc  conducunt »  ^ji 
nd  folvendas  bujutmodi  penfiones^  ac  fi fojffint  bahere propria  ^  ^contra* 
ffuum  commercia  nomine  proprio  ^xercere  %  vohis  obligant »  if  in  bujus* 
modi  cuftihus  fic  tonduSfis  manfiones  fihi  facientes  ^  joli  moram  trabert 
epntinui  non  formidant  i  non  nttendenieS  improVide »    qUaliter  moiacbum 
non  babert  proprium  ^  nomine  proprio  civites  exercae  contraffus  jura 
ihborreantj  Sf  deteftentur.  ^  Item  Monnclyos  b"  Afoniales  recipitisfuh 
tertis  pretiis  >  aut  fuh  fpe  pretii  fuh  pratexiu  paupertatis  boc  vitium 
pallianteS  non  timentes  pcenas  tontra  bocper  Concitium  tatefanenfe  pro^ 
mulgatas.    Praterea  in  nonnullis  veftris  Monqfteriis  ntiqui  ex  vohis  im^ 
petratdad  ahejfendum  SuperioHs  ticentia  ^  dum  rebertuntur  f  fruSus  fum 
txigunt  ahfentia  ^   ac  fi  ejjint  Canonici  JacutareS  i  &  ipfis   Monacbis 
mquatiter  bahere  reddiius  fit  induttumf    &  fuh  bujusmodi^ahujus  modo 
^seis  tatesJruQus  eftis  fGliti  ajignare.      Qum  omnia  b"  fingula  omnino 
nhviant  Canonicis  InffMtutis  i  fcanaatum  inCfero  ^  poputo  generanif  ts^ 
jdjiffoluiioifem  m>naftica  pariunt  difciplina.r     In  alio  Concilio  Treyjrenfi 
•ni\«  I II 8*   Baldeveinns  Ai^bif pifcopus  ad  Abbates  Ordiois  S»  Benedi£fci 

lc 


■^ 


ex  Uocumentis  Hi/imcis,  XLIk,  xit 

fic  (prfhic :  Nwnutti  ex  vohis  in  ohfervatiom  re^laris  tHrciplin^  fe  exhi^ 
iueruntf  ut  intetteximus^  AaSfenus  neg/igentes.  ymqui  enim »  contraffatum 
monacbat&s  f  proprium  feupeculium  $  fine  Superioris  fui  licentia  oabere^ 
teneres  &'  etiam  de  ipfa  pro  Juo  libitu  difponere  non  formidant.  Ali^ 
^ui  etiam  laxatis  bonefiatis  babenis  iH  caligis  diverforum  colorum  $  ^ 
calceis  baffis  ad  modum  laicorum  ^  nec  non  in  babitu  diffa  re/igioni  mi^ 
nifnk  congruenti  incedere  prafumunt  i  £^  c/aujlra  abbQrrentes  per  vicos 
^  p/attas^  ac  ad/ocaa/ia  inbonejia  &  fuJpeSfa  difcurrere  non  verentur^ 
j4/iqui  etiam  abje&a  monacba/i  modefiia »  cum  ipfos  itinerare  contingit  p 
ornamentis  fuperftuis  ,  nec  non  piieii  ^aitis  &  ftnQis  diverforum  co/orum 
uti  prafumunt  ad  injlar  facu/arium  ^  aliaque  p/ura  ^  varia  inbonefta  f 
ipjis  %  ac  eorum  Jiatui  y  •  &  pradiS/o  ipforum  Qrdini  non  modici  derogm* 
tiaj  contrd  obfervantiam  regu/aris  difcip/ina  diSfi  Ordinis^  acfacrorum 
Canonum  Inftituta  committere  non  pavefcunt  in  divina  Majeftatis  offen^ 
fam  9  re/igionis  opprobrium  i  &'Jcaffdaium  piurimorum.  Iq  Synodo  Co« 
lonicnn  anno  1)^4«  WHhelmus  Archiepifcopus  bstc  nundat ;  (Jum  io^ 
n0  memoria  Sijridus  oiim  Co/onienfts  Arcbiepifcopus  Monacborum  nigra^ 
Tum%  qui  nominantur  Ordinis  S^  Benedi&i  £f  Monialium  e/usdem  Jia^ 
tum  fentiens  in  p/uribus  dec/inare%  &*  ab  bocvoiens  eos  indebitum  fta^ 
tumreponere  i  ftatutum  ediderit^  auod  incipitt  StatuimuSf  ut  nuBui 
Monacbus  vei  Monialis  i  (iauftrum  fuum  exeat »  per  civitateSf  viBaSfVnt 
oppida  difcurrendo  i  ^c^  Licet  Pradecejfbr  nofter  boc  mandaverit ;  not 
panam  adjicimus  i  ^r'  non  fervantes  excommunicamus  &*€•  Hoc  ooa 
pbftante  idem  Wilhelmus  annoijf?.  legcm  in  Svnodo  Cat)«Ei«reno« 
vat  hts  rerbis :  Fiergit  in  totius  reiigionis  opproprium ;  grave  quoqui 
^  nimium  dettflabiie  fcanda/um  parit  inpopuio%  aSUbusque  nefariisadi^ 
tum  prabet  5  immo  in  pernitiefn  muitorum  audivimus  redundare  %  fuod 
fuampiures  Religiofi  de  fuorum  inconfulta  iicentia  Praiatorum  per  Via^ 
cejfn  Co/onienfem  vngantur ;  —  prajentibus  iitteris  Univerfitati  veftra 
intimamus  $  bo$  Re/igiofos  cujuscunque  Ordinis  fint  %  contra  id  1  quodfo^ 
rsat  verbum  Monacbus  9  quod  fo/itarium  Jignificaty  in  ftatu  peccati  mor^ 
talis  verfariHc*  Fridericus  Archieptfcopus  ColonienHs  anno  i)7f« 
.Can«  f •  haec  de  Benediftinis  fcrifaic ;  Conftitutionem  Ciementis  V.  edi^ 
tam  in  Conciiio  Fiennenfi  (  anoo  t )  i  a)  qua  inter  catera  Monacbis 
nigris  Ordinis  S*  BemdiBi  omnem  in  veftibus  inordinatum  feu  exquifi* 
tum  ornatum  &  cuitum  1  nec  non  in  equitaturis  &r  leQifterniisy  quemvis 
ssQtabiiem  interdicit  excejfum  1  obfervari  manStmus*     Necnon  iVi/beimi 


W  1 

II s-     .  jf.  CX7F;  Exeeptiones  Gerfmfi^e  Rtthhminfis 

(.Prxdecc^otis  )  fnmdatum^  auoJ  incifnt^  VERCtT  y  in  qup  Mmac^U 
imonfultij  inJeiitif  &"  iniifcrtti  licentia  fuBYum  Abbatum  utentfs^  &* 
pro  Jil9tu  vngantei  j  ad  fua  Monafieria  r^re  pr^cepit ;  nec  non  ftatu^ 
tum  Sifridi  ,  tVitbelmi  9  prmdecejjorum  noftrorum  innovantes  mandamuf 
quoad  ReUgicfos  diSi  Ordinii  pracipimus  obfervari.  \n  Concilfo  Ande^ 
gavenG  anno  i  )tff *  Can.  19«  dicicur  ;  Licet  ficundum  Cannnicat  Sanffio^ 
nes  Juerit  falubriter  crdinatum  y  ^nod  Monachi  Ordinis  S.Benediili  pro 
babitu  Cappas  claufas  1  cucuttas  9  vei  floccum  boneftum  longum  &*  ampium 
deferant  %  £^  veftes  fuperiores  proximo  babitui  largas  %  iongas  &*  claufat 
per  circuitum  deferant  %  &*  ifuod  bottis  vel  fotularibus  corrigiatis  j  altit 
if  bonejiis  utantur^  tamen  nonnuUi  Monacbi  diQi  Ordinis  in  noftra 
provincia  in  pe  quafi  nibil  deregulari  o^frvantia  ofiendentes  clamydet 
^five,  rotundeUos^  veftes  fixas  decurtatas  cum  botonibus  y  in  publico  de^ 
Jerre  non  verentur  in  Religioforum  opprobrium  9  ^  fcandalum  pitiimo* 
rum.  In  Concilio  Colonienli  i)6o.  Monemus  Monachos  %  cujuscun^ 
^ue  Ordinis  exiftant  9  ne  catero  veftts  botenatas  vei  nod^tas  9  aut  fcecu* 
4ng^s  9  vet  calceos  injra  talum  baffos^  aut  vefies  vei  s^nas  9  feu  cingu^ 
ios  auro  9  argento  9  vei  gemmis  ornatas  publici  deferant ;  fed  vefies  nw^ 
Jusmodi  fieculares  €^  corrigias  ornatas  vendant  absque  uUa  fiSiione  fine 
fraude^  Nepe  Tabbardis  utantur  %  ^uia  Tabardus  eispermijfus  non  exi^ 
Jlit  9  fed  per  ^ufuni  ufurpatus  per  eosdem.  Baidewinus  Archiepifcoput 
Colonienfis  anno  1  }^8»  fcribit :  Licet  pro  felici  ^ falubri  veftri  Ordi^^ 
fus  C  S  Bcnedidi  ^ftatu  diverja^  fuamplura  non  fine  magna  maturita^ 
t€  iigefta  emanarunt  fiatuta  9  nonnuUi  tamen  ^x  vobis  9  quod  dolenter 
nferimsis  » in  obfervdtione  regularis  dijcrplina  ac  fiatatorum  bujusmodi 
fe  txbibuerunt  9  ut  infeUeximus  9  iaQenus  negtigentes.  Aliqui  enim 
€t>ntra  ftatum  monacbatus  propriumfeupeculiumfine  Stiperivris  fui  ticen» 
tia  haiere^  tenere^  &  etiam  de  ipfo  pro  Juo  iibitu  difponerc  nonfor* 
imidant^  ^tiqui  etiam  >  taxatis  boneftatis  habenis  9  in  catigis  diverjh* 
rum  colortm  >  ^  calceis  bojjlts  ad  modum  iaicorum  j  nec  non  in  habitm 
iida  rtligioni  mTnimi  congruehti  incedere  pnefumunt ;  €^  f «/  cum  de* 
itrtnt  in  ciaiifiris  juxta  regularia  Inftituta  divinis  iningilare  obfequiis^ 
hujusntodi  clauftra  abborrtntes  9  per  vicos  &?*  plateas  ac  nd  loca  alia  inbo^ 
tsefta  ^  fufpe&a  difcurrtre  non  verentur.  AHqni  etiam  abjQa  monacbom 
ii  modeflia ,  cum  ip/os  extra  eorum  Monafteria  siinerare  contingit ,  or^ 
mmtntis  fuperfiuis  p  ntcnon  piteis  attis  b*  ftriQU  Mverjhrum  colorum 

#  V  nii     . 


♦  .-  -4. 


\ 


txDocuniemis  Hiftdrieis.  XLIX,  iij 

Mr  prafumunt  ^d  ittfhir  facularium  perfi)narum  y  alia^Ui  plura  tsr  varia 
inbomfta  >  ipfis  ^  ac  eofumftntui  9  &  prmdifto  ipforum  Ordini  non  modi* 
ei  derogantia  committere  non  pavafcunt  9  in  divinm  Majeflatis  oftenfam  f 
reiigionis  opproirium  C^  fcandaium  piuriv^orum.  In  adduionibus  ad 
Concilium  Pa  idenie  k  Roberco  Cardinali  celebratum  anno  1112«  apu4 
Xlanfium  ex  MS.  Aquiciodienfi  9  Titulo  de  Regularibus  &  Monachis  » 
poft  C«  8*  tibi  reperiuntur  hatc  yerba  :  Quia  mtdta  fcandala  £^  enormas 
contingunt  ex  crapuia  quorundam  J^onacborum  9  Mte  carnipriviuw  pef 
iris  feptimaniis  vei  per  menfem  fe  deiicatis  carnibus ,  £7*  exquijttts  faifa^ 
mentis  fefe  ingurgitantium  9  flatuimus  fulf  pana  excommunicationis  9  ne 
nmodo  taitbus  intendant  commeflationibus  9  fed  ficut  in  aiiis  temporihiS 
monaflicat  vita  ^  ordinationi  reiigiofa  fe  conjorment. 

£q  1  bella  fbrmularia  Di(cip4inft  Monaflicai  Benedidllnflc  Sarculo  XITW 
fc  XIV.  ad  deiicias  Superum  9  in  qxxx  auihor  libri  de  Imitatione  merit6 
bis  verbis  refpiciat  :  Quomodo  Jaciunt  tam  multi  aiii  reiigiofi  ^  qui  fa» 
tis  arffati  funt  fub  difcipiina  ciauflraii  9  raro  exeunt :  abfltaQi  vivuntt 
pauperritni  comedunt  9  grofsh  ve/iiuntur  9  jnuitum  iaborant  9  parum  io^ 
auuntur  9  diu  Vigtiant  9  matmre  furgunt  9  oratioties  proiotigant  9  Jre^en^ 
ter  legunt  9  ^  fe  in  omni  difcipttna  cuflodiunti  Quibus  verbis  non 
Monachi  Seculi  XIIL  fed  primi  W^indesheimenfes  Sstculi  XV.  ad  vi« 
vum  defcribuntur.  Haud  equidem  verofimile  eft ;  omnes  aut  ple- 
rosque  Monachos^  his  vitiis  fuiiTe  infedos^  imnro  nec  dimidiam  aut 
tertiam  partem*  Hemo  camen  igndrat ;  noftris  temporibiis  nullum 
Ordinem  9  nullum  Monafterium  9  nullum  fiatum  laudari  9  &  in  ez* 
emplum  proponi  9  in  quo  tot  multorum  confpiciuiitur  9  &  impund  com* 
mittufitur  (candala«  £x  his  omnibus  patef  9  librum  de  Imltatione  nofl 
fuifle  ifcriptum  Sstculo  Xtll.  ab  aliquo  Bened  dino  viventc  S.  Francilco 
&  S.  Dominico^  de  quorum  taodio  Inftituto  &  fandis  ezemplis  profun* 
4i  liiec 

Ao  a*  Tria  font  certa  ;  i  .mo  ^  V.  Tboma  K^  in  itsdem  locit^  in  qut* 
boi  (uoruai  Canonicorum  mcminit  9  eosque  i  Monachorum  llatu  di« 
flifiguit  9  nihilominus  fuis  Canonicis  epitfaetum  Monachi  in  latiore  ac« 
ceptione  tribui*  %Ao  Iplbs  Summos  Pontifices  in  iisdem  locis  9  inquH 
fcusCanooicos  Reguiares  k  Monachis  diftinguunt,  tribuere  tamtn  Cano* 
Bicis  Regularibos  in  (enru  generico  Epitbetum  Monachi.  )«tio  V«  Tho* 
nMim  K«  faabere  potuiiTe  prudetis  modvum  i  000  (blum  ledoribut  celaam 
D^ufAmm  Ufr.  Qrtetudo  Ss^c.  P  di 


114         /*  CXIF^  Exceptiones  Gerjmijta  Ratishonenfis 

di  fuam  nomen »  fed  etiam  conditionem  ftatCis«  Gum  enim  velletf  fuam 
opufculum  fieri  ucile  omni  generi  hominum  &  ftatuum;  experientia  ve- 
ro  jam  etiam  tunc  (nonftraret»  i  quibusvis  Religiofis  libentius  i  i&o  fcr« 
me  uoicd  9  legi  ac  commendari  Scriptore$  Afceticos  fui  Ordinis  %  prudm« 
tise  9  moderationi  ^  &  humilicati  Chriftianse  confehtaneum  erat » librunt 
edi  AooQymum.     Circa  primum  habemus  exemplum  in  efus  fermoni« 
bus  ad  Novicios.    In  (ermone  primo  t  poftqu^m  diftindi  explicaverac 
exercicia  Clericalia  Canonicorum  Reguiarium ;  addit :  Canobitm  Mona^ 
cborum  eflficut  falfum  mare  >  quod  hd  littus  putrida  projicih     In  fermo- 
oe  tertio  ad  eosdem  Novicios  fcribit  :  0  auamfanSa  antmay  quaniti^ 
tur  totam  vttamfuam  moribus  Cbrifli  conjormare  !  Ipfe  (  eft  )  liber  €f 
regula  Religioforum ;   ipfe  commentum  Monacborum  \  ipfe  fomia  vita 
Clericorum.     In  parte  (ecunda  Sermonum  Serm.  f .  Novicios  aUbquens 
dicit :    Ohus  Ordinis  diurnum  &^  noSurnum  coUo   Monacbi  impofitum 
oftendit  cito  9   quantum  portare  potefl  pro  amore  Dei.     £c  Serm.  9.  ad 
Novicios  fcribic  :  Nit  perfeffius^  quam  ut  Religiofus  Dto  devotus  ^  pto* 
fejjiis  Monacbus  prompte  Praiato  Juo  obediat*^  —  Quis  Monacbum  trabit 
adfaculumX    DiaboIuSf   Clericorum  inftjdiator  y  Monacborum  tentator. 
In  certia  parte  |Sermonum  ad  Novitios  Serm^  i .  cui  Titulus  :  De  Cru* 
ce  quotidie  toUcnday,   Novitios    fuos  ad  ferendam  Crucem  fic  animat: 
Fa  vagis  &*  dijfblutis  MonacbiSy   qui  crucem  fuam  cum  murmure  por* 
tant  !  —  Eja  !  diledi  Fratres  f  ampleQimini  defiderantet  crucem  !  —  Hac 
eji  vta  fanaa  Crucis  ;  bac  fapientia  SanQorum  ;   bac  regula  Monacbo* 
rum  ;  bac  hdio  Ctericorum.  —  0  reiigiofe  monacbe ,  &*  feQator  ar&iorit 
vita  f  noli  ab  ajfiimpta  Cruce  in  ordine  recedere^    Plures   ejlusmodl  tex* 
tusKempifii  vide  in  DeduQ^  Crit.  §.  f^.  fol.  )).  Nunc  oftendam  1  quod 
ectam  Epifcopi  &  Summi  Pc»tifices  in  iisdem  iocis  »  oibi  Canonicos  Re« 
gulares  ^Monachis  diftinguunti  iisdem  tamenin  latiori  fenfu  denomina* 
tionem  Monachi  cribuanc^     Sic  Wilheimus  Archiepifcopus  Colonienfis 
in  Synodo  Coion.  dlcic:    Monemus  univerfos  Monacbos  cf  CanonicosRe* 
gulares  >  ne  Tabbardis  utantur*    £n !  diftindio.   Idem  In  Colonienfi  Sy^ 
nodo  anno  1  )f  7«  C«i  1«  dicit :  IntimamuSf  Religiofos  cujuscunque  OrdiniSf 
contra  fui  Ordinis  fubftantiam  9  &'  contra  id  9  quod  fonat  verbum  boc  9 
MoN ACHUSf  facientes  in  peccato  mortali  verfari^     Fridericus  Archiepi« 
fcopus  Colonienfis  anno  i ;  70.   in  Synodo  C»  f •  dicit  :   Conftitutionem 
Bonifacii  y/IL  &"  Clementis  F.  qua  Monacbis  nigris  Ordinis  S.  Bene^ 
di&i  omnem  in  vefiibus  inordinatum  ornatum  ( inhibct )  fuod  Staiutum 

Sifri^ 


ix  tyoctimentis  Hiftoricis.  XLIX.  iiy 

JKfriiut  Pradeciffhr  ad  Canonicos  Rtgulares  S.  Augu/iini  &*  Pramon* 
flratenfes  extendelat  9  extendimus  >  in  qunntum  ipforum  Ordinum  pati^ 
tur  infiitutio.  Regularis ,  cui  ,  ut  clarum  efl ,  dUii  Afonacbi  inferviunt 
laxiori.  En  t  ecum  Canonici  Regi.lares  voeancur  Monachi  y  haud  da«^ 
bie  10  fenfu  iaciorey  cum  in  fen^u  obvio  ac  rmplicicer  conf^radlllinguan- 
tar  i  Monachis  9  ica  ut  in  odiofis  kgibus  k  Monacbts  nm^Iiciter  didis 
fpecifica  fieri  debeac  ad  eos  excenHo  &  ex.^relTio  ;  quod  e^iam  in  Jure 
EccleOaftico  L.  IH.  Tit.  )f«  caucum  ,  &  prouc  bftenfum  eft  9  asque  ad 
tempora  Ktmpifianis  co  ciqua  obfervacum  eft«  Hinc  eciam  benevo- 
lo  Ledori  obfervare  licebic  ^  quilm  parum  ifte  Gerfenifta  exercicacus  fic 
in  Dialedicis  ,  more  eorum  j  qui  Critica  centanc  fine  primis  PhilofophiaB 
Scholafticse  Elemencis  ,  nori  folum  cranfeunce  vclociter  cerminorum  foni* 
ttt  per  modum  infpedtonis  momencaneflt  in  Lexico  j  fed  per  exercitaciG* 
nem  folercem  menci  impreflis.  Perpecuo  enim  per  duodecim  folia  cranfic 
ii  diffis  fimpliciter  ad  diBa  fecundum  quid ,  &  ^  diStis  fecundum  quid  ad 
^i&a  fimpliciter.  Qtiociescanque  enim  reperic  cerminum  Monachi  in 
]leligio(b>  infert)  eum  fuiflfe  ac  eiTe  Monachum  fimplicicer  di^um  fub 
TeguTa  S«  Benedidi  vel  alterius  Pacris  Monachorum ;  &  victfliim ,  ubi« 
cunqae  rcperic ,  Religiofum  vel  Scriptorem  non  afleri  Ordini  S.  Bene* 
^xdtx  vel  alterios  Pacriarchst  Monachoram »  negat ,  illi  convenire  termi« 
Dum  Monachi«  Abfurditas  ejusmodl  ractocinii  declarari  poiTec  variis 
xxemptis^  ^ic  terminus  fratris  ac  fororie  in  Scripcuris  aliquando  fa« 
micur  in  fenfu  laciori  pro  confanguinea  perfona  in  (ecundo  gradu  ;  or« 
^inarid  vero  in  (enfu  reftriftiore,  ac  fimpltcicer  pro  perfona  conjun£ka 
in  priino  grada.  Terminus  Sacramenti  millies  occurrfc  in  Scripcura 
&  Pacribos«  Frequenciftimd  in  Scrlptura  terminus ,  Sacramentnm  fuml« 
tur  pro  figno  fpeculativo  collacas  ,  vel  conferendz  humano  generi  ge* 
neralis  9  aut  perfonis  parciculart^bus  parcicularis  ^  qualiscunque  demumf 
g;ratiss ;  ali^s  ver6  nunc  fumitur  pro  figno  praQico  collactvo  perfonis 
parcieularibus  fanfbificantis  gratia^.  Qu^m  ergo  forec  afonKdi^s ,  &  exi* 
mie  inepcus  ^  qui  ex  nudo  termtno  Sacramenci  non  infpeda  capacica* 
le  ac  exigentia  fubjedx  macertc  ftacim  definitivd  conrluderec  pro  uno 
vel  alcero  fignificaco  ad  faam  libicum  !  Hanc  abfurditatem  Gerfenifta 
Ratisbon.  fuomec  in  fe  ipfo  pracfenti  infigni  Documenco  comprobat. 

,      Ad  9*  eirea  1.  dicij,  V*  Thgmam  K.  anno  141^  fam  complefle 
mtiam  aetatis  trigefiaiam  '^aintaiii«      In  hac  actate  non  vocari  (oleot 

P  a  ampiku  . 


1 16  /.  CXIV,  Exceptimes  Gerfenifi^  RatidnHenlit 

• 

iinplitts  yuvenes^  Aiioquin  qaoc  reperiremai  in  Untverliudbas  9  Aca-i 
demiiSf  Lycaeis,  Scudiis  geoeralibus  Reguiarium  &Ci  docere  ysrMsrl 
ix  catbedra  ?  Solane  Afcefis  >  pauci(fimis  comprebeQfa  ex  £vangeli# 
prlncipiis »  quat  Magiftro  quotidie  incus  docence  difcicur  f  ubicunque  lai» 
dicores  benevolos  reperit»  eciam  ab  iisy  qui  jam  virtiem  ccatem  Chri- 
fti  cransgreifi  (unc «  junioribus  ezplicari  t  vel  in  ufus  proprios  pro  in- 
citamento  annocari  oon  poteric?  Certe  non  mulcorum  annorum  eYoe* 
rientia  y  fed  paucorum  folum  requiritur  1  uc  quilibec  Keligio(us  fua  vel 
cosequfldium  ex  Novitiatu  feryolis  incrementa  vei  decremeoca  adver- 
cere  poflit.  Quod  fi  etiam  ad  experientiam  circa  vias  ini>eroas  rpfpi-t 
ciendum  fitf  nulia  via  luminis  &  gratisBf  nullumgenqs  reciprocxcon-^ 
yerfacionis  internse  inter  Deum  &  animam  ^  nulla  confoladooam  »  dere* 
lidionum  y  iiluftrationum  »  obfcurationum  &c.  Variatio  t  latere  poteft 
cos  f  qui  in  coilactonibus  Caffiani  f  libris  Moralium  D«  Gregorii  in  Job» 
in  Opufcuiis  D.  Bernardi  &  D.  Bonaventurx  Afcecicis  &c«  verfati  lunc» 
Quoad  2.  negari  poceft;  V.ThomamK.  fuos  quatuor  libros  de  Imitatione 
fcripfiiTe  pro  fuorum  Confratrum  inftrudione.  I4  enim  k  Ger(enfta 
probari  nequit.  Tocum  opus  coaluit  ex  quocidiana  anooracione  lumi» 
fiumf  qusepartimex  meditationef  partim  ex  ledioneporum  Opufcu- 
iorum  f  partimex  publicis  exhorcationibus  fuorum  Superiorumf  prseferi^ 
tim  Joannis  de  Kempis  fui  germani  fracris  >  hauferaL 

Ad  4»  Imprudenrer  egiflTec  yoannes  de  Htusdenj  fi  fuis  Religiofis 
librtim  NeofaccrdOtis  prse  fuo  Opufculo  afcecico  •  in  omnium  manibus 
verfance  9  commendaflfec  f  quod  per  modum  ceftamenti  ac  compendio- 
fte  regolas  io  arciculo  etiam  mortisadhuc  commeodare  voluerac;  pne- 
praefercim  9  cum  liber  de  Imitatione  i  V.Thoma  K.  magna  ex  parce  ex- 
cerptus  ficex  ifto  Opufculo  Joannis  de  Huesden  prouc  in  Appendice  mon- 
ftrabicur  Num.  h  Si  aucem  liber  de  Imitacione  ;am  prsecedencibus  fkculis 
aotus  hiiflTet  9  fine  dubio  fuiflfec  a  Magiftris  Alcefeos  ledu$  &  }unioribus 
commendacus.  Econcra  In  Cohcilio  Conftancienfi  Religiofis  alitsque  eo 
conveniencibus  maximd  jfoanni  Gerfoni  ^  ic  Joanni  f^inceUenfi  comaatiQ^ 
dare  poclus  aliena  quim  lua  ^  lex  prudeof  iac  &  ratio  hohefti  poftulabac. 

Ad  f .  V«Themam  collegifte  eas  gnomas  9  quas  k  D^  Florentio  poft 
annum  1 400.  di£b«  vel  fcriptap  fuoc  9  nemo  fomniavic  unquam,  Collc- 
giflfe  aucem  V  Thomam  poftannom  1400.  breves  fententias  9  admoni- 

ciones  9  ac  Infticucioaes  i  foo  dile^ifimo  Pacrono  D.  Florenti^  tncc  «a- 

aum 


ex  Deeuntentis  Hijlmcis.  XLIX^  \%f 

^  wim  1400«  rfidas^  pacetex  vitahujus  Ttrl  ApoflioKcl  ac  Presbyterl  (In 
cularis  k  V.  Thoma  per  triginca  Capica  fosd  defcripci  1  &  iofcrta  ediclo« 
oi  omiiiuin  Operum  Kempifianorum »  eciam  noviuimc  Colonienfi  i^iflU 
Videtur»  Gerfeniftam  Racisb.  auc  non  YidilTe  hanc  vicam  1  aut  eam  g^ 
Heroie  trah(ilii(re«  * 

Ad  6.  H«c  confeftura  fundamento  &  infignts  Regulac  Crltica!  prfiu 
cipio  de  texcibus  aliorum  Scripcorum  afTutis  caret.  Prout  enim  P.Coir- 
STANT  BenediSinus  in  fuis  Animadverfionibus  proUgomenis  ad  Epiftolaa 
Decretales  Sammorum  Pontificum  re^d  advertit  >  aiTucamenca  incegro* 
rum.  longiorum  cexcuum  intexta  alienis  Scripturis  ordinarid  nec  con- 
naturali  nexu  (  addo ;  nec  eodem  fapore  nec  eodem  fpiritu  nec  eodem 
ftylo  )  cum  antecedentibus  &  confequencibus  cohzrent^  Ecoocra  il« 
la  Epiftola  PaOoralis  ^  feu  pocius  Regula »  Joannis  de  Hmsden  »  Chroni* 
co "^SC^indesheimenli  in|ferca  9  concinuo  nacuraii  nexu  ,^  eodcm  ftylo» 
eodem  fpiricu  »  eodem  fapote  per  modum  Epiftolae  y  ad  ufum  firatruin 
Laicorum  duntaxat  idiomace  germanico  fcripcae  t  liberrim^  decurric» 
Ejusmodi  aucem  Epiftolis  idiomace  vulgari  fcripcis»  fi  aiiquando  inferun* 
tur  dodrinas  (cripcorum  lacinorum  (ine  aliegacione  Scripcoris  y  oon  foieot 
(crapulosd  verba  verbis  reddi\  fed  folum  fenfus  retineri.  Cuts  ergo  ver«> 
iio  latina  Chronlco  Wiodesheimenfi  inferca  cum  textu  latino  libri  de 
Imitatione  exzA6  Te(pondezt  i  potius  prseiuiinendum  5  Joanuem  deHues- 
den  non  ex  libro  de  Imitatione  fuam  Epiftolam  texuiffe  %  (ed  interpre* 
cem  latinom  fuifle  ipfum  auchorem  Hbri  de  Imitatione  fuomet  (cnfu  li«  ^ 
berrimd  reddencem  verba  germanica  fui  Generalis  9  quam  veriioneairBtt* 
fchius^  recinuic.  I 

Ad  7.  Gerfenifta  Ratisb,  hoe  loco  prodit  miram  Inturiam  ac  feftint« 
tiooem  in  inquirendo  %  &  cemeritatem  in  aiTerendo  ac  negando.  Textus» 
quem  fatecur  fe  non  inveniiTe  9  reperitur  in  Chronice  Windeshdmeafi  » 
Lib.  II.  Capite  2  u  in  editione  AntverpienG  de  anno  1 61 1.  quse  extat  unica« 
En !  feftinationem  &  incuriam  Gerfenifiat !  j4fferit ;  texcum  textui  per 
manum  falfarii  adjeftum  ^  negatK^w  textum  eiTe  genntaum«  An  proterc 
aliud  Manufcriptum  incorruptum  ?  NuUum.  An  profert  aliam  editioneoi 
Chronici  Windeshelmeil(is  ?  NuUam.  An  (Xltem  afFert  racionem  prpba* 
bilem  corruptionis  ?  Reipfa  nuUam^  Rationem  enim  fufpicandi  corruptio- 
oem  hanc  unicam  adducit,  quiaThomas  Kempenfis  in  Chronico  Montis 
S«  Agnetis  de  (ui  pra^fentia  in  obitu  fui  Generalis  nuilam  iojicit.mentio* 
Qcaii  fed  UAikm  dicit ;  quod  Jw  fratree  de  Monte  S^  Agnetis  advene« 

P  3  riat. 


XiS      f.CXlV/BxeeptimesGerfeniJla  Rathinmenjis ^c, 

Tlnt ,  Dolla  hSti  menclone  raitpGat.  Vcn&m  htecne  dicaocar  fincero 
amore  vericatiS)  «n  (tudlo  faitendi  Ledoces  ?  Buschius  teQstur  ,  unam 
^orum  daoruni  Fratcum  fuifle  Thomam  Kenipenrem  ,  eumque  tiabuifTc 
in  fbmno  vifionem  de  inftante  beaca  morte  Huesdenii.  V.  Thomas  In 
fsoChronico  remgeftam  cerminls  geaeralibusconArmacjde  fuo  autem 
]i.omlne  (ilet.  Contigit ,  inquicC.  19.»  ut  ante  pnucos  diet  okit&s  Ju0 
Fratrts  ex  tnonte  S,  Agnetis  vinirent.  7unc  unut  iUorum  eiidem  no3t 
tale{ommum  hahuit ,  prafagum  futurorum,  I»  textus  Kempihi.  Que- 
fb  !  an  V.  Tbomas  de  feiplo  nominece  ius  falva  modellia  icribere  po[ui& 
fec  vel  debuiHec :  Ego  interjui  ■•  Ego  bafui  fomnium  prmfagum  /uturo' 
ruta  ?    Ubi  prudentia  i    Itat^uc  recicentia  proprii  nommis  in  hae  re  ne* 

3uidem  probabile  fundamencum  pracbec  eipren^um  teftitnonium  BufchH 
e  V.Thomzprcfentia  ejuu)ue  fomnio  prxlago  Aitucorum  ,  cfle  con- 
fidum»  &roalicios^  textui  alTucum, 

Ad  S*  Contefior,  me  nolte  dlvidere  Mifanccin.      AbGti  ut  xiMam 

«oqaam  vicz  refiduse  momencum  perdam  per  coofli^lationera  inucilem 

«itca  quzftiones  hiftoricas  nu[l'us  cerd  exitfls.       Cercitudinem  mora- 

lcm  Doflto  V.  Thoma:  non  glona  Ordinis  dadui ,  fed  pro  tomptanaada 

«d  ejus  BeatiBcationem  'vil ,  (icque  pro  inftlllanda  in  lalutem  piuriam^ 

ex  ejus  Operibus  paca  (ine  iuco  cloquentlz  (uperemencieaci 

dodrial  adftruo.    Hanc  meorum  Votonim  meCMa 

jttdicid  SaptencuiB  ceneo. 


APPEN- 


APPENDIX. 


^ 


f 

lao         Apptni&x  contine&s  DocumentA  probatorf a» 

PR^MONITIO; 

1N  Appendiceni  tt)tci  fnfiora  qoaedam  Documenta  >  partim 
cofijirmatoria  eotum  >  ^u«  prius  in  Deductione  Cri- 
TiCA ,  &  in  pnefenti  cjus  Supplemento  fcripfef am  ;  par- 
tim  etiam  cmre&oria»  Ad  primum  genus  pertinet  Docu- 
MENTUM  I.  &  II.  qus  ex  yindtcits  Kempenfibus  tt&c  MAfiILLO> 
NiO  Ca) ,  a  R.  P.  TestELLETO  ,  Canonico  Regulari  Congrega- 
tionis  Gallicans  anno  1 677*  editis  ,  cujus  libri  Exemplar  pri- 
mum  anno  praeterito  per  amicum  Parifiis  obtinuimus.  Ad  po- 
fterioris  generis  claflcm  pcrtinet  Documentum  ifl.  &  IV.  Ex 
horum  priori  conftat ,  Henrtcum  Kalkar  non  anno  1 44S ,  (ed 
|am  1408  obiiflc;  Authographum  tamen ,  id  eft,  propriaejus 
manu  icriptum ,  Librum  4e  Imitatione ,  extare  nullum.  Docu- 
MENTO  IV.  nobis  per  A.R.D.ALBERTUM  LaUBSCher,  Cano- 
nicum  Regularem  Windcsheimenlem  ,  &  Bibliothecarium  in 
Eebdorf  >  virum  eximie  eruditum  &  do£ium ,  edocemur,  non 
wmin  Manufcripta  Bibliothece  Rcbdorfcnfls  in  Bibliothecam 
Em.*n^  Cardinalis  Schonborn,  Archiepifcopi  Moguntini ,  fed 
paucnla  Ibit!km  tranflifle  ,  interque  ca  etiam  opufculum  Nu- 
MANl,  teftis  Synchroni,  in  hac  re  plane  decifivum,  remanflfle. 

Tn  claflem  Documentorum  fuppletoriorum  etiam  adjungi 
t>ofl!et  !.<"*>  Biblia  k  Joanne  Ftfi^ Moguntino  impreflTa  flne  nota 

aimi 


\ 


l 

J^petiiix  con^nera  Documenta  probatoria.  tii 

linni  in  duobusTomts  in  folio;  quatn  tittien  aliundc  conftat 
fuifle  imprcflam  circa  annum  1460,  in  ca  cditione  Joanncs  ' 
Fauftius  feu  Fuftius  quoad  formam  charadcrum  fufomm  tam 
-cxafte  &  elegantcr  imitatus  eft  formam  Manufcriptorui» ,  ut 
prima  Exemplaria  hujjas  cditionis  Parifiis  pro  veris  Manufcriptis 
fiabita  &  ingenti  pretio  comparata  fuerint  (b).  Quisquis 
hanc  Bibliam,  .cujus  etiam  nos  in  noftra  Bibliotheca  cxemplar 
habcmuS)  cum  Manufcripto  Gerfeniftarum  Aronenfi  confcrre 
voluerit,  vidcbit,  formam  fcribendi  non  multo  diverfam^cflc. 
a.^°  Rcperi  his  dicbus  in  noftris  Manufcriptis  tria  Manufc^ipta 
inuno  codemquc  Codice  compai^a,  quorum  unura  anno  1447* 
exaratum  cft.  Quoad  forraam  fcribendi  limilc  eft  Libro  de 
Imitationc  Manufcripto  Carthuficnfium  in  Fkndria,  ut  proin  N^ 
JIL™  Scriptrix  de  LUSSAN  in  fuo  libro  >  cui  titulus  :  Hifloire 
4e  Cbarle  VL  Tom,  IV.  pag.  lei^z.  &c.  non  habuerit  fundamcn* 
tum  folidum ,  libros  dc  Imitationc  adfcribendi  Henrico  Kalkar^ 
5.t»o  Ante  tres  Septimanas  obtinuimus  Verfioncm  GallicamLi- 
brorum  de  Imitationc^  imprcflam,  anno  1500.  in  qua  ordo 
librorum  cft  fequcns.  i  .^^  Dc  T  intcriorc  Convcrfation,  Re^ 
gnum&c.  2.*o  Dc  r  intcriore  Collocution.  Atidia^n^c.  ^^'^^ 
De  r  Imitacion.  Ultimus  hic  lib^  (qui  alias  2$.  continet  Ca* 
£itula )  contioct  Capitula  26.  quorum  ultimum  eft  'cxcerptum 
Ijallicum  cx  cleganti  Hymno  jACaPONl ;  De  vanitate  mtindi , 
absquc  meiitionc  hujus  viri.  An  ergo  propterea  Jacopomi» 
triura  priortmi  libromm  de  Imitatione  author  erit  ?  Si  conjc- 
^risfoHs  res  agcretur:  fludhiarent  omnia.  Veriim  conjeauraB 
cedant  morali  ccrtitudini  dcmonftrats. 

Docu- 


Ttmmmmmmmmmtmmm^  <— —        ■»     ■!— i— — <lw» 


%^  D^rin/ijfonnis^ih  ^.  fFindesh.     Do&rina  V.  Thonut  Kimpenjis. 


non  denftas  :  cUma  in  coelum  pro 
sdjucorio ;    qusere  y   pece  »    puira» 

IX.  Ccnfidera>ubi  fa»c,quiDo- 
mini  &  Piincipcscerrstcxticcrunt; 
ubi  eit  omnis  deledatio  eorum  { 
pag.  ^36. 

X.  Ad  excerna  officia  riuliacennS) 
frater  dilc£te  9  aPpires »  nec  aliquam 
praclacoram  affedcs.  pag.  a?7*^ 

XI.  Libencer  9  cum  |^ce(l  Herii 
folus  fis*  pag.  x\%. 

XII.  Nihil  penitus  agas  finc  con- 
filio;  &  plus  femper  expercis>  quim 
tibi  ipfi  credas^  pag.  aj^» 

XIII.  Humills  corde  fis,  &  appa- 
racu  9  &  nimis  multum  tion  ceneas 
de  ccipfb»  pag.  241. 

XIV.  Mulco  enim  alicer  farp^  cft, 
quim  nos  putamus  de  nobis  ;  fed 
cum  parum  cangunc  adverficaces  9 
tunc  nos  &  alti^  quales  fumus  9  ex» 
pcrimun  tbid» 

XV.  Ama  nefciri,  &  ab  aliis 
contemni  opca.  pag.  242« 

XVI.  Ifludulcimum  noli  neglige* 
rc9  quia  cum  cognoveris,  quantum 
in  nocitia  defeduum  cuorum  pro- 
feceris  9  cancum  in  Dei  cognicione 
proficies*  pag.  24 j. 

