Skip to main content

Full text of "Ioannis Kepleris Strena seu de niue sexangula"

See other formats


Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproducecl by courtesy of the Royol Librory, Copenhogen. 

KB 55,147 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royol Librory, Copenhogen. 

KB 55,147 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 



lOANNIS KE 

PLERIS.CMAIEST. 

MATHEMATICI 

STRENA 
Seti 

De J^^Que Sexanmla. 




Cum Priuilegio S. C«£ Maicll:. ad annos x v. 

FRANCOpyRTI AD ^MOENFM^ 
apttd Codefi^idum Tampach» 



Anno M. DC.XI. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 




m 



AD ILLVSTRE 

S.C. MAIEST. CONSILIA- 

RIVM IMPERIALEM AVLICVM, D. 

lOANNEM MATTHv£VM WACKHaRiVivl 

aWaekhenfelsjEqnitem Auratutr,&c. Litc- ato'.uni 
& PhilorophorumMecoeuarem Dc- 
minum meum bencfi- 
cum. 



V M non Jim nefcmy qmm Tu ames \^!,non 
' ^'^^^n V^^^^^ P^^^^ vilitatem , fed pro: :tr Lyciui 



^iicquidtd.-sf quod aliqui. NihiH co^itmme tihi ^lluhefrat ; /V 
^ p xru^-. & paruH (r vtli[Jimurn,^ mtPiime clurxhileyhoc c^l ,iH?'e 
nthd eftoportet. -ut cum in rerum mitura muJti (if't, r^' tamcn 
intere^ ddc^tis, Cogt^xkii fort.^fjt' de ur^o rx ^^tj^t is tpv urr vc- 
rum idNjhUcH. N[thilvero a mehaherantea. Ea nwttaq/tdpcr Ele- 
mentajjoc cH pcr eayqtht funt in vnaqun^ re m ntwa 

Primttm Je Ttrra ,hoceJi de^rchtmedi<s mn tl^ftu-isnefom- 
nicSyqut Tcrraminarenasrefoluit ,qui pulufculorum ^iena m lltx 
poffidetin vnograno papaucrt Untim entmfiubtrax^ ro 2{^;merc- 
rtimillt yA^fyrtadum^, rationesplane confudno. ^ emodhutuj' 
modt co pufculommfgtira necocults vtdaur,nec 'i. h ^ ^.frchimcde 

d ^ pro- 



4 DE NIVE 

frocl fur. 7{ullum tgttur in ijs ingcniunty nulU rel non vifa cupid&^ 
Efi (jr rfs dnrnyiiisyfHluis , vtquxtrabibtis vetufiate /tila^isycarie 
confuJij i//Ji^ ens dQminatur. TS^mium igitur dedcro, hoc /i dedcro. 

Ignr^ porro fcintilUyCtli paru^(^evantd^, nunquamtamen ftnt 
minores aroiulis pyritarum, qux confliciu dcteruntury aut flrigmcn' 
tuprunarum : qu^iam interpulufcahsrcicci FiguralcsrtaquePy- 
ramid^s , qua^s nunquam vidi , Platoni relinquOy vt ex ijs arbitrat($ 
fuo concinnet ignenuVentendumad Elementa intermedta^ 

Ventum crfimesdarefofew.fedhi vcnduntur ; nequehoctan- 
tumin vtribtis Ifmdicisyfed ^tn cbarth , qutn ^in verbis yidque 
fdfimpcrorbcm terrarum.Res itaque prectofa fumHs^c^qudimagnQ 
mihi conjlat. 2{eque h^c aPta ingenio, quia rudis dr informis. 

K^d Aqu^tgitur dcvoluimur. Hitrcnteminvrnaguttam fk- 
crofincii vates pro re cohtemptijfma reptitant. Et Gcrmani nojlri 
nilminus habent illa vinigntuda , qtuPosicyathtim exhatifum fu - 
J>er vnguemexcutittiry ibiquehxrensmele fua Jiat. Sihancobtnlcro 
gtittam, mint^^fne dederoy qtiamii/c Perfa y vola mant^^s Choafpem 
Rcgi fuo ajfundens ; honcjitti^ etiam. muntis y vini gutta ex vngue 
Cermaniy qtiamderofumramcntum deungtic infrendentis . ^ vel 
tant i/hiM ncgantis Itali :. Denig.^ figuraguttxgtobofi tam (pcculatio^ 
ncinpollicetur gcomctricam : Jcd vcreor, ne & hoc ttbijit nimium^, 
qui tantopcre dclcciaris Kthtld, 

£ltitdf adantynalia fiattranfitio? Vereor vtnociuas Athenas^,, 
T^pcr enim apud te vidi volamina rerum Jingularitim rara- 
rttm , eit^^s quiex vcteri Parmcnidisjchoh motttm tolltt , quta mottts: 
fartcm vnam (fctlicct pr.^ttritam ) pcrfctam non habct. J^o in 
opcre cum infmt monjirapleraqtic , haud rcor dejuttiraaniniat cula^ 
prodigioficxilitate. ^jrtnciuamnthiloptistiticoniccluris. Habes 
animaduerfoncs Scaltgeri in Cardanifibtilttatcs la vcnie s tbi ani- 
malminimtim Excrcttatione c x c i v. ntim.y, CunicKlum fub- 
cutaneum. EH vcro hoc nimitirn . l^rn ct4m tncedat idantmal- 
itilumyanima non caret. IgiturAnimam tilicur oJfcram,cuicttam 
inanimemguttair: d.irerejum. Nfforteex feaograffitricU befit^ 
cadaucre noua aliquadc^rehcndt pojp Jpcras : dequo vidcrit Dhf 
fcnii^sanatomicti^. j^ii^ 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 



SEXANGVLA. y 

Talia dum meditans anxiey pontem trmfeo , confufus (tiper ind- 
Militatemcay quiceram tefncjirenacomparuifftm \ mf quodeadcm 
ferpetuo chorda oberrans identidem Nihil affero ^ ncc inuenirem, 
qutdnam effet Nihilo proximum , quod ingentj pateretur acumen\ 
commodum accidit, vt vaporihu^s vifigoris in niuem cocuntibu^y 
flocculifarfimin vefiemmeamdeciderent .omnesfx.tnguli , villo- 
fsradtfs.EiameHerculeremquauisgutta minorem ^fguratam ta* 
mern , eia frenam exoptatifimam nthil amanti , ^ dtgnam quam 
dct\{.J^athematicusy7^hil h^bens.Nihtl acctpiens yquia^ de coelo' 
defendir i^fellurum gerit jimilitudinem, 

Redeaturadpatronumfdtmi durat frenula^ necorporishalitute- 
jpido foluatur in nihilum.. 

K^tcjueenfatalenomen. O rem VVachhcrio gratifimam Nihil 
dmanti. l^am f a Germanoqu^ra^Nixo^uidft.refondcbit Nihtly 
fquidcm LatinepoJ^t,. 

K^ccipe igittir hanc Nihili accefionem freno vtiltUy ctffipis, a- 
nimam contine^ ne denuo nihilaccipias. 

Diccndum cnim esiSocrati de fkltu ptdicis : hocefi , ^are Niues- 
^rimocafu ypriufqtiam implieenturin jnatores foccos^p^rpctuo ca- 
dantyfcxangtiL^:, villofsy vt penntilafnis radifs, 

ImofacTffthtncpopulariscontempttu injcittxj^. leno Arifopha^ 
ves, ^i^id enim mtht opus Socrate , ipf^is fabul.t m^^teria ? Jpfin 
Megittm Pfltcn rejpicio^qtiiintcr Dd iaudcs comme''norat,quod dct 
ntuem fctit lanam > qua voce ntffaitorexprfitviliofsiiiosniuula 
me^radios. Verifmtle enim esi, ctim federet fjftis , attt fiarct inni- 
xti5 pedo adcufodiam gregis , vidtjf , &notaJJe ftii^^las hajceni 
^aieSytn iana^s ouium defuentes.ibtq^ adhxrentes.. 

