A.
lASTER NEGATIVE
NO. 93-81309-18
MICROFILMED 1993
COLUMBIA UNIVERSITY LIBRARIES/NEW YORK
as part of the . r. • *»
"Foundations of Western Civilization Preservation Project
Funded by the
NATIONAL ENDOWMENT FOR THE HUMANITIES
Reproductions may not be made without permission from
Columbia University Library
COPYRIGHT STATEMENT
The Copyright law of the United States - Title 17, United
The copyng _ ^^^^^^^^ ^^^ ^g^ing of photocopies or
othe pproductions of copyrighted material.
Unde certain conditions specified in Jhe law, Nbj^ries and
ves are authorized to ^urnish a photocopy o other
!■ ft -^n. One of these specified conditions is that the
tocopv 0' other reproduction is not to be used Tor any
irDcseot' an private study, scholarship,o^^^
search." If a user makes a request for, ?r 'ater useS\f ._
er or reproduction for Purposes m excess of tair
use, inai u^er may be Nable for Copyright infringemeni.
Tu. Institution reserves the right fo r£"se fö accept a
ks^ i ^-
, Order if, in its judgement, fulfillment of the order
Id involve violation of the Copyright law.
A UTHOR:
lEWSKI, FRAN
TITLE:
DE EU
IDE]
'^LA CE:
flu. «i-
DA TE:
18
I
*• *.
"%.,
COLUMBIA UNIVERSITY LIBRARIES
PRESERVATKDN DEPARTMENT
BIBLIOGRAPHIC MICROFORM TARGET
Master Negative #
Original Material as Filmed - Existing Bibliographie Record
Restrictions OTiNXJse:
■y—ii^jiii I i„im ,jM^»iii"ljpii' . I I . ... <.■■■!
I > I I I H »■W»^PM"»PP<HP
Z4
nV/iniewski,^ Franz, 1802-1874. j
fDo Euripide^« Monaßterll Gueetphalormn, ex
tjTJographia Acaderiioa Asohendorffiana, ^ISSl^*
31 p. 26 X 20 Offit
Index leoticnuEi ««« In Academia ♦,♦ Monasteri-
Z6
i V.2
enai .••"
.g Anothor copy.
.
^h^u-i^;^ ^f ^^^J,j,f^.,^
' -u ■
TECHNICAL MICROFORM DATA
FILM SIZE:____S_ ^^ REDUCTION RATIO:_X4^.
IMAGE PLACEMENT: LA (üX IB ÜB
DATE FILMED: il_2:l_l3__ INITIALS__2^t^k'K^_
FILMED BY: RESEARCH PUBLIC ATIONS. INC WOODBRIDGE. CT
c
\
Association for Information and Image IManagement
1100 Wayne Avenue, Suite 1100
Silver Spring, Maryland 20910
301/587-8202
Centimeter
1 2 3
im
iiiiii
TTT
Inches
hu
mim
4
null
8
TTT
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
M I I I I I I I I I I I M M I
1.0
LI
1.25
10 11 12 13
[M|miliiiiliiiiliiiiliiiili
1^^ 2.8
2.5
1^
^ IIIIH
1*3
2.2
kibu
2.0
1.8
1.4
1.6
TTT
14 15 mm
liiUUlUilUU
MflNUFnCTURED TO fillM STflNDARDS
BY APPLIED IMflGEp INC.
' 1 *■
JN o - 6 ^
INDEX LECTIONÜM
A ü SP I C I I S
AUGUSTISSIMI AC POTENTISSIMI REGIS
FRIDEBICI »Ulf ELMI lY.
IN
A€AD12]fIIA
THEOLOeiGA ET PHILOSOPHICA MONASTERIENSI
PER MENSES HIBERNOS A. MDCCCLX - LXI.
INDE A DIE XV. MENSIS OCTOBRIS
PUBLICE PRIYATIMQÜE HABENDARÜI.
-tT ^'^i^f(\>
^T: I
<^^-^^'
^?-
W$^\<» , r v-a»^-^.
MONASTERn GUESTPHALORUM
EX TYPOGRAPHIA ACADEMICA ASCHENDOKFFIANA,
nHKJttii tfw^"- "- ■''*■ ^"■a^JataniiiM^iA ..iIVm jwaAfai
s
CD
«C
Ü.
CO
Auetoritate
RECTORIS ET SEHTATIJS
C i V i b u s S. D.
FRANC. WINIEWSKI, Dr.
• Litter. antiq, Prof. P. 0.
^ .am in superioris scholarum academicarum indicis prooemio ab-
solvendam reliquimus partem commentationis de Euripidis res ad
extremam hominis sortem speclantes tractandi ratione, ea, quum
peraclis, quae ad vulgares de Orco fabulas sententiasque perlineant,
in ipsiiis iam poetae persiiasione versatura sit, inilium capiat necesse
est n sepulturae hoiiure ( t re\ereniia mortuis debita. Quae res etiamsi
a diiübus aliis celeberrimis tragicis non omiiino abest, imniu m So-^
phoclis Anligona vel siimmam ampleclilur iabulae, Euripides tarnen
in praedicanda illa tarn mulius ac fere iiiniius est, ut consilium poetae
in ea facile deprehendas et, inulla iride ad cognoscejidaiii temporis
illius antiquilatem proficias, de^niqiie in causis et radonibu? disscren-
dis iam hie poelam intelligas a demente Alexandr. -) iure rar ^m
f^^ig oxr^vfig ifiloooqov appellatum. Rem exempla suppeditabunt.
*) Strom. V, 10. S- 71, p. 688 P.
1 ^
CO
Jf:\
Polvdori, infelicis Heciibae ülii, a Polymesture irucidali et m
mare proiecti umbra corpus in ura iacens desererc proliibita conque-
ritur. qiiod sibi nee sepulcrum nee laerimae contigerinl (^Ilec. 28)
et exorato a diis inferis sepulturae honore (ib. 191 matrem somnio
exeilat (ib. 54), ut ab erroribus reqiiiescat. Achilles siio in tumuio
Graecis apparens Polyxenam sibi immolandam exposcit (ibid. 37).
Parandis et conliciendis bis diiobus morluorum honoribus tola fere
fabula Hecuba continetur. Atque hoc poscere iustiliam, poscere ci-
vitatis salutem multis verbis exponit Ulysses 0^- ^t)0 sq.):
oiVAWV T(>()' aiaxQüv. d ßh'.iorTi luv (fiho
XQuo/utoß-'^ tml d' amaii, uri xquj^luoO' tri ;
(Ib. 308) et
noz^Qa iiayovfxi-ff . }j (fi?,oy.iv//iGo/[ibV,
Tov y.ax&avüvB^ oQcürTtg ov Tiuwueroy;
xal ui]y t\uoiye 'Cwvtl jiuv xaf/ r^atQav^
y.d oahQ t/oiuiy nävT ar aQXoivTOjg e/or
rvußor dt ßovÄoiurjy av uhovatvoy
rör fucr oQüoS^ai' dia any.oov yaQ q ya.Qtg.
(ib. 312 sq.) Polyxena in Achillis tumuio generöse vita defuncta
honoratur ab adstantibus Graecis, aliis folia ei iniicientibus, aliis trun-
cis pineis rogum exstruentibus, compellante alio alium otiosum:
ov ntnlov oviJt xcüuov Iv ybQolv l'yiDV ;
ovx tl TL Swocov rfj n^Qioo tvxaQcVcp
ipvyrjv z agiöTT] ;
(ib. 565 sq.). Quibus tarnen ut rudis plebeculae animi documentis
spretis misera mater Hecuba filiae sibi cadaver exposcit, ut vase
^ aqua marina inipleto lavel ac deinde expoiiat (wg nalda Iovtqok;
j \
xolg navvardtoig s^fjr — lovam nQo&dJfjial x\ ib. 606), ornamentis
a captivis mulieribus adscitis, si quae Graecos celantes ex pristina
dumorum upulentia servaverint (ib. 610). Omk! contra praecipuo
Polyniestoris sceleri tribiiitiir ab Ilecubn, quod sceleste et invitis diis
inferis pariter ac superis Polydorum insepultuni in mare proieceri!
(ib. 773). In Phoenissis Eteocles Creonli niaiidat, ne fraler Poly-
nices Tliebana in terra sepelialur (776j, qiiippe patriae liostis (1630),
uegante tarnen Anligona iussa sequi (1657 sq.), quippe arcere mor-
tuos sepultura nihil sit nisi in mortuos superbire (1663), atque pre-
cato Polynice morienle, ut tantilliim sibi conlingat ierrae patriae
morluo(1446). .llenoeceum contra, qui voluntariam pro |i:ilria !uor-
lera obierat, locasle mater lolura et expositiira iiulucitur:
xolg yaQ S-avoiöi /Qfj xcv ov xtäyrjy.öia
xniag öidöyia x^öyioy tvoeßtty x9wy,
(ibid. 1320).
Aqua perenni ex fönte hausta {nriyaXog yjQvnp~) et coma dccisa
in domus porta apposita et pectoris ictus Signa sunt recens in domo
aliqua mortui (Alcesl. 98 sq.), coma decisa et ^es{is pulla signa
planctus et Iristitiae caris morluis sacrao (ibid 216). Atque bis
ipsis (y.ovQcj ^vQiyyti xal ue?.aiLimnhp oro?.ff) plangere Alcestidem
Admetus onines Tbessalos iubet totum per annum. et vel equorum qui
quadrigis quique singulis equis vehunlur mandat dccidere lubam, et
tibiariim lyraeque sonos per idem tempus siiere (^oeh'jrag d'wdtx
ixn/.f]Qoviiityag, -) ot- yc/Q rtv aX).oy cpUxFQoy Mxpio vexQoy \xoi(T ,
oiiT afitlyoy tlg ^ixt^ ibid. 439 sq.). ElFertur mortua, dum chorus
*) Mortuüs lugero apud Lacedaemonios duodecira per dies, Argis et Athenis unius mensis
spatium, alibi non ultra quatuor quinqueve nienses moris erat. V. C. F. Hermann i Antiquit.