XVII.  Quamvis  aucem  cibi  9  df. 
lcSc  fcacer^  regulam  ad  fanfta  qui- 


tuo.  Fuigura  coru/cationenh  ^  dif^ 
fipa  ens  ;  emittt  fagittas  taas  »  &* 
coniurbtntUY  omms  inimici  ;  rtcoU 
%^  finfus.  L.  3.  c.  48. 

Ik.  Dic-niibi  9  uhifunt  modd  om^ 
nes  iUi  Dowini  9  ^uos  leni  no/iii  dum 
adbticvtveiint^  ^  fiudiis  florerent 
in  vjta  fua  ?  aliquid  vidtbantur  9  &* 
moJd  de  illis  tacetur.  0  quam  citd^ 
tranfit  gloria  mundi  !  L   i .  c.  3 . 

X^  ^ulto  tutius  efi  fiare  m  JuIh 
jeBione^  quam  in  pvalatuta.  L.  u 
cap^'9^ 

XI.  Pete  Secrtt^m  tihi  ;  ama  fo^ 
lus  babitare  tecunu  Lib.  3.  c.  f  }• 

XIL  Cum  Sapiente  ^  confcien*^ 
tiofo  confilium  babey  &*  quare  potiui 
/i  meliori  infiruiy  qudm  tuas  ad^ 
invtntiones  fequi^L.  u  r.  4. 

XI IL  Hac  efi  ahiffima  &*  utHif 
fima  leQio  y  fui  ipfius  vera  tognitiOp 
^  dcfpe&io  9  de  fe  ipfo  nibil  tenere^ 
L,  i.  c.  2. 

XIK  Quanta  virtutis  quisqut 
fuerity  meltus^pattt  occafione  adver'- 
fitatis :  occafiones  nanique  bominem 
fragilem  nonfaciunt »  fed  qualisfity 
ofiendunt^  L.  1  ♦  r*  1 6^ 

XI^.  Ama  nefciri  9  &*  pro  nibih 
reputari.  L^  \^  c.  i^ 

XVL  Quanto  aliquis  magis  fiki 
fimplificatus  fuerity  tmtb  plura  ff 
altiora  fine  latore  inteUiget.  Z*  i  ♦ 
cap.  ^. 

XFIL  Aliis  hquor  comtnunia  ^ 
aliis  fpecialia ,    aliquibus  in  fignit 


Do&rinajfomisAblr^enJfHndesb^      DoQrina  F^  Tboma KmpenJ!$.  iif 


dem  Exercicia  citi6s  perveafehd! 
figDftTi^  noveris  tamenf  quod  omni* 
bus  homiQibus  non  rqualiter  ifta 
conveniunt  ^  quia  Dona  S.  Spirjtus 
fecundum  fuam  qualitacem  homini* 
bus  conceflfa  mulciformia  (unt :  unr 
attccm(ic,alceri  vero  ^Ucer.pag.a^f . 

XVIII«  Deus  nofter,  cum  magnus 
(ic  y  Sc  poceos,  diverfis  modis^ulc 
fibi  ferviri  :  unus  enim  in  C^ifti 
vuineiibus  requiefclt  i  quod  eft  fe* 
curius  ,  atcer  in  ineffabiiibus  &  mi* 
rabilibus  opertbus  ejus  jubilac  & 
exulcat«  Proba  aucem  ^  frater  cha- 
riflitne  y  an  hatc  internae  infpiratio* 
ni  tuae  conveniunt.  pag.  a^j*. 

XfX.  Hinc  e(l|  quod  oportet  ho- 
minem  ftrenud  cum  David  clama* 
re  9  &ad  quid  vocecur,  conGdera- 
re  dicendo.  Audiam  quid  loquacur 
in  me  Doininus  Deus*  ibid. 

XX.  Si  quis  camen  in  his  defe- 
ceric  ^  hoc  Spiritus  fandus  perfe- 
Ctiiis  ce  docebic,  quam  aliquis  id 
te  poflTet  edocere.  ibid.    - 


XXf,  Prandlo  fafto ,  cikm  tlW 
vacaveritf  alia  aflfumes  exercitia 
tibi  timorem  iocutientia«  Medica* 
re  de  omnibus  Dei  beneficiiiS' ,  de 
ektremo  jadicio  >  de  mortCi  de  poe^ 


fir*  figttris  dulciter  \appareo  y  qui* 
busdam  verd  in  mttko  lumine  reve* 
lo  myfieria  :  una  vox  Lihorumr 
fei  non  omftes  arqui  in/ormat  ^ 
quia  intus  fum  doQor  veritatis  p. 
jcrutator  cordium ,  difirihuens  fin* 
gulis  ficut  dignum  judicavero^  L^ 
9.  c.  47. 

Xf^IIL  Nonpofiunt  omnes  wium 
babere  exercitium ,  fed  aliud  ifii  > 
aiiud  iUi  magis  defervit.  £.  r .  c.  1 9. 
Et  f  fi  nefcis  fpeculari  alta  &  coh^ 
leftia  9  requiefi:e  in\Fafiione  Cbrifti^ 
&*  in  facris  vutneribus  ejus  liben^ 
ter  babita^  L.  z.c.  i « 


XTX.  j4udiamy  quid  in  me  loqueh 
tur  Dominus  Deus.  Z.  ^«  c«  1« 


XX.  Ego  fum  f  qui  doceo  bomu 
nem  fcientiam  f  b^  clariorem  inteU 
ligentiam  parvutis  tribuo  ^  qudm 
00  bominepoffit  edoceri.  £.5*^47. 
tf  infra  :  Egofum^  qui  bumilem 
in  pundo  e/evo  mentem^  ut  plutes 
aterna  veritatis  capiat  rationes  > 
quiim  fiquis  decem  annis  fiuduiffet 
in  Scholis. 

XX/.  Quare  aptum  tempus  va^ 
candi  tibi  ,  6^  de  beneficiis  Dei  fre» 
quenter  cogita ;  ta/es  perlege  mdte^ 
rias  f  qua  compunSfionem  praffant. 
L^i^c.  ao.  &"  feqq,  Agit  ae  morte  % 


\ 


His  inferdi  >  ide  PaflJooe  Dominit  'it  extremo  judicio  ^  depwiis  infir^ 
tde  peccatis  ,  de  tegno  coelorain.  ni ,  de  Paffione  Domini ,  ide  pecca^ 
|Mig»  146«  tis^   &"  de  vegno  Oflorum* 

XXII.  Prster  hKcpratcepta ,  T^ra*  XXI/.  O  qudm  fuavis  efl ,  Domi^ 
ter  chariflime  >  i^  me  tibi  hadenus  ne  y  fpiritus  tuus «  qui  ut  d^cedi^ 
tradica  ,  interdiu  (emper  tnemine-  nem  iuam  in  filios  demonfirares^pa^ 
tis,  ex  Divinis&£ccle(iallicis  0&  ne  fuavifii^no  de  c&lo  defcendente  ittoi 
fidis  aliqoid^  autHymnum  videli-,  reficere  dignarisX  L^^.  c.\i.n^%. 
cctf  aut  AntiphonanEi  y  aut  oratio^  £x  Officio  Divmo. 
oem  animo  revolvere  t  quoniam  0/nira  ^irca  nos  pietatis  tua  £m 
h«c  omnia  cor  hominis  mirabiliter  gnat/f.  L.  ^'C^.  n.  j^ 
iiluminantf  vanaiquc  &  noxias  co-  Tuame  Domine^gratia  ftmpcr pm^ 
gitationet  fstpd  mult^m  intertut»  veniat^^  fefuatur^ac  honis  operiius 
bantes  fenGm  iimovent  &  expel*  Jugiter prafiet  effe  intentum.PgryEm 
lunt«  pag.  141^«  ^  fum  Cbri/tum  ft/ium  tuum.  Ameetm 

Z«^vr.TT«^«6.  £x  Officib  Divino« 
XXIIL  }utta  liimemodum  Pra*        XXI IL  Utinamin  te  non  dormi^ 
tres  devotarum  Co*ngn6gationum&    ret  profeffus  virtufum ,   fui  mutta 
Fratres  in  Viadefain  fe  folent^xer-  /aptus  vidifli  exempia  Devotorum. 
«cre»  ibM»  £«  i.<.  i8*isr.tS% 

In  veritate  tonHteor  9  Domrne  > 

^od  non   decet  me  inter  Vevotos 

tuos  T^mm^rari.  £«  ^.  r«  f  2«  »«  4« 

a^nando  recofrdor  Vevotorum  aii^ 

fuorwn^  tuntfiepius  inmeipjocon^ 

Jfundor  &  tnSefco^  Z«4*  r*  1 4* 


«ta 


DOCHMENTUM     IL 

T^er-aftispfneriimpttones^  quod  antlioT  Tibri  ^  1m)tatione  fuerlt  t^ 
*  rteus  'CongregatrQinis  Winfdeshermctffis,  i  R.  V.  TefteBeto  Canourct) 
Itciguflari  Pariuenfi  adhtbetur  ^iam  boc  srrguinentum.  Quod  ufus  Ep^ 
iheci  Dev&tomm  $  &  prorfiis  <cenfimiha  -exerdtia  devotioms  nullfs  ^aliis 
fcriptorfbus  tamfamiliaria  fiierfnts  quim  Wtndesheimenfibus^  quod  pr«» 
Ibatur  ab  indudionc  'fimiliom  Textuum  in  Libro  de  ImfUttonC)  ^  fB  ^iSS^ 
^f^jwJodisV^  JiiUoi^im^cWiiidcsbcim^ 


Autbor  Lihi  ie  ImiUtiw^        F.  Ttemas  d  Cbron.fVindesk    Uf 


L  De  quortndam  Devotorum  td 
Corpus  Chrifti  ardend  defiderio«  O 
quilin  m»gDa>fnquic»  muldtudo  dui- 
cedinis  tusr^  Dominei  quam  ab* 
fcondifti  timentibus  te  ?  Quando 
recordbrr  Devoiorunf  aliquorum  ad 
Sacramentum  tuum  s  Domine>cum 
maxima  devotione  dr  aflfedu  acco- 
dentium »  tunc  tk^iiks  in  me  ipfo 
confundor  &  erube(co«  (^od  nOQ 
tta  vehementer  fum  attradus  %  & 
aflPedus,  (icut  multi  Devoti  (uerunt» 
qui  pras  nimio  deGderio  coiihuoionis 
&  renfibili  cordis  amore  i  fletu  (e 
oon  poterant  conttnere ;  fed  oro 
cordis  &  corporis  pariter  ad  te  De« 
am  fontem  vivum  meduUitiis  inhia« 
bant,  (uam  efuriem  non  valemea 
aliter  temperare  &  (atiare^  ni(i  cor« 

Sus  tuum  cum  omni  jucunditate 
:  fpirituali  aviditatt  accepiflfentt 

11«  Licdt  tanto  defiderlo  tam  j^ 
cialium  Devotorum  tuorum  nonar« 
deO)  tamen  de  gratia  tua  iliius 
magni  inflammati  defiderii  xlefide* 
rium  habeo*  ibid.  n.  )• 


HL  Udoam  in  te  oon  dormlret 
profedus  virtutum  ^  qui  muita  fo« 
pius  vidifti  exempla  Devotorum^ 
L*  uct  i8«a««. 


/.  Devotus  Pater  Florentius» 
dum  Divina  Myfleria  cetebraret  % 
Cbrifius  cor  ejus  €^  mimam  Jpi^ 
titualit  tatitim  vina  potijffimum  rtm 
ptevit  f  ut  onmia  interiora  ejus  di^ 
vini  amoris  incendia  ferverentf  at^ 
que  in  voce  exuttationis  cmn  Pro* 
pbeta  jubitaret  dicens:  Cor  mean 
&  caro  mea  exultaverunc  in  Deun 
vlvum»  K  Tbom.  irn  Fitai  Horeiii^ 
di  c.  1« 


//.  Devotus  Frater  Joi^NNxs  de 
HuESDBN  juff^iS  e/l  ad  attiora  con* 
fcendere  y  &*  ad  (acros  Ordines  pro* 
moveri.  Sed »  6  DeuSf  quot  fufpiria% 
fingultus  ^  tamenta  tam  bumilis  £^ 
verecundifratris  \  faBus  Presbyttr^ 
frater  devotus  f  omnem  anima  fua 
profeQum  in  boc  fciens  confiflert »  fi 
rem  tantam^  prout  efi  in  veritater 
digni  ponderaret^  Cbron.  fVindesb^ 
Bufcbius  in  L^  a.  c.  i  u 

IIL  Dcvotus  Pater  tViUetmus 
JVornecken  circa  Evcbarijlia  vene^ 
rahite  Sacramentum  valde  fuit  tim 
maratus.    Bufcbius  L.  z.  c.  49* 

Jtem% 


<4^ 


■M 


1/ 


IV.  OfFero  tibi  omnla  pla  tlefi. 
^eda  Dtvotorvm  L.  4, «.  ,9,  a.  f. 


%a^    AiAbor^iriitinita^K        ^-  Ttomasb'  Chro».  Wivieih, 

^  Jtem*   Dcvotus  Pater  fVfOefmta 

Wornecken  omni  moch  ,  fir  adviodum 
teverenter  &*  devoti  nffidebatur  ai 
venerabile  S^icramentum  %  maximi 
guando  celtbralat^  Idem  L^\.c  33« 

IV t  Devotut  Fater  /tmoMus  KaU 
kar  frequtnter  fic  afficiebatur .  ut  fu^ 
fura  vita  gaudia  pra  duicedine  Dei 
•&*  decote  Uonrus  ejus  y  quem  dilexit 
in  bac  vaJie  miferia  ,  fapiiispragu^ 
fiare  ^  eumque  devfitifflme  d  lo^.gi 
falutar^  cernefretur  ^  ita  ut  ejus  »- 
.fiderio  fruibilique  prajentia  ^  lon^ 
ga  dilatioms  ejus  expeQatione  inter 
mifpirumfolemnia^muliar^m  Ucbry^ 
marum  gtatid  eum  Japi   perfufum 
videremus,  Cbron.Wind.  L^%.c.2%. 
V^  Fidimus  in  Windesheim  dcvo* 
cucti  iratrtm  Betrum  de  Goudarquiy 
dumpeni  jquotidie^celebrabaty  dPrio» 
refiio  m^deftiincireparetur  ^  bumili^ 
*^r  ^  jucunde  in  noftra  ^    £?*  Fra* 
trum  rprafentia  refpondit:  Pater  mif 
ego  quidem  innuUa  re  mundi  amp/iuf 
fconde/efff^  in  bac  mortali  vita  y  nift 
in  Deo  folo  ^  vivo  ^  aterno  9  €r  in 
^bac  fanitiffimiCorporis  Sr'  Sanguinit 
ejus  Cd^nmunicattone^  Bufcbius  L.%^ 

VL  Devcmis  fknricus  AianeBi 
fapi  fptritu  raptus  gJoriam  FiHi 
Dei  &  San&omm  ejns  afpexit  in  . 
calo  )  crebrdque  revehtione  coplefiia 
contemplatus  9  gloriam  cslt  &Jn^ 
habitantium  in  eo  defcripjit.  Magna 
enim  fuit  dcyottonis  &*  extatica 
^conteng^itams  9  ^  mjiquam  J  /t« 

/  •        crj^ 


V.  T^otcft  •^uilibct  devotut  xmvii 
tiic  ad  fpirkQaiem  Cfcrtfti  coiQrra* 
iDionem  &  Gnc  prohrbittone  accede- 
rc  f  &  taiTien  ctrds  diebus  &  fiatu» 
to  tcmpore  Corpus  fui  Kcdempto<» 
tJs  cQm  affrduola  re^rcntfa  fiicraw 
mentaliter  debec  ruicfpcrc-:  iiam  to^ 
%ies  myftrc^  commtinfcat ,  ^fuoti^ 
Incarnationrs  CfTifti  M7ll6rium<^ 
Psilionemquc  devot^  rccottt^  <&  in 
c;us  4rcccnditur,  L*  4*  <:.  1  o* 


VTf.  Multi  dcvofi  fncrum  >  ^ui 
Wfsc  nimlo  defiierio  comunionis  & 
lenfibili  cordfs  &more  a  flctu  fc  non 
|)Ot«rant  continere;  fed  orc  cordis 
•&  coTporis  pariter  ad  te  Deum  fon 
tem  vivum  mcdullitus  inhia%faQC  > 
4!uam  efuricm  nan  valentes  alircr 
«UD]7er»:c  &  iatiarc;»  ^nifi  cdrpus 


X 


AitthoflJhi ie Imimhm.        KTbomai,  b"  Cbrm:friffiea.    Wf? 


taaip  canD  omni  JQCofiditate  &  fpi* 
rituaii  avi^itace  accepifleac^  U  4« 
€ap«  14« 


VIF.  Omnirnn  Devototum  jubi- 
lationeSf  ardeotes  affeduSy  menta» 
les  excelTuSf  &  fQperQaturales  il* 
luminationes  9  ac  cxlicas  vifiones 
tibi  ofFero  6c  exhibeo»  L»  4.  c«  1 7. 
Qum^). 


t, 


Vllt*  Charkas  Chrifti  nunqnam 
BiiQuituff  &  magQicudo  propitia- 
tionis  ejus  nuaqQam.  exhauritur : 
ideo  femper  nova  mentis  reneva 


crymis  Mijfam  audiindo  *fe  CMtinim 
ret.  Hebat  autem  uberrim^  9  Dei 
liqutfadus  amore ,  (f  offenfionis  fum 
timore  9  prmferttm  cum  ad  Evcba^ 
riflim  venerabile  Sacramentum  erat 
accefjurus  y  tum  totus  in  lacrymat 
videbatur  re/oiutus  ^  ut  cbori  pavi* 
mentum  ^  corporis  indumenta  in^ 
undaret.  Bu/ihiusin  Cbronic*  fVin^ 
disb'  /.,  a.  £r.  4;, ' 

yil.  Devoiiffimi  Fratris  Gerlaci 
defcribere  vitnm  aggt  edimur  9  cujus 
interna  devoiio,  veritatisque  cogni* 
tio  extcrnis  indtciis  frequetiter  re» 
fu/tare  videbantur.  hiUr  Miffpum 
foiemnia  ,  Officiaque  divina  fanBa 
iUa  gaudebat  antma  de  fponfi  fui 
p^  tejentia  >  fervebat  defiderio  r  ar^ 
debat  amore  ,  Jiagrabat  affeQu ,  if 
per  mentaies  exce/Jus  etiam  cortut 
fuum  vtdebatur  fu/ioUere.  Gaudent 
gauJebat  ih  Domino  capere  Je  nnn 
valens  prm  gaudio  de  divina  bonitam  ^ 
tis  inftuentia  t  qua  /piritus  abun^ 
davit  y  dicens  cum  Pfalmijla  :  Con» 
caiuit  cor  meum  intra  me.  Jtem  : 
Cor  meum  &  caro  mea  exuluve»* 
runc  in  Deum  vivun)«  0  fu/fm^ 
ma^na  multitudo  dulcedinis  tua^Do-^. 
mine^  quam  abfcondiJH  timentibut^ 
te.  Bufcbiusin  Cbron.  L,  a*  r^ff.    ^ 

FIIL  jiddebat  Devotus  Gerlacm 
Petri  t  ideo  femper  nova  mentis  re^ 
novatione  ad  bac  facramenta  debert 
quemlibet  Devotum  fefe  dif^nert » 


tione  ad  h«c  te  dirponere  debei^  &.  propterea  qudd  lattenti  eonjlderam^ 
iDagpum  faiutis  myderium  attenta    dum  ej/et  cbaritatem  Cbrijii  nuu 
A  Euf.  Amwt  Mor.  Ortitudo  &*c.  K  ptan^ 


1)6  Aithor  LiHri  ie  ImiuttQni.     V.  7toms$  9fCbrtn,  Wliiiuh 


confiderattone  penfare»  ita  magnunif 
novum  &  jucundum  tibi  videri  de- 
bet  9  cum  celebras  »  aut  MifTam 
audi)  9^ut  fi  eodem  die  Chriftus 
primum  Jo  uterum  Virgini^  dercen- 
deni ,  homo  fadus  eflfet  i  aut  in 
cruce  pendens  pro  faluce  hominum 
pateretur  &  moreretur.  L.^.  c.  2. 


IX»  Quod  utiie  fit  farpitts  com- 
Itiunicare.  L«  4.  c.  )« 

Qu^Ld  mttlta  bona  praeftantur  de^ 
voti  communicantibus.  £od«c,  14« 
Item:  frequenter  recurrendum  cft 
ad  fontem  gratis  &  divinas  mifeti- 
cordiae  9  quatenus  contra  univer- 
fiis  tentationes ,  &  fallacias  Diaboli 
fortior  atque  vigilantior  effici  me- 
rearis.  Eod.  c.  io« 

X«  Quim  feliz  ille  eflet ,  &  Deo 
acceptus  $  qui  fic  vivit  5  &  in  tali 
puritate  con(cientiam  cuftodit  >  ut 
^tiam  omni  die  communicare  para- 
tus  fit  5  &  ben^  aifedatus  elTet  f  fi 
ei  liceret,  &  fine  nota  agere  pof* 
fet :  fi  quis  tamen  interdum  abfti- 
net »  humilitatts  gratii »  auc  legi« 


qum  minui ,  quali  afftBu  &  chari^ 
tate  Dominus  Nofier  JEfus  Cbrifiut 
incarnari  propter  nos  voiuit^  fuali 
incomprtbenfilili  affeQu  feipjum  ob^ 
tulit  aternoPatrif  in  Crucepro  nohis 
Ho/iiam  fanilam  &  immaculntam 
tali  affe&u  ^  non  minori  offerret 
quotidiefe  ipjum  pro  noiiSy  pracipue 
in  altari ,  ^  auamvis  pradiQa  fe* 
mel  exbibita  junt  ad  extra ;  tamen 
quotidie  ita  recenter  fiunt ,  ficut 
fuando  ad  extra  ofiendebatur  ,  &* 
tali  nihilominus  affeBu  A  nobis  que* 
tidiefufcipi  deberenty  ac  fi  jam  in 
infianti  fierent ,  qua  Dominus  nofier 
JEfus  ad  falutem  noftram  tempore 
fuo  exbibere  dignatus  efl^  r.TeftcI* 
letum  foL  pa* 

IX.  yeUemyfieffetpoffihiliy  ut 
pofi  bujusmodt  exercitia »  cum  Su^ 
periorum  tuorum  confenfu  femper  ad 
o£fo  dies  communicares ,  quiaficmi^ 
rabtlem  gratiam  fi^  fpecialem  acci^ 
peres  fortitudinemcontraj^mnes  ini^ 
mici  tentationesy  6r*  ego  fperarem 
id  Deo  valdi  acceptum.  yoan.  de 
Huesden. 

X.  Licit  ita  fapi  aliquando  cele^ 
brarei  ,  ut  hinc  mirarentur  fui% 
qudd  fapiiis  reverentia  causa  non 
abfiineretf  per  humHem  tamen  ali^ 
quando  vet  femel  in  bebdomada  ab 
hujusmodi  My/leriis  Divinis  fubfira* 
Bionem  quafi  mente  renovatus  vebtm 
mentiofi  defiderio  ad  eorsm  celebra^ 

tionem 


Anthr  UM  dt  ImitatiofU^      V^  Tlmas,  tf  CkmJVinitih.    1 1  r 


fSnSL  impediente  caufa  %  laadandus 
«ft  de  reverCQtia.  L*4«  c«io«  n«  ft 


XI.  Mon  decet  me  inter  Devo- 
tp$  tcios  commorari»  L«  ).c.  f2« 

Utinam  in  te  non  dormiret  pro- 
fedus  virtutum  9  qui  mulca  (kpi 
vidifti  Exempla  Devotorum.  L»  i  • 
cap.  ig*  num.  6^ 

Quando  recordor  Devotorum.% 
toQC  itt  me  erubefco*  L.  4«  c«  1 4« 


tionem  peragendam  ardeniius  iterum 
infiammahatur  ^  Bufcbiut  JUz^c^i^ 
de  7oan^  4e  Huesdem 

Item:  Licet  omnium  ReUgiofo^ 
rum  exercitiorum  finem  effe  fapius 
diieret*  Gufiare  &*  videre  in  Siicra^ 
mento  Altaris  fu/im  fuavis  efi  Dom 
minus  >  tamen  ipfe  nunquam  conti^ 
nui  ceUirare  prmfumpfit  1  nec  Fra^ 
tresfiios  in  boc  ejffe  quotidianos  unm 
quam  fii^i  complacuit  9  quin  Sf  eos 
ptoptered  notaht.  Idem  £«  1«  c.^9^ 
de  Willelmo  Wormken. 

XL  Ciim  igitur ,  in^uit  9  fiudii 
causd  j  in  annis  adolefcetitia  Daven^ 
triam  pervenijfim  f  quafivi  iterper^ 
gendi  ad  Regulares  in  Vindefem  9  ibi* 
que  inventts  Fratribus  Canonicis 
Jtegularibus  tum  Germano  meo  >  bor^ 
tatu  iUius  indudus  fum  adire  fum^ 
ma  reverentia  virum  Magiftrum 
Fiorentium.  j4djun3us  tam  devoto 
f^iro  fi^  devotis  ejus  frattibuSy  quo^ 
tidie  devopam  eorum  converfationem^ 
attendi  \  nunquam  pYiks  tales  bomi^ 
nes  vidi  tam  devotos*  t^en»  TbM% 
Jn  Fita  jfoan^  Gronde  Cap^  i. 


DOCUMENTUM      III. 

De  pratenfo  Libro  de  Imitationc  Henrici  Kalkak 

Cartbufianiy  dntiquioris  V.  Thomd. 


«/^ERTUM^  Esr^  Henricum  Kalkar  Carthnfianum  ,  pietate  &  doftrlna 

V^  prcftantem  jam  obiifTe  anno  1 408  ;  erraiHe  proin  Gundlingivm  ^ 

Morerium^  Smrtium^  Foppeuium  b^c.  qui  e;us  mortem  ad  «fium  1443^ 


4  j»    Appind,  Docvm,  tll.  Di  Hturici  Kaikar  prmttv/h  Manufc,  $tCt 

teferunt  ,  qaorum  errorem  la  DtJu9,  Crit.  $.  24^.  fol.  294  tpGmet 
indilcufrum  «liqui. 
a.  Certum  est.  Adeo  noQ  cooftare )  Librum  de  Imintioae  oiaDU //mr. 
rici  Kalkar  fcriptum  vel  dercriptum  cnTe  ,  uc  potius  coaftet  de  op- 
pefito. 

3.  Utraqus  aflercioals  pars  ex  Documentls  diligenttfllma  mea  perTefii- 
gaclone  noviter  retedis  liquid^  probaiur. 

4.  PaRS  PRiMA,  *  quod  Henricus  KaJkar  /am  obierit  anno  1408.  faTit  COB* 
vincenccr  oLlendic  niodcrnus  Biblioihecarius  B.bliothecx  Equitum  Me- 
litennom  Argentoraci  vtr  erudit  flimus  cqu^  ac  hutrantilimiis  (c) 
qacm  per  ^R..  Superiorem  Canoaicorum  Regalarium  ad  S.  Ludovicum 
trogaveram*  ut  ex£pl&olis  Manufcripcis  Hinrici  Katkar  ia  ea  Bibtio- 
theca  alTirvatis  cerciora  perquirerec  £d!  £jus  Kefcripcum  de  aon« 
obitQS  Hearici  KalJcar. 


(c)  Prtncifnii]ofephasMel.MenTvecq  I  Ordinii  S.  Jouiais  Hjrerolbl.  Pres* 
byter,  Commende  Argeiiiineiiris  &  SeleOidieans  CapituUris ,  per 
AllemaniRiQ  Superiorem  Vinriu)  Geuet«li«, 


RESCRI- 


RESCRIPTUM 

RR«''  BlBLIOTHECARII  ARGENTORATE^SIS. 

Llcet  DICTIONARIDM  de  M^rtri,  uihdrtam  in  Bibl.Belg.  &  Petreium  ir  BibL 
C«rth.  cirans  »  ffenricum  t^l^dr  aRiio  Dominl  1 448.  mortuinn  efle  tefiificetur: 
titnen  eir  Lbro  MS.  qui  in  naftra  Btbliothec«  fub  Lit  D.  N.  loft  extat,  in  quo  au- 
meii  «nnorum  ,  quibus  epiftolae  (criptor  funt  ^  idjicluntur»  eum  non  anno  1448  »  fed 
porius  1408  mortuatn  elley  apparet  ;  fiquidem  ejus  eplltois  in  hoc  MS.  contentae 
noa  ukerUis  quim  usque  ad  annum  1408-.  progredinntur.  Nunc  epiflolas  ea  fiurie, 
cpia  ab  HenrisB  ^dll^^r  dats  iuat,  recenfebo»  quia  mmatus  ellOi*do  in  MS. 

I .  InCTptunt  Bpi Aolz  M.  ffenrUi  t^dl^dr  de  Ordine  Carthulienfi.  Primf  ad  Peirtm 
Xiovnium  de  ^uotidi4n§  h^UcdufiQ  oratiohis  fpiritualis  Exercitti  doinus  Confluentie» 
cui  circa  annum  Domini  1370  iftam  mlCt  Kpiftolam.  X}f| 

s*  Epift.  iecunda  ejusdem ,  ad  eundem  de  Hegtmine  erdindf  O*  merdk ,  eadem  cem- 
pore. 

8»  £pift.  eiusdem  ad  Job.  Bdcherdch,  Monachum  Cdniluentis. 

4«  Item  ejusdem  «d  eilndem  ied  loAgo  tempore  ante  prsecedentem  mHTt  de  fdPien* 
tiu  &  meda  ordudi  ;  anno  Domim  1377.     ^  X87f 

B.  Epift.  ejusdem  ad  Dominum  ^ahsnnem  militem  de  Orwerue  comiDoi-antem  apud 
,Carth.  prope  MoguiKiam  Mino  i}8o.  i%t^ 

y.  Jtem  ad  eundem  Johannem  Militem^ 

10.  Epiftola  KALKAR  nd,  l^ratrem  fph^nnem  Cdftis  Monadium  Confluentiat. 

ti.  Jtem  Epiftoki  ejusdem  ad  eundem  Fratrem  multum  cdficatoria. 

12«  XtemBpift.  M  .Henrici  KALKAR  ad  Dominum  fehannem  Stcc^  quidem  Procara^- 
^rem  Domus  Conila.  Sc  eft  Libeilus  ftepudii  ad  morcs  farcuiarcs  anlmas  religia* 
m  prius  adutteras  denuo  autem  |Bfu  Chrifto  per  gratiflm  defponfatae. 

13.  Epift.  Kaikar  «d  qucmdafn  Fratrem 

5.  Epift.   ejusdem  ad  Conradum  Winc^el  abfolutum  ab  oAdo  proctnrationis  infor- 

mans  eum  quomodo  poftea  fe  regat.   1384.  1384 

7.  Epift.  ejusden  refponliTa  ,  fcilicet  M.  Henrici  Kalkar  pre  Priore  Colon.  de  modo 

obfervando   iu  Mtifa  8c  de  tbftitientiis  faciendis  circa  aimum  Domini  1384.  td  1384 

Priorem  Moguntia?. 
17.  Iteni  Eptft.  td  joh.  Kes  Victr  ad  Carth.  Mogunt.  datum  in  Epiftola  ^fa  eft  1390.    l3Fa 
i8»  Epift    Kalkar  td  johtnnem  Kes  iio?iter  fa£lum  priorem  dttum  in  ipft  Epiftolt 

eft  i3pt.  1^9% 

%6'  Epift.  Domini  Gerlaci    Carth.  Confl.  ad  Kaftar  tnterr^gttivt  13^4.  18^4 

Epift.  refponfitlia  Kttkar  ad  eundem  Geriacum. 
4.  Epift>  ejusdem  ad  tiovum   Primem  Domus  1494*  1^404 

14.  Epift  rcfponfivt  M.  Uem-ici  Kalkaatd  pr«di£iuin  ,  circt  titnum  Domint  i4^Jf*     ^io$ 
ly.  Eplft.  Kalkar  td  quemdam  priorem   invitum   exifttntem  in  officio  fuo  ffiidt  ei^ 

tnno  I40f*  ''4^5 

so.  Tr«tet/  4e  difiinftioiie  feieulitnim  H,  Ktlktr  td  Petrum  Monaclium  Confl 

K  I  iS.Itea 


1 14  Rifcriptm  RR^wi  SiHiotheafii  ArgmHfAttnJli. 

>40<  25.  Item  Etrift.  Intcrrogfltivt  Fritri  Joaimi  Dotzanno  Domiiit  140^. 
fipifiola  rerponfiva  Kalkar. 
%i.  Ittwi  Epift.  Kalkar  quare  &  quomodo  compofici  fiierinr  ifit  libri  icllicef  SufflflMK 
rum ,  Decremm  •  Decretalia  Sextus-  Clementia  &  cattera  plura  ail  Fratrem  Jo^ 
hannem  Dol^ 
1407       Bpiflola  Fratris  Jo.  Dolz  ad  Kalkar  inutriique  epiftolia  ipfis  datum  140^.  eft. 
11«  Refponfio  Kalkar  ad  pratdiAa. 

13.  Incipit  exhortatio  Douiini  H.  Kaikar  ad  Pettum  Monachum  de  perfeQiooe  oienHsi» 
1490  ^'  Explidt  exhortatio  Kalkar  infra  annoi  1370«  1480«  Itaque  dircrfia  temporibusflc 
i40t    ^     ^"  diTerfis  Ittterts  mifit  ad  enm  prsediaa. 

KB.  AuQor,  qut  hunc  librum  dejcripfit^  in  ee  pcccavic  •  quod  auBierniii  t*  .aatepo* 
fuit  o,   quum  fcriberc  vokierk  X4g8« 
'  tf.  Item  Eptftola  ejasdem. 
^.  Item  ejusdem  exbortatio^ 
28.  lcem  cjusdem  ad  eundera« 
s2^,  Item  ejusdem  ad  eundem. 

Epiftola  interrogativa  Domiiti  Gerlaci  Monachi  G>nfl.  ad  Kalkar  •  tn  hac  ttctm 
X4t7  Epiftola  datum  ieft  anno  Domuit  1407.  ' 

<30*  Bpiftola  Kalkar  refponfiva  ad  praediclam  Epift.  Fratris  Joaonis  Dolz  interrogaoc 
quftdam  dubia  de  prsefcripta.Epiftola»   in  ipia  Epiftpla  datum  cftanno  Domim 
>to7  14^7*  ^  Vtgtlia  Nativitatis  Martaeyirg.  BpiftoLa  Kalkar  refponfiaiia  ad  praedi^ 

Hse  funt  omnes  Epiftols  M.  Hcnrici  Kalkar»  quc  fer^  anniim  1408.  artingufit* 
htnc  quia  plurcs  Epiftolse  ab  Hen.  Kaikar  noit  extant»  &  ipfe  anno  1 370«  fcriberc  ia- 
cepit  9  colligo  anno  t^oS.mortuum  efie.  St  enim  vitam  usquead  1448  prorogaflci» 
fequeretur,  eum  jam  fecundo  aetatis  anno  litteras  dediiTc»  quod  non  credibtle,  nemo 
cnim  ignorat ,  puerum  duorum  annornm  nec  legere »  nmito  minus  fcribere  pofie, 
^(Bcherus  quoque  vir  clarifiimus  ,  qui  de  hiftoria  Htteraria  optimfe  merirus  eft,  &  om* 
tit  ftadio  maxim&que  diligentia  ex  optimis  auQoribus  "vitam ,  annum  emortualcm ,  ar* 
que  fcripta  omnium  DoQorum  coilegit  >  in  Lexico  fuo  Eruditorum  dicit  Henriaini 
Kalkar  anno  1408.  mornium  efie  ,  Andream  Bibl*  Belg.  Svvertiu.  Athen.  Belg.  Tri* 
themium  de  Script.Ecdef.  Tabricii  Btblioth.  Lat«mcd.  aevi  tcftes  adhibens* 

Hucusqae  Refcriptum  mbderni  RR.tni  fiibliothecarii  Argcntoniten* 
jfisi  cxquo  fequicur ;  Hcnricum  Kalkar  anno  1408  mortQumefle.  Cui 
Rercripto  addo  Obfervattonem  notatu  dignam.  Si  liber  de  Imitatione 
|am  exftitiiTet  tempore  Henrici  Kalkar  »  Afcetae  celeberrimii  non  potQi& 

«  lct  facilc  effogere  cjus  notittam  9  ftftimationem  1  &  commcndationem. 
Ideo  nomine  publico  convenio  RR.Bibliothecarium  pro  curanda  editiooe 
commercii  Epiftolaris  aliorumque  MSS«  Henrici  Kalkar*      Sic  enim  ali* 

*  i|uaQdo  habebltor  Epocha  (atis  ^erta  liifi  dc  ImitatioQC  intra  anQu» 
rfoS  &  1416« 

AlTHU 


Rtcm  Epifith RR'*»i P.SntMiut Peie,  PrJorii  Cartlmf.  ^c,    i) f 

Altera  Pars.  Qaod  Lihri  de  Imitatione  ab  Henrlco  Kalkar  fcripti 
non  fint  ^  oflenditur  ex  eo  5  qoia  codem  cbaradere  ibi  fcriptum  tQve« 
njcur  num.  10»  Opafcuiun  S^Ephrsm»  fcriptum  1419.  &  Opufbttlam 
JoANNis  Delf  fcrlptum  1428«  Onod  vero  Libellus  ^r /«riPfii//o»^ 
copulatus  d  quodam  devoto  Cattbufienfi  nii  prohibec  9  iHinG  terminum 
eopulatus  fumi  in  fcnfu  fiio  obvio  9  ac  proprio  ^  ita  ut  idem  (ignificet » 
ac  odjunQus  prioribui  Bemardi  f  Rushrocmi  9  Hieronymi ,  Petri  De^ 
expolitioni  Ora^onis  Dominicas  (criptse  anno  1428«  Accedit  1  quoKdi 
RR«mus  Bibliothecarius  Argentoratenfis  teftetur  9  totam  illam  Epiilola* 
rum  ab  Henrico  Kallcar  exarataram  colledionem  non  ab  ipfomet  Kalicari 
(ed  ab  alio  janlore  f  eoque  imperito  Copifta  fcriptam  efTe.  Idem  prola 
lentiendum  de  eo  j  qui  fcripfit  9  &  in  uaum  Codicem  coputavit  aiioa 
TradUtus  cum  \ibx\%ae  Imitatioue. 

Fecens  Epyiola  RR."''  P.  Brunonis  P  e  d  e  Prioris  Car- 

thufienfium  in  Bandria  ad  RR.  DD.  BOSMAN  Priorem  Lova- 
ttienfim  Can.Reg.  ad  D.Maniaam  idetn  monftrat*  Sic  ha(>et : 

»>  Reverende  admodum  Domine. 

PEfitioni  tus  libentiflimfe  liitisfacio  inquaiitum  pofliim  «fed  non  in  qntntamDomt- 
natio  veflra  itidigere  videtqr.  Ad  primum  pun£lum  ergo :  In? enio  hic  in  libro 
in  iimo  in  quo  varir  Tradatu^ MS.  in  pergameno  fcrlpti»  circa  finem^mQatuai 
unum»  qui  habet  pro  titulo:  Quidam  utilis  TraSatus  proficere  volentibus,  compo* 
iitus  i  quodam  Carthuficnfe  nomlneKalkar.  primo  de  exercitio  Compun£lionisGiput 
^fimumy  &habetCapitulir  undecim.  Tra&atus  ille  valde  fimplici  ftylo  fcriptuseft» 
8c  habet  interdvm  illam  exciamationem  :  Och  mi  Dominey  och  $j  mi  Domine  !  iii 
fine  habet :  Explicit  Monachale  Exercitium. 

