Skip to main content

Full text of "De sacrificio missae : tractatus asceticus Joannis S.R.E. Cardinalis Bona"

See other formats 


H 


i/ 


r  •        » ^ 


tsr 


^* 


il^ 


DE 

SACPtlFICIO 

TRACTATUS  ASCETICUS 

Joannis  S.  R.  E.  Cardincdis  Bona. 


WATERrORDIM, 
LMFENSIS  JQHANNPS^^  BUI.V 


AD 

SACERDOTES 

DE  USU  ET  SCOPO 

HUJUS   ILIBELLI 

PRiEMONITIO. 

JL  AUCIS  te  in  hoc  vestibulo  sistam,  quis- 
quis  es  Christi  Sacerdos,  qui  hanc  meam 
iucubrationem  evolvere  dignaberis,  ut  in 
ed  edtndd  propositum  meum,  ejusque  scopum, 
Sf  usum  noscas.  Cum  primum  Sacerdotio 
initiatus  fui,  illud  protinus  animo  versare 
capi,  quam  ardua  res  esset  susccpto  minis" 
Urio  rittfungi,  Sf  ipsum  Dei  Filium pro  meis 


ir 

^"  aVwruM  peccalis  inciiiento   sacrijicio  qtio- 

tidie  immolare.  Aclus  igifur  conscientia 
ftiimulis,  sanctorum  Patrum  Sf  recenfioruni 
ferc  omnium,  qui  de  Alissu  sancfh  celebrandd 
aliquid  ediderunt,  scripia  percurrens,  plura 
ex  illis  documenta  excerpsi,  quibus  in  unum 
congestis,  paucisque  de  meo  additis,  koc 
Opiisculum  composui,  quod,  amicis  impeUen- 
tibus,  multos  post  annos  publici  juris  facio. 
Et  primo  quidem  de  ipso  Sacrificio,  ejusque 
valore  Sfftuctibus  qucBdam  generaliter  prce- 
mitto.  Secundb  de  his  ago,  quce  ad  ritt  Sf 
pie  celebrandum  Sacerdoti  ntcessaria  sunt. 
Tertio  de  antecedeniihus  MisscB  celebrationem, 
Sf  de  proximd  ad  eam  pneparatione.  Quartb 
de  ipsu  celebratione.  Demum  de  his,  quce 
Sacro  absoluto  facienda  sunt, 

Jnserui  aliquot.  orationes  Sf  exercitia  pro 
me,  meique  similibus  adhuc  in  limine  perjec- 
tionis  hicrentibus,   quibus  si  quis  assuevcrif. 


V 

d  distractionihus  prceservari,  Deique  amorc 
succendi  facilt  poterif,  Alios  autem,  qui  in 
attiori  gradu  sunt  constituti,  sublimiores 
extrcitationes  Spiritus  sancii  unctio  doccbit. 

Porrh  Ii<£C  exercitia  non  eo  consilio  des- 
cripta  sunt,  ut  in  sin^ulis  ditbus  a  Sacerdote 
rem  divinam  acturo peragantur :  sed  legendu» 
aliquoties  libellus  est,  donec  documenta  in  eo 
tradita  bene  animo  percipiantur,  Sf  voluntas 
piis  affcctibus  imbuaiur :  tum  ea  quisque 
seliget,  quibus  se  magis  ajffici  senserit ;  Sf 
quoties  celebrare  volutrit,  aliqua  ex  illis  pro 
suo  arbitrio,  ^'  devotione  assumet, 

Terret  quosdani  prolixitas,  sed  inexpertos, 
qui  landem  usu  Sf  exercitatione  edocti,  quce 
prius  ardua,  Sf  operosa  pufabajit,  expeditis- 
sinia  esse,  minimique  negotii  experiunfur, 
Velocihs  enim  mens  operatur  quam  lingua ; 
c^'  qu<je  nonnisi  longo  sermone  explicaxi  pos- 


Tl 

sunt,  unico  mentis  actu  concipiuntur.  Plura 
docebit  usus,  Deo  juvantCy  cujus  gratiam,  ut 
tnihi  S^  omnibus,  qui  hoc  meo  labore  uti  voltie- 
rint,  uberrime  aspiret,  enixe  deprecor ;  sed 
mihi  prcecipuh  ne  forte  cum  aliis  prcedicavc' 
rim,  ipse  reprobus  efficiar. 


ORATIO  S.  AMBROSII 

I 

ANTE    MISSAM. 
L/ie  Domiiiicd* 

oUMME  Saccrdos,  &  vere  Pontirex,  Jcsu 
Christe,  qui  te  obtulisti  Deo  Patri  liostiam 
puram  &  immaculatam  in  Ara  crucis  pro  nobis 
miseris  peccatorlbus,  quicjue  dedisti  nobis  Car- 
nem  tuam  ad  njanducandum,  &  Sanguinem  tu- 
iim  ad  bibendum,  &  posuisti  mysterium 
iliud  in  virtute  Spiritus  sancti,  dicens :  Ilcrc 
quotiescurtiquffeceritis,  in  mei  memoriam  faci- 
etis.  Rogo  per  eumdem  Sanguinem  tuum, 
magnum  salulis  nostrse  pretium  :  rogo  per  hanc 
miram  &  ineffabilem  charitatem  qu^  nos  mise- 
ros  &  indignos  sic  amare  dignatus  es,  ut  lavares 
nos  ^  peccatis  nostris  in  Sanguine  tuo  :  Doce  me 
servum  tiium  indignum,  quem  iuter  csetera  dona 
tua,  ad  officium  Sacerdolale  vocare  dignatus  es, 
iiuliis  meis  meritis,  sed  solii  dign^tione  miseri- 
cordiic  tuce :    Doce   me,   qujeso,  per  Spiritum 


vni  ORATIO 

sanctum  tmim,  tantuin  mysterium  tractare  e^ 
reverentiA  &  honore,  eiique  devotione  &  tiniore, 
quibus  oportet  &  decet.  Fac  me,  Domine  Jesu 
Christe,  per  gratiam  tuam  semper  illud  de  tanto 
mysterio  credere  &  intelligere,  sentire  &  firmi- 
ter  tenere,  dicere  &:  cogitare,  quod  tibi  placet, 
&  expedit  animae  meje.  Intret  Spiritus  tuus 
bonus  in  cor  meum,  qui  sonet  ibi  sine  sono,  & 
sine  strepitu  verborum  loquatur  omnem  veritii- 
tem  tantorum  mysteriorum:  Profunda  quippe 
sunt  nimis,  &  sacro  tecta  velaraine :  Propter 
magnam  ciementiam  tuam  concede  mihi  Missa- 
rum  solenmia  mundo  corde,  &  pura  mente  cele- 
brare.  Libera  cor  meum  ab  immundis  Sc 
nefandis,  vanis  &  noxiis  cogitationibus.  Muni 
me  beatorum  Angelorum  pia  &  iida  custodi^, 
atque  fortissimii  tutcla,  ut  hostes  omnium  bono- 
rum  confusi  disredant.  Per  virtutem  tanti 
mysterii,  &  per  manum  sancti  Angeii  tui  re- 
pelle  a  me,  Domine  Jesu  Christe,  et  k 
cunctis  servis  tuis,  durissimum  spirituni  super- 
bicC,  cocnodoxia',  invidiai  &  blasphemiie,  for- 
nicatjonis  «^  innnunditix,  dubietatis  tS:  diffiden- 
tiit\  Confundanlur  quis  nos  persequuntur : 
pereant  illi  qui  nos  pcrdere  festiuaut.  « 


ANTE    MISSAM.  IK 

Feria  secunda. 

I^EX  Vir^inuni,  et  amalor  castilatis  &  iiitc- 
gritatis,  coelesti  rore  benedictionis  tuae  cxtingue 
in  corpore  nieo  lomitcni  ardcntis  libidinis,  ut 
maneat  in  me  tenor  caslitatis  animae  &  corporis. 
INIorliiica  in  membris  meis  carnis  stimulos,  om- 
nesque  libidinis  commotiones,  Sc  da  mihi  veram 
&  perj3etuam  castitatem,  cum  caterisdonis  tuis, 
quie  tibi  placent  in  veritate,  ut  sacriiicium  laudis 
casto  corpore  &  mundo  corde  valeamtibi  offerre. 
Quant;i  enim,  Domine  Jesu  Christe,  cordis  con- 
tritione  &  lacrymarura  fonte,  quanta  reverentia 
&  tremore,  quantl  corporis  castitate,  &  animaj 
jniritatc  illud  divinum  &  cceleste  sacrificium  est 
celebrandum,  ubi  Caro  tua  in  veritate  sumitur, 
ubi  Sanguis  luus  in  verilale  bibitur,  ubi  sum- 
mis  ima,  terrena  divinis  jungunler ;  ubi  adest 
j)raiseulia  sanctorum  Angelorum  :  ubi  tu  es 
sacerdos,  &  sacrificium  mirabihter  &  inefiabili^ 
ter  constilutus  ? 

Feria  tertia. 

vJuTS  digne  hoc  celebrare  poterit,  ni:>i 
lu  Dcus  omnipotens,  ofierentem  feceris 
dignum  ?    Scio  &  vere  scio,  &   idipsum   pietati 

B 


X  ORATIO 

tuae  coiifiteor,  quia  non  sum  dignus  accedeie 
ad  tantum  niysterium,  propter  nimia  peccata 
niea,  &  infinilds  negligentias  meas.  Sed  scio, 
&  veraciter  credo  ex  toto  corde,  &  ore  coniiteor  ; 
quia  tu  potes  nie  facere  dignum,  qui  solus  potes 
facere  niundum  de  immundo  conceplum  senii- 
ne,  &  de  poccaloribus  justos  6c  sanctos.  Per 
hanc  omnipolentiam  tuam  terogo  ut  concedas 
milii  peccatori  hoc  cceleste  sacrificium  celebrare 
cum  timore  &  tremore,  cum  cordis  puritate,  &c 
lacr}'maruni  fonle,  cum  Isetilia  spiritali  &  coelesti 
jjaudio.  Senliat  mens  niea  dulcedinem*Deatis- 
simse  prxseutiec  tui£,  &  excubias  sanctorum 
Angelorum  tuorum  in  circiiitu  meo. 

.  Feriu  quartd. 
lijGO  enim,  Domine,  memor  venernndae  pas- 
sionis  tux,  accedo  ad  Altare  tuum,  licet  pecca- 
tor,  ut  otFeram  tibi  sacrificium,  quod  iu  institn- 
isti,  &  offerri  prajcepisti  in  commemorationcm 
tui,  prosalute  nostr;!.  Suscipe  istud,  quajso, 
summe  Deus,  pro  Ecclesia  sanct{k  tua,  &  pro 
cuncto  populo  tuo.  Et  quoniam  me  peccalorem 
inier  te  &  eumdem  popuhim  tuum  medium  esse 
vohiisti,  hcet  in  nie  l)0!ii  operis  teslimonium 
iiou    agnoscas,  <)th(  ium   sallom     dispcnsationi'- 


ANTE    MISSAM.  XI 

crcdrtoe  non  rccuscs;  nec  per  me  indignum 
fanmliim  luum  eorum  salutis  percat  prctium, 
pro  quihus  viclima  fiictus  salutaris,  dignalus  es 
esse  redemplio.  Profero  etian»,  Domine,  si 
digncris  propitius  intueri,  tribulationcs  piebium, 
periculapopulorum,  captivorum  gemitus,  mise- 
rias  orphanorum,  necessitates  pcrcgnnorum, 
inopiam  debilium,  desperationes  languentium, 
defectus  scnum,  suspiria  juvenura,  vola  virgi- 
iium,  lainentaviduarum. 

Fej'id  quintd. 

Tu  enim  misereris  omnium,  Domine,  &  niliil 
odisti  €orum  quae  fecisti.  Memorare  quve  sit 
nostra  sub.-ytantia :  quia  tu  Pater  nosler  cs,  quia 
t«  Deus  noster  es,  ne  irascaris  satis,  neque 
multitudinem  viscerum  tuorum  super  no8 
contineas;  non  enim  in  justiHcationibus  nostris 
prosteniimus  preces  nostras  aute  faciem  tuam  ; 
sed  in  miserationibus  tuis  mullis.  Aufer  k 
nobis,  Domine,  iniquitates  nostras,  k.  igneni 
sancti  Spiritiis  in  nobis  clementer  accende. 
Aufer  cor  lapideum  de  carne  nostra,  &  da 
nobis  cor  carneum,  quod  te  amet,  te  diligat, 
te   delectctur,  te   sequatur,    &  te  perfniatur. 


Sll  ORATIO 

Oramus,  Domine,  clementiani  tuam,  ut  sereno 
vultu  faiuiliaQi  tuam,  sacri  tui  nominis  oiiicia 
prajstolantem,  aspicere  digueris,  &  utnullius  sit 
irritum  votum,  nuUius  vacua  postulatio,  tu 
nobis  preces  suggere,  quas  ipse  audire  propitius 
Sc  exaudire  delecteris. 

Ferid  scxtd, 

XVOGAMUS  etiam  te,  sancte  Pater,  pro  spiri- 
tibus  fidelium  defuactorum,  ut  sit  illis  salus, 
sanitas,  gaudium  &  refrigerium  sempiternum, 
hoc  magnum  pietatis  Sacramentum,  Domine 
Deus  meus,  fit  illis  liodie  magnum  &  plcnum 
conviviura  de  te  Pane  vivo,  qui  de  coelo  descen- 
disti,  &  das  vitam  mundo  de  carne  tua  sancta 
&  ber»edicla,  Agni  videlicet  immaculati,  qui 
tollit  peccata  mundi :  quae  de  sancto  &  glorioso 
beatae  Virginis  IVIariie  utero  est  assumpla,  &  de 
Spiritu  sancto  concepta  ;  ac  de  illo  pictatis  fonte, 
qui  per  lanceam  mililis  ex  tuo  sacralissimo 
latere  emanavit,  ut  exinde  refecti  ik  satiati, 
refrigerati  &  consolali  exultent  in  laude  cS: 
gloria  tu&.  Peto  clementiam  tuam,  Domine, 
ut  descendat  super  panem  tibi  sacriticandum 
plenitudo  tuae  benedictionis,  &  sauctificatio  tuaa 


ANTE    MISSAM.  Xlil 

diviiiitatis.  Descendat  etiara,  Doiuine,  illa 
sancti  Spiiilus  tiii  iiivisibilis,  iiiconipreliensibilis- 
que  majestas,  sicut  quondam  in  patruni  hostias 
desceudcbat,  qui  &  oblationes  nostras,  Corpus 
&  Sanguiuein  tuum  eHiciat,  &;  me  indignuin 
sacerdoteni  doceat  tantum  Iractare  mysterium 
cum  cordis  puritate,  &c  lacrvmarum  devotione, 
cum  reverentid  &  tremore,  ita  ut  placide  ac 
benigne  suscipias  sacrificium  de  manibus  meis, 
ad  saluleni  omnium,  tam  vivorum,  quam 
defuuctoruni. 

Sabhato, 
IvoGO  te  etiam,  Domine,  per  ipsum  sacro- 
sanctum  mysterium  Corporis  &  Sanguinis  tui» 
quo  quotidie  in  Ecclesia  tu^  pascimur  &  potamur, 
abluimur  6i  sanctiticamur,  atque  unius  tuae 
summiie  divinitatis  participes  etficimur :  Da 
mihi  viitutcs  tuas  sanctas,  quibus  repletus,  bom\ 
fonscientia,  ad  altare  tuum  accedam,  ita  ut  haec 
roeicstia  Sacramenta  efticiantur  mihi  salus  Sc 
vita.  Tu  enim  dixisti  ore  tuo  sancto  et  bene- 
dicto:  Panis  quem  ego  dabo,  caro  mea  est  pro 
mundi  vitd.  Ego  siim panis  vivus  qui  de  calo 
descendi.  Si  quis  manducaverit  ex  hoc  pane, 
vivet  in  aternum.  Panis  dulcissime,  saiia 
palatum  cordis    mei,  ut    sentiam    suavitatem 


xiV  ORAtlO 

«mioris  tui.  Sana  illud  al>  oni!»i  languore,  iit 
iiullam  praeter  te  seiitiam  cJulcedinem.  Panis 
randidissime,  habens  omne  delectamentum,  & 
orancm  saporem,  quinos  scmpor  rcficis,  et  nun- 
quam  in  te  deficis.  Comedat  te  cor  meum  :  et 
dulcedine  saporis  tui  repleantur  viscera  anin.ic 
fiieae.  Manducatte  Angelus  orepleno;  manducet 
te  peregrinus  honio  pro  modulo  suo,  ne  deficere 
possit  in  via,  tali  recreatus  viaticO.  Panis 
sancte,  Panis  vive,  Panis  munde,  qui  descen- 
disti  de  coelo  et  das  vitam  mundo,  veni  in  cor, 
meum,  et  munda  me  ab  omni  inquinamento  car- 
nis  et  spiritiis.  Intra  in  animam  nleam,  saiia  et 
munda  me  intcrius,  et  exterifis.  Esto  tutamen, 
etperpetuasaluscorporis,  etanimoemeae.  Repelle 
a  me  insidiantes  mihi  hoslcs  :  recedant  procul  a 
pra^sentia  potenlise  tuoe,  ut  foria  ct  intus  per  te 
munitus,  recto  tramite  perveniam  ad  tuum  reg- 
mim  :  ubi  non  in  mysteriis,  sicut  in  hoc  tem- 
pore  agitur,  sed  facie  ad  facicni  le  videbimus, 
€um  tradideris  nos  regnum  Deo  Patri,  ct  eris 
Deus  omnia  in  omnibus.  Tinic  enim  me  de  te 
satiabis  salietate  mirifica :  ila  ut  nec  esuriam, 
necsitiam  in  aetenmm.  Qui  cum  codem  Deo 
Patre,  et  Spiritu  sancto  visis  et  regnas  in  s^ecula 
saeculorum,     Amen. 


DE 

SACillFICIO 

TliACTATUS    ASCETICUS. 


CAP.    I. 


Quedam      prcwiittuntur     de    ipso 
JlJissce  Sacrijicio. 

§.  I.  Qiiak  Sacrlficium  sit  IMissa. 

viUAMVkS  iii  kge  vcteri  plura  fuerint  sacrili- 
cia,  in  nova  tauien  uiticum  est,  <}uod  onuiiuin 
lo<;;^iliiini  hosliaruui  diiierentiain  tauto  perrecrius 
coniplectitur,  quauto  excellentior  Deo>jue 
acce|Uabiiior  est  victinia,  quxin  eo  imuiolalur. 
I-^t  igitur  I\lis5a  sacriticium   Lalrcuiicumi  siv*r 


iS  DE   MISSA 

lionorarium  oblatiim  Deo  ad  summum  et  supre- 
mum  cullum  alque  honorem  ipsi  exhibendum, 
lauquara  primo  priucipio  et  ultimo  fini  nostro, 
in  protestationem  infinitaeejusexcellenli-de,  domi- 
iiii,  et  majestatis ;  nostracque  ab  eo  dependen- 
tiae,  servitutis,  et  subjectionis.  Est  Eucha- 
risticum  in  gratiarum  actionem  pro  omnibus 
beneficiis  naturee,  gratiae,  et  gloriae  collatis,  et 
conferendis  ab  ipso  Deo,  ut  summo  benefac- 
tore.  E&t  Propitiatorium  el  satisfactorimn 
pro  peccatis  et  poenis  dcbitis;  appHcat  enini 
omnibus,  pro  quibus  ofiertur,  vim  et  virtutem 
sacrificii  crucis :  irno  est  idem  sacrilicium  quo- 
ad  substanliam,  eadem  hostia,  idem  principahs 
offerens,  Hcet  diverso  modo  offeratur.  Ideo 
ver5  Propiliatorium  dicitur,  quia  hac  oblalione 
placalus  Dominus  graliam  et  donum  poenitentiie 
peccatoribus  non  ponentibus  obicem  concedit : 
Poenas  ilem  peccatis  debitas  relaxat,  quiaper 
ipsum  applicatur  sacrificium  Chrisli,  qui  pro 
peccatis  totius  mundi  in  cruce  satisfecit.  Eas- 
dem  poenas  rcmitlit  defunctis  existentibus  in  pur- 
gatorio,  quia  ad  eum  quoque  fmem  a  Christo 
inslitutum  est ;  ut  constat  ex  '*'  potestate,  quae 

*  Pont.  Fiom. 


TRACTATUS    ASCRTICUS.  if 

Confertur  Sacerdolibus  in  OrdiiiatioRC,  q^^eren- 
di  pro    vivis    6)     dejunctis :  nec  potest   hoc 
effectu   carere,  quia    ex   parte  ipsorum  nuilus 
obex  esse   potest.     Porro   in   illis,  pro  quibus 
tantum  otiertur,    sive  vivLs  sive  defuiictis,  tanta 
etit  |Kenae  remissii©,    quuhtam   Cl)rislns   ex  su<^ 
luisericordiA    taxavit.     Licet    enim    res,    quae 
offertur,  sit  infiuili  v^Ioris,  nostra  lamen  oblatio 
non  liisi  fir.itum  hahet  effoctum,  ut  ccmmuuiter 
doceut  Theoiogi.     Iu  iis  vero  qui   simul  eiiam 
offerunt,     augetur    pro    cujusque     affectu    et 
dcvotione.     Deni^jue  quia  Chiislus  uon   soluni 
nobis  remissionem  peccatorum,    sed   alia  qux- 
cunque  beneficia  promeruit,  idcirc6  hoc  sacrifi- 
ciura  est  etiani  omnium  bonorum  Impetratori' 
utn,    spirilualium    quideni    primo    &    per    se, 
tcmporalium  vero   secundario,  et   qtialenus  ad 
spirilualia    conducunt.       Sed   quia   ex  se   vim 
habet  dpntaxat  impetrandi  in  genere,  ut  aliqrud 
determinatum  impelretur,  debet  ad  illud  offer- 
entis  inlentio  specialiler  apphcari.      Ad  impe- 
Irandum  autem  pro  Ecclesia,  seniper  iutervenit 
ejusdtm    Ecclesiae  inteutio,    prae>^erlim    quoad 
€a  quse  ia  orationibus  Missee  ^  Deo  petuntur  : 
nam  ipsa  quoque  Ecclesia  est  offerensf  in  persous 
sui  Ministri.  c 


JS  DE   UlSSJk 

§.  II.  De  his  qui  offerunt  hoc  Sacrijicium* 

jL  EIMUM  et  praecipuum  iiiter  oiTerent^s  locuni' 
obtinet  ClHistus,  qui  solus  potuit  ac(e[>tabile 
sacriliciura  ofFerre  Patri,  quod  quia  quotidie 
offert  per  Sacerdotes  niinistros  suos,  ideo  dicitur 
sacerdotium  IiaL>ere  sempiternuni,  sicut  scriptui» 
est,  Tu  es  sacerdos  in  cstermm  secundiim 
ordinem  Melchisedech.  Non  soliira  aulem  ex 
€0  est  oilerens  q«6d  illud  inslituerit,  quodque  ei 
Tim  totam  ex  meritis  suis  coutulerit:  sed  ex  eo 
j>rgecipue  quod  sacerdos  in  persona  (yus,  et  tau-» 
quam  Minister  ac  iegatus  ipsum  reprajsentans 
sacriiicat,  ut  constat  ex  verbis  consecrationis, 
iion  enira  dicit*  Hoc  est  corpuSf  vei  hic  est 
sanguis  Ciirisli ;  sed  Hoc  est  corpus  meum, 
Hic  est  sanguis  meus.  Christus  igitur  slmul 
cum  Sacerdote  idem  sacrificium  Deo  Patri  pro 
l^ominibus  oftert:  et  ex  ejus  persoua,  cujus 
purissima  sanctitas  et  digniias  infuiita  est,  sem- 
per  hoc  sacrificium  muudum  est  et  gratum  Dco; 
quamvis  a  Ministro  peccatore  ofteratur. 

Alter  offerens  est  ipsa  Catholica  Ecclesiaj 
cujus  sacerdos  Minister  est,  et  in  cd  omnes  fide- 
les  noH  excommunicati,  qui  ctiam  aliqua  ratione 


TRACTATDS    ASCETICUS.  19 

snnt  offereiites  pcr   sncerdotcni,  non   tanquani 
5)er  iMinistruui,  sed  tanquani  per  legatuni  seu 
iiiediatorem.     Nam  sicut  totu  Respublica  dici- 
tur  a^ere,   quiccpiid  ejus   nominc  Legatus  suus 
ai^it :  sic  omues  Catholici   dicuntur  sacrificare, 
quia  ipsonim    noniine   in  persona  lotius  Eccle- 
bi-e    Sacerdos    sacrificat.       Non  lamen  omnes 
er.dora  modo :    sed   quidam    habitualiier  tan- 
lum,  illi  nimirum  qui  nec  adsuut  sacrificio,  nec 
cogitant   de  illo ;    quia  tamen    uuili  sunt  toti 
Ecclesice  per  charitatem,  censehtur  habitualiter 
idem  facere  quod   illa  facit.      Alii   causaliter 
jubeoilo  et   curando   ut    quis   sacrificet,   quo<l 
maxime  conlinmt  in  danlibus  ad  hoc  elecsvmo- 
nam.     Alii  demum  actualiter,  qui  sacrilicio  actu 
iDtersunt. 

Tertins  offerens  et  proprius  Ministcr  hujus 
sacrificii  est  sacerdos  legitime  ordiralus,  cujus 
tcim  firina  et  immobilis  potestas  est,  ut  etiam  in 
hairesim  lapsus,  suspensus,  deposilus,  degrada- 
tus,  sivc  excommunicatus,  valide  hoc  sacrainen- 
tum  conficiat  et  offerat,  licet  illicite,  dnmmodo 
lenitimam  materiam  et  formam  adhibeat.  Nec 
valor  sacrificii  minuitur,  etsi  sacerdos  pessimus, 
aut  ab  Ecclesiii  pr?ecisus  sit :  non  euira  frnctus 


?0  BE    MISSA. 

ex  qnalitate  Miuistri,  secl  ex  Cliristi   institutione 
depenclet. 

§  !1I.  De  VI  effecfivu  hujus  Sacrificii. 

JL?uplex  speclari  potest  in  Ijoc  sacrificio  vis 
effeciiva.  Uua  quani  clicunt  Theologi  ex  opere 
operato,  iaciepencieuter  a  merito  et  dignitate 
Minisiii :  aitera  cjr.am  vocant  ex  opere  opcran- 
tis,  dependenter  nliiiirum  ab  ipso  operante, 
ejusque  merilo  et  bonitate,  atque  ab  ipso  prc- 
tium  et  virtutem  accijfiens.  Priniuni  eficctum 
ex  opere  cperalo  piuies  Tiieologi  docent,  ncc 
sacerdotem  percipere  ut  oflerens  est,  iiec  fideles 
quatenus  sunt  ofitrenles,  scd  quatenus  pro  ij)sis 
offertur  :  hunc  enim  efieclam  sacrificium  istud 
non  habet,  nisipro  iis  pro  quibus  est  institutum, 
et  eo  modo  cjuo  institutum  fuit:  est  autem 
irvstitulum  ut  pro  hcniinibus  qfieratur,  et  ut 
illis  duntaxatprosit,  pro  quibus  o-"ertur:  cum- 
que  sit  apphcativum  virtutis  sacrificii  crucis, 
uon  causat  nisi  in  sulijecto,  cuitaiis  virtus  apph- 
catur  :  jd  autem  iil  ab  ofierenle,  qui  dcteru^itiat 
oblatior.em  pro  tali  persoiia.  Constans  seir.per 
^iit  Calholicorum  senleiitia  habere  hocintaiiibiles 
et  determinatos  efiectus  ex  opere  operato,  nisi 


TRACTATUS    ASCETICUS.  «f 

illc  pro  quo  offertur  obireni  jwual,  reniissionem 
videlicet  alicujus  poenx  peccatis  jani  rtinissii 
debitw,  vei  donuni  alicAijui  gratioe  praevcnienti^ 
ad  obtinendam  coniniissomm  renjissioneju. 
Quod  vero  attinet  ad  vini  inipetrativam,  eani 
joon  esse  infailibilera  quotidiana  probamus 
cxperientia  :  non  enini  omnia  qux  petimus,  et 
propter  qux  sacrificium  offertur,  senij>er  impe- 
Iramus.  Proveuit  hoc  ex  naliira  impetrationis, 
quit*  requirit  libei-tatem  in  dante,  a<leo  ut  possit 
pro  suo  arbitrio  negare  vel  concedere  quae 
petuntur.  Pctimus  cnim  proposito  aliqao 
luotivo,  quo  putamus  posse  Deum  moveri  ad 
aliquid  facieudnm,  sed  ex  eo  non  arctatur,  vel 
propter  paclum,  vel  propter  instilutionem  ad 
concedendum.  Deinde  non  impetramus,  nisi 
volunlas  nostra,  rt-spectu  rei  quani  petimus,  sit 
conformis  voluutati  Cliristi,  quai  cum  nobis 
ignota  sit,  ei  non  possumus  uos  conformare, 
Certum  nibilominus  est  non  carere  sacrirtciura 
boc  effectu,  qula,  tametsi  id  pnccise  Deus  non 
concedat  quod  jioslulanms,  aliud  tamen  tribuit 
quod  bic  &:  nujic  magis  judicat  exj>edire. 

Quod  ad  alternm  effectum  ex  opcre  operantis, 
duo  sunt    capita,    ex     quibus    augeri    potest. 


22  DE    MISSA 

Primum  est  bonitas  et  dignitas  operantis  pro- 
cedens  ex  habitu  graliai  sanctificantis  et  virtu- 
tum,  quae  gratiae  annexas  sunt :  nam  qu6  sanc- 
lior  est  sacerdos  et  gratior  Deo,  e5  magis  accep- 
tabiles  erunt  ejus  preces,  et  oblationes.  Secun- 
dum  est  actualis  devotio,  qua.  sacrificium 
ouertur :  nam  qu6  mDJor  illa  est,  eo  amplius 
ipsum  prodest.  Sicut  enim  alia  opera  bona  k 
justo  facta,  eo  magis  sunt  meritoria  et  impetra- 
toria,  plusque  valent  ad  satisfactionem  et  remis- 
sionem  pcense,  qu^  perfectiils  et  ferventius  fiunt : 
ita  hoc  sacriticium  sive  spectetur  ut  est  sacrifi- 
cium,  sive  ut  est  sacramentuni,  quo  ferventius 
peragitur  et  suscipitur ;  e6  magis  augetur  meri- 
tum,  magisque  prodest  pro  se  oficrentibus,  et 
suscipientibus,  et  illis  pro  qiiibus  ofiertur.  Ideo 
satagere  debet  sncerdos,  ut  sit  Deo  valde  gratus, 
ct  coutinud  virtutum  heroicaruni  exercitatione 
crescat  apud  illum  in  gralia  et  sanctitate,  sem- 
perque  celebret  cum  ingenti  fervore  ^*  devoti- 
oue :  sic  eiiim  liet,  ut  tam  ips'e  quam  alii  pro 
quibus  offert,  plures  et  efiicaciores  sacrificii 
efTectusex  opere  operantis  consequantur. 


TRACTATUS   ASCETICUS.  03 

§.  IV.    De  valore  Sffructibus  Sacrificii, 

WuAMVis  uonnulli  ex  Tlieologis  existimAriut 
hoc  saciificium  ex  opere  operato  valorem  sive 
efficaciaiu  inlensive  infinitam  habere,  et)  qu6d 
sit  idem  quoad  substantiain  cuni  sacrificio  crucis, 
resque  oblata,  corpus  scilicet  et  sanguis  Cbristi, 
sit  infiniti  pretii,  et  ij)se  "Cbristus  principalis 
oflcrens  sit  persona  inhnita  ;  cerlior  tamen  et 
communior  sententia  est,  non  nisi  finili  valoris 
esse.  Potissima  hujus  assertionis  ratio  ex 
Cbristi  Domini  voluntate  desumitur,  qui  noluit 
hoc  sacriticium  ordinare  ad  fructum  intensive 
infinitum  conferendum  :  sicut  de  facto  rebelles 
Angeli  non  sunt  redempti,  quia  Christus  merita 
&uae  passionis  noluit  illis  applicare.  Alia  ratio 
cst,  quiaad  infinitamsacrificiiefficaciam,  praeter 
hostiK,  et  principalis  offerentis  infinitatem,  re- 
quiritur  etiam  ejus  infinitas  a  quo  immediate 
otiertur.  Ci\m  igitur  sacerdos  immediatus 
ofterens  sit  finitee  dignitatis,  valor  etiam  sacrifi- 
cii  quoad  aclualem  influxum  et  efiicientiara 
finitus  erit,  quia  actio  il!a  k  supposito  finito 
immediate  producitur :  et  iu  hoc  differt  a  sacri- 
ficio  crucis  sacrificium   aostrum,  quia  illud  fuit 


J?4.  IJR     MISSA 

immedJate  a  supposilo  infiirito,  ide5que  fuit 
actio  secuadum  esse  morate  infinita,  et  ©eo  t^atri 
ittftnite  grata.  Favet  huic  doctrkiac  communis 
fideiium  seasns  :  qui  plura  pro  se  et  suis  sacrificia 
offerri  curant,  quod  certe  non  facerent,  si 
iufinitam  in  siuirulis  efficaciam  agnoscereiit. 
Possent  etiam  sacerdotes  unico  sacrificio  sex- 
centis  obligalionibiis  satisfacere,  quod  Ecclesias- 
tica  vetant  decreta.  Frustra  pro  uno  defuncto 
tot  maltiplicarentur  sacrificia,  quia  unum  sutii- 
ciens  esset  ad  oniues  animas  libcrandas.  Missa 
dcnique  cuju-jiibet  sacerdolis  sacrificium  Christi 
in  cruce  sequaiet,  quod  ide5  unicuni  fuit,  quia 
Taloris  iufiniti.  Ncque  considerandum  est  id 
quod  in  sacrificio  conlinetur,  tanquam  ens 
quoddam  naturale  agens  secmidum  summura 
gradum  virtutis  suee,  scd  ut  eus  lii^eruni,  cuju* 
operatio  tantam  habet  CiScaciam,  quantara 
habere  vu!t  ipsum  ageus  principale  Christus 
Redemptor  noster,  qui  hoc  incruento  sacrihcio 
vultnobis  applicari  finitum  tantrim  et  liniitatum 
frurtum  suas  passionis.  Ilabet  igitur  sacrificium 
eificaciam  finitam  in  ordine  ad  omnes  suos  effec- 
tus,  excepta  vi  impetraliva,  quam  idco  infinitam 
csse  onmes  fatentur,  qiiia  nou  cousistil  iu  aliqiw» 


TRACTATUS    ASCETICUS.  55 

quod  producatur  a  sacriticio,  sed  in  excellciilia 
et  iiilrinseca  dignitate  ipsins,  quafenus  ohjective 
movet  Deum  ad  id  quod  petitur  concedenduni, 
quamvis  semper  non  concedat,  nisi  cumjudicat 
saluti  nostrac  expedire  ut  concedatur. 

Si  vero  loquamur  de  intinitate  intensiva,  aii 
scilicet  sacriticium  pro  multis  oblatum  aoque 
singulis  prosit,  sicut  uni  prodesset,  si  pro  eo 
tantummodei  ofierretur,  gravis  queestio  est  prae- 
missd  dislinctione  tVuctuum  INIissa?,  detiuienda. 
Est  igitur  triplex  porlio  valoris  Missae,  seu  tri- 
ptex  fructus,  generalis,  specialis  cS:  medius. 
Primus  pertinet  ad  omnes  fideles  ;  secundus  est 
proprius  celebrantis ;  tertius  subest  dispositioni 
sacerdotis,  ut  applicet  cui  voluerit. 

Primus  ex  eo  proveuit  quod  generaliter  pro 
omnibus  tidelibus  vivis  &  dcfunctis  offertur : 
€st  enim  idem  quoad  substantiam  cum  sacriflcio 
crucis,  quod  jtio  omnibus  oblatum  est,  et  ex 
Canone  constat  deberc  sacerdotem  pro  onmibus 
applicare :  pro  Papa,  pro  Episcopo,  pro  ncgp, 
totaque  Ecclesii^i  militante  et  purgnnte,  et  wm 
potcst  non  applicare,  cmn  sit  ab  ipsa  EcciesiA 
ad  Iioc  spccialiter  deputatus.  Quocircvt  bic 
fructus  ad   onuics     fideles    extendilnr   qni  ab 


DE    MfSSA 

Eccle^is  unitate  non  sunt  praecis;,  el  nan.poTiunt 
obiceni,  et  sic  potest  esse  quodammodo  exten- 
sive  intinitus,  oiiinesque  et  singuli,  si  j:>er  ipsos 
uou  slet,  integruni  fructum  percipere  possunt, 
ac  si  unus  tantum  cssct.  An  autem  iiic  iVuciU'* 
non  soliun  inipeirationem,  sed  etiam  i?alibfacii- 
ouem   includat,  coutro^Trsum  esi. 

Secundus  iu  hoc  fundatur,  quia  sacerdos 
offertetiam  pro  seijiso,  OJfero,  inquit,  pra 
innumerahilibus  jf^ccafis,  Sf  oJfensionihuSt  4* 
neslisacntiis  meis.  Debet  eaim,  «t  ait  Anoslo- 
lus,  quemadmodum  pro  populo,  ita  etiam  pro 
aemeiipso  offerj^e  pro  jjcccatis.  l^roveaii  auleui 
sacerdoti  fruclus,  quaienus  ab  ipso  ut  publico 
ministro  offertur  ;  et  ideo  non  est  alteri  appli- 
cabilis  :  nam  dum  offert  pro  se  illis  verbis,  pro 
peccatis  Sf  offensionibus  meis,  eo  ipso  sibi 
applicat,  sibi  vero  applicatuiu  non  est  aiteri 
applicabile. 

Tertius  colligitur  ex  iiatum  sacrif.cii,  quod 
ita  iustitutum  est,  ut  pro  liominibus  offeralur, 
ac  propterea  illis  prodesse  debet,  pro  quibus 
offertur.  De  hoc  fructu  medio  couimuuis 
sententia  cst  non  esse  iniinitura  extensive,  scd 
eo  luagis  in  singulis  iiiinui,    quo  magis   exleiKU- 


THACTATUS    ASCETICUS.  27 

tur.  Dchel  auteiu  sacerdos  liun<:  fructura  illi 
appiic*if,  \no  quo  spccialiler  celebrare  teuetur 
laliouobeutficli,  eleeiiiosyuac,  pruecepti  siiperi- 
«ris,  ye\  alio  quocunque  tilulo ;  idque  aute 
Missan^  vel  sulteiii  iu  Missa  aute  consccratiT 
©ncm  ;  naui  si  essentia  Missa)  ia  sola  cousecra^ 
\\ijnv  cojisisteret,  ut  pleriquc  sentiuut,  applica- 
tio  post  iisani  fucla  luliii  valeret,  sacrificio 
fjuoad  ^ubslanliani  jam  consunuikuto. 

L  V.    Qua  praxis   servanda  in  applkatlone 
MisscE. 

viu  lA  (liximus  sacrificii  fructum  deberea 
sacerdotibus  appiicari,  operae  preliuni  erit  ex 
coninHUii  et  niagis  receptp,  Theologorura  scn- 
tenti;\  pra?»im  aliquam  sive  metliodum  hujik» 
applicaiionis  praiscribere,  qux  ipsis  sacerdoti- 
hus  usuisit,  ne  eos  labi  iu  re  tanti  momenti,  et 
muueri  suo  deesse  coutiugat.  Et  priino  qui- 
dem  o!>s€r\anduui  est  sacerdotem  multiplici 
Domii:e  hoc  sacrificium  offerre,  nomine  Chrisli 
prinii  et  prxcipui  offorenlis  cx  cujus  meritis 
sicrificii  valor  emanat,  et  ex  cujus  voluutale 
mdxime  pendet  cjusdem  ap.plicalio  :  nonuue 
ilem    Ecclesia;,   cui      meriloruui    suorum    el 


'2B  nE     MISSA 

satisfactionuiii  dj^pensationem  Cliristiis  coiiimisit : 
deiiide  iiomine  proprio,  quatenus  libera  su-^ 
voluntate  ofFert,  sibique  aut  aliis  pro  suo  arbi- 
trio  appiicat :  nomine  tandem  aliorum  fidelium, 
qui  sinml  cuni  i|>so,  sive  per  ipsum  interno  af- 
fectu  offerre  dicuntur ;  illorum  videlicet,  qui 
Wishie  iuserviunt  cc  assistunt,  vel  pro  ea.  cele- 
brandd  eleemcsvnam  larsriti  sunt.  Porr^ 
Cbristus  6c  Ecclesia  sacrificii  fructuum,  quoties 
offertur,  participes  esse  volunt  omnes  fideles 
dummodo  capaces  sint,  &  nullus  in  eis  obex 
reperiatur,  nec  ulla  requiritur  ex  parte  sacerdo- 
tis  celebrantis  anplicatio,  ut  communis  hic 
fructus  in  omi^es  diflmidatur.  Omnium  autem 
fructuum  pars  qucedam  notabilis,  Christo  sic 
volente  &  determiuationi  tam  ipsius  sacerdotis 
pelebrantis  tanquam  Ministri  &c  mysteriorum 
ejus  dispensatoris,  quam  aliorum  simul  cum  eo 
ofibrcntiuni,  quod  ex  comnmni  Ecciesiee  cou- 
sensu  morem  fideliuin  approbantis,  quo  e^pe- 
tunt  hocsacrificium  pro  se  peculiariter  oflerri, 
inaDirestum  cst :  frustra  enini  id  faccrent,  si 
omnis  ejus  fructus  jam  appiicatus  essct,  nec 
ullus  pe|  sacerdolis  iiitentionem  applicandus 
supercsset.     Sacerdos    vero  in  hujus  sacrificii 


TRACTATUS    ASCETICUS.  29 

actiono  iiliis  ciim  ijyso  oftereutibus  siijierior  est, 
iS:  ideo  fruduuni  a)«plicatio  ab  ejus  intentione 
praecipur  j)endet :  nani  cuui  sit  aclus  potestatis 
ordinis,  ejus  subjacet  voluntati.  Sed  quanta  &c 
'qua!is  sit  j)ortio  fructus,  quani  Christus  Dorai- 
nus  Toluit  sive  generatim  ad  omnes  tideles,  sive 
specialim  ad  lios  vel  illossecundum  intentionem 
jvarticularem  sacerdotis  celebrantis  derivari,  in- 
tertum  omnino  est:  neque  enim  sacra  Scrip- 
tura,  r.ec  Ecclesice  traditio,  «ec  Concilia,  aut 
Fatres  (juidquam  de  buc  re  tradiderunt,  aut  de- 
finierunt.  Ideo  satis  est  quod  sacerdos  tantum 
de  fruclu  sacrilicii  juxta  devotionem,  sive  obH- 
gationcm  suam  his  aut  illis  applicare  velit,  quan- 
tum  Christus  Domiuus  ij>si  ajijViicaudum  con- 
cessit. 

Observandum  secund6  quod  ut  sacerdos  sa- 
nificii  fructum  valide  ajiplicet,  neccssaria  est 
ejus  inieutio,  qualeui  requiri  aiunl  Tbeologi  ut 
aliquod  sacramentum  valide  conficiatur.  Qua- 
j)ropter  habituabs  sutHciens  non  est ;  actuaiis 
cplin;a  alque  laudabilis,  sed  nou  necessaria ; 
snfficit  enim  virtualis,  illa  nimirum  qua:  ab  ac- 
tuali  proveniens  t^  non  revocata,  auiuic  rema- 
lict  secundiim  suam  virtutem.      Dcbet  autem 


30  DE    MISSA 

1j*c  inlentio  ipsam  saciificii  actioifiii  cdnconii'- 

tari,  6:.  tsse  certa  &  detersiiinata,   nec  efteclum 

suspeusum  relinquere,   qula  lion  potest  a  futurA 

conditione  depeudere.     Quod  si  sacerdos   iruc- 

tum  sacriticii  nemini  applicct,    vcl  iiie   pro  quo 

oflcrt  ejus  capax  non  eat,    aut  eo  liou  indiget, 

mauet  fructus  iu  Thesauro  Ecclesiie.      Unde  in 

fali  casu  optimum  fore  ceusent  Tiieoloi^i  condi- 

tionalam  liabere  voluntatem,  &  alium  substitu- 

ere,  qui  eo  fructu  potialur.     Optiniura  quoque 

aliquibus    visuui   esc  qnod     sacerdos,    qui  pro 

pluribus  ofterre  ir.tendit,  eos  speciaiilcr   &   no- 

minalim  exprimat,    non  generaiiler  ^   in  con- 

fuso,  quia  sir.2:ulis  niiu^iS  prodessct ;  suum  enim 

effeciura  producit,    secundian  njodum  quo  ap- 

plicatur :  perfectior  autera   applicatio  est,  cuni 

omnes  sigillatini   uominantur.     Ad     scrupulos 

deuique  evltandos,  qui  circa  applicationeni  oriri 

possunt ;  debet  saceidos,     rejectis  incertis  opi- 

nionibus,    sacrilicii  fruclus  {)rimo  &    priucipali- 

ter  ilii  applicare,  pro  quo  celebrare  tenetur  rati- 

one   beneficii,   eleemosyna;,     promissionis,   aut 

specialis  obligaliouis.      Tuni  sine  ejus  prjcjudi- 

cio  &  in  quantum  bcite  potest,  aliis  iteni  appli- 

care  poterit  sibi  charitate  aut  ali^  qnavis  rasione 


TRACTATUS    ASCETrCUS.  31 

)WUiiarUer  cohjujh  lis,  seu  comiuemlatis,  suain 
inteiilioiie:n  iiitentioni  Cluisli  suiumi  s-aierdoiLs 
perfecte  confornvdndo,  &  subjiiilteiido :  sic 
eniiii  poterit  tutd  conscieutid  ex  intiiiito  &  nun- 
quain  exliauricudo  tliesauro  nieritoruin  &  satis- 
factioBum  Christi,  cuJAis  tlisjieiisator  esl  consti- 
tutus,  parteni  aliquani  iii  pimrs  derivare,  quaj 
ex  sunnna  cc  iisetialnii  Dei  miscricordia  non  nisi 
uberrima  sj.erari  potest. 