Gr. prlv. §. 39 fm.
6
alternatim paeanem canere iubetiir (rw '/Miuj&tv aonövdw S-tw , ib.
437 J, servoruiii manibus elevala ad senulcrum et rogum (023), co-
mitanle palre cum servis ornainenta sepulcralia ferenlihus (vtzQwv
ayälaciTa , ib. 628). Caroriim aulem mortuorum lumulus quaiiluin
valuerit, egregie moiistraiit chori vota ac preces (ib. 1007). Alcesti-
dis sepulcriiin iie valeat instar tumiili viilgariiim deruiiclorum^ sed
pari cum diis honore frnatur viatorumqiie veneratione, iit si quis se-
mitam ad illud duccntem ingressus fueril, haoc dicat: ,Jsta pro con-
iuge mortua luinc beala est diva {^aa'AaiQa daljLiwr^ • vale, venera-
bilis anima. nobisque fave (tv dt dolr^g).^*
Orestes exul Tauris mortem oppetiturus amiciim Pyladem per
dextram obsecrat, ut patria in terra tumulum sibi struat et monu-
iiienlum imponat, alque soror Electra comam et lacrimas sepulcro suo
devoveal (Iph. T. 6S3).
Helena, ut ex Aegypto in patriam aufugiat, Menelanm mari
moriuum undisque abreptum fingens, cum lioc ipso dolum machinata
Theoclymeno persuadet, ut sese navi altum petere ibique ornamenla
sepulcralia in bunorem defuncli mnrili undis proiicere sinat (Hei.
1062); sie poscere Graecorum morem, si quis mari mortuus esset,
sie mari mortuos sepeliri, qualenus res familiaris cuique suppedilet:
scilicet ut sacrificium caeso animali diis inferis olFeratur, tum lectus
vacuus et arma neuen lloresque terrae pulclierrimi praesto sint, at-
que baec omnia in altum devecta procul a terra in mare deiiciantur,
ne undae cadaver eiiciant (ib. 1252 — 71). Quibus expositis Mene-
laus addil: iy tvötßn yoiv^ vo^iiua /tif] y.h'nTtiv vty.QOJV, Eratque
boc genus y.tvov rd'Afov et rov xtyoracfny (ib. 1057, 1060, 1546}.
In lunestis belli Troici evenlibus Cassandra (^Troad. 37b) recen-
set, quod qui Graecorum ad Troiara ceciderint ov naXSaq tldov , ov
SauaQtoi tv /tQoly | mnkoig avvearaXTjaav , h Serj] ^i yfj y.HVTai,
dum! aulem superslites anaidsg— ovS^ jiQbg räcpovg |Va^^ ogng aizoTg
alua yf iJcvQrjaeTai. (i^^. 384), et mulieriim Troianarum cborus luo-et,
maritos mortuos insepnitos illotosque errare (oJ cf^og, cJ tzool iuoi,\
ov ^ty (f&laeyog aXalyng \a&a7irog, ayvijQog: ib. 1073), Sod nilii!
pulchrius cogitari potest, quod buc pertineal, quam illa descriptio
* sepulturae Astyanactis, Hectoris filii, quem (urri deiecium Graeci
Troia capta occiderant, exeunte lab. Troad. inde a v. 1110. Aller-
lur eins cadaver misere laceratum et Talthybius, Graecorum praeco,
matrem eius Andromacbam cum Neoptolemo nuntiat iam abiisse (tt«-
ZQay T ayaartyovaay y.al rov "ExzoQog rvpßoy TTQogsyytnovoay : 1121],
traditque ex eius mandato Hectoris scutum, in quo pro cedrino lo-
culo, pro marmoreis parietibus filius componatur Astyanax et Hecubae
bracbiis vesle ferali amictus, coronisque, quales praesens permillat
condicio, ornatus sepeliatur, cui a se iam Scamandri aquis loto et
vulnerum squalore purgato ipse Talthybius tumulum erigere in eoque
lanceam deiigere vult. Sequitur iam Hecubae ad opus mandalura
accedentis oratio, eximiis affectibus plana et pulcberrimis, quae in
antiqua tragoedia iegunlur, annumeranda, Astyanactis et scutiHecto-
rei visu excitata, cuius haec quidem digna sunt, quae bic ailerantur:
(v noUd yüjLiJiovg l'xßaXoy (flloy oxöi.ia,
oloilag, t\pEvooj ^i ^ oz igmnzüjy ntjiAovg^
(X f.tfiztQ^ rivdag, ^ noXvy aoi, ßooi(Jv/wy
nXoy.auoy xt^ov^uaL ...
(vs. 1170 sq.). Iam exornalum Pbrygiis vestibus cadaver et in scuto
Hectoris corona cincio depositum (1210) inter planclus proprios et
chori terrae tradi Hecuba iubet O/h yaQ, oh du ye, vt<,UQwy oziqr^
.^
8
1236), aequo animo ferens sepulluram paiiperem et o reo-io apparalu
et dijjiütate aiienam. Mortuurum enim talia noii Interesse:
do'/AÜ (^t Tolg &avovoi öiacptQtiv ß^cz/v,
d jtXovguov Tig rtv^nai xitQiauarcoy.
y.EVov ät yavQCDLi toil rwr 'Ccuyzujy loJt.
(ib. 1236 sq.) -)
Orestes in patriam redux ex Eleclra, fralrem nondum agnoscente,
quaeril, utrum pater misere mortims sepulcri compos sit factiis, illa-
que respondet: P/.vqobv itq l'y.vQOtv ty,ßlri&Hg Souidv (Elecir. 287),
atque in praesentium malorum recensii potissimum nnmerat, quod
JyautjLirovog Jt rvußog rjTiLw.oiuyog,] ov muiioTe yoag, oiSt xkuva
avQalvr.g \ tlaßt , nvQa öi x^Q^^^ ayla'iOLWTcov {\h, 321 sq.). Ni-
hilominus eadem traditum sibi cadaver Aegistbi invisissimi negat feris
aiit avihus esse rapinam proiiciendum (ib. 900 sq.), sed suadenti
illud Oresti respondet; vty.QOvg ißQitnv urj ut zig (p&öno ßalr] (\\).
906), ei matriiii modo occisam veste tegit {ipllav rs y,ov q)ilav\
♦) Similem sententiani Euripidcs protiiiit m perd. fab. Polyidi fragm. 12 (Nr. 638 Wag.):
dvd-QtaTCüiV de fxacvovxac (fQevf^,
daTzdvas orav S-avovai nefxncaat xevd^,
quo fragmento sicuti proxime ibidem praecedenti
ixdxtiv yuQ ol'xu) aöv rod* ixßaii] reXog
nescio quis debortatus esse videtur Miiioem, ne tantum sumptum in filii Glauci sepulcnim
impendat, quippe cuius mortuo nullus sit usus. Cf. Wagner 1. c. et Matth. in collect.
Eurip. fragm. Atque sepulcnira quidem Glauci Minoera non modo satis ampluin et magni-
ficum cxstruxisse, sed id ipsum quovis appaiatu regio exornasse, intelligitur eiusdem fab.
fragm. 9 et 10 (Nr. 635 et 636 W.) et locis ibi a AA'agnero allatis. Ceterum Minoem.
cum filium sepulcro coiidi iuberet, ne tibiis caneretur interdixisse tesfatur Plut. de sanit.
praecept. 19 (p. 132 F.). Cf. Sueton. Tib. 70, qui Tiberium narrat, quo primum die, post
excossum Au^usti , curiam intrasset, quasi pietati simul ac religioni satisfacturura, Minois
exemplo, thuie quidem ac vino, verum sine tibicine supplicasse, ut illum olim in morte filii.
9
qxxQsa ad ya^ipißaXXofxtv: ib. 1228 et 1231); illum denique Dioscuri,
extrema Tabula apparentes, ab Argivis sepullum iri praediciint. Cly-
taemneslram a Menelao et Helena mox reversuris (ib. 1277 et 1279).
Imprimis vero in hac mortuorum sepuiturae lege ac debito
Supplicnm fabula Iota vcrsatiir. Eteiiim iacenlibus ad Tbebas in-
sepultis Septem Argivorum ducibus, eonim matres et lilii Adrasto
duce supplices ad Cereris et Proserpinae templum Eleusinium coiifiigiiini
Tbcsei auxiliiiin contra Tbebanos implorantes, qui moiinorum cadavern
petentibus denegarint, id(jue vouiu dTi';oyTtg ütdjv (Suppl. 19). ra
ydQ (f&iTwy, cborus ait , miseram insepultorum sortem luifubji can-
tico conquerens, roTg oQioai y.6oaog (ib. 77J. Atque Aoihra, Thesei
mater, lilium pro suppiicibus deorum primum admonei (nQü^xa jiäy
ta tcvy &Hdy | oy.om7y ythvw^ /Lirj ocpahjg chiaaoag' \ ocpcdet ya() iy
lovTiu iiöycp, TaXX ev cpQoywv: ib. 299 sq.), eumquo adhorlaiur, ut
Thebanorum violentiam {^cxydQag ßialovg zcd yaTtiQyoyrag vry.Qovg
Iräcpov TS fioiQag y.al yitQio aar wy Xa/ßv | — rd/niiia tt näarjg
avyx^ovrag "EXladog}'-^^ coerceat eosque ad iuste agendum
cogat (ib. 306 sq.). Et chorus eiusmodi pium conamen puklicrri-
mum nrbium decus et sempiterna gratia diguum i\\c\{ {^yaXov d" ayaj^
^a Tiühoiy, ti'Otßf]g Tiorog^l ya.Qiv x l'yn rav egain ib. 371), atque
Minervae urbem, iustitia et humanitate clarara advocat, ne leges hu-
mauas vioiari patiatur (rc^wvg ßgorcöy /u?) /iuai'yHV^ ib. 370 J. Re
cumperta Theseus praeconi, qui Tbebis advenerat, senleutiam snam
exp«)uit, velle se mortuos sepelire, loy IJaytU/jywy r6^Lwy | om^mr
(ib. 526, cf. 673J; Tbebani satis haberent, quod e<Tregie contra
Argivos pugiiahsent, ilfis mortuis turpe esse, si iure suo privarentur,
*) Cf. praeconis Atheniensis ad Thebanos vcrba: ^'xo;^/, v,xpovs fura f ^diimt ^elorrft,
T 6v Ilavelkrjvwv v 6 ßov oaiCovres ib. 672 sq.