!n  eodem  Libro  ctmpaSus  efl  fequen^  ,  qu!  prp  titnlo  habet  :  ^mmonUi$n$s 
W^  SdcrdmtnU,  Cum  fuanta  reverentii  chripm  Jit  fujcipiendus^  £t  incipit :  f^enite  ad 
tne  0mnes  ,  fui  latoratis ,  hic  ell  Liber  4  tos  >  quem  videmus  in  Libello  de  Imitatiene 
dhrifii  ttaejf  hic  folus.  Et  habet  in  fine :  explicit  hoc  Opufculum  devotii&mum  dc 
venerabili  Sacramen«o. 


fiunt  ammonitiones  ad  fpiritualem  vitam  valdetitiUs  O*  notatiles ,  O^pi 
ff9ne  Chrifii  eT  c$ntemptu  omnium  vanitatum  mundi ,  8c  incipit :  fui  Jefuitur  meO^r^ 
Cc  contlnet  capitnla  15.  8c  haket  in  fine :  MxpHciunt  ammmtitiones  €Te.  2.dds  Liber 
^abet  pro  titulo  :  Incifiunt  ammonitiotm  ad  interna  trahentes, '  &prim6  de  intertht 
€0nvcr[atione.    Capituitn  i4iiD  t(^netm  Dei  inira  ves  eft  CTr,  fc  coBtinet  12.  capi«e 

Cttla. 


1 )  6        Ricm  E^flola  RR,^  Bruncnis  PeJe^  Priaris  Carthuf.  tfe^ 

mli.  in  fine  bflbet :  Exfliciunt  dmm^nitUnes  4d  iniemd  trahemes.  sttus  Lrber  hc«* 
bet  pro  titulo :  De  inttrn^  chrifii  locMthne  dd  dnimdmjidelem.  &  incipit :  sytttdinm^ 
\juii  U([U4tur  in  me  D$minus  DeustX^c.  Et  habet  $9-  capiiuli«  in  fine  htbet?  Exfti* 
cit  LiLer  interna  confoiatitnif.  4.tus  Liber  pro  titulo  habet :  Cum  fuanu  rtveren* 
tid  Jit  d>riflus.juj€ipiendus,  &  incipit :  renitc  ddme  $mnes  CTc.  &  hibet  ciip  tula  I0. 
&  iii  finc  fciibitui' :  Sxpticit  hec  Opufcultm  deveti^mum  de  venerdhrli  Sdcrament0. 
Dee  grstids, 

Liter  item  dlter  in  i2.mo  fcd  ifnprefTus »  in  nijus  tnitio  rldetur  Iniigo  iriri  & 
foeminz  SyWeitrium ,  fcutum  tenentium »  in  quo  dus  littersr  P  (iiiiul  junflaf ,  cum 
panri  Cruce  illis  lupcrpofiti ,  nomen  iniiicintes  ImprefTorit  M//^^/ /'i^#iarr^^/.  Alter* 
facicfl  hibct  imnginem  Sfllmtoris  noftri  in  Cruce  pendentis  &  |udsorum  fldCtintiuoi 
Scc.  Coiitinet  Libellus.  hic  4.#r  Liir$s  de  Imitatitne  chrifii ,  quorum  pHmus  hibet 
■pro  titulo  I  Jncifiit  Uler  frimus  foannis  Gerfen  CanceUArii.  Parifienfis  de  Imitatiene 
Chriffi  C^  de  contemptu  omnium  vanitatum  mundi.  Cflpirulum  prinmm  quod  incipit; 
jui /efifitur  meC^c.  Et  hiber  cipitulfl  ij.&ia  fine  :  ExflicH  Liler  primus,  Libcf 
ddns  hibet  pro  titulo;  Incipit  Liler  fecundus »  de  interna  converjatione.     Cipitulum 

Jrimum;  J^egnum  Dei  intfa  vosefi^  dicit  Dominus  (Tc.  &  continct  \%.  Cflpitula.  & 
flbetur  in  fine.  Explicit  Literjecundus.  Liber  ?  tius  habct  pro  titulo:  incipit  Liier 
4ertius  de  internd  Ctrifii  locutione  dd  dnimamfidelem,  Cipitulum  primum  ;  s^diam^ 
fuid  /afudtur  in  me  Dominus  Deus.  &  hflbet  CflpituU  64.  &in  fine:  explicit  Liier 
tertiuf,  Notfl,  quod  hflbeat  plurfl  cflpituti »  quta  omnes  Orationes  fld  Deum  in  hoc 
Libro  occurrentes  numerflt  pro| Cflpitulis.  Liber  ^.tushflbft  pro  tmito:,/vr7^'/  Liher 
juartus:  Devtta  exhortatio  ad  JanBam  Corporis  Chrijfi  Communionem.  9^ox  chrijii  : 
renite  ad  me  omnes  C^c^  &  hflhet  capiculfl  18.  &  in  fine  :  Explicit  Liter  fuartu94T 
ultimus  de  Sacramento  ^ltaris.  Hic  immeditt^  precedenti  flHigatus  fequicur  imprcf^ 
lus  flltcr  ,  qui  habet  pro  titulo  :  Joannis  Gerjon  Cancell^rii  PariJienfiSi  TraBatusde  me* 
ditatione  Cordis.  &  iii  fine  ejus  ;  CompUtum  efi  OPuJculum  exaratumfue  Vattjiis  per 
Fhilippum^Pygouchet  invice  Cfthare  in  LocagHs  CoUe^ii  vulgariter  nuncupati  de  Dain» 
pille  anno.Domini  miUefimo  fuadringentefimo  nonagefimo  fecund^f  Me  vero  fuindecims 
tnenfit  Julii, 

£fl  &  Lihcr  unus  in  Qt,iflrto  in  dorfo  hflbcns  Littemm  A  ,  qui  vflrifl  compre* 
hendit  diverfo  chflraQcre  fcriptA  MS.  ill&quc  flntiquiflimfl  &  (inc  ulio  dubio  fcripii 
Sccufo  1 5  to 

Primus  TraQatus  finc  nominc  flufloris  hflbet  in  fine  :  Explicit  LiheUus  per 
fuUhra  Exempla  excitans  <T  infammans  ad  devoum  O" firenuam  divinarum  hordrtm 
ferfolutienem      Deo  gratias. 

2.  Trfldfltus  eit  exp  icatio  devotfl  OrfltionisDoininicSy  AveMflrii  filutitionfig 
tc  fymboli  f  &  habet  iii  finc :  Exjdiciunt  ^xpojitioues  ^Alphaketi ,  fcriptd  per  mdnus  • 
pannisPetri  Seinfito.  Hic,  qui  me  fcripfit,  cum  CfarjAo  vime  glifcit  Uudi  fcri* 
ptorem»  doncc  vidcvis  meliorem.  Laus  efl  finire»  pudor  efUnrcepta  perire,  Lius  ia 
fine  dicUr»  quii  is  i  fine  probatur»  fine  anno.  Nota  «  quod  habuimus  in  Carthu- 
tifl  Monflchuff)  hujus  domus  profeflum  ,  qui  vocabfltur  ^oannes  Fetri  de  Delft ,  qai 
ekfAx  \\  Jumi  144^. ,  6c  itiirit  Prior  CarthuiiaB  dc  Liriqu. 

S.TttK' 


• 

Kectni  Epiflola  RRM  Britnonh  Peie^  Prtofis  Carthuf.  H€.        i  3  7 


3.  Tra£latus  continet  mfus  de  rel  ih  12*  yAhufon^s  cUufirdks,  finenomlne 
fuQoris  7ei  tnno. 

^       4.   DiSamen  ii  Lande  vitd  rtguUris  <T  iejftBu  viu  fdcuUris.  Item  InBruiliw 
W.Bemarii  di  Mondchti,  litvry Ferfus  de  excellentia  Ordinis  C^tthufUnHs ,  &  ie  frdrogs  ' 
tivis  CelUy  Lduififut  foUtdrid  vitd^  Sine  au£lore  vei  annd. 

5.  Tra6l2tus  qvH  habet  pro  titulo  ;  Incifnunt  exfofitiones  iiverforum  aufforum'^ 
fiffer  Pater  nofter ;  ExfliciunS  divtrjd  Exfoptiones  diyirjerum  Dofiorum  fufer  Orationd 

Dominicd  Vdlde  utiles  ,  ^uid  toUm  Ordtionem  Dominicdm  enuclennt  vertotonus  V'  egrem 
gie  CTc.  Scriftd  dutem  C^  finitd  fer  m^nuf  fodHnis  fetri  Delj  dnno  Domini  1428* 
/n  f^igili4  ^odnnis  BdftiBd,    De  yuoUudetur  t  ^ui  nos  finefine  tuetur.  ^yilnen. 

6.  Tiadatus  eju&dem  oinnino  charaderis  ,  h.abet  pro  titnio  :  Incifiunt  Mxfofti^ 
tfes  trium  Sjmbaloturn.  8c  in  fine :  Exflicit  SymLolum  ieati  Hieronjmi^ 

7.  Libeilus  hic  fubfcriptus  de  quorumd*m  Vircuium  exercitiia  olim  editus  eft 
'irt   vulgfiri  Lingna  Brabancs  4  venevabili  viro    Doitiino  foanne  de  J(uislroec  primo 

l^riore  Monafterli  vallisviridis  ,  Grdinis  beati  Augijftini  juxta  Bruxellam  in  Braban- 
fia,  fed  poftea  or  plures  humines  nllanim  provinciarare  Sc  et*am  alreriuis  linguflE  po(^ 
fent  legei*e  &  intelligere  »  atqoe  ex  eo  in  vrrtuiibus  proficere>  -ftr  qiremdam  alium^ 
cujus  nomen  fit  in  Libro  vitae  ad  honorem  Dei&  aedificationem  animflrum  iimplic)''* 
&  rudi  ftylo  in  Ifitiiium  eft  transtatns  /  &  continer  1%.  Capitula.  De  Humilitdto  Capr-- 
tulum  I  um  De  oUdientid  2  dum  8cc«  in  iine  hsb^tur  ;  Exfiicit  hic  LilfC&us  <Tc^ 
Deo  gratids,    Siiie  nomine  fcriptoris  nec  anno. 

8  Traftatns  habens  pro  tttulo  ;  Incifit  LdnienUfio  gloriofd  Pirginis  Mdrid^ 
Juxtd  Oucem  JEfu,  iedti  s^yUigufiiHi  vel  fdiofli  Mernnrdi,  In  cujtis  fine  habeiur:  Expli' 
0it  L^mentatio  Mafid. 

^.  tfic  fe^uitiir  imraediatk  eodam  charaderf  fcriptiis  Liber  habena  nto  fitnra* 
fequentia  »  mtnio  fi.riDta  :  Incifit  Libeiius  ^fuiddm  devotus  coPuUtus  i  ^uoaam  devot^ 
Cdrthufienfe  domus  Ceirid,  &  habef  tres  partes  principales  Qnarum  prima  fic  intifu* 
btur :  Jncifiunt  ammonitiones  dd  ffiritudlem  tfitdm  valde  uti/es ,  CT  hdtent  CdfituU 
45  Cdfitutum  frirnum  dt  Imitdtione  Chrtfii  ZT  contemftu  munddnorum.  Qui  fefuitur 
meCtc.  Ultima  ^trtfmenfo  fcripra  in  fine  ait:  Tdntum  froficies,  ^udWum  fiii  vim  fn* 
tuleris.  Deoprdtids.  Scquitur  lirtcris  in  minio  f  Exfiicit  frimd  fnrsifiius^incifit 
fecundd »  Crintiticldtur  fic :  Incifiunt  dmrhonitiones  dd  internd  trahentes.  Cdpitulum 
frimum  ie  internd  Converfdtione.  Deinde  atramento:  J{^num  Dei  intrd  vos  efi  C^c* 
Capitolum  duodecimum  fic  ^nit;  Qionidmfer  muitds  trihuidtiones  ofortet  nos  intrdrt 
regnum  Dei  Sic  finitu^  :  Deo  grdtits.  Sequitnr.  lExflicit  t.id  fdrs  Incipit  tertia  ij^- 
titultfta  i  Liler  interrU  dnfoidtionis  €7'  hatet  5^.  CdfttuU.  Cdfitutum  frimum  ie  rn- 
ternd  Chtifii  Locufione  dd  dUimdmfideiem.  Haec  in  nlinio,  fequehtia  arramento  prflrter 
dift  nQionem  Capitulorum  tit  ante  quat  funt  fimlliter  in  minio  ^udidm^  tjuidioqud- 
tur  in  me  Domfnus  O^c.  in  fine  aUtcm  ultimi  Capifuli  hsbet:  Frofege  V  conjervd  dni* 
mam  fervuii  tui  inter  tot  difcrimind  vitd  corrufttlilis  ,•  dc  comitdnte  gratid  tud ,  dirrge 
fer  viam  fdCis  dd  pfofridm  fetfetua  cUfitatis.  ^me^  Deiftde  expHcii  devotifiimus 
Tra£lfltulus  internarConfolat  onis.  Hujtia  libri  folia  partlm  lunl  papyraceaj  8c  par> 
tim  membrflnetf. 

Dstiif.^ort^Mof.CirtttudoUc,  %  «oto 


/ 


n  ^t       Ream  Epifidla  RR,mi  BrumHit  Peie^  PrioHs  Cartbrf.  S9^e. 

10.  In  codem  femper  Libro  A.  TraQatus  intUuittus  :    JnciPit  liter  S.  Sjfrem 

tDUconi.dt^u€  ^Utii  de'Compkn8i»ne  Cordis.iC^c.  .&  habet  iii  ftne  .:    ScriptumDA- 

ventrid  anno  Domini  M.-.LCCC,  XIX,  ydus  Januarii  (  id  cfl,  M.  41;^.  Idus  )  Feris  idd 

^fofi  Efifhxniam  Domini  hork  4/4  velijuinttL  de  no8e per .manus  /£.gidii  desXtreidt  aliiF^ 

Huette.  oretispro  eo  unum  u€ve  Marid  frofter.Deum.   Mic  Ziter  efl  Jimilis  chardSeris 

ut  frttcedens  vel  equidem  farum  differentis  .ficut  .8c  fe^uens, 

II.  Hic  habec  pro  titulo  :  chronicaJ^riovumDomlos  majoris  Qtrihujidl  8c  iiicipir.' 
quoniam  atteflante  Jcriftura  CKc,  ilic  Liber  videtur  quafi  2;4r//V  maoi/^ivj  fcriptus  licjfec 
omnibus.anciqms,  veruntanien  charaQer  initli  &  (iiiis  videtur  idecn.  In  fiiie  autea 
habet:  CompiUta  funt  hdc  a  Difmino  Henrico  de  I^ll^ar  JuL  anno  Domini  ejusdem  jEfk 
Chrifli  miUeflmo  tricenteflmo  nonageflmo  oHavo  ,  circa  Feftum  B  Joannis  Baftiffdi  duratio* 
nis  vero  Ordinis  Carthuflenfls  anno  -CCC  XUll  (  id  eft  3  14  )  Hu]us  Scriptoris  rejuiefcsU 
in  omniius horis ffiritus  in  Chriffo.dum  mundo  tranflt  ak.iffo. 

In  eodem  Libro  funt  adhuc  fex  talea  Tr«£latus  MS  fpirimiflc«  ferinones  *&€• 
.penultimus  vet-6  fic  incipit :  Egregio  virjo  foanni  de  Gonans  j  ^jui  olim  in  fdcuU  miles 
inflgnis,t  f^ttnc  in  Chrifii  Jervitute  cum  frdclara  Carthr/fienfi  Familia  illuflrius  \  fum 
Jodnnes  Cancellarius  indignus  Ecclefla  Parflenfls  CT^r.  .&  in  fine  :  Exflicit  Tradatus.dt 
non  efu^carrtium  a  I(gv,  J>omina  Magflro  Joannede  Jarfonio  Cancellario  &c.  compofi* 
.tus.  £x  .prscedentibus  facil^  judlcare  pocefl  Dominatio  velira  ^  quod  er«m  Ordo 
iiofier,  >fi  yellet,  aliquiit  juris  fibi  vendicare  pofTet  in  lite  vefira  quoad  AuQorem 
Libri  dc  Imitatione  Chrifii  :  fed  in  hac  re  me.ti^ero  «d  Bullam^enediQiXIV.  :Pon- 
tificis^deBeatificatione  beafi}{icoki  de  Albergaco  JBpifeopi  Bononienfis  Cardinalis&c 
de  2$.  Septembris  ^744    in  qua  hiibet  fequentia  :    «^  vero  fraclari  fuofueCartbu' 


CTOS  FACERE  .  M  rtRh  fuit  adnotatum.  Maxime  miror  ,  quod  cura  in  omnibus 
Codicibus  de  Imitatione  Chrifli  MS.  in  initio  cujusque  libri  poniitur :  Incifit  vel  in^ 
cifiunti  &in  fine  :  Exflicit  vel  expliciunt:  illa  verba  in  Impreflionibus  hujus  libri 
non  inveniintur  ,  ficut  verbum  illud  Capitulum  tale^  ui  cujus  loco  inipreili  libri  h«* 
htnt  Caput  tale.  ilta  verba  /ncipit  liier  talis  &,  explicit ,  &  iila  nominatto  Capituli 
ftb  initio  Ordinis  Carthufiani  noflri  nobis  in  ufu  fult,  &in  hani  diem  in  LeQionibus 
oxnnibus ,  in  fcriptis  &c.  {Iriaifnmfe  ep  obfervatus 

Ad  jui  veflrum  redeochiriflimeConfrater:  efl  in  noflra  Bibliocheca  Liber  unua 
impreffus  in^to  tnno  1518.  inciculatur  fic  :  Gregorianafuper  novtm  teftamentun^ 
ad  finem  faujus  Libri  compa6lus  efl  MS,  Catalogus ,  vel  ut  vocat  Reperrorium  Libro* 
cum  Domus  Carchufis  S.Sophiae,  cuucpropeBufcumDucis  fecundum  ordinem ,  quo 
linguli  Libri  pofiti  acfignati  fuerunt,  in  litteris  ac  locis  in  Libraria  diOs  Doflius  an* 
no  is^8-  fttbLitera  K  faabet;  Thomasde  X^mpis  de  contemptu  mundi  iT  ImUdtione 
Chrifti  imo. 

Folio  Verfo  item  :    ihomas  l^pis  de  contemptu  mundi  <T  Imitatione  drifti . 

^um  a«  ^iis.  f        n  _. 

Loco  figuato  O,  nom.  p£.  Qudrtus  Uber  tnftitutionis  Pdtrum  &  Tpomas  i^euh 
Pii  M  contemftm  mundi  tT  Imitdtione  Ckrifti. 

m  NliflL 


£piftolk^ri€mior  JULEbruMms  Rie^  odKRMDMofinan  &'c>    1^9' 

Niitn;  lou  f^nuts  J^mfis  de  conumptu  mundif  ^  tmiuti^ne  chrijli  %ji0 
Wfff  aliis. 

Litera  Pi  num:  47:  ^Ahmfiniiiones  Frdtris  Tima  l^pis,  cum  iliis. 

CsetCKiin  non^nyenio  iilc  teftimonium  mei  Conventus  neceiTarium;  Refpon*- 
dEliTem  citius  >'  reU  fupervetiere  negoria  »  quas  me  rebus  msgis^urgetttibus^occugf 
A^nt^    Maneo'  ad  omnia  dlia  piratiffimus 

Revcrendae^  Pomihationis  veftrae? 

Sx^  CartHu/Sa  nnHerne  ptapf  Angianfi^ 

SumiBimuiin  dbrilfo  Jirvus' 

f^  Bruno  Pede^^  Prior.- 


MynBMMlH*AiiMft««MM  4alkMMMMi«MBk«MtaM  «MiMkMMMM 


recentior  KK  P.  Brunionis  P  e  d  e  ,,  ai  RRl 

DD:  BosMAn:  Prmem'  Lomnimjm^ 

Rewrendi^'  Confrateri^ 

Ofede  mihT,.non  capibv^o  fi]ndamento'Benedi£linl8cprfffertim*Galir^  authoreni 
limitationisprstendanrficere  Gallum*  vel  Italum  ;'  Flandro*  femper  certiflimum 
eint»  Authorem:  aurei  iilius^  Libelli  elTe  vel  Flandruin  vel*  Geimanum  &  quidem  infe* 
iloris  Germenia&i-  nec  invideo  vobis  aut^  Ol-dini-  veltro- hanc  glorram,  fed  econtri 
iicut  fuftinui^y  fic  fufiineBo^,.  quoadalter' certifTimus  author  non  appareat  ,  Thpmam 
vrilrum  efle  vel  did' verofimiliter  poflcauthoremhujus  libri ,  ex  conformitate  ftyli 
liujus  cuiA^  ftflo  aliorum^  opufculorum  ejus.  Mitto  Procuratori  noftro  Dbmino  Francifco 
van  den*  Herrevveghe  Lovanium  m.  f  Libros  tres  >-  ut  exinfpeClione  ocuUs  propriis^ 
dbbiis  veftrls  plen^*fatisfliGiam*>  fr quid- magis  poflem::  revera  facerem.  Poterit  D^ 
f  eftra  illbs^^  examinare in*  illat  Carthulia* ad  libitum;  SiUBi&r  nran«o  ad  alia  qusecunque- 
iriife^uir 

Dbmihatibnis  Vcftrae* 
Bemi'  iv  Nbvimliris  i  ^6%^ 

fkratffimus  fmulus 

Pr  Bmno  Pede  Prior* 


S  :^.  hfinh 


\ 


hiflrlimentmn  folejine  de  wanu  fcriptfs  Cartbujia' 

norttm  de  Capella  in  Bljmdria. 

O  BemmcL 

Locf^  Cbarta  Jignata^ 

PEr  hoc  puMicum  hiftrnmcntum  amQis  pftteat  CYidemcr ,  6c  fic  nvtum ,  qnod^ 
cum  Reverendus  kdm.  &  eximius  Ddmiisus  Eufebius  Amort  Ecclffiac  Poliingenlif 
Cauonicorutn  f?egubirium  in  iuperioH  Bavaru  Decanus^  (iriinvia  i\m  8  vaScptembrls 
currentis  anni  17^2.  datv«  ,  ac  Adra  Rcverendo  Domino  |acob6Thoma:  Roimans  Priojr* 
Marctaieno  Lovanii  inlaptis  apnj  fatum  Priorem  Marrinianum  initare  digniitusnt« 
dignaretur  ille  oflRcia  fua  inierponere  apud  Adm.  Rev  Domini:m  Brunonem  l*ede  D6- 
IBUS  B  M.  V.  de  Cti^^eila  apud  Angiam  Ordinis  Carthurieufis  Priorem  ,  quaten&s  farus 
Dominus  Bruno  Prior  nbn  gravarenir  nd  tempus  extradere  ,  fi  qus  habet  opufcula 
Donuni  Henrici  de  Kaikar  ,  quae  in  fata  xlomo  de  Capelia  afTervari  dicuntur ;  fatus 
Rev.  Adm.Dominus  de  C&pella  Prior,  ireratis  votis  Dominl  Prioi-is  Martiniani  annuens» 
tres  libros  manu-  rcriptos  ad  CarthufiamLovanienfem  m'fit:  qui  quidem  iibri,(umper 
Adm  Rev.  DoralnumMartinum  Melaert  diQa:  Carthufia?  Priorcm  &  per  Belgipm  faci 
Ordinis  Vifiiatorem ,  &  Rev.  Dominum  Francifcum  Van  Hervveghen  fatse  domus  Pro- 
curatorcm,  ad  manus  prxfcti  l3omini  Martinlani  9  na  Decemforis  lyyz  cxtraditi  fuiC^ 
(eot :  i*sp^4iQus  Adm.Rev  &  Ampliflimus  Domintis  Jac.  ThomBsBofmans  Prior  Mar- 
tiriianuB  &  p.  t.CapttuliWind«iimenfisSccretarius,  mihi  Notario  puMico  infra  fcripro 
Lovaiiii  refidenti',  eos  tres  iibros  cxaminandjs»  rsvoivendos  &  infpiciendos  dedi^ 
Quatenus  vcridicum  obtineat  tellimonium. 

Pfimus  Li^er  tn  ^M  oblotigo  chavta  partim  papyracea ,  partim  perga^ 
mena  coHfiriptus  fS  coreo  iuvolutus  fub  fufco  feqkentes  contimt  libeUos^ 

1.  LibcUura  per  pulchra  exempla  trahcatcm,  Sine  iiorniue  auihorts  &  «ntio 

s,  Alphabetum  fuper  Pater  nofler  &  Ave.     Confcriptum  per  m«nus  Johannis  Pctii 

Scinfith.  fine  anno. 
g.  LibeUum  carminc  confcriptum  de  duodedm  abufibus  Claufiralibus«  Sine  nomlne 

authoris  8c  anno. 
A   DiQamen  de  laude  vlts  r^ularis  8c  defpcdu  vitc  fscularis.   Sinenomiue  autko-. 

ris  &  anno, 
<.  Sequitur  infiruQiio  beati  Bernardi  ad  Monachos.  fine  anno. 
\,  Vcrfas  dc  excellcntia  Ontinis  Cartbuficnfis.  Sine  nomine  authoris  &  amia. 

f ,  Expofitiones  diverforum  auQorum  fuper  Pater  nofter.     Scrtptae  per  manus  Paid 

Dclf.  Anno  Domini  1424.. 

g,  Bxpofiticmes  trium  {jrmbolonim.  Sine  nomine  autboris  Sc  anAO« 
9.  BJ^ercittuffl  yirtunim  Johaiiais  RHisbroec.  finc  aaiio. 

10«  Lt- 


iKflrumenim  /deene  M  ntam  /cr^Ht  CaUbii/kKomit  &^e,      tst 

'  xo.  Lameiitfltio  Vttgtnift  Marix  juxtt  cracemjffflutis.  Sme  noniine  tutbort«  &  ahimi. 
14.  T^ts  Librl  prioii  de  Imicfltione  Qitifli.  Sine  iiomine  «pthoris  &  flnoo* 

Sui  Cbara&ire^  quem  exbihet  Scbematifmus  ly.  n.if^ 

Sed  notflndum ,  quod  Liber,  primus  folamniodo  htbeflt  CflpituU  ieqtientft.  1. 1. 
3    ...  14    15.  i<    17  ig.  &  ff>.  Caeteffl  defuut* 
ta*  Liberbeflti  Ephi-em.  Contcriptus  Dflfentrlae  flnno  1400.  XIX  Tdofl  Jflauflriiper 

mflnufl  iEgldii  de  Atrebflto,  flliis  ^iletff* 
if.  Chrojiica  Priorum  mfljorts  domfls  CtrthBfta.  cb^r^Btnm  ifide  in  Schtmittijm^ 
num.  XVK  In  fine  eodem  chauiQere  :  comptlatfl  fuRt  hcec  i  Domtno  Henrico 
de  Kalkiir.  Sub  janno  Dumini  ejnsdem  }E(u  Chrifli  millefimo  tricentefimo  no* 
nageiimo  oQara  Ctrca  Feftum  B.  Johfliiiiis  Bflptiftae.  DurfttioBts  ver6  Ordiait 
Cftfthnfienns  snno  GCCXflU. 
S4.  Quaedflm  ferbfl  flurea  £gydii  Ordinis  Frfltrum  MiBorvm  fcrip^  permflnns  iEgfdii 

Atrebato   .  .  xum  quodtm  focio  nomine  |ohflitnes  Wert. 
15*  Hpiftolfl  cujusdam  yiri  flppro1>flti  de  Pugfl  mt^ndi/ Sine  nominle  fluthorifl  8cflntio« 
X^.  £pifiota  Petiri  Damiflni  fld  Blflncttn  Comitiflflip.  Hne  anno 
'  17.  Tradfltus  de  immacuUta  Conceptione.  Sine  nbmine  fluthotis,  SLanno. 
18-  Trfldfltus  Domtni  Johannis  Gerfoii  de  lion  cfu  Cfl|-uiu^.    Infcriptus  egcefiio  Vtra- 

johanni  de  Gouafoliin  in  famito  mUkt  modo  (^ar-ehufiflRO.  fin8.flAito, 
I^.  Tradflcus  de  poenitentifl.  Siue  nomiqe  fluthoris  &  snno. 

Finit  Liber  prknus  in  4«to  oblongo  confcrtpnn« 

Liher  fecundus  in  duodecimo  &*  pergameno  wnfcriptus 

bahet  TMS&tus  Jequentes. 

1.  Spriloquium  flnimac.  continet  Capitula  24.    finenomine  fluthori8&  flmM» 

2.  Sermo  beati  Bernardi  Abbfltis  detriplici  genere  Cogintionum.  fine  flnno* 

3.  Ammouttiones  de  Sacraimcnto  ,   a'im  quanta  reverentia  ChriOus  fit  fufcipienduf» 

Cotninet  Cflpitulfl  iB.-fine  nomine  fluthoris  &  flnno.  f^de  Schematif;  num,  17« 
4«  Gladios  compflflionis  Befltae  Mflriae  Virgiiits.  fine  nomtnc  fluthorts  &  snno 
5,  Qjidflm  utilis  TraQstus  profkere  volcutibus  compofitus  «kquodam  Carthufienfi  no* 

mine  Kalkar  pfimo^dc  Exercitio   compunCtionis  Caput  imum«    Sedfine  anno* 

Num.  3.  f^eniit^        Viie  Schemdtifmum  Niira.  5.  Felere, 
(•  Locutio  cujusdam  Senis^  ^  vitis  Patrum.  fine  nomine  authorls  8C  tnno. 
7«  Sententifl  S.  Ahtonii  Abbatis.  fine  anno, 

Finit  Liber  fecundus  iii  duodecimo  &  pergameno  confcriptus* 

Uhr  tertius  etiam  in  duodecimo  &*  pergameno  eadem  manu  &  ebaraffere  p . 
(  uti  exbihet  Scbematifmus  num.  1 9.)  ConfcriptuSf  continet  Lihros  fua* 
'  '  tuor  de  Imitationf  Cbrifii  fim  nomine  autborii  &*  anno^ 

Prlmus  Liber  continet  Capitulfl  ^5. 
Seciadufl  Liber  contiaet  CflpituU  ta. 

S  s  ierttns 


114«       fnjffimimid  rottnni  ii  mMmfcfipii  Oirtkfiniorm  fi^r. 

Tertins  Libe^  continet  Capittilt  5^. 

Qiiiitus  Liber  contiiiet  CftpitQla  t%.  ^     • 

Prsfen»  publittim  Inflnimentuni  cuih  librfs  orlgintlibut  debitii^tiriladbnttfim  pet' 
«unnit  etitm  quotd  formtm  chtrt£leritcoat«rdtrr  quod  ttteftor' 

J«  Eyckermans  r  Nbttrlal  mppr.-; 

NOsConfnles»  Sctbini»  csiteriqae  dr  confilio^oppidi  Lovtn^enfis;  tefttmur  &  fi^ 
dem  ftcimus  Msgifirum  jodocum  Evcliermtns  9-  qni'  pnefttum  infirumentum  tn-- 
tentictvit.  fcfigntvir,.  cfie  Nbtsrium  LciViinii  fefidentem  boni  nominis  tc  ftmart  eius- 
qne  infirumentis  publicisr  plensm  &  induiiism  fidem  tdhiberi,*  ttm  In,  quim  extraf 
)udiciu/n  »   in  fignum  fidei  hssce  figiilo'  nbflro^  td>  ctufts^^muniri  &figntri  per  unuott 
cx  Doftris  Secrettriis  curtvimus;- 


(L  S.)  J.  K I-  VknBcmmci: 

%^  r7fo.-Scrit.. 


DOCUMENTUNC     iVr 

Teftim(mmm  teftis^  Syncbrtm  mm  exceptime  maioriSf 

• 

ai  mni  fufpiciontUh^eratuftt^r 

A  Dmodam  RrP.  Georgius  Hefenit  S^.  J.  m  Libellbv coi  Tttulus:  Fitt^ 
*^  &  SyBahs  Ofiivu  oiiiNiuiii;  TROWe.  x  S^ttns'<  &c.*  Ingplftadiii 
16 fo»  io  prse&tione  fic  fcribic  ; 

LECTORI    EENEVOLa 


^Appmi.  D$ckm- IF^  Ttllimtmm  .Nnmmi  Synchrt^nm^      ^ 

Aurcito  ( .Eyfttdiam  hodte  dicitur -}  tres  ibblati  'flint  imifai  Codices  •  qtornm  dof» 
func  achronl  ,  .tertlus  .autem  anno:Dommi  J4S8.  x^caratus.elt.i  Librtno.  Singuli 
piKter  alia  iTbomseOpufcuU  y  vitam  iftius  .eam  ipfam  ab;AuSore  cx>svo  <:oti(criptaai« 
•cque  illum  Librorum  Syllabum  ,  qui  Au&orem  habeant  Thomam  vitc  fnoxfubjua^^  ' 
£tuffl  repr&fentant.  In  .lucemigitur.profecendum  cettfui  ,tam rantiquas  yeritatis  pro- 
ciofum  Cimelium  ,  ut  eo.plurimorum  dciiderium/dintiu8:ne  defraudaretur.  Atqoe 
.me«  quod  (itr^  re  ^Kempenfi  ^^flae  fuco,/line  palpo,'in  cujusquam  j^artii  .iive  frM« 
^dem  five  fludium  .tiaufaipfUTe.,  jdeincepa  iiccioquatar.Attefitcio.- 

Te/Hmonium  Adm.  SHev.  Nob.  €larigtmi  ^  Magnifici  ^ 

Domini  ProcanccBarii  Acadmue  IngQU 

ifiadiana* 

HAncVitam  Thomse&KempIs^CanoniciVegulafi^rdinis.^,  'Auguftiiit»  ab  AuAore 
Anonyino»  fed  .uti  colligitur ,  t.Coaevo » «confcriptam :    iitem  'tafoulam  omniua 
(Operum -ejus»  jiumero:triginta  oQo»  in  tribos;antiquis  .manufcripti9':Codidbu8  Mo*    - 
nafterii  S  JoannisBapt.  ;lnRebdorfF,«Canonicorum  ^Reguiarium  tOrd.  S.  Aqgufttni  t 
Dioecefis  Eyflettenfis  :  tquorum.duo  ,non  habent  ^annum^adfcriptumy    tertius  yer5 
exaratus  eft.i  Librsrioabidem.nominatoanno  «Chrifti  1X4BB.  continexi  vidi ,  &  ex 
.eisdem  tam  vitam,  tjuam  operum.tabulam.pra^ida  «-ca^eraque  hlcadfcriptaf.viile- 
Itcet  verfus xdeS.^ruce,,  .&  .ftbfaiptionem  JLibrarti  ffldeUter.i  vefbo  adverbum 
,  ft  Rev.  P.  vGcorgie  Hefero  :S.  J*  «tranfcnpta  «efle.teftQr.    dogolftadii  .Uie  15.  Augufti 


^OAKKBS   OsiTArDUS  i  ZlMME&N» 

S.  Theologie  Dofior  &  Profeflbr  Ordinariua  9 
].  U.  L.  Reverendifl:  &  Illuftrifliuii  Principis 
«tque  Bpifc.  Eyftadianr  ConfiUarius  ,  &  in 
hac  EleSoraU  Uiiiverfitate  yicecanceUariuSf 
.^tque  nunc  Decanus  Xheologicus;  .&c. 


VITA. 


14*  «JSMC.  7  tf  <  •MHfer 


Vlt  A 

THOM^  A  KEMPIS 

Canonici  Regularis 

ORDINIS  S.  AUGUSTINI 


AUGTORE   INCERTO    SED^  COiEVO^ 

.  •  •  • 

p:' X  ^^^^^^ exifiens  in  fuit  diQis  £^  traQatihus r  dei^otis y  €r  imdevp^ 
tis  :  devotos  per  fiios  troBatus  excitando  >  S^  percutiendo  corda 
corum  Mi  maj6rem  devotionem  r  ^  profe&mn  virtutum  &"  gratrarum 
a&iones:  fed  tndevotis  exiftens  MaUeus^  videlicet  cordatforum  excitand& 
ai  compunQionem  C^  recoghitionem  proprigt  infirmhatis  (f  imperfeSio^ 
nis  ^  ad  emendationem  vita  c9mpeBend& :  fentatos  £^  triMatos  con/b* 
iando  &*  rohrando  :  £^  omnibus  viam  incipiendi  9  proficiendi  9  ac  perfi^ 
iiendi  ofteHdendoyUt  mcritbfihi  adfcribendum  fitfom  iffud;  Qui  eradranC 
mulcos  ,  quafi  in  perpecuas  sternirsKes  (d).  multum  affahtis  &*  con^ 
foiatorius  fuit  infirmis  &*  tentatis  tfte  ionus^Qf  devofus  Pafer ,  &  vaidt 
zetofus  pro  fahte  anifnarutii ,  ^  oinnes  cupiehat  fatvos  fieri  ficut  feipfimt 
idec^  fcripfis  £f  admOfiitioniius  y  infiruQionibus  i  modis  quumseunfue  p^ 
tuit  f  nfios  etiam  fecum  trabere  ad  regnum  ceetorum  nitebatur  $  ficnt  S0 
Cregofius  bottatnr  in  quadam  Hnmilia  tgc^  Et  fusa  injfuventnte  incepit 
fongregure  divitias  fcilicet  viftutum ,  ideo  fortitus  eft  nomen  bonum :  fif* 
iHud  Tbrenojfum  imptetum  efi  in  eo  i  fciticet ;  Bearus  vif  3  q«t  portavc^ 
ric  iugum  Doinioi  ab  adolefcentia  ftia :  (edebit  foHtarius  9  &  tacebitf 
quia  Icva vic  fe  fuper  fc  (e)^    Qiid  boc  fit  impletum  in  eo ,  confideratwr 

mniuo 


■k^dha^i 


i«l)  Hm,  la.  s*     <e)  1^^»'  »•  ▼•  *!-  ^  ^ 


9^a  TBemm  i  Kmpii  Cmoh^  Rigukrk  tfc^  t4f 

mmino  in  TraSatiha  Juis  f   &  praeipui  in  (btifeqaw  zniosx^  quai 

€omp0fuit  I  ubi  Cbrtfius  Jponfus  ejus^  iofuitur  cum  mnima  ^jus  >  /citicet 

Jhonfa  fua,    Ibi  couMeratur  ^  qutm^do  fsdtbat  fohtsrim  ^  tacebat »  Ss^ 

hvavit  fe  fuperfe  ffc^  Ifie  bonm  Pater  fo/itus  erai  dicere  t   fuando  fmt 

€um  Cmventu  fpatianio  f  vei  cum  a/iis  $  fuande  /enfit  infpirationem  dr» 

vinam  9  qnando  /ponfus  ejus  rcilicet  ^Efus  Okri/hiS  vo/uit  cum  fponfa  /o* 

^i  y  tum  bumi/iter  petiit  /icentiam  >  dicendo :  DiieSi  Fratres  $  oportet 

me  ire;  unus  me^  expeffat  in  CeMa  i  &*  Fratres  pii  aisnuentes  petitioni 

tjus  multim  mdificati  fuerunt^   Et  fic  imp/ctum  fuit  in  ea  iUud  ;  Dacam 

emn  in  rolitadinem  y  &  ibi  toqnarcttm  t*o(f).^  Et  ipfe  Tbomas  ad  £h» 

minum  ittud ;  Loquere  Domittc  >  ouia  audic  (ervus  tuus  (g>«    Qmdtunc 

hquebatur  Domino  %  &*  fuid  /oipiebantur  ad  invicem  %  babemui  in  Tra» 

'  ffatu  ejus :    de  tnterDa  Chrifti   locutione  ad  animam  fidelem  (h)  :  qui 

DraSattt)  babet  boc  idtmpro  Jbemate  infecundo  Catitu/o  :  Loquere  I>a- 

mfne »  qtiia  audit  fervus  tuus.    Qtiod  Santue/  Propbeta  etiam  dixirat  ad 

pominumy  fuando  Dominus  eum  vocaverat  y  &c*  Item  adbuc  mu/to  a/ia 

p/ura  de^ejus  vitatf  converfatione  audivi  dFratribus  iUius  Conventus  $ 

fui  adbuc  vivuntf.fuod  vix  miUeJmam  pariem  enarravi  fcribendo.    Sed 

fuid  drcam  amp/ius  ?  ficut  a/ios  docuit  &*  infiruxit  diBando.  ^fcribendo% 

fic  ipfe  fecit  vivendo  i    opfre  imp/evit  >   quod  fermonibus  dixit  fafien* 

dum. 