Scdadrem veniamti^ ioco mijfo, Ctirn ^crpetuum hoc ftt, qnoties stdlulx 
ningere incipityVt prima iila Ntuis elcmentafiguram prs! fefrant niualcs.. 
Aferiftfxanguiiy Catiftm certam ejfenecrjjccsi^ j^jm ft azfufty 
ctir non d^qtie quinqua};gHla cadtmt , attt fcptangula , curjemperftx^ 
Angtdafqtitdem nonduracofifa glotfurata muititudtne,vario^ 
impuifityfdf^arfi o* dtftrMa ? 

^^a dc rc, citm ejft mihifrmo cum qttodam nuper yprimttm 

A B inta^ 



# D E N T V E V 

tnternosconuemt cnufminoi^^ matcrta ojUitrendamyJedm agente. 
AIat(ria enirH niulsdi vaporyisdum orttur cxterra , calore q ttodarn 
Jiio (iihtnClu6y nonaliu^^qtMm (oratnum ^cjuaJ/JIuidfi^eH: nm igt-' 
turdtflihcipu mfingulares hniifmodtJlellulM^ 

^u^rasy Tndi hoc fiam ? Curn f tallsetiam fit vapor^ id oculis 
cerni nonpofit , quia vapor pclltaidm Refondeo: Vapor ex fitex 
rjoluttoni hurnoris f htenancij quod argujtifr ex eius leuttate(^ 
afenfu. In refolution: utrofgHr^ non hahent loctim Id entm hahet 
figuram txfe quodfiipfottrir.inatur , cum termini fguram confi- 
tuant^vapor , rejoititionefa^ia ex generthm humtdorumest y 
ftitt Jjocef yjeipjo non terminatur , nullam igjturfiguram retinet^ 
djnec condcnfturtn niuem vtlguttam. 

Cum igitur coyfaret yCatf.rn indtt£ figurA fexnngu>!ttef[epenes 
dgentem;,duhitatum porro ftiityquodnam id ejjttagens, quomoda 
Ageret, num vtjsr^ra inftayan vt cfficiens extrtnjecu:numex necef 
(ita,ttmaten£cfficcret ffr^ttram /exangulam , an exjuanattira yputx 
jc ut corigcmtPt^ ft velarchetypt^s pulchrttudir^i^ qum est inJcxangHlo, 
njcljuti^ nottri ad quem tjta fcrma conducat? 

Vtpateaiha^um i^Uiffiicnum difcrimen ^ vtamur exemplis noU- 
Ulus Jcdgeometrice dfcriptis, adqudjiiorjirh ncfrarr^ pltiri^ 



«to.:. 



mu rn ft ctctexcurfks ifc 



Sitx Geomctris quizrasyquoordine fruBt fntJpumafneoliyre^ 
fondi huhty ordine(ixangulo, Simplex efrefjofo cx iiauntfmpliii 
framir.iifu portart{m,Uterurr;^^yqtiib. cff rr/ dturalueolt. Ci; r/; w- 
fantn alucos (ir/guLcsfx aUf fnguUs Utvrth, Je rnttrmedic ji :gtili 
comtmtcantts, At z htfundos nluecrumfueri^ contemplatus (ngulcs 
.trtnisplants inobttjumdfindt re vidchls anguUm, Fttndu hnnc^ 
{cartna potitts nucupes ^ ctimfaits alueoh iiterth. coptdant (cx alfjan- 
gulttres altiores trtlatcrtypljnctj fmtUs tmo cartn^anguloy trcshti-^ 
miltoresquadrtlaterttnttrtc^t. Pfatereaiofdtrandu^g.mtnttefi 
Alueolorum erdtntm yportis atitrfs -7? cotmrta ypoflt( h initr (e con- 
tigttis ^ftpatis , angulis cartnarum (ingtfUrumordinis vnitis y in- 
ter angulcs tres trtun/ cartnarum ordtni^ aLtertu^ tnfrtls, ea arte, vt 
£uefis qmlthet non tantum Jtx laterthtis commurncet cum Jtnu aU 

ueis 



nm 

iiei 

m 
cm 

]24 
Cll 






I 

Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 



SEXANGVLA. t 
"veis in eedem ordme circtimJiAntthm yfed etixm trinis infundo pla- 
nis cum trtbiu altfS alueis ex ordtne auerfo, Ita fit vt apes fingu!^ no- 
uem haheant njtcinas , a cjualibtt vno communi pariete dtfltHcl^, 
flanacarinarumtrtna,omniainterfefimHixf4nt,atufgiirjic[Hxm 
CeometrA Rhombum appelUnt. ^uibtis egoRhombis admonittis, Co 
ceptin Geometrta inquirere, num quod Corpt44 fimde regidarthtM ^fS 
t^uinfif^ & ^rchtmedeis quatuordecim , ex rhombls merk conPitiu 
pojfit linuentg^duo j qnorttm altertim cognatum ftt Cut^o i^Oclae' 
dro reliquum dodecacdro ^ Lcohaedro , ( nam cubtisipfc tertijv:- 
cem fufltnety cognattis dtiobus tetraedris inutcem coaptatis ) prtmttm 
duodecim rhombis claudittir, alterum trigtnta^ Sed primo h<£c est 
communk proprtetas ctim ctibo yquodvt angidi oclo ctihorum oclo- 
vortim ctrca idem pun^u coaptatt locum omnem explent;, nu/lo reh - 
Bo vacuOyftc Rhombtci prtmi y obtufi fcutrtUtcri angult quatcrni 
idemprdijlcnt ^ qtiadrtUteri angidifini (imiliter, Itaquejlruipo-^ 
test loctisfoltdH^ ex mcris htfcerhombts y fic vt femperqtiatuor triU- 
teri vt cir fex qttadriUteri anguli ad vnum vnumptincium con- 
currant. Et vt fumma quadamfat : quando loca^ folid.ts per ctibos 
^quales ordine recio implctur : tunc vnum cubum conTi;/gunt nlif 
Iz.angtiUsftngulisy & pr^terea fixquaternisy tta(}^ rontingcntittm 
funt o5lo trigintii, o// qtiandv tmplctur toctisfoltdt^s per rhombi- 
ca^qualia :tunc vnum rhomhtcum contingunt alta 6 angulisfingu- 
lisquadril terisy^prdttereaduodecimy angulisquaterntSy ttag^. con- 
tingentium quomcdoctin^^fiunto^odecim. 

H^c igitur tllt figtira geometrtcaest y rcgtiUris quAmproximcy 
impletrix loci fioltdt , vt fcxangulum quadrangulum trtangHlum 
confiummatores Uciplani : hxc inquam esty qua Apes (ffingunt tnfiiis 
alueartbus.Nifi hoctantum dcmptOyquod alueoitcarentte£l'k carinA 
fimiltbtis. 

St enim etiam h^c adchrent y dr qtidihit apis intra abas duode- 
cimfieu cclodectm abderetur, non pateret tpfitexittis , coclufin. circum- 
circa Ita^^ cum tecfis non indtguerint , mhtlobfi. ttt qno mintis Ut e- 
tafienapro modulocorpufcult/tuproducercntvltra vwduhimRhom- 
borum in carinis, efficcrentqtic ea illortim attrinfiectis diffimilia. 

Porro 



8 D E N r V E 

Qvx fit fi- p^/^r^ (i duU iirdndms altauodnitalum Grdnxtnmaperhty vtde^ 
iiia:i ^Mtiubit actr/os pLtrojg^tneandem JigHram cxprejjos y nijtquantumtm^ 
'ci. fcdit feries radicunjytcr ^iio^s altmentum iUisfutim (uppediiatur. 