10
erffo Ttiehani ne impediant. qiiominiis morlui in terra condantiir. Sed
causam eliam, cur ita iigeüduiu sit addit, ita ut philosophuin rursus
poetam airnoscas. Sic enim Theseus (ib. 531 Si{.):
Eaaar rjdrj yf y.aXvifS^fivai rr/Qovg,
oS^tv ()' ty.aaTov h to aa,a aq-ixtro,
hTMV^f an f]l&t , Tcvtv ii a /utv TiQog aid t Qa,
TD acj na (T eg yrjv' ot'n ya.Q y.r/.i}\nt^a
TjiitrfQoy avTo , nlriv hoixrjaai ßiov,
y.anhna r;;?' d-Qtipaoay avzo du laßtlv.
Memorabilis prufeclo seiileiitia, quod qiiideiii tra«-oediam aüiiiel,
et de qua, utpole ex iiilima poelae persuasione profecla, inlVa pliira
erunt diceudcu honio (juuni duahus [)artibus conslel, auinio et corpore, et
illo quidcm aethereae, hoc terrestris naturae, morte has partes dissolvi,
adeo(iue corpus terrae reddatur necesse esse, unde proveiierit : non nostri
enim iuris esse nisi quamdiu vivamus animusque cum eo couiunctus
sit. Allert et aliam, ex civili sapieulia pclitam causam, cur moriuis,
qui hello quidem cecideriut, sepultura ac bonos debeatur:
naoi]g ^EXlä^og yoiroy foc^f,
fi Toig OävovTag roacploag, dv ynfjv layßv^
azäifovg zig tin' dtillav yaQ tlgcfcQEiV
tolg aAyiaoLöLV, oviog ijv zt&f röjiwg.
(ib. 538). Itaque toti Graeciae damno futurum, si hello mortui sepul-
tura arceaiitur: fortibus enim iude ignaviam exstituram. Insepulti
enim ex vuluari opinione aditu iul'erorum areebantur, praeterea ipso
sepulturae honore merita factorum gloria , magnum mortis solaliuni.
contiuebatur. Tum vero irae post mortem continualae vanitatem ex
mutabili et caduca morlalium forluna demonstrat:
f}/A\ a^ aazaioi, yvwxf- zavd-Qwnwv y.ayd'
7iäXaL0i.iad^ ijuiLu i ßlog, dcvyotOL dt
11
fib. 549
ol ßiv tax, ol S' ugav&ig, ol d' ijdi] ßQoicvv.
TQVcpa if 6 datuMv' ~ yvcvTag ovr x^ewv räch,
aiJixovutrovg te jutr^ia, jiiij S^vitw (pt^eir,
adrAhlv dt roiavfP. ola afj ßXaxpai nahy.
557). Denique monet Tbebanos, ne sibi pietatem exercere
volenti {rolg &üovaiv eimßnv) resi>tant. Veterem enim istam esse
deorum Icgcin { )'6uog naXaiog dai^oy(or') ^ quae ne obsolescat, sibi
et Pandionis urbi esse commissnm. Tum vicloria de Tbebanis repor-
tala advectisque ei luo-ubri carniine a choro consalutatis cadaveribus
Theseus Capaneo, cuius virtutem, frngalilatem et (emperantiam zidrastus
iaudibus extulerat (800 sq.), ut sacro mortuo (h()6v wg rtyQor']^
q:iippe lovis fulmiue caeso, singulare sepulcrum dari iuhet, reliquos
omnes uno rogo imponi (935 sq.). lam cadavera dum apportantur,
matres sorlcm r^iam depk)rant, qnibus nulla filiorum domestica in
posterum monumeuta rcstf^it nisi comae decisae {jidv&iuoL yovQal)
H crinium coronae, libaliones {Xoißai rs rtyiwv cp&tjutywv^ et can-
luguhres cum lacrimis continuo peclus irrigantibus (972 sq.).
Denique quanta fuerit legis de mortuorum sepultura sanctitas.
quanla vel apud deos reverentia, in il eracli d ar u in fabulae parle
extrema poetapersecutus est, qua simul ut praecedeiiti illa Athenien-
sium hac in re humanilatem pietatemque celebravit. Etenim Eurystheus
quuui Herculis posteros, qui cum Alcmena, Hyllo et lolao ducibus,
in Alticam confugerant, Alheniensium civitatem bollo petisset, com-
misso proelio ab lolao vivus capilur (Heracl. 851) atfjue ad Alcmenam
ducitur, quae veteri odio incensa nü cilius agil, quam ut bestem sibi
invisissimum miserrima morte perdat (954: dsl as yarfiapHy y.ny.iLg.
{/ML y^ßartlg anavxa' /(j/^r yaQ ovy o.nai \&yrioy.Eiv ot, nokXa
nrjuar tSHQyaaiitvov), Illicitum hoc deciarat Atheniensium praeco et
2 ^
f»
lu
12
contra voliintatem Atticac reniira. Nefas enim esse occidere eiim.
quem viviim pugiia ceperint (^oix ovriv uv ye L.wvff tXwaiv Iv .ua//;
\y,cd6v 'Aiavtlv: 960). Tarnen Alcmena sibi non temperaturam se esse
profitelur, quin eum occidat et iustam poenam ab eo exigat (to S"
IqYov ToiT hiol neTZQä^ezm: 975). lam Eurystheus , ratione sua
atrendi contra Herculem eiusque filios ex lunonis instigatione com-
probata, contendit: quum in pugna non sit oecisus , quamvis volens,
ex Graecorum lege piaculum in se contracturum esse, qui sese occiderit
(oi)/ cr/yög tlui riß xrarovrt y.ax&avibv: 1006); ceterum mortem se
non aeo-re laturum. Admonente choro, Atheniensibus civibus con-
stante, ut urbi obediat, quae Eurystbeum dimissiini esse velit, Alcmena
in occidendi qiiidem consilio perseverat, sed morluum Atheniensibus
reddere vult (to ya.Q owa oiy, amort-ao) yßovl' \ovTog dt dwau
TTjy ör/.riv &avwy f-f-wl: 1019 sq.)^ ^ic destinatam iam videns mor-
tem Eurystbeus compertum Apollinis oraculum Atheniensibus patefacit:
mortuum se Athenienses sepulturos esse, ubi destinalum sit (ov to
^wQOiuor^^ Pallenae ante porlas Minervac, idque magno Athenien-
sibus bono , detrimento Heraclidis:
y.al aol *^0 /'^'^^ evvovg y.al nohi own\QU)g
jLitToiyog atl XBtüouai yara yßovcg,
rotg rcJ^Jg "''''"'0 ^ ly.yovoioi TmXniia/raiog,
oxav aölwai ötvQo ovv jio'/jS yjQt,
yaQiv TiQodövrtg rr^nJe' zoioviwv itvinv
nQoiarrfit.
(1027 sq.). Quod ut eo magis ratum hat, chorum iubet. ne libatio-
nes neve sanguinem in tumulo suo sinat efTundi :
y.ay.ov yaQ aizolg vooxov arrl TwnT eyd
*) choro b. e. Atheniensibus. — **) Heraclidarum.
13
vjLidg T orrjoto y rovgcie ts ßXdipco S^avviv,
fib. 1037 sq.). Laeta bnc responso Alcmena, quum Ipse mortem
siiam in posterum salutem Atbenis allaluram professus sit, abduci
Eurystbeum et occidi, occisuni canibus proiici iubet.
Ex bis autem, quae ultimo loco allala sunt, patet vis negatae
aut non ex more observatae sepulturae. Namque ipse Eurystheus
vctat sibi mortuo libationes et inferias offerri, quo macri^ Athe-
niensibus utilitati , Heraclidarum posteris autem dclrimenlo futu-
rus sit. Scilicet ita in perpetuum mansura est ira Maniuni Eurvsthei
contra iHos, indeque eo maius Atheniensium munimentum contra He-
raclidarum impetus aliquaiido futuros. Atheniensibus Eurystheus et
post mortem propensus manebit, quod sua in terra eum sepulturi sint,
Heraclidis infensus, quamdiu nullum violati mortuorum iuris piaculum
expleverint.
Ceterum cuiqne haec legenti persuasum erit, totam hanc fabulani
a poeta invenlam esse in gratiam Atheniensium. utque Peloponnesii
ab expedilione in Atticam suscepta arcerentur, praeterea tangere ra-
lionem, quae tum Argivos inter et Athenienses intercedebat. Eu-
rysthei persona idem hie valet alque Oedipi Colonei apud Sopliociem.
Alque idem dicendum est de Supplicibus in simili, ul supra vidimus,
argumento versantibus, nisi quod hae ad Thebanos eorunique hostilem
in Athenienses animum, qualem beilo Peloponnesiaco ostenderunt, per-
tinent, simulque Argivos m.emoria summi benelicii in maiores eorum
quundam coliati a Spartanorum parlibus cohibere conantur. - )
•) Cf. Boeckh. do Gr. trag, princ. p. 190: „Itaque coniicio acfam tragoediam (Hcraclid.)
Ol. XC, 3, quum rupto foedere Argivi pacern cum Laconibus facerent, Atheniensibus autem
bellum iuferrent, efficientibus optimatibus(Thucyd. V, 76 sq.), qui ipsi in Heraclidis Euripid.