CAP.      II. 

Dt  requisiiis  in   Snccrdote  ad  ritc    S)'    pic 
cehbrandum. 

WuoD  oiim  David  dc  templi  aedificatione,  id 
sibi  sacerdo-s  de  (iivini  sacrificii  oblatione  & 
sumptione  dictum  putet:  Opus  grande  est, 
neque  enim  homini  prteparatur  habitatio,  sed 
r>eo*  Ad  Dcum  i:;i'ur  accessurus,  ut  ipsius 
Dei  unigeniium  Filium  iiicruente  sacrificet, 
cum  timore  \'  tremore  tantum  opus  aggredialur, 
probelque  seipsum,  «Si  praeviis  dispositionibus 
praeparel  ad  ubcrrimos  sacrilicii  fructus  percipi-r 
endos.     Sunt  auteni   tres  priecipux    disposili- 

*  Paral.  29.  1. 


32  DE     MISSA. 

ones,  quce  iii  sacerdote  rtquiruntur :  Purilas 
vitcE,  reclitudo  intciitioa  is,  &  actualis 
devotio. 

§.  I.     De    Puritatc  vitcc. 

-1  LRITAS  vites  in  duobus  consistit.  Primum 
ut  sit  niundiis  ab  omni  peccato  nou  soliim  mor- 
tali,  sed  etiam  veniali  deliberato  &  scienter 
admisso,  atque  ab  omni  affectu  erga  ipsa  pecca- 
ta  venialia.  Levia  siquidem  peccala  omninc\ 
vitare  nequimns,  at  ipsorum  aflectum  peuitris 
ex  animo  eveliere  ^  possumus  &  debemus, 
adeo  ut  nulli  vuluntate  tS:  affectu  inhaereamus. 
AUerum  ul  conetur  omiii  sludio  esse  purus,  & 
sanctus,  &:  orualus  onn:i  virtatc,  slbique  prop- 
terek  il!ud  peculiariler  dictum  existimet :  Qui 
justiis  est,  justijicetur  adhuc,  c^  sanciti^ 
sanciificetur  adhucr  Recte  Chrysostomus : 
Quo  non  oportet  esse  puriorem  tali  frutntem 
sacrijicio  ;  quo  solari  radio  non  spUndidioreni 
manum  carnem  hanc  dividenieni ;  os  quod 
igne  spirituali  rcpleiur  ;  linguam  quci  trc- 
ivtndo  nimis  sanguine  rubescit  ?  Cogita 
quali  sis  insignitus  honore,  quuli  mcnsd 
Jruaris:     quod      Angeli      mdenies     horres- 

*  Apoc.  22.   11. 


TRACTATUS    ASCETICUS.  33 

cnnt,  iieque  liben  auaens  iniueri  propter  emi- 
cantem  inde  splendortm,  hoc  7ios  pascii.iur^ 
huic  nos  unimtir,  Sf  fncti  sumus  tinum  Chrii^Li 
corpns  Sf  una  caro.  Docet  S.  Thonias 
propriuin  effBctum  liujus  sacramenti  esse  ho- 
.  niinem  in  Dcum  transformare,  et  ipsi  per  amo- 
rem  assimilarc.  Qui\  ergo  fide  debet  esse  im- 
bulus,  qu^  spe  roboratus,  qua  succensus  cha- 
ritate,  qu^  proeditus  innoccnti^,  qui  tak-m 
victimam  quotidie  innnolat,  Deumque  suscipit, 
ct  in  ipsum  mystic^  transforniatur?  Quod  si 
dispositio,  ut  aiunt  Philosophi,  ejusdem  rati- 
onis  esse  debct  cum  forma  ad  quam  disponit : 
diviiia  procul  dubio  dispositio  necessaria  erit, 
nt  recipiatur  cibus  divinus ;  vita  sic  instituta,  ut 
(livina  sit  et  superliumana,  et  mundana?  atque 
carnah  prorsus  opposita.  Qui  sic  vivit,  secedit 
a  creaturis,  et  soH  Deo  adhaeret :  solus  Deus  iii 
intcllectu  eius  est,  solu3  in  voluntate,  solus  iji 
colloquiis,  solus  in  opetibus.  Nihil  in  i!lo  quod 
sapiat  mundum,  quod  carnem  redoleat  et  sen- 
sum:  seipsum  odio  habet,  corjius  suum  jugi 
mortificatione  crucitigit,  divitias  spernit,  hono- 
res  fugit,  amal  nesciri  et  pro  nihilo  leputari. 
Discutiat  ergo  vitam  suam  saccvdos,  et  si  talem 

s 


54  DE     MISSA 

nequa(iuam  esse,  sed  adliuc  terveiiain  depre- 
liendeiit,  iu  divinani  transferre  satagat  sedula 
virtutum  exercilatioue.  Huc  etiam  peiiinel 
externa  corporis  et  vestium  mundities,  gravitas, 
etmaturitas,  quae  Preshytermn,  hoc  est,  seni- 
orenr  deceat,  talisque  compositio  totius  homi- 
nis,  ut  omnes  ex  solo  ipsius  aspectu  aedificeii- 
tur. 

§.  II.  De  recfitiidine  intentionis. 

OECUNDA  sacerdotis  disposilioad  celebrandum 
est  rectitudo  intentioab :  virtutis  eniin  laudem 
vei  vitii  notam  a  fine  quem  intendimns,  actio- 
nes  nostrai  sortiuntur.  Intentio  autem  ut  recta 
sit,  non  soliim  excludil  onmem  finem  malum,  & 
alienum  ab  ipsa  sacrificii  institutione,  sed  etiam 
vetat  ad  ipsum  accedere  ex  sola  consuetudine, 
sine  actuali  tanti  mysterii  consideratioiie  & 
pr^evid  pra?paratione.  Sacerdos  itaque  celebra-T 
turus  diliircnter  attendat  quo  fine  moveatur,  a» 
propter  damnabile  lucrum,  autaliquod  temjK)- 
rale  motivum,  non  ccelestem  panem,  sed  terre- 
num  quaerens  ;  non  animee  salutem,  sed  corpo- 
ris  emolumeutum :  ne  sacrificio  pro  mundi 
?itu  instiluto  in  sui  perniciem  abutalur.     Finem 


TRACTATCS    ASCSTICUS,  35 

«ibi  pr<€fi«:;at  excelsum,  coelestem,  supernatura- 
lem,  qui  Dei  gloriam  respiciat,  propriam  salu- 
tem,  &  porfectionem,  ac  proximi  utilitatem. 
Huc  dirigat  siiam  intentionem,  ut  per  hane 
Tictimam  salutarem  purgelur  k  peccatis,  k 
languoribus  auimae  curetur,  &  ab  ingruentibus 
iiialis  protegatur :  ut  ab  aliqua  tentatione  & 
aclvcrsitate  eripiatur:  ut  aliquod  beneficiuni 
impetret,  «Sv:  de  perceptis  gratias  agat :  ut  virtu- 
tes,  augnicntum  gratia?,  &z  donum  perseveran- 
tiae  obtineat,  ut  pro  variis  pro.ximorum  necessi- 
tatibus,  ^  pro  requie  defunctorum  Deum 
inlerpellet ;  &  universamEccIesiameicommeu- 
det :  ut  cultum  latriae  Deo  exhibeat,  Sanctisque 
honorem  &  v^nerationem  :  uJt  Christi  passionem 
&  mortem  commemoret,  sicut  ipse  pra?cepit 
dicens,  Hoc  facitein  mel  commemorationem : 
ut  emendatus  ab  omui  inquinamento  carnis  & 
«piritiis,  seipsum  Deo  conjungat,  &  insepara, 
biliter  uniat,  cum  ipso  consummalus  in  unum. 
Ex  his  et  aliis  hujusmodi  motivis  intentionem 
ante  Missam  dirigere  oportet  juxta  formulam 
infra  tradendam.  Non  est  autem  hoc  loco 
praetermitlendum  quosdam  eximiae  sanctitatis 
€t  doctriiiae  viros  semper  memores  incertitudinis 


56  DE     MFSSA- 

vitae,  quotidie  liiic  intentione  corpiis  et  sanguj- 
ueni  Christiin  Missse  sacrificio  suscepisse,  ut,  sL 
eos  contingeret  ed  die  niori,  Viaticum  iUis 
foret  ad  vitani  selernam.  Multum  verti  hoc 
proderit  sacerdoti  ad  mortis  et  geternitatit» 
memoriani  sedulo  renovandam. 

§.  ITI.   De  actuafi  devotiotte. 

l  ERTIA  dispositio  in  actuali  devotionc 
consistit,  quam  ut  in  se  excitet  sacerdos,  sala- 
gere  debet  primo,  ut  quidquid  de  hoc  inefiabil* 
tnjsterio,  coelestiunique  charismatum  Ihesauris 
hi  eo  recondilis  sacro  Sancta  docet  Ecclesia, 
firm^  fide  apprehendat  cum  subHmissima  eorum- 
dem  aestimatiouet,  Verbis  enim  consecratiouis  ab 
€0  prolatis,  panis  in  corpus,  et  vinum  in  san^ 
guiuem  Christi  transubstautiatur,  atque  ibi 
adest  sub  specierum  velamine  illud  purissimum 
Christi  corpus,  quod  pro  s^lute  nostr^  cruci 
athxum  fuit:  adest  sanguis,  qui  pro  nobis 
etfusus  est :  adest  auima  jiloriosa,  in  qui  sjint 
omnes  tliesauri  sapieutiai  ^  scientioi  Dei :  adest 
Christus  verus  Peus  &  verus  homo,  mirabiliii 
in  majestate  sua,  qui  venturus  estjudicare  vivos 
&  mortuos  &  sgeculum  per  igiiem. 


THACTATUS   ASCETICUS.  37 

TCecessaria  secund^  est  atl  excitaiulam 
devotionem  humilitas,  quie  prae  cacteris  virUiti- 
bus  in  liujus  sacramenli  instilulione,  niaxim^ 
eniluit.  Christus  enim  cum  hi  fonn;^  Deiesset, 
iexuianivit  semetipsum,  &  sub  exiguis  speciebus 
panis  «Sc  vini  corpus  suum  et  sanguinem  atque 
Divinilatem  conclusit,  seipsum  exponens  scele- 
ratorum  homiuum  injuriis,  qui  pleni  immun- 
ditiis  ad  ipsum  accedere,  eumque  pollulis 
nianibus  contrectare  preesumunt.  Par  igitur 
est  sacerdotem  tantam  humiHtatem  imitari,  et 
in  suum  nihilum  resilire,  ac  nihil  de  se  praesu- 
mere,  Sola  humilitas  est,  quae  dign^  nos 
pra:parat  ad  tantum  hospitem  suscipiendum. 
Nulla  nnstra  dispositio,  nulla  iudustria,  nulla 
vjrtus,  sed  sola  Dei  gratia  nos  dignos  reddit : 
quare  nostram  debemus  indignitatem  agnoscere, 
€tsoli  divinae  misericordiiE  inniti. 

Tertii^,  quia  Christus  hujus  mensae  delicias 
acerbissim;^  su^  passione  nobis  promeruit,  sanc- 
tos  sacerdotes  legimus  ignem  devotionis  in  se 
solitos  succendere,  jejuniis,  flagellationibus, 
ciliciis,  et  aliis  hujusmodi  cruciatibus,  quos 
imitari  et  nos  debemus,  Agno  pro  nobis  occiso 
uosnietipsos  immolantes,    silenlio,    solitudinc. 


^8  DE    MISSA 

abstinenliS,  sensuam  custodia,  non  oinissis 
■  exterioribus  castigationibus  juxla  cujusque  vires 

et  conditionem. 

Muitum   denique    prodest    ad    <levolionem 

ingens  fames,  ferveus  desiderium,  atque  arden- 
"  tibsinius  amor  Intjus  Ano-elici  panis,  ad  quem 
"  sumendum  nos  amantissime  invitat.  Domirtus 
"  dicens  :  Venite  ad  me  omnes,  qui  laboratis 
'  S)' onerati  estis  Sf  ego   reficiam  vos.  *     Quod 

si  desit  Iioc  dcsiderium,  illud  saltem  desiderare, 

et  II    Domino     petere   deberaus   ferventissirais 

amoris  actibus.     Dcsiderium  enim  paupernm 

^  exaudieff  i)'animam    esurientem  saliabit  bo- 

'  nis.f 

CAP.    III. 

J^arice  consideVationes^ante  Missam. 

§.  I.    Quanta  sit    Sacerdotum  dignitas, 
S)  quanta    deheat   esse  sanciitas. 

JNuLLA  est  inter  homines  dignitas,  nulla 
excellentia,  cui  possit  sacerdotalis  snblimitas 
comparari.  Omnium  Principum  fulgorem 
superat,  onuiium  Regum  potestatem  excedit; 
iUorum   enim    auctorilas   circa    temporalia  et 

*  Matth.  11.  28. 

t  Psal.  9.  08.  &  106.  9. 


TRACTATUS    ASCETICUS.  3^' 

terrena  versatur,  snccrdotis  antem  polentia 
etiani  ad  aeterna  et  coilestia  cxtenditnr,  pro 
quibus  coniixiraiulis  onnies  Priiicii^es  et  Reges 
ad  sacerdotes  confugere,  opem  eorun^  iniplo- 
rare,  secjue  illis  subjicere  non  erubescunt.  Ideti 
ab  Apostolo  (lictus  est  sacerdos  ab  iKnninibus 
assumi,  ut  offeral  dona  6)  sacrijicia ;  ac  si 
super  alios  clevatus  commuiiem  bomiunm  con- 
ditiouem  anteceilat,  quasi  mediator  Dei  et  ho- 
niinum  in  his  quasunt  ad  Deum  conslitutus, 
A  Malachia  item  Propheta  AngeUs  a^quiparatur 
his  verbis :  Labia  sacerdotis  custodlent  scien- 
ti^im,  S)\  legem  requircnl  tx  ore  cjusy  Angelus  ,- 
enim  Domini  exercituum  est.  Imo  ex  potes- 
tate  quam  habet  absolvcndi  a  peccatis,  et  con- 
ficiendi  coq^us  et  sanguinem  Christi,  etiam  . 
AngeHs  suj^erior  est;  et  ut  ait  Nazianzenus, 
orat.  I.  Qucedam  ilti  diviniiasinestf  alios- 
qve  efficit  Deos.  Pleec  tc  sedul6  considerare 
oportetj  quicuiique'es  Christi  sacerdos,  «e  ad , 
te  pertineat  Psaimographi  sententia  diceutis; 
Ilomo  cum  in  honore  esset,  non  iniellexit  com- 
paratus  est  jumentis  insipientibus,  Sf"  siinilis 
Jacins  est  illis.  Niiiil  in  te  terennm  sit,  nihil 
commuue  cum  populo.     Sit  Ar.gehca  conversa- 


40  ^B   MISSA 

tio  tua,  vlta  divina,  i^iores  illibati.  Qtiid  tut- 
pius  quam  honor  su)»iimis,  et  vita  deformis ; 
saiicta  professio  et  illicila  artio  ?  Vide  igitur 
quam  digne  actio  respondeat  noraini,  mores 
dignitati.  Quad  si  sacerdotes  antiquie  legis 
jussit  Deus  sanctos  esse,  ut  incensum  et  panes 
proposiiionis  convenienter  offerrent;  quant6 
raajorem  sauctitatem  inesse  tibi  oportet,  qui 
Filium  Dei  quotidie  offers  et  suscipis?  Et  si 
soletcorpus  ciborum  quibus  nutritur  qualita- 
tibus  imbui,  a^quum  sane  est,  ut  Cliristi  in 
Eucharistiii  existentis,  quo  sino-ulis  diebus 
vesceris,  conditiones  imiteris,  et  virlutes  per- 
fect^  exprimas.  Latet  Christus  sub  exiguis 
speciebus,  nec  ullo  se  specioso  indicio  mani- 
fcstat :  tu  quoque  Dei  dona  absconde,  et  ama 
nesciri,  ac  pro  nihilo  reputari.  Ille  ibi  nianet 
peccatorum,  infidelium,  ac  etiam  bestiarum 
injuriis  expositus :  tu  similitcr  cunctis  subjectus 
csto,  alque  in  onmi  contemptu  et  opprobrio 
patientiam  serva.  llie  enim  seipso  pascit  sine 
ullA  personarum  acceptione  :  et  tu  erga  omnes 
liberalis  esto>  sitque  sincerus  in  te  aniiiiarura 
zelus  sine  ullo  humano  respectu.  Ille  divisis 
speciebus  nec  Iscditur,  nec  dividitur :  tu  etiaxn 


TRACTATUS    ASCETICUS.  41 

pacatum  animum  ac  omniu6  im|)erturbabi'cm 
in  omni  difficultate  conscrva.  llle  nullum 
detrectat  locum,  et  iu  eo  stat,  iu  quo  collo- 
catur  a  quovis  sacerdote  quantumvis  scelerato  : 
tu  pari  ratione  ad  omnia  loca  et  officia  indifTe- 
rens  esto,  nec  uUura  onus  recuses  quod  tibi  k 
supcrioribus  imponatur.  In  hoc  denique  Sa- 
cramento  substantia  panis  et  vini  desinit  esse, 
et  sola  remanent  accidentia :  et  tu  eodem  raodo 
in  te  debes  anniliilare  omnem  terrenam  substan- 
tiam,  onmes  scilicet  afFectus  inordinatos,  ^Io- 
jriac  appctitum,  prava  desideria,  dictamina 
Iiujus  mundi,  &  quidquid  perieclioni  contrarium 
est. 

§.II.     De  excelleniid    hiijus    Sacrijicii. 

^UM  sacrificium  sitpriraarium  Keligionis  rau- 
nus,  plane  decebat  ut  Christiana  Religio,  qui\ 
nuUa  perfectior  et  sublimior  essc  pctcst,  nobi- 
lissimuni  liaberet  sacrificium,  cujus  excellentia 
ex  raultis  capilibus  colligi  potcst. 

Primt^  ex  eo  quod  in  illo  offertur,  qui  cst 
Chrislns  Dominus,  verus  Deus  et  vcriis  homo : 
et  quia  nihil  excclsius  illo  est,  idco  ratione  ipsi- 
us  actio  ip«a  sacrificandi  omncs  humanas  actio-^ 

V 


42  DE     MISSA 

nes  excedit,  etiam  aclus  Sanctorum  in  coelif 
Deum  amantium,  Cavend um  ergo  ne  nostri 
irreverentia  &  in  devotione  tam  magnx  rei  ob- 
lationem  delionestemus.  Et  si  Deus  oliju  sa- 
cerdotibus  praecepit,  *  Mundamini  quifertis 
vasa  Domini,  quanto  majori  puritate  nos  enitere 
debemus,  qui  purissimum  Christi  corpus,  & 
pretiosissimum  sanguinem  Deo  offerimus  ? 

Secundo,  ex  personiicai  ofFertur,qui  est  soliis 
Deus.  Nulli  enim  Sanctorum,  nec  ipsi  Beatce 
Virgini  oiierri  potest,  sed  ex  ipsi\  intrinscc^  rei 
^atur^  convenit  soli  Deo,  quia  per  sacriticium 
testificamur  Deum  esse  primum  principium  & 
ultimum  finem  noslrum,  &  supremum  Domi- 
num  omniuni  rerum,  cui  in  signum  nostrse 
subjectionis  aliquod  sensibile  ofTerimus  ad  sig- 
nificandum  per  rem  sensibilem  oblatam  sacri- 
ficium  internum,  quo  anima  se  oflert  Deo,  si- 
cut  principio  suec  crealiouis,  &  sicut  tini  su» 
beatiiicutionis.  Hoc  autem  nec  ipse  Deus  per 
absolutam  suam  polenliam  etiicere  potest,  ut 
alicui  crealurse  conveniat. 

Tertio,  ex  ips^  consecratione,  qua  panis  & 
"vinum  in  corpus  vS:  sanguinem  Christi  transsub- 
stantiantur,  manentibus   accidentibus  sinc  sal>- 

*  Isui.  5  2.    H  . 


TRACTATUS    ASCETICUS.  45 

jeclo.  Est  auteni  hsec  actio  oiiiniiio  supcrna- 
turaiis,  qucc  nullo  modo  pendere  potest  ab 
alliiua  polenlia  creata  tanqujm  a  causA  princi- 
paii,  tiuia  solus  Deus  etficit  transsubstantiati- 
onetTj. 

Quarto,  ex  valore  ipsius  sacrificii,  qui  est 
inrinilus  sirut  raerita  &  passio  Christi,  ac  proin- 
<le  3Wjue  placct  Deo,  ac  luors  ejus  iu  crucc, 
Jicet  efleclus  fliiitus  sit. 

Quinto,  cK  fine  j^ropter  quem  caetcris  omni- 
bus  abolitis  institutum  fuit,  ut  nimirum  per 
ipsum  Dco  creatori  nostro  cultum  latriae  liibu- 
sir.us,  noslramque  servitutem  »>c  subjectionem 
humilliine  testificemur :  ut  dignas  ei  gratias 
perpetuL>  agamus  pro  universis  beneliciis  ejus: 
ail  auxiiia  divinaj  gratiae,  ejusque  protectionis, 
excitrilionis,  &  directionis  inipetraiida :  ad 
obiincndaiu  peccatorum  veniam  :  ad  iiam  Dei 
placandani,  &  immineatia  tiagella  avertcnda: 
ad  succunendum  oraniuni  viv^rum  &  defunc- 
torum  necessilatibus ;  quae  sunt  pene  infinitae. 
l*oiTo  ex  liis  ciarissime  ccastat  nullam  posse 
nworeni  in  hac  vita,  aut  praeatabiiiorem  actio- 
nrm  a  mortaiibus  exerceri,  quiim  offerre  Deo 
hoc  sacrilicium.       Ideo   nullus  seu  Rex,    seu 


44  DE    MISSA 

Pontifex  esset,  qui  saccrdotem  celchrankin 
quacunqiie  ex  causii  accerscre,  cocplunK|ue 
sacriticium  iiiterrunipere  auderet.  Quia  ver6 
sacerdos  hoc  sacriiicium  peragit  in  jiersoua 
Cbristi,  ita  se  gerere  debet,  ne  quid  in  ipso  sit 
quod  Christi  personam  dedeceat :  sicut  lega- 
tus  Regis  pcrsouam  sustinens  sunmiopere  cavet, 
ne  quid  indecorum,  &  suo  muuere  indignum 
commiltat. 

§.  III.  De  ejusdem  nectssiiate. 

1,/EBET  sacerdos  soUicite  considerare  qudm 
sit  necessarium  hoc  sacriiicium,  q\io  summo- 
pere  indigent  &  qui  sunl  in  hoc  mundo,  &  qui 
in  Purgatorio :  hi  ut  citius  liberentur,  &  ad 
perennem  fehcitater.i  pcrvcuiant :  ilii  ut  cou- 
tiuuis  Dei  praisidiis  adjuventur.  Ad  ipsum 
enim  spectat,  tauquum  ad  iegatum  totius  orbis, 
oniniuui  petitiones  ad  Deum  i\in^y  onmiunri 
•necessitates  spirituales  cS:  corporales  eidem  ex- 
ponere,  et  singuhs  obtiuere  quod  siuL^uHs  pro- 
sit  ad  sahitem.  Sunt  autera  uecessifatos  spiri- 
tuales,  pimum  j)eccata,  quibus  pleuissima  sunt 
omnia  regna  niundi  in  quovis  fere  homiuum 
^tatu  6:   condilioue.     Deiude  suiit  tentationes 


TRACTATUS    ASCETICUS.  45 

intemac  &  externic  j  corrupta  uatura,  iisensii>us 
&  membris,  ab  extriusccis  objectis  rcrum  cV 
personarum  a  volubililate  liberi  arbitrii,  A  die- 
iiior.ibus  oriri  solitse,  ea:quc  iimumera!  6c  supe- 
ratu  ditnciks.  Sunt  deuiquc  occasioues  e.\- 
Irinsec*  malorum  ad  peccata  aliiciciites 
domi  Sc  foris,  «Sc  binc  peri>etua  pericula  letenias 
damnationis.  ,  Necessitates  corporales  sunt 
eliani  innumerabiles,  quibus  omucs  vcl  pre- 
iiiuntur,  vel  sunt  obnoxii:  morbi  videlicet, 
bella,  perseculiones,  lites  injuslac,  odia,  calum- 
iiix,  contumeliaj,  paupertas,  mendicitas,  amis- 
siones  bonorum,  exilia,  carceres,  insidiie,  doli, 
fraudes,  pngn:e  civiles  &  domesticae,  jurgia, 
detractiones,  et  multipliccs  injuriae  dominorum, 
servorujn,  vicinorum,  acqualium,  quae  passim 
inferri  solent  manifeste  vel  occult^.  Suat  igi- 
tur  in  magua  necessitate  Calholici  male  viven- 
tes,  qui  peccati  mortalis  nexibus  irretiti 
computrescunt  in  faicibus  suis :  omnes  quoque 
luiidcles,  Hacjrctici,  Schi.-matici,  Juda:i,  iVga- 
iii,  Sc  Turcee  qui  \eii  Dei  cognitione  careutes 
in  tenebris  vivunt :  neque  bi  omnes  a  statu 
adeo  iufclici  uaturae  viribus  emergere  possunt, 
nisi  respicieus  dcsuper  Patcr  misericordiarum. 


45  DE    MiSSA 

potenti  virtute  eos  excitet  &  praRveniat.  Jiis- 
ti  item  tepidi,  6c  imperfecti,  i^  alii  etiam  ferveu- 
tesquibus  continuum  iniininet  periculum  cadeii- 
di  in  peccatum  inortale  «Sc  gratiam  divinara 
amittendi,  cilm  sit  tanta  depravatze  naturie 
fragilitas,  tanta  carnis  rebellio,  tanta  daeniouis 
rabies,  tanta  vis  pravorum  liabituum,  tanta 
iimndi  corruptela.  Sunt  &  alii  sine  numero 
guprasrriptis  calamitatibus  pressi ;  Quidiuii 
enim  ope  divina  indigent  ad  aliquara  tentalio- 
nem  supeiandam,  alii  ad  aliquam  virtutem 
acquirendani,  &ive  ad  aliquem  aqtum  superna- 
turalem  eliciendum.  Quidara  ia  mari  sunt, 
alii  in  via  non  satis  tut^.  Ilic  vexalur  inimici- 
tiis,  ille  carumuiam  patitur,  nonnulli  pauperta- 
te,  alii  morbis,  scriipulis,  litibus,  a^re  alienjo, 
aliisque  calamitatibus  atHiguntur.  Multi  tsuut 
in  periculo  mortis  constituti;  a  qua  pendet 
aeternitas,  quos  modo  prors5s  inexplicabiii  tor- 
quent  &  cruciant  peccata  commissa,  bona 
omissa,  temporalia  •quge  relinquunt,  aeterna 
ad  quae  proj)erant, 

Gravissimam  denique  necessitatem  patiun- 
tur  animse  defunctorura  ia  carcere  Furgatorii 
dctentaD,  quarum  tola  spes  in   suiiVfigiis  nostris 


TRACIATUS    ASCETICUS.  47 

«ita  est,  cum  ipsac  pro  se  nec  satisfdcere,  uec 
quicquaui  possint  impetrare.  Iloruin  omniuin 
iufiuita  muilitudo  supplices  manus  extendit  ad 
sacerdoiem  miserabili  ejulatu  clamans  ct  depre- 
cans,  ut  j'artom  aliquam  diviui  auxilii  singulis 
irapetrct,  porreciis  in  Mibsa  suj>plicibus  eorum 
libellis,  quos  ferventer,  maguoque  affectu 
aetern^  Palri  coumiendare  dcbet.  Turpe  enini 
essel  in  conspectu  tauttE  majeslaiis,  distractione 
vel  haesitatione  iusuisam  reddere  legatiouem,  6c 
lanti  ponderis  negolia  frigide  ac  peifuactorid 
pertractare. 


§.  IV.  Qud  reiereiitid  cehbrandum  sit. 


D 


UPLEX  est  revercntia,  interna  &  extema. 
Intema  in  timore  &  tremore,  iu  humiiitate  & 
tompunctione  cordis  consistit.  Ad  externani 
pertinenl  lotius  homiuis  corapositio  &;  gravitas,' 
omniumque  cxrcmouiarum  ac  pra;:scriptorum 
rituum  obscrvautia. 

Quanta  veru  cura  adhibenda  sit,  ut  hoc  au- 
gu^tissimum  sacrificium  omni  veneralione  ac 
revereulia  celebretur,  facile  iutelligct  sacerdos, 
si  ex  mA  parfe  consideraverit  nuUum  opus 
sanctius  ac  divinius  a  Chri^ti    cuUoribus  Irac- 


48  DE    MISSA. 

tari  ])osse,  qium  hoc  ipsum  tremendum  mys- 
teriam  :  ex  altera  ver6  perpendat  maledictum 
vocari  in  sacris  litleris  qui  facit  opus  Dd  ne- 
gligenter.  *  Qu(>d  si  Regem  allocuturus  magno 
melu  stat  coram  illo,  uec  audet  oculos  ab  eo 
divertere,  quanto  majori  trepidatione,  huraili- 
tate  ac  soilicitudine  in  conspectu  divinae  majes- 
tatis  adslare  oportct,  totd  mente  in  ipsum  Deum 
intenta,  qui  non  solt.ni  extemum  aspectum, 
sed  intiraa  etiam  animi  penetralia  intuelur'? 
Quid  tur}:>ius  &  poen^  digenius,  quam  quod 
peccator  sacro  altari  irreverenter  assistat,  ubi 
Sancti  metuunt,  pavent  Angeli,  tremunt  Potes- 
tates,  &  supremi  Spiritus  faciem  suam  velant 
prae  verecundia  &  confusione  ?  Accedit  nox 
ad  lucem,  indrmus  ad  omaipoteiitem,  servus 
ad  Dominum,  creatura  ad  Crealorem,  &  non 
formidat,  non  contremiscit  ? 

Proderit  etiam  ad  excitandum  reverentias  af- 
fectum,  consideratio  gaudii  quod  Sancta  Trinitas 
&:  omnes  Cojiites  ex  devol;^  &  reverenti  Mis- 
sae  celebratione  percipiunt :  tum  quia  id 
sacrificium  testamcnti  loco  k  Cliristo  relictum 
est,  in  pignus  amoris  q-.io  snos  intinem  dilexit : 

*  Jerem.  48.   10. 


TRACTATUS    ASCETICUS.  49 

tum  quia  est  niorlis  illius  conimenKratio,  qu5l 
intercedeiile  pecrata  noslra  deleta  sunt,  ho- 
mines  reden::»ti,  sancti  s.alvali,  k  nos  qui  vivi- 
mus  innumeris  beueficiis  cunialanmr.  Caven- 
dum  ergo  ne  quid  .-aciificans  adniitlal,  quod 
istam  niinua!  latitiam  Dei  &  Sanctorum,  quae 
ex  liujus  saciiti» ii  suavissimo  odore  promanat. 

Ad  eanidem  denique  reverentiam  compuran- 
da^u  debft  sacerdos  solerter  piifemeditari  quiim 
sapicnter  &  exacte  Sancta  Kcclesia  diviuitits 
edocta,  tolius  sacrificii  *>rdiuem,  mociiun  & 
apparatum  prxscripscrit  &  m^tituerit.  Nam 
prim<S  culpas  veniani  precaiulo  confilciur: 
tiim  Deum  laudat  6c  adorat,  eique  de  acccptis 
beneficiis  gralias  agit :  openi  divinam  sibi  k. 
aliis  implorat,  nec  u!lum  ofiicii  genus  praeter- 
mittit,  quoil  ]>ossint  niortales  sancte  cum  Deo 
exercere.  Jungit  autem  cum  his  extcriiam 
conformationem,  habitumque  corporis  maxim^ 
decentem,  k  rcligiosum ;  vel  stat,  vel  fiectit 
genua  aperto  seniper  capile,  maniUus  modd 
junctis,  modo  protentis,  k  in  coeium  sublatis ; 
qu^e  omnia  aptissima  sunt  ad  revercntiam  ia 
ipso  celebrante,  &  in  astai.libus  conciiiaH- 
dam.  9 


50  DE     MISSA 

Nec  quocunque  modo,  sed  praestantlssimo 
Deum  alloquitur:  secret6  enim  loquitur  & 
veluti  ad  aurem,  sicut  amicus  cum  amico. 
Loquitur  uon  suo,  sed  totius  Ecclesiae  nomine, 
&  a  Deo  auditur  tanquam  gerens  personara 
publicam,  nullii  habita  sui  ratione,  sive  bonus, 
sive  malus  sit  Loquitur  in  publica  celebrilate 
coram  univers^  coeli  curii\,  &  hominibus  qui 
adstant :  atque  ide6  in  solemni  confessione, 
quae  iMissae  praemittitur,  et  Sanctos  et  populum 
appellat ;  et  in  Praefatioue  Dcum  precatur,  ut 
voces  suas  cum  Angelorum  vocibus  admitti 
jubeat.  Loquitur  cum  Christo  Domino,  qui 
in  sacramento  praesens  est,  ejusque  preces 
simul  cum  ipso  iEtemo  Patri  praesentat.  Verba 
tandem  quae  loquitur,  non  ipse  suo  ingenio 
composuit ;  sed  vel  a  Christo  tradita  sunt,  vel 
in  sacris  litteris  a  Spirita  Sancto  dictala,  vel  SS, 
Patrum  et  Concihorum  auctoritate  comprobata : 
quare  nihil  proferre  potest  quod  non  sit  Deo 
gratissimum  et  summe  acceptum.  Totis  itaque 
viribus  conari  debet,  ut  tam  sanctum  ministe- 
rium  qu^m  maximil   fieri    potest   reverenti^  el 

anctitate  exequatur :  et  dejwsitb  terrae  sordi- 

us,  AngeUc^  puritate  elucescat. 


TRACTATUS    ASCETICUS.  51 

^.  V.  Alice  considerationes   ad  pios  affettua 
in  celebrante   excitandos» 

V IX  ficri  i)oterit  ut  non  attent^,  devote,  «t 
reverenter  celebres,  quisquis  es  Christi  sacer- 
dos  ;  si  fide  viv^  hanc  vcritalem  |)erceperig,  et 
intimo  sensu  apprelienderis,  te  ii)sum  Christum 
ofierre,  Unigenitum  Dei  Filium,  Salvai^rem 
et  Judicem  tiium.  Sed  huic  veritati  niagnum 
momentnm  ex  hoc  accedit,  quod  perferliorera 
Christi  humanitatem  nunc  in  Miss-^  Deo  ofiers, 
quam  ipse  obtulerit  in  ultima  ccena.  Nam 
prira(i  Christus  mortalem  obtulit,  tu  immorta- 
lem :  ille  passibilem,  tu  impassibilem.  Se- 
cundci  nunc  eadem  offertur  cum  plenA  pro 
nobis  salisfactione,  omnia  siqnidem  ipsius  me- 
rita  ejusdem  morte  completa  *unt.  Tertid, 
quia  humanitas  Clirisli,  etsi  a  principio  sanc- 
tificata  fuit  in  unione  hypostatic^,  cum  tamen 
in  passione  oblata  est  Deo,  novam  acquisivit 
sanctificationem,  ut  hostia  scihcet  tunc  actu- 
aUter  exhibita,  et  nunc  off*erlur  in  Missa  hac 
nov^  sanctificatione  exornata.  Adde  quc^cl 
Christus  mirabiliori  modo  in  sacramento  exist, 
quam  in  coelo.      Totum  enim  ejus  corpus 


52  DE    MISS\ 

folis  speciebus  est :  et  lotum  iji  quSlibet  mini- 
mk  earum  parle  siiie  quanlitate  coextens^  ad 
locuni ;  ita  ut  ejus  preesenlia  nec  quidem  k  su- 
premis  spiritibus  per  princjpia  naturalia  nalura- 
liter  vidcri  possit.  Sunt  et  a!ia  iimumera 
mirabilia,  quae  satius  est  vencrari  qu^m  euar- 
rare.  Nam  ut  reliqua  practernjittam,  qui» 
digne  polerit  explicare,  vel  saltem  animo  conci- 
pere,  quum  niagnum  benefirium  sit,  quod 
medianie  hoc  sacrifif  io  coelum  in  tevris  qua- 
dam  anticipalioue  possi.leut  homines,  diim 
aiite  oculos  habent,  raanibusque  contrectant 
ipsum  coeli  et  terrje  condilorem  1  Hoc  sedul^ 
conlemplare,  et  erubesce,  quod  ade6  tepi- 
de.  et  irreverenter  htEc  trenienda  mysttria 
audeas  celebrare. 

Extende  cogitationem  luam  per  universum 
munduni,  quira  nnile  ubique  Deo  serviant 
homincs,  quot  peccata  comniittant :  quam  pau- 
ci  sint  Reiigiosi  qui  j)erfectioni  sedulo  incum- 
bant :  qunm  niulti  qui  in  rebus  vanis  et  otiosis 
jugiter  occupati,  vix  unquam  de  Deo  coirilant 
et  loquuntur.  Ideo  tactus  dolore  cordisintrin- 
secfis,  ardorem  et  rtfTerlam  veliementissiinuni 
io  te    excila  erg-a   Dominuai     Deum,   quera 


TRACTATUS    ASCETICUS.  55 

pterique   mortalium  vel    uon   agnoscuiit,    vol 
S])€rnunt :  tuni  sacrificium  eii   devotione  offerre 
satagas,  ut  Doniinus,  si  fieri  possit,  ejus  suavila- 
te,    quam    Iiabet    etiam  ex    opere   operantis, 
quodaramodo   recreatus,   eoruni   omnium  obli» 
visratur,  quae  contra  sanctissimam  ipsius  volun- 
tatem  ab  iiominibus  perjietrantur.      j^x  alteri 
ver6  paite  in  coelura  auimo   ascende,  et  con- 
sidera    quanto  feivore  Cflelile.s  uuiversi  Deum 
anient,  et  quLmi  suavi  harmonia  ipsius   laude» 
uno   ore  decautent.     Junge  te  illis,   et  similcs 
elice  amoris  ac  laudum  affectus :  sed  cave,  ne 
vocis  tuae  ac    morum    cacophoni^    Beatorum 
dulcissime  concinentium  concentum  })erturbes. 
Cum  hoc   sacrificium    Christi  passionem  et 
mortem  repra^sentet,    veluti    (juaeilam    iniagO" 
et  actio  tragica  est,   non  verbalis,  qualcs  sunt 
Poetarum  tragcedice,   f>ed  realis  et  substauliLdiSj. 
exprimens  incruehte  passionem  illam  et  mor- 
tem    cruentam,    ex    qu^    omiiia  bona  tua  et 
aliorum,    onniesque     thesauri     divinaj    gratiae- 
profluxerunt.      Solerter  itaque  adverie,  quitn» 
ftivida  devotii>ne  tanti  boni  reprxsentutio  a  te 
fieri   debeat.      Suut  spectatores  hujus  tragce- 
dioe  SS.    Triuhas,  Humanitas   Chrisli  in  coehv 


54  DE     MISSA 

Angeli,  et  Anlmac  Beatae :  cave  ne  quid  ineptum 
vel  inclecens  in  te  appareat,  quod  Dei  ac  coe- 
lestiuni  civiuni  purissimos  oculos  possit  offen- 
dere.  T(i  verb  assequeris,  si  perpetuam  in  te  ipso 
corporis  afflictioneni,  et  passionum  mortifi- 
cationem  expresseris,  vivamque  memoriani 
in  te  conservaveris  acerbissimorum  Cliristi 
cruciatuum,  quos  hoc  sacrificio  commemoras 
ct  repraesentas ;  et  eosdem  aliis  proposueris 
morum  ac  vitae  severitate. 

CAP.     IV. 

De  his  qn(Z  MisscB  celebrationem 

Proximh  antecedunt. 

§.  I.  De  necessitate  prceparationis, 

i\.NTE  orationem,  ait  Sapiens,  prcepara 
animam  tuam,  S)^  noli  esse  quasi  homo  qui 
tentat  Deum.  *  Qu6d  si  Deum  tentare  atque 
ad  iracundiam  provocare  dicitur,  qui  ipsum 
audet  in  oratione  interpellare,  non  praemissti 
diligenti  et  accurat^  praeparatione :  quant6 
inagis  eumdem  sufi  temerilate  et  audaciil  irrita- 
bit,  qui  Unigenitum  suura  illi  offerre,  ipsumque 
*  Eccl.  18.  23. 


TRACTATUS   ASCETICUS.  55 

suscipcre  iiiiparatus  praesumet?  EtsiRex,    aut 

Princeps  niagnae    polentiae   tibi,    6   Sacerdos^ 

signifitasset,  ut  illi  liospitiuni   crastini  die  pa- 

rares,  qua/itA  solliciludine  expurgare  domuni  et 

oruare  satageres,  totam  ctiam    noctem   ducens 

insomnera,  ne  quid  ille  veniens  incompositum 

ct  indecorum  repcrirct  ?  Nunc  vero  Rex  regum, 

et     Dominus    dominantium    mandat    tibi    per 

Prophetam    dicens,*     Pretparare    Israel    in 

occursum  Dei  iui,  quia  ecce   cgo  veniam,    et 

nianebo  in  raedio  tui.     Vide  ergo   et  considera 

quant^  diligentia    thalami    tui  tergere    sordes 

debeas,    quali     apj  aralu    ipsum    ornare,    quc> 

dignus  fias  a  tanto  hospite    visitari.     Talem   se 

Deus  exhibebit    aniniie   tuae,    qualem  se    illa 

praeparaverit  ei :  quantumque  tu  apposueris  ad 

dilic^cntiuHj,     tantura   ille      adjiciet     ad    gra- 

tiam.    Vetus   paroemia     esl,  Adoraturi   scdc' 

anty     qua    parHlum     purgatumque      aninmni 

ad    Deum   aflerre   nionemur.     Quidam   etiam 

Ethnicns  ail,   Dimidiumfacti,  qui  bene  ccepit, 

hahtt :  in  singulis  enim   aclionibus  id   inprimis 

curandum   est,    ut  recte  ordiamur.     Omnium 

autem  optima  prae[)aratio,   et  magis  nccessaria 

*  Araoj.  4.  12. 


56  DE    MISSA 

illa  est,  quae  iii  puiitate  et  sanclitale  vita 
cousistit ;  ciJm  quidquid  agis,  quidquid  cogilas, 
quidquid  moliris,  ad  hunc  scopum  refers,  ut 
vivas  vitd  divina,  teque  dignum  reddas  hoc 
coelesti  convivio.  Slcut  enim  fructus  frequeu- 
tis  ceiebralionis  in  hoc  praicipu^  attenditur,  iit 
quotidie  crescas  in  iiuniiiitate,  patieiiti^,  nmndi 
contemptu,  et  cliaritate :  ita  vem  praeparatio 
in  hoc  sita  estj  ut  quotidie  aliquid  vitii  de}X)nas, 
aliquid  virtutis  acquiras,  donec  possis  cum 
Apostoio  (hcere  :  Vivo  egOf  jam  noii  ego,  vivit 
vero  in  me  Ciiristus.  Et  iilis  quidem,  qui  Deo 
juglter  adhaerentes  mentem  ijabent  rebus  diviuis 
exercitatani,  iiou  erit  ditricile  sanctioris  vilae 
increinenta  se  ad  digue  ceiebraiiduni  recte  dis- 
p<jnere:  aliis  ver6,  quorum  major  numerus 
est,  qui  minite  idonei  suiit  ad  animum  sursum 
erigendum,  varia  Sancti  Patres  documenta 
prsescribunt,  quibus  adjuti  ad  Deum  aocedant 
tali  cur^,  et  dispositioue,  quae  tauto  mysterio 
digna  sit.  QuaDdam  ex  his  jam  supr^  ^  nobis 
tradlla  sunt :  aliaiufr^  expHcabuntur. 


TRACTATUS    ASCETICUS.  57 

§.    II.    De  jjreemifttndd    CGnfessione    sacra- 
menlali, 

i*  ORMIDABILIS  csl,    et    11011   siiie    liorrore 
audieiid'd   Apostoli  coiuminatio  diceiitis:  Qui- 
cumque  manducaverit  panem  hunc,  vel  bibe- 
rit  calicem   Domini  indignc,    reus  erit  Cor- 
paris  S)'  Sanguinis  ■Domini  Quare  celebrare 
Tolenti  revocanduni  est  in  menioriam  ejusdeni 
praecoptum:  Probet  outem  seipsum  hojno,  S)'  sic 
de  pane  iUo  edat,  S)"  de  calice  bibat ;  qui  enini 
wanducat    S)'   bibit    indignt,    judicium  sibi 
nianducat    S)'    bibit.     Et     quidem     probatio 
orauiiio   necessaria    est,  ut  nullus   sibi  conscius 
niorlifene  labis    ad    sacrificandum    praesumat 
acccderc,  non  pncmissA  sacramentali  confessi- 
one,  quantumvis  sibi  contritus  videalur;  alio- 
(juin  paiiem  vilae  •  in  niortem  et  condeninatio- 
nem  accipiet.     Ut  vero  ex  hoc  divino  convivio, 
quod  sanctis  animabus    inexplicabiles    praebet 
delicias,   mens     abundantius     reficiatur,      non 
solCim  ^    mortalibus,    sed    etiam   a  venialibus 
«ulpis,  el  ab  omni   terreno  afFectu  eam  expur- 
gare  oportet,  et  puram  ac  vacuam  Deo  exliibeie 
gratia*  su»  donis  impiendam   et  exornandam. 

u 


5S  SK  MISSA 

Hac  de  caus^  boni  sacerdotes,  quos  te  imitan 
par  est,  vel  quotidie,  vel  alternis  diebus,  vel 
bis  saltem  in  hebdomad^  animo  vere  contrito 
ad  confessionera  solent  accedcre,  onmesquc 
naalorum  radices  evellere  conantur,  atque 
omuem  vei  levissimam  maculam  absteraere, 
Qudd  si  nihil  sacramento  Poenitentiae  expian- 
dum  occurrat,  intensum  nihiiommiis  contritio- 
nis  actum  de  totius  vitae  deiictis  elicere  non 
omittes,  quia  cor  contrUum  Sf  humiliatum 
Deus  non  despiciet. 