Hic  Thomas  Kempis  >  cognomen  Babens  Malleus  j  natus  fuit  de  civi* 
tate  9  cui  nomen  Kempis  y  Diacefis  Co/onien/ts  9  fui  fluduit  Daventria  in 
Domo  Fratrum  9  fci/icet  C/ericorum  j  qui  ingenrofus  &*  doci/isfuit  y  & 
traffabifis  y  &fdee  muftum  fuit  amabnis  Domi^o  &  eim  Fratribus :  fui 
poftea  vocatus  d  De&  per  infpirationem  divinmn  ad  ferviendnm  Deo  vi^ 
ventif  acqmevTt  citd  iffpiratiombus  divinis  3  ne  fibi  Dominusimpropera* 
ret  ittud}  Vocavi  &  rcnuifti  (i)  >  &  ittud  /ibi  contingent :  VocaUs  cti 
me  in  orattonibas ,  fed  non  exaudiam  te  y  quia  renuifti  vocem  meam 
aadire  (Ik).  Sed  fecit  tfie  Tiiomis  KempiSy  ficutfcriptumefi  defanSo 
^ndrea  y  mox  ut  audivit  vocetn  Domini  vecantis  fe  y  re/iffis  omnibus  9 
fUa  bujus  mundi  funi  $  intravit  Ordinem  Canonicorum  Regu/arium  y  qui 
tmsc  temparis  in  brevi  fuerat  reformatus  y  in  Domym  fci/icet  in  monte 
JanSa^ 

(f)  Ofce  2.  *.  14.    (g)  I.  Reg,  3.  f.g.    (h)  Lib.  3.  delmit.Chjf.cap.a4 
(  i)  Prov.  |.  f.  24.    (i)     ibkl.  f.  2«. 

A  Ef^f.Amrt  JUor,  drtitudo&c. 


1 


1 46  y^*^  Tboma  h  Kmpit  Canon.  Regular  ^c^ 

fon&a  Agmtit  propi  ZwoBis  9  anfio  Domini  fcilicet  miUtfimo  ^airhk* 
gentifimo.  £^  fuit  invefiitus  ibidem  anno  Domini  miUefimo  quadringen^ 
tefimo  fexto  :  &*  fic  Juit  per  fex  annos  probatut  antequam  inveftitus  ; 
quia  tunc  temporis  fuit  confuetudinis  t  quod  fic  prohniantur  priiis ,  «»- 
tequam  invtftiebantur »  tanquam  aurum  in  fornace  ( 1 )  :  ideo  aurum 
probatufji  fuit ;  quia  qui  non  cll  probacos  &  centatus »  qualia  fcic  (m)  ? 
Et  quia  acceptus.  erat  Deoj  ideo  necejfe  Juit  t  ut  multis  tentationibus  c5f 
exercitattonibus  &  bumiliationibus probaretur ,  ut  poflcafciret  aliis  dare 
remedium  >  ficut  in  fe  ^  in  aliis  fuit  expertus  fapi  :  ficut  &*  fecit  in 
fuis  Sermontbus  &*  TraSfatibus. 

Hic  Tbomas  multum  projecit  invirtutibus  dedie  in  diem  proficieaSj 
addens  femper  fervorem  Jervori  9  devotionefu  devotiofii^  virtutem  vif  tuti$ 
ita  ut  omnes  mirabantur  de  ejus  Jervore  £^  devotione.  Et  quia  fnultum 
bumilis  fuit  9  idto  d  Deo  magnam  Sf  fingularem  gratiam  meruit  babere , 
ficut  patet  ex  diSHs  ejus.  Item  bis  Supprior  fuit  &*  femel  Procurator: 
^  quia  multum  fuit  internus  &*  devotus  «  &*  ideofiuplex  in  'tempora* 
libus  rebus  y  ideo  dcpofitus  fuit  ab  officio  Procuratoris  9  &*  itt  Supprio^ 
rem  iterum  ele&us  \  quia  fic  majorem  fruffufn  dtdandd  y  contemplando  p 
orationibus  infiftendo  fecit*  Qjod  Fratres  confiderantes  fecerunt  fibi 
mifericordiafu  9  eusn  fublevando  ab  occupationibus^  Anno  Domini  miUe» 
fimo  quaJringentffimo  feptufigefimo  primo  obiit  ille  devotus  Pater  Tbomas 
Kempis :  &  fic  fervierat  Domino  in  Ordine  Gmonicorum,  Regularium 
feptuaginta  annis  in  magna  aufteritite  vita  &*  fervore  fpiritus»  Etquia 
tnultos  TraSatusfcripfit  9  ^  diffavit  iit  vita ,  ^  pauci  fciunt ,  quo^ 
modo  intitulantur ,  vel  vocantur ,  ideo  tabulam  de  ejus  TraSfatibus  &^ 
Libris  bk  intitulare  €^  fcribere  intendo ,  ut  omnes  ,  qui  legunt  >  vei 
audiunt ,  pojfi^nt  Jcire ,  quot  funt. 

Incipiunt  Tituli   Librorum  Gf   TraSatuutn 

Fratris  Thoma  Kempis. 

f  Libcr  de  trlbus  TabcrntcuHs  ,  qui  indpit  :   Eji  fcriptum  tn  Pr^fhet^.    ali&s  Toca* 

tur  TrftQatus  de  Pauperttte ,  Humilirtcc,  &  dbedicntit, 
2.  Dc  vcra  CompunQionc.    Fttie  mecum* 


8.  De 


(1)  Sap.  3.  *.  6*    (m)  Eccli.  l^f  lu 


Tefi^s  Syncirani  9  om»i  ixc$pti(me  Biajoris.    .  1431 

S*  De  Remindarione  SatcuK.     j^'  ii#;i  rtnnncidverii.     Liber  Sermoaom  derocui 

.  8c  urilrt. 

4.  Bpiiiolt  de  Maria  8c  Martha  cum  aliis  Epiftolis. 

5.  Libellus  fenceritianlkm  &  vcrborum  hum  lis  jEfii.  Aliis  f ocatur  de  Imitadone  Chri'» 

At,  icilicet;  ihti  fe^uitur  me. 

6.  Secundiis  Traflatus..  J(ggnum  Dei  intrd  ves  eft, 

7.  Tertius  Tra£latus  de  Sacrameitto  :  f^enite  dd  me^ 

g.  Qtiartus  TraQatus  de  iucerna  Chrilli  iocuctone  ad  animtm  fiddem  •  fcilicet^  ^AI^ 

diam  ,  fuid  Ujuarur  in  me. 
'f.  Tra£latut  de  Difciplina  CiauflralUim  incipic  fic:   ^pfrehendite  Difciflindm^ 

10.  Epi(i()4a  ad  quemdam  Hegularem  incipit :   /fia  Junt  pracipui. 

1 1 .  Libellus  ipiritualis  exercicii.  I(enav4mini  /piritu  mtntis  C^c. 

tx-  De  recognitione  propris  fr^giiitatls»  fcilicct ;  Ca:^novi  Domine  O^c. 

ig.  De  recomendatiope  hu.r.ilicatis.fcilicer;  Dfcite  ame^  ^uia  mitisfum  tTc. 

S4.  De  mortificata  yitt,  fcilicet;  Clori&fus  ^poflolus  Pdulus  <^c^- 

15.  De  bona  &pacifica  vita»    Si  vis  Deo  digne  0*c. 

i^.  D€  elevatione  mencts  in  Deum.  •  Facate  iT  videietTc, 

17.  Brevis  admonhio  Monachi:   incipit:   ^AI^ExteriorituStiTc^ 

\%.  Iiem  Diaiogus  Noviciorum  in  quatuor  p*rtes  diftinftus.  iucipit;    Olligite  &"€* 

l^    Soliioquium  animz.  incipit  ,*  ConfoUticnis  gratia  ,  O^c. 

flo.  Sermoaesdelnctrnatione  Domini ,  fcilcet;  Scruttimini  ScripturaSyCTc. 

ftl.  Sermones  de  Vita  &  Paflione  Uomini  ,  kilicet  ab  Advencu  Domini* 

%%.  Oratlones  de  Paffione  Domini ,  &  B  Virgine  &  aliis  San£l!S. 

»3.  Scrmones  ad  Noviiios   incipiunt:  Ecce  fuam  ionum:  numero  viginti  novcm^ 

»4.  Vita  Lydevvigis  in  duas  partes  diflinfla  &c. 

^s.  Hortulus  rofarum,  fcilicet;  Cum  Sanfio  janclus  eris ,  C^c. 

t6.  Valiis  Liliorum^     Ju^us  germinabit. 

%j  Alphabemm  Monachi  ,  fciliret ;  ^''ieis  tuas  Domine  demonjlra  ,  O^c. 

%%    Confolatio  pauperum.     Confelaminr,  ^ 

t^.  Epitaphium  Monachorum    Fita  Jujlorum. 

go.  Vita  boni  Moiiachi.     ^yfudi  ^iigi^fe  C^c. 

31,   Manuaie  parvulonun.    Sinite  parvulos  O^c^ 

31.  Dodrinale  Juvenum. 

33.  Hofpirale  pauperum.  Dominus  regit  me  ^  O^c^ 

34  LiberOrationum  de  Vira  Domin'.    Domine  Deus  meus ,  laudare  te  dejfder^., 

35  De  He{urrt£lione  oraci'>nes    in  duas  partes  feQe. 

%6  Cfaronica  Monafterii  fui,  Idlicci  Montis  S.Agnetis  ,  propfe  Zvvolis  extrt  muros» 
37.  Liber  Cantnalis  Major. 
3g.  Liber  Cantualis  Minor. 

Expliciunt  Tttuli  Libellorum^  Tmffatuum ,  Sermonum  &  Epijiolarumi 

numero  )8.  fratris  Tboma  Kempis. 

In  Ctlce  lerrii  Codicis  habenciu'  verfus  ilH  de  S.  Cruce» 
rit4  boni  Monacbi  crux  efi ,  fed  dux  Paradip  CTc. 

T  %  Tu» 


ii^  Ttfiis  Syncittm  >  ^mni  ^tteiptione  Uaj^riu 

Tum  Librtrii  nonicji ,    <c  «naus  perafii  Itbortt  rubrici  wMmxt  limc  tn  tto- 

4tim. 

ExplUH  mns  Liber  ijht.  ScHfHsti  per  FtMtrem  Nifldmn  HMmM  ie  Tnmcl^wii^. 

prtftjjim  in  m4jnri  FrMncl^enud :  ^ivs  D^mim  miUeJim  ^Uddrin^ntefim^  •SnMg^m» 
pQavoi    iffo  die  S.,GertrtfJij  rirgimis. 

Hucusqae  ceftimoniacn  NuMiiNi »  teftis  Srnchfoni.  Hoc  Tero  te« 
ftimonium  ecianmum  sillervari  in  Bibliocheca  RebdorflPenfi »  (eqaeos  te» 
ftimoiiium  A^  R.  D.  Alberti  Laubfcher »  modcrni  Bibliochecarii  in  Reb« 
dorff 9  viri  admodum  crudici  $  docec«    Sic  habet ; 

Jh  BhHotbeca  Canmna  S.  Joamiis  Bapti/ia  in  Rebdorff 

babentur  adbuc  fex  MS.  Codices  in  ^ff ,  qui  Thonue 
J  ICempis  Librum  de  Imitatione  Cbrijii  adfcrihint. 

f .  Sub  Littcfi  D.  niHO.  5.  •  . 

t.  Siib  eadem  lictera.  iium.  74. 

3.  Sub  litt.  M.  num.  17.     Prlmus  noci  faabet  nomen  Ifbr aru »  nec  aiimifny  adfirnptum. 

adua  hflbet  aunum»  fed  non  certum  nomen,  niGhoc:   Fot,  6r.hsc  opufcula  rcripca 

funt  anno  Domini  1491«  i  quodam  Novitio  hujus  Domiis. 
S  tius  habet  nomen  &  annum  •  ut  fequitiir  -  •  Fol  103    Expllcit  Soliloqulum  animc^ 

fcriptum  anno  Domini  1488-  in  4ic  fan3ae  DorotheseVirginis.  Ex  llbro,  qui  (criptus 

eft  per  manusFratrisThomaB  Kempis     Tunc  immcdiat^  foUo  204.  iacipit  TraQatDS 

ejusdem  Fratris  Thomae  Kempis  de  Difciprina  Clauf^ralium. 
Fol.  %%%.  Incipiunt  vel  fequuumr  aliqua  notabiKa  de  Converfatione  cjusdem.  •  • 
Fol.  xjo.  IncipiuntTituRLibrorura,  &  TraSatuum  Fr  Thomse  Kcijipis.    Nota  in  hoc. 

&  in  iilis  duobiisCodicibus.  fubnumcris  V. VI.  VII  &  VIIl.  recenfetur  Libellus  Sen- 

ceni1arum&  verborum  humiiis  JEfu.    Aliis  notatur  de  Imitsfioae  Chrifii,  fcilicei 

qui  fequitur  mc-  ,  ' 

ft.dus  Tra&ams  :  Regnum  Dei  intra  vos  elL 
'9  tius  TraQfltus  :    De  Sacramento  :  Venite.  .  « 
QuarmTraQatus:  de  interna  iocutlone  ad  anlmam  fidelem« 
Fol.  ig*    fxplicit  totus  Liber  iftc  fcriptus  per  Fratrem  Nuraan  dc  Franckfordla  pro» 

ftfiim  ia  majori  Franckentael.  Anno  Domini  miilcGmo  quadringentefimo  oQoge- 

fimo  oQavo.    Ipfo  die  fan£tflB  Gertrudis  Virgtnis^ 
4.m8  Codex  MS.  fub  iitt  L.  num.  17« 
5.tus  fub  litt.  M.    nam^.  21.  Bi  duo  continent  libroa  de  Imitatione,  quos  &  The- 

0)2  attribaunt 
C.tos  &b  iittera  H  num  7X    hlc  continet  Chronicon  foannis  Bufchit ;   in  ulthnfl  pfl« 
gina  hflcc  ieguntur :  finit  feliciter  per  me  Frfltrem  johflnnem  Offenburg  in  Kiers- 
garren  ProfefTum. .  Feria  tertia  ante  Dionyiii.  Aimo  statis  mese  inter  feptwgefi* 
mam :  anna  verb  Incamadonia  M,  CCCC  LXXVIL 


l/S.  r.  Tn  Oipire  zt.  4t  Viris  lUoilrilMis  habentur  hcc  Yerba»  noa  iii  mtrgine » 

neqne  per  parenthefin  «   ied  in  ipfo  contextu  •  eadem  irianu  fcripta Stt$rum 

§inus  FnUer  Ttomas  de  Myempis^  wir  fretdid  viu  ,  ^ui  flurts  iev9Us  LiUJUs  c^mptfuit, 
videticet »  jui  fefutUtr  me^  de  ImkOiene  dhrifii^  cum  (fuiiusdium  dbis. 

2W.  1.  Contigit  hoc  anno  1424.  -  -  -  Si  dubium  moveatur»  an  Terba  mea  veri- 
tate  aitaonir  ^  Publict  Hotani  mantt  pocerunt  facili  negotio  jroboracd. 

Alibektus  Lausscher 

Canoa.Reg.  &  Bibliotheciriaa 
inRebdoiC 


iHi^mmmmmtKHmm^f^i^^^^^^^fitammmmammimmmmmmmm^mm^mi^ammmmm^^^^^fm^mmmmmammmimmmm 


DOCUMENTUM     V. 

RR.mas  Pater  Bruno  Pede  j  Prlor  tn  Carthufia  B.  M.  V.  it  CapAny  litl 
In  Flandria ,  in  fua  Epiftola  ad  RK^  Jacohum  Thmiam  Bosmans  9 
Priorem  Canon.  Rcg*  a4  D.  Marcinum  Lovanii  ^  data  1 1^.  Odobris 
iy62.  j  teftatur^  in  fm  BiUiotheca  ireperiri  Catalogum  Maoufcriptum 
omnium  Manufcriptoram  afferratorum  hica  Bibliotheca.  Catalogum 
ilium  pariter  teftatur  lcriptum  fuiffe  anno  i  f  i8*  Jam  vcr6  in  eo  Cacalo- 
go  annotantur  quinque  Exemplaria  di^ontemptu  mmdi  fub  inrcriptionc 
Thomas  Kempenfis.  Tefiimonium  integcum  RR^mi  Prioris  vide  fuperiCis 
DocuMEKTo  111«  in  Epiftola  RR^  Priorts  prima  fub  Daco  1 1.  OQu 
prope  fioem* 

DoCUMENTilM     VL 

T\E  Manufcripto  Clironico  Bufdiiide  anno  1477«  i  affferrato  in  Rcb« 
*^  dorff. 

T  E  S  T  I  M  O  N  I  U  M. 

*  .  »  • 

C^GO  INFRA  SCRfrTUS  PROTO  •  NOTARIUS  AC  NoTARIUS  AtoSTOLICOS  Jo* 
^  ANNES  LaURENTIUS  Wekekie  fidecniacio  &  fltttefior ,  qu6d  prcvia  l^efift- 
fitione  RSVSRENDISSIMI  PERlLLUSTRtS  AC   AMPLfSSIMI    D«  D.    V^^UNIBALDI 

liu)ua  nominit  U.  PR^LATI  INFULATI  celeberrimr  Cflnonioe  fiebdorffenfis »  hac 
dUea^.Jttlii  I7<3«  mihi  ibidem  copit  faCbi  fiierit  ▼idcndi »  perfcrutandi ,  &jquoad 
paffui  qnoidaiD  «ihi  fideliter  per  plurim&m  Reverendiim  ^  Bximium  ac  Ghrifiimuni 
D4  Albutum  LaubscBER  qusdcm  CaaonUe  profdTum  ^  Biblicthccarittm  propc*- 

T  3  iStos 


t  f o         Appeni.  Ddcum,  PL  Dt  MS.  Coike  Bufcbii  in  Rthiotff. 

fitos  vidtmindi  aliquod  tntiquutn  mflnafcrtptum^  non  quidem  Authogrtphum  ipfiiis 
Authoris^*  (eU  «b  alio  LibrArio  Coevo  (\ujus  noti  Nominis  ,  &  temporiB  in  fine  cx- 
preflfl  en  )  defcriptum  in  qutrto  »  corio  obduQum  fuKo 

xjmo  Poiro  in  hoc  Mfcripto  couice  obfervflvi  i  primfl  linet  usque  td  ulrtmtm  cbt« 
rtQeres  effe,  ejusdem  mflnus  pervetultus»  &  ob  continuts  verhorum  flbhrevifltionct 
Vfllde  difficilis  leftiohis,  qusm  imitflri  fcUlpcoris  crarii  potius*  quj^m  Notarii  muiius  eOl 

rd^  In  frontitptcio  unica  eft  niembrtnt  htbens  hflnc  infcriptionem  ilte  Libellut 
cftMonanerit  fan£iiiruni  JohtnnisBapttftsin  Rebdorff  Cflnonicor.  KesulflrlumEyftcti' 
tcnfis  DicBcefisv  ^ 

,  Hic  babet>  vita  prm  norum  pimitiuorum. 

%ti0.  FoUo  I.  Incipit  Prologus  In  Ltbrum  ie  P^flnts  pmitiuis  mdgnum  virtutim 

Ordinis  C4n$ic0r.  reglHum  monjlij  in  Windtshm  Diaecefs,  trdjefhn.  Poft  Prologum 
fequuntur  Cflpitulfl  numero  Ixi^ii.  'Quibus  annexus  eft  Titulus  (ipiftolae  de  vitfl  &  ptf- 
fione  DfTi  |efuXfti,  8caliis  devotis  exercitiis  ,  fecundum  quae  Fratres  &  Laici  in  Win- 
desheim  finguHs  dlebus  fe  exercere  foient »  fe  Teutonico  in  Latinum  per  Ubri  «hujut 
cditorem  translata.   CompTe£litur  hic  Liber  i.mus  cum  prologo  1 1^.  folia  papyracet* 

4^0.  Qponiam  fpeciaUter  requifitut  fiii ,  ut  et,  qus  in  Ctpitulo  XXT.  cjusdem 
Ifibri.i  mi  fcripttfunt,  iterum  iterumque  perlcgerem  •  &  fideiiter  in  fcriptis  refer- 
rem>  prsefertim  circteay  qus  ibi  btbentur  poft  verba  ;  Contigt  enim  tnre  pancot 
dies  &c.  hinc  abfque  curiofa  in  caufam  iiidagatione  didum  Capimlum  iterat6  per 
legif  quod  fic  incipit :  felicem  animam  devoti  Patris  )ohannis  deHuesden  (  Prioris 
in  Windesheimt  de  hoc  enim  prsrcedcntia  tria  capttult  tra6ltnt)  per  manus  fanSo^ 
rum  Angelorum  «  Fratrumque  noftrorum  defunQorum  in  prarptratt  htbitacula  bea- 
torum  jtm  eife  perdnda  prasmifimus »  cujus  lefiimonia  credibiUa  fa&ii  funt  nimit 
fluthoritate  Evangelica,  revelationibiisque  fanftis  certifiimi  comprobanda  &c.  -  •  - 
Poft  33  Uneas  fequuntur  hsec  formaUa )  ,»  Contigit  eiiim  aote  ptucos  dies  obitus 
M  fui  (  )oannis  deHuesden)ut  duo  Fratres  notabiles  de  m^itte  S  Agnetis  propi 
SvvoUis  Ordinis  noftri ,  diQum  Priorem  noftrum  fuptr  certis  rebus  confulturi  in 


^»  fagium  futurorum  &c.  8cc 


authographo  Bufchii  adjefiam  cfle  ;  item  aUos  divintre  quafi  eadem'  verba  alteriui 
cujusdam  charo&ere »  vei  fupra  lineam  »  vel  in  margine  efienr  afii&a »  &  fi  qus  alit 
tliorum  difleria  funt. 

Vcrum  cnim  ver6  ut  veritttem  profitcar ,  prout  pubitct  ofBdi  mci  juramcntom 
«xigic «  fidcm  fiiCiO «  &  profiieor  finnitct  &  coaftt^ter  >  absque  ooiai  partium  qoti 

rum« 


*  • 


Apptni^  Docum.  Fl  Di MS,  Coim  BufibH  in^RehiorjFb^c.      ift     > 

fHfHCUitqtie  ftadio  ,  «ut  refpefiu »  qu6tl  ,f erba  ilU .,  videUcet ,  fui  fejMiiur  trie ,  Jte 
Jmiuticne  dhrifii  immcdi&te  fcrlpca  habeantur  ini  eodem  capitulo  po(i  verba  :  ^ir«r 
rum  unus  fr4ter  Th^mds  de  F^mfis  f^irprotatd  vitd'^  ifui  plures  devctos  liieHcs  com- 
fpfuit  iTc,  &  quidem  tn  eodem  cbntextu , '  in  etsdem  iineia  ,  non  fupra  altquam  ii- 
neam  ,  moltd  minus  in  margine  ,  8cquod  caput  rei  eft  .fcripta  funt  illa  verbaeSdent 
manu  ,  eodem  chara£lere  ,  eodem  atramento,  ea^em  abbreviendi  methodo  •  absque 
Utura,  absque  parenthefi ,  aut  quacunque  alia  inrerpolatione  ,  &»  ut  paucis  dicam, 
nihil  al  ud  ibidem  expreflum  invenin  poteft  etiam  cum  lucerna  Diogenis ,  nifi  quod 
)am  fupra  attedatus  fui  ,  &  iofra  adhuc  manu  mea  8c  figilio  MutariatAs  atteftandQ. 
roborabitur. 

5/0.  In  fiiie  hu]u$  Capituli  XXI  Author  hujus  libri  fic  fcribir  ;  omnia  &  fingiila 
praemifla  fuperius  ab  ipfo  >  6c  in  ip(b  vidimus  &  audivimus  ,  qufc  ad  urilitatem  le; 
gentium  brevibus  explicavimus  «  majortbus  majora  refervantes .  Sequitur  Epita- 
phium  Ejns-  .  » 

^  Quadringem's,  millenisy  bis  Duodenis  Altera  Lux  annis  fu5  menfb  Deccmbre  ( id  ed 
Joannis  Fuhs  corpus  tumulat ,  &  lachryraas  cumulac,  Primus  honore  Patrum  >  Pateri^t^.) 
hic  •  &  gloria  Fratrum  Huesden  ^  quem  geauit ,  ut  jjubar  emicuic  &c,  &c. 

f^to.  Notavi  f  qubdEditor  hujus  Libri  in  Prologo  Partis  lAm  tn  Librum  de  Ori- 
g  ne  inodernse  Devotionis,  &  de  Origine  Monafterii  tn  Windesheim  Ordinis  Cano* 
nicorum  Regularium  S^Aug.  atque  de  ortu  CapituU  generalis,  &eju8  cpniiimraatioiic, 
fequefuem  in  modum  peroret:  «f  Ego  in  virrutibus  omnium  novtffimus,  lic^t  corde 
y,  tepido  ,  aggrediar  confaibere  ea»  quae  cpraropofims  ocuiis  ipfe  conipexi ,  aut  \ 
»,  meis  Mdjoribus  frequentius  andivi-,  atir  di  Generali  noftro  Capttulo  determinara 
.,  cognovi,  &  ea  fic  fcribere  divinitiis  infpiratus  fum,  &(.  &in  fine  iic  ait :  i  me  au* 
rem  in  Wi'idefem  pra  runc  fimplici  Fratre  %  poft  aliquorum  Monafteriorum  Befortna- 
tionem,  &  Prslaturarum  transaQionem  ifta  funt  inchoata^  fed  in  Saltenfi  Prslarura 
Ordinis  &  Capirult  noftrt  in  Saxonia  Anno  Domini  M.  CCCCLXIIIL  ((4<#) 

']n:o.  Ulterifis  requifitus  fui ,  ut  nomen  Librarii ,  &  Notam  remporis  annorarem; 
fn  ultimo  folio  fic  legi  :  Laus  Sandae  Trinitati »  finit  feliciter  per  me  F.  johannem^ 
Offenburg  in  Kresgartem  ^  NB.  alibi  Kirsgartem  legirur  )  profefiiim,  Feria  terttaante 
Diottyfii.  Anno  aetatis  mes  circa  fepruagdGmum »  anno  ver6  tncarnatlonis  Dominicc 
M  cccc.  Ixxvii  (  fine  fpeculo  &  oculart  fcriprum  )  &  poft  intcrvalluia  alia  manu  ad-  (14^») 
friiptum  eft:  &  anno  Incamationis  Drhce  M.  cccc.  Ixxix.  obiir  idem  Fr.  johannes /,^IIj 
Offenburg.    Cujus  anima  requiefrat  in  pace.  Amen«  *^  *'    . 

PoftquaiT)  hsc  abiblveram  ,  fa£la  efl  mthi  copia  perfcruttndi.  alium  codicem  in 
oQavQ  imprelTum  Antwerpiae  anno  MDCXXI  fub  hoc  rirulo;  Chronicon  Canonico* 
rumRegularium  Ordinis  S  AugufliniCapiruli  Winifefemenfis  AuQore  Joanne  Bufchio  . 
Can.Reg.  accedir  Chronicon  Monris  S.  Agneris  AuQore  Thoma  A  Kempis  Can,  Reg. 
nunc  primum  in  lucem  edirum  ,  xxxA  cuni  Vindiciis  Kempenfibus  Heriberri  Rosweydt 
Soc.  jcfu  pro  libro  de  Imiratione  Chjlfti. 

in  hac  Bdirione  Liber  de  Origine  Monafterii  Windefemenfis  haber  Capirula  XLVII, 
jn.Ulo  verb  Manufcripto  Codice  per  }oannem  Offeijburg  in  Kirsgarten  Profeifiim  ran- 
tumniodo  numeraTeram  XX.  Capitala  *  cam  illia  tamen  quoad  robrum  &  ntgrum  coa* 

fenSt 


»* 


1/»  Jfypinikh  Docmmtum  FTT^ 

font  >  Qt  adco  ITeribertuin  «lio  eirenipttri  tvftTore  nrufn  futfle  irbitnmlnm  fir.  Hoc 
onum  ex  iilo  imprefTo  adAere  requiihus  ftii  »  qii6d  nimtruai  tn  ejus  Ctpite  XXXVt 
fluthor  operis  hujns  mfiiiftrftetur »  bis  Terbis  r  Prtrer  ^otiMies  Buch  in-Windefen  tunc 
Stcriftt  ,  Bontm  editor,  litrortim  ,  com  Bermtno  Cccmenltrto  fritre  nuftro  dontco 
hujusmodr  opus  (  videlicet  cifrtmcenftruQioHis  domonim  eirct  tmbitum  Blont(foii 
Windefemenfts  ^  fD£epic  cclerius  inchoondum. 

Hsc  fnhr,  quac  £go  td  iiurium  nominttns  P^oroNottritis  StNoetriof  A|KiflolicQt 
&i  ceieberrimt  Ctnonit  RebdorfFenfitudiTt»  vidir  legt ,  omnitquefic»  urprxmiiTt 
liint  9  fidcliter  extrt&r,  8l  deverbo  td  Terbum*  confont  mfenK  Super  qtiibns  hoe 
publicum  teftimoninm  confeci »  &  per  Amtnuenfem  meum  defcripmm  proprit  mtnu 
ftbfcripfi ,  figilloque  Nottrhtds  mer  folito  8c  confiieto'  muiiivi  «c  foboct? ib  Anno, 
mculc  »  dic  &  lo€i^#  q^uibut  fuprtk 

In  fidm  prmnijfirnm 


ilu  S  )  JoANNES  Laurintius  Wemrj;^  J-UIc* 

^         *^        Kcd  Gtthedr.Ejrftettenf  Victrius  Chori  & 

Ccremonitrrus,  Froro-Nottriss 
Apofioiicus  publicnt  &  jurtnis  r  dcbiii 
qoifiius  mppric 


I 


DOCUMENTUM     VII. 

Dc  novo  tefie  Syncbrono  p'o  Ven.  Tboma  Kmpetifi 

tx  Cartbufia  Buxbamenfi  m  Suevia, 

N  hoc  Itecmneat»  Baxh«itnenfi  habcmas  Dovnm  teffemr  SvDchrenom. 
AmanBenfemvWeKcct,  qni,  ficvt  »Iiis  Opefcnlis  »  eodem  CocKce 
«  ««  oefcriptis ,  v.  g.  S.  Thomaj  Aqumatii ,  annom  foK  Scrjptiow» 
1471  ,^a  etfem  Libro  de  Imitatione  a  fe  rfefcripto,  qu«n  Thom«Kem- 
penS  adfcrtbit ,  annnm  fua  Scriptionis  1471  adfcriW».  Hoc  tefiimoniom 
«  co  mzjprtm  attentionem  meretor ,  qni»  eodem  anno  Ven.  Thoma» 
Kempenfis  obiitj  ntproinhqc  teftimonium,  i  membro  Ordinis  Carthuw 
ficnfium  ,  cum  "Windesheimenfibus  ftmitiarium  ,  catente  adbue  fbnerv 
V.  Thom«  cditum ,  msgni  pondpris  ,  &  con/onaim  cum  atii»ejusdem 
Congregationi*,  immo  e|u«dem  MoaaScrti  ttftibus  eojetanei» ,  omitf 
cxcepciene  majoribus  ,  nui^io  m  contrarium  comparentc  tcmmonio  ▼•! 
argHmento ,  nifi  fre^ucnter  in  cafu  confimili  dcceptioni  obooxlo  ,  do 
cifivum  Cc  apud  eos ,  m  quocum  cerebno  aon  autac  omnis  fides  i>iaerie«. 

"  Tefti^ 


Di  novo  iifle Syncironopro  F^  THoma  Kex  CariBufia  Buxb.^c.    i  f  j 

Teflimontumpiper  Codice  mamifcriptoin  Carthupa 

Buxbaimenfis  Bibliotbeca  ajfervato. 

frim$.    Forma  Ojdrds  ? 

Codei:  cli  in  folio. 
Seciendo,  Materia  CodicU.? 

£ft  Codex  niftnurcriptus  per  coratn  pflpyraceus »  in  quo  nullam  foliufa  M* 
ris  eft  notdtum 
Terti$,    CharaCler  Codicis  ?  *   ' 

Unus  ,  tdemque  CbaraCler  4  principlo ,  uaque  ad  finera. 
Su4rt9.    Contenta  Codicis  ?    Harc  contineiitur 

Pafiio  beati  Narcifli  Epifcopi^Gerundenfis  in  principio  LibrL 
Item  illud  vulumen  continet  in  (e  iibros  iequentes 
Scrmones  de  B.  Virgine  cnm  fpei  ulo  ejusdem ,  qui  leguntur  Sabbatinis  diebufi 

ad  hifioriam  Gaude  in  Macutinis. 
Itcqi  Sennones  ,  ac  Homilise  de  .A^umptione  ejusdem»  v 

Ac  ctiam  de  Nativitate  lijns,'  &  etiam  de  Purificatione  >   &  AnnuntiationCi   & 

Vilitatione  Ejus. 
Itcm  Mcditationes  in  Vitam  Chrifti, 
Ircm  Summa  poenitenciae  utilis  ,   &  brevis, 
ItemTrottatus  videlicef  Summa  Confefii<inutn  cdita  ab  Antonino  Archiepilcopo 

Florentijio. 
Authoritates  de  PaiHone  JJomini. 
^  Hcni  Liber  Bonaventur» ,  qui  vocatur  iiriago  virae  aftemae. 
Itflirfpcculnm,  five  itinerarium  meutis  in  Deum,- 
Ifcm  Liber  de  imitatione  Cbriili ,  qui  continet  in  fe  quatuor  libros. 
Itcm  Liber  brevis  de  Creatione  Mundi ,  &  aliis  niultis. 
Item  Summabrevis,  &utili8fup€r  diveriis  compofita. 
Item  litigatio  Sathans  contra  gcnus'  humanum. 

Itcm  Sumnui  edita  &  fan6lo  Thoma  Aquino ,  de  articulis  fidei  ,  &  Ecdefiae  S«- 
cramentis. 
Hjiinte.    Qji8?nam  fit  infcriptio  Librorum  de  Imiratione  ? 

Liler  primutfic  infcribitun 

ladptt  libcllus  c6fo]atori9  id  inftniQonS  devotornm  ,  f^  pmtm^dpitulum  e  de 

Tmit4€oe  X  iT  ^teptu  <nmv4nit4tum  mit  ^  tT  ^uid^m  tQtum  litrumjk 

dppeUii  Sig.      Liker  d^  ymit4coe  Xfti  fii   Ezmm   M4$hei   4pfell4t  ?    Uker 

Gnicol  ihim  Afti  ee   f  i  /^fhe  cap/t/o^ftt  mentio  de  Gnicoe  Xffi  Idm  C4rnem 

.Seqoitur  dein  l?egiflrum  ,  in  quo  fonrnentnr  primi  Libri  de  iiniratione. 
Infcriptiones  Libri  fccundi»  tertii ,  &  quarri  fpecialirer  nihil  contincnt. 
Capita  fingule  hahent   ab  inttin  primam  litteram  MajufcuUmMiuio  exprdlTaai. 
Sexte.    Qiicnam  fubfcriptio  horum  l^brorum  ?. 

l>.  Euf,Amort  Mot.  drtitudo  Hc^  U  Hcc; 


I 


I 

1  f^    j4ppind.Docum.y/L  Ue  novo  tefte  Sywhrono pro  V.  ThomaK.  ISc. 

Hxc  :  Expliclt  Liber  quartus  de  Icniuttone  Chrifti  •  »1  quo  fpecialiter  trtQcrufr 
de  fenerabili  Sacramento  AUaris. 

Itcni  Compiiator  Ap  ofufculi  futt  quiik  FrdL  rhmds  nole  OrJis  Cdn^icor  ifsg- 
UrtTm  S8i  *A^£uffini  mote  sfie  ^gneu  Trj^cSlefis  sAhno  Dhi   14AI. 

ilsc  omnia  eodem  chataQere »  ac  atramento  fcripta  lunt  ,  guo  charaQere  icri« 
ptns  eiVtocus,  ac  intcger  Codex*'  A<lditur  tamen  nigriori  auanientOi 
fed  aiieria  inanu  k  priori  tamen  charaQere  fiaud  multunliabfimUi  hoc 

Item  fecundum  alios    xntirulanmr  ifti  q'iuQr  Libri  videlicet  Mgri  fohrs  Cerjon 
CanceUarii  Parifienlis  de  contempcu  ipdi  .  8c  NB.  Verbum  !tem  in  po- 
(leriori  hac  nocula  nou  eft  mioio  diftinSa,  ITcut  notula/uperior  de  fra* 
tre  Tboma. 
SePtima.  ^tas  hujus  Codicis? 

Cercum  «efi»  totum  Codicem  fcriptura  eflc  Saculo  decimo  quinto»  8c  qui- 
dem  dnno  14A0  ,  qui  annus  fubfcribitur  Meditarionibus  virae  Domini  no- 
ftri  Jeiu  Chrifti  ,  ac  .dnno  I4AI-  <^^  fubfcribitur  Summc  pcenitenttc 
brevis  ,  •&  utilis.  '  '       ^ 

Item  poft   quatuor  Libros  de  Imitafionc.     • 
Item  Summae  fanSi  Thome  de  Aquinb 

Lit.  /'.  per  tQtum  Codicem  nulk  virgula  notatur ,  fed  conflaiiter  efi  punQara. 
oSdvo,  CompaQura  Codtcis? 

Compa&us  eft  Codex  inCorio  vitulino,  coloris  badii  »   cornua  libri  parer^ 
ex  auricalco  ornantury  uri  &  lu^dium  fimvx  omameiito  gauder    Geroinas 
habuit  daudtras  •  una  tamen  hunc  deficit      Tergum  libri  infcripttoneil 
quidem  babuit,- fed  iegi  non  amplius  potell  ob  fugiens  atramentiun, 
Nono^    Pofleflbr  Libri  ? 

^EfiCarthufifiinBuxhaim.  Primd  enim  foltdtegtturFF.Carthufianoru  inBuzhainL 
Decimo»  Quis  Keverendiflimo  D.  Prae/ato  Wengenfi  ad  infpiciendum  comunicamit 
hunc  Codicem  ? 
Beverendiflimus  S*  R.  I  Prcful  D  D.  Mauririus  Abbis  Rothenfis  die  24.  Avgufli 
anno  1763.  cujus  originales  Htteias  vidi  %  ac  legi« 

Haec  omnia  ita  fe  habere  >  meque  hunc  ipfum  Codicem  oailia  propriis  infpexiflcy 
&  'prsallegatos  locos  cum  Originali  collationifl'e  de  verbo  ad  verhum  fide  publica 
debitd  mQdorequifitus  teftor  apppfito  Notariatds  mei  figno  8c  figilio  proprio.  Ulmae 
in  Exempto  CoUegio  Canon.Regul.  S.  Auguftlni  ad  Infuias  Wengenfea  dle  %j.  Augoffi 
«hno  17^3.  iii  Profefto  $.  Aagufiinu  . 


