Joannis Caselii Ad Illustrissimum Principem Dn. Huldericum Serenissimi Regis Daniae Friderici II. filium, heredem Norvegiæ, Ducem Holsatiæ, etc. Epistola Genethliaca

Early European Books, Copyright® 2012 ProQues» LLC.

Images reproduced by courtesy of The Royal Library, Copenhagen.

Hielms». 2142 4° [35,-185]

Early European Books, Copyrighf © 201 2 ProQuest LLC.

Images reproduced by courfesy of The Royal Library, Copenhagen.

Hielmsf. 2142 4° [35,-185]

Early European Books, Copyrighf © 201 2 ProQuest LLC.

Images reproduced by courtesy of The Royal Library, Copenhagen.

Hielmsf. 2142 4" [35,-185]

Early European Books, Copyright © 201 2 ProQuest LLC.

Images reproduced by courtesy of The Royal Library, Copenhagen.

Hielmsf. 2142 4° [35,-185]

Early European Books, Copyrighl © 201 2 ProQuest LLC.

Images reproduced by courtesy of The Royal Library, Copenhagen

Hielmst. 2142 4° [35,-185]

s

Early European Books, Copyright © 201 2 ProQues» LLC.

Images reproduced by courtesy of The Royoi Librory, Copenhagen.

Hiolmst. 2142 A" [35,-185]

JOANNIS CASELll
AD ILLVSTRISSIMVM PRINCIPEM

DN. HVLDERICVM,

SERENISSIMI REGIS DANIAE FRI-
derici II. filium, heredem
Norucgise, Ducem
Holfatiae. etc

ePlSTOLA GSN8THLIACA

Helmxftadii

In Academia luiia. cb b xcll.

PLATO.

Eiufmodi vita,in quam nec ipfe
quis;,nec alius animaduer^^
tat fedulo^ indigna
efthomine^etne^

mini noftrum
optabilis.

j BlbLlQTHHCA

ILL. principi Dn.

HVLDERICO
Duci Megapol. etc
dn. fuo cL

Mnes te pafsim, dux HVLDERI-

' CEjintelligentcsvirimultisnominibus ve-
l ifquc de caufsis bcatum prirdicant: in qui-
i bus nomen meum fme adulatione 3 opinor,
^^,_^^^^^^^^^^reae ipfe quoque profitebor. Cum enim
c<SporiT^mIm lui dotcs> ^ bona c^tera, qua? fortunas
nominintur,abadolcfccntiapropiusadlpexcrim, & accu-
ratius apud anitnura perpcndenm: nihil mirum, fi in fcrmo-
nead amicos,& ingcnij mci monumentis , felicitutis tuac,
proutcommodum fuit, aut quodque occurrit, &fa?pe &
orate, & vere mentioncm feci; quod faftum a me femper
parcc intraquc modumfuit, quo magis conlbrctj mc omnia
veritati tribuere. Sjmul & mihi maiorem rcferuarem co-
piara laudum tuarum, & aliis aliquas earum expoliendas
tradcrem. Nec inftitui vcro plxrasque hic exponere. Ncq;
enimhoc inos,utdicitur,fieri oportet.-atquc inluper na-
fceretur mihi volumen pro epiflolajfi, ad dornefticas publi-
cafque virtutes tuas explicandiisjcalamum pararem. Co^
gitanti autem his diebus de iis, quse ad nepotem tuum HVL
DERICVM regis Danix filium, principcm nobilifsim^ in-
doiiskriberem; vencrunt etiam in mcntcm,ciimalia, tum
hc-ccquieinteiure raccum alii quoq; mirantur pra: aliis.
Fclicem iudicamus, quiitta ictate cbrpus circumfert mor-

A 2 borum

boruiiiCApcis, ccuun attcnuaus vuiDus; fcliciorcm ioitur
te,cui cum animi,tum corporis vircs abunde fuppetunc^ Id
quod argumentum cred.iinus, non folum bonitatis naturie,
fedetiamvitie inadoicicentia temperanter & absque vo-
luptatum Itudio in laboribus laudabiliter a^ase. Talem vera
fcnecaam tali adolcfcentia prsemii loco diuinitus propofi-
tumelfe, intelligimus. Sedeam felicitatem multis modis
fuperat altera, quod vniuerfa Megapolis ab annis fane mul-
tis in te folum fiue potifsimum oculos coniicit, tuaque vita
viuit,t£iafalutefaluaefl.' ac prsetereanon fblum imperium
Germanicum, cuiut patri^e debere te intelligis & pricftas
omnia, fed etiam vicinum trans mare opulent^ potentisque
Dani^, paulb ante generi, regis Friderici II. nuc regis Chri-
ftigni, IV. nepotis tui regnum,a te confilium auxiliueique
cxpetit. Accedit tertia, de qua non contendam, illiliie
maioran minor fit, qubd filia regina fuperftite, nepores
neptesque florere omnibus rebus vidcs: qua: res tibi qaoti-
die mille voluptates, easque folidas in animo parit. Nec
dicam dc fingulis: nec de rege, quem nominaffc hic mihi fa-
tis fit. Ad principemHVLDERICVM redeo; nec cius
laudibus cpiftolam complcbo, quas ciim cx aliis vcras acce-
peris ra?pius,tum etiamaIiquandoex mcis litteris. Indolcs
in puero, animus, morcs, ftudia, profcaiis, omnia egrcgia ;
principemquepromimmt& magnu & bonum. Id^^altero
abhinc anno,cum ftudiorum caulsa primiim venirct inhanc
Academiam Iuliam,ftatimdeprehendimus. Eandemenim
conieauram omnes fecimus: qubd animaduerfunihil eifet
faciliusautmanifcftius. Egovero, memor beneuolentiae,
quamcprofecutafuiffet Mcgapolis, & beneficiorum, qua
jpfi duces perlibcraliter ornauiffenti vltrbme adnepotem
tuum obferuandumconuerti, fed animi grati declarandi
gratia. Neque verb in hoc curiofus,. aut ambitiofus videri