^aritur tam tn bts duohtis exemplis, qtiis jit autherfgur^ 
Rhombtca in alueolo apHrntn^granismalipunici, CAMeriaincaU' 
Ja non cfi^ KluJlncim enim inucniunt ^^pes huiujinadifol oU rhom^ 
hica,inpr£parato, qna colligant apes atg^ coaptcnt , ad effigicHdits 
fuasdomunctdas, Nequcvertfimtleesi y infilis malis Funicis fponte 
excrefcere acinos inangtdos^cuminomntba^alijs Jiuclihtis rotundi 
eu.tdant yqua non impediunturyhumorefHggefokntescorticescX'^ 
J>lente (y ; eferciente, vt turgefcant, qua datur,protuherent, 

Est igittir in acino qutdem punict mali figura, ca^fx in anima, 
flant^,qu^pomiprocuratincrementum^ . Sednonesihac ad^quatA 
Jigur.t catja , rico^ emm hoc pne/Iat fru^itii ex formaHproprietate fed 
adtuuAtur nea fttate m.itertali. T^m cum acini trfftr imtia dum 
parnifunt , rotundi Jint , quandiu fpaciumtpfsintra corticem fiifji- 
^ cir , tMder;'^ indurejcente cortice, crcfccntiht46 vcro continuc actnis, 
Inl 1"^^' torum conjitpatto (jr ^-omprefio , vt ^piforti tntra fuos oblongos 
jriii:ar;tu- caij/ics^ Scd pif non hubcnt quorfiimccdmt \ oblongtfcnimfiLtqnis 
txordine Junt infirtauomp * tmuntur igitur ii duobus tantum Idte- 
ribti.r.K^^iininjero rottmdttn A^Ialts Punicis Abcriti^sjp^ctuma prin- 
c:piona6ihfactleJfefngulttntfaterndS6rdtne aduajoprottibtran» 
tes i.fin^iant , rotunduate fiia adiutt^ humorerr/g^ indt unde irgen- 
tur, declinantcs tnjpactar^acua. \^odfi quis altquam vimgLohti • 
lortim rotundorum , ihterjjfi'£qt^alium ex materia moHiconjian^ 
titim, concludat inrotundo ua(e t/Iudg^ ctrculis areis tnciptat coar^ 
ciare vnd^qtic aplagis omntbn^s: Ghi^uli Dlurtmi exprtmentkr in 
fchema Rhombtcum : pr/sjerttm fi prtpt^ illos globulosfuccuftoni va^ 
fts dtligenti , locum ahgufitorem iibero rotatu c^pKrc permtfiris. 
T^am dtrtciaglobulorurn dtjhoftttone . quA turbarinon poJSit , co?n^ 
prcjfione fatia ctibos ettar/ c/Jictes^ 

jn vniuerfium cntmduobt^smodisinter fieordtnantur glrbuUa- 
qualesin vaJealiquoc^Hifit,pro duobtu modi^ ordtnattonu corum 
analiquaplamtie. 

■£{am 



tcru 

rii 

H 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 



SEXANGVLA. 9 

"T^m fnrrifitcs tneodem plano horiT^ntdt gkhuhsA/judescoe' 
geris in angujiufn y njt fe nmtuo contwgant\aut trianguUri forma 
coeunty iut quadrangulari jbi fex unumtircumfianty hicquatuor: 
^trinque eadem esiratiocontailif^piromnes glohulos ,demptise>c^ 
tremis, ^jnnquangnli forma ncqnit retincri aqualttas yfexangu* 
lum refoLuttur in triangula: *vt tta di£li duo ordtnesfolifint^ 

Mam fi adflrufturam folidorum quam potefferiarBifJimam pro- 
grediaris. o^drnesg^ ordinthtu fiiperponas , in plano pripi6 coaptatos, 
" aut ij erunt quadrati a aut trigonici: 

fiquadrati aut fngtiltglohiordinU 
[upcriork (ingulis fupcrfiahunt ordi- 
ni4 :/ferioris aut contra fingtdtordi- 
ni4 fHpaiorU fedebunt inter quatcr-^ 
no5 ordtnls infcrtoris. Triori modo 
tangitur qutlihet glo!pus a quatuor 
circumfantiht/^ in eodem plano , ah 
uno fup ^afcy ^ah vno infra fci^fic in vniucrfum a fex altfs , eritg^ 
ordoctibicti^, (jrcomprcfionefi^afentcttht^fednonerit ar6itfjima 
coaptatio, Poilcriort rnod.o pra:ttrquam quod qutlibetgtobtfs a qtia- 
tuor circtimfiantthtf6 in eodem pluno tangittir. ettam a quattm tnfra 
fcy ^aquatuorfipra fe (^fcin vniuerfttm a dyodecim tangettir^ 
fentg^ comprefftonc exglohofs Rhornhica. Ordohtc magis affimiU- 
hittir oBaedro& Pyramtdi. Coaptatiofiet ar£iiffio^a:njtnuilo prx- 
terea ordine pltiresglohub in tdcm vas compingi queant. Kurfum fi 
ordincstnplano flrufii fnerint trigonici\tuncinco'ptatione foltda 
Aut fingult glohi ordtntsfupcriorisyfuperfiaritftngulis tnfriorisycoa- 
ptattonerurfum laxa , aut ftngult Jtip .rioris yfdent tntertcrnos infe- 
riori^.Priorimodot^ngtturquilibctglohtid afcx circumflantibHsin 
eodem planOyah vno fupra y cjrab vno infrafe^^fic tn vntucrfum ab 
cctoalijs. Ordo afmtlahttur Prijmati y & coprcjjione fafiaficnt pro 
glohults column^ fenurn kterurn qttadragulorum, duarttmg^ haftum 
Jexangularum.PoJiertori modofict tde,quodprtus pojierton modo in 

B qua- 




lO 



Q A 



n 



^ E 



qtuuriLnrfS, hjh ti^vn b /r^^^/vf/^ ^/-/V/w f/lohoru EifHj^frpoy^t ^ 
hu/,. 0 ai^ucejlo du copnln fc/iu gtohmtm ^y^ali.x dt'%'UD.& 
*| /I //^* :jiih?^t 'nm - L:^po;i: f n'pcr cihgnfli- 
\ orem Liiijrt ^ '-jt fi.it figurx Pyy ui^/idls. 
Etfi igit::^ per hmc impofiliontm fi?;guU 
f.pcr:oresfi:d',r:mt i?:tcr trincs i:- feriorcs: 
txmcn i.xm z^erffguyay vt nou ^ipex fd 
integrum Utus pyramiJis ft loco fupe^ 
riori y quoties vnumglobulum dcgluheris 
efimmis y infrx flahunt quatuor ordine 
quadrat0. Et rnrfumHangetur vum glo" 
bm vt priiM y a duodccim a/i/s , a fex nem- 
pecircumflantihiis in eadem pUno trihtt^ 
\ fp^^ &trihm infia. Ita tn foltda co^pta- 
i ttonc arBtfimanonpotesi effeordo trtan^ 
\ guUris fne quadranguUrt > nec vicfim^ 
\ Patetigitur^ actnos Punicimalty materiali 
nece(?:tate concurrente cum rattomhus in cremeti acinortim , exprimi 
Caufa figi. infi^uram Rhohiri corporis cu^n non infcftis frontihtts Pertinxciter 
maii Puiii- ^^^^rtturrotundiexaditerioactnfyfcdcedant expufytnff tciaintcr 
ci. tcrnos vcl oiuaternos oppoftos intcrteB a. 

In a^ucartht^s vero Apum ratto cst alia. Non n conglobanturapes 
co:-^fufcy vt acini in mtlofd arhitrariamfrtiunt aciem, omms cipt^ 
tiht^s prominentcs invnam vel aduerfam pUgam \ omnes aluorum 
Vnde c^o- extrcmis intiicern obnftentes.^odf ex coglobattone hufujmodtex- 
munca-is^ ifcretf^urahxc.o^artcrct a/ucos aptbt/^ Oiperindtn ex conftiientix 
fua hguia.^ exliidattlcntorts.vtcochUtscotorttsflcnt ftpcr crcfere domu uU, 
Cauf^^gu ^t certumcst y npes ipjas ffos fthtfi.jgcnaiueos, totamg^afinda-' 
ic 111 al weo. rnrntis' coyitifrrjattonem extrucre. 

£>^ire tpf Apis Natura hitnc infiinciu^^i hahct ex proprietatt 
fuay Vt ha€Votfftmumfiguradtdtp\n\ htcffli Archetyptisa crea^ort 
impreffk cst intlnl hfc materta ncoj^tic cerjL , niOj^tie corpttjculi ^pisy, 
nthdincrernenta poffnnt. 