14
Atque si multü« nc fere nimius est poeta in hoc sepullurae argumealo,
huius rei haiid minima causa fuit haud dubie in belli alrocissimi ra-
lioiie. quo nnimonim exacerbatio nd denegaiida vel elium ea, quae
summa pieiaie et humaüilal(3 praecepta erant, i'acile e.xcilabal, veluti
posl pugnam ad Oropinu Ol. LXXXIX, 1 iiiter Thebanos et xVlheuieii-
ses commissa, Allienieiises occisorum cadavera Frustra a Thehaiiis
expelise eaque per septendecim dies iacuisse Thucydides relulit (IV,
99 coli. iV, 101). -^:0
Debebal autem poela buae aetalis hominibus rem nun reliojone sola
et usu sacro couniieiidare, videlicet deonim inreroriim culUu in (juo-
rum dicioiiem mortui transiisse censebantur (quo perlinenl loci p. 5
et i) allali), sed rationis etiam argumenlis compr(d)are, ex quibiis
duo, aUerum philosophicum, allerum civile supra (^p. 10") cognovimus,
lertium, morale, suppeditat Antigonae fragm. 2. (Nr. 100 ed. fragm.
Wao-n.), quo sepulluramineptenegariEuripides natura mortis demonstrat:
fhayaxog yciQ avOQOjJTOiai vtr/Jxor Tt?,og
t/ji' tI yccQ Tovd' iail /LittCoy tv ßQOTolg;
iniuriam faciunt : anno tarnen proximo, restituto Argis populari iraperio , cum Atheniensi-
bus in gratiam redeunt (Thuc. V. 82)", atque p. 191: „Tarn qui vel mediocriter poeujatum
forraam et indolem insinuare aniino, et quid in iis siniile , quid dissimile sit , dignoscere
didicerit, is tres has fabulas, S ii p p 1 i c o s , Andromacham, Heraclidas, et idein sen-
tiendi ac scribendi genus eundeuique poeseos colorem referre, adeoque non multum diver-
sis et temporibus et conditionibus scriptas esse, utpote quae rei publicae onines inservirent.
et quidem circa Argivos, Thebanos, Lacedaemonios versarentur, animadvertet." Non niul-
tuui ab ülo dissentit Bernhardy: Grundriss d. Gr. Litt. II, 2 (1859) p. 415 et p. 428, ubi
etiam divorsas aliorum seiitentias citatas inveaies. Zirndorferus luiiien (de chrono), fab.
Eurip.) argumentis satis probabilibus Supplices quidem doctas nionstravit Ol. LXXXIX,
4 (p.49), contra Heraclidas Ol.LXXXVIII, 3 aut 4. a.425a. C, quattuor annis post Ilip-
polytum (p. 33).
*) Eiusdeiu atrocitatis exempla historia Romanorum plura suppeditat. V. Liv. XXIX, 9 et
Cic. Catii. IV. 6.
15
tIs ya(j mtQcxlov oxomXoj/ ovrc(L,mv SoqI
bSvvaloi ihlan; xlg ^^ ari/iiaCwr vixvg,
H ur]d'ii/ aloS-äroivTo rcor n aar] aar cor ;
Cum hoc sepulturae officio arctissime cohaerent libationes (/oat^
lacte, melle et vino mixtae) in mortuorum himulis postmodum oH'erri
solitae siniül cum aliis donis, imprimis coniae cincinnis. Quales
offerre Electram IlelcMia iwbet in sororis Clytaenjuestrae tumulo (xo-
firjg anaQx^S y-ai^ /oo'g (ptQova iuag^ Orest. 96j, illaquo iiegante
Hermionam addila prece ad sepulcrum elTundenda:
irXi}ovaa (]*' ajÄCfl ror K?.VTaiurrj(7TQag rdcfoy
^ueXlxQaz acpsg yaXaxiog olvvmcv x axt^?]r,
xal öxäoa ym ay.Qov %wi.iaxog Xe^oy xade:
^EUvT] d däfkcpfj xalg^e dwQuxai ypaXg.
tVfjLBvfi (J* avwyt viv
Efxoi X6 '/mI ool '/Mi nooti yrwaf]r Ix^cr
xoXv X a&lloiv xolvd\ otg ancuhotv &t6g. -3
a (5"* elg adtX(pi]v zaiQog ly.noyuy ias,
anavff vmoyvov v^QxtQwv ^coQiiuaxa.
(Orest. 114 sq.). Unde etiam liquel gratas esse habitas eiusmodi
inferias manibus morUior m el acceptas, ut benigno niiimo ferentes
vivos prosequercntur. Idque et axc'cfeir xcy xacfov et ontrSuv vtQ-
xtQwr yoaq vocatur (ib. 1306), Inter cetera dona. (^^w^^^ I. supra c.
(123) memoranlur, sunt vestes purpureae (cpa^ea noQCfXQta^ dcoQa
Kh'xanii'f]oxQa ib. 1418), «jiiihus texeiidis Helena est occupala. ^^'•^3 —
*) Orestem et Electram intelligit.
**
) Similia apud Romanos. V. Tacit. Annal. III. 2 in descriptione funeris Germanici: „atque
ubi colonias transgrederentur, atrata plebes, trabeati equitos, pro opibus loci vestem. odo-
res aliaque funerum solennia cremabant,"
16
lasuii occisos a Medea filios scpelire ac lugcre vull. Negat Medea,
ipsamque se propria manu eos sepiiituram esse proiilelur in nemore
lunonis Corinthiae, ne quis hoslium sepulcra eonim siiperbia vastel,
atqiie in eorüm honorem in poslerum sacra solennia iniiiaque (a^/trTyv
ioQtriV y.al rO.r]) sc inslitiituram praedicit (Med. 13t)7 sq.: avTi
tovde iJvaatßovg cf6vov\ El Hippolylo immerilo morienti Diana
praemium maloriim, qiiae in vila perpessiis sit, snmmos post mortem
pollicelur honores Troezene; virgines enim ante nuptias comam in
eius memoriam decisuras esse summo cum luctu, semperque virginura
cantu eum celebratum iri (ael Jfc fxovoonoidg lg as naQ&iviov \l'arai
utoiuya) ac nunquam Phaedrae erga eum amorem silentio obrulum
iri (Ilippol. 1113 sq.). Quibus convenienter chorus Ilippolyti mor-
tem deplorans haec exeunte fabula addit:
Tcör yciQ Lisyahop ahontr&stg
(frjuai jLidAÄov yMit/ovOiy.
Iphiirenia Tauris, excitala sibi somnio memoria fralris, eumque iaiii
vita defunctum ducens et deplorans quum ad tumulum eius comam et
lacrimas consecrare non possit, libationes ei ex cratere ('/QaifJQd re
xwv (f^iutywv) in terram profiindit, ex triplici illa materia mixtas
Qnriyag r oiQelcoi^ ly. ucaxmv | ßcry/ov % oivrQag loißäg, | tov&äv
TS noyrjua Luhaadv . \ a vexQotg t9e?.yii]Qia XHiai — loißdv "Jida:
Iphig Taur. 156 — 1701, easque ut benigne excipiat, precatur. —
Helena ut illicitum matrimonium evitet, ad Protei sepulcrum f^u'Tjaor)
confugit supplex, certum ibi refugium invenlura (Hei. 64). Sepulcra
vel pari reverentia ac templa aestimanda Neptuni verbis docetur
Troad. 95 sq..
17
LiwQog dt &yrix{LV cgtig tznoQ&d nolug'
vaovg re rvjLißovg ff, lega tcur y6Xju>7]y6Tü)r^
tQrjiiia dovg , avrog wXeS^ voxeqov.
In Electra fabula senex, Agamemnonis quondam nutritor, dum ad
liuius {üumlum de via deflectens flexis genibus lacrimas elTundit, libat
et sepulcro eius myrteos surculos imponit, in rogo nigram ovem
maclatam eius([ue sauiriiinem modo eil'usum ac decisos comae cin-
cinnos animadvertit, quae omnia ab Graste, nondum cognito, clam in
patris honorem oblala erant (El. 505 sq.). Herculi autem Theseus
Athenis domicilium oli'erens et vivum eum pollicetur ilüc aestimatum
iri et mortuum, si quidem ad inferos descenderit, vel sacrificiis et
lapideis monumentis (utpole heroera summis merifis insignem) hono-
raluni (Ilerc. für. 1300 sq.}.
Quae omnia quantum apud Graecos insignium mortuorum memo-
ria et honor valuerinl dum monslrant, simul quantum inde paulatim
sacer heroum cultus incrementi ceperit, explicando inserviunt.
Inter has heroum inferias antiquitus huuianae eliaiu hostiae me-
morantur, ([uarum apud Euripidem unicum exemplum est Polyxenae
inimolatio in tunuilo Achilleo ad Troiam perfecta, cuius ratio accurate
describitur in Ilecuba lab. vs. 515 sq. Adducta selectis ab iuveni-
bus ad tumulum virgine in eoque sumnio conslituta, adstante universo
Graecorum exercitu, Neoptolemus, Achillis lilius, aureum poculum
plenum mani])us tenens, primum libationes facit mortuo patri, tum
silentio per praeconem indicto, eundem precatur, ut gustato sanguine
puro , (juem sibi exercitus offerat , prosperum ei redüurfi in pa-
iriam naret:
St^ai xoc^S i"o^ rdgde yrjlTjrrjQiovg,
vty.QixJy dyayyovg' iÄl}t d\ wg nlfjg (xtXav
18
TiOQTjg axQai(pvcg aui ^ o aoi üw^ovutDa
atQuicg Tfc xcr/uj' riQevueyfjg (T vj^^ly yevov^
Moal te TiQVfiyag y.al /ci^-^^f^^W^
recüv iJog rjuTv, TiQevan'oig x an 'Illov
voarov Tvyovxag nävrag ig nazQay f^iohlv,
Resprofecto abominahilis*-) et a vera poetae persiiasione band diibie
aliena, morliionim animas saiii,^uiiie huniano allici et delectari. Sed
anüquitus, ab Homere quippe et per cyclicor^, traditam reiicere noliiit,
iitpote ad miserationis aiFeclus excilandos accommodatam et de-
scribenda virginis generosa niorte, qualem in simili argumento et
Iphigeniae Aiilidensis repraesenlavit, egregiam alque gcnerosis sen-
sibus spectalorum animos elevanlem.