potui-

potui. Id ftudium abipfareginaintelledumj ita ei gratum'
accidit, utineo meconfinTiarit,non liiteris folum, ied eti-
am minime a rae cxpetito pr«mio. Nec me fugit, quam
idemproeximiatuaprudentia&pcrpetua liumanitatc ipfe
etiam probaris. Igitur quod coepr, in co pcrfeucraui: ncc
puto me quoque niiiil ncpoti tuo profuiffe .• etfi mihi partes
non nifi fecundas, tertiasuc fumpfi. ■ Fuit autem in hunc di^
cm cura hxc noftra, & perpetua, & iucunda, & felix. Cum
igitur apud animum gratularer & principi & matri & auo,
gauifusquoquemihi fui,quodnefcioan fine fufpicione ar-
rogantiaeab omnibus pofsit accipi, dc hac fiue occafione,
fiuefelicitate; quieumdiem vidcrim, quoreferre perexi-
guamjVtmodctteloquifblemus, vel haud leuem, fi de re,
vti fe habct, mihi licet verbafacerc, gratiam principibus,
& in hac fortunse tenuitatc , & conditionis prse veftra hu-
militatc, dc regum filiis bene mereri polsem: vt quis e vulgo
dicatjexfpedtationchonoris aut pecunicc,vt mihi confcius
fum, non aHa de caufa, quam qude a me cxpofita eft. Eun-
dem ego conatum etiam in hunc diem vrgeo , atque hoc
ftudium&rci5lum,& gratum,acdeincepsquoque mihide-
mandatum, nec e manibus, ncc ex animo demittam. Etiam
cum per valctudinem domi me continerem; eam curam
non grauem mihi, fed optatam, non fcpofui: fcripfi pauxil-
lumnadus otii ad principemHVLDERICVM hanc non
tam gratulationem , quam cohortationem. Multum eft,
quodfub pubcrtatemtaliaaudit,talialegit, & intelligit,&
libentercognofcitjCx quibusanimum moresque & infor-
mare & confirmare mirifice & hoc tempore polsit & in fu-
f urum. Frudtus autcm ferre doclrinam vcros et vberes tura
iis, qui re<iie educantur, tiim fpacium virtutis ingrellisy
tiim negotia omnis generis tradantibus, fanus nemo dubi-
tatrctfiplerisquenullivfijieftj fiueiamperditis fiue faluta-

A 3 fia^

lia priErceptaadfpernatibus,quos cu i^egrotis coparareliccat*
dolorem forte mortcmquc horrentibus , at magnd animi
errorc, certoque fuo malo effundentibus, fi quid ebibere
medicusiudcrit; (cdidhiceuincere, nec opus, nec mihi
animuscft. Opto^vt princeps HVLDERICVS pra?cepta
{apienti«j& a me deprompta & pafsim, fed prv-ecipue in au-
reis vcterum monumentis tradita, nunquam negligat , &
(cmperinprecio&conipe^tuhabeat: tibi vcro dux HVL-
DERICE, probari animum ftudiumq; fiuc officium mcum,
curdubitem, non video. Nihii me audacius, nihil cftct ftul-
tius, li tanto principi oftenderem,quod minus gratum fore,
(ufpicarcr . Vale, et felicitate ifta diu perfruere,quapopuli &
tui&aliifclicesipliquoquc (int, Helma:ftadio exAcad,
lul. XV. Kal. Feb. cla Id xcIL

Oraculum Platonis.

C9 TTiKtnv KO.^X,"^^ J\^iAo7s Qtf}V;7ci '^OlTfi

£0$ x^ta oAiytj i?vms Ki<pfi ts itmKTw,'.
a.)i^aK. as eoJioui^cut} K<tc7s -n -^hz-t-n

^ 07UV aAnc^ivii n<p'.liv Ttixuriv khrj^us

lUuftrif-

Early European Books, Copyright © 201 2 ProQues» LLC.

Images reproduced by courtesy of The Royoi Librory, Copenhagen.