H oc antmaducrjo (^umtur iam porro &de fine, no^^uemApis ipfi 



nis 



S E X A N G V L A. - n 

tovfeBitnr drfcur/i^ fuofedojTtem Befi^ ipfe, ApicnU crc^ttorpropr^fi 
ttm h.tbuit, cttmilliha^sarchitechir^Juddlegesprafcripff 

^tg, htc i:tm demiim rurfnm ingrcd^turfrm icflinatioyjey confi- 
deratto ccrportim matert^j-.. Triacnimdehocfinedicipojfi/.t. Pri^ 
wiifn vulgareeH apudVhyfcos y quiadfolam quidernfcxanguUrem 
f.ru^luram rcfpiciunty vt ttla cum htattbu^ extrtnjat^.^ fefc ; ipr^fen- 
Uzt, Cum cnirn iocum planum impleant exclufo va^.uo , tarstu:n hyfi* 
gtn.il, trtugtiltim. qtiadragtdtim.fhcagidtirniex tfsfxFiguliicapactJJi' j^,^.^,,^^^ 
fna eftfigura. Capacitatem autern fibi parant apes ad m:Ua condenia. fig,, ca- 

?otcj}j,ampltart hac ratio etiarn adflidt conf dtratone, htmc 
Tnodtimfqnodctim folidum fpacium non dtuidrJurJinchiattf , nif tn 
^uboso^Rhxribica lihombtca funt cubiscapaciora. Sednon fuffirAt 
i?£cratio:na7n ficapacitatemqttdLrunt , ctirnonqudfbetfibirotun" 
^ttm fingtt nidum , qtdd opu4 esi minutias lori confciari , quafi ntd- 
iurn tn toto aiuearirefiet Jpacittm ? Probabtltoreffet h^caltera caufa, 
quauls nec illa Jiiffiicicns, ob rattcncs diclasy quod moUta Aptcfdartim 
torpiifcula commodi'^s locantttrin ?itdofgHrdplurium ^obtuforum 
mgtiioru,qtiAg,^cognatioreftf)h£yicd:,qutincftboyq^^^ 
procttrretes habet angdosfundiipUmtya corporeterett abJjorretem. j 

Igttur tertiayn caufam necejfe cst addere ,cp minuitur ipfisliborft p ^ ut. fignr^ 
/€mperdu^comtinem/}ruaraparictcm,&qtiodinrc&m 
ttonum matorfirmitndoy adcratemtntcgramjttjitnenaamyquar^jji ^^^^^Yis. 
JingtiU domunctiU tcrctcs ideo^ ccmprejfu facilcsfui^nt : Deritqtic 
fgttra rotfindx hia?tt cum maxime comunila Junt: Itanfigt4^sfper 
hiatm infnttaret, ^btu 07nntbus prouidetur, qtiod confortia t cciti 
Vrr)is hnbent.vt Virgditt-s canit. 

Hastgitttrrationcsmaterialenercjf^fa^erefpicietesitapittof^^^^ 
^t hocLoco nonexijiime philofoph^.ndude perfeclione & ptdchritti- 
dtne vcinobtlttate figunzRhombic^ ^nr^ifatagedumy^vtcjfntiaani- 
muU qux efi inApe, ex conteplationc figf^r^y qttafabricattirpcltciat tir: 
quale quidnohis ftt :fpt tnceptH ^:f 'v,Ji vftisfgnrdt ^juUus apprruijjet ^ 

Idijn dt malo runicoint^ll ge 'siii.. ApparetneceJ^ttas m^terialis, 
qUitactr^osptrdMatadRhobuttmfi^ctedcritfbjncre 
nuy rHdcejfntiaAmr/mtnhacayborecogit^^^ 
ttff:f/,im^fjictat. B 2 Con- 



. " D E N I V E 

par i inVa- CorjtrajiqtUYAtur.curomKcs.^deoxrborcs^jruticcSy (autcerte 
liisfloriurt pkr^tcj^flQrcrn expliccr^tforma quintiju.tngHUriynumero fcfoltorm($ 
qumArto , quem florcm inpom^s (^pyrlsfeqtutur fruclm dijpoftto, 
w codem velcogr/ato numcro , qninarto vel denarto ; quini tnttis lo - 
culicominendisfeminibtiSydmiifiUmenta : quodejr obtinctin cucu- 
merihus cr idgent^s alrjs: htanquam (ocum hibet fpccuUtto ptichri- 
tiidinls atit proprietatisfgHr^ , qu£ antmam harumpltntarum chx,- 
ra£lcrtfuit,Et dctcgam obitercogitationesmeas /^iperhacre; 
fe^Xria DuofuntcorporaregtiUrta . dodccacdron & fcofacdron, quortim 
q J n a d o ^^^^^^ qttino^uangultsjiguratur exprcfse, hoc triangtiUs qutdem ^fdin 
vtcntia cr citiinquangtdiformxmcoaptutis.Vtriufj^horiirncorporum, tpfuisj^ 
Jortio^nc " ^<^^o^tnquang!fli fru&urapcrjict nonpotcHftneproporttone tlla, 
aiuina. qua?n hodternt Geometr^ Diuinam appelUnt^ Esi autem fic compa- 
raJayVt duo minores proporttonk contrnu^ tcrrnini ttmffi confitu^ 
ant terttumyfempcr^^ addttiduo proxtmi,conjhtuantimmedtate fe^ 
quentem ,cadem femper durante proportioney tn infimtum vfjtie^ 
In numeris exemplum perfecium dare cf impoffb/le, ^o tongitu 
tamenprogredimur abvmtatCyhoc fit excmplum perfcclttfsSint mi^ 
nimii.efr^^qtiosimaginaberisin^quaUs Addc.fientz, cui adde maiO" 
rem ificntj cuiaddez.fient cuiadde^fient S, cuiadde / ficnt ij^ 
cutaddelfcnt2i. SemperenimvtsadSjicSadis.fere, (^vtSacL 
iyfc\^adz,fere, 

K^d huiuis proportionis fipfam propagantisfimilitudinemyputd^ 
tfficiam ejfcfacuitatcm femtnariam ita^ inflore pr^fertur femina- 
ri^facultatis yvnTiov vexillum ^inquangulum. U\€itto CAterA 
quA ad huiPi^rci conjirmationcm tucundjf^ima contcmpUtione pof^ 
fentadduci. Sedproprti^illkdebetur loctis. ^jinch.tcexempUtan- 
tum caufa prdimifimtis\ vt in rimandafgura 2{itiis fexangulafi^ 
mtisinflrnciiores exercitatiores^.. 
Anfrigus enimpropofuiffimi46 inquirere originemfgur^huiusinnU 

caufa hgu- ^^^^^^^^^^f^(^>^fri^feca4(^intrinfecas:interexterna4primt 

vero vapor coit tn-figuramJielU Vidtbaturtgitur frtgiis tlli figuram 
fr^JlareJieliA. TuncttHm eHadcoJiderattoncaltam , an frtgu^ ftNa^ 

tnrtL 



S E X A N G V L A. tj 
iuraqtud.imvt Medicoru Ca(or? Videbatur.n.effcmeripruLxtiOy 
cuine^^ r?ieSyfexagulifabricatrix,Kec ernntno opcratio nj.ilU propria. 

Scdnciyufcexmm quctfitones y m xneatjrigori condcnfitio :potuit 
condenfttto ficrt , vt vidctur , in formam globortm rccinis. Imofl 
csnfideretur jrigus late fufum, vapor tlit fuperjicietentis occur-^ 
rtnSy magls esi confentaneurn, vt condenfitto fi.it informam ornnino 
flanam yfuperfictcifimtlem • eam qtiorumctincj^ terminortim 
fitotaviportscxttmafiiperfctesex ji^tgore denftatem, ex dcnfttate 
pondtcsy exponderecafim > ex cafu comminutionem in frttfula fct^ 
bra^eoi nanctfceretur : vttt^^ non omnes bracldZy quin imo paiicifii • 
m^y ac ncfcioan vlU euadmt fexanguU y pr/z(trtt7nradfjs adto con- 
ctnne jlrtatis, 