Attjiie büc ipsu iam eo devenimus, ut qiiae de vita post mortem
futiira fiierit poetae pcrsiiasio, accuratiiis investigemiis.
Mortuoriiin aiiiinas apud Eiiripidem bic illic Ilomericarum instar
iim])rarum mit Hdu'Mov baberi, monstral Orest. 1513 sq., tibi Oedipus
coeciis et liiidiqiie miser, ab Anligona in lucem ediictus, se dielt 716-
hov alD-tQoq T acfavtg hSwIov , rj | n-'/.vr I'veq&bv , q | niayov
ovttQor (Pboen. 15i3J, et Crespbontes de llcrciile diceiis: ti luy
^^)^ oixH — ytortQag vno yßovog] iy rolaty ovxtc oioiy , oidty av
o^ivoi ffragm. 4r)l, Crespb. 1 ed. Wagn. ). l nde miseram vitam agere
existimantiir. Ouam ob rem Eleclra in suspiriis et lacrimis coiitiniio
vivens cum morluis sese confert Or. 191 i^d/.uutff looyi-'zvtg, c?.6ui-ihi'
I Ol T£ yaQ iy vr/.QoTg, x6 r iuoy oYyexai [ ßlov xo TiXtur ^utQog
ty aioyayaloi rf y.al ycoioi \ daxQVol x iyyvyjoig)^ et Menehius
Orestem exmnceratiim conspiciens .,per deos , ait, xiya iSidoQy.a v^g-
xtQioy i^ih, 37 IJ, sicuti lleciiba Troia capta senio et misera sorte
*) Expresse morem hunc Sophocles vitupcrantem induxit Herculem in Athamante.
19
oppressa de se: deilala vsxqoi jnoQcpa, \ rey.vwv a/Liirrjrov ayal^a
(Troad. 195}, Sibi ut iam mortuo nullum gaudium esse ait Orestes,
Pyladi valedicens (Or. 1077): yalg' ov yaQ rj/Lcly ioxi xovxo^ aol ye
jj,riy' I ot yaQ &ar6vxeg /aQjuaxwr x7]XwuE3a, — oiöiy l'oS^ ö xax-
t^cjroJr fAlc. 393); et xovg 'Qwyxag ev ägdv xax&avwy di nag dyrjQ
lyfj y.al oy.id' x6 ßr^^iy elg oidiy QtnH legitur Meleagri fragm. 20,
Nr. 537 ed. Wagn. Unde nolviU.y.Qvzog "Aidrig (Herc, für. 422),
unde vivoram de morluis planctus, ut qui vitam nunqunm siul recu-
peraturi: xovxo yaq noyoy ft^ozolg | ovx iaxi xaya^wju! ayaXoj&iy
kaßtly, I \pvyj]y ßQoxnay, yxjfjudxwy (V doly noQot fSuppl. TTT").
Etenim magna est bominibus vitae duicedo nee mors nisi miseris ex-
optata: rsQnvov zu cfwg (aol, ait Althaea baud dubie Meleagri frairm.
22 (539 W.), x6 J' ino yrjg "Aidov oxoxog \ ovo' tlg oyeiQov ovdtlg
dy&Qwnovg fjLokHy'-^^^ atque x6 juir [yd^] iv cpaj (\. e. (pioxl), xo
dt y.dxw oy.öxog xrr/vy (ib. 23 Nr. 510 W.J , et Orestes Plirygium
servum mori recusanlem monet: dov?.og ojy cpoßtl xov "Aidriv, 6g d
dnalkatti xaxcuy ; {Ov, 1515), ille vero respondet:
nag dyvQ, xav SovXog fi xtg^ ijiJexat xo cpcCg oqwv.
Medea capto iam ülios occidendi consilio ad eosdcm:
svdaiLioyoiX07% d?J^ ixet { ii. e. apud inferos),
xd ä" iyß^dift \ Trai/jQ dcpdXax
(^Med. 10G2}. Theseus Pbaedra uxore sponte morlua in desperatio-
nem actus vel in Orcum eam sequi vull:
xb xaxd yäg 0^t?,w , xo xaxd yag xyccpag
*) alter iragm. huius v. misere corruptus, in quo corrigendo multum elaborarunt viri docti.
Proxime ad verum accessisso videtur Th. Bergk. scribendo : orV* av iv ovn'Qois ovue
«v&Qoonos ixoXoi. Fort, tamen : ov^' av iv SvfiQOig rjdv y* avd-pcanots fioXeTv.
3 "^
20
iuiüi'/.tli' ö'/oTCO S^aviiüV 6 xXaamv,
tr\<; arjg orriQrjS-elg cpdrdrrjg baillag
(Hippol. ö30J, et llippolytus iamiam niorihuiidus uplat:
f/',9-6 ^e y.oiiuxOHs rov SvgSaliioya
"Jidov ^uÜMiya vvxitQog x aräym^
(ib. 1377), et
y.ai HOL d^avazog naiav hl&ov
(ib. 1363).
Mortis enim natura et mores {TQonoi) sunt
^■/ßQol ye ^vriroXg '/mI S^eoTg arvyoiuti'oi
(Ale. (V2). lüde illi morienlium alleetus ad miseralionem eomposili
aniumnie commotio. quibn^ vitae et lud et suis yaledicuui , jiualis
est isque pulelierruiius Alcestidis sermo in cognoui. Tab. 250 sq.:
Hhe Tcal cpdog datQag, \ovQdvial re divai | rnf^Mg dQOualov — yaldxt^
r! —
00(0
yxCi ittmO-Qvjr oityai | rvficfldial xe y.oliav naxQwag 'fcoXyjw
diy.ojnor,\Qd,, ayd<fo, - ayn ^.' r.g' - ov^ oQ^-^; - v^'^^^v ^g
avAur^ - r.';fm, x^yv , ovz m Öri ^idxriQ \ acpwv loxiv /atQOVxeg,
iaj\ xt'yva xods cpdog oqojxov.
Mhiluniiuus vitae eupido superatur ac generöse mortem oppetunl
bomines nee sine spe, aliam illic vitam esse se inventuros. Ipbige-
nia sacrilicio de.tinata llexis genibus supplex omnibusque affectibus
ad miseralionem compositis patrem obsecrat, ne se perdat imnia--
lurani {JmQov): ^,dv 7^Q ^« ^"^^ I ^^^'^^^^^' ^'^ ^^ ^""^^ ^/^> ^'^ ^
hhJy drayyM^ OP^^i^' ^' ^^^^ ^^l-> ^^ '"^""^ cognituni babens,
t^iialia (iuanta(iue de morte sua pendeant, videlicet universae Grae-
ciae dio'ualio, expeditionis eventus et Troiae excidium, vindietaque
de Ueienae rapla sunienda. all {ib. 13601:
ravxa ndvxa yaid^avoioa oioonai, yal ^uov 7(Uog
21
"^EXldS" wg fjXevß-eQüJoa, uaxaQioy yeyriatxai,
xal yaQ ovdt xoi Uav t/ut yt (piXo\pv)(^tly y^Qhcxjv.
Sua unius anima innuuierabilibus vitam servatum iri (1369), denique:
&vtx , IznoQd'HXs TQolav. xavxa yaQ ij.yriutXd uov
^fd uayQov , xal naldeg ovxoi xat yduoi y.al (ToT iui],
ßaQßd.QOjy J' "EXlriyag aQX^iy dy.ogy dXX ov ßaQßaQovg,
/LifjxBQ, "^ElXrivwV xo jLitp yaQ dovkov , ol J' t?.f^t&i^Qoi.
(ib. 1377). Palriam invocat, qua magna lux Graeciae oborta sit, se
inori non recusante (ib. 1477), unde chorus sempilernam ei gloriam
profecturam esse profiletur (^1479). lamque ultimum luci ac vitae
valedicens, bonae spei plena aliam se vitam, aliam sortem invenlu-
ram exclamat:
y ~
y I
ex eQor , tx 8Qoy aiwv a y.ai uoiQav oiy.^aoatv
XoIqh Lvoi , (fiXoy (pdog.
Atque ut bic vita post mortem futura exfQog aiwv , sie alibi eadem
alia vitae species vocatur, veluti Ion. 1065 sq. chorus Creusam mor-
tem sibi illaturam suspicans ait : ndd^eoi nd&m d'' l^avvxovo fig
aXXag ßtoxov | aoQcpdg ydxeiO iv»
Polyxenae simile exemplum Macaria praebet, Hercuiis filia, pro
salule iratrum exulum in Attica morli se devovens. Haue sibi pro
liberis et pro iuvenili aetate praemium fore et ornamentum, simul-
que aerumnarum certissimum remedium:
rcfJ" dvxl 7iaU)a>v toxi aoi y.eiitiriha
yal naQ&tvdag, eI xi dij yaxd x^^^^^'
nrj ye atvroi /Lirjd'ir ! ti yd.Q t^oatr
y.dxtl atQiiiyag ol ^arov/aeroL ßQOxduVy
22
ovx oW onoi Tig rQtxptjai, ro ya^ &artlv
xay.cuv ^iyi^arov (pa(j fxay.ov vo ul'QtTai,
(lleraclid. 590 sq.)