In  ips-A  autem  confessione  vitanda  prolixitas 
nimia,  et  nimia  diligentia  in  levioribus  cuipis 
recensendis :  satius  enim  est  intime  de  iis  do- 
lere,  et  per  devotam  cordis  ad  Deum  couversi- 
onem  eas  expiare,  quam  in  iis  ad  instar  histo- 
riae  sine  proposito  emendationis,  sicut  ut  pluri- 
mi^m  contingit,  enavrandis  imniorari.  An  ver5 
expediat  quotidianas  imperfectiones  in  con- 
fessione  exphcare,  ut  stutus  pcenitentis  notior 
sit  Confessario,  non  est  una  Magistrorum 
spiritualium  sententia ;  lutior  tamen  et  com- 
munior  est,  oportere  eas  extra  sacramentwm 
manifestare,  Cavendus  itcm  muUorum  error, 
qui  se  prolix^  de  iis  accusant,  qucc  peccata  non 
suut,  ut  de  pravis  habitibus  et  passionibus,  et 


TRACTATUS    ASCETICUS.  59 

<le  circumstanliis  inipcrtineritibus ;  quod  sint 
superbi,  irarundi,  et  proni  ad  nialura  ;  Qu6d 
Deum  non  amaverint  ex  tol^  cordis  intentione, 
&  alia  cjusdem  generis  multa,  de  quibus  et  aliis 
ad  confessionem  pertiuentibus  suadeo,  ut  om- 
nino  legatur  tractatus  sancti  Bonaventurx  de 
modo  confitendi,  et  puritate  conscientiae. 

Confessioni  autem  duplex  praeparatio  prae- 
miltendn,  remota  et  proxima.  Rtniota  in  hot 
consislit,  u*  per  vigilem  cordis  custodiam,  pro- 
fundam  tui  cognitionem  et  exactam  discussio ' 
nem,  eam  comparare  studeas  conscientiae  tene- 
ritudinem  et  puritateiii,  quac  commisscs  de- 
fectus  sldtim  sentiat,  et  fideliter  memoriae  sug- 
gerat.  Deinde  assuesces  actum  contritionis 
frequentare,  et  quotidianum  examen  sic  institu- 
cre,  ac  si  statira  confiteri  cleberes.  Proxima 
aliquot  actus  compiectitur :  nam  primd  gra- 
tiam  etficacem  petere  debcs  omnia  peccata 
agnoscendi,  detestandi,  et  emendandi,  ti^m  in 
memoriam  revocanda  qujecumque  ab  ultima 
confessione  commissa  sunt:  Demwm  de  siii- 
gulis  actum  doloris  elicies  cuni  firmo  constan- 
tique  proposito  ab  his  deinceps  abstinendi,  ct 
satisfaciendu     Qu6d  si    peccata  leviora   sin^ 


60  DE    MISSA 

oir-ia  corrigere  propter  liurnanani  fragilitatem 
ditticile  est,  propones  sallem  et  conaberis,  quo- 
ties  ad  confessioneni  acctdis,  ||liquod  ex  liis 
deponere,  in  quod  frequentius  labi  soles. 

^.  III.  Modus  conJitendL 

WuANDOguiDEM   hujus     sacramenti    pare 

esseutiabs,  edqueprcccipua,est  doloret  contritio 

ob     adniissa    facinora,  huic    niaxirae   insiste.s 

praeiiiissd  brevi   consideralione   ahcujus   motivi 

ejusdem  contritionis,  qualia   sunt,    i,   Gravitas 

peccatorum,  quibus  otl^enditur  Deus,  cujus  bo- 

Eitas    hifinita    ne    levissirae  quidem   Idcdenda 

foret,  etiam  ob  salutem  totius   mundi.  2.  Atro- 

cissima  damna,  quac;  tam  in  ista  quam  in  altera 

vita    ex    peccato    oriuntur.   3.    Inscrutabilitas 

judiciorum  Dei  sae«)e  ingratos   deserentis,  tepi- 

dos  evoraentis.  4.    Brevitas  et  incertitudo  teni- 

poris  gratias,  quo  potest   ofiensa   Dei  expiari. 

5.  Memoria  aeternilatis,   ejusque  interminabihs 

durationis.  6.  Iiia^stimabilis  dignatio  Dei,    qui 

tanta  passus  est,  ut  te  a  peccatis  Hberarct.  7. 

Magnitudo  beneficiorum  tibi  a  Domino   coHa- 

torum,    pro    quibus  turpissimnm    est    non  te 

gratum  bene  vivendo  exhibere.  8.    Subiimitas 


TRACTATUS   ASCETICUS.  6[ 

sfctemi  pramii,  et  facilitas  niedioruni   ad  illud 
acquirenduni.  9.  lufinita  amabililas  Dei  infinito 
obsequio  prfjpler  se   dignissimi,  quia   ipse  est. 
summum  bonum,  qui  te  amore  incomprehensi- 
bili  proscquitur. 

Haec  motiva  si  attente  consideraveris, 
facil^  poteris  summam  in  te  contritionem 
excilare.  Sic  autem  dispositus  ad  pedes 
Confessarii  accedcs,  quasi  ad  lavacrum  sangui- 
nis  Jesu  Chrisli,  in  quo  te  ab  omnibus  inquina- 
mentis  luis  dealbandum  fore  confides.  Duos 
ibi  sacerdotes  adesse  putabis,  visibiiem  unum, 
alterum  invisibilem,  qui  penetralia  cordis  intue- 
tar.  Ide^  humillinie  quasi  filius  prodigus 
resipiscens  benedictionem  petes,  &  gratiam 
bene  confitendi,  pracmiss^quc  generali  coufes- 
sione,  actum  contritionis  renovabis.  Tura 
magnil  interiori  &  exteriori  reverentia,  quanta 
Judici  solet  a  reo  exliiberi,  peccata  tua  sacerdo- 
ti,  qui  Christum  Judicem  repreesentat,  confite- 
beris  nude,  sincere,  humiliter,  non  ex  habitu  & 
consuetudine,  ploraus  coram  Deo  fiagitia  tua 
cum  rubore  dk  confusione.  Dum  vero  sacer- 
dos  profert  verba  Absolutionis,  iterum  actinn 
contriliones  ehcies,  teque  a.  Christo  ceu  filiura 


62  DE   MISSA 

prodigiiiti  osculo  excipi,  novi  stol^  ornari, 
amplexu  constringi  putabis,  aclditis  ab  eodem 
iliis  verbis:  Remissa  sunt  tibi  peccata  tua, 
jam  amplihus  r^oli  peccare.  Quaie  gratias  ci 
ages  dicens  cum  ProphetA :  Aunc  capi,  & 
incipies  ab  ilia  hora  vitam  sanctivis  institu^re. 

Fost  Confessionem,  id  qood  impositum  tibi 
fuerit  pro  satisfactione  statiiii  persolves,  Deo* 
qne  offeres  in  unione  passionis  Cbristi  &  satis- 
factionum  omnium  Sanctorum.  Deinde  exa- 
minabis  an  vera  fuerit  contritio  eiicita,  an 
intima  cordis  pcnetraverit,  an  diligentem  dis- 
eussionem  przemiscris,  an  culparum  gravitatem 
agiioscas,  an  aliquid  pr^ctemiiseris,  ati  tibi  ex 
ignavi^  igooscas,  an  teipsum  arguas,  &  adi 
seri6  pcenitendum  impellas. 

§.  IV,  Oratio  ante  confessionem,  Sf  actus 
contritionis. 

-Ad  te,  Piissime  Jesu,  refugium  meum  & 
consolatio  mea,  ad  te  moerens  &  tristis  venio, 
recogitans  tibi  annos  &  delicla  mea  in  amari- 
tudine  animae  meac.  Ad  te  verba  doloris  effun- 
do,  misericordiam  tuam  iraploraus,  ut  facias 
opus  tuum,  quod  est  misereri  &  parcere,  to!- 


TRACTATUS    ASCETICUS.  6S 

ieos  peccata  inea,  qu-ae  saot    niaxiiiia  miseriii 
luea.      Ne  despicias  voces    &  singultus  ovi* 
perditae,  &  fiUi  prodigi  ad  tuaiu  pietatem  rede- 
untis  de  regione  lougin(|u;\ :    non  enim   Isetaris 
inperdilioueinoiientium,  quiutegonon  morerer, 
mortem    subire    diguatus  es.      Vermis    terrae 
retribui  tibi  mala  pro  bonb  :  &c  beu  quot  mals 
&c  quam  gravia  |)€ccata  pro  tantis  &  tam  exiniiii» 
bonis !     Et  tamen  loqueris  ad   sponsam  tuam 
praivaricatricem  atiiuiam  meam,  postquam  for- 
i>icata  est  cum  amatoribns  nmltis,  ut  revertatur 
ttd  te  &  suscipies  eam,   quia  misericordia  ttn 
super  omnia  opera  tua ;  &c  major  est  bonitastua, 
qaan  iniquitas  mea.     Surgo  igitur  &  veiiio  ad 
te  corde  coiitrito  61,  liunuliato :  venio  ut  laver, 
o  Tons  aeteruae  vitae,  ad  quem  sitio  sicut  cervus 
ad  fontes  aquaiuiii:   venio  nt  illumiuer,   olui^ 
jnea,  &  amem  te,    &  confitear  adversiim  me 
injustitiam  meain.     Emitte  lucem  tuam   &  veri- 
tatem  tuam,    cSc   illumina   mentem  meam,    ut 
omnia  mea  mala  qu%  commisi,    &  bona  qu« 
©niisi  distincte  cognoscam,  &  integre  confitear ; 
jiec  mepermittas  coinputrcscere  insordibusmeis, 
tu  qui  onmium  misereris,  &c  niliil  odisti  eorum 
quse  fecisti.     Fac  me     assueta  luaia  rdittquere 


64  DE    MISSA 

&  tibi  placilis  operibus  occupari,  ut  ubi  abun- 
davit  delictum,  tua  gratia  superabundet :  et 
sicut  fuit  sensus  meus  ut  errarem  a  te,  decies 
tantum  iterClm  conversus  requirara  te.  Doleo, 
benignissirae  Jesu,  de  oninibus  &  singulis  pec- 
catis  meis,  eaque  detestor  super  omnia  mala, 
non  solilm  arido  &  iraperfecto  corde  meo,  sed 
corde  etiam  &  affectu  omnium  yere  pcsniten- 
lium,  ex  gratuito  tui  amore,  quia  Deus  es  infi- 
nito  amore  dignissimus :  lirmiterque  propouo 
quaDiibet  poliils  subire  mala,  quam  iterum 
peccato  consentire.  Exactissime  item  conliteri 
volo,  tibique  &  proximo  integre  satisfacere, 
atque  omnes  peccandi  occasiones  deinceps 
evitare.  Quidquid  verc>  mihi  deest,  suppleat 
mors  tua,  sanguis  tuus,  &  superabundantia 
merita  tua,  quibus  fretus  veniam  oblinere 
spero,  &  gratiam  mores  meos  corrigendi,  &  in 
bono  usque  ad  finem  perseverandi.  Et  nunc, 
Domine,  qui  dedisti  mihi  cognoscere  flagi- 
tia  mea,  perfice  contritionem  meam,  &  perduc 
ad  finem  satisfactionem  meam.  Ure  me  igne 
amoris  tui,  &  separa  a  me  quicquid  dispiicet 
majestali  tuae.  Purifica  omne  quod  tibi  non 
placet  in  me,  ut  in  te  vivam  uon  in  me,  6i  m 


TRACTATUS    ASCETICrS.  S^ 

te  moriar  ^c  pro|>lcr  le,   Sahator  nieus,  Qui 
vivis  &  regnas  ia  saecula  bu>cuU>Pum.     Aiuen. 

§.  V.  Oratio  paat  confcssionem. 

Gratias  ago  tibi,  Domine  Pater  &  dux 
yxX-Xi  meae,  quia  uon  secundum  peccala  mea 
fecisli  mihi,  secl  superexaltasti  misericordiam 
judicio,  &  projecisti  in  profundum  maris  omnia 
deticlu  mea.  Atque  utinam  possem  tantam  in 
me  couUitionem  excitare,  quantam  iiabueruut 
pro  peccatis  suis  sanctus  Proplieta  David  vir 
•tecundnm  cor  tuum,  sanctus  Petrus  Princeps 
Apostolorum,  ac  reliqui  poeniteutcs:  quam 
iiltenter  totus  in  lacrymas  difflucrem,  donec 
iavarentur  iiiiquitates  meae,  &  ostenderes  miht 
placatum  vullum  tuum  !  Sed  facta  est  anima 
mea  sicut  terra  sine  aqui  tibi,  ^  aruit  sicut 
testu  virlus  mea ;  cumque  omni  virtute  desti- 
tutus  sim,  hoc  soliim  habeo  residui,  ut  oculos 
meos  extoUam  ad  Redemptorem  meum, 
ejusque  lacrymas  oflTeram  tibi,  quas  ille  pro 
me  uberrime  efludit,  ut  iis  placatus  aperias 
mihijanuas  misericordize  tuae,  &  suscipias  me  ser- 
vum  fugitivum  venientem  ad  te,  et  ab  ininiicis 
fugientem.      Respice  ia  me  et  misercre  me% 

I 


^  DE     MISSA 

Domine  patlens  et  misericors ;  loquere  ad  pc- 
tram  corrlis  mei,  et  percute  virgu  virlutis  tuae, 
ut  fluant  aquae  compunctionis,  aquae  salutares, 
quibus  sanabilur,  et  dealbabitur  anima  mea. 
Confirma  hoc  quod  operatus  es  in  me,  tibique 
grata  et  accepta  sit  confessio  mea,  atque  omnem 
ejus  defectum  suppleat  pietas  et  misericordia 
tua.  Misericordiam  luam  imploro,  et  veniaxn 
postulo  cum  inviolabili  proposito  deinceps  non 
peccandi,  et  studio  virtutum  sedul6  incumbendi, 
te  mihi  vires  subministrante,  qui  non  deseris 
sperantes  in  te.  Ne  patiaris  me  diutiris  vagari 
post  vanitatem  vitae  hujus,  transeunt  enira 
dies  et  dies,  anni  et  anni,  et  ecce  nihil  proficio, 
Convertere  ergo,  et  deprecabilis  esto  super  me 
indignissimum  seiTum  tuum,  et  noH  sic  atten- 
dere  malum  meum,  ut  obhviscaris  bonum  tuum : 
nam  si  ego  commisi  unde  me  damnare  potes, 
tu  non  amisisti  unde  me  salves,  et  recipias  in 
gratiam  tuam,  Deus  meus  adjulor  meus,  Qui 
vivis  et  regnas  in  secula  saeculorum.     Amen. 


TRACTATUS   ASCETICUS.  67 

§.  VI.  Directio  intentiotiis  ante  lilissanu 

Oeus  cccli  &  tcri-ac  infinit^  amabilis,  & 
oninium  bonorum  fons  indeficiens,  ego  N. 
omnium  natorum  niiserrimus  peccator,  &  Eccle- 
siac  minister  indignissimus,  ante  thronum  gloriae 
luee  Iiumi  provolutus,  (jujm  maximo  possuni 
amoris,  reverentiai,  &:  devotionis  afiectu,  volo 
&  intendo  liodie  sacrosanctum  IMissee  sacrifi- 
cium  allissimie  Majestati  tuae,  cui  soii  debetur, 
juxla  ritum  Sanclje  Romanai  Ecclesiac  offerre, 
.\-  ex  nunc  offero,  uuA  cum  omnibus  sacriticiis 
libi  placitis  quotquol  a  principio  mundi  oblata 
sunt,  &  usque  ad  finem  offerentur:  simulque 
pretium  sauguinis  &  cunctos  labores  ac  crucia- 
tus  Redenq^toris  uostri;  omnia  merila  sanc- 
tissima;  &  immaculata;  Genitricis  ejus;  omni- 
um  Sanctorum  virtutes,  totiusque  militantis 
Ecclesite  laudes  &  preces.  In  unione  illius 
admirabilis  sacrificii  quod  idem  Uuigenitus  tuus 
in  uitima  coena  instituit,  &  in  cruce  consumraa- 
vit  factus  sacerdos  suae  victimx,  &  victi- 
ma  sui  sacerdotii :  affectu  ac  nomine  ejus- 
^ewy  totiusque  Ecclesiae  sanctae,  &  omniuni 
mecum  quocuDque  modo  offerentiuni :  ex  puro 


6S  DE    MISSA 

tui  ainore  ac  desiderio  tiii  beneplaciti  scii)|>er 
et  in  oir.nibus  pcvficicndi.  Ad  luam  maximani 
lauJem,  et  cultnm,  et  gloriam:  in  proteslati- 
&'nei\i  suprehiae  tua;  excellentige,  dominii  tui  in 
bmnes  crcaturas,  et  nostra;  subjectionis  et 
dependentiiC  u  te:  ia  cultum  latriae  tibi  soK 
debitum,  simul  cuni  adorationibus  tibi  gratissi- 
hiis  ejusdem  Christi  Filii  tui,  BeatiE  Virginis, 
bmniumque  Angelorum  et  Sanctorum.  In  me- 
moriam  vitse,  passionis  et  inorlis  pricfali  Domi- 
hi  noslri,  et  in  obcdienliam  ejusdem  mandati, 
Ijuo  praecepit,  ut  idem  in  ejus  commemoralio- 
iiem  faceremus.  Ad  Iionoreni  et  augmentuin 
gloriai  Deiparse  Virginis,  omniumque  Angelo- 
tiim  et  Sanctorum,  corum  pracsertim  quorum 
bo3ie  festivitas  celcbratur.  lu  gratiarum  ac- 
tionem  pro  univerns  beneficiis  tuis,  qu£e  mibi 
indignissiitio  peccatori,  cunctisque  bominibus, 
H  omhi  crcaturac  conferre  dignatus  es.  In 
ptopitiationem  et  saiisfactionem  pro  peccatis 
totius  ttiinidi,  et  pro  meis  specialiter,  de  qui- 
bus  ddleo,  quxjjuc  detestor  et  abomiiior  super 
otnne  det6stabile,  quia  tibi  maximopere  dis- 
plicent,  cum  firmo  proposito  emendationis. 
l^  qiiia  boc   sacrificium    viin     ihipetratoriam 


TRACfATUS    A^tETICUS.  ^^ 

iofinttain  habet,  offero   iliud  pr6  mers,  et  omni- 
uni  viventium,  ac  defunct^Hi   necesSitalibus ; 
et  priino  qimlem  fiucluni  quein  possom  et  de- 
beo,  iili  principaliter  applico  pro  qtio  celebrarc 
iulcndo,  ct  si  forte  contingat  eum  noh  iudiger^, 
^•el  non  esse  capacem,  opto  et  V(4o  hunc  frnctum 
ad  N.  derivari :  cum   appMcat-ione  ludulgentia- 
runi  mihi  vel  tali  defuncto.    Se^undand  autenr 
sine  ejus  pracjudicio  pro  quo  «ffcrre  primari6 
teneor  vel  intendo,   6ftero  pro  oiunibus  raibi 
jiecuHarfter  commendatis,  pro  N.  et  N.  pro  tali 
gratii    obtinendA,    et  pro     cunctis  viventibus 
atque  defutictis,  prd  quibas  ttje  iudignum  faniu- 
Ittm    ttium  legtitione   apiKt    te  fungi   voliristii 
«t  defiinctis  reqiiiem  indulgeas,  vivisque  gratiaffi 
concedas  tibi   serviendi,  et  m  amore  tuo  usque 
in  finem  perseVerandi.     Amen. 

§  Vil,  T>eprecatio pro  omniumnecessifatibus, 

IMEMiirNTO,  DoTrtine,  per  viscera  misericor- 
diae  luaD,  fier  Inerita  Fnii  tui,  qnem  pro  nobrs 
oblatuni  mint  denuc^  <)fi«t),  pcr  inerita  15. 
Virgiuis  et  0H>nitira  Safnrtonrum ;  memento 
Eccleiiae  tuae,  sp6n6te  tu«,  auge  in  t^  puritaitein 
fidei,  *t  muD^ein  «mctitjttis,  et  labore  Tiro- 


70  DE     MISSA 

runi  Aposlolicorum  diiata  eam  toto  orbc  terra- 
rum.  Couserva  eam  quictam  et  tranquillain» 
et  portaD  inferi  non  praevalcant  adversus  eam. 
HosHum  ejus  elide  superbiam,  et  gentes  a  fide 
alienas  veritatis  tuas  splendore  collustra,  ne 
pereant  tot  iniagines  tuK,  pro  quibus  praetiosus 
Filii  tui  sanguis  efFusus  esl.  Da  summo  Pouti- 
fici  nostro  N.  cor  docile,  da  Spirilus  Sancti 
abundantiam,  ut  populo  sibi  comraisso  verbo 
et  cxemplo  pra:luceat,  Intende  oculos  pietatis 
tuae  in  universos  Ecclesiae  Praesules  et  Pastores, 
ct  fac  eos  super  gregem  sibi  commissum  fide- 
liter  excubarc.  Adesto  Parochis  et  Prcsbjteris, 
et  omni  Clero,  ut  nulli  praebeant  scandali  occa- 
sionem,  diligant  puritalem,  et  ea  sequantur 
quje  pacis  sunt.  Esto  propitius  omnibus  Religio- 
sis,  quos  separasti  tibi  in  baereditatem  de  univer- 
sis  populis  terra) :  da  illis  continuum  in  virtute 
profectum,  votorumque  ac  regularum  exactissi- 
mam  observantiam.  Da  huic  domui  bonorum 
tcmporalium  sufiicientiam,  et  spiritum  exci- 
ta  in  Praclatis  nostris,  et  in  cunctis  fervorem 
accende.  Suscita  in  Ecclesia  tua  strenuos  ope- 
rarios,  qui  eam  verbo  fideliter  pascant,  et  exem- 
plo  confirment.    Da  eis  rectara  nientis  intentio- 


TRACTATUS    ASCETICUS.  '71 

neiTi,  zeli  sinceiilalem,  coutemptum  sui,  animi 
robur,  virtutis  coiistantiam.  Etfunde  misera- 
tiones  tuas,  Domine  Princcps  Regura  terrae,  in 
omnes  Reges  et  Catholicos  Principes,  eisque 
tribue  in  obedientia  fidei  et  Ecclesiae,  p€rse\*e- 
rantemjramulatum,  subdilorum  curam,  justitiae 
zelum,  mutuam  pacem,  et  observantiam  manda- 
torum  tuorum.  Tuum  etiam  auxilium  cunctis 
Magistratibus  praebe,  ut  pacata  gnbematione 
subjeclos  regant,  te  in  oninibus  judiciis  suis  ti- 
nieant,  tibique  jugiter  placere  contendant.  Da 
omni  statui  Ecciesiac  abundantiam  gratiac  tuap> 
iit  unusquisque  in  efl  vocatione,  in  quA  vocatus 
est,  tibi  dign^  et  laudabiliter  famuletur.  Da 
Virginibus  caslitatem,  Deo  dicatis  continentiain, 
coujugatis  sanctimoniam,  poenitentibus  indul- 
gentiam,  viduis  et  orphanis  sustentationem, 
pauperibus  protectionem,  peregrinantibus  redi- 
tum,  navigantibus  portum,  justis  perseverantiam, 
bonis  ut  meliores  fiant,  tepidis  ut  fervescant, 
nialis  et  peccatoribus,  qualem  me  dolens  esse 
confileor,  ut  converlantur.  Conserva  ccelum  in 
salubritate,  terram  in  fertilitate,  fructus  iamatu- 
ritate,  mundum  in  providentia  omni  ex  parte 
sufficienli.     Respice  omnes   aegrotos,  afflictos, 


Tt  DE    MISSA 

mit^tQS,  agonizantes,  tit  in  aliquo  periculo  vel 
i^ees^itate  gonslitutos,  et  da  illis  auxiHiijm,  re» 
Hie^ittrn,  et  consolaiioBem,  prout  expedk  ad 
giQrijun  tuam  et  illorui»  salutem.  SuppJex 
itcm  oro  te,  benignissime  Peu3,  pro  amnibus 
inii^ncis  fmh  qnos  intim^  diligo :  pro  m  qui 
Bie  ofiVn<;ieruot,  vel  qms  ego  otlencli  aul  scan- 
dalizavi,  ut  eis  in  oranibus  bencfacias,  et  pec- 
lora  eorvm  sancto  igne  tuse  cbaritatis  succen- 
ijas.  Miseiere  onmium  pro  quibus  orsre  tlebeo, 
vei  qui  secommendaverunt  indignis  oratioiiibus 
wejs,  omnium  priecipue  cousanguineorum,  afR- 
nium,  amicorum,  et  benefactorura  meorum  N. 
€t  N.  ExauiJi  preces  et  vola  ipsorum,  et  sub^ 
Vf^i  eorun^dem  ad  te  clamantium  necessitatibus. 
Oro  te  quoque  pro  tali  re  et  negotio  N.  et  N. 
int;  felicem  exitum  sortiatur,  si  saiuti  nostras^ 
profuturum  esse  cogooscis.  Meniento  etiani, 
Pomine  Rex  selvrne,  cui  omnia  vivunt,  anima- 
rum  omnium  fidelium  defunctorum,  proDsertim 
N.  et  N.  super  quas  invocatum  est  nomen  tuum. 
Extingu?  earum  ardorem  optato  rore  misericor- 
diae  tu;)e,  et  citcy  purgatas  in  eonspectu  tuo  ad- 
mitte.  Pro  meipso  tandcm  infelicii&imo  pec* 
<:»tor«  cl^ia^jotiam    tiiam  humtlUme  imploro» 


TRACTATUS    ASCETICTS.  7^ 

ut  per  virtutcin  liujus  Sacrificii  univcrsa  pccciitu 
moci  ctiinittas  inihi,  quie  niuUiplioita  sunt  sup«:r 
nuinerum  arenne  niaris.  Auili  sanj^uincni  Filii 
tui  aitir>s  claniantcm  quanisanguis  Abel,  «!^  iu 
virtute  «blationis  miserere  servi  lui  secundi^m 
inaumam  miseiicordiam  tuam.  Diriire  me  iu 
via  tua,  &  docc  me  fucere  voluntatem  tuaiji. 
Augc  in  me  fidcm,  spem,  cliarifatem,  &  reliquas 
virtut<*s  statui  nieo  necessarias.  Da  lerrena 
clespicere,  »Sc  amare  cxlestia.  Posside  nie 
jugitcr  sccun(li\ni  bencplacitum  tuuni,  nt  te  iii 
omnibus,  &  ubique  inveniam,  (ionec  per  felicem 
mortem  ad  le  mercar  pervcnire.     Amcn. 

§.  VI il.  Specialis   oblatlo  sacrijicii  quatcnus 
tst  JLairiuticum. 

Sancta  Trinitas  unus  Deus,  rerum  omnium 
priiRipium  &  fiiiis,  cujns  j><>tenli.i,  sapientia, 
bonitas,  magnitudo  incompreliensibilis  est, 
toto  corde  &z  corpore  prostratus  adoro  te ;  ti 
bique  iiodie  sacrificium  ofteire  intendo  Cor|)ori> 
&  Sanguinis  Domini  Jesu  Chrisli,  pure  j>roj)ter 
te,  ad  niajorem  tul  gloriani,  in  prote.stalioneni 
supremi  duminii  tui  iu  omnes  crealuras,  \  nos- 
tnc  subjectionis  ac  onmimodx  (tepcudentix  a 

K 


74  DE    M1S9A 

te :  m  rccognitionem  iufiuitae  tuae  pcrfectionisr 
beatitudinis,  &  gloriae,  omniuiiKjue  operum  tuo- 
rao!,  quae  summopere  gaudeo  a  nuilii  creaturJi 
dign^  posse  aestimari,  nisi  ^  te,  Pater  onmipo- 
lens,  selerne  Deus,  (\  ab  Unigenito  tuo  Salva- 
tore  nostro,  qui  tecum,  &  cum  Spiritu  Sancto 
unus  est  Deus,  unus  est  Dominus  ;  quem  ide6 
tibi  in  sacrificium  laudis  oiiero  tuil  inlinit^ 
niajestale  dignissimum,  iu  cultum  latriaB  tibi 
soii  debilum,  cum  omnibus  obsequiis,  laudibus 
ik  adorationibus,  quibus  te  olim  glorificavit  in 
tertis  :  uiu  cum  merilis,  laudibus,  <k  adoratio- 
nibus  B.  Virwinis  Marisc,  (»mniumqiie  Angelo- 
rum,  tS:  Sanctorum.  Quis  enim  ego  sum  ver- 
miculus  terrae,  &  opprobrium  hominum,  Ut 
audeam  faciem  meam  levare  ad  te,  &  aspicere 
altitudinem  coilil  Christi  igilur  tilii  tui,  6:  om- 
nium  eiectorum  meritis  oimsliis  accedo  ad  t^, 
eorumque  noraine  6c  affectu  abjicio  me  corpor^ 
&  spiritu  ante  thronum  Diviuitatis  tuw,  ut  intel- 
ligat  universus  orbis  me  essc  opus  manuum  tua- 
rum,  &  tanqnam  nijjilum  ante  te.  O  quam 
gratum  &  jucundum  mihi  foret  per  omnes  un- 
dique  regiones  omnes  honnnes  vidcre  iu  genua 
provolutos  te  adorare  :  sed  quia  pl«rique  te  ncn 


TR  ACTATUS    ASCETICU9.  7-5 

cftgnoscuiil,  vel  coguitum  non  veiuranlur,  pro 
his  quoque  te  adoro,  teque  humilli:iie  de])recor, 
ul  hanc  ohlationcm  J'ihi  tui  suscipere  digneris 
in  supplcnientuni  peccatorum  &  lilaspbemiarum 
quibus  perditi  mortales  te  offendunt  sive  in 
terra,  sivc  ia  iuferuo.  Tibi  gloria  in  saecula* 
Amen. 

§.  IX.  Ohlatio  secrijicil  quatenus  est  Eucha' 
risticum. 

Gratias  ^go  tibi,  Domine  Dcus,  omuium 
bonorum  fons  et  origo,  pro  niaximis  ^t  innu- 
merabilibus  beneficiis  tuis,  pro  quibus  omnibus 
€t  singuHs  infinita  tibi  et  interminabilis  gratia- 
Tum  actio  singulis  momentis  lemporis  et  a^tcrni- 
tatis  debcretur ;  sed  quia  minor  sum  sine  ulU 
comparatione  miuinK»  beneficic^rum  tuorum, 
nec  ulla  crcatura  reperiri  potest,  qu£c  tuaB  inex- 
haustae  bonitati  dii^ias  valeat  refcrre  gratias : 
Unigenitum  Hiium  tuum  tibi  unice  dileclum 
divinae  majestati  tuaB  in  sacrificium  Eucharisti- 
cum  huniiUinie  oifi^ro,  una  cum  omnibus  obse- 
-quiis,  laudibus,  ct  gratiarura  aclionibus  ipsius. 


76  r>E  MissA 

ac  Bealissiin?e  !Matris  e^n^i,  oiTiniumqiie  ?anc- 
l< »111111,  ct  elecloruui  tuoruni.  Sptcialiler  au- 
tein  i|;ratids  tibi  h<tc  sacriljcio  persolvere  iiiteudo 
ex  tolis  priEcordiis  meis  propler  maguani  ^'lo- 
ri^ini  tiiani,  proqtie  oinni  gaudio  <|uod  tu 
teij)so  beatus  intra  te  percipis  perenni  et  inter- 
iiiinahili  fruitione  ex  ffiterna  generatione  Filii 
tui ;  et  a  te  at({'!e  ab  eo  processioue  Spiritus 
Sancti  et  ex  |>erfeclionibus  tuis,  quannn  nrm 
est  numerus,  et  quas  neiuo  couipreheiidere 
jiotest.  Pro  oinni!)us  item  misericordiis  et 
riirabiiibus  tuis,  qu-e  per  Filium  loum  extra 
teopcratus  es,  et  semper  operaberis.  Pro  ejus- 
dem  Incarualione,  et  pro  inexhaustis  sapicntia?, 
scientiae,  meritorum,  et  glori.«  thesauris,  quos 
in  sanctissimu  ejus  humanitate  abscondi-^ti: 
pro(jue  illa  sin;:;ulari  pietate,  qua  eum  mihi  iii 
pafrem,  ac  Doctorcm,  iu  Ducem,  ac  Itedemp- 
torem  concessisli;  et  pro  omui  frucUi  >ilap, 
passionis  et  morlis  ejus. 

Pro  immeii.sis  j^raliarum  opibus,  quas  Bea- 
tissinvje  e;jusdem  Genitrici  Virgini  iSIarifc  co-itu- 
listi,  quam  mihi  quoque  in  parentem,  advoca- 
tam,  et  protectricem  largiri  dignalus  es :  pio 
ejus  eleclione,  immaculal-i   conceptioue,  admi- 


TRACTATUS    ASCETlCrS.  77 

rtbili  maternitate,  gloiiosii  in  coelum  asrAiiiip- 
tione,  oniuique  gratij,  et  gloriA,  qud  illam  iii 
terra  et  in  cnplo  lionoi  ificasli :  ot  pro  onmihus 
heneficiis,  quie,  ipsainlercedente,  loti  terr.irum 
orbi,  ejusqiie  devotis  ciientibus  contulisli,  et 
conteres  in  pcrpetuum. 

Pro  innumerabilibus  Angelorum  exercilibu5, 
quorum  numerum  tu  solus  nosti,  qui  eos  cre- 
ajiiti  pr«rogativis  siiiguiaribus  cxornatos  ad  tui 
gloriam  &  iiostrum  subsidium.  Pio  eximiis 
donis  quibus  Sanctos  et  eleclos  tuos  cumulasli, 
illos  prdcsertim  quos  bodic  sancta  Ecclesia  vene- 
ratur,  quorum  meritis  et  doctrina  ipsam  Eccle- 
siam  aedificasti,  hxreses  et  schismata  contrivisti, 
el  omnes  fideles  illuminasti. 

Pro  maximo  gratiarum  munere,  quibus  eos 
reples,  quos  ad  apicein  perfcclioni?  ctficacitei 
trahis,  iS:  ad  dulcis^iir.am  familiaiitatem  tuani 
achniiiis.  Pro  inex[)iicabili  patientia,  qua  pec- 
catores  toleras,  ad  te  invitas,  k  auxilia  iliis 
iiecessaria  suppcditas,  ut  cunvcrtantur.  Pro 
singulis  beneliciis  quie  onmibus  viatoribus,  ami- 
cis  4^:  inimlcis  meis,  fidelibus  ».'v:  infideiibns, 
cunctisque  creaturis  sensibilibus  &:  iiisensibihbus 
contulisti.      Pro  gratiis  gratis  dalis  ad  Ecclosiai 


78  DE    MTSSA 

utrlitatcTO,  qua»  licst  non  omnei  singuHs  dederis, 
dedisti  tanien  ut  sint  in  omnibiis,  ut  quod  singuli 
in  se  non  habent,  in  aliis  h»beant ;  Spiritus  etum 
tuus  dividit  siogulis  prout  vult. 

Pro  infinito  amore,  quo   me  prosecutus   cs, 

eligens   me   ante     niundi    constitutionem,    ut 

stm  sanctus  ft  immaculatus  in  conspectu  tuo  j 

quodque   tempore    praefinito  ex   abvsso   nihili 

«duxeris  me,  et  nasci  feceris  in  Ecclessia  tua, 

^•'xtra  quam  non  est  salus.     Quod  me  dono  tuje 

gratiae     per    baptisma    ditaveris,     et  animam 

meam  prtjeclarissimis  \irtutum   habitibus   e\or- 

naveris :    quod  perp^tuft    adstitisti    conservans 

me,  el  prapservans  i  mullis^  periculis  et  adver» 

sitatibus  admirabili    tu^     providentiA  •     quod 

Angelum  ad   mei   custodiam  deputax^eris,   qui 

perpetuus  cogitationum  et  operatioriUm  mea" 

fum  inspector  est,   dirigens  me  occultis  insp- 

jationibus  ad  salutem.     Pro  maxima  misericor- 

-sdia,  qul  me  redemptum  pretioso  sanguine  Fi- 

dii    tui  ^  saeculo  nequam  eripuisti,  et   cura  in 

pcccatis  jacercra,    excitasti    illustratione    tu^, 

jfi  vocasti  in  admirabilc   hnnen  tuum,  in  locum 

^anctilicationis,   dissimuhms  peccata  mea  prop- 

-ter  poenitentiam. '  rro  subliriiissima   sacerdotii 


TRACTATUS    A9CETICUS.  79 

xiigiiitatc,  ad  qiidm  me  prorsus  immcrcntem 
«vexisli :  ct  pro  muitis  prwclariasimis  donis 
iiaturse  tl  gydlijs,  qu«e  miiii  siDgulariter  cvn- 
tulisti.  Qu6d  mihi  tot  media  ad  salutem, 
totque  virtutis  iiistrumenta  suppedilavoris, 
qu6d  totics  me  cu^todieris  nc  peccarcin, 
occasiones  suhtralieas,  et  pravas  sanaj^ 
tttiecliones:  qu6d  ciim  nliquando  me  lentari 
pennisibti,  vim  tamen  cV  fortiludinem  resistendi 
misericorditer  tribuere  diguatus  sis,  pracvenieui 
lue  in  miierutionibus  tuis.  Quod  victum  etves- 
titum  et  alia  necessaria  ad  decentiam  stat^s 
roilii  copios^  prrebncris  :  quodque  omuia  propter 
me  regere  el  conservare  nou  desinas.  Qu6d  ut 
validiiis  mc  trahcres  ad  te,  aliquot  mihi  corpo- 
ralcs  acgritudines,  angustias  animi,  et  adversita- 
tes  imniisisti,  ac  n.irabili  vicissitudine  consolatio- 
nuni  et  dc5olati<»uuni  erudiens  me,  ne  in prosperis 
jcxtollur,  aut  iu  adversis  deftciam.  Qu6d  per  vi- 
ain  mandatorum  tuorum  deduxeris  rae,  dans 
scirv,  velle,  et  opcrari  quod  bonum  est ;  ut 
per  boua  opera  ceriani  facieus,  te  adjuvante., 
vocationem  mcam,  pra*paratyr*«4ectis  tuis  gloriA 
perfruar  in  zeteniuin.  II'ci:c  et  alia  muUa  fecisti 
mibi,  Dosninc  Dcus  uieus    v^ta  ct  dulceiio  dui- 


80  DE    MISSA 

mae  niex,  de  quibus  <»})labile  n)ihi  foret  seniper 
loqui,  semper  cogliare,  seniper  tibi  gralias 
agere :  sed  imperfectun»  nieum  "vidernnl  oculi 
tui.  Quis  enini  cgo  sum  tilius  iroe,  et  abvssus 
tenebrosa,.  ut  taniis  beneficlis  par  esse  possiin  ? 
Calicem  igitur  salularis  accipiam,  et  hoc  tibi 
S3crificium  pro  nie  et  omnibus  inimolabo,  ut 
de  perceptis  hic  dignissim^i  victiniii  gratias  exhi- 
bcnles,  beneticia  potiora  sumamus.     Amen. 

§.  X.  OhJatio  Sacrijfcii  quatenus  est  PropiU- 
aiorium, 

Procido  covam  te,  Domine,  cum  tremore 
&  rubore,  gravissima  onustus  fiagitiorum  nico- 
rum  sarcina :  nec  mea  solv.m,  sed  &  totius 
populi  peccata  corara  le  porto,  quia  nie  pro 
omnibus  legalione  fungi  jussisli,  ut  qiiod  IIII  pro 
se  non  possunt,  ipse  tan(piam  mediator  merear 
impelrare.  Sed  qu^  fiduriA  pro  culpis  alienis 
inlercessor  veniam  scrvus  nequissimus  innunie- 
raliilium  scelerum  reus,  qui  pro  tot  beneficiis 
i\  te  susccptis  gravissiraas  tibi  injurias  &  offensas 
rehiliui,  bonilatem  tuam  contemncr.s,  et  justi- 
tiam  vilipendens  ?  Iniquitates  meic  diviserunt 
inter  me,  et  te,  et   peccata   mea   uLseonderunt 


TRACTATCS    ASCt^.TICUS.  Sl 

faciem  tuam  ne  exaudircs.     Verumlamen  ecce 
rcveitor  ad  le  dolens  ot  nicerens  rjuod  offcnde- 
rim   te :  et  quia   nullum    extat  pretium,    quo 
inliuitae  bonitati  tuoe  ofifensae  condigne  satisfacere 
valeamus,    nisi  pretium    Sanguinis    dilectissimi 
Filii  tui  Domini  nostri  Jesu  Christi ;  ipsum   tibi 
otiero  hostiam  placationis   sufticienlissimara  pro 
meis  ac  totius  mundi  peccalis  ut  mihi  Sc  N.  N. 
£.tfjue  omnibus  peccatoribus  veram  contritioneni 
coiicedas,    meque    ct   iilos  a  reatu  pcenarum 
misericorditer  abscivas,  pcr  acerbissimam   j)as- 
sionem,    et   mortem   ejusdem   Filii   lui,  quem 
seniel  in  cruce   oblatum  nunc    denu6   offero. 
Ibi  enim  invenio  meritcrum  ejus  mare  magnum 
et  spatiosum,  quo  demergantur  omnia  peccala 
liGstra  :  ibi  infinitum  salisfactionum  thesaurum, 
quo   omnia   debita   nostra   remissionc   obtenla 
expungantur.      Esto    ila([ue     placabilis    super 
nuiltitudinem   iniquitatum    nostrarum,  et  au^i 
Sriiiguinem  Filii  tui  clamantem  ad   le   i-  m   vin- 
dictam,  sed  veniam   et  misericnrdiam.      Alteu- 
de,  Domine,  «Sc  iguosce  dolcntibus  t^  pceniten- 
tibus.     Da  gratiam    emendationis,  h   iri    hono 
perseveraiitiam,  Sz  caiUabimus   laudes  tuas  ia 
saecula  sxcuiorum.     Amen. 

L 


82  DE    MISSA 

§.  XI.  Ohlutio  Sacrijicii  quatenus  est 
Impttratorium, 

CJuiA  ineffabili  tua  pietate  &  misericordiii  me 
indiguissinium  famulum  tuuni  legatione  fungi 
apud  te  voluisti  pro  omnibus  hominibus  vivis  6c 
defunciis ;  offero  tibi,  clcmenlissime  Pater,  hoc 
tremendum  sacrificiun),  quod  vim  impetrato- 
riam  infinitam  habet ;  pro  singulorum  necessi- 
tatibus  &  indigentiis,  utperpassionemiScmortem 
Jesu  Christi  Salvatoris  nostri,  eorum  voces  & 
singultus  misericorditer  audire,  &  partem  ali. 
quam  auxilii  tui  singulis  largiri  digneris. 
Atteude  itaque  «Si  exaudi  pro  siaguhs  deprecan- 
tem,  nec  avertas  facicm  tuam  k  me  propter 
innumerabilia  peccata  mea ;  non  cnim  in 
justificationibus  meis,  sed  in  persona  Ecclesiae 
tuae,  isc  tibi  unice  dilecti  FiHi  tui  ad  te  loqui 
prjcsumo.  Miserere  omnium  quos  fecisti 
Domine,  ^  reple  eos  scientia  ac  fide  tu^,  ut 
lauderis  cum  hsereditate  tua.  Da  omnibus 
fidem  vivam,  &  ardentissimum  in  te  amorera, 
&  ne  claudas  ora  canentium  te.  Effunde 
misericordiam  tuam  iii  gentes  qu3D  te  non  nove- 
Tuut,   Turcas,    Mauros,    Idololatras,   Judxo» 


TFACTATU5    ASCETICUS.  83 

Hacrelicos,  SchiHuatisos,  obscura  nucJe  infide- 
litatis  sepultos ;  vindica  eos  ab  erroribus,  6i  illu- 
uiina  corcla  illorum,  ut  te  cognoscatit,  et  Jesum 
Cbristum  quem  luisisli.  Dissipa  consiba  impi- 
orum,  ne  quicquam  officiant  reguo  tuo,  et 
propagationi  glorias  tuze ;  et  bbera  fideles  tuos 
de  inanibus  filiorum  alienorum.  Saactifica 
Ecclcsiam  tuani  quam  plimtavit  dextera  tua : 
aufer  ab  ea  omnia  scaudala,  dissruliones  et 
schisraata ;  ut  tandem  aliquando  liut  unum 
ovile  et  unus  Pastor.  Da  Summo  Pontifici 
nostro,  cunctisque  Pralatis,  ut  oves  sibi  com- 
missas  fideliter  pascant  fructu  orationis,  exem- 
plo  bonae  conversationis,  verbo  prjKdicationis, 
subsidio  charitatls.  Sit  perpetua  in  illis  oneris 
sibi  impositi  consideratio,  et  sacerdotio  fun^an- 
tur  sine  reprehensione.  Reforma  omnes  Eccle- 
siaslicos  ordines,  ut  et  ipsi  lurcant  coram  homi- 
nibus,  sitque  iu  eis  virtutum  decus,  splendor 
sanctitatis.  Reduc  omnes  Religiones  ad  fer- 
voreni  et  perfectionem,  in  qua  fuerunt  institutae. 
Da  Superioribas  zelum  disciplinje,  subditis 
obedientiam,  ut  professione  sud  oinnes  dieni 
inveniantur.    Da  Praedicatoribus  vocem  virtntis, 


S4  BE     MFSSA 

ut  e  cceno  peccatorum  quam  plurinics  ed(»f  ant, 

et  ad  timorem   tt   an.oieni  luiim    yftrduii-fnU 

Illumiiid  sapienli^  \uk  omres  Piej^cs,  el.trjuci- 

pes,  cunctosque    Magistiatus,    ul   subdilis   sibi 

populis  justitiani  fideiiier    admiiiistreut,  paceiu 

diligant,    Ecciesiam  veaeientiir,    niandala   tua 

custodiant,  et  de  hostibus   sanclae  fidei  te  pro- 

tegente  triumphent.      Dcfende  lideles  tuos  k 

fame,  peste,  et  bello,  a  persetuliorrihus  et    ca- 

lumniis,  a  cunctis  pericuiis  et  adversitatibus,  ab 

omni  necessitaie  corpoiali  et  spiriluali,  ab  onmi 

angustia  et   caiamitatc  :  et   ilios  adjuva,  quos 

aliligi  et  tribulari  peruiisisti,  ut  omnes  sibi  misc- 

ricordiam  tuain  sentiant  adfuisse.      Ne  sinas  eciS 

labi,  qui  in  peiiculo   et  occasione  peccandi  vtr- 

santuneosque  conserva,  quos  gratiie  tuac  prcliQ- 

sissimo  munere  locupletasti.     Adeslo  agoitizan- 

tibus,  ut  vera   ccntritiore  purgati,  et  amo.e  luo 

surcensi,  diaboli   insidias  evadant,  et  a   damna- 

tione  perpetaa  liberentur.     Memento  ioL  n.i^-e- 

rabilium   peccatoium,    qui  in  foveam    pcccati 

mortalis  infeliciter  k.psi,  siue  ope  tua  iiide  esiier- 

gere  nou  possunt,  et  da  illis  auxiliun;  eiiicax,  v.t 

surgant  et   resipiscant.      Omnibus  iteni   inimi- 

cis    Dostris  cbaritateui    tl    dulcedir.eni    tuam 


TRACTATUS    ASCETICUS.  85 

b^nignus  iiifuiide ;    et    libeia  nos   k  nialorusn 
insidiis.     Da  illis  quos  ego  offendi,  aut  scanda- 
lizavi,  veniaiii  }?eccatorum  et  verani  eniendatio- 
nem.      Omnes  auteni  amicos,  et  l>enefactores, 
consanguinecs  et   atiines  ncstros  illustra   graliA 
tuij,  succende  amore  tuo,  ut  te  solum  quaeraul, 
te  solum  (Ijligant,  omnique  tempore  ojjeja  illo- 
runi  plena  invrnianlur  iu  ociilis  tuis.     Da  huic 
congregalioni,  ad   quani  vorare  nie  dignatus  es, 
bona    spiritnaiia  et  temporalia,  nosque  et  iila 
adrninistra  et  diiige,  ut  cultus  tuus  et  animarum 
saius  h:c  semper  vigeat,  crescat  et   peiseveret. 
Custodi  onn;es  mihi  commisscs,  et  ron;nienda- 
los,  et  pro  quibus  orare   debeo,  praicipue  ver<^ 
N.  et  N.  rege,  tt  salva  eos  juxla  beneplacitum 
tuum,  ut  nemo  ex  illis  pereat.     Succurre  omni- 
bus,  pro  quibus  me  orare  tu  vis  et  ego  nescio  : 
protege  servos  tuos  oiiines,  qui  te  maxinie  dili- 
gunt,  quamvis  eorum  numerum  et  nomina  igno- 
rem  :  justis  autein  lepidis  et  imperfectis  auge 
fidcui,  spem,    charitatem,    au-^e   fervorera,  ut 
a<i  cuhnen  perfectionis  tilo  ]>ervciiiant.      Res- 
pice  bcnignis  ocuiis  animas  in  l*argalorio  deten- 
tas,  illas  puesertiin  quee  srrTragiis  nostris  magis 
indigent,  et  da  illis  requieni  seiupiternam.  I^Iel 


85  DE     MISSA 

tlenique  memenlo  omnium  misenim)  cl  indig* 
missimi,  qiri  gratiae  tuae  auxilio  tant6  majori  prae 
c?eteris  egeo,  quanto  infiniior  sum  et  impoten- 
tior.  Extingue  in  me  oninia  terren»  desideria, 
et  ignem  tni  amoris  accende.  Biiige  me  in 
veritate  tur^,  et  da  fina^em  perseverantiam.  Per 
Christum  Fiiium  tuum,  cui  tecum  et  cum  Spi- 
ritu  Sancto  est  laus  et  honor  in  seecula  saeculo- 
rum.    Amen. 