^ 


(8ig.Not) 


-  JosEPHu^  Henhicus  Hamii 

(L.SO     :]. U  C.  Notarius  C«f.  &  Apo- 
ftolicus  publ,  juratus  mpprial 

Docu- 


>> 


\ 

I 

«        * 

DOCUMENTUM    VIII; 

\ 

DE  ManQfcripto  Ltbri  quarti  de  Imitattone  exarato  ;atn  anno  1407  9 
proat  pnetendebat  R«  P.  Boudet  in  Noveills  Ikterarlis  Galliciyf 

editis  fab  titulo:  Mercure  de  France*  menfe  januario  1743.  p^S^ioj^ 
R«P.  BouDET  Canon.Reg*  S,  Antonii  /  recenfet  quoddam  Manarcriptum 
librorum  de  Imitationei  quod  jam  anno  millefimo  quadrjngentefimo 
ieptimo  fuliTe  rcriptam  )udicat  »1  Manafcriptum ,  inquit  ^  plura  opufca- 
59  la  continet)  ut »  Dialogum  Bonaventurse ;  fpecutum  peccatoris;  Me« 
f>  ditationes  S.Bernardr;  Irbros  delmitatione  Chrifti  boc  interrupto  ox^ 
y^  dine«  Dialogus  coeleftisMag<(lri  &Jl>ircipuli  de  interna  tocotii^ad 
^f  animam  fidelem.  (  ell  Liber  )«  de  fmlt.  )  opurculdm  >  quod  incipit : 
59  Confblatlonis  gratta  aliquas  fencentias  devotas  in  unum  co^cervavi 
59  libellum.  Capitis  u  tltulas  eft  :  De  defidetto  animse  quatrentis  Deum 
59  (eft  Ipnfltmam  opafcaium  9  ^uod  Incer  operaTtiomse  Kempenfls  in« 
59  fcrtbitur  :^  roliloqaiom  animst  )  fequicur  Liber  II.  Incipiunt  quosdam 
99  ammonltiones  rpirltaalis  vitas.  Tertio  loco  ponitur  Liber  quartus  de 
99  Imitatione  J«  C.  de  £vchariftia«  &  tandem  Liber  ali^s  primus  de  Imi» 
99  tatione  hic  quarto  loco  reperitur ;  Incipiunt  ammofiitianes  ad  vitam 
91  fpiritualem  valde  utiles^  Qltimum  9  quod  in  MS.to  hoc  continetur  9 
59  Oparculum  eft  :  Meditationes  Reverendiflimi  Patris  Dominl  johannis 
59  de  Turrecremata  SacroG|nj^e  Romane  EccleHe  Cardinalis »  poHte  & 
99  depide  de  ipfius  mandato  InEccteneambitu  fand^Marie  de  Minerva» 
99  Romas.  Ad  finem  Manufcripti  leguntur  hasic  verba  :  Finite  funt  con* 
99  templationes^  fupradi£fe ,  &*  continuate  Romf  per  U/ricmm  Han  anno 
99  Dominr  pMefifko  quadringentefimo  feptimo  9  die  ultima  menlu  J7r« 
9,  cmhris.  %  Rm  ^ 

Hanc  claafulam  perrinere  etiam  ad  alia  in  hoc  Manufcripto  conten* 
t9i  confeqaenter  etiam  adlibros  de  ImrtattoTiei  contendic  A.  R.Boudet 
tx  eo9  quodeadem  in  fingulis  manus  ap^areat;  /* 

R  E  S  P  b  N  SI  O. 

QUanta  tn  hac  caufa  Kempifiana  Antt  •  Kempinanorum  vanitas !  V«  C# 
•  BouDETx  9  admodum  Erudici,  ac  nobia  praelertim  venerandi  9  reci« 
pto  ccftimowum ;  qaod  io  co  Mmofcripto  ^  ut  vocac  9  eadem  appareat 

U  »  WimMU 


/ 


I  f6    AppmclMocum* VUl  Confumur  Opinio  R  D.Boudet  C  R^  tSc. 

manus.  Atqui  Card-nalem  Turrecremata  DjintnicaRum  ulcimo  vitae 
fusttemporc»  qaod  pientiflim^  claufit  anno  1468*  Meditationes  Tuas  ia 
Ecclefia  Dominicanorum  Romac  in  piduris  ad  ardificactonem  populi  per« 
ennare  voluiflfe,  &  UiricumHant  lacine,  Gnllus^  Germanum»  primuni 
IU>niaE;  Tfpographum  »  Medirationes  illas  Cardinalis  fui  pacroni  ann» 
1470.  typis  commififfc  ccrtum  cft.  Error  proin  V.C  Boudeci  in  co  con- 
fiftic  ;  quod  In  Manufcripto  9  ut  vocat »  ubi  aonum  feptuagefimum  legerf 
debuerac  »  annum  fepcimum  iegeric«  De  Joanne  Turrecremata  %  ferme 
decem  annis  funione  Thoma  Kerr  penfi »  exnclam  nociciam  prxbec  vif 
immenfi  laboris  P.  Jacobus  Ecbard^  fn  Opere  de  Scriptotibus  Oidmis  Pnt- 
dlcatorumT.  L  &  RaynaJdus.  De  Ulrico  Han  fcribunc  in  LexiiO 
tt»iQtt^//\HoFMAMNUS  &  Maittdire  in  Hiftotia  Typographiat  ab  anno 
1468*  ad  annum  447^*  Hofmannus  lic  fctibic.  Ulricus  Han  » natione  Ger-^ 
manus  9  unus  ex  inventa  artis  typograpbica  triumviris  primus ^Jormat 
librarias »  rem  inauditam  >  nec  unquam  Romanis  vifam  Romam  attulit 
circaannum  1471.  Maittaire  vero  oHendic»  quod  jam  anno  14^89^00 
Cardinalis  Turrecremata  Romac  obiic,  Romas  quxdam  opera  imprefferiCf 
dein  vero  pr^mum  anno  1473-  Contemplationes  fea  Aieditdtiones  Joan- 
Nis.TuRRECREMATA  cypis  vulgaveric/)ffl^^/i »  hoc  efl »  quoad  licceras  ini- 
tiales  varits  coloribus  illaminacas,  prout  id  Maittaire  Tom.  I.  fol.  ijx^ 
colomna  a.  cxponic  V«  C.  Boudetus  igno  aTe  videtur »  libros  primi- 
tus  d  fu/fio  &  Hanio  impreiTus  quoad  firman  charaderum  adeo  fimi- 
iesfuiire  libris  Manufcripcis  ^  ut  Fuftius  anno  1460.  fuim  Hibliam  im- 
preljlam  in  duobus  Tomis  in  folio »  cujus  edicionis  eciam  nos  Pollingas  ha* 
b^mus  Exemplar »  ingenci  precio  Parificnfibus  canquam  Manufcrlpcam 
vcndideric.  VideLexicon  Hofmanni  V.  yoanSu/iiu%\  Vidcac  ptolo  V. 
C.  Boudetus  denuo  librum  »  & »  cum  ipfomet  cefle  opufouloifum  in  illo 
Codice  concencorum  NB.  eadem  manus  Gt  }  pacebitj  tocum  Codicem 
pon  Manufcripcum  9  (cd  imprefTum  eife  k  Hanio^  difcfpulo^mcdiaco 
fu/iii.  Ceri^  cum  libri  de  Imicacione »  &  Medi:aciones  Cardinaiis  Tur- 
rccremaca  eandem  manum  Hanii  Typographi  referant »  &  Car4inali| 
obierit  1470»  fermccodem  anno,  quo  obiit  V.  Thomas  K«>*oon  po- 
tulc  Opufculum  C^rd\tiz\\s  eadem  manu  fcribi  anno  1407  ;  multominas 
jfiniri  pcr  Ulricum  Han »  quf  eo  anoo  y\x  puer  ^rat  Ingolftadii  in  Bava- 
ria  r  ^  Romam  ^  nccdum.  viderat. 


^        .  •      .  i     ,(•,*-    ^  /^  ««.♦*• 


Docu- 


DOCUMENTUM*    IX. 

J^etraBationes  6f  novi  Conatus  Gerfeniftarum 

per  RR.  Petrum  Faita  Abbattm. 

5  !•  n  R«^^^  Petrus  Fmta  BREsciANus  9  Abbas  Cassinbnsis  anno  X^6ts 
Jj^  edidit  Brixiae  Opurculumin  QuartQixxb  titulo.'  Saggio  deO^  Ope^ 
retta  intitolata  de  Imitaficne  CSrifii  Folgarmente  attrihuits 
4  Tofhmaffo  da  Kefftpis  ^pn  una  Differtazione  fopra  t  j4utofe  deUa  me* 
defima  ed  altre  aggiunte  di  fra  Safiniano  Bedaceta  Cantore  Piftojefe  m 
Brefcia  MDCCLXIl  dalie  Stampe  di  Giambntifta  Boffini  con  Licenza  di, 
Superiori.  Prstrente  anno  1^6%  edidit  aliud.  OpQfculum  in  OSavomaJori^ 
fub  ifto  titulo :  Saggio  delt  Operetta  intitolata  de  Imitatione  Cbrifli  voU 

farmente  nttrihuita  a  Tommajfo  da  Kempis  ^on  una  Vijfertazione  fopra 
'  ^Autore  della  medefima  fin  ora  Scmofciuto  ^  ,ed  altre  Operette  eftranee 
di,  Don  Pietro  Faita  Srefciano  Atate  Hlafinenfe.  Edizione  feconda  cor^ 
tetta )  ed  aurefciuta^  in  Brejiia^    DaUe  Stampe  di  Gigmmnria  Rizzmrdi 

MDCCLXIIh  con  licenza  df  Superiori^  • 

*  "» 

§.  11.  Nemo  nori  videt  9  nommatUa:  Don  Pietro  Faita  Brescia« 
No  Abatb  Cassinense»  &  F&A  Sabiniano  Beoaceta  Cantore  PiSTOJESE) 
per  anagramma  unam  eandemque  perfonam  denottrc.  Mirum  tamen  efi» 
Inuna  eademque  perfohanon  reperiri  firmam  v  candemque  ;inoa  i*i6x. 
4c>nno  17^3«  animifencentiam  deeodem  objedo.  Videamust  quid 
non  firmum  9  auc  idem  non  (ic  ? 

§»111.  In  priori  edicione  de  anno  1761»  FoL  HI*  (cribit ;  Librum 
de  Imitacione  9  (i  imprefliones  (^edencur »  xiculo  prioris  poflefllonis  cri« 
bueodum  eflfe  JoA^fNi  Gerson  Cancellario  Parisiensi  $  utpore  prima 
vice  imprefl!um  Veoeciis  1481  fub  ciculo  Joan.  Gerfoais  Canceliarii.  Ica 
fbUIII.  edic.  deanno  17^1. 

Responsio.  Errac  RR.<mis  Prima  vice\J^tr  de  Imitattone  impreflrus 
eft  fub  ticulo  Tihoma  Kempenfis  Augufis  anoo  1471 »  hoc  efi  1  una 
foium  anno  poft  obicum  Auchoris  »  prout  ad  oculum*  demonftravi  in 
mea  DeduBione  Critica^  edicaAqgufla  jam  anno  17^1.  foK  i)/«$.  1^7« 
Icaque  >  6  in  hac  re  hiftorica  vim  quamdam  emendicare  liteat  i,  prima 
fanpreffione  1  inverto  argumencum  tn  favorem  Ven;  Thomat. 

uj  S.IV. 


Ij:t  yfppperiJicis  Documentum  /Sl 

§.  IV.  RR.niu8  rcfcrendo  afta  circa  prscfentcm  controverfiam  affirmat^ 
ex  fcptima  coUationc  !>«  Bonavcntura^  dcmonflrart  >  Authorcm  Ubri  de 
Imitaciooe  long^  antiqaiorcm  efTe  Thoma  Kcf»penfi.  fol.IV«.V.  prioris 
edicionis  dc  anno  176**  ^ 

Responsio»  RR.ntic  hunc  fuum  crrorcm  apcrte  tcvocat  1  dum  rn  po« 
ficriore  libro»  Mino  176)«  fubeodemmulo  :  Saggio  &c.  Brixias  edito 
authorem  libri  de  Imitatioae  fkcic  Joannem  Gericn ,  fratrem  Joannis 
Cerfonis »  centora  fermd  annis  natum  poflt  obttnm  S.  Bonaveotura^.  Ipfas 
vero  Collattones  hujus  Dodoris  Ser;  phtci  eife  fuppofiticias  1  ad  ocuiuoa 
demonftravi  in  mea  DeduSiione  Critica  fol.  iS.$*4a«  &c.&c 

^.  V.  RR«tott8  affirmati  ^uod  Eruditi  Parilicnfcs  MaQufcrtpta  dao 
librorum  de  Imttatiooc  ;udicaverint  efTc  antiqutora  anno  i)87>  qtio 
ThoRias  Kempeofis  vixdum  numcrabac  annum  aetatis  odavum.  fol*  IX. 
Edic.de  annoi76a. 

Responsio.  RR.tnus  in  fuo  Opufculo  fecundo  anno  ijC^*  BrixiaBcdi* 
to  ettam  hoc  rcvocat»  In  hoc  enim  opufculoj  prout.videbimusi  Hbros  dc 
Imltacione  adfcribic  Joanni  Gerfcn  ,  Priori  Ccclcflinorum  ^  qui  cciam 
Vfk  anno  1)87  vix  ciumerabat  arftum  aetatis  circttcr  o(Elavum>  utpotc 
quem  ipfemec  Joa|^nes  Gerfon  Ciancellarius  germanos  c|us  fratcr  9  circa 
annum  1 400.  adhuc  vocat  jfuvemm  verecundum ,  prouc  iofira  num«  7« 
ia  Refp.  &  Noc»  (c)  oflcndam^ 

f  VI.  RR.inus  promictic /;  fc  000  folum  monflratmrum  «  cujus  fit 
taufee  melior  (  Thomat  K.  vcl  Gerfcnis  ?)  fed  ctiam  dmonfiraturum ,  cui 
cciTcrit  vidoria  ?  Fol,  X..Edit«  dc  anno  1761* 

R£S?oifSio.  RR»t^^  iterum  in  eodem  Opufculo  harc  promiflTa  revo- 
cat }  aut  fibi  ip(t  contradicit »  dum  per  niodum  haefitantis  in  Appendicc 
Spicilegii  foL  z^  &  24.  fcribit:  Nec  mibi  moltfium  erit  %  fi  quis  cum 
DuFiNO  ex  TEaENTro  dixerit : 

Fecifti  proh 
hcertus  fum  mu/to  y  quam  dudum^ 

V  •  —      - 

§.  VIL  RR.mns  Ex  ea»  quod  Religiofos  quidam  fbi  MoaaflerH  Bri- 
xienfis^  nomioe  Gabriel  1  profeflus  anno  1476»  intra  anrium  1476  & 
14^^ »  varias  fcntentlas  Afcctarom  &  SS.  Pacrum  in  locos  ccmmtt&es 
coiiigensi  ctiam  c:x  Uhro  de  Imitatione  non  paucas  deprbmens.s  nos* 
finllas  Gerfeni  »  atias  Gerroni  adfcribat,  infert;  totom  librum  delmi- 
tauonc  partlm  ex  operibus  Joamiis  Gcrfonis  Canceilarii  ^  parcim  ex  opUf 

fculis 


/^ 


Confutatur  nova  opinio  RR.mi  Pttri  Fnita  AhiXaSinmf.Srixia^    if^ 

fculis  Afceticis  joannis  Gerfca  >  qui  erat  germanus  frater  Gerfonis  Can« 
cellarii  9  &  Prior  feu  Abbas  Coelefthiorum  Lugduni  contextum  imS^ 
|Ita  in  Opufculo  cdito  anno  1763.  fol.  26*  &  Z7» 

Responsio.  RR  i»u«  Hoc  fop  Corollario  detiuo  rcTOcat  5  ^uas  anno 
prascedence  1 762  in  fuo  anteriore  5Vr^^ro*foL  iX*  fcrip1erat«  Ibi  enim 
jadfcium  PariGendum  ^de  «tate  Codicis  Arontnfit^  &  BoHenfis  »  quod 
ante  annum  1)87  icriptiiint,  extoilitt  hic  vero  eosdem  Codices  ante 
annum  1987  fcrilji  aon  pocaiflfe  fateri  cogituTf  dumlibriimdelmitacionc 
Joanni  Gerfen »  fratri  Gerfonis  Cancellarii »  anno  1)87  adbuc  vixOften* 
nipuero  adfcribit;  Qaid  ergo  ex  ifto  novq  Sa^io  feu  Specimine  acTeq"- 
tamine  RR.ia^  Brixiani  inferam  |  nifi  Retradauoncs  Gerftnlftarum  ^  qua;- 
rom  attexo  Caulogum? 

RETRACTATlbNES   GeRSENISTARUM. 

U  A  Rgumentum  ex  collationibus  D«  Bonaventnras  contra  Kempifiano^ 
'£\  nil  valet*   Author  enim  libri  de  Imltatione  Joannes  Gerfen,  fracer 
Gerfonis  Cancellarii  vixit  centum  annis  poft  D.  Bonaventuram^ 

%.  Argumentum  ex  allegatione  S^Francifci  tanquam  contemporaael  - 
cam  authore  iibri  de  Imtcatione  nil  valet^    Joannes  «nimGerien »  fracQT 
Gtrfonis  Cancellarii  t  vixit  ducentls  annts  poft  S.  Franciicum* 

).  Argumentum  Applicationis  ^  qua  S.  Thomas  appKcaflfe  prasteii» 
dituri  textum  ex  libro-delmitatione^  famnfi  vatet^  quia  author  libri' 
d^Imitationct  JoannesGerien»    fracer  Joan«  Gerfonis  Cancellarii^  vixk 
cebtoni  annis  poft  D^Thomam* 

4.  Tituli  ae  Canahnco  ^  Abhatis  FerceUenfis  ad  S^  St^phanum  9  fam 
nii^  amplius  valent^  Aathor  enimlibri  de  Imicatione  fuit  Joannes  Ger« 
fen»  religiofus  OrdinisCGeleftinorumLugdunii  natus  in  Gaiiia  in  vlca 
Gerfen. 

f  •  Itaque  etiam  nO  aniplias  valet  Argumentum  Gerfeniftarum  da« 
^m  ex  Idiotifmis  Italicis^  Autbor  enim  fuit  Gerfen  Gallus  itnitimoa 
Belgio.  ' 

6.  Nil  ampllus  Valet  judici^m^roditorumPariGenfiam  9  JudicantiunH 
Ubram  de  Imicatione  ante  annum  i  ^  87*  f criptum  fuiiTe.  Joann«i  eoim 
Gerfen  frater  Cancellariii  &  auifaor  libri  de  Imitationeco  teoopore  puer 
adhac  erat  vix  decem  annonim» 


2^0  jij^endicis  Documintum  /X 

5.  IX.  Venio  tandcm  ad  novos  conatus  Gerfeniftanim.  RR^mus  Bri- 
Xt5n;>s  pro  genaino  auchore  libri  dc  Imicatione  tandem  ^  annem  Gerfea, 
Monacbum  Ordinis  Calefiinorum^  ac  fratrem  yomnit  Gerfon  CanceUnrii^ 
primus  efFert  &  cxcoUic  in  publicum  (n)  fingulariaXncomia ,  ada  9  & 
fa?a  liujus  prxclari  viri  non  alfert.  IpfuSt  cui  fota  amtca  veriras,  cuive 
TroSy  Rutilusve  nyxWo  difcrimine  habennirf  nofltiulia  ipfis  Gerfeniftis 
fuggeram.  Fundamentum  praepipuum  RR.ml  cft  f  quia  non  folum  Manu« 
fcripca  aiiqua  Sstculi  XV.  pro  auchore  libri  de  Imicatione  Joannem  Ger« 
fen  Abbatem  refernnt  f  f^d  eciam  in  MS*  codice  quopiam  Briziano  aon« 
nuin  textus  ex  libris  tribus  4^  Imitatione  excerpti  cribuuncur  jfwinm 
Gtrfn ,  alii  jfoanni  Gerjon.  (o)»  (^id  ad  hoc  fundamencum  rcponamf 
fequeas  Rcfpoofio  dabic* 

R  E  S  P  O  N  S  J  O, 

%  Xr?K^>^Ior  inprimis  RR«itio  Briziano  de  reperto  tandem  poft  tot 
Gerfcniftarum  fabulas  Gcrfene  quodam  1  fub  K  egula  D.Bencdifti 
MohachOf  cui  apci^  eongruercnc  condtciones  &  circumftancia^  pro  cx- 
fculpcndo  authore  cam  preciofi  libelli  requiGct^  f  fi  adforenc  argumenca 
poficiva  alicuJusponderiSf  eaque  non  vincercncur  morali  certicudinc  op« 
pofica  ex  conceiTeracione  fcpcuaginca  partim  Synchronorum  t  parctm  coat« 
▼orum  idoncorum  ceftium  9  parcim  ex  complcxo  crecentorum  Idiocifino* 
rum  ftylii  in  duobus  auchoribus  irreperibili  1  &  concingentcr  inice- 
labilL 

Dixi  Ti  Joanni  Gerfen  $  Monacho  CoBleftino  Logduni  in  GalKa  »  ae 
germano  fracri  Joannis  Gerfonts  CanceHarii  9  apt^  cengruere  condtcioncs 
ac  circumftantias  pro  fcrit^endo  e/usmodi  piolibro  rcquifitas.  Natus  eft 
circa  annum  i)80|  (p)  hoceft  9  uno  ac  altero  circiter  anno  poft  vel  an« 

ce 

(n)  InfaoSdggh  pofleriorc ,  cd'to  I7<^.,  fol  >4.Coroll.Vr:fic  fcribit:  1$4nnem 
Gerjmem  Priorem  C(sUfiin9r$tm  LugdMni  ^V*  Jr4trtm  CdncelUrii  pMrifien/ts  li* 
le/ii  HHthorefn  Juijfe  ^    cenfendum  efi^ 

\o)  Vide  9picilegium  RR.mi^Hnxienfis ,  quod  ne  meis  Le6loribus  td  farmandsm 
folidum.  judicium  quidquam  dedc»  novlter  reimprefrum  integrc  ftd  calccm  ba- 
jus  refponfioiiis  mes  tdjungo. 

(p)  Joannem  Gerfen  Coefeflinum  ,  fr«trem  Cincellsrii  natum  efTe  ctrc^  annum 
i98o,  hocefl,  vel  hoc  ipfo  ttuio ,  ^i  incra  crfennium  prarceden?  •  aut  cp» 
fequens ,    manrfedfe  coUigitur  ex  pluribus  teftioioniis  Gerfonit  CancelMliv 


TC  oativitacein  Tboinc  Kempenfis.  Stodait  Parifits  fub  diredione  SoA 
«rmani  fratris  CiinceUarif ,  4  que  tenerrimi  amabacur.  Jamque  accin* 
■at»  «rat  ad  rccipiendum  Maglftcriam  ,  vel  Liceociatum  In  Thcotogi»  , 
«Am  inrpiratioac  (tivioa  &  cohortatiooe  fua  pic  Matris  motus  ftatum 

Reii. 


mmm 


Inprimis  «nim  reftotur,  enm  in  Novitiatii  apudCoelcftinosLugdunenfesfuifle 
«dhuc  Juptnem  deiic4tmn  ac  verrcundmm.  SeamUo  renanir,  eucn  i  fe  Li^- 
tlununi  ad  CaleiHnos  direQum  ac  dedufinm  fuiife  ez  InRinQu  Petri  de  Ailia» 
t:o  Epiftopi  Ctmeraccnfis  >  queni  aiiunde  cojififlt  ifpifcopatum  CameracenfeW 
Texifle  ab  anno  .i§yf  usque  «d  amium  140$».  Uiterius  affirmst  ,^  joannem 
necdum  recepifie  Licentiam  aut  Magifterium  in  Artibus  Deniqxie  fcribit,  fe 
^m  htbere  mxAitm  proPinju^m  ftne8»tis.  Epiftoia  harc  Gerfonis  exral  Tom. 
III.  Opemm  Geffonis  Bdit.  Pf rit  fol.  741,  Cnm  crgo  Get(b4i  Cnncellarkia 
iiatus  fit  anuo  13^3,  &  ctas  propioqua  feneQuti  non  incipiat  «nte  ammm 
«tatistiuifiquagefintuiii^  aut  quadragelimum  qaintumy  iUe  ingreflus  loamils 
Gerfen^s  adhuc  delu4ti  ^cverectmdi  luvenis  in  Novltiacum  uit ra  annum  140^^ 
^uo  V- Thomas  jam  profefiionem  cmifit ,  &  ejus  Nativi^&s  ulrra  amium  i^tto» 
quo  V.  Thomas  prirmim  aetatis  annum  agebat»  nonbiliterTetrahiMquIf.  *£n! 
ipfa  verba  Gerfbnis  Canceltarii  ad  germanum  frarrem  fnum  Kicolanm,  CflBks 
llinum  Lugduni  8c  Magiflram  juaioris  fui  fratxis  JedMni^  Cferjen  In  Novkiacu.  , « 

^  Dum  placuit  humiti  ciiaritati  KR.ml  Patris  ac  Prrceptoris  mei  prsciput  Ct- 

j,meracenfia  Epilcopi  ducere  me  ad  vintflnduni  te,  &  domum  tuam,  tandem 

9,  conlrencram  cum  Priore  vefiro ,  8c  teaim ,  nt  mutu6  fuper.thitu  Germimt 

ttnoflri  foibtvemua.    £go  pratterea  ^ixce  meo  roihi  videbar  ratlonabiiiterufiir- 

M  ptre  Magifterium  aliouod  judtcandi  de  flatu  fuo  tain  per  eTqmientias  pr^ 

•«»prjas,   qoiim  inHfuAtones  acquifinnn  jam  usque  ad  ^oPinjMm  Mtatrmfe,* 

^^neflutis,    (NB   Gerfon  natus  eft  1563, )  At  forftn-obTjcres^Turbaiit  littei« 

9»tnc  fratrem  noftrum       Frfter,  volo  ,  ficut  !frater  ponfolan     &  velut  ma» 

^,  gis  expertu^  tentatiomim  ofFendicQla  difcutere  >  praeiercrin  ci^m  adhuc  itt 

^«in^bi^io.     Accipio ,  qnod  gravifiimis  tcrrquetur  infomniia.    fianc  moiefttafii 

i»yfibi  »n  frculo  contrgifie  nmi  memmi.    O  Chriftp,  'quid  filn  fumrum  eft  fe« 

.«,nafcanti ,    fi  adhuc  juveni  &  ve^eto  taflis  crnciarus  'occiirm  ?   Grucitftus» 

^,qno  nuHus  magis  pcrteft  ipfum  reddere   hebecem  rn  itigenio»  fluidum  in 

1»,  Aetfiorfa  ,  tm-bKtum  in  jndicio ,  &  ineptHiimum  'ad  omnia.      Parum  difiert 

,„imania»  velfurra»  talis  turbario     Ecce.'  ^uid  efKciet  foHrchudo  tua ,  fide 

}»,fano  &ingen!ofoteddrt  fiofidum  '&  hifiinum  \   Abfit ,  tn^nies*:  non  ex  reti. 

•„  gfoiris  arditudTiie  vel  coridhicme  liaec  illi  acciderunt  •;  fed  ikcerarum  fulve* 

>,rt8  hanc  ftimutationem  futs  acuiets  attuierttnt:  has  wlvit  &  revoivit  mvitua. 

1,,  Vcmntameii  atteiidc  'fi>ater,   fi  fbic  Ifttepat  (  mee  )  fufficerent^  verecundum 

^  funenem  m  H\em  4efeQiim  indiMierc  ?  ^  JUec  vhi  n>alui  fcrtberc  >»  «qniai 


Relfgiorum  apad  CoDleftlnot  Lugdanenret  farcipit  circa  aonum  I40f.(9) 
quo  ipfiflimo  anno  Tfaomas  )Slempenfi«i  fuum  Novitlaram  adi^rat  (r  )«  In 
NoTiciatu  gravilfimat  perplexttates  cerebri  paiTus  eft ,  quai:  jpfum  farnid 
ad  infaniam  redegerunc*  Ger(oo  Canceilarias  eas  indifcreto  rigort.  pri« 
mioills  adfcripierat  9  (ed  fuperata  tentatione  rigorem  in  Novi  iatu  adiii- 
bitum  coliaadac  (  s).  In  Ordine  ea  fpeoimina  virtutis  &  fcieati«pr«» 
bait  9  ut  poft  mortem  fratrls  fui  Nicolai  9  in  eodem  Monafierio  Lugda- 
nenfi  priori  anno  1417^0  Priorem  eledlas  fit^  vivente  adhuc  Gerfone 
Cancellario  9  e|usdem  Monafterii  jam  per  feptem  aonos  Convldore  feu 
Alumno  ( t ).  De  fcriptis  iiujus  Joannis  Gerfenis  nil  certi  conftat.  Ve- 
roGmile  camen  eft^  ejus  laborem  t(k  exhortationem  ad  fuos  Religiolbs 
fub  Regula  S«  Benedidi  conftitutos  9  p!d  &  eloquenter  fcriptam  (u) »  & 
i  ftylo  libroram  de  Imitatione  >   progrediente  per  mera  inci/a  9  valdd 

diverfam^ 

Dixi  ».do  RR.mum  Brixianum  non  aflfcrre  motiva  fatis  poaderofii  9 
quibus  moveamur  ad  aflferendum  9  in  Manufcripto  Brixiano  per  Compi- 
latorem  fentcntiarum  (ententiai  Qerfenianas  &  Gerfonianas  potius  ex 
diveriis  eperibus  duorum  Authorum  9  quim  ex  diverfis  exemplaribus 
partim  Manufcriptis  partim  jmpreflis  9  unis  Gerfenem  9  aliis  Gerfonem 
prp  Authbre  rererentibus  9  defumptas  ciTe.  ExtitifTe  in  ItaJia  eo  tem« 
poref  quo  Compilator  fcripfit^  videlicet  ab  anno  1478  usque  adannum 
1491.  (x)  9  exemplaria  Manafcripta  &  ImpreflTa  9  circa  genuinumno- 


men 


M  akeri  germano  noftro  »  quitemis  fatisfacerem  ficut  pater  &  frarer  ielic^f 
^adhuc  filio  Scfratri  &c,  Idem  Cancellarius  fcribit  fuo  germano  fratri  poft 
eps  profeiTtonem  hia  verbis  :  Ille ,  qui  &  puero  mifertus  eft  cibi ,  dans  tibi 
cor  pium  8c  cimuratum ,  fuperaddidit  mifericordiam ,  ut  te  repelleret  i  fae^ 
culo  nequam»  in  qua  demergendus  eras  irrevocabiliter  >  (i  Licentiam  aoc 
Magifterium  in  Artibus  adeptus  fuiffea» 

(q)  Patet  ex  Nota  praccedente 

(r)  Patet  ex  ejus Chronocaxi  inferta  Dedu&ioni  mea^Critics  iif  Prolegomciiia* 

(a)  Vide  praefatam  (jferfunia  Bpiftolam  ad  Nicolaum  fratrem  inNota  (c)« 

( t )  Vide  Vitam  Gerfonis  inter  ejus  opera* 

(tt)  VideTom.  III  Operum  Gerfonis.  fol  710.  729.  7}i.8c  732, 

(x)  Libri,  de  Imitatione  fub  nomlfteGerfonis  prodierant  Veaetiis  in  4.to  perLos- 
lcin  1483  8c  pcr  Dionyfwm.  ac  Peregrinum  r^sj  Vide  Maittaire  Tom.  V. 
Annal  Typograph.  fpl.  437.  Ikorttra  Manufcripta  qusdam  Italic,  v.  g.  Pade-^ 
llroaenfe  %  Aroneafe  fcu  potiua  Genueofe  #  apmeii  Gerfenia  exprimunt» 


» » 


meo  aatboris  TariMcia  f  cemimtft  (y)«  Gompilatorcm^  qui  noperrim£« 
Tidelicet  anno  1470«  (y)  relfgio(am  profeffionem  emiferac  9  necdum  po« 
tuifle  aac  votaiife  efle  idoneam  dirimendae  inter  |uraGer(en}s  &  Gerfo-s, 
nis  concroveriiae  judicem  f  religiofas  leges  modeilis  &  pradentise  (aadenc 
&  lubent.  Quid  en|o  mirum  1  (i  vir  ^t^eltgiofas  modeftas  (ervata  fid« 
doQfum  variantiom  Codicuni  pro  opportonitate  modo  unius »  modo  aU 
•terius  Inrcripciooe  in  (uis  excerptionibus  ufus  (ic  ?  £x  ea  autem  variacio* 
ne-  nlc  Gerleni  nec  Gerfoni  quidpiam  cnti  juris  confurgit ,  quod  vioci 
^nequeat  moraii  cercitudioe  opplica» 

Si  dicatur;    omnia  Italiae  Exemplaria  tam  Manufcripta  quam  im« 
preftk)  aoteannam  1490  exaracai  nomen  Ger^eni$ ,  vel  Gerronis  refe* 
ireQdofbndarepr^erampcionem  degenerali  perfuafione  Itaiis  pro  alteru- 
^rd  ex  ^uotips  Iratribus  Gerfonibus  >    in  qvii  alternattonc  disjundiva*" 
^eritas  «X  parte  illius  ledet  1  cui  foli  exade  coogruit^ 

^  "Respondeo  ii.tno  llla  perfuafio  veriabatur  circa  objcdum  pauciftimis 
^ogoitum  Jotra  obfcuros  unius  vel  aherios  cellulse  parletes  ;  igitur  oon 
erac  univerYalis^  :iAo  Non  eft  continua  ab  i[^ro  Ger(bnum  obita  5  fed 
orca  eft  iprimum  circiter  qaadraginta  annis  po(t  eorum  mortem.  ^.tio 
^on  dat  rationem  fuas  fcientiae.  Neque  enim  (e  referc  ad  tefies  S^n* 
ccbrooos^  ^:to  Non  refert  eandemin  Joanne  Ger(en  Lugdunenfi  valt{is 
jmaginem  quoad  ilylum.  f  .to  Nec  Lugduni ,  ubl  obierunt  ambo  Ger« 
fenes  feu  Gerfones  t  Coeleftinus  &  Canceilarius  j  oec  Aveniooe,  ubi  de« 
pofita  eft  tota  (uppellex  Ger(onis  Cancetlarii  librariay  reperitur  ullam 
iiKlieiam*  tiajusmodi  proin  pra^fumptiones  ip  favorem  unrus  ex  tlao- 
bus  Geribnianis  fratribus  facil^  vincuntur  ex  morali  cerltudine  oppofita 
per  teftes  Synchrono|  &  Fraiiliares  vita  &  fcriptis  celebres»  qui  teftan« 
>ior  de  vifu  ificaudicuproprio  io  favorem  TtiomasKempenfis* 

"KtstATf  ut  Tefpondeam  ad  inexpe^atum  conceptum  RU.mi  Brlxia- 
mlf  quo  adftruit  9  Librom  delmitattooe  cx  fcrlptis  doorum  fratrum  1  Jo« 
-aoois  Ger(eo  Cceleftini  iSc  joannis  Gerfoo  CaTicellarii  cdmpofitum  fa« 
ifTe  (  z).   Tundainentnm  rpfius  ieft »  quia  CompilacorBrixiaous  anno  1490 

fiosdam  texcos  in  libro  de  hnitaciane.contentos  tribuit  Joanni  Gerfen 
ios  Joanni  Ger(oo«  X  a  R£< 


,  y 


mtmm$kt 


^<y)  Vidc  RR.^Brixitrtiim  in  fuo  "Si^io,  nediWJ  i7<$g.  'fol.  i^  &  27. 
\{%)  Ils  lUUmiuSrixtaniss  ktfUD4f!|g2;/p/rfifi^  «idiitolBrixiv  iiji%.  (OnJ 


1&4  j^ttd»Docm.IX.Cimfutatw^ov/i(^maJUb^ 

Respondeo  I  »»o  CofnpilatQrem  BrixttcKim  at^uaQcio  ooci  lolAiB 
Cfusdem  Itbri»  fed  eciam  c^*usdem  Capitisttiios  ▼erfai  tribaere  Gcrfi 
ftlios  Gerlbni  (a)«  Itaqueooa  Iblumiibri  de  Imitaciooe »  fed  etiam 
fiitala  forent  conrarciQaca  per  modum  Centonis  ex  Opufcttlis  Gcrleott 
&  Gerfonis  nulli  hominum  9  nidCompilatori  Brixiano  anao  i^^o.notis. 
Ubi  nune  kteot  ?  cui  unquam  fuerunc  cogoita  illa  Gerfenis  &  Gerroaia 
Opolcula  ?  Si  nuUibi  ?  fi  nulli  ?  quis  prohibeat »  efusmodi  fuppofitiooea 
gratuicas »  dam  aiia  caufa ,  videiicet  ufus  duorum  ezemplarium  iftioa 
Ger/eni  alterlus  Ger/oni  infcripcorum  i  in  promptu  eft  f  yocare>^^Mti 
gratuita  ?  Secundo »  fi  liber  de  Imitatione  ex  Opufeulis  Gerfenis  dc  Ger« 
umis  confarcinatus  eft  t  quandonam  ?  &  a  quonam  id  fadum  ?  an  circa 
annum  1 420  >  quo  |am  dicuntur »  feu  putantur  reperiri  exemplaria  de 
Imitatione?  an  ea  fa£la  ab  aiio  Gerfeneyveli  Joanne  auc  Jhoaaa  Mai- 
leolo?  Quidprohibet)  ipfummet  Ven.Thomam^  quiaSfochronisScrl- 
ptoribcu  dicicur  rom/)i//?^^  librum  de  Imitacioney  collegiire  ex  anterioram 
Afcetarum  fcriptis  breves  hinc  inde  infperfas  fementias  ?  Nonne  fiibdb> 
torum  eft  >  bonas  horas  perdere  ejusmodi  merarum  paffibilitstum  9  ctDO- 
jeffuratum  %  vel  etiam  probabititatum  feorfim  fpeQatarum  (bmniis  >  oU 
moraiis  ceriitodo  pro  Thoma  K«  in  plena  meridie  iliucet  ex  fepuagiQta  co- 
«yis  teftibus  &  trecentis  Idiotifoiis  ftyli  contingenter  inimitabilis  deinoa» 
flrata  ?  Quo  tandem  omnia  paucis  in  tanta  variatione  Codicum&Scripto- 
ram  Gerfenianorum  concludam  ?  Oraculum  TettuUiani  fubjungo:  ^^ 
apud  multos  unim  invenitur »  non  eft  erratunh  fed  traditum.  Lib.  de  Pnt« 
fcript.  c.  ag.  Inverto  cgo :  Q}}od  w  eadem  Regione  acNatione  a  Stm- 

CHaONIS   IN   Re   HiSTORICA  VARIATUM  REPERrrua  i.NON  £$T  TRADITUM  t 
MD  BRRATUM.  j('>)* 


(ft)  Stc  enim  L  t.  C  25  Verram  41.  8t  47.  Trtbutt  Gtirfeni;  econini  eodem 
libro  &  capite  ^erfam  itf.&  4^-  Tribuic  GerfonL  Vi4e  Spicileg.  de  snao 
c7^2.  foi.  t.  &  15.  icemde  anno  \i^%.  foU  /(7  &g4 

(b)  f^dtidffe  ditmerdt  ^  inquit  ktem  Tcrtuitianus  I.  cc.  trw  BccUfigrmm  (fxttm 
Germanic )  Ecftfid  vcrcjtmile  efi  ,  nt  t§t  4C  tdrHd  in  uHdm  fiiem^  (  hiRori* 
cam  de  re  recenti »  tc  patria  ac  fcriptis  piiblids  confignact  )  errdveriat ) 
muUus  inier  mului  evennfs  efi  armr.  txitifu 


•   »•  • 


V. 


sncu 


M^ )  (D  ( a^ 


■<f 


S  P I  C I L  EG I U  M 

SIVE 

COLLECTIO 


4 


\  4 


Fragmmorm  aliauot  Joanms  Gerjen^  ^Joanm  Ger^ 

fm  y  qtke  in  Codice  Bibliatbcca  Monafimi  SS.  Fauftini  £/  Jwkit 

Majoris  Brtxia  deittuerant ;  &*  toruudtm  coUatio  cum,  LabtOo 

dt  hmtationt  Ckrifii  Fulgata  Editionii. 

Editum  k  RR.|^^  Brixiano  aano  1761  &  1763« 


£x  Codice  FaOlliniano. 

Pag.  4^,  terg* 

De  Utilitatt  quietiSf  E^  ^iAin  con^ 
veniat  vita  aQiva^  Joan.  Gerfen^ 

f^ Acilias  e(l  domi  latere »  quim 
foris  fe  rufficienter^aflodire.  la 
fiientio  9  &  quiete  proficit  anima 
.devota »  &  difcit  abfondica  Scriptu» 
rarum.  Ibi  invenit  fluenta  lacry» 
manim  9  quibus  (in^uUs  nodlibus  (e 
lavet  f  ut  conditori  fuo  tanto  fami- 
Uarlor  fiatt  quanto  longius  ab  omoi 
ranmltu  fKculari  degit« 

Mcmo  fecare  apparetf  nifiqul 
libenter  latet*  Nemo  fecure  loqul- 
cur»  nifiqui  libenttr  tacet«  Nemo 
lecure  ipteteVtf  nifi  qui  libenter  fub- 
e&  Nemo  fecure  prscipit »  nifi  qu! 
Id^eoNr  obcdire  di^ldt*  Qul  «cten- 

dit 


£x  Libeilo 

De  Imltatione  Chrllli.  Vulg. 

Edit. 