Hiolmst. 2142 4° [35,-185]

Illuftrifsimo Principi,

DN. HVLDERICO

Screnifsimi regis Danise Friderici IL filio?
heredi NorucgiiE, Diici Holfatiie &c.
D. S. CL.
S. D.

loannes Cafelius.

lUuftrifsime Dux, Princeps
clementifsime,

®'Vlta quoticfie ex iis accipis, quo-
' rumfidei creditus es,qua: tibi falu-
tifint. Omnia enim diligenter
^^l^^^exquiruntur, 6c fideliter admini-
ftrantur, neque quidquam eorum, quod ad
educationem tuam facere pofsit, prxtermi tti-
tur. Namqueeccorporisvaletudmisque tu3e,
ct morum , animi, mentisque habetur ratio :
neceanegliguntur,quaemuIto per fe funt in-
feriora,' (Scnonnifi ad fplendorem pertinent,
ctferuanturnimis adeo religiose apud gentes
etiam minus cultas. Horum vero ea habetur
ratio, qux cum conditioni dignitatique tua^,

tum

tum etiam aetati & educationi inftitutas con-
ueniat, vtnequeluxusappareat, nec quid te-
nue efle cuique videri pofsit. Sed ego omnem
hanc partem relinquo. De iis vero etiam, quas
praecipua funt, nempe de informationc animi
tui,fi loquar: quoniamindiesfiunt,quaE de-
bent omnia: fuperuacanea videatur effe opera
mea, fi quam lumam cxtra ordinem. Inuti-
lemtamenhaud exiftimem, quae in prasfenti
te exhilarare, dc in futurum mirifice adiuuarc
pofsit. Monuit autem me dc commouit hic
dies tuus. Cogitabam enim de moribus o-
mnium, ni fallor, 6c gentium dc fa^culorum.
Natalem vbique facrum feu feftum habent o-
mnes, 6c bene ponere, vt prae fe ferunt, certe
hilariterfolent: multi etiam deplebe,fed cum
primisPrincipes&: fortunati viri. Nec tamen
agendi natalis veram rationem multi tenere,
paucifiimi verofequi mihi videntur. Hic ipfe
non reprehenderim, neque reprehendcndum
cenfeam,qu6d fa-miliares ad epulum magni-
ficumvocantur,qu6dibiprofalute vnius vo-
ta fociuntfolemnia. Qiiod fi me audire voles,
vt bene monentibus femper audiens effe con-

fueuifti

fueuitli, non hocfolum, nec potilsiiiium tibi
curce erit natali tuo,fed maius quiddam, & an-
teomnia ages: id videlicet, quod olim nullo
dienegligebantin vetereGrsecia ftudiofi fapi-
entiae:. Sic enim prseceperat auditoribus fuis
Samius fapiens, vt quotidie ante, quam fo-
mnum caperent, quisq^ apud animum repete-
ret: ecquidin fe admiiilTet: ecquas paites ex-
pleffet officij : ecquid officii omififlet. Sic c-
nimfuturumexiftimabat, (nec fieri afitcr po-
terat) ut quifande eam confuetudinem obfer-
uaret, poftridie fe effet melior, quam fuiffet
pridie, procedente indies rc6tx vkx 6c ratione
& crefcente ftudio: atquc ita vnusquifquenon
folum bene beateque viueret priuatim, fed e-
tiam refpublica felicior eflet<5c firmior. Quod
enimfingulifacerentjidvniucrfis bono cede-
ret. Cumautemhocinftitutum,&: huiufmo-
di difciplina ciuitatis, fiue priuatse domus, ho-
die nulpiam effe comperiatur, in multis fane
gentibusvixvnumreperias, aut alterum, qui
hoc fibi piopofuerit, aut rehgiose cuftodiat:
non erit de nihilo , fi quotannis vnusquisque,
fi non de plebe,quid enim de vulgo nobis pol-

B licea-

liceamur? fcd eorum , qui virtuti nomen de-
derunt, autfcdediHc profitentur, id imitctur,
6c cum in fc inquirat, tum confilium dc futuro
capiat. Diligens paterfamilias hanc forte ra-
tionem fcquatur in re domeilica. Confiderct
enimnonquoqueanno, fed quoq^ menfe, 6c
fortequoq^die, quemfumptumfeccrit, quid
inrcfamiliarihabeat, quid cui debcat, qui-
busegeat, vndeinpofterum ca^teracomparet.
Intueaturmihiquisexemplum auaritiac, quas
taha multo enucleatius rimatur, nec moine-
tum praetcruolare patitur, quin aureos, atq^
ctmnxs minutum cogitet. lam quanto no-
bihus eft ftudium noftrum, quantoq^ magis
adnospertinetj tanto maiorem de eo curam
nosdecet fufcipeie, 6c ii modo vehmus ani-
maduertere, neceflariu eft. Cum autem nul-
lusanni diesad hanc rem magisidoneus mihi
videatur, quam natahs, quem, vtdixi, obfer-
iiare&in feftis habereconfueuimus, idcirco
hoc natah tuo te potifiimum alloqui, dc con-
lihumvetusapud te vrgere conftitui, pardm
vt tibi gratuler, pardm vt dc quibufdam te
moneam. Non gratulabor autem, podftimu