^.  XII.   Aclui  diversarum  virtutum  anie 

Missam, 

FIDEL 

wuis  mihi  det  suavissime  Jesu,  ut  £ub  can- 
dido  specieium  sacrameritalium  velamine  vul- 
tum  tuum  intueri  possim,  in  quem  desiderant 
Angeli  prospicere  ?  Quis  mihi  Ai:X  ut  pateant 
fontes  saluberrimi  quinque  vulnerum  tuoruni, 
quae  ocuhs  fidei  in  tuo  rorpore  cerno,  for.tes 
aquarum  viventium  in  ablutioncni  peccatricis 
animse  raeae  ?  O  venae  salientes  in  vitiim  aeter- 
nam,  eftundite  super  me  aquam  gratiae,  quae 
sitim  meam  satiet,  ut  g^«udio  replelus,  et  fide 
viv^  imbutus  exclamem  cam  Thorua  Apostolo» 
Dominus  meus,  4'  Df^(S  mcus !     Credo  euira 


TRACTATUS    ASCETICtTS.  «7 

firmissinia  tide,  te  in  augustissimo  sacrameuto 
Corporis  et  Sauguinis  tui  vere  pracscntem  esse 
Deum  meum  et  Dominum  mcum ;  et  pro  h-^c 
assertione  inillies  mori  paratus  sum.  Credo, 
iaquam,  quod  in  hoc  sacramento  Corpus  tuuin 
giorioisissimum  vere  adest,  sole  splendidius,  elec- 
tuni  ex  ii;i!!ibus,  cum  ei  inlegritate,  pulchritu- 
dine,  .mnjf siate,  qudin  ccelo  existit,  et  quanulia 
majcr  concipi  potest.  Ibidem  est  Sanguis  olim 
pro  iiostra  omuiumque  salute  effusus,  Ibi  est 
anima  omni  gratia  et  sapientia  plena,  in  qna 
siM.t  onmcs  thesauri  virtutum  et  scientiae  Dei. 
Ibi  denique  latet  Divinitas  tua,  verbum  scilicet 
omnipotens,  per  quod  Pater  dicit  omnia :  et 
quia  tu  in  Patre,  ct  Patcr  in  te  est,  adest  etiam 
Pater  te  Verbum  suum  geuerans ;  adest  «k  Spi- 
ritus  Sanctus  utriusque  nexus  et  amor.  Hoc 
est  conq)endium  omnium  mirabilium  tuorum, 
hoc  summum  prodigiura  omnium  creataruni 
menlium  captum  excedens,  haec  veritas  infalli- 
bilis,  quam  te  largicate  per  gladios  el  ignes  pro- 
iilebor. 


8a  DE"  MfSSA. 

SPEI. 

In  te  solo  spem  meam  colloco,  duloissime  Jesu> 
quiatu  salus  et  vittus  mea,  tu  refugium  el  lir- 
Diamentum  meum,  tii  fons  omjiium  bonorum. 
Quonxodi^  enim  auclereiu  hoc  tremendum  sacri- 
ficium  Deo  Fatri  olferre,  teque  in  eo  suscipere, 
Disi  fiduciara  tu  milii  pracberes,  qui  me  tuo  san- 
guine  redemisti  l  De  tua  igitur  benigiiitHte  con- 
fisus  accedo  ad  te,  ut  ovis  morbida  ad  Pastorem, 
ut  infirmus  ad  Medicura,  ut  reus  morti  obnox- 
ius  ad  Advocatum :  ut  tu  me  foveas,  protegas, 
corrobores  et  sanes.  Abyssus  nii»iii  mei 
abyssum  invocat  boiiiiaiis  tuie:  nam  licct  pec- 
cata  meaplurinia  et  gravissima  sint,  ea  tamen 
nihil  sunt,  quamvis  plura  et  graviora  forent, 
si  cura  misericordia  tr.a  et  pretio  Sanguinis  tui 
conferaiitur.  In  ipso  reposiJa  est  tota  fiducia 
niea,  et  gaudeo  quod  nihil  in  me  sit,  in  quo 
possim  coiitidere.  Miserere  mei,  et  salva  me, 
qui  nunquam  deseris  sperantes  in  te. 


TRACTATUS    ASCETICUS.  S^ 

CIJAIUTATIS. 

vJ  ^UANTA   vis   anioris   cor  Inum  succendit» 
ainantissiine  Jesu,  cuni  trunsiturus  de  hoc  mun- 
do  ad  Palrem,  nicnsam  parasli  nobis  habentem 
onnie   deleclanienluni,      <S:     omnem    SH|X)rem 
suavilatis !  Grande  quidem  fuit    &   admirabile 
oj)us  amoiis  lui,  quod  naluram   noslram   assu- 
merc  dignatus  sis ;    scd   louge   prxstantius   & 
jTiirabilius  est,  qu6d  Corpus  luum  in  cibum,  & 
Sanguinem  in  polum  reliqueris  ;    iu   illo   siqui- 
dem  nostram  suscepisli   Immanitalem,    in    hoc 
tuiim  largiris  Divhiitalem.     Sic  tolum   thesau- 
rum  graliae  tuae  iu   nos   efFudisti,    ut   immensA 
hac  dilectione  pracvenli  amoris  vicem  tibi  repen- 
dere  totis   viribus  sataganms.'     Amo  itaque   te 
nr.icum  meum   solatium   in   hoc  exilio,    unica 
spes  languentis  animte,  unica  niea   felicitas,    & 
summum  bonum,  quo  in  terris  frui  Hcet.    Amo 
te  toto  corde,  tot^  niente,  tota   virtute :    atque 
utinam   omni   momeuto   te   ferventiris   senq^.er 
amarem  !  Hoc  est  ardens  clesiderium  ntcnm,  huc 
feruutur  geniitus  mei,    et  suspiria  coidis  mei. 


^  DE    MiSSA 

Ad  te  euim  trahis  omnes  vires  animse  meae,  dura 

teipsum  transfundis  in  me  :  dum,  quantum  fieri 

potest,  me  similem   tut   facis :  dum  esurientem 

animam  meam  non  cibo  aliquo  terreno,  sed  pre- 

tioso   corpore  &  sanguine  tuo  nutris,   satias,  & 

saginas.    Pro  hac  tua  ineftabili  largitate  amo  te, 

i)eus  meus,  &  ut  nunquam   cessem  amare   te, 

amorem  meum  teipso   inflanmia,    qui  esca  &: 

pabulum  amoris  es.     O  ignis  jugiter   ardens, 

&  nunquam  deficiens !  ure  renes  raeos   &   cor 

meum,  ut  ardeaut   amore   tuJ.     Ignem  venisli 

mittere  in  terram,  accende  iilum  &z  eventila,  ul 

seraper  crescat.     Te   enim  amabo,    si  amandi 

vires  praebueris,    &    e6   amplius  amabo,    quti 

uberiorem  aniandi  gratiam  infuderis ;  nunquam 

tameu  te  amabo,  ut  dignus  es. 

DESIDERIL 

QuEMADMODUM  desiderat  cervus  ad  fontcs 
aquarum,  ita  desiderat  anima  mea  ad  te,  Sal- 
vator  meus  Domine  Jesu :  desiderat,  inquam, 
auima  mea  accedere  ad  te,  teque  oflerre  Deo 
Patri,  ac  de  fontibus  salvationis  tuae  vinum  Ixti- 
ficans  in  gaudio  haurire.     Sitio  enim,  Domine. 


TRACTATU5    ASCETICCS.  Pl 

lassiiliis  iu  via  iniquitalis,  sitio  te  Deum  meum 
vcnam  aquarum  viventium,  sitio  Sangumem 
Uium,  quera  milii  in  potum  mirabiliter  tribuisti 
Ad  te  vcnio,  &  clamo  post  te,  liberator  meus 
esuriens  &  sitiens :  Miserere  mei,  Fili  David, 
&  da  mihi  paneni  tuum,  da  vinum  quod  miscu- 
isti,  ut  refocillelur  anima  mea.  Atque  utinam 
possem  omnium  Sanctorum  affectus  &  inflamma- 
ta  desideria  habere,  teque  semper  sitire  fontem 
vitie,  fontem  sapientiae,  fontem  aeterni  luminis 
torreutem  voluptatis.  Utinam  te  semper  esuriat 
cor  meum  paneni  Angelorum,  refectionem  ani* 
marum  sanctarum,  et  dulcedine  saporis  tui 
repleantur  viscera  animae  meae !  Renuit  conso- 
lari  anima  mea,  donec  suscipiam  te  omne  bo- 
num  meum,  Doniine  Jesu,  quem  solum  arden- 
lissime  concupisco  cum  omni  affectu  et  devotio- 
ne  omnium  electorum  tuorum  tecum  epulan- 
tium  in  mensa  tua,  quorum  divitias  offero  libi 
in  su])plementum  inopias  meae.  Esto  tu  solus 
g-audium  meuni,  tranquillilas  mea,  refectio  mea 
et  thesauiois  meus,  in  quo  mens  mea  quiescat. 
Mihil  desiderem  cxtra  te,  et  omnia  mihi  viles- 
cnnt  practer  te,  Deus  meus,  dulcedo  rcea,  et 
unicum  ceutrum  cordis  mci. 


i)2  DE   MISSA 

GRATfTUDINIS, 

vJcis  sum  cgo,  bonltas  infinlta,  ut  me  sacris 
altaribus  astare  volneris  ,  tibique  oiTerre  de 
donis  tuis  sanctum  sacrificiuni,  hostiam  imma- 
culatam  ?  Unde  inveni  hanc  gratiam  iu  oculis 
luis,  ut  ostendcres  iu  me  divitias  misericordiae 
tuae?  Venite  &  audite,  omnes  An<;eli  &c  Sauc- 
ii  Dei,  &  narrabo  vobis  quanta  fecit  Dominus 
animae  meie.  Nam  ci^m  essem  abjectus  iu 
domo  mea,  de  putvere  erexit  me,  et  constituit 
lne  cura  Priucipibus  populi  sui,  ut  commede- 
rem  panem  et  biberem  viimm  iu  mensa  sua 
cnmibus  diebus  vitas  meae.  Quas  ergo  libi 
gratias  agam,  cleiiientissirae  Jcsu,  Salvator 
hiundi,  aut  quid  retribuam  tibi  pro  omnibus 
quae  tribuisti  mihi  ?  Vere  enim  dc  te  Spcnso 
Ecclesiae  iljud  canticorum  inteiiiftitur:  Si  dede- 
rit  homo  omnem  stihsfaiiiiam  domus  suce  jiro 
dileciionet  quasi  nikii  despiciet  eam,  Tu 
omnia  quai  habes  mihi  largitus  es,  Corpus, 
Sanguinem,  Animam,  et  Divinitaiem  tuam :  et 
si  ego  tribuam  tibi  omnem  subslauliam  domds 
.nieae,    corpus,    animam,    ct   libcrtatcra,    cum 


TRACTATUS    ASCETICUS.  93» 

rmnibns  quaei  iiunc  habeo  vel  babeie  possuin, 
hoc  quasi  nihiiuni  leputabitiir  comparalioiie 
imniensi  et  ineslimabilis  doni  tui.  Taiitum  tibi 
debeo,  quaiitum  ipse  vales,  qui  iufir.itus  es: 
quare  debiium  uieum  onnitm  meam  facultatem 
exdedit.  Audeo  tamen  rogare  te,  quia  benig- 
uus,  et  misericors  es,  et  tu  nosli  j>auperlatem 
mcam,  audeo  rogare  te,  ne  despic  ias  munus-, 
cnlum  quod  tihi  ofiero  iii  simplititate  cordisj 
mei,  dicens  cum  sponsa  :  Diltctus  meus  utihi, 
^;  ego  illi.  Nam  sicut  tu  totum  te  mibi  tradi- 
disti  in  nutrimentum  animie  mea? ;  ita  ego  me 
totum  servituti  tuae  consecro,  et  quidquid  ha- 
beo,  quidquid  sum,  quidquid  possum,  tibi 
j>enitris  tra(io,  ut  me  totum  tibi  vhidices,  nec 
quidt|uam  mei  mihipatiaris  superesse. 

TIMORIS. 

Ad  n>ensam  convivii  tui  a  tc  voratus  et  invi- 
tatus,  Domine  Jesu,  summum  bonum  njeuni, 
et  felicitas  sempiiema,  parae  quidcm  vocanii 
\ellem,  teque  an.anter  et  devole  suscipeie;  sed 
contremlsco  valde,  c\\m  meam  intucor  fqedita- 
tem,  contrejifisco  a  vcce  Apostuli  tui  dicentis : 


fJ^t  DE   MISSA 

Si  quis  mtinducaverif  panem  hune,  8j  hiherit 
calicem  Domini  indignet  reus  erit  Corporis 
Sf  Sanguinis  Domini.  Mira  enim  res  est,  et 
portento  simillima.  Pascor  coelesti  pane,  qiio 
saturari  possunt  iiifiniti  mundi :  potor  prsecla- 
rissimo  vino,  quo  ardentissima  Angelorum  silis 
extinguitur  ;  et  fame  ac  siti  aresco  :  omne  coeli 
guadium  intus  fero,  et  terrze  illecebris  irretiri 
non  desino,  vanaque  solatia  k  creaturis  emen- 
dico :  ad  Deum  excelsum,  fontem  omnium 
bonorum  quotidie  acc^do,  et  sub  specie  panis 
et  vini  ipsum  quoiidie  sumo ;  et  non  soliim  non 
rapior  cum  Paulo  iu  tertium  coelum,  sed  terrae 
totus  adliaereo,  omnisque  mea  sollicitudo  terrae 
famulatur  et  corpori,  nulla  coelo.  Hae  sunt 
angustiae,  quae  me  undique  premunt,  haec  con- 
sternatio  mea  magna  nimis.  Vereor  enim  ne 
quod  in  salutem  constituisti,  in  judicium  et  con- 
deninationem  accipiam,  Nunquid  ergo  fugiam 
a  facie  tua  cum  impio  Cain,  aut  abscondam 
me  cum  Adamo,  eo  qu(jd  nudus  sim,  et  audierini 
vocem  tuam  ?  Absit.  Scio  eiiim  quia  major  est 
misericordia  tua  quAln  miseria  mea :  major  est 
clcmentia  tua  quam  iniquitas  mea.  Si  foedus,  si 
infirmus,  sinudussum;  tume  potes  mundare. 


TRACTATUS    ASCETICUS.  ^5^ 

sanare,  vestire.  Ad  te  igitur  cura  timore  el 
tremore  confugio,  ut  me  veslias,  sanes  et  puri- 
fices.  Abstrahe  cor  rceum  a  cseteris  omnibus 
extra  te,  in  quibus  iiihil  est  nisi  vanitas  et  atflic- 
tio  spivitus.  Sentiat  racns  mea  dulcedinera 
praesentiae  luae :  gustet  quara  suavis  es,  ut 
amore  tuo  capta  nihil  quaerat  extra  le,  Deus 
cordis  ^iei,  et  pars  mca  Deus  in  aeternum. 

HUMILJTATIS, 

Jmmense,  tremende,  potenlissime,  etincom- 
prehensibilis  Deus,  quis  cs  tu,  et  quis  sum  ego, 
ut  digneris  venire  ad  me,  mecum  epulari,  et 
mansionem  apud  me  facere  ?  Heu  quanta  est 
digudtio  tua,  quanta  miseria  et  ingratitudo 
ir.ea  !  Tu  Rex  regum  et  Dominus  dominantium, 
(fui  respicis  terram  et  facis  eam  tremere :  tu  fons 
sanctitatis,  coram  quo  Angeli  noa  sunt  puri : 
tu  Sol  claritatis  aeternae,  qui  lucem  habitas 
inaccessibilem :  ego  ver6  animal  immundum, 
onmium  calamitatum  ludibrio  expositum,  insa- 
nis  perturbalionum  motibus  agitatum :  omni 
vanitati  subjectum,  vas  conturaeliae,  filius  irae, 
et  tenebrarum.     Et  quomod5  potest    lucis  tuae 


96  DE    MISSA 

ad   tenebras  meas  esse  conventio?    Quomorl5 
proesuraa.n  ad   te  accedere    vermiculiis  terrae 
in  quo  nullus   ordo,     sed  sempiterr.us    horror 
iuiiabitat  ?  Qir\  frduci^i  coram  te  a]^">arebo,  jus- 
tissime  Judex,  airte  cujus  conspectum  column^e 
cosli  contremiscimt.     Lon^re  enim  recessi  a  te, 
qui  taraen  ubique  es,    et  miserabiiis  anima  mea, 
quam  tibiin  baptismate  desponsaveras,  fornioata 
est  cum  amatoribu'' niullis,    terepudians  Crea- 
torem  et  Redemplorem,  ut  failacibus  creaturis 
adhaereret.     Tu  me  seijreo-asti  ex  utero  matris 
meae,  et  vocasti  per  graliam  tuam,   ut  lucerera 
coram  hominibus  doctrinae  et  vitse    splendore, 
ego  vero  iu  tenebris  vixi,  iion  sapiens   qu?e  tua 
Sunt,    sed  qua;  supev  terram.    Tu  parasti   mihi 
mensam  in  dulcediue  tua,    et  sus|)iravi  ad  oHjs 
carnium  JE^y\)i'i.     Tu  poiasti  me  Sanguine    tuo, 
et  coiiverti  me  ad  pccubim  Kabvionis.    Verum- 
tamen  ego  loquar  ad  te,  c».m  sim  pulvis  et  cinis. 
Respice  servum  tuum  et  suscipe  me,  quera  tam 
amanter  invitas  ad  te.     Jam  euim  cognovi  quia 
sine  te  niliil  sum,  nihil  possum :  et  extra  te  non 
est  salus  nec  vita.      Projice  ergo  post  tergum  tu- 
um  omuia  peccata  mea,  et  araplectere  me,  quam- 


TRACTATrS    ASCETTCUS.  «JT 

♦is  indiijfiissinium  gratiu  ta^,  ad  te  revertenleiu, 
juxta  verhunv  Piophelge  tui  dicenlis  :  Sacriji'- 
cium  Deo  spiritus  cvntribulaius,  cor  contri" 
ium  Sf /iumiiidtum,  Dcus,  non  despicies. 

§.  XIII.  Commemoratio  Dominica 
Pcssionis  ante  AJissam, 

O^PE  dictum  est  in  hoc  incruento  Sacrificio 
cruentura  illud,  quod  seniel  in  Cruce  peractum 
est,  non  verbis,  sed  reips^  repraesentari :  una 
siquidem  et  eadem  est  hostia,  idem  qui  per  sa- 
cerdotis  ministerium  offert,  idem  Ciiristus  qui 
imniolatur.  Sicut  enim  dicitur  Agnus  occisus 
ab  origine  niundi,  eo  quod  mortuus  censeatur 
in  figuris  aninijlium,  quae  in  ipsius  memoriam 
mactabaiitur :  ita  non  immerito  eundem  vocare 
posaunuis  Agnuni,  qui  quotidie  occiditur  usque 
ad  finem  nmndi,  in  iiac  nimirC»m  suse  mortis  re- 
proDscntatione,  qua;  duratura  est  donec  mundus 
durabit.  Ideo  Sancti  Patres  mortis  Christi 
memoriara  hoc  sacrificium  celebranti  supcr  om- 
nia  necessariam  esse  aflirmant,  dicente  Apos- 
tolo:  Quotiescumque  manducalitis  panem 
hunc,  Sf  caiicem  bibetisy  mortcm  Domini  an- 

If 


98  I>E     MISSA 

tiHntiabitis,  doiiec  veniat.  IIoc  i|>5um  autem 
idem  Salvator  noster  praecepit,  cuiii  iiibtituto 
lioc  sacraiiiento  ait :  Hocjacite  in  meam  com- 
memorationem.  Quje  verba  Seraplilcus  Doctor 
sollicitc  expender.s,  libro  de  puntate  conscieiiti«, 
cap.  9«  exibtiinat  sacerdotem  nuliatenus  de- 
bere  Missae  sacrificiuui  celebrare,  quin  pri>'s 
passioncm  et  mortem  Doiiiini  commemoreL 
Jdy  iuquit,  quod pro  meipso  retineo,  est  rer- 
oam.  iilius  qui  hoc  sacramentum  instiiuit, 
quem  non  credo  illud  fruatra  proiulisse. 
Dixit  enim:  Hccc  quotiescumque  jeceriili,  in 
nm  memoriam  jacitlis.  Ex  quo  quidem  verb^ 
arguo  mihi  ipsi,  quhd  quoties  volo  id  ai^ere 
quod  ipse  insiituit,  S)  modo  prcedicto  rtliquit, 
tinieo  Jicquaquamsine  remorsu  conscienlire,  ac 
prcEJudiclo  animcc  ad  iilud  jtosse  accedere, 
nisi prccmemoratd  ipsius  instHuentis  Ciiarifate^ 
ac  ejus  passione  d)^  morte,  in  cujus  memoriam 
perpetuh  rccolendam  illud  Sacramenlum  de- 
bere  conjici  &^  percipi  ipstprccclari  asscruii  cV 
injunxit.  Saccrdos  itacjue,  cum  ad  Sacrur.i 
facieudum  se  pnrparat,  fasciculuni  sibi  colligat 
€\  omnibus  anxietatibus  et  auiaritudiuibus  Do- 


TRATTATUS    ASrBTICUS.  99 

Wiifii,  €l  ihtei*  iihera  Jiiia  collocet,  cordisque 
raedullis  inserat ;  nier.te  et  afiectu  sedula  revot- 
H'eus  onn.ia  tonucnta,  cjuic  il!e  pro  salute  nostrii 
|ierpessus  es^l.  Ilcec  frequenter  in  ore,  haec 
semper  in  curde  lial>eat :  et  hrec  sit  ejus  suhU- 
,iiuor  Phiiosophia,  scire  Cliristnm,  et  hiuic  cru- 
ciiixum.  CCim  veto  ad  allare  accessurus  est,  sic 
<Dret  ex  tolo  corde. 

ORATIO. 

1^1  EMORIA  nienior  ero,  clenieiitissime  Pater 
et  labescet  in  nie  aninia  mea  :  omniujnque  diolo- 
n;m  et  passionum,  atqu«  acerbissimic  n:orti& 
rihitui  Domini  mei  Jesu  Christi  cum  i^emitibus» 
ct  lacrymis  recordabor,  quia  ipse  salus  &  vita 
mea  ante  oculos  tuos  pepeudil  in  lii^no,  offerens 
sc  tibi  in  holoraustum  pro  nioii  et  totius  mundi 
i»alute.  Ilanc  auteni  ol»lationem  vivam,  quam 
lu  misisti  in  niiscratione  muUa  ad  altare  crucis 
iunnolandam  pro  nobis,  hanc  eandem  tibi  nunc 
ollero,  ]>assionem  ejus  et  mortem  recolens  ac 
repra^sentans :  sicut  i})se  praecej)it,  cum  dixit, 
ul  idem  in  ejus  commemorationem  faceremus. 
Ivecordare  itaque  huniihlatis  cius,  patientiae, 
<;liaiitalis,  niansueludinis,  el  obedientiee.     Res- 


lOO  D2     MISSA  ' 

|)ice  lhl>ores  ejus,  jeiunia,  couteniptus,  conlu- 
jTielias,  vincula,  iirisienes,  et  iniquani  coiideni-  * 
.liationeiu.  Resj>ice  in  faciera  Christi  tui,  et 
intuere  speciosum  fornrd  prse  fiiiis  honiinum, 
.opprobriis,  injuriis,  verberibus,  livoribus,  con- 
tusionibus  ita  deformatuni,  ut  non  sit  ei  species, 
iieque  decor.  Vide  caput  nobilissiniuni  spina- 
rum  punctionibus  Uansfossum,  &  percuosioni- 
bus  attrilum.  Vide  genas  niodesiissinias  sputis 
fcedatas,  alapls  cxsas,  sanguine  cruentatas. 
Yide  oculos  benignissimos  lacr}  mis  perfusos  & 
ad  ignominiam  ▼elatos.  Vide  os  suavi^ssimuni 
siti  ardentissinvd  cruciatum,  &  felle  atque  accto 
potatum.  Vide  dorsum,  supra  quod  fabrica- 
verunt  peccatores,  verberibus  dilanialum,  Sz 
Immercs  crucis  pondere  oppressos.  Vide  bra- 
chia  antaliilissima  funibus  devincta,  &  in  cruce 
crudelitcr  extensa.  Vide  nianus  iunOcenti>simas 
duriijsimis  clavis  perforatas.»  Vide  pedcs  deli- 
catos  tot  itineribus  defatigatos,  ac  cruci  tandem 
aifixos.  Vide  Corpus  venerabile  pro  nobis  in 
cruce  suspensum,  vuluerdtuni,  mortiMjm  & 
sepultum.  Vide  Sanguinem  preliosisslmum 
usque  ad  miuiniam  guttam  pro  nostra  saiute 


TRACTATUS    ASCETICUS.  101 

«iKisericorditer  eftusum.  Uxc  eium  tihi  offcro 
-ic  repriesento,  oiuiii  quo  possuni  clevotionis 
affectu  suppliciler  orans,  ut  ipsa  pietas,  quA 
flPilium  tuuni  pro  uobis  tradidisti,  te  onmibiw 
-misereri  compellat,  pro  quibus  ille  factus  obe- 
/dieos  usque  ad  ruortein,  cruceni  subire  dignalu* 
•  est.     Aniea. 

§.  XIV.  O/  atlo  ante  Missain  ad  Patrem. 

rJxESPicE,  clementissinie  Pat^r,  de  sanctuarip 
tuo,  &  de.excelso  ccElorura  babitaculo,  &  intu- 
ere  hanc  immaculatani  hostiara,  quam  tibi  ufiert 
magnus  Pontirex  noster  Jesus  Christus  Fiiius 
tuus  Salvator  mundi  pro  peccatisfratium  suorum, 
6i  esto  placabiiis  supcr  multitudiiiem  malitiae 
nost.-x,  quia  vox  Sanguinis  Domini  nostri 
clamat  ad  te  <le  cruce.  Hic  est  justilia  mea, 
&  sanctificatio,  ac  propitialio  mea.  Averte 
faciem  tuam  a  |.eccatis  uicis,  et  respice  in  facieia 
Christi  tui :  ejus  enini  mecitum  ofiero  ad  te, 
oinnenique  iiduciam  in  eo  detiNam  habeo. 
ImpeUit  ministrandi  necessitas,  terret  consci- 
eulia  indebiti  sacerdoJii.  Sed  rogo  te,  ne 
despicias  mihi  creditaj  dispensationis  officiuin, 
iicet  iu  me  botii  opeiis  ledtiiuoniuo]  noo  ai^iK;*^- 


102  .        T)E    MT?SA 

cas.  Et  quia  me  indi<,'nnm  mefriatorem  es?e 
■voluisti  inier  te  et  populum  tuiim,  ne  iiie  repel- 
las  ^  tua  pietate  cum  diviiiissiniis  fl<»nis  tuis 
=venientem  ad  te,  ut  inculpate  accedens  ad 
-gloriom  tuani,  di^jnus  sim  qui  openar  protecti- 
ione  Uuigeniti  Filii  tui  et  illiiminhtione  Spirilus 
syncti  t-.ii,  atque  pro  omuibus  deprorans  pro 
omnibus  exjaudiar,  te  praesfan.te,  Deus  meus, 
Pater  misericordiarura,  qui  cuin  eodem  Filio 
tuo  in  unitate'  ejusdem  Spiritfis  ^aticti  vivis  et 
regnas  in  strcula  sacculorum.    "Amen. 

§.  XV.  Oraiio  nnfe   IMissam  ad  DGminum 
Jti  um  (h rist  um . 

Orattas  affo  tibi,  Domine  Jesu  Christe,  pro 
ineffabili  tuA  cijaritate,  qua  transiturus  de  hoc 
mundo  ad  rairem  meiisam  mihi  parasti  in  dul- 
cedine  tua,  n^er.Fam  prors^.s  regn!em,  omne 
delectamrnhuii  in  se  hahenleni  ;  mensam  prcti- 
osissiniara  Corporis  et  ^an;Lruinis  tiii,  nt  adipe  et 
pinguedine  repleatur  aniuia  niea,  el  secreto  illap- 
su  nutritionis  tuac  nhoretur  ir.firniitas  mea.  Et 
nn<le  lioc  mihi,  gloriosissime  FiiiDei,  utme  per- 
mittas  venire  ad  te,  et  cum  cacteris  commensali- 
bus  luis  ej  ulari  ]  Atque  utinam  ab  omni  culpA 


T?.ACTATL'S    ASCETICUS.  103 

liber,  pursus  ab  oniui  labe,  ab  ojiisii  vitio  pur» 
gaUis,  et  ab  onini  i;i.',rdijiata  iilie<.tii)ne  perrecie 
emeudalus  e&.>ein,  ul  a<l  bunc  nieiis«m  superc(£- 
lesiein  accedere  possein  fcrvcns  i  Iiaritdle,  uiveus 
iiuiocciilid,  et  oniniuiii  viriuluni  itecore  exorna* 
tus.  Sed  quia  miserriinus  ego  suni,  et  ounn 
liinamenlo  destiluius,  obsccio  tc  inpriniii,  be- 
»iigni;sime  haivator,  cuias  cliariL-.s iniiiicusa  est, 
boiiilas  iniiaita,  ut  sanguuie  tuo  aiiiurdiii  nieani 
lavare,  tt  su|,er  niveni  dcalbar»',  uieritis  tuis 
iiidueie,  illoque  igne  ardentissinii  anioris  suc- 
ceiul'jre  digneris,  qui  te  ^  nobis  discessurum 
compuiii  ad  boc  vivificum  couvivium  iustituen- 
duni. 

Obsecro  deindc  Bcatissimam  Virginem  Ma- 
tieui  luam,  et  onines  eleclos  tuos,  ut  tibi  pro 
r.ie  Ouerant  cuaritatem,  lidem  ct  devotionem, 
c;ui  boc  Sdcramentur.i  suscei;)erunt  ab  initio 
insiiiutionii  ejus  usque  in  prjcsentem  dicm.  Et 
quia  particeps  ego  sum  omnium  linieullum  le, 
oltero  tibi  omniuni  sacerdotum,  omniunuiue 
fifleliuin  hac  die  celebranliuni  ct  comniunican- 
tiuni  pielatem  et  puritatcm.  Oflero  omnium 
justorum  ab  oiigine  mumli  usf'ue  ad  ejus  con- 


104  I>E    MISSA. 

sutiur.atiouem  virtutes  et  merita,  ac  pios  afTeclu» 
trg'd  te,  dulcissime  Jesn,  iii  veneraljili  Sacra- 
Biento  existentem :  firmissiraae  nimirum  fiileii 
et  vivae  appreliensionis  earum  rerum,  quae  de 
koc  maximo  Mysterio  credendae  sunt :  i^erfec-» 
tissimoe  charitatis,  et  intinjae  tecum  familiaritatis  J 
famis  et  fiograntissimi  desiderii  te  omne  bonum 
«uscipiendi:  filialis  fiduciae  et  spei 'de  tu^  mise* 
ricordia  tam  mirabiii  modo  declarala  :  zeli  divi- 
nae  gloriae  et  dilectionis  proximi,  pro  cujus 
salute  hoc  sacrificium  offertur:  admiratiouis 
tantae  dignationis,  et  profundissimae  Immilitatis : 
gaudii  et  jubih  in  te  ct  de  te  :  laudis,  gratitu- 
dinis,  adorationis,  et  devotiouis.  lios,  inquara, 
aliosque  affectus  oifero  tibi  in  suj^plementum 
insufficientiae  nieae,  et  eos,  si  possera,  elicerem 
cum  raaxiraa  intensione  ad  laudem  et  gloriam 
tuam,  quia  dignus  es.  Suscipe,  Domine,  hoc 
desiderium  meum,  mcritisque  placatus  eleclo- 
rum  tuorura,  ne  k  mensa  lu^  repellas  me,  qua- 
teniis  hoc  cibo  satiatus,  hoc  recreatus  potUj 
vitam  habeam :  et  abuudantiiis  habeam,  hic  et 
iu  asternum.     Amen. 


' 


TRACTATUS    ASCETICiUS.  105 

§.  XVI.  Aiia  Oralio  ad  eumdem. 

V  ENT,  Domine  Jesii,  unica  salus  aniinae  meai  & 

iHfuDdepectorimeo  multitu<iinem  dulcedinis  iwx^ 

Utuiiiil  amem,  nihil  dcsiderem  pr<eter  tc.  Vem 

gdudium  meum  &  felicitas  mea,  veni  spes  &  ro- 

bur  meum,  quia  tecuui  sunt  diviticc  &  gloria,  tu 

vita&  consolatiomea,tu  paradisus  voluplatis.  At- 

«jue  utiaa)ii,  te  veniente  ad  me,  vertantur  mihi 

i^i  amaritudinem  omuei  mundi  deliciae,  ut  tibi 

MMius  in  hoc  coeiesti  convivio  ^  te  nunquoui  se- 

parer  in  eeternum.     Frustra  expenderem  aT;;en- 

tum  nieum  non  in  panibus,  &   laborem  meum 

iion  iii  saturitate,  licetomnes  /Egyptiescas  com- 

pararem,  si  carerem   hoc    paiie,    qui   prscbet 

delieias  Regibus,   et  vjno  tuo  destituius  essem, 

cujussuavitas  in  intinitum  excedit  onmia  hujus 

saeculi   oblectamcnta.     Et   uude  ujihi  tautuni 

bonum,  uttecum  epularimerear,  Rex  trcmendae 

maj^.^statis,  ego  indignissimus  servus  tuus,    qui 

potidie  pecco  &  iiicorrigibilis  persevero  ?   Sed 

iDajor  est  in  intinitum  misericordia  tua,   quam 

iiiiseria  niea:   &  tu,  dulcisshua  refectio  iiica,  me 

iu  virum  aiterum  transformas,   &  verbo  virtutts 

tuve  sauas  onuies  languores  meos.     Ad  te  igilur 


10(?  l)fe    MISSA 

venio  de  tua  pietale  confisus,  &  in  te  spetar/S 
rton  confundar.  Laetifica  animam  servi  tui,  & 
supple  quod  mihi  deest,  tu  benignissime  Salva- 
ioTi  qui  omnes  ad  te  vocare  digiiatus  es  dicens : 
Venite  dd  rhe,  omnes  qUi  laboratie,  Sf  onerati 
estisiS^  cgo  rtficiam  vos.  Refice  me  teipso, 
quia  in  te  sunt  otnnes  coeli  deliciae  ex  copiosis- 
simo  flumine  gaudiorum  Dei  cum  tanta  pleni- 
tudine  eraanantes,  ut  onines  digne  ad  te  acce- 
deutes  inexplicabili  laetitia  replere  possint.  Uni 
intime  tecunl  animam  meam,  &  fac  nie  dignuni 
ut  huic  mensse  supercoelesti  cum  debilo  virtutura 
omatu  assideam,  &  dulcedine  perfruar  pracsenlis 
Divinitafis.    Ameu* 

§.  XVII.  Oratio  ad  Spiriium  SanctuiU, 

Veni,  Sancte  Spiritus,  amor  Patris  &  Filii, 
mundator  scelerufti,  curator  vuluerum,  fortitu- 
do  fragilium,  mcerentium  cousolator,  fulgor 
intellect{ls,  &  vindex  bbertatis.  Veni  ^  patri^ 
felicitatis,  &  cordis  mei  penetralibus  tam  po- 
lentev  iilabere,  ut  vitia  omnia  «Sc  defectus  tuo 
igue  consumas,  &  omnia  peccata  mea  remittas. 
Emitte  in  animam  meam  lucis  tuas  radium,  quo 
illuminante   intellectmn,    qujr  tibi  sunt  placito 


TRACTATUS    ASCETirUS.  107 

tideain :  qiio  atiectum  inflamuianle,  atl  ea  pro- 
»€quenda  tota  virtute  incunibam.     Fac  me  dig- 
Bum  sacris  aitaribusministrum,  meque  torrente 
tuae  voluptatis  inebria,  ut  coelesti  suavitate  in  hac 
diviniiisiraa    mensa   degustatA,    nihil  venenatae 
mundi  dulcedinis  libeal  ampliils  degustare.  Im- 
buat  rae,  &  perficiat  scptiforrais  Spiritus  tuus, 
&  ad  illura  scienliae  gradum  fac  me  pertingere, 
ad  quem  pervcnit  Apostolus  tuus,  ciim  dicebat 
te  nihil  scirc,  nisi  Christum  «5f  hunc  crucijix-' 
um,     Roborelur  infirmitas  mea  fortitudine  tuA, 
vincat  bonit;is  tua  malitiam  meam,  &i.   deformi' 
tas  mea  tua  pulchritudine  decoretur.      Sursi^m 
erige  me  per  aiternonim   affectionem,  copuia 
tecura  per  amoris   unitatem,  conserva  per  fina- 
lem  persev^ranliam,  ut  tuo  ductu  revolet  anima 
mea  ad  te  principium  &   fmem  suum,  i   quo 
nunquam  sc])arctur.     Amcn, 

§.  XVIIl.  Oratio  ad  Beatam  Vii*^incm. 

Gloriosissima  Mater  Dei  Virgo  Maria, 
tota  fiducia  mea,  k  unicum  solatium  languentls 
anim^e  me»,  precor  te,  ut  mihi  miseriimo  pec- 
calori  assistere  hAc  IiorA  digneris,  quii  pretio- 
sissimum  Filii  tui  Corpus  ei  Sanguiuem  tetenio 


108  DE    jVlIfiSA 

Patri  ablaturns  sum ;  sicut  amans  $c  doleus- 
eidein  Fiiio  tno  ij»  Cruce  peiidenti,  et  se  pro 
uostr^  salute  offereuti  adstiti^tt,  Ne  me  despi- 
cias,  Mater  uiisericerdiLe,  ob  inlolerabiiem 
piccatorum  meoruni  foedidatem  ;  iieq^ue  avertas 
faciem  luam  a  me,  ciuem  Filius  tuus  tant  j> 
amore  dilexit,  ut  pro  luie  mori  dignalus  sit. 
Piena  es  gratiarum,  pleoa  rore  ccelesti,  innixa 
super  diiectum  tuum,  delkiis  atfluens.  Cib<i 
crgo  pauperem  tuuni  ila  supenenluentj  mensa 
tufk:  tuarumque  virtutum  vestibus  indue  me,.  ut 
his  ornatus  dlviiio  conspectui  gratus  appaream. 
Memento  illius  cliaritatis,  qua  Verbum.  Dei  ex 
te  carnem  assunip*it,  ut  fijfres  mater  nostra, 
Aperi  manum  tuam,  &  imple  me  benedictioni- 
bus,  quibus  te  Deus  benedixit  in  aeteruuoi,  ut 
te  intervenicnte  tremenda  mvsteria  acceplabili- 
ter  perficere,  &  sancla  sancloruni  digue  merear 
degustare. 

§.  XIX.  Oratlo  ad  Sanctos  Ang^Jos. 

Oancti  Angeli,  purissimi  spiritus,  micistri 
Dei  AUissimi,  qui  tacili^  voluntiilem  ejus,  & 
oianlium  preces  iu  coelum  dcfertis ;  tuque  praE- 
cipue  fidelissime   Custos  liteus,    state  mecura 


TRACTATUS    ASCETICTJS.  lO^ 

joxta  aram,  in  cjiia  Deo  Palri  totius  inundi  pre- 
tmm  oblaturus  sum,  &  in  vestris  t!iuribuli:j  in- 
ceosum  orationum  mearum  suscipite,  ut  fumus 
aromatum  hujus  divini  sacriticii  ascendat  per 
manus  vestras  ia  conspectu  Dei.  Pur^te, 
illuniiuate,  perficile,  6l  dirgite  me,  vestramque 
puritatem  &  innocentiam  inipetrate  miiii,  ut 
appaream  coram  Deo  decentcr  ornatus. 

Sancli  Arcliangeli,  duces  illustrissimi  mililiae 
coelestis,  instruite  mc,  ut  haec  sancta  mysteria 
percipiam,  fidfmque  vivam  6t  efticaceui  hujus 
sacramenti  iii  me  excitate. 

Altissimi  Principatus,  vera  pace  intenui  ani- 
mam  meani  componite,  ut  in  ea  juj^iter  rommo- 
retur  Doniinus,  de  quo  scriptum  est :  Et  factus 
eat  m  pace  locits  cjus. 

S:!nctissimae  Virtutes,  assistite  mihi,  ut  profi- 
ciens  de  virtute  in  virtutcm,  Dcum  deorum 
dignussim  oculo  fidei  cernere,  et  n»anibus  cod- 
treclare,  intus  rccipcre,  ac  taudem  in  patria 
ctare  vobiscuro  iutueri. 

lovictissmise  Potestales,  dscmonum  impelus 
cobibite,  ne  miiii  appropinquent  sacrihranti,  ut 
sine  impedimeulo  digne  mercar  Deo  servire,  & 
iniui^trare.  , 


110  DE    MISSA 

Potentissimse  Dominationes,  veraiti  mihi  & 
sanctam  libertatem  obiinete,  ut  nec  peccato  ser- 
viam,  nec  corporis  mei  appetitui,  &  sensibus 
subdar, 

Throni  stabiles  Sc  sublimes,  sedes  pulcher- 
rimai  Dei,  discam  a  vobis  veram  humilitatem 
&  subjectionem,  ut  fiat  anima  mea  ^^ratissimiim 
domicihum  Deo,  qui  superbis  resistit,  &  su- 
per  humilem  &  quietum  requiescit. 

Clarissima  et  nobilissima  coeli  lumina  Cheru- 
bim,  ilhistrate  mentem  meam  plenitudine  scien- 
tiae,  ut  summam  vilitatem  meam,  hujusque  sacri- 
ficii  infinitaiii  excellentiam  agnoscam. 

Supremi  Spiritns  Seraphim,  ardentissimi 
amatores  Dei,  solvite  gelu  cordis  mei,  &  ves-» 
trum  in  eo  ignem  succendite,  ut  Deum  vobiscum 
ardenter  amem^  atque  utinam  sicut  vos. 