Imprimis honesta mors, qualis est pro pntria siiscepla, praesenli
vilae praefereiula ac vcrae vilae instar duciliir. ^uo perlinel Ereclithei
fragm. 2 (351 W.) :
tyd) dt rovg yMXcjug rtd^vrjy.crag
'Qriv q^Tjul i^täXXoy rov ßXtmiv rovg urj y.aliLg. '^)
Sed amore etiam miiluo et carorum suorum desiderio honiines niunt
in mortem, volnti Meneiaus in Helena fal).,nisi Ilelenam domum sibirepor-
tare c()ntiii:eril Aeixypiu, mortem et sibi et uxori inferre constituit, atque
ila Autonoae vali declaral, nee fratrem eins nee alium ffuemquam Ilelenam
in matrimuniiim esse ducturtim {cuX tyw ocp ana^o/Liat, \ n f^ifj TiQog
oTy.ovg (yvrdiitS^^aXXa iiQkvrAQovg, Hei. 989). Insignius eiusmodi amoris
exempliim et nolissimum est Alcestidis mors pro Admeto suseepta.
Sed splendidissimnm generosi ac mortem spernentis animi exemplum
praebet Supplicihus fuh. Eundius Capanei uxor, qnae qiiidem sublimi
rupe iiisistens in rogum ardentem Capanei cadaveri comburendo de-
stinalüm desilire parat una cum coniuge interitura, Ig^Jidav xcaa-
liaoid I tjLiuüyßoy \ ßioiov cucLVog re novovg' \ r^dioxog yaQ xoi
fhävarog \ avvOvtoytiv ^vrjoyovoc (piXoig, \ tl daiucor
raiJt dt) yQCxh'oi ( Snppl. 106 sq.), nrßrioaoa nvQog toto \ 0(£aä t al&om
(f}.oyu(ü I jjc'au ov/nui^aaa cfüov, \ x^cjora xqcotI m?.ag &t^iuya \ Iho-
OHfoytlag [/i^oj] &aXauovg, \ at rov &av6yi ovnoi tua \ TiQoöoioa
♦) In quibus quum corruptela manifesto insit, Salmas. tov ßUnovzoQ (melius fort: tov ßXi-
novraq), iure taiueii dubitaute Matth., utrum xaXuig ßXtneip honeste vivere dici possit.
Quaiu ob rem Wagner, rov ßiovvxog couiecit, Nauck. t,f,v (fTjfil, tprj^l tJ" ov ßlinetv xovg nn
xaXcZi. Verum tarnen videtur rod ßXsnetv tovs M xaXovg. Opponitur tip C'> ^o ßXinnv.
Honeste nioriens vivit. üi /ur] xaXol uoii vivunt nisi quod visu gaudeiit.
• 23
yjvx^ xara ydg fib. 1020 sq.), atque iam in flammas desiliens ad pa-
trem Iphim adstanlem ait:
y.al drj nagelrai öWßa, ool /uey ov (pUov,
Tj^lr dt yal reu av/nno^ov/Lttvcü jioaei*
(ib. 1074).
Verum hi quidem omnes aut vitae odio aut gloriae cupidine aut
generoso animi sensu aut suorum desiderio mortem oppetere videri
possint, nee tarnen spe ducti vitae post etiam sibi mansurae. Ouam-
(juam Ipbigeniam iam cognovimus relicta hac novam et aliam vitam
osse se inventuram sperare. Quod si in ceteris exempjis desideratur
alia Inculenter suppeditant, esse mortuis apiid inferos et sensum et
rerum praeteritarum memoriam atque vim et cum hac vita aliquam
coniunctionem et cum inter se tum cum diis inferorum gralum commercium.
Exemplo sunt Polydorus fr. s. p. 4), Achilles, aureis armis indulus
apr.arens (ibid.), cui immolandam Polyxenam suadente Ulysse decer-
liUütArgivi, ne qnis mortuorum Persephonam adiens dicat (iLt7]dtriv
dmlv naQo. IltQGfCfovi] | oiävra (f&i/Lurwr)^ ingratos Danaos erga
Danaos, qui mortem pro Graecis oppetierint, Troia esse profectos (Hec.
131 sq.). Polyxena ultimum matri Hecubae valedicens, quid seni
Priamo dicat, interrogat, illa vero: ayyeUe naacur ad^hojrarrjv f/ue,
respondel (ib. 419 sq. ). At«|ue dum sacrificatur, sponte et alacri animo
(fvxaQdlujg^ Collum praebel, liberam se mori cupiens: iy vr/.Qoioi
yaQ I dovXri y'ty.Xfp&aL ,. ßaoillg ovo , aioyivojAai (ib. 542 ?i\,'). Et
Neoptolemus in tunuilo patris Achillis eam sacrificaturus precatur,
ut libationcm ille excipial adveniatque purum ut gustet virginis san-
guinem, sibique et Graecis omnibus propensus {jiQtvimvTig} hat, et
classi felicem in patriam reditum paret (ib. 529 sq.]. Item Iphige-
nia Tauris Oresti, quem diu in Graecia mortuum putat. ut audienti
inferias ofFert : cJ '/.axa yalag 'Ayaiuaiöviov \&äXo<;y wg q^&iatvip räSe
001 ntanüj' \ dt^av (J' ( Ipli. T. 165). Orestes Tyndareo caedem ma-
tris excusans, quid, ait, si scelus matris silentio coUaudasscm, quo-
modo paler morluiis hoc lulisset? (t/ li av Idqad 6 y.caB^avwv : \
oiV av IIB aiooOv aptycQtv 'E<Jirvöiv ; Orest. 5ü!)J. Idem Menelauiii
moiioi. ut sihi Ayamcinnonis nniniam praosenteiii ac superne volantem
audiro iiaec liiigat et dicere, «jiiae ipso dical {jh, (363), Pyladcmque
roiial. ul sese ducat ad tumiilum palris precalunim. ul se conservel
(ib. 1^4 scf. ). Ulri(|ue ad occideiidam üelenam parati cum Eleclra
palroiii vicissim, ul in Aeschyli Choephoris, precibus adeunt, ut sd)i
auxiliiiiii ferat:
O) dojiia rakov vv'AXoq ogcpyalag nareQ^
y.aXtl o \j^bOTr]g nalg oog tni'/.ovQov uoähv
rolg deoutvoifjiv etc.
(ib. 10i5~-i232J. Idem ad vindiclam de malre et Aegislho sumen-
dnm eiusdem aiixilium imploral, uhiue omnibiis, qui cum eo ad Troiani
cecideriiiL in societatem adscilis adveniat, rogat:
ov T , w yMia yfjg avoolwg oly.wv, nateQ,
a^vy\ aavvt ToIgiJs (pUräroig Tt/.i'oig.
vvv nävia vty.QOV tl&t ov}.tu(y-xov laßdjv^
ointQ yt ovr ool (pQvyag avdXwaav ö'oqI^
ywaoi OTvyoiaiv avoalovg luaoioQag.
rjxovacxg, oI JaV i^ Ifxfig jtirßQog .la&ujv;
ad quae Eleclra :
7iäyT\ ol(T , äy.ovBi ic/.öt naxriQ'
(El. 6S2 S(i.), eademque sceleslae malri modo occisiie acerbe (juasi
parenlaus rvucfdoei, ait. ydy "Aidov dcaoig, \ (intQ ^vv)]idtg fcV (pdet
h. e. Aegislho (ib. 114b). Cassaiidra vates , Agamemnonis capliva,
25
futurae huius nee minus suae ipsius caedis a Clylaemneslra palran-
dae praescia, Tallhybium praeconem impellit:
artlx, onwg raxiar k"Aidov vvfxtplw yrniwfxk^a
( Troad. 447), ac malri palriaeque et mortuis patri fratribusque va-
ledicens, Troiam relictura raox speral fore, ut cum bis coniuugatur,
sumpta de Alridis vindicta:
yalQi aoi , ^ifiieQ , daxQVöng l^^rj^^r , co cplXi] naxQlg,
üX xe yrjg f're^d-' adtlcpol ^du xtxivr f)^udg naxriQ,
ov ^layqdv ^tSso&e fi ' ijSa) (T ^ vty.Qoig rixrjcpoQog
xal öönovg ntQoao 'AxQtidwv, dv djicoAcfitod^ vno,
(ib. 460). Aiidromache et Hecuba inier Troiae captae incendium
auxilio vocant lila Heclorem (adg ddfiaQxog aKy.aQ) ^ haec Priamum
(xol^utocxl ^ ig"Ji^ov, ib. 589). Atque Aslyanactis, Ilecloris filii,
turri a Graecis deiecli ac miserrime lacerali cadaver Hecuba inslruens
aliis vulneribus se quidem ait mederi faseiis subligalis, aliis fore u\
pater medealur in Orco:
xe?M^(£öir tKxri xd jutr tycü d Idoo/Liat.
xXrjimy mxQog oyo/LL ly^vaa^ xaQya d" ov-
xd ^^ Iv vhyQoloi ipQovxul naxriQ ot&iv.
(ib. 1223). Eadem et cborus alternis inier ipsum iaiu Troiae in-
cendium genibus flexis terram ulraque manu perculienles (ytQo.iä x
iig ntdor xiOtloa tuXta^ \ xcd yjQol yalar XQoioioa dtooaigj hie
coniuges illa liberos et Priamum Orco evocant:
(V xtxra xlvBXB, ad&txe uaiQog av8dv
(ib. 1294), quamquam summo suo dolore llecuba ad desperationem
acta poslmodum exclamat:
Xd) UqiaiiB , riQLaut^ ov luy oX6f,uvog
axacpog, a(fi?.og, axag e/uäg ai'oxog tu
26
fjitXag yaQ oööb 'AarayMXvnxEi >
&dyaTog ooiov arooloig ocpayalaiv.
(il). 1304).
Aro-ivorum, qui ad Thebas occisi eraiit, filii, combustis iam eo-
rum cadaveribus, inter planclus ei parentalia patres compellant: nartQ,
ov jiity Ti^y oojV ylvHQ, rtxvcüv ycovg (Suppl 1130). In Ilerc. für.
