Skip to main content

Full text of "Assertiones de sabatho Ivdaico et festis Christianorum propositæ in disputationem, à Nicolao Hemmingio, in Octobri, Ano 1559"

See other formats


Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



■■■■■ 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



^fSSE^TIONES 

1 SABATHO IV* 

fDJICO ET FESTIS CH^I* 
ftianorum propofit* in dijpu* 
tationem, 
a 



ISLicolao Hemminno 
in OElobriyAnno 
1569. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



I. 



Ominus de Sabatho hanc le* 
\gem tulit : Memento Dt diem 




i 



Sabatbi/an&iftces. 



2. 



Vt huius legis ratio eft, quod -Deus 
folus ftt& rerrnn conditor, erfonsom* 
niumbonorum dator%: itaeiusfinis eft, 
"yt proprtjs operibus emortui, yeram fan* 
Hiftcationem operibus a (Deo mandatis 
tneditemur, er ftnamus nos a Deo Jan* 
Biftcari. 

In huius legis explicatione hcec ordi* 
ne funt fteftanda, quid Sabathum, quid 
fanBiftcare,quidSabathumfanttif\carc, 

quatenm abrogatu fit Sabathum, Synu 
bolica Sabathi ftgnificatio , opera Saba* 
thi, <<r hjpocritarum ( Pharifeorumq.de 
Sabatho error cum defen/ione faBi T)o* 
mini /anantis <egrotos Sabatis* 

Saba* 




::u. 



tk 



Sabathon proprie quietem feu ccflatio* 
nem fignificat \ponde transfertur ad diem 

Jeptimum in quo Dominm ceffauit ab o* 
pere creationis 7 quod confumauit fex dic* 
bm. Vnde Gcn: 2. /criptum eft : Et be* 
nedixit (Dem dieifeptim* tsrfanfiificafi 
uiteam } quia in ea ceffauit ab omniopere 

. fuo quod creauit T)em 1?f faceret, <? hoc 
Sabathon dierum dicitur. Et per fynec* 
dochen inte^ra hebdomayS dierum Saba* 
thon dicitur } Dt in illo ieiuno bis in Saba* 
tho, 5. 

Prrttcr hc dierum Sabathon apud 
Iudrtosyfutt Sabathon annorum } £r Sa* 
bathon magnum Sabathon primum, 

6. 

Sabathon annorum eft feptimus quifq. 
annusLeuit. 25. Niwierabis tibi feptem 
Sabatba annorum,id cji^feptemannos, 

A 2 feptem 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



feptem VtcibwSy qui dies Septem Sabatho* 
rum annoruytfficient quadraginta nouem 
annos. Vt aute feptimo quo^a?ino quieuit 
terra y ita Qumquagefimo quieuit feruitus 
^rreddebatur libertas cum poffefionibus. 

7- 

Sabathum magnum y quod in fcriptura 
Sabathon fabathi dicitur,fuit Sabathum 
incidens in folenne feflum r magnum di* 
Bum> quia proe reliquis fefti diebwsfiuu 
Elum habebatur. 

8. 

Vt Sabatlfan primum fuit primus 
diesinfeftoplurium dierum, t>t primus 
dies fefti azjymorunty tptabernaculorum 
ita £i\mfoTT$oiroiJ* fecundoprimum diSlus 
efldLuca ^ltimus dies claudens feflum 
plurium dierumyficappellatum qubd pari 
honoreypari^ prorfus religione cum pri* 
mo celebraretur y Dnde propter fimilem 
religionem quafi primum erat fecundario 
repetitum. San* 



kk 



SanElifcare ingenerc ejt aliquid fe* 
gregare a communi propbano "v/ii, pu* 
rum ferua v e, <sr diuino cultui jacro 
y/ui deftinare zsr applicare. 

10. 

Hinc fanSiiJicare Sabatbon y ejl di* 
em quam Sabatbon nominamm ab yjh 
communi izrpropbano fegregare y eum pu* 
rum tsincontaminatum Jeruando accom* 
modarelpfui Jacro y boc eft y religionifeu o* 
peribus y quibns !Dei(4 immediate colitur. 

ii. 

Hoc ludaicum Sabatbum abroga* 
tum eji quoad circumjiantiam diei cer* 
t* attincty idque propter dua* caufa* : 
barum prior eji y qubd fuerit typus quie* 
tis Cbrijliin fepulcro. Vmbra proinde 
r c^Jlaredebuity cxbibitaDeritate.Tofte* 
rior y yt b<zc abrogatio fit teftimonium li* 
berationis credentium a iugo legis Mo* 
faic* % A j Etfi 




Etfi autemhoc Sabathum Tudaicum 
nosin jfecienon obligat, tamcn quantum 
adgenusattinet ip/a ptetat pojtulat, Dt 
in fingulis /eptimamsDnum aliquem diem 
fcgregemus d prophano ift, ac illum di* 
uino cultuidejtinemws. Ouarepic fatium 
eftab Apoftolisj qui primam /eptiman* 
diemjin memoriam rejurreclionis Ttomi* 
nidmortuisyin locum ^ltim^y fubroga* 
runt^quam^ocarunt abeuentu k^kxkh^ 



Quantumautem ad fjmbolicam fi* 
gnifcationem typum attinet , fcien* 
dum ejl, qubd pro triplicis temporis ra* 
tioneJpeSletur. 