§.  XX.  Invocatio  omnium  Sanctorum» 

OANCTi  Dei  omnes,  cives  supemae  palriae, 
iiiclinate  aures  veslras,  &  dimittite  lumiua  ad 
me,  meamque  orationem  exauditc.  Ad  vos 
ciamo  pauper,  nudus,  &  infirmns,  cui  omnia 
de^unt  omamenta  virtutum  :  ad  Vos  clamo,  & 
vestram  imploro  benignitatcm ;  succunite  infir- 


TRACTATU3    ASCETICUS.  111 

tnihiti  nieae,  fidem  nieam  et  speiu  roborale, 
excitate  in  me  igniculum  amoris  vesiri,  iuduite 
tne  veste  nuptiali,  ornate  me  donis  quibus 
nbundatis,  ut  siue  rubore  introire  valeam  iiL 
Ipcum  tabernacitli  adniirabilis,  in  aulam  coeies- 
tis  convivii,  in  conspcctu  divinae  Majestatis. 

Sancli  Patriarchae  6y:  Proplietae,  qui  Christum 
Doniinum  nostruin  dictis  prophctaslis,  et  ardcn- 
tissinib  deaideriis  ^  coelo  ad  terram  traxistis, 
hujusque  Sacramenti  luYsteria  variis  typis  et 
tnnbris  pra?figurastis,  preces  tuiulite  pro  nie,  ut 
*|wuni  Dei  Filium  saucte  tractare  possini,  et  puro 
corde  complecti. 

Sancti  Apostoli,  quos  Christus  in  ullima  cana 
novi  Testamenti  sacerdotes  creavit,  ac  primilm 
teipso  cibavit,  vos  supplex  exoio,  ut  vestra 
adjutus  o{fe  giatiam  uon  nei;Ii^am  per  manuuni 
iinix)s:tionem  mihi  collalam,  sed  magno  quo- 
tidie  uu.seam  iiicremento. 

Sancli  Martyres,  qui  Christo  Rcgi  pro  uobis 
crucifixo  vicem  quam  potuistis  vitie  oblalione 
per  martyrium  rependistis,  ipsum  pro  me  orate, 
ut  ignem  sui  amoris  accendat  in  corde  meo,  quo 
succeusus  et  puriticatus,  meipsura  mactem  Deo 
hostiam  vivam  et  ei  pluceakm ;  sicque  paralus 


112  fiE    TvtlSSA 

ef  |>roT>alus  ad  hoc  divinum  sacrificlura  accedam. 

Sancti  Pontifices  et  Confessorcs,  nivsteriorum 
Dei  fidelissimi  dispensatores,  qui  hostiarn  ptaca- 
tionis  frequentcr  pro  populo  obtulistis,  pro  me; 
obsecro,  interciedile,  ul  meura  quod  oblaturus 
sum  sacrificium  l)eo  sit  acceptabile,  inihique  et 
omnibus,  pro  quibus  illud  offeram,  propitiabiie. 

Sancti  Mouaclii  et  Ercmitae,  qui  cibo  potu- 
que  coelesti  s-jcpius  refecti,  pravas  coiicupisccn- 
tias,  et  vitae  hujus  pericula  superastis,  adjuvate 
me  orationibus  vestris,  ut  sacris  hisce  mysteriis 
armatus,  meij;sam  vincam,  et  omnes  inimicos 
aiiimie  meae  conteram  sub  pedibus  meis. 

Sanct»  Virgines  Deo  amabil^s,  .quae  studio 
castitalis  diirnum  in  vobis  FiHo  Dei  habilacuiura 
pr?cparastis,  et  nuuc  in  coelo  canlicum  uovum 
concinitis,  quod  nemo  potest  dicere,  nisi  fuerit 
Virgiuitatis  praerogativa  eximius,  impetrate  mihi 
peifeclissimamcastitatem,  qu^corpus  etanimam 
in  omni  puritate  contineam,  ut  Christo  Domino, 
q\u  pascitur  inter  lilia  gratum  in  corde  meo 
exhibeam  domicilium. 

Sancti  mei  tutelares  N.  N.  et  vos  Sancti  N. 
N.  quorum  hodie  memoriam  veneramur,  vestro 
confisus  patrocinio  accedo  nunc  ad  immokndum 


\ 


TRACTATUS   ASC^ETICUS.  il3 

ColpU9  cSu  Sangiiiuem  Tesu  Cliristi  Doniiiii 
nostri,  coniitaniiiii  nie  cautpm  ktd  altate,  fulcilc 
meritis  vestris,  ornate  viitulibus,  iit  hoc  sacri-' 
ficium  \'\vX  fitle,  ferventi  chiifitate,  <Sr  plenA 
devotione  periiciam,  perque  ejus  continuum  &o 
salutiferura  usum  vestro  dignua  consortio  tan- 
dem  iuveniar,  Amen. 

CAP.     V. 

De  Missce  celcbratlojie. 

§.  I.  jDc  proxima  dispositlone  ad  Missam» 

i  ERVULGATUM  apud  sanctos  Patres  axioma 
est,  quod   tiileiti  se  animae  exhibot  Deus,    qna- 
lem  se  ilia  pr^parat   Deo.     Ide6   Christtis   in 
Kucharistia  aliis  quidem  est  fructus  vitifi,  panis. 
Angeforum,    manna    abs<:onditum,     paiadisus 
deliciarum,  ignis  coiisumens,  ettertium  coelum, 
in  quo  audiuntur   arcana  verba,   qu^e  non  licct 
bomini  loqui.     Ahis  xerh   est    p^iis   insipidus, 
omni  carens  dulcedine,  &  vitali   operatione,  tV 
ifauseat  anima   eorum    supcr   cibo   isto:   qv.ia 
nimirilni  mors  est  malis,    vita    uonis ;  cx:  sicu* 
quisque  erga  Deum   affectus   est,  talein  ipsv.m 
erga  se  exjjtrilur,     Pauci  sunt  qui   adiuii-yl^iie-? 

p 


114^  DE    MI3SA 

hujus  sacri  convivii  in  se  sentianl  effeciusj  qiwai 
pauci  sunt,  qui  se  ad  illos  recipiendvxs  rite  dis- 
pouant,  qui  seri5  cogitent  se  ad  sancta  sancto- 
TUra  accedere,  ad  aitare  Dei,  ad  Deum,  ipsuiu- 
Ideb  multi  hifirmi  sunt  S^  imbecilleiy  df  dor- 
miunt  mulii.  Mortem  olim  suram((^  saccrdoti 
minabatur  Deus,  si  ausus  fuisset  introire  i« 
Sancta  sanctorum  sine  strepitu  tintinnabulorura, 
non  radians  gemniis,  non  fulgens  auro,  omni- 
umque  virtutum  varietate  circumamictus.  Quain 
ei^go  pcenam  merebitur  novae  legis  sacerdos, 
qui  non  ad  arcam  typicam,  sed  ad  Demn  ipsum 
accedit,  ut  filium  ejus  Dominura  Jesum  Cliris- 
tum  imraolet,  tangat,  coraedat ;  nisi  id,  faciat 
e^  soUicitudinc,  attentione,  &  apparalu,  quf 
dignus  sit  tali  convivio,  dignus  Deo  1  Instanle 
itaque  celebratione  totis  viribus  curare  debet^ 
ut  in  ar^  cordis  ignem  divini  araoris  succendat«, 
actusque  eliciat  diversarum  virtutum  qui  heroici 
sint,  &  tanto  sacrificio,  ejusque  termino  fic 
objecto,  quantiim  fieri  poterit,  couvenientes. 

Quia  ver6  in  hoc  sacrificio  non  solum  animus^ 
sed  etiam  corpus  occupatur,  ipsum  quoque 
oportet  ab  orani  sorde  incontaminatum  custo- 
dire.     Si  enira  sacerdos  INIosaica  sacrificia,  qu« 


TRACTATUS   ASCETICUS.  tl\% 

•on  nisi  infirma   Sf  egena  eltmenta  fiierunt,  ac 
ttmhrafuturorum,  oblaturus,  ex  Dei  praiscrip- 
to   nilidis  vc&libus   indui,     corpusque    larare 
lenebatur:  quanto  magis  decet  k  sordibus  etiHUi 
corporeis  Christiauuni    sacerdotem   expurgari, 
Qui   Duiuini   sui   Caruem  &  Sanginem   offert, 
conicdit,  <S:  bibit  ?  £l  primo  quidem  necessarite 
celebraturo  sunt  hac  corporis  dispositioiies,  jeju- 
nium  scilicet,    castitas,    &   caruis  munditia,  dc 
quibus  disserere  ad  scholasticos  spectat :    vestes 
item  composit*,  modeslae,  quae   sordibus  care- 
ant  (k  pompa,  nec  quidquam  redoieant  qtjod  ^ 
statu  sacerdolis  alieuum  sit.     Tiim  quia  Chris- 
tus   unte  hujus   sacramenti  institutionem  lavit 
.pedes  discipulorura  suorum,  debet  sacerdos  pe- 
des  auimje,  qui  sunt  affectus,    ab  onnii  macul^ 
cxpurgare,  cor  lacrymis  abluere,  &  dum  manus 
lavat,  actu  ferventissimo  contritioiiis  onmeni  vel 
levissiniam   culpam  expiare.     Cum   vero   lotis 
manibus  hostiam  patenze  imponet,    intenironem 
Fenovabit,  consideran»  quod  iiie  panis  mox   fiet 
Corpus  Christi :  tum  ex  suae   vilitatis    &   hn- 
inens%  dignitatis  hujus  mysterii   appreheusioue 
■actus  ehcict  timoris  .i'  coosusioui». 


Il6  DE    MISSA 

§.  II.  De  sacris  Vestibwi  Sf  earum  .  S 

significatione,  j[ 

»^ICUT  Reges  &  Magistratiis  non  vulgari  & 
quotidiano  vestitu  in  pnblicis  functionibus  uti 
SQlent,  secl  alio  augustiore,  quo  potestas  eorum 
appareat,  Cv:  ipsis  reverentia  concilietur:  ita 
sacerdos  celebraturus  sacro  &  peculiari  utilur 
liabitu,  amictu,  scilicet,  albA,  ciiigulo,  nianipu- 
lo,  stold,  casul^,  sive  planetik,  quibus  &  passio 
Christi  ante  sacrificium  recolendn  repnEsentatur, 
&  ejiisdem  virtutes  exprimuntur,  quibus  ornari 
eelebrdntera  par  est,  ut  sacerdotio  fungatur  in 
iustitia  &  sauctitate  veritatis.  Cilm  enini  hoc 
sacrificium  incraentum  idem  sit  cum  sacrificio 
rrucis,  ut  supr^  explicavimus,  congruum  est 
ut  sacerdos,  qui  Christi  pro  nohis  morientis  pcr- 
sonam  gerit,  ejus  quoque  similitudinem  habeat 
in  vestiiiientis,  idqtie  ad  decus  &  reverenliani 
sacrificii  adhibeatur,  quod  impius  Judaeorum 
furor  ad  contumeliam  intuht  Salvatori. 

Porr6  amictus  velamen  iHud  significat,  quo 
facies  Cliristi  velata  est  cum  percutiebant  eum 
jliudentes  &  dicentes,  prophetiza  nobis,  quU 
€st  qtii  te  percussit  ? 


THACTATUS    ASCETICUS.  Uf 

Alba,  vesteiii  albatn  denolat)  qu-^  ab  Herodc 
taiiquam  stultus  indutus  fuit. 

Cinguluin,  funcs,  quibus  in  horto  vinxerunt 
cun) ;  sive  fiagella,  quibus  coluiuuae  alligatum 
crudelissim^  caeciderimt. 

Mauipulus,  viiicula,  quibus  adstrictae  sunt 
manus  ejus  tanquam  iioniinis  utjfarii  &  sceierati. 

Stohi,  funes  collo  ejus  injectos  sive  ciucis 
patibulinn  humeris  ejus  impositum,  &  in  quo 
|)ro  nobis  pependit. 

Planeta,  vestem  purpuream,  qiiam  ei  milites 
in  domo  Filati  tanquam  ludicro  Kegi  imposu* 
.erunt. 

Ctmi  igitur  haec  indumenta  signa  siut  eorum, 
^UK  Christus  pro  nobis  perpessus  est,  varii 
2ictus  k  sacerdote,  dum  illis  iuduitur,  eiiciendi 
^unt,  amoris,  doloris,  gratitudiuis,  &c  inlensis- 
5imi  desiderii  ejus  patientiam  &  huuiilitatem 
imitandi  in  doloribus,  afflictiouibus,  opprobriis, 
4»liisque  adversitatibus  sustinendis. 

Cousiderandae  sunt  etiam  virtutes>  quae  per 
-eadem  indumenta  mystice  designantur,  ut  dis- 
xat  sacerdos  qui  vitas  sanctiuionii  i^  morum 
integrilate  praediUis  esse  debeat :  scriptiim  cst 
€uiiu:    Sacerdotts   tui  induaniur  justitiam. 


omnibus  scilicet  virtutihus  oruati  sint  quas.  jus- 
titiae  nomine  passim  sacrae  litterBe  comprehen- 
dunt. 

Amictus  itaque  significat  oporlere  mentem  in 
aeternae  duntaxat  salutis,    reruraque   coelestium 
consideratione  fixam  habere,  «b   omnibus  curis 
rerum    caducarum  amotam,    ^   contra  quos- 
cumque  bostiutn  incursus  spe  &  liduoia  in  Deum 
tanquam  gaM  salutari  comnmnitam.     Refert 
ctiam  Amictus    Christi  Domini  humanitaten^, 
^ujus  caput  Divinitas  est,  quae  ab  ill^  occultalur, 
sicut  Amictus   caput  tegit  sacerdolis.     Neque 
cnim  oculi  nostri  Solis  justitiae   infinitum  splen- 
dorem  intueri  potuissent,  nisi  carnis  nube  ope- 
liretur.     Quare  sacerdos,  ciim  illum   accipiens 
osculatur  &  capiti   imponit,  se  amoris   osculn 
sacratissimam  Christi  Humanitatem  tangere,  5c 
capiti  imponere  putet,   ut  e-^  se  protegat  &  lue- 
atur,  dicens  cum  Propheta :    Domine,    virius 
salutis  mece,  obumhraHi  capnt  mtum  in  die 
heHi,     Obiter  quoque  per  Amictum   monttur 
sacerdosmaximani  servare  oculorum  modestiam, 
ciim  pergit  ad  Altare,    &  ibi  manet,   &   ab  eo 
red it,  nihil  prorsiis  aspiciendo,  nisi  quod  iieces- 
sariura  cst,  ut  videat  qnod  fadl. 


TRACTATUS   ASGETICUS.  119 

Alb^  tolum  coipus  tegeiis,  iniK^mttiam,  siin-r 
plicitatem,  puritiitem,  ai>iniique  candoreni,  &c 
pulchritudmem  indicat,  quee  totiun  sacerdotem 
complecti  &  exornar&  inlus  «Sc  extni  debet,  atquo 
in  onuiibus  operibus  ejus  spieudere,  ut  sit  sanc- 
tus  c^  immacuiatus  in  couspectu  Dei,  seque 
Uil<em  £empcr  exliibeat  divinis  m^steriis  cele- 
brandis. 

Cingulum  indicium  est  ca^litatis,  qu?c  in  sa*- 
^rdote  ita  splcndere  debct,  ut  nullam  prorsus 
iam  in  corpore  quam  in  corde  admittat  labeui. 
In  cujus  rei  typum  jussit  olim  Deus,  ut  come* 
dcntes  Agiitmi  acciugerent  renes  suos :  6i  ipse 
Christusait,  Sint  lumbi  vestri prcecincti,  Idem 
quoque  B.  Joanui  apparuit  in  Apocaiv})si  prae* 
cinctus  zona'  aurea,  ut  nimiritm  iuielligamus 
oportcre  nos  omnes  ailectus  puriticare,  &  amo* 
rem  carnalem  viucere  spiiituali,  quod  est  auvuni 
charitatis. 

Mauipulua  pnemisso  crucis  osculo  sinistro 
brachio  insertus,  o&tendit  lacrymas,  doloreni» 
k.  poeuitentiam,  quibus  lu^ere  peccata,  ac  per- 
petuo  dolere  sacerdos  debet ;  carnis  item  & 
spiritus  movtificationcm,  &  humilitatem,  qu^ 
accedendum  est  ad  allare;  tilui  futuram  bouo- 


l50  DE     MtSSA 

nimopenim'retributionein,  sicut  psalmogfaplins 
cecinit;  Euntes  ihant  Sf  flebant,  mittentes 
semina  sua :  venientes  autem  venient  cum  exul" 
tatione,  portantes  manipulos  suos. 

Stola  colio  superposita,  &  in  modum  criicis 
per  medium  pectoris  ducta,  demonstrat  sacer- 
dotem  teneri  se  Deo  unire  &  quodammodo 
colligare,  suamque  crucem  Dei  caus^  patienter 
ferre,  divingj  legi  cum  omni  obedientia  se  sub- 
jicere,  ejusque  jugum  alacriter  porlare,  a» 
semper  memorem  esse  maudatorum  Dei  ad 
faciendumea. 

Casuia,  quie  caeteris  vestlbus  spfendidior  & 
pretiosior  iliis  superinduitnr,  signum  est  chari- 
tatis,  quae  reiiquis  virtutibus  exceisior  omnibus 
supereminet  tanquam  illarum  Regiiia,  &  vincu- 
lum  perfectionis.  Omnes  enim  sine  ea  suut 
imperfectae,  ab  e^  pendent  qmnia  mandata 
diviiMe  Legis,  &,  omnia  bona  in  ipsa  continen- 
tuc  Sicut  autem  casula  in  duas  partes  dividi- 
tur,  .ita  charitas  duplex  est,  erga  Deum  & 
proximum :  et  sicut  illa  varios  exigit  cplores 
juxta  temporis  aut  feslivitatis  diversitatem ;  ita 
haec  varios  aftectus,  nunc  lastitiae  ob  Dei  mag- 
naiia>  nunc  gratitudiuis  ob  ejus  beneficia,  nunc 


TRACTATUS    ASCETirUS.  131 

ibKltudlnis  iii  adversis,  nuuc  tiistilix  ob  propija, 
&  alieua  pcrcata. 

Ha;  sunt  praecipua;  virtutes,  quas  vestes  sa- 
cerdotales  siguificant,  quaruni  actibus  induere 
se  del>et  Sacerdos,  ut  suum  digne  oflerat  sa- 
crificiuni.  Consuetas  autcrn  Ecclesiae  prece* 
singulis  indumentis  accommodatas  attente  & 
devot^  recitabit:  &c  cum  indutus  fuerit,  seip- 
suni  considerabit  tanquam  lupum  in  vcstimentis 
ovium,  (S:  rubore  suftusus  veuiam  a  Deo  flaj;i- 
tabit. 

§.  Iir,  De  accessu  Sacerdotls  ad  Attare. 

Si  ad  omnes  sacras  functiones  sanct^ 
accedendum,  et  omnes  sanct^  peragendaj 
sunt;  mult6  majori  sanctitate  hoc  divinum 
sacrificium  oflercndum  est,  quo  nihil  sanclius, 
uihil  excellentiu«,  nihil  divinius  esse  potest. 
Ad  hoc  onuii  conatu  niti  debes,  Christiane 
Sacerdos,  si  tam  sublimi^  &  tremendo  ministt> 
rio  rit^  &  perfecte  fungi  desideras.  Qua  in  re 
ut  tibi  prosim,  documenta  qua:dam  generalia 
prscmittam:  deinde  sigilalim  proponam  aliquot 
consideraliones  pro  singulis  sacrificii  partibus, 
€x  quibus  pios  elicere  aflectus  possis,  &  mentem 
nliliter  occupare,  ne  distrabatur.     Neque  dete^- 


122»'  DE    MISSA 

rcaris  si  Imjusriiodi  considerationes  &  aflTectas 
aiiquanti^  fusias  explicavero  :  licet  enlm  multis 
verbis  tlescribanlur  possunt  tamen  in  momenlo 
elici,  nec  Missae  celebrationem  solito  proiixio- 
reni  reddent,  ut  reipsii  experieris ;  nam  ipso 
l«su  memoriae  tenaciter  infigentur,  adeo  ul  eos 
ijuasi  naturaiiter  eliciturus  sis,  absque  ulIA 
conftisione,  aut  capitis  fatigatione.  Frimum 
generale  documentum  est,  ne  toto  sacrificii 
tcHijwre  Deuni  offendas  ullo  peccato  veniali : 
nec  ullo  defectu  &  imperfeclione  tam  venerandi 
sacrificii  ex<:e}leotiara  contaniines.  Id  ver6 
assequeris,  si  ea  revereutia,  altenlione  &  devo- 
tione  ceiebraveris,  fjuae  omuem  vel  levissimara 
animi  evagationem  exctudat,  si  exactissim^  & 
scrupulosissime  observaveris  quidquid  in  Mis- 
sali  praeseribitur  circa  ritus  et  ca?remonias,  eo 
niodo  quo  ^  viris  serio  perfectioni  incumbenti- 
bus  observari  solent. 

'Secundo,  oumia  vcrba,  quse  sive  elat^,  sive 
submississima  voce  proferuntur,  clare,  distinct^, 
fcrveuter,  &  absque  ullA  festinatione  pronun- 
tiabis,  niliil  interim  mente  revolvens,  quantum- 
vis  bbnum  &  sanctum  videatur,  quod  k  pro- 
prt^  &  Utterali  verborum  signifieationc  alieuuni 


TRACTATUS    ASCETICUS.  123 

sit,  ul  te  menli  Ecclfcsiie  conformes,  qiiae  onines 
Missae  preccs,  lectioues,  &  sentenlias  niagno 
cum  delectu  ad  sacerdotis  &  ad^tantiuni 
instructioneui  &  devotioneni  selegit.  Ad  hoc 
auteni  pluriniuni  proderit  onnies  IVIissae  ritus 
pers|>ectos  liabere,  eaque  omnia  probe  intel- 
lii^ere,  qu^e  tum  in  Lectionibus,  Colleclis, 
Evangelio,  Versibus,  &  ca^teris  hujusiiiodi ; 
tiim  in  Canone  conliuentur  quie  facile  disces 
ex  eorjim  lectione  qui  de  ofhciis  Ecclesiaslicis 
icripseruat,  quales  sunt  Isidorus,  Amalarius, 
Rabanus,  Berno,  Hugo  Victorinus,  Rupcrtus 
Abbas,  Dion^sius  item  in  libro  de  Ecclesiaslicil 
HierarchiA;  Germauus  inTheoria  rerum  Eccle- 
siasticarum,  &  ex  recenlioribus  Gabiiel  Biel  ia 
Canonem,  Durandus  in  Rationali,  Joannes- 
Baptista  Scortia  de  Sacriticio  Missas,  &  alii 
pleres.  iVftectus  vero  elicies,  quales  infra  pro- 
ponam,  eorum  quee  recitas  6i  agis  scnsui  & 
signiticationi  convcnientes. 

Tertio,  sicut  in  Missali  praecipitur,  antequam 
sacris  te  vestibus  induas,  Missam  celebrandara 
perquires,  perleges,  <&  ad  ea  quse  dicturus  es 
signacula  ordinabis,  ne  te  postea  contingat  aut 
verbis  hxsitare,  aut  ia  Cierimouiis  deiicere,  & 
perturbari. 


1C4  DE     MISSA 

Quarto,  processurus  ad  Altare,  Crucifi:%ura 
vel  aliam  imagineni  liumiHinvd  iucliiiatioue  sa- 
lulabis,  te  tanto  ministerio  indiguum  reputans, 
atque  ideo  ipsius  Christi,  Sanctorumque  opem 
implorabis.  Tum  ipsum  Cliristum  menle  in- 
tuere,  quasi  cruce  onustum,  et  ad  Calvariae 
montem  iturum,  ante  te  incedeutem.  Sequere 
ipsum  primarium  oftereutem,  cujus  passio  et 
mors  h  te  debet  repraesentari :  sequere,  inquam, 
cum  niodestid  &  gravitate,  &  agmina  Ange- 
lorum  te  undique  stipautia  venerare :  teque 
existima  ex  hoc  mundo  in  ccelum  transferri. 

Quinto,  cum  perveneris  ad  altare,  coelum  tibi 
desuper  veluti  apertum  contemplare,  <S:  curiam 
cofclestem,  Deumque  ipsum  spectantem  te  pro 
universd  Ecclesia  hostiam  litantem  imniacula- 
laui.  Memineris  pcEuam  mortis  olim  iudictam 
bestiae  quac  moutom  tetigisset,  idque  tibi  ap- 
plica  homiuum  pessimo,  &  timorem  conci]>e. 
Mox  in  Deum  assurgens  satage  quantum  potes 
ferventlssimos  actus  cbaritalis  ehcere,  cupiens 
in  Christum  totus  converti,  eique  simillimus 
iicri  virtutum  imitalione.  Cum  denique  li- 
brum  aperis,  memor  esto  libri,   quem   aperuit 


TRACTATUS    ASCETTCUS.  1'25 

Agnus,  &  se^)tem  signaculoruni  ejus ;  &  desi- 
dera  Christi  fidem  iu  uuiversum  orbem  proj)a' 
gari. 

§.  IV.  De  inilio  Missce  usquc  ad  Intrditum. 

C>ALICE  rite  collocato  &  Missali  aperto  stHiu 
paulisper  in  nicdio  Altaris,  et  fact^  cruci  incli- 
ivdlione,  te  cum  Abrahamo  quasi  })ulverein  ife 
ciuerem  anle  conspectum  Domini  confiteberis, 
imilaus  Christuin,  qui  coelos  incHnavit  &  de- 
scendit,  formam  servi  accipiens :  qu5  enim 
humilior  fueris,  e6  gratior  &  acccptior  erit  Deo 
oblatio  lua.  Mox  descendens  ad  crepidinem 
Altaris,  Verbi  acterni  Incarnationem  recole, 
ejusque  dilectionem  &  admirdbiJem  promptitu- 
dinem  ad  opus  nostrte  Redemptionis  suscipi- 
cndum.  Iterata  autem  inclinatione,  te  inthne 
humiha,  &  Deum  adora  pro  omrti  crcatuM. 
Dum  signo  crucis  te  signans  dicis :  In  nomine 
Patrisy  Sf  Filii,  &  Spiritus  Sancii ;  animad- 
verte  quale  &  quantum  sit  noinen,  k  quo  sacrl- 
ftcium  ausj>icaris,  d:  sic  te  gere  ut  tantam  decet 
inajestatem.  Magni  momenti  est  sanctissmiae 
Trinilatis  prasentiam  initio  concipere,  &  ab  eil 
nuDqiiam  dtflectere ;  ad  ipsam  enim  &  ad  ejus 


12&  DE     MTSSA 

gloriam  oblatio  dirigitur,  ejusque  memoria 
robur  tribuit  ad  improbos  hostium  conatus 
elideudos,  qui  seniper  tenlaut  variis  &  inuti- 
libus  curis,  atque  imagiiiationibus  mentem  a 
sacrificio  avocare.  Sic  concepta  Dei  pnesentia, 
daos  aftectus  raplim  elicies,  Fidei  contra  Infi- 
deles  Trinitatem  neganles,  &c  recordaiionis 
crucis  Christi,  atque  passionis  in  ea  corapletac, 
ex  qua  fluxerunl  onmia  bona.  Hos  auteni 
affectus  ad  onuie  sigiium  crucis  renovabis. 

Sequitur  atiiiphoua,  Inlroibo  ad  altare  Dei, 
qwx  ter  rejietilur :  aute  psalmum,  in  ipso,  (Sc 
postipsum;  ut  intelligas  spiriluali  impulsu,  &c 
alacritate,  ac  sunnna  veneratione  totam  Missae 
actionem  perageuiiam  esse,  omni  abjecta  tepi- 
ditate.  Admirare  Dei  bonitatcm,  qui  te  voca- 
tit  ad  altare  suum :  quis  enim  es  tu,  ut  audeas 
ad  ipsum  iiUroire  ?  Ora  abscondiin  abscondito 
faciei  Domini  a  conturbatione  malorum  spiri- 
tuum  ;  ne  immittentes  tetra  pliantasmata,  divi- 
num  perlurbent  ministerium.  Ora  etiam  reno- 
vari  in  te  animai  juventutem,  quas  est  fervor 
spiritus,  ex  quo  vera  &  solida  laetitia  procedit. 

Ad  primum  versiculum  psalmi,  Judica  me, 
Dtus.:  Consi^era  ea  prseparalioae   &   disposi- 


TRACTATUS    ASC^TICUS.  1C7 

(ione  ad  altare  ■.KcedMKlum  essc,  ut  Dei  judi- 
ciuin  iioit"  pertiniescas,  ut  discernaris  a  gente 
iion  sauctA  &  iniquA,  sisque  purus  &  sine 
Xnacula  ante  Deum,  quantum  iert  humanii 
fragilltas.-  Hanc  ijul<*ni  puritatem  luimiliter 
petes,  cuni  cerla  tiducia  eam  merilis  Cliristi 
obtinendi. 

Ad  2.  Quia  tu  esy  DeuSy  fortitudo  men^ 
KruJ)esce  quod  toties  tanti  sacrameuti  divino 
aliniento  confortatus,  inibecillis  es,  adhuc  tristis 
kicedis,  &  cuicumque  levissimae  tentationi 
turpiter  succmiil)is.  Meril6  ergo  repellit  \t 
Dcus,  merit5  te  affligit  inimicus,  nisi  ipse  vires 
suppeditet,  qui  est  fortiludo  tua  &  robur 
tuum. 

Ad  3.  Emltte  lucem  tuam,  Pete  divinum 
lumcn,  ut  veritatem  a  vaniiate  discemeus,  ipsam 
verilatem  seqiiaris,  cujus  splendoribus  interior 
sensus  illustratus,  cum  e\temo  sacrificio  concor- 
det.  Mons  vero  sancUis,  qui  in  hoc  versiculo 
commemoratur,  attare  est  Calvariae  monteni 
indicans,  quia  iu  eo  Christi  passio  &c  mors? 
repr^sentanda  cst. 

Ad  4.  Et  infroibo,  IVIagnum  renova  in  te 
revcpeiitiae  affectura  erga  altare  et  sacriticiuoi. 


128  hU   MISSA 

Ad  o.  Corrjiiehor  tibi  in  cHharaj  Excita  in 
te  cordis  lactitiani,  quae  per  citharain  sigiiifi» 
catiir :  sed  statim  oculos  ad  tuam  imperfectio- 
nem  reflectens,  ingemisce  el  dic :  Quare  tris- 
tis  es,  miima   mea,  <5f  quare  conturbas  me? 

Ad  6*.  Spera  iti  JDeo,  Ne  despondeas  ani- 
muni,  restat  enim  spes  in  salutari  tuo,  iu  quo 
tota  fiducia  coUocanda  est:  quoniani  ipse  dabit 
iit  obtenta  culparum  \emk  in  ipso  gaudeas,  &i 
in  ejus  laudibus  perseveres. 

Hac  spe  excitatus  dices  cum  ingenti  fervore, 
Gloria  Pafri,  Sf  Filio,  c«put  inciinans  & 
offerens  ad  omnia  adversa,  &  ad  mortem  pro 
Deo  suslineTidam :  Tum  rcpetita  antiphon^ 
Iniroibo,  ut  bene  memineris  qu5  ingrcderis,  et 
quid  aggrederis,  dices :  Adjuiorium  nostrum, 
ut  discas  uon  ponere  fiduciam  in  tuis  viribus  et 
industria,  sed  in  eo  gui  fecit  ccelum  S^  terram, 
^  quo  duplex  adjutorium  postulabis,  pro  con- 
sequenda  aeterna  salute,  et  mediis  ad  eam 
wef  essariis,  et  pro  illa  peculiari  necessilate  pro 
qua  ofTers  sacrificiura. 

Subditur  statim    generalis    confessio,    quia 

Jusius  prior  accusator  est  sul,  quam  humiliter 

recitabis^    actum  eliciens   contritionis,    ut  est 


! 


TRACT^TtJS    ASCRTICUS.  JS^ 

fijsliacta  7\h  attrilione ;  tloleiis  scilicct  de  pec- 
cutis  tuis  6i  lotius  munili,  super  oiiinia  iiiala, 
idque  pure  propter  Deuni  supcr  onmia  bona 
dili^ctum:  tlal>isque  operani  ut  vcrlia  illa,  meA 
ciifpd,  cuni  ujagno  duloris  scnsu  proferas,  & 
cum  bona  spe  divinae  misericortllie  pro  tuis 
€l  aliurum  jieccatis.  ConHtcris  autem  non  soluni 
Deo  Crci^tori,  Hedemptori,  et  Judici  tuo,  sed 
cliam  B»  Virsini,  cujus  innoccntcm  fiiium  scele- 
l-ibus  tuis  intcrfecisti,  B.  INIicIiaeli  Archvingelo^ 
cujus  obsequiis  te  ingratum  exhibaisti,  B.  Jo- 
amii  Baptistae  et  aliis  Sanctis,  quorum  monita 
ft  exempla  contempsisti,  fratribus  quoque  qui- 
bus  scandalo  fuisti.  Agncscens  autem  fragili- 
talem  tuani  el  ncccssitatem,  auxilium  eorum  ira- 
pl(Jias  quibus  confessus  es,  ut  pro  te  oreut^ 
quod  Immiliter  facies,  et  ciini  adstantes  preces 
pro  te  fundunt  dicentes,  Miserealur,  dum 
eliam  ipsi  contitentur :  dum  sequcntcs  versi- 
culos  recitas,  iUum  iu  te  spiritum  eKcitabis, 
quem  verba  sonaut,  magno  animi  ardore  et  de- 
votione. 

Osculura   allari  semj^er  figes  tenero  amoris 
affeclu  erga  Boiniiium  Jesum  Christuin,  cum 

R 


130  •    DK   MIS5A 

ijitenso  desiflcrio  semper  ei  aiibxrendi,  et  idcj 

brevem  sed  fcrventlbsimum  amori?  aclum  elicies. 

§,  V.   Lk  Introitu  usque  ad  Eqistohim. 

j[ntROITI'M  et  ea  qujie  sequuntur,  sedi^te,  al- 
tente,  et  devote  re^citabis,  adhibitis  iiia^na  cum 
honcstatc    praescriptis  ceremouiis,    ut  spiritua- 
lem  ac  divinam  rem    112:1    omnes    inleliijrant. 
Attendes   autem  ad    sensum   verborum,    cum 
♦licis,  Gloria    Pafrl,  sanetissiraam  Triuitotem 
adorabis,      optando,    ut    omnes    illi    serviant. 
Kifrie,  ehison,  ad  siugulas  tres  Personas  men- 
te  in  coclum  erectus  diriges,  petens  remissionem 
peccatorum  cordis,  oris,    et  operis   pro   te,  ft 
pro  aliis :    et  qui   iiovies   repetitur   quot  sunt 
Angelorum   chori,  ipsorum  vocibus  tuam  con- 
junges,  et  corad  illos  elevabis.     Ad    Gforia  in 
excelsi,<t,  miraberls  quomodo  [>eccalor   in  tena 
alieua  caniicum  Augelorum   cancre  prtesumas  ; 
tum  alios  alVectHs  adjunges   laudis,    adonitro- 
nis,   gratiarum    actionis,    lidci,    spei,    amori», 
zeli  glori^e  Dei,  petitionis  et  obsecralionis  juxt*i 
Sensura   verborum.      Haic    aut«m  verba,    Tu 
solus  Sanctus,  Tu  solus   Domiaust  Tu  aolus 
AUiasimuSj    JesH    Christe,    iutensiori  dfrecltt 


TRArTAtUS    ASCETICCfl.  I3l 

ehaiitatis  et  revereutiae  erga  Cliristum  Douii- 
nuin  |>ronunciHl»is,  clesideraus  ut  ab  ouuiibus 
am^tur,  honorelur,  glorif^cctur. 

Hvuiuo  absoluU)  sccjuitur  salutalio  populi 
pcr  Uxc  verba,  JJ.iminns  vohiscum.  Quotici 
auteni  ea  diccs,  optabis  iulinio  aflectu  Rccfesivc 
Dei  et  toti  niuudo  onjneui  lyci  beucdi(  tioucm» 
\^x  c|uam  siugulis  auimabusM,  quo  niaxime 
in<ligcut,  couft^ratur.  Dictiuus  Collcctas,  cru- 
besces,  quoii  niediator  inlcr  Deuru  et  j)opuIum 
esse  aucleas,  qui  toties  ulios  ad  niabmi  pcitrac- 
isli.  Cum  dicis,  Per  Dominum,  ofteres  Deo 
omnia  merita  Cbri^ti  cuui  maena  fiducia  :  cjuia 
scriptuni  eat,  Qnidquid  pttierHis  Patrem  in 
vomine  meo,  dahit  vohis.  Expendes  autem 
verba  orationum,  ciuafc  et  per  se  magui  ponde'- 
ris  et  erticaciie  ^uut,  el  ciira  in  persona  Eccl^siae 
a  C^-lebrante  recitantur,  facilius  postutata  impe- 
trant  ob  sacriticii  prtcstantiam. 

§.  VL  De  Epistoluj   EtangcHo  3)"  Symbolo. 

Absoluto  introilu  secpiitur  insiructio  po- 
puli  iu  tide,  per  doctrinam  Propiietarum  et 
Apostolorum  in  Epistola,  per  verba  Christi  iri 
Evaugelio,  per  articulosiidci  iu  Symbolo,  cpiae 


13*  DR    MISf?A. 

omnia  mysteriorum  sancHiicatioui,  ul  nos  piir- 

geut  et  pnvparenr,  praemiiluntur. 

Ipsam  ver5  Epistoiam  et  Evangelium  iec- 
turus,  mente  eiice  Iiunc  actum  humilitatis : 
Ego  ne  in  Ecciesia  divina  depromaai  orarula» 
iqui  tamdiii  sedi  iu  Cathedra  peslilentiae  ?  Ego 
Evangelium  promulgabo,  qui  factis  et  exem- 
plis  Evangelium  impugnavi  ?  Deinde  considcra 
bealos  nos  esse,  quia,  ut  ait  Karuch  Propheti, 
quie  Deo  placent  manifesla  sunl  nobis.  Deus 
euim  volunlatem  suam  nobis  revclavit  per  Pro- 
phetas  et  Apostolos  in  eorum  libris  et  epistolis, 
ct  per  Filiuni  suum  in  Evangelio.  Ide5  hicc 
omnia  magna  cum  attentione  et  revereiitia 
legenda  sunt  tanquam  sermones  Dei,  gratias  ei 
agendo,  quod  mundum  doctrina  su^  illuminare 
el  instruere  dignatus  sil ;  prompiumque  ariimuia 
offereudo  ad  servanda  ipsius  inaudata  lam  in 
prosperis,  quam  in  adversis.  De  hoc  auteni 
iios  inonent  in  Epistol-,^  lectione  macus  supor 
iibrum  positee,  et  veluti  oneri  admotuE;. 

Graduale  etiam,  et  caetera  quae  sequuntur, 
cxequendi  desiderium  siguificant,  et  ascensum 
ad  apicem  Chrisilanae  perfectionis,  qui  suiit 
fructus  Propheticae  et  Apostolicae  prsedictitionis; 


TRACTATUS    ASCGTICUS.  135 

(^iiidam  (U'V()lus  SacoiTjos  direbat  se  quotidie 
dunbiis  conrionibiis  intcre>se  elegantissijiiis  ct 
efRcacisMniis,  lectioni  ninlirrini  Epistolie,  et 
Evahj;elii ;  qnas  sic  aiidiendas  asserebat,  ac  si 
Apostolus  et  Cliristus  pia*senies  forent,  et 
loquerer.tur,  cuni  firmissinio  proposito  exe- 
quendi  qiiod  docent.  Turpissinia  eni^ii  esset 
ejns  piiccepli  tran-^^^ie^sio,  quod  ab  Ap«)stolo  et 
a  Chrislo  ea  dm  auditum  fuit,  nam  videretur 
Veibi  Divini  stalim  oblitus  esse,  et  tanlois  Coa- 
cionatores  neglexisse. 

Initio  Evansclii,  librum  et  teipsum  sighabis 
si^naculo  crucis  cnm  tenero  afifectu  er;ra  Chris- 
ti  passionem  et  mortem.  Fit  autem  ipsiun 
signum  in  fronte  sedc  pudoris,  ne  Evangcliuni 
erubescas :  in  ore  ut  palam  annuncies  et  *  coii- 
fitearis :  in  peclore  ut  illud  in  corrle  sem|)er 
conserves,  nec  nulla  diaboli  sug<»estio  fruclum 
ejus  impediie  queat.  In  fine  librum  ibi  oscu- 
Idberis,  ubi  priris  crucem  formaveras,  ad  signi- 
ficandum  amorem,  quo  ea  doctriim  aitiplectcn- 
^la  et  executioni  mandanda  est :  ideoque  [)rp-. 
^ones  foctor  veirbi  esse,  et  non  tantrini  auditor; 
actu  feiTeiitis^simo  ainoris  elicito  erga  DeuCsK' 
ejusque  legem. 


IM  «         Dt    MISSA 

Certis  diebus  leclionem  Evanjj^elii  exdpit 
Syuiboliini,  ut  firles  excilelur,  et  sicut  corde 
ad  jusliliani  creditur,  sic  ore  confessio  fial  adt 
Sttiuteui.  Actus  igitur  fidei  exercebis  verbis 
correspondenles,  et  contrarias  hiereses  detesta- 
beris.  Ciiristo  item  gratulaberis  ob  ejus  glo- 
riani,  dum  ipsius  Resurrectio,  Asceiisio,  et 
juuiciaria  potestas  comuiemoratur,  et  gaudebis, 
quia  regni  ejus  non  erit  finis.  lu  illis  verbis, 
^ui  cum  Patre  Sf  Filio  simul  adorulury  Spi- 
ritum  Sanctum  adorabis,  et  iutinio  auimi  sensu 
sauclissimaai  Triuilalem  glorificabis  ob  siugula 
beneficia  uatuv<e^  graliae,  et  gloriiK  omnibus 
creaturis  concessa  et  coucerlenda.  Demum 
cum  dici'?,  Et  vitam  veiiluri  .tteculi,  spem 
Jirmiun  coucipies,  vitam  aeternam  meritis  Ciuris- 
ti  obtinendi. 

§.  VI r.  De  Offertorio  usqve  ud  Canonem. 

JlACTENUS  inslructio  fideiium  et  Missa 
Catliecumeuorum,  qui  deincejw  •^desse  non 
poterant,  indicente  eis  Diacono  ut  exirtmt.  Jam 
scquilur  Missa  tideliumt  et  quia  bic  inchoatul^ 
^ctio  sacrincii  iucrueuti,  majori  fervore  et  igneo 
piclatis  seusu  singuJa  verba  profereuda  suut. 


TRACTATUS    ASCETICUS.  1.'35 

Xxordiris  aul»Mii  ab  osrulo  allari?,  in  (luo  divi- 
num  sacranieiituui  lurlici  del)et,  ut  liac  auioiis 
et  lionoris  exliil)ili(»ne  Dei  quodaninioiio  cap- 
tes  benevolentiani.  Sed  qitia  Dei  auicr  annex- 
am  habet  erga  Proximum  chariiatein,  sequitur 
po|tuli  salutatio  tanquain  coiRniune  aniiciliie  sig- 
num,  quo  osteudis,  te  oinni  odio  et  dissens.'one 
carere  ;  pra^cepit  eiiini  Don:inus  non  esse  ofie- 
reRdum  mimus,  nisi  j)rieviA  cum  fratribu», 
qui.ii^^quid  habent  conti*a  offerentem,  reconcili- 
atione.  Ad^tantes  etiani  niones  ut  simul  tecum 
oreut,  diceiis,  Ortmus,  et  hoc  fcrventer  facies 
respiriens  ia  cochim  ad  Deum  Palrem,  deinde 
ad  teipsum,  tuumque  nihiium,  qui  peccator 
cilm  sis  omnlum  notarum  aelcrno  Patri  Fihuni 
suum  offerre  debes. 

Quando  palenani  cum  hostia  iii  manibus 
accipies,  poues  in  ea  cor  tuum,  et  omiiium 
circumstantium,  omiiiumque  fideh*um,  ut  ea 
quofpie  Dco  oflTeras  huc  hitentlone,  quod  sicut 
pauis,  quem  ofters,  mox  convertetur  in  Corpuri 
Christi,  ila  cor  tuum  et  onmium  lidelium,  iii 
ipsum  Cluistum  per  anKircm,  et  iinitationeui 
transformeDtur,  adco  ut  dicere  omues  possiiUr 


33^  !de  mis«a 

Vivo  fgo,Jani  non  efrOt  vivit  vero  in  me  Chris' 

tus.    Iclcm  repetere  poteris  iu  calicis  oblatione. 

Diaa  viuuui  calici  infundis,  giaiias  ag«s  Deo, 
qufNd  sub  his  sjieciebus  se  occaitare  volucril 
pro  amore  tuo :  et  coiuiuisces  aquain,  deside- 
xiura  excitabis  te  totum  immGrgeudi,  in  ab^s- 
ji\mi  mcrilorum  Christi ;  -atque  ad  intimam  cuiu 
Deo  unioneui  susiviraUis.  In  oratione  autem, 
Deus,  qui  humancB  substaniice  dlgnitatem, 
tres  veluti  mixliones  seu  conjuactiones  prorsii? 
admirabiles  celebrari  observabis.  Priraam  in 
humanae  naturae  creatione,  ciim  mortali  corporj 
iiumortalis  anima  copulata  esl:  alteram  in  ejus- 
dem  a  Verbo  facta  assumptione,  cvim  duo  extre- 
jnaiufinite  distantiainunitatc  personas  conjuncta 
suut :  terliam  in  ejus  clevatione  ad  graliam  el 
glorii^fii»  ad  corisortiuni  scilicet  et  participatio- 
nem  divinitatis,  quam  ardentissime  concn})i»ceiJ. 

Quamvis  hoc  sacrificium  unicum  sit,  duabud 
tamen  partibus  constat,  corjwre  videh*cet 
Christi  sub  speciebus  panis,  ejusque  sanguiue 
eub  s|)eciebus  viui.  Ide6  pane  jam  ublato, 
seorsim  procedis  ad  vini  obrationem.  Utramque'* 
yero  extendes  ad  omncs  fincs  propter  quos 
hbc  sacrificium  instilutum  fuit,  qui  c^m    sijit 


TRACTAttJS    ASCfeTICUS.  ]37 

maximi  monienli,  cum  summo  devolionis  fer- 
vore  hx  oblationcs  fieri  debent,  ac  si  tu  solus 
e^s^s  in  tolo  mundo  saccrdos,  &  ab  hoc  sacri- 
ficio  oranium  hominum  salus  penderet. 