K^dmonebant ifa jiriA rei i/litu qu£ contingjt in Hypocaujlis ^^^f^^f^ 
vapidisybrumalirtgoreptrtufasfeneftr/ts ohjidente. Lucianttircir' pruioofu 
caillosangufltasfitgtdtMacra*Vftpor j^oties enim fefimutuo con- cofift nt'. $ 
ttnguntycalorfupcrtorapetit yjrtgtistnfertora. EHentmincalidodi ^^jj^ ^*^^*^* 
Utatia materi^yin frigido denfttas ^pondtt^y pellitjf^ calidafHrfum. 
Vapore igitttr conferttm exire nitente y fit ftiga vacui , vt (jr fiigidt^ 
aerconfertim irrttmpaty vnde Ctmbipatentis fenejira velrtmttU 
jirigidtpmiefficiuntHr. K^d eos limbos quicquid appellit vaporis^ 
continttogeiatur.jiiccedtt^ in iUam matertarn ftigf^ ^que magnum^ 
vt quicquid porro vaporis ad hanc appclltt pruinam , ipfum 
gelettir yappofitione continua, intercedente tamen , fefique intror- 
fuminftnuante recits lineisaere frigiaQ iquaalternatione ingrefius^ 
& egrejfii^SytlU pruinojk vaporis confifienttx ,firids fortiuntHr cr 
cutos radios, 

T^tft/ad hoc infiar de figurationt niuttU nofira dicipoteU. Nam 
quinam hicingreffUsyqui exittiSyqti^angttfii£ qua lu6ia in patentififi- 
fnisaeris campis? Conceffcro tnter cadendum ex alto per vapidum 
aerem fieri altquam ad v llos appofitionem acontigentihfis vapori^ 
btts. At qtiare fex locisy qttodnamfinarij princtptum ? quis capite/lu 
antequamcaderetinfex effigiamt cernuafiigtda ? ^^dtcaufafiatu^ 
ens in t/ia fuperficte tam iam condcnfmdx jex pun^a, adqu^ feni 
^ircumrad^conne^mtur? 

B j Ctm 



H D E N I V E 

Cuw haque cauft extcrn.x.fii^^^is , b<ec efficire nequeat : micrna,m 
alfqur,m ejjemccffe esi , vrvporiJqHe^velcomttem^veUlioquocumque 
mcdopropriam? 

o// hdcperpendentem fuhfjt admiratioy curradtjnonpotiusin 
omnem ambitum Jfh^ricum dtfponnntur? Cur ftinierntiscalortsi 
huitis ret author , tn pkfj.t tantummodo fupcrfcie cperatur iqtii vn- 
dtquaque ^qtialitcr/ehahet ,non veroin/ola plana fuperfcie v..pO' 
rlsinui? 

VuminhlshiBor meditationihtis ^dumratio posiulat radios in 
omne?n amhiturn dtfrtkutos , tncidtt qtiodalias fape cttm admira-- 
tionejjcciauiyfe/lulas huitfmodtnonprimo fattmcaft^s momento 
/ierni/uperplamiemfed particulis nonnu//i<sfdlimes teneriydeni^ 
temporismorafuhfdercinpianictem. Ex t//aratiocinraioneve/uti 
Nihiliopi- patrcy & ex/jac experientiaveluttmatre , nataesimtht optnioijia: 
/ie/ltdas if^s inter cadendum trinis con/iare vt//ofs dtamttrh , de- 
cufjatim ad vnum puncium coaptatis , fex extremitattbus in or- 
hem ^qualiter difrihutis , itavt trtbmtantttm vt//ofs rad^sinci- 
dantyrcliqtiistrtnis, { qui JuntincideituoppofttiiniJJdem reciisdia- 
metri6, ) infuh/imi/ient ^ donec flexlsijSy qutbus fe//uia fuftneba- 
tur y reltqui hacienm jfuhltmes , tn eandem piamcte?n cumpriortbtis, 
intermedjs locis defluant. 

Hutpts opintonis vimprofcquarpertottimyposiea demum an 
vcraftt examinabo: nefortajfs tmPorttma vamtatl^ dctecJio mc 
frobtheatyquod infituiyverha dere Ntfjiltfacere. 

ilocigtturincau/kpofttimefioyqtuutiriquecaufaft/^ 
diorurn , eam vndt^ue AqualUtr ffam cjfc tn omnes piaqas : vt f/fii^ 
gf^esicaujafenumradtorumfitgtisigiturjh^^^^^ 
€ti/a6circtimfareaqualuer,autAquaHktiscerte tnterua//'ts vndique: 
Sin ca/^r interr;usy& hunt in omnesfhxrd p/agas ex vno, &eodem 
ccntro opcra.ri. 

r^ct:<iUAreronc^mnq,,e'ucljcj,tmhJldcmnmi>J^^ 
ftmtnrextodemientri/? 

Mt 



S E X A N G V L A. rf 

lEt fiqujtras i Geom^trls, qtLt m7n tn fiyura trcsjyiimtri fcje 
orthogonditcr feti informiuru/U dupitclsy iner^der^m^ntro pcent : 
isrcjjwidehit , in oBaedro, connexis anguUs oPpojitcs. Oct.cdron 
enim hahtt lcx.tr>^Hlos. ,^^re rgiiur f,, vt nixintercddcn inm, 
priHfquam compUneiur , tnbti^s vdlofs diamctris fe invicem ortho" 
gondttcr ficantthtt^ innitetnr ipfumiz (m^Xijc^ Ofhedrt- Vt fi ra- 
dtorum extrem.i Z'icina reciis dtiodtnis connciJa^ Jntegrurn octde-^ 
dri corpt^^ rtprxfiijtafis ? 

cauj<z tgiturj qnod in bos tres z'il!ofos radios pottHsft 
condcnf.tttoqttam tnglohttm integrurn ? 

Pojfum qtadem dtcerc ?nodu?nvnum quoif i fitnt /nntertLili nc- 
cejjitate Jcdis afjitmit dtqutd y quod rurjum pltis hahet admiratio- 
nisj quamhoc ipfum qtiddtdm erat demonflrandum, Dicatvtameny 
fforte ex comparatione multortim faljorum eliciattir vcritas. 
hfto 'vt vapor ,quando prtmum frigtistrrums fi^itijcit ycoagaletur 
tn ffhoeruLts ccrtct quantttatis. Hoc esi confintaneum, jS(jm vt in 
aquayGutta mintmunaturaleesi deflndo\prot)tereay qtiodaquafua 
pondere non dtjfutt amplttt^ .qtiando cst t?fia giatctquantttatcm: 
Jhetitm factleconccdtpoteft , inejf tnvaports materta tinacttatcm 
Aitqumh f pojft refficre frtgort , in certa altqua quantitate , putiL 
guttxvaptda. 

Secundo efo vth^ Jph<x.rAvxpiddt fe tnutcem rontingtnt in cert(t 
dtffoftioi2C : p:ita quadrangulart in plano^cuhi^a thf^Lid.^ yqttade 
' O ylC^'^ Jftpra Sic entm ta?2g€tur SphsLrula qttjaltbet .4 hatt/sfx, 
^1y'''Y'K ^^^^^^^^^^^^ quatuor hic inplano deptngi pojfint qtun- 
p:7dw pta c!r fxta intelbgeda estfuperpom crf ^ppom. H/s it/t 
a/di^ poftti cr tijfum. ti^figore ve> o pcr jjacta trrueteifph.iL- 
rttl^ a contailu vno adoppojttum erunt munit,t contra. 
frigm • itaque verfis centra qtitdem fph^rularum fet ccndcnft- 
ttOyftc tAme//y vt etixm verftfs dtanh tros contaciuum ^ qmbus fctii' 
cet locts tutA Junta frtgore. 

Vcrtirn non immertto , vtpr^dtxi, qUArat diquhs^ qua, vifc dif 
fonantttr Jfh^rula tn dtrecium ? 

Si 



_ D E N I V E 

fojittovarta, J J 

"^"f^^icadfci^^^^ 
dtJpoJttioeHfibttpfivndt^Jmtlts, & pun^a contaituum dtfiribu- 
4trttur^quabter ine^terts»equa>]UarH. Et/temmvtrupradtfh,nt, 
gl^btJtngultadiiodentsaltfstangunttir,,tf^^^^^ 
trtangula &qttadrangt,iajmt : hicomnhvndta^ (juadranmla Illic 
dtametrtqmdam duo oppofitorttm contaffttumfefejeeanforthozo- 
mltter,reltquaquatuornonttem : htcomnestresdtametrtffeficara 
^ifi^ter&orthogonaltterJIIicconnexise^tremtsdt 
CHboaoedronMc Oclaedrontntrafph^ruiamquamlibet. 