de bo-

deboiiis, qua:vulgus fola aJmiratur: qua^ fu-
erunt de piifcis fapientibus,qui in bonis ctiam
nunieranda non cenfuerint,acpropterca neu-
tradixere,nosomnju iudicia non retutamus:
quodrcgisfiliuses, quod illaformaoris: quod
firmus corpore, quod tibi omnium rerum co-
pia fuppetit: quanquam de iisgratulor: quoni.
am fingulariafu nt, 6: prorfus rara, quibus vti
prseclare queas, in omnibus virtutum adioni-
bus:quo genere tamen multos turpiter abuti
' videas: quanto videlicetdifficilius eftfortuna-
to dc pore n ti probu m e 0 e <5c integru m. Cum
primis autemtibi graeulor de indole, de ftu-
dio, de profecftu : nec de iis tamen ita multis
dicam. Nemo enim ignorat, quam diuino in-
geniofisprseditus, quod etiamficum fexcen-
tis comparetur, vt in ftellarum exercitu aliqua
clarifsima, promicct. Idftudium colis,quod
pater, re^cfapiens, cuviucret, conftituit,quod
reginafuperftesteiubetprofequi: non nifili-
berale, nobile, regium , diuinum , pulcre re-
fpondens 6c conueniens ingenio:' litterarum
& virtutis dico. Nullum eft genus liberalis
do^^trince, quin ipfum ames 6c magnifacias:

B 2 colis

colis autcm ex omnibus, quod regium elt,
autfeguslitterisinreruit:6c virtutem colis ite
regiam, qux quam proxime ad principem re-
gum, & vniuerfitatis moderatorem accedat.
Deprofedu ero parcior, nec quicquam dabo
auribustuis, qui ne potentifsimo quidem re-
gumadulari fbleam, nec debeam. Cum e-
nimnihilfit turpius, dc quouis Piomine indi-
gnius, maxime viro bono 6c erudito Iitteris>
tum vero nihil eft a moribus meis alienius.
Sed infiita veiligijs inftituri Pjthagorei, vt ve-
nia quo volo, quod tu quoq, , dum hxc legis,
exipedasj taciteq^ni fallor, ipfe flagitas. Du-
plexeftautemea confideratio, ad quam ego
te inuito, altera peccad, altera officij. Sed cu
peccetur<5c mala agendo,6c redla negligen-
4o: tuper2etatem iftam, 6c cuftodes pueritise
itU2e,necimprobain animum inducere, neq^
nonillisobtemperarepotuifti. Cum igiturin
huncdiem nihil ferc a te peccatum fit, neq^
tua culpa aliquid neglecflum: immo nihil fere
negledumfufpicor, cum te femper in officio
tenuerint,fine violentia, comitate fua, qua-
mm eaepartesfuerunt: non eft hodie quicqua,

quod

quodte aftimi cmcies, fedquodgaudeas, nos-
que tecum gaudeamus, tibiq^ gratulcmur:
quodfanefacio, communi quoque nomine.
Nec enim affirmarim, me gaudere plus cae-
teris, <Sc fcio tuos non minorem ex ea re cape-
revoluptatem,atque ipfe capiam. Quanto
maiorelaetitiaafficimur, quando nihil, aut,ne
egotcinhacpueritia deumfacere videar, vix
ahquid, quodperparum elfe neceffe eft, defi-
deramus*. fed contra eum profecftum videmus
quem fperaueramus, tum in htteris, tum in
moribus? Nolumus enim te in ihis absq^ his
proficere, fed hisilloserudire dc perficere vo-
lumus. Non afreuerem te, vt caeterarum ex-
fpedlationem iamdudum fuperas^ ita nobis
femper, d>c prorfus fatisfacere : quod forta^fe
quandotibifamiliaresfumus, quotidianas ac-
cefliuculasminus animaduertimus, vel quod
te cupimus fieri quam perfediflimum. Ha^c
ctiam eft patrum ratio fiue natura, vt quamuis
. inomnibusfiliosprobent, tamen eos melio-
res, omnibusque rebus ornatiores effe cupiat.
Qui autem fpecSlant, qux agimus^ fiue qux ttt
agis,atq3 ii magis,qui exinteruallo adueniunt:

B 5 ijsi

iis ita liitiitacis, v.tcum te admirati pra[:dicent,
tiim fingularitcr in tcafFeclii , noua fibi de te,
& prccciara polliceantur, fme rempublicam
adminiflres aliquando, liue imperatorice in.
cumbas. Moresagnofcuntelegantes & regi-
os: qui fjMrent fimul animum fimilem: de quo
dc nos fperamus, tam fubito affirmare non
audemus-.nonmulto poft affirmabimus: be-
ne, utoftcndi, hadlenus fperamus, & bonam
tpem de te omnibus facimus. Quod ad litte-
ras^inLatinis re bcne profecifie, curdiffimu-
lem? quod abommbusanimaducrcitar, fiue
aliquid lcgas, fiue pronuncies, fiue diiputes,
fiuecumhofpite vel nobiscum loquaris, fiue
fcribasali(^uid. Hocmagnumnon negem,
fed qui in co 6mnia effe pofita fcntiunt: nce il-
li parum intelligunt. Nonenim, qui hoc
adeptus fit, aut etiam in eloquentisc pofTcffi-
onemperuenerit, fcopum contigit, quisquis
illefit: nedum rcgisfilius, qui non ad priiia-
tamvitam, fed multo magis ad fulciendam
remp. cducetur. Nec vero tamen dubium
eft, quin tuhac re magnuni iam opcnx preci-
um feceris. Ecarccribus cnim exifti, iamq^