Subdilur  brcvis  precatiOj  In  Spiritu  huiUi' 
iitatiSf  ex  l^ngiori  dccerpta,  quam  Azarias 
Unus  eX  tribus  pueris  hiter  flammas  fornacis 
Babvlonicse  concepit,  animo  ver^  contrito  & 
aHmmije  humiHlalis  affcctu  recitanda.  Sequitur 
alia  oratio,  Veni  sanctijicafor,  quA  Deum 
mvocas  omnis  saiictificationis  autorem,  ut  noa 
tolijlm  sacriiiciura  jam  pncparatum  periicere, 
sed  suk  etiam  benedictione  complerc  dignetur. 

Dum  manus  lavas,  protestaberis  le  velle  purfe 
ac  raunde  vivere,  &:  a  minunis  eliam  defectibus. 
cmundari :  tum  gratias  ages  quod  Chrrst' 
sanguiue  lotus  ais,  aliosque  afTectus  clicies  ver- 
borum  sensui  conformes. 

In  oratione,  Suscipc,  sancta  Trinitas,  non 
nudam  &  aridam  beneficiorum  Redemptionis 
Dostro:,  quae  ibi  commemorantur,  memoriam 
iacies,  sed  qux  inlimae  gratitudinis  afiiectuni 
kicludat.  Quare  totus  in  demississimara  grati- 
arum  actionem  effusus,  hanc  hostiara  ii:iinita 
dignitatis  te  posse  oflerre  gaudebis  ad  Dei  glo* 

s 


iS^  DE   MISSA 

riam,  &  ad  honorem  Beatae  MariaB  VirgKH*,  ^ 
omnium  Sanctorum,  ut  ipsis  in  coelis  ante  thro- 
num  Dei  incensum  orationum  tuar<um  pro  ,tu* 
aliorujiique  salute  reprapsentent. 

Postea  memor  imbecilhtatis  tuae,  &  cQn- 
siderairs  quanti  monienti  sit  tantum  sa<;rificiunt'. 
divinae  majestati  oflrerre,  ad  circumstantiuiii; 
confugiens  su^ffragia,  ipsos  admones  ut  pro  t^ 
orent.  Mamis  autem  extendis,  ac  si  omnibut 
viscera  pandasy^  ^  rursum  jungis,  quasi  intra- 
peetus  receptos  coffiplectaris.  Ipse  \erb,  qui 
alros  ad  orandum  hortatus  es,  secreto  quoqu^ 
oras,  ut  tuum  a  Deo  sacririciura  acceptetor. 
Porro  inter  hjec  congruos  his  considerationibui 
affectus  excitabisi 

Secretis  orationibus  abso]utis>  statim  clan^ 
▼oce  dicis,  f^er  omniu  s^cula  ,sctcuhrum, 
nihil  sonans  temporale,  sed  subhme  6i  a?t<?i> 
imm.  Tum  populum  saiutans  non  te  ad  eum 
pro  more  convertis,  quia  jam  debes  h.  terreni»' 
abductus,  totuS  Deo  inteutus  esse.  Jube^ 
autem  sursum  corda  altoHi,  ac  si  diceres, 
Elevamiui,  omnes  creaturae,  ad  Deum,  emer- 
gite  e  fa:ce  terr-je,  &  quae  sursiim  sunt  quaerit?, 
€^^  sursiim  suntsiipite^  ugn  qude  ^up^r  t^irdm» 


TRACTATL^S   A^CfETICUS.  139 

Corda   ver6   ad  superna  subvecla   ad   gratias 
Deo  agendas  horlaris,   quia  niliil  di;^ius,  nihH 
iiiai;is  «'quum  »Si   sahiiare,  (lu^m   b^eficiorum 
meniorem  esse.     Ideo   cor  tuuni    expandes  ad 
otnnes   creaturasr,  &    ad   omnia  beneficia  illis 
collata,  gratiarum  enira    actio  potissjma  est  ad 
ampliorem  gratiam  disposilio.      Succedit  Piaj- 
/alio,  quasi  probquium,  feu  praeparalio  quaedam 
ad    eam     actionem,  quae    proprie    sacrifi«-ium 
*ontinet,    in    qua     Deum    impensiils  *  laudas, 
fedvocalis  eliani  ceelestibus  spiritibus,  ut  tecum 
concih&int.      Ne   taaien  temere  in  Angelorum 
<<horos  te  ingeras,  facultatem  a  Deo  petis  hu- 
rtiili  supplicatione  dicens :  Cum  quibus  ^'  nos- 
tras   roces    ut    admiiti  jvbras   deyrecamur, 
Ite  Angelicis  junctus   agminibus,  sacnim  Trisa- 
gion  psalles  cum  summa  reverentia    &    fervore, 
tfui   tantus  sit,   ut,  quantrini  fieri  potest,  super- 
Borum    spiriluum    affectui    correspondeat,    & 
adaequelur.       Si    enim    tremunt    Potestates, 
4fa2e  sunt  veiuti  caeli   cohmmae,    quanto  debes 
horrore  ac  tremore   concuti  tu   vilissimus  terrae 
vermiculus,  qui  Deum  tolies  &  lam  enormiter 
©tfendisti. 

•"  Pbrrci   conlinet  hic   hjinnus  trcs  krudesi  & 
duafs  petitioues.  Natn  prlmo  laudas  sanctiiatein? 


140  DE     MIS6A 

potentiam,  ac  supremum    Dei  doniinlum,  c\^m 

dicis,  Sanctus,    Sanctus,    Sancius  Dotnifius, 

Deus  Sabbaotfi,      Secund6,    celebras  gloriam 

ejus,  qua*  in  tot  creaturis  iii  c(elo  &   iu  terr^i 

tam  mirabilitcr  elucet,  bis  verbis :    Pleni  sunt 

coeli  Sf  ierra  glorid  tu4'      Tcrti^,    magnificas 

Cbristum  Dominum  dicens :    JBene^ictus  qui 

venit  in  nomine  Domini:  &   cilm  boc   dicis, 

ipsum  invitabis  in  animam  tuam  aftectu  omnium 

Sanctortim.     Dua»  vert»  petilipn^s  insunt  verbis 

istis,  Hosanna  in  ejccelsis,  quae  bis  repetuntur  ; 

h  illis  salutem  postulas,    h   qua^  ad  eam  sunt 

necessaria,   prim6  a   Deo,    deinde  ^  Christo. 

Hic  autem  bymnus  ide6   Cauoni  pramittitur, 

ut  ex  ipsb  admonearis  te   in  maximi  momenti 

negotio  coram  throno  divinae  Majestatis  con- 

sistere,  ac  veluti  in  Sancta  Sanctorura  hitroire : 

&  si  bactenus  oportuit  te  purum  ^  ferventem  ei- 

se,  jam  memineris  te  deinceps  debere  tanto   ar* 

dore  infiammari,  ut  eo  possis  omnes  circumstan- 

tcs  im6  universuqi  terrarum  orbem  succenderc» 

§.  VIII.  De  canone  us^ue  a4  Consecraiionem. 

Hjec  pars  Missae  Canon  dicitur,  id  est  Reguta* 
qua  in  sacrificii  oblatione  servanda  est.  Con- 
istat  autem,  ut  testatur  Tvidentinum  Conciliuni, 


TRACTATUS    ASCETICUS.  Ul 

itx  ipsis  verbis  Domiui,  ex  Aposlolorum  tradi- 
lionibus,  ac  summorum  Poutiticum  instilutioui- 
bus ;  uihilque  continet  quotl  non  niaximam 
redoleat  pictalem  &  siuiclitalem,  atque  oiTeren- 
tium  mentes  in  Deum  erigat,  &  cum  eo  con- 
jungaittur.  Submiss^  voce  recitatur,  ut  per 
^ilentium  tum  gravitas  negotii,  quod  quasi 
secret6  cum  Deo  tractatur ;  tum  compositus, 
|>acatusque  animi  status,  qui  ad  hauc  fuuctio- 
nem  rite  peragendam  uecessarius  est,  iutelliga» 
tur.  Ejcis  verba  attente  &c  devot^  prolata  ipsi 
]itterali  significatione  pios  affectus  suppeditabunt. 
Per  particulam,  igiturt  connectitur  cum  praece- 
dentibus ;  cClm  enim  tibi  Angelorum  ministerio, 
ijuorum  vocibus  tuas  adjungi  in  Praefalione  ro- 
gasti,  jam  quasi  pateat  ad  coelum  via  ;  stalim 
fiducialiter  ad  thronum  Dei  accedis,  &  eleviitis 
eursiim  oculis,  expansisque  manibus,  precei 
Juas  ad  Deum  eflfundis,  per  Christum  eum 
rogans,  uti  accepta  habeat  hoic  dona,  ab  ipso 
nobis  coUata,  h(ec  munerat  a  nobis  ipsi  oblata. 
ha)C  sancta  sacrijicia  qux  pro  peccatis  nostris 
Offeruntur.  Et  prim<N  quidem  personani  com«. 
ciemoras,  cui  oblatio  dirigitur,  nemp^  Deum 
Tatrem :  secuq<l<>,  mediatprem  Cliristum  Jegum: 


i4*  DE    MISSA 

t€rti<\  offerentes,  eorunique  afFectum  :  quartff, 
res  oblatas,  quas  pelis  ut  Deus  acceptet  &  benc- 
dicat:  quinto,  eos  pro  quibus  offertur,  Ec- 
clesiam  scilicet,  summum  Pontificem,  et  aliosi 
sextt>j  ea  omnia,  que  consequi  hdC  oblatione 
desideras,  redemplionem,  salutem,  incolumi*. 
tatem  :  septim6  Beatam  Virginem,  &  praeci* 
paos  Printipes  Curije  coelestis,  quorura  suffragii 
memor  tuae  imbecillitatis  imploras,  ut  Deuni 
tibi  propiiiura  reddant. 

Ut  omnium  recordari  possis,  pro  quibu$ 
orare  debes,  poslquam  dixisti,  MemenfOt  Do' 
mine,  famuhrum,  famularumqve  tuarum : 
utque  ipsje  preces  vim  habeant  efficaciorem, 
multilm  proderit  cum  Christi  Domiui  cruciatii 
bus  illas  sociare,  hunc  fere  in  modum.  Prim6> 
pro  teipso  orabis  per  sanguinem  pro  nobis  effu* 
sum,  ut  per  illum  expieris  a  peccalis,  &  eas  vir* 
tutes  obtineas,  quas  tibi  niaxitne  sunt  nec^ssariaei 
&  finalem  perseverantiam.  3  Per  latus  trans- 
fixum,  Ecclesiam  commendabis,  quae  ex  eo  orta 
esl.  3.  Per  caput  spinis  coronalum,  summuiil 
Pontificem,  omnesque  Principes,  &  Antistites. 
4.  Per  vulnus  dexterae  manits,  amicos,  consart-* 
^uineo»,  Si  benefactores,    5,  PeF  vulnu»  siiijf^* 


TRACT.VTUS   ASCETICrS.  W^ 

intj  OBiiies  qui  te  odeiuDt,  vel  nlicjUd  TDolestii 
aut  scaDdalo  affeceruiiL  d.  Fer  deAiruni  pedcm 
taosroratum,  }»e»s<juas,  Cv  itegotia  a  supehori- 
biis  coouiieHcUU'  7«  Fer  sinistruDi,  oiEiies 
qui  suut  iii  p^cc^to  niortaii,  ut  in  dexteram 
parlein  transferantur.  8.  Per  fiagella,  8put%- 
'6c  alapas,  ^fhmcos,  iiaer^ticos,  cseterosque  infi- 
deles,  qui  Deum  coDtumeliis  ainciuDt.  p.  Pci 
cr«icifi\ionem,  Religiosos  oniuium  Ordiimm^ 
t^  crucem  voluntariec  aBperitatis  libenter  ferant. 
l^.  Pef  sitim,  eos  omnes  qtii  tuas  preces  €xp«- 
tunt  }^.  Per  angorem,  quera  iu  horto  pati  TOr 
luit,  omoes  qui  in  aliqua  calamitate,  periculo, 
liecessitate,  tentatione,  aut  moiestiA  versantur. 
>$.  Per  mortem  6c  sepulturam,  justos  omneSy 
ut  cum  ipso  sepuiti  seuiper  in  justitia  pcrseve« 
lient,  Speciatim  vero  pro  iliis  orabis,  quorum 
tfc  Deus  meruitiisse  vuit,  &  tu  nescis:  pro  Lis 
quos  Dtus  masime  (liligit,  licet  eoruiu  nume- 
i^m  &  nomioa  ignores :  id  enim  graUssimum 
iili  est,  ut  amicorum  ejus  memor  sis.  Ab  Lis 
HlVeHi  orationibus  te  brevissime  ex|)edies,  imi- 
tatuB  Ecclesiam,  quas  paucissimis  verbis  seip- 
sam,  summum  Poutificcm,  ix  Antislitem^  ora- 
uei^ue  orthodoxos  coDmieudiit.     Noque  ecim 


144  i>E  MissA 

decet  privatas  causas  prolixiiis  quam  pubjicjii 
traclare,  praisertim  apud  eum  Priiicipem,  quJ 
omnia  scit,  &  nos  admouuit,  ue  orantes  mul- 
X\\m  loquamur.  Consultius  itaque  erit  pro  om- 
uibus  ante  Missam  fusiiis  orare,  ut  ia  ipsa  bre- 
vior  sis. 

Postquam  vcri^  privatse  deVotioni  satisfecisti, 
rursum  publicas  Ecclesiae  preces  assumis  pra 
circumstantibus  k  pro  offerentibus,  sive  pne- 
senles  sint,  sive  absent^:  ..v  quia  sacriticiurh 
jam  oblatum  fuit  in  expiationem  culparum,  in 
gratiarum  aclionem,  &c  impetrationem  omnium 
ben«ficiorum,  jam  primarius  ejus  finis  exprimi- 
tur  h^c  oratione,  Hanc  igitur  ohlatiovem  ser" 
vitutis  nostra,  (\\A  protestaris  h  agnoscis 
snpremum  Dei  dominium,  6l  infjlnam  nostrara 
servitutem  ac  subjectionem,  expansis  nianibus 
super  oblata  veteri  ritu,  ut  ea  transferas  iu  Dei 
potestatem,  ipsum  cxorans,  ul  cb  csternd  dari' 
nntione  nos  tripijubeat,  4*  ehctoruTn  suorum 
grege  numerari,  Tum  ipsi  ccmmendas  sacri- 
ficii  oblationem,  ut  cam  in  ommbus  benedic-* 
tam»  &  inter  dona  sibi  grata  adscriptcTn  S^ 
ratam,  sive  approbatam,  &  confirmatam:  atquc 
rtitiQnabilcm,    divinis  scilicet  rationibus  con* 


tRACTATUS    ASCCTICUS.  143 

l^entem,  ac  tandein  acceptabilem,  id  est 
dignani,  quae  non  soliiin  ex  parte  doni,  sed 
ctiam  ex  parte  luinistri  offerentis  a  Deo  accep- 
tetur,  uon  quidem  ex  ncstris  meritis  habere» 
sed  sua  ifv^iikfacfre  dignelur.  Porr6  ad  illa 
verba,  Ut  nobis  Corpus  S)^  Sangnis  Jiat  dilec- 
tissimi  Filii  tui  Domini  nostri  Jesu  Christi : 
actualcni  &  expressam  intentionem  renovabis 
consecrandi  Corpus  iS:  Sanguinem  Cliristi  per 
Jhranssubstantiatiouem  panis  <^  vini  Cbristi  verbit 
Gon^ieudaui» 

§.  IX.  De  Consecratione  usque  ad  Orationem 
Dominicanu 

PosT  multas  oblationes  verbis  hacteni\s  ex- 
pressas,  sequitur  tandem  realis  oblatio,  qu^ 
kleiu  Christus  iucruente  immolatur,  qui  in  ara 
crucis  semel  seipsum  cruente  obtuUt.  Qu6d 
ii  h^tenus  uecessaria  fuit  puritas,  humilitat» 
lc  reverentia;  uiuit^  major  nuuc  requiritur» 
cum  ad  tremeDdum  mj^sterium  non  siue  timore 
lc  hprrore  perficiendum  appropiuquas.  Hu- 
miiia  te  igitur  quantiim  potes,  tx.  recordare  qu'd 
acciderit  Ozae :  tum  ea  Christi  verba  tibi  ad 
aurem  dici  existima :  Ecze  appropinquat  hcrot 

T 


146  BE    MISSA 

4*  FUius  hominis  tradetur  in  manm  peccato- 

ris.     Considera  te  liic  Christi  persouaBi  gerere, 

tolunique  Iiominem   internum   &  externum  ad 

ejus  majestatem,  ^:   sanctilatem  eompone :  & 

cura,  ne  quid  sit  iu  te  dissonum  ^  persona  quam 

sustines. 

Haec  vcrba,  Qui  pridic  quam  pateretur, 
proferuntur  historice,  &  recitative,  ut  inspicias 
&  facias  secimduiii  exemplar,  quod  tibi  ^  Chris- 
to  Domino  monstratum  est.  Cilm  dicis,  Ac' 
cepit  pantm  in  sanctas  ac  venerabihs  manu9 
suas,  considerabis,  quam  purce  del^eant  esse 
manus,  qua^  tantum  pignus  atlreclant,  &  hinc 
disces  hoc  opus  esse  divinae  omnipotentiae. 
Ciira  oculos  in  coelum  elevas,  illiJc  transfere» 
wjiiversas  aninue  vires  &  cogitalienes.  Ciim 
dicis,  g;ratias  agtns,  gratias  iteni  ai^es  ol> 
hujiis  sanctissimi  sacramentl  iiistitutionem. 
Verba  cousecralionis  .jwuialurus,  considera  te 
ea  formaliter  <  t  enunciative  proferre  in  persona 
Christi.  Ipsis  autem  prolatis,  penctra  oculis 
fidei  id  quod  lalet  sub  speciebus  sacramenta- 
libus :  tum  genua  Hectens  aspice  iisdem  ociH. 
Ms  hdei  exercitmii  Angclorum  le  circumdantemy 
gt  cuai  illiii  ade<^  proluudi^  revcrcntia  Christuia 


TWACTATIT9    ASCrTIClS.  ^ttj 

■»ik)rn,  «it  cor  tnum  uscpic  juJ  ahyssiun  fiiintilitin. 
Ad   Elovatioiifm,   Chri?.tnm  in  crucc  exaUatum 
roiilcm[»i;irc,  ct  c»ra  utomnia  traliat  acl  scipsuni. 
Varios  eliam  virtulum    achi*,  eosque  intehsissi- 
mos   elicic">,  nunr;   lios,  inmc   iilos,  fiilei,  s))ei, 
araoris,   adorationis,    humiliiulis,    et   simiiium, 
iiiente  dicendo,  Jesn^  Fili   Uei,  mii^erere  mei. 
Dominvx  meus  Sf  Dcm  mevs.    Amo  fe,  Drm 
tneus,    £f   adoro  tofo    eori/r  <5f  affeciu.     Po- 
teris  etiam  ronovaro  inlciUionem  j)ro  «jua  ccle- 
bras,  ct  sacrum  offenc  secundMm  <|Ualuor  finos. 
Sjiecialiter  vero   cam   caliceni  elevas,    racmor 
cris  cum  sensu  doloris  et   larryrais   Sanguiueju 
Christi  pro  te  effusum  fuisse,  et  k  te  sa^pe  con- 
4emptum.     ibsumqe   adorabis    veluli  in   coni- 
pensationem       praDteritorum       conlemptuum. 
Sanctus    Petrus    Martyr   in    calicis  elevatione 
gratiam  petebat  marlyrii  et  obtiuuit :  tu  advei- 
«itatum  incruentum  martyrium  posJulabis. 

Ad  illa  verba,  H(BC  quotiescumquefeccritis, 
passionis  et  mortis  Christi  recordaberis,  quam. 
consecratio  panis  ^  consecratioue  viui  sejuncta 
Tepraesentat.  Et  quia  peracla  consecratione  sta- 
tim  adsunt  sancti  Angeli,  et  perseverant  vene- 
rabundi,  donec  sacrilicium  sit  cQnsunnnatuni 
tu  horum  reverentiara  aemulare.   Nara  si  ccelum 


•14S  D2    Mr"»5A 

esl,  ubi  est  lyeus,  OBluin  sine  dubio  efficMwr 
sacrum  altare  in  quo  tantum  peragis  wysterium, 
tuque  adniirabili  sunimi    boni    parlicipatione 
quodammodo  deificaris.     Quolies  vero  hostiam 
tanges  aut  calicem,    Christum  complectere,  et 
cordi  tuo  adstringe  omni  possibili  amoris  afFectn, 
Post  consecrationem  sequitur  oratio,   Ufide 
Sf  memores :  qua   Chrisli  passionem,  resurrcc- 
lionem,  et  gloriosam  ascensionem  comniemoras, 
quibus  mysteriis  excitalur  fides,   spes   robora- 
tur.      Sperare    enim    debes  per   merita   tara 
beatae  passionis,  h  qua   omnis  beatitudo  no^stra 
promanat,    te    aliquando  participem   futuruiH 
resurrectionis,  et  ascensionis  in  coelum,  ac  glo^ 
riae  sempitcrnae.   Nec  nudam  solummodo  afFer» 
mysteriorum     commemorationem,    sed    sinnU 
cum  hostia  pura,  sancta,  ct  immaculata,  Corf 
pore  scilicet   et   Sanguine   Christi ;   licet   enira 
propter  species  sacramentales  panem,  adhucno^ 
tnines,  non  tanien  pancm  qui  prius  erat,  sed  pa^ 
nem  vita  iElerncBy  Sf  «alicem  salutls papetuie^ 
Elicies  autem  actus  gaudii  propter  Christi   glo- 
rificationem,  et  crun  dicis,  Supra  qucc  piopir- 
tio»  ac  sereno  vultu,  ofFerres  Deo  onam  anti»- 
4jua  sacrificia»  • 


TRACTATUS    A9GETICUS.  145» 

Crtm  inclinalus  Dcuni  rogas,  ut  sacrificiun]  per- 
ferri  jubeat  m  sublime  altare  suuni  per  manus 
fancti  Angeli  sui,  ad  summam  interiorem  hu- 
niilitatem  te  excitabis,  et  ipsos  beatissimoi 
^iritus  orabis,  ac  nominatim  sanctum  Micba- 
ielem,  ul  opem  tibi  ferant.  Cilm  dicis,  Omni 
benedictione  ^  gratid  rtpfeajnw\  ingens 
desiderium  elicies  consequendi  ex  nieritis  Chris- 
ti  omnia  possibilia  dona,  quibus  maxinie  possis 
Deum  glorificare.  In  Memento  mortuorum, 
orabis  prim5  pro  consanguineis  :  ti)m  pro  iis, 
qui  tibi  causa  fuerunt  ahcujus  crucis,  seu  mo« 
lestiae :  deinde  pro  benefactoribus,  postca  pro 
Miquo  recenter  mortuo,  aut  specialiter  com- 
mendato :  demi\m  pro  iis,  qui  neminem  habent, 
cujus  sufFragiis  nominatim  Juventur. 

la  illa  oratione,  Nohis  quoque  peccatoribus, 
0gnosce  te  peccatorem  esse  circumdatum  infir- 
niitate,  et  timc :  hcet  enim  nihil  tibi  consciu» 
lis,  non  tamen  in  hoc  justificalus  es.  Spem 
igitur  erige  ob  muttitudinem  miserationum  Dei, 
&  magiio  animi  ardore  partem  ahquam  et  soci- 
ekitem  cum  sanctis  tibi  donari  humiUime  pete, 
atque  in  eorum  consortium  admitti,  optando 
lexmiiam  yitse  sanctjtatem  pro  majori  Dei  gloria 


150  DE    MIS5A 

m  Chrislo  Jesu  Domino  nostro,  Per  quemy  ais 
consequenter,  hac  omniay  Dominet  semper 
bonay  panera  sciiicet  et  viniim,  creaSy  qnia  per 
ipsum  onmia  facta  suTit :  san<:tijims,  cum  in 
prima  oblalione  sacrificio  snnt  destinata;  vi\\h- 
^fas,  mediante  transsubstaatiatione :  henedieis^ 
quia  per  htec  sacramenta  copiosam  acquirimus 
^ratiam ;  c^  prcestas  nobis,  in  cibum  et  re- 
^emplionem.  Porro  haec  verba  valde  ferventeir 
pronuntiabis,  itemque  sequentia,  quia  per 
Christum,  cum  Christo,  et  ih  Christo  est  Deo 
Patri  omnrpolcnti  omnis  honor  Sf  gloria. 
Hic  autem  gralulari  poteris  toii  SS.  Trinitali 
gloriam  quam  habet  per  Chiistum :  et  dum 
tenes  hostiam  suj>er  cahcem,  offeres  SS.  Eul- 
charistiam,  quam  sub  utraque  specie  in  mani^ 
bus  habes,  in  laudem  et  gloriam  Dci,  pro  om- 
liibus  beneficiis,  in  expialionem  culpftrum,  el 
j)ro  omuium  bonorum  impetratione. 

§.  X.  De  Oratione  Dominica  usque 
ad  Communionem, 

Absoluto  Canone  jam  te  ad  Communi'- 
©nem  praeparare  debes  facto  uiitio  ab  oration^ 
Domiuica,  quam  cum  trcmore,    et  filiaU^  ergft 


TRA,CTATUS    ASCF.TICUS.  15'^ 

Deum  afTectu  recilabis,  ocuiis  iu  sacraiuentuui 
mtentis,  quia  Christus  siniul  cuin  Patre   preces 
tuas   audit,    et   exaudit.       Septeiij   sunt   ejus 
petitioi.es,    iii   quibus    summatiui   coutijQeutur 
r«s   ouuies   a   Deo  petendae,    et    pro   quai-um 
impetrdtione     lioc    sacriticium     offertur.      la 
prima   petilione   dcsideriuui   excitabis    eximiae 
Ime  et  aliorum   saiiclitatis,  ut  gloria   Dei    au- 
geatur,    ut   ab   omuibus   ametur   et   timeatur, 
ejusque    sanctitas,    bonitas,     sapicntia   ubiqae 
iuuotescat.     lu  secuuda,    optabis  Deuni  in  tua, 
et  Ccftcrorum  voluntale  reguare,  simulque  petea 
ad  reguum  iliius  feiiciter   pervenire.     lu  tertia 
rogabis,  ut  omues  Iiomiuea  sic  Deo  serviant  et 
obediant  iu  terris,  sicul  ei  ab   Angelis   servitur 
iii  coelis,  nunquam  peccando,  et  quae  illi  .graU 
sunt  semper  iVrventissim*j  faciendo.     In  quarta, 
omnia  necessaria  pro  victu,  vestitu,  cseterisque 
teni|x»raiibus  postulabis.     In  qiiinta,  implorat;^ 
Dei  liberalitate  pro  alimentis,  ejusdem  clemen- 
tiani  pro  remissione   peccatoruin   deprccaberis^ 
elicito  actu   coutritiouis,  et  siwcerae   dilectioni* 
omnium  ijiimicorum,  et  aliorum,  qui  tibi  caus» 
ftterunt  alicujus  molestise,    piire  iUos  amando 
j>¥opter  Dcum.    lu  sexla,   ditiidcas  de  proprii* 


152  UK  MTSiA 

Viribus,  ft  timcns  malitiam  et  incohStaritlaiBi 
tuam,  |>etes  k  Deo,  ut  te  praeservtt  k  tentationi- 
bus,  ne  forte  in  eas  inductuS)  ab  ejus  gratia  et 
dmicitia  txcidas.  In  scptima,  k  malis  culpae 
&  poena  liberari  precaberis,  atque  ab  omnibus 
ddversitatibus,  quas  diabolus  ct  mundus  contra 
te  moliuntur. 

Haec  postrenia  pelitio  fusivis  explicatur  in 
sequcnti  oratipne,  Libera  nos,  queesumuSi 
Domine,  in  qua  mala  euumerantur,  ^  quibus 
postulas  liberari,  praeterila  scilicet,  praesentia 
et  futura.  JNIaia  autem  praeterita  sunt  peccata^ 
de  quibus  scriptum  est :  FiH,  peccasti  ?  I\^e 
adjicias  iterum,  sed  de  prcsteritis  deprecare 
ut  tibi  dimittantur.  Ptaesentia  suut  quotidi*» 
ana  peccata,  et  aliae  calamitates.  Futura  suut 
tentationes,  et  aliae  immiiieuti^s  miseriae :  quse 
eine  speciali  Dei  adjutorio  evitaji  non  possunt» 
Ad  haec  impetranda  opem  flagilas  Beata;  Vir- 
ginis,  Sanctorumque  Apostolorum  Petri,  Pauli» 
ct  Andre»,  et  omniam  Sanctorum :  et  signans 
te  signo  crucis  paccm  petis,  quam  Ciiristus 
nobis  sud  passione  promeruit. 

Sequitur  fractio  hosliae  in  tres  partes,  qua* 
rum  unam  dum  calici  immittis,  intimani  cum 
t)eo  uuioucai  po^tulabis.      Paceia  populo  aa^ 


TRACTATVS    ASCETICUS.  15$ 

tiuntianS)  triplkeni  cunrtis  paceni  dc^wderiibw^' 
«acem  scilicet  uniuscuius(|ue  cum  Doo,  quoe 
in  ejqs  gralia  &  aniicilia  consistil:  paccm  cum 
s«Mpso,  quae  in  concordia  appttitus  cum  recla 
ratione  sita  est,  ut  quod  ista  diclat,  ille  e\e- 
quatur:  pacem  cum  proximo  suo,  ut  nemo 
alteri  praebeat  oftenste  occasionem,  sed  omnes 
potius  Cliristianae  charitatis  oflicis  sibi  dcvinciat. 
Ad  primum,  Agnus  Dti,  elicito  aclu  lidei 
crija  Christum  ibi  pra:senlem,  qui  est  vcr^ 
Agnus  Dei  pro  uobis  in  cruce  innnolatus,  libeia- 
ri  &  praeservari  petes  ab  onmibus  miseriis  spi- 
ritiuihbus,  quales  sunt  habitus  pravi,  tepiditas 
iu  obsequio  Dei,  inconstantia  in  bene  captis, 
Ad  secundum,  hberari  itcm  6z  praeservari  petes 
k  miseriis  teraporabbus,  a  pesle,  fanie,  l)eIlo, 
niorbis,  &  perseculionibus,  quatenus  ;\  scrvitio 
\'  cultu  pacifico  Doi  nos  impediunt.  Ad  ter- 
tium,  pacem  postulabis,  quam  parit  bona 
conscientia,  dominium  sui,  omniumque  rerum 
creatarum  contemplus. 

§.  XI.  De  Communione» 

IvECTE  Psalmographns  de  Doniino   lof(uer.< 
dixit :  Et  factus  est  in  pace  locus  ejns:    Sc 

i;  .    .    . 


154  BE   MIS9A 

Apostolus  etlam  ait,  Pacem  habefe,  Sf  Deuif 
pacis  (5)'  ddeclionis  erit  vohiscum.  Non  erg» 
niirari  debes,  si  seepius  repetiti  imploralione 
docet  Ecclesia  proxime  ante  Commnnionem 
pacem  a  Deo  petere,  quae  &  omnia  bona  in  sc 
complectilur,  &  dignum  Altissimo  praeparat 
habitaculum.  Hanc  petitionem  continet  prima 
ex  tribus  orationibus,  quae  communionr  prse- 
mittuntur ;  post  quam  in  secunda  remissionem 
postulas  peccatorum,  &  donuni  perseverantiae. 
Tertia  ver5  timorera  in  te  excitat  ne  }3anis  vitae 
&  potus  aeternae  salutis  proreniat  tibi  in  judi- 
cium  ^  condemnatiGnem :  sed  mox  fiduciam 
concipies,  sperans  ut  meritis  Clirisli  tibi  prosit 
cd  tutamentum  mentis  Sf  corporis,  S^  ad  »?e- 
delam  percipiendam.  Tum  genuflexus  Deura 
adorabis,  ardentissimum  concipiens  dcsideriui» 
ipsum  in  Sacramenfo  suscfpiendi,  eijrn  versicu- 
lum  illum  profers  :  Panem  ccclestem  accipiani, 
Sf  nomen  Domini  invocabo. 

Cum  dicis,  Domine,  non  sum  dignns,  cod- 
fitere  indignitatem  tuam,  sed  simul  agnosce 
Dei  omnipolentiam  &  misericordiam  sequenli- 
bus  verbis,  sed  tantam  dic  verbo,  <5r  sanabitur 
animaifi^a.      Te  aulem    indignum    fatcberis» 


% 


TRACTATl'S     ASCETICUS.  155 

primo  propter  ))cccala  lua :  secundo  ob  vilita- 
teni  naturde  tu« ;  terli^,  quia  ex  te  niliil  es, 
niiiil  halies,  niliil  potes. 

Ante  Couimunioneni  subsiste  aliquantulCim, 
^  pra^cipuaruni  virtutum,  humilitalis,  fidei, 
ipei,  charitaiis,  contritionis,  abnegalionis  &c  ado- 
rationis  aclus  breviter  elice,  quos  sequeuti,  vel 
siniili  modo  formabis.  Quamvis  aulem  longi- 
usculi  videantur,  si  tamen  memoriai  bene  im- 
pressos  iiabebis,  ficnt  tibi  ex  ipso  usu  &  agili- 
tate  k  Deo  tributa  ade6  familiares,  ut  quasi  iii 
iustanti  eos  mente  depromas,  , 

lia  est,  Domine  Jesu,  indignissimus  sum, 
■guia  omnibus  peccat^^ihusy  &f  ipsis  damnatia 
deterior  sum^  indignns  omni  bono,  Sf  dignut 
■^mni  mah.  Fretus  tamen  pietate  4*  miseri' 
cordid  tnd  infinitd,  te  sumere  prccsumo, 
Credoj  Domine,  quidquid  credil  H  te  edoct^ 
Sancta  Romana  Ecclesia,  Sf  quidquid  illa 
damnafy  ego  pariter  damno  Sf  anuthematizo. 
Spero  d  te,  Sf  peto  vmnia  auxilia  necessaria 
pro  consequendd  med  per/ectione  et  salute 
mternd  tuis  infinitis  meritis,  et  Sanctorum 
tuorum  opif  ulationi  ac  communioni  innixus» 
Oaudeo  et  ecculto  de  onmi  bono  et  glorid  titd. 


IS6  DE    MISSA 

ejtisque  propa^aiioiiem  qvani  mnxlmam  desi- 
dero.  Omnia  peccata  mea  quuntdm  pbssuui 
defestor  propter  te,  parafus  pro  iis  plehissi' 
me  in  hdc  vifcl  satisfacere,  ut  anima  m.ea 
purissimum  tuce  majestalis  hahitacnlum  sem- 
per  sit.  Parco  nmnibus  qtii  me  aliqud  moles- 
tid  affecerunt,  aut  deinceps  afflcient  et  eos 
propter  te  sincere  amo.  Offero  mc  ad  omnia 
mala  pcemejnxta  henephuilnm  tuum  toleran- 
da,  renuntians  voluntati,judicio,  amori  pro- 
prio,  ac  lil/ertati,  meque  tibi  lesignans  cum 
QmrAmodd  indiffere/itid.  Te  denique  sum- 
mum  honum  meum  supplicter  adoro  et  precor, 
per  illam  amaritudinem  quam  sustinuisti  pro 
mt  in  cruce,  maxime  in  illa  hora,  quando 
anima  tua  egressa  cst  de  corpore  tufo,  ut  mi- 
serearis  animce  meti  in  egressu  suo. 

Iljec  postrema  verba  addita  sunl,  ut  impc- 
tres  bonam  mortem,  &  cum  ea  dicis,  Chribti 
corjius  suraere  intendes  per  modum  Viatici,  si 
ips^  die  te  mori  contingat. 

Sumpturus  Sanguinem,  coBsidera  te  nihil 
habere,  quo  digne  possis  pro  Christi  Corpore 
quod  sumpsisti,  gratias  agere ;  &  ideo  paris 
▼aloris  Sanguinem  ofl^reiis,  dices  maguo  spirilu 


TRACTATUS    ASCRTICUS,  15/ 

veiba  illu :  Quid  rctribuam  Domino,  cuuise- 
quentibus  oraliouibus  quae  suuipto  Sanguine 
dici  debeut. 

Quia  ven!^  post  Coininunionem  aliqua  niora 
intercedit,  dum  abiuitur  calix,  coniplicalur 
ctjrporale,  extenditur  velum ;  eA  duraute  eo» 
affectus  breviter  &  ferventer  elicies,  qui  magnis 
Priucipibus  exhiberi  solent,  ciini  alicujus 
donium  dignantur  inviserc.  Prini6  itaque  tau- 
tuni  hospitem  adorabis  iu  ejus  Divinitate  & 
Hunianitale.  2.  Gratias  ages,  qu©d  ad  te  tam 
indignum  venire  dignatus  sit,  ^  pro  aliis  benc- 
ficiis  geueralibus  &  particularibus.  3.  Splen- 
dide  eum  tractabis,  pra^bendo  illi  onmia  quae  i 
te  desiderat,  detestando  scilicet  onmia  peccata ; 
lenovaudo  vota,  &  bona  proposita ;  proponen- 
do  ab  iis  abstinere,  quae  illi  displiceut,  &c 
facere  sertper  quod  melius  esl ;  ofierendo  te 
paratum  ad  omnera  crucem  &  molestiam.  4. 
Fetes  d  tanto  Rege  qui  omnia  potest,  quidquid 
tibi  h  aiiis,  vivis  &i  defunctis  est  necessariui^. 


15S  IVB    MISdA 

§.  XII.  De  postremd  parte  Missa  usque 
adjlnem, 

Peracta  Commuuione  sequitur  graliarura 
actio,  q«!e  est  ultinia  Missje  pars,  incipiens  i 
Versictdi^,  q«i  Commumo  dicitur,  e6  quM 
oiim  caneretur,  dum  populus  eommunicabat. 
Seqnieurtes  autem  orationes,  non  solian  grali- 
aruiQ  actionem  continent„  sed  eliv^m  postula- 
tiionem  ut  dona  accepta  in  t€  permaneant,  6c 
majus  quotidie  sumant  incrementum.  Tnm 
diraittitur  populus,  &  dum  ille  respondet,  Deo 
gi-ntiaSj  ilerCmi  gratias  ages  Deo,  Ad  orali- 
onem  Placeat  tibi,  rursiim  offeres  sacrificium 
purissima  inteutione,  Sx.  cum  omni  desijerio 
triumphantis  ac  militantis  Ecclesiae,  prout  ipsa 
verba  sonant  Deinde  populo  benediceiis, 
uberem  k  Deo  omnibus  fidelibus  benedictionem, 
Qmniuenqite  coelestium  gratiarum  abundantiaui 
e\  animo  precaberis,  ut  nunc  in  via,  postea  in 
patria  sanctissimam  Tnuitatem  omnes  glorifi- 
cent. 

Leges  demvmi  in  fine  initium  Evangelii  se- 
«^ndiim  Joannem  cum  reverenlia  &  affectu 
gratitudinis  pro  benciicio  Incarnatiouis  &c  voca- 


TRACTATUS    ASCETICUS.  \5§ 

tnmis  ad  ft<iem,  el  cuni  desiderio  ^loriae  Dei, 

ut    ab    onniibus    agiioscatur,    &    glorificetur. 

Sanctus  Augnslinus,  ut  gravissimi  autores  tes- 

tantur,  hoc  Evan^elium  aureis   litleris  coiiscri- 

bendum,  (S:  per  onnies  Ecclesias   in  loco  emi- 

nenti  proponendum  esse  dicebat.    Mcm  antiqu* 

Christiaui  tanti    faciebant,    ut   pferique    coH» 

appcnsum    ferrent,    tanqirain   alteruin   Ciiris- 

tianae    fidei   Symbolum,    ac    veluti  amuletum 

coiitra  daEmcnum  Texationes.      In  prima  huju» 

Evangelii   parte  agnosces   quantus  sit   hospes, 

quem  sub  paiiis  &  vini  velaraine  latenteiB  sus- 

cepisti,  nempe  Terbum  aetemum,  |)er  quod  om- 

nia  facta  sunt,  filius  Dei,  Patri  consubstautialis, 

hominum  lux  &  vita,    per  quem   &  in  quo 

omnes  vivunt  &  ilhiminantur.      Ex^iendes  dein- 

de  ne  forte  »d  te  pertineant  verba  quse  set^uun- 

tur:   Lkx  in  tenebi^i  lucet,  et  tevebr/e  eani 

non    comprrhenderunt.       Sicut  emm   homini 

caeco  praiseiis  est  sol,  sed   ipsi  soli  absens  esl : 

sic  homines  tcrrenis   aflectibus   vduti  tenebri» 

obvoiuti  intiinam  Dei  lucem  non    vident,  nec 

ab  ea  illuminanlur.    Hsec  etiam  verba  ponde^ 

rabis,  /ffi  mundo  erat^  et  mundus  eum  non  cog^ 

no9it :  in  propria  vtnif^  et  xui  eum  non  recep4- 


1(^0  DE    MISSA 

runt :  ne  &  liacc  forsitan  iii  te  locimi  liabeftnt:, 
quod  ne  contingat,  Deuni  prccaberis  et  timebis. 
In  ultimis  denique  verbis  attendes  quod  dicilur, 
Dedit  eis  potestafem  Fiiios  Dei  Jieri,  el  boc 
Hi  te  adimpleri  rogabis  :  et  quia  Verbum  divi* 
num  plenum  est  gratise  et  veritatis,  ex  hac 
plenitudine  ubertim  haurire  satages  quidquid 
tibi  ad  saluteai  et  perfectionem  cst  necessarium. 

CAP.    VI. 
Qiiid  agendum  Post  Missam, 

§.  I.  Discessfts  Sacerdotis  ah  Altariy  Sf  qu(B' 
dam  exercitia  post  Missam. 

(JuiA  finis  bonorum  oj>erum  debet  esse  gra- 
tiarum  actio,  ab  altari  post  sacrum  discessuru^ 
Canticum  incipis  triura  puerorum,  quo  ad  gra^ 
tias  pro  tanto  beneficio  Deo  agendas  omnes 
creaturas  invitas.  Ipsum  itaque  recitabis  dum 
pergis  in  sacrisliam,  dum  te  sacris  vestibus 
rxuis,  omni  possibiii  devotione  atque  arden- 
tissimo  affectu  Deuni  benedicendi  et  suj)ercxal- 
tandi  propter  ipsius  iniinitam  bouitatem.  Quo 
absoluto  in  persona  Ecclesiae,  qu?e  illo  concludi 


TRACTATUS    ASCETICUS.  l0'l 

SBcrlficiuin  pra^cepit,  iii  locmn  te  recipies  al> 
onmi  strepitu  »S:  clistractioiie  remolum,  in  (\m0 
clanso  oslio  cordistui,  cajlcnsnue  coiritationihus 
cxclusis,  soli  Deo  vatahis,  pec  alj  eo  reredes 
donec  benedixerit  tihi.  Snnt  quKflaui  oratio- 
ncs  variis  atlectihus  |>lenK,  post  Missani  reci- 
taDdze,  quas  Sancti  Doclores  Tbonias  &  Bona- 
ventura  coin}X)suerunt.  Has  si  devote  &  seda- 
te  recilaveris,  pondcratis  verbis  6c  sensibui, 
ntt»!  erunt  inutiles  &c  infructuosa!.  At  sl  eas 
celcriler  percuireris,  ut  nonnulli  solcnt,  sta- 
timque  recesseris,  nulla  protractA  cuni  Chri«ta 
niora,  vide  &  considera  quain  plene  tuae  con- 
scientiae  satisfacias.  Nullum  cert^  pictati» 
sensum  habere  comincitur,  qui  nou  libenter  cuni 
Deo  manet.  Nec  valent  pr?etcxtus  negotiorum 
vel  studii,  quibus  se  tepidi  excusant :  quod 
eniin  gravius  &  utilius  negotium,  quam  de  ani- 
niie  salute  cum  Deo  Irartare  ?  Vel  quid  pos- 
8Uirt  docere  libri,  quod  non  Dcus  pra^sens  me- 
lii>s  doceat  ?  Sicut  igitur  post  prandium  iieccs- 
saria  est  quies  a  neijotiis  &  laborihus,  ut  nati- 
vuscalor  cibum  subigat,  &  in  subsiantiam  aliti 
converlat ;  ita  post  hoc  convivium  quies  re- 
<][uiritur  ab  «xternis  &  humanis  occupaiionibu?, 

X 


\Q2  DK    MISSA 

ut  divinum  sacranientam  vini  suam  »S:  virtutem 

iu  aniniam  cliffundat. 

Et  prim6  (jiiideiii  diversarum  virtutum  actus 
elicies :  Fiddy  confifendrt  Christuni  a  te  sus- 
ceptura,  esse  vere  Deum  et  liounneni,  cujus 
divinitati  &  humanitati  ea  oinnia  conveniant, 
quae  credit  &  docet  Ecclesia.  Speij  sperando 
ab  eo  multa  bona,  nalaree,  gratide,  &  gloriae. 
Charitatis,  elicito  erga  iilum  ferventissinio 
anioris  affectu  :  gaudendo  quod  ejus  Divini- 
tas  tantae  sit  eminentiae,  ut  nullo  modo  coni- 
prehendi  possit :  dolendo  qu<Vl  tot  pcccata 
contra  illuni  &  tu  olim  conimiseris,  et  passiii) 
commitlanlur.  Hutnilitatis,  consideritindo 
quis  venerit,  &  ad  quem :  j)ondcrando  ma;j;ni- 
tudinem  hujus  beneficii,  attentis  peccatis  tuis 
pra:teritis,  statu  pra3senti,  et  perfectissimo  giadu 
vitcE  spiritualis,  ad  quem  tendere  debes,  et  k 
quo  adhuc  lougissime  distas.  Desiderii  &;  zelif 
optando  ut  cessent  peccata,  imj)ii  convertantur, 
iusti  uiultiplicentur  et  proliciant,  et  Deus  ab 
oranibus  gloriticetur. 