Megara Ilerculem ex Orco, quo vivus desceiiderat, amissa iam spe
fore ut vivus reiieat, revoca!, ut vel umbra auxilium feral:
(u (fl?aaT\ tl rig (p&öyyov tigay.ovoercu
d-vrircüV nciQ "^i^f]-^ ool t(X(J\ "'[iQcr/.htg. ItycD,
S-yro/.ti TzarrjQ öog y,al riyv\ oXlvaai S" lycv.
aQri^ov, i?.&t, y.al oxia (parPi&l illol.
ü.hg ya.Q D.ß-dv r/.avog av ytroio ov,
(^Ilerc. f. 481 sq.). Medea lasoui de occisis filiis quaerenti respon-
der. ot'T oiy.tr tlat. At ille: otJ* thly ^ oVaoi , ocf yd^a aidoTOQeg
(Med. 1360). lolaus denique, Ileraclidis a Demophoiite, Thesei f.,
amice exceptis et promisso iisdem contra Eurystheum auxilio gratiam
referens et vivum et mortuum sese collaudaturum eum esse coram
Theseo apud inferos profitetur:
8ya> db y.al 'Ci£y yai &avd)V , crav t}dv(x) '-)^
nolhv d tjialvtp Orjoewg, cu rdv^ mXag,
v-iprilbv aQvü, y.al Xtyoyv tÖaT tiqoarcu,
cvg SV X iStBco y.al itKyoioiv r^QXtoag
*) libri orav ^dvji?. Correxit Broflaeus et in textum recepit uxav ^dvco Kirchhümus, idque
recte. Nihil enim est Demophontem, postquara mortuus fuerit, collaudatum iii, sedlolauiD,
ubi mortuus fuerit, quod prius factum iri, quam Demophontis mortem, per se verisimile est,
tum statim Theseo laolum nuntium de Deuiophoiite allaturum, ratio postulat.
27
ToTg "HQaxXuoig^ evytvijg d" dv ^EXldSa
0(xX,Hg natQcoav do^av , iS h&Xdv dt cpvg
ovdtv y.axlwv rvyxdveig yeywg naxQog,
navQWV juex^ oiKXvJv.
(Heraclid. 320 sq.)
Atque ut hie animas mortuonim famillarifer .secum colloquen-
tes poeta finxit, sie est etiam quaedam manium ol deonini Orci
familiaritas, veluti AIcestis mortua Persephonae diciiur assidere
{"Aidov vv^upa naQsdQWHV : Alcest. 763 ) , et Creusa filium
loiieiu oit putasse se cum Persephona vitam agere (oV xard ydg
htQwv ! x^orioy jutxd U^QOecpovag x Idoy.ovv yaltiv: Ion. 1440),
1 1 "AlÖov iy äofiüig naidevEO&ai (ib. 953). *'-)
Non igitur iiiisera, qualis apud Ilümerum est condicio inanium
nmbrarum Qrtyiwy d^tyrjya ydQrjya') ^ sors mnjiium cogitatur. Bo-
rn? certe et illic praemia sunt quaedam virtutis, nee lacrimis tantum
sed volis etiam futurae felicitatis suos prosequuntur qui remauen!
parentes liberive, coniuges et amici, veluti Alcestidi valedicens cbo-
rus ait : x^^'Q^vad am tly 'Atda öouoiat \ xoy dydhoy olyoy olztxtv-
otg. I lata) (T "Aidrjg c ^blay^aijag \ &ecg, \ ioäv drj, nolv (Jrj yvyaXz
aQLOxay \ hjnydy ^AxtQoyxlay nogevaag (Ale. 450 sq.), et yoicpa aoi\
yßdjv tndyio&ev maot , yvyai (ib. 477), et Pheres pater: /cf?(>^
y.av "Aidov döaoig \ tv aoi ytyono (ib. 642), denique iterum chorus:
(V ytyyala \ y.al ^ty d^loxa, /«?(?£' 7i^cq.(}wy ae
Xt}üyi6g & "EQLifjg "Aiäj]g ts c^fc/o^rM
ei de xi ydxbl nXtov tax dya&olg,
*) Cf. quae supra p. 4 et p. 23 do Polydoro et Achille allata sunt.
4 ^
28
tovtwv utT^yovd
"Aidov vvixcpa naQsS^evotg.
fib. T5S). Atque, ut praelereamus Admetum sortem coniiigis mor-
tuae feliciorem sua aestiiiiaiitem (r^g luv yaQ oidty ah/og aiperai
noTEy I no)lwv dt ^oxS^ojv sv'Atrjg Inaioaxo, ib. 95s) et chori pios
alFcctus ((f/A« idv, or r^v ye luS^ rjucuv, \(fi?xc (T hi y.al Üarotoa,
ib. 999), ultima eodem vox chori vcre magnifica pertinet, qua vel
tunuilum Alcestidis fore otßag tanoQOJv praedicit, et beatam deani
QliidyMiQay (Jatuoya) eam nuiicupatiiros esse praetereuntes, dicentes:
Vale, venerabilis. n(3bis({ue fave ! (/cd<j\ w notvi, tv (Jt Sotr]gy ib. 1013
sq.). Menelaus cum Helena ad moriendum paratus, bona spe mor-
tem uppetit :
et yaQ höiv ol S-tol aocpol,
svyjv xoy avS Qa , noÄeulw v O^a ro v fP vno^
/covcffi xata iiTilo xo vo i y Iv zv /Lißco xO o v l,
xaxovg d' v cp tQixa axkQtov ly.ßäXXovot y ri<9'
(Hei. 851 s([.). Parentum rc^rentia praemiiim fert aeque in vita
ac post mortem amorem deoram:
ogrig dt rovg xky.ovxag Iv ßlat otßei,
* ü(J' toil y.al '^iCv y.al S^avwv S^toXg cftAog.
(Fragm. 885 ed. Wagn., incert. Tab. 51), id quod referri non polest
nWi ad gratiam divinam bonis post vitam superstitem. Namqiie ca-
ms diis si mortuus est, ipsiim hoc experiri necesse est. Aeque haec
persuasio miiiui potest iis locis , in quibus bonorum post mortem
praemium maois in immortali virtutis memoria et cultu, quo super-
slites eam prosequuntur, posila videtur, quales sane apud Euripidem
multi et praeclari leguntur, hie tarnen nunc omitlendi.
Ceterum poenarum, maleficis post mortem luendarum, rara qui-
29
dem apud Euripidem mentio fit, quem in praedicandis bonorum prae-
miis largum modo invenimus, ut ea re ab Aeschylo imprimis differre
videatur. Neque tarnen haec iustitiae pars apud eum omnino desi-
deratur. Est et apud inferos iuris quaedam vis ac reverentia. Eaque
apparet primiim in deoram Orci natura, quorum auxilium contra scelera
iiiiminenlia advocatiir. VeluU Hecubam cliorus adire precibus iubet
deos superos atque inferos QxrjQvoat &eovg rovg x OiQavUUg, xovg
ff vnb yalav), ut ne privetur Polyxena filia (Hec. 1 ioj, Folydorus
sceleste occisus et eiectus, sepulturae veniam a dils inferis de-
precatur et impetrat (ib. 49), atque in Polymestoris, eins inlerfecto-
ris, immani culpa Hecuba exhibet, quod ille avoöKbxarog St'rog
0VX8 xoig ydg vtQ&ev, ovrt xovg ayoj
dtioag dtd^azev l'Qyov dvooicbraxov,
xoLvfig XQane^7]g noUdy.ig xv^wv (^e/Lioi),
Seylag x aQi&iia) TiQüira xwv (j^wv) (pUojv.
(ib. 773). Aegisthi scelestum cum Clytaemneslra coniiuhium diis
quoque inferis invisum exprobrat Eiectra (Oresl. ()Uli), Menelaus
ut sibi reddatur Helena, in Aegypto a Theoclymeno detenta, auxilium
vatis implorat Theonoae per patris Protei memoriam et reverentiam.
tum vero etiam Hadem invocat:
cJ vtQXfQ "Aidri, y.al ot ov/Li/Liaxoy y.akco^
og nölX ISkgoy rfjgä' i^ar^ (Helenam intelligil) ow/uaxa,
ntoovxa T(v/Liqj q:aoydvcü, /[uo&ov d^ ^/f/?.
(Hei. 969 sq.). Atque si natura quidem mites sunt et ad preces
exsequendas propensi, ut Hercules Alcestidem ab iis expetiturum se
et Orco reduclam coniugi reddituriim esse ccnfidjji fAIce>L 808),
tarnen malis non parem ac bonis sorlem apud inferos esse patet, si
bonis melior illic fructus promittitur (Ale. 758) et terra levis, malis
30
vero duriüii legumentura (y.ay.ovq (T vip £Qua areQeov txßaXXovai yf^q:
Hei. 851). Sed praestantissimum huius rei testimonium et ipsius
haud dubie poetae persiiasionem exprimens Theonoe proniintiat, vates
Aeovpüa (Hei. 1010 sq.). Menelaum enini Ilelenam ex poteslale
Theoclvmeni IVatris sui exposcenlem iiista peiere et patrem Proleiim
mortüuiii, si viverel, iure Heleuam rcddiliiruin fuisse agnosceiis sie
pergit:
y,al yccQ rlöig xwvS* toxi rotg re vBQXtQOLg,
'/Mi ToTc; a.vwS-tv näoiv avd^Qwnoig' 6 votJg
xwr xart>av6rxwy 'Qf] jLttr ov, Yva)f.ii]v (f l'xti
aO-ayazoi', tlg aO-dvazoy al&tQ s /u^ntawr.
Esse i^itiir, ail. apud mortiios quoqiie sicuti in liac vita siipplicia
iniuriaruni Irwrd't, qiialis erat Theoclymeni, iiiiuste Heleiiam dcliiien-
lisj. animiis enim morliioriim vilae quideni (seil, quali aiilea usus est)
expers est, sed intelligentiae eompos, ergo scnsus etiani iusli et in-
iusti, poslqiiam aeterno aetheri coniunctus fuerit.