curris

curris id nobile fapienti^ {paciuin : qui non
foluni linguam Mu&runi intelligas, fcd mul-
taetiampnrterea, qua:fermone continentur,
6z diuinirus explicantur, ad te pertinentia-
A cced is en im ad poe tas, non v t ad a I iqu os fon -
teslalis6cfacetiaru, ethhoc genus condimc-
ti nonadfpernabimurjfedut ad riuulos vete-
risfapientia% turbidosforte alicubi, fcd paffim
illimes(!k limpidos: quod iam partim ipfe vi-
, des, partim ex monftratoribus accipis: qui
qualipungentibusfpinis.remotis, rofas<3c fia-
grantes& falubres decerpendas tibi oftendi-
mus. QLiamveroerudita?quam pulcra? qua
vera & vtilia vita: prxcepta accepifti e difcipli-
na Cyri ? quam a Xenophonte ad «fHgiem iu-
fti imperii compofitam te docuimus ex Latino
fcriptore, abHalicarnalleodiclamrcgis boni
beatiq; iniaginem: vnde caufi patet, quare eii
librum Scipio Africanus de manibus ponere
nunquamfolitusfuerit. Ineofunthodiequa-
dam tibi, tuisque aqualibus accommodata:
alia erunt vobis, cum in vita priuata tum in ad-
miniftrationeReipublicasvbiadolcueritisma'
ximo vfui:quod aliquando ex re ipfa intelliges.

Eiu5

Eiusquoq5geiierisfunt,quaemodo accipis ex
libroM.TulliiadQjfratrem,tertium iam an-
numprxturamgerentemin Afia,de contine-
tia, vitseq^ integritate, de moderatione animi,
deiuftitia & meritis erga populos. Ad aliam
porro vberiorem do(5trinam, adliiftoriam vi-
delicetdeduceris:quam effe magiftram vitae,
emendatricemq, confiliorum, 6c audiuifti fe-
pius&expericrisin omnibus vitae adtionum-
que tuarum partibus. Dabitur etiam opera,
vteamnondircasutmulti,quinec loca, neq,

tempora cognita, neq^ finem fibi habent pro-
pofitum,quiverusfit&vltimus. Honefte no
mali viri tempus ita fallunt, 6c voluptatem no
paruam ex confideratione viciftitudinis re-
rum humanarum capiunt. Sed vitam ex alio-
ruma<ftionibus&: cum fucceffibus tum cala-
mitatibusemendarcadvtramq^fortunamto-
lerandamanimum corroborare, ne fccunda
diffluentespereamus, autaduerfa cfFoeminate
fuccumbamus, confiliorum deniq^ copiam,
quibus in priuatis 6c publicis rebus vtamur,
parare,hicfinisnobiseritpropofitus, nec cui-
que in eo ftudio verfanti, dimittendus ex ocu-

lis.

lis. Vemm hxc ipfa &c alia , qux aggredi te dc-
incepsoporteatjipfeedam cogitabis: in quib.
cuiiiadhucpraciis,;qLix cognofcenda funt in
pofterumperxtatemparumvideas, nos audi-
es, qui nonnihil intelhgere videmur: certe ,
quodtenunciuuet, in promptu habereexifti-
mamur, nec fone nobis longe petenda funt,
quibus hodie eges : hoc tamen cura: ell, nec fi-
necura diligentiaq^ pra:tlari'potell:, vt a qui-
busminimeabhorres, cumcondimentis acci-
pias QuantocnimfaciliuscmiK^^maiore de-
fiderioeacapies,tanto pleniora hauries. Por-
ro, cum quas dixi in te hnt ante pubcrtatcm
littera:,(3c tecum vna videanturaccrefcerejdu-
bitare nemo potell:, quin paucisannis non in-
ter reges folum, fcd etiam doctus futurus fis in-
ter do45tifsimos. Quod fi hoc modo non rede
prceuiderimus, non magnus erit error ille no-
llcr,etfi in imperitorum <^ maleuolorum re-
pra'henfionem nullo noftro merito incurrere-
mus: vtmulti exalienispeccatis yapulant:nec
quid eft frequentius,quam magiftrosaccufarc,
quorumalumni vel perierint, iiue propria fua
fiue aliena culpa, vel minus ad bonam frugcm

C perue-

pemenerint. Foixt eqiiide turpe, exfpedationi
bonoru non fatisfacere. Etenim a te ipfojUon
iam vulgo, cuius nos iudicio non femper ftare
oportetjfed intelligenribus, quorum ccnfura
contemnere, 6c fuscjjdeq^facerenefas eft, de-
fciui(revidereris:quxeft defedionum omni-
um turpiftima, fi quis a ftudio tranfeat ad otiu,
a labore ad libidmem. Hoc igitur tibi curae
cordiq^ erit, faltem ut fuithacftenus; nec folum
tamen, fed magis aliquid aliud: quod 6c ipfum
cuiufmodifuturumfit, ex moribus probitate-
quehuiustuae teneras a^tatis quodamodo pras-
fcirepoftbmus. Atq^ha^cprofedo cerriora fi-
gna funt, quam quibus nituntur phyfiogno-
mones: neq^ tamen vel ipfa ccrriftima. Sunc
autemcerriores,ac pxnc dixerim certse notse,
quaeinquolibeterumpunt ea actate, qua quis
fuiiurisfadus, fibi vtplurimum viuendi ma-
gifter eft: qua a^tate ferunt arduam deliberati-
oneminftituifte, quemadmodum vitam por-
roageret, louis filium, mire eius animum ob-
uiisin folitudme, voluptate & virrute diftra-
henribus. Nota enim ribi funt, quae fuaui/fi.
ma oratione Xcnophon ex Prbdico de Her-