Deuide  quinque  sensus  internos  aniniie  circa 
Doniinum  j)raesenteni  exercebis.  Et  prini6  in- 
spice  illum  in  te,  ejus  majestatem,  et  sjilendo- 


TRACTATUS    ASCKTTCtS.  1^3 

reiii,  niaiius(}iie,  pedes,  et  lalus  cuni  quinque 
Si^iendidi-siniis  vulneribus :  a^^pice  quod  ijjse 
sit  Deus,  s})lendor  paternac  Kloriap,  et  figura 
substantia^  ejus,  tani  excellentis  pukhritudinis 
iit  onines  ij)suni  videntes  bcatos  faciat.  Con- 
iij>e  attectus  uuuc  leverenliaj  et  luunililatis, 
avertens  oculos  ^  consperlu  tuntse  nrajcstutis: 
iiiox  gaudii  et  exiiltalioiiis :  tuin  lyucHs,  ct 
gratiaruin  actiouis.  2.  Audi  quid  loquatur  in 
te,  et  disce  ab  eo  verani  uioruin  emendatior.eni, 
et  veras  virtutcs.  3.  Percipe  odoieui  virtutuni 
ejus,  et  post  euin  cune,  alque  ilium  iniitare  : 
coiisidera  quoque  (luaiita  sit  fra<;ranlia  oblati 
sacriiicii,  quod  suavissinie  olet  ajlerno  Palri. 
4.  Gusta  quani  suavis  sit  Doniinus,  ct  dulcissi- 
mo  convivio  corj)oris  et  Sanguinis  cjus  recrcatus, 
propone  mundi  vilissimos  cibos  nunquam  ain- 
plius  degustare,  cunique  ipse  sit  sunima  jucun- 
ditas,  Slalue  de  caetero  non  atiici  erjja  ali<{uam 
creaturani.  5.  Tange  euni,  et  ora  ut  |)erlus- 
tret  cor  tuum  et  omnia  inleriora  tua,  et  virtus 
de  ipso  exeat  ad  sanandum  et  viviiicandum 
quidquid  morbidum  et  vitiosum  iu  te  repererit: 
Pctc  etiam  humililer  osculum  ejus,  et  dic  cuin 
«ponsa:     Osculetur  me  osculo   oris  ^ui;   et 


l6i  DE    MISSA 

suspira  ad  intimara  cam  ipso  unionx?iH.  Osrn?a 
quoque  spiiitualia  figes  pedibus,  maiiibusqrte 
translixis,  ^t  caet^ris  membris,  quae  »*raviofibu8 
tui  causa  doloribus  et  vulneribus  excrmiata 
fuerunt. 

,  His  denium  alia  exercitia  adjunges,  velquae 
infrii  describuntur,  vel  q»iye  libi  devotio  sagges- 
serit ;  quibus  pei  aclis,  siiigulari  cura  cor  tuum 
«Sc  sensus  custodire  satages,  tantam  Dei  digna-. 
lionem  crebro  per  diem  iu  memoriam  revocabis, 
piis  affectibus  et  aspirationibus  acceptam  gra- 
tiain  conservabis,  atqne  in  omnibus  te  ita  geres, 
Tit  in  Christum,  quem  suscepisti,  omniuo  trans- 
formatus  videaris,  virtutura  ipsius  imitatione, 
morum  gravilate,  et  rerum  omniuin  abdicati- 
one, 

§.  II.  Actus  amoris  post  Missam, 

Amo  te,  Domine  Jesu,  jucunditcis  mea,  et 
requies  mea;  amo  te,  summum  et  unicum 
bonuni  nieum,  ex  toto  corde,  ex  toia  mente, 
ex  tot^  anima,  ex  totis  viribus  meis:  et  si  lii 
vides  me  in  hoc  deficere,  saltera  desider» 
fimare  te :  et  si  satis  id  non  opto,  saltem  desi- 
^ro  id  tnuUum  desideiare.     Succende,   Domi- 


TRACTATUS    ASCKTICUS.  iGS 

ne,    igne   tuo   ardentis^^imo    viscera    mea,    et 
quandoqui<leni  non  nisi  ainorem    petis   ^    mc, 
(la  quod  jubos,  et   jnbe  quod   vis.     Nisi  enim 
dedcris  milu  velle  et  periicere,    peribo   utique 
in  iniirmitate  mea.    Sonet  vox  tua  in   auribus 
meis,  vox  ilia  dulcissima  et  etiicacissima,   Volo. 
Nam  si  vis,   potes  me  mundare,  et  illuminare ; 
potes  me  ad  supremum  amoris  graduni  elevare. 
Sicut  voiuisti  pro  me  pati  et  mori;  ita  etiani 
vclis,  ut  appareat   in  me  fructus  passionis  et 
mortis  tuce.     Memento  verbi  tui  servo  tuo,  in 
quo  mihi  spem  dedisti :    tu  enim  dixisli :    Qui 
manducat  meam  caraem  el   bibit   meum   san- 
guinem,  in  me  manet  et  ego  in  eo.     O   dulcis- 
simum  verbuni,  tu  in  me,  et  ego  in  te !  O  quan- 
tus  amor,  tu  in  me  vilis.simo  peccatore,  et  ego 
in  te,  Deus  meus,  cujus  majestasincomprehen- 
sibilis  est !  Unum  est  mihi  necessarium  et  hoc 
solum  quccro,  in  te  vivere,  in  te   quiescere,    i 
te  nnnqnam  separari.     Felix  est,  qui  te  quaerit; 
felicior  qui  te  possidet ;  felieissimus  qui  in   hac 
possessione    perseverat   et    moritur.      O  dies 
infelices,  (pios  turpitei  transegi  diligens  vanila- 
tem,  et  recedens  ^  te  !  Et  nunc,    Domine,    qui 
Ycuisti  iu  hunc  munduni,    ut  peccatores  salvcts 


lf)6  DE    MISSA 

faceres,  redinie  animam  nieani  iii  sola  fidiicia 
niiserationuni  tiiarum  respiiaiiteni,  et  aufer  h 
me  omuia  amoris  tui  impediiiienta.  Procul  sit 
a  me  omnis  tenena  tielectutio,  iiiliil  sapiat 
railii,  uiiiil  me  aliiciat  um  tu.  Vive  et  regna 
semper  in  mc,  lidefissime  amalor  anima;  mea?, 
in  te  enim  sunt  omnia  liona,  et  jam  deinceps 
paralus  sum  omnia  potius  maia  perpeti,  quAm 
ut  unquam  cessem  aniare  te.  O  corpiis  sacra- 
tissii\mm  quinque  valneribus  sauciatum,  pone 
te  ut  signacuium  super  cor  raeum,  et  in)primc 
illi  cliaritatcm  tuam.  Obsigna  pedes  mcos,  ut 
secfuar  vestigia  tua :  obsigna  manus,  ut  bona 
sem|)er  opera  exerceam :  obsigna  latus,  wt 
ferventissimos  amovis  tui  actus  proferam  iii 
«iernum.  O  sanguis  pretiosissime,  qui  om- 
nem  hominem  abiuis  et  pnriiicas,  iava  animam 
meam,  ct  pone  signum  in  faoiem  meanfi,  ut  nul- 
lum  praeter  te  aiuatorem  admittam.  O  dulcedo 
ccrdis  mei  et  vita  animae  meae,  sicut  tu  in  Patre, 
ei;  Pater  in  te  est,  ita  ego  per  gratiani  tuain 
unus  tecum  slm  araore  et  voluntate :  miliique 
rijuudus  crucifixus  sit,  et  ego  niundo.    Amen. 


THACTATUS    ASCETICDS.  iG/ 

^.  III.  Gratim^um  Actio  Post  Misgam. 

Gkatias  llbi  Hgo,  benignissjiiie  Deus,  qu<'Hl 
nie  vilissimuni  |)eccatoreiii  adinillcre  dignatus 
sis  ad  vivificuni  luie  niensie  conviviuni.  Et 
quis  sum  ego  pulvis  et  ciiiis,  ut  apponeres  erga 
nie  cor  tuum,  inclitrajis  ccclos  tuos  et  descen- 
<iens,  ut  sanguine  tuo  purissimo  sordes  nioas 
lavares,  et  deficienteni  prci;  fame  animani  meam, 
non  man:>a  de  c«lo,  sed  came  tu^  iminaculata 
reficeres  et  saliares?  Si  cceli  coelorum  te  caoe- 
re  non  possunt,  et  Augeii  non  suul  nmndi  in 
conspeclu  tuo,  quis  ego  sum,  et  qua»  doraus 
niea,  ut  ad  me  venire,  et  indignis  nianibus  meis 
contiectari,  ac  iu  nie  conimorari  volueris  ? 
Quid  iu  me  inveuisti,  Ilex  treniendae  niajestatis, 
quod  a  templo  gloriie  luac  tralieret  te,  et  desr 
cendere  faceret  iii'  abyssuni  niiseriarum  ?  Vos 
Angtli  sancli,  vos  onnies  electi  Dei,  venite,  au- 
dite,  et  narrabo  vobis  quanla  fecit  Deus  animae 
niea? :  c\\n\  eniin  essein  pauper  et  abominabilis, 
nec  auderem  orulos  nieos  levare  ad  coeluni  prae 
niultitudine  iniquitatem  mearum,  ille  me  de 
pulvece  suscitavit,  erexit  de  stercore,  ut  sederem 
cum  Prbicipibus,  et  de  meusa  ejus  comederein 


1^8  t)E  ^issA 

nmnibus  diebus  vitae  nieae.  Gratias  Illi  agite 
ex  nie,  vos  amici  mei  fidelissimi :  ego  eniin 
puer  sura,  non  anuis,  sed  seusu,  et  nescio 
loqui,  nec  Verba  invenio,  quibus  possim,  ut 
par  est,  tam  copiosura  munus  gratije  extoUere, 
&  praedicare.  Quis  enim  amor  infinitse  charitati 
ejus  k  me  reddi  potest,  qui  frigus  et  gelu  dici, 
non  autem  amor  mereatur?  Quae  laus,  quae 
adoratio,  quale  obsequium  raeum  erit,  quod 
nullum  Don  reddat  infinita  ejus  perfectio  et  digni- 
tas ;  et  ima  ac  summa  indignitas  mea  ?  Sed  tu, 
Domine,  njiserator  et  cl^mens,  et  immensw 
bonitatis,  tu  nosti  figmentum  meum,  non  des* 
picics  humiliimam  gratiarum  actionem,  qnam 
tibi  offero  de  ]^auj)ertate  mea,  et  sacrificium 
laudis  meae  honorificabit  te.  Tua  est  magnifi-* 
centia,  tua  est  gloria,  et  tibi  laus  in  |ierpetuivs 
aetemitates  pro  tam  excelso  &  incon»parabiii 
beneficio.  Tibi  laudes  concinant,  tibi  mecum 
gratias  agant  universi  populi,  tribus  et  linguje, 
omnes  Angeli  et  Sancti  tui ;  quoniam  misericor- 
dia  tua  magnificata  est  super  me,  et  miserati- 
ones  tuae  super  omnia  opera  tua.  Jubilent 
tibi  omnes  creaturae,  quaecunque  coeli,  terrae, 
et  ab^ssi  ambitu   conlinentur,  et  laudem  tibi 


tRACTATUS    ASCETICUS.  l6f) 

^^petuani  dirant :  quae  a  te  fexit»ns  in  te  reflu- 
«t  onntium  reium  priuci{uum  etjinem.  Jubi- 
lent  tibi  et  gratias  agaiit  eor  nieum  et  anima 
niea,  vires,  seusus,  poteuliie,  et  omnia  niem- 
bra  corporis  mei ;  tibique  soli  honor  et  gloria, 
a  quo,  per  quem,  et  in  quo  omiiia :  qui  es 
Deus  benedictus  et  laudabilis  in  siecuU  sajculo- 
nun,    Amen» 

§.  IV.  Oblatlo  Post  Missam, 

OERVUS  tuus  ego  sum,  Domine  Deus  meu?, 
ct  pro  tributo  servilutis  mese  aliquid  tibi  offerre 
vellem,  quod  majestate  tua  diguum  et  accepta- 
bile  foret :  sed  excedit  omnem  facultateni 
nieam  debitum  meum,  quia  tantum  tibi  debeo, 
quanti  tu  vales,  qui  intiuitus  es.  Et  ex  me 
(juidem  nihil  possum,  niliil  sum  :  liabeo  tameii 
ex  gratia  tua  donam  praeclarissimum,  quod 
nullo  modo  recusare  potes :  habeo  dilectissi- 
inura  Filium  tuum  Domiuum  meum  Jesuni 
Chrislum,  qui  ita  se  mihi  connnunicavit,  ut 
ego  in  illo  et  ille  in  me  sit.  Quare  verba  Pro- 
phetae  tui  a|>tissime  usurpabo  et  dicam  :  JSeiie^ 
dlCf  auima  meay  Domino,  4'  omnia  quoi  intra 
me  suntf  nomini  90»cio  ejus,  Ipse  enim 
y 


1*0  i)>E    MrSSA 

'Filiiis  tun^  dign^  pro  me  ndniini  tuo  l>enedicid> 
teqtie  aniabit,   et   glorificabit ;    nam   intra   me 
sacrdinentaliter  existens   factus  est  umim   me- 
cum,  et  ego   unum   cum   iHo.      Ipsum  igitur 
*)ffero  tibi  ut  thyniiaiiia   suavissimi  ocJoris  ad 
maximam  tui  gloriani  et  honorerfi,  in  grtitidrum 
actionem  pro  universis  beneficiis  tuis;  in  remis- 
sionem  peccatorum  meorum,  et  totius   mundi ; 
ad  impetrandum  inihi  et  omnibus,    pro   quibus 
oravi  Sc  orare    debeo,    omnia    subsidia    vitae 
teniporalis  et  sfeteruae  et  pro  animabus  omnium 
"iidelium  defunctorum.    Snscipe,  Domine,  cum 
hac  sacratissima  obtatione   uniinam  meam  ^t 
corpiis  meum,   oranes  vires  St  aff^clUs  me6s> 
ut  Bim  ;perpetuum   holocaustum  jugiter  ardens 
Majestiiti  tuae.    'Pi^aeska  ut  deinceps  nec  mem- 
bra,  necs^nsus,  nee  potentiaa,  nec  vitam  habe- 
am,  nisi  ut  te  aniem  et  serviam  tibi.     Tu  sa- 
pieutia  mea,  tu  lux  mea  es  ;    tu  fortitudo  mea 
€t  robur  meum  :   doce  me,  iUtimina  nje,  dorro- 
bora  me,  ut  cognoscam  Hi  fHciatn  volUntatem 
tuam.     Offero   me  tibi  fn   servum   perpetuum^, 
meque  tdtum   resigno   in  ^jeneplacitum  tuum, 
abjectii   de  me   oiiini    cur^     et    sollicitudine. 
Quidquid  inihi  evenirepefmis^fis,  A  divina  ma- 
uu  tiia  aiiiautissimc  suscii^iam.     In  lempore  et 


\ 


TRACTATiUS    ASCETICUS.  171 

in.  SDteniitate  id  volo,  «juod  lu  ab  a^erno  t!e  nie. 
decrevisti,  sive  prosperum  illud  sit»  sive  advor- 
sum.  Vivat  semper  et  regnet  supcr  me 
beneplacituni  tuura ;  quod  in  omni  verbo, 
aclione,  cogilatione,  et  levissimo  quoque  nit/lu 
implere  desidero.  Domine,  ante  te  omne  desi- 
derium  meum,  et  gemitus  meus  a  te  non  est, 
absconditus.  Desunt  enini  mihi  verba,  quibus 
expliccm  affectum  meum,  sed  projicio  me  iu 
ardentissimam  fornacem  amoris  tni,  quo  suc- 
ceusus  ad  me  venire  dignatus  es,  et  mansionem 
apud  me  facer,e.  Succende  me,  Domine,  in- 
flannna  cor  meum,  viscera  combure,  ut  jugiler 
ti})i  ardeani,  iu  te  vivani,  et  in  te  moriar. 
AraeD. 

§.  V.  Petitiones  Po$l  Missain,  . 

DuLCissiMB  amator,  Domine  Jesu  Ghriste, 
qni  me  Corpore  tuo  inimaculato,  et  pretiosis- 
simo  Sanguine  refecisli,  ignosce,  obsecro,  indig- 
nitati  me^e,  &c  quidquid  deliqui  in  huju^  Missa» 
celebralione,  misericorditcr  indulge.  Agnosco. 
«nim  Si  confiteor  praesumptionem  nieam,  quia 
ad  hoc  trempndun»  mysterium  ac<:edfire  ansusr 
fttBi.sjp^  (JpbiMi  prs^arutiOnc,    reverentia,  hur 


17^  DE   MISSA 

militate,    &  charitate.      Respice  in  me  oculla 

misericordiae  tuje,  &  supple  excessu  meritoruini 

tuorum  meam  nimiam  imperfeclionem.      Heu, 

quotidie  veuisli  ad  me,  ut  pauperrimam  ani- 

mam  meam  douis  luis  locupletares  !  Ego  autem 

contempsi  te,   &  abii  in  regionem  dissimilitudi- 

nis  post  prava  desideiia  cordis  mei.      Cumque 

inutiiiter  dissipala  omni  substantia,  ad  le  nudus 

&  fame  co*nsumptus  reversus  sum,  tu  suscepisti 

me,  &  omnium  inicjuitatum   mearum    oblitus 

^s.     Bonum  raihi  quod  amasti  me  amore  ae*er- 

iio  &  infinito ;    nisi  enim  infinita  esset  bonitas 

tua,  nuUo  modo  posses  tolerare  miseriam  meam. 

Vincat  igitur  k  absorbeat  bonitas  tua  mahtiaia 

meam.     Riga  me  lacryniis  quas  fudisli  pro  me ; 

unge  me  myrrh^  doloris  tui,  adslringe  vinculis, 

ablue   Sanguine,  Cruce  erige,   morte   vivifica. 

Penetret  amor   tuus   viscera   mea,  &   omnem 

ahenum  amorem  expellat.     Abscedat  phanlas- 

matum  multitudo,  meque  totum  iu  t^  transfor- 

ma,  ut  in  te  pereat  oninis  substanlia  mea,  me- 

que  ampHus  non  inveniam  nisi  in  te.      Imprime 

cordi  meo  amorera  crucis  &  humiliationis,  qui, 

ut  me  redimeres  uno  nequidem   momento  sine 

crwce  esse  voUiisti,    Ne  patiaris  me  siiie  fructu 


TRACTATUS    ASCETICUS.  1*3 

^  te  recedere,  sed  operare  mecum  mirabilia  tua, 
eicut  cum  Sanctis  tuis  operatus  es :  6z  fac  me 
ambulare  in  fortitudine  cibi  istius  usque 
ad  montem  perfeclionis.  Succende  me  ignitA 
vi  amoris  tui,  ut  sim  tecnm  consummatus  iu 
unum,  omnino  abstractus  k  nieipso,  &  ab  omni 
creaturA.  Omnibus  quoque  famuh*s  tuis,  pro 
quibus  obtuli  lioc  sacrificium,  &  pro  quibus 
orare  debeo,  seu  tu  rogari  vis,  da  pacem,  salu- 
tem,  &  tuam  benedictionem.  Converte  mise- 
ros  peccatores  ad  te,  revoca  liiereticos  atque 
schismaticos,  illumina  Intideles  te  ignorantes. 
Adesto  oninibus  qui  in  aliqua  necessitate,  el  tn- 
'Ijulatione  constituti  sunt,  Esto  propitius  pro- 
pinquis  et  benefactoribus  meis.  Miserere  om- 
nium  adversantium  mihi,*  vel  qui  me  aliquil 
molestia  affecerunt.  Succure  illis  qui  se  meis 
precibus  commendarunt.  Da  vivis  veniam  et 
gi-atiam,  da  fidehbus  defunctis  lucem  etrequiem 
sempilernam.     Amen, 

§.  VI.  Aspiratlones  post  iMissam  ad  Beatam 
Virginem,  AngeloSy  «!y  Sanctos. 

JxESPiCE  in  me,  gloriosisshna   Virgo   Maria, 
quia  dignum  objectum  oculorum  tuorum  nunc- 


174(  D<5    MISSA 

faptug  suui»  Loquere  pro  uie  bo»a  dilpclissimo 
rilio  tup,  q|ii  nie  Corpore  6:  Sanguinp  jsuo 
siiavis^irae  refecit,  &z  offer  ei  merita  tp^:  iu 
SLipplemeuUim  imjjerfeciionis  mea2.  Gratias 
age  ei  pro  me,  Sc.  inipetf^  miiii,,  ut  sacrameu' 
t^li  sud  prseseulia  uou.  (iiscedat  a  me,  uisi  reliu- 
quat*  post  se  a^)iai^  rneag  largissimam  benedic- 
tipueuiii 

Aiigeli  sancti,  IMjuistri  Pei  altissimi,  faoi- 
eutes  verbujw  illius,  aspicite  Primogeuitum 
Patris  aBteriii,  quem  introeuutem  in  orbem 
terramm  jugsu  Fatris  adoraslis,  &  facite  me  in 
eo  spiritu  &  veritate  illi  senire,  qji^  vos  eidem 
inhac  vila.  miaistrastis,  &  nuuc  in  coelesti  patria 
servitis. 

Sancti  Patriarchae,  &  Frophetae,  viri  desi- 
deriorum,  conscii  secretorum  Dei,  intuemini 
promissum  ab.  ipilio  muudi  Redemptorem, 
queiii  tam  ardeuter  de>sidcrastis,  ik  Xmt(\  tem- 
pore  expectastis,  nec  vidfsre  potui^tis:  facite 
me  toto  affectu  ad  ipsum  suspirare,  ut  reliquae 
proraissioues  ejus  fideles  inveniantur,  &  senli- 
.am  proraissos  hujus  Sacramenti  eftectus-. 

.  Apostoli   Jesii    Ghristi,     ejusque    Evangelii 
«laii&eim  FriEidicatof 69,  aspicite  m  m/^  i\is\m 


TRACTATTTS   ATSCEtlCtJS.  1f5 

dllectissimum  macistrinn  vestriiin,  quem  tan- 
topere  (liiexrstis:  i^  imj>€trate  mibi  ut  intiniij 
▼isceribus  ipsum  super  oiimia  amem,  ejusque 
fervoris  particeps  fiam,  quem  tunc  crxperimen- 
taliter  gustastis,  quando  hoc  cibo  de  manu 
ejus  refecti  fuistis. 

Invictissimi  Maftyres,  Christum  respicitc 
crucifixum,  pro  cujus  amore  Sanguinem  vesr- 
trum  tam  libenter  fudistis,  ipsumque  orate,  ilt 
tlie  sempfer  in  cruce  vivere  &  mori  faciat,  qua- 
tenCis  viceni  quam  possum  ejus  dilectioiii 
ngpendahi. 

'Beali  Pontifices,  dominici  gregis  pastores, 
^A^num  Cernite  inmiUculatum,  quem  omnipo- 
^teiili  Deo  in  sacro  altari  toties  immolastis ;  & 
^estris  precibus  facite  liie  tanti  sacrificii  dignum 
ministruni,  ut  TVieipsam  bonis  operibus  per- 
|ietu6  immolem  tan»  sacrse  oblationi  asso- 
cialnm. 

Servi  fidelcs  Chri^ti,  sancti  Monachi  &  Ere- 
mitac,  videte  (hilcissimum  Doniinum  vestruin, 
pro  quo  omr.ia  Inijns-mundi  oble(!tainenla,  & 
afteetu  &  reif^i  reiiquistis,  &  fecite  me  'pro 
ejtisdem  amore  pros|)era  mundi  despicere,  rtulla 
ejus  adversa  formidare,  &  ad  fastigiutn  Baucli- 
talis  quantociilis  pervenire. 


ilP^rf  bE  Mi3SA 

Puiissimae  Virgiiies,  Spoiisum  vestruni  iritU- 
cmini,  cui  cum  summa  exultatione  Virginitatem 
vestram  consecrastis,  illibatam  mihi  mentis  et 
corporis  puritatem  obtinete,  ut  hujus  vilae  cursu 
peracto,  mundus  ab  onmi  labe  in  conspectu 
Domini  merear  praesentari. 

Omnes  Sancti  et  Sanctae  Dei,  consolatio 
pauperculae  animae  meae,  vos  prsesertim  Pa- 
troni  et  proteclores  mei,  aspicite  magistrum, 
auctorem,  et  prsemium  sanctitatis  vestrse,  ac 
universam  vestram  felicitatem  intra  viscera  mea 
manentem,  mihique  ab  ipso,  cui  vos  tantoper^ 
verbo  et  exemplo  in  hac  vita  conformastis, 
vestris  intercessionibus  impetrate,  ut  vestra 
semper  vestigia  sequar,  et  ut  ad  scopum  mibi 
propositae  perfeclionis,  ac  tandem  plenus  me- 
ritis  ad  vestrum  merear  consortium  pervenire. 

§.  VII.  Conclusio  exercitiorum 
post  Missam. 

Anima  Christi,  sanctifica  me:  Corpus  Chris* 
ti,  salva  me :  Sanguis  Christi,  inebria  me, 
Aqua  lateris  Christi,  lava  me :  Passio  Chrisli, 
conforta  me  :  O  bone  Jesu,  exaudi  me :  Intra 
tua  vuluera  abscondu  me ;    Ke  permitlas  me 


TRACTATUS    ASCKTICUS.  177 

Kparari  a  te  :^  Ab  Iioste  nraligno  defende  me : 
Iti  liora  mortis  meae  voca  me,  et  jube  nie 
venire  ad  te,  ut  cum  Sanctis  tuis  laudeni  te  iu 
saecula  sajculorum.     Amen. 

Kecedo  a  te  modicum,  Domine  Jesu,  sed 
Don  siue  te  :  consoiatio,  feiicilas,  et  omne  bo 
num  animae  meai,  et  me  amplissimfle  dilectioni 
tuae  cum  omnibus  iValribus,  amicis  ct  inimicis 
meis  humillime  commendo.  Ama  nos,  Domi- 
ne,  et  transforma  qukm  simillime  ia  te.  Totu» 
occuper  in  te,  et  propler  te,  nihilfjue  sit  objec- 
tum  verborum,  actionumque  mcarum  inlerna- 
rum  et  externarum,  nisi  tu  amor  meus,  qui 
Tivis  et  reghas  per  onmia  saecula  sacculorum. 
Amen. 

§.  VIII.  Cur  multi  ex  frequenti  cdebratione 
non  projiciant, 

C>UM  multi  siut  Sacerdotes,  qui  frequenler, 
multi  eliam  quiquotidie  celcbrant;  6i.  nihilomi- 
n\lshujus  vivifici  ac  divini  sacramenti  admirabiles 
fructus  non  percij)iunt,  necessarium  procul  du- 
bio  est  tanti  mali  causas  investigare.  Unde 
cnim  in  curasalutis  tanta  tepiditas,.  tauta  in 
studio  perfectionid  negligentia]  cOm  dicgt 
z 


\%^^ 


ifi  DE   MiSSA 

Chrysostomus  oportere  nos  ab  hac  mensa  rede* 
ctere  dasiiionibus  terribiles,  &  ignera  omni  e» 
j^arte  spirantes.  Si  Dous  noster  ignis  consu- 
niens  est,  venitque  in  terras  suuni  ignein  ferens, 
qui  arcleat  &  omnium  corda  comburat:  cur 
ipso  intra  nos  recepto,  nec  frigus  k  tiohis  ex[>cl- 
litur,  nec  ardorem  ej  is  seutimusl  Nonne  moFti^ 
i^dicium  est,  vei  gravissinrde  aegritudinis  ignem 
ere  iu^inu,  &c  omni  calore  destitui?  Si  olim 
non  potuit  coram  Arca  Domini  statua  Dagon 
subsistere,  sed  statim  corruit  &  contrifa  est: 
ciir  Christi  piaesentia  amoris  proprii  tjrannici 
iii  anima  dominantis  idolum  non  atterit  &  coii- 
fFingit?  Cur  tanta  Christi  deuiissio  superbiae 
spiritum  non  ehdit?  Cur  tanta  ejus  mansne- 
tudo  irara  non  corapescit  I  Cur  tantus  amor  ad 
ejus  sequenda  vestigia  non  impellit  1  Effectus 
Eucharistiae.  sunt,  prKservare  a  peccatis,  augerc 
gratiam,  terrenoram  odium  infundere,  ad  aeter- 
norum  amorera  mentem  elevare,  iiluminare  in- 
lcllectum,  succendere  atfectuni,  conferre  anims 
&:  eorpori  purilatem,  conrscientize  pacera  &  Ize- 
titiam,  atque  inseparabile-m  cum  Deo  unionem. 
Flcrique  tainen  post  frequenlem  celebiationem 
his  efiectibtw  noa-  fruuntur,  ad  quos  niinir^ 


TRACTATU»  AsriLTirus.  179 

#f^.at  Asgaei  Prophetae  objurj;atio  diceiitw  : 
Comedistit,  Sf  non  f.sliM  saiiati:  bibistis,  S^ 
mon  estis  intbriati,  Defectus  aiiteiD  nou  in 
cibo  &i  potu  est,  sed  in  prava  edeutis  &  bibeiv* 
lis  dispositione.  £t  hsec  prim4  tanti  niali  causa 
esi,  quia  aUud  comedimus,  aliud  esurimust 
comedimus  panem  Angelorum,  ik  inmiuodorum 
«mimaliuni  siliquas  esurimus»  deteriores  Israeli- 
tis,  qui  dum  manna  coniederent  in  deserto,  ad 
ollas  iEgypti  suspirabant.  Quid  igitur  mira- 
jnur,  si  fauces  araaritudine  infectae  mellis  dul- 
cedinem  non  p^rcipiunl  ?  Furganda  est  anima 
^  delccialionibus  carnls  et  sensuum,  ^  tepidilate, 
ab  orani  affcctu  ad  creaturas,  ut  possit  divinum 
sacrameutum  suos  in  ea  affectus  cperari.  Naiu 
cor  lerrenis  oecuputura  dtlectatio  s^icta  dccli- 
juat,  uec  datur  divina  cousuialio  admittenllbus 
Jiltenam. 

Altera  causa  est  omissio  necessarlae  praeparali^ 
«Miis  :  i^lerique  enim  ad  tarauni  miuesterium  acr 
cedere  non  verentur  perfunclorie,  ex  consuetu- 
diue,  ex  motivo  humano,  lucri  potiitsqu^im  devor 
)^ioniscau8ii,non  considerantes  quanti  oneiis  sitvei 
semel  cclebrare  Cilm  vir  Apostolici  spirilus  Jor 
i!Uu.e«  Avila  <juemdaip  Sacfifdotio  paulti  anteiiu- 


tiatuiD  inimaturdinorte<iecessisse  audissetjstalim 
qua?sivit  num  alirt,uando  celebrassetr  respoil- 
dentiver6  semel  dunfaxtat;  multiim^  iwqui*, 
deferet  ante  Judicem.'  Timere  itaque:  oportet, 
quia  nemo  digne  Sacerdotio  funjjji,  neme 
rhujus  sacramenti  fructus  percipere  potest,  nisr, 
quantum  fert  humana  fragilitas,  se  ad  illud 
disjionat  ek  puritate,  amoi^,  &  dcvotione,  quae 
supri  h  nobis  explicatae  sunt. 

Tertia  demuracausa  est,  quia  multi  Sacra 
peracto  ad  exteiiora  staiim  divertunt,  nec  si- 
iiunt  ut  sacramentum  suam  in  eis  virtulera 
exerceat.  Isii  revera  gratiam  Dei  in  vacuum 
recipiunt,  nec  d«  mens.i  coelesti  fructum  repor- 
tant ;  quia  tantum  Don  jnum  ad  se  venienlem 
indigne  excipiunt,  nec  reverentur,  aut  gratias 
agunt;  \mb  proiiur.s  ab  eo  recedunt,  ipsumqu« 
contristant,  mijestatem  ejus,  6:  incomprehen- 
sibileni  dignitatem  parvi]iendei>tes,  nec  adver- 
tentes  quanla  sit  fieditas,  vjlltas,  &  miseria 
ipsorum  ad  quos  venire  dignatus  esl.  Qu5d  si 
adliibita  omni  diligentiil  aid  digne  &  devc^^ 
celebrdnduni,  conlingal  aliquem  hujos  convivii 
fructibus  minime  perfrni,  id  admiiabih  sapien- 
tise  Dei  adscribeudum  est,    <jui   hoc  (Termittit 


TRACTATUS    ASCTETICUS.  181 

fit  siiBp  Induslriae  non  tiibuat  lionio  hoc  gn\tiae 
.donum,  sed  caule  illud  custodiat  6z  se  illo 
iKmikr  iiidignuni  protiteatur. 

CAP.  VII, 

Prxixis  celcbrandL  ciim  quis  pro- 
f^;        lixliis  orare  non  patest. 

§.  I.  De  Praparatione. 

CJuAMVis  humana  negotV»  divinis  functioni- 
bus  nullo  modo  aequari,  nedrim  praEferri  de- 
beant :  quia  tanien  sunt  alifjui  Sacerdotes 
publicis  utilitatibus  iuaervientes,  qui  necessariis 
&inevitabitibus  occupationibus  ita  aliquando  de« 
linentur,  ut  prolixiils  orare  nequeant ;  brevein 
illis  et  expeditam  praxini  proponere  necessari- 
uni  duxi  qu^i.  uti  poshint,  c''jn  celehrare  vohie- 
rint,  ne  miuus  digne  divinum  sacrificium  offe- 
rentes,  ejus  fructibus  piiventur.  Haec  autem 
tria  tempora  complectitur  id  quod  Missam  an- 
tecedit,  id  quo  perticitur,  et  quod  proxime  sub- 
sequitur. 

-^i  Ante  Mi^smn' tprneniitienda  praeparatio  du* 
pWx,  remola  el  proxima.     Fro  remot^,    haec 


!f-?2  DE    MTSSA 

«ervanda.  Vespere  preecedetvti  coglltt  w  <li« 
«rastini  hosti«m  salutarem  omnipotenti  Deo 
oblaturum,  eique  cogitationi  indormiat.  Addit 
brevem  aliquera  affectura  reverentiae,  amoris,  et 
desideni.  Sequeirti  die  in  eldem  cogitatione  et 
affectu  evigilet ;  caveatque  diligenter,  oe  animus 
ita  se  negotiis  immergat,  el  ad  exterca  dilaba- 
lur,  ut,  cftm  tempus  celebrandi  advenerit,  ad 
se  revocari,  et  recoUigi  non  possit.  Proximfe 
ante  Sacrum  terrenis  omnibus  cogitationibut 
stbjectis,  omnique  seposita  rerum  agendaruia 
sotliciludine,  meutem  erigat  ad  coelestia.  Fer» 
(>endat  qu^  devoiione  se  sentiat  ad  celebrandum 
JHcitari,  quo  fine  moveatur.  CoDscientiani 
eiLcutiat,  et  si  aliquam  ei  inaculiuu  inesse  de^- 
preheuderit,  sacramentali  confessione  eluat  cum 
iutimo  doioris  sensu,  et  iirmo  proposito  emen^ 
datioiiis.  Tum  breve  aliquod  tempus  sumat, 
quo  fidero  mysle.ii  exciiet,  cbaritatem  accen- 
dat,  passionem  Domiui  commenioret,  dirigat 
inteutionem,  et  Dei  opera  sibi  et  aliis  flagitet. 
Auxilium  quoque  B.  Virginis  et  Sanctornm 
ferventer  et  bumilite^  implorabit.  Iloruia 
icliimti  et  affcctuiim  formuJas  supr^  desaip- 


TRACTATUS    ASCtTICLS.  19S 

limin  cap.  4.  quus  sibi  quisque  in  brevissituiui 
dsprrationes  redigere  poleril  pro  suo  captu  e€ 
devotioiie. 

i,  §.  II.  De  Cchbratione. 

f^lissm  celebralioiii  tres  coinites  a(tjiifi»et, 
reverentiam,  atteMtionem,  iS:  devotionero.  Re- 
vereutia  omnes  nuitus  exteriores  componit,  ut 
modest^  graviterque  fiant,  pracscri{)tis  caErimo* 
ifiis  exactissini^  servatis,  suinmaquc  adhibit^ 
Immilitale,  quce  oinniniV  necessaria  est  Iiostiam 
inimaculatam  ofterenti  in  conspectu  Dei  et 
Angelorum.  Attentio  mentem  coercet,  &  iit 
quie  aguntur  affigit,  ne  ad  alia  detiuat  &  eva- 
gelur.  Devolio  voluntatem  infiannnat,  ue 
languid^  et  ex  consuetudine  Sacris  operetur, 
sed  ciun  ingen»i  fervore,  solertique  studio  Deum 
ptacandi  et  colcndi.  Quia  verc>  animus  parum 
tenax  recti  facile  distrahitur,  quibusdam  quasi 
vinculis  adstringi  debet,  el  in  se  relineri,  qualia 
sunt  k  me  supra  proposita  capite  5.  quic  ut 
ibidcra  notavi,  brevilati  Missae  nulium  alTerunt 
im|>edimentum.  Sunt  etiam  aliqui,  qui  iu 
septem  veluti  stationes  Missam  partiuntur,  ut 
iu  singulis  conjruos  exeitent  afiectus,  et  reuo- 


184  '     DE    MISSA 

vent  aUentionem.     Prima  dicitur   Contritlonis, 
quae  ante  gradus  Altaris  peragitur,  ubi  Sacerdos 
tanquam  reus  se  sumnii  Judicis  tribunali  corde 
contrito    pracsentat,     et    generali     confessione 
noxias  expiat.     Secunda,  Glorijficaiionis,  qujB 
Missae  mtroitu,  Angelorura  cantico,  et   reliquis 
usque  ad  Epistolam  continetur.     Tertia,  Z)oc- 
tvincc  sive   instructionis,    quae   Epistolani,    et 
Evangelium  complectitur,  monila  scilicet  salutis 
h.  Prophetis,  ab  Apostolis,   et  ab   ipso  Christo 
nobis  tradita,  et  cum    ingenti   reverentia  susci- 
piendA.     Quarta  Fidd,   quae  Symbolo  absol- 
vitur.     Quinta      Obiationis,    hostiae     sahitaris 
oblationem  conlinens,  omniumque  fidelium  pro 
quibus  oramus  et  ofFerimus,  commemorationem. 
Sexta  Communionis,  ab  illis  verbis    Communi' 
cantes  usque  ad   Postcommunionem,    qu4  sa- 
cerdotis  animus  in   sublime  erigitur,    variisque 
affectibus  ad  divinam   unionem,    quae   conmiu- 
nione  peragitur,  se  disponit.     Septima   Grati-  ■ 
arum  aciionis,   a    Postcomnmnione   usque   ad 
finem.     Porr5  in  singulis  stationibus  varii  affec- 
tus  excitari  possunt,  raptim  quidem  et  breviter, 
sed  brevitatem   intensio   affeclfis,    atque  ardur 
devotionis  compensabuut. 


tRACTATUS    ASCETICUS.  1 S5 

§.  III.  De  Gratiarum  actione. 

(JuATUOR    post    Mlssam    praestanda     sunt, 
quitrum  prioium  et  prtvcipuum   est,  Gratiarum 
actio :  secundunj,   Oblatio :    tertium,     Pclitiu  : 
quartum,  Propositum  digne  coram  Deo  ambu- 
laiidi.     Gratiarum  aclio   quanto   exactius   fiet* 
lanto  coplosior  oblati   sacrificii  fructu?.      Sicut 
cnim  ingratitudo  roiilem  divinae  largitalis  exsic- 
cal,  iia  ^ralitudo    iorienlcm  aperit   ca^eslium 
benedictionum.      Potcst    autera    hic    aftcctus 
nntllis  t\;    variis   modis   excituri,    quos   unclio 
sugyeret,  &  ingeniosa  pieias  excogitabitJ     Ho<? 
unum  est,    quod   a   n.obis   expectat   Deus:  ut 
grali  simus,     Sc    memores   beneiiciorum   ejiis. 
Sequitur  oblatio,   quu   par   pari   Deo   reddere 
Sacerdos   potest,    Filiiini  ejns    Uiiigenitum    & 
consubslanlialem  ei  oti*erendo.      Seij»si;ni  quo- 
que     ofieret     Patri    iSc    Clnisto     holocausium 
«cceptabile     in     odorem     suavitatis:    &    qua 
gratior  sit  oblatio,    nierita  ei  addet  B.    Virginis 
f^  omnium  Sanclorum,  ac  ipsius  Cliristi,    qui 
€st  salus,    rectcnjptio,    &    tota   fiducfe   nostra. 
Quia  vero  cuui  Filio  omiiia  nobis  Pater  donavit, 
ipsum  pro  suis  k.  aliorum  necessitatibus   hunti- 
A  a 


15^  '  UB   MlSSA 

liter  &  ferventer  deprecabitur.  Horum  actunm 
formula  in  promptu  habenda  erit,  potestque 
€x  Iiis  exccrpi,  quee  superiori  capite  descripta 
sunt.  Tandeni  concludet  efficaci  proposito 
eundi  de  virtute  in  virtutem  in  conspeclu  Dei, 
donec  ad  apicem  Ciiristianae  perfectionis  perve- 
uiat.     Amcn. 

§.  IV.    Aspirationes  post  Missam  stepe  per 
ditm  repetendce. 

CJu  is  me  separabit  a  cbaritate  t«A,  Domine 
Deus  meus  1  Non  timor  mortis,  quia  tu  es  vita 
inea  :  non  amor  mundi,  quia  ipsura  spemo  & 
omues  pompas  ejus :  non  tribulatio,  cp.ua  tu, 
dumtribulor,  raecum  es :  non  fames,  non  nuditas> 
Hon  paupertas,  quia  tu  es  cibus  meus,  operi- 
mentum  meum,  6c  divitiae  meae  :  non  persecu- 
tio,  non  gladius,  quia  heec  duicia  mihi  sunt 
propter  te :  non  creaturae,  quia  ante  te  nihil 
»unt.  r 

Quaudo  educes  nie  de  islo  carcere,  cui  te 
Felicta  adhaesit  anima  mea  1  Quando  tralies  me 
post  te  captum  specie  tua  &  pulchritudine  tii^  ? 
Quando  milii  Ik  toti  mundo  mortuus  ero,  itt 
VEL  te  solo  VM^am,  6;  tu  vivat  io  u\t  l 


TRACTATUS    ASCETICUS.  1^7 

O  si  semj^r  te  aniarem,  le  semper  posside- 
rera,  k  te  nunquam  discederem,  in  te  inorsus 
converterer ! 

Quid  possura  extra  te  desidcrare,  cum  in  te 
sint  omnia  bona  ?  Nimis  avarus  est,  cui  tu  non 
su^cis. 

O  amor  qui  omnia  potes,  quando  facies  ut 
diligam  te  toto  corde,  tota  anini^,  totis  viribus. 

Quid  mihi  est  in  coelo,  6c  k  te  quid  volui  su- 
perterram?  Jamplenum  est  desiderium  meum, 
plenum  gaudium  cordis  mei,  quia  tu  es  plenitu- 
do  mea,    omne  bonuni,   &  desiderium  meuni. 

Refice,  Domine,  esurientem  animam  meam  :* 
accende  frigiditatem  meam  igue  amoris  tui: 
illumina  csccitatem  raeam  claritate  prassentiae 
tuae. 

Vcrle  mihi  onmia  terrena  in  amaritudinem  ; 
omnia  infima  &  creata  in  contemptum  et 
ofoiiviouem. 

Erige  cor  meum  ad  te  in  coelum,  &  ne  per- 
mittas  me  vagari  super  terram. 

Penetret,  quaeso,  hujus  Sacramenti  virtus 
emnia  intima  mea,  &  quidquid  in  me  pravum, 
^uidquid  vitiosum  cst,  mortificet  et  cfadicet. 


-188  DE    MISSA 

In  te,  Jesu  siiavissinie,  sit  omnis  delectalio 
rnca  :  tcEdeat  nie  gaadii  quod  cst  siiie  te:  ama- 
ra  niihi  sit  omnis  quies  quie  nou  est  ia  te. 

Emitte  ex  te,  beuigiiibsime  Jesu,  amoris  tui 
radios  qui  me  succeudant,  &  quidquid  terre- 
num  in  rae  est  comburant  cx.  consumant,  ut 
jgne  inextinguibili  charitatis  tuae  ard«am,  iSc 
vetus  in  me  homo  totus  cieficiat.  ^ 

Utinam  me  rapiat  ignita  vis  amoris  tui,  qua; 
lue  transformet  in  te,  <ic  in  te  absorbeat,  ac  me 
tecum  unum  eliiciat ! 

Lauda,  Sion,  Salvatorem,  lauda  ducem  & 
Pastorem  in  hymnis  et  cantix^is. 

Quanti^m  potes,  taatum  aude:  quia  niajor 
omni  laude,  nec  laudare  sufficis. 

Laudis  thema  specialis,  panis  vivus  &  vitalis 
hodie  proponitur.. 

Quem  in  sacrte  mcnsa  coena?,  turbac  fratrum 
.duodenae  datum  non  ambigitur. 

Sit  laus  plena,  sit  souora,  sit  jucunda,  sit 
decora  mentis  jubilatio. 

Dies  enim  solemnis  agitur,  in  qua  rneusae 
prima  recolitur  hujus  institutio. 

In  hac  mensa  novi  Regis,  novum  Pascha 
Bovae  legis,  phase  vetus  terminat. 


TRACTATUS    ASCHTICUS.  1S9 

Vetustateni  novitas,  uinbiani  fugat  veiitas, 
Bocteni  lux  eliminat. 

QuodinccEna  Christus  gessit,  faciendum  hoc 
expressit,  in  sui  memoriani. 

Docti  sacris  inslitutis,  panera  vinum  in  sahitis 
consecramus  hosliam. 