TSLamfi pr<eteritum tempus rejpicis 
Sabathumfuit injlitutum in Memoriam 
quictis tDeipoft rerum creationem y Tmde 
M^oVu^ rerum creatarumfuit, deinde 

adum* 



fjk 

fr<et?r 

ism 
fttn 



i 

ftuif 

(tCCitt 



initfv 
mfm 



• 



H 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



adumbrabat requiem populODei in terra 
Canaan y poJl multos inMoipto <ts dejer* 
to exhaujios labores y quemadmodum ex 
tp/almo, Epifhlaad Hebrxos indicat, 
(Prxterea Sabatum fuit typus /abatifmi 
domini quiefcentis in fvpulcro peraclis no* 
jlr<e redemtwnis laboribu*. 



*5- 



Sipr^fens tempws refficimus y Saba* 
tbum fuit typws quietis confcientiarum d 
peccatorum procellis poft libefationem d 
regno \Diaboliper Chriflum ducem y De* 
indefignum fuit qubd (Deus/it qui homi* 
nem fanclijicet iuxta illud: Sabatha mea 
dedi eisf^t eJJent ftgnum interme <tsr eos y 
yt fcirent qubd Jim lehouah qui fantlifi* 
co eosJPr^tcrea manetVttamJanclorum 
perpetuo Tfr meditatione quietis coelejlis 
tranfigendam efte. 

16. 

Huc AuguJlinidiEluin pertinet:EJl 

A 4 autem 




autem facramentum Sabathiantiquisno* 
Jlris patribus prteceptum, quodnos Chri* 
Jiiani Jfiritualiter obferuamm y yt ab 
omni jeruili opere <isab omni peccato 
(quia Dominus ait : Omuis quifacitpec* 
catum feruivs eft peccati)abjiineamus nos 
ishabeamus quietemin corde noftro, id 
ejly tranquillitate Jpiritualem , tsquanu 
uishocfeculoid conemur, ad eamtamen 
requiem perfe£lam,uon perueniemus nji 
cum de hac yitaexierimus. 

Si tempm futurum rejpicimus, Saba* 
thum fuit typus confummationis mundi. 
Quemadmodum enim fex dies creationis 
rerum adumbrabant fex annorum millia 
iuxta diBum domus Eli<e:ita Sabathum 
fignifcat tternitatem quietis in cctlo, <s 
Jabathifmum illum beatorum, perpetub 
duraturum, quemfancli expeftant. 

Obedi* 



18. 

Obedientia Dera Sabathi apud Iw 
dceosfoa erat in ^acattone ab opertbus 
JeruilibuSyin ceremoniarum {jr /acrtjicio» 
rum obferuatione,intra£lationei? me* 
ditatione doElrin* cceleftis in ftdei er 
Charitatis exercittjs. 

Geterum W Hypocriu femper b<e* 
rent in cortice fcriptur* : ita ettam Sae 
bathiDera opera <jr Jpiritualia non tnteU 
lexeruntytantum^acationem ab opertbtts 
fimpliciter intellexerunt Sabatht quiett 

20. 

Hincejl qubd Chriftum^iolati Sa* 
bathi accufam Tharifei^eo qubd jgrotos 
fanaret die Sabathi , non tntelltgentes 
quantumfecerit iftajanatto ad ^ertSa* 
bathi meditationem. Trimttm enim tlla 
fanatio non fuit feruile opmjegetnterdu 
BumSeddiuinum plane quo gloria <Dei 

j 5 illuftra* 




illujlrabatur inter homines multo pr#* 
jlantim omnibm ceremonijs <s facrifc 
cijs: quo Meftitfftn quem tota lex Mojis 
refbiciebat)pr#fentia fignficabattir : quo 
doclrina Cbrtfti conjirmabatur : quo 
fides in muhis accendebatur : quo cha* 
ntas erga proximos ajjltclos declaraba* 
tur: < Dentq.quo Ipera Sabathijmi ratio 
indicabatur. 



21. 



HaBcnus de Sabatho Iudaico: nunc 
quxdam adtjctcmus > de fejlis nojlris 
ceremontjs. 

22. 

Noftra fefta tripliciafunt^idelicet, 
(Dominictis dies } fejta Jaluatoris } memo* 
ri<e JanElorum. 

fDominicus dies exemplo Apojlolo* 
rum a nobis, non fuperftittonis, jed minu 
Jlerij.ordtniSy di[ciplin*> <& exerccnd* 
pietatis caufia objeruatur. Fe* 



M0) 

J/dai 



Kt 
htfti 

U 



hk 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



m 



ir: p 



0, iw> 



jftiflp 



2 4- r r 

Fe/?d faluatoris ideo tn Ecclefta fer* 
uantur,W ordinedifcatur hiftoria^t fi* 
gillatim beneficia mediatoris ffettentur, 
yt beneficijs eiufdem reSte ^tamur in 
gloriam (Dei noflram falutem. 