J^f^Mttaq^^tdemhincpatetdtfpofittonisdtre 

dtjponat. NumfactthocJ^tgt^s?Atquomodo? 

tZfM r '^frPf^^^fi^^f^^recltUnio, verfiJterL: 
AttntranJuerJitmvndehAcdtreeito? 

^'J^figft^r^^vtCAlortntcrni^svaporishancmtarumdtfhnnt;. 

'vthicqutdem,tnprocItuieH. '■'^'^'t^tconjtjo, 

Sed&argumer^afunt, -vtpotius tredamu'fi„auU< .tttt^, r 
cpee.xterntcontaefus/e,pfisdt/lom Etentm f (S, , 
rrretttrabordtne&corl/acJultttuopT^^^^^ 
~'^^''^lesejje,fi^^^^^^^^^ 

dtjcrtmen maonitudtnu It>r^ i ^"^''^^'^ cemttur 

turMettnJ%nT^'^^^^^^^^ 

"^ihtl 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 



S E X A N G V L A. 17 
Tljhilitcxtj^^profecimuSyniftpateAt modHSyC^uo Cdlorinternmgut- ^^J^'^'^ '^Jr 
tam viipidam mrribitsdiametrls^formaocfaedrica ucl certefxan ^aumAzn 
gul^ firmety vt adeas fat miteri^per cond€}fitio7U7n colkciio^ efi:', o 

Poffit alfqulsexiJ}imar€y 'vo!itarevi//o/a ifa ramer4a fo/itari:?, d^^^rna^c 
interg, cadenc, um dccuffatim concurrere fcrtuito. Verum idfalfum cufi lion z 
esi, Non enim perpetuo trina ^noninpunBis medijs ^nonadvnum triunidia- 
fun^inm concurrerent.Addequodvi//tomncsacentrofuJie//ity feu '"'^'^^'^^ 
decuJfattonisgcminAauerfi extrorfumporriguntur pcne vt fo/io/a in 
ramis ahiegnis : quodargumento esi , in centro nidu/ciri vim forma - 
. tricem, indecj^ in omnes p/aga<s squa/iter fefe didere, 

Sedfortajfs Ij^c catifa di trtum. diamctrcrum, qucd tctidcm ffnf 
diamctri piagarum in anima/iJom? Hahcnt enim fuperas yinferas^ 
anterioreSyfoJierioresJextera^yCwiJiraspartes ? Siquis hocdixcrit, 
rneAis opimoni appropinquahit y fed pr^tcr opinionem inparadox^ 
pertrahetur conccjfione fua, Primum enim confderet qu^naturaft 
huiuscaioris qux fimi/ttudinem a^nm.i/is arc/nte^ettir in Jie//u/a 
. niuk, Deinde videatycui hono ? J^id enim a?iima/icommun€ cum 
Ntne ? K/Jx advitam.qua caret yp/agis ijiis optis non hahet. Tertio O ccafiorex 
ferpendaty ipfas amm.dis partes, non tam adfgtirasgeometricasy ^^f^^l^^^^^ 
tcuhumque yprimam fo/tdarum fgurartim ,velut ad^rchetypum. hus. 
fuum accomm.odatas iqtiam neccjfitate qu.^ imi adfinem obtinen^ 
. dum direcias, Prima entm fuperi cr inferi dijitnciio esi a /ocoy qtu cJi 
terr^ fitperfctcs:pcdestgiturdcorfiim vergttnt vt contra pondns cor- 
poris nitantur , Caput fitrf m esi vt neruos imhre opportuno cotintte 
humeciety vt^ octdi ^aurcy a p/anitieremotifimip/tirimaeit^s cir- 
itmferentiamin cenlprBtt- hahemt, ohjiactdis rcmotis , denig^ vt ci- 
bttspondereypotHshumorefuo prxcipitatts^sin fuui^/octim dejcendaty 
veg^ cotinua ttt in plantis vno /oco fixis) attraclicne opt/^s h fheret. Al- 
teraanttcA poJiicA dijiin^io tribitta esi a^iimantthn^s ad motn^ 
exercendos , qui inrecia/ineafupcrterrdfuperfciemtendita locoad 
locum. liag^ du^hxdtametri neccffarioorthogonaliter fe mtituofc- 
-tantyfgnantquefuperfciem^ At ctimanima/ianmpojfntejfjiiper- 
JicieSyJedneccffariocorporaaccipiant:tertiam diametrtm dextridr 
.fmijiri cx ratiom cQr^u/enti^^ nccejfefuit mcdere,qua ft animul 

C quaji 



D E N I V E 

qmjt geminum: vt fjjlt etUmin incejjjt -, mouentis moti difcri- 
men alternis. 7^n t'ntur,qti£ cuhica fnnt, bominis gerimt fimilitu- 
dtnempropter ndqn.imjg^irxpnlchritudinem :fed homo atbi acqui- 
Jiuitjimilitudtnemfjuaficoncinnatam. cx vxrijs vjthtts ceu Elemen- 
tis. 

ad t r Jas ^*^*^ omnibtts examiuatis , qus occttrrebantyjic ego fentio , cm- 
cnufas iigw-fi^^f^'^'^^ niucfcx i?iTiiU,n9n alta efe, qua qttx esifgttrarttm in 
'JJ^^'J^f^^'> pi^>^ftiordtnatarum,numerorumj^conJhntiumMccuminhi^ 

Ji^ifnerationeftmma, non quidcm quadtfurft ratiocinattonisin- 
tteniatur,fed quxprimititstn creatorisfuerit confiho , &ab eo prin- 
cipio htfcuf^^ per mtrabilem facultatu ammaltum Natura confrue- 
tur, ne in Ntue qtiidem hanc ordtnatarn figuratemere exifere credo. 
^ EsiigiturfacultasformatrtxincorporeTelliirisyCuittsvehiculum 
esi Vapor, vt httmana .v:ima,Jptritui : adeo vtnulUs vjjiam extfat 
vapor, quin^ 'vt caloreqtiodatdefJeaHsesi quodejf dtcttttr,pnta vx- 
for,eodem^^ ealoreeonferuatur , vt ide;fe pergat :ficrattoneetiaift< 
firm.itrice,quamal/Jcalorcm Opijicem dictint,contineatur. 

Sed duartim obiecltonumfoliit!one,quodreltqttu>n est de opinione 
mea, declarabo. Etenim obijcerepojfis : Inplantisfnemjicbfcquen- 
tem,qtticsi, Co-njittutiocerttcorpons Naturalis, arguere , R.ttioncm 
formatricem tn aliqtia materia pr^ceffjji: Vbi enim medtaadcer- 
tumfinem ordtnata , ibt ordo , ibt nuiitts caftt,s , ibt mera mcn s . mer^ 
Ratio : In Nuiis vera formatione finem nttlltim fJcSiari po(J}., 
neqite ficrt per figuram fexangulim , vt ISfix perduret , autcorpy^ 
^:iuraledefimtumc€rtxa'durabtlisformxfiat.Rei!pondeo,Rttio. 
nc:^formatyucenontantuzgerct>rophrfi/enfaetpro^te'-ornt:H, 
necfolutcndcread corpora nattiraitaejjictenda fedetfolereluderc_j 
influxts , quod mtdtis fojfiitum excmpiis patet. ^orum eoo 
vnmerjorum ratio-nema [tidicro{_dii.-ndtctmu.s T^turJm ludere) 
adhancfertam intentionem transfero : quodputo , Calorem , qttt ija- 
6tenus tutab.:tur (Jlfateriam ; vbta circttmftantijrigore^ vinci- 
tur: vt /jacientis ordtn^ agebat ( ratton^ qutppeyorm.itrtc^ 
tmbuttis) ordinepugnabat fjic iamfuo ^uodam 'ordme^ & fu^^ 



S E X A N G V L A. 

crdw.itrm veb'^ >'cr ^C^ciPm dijiributfs r.r^yiis , qu-nn ta^t re- na cum ai 
tirjut m iteru\ unjjccurji h ihcre,Tt{c!fwHe Oljmptxdereferunt ht- fej>ulci d 
ftoriiz ) ror:ir:homjtr n:c wucrecimde c^idfit. ^fA^rzi^t 
Alffisaltcifiis ohiiciaty yUntisfiiigu!isffngtd.tse(Ji\fictdtdtesnni' hic apud 
mal^Sy cnmf.or(i,n eti.tm fithfjt.wt corporfim pliritarfim (f/igifU:^^^^^^^^ 
propterc.^g,nfl<[i]l njirtcvfffignlisetiavi frjgnla^ aptanjfgnras la ^^\f^^^'^, 
nivis vcrQqudtbctfdlubpcctdtirernflng^remimam.^pe^ tvHTyj,^^ 
xtdum auftrcrieafiidtm ff\urasntv 'i6 eodem modo ex Antrnxoperey ^.^.'^^^rt^s,- 
'Vt tnpUntfs dedHccndas. acco n mo - 