cuie

cule memonarprodidic. Eameminifle quoq^
debes, uc paulo poft cancum herocm fclicicer
imiceris. Quod fi enim ad viuum exprimere,
6comnibus lineamencis reprefencare no pof^
fis^mulcumfecerisjfi eiusaliquam imaginem,
nollrofa'culoapudhafcc gencesnobis adum-
braueris. Namqj in fimile cercamen 6c cibi
brcuidefcendendum eric. Nec vero id leue
cfTe exiftimes, quod non cum hofte quopiam
alcero, auc cumimmani nos adoriencebellua
commiccicur: fed in quo ancipici admodum
pugna, quisfecumipfe, fiue inquoq, racio cu
libidinecercac: quando eciam mori faciusfic,
quam non vicflorem euadere. Namq^ in quo
iftaa:cacefuccumbacracio, isnon cam non vi-
uercquammifere viuere, in perpecuum pu-
tanduseft. Igicuradhoc ce para,vc vicloreua-
das, & cum iUud alcerum, cjuod fumme efTc
dixi necefianum, confticuas ica firmicer, vt
quoad viues,anullohomine,nullaq3 re, con-
ueUi poflit. Veriianimaduerce princeps, quid
velim. Omnem fcienciam concineri nomine
fapienciac^incelligis. Hi^scecfi reuera absq, vir-
tuteexifterenonpoceft^ camen qusedam eius

G 2 fiue

fiuefimilitudines/iueparticulsefuntinimpro-
bis, fapeqj in peffimis mortalmm. Quod fi
fapientiaabsq^ virtuteeflepoffit, absq^ hac il-
la optabilis neutiquam fit. Conabor autem i-
demtibi denuo exponere, vt magis videatur
confentaneum, & ad intelligendum propius.
Summoacumine cum malitia nihil eft noce-
tius, nhildeteflabilius: id vero cum in omni-
bus, tum maxime in potentibus: fi natura leo-
nes,aut tigres,eo intelledu^iisq, artibusarmaf^>
fet, quibushomines, nullus cuiquam in orbe
tutus efletab iis locus. Homines autem ho-
minibusIeonesfunt<Sc tigres, in quibusfum-
maefl:poteftas, fummaq^malitia cum prsefta-
tia ingenij: qui tyranni appellantur: quo mon-
ftro txtrius excogitari nullum poteft, nec fine
caufaabimis fedibus infernahbus excitij per-
hibeatur. Contraregenihileftdiuinius, pror-
fusq5coeleftebonum,is, qui cum in manu o-
mnia,fiue maxima qu^eq^ tenet bonitareac be-
neficentia. Kascaute velipfa complexa eft o-
mnes virtutes, vel ex omnibus, quafi rcgina v-
na, emergit fiue conflatur. Hoc totius audi-
tum, 6c fa^peiterumq, a me inculcatum , caue

vn-

I

Early European Books, Copyright © 201 2 ProQues» LLC.

Images reproduced by courtesy of The Royoi Librory, Copenhagen.

Hiolmst. 2142 4° [35,-185]

vnquamobliuifcaris: 6c {imul cogitcs, talcm^
tee(reoporterealiquando,vttee(lc6c tu gau-
deas, &aliitecum. Dices te nihil malle, qua
talem efle , vnumq, e proximisa ab imperatore
vniuerfitatis. Maximamid partcmin telituni
eft. Nam ca^tcraabundehabes, quibus pkri-
q5 mortalium excidunt. A Dco iuntomnia,
feddemanuquafi fua dedit tibi ingeniu acre,
fadamad virtutemindolcm: quod dixi ante,
rexpaterteiuflit educari litteris: regina mater
idem vrget: a^tas eft , qux pubcrtatem anteit:
initia praclare fc habent: fucrunt&. funt duces

idonei, qui dies nodiesqj cogitant & faciunt,
qua^ad te pertincnt. Optime igitur tibi fuerit
fcmperctiamconfultu, fi fedulo facies, quod
fecifti in hodiernum diem. In omnibus didto
audiens eris, quibus iufluses: eorum voccm,
parentum&: Dei efTe exiftimans:disces, qux
difcendacenfuerint: facies, quae et ipfrmone-
bunt,6cfaciendadidiceris5iugies,qua^fugien-

da didiceris, & ipfi vetabunt. Haec funt rudi-
menta virtutis, eum omnis in vniucrfum me-
diocris, tumexiiiiiae& regia^ : in quibus quan-
♦ccuparis, non incurrcsin vitia, 6^ demum