25. 

MemorU fanciorum hos fines ba* 
bentDtiles : W cognofcatur EccltJUhi* 
ftoriaf^tcogitentur benefictaDei erga 
membra EccleJU^tgratixDeo pro ip* 
fis agantur, W yartj Jantlorum cajus 
perpendantur^t fantlos imitemur m p<z* 
nitentia, vita, cultu, confefiione, conjl an* 
tia,patientia &r alt/s Dirtuttbm, Wpt/s 
fufjnrijs expetamm fanBorum conjortui. 

26. 

Hi finesomnes ftruiunt glorU Dei 
faluti noftr*. Fmes autem feftorum 
Ethnicos <&r Papifticos excecramur , Vt 
indignos quorumlpel mentio fiat tnter 
Cbriftianos. ^tbnu 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 



2 7- 

Ethnicorum fefka non animabm pie* 
tate Dirtute exhtlarandisjed corpori* 
bm explendis deftinata erant^nde Gr<e* 
cisebrtetas /xih dicitur, eo qudd peraSlis 
facris invurgitationiyacabant, qua re pu* 
tabant fe /uis fDtjs, hoc eft> (D^monibtis 
remgra tam facerc y <y dies mox a fejto 
fequens \m££a ajferadicebatur, eo qubd 
ex crapula pofi fejhm laborabant. Vtu 
nammultiqui Chrtftiant cenferi ^olunty 
Ethnicos Gr<tcos tn potandi certamine 
id% praecipue in feflis non fiiperarent. 

28. 

^Papiftarum fefta potifiimum defan* 
Bisydejiinantur turpijJtmce IdololatrU, 
^tdelicetftnuocationi /a?iBorum ? quam 
(Diaboltis in mundum tnucxit>potiJli* 
mum propter tres caufas, yidelicet 
Chriftum iviicton mediatorem fuo honore 
fpoltarct, K)t ignominia ajficcret demor* 

tuos 



1 31 1 



miftjk 

nknl % 
fmnkl, 
iwtom 



wm 
wrt 



m 



tuos SanBos , Dt perderet Idololatras 
quifanElos inuocant, baberetq. ipfos /o* 
cios <eternarumpomarum. 

29. 

Qaritum autem ad ceremonias atti* 
nety diftinguamus inter diuinitws ordU 
natas humana autoritate introdu* 
Bas y illas perpetuo retinendas iudicamus 
propter autoritatem inftituentis fjr eas 
fu<z comendantis Eccleji*, bas quatcnus 
Jerutunt decoro ordini retinemus ? nec 
ojjfendimur fi alt<t nationes dnobis ince* 
remontjs hifce yariant. Nam fcimus Ec* 
clefiam (Deiefte omnem cxtum quiiuxta 
yerbumDei !Deum colit,etJi magna eji 
difitmilitudo ceremoniarum. 

jo. 

^fugujlinus Z? Ambroftus non of* 
fendunturex eoqubd alU ^om<t y alt<e 
Medtolani effent ceremonU y nam interfe 
iunguntur ptjjpmtu Chrijli non htifofc 
nis ceremontjs. 



I 



T 'Wl 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 




Vt pios gubernatores Ecclejiarum 
^elim magnojiudio cauere y ne ceremonia 
fcandalojint infirmis, itapriuatosnolim 
quicquam mutare in ceremonijs y graui 
autoritate a maioribm infhtutis l? ap* 
probatis. 

Neque ejl qubd exaBiflima ratio 
fingularum ceremoniarum inquiratur, 
viodb non manifejlam fuperfhtionem 
impietatem redoleant. 

Quidam ojfenduntur ceremomjs no% 
flris quas clamitant Tapifhcas efie, dU 
cuntnos habere facerdotes, altaria, De* 
fles, candelas, imagines, exorcifmos^Jig* 
natioms crucis planeV apijhco more. His 
e^orcjpondeo, Eccle/iamDeram d falfa 
djhnguendam efedoStrina O" cultunon 
ceremontjs^uxper fe adiaphor* funt. 

Neque 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 




II» 



?4- 

Neque enim cemnonias adiaphoras 
tanti momenti efie iudicamm^t propter 
illas /chifmata moueantur inEcclefia.^ 
tineatur dottrin* Jincerita* , retineatur 
purus 3)ei cultus , alia /eruiant partim 
tranquillitatiy partim injirmitati bo* 
minuniyZ? relinquamus pruderu 
ti<t gubernatorum, Dt de 
his rebus dijji* 
ciant. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783) 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

Hielmst. 361 8° (LN 783)