Rijporfdco.rem vtrinn fmilioremeffey qnam.qnih^cohticit, cre- dat Phnius 
derepofjft. Bemtt^.plantlffngfdis ftngnUs effe fictdtates:at c£ ornnes ^^?' 
fohotcs ftmt vmtis '^eif^f.fdem faenltatis vmtierfali^ , qu^ in terra in- f^ cuid^i^n 
eH : qn.ttj^fhabetadpUntas',vtftcnltasaqtMadpffesfactf/tashft- Ve^^ali qua 
rnani corporis adpedtculos.caniniadpfilfrcSyOvilltad alfndgenti^pe- na^^v^iani 
dicuhrttm. Non enim omnes pUntizex fcmine ^ pler^g^ i^uvTCfAcir^ deFodit. 
primw/n crt^yCtft fefe porro feminent. Facultas enim terrd^qff^fipfi 
vna cfi 0" eadcmydfutdtt fefin corpora ef; ctirn corporibtiSytng, eatn- 
ofehcft (jr pro cuitisy^ ?nateriic condttfone tntcrna externtsve alwdat' 
^ aknd archtteclaturJtain vtporeqtiog^^ quem totum totapoffede^ 
rat Animaynthilmirtimffrigoredtuiftonem totitt^ continut moltcn- 
tCyoh centraBfoncmparttum y circapartesipfa, vtcircafingnUtota 
formando occttpctttr. 

O vere morttiam vitam fne philofophia, Hmc enim in Niue for- 
matricem facultatem ft fctuijfct ilU Aefopicd fahelU adnltera yper- 
fuadcre marito potuijfetfe ex ntue conceptjfe yjpurio^fuo non tamfa- 
ctle ftiifftt orbata ycallidttate martti, 

Dtxtdeauthorefgur^: rejiat vt inqfdramtis defgftra ipfeyfftte 
ilU exfflat ex decttjjxtione trium diametrorum y qtiod hafientj^s csi 
inter fnppofta: fttie indeab origtne ftt fexangtdayde quo pofiea. 
Nunc pergendum in tramite cofpto . Canfa igittir cftrhxc fa- 
cultas Ociaedrt dijcfitionem angulorum potins trnitctttr y Imc cf 
fepoffft,Primu vniuerftimaentisanimorum Geometricis ^rtgnlari- ^ni=^us 1- 
btis puc Cofmopoectii^tsfgurt^cognatHeJt^quod multts aoctimettsprO'' j^^fj^ 

C 2 hari 



D E N I V & 

baripotefi, Ctim emm K^mmt fmt qn.^y^. exervplarf.t Z)r/ Crca» 
torisy certe inDci Creatoris /ne.. e co/jlfj^tit ] eo ^ostternafiTurxrnm 
harum veritas. K^mplius cum cert/f mum //> , jpfs ettarn amrnos- 
fenit ijjima fui ejfn/ia recipere quantitxtes yjuit materia Phyficaj an 
cum ca y non dijpnto : coKftntancum i ri,/ig'ff at^ts potws reeipcre 
quant/tates , quam rrtdes :jlf!guratas, juarefljtras regulares ,foli' 
das y qnia animifuut non Jupeyjicterufn fed corporum foUdorum.^ 
Reditiir ad ^^i^^*'»te7ninterregfilarcsfoi:dasprima: Cubu<ypri^y^cgcmta,parens 
op^nioncin cMtrarum. Ei:fs verbfceminaqH.fqtLzdtnesiC^t.^^cdronJjahenS' 
^ ^"i tot angkloSy quot cubus pUr iy eoyumqne centra qntbti^s fngulis-: 
fngnltrejpondentex Ociaedro ^ngidt. 

Portiunculaitaque materu vap:ddi dcferenda .ffguram dehet 
reciperey qnodiam fecimus confentaneui i .p, imumcubnmarripret,., 
eiufqucfociufn Oclaedron ^^orfumfupraettam m^iterialts di-de- 
bat ?ieceftaSygloborum atqualtum in vnum aceruumconfufrnm.. 
Confundebantur enim(^ adnmbrabantnr tn punciU centaciunm' 
rudi?nenta cubi Ociaedrique. K^t cur Ociaedrt figura n potit^^s 
quamCubt ? f^n qtiia Cubtis eii fgura dilatattonts y Ociaedrdn 
coiiefiionis? lam vcro &materia cr vis calorifc icoiLgnntur impe-- 
ttta hofiliter a figore..Fnde vero certumfit , tila?n elje dtiatattonis 
fgnram , krnc c^iieliionis ? l^lempe qttta cclo anguit , qntbus tiia 
forlsdtd-ttir y ijdem inhac intu^ centrum circumftftunt eodemnn^ 
mero, Etenirn f cnbo adimas angulos fuos ocionos refecios lateri- 
bttsaqualtbus, introrfimqnecomponas pianeconfitues Oiiaedron. 
£t Cnbus inpiuresy fc : in ocio angulos dtjfundttur, Ociaedron in 
pauciorespputafex^ 

^ i^^untgemmari, jS{aturalia in^damantibusinHeniri 05ia- 
tdrayperj^ccitfima^ltmatifim.zform^^ Idftesi ymuitumnoscon. 
frmat . IS^m facnltas animalis , qn^ in terra indidtt K^damantt 
fcrmam OHaedri ,expenitiffmofnu fi£7^aturadepromptam,ea^ 
dem cttm vapore progrcjft de terrafguram eandem indidit & Niui 
€X vaporcilio conftflentt. 

^^nquam.qtioddecuffationemtriumdiametrorHm attinet^ 
in^a non magis imii O^acdri quam cubiforma, lilic anguii, 

hic^ 




SEXANG VLA. ii 
hiicentrapLinorum connectunt ur huiufmoditrihus dhmetrls\ ilitc 
angiilt diametrorurn ndccntrum ,hic nngulmqm corpti^s fimt expri- 
naturJrHjlr.x igitHr dctotimfigurjt elcclionerxtxgtmHs , vbtejlv* 
trtufg^ rudimentumfltem. 

^up vero a hri[ /j r ftultu^ ego, qui dum pcne TJ^jU donrire affe^o^ 
peneetiam T^hiUgo: qutaexhoc pene Nihtlo pene Mundum tpfm, 
tnquoomma.Cjformatiiicum^ ah antmula minutiftmi animalculi 
fupra refugcriwyiam tcr maximt Animalis glohi tclluris^animam tr^ 
2(juis Atomo cxhihco? 

Ita^ pedcm referam, crfedtilo daho operam, vt quod donaui^quod- 
quedtxtyidnihilfit Fiet autemidfquam cito T^utdamealiquefctt, 
tam cito ratifinculasifa^.egocontrariisratitmculisprofigaucro^ at- 
qucanmhtlauero. 

Dtim entm tjla fcriho , rurfm ninxit, conferttu^, qtiam nuper. 
CctempUtt^s fum fedulo corpufctUaNtuis^cadeh^antigtttiromniara-^^^^^ 
diofa yjed dfiorttmgenertim : quxdam minuta vdde ^ radils circum- gu r a N iuis 
circa tnfttis , incerto ntmeroy dr fimplicthtis ^f ne villi<s yfnefriis , e- ^^^^^^^ 
rant(jjuhtilifimi\ incentro veroco/ltgati adgrandiftJcuLtmglohfi- 
lumintg, horttm erat maxima pars Intcrjpargchanttir autem J:cftndi 
generis rariores fexangfiU JielltiU earuq-.nuHt aliter niJipUna.nequd 
njolttahat/neg^ cadehat, Vtllis etiam in eandem pUnieiem cumy canU 
fuocompofitis. Vcrgebat autem inferipi^s decrftmradioltisfipttmtis, 
quafi radix aliqttaytn quam cadcntes inctimhchant ^ eafj^ fufimehan*' 
tur fiihlimes aiiquxndtu: quodmefiipranonfugit yfedjinifireexce-' 
ptum ejl.ac fi terni diametri mn ejfent tn eodem pUno, Itaquenon 
rninris quod ha^cnus dtxiyquam quo dedixi, a NthiU quamproximc^ 
ahefi. 