Ca virtu--

virtutem eam tibi parabis , quam in te agno-
fcentomnes,6cadmirabuntur, cum te orna-
tiffimum principem videbunt, 6c beneficen-
tiffimum fentient. Fugienda autem eflfe vi-
tia, &:expurgadasanimi labesinteliigis, quas
duiim generum non inconcinneChryfippus
docuit. Aut enim percurbationes animi, fiue
affedrus: quorum aliiemendandi, alii refecan-
difunt:autpeccata, qux rationis aberratione
committimus, ex regula rationis fedulo cor-
rigenda: utraq^ quondiana : in vtrisq^ magna,
6c interdum perpetua opera ponenda , dnio-
fcendis&auertendis fiue corrigendis: inquo
autnonlaborant,autfinefru(Stu fere laborant,
qui fe non nouerunt ipfi,quod habetur difficil-
limum, autexahisnondifcunt, quifint,quod
necipfumfacile. Qui puericise prsefunt, indi-
cesfuntakimnisfuisaberrationum : necaliter
initio monftratur redla ad virtutem via, quam
cu neq^ hac, neq^ illa, neq^ aha, neq^ iterij aha,
cffc eundum docent. Sic enim certo futuru
creditur, vtomnibusdeuijs femitis declinatis,
ca ingrediaris, qua volumus, qua 6c ipfe vis, &
ydleomninQdebes. Virtuseft vitium fugere,

inquic

inquitpoeta: nihilverius. Autenim virtutem
hocpadoadeptusfueris, auttam prope ad e-
amaccefTeris, vt quafi manu eam pichendas,
6c tenereper te po/fis. Idem vifum fuit fapi-
entiffimo Hebrao, ira tamen Gra^cefcribenti,
vt eum Platoni vetuftas comparauerit. Is li-
bcllo quodam omnia deuia comprehendir,
dumnobisoftendit,quidquidfere eftaberran-
rium. In quorum caftris quamdiu quis perti-
naciterperfeueratrfefubfignis virtutis nondu
mihtareexiftimet. SxpelegieumPhilonis lo-
cum: etiamquia breuiseft, non folurn quia il-
luftris: nec unquafinefingulari frudtu legi. Se-
per enim aliquid vidi nouum fiue fingulare,
ante minusaniaduerfu. quod euenire aiunt, &
resdocetita fe habere,fedul6 lecftori Grxci po-
ctse. Hxc vtilitaspri^alteracxigua videri pof
sit. Cum enim in tali fpeculo me contempleri
m naeuos animi dihgenter inquirensj fem-
perinuenio, quod inmereprehendam , quod
cmendem, aut in quo corrigendo aliquid
cnitar, nec vnquam ferifruftra. In quo pro-
fcciiTem & plus, «Sc maturius, fi de pkrisque
edo(5bus fuilfem primum a^tate puerili ,= aud.

mado--

aut in adolefcentia. Sed forte hxc aitatem
primamminustangunt, vtneq^ curx, quem-
admodum dicit Euripides. Itaq^ tencros ad-
hucindiesmonerioportet,nec vnquame co-
fpecftu educatorum difcedere: vt rationc&
comitate, etiam verecundia & metu ingenuo
inofficio retineantur: donecfirmas profun-
dasqj virtutis radiccs egerint, qua^ tamen de-
inceps muniendae cuftodiend^q, crunt, ne cas
vel fubtarranei talpae kdant,neu roftro vngui-
busqj tentent euellantq^ infauftae volucres. In-

fcitia enim cuiusq^ magna cft, & quisquc, fibi
pr^Efertim, parum videt: tum vero aliorum va-
riaeftimprobitas, paeneq^incredibilis, in ani-
mosnoftrosmiroartificioirrepentium: a qui-
buscumomnesfibicauere, tum^ filios regum
oportet. Audiuifti enimnomina calumniato-
rum, alTentatorum, 6c quocunq^ modo place-
reftudentium. Dicam,quodimperitis abfur-
dum videatur: fieri vc neq^quis fe falli pofTe ar-
bitretur,femper fibi cauens, neq; alter quid-
quaminanimo liabeat fallacii^, in vniuerfum
fimplex • 5c.h:ic tamen,quod nolit, qucmqj no-
iitfallat, & ill : faUaturmfcius, in qua re mini-

me

mefufpicetur. Quicunq5autem& quaccunq^
alabore ad voluptateni traducunt, fufpeda
efTe nobisdebent. Nonenimfacilemilii quis
affentiatur,fieaprorfusfugiendadixerini. Sed
hoc quoque cxplicabo. Primum tibi labo-
rem, tanquamperpetuum fidumq^ comitem
in vita funie. Hic enim aut virtutis munus ex-
plet, autad virtutemducit^etiam cum id mi-
nime videtur agere, dcnon nifi abducere ab o-
tio<5<:inertia. Hic eft ille numusin coelo cu-
fiis, aureus,an plusquam aureus? quo Epichayr
mus monuit deos vendere mortahbus bona.
Voluptatemfuge deliciofam, quaevulgo, fed
falso voluptas dicitur, cui poena fcmper comcs
cft: hbido appellatur vcrius feu petulantia: ra-
tionis adfpernatrix,miferia: machinatrix: ftul-
titisefiha, exitiimater. Etquidem hxc hacSte-
nus. Multa enim funtaha, his paria , qu^ fcri-
benti fe otFerant, &c vera reiflaq,, <5c tibi regis fi-
Uo, ahisq^ tui loci atq^ ord^nis, vtiha 6c fum-
me neceifaria: led modum huic epiftok fiue
fermoni ponendum cenfeo. Volo cnim dc ro-
go, vthxc ipla hoc natah tuo lcgasante, quam
ahudagas.releges autem, 6c^onficlerabis ac-