Poslrema haec, a Grotio egregie sie conversa:
anima post fali diem
iam non ut ante vivit: at sensus tarnen
servat perennes, hospes aeterni aetheris
novae commentationis nostrae parti muniunt \iam. Propria enim el
pliilosophiea iis coulinelur Enripidis sentenlia de aniniorum post mor-
tem natura et indole. Quae materia oecupata iam quidem a Valcke-
nariO'^J, quum nihilominus ad nos perUneat, summatim certe perstrin-
genda nobis erit.
*) Diatribe Eurip. perditor. dram, reliqu. p. 45 — 57.
31
Sed haec atque reliqua eodem pertinentia et cum his arctissime
cohaerentia nunc quidem ob angustiores fines huic commentationi
praescriptos in posterum differenda sunt. Quae autem liic expositae
sunt egregii poetae sententiae, eae utinam ad Vestra, Commilitones
humanissimi, litterarum sludia valeant excitanda el promovenda. quo-
nim larga Vobis adiumenta sequentibus paginis olleruntur. Valete!
Scrib. Monasterii Guestph. nicnse lulio a MDCCCLX.
•<*3^««©Jä^tl^<:
62
33
L E C T I O N E S
L 0 R D I N I S T H E O L 0 G O R U M.
1. Professorum ordinariorum.
ANTON. BEKLAGE, Dr., 1. Philosophiam religionis et revela-
lionis qualer per li. hör. VII. traclabit; 2. Theologiae do2;maticae
parlcni secundam usqae ad doctrinani de ffralia exponel quinquies
p. h. hör. X.
LATH. UEINKE, Dr., 1. Isagogen in libros sacros veleris Tesla-
inenli qualer p. h. hör. IX. Iradet; 2. praemissa introdiiclione in
Pentateuchuni genescos librum qualer p. h. hora IX. et X. inter-
prelabilur; 3. locos graviores et difliciliores veleris Teslamenti
seiiiel bisve p. h. explicabit.
ADOLPH. CAPPENBEUG, Dr., 1. Ecclesiae christianae hi-
storiam inde ab incunabulis ejus enarrabit, qualer p. h. bor. VIIL ;
2. Iuris ecclesiaslici principia et statuta explicabit, qualer p. h.
bor XL
NICOL. PÜXGEL, Dr., 1. Praemissa inlroductione in Theolo-
giam pasloralem inslruclionis practicae Confessarii parlem primam
bis p. h. Iradet; 2. Doclrinam pastoralem de initiandis nuptiis bin
p. h. traclabit: 3. De traclandis poenitenlibus partem specialem
semel p. h. exponet.
AUG. BISPING, Dr., 1. S. lohannis evangelium interpretabitur
qualernis p. h. horis; 2. Inlroductionem generalem et specialem
in omnes Novi Testamenti libros exhibebit ler p. h.; 3. ReligioniiJ
christianae doctrinani muneris scbolastici candidatis tradet ler p. h.
2. Professorum extra ordinär! orum.
FRANC. FRIEDHOFF, Dr., 1. Theologiam moralem universalem
lernis p. h. horis; 2. Theologiae moralis specialis alteram partem
ler p. h. tradet; 3. De vocatione ad statum clericalem traclabit
singulis p. h horis.
lOS. SCHWANE, Dr., 1. Theologiae moralis partem generalem
docebit et specialem tractare perget sexies p. h. ; 2. Hisloriam
ecclesiae enarrabit inde ab inilio saeculi XVI usque ad novissima
tenipora.
3. Privatim docentis.
lOD. ACHTERFELDT, Lic, 1. Psalmos inlellectu difficiliores
interprelabiUir, qualer p. h.; 2. Librum IL Samuelis grammatice
explicabit, bis p. h.
IL ORDINIS PTITLOSOPHORUM.
1. Professorum ordinariorum.
LAUR. REINKE, Dr., piihUce auditores in scriptoribus arabicis
interpretandis bis p. h. exercebit; privatim 1. grammaticam arabi-
cambis lervep. h. docebit et auditores in scriptoribus ara])icis interpre-
tandis exercebit; 2. linguae syriacae elementa docebit et auditores in
interpretandis scriptoribus syriacis exercebit, l)is p. h. horis commodis.
FRANC. V^INIEWSKI, Dr., publice Sophoclis Antigonani inter-
pretabitur, quater p. h. bor. X.; prirafim Antiquitates graecas
exponet, quinquies p, h. bor. XII.
FERD. DEYCKS, Dr., publice Horalii Satiras interpretabitur,
ternis n. h. horis ; privatim Hisloriam litterarum latinarum ad
conspcctum a se editum tradet, quinquies p. h.
34
35
TOS. ROSPA TT, Dr.. publice Historiam aevi recentioris iisque ad
secuudam pacem Lutetiae Parisiuruiii anno 3IDCCCXV initam enar-
rnbit, qiiater p. li. hör. IV.; privatim Historiam veterum populo-
runi Orientis exponct, ter p. h. hör. X. etXI. ; pricatissinie exer-
cilationcs et dispiitationes de rebus historicis oftert iis, qui rebus
liifetoricis accuratius Studium navare cupiunt, bis p. h. horis com-
modis insliluendas.
EDUARD. IIEIS, Dr., puhJke 1. Exercitationes malhemaficas
in-tituet, bis p. b. die Mercurii bor. II. et 111.; 2. Astronomiam
populärem tradcl, bis p. b. diebus Marlis et Veneris, b. Vif. {)ome-
ridiana: priiuttim 1. Analysim functionum algei)raicarum et arlem
combinaloriam docebit, ter p. b.. diebus Lunae, Martis, Mercurii,
bora YIII. matulina: 2. Trigonomelriam spbaericam et Astronomiam
sphaericam exponet, sexies p. b. bor. VII. matulina.
FRANC. lACOB. CLEMENS, Dr., ptihlice Pbilosophiam et
Iheologiani Saiicü Auguslini exponet, bis p. h. , diebus Mercurii
et Saturni. liora XL; privatim 1. Logicam docebit quater hora XL,
dd. Lunae, 3iarlis, lovis et Veneris; 2. Psychologiam quimjuies
hora IX., dd. Lunae, Manis, Mercurii, lovis et Veneris.
GLIL. IIITTORF, Dr., publice bis per bebd. de calore aget:
prirafim chemiam experimenlalem docebit, sexies p. b.
ANT. KARS eil, Dr., puhlice Palaeonlologiam tradel bis p. h.;
prirafim l. Medicinam pastoralem docebit ter p. b. ; 2. Antbropo-
iogiam exponel ter p. h.
2. Professor um ex tr ao r d iiia r i or um.
CHRISTOPH. SCHLÜTER, Dr., puhlice De animi immortalitate
arret ter p. b.; priralim Historiam pbilosopbiae recentioris aevi
inde a Bacone et Cartesio usque ad haec nostra tempora enarra-
bit, quater p. h.
GUIL. STÖR CK, Dr., publice Meghadutam, poema Indicum, expli-
cabit; privatim 1. Grammaticam linguae Sanscritae tradet; 2. Ni-
belungiadem interpretabitur ; 3. Grammaticam linguae ihiudiscae
saec. IX— X. docel)it.
3. Privatim do Gentium.
BERN. ALTUM, Dr., gratis De anlmalibus agris nostris nocuis
aget; privatim 1. Capitis geneseos primi explicationem physicam
Iradet; 2. Exercilaliones practicas instituet.
BERN. NIEHUES, Dr., gratis Historiam urbis et pontilicum Ro-
manorum inde a restituto imperio Romano occidentali enarrabit,
bis p. h. horis commodis; privatim Historiam Germanorum aevi
quod vocatur medii tradet, ter p. h. hora III.
THE OD. MTSCHKE, J)r.^ gratis De plantarum anatomia et phy-
siologia binis diebus disseret; privatim I. Botanicen systematicam
una cum expositione fainiÜarum naturalium docebit, quater p. ii. •
2. De iis, quae in usum homitium coluntur. plantis earumque mor-
bis disseret, ter p. b. ; privat issime Exercitationes phytotomiae
microscopicas instituet, quater p. b.
LAÜR. REIAKE jun. , Dr., gratis Dicta classica Veteris Testa-
ment! critice explicare perget, semel p. h. ; privatim 1. Historiam re-
ligionis Israelitarum tradet, terp. b.; 2. Grammalicam linguae hebrai-
cae docebit et exercitationes de rebus grammaticis instituet, ter p. h
* ^ * ■
LEOP. SCHIPPER, Dr., (irafis Shakspearii tragoediam .,Macbeth"
interpretabitur; priralim Litterarum gallicarum historiam tradet aut
Exercitationes lin^ruae gallicae vel an^Iicae instituet.
3 t
Eixereilalioii^'^ Soniiiiarii pliilologiei.
FEIil^. DE \CKS, Dr., Fliilologiae Prof. P. 0., sodales in expli-
candis Propertii elegiis selectis exercebit , eorumque scribendi
disputandique pericula moderari perget.
FRANC. WINIEWSKI, Dr., litt, anliq. Prof. P. 0., Thucydidis
librum sextum sodalibus interpretandum proponet eorumque cete-
ras exercitationes moderabitur, '
Doctrinarum Apparatus et Instituta.
Bihliotheca Paulina stato tempore patebit, eiusdemque opes
litterarum amantibus ex legum praescripto officiosissime dispensabuntur.
Anagnosterium academicum ephemeridum litteratarum cogno-
scendarum opportunitalem intrantibus praebebit. Apparatus phy-
sicus et Laboratorium chemicum , Apparatus mathe-
maticus et astronomicus , Museum miner alogicum et
zoologicum^ Collectio anatomica, Herbarium Guest-
phaliae normale, Hortus denique botanicus naturae stu-
diosis et curiosis lubenter aperieiitur, qui quidem eos viros, quibus
earutn rerum demandata est cura, rite adierint.