Ttt.i.Q^^io^verPj.  taciliuse/t 
domi  Utere  y  ^dm  foris  fe  fuf^ 
ficienttr  cufiodirt. 
.  ♦  •  Ferf.  xs*  In  filentio  fi^  quiete 
proficit  amma  devota  9  &r'  difcit  akm 
fcondita  Scripturarum.  (ad«)  Ihi  m« 
vtnitfiuenta  lacrymarumffuihisfinm 
gulis  noQibus  fe  lavet  9  tf  mundet  % 
ut  conditori  fuo  tanto  famiiiarior 
fiat ;  fuanto  /ongius  ak  omni  facu^ 
lari  tumuttu  degit^ 


•  •  • 


Verf^.  Nemofecure  apparet  > 
nifi  qui  likenter  latet.  (loO  Ntmo 
fecure  hfuitur  9  ntfi  fui  libenttr  ta* 
cet.  {xx^Nemofecure praefi ^  nifi! 
quilibenter fubefi*  (^x^Nemofecu^ 
re  praeipit  %  nifi  fui  libenttr  obediref 


\6(f        Ex  Codice. 

I 

'4it  ad  interiora  ^  (k  rpirituana  per* 
Tcnire  f  oporcet  eum  cum  j£su  de« 
clioare  k  curba»  Nemo  dignas  eft 
coelefti  ceiifolatioDe ,  ni(i  qai  fe  dia 
exercueric  in  raDda.compundione. 
Difcd  exceriora  wncemnere  >  Sc  ad 
inceriora  ce  darei&videbis  rcRnum 
Deiince  venire»  quod  eft  juaicia» 
it  paz  9  &  gaudium  in  Spiricu  fan* 
£lo*  Si  renuis  confolari  exceriuSf 
poceris  rpeculari  coeleftiaf  &  ire- 
quencer  incerius  jubilare^  Si  nefcis 
iilca  fpeculari »  &cceleftia»  requi* 
elce  in  paflione  Chrifti  >  &  in  vuU 
oeribus  e;us  inhabita«  'Gaudebis 
Vefperef  fi  tiiem  expendas  frudub- 
•fe.  Memento  femper  finis >  &  quod 
^erdicum  Qaaauam  redic  temoitis% 


^JH^mjSftat  Sanait4$  :b6mifiii. 
.yoan.  ^GeVfin^ 

^erifii  HonTunc  tfxhoc  exiftimfii. 
«da  5  fi  quis  plciresvifiotfes ,  Kut  cota- 
Toltftiones  'habear;  vd  fi  :p6ricas  fic 
^in  Scripctiris  9  "vel  \tx  silciori  pcfrfaccrr 
jgraau.  ;^cl  'fi  yera  fueric  IratoJIi. 
^te  'iutfracus^  ''&'divina  'charicate 
veplecoss  'fi  l>ei  honorem  'pure*)  & 
iibtegre  io  cmwsbus  Temper  quirrac. 
48c^fi  ffe  ipfimi  Dibil  rcpucet ,  '&in 
>niKtt  «dcQtidac^  «icque  'ab  aliis 

«citfm 


Ex  LibcUo. 

itiiciU  »  .  .  Verf^  %,  Qui  igitttr 
itttendit  ad  intefiora ,  b^J^Huw 
Iti perveuire ,  oportet eum cum  Jefit 
ii  turka  dteliuare,  .  .  .  f^erf.  %x, 
Nemo  dignut  4fi  calefii  eonfotationey 
nifi  diligenterfe  exercuerit  infm» 
8a  compunQione, 

UKi*  €ap.  I  .f^erf.  a.  Di/ce  exif 

riora  vontemnere ,  <&*  ad  interiora 

te  Jare «  &  videiis  JUgnum  Dei  im 

tevenire.  <  j.)   Ejl  enim  Regmm 

Veipaxb^gaudiumin  Spiritufan' 

^O'  i^9'^   Si  renuis  coafolari  ex- 

Herius^  ptfteris  fpecidari ceeUfiiay^ 

Jrequenter  ^ubilare  interius. » .Verf 

«o.  Si  nefcit  fpeculari  aita^  &»  cam 

fefiia ,  r/fuiefce  in  Fafpone  Cbri/Hy 

^  in  facris  wllneribus  ejus  Jibenter 

ibabita.     lab.  i.  Cap.  xj.  f^erf  47. 

'Gaudebit  fen^tr  vefpere ,   fi  diem 

'expendas  fruauofe. . . .  ^erf^  i .  Au, 

'mento  femper  finis  ,  ^  fUodperS» 

Hum  tto»  redffienfpust 


lib,  ^  tap.  %  Per/:  4  j»   A^^ 

"merita  non  fuut  ex  boe  exifiimanda  » 

,/f  qnis  pluret'vifiottes,'autcon/oU- 

tionesbabedt-;  vel  fi  =petitut  fit  im 

Scripturis ,  aiit  in  dltiori  ,fohiitut 

!grndu.{  »4.  ^  Sei fiverufmt  6w 

Militate  funddtus ,  •&  divina  •^barU 

tate  •fepletus.    Si  Dei  btmorem  pu^ 

ye,  ■&  itttegre  femper-qumdt.    St 

Jfeipfum  nibilreputet;  ifinveritUm 

ne^efpitidt^  mauie  W  'iHis  etim 


£»  Codice» 

etiatn  dbrplci »  &  hamilUrii  tnagts 
gfL\x4t%t;  quim  honorari« 

Ibidcm. 
De  Difficultate  Riligioms,  Jo,  On^ 

Hic  nemo  poteft  ftarCf  nifi  ez  co» 

to  cordevolacricfehQmiliare/  Qui 

«aliud  in  rdyigione^qnaiB  pareDenmf 

&  animse  fuac  faluceaiynon  invenie^ 

nili  tribulacionem  »  &  dolortm* 

Ma;or  labor  eft  reGftere  yjciis>  & 

i^alEonibus  t  quam  corporalibus  in- 
fadare  laboribus^  Mulcum »  &  dici 
oporcechomlnem  in  (e  ipfo  cercaret 
&  cocum  affeQum  fuum  plene  in 
'Deum  crahereu  Sitncfpts  tepefce-» 
re  9  incipies  male  habere»  Religio* 
lus  etiam  negligcQs  %  &  teptdus  ha« 
*bet  tribulactonem  fuper  tribulatio* 
nem »  quia  ex  omni  parte  patitur 
angaftiaS}  quia  interiori  confolaclo- 
ne  careCy  Sg,  exceriorcm  quacrere 
prohibecur.  Qai  laxiora  quasriCt  & 
remiftioraf  fcmper  in  anguftiis  eri(« 
Religiofas  vivens  extra  difciplinam» 
gravi  pacet  ruins.  Si  dedcris  te 
ad  fervorem  »  invenies  magnam  pa*^ 
cem  9  &  fenties  leviorem  laborem 
^opter  D^I  graciam  $  &  virtutis 
amorem.  Si  pietacis  >  aut  fint  utt« 
licatis  propoHto  quandoque  exerci^ 
tium  ipirituale  confuetum  incer* 
inicticury  facile  poftea  recuperari 
^poceft«  Si  aucem  tSBdio  animi  9  aut 
oegligeada ,  f acUiter  reliiiqutcur  , 


Ex  Libello. 


Uf 


defpici  f    &  bumiUari  magk  goih^ 
deatt  fumiMorari. 


Lii.  !♦  Cap.  17^  Ferf.  \u 
Hic  nemo  pouftflare  9  ni/i  ex  to^ 
to  corJk  fe  voherit  propter  Deum 
bumiliare^  C^.)  Qui  aliui  quarit  f 
fuam  pure-  Deum  9  ^  anima  fum 
falutem^  non  inveniet  nifi  trHmht* 
tionem  b*  dolorem^ 

•  •  Cap.^^.ir.^u  Mapr  laiorefl 
refiflere  vitiis^  ^  paffwmhity  quam 
eortoralilmi  infuiare  laboritm. 
JUk %.  Cap. 9« ir.  iii Multum 9  ^ 
diu  oportet  bominem  in  fe  ipfo  certa^ 
re  ante  fuam  ii/cat  fe  ipfum  plem 

fuperare  €^  totum  affeQim  fuum  in 
Deum  trabere^  Lik  1 « cap.  xf.  1^. 49« 
'Si  incipii  tepefcere  y  incipiei  mali 
"  baiere.  •  •  •  T*  29.  Religiofui  negli* 
gens  9  &*  tepidus  babet  tribulatio^ 
ntmfuper  tribulationemy  &*  ex  omni 
parte  patitur  angufliam  9  quia  inte^ 

riori  confolatione  caret  |  e^eriqrm 
fuarrere  probibetur. 
-  •  .  f^erf  )  i^  Qui  iaxidra  qu^ritf 
6r*  remiffiora  9  Jmfet  Un  anguftiis 
erit.  .  *  •  Ferf  90-  Religiofus  extr^ 
difciplinam  gravi  fatet  ruina. 

•  ••  Ferf.  43«  Si  autem  dederis  te 
ad  fervorem  9  invmies  magnampa^ 
cem  9  ^  fehties  leviorem  lahtem  % 
propter  Pei  gratiam  9  ^  virtutis 
amorem.  .•  Cap.  19«  Verf  lo.  Si 
pietatit  eaufa^  aut/ratern^  ufiiitan 

4ii 


tn        £x  Codke»  Mt  libcUo. 

I  J 

wm  flbodicatn  nociTQm  Ihidctun « i    fis  propo/leo  ^  fUMdapie  ebnfuitfm 
Vive  Dea  gracus  cod  maodo  tumu-*   ommitur  fxtrcitium  t  facih  pofiem 
latus.    CrmiiQe  muiniatfis  9  ftmper   pcderit  recuperari. 
«raQfire  paratoSt  -  -  ^eY/.  i%."Siautem  tadio  animif 

nat  uegligeMia  faoiliter  re/in^iturj 

fatitcuipaiileifiy^nociwfintietur^ 

\  •  •  Cap.%^.  yerf.  17;  Semptr  ergo 

paratus  efio^    &•  talittr  vive^  ut 
mun^ui  te  imparatum  nm$  mveuiat. 
^g.  Jt.  tetfr  _ 

JDg  VtiRtate  UQionit.  I/liorm^ 

Omois  piofedos  ex  ledtooei  ^  & 

lneriitatfoiieprocedic&c.Jo.Gerreii.  Z.f»«  f«  Cf^.  f.  /^4fr/.  t«. 

Veritas  io  Seripcuris  faiiais  quff reo*  ^ritat  in  Scripturis  /anSfis  fuoh 

4a  eft,MO  eloq«eatia>  qosnrere  aat£  ^tnda  >  non  efoauentioB 

idebemas  magis  utiltucem  inScripta-  •  -  *  ^tr/.  9«  Qtfarere  potius  dthe^ 

ffs  >  t]uam  (ublimicacem  reraioais.  M«f  utilitatem  in  Scripturis  ^  fuam 

Kon  f»  oflfendat  «uffcoritas  fcribea-  /uUimitatem  fermonis, 

liam>  acromparvar,  vel  magme  lit-  *  •  ^  ytr/  f .   iVo»  «r  ofiendatau- 

lcrataraB  lUerioc    Sine  perlonaracn  ^oritas /criientis  9  utrum  parva  vei 

tMxeprione  Variis  ilbdis  lo^mr  magna  Jitteratura  fueriu 


iMbis  Dcift^  ^-^yerf.^, ...  5m#  per/onarm 

^ilptiotte  UguiturwddsDeus^ 

J)^  ftf SitA  in^iivatiom  in  £^^i*4^ 

Ktfs  nimitkin  oCcapafntit  ptopt^s  >  ^  €^>.  1 1  •  S^.  $*  .l^ot  nsmhm  ot* 

thaffiottlbcrs  ^    <&  ronicitattiar  nimis  tupnmurpropriispaffion^usb^traih 

In  eraOfittfriis  ^   &  inacilibus  rebiis.  Jitoriis  nimis  /oUicitamur. 

O  f>ominie^  ^aousque  venhhus?  tih  ^Xap.^. /^er/.  s^  0 ptMtm 

<2aod  param  9  Ve)  hihil  prodefli  at-  ^uousgue  'Otfiimus.  • . « « (&)    iglKSi 

«enditur^  &  quod  l^tomeneceifa*  pnrum^vel  nibi1prodtfi%  atteUdiitur^ 

^vm  ^  ^ligibifter ^ritterrcair»qaia  &'  fuoi/umme  neceffarium  *fl  ttegk^ 

ienter 


•.1' 

MMqs  hom^  ad  exiccriorii  dcflvif^  ^ii 
tiifi  cico  rcfiplfcat,  Hbcns  in  cxterio- 
ribas  ;acet*  Ncfcio  9  qno  ^pirico 
Aidcnar,  qui  fpiritoaics  dict  vidc- 
irturyquoii  totum  Idborcm,  &  am- 
piiorem  foHicitodincm  pro  tranfito- 
riis «  &  vilibtts  rebus  agimus  >  &dc 
intcrioribos  oofliris  vix  raro  picnc 
rccolledis  fcnfibus  cogitamus^  •  • 
Grcgorlosi,  ^  a  •  Taato*,  ^ls^ue 
V  (opcrino.  amore  «    «^    »  >    * 

»      «     «      •  &c.  Johan. 
Gcr«  HQccft.9  qoad  maxime  iflnpc* 
dic  ccalcftcm  ctfnfolaaoncm»  quia 
ii^ditis  CMVcrcis  tc  ad  ocaciooem* 

,     Pag.  5  j. 

•  •  * 

JDe  Dmmo  Curh/Statft »  £;*  itu^ttkm 

Ex  900  Qova  delcdat  aliqatndo 
liudirc  9  opoTCct  cxiodc  trlbulatio* 
acm  cqrdfs  coIcrarc«  Si  ce  rubcra- 
zcris  ab  ociofi$  circuitionibus  ,  & 
fupcrBois  locotionibas  »  iicc  non 
ii  oovicacibos  >  &  rumoribos  niun» 
di  audicndisi  invcnics  tcmpus  (uf« 
ficicns  pro  bonis  mcdic^cionibos  in* 
fiftcndis. 

Diftor)irat  pafcm  memia  io  aHc« 
nls  fadis  f  &  ffidis  fc  bccupare  > 
&  <)U2rcrc  forinfccus  occanones^ 
Tanto  magis  homo  Dco  appropin*» 
^atjt  qoaoco  ab  omni  folatip  ccr* 
xeoo  Ibb^oS' reccdicr  Tantoctjsm 
afceiidit »    qoanto  prpfundius  fibl 

D^Er^iAmft  Afyr.Ccrtitud^  ^c. 


£x  tibelfo:         fS^ 

«  •.  • 

genter  prmteritur  f  fuia  totus  bom^ 
ad  exteriorfs  dffluit  ,  ^  nifi  citts 
refipifcat  %  libens  in  ixterioribu^jit* 
€it^  ^  '^Cap^^U'^.  I  j^  Nefcio^quii 
ift  9  quo  fpiritu  ducimw  »  &*  l^uii 
pratindimus  9  qui  fpirituaies  dict  vi^ 
detiiWj  quod  tantum  laboremj  & 
amptiorcm  foUicitudimm  p^o  trm^ 
fitoriis  t  ■&"  vilibus  nbks  agimuSf  &^ 
di  intirioribus  mfttis  vix  raropli* 
m  recoUe&isfenfiius  cogitamHS^ 

•  •  Cap.  JQ* Fer.  9.  Hoc  eft  9  quod 
tnaximi  confolatiomm  impedit  cee^ 
Itfiem  f  quia  tardius,  ie  conveftif 
ad  oratiomm.  * 


Lib.  i.Cap.  10*  Perfs^t. 
»  •  -  £jr  ^o  fuvadeleffat  aliquanio 
audirci  oportet  tt  exindi  tribula* 
tionem  (^ordis  ioleran. 
- . ^  Virf.x,  ^i  ti  fnbtraxirit  dfu^ 
perfluis  locutionibus  9  &r  otiofii  eir^ 
cuitionibus  9  mc  non  d  novitattbtss  t 
fS  rumoribus  audiindis  inviniet  tem» 
pfLS  fuifficiins  f  &*  aptum  9  quo  hnit 
meditationibus  if\fiftas. 
.  .  Cap.  11«  i^.  2»   Quomodo  potifi 
iUi  diu  in  pace  manere^    qui  dlienit 
curisfe  intvomifcet  »  qui  occafiomi 
forinficus  quarit  ? 

Lib^.^.  Cap  4%,ir.6  Tanto  homo 
Deomagis  appropinquat  ffuautff  ai 
omnifolatio  terrmo  kmgim  nadit^ 


r     ' " 


i^q        Ex  Codice* 

Ipfi  vtlefdt*  Qpandpcttnqafe  hoQO 
inordinace  aliqaid  appecic » fiaciffiia 
fc  ipfi>  inquiecus  fit. 


Ex  LibeUo. 

CrO  Tautq  €tUm  altim  sd 
afandit ,  quanto  profimdiui  im  fi 
defcendit ,  ^plus/iH  ihfi  viUfciU 

Bomo  ali^uidinordinate  afipetitfju* 
tim  in  /e  inquietmfiU 


D$  Utilitate  meditandi  pafjionem 

Cbrifii.  >.  Gerfen.  ^ 

RcUdofus ,  qui  fe  fntenta  racntCt.  l  T.  9f'  ^^\  ^^^^  *^*  ^^  , 

&  dcvStc  in  fanft  ffimii  vita  &  paf.  .  ^f^^/^'»  ^'/'  intemef^  di%ote 

^                                          '  ^  tn/an9tffimavtta^^pagiom-Do' 


fione  Pomitit  exerccc  ,  omnia  ne- 
eeflaria  9  &  tttiiia  ad  petfedionem 
abundpinter  iovenlet.  Ex  oninibos 
tlbi  cliarisfit  Jesus  Di!e£lus  (pecia- 
lis.  Solus  Jesus  fingularitcr  e(i 
amandus«  QuandojESus  intusnon 
loqultur  9  confdlatio  vilis  e(l«  Solas 
Deus  i^enfus ,  &  aeternus  impleni 
omnia ,  folacium  ed  ai|imae>  &  ve-«^ 
n  cordis  lastitia» 


*    '  P«»8  7r.tcrg. 

De  mortificatione  propria 
voluntatis .  «  • 

Si*quis  videtur  inter  vos  fapiens 
effe  in  hoc  •  •  •  &c.  Grcgorius*  Ad 
veram  fapientfam  pervenire«  « «  •  •  • 
.  ♦ .  &c.  Johan.Gerfo*  Si  Bonumi  eft 
tuum  fentirCf  &  hoc  propter  Deum 
dimiccis  »  2c  aiiud  feqaeris ,  magis 

ex. 


mintexerceti  omniauti/ia^  &'m^ 
ceffiri^iki  atundanter  inwmiet. 
Lii^.%.  Cap. %4  Verf.2U  Ex  ommihf 
ergo  ^ckarie  fit  JEfusfotue  DiieBm 

^ecialis. 

.  - .  f^erf.x^.  SaHityEfuefiegulm' 
ieirej^  aniandus.  y 
.  . .  Ferf.  %.  Qunsdo  JEfim  iulm 
non  loquitur.f  confolatio  vitis  eft. 
^  •  Chp.  s.ir^  1 9*  Solus  Deufateruus^ 
it  imenfuet  implens  osknia\  fo/atium 
efi  animrn »  &  verttcotdii  latitiu^ 


:i 


mta 


Si  Bonum  eft  tuum/intire  f  &^hc 
ipfum  propter  Deum  dimittis  l  &* 
aiiumfequerisy  magis  exinde  proficieu 

. •  r  •  Gtt. 


.  *■  ik^Bdit  <It  xiix.  defnnt:  Ap»ftoliu.    Si  quis  vtdet<ir  inter  Tosfapietis 
^  cffe  in  hoc .  .  .  &c  :  •    '^    . 


•^  • 


-ExCodicei 

extAae  proficies.  Sf  ratiotiTtins 
tiiagis  Inniterif  j  vel  induftriie', 
quam  virtuti  (ubjedlvas  Jelu  Chrl- 
Ai  f  taro  i  St  tarde  eris  homo  iltu» 
iDinatus  i  ^uia  Deus  vutt  nos  otn- 
nem  rationem  y  per  tnflamautuai 
«morem  tranfcendere* 

Ibideia. 

D^  contemnenJa  ttmporaIigloria,tf 

ignominia  ;  fi  quis  boc  potejfi  absqui 

pericuh ,    vei  JetHmento  falu^ 

tis.  %baniOerfon^ 

Omnis  quidem  glorla  humaoai, 
t>mnis  honor  tempotalisi  omnis  alti» 
tudo  muodana » «cemc  glpria:  com« 
parata  ,  yaaicas  eH  »  &  fttiltitia. 

Magnam  habet  traoquillttatem  t 
t)ui  kudei  nbn  eyxziit  $  nec  vitu* 

Spria  timet»     Non  es  fandior «  fi 
luderisi  nec  viliorj  (i  vitupereris* 

Quanto  perfedius  infimis  quis  re* 
quaclat ,  &  magis  (ibi  ipH  per  con- 
temptum'  moricur t  tanto  gratia  ce« 
lerins  venit  »  eoplonus  iatrac  f  & 
«lclus  liberum  cor  elevac«. 

Quam  totum.pro  conrervatjooe 
co^cftis  gratis  hamana  n  fugere  ap« 
patentiam  %  nec  appecere  $  quar  fo« 
rJs  admirationem  videnrur  prrbere. 
Quam  multis  nocuic  vira  Tcita  ^  ac 
|iracpropere  laudata.  /Quam  fane 
proluit  gratia  filencio  fervata  in  hac 
na^wat   Jtoac  femper  agere^  A 

isodi^ 


Ex  LibcUo.         \yt 

-  *  CapA^,  Ferf.  9,  Si  rationi  tua 
ifiagis  wniteris ,  vet  indufiria^quam 
virtuti  fHhjeffiva  Jefu  Cbriftiyrar  o, 
&  tarde  eris  bomo  iUuminatsiSf  ^ia 
Deus  vult  nos  fzbi  pnfeQe  fubij  ci  % 
^  omnem  rationem  per  inflamma^ 
tum  nmotem  tranfcenaere. 


LiK  ?•  Cap.  ^o.  Verf  aa# 
Omnis  fuidemgtoria  bumanaf  em* 
nis  bonor  temporatiSf  omnis  attitsedo 
mundi^a  $  aterr^a  gtoria  compara^ 
ta^  vMitas  eft ,  &*  ftultiiia.    ; 
Lib.2.Cap.6^  Verfl  if.  Magnamb^ 
iet  cordts  ttanquiUitatem  ,  ^i  ssec 
iaudes  curat  9  nec  vttuperia. 
•  -  yerf.vj.NonesfanStiorf  ftlau^ 
dariSf  non  vilior^fi  vituperarts. 

Lib.^^  CapAf^  Fierfl^^  Et  ^unnto 
ferfeHivs  infimis  quis  renunciaverit^ 
fir*  magis  fibi  ipfi  per  contemDtum 
fui  ntoritur  y  tanto  gratia  cehrius 
venit^  copiofius  intrat^  Es*  /tttius  cor 
iiberum  etevat^ 

tib.^.Cap.^f^  yerfi%^  QuamtUj 
ium  pro  confervatione  ceeteftis  gra^ 
tia  bumanam  fugere  apparentiasss  ^ 
nec  appttere ,  qua  foris  admiratio* 
nem  videniurprabere.*  •  yerf  xp^ 
Quam  muttis  noctsit  virfus  fcita,  nc 
prapropere  taudata.  (^.)  Quamfam 
m  protmt  gre^  Mkt^  lirva$a 


1 


■j — 


%yz        Ex  Codice<    ' 

flioclicum  de  fp  tenera  humnk^  ani- 
mx  indicium  eft»  Ambalare  cum 
Veo  iotus  9  nec  aliqua  aflfe&ipnf 
foristeneriy  fiatus  eft  tionfiinis  in» 
ternL  Qui  cor^vlgilaos  tn:us  i^oo 
htbec  I  nec  Deum  pra?  oculis »  faci- 
liter  verbo  movecur  vicuperatio- 

iiis. 

*>  .      '  ■ 

Si  nlhit  atiud  quam  Dei  benepla* 
citom  f  &  proximi  utilitatem  inten* 
dts/  &  qu»is>  interoa  libertate 
fiieris^  * 

Pig/7t.  terg. 

Quqd  bomo  non  fe  debet  aiteri  pra^ 
ferre  etiam  inijuo^Gre^.m^ 
monililHiS,  \ 

.  A//IM  itaaue  defuis  operibm  &c. 
jfoban^  Gerfon^ 

lllc,qul  majora-actepit,  non 
poteft  merito  fuo  gloriari  i  nec  fo. 
pcr  alios  cxtoUi ,  nec  minori  inful. 
tare ,  quia  ille  melior  eft  ,  qui  fibi 
minus  adfcribic  ,  &  in  regratiando 
humilior  eft ,  atque  devotioty  &  qui 
in  bmnibus  fe  viliorem  exiftlmat, 
&  indigniorem  fe/udicat ,  aptior  eft 
1^^  reciplcndum  majora*  Q2?i  ^^^^ 
beneplacitum  Dei,  in  aliquopriva. 
€0  bono  volnerit  gloriar! ,  oon  fta* 
bilictur  in  vcro  gaudio ,  neqae  in 
corde  fuo  dilatabitun     Sed  multU 

Sliciter  impedietur ,  &  in  fc  angu- 
;tabitar«    M ulcnm  contrariatar  fa* 


•*  *  «  • 

^  h^c  fra^li  vita.  Lii^  t.  Qtff.  £* 
Tfc  aa.  Benefeenptr  agere^  &  modicujm 
defetenere  bumilii  anima  indiciu  e/i^ 
•  -  Arr/  a^.  Ambulare  cumDto  i«. 
tus  9    nec  atiqua     affeSione  tneri 

i2^".f   ft^t^  ^fi  interm   bominis^' 
Ltb.  }.  Cap.^^.Ferf  ii,  Sed  qui 
cor  intus  non  baiet ,  nec  Deum  pra 
oculis ,  faciliter  verto  movetur  zf/. 
tuper^tionis.  -- 

.  Lii,  i.Cap.4,.\Ferf^.  Si  nibilaliud 
qvcam  Dfi  ieneplacitum  p^pwximi 
utiiitdteisf  intendis  ,  ff  quaris ,  f«- 
ternM  lihertate  perfrueris. 


pcmae 


*  Edtt.  de  il<a«,habet  fruerti» 


Lib.  i,  Capi  ar.  Ferf  7. 
lOei  qui  majora  nccepity  nonpo^ 
iefi  merito  fuo  gloriari^  nequefuper 
aiios  extoUit^  nec  minori  infkitare^ 
quia  ille  major  y  Sf  meiior^  quiftbi 
minus  adfcribit\  &*  in  regratiandd 
bumiiior  efi ,  atque  di^ootior. 
*  •  (8 •)  Et  qui  omnibus  viiiorem  fk 
exifiitnat  y  &»  indignionm  fe  JHdi^ 
catyaptior  tfi  ad percipiendatnajora.. 
C-  •  Cap.^.yerjf.^j.  Quiautem  exm 
tra  me  voiuerit  gioriari  y  veiinaU^ 
quo  privato  boHo  deleQari  ,  nonfia^ 
bilietur  in  vero  gaudio  ,  neque  in 
cordefuo  diiatabitur  i  fed  muitiplim 
citer  impedietur ,   &"  anguliiabiiur. 

Lih.%. 


^mmmmH^ 


£x  Codice. 

pert»  villtacioni  hi}fii  libetMS 
mi  i  &  magoft  confid«QUft  fuL 


pe  gtatituilnej  ^patientia  ixior^ 
tatio^  ^obannis  Gerfon. 

£(lo  gratus  ta  miciimo»  &  eris 
digoQs  majora  accipere.  Stc  dbi  mi» 
nimam  eciam  pro  maximo  9  &  ma» 
gls  conrempcibile  pro  rpeciali  dond) 
ooQ  eoim  parvum  eft>.  qoOd-i  ftim- 
mo  Oeo  dooatur.  Qui  gra&iam  \>ti 
bcne  redqpre  deliderac ,  ^  (ic  gracus 
pro  dat&9  patieoi  pro  arrepca;  oret, 
at  redeac»  caatus  lic  &  hQmiliiy  oo 
am  iccat.  Vulc  Deos »  «t  cribviiario* 
oem  fine  cbnfolacione  diicas  pati  9 
ot  illi  te  CDtaliter.  (ubif cias  9  &  ha^  ^ 
milior  ex  trlbulationc  fias*  Ciux 
ubique  te  expedat »  non  potes  eam 
fugereiquia  ubicuaque  tcipfum  te*. 
caim  portas.. 


£x  Libello. 


>7/ 


Lib.i  Cap.  10»  Verfi.  Multnm 
nutem  contrariatur  fupemm  vifita^ 
tioni  falfa  tibertai  animi  9  QrsM» 
gna  confidentia  fui^ 


t^eceiTr  eft  ubiqae  teacre  padca* 
tiamt  fi  interaam  vis  pacetbf  & 
perpetuam  mercri  coroaann*  Si 
temporc  ^  adverfitatis  padenter  fe 
fuftinet  homo  fpes  magai  profedos 
cric»     Nemo  cptos  cft  cd  cpptc- 

hca* 


-  -  •  Ferf  1 T*  J?^d  igitur  graiui 
pro  minimoy  &  erit  dignusmajorn 
accipere^  C**0  ^i*  tibi  minimum 
etiam  pro  maximoy  &*  magis  con^, 
temptibiU  pr<>  fpeciali  dono,  (it*^ 
Non  enimtarvuni  ift  ^  quod  d  fum* 
mo  Deo  aonatur^  ^ 

•  -•  Verf  af.  Qifi  gratiamDei  re^; 
tinere  defiderat  >  fitgratus  pro  gra* ' 
tia  data  9  patiens  pro  ablata  9  oret^ 
ui  redeat  9   eautus  fit  &*  bufHik^ 
ne  amittat^ 

•  •  Cap^iz.  Verf  1%.  Vult  enSmi 
Deusl  ut ' tribuiationem  Jine  eonjom 
lationepatidifcatf  &ut  itti  totali^ 
te%^  te  fubijcias  ^  &^  bumitiin  ex 
trihdationefias.  ' 

•  -  •  Verf  to.  Crux  ergo  fen^rpa^ 
Tflta  ffi^  &^  ubifue  te  expeQat.  (2;  i  •) 
Non  potes  iffugere  9  ubicunque  con^ 
curreris  9  fuia  ubicunque  veneriSf  te 
ipfum  portaSf  &*  fen^  te  ipfiem 
invenies^ 

(aa  )  Et  neceffi  efi  te  uHfU  tene^ 
re  patientiam  9  fi  isstemam  vis.bom 
bere  pacemy  &*  perpetuam  prome^ 
reri  coronam. 

LiK  I.  Oep.  i^  Perf^o^  Sedfi 
te^ora  advftfitatispafsenterfefis^ 

X^-         fiimti 


A 


■ 


t74        ^  Codice. 

'  

Httifcndtim  coBleftia  $  nlfi  Te  («b« 
mUeric  pro  Chri^o  ad  coleraoda 
idverla. ,  * 


%  ♦  % 


Si  Ubenter  portas  cratem  $  por* 
tabic  te»  &  deducec  ad  defidera» 
tum  finem.  Si  invice  portast  onas 
cibi  facis  t  &  uaien  oporteCf  ac  fv^ 
fiiaeas.  Toca  ifta  vica  morcalis  pi&^ 
na  eft  mireriis  i  &  cilECamfignaca 
crucfbos.  •  •  Munic  param  )ocu$  t  fi 
«^ft  fpiricas  fervoris«  NiG  Aeterls 
in  Deoipermucare  te  potes  t  (cdaon 
aneliorare . «  •  ^  Ifidorus  dicic :  Ssr^ 
pe  dam  mucacur  locust  motaotar 
&  mencis  aSedtotnes^ 

♦ 
*  Joh.  Ger.  Scrtbe  >.  lege  y  eaM a  » 
gemct  cacctorat  (uttinevirilicer 
ttOAtraria » digna  eft  fais » /k  ma|oTir 
bus  pradiis  vica  «tcerns.  Fac»  quod 
in  te  eft  t  &  Deus  aderic  bon«  vo«» 
luncaci  cuae  t  <)uia  nil  apud  Deam  t 
^uancumltbec  parvum  tpro  Deo  ta*« 
men  paflufApoteritiiBe  meritotranr 
lire.  - .  **  naias,  (^ai  abkaari  cftis 
mb  uberetCribulactoaem  (upercribu* 
iadonem  ezpcdate  t  ^  Ipemfuper 

♦**  Befimtio  Hieronym  ^  fuii  jfit 


Ex  Libello. 

JliMtt  t  J^s  ttumn  pnfeQns  erit. 

Lih^  x^  Cnp.  I  ijKerf,  f  f  •  NtfM  itptm 

ffi  ai  ampubemdendum  emle/iia  t  ni/l 

fe  fkhmifetit   ud  portandum   pro 

Chrifio  adver/a. 

...  f^erf  a3*  Sr  lihentfr  crucem 
portaf  3  poriahit  te^  b^  ducet  ad 
4tfideratum  finem»  (24. )  Si  invite 
portaSf  ouus,  iihifacis,  &*  te  ip/um 
magis  gravas  t  ^  tamen  oportetf 
utfufiineas. 

«  •  -  »r/r  |o«  Quia  tota  ifia  vita 
mortaUs  plena  eft  miferiis  t  &^  cir^ 
cum/^nata  crucihus. 

Lih.  j.  Cap.  X7i  Ferf  la.  Mmnt 
parum  locUs  9  fi  deefi  fptritus  fervo* 
ris. .  .  .  Nifi  fteteris  iu  mCf  per* 
mutare  te  poies  9  /id  non  metiorare^ 

-  •  Cap.  47.  yerf  8.  Scriht  t  lege^ 
tanta^  geme  3  tace^  wa  y  fuftine  vi^ 
riUter  tontraria  t  digna  tft  enim 
^is  omnihus  t  €r  majorihus  praUis  ^ 
imta  aterna^ 

Lih.  !•  Cap.  7.  Verf.  4..  FaCf  fuii 
in  te  efi^f  &  Deus  aderit  hona  vo^ 
iufitati  tuee. 

Lih.  ^  Cap\  19.  f^erf  14.  Quia 
nii  opud  Deum  ^uantumlihet  par* 
vumj  pro  Dto  tamen  pajfum  poter^t 
fine  tntrito  tranfite^ 


♦  in  Edit.  dei7^2  clcftTnt :  llidofas  dicit,  fllpe ,  dftm  mtitarur  locus ,  mtfiftn- 

1UY  &  tnentis  affefkioncs. 

^  In  Bd«t.  tle  i7dx.  orormmtnr :  ifttts.  Qii*t«Wtft»weftrB  tbpbere,  trlbuliAi. 

Yiem  fbper  tribuhtiofTem  expeQtie.  &  fpejEnfuper  fpem  &c.    Itemoue 

^**  l!)dfinrtio  ineroDymt ,  <}uidritpaii£nria.  Patieiitia  eifc  oninium  injarianiin  &c 

Bsbonatro  e]us  td  virtute»«^  «d  patknitum  po  CSttJto.    Olmidiiili 

Vere  c^wnBimm  to« 


£z  Coilice* 

PMientia  ift  efn^tum  ntwriafimfic 

ExBdrtath  eiui  ad  vittutei ,  Cf* 

ai  patiinmm  pra  Cbriflo^ 
Ommumrfere  creahirarum  tfd, 

Johan^  Gerfbo.  ScitOi  qtiod  anti- 

3QQS  bofiis  omntno  nitltur  Impedirc 
efideriam  tunm  in  bono »  ^  ftb 
omoi  exercicio  booo  evacuare  >  i 
Sandoram  fcilictt  culra>  i^  pia  piS^ 
'fionis  Chrifti  memoria ,  i  |M^caro* 
nim  a^iii  recordatiooe »  k  proprit 
cordii  cafiodia»  &  k  firmo  propo* 
fito  proficiendi  in  religione  Titta«> 

te» 

Mnltai  malas  co|ttfetiOQes  loge*- 
rlt  y  ut  tcdiom  dtM  faciatf  &  hor> 
forem  ^  nt  «b  orttipne  revocit^ 
&  (acra  le£tione* 

DifpKcet  fibi  hamilis  confeffio»  & 
fi  poilet  i  (acra  Cbmmunione  cefla- 
r^  facerct.  Certa  taoqutm  miles 
bonns  i  &  fi  interdam  iic  ftagilita* 
te  corrais  i  refume  vircs  iortlores 
^ioribus  i  confidens  ^e  ampHori 
gratlt  Oei ,  &multum  pr«cave  i 
Ttna  complaccotia  >  &  fuperbia. 

Ncc  eft  totus  fpf ritualis  vit«  pro- 
WfkuS  f  cum  confolatiooii  Habueris 
gratiam  9  fcd  cum  humilltcr  &  pa-^ 
ticntergratia  tuleris  fubtraaioncm, 
ita  quod  tunc  ab  orationis  ftudio 
opn  torpcas ,  ncc  aliqua  opcra  tut 
ex  ufd  &cienda  omnino  dilabi  per* 
mittas;  fcd  ficut  melius  potucris, 
&  ioteUexeris ,  Ubeoter  >  quod  io  te 

.     eft. 


•    r 


Ex  Libetfo. 


i7f 


r 


•  -  Cap.6*Verf.if.  Seitt^  f  fmi 
antiquui  inimicui  ^  ornniHo  mtitieit 
impeJire  defideriutk  tuum  in  hno  p 
&  ah  omni  divoio  exercitio  evacun^ 
re^  A  SanStorumfcilicet  cuttu^^pU 
pafflonii  mea  memoria  1  d  peccato* 
rum  utiH  recordatione  9  A  proprii 
cordii  cufiodia  >  fi^  Afirmo  propofi* 
to  proficiendi  in  virtute^ 

- .  •  yer/.  16.  Multai  malai  cogita^ 
tionet  ingerit ,  ut  tadium  tibifi^ 
ciat  %  S^torrorem  $  ut  ab  oratiom 
revocetf  &  facra  JeSfione.  (17-) 
Difpticet  fibi  bmnilii  confeffiet  > 
^  (^fi  pofiet)  d  comunione  ceffhfe 

fqceret^  ,,^ 

.  -  -  Ferf  %  I  •  Ceria  tanquam  mitit 
bomiif  ^  fi  intefdum  ex  fragilitate 
corruerii  ,  rifume  viree  fmiorn 
priorihuiy  confidem  df  amptiori gra-^ 
tia  mea  i  £r  muttum  pracave  d  vans 
comptaeehiia  ^fupertia. 

•  -  pap.  7.  Verf^Nec  efiinet 
tantum  fpirituatii  vita  profeffui, 
cum  confot^tionii  babuerii  gratiam^ 
fed  cum  bumititer ,  ^  abmgate^pa- 
tienierque  tuteris  ejuifuhtra&ionem. 
Ita  ^od  tunc  al  orationii  ftudi^ 
non  torpeaif  nec  atiquaopera  tua 
ex  ufufaciendaf  ornnino  ditahipef 
mittas.  (  f. )  Sed  ficut  metius  po^ 

.  tmrte^ 


r  p' 


Siii       Ex  Codkc. 

cftf  i|ic)a8  f  Aec  propter  ariditttemf 
feu  anxietttem  mentls  9  quaro  fen- 
ti$  y  te  totalitef  negligas* 

Tantum  proficiet  9  qutntam  tibi 
'  Ipfi  viip.  iMuierirt    «    •   .r.  • 

Dup^  fpecitliter  ad  intgnam  emen- 
'dttioncm  juvtnt»      Videlicet  fub- 
'traliere  (e  vtQlentr r  ad  quod  natu^a 
vitiofe  inclinaturi  &  irequenter  in* 
Ibnre  pro  1)ono >  quo  amplius.  Efto 
Tigilant  9  &  dillgens  in  Dei  rervi» 
tid  f  &  cogitt  frequcnterf  ad  quid 
▼enifti  ^  &  cur  (kculum  reliqaifti ; 
adnne  ut  Deo  viveres  9  &  fpirieua» 
Ut  homo-  fieres  ?   Igitur  ad  profe* 
Ihim  ferveas  >  quia  mercedem  labb» 
nim  cito  recipies  :  nec  erit  tunc 
ampliut  timor » aut  dolor  in  fmibus 
tuit*    Modicum  nunc  la  borab  is » .& 
maKnain  quietem » immo  pcrpetuam 
Ifltthiam  ioveoies»  Spem  bonamre» 
jtkiere  debes  » qffod  ad  palmam  per* 
ventes »  fed  fecuritatem  capere  non 
cportec  f  ne  torpeaSf  aut  elatus  fias) 
l^on  eji  tocum  perditum  9  quando 
rejsi^  tccidit  in  contrarium  9  necde* 
bes  (ic  accipere»  unquapfi  fpes  fit 
lyblaca  emergendit 


Holi  tc  puure  relidum  ex  toto  1 

quam* 


Ex  Libelfo: 

wn  U  eft  9  faci0S  9  nec  pra^r  ari* 
/aitatim$  ftu   anxiitatim  mtntiif 
fuam  fintis^  ti  totflitir  negligas^ 

Lib.  x^Cap,  2f.  K^r/^49.  laMim 
proficiiSfquasttsmhtUn  ipfi  vimith 
tuliris^  Aman. 