PrimumgenHsgrumofiumyptito ejfe exvaporeiampenedefcrtox 
calorcy ^tamiamingtittas aqtica^ condenfimdo^ Itacj^c^rotunds 
Junty ^figura?n pulchram nonfortiunttir^defirta iam ab architecio^ 

radioja funt vndi£ y iis principijsyqu^ fupra ad conternplationem 
fruinojk confifientia infneJlrU fiint adhibita^ 

Jnficttndo verogencrcy quodcfificlULrum , Ucum millumhahet 
^mfempUtio ctibi yd Ocia^dri^neg^ vllffsguttarum contaciu^ cum 

C y fUns^ 




right©2009 ProQuest LLC. 

jsy of the Roycl Library, Copenhagen. 



DE NIVE 

fUmmtidmt.no vtfipra fum opinatm , decujp.t.i trims dhrfctrk. 

E.fiign u r ror?uatrix anmia hu quon. locur,i fium tuetur, manct- 
qt^ei-rfcniifided^e^lionetanienfxH^^trHi^fioefrcdintcg Pri- 
mum curpLan.'t?An.^uia non rcae fupra adeniipLMOs ftrm<itricihm 
corpsrum. Nam in ommhtu flonbm tn.'ft qui??c;uMiguIum pldnmn : 
non doJectedruyn foiidum. T,-inc caHfipUn ^ fgura verc h.ic effet: 
quodfrigits caliduyn v-iporeminaliqu tpUmtieta:7git nccit.ttdttim 
vaporemjta^ualiter cinumf.it cii:nfeiluUgigntmt:ir, vtcumoru- 
mi cxdunt. ^ 

Cur figura Cur .•HtcmfxanguL^? ^n quia ex regul.nibus hac prinia cf ve- 
potiirirtium repUna, &qud:in nullum corpus fcum ccll^galur? mm Trwc- 
lexarjguia. „^ Tctragonm fentagomucorpora cfficiunt. Anquiafexangulum 
ferntt pUmtiem , excfufo -vacuo ? cxT/ idem facit triavau- 
lum quadrangulum ? An quiapro.^ma h^c arcuUexifscjti^pU- 
mtiemfcrnunt ,exckf vacuo. An hoc dfrin.wis tnter faculf^ 
temferiliafigurantcm,^alteramf/Um qu^fc^cundafi<rurat,vttl. 
la tri.wguU felfixangtiUfaciaf^h^cquwqifarigtda ?A»dtma, ipU. 
fmusformatrtcuN.ttura in intimofmu fii^ejfntix particet>Zftfe. 
xanzuli? i 

Exqutng^ adduais caufs primafecunda , tertia hoc fibi vftr. 
pintfaciiltatemformatrtccm,erenataconflttimcapere, &proop 
portunitatecampi actcm infruere: vtquiapugna caltdt vaporis & 

Pg^^<ffieristnpUntttecxftt,nonpercorpulentiam,ipnauon//c'u. 
ramdtgatqu^plamtterum efpottus,quam corporum. It^n &ma. 

*erulunec^pattsrationemhaberett„fectinda&tertf.t.7{,mpri. 

grucnttamhutusfgur^adhancpugntm. Jnp/anopu.^na,ncce^arto 
tgttttrfgurapiana, ntnonnecefkrtofgurata/is, qLtdnu//umcor. 
pusfctirKtpfacoeat,fdtde,fium ta/tsquta vt corportht^s pljyfcls 
Jf^l^^^rcfondent qti.fo/td.^^ 

tlata7Ill 

Atinfecttnda&tertia hoc dtcendum efTct , nccf/nt^t.,f -, 



\\\ 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 



S E X A N G VL A. i? 
€UumyC^ vt commodtHsfcripofHt colkciio vaporkin niim confijle- 
tiAm. 

In circiilo cnim commod-ffime ficret , dt oiu 'a circdli v tcH.z ,^uia 
rclm^^inintyideo ctrctilifmnlioreLtgtturfgura.Vtriim htuccmfr i.xm 
fa praftitt oppoftta tndLqnditas flclltiUrum , qtt.^.rttm alii^U£ mtnut tf 
fm/pint, radtis cttamexilijjiynis & fimplicthy.< ftncTdlis. ^iod 
efl argumento.nomAgnam ai''itiam vxporis plantciemftmHl cotretn 
nitie fcdfcorfimplxniticiiitSy minimdSyxliaspof altas.e.tsj^ inxqtia- 
lcs 7S(o}2 habet ergo locitm confderatio txdiifonis vacui^qux regnat 
tanttimindititftoneintegrs fiperfaeitnfxangnta czc^ualia, Itafct 
vt fectinda CTtertia catfi enumero dclcatur , ntft quatenu^adpri- 
ma?n rcdt^ipofu nt, vt formatrusfi tiUa^fxang^iliim eltgat , ntiUa 
materix, ffacioru?nn,neccfftate coacldfedfolam decentia hac tntiita- 
tayquodalta^sfcxangiiltim flyuatpUmciem excltfo vactiofitjfexiis 
figtirisyqti£tJempofffnt] circiiltfi^.^/ilima ^ ^^^^^ 

^arta quidcm cauffc nttd.t conffcreneqttit, Namalhalilia icnanum 
trinisfniscf^effgianttirfoliisy(jfeyilta nonfunt:eodcm modomul- numcrum 
tiCalycesflorumferefylncf rium, Ntffortehocdtfcriminisfty quod [^"t^adunS 
fiucitisfiibflore qtiinquangulo en fcttur carnBffs vt in pomis pyris- 
queyautpulpacctA< yVtinrofty cucumerihtis feminthu^intracarnem Con^dera- 
velptilpa?naldttis ^tfubflore fexangulo ntUnafcttur y nfiftmen^^^ Botam- 
inficcoloculoycfg^veluttn florefiuciti^, Aut ef hocforte dtfirtmeny 
quodnulhisflosfixangulns in arhorihti<s crfrutictbti^s yfedtnherhis 
(jr fere bulhaceis. Velcoyft lerct ali t-s ipfos ficcosan al-qnod in tfs dtf 
crimcn fcundum figurasf orum, 

Resmihinondum compcrtaef , itaquefuffciat leuiteradmonuiffe 
alios de hac qtttrta caufa . Fi urx fof- 

Proquintacatifi faciunt opera huiiis formatricls factdtatis alia^ fiij^j^ 
vtCryfi.dltyomnesfxanguUyCtimAdamantes Ociaedrictfntrartf ftallifexan. 
fimt.Sed Formatrix te/ltris facultas no vnam amplecfttur figuram, 8^^* 
gnaratotitis Geometridty ineaexercita. Vtdi entm Dref2^ in ^de 
Jiegia ctii fiubulo nomen y exornatum Abactcm ^re argentofoy exqua 
quafi efforefiehat dodecacdron aticlUn^paru^magmtudtne y dimi- 
dtapart^ €>:^ans.Extat^ m defiription^ th^marum Bollenfitim U 

cofxcdri 




'ConfiJcra- 



DE NIVE 



da MctaU ^^f^^^^'^ p^^^ ^^^^^^^0^ wierfcJfilU^ Itaqueverifimileejihancfacul' 
lariis&Al- tatemformatric(?n prodiuerfo humore y diuerfam feri. In vttrtolo 
ctimiftis. crehra cffgura cuhica Rhc7nht€a In TiUro fua ejifigura. Dicant igi- 
tur Chymici.an in 2{iue fit aliquidfalis, & quod nam falisgenHs, 
^uam illud alias induat figuram. Ego namque , pufatis Chymi^ fg^ 
rihuspCum videam^^uantum rejiet dtcendumyVt caufa rei ha- 
heattirimalo ahste , Vir folerti(?tme,quid 
fentias,audire,quam dtjjerendo 
amplttts fatigari. 
^ihilfequitur 



T I N I s. 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

KB 55,147