D cura-

curatius, quum quoticsqj voles. Attigi enim
quxdamhifcelitteris, qua: non folum tibi in
alterum natalem, fcd mulcis deinceps annis
vfui, & cum hodie non fint ingrata, gratifllma
olimfiiturafint: quando hxc, qua^quodam-
modohodie intelligere videris, multo magis
feu vere intelliges. Eum diem fi qui viuemus,
gaudebimus. Ominorenimfuturos ex nobis
ahquos virtutis tux lpe<5latores, 6c praecones
gloriae. Vale. Helmseftadijin Aead. lul. III.
Kal. lan. Anni luliani exeuntis. cb Id xcII.

EIDEM PRINCIPI HVLDERICO
hercdi Noruegise, duci
Holfati^e &c.
S. D.

fOANNES C^SELII^S,

^^ON equidem ahudfperabam, princeps
Hulderice , quam gratum tibi futurum
meum erga te ftudium, quod natali tuo often-
di: nunc ctiam gaudeo, Iibcntex & fingulari cu

^ volup-

voluptatelegifTetecas litteras/fiue coliorraa-
onem ad tc malis dicerc Ncc vero crat,vt mi-
higratiasageres. In ccre enim tuo fum, quan-
tumperfoluerevixvnquam potero. Sic cnim
deme meriti funt, quoruminme beneficia,
nonminus tibi accepta referre & debcre, dc
probeintelligo, nec vnquam diflimulo. Quo-
tiesipfeaudidi pr^rdicantemme, fapientiflimi
principis, aui tui,6c beneficentif&imi regis, pa-
tris,ergame munificentiam? igitur quicquid
facio, cofacio, vtgrauidebito melibere,autfi
foluendo nonfim, conatustamenmeus appa-
reat. Quodfi vero me infiiperde te mereri,tu-
aq^beneficianouisofficiis promereri, quodfi-
deIeftudiucommunicationisfapicnti2t<5c vir-
tutisfacilefuperat,fiue5equat quoduis benefi-
cngcnus, necforteetiamauro, ulloue fortun^
bonorcdeaeftimatur^ac proinde contratemi-
hideuina:um,putas3faciIepatior,teitafinguIa-
riter, nec forte peperam fentire, aut honefte
admodum alucinari. Quod fi etiam cogites,
dereferendamihigratia, viam ciusrei tibiape-
nam facilem dc promptam, mihi gratiffimam,
TOlilEmamtibi, & omnibus, quostualiquado

, xeges.

reges. Redum eft, vt culufinodi depromfi, probes & ad-
mu-eris: led amplius pollulamus, vtiis vtaris, nec liodic ta-
tum, lcd deinccps uti non definas. Iterum audi idem.- initia
fepra:clarehabent:hoc eft mediumtenere: medium autem
finieaepropius haudfalso, opinor, crcditur, quam initio:
quod tum & laboris potiifima pars cxhauftaeft,&: lcfe mcta
oftendit ocuUs: ad hanc vero intcntius properarc etia fole-
mus, quo ad eam propius, feu proxime acceflcrimus. Hoc
ex animo tuo nunquamdimittes, & quod agis hadenus, id
a^^esporro^vtfaciliusagas, nec aliud agas, quam quod fit
vTrtutis regix. Vin idem confiHum audire ab Epicharmo
explicatum ? Hic vir fapiens , iubet id vtraq; manu rcncre :
Vt eadem floquitur nimirum dc prxccptis lapienti.t) m dies
fin^ulos & fcrmonibus vfurpemus, 6c cx aliis audiimus,
&apudanimumcogitcmus,&ad vitx vkis ftudsosc trans-
feramus. In quibus qui totus cft, aucrtife m deuia & iii
graues errores non padtur. Qui cnim ha:c agit ; nec in-
tcrca aUud moliri potcft, & in reftis iuftisq;, in quibus rolida
dt vtilitas, verus honor, & fempitcrna gloria,ita fe conhr-
roatjvt cum iis pugnantia odcrit & deteftctur m perpctuum.
QMXomniafp!cnciidedici,vcrumcft,fed rcae ficn,long^
pulcherrimum - atquc ea qui fieri non poftc autumanti fc iri
iisnihil aut parum admodum conatosfuiflc, tcftatumtaci-
unt: tu quodfeliciter cxpifti, in quo pro^tcflus tccilti, m eo
perfcucra, & excmplum ponc tuis sequalibus, quod iniiten-.
;ur, codcmquc excmplo tuo doce totas etiam gcntcs,
ficri etiam pofle ,quod fieri nequaqua poflc, nimis
iliu a plxrisque c redit a fuit. Vale,& quo pa-
i^oitcruoftendi,mctibimagis, & Mulas
in pcrpetuii dcuinci. Helmxftadii
in Acad. lulia. X III. Kalcnd.
Martu. cb, b. xcIU

Early European Books, Copyright © 201 2 ProQues» LLC.

Images reproduced by courtesy of The Royoi Librory, Copenhagen.

Hiolmst. 2142 A" [35,-185]