-  •  -•  f^itf  1 6*  Dup  J^aliter  ai 
magsiafk  mendatiQnem  juvaht ,  vi^ 
iiliciti  fuhtrahn^  fi  vioiintirai 
4pAoi  natura  vitioft  inciinatur  ^  Qr* 
frefuenter  infiarepro  hnof  pso  am^ 
pUus  iniiget. 

•  •  •  Ferf  !♦  Efto  vi^ifanSf  & ii^ 
iigens  in  Dei  fervitio  ySf  cogita  fre* 
^ufnter  9  aifmi  veniftii  ^cwfa^ 
cul%m  reUquifti^  (^t^)  Nonnen  mt 
peo  viveresy  &"  fpirHua/fS  homa 
fieres  ?  (9.)  Igttut  ai proteQum fer^ 
veas  9  fuia  merceiem  Jaiorum  tuo^ 
rum  in  l^revi  recipies.  Nec  irit  tunc 
amplius  timor^,  autio/or  imfiniius 
tuis.  -  •  -  Verf^.  Moiicum  msnc  h^ 
ioraiiSf  &  tnagnani  refuiem  ,  imo 
perpituam  laiitiam  invtniiS.  (6.) 
Spembofsam  ritisun  iihes  9  fuoiai 
pahnam  ptrwniis  9  Jii  ficuritatem 
capere  non  oportet  9  ne  torpeaSf  aut 
etatusfias. 

Zi^j*  Cap,  io.Ferf  20.  Nonefi 
tf^tum  perditum  %  quanio  res  acciiit 
in  cpntrarium.  (a  i  ♦)  Nec  iebes  ju* 
iicare  fecunium  prmfens  fentirtf 
nec  fic  ^ravitati  aliaH  uniecunqui 
venientt  inharere  >  &  tccipere  tan* 
qucm  omnisfpesfit  ahhta  emsrgtnii^ 
(^aO  Noli  teputan  reliQum  exto^ 

tOf 


> 


.  I 


■  ■ 

«Rumvfs  Md  timpM'  riiiferic   tlbi 

VtM  aliqaam  cribulaHoacm  >  vtA 

ftbcraxeri  t  cdnrolacioneiD. 

Sine  dabio  magis  expedic  tibi  >  & 

;  cftteris  (ervis  Dei  $  qc  iocerdQm  fi- 

ne  (apore  retinouaris ,  ne  forceele* 

..irirts  iti  booo  nicoaffa»  &  tibl  ip6 

«olacero  Velisio  eo»  quod  noB  es. 

MMis  placet  Deo  pacieatia » tc  hu* 

milicas  in  adTerfis  >  qoam  oonlbla* 

ti6>  &  detotio  tfi  profperts*    Sme 

Ujbore  non  pervcotturad  requieim 

.   Non  eft  dignus  Dei  cootemplo* 

done)  qui  pnrDeo  nonefteietcl« 

^katusaUqua  tribglauooe;  nam  ten* 

•  tationibns  probatis  cscleftis  promit» 

.dtur  confolacio. 

Datur  confolario  >  ut.  homo  fbr* 
tiorfitaid  {aftJQeoda  adyerfa:  (equt- 
tur  autem  tentacio  y  ne  fe  excoiiat 
de  dOQO. 


\ 


Ex  Libdfo 


i?7 


Ih  IxCiBintia  fpiritiutHi  Cbisr- 
foktitnm. 

Idem*  Excedunt  fpiritualcs  cofi* 
IblaUoncs  omiM»^mandi  delicias> 
^  carats  voiaptates.^  Nam  omrios 
deHeise  mmdi  >  aat  tarpes  foor  \ 
aot  \mm.  opirituales  ver6  confola* 
lioQes  felsB  jQcnmfar»  &  honeftfti  & 
0  Deo  puris  mentibas  infufse* 

BJuif.Amft  MouCiftituio^t^ 


tc  I  fwmvis  aJ  timpus  tiii  wiifitim 
a/ifuam  trihuUtiowim  vil  itiam  opta^ 
tam  fiditaxiHm  amfolatiomim.  «  • 
(!)«)£/  hocfimiuhio  magiiixpi* 
dit  tibi  >  &*  imuris  Mvis  ssms. 
JCx4*  )  Ut  inttrium fim  fapmri  Tim 
Unquaris  i  mforu  ikviris  in  iono 
fucccejfu ,  fir'  rf^i  i/^  ^/amr#  vriijf 
in  io  I  quoinon  es» 

•  -  Ctf^  r7,  f^irf  J.  Fik  m^ii 
piactnt  mikipatffntia  >  ^  kumthtas 
in  advwfis  f  fuam  multa  ionfolati^% 
^  divotio  in  prafperii.  .    ) 

^  •  .Cap.  19.  Vcsf  i8*  Sirn  iakon 
non  ttnditur  ad  re^uism. 
"  Lilu  z.Cap* 9*  Viffs  19.  Non  tnim 
dignus  efi  alta  Ihi  contemp/atiom  f 
fui  pro  peonon  eji  exercitatus  ali* 
fua  tribul^tione^ 

.'^  -  f^erf^i.  Nam  tiUtationHms 
prohtis  y  cnleftis  promittitur  con» 
folatio  •« • »  ( )a« )  Datur  autsm coss^ 
foiatio  divina  1  ut  bomo  fortior  fit 
ndfufiinenda  advitfy^  (h)*  Ssijui^ 
tuntiam  ttntatio  ^  m  ft  iUvit  M 
iono» 


•  -^  Ct^.io.  Pirf4,  Exailmt  imm 
hirituaiis  conft/ationes  omnes  muss^ 
ai  delicias  1  tf  carnis  voluptates. 

•  -^  -Virf^  Nam  omms  delicim  mmh 
di  OHt  vanm  funt «  aut  turfiS :  Ai* 
rituaUs  Viro  delicim  folmjucun£r% 

€r'  Imifies  ,  ix  virtuSihu  progiuim 

2;         •     $0, 


if%       .Bx  Cbdice.  Ex  lJMf> 


> 


i» 3  &mJ^ ptfrismatOm 

fMg  T^.  1 

'    CiMimrm/iV^fo  wr*  rtiigiifnk. 

^  •.  ■  ..,.,,■        ..... 

•         •  ■•  *       • 

O  grata,  AfucuadaOdrttvlttM;      tii.i.Caft.  io.^^f,%f,  ^jmnm^ 
«aa  homo  .ver^«r  efficiuir  iii>«r«    fy*jueu»dM  /MMmtm,  aua  ^om 


&  faadus*   O  ficir  ftattu  reitgiofi  veraeitmr  ^fick^Uktt.t 

fmialatfis,    qol  bomiotm  Angotis  Kx€.) X> lumr  (Utm  ttUff^fi  fnjim 

Mddic  aBqualcin ,  Deo  fiacafeiicm  .j  -iahu  *  ^.iemiMi  y^iuc^V  rriUlr 

«DaEinooibas  tecHbtlem^  4e  cuaais  mfukwh  Bffiaa^ik^ ,  VautoaL 

idelibas  commeodabilem.   O  amf  ha  teniidUmi  >&  aOiBis  fitkbhts 

irfe^teodam,  &  femper  opcaadwn  4^««Hmii«^^^                           ! 

rervidum,  quo  fiimmadi  promere-  Cxj.)  O  um^Uamdm  .,■  &  ySiM^ 

tar  bonom ,  &  gaiidittm  acqaadtttc  itfftambim  /HrvUimit,  ^fk&umpr^ 

-  fine  fine  manliarjim.  Mtretuirboinm%  ^  jgaudiMnasfui^ 

eHm /^  fiue  wumfitnm. 


Invenieat  mi^nam  fititti  ^irltw   .  ...  yjtrf,  xj,  invemieBt/uuvi/Smm 
confolationenH  coaieqoentar  maxi-    Spiritut  fmSi  eet^i/^tiatiem. 


«    » 


mam  meotis  lifaertacem,  qui  arda«  <  34.  >  Otnfupuntwr  m«suam  netttia 

pro  nomine  jEin  iogrediuanir  <yi.  JHeriatem*  fui  ar£fam  pre  uomsae 

am)  &^mnem  muadi  neglexeriac  iuo  ingrtdiuutur  iriam^  &*  oimiem 

earanu     Dabit  magnam  eoiifide».  mundSsMn  negttxerint  curam, 

'tiam  fcHciter  morienidi  ,  petfeain  Uk.t.Cep.H*  ^erfnh  DaHt 

conteoaptas  mundi,  fervens  defid»  namfue  tnagnam  fiduciam  Jtliciter 

rium  in  vlrtote  proficiendi,  amor  moriendi ,  perfiQut  jetmtemptus  muU' 

difciplinaB  ,     iabor    paen|Geoti«,  di,  Jervius  defideriumm,.tduiuti'-^ 

promptitado  obediencisB,  abnega-  ius proficiendi-vasnar 4ffciplina,  iw 

tio  ful ,  &  toleratio  cafwlibet  «d.  hr  pajtittntict ,  promptitudo  ^bf 

^•rfi  pro  «more  Chrllll»  diintia ,  ahntgatio  jui ,»  /^pperta- 

'  'tio  fuiwlikt  aduerfifatis  po  ««hL 


"     A 


fv  Ofrifis^ 


C 


»   •     *       •  •    •  * 


\  ♦      *• 


* ' ; 


*  *  « 


.    :  '  .  * 


'  *  *      V 


^hh 


,  /  -  < 


R  peHeuto  /tyvdrii  jiutfttfgm 
&  4ifiv«rim  m  Via  Jki» 

Qai  adhoc  \nyh  <len>fi<Mls  \aft  h  Qui  -fidgke  nptiijitnt ,  &  imferi- 

%i  (unc  t    &  itnp<ait}  $    nifi   c<m<*  ti  in  via  Domiai  ,    9ifi  eonfiUm 

filip  dilcretorum  fe  regaotf  £M:i*  difcretorvm  firtgant ,  faeitiur  ii" 

KM^decifii  po0Vtnt»&^tdi,  cipi  p^/fimt ,  (f  etidi, 

EtplkiMt  frtOfdfif^  foaitntfr  (^r^^^  '&Joannfs  Gerfon  frigttenTK ,  etml  •ffii^ 
jttcm  SctijJwita^ .  flc  S8.  W.flBeVohymr  ,  Aagtiftini ,  Gftgofil  l»af>ae ,  TfiaoH,  BWa?, 
Anfelmi,  Bernirrfit  Thom^  ,  lionsv^iinlrll^,  Arctfiepidopi  P!orenr!ni,  arc.  fnb  praef^ 
dtflie  titdlts  Mmii^ra :  8c  xtA  etpl  cittnf.  ue  ife  ^erbum  qu*cteni  in  Codlce  yeper» 
txtf  t}ifod  in^iciiegfo  dMudutti  nonr  fuerit.  Mi  tutem  quisque  prv  octrtis  btbeflt 
eoocta£U  f  quc  latHis  in  Diifertttiotie  ekpofitt  {bete  ,  pliciiir  hic  fiibneilere  fepti^ 
«i  «  quc  lequuntuf  Corollorit »  &  iie  ignorec  \  gn  mhi  mtjori»  momenii  ?i(t  finc 

COR  OLL A  RI U  M     L 

t 

LlbeHom  de  IiiiitiCititt€  ChrUfi  r  conflim^  operibot  )oi#nit  Gcrien  *  &  Jotnnti 
Gerfpiiit  id  fhiihilit  fectnt  eo  modo ,  qoo  ^  Spidtcigio  «fq^ret  >  cernim  effe 
debet  { lUKi  reiguttf  jutis,  &  GriliGtf  irnt,  ofqut  dflm  priAenir  hoc  Mfum  e0e  ^ 
froiQdoqpie'  Spicilegiflot  t6cla»  Ubeliv  fpecimen  «fb  ;  cim  eonmUem/frigflienni  tdeo 
tbfofpftt  &  In  libdkr  trtntlini  coci^icitntir^  m  in  tnimtim  inducMrrt  opert  etitflii 
cit  quibiit  laerunc  cDCce^ti  ( q«itinfm,iUielii.Aoloi  ptrieborur )  tdiforpni  wl  uemH^ 
Ibiflg.  Idtpfum  quoqoc  nod  obfcurg  {imnunt  in  fibello  ccniteati  ;  mlte  coiqfio 
ilMiidvcitcnri  mtnifelbim^t,  qD€d«n  t  Mcglflro,  ftu  Do3ore  fircuiiri  prodiifle» 
cdii  f Cfo  i  Ifontcbilit  infticaf i  ▼iro  ;  ftd  fecemere ,  qov  nntot.,  «Iterintit  iiat ,  iUi 
iifi»fUM  cft  #  coi  Ocnt  dcdetir  pfftNUat  opert 

COR  OLLARlUiA    IL 

GOmpcradi  col^iic  cfl  ;  frtgminti  fl^b^noMne  loinnti  ^<^cn  in  Splcilc^ 
"Cttibiti  t   d^rompti  foiflc  et  operibut  •    qucr  fub  hoc  codera  nominc  cir* 
-  fMft^tbintor « 'U  rm  mcMw  Piotunr  ictdMninir  :     iditoqiie  coaip»ciim  cclii» 
«rcdebet  .(Scrfinit   Bomen»  non  £iiffe  ei&.  dcprtfito  Gcefonit  nMiine  comptfiuni» 
nofi  M^michogw»  fiflcncptmni*    Himt<cliitet^  jqiML  tf&ciMlii  iMi  ^mik  dfrHmftoafik 

2,%  % 


i     ^ 


i«o  GOROLLARlUli  $L        ,., 

8c  fiaSon»  l.be  MonadK»  inficer*  «jonari  rtiat ,   Itcec  prc  m^aibw  h«biier,qt  Co«. 
ce*  nomen  lUcd  pnon  manu  defcnptum  prcreferentes ;  Qc  ilOl  aut  non  hah>«HJ^ 
debu-tirent  .coalefcere  Judidu  PariGenfibus ,  c.  *,«•  ptr  erw'  fo?e«mttte  plSffi 
&  prolit»  i  »»ri«.    integntMe,    doana. .  .c  fiiniUuin  cerum Be«it:«  fh&eadL. 
Ilu-um  ,  quousque  fiudiii  pirtittm  aliqtto.  «rripiiQt  f  >        . 


•4 


C  O  R  O  L  t  A  RI  O  M     flt 


N 


Eqoe  Jonwe.  Geriea,  nec  qtmquMi  .Uos  .  i|tii  ;o«nni«  GerToms  OuiceiUruPt. 
,  ^  ,"3^."^'  *i**?™  Pf««fl«'«  '  -fuit  Author  UbeUi  de  Imiutiotie  Chritti ;  cum 
LtbcUi  hujusce  Author  fu.  fecerU.  8t  iu  LibeUo  traastuierit,  quc  ftriDfef«t  nr«. 
dj^aus  Gerfon.  E«  trero  de  c«uf«  Am«nuenre.  Codicibus,  Gerfeois .  vel  Gesfonis^ 
pmeiL  tfpouierunt ,  qut.  quc  fcrjpferat  unui.  ?el  Kltei-f  qiiimie  pro  «w  aotu .  in 
exemplanbus  ttsnfcribendis  invenerunt ;  »el  ejtism  piout  quiaque.  uni  vd  lOferi  ni»- 

Ss  adlwerebat.     Cum  vero  certum  fit  modo .  pariem  libelU  debert  Gerfent ,  paftem 
,?i-     u*  ?"«e  <*<!«!«"'  etemplaria  Ula  oiimia  ,   quc  his  ctrenii»qminihus  enrat. 
fiufle  «b  Am«nuenfibu5  ,  qui  eorum  ^npmina  confultd  fupprdrerHac  ,    ouod  PlMt..'' 
rjorum  e(t  (  qaod  coniarcinationis  mqdiim  ignorayeruntr 


c  o  ViOLhkkivid    r/. 


.1 


t  * 


# . . 


JOinnes  Gerfon  Cancellariu«  Ptrificnfii  ,  nintt  crtt  doarint  prtfditusi  cum  pictate. 
•c  profiitate  cotijunaa»  &  tantu  pallehif  ingcnii  •comlne,  utnefaa  fit  crederc 
ipfum  in  altcujus  operia  formatiime  indigmffe  iis  ,  qos  fbriprerat'Ger(kn »  8i  tnahi 
m  nuf  eb  modo  ^  quo  ex  Spidicgio  apparct^  ic  tafttt  mentis  fterititate  laWrafie  r«r 
cogeretur  ea  dc  Tcrbo  ad  fcrbum  trwifcribcrt»  qm  jam  lQt)|tfver«t  ,•  mutamto- etiaml 
fi6n  mutanda . .  corrigendo  aon  corrtgendt   ;  Nefiif  igitnr  erir  ctcdcre  ipftro  Uhclli 
tmhotem  ftiffe^  Accedit .  quod  fi  libeUi  amhor  fiitffet »  pcopdo^  ti^aanif ,  jam' 
pnWic?!  juns  faftoa,  ftatim  iterum  cnilgaflct*  fcd  oc  dignofceretttur  ,  tum  illiCer. 
fenis  Immixtos  ,•  quo  nihil  abfurdiur  de  Gcrfone  poffet  excogittri ;  ctiamti  nondQHl^ 
Csnccllarir  muncre  dccortras  fuiffct.       Adepto  tero  hoc  muaei-c  tantis  pr«teret.« 
iisQue  gra?ifiimis  ertt  cuiis  deteucus  «  ut  nulltteous  (Iredi^ilej^eddatur  .^  toOmrMt 
tuilTe.  vel  fipjtuiffet  voluiffe  temporis  momenta  bta  cripcro^  que  iu  confarciaa- 
lioQC  hujusmodi  Ccntonis ,  iibn  modicr  molis ,   &  ufui  praciipue  Rdiisiofoniffl  «in 
comitKidtti .  impeiuteret.  ^  .     !./      .    ,}  7  O  ^    *"  ^ 


C  p  R  O  L  L  A  |l  I.U  M     V, 


•; 


'■Pftom.m  Kemptfium  aoM  fuiffe  fimitiMr  LtbelH  airiiorem  etiacdntr    Pietas  iiixfi' 

*     dem  «'ac  probltas  t  ntethoik»  .b  ipTo  in  opnfiAiKs  feftata  :  &  jndiciump*.' 

■Bfejffr  i4f  f^  PlctM  «c  fkobitu  pusautt  C9«  idqKMeattift  9t  w^chtt^iilte  iidn*ti> 

*iiii£ 


COlBi&LLAJlimii 


V;- 


^t^ 


^mdl^timnlorjtitilnit  OMhi,  t^  loianlsGerronis,  8c  mtilto  magitf  cnm  tlb  tppo* 
pmprtaDl  •  qtioqiio  modo  Thomts  Ancverpienfi  ippofuerit  Codici.      Memo«^ 


T 


iltis  «b  ipio  in  Optffailis  ftrr«tt  dtsndi  •athores,  &  ttidicwidi  ,  quc  opoftuUcie^ 
«lionim  firrrtentiis  in  ttiium  coAcer? stis  contezuerit »  juxca  refpiltm  ffmel  Jhntts  femr 
^UmtsCrc  fifdvr»  ipod  i4ip(^^pc«rftit|Dr<;tliii;]bibeBo.  >  {pdicium  fcro  Pa4- 
Cenre  excluderer  Tbomim  Kempenfem  etiamfi  pulftrct  ttntnmmodo  tnitium  fkoA 
4<^qiivifmafi^»'  ftiaafi  in  tiiid  CMiciim  ez  Codidbos  penfiitf;i  vlm  htbdret ,  prcGtk 
fiie  cnm  ex  tlih  saiti^iiofibM ;  ^relfiitea  tb  Autogmpho  exempttti  fiierint.  Qsi^ 
^e  CodWes . Anmeiyflt ,  8c  Bobienfia  nofmen  GerfeAcs  prcfeferam,  certum  etidii  • 
OoriKidem  Amsnucftiet  iUod  ln¥#nifle  In  Anthogrtpho ;  vel  ipfos  sppofuifTe»  eomtodf 
ia  ExemptitibusYepcrcrint.t  <|iiar  lcrijpfertt  Gerftn  S\  primumi  Authogrtphmn^ 
iH>n  fcripfit  TBomtt  Kiempciifis^  ^umHn  fuo  Autverptcinfr  noiileu  iliud  noh  lcgtnir:; 
fi  alteium  '•'&)  fic>4iotifi|4nufido  fie^rfnt  ez^pwte^  libelft  cottfii^cintcionem^  fomiM^ 
impudeiiim  fhiircr  iHt  Tirainft  ^iconfcribendi  idhuc  etenpltrit  iUppreifo  hoc  nomi* 
HCy  BcToluifleidhufcmundo^^onrikinttionis  confchr  ftao  •  imponere  r  quisque 
cnim  tenetnr  idrc  «•  >  ^uae  <kmetiofiW  ttngnne ,  cum  fint  orteris  nott.  Siogutt i 
^ue  ctpitt  ofteadont  'Thqgntm  ooo  raiiTe  tibelli  Auchorem  » fed  Trtnftriptorem  ipfiii^^ 
csitfn  coofiurciiMtioaii  peniCQS  i^pnitonu 


C  0 1^  d  Ll-  A  E  J  tJ  M     Vt 


j    . 


»1 


A 


JQtnncfaiGilrftnem  Priorem  Cmlefiinoni^  Logduni,  &  Prttrem  dtnci^IItriiPtrifie^i 
its  LibdU  Authorem  futitre  cenftndum  cft »  quit  in  ipfo  con^reniUnt  et  oijuiit  ^ 
que  in  Authore  Libelii  conTenircdebent»  difcfonveniont  ver6  nuUa. '  Conveniunk* 
in  tpfo  etas  ,  8c  adeptio  XrtAttiium  Gerfonts  CtnceUtrii  Jbrcf  i  mtau  ftQt«  a  judi- 
ilo^  Firtfieifft  voiitH  r  tticltm  Ctnceniri?qusdem'  confbtiua  pratrumprus  >*  five  exprei^ 
flf  iif  pitoaibiKa  utiudt.*  Ipfe  tolus  tlHqtic  uUo  tmpudcntiat  »  (k.  ingjratttudiilis  pcrp 
cuio  {lofierat  t  vivchce*  cdhuc  CinceUirio^»  Libdhtm  noa  in  ibicomiito  ciiboritam  \ 
publict  juris  ftcerc  ;  nomeiiejvsiupprifflcreiimo  hoc  debuertt»  com  cfTet  eqoitocwi 
com  praprio  ftpprttnendo  (i.)  Suppreffine  vero  iliud  .Gerfcnis  did  non  poteft.»cufl| 
in  Autograpfab  potuerint  Amtnuenfes'  CodicumBobienfis  •  8c  Aronenfis  iilud  int enlfle;^ 
Montftiet  profeffio ,  ex  tituiis»  flcfcopo  LttieUi  ftltem  •  fi  non  ex  ttients  LibcUr  pi^ 
geiUs  foras  erompens  «  fimiUter  eidem  coovcnit.     Ac  tandem  cidem  dcbetitr  potior 

poflib- 


V 


1«. 


^...iCcAcain  &  Pricurdtt  MuMitere  de  l|P«hv  .    

convai^qi^^  ficufcte.  ptr  une  ^ttroque  le  mMOfri^/dca-Ccie-  ..      « 
fiins£criyir  i*.an  i#a^  ^  un  |teii|jeux  ^  fop  Qrdre  |t9m£  Anlelmc.   .^  > 
dans  Itqudiell  Lui\iarle  de'ii  nicrt  ki^%  Ecnts  ffe  Gcrfon    .Lc     . 
nomdctamCodum  ii}gdeaxfrcrca>i<tiliciafede  ccttc  tsttax.  "'* 


*  >■• 


^flu^m,  Cdnc€fl4ni  Fdrjpef^  yerbt  td4if|cr^.  ^  ^\m  yeru  ftMtr  1 
a^iiftr cmtado  tiuilUiriceiil  porrex^it  ntouio  ^  «liorum^fit  ludidUHb 

-/\ -.v^^-  -^'C  0;R  OIi;'L:A'  .• 

j[^]jiBnimiHL|r9p6^^^  itQj^toxfMi  comtwiaXm  4*triilMfi(h»  fMfi«  tlli^rnliWMi  i^» 
^j^  >d ; .  Cf^iitideas ».  Ftrce^  tncer  ref(B[  diffideineaF^et:  n^vilflv*  i|^  m  dedofti»  jitfhiai 
dq^onftnai  cfltmosmoiivufn  titej^turst,  Uitotqaeiptdt»  fltCPtfcoiri^  qnc 

j^fiiie  BcckGs  emuium&)b  rifccf«f<i;iir.  St^t  ik  GerOnflw,  fimliii.tii  libelM 
mvtnilTe  *Geri'en^rQ^^  omneipqae  .iQip5:($iV>«iil  UbeoiN  tUot  netiffEe.  Stcteft  Gerib* 
iu^$  {tium  firo^iier  in.ii||el|^  tiiit  Titidit  illaOfeitt 

]^^^  frtuisque  jSlor^  ^iioa  inyidfMfA.  ^  S^iiit'idMtnr  Ke«itri&tid  puffinmm  •  te 
probum*  Utmsque  dbdriti^  «  qaar  et:  ^^(4;uUb<  eliicft#  iinMi  .htbtrci  Thbtate  Keat' 
lienfernf  .qutm  LibeUt  Authoreot  impudQAteiii» .  fc  ingrtcam  #i  do^nibqae  tioii  eml* 
Hipntioris'  .lilontclii  veru  C<tieili(ii  ,ad«i  ptrvi  fiKitof »  ilipmintor  ipfouramchmftrt 
mmpofitu^,Ail%Lib^^  qUfsm.fjtyiui  CfififtiimQt  4Nbit*  pr«  atcevit' inj«ice  dtffit 
ficrit  clitrifniatibus  rdferfum  fempef  agnovit;  iHimMt itfttir  fqoB^  itQiKi:el^ii#nrpffC> 
fimum  cotpttre  Autfaorem  i  qui  lit  et  ex  tlienit  fontmaa  tqutt  dcduxerit  fiilienrct  iii 
irittm  cterntm«  nQvif  ftmipf.  oo&itxiapU  etruadeia  iptdtim » qiia  pio  £dellian  ptUtaf 
fierent  ftpidioret  J[l*oindt4MV^i4triM^^lMiMW        .    «^ 

.  Ibfr  fant » qme  tenu^rai  ofet  mifal  diatvir »  &  oiAr  itniori  tffibniir^iritdd^^ 

tt^ii^  ,tc  n  pbus  fucHt  c<(rigi.q4t.  reltiiquQ^  il]uil.  cccLclitflici  repfteqs«  f^UiMt  fMii 
t^fnfdirAilm  Mffrdvi^Jkd  omhibttf  ri^uirtntiim  vtrHmut^ 


:  I^ca^que  RJl.<n^<  Bnxiaoufs  ^  cjxi  it^^>^  grat olor  46  nperft^  GtffcM 
qao^iam9,mckm.it:nDe  «f&QO  OHn  Tl^ma  K«Dfpti(i  MCt>  ^  co4«fli  ftrnM 
Bnao NoTktatiitn  idgrcflpi  iisdt tnftrine  nsht^tieni^  ttXrtport  No1riti|C&f 
•A^Ao ;  eoi  nonhulite  circttuTifllahtfiK  de  vanicate  Scienciarum  ib  primo  de 
fblcttlbQit fiftfd  favebt  Ctfnteileratio  (^(ned  reptua&intii  coatvoraitric» 
*^  '^^4k  rdenutas  llyiMmi^^ 

'  '  .  C        •  •       •  j  ,     *■.  i         .  .^  V      I  .  '       t 

p    c 

Inbntinir npDfrallf ^^  qtted  oon  refppndeflil)  «<t.  Ltbniai^  .tfiif  Titatu»: 

jyislg^iil^To  JuKibiCA,  ^c  ?,   Dicani  p^ucu.   'Scurr£fia  Scurtis ,  j^ 

}^XSmMfhitx  Lkiiluik  Qtta^s,    Pirgfaihgiti  DiJ^iisiist  Ltg^ 

RJmi$i.t  TMtatia»thhic  relis^Oio»      iH^er^a  M#««{f«nro  roffi* 

ciant  4a»-v«ita  9  MtOfWen  gH!<rrfli»ift>  tmrm  Ihinimf^iiit ;'  SBRferas- 

siMi  «rcero^.      Qdibttk  mii'le^]iMim\ 'ff.  mdm*  DB  I 


EMinenciffiml «  &  R.evereQrfi£gs}  in  CtuMbi^mti,  «o  DMiNil^taii* 
oi  FRANCfSa  CONKADrDEJ  mx^ ,  «.  R.  Ecdefiae  Tit.  S*  Ma- 
ric  de  Populo  Ptesbrf terl  OMtCnKfis  dc  Rodtt   Epifcopi  CoDftis- 

cljrti  QrcJ.  S.  JoMoIf  {%o[o|.  ^*iMi,«A,i>jS)t«aftcfe;4teit|iieil4l 
Z'lczArdenGs  in  Haagaru,  3c  PnEpo&a  Mii»ti  ^IsgarneDGs  la  AaflrUa 
nec  aon  Abtutis  in  Caflelle.  ^artiii^  Dltiot^  CtemoaeaGs »  8cc.  ^cc* 
,yio¥-Viflttii«,iiiSp(ia|t^|dyi>»»Qi»||^  4b£     .    ■ ;  t^- ■  "     O 

f^ner^iii'  Otno^  iam  Smciiiari ,  .^wm  «^wfarl ^ft^^vimimVl^  9H- 
vefin  Confittntienftm  coa0tyiu  f  /ahfm  ijLDimimt  eimbetnm 
dtbiU  oMie^iiQif  HdFutitkH       A       O 

PRudiicitaper  Seripciira  qDcdani  lummfc  jqtiriafii «  cdamiiefi^  «c  ItaiidibA  ■  A 

Anonymo  "     '            "  < ,  jmw* 

Dvmimar  MICI  fi^.  OM- 

gregM.  Itter,  uUiU»  t» 

C»mititMJ  de  Q  jure  fab. 

irtTrHinuc  pff  <■  ex  O^ 

ficio.  Hobis  iHi  ce  Eccle. 

riaflica  'cooftiti  i .  tc  le. 

gentium  oculc  r  acritcr 

offeiiden) ,  f  i  r  autem 

Typogtapbii  t  Tetiflimt 

pro  DkEcali  t  urim  }e> 

|ant  *  iinprim  >  Statntit 

noftria  Sjmodi  i ,  cujo». 

ranqne  demui  nta  .  8c 
nvocanta,  ne  priementionatam  difiamatwiam,  rcabioivDt   ic  Ironici  lconaticaH 

- Scri» 

(■^  In  Ai^fltna  ^rohibitione  addnttar  hcc  Terbe  .-  frd/ertim  tirts  imtlh 
^ .  ^  ^'^Hf » t4hm»ini ,  <y  ftmUfltH  reltttm  Mxmmii  tfj/tttUm  fff/hs. 


.|g(4    Prohibitio  Co9ftaBtie(xfr£^Ai^|^iuLibeili  ftmofi. 

Scrlpfflctm ,  qoHlr  InUrjmitH  woMbitfi  4iI>rcMifnuB«ar;  '.vt>l»nui*,  in  fnM  Difttt- 

■ei  ■  MoNiJtcm,  8l  ^bpopc^s  ^v jgLi  imJltBiwiAs.-impriait ,    sut  TaMindari  fi- 
nfliir:  Tr«t»grcflbie«  autem  id  prcctvciida  publica  rcauaaU,  Sc  «Lu  in  COi 


Religloiiii  fenut»*.  ptciu4icift,  poDit  conilignit  cuu^erctnt.    Bi^i^MriMfliiiliB  die 

Stia  Mei»  |HfcwU  IT<9.' .  '  ^    * '  "  ' 

■?"-i 
Pnuidrc»  Careh»  Jhtonbf  --      /^ 
deRuearied  <LS.) 

.1  ■       i    "       ■  '    ' 

.,   .    ■  -   .  ■  .  -  n.     .  ' 

-' .  .Vjmim  fatn  taioHi  A  proiilbttlA  AngollaiM  SJtj^  ac  StT,l 
^  B.  }9sma,  9k- iic.  E^/icfijti^/lmi,  ibt>  i.Maif  17«), 

l^;  ■■     ■,  :      •'•  ••  'IH.    •' 

Qaim  fate  mten  Int  q«ino4i  proUbitloaei ,  monRnnt  liget 
ImfnisUi  tf  Pmtificim,  it  UhMi>  fmi/it ,  t  ne  v/ti  yriiiiu  ttim , 
Hnic  ftiMiiiiBi.  Ittfccti  yflBm. 

■■•'  ''"  •"  ■"■a' a:  iM.--i>'-'a  '■•'   '  '  •' 


LEGES 


E  G  E  S 

IMFERIALES 


ET 


ECCLESIASTICiE 

DE  NON  EDENDIS ,  IMPklMEN- 

DIS,  EWtSTRAHENDlS ,  RETlNENDlSt 

VEL  LEGENDIS 

LIBRIS 


y^ 


FAM03IS. 


r*^ 


•^:.^ 


*    '- 


X 


^ 


t 


T 


»» ' 


»: 


I  A 


*■*     .%' 


/ 


i 


*    •• 


'f 


■^  • 


'  T 


>  I       ^ 


■i-M../i'Cio.,e.a 


.« 


•   t 


^   , 


L..., 


..  u 


mk)  mci^ 


■    i 
LEGES    tkPERlALES. 

Conftiomo  Spirc^fis.  1570. 5.  i  ^^.  ftqq. 

iStiM^  mi  auf  ntiita  «origni  giialMMt  nii<i«>?l(nr  i« 
MtiMlln  wiun  fiitoittt  JmC  gtboimi  iMrtiti  /  tt$  Ut  OMMlit 
tit  ^m^aittttm ,  fSiKinltonii  un» Mm (niflli((i fSt» 
ftbm  t(ini  M<n  /  tnmil  Itini  Si^nuic^  >  8ud>tt  /  eniiltlM, 
tta  bctnltiitm  (bakgni  ni4t<ettM/  jMMm  nut  Se^,  9uft«tc< 
mtiilcaiifn  un»  Sictttnnuflg^aliM  fciUiiitnieBttM  «niifHfO  efftntliv  rttt 
$tiniliA  itnM4t/  tOnKtt ,  Mtlinifri  >t(t  fiHilifn  «Ms<tai :  1«  (einnittt 
MirtKbn  gtnifft  ScfiAtnnf ,  t>iiMi)l4<m  «nftctm  nik  M  Mi|(n  StiiiM 
(SiiMaiiDiln  Octtn  nitgtltht/  f-  iicn  tugiftitn  ixttitnnil/  (af  (k 
mb  nita  oIiclinfiinMiilolt  ei^ii.  >e4cificn,  ^in,  5tacttn  uM 
eiMitlii  tiMuctt  unft  itmoilit  /  o^nt  alli<  Stcaf oi ,  tu  tnoi  ouf  Mi 
ftmittta3aic<aRJc(((in/  Hittlm,  mtin  mtam  SJitfommliingin  umg» 
tmm,  fnl  9i|<l^  /  Mtlaufll  uni  auQticiittl /Jtacuntic  tann  au^  ni» 
pMnt  /  it  fiv  Ottighit  /  ^m,  oiit  Untictton ,  «(cfiiMirt  micbt. 

2)iimil  iani  fDliii  intnKfitti  uiv(fii(uit  Siiiiiift  M  iJfhtliiitii 
S&nKtttf/  (Roilnw  unb  dimitiiini  /  um  fo  Dil  n(it  ui  coercitctn,  un> 
«IMialtw  oitttfltla/  tatn  nic  unit  mit  gtiminin  Srandn  unt  tm  9ft> 
«tfgnMai  toite  titglitn  :  totoufMtnv  ottntn  uit  BoOn  nit  <  baf  ii» 
iBt»  tn  Oiinijttin  gan|w  9i(iii  (Suiibtuditiiifli  an  liini  «nbitt  Otcttt  < 
ftam  in  tnnn  ®filMttt  „  ba  Cittcflcfltn  unt  SDcflin  itt  gtm^inliiit  £ofp 
tataM  iotin  /  Mxt  til  UniTerlitata  Stndioniin  gtialln ,  ettt  ia  ontiill» 
JMn  OiiiiM  <  etiltlin  tnftMH,  aiit fonflin  ali  CBin(ftl<S)mrit(tffi 
liiiU  oigil^taff)  awtM  (blin.    2wi  nttbttffl  M  IKa  SBwtblwlitJiV* 


7- 


fiiMiiMtfiN  bfriNiri»iMtb<t(ltMii  liAhtOMMi  M  n\mll6^mi 

miiitiitti^b*  f^tbcx,  intb  aUftMni^  (Misit^  (rfHtiKt/  itt((  MifHbfl:  tiid 
hniettn  MW<i>m it^  httoibm ,  fal  Irfllfttt  J^nttPw  /  Higni  ttnt  Qlltmi 
^ctd^  t  %hii)wbm  (tcb  |Ctt4i  Vi  intmtiu  Sm  Ptittm ,  (bSen  tmm  i4 
molBH  tlflentcte  f(bto4$H(&(  $9l(b<r>  ^(i^Hm^,  SMm  iinO^kbt  Itt 
^nitf  Stt  ^ibm  oOir  |n  bnKCm  btte(^ffi<  bf|  Mtt  ^iroff  /  (ewobi  f><e| 
^(clttfl  tn  $2)ii<ftt£iKib  3>rucf(ri9(ii  i^pottoi  ftpo*  Bam  btmen  /  foS  t» 
nit  ttngi^  («^rttffti^  tOUUb;  |MM  /  ^<i^  9^t  tiiMF  t)M  jtintt  pbriofttt  «c« 


^bm /  nfib  (tfTa Hi  btwfin  #k trlottbt ttin\  M  mfltti^ /J^B  utftbt 

ittttMnnoucb  M  Dtcl^tece  oto  Authoris  tfltitofnXU  ftktm  wa^Htwttmb 
t^ttna^ittcn  /  Me  ^tabt  ttnb  3a^a^I  b«^  f^im»  S>a  «Nr  btnn  X^ 
(tmtf  ebee  ntebr  ttnterfaffm  /  foS(n  nft  al(in  bk  icbnkftf  iSA^/  Mriftin 
ONt  jfattm /  oflbofb  iMtt  b(ff  Otetgfttt  oonfifci^et/  fmibctetKaiid»  Oec 
l^ntdler  /  tm^  bey  toeme  ble  ju  fooffen  •bev  fimfteh  aa»)ubctttcn .  bc» 

liSfpm  /  an  @tt(  obit  fonfta  natb  v<fMf  w*  ^Oitmii  imKfotr  fHtU 

jMM(b(d^9.  fiifirafff  BMrbcn* 

i  •         .  .   .       •  *'       • 

■      -.    ■     2«. .    ■ 

Conftitudd  m  Comitiis  Auguftanis. 