Dogma  datur  Christiam's,  quod  in  Camem 
^ransit  panis,  &  vinum  in  Sanguincm. 

Quod  non  capis,  quod  non  \ides,  animosa 
iirmat  fides,  prceter  rerum  ordineni. 

Sub  diversis  speciebus,  signis  tantum  &  non 
rebus,  lateut  res  eximiie. 

Caro  cibus,  Sanguis  potus,  manet  tamen 
Christus  totus  sub  ulraque  specic. 

A  sumente  non  concisus,  non  confractus,  non 
divisus,  integer  accipitur. 

Sumit  uuus,  sumunt  mille,  quantum  isti,  tan- 
tum  ille,  nec  sumptus  consumitur. 

Sumunt  boni,  sumunt  mali,  sorte  tamen 
inaequali,  vitae  vel  interitus. 

Mors  est  maHs,  vita  bonis,  vide  paris  sum|)- 
tionis,  quam  sit  dispar  exitus.  « 

Fracto  demiim  Sacramento  ne  vacilles,  sed 
raemento,  tantCun  esse  sub  fragmento,  quantum 
loto  tegitur. 


190  »E   MISSA 

Nulla  rei  fit  scissura,  signi  tanlitm  fit  fractu- 
ra,  qua  nec  status,  nec  statura  signati  niinuitur. 

Ecce  Panis  Augelorum  factus  cibus  viatorura : 
vere  Panis  filiorum,  non  mittendus  canibus. 

In  figuris  praesignatur,  citm  Isaac  imraolatur^ 
Agnus  Paschae  deputatur,  datur  mawa  Palri^ 
t>us. 

Bone  Pastor,  Panis  ver^,  Jesu  tiostti  roiserere^ 
tu  nos  pasce,  nos  tuere,  tu  uos  boua  fac  videre 
in  terra  viventiura. 

Tu^  qui  cuncta  scis  &  vales,  qui  nos  pascis 
htc  mortales,  tuos  ibi  commensaies,  cohaeredes 
^  sodales  fac  sanctorum  civium.    Amen. 


PR.EPARATIO 
AD  MISSAM, 

Pro    opportunitate   Sacerdotls 
faeieiula. 

*  Ant.  Nc  remiiiiscaris,  kc.  hi 
diiplicihus  tantum  duplicatur,  c^* 
pariter  ante  Missas  quce  rifu  du- 
plici  celebrantur,  ( hoc  est)  cum 
unica  Oratione,  sive  sit  rotiva  pro 
re  gravij  sive  pro  defunctis  (quam- 
quam  pro  defunctis  omitti  possunt 
Antiphona  S^  Psalmi)^  ^^  temporc 
Fascfiali  additur,  Alleluia. 

Psalmus  83. 

(JuAM  dilecta  tabernacula  tua ; 
Domine  virtutum  !  *  concupiscit  &; 
deficit  anima  mea  in  atria  Domini. 

Cor  meum  &  caro  mea :  *  exul- 
taverunt  in  Deum  vivum. 

Etenim  passer  invenit  sibi  do- 
mum,  *  &  turtur  niduni  sibi,  ubi 
ponat  puUos  suos. 


m  ^ 

Altaria  tua,  DQinine  virtutum,  * 
Rex  meu5>,  Sc  Deus  meus. 

Beati  qui  habitant  in  domo  tua, 
Domine :  *  in  siEcuIa  S2eculorum 
laudabunt  te. 

Beatus  vir,  cujus  est  auxilium 
abs  te :  *  ascensiones  in  corde  suo 
disposuit,  in  valle  lacrymarum,  in 
loco  quem  posuit. 

Etenim  benedictionem  dabit  Le- 
gislator,  ibunt  de  virtute  in  virtu- 
tem  :  *'  videbitur  Deus  deorum  in 
Sion. 

Domine  Deus  virtutum,  exaudi 
orationem  meam  :  *  auribus  percipe, 
Deus  Jacob. 

Protector  noster,  aspice,  Deus  :  * 
&  respice  in  facicm  Christi  tui. 

Quia  melior  dies  una  in  atriis 
tuis  :  *  super  milfia. 

Elegi  af)jcctus  esse  in  domo  Dei 
mei :  *  magis  quam  habitare  in  taber- 
naculis  peccatorum. 

Quia  misericoidiam  &  veritatem 
diligit  Deus :  *  gratiam  &  gloriam 
dabit  Dominus. 


193 

Non  privabit  bonis  cos  qui  ambii- 
lant  in  innocentia:  *  Domine  virtu- 
tum,  bcatns  liomo  qui  spcrat  in  te. 

Gloria  Patria,  k  Filio  *  et  Spiri- 
tiii  Sancto. 

Sicut  erit  in  principio,  &  nunc,  & 
semper,  *  &  in  saicula  Sceculorum. 
Amcn. 

Psalmus  84. 

.cJexedixisti,     Domine,     terram 
tuam :  *  avertisti  captivitatem  Jacob. 

Remisisti  iuiquitatem  plebis  tua^;  * 
operuisti  omnia  pcccata  eorum. 

Mitigasti  omnem  iram  tuam  :  * 
avertisti  ab  ira  indisi^nationis  tuoc. 

Converte  nos,  Deus,  salutaris  nos- 
ter:  *  &  averte  iram  tuam  a  nobis. 

Numquid  in  aeternum  irasceris  no- 
bis  ?  *  aut  extendcs  iram  tuam  a 
generatione  in  generationem  ? 

Deus,  tu  convcrsus  vivicabis  nos, 
*  &  plebs  tua  leetabitur  in  te. 

Ostcnde  nobis,  Domine,  miseri- 
cordiam  tuam  :  et  *  salut^ire  tuum  da 
nobis. 

B  h 


Audiam  quid  loquatiir  in  me  Do- 
n)iiuis  Dtus  :  *  quoniain  loquetur 
pacem  in  plebem  suam, 

Et  super  Sanctos  suos  :  *  &  in  eos 
qui  convertuntur  ad  cor. 

Verumtamen  prope  timentes  cum 
salutare  ipsius :  *  ut  inhabitet  gloria 
in  terra  nostra. 

Misericordia  &  veritas  obviave- 
runt  sibi :  ''^justitia&  pax  osculat^e 
sunt. 

Vcritas  de  terra  orta  cst :  *&jus- 
titia  de  ccelo  prospexit. 

Etenim  Dominus  dabit  benignita- 
tem  :  *  &  terra  nostra  dabit  (Vuctum 
suum. 

Justitia  anteeum  ambulabit :  *  & 
ponet  in  via  gressos  suos. 

Gloria  Patii.  Sicut  crat,  8cc, 

Psalmus  8J. 

Xnclina,  Domine,  aurem  tuam ; 
&exaudime:  *  (juoniam  inops  & 
pauper  sum  e^o. 

Custodi  animam  meam,  qtioniam 
sanctus  sum  :  *  salvum  tac  servum 
tuum,  Dcus  meus,  spcrantcm  in  tc. 


195 

Miserere  mcl,  Doniine,  quoniam 
ad  te  claniavi  totil  (iie :  *  jjetifica 
animani  servi  tui,  quonfam  ad  te, 
Domine,  aniniani  nicani  lcvavi. 

Quoniani  tu,  Doniine,  suavis  8c 
mitis:  *^  &  nuiitee  misericorciiae  om- 
nibus  invocantihus  te. 

Aunbus  percipe,  Domme,  oratio- 
Ticm  meam  :  *  &  intende  voci  de- 
precatiouis  mea^. 

In  die  tribuiationis  meae  clamavi 
ad  te :  *  quia  exaudisti  me. 

Non  est  similis  tul  in  diis,  Domi- 
iie  :  *  &  non  est  secundiim  opera 
tua. 

Omnes  gentcs  quascumque  fecisti, 
venient,  &  adorabunt  coram  te,  Do- 
mine  :  *  &  glorificabunt  Domeu 
tuum. 

Quoniam  magnus  es  tu,  &  fa- 
ciens  mirabilia:  *  tu  es  Deus  solus. 

Deduc  me,  Domine,  in  via  tua, 
&  ingrediar  in  veritate  tua :  *  Ijete- 
tur  cor  nuum  ut  timeat  nomen 
tuum. 


196  ^ 

Confitebor  tibi,  Domine  Deus 
meus,  in  toto  corde  meo :  *  &  glo- 
rificabo  nomen  tuum  in  seternum. 

Quia  misericordia  tua  magna  est 
super  me  :  "^  Sc  eruisti  animam  meam 
exinferno  inferiori. 

Deus,  iniqui  insurrexerunt  super 
me,  &  synagoga  potentium  qu«si- 
erunt  animam  meam  :  *  8c  nou 
proposuerunt  te  in  conspectu  suo. 

Et  tu,  Domine  Deus,  miserator 
&  misericors,  *  patiens,  &  multaj 
misericordi^e,  &  verax. 

Respice  in  me  &  miserere  mei :  * 
da  imperium  tuum  puero  tuo,  &  sal- 
vum  fac  iilium  ancillse  tuae. 

Fac  mecum  signum  in  bonum,  ut 
videant  qui  oderunt  me,  &  confun- 
dantur  :  *  quoniam  tu,  Domine, 
adjuvisti  me,  &  consolatus  es  me. 

Gloria  Patri.     Sicut  erat,  &:c. 

Psalmus  I  \5. 

C^REDiDi,  propter  quod  locutus 
sum  :  *  ecro  autem  humiliatus  suin 
nimis. 


197 

Egodlxl  in  excessu  meo ;  *  Oninls 
homo  mcndax. 

Quid  retribuam  Domino,  *  pro 
omnibus  qux  rctribuit  mibi  ? 

Calicem  salutaris  accipiam,  *'& 
iiomen  Domini  invocabo. 

Vota  mea  Domino  reddam  coram 
omni  populo  cjus  :  *  pretiosa  in  con- 
spectu  Domini  mors  Sanctorum 
ejus. 

O  Domine,  qula  ego  scrvus  tuus  : 
*  ego  servus  tuus,  (&  filius  ancillas 
tua?. 

Dirupisti  vincula  mea :  *  tibi  sa- 
crificabo  hostiam  laudis,  &  nomen 
Domini  invocabo. 

Vota  mea  domino  reddam  in  con- 
spectu  omnis  populi  ejus :  *  in  atriis 
domus  Domini,  in  medio  tui,  Jeru- 
salem. 

Gloria  Patri.     Sicut,  &c. 

Psalmus  129/ 

JLIe  profundis  clamavi  ad  tc,  Do- 
mine :  *  Domine,  exaudi  vocem 
meam. 


Fiant  aures  tiise  inteiulentcs,  *  iu 
voccm  deprecationis  mcae. 

Si  inquitates  observavcris,  Donii- 
ne  :   *  Domine,   quis  sustinebit  ? 

Quia  apud  te  propitiatio  est,  *  8c 
pioptcr  legem  tuain  sustinui  te, 
Domine. 

Sustinuit  anima  mea  in  vcrbo 
cjua  :  *  speravit  anima  mca  in  Do- 
mino. 

A  custodia  matutina  iisque  ad 
noctcm,  *  spcret  Israel  in  Domino. 

Quia  apud  Dominum  misericor- 
dia  :  *  &  copiosa  apud  cum  re- 
dcmptio. 

Et  ipse  redimet  Israel  *  cx  omni- 
bus  iniquitatibus  ejus. 

Gloria  Patri,  &  Tiiio,  *  &  Spiri- 
tui  Sancto. 

Sicut  crat  in  principio,  &  nunc, 
&  semper,  *  &  in  sascula  sseculorum, 
Amen. 

Deincle  repelitur  Aiitiphoria  :  Ne 
reminiscaris,  Domine,  delicta  nos- 
tra,  vcl  parentum  nostrorum  :  neque 
vindictam  sumas  de  peccatis  nostris. 
Tanporc  raschali  additiu\  Alieluia. 


191 

Postea  Sacerdus  dicit,  Kyrie, 
eleison  Chiibte,  eltison.  Kyrie, 
eleison  Pater  noster. 

V.  Kt  ne  nos    indncasin   tentatio- 
neni.     r.  Sed  iibera  nos  k  nialo. 
V.   Ego  Hixi,  Doniine,  miserere  •lul. 
R.  Sana  aniniam  nieani,  quia  pecca- 
vi  tibi. 

V.  Convertere,  Doniine,  aliqiian- 
tulum.  R.  Et  deprecare  super  servos 
tuos. 

V.  Fiat  misericordia  tua,  Domine 
super  nos.  u.  Quemadniodum  spera- 
vimus  m  te. 

V.  Sactrdotes  tui  induantiir  jiisti- 
tiam.    R.   Et  Sancti  tui  exultenr. 

y.  Ab  occultis  mcis  munda  me, 
Domine.  r.  Et  ab  alienis  parce  scr- 
vo  tuo. 

V.  Dominc,  exandi  orationem 
meam.  u.  Et  clamor  meus  acl  te 
veniat. 

V.  Dominus  vobiscum.  r.  Et 
cum  sp  r-tu  tuo. 


£00 

Oremus. 

AuRES  tiice  pietatis,  mitissime 
Deus,  inclina  precihus  nostris,  8c 
gratia  Sancti  Spiritus  illumina  cor 
nostrum ;  ut  tuis  mystcriis  dign^ 
ministrare,  teque  seterna  charitate 
dilioere  mereamur. 

o 

JJeus,  cui  omne  cor  patet,  & 
omnis  voluntas  loquitur,  &  quem 
nullum  latec  secretum,  purifica  per 
infusionem  sancti  Spiritus  cogitati- 
ones  cordis  nostri ;  ut  te  perfect^ 
diliijere,  &  di^-ne  laudare  mereamur. 

O  '  o 

iJ  RE  igne  sancti  Spiritus  renes 
nostros,  &  cor  nostrum,  Domine, 
11 1  tibi  casto  corpore  serviamus,  & 
&  mundo  corde  placeamus. 

,i\xENTES  nostras,  quassunuis,  Do- 
mjne,  Paracletus  qui  a  te  pzocedir, 
illuminet  <Sc  inducat  in  omnem,  sicut 
tuus  promisit  Filius,  veritateni. 


Adsit  nobis,  qujESumus,  Domine, 
virtus  Spiritus  sancti,  quae  &  corda 
nostra  clementer  expurget,  et  ab 
omnibus  tueatur  adversis. 

Ueus,  qui  corda  Fidelium  sancti 
Spirit{is  illustratione  docuisti,  da 
nobis  in  eodem  Spiritu  recta  sapere, 
A;  de  ejus  semper  consolatione  gau- 
dere. 

C^ONSciENTiAs  nostras,  quassu- 
mus,  Domine,  visitando  purifica; 
ut  veniens  Dominus  noster  Jesus 
Christus  Filius  tuus,  paratam  sibi 
in  nobis  inveniat  mansionem.  Qui 
tecum  vivit  &  regnat  in  unitate 
SpiritAs  sancti  Deus,  per  omnia  sse- 
cula  sseculorum.  Amen. 

FORMA   INTENTIONIS. 

jtVlD  laudem  &  gloriam  sanctissimas 
Trinitatis,  in  memoriam  Salvatoris 
nostri  Jesu  Christi  vita?,  Passionis, 
Mortis,  Resurrectionis,  ac  in  operum 
c  c 


&  meritorum  suorum,  omniumqne 
Sanctorum  unionem.  Ad  lauderh 
quoque  &  exaltationem  Beatissim^ 
Virginis  Mari^,  Cdelestium  Ange- 
lorum,  Sanctorum,  atque  Sancta- 
Tum,  Sc  signanter  NN.  &  alioruni 
Sanctorum.  OfFcro  etiam  cum  ip- 
sorum  beatorum  Spirituum  laudibus, 
Sanctorumque  omnium  precibus  & 
meritis ;  nunc  &  semper  hoc,  & 
omnia  alia  sacrificia,  officia,  oi*att- 
ones,  &  bona  opera  totius  mundi, 
pro  meis  praesentibus  &  luturis 
animx  &  corporis  necessitatibus  iii 
auxilium  et  con-solationem  meam,  & 
in  remissionem  omnium  peccatorum 
meorum,  quorum  verarn  contritio- 
rem  semper  habere  intendo,  conor 
&  cupio,  omniumque  vivorutli,  & 
defunctorum  meorum  parentum,  & 
consanguineorum,  amicorum,  ini- 
inicorum,  benefactorum  in  spiritu- 
ahbus,  &  temporalibus,  ac  illorum 
quibus  fui  gravamen,  scandahim, 
occasio  peccandi.  Pro  omni  gradii 
sanctce  Cathohcse  Ecclesise,  ac  illius 


203 
conservatione,  augmento,  et  exal- 
tatione,  Christianorum  Principum 
unione,  haereseum  extirpatione, 
Summi  Pontificis  salute,  Regis  nos- 
tri  Christianissimi  incolumitate,  Sc 
Animarum  in  Purgatorio  existen- 
tium  liberatione.  Pro  conservati- 
one  &  augmento  omnium  Religio- 
num.  Pro  conversione  omnium 
Infidclium.  Pro  mihi  commissis  et 
commendatis.  Denique  pro  illis 
omnibus  vivis  atque  defunctis  pro 
quibus  Dominus  noster  Jesus  Chris- 
tus,  et  ejus  Mater  sciunt  et  volunt 
me  debere  orare  et  sacrificare ;  sic 
oro,  obsecro,  ac  orare,  obsecrare, 
sacrificare  intendo,  ac  propono  ;  ac 
juxta  intentionem  sanctae  Catho- 
iicas  Ecclesiae,  ego  N.  Minister 
lic^t  indignus.  In  nomine  Patris, 
ct  Filii,  et  Spiritus  sancti.  Anicn; 
Pater.  Ave,  &c. 


204 

Gregorius  XIIL  Pontifex  Maxi- 
mus,  concessit  cuilibet  celebranti 
JHissam^  S^  dicenti  quee  sequun- 
tur^  50.  annorum  indulgentiam, 

JliGO  volo  Missam  celebrare,  Bc  con- 
ficere  Corjius  &  Sanguinem  Domini 
Jesu  Christi  jiixta  ritum  sanctas  Ro- 
inanse  Ecclesia^ :  ad  laudem  omni- 
potentis  Dei,  totiusque  Curi^e  tri- 
umphautis ;  ad  utilitatem  meajii, 
totiusque  Curise  miiitantis  :  pro  om- 
nibus  qui  se  commendaverunt  orati- 
onibus  meis  in  genere  &  specie,  &  pro 
felici  statu  sanctas  Romanas  Ecclesise 
i\men. 


AUDiUM  cum  pace  emendatio' 
nem  vit^,  spatium  verae,  poeniten* 
tise,  giatiam  8c  consolationem  sancti 
Spiritus,  perseverantiam  in  bunis  ope- 
ribus,  tribuat  nobis  omnipotens  & 
misericors  Dominus,  Amen, 


205 

Alia  sancti  Ambrosii  anie  Missam 
Oratio. 

Ad  mensam  dulcissimi  convivii  tui, 
pie   Domine  Jesu  (niristc,  ego  pec- 
cator  de  propriis  meritis  nihil  pr^esu- 
mens,  sed  de  tu^   confidens  miseri- 
cordi^  &  bonitate,  accedere  vereor, 
&  contremisco,    Nam  cor  &  corpu^ 
habeo  multis  criminibus  maculatum, 
mentem  &  linguam  non  caut^  custo- 
ditam:    Ergo,  6  pia   Deitas  !     6  tre- 
menda  Majestas  !    ego    miser   inter 
angustias  deprehensus,  ad  te  fontem 
misericordiae  recurro,  ad  te   festino 
sanandus  :    sub  tuam  protectionem 
fugio,    &   quem   JudTcem  sustinere 
nequeo,  Salvatorem   habere  suspiro. 
Tibi,  Domine,  plagas  meas  ostendo ; 
tibi  verecundiam  meam  detego.  Scio 
peccata  mea   multa  &   magna,    pro 
quibus  timeo.      Spero  in  misericor- 
dias  tuas,  quarum  non  est  numerus. 
Ilespice  ergo  in  me  oculis  misericor- 
diag  tuas,  Domine  Jesu  Christe,   Rex 
«terne,  Deus  &  Plomo,    crucifixus 


206 
propter  hominem.  Exaudi  me  spe* 
rantem  in  te :  miserere  mei  pleni  mi- 
seriis  &  peccatis,  tu  qui  fons  mise- 
rationis  nunquam  manare  cessabis. 
Salve,  salutaris  Victima,  pro  me,  & 
omni  humano  genere  in  patibulo 
Crucis  oblata.  Salve,  nobilis  et 
pretiose  Sanguis,  de  vulneribus  cru-, 
cifixi  Domini  mei  Jesu  Christi  pro* 
fluens,  et  pcccata  totius  mundi  ablu- 
ens.  Recordarc,  Domine,  creatu- 
TX  tu32,  quam  tuo  Sanguine  .  rede- 
misti.  Poenitet  me  peccasse  :  cupio 
emendare  quod  feci.  Aufer  k  me, 
quagso,  clementissime  Pater,  omnes 
iniquitates  et  peccata  mea;  ut 
purifitatus  mente  ct  corpore,  dign^ 
degustare  merear  Sancta  Sanctorum : 
et  concede,  ut  sancta  praelibatio 
Corporis  et  Sanguinis  tui,  quam 
ego  indignus  sumere  intendo,  sit 
peccatorum  meorum  remissio,  sit 
delictorum  perfecta  purgatio,  sit 
turpium  cogitationum  eifugatio,  ac 
bpnorum  sensuum  regeneratio,  ope- 
rumque    tibi    placentium     salubris 


207 
e^cacia,  animce   qiioque  ct  corporis 
contra  inimicorum  meorum  insidias 
firmissima  tuitio.  Amen. 

Oratio  adbeatam  Virginem 
Mariam  ante  celebrationem  Alissce, 

\J  Mater  pietatis  et  misericorrlige, 
beatissima  Virgo  Maria,  ego  miser 
et  inclignus  peccator  ad  te  confugio, 
toto  corde  et  affectu,  et  precor 
dulcissimam  pietatem  tuam,  ut  sicut 
dulcissimo  Filio  tuo  in  Cruce  pen- 
denti  astitisti ;  ita  et  mihi  misera 
Sacerdoti,  et  Sacerdotibus  omnibus, 
li!c,  et  in  tota  Sancta  Ecclesia  ipsuni 
hodie  offerentibus,  clementer  assis- 
tere  digneris,  ut  tua  gratia  adjuti, 
dignam  et  acceptabilem  hostiam  in 
conspectu  summaeet  individuae  Tri-' 
nitatis  offerre  valeamus.  Amen. 

Ad  Sajictum,  *cel  Sanctam  cujiis  eo 
die  celcbratur,    Oratio, 

O  Sancte  N.  vel  Sancta  N.  eccd 
ego  miser  peccator  de  tuis  meritis 
confisus,  offero  nunc  Sacratissimum 


208 
Sacramentum  Corporis  et  Sanguinis 
Doniini  nostri  Jesu  Christi  pro  tuo 
honore  et  glgria ;  precor  te  humili- 
ter  et  devot^,  ut  pro  me  hodie  in- 
tercedere  digneris,  ut  tantum  Sacri- 
ficium  dign^  et  acceptabiliter  oiferre 
valeam,  et  eum  tecum,  et  cum  om- 
nibus  Electis  ejus,  2eternaliter  lau- 
dare,  et  cum  eo  regnare  valeam. 
Amen. 

Beda  de  Tenerabili  Eucharistice. 
Sacramento, 

OACERDOS  non  legitim^  impeditus, 
celebrare  omittens,  quantum  in  eo 
est,  T.  Privat  Sanctam  Trinitatem 
laude  et  gloria.  2.  Angelos  laetitia. 
3.  Peccatores  venia.  4.  Justos  sub- 
sidio  et  gratia.  5.  In  Purgatorio 
existentes  refrigerio.  6.  Ecclesiam 
spirituali  Christi  beneficio.  7.  Et 
seipsum  medicin^  et  remedio. 


209 
G  R  A  T  I  A  R  U  ]\I 

ACTIONES 

P  O  S  T  M  I  S  S  A  Af . 

Ant.  Tiium  Puerorum.    In  Du- 
plicibus  dicitur  integra, 
Canticum  trium puerorum.  Dan.  3. 

xSenedicite,  omnia  opera  Domi- 
ni,  Domino  :  *  Jaudate  &  superexal- 
tate  eum  in  saecula. 

Benedicite,  Angeli  Domini,  Do- 
niino  :    *  behedicitc,  coeli,   Domino. 

13enedicite,  aqua?  omnes,  quassu-, 
per  coelos  sunt,  Domino  :  *  benedi- 
cite,  omnes  virtutes  Domini,  Domi- 
iio. 

Benedicite,  sol  &  luna,  Domino  :* 
henedicite,  stellse  coeli,   Domino. 

Benedicite,  omnis  imber  &  ros, 
Domino  :  *  benedicite,  omnesspiri- 
tus  Dei,   Domino. 

Benedicite,  ignis  &  sestus,  Domi- 
no  :  *  benedicite,  frigus  &  aestus,  Do- 
mino. 

Dd 


210 

Bencdlcite,  rores  &  prulna,  Dqmi- 
no  :  *  benedicite,  gelu  &  frigus,  Do- 
mino. 

BenedicitCj  glacies  &  nives,  Domi- 
no,  *  benedicite,  noctes&dies,  Do- 
mino. 

Benedicite,  lux  &  tenebrge,  Domi- 
no  :  *  benedicite,  fulgura  &  nubes 
Domino. 

Benedicat  terra  Dominum  :  *  lau- 
det  &  superexaltet  eum  in  saecula. 

Benedicite,  montes  &  colles,  Do- 
mino  :  *  benedicite,  universa  germi- 
nantia  in  terra,  Domino. 

Benidicite,  fontes,  Domino:  *  be- 
nedicite,  maria  &  flumina,  Domino. 

Benedicite,  cete  &  omnia  quae  mo- 
A^entur  in  aquis,  Domino  :*benedicite, 
omnes  volucres  coeli,  Domino. 

Benedicite,  omnes  bestiaeet  pecora, 
Domino  :*benedicite,  filii  hominum, 
Domino. 

Benedicat  Israel  Dominum  ;*  laU- 
det  &  superexaltet  eum  in  saecula. 

Benedicite,  Sacerdotes  Domini, 
Domino  :*  benedicite,  servi  Domini, 
Domino. 


Gll 

Dcnedicite,  spiritus  &  animoe  justo- 
rum,  Domino:*  bencdicite,  sancti  & 
liumiles  corde,   Domino. 

Benedicite,  Anania,  Azaria,  Mi- 
sacl,  Domino  :*  laudate  &  superex- 
altate  eum  in  ssecula. 

Benedicamus  Patrem  &  Filium  cum 
Sancto  Spiritu  :*  laudemus  &  super- 
exaltemus  eum  in  secula. 

Benedictus  es,  Domine,  in  firma- 
mento  cccli  :*  &  laudabilis,  &  glorio- 
sus,  &  superexaltatus  in  sascula. 

Psalmus  15. 

XjAudate  Dominum  in  sanctis 
ejus  :*  laudate  eum  in  firmamento 
virtutis  ejus. 

Laudate  eum  in  virtutibus  ejus  :* 
laudate  eum  secundum  multitudinem 
niagnitudinis  ejus. 

Laudate  eum  in  sono  tubae  :*  lau- 
date  eum  in  psalterio  &  cithara. 

Laudate  eum  in  tympano  9c  cho- 
ro  :*  lauclate  eum  in  chordis  &  organo. 

Laudate  eum  in  cymbalis  beneso- 
nantibus ;  laudate  eum  in  cymbalis 


2i2 
jubilationis  :^  omnis  spiritus  laudet 
Dominum. 

Gloria,   Patri,  &c. 

Ant.  Trium  Puerorum  cantcmus 
Hymnum  quem  cantabant  Sancti  in 
camino  ionis,  benedicentes  Domijio. 

Tempore  Faschali  additur^  Alle- 
luia. 

Kyrie,  eleison.  Christe  eleison, 
Kyrie,  eltison.     Pater  noster. 

V.  Et  ne  nos  inducas  in  tenta- 
tibncm.      r.   Sed  libera  nos  a  malo. 

V.  Confiteantur  tibi,  Domine  om- 
nia  opera  tna.  k.  Et  sancti  tui  be- 
iiedicant  tibi. 

V.  Exultabunt  sancti  in  gloria. 
R.   Lastabuntur  in  cubilibus  suis. 

V.  Non  nobis,  Domine  nonnobis  : 
R.   Sed  nonnni  tuo  da  gloriam. 

V.  Domine,  exaudi  orationem 
meani.  r.  Et  clamor  meus  ad  te 
veniat. 

V.  Dominus  vobiscum.  r.  Etcum 
spiritu  tuo.  Oremus. 

Deus,  qui  tribus  pueris  mitigasti 
flammas  ignium,  concede  propitius, 


£13 
ut  nos  famulos  tuos  non  exurat  flam- 
ma  vitiorum. 

AcTiONES,  nostras  quacsumus,  Do-. 
Domine,  aspiranclo  pracveni,  &  adju- 
vando  prosequere  :  ut  cuncta  nostra 
oratio  &  operatio  h  te  semper  incipiat, 
8c  per  te  coepta  finiatur. 

jJa  nobis,  qutesumus,  Domine, 
viiiorum  nostrorum  flammas  extin- 
guere,  qui  beato  Laurentio  tribuisti 
tormentorum  suorum  incendia  supe- 
rare.  Per  Cliristum  Dominum  nos- 
trum. 

Oratio  sancti  Thomce  Aquinatis, 

(jrRATiAS  tibiago,  Domine,  sancte, 
Pater  omnipotens,  jeterne  Deus,  qui 
me  peccatorem  indignum  famulum 
tuum,  nullis  meis  meritis,  sed  sola 
dignatione  misericordiae  tua^  satiare 
dignatus  es  pretioso  corpore  &  san- 
guine  Filii  tui  Domini  nostri  Jcsu 
Christi.  Et  precor,  ut  haec  sancta 
Communio  non  sit  mihi  reatus  ad 
poenam,   sed  intercessio  saUitaris  ad 


214 
veniam.  Sit  mihi  armatura  fidei,  & 
scLitum  bonae  voluntatis.  Sit  vitio- 
iiim  nieorum  evacuatio,  concupi- 
scentiae  ac  libidinis  exterminaiio,  cha- 
litatis  &  patientiae,  humilitatis  &  obe- 
dicntiae,  oraniumque  virtutum  aug- 
mentatio  :  contra  insidias  inimicorum 
omnium,  tam  visibilium,  quam  invi- 
sibilium,firma  defensio,  motUj^im  me- 
orum  tam  carnalium  quam  spirituali- 
nm,  perfectaquietatio,in  te  unoac  vero 
JJeo  firma  adhassio,  atque  finis  mei 
felixconsummatio.  Et  precor  te,  ut 
ad  illud  ineffabile  convivium  me  pec- 
catorem  perducere  digneris,  ubi  tii 
cum  Filio  tuo  &  spiritu  san^cto,  sanc- 
tis  tuis  es  lux  vera,  satietas  plena, 
gaudium  sempiternum,  juclinditas- 
consummata,  &  felicitas  perfecta. 
Per  eumdem  Christum,  &c. 

Oratio  dicenda  post  Missam, 

Omnipotens  sempiterne  Deus, 
conservator  animarum,  *niunc!ique 
Redeniptor,  me  famulum  tuum  anie 
n^ajestatem  tuam  prostratum  benig- 
nio.:)im^  respice  ;  &  sacrificium  quod 


215 
in  honore  nominis  tui  pro  salute  ficJe- 
lium,  tani  vivoruni  quini  etiam  cie- 
functorum,  8c  pro  peccatis  <Sc  offen- 
sionibus  meis  obtuli,  piissim^respice, 
iram  tuam  a  me  remove,  giatiam  & 
misericordiam  mihi  concede,  januam 
Paradisi  m.ihi  pande,  ab  omnibus 
malis  me  potenler  eripe,  &  quidquid 
proprio  commisi  reatu,  clemenier  in- 
dulge.  Sic  in  hoc  saeculoin  praeceptis 
tuis  fac  me  perseverare,  ut  dignus 
electorum  gregi  copulari  efficiar,  te 
praestante,  Deus  meus,  cujus  nomeu 
benedictum,  honor,  atque  regnum 
permanet  in  sajcula  sxculorum. 
Amen.     Qv 

RITHMUS  S.  THOM.E 

AD  Sacram  Eucharistiam. 

Ai^ORO  te  devot^,  latens  Dcitas. 
Quae  sub  his  figuris  ver^  latitas : 
Tibi  se  cor  meum  totum  suhjicit, 
Quia  te  contemplans,   totum  deficit. 
Visus,  tactus,  gustus  in  te  fallitur; 
Sed  auditu  solo  tut6  creditur. 
Credo  quidquid  dixit  Dei  Filius, 


Nilhoc  verbo  veritatis  verius. 

In  cruce  latebat  sola  Deitas  ; 
At  bic  latet  simul  &  liumanitas  : 
Ambo  taniencredens  atque  confitens, 
Peto  quod  petivit  latro  poenitens. 

Plagas,  sicutTbomas,  non  intueor, 
Deum  tamen  meum  te  confiteor, 
Fac  me  tibi  semper  magis  credere, 
in  te  spem  liaberc,    te  diiigere. 

O  memoriale  mortis  Domini  1 
Panis  vivus,  vitam  pra^stans  liomini, 
Pr^sta  mciE  menti  de  te  vivere, 
Et  te  illi  semper  dulce  sapere. 

Pie  pellicane,  Jesu  Domine, 
IVIe  immundum  munda  tuosanguine, 
Cujus  una  stillasalvum  facerei 
Totum  mundum  quit  ab  omni  scelere- 

Jesu,  quem  velatum  nunc  aspicio, 
Oro  fiat  illud  quod  tam  sitio  , 
Ut  te  revelata  cernens  facie, 
Visu  sim  beatus  tuae  gloria.     Amen. 

Oratio  ad  Dei  Filium. 

A.  Nima  Cbristi  sanctissima,  sanc- 
tifica  me  :  Corpus  Cbristi  sacratissi- 
mum,   salva  me :    Sanguis   Christi 


pretiosissime,  inebriame  :  aqua  late- 
lis  Ghristi  purissima,  muncla  me : 
sudor  vultus  Christi  virtuosissimi, 
sana  me  :  Passio  Christi  piissima, 
conforta  me.  OboneJusu,  custodi 
nie  :  Intra  vulnera  tua  absconde  me. 
Non  permittas  me  separari  a  te.  Ab 
hoste  maligno  defende  me.  Jube  me 
venire  ad  te,  &  pone  me  juxta  te  :  ut 
cum  Angelis  &  Archangelis  tuis  lau- 
6etn  te,  per  infinita  sa^cula  saeculo- 
rum.     Amen. 

Obsecro  te,  mitissime  Sc  bone 
Jesu,  ut  h^EC  immortalis  hostia  pro. 
me  tibi  gratias  referat,  me  tibi  recon-. 
ciliet,  me  tibi  restituat,  mihi  pecca- 
tori  veniam  tribuat,  &  ad  vitam 
perducat  seternam.     Amen. 

Gratiarum  actio  post  Missam, 

O  Dulcedo  cordis  mei,  &  vita  ani- 
ina&  meae,  &  jucunda  requies  spiritfis 
mei,  dulcis  Jesu.  Immortales  tibi 
ago  gr^tias  pro  omnibus  beneficiis 
E  e 


218 
niihi  coUatis ;  signanter   ver6,  quia 
hodie  me  dignum  fecisti,  verum  & 
immaculatum  Corpus  &  Sanguinem 
tuum  pretiosum  consecrare,  pertrac- 
tare,  illudque  tihbi  offerre  in  memo- 
riam  tuorum  mirabilium,   ad  tuam 
gloriam,  &  in  rem.issionem  omnium 
peccatorum,    tam    meorum,    quam 
illorum  pro  quibus  orare   et   offerre 
proposui ;  illoque  in  salutem  &  con- 
solationem  animse  meie  cibari  &  nu- 
triri.    Quapropter  ver^  dicere  audco  : 
Cibus  meus  Christus  &  ego  ejus. — 
Multiplico  ergo,  &   quotiescumque 
tespiro,  multiplicare  intendo  meam 
voluntatem  in  infinitum,  in  tuis  lau- 
dibus  ;  precorque  B.  Virginem,  An- 
gelos,  Sanctos,  Sanctas,  &  Creatu- 
ras  universas,   pro  me  immensas  tibi 
referre  gratias.     Immo  qiria  ista  mi- 
nim^,    sufficiunt,    te   supphco,    tibi 
ipsi  gratias  agere,  te  laudare  &  glo- 
rificare  complaceas  :  &  quia  dignatus 
es  istam  indignam,  tuam  tamen  fa- 
cere  habitationem  ;  dignare  quoque 
apud  ipsam  perpetuam  facere  man' 


219 
sionem.     ElBce  me  bominem  secim- 
cliim  cor  tuum.     Uni  me  tibi  intim^, 
&  totum  transforma,  &  transmuta  in 
te.      Salva    me,    Jesu   Christe,    & 
cunctam  a  me  hostis  antiqui  depelle 
nequitiam,  per  innocentissimam  tuam 
Passionem.     Oro  totidem,  ut  digne- 
ris   o;ratias    &    induls^entias    omnes, 
quas  hoc  sacrificio,  vel  communione 
mediante  acquirere  &*lucrari  possum, 
concedere,  tam  mihi  quam  aliis  vivis 
&  defunctis,  quibus  applicare  propo- 
sui :    quia   te   ipsum,    &    pro    ipsis 
exoro  pro  quibus,  &  tu  vis,  &  sanc- 
tissimus    Pontifex   intendit  hac   de 
causa  me  debere  orare.  Amen.  Pater 
noster,  &c.  Ave,  &c. 

Alia  Oratio  post  Missam, 

CtRatias  ago  tibi  omnipotens  et 
misericors  Deus,  gratiarum  actiones 
tremendae  majestati  tua%  piissime  et 
immense  Pater,  habeo,  quia  meindig- 
nissimum  &  nefandissimum  peccato- 
rempretiosoCorporeet  SanguineFilii 
tui  DoiiTini  nostri  Jesu  Christi,  conso- 


220 
lari  et  satiare  dignatus  es.  Quasso  igt- 
tur,  dulcissime  Domine  Jesu,  uthcec 
sanctacomnuinio  non  sit  mihi  adjudi 
cium  et  condemnationem,  sed  tua  gra- 
tiaet  pietate  sitmihisuavitasetdqlce- 
do,  animag  mese  salus  et  sanctitas, 
i.n  omni  tentatione  pax  et  gaudium, 
in  omui  tribulatione  lumen  et  virtus^ 
in  omni  verbo  et  opere  solatium,  et 
tutela  finalis  in  morte,  ad  evadendaa 
omnium  inimicorum    meorem   insi- 
dias  ;    et  proficiat  mihi  ad  salutem 
corporis  et  animae  in  vitam  asternam ; 
et  preesta,  ut  ibi  nulla  remaneat  pec- 
cati  macula,  ubi  tua  sancta  introie^ 
1  unt  sacramenta.     Qui  cum  Patre  et 
Spiritu,  &c, 

Precatiuncula  Sacerdoiibiis  quotidie 
legendq,  ut  in  dies  Deo  ferventins 
deserviant.  Ed\  Thorn.  Kemp.  de 
Imit.   Chr. 

-AdJuvet  nos  gratia  tua,  omni- 
potens  Deus,  ut  qui  officium  sacer- 
dotaie  suscepimus,  dign^  et  devot^ 
tibi  cum  omni  puritate  et  inconsci- 


S2l 
Cntia  bona  famulari  valeamus. 

Etsi  non  possumus  in  tanta  inno- 
eentia  vitae  conversari,  ut  debemus, 
concede  nobis  tam  dignfe  flere  mala 
quaB  gessimus,  ut  in  spiritu  humili- 
tatis,  ac  bonas  voluntatis  proposito, 
tibi  ferventius  deservire  valeamus. 

Oratio  ad  B,  Virginem  Mariam. 

O  Serenissima  &  inclyta  Mater  Do- 
inini  nostri  Jesu  Christi  Virgo  Ma- 
ria,  Regina  mundi,  quae  eumdem 
Creatorem  omnium  creaturarum  tuo 
sanctissimo  utero  fuisti  digna  por- 
tare,  cujus  idem  sacratissimum  Cor- 
pus  &  Sanguinem  sumpsi,  ad  ipsum 
pro  me  misero  peccatore  intercedere 
digneris,  et  quidquid  in  hoc  ineffabili 
sacramento  ignoranter,  negligenter, 
irreverenter  &  accidentaliter  omisi, 
tuis  precibus  sanctissimis  mihi  iudul 
gere  dignetur.     Qui  vivit. 

j4lia  Oratio  sancti  Bonaventurce. 

XRAXSFiGE,      dulcissime    Domine 
Jesu,  medullas  &  viscera  animae  meae 


<222 
suavissimo  ac  saluberrimo  amoris  tul 
vulnere,  vera,  serenaque  &  apostolic^ 
sanctissima  charitate,  ut  langueat  & 
liquefiat    anima    mea  solo    semper- 
amore  &  desiderio  tui,   te  concupis- 
cat,    &  deficiat  in  atria  tua  ;    cupiat 
dissolvi,  &  esse  tecum.    Da  ut  anima 
mea    te     esuriat,     panem    Angelo- 
rum   refectionem     ammarum    sanc- 
tarum,    panem     nostrum    quotidi- 
anum,     supersubstantialem,    haben- 
tem  omnem  dulcedinem  &  saporem, 
&  omne  delectamentum  suavitatis  : 
te  in  quem  desiderant  Angeli  prospi- 
cere,   semper  esuriat  &  comedat  cor 
meum,    &  dulcedine  saporis  tui  re- 
pleantur  viscera  animae  meas,  te  sem- 
per  sitiat  fontem  vitse,  fontem  sapien- 
tiae  &  scientias,  fontem  asterni  kimi- 
iiis,  torrentem  voluptatis,  ubertatem 
domus  Dei  :    te  semper  ambiat,    te 
qurerat,  te  inveniat,  ad  te  tendat,  ad 
teperveniat;  temeditetur,  te  loqua- 
tur,  &  omnia  operetur  in  laudem  et 
gloriam  nominis  tui,  cum  delectione 
et  delcctatione,  cum  facilitate  et  af- 
f^ctu,    cum  perseverantia  usque  in 


223 
finem,  ct  tu  sis  solus  semper  spes  mea, 
jucunclitas  niea,  gaudium  meum, 
quies  et  tranquillitas  mea,  pax  mea, 
suavitas  mea,  odor  meus  refectio 
Hiea,  refugium  meum,  sapientia  mea, 
portio  mea,  etpossessio  mea,  tbesau- 
rus  meus,  in  quo  fixa  et  firma,  efe 
immobiliter  semper  sit  radicata  mens 
niea  et  cor  meum.     Amen. 

SANCTUS  AUGUSTINUS 
Dc  Dignitate  Sacerdoium, 

S  I  C      A  I  T. 

\J  Veneranda  Sacerdotum  dignitas,  in  quorum 
nianibus  Dei  Filius,    velul  in  utero  Virginis  in- 
carnatur!  O  felices  Sacerdotes,  sisacerdotaliter 
vixeritis !    O  coeleste  mysterium,  quod  per  vos 
Pater  &  Filius  &  Spiritus  Sanctus  tam  mirabili- 
ter  operantur  !    Sub  tam  iueffabili   ministerio 
vestro,  quod    uno  eodemque  momenlo,    idera 
Deus  qui  praesidtt  in  coelo,    in  manibus  vestris 
est  in  sacrificio.     Coelum  miratur,  horrescit  iu^ 
fernus,    coutremiscit  diabolus,  reveretur  quam 
plurimum  Angelica  celsitudo.     Quid  retribuam 
Domino  (ut  taceamde  c3eteris)quoretribuit  mihi, 
pro  tam  singulari  dono  mihi  sacrificii  impenso, 
quod  est  datum  oplinmui  &  omne  donum  per- 
fectum  1     O  venerabilium  sanctitudo  manuum  ! 
O  felix  exercitium  !  ubi  tractat  Christum  Sacer- 
dos  Dei  Filium,    Cujus  dehciw  smit  esse  cura 


224 
filiis  Ijominum.  O,  Sacerdotcs,  altendite  !  ma- 
jor  est  dignilas  vobis  collata,  quam  Angelis^ 
qui  adorant  quod  vos  conficitis  ;  nec  ipsi  con- 
ficere  possunt.  O  altitudo  sapientiae  Dei !  O' 
ineffabilis  clementia  Salvatoris!  qnod  datuni 
non  est  Angelis,  concessum  cst  homini.  Sa-' 
cerdos  hoc  sacramentum  ineffabilc  conficit : 
Angelus  couficienti ,  sibi  quasi  famulus  assistit. 
O  quam  venerabiie,  quam  gloriosum,  quam 
kisigne  fuit  apud  antiquos  nomen  Sacerdotii ; 
sed  hodie  quid  abjectius  eo,  quid  vilius  !  O  Sa-. 
cerdotes !  si  anima  cujusUbet  justi,  sedes  Dei 
sit ;  multo  magis  sedes  ac  Templum  Dei  esse 
debetis  niundum  &  immaculatum.  Si  beatus  est 
veuter  qui  novem  mensibus  Christuni  portavit, 
ita,  etsi  non  tantum,  tamen  beata  esse  debent 
corda  vestra,  in  quibus  quotidie  elegit  sibi  hos- 
pitium  Filius  Dei.  Si  beata  sunt  ubera  quae  par- 
vulus  suxit ;  ita  debet  &  os  esse  beatum,  quod 
camem  ejus  sumit,  &  sanguinem  sugit.  Car- 
lies  ergo  vestras  cum  timore  ejus  configite,  6c 
vobis  dihgenter  providete,  ne  lingua  loquendo, 
quae  vocat  de  coelo  Filium  Dei,  contra  Domi- 
num  loqualur :  &  ne  ilianus  quae  intinguntuif 
sauguine  Cbristi^  polluantur  sanguine  peccati. 


FINIS. 


■m^ 


\v 


>% 


'^■'.m 


'■-iiiLiKi^:,z.*ii^:  •,.,■■■«;  ■:ifi>