^(b^  btttcb  b((  ttnott)(m^i(b(  ^cf (tey  bif  «i^  btf  tlbftf  «nffNiiM 


Itn;  fetm  /  orbn(nunb»o8(il:mit/  baf  (inftber  Sburf&rfl  /  Siirfl 
rnib  C^fattb  be^Oleicbtf/  (Bei^  fc^  unb  WtltU^,  ntitftrSeit  M  foofi^ 
jfjg(n  Concilii  in  aO(n  ^ruCf(r(pm  /  att(b  btn  «Om  $Stt(bf&bt(r(n  »i(  (mfl* 
mtn  fSIeifi  ^orftbung  ibun  /  htS  ^tnf&rttt  tti^ttf  mw^  unb  totibedi(% 
6d)m44»fi(^vffc /  ®(i|i4bib(  ob(t  b(rgl(i(b(n/.iiNb(r6(f(«tfi(b/io(b(tb(fn' 
4i<b  g(bftt(ft  obtt  fiH  gi^t  mrbrn  /  ti  ftp  bomi  ittbor  bttr^  bi(f(fb  ndfl* 

^4{  ob(|  iveltlid)  Obvielleic  bot}»  t>evor5nere  /  verftinbiae  Perfoi>neii 
l>eft<brigec  /  bee  Dcucf ero  na^men  unb  ^nna^men  /  att(b  Ht  €kabc  > 

barin  fblcbf^  gtbnKft  /  mit  ntmfitbcn  tSGfortm  battn  gefc^*  .  Unb  n»o  al« 
fo  batit  ^anaU  b(funb(n  /  foD  bmdbigc  itt  brucfm ;  obtr  fdf  |u  hahtti,  ntt 
|ug(faffm/  tooiautb  fo((b(r  ^ctm^c^i^ober  bergieic^en  2^6(ber  bitbot  g# 
jbcucfr.  foOtttt  feil  gcbobt/  ob(t  txcfouffer  totrbm/'  unb  mo  ber  ^(ltnr> 
^rutf tr  r  ttnb  Q3(rf<luff(r  fo((b(  Orbnung  unb  Q(bott  Ob(rfiit^t('^  /  foO  <c 
^ur^fif  OWifUU,  tifmttt  tt  jtftffm  obtt  bttrcttm/  notb  Mdtobdt 


^  wot,  bitriim  wjmk^  U^m  wuU ,  fU  M  fb8  onb  tnos  tinftr 

*a<^RtIt9<t  SiM  DMdi  Nt|(((ni  06(ig!fif  IMI  bt(  ^ftoff  procedjmo  UMI 

M  ^m  fef.  - 

CQnftitiitio  in  Comidis   Augafbmis/ 

l/W  ftatuitur^  ^ 

f;)  Ut Typc^phi  miffiform /f^rorMi 9  /Mmr»  ttbtDrelo  commiffi Totit^ 
icprffriim  nomm  e^ends  «dijdant;    4«)  Ut  niStl edatur ^  fl^  ttt  ilQi^ 

tboUfdctt  oltdiQKiiMi  £11^  Nr  biifitftt  ehttfUUbm  5tfr<6(tt  fnisM»  ttttl 

n^ttwrtMtttg  /  Id  qttod  fittc  dublo  eo  tempore »  qoo  adhuc  (MtbtUci^  itt 
comicite  per  you  majora  pntvaluenint  >  q9^camm  eft  t  fipe  efieAm 
tamcni  qaoci  procellantiiiat  defeofip  (uorom  dc^nMCom »  qoa  neoeilarif 
doftrinti  Romao«  Ecclefis  impuginri  delmic  »  adiml  haod  poc»eric  1 
fO  Uc  fi  calet  libri  nosif  edici  fuerint; »  concra  AuSormwA  ))ceoam  pvei». 
^  oedi^car  t  tf  >  Uc  icidem  conttM  Aiigi/llntm  $  officio  foo  non  facbfii^ 
dentem»  per  fi/caim  finpirialm  {«ocedatar  t  7O  Ut  iibri  ^icii  $  fas 
pSkis  fipprinumtnr  p  aec  amplios  pabiioi  vendimcar»  y 

■;■■" .  .  ■  4^  ■  •  ■■■  •' 

'Conmtutio  Caroli  yi,^  Impcrataris.  ^ 

^txc  tqr  @(t(iN  ^  Mn  eom  ®nQbm  iMbft»  ffikiMk 

Sfs^ ,  |tt  oOeii  Smeii  (OJc^Kt  tti  fRii^,  iii  ®tttiianiiii  /  (u  J^ 

fpmtn ',  ^mim ,  ^  j^  /  ^ofoMtim  /  Ctcotim  /  tio&  ®((«f 

fm\xii  K^  SM^  i  ^lljxt^og  |ti  jO(jl(tt(i((/ Jxt^  ltt  Sdtiritrot/®t(o<^ 

Mm^  #  Coii  t#  1omixm%  t  $ta|f  t»  %&l  it*  ^\xm.  aOdi  tni 


\ 


h- 


tfgit  Impendtf,' 

Mcn  M9m  I  tmflitt  %9^{<tW  ®na^  :6  no^  fS|tii  hitmfitftcn  fmtf  ii# 
ttiOcrtf  |u  tDHfm  /  M  o^te^ftin  ouf  i»:ffi(N&ai«A  piettoor  gel^atttnm  SUk^ 

:4gen  /  onb  fonfNn  nnftrc  ®lor»firbiflt(^^«rfalNRr  «b  9td(b  wiuiKN 
.^dVfcr unb  Jt^nigC/  ntt  tertn  <ttitnrfihittn/  Mrfto  fni9  6f4nacii  M  Mt 
9tMf^  SKekt^  outcn  icitifcn  9lat6  jun^  ^crctififQni  /  ^ftf|  tmt  CrtH 
ctmfl/MNn  oufgcocn  bi|fti  /  M  ^incr  Ma  tMitf  fiir  fnftr  5cttco  im  aHei^ 
tugcloicttcii  9iNip|{oer$9cfai|ii(nAfN  a  «x(  fMii  «^  /  M  onOcctn  /  fo 
iiil  fciiiier  Stciigion  ifl  /  toenigcr  ^  Mc  @(auactt  fcfbji  mit  ^ortcn  v  f4mE» 
fl^jSue^rtn/  ®Mttn/  QK6nM(6^5tarten/  fc^inipdietctt  ®cbt^cn^ 
ClcniaMbcn/  Jti^rfKtbcn*  t^t  «lOcrm  tc^gfckNn  erfiuiOiitiim  /  bolNit 
o^ftefoMbencr  SQScife  ongrciffeQ  /  fiNacbCQ  /  eOcr  fonfi  ^ifi^em^clcn  on^ 
HnMRtf  /  nitNir  «n^  fHoimb  li^  gcictt  Mc  dttMti  rTSiciienffii  nnl 
Orttttl '  Ocfi|e  M  ^  tKiMM  9w^  «ififcMe  <<^<tt  oufwingai 

fMc;  fo  tcigct  1)0(6 ^ t4gli(N Crfdmii #  boi t^n fo offt  rrgangencn (n»l» 
iuttcft  CScroftonongctt  «tto  ^t^u*  (Scfooitt  «i  ocrf<tilMicn  Ortcn  nit  na4^ 
itfc6ct/-tiftoi(6r  foie^en  f(6n«rgrol  cntocgctt/  Mn  utttflNOcr  6iri(c((6ctt  f^mi^» 
fmfttiit  Q^Jillcr/  e<6riftttt  uttO  ®cni%bl6cMrp(6(MKcr  Ortm  tn  (KciA^cini 
lf(6  gMMKtt/  iwfitttiiit /'icoroctt  /  obcr  000  ottftKM  to  cingcfEtlcifftf^ 
Mbol^maOeo  C(6«0/  €infk6to6cr  fStfbofittttg/  «ttfiffiMtli^  3a6r» 
Mrcftttt/  Q)reff(o «ttb onbcrcn QJcrftfiiiuttim  Ottiietrttgco/  fcif  ictettttt/ 
•Q^gcfimRt  /  ocrrooffr/  ttob  ao^eteciitf  /  oit  otiobcr  tm  oof  limifi^ 

«nlvvfitiittn  46cr  ba^  Jos  Civile  &  PnUicom  fi6r  fi6(Mc  M  ^  IfXM 
Mm  IXcid^  tMiStc  on^  Ofbooogeii  an((q»fM  t»crl(6ctt  octtcr(i(6c  Ce6rm/  - 
wk^y  Ttierei  un6  pifpanKkMMs  mimu^  tto6  l»alor<6  »i(e  o6o|oU|iig/ 
«li  ticfff(6aMt<6(  ^lctttrongm  icgm  6icttutf(6tCMMNfiC/  fb^gli^  Unoifkt 
ouogm  fo  6fm  l«utf(6m  fKti^  (ingcf&6ret  toerbm.  &M^tok  «nr  a6cr'6cri(ci« 
#m  Sontf « un^  f<6ni4(6f&(6tigc  G<6r«i6 » %nm  un6  £e6rm/  fo  toentg  bcn 
€6rificn  funb  5(aifen6om/  il^  lcr  ®cre(6t'«n6  (£6r6or9iiticoM6/iio(6  ao^ 
|tt  9ol6ccittWg  biir  ^|Ht(6co  (e6re  /  onb  aflerfeittgm  QNao6eoi  o6ec 
icmcin  nuligm  tXn^ti  •  unO  ^aattf#$$a(6m  bm  gcringfim  9httm  unb  $6n/ 
iMKalcc  cittttnb  anberctf  bffen  (ttq>fitt6li^  S^Mm  6^^  bol  barooi 
in  flattbir  tb  6o<6n5t6igm  ®nigfeitoob  innet(!(6m  gotm  Qfcme6mmtf,ni(6d 
^  8an<f  /  ^Pliitrattm^  ^femung  bcr  dcniif6cr/  dmocegC/  att(6  n»o6f 
ior  Unfribc  oob  ^ii^rungm  lu  cotfiefm  i»llegm :  alfo  6a6m  toir  onfnr 
iiro6  begmbel  JtojrfnrdcM  Q)iiifHllm  iffimtli(6  tDcrfffliim  |u  ac6m  /  ooi 

lii  !<Mi8b6flNa«bittr  bM.tttfffi»  io  ^^f^  tmnm  ^Mibcftm  tot6l 


-m 


'  •  ■  *  ,         ■ 

letMlMi  019M kHlSkKf  ft^    WtUmm,Mm*  of^wl 
»i(ttina4ltciai^«lte^»tift|iN^  InfoiiM^  IU1»; 

_.  JMfa^/0lwcll8(<rii^i»m|l®(ati6atf^amito     fitimmfmlt, 

Sct^nifdN  r  Mmmft  ^  Nc  QMm^  '  Commiffii^ »  Jtfafc  Mfiil.. 
bv&dli^  ccimeriiite  /  N^  $cnii(9wi^(t(t<  €$(rafHt  «i^  tiDfctic;  JBaji«: 
»m  itn^  Bci^^.fdtMKttt  UnMMde  /  iHti  jiiifr  ifM ,  tojt$  Mm: 


i^aiwo^bma  vstMtttn»  ^UimM » wilb  6t4at««da<b«iiaiiffe|»fft5«t» 
^e^Mtiz-^VtvrtiMfr  JtiliUc/Bct^ftm  o6rr  4<^^(B«fil8eii  «tcMdnet 

^ovbeti/  m  tcttoucr  OMMtt  ttcM/  ttob  baticimC/  flMtf  barttt  auf  ciK 
1118«  i8^^orfttta«6ctt,  fo»/  forswi  m  »cniic|Mn  im^  m  ttcrlbjnlcrcii* 
gtt  Orm  fttte  414  oqofbrt  ttad  ^cricfiiiii  Mfci  aPc  SOtncfd'  S>iii4frciciii 
dbiuiitflctt/  imi^iitt  (ttitfiattctt/JM^<rt|Mmi0catt&cr#  /  oNr4mmiD«4 

^«nbmmCSc^  / .-  -«tt  m  jblioi  {^Mc«  nn|  |3r(m  ctnairi^tct  «Krbciii» 
sia  £|iiti;#tm^  wirflmi^rc  iCBppNicN«&oAaltun^  «dcrAcM 

demlctt  /  obcr  Uolfsrficates  StiidiontiB  >.  O0cr  lBltti|flctt^  attfiNi(6^  Ittifcri 
tiii^  M 1^^  ii&cr  Mc  et4Mi  fbm^  / 100  C6rpitli(6c  lOi^t  sMim 
t»ir^*  ^ontt.  ^micr  nit  ottr  fc^  tpmlKnKfcr  tu.  ittiaffm  /  Jbic  0a  iiif  ottf 
lcffmc/rctdiiibttml  i^Barf  £ml«  {^,  uoft  We  noci  .^mm  «Oicmeinci 
'u^*<e(iutt9m  untf  ttttl^  Jbcr  OmnitM  i>rf«/  Dctmkteifl  il9iwtf  ur)| 
t(|tcii'iMrMmb(ii|  gcmo^  hikm,  m  in  i^  imcfm  in  «Ottti  ^fcttd 
010/  «M<bie9lci((^'eMMeii  iHftfM^Mtiiim/tni&t^Mr^ 
|it  irffarco  ttn^,ein|u6inbmifi/  itmni  tttN<tim/  fiMi^ni  au^  uot^  Mciif 
ifccr.M  ttOen  unli  ic^  i95tt^mcffrf9co  »crfiaii^  «ttl^  icfe^  Ciaairmm 
4116(^0«/  ttub  foifte  iMnnaffimMlin  ittM:i>fii(Nm/  bait  fic^bocbcrii 
^coaae  S>iir(Mtttti  /  MmMi  flob  iSocMmtnai  f eineo/  ^tiOM^Ieo 
«l^  2>eaienoOQ8  bfo  iCr^oteO/  64>s$it<ro  ^Nv  i>i4>ieco  onb  0«o 
Smcfeco  na^men  on5  Sonol^nten  /  «oie  ao4i  ber  €eabc  oob  ^ 
na^ra  emMo  ttt  bnicfm  unb  |tt  «trfiiiim/  i»iiiomiao(  btc  ^^uii 
foffi^  *  fcMMi^er  9>ik^  citti  firmibtt  foniittttttb  tomi 

terlattfQ  /  jifMiMs  mir  000  ouiift oflci  /  toai t^w  folcbc  Sonn  un^ 
i(bfcitifl/  W(fMli(bcfa^ritii  e^vM^iiiAtMi,  mitl^in  aflog» 

«enii(&(tn  ttiri^  iitr  Cofir(aMJ«o  «ilrctlit^  iii.llr  ^  iflir  Ortoi  cc» 

floreiit 


Legn  hupmaks'. 


>.    % 


ifitung  efrRgeMbM ,  otir  bertti  •^nff^inbtri  (ergtd^M  Ujta ,  tint  oo&e» 
tlir  «KO  Me  9l(i(N  ^nnifr«®e(i(e  in  ^fotibentf^  nnb  ^tm$*  ®«Ani: 
ktoffwbe  te^ren./  Sd)m<l<^*  @dMfceiif  ^((er/  jjtopfcrttnd  (^HmdMbC ' 
glbnicrt  nno  ou«f(f(6m  i»»rb>n  /  Mtfie  offei^  ft^  eMge  vca<(fi^#- 
Mr<»  VM  Otti  OMfrett  «Nf  nnfere  itffpferHde  13ft^  CommiffiwiM 
«^iirdret/  teren  VMd^  f^^dntXbtt  und  t^rucfto  abc9f>ti^f /df, 
dKe  ^ieteti<|c  ,  «9et<%e  (Tf  lum  tVtfnu^  l^etant  tt«gcn  on»  aanbf^* 
tm  I  c>ber  f[4^  0«ir$a  (|il>MUdben  ttfffen  /  «n^ttC  nnb  9eKm^|en/  aii4^| 
fik^  Se^idffenlKie  (^  d«<^  nnb^beren  Uni#^5en  «m  fCfyr/  tcib^  ^ne ' 
gnb  Sdnr  obmiatbiAiNf  ftfmi0t  werben  fAttu  t)af^  non  cMfr  ®ei|tr 
iNr  i»e<i(li(6e  Obrigteif  im  !Rei(^ /  nef(6e  Me  m^  innner  wte#  tbcr  mii 
01  inmer  9}aNen  i^dbcn  m6(bie  /  in  MioMiiinf  fof(Nr  JC>tnfc  oa6(4p 
If  ftonbtfn»  oDer  Mc  anfetejfte  otHrfbnfi  wifTeociK^  UI>cr(nttonf  nir  nnf 
M^riaett  9la(tbratf  oMciicii  tinti  beflraifm  >  ober  m  ])tlft(^  for  «itbcr 
m,  |o  bamiber  Mm  ,  m  «nter  Iw  <tanti  DerMco  ^  ^erf<mf' 
ffftcn  fmirbc :  nffbnnn  iMBen  i^,  tmb  ^rntm  anfpeber/  niinor  mr 

f^  ben  Url^ber/  iCrfin^er  /  €d)reii»er>  Dt<bter  /  tQabf er  /  ^pfec» 
fe4»fr>  2>nitfer/  2^od>f&brrr/  ttmerbmibler  onb  t>erK4uffer '/  foiibenf 
«od»  f«sen  bie  (Betfl »  «ber  iVeftiid^e  £ebrer  onb  Pre^ifer/  nnb  Me 
oodlllfift  ^r^eic  fcfbfl  cmfWAc  9Mmf  onb  ^trof  V  tt(N(  iS<fat. 
bttttf  Nr  €^0^  /  «nb  bettn  ttmftmbm  fibneNnm  lo  lafN ,  olctmajfeil 
loir  ao<t  «oferm  if|if  onb  l&ifiNden  itavftrfi^  fKwtoi  Kfcaf m  >  fooM^ 
l«b  unfcrm  Jtaoferii^  '^Mm^t^MtAx^,  aH  Bai^fertldNn  CommeM 
€M<te  %\ntwc^  emfi(i((  wefm  jtinert  ba^m  /  ba§  0e  f (fm  oflc  Me.  ob* 
«r»dmte  Uberfibrer  btfer  onfer  Jt09'er(!(bm  ^rotdnong  /  fie  fe^m  ®cifl» 
bber  tlDeffic^e/  ol^c  ffnfef^uiid  bcr  ^irfobnm  /  «nf  f efeftbrmbe  Qttoff  «l^ 
•cn(Mi(b  onniffm/  unb  i^riO  OcH  onb  ^mtf  na(b  oQcr  ^treni e  btrfafyrot 
«nb  bmiMm  fbltn*  Wet  mevnm  e«  em(t(i(b.  m  Urhmb  bif  i2)ri(f$  ftc 
flfeft  nitt  «nfremmifiiebnKftm  5(o9f(tii(bm  3nf{gef  /  ber  fr(m  tfl  in  onfercr 
^bt  tlBidi  ben  f  f.  Wi  17  <  h  ttn"erer  !)l«t<be  bef  giiniif(bm  jm  «ieirtm  ^ 
bc^9i»anifc^  im  tttoiftm  f  bcf  «^forif^^m  ober  «nb  ^cimifilcii  iii 

-^^  Vt.  i5r{&ri(j  Corf  /  ©r«f bon  ^ktAiSow 

QL,b.^  Ad  Kf «ndatum  Sacrz  Qefiirt*  M4pptiQm* 

£,  F.  boo  QHonberf^ 

Hoae 


■ ,» .^ — ■?_— 


\ 


— ^ 


Leges  Imperiales.  9 

Ebac  iQ  fiocm  qQomie  referipmm  fimiUt  tcQoris  fufr  todem  dat» 
ftd  Dttces  drcolorom  dcclii  i  parictrqtte  Camcra  imperil  d.  ig^Sepc  171  f# 
pcr  decremm  commuQe  refcrlptmn  C^fiiream  pablicavit  t  qnm  pnbiica- 
do  etiam  1q  QOQQoni&ftatttum  territoriis  ftda  dt  Vid^  Aomttii  Fabri 
etam  i  CMlby.  T«  XXVL  pag.  718.  &  fesq.  Eled.  Jttr  pabi«  T.  VHL^ 
p>  81*  fcqq^  »cmvia8  T*  IL  Corp«  Ador»  &  Gravam«  KeligtoQ«p«  90» 

Conftitutio  Imperatorum  Vaicntinianl  &  Valentis^ 

Anno  3^5,  U  IX  Tit.  )6/ 


De  famqps  Uhellis. 

Vt  qolf  fittmfitm  LiMm  five  domi  5  five  iQ  pablico  »  vel  qubcoQqae 
^  loco  I^arasTcpererit :  aut  comimpat  prlasqaam  alter  invcQiat)  aat 
oaUi  coameatar  laveQtam.  iSlr  vetd  nom/fatim  easJem  cigrtu/as  vel  cor^ 
niperit%  vel  igni  ctm/kmffirit  f./ed  vim  earum  mmifeftnverit :  fciatfe 
fnmfiauShrem  hayusmodi  delifU  capitali  feoteQtia  fabjugandum»  Saoe 
11  qaia  devotiojits  fo»  $  ae  fatatls  pobiicy  coftodiam  gerit :  nomeQ 
iuam  profiteacor ,  &  quss  per  famofiim  libellQm  perfeqacDda  jmtaveritf 
pre  proprio  edicat:  lU  ot  absqoe  qlla  trepidatioae  accedat»  (cieos  qol^ 
defQ  qood  fi  adfertionibos  iuis  veri  fides  fberit  opitolau  t  laodem  maxi- 
ttam  &  pntmium  i  Qoftra  clemeQtla  coQfisqaetor*  Sfai  ver6  mlQimd 
hscc  verba  ofteoderit  >  capitali  poeoa  pledetar.  Hofosmodi  totem  Ubel* 
liu  alterius  opinionem  qoq.  lasdtt^  V9.  XVL 1UU  Mart.  CooiUQliQOp* 
ValcQtiQiaQO  j^  ValcQte  A«A#Coflii 

Conflicuciones  Tbeodo(ii  Jihpcratoris. 

L.  IXi  Tii,  16,  Cod,  Juft. 

.    t,  JlHp,  Omptmtinus  A,  ai  Verimm  Vk^^^ricdt 

{aaodo  famfi  MeUi  reperlantar ,  nuUas  exlnde  calumnias  patiantar 
qoormn  de  fadis  tel  Qominibus  aliqoid  coQtiod^aQt  %  icd  fcti- ' 

XX  Ptio. 


/• 


S'j- 


20  Leges  Iinptriales. 

ptionU  MXL&or  podos  requtratur »  &  repercns  cam  oaml  irigore  cos^tw 
liis  de  rebuS)  quas  propooendas  credidic »  comprobaret  nec  tamenfqp* 
plicio  9  etiamG  aliquld  oftenderit  9  fabtrahatur. 

PP.  IV.  Kal.  ApriL  Karug.  Conaandao  A,V.  6c  Udnio  QmC 

11.  Idem  A.  ad  HeUanum.  Proc^  Affic. 

» 

Llcet  rerventur.  in  officio  tuo  $  &  Vicarii »  ezemplaria  Ubell<mira  ^  ^ 
in  AMca  oblati  funt »  umen  eos  9  quotam  oomina  cDntineni  ^metu 
abfolutos  recurttate  perfrui  finas  ;  folamque  moncas  9  ut  ab  omni  qon 
ibtum  crimtne  fed  ctiam  fufpicione  verlfimili  alieni  cue  feftinent ;  nam 
qai  accurandi  fiduciam  gerit  9  oportet  comproiare  9  nec  wcuitare  9  qux 
icieritf  quoniam  prasdtcabilis  crifrad  dicationem  publicam  merito  per- 
veocurus.  PP.  V.  Kal.  Mart.  Carthagi^e.  Coa(laiiao«  A.  V|«  &  CoQ* 
ftantioC«n  Coff.  [  )ao  ].  n 


III.  Uem  A,  ad  Januarium  Agentm  Vicarmmfrafe&wanu, 

UT  accufatoribus  pattcnria  pntbeoda  eft  9  fi  quem  per(equi  in  fudicio 
volunt  9  ita  famofis  iiheUis  fides  habenda  nou  eft  9  nec  fuper  his  ad 
noftram  fcienttam  referendum  9  cum  eosdem  libellos  flammis  prodnas 
condacat  aboleri  9  quorum  aud^or  nullus  exiftii:.  PP«  Prid^  Non.Decemb« 
Rom.  Conftandno  A.  V^  &  Conftando  C«C  Cofif.  [  }  20  ]• 

IV.  Idem  A,  ad  Dionyfittm^ 

TpAmofa  fcriptio  iibellorum  9  quss  nomine  accufatoris  caret  9  mtnime 
"^  examinanda  eft^  fed  penttus  abplenda :  nam  qui  accufationis  pro* 
motione  confidat  9  libera  potius  ioteotione  9  quaim  captiofa  atque  ot> 
culu  contcripdone  »  alcerius  debet  vitam  in  fudicium  devocare«  PP. 
Tyro,  Xli.  Kal.  Nov.  Januario  &  Jufto  CoiT.  [  i^%\  ^ 

* 

V.  hnp.  Conjianttus.  A  ad  Afiros. 

fUeOiSf  ifSLOS  Famq/bs  vocant  9   fi  fieri  pofiic  abolendis  Inclftus  Pa« 

ter  f  b^ofter  providit  9  Sc  hufusmodi  iibellos  1  ne  io  cognitionem 

'^uidem  (uam>  &d  publicam  jufiSt  admitti*  Nonigitur  vita  c^fusquam, 

iion 


Lef^  ImpmaUs» 


11 


HOa  dfgnftas  coticafla  his  machinit  vadllabic  :  Nam  omnes  ha|aiino4fi 
lJbe!)os  convrettiari  dcceraimus  Oat»  XIV»  Kal»Jal*  Xkdo  &  Polcini^ 
Cofl:[|)8  J 

Vr.  liem  At  ai  populum. 

»     »     *  '  "   ■ 

'hJBxrt^'Pnt(ik%  ^ej^^  LihUis  9  qai  neqae  apa^  mc  »  iieqtt*  la  ya« 
^  diciis  allam  obtineQC  locamf  cahimniam  paUacur  :-N«m  &  iniio* 
cens  credirar,  cai  defoic  accqfacory  ciim  non  defaeric  inimicus*  Dac» 
FricL  KaL  Nov.  MeH;  Arbiclone  &  Lolliano  Coit.  E  )  f  f  ]. 

Vn.  /wpp.  Vakminianus  &*  Pa/ws  AA.EdiSlim. 

.pi4mofi>rum*\n(ikn(t  nomm  eft  LihUorum.  hc  G  quis  vel  coIligeiMlot 
^  vel  Jegendos  pataveritf  ac.iioa  ftatim  chartas  igni  confampierit» 
lciat  fe  capiuli  feiieeMia  rubjagtmiam^  Sane  (i  quis  devocionis  ruas  ac 
falutis  publicas  cufiodiam  getic;  nomen  fuum  proliteacar ,  &  ea^  quas 
per  &morum  profequenda  putavitf  oreprbprio  edicac:  ita  uc  absque  uU 
fa  creptdacione  acccdar  9  (cieos  >  qood  ii  adfettionibus  veri  fides  foerit 
oplcuiaca  $  iaudem  maxtritam  ac  prarmiam  i  Nofira  Clementia  coafeque« 
tun  Dat.XIV,  Kaf«Marc«  Cooftantinop*  ValentiniaDO  &  Valentc  AA. 

Coff.  [  3«f  3-  - 

••  *  ■  . '    . 

VIII.  Idm  AA,  ad  FJorMtnm  Omu 

JAmpridMn  advetros  calumniaslirmiflima  liiiit  prcfidia  comptrtCa.  rKul- 
lus  .igitur  calumniam '  metutH: :  conteUatio  ver6f  qust  caput  alteriua 
cootra  juris  ordineip  palfaty  deprefla  noftris  legibus  |aceat ;  intercidat 
Furor  finknforum  (fkpe  ut  conflltuim\iS  ^ .  LihUorum  y  ^c.  Dat«  V«  M^ 
NoVa  Martianop.  Valenciniaaio  &  Valente  AA«  Co(& 

IXi  Impp.  ValentinianuSf  Theodhfius^  ^  Arcaiius 

AAA.  CyntgiQ  PP^ 

CI  quts  famfkm^  tiitBum  five  dom!  tfve  In  publico  »  vel  quocunqtie 

loco  ieharus  of&nderit ,  aut  difcerpati  pHus  quam  aher  Inveniat,  aiit 

«itti  oomteatnr  iavemum ;  Ncmtni  defriqoCf  fi  tam  curiofus  eH  $  reft- 

XX»  rait 


*. 

i 


r 


L»  Legis  fmperialis^ 

mCf  q«id  legewlo  cogBoveris.  N^m  quictmqiu  «hukrit  imtentm ,  mw 
Hm  *ft  ^fum  rntm  ex  Uge  retmdum  ,  n^  firodiderit  M8»rem  :  iMe 
cvtfnrttin  pcBoam  hujus  modt  crimlnibus  cooaicuum ,  fi  prodicas  faecte 
ctiiqaun  retuiiflfe  ,  quod  legerit.  Dat.  XIY«  KiL  Febr,  ConiUatiooau 
Honor.  NB.  P.  &  Evodio  CoiT,  [  ?8«  ]. 

X.  Imppp.  Arcad.  Honor,  ^  Tbeod,  AAA.  An^btKun 

P,P.  ^Patrim. 

TTHIverfi  ,  qui  /amo/fs  UbeUis  inimici»  Tais  veint  ▼eBeaatoiii  oaotfduB 
^  tdum  ioiccirint,  hi  edam ,  qai  famofam  (iriem  fcripdonk  jmpo- 
dend  agoiu  leaione  noo  illico  dircerpferinc,  vef  flammis  exaiTeriQC. 
vel  leAorem  cognltum  prodiderint,  oltordn  fals  cervicHMs  ^ladinm  ra. 


^-     .     ^.  ,-  Arcad*  A.  Vl.  «t  Prabo 


IL 

LEGES    ECCLESIASTICiE. 

.     .   I.    ■ 

Clcmcntis  VIII.  Inftniaio. 

Pro  iis ,  qui  libris  tum  proliibendis ,  tuoi  cxpurgandis,  tniii 
etiam  iinprimeQdis ,  diligcntem,  ac  fi4elem ,  ut  par  eft, 

operam  fimt  daturi. 

T  I  T  U  L  G 

De  CorreOione  Idhrorum, 

I  T«n  q^fmm  proximwum  &  pnercrdm  EcdcfiaiUconim  &  Prind. 


csiiliiiMdoais  , —».«»,. 


T  I  T  U  L  O 

Dc  Jf^ejpone  IJbrorm, 

•     ■  •  » 

I^Ulhis  Libcr  in  poAenun  eioidatar»  qui  noo  la  fronte  notncci » cc%no<< 
^  men  f  &  pttriaiif  prflefetat  andori*.  Qaod  fi  de  aadore  non  con« 
flet  f  aat  jaftam  aliquam  ob  cao(am  t  tacico  cjas  nominc  i  Epifcopd  >  & 
Inqttifitori  4ibcr  edi '  pofle  vidcatar  t  nomcn  illivt  onmioo  defcribatar  t 
qui  libjnim  examioavcrit »  atqae  approbaverit» 

s»  *• 

Regalaresy  pncter  Epircopi  &  Inqoifitoris  licentiam  (  4e  qna  Rego^ 
to  decima  didam  eft  )  mcminorint  teneri  fk  »  /acri  Concilii  Tridcntini. 
DecretOf  operis  in  locem  edendffiicalutcm  i  Prslato»  cai  rabiacent» 
obrinertu  Utramque  aotem  conceffiooem  >  qoft  a^piireat »  ad  prind- 
piam  operaa  imprimi  fadan^ 

Epifcopi  invigilabont  (ommopere  t  nt  In  finflolorani  imprefiSone  li« 
brorom  nomcn  impreflbris »  iocos  impreflionis  &  annos »  qoo  Itber  im* 
preflas  eft »  in  pcincipio  ejis »  atqae  in  fioe  adnotetor* 

,■.■■.  •^^■,  -.  .  ■  • . .  ■■ 

Qoi  operis  alicafus  editionem  parat^  incegrom.  efos  exemplar  eS« 
hibcat  Epifcopo  9  vcl  Inqoifitori »  id  obi  tecognoverintf  f  probaverintqa^ 

Cmes  fe  retineanu    Qaod  RomsB  qoidem  in  Ardiivo  NfagMfari  facri  Pa« 
rii ;  eztra  ori>em  vcro  in  ioco  idoneo»  qoem  Epilcopasi  lot  Inqol* 
fitor  cl^eriti  refervctur» 

Poftquam  atitem  Uber  impreflitt  erit  9  oon  liceat  ciriqaam  venalem 
in  vulgus  proponerci  aat  ^ooqoo  modo  poblicare»  anteqoam  is  9  adqucm 
hsEc  cura  pertinet,  iilam  com  manuforipto  apud  fe  retento  diligenter 
Goncoleric^  liccntiamqae^  otveBdli  poblicarique  poflic  |  coaceflTerit. 


Idqnetrtn  demum  Facftndtmr,  «to  titt^oratam  faabebit^  '^T^ 

Jtropbum  fideiiccr  (e  io  (iio  maoere  geiuflc  >  neque  Ab  czemplari  maixi^ 
cripto  vel  mioimain  diTccd^i 

IL    ' 


••  » 


Con^llmtio  Benediidiiti 

;    ■   .      •  f .  •  ■       . 

Ve  Examike  &  F,  cfcriptiom  Lihrorum. 

-  I        .        •  .     »» 

iNeaf  quam  fuperius  laudnvimus »  prjedeccflbrls  ooftri  Clementis  Pk« 
i  p«VHI.  Inftruaione,  Tit*  dc  Cbrtcd.  Lib.jJ.a.  fapicntilfimc  caflp 
xAm  legituri  xitmim  famm  proximrum  f  ts"  prafertim  Ecciefia/ticorum  % 
b^  Printipum y  ietriiunt\  hnif^ut  nioribui^  tif  Cbriftianm  Difciplinm 
fwat  eontrana  y  expungantun  &'paulo  poft ;  Facetiattiam »  nut  diSe* 
fiaj  in  perniciem^  aut  prajudicium  fama\  ^  exiftinHitioniS  aliorum  * 
jaBata^  npudtentur^  Uctoam  vcro^  iiwirpedum »  iaccmque  bomioom 
libri  ejusmodi  ia  hac  temporum  lieeotiii ,  &  pravicate  non  c/ferrentar» 
io  qubas.difndcntcs  ao£leres  mutuii  fe  jurgiiSf  conviciiiqucpipfcifi* 
dunc ;  aiiorum  opinibncs  nondum  ab  Ecclcda  damnatas.  ccamra  pcr« 
ffiingunts  advcrfarlos^  eorumquc  fcholas  »  ac  coecas  fugillantt  &  pro 
ridiculis  ducanty  magnocquidembonorum  fcandalo»  Dierccicorum  ve» 
to  conrempcaf  qai  digladiaotibusviocer  (e  Caihoticis  ^  feqocmatot 
hccrantibus  piue  triompliaot. 

•  fc  •  .        * 

*     .  •      • 

Qoamolrrem  firmam)  ratumqu6  (it  omnibust  qui  adverfus  alio- 
ram  fcntentiaV  feribunf ,  ac  ^f^^urant  y  id  quod  graviccr  ac  faplcntcr 
A  Ven«  Scrvo  Dci  praedcccirore  iioflro  innoccntro  Papa  XU  prsfcriptum 
elf  In  Dct^etc)  caito  dfc  (ecunda  ^artH  anni  trineiimi  fezcentefimi 
lepcuageiiml  noni :  Tandemj  inquitt  ut  ah  injuriofis  contentioniha 
Do6hrnjfeu  ScBoiafticij  aut  atU  quicnnftie  in  pofterum  abftineant  f  u$ 
pacifS' chafitkti  conjulafury  iditn  Sau&i{][mus  m  virPite  janBm  OUditn^ 
Um  jtfs  ffmc^ts  ut  tm  m  Mris  imprimeifdis  $  nc  wtM^fcriptis  >  fuam 


\ 


teges  Eccle/iajlieie.  Jf 

ts  7$e0us  ae  pradicationihus  »  caveant  tA  otmi  etnfura  t  &*  mta ,  nte 

mnd  quikuicuK^  cpnviciis  contra  eas  propofitiona^  /fua  ad&ue  inter 

Catboficot  conirovtrtuntur  i  dontc  dfmQa  Stde  reoognitm  fiat  •  &*  fu' 

per  tis  judicium  projtratur*      Cohibeatnr  itaque  ea  Scriptorum  licen« 

tia  >  qui  i  «t  aj«bit  AugulUous  Lib.  1 1.  Conf.  c.  2f  *  num.  94.  Stnten- 

tiamfuam  amantes ,  aoa  ^uia  vera  ejl,  ftd  ^uiajua  tfl,  aHonim  opinio* 

nes  noamodo  JmprobaDt ,  fed  illiberaliter  etJam  ootant  *  atqae  crada- 

cunt.    NoD  feratur  omnino  »   privatas  (cntcQtias  »   veluti  ^erta  ac  de« 

finiu  EccleQx  dogmata  ,   k  quopiam  io  Dbris  obtmdi ,  oppoGtas  ver6 

.  ernwls  ionmnlari .;   quo  turbx  in  Ecclefia  excitaocur  ,   Diffidli  \3ixm 

Dofbres  auc  reruntur  aut  foTentnrj  &  CbriftiAnaB 

diatiutis  TJnciila  perfaepe  ib*' 

rumpuntur. 

O.    A.    M.    D-    & 


% 

'1 


/  '  t 


E  R  R  A  T  A. 


foHo  HwM 

m 

5 

H 

f 

*4 

S 

t 

tZ 

ult. 

55 

so 

<S 

4 

tf 

«7 

J^rratum 

Abbttem 
editiom    - 
creatc.  qfiendfi  ^ 
Aisumentom  Gerfeaifis 
StbtudtjB, 


99 


tidertaoi* 


7« 

»4 

lofcepia 

73 

»4 

17*7 

77 

31 

«^^ 

78 

«7 

Except.  h 
poQim 

79 

S 

8o 

3 

tribultis 

,>o 

lO 

fum  Augttfiina^ 

«9» 

• 

F 

4</ 

f 

Gerfonifie 

1 

to4 

• 

1 
1 

94 

4 

Oeardi 

1 
1 

99 

17 

diverfit 

1 

100 

.    % 

totms 

1 

««5 

9 

conttqua 

n^ 

9 

jooionc 

Correffum% 

i3<3. 

13^3 

Abbttem  Vercelltnfem 
editione 
Creite,  ^fiindu 
Argumentuffl»    Gerfenific 
^dJei  tuQiorem ,quim pnus  tnno  1635  tdhuc 
JuTenis  vix  tdumbrtvertt.    Vide  Blbliotheque 
oirieufe  &c  ptr  M.  Dtrid  Clement  T.  Vf« 
psg  ?»•  &c. 

w/iMr.  Ejusdem  ctmen  folertiae  infttigtbili  & 
ctndori  grttits  plurimts  refertnt  Gerfenifie , 
quod  illis  in  Archivio  (uc  Ctnonic  nuperrimfe 
detexerir  mentlonem  cujusdtm  Thomd  C$mitis 
Str9piMd  ^^tjttis  BemilBini  dd  S.  StephMMm , 
«llegtti  in  tefiem  in  Inftrumento  15^.  An 
ibrte  Uc  cfi  tuthor  U  de  Imit. } 

iiifpedt 
1617 

Ei^cept  111« 

ptffim 

tribulttis 

td  modum  Auguftini. 

Gerfcnifis 

Gertrdi 

divifis 

totitts  Occidentis 

contigttt 

juniore* 


1 


V. 


l 


•.;.u'A.t,|icti.cj'-ju(fi/jt?/  1 
"-',nj;m.u/(i*f'.'3ii(ip(i 


^:~^r'3r'-imi'";»'!f(.,',-.uv     , 


■..i^  P 


•-;    — •   ■•vw;---"-.)'      , 
£l;j("«j,'';c(U(Cwc(ofc(j     ' 


"«j'*';c((((Cwc(ofc(i     '  ■ -^  ,       1'    r" 

"«((«'rB.  r«u^»f   r>S-','--ftWJC()i J tjl :  '^UM 
p(l«lm(»(I.iKt  (crf^ffwf^^c-^ltttj)?  •  WlA(P 


^^.\\OV.VU^\ 


1 


kip  TJM&m. 


mjsn  TlI[.MS-:eUerifis.  amwii^: 


8. 


12 


r. 


I 
t 


3 
n 


u 

i 

m 


1 


..j 


.1 


!-»/>  «^Itt  T^r^h 


^scrptumGriesense  m.TyroJi. 


t-ff^^^'.'   |/«*/v-^.
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

See other formats
